Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

More information on this collection is available at: http.7/repertorium. library, uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

NOSTRA HERMANNI EX GRA-TIA DEI ARCHIEPISCOPI COLONIENSIS» £T PRINCIPIS ELECTORIS, SCc SIMPLEX AG PIA DELIEE-ratio,qua rationc, Chriftiana amp;nbsp;in uerbo Dei fundata Reformatio,Dôfl:rinæ, Admin iftrationis diuinorumSacramentorumiCæremoniarum,totiufq; curæ animarum,amp;aliorumMinifteriorumEccIcfiafticorum,apudcosqui noflræ Paftorali curæ commendati funt, tantifper inftituenda fit,donee

Dominus dederit conftitui meliorem, ucl per liberam Si s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftianam Synodum, fiuc Generalem fiue Natio-*

nalem, ucl per Ordines Imperii Nationis Ger manicæ in Spiritu Sando congregates.

HIEREM, vx.

Hite dielt Dominus State fu^ uiast uidetCytir interroga tede femi tis Sticiuis ^uafttuia Iona, ambulate in ea , inuenietis

Ettendite igitur uo^ bisfireun ^ogregi, in c/uo uos Spiritus Sanéiust pofuitE^ pifeopoSj ad regena dam Lede fiarn Dei, tpuaactiuia jiuit guine fuo.

Sack'd repurgandi ratio ^uapoßitinirt, PJaêlcnus innutncris contenter ata ntaïit^

^.^ccipe Ledlor opua^conjpedlo nomine tantunt Ne fernere damnesßas pietoi^ uetanü

Senßt ab incccptofecus baud Eccleßa mundo, ^^bramo hcecpietas^œc tibi Pauleßif^

(^wddum co^noris, ßudioprecibud^ laborem Tu guo^,ipuodpoteris,profe(Juere uß^? püimi.

^tpia,lt;piißpiis iS eß,(pui cœpta moratun^odif, J/^incla feret nullo laxafitura die^

Nos dutem,(piibus edluiacommonßt'ata ßalutß, Pro tanto ingratos non decet eße bono^

Principis ut noßri Reuereda Senedla precemur NixaDeo teneat,(iuodbene C(xpit,iter^

\^t^^ tot et tantis Jßccleßa Itbera turbis, p^nanimicelebret cordeßde^ 2d)eum^ ' fic crefeentes omnipictateßeramus j^era Sodalitijgaudia Clmße tuk

NVS DEI GRATIA archiepiscopvs coloniensis Sacri Romani Impcrij pc^rltaîiam K^rchicanccllarius^ Vrinceps Rlc^or, Dux T^ucßpbalia: ^^ngaricc^^-^dmtnißrator Vaders bornenßi 'Prccamur omnibus ßn^ulis,ha:c nollra Icélu ris y audituriSyÇ^ co^mturisygratiamypaccmylt;i;^ ßxlicita tem, à Deo Pâtre noßro^per Dominum unicum ' ßeruatorem noßrum leßum (Jbrißum^

OTVM OMNIBVS ET MANI feftum cftjlnuidifsimum noftrum Impc -* ratorem D» Carolum, clementifsimum Dominum noftrum, in multis iam Comi-« tiis, una cum PrincipibusElc(ftoribus,ac exteris Prindpibus,ac Ordinibus Sacri Ro;« mani Irriperii per Germaniam ,fummo ftu dio amp;nbsp;cura, multas uariasq; quæfiuiflc ui-« as Si rationes, quibus ifta pcriculofa pernitiofa, tamq; late ad calamitatem ma-» iorcm patens dilicnfio S( altcrcatio in Sacra Rcligione,tolli,Si generalis Ecclefiarumac Chriftiana confenfio Si Reformatio per uniuergt; fam nationcm Gcrmanicam côftitui amp;. introduci poftet. V erum quia hanc generalem Si piam Eeelefiarum concordiam atq; Reformation ncmhucufq; inuenireSicôftituerc Maieftas Cæfarea non potuit, pia fane ex caufa ,confilioq; admodumChriftiano ,in Comitiis proxin me Ratifponæ habitis, una cum Pontificio Legato,omnibus Eeelefia-» rum Prælatis iniunxit 81. madauit, ut inter fe,ct apud fuos, Chriftia-» nam Ecclefiafticarum returncorreftioncm inftituercnt,quæ ad de-» centem atq; falutarem adminiftrationc Ecclcfiafticam faceret, eamq; Ecclcfiæ obferuanda proponcrcnt,8i fummo ftudio,Sica fidc,quæ Ecn clcfiafticos hoc in negocio ucl maxime decct, tuerentur, ncq; ad cos rcfpiccrent,quihuic pio inftituto ucl impedimetum ucl moram in-» iiccrc ucllcnt,quôd fperarit carationecômodioremmodum amp;nbsp;ad or-* dinationem,Siad Reformationem Ecclcfiafticam conftitui pofte,bo^ minumq; animospratparari,quo citius in Rcligionis conciliationcm

confcntiant ♦ Prætcr hæc fingulati ftudio à nobis noftræ ditionis Or^ dines in multis Comitiispcticrunt ,ut piam amp;nbsp;chriftianam Refor-' mationem conftitueremus. Atq; adeo in ultimo Bonnenfi Con-» uentu,Comités, Equeftris ordo, Nobiles,amp;Ciuitatcsnoftræ Dio-* coefis nobis detulerunt,noftræq; fidci crcdidcrunt, ut ad diftam ra-» tioncm Ecclcfiarum Reformationem colligi ct publicari curare-' mus,amp;EccIcfiisnobiscommifsis retinendam proponercmus. Acce-» dit his,quod nos ipfi certifsimisargumentis Dei dcprchcndcrimus quotidic, quam noftræ Ecclefiæ opus emendatione habcant, quod plane deftitutæ fint piis atq; doftis Miniftris, idcoq; nihil fynccræ ' ccrtæqjdoftrinætraftari inter noftros,cum tarnen cam ^coramfe-* nibusamp;iuucnibusfcmpcr prædicari ßCdoccri oportuit. Nam cxilla faniorisamp;fidelioris doftrinæ negligentia,animaduertimus horribi-» lern Dei ignorantiam,pcrniciofam fupcrfticioncmjK«} «jr/yi«,/, grauifsi« mapcccata,omniumq; bonanim amp;nbsp;falutarium rcrum turbationem acconfofioncmncccflarió fcqui.

Itaq;nos,quando intcllcximus difta horribilitcr inualcfccre.. nullam amplius moram admittendam putauimus,quin potius de iftis cmendädis 8c cogitauimus feriö,amp; deliberationem inftituimus,Si maxime in extrema ifta noftra fcnc(ftutc,quæccrtcno£ admonct hinc nobis brcui ad Chrifti tribunal ucnicndum,ubi iniunfti officii nobis rationem rcddcndamcftc fcimus.Quarcutprimum debitam no^ ftro Scruatori,ac Domino Chrifto Paftorum Principi,cius^;grcgi obedientiam prçftarcmus,D einde utnoftrum Summum Magiftratû Cæfarcm agnofccrcmus, Poftrcmum,ut falutem, amp;cmcndationcm Rcligionis in populo Chrifti noftræ fidei commiffoquçrcrcmus,pro Epifeopi muncrc nobis impofito,toti inhoefuimus pro noftra fim-plicitate,proq,- dono nobis dementer ab Omnipotente conceftOjUt modum aliquem conftitucndæ reftaurationis doftrinæ Ecclcfiafticæ adeô in tanta pcrturbationc ncccftariç inucnircmus,quam porro no-bis creditis proponercmus,Qua in re finoftrum officium no faccrc-muSjCcrtc maiorcm Dei erga nos iram concitarcmus,amp; animarum indubitatum amp;nbsp;irrccupcrabilc cxitium inde fcquuturum omnes pii intclligunt. Quarc nclt;j uoluimus,ncq;potuimus differre noftrum Reformationis inftitutum.MuItos igitur uiros,amp;coscxercitatos,amp; Dcitimorc,fpiritualiprudcntia,amp;doftrina præditos in colloquium adhibuimus, cum quibus diu multumq; colloquuti,omnia fidclitcr expcndimus,tandcm Dei bcncficio fequentem formam amp;nbsp;præpara-tioncm reftituendæ Doftrinç 8C Ecclcfiafticæ difeiplinç inter noftros ordinauimus,qui ctfî illorum indignus fimEpifeopus,tarnen legiti-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me

Et hanc ipfam formam amp;: rationcm Rcformationis ChriftianaÈ nonidcoproponimus,quafinihiluclcmcndarijUclmutari inca pof-* fit,ucl quam omninôalii fcquidcbcant.Pcr Dcigratiamagtîofcimus fidci noftræ infirmitatcm, noftriq; iudicii tcnuitatcm, in iftis adcô magnis atq;difficilibusncgotiis,regnum cœlcftc noftri Domini le-* fu Chrifti,amp;noftramfaIutcmconccrncntibus.Scd auianofter cha-* rifsimus Dominus lefus Chriftus fuum Parrem idcô îaudauit, fimuû que gratiascgit,quôd regni cœleftis myftcriaà prudentibus amp;nbsp;fapi-entibus huius fcculi abfcondcrit,amp; reuelaritfimplicibus contem-« ptis,atq;fuum falutiferum Euangelium fine difcrimincdoôtis,amp; in-lt; dodisadætcrnæfalutisconfcquutionemprædicari iuiferit, Etetiam Spiritum fuum promiferit,per quem intelligimus,adco^; accipimus ca,quæ in Euangelio ipfeproætcrna noftrafalute donat atqj offert^ iis omnibus,qui hune in nomine charifsimiFilii, noftri Domini le-* fu Chrifti, à Pâtre quærcrent, quemadmodum Chriftus ipfc te-* ftatur, non dccuiftet nos, qui Chrifti fidem ptofitcmür,8i Epifeopi muncrc fungimur,amp; fi inucroq;,hoc cft , inChriftiana uita,8tEpi-« fcopali officio non fatisfaccre nos fatcamur, dubitarc de gratia amp;nbsp;donoDci,diffidercq; de Deo,amp; Pâtre noftro cœlefti benignifsimo, quafi non amp;nbsp;noftris SC noftrorum pi is prccibus moueri pofsit.ut Spiritum fanftum nobis largiatur dementer,quo ex eis Euangelio difea-mus atq; cognofeamus noftrum munus ab co impofitum ornarc,ct ccrtcdifponcrc atq; ordinäre,ut populus noftræ fidci ctcditus,fidcli-ter diligenter^ per pios et idoncos miniftros doccatur, quomodo per ucram uiuamq; fidem Dominum noftrum Icfum Chriftum a-gnofcat,unicumq; Seruatorc confitcatur,inuocctq; ucra uiua Se frugi^ fera fide,et plane filialifiducia cius auxilium in omnibus tribulatio-« hibus implorct,ct per eius opem fefc cxcrccat in ucrè bonis amp;frugifc-ris opcribus.Sacrofandis Sacramentis,ctrcliquis Eeelefiæ ceremoniis, iuxta Domini inftitutioncm,ut pietasquotidiè magis atq; magis cre-fcat,ctquicquidDei uerbo aducrfatur,pcccata et offcndicula,quæin Dei Eeelefiam irrepferunt, abrogentur.

Quare omnino nihil uel noftræ ucl aliorum prudentiæ et dodri-nætribucntcs,tantum ucra gratia, et cetta DeiPatris promifsionc, atq; mcritoamp; uirtutcDomininoftriIcfuChrifti,unici capitis,amp;Eeelefiæ luæ uigilantis Paftoris Gonfifi,8t animati,deereuimus ca,quæ ita collcfta funt,poft diligentem deliberationem amp;nbsp;corredionem,quantum breui in tempore fieri potuit,8C Dominus fua gratia iuuit,ex no-ftra fimplicitttc cdcrc,pro aliqua chriftiànæ Difeiplinæ rcformatio-

nc,ut qui fatcamur noftri officii cfTe, Clirifti oucs pafccre,8( Ecclcfiai nobis commiflas fidclitcr curarc.Et appcllamus Dcum noftrum crca rorcm,quicft actcrna ucritas,8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitationum omnium

pcrfpcétor,tcftcm,nosinhoctoto Rcformationis ncgocio,ncq; no-* ftram gloriam,ncq; noftrum priuatum commodum quacrcrc,fcd tantum fpcftarc^ut gloria Omnipotcntis quam latifsimc in noftrorum sctcrnam falutcm propagctur.

Rogamusitaq; per Dominum noftrum Icfum Chriftum, cuius caufa,ncgocium, amp;opus hoc fcripto agitur, omncs Chriftianos, cuiufcunq; conditionis fint,qui ucl hanc Rcformationis præparatio-* ncmlcfturifintjUcl cam Icgcrc audicrint,tam noftros,quam alios,fi quid in ca dcprchcndcrint,quod Dei V erbo non confonans cflc,amp; ad ueramædificationcm fidci in Chriftum faccrc non uideatur,quac eft fitainDiuiniincrcmcnti acccfsionc,ut cius ccrtiorcs nos rcddant,8i ex Sacris litcrismanfuctc crudianr.Id(Dcofuagratia nos gubernante) in optimam partem accipicmus,amp;caqu3E intcllcxcrimus ad Eccicfiæ reparationcm conduccrc,propcnfa amplcftcmur uoluntatc,amp; dili-gentius parati fumus faccrc,quàm in hoc Rcformationis libro habca-« tur,nc quid defit ncccffariæ Èeelefiarum Reformationi. Et è contra ab eispctimus,ut fi cognoucrint Dominum clcmctcr nobis conccf* fiffc fcnfum uolunratcm fuam alfcqui,nobis amp;nbsp;bcncuolenria amp;nbsp;ftu-dio fuo pro uiribus adcffc uclint,quo hæc ipfa ut falutifcra mandata amp;nbsp;præccpta noftriCrcatoris,Rcdcmptoris,amp;IudicisIcfu Chrifti pro-ponantur,potifsimum cum intclligant, non deccrcullo modo nos iniisrcbus,quasàDconoftro amp;Scruatorccx cius ucrbo ccrtôagno-fcimus nobis amp;nbsp;impofitas amp;nbsp;præccptas,ucl propter ullius hominis au^ thoritatem, potcftatcm,ucl propter expedationem Synodi fiuc generalis, fiuc nafionalis,amplius differrequin quae ad gloriam Dei, amp;nbsp;fui Charifsimi Filii,amp; falutcm populi pertinent,obfcruanda,ca qua potcrimus commoditatc, proponcmus noftris,8d aliis,quantum nobis adfucrit Omnipotens fua Diuina gratia,quam precamur omnibus,qui cam ucrc perChriftum Dominum noftrum quærunr,acno-ftram qualcmcumq; obedientiam, quam Diuinac Maieftati dcbc-musin hoc noftro propofito ,cum uniuerfis noftris fubditis,crno-ftro officio commcndamus,rogantcs hosipfos filios Dci,qui regni Chrifti amplificationcmfynccro corde cupiunt, quibus indubicno ftrum ncccflarium,ctfi infirmum officium,gratum eric,ut hoc ipfum noftrum propofitum,atq; miniftcrium,nos,amp; fubdiros,fuis piis pre-cibus ftudiofe iuuarc uclint. Quod nobis gratum fuifte,uni cuiq; de-clararc, quando potcrimus,expetimus, Datum Bufehouii.

DcDoârrina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tolio L

Omnes Condones adprædicandum chriftum Dominum inftituioi portere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

Dcprædicationepœnitcntiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVI IL

Breuisexplicatio Dccalogi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIIII.

De bonis operibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV.’

De ucra à germana fignificationc uocabuli fides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X X XIX.

DeEcclefia Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLIIII*

De unitate feu concordia Ecclefix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X L V,

De Oratione Chriftiana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XL VIT,

Dcucrofalfoq;ufuimaginum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIIII.

DeCbriftianoIeiunio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVII»’

Qiiomodo tcporibushon ftatis adminiftrandus Babtifmijs LXXV. Dc Baptifmo priuatim proptcr'.pcriculum Infantum adminiftra-» to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXVL

Deconfirmatione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXVIII.

Dc Ccena Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXII»

Quo tempore Cæna Domini ceicbranda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXVIII.

De præparationc dc Cæna Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXIX.

Breuis inftitutio dc Cæna Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem,

Quopafto ceicbranda fit Cæna Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCI.

DccommunioncPcrcgrinorum ctægrotantium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XC VIL

Quomodo ægroti uifitandi,amp; cômunio cum cis ceicbranda ibidem* D c comunionc in priuatis ædibus pro fanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X CIX.

Dc conuerfionc à pcccatis amp;nbsp;ucra pœnitentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

DcScpuItura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CVlir*

DcSacris Fcriisamp;Fcftisdicbus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXIII.

De diebus Iciunii Si Quadragefima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXIIII.

D c Ecclcfiafticis ritibus in profeftis diebus, 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

DcpccuIiaribusSupplicationumdiebus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cxvir.

Litania nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CxviiL

Dc publicis clccmolynis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X ix.

De Scholispucrilibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXX.

DcSchoIaThcoIogica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXIII.

Dc Difputatione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C XXV.

Qua uia amp;nbsp;rationc CbriftianaRcformatio Sacri Miniftetii amp;nbsp;curæ animarum in ParocHiis aufpicanda amp;nbsp;re ipfa incunda fie ibidem. DcrcformandisColIcgiis Canonicis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXX VII.

Dclibcris ctnonMonafticisCoIIcgiis Virginum CXXXIJIL De ordinc Capputiatorum ct Bcghardorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXxv,

ALVATOR NOSTER DEI Fb li us Icfus Chriftus,qui ad hoc ucnit,ut ad-mirandam illamamp;abfconditam Dci uo-lmitatc,dc humani generis falutc patefacc rct,ita Difeipulis fuis, atq; omnibus ad Mb nifteriû Euangelii fui uocatisjocutus eft: Queadmodummemific Pater, amp;nbsp;ego mit to uos.Et alibi.-Itc in mundum uniuerfum amp;prædicatc Euangcliumomni creaturæ, docctes eos fcruarc omnia,quæcunqj prç-cepi uobis. Præterea Deus aeternus, Pater Domininoftri I5SV CHRISTI è cœlo locutus cft de filio fuo;Huncauditc.Huncigitur doftorem criticum, ac cenforem omnium feriptorum ftatuamus. V idc Cyprianum lib.!!« cpiftolarum,cpiftola.III. Etquod Chriftus dcbcatfolusaudiri,Pater ctiam dccœlocontcftatur,diccns,Hiccftfilius,inquo bcncfcnfi,ip-fum audite. Quarc fi folus Chriftus audiendus cft ,non debemus at-tcndcrc, quidaliquis ante nos faciendum putaucrit,fcd quid,qui ante omnes cft, Chriftus,prior fcccrit.

Cumigiturhçc Dci Patrisôi Domini noftri IcfuChriftidoftri-na, in nullis,prætcrq Prophetarû amp;: Apoftolorum fcriptis,tradita fit, ncq; alia cxtct,in qua uoluntas Dci ab initio de humana falutc certiori-bus amp;nbsp;firmioribus teftimoniis prodira fit, Paulus quoq; dicatfupcr hâc ædificatâ cffcEcclcfiam,Inprimisncccflariucft,utminiftriEuan gclii omncs,cum timoré Dci, 8i diligentia fumma, totam Scripturam diuinam lcgant,rclcgant,atq; cxpcndant,quo ipfi doftiorcs cuadât ,8C alios de arterna uoluntatc Dci, de Lege, Pcccato,Ira Dci,Gratia amp;nbsp;lu-ftitia promifta propter McdiatorcmChriftum, Vita a:tcrna,amp; poe nis ætcrnis,quas ucroi contcmptorcs pati ncccffc cft,doccant.

. Hæcfapicntia,tcftcPauIo adCorinthios,longe fuperat omnem humanam fapicntiam,Aitcnim:Loquimurfapicntiam Dci in myftc-rio,quæ cft abfcondita, quâ prædcftinauit Deus ante fxcula, in glori-am noftram,quam nemo Principum huius fçculi cognouit,nobis au^ tcm rcuclauit Deus per Spiritum fuum.I.Cor.II.

Quarc cum Dcusfalutifcramamp;cœlcftcm illam fuam doôlrinam, tantum in Prophetarum amp;nbsp;Apoftolorum feriptispropofucrit nobis, nclt;p cam aliunde certam Siindubitatam accipcrc pofsimus,dcbcnt A Paftores

Paftores atq; Cocionatores omnes,in facris 8i diuinis his libris dies no ftesq; diligenter fe exercere, quo ad doccdos alios magis fiant idonei, ciprianufdâ Pampfiu Quemadmodum id nominatim Spiritus fanélus in eis requirit, ut cxgt; contra Stephaniepijîoiâ, bjbeant Cc Deo probatos,amp;eiufmodi operarios Chrifti,quos miniftc-» Offortet entmEptJcopwn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

nontantndocere'fedetdi tilluinonpudeat,quiq;Setmoncmueritatisrecrclecent,atq;cumrru aliosdoceât, Il.Timo.II.ItcmTcnacesfinteius,quifccundumdo prottdt dipoido meiiora, élriîiam cft/idclis fermoniSjUt lint potentes exhortari per aoótrinam KE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,amp;contradiccntcs erroris conuincere.Tit. I.

In quo Diuino præceptOjOmnibus Ecclefiarum Dodoribus amp;nbsp;Mi-* niftrispropofito,diligenter obferuent Paftorcsatq; Concionatores. Primumrequiriab ciSjUtindicendo tenaces fintfermonis certiatq;fi delis,cui fcilicet certa 8i indubitata fides haberi poffit. Ex quo fequitur cos oportere maximo caucreftudio,ncquid dodrinæamp;concionibus fuisadmifccant humanarum opinionum,fedfynccrumDeiuerbum religiofe doccant, amp;populotradant »Perpetua cnim conftat oraculi eius ucritas, Omnis homo mcndax.Pfal. CXVI»Et Paulusait, Ani-*

malishomononintelligitcaquæ funt Spiritus Dei , Stultitia fiqui-» dem ei funt,amp; non poteft ea cognofcere,!.Corinth.ll.Sic Efaias capitc X L .Omnis caro fccnum,amp; omnis gloria eius,quafi flos agri,fanum ex arcfcit,5e flos dccidic. Et uerbum Domini manet in æternum. Cum igi tur homines fuo ingenio fallantur, ncq; dodrinam gratiæ ex fe intelli gereualeant,atq; gloria fiucpræftantiaeorum( quo nomine Prophe# ta,ucl maxime fapicntiamhumanamfîgnificare uoluit ) ueluti flos de cidar,qui poflet humana ratio et fapientia,quando non à Spiritu ct uer bo Dei ducitur,ac regitur, quicqua certi ac ueri tenerc ac traderc,maxi me de rebus diuinis, et reftitutione hominis» Qu;tmuis etiamChrifti Spiritum omnes Chriftianihabeat,qui utunumquemlibet,quantuni ad eius fa lutem,amp; Ecclefiæ utilitärem fatis eft,in omnem ueritatem in

AugufHniv, nbsp;nbsp;nbsp;numentis olim teftatus eft,5d hodic ctiam teftatur ac praedicatjHacrct

del^o'^ficutln^pP^i^^^^ tarnen in omnibus, quantumuis fan dis amp;nbsp;fpiritualibus hominibus, bult;,lumniM effent tam tantifpct dumIiic uiuunt,caro ct fanguis,qux non intelligüt,qux Dei pojjwit iuflo wdido, lt;ar lunt.Mauct icnlus carnis,qui Deo aduerlatur, v^arc in hac uitanc^ »wüd tementate cuipan. unquam fuit,aut cft,tanta ucl fandimonia,ucl dodrinaprçditus, quem non faepiûs labi ctfalli contingat.

Vndc ut D. Aug. ita ct cçtcri P atres et Dodorcs uctcrcs,fcripta ora Idem m Epifloia aj D. nia Ct fcntctias corû, quiautante cos,aut ipforû tcporc docucrintnop **'quot;*'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idco rcccpcrût, quôd à uiris tanta tû pietatc,tû dodrina przftantibus

Dci,amp; rationibus ccrcis confirmarct.Easq; tantum rationes ccrtas ha-» owmiao * Pxftnm bucrunt,quas ex Dei uerbodcdudasintclligcbant.Qualcs funt,qui-* bus D. P aul.probat mulicrc in Ecclcfia dcbcrc uclarc capur,taccrcjncc doccrcuirosI.Cor.XI.SdXlIII.Côfirmatcnimifta Apoftolus cxco, quod ucrbum Dei tcftaturmulierc cflcex uiro, pofteriorem crcatam amp;priörcm admififle fraudem Satanæ,Itcm debcrc uiro eflc fubditam.

monio confiât,cui quicquid de Deo, 8^ chriflo noftro Si crcdimus,8i c«i fwiiitmwto omtit docemuSjinniti debet. Hæc cnim fola ucrbum Dei (cui foli in Diuinis cft crcdcndum) fynccrum amp;nbsp;ccrtum proponit, quippc non ab homi-» nibuSjfcdàSpiritufanôlocœlicus diélata, quemadmodum tcflatur D. Petrus,cum inquit.lllud'primum fcitotc, quod omnis Propbctica fcripturanon fit priuatæ intcrprctationis,Non enim uoluntatc homi nis allata cft aliquando Prophctia, fed à Spiritu fanfto impulfi, locuti funt fanóli Dei nomincs .11.Pctri.I

Dciin S.Scripturis tradito, inutilesfunt,8lt; pcrnitiofæ,tefte chrifto,amp; Mdttb.iç Efaia. At Scriptura facra ccrta,amp; falutifera nobis doólrina eft, ficut do-* cet Paulus, cum inquit.Omnis S criptura diuinitus infpirara, utilis eft addoftrinam,adrcdargutioncm,adinftitutionc,quæcftin iuftitia,ut integer fit Dei homo, adomneopus bonum paratus. II. Timoth. III.

Cum ergo hæc Prophctica, Si diuinitus infpirata Scriptura, utilis fit,atq; abunde fufficiens ad perfeftam ucrç atq; falutiferæ dod rinæ co gnitionem,ut inftitui,8d ad omneopus bonu præparari homines Dei polTintjUt crrorcs quoq; omnes, qui religion’ Si pictati aducifantur,rc tegi Si confutari queät,ncccflc eft Paftorcs,atqiConcionatorcs omnes conciones fuas, Si do(ftrinam,cx S.Scriptura femper dcfumcrefeduló ' itcmcaucre,ncquandoadmifccant humanasdodrinasamp;intcrprcta-' tioncs,quæ ex hoc puro uerbi Dei fonte non promanarint.

Quoitaq;Paftorcs8i ConcionatorcspopulumChrifti exhisSpiri tusfanftilibris reifteinftitucrcpoftintde omnibus,quorum cognitio condonatmf ad falutcm utilis Si ncccftaria eft, opus eft,ut in ftudium facrarum lite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sfiritufianHiorA

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I 1. r • „reaebere, nea; imvlican

tarum fumma Si perpétua cura incumbant.Lt quo idutilius racianr,8i uita ne^ac'^flt; Ucram S.Scripturæ intcllciftum confequi poftint, piis prccibus augcri ftbiSpiritumfaniftumaftïduoorct,unicum S.Scripturæinterpretem, Nam animalis homo cam non intclligit, quemadmodum ncq; alias res fpirituales. Quod nos Apoftolifuo ipforucxcmplofatisdoccnr, qui,uteft Lucæult.prius nonintclligcbâtScripturas,quam Chiiftus ipforummcntcmapcrirct.SpiritusitaqjrcifteintclIigcndi S. Scriptu-*

ram,fiim in nofträ ipforum,tum in aliorum faluücm er utilirafcm.an-' tc omnia fide li oratione quærendus,cr impctrandus eft. Quarc ncccftc cftjUcConcionatorcsfcfcàmundict carnalibusnegociis abftralianr, quantum omnino præfcnris uitæ ncccftitas panetur,omnibusq; cxer-« - ciciis Spihcualibus fc pcnitus dcdant,fi uelint ncgocium pictaris, ct fa-» eras lircras,cum ipfircftèpercipcre,turnEcclcfiæ Dciucilireradmini-» ftrarc,atq;difpefare fideliter falutisdoftrinam,ut quifqj homines fuac curæ com milfoSjtamingcnio.rudiorcs, quam qui aliquo mentis acu-» mincamp;cruditioncpræditifuntjdcSacrofanftoEuangcIio, 8C feientia pietatis ad ipforum falutcm cdoccat,amp; co fuo minifteno cfficiar.ut fin a Ptfn'i. guli Proplicticum amp;nbsp;Euangclicum fermonem fideliter percipiant,eiq;

fummoftudio attendant, tanquàmluccrnæ apparent! in obfeurolo-» Bflxf.4^ ycluti pucri fluftuct amp;nbsp;circumferantur quouis uento doftrinæ, fed ueritatem feftantes in charitatc,adolcfcant in ilium per Omnia, qui eft capuc,ncmpc Cliriftus.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde officium Paftorum atq; Miniftrorum ucrbi cft, ut cos,qui

doftrina pieratis rede imbuti funt, adhortentur, cisq; fcdulö inftcnr, ut in doótrina illa pcrccpta pcrfcucrcnr,parad quælibct potius fuftme rcac pcrpcti,quam ab cadifccdcrc, utqjfcfilios Dei bonisopcribus i.FfWj. SiCliriftianauitatcftcntur. Aduerfariusenimnofter Diabolus nun-» quam feriatur, fed ucluti Leo rugicns circuit, quærcns quem deuorct, tefte Petro. Idq;agit, non modo intus ignitis tclis tentationum, amp;nbsp;illc cebris carnalibus contra Legem Dei, fed ctiam foris,cü pcrfccutionc, gt;nbsp;tum hypocrifi amp;uano fplcndore falfæ doftrinac, I icut teftatur quotidiana experientia. Quaproptermaxi •• moperc curandum cft Epifcopis amp;nbsp;Concionatoribus, utfumma fem--perdiligentia admoncant,confirment,confolcntur,amp;cxhortcntur infirmiores in fide Chrifti ,quo antiquo amp;nbsp;undccunq; in gregem Do»' mini inuadcrcconanti inimico ,fortitcr rcfiftcrc,amp;infidc pcrfcucra'-re ftudeant, uti D. Petrus 1. Petri. V . Item Paulus Ephcfiorum V L nos docent.

BrJiDTfAttenia^pieMcm nbsp;nbsp;Qiio autcm tcmporc, quo uc loco, habcri huiusmodi confolatio-»

Amperepuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atqjcxhortationcs debcant,ccrtopiœfcribinonpotcft. Ncccnim

publice tantum pro Concionibus his opus eft, fed Si fæpc alias, ut fftE occafio,8lt;: ncccffitas poftulat. Quemadmodum Timotneum grauiter »■Timath.4. monct D.Paulus; Obreftor ego coram Dco,amp; Dominolcfu chrifto quiiudicaturuscftuiuos amp;mortuos ,inappariticncfua,amp;in Regno fuo, Prædicafermonem,infta tcmpcftiuc, intempeftiuè,argucJpcJ^c pa.cxhortarc cum omnilcnitate. Si doftrina.

Idcmctiam Apoftolus fuo ipfiuscxcmplocoprobatjn poftrcma ilia cocionc habita Milcti ad Prçsbytcros Ecclefiarü.Scitis,inquit,à pri mo die,quo ingreflus fum Afiâ, quomodo uobifeum per omne tepus fucrim,leruiens Domino cu omni animi humilitate, cû multis lachry miSjSd tentarionibus,quç mihi acciderunt ex infidiis Iudæorü,ut nihil fubtcrfugcrim eorum,qu3E eflent in rem ueftram ,quin annunciarcm uobis,amp; docerc uos publice,ac per fingulas domos, teftificans ludæis fimul Græcis,eam,quç erga Deum cft,pœnitentiâ,Sdfidem, quæ eft erga Dominum noftrû Icfum,Attendite igitur uobis amp;nbsp;uniuerfo gre-» gi, Item; Vigilitate,mcmorcs,quod per triennium no(fteamp; dicnon cef fauerim cu lachry mis monere unûquenq;,Et in priori ad Thef.I I .cap. V os teftes eft is SC noftis, ut erga imuquemq; ucftrum,tanqpater erga fj Iios fuos jfucrimus affefti, obfccrates uos, confolantes SC obteftates, ut ambularetis digne Deo,qui uocauit uos in fuum Regnu amp;gloriam.

Nccefleauteft huiufmodi adhortationes grauitcr,8ipiaquadam Er hart atto uthemenr animi uehcmcntia.atqjfcruorealiquo ficri,ut mouerepopulum amp;af-ficcrc animos hominû poftint,quo perfeuerare SC progredi in uia Do# mini contendant.Id Paulus in co fignificauit,quôd ait. Vt potes fit ex hortari amp;c. Ad hanegrauitatem ct uchementiam confcrct,cum præcc ptis Dei ctiam càmminationcs,et horrenda iræ diuinæexempladili-» genter proponcre ct explicate, quo à pcccando populusabfterrcatur. SicetûmmifcricordiamctpromifrioncsDcijCÜ illuftrioribus exem-» plis auxilii ct liberationis diuinæ, quo uicifsim homines inuitentur ad fidendum conftantius Deo,ctamandum cum,acindè inflammati ftu dio ctamorc Dci proficiant in omni bonoopère ,affliftioncsq; pro gloria Domini fortiter perferant et fuperent»

QiiiitaqjPaftorcset Ecclefiaftæ uocationi fuæbonafidc præcftc uolcnCjhi ncccfle cft,ut non folum fint ad exhortandu defides, et con folandum infirmos inftrufti.ucrum etiam ad'id prompt! fcmpcr,atq; ardetes At utrumq; ucro ut opus eft alTidua lc(ftionc,ct mcditatione Scripturæ,ita ctiam iugi oratione, cunftisq; aliis fpihtualibus exerci-' tiiSjCoq; ctiam fumma cautionc, ne quo pafto implicentur uitæ nego tiis, et curis carnalibus.

Tcrtio,requiritur à Paftoribus ct Curatoribus populi Chrifti,ut ct Quamodo trrarihu^tt contradicentes claris ct cfficacibus S cripturæ teftimoniis refutare pof nbsp;nbsp;nbsp;d»«*«» depraua,

f- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iT-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«oniPiM occurreMum.

unt et conuinccrc. Hoc cnim oatan maximopcrc molitur,ut lanam et fynccram Doftrinam corrumpat, cxcitatis uariis Hærcfibus,quo fidc Chrifti labefaftata ct tandc extinfta, fuam Tyrannidem ftabiliat cttucatiir. Hint fit,utficut olim tempore ApoftolorumctMartyrû

faólum Icgimus,amp; quandocûq; alias pura Dei doôlrinafynceriicrprç dicata eft, ita hoc quoq; tempore noui quotidic hæretici fuboriantur, qui impiam fuam doftrinam deprauatis Scripturç teftimoniis ornarc amp;nbsp;ftabilire conctur.Sicut D.Petrus fcribit, tales homines fuo iam tem porcfcriptaPauliintelleftudifficiliacepiflc detorquerc,ficut cætcras

** Scripturas,adfuamipforumpcrnitic,NccucrómirumcfthocSatana in fuis miniftris faccrc,quod fcilicet doftrinam pietatis, quæ in fola S, Scriptura traditur,pcr ipfius Scripturæ tcftimonia,fcd deprauata,uitia re amp;nbsp;eucrterc conetur. Nam hac arte ctiam Dominu Chrift urn aufus ciuitatefanfta Hierufalc, collocarctcum fupcr pin naculu Tcmpli,amp; dicerct ei.Si Filius Dei es,dimitte tc dcorfum,Nam Matth,4, fcriptum eft, Angelis fuis mandauit de tc,in manibus portabunt tc,nc forte offendas adlapidcmpedcmtuum.Pfal. X C I.

Fidi itaq;Chrifti Miniftri,quo certum Dei ucrbumpopulo fynce riûsprædicantjhocfciantSatanam maiori ftudioamp;contentioncip-fis amp;gregi ipforum infidiaturum,fretumq; (implicitate uulgi, amp;nbsp;infirm m irate iudicii,qua illudlaborat, deprauatis Scripturis fucum utfaciat, claboraturum.Dumenimuidct homines nullam præterq Scripturæ autlîoritatcm admittere ucllc,nihil amp;nbsp;ipfe tam obiieit, quàm S criptu-* ram,ut afsuccis folâ Scripturam audirc,£c commodius infinuct,Sd im-* pia mendacia fua fa ci li ü s obtrudat.

yt igitur Paftores atq; Ecclcfiæ Miniftri dolum huneSatanæ detc-« gant, amp;nbsp;os Miniftris eius Sophiftis obturent, commiflumq; fibi grc-* gem ab impiis crroribus,uclconferucnt ucl rcuoccnt,uigilandum illis cft,et in hanc curam fingulari ftudio incumbcndü.Sunt enim(ut A po ftolusaitJmultiintraftabilesSi uaniloqui, mentium feduftores, qui foras domos fubucrtunt,doccntes quç non oportct,turpis lucrigratia, quibus oportet obturarcos,Ti.I.

Ktgiixniârgitmii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^t talcs rcdargui amp;nbsp;côuinci cômodius et folidius poffintjhç præ

totutincendthtrcucos. puèregulæobferuandæfunt. Prima, utarticuli fidei certis ctperfpp cuistefrimoniis Scripturæconfirmcntur.Altcra,utucrbain fententiis et teftimoniis,quæin difputatione adducuntur , proprio Scripturæ fenfu, remota Sophiftica, inter fe conferantur, et ex eiufmodi colla-* tionc,uera Spiritus fanfti fentententia de quauis quçftione Rcligionis cliciatur.

Erw,pf«mlt;pKlt;«;«niî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertia,Utobfcuriorcs fententiæaliis claris,apcrtis,etadcontrouer

coîtM An-iwn. fiam pcrtincntibus locis cxpliccntur. Vt dum negaret Arrius Fi-* liumDci de fubfrantiaPatrisnatum,et natura Deum cfte,corrupicgcf

***quot;•*• manamhuiusdidifcntentiam.EtDcus cratucrbum.dixitq; ucx^al’^quot;' loDci

Io Dei non fignificari hie Dcum^qui natura amp;nbsp;omnipotentia Deus fit, ucrum cxcellentem aliquam crcaturam maieftate Sc dignitatc omnibus reliquis praeftantem . Hæc falfa interpretatio rciicienda fuit,8^ probandum,in hacfententia Deum fignificarc proprie natura-« lern Sdomnipotentem Deum Jficut in præcedcntiillodifto; Etuer-« bum erat apud Deum ♦ Prætcrea addenda fuerunt omnia Scripturæ teftimonia de perfona Mefsiæ, Vult cnim Deus agnofei Filium, amp;nbsp;idconaturameiuspatcfccit. Huiufcemodifcnrcntiæpafsimex Seri-« ptura colligcndæcrunt,8duidcndum,ubi porifsimumarticulushicim culcatur. Quemadmodum loanncs ipfe aperte teftatur loqui fe de uc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ro8domnipotentiDco,cùmait; Omnia per ipfumfaélafunt. Idem ait etiam Paulus ad Colof. I. ItcmadHæbrcos I. Voeatur FiliusDci charafter fubftanciæ Patris, 8d additur quod per Filium omniaeon-« ditafint.

Aliud exemplum ex eap. M atth. V. Nc refiftatis malo, fed fi quis EremptMm à tcpereufleritin dextram maxillam,prcbc 8dalteram. Hane fententi-« am AnabaptiftæeitanteontrauindidamlegitimamMagiftratuSjckî mitant Politieum ftatum eontra Deum efle. Huie falfæ interpréta^ tioni funt opponenda alia perfpieua teftimonia, ut ilia, quæ habentur Rom. XIII. qU3E elare docent ciuilcs leges, Indicia, Magiftratus ,cffc ordinatio nesSi mandata Dei. Deinde Si illud perpetuo obfernandum efle in Sacris literis,dupliccm effe adminiftrationem, Alteram exter-» namSicorporalem, Alteram minifteriumEuangelii, quod in cordk businehoatuitamæternam. Item MinifteriumhoeEuangelii non abolerc aut prohibcre Politiam eorporalcm, dîfciplinæ amp;nbsp;pacis caufa àDeoinftitutam. Hæc eft Sacræ Scripturæ perpétua,84conftans fcngt; tentia,quarecommodeinterprctatur diftumMatth. V. uidelicethic non Politiam aut imperia,fed feditionem priuatç perfonæ contra Ma giftratum, 84 uindiftam priuatam contra Chriftianam charitatem, prohiberi,

Hæcpauca nunc admonendicaufa fufficiant. Plura cnim adferre exempla nimis prolixum eftct.Hoc tantum cogitemus,quanta fit opus exercitatione 84 contentione animi,ut Sacra Scripturaritc intelligatur, dextre explicetur,84folide defendatur.

Apoftolum Paulum impofuerit omnibus Epifeopis 84 Eeelefiarû Mi-« p«moiniiMt niftriSjdum aitzOportet Epifeopum efte tenace fidclis fermonis, ut po tens fit cxhortari,84contradiccntes conuincere. Cuius prouinciæ84 oneris omnes Paftores 84 Goncionatores admonitos efte uolumus,

quo fc dies ac nodes in ftudio Sacrarum litcrarumfcdulo cxcrccanr, arq; ira miniftcrio fuoamplocum frudu fungantur, 8dobid fenon tantum à mundanis illcccbris,amp; cocupifccntiis carnalibus, fed Si à cun dis fæculi occupationibus, arq; negociis,quantum uitæ præfentis ufus fcrct,fubducant,quo tam arduo Si diuino miniftcrio toti incumbcrc,8t fummo cum ftudio munus fuum cxequi pofsint.

Quos tarnen bic labor grauarc non debet, quem religio officii ipgt; foru poftulat, cum alioqui cuiuflibet Chriftiani fit, totu uitae curfum in ftudio ucrbi Dei confumcre.Intrarc enim in regnum Dei non pof* fumus,nifi renati,R.cgcncratio autem hçc non ex mortali,fed immor talifemineàætcrno conftat,nempc Sermone Dei uiucntisamp; manen« tis in ætcrnum,tcftcPetro. Deinde fie rcnatis,atq; innouatis,fpirituagt; i.pèt.’i. lietiam cibo opus eft,qui item uerbum Dei eft,ad quodD. Petrus nos inuitat, cum inquit, Lac illud rationale, non corporis fed animi, quod dolum nefeit,appetite, ut modo nati infantes, quo per illud adolcfca-* tis.Deniq; ctim per uerbum Dei alti Si uegetati adolefcimus,Satan nos oppugnare non definit,cui ut rcfiftamus,Spiritualibus armis,amp; muni« tione opuseft exVerbo Dei, teftc Paulo, cum ait: Gladius Spiritus uerbum Dei cft. Ephe. VI.

Quando itaq; Nouæ uitæ noftræ initium,medium,amp; finis,id cft.re-» generatio in eam,incrcmcntum cius,atq; uidoria contra Satanam, uer bo D ei conftat, facile uiderc poffunt Ecclefiarum Paftorcs, quantæ fc apud Dcum iræ obnoxios faciant, fi qui per corum ncgligentiam non participes fiant liuius regcncrationis,ucl ficx Spiriturenatis defit ali-monia ucrbi Dei, Si fomentum dodrinæ falutaris, exhortationis, amp;nbsp;confolationis,autfi perfalfasbominumdodrinasfcdudia uita Sicö^ munioneClirifti excidant-Summaitaq; diligentia ncccffecftcos,qui in hoc munere funt,perpctuo inftarc Icdioni, dodrinæ,orationi, ali-» isq; exerciriis Spiritualibus,ut cumfidcli illo Scruo dicerc pofsint,Do-» mine decern talcta tradidift i mihi, ccce alia decern fupcrlucratus fum, Vicifsimq,- audiant, Hugefcruefidelis,fupcrpaucafuiftifidclis,fupct multa tc con ft ituam. Intra in gaudium Domini tui.

V t igitur Scripturam facram dexterius intclligerc Si tradare pofsint Paftorcs, Ct finguli Ecclefiarum Miniftri, uiam quandam cis apcric-» mus,Ctinfignioresdodrinæ Chriftianæ locosordine cxplicabimus, non quod bis tantum immorari cos uclimus,fed quod per bos cos in S. Scripturam ipfam commodius dcduci cupia-» mus, ex qua deinde plcnius etperfediusdeo-* ninibuscrudiantur.

Rimum uoIumuSjPaftores condones fuas omncs ad populum dcfumerc exledione aliqua S. Scripturæ, qua initio Concionis fingulari cum reuercntia amp;nbsp;gra-» uitate rccitarc dcbent Ita ut uctcribus S. Patribus in ufufuiffc iam inde à tempore Apoftolorum confiât, et ante in Synagogisquoq; obferuatum effe teftatur,

quodlegimus Luc.IIII. de Domino, et Ado. XIII. de Synagoga,in quam Paulus et Barnabas ingrefsi fuerantSabbatho Antiochiæ Pifi-» diæ. V nde olim proprii cuique Ecclefiæ Le do res fuerc,qui populo li-« bros.S.Scripturae ex pulpito recitabant.Eo itaq; more,inter cæteraEc-« clefiafticæ adminiftrationis uitia,antiquato,amp;inhac Miniftrorum uer biinopia,quafit utfingulisEcclefiisfui Lcdoresconflitui no pofsint, Paftores amp;nbsp;Concionatorcs ipfosborum munere fungi uolumus,amp; de quibus diduri funt, ea populo prius rcligiofe prælegerc, ut fic audien-* do uerbo Dei magis affucfiat,plcniusq; de falute fua crudiatur.Prode-« ritetiamhoePaftoribusipfis adconciones fuasmelioreordineinftij tucndas,amp; abfolucndas,fi præfcriptum præmiflæ ledionis fcquentur,8i intraciusfefinescontinebunt. Modumuero Ledionum huiufmodi admenfuramearum Ledionum conftitucnt,quæ Vulgo ad Miflas recitari folent. Sic mandate memoriç populus quæ recitabuntur fad-* liuspotcrir, amp;nbsp;Paftores atque Concionatorcs fingula ctiam explicate. îN am uitarc diligenter illud quorundam uitium debcnt,nc uni aut aU teriuerbo expraemifla Icdione tantuminhærcant,amp; prætcreantcæ-« tcra,ucl ctiam penitus ad alia,quàm leda funt,delabantur.Fidem inni-dpuro amp;nbsp;foli uerbo Dci oportet, quare illud ctiam à fingulis audiri, Si intclligi débet, Quocirca tantum ad quamlibet Concionem ex Scripturaprælcgi conucnit,ac ctiam enarrari, quantum ucrifimilc effc populum pofïc ad ædificationcm

Vm Cliriftus Dominus noftcr finis fit Legis, et de eo teftentur ac prçdicent Mofes, F falmi, atqj Prophetac, unum cflcpopulicIeäiScruatorcm,in quem quicûqj credideritjfitaccepturusremifsioncm peccatorû per nomen eius,Paftorcsomnesconciones fuas eo dirige

re,acq; inltitucre dcbcnr,ut de Chrifto hoc teftimoniü ferant ct cxpli-doäri Cent. Nam ficmandauit ipfc Apoftolis,iam afeenfurus in cœlû,cùm fa Xcrum Prædicationis Minifteriu inftitucrct:Vos critis mihi teftes Hie;= Aifto.i. rofoIymiSjCt in uniuerfa ludça et Samaria,ct ufq; ad extremes fines ter ‘ nbsp;nbsp;nbsp;** rx. Hine eft,quod et D. P aulus de feipfo fcripfit,N ô iudicaui me quic--

qudm feire inter uos,nifi Icfum Chriftum,ct hune crueifixum ♦ Idquc merito: Nam ut ad Colofs, fcripfit. Per ilium creata funt ornnia,qu2; in cœlis funt, Si quæ in terra,uifibilia Si inuifibilia, fiue Throni, nue Dominationcs,fiuc Principatus,fiuc Potcftatcs.Omnia per ilium Si in ilium creata funt,Si ipfe cft ante omnia,8i omnia per ilium confiftunt. Ipfc cft caput corporis Ecclefiæ, qui cft principium, primogenitus ex mortuis,utfit in omnibus ipfc primas tenens,quoniam in illo compla cirum cft Patri uniucrfam plcnitudincm inhabitare,8i per cum rccon-» ciliare cunda erga fc, Pacificatis per fanguincm Crucis cius per cun-* dem,fiue quæ in terra funt, fiue quæ in cœlis.

Eadcm teftatur loanncs initio Euangcliifuiatquc ipiftolç.EtDo-minus dcfeipfo loan. III. V. XII. XVII.SimuItisaliislocis.

EpBef.l. Helr.i, lodn. 10.

hAo.^, lOiUi.ir.

Ioan, IO

Ideototius Scripturæ fummam Chriftus ipfccöplexuscftinhoc dido: Oportet in nomine Chrifti prædicari pœnitentiâ Siremifsionc peccatorum. Fideles igitur Ecclefiarü miniftri femper prædicent no.* men Domini noftriicfu Chrifti, teftificantes, quod hic unicus Filius Dci,uerus Deus Slt;homo,is fit,pcr quem omnia creata funt,gubcrnan tur Sc inftaur5tur,Quiq; moderatur omnia uerbo potentiç fuæ,Differ fos filios Dei 8C aberrantes oucs cógrcgat, Dat pœnitentiâ Sc remifsio.* nem peccatorum. Nam non cft aliud nomen fub cœlo datum homini bus,in quo falui fiant, Tradita cft ei poteftas omnis carnis, ut det ui-» tam æternam omnibus quos illi Pater donauit, Eft paftor illc bonus, qui animam fuam ponir pro ouibus fuis,ut det illis uitam ætcrnam.qui ita oucs fuas tuet ur,Sc feruat,ut cas dc manu ipfius ne mo cripcre pofsit.

Hæc amp;nbsp;fimilia tcftimonia de Chrifto diligenter in concionibus populo inculcanda.

Tfi Humana ratio naturam Dei non intclligat, tarnen in uerbo amp;nbsp;in Filio fuo fe patefecit Deus, ut agnofcerc cum,quatenusfereuelauit,amp; inuocarepofsimus. Ad quern modum cum inuocamus Deum Patrem.plurp mumintereft inter noftram6lt; omnium aliarum gen tiummuocanonem. Idqjdifcrimen duabus potifsimum rebus con-« ftat. Vna,quôd inuocatio Hac ratione inftituta, dirigitur ad uere na tura Deum. Altera,quod neceffe eft inuocationem noftram(fi fic fiat) placere Dco,ncc fore irritam.

Quare ex facra Scriptura docendum eft de ucro amp;nbsp;omnipotetiDeo Patrc,unigcnito Filio ,84 Spiritufando, effe unumDeum eiufdc natu-rçdiuinç,atq;potcntiç,tres tarnen diftindasperfonas.Atqjhûcunum Deum omnia condidinCjStconfcruare. Deinde F ilium Deiexineffabi li confilio,84immenfa D ci mifericordia,induiflc Humana naturam, ut fieret uiófima84 pretium pro nobiSjquddtjduæHçnaturçdiuinafcili-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cetamp;Humana,una84indiuifafit perfonalefusCHriftus.Sint tame duæ Hac naturae fic in CHrifto unitae,ut fint non confufae aut permixtac, fed quçq; fuam Habcat per fe eflentiam 84 proprietatc, Queadmodum haec ex uerbo Dei per PropHetas 84 Apoftolos adminiftrato,omnia fatis co ftant,84funt uariis^S. Patrfi Symbolis aduerfus uarias Haerefes explica-« ta,ueluti in Symbolo Niceno 84 AtHanafii,Itcm confentaneis D ccretis 84 Cofefsionibus prifeorum ac uere fanftorum Conciliorum, ut Nice ni,G onftantinopolitani,EpHcfini,CalcHcdoncnfis,atq; itcrum Con-« ftantinopolitani. D einde confonis quoq; fcriptis Patrum,qui pro ucr-« Ho Dei acritcr dimicarût,ut AtHanafii, Bafilii ,Na2an2cni,Auguftini.

Sententia itaq; 84 doftrina Articuli Huius fummo ftudio populo pro poncnda,cömcndanda84defcndcdacft,utueraDeinotitia conferuc-« tur,84diferimeninterCHriftianam atq; aliarumgentiu inuocationc, vtrAmMwüïxiftr quod maximopcre neceffarium eft,confcruetur.Ncmpcut inuoces Hunc ucrum Deum Pattern IcfuCHrifti,una cum Filio fuo Icfu CHri-« fto,84 Spiritu fando,qui fe in Filio reuelauit,propter que uclit efle pro;« pitius,84 in fide fic inuocantibus donate Spiritu fanft ü, qui uerâ agni-« tionem D ci,timorc,fidc,84 alios nouæ uitæ motus in cordibus excitet.

Difcnme» hier huaed' nbsp;nbsp;Qiw'niuis cnim gloHcntur præftStiorcs Philofophi inter Ethnicoî,

ludæijCt Mahomctîftç, non adorarc fc Imagines et ftatuas,fed xternÔ Deum,cttli et terræ, liominum,et aliarû rcrum omnium’C ôditorem. Tarnen cùm hune Deum agnofeere non uelint, qui fe per Filiû fuum. Dominum noftrum lefum Chriftû,in uerbo fuo patefecit,haud qua^ Deum ucrum,fcdinaniafigmenta cordiumet manuumfuarumado-* rant,et inuocant. Ncc poffunt ftatuerc,Deû ipfis propiciû cflc,et ipfos cxaudirc,quia et Euangcliû,et Mediatorc unicum rciiciunuEt ideo co ruminuocationcquaqpotcftaduerû Deum,Pattern Domini et Sal-* uatoris noftri lefu Chrifti dirigi, fed pcculiarcmfibi hi D cum imagi-* nantur,qui non eft Pater Mediatoris noftri Icfu Chrifti,co(j ncc D c-us uerus, Quare ncc ftatucrc poflunt fuas prcccs exaudiri» Haerct italt;^ Ct fubfiftit inuocatio eorfl in uanis propriae rationis commctis,in ph)-* pofitis ftaruiSjCt fimulachris,mancntq; ipfi alicni prorfus ct abomina-biles Deouero,quiaextraChriftum,ctabfq;uerboDeimanent. Sieur loon f. Chriftus ait:(^i non honorât F ilium, ncc Pattern quidem honorât, et Paulus Rom. V. Pct Chriftum acceftum habcmus ad Pattern.

Sic ctiam Deus fc rcuclauit loanni filio Zachariç,ut de ucra agnitio ne,amp; tefta inuocatioe ipfe potto Ecclcfiam inftituerct.Sic cnim D cus æternus Pater teftatus eft de Filio:Hiccft Filius meus dileftus, in quo mihi bene complacitum cftgt; Adftat Baptifmo Filius ipfc, palam de-* feendit fupcr cundem Spiritus San(ftus,ut teftetur amp;nbsp;Chrifto amp;nbsp;E cclc-« fiç illius donandum Spiritum Sandu.Trcs itaq; perfonae hie apparue-* re. Hçcigitur apparitiocuiqj Chriftiano homini bene confydetanda eft,quae non propter loanncm tantum,ucrum propter totam Ecelcfi-» am contigit,quo prcccs ilia offcrat uni aeterno, amp;nbsp;omnipotenti Deo Patri Domini noftri Icfu Chrifti,qui cum çterno Filio amp;nbsp;Spiritu Sado omnia condidit, propter mediatorem Chriftum cam uclit exaudire, rcgcrc amp;nbsp;fandificarc Spiritu fuo Sando. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Idem uolunt uerba Baptifmi,ubidicitur: Baptizo tc in nomine Pa-* tris,amp; Filii,St Spiritus fandi.Hiccnim cnumcranturtrcs pcrfonç,uni us St ciufdem potentiae, St diuinitatis,cui uni tota caufta noftrae falutis adferibitur, Senfus cnim uerborum hie eft : Baptizo tc: hoc cft,tcftor hoc immerfionis ucl afperfionis fymbolo,rcmifla tibi efle pcccata,rcci pitcingratiamaetcrni8tucriDci,PatrisDomini noftri IcfuChrifti, idq; propter hunc Filium fuum. Item Spiritum fandum in tc fore effi cacem.

SublimisfancStfupra omnem humanamprudentiam eft haec do* drina,dc natura,uoluntatc,St de effîcacia Dei erga nos,quç difeernit in ter

ter nos,amp; omncs Ethnicos,complcdcns ubcrrimas promifliones,ficu ti paulo poft dicctur. De quibus admoncri populum ualde rcfert,quo ticfcunq;tcxtus Scnpturç,ucllcôbio propofitarcquirit,quo Ecclcfiam rcftc crudiant de una amp;nbsp;fimplici Eftcntia diuina,de tribus perfonis. N ä in quotidiana inuocatione ab omnibus hic articulus obferuari, amp;nbsp;exer ceri,difccrniq;inuocatio noftra à Gentili, Iudajca,aut Mahometifta«* rum dcbct,ut credamus fcilicet nos certo exaudiri,fi in oratione appre hendamus Mediatorem, quod nemo Ethnicorum, ludæorum ,uel Mahometiftarü ftatuere potcft.Sic enim orandum eft, Omnipotes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chnßianx pr««

æterne Deus, Pater Domini noftriIcfu Chrifti, quicum Filio tuo unigenito,amp; fando Spiritu omnia condidifti,atq; conferuas, mifcrcre mci propterFilium tuum Chriftû Icfum, qui noftri caufa faftuseft uiftima,Accende tuolumine mentemmeam, amp;gubcrnamefanlt;fto Spiritu tuo, quem propter F ilium nobis promififti Sic fane in Oratio nccompicfti femper Mediatorem Chriftumdebemus, ut in Colle-' FwmKidi«wo«nalt;cfcri-dis iamindè ab initio Ecclefia femper fecit,fubiiciens in fine hæcucr-' ba, Per C hriftum dominum noftrum.

Sed àhæc ueraamp; grata Deo inuocatio cft,Dominc Icfu Chriftefi li Dci exaudi me,rcfpice me,5i mifcrcre mci, D ona Spiritum fandum tuum,amp; æternamuitam Italegitur.SStephanus Adogt;VII.inuocaifc. Domine lefufufeipe Spiritum meum.Tribuithuiufmodi oratio Chri ftogloriamdiuinitatis, quodineo Dcusfcrcuelauerit, 8d cumco fi-» mul operctur,ut eft Ioannis V.Quodcunq; Pater operatur ,hocamp;Fi-» lius facit. Et X1111. Qui uidet me,uidet Pattern. Ego in Patre fum, 8^ Pater in me eft.Hæccft fententiahu-'iufcemodiinuocationis, Domi ne Icfu chrifte Fili Dei,adiuua me, Da mihi Spiritum fandum tuum, Quæ fimulconfitetur Pattern, Filium Mediatorem, itemSpiritum fandum.Quotidianis igiturprccibus Articulus iftedeEITcntia diui-» na,dc tribus Perfonis, addifci,8lt; cxctccri debet.

Sed quia fyncera hçc dodrina de ucra amp;nbsp;pia inuocatione,horribilitcr obfcurataeft,pcr abominandam illam impictatem,amp;--^^^«/^æ''«/',quæ committitur in inuocandis mortuis,amp; horum ftatuis,atq; olfibus, qui bus alligarunt non modo diuinam ,fed etiam fandorum peculiarem quädam uim, 8t cfficaciamxum tarne manifeftum fit, nullirci numc, amp;nbsp;operationem diuinam attribuendam,in qua Deus ipfc fe exhibitip rum cam non cxprclfc fuo uerbo teftatus eft, Palam autem eft,mor # tuos non iuuarc quenquam, nec in ftatuis efficaces elfe. Reuocandus ergo eft populus à tali‘'Aw^’^^i’b^'adueram 8t piamDei inuocationem, uelutiad opus imprimis pium ,8tcultum Dci praecipuum,in quo di-» / ß feimus

Icimus potiffimû,amp; expcrimur, quænam uera fit fides. Imo Hoc und opus cft,quo difcerni ab impiis ucr us populus Dci maxime pofsit. DECREATIONEET GVBERNATIONE OMNIVM

Ota falus noftra,amp; uita æterna in eo fita cft ut Dcum in Domino noftro lefu CHrifto ucrc,hoc cft certa,84 uiuafidecognofcamus. In Hac cognitionc primum cft,nofse amp;nbsp;fcirc Dcum cfte, qui omnia condidcrit, ca folus ctiam confcruct,atq; gubcrnet.Proinde Ecclc ftaftæ ftudcbunt populo præcipua cura cxplicarc,84 inculcarc ca Scripturç loca,quæ tcftantur,84 docent de çterna D ei effen tia,potcntia,fcientia,bonitatc,atq;fcucritatc.Nam fine Hac cognitio-' ne,84 fide, pcccata noftra,84 noxam eorum nunq ucrè,84 efficaciter nofccrc,ncdü pœnitentiâ agere,S4 emedare nos potcrimus,ncq; Lex eo nos folapcrpcllettQuidcnimciusfiucprcccpta fiucminæ nos moue ant,aut tcrrcant,decuius nec poteftate,nec benignitate, aut fcucritatc adhuc folide aliquid 84 cfficacitcr cognofeimus, aut fentimus C Qyocir ca,qui ad Dcû acccderc uolct,eu neceffe eft ante cognofccrc, 84 crcdcrc Dcû cffe,qui omnes homines finxit, conferuat,84 iudicat,ct iis qui ipfi ftudctjlargitcr reponit, Plurimi quidciaélantfenoffeDcû, Sedquia ad uolûtatem Dci uita fuam conformarc no ftudent,ct uerbu D ci con temnût, fatis teftâtur ipfi de fc côtrarium, quôd nimirum in cordibus fuis dicant,non effe Dcum,ctiamfi hoc coram hominibus nô fateâtur. EftigiturualdèneceffariurajUtEcclcfiaftçlocûdc Crcatione, con fcruatione,ct gubcrnationc rcrum omnium,frequenter et fumma dili gentia proponant, et auditoribusfuis inculcent.

Et quidem in Articulo de creationc rerû,dcbct Paftorcs magno ftu diodocere,Dominumcû,quiDccalogû atq; uniuerfamS. Scripturâ, ipfumq;Euangcliû fuum tradidit,unu effeucçi Dcum,et conditorem rcrû omniü,Qui cœlû,tcrrâ,marc, et quæcunq; his continctur, et nos quoq;ipfosexnihilofinxit, etfolus fuauirtuteconferuat, nobis^;ad imagine fuâ fadis,esteras creaturas partim fubiecit,ctin ufum faluta-» rc addixit,partim deputauit ad minifteriü falutis,cû corporis tü animç QuapropterEcclcfiaftæ eaScripturæloca,quæprædicantnos, ctre liquaomniaà Dco exnihilocondita,nosq,-ad imagine Dciformaros inferiores deniqj creaturas noftro imperio diuinitus fubiedas/uperio^ resde

rcsdcputatas falutinoftrae procurandç, fubindè adducere,fidclitcr ex plicare,atq;infigercanimisfuorumftudcbunt, quoilli quotidic ma-» gis atq; magis difcant diuinæ Maicftatis omnipotent!am,bonitatcm, amp;nbsp;in fc ipfis ,8i in aliis rebus omnibus,quas traftanr, in quibus ucrfan-» tur,quas afpiciunt,audiunt,aut quouis modo ufurpant ,cognofcerc,ad mirari,cclebrare,atq;inuocare.Etexco omnipotentiæ Dei ,8ibonita ti plcnius confidant, preccptisq^; eius libentius obcdiant, amp;nbsp;iram eius metuät magis,rcbusq; omnibus ,quibuSinhacuitautuntur,utâturut fanfl:iflïmisoperibus,8(donisDei,ac Scruatoris noftri,maiorc indies amp;nbsp;fanftitatc,et gratitudinc,« largiore benignitatc erga proximos.

Hac de caufa P r ophetæ in laudibus D ci,prçcipua, SC infigniora opc ra Dei in totarcrum natura tam magnifiée prædicant, S^elcgantiifi-» mis deferiptionibus ob oculos ponût,ut Cœlos, Solcm,Lunâ, ftellas, nubcs,uentos,nebulas,pluuiâ,rorcm,niuc,pruinam,tonitrua,fulgura, montes,ualles,campos,a2ros,prata,fontes,flumina,fta2na,arbores cw s * sniptsn-d tofi« „1 nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o1- p^po^at HobiJ mirubiiw

uarias,C)incrDas,precipuaanimantium genera, leras, nommes ,8Calia Del Oper«, innumeraDciopéra. PropterquæPfalmi plurimi gloriamDei mag-» nificc dcprædicant, quales funt,xix. xcv. ciiii. cxxxvi. cxlv. cxlvii ♦ cxlviii. Idem facit Hiob, à capitc xxxviii. ufq; adfinem libri fui. Et Efaias cap.xl.permultaufqjadcalccmfuilibri. Similes loci amp;nbsp;in aliis canonicis libris paffim occurrunt»

uinç Maicftatis,faéf um cft,quôd chriftus Dominus ipfc,8( Sanfti alii loslciicmitf in cxlidtt. in prccando, oculos et manus in Cœlum fuftulcrunt, et in formula precâdi Dominus nos dicere docuit,Pater noftcr,qui es in cœlis.Cum enimpraEftantiffimaillactadmirandaopcraDci,cœlos,folcm,lunam, fydera,aliaq^;opera cœlcftia,oculis,etanimis intuemur ,excitari in no bis, et crefeere mirifice 8i corroborari necefle eft, nifi plane Atliei fi mus,rcligiofam diuinæ Maieftatis confyderationcm, admirationcm, et adorationem.Sicut idem reliquorum operum Dei pia et intenta contcmplatio in animis piorum efficit.

Dcbcnt itaq; E cclcfiaftæ fubindc loca buiufmodi Scripturç de Créa turis, et operibus D eiin concionibus recitarc, et explicate quàm dili-» gcntiffimè,atq; exHis hortarihomines, ut icic,quanto poffunt ftudio, affuefaciantjUt quoties fcipfos aliôsuc liomincs,quotics Cœlos ,terrâ, aquas,et quæ bis continentur,afpiciunt,ufurpant,aut liisfruuntur,ili-» CO cogitent, et religiofcfecumreputcnt,ea elfe opéra et dona Dei fa-» doris,exPatrisnoftri,inliocabipfo condita,ac nobis propofita,ut in cis ipfumDcum,ct Pattern noftrum,eiusq;omnipotcntiam,ætcrnam

fapicntiam,amp;bonitatemin Chriftofcruatorc cognofcamusjnuocc-» muSjCt cclebrcmus. Atq; in co illud fingulari religionc rcuocare in me tem,S^ pcrpendcrc ftudcanCjno efle almm Deum crearorem, atq; con feruatorcmrcrüomnium.qPatremDomini no ft ri IefnChrifti,qui Qjtmoiourririamp;ofic bunc nobis filium fuum,84 cü co omnia donauit ad ufum Sc falutc cor-» fim^cs^^endafint,'^ pofiSjamp;animæ.Qui uerbum fuum,8{do(ftrinam uitæ in diuinis literis rcuclauit, ut fie difeant fimul complcdi amp;nbsp;coniungere, uerbû amp;nbsp;opera Dci,cûq;amp;opera eius in uerbo ipfiuscognofccrc,S^intucri,illudq; me ditariapud fc inomni afpc(ftu,amp; ufu creatura^ Dei.En Deus, amp;fador tuus ille,qui tibi Filium fuü Chriftum Dominû noftrum,ut te ab æter na morte in æternam uita traduccrct,donauit,fuamq; paternam uolun tatem de falutc tua in Scripturis fuis rcuclauit, qui Lege fuam,8d Euan gelion prçdicari tibi fccit,is hos cŒlos,hanc terram,iftas aquas ,hçc pc cora,S^armcnta,ift:oshomines,hûccibum,potum,ucftes,amp; quidquid fir,quodinoculis,autmanibusfuerit,cxnihilofinxit,6lt;uttuis ufibus atq; faluti feruirct,tibi propofuit,amp; tradidit ad hoc,Ut eum in bis operi bus,amp;donis fuis plcniuscognofcas,laudcsamp;: célébrés ,ipfiq; toto cor-« de bis ipfis rebus ad illuftrandam gloriam eius, amp;nbsp;promouendam faluj te bominum fcruias.Qiiod fi ftudeas j feruient faluti tuæ efficaciterbæ creaturæ,ct opera Deiuniuerfa.Sinminus,aduerfabuntur tibi,eu Dco Creatore fuo,fcruicntq; ipfi ad ulrioncm impictatis tuæ.

Huiufmodi pia mcditatio,et contcmplatio fidclis creaturaru Dei cf ficitjUtfingulaopcra Dei nobis de Dcoprædiccnt,ütdiuinitatis, et po rentiæjbonitatisq;, eius nos admoncanr,ad que ufum ctiâ nobis propo RanM.igt; fitafuntjUtfîcutfcribit Apoftolus,inuifibiliaDei,æternam ipfius pogt; tcntiam,et diuinitatcm,cx creationc, per opera eius, intclligamus.

Ira cnim quælibct opera D ci intueri,atq; contcmplari debemus, ut excitata pia admiratione diuinæ potentiæ,fapientiæ,ct bonitatis,cxcla memus eum Dauidc. Quàm ampla funt opera tua Domine, cunda la picnrer fccifli,plena cfl terra bonis tuis,PfaI, C1111. Hac rationc totus Mundus nobis templum Dei cxift:it,ct elfedcbet,nc fcilicet Deum ali quibuscertistantumlocis, utifertinnata nobisimpictas, fedubiq;in omni loco Dominationis eius,ut D eum creatorcm,et feruatorem no-* ftrum,agnofcamus,inuoccmus,cclcbremus,colamus.

Ex quo et illud fcquitur,ut dum in ncgociis ,et adionibus noftris,fc quimur mandata Dei,opemq; Dei imploramus, à nemincquicquam mcruamus,nibiltcrramur,auttrepidcmus. Moxenim utcos,quibus eum nobis negociû eft,quiq; uidentur nobis formidabilcs, aut rcs ip-» faSjin quibus apparct aliquid periculi,ucl difficultatis, ut çrcaturas Dei intuc

intiicmur,8icöfydcramus,coc[;intuitu,8tconfydcrationc ad mentem rcuocamus,8i pic cogitamus,Dcumillorumhominum,amp;:rcrum,atcj; noflrum crcatorem,ciusq; fcmpitcrnam potcnriam,8lt; boniratc, T um fides diuini tcftimonii, amp;nbsp;promifsionis, omnia fcilicet ad noftram falu tciTijSd foelicicatem,ut condita cfle, ita ctiam cooperari ncccHario, nee aliud quàm inftrumcntaDci ad pcrficiendam noftram falutem amp;nbsp;fœ-» licitatem cfle pofte,ira excitatur amp;nbsp;corroboratur ad omnia,quç agenda mandaco Dei fufcipimus,ut faceftcre oportcac omnem periculi,auc in opiæmcrumatq;formidinem,cumomni quoq; dubiratione falutari^ ferperficiendi,quod pie agerc,hoc cft,ex iuftu Bei, inftituimus.

Earerum confydcraEio,quç perpendicres omnes eftccreaturas Dei, amp;quasDeusbono noftro,utfecit,itaferuat,nobisq;quotidicprodu-' citjSiutendas exhiber, illudquoqjpræftatjUt nculla re abu ra mur, fed omnia,quæcunq; in ufum noftrum ucniunt,habcamus, 8lt; æftimemus utiipfius Dei Parris opera,ut funr,urq; ufurpemus cas cum omni mo-« dcratione,amp;fan(ftimonia,cumomnigratiarum aftionc, amp;religiofa laude , atq; cclebratione apud alios dimnæ benigniratis , libcraliq; communicarione erga cos,qui egent.

Hæc de fide amp;nbsp;Crcationis,ct coferuationis rerii omnium ,fideliq; in tuitu,er ufu crcaturarum Dci,q diligentiffime doccri populû,atq; frcj querer moneri,Ct ad talc opcçiDeiconfydcrationcm, et ufum inftitui CÜ omnino ncccftarium cft.Longius enim rnultô,q crcdirur,à ucra ui uaq; Dei Creatoris,atq;operucius cognitióc,etcöfyderationc,uulgus feduftumCt abftraftueft,portetofailia prçdicatione Diuorö,atq;po-« tenriç ipfo^ opit ulädi nobis,qua illis falfo tribuerur,ridiculisq; illis po pis,oftcntationc,ctcultu ftatuaru,ct oftium eorfi. Intuentur quidc o-« mnes coelos,tcrram,atq; alia prcclara, er admirandafigmenta ct opera Deijtraftät ca,habent in manibus,fruûtur illis cria ,Scdraro auc nunq in mente uenit Dei Crcatoris,nö agüt Deo gratias pro his taris donis, amp;bencficiis fuis,qui omnia nobis in ufum,ad falutc et fœlicitatc nofträ crcauit,fcruat et exhiber. Differunt ucrô omne cogitationcm de Deo, omnem cultû Dei,dum ad rcpla,et delubra fua ucncrint, ibi omni uc-« nerationc,cultu,ct fuo obfequio Deidefungi uolunt,quo fccurius aliis omnibus in locisfibiuiuâtjDci ne rccordcntur quidcm,ut oportet, ct fanftis operibus et donis ciusmultiplicirer abutâtur.Summeiraq; ne ceffariû cft,ut Ecclcfiaftæ populo hune articulû de C rcatione ct Côfcr uationc rerû,quôdDcus folus cûfta ex nihilo fccit,ct faa folius uirturc côferuat,fuabcnignitatfcproducit, et exhibet omia, ut nobis fint ufui, faluti, Ct fœlicitatijUtq; in his opcribus,falt;ftisq; fuis omnibus cognofei,

coli^; pofi:ulct,per pctuo ac fumma rcligionc proponat,cxplicct,incui cctjcoq; ea Scripturç Ioca,quç de hoc articulo tcftätur Si prçdicât,idcn tide in côcionibus adferät/idclitcr cxplicct,Slt; animis hominû infigät»

Erindè ncccHarium cfF, doccrc Si mon ere populum di ligenter de gubcrnationc,amp; adminiftratione rcrum,ut j fciata Deo pctcndumamp;cxpeélandumauxilium mul difcat, pcccatu, amp;nbsp;horrenda alia mala in mundo, non à Deo condita,ucrum aliunde orta cHc, ut poftea dicetur. Primum itaqj fic accipienda funt ,qu3C Scriptura prædicatdc rc rum Crcationc,qucmadmodum ea Gcn.I.amp; ILamp; pfal.xxxii. Efa.xliii.

, atq; aliis multis locis per Prophetas att^ Apoftolos prodita funt, utq; ea Ecclefia femper crcdidit,Ncmpc non difceififlc Deu ab opere femel condito,qucmadmodû faber difccditrcliftanauc,quâ fccit,cömittitq; cam nautæ,ipfc deinde nihil aut paçi dccafollicitus. Ve^ fieftatuendö cft,adcife Deu operi fuo,pcrpctuo fuftetare amp;nbsp;gubcrnarc illudjcognof cere Si intueri aäioncs omniu crcat^raç^,cerncrc ctiam cogitata Ange Iorû,hominû,amp; Dae monû,amp; fine eius uoluntatc fieri nihil, Ipfum elfe, qui perpetuo motu gubernat cceleftia corpora,fœcundâ facit terrä, ui tä hominibusjfimul Si iumctis fuppcditatjUiélû Si entêta, uitæ ncccffa-» ria adiicit,ficuti eft Aét.xvii, In ipfo uiuimus,moucmur Si fumus.Heb. I.Suftentatomniaucrbopotctiæfuæ,Colj.Omniaper ipfum confi-* ftût,l.Tim, IIII Speramus in Défi uiuû,qui eft faluator omniû homi nû,maximefildcliû,Cû hicteftetur Paulus Dcûfalutc dare non tantu fidcIibuSjUe^ ctiam cçtcris,quanq id fiat difsimili modo, tn docet nos Deû fuftcntarc,tucri,amp; regere uitâ omnium. Quemadmodu défendit Dauidc aduerfus Goliath,Saulc,AbfoIonc,8ic3Etcroshoftcseius.muE taq; alia ci temporaria beneficia côtulit, amp;nbsp;iuxta ctiâ fpiritualibus cum,. et cæteris donisauxit,gratiacrSpiritufanéfo^Cçtcrum inter Ethnicos multos adiuuat corporalibus tantû donis,uidoria,pace,ui(ftu, diuitiis, ut côfcruetur Politia,ct perduret tantifpcr humanü genus in terris,do nccEcclcfiamfuamtotâ collcgcrit,utteftatur.D.PauIusJ.Tim. VL Deus qui uiuificat.Itcm, Præcipc diuitibus fpcrarc in D cum', qui abun de nobis omnia præftat ad fruendum. Matth, x. Duo pafferes alfeuæ-' ncuntjCtunuscxillisnoncadit fupcrtcrram,fine uoluntatc Patris ucftri»

Pfal. cm. Omnia âtccxpedant, ut des illis efcamfuotempore. Dante te illis colligent. Apericnte te manum tuam omnia implebun-turbonitatc.. Auertcntcautemtefacicmturbabuntur. Aufercs Spiri-« turn corum,8lt; deficient, amp;nbsp;in puluerem fuum rcuerten tur. Emittcs Spiritum tuum,8^ crcabuntur,amp;rcnouabis faciem terræ.

Pfal. XXXIII. Dominus de Cœlorcfpcxit,uidct omnes filios hogt; minum,fingit fingulatim corda corum,amp; intclligit omnia opera eor fl.

Pfal.XXXVI. Homincsamp;iumcntafaluabisDnc. Pfal. CXLVII. Qui operit ccelum nubibus,8t parat terræ pluuiam,qui producit in montibus fcenum. Qui dat iumentis efcam ipforum,amp; pullis coruo-» f um inuocantibus eum.

Pfal. CXLV. Oculi omnium in te fpcrat Dnc,amp; tu das efcam illis in tempore oportuno. Apcris manum tuam, Si impies omne animal be-ncplacito. Ioan. V. Pater meus ufq; modo opcratur,ct ego opcror.

£x his Scripturç locis docemur, Dcum ubiq; adeffe, fcire omnia, et conicruare et fuftentare omnia,fuppeditarc uïta,ct motum.Quapro.* ptcr diligenter bic Articulus populo tradendus, et ab co difcendus cft. Nam ^uis Ethnici fatcantur mundum à Deo fadum cflc,dubitant ta-» men,num fit prouidcntia.num Deus curct res bumanas,ct iudicet, nu cxaudiatinuocantcs fe,num fuppeditet ipfc uidum,paccm,fanitatem, atque alia beneficia mortalibus, fed cogitant hæc parari, et conferuari bumana induftria, Quemadmodum femper liuiufmodi ctbnicæ per-» fuafioneshærcntin animishominum,quodteftantur multæ impio-» rum uoccs,atq; fcntentiæ,quibus acriter réclamât in T brenis fuis lerc.* miasCap.III. Quisifteeft,quidicit, Exorc Altifsiminccbona,ncc mala egrediuntur, quid murmurât bomo contra Deum,ncc cogitât, grauiter offendat Dcum?

Vtigitur animi liberentur ctbnicis illis opinionibus, adduda,S4 fimiliaScripturæ de diuinaProuidcntia,amp;rcrû omnium Gubernatio-» ne teftimonia,diligenter confydcrâda funt,amp;firmitcr rctinendu, Deû întueri metes bominû,8ifingulorum adioncs iudicaturû,ucre exaudi-» rc ipfum rite inuocâtes,ut poftea diceturjtcm côfcrrc beneficia in bo mines,fœcunditatcm terrç.defenfioncm ab boftibus, proies, côfcruarc tcfpub, amp;c. Sicut iubemur bæc petcrc amp;nbsp;cxpcdarc à Deo,dum oramus, Panemnoftrumquotidianum da nobis bodic,8iPfal. L V. lada cura tua inDominu,et ipfe te enutrict. Vcria expctcrcbomo auxiliû à Dco qui pofsitjfifomnietDcumnegligcrc creaturas,nonopcrari in omnî fous,fed ferri tcmerc creatura5,Slt; agcrc bomincs omnia fuo arbitratu.cc

ex uiribus fuis.Hæc caligo mentis hnmanæ acriter taxanda cft, funtep opponendacicIaraScripturætcftimonia. Procul enim à Dcorcccfsic mens Humana,8^ plenacft dubirationis,amp;horribilium tenebrarum de Deo, quas ut cxcutcrct animis Deus, inde ufquc ab initio fc patcfecit fummis miraculis Item mifit Filium in mundum palam, qui à mor-» tcrefurrcxitjS^aliosmultosrefufcitauitexmortuis. Quæ omnia con-» firmare fidemnoftram debent, ut ftatuamus Deumnonociofum cf-» fe,fed perperuo opcrari, dare beneficia,amp;: facerc omnia ad falutem ho-* minum,undc immenfum ciuserga nosamorcm,amp;bcneuolcntiani merito agnofeeremus. Prætcrcaamp;hacdecaufa docerihic Articulus, amp;nbsp;commendari debet populo fingulari ftudio,ut fie tollatur impia ilia confuetudo inuocandiSaniftos mortuos,amp; abillis bonam ualcrudi-* n cm, temperiemacris,pacem,amp; caetera beneficia expetendi, cum bæc coMfMimpùonde/änÄif nonSaniftorum hominum, non ullius creaturæ, fed folius Dei opera, amp;bcncficiafint.

Vm de Crcationc fit mcntio.pcrfpicue amp;nbsp;diftinfte fi-» muldocendumcft,pcccarum,hoccft,concupifcenti-» am,dcprauationcm iudicii amp;nbsp;uoluntatis, arq; adeô o-» mnes uitiofos motus,fcu.a(ftioncs malas, non creari à D co, fed oriri à libcrtate Spiritus apoftatici, amp;nbsp;bomi-» niSjficutfcriptumcft. Ioan. VIII. Diaboluscumloquiturmendaci-»

urn, ex propriis loquitur, quia mendax eft, amp;nbsp;mcndacii pater, hoc eft, caufa,amp;author. Pfal. V. Non Deusuolcnsiniquitarem tues. Zacha--riæ VIII. Vnufquifq;contraamicumfuummalum nccogitctis,amp;iu-» ramentum mendax nc diligatis, Omnia cnim hæc funt,quæ odi,dicit Dominus. Rom. V. Per unum hominemintrauitpeccatum in mun-» dum,à per pcccatum mors. I. Ioan. II. Concupifccntiacarnis,amp;con-cupifeentia oculorum,amp; faftus uitæ,non eft à Patrc,fed à mundo.

Ex iis aliisq; plurimis teftimoniis pcrfpicuum eft, Deum nolle, nee creaftc aut opcrari pcccatum. Sed poftquam Diabolus St homo de-» fcccrunt à Deo, defeftio St auerfio huiufmodi à propria uoluntatc co-» rumortaeft. EtquamuispoftAdælapfumomnes homines conce-* pti uirili fcminc, nafcantur in peccato Originali, Aftualctarnen pee catum, proprium St liberum humanæ uoluntatis opus eft, non nc-» ceflarium, Hoceft,quanquàm inftigarit Diabolus Cain adncccm fratris,

fratris,cxarferitq; is iracundia,tamcn cótinerc manus adhuc potuiflet, amp;nbsp;fcclus illud non coaâa, fed fponcanea uoluntatc commifit, Iracun-* diæ amp;nbsp;cupiditati fuse repugnare,cxortiq; apud fe mali remifsionem ora re,amp; opem Dei huic malo rcfiftcndi implorare debuerat. Sic baud dugt; bic fenfiflet amp;nbsp;robur rcfiflcndi Satanæ,eiiisq; ac carnis propriæ tenra-» cionibus.

lam pcccata,atq; flagitia merito comitantur pœnæ. Quare rede ait Paulus, Perpeccatum mors intrauitinmundum. Etpalam uidere cftjtotumhumanum genus pcrpetuis,utpcccatis,ficpœnisetiam ob-» noxium eHcjS^ tot tantisq; calamitatib’ opprimi, ut Humana mens cas non pofsit cogitando aflequi,fcd cxpauciccrcncccffc fit, dum tantum malorumpclagusconfydcrat* Hic diligenter difeernendum eft inter PccMimnon^miï. creaturam Dci,amp;pcccatumnoftrum. Deus hominem condidit re-» clum,Slt; benedixit ci,fed homo fibi ipfe mifcrabilc uulnus inflixit.Hoc uulnus manet perpetuum in crcaturis per propagationcm, amp;nbsp;fcquun-» turhocuulnusaliainfinitapcccata,amp;pœnæ. Eftq;culpahæc noftra, nonDei,ficutteftaturOfeas cap.XlII. Ex tepcrditiotualfracl,tan-» tumin mcauxiliumtuum. ItemPfal. XXXIX. Proptcriniquita-» tem corripis uirum, Si tabefeit uelut ueffcis arrofa à tincis, omne defy-» derabilc cius . Inane quiddam eft omnis homo.

Quaredum horrendas illaspcenas, mortem, morbos,bcna,amp;: id gc-. nus multiplices ærumnas uidcmus,fciamus pœnas effe pcccati, Si eue^ nirc ca humano gcneri,non cafu,fcd uoluntatc,pcrmifsionc Diuina propter peccatum. EtquisSanâi Deo fintacccpti,amp;placcant pro-» ptcr Chriftum,tarnen mirabili confilio Dci,inhacuita fubiefti funt cruci. Vult enim Deus Ecclcfiam ferio agnofeere iram fuam aduerfus afflUHotieimmittit.uf peccatum,amp; ideo grauiorc cxcrccri difciplina, Hicenim finis eft affli-ftionum.Quarc St D. Petrut ait ,Iudicium à domo Dei incipit.Quam i.p«. 4. ucro confolationcm tcncrc in affliftionibus pii debeat, poftca dicctur inlocodeCruce. Hiefatiseft admonuiffcjaffliftioncs illas Ecclcfiæ non fine prouidentia diuina contingcrc, ncq; deferturum efte Deum pios fub crucc, fed adfuturum inuocantibus, imo mandate,ut ab ipfo orcmus,Stexpc(ftcmuslibcrationem.SicutEfaiae XLIX.inquit.Nun-» quidobliuifcipotcftmulierinfantcmfuum,utnômifcrcatur filii utc^ ri fui? Et fl ilia oblita cius fuerit,ego tarnen non obliuifear tui. Ecce in manibus meis defcripfi tc Stc. Hæc de conferuationc, St gubernatione, rerum breuiter admonuiffc fatisfit. Deinde quid de Caufa pcccati,

St corruptionc humanæ naturæ fentiendum lit,8t quænam rurfus confolatio nobis in tanta miferia fit propofita.

Eusætcrnus Pater,primisparentibus noftrisAcIæSi Euæ,addidit increationc non modo Iibcrum, fed amp;nbsp;reftumarbitrium. Deinde indiditanimiseorum in-» genslumen,utucreagnofcerentDeum ante lapfum, ______________colerentatq;diligerenteum. Huiclumini esetera: ui-' reslpontcobtempcrabantjQiLiemadmodum Paulus inquit,hominem fecundum imagincm Dei conditum,hoc eft,in agnitione Dei,amp;: reda uoluntarc,ut legi Dei obedire perfeéte Sd fatisfaccrc pofict,efletq; uelut tcmplum D eijin quo præfcns habitalTet DcuSjfuiffctq; cfficax.

In tanta beatitudine amp;nbsp;gloria homine iam conftituto, Satan ut degt; formarctopus Dci,Euam aftuaggrcditur,atq;eo tandemimpcllit,ut una cum Adam mandato Dei inobediens fieret, ficut deferibit lapfum hominisMofes Genefeos cap. III.

Hac fua inobedientia amiferc primi noftri parentes prçclara ilia ingt; nocentiæ,5^ iuftitiæ originalis dona,ad totam pofteritatem, quæ ab ilgt; Iis propagatur,ut quicunq; uirili fcminc concept! nafeuntur homines, pcccato original! obnoxi!finr,qucmadmodum teftamr Dauid pfal. LL amp;nbsp;Paulus Rom. V.

Quare de Peccato originis co modo docendum cft,qucm prçfcribit nobisucrbum Dc!,qucmq; fccutifuntfynccriorcsSi Orthodox!Pa-» tres,prçcipuc Auguft!nus,atq; Anfhclmus,E!fcfcil!cetcarcntiam iugt; ftitiæ originalis,qua poliere debemus. Hoc eft, homines ante Geno rationem non elfe in gratia D ci,neq; hærcdes ætcrnæ uitæ,fcd reieólos à D co, Si habere uoluntatcaDeoaucrfam,horr!biIcs rcnebrasde Deo, prauos ac uitiofos motus, amp;nbsp;inclinationem in omnibus uiribus contra mandata D ei, Cuius imago quædam exhibetur in co,qucm Dominus per Parabolam propofuit in uia uerfus lericho à Latronibus uulnera-« tum,amp;fem!mortuum rclidum. Tantisenim calamitatibusimmer-» fit LatroifteSatan mifcramnaturamhumanam,utnon tantum fpiri.» tualibus,amp;præftantifsim!sdonis defpoliata, fedetiam cunólis naturæ uiribus miferc fauciata fit.

Vnde fcqu!tur,humanam uoluntatem abfq; auxilio Spiritus fanóli, ucro timoré Dci,ueradilcófione,8ifidc,non poïfefead Deum conucr-tcrCjfieriq; hocncccITe clfe per uerbum Dei, 8lt;Sp!ritum fanólum, per

^ucm mens illuminatagt;Dcum in Chrifto Domino ex Euangelio cregt; dat,8i fide cognofcat,Et uoluntas reuerentia Dei excitata,amp; amore ftiP dioq; eins incenfa, fe placitis Dei addicat, torumque hominem adlaip dem cultumq;Dci conuertat.

Cæterum poteft Humana uoluntas etiam ante Regenerationem, De libero arhltrlo feu eX' commupi Dei adiutoriOjpræftare utcunqj cxrernam difeiplinam,Hoc cft,externa opera legis. Qyam difeiplinam feuere requirit Deus,amp; con temptum eius punircorporalibus in hac uita,8^ æterriis pœnis poft Hancuitam ,1. Timoth. I. Lex iniuftis pofita eft. Item ad Heb.XIII.

Fornicatorcs amp;nbsp;adultères iudicabit Deus. Item : Honora patrem tuum,Sdmatremtuam,utfislongæuusfuperterram. Item Gene. IX. Qui effuderitfanguinem ho minis in terra, fundeturamp;fanguis ib lius. Adimaginemquippe Deifaftus homo eft.

Hisamp;fimilibus diftis omneshomines admonendi,§^ exufeitandi funt adexternam difeiplinam præftandam. Præterea etiam Paulus inquit, Lex eft Pædagogus ad Chriftum, hoc eft, qui perfeuerat in deliftis contra confcientiam,neq; rcfipifcit,Hicfuafponteabiicit uer-» bum, contemnit Spiritum fanftum, amp;: impedit propriam falutem, nc ad Chriftum pcrducatur.

Doeeri interim amp;nbsp;Hoc dcbct,ciuilem illam difeiplinam non mcreri remifsioncm peccatorum,non efte iuftitiam,proptcr quam cora Deo iufti feu accepti pronuciemur. Hie enim honor debeturfoHFilio Dei mediatori Chrifto, qui folus meritus nobis eft remifsioncm peccato-« rum,arq; uitam ærernam,quam nos fola fide feu fiducia in cum confe-» quimur ,ut poftca latius cxplicabitur.

gubcrnatione,populoproponcndacruntamp;:immen{à bencficia,quæ prœftitit fanftis Patribus,totiq; po--pulo ifrahel. Item Iudicia,quæineofdcm exercuit. cüm ipfi non crederent, amp;præccptis eius non obtemperarent, Quæ , ^or’ cnim dehis Scriptura commémorât, addoftrinam noftram feripta funt,ut inquit Paulus.Et ut nobis figuræ 8C exempla effent, illis conti-« gerunt, fcriptaqjfunt ad noftram inftitutioncm,in quoS fines fæculo-rum deuencrunc.

Qiiarc ut ex præcedcntibus articulis de Crcationc,Conferuationc, 8i Gubernatione rerum omnium, agnofcitur potentia amp;nbsp;gloria Dei in omnibus creaturisamp; opcribus eius, cundisq; gentibusSd hom imbus, ficin hoc loco de beneficiis Sdpœnis,quibus Patres noftros in ueteri Teftamento affecit Dcus,difcemus potcntiam,mifericordiam,8diufti Diuinam,quaergapeculiaremfuumpopulumufuseft,qucm fP aMcamminatuseß^dnoi {ji cx omnibus alüs tcrræ nationibusdclegit,6d federegratiæfibi de-» pertinent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yjnxit, utnofi modo cis Creator ,Sd Dominus effet, fed etiam Deus,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft æternus Saluator corporis Sd animæ. Quæ iam omnia ad nos,

qui Chrifto credimus,pertincnt, Nos enim modo pcculiaris Dei po-» Nor cbriftianiuere ifra. pulus, Sd hæreditas fumus, ucri filü Abrahæ, ueri îfrahchtæ;quotquot bdiwjwnw. inChriftumcredimus,cumq;pcrBaptifmuminduimus,qucmadmo^ dumdaredocet Paulus,R.om. IX. 8dCalat. HI. Imo Chriftusipfcde uerecredentibus etiam inter genres ait: Multi uenient ab Oriente,Sd Occidentc,8d recumbent cum Abraham, Ifaac,SdIacob,in Regno coC'' lorum, filii aurem Regni ciicientur in tenebras cxtcriorcs

Quapropter Mimitrorum uerbi eft, populum diligenter docerc, omnes promifsiones,cunda Patribus, imo tori Ifraeli exhibita diuina bencficia,Itcmcomminationes,poenas,atq;præccpta,exccptisiis,quç funt de externadifciplina,Sdpolitia illius populi,quç ualerc tantum ad Chriftum ufqj debucrunt,ad nos quoq; pertincre, Nobis eadem pra^ ccpra,eadcm prohibita,ac proinde eadem nobis quoq,-,dum in fide ftu dioq; Dei perfiftimus,beneficia à Dei benignitare propter Chriftum cxpcftanda,8dcadcmfupplicia,fifidem ftudiumq;Dcireiccerimus, meruenda. Quamobrem Apoftolus in citato paulo ante loco, exem-» i.Cflr.i o. pJo nobis proponit ueterem ilium populum, cum inquit : Plures co-» rum non approbauit Deus: Namproftratifunt indeferto. Hæcaugt; tern in figura,Sd exemplo nobis contigcrunt,ut non fimus concupifcc-» tesmalorum,ficutilliconcupierunt, ncq; Idololatræ efficiamur,ficut quids ex ipfis. Exempla fornicationis, ten tationis,Sd murmurationis aduerfus Dcum,hic fubiicit,Sd pcEnas,quas Deus de cis proptcrea fum» pfit,ac rurfus teftatur hæc omnia contigiffe illis,ut typi amp;nbsp;figura nobis effent, in quibus nimirum cognofccrcmus, q abominer ur hac flagitia ctfcelcra Dcus,etipfiquoq; abominari eactfugcre difcercmus.

Imprimis ueró pradicandact infigenda populo funt promifsiogt; nes,fedus,pa(ftumq;bcncuolcntiaDiuinacum Abraham,c ft’minc eius initum,in quo pollicctur ei fe fore D cum,hoc eft çternum Saluai ^omodo Patriarchain forcm, ctmcrcedem magnam, Item ,^gratuita ilium bcneuolentia jidcf 0 1 fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;complexus fit, ct eduxerit è terranatiuitatis fua, q) fola fide iuftifi«»

catus,S^Patcr multarû gentium, adcoq; omnium crcdentium conftitu tus,amp; hçres faótus fit, atq; ciuis cœleftis ciuitatis, habcntis fundamen-» rum,cuius artifex Si conditor Deus eft Jtcm quamuis fiducia promif-’ fionum diuinarum fœdus grariæ 8d falutis fuæ confccutus,et Deo cha^ ruscflcc,quôdperegrinus tarnen in terra fibiamp;poftcritati fuæ promif fa mortuusfjt. Quem nihilominus De usjicet peregrin us effet, amp;nbsp;mil lamin terra certam poffefsionem habcret, cum pofteris fuis mirabili-* ter duxit,8t ab omni noxa defendit,^ bonis quibuslibet auxit. D c quo canit Pfalt CIIII. Cum effent numero paucifsimi, Si pertranfirent de genre in gentem, amp;nbsp;de regno ad populum alterum, non permifit ho-» mini cos iniuriaadficcre,0^ corripuit propter cos reges, Nolite range-» re Chriftos mcos,amp; Prophetis mcis nolite noccrc.

Eadem fide gratiæ fuæ rexitduxitq;cæteros Patriarchas, atqjuniucr caufaeaiamûatüfru px fum populum ifrahcliticu, qui ucrc populus lfrahcl,amp;filii promifsio «w*inMteripopuio luit num crant, Ac quicquid his calamitatum accidir,id poena fuit incredu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ *

Poftrcmohoc quoq;diligenter tradendum Ecclcfiæ cft,foEdusil-» Perchr^imomniabne lud gratiæ.ct beneficia cætcra omnia Patribus impctrata, confirmata, «exhibita effeper FiliumDei Chriftum Dominum ,ætcrnum ucrgt; bum Patris.Huius diem optarunt omnes uiderc,ac turn demum pro-* ’ mifsisbonisfruicœpcrunc,cumcum diem uidcrunt. Hie cum Patri bus locutus eft.Hie deduxit cos,ct pauit,non tantum corporali Man nacoelitusdcplucntc,ctaqua depctrauirtutc Dcicdufta,uerumeti-» am fpirituali cibo,ct potu bcatæ cum eo communicationis, et uitæ di-» Uinæ, quam fuis impertit. De quo Paulus : Omnes candem efeam fpi-» ritualem edebant, et eundem potum fpiritualcm bibebant. Bibc-» ’ bant cnim de fpirituali Petra comitante cos Chrifto.

Quarc illinonfolum inter fcfc. fed et una nobifeum codemcibo fpirituali,ctpotufruitifuntCbriftoDomino,quamuisiscibusct pogt; tus propter incredulitatem omnibus non profuerit.

Perpetuo itaqj hoc fumma cura doccant C oncionatorcs,atq; confir inentjomnia ab initio ufq; Patribus præftita diuina beneficia, omnia item quæ nobis exhibentur, donata cfTcjCt donari per unum Chriftum,bcncdidum fernen Abrahæ, caput et feruatorem Ecclcfiæ fuæuniuerfæ

Vm no modo D.PauIus,ucrumetiâ Prophcta Icrcm. inter nouum,amp; uetus T eftamentu, manifeftum difcri men ponantjnouu Tcftamcntum ad chrifti aduentö, VctusadMofcn,amp;uetcrcm populumpcrtinerc ad-* firmcntjDifcrimenhoc Concionatores diligenter ob

feruabunt,ut ôcripturæ loca de utroq; Teftamento,amp; populo nouo fci licet amp;nbsp;ueterijdextre interpretentur,nc quid detrahant gratiae, amp;nbsp;bene-* ficiis Deijfiue ueteribus ,fiue nobis promiffis,atq; praeftitis, uti nonnul li facere folent, non fatis intelligentes diéta Pauli. Quorum alii, qusc cum Pathbus egit Deus,omnia dicuntfuifle corporalia,amp; terrena tan tum,Indcq; multa apud nos præclara Dei beneficia, amp;nbsp;falutares ordina tioncs,quod in ipfis cft,cucrtunt,aut certc non fuo loco habet, ut Ma giftratus,Iudicia,cocrcitiones noxiorum hominum, quæ negant per-» tinerequiequam ad nouum Teftamentum^ Alii ex cadern ignoranria Euangelii,amp; nouiTcfta menti,ludaicis ritibus 8C cçremoniis,plusquam parfiCjthbuunt, eorumq; obferuationem cumdethmento fidci in Chriftum urgcnt,etiam hoe tempore libertatis chnftianæ.

Obferuabunt igitur Concionatores P rophetas,atq; Apoftolos,mul SXÏquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucteri Tcftamento, cum de eo uerba faciunt, ut illud

Deus inßituit. Alter ut initio confitmatumcft Abrahamo,Mofi, amp;totipopuloucteri, Aliter ommwwrt Htwifw. u^j-Q^quando de ïudçis agunt,qui hoc padum rc ipfa uiolaucrunt,amp; ex ternas tantu cæremonias fine fide in Chriftum, amp;nbsp;fine ueraobedientia Deiiaftabant.Etcnim cum priori modo loquuntur deucteri Tcfta-» mcntOjUri fcilicct traditum diuinitus P atribus cft, teftantur illud cfic paftumgratiæDcijamp;contincrcinfcprdmiftîoncs Mediator is Chrigt; fti.Vocant populum,quifcruabat illud, Primogcnitum,amp;peculiunT Dci, Regale facerdotium, G entern fanftam, Cui in promiffione ilia: eroJ.o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E ro Deus uefter Sic. Deus promifit Si addixit per Filium fuum,fcmpi-*

mifcricordiam fuam, rcmiffionem peccatorum * adoptionem ’ infiliosamp;hærcdcs,atq;ideouitamnouam,ctbcatam. Hæcenim om-» Kttth iz, nia Deus beneficia præftat iis,quibus fc Dcumprçftat.Quoduclexco perfpici poteft , quôd Chriftus beatam Saniftorum refurreftionem, quæ tranfitioeft in uitambcatam,etætcrnam, ex eoSadduccisprobat,. , quôd Deus teftatuscft,feDcumcfte,Abraham,Ifaac,ctIacob,qui tum corpore mortui erant. Conftabat cnimet apudSadduccos, Deum non efte Deum mortuorum.fcd uiuorum tantum,hoc cft, bene,et fœ licitcr

e ÖS niSCP^lMINS, mrJMÎNTI XIIIl liciccr agentium.Scqucbatiir itaq; Si illud cuidcntcr, omnes illos, qui-* bustalisfaétacratpromiffîojncccflariocx mortuisin uiramrcuocan* dos clTeJn qua amp;nbsp;fecund um carncm hærcdcs ficrcnt falLitis,amp; uitæ ætcr næ,quam cis promifcrat,cum teftatus crat fc illorum Dcum eflc.

Qyaproptcr uctus illud paétum feu Teftamentum cumPatribus faclum,complcólitur cciam rcmifsioncm pcccatorum,grariam,amp; ad-« optioncm in filios Dci,doriationc Spiritus fanfti, per quem corda co-gt; rum circumcidit,atq;innouauit,amp;dcfalutc,pcrplt;ituaq; gubcrnanonc amp;protcftioncccrtos reddidit. Et pro confirmandahac gratia uniuer-« fam ipfis rcligionem tradidit,Legem,Siponeffionem terræ Canaan, caq; omnia per Cliriftum unicum Mcdiatorcm,8lt;faluatorem nogt; ftrum.Atqjhacdc caufaDcustantopcrchocfœdusfuumprçdicat,Lc gemq; Si ftatuta fua uocat paft um uitæ,§lt; fapicntiam,qua populus I fra belcunftis gentibus præftitcrit.Teftatus eftfchocfœdcrcadeftefuis, crw.4. jo. habitarc inter cos,exaudirc prcces eorum, eripere cos ex omnibus pc-« riculis, •

ndc Si D. Paulus fcripfit de ludœis ad Rom.iii.amp; ix.cap. crédita cis efte oracula D ci,dclatam adoptionem Si gloriam filiorum Dei tradi-« tumcultû Dci,donatûChriftumDominü cum omnibusbcncficiis Dei. Hincct Galat. III.déclarât probatq; nos, qui in Chriftum credi-« mus,ucroselfefilios Abrahæ,ctnouiTcftamcnti, poftquam Baptif« mate chriftum induimus.Itcm Roma. xi, ait nos ramos effe olcaftri, etinfiros naturalioleæ,hoceftpopulo Dei per Chriftum,radiccmq; portarc nos, non radieem portari à nobis. Alibi inquit : Nos eundem Spiritumfidcicum Patribusacccpiffc.II.Corinth.llll.ltcmPct,Aft. X V. N on per legem,fed per Chriftum folum fperamus faluos nos fo-« re,ficut et Patres noftri,iiqui fub lege erant. Hinenon Apoftoli fo-« lum,uerum etiam Prophctæ,omnes illos,qui fine fide,et Spiritu adop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' *■

tionis,proptcr acceptamlcgem jCtccremonias tantum externe obfcr uatas,dici Ifrahelitæ uolcbant,tanquam nothos,ct fpurios,atq; alicnos à Tcftamcnto,fœderisq; diuiniuiolatorcs damnarunt.Lex cnimet paftum Dei imprimis fidera erga Dcum,et dileftioncm ex toto corde totaq; anima,et omnibus uiribuspofcit,ctfic diligi proximum iubet, ùt nos ipfos diligimus,à quo,tcfte Chrifto,depcndct tota Lex et Pro-« phctæ.lta etiam in omnibus cæremoniis adumbratus Chriftus cft,ct quodammodoexhibitus,ctucrainhuncfidesrcquifita.Omnesdcniq; m«mnitecftfwonvf promiffiones rcrum uclcorporalium, uclfpiritualium,idcoPatribus ractæ funtjficut et Chriftus ipfe nobis omnia bona pollicctur, fi quæra mus R cgnum D ci, et iufticiam eius,ut cûftis malis, et periculis libéra

ti,amp;bonis omnibus ditati,ardentiusDeumdiligamus,manc3atisq;eiuS obtemperare,amp; fanélum nomen eiuscelcbrare magis ftudcamus.

Quamobrem Concionatorumeft, promiffioncs unacum minis populo Ifrabeliticouariis modis, cum apertis concionibus legiSjtum exemplis propofitas,nobis dextre applicare, indcq; populum femper diligenter admoncre,Dcüfibi crcdentibus,àpiæceptis/uis obteperan tibus,opem fuam benigne præftiturum,amp; bona quçuis largiturû^Con tra nero iucredulis,à contemptoribus uerbi reddicurum indubie fup-* plicia,ctmalis eospuniturum præfentibus Sifuturis.Hæceo ualebunt urpopulus in timore,amp; ftudio Dei retineatur,amp; promoueatur.

DiTcrfmeti ueteris et now nbsp;nbsp;nbsp;D ifcrimen uero ueteris Tcftamenti cum Patribus fadi, Si noui per

Tejiamaititripiexea-, cbriftü,Sd Apoftolosinftituti,triplcxeft-Primij,quôd uctusTeftamc tû cum Abraham tantû,amp; femine eius populo Ifrabelitico fecundû car nem,amp; iis qui eandc religionem externe quoq; amplexi elîent, initum cft.Nouumaûtcum omnibusgcntibus,àhominibus peruniuerfum orbcm,quicunq; credunt Euangelio,fide^;cius filii Dcifiunn

Sccundij,quôd in ueteri Teftamento prçter fidem amp;nbsp;obedientiam le gis,rcquirebatur Circumeifio, amp;alii externi cæremonia^ ritus. At in nouo nihil quàm fides requiritur,amp; dilcôlio, cum fruélibus harum uir tutum,ct paucis cærcmoniis,quas Chriftus ipfe inffcituit.

Tcrti5,quôd gratia Mediatoris Chrifti, et refurrcdionc, Deus uetc ri populo nondü adeô clare patcfcccrat,amp; maiore in metu, atq; feruitu te eu detinebat* At nouo populo Myfteriû chriftiuniuerfum plenius reuelatû cft,ct amplior rerum externarum libertas concefla. In nouo cnim T eftamento nullû præcipitur diferimen perfona^,locorum,aut P olitiæjfediuffit Chriftus Euangeliû prædicari omni creaturæjad fuû Matth.idt. regnû uocari omnes omniü nationum homines,affh*^a’is,Quicunq; f ’ crediderit.et baptizatus fucrit,cum faluû fore. Quare et Paulus conuer fos ex gctibuSjfcripfit nô elfe iam hofpites et aducnas,fed ciues Sanôlo ru,et domefticos Dei. ItalocoCircûcifionis,ct cçremonia^ aliarû,qui bus innumeris in ueteri Teftameto grauabâtur, Sacramenta Ecclefiæ fuç Chriftusreliquit(utD. Aug.uerbis utamur )numeropauciffima, obferuatiôe certiflîma,et fignificatione auguftiffima, Baptifma fcilicet et celebrationc corporis et fanguinis fui. Myfteria deniq; fuç gratiç lô geclariusiâ,atq;olim Patrib.patcfecit,etSpiritum adoptionis in nos • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effuditopulentius,liberosq;fccitàMofaicisritibus,ctab omnibus eic

î.’cor.p.* mentis mûdi,Atq;ita corda noflrafuo Spiriturcgit,utfpontenosom ni humanæ ordination! fubiieiamus ad proximorum utilitatem,om-gt; nium nos faluti, et çdificationi ad falutem accommodâtes, et inferuien tes,fpontaneo et libero omnino fpiritu,non coado.

Obfcruandiimaütprætcreaefl',aliumcflcmodum loqucdi deuctc riTcftamcntojfamiliarcm Paulo,84prophctis,tumfcilicct,quando rc præhcndunt falfamiudæorumfiduciam de Tcftamcnto8(LcgcDci, cuiexterna tantü obferuationc ftudcbant,finc fide in Chriftum. Hic QUomoJo Sacrijîcirt •' cnina oftendunt,quidTeftamcntum uctus fit,8i quàm ualcat fine gra tiaamp;fidc in Chriftum»Dc quo Icrcm.cap. YII. Hæc dicit Dominus ex crcituum,Dcus Ifracl .Holocauftomata ucftra addite uiôf imis ucftris, comsditc carnes,quia no n fumlocutus Patribus ueftris,8( non præcc picisindic,quacduxicosdcterra Acgypti,dcucrbo holocauftoma« tum,amp;uiftimarum,Scdliocuerbum pracccpieisdiccns; Auditeuo-» ccmmcam,84crouobis DcuSjamp;uoscritis mihi populus, Si ambulate in omni uia,quam mandaui uobis,ut bene fit uobis.En teftatur D omi-» nus legem fc de holocauftomatis facrificiis non dcdiifc,niHil fuo po pulo de bac rcprçccpiflcjQuod Propheta dixit nô de lege hac fimpli citer,fed ut deprauate obferuabatur ab impiis ïud3Eis,qui cum quibusli betfcclcribus Deumpergerentirritate,facrificiis tarnen abfq; pœniten tiaSifidecxbibitiSjplacarcDcumfruftra conabantur. Quoitaq; Pro-» pbctabanc in eisfalfam confidentiam potentiùs dciiccrct,ufusoragt;* tioncbypcrbolica,dicitDcüde facrificiisnibil præccpiffc.Inbocc-’ nim DcusfacrificiainftitucratjUt in ciscxcrccrctur fides crgaDeû, atq; MeiTiâ,non ut confirmaretur licentia precandi, 8C fccurc uiucndi.

Simili modo Si O. Paulus de ucteri Teftamento loquitur,Gala iiii. Vbi dodrinam Euangclii tuctur côtrafalfos Apoftoîos, qui doccbant non fufficcrc ad falutem fidcm in Cbriftû,fcd opus effe et iâ Circumei fionc,atq; aliis Mofaicis cærcmoniis,quo ficbat,ut dum gratiam Chri-fti afpcrnarctur, nibil de Lege atq;ucteri Tcftamcnto,quàmlitcram Siexternâ quandamlaruâ,rctincrcnt.Quicnim non omne fpemSifa-« lute in folo Cbrifto collocat,Cbrift ü iâ abiccit totû. Vt igitur Apofto luSjGalatis cuidentius patcfaccrct,Lcgcm et cœrcmonias Mofis,finc Cnrifto iâ non prodciTc,imo obeifeplurimû, côparat uctus T eftame tû Hagar ancillç Abrabç,Nouum uerô Tcftamcntü Cbrifti,Sarç libe uaus Tr/irtm? ræ. Vctusq;Tcftamcntumfcu Legem facit inftar Hagar generate in fcruitutcm,Si filios carnalcs,qui perfequantur natos ex libéra filios fpi rituales,undc bærcditatc Deitandem ciiciantur,ficut Hagar cum fibo fuo cicäa fuite domo Abrabae ,I,tfanèquotquotnonà folo Cbrifto omnem falutem quærunt, fed pattern petunt fibi àLcgc,ct externis ritibus,fcruifuntliteræ,Siclcmcntorum'mundi, nonfiliiDei, quin filios D ci,qui in SpirituSiucritatccolcreDeum ftudent,ct exSpiritu renati funt,oderunt,ct qmbus poffunt malis impetunt.

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G iii Atqui

pigit, fed ut omnem fiduciam, fpemq; falutis ponerent in promiflb , Meffia,propter quem D eus efle corum Saluator protedor uoluir, ciiifdcm McfTiæcfle populus Dei à cuitorcs debcgt; bant. Cum itaq; Galatæ per Pfeudoapoftolos fedudi, aJiquid fpci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuit cis ApoftoluSjUctus Teftamentum quid cfficcrctjconfydcran* ;

i c«rmfbj SicctaliolococonfertMinifteriumMofiscumEuangcIiijCtnoui ,! Tcftamcnti minifterio , atq;teftatur efle illud miniftcrium literæ ( damnationis, ficut ucre cft omnibus iis, quorum fcilicct corda Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

non fide Fihi fui purgarit,cisq nouum Teftamentum gratiæ 8^ adopgt; '{ tionis filiorum Dei confirmant per Spiritum fandum ,qui teftimo-* nium dat Spiritui noftro, quod fimus filii Dci,amp; docct nos inuocarc j Dcumfiducia affeduqfiliali, ct cxclamarc Abba Pater . Hue ucro ■;

Roumk.s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jgßgj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li

ftusinquit:SiMoficrederetis,ctiammihi crcdcrctis, Dcmccnimillc J teftarur.ItcmPaulus:LexPaEdagoguseftadChriftum.Ca:tcrumhüc ufumuctcrisTcftamentincquaquam tradcbätPfcudoapoftoli,cuni J;

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus dimicat Paulus, fed contendebant ctiam in nouo Teftamento

Mediatorem, conciliatorcm,à confirmatorem deducerc. Ex cadem rarionc loquendi de uetcri T eftameto, Lege ct cærcmoniis Mofis, et

Nam uctcris Tcftamcnti padum, ut eft à Deo initum cumuetcribus Sandis,æternum eft^fitum in co, quod ipfe fc illis Dcum præffat,uitæ

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«tcrnac

ætcrn3Elargitorcm,8(illifunc populus cius. Hæcdiuina cumelcôlis Dci paâio, per prædicationcm Euangelii confirmata cft ,adeoq; Te-» ftamentum uetus nouo complctum.

Et quànnüs omnia Diuinæ beneuolentiæ paéla, quæ indc ab initio mundi cum hominibus conftituta funt, per Chriftiim lefum, qui rc-» nouât corda noftra,amp; folus legem fuam in illis fcribit/conciliataSt confirmai funt, Tarnen noticia Chrifti nbsp;nbsp;opulentior donatio Spi-*

ritusfanélicredentibus dataeftpoft Afccnfioncm Chrifti, Sdinuul-* gatam per orbem praedicationem Euangelii. Et ficut metus atqùc feruitus ueteri populo, ita nouo dileftio éii hbertas Spiritus magis tri-* buitur. Cumucroin omnibus ucrcpiisfimulfint,aefemper fucrint, timor amp;nbsp;dilcélio, Seruitus ac libcrtas,dum in hac quidem carne milita-* tur,apudomnesfilios Dei altcrum Tcftamcntuminaltcro continc-« tur,utD. Auguftinus inquit,Vnacft gratia,unusChriftus,una fi-* des, una adoptio, Proindc ctiam unus populus Dci, Si unum fœdus lalutis, tantum, ut dixi, poft afeenfum Chrifti in ccelum, gloria St no-* ticia Chrifti latiusStplcniuspatcfafta eft,St gratia Spiritus fanfti o-* pulcntius cffufa, indeque ucra St æterna iuftitia pluribus St cfficacius communicata.

8t uocat myftcrium LJci ablconditum a Içculis in Deo, ac temporeE^ lt;tbƒcol:clit^^n.’. uangclii primum ab Apoftolis per Spiritum fanftum rcuclatum,^ Epbef.j. gcntes fcilicct fint cohoeredcs,8t ciufdem corporis cum ueteri populo, 'atq; participes carundem promifsionum in Chrifto lefu,

bunt,qu3E uetcri ac nouo Teftamento .LegiSt Euangelio, in Scripturis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rribuuntur,cum cömunia,tum propria,Scripta Prophctica,8t Apofto-lica certius 8tfruftuofius populo tradcnt,ucrcq; dofti ad regnum Dei, inftaropulcnti St libcralispatrisfamilias, profèrent de Thefauro Seri-* pturarum promifsionesomnes ,minas ,cxcmpla,atqüepr3eccpta Dci

utriq; populo tradita. In omnibus promifsionibus ctiam rcrum cor-* QMowo^oi'HoiwibMfpM poralium oftendent inclufas effe promifsioncs gratiæ in Chrifto, St uitæætcrnæ. Namhæcpromifsioin omnibus diuinispromifsis po-* pulo Dei fa ft is continetur, ficut ab hoe bencficio rcconciliationis St adoptionis per Cliriftum, caetera omnia pendent, imo fine hoc nulla

beneficia ucra, St digna filiis Deiexiftunt. Itadoccbunt in omnibus Omiity mi«« MoJij ad ties comminationibus, contineri minas iræ diuinæ, St condemnationis SEternæ, cui omnes homines obnoxii funt, fi non eos lefus Chri-* ftus liberet donatapaenitcntia,Strcmifsioncpcccatorumfideinfc.

,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C iiii Sic

QuamoioMaaniAfint nbsp;nbsp;Sic ctijm in omnibus excmplis auxilii, 8d falutis,quæ ucrcri populo

cxfmpu snipfMrÆ. nbsp;nbsp;nbsp;p^j. pnncipcs, amp;nbsp;rcgcs contigcrunt, dcclarabunt adumbratum, amp;nbsp;præ-*

ftirumauxiliumfempitcrnum,amp;rcdcmptioncm in Cbrifto. R.urgt; fus in Tyrannorum SC impior um fatanico furore,ac faEuitia in bonos, potcntiam,furorcm,S4Tyrannidcm Diaboli,atqLic Anticbrifti con-» fyderandamonebunt. Exuitafadisq; Sandorumcommunium,ad-' monebunt de mirabili gubernatione, amp;nbsp;euftodia Eeelefiæ, de fide, de gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pŒnitcntia,amp;uerisfru(ilibusfidei,amp;pŒnitentiæ, arque felicitate uegt;

rahæcfemperconfequente. Inexemplis eorum,quiDcum ,amp;Le-' gern eius contempferunt, indicabunr iramDei,reprobum fenfum, impieratem, Sc obftinatum animum, atque damnationem, quam ra-* les uirro fibi accerfunt, interims fui ipfi fibi caufa fafli.

QuotnoJoprxceptaItl in fingulis przceptis Dei docebunr requiri fidem ex uero corde, fi. expi,candi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dilcóf ioncm. Lex enim to ta, quantumuis corporalia officia præ-«

cipiatjSpirirualis eft, requirit ueram cordis ac Spiritualem iuftitiam, quam Chriftus Dominus noftcr,qui Legi folusfatisfccit,in nobis inch oar, Sc operatur.

Quocirca Ecclcfaftæ in fingulis præceptis cxplicandis,ad animum ipfum ufqu'e pcnctrabunt, 8^ cordis obedientiam exigent, atque ca ra-* tionchominibusinnatamipfiscontraDcumcontumaciam, Sc rebel-» lioncm indicabunt, SC oboculos ponent, ut illos ficadiganr additfp dendum fibi, 8cad quærcndam, amp;nbsp;implorandam opcm Chrifti, à quo tanquàm unico faiuatorc Sdmedico, cor nouum, StSpirirum fandurn petant.

Hæc in unoquoque præcepro Dciexplicando agenda funt ,amp; hac ratione cunda totius Legis præccpta populo Dei explicanda, qui nul-» lis ramen rebus oncrandus eft, à quibus Chriftus cum libcrauit, qua-» les funt,quæ ad Politiam, Sc difciplinam Mofaicam propric perti-» nenr, in quibus populus Legis ceu conclufus fcruabatur, in timoré Dei et fide, ufquc ad Chriftum, Quæ ad falutem neceflaria non fünf, Circuncifio fcilicct, atque rcliquae ccrcmoniæ, ac ritus Tabcrnaculi,ct rempli, Sacerdotumminiftcria,Sacrificia,Baptifmi,ctaliæcorpo--rales purgationcs, Fefta, difcrimen ciborum, et politica: obfcruatio-» nes iudiciorum, atq; rationes aliæ ciuilis gubernationis.

Qu^epfcecepta nii hnir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^‘^’^^dmodum Dcusin fingulis præccptis dcRcligionc

adnofpertineant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoe imprimis docuit et exegit, ut populus in nomine fuoconuenirct

* ad audiendum fidcli corde uerbum fuum,ad orandum, ad imploran-» dam opcm fuam, ad facrificandum ipfi, et in facrificiis pcrcipicnda Sacramenta gratiæ fuæ,ct redemptionis Chrifti fui,caquc omnia co requifiuir,

ET N on T^sr^ MENTI XrJI rcquifiuit, ut populus per hæc fidem fuam in mifericordiam fuam unicum Mcdiatorem Chriftum exerceret, atq; confirmarct, cuius mortem,amp; impetratam ca nobis reconciliationem, atqj falutarcm ciuscommunion’em,SacrificiailIaadumbrabant ,8( exhibebant.

Sicamp;nosCbriftiani extalibus præccptîs difcere dcbemus, quanta nobis cum rcligione, quam uera fanftificationc, fideliq; praeparatio-* ne corporis Sianimæ, in publicum coetum coram Domino conuc-’ niendum fit,aduerbum Dei audicndum.ad orationes gratiarum aólioncs,ad confcrendas oblationes Chrifto Domino in membris fu-’ is cfuricnti 84 fitienti, ad percipiendum Sacramcnta,84 in his commu-» nionemDomini noftriIcfuChrifti,ac omnismeritij84gratiæ eius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ita8lt; illudnos ex hoc generc præccptorum cognofcerc oportet ,quàm graue pcccatum admittamus , quamqdc horrcndas poenas mcrea-’ mur, fiquando uerbum Dei, ufum Sacramcntorum , tarn præclara dona Dei ,84 communes Ecclefiœ praeces, tarn parui exiftimamus ,ut nec ipfi fidem noftram per hæc alerc, confirmare’que ftudeamus, nee aliiSjin conferuandis,à commendandis his cxercitiis 84adminiculis rcligioniSjinferuiamus, maxime Dominicis 84 Feftis diebus ,quando Ecclefia uniuerfa conucnire foler,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Ita cum conftet Deummultiplicibus illis ablutionibus, 84 aliis pur-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«pKwHit

gationibus corporalibus ,quas populo ueteri præcepit, ad id excitare, 84 mouere ilium uoluiffc, ut ante omnia mundiciem cordis fibi quae- «»-«Tfftrtmenti. rendamcogitaret ,inq;omniuita84conuerfationc ,fummo ftudio ca^ uerct, Ct uitarct omnia ea ,quæ Deo et proximo abominationi et fafti-dio, aut quouis modo ingrata ct iniucundaefle poflent, Dcbcmus Ct nos in huius generis praeceptis, tùm nos ipfos, turn noftraefidci commiflbSjCXcitare et exhortari ad illud,adquod ct D. Paulus horta-tur 11.Cor. Vil. cûm ait, Has igitur promifsiones cùm habcamus charifsimi, mundtmus nos ipfos ab omni inquinamento carnis, ac fpiritus, pcrficientcs fanâimoniam cum timorc Dei.

Ifracli de formis ct rcligione iudiciorum, ct adminiftrationc totius pwi/r«ii$exfiicrt«d4. illiuspolitiæ. Naminhisomnibuspræceptaeft obedientiaergaMa-giftratus,quae ex animo et prompte præftanda eft,tum conuerfatio ho nefta et humana cum quibufuis proximis, fiuc fanguinc iumftifint, fiuc affinitate , fiuc domcftica confuetudine, aut quouis alio uitac huius commercio, Denique pia ct falutaris reipublicac admini-* ftratio, qua cuiqdc ius fuum confcructur, 84 uindicctur, omnisque populus

DR PIL^^DIG^riOl^K populus inftituaturSi rcgatur, utpieSiboncfte uiuat,atqucab omni impicratc, cundisq; fcclcribus amp;flagiciis purus fcructur. Hæcuero omnia diligenter nobis noftrisq;ctiamproponcnc[a,amp; commendan-* dafciamus.

Quanq enim Romanas,aut alias leges habcamus,S^ ex illis ius dicagt; tur,ncc Deus nos ad leges Politiç Mofaicæ alligarit,tamcn ex bis ipfis legibus cognofcenda eft uoluntas Dci, qui uult feueriter animaduerti in omnia flagitia,amp; homines inftitui,urgcriq;adomnem pietatcni arque honeftatem, bon is legibus ,amp;:Iegum obfcruatione,atqucuingt; dicatione. Item innocentes amp;nbsp;bonos homines conftanter defendi, noxios 8^ malos cocrccri, amp;nbsp;ne bonis noceant repub. ciici, uel penitus exuitatolli.

D eniq; ex hoc ex his præceptis docendum eft, Dci cfic omnem gu-bernationem reipub. Deiq; uicc ac muncrc fungi Magiftratus,amp; indicium Domini indicate, ut lofaphat fuis Præfcftis diccbat,coque *.prtr4i;p. 19. D cum fcucram ctiam rationem geftæ procurationis à gubcrnatorigt; buspopuli fui exaéfurum.

Ad hune modum fi Concionatorcs populo proponent, amp;nbsp;ex-» plicabunt, quæ Deus ucteri populo cum præccpit, turn fccitjam cugt; mulando cum amplifsimis bcncficiis , quàm caftigando horrcndis pcenis, amp;nbsp;quicquid cxemplorum in co populo, uel benignitatis, Si ueritatis fuæ,uel gratitudinis,amp; ingratitudinis populi, in feripturis confyderandum cxhibuit,idpro fuo modo præftabunt,quod Do-» . minus de fc teftatus eft, Non ueni folucrc Icgcm, fed implcrc. Et quodApoftolus. Nonabolcmus Icgcm,fedftabilimns.

Rædicatio noui Tcftamcnti eft, in nomine Domini noftri Icfu Chrifti, prædicare pœnitentiam, Si rcmif* fioncm peccatorum. Sic enim Dominusipfc dixit, atqucpræccpit Luc. XXIIII. Quoniam fie feriptum eft, amp;nbsp;fie oportebat Chriftum pati, Si rcfurgcrc a mor

tuis tertia die,amp;pr3Edicari in nomine cius poenitentp am, amp;rcmifsioncm peccatorum in omnesgentes, initio faófoab Hic# rofolymis.

Ex hocChrifli mandato tcftatus eft Si fanftus Petrus coram con-* cilio ludæorum, Si Saccrdotum,A(ftorum V. Deus Patrum noftro.* rum fufeitauit lefum, quern uos interemiftis,fufpendentes in ligno, Hue principemSiSaluatorem Deus cxaltauit dextera fua,ad dandam pccnitcntiam Ifracli,Siremifsioncm peccatorum.

Adeundcmmodumconcionatur SiapudCornelium Aft.X. Prçcc pit ut prædicaremus populo,Si teftificaremur,quod ipfe fit illc,qui co-* ftitutuscratàDcoIudexuiuorumSimortuorum. Huicomnes Pro-* phetacteftimonium fcrut,quod remifsioncm peccatorum accepturus fit per nomen cius,quifquis crediderit in eum. ItemPaulus in Synago-ga AntiochiæPifidiæ Aft. XIII. inquit, Notumfituobis uiri fratres, quod per hunc uobis rcmifsio peccatorum annuciatur,8iab omnibus, aquibusnonpotuiftis per legem Mofis iuftificari,perhunc omnis qui credit,iuftificatur. Sic SiPrcfbytcris,quosex Ephefo Milctum acccrficrat,ait cap.XX, Vos feitis à primo die,quo ingreftus (urn Afiâ quomodo uobifeum per omne tempus fuerim, feruiens Domino cum omnianimihumilitatCjCumq; multis lachrymis,8itcntationibus,quç mihi acciderunt ex infidiis Iudæorum,ut nihil fuffugerim eorum,quac eflent in rem ucftram,quin annunciarem uobis,8i doccrem uos publice, ac per fingulas domos, teftificans ludæis fimul amp;nbsp;Græcis, cam quae erga Dcum eft, poenitentiam, ac fidem, quæ eft erga Dominum no-ftrum lefum.

Ex his teftimoniis conftat,duas efle partes praedicatio^nlsEuangc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e»««-

liijfeunoui Teftamenti,uidelicet prædicationem pcenitentiæ, Sire-* '* mifsionispeccatorum. Eft igitur nouiTeftamenti prædicatioà pœ-* nitentia incipienda, quemadmodum exempla Ioannis Baptiftae ,no-* ftri Domini lefu Chrifti,atque Apoftolorum nos docent.Hi cnim omnes fuam prædicationem ab hisuerbisexorfi funt, Agite pœni-* tentiam uitæ prioris,nam appropinquat Regnum cœlorum, Sicre-* dite Euangelio, hoc cft,prædicationi de remifsione peccatorum. Sed explicandum eft etiam hic, quam pœnitentiam intelligi oportcat, Nec cnim dcqualibet pœnitentia hoc diftum accipiendum eft, fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

deca,quæ eft erga Dcum ,quam Chriftus Dominus ipfe inanimis noftris exufeitat. Ea eft autem ucra contritio, atque iuftus dolor de pcccatis,quæ cogitationc,diftis,autfaftis,contraLcgcm Dci admifi-* mus. Qui dolor,Si angor impcllit,ut côfugiamus ad Chriftü cum fide Sifiducia,propter ipfum nos ab omnibus pcccatis,ab ira Dci liberâdos.

amp; propter ipfum inter iuftosapud Deum numerandos,arq;Iiærcdcs uitæ æternæ haben dos eHe.

HæcuercEuangclica,atq;Chriftiana pœnitentiaeft. Nccenimfa«* tis cft ad pœnitentiam falutarcm,dolere amp;nbsp;angi de pcccatis,iudiciumq; Dei expaucfccre,quali pœnitentia Cain amp;nbsp;ludas perierunt,quaq; perc-' unt tandem omnes impii,poftq fendre incipiunt, quam in fc iram Dei prouocarint,amp; in quam condemnationem fuis flagitiis, amp;nbsp;fceleribus fc I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniccerint. Vcrum ut Paulus inquit, necclfc eft in nobis pœniten-'

tiam effe erga Deum, hoc cft, ideo dolcre de peccatis, amp;nbsp;expauefeerc debemus iudicium Dei,quôd DeumCreatorcm,amp; Redemptorena noftrum offcndcrimus,quodq;ab eodcfecerimusperpeccata, ut cuna contritionepropter pcccata,fimulin nobis fit ardens dcfydcrium,8^ ftudium reconciliationis cum Deo,cum fiducia hanc etiam confcqucgt; dijô^ccrtopropofitouitæemcndandæ, fcq,in omnem obedientiam Deotradendi Siconfccrandi. Quæ omnia uercpœnitcntcm haberc, cxpctcre,amp;percipcre oportet, idq; per unicum Pontifieem Ödliberato-rem noftrum lefum Chriftum, quifolus in nobis ueram pœnitenti-* am excitât ,amp;opcratur ,dum prædicationcmpGenitcntiæ,dato incro mcnco fuOjcfficaccm in cordibus cfficir.

D hanc uero pœnitentiam in animis noftris excitandam adhibendaeft maxime prædicatio morris,atquc pafsionis Domini noftri Icfu Chrifti,qua propeccatis noftrisfagt; dsfccit Deo Patri^amp; afsidua explicatio, amp;nbsp;inculcatio Legis D eijin qua Deus déclarât,quæ in nobis probet,quæ improbet,amp; quàna

clemcnter etiam amp;nbsp;benigne habeat cos, qui iufsis fuis obtempérant, 8^ quamfeuerepuniateos,quifuaiufracontemnunt. QuamobremPa-» ftorcsSiConcionatorcsinconcionibus,8^in adminiftrationc Sacra* mcntorum,mortem Domini femper fummacuraprçdicarc,amp;:obocu Iosponcrc,populumq,- diligcntcradmoncredcbcnt ,FiIiumDei,qui nullum unq peccatum commifcrit,accrbifsimam illam, amp;nbsp;tam ignogt; miniofammortcni tantum propter noftrapeccata pa(fumcffc,tantæ cnimilia in oculis Domini abominationi effe, utca nulla alia uiftima, nullis ucl hominum,ucl Angclorum,fiue meriris ,fiuc cruciatibos,Sed tantum prcciofa morte Filii Deiexpiari potucrint. H inc igituradgt; monebune

nioncbuntEccIcfiaftæ homincs dcpcccati,atqjira: Dcimagnitudinc, ad agcndam folide poenitcntiam excitabunt.

EtqiioniamChriftus Dominus nofter unicum fpeculumamp;cxcm plumcft piæ uitæ,cxuita,atq;obedientia chrifti, ccrtoamp;folidcdi-» fccrc poffumuSjad qualcm uitam cöditi uocatiq; fimus, quæq; fit in no bis contra Deum contumacia, Si quæ naturae corruptio, qua fane me-» riti fumuSjUt pœnas illas, quas pro nobis Filius Dei palfus eft, in ætcr-» numpatiamur,cum perpetuohæreantin nobis inobcdicntia,6icontu maciaaduerfus Deum.

Hinceft,quód8i Apoftoliin concionibus fuis.quemadmodumeft uidereinAiftis Apoftolicis, coniungere folebant mortem et refurrc--dionem Chrift i,tanquam prima capita dodrinç Chriftianæ,qu3e per petuo in confpedu omnibus habenda fint, Eaq; indubiediligenter temper cxplicarunt,amp; ex cis docucrunt,quemadmodum Chriftus prç finito confilio,amp; prouidetia Dci,traditus, mortuusq; fit propter pecca ta noftra,amp; refurrexcrit propter iufticiam noftram.

Iraq; prædicatione paftionisamp; mortis Chrifti, funt Iiortati popu-» lum ad agnofeenda peccata fua, amp;nbsp;ad poenitentiam ueram,Et teftimo-» niis Refurredionis cxcitarunteumadfidem,fiduciamq;gratiaE amp;rc-» miffionis peccatorum. Qui enim ucre hoc crcdcre ac ftatuerc poftunt, FiliumDcipro pcccatis ipforum pcrcuffumcfle,tantamq; pcccato-» rum noftrorum cftcatrocitatcm,utprocxpiandisillis,FiliumDci lt;nbsp;tarn ignominiofumamp; crudelc fupplicium perpeti oportuerit,dum uel let nos ab æterna morte redimere, hos procul dubio ex codem fpiritu fidci pudebit,amp; pœnitebit pcccatorum fuorum, erutq peccata talibus fummæabominationijamp;tcrrori, Acitauiuamamp;folidam concipient poenitentiam. Proindc cum Paulus hortatur ad proficiendum amp;nbsp;per-» gcnduminpcenitcntiapcccatorü,monctq;nc pcccatis uiuamus, fed ut ca in nobis intcrimamus,ipfisq; penitus moriamur »meminifle folet paifioniSjà mortis Chrifti,ut R om. VI. An ignoratis fratres,quód qm cunq;baptizati fumusin Chriftum Icfum,in mortem cius baptizati fumus,(^od mortuus fuit,peccato mortuus fuit,Itcm:Eum qui non nouir pcccatum,pro nobis peccatum fecit, hoe cft hoftiam pro pecca to-Hocetplurimis aliis locisfacit Apoftolus,ubiad nouam uitam, et cmendationcm,hoccft uera pcEnitcntiinuitata,utEphc.IIII.adPhil.

Il.etlïI.Collo.II.ctalias fæpc. Vndectiäinutriufq; Sacramentimen ynadminijiraiiom• s«« - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ pradic-vida

tione,Baptifmi,ct coenç Dominicç prædicat de mortcctpailioneCnri ftijUt enim de Baptifmo dixit, nos cum Chrifto confepultos,! ta in de fcriptionecœnæadditjHoc facile inmci commémoration cm,Quo-»

ticfcunq; cnim comcdcritis pancm hune,et de poculo hoc biberitis, i.pefn.1. nbsp;nbsp;nbsp;mortem Domini annunciabitis,donec ueniat. Ita amp;nbsp;D Petrus ait,Vi-*

detc ut in timoré conuerfantes, incolatus ueftri tempus tranfigatis, Cûm feiatis uos non caducis rebus,uelut argento auro fuifle redem ptosàuanaueftraconuerfatione.quam ex Patrum acceperatis tradi-» tionCjfed preciofo fanguine,uelut agni immaculati, et incontaminati Chrifti.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad cundem môdum Concionatorum erit, tam in concionibus,

quàm in Sacramcntorumadminiftranonc,prædicarc populo diligen ter mortcmDomini,tanquàm unicam pro peccatis noftris fatisfaftio nem, amp;nbsp;per hanc ad pœnitentiam, 8C uitæ emendationem excitare, SI impellcre.Sccure uero amp;nbsp;contumaciter peccantibus, teftari id debent, Hft nbsp;nbsp;nbsp;quod ad Hcbræos eft, Taies fcelerata uita fua conculcare filium Dci,

amp; fanguinem Teftamcnti polluerc , Vnde Deo tandem horrendas atq; æternas daturi pœnas fint.

V oniam ucrô ad pœnitentiam,feu contritioncm necef laria eft uera agnitio pcccatorum,afridue explicanda populo crit,amp;incuIcandaLcx Dci ,amp;horrcndæ pcense» quas Deus in L ege peccantibus minatur,cum tremen-' dis uerbis,tum horrcndiflimis cxcmplis,quaE in punicU ' dis impiis edidit, proponendæ. QuanquàmcnimChriftusfolusauo

thor eft pœnitcntiæ ad Dcum,hoc eft contritionis falutaris,amp;doloris de peccato,quo cor hominis ad Deum folidc conuertitur,amp; ado^ bedientiam eius rcducitur,adhibcri ramen ad hocuult prædicatio-* nem Legis fuæ, 6d ci incrcmentum Spiritus fui,dum adhibetur fide-» liter, non denegare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Eft igitur hoc primo loco monendum , ut refte doccri ho^ mines de Lege poflint,omnc illud uocari,ct efte Legern ,uel præ-» ceptum Dci , quod cxplicat nobis , quid à nobis requirat Deus, quid ci placcat,quid fccus . Idquc moneri neceffe eft, propter cos, qui exiftimant in noui Teftamenti libris non contincri Lcgcm Dci, nulla efte in co tradita præcepta. Rurfusinucteris Teftamenti

LEGIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX

fcriptis nihil liabcri Euangclii , Qui error ineptos facit, amp;inJoci-lt; les ad Scripturam rite intclligcndam . Quocirca ubicunq; tradun-tur præcepta,quibus Deus cxponit,quid in nobis probet,quid impro-bct,cafiuc innouijfiuc inuctcrisTcftamenti libris extent, Legi Dei deputari dcbcnt,ncc fccus doccri,atq; explicari,quam quæ per Mofen prodita funt.

Secundo,amp;hoc feire neccnccft,dupliccm ehe legis intcllcdum,Pri întdkft!«, niuscarnaliseft,amp; crafTior, cum homines opinantur, in lege externa tantum faófa prohiberi, quæ fi quis utcunq; uitet, legi fatisfccerit, ctiamfi hærcant interim in animo cius affcôlus mali,8i concupifeentia repugnans atq; inimica Legi,quæ metu pœnæ tantum cohibeatur, ne ctiam in externa fcclera prorumpat. Vt fi cum Lex' præcipit,Non fura beris,putct aliquis,huic fe præcepto paruiffe, cum opère fc à manife-ftarapina,amp;furto continucrit ,ctiamfi intérim cor auaritia ,amp;foilici-tudinchuius uitææftuct,atq;ardeatdcfydcrio reialienæ.

Hic fane intelleftus Legis'falfus, amp;nbsp;plané Ethnicus error cft,qui nihil quàm hypocritasfacit,qualis eratPharifeusilleflansinTemplo,8C orans,Gratiasago tibi Deus,quôdnon fim,ficut cçteri homines,rapto rcs,iniufti,adultcri,uclutetiamhicPublicanus.Qu,iq;ira de Lege car-naliterfentiuntjhisdifficillimum cft,pcrucnircadagnitioncmChri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fti. Ad externa enim tantum opera refpiciunt,quæ uidcnturfibipro--priisuiribus porte pcrficcre,inaeamp;remiflionenipcccatorum,atq;falu \ tcmfuis opcribusobtincrefe poffe confidunt,Etprædicationc degra tuirapcccatorumrcmirt'ioncpcrChriftum,ctfideiiuflicia,ucloffcn duntur,uel earn,ut ftultam,contcmnuntt

Hanc impiam pcrfualioncm fignificabat quondam uelamen impo fitum faciei Mofis,cumfiliilfracl non portent oculos intendcrcin fa^ cicmcius. Obcæcatosenim habent fenfus huiufmodi homincs,ut comthj. inquit Apoftolus. Quemadmodum enim olim Ifrahelitæ tantum uc lamcn intuebantur faciei Mofis impofitum ,non ipfam faciem, Ica iftiufmodi hypocritæ uerûm fenfum legis diuinæ non pcrfpiciunt, fed hærentcs in litera,fenfum fcquuntur carnalcm,qucm ipfi falfo cla-ritati Legis,ceu tegumentumquoddam,imponunt. Hoc uelamen in ixorâfb.». hodiernum dicm manct in lertione ueteris Teftamenti omnibus, quitus per Chriftum non tollitur,qui folus fuo Spiritu ucrum legis intel ledumaperit. Vndc Apoftolus, Atubiconucrfi fuerintad Deum, tolletur uelamen.

Alter Legisfenfus uerus et fpiritualis cft ,quumintelligimuspro-Iuberi,non tantum externa uitiofa opera, fed ctiam interna, prauam / ~ D ii concu-

concupifcentiâ,affclt;îl^us malos, omncs cogirationcs,dida,fada,uolurt tacem,inclinarionem,8lt;:quæcunq; nel incorporc,uelinanimo noftro quouis modo exiftunt,aLit moucntur aducrfus LegcmDci.Tum agno fcimus requiri à nobis in Lege,non cxteriorcm tantum difciplinam, Si uirtutes,quasabfq; gratia, noftris uiribus præftarc poßumus, fed tagt; lia opera,quæ Spiritus lândus ipfc in nobis efficiat,qualia funt, uera fo qh« utrtiona opera. Jidaq;fiduciagratiæ,Siauxiliidiuiniper Chriftum lefum, uerainuoca tioin omnibuspericulis,ardensdiledio Dei,Si proximi,integraobe-» dientia ex toto corde. Si omnibus uiribus , liberum Si purum efle ab omnibus uitiofis motibus, Si eo tantum propendere, atq; ferri, ut foli Deo feruias,eumq; folu célébrés, Si magnifiées uera dilcdfioe ipfius Si proximi,Siofficiis omnis generis,quibus falutem hominum, in bac gloriam Dei promoueas,Siilluf}'res.Hicucrus Sifalutaris Legis intellc óf us e ft omnibus ncceflarius quo ut arguuntur omnes homines pec-« cati,itactiam et reuocanturad pcenitcntiam,Dominoq;uia ad corda corum paratur,Sicquoq;Dominus nofter Icfus Chriftus,quædam Legis præccpta interpretatus eft, Matt.v.Volcnsprocul dubio caetera ‘ ! fimiliter intelligi explicari.

. ; Ad cundem modum Si Paulus uimLegis cxplicat Roman. vir. CÛ ait,L ex fpiritualis eft, ego ucro carnalis fum,ucnditus fub peccatu, Cum itaq; Lex fpiritualis fit,rcquirit opera fpiritualia, homo ucro car naliSjCarnis tantû opera præftat, Malacnim arbor,non fert bonos fru óf us. Qui ergo fatisfaccrcLegi uolct,cumfpiritualc hominc effici opor tet, Si opera præftare fpiritualia, qualiaea tantum funt, quæ in nobis opcratur Spiritus fanóf us, ut eft uera fides uerbi Dei ,ardcnsdilcófio, timorq;Dei,Sifruófusharum uirtutum.Exquopcrfpicuumcft.nos naimpraceptumexKi ncminimaquidempræccptaLegis,uiribus noftris,fineauxilioSpirp ribitó nofirif/émamte,

HuncLcgisintellcófum adumbrauit fplcndor,qui oculis Ifrahe-» hrarum intolerabilis in facie Mofis clucebat, Vt enim ifrahelitæ fcr re oculis cumfplcndorcm non poterant,Scd abflcrriti fugiebanr,Ita neque carnalisratio hunefenfum Legis poteft alfcqui,quin potius

I auerfatur eum,abhorret ab co,Si prorfus abfurdum iudicat, Si enim ita res habcrct,ad unum omncs damnari neceffe cire,Si iniuffc nobifcum Dcumagerc,ficapræcipiat,quæ uiribusnoftris præftarenonpoffu-* mus»SicrciicitratioucrumLegisintellcótum,obncituclamcn oculis uiSjSihac fc falfaopinioncconfolatur, quöd fit nobis Iibcrumarbi-' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trium.

LEGIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX!

triumji quantum in nobis eft, feccrimus, id Dcumnonpoflcnon bo ni confulerc, ncc ultra à nobis quicquam poftulare. V crum nos, qui in Chriftum credimus , St à Spiritu fando dofti fumus, nouimus banc,quam propofuimus,ucram Legis fententiam efle . Videmus cnim facicm Mofis reuclatam, liocconfccuti,dcquo Paulus alt 11. Corinth. III^ Atubiconucrfifucrintad Dominum, aufercturucla-» men,NampoftquamChriftumfideagnouimus, St contemplamur, gloria D ci noua in nobis elucet, St ad eandem imaginem Chrifti tranf ßi. formamur,a claritate uitæ huius nouæ in nobis inchoatæ, ad clarita-’ tem uitæ ciufdem indics proficicntis,idq; à Domini Spiritu.

Quando igitiir per agnitionem fui Chriftus hanc nobis fpiritua-' lern lucem,St claritatcmuitænouæimpertit,ccrtum eft in lege cam à nobis rcquiri,nobisq; eftc ad falutem ncccflariam,Nam ad hoc Chri ftusuenit ,St mortuus pro nobis cft,refurrcxit,rcgniimq;fuumcoe-' leftc ingreftuSjUt id in nobis rcftitueret,St pcrficcrct, ad quod conditi primum fumus , deinde St lege Dci rcuocamur. Facies iraq; Mofis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -lt;

nunc retefta nobis eft, St ucrus Legis intclleftus reuelatus, qui con-' uerfi fumus ad Chriftum Dominum,St fideipfum fpcculamur, atq; ii) ipfo uitam, quam Deus probat, ex parce cognofeimus, percipimus, atq; uiuimus.

Tertio, cxplicato quid nomine Legis Dci intelligi debcat,deinde quæ ucra Legis fcntcntia,atq; interpretatio fit, confyderandum, St diligenter docendum eft, in quem ufum, St finem Lex nobis à Deo tra-dita fit,Qiianquàm cnim hocpaucis iam fubindicauimus, nempe Le# gern ad iddatam,utpcr cognitionem pcccatorum, quamfubmini-ftrat,pŒnitentiamoperctur,tamenhocaliquanto copiofius eftex-plicandum.

Quoniam ucroD’Paulus uim, St naturam Legis nobis fingulari cura,atq; perfpicuitate tradidit,ut qui animaducrtit,ui L cgis non probe cxplicata,Stcognita,homines magis externæ difeiplinæ tantum ftudio, Stfalfis operibus Legis, quam fidein Chriftum ucllc iuftigt; ficari ,Tria potiftimum Pauli di(fta,quibus illc uim,natura,ufumq; Lc gisclari{rime,acplaniffimeexpofuit,confyderarepropius, St cxcutc-relibct,Vt hoepaftoquantum poftumus,eximamusinnarumilhim horninibus crrorcm,quo fuis uiribus legi fatisfaccre conantur,St con tenti externa ctinani iufticiæ fpecic, Chriftum ncgiigunt,ctdcucrà cordis iufticia curam omnino nullam admittunc. Diéla Paulihæe

funt . PcrLcgcmcft cognitio pcccati. Roman.capitc III. lex iramopcratur,Roman, capite 11II. Lex Pædagogus nofter cft in Chriftum, Galat. 111.

Exprime ergo dido , per Legem exiftit cognitio pcccati ,dp feendum, amp;nbsp;docendum , per lapfum Adæ, tantam humanæ ratio-» nicaliginem inuedam cftc,ut ex nobis ne intclligcre quidem poP fimus , quid fit peccatum , eoqu'e datam nobis Legem eftc diuini-» ^^^^‘iemumhoedifeamus. Inde hoc nobis primum con-» Itirucndum , illud uere peccatum efle , quod pronibet Deus , contra, bonum opus,quod praecipit Deus . Quocirca cum à Lege Dei nos auertimus , amp;nbsp;ipfam ncgligcnter infpicimus , quemadmo dum magno Ecclcfiæ malo diu iam fadumcft,ucra quoq; cogni-» tio pcccati plane intcrcidit, ficut amp;nbsp;ueræ iufticiæ, falfis et commen-» tiicis turn pcccatis,tum officiis,nosipfos amp;nbsp;alios ftuftra cruciamus amp;nbsp;premimus, quod amp;nbsp;multi feccrunt,ct hodie ctiam num multi fa«» r4i/oc5j»Ält;tp«MM ciunt. Siquidenimomiftumfit contra fuperftitiofa uota, contrac[; alia , quæ Deus non requirit, fi aliquid remiftum in afflidionibus corporis, nullo uclrefpcdu,ncdumufu pictatis fufeeptis, uel quid aliud ex commentis hominum ,quæ ad ucram iufticiam nihil con fcrunt, prætcrmiftum, de his homines fuperftitiofi mire angun-» tur, pro pcccatis rcputant,hæc anxic confitentur, amp;nbsp;cluenda poe nitentia fingulari ducunt. Contra fi in his aliquid præftitcrint, fc quidpræclarum præftitilfc, amp;nbsp;egregie de Deo meritos arbitrantur, Interim negliguntinfc,Si diftimulantucra amp;grauiftima peccata ea, VfMetPr-tBiJJiWiipef«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i®ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-»n

ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex quibus ccu lontibus malorum estera omnia, prauc cogitara, dida,

amp;fada profluunt,qualia funt,ncglcdus Dci,amp;uerbi cius,increduli-' tas,diffidcntiapromilfionum diuinarum,contcmptusminarumcius, uariæ amp;nbsp;prauæ cupiditates nobis agnatæ . At dum hæc uera pec-» cata,ctuitianobisnondum notafunt, coh; nccdolent,quomodori-» tcconfitcri ca,atq; ucniam corum per Chriftum pctcrc poftumusf Quarc nccclfc eft ad id,ut pcccata uere agnofcamus, ct ab cis per Chri ftum libcremur, ut ca non ex rationc noftra, ncq; ex humanis tradi-» tionibus,fcd ex diuinaLcge cognofcamus, amp;pondcrcmus* Paulus

NtPaniaf^ytmcogno- taiitus Apoft cap. V11 .ad Roma .de fc ipfo fcripfit,Pcccatum non co-» fcitftuAtunfne ttge. gnoui nifi per L egem, Imo amp;nbsp;concupifeentiam non nouiftem pecca-» tum,fcilicct cffe,nifi L ex dixiffet,Non cocupifccs.Et quamuis dicat in cadem Epift.cap.il.idem Apoft.Gentes quç Legem non habent,natu ra,quç Legis funt, faciunt,cæ Legem non habentes/ibiipfis funt Lex, qui

LKOT8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXII

qui opus Legis feriptum oftendunt in cordibus fuis, Tarnen cöftat ex uniuerfa dodrina huius Apoftoli,amp; totiusScripturæ,homines natu ræ tantum iudicio præditos,amp; qui non habent Spiritum regencratorc, nihil amplius, q de externa difeiplina, amp;nbsp;peccatis contra hanc admifsis ftatucrc poffe cfficaciter ,ut ueram fcilicet corum pœnitetiam in fe ex-« cirent,Ôjæ cnim contra fidem in Deum,8{ ucrum Dei cultum admit-tunt,q3 neq;credunt,neq; fiduntDeo, neq;ucrocordeDeuminuo-* cant, hæc in fe, quicunq; fola rationis luce pollent, negligunt, propter hæc minime anguntur, de horum emcndatîone, amp;nbsp;ut uera fe fide amp;nbsp;fi-gt; ducia ad Deum conuertant, ipfiq; fe approbent,nulla cura tanguntur. Id Apoftolus de Sapientibus gentium,quialiquam Dei agnitionem adepti crantfcripfit,Güm Deum cognouerunt, non ut Deum glorifi-carunt,ncq; grati fucrunt,fcd fruftrati funt per cogitationes fuas,8lt; ob^ tenebratum eft infeiens cor corum, Cum le crcdcrcnt fapienteSjStul-» ti fadi funt, amp;nbsp;mutarunt gloriam Dei immortalis,pcr imagine non fo lû ad morralis hominis fimilitudinem effidam, uerum ctiam uolatili um,amp;quadrupedum, amp;nbsp;reptilium.

ScddiucsinmifcricordiaDeus,pIærifq; amp;nbsp;ante. Si poft Legem tra-* ditam,abfq;miniftcrio huius Lçgis, communi tantum Legenaturç, amp;dodrinaàPatribus pcrccpta inftitutis,Spiritum fuum,dodorcm omnisucritatiSjSpiritumChrifti fui impcrtiit,perqucmquæ Legis funf,amp; cognouerunt, à feccrunt, atq; fibi ipfis Legis uiccfuerunt,quo-* rum nihil potuiffent folofrcti lumine naturæcius,qua nati in hune mundumfucrunt,Cûmenimne Paulus quidem fine Lege diuinitus data,amp;rcuelata, agnofccrcpeccatum potucrit, ncccffariaprofedo eft omnibus ad peccatum agnofeendum dodrinaLegis diuinæ. Quarc ilia populo fumma cura proponendaamp;inculcanda eft, ut difcatillam femper habere in oculis, amp;nbsp;religiofe confyderarc, animumq; fuum', 8^ cundasadioncs ad cam cxigcrc ,quo ex uera, folidaq; pcccati agnitio-« ne, uiua ctiam pœnitentia pcccatorum compungatur.

Nam ea demum pcccati uera falutarisqjcognitio cft,cüm non tanlt; turn quid fît peccatum, fed ctiâ nos pcccati reos effe agnofcimus,Et ut talem in nobis pcccati cognitionem cxcitet,Lcx data eft. Nam non ait fîmplicitcr,Cædes,adultcria, furta, amp;nbsp;cætera huiufmodi, peccata funt, Sed tu,inquit,Nc occidas,imo ne irafearis temere, Tu ne cômittas adul tcrium,imo altcrius coniuge ne concupifeas. Tu ne furtum facias,imo ne defraudare quidc ulloncgotioproximû uelis.Hçc qui audit mctc

purgata,amp; illuftrata Spiritu adopriôis,is agnofcit in Lege requiri, ut id quod prçcipit Dcus,ampleâamur, amp;nbsp;faciamus toto corde, rota anima, totis uinbus,amp; ab co quod uetat, abborreamus toti, omni fenfu, omni uolûrate, amp;nbsp;tota natura noftra. Cum itaq^ fe ab bac ucra Legis diuinx obediential ftudio procul adbuc abcfiebomofentit,agno(cirfc externo opere à cæde,ab adulterio.à furro,amp; fraude proximi abftincat, tarnen uere effe homicidam, adulterum, furem, in confpedu Dei, 8^ borum omnium malorum rcatu teneri. Quàmuis enim uindift amji-' bidinem,iniuriam nulla ctiä in animo concepcrit, admitteda minime confcnferit(dc quo nemo facile gloriabitur)tamcncupiditatcmanimi etpropenfioncmadbæcmala in feadbucdeprebendet. Itaquando fc attollere ad uirtutcm,manfuctudinem,bbcralitatem,ct patictiam ftu-' der,reluófantem experitur animum fuum, ct nunquàm fc non fubtra-» bentem ab bis officiis,ctfi aliquo ufq; adbæcexcitetur,ct fefe proférât, tarnen in co Iangucrc,ctnon quanto oportebat ftudio, incitari cum, atq; fernere fcntiet.

riæcautem malorum cupiditas,iftaadbonum repugnatio,difficuL tas,ccnatio,languor,ccremifsio,uera pcccata funt corä Deo,quia con-* tra Legem cius funt,qui iure fuo à nobis requirit,ur quae nobis mandat faciamus cupidifsimc,ctquæprobibet,borrcamus ita totoanimo,ct totis uiribus,ut nibil in omni uita magis.

Ex bis perfpicuum cft,nos Lege Dei,dum illam fenfu Cbrifti prædi ti intuemur, ct ad cam nos ipfos excutimus, doccri, non tantu eftc nos peccatorcSjfed eriam captiuos fub pcccato,et uçnundatos,Intcriores c'' nim illos motus reprimcre propri is uiribus prorfusno ualemus,quod dumex Legedifcimus,atq;agnofeimus,turndemu ueram,ctfalutarc Legis cognitionctcncmus.Vtigitur Apoftolusbanc Legis cognitio-* nem tarn diligenter tradit,ct inculcat.ita debent omnes Paftores, ct Ec clcfiaftç,in ca ip fa tradenda,et infigenda populo,prçcipuum Studium collocate,omifsis fubtilibus de Lege difpûtarionibus,quæ ad rem nibil faciunt. Dum enim banc,quam Paulus tradit,folidam Legis obferuan tiam continenter urfcrint,cxcitabut in bominibus ueram pcccatorum agnitioncm,ct ex bac uiuam.amp;cfficaccm pcKnitcntiam,amp; follicitam fo lidamq; ad Cbriftum conuerfioncm. Namquicunqjad iftam intc-gram Legis obedientiam fefe contulcrint ferio,arq; uitam fuam couer-terint,ii quanta fit naturae dcprauatio,quantaq;]nnobis pcccati tygt; rannis,multo melius dcprçbcndcnt,quàm doccri unq ab bominc pof' fint.

LEGIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIII

debet, Lexiram operatur,quo Apoftolus fignificat, nos non modo LexiramDeioßendlt^ non agnofccre peccatum ex nobis ipfis,fcd agnitum ncgligcrc,amp; fccu-' ros judicium amp;nbsp;iram Dei aduerfus peccatum,quam Lex minatur, con--temnerc, quafi Deus peccatis noftris non tantopere, ut Scriptura te-« ftatur,offendcrctur,amp; conniuerc adilla pofsit. Cüm tarnen Dauid tc^ ftctur,Deum non uellc iniquitatem,fic enim ait, Deus non uolens ini quitatcni tu es. Et odifti omnes qui operantur iniquitatem, amp;: perdes qui loquLintur mendacium.

Qiiamobrcm rurfus coelcfti fua uocc,Legc fcilicct,Deus tcrrcrc,cx# citare,amp; commouerc nosuoluit,utiram ipfiusin conicientiis noftris fenciamus, Hoe ergo comminationibusfacitpœnarû,amp;calamitatum, quas multas,^ fummè horrendas ,easq; cüm corporales, turn œternas, præccptis fuis in Lege adiccit, quibus omnes peccatores afficientur, fi non agentes pœnitentiam liberentur per Chriftum. Has itaqj poEgt; nas calamitatcs populo Concionatorcs diligenter explicate debent, quo tandem iram Dei intclligant,amp; in confeientiis fuis fentiant, ut iu-* dicio Dei intolerabilipertcrriti,adqu2ercndaminChriftogratiam,S^ liberationcm ab hac ira Dei incitentur.

Ex his fatis darum eft,Legem non inhoedatamefle, utiuftificct, amp;nbsp;uiuificct.fcd ut per cam intelligamus peccatum in nobis regnarc potenter quae ram us alianiuiam ,quacum Deo ingratiamrcdeamus,8e uitam confcquamur,cam uidclicet,quam monftrat Euangclium, Fide in Chriftum. De quo D. Paulus ad Galat. III.fcripfit.Etcnimfifuiffct Lcx,quæ polTet Liiuificarc,ucrc ex Lege effet iuftitia. Atqui Lex no iu-* If ificat, fed condemnat, cum præfcribit, amp;nbsp;exigit, id quod ab hominc Deus rcquiritjUtfaciat,Et mortem,atq; gchennam minatur iis omni-» bus,qui id quod præcipit,Slt;cxpofciqnonpræftitcrint, quod fanepræ-« ftarc poteft nemo, Adco cnim gloria Dei dcflitutifumus,8i ucra iufti-» tia,adco peccato uænundati,ac plane mortui fumus,ficut Paulus teffa tur, ut Lex ipfa, quæ rcmedio cfle,amp; rcduccre ad uitam debebat, in exi-gt; tium nobis conucrtatur,amp; dciiciat magis in gchennam, irritata nimi-« rum per cam concupifcentia,amp; peccato audo.

Proindc totius L cgis ufus hie eft,ut hanc noflranj perditionc à pcc cato nobis oflendat, SC uero de peccato dolore, Sc iudkii diuini pauorc pcrculfos,8iomni falutis fpc aliunde comparandænudatos,compcllat adferuatorem Chriftum, qui pafsione fua morte iram Dei à nobis amouit, gratiam impctrauit, Spiritum regenerantem largitur , per quern fandificati,confortati,ad bene operandum impellimur, amp;nbsp;ca confolatione fuftentamur, quod ipfe unicus mediator, amp;: conferuator ; “ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofter

noftcrfit,quifuam pcrfcdamobcdicntiam,8iiufticiam,apudPatrcni pro nobis interponat, Si tandem in ipfa refurredione ab omnibus pcc^

ftum, Hicigiturctiam finis Lcgis populo diligenter inConcionibus cxplicandusamp;inculcanduscft.Namhacpxdagogianobis omnibus ogt; pus adhuc cft,pro modo fidci atq; Spiritus cuiq; donati. M agna enim omnibus adhæret infirmitas, propter quam necefle babemus metu Spiritus feruilis perpetuô impelli adCbriftum, cuftodiriq;in obedi-* entia Dei,ad plcniorem libertatem Spiritus filiorum.

Deinde non parua pars populi Chriftianijiac extrema,amp; tam corgt; rupta mundi ætate,poft tam grauem à lege Dei defeólionc, fecurc ob-» fcquiturcupiditatibuSjamp;inmanifeftisuitiis ui uit, Huicitaq; tâmopus eftprçdicare Legem,Siludiciidiuini terrore àfomno uitiorum excita rc,amp;ad Chriftum urgcre,q fuit populo ucteri .Concionatorû ergo eric dum ad bona opera horrantur,diligenter inculcare,amp; prçcepta legis,Si promifsioneSjSi minas prçccptis adieól’as,Ea tarnen modcrarionc id fa cere debent, ut prçcipuo fimul ftudio doccant Cliriftû folumcffc,qui ucram Icgis obedientia opcratur,amp; ill û fua obedientia fatisfaccre^quod innoftradcfydcratur,inqi:anibilcftfolidû.Quàmdiuenimhic uiup mus,admodum cxigua Siimpcrfedla eft noftra obcdictia,nec unq Icgi Dei fatisfacit,quæ nimirum cum obidientiç noftrç fcopum prçfigit, ut diligamus Deum ex toto cordc,cx tota anima,8i omnibus uiribus.

Quaproptcr magna diligentia explicanda populo, amp;nbsp;cômendanda crunt loca illa,8i in Lcgc,ct in Prophctis,quç de Cbrifto prçdicât, quo rum q plurimain diuinis Scripturis ext at. Non cnim hoc tantu Lex no bis confcrt,quód per agnitioncm pcccati,quam excitât ,atq; metum if ac Dei,quem iniicit,nos ad Chriftü rcuocat, ct impcllit, atq; in obcdicngt; tia erga Dcum,non alia tarnenq uirtute Chrifti,ad CIiriftû,ct in Chri fto cuftodit,Sed cum ipfum etiam Chri ftum optata prædicationc cc-» lcbrat,ct oftcndit,ad cumq; fuauitcr rcmittit,ct deducit, co quod prçdi cat cum unicum propiciatorcm ct faluatotem noflrum,Id quod dupli citer facit, Primo clan's et apertis teftimoniis,quale eft illud,quod ha-» beturDeuter.XVIII. Prophetam ficuti mefufeitabit tibi Dominus, Secundo umbris,ct uenuftisallcgoriis,qualis ilia eft de Agno Pafchagt; li. SicctProphctæmultismodiSjCtaîiquanto apcrtiusqMofcSjCtco-» piofius,dc Chrifto uaticinati funt, donee tandem Baptifta digito prat-* fentern commonftrauit. Quæ omnia ex Lege ct Proplictis magno ftu dio populo prædicanda,et exponenda funt.

L^GI6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXlllî

Hæ igitur caufç funt datælcgis,quamDeus fciebat nos non feruatu SdtKntdfdtt/dmn cttrdrtM roSjUt per cam doóii cömonitiq; impotentiâ 8lt; infirmitatem propria a-gnofcercmuSjSi immefam Dei iram fcntircmus,amp; pia c[uadâ difciplina adChriftüduccrcmur jOmncineumfiducia collocaremus ,atc[;ineo bonis operibus incumbctcs,quotidicinipfum,qui caputeftjcrefccre-* mus,Omni picrate amp;uirtutcauâi.PoftqucroMiniftri primûdc lege hoc môinftruftifuerint, deinde Sipopulûfummacü fide docucrint, tûc Siipfi lege rite utctur,8i populû in uerâ eius cognitionc perducct,8i ad uerâ pœnitentiâ,dolorcq; pcccatorû cômoucbüt,amp; inde ad Chrift û nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Et quia uulgus non poteft præcepta Legis omnia,ut plurima funt,Slt; latifsirnc fingula patent, intcl liger c,8lt; memoria tencrc,Ecclefiaftæ de-bcntbrcucs fummas Legis diuinç,amp; prim a capita fæpifsimè recitare,8( infigcrcanimisauditorü,qualccft illudMattb. XXII. Diliges domi-gt; num Deum tuum ex toto corde tuo,8i in tota anima tua,8( in tota men te tua, Hoceft primum amp;nbsp;magnum mandatum. Secundum autem fimilccfthuic, Diligesproximumtuum pcrindeactcipfum. Inbis duobus madatis tota Lcx,amp; Propbctæ pcndent.ltcm quod Apoftolus ad Timotbeü fcripfit,Tinis præcepti cft charitas ex corde puro,8i con- ' fcictia bona,8{ fide non fimulata Cûm uero Deus iam olim clcmentif-fime côccfler it,quôd P arctes pii fuos filios Decalogum diligentifsime docucrint,in quo etiâdoôlrinapietatis tota clarccomprehcfacft ,quæ rcs camutilitatc attulit,quamnemoorationccxprcffcrit,Doftorcs8i Paftorcs Ecclefiarû diligenter id aget, ut bancLegis diuinæ fummam fæpc populo recitent, atq; fingulorum præceptorum ucram fententi-« am,84 brcuitcr,8i clare cxpliccnt, dum concionantur.

■N primo itaq; uerboDccalogi,Ego fumDominus Deus tuus, qui te ex Aegypto eduxiStc.Primo loco docebûtEcgt; clcfiaftæjDcû hoc uerbo fuo teftari,fe,quibæcnobis prç-» ceptatradit,folum elfe Dominum,boc cft,omnipotctem omnium rerum conditorem, amp;nbsp;reâorcm,folum bonum, amp;boni eau-« fam,malorumq; omnium dcpulforcm.

Sccundo,quodnospcrEuangcliiprœdicationcm,8iBaptifmum,in fuum populum acccperit,ficut olim Ifraclem affumpfit, cduccdo cum ex terra Acgypti,et domo feruitutis,legibus,et Sacrametis fuis traditis, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etquod

Etquôd uclitin Chrifto Domino noftro,nobisquoq; omnibus, qui-» bus hæc prædicari fecic,cflc Deus, hoc cft,3ctcrnæ falutis, reftitutionis corporis Sianimæ,author,amp;largitor.

Et cum fumma impicras fit, Deum loqucntem non audirc, ^bona omnia promittcnti non habcrefidcm,Concionatorcs circa hoc pro-* ximum ucrbum doccbunt, Dcum eo rcquircre,ut huic cius de fe tefti-* moniojamp;promifsioni, toto cordc credamus ,amp;in co acquiefeamus, ut ipfum noftrum Dcum,Si Seruatorcm agnofcamus,8i colamus,diuigt; nam cius mifcricordiam,opcm,8iauxihum,fcmpcrimplorcmus,per Chriftum Dominumnoftrum,Siipfumfuper omnia ex toto corde metuamuSjdiligamus Si cclcbrcmus, Si in omnibus tribulationibus, Si anxietatibus inuocemns. Si propter cius gratiam immcnfam,Si benefi cia maxima fcduló laudemus.

In fccundo Præccpto, Non habebis Dcos alicnos coram me, Non facies tibi fcuîptilc, ucl imagincm, ut adores gt;aut colas ca Sic. admo-» ncnduspopulus cft, Primum,per alicnos Dcos,Si cultumimaginum prohiberi omnemfiduciamdiuinæ opis inullamrcm,prçtcr Dcum in Chrifto collocatam,omnesq; falfos Dei cultus,qualcs funr,quicungt; que extra Dci ucrbum fufcipiunturjUtfuntMahomctiftarumjIudæo-rum, Si eorum omnium,qui ciufmodi cærcmoniis D cum colcre, Si e-quot; iusopcmfibi impetrarequærunt,quænonfuntcxucrbo Deidefum-» ptæ, Si Euangelio Chrifti non cfficacitcr deferuiunt, V cl cærcmoniis à Domino ctiam ipfo inftitutis,fcd abfq; pœnitetia et fide ufurpatis.Pro hibet ctiam hic Dominus,omnem Magiam, et omnem ilium creatu-» rarum abufum,quando ucl utilitatem cam à rebus homines pctunt,ad quara non funt faclæ diuinitus, quôd infalfisdiuinationibus,etaliis magicis artibus admittitur, ucl dura à rebus utilitatem petût, ad quani quidem illç à D eo conditç funt,fed non ut â Deo profeôlam,ct à gratia CIUS pendentem,ut cara primum à Doraino per chriflum orenr,ctad gloriam ipfius.

Deinde docendum, hoc præccpto rcuclari nobis iîlara uîtiatæ natugt; ræ corruptioncra,et innatam nobis impictatem, qua perpetuo uc-» rum et unura Deura ignoramus, fugimus, et faftidimus,opcmq;diuigt; nam ucl nullam quærimus,confifi uiribus humanis,cum noftris ipfogt; rum,tum alioruni hominum,ucl non ab ipfo uno,ueroq; D eo in Chri fto quærimus.fcd confiais et falfis numinibus. Idq; quandoq; fub ipfi-* usueri Deinomine,cumfinepŒnircntia,ctfide,Deum Patrcmdomi ni noftrilcfu Chrifti,per hune unumMcdiatorcminuocamus,quam doqj fub alicnis nominibus, ut ciîm homines liberationem à pcccatis, ctauxilium

amp;auxiIiumuitçpraEfcntis, ct£uturæ,pctnntàSanftis, Veldcniq;ad quærendam opcmDei, amp;nbsp;dcmercndum Dcum , adhibemus cæ-* rcmonias aliénas à uerbo Dei, abfq; uera ad Dcum conucrfione, cultuq; cordis ♦ Hæc cnim uniucrfa impictas nobis ingcnita in hoc fccundo præccpto,uerbo Dci detegitur, 8lt;cognofeenda nobis pro-» ponitur.

Tcrtiojcxhibcturnobishoc uerbo ctiâfanôia quœdamPædagogia, qua etiam nos Deus per hoc præceptum,oftenfacorrupnone,84 infir-» mitatc naturæ noftræ,adduccre uuh ad Chriftum filium fuû,qui iram ipfiusaducrfus impictatem hanc^S^ peccatum in naturahærcnSjauer-» tat,amp;placet,mortificctctiamper Spiritumfandü reliquias huius ma lijConferuet nos in uera fide,^ inuocatione gratiæ diuinæ, Si donct in caquotidic magis magisq;crcfccrc,utin Chrifto,cotandcauxilio Spi ritusfanéfi perueniamus,utomnebonum,Siliberationemabomni-» bus maliSjà Dco,8i eo folo,non à creatura ahqua, uel numinc, ncc alio ctiammodo,quàmipfepræfcribit,quçramus,uel cxpetamus,Vtq;in ' omnibus Dei creaturis in noftrum minifterium, Si ufum conditis,ip-» fius tantumbonitatcm,non creaturarum,rcfpiciamus, agnofcamus,Si celcbremusjdq; iuxta fuum uerbum , et earn uiam , et rationcm, quam ipfe ordinauit , fiuc fecundum generalem aftionem natu« ræ , gubernationcm ‘et adminiftrationcm mundi ,fiuccxpecuhari conftitutioneRcligioniSjCt gubernationc clcâorum ad Regnum fi-» lii fui.

Vt Solcm,Lunâm,ctrcliquafydcra,’Acrcm,Nubcs,ctrcliquascœ IcftcscrcaturaSjCondiditDeusincum ufum,utluccant,utdifcernant tempora, ut fœcundent terram, et ad alias utilitates hominibus de-» feruiantjficut ctiam adpœnas, quas Deus de contemptoribus fuis fumit.

Qui iam alios effedus et cucntus,ut fortvnambonam,etfucccf.» Atu/i«f«pfr/}îtîogt;c« fum in rebus,Si oportunitatc agendi ab aftris petunt,aut cxpcótant,nö fimpliciter ftantes à Deo,et uerbo eius,quemadmodumEthnici olim ctiam f3cpclud3Ei,ctfalfiChriftianiDcum grauiffime contra fe irrita-* runt,hi aftris tribuunt, quæ Dci funt faéforis aftrorum, et abutuntur illis ad rcs, ad quas non funt à D co nobis propofitæ.

Eodem impietatis fcelcre fefc implicant, qui herbas facratasac-» cendunt aduerfus tempeftates , etfpcftra E)iaboli, Qtii uel herbas uel rcs alias adhibent, fiuc ad efficiendam falutem corporis ,fiuc ad fucceftum procurandum negociorum , quibus nihil ad id uirtutis Deus indidit,quamfania uulgus maxime hoc tempore laborat, Inna-» E taenim^

Dei, fit,utquicunq;nonChrifto renatifunt, opcm diuinam nun«* quàm fimpliciter à Deo ipfo,amp; per ea inftrumenta, quæ ipfe nobis pro pofuit,amp;earanone,quamipfepr3Efcripfit, quærant. Sednouos fem-* per Deos,amp; noua inftrumenta, amp;nbsp;nouas rationes auxili diuini impe-* trandi comminifeantur-

Moi4tr!d, !n ciniii Hanc uero impiam peruerfitatem non in naturalibus modo rc^ patejiatcadimttitur. liomines admittunt,fed etiam in ciuilibus. Magiftratus enim di-* uinitus inftitutus eft,ut ciuilem difeiplinam tueatur,amp; ad pietatem, Si honeftamac commodam uitam fuos promoucat, legibus,amp;iudiciis amp;procuratione rcrum, quibus præfens uita fuftcntatur,amp; propulfatio neeorum, quibushæcuitalæditur. Qu,ibæcitaq;beneficia Deipri-» mum à Deo ipfo,Deinde à gubernatoribus rerumpub. fed ut miniftris amp;procuratonbusDeipctunt,amp;pctuntillarationelegitima ,cafciliccc quæ cum fide in Dcum,amp; dilectione proximi congruit, amp;nbsp;publicis legi bus,atq; moribus tradita cft,amp; rccepta,hi piè,amp;: rede faciunt,bisq; orga nisdiuinæ beneficentiæ ritcS^fœlicitcrutuntur. Atquiabhisuoluc-»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rint leges accipere religionis, ornnemq; uitæ fuæ moderationem ab

ipforum petere arbitrio,non à uerbo Dei,ct fc fœlices arbitrari, fi illos habeant propicios, miferos, fi fccus,ctiamfi in offenfionem incurrant Deijlii cum creaturarum poteftatem, et imperium, poteftati. impe-« rioq; Creatoris anteponant, impie amp;perucrfe faciunt, et bis diup næ prouidcntiæinftrumentisperperam,ct pernitiofe abutuntur,pec cantesin hocpræceptum,quodprobibet babere Deosalienos.

Ad eundem modum Deus religioncm certis terminis, et defini-* ' oS’ nbsp;nbsp;ratione conftituit,propria enim inftrumenta,et uiam certam tradi-*

dit,quibus nos uultpetereàfe, ctpercipere beneficia regenerationis etuitæ cœleftis , uerbum fcilicct,Sacramcnta, et difeiplinamEccîe-* fiafticam . Hisitaq; fiitautimur, ut Cbriftusipfebæcnobispropo-* fuit,adconcipiendam,et augendam,etperficicndam fidem in cbri--ftum , piè et religiofe facimus , ipfa in nobis noua et beata ui-« taformatur ,augcfcit, et confummatur , Et uerum, gratumq; Deo cultumexhibemus. Atfibæcipfa inftitutaet cæremonias,quas Deus nobistradiditjcxterno tantum opéré ufurpamus,finc uera pœniten-« tiapcccatorum,etfidcuiuarcdcmptionis Chrifti,Aut nouas cæremo nias et Sacramenta, quæ nec tradita funt diuinitus, nec adCbriftum ducunr,excogitamus,quibuspcccata purgare,et beneficia Dei nobis , procurarCjCt cultum cxbibcre Deo inftituimus,ad quam rem uulgus ftatuis et reliquiis Diuorum,cæreis,aqualuftrali,fale,etaliisrebus ex-' orci«

©rcifatis,amp; confecratis abutitur,impie8i irreligiofe facimus,amp; pcrni cicm nobis pro faluteconciliamus, Dcoq; non præftamus gratum cultum,fcdexliibemus rem abominatam, amp;nbsp;grauem ei facimusconj tumeliam.

Diligenter igitur amp;nbsp;perpetuo populus docendus eft,ucramreli* verapjefmtiâafxmaei gionem,amp;piumcultumDeiineofitum,utamp; cunfta bona,8t malo-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f''

Chriftum, amp;nbsp;perea inftrumenta, fiuenaturæ,fiue politiæ,fiuereli-» gionispetamus,amp;expeôtemus,quæ Deusipfe adres quaslibet congt; didit,amp;uerbo fuo commendauit 8C hæc caquoq; ratione ufurpe» mus,quam Chriftus præfcripfitjhoc eft,ut ea pcenitctiæ pcccatorum, et fidci in Chriftum efficaciter deferuiant. Sic uni et uero Deo pla ne adhæremus, gratumquc ei ,ctfalutarem nobis cultum exhibe-mus, canentes ei cum P falmographo.

Quem fequar in coelo,tc fine, nullus erir, Reddideris terrae,terras donaueris omnes,

N une mea defe ét is caro uiribus aegra fatisfeit, Nec fuaconfuctum pedora robur habet.

AdhæcomniaLexpædagogusnofter cft,pcrhoc fecundumprç ccptum,quo Deus uetat alienos colere Deos, et prohiber omnem fui quoq; alienum cultum,quem ipfc uerbo fuo non tradidit.Sed in Chri-fto Domino explicarifummo ftudio,urgeriq; hoc præceptum debet, ut homines hac pçdagogiaadChriftum,et ad uerum in co cultum Dei perpetuo excitentur,ct impellantur.

Eodem modo et tertium præceptû explicandum crit,Non anu- ïMntitM pracepti. mas nomen Domini Dei tui inuanum^Acprimum doceri populus debet jDeum hoc praccepto prohibere, quicquid uel fic dicitur ucl ta-

Jcetur, uc detrahat gloriæ, ac cclebrationi nominis fui. Qiii enim à bcncuolentiaDei gratuitainChrifto expédiant omne bonum, ctin eafolafpemponuntuitææternæ,illi cumDauidedicunt, Prædicabo ppi.j,, dominum omni temporc,fempcr laus cius in orc meo.DcDeo gloria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ceptum oftcndcrCjamp;agnofcendamproponercimpietatemillam cor disnoftri,totiusq;naturæ,quadebitam Dcilaudcm,S^ prædicationem faftidimus, ad quam ardcrc totos oportebat, Natura enim fic uitia-» ti impietatc fumus,ut grauatimaudiamuscel^brariDeum,tantum abeftjUt confitcri cum,inuocarecum,amp;glortamMaieftatis eiusccgt; Icbrarc digne ftudeamus. Ex quo uitio fit, ut à ucra confcflionc no-» minis Dci,amp;tcftificatione iufta Euangelii, minimis quibufq; mun-» di huius incommodis,amp;commodis,abftcrrcri amp;aucrtinosfinamus. Et nifi fua uirtute nos Deusfuftentaret, co etiam facile omnes pro-» laberemur,utfandoeius nominc,adpcriuria,mendacia, fuperftitio-» ncm,atq; blafphemiam manifeftam abutcremur.

Tertio, docendaeft amp;pædagogia huius præcepti,ut homines di-» fcantjDcumideonobis hoc præccpto oftendere innatumhuncim-» pictatismorbum,uteo nos ad ChriflumFiliumfuum impellat, ue-» rum,amp; unicum IVIediatorcm,quiapudfc pro nobis intercédât amp;mali huius remilfionem impctrct,amp; ipfum per Spiritum fanéf u quotidic re primat ac débiliter,ätdem ctia plane aboliturus. Qui moLicat,acccdat amp;impellat fuoSpiritu noflracorda,ut incipiamus fanftificationem nominis Dci,commemorando,confitendo,teftificando,8t laudando, nomen ,amp; uerbum Dci intrépide,omnibus in Iocis,omni cum reue# rcntia,amp; ab omniabufu nominis,SCuerbi Dci,nos maxime confer-» uando-

Sic in quarto præccpto,Mcmcnto ut diem Sabbathi fané!ificcs, do cebunt Ecclcfiaftæ primum præcipi,ut flatis illis temporibus, qui-» busEcclcfiaadaudicndum uerbum Dci,adorationcm, amp;Sacramentä traófanda,conucnircfolct,omnes Chriftiani ftudiofc, rciedis inte-» rim omnibus aliis ncgociis,amp; opcribus,conucniant,maxime,Domini cis,amp; feftis dicbus,audiantq; rcligiofc Sacras leftioncs,amp; carum cxpli-* cationcs,conférant aliquid in ufus paupcrum,utantur Sacramentis amp;c-Omnes cnim dcbcmus incrementum, amp;nbsp;confirmationcmfidci, to# tiufq; pietatis nobis,ctnoftræ fidci commcnlt;latis,quærcrc per hæc Re-» ligionis inftrumenta,quæ Dominus ipfc ad hoc tradidit,atq;com-' mcndauit,noftro etiam cxemplo publicum Ecclefiæ minifterium, et adminiftrationcm uerbi,et Sacramcntorum,et esteras aftioncs Eccle hafticasapprobate, tucri,ornare ctaliis comchdarc. Turn etiampri-» uatim debet quifqjChriftianus cum apudfc,tum etiam cum familie fua,fefc fubinde in facris leftionibus, et precibus fedulo cxcrccre. Hsc ergo prscipi hoc tertio uerbo deca log i, Ecclcfiaftæ primo loco docebunt.

Secundo, docebunc hoc præccpto, argui, 8lt; reuclari nobis id impicratis uitium , ex quo facros coetus, uerbi Dei tradationem, communicationcm Sacramentorum , 8i alia rcligionis exercitia faftidimus,8i graue nobis eft ,inconfpeólu Dei Parris noftriappa-' rere, amp;nbsp;ibi difccre fanftam cius agnitionem, eius uoluntatem erga nos, gratias ciagere digna celcbraîione nominis cius ,5( fanólisob^ lationibus..

iftud naturæ noftræ uitium, ut ad pœnitentiam eius uocet,84 ad Chri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impifrftHv böc

ftum impeUat,qui iram iplius aducrlus iltud pcccatum auertit.ip-fum indies Spiritufanftofuomagis rcprimit,84uircsaddit nobis ad rc fiftendum huicmalo, accendit in nobisamorcm,8cftudiumpiæ do-drinæ , orationis,8i Sacramcntorum,omniumq; Sacrorum cœtuum, 8{cxercitiorumrcligionis,maximcueroeorum,quæ publicefeftis die bus Iiabcntur, Huiufmodi enimdies fandificarc Dominopræcipua cura,8^ rcligionc debcmus,8c ceftareab omnibuscorporalibus ope-ribus,8dncgociisfæcularibus,ct totos impcndcrc piis rcligionis ex-creitiis, Quanquàm et aliis tcmporibusad orandum ,ad audiendum amp;nbsp;difeendum uerbum Dei,ftudiofc conueniendumeft ,Et priuatim unufquifqjccp’^®^’^’*^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lcdionibus,cxhortatio

ni et orationi debet,quemadmodum didum. Ad ca omnia , hoc caput Legis de Sabbatho , Pædagogusnofter in Chrift um futurum eft,fiquidcm uitæ applicetur.

et Matrem^ EtPrimumpcrhonorcmPatrisctMatris,docenduspo SMmmrtc|Mititipr«ccFtb palus cft, præcipi, ut honoremus,ct obfcrucmus omnes eos,qui pater num et maternum officium nobis præftant,uel docendo et monen-do , quæpia et falutaria funt, ucl fuppeditando uitæ ncccflaria,uel ab iniuriadefendendo Ct uindicando,Qualcs imprimis funt Ecclefia-rum Paftorcs ct Miniftri, item ciuilis Magiftratus ,quos ex animo cum omni humilitatc, obedientia , ct gratitudinc,pro parentibus agnofcere,audirc ct ucncrari dcbcmus . Et quoniam nemo homi-num eft,qui non aliquabeneficia nobis fubindc cxhibcre poffit, Con-cionatorcs debent populum docerc,Deum rcquirerc hocpræccpto omne id,quod s andus Paulus R omano, capitc X II I. præcepit, dum înquit,Honore alius alium præcedentcs. Item Philip. II. Ne quid fiat per contentionem aut per inanem gloriam,fcd per humilitatc m

Quxpemtf buiiM pr^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secundo, doccri debet ex hoe præcepto,oftcndi nobis cam in-*

natam nobis fuperbiam, qua nulli nos fubiicere, ncmini obtempéra-* rc.autgratiamrefcrre proacceptis bcncficiisuolumus,cx quapluri-* ma diflidia,animorum diftraâ:iorics,omnis humanç amp;nbsp;ncccflariç con iunóiionis diffipationcsoriuntur.

intjitobmfpmeptiob^ Tcrtio,docendum cft,DeumreucIationctaIismaIi,cxcitarenos fifMtioptaßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2J ueram amp;nbsp;falutarem pœnitentiam, amp;nbsp;impcllerc ad Chriftum

feruatorcm, qui iram Dei,quam hoc uicio meremurjauertitjreli-» quias eius in carne per Spiritum fandum mortificat, amp;nbsp;nos co adducit, amp;promouetjUt innatam illam arrogantiam, Si fuperbiam quotidic re primcre ftudeamus,Parentes,Curatorcs Ecclefiafticos,8lt;Jalios gubcr natores ciuiles, omnesq; cos, qui ulla uel doftrina, uel admonitiohe, uel confiliOjUel corrcdionc,uel alio quouis bcneficio nobis commo* dant, omnes ctiam homines quibus conuerfamur, pro fua quemq; conditione,amp; dignitatc,honore dignos habcamus,amp; obferuemus, ad-* monitioncs omnium,et repræhcnfioncs boni confulamus, lubenter illis nos fubiiciamus,morcm gcramus,amp;pro bcneficiis gratiam di-» gnam referamus, ut per omnem uitam noftram,modefl:ia, obedien-’ tia,àgratitudincnoftraad gloriamDeiplurimis commodemus . Ad quod præccptum hoc decultuParcntum,pædagogusnoftcr inChri-» ftumefle debet.

Inhoc ucro præccptOjilIud minime praEfercundum,quod Si San^ pwmïjjlo ^nt! pMce^ Paulus monct, ipfum primum eflc inpromiflionc. Habet cnim Ephrf.t^, pcculiarem,amp; amplam promiflïoncm uitæ longcuæ in terra, quam dat Dominus Deus nofter,in qua uidclicct inuocatur, et colitur Deus Si fuper quam rcfpiciunt oculi eius,ut cam üaria bcneficcntia cumuler. Eos cnim dccctfruiuiradiuturna in populo Dei, qui Parcntibus,po-’ tcftaribus,atq;adeo omnibus hominibus fcfe fubiiciunt,ct exhibent morigeros et gratos.

Itainfextopræccpto, docebuntPaftorcs, primum per homici-» summalumfextiprxce^ dium prohibcri omncm uim, et iniuriam in corpus proximi, omnem uindidam,iniuftam animi commotionem,ct iram,odium,inuidiam, ctquæcunq;figna,ueldifta, uel fada, ex iraproucniunt, quemadmo-* dum Chriftus ipfe hoc didum interpretatus cft.Matth. V,

SccûdodocebûtjDominühocpræcepto nosadmoncrc innatç arro Quapeecdtabseprxcc' gâtiç,iniquitatis,ct impatictiæ,quibus uitiisfit,ut nihil quod uelingra ptumojîenijt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çgfc fit tolcratc, fcd cupiditatibus noftris, et fi iniquis, Si infini

tis alios omncs obtcperare uclimus, cû nos intérim proximisnoftris nonfolum quææqua,amp;iufl:afunt,non præftemuSjfedfaciamusctiam cis multa iniqua,Si indigna.

Hancigiturinnatam nobis arrogâtiam,impaticnriam,cupidiratemj, Siquæ ex his oriuntur,iram,Si indignationem,odia,inuidiam,rixas,pu gnas»damnare Dominus uult hoc præcepto,8i quàm m'ala fint ob ocu los ponere, prohibcnscædcmnominatim,fed earn non minus animi, quàm manuum, quo rcquirit,ut ficut à cædc,ita ab omni quoq; caufa Si affcdu cædiSjSi ab omni raolcftia proximo inferenda abhorrcamus.

Tertio monebunt. Dominum hoc præcepto ucllc nos agnito malo imfieHo hoc, ad pœnitentiam eius prouocare. Si ad quærendam gratiam. Si mi-fcricordiam fuam in Chrifto impcllerc, qui folus uidclicct mcritam hismalis noftris iram Dei plaçai, Sircliquias huiusmali Spiritu fan-do in nobis aboict, Si mortificat, Si contra,patientiam omnis iniuriæ, manfuctudincm,Silcnitatcm in nobis operatur,Siauget,ut malum impatientiæ,morofitatis,difficultatis in aliis,noftra patientia,comita-tc Jacilitatc uincamus ,Si illatas iniurias bcneficiis compenfemus, atq; fimus in omncs humani, Si boni, largicntcs,quemadmodum et Deus per Chriftum largituseft nobis,Ephef. iiii. Etattempcrantcs,ucl dida,ucl fada noftra,ut proximis placcamus ad bonum,8i ædificatio-nem,offcndamus neminem. Rom. XV. AdquæpræceptumhocPæ-

In Septimo præcepto. Non commutes aduherium, docebitiir po- stwid feptrnpraccpn. puluSjDeum per adultcrium prohibere, Si damnare omnes côcubitus extra coniugium ab ipfo inftitutum, præterca omnem libidine, et in-ordinatos motus,Si cundam intcmperantiam,omnes indignos Chri-ftianis hominibus dclitias,ac uoluptates,omnem luxum,Si indccentia in cibo,potu, uefticu,geftibus, ucrbis,et adionibus,cx quibus ulla eau fa libidinis efle pofsit,Si impudicitiæ, aut ullius perturbationis, ex qüa corpus ineptû reddatur ad obfcquiû Spiritus, nedû rebelle Si côtumax,

Secundo,Deum hoc præcepto nos admoncrc,Si aceufare innatæ li-' bidiniSjSi concupifeentiæ fŒdæ,atq;immodicæ in omnibus rebus,quas ad fuftentandum Si fouendum corpus noftrum ipfc tradidit.

Tertio,cognitione huiusmorbi adiginosad pœnitentiameius,Si inquoobferMtwhuiui quærendam Ghrifti gratiam,qui meritam hoc malo Patris iram auer-tit, et qui rcliquias mali illius in carne hærcntes extinguit, et cfficit ueram in nobis continentiam,caftitatcm,Si folidam in omnibus fandi moniam, ut adiuti auxilio Spiritus fandi prauis concupifccntiis, et

BP^KrlS BXPLIOfriO omni intcmperantiæ repugncmus,mundantcs nos ab ab omni inqui-* namcnto carnis amp;nbsp;Spintus,atq; perficicntes fanctimoniam cum f imo-» reDci,II.Corrinth. VII. Adquæpræftandapræccprumhocadmo-* ncr,amp; urgec nos tanq Pædagogus.

Adcundcm modum exOóïauo præcepto, Nefurcris,difeendum. Deum hic per furtum probibere omnem fraudem, amp;nbsp;iniuriam, in rcgt; bus à negociis pertinentibus ad ufum prsefentis uitæ, fimulq^ omnem auaririam, amp;nbsp;fordes, cunóf am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniquam tenacitatem, et debitse

Secundo,Deum boc præcepto admonerc nos, accufare buius ipfi usauaritiæ,7rÀton/(«s-^ follicitudinis, amp;nbsp;tcnacitatis in rebus bums uiiæ.

Tertio, impellcre bac ipfa mali buius notitia, amp;nbsp;damnatione, ad ue-» ram eius pœnitentiam,amp;:fidemin Cbriftum ,qui meritam bacnogt; ftræ naturæ prauitatc, etdamnata cupiditate, iram Dci rcmouct,ct ipfaminnobis reprimit, et cxcindit,atqj contra excitât, et confirmât cam bonitatis fuæ fiduciam,ut certo ftatuamus DeumParremecs-Icftcmrefpiccrcnos,etgererecuramnoftri,adcoq;abundcfubminP ftraturum omnia , quibus uitam banc fuftentemus , foueamus, ac etiam oblcôfemus, Qua fiducia crcéfi, ctnosucramcxcrccrc bbcgt; raiitatem erga proximum difeamus, déponentes omnem follicitudp nem,8^curam præfentis uitæ,etdcco quod Omnipofens clementet donauitnobis,benigne omnibus largiamur,quantum noftrarum rc-» rum ratio ferre potcft,ct ufusproximi exiger. Adquæ ranquàm Pæ-* dagogus bortatur nos, et urget boc præceptum.

In nono Præcepto docendum erit, Deum per falfum teftimonp um, probibere omnem fermonem, cunôfaq; dida,quincriam filcnti-* um,ct difsimulatumtcftimonium,ct tacitamIaudcm,quibusfama,Si exiftimatio proximorum uel læditur, uel non dcfenditur, et adiuua-» rur,ita ut noftram defendiamp;adiuuari uellemus abaliis,omnem de-» niq; fermonem mendaeem, et uanum,et nibil commodantem, ncq; iis quibus dicitur, ncq; iis de quibus dicitur.

Secundo,Deum uellc adducerc nos ad agnofeendam bac noftræ na turædeprauationcm,ctambitioncm,malcuolentiam,inuidiam,æmu» lationcm,quaaliorumcxiftimationiamp;exccllcntiæ cupide obtreda-* mus,et quæ ad laudcm amp;nbsp;dignitatem proximipertinent,difsimula-* mus ,negligimus, fæpe etiam data opera tegimus, et obfcuramus.

Tertio, Deum uellc agnitionc buius noftræ pcruerfitatis prouoca^ renosadpœnitcntiamcius, ftudiiimquc in nobis cxcitarc imploraip dægra-

gratiæ Chrifti,qui uenic ut iram Dei aducrfus hæc mala noftra placet, eaq; Spiritu fando fuo in nobis extinguat,amp; inchoct talcm ani-« mi hiimilitatcm, et alienæ dignitatis, Slt; exccllentiæ amorcm, ac ftugt; diiim, ut bona cxiftimatione, fama honcfta, et iuftis laudibus proxi-morum obledemur, ornareq; ea bona pro noftro officio, et promoi ucre non minori cura,quam propriam famam et dignitatem iabore-« mus, atq; in omni fermonc noftro ueritatem, candorem, comitatem ad ædificationcm audicntium exhibeamus, ea loquentes aliis, et de a-» liis, quæ loqui ad nos, et de nobis alios uero Spiritus iudicio optamus.

InDecimo præcepto, Nonconcupifccsctc. Primo doceri debet toî pcrconcupifcentiam rei alienæ, ut domus, uxoris,familiæ etc.prohp bcriin gcnerc omnern prauam concupifcentiam,cundam inclina-* tionem, et motus ,fiue propenfionem ad malum, omneq; faftidium, ct negledum bonorum ftudiorum,et opcrum.Secundo diligenter bic admonendihomines funt,utpræccptum hocintueanturexadius,fc-' fcqjipfos ad illud probe examinent. In eoenimDcus uniuerfam na-« turæ noftræ corruptionem radicitus profert, et ob oculos ponitjinti-* mam naturæ noftræ peruerfitatem ,ccdeprauationem funditus cru-* ens, ut cerneremus fcilicet in hoc ccu fpeculo,quàm miferc amp;nbsp;borribp liter deprauati pcrditiq;pcrlapfum Adæfimus, toto corpore, tota a-» nima,8lt;omnibusuiribus,utmeritocumApoftoloexclamemus,Mi-‘ ° fer ego homo,quis me liberabit ex corpore mortis huius^ Quàmuisc-« nim gratia,amp; auxilio Dei aliquis co pcrueniat,utDeum,qui nobis in Sacris feripturis fc ipfum, opera, et uoluntatem fuam erga nos re-» uelauit, pro Deo fuo amp;nbsp;Setuatore unico uera fide agnofeat, adoret, in-uoccc. qiiod requirit Primum præccpium, Ncq; ad alienos Deos regt; fpiciat, ncq; falfum cultumDei admittat ,ne animi quidem propofito, rum. taceo diélis ,uclfadis, quæ prohiber Secundum'præceptum, Neq; cogitet,dicat,uclfaciat,quod aduerfetur Confcfsioni,et fandifica-* tioninominisdiuini,quampofcitTertiumpræccptum,Verfeturq;di-' ligcntcr in omnibus exercitiis religionis, quod requirit præceptum Quartum,Subiiciat fe ctiam,84 morigerum cxhibeat,honorcmq; debi-» tum ftudiofè déférât, cum propofitis fibi, turn omnibus hominibus, quibufeum agit,quod præcipit mandatum Quintum,Contineat fe ab ira,amp; omnibus amaris cogitationibus ,didis 8ifadis côtra proximum, quod exigit Præceptum Sextum, Ab omni libidine fe contineat, 8dui-» uat tcpcranter,quod exigit præceptû Septimû, Moderetur cupiditati, benigne omnibus faciat,quod iubet præceptû Odauum, Reprimat obtredandi

obtrcdandi morbum,ct inuidcntiam alicnæ cxcellentiæ, arq; faueac omnium famæ,8dcxiftimationi,iuftisq; laudibus,quo uocat præcc-' ptum nonum, Hue inquam uiftoriæ contra innata uitia,àad hoc tantumuirtutumfaftigium,etiamfiquis Chrifti bcncficio peruenc-» rit,(quam tarnen fœlicitatem nemo unq Sanft or um fibicontigiflcagt; gnouit) tarnen is per hoc Dccimum præceptum, efle mifer adhuc,Si damnatus peccator, Si hoftis D ei conuincctur, ipfeq; fe talem dcplora-bitjubi hoc præceptum refte afpexerit,Sifuumadidanimum peni-* tus cxegerit. Quàmdiu cnim dcpræhendet in fe ,non dico motum aliquem animi ad malum id, quod prohibet,8i damnat Deus ,fed qua-* Icmcunq; modo inclinationem,amp; propenfionem,Siadidquodprægt; cipit Deuslanguidum,Sireniiflumftudium,non tantum faftidium. Si repugnationem, agnofcct fe hoc præcepto argui ,Si condemnari tranfgrefforemLcgisdiuinæ,etquidemtotius, Eacnimdum poftu-* lat, ne quid adlubefcat uetiti,hoc exigit præftari toto peftore, tota ani-» ma, omnibus uiribus, Ita liquidem diligi D cum, Si coli à nobis Lex requirit. Hocautem ut toto corde, tota anima,Si omnibus uiribus alicni fimus ab omnibus iis rebus, quas prohiber Deus,pr3Efl:are ne-« mo poteft, nifiquern amor ffcudiumq; Dei,Si eorum, quæ nobis præ-» cipic,ficteneat inccnfumtotum,ut totoetiamcorde,tota anima,o--mnibusq; uiribus abhorreat ab omni co,quod Deus prohiber, Hue ucro nemo Sanftorum, dum hie uiueret peruenit. (^arc hoc D ecp mo præcepto conuiftos fatcriomnes oportuir, neminem in hoc fæcu--lo uiucre, qui plane mundo corde fit. Si non necclfe habcat per Chrp ftum,ctàmalcdifto,ctàcondemnationcLegisliberari.Cûm itaqjtogt; ta L ex ab ilio pcndeat,ut diligamus D cum ex toto cordc,Sic. totius Lc gis tranfgrcflbrcs hoc Decimo præcepto conuincimur, quia nondum ci Legis capitifatisfaccrccôuincimur,àquouniuerfa Lex pendcr. Hoc igitur præcepto noftra peruerfitas,et miferia tota femcl,et quàmplcni fsimeob oculosponitur,ad ciufq; pœnitcntiam,Si quçrendam grariam ctfatisfaftioncm DomininoflrilcfuChrifti potetifsime impcllimur quiiram,ctmalediftioncmDci,pcrhanc uitæ noftræinobcdicntiam, amp;nbsp;contumaciam promcritam , auertit ,ct fuam obedientiam , etiu-» ftitiam perfeftampro nobis Patri offert, ctfuoSpirituadeo uitiatam carncmeum concupifccntiis fuis mortificat,et nosrotos renouât,effi'* citjSi excitât in nobis ardens ftudium erga fc, Sipræcepta fua,ut contra carnem Spiritu conftanter Siacerrime dimiccmus,Si Legem menp brorumnoftrorum excindamus,Siuctcrem Adamum indies magis conficiamuSjSi exuamus,inducntes nouum hominem lefum Chriftd qui

qui folus Legi fatisfccit, 8i Patri ita acceptus cft, ut nos in co dilcdo, quanq fem per adhuc ut Legis tranfgrcfforcs,ita iræ quoqj fuæ obnoxi-* osjgratos fibi acccptosqjhabeat.

Generalishæcfummajamp;intcrpretatioPræceptorum Decalogij'n fingiilis Concionibusq diligentifsime ingerenda urgenda cft,ut populus amp;nbsp;fua peccata uere agnofcere,amp; efficacitcr eorum pœnitcrc dis» fcar,amp;adCbriftumunicum mcdicum,amp;Scruatorcm animarum nc^ ftrarum qpotcntifsime adigatur,amp; in illo ad ueras quoq; uirtutes amp;nbsp;uc-» rc bona opera,gratumq; Deo cultum cxcitetur, Si promoueatur.

Sed et illuddoceripopulus moncriq; femper debet,promifsiones, MiMfamp;prûmifsiotieffe. et minas contra cultum falforum Dcorum,et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad fingula cundiproiceptiadßn^ni^

præceptapertincrc, Quôdcnimadpræccptumdcfalfarcligione ad-» iunâ’æfunt,idcofadum eft,quôd totius Legis obferuatio,et tranf-» grefsio in eo contincrur,ut uerafidc, et timore,Dcum ucrum in Cliri-» fto Domino agnofcamus,inuoccmus,colamus,necab ipfo adfalfa numina ,ct alienum cultum ab eo, quem ipfe tradidit, deficiamus.

Qui enim æternam lalutem, acomne bonumà Deoper Cbriftum lefum folidc petit, non ab aliqua creatura, is quoq; fedulo ftudebit fer-» Uarcomnia,quæDcuspræcepit. Namquidfaciatmelius,nefufpi-» cariquidcmpotcftjcrcdcnsnimirum hisfibi præcipi uitam beatam, ctfempiternam. Quid ctiam faciat libcntius,quam ut gratificetur Deo, quem diligit fupra omnia. Vndc et Dominus dixit, Qui ha-» lo^n. 14. bet præccpta mca, et fer uat ca, is cfl: qui diligit me. Proinde qui præ-» ceptis Del obfcruandis non ftudet, is ncc diligit Deum, eoq; nec cre-» dit præcipientemhæc, elfe Deum. Aliundcigiturq abhocunôamp;uc-* ro Deo bona fua fibi petit,et alienos habet Deos. Cûm igitur omni-» um præccptorum Deiobferuatio,abhuius præceptidcnon habendis falfis Diis,ctfalfocultu Dei,obferuationcpendcat,adhocpromifsio bcncficiorum D ei, et comminatio ultionis diuinæ pofita eft. At ficut uullum præceptum Dei finehuiustranfgrefsionetranfgrcdimur, ita S^promifsio à comminatio hæc ad fingula'nihilominus præccpta pertinct.

Secundo, et hoemonebunt diligenter Ecclcfiaftæ circa hune I0-» cum , Vifitabo iniquitates amp;nbsp;cæte . comprehendi mala omnis gc-» neris , pœnas corporales , et fpirituales, temporales, et æternas, , inter quas hæc omnium grauifsima eft , cüm deferit homines De-» us, fuaque paterna gubcrnationc deftituic,cum aufert iis Spiritum fanôtum.

fanólum, tradit defyderiis cordis fui,in fcnfum reprobum, in concupi-* fccntias,amp; cupiditates cordiu fuorum,Rom. I. de quo àPfal. LXXXI» Sed mca nec populus audiuit uerba, nec aurcs

Exhiber Ifracl ,fcd fugit, odit, abit. Ergo fua tales amp;nbsp;in impierate reliqui.

Prætcrea S(. hoc populus fingulari cura docendus eft hoc Ioco,quid' '' quid aduerfi amp;nbsp;molefti hominibus accidat,Guc in animo, fiue in rebus, id indubitate pœnam efle, quam Deus de nobis fumit ob peccata no-« ftra,fiuc fit cæcitas,ignorantia,amp; caligo mentis, perturbationes,praux cupiditates,affedus cordis ad res illiciras,morbi,Slt; peftes corporales fiue in proprio corpore,fiue in corporibus liberorum,amicorû, pcco-* rum, malç tcpeftarcs in terrç nafcctibus,mala fortuna,amp;damna in ne-» gotiis,difsidia,feditiones,bclla,omnisq;perturbatio communis tran-» quillitatis, Hæcenim omniaimmittunturhominibus diuinituspro-»

ExercftDeufnofaffii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hicautcmaddcnt EccleGaftæ,Deum,cùm fibi credcntcsuarüs affli

ft/oniksKtfldp^nifcnfi:- iflionibus cxcrcet, paterne amp;nbsp;bono ipforum cos corripere, amp;nbsp;ad fe fili-» 4mrfKo«t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;umq;fuum Chriftumretrahere,nccum impio mundodaninentur,

cos,quos Pater cœlcftis externis poenis,6^ calamitatibus grauius punit,ob id minus charos ipfi haberi,Nam indicium fuum ille à domo luaincipercfolct',amp;quos diligit caftigare,S{inhis uehementiamiras fuæ mundo oftendcrc,utc3Etcri homines his iudiciis, tantaq; Dei in fi-» Iios flips feucriratc territi,amp; â pcccatis,in quibus hærent,rcfipifcant,amp; â peccando porro diligen ti us fibi caueant.

nan prode/î alia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertio,de hac promifsione,8dcomminatione Dei, Vifitabo iniqui-»

Patrum in filios, in tertiam Siquarram gencrationem,eorum, qui oderunt me,amp;faciam mifericordiam in mille generationes, his qui di-» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lig unt mc,amp; cuftodiunt præcepta mea,docendi funt homines, Deum

quamhie minatur ultionem contemptoribus fuis,cam de parentibus, amp;nbsp;maioribus impiis, in iis tatum corum filiis, amp;nbsp;minoribus fumerc,qui nihilominusS^fua ipforum impictate, quas luunt pœnas,probcmeriti funt.adco ut adhuc multo minora in hoc quidc fcculo patiantur,quani ipforum peccatis, Si perucrfitati debeatur, Ita ctiam nullorum paren-» tum,amp; maiorum pietatem prodcffcillorum filiis,amp; minoribus,qui ipfi impii Gnr, amp;infuaimpictateperfcucrcnt, fed iis tantum, quihærc-» des fint amp;pietatis fuorum maiorum,Ncccnimpotcfthæccommina«

Bxecb. I g. tio,amp; promifsio Dei ,aduerfari oraculo cius per Ezechielem prodito, Vnumquemqï,fiuePatrem,fiueFilium,fuaipfius uclimpictate peri-» turuni.

turum,ucl pictatc ui(flurum,non patrem proprer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cqs filium pro

parriSjUel picratcm bcnc,ucl impictatcm male habiturum, fed unum quenq;fuumipfius pcccatumgeftarurum,fiimpieuiuat, fuis præ^ miisfruiturum,fipic.

Etenim propter originale pcccatum,omncs homines fub ira D ci jmpktatem pamtum pu Si tyrannide Diabolinafeuntur, Quare fi Deus ad patcfacicndum iu f^’tDeusinfii^seommim ftum iudicium fuum,rclinquat in poteftate Satanç impiorum filios,et inde ipfi peccatis,Sd fceleribus fuis pœnas tam horredas fibi accerfanr, utmundusquoq;fentiat,puniriinillis ctiam parentum impietatem, nihil tarnen his filiis iniuriç infertur,nee Deus iniquitatis aceufandus eftjcum natura il li mali, Si filii iræ fint, quibus Deus nihil quàm fup-» plicium fempiternum debercpoifit-Ita fiper ineffabilem fuam mifcrigt; cordiam in Chrifto lefu.filios corum qui dilexerüt eum ,ab omni per ditioncjin quam amp;nbsp;ipfi nati funt,pcr Filium fuum libercî,amp; donatione fui Spiritus eximia pictatc ornct, indeq; multis aliis quoq; bcneficiis tä præclarc cumuler, ut quiuis piorum facile iudicet,in illis amp;nbsp;parentum ipforum pietatem remuncrari,atq; declarari,quantoperchi chari Deo *• fuerintjcxofculandain eo.S^prædicanda eft immenfa Dei bonitas,amp; obeammagisdiligcndusDeus,amp;ftudiofius ampleftcndum uerbum eius, non autem inueftiganda infcrutabilia iudicia mifericordiæ cius,non fcrutandaabyftus bonitatis eius,multo minus culpandahæc tanta benignitas cius,qui de fuo ftatuit,quod uulc.

Oftquam Prædicatione Legis commoti homincs, agnofcercuercpeccatum,amp;pœnitere coeperunt,iam que peccatum deteftantes, ad iufticiam fufpirant, anxicq; redire cum Deo in gratiam, ipfumq; religion fecolcrc cupiunt, addenda critamp;Euangehi concio. enim fufficit adiufticiam coram Deo,dolcre de peccato,ctiamfi dolor adeó uchemens fit,ut conficere plane, Si extinguere hominem poirit,qualis in luda crat, Sed requiritur etiam fatisfaftio propeccatis, folidaq; mifericordiæ diuinæ fiducia,cum certa uitç cmcndatione,per petuoq; ftudio iufticiæ in poftcrum,

Acqui horum nihil homo fuis uiribus præftare pofcfl:,ncc fatisfacc repro admiffis pcccatis,fcq; apud Deumin gratiamrcftitucre,necmc horcmpoftcauitâamplcôîi.SoIusDominus norterlefus Chriftusîs cft, qui fua morte pro peccatis noftris fatisfecit,quemadmodum loan-* ».104«. J. ncsaitjlpfe cft propiciatio pro peccatis noftris,non pro noftris autem tantum,fcd ctiam pro totius mundi.Hicprædicationc Euangelii diup tiasgratiæ,amp;bonitatisdiuinæ,amp;fuampro noftris peccatis fatisfadio-* ncm,amp; donum Spiritus adoptionis exponit amp;nbsp;offert, feq; ipfum amp;nbsp;Pa-* trem inipfo agnofeentes,ethaneipfam fuam mifericordiam ,rcdcm prioncm,amp; fan(ftificationcm,fidc ccrta,quam ipfc in nobis excitât,amp; fo uct,amplc(ftentesiuftificat,abiraDci liberat,amp;uitæ æternç participes sfd.fj, reddit. Hoc eft quodEfaiasprædicat.NoticiafuiC uidclicct qua fide cumutScruatorem agnofeimus ) iuftificabit ipfciuftus fcruusmeus multos.Et D anicl cap. iiii. Per Chriftum confummabitur pi æuaricagt;

Eft autem Euangclium lætum amp;nbsp;optatum præconium de Domino noftro Icfu Chrifto, quôd idco in hune mundum ucncrit, homo fa -* dus,ut à pcccato,mortc, amp;nbsp;æterna damnatione liberet omnes in fe cre dentés,amp;donetcis nouam,amp; perpetuam iufticiam,ac uitam. Idquod omnes Prophetæ de co prædixerunt, quemadmodum Dominus ipfc L UC3E ulti. expofuit, Sic, inquit, oportebat pati Chriftum, 6^ refurge-» rcàmortuis tertiadie,amp;prædicarifubnomineeius Poenitentiamac rcmifsioncm pcccatorum in omnes gentes. Idem Apoftoli ubiq; dogt; cucrunt, quemadmodum darum cft in aélis corum, Ita cnim Petrus côcionatur,Deli(ftorum pœnitentiâ agite,et baptizetur unufquifqjuc-» ftrum in nomine Icfu Chrifti,in remiffionem peccatorum, amp;nbsp;accipic-« cis donum Spiritus Sandi. Ad.II.Item,Dcus Patrum noftrorumfuf citauit Icfum,quc uos intcremiftis,fufpendcntcs in ligno,Hunc prin.* cipcm etfcruatorc Dcusexaltauitdcxtcrafua,ad dandä pcenitctiamlf racli,remiffioneq; pcccato^, ac nos fumus ci teftes hoi^ quæ dicimus, infuper autc Spiritus fandus, que dedit Deus omnibus obedientibus ipfi. I bide V.Etrurfus Ad. X. Et præccpit nobis, ut prædicaremus po pulo Ct teftificarcmur,quôd ipfc fit illc, q coftitutus erat à Deo iudex iiiuorum ac mortuorum. Huie omnes Prophetæ teftimoniu fcrunt, quód rcmifiioncm pcccatorum accepturus fit per nomen cius, quiP quis crcdidcrit in cum. Idem concionatur D.Paulus, A dor. xiii. No.* turn igitur fit uobis uiri fratres, quod per hunc uobis rcmifsio peccato rumannunciatur,ctabomnibus, aquibus nonpotuiftisper Legem Mofis iuftificari,pcr hunc omnis qui credit,iuftificatur.

Hæc ctfi concio Euangelii perquam breuis fit ucrc ramen potent ia Dcieft,aclfalutcmomnicrcdcnn. Roman. I. Quamobrcmà Chri-« ftus comparât Euangclium grano finapis , Thefauro abfcondiio in agro, Item pretiofæmargaritæ,propterquamcomparandamdiucn dcndafintjSi rclinquenda omnia,Mattli. XIIIIgt;

Vtaurcm uis Si cfficaciaEuangelii magis fit perfpicua, debent Pagt; floresChriftum ftudiofc fcmpcrproponerc, quanta pro faluteno-* ftrapafTus fit,quanta geiferit, religiofeprœdicarc. Deinde quomodo uclit hæc annunciari nobis,amp; quæ in nobis Iiac annunciationc cfficcre*

Confiât ex prædicationc Legis, omnes nos ex nobis cffc peccato-* res, deflitutos gloria Dei, Roman. III. Item mortuoscffe dcliólis, amp;nbsp;pcccatis,natura filios iræ,quemadmodum caetcros.EpIicf* II. Cagt; ptiuosSi uenditos fub peccatum, utipff noftris uiribus ex hac perdi.» noneemcrgercnon pofTimus. Roman.VII.

Quamobrcm ad falutem confequendam Mcdiatorc Si Saluato.» re opus crar,qin iratum Deum placarct nobis, ct nos D co réconcilia# ret,liberarct à pcccatis,Si morre,amp; faccrctiiærcdes æternæ uitæ. Tab's nobisfaluator,8^interccflbrfaélus eft cbriftuslefus. I .Timor.II, Vnus Deus, unusetiam Conciliator DciSihominum, Homo Cbrij ftus lefus, quidedit ftbictipfum prccium rcdemptionis proomnigt; bus Ut effettcftimonium temporibus fuis.

Hic Mediator primo cû Deo Pâtre agit,uita,morte,pafriôe,amp;intcr-ceffione fua,ut iram illâ à nobis clemcter auertere, rcciperc in gratia, donare tanquä filiis fuisSpiritumfanftum,æternam uitâ dignetur.

tgt; einde Si nobifeum agit minifterio Euangclii, Spiritu Sanôlo fuo, Cruce,utcrcdamusci,8tfidciufticiâ ,8i atternâ uitam confequamur. chrißiuprönolüLt

Agituerocum Dcohocpa(fto,Primo,totam uitam fuaminfti.» tuit iu xta Partis uoluhtatcm.faftus illi obediens ad mortemufqj, quæ nobis præftanda étant,quia ea impoffibilia nobis uidebat ,ipfc præfti-tit,implcuit Legern, quemadmodum ait,Mattb. V .Nonueni ad de.» ftruendam Lcgcm,fcdutcomplcam. Si Paulus Galat.II11 .Vbiue.» nitplcnitudo temporis ,cmifit Dcusfiiium fuum,faôlumcx mulierc faftum Icgi obnoxium,ut eos qui legi étant obnoxii,rcdimeret.ldcirgt; , .corâtb.i. co 8lt;adCotinth.fcripfit,Cbriftus faclus cft nobis à Dco iufticia,boc . cftjiufticia cius noftri caufa prçftita,8i nobis donata cft. I tcPbilip, 111.

Qiiinctiam arbitror onmiadamnum effe propter cxccllcntiam co.» gnitionis Cbrifti Domini mei. babeoq;.pro reieftamentis, ut Chri.» ftumlucrifaciam,utq;rcperiar in illo,non Habens mcam iufticiam ex Lege, fed cam, quæ cft per fidem Chrifti,quæ cft ex Deo iufticiam fuper fide.Qiiicnim in Gbriftum crédit, Huictotus CHriftus ,pcrfc.» ôlaq;ciusiufticia,fimulimputatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î li Sccun

Scciindojnfctransfcrt Chriftus omnia peccaranoftra, morituf procis,acpatiturquæcunq; nobis propter peccatanoftra mcritopa-» fuinent.Sicut Baptifta tcftatur,Eccc agnus ille D ei, qui tollit pec cata mudiamp;c. Item Efaias. Profeóto languores noftros ipfc portauit,8i dolores noftrosipfetulit,Slt;nosreputauimuseumplaga percuffumS^ humiliatü à Deo, Sed uulneratus eft propter iniquitates noftras, attri tuspropter fceleranoftra,difcipliria pacis fuper eum, Si liuoreeius fa^ nati fumus. Omnes nos ueluti ones crrauimus,unufquifq; in uia fuam, fed pofuit Deus ineum iniquitates omniumnoftrum. Item Paulus Rom.viii. Deus propriofuo Filiono pcpercit,fed pro nobis omnibus tradidit ilium,Et iiii.cap.Traditus eft propter peccata noftra, 8i excita tus eft propter iuftificationemnoftri Sic Gala. iii. Chriftus redemit nos ab execratione Legis,pro nobis faftusexecratio. Scriptum eft cnim,Execrabilis omnis qui pendet in ligno.Tcrtio,intcrccdit pro'no bis,utrecipere nos Deusingratiamuelit.Efa.liiiJpfepeccata multo ru tulit Sipro trafgrefToribus rogauit.Idem docet oratio Chrifti Ioan, xvii. Ego pro eis rogo,non pro mundo/ed pro eis,quos tu mihi dcdigt; fti,fcrua cosin nomine tuo,ncc pro cis rogo tantum, fed etiam iis,qui per uerbuco^crediturifuntinme. EtPaulus Ro.viii,Chriftus eft ad dcxteram Pa tris,in terccdir pro nobis, Item adHcb.v. Qui in diebus carnis fuç cû precatiöes amp;nbsp;fupplicationes apud illû, qui potcrat ipfum à mortefcruarc, cûclamorc ualido,etlachrymisobtulifrct,amp;cxaugt; ditus cflet pro reucrentia fua, Imo tota Epiftola. haec cuidentifTimc ogt; ftenditjChriftum fummum noftru Pontificem,fe ipfum pro peccatis noftris obtuliffe, amp;nbsp;proprio fanguinc fuo intrafte S andû fando^, accc pta çterna rcdemptione,Sicergo Chriftus per mortem,obcdientiam, . 4uam Patri præftitic, fuamq; intcrccflioncm, pro nobis cgitamp;agit,uc nos recocilict Deo Parri,et hac de caufafaftus eft Dominus fuper om nia,quemadmodum teftatur Apoft. Phili, ii. Qu,i cum eftet in forma Dei,non rapinam arbitratus cft,ut clTct æqualis Deo,Sed fcmctipfum inaniuit,forma feruifumpta,in fimilitudinehominu cöftitutus, ct fi-* gura repcrtus ut homo humiliauit fcipfum,falt;ftus obedics ufq; ad mor , tern, morte autcm crucis. Quaproptcr ct Deus illuin fummam cxtu lirfublimiratc,acdonauitilli nomc, quod eft fupraomnenomcn,ut in nomine Icfu,omnc genu fcflc(ftat,cœlcftium, ac tcrrcftrium,ct in^ fernorum, omnifq; lingua confitcatur,quôd Dominus fit lefus Chri-* ftus ad gloriam Dei Patris,

Poftquam hoc modo Chriftus apud Pattern caufam noftram cgit, iram placauit, officiu deinde Fidelis intcrccfforis ct patroni cxcquitur ad nos conucrtitfc,nobifcumagit,ut peccatis, ct infir mita ti noftrae medca-»

mcdcatur.Hinc dixit, ct mâdauit difcipulis fuis,Data eft mihi omnis Matth.uitimt. potcfras in cœlo ct in terra,Euntes ergodocctc omnesgenres,ctin di.* fciplinam mcam fufcipite,Prædicate Euangelium omni Crearuræ,ba-' ptizantes cos in nomine Patris,amp; Filii,amp; Spiritus fandi, Qui credidc-* rit,8( baptizatus fuerit,faluus erit,qui ucro non crcdideritjcondemna-* bitur,Etdoccte eos fcruarcomnia,quæcunq; ego præccpiuobis.lta brcuihaCjS^ fimpliçidoLfrinaEuangelii,admirabilimodo negocium iuftificationisnoftræexequitur. Vrergouisamp;ufiis Legis populocx-» ponendus,quemadmodû ante diximus, Itaamp; Euangclii ufus,atq; uir-' rus fuma diligentia proponi, amp;iiiculcari debet,Eft cnimpotentia Dei ad falutem Omni credenti. R orna. I,

Primoitaq;doccbuntEcclefiaftæ,Euangeliumadfcrre nobisrcmif EuangtUum aclfcrt fioncm peccatorum,fieiexanimo,amp;ucrecredamus,amp;hacfidcftatua-lt; muSjDeum propter Filiü uellc propicium elfe nobis,amp; acceptarc nos, non proprer dignitatem operum noflrorum, Iraqs pacem déferré con feientiisnoftris,quæpropter pcccatum pauidæamp; contritsfuerant,Si nos filiorum loco habere. De qua pace canebant angeli tempore nati-- lw« u uitatis ChriftijGloria in cxcelfis Dco,8i in terra pax hominibus.Et £gt; faias,Difciplinapacisfupereumefl. Item Paulus Roma. V.Iuftificati ex fide, pacem habemus erga Dcum,pcr Chriftum lefum Dominum noftrum.Ephe* 11• Ipfepax noftra eft, qui ex utrifq; uniim fecit. Efaiæ LiI.Si Roma.X. Quàmfpcciofifuntpcdcsanniinciantium pacem,an nunciantiantium bonafVbi cnim enim E uangclii iiox non fonat,nec annunciatur,nullara habere polfunt confeientiæ noftræ pacem ,tcflc Dauide Pfal. xxxviii. Nulla mco pars cft in corpore fana,quod iræ Nô polfum trepidans fulmina ferre tuæ, Membris nulla quics, nulla cft pax offibus ægris,Tâ me flagitiis uita oncrata grauat. Sarcina nâ caput hocfuppreffitiniquamalorum,Iamq;fuatotum molelaborat onus.

Secundo defert Euangelium nobis iulticiam Chriftije qua, ut quç EuangeUum defen noU, pro nobis præflita,8idonata nobis fit,confidere liceat, perinde ac fi ip mfliciamcbrijhutpro-Ô earn prsftitilfemus. Sic cnim Paulus ait I.Corinth. I.ChriftusIefus fadtus eft nobis à Dco fapientia,iufticia,fanétificatio, atq; redemptio.

Philip Ill.Vtinucniarinillo non habens mcam iufticiamcxlege, Sedillam,quæ perfidemeft Chriftilctu,quæ ex Deocft,iufticiamfu per fide.Hæc enim perfcôta,ucra,amp;: sterna iufticia cft,noftræ enim uir tûtes procul abfunt à iufticia ilia,Si uitæ pcrfeôtione,quam Lex Dei re quiritjDeindefemperhærentin nobis plurimapeccata,Si ingens infir mitas,iuxtailludEfais Ixiiii.Faôtifumus ficut pollutusomnes nos,Si ficut ueftis centonum abicétorum omnes iufticis noftræ.

Qu.ç fentencia nel clariHime docct,nos non poflc opponcre noftra dignitatemiudicioDei. Quarcficerta nobis falusnoftra efledebeat, alia quadam,amp;perfeófaiufticianitatur ncccffceft, uidelicct Chrifti, teftante Paulo Rom. viii.Dcus proprio filio fuo non pcpcrcit,fcd pro omnibus nobis tradidit illnm,qui fieri poteft,ut non amp;nbsp;cum codem o-* mnia nobis donets

Iraq; his duabus rebus,rcmiflioncpcccatorum,amp; donatione iuftitiae itKjAtcQnfifiat Chriftipcr fidc,confiftltnoftraiuftificatio,atq; iufticia noftra coram Dco,quaD.Paulns8^caEtcri A poftoliocs docent, Atq;hæcfola,certa, firma,amp; perpétua iufticia eft,qua in ccclu fecö Chriftus fuft ulit ad de-« xterä Dei.ubi nemo oppugnarc cam,aut cuerterc poifit, quemadmo-» dum noflræ iufticiæ innumera quotidie pericula incidunt. Proptcrea \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stnitanoftracum Chriftoabfcondira effein Deodicitur . Colof. iii.

Cumq; de hoe Domino,feruatorenoftro, ciufq; iufticia gloriemur, noftrauitain cœliseft. Philip.iii. V bienimTheufaurus,ibictiam cor noftfum/

Quare diligenter, amp;nbsp;perpetuo aPaftoribns incnlcanda eft populo iufticia Dei,donata nobis in Chrifto, cauebuntq; rehgiofe, nenoticia, acfiducia huius uitictur,8lt;hominesrurfns adfidnciam relabantuf iu-« fticiçhumanæ.

Mjmïnfw f,npfer cbn. Quauquàm cnim fides ucra in Chriftum,nunquam fine bonis ope jittnmmpnm ejje. nbsp;nbsp;nbsp;ribus,8^ dilcftionc cft,opcra tarnen non mcrentur remiftionem pecca

torum,ncc propter opera acceptus efthomo Deo, fed propter ChrP ftum,dum ciusiufticiamamp;rcdcmptioncmdonatamfibijfide ample-» lt;fticuramp; tenet.

Tertio.cum mes perterrefadafenfu irç Dei, fuftentat fe uoce Euan geliijamp;exhac agnitionefaluatoris chrifti, atq; promiftïonibus Dei, quas nobis Chriftusimplct,adcft Spiritus fanftus, 8tcfficitccrtam in cordibus fiduciam diuinæ bcneuolentiæ, etadoptionis uitæ acternx, Datur enim Spiritus fanftusaudiendo Euangelinm,uttcffatur Paulus Galat. III. HocfolumcupiodifcereauobiSjUtrumcxopcribusLcgis Spiritumacccpiftis,aut ex prædicatione fidei Item II11 . Quo-* niam autem eftis filii, emifit Deus Spiritum Filii fui, in corda ue.» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fera clamantem, Abba pater. Et Ioannis .VII. Qui credit in mc,fi

(inqm'tloanncs) dixit de Spiritu, quem accepturi eraht credentes in ipfum. Atq; hac Spiritus fanftiperceptione, noua fit gcncratio,de qua QMUnoKc^cncwîo. Ioann. I. Quotquotautcm rcccpcrunt eum,dedit cis, utliccretfilios Dei ficrijUidelicct his,qui credidiffent in nomen ipfius,Qui non ex fan guinc,ncq;cxuoluncatcuiri jfcdcxDeonatifunt. Item Rom. VIU-Quicunq;SpirituDeiducuntur.hifuntFiliiDci.S^ II. Cor. III. Nos autcmrcvfa facie gloriam Domini in fpcculo repraefentantes,ad can-dem imaginem transformamur à gloria in gloriam,tanquàm à Domi-niSpiritu,hoccft, CumfidcimmcnfamDeimifericordiain Chrifto promiflam, atq; exhibitam accipimus, Spiritus fanclus nouam in nobis lucem, ucramq; notitiam Dei opcratur, humanæ ration! incogni-tam.

H3ccprætcrcafidcs,noticiaDci inChrifto ,8^aflcnfus promifsio-num cius, operceiufdem Spiritus fandi,Spiritus adoptionis,acccndir, fuftinct,conferuat,amp; auget in animis credcntium,cum amorcm Dci,8i dudium gratificandi,amp; feruiendi Dco,eiq; fefe per omnia approbandi, ipfumglorificandijUtmaxima cura,5^folicitudinc ab omni pcccato caucant,amp; cundis bonis opcribus fumma contentione incumbant. Hocingenium,S^hanc uimnouæ inChrifto crcaturæ,amp;hominis rc-gcniti,iftumordincm,amp;confcquentiam,uelconncxionem potiuso-pcrum Spiritus fandi in credentibus, defcribunt pafsim Diuinæ lite-ræ ^quælocaEcclcfiaftædcbcntpopulo fingulari diligentia fæpifsimè pro pon ere, bona fide cxplicarc, 8^ afsiduc inculcare.

Ex his funt, Roman. VIII. Vos autem noneftis incarne, fed in Spiritu,fiquidcm Spiritus Dei habitat inuobis. Quod fiquis Spiri-rum Chrifti non habet, hie non eft cius. Porro ft Chriftus in uobis eft, Corpus quidem mortuum eft propter pcccatum, Spiritus autem uita eft propter iuftiftcationcm. Quod ft Spiritus cius, qui cxcitauit Icfum à mortuis, habitat in uobis, is qui cxcitauit Chriftumex mor-tuis,uiuificabit amp;nbsp;mortalia corpora ueftra,propter ipftus Spiritum inhabitantem in uobis. Proinde fratres, debitores fumus non carni,ut fecundumcarnem uiuamus,nam fifecundum carnemuixeritis.mo^ riemini. Quod ft Spiritu fada corporis mortificctis, uiuctis. Etc-nim quicunq; S piritu Dei ducuntur,hi funt filii Dei, Non enim accc-piftis Spiritumferuitutisitcrum adtimorcm,fcdacccpiftis Spiritum adoptionis,pcr quern clamamus, Abba Pater. 11. Corinth. V. ludican tes illud,quôd ft unus pro omnibus mortuus fuit, ergo omnes mortui fuerunt, amp;nbsp;pro omnibus mortuus eft, ut qui uiuunt, pofthac non ftbi uiuanc, fed ci qui pro ipfis mortuus eft,amp;rcfurrexit, Iraq; nos poft-

Iiac neminem nouimus fecudum carnem, Porro etiamfi cognouimus Chriftum fecundum carnem, nunc tarnen non amplius nouimus. Proindcfiquiseft in Chrifto,noua creatura eft, Vetcra prætcrierunt, ccccnouafaólafuntomnia, OmniaautemcxDco,quireconciliauit nosfibiperlefumChriftum,deditq; nobis minifterium réconcilia-* tionis,quandoquidem Deus erat in Chrifto, mundum reconcilians fibi. Gala. V. Spirituambulate, amp;nbsp;concupifeentiam carnis non perfp cietis. Itcm,Fructus autem Spiritus eft charitas, gaudium, pax,lcnp tas, benignitas, bonitas, fides, manfuetudo, temperantia. Epbef. V. Eratis quondam tenebræ,nuncautemlux in Domino,utFilii lucis ambulate,(nam fruclus Spiritus fitus eft in omni bonitatc,6(iuftitia,Si ueritate) probantes quid fit acceptum Domino, et ne commertium habucritis cum operibus infrugiferis tcncbrarum,quineapotiusetp am arguite. Item, Videte igitur, quomodo circumfpefte ambuletis, non ut infipientes, fed ut fapientes,rcdimentcs occafioncm,quöd dies malifinr, Propterea ne fitis imprudentes,fed intelligentes,quæ fit uogt; luntasDomini. Philipp. I. Illudoro,utcharitasueftraadhuemagis, ac magis exuberer, in agnitione, omniq; intclligentia, ut probetis quæ funt præftantia, utfitis fynceri, ac tales, ut neminifitis oftcndiculo in diem Chrifti, impleti fruftu iuftitiæ, quæ contingit per lefum Chri* ftum adglofiam ,àlaudcm Dei.Colofs.III. Sitis igitur indutitan* quam cleófi Dei, fanfti ac dilcfti, uifeera miferationum, comitatem, modeftiam, manfuctudinem, lenitatem, fufferentes uos iniiicem ,ct condonantes uobismutuo,fiquisaducrfus aliquem habuerit quero lam, quemadmodum 8i Chriftus condonauit uobis, ita amp;nbsp;uos, fuper oînniaautcmhæccharitatem,quæeft uinculumperfeftionis, Etpax Dcipalmam ferat in cordibus ucftns,in quamamp;uocati eftisin uno corpore,amp;gratifitis.Tit. II. lefus Chriftus dedit femetipfum pro nobis,ut redimeret nos ab o mni iniquitatc,amp; purificaret fibiipfi popu. Ium peculiarem,feftatorem bonorum operum. I. Ioan. I. Et hæc eft, annunciatio, quam audiuimus ex ipfo , amp;nbsp;annunciamus uobis, quod Deus lux eft, amp;nbsp;tenebræ in co non funt ullæ, Si dixerimus, quod fociçtatcm habemus cum co , amp;nbsp;in tenebris ambulamus , menth mur,amp;: ucritatcmnonfaciamus. Quod fiinluceambulamus,ficutipfc eft in luce , focietatem habemus inter nos mutuam,8lt; fanguis Icfu Chrifti Filii cius cmundatnosab omnipeccato. Item cap. Ill.Cha-* rifsimi nunc Filii Dei fumus,et nondumapparuit, quod futurifu* mus, Scimusautemquoniam fi apparucrit,fimilcs cicrimus,quo.' niam uidebimus eum,ficuti eft. Et omnis, qui habet hanc fpem in co, purificatfe, ficut ct illcpurus eft . Omnis qui committit pcccatum, idem

idertict iniquitatcm committit,et peccatum eft iniquitas, Et feitis quôd ille ap paruit,ut peccata noftra tolleret,et peccatum in eo non eft j Omnisquiineo manet,non pcccat,Omnisquipcccat,nonuiclitcum, chrifOonusßnitono» nec cognouiteum^Filioli nemo nos feducat.Qiii exercer iufticiam,iu-ftus eftjficut St ille iuftus eft. Qui committit peccatum,ex diabolo eft, quoniamab initio diabolus peccat. Ad hoc apparuit Filius Dci,ut dif.» foluat opéra Diaboli. Omnisquinatuseftex Deo,peccatum non corn mittit, quoniam fernen ipfius in co maner, St non póteft pcccare, eo quôd ex Deo natus eft, In hoc manifefti funt î ilii D ei,St Filii diaboli.

HaEcigiturStfimilialoca,quibus natura, St ingenium regeneration niSjStnouæ creaturæ ,ipfeq;ordo,Stconfequentia,uclcohærentiapo-» dus operum Spiritus fancli in credentibus explicantur,dcbent Pafto-rcs ,8tEcclefiaftæ fæpc in concionibus rccitarc ,fidcliter explicate, et probe infigcre,quo populus folide perdifcat,St diligenter femper cogin ret eos, qui in Chrifto regeniti, St ipfi infiti, fruftiferi palmites in hacuita,amp;bonæ arbores fafti funt, oporterc ctiam bonos fruftusfern re,StcûmnouumStdiuinumfigmcntum fint, conditi ad opera bona, innouisquoq;,ctdiuinis operibus uerfari ,quænimirum Deus in cis præccpto,uocationc,et dono fuo præparauit, et Spiritufuo continen ter efficit, ad fuam ipfius gloriam, et decus, et ad ædificationem et inn ftaurationem proximorum,

Sed femper, St ante omnia qüàmdiligcntifsimedoceri populus den hct,pauidâ propter peccata fua,iramq;Dci,mentcm fc confolari,8i erv gère debere uocc Euagclii,8t ex hac ftatucre,Deû certo dare uellc Spiri tumfan(ftum,dumcumabipfo inhacconfcicntiætrepidatione oran mus,8t hanc petitionem,ucrum St præcipuum cultum Dei elfe,que De us maxime à nobis rcquirit.Et hic fummus cultus Dei tantum ueræ fi^ dei exercitio difcendus,de quo cæci homines huius mundi nihil norût in externis cærcmoniis, St fiducia propriæ iuftitiæ, iuftitiam St fanftin moniarnfuam conftituentcs,Vbiucrocorlu(ftaturcumfcnfuirçDci, Stagnitione uiuapeccatorum,erigitq; fefidein mediatorcm Chriftû, ibidemum intclligiturdulcis ilia uoxEfaiæ,Quis locus quietis meæ,di cit Dominus,refpiciam adhumilcm,St confraftum Spiritu,St tremcnn tem adfermonemmcum.Tum cnimuerc habitat Dominus in nobis cùm confugimus ad Mediatorc Chriftum,St propter eum ftatuimus nos acccptari,8t exaudiri à Pâtre cœlefti,h3Ercdesq; fieri œternæ uitæ.

Proinde fides Euangclii uera, de qua hoc loco agimus, non tantum Qwidjîdfspswf hiftoriænotitiamfignificat,utapud lacobum,cùmait,Demones cren dcre,fedfignificat earn Euangcliinotitiam,StaffenfumSpirituChrin fti cffeftum, quo firma in animo exiftit fiducia diuinæ beneuolentiæ,

arq; adoptionîs,qua fcilicet confidimus D cum nobis propitium cflCjSC hæredes feciflc uitæ ætcrnæ proprer Filium,quæ fides omnem fiduci-» am propriæ iuftitiæ cxcludic,ficut omnem de Deo, amp;nbsp;eins erga nos uo-» lunrate errorem. Nam hæc fides fynceram, amp;nbsp;folidam intclligentiam, amp;aflcnfionem articulorum religionis noftræ complcéfitiir.Hæcitaqî pura Euangclii do(fi:rina,bene retinenda eft pauidis confeientiis, ut fei antferemifsionempeccatorumgratis proprer Cbrift um confequifp de,nonmeritooperum,Et honorem hune Mediatoris Chrifti cauc-* ant rransferre in opera humana.Si enim promifsio fàlutis penderet ex noftra dignitatc,maneret confeienria incerta,hçrens in perpétua dubi tatiôe, fugeret à Deo,Nam Legi Dei fatisfacerc omnino nô pofiumus amp;plurimû peccarorû femper hæret in nobis,8i manec inges infirmitas.

Sed neq; certo inuocarc Deum cor pofsit,fî propria mérita adfcren-» daeficnt,abfl:crrercturcnim,fentiens femeritis,quæ Deus requirit, prorfus deftitutum. Hac itaq; fide accedendum eft ad Deum, qua crcgt; dimus propter Chriftum,non propter mérita noftra,acccptari,ct iufti ficarinosapudDeum. Hocfundamentumprimo omnium ponen-» dum eft,quo Chrifto infcrimur,et ab omnibus impiis,ut alienis à Dco hominibus feiungimur. Deinde necefle eft populum de bonis operi-» bus refte inftitucrc,hac potifsimum rationc.

HT locus hie facilius intclligipofsit,inhas quinq; quæftioncs diftribucrccum conueniet.

Quomodo.fieri pofsint, cum tanta fit humanæ naturæ infitmitas,ef tanta Satanæ impedimenta,

Vçnam bona opera doccnda,amp; facienda funt/Refp.Quæ usipfeinpræceprîsDecalogi pracccpir.àquæinhis iuxtain-» terpretationem Chriftijamp;Apoftoloru cötincntur,Nam hoc imprimis

XXXVl imprimis caucndum,ut nc cultus Dei,amp;bona opera fine uerbo excogi-temus. Ideo amp;nbsp;Chriftus inquit, Matth. XV. Fruftra colunt me man-« datis hominum ♦ Vuit enim Deus, non modo fidcm, uerumetiam o-» mnia opera noftra fuo uerbo,ceu certa régula,comprehend!, ne more Ethnicorum propria ipfi nobis inania figmen ta,amp; opera excogitemus, ficut in inuocatione Sandor um, uotiuis ad Sandorum ofTa peregrina-« tionibus,prohibitionc coniugii,6lt; fimilibus accidit.

Vo pado fieri pofluntbona opera.*'Refp. Extcrnamdifciplh ^^Jlnam humana diligentia utcunqj præftat. Verum præcepta Dei etiam interna cordis opera requirunt, ut timorem Dei, ;idem,dilcdioncm erga Dei præcepra,inuocationem ucram,patientiä inadflidionibus, caftitaremamp;c. Conftataütfineauxilio diuinotalia opcranequaq prçftari pofieab humana infirmitate. Infundit igitur Deus cordibuspiorum Spiritum fandum,quieos adiuuat,Luccm no-* uam,amp; robur addit.eft q; hoc uerum exercitium, in quo Deus uult nos inuocarc,amp;confugercadChriftum,utdonetamp;rcgat nosSpiritu fan-* do,ne corruamus. Difficile enim erat Dauidi, non cadere in defpera-* tionem, cum pelleretur regno, Sc apparcret à Deo reiedus efle, Ad o-* rationem itaq; ceu unicum præfidium,quodamp;reliquum crat,confugir, petit fuftentari fc,amp; confir mari Spiritu fando,ut inuocare Dcum,amp; in patientia euentum expedarepoffet. Quamobrem Chriftus inquit, nonrelinquamuosorphanos.lteminZachariacap. XII. ait Domp nus, Effundam fuper domum Dauid Spiritum gratiæ, amp;nbsp;prccum, hoc eft jdonat nobis Spiritum fandum, ut eic animo credamus nos cfTe in gratia Dci,qua fide animus excitatur ad inuocatione, Vbi enim agno-* feimus mifericordiam Dei nobis adefte,auxilium amp;nbsp;confolationcm ab eo expcdamus,amp; fubiicimus nos uoluntati eius Sic, Proinde no folum præcepit nobis D cus,quid facere debeamus,fcd Si auxilium pollicetur, offert,utidfaciamus. Quodautem pauci hominum hoc intelli-* gunt,amp; rite confyderant, in caufa eft, diftoluta Si irreligioCa ilia uita,8t ingens fecuritas.quæ in uulgo régnât ,Non enim repugnant peccatis, fed cupiditatibus omnis generis prorfus obfequuntur, ruuntq; in gra-* uem animi cæcitatem, ut ncq; Deum, neq; opera eius in hominibus cognofcant-Verum qui uiuunt in timoré Dci,amp; auxilium hoc amp;o-* pern Spiritus fandi ferio implorant, hire ipfa experiuntur, quàm præfenSjamp;efficax fit in adflidionibus Spiritus fandi opitulatio,Qua-* repauidis,et infirmis mentibus, quae initium aliquod, ct ftudium habenc

habcnr pietatis, Valdeprodeftilluddidum Pauli Philip. 11. diligcn' ter perpcdcrCjDeus eft,qui agit in uöbis.S^ ut uelitis, amp;nbsp;ut cfficiatis pro bonoanimipropoG to,hoe eft,Licet infirmum te efle fentias, cum co-» naris tarnen boni aliquidefficere inuitatua.S^pro uocationetua,ad gloriam Deijbono animo efto,6^ fcito adfuturum tibi Deum in hoe co natUjdaturum Spiritum fanólum fuum , amp;nbsp;optatum opcri tuo fuccef-fum.

Vomodo placent Deo bona opera, cum tanta Temper adliX-* rear huic carni infirmitas in hac uiratOmnes cnim experimur _______Iquotidie, multam adhuchærere in nobis de Deo, St uerboc-' lus clubitationcm,diffidcntiam præfcntiæ,St opis eius,inordinatos mo tuSjfoIicitudinem huius uitæ. Quæ uulnera humanæ imbecillitatis, Sanéli tanto fentiunt acerbiora , quanto mederi eis magis ftudent, quod Si Paulus de fe ipfo Rom. VU. déplorât.

D e hac quæftione prodeft fæpius, amp;perfpicuc admoneri populurn Bona enim pars hominum duplici errorc tenetur. Alii in perpétua du bitatione uerfantur,inccrti num uita ,ucl opéra cor um Dcoplaceant, cthnica impierate uiram dcgcntes,non cnim poffunt inuocarc Deum fedfugiunteôfpedum cius,horumcftmaxima interhominesturba, quare hanc ethnicam hominum cæcitatem cum primis rcprçhendcrc oportet. Alius error eft arrogantia,St fiducia propriæ iuftitiæ, feu opegt; rum,qualis Pharifæiilliuscrat ,qui in templogloriabatur de obfcrua-' tionc Lcgis,cùm propriam immundinem,St pcccatanon fentiret.

Vt igitur duplex hic error, St cæcitas ifta caueri pofsit', feiendum eft triarcquiriadhoc,ut bona opera Dcoplaceant. Primo,hominem ipfum Dco acceptum cffc,Stiuftificari gratis propter Chriftum.

Secundo, neceffarium effe fcqui nouam uitam,Stobcdientiam erga Deum, licet ea impcrfeôba fit, item mancat in nobis multum infirma

tatis, Si uitiorum. Quarefemperopus efie ,utpctamus remifsionem pcccatorum.Sicutnosomnes ChriftusdocuitPatrem orare,remitte EhTdiSZS’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;débita noftra. Nullus enim hominum fatis intelligit,quanta fit

fuipecMtumagnofcitfa- magnitudo iræ Dei aduerfus peccatum, folus Reconcibaror nofter ’ Lw. ïj. Chriftus plene fenfit, cüm diceret, Si faciunt hoe in uiridi Iigno,quilt;l

Tcrtio,quamuis infirma fit hæcobedicntia,tamcn ftarucndumeft, cam in reconciliatis placerc DeopropterFilium ,qucmadmodumS. i.Pcf. ». Petrus hortatur offerte hoftias fpiritualcs,acceptabiles Dco per le-* fum

fumChriß:um,quafi diccrct,non propria dignitate fed propter Mc-« diatorem Chriftum,unicum Pontificem noftrum,fempcrinterpelgt; Jantem pro nobis.

Hoc eft,quod al i à s dici foict, bona opera debere fieri ex fide, id eft, Q«« paflohoiid efera Hominem non deberc fluftuarc dubitationc,an uita ucl opera Deo pla ccantjfedftatuerc certo fe acceptumeffcDeo propter Chriftum,ut iamfæpèdiftum,amp;proptcrea opera fua mandata uerboDci,quamuis infirma fint amp;nbsp;imperfefta,grata tame effcDco propter cundc chriftû.

Proinde dupliciter fidcs in bonis opcribus excrcenda eft ,Primum Q^omeJo pjeffïcw«-utcredamusea placerc Deo,Deinde oremus Deum,ut propter Chri-« ^aboniioperibus. ftum adiuuct nos Sc pie uiuerc,amp; profutura communi hominum uitæ opera faccrc, amp;nbsp;largiatur his optatum fucceffum.

Nunc expendat unufquifq; apud animum fuum,quanta hæc diuina mifericordia fit,quamq; fuauis liæc doftrnia* Lcuiufculum opus uidc-« rur,dum Matcrfamilias cducat liberos,laftat,Iauat, atq; alia officia nu tricationis præftat,ad inuocationem diuini nominis,atq; pietatem in-« Quonampadaopera pio ft it u i t. V erum in his fummus cultus Dei eft ,fi ca in fide fiant,hoc cft,fi rumfiantcuicm Dn. mater fc Deo propter Chriftum acceptarn elfe cöfidat, SC propter cun dem credat huiufmodi officiafua placcre Dco,imploret opc diuinam ad hæc officia,ut ca ipfe fecüdcr,S^ falutaria cfficiat,ut ipfc infantulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Adhuncmodumamp;inreliquishuiusuitæ ncgociis,atq; funftioni-* bus omnibus,excrcenda fidcs cft.Qui in magiftratu funt, qui in Mili tia,uariis exercentur periculis,confli(ftantur cum magnis moicftiis, 8^ difficultatibus, tarnen fi hoe pafto, amp;nbsp;tali fide officium fuum faciunt, qua diximusjtaliaomnia cultus Deifunt. Hæcpio animo non leuis confolatio eft,Eftq; uera amp;nbsp;propria E uangelii do(ftrina,quam primi pa rentes, A dam,Noc, Abraham, lacob,Iofeph, Samuel, Dauid, SiPau lus tradiderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

bona opera f Refpond . Primum quod ^^^■'mandaueritea Deus. Omnescrcaturæ Dcoferuiunt, amp;ad ^i^^obcdicntiam Dei conditæ funt.Patet igitur cum amp;nbsp;homo uamobcdicntiampræftareDeodebeat,primam caufam efte faciendi bona opera,præceptum diuinum,Ex eadem ucro caufa,quôd Deus bo na opéra præceperit, fcquitur, cos qui fe non exercent ftudio bene opc randijfcd perdurant in contemptu mandator um Dei,æternaspœnas

mereri, quanquàm Deus etiam in bac uita pcccata puniat infinitis ærumnis . Hæc iraq; altera caufa cfl,quæ cxcitarc animos noftros debet ad bene operandum , ut ne in æternas pœnas incidamus, Sic cnimPaulusaitl. Corinthiorum. VI. Neerretis,neq; adultcri,ncq; idoloruni cultores,neq; fornicatores, neq; furcs ,ncquc auari pofTi-' debuntregnüDci. Et Galat. V*Qui talia agunt,rcgnum Dei non poflidebunt.

Tertia prorfus ncceflariacauflabenc operandi eft, quód fieri non poteftjUt abfq; folida ad Dcum conuerfione,confiftat fides uera,amp; eer ta in Chrifl:umfiducia,aut cum pcccatis,quae admittuntur contra con fcientiam.Hæcexipfafidei natura perfpicuafunt, fides enim tabs aP fcnfusEuangcliicftjCxquafirmaexiftit fiducia mifericodiæDci progt; miffæ propter Cbriftum, Huiufmodiautem fiducia cum propofito peccandi,in quo manifeftus contemptus D ei eft,amp; indubitata iræ db uinæprouocatiojconfiftetc non poteft.

Ex bac fidci amp;nbsp;pcccati inter fc repugnantia, Paulus dixit,quiequid ex fide non cft, pcccatum cHc , fignificans cam cflc fidei naturam,' ut ex febona opera producat. Quarc cumpcccatur ,ut idalienafb R9»Mn.i4,y 4uciafit,itafiducia in Cbriftum repellitur gratia, atq; æterna uita abiicitur , amp;nbsp;aftum cft defalute bominis , nifi recepta fiducia chri fti,amp; depulfa omni aliéna fiducia , bomo fc Deo in obedientiam penitus reftituat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Quartam bonorum opcrum apud nos cauflam præbent etiam mignificæ promifliones Diuinæ mcrcedis, Mandatum enim Dei eft, Prlt;im!ßiöncshnjrumamp; Ut ampiilTimç promiftioncs cius omnibus prædiccntut. Quemadrno malorum opewm. dum ait Paulus, Pietas ad omnia utilis cft, amp;nbsp;quæ promiftionem ba-* I .Timotb.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praefentiSjSi futuræ,Et ut fupra diólurn eft, mala opera puni«*

ri æternis pŒnis,quæ fæpius tarnen babent initium in bac uita, ut pa-» tetinSauljAchab, luda .Ita contra rcmuncratur Deus operaeorum, quipoenitcntiam agunt,æternis præmiis, Quanquam amp;nbsp;boc fundagt; mentum perftetfalutis noftræ Jiduciauitæ ætcrnæ in Cbrifto Domb no,de qua fupi a dift um eft,quód fcilicet fide propter Cbriftum, non dignitate operum noftrorum,remiftioncmpeccatorum,amp; uitamæ-» ternam confequamur.Stat enim bæc fententia firmiter,qua Dominus defeteftatur.Ioannis VI* Hæc eftuoluntas Patris,utomnisquicrc-’ ditinfilium,babeatuitam æternam.

Cruceinhacuita grauiterfinat,amp;magnis cxcrccatcalamitatibus^ut pofl:cadicctur,tamencü uelit amp;nbsp;inhacuita hominibusinnotcfccrc,8i cclebrari, excitât, cöferuar,8^ défendit fibi prccones nominis fui,Doólo les Euangcliifui,fimulàauditores,ficutpromifitEcclcfiâfuambicfo re Lifq;ad hncni fæculi,Efaiæ lix. Ad hoe igitur, ut fua Ecclcfia perpe--tuo dure tjlargitur uaria dona Spiritus fui,à donat Sandis fqis, ut mc-' rcanturbonis operibusincrementauirtutum ,iuxtauerbumChrifti, Wdtó.ip Habcnti dabitur,Et cum in hac uita opus fit uidu,pace,rcipub guber-» natione légitima ,ualetudine fccunda,adiicit hçc Dcus,amp;: rependit ea fuorum bonisopcribus, ca tarnen modcratione,ut Ecclcfiam fuam nihilominus fub cruce detincat. De hac opcrum bonorum mcrcede aitChriftuSjDateamp;dabitur uobis.Et Efa.xxxiii. capitc. Qui ambulat in iufticia,8lt; ioquitur ueritatem amp;c. is in exccifo ( ideoq; tuto loco ^ha-* bitabitjcibusacpotuseum non deficient,Regem in dccore fuo uidc-» bunt oculi cius. Sic licet Efaias, Hicremias .Daniel, Paulus,uariis atq; acerbifllmis adflidionibus fubinde prcmcrcntur, tarnen Deus mirabi li rationc cos in uita diu admodum conferuauit, uitæq; neceflaria cis bcnignèfuppcdirauit. Ethaccerte de caufa promifit nobis Deus cor-» poralia bona,ut huiufmodi promiffionibus cxcitati, fidem, inuoca tioncmexcrceamus.Si inde bonis operibus magis difcamus incumbe re.Gum iraq; audis præcipcrc tibi Dcum,ut des Elccmofynas,8lt;: addere fuaspromilfioncSjfc tibiuicilfimdaturumuidum,6icærcrabona,lar gircbenigneclcemofynam,8lt;fidemin eocxcrceto,amp; animumtuum confirma, Deum elfe, qui frugcs,qui uidum tibi, 8é omnia bona pre-» bet,qui te S^tuostuetur, amp;nbsp;bonis omnibus cumulât, et eum ctiam hanc fuam benignitatem ipfius nomine praeftitamrcmuncraturum, Cumqjiæc fide confyderas,et deinde hanefideifententiam in animo tuo confirmauerisjcxerccndaeft et inuocatio Dci,dcbesq;frctus pro-* milfionibus Dci,eum per Chriftum filium fuum rogare,ut ficut pro-» mifit,nccelfaria uitæ largiri tibi,teq; et tuos tucri,et benignitate fua fo-» Uere uelit,eaq; ipfa,quæ ira ab co oraucris, certa ctiam fpc cxpcdarc o-gt; ann bo«or:im operum portet,necdubitare,quincatibi datums fit, quantum quidem ilia tibi uere bona elfe poterunt.

Si enim animus tam fit alienus à Dco,ct tam uacuus fiducia bonita tis eius, ut ne corporalia quidem bona petcrc,ab eo fperare,et expeda rcpolfit,ncq;petendoea,et expedandoàDeo,fidcmfuam excrcuc-» rit,multo minus fenferit talis animus aliquid de pctitionc, et fpc bono rum fpiritualium,ct3Etcrnorum.

Huiufmodi ergo caufæ bonorum operum feduló hominibus in culcandæ lunt,uc adftudium beneopcrandi,amp;ad cauenda mala ope«* ra excicentur,ncq,-enim leui certamine hieeft opus, ut à malis opcrigt; bus caucamus, Sd bonis faciendis conftantcr incumbamus. Non enim tantum naturæ infirmitas^d mala opera follicitat, fed etiamDiabo-' mirisartibus,utad ca depcllat,nobis infidiatur. Quemadmodum uPelt;ri5. Petrus inquit, Diabolum tanquam Lconem rugientem obambula-* re,amp;quærcre,quem deuoret. Etfiautembæcridiculauidcntur homigt; nibus timoré Dei uacuis, qui fecurc cupiditatibus fuis obfcquuntur, tarnen id quotidianisexcmplis experimur, quàmplurimos homines à Diabolo in horrenda fcclcra 8iflagitia,8^indeintcmporaria, Si æter na fupplicia miferabiliter impclli. Quot enim præcipitat in idololagt; s triam,amp;pcrnitiofiflimoscrrorcsdcrcligionc:'Q^ot agitad iniuftas neccs,quot; Quot deducit ad infandas inceftas libidines^Quæ mala con-' fequi plçrunque folet illud, quod omnium efl horrendum maxime, quodpcccata peccatis puniuntur, Vndc grauiora fcclcra,amp; flagitia proueniunt. Quanta cnim,amp; q horrenda pcccata cöfecuta funt ex adul tcrio Dauidisf Nullum pcccatumfolum, uni plurima femper cohæ-' rent. Quamobrcmalfidueardentiifimisuotisimplorandumaugt; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xilium Dei eft, Si ipfis nobis in timoré Si cura affidua uiuendum, quod

Si Apoftolus præcipit Philip.II. Cum timoré amp;tremoreueftram ipforumfalutem opcremini.

Vod eft difcrimen pcccatorum? Haec quæftio idcotraftagt; ri debet,quod,utfupradiftumeft,femperhæreat infanftis ______|pcccatum,dum hic uiuunt Quæriturcrgo,qualcilludpee-* catumlit,quodinSanftisfemperdcpræhcnditur, Idenimprobe exgt; plicandumeft,amp; inter pcccata, quæinhacuita ne Sanfti quidemui-» tare poffunt, Si ea,quæ cum fide non ftant,difccrncndum.

Sciendum igitur eft efle pcccatum contra confeientiam, hoc eft, Huodquis feiens,ac uolens admittit, illud in fanftis locum non ha-* bctfl talc aliquod pcccatum defignent,gratis D ci fidemq; abiiciunt amp;:Spiritum fanftum à fe repcllunt,atq;definunt fanftieffe, etacccgt; pti Deo, Hoc dare teftantur ilia Spiritusfanfti oracula, I. Cor. VI. et Galat. V. Qui taliaagunt,regnum Dei non poftidebunt,ctl. Ioan, in. Filioli mei nemo uosfeducat, qui facitiufticiam,iuftuscft,qui

ucro pcccatum facit,ex Diabolo eft. Qy aproptcr amp;nbsp;Paul us I. T imoth. I. ait.Summa præccpti cft, dileólio cx corde puro, confcicntia bona, amp;nbsp;fide non fimulata . Item poft. Retine fidem 8lt; bonam confeien-» tiam.Ex bismanifeftum cft,in reconciliatisDco, ncceftariam effe bonamconfeientiam. Quarequi contra confeientiam peccat,cxci-» dit gratia 8^ iufticia. Ad hoe genus pcccati pcrtinctctiamadfcftata ’g-« norantia,qualiscratEthnicorum, amp;nbsp;pharifcorum, qui prædicatum â Chrifto amp;nbsp;Apoftolis Euangclium reiecerunt,amp; ignorarc uolucrunt Et omnibus temporibus multi talium hominum funt, qui de Chri-« fto faluatorc , neq; audirc neq; cognofcere uolunt,Et uoeem Dei de ccelo fonantem, Hic eft filius meus dileft us, hune audite, plane con-» temnunt. Talcs funt hodicamp;Iudei,amp;:Mahometiftæ,8i: alii multi in# ter aduerfarios Euangclii,qui fimulant fe non intclligcrc Euangclium, cum tarnen neq; audire,neq; in animum illud admitterc uclint.

Haftenus de pcccatis eorum, qui non manent in gratia D ci, fed faciuntfc,taiia peccata admittendo, obnoxios iteru iræ Dei. Interim tarnen amp;nbsp;in iis,qui funt in gratia,amp; funt réconciliât!,hærct ingens natu ræcorruptio,infirmitas,amp; mala concupifeentia,unde perpetuo pluri-* mi uitiofi affeftus oriuntur. DumautemSanóTiilhsuitiofis motibus refiftunt,petuntà Patrecoelcfti eosfibicondonaripropter chriftum Si credunt hanc infirmitatem,atq; adfeftus hos uitiofos remitti fibi pro ptcrcundemChriftum, hirctinentgratiam,fidem, 84Spiritum fan-» , manentiufti, accept! Deo, fanfti amp;nbsp;hærcdes uitæ ætcrnaE,ficuc Paulus Rom VII.84 VIII. præclarcdocct,tcftificansnullam illis dam nationemelfe,qui funtinChrifto Iefu ,qui nonfecundum carnem, fedfccundumSpiritumambulant. Hoc certamincpiicxcrccndi funt, ex COdemumgratiam,84uiftoriam Chriftiaduerfumpeccatum,84 Sa tanamrefte intelligent,et proficient in picrate, et donisDci. None# nim daturSpiritus fanftus rcconciliatis adociumetignauiam alen-» dam , Verum ut perpetuo certaminc contra pcccatum et Satanam certent, et in tali certaminc fendant adiuuantcm Spiritum.

QyarcPaulusinquit,!. Corinth. VI. Hortamur ne fruftra gratiam Dei acccpc-lt; ritis.

Vandoquîdcmcx ucrbis Pauli hadlcnus multa dixi-* mus de fide in Chriftum ,qua,ficut tcftatur dominuS ipfe , ^uniuerfa Scriptura Dei, confequimur remif fionem peccatorum , hæreditatem inter fanólos, 8^ uitam aeternam, meminiffe debent Paftores , amp;Mi niftri Ecclefiarum, amp;nbsp;diligenter populum docerc, banc fidcm iufti

ficantem cflcopus Spiritus fanófi in cledis Dei, quo fic illuminart tur,amp;doccnturanimi eorum, ut Euangelio Chrifti,ac proindeuni uerfæ quoqjSacræ Scripturac, amp;nbsp;omni ucrbo Dei certo adfentiantur, amp;nbsp;fidcm indubitatam adhibcant, uthomo ex co ipfo Euangelio co-* gnofcat , certoq; ftatuat, Dcum fibi propter unicum Mediato-» rem Chriftum , donate rcmiftioncm peccatorum , amp;nbsp;uitam œter-» nam, efle ac fore fibi Dcum,amp;:Patrcm, amp;cumfchabere,amp;: habitu-* vmjicf«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hærcdcm fc fore uitæ ætcrnæ. Ex hac fidenafei

tur ncccflario liera in Chriftum fiducia, Dileftio Dci, amp;nbsp;Studium uiuendi iuxta mandata cius , quæ omnia in credentibus operatur Spiritus fanftus , per quem renati fumus, 8C noua creatura Dci, Sfiic/.î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chrifto Icfu ad opéra bona, quæ præparauit Deus, ut in

Diligenter ergo, ut dixîmus,docerc popuîurnMiniftridcbcnt, cum de fidc agitur iuftificantc, àfaluantc, intelligi fidem banc ui«* iiam, Cf cfficaccm, quammodo definiuimus , non ciufmodifidem, _. quæ poflît efte fine dilcftionc Dci, fine bonis operibus,Tab's cnim ««»■«dici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelut fomnians , ucl moriua potius fides cft,

Fidesbi/îom. ijqtclligi fidcm mutilam,qualiscft inSarana,qualisfuitinIuda, amp;nbsp;cft in omnibus,qui de mifcricordia Deidcfperant. Hæc enim fides non toti Euangelio,fed parti tantum Euangclii crédit, ci qua Deus pronunciat de fempiterno malorum fupplicio,nonautcmci,qua oP fert gratiam fuam credentibus. Hac cnim fidcqui prçditi funt,crcgt; dunt quidem effe Dcum,qui omnia condidcrit,amp; regat, qui puniat ma los, Noncredunt autcm,Dcum uclle ipfîscflcpropitium,ucllcpec cata rcmittcrc gratis propter filium fuum. Dcniq; ncc fidem intelligi tempo

Dß, CÏLycR ßT t^FFLlCriONß XL fcmporariam, qua homines totum quidem Euangelium credunt, fed Fides temporaria, sd fempus tantum . Nam uerbum Dcicum gaudio quidem recipi-* untjfedubi incident adfliófio ,amp;:pcrfecutio,propterEuangelium^de-« ficiuntrurfuSjàeuanefcente cx animo ipforum fide,fernen uerbi Dei, quanq enatum, iam æftu perfecutionis extinguitur, amp;nbsp;arefeit. Quarc niagna cura Ecclcfiaftæ homines docere dcbent, ut cum audiunt ui-* tam æternâ habere nos, qui Chrifto credimus, fide nos renafci, Filios Dei fide iuftificari,à feruari,intelligant amp;nbsp;confyderent hæc dici, de ue-* ra,Si uiua fide, quæ certam in credentibus excitât fiduciam diuinæ be-* ncuolentiæ,amp;adoptionisin uitam aeternam, Atqjexhacfolidum eti-* am,amp;ardentem amorem Dei in eis gignit, amp;nbsp;inflammat, amp;nbsp;inde ef-gt; ficit ftudium quoq; perpetuum, amp;nbsp;effieax omnis fanéf imoniæ, lynce-* ram,amp;officiofamcrgaproximos dileófionem. Efficit deniq;,utere-* dentes uniuerfæ Legi implendæ fefe tradantamp; impendant totos.

lOrro cûm hæc fides fynccrc docetur,amp; difeitur, amp;nbsp;ualet inuitaSanftorum,fieri nonpoteft,itamodérante ,8i perficiente Deo renouationcm fuorum,quin fynccram dodfrinam, amp;nbsp;piam uitam, fequatur crux, adflidf io, ___ quibus cum arcano fuo confilio Deus probare fidem fuorum,amp; ad implorandam opem fuam cos impcllcrc uelit, permittit Satane,ut uariis illos tentationibus exerccat,qui hoftis eft purioris Do^ satan fana « ftóïi Jj-ctnnæ, 8d Chriftianat uitç, Dyarc dum hoc ci permittitur,quanta po-gt; tcftamp;artc amp;uirefiftit,8^oblucfaturfanædoâ:rinæ,S^pia:uitæ,com-* mouctq; contra ca,quicquid in fua poteftate habet, Habet autem in fua poteftate mundum to turn, Quamobrem 8^ Chriftus mundi prin-* cipcmcumuocat,loan. XII. Siigiturmundiprinceps cft,quid|aliud expeftandum nobis crit ,quàm ut cum mundo uniuerfo nobis aduer-* fcrur,amp;puramdo(ftrinam pariter uitam oppugnetr De doftrina teftaturChriftiuox,Ioan. XV. Simcaudierunt,amp;uos audient. Si mcperfccutifintctuosperfequcntur. Noneft difcipulusfuprapræ-* satanpiamMamperfe^ ceptorem. Quod uero piam uitam pcrfecuturus fit, docet Diuus Paulus, II. Timoth, III. ciim inquit, Quotquot pie uiuere uolunt in Chrifto, perfccutioncm patientur.

populum quanta poflunt fide, amp;nbsp;diligentia doccant, confoicntur, cri-* gant, Si confirment,ut ferre cruccm,8lt; in patientia uinccrc aducr fa con difeat.

Pafsim cnim audirc licet impias amp;nbsp;blafphemas hominum uoccs,co-» rum qui in adflidionibus funt. Cum cnim admonentur animum obgt; firmandum paticntia,à Deo cnim cas adfliôlioncs immitti, ftatim rc-* clamant, ncquaq à Dco illas, fed à Satana infcrri,Et fi pergas teftari, à Domino caftigari eos, quos diligit, Dicunt optarc fe non tantoperc ab ipfo diligijEt cum incidit aliquid ucl incommodi,ucladuerfi,pr3Eter cxpcôlationem,cuius caufam ipfi rationc ftulta non affcquuntur,mox illud magicisartibusaflcribunt.Quocrrorcanimiamp; fupcrftitionetc-» nentur maxime ruftici,Si cæteri rudiores homines, quo ex crrorc con fcquitur, ut cum in aliquam calamitatcm inciderint, ilico ad diuinos, amp;admagicæperitoscurfitent, hos confulant, horum mcndaciis fi-* demhabcantjS^eos plçrumqj,quimaxime innoxii funt,iniquis gra-* uentfufpicionibus,amp;falfotraducant,Deinde etiam corum incanra-* menta,amp;magicaremédia ampieéfantur,auxilio utentes dæmonum, quæ horrenda cftà Deouerodefedio, 8^ cius abnegatio, quæ certc funt magna, 8lt;horribiliapeccata, propter quæ ira Dci, 8{manifcftæ pœnæ ucnire folent in incrédules,ut Apoftolus teftatur.

Vtergo rantæimpietati,amp;abominationioccurratur,amp;ad ucram pa tientiam in crucc præftandam homines perducantur, tali fere modo, Si ratione de crucc docendum erit.

Primo, quàmuis Diabolus una cum fuis fatcliitibus incrcdibili fia-* grct odio aduerfus pios, atquc fumma ardeat cupiditatc nocedi cis, quocunque tandem modo,amp;quacunq; in rcpofsit,in corpore, ani-» mo,fortunis,fama,qucmadmodum teftatur D. Petrus, qui ait ob-’ ambulareDiabolumuclut rugientem Leoncm,amp;quærcrcqucm de-* uorct, certum tarnen hoc cft, ne pilum quidem noftri capitis moucrc satannemminocerepa^ poftc,nifiidci pcrmittatut diuinitus,iuxtailludChrifti,Matth. X. tefiniiïpermittenteDeo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paffctculi minuto affc ucncuntf amp;nbsp;unuscx illis non ca-»

det in terram , fine pâtre ucftro îquot; ueftri ucro etiam capilli capitis omnes numerati funt. Ne igitur mctuatis,uos pluris cftis,quàmmul-' ti paffcrculi. Idem teftatur hiftoria lob, cui nifi permittente Deo,Sa-' tan nihil adferrcincommodipotuit,neq; in fortunis, ncq; in libcris, ncqj in corpore,Etcnim multis angclorum milibus communiti fumus qui

qui circa nos funt,8i noftri curam gerunt, quemadmodum ad puerum pwvm)« tuteld pruO fuuni ProphetaElifeus inquit,11II- Rcg. VI.CùmSyriæRexProphe tam iuberet comprehendi. Idem DauidPfal. XXXIIII. teftatur da-» tum efte, non Helifæo tantum,fed omnibus piis,cùm ait, Qui Domi-» num mctuüt ceu caftris circuit illos,Peruigil Si faluos Angelus efle fa.* cit.Atqui ubi caftra collocantur,ibi totus adfit exercitus necefte eft.Sic

Si Chriftus ipfe de paruulis ait, Angeli corum femper uident faciem Pa trismci.quiincœliseft.Hoc Angelorum præfidium.hâc quamilli a^ gunt noftricuftodiam,quotidie cernere Si experiri licet,fi modo ad o-« fera Dei animum apponamus,8i oculis fidei confyderarc ftudeamus. Quot enim Satan quotidic nouas technas ftruitî’quantum malorum machinatur per fccleratos hominesf quibus nihil tarnen promouet, ut necefte fit fateri, diuinitus ilia Satanæ confilia difsipari, non huma-» naaliquaprudentia. Quocirca fedulodocendi funt homines, utquic-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boni ut] nruli

quid eis acciderit, uel boni,uel mali, excepto tantum peccato, credant JSróï'.giX idàDeOjSidiuinaprouidentia fibi cuenire,etiamfiminifterioSatanæ tandemjiatr,an,haio. Siimpiorumidfiat.

Secundo,cùm conftetres aduerfasnon cafu ,fcd permifsione,8i cer^^ to Dei confilio acciderc, dubitare non debcmus,cas nobis inbonü acgt; ciderCjSi figna efle bcncuolcntiæ Dci, non iræ,qucadmodum docct E-» piisinboiiitiii-piftolaad Heb. cap. XII. Fili mi,ne neglexeriscorreptiOnc Domini, neq; deficias,ciîm ab eo argucris,quem enim diligit Do minus,corripit j flagellât aütomnemFilium,quemrccipit. Si caftigationcmfuftinetis, üelutifiliis offertfe Deus, Quis enim cftfilius,qucm non caftigatpa.» ter^ Quôd fl alieni cftis à caftigatione,cuius omnes participes funt, igi tut Spuriieftis,non Filii. Iraq; cum carnisnoftræ habuerimus caftiga-» tores patres,64reueritifimus illos,annômultomagisfubiicicmurPa-* tri fpirituum,84 uiuemusî’ Atq; illi quidem ad paucos dies pro arbitratu fuo nos erudiebant.Hic autem ad commodum noftrum,in hoc,ut im

c[uidem non uidctur efle gaudii,fcd molcftiæ, at poftca fruft um tfan-« ^uillurn iuftitiæ reddit iis,qui per illam fuerint exercitati. Idem etiam Paulus inquitl. Corinth.ll.Cumiudicamur,à Domino corripimur, ne cumhoc mundo damnemur.Item Rom. VIII. Scimusquôddili-gt; gentibus. D cum omnia cooperantur inbonum, nimirum his, qui fe-* cundumpropofitum uocati funt.

TertiOjdocendifuntetiamhomines,crucem 8iadfliftiôes,fcholam effe, in qua de uoluntate Dei refte erudimur, Si inftituimur, ait enim Chriftus Luc, XIIll.Qui nonbaiulat crucem fuam,Si fequitur me,nô pote ft

poteft meus efle difcipulus, Ncq; enim dcbcmus aliu magiftrS in ter-' ris agnofccre. Si igitur non pofTumus eius difeipuli efle,nifi crucem no^ ftram in nos fufcipiamus,necdifcerc ab eo,quæ adfalutc noftram per-» tinent jfine crucc à adfliótionibus poffumus. Quarc amp;. Paulus hortatut Rom. Xll.utprçbcamus corpora noftrahoftiäuiuä,crucefcilicetmaj^ dandä, 8i probemus quæ fit uoluntas Dei bona,accepta,atq; perfeda. Multa fiquidcm,qu3E fcirc nos ad falutem noftram intereft,fubcru ce,amp;: adfliftionibus difcimus,quorum tarnen omnium finis, amp;nbsp;fumma hæc eft,ut bonam,amp; paternam D ei uoluntatem erga nos agnofcamus, Sed aliqua horum recenfebimus.

c»-:lt;r Jocetnas de pfa^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alü (ub crucc infirmitatcm fuam amp;nbsp;peccata agnofcunt,quç alias nc-*

quaq in fe deprehendiffent, utlob, Cum enim aliquandiu prsefti-* tiftet Deopatientiamincrucc,tandem tarnen fraftus durifsimisamp;a-* cerbifsimis malis,quibus Dominus eum excrcebat,maledixit dici na-* tiuitatisfuæ,amp;obmurmurauit Deo ,quoduitiumextracrucc nequaq bærereadbucin fecredidiflet. In cruccitaq; cxperimur,quantum mali adhucin nobis bærcat, hæc arcana ilia cordis uitia,amp; naturæ uitiofa concupifccntiaproducuntur,amp;reuelanturnobis. Quamobrem qui adfiiâionibus commouentur impatientia, àdciiciunturanimo,uel ijindi(ftæcupiditatcconcitantur,uelconfugiunt ad malas artes, Sire-' media Dçmonun),ucl dum agitur de confcfsionc nominis CIirifti,dc-* ficiunt. Si Euangelium abncgant,aut aliud quippiam impie,8i indi-» gnum Chriftiana profefsionc faciunt,hi ex buiulmodi lapfu fuo difee-* rc debent,fc nondum Dco ucrè crcdcrc,lapfus enim huiufmodi indubi tari ftuef us funt infidelitatis,Si conuincunt Homines, qui ita labuntur, diffidere Dco,Si de bonirate Si ope eius defperarc, confidere autem fP

' biipns,Sialiiscrc3turis,imoctiamSimagicisarribus,adeoq;ipfiDiabo lo. Qlh itaq; probati cruce,tantam in fe adbuc Hçrcrc impietatem, quç antea ipfos la(ebar,adcoq; fe fucatos,atq; ucra fide uacuos effe deprchc' dunt,confternari debenr,Si banc fuam impietatem expaucfccrc,Si foÜ dapcenitentia commoucri,Si ad Chriftum,quiHac cos infidclitate H'* bcret,Sifidcmfirmam Iargiatur,Si corroborcr,tofo corde confuger^* Nam propterca talcs imniittit D eus ærumnas,Si adfli(ftiones,ut in Hû ranq in fpcculo,fc Homines contueantur,explorent et agnofcât,Duni cnim res funt fccundæ, fccurc uiuunt, ad D cum non recurrunt, uerbu D ci audirc negligunt, no inuocant Dcum,arbitrantur fe noffe cum, et habere,quibus opusf)t,omnia.

Pfi-ftuffm rettoMtnur ad nbsp;nbsp;Alü fub crucc ctiam præterita fua pcccata ad mentem rcuocant, et

fufcîpiunt,dumcnim optatorcrumfuccefTu fruunrur,ncgliguntfcrè pcccata. fuijContcmnunt iram Dci, ncqu'e tanram efle credunt^quan-« tarn prædicari audiunr. Atingruentc crucc, aduerfitatc, cxpaue« feit animuSjCOgitat quæ patiturjcHe flagella iræ diuina:,metuit nc De-» US pofthac fc tantum feuerum iudicem, amp;nbsp;fccicrum ultorem, non clc-» mentem pattern, præftarc uelit« Rcuoluitinliacdiuina caftigationc, omnia fua peceata,quitus pridcm,quas luit pœnas,mcritus eft.ea digne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tandem expendit, amp;nbsp;condemnat ipfe fe, dicitq; apud fe in ifto, S( ifto pcccatOjhanccorreptionem Dci probe commeritus fum.

Si ucro tumanimum uera fubitpŒnitentia,amp; homo ad quærcndam gratiam Dci in Chrifto confugit, gratia quoq;iuuatur. ideoenim im--mittit nobis Deusaffliótioncs, ut pcccata agnofeamus, nos ipfosiudi-» cemuSjS^ ad Dominum conucrtamur,quemadmodum monct Paulus I. Corinth. XI. Cüm ait.Proptcr hoc(lcilicet quod indigne,amp; non re-» ligioCe cclebratis cœnam Domini)intcr uos multi imbccilles,8^ inualigt; di, Sc dormiunt multi,addit. Si nos ipfos diiudicaflcmus,(hoc eft pec catorum cgiflemus poEnitcntiam,amp;: uitam noftram emendaflemus) haudquaq iudicaremur, hoceft, non tot malis fubiiccremur. Cum autem ipfi non iudicamus nos,iudicat amp;nbsp;caftigat nos DeuSjanimo non inimico, fed bencuolo amp;nbsp;paterno, ut admoneat nos pcccatorum, amp;nbsp;rc.gt; Uocetad poenitentiam ,hoc eft quod ftatimfubdit. Atcùmiudica-» mur à Domino,corripimur,nccumhoc modo damnemur. Tales itaqjdifcuntincruce benignamamp;patcrnamDciuoluntatc,ineoquod cognofcuntDcum,utteftaturEzech. cap. XVIII.Nolle mortempcc-catoris,fed ut conuertatur 8c uiuat,quo ctiam flagellis fuis impcllit.

Aliiuero in cruce non pcccata folum, uel non præcipuè, ut quorum temifsionem cöfecutifunt,8lt;:quç mifcricordia Dci tefta funt,fed mul-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inKofijciïr«

tomagismifcricordiä Dcicrgafe.amp;immcnfamboniratcmciuscogno fcünt,qucmadmodûcæcusillcnatusloan. IX. Dcquocùmdifcipuli togaflent,numipfe,an parères ciuspeccaflcnt,utcçcusnafccretur,Rc-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fpondit Icfus, ncq; hie peccauit,neq; parentes eius ,fed ut manifeften-» turopera Dciinillo. Cümh3Ecdixiflret,aperuitcioculosamp;c^ Hu-lt; iufmodiferefunt adfliftioncs corum,qui in Chriftianifmo aliquant tulumprofccerunt,multo cnim propenfior Deus eftad dandum,8i fuccurrendum, quam nos fimus ad petendum, quod ex co fatis pergt; Ipicuum eft,quód tot et præccptis,et promifsionibus fuis,adeo nos ex-» citât, et urget ad orandum fc,promittens ctiam, quiequid in nomine ChriftiFiliifuiabipfopetierimus,id fenobis daturumeffe. Vter-» 104H.14* gohancadco benignam,et uerc patcrnamipfiuscrganoscharitatcm agnofeamus.

agnofcamuSjimponit nobis Crucem,in qua cogit nos fc inuocarc,quo exaudiens nos,8lt; à malis liberans,amp; bcncficiis fuis cumulons, uolunra-* tcmfuamcrga nos bonam declarer, excitetq; nos ad redamandum fe, amp;cclcbrandum,iuxtaiIludPfalm» L. Inuocame indictribulationis, cripiam tc,amp; tu glorificabis me. Hac ratione crux facile tolcratur,8lt;: gri tafit,Quis enim non ucllet ad tempus aliquod cæcus elfcjfi fcirct pau-« Io poft ipfius Clirifti manibus rcftitucdum fibi uifum, amp;nbsp;cum cxterno ctiam internum Quis non opter cum Dauidecxilium,amp;pcrfccutio-» ncm pari, fi fcirct fe mirabili modo à Deo libcrandum, à ad nomen c-* iusfanftificandum jamp;ad regnum cius amplificandum, extollendum eifer’Quis non eligeret cum Hiob affligi amp;. contcmni,fi fcirct tandem fc ipfiusdiuinxMaicftatis iudiciopronunciandumiuftum,amp; priorern dignitatem, imoamplioremaccepturum , cum in temporariis, rum inlcmpiternis bonis^ Atqui nos oportet tarn certos de auxilio Dei, de libcratione, in quauis cria adfliftione elfc,q Dauid, amp;Hiob,amp;alii fuc-* runt,quorum cxcpla Scriptura nobis proponit,fi modo Dcum inuoca^ uerimus ucra fide. Quare fedulo de bis admoncri populus debet à Mh niftris Ecclcfiarum, ut hoc pafto fidcs, atq; inuocatio D ei, iam propc cxtin(fta,iterum cxcitctur inter homines,amp; uigear.

Et funt ctiam,qui dum affliguntur,difcunt peculiarcm Dcicrga fc di Iciftionem, Si gloriam, qua in ipfa crucc afficiuntur, qucmadmoduifl Apoftoli Afto, V. Dum pro nomine Chri fti, Si Euangclii confefsio-' nc uirgiscæfi clfcnt, gaudentes ibanr à confpcftu Concilii,quód digni clfcnt habiti, ut pro nomine eius contumclia afficcrentur. Iraq; pecu-* liari hoc Dei bonitati adferibendum eft, quum iudicat nos dignos, ut pro nomine ipfius affligamur,fiquidem tefte Paulo Rom. VIII, fi cuni coparimur,una ^cumcoglorificabimur . Ingens fane Dei benefici-' cium. Si magna erat Apoftolis gloria,tanra præditos elfe fide,amp; amorc propagandiregnum Chrifti,utgaudcndum,S:gloriandumfibi duccgt; rent de afflift ionc,et contumcha,quam pro nomine Chrifti fuftinue-* rant,unde magnam indubic in animis coepcrunt cöfolationcm. Adra-* lemitaqjperfeftioncm confcqucndam.Chriftianisfcmpcr anniren-* dumeft,quam præftitilfc multosMartyrumlegimus,uiros ctmulic-rcs,pucros,iuuenes,et fencs,docl'os et indo(ftos,ut cûm D .’Paulo dice-» re aliquando lîccar,Ego uero,abfit ut gloricr^nifi in crucc D omini no-» ftri Icfu Chrifti,pcr quern mihi mundus crucifixus eft, ct ego mundo Galat. VI.

Porto Paftorumcrithoclocopopulum diligenter prçmunirc ad^ uerfus crrorcs Anabaptiftarum, qui nullam crucem ualcre ad falutcm contcndunt,

contend U nr,quam quæ propter fidem,8^ confcflioncm doôlrinæ chri fti imponitur,necagnofccrc quenquam Chriftianum uolunt, qui hâc Crucem non Iiabeat,Lit propter confefTioncm Chrifti perfccutionem patiatur. Qiiorum error fimilis eft errori Donatiftarum, qui, tefte Auguftino,homines ad fui necem compellebantetiaminuitos,amp;fibi ipfi mortem conciebant gt;

Debent itaq; Concionatorcs de tribus afflidionum S^crucisgeneri nbsp;nbsp;Zfntraadfliâienu.

bus populum docere. Primum,quando perfecutionc patimur propter confeifionem Chrifti, amp;iufticiam ,qualisadfli(ftioamp; Crux maxime falutaris Si optanda eft,iuxta illud Chrifti Matth. V. Bead qui perfecu tioncmpatiuntur,propteriufticiam,quoniam ipforum eft regnum cœlorum.Beatieftiscumprobraiccerintinuos homines,à infedati uos fucrint propter me Sic,

Altcrum genus adflidionum eft,quibus Deus propter peccata nos corripitjS^reuocat nos ad pœnitentiam,quales funtmorbi, inopia^a-* mes,peftis amp;c. In his fi Deo præftcmus patieniiam, et obtemperemus uoluntati eius,etgratiam eius in Chrifto,ficexcitati uera peccatorum pœnirentia,etfolidafide, quæramus ,gratumerit eilioc facrificium, quodfubindicatur in parabola Lucæxiiii. Decoena magna,ad quamrc culârant uenire inuitati,addudi aurcm funt,amp; compulfi pauper es,clau di,debiles,cæci,etc.

Tertiumgenus Crucis eft, qua facinorofi homines pœnas luunt fcelcrum,et flagitiorum fuorum,ut funt,homicidæ,adulteri,fures,la-» trones.Hocquidcgenusadflidionis Chriftianosdedccet, quarefum ma cura cauendum,ne hoc modo affligantur, ut fcelcrati et flagitiofi I. P Ctrl I I11. N c quis enim ucftrum affligatur ut homicida, aut fur, aut facinorofus,aut curiofus alienarum reru m,Porrô fi Chriftianus affli gituraliquis,ncpudcfiat,imôglorificct Deum in partehac. Verum fi quid talc accidcrit,ct admilfum aliquod facinus erit, defperandum ta-* menproptcreanoncft,fcdagnofccndum,nosmeritoquidcm noftro crucemnoflri! gt;nbsp;dare pœnas, Quarcprçftanda patictia,ct oranda uenia erit,quo modo et hæc Crux quâmuis flagitiis noftris acccrfita, fanda fit,et accepta Deo,quemadmodumuidereeftin Latronc,quiChriftumin Cruceag nouic ctinuocauit.

Hoc loco et illud Ecclcfiaftæ diligenter monebunt, nonefteno-* NeminiUkramcmem ftrumcligerc,ctut ipfiuelimus,Cruccmnobisimponcrc,fed câcuiq; çiigt«pgt;'o^i’«no.fcdfc r 1 rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -ii i n- • nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rendaillaeßaitamDeus

elfe difcipulus, tollat Crucem fuam, non Chrifti, aut P ctri, aut Pauli, fed propriam.Suaitaq; cuiqjCrux placeat, tantum id caucatur,ne H Crucem

Cruccm fibi fuis ipfc acccrfat flagitiis,amp;fcclcribus. Satis autcrti probat ucl cxcmplum Euangcliftæ Joannis, non nccefle eflc, unumquemc]» Crucccxcrccri propter fidci confeHioncnijHic enim qua muis ChrP fto imprimis charus ciTet,tarnen naturali morte,amp; in extrema fenedu te diem fuum obiit, non traditus neci propter fidei confefliionem, uf plçriq; alii Apoftoli.

Prçterea circa hunclocumamp;illud debet doceri,affligi nos inHacui uarüs cxcrccri aduerfitatibus, nö modo utile nobis effe, fed etiana neceflarium propter uitiofam carnem noftram, et ueterem Adam,cui non minusneccflccft,ut Cruccreprimatur,amp;domctur,quamcorpori ciboopuseftjamp;potu.Infecundis enim rebus plçrunq; luxuriat uetus nofterbomo.amp;infolefcitjobliuifcitur Dei, laxat frenum cupiditatibus amp;flagitiis,ficuttcftaturMofesDeut xxxii. Incralfatuscftdilcótus,Si rccalcitrauit, incraflatus amp;nbsp;impinguatus dereliquit Deum faciorern fuum,Slt; receflït à Deo falutari fuo. Quocirca Salomon prouerb. xxx-oratjNcq; paupcrtatcm,neq; diuitias dederis mihijnc forte fatiatus ab negem te,amp;dicam,quiscftdominus.quot; aut egeftate compulfus, furer, periurem nomen Dei mci.Hæc tanta mala ut effugiamus,plane ncccf faria Crux cft,adco ut fi nullam fingularem imponat nobis Deus,ipfi earn cm noftram humiliate atq; caftigarc dcbcamus, Quemadmo-' etdi dum Paulusdcfc fctipfit.i Cotinth.ix.Caftigocorpusmcum,amp;infet ppiiMrtMminefejptra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcdigo,nc quo modo fiat,ut cum aliispracdicarim, ipfc repro-'

busefficiar. Omnino enimmortificari,amp;intcrire ueterem homineifl nccefle cft,fircnouarinouusdebeat. Atq;hoe opcratur in nobis Spiri-* tusfanftus,pr3Ecipucpcrlcgcm,S{afflilt;ftioncs,quibusut Legern intel IK Bdptifmo drdidimuf ligamus ,cxcitamur ,amp;crudimur. Vndc inBaptifmo Cruci Si mord nosfubiicimuSjiuxtailludPauli Rom^vi. Quicunq; Baptizati fumus in Chriftum Icfum,in mortem cius baptizati fumus.Scpulti igiturfuquot; mus una cum illo per Baptifmum,in mortem amp;c.amp; paulopoft,Scimus quod uetus nofter homo una cum illo crucif xus cft, ut abolcrctur cor puspeccatijUt pofthac non feruiamus pcccato,id cft,DcusinChrifto nobis propofuit cxcmplum, in quo difcamus morioportcre ueterem hominem,idcoq; Crucifempereflc fubicftü.Nam quimortuuseft, inquit Paulus, iuftificatus eft à peccato, Quam ergo nccefle cft, uctc-' rem hominem mori,atq; ita ceffare à pcccatis,tam ncccflaria Crux eft, fine qua uetus homo nee domari,nec mortificari poteft.

Præter iftam Crucis utilitatem ,amp;ncccflïtatcm,dignitasquoq;,S^ gloria Crucis populo diligenter commendanda eft. IpfcenimDeus fuum Filium, in quo complacitumfibi fuit, ut uocc de coelotcftatus cft,fC

cftjper Crucem,8lt; mortem cxaltari uoluit, gloria à honore coronari, Hebr.l I,Si ergo filius Dei, tam dira paflus eft, Si per Crucem intrauit in g{oriam,dilcipulusmaior non eft,nec fœliciori condicionc efledc-' cîmjfg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^^^^pfæcepcoreius.QyamobrcmfinulIaaliainCruce utilitas cflct, glomm nojîwm. hac fola de caufa patienter,atq; lubenter ferenda tarnen fit, ut Chrifto fimilesreddamur. Cumenim chriftusper obcdientiam Crucisma« gnopereacceptus,amp; charus fuerit, uoluit Pater omnes cum co glorifi-» candoSjfimul cum co pati,ficut inquit P aulusRom. V Ill.Quosprçfci ucratjcofdcm Si prxfiniuit conformes imaginis F ilii fui, ut ipfe fit pri-* mogenitus inter multos fratres. ct paulo ante. Quod fi filiijgitur amp;hæ redes,hærcdes quidem Dei, côhærcdcs autem Chrifti,fi quidem fimul cum co patimur,ut Si una cum illo glorificcmur.

Noftraquoq; affliéliopaffîoni Chrifli infcrtaeft,per Baptifmum cmemeji'e eniminfitiriifaéfifumusmorticius,Roma. VI.utfimuscertiplacerc cbnjîompfam. Deo CruccSipafriôesnoftras,ficut ciplacuitpaffio Filiifui.llleenim caput noftrum eft, nos eius membra, comunes ergo funt affliftiones utrifq,-. Vnde PauloperfequentiChriftianos diftû eft,Saul,Saul, quid me pcrfequerisc’Quare fi caput ipfum fubieftum afflidionibus fuit,'C-« tiam membrafubiiciillis debent, tefteD. Paulo Col. I. Gaudeofupcr affliftionibus mcis pro uobis, Si fuppleo quod deerat affliftionum

Crux itaq; aditus eft ad gloriam Si uitam,quemadmodum Paul, ait II. rimoth. II.Ccrtusfcrmo,ficömortuifumus,Siconuiuemus,fi fuf.^ fcrimus,etconrcgnabimus,finegamus,etillc negabitnos. Neq; unq par eft affliftio magnitudini gloriæ,iuxta illud Pauli Rom. V III. Repu to noneftc pares affliftionespræfentis temporis adfuturam gloriam, quæ rcuelabitur erga nos.

Cum ergo Crux omnis à Deo fit,et Satan cum toto mundo, ne pi-» Ium quidem capitis noftri,fine uoluntate P atris lædere poffit,diligen ter admonendi funt homines, utinaffliftionibus non tam in Satanæ, Ct impiorum malitiam oculos conuertant, unde ad impatientiam, ct cxpctcndamuindi(ftamconcitentur,quamadbcnignam Deiuolunta tcm,et paternum affclt;ftum,qui idco affligit,utpeccatanoftra,etinfir-' mitatemagnofcamus,adueram etfalutarcm pcccatorum peenitenj tiamcommoueamur,etimpellamui'ad quærcndam in Chrifto gra-* tiä,ct in omni pietate,fidc, ct inuocatiöe,atqi celebratione nominis di uini progrcdiamurjcarncm mortificates, ct ad imaginem Chrifti per pctuo nos plcnius conformantes, quo indies magis faturi uita præfen tc,futuramauidiusexpetamus,paulopoft earn ctiamplcne perceptif

Hare fi hominibus infigätur diligenter, amp;cömcndentur,facile rcti' nebuntur ne ira frangâtur animis in aduerfitatibus,ne alii in impaticn tiam décidant,alii ad impia contraafflidionespraefidia confugiant, fcdobfirmato fiducia dimnç bonitatisanimo,fubiicicntfclibcnteriu go Dominijamp;rcquiem inuenictanimabusfuisMatth.xi. Præfertim cum habeamus banc confolationc,quod fit fidelis Deus,qui non finct nos tentari fupra id,quod poffumus jmo faciet una cû tentationc cuen tum, quo poflïmus fuffcrre.Tum etiam auxiliû,amp; confiliû à Deo habe mus ordinatû præfentiffimû in omnis generis pcrfccutionibus, V t con tra ipfum Diabolum,ucrbû Domini, Aduerfus uiolctos Si fcelcftos bo mines,ordinatùàfc Magiftratum,Contra morbos uaria remédia,à ar tem mcdicam. Deniq; côtra omnia fimul,telû potentiffimum,oratio-’ nem fidei.Quarc nulla caulfa eft,cur auxilium in rebus aduerfis peta-’ mus à Satana,aut ab arte magica,aut ab aliis,quiamp; ipfi Diabolo,nô Deo fcruiunt,qualcs funt,quicûq; nos feduccrc ucl dcpellcrc conâtur ab o-' bedientia Dci.Vtamuritaqjdidisà Deoeômendatis rcmediis contra mala,quç nos infeftât,ctutamur illis fccundüucrbü bei,bona et fim-' plicicôfcicntia,amp;fi Deus per remédia ilia, quæipfc nobis ad dcpellcda talia mala ordinauir,amp; deputauit,auferre à nobis non ftatim uelit, per feramus manum Domini æquo animo,confolationc,amp;auxiliûnibiîo minus ab ipfo petamusaffîduis amp;nbsp;flagrâtibus precibus,pcr Dominum noftrum Icfum Cbriftum,unicum Scruatorc noftrum,Is indubie cun da aduerfa Si infefta nobis conuertet tandem ad falutcm,S( utilitatem noftram,pracfcntcm Si futuram.

Ifibilis Ecclefia D ei in bac uita, eft ccetus ucre creden-» tiu uerbo Dei,nobis per cbriftû,à Apoftolostradito S^renatoru Spiritu fando,in quo cætu multi mane tin bac uita no renati, babetes peccata cotra confeientia, __côfcnticntcstnindodrina,amp;ucroufuSacramentorügt; CZuemadmodum tempore PaulicrantCorintbi,amp; aliislocisinter Cbriftianos,bomincspii,nabentesSpiritumfandum, fimul etiam ali qui peccantes contra confeientiam , qui tarnen ucrae dodrinæ, Si rc-» do ufui Sacramentorum non contradiccbant,fedbis cum rcliquis in Ecclcfia comunicabant.Atq;ufu rcccptu eft, pios uocari uiua mem bra,impios mortuamcmbraEcclcfiac. Hidum non funtlegitime ex-' impi^sad communicati,poflunt obirc officia Ecclcfiaftica, amp;nbsp;docendo, Si facra-- - - ---------- -------- - -

ni en ra adminifl:rando,ncq; oberit eorum impicras pietati illorum,qui iHorumminiftcrio utuntur,fine impietatisapprobatione.

Qiianquam igicur Ecclefiæ,amp; qui Ecclefiis præfunr, magna religio-» ne curare dcbeant,ncindigni ad Sacrum minifterium affumantur, Sd fi adfumpti fucrinc,ut deprebenfa eorum impietatc,rurfus ab co amo-lt; ueantur, ramen qualcfcunq; funt,qui in Sacris miniftrant, dum ab E c-» clefiis tolcranrur, ii quibus Sacra Chrifti adminibrätjUunq perfo nam uel dignitatem miniftrorum,fcd mandatum 8d promiffionem Clirifti in Sacro minifterio fpcd:are,amp;:requirercdebet. Dominusenim quam libet indigni fint,qui Sacra eius adminiftrât, tamc reddit efficacia ad fa lutem fuis,quæ ipfe ad hçc in EccleGa fua inftituit. Si pofcir,ut fidcs fuo rû non dignitati adminiftrantiû, fed fuo uerbo innitatur. Ideo inquit ehriftus. Qui uos audit,me audit,Hoc cft,Verbû meum cft,Sd per me cfficax eftjhocnitifidc meo^ oportet, nô uirtutc,8ddignitateminiflro rû. Hinc cftjquod comparât Ecclefiâ reti pifeatorio, quo Si boni,8d ma li pifees capiuntur.Et Matth.xiii.tcftatur malos à bonis non feparan-» dos prius,nifi in extremo die. Ecclefiâ hic exerccrifub Cruce,8d milita-» re oportet, non tantû aduerfus carnem, Si fanguincm,fed ipfum ctiam Diabolum,nonnullismembris eiusuelutiinaciefuccumbctibus, atq; ‘ cedentibus, aliis plane cadentibus, aliis fe rurfusrccipientibus,Sdpugt; gnam repetentibus. Vtcunq; autem multi in EcclefiâSatanæ,amp; carni semperaiiijuaueraetuiita cedent,Sdabhishoftibusopprimcntur, femper tarnen neceffecftali-» ^^^raEKieftxintenis qua membra Ecclefiæ confiftere,et uincerc, alias plura,alias pauciora»

perpetuo manebit uifibilis aliqua Ecclefiâ in terris,qucmadgt; modumpoliiceturiplcehriftusMatth.ult.Ecceego uobifcumfum, ufqjad confummationemfæculi.EtEfa.xlix.ait Dominus. Et ego hoc fœdusfcci cum cis,dixit Dominus,Spiritus meus qui fuper te,et uerba mca quæ pofui in ore tuo,non defluct ab orc tuo, et ab orc feminis tui, dixit Dominus, ex nunc et ufq; in fæculum.

Hæcfententia docet,quidfit Ecclcfia,etquodperpetuoduratura fit, vb;EcdefMchhßieme Vtranq; autem partem teuere magna eft confolatio,ut fimus certi non ‘ “ abieciffe Deum totu humanu genus, fed uelle perpetuo nos exaudirc, ct faluarc. Vbi aüt hoc eft fafturus^Refp.Nö apudEthnicos, aut deplo ratos ludæos, aut Mahometiftas, aut obftinatos aduerfarios chrifti, fedapudeos folû,quiaudiûr,rctinent,et creduntuerbü,quod Pater coe leftisin ore Propheta^, et Filii fui pofuit, et ipfum iuxtaamplilfimas promilfioncs fuas inuocant-Hæc cöfolatio ex dodtrina de Ecclcfia dili genfer confyderäda,ct alte in animos demitteda eft,atq; ob id ifta à Pa ftoribus et doftoribus fæpc populo cömemorari debent,et inculcari.

Eft quoq; rcpræEcndcndus craftus illc, amp;nbsp;pernitiofus error Dona«'* ftarum,Si Anat)aptiftarum,qui populum à uerbo Dci,etSacramentis reuocaruntad perfonam Miniftrorum,negantesminifteriumeorurn cfficax cflc,qui haberent peccata contra confeientiam. Hoc tamcn in uocatione Epifcoporum.fcu Miniftrorum mandatum Dei cft,ut cIp gantur Miniftri Ecclcfiis,qui non funt obnoxii criminibus, E t fi dum in miniftcrio funtjn flagitia labantur, ut ab co rurfus amoueantur iu-* xta rationc difeiplinæ, quam Dominus ipfc præfcripfit, de qua infra di cetur. Interim, ut dixi, femper admâdatum Dei in uerbo SiSacramen tis rcfpicicndum eft,no ad perfonam Miniftroru. N am de uifibili E c-» clefia agimus hie,in qua funt boni ac mali permixti in hac uita. Et De-« us humanum genus in hoc condidit, ut eftent, in quibusinnotcfccrct, qui iuuocarcntjCt eelebrarent eum,Ideoq; amp;nbsp;Filium fuum mißt Domi num noftrum Iefum,amp; in co immenfas diuitiasgratiæ fuæ erga nos pa tcfecitjUt illç inter nos cxplicarentur,et difpenfarctur,quô plurimiial ui fièrent. Et quia hæc opera bonitatis diuinæ manifefta in mundo elfe dcbcnt,neccfle eft uifibilem effe Ecclcfiam,hoc cft,talcmccEtû,inquo hçc Dei erga homines uoluntas mundo prædicatur,amp; eelebratur, Ideo amp;nbsp;pfal. dctali uifibili EccIcfiainquit.Inocm terra cxiuitfonuseorum.

Vt ucro agnofcijà ab aliis politiis atq; populis difeerni poftit Ecclc fia,propria quaedam figna habet, hæc feil ice t fcquentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primum

fignum eftucra do(ftrina,pcrChriftum 8d ApoftolosEcclcfiæ in E-» uangclio,ucro intelleóEu,tradita. Secundum eft ucrus amp;nbsp;legitimus ufus Sacramentorum, quæ chriftus inftituit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertium fignuin

cftjConfeftio piædo(ftrinæ,quæfit cum inuocando Dcum,cömunio-‘ nemqj Chrifti,amp;:difciphnam cum fan dis colcndo, turn etiam apud cos,qui extra Ecclcfiam funt,cum opus cft,Euangelium afterendo.

Vamuis in plærifq; Ecclefia diftimilis fit politiis mudi ( eft enim fubieda Cruci )id tame comune habet,quod in omnibus politiis præcipuumeftamp; optimum,fum-’ mam fcilicet membrorum fuorum inter fe coniundio-* ncm amp;communicationcm. Confiftit autem EcclefisE

dodrina Euangelii,ctuero ciusintcllcdu,A quo cumalienifintludçi, Mahometiftç,Hçrctici,itcm aduerfarii Euangelii, nee Ecclefiç mebra funt.

füntjCtiä fl multû glorientur ludæijCt Mahomctiftæjc ucru Deurri cO lcrc,cteorüplçriq;prçclarcethoncfteuiuât.Ccrtû. n. cfteosnô cfle ex populo Dci,acidco reicdos a DeoSiin çtcrnû dânatos,quotquotfi-lio Dci faluatori noftro malcdicüt,amp; palam profitetur fc nô agnofee--rc, ncc rccipcrc doélrinâ àChrifto per Apoftolos Ecclcfiæ traditam. Proindc hoftes Dei funt,amp; ætcrnæ damnationi obnoxii, Scriptû cft nim,Ioan»V .Qui non honoratFiliû,non honorât Paire,qui mifit illü.

Eodem modo etfi hçrctici amp;nbsp;pcrfccutores Euâgclii, aliquos dodrinç curharetidJamndtix'^' EuâgelicœarticulosretineâtjSilcChriftianos iaftitct,multictiâhone ftc uiuâtjSc uirtutib’ externç uitæ antecellcrc uideâtur, nô tame mebra

Ecclcfiæ funtjCcrtaenim fentetia cft,Matth.xii.Quiconuitiû dixerit in Spiritû fanôlû,nô remittetur ci,neq; hic,neq; in futuro fçculo. N am malcdiccrc Spiritui fanétojcft ueritati approbatç maledicerc,per Spirit tû fanólum,amp; minifteriû Apoftolorü rcuelatç.ltcm iLloan.I. Omnis qui tranfgreditur,ncq; manct in doôlrina Chrifti,Deum nô habet.Sic Galat.I .Si quis uobis Euangelium prædicaucrit,præter id quod accept^ ftis,anathema fit. Poteft amp;nbsp;ex co facile agnofei ab Ecclcfia Chrifti alie-* nos effc,qui alienam fequutur dodrinâ,quôd tales partim cthnicas opi niôes habet de Natura diuina,ut Manichcus,qui duos Deos fingebat, alierumbonü,altcrum malü, ambos æternos,Partim ludaicos errores defilio Dci,8d Spiritu fan6fo,ut Samofatenus amp;nbsp;fimilcs.Sic nec obfeurü eft,8^ cos ad Ecclcfiam Chrifti nô pcrtinerc, qui Chrifto domino glo-* riam Mediatoris detrahüt,meritis operü tribuentes remifsionc pecca torum,8i peculiaria opera feu cultus excogitates .Idc faciût,qui negant Originale peccatû,amp; propria dignitatc iufticiâ quçrût,tollüt proprio tatcbonorü,dânantiudicia,8i Magiftratus mandato Dci inftitutos,ut Anabaptiftæ,hidetrahût Mediator!Chrifto, amp;nbsp;Spiritui fanfto,quiar^ guit Originale peccatum,indicia,Si politicas ordinationcs côftituit,8i tuetur. Ex quibus côftat, talcs nô elfe ucramebraEeelefiç,co quôd A-« poftolicâ doftrinâ uel rciiciunt prorfus,uel articules quofda in ca dila ccrâtjintcrprctando eos contra uniucrfalcm uerç Ecclcfiç confenfum.

Secundum,quod ad Ecclcfiæ unitatem rcquiritur,eft concordia de légitimé ufu Sacramentorum corum,quæ à Chrifto inftituta funt.

Tertium eft obedientia erga Minifteriû Euâgclii,in omnibus illis, de quibus habentur mandata Dci, ut uidclicct populus à Miniftris Euangclii, qui legitimeuocatifunt, 8i fyncerc docent,audiant ucr-« hum Dei, accipiant Sacramenta, obtempèrent item, fi per authorita-« temSilurifdiftioncm Eeelefiç à Chrifto delatam Si inftitutam admo.-ncantur,Si propter peccata obiurgentur,Si pleélantur,uel cxcom-H üii munU

municcntur. Inhisenim,quæminiftnsin Euangelio mandata fünf, ncccflario praeftanda obcdientia cft, Luc. X, Qui uos audit, me audit, amp;nbsp;qui uos fpernit, me fpernit, Qui autcm me fpcrnit, is cum fpcrnit, quimemifit.Hcbrc.XlII.Parctchis.quiprçfuntuobis,8Cconccditc,fi-' quidem ipffuigilant pro animabus ueftris ,tanq rationcm reddituri officii fui, ut cum gaudio hocfaciant,amp; non gementes. Patiuntur ucro fideles M in iftri perfccutioncm ab apcrtis Euagclii aducrfariis,Et ipfa adminiftratiopcr fcplenamagnisSidifficilibuscuris,amp;ærumnis eft. Qiiare magna eft crux,fiprætcrea accedac ctiam infolcntia,8(;con| tcmptus fuorum. Ita contra magna cis confolatio, amp;nbsp;laborum, amp;: mogt; leftiarum omnium leuatio eft,cum fui ipfis in Domino obtempérant amp;gratumprocuris Si laboribusanimum declarant, Quæ res ctiam co facit,ut totius Ecclcfiæ confenfio confcructur,Doârina Chrifti magis magisq; illuftretur, dilcefionis officia inter membra Eccicfiæ uigeant, SdtotiusEcclefiæ inftauratiopræclarcprocedat, Vtcontra, ubi cxiftit contcmprus,amp; contumaciafubditorum,diftrahiturfanda populi Dei concordia,obfcuraturamp;uitiaturdo6frinaEuangclii, impediunturmu tua inftaurationis officia, nafeuntur Si alia fcandala multa, amp;nbsp;petulan-» multorum crcfcic. Vt igitur Ecclcfia Domini amp;nbsp;confcruetur,S^ cregt; ^elia mandata funt Uli, Ccat^ præccpit ipfe necelfariam obedientiam miniftris Ecclcfiarum præftari in iis rebus,quæ ipfis in Euangclio mandatæ funt,Nam Cbri-fti,non fuum i 1 li imperium excrccre debent. Quare ncq; illis ius cft,ex fc populo Chrifti quicq præcipcrc,Neq; populus illis,fi id fcccrinr,obc dire debet,Nam in iis, quæ contra Dcum funt, ut funt quçcunqj no cx madato Chrifti dcreligioe ftatuutur,obcdirc Chriftianincmini poP funt. At dum Paftores Ecclcfiarum ea requirunt,Slt;: imponunt, de qui-» bus mandatum Chriftihabenr, qui hicobedircrecufant,Chrifti iu^* gum reiiciunt. Ad hanc Ecclcfiæ concordiam, amp;nbsp;membrorum Chrifti inter fe confenfioncm, hortatur Paulus magno Spiritu,cdm alias,tum ad Ephef. nil. Hortoritaq;uosego uinótusin Domino, utambuletis ita ut dignum eft uocatione, qua uocati eft is, cum omni fubmifsionc, ac manfuetudinc,cum animi Icnitate, tolerantes uos inuicem per cha-« ritatcm,ftudctcs feruarc unitatem Spiritus per uinculum pacis,Vnum corpus,amp; unus Spiritus, quemadmodum amp;nbsp;uocati eftis in una fpc uo-» cationis ucftræ.Vnus Dominus,una fidcs,unum baptifnia.

Manifeftum autem eft, Paulum unitatem Spiritus uocarchoc Io-» co,camquæeft inueraChrifti do(ftrina,amp; obcdientiamandarorum Dei. HanccnimopcraturSpiritusfanftusincredcntibus,amp;hæcSpi-' ritus unitas,ucram adfcrtamp;côfcruat paccm,amp;ædificationemEcclefiç.

Ad lune unitatcm conferuandam ratio 8C ordo eligcndi, feu uo-* cädi miniftros Eccl€fiæ,quam Spiritus fandus in Sacris literis præfcri« bit, facit, Nam quemadmodumD. Paulus ait, Ephef. IIII. Chriftus onUMridueM.oMinn' alcendens in altum captiuam duxit captiuitatcm,8d dcdit dona nomi-' nibuSjProphetas, Apoftolos,Paftorcs,amp;Dodores, Quanq autem Chriftus ipfc,qucmadmodum hic Apoftolus teftatur,Ecclcfiæ fuæ Miniftros digit, atq; conftituit, hoc tarnen fere pcrficit opera amp;nbsp;mi-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

niftcrioEcclefiæfuç,Huicmandauitpcrpctuo crudirc,8lt;inftitucrea-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

liquos ad hoc miniftcrium,qui deinde inftrudi ad hoc ipfum miniftc-» rium,pcr legitimam cxplorationem atq; elcdioncm uocari, atq; con-* ftitui debent. Iraq; amp;nbsp;ratio aliquos ad Sacra Eeelefiæ muncra cumedu-* candiatq;formandi,turnctiam educatosatq; formatesaftumcndi,amp; ordinädi,cum idonçi fuerint,iam inde ab initio ufq; femper in Ecclefia manfit.Et fcruari hæc ordinatio rcligiofè perpetuo debet, ut aedificari femperEcclefia pofsitperidoneos Dodorcs,8tCuratoresEcclefiaru, quemadmodumadEphe. IIII.amp;I.Timo,III.ItcmadTitum I.Apo-» ftolus ifta diligenter tradit, atq; commendat. Epifeoporum uero præ-» cipua hæc cura efle debct,ut ad hoc miniftcrium Eeelefiæ alantur, cru-» ^woj-.po/iebnere[ireLwiif diantur,amp;formcnturfemperaliqui, Deindectiamcligantur,amp;ordi-» nbsp;nbsp;'

nentur probati,qui illudrdigiofe,8tfalutaritcr obeant, ita ut h pofto-» lus adTimothcum fuum,8iTitumpræcepit,Stdeindectiamplurimo-» rum Gonciliorum decrctis 8lt; canonibus fancitum inftauratum eft.

=Lurimum etiam habet momenti ad pietatem confer-* aluandam, alcndam, Si augendam uere Chriftiana oratio , quemadmodum fupra monuimus. Per cam cnim pctendum ,Si accipiendum eft, quicquid à Deo per fi-» ___dem expedamus. Verum Si hocrcligionis exerciti-» iiniitarefriguit,imô8tfcrccxtindumeft,utuixullinuncorarcuerc, . amp;nbsp;Chriftiane norint.ln primauero Slt; crcfccnteEcclefia ita uiguit oran di ftudium , ut non pauca miracula per oratibnem fa da fint, cuius plurima funt exempla.Ncq; nunc minor effet orationis uis,fi ft udiofè^ Si uera fide illam urgeremus Vtigiturorandi diligentia itcrum reftau rctur,Paftorum St Miniftrorum Eeelefiæ erit, omni ftudio,amp; diligen-* tia populum ad earn cxhortari,ct de ca ad hunc modum docerc.

Primum, quandoquidem fieri uix porcft,ut quifquàm ucrc,8^ ex a-* nimo orct quem non adigat præfens periculum aliquod, aut uitæ ne-* cefsiraSjCuracores Ecclefiarum 8i Dodores in primis in id incubant,ut populo ponant ob oculos orandi necefsitatem,cxmalis,amp;pcriciilis quæ omnibus incumbunt, amp;nbsp;merito quemuis ad ferio orandum debe-* bantimpellerc.

Malorum autemamp;periculorum duo generanosad orandum ur-* gent, Alterum genus manifeftum eft, alterum tedum, Ad illud quod omnesnorunt,perrinentmorbi,egcftas,pcrfccutio,infamia,odiü,bcl' la,pcftis,annonæ caritas/edæ, hærcfcs,8tquæcunqjaliaaperte infefta funtjfiuc fint mala çorporalia,fiucfpititualia.

.. , Hæc autem mala etfi omnes fentiantamp;feranracerbe,tarnen per-* ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 o.

oritnclMm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quampauci lunt, quibus ca ira accipiantur dolcant, ut oportcbat,ót

pofcitreligio Clirifti,ncmpc ut flagella Dei,amp;pœnç pcccatorum fuo-rum,qua5dcprecariuera pŒnitcntia,amp;fidcftudeanr. ProindePafto-* res, Si Ecclcfiaftæ populum diligenter doccre, Si moncre debent, hæc mala omnia, ex ira Dei aduerfus peccara contingerc, u t in his non fo-» lum periculum,et dolorem fuum,fcd multo magis iram Dei difcat co-* fydcrarc. Deinde quanta ex his damna, quæ pcrnicics corporis et ani-* mi,Ct omnishoneftatis oriatur ,ut itaadrcligiofam ct ardentemora-* tioncm populus excitetur,

OfntiMprricak^twftz Occultapcticulaquibus obnoxii fumus,Iaqucifunt,quosSatanogt; gant orate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mnibus occafionibus ftruic,quærcns perditionem corporis, ct animae,

rcrum,Ct nominis. Quoslaqueosnunqcffugercpofrcmus,nifi Deus ex immenfa fua mifericordia,ct amore,per Angelos fuos nos protege-* vaftjiagueiamp;muitipUces rct. Alioqui ciiim nullo ncgotioucncnatoafflatu uiram ciipcrct ,hic infidKïSrttrt««. latrocinia cxcitaret,ct cædcs,alibirempeftates,alibibclla,Aliishor-* rendis fpcólris mentemadimerct,Hunc à uiaabducerctininuia, Ali-* umcxequo,ahum ex gradibus,aliumin flumenprçcipitatum occi-* derct, Alius çdificii ruina occûbcrct, Alium laniarcnt ferç, Alium uene-natæ beftiæ ucl inficcrct ucl tollcrent, Alibi incedia cxcitarct,alibi pro' fundcret totis cum nubib’ imbres. Hunc ad uim fibiipfi ferro, laqueo, aut præcipitio inferendam adigeret, Alium totum mente Si corporc occupatumexagitaret,Huncmalisartibusinfl:rueret,quibus aliorum uitæ, amp;nbsp;bonis incommodaret, ut uariis incantationibus fieri uidc-* mus, Alibi omni flagitiorum gcncre difciplinam amp;nbsp;honeftatem c-* uertcret, Alibiconiugia,acfamiliasodiis,rixis ,uencnis,ac cædibus implcrct,Alibircfpublicasmagnismotibus,acfcditionibuasturbarct, Huie

Huie ingenium, atq; animum ad facra deprauanda, Illi ad corrumpen-' das Lcgcsciuilcs adderct.Hunc uoluptatibusirretitum pcrdcret,^ cor pore, 8i animo, Alium pcrfccutionibus 8i maiis fradtum, ab omni pie-tatis ftudio pcrtraherct ad iiiram fccuram,impoEnitcntem, Epicure-am.Aliumadgrauioraprotraftumflagitia,adigcrctad defperationc. lam grauifsimis fcandalis Ecclcfiam perturbarcc,Iam mentitus Ange-lum luciSjfalfa dogmata,amp;noxia uitæ exempla ingercrct. lam hærcfcs S^idololatriasexcitaret. Infumma,nihilefletintotabacrerum natura ab cius malitia,amp;ui tutum, quod non deprauarct,corrumpcrct,ac perderetjomnia caîamitatibus,peccatis, morte, ac omni malorum generc opplcrct nifi ipfius tyrannidem frangerct,ac impcdirct Deus, Eft cnim princeps mundi,prçpotens,qui dominatur in aerc. Ephef.II. Etcfficaxinincredulis,utbaud difficileeifit,falia fcandala,amp; errores fercrc ,quibus elefti ctiam,fi fieri poftet,in cxitium abducerctur.Quc-admodum in lobfatis uidereeft,ncq; bodic exempla defunt fimilia, quibus nos Deus admonct, ut periculi, quod nobis imminet à ui Si in-fidiis Saranæ, ira ctiam fuç protclt;ftionis,qua conatus Si molimina Sata-næinfringit,urbanecius dcfcnfioncmiugiter oremus,amp;cumgratia-rumaftioncagnfeamus. Talia uerointcrioraamp; latcntia pcricula,uiil-gus non fatis intclligit, Si cum funt res tranquillæ,amp; pacatæ, agit fêcu-re,ncq; orat quicquàm. Quare Concionatorcs hæc pcricula populo diligenter cxplieare, Si oftendcrc debent, ut difeat quàm m.ultæ. Si nc-ceftariæ cauftæ fint ,quæadorationem excitarc, amp;nbsp;impeller c afsiduo debeant, carnalem illam fecuritatem cxcutere.

Secundo,concionatorcs obferuarc debent promifsioncs diuinas, ^omifsionespropontnd^ quæpafsim inSacrisliteris propofitæ funt,inquibus promittitDeus feciufmodipericulaauerfururn ,amp;ubiinea incidcrimus,crcpturum, EtcaSjUbifcret occafio,populo ftudiofccommendarc, ut difeat in o-rationibus eas religiofe intueri, et cis animum fuum ad certam fiduci-am opis diuinæ impetrandæ crigerc, et confirmare. Vt cnim exau-diatur oratio, nccénc cft, ut in fide, et nomine Cbrifti fiat, uti monct Cbriftus ipfe. Quicquidpetieritisin orationc crcdcntes,accipietis, Matth. XXI. Item, Quicquid petieritis Patrem in nomine mcOjda-bituobis,loan. XVI,

Vt igitur credamus exaudiriorationem noftram,ncccftc cft,ut habcamus Dei uerbum, et promifsioncm, cui credamus, falfa cnim alioqui fiducia effet, et impietas, fi noftro tantum ipforum iudicio, et pcrfuafionc niteremur, Idco promifsio ex Dci uerbo, cui innitatur

oratiOjcft prorfus ncccflaria, fine qua fieri non poreft,ut uere oremus, aut etiam exaudiamur.Scd amp;nbsp;hoc addedum cft,ut fiat in nomine Chri-fti, id autem fit,cum non folum his uerbis oramus, Oramus te Pater omnipotens Dcus,per lefum Chriftum filium tuum. Dominum no-» ftrum, fed cum ea tantum oramus, quæ ut oraremus præcepit Chrp ftuSjUt in hune modum uere pofsimus orare. Non ex propria, ucl eu«* piditatc, ucl fiducia ad te orandum accedimus. Domine Deus Pater cœleftis, fed ex inftituto,amp; mandato unigeniti Filii tui,cuius hanc hagt; bemus fententiam,8d promifsionem, quod propter ipfum nos fis exau diturus, Neq; oramus confifi noftra dignitate, aut meritis noftris, Scp mus enim nos nihil præter iram,amp; pœnam meritos,fed in nomine filii tui, id eft, ut propter ipfum,amp; meritum ipfius, nos exaudias « Hoc degt; mum uereeft orarein nomine Chrifti,neq;fieripoteft, quin exau«» diam ur,quotics hoc animo, amp;nbsp;eiufmodi certa fiducia oramus, u t tefta-* turloan. bEpifto.cap. V.Hæccftfiducia,quamhabcmusad Dcum, quod fi quid pctierimus fecundum uoluntatem eius.audit nos,Et fi fei-mus,quód audit nos,quicquid pcticrimus,fcimus quod habemus pctigt; tioncs,quas poftulauimus ab co.

Diligenter ergo amp;nbsp;hoc populo exponent Concionatorcs,quantum peccatum fit in orationc dubitatio. Cum cnim oratio noftra promif' fionem Dei habcat propofitam, fcquitur, cum qui fc exaudiri dubitat, dubitarcctiam,num Deusucraxfit,numpræftctquodpollicetur.Nul la ucro poteft Deo fieri contumelia grauior,quam fi dubitemus, num Deus ucrax fit,Et ob id dubitantis oratio nihil poteft impctrare,quem^ admodumdocetlacobuscap. I. Quihæfitat,iimiliscft fluftui maris, qui uentis agitur, amp;nbsp;impetu rapitur.. Non cxiftimethomo dubitans, quodaccipictquicq à Domino amp;c,Homohæfitans in omnibus fuis fæ dis nihil tranquilla confeientia conficcre poteft.

Luc. I7»

Luc» 14«

Dr! «Mnittam cH ut arc^ mxc.

Videndum interim paftoribus amp;nbsp;Dodoribus Ecclefiarum eft,ut confeientias infirmiores piprum,quç de Dei promifsionibus uacillant, tradentleniuSjCorum imbccillitatcm commodaaliqua confolatione fublcuent,Chriftumeorum infirmitatem per aliquantum temporis dementer laturum,quemadmodum amp;nbsp;difcipulorum fuorum tulit,qm bus ctiam poft refurredionem fumma lenitatc incredulitatem cxprogt; bauit, Sed hortabuntur, ut cum difcipulis conftantcr orent, Domine adauge nobis fidem.

Tertio docebunt populum,prçccptum nobis elfe à Deo,ut quçcun-* quebonadefyderamuSjCaabipfodari nobis peramus,ficutquæ pre-* munt mala,depclli ab eodem. Petite inquit Chriftus Matth. v 11. ƒ accipictis.

accipictis. Item Ioan. X VL Petite amp;nbsp;accipietis,ut gaudium ueftrum fit plenum Liicç etiam X VIII. apta fimilitudine docetTemper Si fine ub la intermifsione orandum efle. Idem requirit Dominus initio Deca-* logijCiim ait. Ego fiim Dominus Deus tuns, non habebis Deos alie-« nos coramme,San(frifices nomen meum. Quienim Dominum,De-» urn fuum agnofcit,hoc eft,cum,qui folus largiatur omnia bona,folus dcpclJat cun(ftamala,SinibiIpræfidii,aut fiduciæcollocat in ullam crcaturamprçterDominum,8iexoptatproptcrcatotocordc,tota ani ma,ton's uiribus,fan(ftificarc,cclebrarc,Siglorificarc nomen Domini, hunc fane necefle eft â Deo petere omnia ,Sirogarcauxilium contra omnia mala,cumq; propterca prædicare. Si celebrate, iuxta illudPfal. L. Inuoca me in die tribulationis tuæ,Si eruam tc,Si lionorificabis me. Qiiare ut pcccat contra Iegem,qui parères non honorât,furtum com-» mittit,mentitur,8i in aliapræccpta impingit.itapeccant grauifsimc,ct contra prima prçccpta Legis,qui D cum in fuis pcriculis non inuocant neq; ab co pctunt, quicquid ip fis opus eft, fiue corporale fit illud, fiuc Spirituale.

Hoc uero peccatum quo facilius caucatur, Chriftianum ctpium inftitutumcft,ut pucri ad orationcm diligenter inftituantur et aftuc-' fiant, eteis forma, modus,Siorandiorlt;ïopræfcribatur,quandouidcIh cct,ubi,quoties,ct quid orandum fit. Non ut hoc rcligionc Legis fan.* ciatur,undcconfcientias fuperftitione,obligati contingat, fed utanigt; mi corum tantum ad orandum inducantur ct aftuefianc, quos etiam puerilibus illcccbtis ct munufeulis alii ci ad orandu coucnit. Quicquid cnim à primis annis in confuctudincm ducitur, id tenacius in omnem setatem hæret,fmc prauum illud,fiue reft um fit. Rurfus magna cum difficultate non confucta in ætatc grandiorc difeuntur, ct in ufum ucgt; niuntjCtiamfi fint ct utilifsima,ct optima,ct quorum ufum magnopc^ re habere defydcramus,Dcum uerótimentibus,ct præccpta cius ma.» gnifacientibus nihil ucltardum ,uel difficile eft. Admoneant igitur Miniftri Ecclcfiarum parentes, ct cos ipfi in co etiam adiuuent, ut ad orationcm pucri ftatim inftituantur, ct aftuefiant, præcipuè ciim cu-* bitum cunt, cum furgunt,cum mefam accedunt, cùm ab earccedunr, in tcmplo,quando non eft aufcultationi Sacrarum Icftionum uel con cionumuacandum,uelcumEcclefiapariterpfallendum. Perq utile id quoq;fuerit,ad pietatem in cis corroboradam,aftucfaccrc cos,ut cum foli funt,femper orent, aut aliquid ex Sacris lit cris, uel de operibus Dei fecum cogitent,Dici enim nonpoteft,quot,S^quamgrauia pcccata ac mala caueri pofsint,fi ociü,S( diffolutæ illç ac uagæ cogitationes corn,

quifoliagunt ,piis prccibus ucl fanftismcditationibus cocrccantur. Talcmautempucrorum inftitutioncm amp;cxercitium Deus ctiam per MofcncommendauitjCÙmait Dcuc. VI. Verbahæc,quæegohodic præcipio tibi,crunt in corde tuo,amp;: explicabis Sdinfiges ca,amp; meditabc«' ris fedens in domo tua, amp;nbsp;ambulans in innere, dormiens atq; confur-» OYAiionmomnmiiÇcm.’ gens. Et Ut nullam habeamus excufandicaufam ucl per négocia non liccrc,uel non porte nos difccrc, quomodo orandum fit, Cbriftus ipfe non folummonuit,non opus crtemultisucrbis,fed aptifsimam ctiam, nee minus breuem, acfacilcm orandi formulam præfcripfit,cam fcili-* eet quam Dominicam uocamus,qua breuifsimis uerbis complexus cft,quicquid orandum ucnit.modo nos cam ucre intelligcre,amp; expen«’ dcrcdifcamus. Quopaóloautcm intclligcnda,ac pcrpendendafir, pa-» ftores ex CatcchifmOjfi ipfi non habebunt rationem commodiorem, tradercpotcrunt.

Vmma nero eorum quæ confydetanda funt in Iiac prçcandi formula, quam Dominus tradidit,hæc eft Primum omnium fundamentum pi œorationis obfer uandum cft,fiducia paternç beneuolentiæ,cuius D minus co admonuit, quod præccpit appellate Deum Patrcm,amp; noftrum quoq; Pattern,quâlibet miferi pec Hæc fiducia ante omnia firmanda eft fide in Dominü

noftrum lefum Chriftü, ut ftatuamus Deum amp;nbsp;nobis Pattern efte, ct nihil quod paternum fit nobis iam filiis fuis negaturum,propter Chti ft urn filium fuum primogenitum inter multos fratres, in quo nos qui propter peccatum abdicati Si reiefti eramus,in gratiam reccpit,amp; infP Iios fibi rcgcnitos,amp; adoptatos,confortes amp;nbsp;hærcdcs fecit uitæ ætetnæ. Quare,quæ eft paterna cius in nos charitas,exorari fc à nobis paticrur, fijnnominc filiifuiorauerimus,quemadmodumipfe mandauitno-* bis. Cœlorum mentioncm adiecit,ut cogitemus nobis iam in cce-» Icftia in Chrifto fubucftis amp;nbsp;collocatis, caelcftia maxime petenda, fpcranda Si meditanda ctiam ertc . Quocirca in rebus, quas cum precari à Deo, turn deprecari debemus, hunc praefcripfit ordinem, ut nota de rebus Spiritualibus antecedant uota return corporalium, PrP mum

P^EQ^TIOMIS DOMINIOJK L mumcnimomnium uotum docetnosorarc,utSanólificciur nomen Expiif^tioprmiuoti. Dei,hoe eft, ut apud nos ipfos, amp;nbsp;in toto orbe,nomen Dei,fempiterna Dei potcntia,fapientia,amp; bonitas,Maieftas diuina, Deus ipfe in Chri^ fto Domino,perclaram,fynceram,amp; conftantem confefsionem prædicationemEuangclii,publicèS^priuatim,omnium didis Sifaólis prædicctur,illuftrctur,agnofcatur,inuocetur,amp;celcbretur. Secun-» E^piicatio Hotifeamài, dum,ut ad hanc nominis diuini prædicationem adueniat indies poten tius S( plenius Regnum cius nobis,8domnibus ad id uocatis,hoc eft,ut effundat Pater cœleftis in nos Spiritum Filii fui femper opulctius, qui efficiat, ut apud nos amp;nbsp;ubiq; floreat 8i uige^t iufta puraq; religionis ad-» miniftratio, uerbi, facramentorum, amp;nbsp;facræ difciplinæ difpenfatio,o-' mnibus, qui credunt nomini eius, in corpus fuum, ueluti membris ita coniundis amp;nbsp;coagmentatis,quo per uniuerfos amp;nbsp;fingulos, qui in Chri« fto uiuunt, turn fingulariter per Sacrum Ecclefiæ minifterium ,huius ipfius corporis Chrifti inftauratiofiat amp;nbsp;incrementum turn numero ad Ecclefiam pertinentium, turn progrclfu pictatis corum, qui adEc«» clefiam iam pcruencrunt.

Atquiahuic operi Spiritus fanéli obftat amp;nbsp;répugnât inhabitans in Exfi;««« ««» Mort. nobispeccatum,amp;quæextra opponunturfcandala, utquanquamin Ecclcfia,in regno Chrifti fimus,amp; in co quotidic ad pietatem inftitua-» mur,tardos tarnen progreffus in pictate faciamus,rc(fte fubiedum ter-» tium uotum c ft, quo precamur, ut Voluntas Dei fiat in nobis, qui ad-» Hue in terra uerfamur,amp; mole corporis dcprimimur,ita ut fit in cœlis à lanftis Spiritibus,hac carnis farcina,amp; his mundi impedimentis libera« th,ca promptitudine amp;nbsp;ftud io/iue quid faciendum,fiue patiendum fit pro nomine Chrifti.

Et quia q diu hie uiuimus,opus habemus cibo, potu, amp;nbsp;aliis uitæ hu-« EXflictftia ijuarti uoti, iusnccelfariis, ualetudineprofpcra,amp;commodareipub. adminiftra-» tione, quarto uoto amp;nbsp;hoc precamur, nomine panis quotidian!, ut no-» men Dei fanftificare,regnum eius promouerc,amp; in eo proficere omni pietatefaciliusamp;commodiuspofsimus. Quotidieiubemurhæcuitæ neceftaria pctere, ut cogitemus ca non in noftris penuariis, fed in Dei prouidentia eftercpofita, amp;nbsp;gratuita Dei beneuolentia perpetuo nobis fubminiftrari,non parari noftra induftria,uel uiribus,quanqua quifqj fuam induftriamet operamadhanc quoqj benignitatem Dei fccun-» dum uerbum D ci adhibere debet ♦ Addit noftrum 8d quotidianum

id cft,qucm inftans ufus huius uitæ rcquirit,ut doceat nos,non deberc in rebus his corporalibusquicquam pctere ,amp; ultra quampo-» feit ufus uitæ, ad pro mouendum regnum Chrifti in proximis, com-«

pararc, turn modum quoq; huius ufus cum agnofccrc, quem non infP nita noftra cupiditas, fed Pater cceleftis ftatuerit, cuius niniirum foli-* us eft, nobis filiis fuis dimenfum noftrum admetiri, ut ilium demurn pancm noftrum ducamus,amp;: iuffefturum abiinde nobis ad pic beateq; uiuendum non dubitemus,quemcunq; præbucrit Pater cceleftis.

His ergo partibus huius formulæ precâdi docuit Dominus,quç bona nobis à Patre cç 1 efti orarc debemus, Spiritualia à corporalia. Dcgt; indcdocct amp;nbsp;mala deprccari,dcliftaS^peccata noftra, quæ nunquana non admittimus, amp;nbsp;pœnas,quas propter ilia diuinæ iuftitiæ debemus. Quarc docuit orarc, Rcmittc nobis débita noftra, Nunquam enim tarn religiofc officium noftrum facimus in iis, quæ præcepit Deus, quin longe plura adhuc debcamus, ad plenam Legis diuinæ obedien-* tiam. lam non folumhæc débita non implctç Legis contrahimus,S^ cumulamus quotidic,fcd etiam plurima plane contra Legem admittP mus,propter quæ grauifsimas pœnas Dco debemus. Neutra ucro débita folucrc unquam poflumus,Ncq;cnim tantum LcgiDei nun-* quàmfatisfacimus,undedebira non impletæ Legis noua femperfa-' cimus,fed etiam fubinde contra Lcgcm Dei multa committimus, V n^ de à débita pœnar um infinita contrahimus. Quare docuit nos Do.» minus fimpîicitcr ad mifericordiam Patris cceleftis per ipfumC nam in cius nominehæcamp;omniaorandafunt) confugerc,amp; orarc rcmifsio-* nem debitorum, amp;nbsp;nulla quidem fatisfaciendi conditionc adiefta. So-« lusenim ipfc Dominus propeccatisnoftris fatisfccit,Slt; earn fatisfa-' (ftioncm donat nobis, cùm ipfi nos committimus. Profefsionem au-» tem propofuit, quam amp;nbsp;præftari omnino rcquirit, remittendi omnia débita, quæ proximi uideri poftunt debere nobis, fiuc quôd contra oP ficium nos iniuriis affecerunt, fiuc quod officio fuocrga nos non fa-^ tisfcccrunt.

CdmcnimDcusinomnibus præceptisfuisca tantum nobispræ-» cipiat.quæ pertinent ad falutem amp;nbsp;fcelicitatem noftram, fummana præceptorum fecit,utamemus et iuuemus nos inuieem,ex fynccro corde, et perpétua bencuolcntia,et pofeit quàm fcucrifsimc, ut offen-» hones mutuas, quæ propter ingenii noftriprauitatcm etimbecillita-» tem femper incidunt, nobis inuieem ex animo condonemus, utq; al-» teralteriusiniuriam fuis bcneficiis uinccre et fubmoucre ftudeamus, ctultioncm ipfi committamus, imo oremus, ut cam lædcntibus nos remittat. Ira firmam et perpetuam uult inter nos uigere bcncuolcn-» tiam,ctomnigcncreofficiorumconfirmari. lamcumncmopofsita

Patrc coelcfti debitorum fuorum rcmifsionemorarc,nifiqui fc fub manu cius torum bumiliet, ciusq; fe pladtis pcnitus addicat, commo-* dum fane Dominus præfcripfit, in bac prccandi formula, ut remit-* tere nos fratribus, quæcunq; debere nobis uideantur, fiue officia, fiuc pœnas, co loco precationis coram Patre noftro ccelcfti profircamur, quoabcooramuSjUt remittatnobis, quae reuera debcmus ipfi fane infinita,amp; obfequia, quæ nunquam plenc præftamus, fupplicia,quæ mcremur, cum propter negleófa officia, tum propter grauifsimas contumclias, quas Maicftati cius facimus, tàm multa admittendo contra officium , quod ci debcmus.

Qiiæ débita noftra fi reéfc agnofcimus,ut nccelfe eft nos ca agno-* fcercjfi ex ucro corde ucniam eorum pctimus, non dubitabimus, quæcunq;nobis aproximis moleftcaccidunt, elfecaftigationem pa-* ternam Dei, multis modis mitiorem,quam meriti fumus, amp;nbsp;fore cti-* am cam falutari remedio nobis contra peccata,Qiiibus de caufis facile critproximisomnem offenfioncm ex animo remittcrc.Singulariigi-* tur ftudio admoncbuntpopulum Concionatorcs in hac particula, Si-cut amp;nbsp;nos rcmittimus, non elfe cam remittendi rationem, quafi pete-» remus â Deo,utita nobis peccatarcmitterct,ut nos remittimus,fed ef-feprofefsionem remifsionis,quam8lt;:nos noftris debitoribus coram Patrenoftro coeleftifacimus,ficutabipfopctimus, ut nobis remittat débita noftra, aefidicamus, Pater cœleftis rcmitte nobis débita no-* ftra,nosquidcm libcnter remittimus S^condonamus omnibus,qui nobis debcrequicquauidcri poffunt, Agnofeimus enim nihil nos ram graue à quoquam pati,quin grauiora meriti Gmus,Ideo libcnter ea fcri-mus,amp; cun(ftis,qui nos aliqua moleftia afficiut, ex animo remittimus.

Qyia uero non fatis nobis eft Dcum nobis pcccata quæ admi-* . . fimus, 8i pœnas quas illis meriti fumus rcmitterc, fed ncceftc eft no^ bis etiam cuftodiri ab co,ne Satan nos uariis tentationibus ad pec-* cata in pofterum perrrahat, fubiccit Dominus altcrum uotum depre-» candi mala. Non inducas nos in tentationcm, id eft,ne permittas Sa-» tanæ, ut nos ulla interna uel externa tentatione à fide amp;: obedientia tua abftrahat. Sed libera nos ab hocmalouctcratorcamp;infidiatorefalutis noftræ,neullainrenobispræualcat. Tentationes docebunt Eccic-» fiaftæ hoc loco innumcras effe nobis prorfus infupcrabilcs, nifi di-* uinitusadiuuemur. Nam tentatnos Satan amp;nbsp;intus amp;nbsp;extra, Suggerit cnimpraua confilia menti, amp;nbsp;ex citât in animo fœdas cupiditarcs,Ex# tra follicitat falfadoéfrina,8lt;hypocrifi uitç, Irritât adpeccädum alic-lt; nis flagitiiSjDcpellcre nititur à fidcà ftudio Dci innumeris calamita-»

tibus, Maecpcrmittendo Satanæ Dcus rentat nos ,8^ explorât,boccft, oftenditnobis,quàminfirmi adhucinfidcfimus,6iimpellit adqux-* rcndam opem fuam in Chrifto, quemadmodum fupra latins cxplica tum cftin capitedcCrucc. At Satan molitnrhifce rcntationibus ab omni fiducia in Dcum, amp;nbsp;ftudio pictatis nos ucl fcduccrc,ucl abftra-» here. Quarc femper orandum nobis, ne nos Dcus in tentationem in-* ducat,id eft,bærcrc,præcipitari,amp;: immergi illis finat,fcd nt libcrct noS à tcntatorCjUt in fidc amp;nbsp;obedientia ipfius pcrfcncrcmus,

Amcnfubicdlnm moncre debet, ut non dubitemus Dcum quX orauimus iuxta banc formam,propter Filium fuum certo præftitu-* rum,idq;utfuum rcgnum,potentiam ,amp;gloriam in nobis tucatur,8^ illuftrct. Iraq; commodumamp;illud additumeft , Quiatuumeftro gnum,amp; potentia, Si gloria in fçcula fçculorum Amen ♦ Caetera in Ca tcchifmo.

Epræhcndcnt ctiam diligenter abufum Si impictatem quæ in orationc inueda cft, Si earn prudenter cucllcrc ftudebunt. Nam hadenus multi grauifsimi abufus ir-* repferunt,quorum primus cft^cum uerbis in oratione utimur non piis, Si qtix cum facris literis non cenue-' niunc,ut cum oramus rcmiffîoncm peccatorum, propter mérita Sanquot;*

â-orum,qiiodhispoftrcmis temporibusuulgatifsimum faâumcfi, qui abufus in prima Eeelefia plané non fuit. Hue ctiam pertinet,cum caoramus,quœorarc nondebcmus,quod pluribus fitmodis,quàm quis cnumerarcpolTit. Adhos abufus corrigendos diligenter com-* mcndanda,amp; expendenda funt ilia uerba Pauli. Rom. VII hSiquidem hoc ipfum quod oraturifimus ut oportet,non nouimus,uerumiplc Spiritus intcrccdit pro nobis gcmitibqs inenarrabilibus. Nam füpß nefeimus,quid,aut quomodo orandum fit,amp; cft oratio proprium opus Spiritus fanfti, merito rcuocandus populus cft ad cas orationcs, lt;juæ in Sacris litcris funt propofitæ,quo difcat Dcum fccundum ipfiu^ uoluntatem orarc,amp;: certus fit fuam orationem probari.

»(cmJitfthßffaratignu, Sccundus in prccando abufus cft, cum ab illis a liquid pctitur,a qui bus

L72 bus peti non debebat, ut cüm Homines orant Sanólos, qui nunc cum Domino uiuunt, ut intercédant pro cis, aut ipfi eis conférant ca, qui-» bus opus habentjUtcum S.Sebaftianum orant, ut defendat aduerfus iacula amp;nbsp;ucnena, S* Anthonium aduerfus ignem facrum, S. Apob loniam contra dentium dolores, etc. ItcmcümSanóforum Statuas, atq; imagines inuocant,tanquàm ipfosSanólos,utfitabillis,qui ad certas Statuas ex uoto commcant, quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totum fere mun-»

dumoccupauitjamp;uttollatur, populus diligenter à fanófis ad Deum rcuocanduscftjHispotifsimum argumentis.

Primum,quôd nullum mandatum extat,inuocandos effeSanétos defunétos,quarcctiamnon poffumusnon circdubii,rcéfene,anfe-' eus id fiat, Dco ne gratum fit an ingratum. Quod ucrô cum dubita-’ tioncfic,exfide fieri non potcft,amp;coipfopcccatum eft. Quicquid cnim noncft exfide,pcccatumeft,utteftatur Paulus Roma. XIIII.

Secundojconftat orationcs quæ inScripturishabentur,abipfo Spi?* ritu Dciiormatas ^atqueprofeàas cfre,acideocireabflblutifsimas,no bifquc maxime imitandas. Atqui nulla in omni Scripturaextatfor-* manuiufmodi inuocationisdircéfæadDiuos,quarc nemociufmodi forma uti poterit, quia Hominum in co autoritärem Dipinæ præfc-« rat,Quorum cnim in prccando formas ufurpat, horum fcquitur ma-' gifterium, coq; magifterio Spiritus fanti anreponit. Ea ucrô grauif* fima contumciia cft Diuinæ Maieftatis. lam fi formis prccandi uti li-* beat,quas Scripturaproponit,hæ ipfc formæ doccbunt,quàm non conucniatinuocarc Diuos.

Quis cnim non Horreat diccrc ad Diuum Petrum,ucl alium quem-» piamDiuorum, Patcrnofter,qui csincoelis,quam formam orandi nobis CHi'iftus præfcripfit i Non cnim Deus cft,non Pater nofter cft. Ncqjomnino conucnircpoffct,fiucl S. Petrum,ucl alium aliquoPfal-» mo propofito uellemus inuocare. Qiii itaq; fantos inuocant, faci-* untidexHominumeommentis. Cum ergopræfcrrccommentaHo-rninum ditatis amp;nbsp;cxcmplis S piritus fanti, fine grauifsima contume-« Ha Dei nemo pofsit, omnia autem exempla orationum tradita à Spi-* ritu fan to Deum folum inuocare doccant,neq;ullum extet, quo ap-» pellcntur Diui,quiuis facile intclligit quàm indignum fit Chriftianis, quiopcmDciucris prccibus quçrcre dcbebant,uti Hoenouo inuento appellandi Diuos, quod cum do trina Si excmplis Spiritus fan tio-* mninononconuenit, neq;fcqui præfcriptum Spiritus fan ti,cùi ta-» men fumma Rcligione inhærere debebanr.

uator ïcfus Chriftus Satanæ Math. nib oppofuit, Dominum Dcum tuumadorabis,Gillum folum coles. Et Deus non uultalium media-» rorcm, quàm fuum Filium Dominum noftrum lefum Chriftum, I. Timoth. II. Vnusenim Deus,unusctiam conciliator Dei amp;ho-* minum,homo chriftus lefus, qui dédit femetipfum precium redern-» ptionis pro omnibus, Et D eus teftatur, quod uelit propter ilium cxgt; IIO. audiri,amp;uelit fie coli,Sicut de Chriftoextatteftimonium, Tu es fa-» cerdosinætcrnum. Item Math XI. Veniteadme ornnes quilabo-» ratiSjamp;oncratieftiSjamp;cgorefocillabouos. Item Ioan. XV. Q^ic-» quid petieritis Pattern in mco nomine,dabituobis. Et ad Roma. Ill-Quern propofuit Dcusreconciliatorem. Ideoenimfiduciacolloca-» tur in Chriftum, quia extat promifsio amp;nbsp;mandatum Dei dcipfo,Dc Sanftis uero nullum talehabemus uerbum,quôd Deus uelit coli illo-» rum inuocatione, ucl quod propter illos uelit exaudire. Eft igitur horribilis impictas,fiduciam debitam Chrifto transferre in Sandos, fineuerboamp;mandato Dei. Infuper hoc ctiam nomine cultus ille da-» mnatus eft,quod tantum humana opinione eft inftitutus. In hoc autem abufu damnando Concionatoresutantureamoderatione, nc imperiti homines incipiant deSandis irreuerenter fentire,uclloqui, Aliud enim eft Sandos inuocare, aliud ucncrari,authohorarc,Hono-» randi funt,non inuocandi Sc adorandi,quod tarnen uulgo fit.

Jionarfdnaorumin^it Isautcmuerushonor,amp;pia Sandorum ueneratioeft, Dcum lau-» hf fonfißat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dare, quod donis adeo præclaris cos ornaucrit, conftanti fide, uero ti-»

morCjUariis uirtutibus, quæ omnia ita populo funr proponcnda,ut de illis Sc diligenter cogitet, amp;nbsp;ca magnifaciat, SC Dcum imprimis,qui ta-» lia in Sandis opcratur,Iaudet,ciq;gratiasagar,tum ipfos ctiam SadoS prædicct,quôd tâm pic donis illis ufi fint. Hoc cnim padoamp;fidcs Chrifti in nobis confirmatur, quod nimirum D eus nobis quoque pro noftra portione Gt benefadurus,amp; cxcitatur ftudium cxcmpla iilo'' rum fcdulo imitandi. Ita uetus EccIcfia Sandos coluit, quod ex ali'' quot folcnnibus orationibus,quas Collcdas uocant,cognofccrc licet-Sic enim EccIcfia prccatur.

Deus qui hodiernam dicm Apoftoloriî tuorum Petri Sc Pauli mar-» tyrio confccraftijDa Ecclefiæ tuæ,corum in omnibus fequi præccptû, per qaos rcligiöis fumpfit exordium,per Chriftu Dominum noftrü.

IN’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lm

tiuîfatetribuiftijDapopulistuis Spiritualiiim gratiam gaudiorum,et omnium fidclium mentes dirige in uiam falutis çternæ per Chriftum Dominum noftrum.

Da nobis quçfumus Domine imitari,quod colimus, ut difeamus et mimicos diligcrc,quia eius natalitia celebramus, qui nouit etiam pro perfecutoribus orarc per Chriftum Dominum noftrum.

Da nobis quçfumus omnipotens Deus uitiorum noftrorum flam^ mas cxtinguerc,qui beato Laurentio martyri tuo tribui ft i tormento-rum fuorum incendia fuperare, per Chriftum Dominum noftrum.

Deus qui inter cætcrapotcntiæ tuæ miracula etiam in fcxu fragili uiftoriam Martyriicontulifti,concede propitius,ut cuius natalitia colimus, per eius ad te exempla gradiamur,pcr Chriftum Dominum noftrum.

Deus qui nos annua bcatæCeciliæ Martyristuatfolcnnitatclstifi-« cas,Da ut quamucneramurofficiOjCtiampiæ conuerfationis fcqua-« mur cxcmplo,per Chriftum Dominum noftrum.

Huius generis funtomnes iftiufmodi preçationcs paulo uetuftio-' rcs. In aliis,quæ in fequentibus temporibus faftæ funt,quanq admifee-» atur de meritis D iuorum, amp;nbsp;intcrcefsionibus, tarnen non inuocantur ut Domini, non appellantur, non rogantur, ut fua ipfi pro nobis Patri mérita offerant, aut nos fuis intcrcefsionibus adiuucnt, fed inuocatur, rogaturunusD eus, amp;nbsp;Pater Domini noftri lefuChrifti ,utipfedH gneturSanftorum fuorum in nobis quoq;bcncfa(ftaremuncrari,co-' rumq;pro nobis intcrccfsionem cumexcitare,tum efficaeem faccrc idque per Dominum noftrumlefumChriftum, non uirtuteSanfto-» rum.

Tcrtiusabufuseft ,cümuerbapi3E alioqui S^Chriftianæ orationis trahûturadfincmimpium amp;illcgitimum,utdumpcrorationem Do-minicam, aut uolumus fanguinem fiftere aut Lupos ar cere, ne oucs rapiant

rapiant, Sicut quidam conantur Pfal. XXXV. dctorqucrc ad uuP ncradcclinanda. Cuius generis fupcrftitioncs S^impietates innumc«» ræ exercentur clanculum ab impiis incantatpribus. Populum itaque Concionatores fingulari curamoncbunt,quamgraue fir peccatum, quanta impietas,ad talcs artes magicas incantationes uerbo Dei ab-* uti, Quiabufuspcrniciofus arq;dctcftanduscft,nonminus,quàm re-* Quärtus nbu/kforatienh lîquæ doófriuæ falfe amp;nbsp;idololatticæ.

ea-eviRimare Mm Miere nbsp;nbsp;Abufus quattus cft, cüm fiuis Ptationis peruertitur, cum homincs

tx oeereoperato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

orationumuerbacaopinionerécitant,Utnociplo recitationisopcre gratum quendam cultum Deo amp;nbsp;Sanftis præftare uclint, ciirn non ut prçftcmus co opcre officium aliquod Deo,fed utgratuitum Dei auxi^ hum,mentisobnoxiipericulis amp;:malis imploremus,aututnon mcgt; rira beneficia indigni rccipiamus, preccs ad Dcum fundendæ fint. .

Et ut pleniorc (enfu, turn propriæ miferiæ, tum diuinæ in Chrifio bonitatis,Slt;:ardcntiore opis diuinæ defyderio, preccs fundantur ,funt uerba Sacra in prccibus ufurpanda. At pridem uulgusin cumcrrogt; 1 em per infidos paftorcs induóf urn eft, ut uerba precationis Domini-* cæ, Angclicæ falutationis, Pfalmorum,amp;aliarum prccationum, certo ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numero amp;nbsp;modo rccitata,offerat Deo, D. Virgini,aliifq;Sandis,tanq

acceptum aliquod obfequium uel munus,quo fe putat præclarc de Deo amp;San(ftismcreri,peccata fua expiate,beneficia Dei fibi conci-* liare, Qui abufus prccandi non folum pugnat cum uerbo Dei,fed iudh cio rationis ctiam ineptus ridiculus cft,facilc ucró to II i poteft, fi po-* pulus de orationc inftituatur ea rationc, quam ante tradidimus.

Quintus abufus eft in orando,ncq; minore cura reprehendendus, S ma^iMceeptameffeDeo. cotrigcndus, quód tatiouc locotum, quotum aha aliis magis fanàa cxiftimant, magis commendari orationcm Dco,amp; citius exaudiri uuh go credirur,ut fipreccsfiant ad certas Statuas,autrchquias Sandogt; rum, amp;nbsp;alia loca, ad quæpcrcgrinationes religionis ergo fufeipiuntut, quæfummacontumeliaeftgratiæ Emeriti Domini nofirilcfu Chri-* ftijpcr quern folum acceptæ funt preccs noftræ apud Dcum,quo-* cu'nquc loco fiant, tit ipfc promifit, I. Ioann. X V . Quicquid pctierh tis Pattern in nomine meo, dabit uobis. Qui Si mulieri SamaritanX dicebat, Muher,credemihi,ucnithota,quando ncqueinmonte hoc, neque Hierofolymis adorabitis Pattern,Deus Spiritus eft,Si cos qui adorant cum ,in Spiritu Si ucritatc oportet adorare. Ioann. IIII. Matth. XVIII.ait. Si duo ex uobis confenferintfuper terram »dco-* mnirc,quamcunquc pcticrint,fietilhs aPatre meo, qui in cocliscft. Vbi cnim funt duo, uel tres congregati in nomine mco,ibi fum in medio

medîoeorum. Eccc Dominus hicpromittit forcutexaudiamur,fiin vigt;!amq;toco»mDeim orarionc confcntiamus, fc medium fore inter nos omnia à Pâtre nobis impetraturum, quandocunqi 8d ubicunq; in ipfius nomine con-« uencrimus amp;confenferimus. Hispromifsionibus detrahuntomnes ii,quicunq; exiftimant fc ufpiam locorum ccrtiusamp; citius exaudien-« dos propter Statuas,uelrcliquiasSandorum,uclob aliam quamuis loeiprærogatiuamexternam ♦ Vcrum eo tarnenlibentiusad templa, cwer« Eceief^samp;in S^Ioca publica precatum conuenirc dccet,amp;ad orandum rcligiofius confert, quia co ad orationem Ecclcfia conucnit,6i quia ibi miniftcrio uer bi, aliisq; Sacris cxcrcitiis, ipfoq; una nobifcum orantium coetu,ad orationem magis cxcitamur. Italocapriuata idcommodi habentad orationem faciendam ,quódin illisprccari licet animo magis arten-« to, amp;nbsp;ad Dcum plcnius fublato, Nam minus incidit in his Iocis,quod mentcmadalia,quàmquæagunturin prccibus,auocct. Hinclegimus Dominum Icfumplcrumq; inmontibus acliortisoraffc,ficut5^ nos iuCsit Parrem occlufo cubiculo orarcinfecreto. Vtenim exaudiatur oratio noftrapcr fe nullus locus quicq præalio præftat, Sed preca-tionis efficaciatota nititur Chrifti mcrito Sd interpellatione eius pro nobis, ac fide certa promifsionum Dei, in quibus animus credens me-« ritum Chrifti,amp; intcrccfsionem apprehendit.

Quód ucro ad Sepulchra Sanétorum Marry rum apud uctcrespre-« Quareueterefadsepub ceshabitæ funt,8i Sacri conuentus cclcbrati,id co fadumcft,ut ex (hras.Manirumorarint rccordationc fidci, quæ in Martyribus tam prçclarc cluxit,populus ad fimilem pictatem amp;nbsp;fidem cum à Deo fibi orandum, turn ad cam fefe excitandum magis excitarctur inflammaretur, Nam cüm locus ’pfc,tum laudes Martyrum,quæ illis in locis cumprædicationcEuan* gclii Chrifti, ufuq; Sacramentorum celebrari confucucranr,admonc-« bantamp;teftabanturuirtutes Martyrumdona fuiftegratuit» bonitatisDei,impetratacis mcrito Chrifti,effefta

Jn eis Spiritu fanfto,nobisq; ad hoc propofita, ut cadem nobis à Pâtre cælcfti petamus,8t fpe;= remus per Chriftum,ipfiq;nosad ftudium corum amplius cxcitcmus. --------

Onftat uuîgus pafsim abufuSd fupcrftitionc imagP numamp;Sraruarum grauitcr adhucdctincri. Plæriqjc-nimfctum cfficaciter prccariarbitrantur,cùm prcgt; ces fuascoram Statuis amp;Imaginibus dicunt, Indequc uarie ornarcjamp; luminibils acccnfis, fuffi tu, Sc aliis dogt; niSjtum etiam ad cas à longinquis locis ex uoto commcando,ucncrari

cas,amp;coIerefolent,Quin nonnullis uim quandam iuuandi attribuunt, non minore impietatis, SCidololatriæ furore, quàm olim etbnicos,8^ damnatos ludsosfccilTc lcgimus.Paftoresitaq;amp; Ecclcfiaftæfingula* ri ftudio in hoc incumbent,ut populum ab bac u/omniq;abugt; QüwerMî fuimaginum,àSratuarumauocent. Doccbuntitaq;primum,nullum pofle Cbriftianis ufum efle imaginum,nifi cum proponuntur imagi-* ncs,quæ Lieras amp;nbsp;taies rcs amp;nbsp;co modo exhibent, ut recordatio carum re-» rum conducat ad fidern cxcitandam,abomines prouocandos ad offp Fdifaet/ïip(rft!tiofa!ma cia pictatis. Et fl nibil aliud uitii fecum afferret, id tarnen in ufu imagigt; ^inei jeustatM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^rn indignifsimum Cbriftianis cfljquôdmcnticntcs imagines pro-»

ponuntur,quæ rcs uel plane uel ex parte confiftas, turn etiam farpe fu perftitiofas àimpiascogitationibushominum obiiciût.Quodcnim uclpinguntjUclfculpunt Anthonium cumigne ctporco, Roebum cum ulcere, quod curat Angelus, Lconbardum cum catena, im piaf-' gmenta funt, quibus mifer populus docetur petcrc ab Antbonio do-» no porcorum præfidium contra ignem Sacrum, à Rocbo remedium contra peftem fuis item donis ctcultu, Auerfioncm ucl folutioncm uiucLiloruma Leonhardo . Talibusuero falIacibusimaginibus,qu3C manifeftam impietatcm,et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuggerunt,et confirmant,tcni-

pla ubiq; plena funt. Qyæ impia Simulacbra,dum nullo fane locofcr-» h à Cbriftianis debebant, perfpicuum eft, q indignum fit, ea confpici in templis, ubifolus Deus in ebriftoprædicandus, et adorandus eft, idq; in Spiritu,ct ueritate,L ibri qui falfa et impia dogmata continent, è manibus populi cbriftiani cripiuntur, et merito ,aucrtenda cnim eft omnis fcandali occafio. Quæ igitur diuinæ Maieftatis contumelia,in lociseiusnominietcultui confccratis,tammanifcftçdoârinam im-» {gt;ietatis proponcrc in Simulacbris, et imaginibusf præfcrtim cilm uc-» int imagines effe Biblia laicorum.

Peccatur prætcrea amp;nbsp;il Io abufu imaginum amp;nbsp;Sraruarum,quod Simu-lachra Dmorum fculpuntur amp;nbsp;f nguntur babitu,cuItu ad fæculi lafei uiam

rsr imâginvm uiampompamq; confiólo, à qua certè uanitate amp;nbsp;luxuria Sanfti ma-» gnopercabhorrcrunt. Hac igiturmenclacitateimaginum,amp; ftatua-»/ rum,non folum exemplamoderationis amp;nbsp;humilitatis, quæ in fanótis fuerunt in omniuita , amp;nbsp;ufu rerum præfentis fæculijobfcurantur, fed contraria uitia commcndantur. Quæ enim cernuntur ipfis Sanélis iam in cœlouiuentibus,tanquàmornamcntaadfingi,fibi quoq;expc renda homines colligunt. Quantopere enim in imitation cm pro uocent flagitiorum piduræ, quæ flagitia cum aliqua commcnda-» tione repræfcntant, etiam Comicus agnouit, cum introducit adole-» fcentem prædicantem fe animatum ad ftuprum fuifle contcmplatio-» netabulæ,inquapidum erat ftuprumlouis,indeq; collegifle. Ego homuncio hoc non facerem/

Deinde Paftorcs EccleCiaUx pariftudiodedoccrepopulum de bent adorationem ftatuarum amp;imaginum,ncantcillas procumbanc uel genua fleftant. Id enim Scriptura adorare uocat feuerifsime prohiber, cum alias plurimis in locis, turn ipfo etiam Decalogo,amp; ad-» iunftacomminationeultionisin tertiam acquarram generationcm. Ira enim præcipit, Exodi x X. Nc facias tibi fculptile, ncq; omnem fi.« militudinem,ncqj rcrum cœleftium,neq; terrcftrium,ne^; carum, quæfub terra inaquisfunt, non adorabis ea, (id eft,nonprofterncs teilliSjUclgenuafledes)ncq; coles ca . Nam ego Dominus Deus fuus,Dcus Zclotesfum,animaduertcnsin iniquitatem patriiminfi liis, in tertiam amp;nbsp;quartam gcnerationcm.

Doccbuntigituramp;admonebunt Ecclefiaftæpopulum fummo ftu dio, faccrc aperte contra hoc Dei præceptum, Primüm omnes cos, qui fc ante imagines amp;nbsp;ftatuas profternunt, genua fleftun t, caput in^ clinant,uclaperiunt,manusS(oculosprccandimodo ad illas tollunr» Deinde amp;nbsp;cos,qui illas ueftiunt, amp;nbsp;ornant, qui eis fuffitum faciuntjlu-* mina accendunt, offcrunt, 8( donaria fufpendunt, Hymnos can-» tant, fimilcsq; honores^Si cultus exhibent, qui uni Deo debentur, cum fcilicet exhibentur ftudio quærendi opcm Dei arcanam. Etc-» nim Si Principibus,amp;honoratisuirisfui honores amp;nbsp;adorationes de-» bentur . Sic enim interpres Scripturarum reddit uerbum fuppli-» carCjSed his fignaifta beneuolcntiæ et reuerentiæ exhibenda funr, animoMaicftatcm oei in illisrefpicientc,et uenerante,Deiq; opem, non illorum, fed ncq; tantum ab illis , fed per illos , et iuxta ucr-» bum Dei, quærentc . idola uero, ut nihil fentiunt, nec ullius ope ris diuiniinftrumentafunt,ad quod fua uoluntatc et opera miniftra

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K rent.

rent,nullum Deusprorfushonorem impendi eisuoluit. A' quaido lolatria amp;nbsp;Apoftolus dchortatur, cijm fcribit Corinthiis. Neq; fi-' mulachrorum fitis cultores, ficut quidam illorum . Itcmfugiteafh mulachrorumcultu.I. Corinth.X.Etl.Ioan. V.Filioli, caueteuo-» bisàfimulachris.

Porró qui arcanamaliquam uirtutcm Dei diuorum fimulachris attribuunt ( ut uulgo hominesillisfimulachris attribuunt, adquscS^ uoto , libero ftudio commeare folent) hi fibi fingunt ex firnula« chrisDeoSjamp;crafsifsimamillam impietatemadmittunt,quam Deus pafsimin Scripturis,amp;fccundoetiam capitc decalogi damnat,quo ue ruit habere amp;nbsp;colere Deos aliènes , propter quam etiam populum fuum ludaicum Gentes alias,olim poft grauiflimas Prophetarum minas,extrcmis calamitatibusadfecit, ^crudeliflimeexterminauite terrapromifsioniSjamp;bcnignitatisfuæ. In hac impietatc hærentamp;ii, qui preccs fuas ideouerfi amp;nbsp;fupplicesadftatuas Si imagines faciunt, quod confidunt eas fic fore cfficaciores■

Ab his igiturtam execrandis,Sicxitialibus fupcrftitionibus,impiis cultibus,8iidololatriis,quæ pridemperomnes Chriftiani nominis populos horrendum inmodumregnarunt, Paftores,SiEcclcfiaftæ reuocare,dehortari acdeterrcrc fuos ftudcbunt,quanto potcrunt ftu dio, fubindc commemorando Si explicandoillis, quas,Siquamhor rendas pœnas Deus iis, qui hoc idololatriæ fcclcre fe implicuiftcnt, in Lege, Si Prophccis fuis.minatus eft. Si intulit.

Admonerequoq; diligenterpopulum Ecclefiaftædebcnt,de perp culo impietatis,quod cum ufu imaginum femper coniunftum eft, pracfertim earumimaginum.quibusrcprçfcntantur res, Sihomines, habentesaliquam commendationem Sanftimoniæ. Mire cnim pro-» penfum eft hominum ingenium ad idoloIatriam,Qiiare fufpeftum nobis ehe debet, tantum ftudium imagines Si ftatuas parandi,Si tem plis inferendi, quod etiam fi ornatus tantum caufa fiat,Si animos con tcmplantium cas ad pias cogicationcs prouocandi, tarnen fumptus nonexigui ,quiinfumuntur inhuiufmodi imagines Si ftatuas, quae nihil fcntiunt.Si opera hominum funt,detrahunturuiuis imaginibus membris Chrifti, quæ figmenta Dci funt. Præterca non deeft grauis occafioipfius abufus,quocircaDiuus Epiphanius, cuius Epiftolam Diuus Hieronymus fuis feriptis aduerfusIoannemEpifcopumHic^ rofolymitanumaddidir,ficteftatuseft,Habere in templis imagines, iudilt;«

iuJicarûcrcîigîonî noftræ,amp; authoritati S cripturarum aduerfari, Idq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Adhortabuntur itaq; populum Eccicfiaftæ, ut potius facra Biblia parct,quod multo minoris poterit, quàm’imagines, a diligenter iautriottieHunesdtrtt légat,atq; ex crcationc return omnium,ex mirabili gubernatione Dei, indcab initio conferuatione 5^ proteftionepiorum,Suppliciisimpio-' rum,quæinBibliisproponuntur,difcat agnofcere,admirari,recorda ri,5d colere DiuinamMaieftatem, potius quàm inftatuis. Turn ut în Sacris cœtibus frequens adfit, traftationem uerbi Dei religiofe audiatjSacramenta picpcrcipiat,amp;prccibus fideliter incumbattHæc cnim Deus ipfe nobis in hoc propofuit, ut per ea cognitioncm, amo-» rem Si ftudium ipfius innobisparcmus,confcruemus,Siaugcamus. Quapropter dum his inftrumentis religionis rite utimur,ccrti fumus adefle incrementutn Spiritusfandi,amp;pcriculum abeflefuperftitiogt; niSjCum in ufu imaginum, ut inuento hominû,periculum non défit,Si cis Spiriciis fandus adclTc non poflit. Quantumlibct cnim ornetur ücrbis,8ipingatur ftudium collocandi imagines in templis»Si admoni lio facrarum rcrum,quam his imaginibus tnbuunt,tarnen negari non poteft,hocquicquid de imaginibus Si ftatuisintcmplisproponendis affcrripotcft,commcntum hominumcfre,quodadco uerboDeinon nititur,ut Deus ueteri populo ufu tali imaginum interdixerit, Si San-^i patres in nouo populo cum non tulcrint, quod ex fado Si feripto D. Epiphanii,cuius fupra mcminimus,clarè patet.

ProindcConcionatorcsftudiofc populum doccbunt,8iadmonc-» bunt, nunc tempus cHc, ut Dcum adoremus Si colamus in Spiritu Si ucritatc, Si ad excitandam hanc adorationcm,Si hunc cultum,pic uta-» mur iis inftrumcntis,quæ ipfe nobis tradidir, piaIcdionc Si auditionc Sacrarum Scripturarum,Si fermonum,quibus illç ucl publicc,ucl pri-» Uatim cxplicantur,religio fo ufu Sacrametorum, affiduitatc Sacrarum prccum,tumetiampia confyderationc,8i contcmplationc operum Dei,Si iudiciorum,quæ perpetuo in oculos, inmanus, in animum in.* currunt,8i quibusfcmpcrfruimur.Dcquaanimi noftriinDcumex.* citationCjSiinccnfionc ftudii'ad cundapietatis officia,paulo ante, in explicatione fecundi præccpti didum cft.

AddentSi illud circa hunclocum,Si dudiofc animispopuli infi gent pii Paftores Si Dodores Ecclcfiarum, quiequid nobis Deus ex

' DE rs V tcrnarum facultatum largitus cft, id cffe infumcndum in uiuas Dci imagines,proximos noftros,membra Chrifti,ut Chriftum in his ci-* bcmus,potcmus,ucftiamus,hofpitio excipiamus,curcmus ægrotum, confolcmur nbsp;nbsp;iuuemus uinérum. Non diipcrdamusinparandis,or-*

nandiSjUeftiendiSjhonorandis imaginibus,amp; ftatuis,quibus nihil uitæ eft, nihil fenfuum, lignis, lapidibus, metalIiSjinanibus operibus ma-» nuum noftrarum,in res, quæ Deo abominationi funt, quod toties te-» ftarurin Prophctis fuis . Quiinextrcmo iudicio,cum teftabiturfp bi amp;præftitum,amp;non præftirum, quicquid officii fratribus fuis mi-» nimis, qui nobifcum uixerunt, ucl præftitimus,ucl non pKœftitimus, indubic horribiliter appellabit cos,qui neglcftis in ægcftate, penuria amp;aerumna membris ipfius,uiuis imaginibus, bona non fua,fcd ipfius, profudcrunt in ftatuasSC imagines, quæhuiufmodifcnfumbcnefp ciorum nullum habent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ethunc crgoprccandiabufumad imagines 8^ftatuas, amp;e3Etcros, quos notauimusomnes,extirpate funditusex animis populiChri-* fti.Paftorcs amp;EccIcfiaftæ maximopcrc curabunt,Pugnant enim con tra prima Decalogi capita, Et traderc, explicate ,amp;infigere femper ea ftudebunt , ex quibus religionem omnem pie amp;nbsp;efficaciter orandi Deum populus condifcat, ci falutari pietatis cxcrcitio rede adfue-* fcaf,amp; inhæreatfedulô , Vt quicquid ci mali ucl accidat,uel impcn-* dcat,quicquid dcfydcrct 8lt;requirat boni,moxamp;rcfta femper confu-» giat ad Pattern cœleftcm, per unicum Mcdiatorem noftrumChri-» ftum,5^hunc unum inuocct in nomine Filii fui, certaamp;filialifiducia crga charitatem cius plufquam paternam, folido ctiam timorc, reue-» rcntia,amp;mentis follicita fupplicationc crgaMaicftatcmcius. Atq;, utaturadtalcm inuocationem, amp;nbsp;prccationcm cxcitandam, inccndendam,8dfoucndam,fumma rcligionc iis inftru-» mentis ct organis, quæ Deus ipfc in hoc nobis

ptæfcripfit,amp;commcndauit,Sacris conuenti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Ct pia omnium donorum, ope-» rum, amp;nbsp;iudiciorum cius con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Acrælitcræieiunium nobis proponunt tanquampro' ad caufida-lt; num yrcfbiterum £fjß^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitm trcfPiterum

prium quoadampraeparamentum, ctuiamquandam ssjeieimijspri/cemm, HR' .' ad orationem manis grauem amp;nbsp;feriamprorcmifsionc EfojHÄ'nEiwn^ciix ‘1^®**! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r- 1 nbsp;nbsp;• -r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Apo/toljci; hfem.

pcccatorum, pro fingulari mifericordia, Si grana Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

amp; aliisfingularibus beneficiis amp;nbsp;donis. Qncmadmo- ZXXXS dum Niniuitæ fupplicabant Deo cum ieiunio fcucrifsimo, pro remif- deo praetptum ejji lei«. lione pcccatorum Si pro condonatione pœnæ,quam Deus eis annun „o^porte^tieimare. ciaucrat.Ionæ.IIbTaleetiam ieiuniumfuirquod Deus populo Ifraeli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oporteat pr^e

,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. pto Domini. uel Apoflalo

tico X.dic mcnlis V11, mandaucrat, qui dies expiationis crat,quo uni-' ramnSitmemo deßmtim.

Taleiciuniumpræcepit etiam Deus loelis II. Cum populus diffi^ cultatc annonaCjS: graui bcllo propter peccata diuinitus punirctur. Conuertiminijinquit, ad me in toto corde ueftró,cum iciunio, fletu. Si planäu.lrem code loco,Canite tuba in Sion ,fanftificate iciuniû Sic, Talcctiaml.Samulielis Vil. deferibitur. Etconuencruntin Maf-« pliath,hauferunrq;aquam,8i effuderuntin confpeôlu Domini, Si iciu nauerunt in die i 1 la,atq; dixerunt ibi ,Pcccauimus Domino. Item Da-« uidisinmorbofilii,qucm primübabuitcx Batbfeba *Percuflitquoq; Dominusparuulum,qucpcperit uxor Vriæ Dauid, S^defperatus eft, deprccatusq; eft Dauid Dominum pro paruulo,amp;iciunauit Dauidici» * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;».

iunio, Si ingreffus feorfum iacuit fuper terram. Item Achab cum ipfi Heliasuindiftam diuinam propter iniuftamnecem Nabotbannun-' ciafTet l.Regumxxi. Talc fuit Si triduanum illud Pauli ieiunium,cum eu Dominus prope Damafeû conuertiftet, 8lt;ademiftetuifum Alt;ft ix.

leiuniumucro cumoratione pro fingularibencficioS^auxilio Dei conimiiumam coniundum erat,quod inftituit lofaphat cum Moabitæ amp;nbsp;Ammoni--tæ aduerfus ipfum copias maximas cduxiflent.Similc fuit Efdræ, cum reditum in ludæam pararet,Et illud, quod fuo populo indixit Hefter, cum Regem pro falute populi ucllct interpellare Tale etiam,quod fi-gt; biindixerat Ecclcfia Sanftorum Antiochiæ,cumimpofitismanibus dimiflura cflet Paulum Barnabam,ad Euangelium prædicandû Gen tibus A ft xiii .Tale etiam iciunium fuit, quod iidem bi duo Apoftoli cclcbrarunt,cum in Ecclcfiis Afiaticis,quas Chrifto lucrifcccrant,con ftituer c uellcnt pref by teros. Aft.xiiii

Quod ucro ad omnem grauiorcm,amp;attcntiorcmorationem fcrMgt; per adiungendum iciunium fit,fatis docer,quod de coniugibus fcribit « ♦comjb.7. £),pgy]uSj Vxori uir debitam bcneuolentiam reddat,fimiliter Si uxor uiro,ne fraudetis uos inuicem, nifi fi quid ex confenfu pro tempore, ut uacctis ieiunio, et orationi.

Hæc Si alia fimiliaS.Scripturæteftimonia de ieiunio diligenter obgt; feruabût Concionatores,amp; populum ex eis fi dcli ter docebunt.Primû, iciunium cflc propriam quandam rationem, ac partem quandam an«* Quanamuerakiummm xiæamp;fctiæ orationisadDcum, quemadmodumcitata loca8lt;fimilia MurafcurntiOf teftantur,non autcm cfle opus per fc gratum Deo, uel falutarc nobis.

Secundo,illud ctiam diligenter monebunt, ieiunium ficut Si oratio ncm,nifi ex ucra fide,Si ex folida pœnitentia de peccatis fufeipiatur, Si obferuetur ,non modo non efle rem acceptam Deo, fed plane abomi.« nandam,ut fiexinftituto Siconfuetudinehominum,ucletiamadogt; flcntationcm ieiunctur,quod Chriftus Dominus notauit Mattli. V r, Obfcurat faciès fuas,quo pcrfpicuum fit liominibus ipfos ieiunare^V e rum Si gratum Deo ieiunium fufeipi debet ultro,Si ex animo qui fen-quot; tiat molem peccatorum in confcientia,iram,8i uindiôtam D ci de pcc.» catis fuis expauefeat, qui impellatur inde ad quærcndam Si oran-« dam peccatorum ucniam fummo ftudio, uel qui cupiat fe adorangt; da D ci beneficia rcligiofius expedite, Si quodâmôdo fanélificarc.

Quarc femper illud populo diligenter inculcandum crit, cum de ic iunio agetur,quod eft loelis Il.Conuertiminiad mc,inquit Dominus ex toto cordc ucftro.cum ieiunio Sic. Vt difeant homines nullum ieiu nium placcrc D co,nifi quod oritur ex uera pœnitentia. Si uiuo dolore de pcccatiSjSi uera cöuerfione ad Domini mifcricordiam, apud quem fingulari Si ardenti ftudio remiftio peccatorum quæratur.

TertiOjCxIociscitatisSifimilibus docebunt Concionatorcs, non ef (e ieiunium tantum abftincntiamà cibo Sipotu, fed requitiprœterea, cum iciuniû pars quædam efte debeat follicitæ orationis pro remiffio-' ne peccatorum Si gratia Dei, ut in diebus ieiuniorum ab omnibus nos uoluptatibus,8inegotiis huius uitæ prorfum fubducamus,ct toti ora.« tioni uaccmusjcum magna,Si ex corde proficifeente totius uitæ humi Iitate,Si corporis caftigatione.Vnde erat quod Dominus in locleprae cepit Sanftificare ieiunium, uocarc cœtum,côgrcgarefencs,fponfum Si 0gt;onfam,omncs habitatorcs terræ in domum Dci ,Si clamarc ad Do minum.Iubct adduci ctiam infantes Si laiftantes, ut horum confpeftu Si mifericordia excitarentur ad maiorcm pœnitentiam peccatorum, Si ardentiorem orationem pro ucnia.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine

Hinc cft,quod ludæos Dcus Efa.L VIII. ram grauiter arguat,quia in dicbusieiuniorum negotiorum fuorûrationemhaberent,amp;repofcc-’ rent crédita, atque teftatur fe auerfari ipforum ieiunia,neq; effe ea,quæ ipfepræcepiflTet. Quo loco illud diligenter confydcrandum,quod ea de caufa eorum orationes non exaudierit,neq; ieiunia acceptarit,quôd diebus ieiuniorum fua profequerentur ftudia, Ecce,inquit,in ieiuniis ueftrisinucnituruoluntasucftra. Quapropterconuenit.ut iis diebus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferUiHeui.

quibus leiunia indicra lunt, populus ca nora, qua ad bacram Conciogt; ncm,à communes preccs conuenitur,ab omnibus aliis operibus,ànc.' gotiis prorfus abftineat,totusq; uacet audiendo uerbo D ei amp;nbsp;orationi. Habet enirn hæc communis Ecclefiæ oratio amplifsimam promifsio-» nempropofitam,MattIi.XVni. Quod fi duo ex uobis confenferint fupcrtcrram de omnire,quamcumq; pctierint,fiet illis à Pâtre meo, quiincœliscft.Conueniendumigitur adcamcft,amp;iraci incumbent dum, ut nihil aliud agatur,mcnsq; et animus huic uni rei totus inten-' tus fit.

Inpriuatistamcniciuniis,inquibustota Ecclcfiaaduerbum Dci,amp; corporjf idWttn «on orationem non conuocatur,laborcs corporis honefti et moderatini.» »«pedire iuwm. hilimpediuntieiunium,utncq;orationem. Valet enim amp;nbsp;labor ipfe adcaftigandumcorpus,amp;animumà uanitatc fçculi abftrahendum,8d ad orationem cxcitandum, tum etiam ad fubueniendum egentibus» Q^amqautem quolibet tempore in hoc corporis labor fufeipiendus fit,ut fit unde inopia fratrum fublcuari pofsit,hoc tarnen co temporc maxime faciendum,quomifericordiam SébenignitatemDci fingulari ftudio imploramus,tum maxime ualeat illud Pauli. Qiii furatus eft ne furctur amplius, fed potius manibus laborer,ut pofsitegenrifuc-' currere. At ieiunium illud ex anxio fludio placandi amp;nbsp;orandi Deum fufccptum,cuius aliquot exempla ex Scripturis antea rccitauimus,hoj minem ab omni alia cura Erebus abflrafturnjotumprecibus amp;nbsp;cæte-* ris aftionibus religionis addicit, Quemadmodumeft uiderein Da-» uidisieiunio,quodægrotante filio,quemex Bathfcba genuerat,fibi indixerat,tantum in puluere iaccbat,lamentabatur,ct Domini cle-« mentiam precibus pulfabat. Idem faciebatSi Paulus in ienunioillo triduano,ciimDominus eum ad fe conuertiffet.

Quarto,docebut Paftores 8i illud ftudiofc, ad ieiunium pium largas cicemofynas addendas cfle,omnia iniqua onera proximis remittenda S« eieonoji««. amp;fubueniendum egentibus liberaliter. Ita enim dicitDominusEfa. lyiii. An ne hoc effet ieiunium quod eleg i, per ÿc affligere hominem.

animam fuam,contorqucrc quafi circulum caput fuum,amp;faccum amp;nbsp;ci' nerem ftcrnerc Nunquid iftud uocabis ieiunium SCdiem acccptabi-* 1cm Dominoî’ Nonne hoc eftmagis ieiunium quod elegitDomP nus DifTolue impias obligationcs, amp;nbsp;rcmitte ufuras inique premen-» res,mitte liberos qui inopiafraâi funt,omnequc debitorura onus diP Tumpe, frange efurienti panem tuum, Legenos uagosq; induc in do-» mum tuam, Cum uideris nudum operi cum etc.

ftiana, néque Deo accepta, quàmtumuis feuera aîioqui abftincntia in eis fcructur,amp; acris corporis caftigatio adhibeatur,finon ii quiiciu-» nantjfc à pcccatis ad Dominum toto corde conuertant,acdepofitis curisomnibus,acnegociis huius uitæ,totiuacentorationi S^aliiscx-' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creitiis religionis, turn in paupercs præcipuam benignitatem exerce-'

QkoJ leiunatîJa compara za i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pm cÆ,m cro. • ^arc docucrunt^ut hi qui leiunnspie uacarc uclint,quicquid ic^ sari atbtrf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iunando comparferint, id omne in pauperes erogarent. Quod amp;

quifsimum,amp;ex ipfa natura pictatis fumptum,ut uidclicct fideles, dumfingulariftudioDci mifericordiam implorant, amp;nbsp;beneficentiam cius expctunt,ipfi quoq; turn præcipuè mifcricordes amp;nbsp;bcncficos erga egentes proximos feexhibeant.Talibuscnimuiôfimis placcturDeo, Hcbr. Xlir.

Ex hac Diuina doôlrina de ieiunio Chriftiano,Concilium Cabilo-» nenfc ftatuit requiri ad ucrumiciunium,ut ieiunantcs ad orationes uegt; fpertinas adcirent,quibus pcradis,amp; cclcbrata communionc,amp;diftrp buta eleemofyna cibumeapiant gt;nbsp;Veteres enim Euchariftiæ fand« communioncm in diebus ieiuniorum aduefperam cclebrarunt.Scd hæc de ieiunio publico fint diâa. Duplex enimhabcnt Chriftiani ieiunium, Priuatum,quodfibiquilibct,aut fuæ tantum familiæindp cit,Et publicum atq; commune,quodà moderatoribus Rcipub. ucl Ecclcfiæ præpofitis,toti Ecclefiæ indicitur, propter communem alp quam et fingularcmnccefsitatem,quæ omnes premat.

Cûm Dauidfuumpeccatum deploraret,atqdclaboranti filioreih'* tuifanitatemorarcr,priuatum ieiunium cclcbrauit. Priuatumfuit ic-» iunium Cornclii^ cuius meminit Lucas Aôlo. X. Item Prophetilfae. Publicum autem ieiunium erat ieiunium Niniuitarum, Hefter, lo-» faphat,etmultorumaliorum,quodetloclis II. rcquiritur,ctannuuni ieiunium in die Expiationis indift um Leuit. xxiii.

cîefia,cîupîiciacelebrarunt, Quæclam annua ccrtisac flatis tempo-« ribus conftituta, Quædam non ccrra,fcd quæ pro incident! nccefsita tcfufcipicbantjUtcflentadorationcmcxpeclitiorcs. Illius generis eft fUtuta, Qwcsdiini non. ieiunium Qyadragefimalc,8ialiaper annum certis diebus recurrentia, quaehumanistraditionibus numéro quidem quotidiè cumulata funr, leddepia abftinentia amp;ReIigiofoprecandi Deum Studio plurimum detraftum. Inftitutum cnim ueteris Ecclefiæ iam olim miris modis deprauatumeft. PrifeienimEpifeopifuosqmdcmdiligenter adieiu-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coborgt;

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttiti tantum juitt,nonm'

nium cohortati luntjcd conîcientias reliquerunt libéras, neq; damna-« mï mandaruKtaut cof^e runt eos,quiieiunareautnollent,aut non poffent. SicutSi Paulus ad »■««“«* ieiunium tatnû hortatur,amp; D ominus ipfe nullu præccptum bac de re impofuit,fed docuit tantum,quomodo obferuandum fit in gratiam fei licet Partis, non hominum. In bac adbortationis moderatione Si li-« bertatc Cbriftiana, multi pie amp;nbsp;uerc iciunabunt,Nunc cii m indican-« turffriffifsimèiciuni3,nibil autparumieiunii feruatur, imo maxima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

parspopulinefcitquid fituerum ieiunium. Etfiquiieiunant,amp; cor-* pus caftigantjfaciunt id manifefta ciim impietate Si contumelia gratiç diuinæ,quandoquidcm co opéré fatisfacerc pro pcccatis fuis,amp; promc-rcri abquid uolunt. Ad bæc damnarunt Patres aperte cos,qui follici-* timagiseffent deciborumdeled:q,quàmdenera abftinentiaamp;cafii-« gationc corporis. Quin Si cos rcprebcnderunt,qui quàmuis fe afflige-« rent abftinentia, nibil tarnen aliud q ipfam abftinentiam iciunando fpeffabanc ucl præftabant. Hoc enim fine omninô ieiunandum eft, lit ad orandum Deum fimus cxpcditiores,attentiorcs,8^ardcntiores.

Nuncieiuniumaliudnibilexiftimatur,quàm abffinentiaà carnibus quadrupcdum,amp;auium,ouis, Nampifeibus amp;: aliis cibis lautius atq; cxquifitius gulç feruitur diebus iciuniorum,quàm aliis,Slt; tantum pran dio adiicitur.quàntum adiuftamccenamfatis effet. Deinde ut pro ue-« teri confuetudinc uideantur poft uefpertinas prcccs cibum fumerc, caspreces,quæprorationc nominisfub uefperum fieri debebant, ba-» bent ante Meridiem. Hoc quid aliud eft, quam irrilio Sicontumclia lt;IiuinæMaieftatis ta qua magna diligentia debortari concionatorcs, 8^ ad ueramieiunandirationem, quam expofuimus, homines reuoca-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

redebebuntiSeddeipfarationeindicendiSiobferuandiiciuniapubli-» fuahnm* ca,fuo tempore ftatuemus,eam adbibituri modcrationcm,quam con-* fidimus noftris bominibus profuturam ad pietatis ftudia fouenda, amp;amplificanda,itautomniumEcclcfiafticarumordinationum finis ctfcopusbiccffcdcbetjUtpictatict conferuandæ ctpromouendæin.» fermant.

Qjarc quoties occafio crit traólandi deiciunio,fiuccxScripturis quæ cxponcndç cruntjiuc cx tcmporc iciunüs conftituto,fiue cx aliis accidcntibus,Concionatorcspopulum diligenter monebunt de im-* picrate amp;nbsp;abiifibus iciuniorum,eosq; corrigerc ftudebunt* Primum Si. iïüiuibr««, nbsp;nbsp;nbsp;ante omnia,nc exiftimet quisq ideo ieiunandum fibi elfe, ut co opcre

aliquida Deopromcreatur,nciïc perfuafum babcat probariDco ub lumquantumuisdurum iciunium,fiillud non fit fufeeptum cx uera pcccatorum pœnitentia Si dolore,Si certa fiducia mifcricordiæ Dei propter Dominum noftrum Icfum Cliriftum cxorandç,hoccft,cum conucrlîonc ad Deumex toto corde. Deinde ut fie inftituatur Si obgt; feructur iciunium,utfcruiat ucræSipiæhumiliationi, caftigationiSi fanftifiçationi corporis, quo Spiritus ad orationem. Si alia pictatis cxgt; creitia fit expeditior. Hoc demum pium Si gratum Dco iciunium cft,adquod homines fedulo Prædicatoresuerbi hortari debent.

itiiattM ifui ssâif [it, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptimis autem auocabunt populum Concionatorcs ab ea impie-»

rate,qua quidam Sanftisiciunant,autcximpofita,utuocant,fatisfa-’ dionc,aut propriauoluntate,ut co officio à Sandis ipfis certa benefi-» ciaobtincant,aut intcrccfsionem eorum apud Deum pro certis bene-* ficiisimpetrent. Nam,utantcaoftcndimus.Chriftianum iciunium preparatio quædam eft ueræ Si fidclis orationisad Deum per Chri-» ftum Dominum noftrum, non opus, quo per fcDeus colatur,mul-» to minus quo Sandi demerendi fint. Iciunio enim humiliamus nos, Sirogamus remifsionem pcccatorum,atq; fandum Spiritum,quo quç grata ©cofuntfaciamus,qu3Etarnenipfa per Chriftum tantum grati func,non noftro mcrito,quiafolus Dcus,nonSandi,inuocandusSicogt; Icndusànobiscft.

ongtnrr t» LwiWrtflii fgt;omili4 lo-Mp. IS. le* ittfM 4 null’s nnibitf.nl*. flme 4 nulls Jermoitihf, rmtintaiMluco^tatio' Bibxs. Noli cantingere pa nrs furtiuof pcmtrj'it do Arin«, non eoHcupifcas fallacts Pbilojbpbiitri tos,gMittau(ritate feiii innt.tnlf ieinniumDfo fUctt Atbanap:if denir ^mitdte, Non enim gut tantum ah edulijiieiunat, illepritÆitf uirtutem./êi

abdinctab omni nti^ loopere bwf impW«{lt; ieiiinùuR.

Et quia ucra ratio iciunandi tantopcrê deprauata eft,Si omnis luxus in cibo Si potu tantopcrê crcucrit, ut multi diebus iciuniorum admo-» dum feucritcr abftincant à cibo,aliquando ctiam à potu,ut non nifia-» qua utantur, qui poftridic ftatim,Si in ipfis fcftis Sandorum,ad qux fc iciunio preparaucrant,non ucrcantur ad cbrictatcm ufq; potarc,ct turgt; pitcruiucrc,Concionatorcs,idquod S. Patresfccerunt, maxime ur^ gebunt abftinentiam à peccatis,etab omni luxu et uoluptatibus carnalibus,atqj hortabuntur admodeftiamet uirætem-» pcrantiam,quod ctiam Apoftolos Icgimus fcciftc.

crificium, per quod gratiam, falutem,5^ omnia bene- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«quot;mS

Prophets amp;nbsp;Apoftoli, potifsimum uero déclarât,do ^flamur'de unica^bir^ cct,amp;: conteftaturid Epiftolaad Hcbrços,â quarto capite in decimuni ufqu’e.

ceptum Sacrificium per fidcm in lau-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tearwrn inflautionum.

dcmS^gloriamnominiscius, Adquod offettJam giiiàfîtuerum facrificium Dei, quic iuflißiniuc rltuc coIeitJ!, nos hortatur D Paulus Roma. XII.

cum incjuiC, Obfecro uosfratres per ^^cff,Nottergoutiturhûomnibia,^iMtemplûal^f'j; jMibufinferuntnr,

J' FA ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idlicet ftcitt corporalibuc corporale, (îcutiit; incorporalilw incarpofitlc lit'

milericordiam J_/ei,Ut præbeatis cor-* crißciumneceJJariumefl'.Ulislt;]ueeïnufumtribuit hominiDeHr,ipfenon imH' pora ueftra, IlOC cft, UOS ipfos amp;nbsp;totam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftatcipßui,Noniniii^ettemplo,ciiiiir domiciti'

* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n K /X- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ‘lt;gt;»tgt;»lt;»dKce/b,gt;tonincliM ßmulachro,aitie/ls^oculic etmeitte incontprc'

Ultam ucitram,noltiam umcntcm,oan henßbilis,uanindigetterrenislmtt!nibus,^uißolemcumcateriialtrifinu/uni /1-am nrreotam DeO , rationalem cub f’»'quot;'«'!’«’potHgt;tlt;iccendfre. Quid gt;£''turab hamine dejiderat Deiis,H!pcHl' cram,acccj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum mentis,^uieftpuruc et fan^usr Nam illa^uaautdifftisfiunt.auteX'

tum ueftrum,ctneaccommoactis UOS trabomtnemßmt, hoc facrificium uerumnon efb.nec cjuodexarca.JedguoJ adfisuramfæculi huius ,fcd transfor-* profertur,nonquodmanu.fed^uod mentelibatur,hacacceptabil:s-auugu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ilt;ii‘quot;”deft,i]u4mdefeipJoatiimusimmolat.Nam (]uid hofha.riiiidtbiira,

memini perrenouationcmmentisue-* lt;]«gt;dMcffff,gilt;iJ4HrHm,(5Kidrtr^tnfHm,^M(dprecior(i4pidffcon/etilt;«t. Cico' ftræ.utprobetisquæ fituoluntas Bei, quod bonum eft, acceptumq; amp;. perfe^ äum.

Sic gloriatur perChriftum lefumcap. X V.adminiftraflcfcEuaii gelium DeijUC fieretoblatio gentiumacccptabilisfandificata perSpi-ritum fanftum. Huiufmodi facrificium eftamp; illud,dcquoPfal. LI. spînfw canit. Sacrificium Deo Spiritus contrirus,amp;corhumiliatum,perue-’ «-'fj amp;bumii:attcordis ram fcilicet agnitionem peccati Si poenitentiam. Nam qui per Euan- “ gelium ucre Chriftum agnouerunt.S^per Chriftum Deo fe totos de-uoucrcjii circumuenti à Satana,amp;:à cupiditatibus fuis ita uidi,utin peccara grauiora labantur,amp; cum propter peccata pcenasDcodant,amp; uariis affliftionibus exercentur, offerunt Deo in prccibus,quibus gra-tiam orant,corpŒnitentiadelidorumpcrculfum,mctu diuini iudicii taäum,amp; Spiritum humiliatum,atq; confraflum.Hos cum Deus rur-fus confolatur^confcientiameorum erigit,8i libérât cundis periculis amp;affliótio-*

afflidionibus,gratiâs agunt Dco,celcbrant cum,offcrunt^ facrifici-' umlaudisjfrudumlabiorumconfitentiumnominîcius, Hcbr. XIII* Qiiemadmodum Pfal. C VIL teftatur,commcmoratis prçcipuisperp culis amp;nbsp;calamitatibus, quib’ D eus homines caftigare amp;nbsp;exercerc folet. Clamauerunt ad Dominum cum affligcrentur,84 de necefsiratibus eo* rum liberauit cos, Quare confitentur Domino propter mifcricordi-* am ciuSjS^ propter mirabilia eius erga filios hominum.

•ß • 1.« nbsp;nbsp;nbsp;• Sacrificiis prccandi, cclebrandi Deum, et gratias agendi, con#

iunétum eft Sacrificium beneficentiæ et communicationis ergà proxi mos, et maxime egenos. Talibus cnim uiftimis placctur Dco,Hebrt X III, Gûm cnim pii â Dco tam amplabeneficia orant,uel fi pro acce-* ptis gratias agunt, turn ipfius pietatis natura,atq; adeô proprietas exi-* gitjUtpræcipucingratiamct laudcDci,liberales ctbcnefici fint erga pauperes,maxime cùm feiant Dominum hçc officia tanq fibi fada ac^ ceptare. V nde etiam Patribus in ucteri Teftamento Deus præcepit, ut tribus illis uicibus et annuis feftis, quibus apparcredebebant in con-« , fpedu eius omnes uiri, ne apparcrent ante ipfum uacui, fed offerret unufquifq; fccundum quodpoffet exca bcnedidionc,quamà Domilt;* no quifq^accepilfetjExod. XXII. et Deuter xv. Quasoblationescro-» gari uoIuitadfufi:cntandosLeuitas,alendas uiduas,pupillos,aduenas, GliathnetuttemEcck ^trcliquos paupcrcs. Hinc uctus Ecclefia cum morcm rctinuit,ut P«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eu m ad audiendum ucrbum,ct Sacramentorum communionem con

ucniretjofferrent fideles Domino fuas oblationes,ct Domino confc^ crarentinufus pauperum.

Ex hislocisScripturæ,etinfl;itutouetcns Ecclcfiæ,Paftores docc*» bunt populum, Primum,ut Chrifti facrificium agnofeant unicum illud Sacrificium efie propiciatoriumctbonæfragrantiæ,quod perfe Dco Patri fit acceptum, et nobis pcccatorum remifsioncm, gratiam atq; alia Dci beneficia mereatur, et id elfe, quod in omnibus legis Sa-» crificiisadumbratum cft,quodqde ilia omnia Deo accepta reddidit. ^Tchri^^DtoMcef Qyetiam Sacrificium noftri ipforum,etquçcumq; gragt; pu fjji, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta Dco officia præftare poffumus, Dco approbantur,et acceptafunt

propter hoc unicum Chrifti facrificium propiciatorium,Extra Chrp ftum nihil eft gratum, nemo quicq gratum Dco offerte poteft extra Chriftum.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Quamobrem fedulo inculcandum populo eft,ne exiftimet ullo

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtumuis preciofo Sacrificio, uel oblationc poffe gratum Deo cultum

cxhibcrijcx dignitate etgratia,ucl rei,uel offerentis,fi non id ipfum crificiumj

crificium, uel oblatio offeratur, grata fiat in Chrifto Domino,per ipfius mcritum.

Sccundó,nealiaSacrificiacxhiberc Deo cogitent,quam quœ modo commemorauimus, uidelicet Sacrificium fui ipfius,contriti Spiritus, Si cordis afflidi propter peccata, Item Sacrificium laudis, Si gratiarum ,aófionispro beneficiisacceptis, cum bcncficentiacrgapaupcres,atq; aliisadiunftis,qu3Ead Chriftiregnum propagandum laciunt. Qua-* re offerte Deo magna donaria,ad ædificanda, ornanda, amp;nbsp;ditanda tem pla, altaria, àmonafteria,ultraquàm id ad propagandam religionem Chrifticonférât, idq; ea falfa opinione,quafihïcDeo multo magis grata fint, quàm fi eiufmodi dona in pauperes propter Chrift um con ferantur,nequaquam eafacrificia func,quæ requirat Deus, aut appro-» bct,fedquibus magis ira Dei prouocctur. Etproptercamonenduseft populus, corporalia bona Deo offerenda efte, non in alium ufum, quàm ut promoueaturChriftianareligio, ut inftituatur ^conferue.» furfacrofanftum Minifterium,utcófulatur neceftitati pauperum, ut omnibus fuppeditetur, quantum cuiq^adpieuiuendumopusfit.

Proindeerigereamplastemplorum moles, Si cas pluribus ornare, Quomodo tnnitnda ef quàmconucniat ad hoc, ut decentem locum Ecclc fia habeat, in quo conueniatad audiendumDei uerbum ,communicanda Sacramenra, ad oradum,6£adalia pictatiscxcrcitia,Deo non probatur.Nihil enim hæc faciunt ad aedificationem fidei in Chriftum,aut proximi falutc,ad quæ omnia chriftianorum officia,amp;: bona opera referri debent. Cum fumma omnium mandatorumDci,amp; finis Legis fit Chriftuslefus,ut fcilicet cum ucrè agnofcamus, Si appr3Ehcndamus,ita ut nos in illo amp;nbsp;illc uiuat in nobis,Etfinis præcepti fit charitas,expuro corde, Si con-» feientia bona,amp;:fide non fimulata.I.Timoth. I.

Valeatitaq;quoddocetD. Hieronymus, ira extruenda efte S^or-» AdRufUcum Monachmt nandatcmpla chriftianorum, ut ex his apparcat diuitias amp;:gloriam, noftram elfe fitam in Crucc chrifti, Si nos tali feruirc D omino, qui Eccicfiam fuam infumma mundijpaupertate fine auto collcgerit.

C û populo ueteris Teftamcnti alia ratio fuit, qui fuos ritus, fuas ex rcmonias,fuampohtiâ,fuûintabernaculo, Sfrcmplo ornatûhabuit, quæ omnia,ubi chriftus aducnifterjccnaucrunt, Vnum tantum ille populus templumhabuit, cui externum aliquem fplendorem adhi-» buit,amp; interim mandatum fuit,ne ullum inter fe mcndicum pateren--tur.Dcut.xv.

In cxtrcmoiudicio chriftus pronunciaturusultimam de omnibus fententiam,ita difturus eft, Efuriui,fitiui,nudus,pcrcgrinus,infirmus,

SACRAIS uînéluscrâ,3^niiniftraftis milii,quicquid enim uni ex minimis mcfe» feciftis mihi faôlû interpretor, itc igitur in rcgnum Patris mei,quoci • pararum uobis eft ab initio. Eis ucro, qui ifta officia in minimis fuis non præftitcruntjdicetjte in igriem ætcrnum, qui paratus cft Diabo^ loamp;angelis cius,De remplis uerôamp;monaftcriisextrucdis,Slt;:corû orna tu,nullam mcntioncm audicmus. Doceant ergo Paftores populum ueros DCO cultus præftarejUeraamp;uiuatemplaeiusexornare, hoc cft paupcribus amp;affiiftis,üeris Chrifti membris ac fratribusfuccurrerc, ac bcncfacerc, Hoc nô modo Dcus ipfe prçcepit,fed amp;nbsp;fanfti Patres re quirût à nobis.D. Ambrofiusfcribit,lib. II. Officior,XX.Siquisexpo ftulantiDomino,curEcclcfiçopcs,aurum,amp;uafa pretiofanon eroga rit in ufus pauperumjamp; captiuorum redcmptionem, cxcufet ornatum tcmplorû,atq; dicat,timui ne templo Dci ornatus deeflct, auditurum à Domino, Aurum Sacramcnta non requirunt,ncq; auro placent,quç auro non cmuntur, Ornatus Sacramctoriim,rcdcmptio captiuorum cft,Et uerc ilia funt uafaprctiofa, quæ redimunt animas à morte ,llle ucrus thcfaurus cft Domini, qui opcratur quo d fanguis cius operatus cft,TuneinquituasDominici fanguinisagnofeo, cûinutroqjuidcro redcmptionem,ut calix ab bofte redimat,quos fanguis à pcccato rede mit Hçcilleli.Off c.II.Innataucronobiscæcitas,ctrebcllioaduerfus Deû facit,ut nunq uerc ex cius prçfcripto colam%Et ex ingenita fuper bia inbum anitatc. Si neglcftu fratrum noftro^ fit,ut inaniter pr ofu faamp;:perdira ,uelnôbenccollocataputemus,quçinfumûturin egenos amp;contcmptos coram mundo homines. Iraq; homines eo prolabun-* tur,ut dona fua Dco malint offerte àd orâtum lignorum,lapidum, SC ofsium mortuorum,atq; adconferwationcm nihili bominum,quàm

H inufuspaupcrum,cumillc tarnen teftetur fcfibifafta interpretatuj' £«orHwö'i4Fid«m,lt;j4'j(« rum.quæcunqj propter eumcontulcrimus in pauperes,amp;:latgifsimc remuncraturum ca in prælenti Si rucuro Içculo promittat.

Qiiaproptcrfalfaiftaamp;peruerfaopinio carnis grauiter raxanda in hominibus. Si diligenter corrigenda eft, ut ilia ingrata Dco Sacrificia omittant,Slt; ucrisamp; Deo gratis Sacrificiisegcnisamp; hominibus affiiftis adfint. Et debent Concionatores populum doccre Sibortari fcdulo timoßna û- oUdtîsKCf ijt donaria (ua,amp;oblarioncsomncs in communc Ecclefiæ gazopbilaj xofbiiitfiKBifow/trwd«. tium contcrat,amp;quidcraliberahter,Etaddcnt nondiuitum tantum, fed omnium hominum hoc officium efle,pro modo facultatum,quç cuiq; à Domino conceffæ funt. ObtulitenimChriftusfe pro omni-» bus, non minus pro cis,q«itenuioris fqrtunæ funt,quàm pro iis qui/ ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... fplcîv

(plcndidioris. Omnes ergo gratos efle decct, memores uiduæ illius pauperculæ,quç iudicio Chrifli oblatione qu3drantis,plus contulit in Ga2ophilacium,quam cætcri omnes. Marei XII.«

-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- J- ■ r Deiititituendoconm-uni

cam ranonem inibimus, qua non modo paupcribus,Si mendicis lue-' Goxofbten» EcdfCia, curripoffit,fcdamp;ftipendia adolefcentibusnonnullis bonæ fpei con-ftituipofrinr,quieduccnturamp; inftituanturad Ecclefiæ miniîteria.

Qiiamobrcm populum Paftores Ecclefiarum diligenter horta-»'* buntur,ut oblationes fuas Domino liberaliter offerat, quoties ad uer^ bum Domini audiendum, ad facrum Baptifmum, ad cœnæ Domini ebmmunionem percipiendam, ad communes prcccsconucnitur,ucl diebus dominicis,uel aiiis folennibus feftis,cum nuptiæ bcncdicuntur cumgratiæ Domino aguntur pro iis,qui à morbis reftitutifunt,cum propucrperisquæegrediunturcpuerperiojamp;quandocunq; Deus ho-» minibuspcculiariabeneficiacontulcrit, quod et quotidie facit.Quo-» lt;^aitdoeonfemgt;daolü tidieenim Dei beneficiisampliifimisfrnimur,Qiiare etiamquotidie paratiffime noftram gratitudinem piis oblationibus teftari debe-» muSjquominifterium Ecclefiæ fempcr infraurari^arq; commode fu-* ftentarijS^ omnium necciTitatibus benigne fuccurri queat. Grauis cnim Stimpiaingratitudo effctjCUm homines ante hæc tempora tarn multa liberaliifime contulernit,in ligna,in lapides,in mortuorum of-» fa,in ftationarios, in multos alios nullius frugi homines,Sacramenta, etreliquaEcclcfiaftica pecuniaredimere fint coacfi,Nunc in tanta lu-» cæ Euangelii nolle uelpaululumcontribuere,ad fouendum et äugen« dum neeeflariumet falutareEcclefiæ minifterium,ad alendos inopes, membra Chrifli,fratrcs noftros,præfertim cum iam à multis fuperua caneis impendiis,quæ iam commcmorauimus, liberati fint. Magna igiturdiligentiapopulusperPrædicatoresauocari debet à fuperflitio

fisillisoblationibus,quas confueuitofferteSanélismortuis,eo rum ftatuis,ac rehquiis, et ad uera et grata Deo facrificia,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quibus diximus, inflituendus et adhor

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandus.

VItiplicitcr cum ex uerbo Dei,rum ex hiftoriis ïCf rum Ecclefiafticarum præmoniti fumus, Satanam mnibus modis moliri,ut cxcitct,amp; in Ecclefiam inuc-* bat uaria fcandala ram doétrinæ, quam uitæ. Quare Si Paftores Ecclefiarum,amp;Præfeéhnoftri fummo fl:ugt;

dio aduigilarcdcbentjUt bospernitiofos Satanæconatusauertant,6i frangant, amp;populum DeiabomnifaIfadoftrinaferuent,S41iberenr» Qua in re hoc tempore maxime aduigilandum.Manifeftum eftplç-* rifq; in locis furfum ac deorfum Anabaptiftas curfïtare,amp;apud fimpli ciores miris artibus amp;nbsp;dolis fefeinfinuare,quictiamnonpaucosde-» racntarunr,quos irretitos detinent.

Contra hoc maxime utile fucrit, fi Paftores populû fæpius doceant de iis noftræ rcligionis capitibus, de quibus Anabaptiftæ potiflîmuni controuerfias mouent,amp; delyria illorum ex uerbo Dei accuratius con furent. Hincpopulusccrto cognofccns,quàmimpia fint illorum dog mata, facile ira prémunit us ftatuet, neceffario fugiendos cfle,atqj condemnandosdogmatum talium aurores,Atq; quo magisabimpiis ïftorum figmcntis,amp; blafphemiis abhorrebit, eo facilius conferuabi«» tur in ftudio fyncerioris doélrin3E,amp; confenfionis Ecclcfiafticæ. Qusc diligetior talium locorum traft atio, amp;nbsp;copiofior cxplicatio facit ctianl utuniucrfiinEcclefiadcdoftrinaCbriftilatius amp;ccrtius erudiantur, amp;confirmcntut.

Et ut populus conrra impia iflorum hominumfigmenta prsemu-» niri cerrius poflît, clareamp;perfpicue de fingulis articulis dicendû fxgt; pius,quâfintnoxiiamp;pcftilcntes,amp;plcni cxitialiRcipub. perturbatio-» nc,feditione,atq;horribilibusblafphemiisinDeû,Slt;lanftû Euangclia ’ cius. Alia enim ficiunt ad cuertendam externâ politiam, Alia ad con-» firmandamcæcitatcm,ctignorationem pcccarorum,ad inflandamfi-» duciampropriçiufticiæ,'amp;confirmandum contemptum Slt;uiolatio-» nem Sacramentorum, amp;nbsp;Sacrofandi minifterii Ecclefiæ. Præcipua itaq; ex his populo nominatim exponenda funt,8i fæpc repetenda.

Qualia funt,quôd dicunt,adminiftrarcRcmpubli.exercerepub lica iudicia,in facinorofos animaduertere, effe munera amp;nbsp;opéra aduer fa amp;nbsp;contraria prçccptis Chrifti,quç homo Chriftianus facerc non de beat. Item deferre iufiurandum facerc ctiam delatum ab iis qui

publicam poteftatem adminiftrarent , uelàlcgitimisIudiçibuSjcfTc contra Euangelium.Item quod proprium habere peccatum fir,Quód debeantomnesChriftianiresfuasincommune conferrc. Itemquód pofllt Catabaptifta uxorem,quç non approbct eius crrores,relinquegt; re,Sic contra.

Hos errores confiât efTe fediciofos , coerccndos perindeatqjalia feditiofaconfilia,8i fada cocrcerifolent. QuarepubliciMagiftratus hosiufta feucritate punire dcbentPaftorcs nero amp;nbsp;DodoresEccIcj harum debcnt populo per Scripturas dcmonftrare, hçc commcnta ad uerfari Euangclio, Si principium habere ex innata hominibus arrogan tia,rcbcllione, Siconfufione, quæ contra regnum Chrifti pugnant. Anabaptiftæ qui non tenent differentiam fpiritualis, Si politicæ uitæ, non intelligunt Euangelium de cognitione Dei, Si de eius inuocatio-» ne in Chrilto Icfij Domino noftro, Si de œterna indicia doccre, Si tçrim non improbarc externa ilia, ederc,bibcre cum gratiarum adio-» ncjitcciuilia ilia, regere R.efpublicas,excrccrciudicia,bellagcrcre,mi litare,magidratibus obtempcrare,coniugium,tcnere proprium, labo ribus Si legitimis contradibus quærere Si tueri rem familiärem,orna-» re artes utiles uitæ,rcdè doccre iuucnturcm,SifimiIia, quæ funt in piis Ucri cultus Dei.Hæc profunt ad pietatem, 8i ad publicam tranquillita tcm,8iprodedhancdignitatem rerum politicarum illudrarc, quam cum intelligere cçeperint, turn lubentius fefe homines ad hanc or-» dinatiôncm diuinam accommodabunt. Si in his officiis fidem exercc--re difeent, Si charitatem,Et ex animo magidratibus obtemperabunt, Atq; quantum in illis,paccmpublicam,Sihoncdamuiucdirationcm conferuare Si tueri dudebunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monaflerienjïuni falfA do

Sed præter iam dida feditiofa dogmata ,nonnulli adhuc immanio-» raprotulerunt, qualesfuerunt, qui urbem Monaderium occupaue-» rant,quidocuerunt Magidratusabets diffentientes abrogandos, Si nouam tyrannidemfubnomine regniChridiconditucrunt. Quod non folumad cuertendam Si uituperandam ordinationem diuinam pcrtinet,qualised omnis publicapotedas.R.om. xiii. fed etiam pccca turn cd contra mandatum de cclebrando nomine Dei,fub falfo dinini nominis prærextu,lcgitimos Magidratus opprimdræ,8i Euangelium , in externam politicam gubernationem transformare. Quam imma.» nitatem quo plaufibiliorcm facerent, Spiritum fandum furoris fui au thorcmfinxerunt,mcntientcs uifioncs Si prophetias, quas contra fcri-gt; ptum uerbum Dei,quod plane contemnendum docucrunt,impuden tidimcattuIeruntjÇ^æ omnia extremæ impictaris,Siimmanitatis faci

norafunt^inquæDcusanimaduerterefoIethorrendis mcmorabiK bus exempIiSjCtiam in bac uira, quemadmodum apparuit in bis ipfis, quos modo nominauimnSjMonafterienfibus.Namquæ apudbosac cideruntjfunt fane borribilia,amp; cum iis confercnda,quç iam inde à con ftitucionc mundi memorabilia cucnerunt.Hæc exempta amp;nbsp;iudiciaDei atrocia, feu a actremenda,homines religiofeconfydcrarePafto-» res diligenter horrabuntur,quibusconfyderatis uebementius abhorre bunt,ab Anabaptiftis,amp;ab omnibus abishærcticis,amp; certius cogno-* feere atq; conftituere difcent de uerbo Dco audiendo, quod Deus ipfc in SanftisfuisScripturis adeô benigne nobis propofuit, amp;mirabibter ctiamnum conferuat,Et uitam omne ex uerbi præfcripto cû fummo ti more,àpiafollicirudineinftitucre incipient, c œtus Ecclcfiafticas ftu diofe colent, (piA«ur/ft-y J contemptum Ecclefiæ Si facri minifterii abii-* cientjCt alienam fun ôïionem et officia non inuadcntærofccrto aduergt; farius nofter Diabolus non celTatjUcq; dormitat,fed aduigilat, et infi-* nitisartibusetdolis quæritbomines uariis impofturis et fcandalisà Deoauellerc. QuarcpopulusChuiftià Paftoribus fuis maximo ftu-dio,ct fæpc adbortandus eft ad timorem Domini,et aOiduis precibus, et fana doitrina^ct fcdula adhortationc in Synccritatc fidei,ct commu nione Eccicfiæ retincndus,et in uia Domini deducendus.

TOM irt relgt;iw sfiritnaii' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chrifti oppugnant,cft de rebus Spiritualibus. Primum enim ne

gantPcccatum originale,et nolunt agnofccrc»quanta immundities, quanta impictas,amp; inæternû cxitialiscorruptio,ex]apfu Adæinnos omnesdeduéf a fit.Deinde, quia non admittunt peccatum et uitiuna originis,reiiciunt etiam Baptifma puerorum,et maximam partent ho minum,quantum in ipfis cft,abflrabunt à Dco Si ab æterna falute.

Tertio,iaftant fciuftoselfcjamp;placcre Dco, non pure amp;nbsp;fimpbcr-» ter propter Chriftum, fed propter propriam quandam mortificatio-« nem fui,propter fua bona opera,amp; propter perfccutio ncm,fi quant pa tiuntur.Quaproptcrmultafibi opera côminifcuntur,dc quibus man.* datum Dei nonbabcnt,infolcntihypocrififefc uenditant,reiiciuntdi gnitatem rcrum ciuibum,ct putant illam commentitiam cruccm,ma gnam cflcpafsioncm,et quantum pofTunt, cxtinguûtdoârinam défi de,docentes confidcre propriis operibus.

Quarto,contemnunt externum Eccicfiæ minifteriû, et doéfrinam, negant Deum per hæc efficaccm cfle.Doccnt expeôlandas elfe priuagt; tas illuminationcs,et uifioncs, Quamobrem communes Ecclefiæ con cioncs ,et Sacros cœtuspopuli Cbrifti fugiunt, Sacramentis detra-» bunt.

Iinnc^quæ aliud nihil efle uolunt,quàm exïernæ confcflionis etfocie-« t2tis Symbola, ut telTcræ funt Imperatorum in bello, negant efle ope-* ra amp;nbsp;ceremonias ideodiuinitusinfl:itutas,in quibus Dei mifericordH am,merkum Si communioncm Chrifti agnofcamus,accipiamus,et amplefl-amur per fidcm,et Dcum per hæc in animis noftris operari,8( ca quæ his fïgnis dona offert,ctiam rc ipfa præflare credentibus.

Erfi uero non omncs Anabaptiftæ hæc impia dogmara uniucrfa tcncant, pauci tarnen funt,qui non plçrifquc horumimbuti finuNec défunt, qui adhuc his tetrïora fcôfcntur Si doceant.

Contra hos communes errores Anabaptiftarum ccrtis tempori-' husdebcntconcionatores fæpius,utdi(flum eft,populum doccrc,et explicate cos ipfos locos Sacræ feripturæ, propter quos Anabaptiftæ prçcipuè tumultuantur.Quo officio no folum hoc Ecclefiis commo-« dabunt,quodcauebunt nefermentum Anabaptiftarum fcfelatiusdiG fundat, amp;nbsp;plures corrumpat, fed id etiam effccerint, ut fidèles Chrifti deomni doiflrina Chrifti,amp; præcipuèdc iis capitibus,dequibusifti hærctici controuerfîas moucnt,uberius Si certius inftr uantur,atq; con firmcntur,de Magiftratibus ciuilibus,S(dignitatc rcrum politicarum, de iuramento, de publicis iudiciis, de pœnis, de rcrum proprictate, de legitimis contraétibus. Ethæc fæpius docendo rcpctcrc plurimum proderit, ucanimi Chrifti fidcliu muniantur contra Anabaptiftarum delyramenta. Hæcomnia diligenter ex Scripturis oftendere,amp; ex pro^ priis teftimoniis Spiritus fanâi dcmonftrare populo fludebunt, uni-« ucrfam iftam rationcm ciuilis uitæ,amp; focictatis,amp; gubernationis indu-« bitato traditam Si conflitutam efle à Deo ipfo,cflc uerè opéra amp;bcne-* ficia Dei,quæ ipfe fuis benediétionibus ornare uelit,quod S. Paulus Roma. xiII.clarctcflatur,Etprædicant unacumMofe Prophetæ,et Apoftoli omncs,efle mandatum Dci,obtempcrarcMagiftratibusle^ gitime conftitutis,nc fubditi rebelles fint Magiftratibus,neue cos lo-CO fuo deturbare nitantur.Et efthiclocus Pauli de Magiftratibus ue-« rè,propriè,ac diligenter explicandus,propter Spiritus tumultuofos, qui regnum Chrifti non bene cxtollicredunt,nifi aboleantur omncs terrenæ poteftatcs,ncclibertateperipfum datafcfrui,nifiquoduis hu manæ feruitutis iugum excuflcrintgt;Euangelium ucro docctamp; offert regnum Chrifti Spirituale ,hoc eft, chriftum federe ad dexteram Patris,amp;interpellate pro nobis,darercmifsioncm peccatorum,et Spiritum fanótum Ecclcflæ,hoeeft,credentibusin ipfum, etinuocan-« tibus cum. Euangeliû non folum nihil de uita,focictatc,aut imperiô ci^ uili detrahit,nihil in his turbat,fcd ad rite colendâ banc uitâ ,cômunio^

CONTR-^ ncmgubcrnationemrerumjciuilium’redè Dcum animatSdinftriiif. Nam efficitin omnibus,qui folidè crcdunt Euangelio,ut fcpropter Chriftum Dominum toto corde omnibus fubiicianr,quibuflibetin-' fcruiantamp;commodent in omnibus rcbus,quæucladufum corporis, uel ad focietatem ciuilem pertinent. Iraq;inhacipfa ciuiliuira,ac fo-» cierare,Sd fub imperio ciuili fidem fuam exercent,amp; charitatis exempla crgàproximos,quibuscum uiuunt,ad omnemufumeorumomnibus modis edunt.Quicquideft hLimanitatis,quicquid comitatis,quicquid ad fidelcm amp;nbsp;IioneOam focietatem,amp; communicationem rcrum præ-» fentium,quicquid ad conferuandam Siornandam reipub, guberna-« tionem pcrtinct, uel conducit, id uel foli Chriftiani rede inrelli-' gunt,amp;promptifsimc prçftareftudent. Ita Si dogmata illa, quæpcrgt; tinent ad uitam fpiritualcm,dcquibiis turbas mouent Anabaptiftæ, debcntPaftoresfubindeaccuratius 8^ folidius explicate amp;cxcutcrc,ut de Pcccato originali,dc Baptifmateinfantû,deiufticiafidci,8(bçccx fcripturisSacris docebunt, ut de pcccato originis, quàm horrendum malum fit, quod Humana ratio non uidcatcadamnata,quæHærentin Bitpfïfmw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uatura Hominis,ignorationem Dei, uacarc metu Dei, diffidcreDeo.

Item ratumHabere Deumbaptifmainfantiumnoftrorum , infantes per baptifmum adoptare in filios,et conftituere hærcdes gratiæ fuaE,ct uitæætcrnç,Rcmifsioncmpcccatorum,communionemCHrifti,con-' fortiumuitænouæ etbeatæ tantum efle in Ecclcfîa CHrifli,ncn apud ludæos,aut Turcos, autullos alios Homines, apud quos non prædica-* tur Euangelium, non adminiftrantur Sacramenta CHrifti, fed nomen S^dodrinaCHriftipotius blafpHematur. Hoccùmita fit, amp;conftct Deum uelle noftri quoq; feminis Dcum effe, i d eft, feruat orcm,et uitæ nouæamp;beatæ largitorem,quiper CHriftü fcilicet Filii AbraHç,etHçgt; redesfadifumuspromifsionis àfeederis,quodcumillo Pâtre omniû credcntiumDeus paôfuseftjGcne.X V Il.id quod Paulus firmifsimè probat, Galatgt; IIItEfficiturcertè,ct planum fit infantes noftros,cx nobis peccatoribus natosamp;perditos,oportcrc Chrifto offerri, cique per Baptifma incorporari,quo per cum in Ecclcfia pcccatis abluantur, et iufticia eius donentur et induantur. Etenim cüm apud nos regnum Chrifti reuelarum fit,et myftcrium redemptionisetfalutisfaéîæper Chriftum multo clarius et plenius exhibeatur et prçdicetur,quàm an-tea (Multi cnim Reges et PropHctæ uidcre ctaudircca optauerunr, quæ nos uidemus et audimus,et non cftillis datum ) ncccfte eft, ut uel Euangelium Chrifti ct communioncm Sanftorum inter fc omnium, qui unquam uereSanfti,et Deograti fucrunt, plané igno^ rent.

rcntjücl impio fane furore in Chriftum amp;nbsp;Ecclefiam cius ferantur,qui* cunq; non uolunt infantes noftrosSacramentoregenerationis à peo catispurgandoSjamp;Ecclefiæ Dei inferendos effe, cum infantes ueteris populi eo Sacramento,quod illis tum Deus in hunc ufum tradidc rat, oportuerit ita Sanélificari, amp;nbsp;corpori Chrifti, quod eft Ecclefia inferi. Cur cnim noftri pueri minus ad regnum Dei pertineanr, quaniprioris populi:’quando per Chriftum fanôfæ radici populi il-» lins infiti ,amp; beatæ pinguedinis Ruins oleæ participes faéfi fumus, Roman. XI. Ad hæc potentioreetiam Spiritu Dei donati, Roma» VIII. Atqui tarn nos,quam ludæi, in peccatis gignimur, 8d opus cfl per Cnriftum à peccatis nos liberari, amp;nbsp;ad uitam Dei perduci, idqde in Chrifti Ecclefia, Non eft enim extra Ecclefiam falus,ubi ncc uerbum,nec Sacrametum eft.Sunt igiturpueriinferendiEccle-« fiæ,amp;adhibcndum eft fignum,quod teftaturadeos pertinere pro-» I mifsionem. Et quoniam Roc tempore EuangeRum,gratia Dei, et redemptio CRrifti in Ecclefia multó illuftrius amp;nbsp;efficacius prædican-« tur cxRibcntur,cüm uerbis,tum Sacramentis,quam faftum fit a-» pud uctcrcs,nemo profc(ftö,qui de Ris riteadmoneatur, nifi pla-» nc impius fit,non agnofcct,amp; infantes noftros baptifmate, Sacra-» mento fcilicetregcncrationis,mudandos efte et à peccatis abluendos, CRriftoDomino noftro,amp;eius Ecclefiæ infercndos,inquaChriftus efficax eft per uerbum, per Sacramenta,ficut Paulus inquit Ephef» V. chriftum dilcxiffe Ecclefiam ,amp;fe ipfum pro ea tradidiffe, ut earn fanftificaret,^ mundarct lanacro aquæ àc. Non deferibit Ecclefiam finefignis fineVerbo. Quare et aliolocodicit. Vnum corpus,et unus Spiritus,unusDominus,unafides,unum Baptifma. Qiiæ certc teftantur. Ros qui ad Ecclefiam pertinent,figno etiam aliquo externo Ecclefiæ infertos efte. De Ris fi Romines folidc et fubinde diligenter moniti fuerint. Sanft Um Baptifmarcuercter habebunt,rcligiofius ad illndconucnient,etaftabunt,etgratiamDei fibi et infantibus arden-» tins orabunt, atqüc purioribus animis,maiorequc fanftificatione fui, offerte CRrifto Domino Rberos cum fuos, tum totius Ecclefiæ ftude-» bunt,iuxta uerbumDomini, Siniteparuulos uenireadme,talium cnim eft regnum coelorum. Quod fuauifsimumdiftum Domini noftri liberatoriscertiorequoqüe fide amplcftentur,et maiore pieta-« te gratias Deo agent pro tanto eins beneficio. Excitabuntur etiam et inflammabunrur, ut Rberos fuos CRrifto infitos, curent maiore di-* Rgcntia illi et Ecclefiæ educarc,et ut poflint Ecclefiç prodefte,cius co-» gnitionc imbucrc,cumqucadoleuerint,utmembra chrifti Ecclefiæ eius

Adeundemmodum explicanda ßi illuftranda cfl: iufticiafidei,col-* latione commentorum Anabaptifticorum. Ea enim collatio maio-» remlucembuic myftcrioafferet^Cùmclarèfcilicet oftendctur,quid interfit inter ucram Cbrifti iufticiam,amp;: iftorum Iiaereticorum hypo-« crifim. Illa enim quamEnangeliiim docer,cft fidecertaapprehcndcrc mifericordiam Dei in Clirifto Domino,ita ut ea fola animus conftan^ terconfidatjamp;filiali fiducia Deum Pattern per Chriftum inuocct,et ftudcateam pro omni facultatc Spiritus fandb,quam ab eapcrceperic glorificarcbonis opcribus,quibus prpximis modis omnibus prodeffc pofsit, Sediufticia,quamdocent,S(inquafciaótant Anabaptiftæ,to-« raconfumiturin confiais ab ipfisoperibus,amp; in patientia malorum, quæ nullapia decaufaipfifibi uclimponunt,uel accerfunt,quod ab-« ftinent ab Adminiftrationc Rcipub. qua tame eximia beneficia homi-* nibus praeftantur,quod rcliquä ciuilcm focictatem contemnuntjiudi-« ciarciiciunt,militarcrecufant,commcrc!aSlt;;confuerudincs rcliquasin hac uita ncccfiarias fugiunr, quibus omnibus Chriftiani fratribus et proximisfuisprodeffcftudcbunt.Prætcrca quod fubducuntfe etiani ab Ecclcfiaffica communioric,facros cœtus,doârinam publicam,amp; Sacramenta Ecclcfiæ,ridenr,otficiaproximis luisdenegant. Dcniq; quod obftinata amentia pcrfcrunt profufioncm8lt;: fpoliationcm fagt; cultatum, exilium, career es, uincula, flagra, mutilationcm membro-* rum,amp;:uaria genera mortis,propter hæc commemorata,ct alia ab cis fcditiofèctimpièdiólactfaóla. Hæciftorum hominum bona opera funt,hæcillorum iuflicia cftjQue cumPaftores Ct D odlorcs Ecclcfiæ in Concionibus ct priuatis admonitionibus,ad Diuinas Scripturas ct germanam conditionem ctnaturam Chriflianifmicxegcrint,ctcuni ucrèbonis operibusetiufiicia fidei contulerint,cognitioctftudiurn ucræiufticiæ in populo Chrifti mire corroborabitur ct accendetur,ct fuga,atq; deteftatio hypocrifeos, etementitæ iftius iuftitiæ phanati-«. corum hominum confirmabitur.

Ita cum fingulari etiam ftudio expofuerint ct commendarint, quod identidem faccrc debent,quomodo Dominus Ecclefiæ mini-* ftcriiim inftituerit, et quam illud religiofc præftari et excipi uoluc# rir, quæ ac quanta peripfum ad falutem noftram efficere, nimi-» rum gratiam fuam ct Filii fui redemptionem ctcommunionem per hæc cxhibcre dignetur, homines Sacrum miniftcrium maiorc in f)recio habebunt, ut utantur co religiofius,mifsis inanibus illis il-« uminationibus Si uifionibus, quas homines phanarici expeflanc quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ct quærcn-

M ' Lyi etquacrcnSas aliis fuadcnt,publico Ecclefiæ miniftcrio conrempto. Hanc generalem ac brcucm commcmorationem amp;nbsp;inftruélioncm deerroribus amp;nbsp;impiis dogmatibus,8lt;: perniciofo Schifmatc Carabapti-lïarum uifum cftbocIocoinfercre,utPaftores8^ Dodores Ecclefiarü admonitiamp;inftruóli djfcant,quomodo eospofsintreiiocareinuia fa-» næ dodfrinæ.S^ communionis Ecclcfiafticæ,quos deprebendcrint à fa-« nacicis illis Spiritibus feduótos cflc,qui nondum fucrint furore hæreti-» coobftinadjEtcosqui in fanadodtnnaSiconfcnfioncEccIcfiæ adbuc pcrftant,aduerfus impofturas amp;hypocrifim corü,quos Satanas in hac amcria renet penitus obfirmatos,communire,amp; in fynceritate fidei, communione Ecclefiæ cöferuarc,amp; ab omni illorum commertio, atq; communione abftraherc,Qiiandoquidcm fermo eorum,ut cancer, fa^ nam carne in corpore Chrifti depafeit. At quia hæretici fingulari uer^ futia pollent,amp; infano quodam ftudio ad defcndenda,amp; propugnanda impia fua com monta fcruntur,Paftores gregis Dominici,nequis ipfo« rum ignauia aut impcritia pereat,amp; ab bis lupis abripiatur,inftrucrc fe contra illorum Sopb!fmata,amp; infidias plane diabolicas debcnt,8^legt; dioneSacrarum literarum amp;lcdionceorum fcriptorum,quæ contra ’ hæc â uiris piis et doéîis édita funt boc tempore.

HacigiturratiôcPaftorcs contra fraudes et infidias aduigilctin pu-* blicis concionibus,ct cura etiâ,fi opus fit,fingulorum,qui illis cômifsi funt. Atquifquisintellexeritcffc aîiquem in ciuitate,oppido,uelpago, inquoipfe babifat,qui erroribus Anabaptiftarum aflcntiatur,8(pro^ bare eos aufit,buicexmuncreElccforalis dignitatis,quamgerimus, mandamus, ut eum quàm primum indicet Præfeéfo eius loci,quod bonum,amp; Cbriftianum einem dccet, qui fynceritatem Rcligionis,ct falutem Ecclefiæ, omnibus aliis commodis lubenter præferre debet, ' Præfcdis uerônoftris præcipimus,ut eum qui de Anabaptifmo,uel aceufatus fuerit,uelfufpciftus crir.ocyus adfeuocaricurent,adbibegt; antet Paftorem et alios idoneos Ecclcfiæ Miniftros, atqu'e alios ui.« ros pios et probatos. Ibiucl Paftor,uelaliquis ex Miniftris,qui ad banc rem fuerit inftrudior, debet aceufato de erroribus Anabaptifti-cis proponcrc ea,de quib’ fufpeôf us babeatur, Qui fi aliquem errorem côfcffus fuerit,in aliqua tolerabili publica euftodia detineri debet,ut o.»' portuno tepore examinari doceri plenius pofsit. Si uero nullum a^ gnofcat,ncq; per ucros telles ullius erroris Anabaptiflici côuinci pof« fit,liber cft dimittedus. De iis aût, qui fatebûtur fe cum Anabaptiftis in unOjUelaltero dogmate fentire,id obferuariuolumus,Præfc(^us eius loci,in quo talis fuerit, cum primû licucrit Superintendente eius Eccle

fiæjà alios idoneos ad tale ncgocium, cum ex miniftrisjum cx cæteris probatioribus Ecclcfiæ uiris uocabit, Corä his,Sd Prçfedo Super intc-gt; dens eum,qui in aliquod Anabaptifticum dogma inciderit,rogabit nö de co tantü,quod ipfe agnofeit,fcd amp;: de præcipuis horû hominum cö^ mentis diligeterinquiretjdequibusantea præmonuimus, Sidcprclicn datur,ucl pcriculum fit, cum adhuc aliis infanis doótrinis illaqueatum cfic, Nam fiint Catabaptiftæ,qui exccrandum et dänandum errorem ilium iudaicum in peóloribus circûferunt, qui fingunt Ecclefiam ante nouifsimumdiem,politiam quandam mundanam futuräefle,inqua régnent pii,et armis dclcant omnes impios,et occupent omnia impe-* ria. Suntetiam, qui confundant naturas in Chrifto, alii tätum diuina, alii tantum Humana in co agnofcunt.Dc his ergo ct de aliis,fi qui funt, erroribus,tales homines interrogari accurate debent, et de iis quos agt; gnouerint,diligenter et cum omni lenitatc Spiritus Chrifti admoncri Ct inftitui,acfi fieri queat,ab omni errore ad fynceritatc fidci et confen fionc Ecclefiæ rcduci debet,idq; debet aliquotiestetari. Agitur. n.de fagt; Iutecorum,pro qbus,utab erroribus rcuocarcturjilius Dei crucefu-' biit,Ct accrbilsimam atq; ignominiofifsimam morte pertulit, Proindc nullum laborcm fubterfugcrc dcbcmus, dum modo ad caulas chrifti liccatreducerc oucs Chrifi:i,quç aberrare cœpcrint Tâdiu igitur tetan dumeftjfilibcrariaberrorib’ talcs pofsint,quadiualiqua fpeexuera Ct cofulta charitate fupefle intcllcxerimus, ut proximu lucrifaciamus.

Huiccorreftionierrantium hominumfi Dominus adfucrit,amp;incrc mentum fuum dederit,utaliqui ab admifsis erroribus refipifeant.Vo lumus ut ii,qui fc reduci in uiam pafsi fuerinf,errorcm in quern incido runt,Ct omnia impia dogmata,quç Ecclefiam hoc tempore potifsimu infeftant,coram illis pmnibus,qui in eorum examinatione ct couerfio-ne adfuerint,palam ct difertè abnegent ct abiurent.

Si qui aute reieda pia admonitionc ct dodrina in impictatc fua per-ftiterint obfirmati,norum caufamdebet Prçfedus ciuslociadfupc-' riorem Magiftratii deferre. Is tales pro ratione perfonæ et erroris pugt; nictjUcI exilio,ucl aliis grauibus pœnis,iuxta legem Imperii et imperia lem Conftitutioncm de his decretam ct editam.

Id certe notum omnibus efie uolumus,nemincm in noftris ditio-* nibus etlocisnoftroimperiofubiedistolcrandum,quiunum autplu res cx erroribus Anabaptiftarum aufit approbate.

Eademratione agi uolumuscum omnibus,quiullum falfumdo-« gma,quod pugnet cum receptis Symbolis fidci nofi:ræ,excitcr/pargaf, aut probet.

DE administra TI ONE RELIGIONIS. HOC EST, DE TRACTATIONE E T DISPENSATIONE DOCTRI

J. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r 1 Diebtiffejiifproeonjurto

aicbus Concionatorcs populo lolitam Euangelii lcdionem rccitabût amp;nbsp;expo nentjinter adminiftrationcm Euchari-« ftiç,ut fieri folct,amp; ex ea de iis potiffimû populum docebunt,admoncbüt,amp; argu ent,quç maxime neccnaria,amp; profutura illi adChriftianam uitam intellexerint« Et quoniâ omnes Sacræ Scripturç led io

__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nés nobis de Deo in Chriftoagnofeen dojdc cius omniporentia,amp; mifericordia,De pœnitentia,amp; remifsionc peccatorum in nomine C h rift i concionentur »facile prudens »amp; fidelis Concionator,ex qualibet ledione il lud potifsimum deligere 8( doce^ rc pocerit,quod ad falutem amp;nbsp;ædificationcm faciat præfentis EccleGæ.

Qyarc Paftorcs,amp;Dodores Ecclefiarum fideliter populum curare de ConnoM« diri^anfur fnn bent,amp;certis temporibus periculumfaccre»quantum inpieratefingu lipromoueantjubi quifq; adhuc nutet élaborer, an in dodrinafidei, an de fiducia mifericordiæ diuinæ.an in timoré amp;nbsp;metu iudicii Dei, an ucro in patientia, diledione » uel moruni difeiplina, quo grauioribus fempermorbis amp;uitiispopuli,tcmpcftiua 84falutariaexuerbo Dei remédia proferre 84adnibere poflînt, ceucxdiuite quodampharma CO polio.

Ledioncs Scripturç initio concionum rccitatæ, diligenter populo LeflioMfîScnpfMrÆ initio cxplicaridcbcnt,84quidem femper integrç.Nam populo ucrbumDci proponendum eft, ut illud intclligat, 84 inde ad pietatem inftituatur, quarc tantum cxplicari debet» quantum fuerit præledum populo, ut frudum inde aliquem pietatis capiat. Sed Concionatorcs » 84miniftri

propofitis Iccrionibus propofituri funt,fcmpcr rcfpiciat ad ea, in quigt; bus populus potifsimum laborat^S^ ea maxime urgcrc debcnt,quæ ad cmcndationcm populi,amp;falutarcm inftitutioncm conduccreintcllc xcnnt,quod à Sandos Patres fccilTc uidemus, qui rccitata Sacram Lc dionem primum ordinc expofuerunt,deinde in iis præcipuelocis do ccndOjborrandojS^arguendo immorati funt,qui maxime ad inftitu-* tionem ,admonitioncm,amp; corredionem populi faciebant.

Caeterum quia dodrina omnis adbortatio turn demum rede ingt; telligitur,etin animurn altius demitittur, fi ex certis amp;nbsp;prius cognitis principiis,ceu fundamcntis,deducatur,amp; in iisconcludatur,dcbcnt Concionatores dodrinam omncm,amp; exhortationem in concionibus fuis ad aliquem Cateebifmilocumrcfcrrc,amp;inde confirmare,ut ad præcepta decalogi,ad articulos fidei,orationcm Dominicam,ad Sacra fmiliapræcipuaScripturçamp;Religionisnoftræcapita,populo magis nota.Etquiainhisfummariistota Cbriftianadodrina,amp;quic refereniLtm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid ad pietatc pertinctjconfiftit, Si ea populo utcunq; nota amp;nbsp;familia

riafunt, magnam adfertlueemdodrinæ,amp;magispopulum mouet,fi concioncs adbæccapita,tanquamad certum fcopum,rcfcrantur,

oftendatur ad quam Cateebifmi partem,id quod docent uel monent, pcrtineatjlftudplurimum ad id prodcrit,ut populusin omnipicta-» tc,fideinCbriftum,5icharitatccrgaproximum, indies magisamp;magt; gis crcfcat.

Popufwirt frimif Jecom* nbsp;nbsp;nbsp;Debcnt Paftorcs etiam diligenter populum inftitucre de cemmu*

mwiibiw Mit« “ nibushuiusuitæofficiis,amp;adionibus,profingulorum uocationeait eß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de orricio coniugum inter ie, parentum erga iilios. Si e contra ♦ Quid

ben' famuIiSjS^ famuli fuis beris debcant,Quo loco babendi Magidra tuSjCuratores Ecclcfiarum,ct quauis in re præpofiti alii, quanta bis de-» beatur rcuercntia,quomodo uiuendum fit cumpra:ftantioribus,cum æquabbuSjamp;inferioribus.Hæcfubindein concionibusex uerbo Dei proponenda,amp;: inculcanda funt,potifsimü ucro feftiuis diebus,quibus frequentior populus conuenire folct.Et diligenter funt bominibus in culcandæ laudes uitæ politics, amp;pr3Efcrtim prima stas magna cura artcafrucfacicndaefi',ut difcat ualdè reuercnter fentirede Magiftra-quot; tibus,legibusomnibus rebus politicis.HscrcucrcntiaetReipubli-' CÇ utilis cdjCt nutrix magnarum uirtutum.

QHÏJDommnJióiMaj nbsp;nbsp;Dicbusdomintcis, etiam diebus Pedis,in ucfpertinisprecibusdo

nicijüel Fefti,quan7,ubi rccitatafucrit populo, Concionatorcs diligcn ter interprctabuntur.Poteruntjfi ira uifum fuerit,aut aôia Apo ftolica, auc Euangciiftarum unum, aut aliquam Epiftolam Pauli, aut Pfalrc-« riumctiamordinc populo cnarrarc, Sedlibros Mofis, ucteris Te-» ftamenti hiftorias,Prophetas,nullus Prædicatorum,nifi quibus Deçà ni commifcrintjcxplicandos fufeipiant.

Vôlumuseriam,ut Feftis amp;nbsp;Dominicis dicbus,tum matutino,tum uclper tino tcmporc facri conuen tus Iiabeantur,amp; Sacræ leclioncs pro ponantur, amp;nbsp;preccs fiant, fi per miniftrorum copiam fieri poterit, populus ftudiofe accelferit. Sic enim côfulctur melius famulis, amp;nbsp;ali is ex plebe, quibus integrum non eft femper adefle ad conuentus EccIc-lt; fiæ primarios.In matutino conuentu cxplicctur Catechifmus, fi corn mode fieri potcft,fin minus, in conuentu uefpertino. Nam certa om nino hora diebus Feftis traftationi Catechifmi afsignanda propter rugt; diorcs, amp;nbsp;propter iuuentutem.Conftitui uero eahora Carechifmo de DictiM Demmdf f'îM bet, quæ fit populo maxime cômoda. Quin per feptimanam,fi non duo dies,faltcmunus Catechifmo tribuenduseft ,à Martio adNo^ uembrem.Indeufqjadprimum Ver,Catechifmus in Profeftis diebus poterit omitti,propter pueros ætate rudiores,qui adefte non poterunt propter frigus intenfius.

In fingulis uero Ecclefiis taies ad Catechifmi traftationem cîigide catecl,ißlt;t aii^ jeH, bentMiniftri,qui adidmaxime Si prompti amp;idonci inueniripote-' runt,ctiamfinonfintSacerdotes,autin cæteris ordinariis minifteriis. Cætcrumquomodo,amp; qua formaexponendus fit Catechifmus,poft dicetur.

In ciuitatibus uolumus er operofîs diebus binos fingulis diebus ha Meantre», beri Sacros conuentus,in quibus Sacræ leftiones recitentur, cum preci busamp;Pfalmis,fi non defucrint Miniftri nbsp;à populo impetrari pote-«

In pagis,fi per populum licet,ter in feptimana Sacri conuentusha-« bcantur, in quibus preccs matutinæ,^Slt;exhortationcs ex Sacris literis fiant, Si toties per populi negligentiam fieri non licebit, ut ucîfemcl, uelbis conueniatur CU-»

Aftorcsamp;Doôlorcs Ecclcfiarum mcminerint cHcof ficii fui,magna cura populum doccrc amp;nbsp;inftitucrc, non folum in ipfa Sacramentorum adminiftrationc, fed etiam fubindein concionibus, cum locus poftula-« uerit,quid in tradatione,amp; dilpcnfatione cuiufq; Sacra menti agatur,amp; cxhibeatur,Quomodo fe homines ad percipienda Sagt; cramentapræpararedcbeant ,qua itemfiducia illafumcrc neceife fit, amp;nbsp;in quo fiduciam percipiendi beneficii diuini in Sacramentis ponerc oporteat,quantumq; ftudii Sd ReligionisadSacramcntorum trada^-tionem rcquiratur,non folum ab iis .qui ipfi utuntur Sacramentis, fed etiam ab iis,qui adminiftrationi eorum,amp; difpenfationi interfunt, ma xime uero à Miniflris,qui Sacramenta aliis ex bihent amp;nbsp;diftribuunt.

Inprimisucrô.amp;fedulomonebunt populum,ut ne cxiftimetcon-* fcquifepoircgratiamDci,amp; communionem cumChrifto in Sacra-» mentis,exui amp;meritooperis cxtcrni,fiuccius, qui Sacramenta ad-« miniftrat,fiue'cius, qui ea fumit,fed tantum uirtuteDci, ^meri-» to Chrifti,qui in fuo uerbo amp;nbsp;S acramentis cfficax elfe uult, amp;nbsp;iis qui Sa cramenta iuxta uerbum fuum ucra fide percipiunt, omnia ea indubita to præftarc,quæ Sacramentis fuis cxhibet,amp; uerbis fuis teftatur.

APtifmus cft Sacramentum regenerationis , quo Chrifto Domino inferimur, incorporamur , fepeli-*^ mur in mortem cius, induimurea,atq; efficimur per cum filii,amp;hæredcs Dci. Quarc Sacramentum hoc ____________oportet fumma reucrentia amp;nbsp;Rcligione tradarc Si percipcrc, Ac propterca ca ratio adminiftrandi hoc Sacramentum ineundum, Si ciufmodi tempus. quo adminiftretur, ordinandum eft , ut omnia feruiant ad cxcitandam Si augendam rcucrentiam etreligionem ,quo Sacrofandum hoe Sacramentumpic Si falutari-*

Apu4 ucrcres duobus tantum anni tcmporibus ,Pafcbæ fcili-- Te«Mi!MniMHe«w«4 mi cct amp;nbsp;Pentecoftes, Baptifma publiée adminiftratum cft,Qiiam con-« ftiturionem,quia difficile forfitan fit reuocare,uolumus utBaptifma non nifi Dominicis et Fcftisdiebus,quibustotaconuenirc Ecclefia fo Ict,adminifi:rctur , fiquidem non obftiterit imbecillitas infantium, lt;dequibusmctuendum,ne non fupereffepoffint adproximum dicm Fcffum,quôEuchariftiæ traefatiocum Baptifmate coniungatur ,8f ii,qui infantes ad Baptifmum atrulerunt,corpore S^fanguine Dogt; mini noffri lefu Chrifti,cx more àinftituto primitiuæ Ecclefiæ ütantur.

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rgt; /n Baptijtnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pc*

tum percipiantur in hoc Sacramento , parentes infantium Pafto-' ribus Ecclcfiarum id maturius fignificare,, Sc ab iis Baptifmum una cum fufeeptoribus,infantibus fuis petere humiliter debent , Vt fi uel parentes, uel fufeepcores , uel utrique obnoxii funt mani-« feffis criminibus , à Paftore uel corrigantur , fi modo correffio-» nem admiferint, uel fi incorrigibilcs funt ,a communione Bapti-« fmi arccri poffint, ne ad indicium,cum periculooffcndendæ Ec* elefiæ, tam diuinæ affioni adffent. Tam enim rcos fc faciunc cor* roris 8i mortis Chrifti, qui huic Sacramento Baptifmiindigne ad* nant, amp;nbsp;infantibus fuis non uera fide in Chriffum illud expetunf, quam qui corpus amp;fanguincm Dominifumunt indignc,idcft,non iuxta inffitutionem Chrifti, abfque uera fcilicet pœnitentia Sc fidc in Chriftum . Quare fi ad Paftores ueniant petitum Sacrum Ba* ptifma , uel parentes infantium, uel eorum fufeeptores , qui ma* nifeftis criminibus SC flagitiis contaminati funt, hos ad pœniten* prationiBaptifmi', tiam adhortabuntur, amp;nbsp;ut hac uice non interfint adminiftrationi huius Sacramenti admonebunt, ne Sc fibi ipGs indicium Dei accer fant, Sc Ecclefiæ fint fcandalo. Tales enim propter flagitia fua non habent partem in regno Dei, neque ad Sacramentorum Commu* nicationem admittendi funt, nifipublice poenituerint. Si ucro pa*

i’cntcs in talibus criminibus depræhenfi fuerint , cognatos fuos, QHîfartiîîorifln.fmHtu uel alios amicos , qui Ecclefiæ uera SC uiua adhuc membra funt, fogabunt, ut in eorum loco infantibus fuis Baptifmum petant.

Si fufeeptores indigni Ecclefia iudicentur , alii rogandi crunt, de quibus bonum extiterit teftimonium.

ie Baptifntd mum infantcs iam rcceperint, quod fieri folet, dum recens natiJ 5«,ditnfoktin/rtufibitsin morsimmincrc creditur, Si enim Baptizati fuerint, turn Paflores penewomortu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niT «r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

ca,quæpaulo poft dehumlmodi iniantibuslubiicicntur , taccre OHomoJofurreworer^ dcbcnt.Scd fi baptizati non fint,uel non certo , uel non ut oportet, eidminißrationi Baptifmi baptizati, 8(. patcntcs Si lufccptorcs ^non rei luerint criminum cogt; rum,propter quæ effent à Baptifmo arcendi, moneri à Paftoribus diligenter debent, de immenfo beneficio regenerationis in Chrp ftû, quodpueris expetunt,item dchorribililapfu 8ircatu,undcin-’ fautes perChriftum Icfum in Baptifmo liberantur. Deinde borra-» bunturillos, ut religiofc adfintprimumExorcifmo Si Catccbifmo, deinde ctiam adminiftrationi Baptifmi,Poftremo, ut fimul utan-* tur Sacramento Corporis Si Sanguinis Domini, Hoc enim fieri de cet non ideo tantum , quôd membra funt Cbrifti, Si afymbolos adeffe menfæ Domini non oportcat,uerum etiam,quôd indignum fit infantibus communioncm cbrifti pcterc, Si fufeipere in Baptifma-' te,Si fibiipfis nô cam fumere Sacramento,quo ilia ipfis quoq; offertur, Non cnim , fi ucra fide communioncm cbrifti infantibus in Ba-» ptifmatc pctunt Si pcrcipiunt, potcrunt fibiipfis eandem non pc tere. Si oblaram in Sacramento non cupide cxcipcrc.

Veteres bocSacramentum Óccnac Domini ctiam infantibus u-» na cum Baptifmo adminiftrabant. fed cum non fine caufa mos ille cxoleuerit,congruit,8iomninocx officio eft pictatis,parentes una cum fufeeptoribus Si cognatis,qui fandiffimum Sacramentum regc ncrationis fuis infantibus accipiunt,cŒna Domini fingulari Spiri-» tus defyderio uti,ut8ifibi Cbrifti communioncm accipiant,quani pro infantibus in Baptifmo fufcepcrint. Quod Si ad aliorum, imo totiusEcclefiæædificationcmconfcrtjSiSacram Cbrifti communie-» ncm cacteris commendat.

,,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtcrgo dilipcntius amp;nbsp;maiorc rcligionc omnia in adminiftra-*

Cdtechipmu fnm Er«r' . r. .° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ r- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i •

cifmo traftrfndiM pridic tioncSacH Baptumatisgcranturamp; pcdiciantur,uolumus, Ut übicungt; commode fieri poterit, Catechifmus parcntum,amp; fufcepto rum , item Exorcifmus infantium exhibeatur , pridie eius Fcfti, uel Dominici diei, quo Baptifma exhibendum erit. Cum enim Baptifma adminiftrari debeat in’ fumma Liturgia, dum tota Ecclc-* fia colleda eft, conuenit in bis Sacris adionibus utriufque Sacra-^ menti, cam adhiberi moderationem, quae conducat rcligioni populi excitan-

cxcirandæjnon prcbcat prolixiratc occafioncm aliquam ncgligcntiae ucl pio animiardoriminuenclo.Quareubi idlicebit,utile fucrit aélio nem Catechifmi et Exorcifmi, more ucterum, ab adione Baptifmi tempore feiungere. At ubipopulo,uclquôdplçriqueàtemplolongi-« us habitant, uel alia iufta de caufla,commodum adeflc non fuerit, -ibi licebit CatechifmumetExorcifmume urn Baptifmo fimul admi-* niftrarc.

Iftudtarnen Paftores,quantumomnino fieri poteft,ftudebunt, ut fandifsimum hoc Sacramcntum Baptifmi.quod eft prima ado-» ptio,fufccptio,amp; ingrcflus in Regnum Chrifti, non nifi coram uni-» uerfa Ecclefia, et fumma cum grauitate et religione adminiftretur ctpercipiatur.

Quando igitur Catechifmus et Exorcifmus,pridicquam Baptif^ mus adminiftretur, habebuntur,infantes deferantur ad uefpertinum conucntum,inquo alioqui populus propter inftansfeftum, uel ce-» lebrationcm Dominicæ diei adefle folet,fparcntcs Slt;cognati exem«» plo Sanftorum ueterum cum fufeeptoribus adefte fimul,ct deduce-» re ad templum fuos infantes debent Quibus congregatis et aliis, debent Paftores ct Miniftri.his, qui infantes attulerint,ct toti re-» iiquo populojfingulari grauitate ct religione, primum exponere per-» fpicuc myftcrium S. Baptifmatis, ct ingentia Dei beneficia, quæ in allo exhibentur . Deinde exhortabuntur illos ad piam ct fidelem pcrceptioncm tanti Sacramenti, et bencficiorum Chrifti adco inæ-» ftimabilium. Turn requirent à parcntibus,ct fufeeptoribus infan-tium renunciationem Satanæ ct mundi, ct confefsionem præcipuo-» rum articulorum Fidci,et Rcligionis noftræ,quam illi confefsionem, ct renunciationem dare amp;nbsp;grauitcr coram uniuerfa Ecclefia facere debent.

FORMA CATECHISME HOC EST, INSTIT V TIONIS, E X H O RT A TIO NTS, ET interrogationum ad fufeeptores ct omnes cos qui infantes ad Sacrum Baptifma adferunt.

■p Rirnum omnium Paftor adftantibus fibi rcliquis Miniftris ita cos, qui infantes ad B aptifmum offcrunt, exhortabitur.

Dilcdi in Chrifto Icfu,quotidiecxuerboDci audimus, amp;nbsp;propria cxpcrictia difcimus,tam in uita,quam in morte, iam inde ab Adæ lap-» M iiii fu nos

KSbwMio mffitutîo fu nos omnes concipï,8^ nafci in pcccatis,cflc rcos iræ Dei,amp;: damnatoï àcEaptifmo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter Adç dcliólum,nifilibercmur morte,amp; mentis Filii Dei Chri*

fti Icfu,noftri unici libcratoris. Cum itaq^pracfentes hi infantes com-* muni nobifeum forte natifintjdubium non eft,quin amp;ipfi peccato ct comntoHitii) fecc4tl ori' originalimorbo commaculati fint,atq;obnoxii æternæ morti,amp;dam^ nation!. SedDeus Pater pro ineffabili fua dementia, amp;nbsp;mifcricordia genus humanum^Filium fuum mifit,ut mundum fcruaret,qu3rc ctiam amp;nbsp;bos infantes fcruatos uult. Ilie peccata totius mundi tulit, ct tàmparuulos,quàm nosadultosàpcccatis,mortc,DiaboIo,et acterna Daminumhßiffepirnukf condemnationeliberauitamp;faluos fecit,qui uoluit fibi offerri paruu-* ^*’****^**’ lAaih los,utiis benedi(ftioncmimpdttiretur (^arc pro Cbriftiana pieta-* tcueftra,bunc puerum anumite,amp;ad Cbriftum adducitc,ct offerte piis ueftrisprecibus,quôpcccatorum fuorumab illo confequaturre-* mifsionem,transfcraturinrcgnumgratiæ creptus à Tyrannise n3£,S( conftituatur bçres çternç falutis.Et uobis certifsimum bt,Domi* num noftrum lefum Cbriftum,hoc opus cbaritatis ueftræ erga bunc infantem clcmcntifsinie rcfpcfturum,amp; prcccs ueftras exauditu-» rum, quia ipfe fuo uerbo mandauit, Sinitc paruulos ucnire ad me, talium eft cnim regnum ccelorum. Qiiapropter dilefti hortor et ob-fccrouos,quotquoc adeftis,utmagnitudincm huius aftionis,arquc _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, opens,quod animus,rcligiofe uobifeumexpendatis, Vidctis cnim,

tjtiamaJa orM' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;r i r ■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;] U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■

dKmâ Domino pro infan quam mucrabilitcr Ecclelia inrantulos ntos imbccilles, ctomni uir-* ‘‘•'quot;tapiùMKdif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tute deftitutos, hue fupplcx,fed tarnen conftantcrafferat. Quo fane

opercclarc confitetur coseflefiliosiræ Dci,pcccati,8^ æternæ mortis, Proindepiis uotis.amp;ardcntiorationc pro cis orat,gratiam ct auxili-* urn Dei impctrarecis cupicns,qu0 per Baptifmum renati ex Deo, filii Dei cfficiantur. Neputetis igiturlcuequiddam,etpucrilcquid tra-* dari in hac Sacrofanda adione,quabcllum fufeipitur cum Satana, qua non tantum illc ab infante cxpcllitur ,fcd infans Sacramento a-* ftringitur, quod cum hoc fcmpcr,ut cum Regis fui Chrift i bofte bel-* Iigcraridebcat,ad extremum ufquc Spiritum lumma contentione pu-» gnarc. Quare magna cum fiducia,et ardentifsimis prccibus inuo-» candus eft Deus,ut non modo è poteftate Satanæ libcrarc, fed ct con-» firmare,etdcfcnderc uelit buncinfantcm,utin omniuit3,ct maxime

Quamobrcm ctuos animos ucftros rollirc, et cogitate bic pre«’-* pua religione uerbum Dei uobis audiendu cfle, uiuafidc inuocandum

Dcum,8(fgrauifsimadccaufaaclorationchicinuifari uos.îra crgo agite,ut Dcus rcligioncm ueftram uidcar,camq; approbct,nec committi-« te,ut facratifsimum hoc Sacramcntû Baptifmatis per uos indigne tra-« detur,8^Saran3Eludibriofiat,atq; Dcuscontumeliaadficiatur,quitan' tas hic diuitias gratiæ fuæ cffundit.Nam ipfc uocat hoc Sacramentum lauacrùregenerationis,quo nos ctyrannideDiaboli,peccati,mortis,et inferni ereptos,filios fuos cfficit,amp;hæredcs uitæ æternæ, participes o-* mnium bcneficiorum fuorum,quia coheredes Chrifti fui.

Quarè per Dcum,amp;falutcm ueftram uos obteftor,uttâm fuper-« abundantemgratiam Dei,quæ hocSacramento exhibetur,dignè çfti--metis,cum fumma animi gratitudinc ampleftamini, quandoqui^ dem Baptifmus magna eft noftra confolatio in periculis,amp; affliftioni.» bus,cftq; aditus primus ad omnia beneficia Dei,ad bcatam fanftorum omnium focietatem.

Vt igitur præfentiore animo,S^ religione maiorc ineffabile hoc Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;saptifmo expt»'

beneficium expendamus, initio uidendum nobis eft, in quanta mala nos Adælapfusconiccerit,Et econrra,quam immenfam gratiam Do us humano generi per Filium fuum cxhibucrit in co,quod per Baptif* mum nos ab iis redemerit, Et tertio, g femper nobis in confpeft u efle debcatin omnibus pcriculis tanta Dei mifcricordia,quantifque cum laudibus cclebrari conucniat Dei gratia, quam per Baptifmum acce-» pimus'

. 1 q, r • J- ■^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«iPfncnj.crmi/eTOpro-

pcccatum Adæ.ixoatanæ inuidiam obnoxios iræ Dei, adcoq; dam-» pter lapjnm Ad«, natos nos efte,fub poteftatc amp;nbsp;regno Diaboli detineri fub morte, Pcccato,Sdinferno captiuos,adeô ut nos natura filii iræ, nullis uiribus numanis,nullisuirtutibus,uel operibus Deum placarc potucrimus. Quicquidenim innobis,itcm omnia operanoftra,propter uitiatam naturam malcdida funt à D co,amp; fubiefta tyrannidi Satanæ,

Cùm cnim per inobedientiam primi parentis Adæ ( à quo in naturalem hanc, et terrenam uitam progeniti fumus) omnes rei amp;nbsp;malcdifti à dco nafeamur,adeo ut omnes in eo mori nccefte fit,Si terrenam imagincm eius in mortali hoc corpore circumferamus, fequitur totam uitam , 8i omnes aftiones naturæ noftræ ira corru-ptæ,damnatas à dco effe, quantumuis etiam fpeciofifsimæ et fan-» (ftifsimæ coram hominibus appareant. Quicquid cnim ex carne ^‘’‘***-»* natum eft, caro cft,hoc eft ,alicnumà Dco,repugnans Spiritui,et addidurn mord, et gehennæ . Quapropter caro et fanguis non aftequen-

Rom.8. affequcntur rcgnum Dci. Quicquidcnim caro cft,carnalia fapir^ct iiiuitjEft inimicum Deo, nam Legi Dci non fubditur. Quarc qui car-» Joan, nalcsfunt, Deo placcre non pofl'unr,Sapicntia carnis mors cft.Qua-« re Dominus noftcr Cliriftus cum Nicodcmo difpurans ita conclu-’ dit, Amen amen dico tibi,nifi quis renatus fueritexaquaS^ Spiritu, nonpoteft introire in regnum Dci.

Quamofuionta gratia nbsp;nbsp;nbsp;Sccundo cogitandum quàm opulenta fit gratia diuina collata nobis

De» (oiiatam^ptifmo. nbsp;nbsp;nbsp;ßaptifmOjinquo ucrcapparctciuscrga nosbenignitas ,ct lt;p AKvfpKTn«

quod non ex opcribus iufticiæ, quæ nos feciflemus, fed fccundum fu-» am mifcricordiam perlauacrum rcgcnerationis,ctrcnouationis Spi-* i.ptf.j. î’itus fanili faluos nosfaciat. Hic cnim uirtute uerbi lùiabluit,ctcx-» tinguit ,quicquid reos nos facit amp;nbsp;dânat, Quemadmodum olim in ma-» rirubrohoftcspopulifuifubmcrfit,atq;perdiluuiumpcrdidit totum Iiumanum genus,exceptis oôlo animabus,quæinarca feruatæ funt, Ita lauacrum hoc aquæ, nos per uerbum faluat, non ablutione fordi-» um in carnc,uti in aliis lotionibus fieri folct,fed flipulationc bonæ con feientiç erga Deum, per refurrcôlionc lefu Chrifti. Virtute cnim pa» didiuini in confeientiis mundamur,8icertireddimur amp;ucrbo8lt;cxgt; terno figno,pcccata quæ nos polluebant 6lt; damnabant, omnia elfe plane abolira, quia rcmiiTa^ mortua. IraqjcxBaptifmarç certofta-» tuimus,nosDeo acceptos.^amp;fœderc gratiæfempiterno ci coniunflos cffcjadcô ut nihil abipfo feiungcrc Sc damnarc pofsit, Quare porro non modo fugerc pcccata,fcd etiamcxtimefccrc,amp; abhorrere abeis debemus, Mon aliter atquc ab inferno, ut qui peccatis mortui fumus, Rom.e, Omnes enim,tcftePauIo ,qui in Chriftum Icfum baptizati fumus, in mortem cius baptizati fumus, confepulti cum illo per Baptifmum ' ABdffifmapccMtMm m inmortcm, Proindcpeccatis,amp;:totiucteri hominimortui fumus,et KO« dZiMref* perdueti in Chriftocô,ut nihil condcmnare,ucl à gratia Dci fepararc Rom. s. nos pofsit, Qui cnim mortuus cft.iuftificatus cft à pcccato,non am-» Rom. ff. pljystyj-jj^nidipcccatimortisamp;inferni fubicôfus,ctiamfi adhuc pec-' cari in carne rcliquias fentiat, tamen cæ non imputantur ad condem-* nationem,propter iuftificationem Spiritus in Chrifto.

Bdffi/mttf ttotiam Mît^m Ptæterca Baptifmus nouam uitam opcraturinnobis,ct acceptam m nebts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dco, Vt cnim Chriftus à mortuis refufeitatus cft per gloriâm Partis,

itaenicitluoin nobis Spiritu, ut et nosin nouitatcuitæ ambulcmus, Nam fi infiticii fafti fumus illi per fimilitudincm mortiseius,ccrtc amp;nbsp;refurreftionis participes erimus in uitam æternam,iîlud feientes' quôd uctus ille homo cum illo crucifixus cft,utabolcrctur corpus pcccatijUt pofthacnonferuiamus pcccato.

Quare rcputemus nos peccatis reuera mortuos cfTe, et Deo uiuerc coiaff, in Chrifto Domino noftrojin quo S^circuncifi fumus,circuncifionc, quæ fit fine manibus,dum exuimus corpus pcccatoru,per circuncifio-* ncm ChriftijCum illo fepulti fumus per Baptifmum,in quo fimul eti amcumillo refurreximus perfidem operationis Dei. Deus etenim qui Chriftum à mortuis refufcitauit,nos una cum co conuiuificauit cum peccatis ctiam mortui eflcmuspcrpræputium carnis noftræ,feu carnalis uitæ. Quanq enim uita noftra in Deo abfeondita fit cum cobjj'.i. Cbrifto, tarnen cum Chriftus uita noftra apparuerft, tunc amp;nbsp;nos fp mul cum illo manifeftabimur in gloria,utquosproingentifua mife^ ricordia dementer regenuit Deus in fpem uiuam,per refurredionem IcfuChriftiexmorruiSjinhærcditatem incorruptibilemjincontami-» ’* natam,Stimmarcefsibilcm,nonexfeminc corruptibili,fed incorrupt! bilijUerbo fcilicet Dei uiuo,per quod Baptifmus confiftit,amp; omnia iam dida efficacitcr 8i reuera in nobis operatur.

Tertio,de tanta amplitudinegratiæ Dei, et beneficiis per Bapti-» Quomoda fmum collatis nos confolabimur, et fempcr gratias Deo agemus, idq; côftudiofius,quograuioribus premamur calamitatibus,confirman-gt; reshincfidemnoftram,Deum quamqnonuifibilimodo,tarnenuir-« tute Baptifmi per uerbum 8t Spiritum efficacem efTe in nobis,morti^ Ücarc ueterem,St inftaurare nouum hominem. Quarè confirmemus confcientias noftras,nos Deo curç,à ei propter meritum Filii fui gra-« tos 8^ charos eflc,amp; cum rebus aduerfis agitamur,8i excrcemur uariis æ-rumnis,cogitandum crit baptizatos nos efle,amp; Baptifmo per meritum Chrifti omnia peccata amp;nbsp;mala noftra deujda amp;nbsp;mortua dfe,indiesq; magisac magis per cruccm,amp;uariasafflidiones,quas nobis Dominus mittit,confici amp;nbsp;abolcri,amp; nouum hominem in nobis uirtute refurre-« dionis Chrifti,continuörenouari,8lt;inftaurari.Meritoitaq; Deo pro tarn ineffabili fua mifericordia agendæ gratiæ funt,atq;fimul oran-gt; dum,ut opus fuum,quod cœpitinnobis,amp;omnibus,quosadBaptifgt; mum uocauit, femper promo ucrc,acpcrficcre tandem dignetur .Ta-lt; les exhortationes uel brcuiorcs,uellongiores,pro temporis rationc concionatores habebunt,ex didis et aliis Scripturæ locis,quibus fubii-» cientur interrogationes fequentes.

CReditis uera effe, quæ modo uobis ex uerbo Dci propofita funtjde corruptione naturæ per pcccatum originale, de re-generatione

gcncratiorie in C Hrifto Domino noftro,8d communionc ætcrna cum Deo,quæ cxhibctur per Sacrum baptifma?

Petitis ergo ex animo amp;nbsp;liera fide,infantcm hune ucftrum,pcr uos Chrifto addudum amp;nbsp;oblatum, à tali naturæ corruptionc,pcrmcri-* turn Si uirtutem Chrifti in Baptifmatc liberari, reconciliari Dco, Si in nouam atqj perpetuamuitamregenerari?

Renunciatis igitur amp;nbsp;ueftro amp;nbsp;infântis nomine Diabolo, atq; omni-» bus eius operibus?

Creditis in DeumPatrerri omnipotentem,creatorem cœli Si terrçi' Refpond. Credimus.

Et creditis Dcumuclleamp;uobis,amp;buic infanti,cumBaptizatus fucgt; ritjcffe Patrcm,amp; omnipotenti fua uirtute,fapientia,amp; mifericordia uclleuos ab omnimalo fcruarc,atq; omnibus beneficiis cumulare,ac propterea fupra omnia uobis timendum eum,amp; diligcndum effer

Refpond. Credimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Creditis in D ominum noftrum Icfum Cbriftum Filium eius uni-» cum, qui, ut redimeret nos,fadus homoeft,paflus,amp; mortuus,atq;à morterefufcitatuseft, afeendit incœlos,fedetq;ad dextram Patris,ac regit inde Ecclefîam fuam,uirtute omnipotcnti,rediturus in fine mun di omnibus confpicuus,iudex uiuorum amp;nbsp;mortuorum?

Ex bac fide Dominum noftrû lefum Cbriftum etiam ucftrum,ct buius pueriSaluatorcm effe confitemini,qui mortefua ucftraquoq; peccataexpiaucrit, et Refurrcôiionc fuauosDeo reconciliauerit,atq; iuftificaucrit,etSpiritu fuoomni tandem peccato perpurgatis,diui-» nam in uobis imagincm,ctuitam plcnè perfedurus fit?

Creditis et in Spiritumfanôlum,fan6famctCatboIicam Eccicfi-» am,Communioncm Sandorum, Remifsinnem pcccatorum, Carnis refurreôfionem,ctuitam æternam?

Et ex bac confefsionc creditis Spiritum fanéfum etiam ueftrum,ct infantulibuius doéforem,et confolatorem ucllc eirc,et uos ucra cor-» poris Chrifti D omini noftri, atqu'c E cclcfiæ eius membra effe, et pue-

rum Luie per Baptifmum ,Chrifti atq; Ecclefiæmcmbrum fore, in quohabiturus fitrenii(fionempcccatorum,ccrtamfpem rcfurrcóhogt; nis,amp;i^itæætcrnæ:'

Vuitis ergo infantem è Baptifmo fufcipere,amp; Iiabcre pro ucro lioDcijfratrc8^ membroChrifti,atq; primumubiad ufum rationis perueneritjfi forte parentibus orbatus fucrit, ucl illi hac in re negligen tiores cxtiterint,curam eius habere, quo Dccalogum, 8( articulos Fi-« dcijS^orationem Dominicam ,Sacramenta, pcrdifcatjtiimdomitum in Ecclefia,quo à primis ftatim annis myftcrium Baptifmi,à collata fi bi in eo.chrifti beneficia intclligerc incipiat ,ac inde cum de Religio-« ne Chrifti fatis inftitutus fueritjidem fuam in Ecclefia fuo ore confi-« teatiir,Slt;fe Communicatione chrifti, obedientiæ erga Deum atq;Ec clefiamipfeaddicatr

Quod igitur dileóH bic in confpcólu Dei,amp; CbriRi Seruatoris, qui inter nos cft,Se coram Ecclcfia cius fancta promififtis, id fumma fidc Se diligentia mcmineritis prçftandum efie, V ofq, fin g uli, parentes,fufcc ptoreSjôecætcri adftantes, infantulum hune poft acceptum Baptiß mum utfiliumDei agnofcitc,ut membrum ChriftiIcfuhabcte,cui Angeli miniftri adfint.Se inferuiant, nee dubitatc, quicquid aut boni, aut mali.huic quàmuis infirmo infantulo cxhibucritis,hoc uos Deo,8e Chrifto Domino cxhibere. Nullius ergo laboris uos pigcar,quin quif que pro fuo loco, pro fanguinis coniunctione, Se uocatione hunc cu-« ret Domino pie 8e rcligiofe educandum,8e inftituendum, quo fcruarc tandem poftit omnia,quæ C hriftus S cruator nobis præcepir. Perrinet igitur ad uos,qui à Deo dati e ft is huic infanti parcntes,cognati aut fuG ceptorcs, ubi primum cxcreucrit,curare,ut ad fcholas, ut in Ecclcfiam ducatur,quó in Chrifti m.yftcriis,8e in aliis inftituatur plcnius,quô gra tiam 8e immenfa Dei bcncficia,in Baptifmo collata in tell iga c,fu ç fidci rationcm coram Ecclefia reddat. Diabolo 8e mundo cum omnibus concupifeentiis,ipfarercnunciet,Chrifto Domino noftro, SiEcclc-« fiæ cius, fefc confccrare in omnem obedientiam ftudcar, iuxra Euangc lium eius,atq; ita in Chrifto Domino noftro,ufq; in fincm perfeueret, atq; in nouitatc uitæ perpetuo proficiat,ut uiuum chrifti membrum,

amp;!n üitc Lac palmes fœcunJus frudiim copiofumferat'omniiïnî bonorum opcrum,adlaudem Dei,8iEcclt;fiæ ædificationem.

H le Paftoradferri infamem propius iubcbi£,amp;de nomine inrer-» rogabit,quocognito dieet. Edico in nomine Domini noftri

Icfu Ch ri fti omnibus malis Spiritibus, ut ab hoe infante reeedant, nihil mali illi ullo modo inférant.

AeeipcfignumfanôtæCrucis in fronte,lit nunquâ te Dei,amp;Chrp fti tui ScruaroriSjUcl Euangclii eius pudcar,aecipe amp;nbsp;in peftore, ut uir tus Ch ri ft i crueifixi tibi perpétue præfidio fit, certa in omnibus rc^ busproteftio.

ORcmus.OmnipotcnSjamp;ætcrne Deus, Parer Domini noftri Icfu Chrifti, inuoeo te fuper hoe N. famulo aut famula tua, eui Ee-» défiaSaeramentumBaptifmi,amp; in cogratiam tuam amp;nbsp;regeneration nem fpiritualem petit,Et ut dixifti. Petite,amp; aeeipictis,quærite,amp; inue «» nictis,pulfatc,amp;aperietur uobis ,itaimpartiashuiegratiam, amp;miferi cordiam tuam, quemadmodum Eeelcfia tua orat, ut eonfequatur rc^ demptionemFilii tui ,§rhæreditatcm æternæ àbeatæuitæ, quam ci Eeelefiatuaper Baptifrnum qua:rit,Apericioftiumregni tui,adquod pro co Eeelcfia tua pulfat,per Chriftum Dominum noftrum. Amen.

O Remus. Pater omnipotens D eus, qui olim impium mundum horribiliiudiciotuoperdiluuium perdidifti,amp; îblamfamiliam piiNoe,olt;fto tantum animas,proincffabilimifencordiatüaeonfer.' uafti,amp;qui obduratum Aegyptiorum Regem Pharaonem eum omni bus copiis,amp; uirtutc eius bellica fubmcrfifti in mari rubro,populum^; tuum Ifrahcliticum ficcis pedibus tranfirc fecifti,amp; in his lauacrum re.* gencrationis Sacrum Baptifmaadumbrate uoluifti,PrætcreaBapnf mare filii tui chrifti Icfu Iordanem,amp;c3Etcras aquas ad fanftam de.» mcrfionem,atq; ablutionera peccatorum confecrafti. Rogamustc proimmcnfamifcricordja tua,infamem hune propitiusrcfpicc,ue.»

ramîIIificIcm,àSpiritunifandumtuunidona,utpcr hoc facrofan-» dum diluuium in co fubmergatur 8dpcreat, quicquid ex Adamo for-dium contraxit, ut ex impiorum numero fegregatus, in fandaEccle-fiætuæ area tutus feruari poflit,amp; nomen tuumalacri,amp;fcrucntiSpiri tu fempcr confiteri,amp; fandificare,8^ regno tuo conftanti fiducia,amp; cer ta fpe inferuire,quô tandem cum piis omnibus promifsioncm æternç uitæ aflequatur,pcr Icfum Chriftum Dominum noftrum, Amen.

T Nillo tempore, Attulerunt ad lefum pucros,ut tangerct illos. Di-feipuli ucro increpabant cos,qui adducebunt. Cum uidiflet autem IcfuSjindignatus eft,amp; dixit illis, Sinitc paruulos uenire ad me, ne pro hibete illos, talium cnim eft regnum Dei. Amen dico uobis, quicunqj nonaccepcrit regnum Dei tanquàm puer, haudquaquam ingredic;: tur in illud^Et cum coepiffet cos in ulnas, impofitis manibus fupcr illos, benedixit illis.

His uerbis 8ihuic fado Domini noftri Icfu Chrifti fupcr illos, fi-dem habctc,nec dubitate,eum ueftros infantes fic in facro Baptifma tc fufccpturum,amp; complcxurum efle ulnis mifericordiæ fuæ, amp;nbsp;bcnc-didionem uitç ætcrnæ,amp; fempiternam regni Dei Communionem cis collaturum,Hanc uobis fidem confirmct,amp; augeat idem Dominus,8^ 5 eruator noftcr Icfus Chriftus,Amen.

Pofthaec Paflor manus fupcr pucri caput imponct,8lt; fufeeptotes tangent tes puerum, una cum co orabunt*

PofthæccanctEccicfiaPfalmum GX1111»item CXy^SiiQXXXJ^l * In cxitu Ifrahel. Non nobis.itemjLaud ate nomen Domini

O Remus, Omnipotens amp;nbsp;æterne Deus, Pater cœlcftis, gratias agimus tibi ætcrnas,quôd ad banc agnitionem gratiæ tuæ,amp; fidei crgatcnosuocarc dignatuscs,Augcamp; confirma banc fidem in nobis pcrpctuOjDabuicinfanti Spirirum fanôfumtuum,quorcgencrcrur, amp;bærcsfiatætern3Efalutis, quamEccIcfiætuæfanftæ, pucris fimulS^ fenibus propter Cbriftum ex gratia amp;nbsp;mifericordia tua promififti,pcr Dominum noftrum Icfum Chriftum,qui tecum uiuitamp; régnât nunc amp;nbsp;in perpetuum, Amen,

æEquentidic infantespridic cxorcirati,itcrumadEcclcfiam fub officium cesnae Domini adfcrantur,quos ibi Paftor poft ______ recitatum amp;cnarratumEuangclium,amp;dccantatum fymbo lum iubebit ad baptifterium exbibcri, amp;nbsp;fequenti modo parentes, fufccptorcs, amp;nbsp;rcliquoscognatos aftantcs,fimulamp;uniucrfamEccle-» fiam adbortabitur.

D ïledi in Cbrifto,bcfterno die gratia Dei audiuimus.quam im-» menfa amp;incffabilis mifericordia in Baptifmo cxhibcatur. Satagt; nac 8t mundo rcnunciaftis,fidem Cbrifti cftisconfcfli,8fobcdicngt; tiam CbriftoSt Eccicfiac promififtis, 8t petiiftis à Deo Patre, ut pro-^ pter Filium fuum Dominu noftrum Icfum Cbriftum,infantes bos cri piaccrcgnotcncbrarum,8tcóftituatinrcgnoFiliifuidiIcdi,Horümc minifle uos oportet,amp; nondubitare,nos bæcomnia,quæ petimus ccrtocftcacccpturoSjfi credimus. ToUentes ergo nunc mentesucgt; ftrasad Dominum, fummarcligionc hic apparcfc,tanquàm in com fpcftu Dei omnipotentis, Patris, Filii,amp; Spiritus fanéli, beneficium^; rcgcncrationis,atq; adoptionis in uitam atternam ab mfo uno Deo, amp;Scruatore noftro, Patrc,Filio,8t Spiritu fanlt;fto,ccrtandc et cum gra tiarü aftionc cxcipitc.Et quoniamipfcDominusiuftjtbaptizarc nos in nomine Patris ,ct Filii,et Spiritus fanlt;fti,indubic ipfc Dcusnoftcr infantes noftros bapti2at,apcccatis emundat, ab æterna morte libc^ rat,fuaipfiusiuftitia induit,ctdonatætcrnauita. Hæc immcnfa Dei be ncficia ucrafidc agnofeenda nobis, ctpcrpctuo cclcbranda font, ^^uare

Quarc quo fidcm,atq; animos noftros excitemus, audiamus hac de rc uerba D. Pauli fequen cia.

AT poftquam bonitas amp;crga homines amorapparuitScruato-» ris noftri Dci,non ex operibus iuftieiæ,quæ faciebamus nos, fed fecundum mifericordiam fuam faluos nos fecit per lauacrum regene-* rationis SCrenouationis Spiritus fanôti, quem effudit in nos opu-» lenter, per lefum Chriftum Seruatorem noftrum, ut iuftificati illius gratia, hæredes efficeremuriuxtafpem uit3Eæternæ,Indubicatushic fermoeft.

T■^lxitDominuslefus difeipulis, Dataeftmihi omnispoteftasin *1—' cœlo,amp; in terra,Euntes ergo in uniuerfum orbem, prædicate E-uangelium omni creaturæ,amp;docetc omnes genres, baptizantes cos in nomine Partis, Sd Filii, amp;nbsp;Spiritus fanéli, docentes eos fcruarc omnia, quæcunq; præccpiuobis. Qui crediderit,amp;bapti2atus fuerit,faluus crit qui ucro non crediderit, condemnabitur, Et cccc ego uobifeum fum omnibus diebus ufqj ad confummationem fæculi.

O Remus, Omnipotens 8i mifericors Deus, amp;nbsp;Parer, tu Abraha-« mo,noftro amp;nbsp;omnium credentium patri, amp;nbsp;in co nobis quoq; fi-liis cius promififti, te nobis femini noftro uelle cHe Deum. Quarc ut infantes ueteris populi tui per Circûcifionem in gratiam, amp;nbsp;in popu lum tuumrccepifti, Et Filius tuusChriftusIcfus .Dominus amp;nbsp;Serua-tornofter, paruulosoblatosfibi dementer admodumadmifit,amp;benc dixit, teftatus talium elfe regnum cœlorum, Ira uoles noftros quoq; infantes regenerate,adoptarc tibi in filios,in confottium uitæ æter-næ per Sacramentum Baptifmatis.Dacrgo cœleftis Patcr,uttantasdi uitias gratiæ in Baptifmo propofitas, pro his infantulis ex animo peta mus, amp;ucrboamp; Sacramento tuo oblatas ucrafidcagnofcamus,fkcx-cipiamus,perpetuo tibipro hisgratiasagamus , amp;nbsp;te celebrcmus. Et ne imputes his paruulis pcccatum Adæ in eis per parentes pro pagatum, Si innatum,neq; parentum ipfotum, amp;nbsp;totius huius po-

puïijfcdualeat in illis mors 8^ mcritum Filii tui Domini noftri Icfu Chrifti, amp;nbsp;huius iufticiam atq; obedientiam cis imputa. Infère cos morti,amp; refurredioni cius,Fac cos corporis ciusmembra, eoillos in duc, ut filii amp;Iiæi'cdes tui fiant, amp;nbsp;pcrfcuerent in æternum. Dona ctiamnobis,ut poftBaptifmum, cosprofiliis tuis, amp;nbsp;corporis Filii tui mcmbrisagnofcamus,in timoré tui adgloriam tuampiccducc-» mus, in omnibus rebus corporalibusamp; fpiritualibus adiuuemus, ut ctiam per cos Nomen tuumfanélummagis cclebretur,Regnum Filii tui propagetur, Voluntas tua in bac terra fiat, quemadmodum in cœ-* lo. ad bæc conferua cos incolumes,communica cis benigne ncccffa-* riauitæ,à cuflodieosabomni malo, perChriftum Dominumno-» ftrum, Amen.

Hac finita oratione iubeat Paftor fibi darf infantes, interro get nomina,quae imponieis debeant, óC Baptifet,eosdicens.

Omnipotens æternus Deus, Si Pater Domini noftri Icfu Cbrifti, qui regenuit te aqua amp;nbsp;Spiritu fando,remifitq; tibi omnia peccata tua, confirmer te fua gratia, ad uitam æternam, A men.

Hicabuniuerfa Ecclefia cantetur Germanice. Grates nunc om ncsamp;c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfal Dcusniifcreaturnoftri.Poftpcrgat

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I autem infantuli infirmiorc fucrint ualctudinc,ut pcricu-»

lum fir,nó uifturos effe uel ad proximum Dominicum,uel Feftumdicm,autfipropter grauiorcscaufas illis diebus Ba ptifiTiUS conferri non poftit, admoncbuntPaftorcspopulum, ut Ba« prizandos infantes fuos, illis tarnen boris adferre uelint, quibusde more Ecclefia ad uerbum Domini audiendum conuenit, Quod

negari non debet,qüocumquc tandem tempore adferantur. Nam commitrendumnon eft,quantum in nobis fucrit,utabfqj Baprifmi SacramcntOjCX hac uita ulli homines décédant ,Qu,andoquidcm Do-« minus inftituit Baptifma,utfit nobis Sacramentum rcgencrationis, amp;ablutionispcccatorum,a quibusnemohominumin hacuita liber eft, ne infans quidem unius dici. Noftrum cnim eft agere in omni-lt; bus rebus, fecundum uerbum Domini ,amp;donaamp; beneficia eius fufei-» pere CO modo, ratione,quam ipfc nobis præfcripfit.

Quando ergo profeftis diebus adminiftrandum Baptifma fucrit, PaftoresCatechifmum,amp;Exorcifmum,8( Adminiftrationem Baptif mi ordinc coniungant,amp;proratione cœtus,amp; ualetudinc infantis mo^ diim adhibebunt adhorrationum,amp; orationum. Si cnim infantem uidcantdcuita pericIitari,S^coetum exiguum adcHcjbrcuibusomnia compleftcntur, Et primam modo partem ex admonitionc, quam fuprapofuimusante Catechifmum præmittendam,ufurpabuntadca üfqjucrba. Quapropterdilcélihortor8^obfecroamp;c. Sicexinterro-* gationibus cuiufq; capitis primamtantumadhibehunt,Ira in Exor-» cifmo, unam modo precationcm,cum orationc Dominica,Symbolo, amp;nbsp;Euangelio, Quibus prçmifsis infantem ftatim baptizcnt, amp;nbsp;paren « tes, fufccptorcs, atq; alios aftantes hortentur, ut certo ftatuant in-» fantulumfiueuiuat,fiuemoxmoriatur,cfle filiumDci, amp;:hærcdcm uitæ 3Eternæ,8^utad pictatem,amp;Dei gloria, fi uita cornes fucrit,reâc curent inftitui, iuxta adhortationem fupra pofiram,qu2E incipit.

Roconcionibus docendus amp;admoncduscritpopuîus, ncfacilcdiuinifsimum hoc Sacramentumpriuatimad miniftrarc prçfumat.In Ecclefia enim amp;nbsp;per fuos Mini ftros fummagrauitate, amp;nbsp;rcligione adminiftrari dignS cft,idq; maxime intereft ad id, ut falutaritcr difpcfetur, pcrcipiatur,Scd fi extrema necefsitas urferit,tû quj adfunt pcriclitâti infantulo.

infantulo, iungant fefe in Domino, pie fublatis ad D enm animis, mi-» fericordiamcius inChrifto Domino nobis promifTam amp;nbsp;cxhibitam fuperinfantulo implorer,eumqjdiélaoratione Dominica baprizenr, In nomine Parris Si Filii Si Spirirus fanóli. Quod cum fccerinr,nc du’ birenrinfanremfuum uerebaprizarum,pcccarisablurum, inChrifto rcnarum,Si Filium Iiæredemq; Dei faólum efle. Pro hoc ergo tanro Dei bencficio,gratiasaganrDeo,SinepurenrBaptifma irerandum in pueris ira baptizatis. Quia in omnibus rebus,quoad licet,ad earn ratio nemagere dcbemus,quam Dominus præfcripfit, fîpius aliquis uir turnadfuerit,cum infans extreme laboraueritjCiusminiftcrioadBa«» ptifmum utendum eft.

Porro fiirabaptizatum domiinfantem fupcruiucrc contingat, de-» ferri ad templum poftea æquum eft,à fuis parcntibus,cognatis, Si fufgt; ceptoribus,quos frequentes Sireligiofc adefte conuenit, ut qui gratias agereproimmenfo hoc rcgencrationis beneficio infantifuo collato, Ct offerte cum Deo er Seruatorifuo in Ecclcfiadebent. Hosergo Pa-» ftoresinterrogabunr,quarationc,ct quibusuerbis infantem Eaptiza-» rint, an irautpræccpit Dominus, in aqua, et in nomine Patris,ctFi-» Iii,et Spiritus fandi. Qtii fi refpondcrint fc fupcr infantem inuocaffe Dcum,rogaflepro illo,ct innomine Pattis,ctFilii,et Spiritus fanfli baptizaftCjCtcredere fc uere peccatismundatum,ctDco renatumef» fe, DebentPaftorcs cosinhacfidcconfitmarc,etinfantemciufmodi nequaquam rebaptizarc, Et uthomines magis confolcntur, cttanri Sacramenti eelebtatio magis augeatur,et commendetur Chtifti bcnegt; ficium per Baptifmum in pucrum collatum, comprobabuntid in Ecgt; clefia, adhibita Icdionc fanófi Euangelii,ct prccationead huncmo-» dum.

T^IIefli in Chrifto, Quandoquidcmomncsinpcccato ct ira Dei -*—^nati fimus rci æternæ mortis,atq; condcmnationis,necalia ratio-» nc confequi remifsioncm peccatorum ,iuftitiam, ctuitam æternam pofsimus,quàm per fidemin Chriftum, Er his malis, mortis fcili-» cct ct itæ Dci,cumhicquoqj infans obnoxiusnatus fir,intetrogo uos num Chrifto oblatusfit,eiq; per Baptifmum inlcttus?

Sircfpondcantfeita credere, Intcrrogabitprætcrca,per quern hoefa^ dum fit, Sc quibus præfcntibus. Cum^ hos nominarint, rogabit cum, qui ßai* ptifafle

ptifaflc infantem dicetur, G adeft, aut alios qui tum adfuennt,an inuocatum fit nomen Domini fupcr co, ôlt; habita oratio pro eo^

Situm refpondeantjln aqua,Slt;^cum hacuerborum forma,Baptifotein nomine Patris,ô^’Filii,amp; Spiritus fandù Poftremum intcrrogabit»

An ccrto fciant Ce iierbo Dci rite ufos cflc, iuxta inftitutioncm Do--niini,quod fi rcfpondcant fc meminiflc 8i fcirc.

Vandoquidcm dilcfti in CIirifl:o,omnia in nomine Dei,etiuKgt; ta inftitutum eins fada circa Baptifmahuius infantis audio, in nomine Chriftiredè uos fcciffe pronuncio Egcnt cnim gratia Dei infantes, quam non denegat cis Scruatornofter Chriftusjubicum-» que ilia pueris iuxta uerbum ciuspetitur, ncc cnim alligauit benefp ciumredemptionis fuæ ullis Iocis,tcmporibus,ucl perîonis, Nam quocumque in loco crcdcntcs ipfi in cius nomine conueniunt, me.» dius ipfe illis adeft,CT inuocatus fide efficax cft,in uerbo et Sacra-« mentis fuis,atqüe prçftat folidc,quicquidSacramcntis fuis offert,et Herbis fuis pollicetur. Adeonfirmandam ucrohanc fidcm,amp; ad ex-* citandum nos ad grarias agendas Domino, pro tanto cius bcncficio, quod huic infantulo per Baptifma collatumcft,audiamus exEuan-« gclio,quomodo Dominus uclit infantes fibi adfcrri ,amp; benigne be-« nediccre fibi oblatis,

T7 T âttuîcruntadillumpucros, uttangcrctilIos,DifcipuIiueroin-« '■‘^crepabant cos,qui adduccbant.Cüm uidiflet autem Icfus indi-» gnatus cft dixit illis, Sinitc puerosuenire ad me, nee prohibe-» teillosjtalium cnim eftregnum cœlorum. Amen dico uobis, Qui-* cumq; non acccpcrit regnum Dei tanquàm puer, baud quaquam in-* gredictur in illud. Et cum cœpiffet in ulnas,impofitis manibus fupcr illos benedixit cis.

Ex bis ergo cbrifti uerbis certi fumus infantes, quicumq; Cbri-» ftoiuxtaVerbumcius offcruntur,pertincrcad regnumDei,efle Fi-» lios Dei, membra Cbrifti, bis angelos adeffe miniftros, amp;nbsp;fubiedam ad inferuiendum cis omnem creaturam mundi. Quarc fingulari ftu-» dio miniftrarc talibus,ut in Cbriftorite cduccntur,ct grandefeanc oportet,quicumq; Cbrifti funt,quibus illos Dominus peculiariter copulauit,qualcs uos parentes, cognati,fufceptorcs,8lt;alii ncccflarii, atqî

arque omncs, qui dehuius noftræEccIefiæ corpore cftis. Huncîgi' turuobis infantulum,filiumamp;hæredcm Dei,fratrcni amp;nbsp;cohærcdem Chrifti, membrum Chrifti,8lt; ueftrum in Cbrifto, fidci ucftræ et curæ in Domino committo et commendo , ut cum Domino , in qucmrenatuseft, et Rcgno Dci,in quod rcnatuscft,quàm diligcn-* tifsimcfoucndum, cducandum,inftitucndum curctis, quifquc pro fua uocationeamp;facuItatCjUt ubi primum per çtatcm potcrit,difcat fcruare,quæcumqu’cCbriftusfcruanda nobispræccpit. Quarc uo^ bis parentibus,cognatis,amp;fufccptoribus præcipuc mcumbit (quam^ ad id 8( cætcri omncs,qui in bac Ecclefia uiuunt, Si ad quofcûqj ucncrit CbriftianoSjfuamopcram amp;opcm confcrrcdcbcant)cfficerc,utbic infans Dci,ubi primum per ætatcm Iicear,ad Scbolam Si Ecclcfiam dc^ ducatur,ctDei myftcriisibi fumma fide inftituatur, quo amplifsima D ei beneficia in Baptifmo perccpta agnofccrc difcat,amp; cclcbrarc, Vt deinde in Ecclefia fidem fuam ipfc profitcatur, Satanæ Si mundo cum omnibus eius illcccbris Si operibus,fua ipfius uocc coram uniucrfa Ec-» clcfiaDcircnuncictjCbriftoSrEcclcfiæfcfcin oranem obedicntiam addicat,amp; in ca ad finem ufq; pcrfcuerct, ut uiuum Cbrifti membrum, Sr palmes in Cbrifto mancns,frU(ftum adfcrens copiofum, ad laudcm S^gloriam DcijædificationcmqjEcclcriæ eius.

O Remus. Domine Deus Pater Domini noftri lefu Cbrifti,qui regt; gcnuiftibuncinfantcm cxaquaamp;Spiritu fanfto,Sipeccaroruni omnium remifsionem ei facro fanifto Baptifmatc contulifti, confirma hunctuagratia,amp;rcgasproucbasq;banc nouam uitam,quam donafti, et pcrficias earn, ad quaminfantem facro bocSacramento obfignafti, Dactiam parentibus ipfius. Si nobis omnibus, ut in co curando fide-» liter Sd diligenter tibiinferuiamus,utpcr ipfumamp;nos omnes indies magis fanftificetur nomen tuum,acrcgnumtuumpromoucatur, ad plenam ufqjperfruitionemfœlicitatis, perCbriftum Dominum no-» ftrum,Amcn.

Siucro ii qui infantem offerunt,non fatisconftanter refponderc poffunt ad diftas intcrrogationcs, adeô ut fateantut ft baud fatis

fcirC) quid cogitarint ,aut fcccrint baptizando, perturbati fcilicct præ-fend periculo, ut fieri non rato folet, tunc omifla anxia difputatione. Pallor talem infantem nondum baptizatum iudicet,à ea omnia per-* ficiat,quæ adiftam aólionempertinent,qualia fupradcfcripta funr, admonitionem,amp; Catechifmum ad eos qui infantem adfcrunt,Exor-gt; cifmum infantis ,communcm confefsionem fidei cætera omnia, quibusperaéfis baptizet infantem, Sdcitraconditioncm, In nomine P arris,amp; Filii,amp; Spiritus fandi.

TIONE BAPTIZA rORVM, ET SOLEMNI PROFESSIONE PIDEI in Cbriftum, atq; obedientiæ Cbrifto Eccicfiæ ciuspræftandae.

tus eft ex inftituto Dci,utqui prima infantia rcccpti ftafuit,iitubipueriad\^ eftentingratiam Domini,apud uetercs per Circungt; cifioncm , in nouo populo per Baptifma,ubi pri-« fw'projîtmr.wr» mum acceptum hoc Dei beneficium cognouiflcnf,ct inEEunl folidam conccpiffent,ipfi fide fuam inEccIcfia profit tercntur,amp;fcipfiobedientiæ Dciatq;Ecclcfiæaddiccrcnt. Ad quam confefsionem fidei,obedientiæ in Ecclcfia profcfsionem,confirmari perimpopfionem manu-€üam in religione ah Ecclcfia Colennitcr folebant,per orationemamp;a-' iiquoddiuinæ corroborationis SymboIum,quodfubMofc certisfa-« crificiis conftabat,amp; oblationibus, Florcte Euägelio,impofitionc ma^ nuum,amp;communionc Cœnç Domini.Eft cnim hæc ueræ uiuæq; fidei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tft pre/nta

natura,ut quifq; fingularia Dei beneficia fibi præftita cupiat prçdicarc, amp;nbsp;cclebrarcjfcfeq; Deo inuicem ad glorificandum nomen eius ,omni officio pictatisoffcrre,5^cöfecrarc.VndcPfal. XXII. canit.Dcte laus mca in Ecclcfia magna, in medio Ecclcfiæ laudabo te. S^Pfal. XXXV.

Deinde per Baptifma Chriftoinfcrti,amp; corporis cius,idcft,EccIc-' Qwieiä nobticxi^dtcom fiæfa(ftimcbra,amp;itarcliquisChriftimcbrisinChrifto cöiunftiamp;ad-difti fumus,ut omnibus,quibuscum aliqua nobis incident uitæ cöfue« f udo,aut ulla officiorum communicatio,inferuire dcbeamus,prçcipuè quidem ad omnem pictatem amp;nbsp;religioncm, Deinde aut ctiam ad hu-« ius uitæ prçfcntis neccfsitatc,ut finguli fcilicct nos inuicc agnofeamus,

amp;fynccracliaritatc compicä'amur in Chrifto,amp;primumdoccamus, moneamus,corrigamus,confolcmur,aclhortemur in liiSj^uç funt no-» üæ uitæ in Chrifto. Deinde etiam adiuuemus nos inuicem in rebus uitæ præfentiSjConfiIiOjOpcra,^ opere.Hçc iraq; uitæ utriufq; in Cbri-» fto Domino communio,amp;officiorum uicifsitudo pofcit,utquifque fc ipfcquoq; Ecclefiæ Chriftiad hancinterni amp;cxterni hominis focicta** tcm,6^ofticiorumcommunicationem palam offerat amp;nbsp;dedat. Cùm igiturhæcfidci confefsio,amp; in obcdientiamarqde communicationcm Chrifti amp;nbsp;Ecclefiæ,propria confccratio,amp; deditio, quam ipfa fidei na-» îura,amp; nccefsitas Iiuius communicationis Chrifti pofcitjn Baptifmo fieri non pofsir,cümbapti2anrurinfantcs,ncccflccft,utcaabiis,quiin infanria baprizati fucrint,fiar,cumipfadcreligioneutcunq; inftituti fuerint,8i fumma ilia beneficia in Baptifmo collata,aliquantulum in-» tcilexerint.

Quando uero hi fidemfuam amp;obedientiam coram Ecclefia folen-» niterprofitcntur,rurfusipfumfidciingcniumpoftulat,utEcclcfia pro ƒ cis precesfolenniter fundar,amp;incrementa cis oretSpiritus fan(fti,ut in fide Chrifti,amp; obedientia Ecclefiæ,cos ipfc confirmarc,confcruarc,at-» que in omnem ueritatem perpetuo induccre uelir. Cumq;huiufmo-» dioratio faftain nomine Chrifti,à fiducia promifsionumcius,non pofsit non cfficax effe, ad minifterium Ecclefiæ pertinct,cos pro qui-» bus Ecclefia orauir,cüfirmationc Spiritus fanfti corroborate. Ad hanc iraq;uctcrcs,Chrifti8lt; Apoftolorum exemplum imitati,fymboluni adhibucrunt impofitionis manuum.

Hæcigitur ccremonia fide Chriftiobfcruata,quia indubic fidei et chariratis Cliriftianæ officium cft,modis omnibus, uerbis,amp; infti tutis D omini confentanca,amp; certç çdificationis in R cligione Chrifti,uolu-» mus earn inpium etfalutarem ufumin Ecclefia rcftitui.fubmotiso-» mnibusabufibus,qui in locum huius Ccremoniæ inuaferût,qui quant fucrint fœdi et noxii noftræ religioni,cuiuis Chriftiano facile mdicarc cft.

Haftenus minifterium hoc Côfirmationis pcculiarc opus fuit Suf» fraganei.Cçterumcum in Ecclefia omnia ad communcm Chriftiano rum utilitatem refcrri.inftitui, et fieri debcant, uolumus dcinccpshoc Côfirmationis minifterium,fi per Suffraganeum commode admini-ftrarinonpoffet,autnonitaut oportet adminiftrarctur, per uifirato-» conpmithaJttimffraH resficri, duabus per annum uicibus,in prçcipuisfolemnitatibus. C tint ddb.un (mnoftrwjiM* initio folisEpifcopis commcndarctur munus confirmandi,Epi« feopatus tàm ampli non étant, q nunc funt,ncc cnim diocæfes am-» pliotes

DR CONFlILM^riOMR, LXXIX pliorcscrant,quàmut Epifcopi fingulas parochias per annum femel uifitarCjamp;CatcchizatospuerosipfiauclircSi confirmarepöffent. At nunc multoaliter feres habet, Plonge alia ratio cftEpilcopatuum, ita ut uniEpifeopo, aut Suffraganeo intota Diocæfi fuaiuftorem-« poreadminiftrare hanc Confirmationcmimpoffibile fit » In Eccic-« fjis enim fingulis adolefcunt quotannis aliqui, quos fidem fuam profi teri, amp;nbsp;Confirmari folcnnitcr deceat. Quarc cum fingulæ Eccicfiæ opus habeant annua infpeftione Ö4 uifitatione, etiameorum qui co attateàcognitionc chrifti promoucrunt, folcnni profcfsionefidci,8d Confirmationc ipfa,nos neceffaria procuratio gregis Dominici nobis crediti cogit,ut prouideamus, neEcclefiis idoneum adhæc miniftc rium defit. Nec enim perfonis miniftrorum falusouiumChrifti, fed falutiharum perfonæ feruire debent miniftrorum,ut omnia fiant iuxta illud. Omniaueftra funt fiuc Paulus, fine Apollo,fiue Ce-« phas.r.Corinthjii.

Et teflc Hicronymo non idco Confirmatio hate propria quon^ dam Epifeoporum funófio fuit,quôd aliis earn adminiftrarc non lice-« ret, cum Baptifraum Sacramentumlonge praeftantius , uulgares c-» tiam miniftri,imo quilibet chriftianus, fiordinariiMiniftri deef-* fcnt,adminiftrarc poffit ♦ Sed ea de caufa Epifeopis peculiariter com-» mendatafuit,uc Epifcopi fingularumEcclcfiarum, quæ cuiq; creditç clfcnf,ccrtiorem alfcquercnt ur noticiam,^ curam magis falutarcm gc rerent,duin ipfi fingulis annis cognofccrent, qua fide 8i diligentia Pa-* flores cum reliquos,tum præcipucpucritiam chriftiinftit'uercnt.

Ad maiorem etiam religionis confcnfioncm,amp; erga Sacrum mini-» fteriumteuerentiam,atq;obedientiam conferuandam facicbat,cum unufquifq; fidemfuam,S^obedientiam Chrifti uniEpifeopoprofi-» teretur.

Cumautem tarn multæ Ecclefiæ curæunius Epifcopi concreditæ fint,ut perunumEpifcopumuelSuffragancuminfpici fingulæquo-» tannisnonqucant,neccfrcfaneefl,hocinfpcdionisSlt;Confirmationis niunus,quod ultra annum differri fine grandi Ecclcfiarum incommo do,amp;rcligionis pcriculo nonpoteft, curare pcrficiendum operaplu-» rium,dumnequitper unum.

In fingulis tarnen Ecclcfiis Parochi una cum Symmyftis fuis,ali-' quot diebus ante aduentum Vifitatorum, pucros, quos Confirmatio-« nioffefre ftatucrint,ad confefsionem fidci,Siprofefsionem Chriftiai

fionempeccatorum,amp;Communicationemuitæ æternæ. V nde confidis tibi hæc efte collata?

Refpond Très clTc perfonas unius eftentiæ,potcntiæ, amp;nbsp;u-« num tarnen Deum.

Refpond. Quia credo, quôd Deus,ut omnia ita et me ipfum exnihilo creauit,per unicû Filium fuûDominû noftrumIcfumChri ftum,ct per eundem folum conferuat, atq; gubernat,ubiqj præfto ad.^ cft,ct operatur omnia bona in omnibus,folo fuo femper fapienti con filiOjCt iufta uoluntatc.

Interrogatio. Quo paófo intclligis fecundum articulum de Chrifto Domino noftro?

corruptam efte,ut nullus ncc Angclorum, ncc hominum cxpiarc pec.* catanoftra, ctfatiffaccrcprocispotuerit,adcout ncceffe fuerit ucr^ bumætcrnum Filium Dci fieri hominem, conceptum de Spiritu fan-* lt;fto,narum ex Maria uirgine,uerumquidcm hominem,fed fine peeca ro,qui morte fua fatisfeeït pro pcccatisnoftris ,et refurreólionc atq; afcenfionc fua in cœlos,collocauitnosfecum in cœleftibus, cui Pater omnem dedif poreftatem in ccelis et terris,ut regat nos,reftituat in no bis imagincm fuâ,8i tandem,cù luo rcporcucnerit adiudicandû uiuos S( mortuos,refufcitct à mortuis,S( ad imagine fuam perfecte reforma.» toSjdo«

ros,donct adiré hçrcditatc æternæ fœlicitaiis in cœlis,alios Liero,qui ip Summd Simioli de Splr!'' fum pertinaciter conrcmpfcrin t,tradat punicndos igni æterno.

Rcfp. Hæc eft , quôd Chriftus Dominus donauerit nobis Spiritum fandum ,quiperminifl:criumEuangclii crcdentes in Ecclc fiamfuam congrcgat, in qua cxcitari pcrperuo dcbent ad pœnitcn-» tiam,S^ fidcm,amp;accipcrercmifsioncm peccatorum,pcrucrbum Dei, amp;nbsp;Sacramcnra Communionis Clirifti, ac ira bona confcicntia uinen-* do uitam piam ,fanétam,à utilem proximis, cxpcélarc Cbriftum Scr uacorem,qui eos ex hoc fæculo ad fc affumat in cŒlos,8i corpora quo-» que cor um in die iudicii ad uitam cœleftcm refufcitct.

Rcfp. Vtnihil dubitem Deum.SiPatremDomininoftrile fu Cbrilii,qiii nobis cum hoc fuo Filio mifit uerbum fuum,Si donauic omnia, effe fol um ucrum Deum,condidifle omnia ex nihilo, folum efficere, SC largiri bona omnia, ac ucllc 8lt;mihi fc Patrempræftarc, propter eundem Filium fuum Dominum noftrum lefum Chri-» ftum,abluiffe me à pcccaris Sacro Baptifmatc, donaffe Spiritu Sanéïo, Filio’fuo dileôlo incorporate, atq; itain EcclcGamfuamalTumpfilfe, Si in filium atq; hæredem adoptaffe.conferuaturum ctiam etc inEcclc fia fua, pcenitentiam 8^ rcmilfionem in ea daturum, Communio-lt; nemq; Filii fui,ut per cum nomen ipfius filiali fiducia femper inuo-» cem, innouationc mci ad imaginem cius quotidic proficiam, per uerbum,SiSacramenta in me perpetuo confirmaturum , 8i auófu-' rum, quo fanclificare nomen ipfius,amp;infcruireEcclcfiæ eiusomni ge nere bonorum opcrum indefinentcr ftudcam,doncc me ex hoc fçcu-îoadcœleftiagaudiajamp;beatam refurreélioncm affumat. Quæ omnia præftita mihi agnofco,amp; præftandacx fola gratuita mifericordia Pa tris cœleftis,amp; inçftimabili merito Filii fuiDomini noftri IcfuChrifti.

Interrogatio. Hanc tibi fidcm augeat, amp;: confirmer Deus, Si Pater nofter cœleftis, perFilium fuû Dominum noftrû lefum chri flum,Amen. Sentis igiturtc,8iagnofcis in hac fide ucrè Filium effe,Si Jiærcdem Dei, fratrem Si cohæredcm Domini noftri Icfu chrifti, ac idco ctiam unum membrum corporis fui,quod eft Ecclcfiaf

Rcfp. SentioSiagnofcofrctuscertiffimis diuinæbcneuolen tiæpromiffionibus,Simerito Domini noftri lefu chrifti.

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O ü Inter.»

Tnfcrrogatio. Ergo placet tibi,ratiimq; Labes,amp; adiutus Spin-* tu Domini in eo per feucrabis,quod tui fufceptores nomine tuo ad Sat crum Baptifma promiferunt 8i profeffi funt,cum pro te renunciarunt Satanæ,amp;: mundo, amp;nbsp;addixerunt te CLrifto S( Ecclefiæ eius in folidam Euangelii obedientiam^

Refpond. Hæc rata Labeo, amp;nbsp;in eis adiuuantc me Domino noftro lefu Cbrifto permanebo ufq; ad fincm.

Interrogatio « nbsp;nbsp;nbsp;Et nunc ipfe ctiam tuo corde amp;nbsp;ore Lie in con-»

fpcólu Dci,amp; coram fanóla eius Ecclefia, rcnuncias Satanae amp;cun(3iî operibus eius?

Interrogatio, Et tradis te atq; confecras in omnem obedicn-» tiam CLrifto amp;nbsp;Sanilac Ecclefiæ eius?

Interrogatio. Quomodo cs primum à Deo infilium adopta-» tus,amp; in Ecclcfiam eius aifumptus?

Interrogatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qin’d requirit ifta communio Ecclefiæ CLrifti?

Refpond. Vt permaneam in doRrinaLac,quam confcfliis fum,amp; in omnibus articulis fidci noftræ,credamQ; remilfioncm me ha here peccatorum in Chrifto Domino,amp; propter Lune Filium dile-» lt;ftum,non proprio merito iufticiæ efle iuftificatum, Si acceptum Dco^ Lærcdcmq; uitæ ætcrnç,Tum uiucre ctiam ftudcam fccundum omnia placitaDci. Atq; quo in Lac agnitioncDci,S^obcdientia proficiam utuerbum Dci,præcipuc autcdiebusFeftis ct Dominicis,à Miniftris Ecclefiæ diligenter audiam. Si fi Prefbytcri Ecclefiæ,aut alii, quicunq; Loc mihi dileóFionis officium præftiterint, arguant pcccati,ut id boni confulam,àaduitç cmcndationcmfufcipiam,amp; egoproximosmeos itidc,quos male Si inordinate fc gercre uidcro,cx fyncero ftudio chri^ ftijCtfalutis ipforummoncam,ctcmcndcm,fi liccat, fin minus, ut

DE COMPlP^M^riOME LXXXl alios acdiibcam,quos fpcrauero plus cffcduros apud ilIoSjquôd fi ncqj hosaudierint,utad Presbytcros Ecclefiarumrem omnemdeferam, quos fi audirc contempferintjac proptcrca excommunicati fucrint,uc cosbabcarp pro Ethnicisctpubiicanis,corumq;confuctudinem ui.« tem,quantumferetuocationoftra,amp;coniundio cumipfisciuilis, Si ncccffitas ipforum fccundum uerbum Dei.

Rcfpond» Requirit ctiam, ut cum rcliquis Cbriftianis,ad quofcunqjucnero, ucl apud quos habitaucro, communieem Cœnx DominijUt cum quibus unus panis, amp;nbsp;unum corpus fim in Cbrifto.

Rcfpond. Eft communicatio corporis amp;fanguinis Cbrifti quç nobis in cœna Domini,cum ilia iuxta inftitutum Domini célébra tur,cum pane amp;nbsp;uino ucre exbibentur.

ftamenti, gratiæ Dei, redemptionis Chrifti,arq; Communionis cum ipfo,magis acmagis in me confirmetur,amp;: minus mihi.fed magis in ip fo ufuam. Si ipfc in me uitam nouam amp;nbsp;faniftam inftaurct, Nam quod ad mcam carnem amp;fanguincm attinct, nihil quàm pcccarc, im--piamagere uitam poifum.

Refpond. Vt ad publicas Ecclcfiæ preccs, mcas ftudiofe ad.» dam,conucniam,amp; ibi oblationes,amp; eleemofinas libcraliter conferam in ufus paupcrum,Gcq; in omnibus me geram,uti membrum C hrifti, in chrifto coniunftum,amp; cohærens cum piis omnibus, cosq; quos do minus Ecclefiis fuis Paftores,curatores animarum,amp; presbytcros præ feccrit,in omnibus Iibcntcragnofcâ,amp;colam, ficut decet filium Dci, Dco morigcrum,8i gratum elfe pro immenfis iftis bcneficiis,Euangc.» lio,amp;: communionc Filii cius Domini noftri lefu Chrifti.

Interrogatio. Vis autcmhæc omnia bona fide præftarc,^ ob-» feruare,qucmadmodum iam profeflus cs?

Poftquamuero unus ex pucnsconfeffioncm fidcipleniorcm rccitaucnt, amp;nbsp;obedientiam Chrifti plcniusprofeflus fuerit coram omniEcdefia, fatisfue^ tit pueros eseteros interrogate ordine,ifto modo»

Intcrrogario, nbsp;nbsp;nbsp;Crcdis amp;nbsp;confitcris 8( tu fili,ac uis te tradcrc cÔ»

fecrarcin communionem Siobcdienciam ChtiftiS^ Ecclefiæ cius,it3 ut modo audiuifti iftum pucrum crcdcrc, Siconfcffum efTc^fcfc Chri-» fto Si Ecclefiæ chrifti in obcdicntiam Euangelii addixific^

Crcdo,Confitcor,amp; me Chri fto amp;nbsp;Ecclefiæ cius confccro/rctus gra tia et ope Dommiamp;Seruatoris nofiri Icfu Chrifli.

Vbi ucro non fuerint pucri ram cxercitati in Religionis cognitione, ut ad formam prçfcriptam refpondere memoriter pofsint,debct Vifi-tator,qui Confirmationem adminiftrabir, talibus pueris refponfio-* nes omnesprælegere, et fatis erit, fi lîmplici refponfionc prælcda fc crcdcrc tcftati fuerint, ita tarnen declararc cis omnia ftudebit, utin-» tclligant,quidibi agatur,amp;quid confitcantur,ct profitcantur. Mo-* nendi tarnen diligenter funt, ut cogitent fe flare in confpcdu Dci, quemfallcrcnonpofsint,qui corintuctur. Quarc fumma rcligionc curandum cis, ut uita ipfa déclarent,quod orc profitcntur,amp; corde fen tiunr.

Singuli tarnen pucri,ut ante monuimuSjfcptimana ’præcedenti,per Miniftrosamp; Seniores cuiufq; Ecclcfiæ,cxcrceri adhæcdcbcnt,amp; dili-* genterexplorari, et Paftorcs et Pref by teri nullos pucros confirman-» dosVifitatori filiere dcbcnt,nifi de quibusconfidant,quod fummam Religionis tcncant,amp; Chrifto uerc credant.Vtfcitcrcfpondeantpue-» ri,quôdad uerba attinct,non eftanxie requircndum,ncccnim raro QtzwMjofHtnpHfriffir,ut quifcicntiafidci inftruâiorcs fint, uel pudorc,ucl alia imbccil-' i^eitcMdionhf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animiimpcdiUjCiiixpic fcnciunt,minuscommodeualeant clogt;

qui,præfertim in publico. Quarcmagisfpcdandum,qui pucri,quæ Religionisfunt,uerc intclligantjquàm qui ualcantcauerbis feiteex-* plicare,quainre iifæpepræftant,qui animos minus picrate imbutos nabent. Porto cùm pucri confirmandi.fidcmfuam confefsi fuerint, amp;nbsp;Euangelii obcdicntiam profcfsi, Ecclcfia admonenda eft, ut pro bis pueris Deum fuppliciter oret. Cuius orationem Paftor huiufmodi Collcda Domino offerer.

Omnîpotensamp; mifcricors Dcus,PatcrcœIcftis,qui folusîn nobis efficiSjUtuclimus ac pcrficiamus,quæ tibi placitafunt,acuerc bona

T)R CONPULMJITIONH LXXXIl bona,rogamustcprohispucris,quosEcclcfiæ tuæ donafti,acqüc tibi SacroBaprifmatercgcnuifti,quibusq;camliiGeminfudifti,utgratiam amp;nbsp;beneficia tua erga fe,redcmptioncm fuam in Chrifto Icfu,amp; agno-* feere, amp;nbsp;coram Ecclcfia confitcri, feq; ipfi tibi,amp; Eeelefiæ tuæ in obe-« dientiam præccptorum tuorumdedereamp;confècrarcuoluerint,Confirma hoc opus tuu quod in cis operatus cs,augc ipfis donum Spiritus tuijUt in Ecclefia tua agnitionc obedientia Euangelii tui femper pro-ficicntes,ad fine ufqj perfeuerent, ncqj unquam peruerfa aliqua dodri na fedudi,uel cupiditatibus carnis impulfnab ea fide Si Euangelii obedientia,quam confefsi modo amp;profefsi func,ufpiam declincnt,Largirc eis,ut inFiIio tuo Domino noftro Icfu Chrifto,communi omnium noftrumcapitCjfceliciter adolcfccntcs, crefcant in cum,donee pcrue-niantad plene uirilemamp;perfcdamætatem,inomnifapicntia, fandi-tarc,atq; iuftitia, ut tc Patrc,amp;: Filium tuum Dominum noftrum cum Spiritu fando femper plcnius cognofcant,ardcntius diligant,amp; coram proximis fuis,amp; ucrbis,amp; omni uita fua grauius Si efficacius confitcan-tur,ccIcbrcnt,atq,-gIorificcnc,Etqucmadmodumnobisponicitus cs, quicquid peticrimus à te in nomine Filii tui diledi,tc hoc nobis datu-lum enc,8lt; ficut Filius tuus promifit te nobis rogantibus fpiritum bo-num multo promptius daturum efle, quam Pattern quemuis inter nos bonum aliquod rogatibus filiis fuis,ita tribue his tuis pucris,quod teperChriftum Filium tuum rogamus,utcumillis modo in tuo nomine manus imponcmus,amp; per hoefignum certos cos reddemus, pa-ternammanumtuam femper fore fupcreos cxtcntam,Spiritum fan-dum tuum,qui cos in uia falutis,in uita ucrc Chriftiana conferuct,dult; cat,amp;regat,nuquam defururum, Tribue inquam tu cis, ut hæc ucra fide agnofcant,amp; certo credant teipfos omnipotenti dexteratuafemper protcdurum,amp;ab omni malo cuftoditurum,amp; libcraturum,amp; ad o-mne bonum dudurum amp;pcrdudurum, tuumq;Sandum fpiritum ab cis nunquam ablaturum,pcr Dominum noftrum IcfumChriftum, Amen-

TAOminclcfu Chriftc Fili Dei,qui in Euangclio dixifti,Si uos igitur dim fins mali,noftis dona bona dare filiis ueftris, quanto magis Paterdabit Spiritumfandum pctentibusfeJ’ Itcm,fiduo confenferint in terra de omni re,quamcumq; peticrint,fict illis à Patre meo ccelcft i. Confirma hune feruû tuum.N. Spiritu fando tuo, ut in obcdictia Eu;» angcliitui pcrfcucrct,Diabolo amp;propriæ infirmitatifortiter refiftat, O iiii nc(j

ncq; contriftctSpiritum fanélum,aut fcandalis perturber,ucIoffcndaC Ecclcfiamtuam,fccluttotaciusuitaacllaudem glorîæ tuæ,propriani falutem,amp; communem Eeelefiç tuç utilitärem,rota dcferuiat,quemad-modum nobis prçccpifti. Si daturû te rogantibus pollicitus es,Amen-

In Confirrsationc pridem fignum oleiadhiberi confueuit, ucrum quoniamhocfignofuperfticiofifsimèabufi funr,amp;apud Cbriftianos non tam fignaamp; umbræ Spiritualium rcrum,quamresamp;ucritas fpe-* daricrualcredebetjCatisfueritin iftaaólione Symbolum impofitio-* nis manuum,quod Si Apoftolisatq;antiquioribusPatribus fatisfuir.

VtucroCcremoniahæcmaioregrauitate et religionc, amp;uberiorc fruôlUjCum puerorum,tum totius Ecclefiç peragatur,Decani cum Vb fitatoribus aut Paroebis fingularum Ecclefiarum talcm aliquem lo-» cumin remplis ad iftam Ccremoniam miniflrandam deligent, undc confefsioetprofcfsio pucrorum,amp;reliqua,quæ cumillis agenda funt, à to ta Ecclefia clarc exaudiri et intelligi pofsint.

E boc facratifsimo Sacramento fæpc multum do-« ccndi,moncndiq; homines funt,quód fit,ficut Paulus teftatur,cömunio corporis et fanguinis Domini no.» ftri Icfu Cbrifti, in qua memoriam cius fumma reb'gt; _______________gionc,ac folemni annuciatione mor tis ct refurredio.» nis eiuSjOmniumq; quæ nobis faófus eft,quæ pro falute noftra fccit,ct pafTus eft,celebrate ira dcbemus,ut fidcs noftra in ipfum confirmetur nos in ipfo tcnacius liærcamus,ac plenius uiuamus,et ipfe in nobis.

■ QuAlisChrlfHeomme' mordfio irt Ccsdit Domini babenda.

Math,

Ea facienda in facra Ccena t^ux Dominîtf fagt; (itnda pracepit, Cniitt. I«

Qjuandoquidem ucro Dominus,cum Sacram bancCcenam infti-» tucret,dixit,Hocfacite inmeicommemorationcm,moncbuntctia il-' lud diligenter Concionatores,Dominum ca ut faciamus in bocSacra^ mento præccpifle,quæ ipfe facienda fuo exemplo oftcndit.Hoc ipfum ergo fadu Domini proponerc nobis oportet, neq; ab eo nos quoquo modo difccdere,aut quicq de eo immutarc, ctiäfi id Angelus decoelo autApoftolusfuadcrct,autiuberct. Idquod Sanólifsimus Epifeo-» pus Ct martyr Cyprianus ex bis et aliismultis uerbis Domini uereef rede colligit.

Si cnim Cbriftus Dominus nofter folus,amp; magiftcr eft,ncccnc eût ut nos tamquam ipfius miniftri Si difeipuli non alicuius ho^ainis, auc

Ängcli diftiim aut fa él um, fed ca fcquamur Si faciamus fummareli-« gione,quæfccit ipfe,S^nobis facienda propofuir,ncqjrcfpicerc licee quid fcccrinc alii ante nos, fed quid Chriftus D ominus noftcr,qui eft ante omnia,prior fccerit, Quicumq; autem hoe non præftant, fed ali# quid de inftituto Domini mutant inhocfanélifsimomyftcrio,ii ne-quaquamiudicandifunt Chrifti uiccmobire,uteius Sacerdotcs,cdm propter traditioneshominum mandatum Chrifti abiiciunt.

HæcS^ multo feueriora S.martyr in cadem Epiflola contra cos fcri# tit,qui in adminiftrationchuius fandtifsimiSacramcriti aliquidno# liant,auc mutant de co,quod Dominus ipfe in Ccena fua fecit,id cnim folum utfaceremus præccpit»

lam confydcrantibus,quopaólo Sacram hanc Ccenam Chriftus in-ftitueritjid ex narrationibus Euangeliftarum amp;nbsp;Pauli ciarc liquet,cum primum facram fuam Cœnam habuiflecumdifcipulis,eamquccum prçfcntibus omnibus unam,amp;communcm,8i difeipulis talibus,quifc rotos docirinç eins tradiderant,Quamuis cnim ludas fiótus effet difei-pulus,ct uteum uocat Chriftus, Diabolus, id tarnen Difeipulis rcli-quisnondumconftabat,Domino cnim externa profefsione Si uita, hcut cæreri, adhærcbat.

Dominus autc cum Difeipulis exemplum in fua Ccena darct ,uolu- ccenaDomin!non nh It in admitcendo ludam, non fuum arcanum,fed illud manifeftum iu- P cum Di/cipuHs- oomm dicium fequi,quod Si difeipuli poftca imitari poffent.S^ deberct. Hine SXSSrZ Sfin uctcri Ecclefia,quæidobfcruabat,quod acccpcratab Apoflolis, nemo ad facram Com munioncm admittebatur, qui non teftatus fuif-fet fc D omini difcipulum cHc. Deinde tales in uno cœtu Si congrega-tioncfidclium,unam tantum Ccenam,amp;omnibuscömuncmhabuc-runtjlrautomnesuno pane corpus Domini,84uno calice fanguinem fumpferint.

De quo ita fcribit Paulus. Calix benediólionis cui bcnedicimus,id ’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« o*

eftjgratias agimus,nonne communicatio fanguinis Chrifti eftr ct panis, quern frangimus, nonne cömunicatio corporis Chrifti efts' Quoniam unus panis ,84unum corpus multi fumus. Nam omnes ex codem pane,Si de uno calice participamus. Ecce de uno calice , 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 De une pane amp;nbsp;calice uno

loqintur Apoftolus,apud quern non unus prole gratias agit,ct de participandum eft Eccles uno pane,quern omnes,qui conucnimus,communcmfrangimus, Ct rcftacur hanc cfTc communionem corporis ct fanguinis Chrifti, quam parker ex uno Sacramento omnes confequimur,ct confir-mamus cam communionem quia membra 84 corpus Chrifti fu-raus. Quarc Apoftolus,cum uelletconfirmare quod dixerat,Pancm

quem in facra Coenafrangimus, cfle communionem corporis Chri-» ftijhis ucrbis ufus cft^Vnus enim panis,inquit,amp; corpus unum fumus multi, quafi dicat, Panis unusfrangitur,amp;Sacramentum unum diftrp buitur inter nos multos, co ut multi nos, qui Sacramcntum hoc uera fidcaccipimus,magisacmagisin unum corpusuniamur,idq;corpus Chrifti,£t omncs in ipfopariter mancamus^O' uiuamus,ct ipfe in no-» bis,ucramcorporisipfiuscommunioncm confccutis,

lllud uero lingulariternorandum,quod Apoftolus cûm probarc uellct, nos qui in facra Ccena Domini corpore amp;fanguine Domini communicamus,cfrc unum corpus,fubicccrit,Omnes cnim uno pane participamus,quo etiam unius calicis comunioncm fignificauit.Hanc jgitur Apoftoli rationcm diligenter expendamus. Etcnim fi co tefta-» mur,et declaramus,nos cfle unum corpus CZ unum pancm Chrifl:i,ct communionem corporis Ct fanguinis Chrifl:i,cxmenfa Domini ucrc accipcre,ctobtincrc,cûmomncs quiadmenfam Dominiconueneri-» mus,unopaneer uno calicc parricipamus,Duo profcólo bine con-» fequuntur, Vnum,cos qui in unafidclium cogregatione, plurcsquam unam Coenam Domini adminifl:ranr,co de feipfis tcfl:ari,fc non cfle unurn corpus,cr unum pancm Chrifli,ncq; rite pcrcipcrc,ncq; habere corporis ctfanguinis Domini Communionem. Altcrum,cos,quiadgt; funtfacrisCœnæ Domini, nec communicant Sacramcntis,hacfuaa menfa Domini abfl:inentiatcftari,fc nolle cfle commembrum coetc-» rorum Chrifl:ianorum,qui Sacramentafumunt,non unum cumiilis corpus,8^ unum pancm Ghrifti, fiquidem fatis dodi fucrint de hocin^ ftituto Domini, ncc legitimam caufam abftinendi â Sacramentis ha-» Leant.

Iraq; ex hocipfo,quod Dominus id nos in facra Ccena faccrc præcc-* pit,quod fee J t ipfe,amp; ipfe cum iis modó Difeipulis fuis,qui fefc doflri-» nç eius totos tradiderant,ipfumq; perpetuo fequebantur,cam célébra-» uit,ctcum præfcntibus omnibus,atq;unam tantum,Pafl:oresEccieli2e duo obferuabunt. Primumdocebunt, cthortabunturpopulumfum-» ma cura,ut ad hoc facratifsimum Sacramcntum feucros Domini Di-» fcipulosexhibeant,hocefl:,huiufmodi,qui fiduciam omnem in Do-» minoipfo pofiram habeant,feq; totos uerbo ipliusaddixcrinr,fl;udio-» feq;illud in omnibus fequantur. Ita’cnimait Dominus loh. V III.Si manferitis infermonemco, ucrcdifeipuli meicritis. Qui uero S^i« adminiftrationehorum myfteriorû fideles fc Domini Miniftrosde-» clarare uolunt,non admittent alios ad Ccenam Domini, nifi explore-» tos,8i qui coram Ecclefia cofefsi fuerintjquod fc Domino confeer^''

rin‘tamp;iduitacömprobarinc,quemadmodumet Dominus cum dele-» lt;Sis DifcipulisCœnam cclebrauir.

Secundo,ut in unafidcliumcongrcgatione unaCoena exbibcatur, camq; Paftor cxempio Chrifti ipfc,fi id ullo modo pofsit, celcbrct,ct co tcmporc^quo tota EccIcGa folec conuenirc, ut diebus Dominicis,ct FcftiSjfimodo adfucrinr,qui communicare cupiant,ut qui unum cor;« pus,amp;unuspanisChtiftifunt,amp;itaa Domino interfefc externe quo-« queconiuntdi funt,utad unamEcclcfiam,8^curamPaftoralem perti-« néant,de «no item pane amp;nbsp;calice Domini communionem pcrcipi-« ant.

Secundum, quod in Cœnafuafecit Dominus, illud cft,quod Patri gratias cgit,amp; id quidem ea lingua,ut D ifcipuli omnia intclligercnt, ac una ad laudandum Deum cxcitarcntur,cx quo populum monebunt Paftores , Primum, in adminiftrationc huius Sacramenti agendas Deogratiasper Dominum noftrum Icfum Cliriftum pro omnibus bcneficiis,quæcontulit,8iconfertinnosquotidiè,inprimis uero pro co bencficio,ex quo rcliqua omnia ucniunt, ct ucra nobis beneficia fi-* unt,quód fcilicct ira nos dilexit, utdonarit nobis Filium fuum redem-« ptorem,ut omnis qui credit in cum,non pcrcat,fcd liabeat uitam æter-« nam loh. III. Quare omnia nobis cum co donauic. Rom. VIII. re-» mifsionem pcccatorum, ct Spiritum adoptionis, ct quçcunq; bono nobis pofTunt clTc, uel in corpore,ucl in anima,in hac amp;nbsp;in futura uita.

Secundo,Sacerdotem8.'adminiftrum huius Sacramenti,quasagit gratias D co,cas agerc nomine 8i loco totius Ecclcfiæ, Qiiarc populus debctanimiim fuumattollere,amp;iis,quæ aSaccrdotedicuntur,aufcul.-tare, ut Deu una amp;nbsp;laudarc cum Saccrdote,amp; gratias agcre pofsit. Nam itA ut populum iutclli^ere inhacgratiarûadioncjficutrcâe monct Chryfoftomus,omniapo.« poßttßendebcre, pulo 8lt;Sacerdoti debent effccommunia,ad quodinuitantur omnes, qui adfunt,cumdicitur.Surfum corda. Item, Gratias agamusDomi-« no Deonoftro. Et idem illi promittunt,cùm rcfpondcnt,Habemus ad Dominum,Dignumamp;iuftumcft. Apuductcrescnim,uttcftatur liiuus Cyprianus,ad id,quod dicebatSacerdos,fineMinifter,Sur-« fumcorda,fubiicicbatpopulus,Habcmus ad Dominum. Debent au-« tern hæc omnia fieri coram Domino in Spiritu amp;nbsp;ucriratc. Quamftu-« diofifsimeigitur animos fuos populus uocibus Sacerdotis adiungcrc debet, ut uno corde,S^ uno orc cum co DcG celcbrct,amp; gratias ci agar.

Tertium amp;nbsp;præcipuum caput in Cœna Domini illud crat.quod pa-« rertium eapia faaa ex nemamp; caliccm omnibus diftribuit,amp;utriimq; omnes iufsit accipcre, omnes comcdcrc panem, amp;de calice bibere,8i addidit, Hoc eft cor-«

pus meum, quod pro uobis traditur, Hiccftfanguis meus nouiTc-» ftamenn,qui pro uobis amp;multis effunditur in remifsionem pcccatogt; rum.

pr^npnwrtwpMt incce^ nbsp;nbsp;Ex His Domini uerbis magna religione,amp; fummo ftudio docebunt

populum Paftores, id cHepræcipuum caput, amp;nbsp;opus in Cœna Domi-» iMhowmcbn/ï! diftrp ni, UtSacramsntafccundum inftitutionem Domininoftri Icfu Chri-* ft f jwnw . J jß.j.jjjyantur,8^ ucra fide in Chriftum fumâtur, ea omnino fidc,ut certo credamus Dominum noftrum leium ChrifFum eße ipfum hic in medio noftri præfentem,S( ipfum, quamuis per Ecclefiæ minifterigt; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um, uere dare nobis corpus amp;nbsp;fanguinem fuum, amp;nbsp;fimul omnia quæ-*

cunq; nobis oblato in cruce corpore Si fanguine fuo impctrauit,amp; pro^ meritus eft,remifsionem fcilicet peccatorum,amp; fœdus diuinæ miferi-» cordiæfcmpiternum,beatam illam Dciadoptionem,utfimus filii,ct hærcdesDci,amp;:cohærcdes ipfius.

QuMta reiighne an!m! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docebunt Paftores,8{ monebunt populum quanto pogt;

adéffe buicf^cra ccenx teruntftudio. Primum,utadhæc diuinifsimamyftcriaadfint,non oporuAt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uthaftenus uulgusfolitum cftfaccrc,animotàm frigidojamp;tàmalio

no à confyderatione fideli et religiofa eorum quæ hic aguntur,fcd exgt; citato,etpio Chrifti dcfydcrio flagrante, qui fcilicet etucra poenigt; tentia, et dolorepeccatorum,fideq; in Dominum noftrum dcfixaexgt; omiM uetbA oj-fAilA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerba hic Do mini et dona omnia,ut uerba et do-»

DomwinoÆriiejK chrigt; nafalutis,ctuitæ æternæ,ficut reuerafunt,audiant,etamplc(ftantur«

Aftioopusproprium etpræcipuumeftfalutisnoftræ,in fira/AlHtis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo fua omnia nobis Chriftus ipfe offert et tradit, quæ pro nobis fa-»

ófus etpafTus eft,atq; meruit,fccundum nomen fuum Iefus,feruatogt; rem fe noftrum diftis etfaftis fuis exhiber, Nee eft ullum eius nerbu, autfa!ftum,quod nobis fcquendum,ctfaciendum propofucrit unq, quod non proprie et efficacitcr faciatad falutemnoftram æternam, modo id nos ucra fide apprchendamus,ct ufurpemusVt,in præfcnti aftione facræ Cœnæ,quæcumq; falutisnoftræ caufa unquàm dixit, præcepit, paffus eft, fecit,et facienda nobis propofuit,omnia fingulari et ardentifsimo iuuandi dcfydcrio accumulauit ,fummatimq; comprç hcnfapropofuit,cognofcenda,ampJcftenda,frucnda.

Quare dum in facra Cœna falutifera Chrifti uerba ilia audimus,Ac cipite,comcditc,bibite,fumma profc(ftoreligionc,ctdcuotifsimaanilt; mi gratitudine Sacramenta accipere debemus, cftq; grande nefas Do-* minum tàm dementer nos uocantem, Si amanter inuitantem ad epu-I um iftud falutis,ct cibum uitæ æternæ,afpernari,ct non auidifsimc ad hoccœlcfte et beatificum conuiuium approperare.

Tertio,moncbunc Paftorcs populum,nc quicquanidnbitcnt,Do-* minum ipfum in medio ipforum adcfic,amp; donare eis ipfum corpus fult; um,amp; fanguinem, ut in ipfo fcmpcr amplius uiuant,amp; ipfc in cis, indi^ csq;plcniuscrcfcantineum,qui caputeft,ctccu uiuaeiusmembra,ct rcctc ualcntia, in omnibus moucantur ab ipfo, petantq; ab co confia denter bona omnia,8idcpclli mala uniuerfa,amp; accipianr quæ pctie-* rint omnia cumulatifsimc, Nam ficut ipfum in Hoc Sacramento per-* cipimus,ita accipimuscum co,qu3E funt fiiiorum Dci omnia.

Cumq;hæcexhibitioamp; pcrceptio corporis 8^ fanguinis Chrifti, ct res Sd aftio fit Coelcftis ac diuina, res fidci 8d noui Tcfl:amenti,Paftorcs diligenter id quoq; moncbunt,ut homines cxclufo propriæ rationis iudicio,uerbis Domini fimpliciter fidem accommodent, ct fummo cumdefyderio,fummaq,'animi gratitudinc,hunc cibum cœlcftcm,ct bearam communionem unici Saluatoris 8d Domini noftri fufcipcrc ftudeant.

Quarro,admonebunt populum Concionatorcs fummo ftudio, ut un\gt;d diligenter confyderent ct perpendant beatifsimailla Domini uerba.

Quod pro uobis traditur,Qui pro uobis ct multis effunditur in rcmif* fionem pcccatorum. Item hoc nouum Teftamentum eft in mco fan«* guinc,authiccftlanguisnoui Teftamenti.

Ex eocnim folo,quód Chriftus fuum fanélum corpus 8d fangui-nemPatri pro pcccatis noftris incrucc obtulit,Deorcconciliati fu-» mus,Sd liberati à poieftate D iaboli,8d gehennæ,faâi filii 8d hærcdes Dei, nouumq; gratiæ fœdus,teftamentum ætcrnæ falutis inter Dcum ct nos conftirutumctconfirmatumcft,utuclitDcusctnobis Pater cD fe,ernos populum fuum imofilioset hærcdes agnofccrc,aucrtercet dcpellerc à nobis mala omnia,bonis cumulate omnibus cum præfcn«* tibus turn futuris,ct in nouifsimo die ex mortuis fufcitarc,in uitamqu'c cœleftem ctplcne bcatam collocate.

partum,quod Dominus in Sacra fua Coena tradidit ct fccit,cft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„„„

quod dixit. Hocfacitcinmci commemorationcm,acmulta prsctc.« maratio Domini, tea Difeipulis fuis præccpta falutaria dcdit,et cxhortatiis eft. Docuit cnim eos et præmonuit multis,de fua pafsione ct fruftu cius ad nos re-« dituro,derefurreftione,ctregnocoelefti,officio ctminiftcrio Chri«* ftianorum Sdc.Tum maxime de muncrc ipforum Apoftolico regnum ciusinuniuerfomundoprædicandi,ctdifperfos Dcifilios inillud cob ligcndi, ct in co confirmandi atq; promouendi. Hine igitur diligen-» ter Concionatorcs monebunt, quotiefeumq; hocSacramentum adu miniftratur,mcmoriam Chrifti ftudiofe cxcitandam ct cclebrandam

cffc, per pias amp;nbsp;diligentes tradationcs amp;nbsp;prædicationcs Euangelii, quî bus populo fidclitercxponatur,quàm fucrit nobis ncccHariü Filium Dci affumcrc carnem noftram,amp;fua nos morte liberare abætcrna morte,amp; Tyrannidc Satanæ cripere, quantaq; ctiam beneficia nobis fua morteamp;refurrcd:ionc impctraritamp;contulcrit, hodieq; conférât, remifiionem pcccatorum,Spiritum adoptionis,nouam Si bcatam ui-* uendi facultatem,confortium rcfurrcdionis,in plane cœleftcm,diui-’ , nam.amp;ætcrnamuitam.QuæomniainS.Cœna religiofiflimeprædp canda,amp; penfitanda funt.

Quare in bac fanftiffima aéf ionc, femper doéfrina legis Si Euange lii fummo ftudio inculcanda eft,ut mors Domini Si refurrcâio,ac om nia quç pro nobis faófuseft,fecit Si paHus cft,quçq; nobis impctrauit ac prçftitir,atqj hodie præftat,ftudioGfsimc annuncientur Si prçdiccntur cclcbreturq; cius memoria plene Si intègre, quo fidcs noftra in ipfum Si uita noua Si beata in ipfo confirmetur pcrpctuo,Si incrcmcntum ac^ cipiat. Indecxuetcris Ecclefiæ confuetudine adhuc apud nosin ufu eftjUt publicç Si precipuç concioncs inter banc Sacræ MifTç aflionem babeantur.

QuôpâftopopuiMf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus Pallorcs Si Dolores Eccîcfiarum, fæpc Si muTgt;

fanonalgt;njHreuQeancinf, tum,fummaq;fidc popuîum admonebuntjSi inftituent. Ita facileelc-» éh Dci ab omnibus abuGbus buius auguftifsimi Si fandifsimi Sacri ab duci fc paticntutjSi rcduci ad ciufdcm uerum Si falutarcm ufum. Cbri fti enim ouiculç agnofeunt uoeem Pafloris fui, Si ex animo fequûtur. Neepoteft fane iis ( qui aliquid Cbriftifapiunt)obfcurabæcautincer taefle ratio,Doôtrinaomnis Cbriftiana eo conftatacnititur,utdo-’ ccantur bomincs fcruarc omnia,quæcunq; præccpit Dominus nofter IcfusCbriftus ,ficutiPateripfcdeeocœlitus tcftatuseft,Hic cft Fi-* lius meus dileâuSjipfum audite. Et de feipfc ad Apoftolos ait, Mibi data cft omnis poteftas in cœlo Si in terra,doccte et facite mibi difeipu los omnes genres, baptizatc cos in nomine Partis, et Filii,et Spiritus fanâ:i,et doccte eos feruare omnia quæcunq; præcepi uobis.

In confcffo autem eft,bunc unicum M agiftrum et Dominum no ftrum,Sacramentum Euebariftiæ bis uerbis inftituißc, et nobis com-* mcndaffCjHoc facitein meicommemorationem, Nimirumid.quod tune fecitipfc,quodq; nobis Euangcliftæ,Mattbæus,Marcus, Lucas, et Paulus claredefcripferunt,ut fupra oftendimus. Quis igitur cft,cui Quidcf)rijlu!feenntamp; quîdcm fitaliquid cbriftianç mentis, qui de bis commode admoni-* äpdeZXm'pSi« tusnonftatim concludat,omnes qui uclintSacramentumboc Cbri-*11'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftianc et falutariter tractarc, eos oportcrc confyderarc et fcqui C beut

amp;D.Cyprianus pic admodum monct)non quid alius quifquam ante nos fcceritjimonec quid totusmundus de hoc Sacramento faciat, fa«» cicndum uc ccnfeat,Sed qui d fecerit faciendum q; iuflerit Chriftus Do minus,qui eft ante omnia, qui eft mundi conditor amp;nbsp;rcdemptor,ncq; folum fummus inter nos,fcd unicus etiam Magiftcr Doftor noftcr omnesq;iUos,quiSacramcntumhoc fecusadminiftrareaufint, indi-» gnc illud, aliter fcilicctatq; deccat,adminiftrarc, coq;fereosfaccrc corporis amp;nbsp;fanguinis Domini.

Quodexignorantiainhocfanftifsimo myftcrio haflcnuspccca-» turn eft,aliter illud ufurpando quamDominus illud iuftit,idDominus clcmcnter fuis condonauit, iis qui fiduciam omneminipfo 8i ipfius mcrito,noninopercueladminiftrati uclfumptiSacramcnti colloca-» runUNobis ueroC ut teftatur S.Martyr Cyprianus )quibus Dominus certam inftituti Sipraeccpti fui dédit cognitioncm,ncquaquam condo nabitur,fi ncgligamus quod in hoc Sacramento Chriftus fecit,amp; nobis faciendum præccpit,amp;præfcramus ci,quod ab hominibus alienum ab cius fafto Ct prçccpto introduftum'eft. Ante omnia ucro tollere Pa-» ftorcs ex animis hominum ftudebunt falfam illam amp;nbsp;impiam opi-« nioncm,quauulgo cxiftimatur, Sacerdotem in Miffis Chriftum Do minum noftrum Deo Patri offcrre,ca quidem rationc ut fua intentio-ncSt orationc cfficiat,ut Chriftus Patri fiat nouu amp;nbsp;acceptum Sacrifi-i cium,pro hominum falute,aut mcritum paflionis Chrifti ct falutifc-» ri facrificii,quo Dominus ipfefe Patri in Cruce hoftia obtulit,appli-» cet Ct cömunicet iis, qui id propria fide non apprehendut ct fufeipiut.

Q«eil ex ignarantiit hie peantumeli, YCmittitM fredmtibiWjKoH gnod ftu dio ft iono propoßto et perjèuiranti peccatur con truhanc trdinatione Dei,

Ad id cnim ut homines inCoena domini participes fiant facrificii et meriti domini noftri Icfu Chrifti,minifter qui Sacramentum admini ftratnihilamplius conferre poteft,quàmutprimumSacramcŒnam uti Dominus inftituit,cxhibeat ct adminiftrct.Dcindc myfteriu cius, rcdemptionemctcommunioncm Domini noftri Icfu Chrifti fidcli-ter exp licet ctrcligiofe cclcbrct.Tum Sacramenta difpcnfet,quo uc.« ram in Chriftum fidem,in iis qui adfunt,cxcitct et confirmer, qua qui-« libctipfcSacrificiumctmeritum Chrifti utfibidonatum apprehedat, ciufq; particeps fiat.Poftrcmo ex nomine totius Ecclcfiç,ct ex propria etiam charitatCjtalem fidem omnibus orct - Is cnim qui fine fide pro-« priahanc Domini cœnam ucl exhibet,uel ci adeft, eau'e communicar, accerfit fibi indicium et condemnationem, rcus^; conftituitur corpo-» ris ct fanguinis Domini.

Atqui palam eft homines palfim in co crrorc uerfari, ut credant ,fi îdfint Sacerdoti Milfam facientijMilTaqj fola fuaprçfcntia communi-— nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;..

DE COEN^ ccntjhocipfum tum opus amp;nbsp;facrificiumSacerdotis,quo Patri Filium pro ipforum pcccatis offerat, hoc cft,fua intcntione amp;nbsp;orationePatri fiftatjcius cHe cfhcaciæ,ut aucrtat ab cis omnc malum,8^ adfcrat cunfta bona corporis 8( animæ,quamuis in pcccatis 8i flagitiis omnis generis contraDeum amp;nbsp;cofeientiam pcrfcuerct, amp;nbsp;ex ipfa Mifla ncc Sacramcn tapercipiant,ucl intelligant, fedaétionem ipfamtantum externam ccu fpedaculumfufpiciant,amp;gcniculationibus,aliifq;gcftibus fp gnis ucnerationis honorent.

Quæ autem poteft diuinæ Maicftati,amp; R cgi gloriç IcfuChrifto fi£ ri contumclia grauior, quam cum hoc diuiniHimum Sacramcntuni quod ipfc co inftituit Si nobis commendauit, ut per id in fide in ipfum confirmcmur,pcccatis magis ac magis moriamur,ac in co plcnius ui-« uamus,itaperucrtitur,utcxdiuinoinftituto fiat plane inuentumhu-* Qumt^lt;oôttrTieutof' manû,Si huiufmodijUt eo homines maxime confidant contra Deum Chriftum;* Nam hoc ipfoMiflæ opère,rcdgt; duntur in pcccatis luisamp;contcmptu Chrilti Iccuriorcs amp;connrmatio rcSjCxiftimantes fcilicct ca ccrcmonia auerti à fc iram Dei, Si mala o-mnia, conciliari gratiam Dei, Si bona omnia, quanquam tota uita fua aduerfentur Dco,6( cunólis rebus abutantur contra Dcum,idq; fine ul lafolidacogitationepœnitcntiæ. Quarc fummoftudio Concionato^ res de hac impia fiducia in opus Si facrificium Sacerdotis docebunt po pulum, Si ab ca omnibus modis rcuocabunt cum.

Quopailas P4fr« s. nbsp;nbsp;Qyumautcm Sandi Patres huius Sacramenti tradationcm Sacrifi

^*^*^^* ciumuocant8ioblationcm,fcribuntq;aliquandoSacerdotem admini ftrando Cœnam,G hriftum offcrre,fciant Paftorcs SiConcionatorcs, amp;nbsp;aliis cum opus crit exponat,Sandos Patres nomine facrificii nequa;» quam intellex ifle applicationem,quæ diu poft tempora Patrum exco gitatacft.Sicumaliis abufibusobtinuit.fedmcmoriam folcnncmfa-' crificiiChrifti,utDiuus Auguftinus exponit.

Dum cnim Cœna Domini,ut D ominus ipfe infi:ituit,peragitur,iw celebraturSiexhibeturincafacrificium Chrifti, prcdicationemortis cius Si Sacramentorum adminiftratione,ut frudum huius facrificii uc re pcrcipiant,quicunq; Sacra Cœnarite communicant«.

Monebuntetiam Paftorcs Si Concionatorcs,haudlcucm efte Siil lum huius Sacramenti abufum,quôdproponifolct Si circumferri fp'î dandum,auroq;,argento,Si aliis huiufmodi carnalibus ornamentis co lcndum,idq; ca opinionc,quafi hæc Sacramenti circumlatio Si oUcn'“ ratio, externufq; cultus,omnia auertcrc incommoda,8iadfcrrccorU'' modaualcatjCtiamfidcucrapcccatorûpœnitctiaSi fide in Dominum

noIlrumIcfumChriftumnecogitcntquidcm. Quareomnino uolu mus,nc Paflores poft hac Sacramentum proponant uel circunfcrant.

Pari diligentia docebunt populum. Dominum noftrum utramq; centra abufumde «btra Sacramenti partem, calicem non minus quàm panem,utbis corpus

amp;: fanguinem fuum acciperent omnibus G bi credentibus inftituifle 8( commcndaftc.Sic cnim habet Paulus, A Domino accepij^uod ct tra-» didi uobis. Tradidit autem Apoftolus toti Ecclefiæ Corinthiorum, ca lie is com munionem æque ac panis. Quarc tcmcre nimis amp;nbsp;leuitcr mul ri argumentantur, D ominum in Geena fua integrum Sacramentum Apoftolis quidem,qui omnes Sacerdores fuerint rradidiftc, indeq; col ligi non poftejaicis etiam calicem Domini dandum. In hoc enim S a-* cramento,inquit D. Chryfoftomus,Siquidem exteftimoniisS. Serp pruræ,nihil habenr præLaicis Sacerdores ,fed omnia funr utrifq; com-« munia,omnibusq; parirer unus panis Domini, 8^ unus calix proponi-* rur. Sic Dominusinftituir. Sic à uetcreEcclefta femper obieruarum eft. Aliud igitur nihil ab hominibus potuit inftitui,neqj aliud unquam à patribus inftitutum eft,Scd his poftremis temporibus, cum Ecclefia rum PræpoG t i officium fuum prorfus négligèrent, hic abufus tacite ir repfitjUt tantum panis Domini, infacraCœnadiftribuatur,fjueSacer- ' dotes fiuc Laici communicent*

1 nbsp;■ nbsp;. nbsp;nbsp;■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;-1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.11-/ poPWiM ad cemmutiionem

pcruerumhuiusSacri ulum,quern Dominus ipfcpræccpit,tollatur8^ s.ccen^,; cradicctur,fumma diligentia Paftores 8^ Concionatorcs populum ad-* monebuntjS^hortabutur,utquoties adSacram Domini Cœnam cum frarribus conuenerint,totos fe Domino in difcipulos tradant,omnia uerba ciusadfe dici cogitent,eifqjfidem certam accommodent,com-munionem Dominiaugeriin fecupidiftimeexpetanr,eamq;in Sacra mento oblata fideli 8^ grato animo percipianr,ut in fide Chrifti Si tota nouauitacum Chriftofemperproficiant,nccadftentcontcmptores rantorum donorum,quæ in facra Ccena præfentibus omnibus offerun tur,neuefaciant exbcato conuiuio,noxiumfibi fpeftaculum. , Gerte qui ad fufeipiendumSacramentaidoneus noncftjisneqjut cumEc clefia oret idoncus eft,ut rede colligit. D. Chryfoftomus.Non eft Sa-cramentum hoc tantum cibus fortiorum, fed ctiam medicina imbecil hum, tantum ne quis earn fumât hærens inpcccatis quæ funt contra confcientiam.Qui enim in eiufmodi peccatis pcrfeucrat, is non uult in Ghrifto Dominouiuere, reiicitre ipfa eiuscommunioncm,amp;Chri-ftum regnumq;ipfiusprorfusabnegat.Quareabhis Sacramentis,qui buschrifti communio exhibetur,abftincre debet. Talesautemhæ-

rent fi mul in condemnationc gehennç,amp; nullam partem habcnt in Kc gno Chrifti.QuarcnccadcfleSacræCœnæ,neccumEccIefia prccari* dcbentaut poflunt.Ncmo cnim uerafidc DcumPatremfuum inuo*» carCjS^fanftificationcm nominis cius,aducntumRegnicius,84obfe‘' quiumuoluntatiscius orarcpoteft,quiinconfcfrispeccatis,amp; contu-* melia Dei perfcucrarc ftatuit.Quos autcm peccatorum fuorum poenP tct,quigraciamDeiexpctuntjamp;communioneni uitamq;in Chrifto Domino noftro rctincnt, augcriq; in fe cupiunt, nec ab Ecclefia iufiî funt Sacramcntis abftincrc, ii fe communicatione Sacramcntorum cX omni Coen a cui adfunt plurimum crigcrc amp;nbsp;confirmarc fide,amp; inccn dcrc ftudio nouæ uitæ potcrunt.

Oblatamigiturultro fanram Cbrifti Domini bencficcntiam baud quaquamcontcmncrc/cdfummopotius dcfyderio,amp; maxima gratp rudincpcrcipcrcdcbcnt,memorcsbeatæillius uocis Domini nos ad fcinuitatis. Venire ad mcomncsquilaboratis,8^oncrati cftis,amp;cgorc ficiamuos. Item. Accipitc,comcditc,hoceft corpusmeum. Item MÄffki • », Bibicc ex hoc omnes, hie eft faneuis meus etc. Hoc cnim cibo ct potu I.cermtbfio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Hæc Chrifti uerbaranti fcccrunt Patres in primitiua Ecclefia quse Apoftolicamtraditioncm adhuc obfcruabat,utcxcommunicaucrinc ct ab Ecclefia ciccerint cos,quiCŒnæ Domini intcrfuiflcnt,ncc una cum rcliquis Sacramcntis communicarent.

Indcconftitutumillud fuit, quod de Conftitutionibus Diftinflio ne ll.Icgitur .Pcraéia Confccrationc omnes communiccnç,qui noluc rint Ecclefiafticis carcrc liminibus. Sic cnim ct Apoftoli ftatucrunt,et S. Romana tenet Ecclefia.

Ecce de Confccrationc unadicithoc Dccrctum,ctrcquirifut com municent prçfentcs omnes,er quidem fub pœna cxcommunieationis. Teftaturctiam Apoftolosita ftatuifle, qui id à Domino acccpcrant» Item Ecclefiam RomanamfictcnuifTc,quodidcm ct reliquat Ecclcfisc omnes obfcruarunt.quæ quidem ordinationcm Domini ct Apoftolo^ rum rctinucrint.

Hine eft quod D .Chryfoft .cos qui in fua Ecclefia ad cclcbratio-' ncmCanaeDominicaeintcmpIo rcmancbant,neq; communicabanf tarnen ,tam grauiter increpucrit ,dixcritq;cos impudenter ct prxfr^^^ -de ad Coenam Dominiaftare,nec finecontumelia Chrifti,ctgraui ‘contempeu rants bcncficcntiae cius,quam nobis in Sacra Ccena of* fert.

Qui cnim Chrifti membra non funt,ncq; ex uera pœnitentia amp;nbsp;do-ïore pcccaüorum fuorum,üitæ renouationem in Chrifto quçrunt /ed uolunt in peccacis fuis feienter pcrfeucrarc, aut Chrifti Eccicfiam tam grauibus pcccatis offcndcrunt, ut fine præccdenti pœnitentia amp;nbsp;ap-» probationc uitae mclioris.non pofsint admenfam Dominiacccderc, iictiam omncs,dum habetur hæc facratifsimaDomini Cœna,abeHc dcbcnt,ncq; Sacramentum Domini uelfpedare,utD. Chryfoftomus grauifsime monet,amp; id quidem cx ipfius Domini fado amp;nbsp;uerbis,qui nh mirum,ut ipfe fccit,fic non nificum Difcipulis fuis hanc fuam Cœgt; namcclebraripræccpitjiis fane,quife ipfius uerbo tradiderint,rcmifi-fionem peccatorum,amp; falutem cx uera pœnitentia Qi dolore pcccato-« rum cxpctat,qui noui Teftamcnti participes,amp; filii D ei fadi fint,Quæ omnia,ut fupra oftenfum cft,in ipfis uerbis Domini comprehendun-tur.

QuemadmodumigiturPafi:orcs,cosquiSacramentis cum rcliqua Eccicfia communicarc non pofiTuntjproptcrca quod hærcnt in con-» feCsis pcccatis,âiligenter doccre ac dehortari dcbcnt,nc ctiam adfint fa* crac CœnaE,cisq; tcftari,fi tali animo ad facram Ceenam adftcnt,id ccr^ tam in fe habere contumeIiamChrifti,acproindeindubic ccfliirum cis ad judicium, Ita debent cos,qui bona confeientia Cœnae adefle pof« funt,id eft,qui Chrifto Domino ucrc crcdunt,ciusq; difcipuli efle cu^ piuntjftudiofc quoq; moncrc et adhortarijUt Sacramentis cum cætcris chiifti membris communicent.

Verum quiainftitutum hoc Domini,ut qui adcandem Ccena Do-« miniadfunt,omncs fcmpcrdcunopancamp; calicc,corporcamp; fanguine cius communicent,nimium obfolcuit,cr publica pridem ignorationc obtedum eftjOpus crit homines ad hanc Domini traditionem obfer-» uandam,commode ac lenitcr rcuocarc,amp; diligenter caucrc,nc animi fimpliciorum,qui ucri tamenfint DifcipuliDomini,amp;nullo tenean.-tur fcelerc,uelflagitio,propter quod menfa Domini arccndifint,pcr-» cellantur aut perturbentur duriorc obiurgationc,ucl ad communis candumintempeftiuaimpulfione. Neccnimpauci funt,quitametfi pleniorcm myftcrii huiuscognitioncm,amp;ufum Sacramentorum fo-« lidum nondum capere pofsint, ca tarnen in Chriftum fide præditi funt,ut ualeant cum Ecclefiaprecari,amp; ex Sacra dodrinaatqu'e exhort rationc,qu3c circa facram Cccnam fieri foletjOmniqdercliquaadionc lacrç Cœnæ,nonnihil in fide çdificari,atq; etiam cx co ipfo quod facrç Cœnæ adftanr,ad pcrfcdiorc myftcrii huius cognitioncm,5lt;: frequen tiqrcm ufum Sacrametorum fenfimerudiri amp;pcrmoucri. Qui fcilicct

non abftincntmenfa Domini ex aliquo Sacramentorum contemptu, » quemquidemin fcagnofcunt,fedex Humana quadam infirmitatc,ct præpoftera Sacramenti reucrenria. Hos igitur debent Paft ores pater-' ne St fuauiter quotidie docereSt inftitucredehis myfteriis, Stadfoli-* diorem corumSt cognitionem Stufum fenfim adduccrc,explicando eis ftudiofe. Si ingerendo atq; infigendo ca, quæ hoc loco de uera per-* feélaqjadminiftrationcStufurpatione huius Sacramenti monuimus, at deterrere cos, uel depellere à tora facrae Cœnæ aftione non debent, dum ïpes de eis fupercft,utinftudioStcommunione Chrifti profi-» ciant.

igitur facratifsimum hoc Sacramentum apudpios omneS melius cognofcatur,8t uerus cius ufus facilius reftituatur,ct fi

FefHsdiebas,etinfrei]ité lulq; Lccieiiæ pro maiorcparte ac ucro CIUS ulu exuerbo Deiedodus tioriccetu ceiebranda. fucrit,Dominicis tantû St Fcftis diebus,aut quibus alioqui publici cœ-* tus ad communem orationem frcqucntioreshabentur,uttota Eccle-» fia Chrifti côueniat. Ita temporibus Patru m obfcruatum eft ctiam in

frequentioribus,acpopulofioribus Ecclefiis,q nos habeamus. Domi-» nus enim hoc nobis Sacramentû non ad fpeftaculü inftituir,fcd admi-niftrari præcepit,ad communem St falutarem corporis St fanguinis fui perccptionem,quæ ex æquo membra Chrifti omnia,in quolibet Sacro cœtu plcniorcjcx una menfa,uno altari accipere debent. Hinc Diuus Cyprianus eius quôd nos facram hâc Cœnam manc celcbramus,cüm tarnen id fccerit Chriftus poft Cœnam,inter cæteras hanc caufam al-» légat, quôd cùm cœnamus ,ad conuiuium noftrum, plebcm conuo--care non poftumus,ut Sacramenti ueritatem fraternitate omni prçfem te celcbremus.Hçc funt uerba Cypriani.quæ fumpfit ex dodrina Pauli, I.Corinth. X. quæ fupra adduximus. Veritas enim huius Sacra-» menti cft, ut ibidem docct Apoftolus, omnes (qui quidem membra et corpus Chrifti fumus) corpus C9“ fanguinem Domini ex eodemSa-» cramento fumere. Quarc ctiam Patres iudicarunt non rite St uere hanc Cœnam celebrari,nifi tota adefiet fraternitas,Cœnam inquam publicam. Priuatim enim,hoc cft non tota Ecclefia præfente,San-» diores Epifeopi facram Cœnam interdum celebrarunt, aliquando cum peregrinis, nonnunquàm cum fclcdioribus St ardentioribus fra-* tribus.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DOMJJVJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L-XXXIX

ïribuSjid^; in fuis peculiar ibus Oratoriis,aliquandoctiam inpriuatis aedibus cum ægrotis,de quorum Communioneamp; nos infra rnonebi-» niuSjEthæ uocatæ funt à fanéfis Patribus Miflæ priuatæ,non quod in bis ncmini.fcd quod paucis Sacramenta diftribucrcnt,amp; non præfcnrc loto cŒtu, coq; ctiam in loco quafi priuato. Cœnamcnim abfq; di-» ftnbutione Sacramentorum fanfti Patres nullam cclcbrarunt, non cnim dubitaruntid cuminftituto Dominipenitus pugnarc.

CVm Ccena Dominifut antea fignificatum cft)non debcat nifi cum Difeipulis cius cclcbrari,amp; Miniftros oportcatefle fidèles myftcriorum Dei difpcnfatores,ac religiofe caucre ne fandum obiiei-* ant canibus, ncq; fuibus margaritas, Volumus ut Paftorcs neminem ad Cœnam Domini admittant,qui antea fc ipfis non obtulcrit,amp; fada priuspcccatorum confefsione catechisatus abfolutionem iuxta ucr-» bum Domini perceperit. Et ut bis peragcndisccrtum quoq amp;fta-* turn tempus fit,quo communicaturi fcilicct facraCateclicfiamp; oratio-* neadcommunioncmChriftipræparentur Sc fandificentur, Curent Paftorcs populum conuocari in templum ad ucfperam,pridie cius dici quo Cœna Domini celcbranda fuerit,amp; præparationcm atqjfandifi-* cationcm ad menfam Domini ad hune modum inftituent.

Vbi clerici cruntaut fcholaftici,ii interim dum populus conuenitj canant Pfalmûunum autalterû cum Dominicali Antiphonaamp;Hymi no,qui tame purus fit,id eft nufquàm diftentiens à Sacris litcris,his ad-» iiciantur Canticum matris Domini,Magnificat,Sd'Collcda idonea.

Deinde populus ubi conuenerit Pfalmum canct lingua Gcrmani-» ca, Poft quem Paftor aut Miniftcr,cui munus huius præparatio.» nis commiffum cft,prælegct locum aliquem de Cœna Domini,ucl cxEuangcliftiSjUelcxPaulicap. X amp;XI.priorisad Corinth. Autex concione Domini lohan. Vi. Quamuis cnim Dominus co loco non loquatur de Sacramento Cœnæ,quod nondum inftitucrat, prædicat tarnende ucro cfucorporis Siucro potufanguinisfui,adquem nobis exhibendum Sacram deinde Cœnam inftituit. Ex huiufmodi ergo ledionibus Miniftri populum diligenter doccbunt,ad quem ufum Dominus Cœnam fuam inftituerit,amp; quomodo nos ea ad falutem communicate dcbcamus,in huncfcrc modum.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--------- BREVIS

QVandoquidcm conftitiiimus facratifsimam Ccenam fcruato-* risnoftriChriftidiecraftino.afpirance ipfius numinc adcelc-* brandam bcatam ipfius mcmoriam,ct fidem noftram confirmandarn peragcrc,myftcrium Iiuius diuinifsimi Sacramenti primum paucii cxplicarcjct ad mentem reuocare conuenit.

ndtmnoür, Antcomnia igitur Dominus nobisfuamcarncm ecfuum fangui-raroamp;-jangm\ corrufM ncmoffert,fumcreq;iubet Xfi^mans nonbabituros nosuitam,fcdin irperäita Jint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xtemsL mortc bæfuros,nifii carncm ipfius manducaucrimus,ct fangup

nemeius biberimus. Cogitemus ct agnofcamus carncm noftram cc fanguincm,idcfttotam naturam noftram impictatc itapcrditam,cc ex iufta ira Dei ætcrnæ morti addiclam,ut ex nobis confequi uitam ternam ct hæreditatcm regni cœleftis nung pofsimus*

Hæccogitatioct agnitio noftraeperditionis debetnos coram Do-« mino penitus bumiliare et deiiccrc,ct ea pcccatorum pœnitentia ani-* mos noftros profcinderc,ut ctiam ad quaerendam ct cxcipiendam fide certa ct defyderio fummo oblatam nobis in uerbo et Sacramentis gra^ tiam DcijCtrcftitutioncm acrenouationcm noftri,pcrCommunio.» ncm Cbrifti, participationem falutarcm carnis ct fanguinis cius, inew temuret incendamur.

Dcindcdiligentcrconfyderemusamp;pcrpcndamusycrbumDeiçtel fti,no(iracaroetfangMs num,et Filium Dci omnipotentis,ut nos ex hacmiieria Iibcrarct,falt;Sii rurflu inHAifiçimtur amp;nbsp;carnem,faôlumfratremnoftrum,utcfletfcilicctcaroaliqua fanéia.ct fanguis fanfl:us,id cft ucrc cœleftis et diuinus bomo, per que omnium noftrum caro et fanguisreftitucrctur ctfanftificaretur,quodtumfit ’ nbsp;nbsp;nbsp;in nobiSjCum eius carncm uerc edimus jCt fanguinem bibiraus, lob. VI»

HinccxcitarinosconucnitjUtimmenfam ct ineffabilcm cbaritatem Dei in nos,qui Filium fuum nobis dédit, ut credentes in cum non pc«* reamus, ita ut nati ct meritj fumus,fcd babcamus uitam æternâ, quam ipfc nobis meritus eft ct confert,magis admircmur,ct fide certiorc uo^ luntatcq; auidiore ampleftamurinbocipfo unigenito Dci faluatorc noftro.

Tertio agnofcamus ct firmitcr crcdamus,Dominum Icfum banc fit Qwamarfa chnßutnoHs am fan ftificantcm carncm amp;nbsp;fanguincm in facra fua Cœna cum fignis uifibilibus panis amp;nbsp;uini per minifterium Ecclefiæ uerc offerte nobis,ct exbibereadremifsionem pcccatorum,in cibum uitæætcrnæ,ad cöfir^ mandum fœdus diuinæ adoptionis,8( bærcditatis fempitcrnæ,fiic cnim .--------- ------- — ------------ - babent

ïiabcnftierbacius,quarefallcrcnon poflunt,amp;perftabunt tranfeuntc cœlo O'* terra,iiercq; nobis exhibent et pr2Eftant,quç annunciant,mo-' do ueram nosfidem ipfis accomodemus. Accipite,inquit,comeditc, hoccftcorpusmeum,quod pro uobistraditur. Item, Bibite exhoc omnes,hie eft fanguis meusnouiTcftamenti,qui effunditur prouogt; bis amp;nbsp;pro multis in remifsionem pcccatorum. Hæc uerba fide ucra fuC* ciperc debemus,amp; nihil addubitare,quin Dominus,cum facram Cce-» nam inftituto eius celebramus,in medio noftrum fit,amp; fc nobis per Ec clcfiæfuæminifterium,quod fcilicet inhocipfum inftituit,offcrat,ct tradat fuum corpus amp;fanguincm,omneq;meritumfuum,fatisfaéIio-gt; ncm pro pcccatisnoftris,quam incruce immolatocorporel fangui-» ne fuo perfecit,remifsionem pcccatorum,à gratiam Patris,iusq;Tcfta-mentifempiterni foederis,adoptionis, amp;communionis in uitam D ci, UCamp; nobis panis quern in facraCcena frangimus,ucrcfit communio corporis ipfius, amp;nbsp;calix ad quern benedicimus communio fanguinis. Rcîïgiofè itaqifemper cxpendamus,quarc Dominus facram hancet falutircram fui communioncm in Sacramento fubindcnobis exhibe-* atjLit indies nimirum in cognitionc pcccatorum,amp;magisferiam poe-* nitentiam deducat,Remifsionem corum per ipfum ardentius expe-* tamus,amp;fide folidiore animoq;cupidiorc excipiamus,indeq;in noua llita,communionc ucra ipfius, magis confirmemur amp;nbsp;prouchamur,ut ita indies magisacmagis in ipfo mancamus amp;uiuamus,acipfcin no-* bis,fimusq;plenius corpus ipfius8^membra,et ipfe caput noftrum, quod profitcmur,cum Communioncm eius in Sacramento ipfius o-* ninesaccipimus,ita communicantes corpori ipfiusamp; fanguini,utpa-* nc uno Ct calice communiter participamus.

Poftremo orandum nobis,à cnitendum fimul cft,ut uera fide amp;nbsp;re-» ligionc fumma,hœcdonaccelcftiafufcipiamus,amp;mcmoriam Domini falutarem pio gaudio iucunda gratitudinc celebremus,nos noftra omnia ipfi tradamus amp;nbsp;confccremus,idq; cellationibus amp;nbsp;ciccmofynis inufumpaupcrumjargitcracprocuiufq;facultatc teftcmur,Chriftu deniq; femper Iaudemusamp; praedicemus,omnibus ucrbis8d opcribus nofi:ris,prohistantis bcncficiis,pro incarnatione eius,quacft fadus caput amp;nbsp;frater nofter,pro morte accrbifsima,qua fatisfecit pro peccatis noftris pro eius refurredione, amp;nbsp;in coelos afeenfione, regnoq; Icfti,quod ad dextram Patris adminiftrat,nosq; Spiritu uiuificatos, ct in cœleftibus collocatos perficitamp;abfoluit inuita fua,quam impartiit in uita Dei,uita fempiterna. Pro hac falutifera communionc corpo-« AS amp;nbsp;fanguinis fui,per quam in hac ipfa uita D ci confirmamur,prouc^ himqy

himur amp;nbsp;pcrficimur fcmpcr ,tum præcipue in Communionc huius facrç Cœnç gratiæagcnclæfuntXûmautemDcusnoftertalisfic,cui non probctur impictas,neq; confiftercantecumqueantomnes,qui opcranturiniquitatcm,neccflariumcftfcire nos,non admittendosad I CccnamDomini,idcft,communioncmipfius,quiabfque fidc ucract chantateuiuunt,pcr quosmanifefte læditur gloria Dci,amp; offenditur QM4ffK9H4teffKJi jpfjyj Ecclcfia,Omnes incrcdulos,8d manifeftos idololatras,quiSan' /td fdcramÇxtiamDo' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r n. a i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

inmi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iios uita derunctos. Angelos aut creaturas alias inuocant,« adorant,

qui ftatuas colunt. Item omnes incanratorcs,diuinos quoq;,qui pcco«* ra amp;nbsp;quæuis alia fuis confecrationibus uoluntaduerfus pcricula confer uare,quihuiufmodi incantationibus fidem adbibcnt. Manifeftos Dci contemptorcs,amp; blalphcmos,irriforcs uerbi diuiniamp;Sacramctorum. Omnes qui ftatis feriis,concioncs amp;nbsp;alia publica Eeelefîæ cxcrcitia pc-» tulanternegligcreperfcuerant.QuiparcntibuSjOrdinariisMagiftrati bus,amp;Dominis non obtempérant iuxta D ci præccptum,fed ipfisma-* Icdicunr,conuiciantur,etconrumeliamfaciunt,feditiofcacconruma-' citer aducrfantur,Qui liberos,familiam,et fubditos non cducanr,ct eu rant in Domino,non erudiunt adpictatcm,boncftatcm,etiuftitiam. HomicidaSjitcm omnes qui in odio fratrum,acrixis,ctcffufione fan-» guinisproximi feienter pcrfcucrant, Scortatorcs omnes,adulteros,ct ebriofos. Pures,omnes fœncratorcs,raptores,alcatorcs,quiq; quæftû iniuftum faciuntjCt fraudulcntasncgociationcs exercent, in ocio fine iuftacxculâtione uiuunt,atq;aliis onerifunt. Malcdicos,falfiloquos, mendaces,periuros,dctraftorcs,quiq; tieritatcm et iufticiam non con* fitentur,ct fuis teftimoniis confirmant, ubi id pro uocatione fua fagt; cererenentur. Hosomnes,qdiu in pcccatis huiufmodi degunt et pcrgt; feucrant,ncq; ucrum babent propofitum uitç mclioris in fidc Cbrifti, nullomodo licet admitteread facram Domini Canam,cum abcaà Dcopcripfius uerbumarccantur et cxcludantur.

QVandoquidem Cbarifsimi in Domino Dci gratia,cras,Sacratif-’ fimâ Domini noRri lefuCbriftiCœnâ cclcbrabimus,inquano bis carnem fuam in cibum,amp; fanguincm in potum dédit,ad confirma« , nbsp;nbsp;dam fidem,et üitam uerc Cbriftianam, AÉ’quumefl,utfummo ftult;'

dio finguli fcfe explorent,ficut noshortaturD. Paulus. Hocenim Sacramentum adfingularcm confolationemet confirmationcm da-» tum eft à Domino miferis ctaffliôfisconfcientiis,quæ peccatafuaex animo fentiunt etconfitentur,quæiiæ Dciet mortis metu perterro faótac

faJæfunLaîqjîufticiamDcicfüriuntamp;finunt.Siucrofinaiilinofipfi „ nbsp;nbsp;, -, t

I , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-.- T? 1 f ., QtfomoJoncppfifprob^

cxplorabimus,atq; in nos aclccndemus,ut doccclJiuusraulus,nihil Kdete^nius. inueniemusaliud j quamhorribilia omnis generis peccata,S4 mor-» tem æternani,quàm peccatis noftris promeriti futnus , Sripen-* dium cnim peccati mors eft, ex qua ipG nos nullo pado pofliimus eri pcrc ♦ Quarc Dominus noftcr Icfus Chriftus nollri milcrtus j homo propter pcccara noftra faólus efl:,uc Legem à omnem uoluncatem Pa tris pro nobis,amp; falutemnoftramadimplcrct, acipfcluerec mortem, Si quiequid nos peccatis noftris fumus promeriti,idq; totum pro no- nt. bis noftriq; rcdemptione,Quod ut firmiter crcdamus,Slt;^pcr fidem gau dentes in ipfius uoiuntate uiuamus,pcraóta Cœna panem accepit, gra tias egit,Si fregit, dicens. Accipitc,comcdite,hoc eft corpus meum quodpro uobistraditur,idcft,quôdhomofaôtusfum, quiequiditem facio à patior,id totum ueflrum eft,à uobis addiftum eft, uobis fit ad falutemueftram. Adquod teftandum Si confirmandum, utq;indies / magis acmagis in memaneatis uiuatis,amp; ego in uobis, do corpus meum uobis in cibum,amp;cibum uitææternæ. Adeundem modum ac-* ccpiramp;calicem,diccns. Accipirc,bibitecxhocomnes . Hic calix noui Tcftamcnti eft,in meo fanguinc,qui pro uobis nniltis effunditur in remifsionem peccatorum.Hoc quotiefeunq; fcccritis, facictis in mci commcmorationem,Id eft,cumegoiamucftricuramfufccpcnm,Slt; s.cofH^ tranftulerim in mcpeccata ucftra,pro cis me tradam in mortem, fan-guinem meum effundam,gratiam uobis Si remiftionem pcccatorum promercbor,accrigamTcftamcntumnouum,inquopeccara remit-tentur,omnilq; corum rccordatio abolcbitur. Horum omnium pi-gnuset tcftimonium,ctadconfirmandamac promouendamuitam mcam in uobis, do bibendü uobis fanguinem meum. Qui igitur hoc pafto depane hoccomedit,ct de calice bibit,ctuerbishis,quæ audit à Domino,ac Ggn is quæ accipit,firmiter crédit, is uere ac falutariter car îiemChriftimâducat,etfanguinem ciusbibit,ipfumq;totum Deum et hominem plcniusinfcpcrcipit , cum omni merito cius et gratia, qua ualct apud Patrcm,cum iure et communicationc uitæ ætcrnæ,ma net in Chrifto Domino,ct D ominus in ipfo,uiuetq; in æternum. Hçc iraqu'epieapud nos reputemus.fidemq; noftraminChriftumconfir JTiemusctcxcitemus,mcmoriam eius dignecclebremus, uerbis ctfa-

noftris omnibus, Mortem et rcfurrcftionc, cœleftemq; gloriam etregnum eius ftudiofiffimeprædicemus,gratulcmur nobis quôd hic nbsp;nbsp;nbsp;cemmmoratio Hf

Filius Deimortuus eft pro peccatis noftris, refurrexit propter iuftifi- qutiChrijtmprMepit, cacionem noftri,in coelos afeendit, ct regnat ad dexteram Patris» Ani-

mofc quoqjtolIamusquifqjCruccmfuam, amp;Imncducem falutisno ftræforticcr fcquamur,nosq;mutuo fccundumpræccptum ipfiusdi-» ligamuSjGcut ipfcdilcxit nos. Panis cnim unusamp;unum corpus omnes fumus,quandoquidem de uno pane Si uno calice participamus.

Pofthuiufmodiorationem oratio fier pro omnibus Ecclefiæ ncccf fitatibus,8iimprimis pro iis,qui poftridie communicaturi funt. Poft-* quam uero populus fuam tacitam orationc finierit, Minifter parafée-* uen peradam hac Colieda concludet.

Z^Omnipotens æterne Deus, Pater coelcftis,quoniam tibi in folo ^^Filio tuo dileftoplacere pofTumuSjfanftificacorpora Si animas noftras daq; nobis, ut die craftino,falutifcram ipfius communionem in Sacra ipfius Cœna pio Si fideli defydcrio ac fumma gratitudinc fufeipiamuSjUt de perpétua tua erga nos mifericordia Si charitate rur-* fus confirmatijSi in noua uita femper proficientcs,tibi ad laudc nomi-quot; nis tui Si populi tui utilitatcm,maiore timoré Si ftudio uiuamus,8i fcr-» uiamus per Dominum noftrum lefum Chriftum,Amen.

Poftnanc publicam Catecbefin eoru qui ad menfarn Domini po-» ftridic acccifuri funt,fcquatur priuata cum fingulis,qui fcDomini con umas futuros profefsi fuerint. Hi quoq; à miniftris finguli turn ordine audiantur Si inftituantur.

populus ad hanc aólioncm conucnerit, quandoquidcm ucrsc pictati confentancum eft ut quotics apparcmus coram Domino in Eccicfia cius,antc omnia agnofcamus amp;nbsp;confit^a

murpeccata noftra,Si remifsionem oremus , Minifter qui Coenairt Domini eft adminiftraturus, ubi ad altare uenerit, confeffionem dicct nomine totiusEcclefiæ,camq; lingua Germanica,quam omnes intd^ ligant in hunc modum.

Omnipotens æterne Deus,PaterDomini noftri lefu Chrifti,Crea tor rerum omnium,iudex cunftorum hominum, agnofeimus Si deploramusnosinpeccatisconceptos Sinatos, ideoq; adquçuismala pronoSjSi abhorretes à ueris bonis,fanlt;fta tua præceptafine fine Si ir”’ do tranfgreffos effc,contemptutuiSi uerbi tui,diffidentia opis tuæ,fi'' ducianoftri Simundi,prauis ftudiisSi operibus,quibus maieftatcni tuam grauiffime offendimus, Si proximos noftros læfimus.

in mortem æternam magis Si magis nos ipfi fcpeliuimus Si perdi-« ------- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimus.

dimus. Id'ucro nobis ex animo dolct, amp;nbsp;ucniam à re oremus o-» mnium,quæ contra teadmifimus,auxilium tuun? imploramus con-» tra inliabitans in nobis pcccatum, Slt; incenforcm eius Satanam . Ser ua nos ne quidporro contra te admittamus , et rcliquam in nobis prauitatcmiufticia Filii tui conrege, Spiritu tuo in nobis réprime, tandem poenitus expiirgi. Mifererc noftri optime amp;nbsp;clcmentifrime Patcr,pcrFiliumtuum Dominum noftrumicfum Chriftum. Da Si auge in nobis Spiritum tuum fancrum, qui doccat nos uere amp;nbsp;penitus pcccata noftraagnofcere,panitentiacorum uiua conpungijrcmifTio ncmcorum in Chrifto Dominonoftro uerafide apprehendereSite--. ncre, ut pcccatis indies plenius morientes,in noua uita ad gloriam no minis tui,SiEccicfiæ tuæædificationem tibi fcruiamus,8i complacca-* mus.Hæc cnim agnofeimus te â nobis iure tuo rcquirerc,quarc eadem præftarc cupimus,DignarctuPatcr Coelcftis, quidonafti uobis ucllc darectiam,utquæfalutisnoftræ funt, ea toto cordepræftarc ftudea-mus per Dominum noftrum Icfum Ghriftum.

SieDeusdilexicmundum^utdarctunigenitum Filium fuum,uto»» mnisqui credit in cum,non pcrcat,fedhabcat uitam æternam,

F i delis fermo 8i omni acceptione dignus,quód lefus Chriftus ucnit inbuncmundumpeccatoresfaluos faccrc.

Pater diligit F ilium,Si omnia dédit in manum eius, Qui credit in Fi jium,habet uitam æternam.

Chrifto omncsProphctæteftimonium perhibent, rcmiflioncm pecca tor urn accipcre per ipfum,omncs qui erddunt in cum.

Filioli, Siquispcccarit,aduocatumhabcmusapudPatrcmIcfum Chriftuni iuftum,Si ipfc eft propitiatio pro pcccatis noftris.

Qtiia Dominus noftcr benediftus,banc Eccicfiæ fuæ poteftatem rcliquir,uteosa pcccatisabfoluat,Si ingratiam Patriscoeleftisrcftij tuat,quicûq;pcccatorumpœnitcntcs Chrifto Domino ucrecrcduht.

Ego CEriftiamp;EccIcfiçMiniftcr, omnibus, quibusfua peccatadolent qui Chrifto Domino ucram fidcmhabcnr, Siapprobarc fc cicupiunt, annuncio remiflîoncm omnium peccarorum, gratiam Dci, amp;nbsp;uitanr 3Etcrnam,pcr Dominum noftrum Icfum Chriftum,Amcn.

Pofthæc ubi Clerici aut Scholaftici fucrinr,canctur Latine Introi-» eus,qui cxSacris literis defumptus fit.

Poft cum, Kyricleyfon,amp; Gloriain cxcelfis. Quia ucro Kyriclcy-* fon cômunis cft Eeelefiæ oratio, amp;nbsp;Gloria in cxcelfis itidem cômunis gratiarum alt;ftio,canat populus utrumq; Gcrmanicc.

Poft hune cantum,is qui Sacrum minifterium peragit, Collcdani gcrmanicc rccitct,ucl legen tis ucl canentis more ,ita tarnen ut ab om-» ni populo reifte intclligatur,Ob idcnimpopulum Minifter compel-* lathocuocc^Dominus uobifcum,Et,Oremus, Stpopulus rcfpondct. Et cum Spirit U tuo,fignificans co, communcm fibi cun^Miniftro pre cem fieri. Ira cnim Ghryfoftomus diiftumhoc interpretatur.

Et quia debet communis hæc oratio eftetotius Ecclcfiæ,Collcifta di citur,co quod ecu collcfta ex præfentium omnium uotis,Dco per Mi niftrum offcratur,ucl quod fit oratio collciftæ in unumSt paritcr Do-* rainum prccantis Eeelefiæ.

Scligendæ uero crunt collcftæpuriorcs ,8tScripturis diuinisma-* gisconfonæ,qualcsaliquot edi curabimus. Poft Collcftam fcquetut pro more Icftio Epiftoîæ ( ut uocant) quæ tali loco Icgi debet (uerten tcLeftorc faciem adpopulum)utexaudiri St intclligia totaEcclcfia , poftit Quarc St Gcrmanicc rccitabitur,quandoquidcm ea left io ad in ftituendum St admonendum populum uniuerfum adhibetur»

Poft Epiftolam,ubiClerici funt,Latinecanatur AlleluiaautGra-» duale,aut Scqucntia,fi pura habcatur, St carmc aliquod Gcrmanicum-Deinde Icgatur St Euangclium Gcrmanicc ad populum,quam left io-* ncm mox fcquetur interpretatio St concio ordinaria,Concionem Ora tio pro omnibus hominum Statibus, St ncccftitatibus Eeelefiæ ad huncmodum.

OMnipotcnsfcmpitcrncDeus Stmifcricors Patcr,qui per dileft S Filium tuum Dominum noftrum lefum Chriftum,St cius Apo ftolos mandafti,ut coram tc in nomine ipfius conucniamus,8t promi fifti,quicquid confentfentes in nomine ipfius à tc peticrimus,clemcn-‘ ter tc largiturum, Rogamus per eiidem Filium tuum unicum Scruato rcmnoftrum,Primuutpcccata omnia Stomnes iniquitates noftras, quashicin confpeftutuoagnofeimusSt confitemur,nobismifcricor

ditcr con4oncs,amp;iram tuam iuftiHimam,quam tarn mulriplici man-» datorum tuorum tranfgrcflîône fumus promeriti, per fanguinem fatisfaólionem Filii tui Mediatoris noftri, dementer à nobis auertas. Confirmes autem in nobis Spiritum fandum tuum, ut totos nos tibi in obfequium tuü tradamus, nunc amp;nbsp;in perpetuö, femper te pro nobis Si aliis in uera fide inuocantcs,auxilium tuum 8i gratiä confequamur. ,

Oramus itaq; te ante omnia pro Ecclefiis tuis,libera cas ab omnibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus Mm

lupis amp;nbsp;mercenariis,qui oucs tuas aut mifcrc diripiunt amp;nbsp;dilaniant, aut ‘ perfide defcruntamp;perdunt,earumq;pernicie fuperbiunt Si deliciangt; tur.Da Si cöferua eis bonos Si fideles Miniftros SiPaftores. Auge Spi ritum tuum fandum in omnibus,qui funt in hoc Sacro miniftcrio,ur tibi in eb fideliter,Si bono gregis tui inferuiant,quo difperfæ o ues tuac ad dilcdum Filium tuum,fummumSi unicumuerum Paftorem8i Epifcopum animarum noflrarum lefum Chriftum,cx omni difper-' fioncjcum errorum,tum peccatorum,per Euangelium tuum colligan tur,et ad ucram eius communionem reducan tur,ut fit gtex unus et Pa ftor-unus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ira oramus ctiamte fände Pater pro feruis tuis, Adminiftrisguber Pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiuHi, '

nationis ciuilis, pro Clementifsimo Imperatore, et Rege noftro,pro aliis Regibus,PrincipibuSjCt Magiftratibus omnibus. Singularitcr ue-ro rerogamuspro Reucrediffimo Archicpifcopo et IlIuRriffimo Prin cipcnoftro,proCöfiliariis eiuset Prçfcdis,proSenatu ,Magiftratib’ h uius ciuitatis,Da et confirma his omnibus Spiritum tuum fandum, ut Chriftum Filium tuum (cui omnem poteftatem tradidifti in codo et terra, et indicium omnedetulifti ) uerc cognofeant ctampledan-« tur,regnoq; eins pro uirilifuaita deferuiant,utnos et omnesfibi qui-* demfubditoSjfigmentaautem manus tuæetouespafturætuæitarc-gant.utinhocloco etubiq; uitamagamusplacidam et quietam,cum omni picrate et honcftatCjhbcratiq; ab omni metuhoftili tibi feruia^ mus in omni iufticia et fanditatc.

Oramus etiam Pater codeftis,pro omnibus hominibusiisquoq;, quiadhuc à Regno tuo alieni funt,fac et his illuccfccrelucem Euägelii tui,trabe cos ad F ilium tuum Scruatorem noftrum,ut credentes ei no bifeum falui fiant. Quos ucro ad eum aliquo modo pertraxifti,et cogni tionccius aliquadonan:i,uteumquidcSeruatorem fuumet omnium fatcantur,nondum tarnen fefe in omnem Euangelii obedientiam ad-» dixerint ,augc his quam impertiifti fidem et cognitionem Filii tui, ut fein communionemet obedientiameius etEcclefiæeinspenitus tra# dantjincaq; per omnem uitamfuampiedidis etfadiste célèbrent.

er affliüif, nbsp;nbsp;Oramus tc præcerca Pater mifericors Deus, fumme affliiflotu co»

folator,pro omnibus his,quos cruccamp;affliólionc aliquacaftigas,amp;ad patientiam exerces,egeftatc,cxilio,uinculis,infamia,morbis, aliifq; ca lamitatibusamp;infortuniis. Dahisutagnofcantpatcrnamamp; medicam manum tuam,fub qua fefe toto corde humilier, Confolare erige ani moscorumfidc,ac fiducia mifericordiæ tuæ,cunôlactiamaducrfain falutem tuorumadtemperantiSjS^ libera cos à malis omnibus.Nobis quoq;da,utcx ipforum corrcptione Äpeena agnofcamus nos longe grauiora meritos,ut mature uitam cmendemus,priufquam nobis gra / uiora contingant,

Fra yr praftitttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F oftrcmo oramus te æterne Deus Pater cocicftis pro nobisjqui hic

jwit mmißerie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj, confpcdu tuo,ad tuum uerbum ,orationcm amp;nbsp;Sacramenta, conue-*

nimus, illumina oculos mentis noftræ , Da ut folida fide cogite-» mus ctconfyderemus nos à prima origine naturam habere uitia-» tam, carnem àfanguincm noftrum Regnum tuum pcrciperc non poflc,fed pcccarc tantum,amp; mortem æternam mcrcri,camq; perditio nem quotidianis pcccatis augcrc,Tcautcm Pater clcmcntiffïme exim menfa mifcricordia tua nos rcfpcxiffc, ac Verbum tuum aEtcrnum,Fp liuni tuum,carncm amp;nbsp;fratrem noftrum in hune mundum mififle, eundcmq;,ut nos morte fua ab hac noftra pcrditionccripcrct,ctad imagincm amp;nbsp;laudcm nominis tui rcftitucrct, in crucem Si mortem tradidinc,amp; hune amorc Si mifcricordia noftri libenter etiam fcmcp îpfum tibiin crucc pro pcccatisnoflris obtuliflc,amp; pro cis fatisfcciffc, nostibi rcconciliaflc,amp;prætcrhæc omnia offerre nobis corpus fuum Si fanguinem in cibum Si potum, ut uiuamus in ipfo,amp; ipfc in nobis. Hæc omnia da Pater cocleftis ut ucra et fidc uiua confydercmus et apprehendamus, nunc et per omnem uitam noftram, ut abnegan-» tes nolîpfoSjftultum et ccecum indicium rationis noftræ repudio mus,prauafq;ctnoxias cupiditates rcprimamus,totofq; nosipfi dp leftoFilio tuo Domino noftroctunicoScruatorictRcparatoriper-' mittaraus et confccrcmus, omne folatium in omnibus rebus,præfi-» dium, opem, et tutelam omnem in ipfo folo, et morte eius, in cru* ce et refurrcftionc ciusquçramus et accipiamus. Nunc quoq; fan-» étum eius corpus et fanguinem fufeipiamus fidefynccractgratitu-* dine fumma,Ipfumq,-,cttc in ipfo, perpetuo celcbrcmus et laudc-» mus,pro cunétistuisimmenfis bencficiis,quænobiscrcando,gubcr nandojCt reftituendo nos contulifti, pro incarnationc,paffioncet morte Filii tui,quapeccara noftra expiauit,et nostibi rcconciliauit, pro rcfurrcótionc, afcenfione in cœlos, et cœlefti gubcrnationc

eius,quanos tibircftituit.ctad omnia.placitatua móuct ctinftaurat« Deniqjamp;hoc amplifsimo beneficio,quodfeipfumnobis bic tradidit incibumamp;:potumaduitamæternam,utitadiuinumtuumNomc per nos amp;nbsp;in nobis indies magisamp; magis fanólificctur. Regnum tuuni confirmctur,amp; per nos propagetur ad alios. Omnia apud nos in ter-* rafccundumtuam uoluntatem co ftudio amp;nbsp;alacritatc fiant,ut fiuntin Cœlo.Hæcut innobis pcrficiantur,da nobis ctiam pancm noftrum quotidianum,omnia corpori ncccflaria,ualctudincm commodam,ct paccm,utfruamurbisadgloriam noministui. Etrcmittc nobis de-» bita amp;nbsp;pcccata noftra,quæ quotidic admittimus,amp; pœnas quas promc-» ritifumus,clcmcntcrcondona,utiamp;nosincon(pcôfuMaicftatistuæ, libcntcramp;ex animo rcmittimus iis omnibus qui nos offcndcrunt. Et ne patiaris Tentatorem noftrum boftem antiquum,qui fine fine à tc, a uerbo tuo nos abduccrc ftudet, unquam fuis tentationibus nos fub-* uerterc . Sed libera nos ab co, amp;nbsp;omni maIo,Quandoquidem tu fo-» ius Deus amp;nbsp;Pater noftcr cs,tuum eft Regnum,potentia, ct gloria in SecubjAmcn,

Mlfcricors Deus Pater Cœleftis, qui iufsifti nos in tuo ct Filii tui nbsp;nbsp;,

Domini ct Saluatoris noftriCbrifti nomine côuenire,cttc per cqndcm unicum Mediatorem noftrum orarc omnia,quae er. nobis ct aliis defyderamus, addita amplifsima promifsionc,nos abs teimpe-» traturos,quicquid ate pcticrimus,Hociufru tuo ct hactua promifsio^ nefreti,aftamusin confpedu diuinæMaicftatistuæ,oramusetobfe^ eramus te in nomine dilefti Filii tui unici Scruatoris noftri, ut condor nes nobis omnes iniquitates ct peccata noftra,Sanlt;ftotuo Spirituin-» noues corda noftra,ct ad FiliumtuumCbriftum excites et accendas, nttc pro omnibus necefsitatibus Eeelefiæ tuæ,et omnium bominum, fiducia ucra inuoccmus,ct cxorcmus,quicquid ad gloriam nominis tui nobis utile elfe poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Oramus tcigitur inprimis proEcclcfiis tuis,liberactconfcrua cas ab omnibus iis Præpofitis,quos tu non mififti,mitte et ferua cis,qui dif« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Migt;

perfastuas ouiculas omni fide ct diligentia quærant,et adduccre Cbrb «i/îw* fto Domino noftro,qui folus bonus corum Paftor cft,et fub co fidcli-ter pafccrc ftudeant, ut faceffat cunfta im pietas, tollantur bærcfcs, lèôtæjomnefqdedoftrinæ prauæjCtpcrucrfi cultus,nofqdcin unitate

COEN^ ucræfidci et cognitionc Filii tui crcfcamus et proficiamus ad omnia, quæ tibi complacent.

PMM4^yîr4t!lt;. Itaoramustc8iproImpcratorc,proRcgcnoftro,proomnibusRc gibus,Principibus ,Poteftatibus publicis,Slt;Magiftratibus,fingulari ter ueropro RcucrendifsimoArchicpifcoponoftro,pro eius Confilia riis,6dPræfcdis,pro Senatu amp;nbsp;plebehuius urbis,Da ut bi omnes officio fuo fungantur fccundum uoluntatem tuam,noxia omnia à fubditis fu is auertant amp;nbsp;depcllant,bona omnia procurent amp;nbsp;tucantur,ut de manu inimicorum noftrorum liberati,fccurotibi animo fcruiamus omni fanâitateamp;iufticia.

Oramus præterca mifcricors Pater pro omnibus bominibus.ficut uis efic Saluator omnium hominum,trabe ad Filium tuum,qui adbuc abeoalieni func,iisautcmquosadcumiampcrtraxifti,da ut indies in agnitione ipfius à ftudio crcfcant confirmentur.

Pro iisquoq;,quosnobis adexemplum uariismiferiis amp;affliólio-» nibus caftigas,oramus ut confoleris cos,Si libères malis omnibus, nogt; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bisq; des, ut Paternam tuam difciplinam,quam in ipfis nobis propo*»

nis,diligenter attcndamus,confyderantcs nos grauiora efle mcritos, quo ipfi nos in tempore iudiccmus Si cmcndcmus,nc ate corripi 8^ condemnarincccnefit.

Nobisquoqjomnibus,qui bicin confpeólutuo,ad uerbum tuum, orationcm,clccmofynas,et diuina Sacramenta conuenimus,da,ut tan^ turn in tuo et dilecli Filii tui nomine ucre conucniamus,ut diuinam tu am Legem et fandum tuum Euangelium ucra fide apprcbendamus,cc inde nobis ipfis indies magis morientcs,dilcófo Filiotuo unico Salua-* torinoftro toros nos permittamus,qui nosfolus fupplicio et morte fua acerbifsima, à pcccatis et fempiterna condemnatione redemit, in gratiam tecum reftituit,per refurrcâionem fuam et regnum,quod cœlitus adminiftrar, adfc inEcclebam fuamuocauit,fibiq;ipfi adui-* tamaeternam inferuit, et membra fua fecit,ut magis magisqu'e inipfo uiuamus, etipfc in nobis, Qiio in omniuita noftraet cundisadio-' nibus, Nomen tuum per nosampliusfcmpcrfanófificctur,Rcgnum tuum Ct in nobis, er per nos in aliis amplificctur, pleniusq; obtincat, Vt tandem cunóf a apud nos in terra ita ad uoluntatem tuam,ucra a-* nimipromptitudinectalacritatcperficiantur,utiilludfitin ccelis» Er adhocipfum.ut ira tibi uiuamus et fcruiamustoti,da nobis ctiamP a-* nemquotidianum,etc utinfupcriorc precationc.

EcciffMSlmboiumcanAt, Poftbanc prccationcm folcnnem Ecclebatora canat Symbolum fidci*Confcfsio cnim bæc fidei noftræ ad auditum Si cxpiicatumEuan gclium.

gcîium,mcritoab omnibus commun iter fieri debet,fient Euangclium ciiisq;enarrarioncm omnes par iter audiuerunt»

Et quia nemo Euangelium ucrafide audiuerit,amp;ex eo rurfiiscogno ucritatq;pcrpendcrit,quantam erga nos Deus charitatemamp;benigni- eonfertndg clquot; tateminco præftitcrit,quôd donauit nobis Filium,amp; cumeo omnia qui non ex bac ipfafide fefe Domino noftro IcfuChrifto totumad-* dicat amp;nbsp;confccret, Confequitur amp;nbsp;illud ex ingenio fidei ueræ,ut fideles Chrifti banc fui in obfcquium Cbrifti addidioncm,amp; animi fui grati-» tudincm aduerfus tantam Dei in fe bonitatcm,quam turn attentius re-« cordanturjeftari ftudeant fanefis oblationibuspro egentein minigt; mis fuis Chrifto. Dum igitur Symbolum canctur,fidclcs( quifq; pro benediétionc,quam ex libcrali amp;nbsp;benigna manu Dei pcrccpit)fuas fpô-tancas oblationes offerant. Ad quod fidei pietatis officium Pafto-» res nbsp;nbsp;Doftores populum diligenter bortabuntur,docentes cos,ut bç

oblationes confcfsioncm fidei amp;prccationcm,cx ipfa ueræ Rcligionis natura coniitari debcant,ncc abeffe illis pofsint,cûm non deeft buius benignitatis facultas. Et quo amp;boc Rcligionis opus commode præ-» ftetur, fidelibusq; rite commendetur, conftitui uolumus in fingulis templis locum aîiquem infigncm,non procul abaltari.qui adiré de-» center ab omnibus pofsit.in quem fidèles oblationes fuas coram omni Ecclcfia palam offcrantjQuas à fine totiusSacri, PræfcôtiSacri gazo-» pbilacii colligent,amp; in gasopbilacium infpicicntc Ecclcfia reponenr.

Fuit mos Veteris Ecclcfiæ,amp;cx ipfo uerboDci mutuatus,ut poft prædicatum Euangclium, priufquam Sacramentorum adminiftratio incipcrctur,cxcedcrc templis iubcrcntur,poft nondum initiatosamp;a-» lienos ab Ecclcfia,ctiam ii,qui adbuc in pœnitentia crant,nondum ab-» folutionc pcccatorum publicaEcclcfiæ rcconciliati. Quia igitur hæc difeiplina traditaà Domino ipfo cft,amp; mcritorcuocariin Eeelefiam 11^ AI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SdCMUitnton* exflidedi«

acbet,Paftorcs ftudiolcamp; læpc monebunt etbortabuntur cos,qui in pcccatis,quæ contra confeientiam funt,uiuunt,ut ab illis refipifeentes conuertant fefe ad Dominum toto corde. Etpoftquàmcum Domi-» gt;10 in gratiam reftituti fucrint,ct rurfus ucri Difcipuli Domini effe cc^ pctintjtum facracCoenæ Domini et adfint,ctçx caSacramentisDo.* mini communicent.

At fi qui CO pcrducifcnon paticntur,ctinpcccatis fuis,cum tan-» to contemptu Dei et Cbrifti fui,perfeucrare uelint,bis denuncict,cos ad facram Domini Cœnam adefte non dcbcre,et fi adeffe audcant,con tumciiam faccrc Cbrift ô,ct indicium Dei grauifsimum fibi acccrferc.

municant,aut raro communicant, hos Paftorcs fubindc moncrc de-» bcnt,eiïe in officio Chriftiani hominis,menfa D omini idcntidcm cô-» municarc,ac ira fidcm fuam alere amp;nbsp;confirmare,camq; Ecclefiæ ad mul torum ædificationem tcftari,poftquàm hoc facratifsimum Rcligionis cxcrcitium Dominusipfe fuisinhocinftituitamp;tradidir,utco infidcSC ftudio picratis conftabiliantur amp;nbsp;inflammcntur, Quocirca uidcmus cos,qui tantum Domini beneficium ncgligunt,indiesin omni picrate amp;nbsp;rcligione fieri frigidiorcs, Deum cnim hoc contempru bcncficcn • tiæ fuæ grauiter offendunt, amp;nbsp;Ecclcfiam co malo cxemplo pernitiofe oblædunt,adcoq;etipfi fercos faciunr corporis et fanguinisDomini, hune cibum et potum uitææternæ tam irrcligiofc et ingrate faftidi-» entes.

QuameJaeuminflrmif nbsp;nbsp;nbsp;At ucto quiact cogttitio huius myftcrii,ct omnis difeiplina Ecclc-*

fiæadeo obfolcuit,indcq;hodic tanta exiftit ctiam ucrc credentium infirmitaSjdebcnt Paftores cognitioncm amp;nbsp;exiftimationem tanto-» rummyfteriorum populo commodaamp;tcmpeftiua admonitioncrc-» ftituere,necqucnquam intempeftiua fcucritate pcrturbarc.uti et fu-» pramonuimus. Ncccffcenimcft,utoucsChriftitammifcrc difpcr-» fæ amp;nbsp;infirmai, prius ad Chnftum plcnc coIIigantLiramp;fancntur,quâm feuerior inter cas difeiplina reftituatur Si cxcrccarur. Ytcunq; aurcm in Ecclefia rcs habcat de rcliquis,hoc quidem tempore,ii tarnen qui ad Communioncm fucrint admifsi, ftatim fafta oblationc ccnucnirc debentin cum locum,qui ipfis defignatus fuerit,iuxraaltarc. In fin-* guhscnim templis,locusaîiquis propc altare communicaturis men-» fac Domini defignari debet, pro cuiufq; rempli oportunitatc. In co iraqüe loco,qui ad communioncmmenfæDominiadmifsi fucrinr, conriftcnt,fuolocouiri,fuoitem muliercs,lbiquc cum Paftorc gratia-» rum aftionem amp;nbsp;precationcm religiofe faciant Gratiarumaftio mo-» rcfolitohabcbitur,fcd gcrmanicc,utpopulus uniuerfus gratias Do-» mino agat,quemadmodum id amp;nbsp;exemplum amp;nbsp;pracceptum Domint cxigit,8lt; uetus Ecclefia obfcruauit.

Sacerdo«?» Dominus uobifeum, Sacerdos. Surfil m corda,

Sacerdos, Gratias agamus Domino Dconoftro,

A ƒ Ere dignum 8i iuftumcft,æquumC7’falurarc,nos tibi femper 8i ’ ubiq; gracias agcre,tc laiidare Si cclebrare,Domine fanftePater omnipotens aecerneDeus,perlefumChriftum Dominumnoftrum. Per quem nos ex nihilo ad imagincm tuam condidifti,6i reliquas crea-turas omnes noftris utilitatibus addixifti,Cumq;pcr peccatum Adæ a te deficicntcSjinimicituijSiidco mortiSidamnationi acternæ obnogt; xiifadieHcmus,tucx infinita tua mifcricordia,8iincffabili charitatc, cundem Filium tuum,uerbum 3Eternum,in bunc mundum mififti, qui per crueem 8i mortem nos à peccatis, Si à poteftatc Diaboli libera« Uit,Si per fanftum fuum Spiritum,qucmà tenobis mifit,in gratiam tuam rcduxitjSiadoptioncm noftram perfecit,Corpus Si fanguinem fuum in alimoniam nouæ Si æternæ uitæ communicauit, ut fiducia mifericordiæSidileâionis tuæ confirmatiores,innouationc Sifanéli-* ficationc noftri ad omne placitum tuum Temper proficiamus,teqdc hic Si in perpetuum omnibus diftis Si faétis noftris glorificemus et cxtollamusjtibiq; cum omnibus Tandis tuis Angelis Si diledis filiis fi^ ncfinccanamus.

QH4ttJo [Mt [itu gularia êr commémora-tionee Domini noftri le-fu ebrifli ,eonim etiam in gratiarum aéiione fa-cienda menti» e/i-,iuiuf f o/î jHbijcttmKJ exemfl«.

His Sanâus fabi(datur,quod ubi erunt Clerici,ab eis anatur Latine,à polt; pulo ucro german{cc,altcrnatim,terutrinq}, Idueroquod addifoict, Do^ minus Deus Zebaoth,St Benedidus, à tota Ecdefia communiter canatur,ac îdeo Germanice»

Statim poft hæc à Sacerdote uerba Cœnæ Dominiez canantur Germanice» Dominusnoftcrcanode,quatradituseftetc.Caniue-« ïo à Sacerdote hæc uerba debent TummaRcligionc,ac dare, quo abo-* mnibus probe intelligantur.Et populus ad hæc uerba Amen Tubiieiet. Id obTeruatum cft ab uniuerTa ucteri EcclcTia,cc obTeruatur adbucà Græcis. Continetur enim bis uerbis totaTubftantiabuius Sacramen-* ù, Et ut Talutariter cumadminiftrctur,tumTumatur,idtotumTitum cft in uero intelledu et fide horum uerborum.

Dcindciiquiad communioncm admiGiTunt, Si cam Tuo loco cxgt; .....- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedant.

pcólant,admcnfamDomini religiofe accédant or dine, prins uiri,dc' indemuIicrcs,quibusomnibusintegrumSacramentumpræbc3tur,ut corpore 8(fanguinc Domini communiccnt,ita ut ipfc id inftituit,fti-* mendo non panem tantum,fed ctiam caliccm.

Accipe Oquot; bibc ad falutem tuam fanguincm Domini,qui effufus eft pro peccatis tuis.

SubipfaCommunionccanatur. Agnus Dei, Germaniccamp;Latine altcrnatim,ubifucrintClerici.Deindegermanicumillud. (Sictt gelobet. Item,X)«pr^cylanbt. SiquidcmCömu-» nio Sacramentorum tantum temporis fuppeditet.

O Remus. Omnipotens æterne D eus, gratias agimus immenfae benignitati tua£,quód nos corpore amp;fanguinc unigcnitiFiliitui Domini noftricibafti,amp;potafti,Et oramusfuppliccs,cfficc in nobis Spiritu tuo,utquemadmodum diuinum hocSacramentum orefum' pfimuSjita etiam gratiam tuam,remifsionem peccatorum,commu-» nionem cum Chnfto Filio tuo,amp; uitam çtcrnam,quç omnia nobis bis Sacramentis cxhibuifti,ucra fide fufcipiamus,amp;in acternum tenca-* mus,per Dominum nofirum lefum CbriftumFilium tuum,quitc-» cumuiuitamp;regnat in unitateSpiritusfanfli,Deus ucrus,amp;uerus ho-* mo,per omnia fæcula. Amen.

Agimus tibi gratias Pater omnipotens Deus, qui nos fingulari dono corporis amp;nbsp;fanguinis tui rcfccifti, rogamus bonitateni tuam,utualcat id nobis ad confirmandamfidem in tc,amp; inflam man-* dam mutuam inter noscbaritatem,percundcmDominumnoftrum lefum Chriftum amp;c.

Bencdicat tibi Dominus,amp;cuftodiat te. iHuminet Dominus uub tumfuum fuper tc,amp; mifcrcatur tui. AttollatDominusfaciem fuam fuper te,amp;ponat tc in pace. Amen.

Deus mifcrcatur noftri bcnedicat nobis,illuminct uultum fuum fuper nos,amp; pacem fuam det nobis, Amen.

Bcncdiótio DeiPatris,amp;Filii, Spiritus fanóti fitnobifcum,amp; ma-neat in œternum, Amen,

Vbi uero Clerici non fucrint.ut in pagis,ibilcganturamp; canantur omnia germanicc,Sed cantionum ea fit moderatio,quç in qualibct Ec-clcfia ad ædificationcm pictatis faciat.

Quoniam uero Dominus nofter Sacramentum fuum eotantum inftiruitjUtidedamus 8ibibamusadipfiusmemoriam,c^ncquag uc proponamus,autcircumfcramus adfpcófandumjEtquia ex co,quod præterito uero ufu buius Sacrament! huiufmodi abufus introduóli lunt,adborrib)lcm fuperftitionem amp;impietatcm Sacramentum hoc pertrailum eft, ad tollendum cum iftam fuperftitionem 54 impie# tatem,tum etiam uarios imbccilliumfcrupulos, ac quæftiones irreli-giofas circa hæc my ft cria, Paftorcs,84 ii qui Sacramentum admini-ftrantjdabunc operam,ut quotiesCcenaadminiftranda fucrit,fiuc in Ecclcfia,fiuc in priuatis ædibus propter ægrotos,numerum corum,qui communicaturi funt,certo fupputcnt,ut fecundum cum particulas pa nis,84uini modum fumant. Quiequid uero dercliquiis fupcrcrit,fini-ta Communicationc ipfi ftatim id fumant,non conferuent nee repo-nantaliquo,ucltransférant,autfpeótandum proponant. Verbum e-nim Domini,quod nosfaluos facit,ficicrcdamusS4obcdiamus, amp;:in æternum condemnat,fi non credamus nee obtcmpcrcmus,fic præcc-pit de fuis Sacramentis. - Accipite 64 comcditc,hoc cft corpus meum, Accipitc84bibitc, hiccftfanguismeus. InhocergoChrifti inftitu-todebemus confiftcrc,neq; nouum ritum fine uerbo Dei circa hoc fanftifsimum Sacramentum inftitucrc. Et qqoniam hic ctiam mors Domini annuncianda cft,84 communie cius in nobis confirmanda,ut per cum indies magis crucifigamur mundo,toiliquoq; ab bac aétio-ne debet omnis pompa mundana , acita omnia inftitui, 64

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftiadiuucnt 64 ornent.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R DE

Vm ufu ucnict, ut Cocnam Domini cxpctant non Fcftis dicbus homincs pcrcgrini, uclii qui fc pericii lofis itincribus dcbcant committcrc, ucl qui afflida adcofuntualetudinCjUt ucrcantur fe ad proximum fcftum poflead Communioncm conucnirc, His Pa-' flores CoenamDominicam,acccpta ab cis confcflionc idonca pccca-» torumamp;fidciinChriftum,quouisdiccxhibcbunt. Sedtarnen,quoad fieri potcrit,manc, S^co tempore,quo alioquiconucntusaliquis po-* pulihaberi folcr, aut faltcm aliquos ad banc Ccenæ adminiftratio-» nem conuocabunt. Vbiitaq;buiufmodifiucperigrinantes fineua-» Jcrudinarios in ccctu dc bis myftcriis amp;nbsp;omni fide in Cbriftum admo nucrinr.ct adbortati fucrint.SacramCœnam ccIcbrabût,amp;Sacramen ta iilis difpenfabunt, C2 forma amp;nbsp;modo, que modo dcfcripfimus, nifi quod omiflb cantu legere omnia poffunt, dare tarnen amp;nbsp;dilucide fiini maq; cumgrauitatc.Siautécafucritægrotorum ualctudo,uttemplû acccdórc non polTint, Paftorcsad ipfos conccdcrc dcbcnt,amp; domi ipforum cis Sacram Cœnam cxbibcrc , ita ut forma praefcripta agt; gant omnia,ucl ca quæ fcquitur,quæ pcculiaritcr pro ægrotis cfl con-* flituta, prout tulerit conditio corum,quibusSacramentum adminn ftrandumfucrit ,amp; ad fidci ædificationcm in præfcnribus facict.

Adborrari quoq; PaRores populum debent, ut non domcRici tantum, fed ctiam cognati Stuicini ægrorantium ad ciufmodi Sacrac Ccenæcclcbrationcmconucnire Rudcant,amp; Sacramcntisunacom-* tnunicarc.

I frater in Domino,Quandoquidem te Dominus cor poris aducrfa ualetudine uifitat,utinciusuoluntatc meIiusacquicfcas,fidelico2itationcrcputandumti-lt; I . n . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 nbsp;nbsp;nbsp;1 • j Vnaf merbt amp;nbsp;relldux.

bi,rrimum, morbos a Uomino Deo nulla aha de affuaioatsoriaiitur, caufa nobis immitti,quam propter pcccata, Etpecca^ turn Originis, quod ab Adam in nos tradudum cft ,fccum traberc mortem, amp;nbsp;quidquid ad regnum mortis pcrtinct, omnis fcilicet gen ris morbos,aegritudines,mifcrias Si calamitates.Si enim in original! iu fticia abfq; peccato permanfiflemus, nihil quiequam in nos iuris ha-» buiflctmors,multo minus morbi,Sicalamitatesaliæ.

anguftias defperemus , Euangeliumdonarum nobis cfle,ut exeodi- ipfrmmertem, fcamiis Si credamus. Chriftum filium Dei nos à pcccatis liberare. Si faluos faccrcjfi ipf! credamus , Idq; duplici modo, Primum bic in rerris corda noftra per EuangcIiumSiSacramenta, uoluntate Sireatu peccatorum purificando . Aclorum xv . Fide purificans corda eo-* rum. Deinde ubi hoe paófo confeientiæ noftrç â pcccatis cmundatç,Si Deo Patri reconciliatæ funt perfidem , peccatum ex natura noftra paulatim tollcndo Si expurgando, ut tandem â uitiis omnibus puri Siperfefti, in diuina iufticia Siinnoccntiauiuamusfanftipcr omnia cum Deo fanfto in cœlis.

Tertio,ut hoe in nobis efficiatur Si impleatur,immitfcrc nobis Pa-* trem noftrum Deum uarios morbos Si mortem ipfam,non quód no-* bisfitinfenfus , Si perdcre nos uelit, fed quód nos plane paterna bc.« ncuolcntiactcuraexcitareuclit, adueram pœnitentiampeccatorum etfidem Filii fui,atqjita liberare,cum pcccatis in quibus adhuc hære-* mus, tum malis omnibus tamcorporalibusquam Spiritualibusjqui-* bus propter peccata fubiicimur,quod Sacræ literæ copiofiftime teftan tur.Sic enim ait Sanftus Paulus l.Corinth.X I .Cum à Domino iudica mur,corripimur,ne cum hoc mundo damnemur. Rom. V III. Diligcn tibusDcum omnia coopcratur in falutem,et nihil cospoteft fcpararc 3charitatcDci,quæeft in Chriftolcfu,non affli(ftio,nonanguftia, nonpcrfecutio,non fames,non nuditas,non pcriculum, non gladius, mors aut uita,aut quidquam aliud.

Quarto ,quandoquidem hæcitafe habent, ctex Euangelio,quod ipfe Dei Filius annunciauit,fuaq; morte et refurrcftióne confirmauit, cdo(ftuscs,etccrtiorfa(ftus,pcccata tuaomniain Chriftû reiefta, imo abipfoChriftopenitus fublata ct abolira effc in æternum, ut nulla

lam fît panes Dcum caufa irx8t condcmnationîs aducrfus te Chrï' ftocrcdentem,fcclcertorcftituta tibi fit per Chriftum gratia Patris, mifcricordia,uit3,amp;falus, Hæc omnia Dei tam immenfain te bene-* ficia fide certa amp;nbsp;firma tecum reputes, SC fiduciam banc tibi corrobo-» res,Dcum Patrem tc iam non babcrc,qualis ex Adam natus ,amp; tuis ip fius pcccatis fadus cs,inuifum fibi ÔC perditioni dcuotum, fed propter Chriftum Filium fuum cbarum,amp;dcfi:inatum uitæ ætcrnç,tciufticia amp;uitaChrifti Filii Dei in æternum uidurum in perfeda felicitate tarn certo , fi credas tarnen , quam eft certum ipfum non propter pcccata propria, fed tua, tulifle iram Dei amp;nbsp;mortem fubiiflc . Quan-» do igitur bæc ita fc habcnt,uidc ut tantis bcncficiis tc confolcris, 8d ccr to fcias,peccatum,mortem,amp; infernum,nihil intc habere iuris am-* plius, fedChriftum Agnum Dei ilia omnia fuftulifle. Ioannis I. In îc cnim ca tranftulit, per fc uicit, acin perpetuum dcicuit. Quarc cqnfidc, rcmilTa funt tibi pcccata tua, nihil eft caufæ, modo Chri=* fto Domino credas ex corde , quin certo Si conftantcr per Chrw ftum Dominum noftrum, cxpedcs animo certiffimoà Deo Pâtre gratiamomnem, confolationcm, tempeftiuum auxilium amp;falutcm, Taliitaqjfiduciatc totum inipfiusdementem amp;paternarn uolunta-* tem concrcdas,amp; rciieias, dicens cum Dauidc. Dcusilluminatiomca àquotimcbor'Patcr cœleftisfiat uoluntas tua. In mapus tuas com-» mendo Spiritummeum, Amen.

QwwjoJo «m- nbsp;nbsp;Huiufmodi adhortatîonc fada, fi uaictudo ægroti id ferat, Paftor

m-micandafit Sam cce- rccitabit cor5 ægroto,amp; prçfentc E cclcfia,ucrba Domini ex vj capdogt; woamini. aii.ab iHoloco, Amcnamcndicouobis,nifi manducaucritis carne Filii hominis,ufq; ad ucrbaEuangcIiftæ.Hæc dixit in Synagoga« Eandeep Jedionem cxplicabit,ad confolationcm Si xdificationcm tam ægroti, q præfentis Ecclefiæ, Modus autem cxplicationis ftatuctur pro corn moditatc çgroti.Finita cxplicatione ciufmodi Paftor fubiiciatConfcf fioncm communcm pcccatorum, cui adiicict Abfolutioncm.lndc citabit Symbolum fidci,amp; addet talcm prccationcm.

/^Mnipotens fcmpitcrncDcus,quicximmcnfamifcricordja tua F ilium tuum,amp; cum CO omnia nobis donafti, illumina corda animos noftrqs,ut Filium tuum certo credamus SCagnofeamus Scrua ' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ torcm

tórcmnofl:rumunicum,amp;teincoDcum SiPatrcm noftruirijcom-* munioncmq; corporis Si fanguinis illius,èrnenfahaceiusiunuinftitu ta,ita fumamus Si ca fruamur,ut uita eius noua Si diuina,cum oroni fi-. ducia gratiæ tuæ,Si cerra expcólatione bcatæ rcfurrciftionis, huic ægro to fra tri noftro( uel ægrotæ forori noftræ)Si nobis omnibus confirme turSiaugeatur, utSi nosmanumtuaminpræfcntiuifitationcæquani miter fuflineamus,SiuocationcmtuamcxIiocfæcuIo nequam confi denter cxpeófemus. Si quamdiu tibi placet,ut hic uiuamus, tuum no-» men amplius fanftificemus,Si Regnum tuû propagemus Siornemus, per eundem dileóf um filium tuum Dominum noftrum 8ic.

Hiefubiieiat Paftor prccationemDominicam, Earccitata,precc tur pacem xgroto 8i prxCçntibus omnibus,Inde clarc Si religiofe réciter uerba Cocnæ,Dominusin ca noéfe,ihquatraditus cft,Sic.

Et poft earn rccitationempræbeatægrotOjSi iis qui ex aftantibusfe fe conuiuas ad menfam Domini,ut oportet,obtulerint, integrum Sa-cramentum,cum illis uerbis quæ fupra pofita funt. Poft communio-nem concludat Cœnam Domini gratiarum aftione, Si benediftionc, ut fupra deferiptum eft.

^aliis hominibusiongius à templis habitant, q ut hye (noteàTcmigt;[if habitante malijac aliis etiam incommodis anni temporibus, fern per ad communem Parochiæ fuæ cœtum conuenire

__________ualeant, his Paftores non grauentur id petentibus,Si cumhuiusidoncæcaufæcxiftuntjSacram Cœnam commodis tempo ribus in ipforum domibus celebrarc,perfe,uclalios idoneosMini-f^roSjidq; modo Si ritu,qui fupra deferiptus eft. Qui autem ita propc templa Parochiarum fuarum habitant, ut adcommunemEcclcfiæ Communionemconuenirebenepoflïnt,hoshortaridebent,utadiî nbsp;nbsp;'

Ebcmcntcr doicndum amp;nbsp;dcplorandum cft, ranwni c{(e h U manam infirmiratcn? Diabol i potentiam,ut ram multi ex iis, qui in filios Dci adoptati funt, ab in-* choataobedientia Dci adeo facile rccidantgt;amp; percep-* ram gratiam amp;nbsp;Spirirum fanétum rciieiant, ingrati cP ga Deum Patrem fuum, quem ram impie offcndunt,amp;ergaScruato-* rem fuum Chriftum,quem adeo infane repellunt,crga Spiritum fangt; dum,qucm tam perfide contriftant,pcrnitiofiquoq; in fcipfos. Nam ira Dci in fc prouocant,criam temporalibus pœnis dcfæuituram, cum in ipfos,tum in cos,qui ilïis quouis modo coniundfi funr, Idquod hi-» ftoriaSaulis,DauidiSjS^aliorum teftatur. Deinde fummam in bac ui-»

ta confolationcm fibi ipfi adimunt, inuocationcm Dci. Quicnim in peccatis contra confeientiam pcrfcucrant,ii inuocarcDeum non pof-» I unt.Poftrcmo ærcrnæ fc côdemnationi ipfi addicunt, quodq; omnitf 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime horrendü cfl,non omnes lapfi permoueri fc patiuntur, ut res’

ücrtâtur ad Dcû. Quare boni Paftoris crit, fedulo inftarc amp;nbsp;fibi Sr al iis, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piis adhortationibuSjUt eu timoré amp;nbsp;trcmorc falutc fuam opère tur, fi

eut Paulusinquit,ncu'cotiofumin fc donum Dci obfolcfccrc finant, fed excitent illud atq; cxcrceant,pctantq; illud fibi confirmari, prauas ^4^*” illccebras fugiant, uitiofisq; affcôtibusrépugnent, quemadmodum fupra diôlum cft,in loco, de Bonis operibus»

Si ucroquis lapfus fucrit,amp;pcccaucritctiam contra confeientiam,ß ue Occulte fiue palam,is audiat tarnen uoeem Dci,adeo paterne inui-» Btfcbifiix r ranrisnosadrcfipifccntiam,cuminquitin Ezechiele,Viuo cgo,NoIo mortem pcccatoris,fcd ut conuertatur amp;nbsp;uiuat.

Quapaffo hammer wat nbsp;nbsp;Ptoptcrca ctiam uoluit Si nncopcrc præccpit Dcus,cxiftcrc in Ec-»

mndilt;rur£eudtidpifni^ clcfiaSt urgcti doôfrinam poenitcntiæ,quamipfc ftatim in paradifo “quot;*'*quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cocpit,cum Adam Si Euam poft lapfum obiurgauit. Si rurfum amplif

fima promiffionc gratiæ per uenturum Seme confolatus eft. Idem do cent amp;nbsp;agunt omnes omnium Prophetarum concioncs, Indcq; amp;nbsp;Io-» anncsBaptifta, Slt;lt;3hriftusipfc,amp; Apoftoli fummam prædicationis fuæincopofucrunt, Refipifeite agite pŒnitentiam,amp;c.

PrfnitminpxmttufU t/î nbsp;nbsp;Eft autcm pœnitcntia,dolor Si cruciatus animi ob pcccatum,exfide

wKtntwo' aoiorde pcc^ j. confydcrationc turpitudinis amp;nbsp;atrociratis,quam efle in pcccato Lex Qwidpxnit«««. oftcndit,ct ex metu iudicii diuini contra pcccatum,quodLcx minaxur

ïmpcHens ad quærcndam ucniam pcccati, SC gratia m Dei fummo ftu-* lt;3io. Vndc lohcl.II .Scinditc corda,inquit,ucftra,nö ueftimcnta.Si con-üertimini ad Dominum Deum ucftrum,quia benignusSïmifcricors eft,paticns amp;nbsp;multç mifcricordiæ,præftabilisfupcrmaiitia Sic,

ItcminEfaia, VbihabitabitDominus^ InSpiritucontrite amp;Iîu-gt; Efa.se, miliatOjtrcmcntc fcrmoncs mcos.

Pfal.XXX VIII. Non cft pax ofsibus mcis à facie pcccatorum mco-* rum,Efa. L Quiefeite agere pcrucrfc,difcitc bencfacerc.

Adhanc cxcitandampœnitcntiaminftandumcftdiijgcntiprædp QuamoiaexettanJafînt catione Verbi Dci.quod in Lege Si Euangclii^ nobis traditum eft .Eo C' nim pcccatû Si oftenditur Si rcprehenditur,ficut Paulus inquit,Per LCf Row. gern cognitie pcccati. Admonet quoq; mifcrabilcs illas calamiratcs Eu mani gcncris,amp; perpétuas ær umnas,rot bclla, Si pernitiofos tumultus, omnemq; pacis amp;nbsp;politiæ difsipationc,cum cçtcris maîis,quç quotidiè noua cxoriûtur,cnc pœnas accefç in nos irç Dei propter pdä. D cniq; horreda nobis cômemorat cxcpla diuinç animaducrfionis,ut diluuiû, dcmerfionc Pharaonis,cxcidiü regni lfraeIis,amp;HicruraIcm,amp;fimiIia, ’

Cumq;ucrbum Domini reftctur,ut didum,quicquid nobis aduerfi «A *«* e • ♦ • • accidifjidimmitti nobis diuinitus,propter pcccatanoftra,Et tammul **aw*»**ï tæ fingulos ærumnæ 8( moîefiix quotidiè cxerccant^tum quas quifquc àpfcpatitur,tum quas in aliis cernit,pcr bas ipfas quoq; quotidianas rumnas Si molcftias Verbum Domini nos pcccatorum noftrorum admenetjSl ad poenitentiam uocat Poftrcmo,Euangclion acerrime arguit contemptum Chrifti^quèd homines non fuftincntagnofccrc

* cum,atq;immcnfacius beneficia,oblatam gratiam cius rcfpuunt,inuo carcDeumpcr cumucra fidenegligunt,Propterquem contemptum comminatur Si præfcntcs et futuras ac fempiternas pœnas.

Hæc omnia identidem ingerendafunt,ut homines adueramcon-« *'*gt;-*•'*« tritionem cxcitcntur,quo plurimum ualct,fi grauiter Si religiofe pro.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* »

At ucro EuaVigclion fimul animes pœnitentia deiedos erigit amp;nbsp;con EîMtt^eüo« ieieRos W' firmaîjUti diâ:umcft,fiduciagratiædiuinæ. Corenim contritum et dolens depeccatis,iubct agnofcercSiamplcófi mifcricordiam in Chri fie promiflam,amp; ftatuere,fc certô confequi rcmifsioncm pcccatorum, fi credat propter Chr iftum,qui fc uiciimâ pro nobis Patri in crucc ob-tulit,rcmitti pcccata gratis, non propter mérita propria,qucmadmogt; dumantcafatiscxpIicarumcft,amp;R.om. III. Item Ephe. 11. ctaliascla re propofitum. Ad confequendam ucro hanc confolationcm, teneda eft uoxEpangelii.Qtiarc in Ecclcfiis rctinenda ct ufurpäda eft priuara

Qmæ eonfolatio tx prliu abfolutiOjUt per earn ctiam fingulis per fe annuncietur uox Euangcliî, U Abjoiutwne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneficia Cbrifti cxbibcantur,ficut inquit Chrift us loan. X X. Quo-

rumcumq; remiferitis peccata,rcmifla funt eis,amp; quorum retinueritis, rctenrafunt. Item Math. XVIII. Non tantum feptiesremittcs/cH fcptuagies fepties. Sic Luc. X VII. Si fepties in die pcccaucrit in te,Si fcptiesconuerfus dixcrit,pœnitct me,remitte illi»

Hæ fcnteritiæ date docent amp;nbsp;præcipiunt,cos qui agnofcunt peccata AljfolMfionemjîntM jîde fua,amp; pœnitentia eorum perculfi funt,non relinqucndos in dubitatio** anpieäcndam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucniæjfcd annunciandâ efic eis nomine amp;nbsp;mandato Chrifti rcmiP

fionem peccatorum, abfolucdos efle à peccatis, Quam Abfolutionem accipere hi dcbcntCPquot; ampleóti,ut ccrtam uoccm Euangclii,amp; crederc fc non dignitatehuius operis,qualcmamp; Ethnici Abfolutionem habe-* bant,fed propter Chriflum confequi remifsionem peccatorum.

\ nbsp;nbsp;nbsp;Proindc ut hocpreclarum Abfolutionis beneficium in Ecclefiis co-»

De prifMw cogt;/ep'one. modius rctincatur,iniungimus Parochis omnibus,SC rehquis Ecclclia-* miniftris,qui Sacramenta adminiftrSt,ut neminem ad Commu-» f nionemCœnç Dominiadmittant,quinonaPaftorc,aut reliquisMi-» ^***^^— niftrisSacramcntorum,priuatamantea Abfolutionemacccpcrit. he propter abfolutionem hanc in Ecclefiis conferuandam,debet 8C Con-* fefsio peccatoru priuata retineri, Non quod fit necelfaria enumeratio ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatorujfcd quod perutilis fit,8C multis necelfaria priuata ilia,quae in

Cöfefsione fieri debet,Catechefis,atq; cofolatio priuatç Abfolutionis. Quamq unufquifq; humiliter cofiteri debet fcpeccalfcjSC ex animo do-» Icre fibi,quod Dcum offenderit, certoq;Scfirmo clfe propofito, uitam fuam emendandi, regendiq; earn dcinceps fecundum legem Dei,in ti more Dei,in ucra fidc,obcdictia,inuocationc nominis Dei, gratiarum I * aftionc,adeoutncminifitoffendiculo,qplurimisautædificationi pic tatiSjSe adiumento ad omne bonum.D^t etiâ quiflt;j Miniftro Chri^ g^^ pcccata fua côfitctur,ca m^inK peccata Sc delid a fua detegere, qu'æ cofeientiam præcipuè foliicitant 8i premunt,ec de quibus coiilio, inftitutione,et confolatione ex uerbo Dei opus habet,quo pofsitdein-» ceps ct maiore cautionc à peccatis,ct ccrtiorc fiducia mifcricordiç Dei uiuere,atq; Dcofcruire,pofthaccdemuconucnit Abfolutionc peterc. Adquid MiMtffMti HuiufmodiConfefsio plurimu ualctad comoncndosetinfiituen-» confeßia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pœnitctes,ct conducit co,ut norit Pallor cos ante Abfolutionem,

quo inftitui comodius ualcat ad ucrç Chriftianç u it ç cmendationc.nû is qui eöfitetur, Abfolutionc uerè petat.Nö cnim funt margaritç obü* ciedç porcis, Et qui no poliiceturuitçcmendationc,isnec AbfolueduS cft.Nâ pœnitentiam ciufmodi hominis fidâ elfe oportçt ct fimulatâ.

lahacucro confcfsionePaftorunumquemq;audire atquc examinarc Qt/anoclountmi^fmji debet de fide fua.atq; ordinc rogare de deccm Prçccptis^atq; monerc ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*quot;

homines difcantpeccacü cfTc contra Dcum,cum quid admifcrint contra ilia præcepta,amp; ea rranfgrefsi fuerint,V t ita teneât quidnam fît pec-catum,ac iunioribus amp;nbsp;rudioribus debet hæc exploratio,amp; catechcfis fingulariftudioadhibcri.Pofthæ£rogâduscritis,quilt;|uærit Abfolu# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

tionem,numfcriouclitcmc'n3areuitam,amp;dcinccps uiuerc intimorc . ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Dci,amp; uerc obcdirc D co. Si polliccatur/ogari débet,fi cui feandalo fue nbsp;nbsp;nbsp;*^7* ***

rit,fiqucmpiamoffcndcrit,auf iniuftclæfcritjUtquantum fieri pofsit, fcandalumtalcrurfus tollat, et reconciliari ciftudcat,quem offendit.

Si ucro crimen aut offcndiculum manifeftum fit,ut fi quis alienam a-» pud fc mulicrc foucat,aut palam cum aliqua côfuctudincm ill cgi t im 5 habcat,aut manifeftâ cum aliquo cxcrceat inimicitiâ,ucl dctincat ma-» nifcftoalicuircsfuas,Siquidhuiufmodi manifefti offcndiculi exiftat, differri Abfolutio debct,doncc fcandalum palam remotum fit. Admo ncri^oq; grauiter debet is,qui petit Abfolutioncm,requiri ueram pœ-nitcntianijCamÇnoncflcrem uul^arcm,redfcriumamp;ucbemcntc do-» lorcm de peccato,cum fideli dcfydcrio ucniç,amp; firmo propofito uiucn di mcIius,Deumq;grauifsimcoffcndi,fiquis Abfolutionem petat,nô ex uera pœnitcntia,fcd magis hominum gratia ucl confuctudinis.

Admoncrideniq;debcntconfitcntcs,ucræ pœnitcntiæ eflc,omncs pcccatorumoccafioncsftudiofèuirarc,omncmlocum,omne tempus omnem hominum congrclTum.qui aliquam peccati occafioncm offer ƒ et,fugcre,tum maxima animi contentione pugnare contra prauas cu-piditatcs,amp; incitamenta pcccatorum,afsiduoq;opcm Dei implorarclt; Ita cnim fides amp;nbsp;inuocatio in uera pœnitentia excrccnda eft.

Cumitaq; is qui rogat abfolui,fic admonitus,rcccpcritfeifta quæ commemorata funt,omnia diligenter curaturumamp; fadurum,abfol-» üatur a pcccatis in nomine Clinfti,amp; Abfolutionc data,adCômunio^ nem Cœnæ Domini admittatur,

( ueroquisin manifeftis flagitiispcrrcuerat,auttefi:i-» bus idoneis conuinci poteft de tail criminc,undc meri-» to puniridebcat,acfecundum Verbum Dei,partem in regno Chrifti habere non pofsit, ncc tarnen is mo-* :^§(ueatur cogitationc iræ Dei, cui uiuit obnoxius, nec impendentis

PdfforfKWdîijf4J hte pjfl-oj.aliis,quiex rcliqua Ecclefiauiri religiofi per oppida Si conHituti(ab£ccte}ia,ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vr ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

mines admonereamp;' txcö^ gos ad hanc rem dcligcnai oi conitituendi lunt,grauitcr admoncre, ut rmniMrf débet,Mbi Dfi nbsp;nbsp;nbsp;~ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

Mcrbitm reijuirit.

refipifcere tandem à pcccatis fuisuelit,84 rcucrti ad Deum Pattern 8^ S eruatorem fuum Jcandalum quod Ecclefiç obiecerit remouerc^adeo-' qiiecum Deoamp;Ecclefiareconciliationemdignapœnitentia quærerc» Vt quifqj tali adhortationi in fua parochia cumomni fubi.cdioncSi humilitatc obtempérer, ipfa pofeit obedientia Chrifto débita* Pars c-

nim minifterii eft,dc quo Chriftusair,Luc. X. Qui uos audit,me au-» dit,8( qui uos fpcrnit,me fpernit, qui uero me fpernit, fpernit eum qui me mifit. Siitaq; is qui cum publico fcandalouixit,adbortationcm eiufmodi admittatjamp;polliceatur emendationem,primo debet fean-» dalumquod dédit tollere, Vtfiillegitimâ habeatcummuliere aliqua confuctudinem,eam fciungereà fc debet, Si cum aliquo apertasini-» micitias exercuit, cum co redire in gratiam, quantum ad ipfum atti-» net,Si res alicuius aperta iniufticia detinuit,illas rcdderc. Hoc faélo debet Paftorcm fuum adirc,pcccata fua confiteri,mcliorcmq, uitam pol-» liccri,amp;: fie abfolutionem petere atq; pcrcipcre,ac turn demum ad Coe-» nam Domini admitti.

Sin autem uocatus eiufmodi Homo,qui in manifeftis pcccatis per- ' feueratjUcnire ad Paftorcm amp;nbsp;cæteros pœnitentiç adminiftros renuat, uocetur ter,uelfiuenerit,permanferit tarnen nibilominus poft terti-* am admonitioncm in fiagitiis fuis obftinatus, res rota per Paftorcm Sdunum ex illis, qui cuiq; PaftoriabEcclefia ad hoeminifterium ad-» iunftifuerintjdeferaturadSuperintcndcntem* Isucniredcbctad cam Ecclcfiam,in qua obftinatus eiufmodi flagitiofus fuerit,amp; ilium rur-» fum uocarc ad fe cum Paftore, amp;nbsp;eis qui ibi negocio buic deputati fuc-» rint. Et fi illcflagitiafuanondumreliquerit,uitamq;fuamnon emen-» darir,necadhuc emendationem grauiter promittat,debentbi omnes

pariterfententiam contra talemferre,CZ’ iudicareeumEcclefia ciiei-» cndum,amp; excommunicatum habendum efte, caque fua corn muni fen tentia ilium omni communionc Ecclcfiæ excludere. Et quem hi ira cxcommunicarint,i5 ab omni Ecclcfia,ut alienus à corpore Chrifti haberi debet,et ncquaquàm admitti,fiue ad facram Cœnam,uelad Baptifmum,uel ordinationcm Minift rorum Ecclcfiæ,ucl benediftio^ ncmconiugii,quæ in Ecclcfiafieri confucuit* Concionc tarnen non eftei intcrdiccndum,Imo magisutaudiatadhortandus,quo exuer-« bo Dcijdc iraDci,de sternisetpratfentibus pœniSjdcingratitudine fua

(lia aduerfus mifcricordiam Dei, CT acerbam mortem Chrifti admogt; ncatur. Nam minifferium Euangelii de omnibus in toto orbe,bo« nis fiuc malis,perpctuo iudicarc debet, arguere pcccata omnium,(cfi cundum illud diólum Chrifti, Spiritus arguct mundum de peccato, amp;c.

Vt uero homines miniftcrium amp;nbsp;uim Excommunicationis rite intelhgant,amp; uera de hacre doftrina in Ecclefiis conferuetur,illud di-» iigenteranimaduertendum 5^ docendum eft,quid interfit inter Eccle-« fiafticas amp;nbsp;ciuilcs pœnas. Magiftratus ciuilis ex mandato Dei cor-gt; Dj/wmf« feen^nm’ poralibus poenis, carcerc, exilio, adcmptionc facultatum, morte, ho-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;dÄ

mines coercet amp;nbsp;punit. Quo ctiam officio fuo fungi dcbct,non tan-* tum propter publicam pacem, fed etgloriam Dci,amp;ad Difciplinam rctinendam inter homines, Roma. XII r. Qua de re admonerc po-»

pulum fubindcMiniftriftudeant, EtfiMagiftratusciuilisconcédât In cifltt tMnmU' excommunicatoufum politici ftatus,amp; confuctudinisciuium,excom« municatioEcclefiæciuilem communionem impedire non debet, Li--cetq; ucrisamp; obedientibus Ecclefîæ membris huiufmodi hominis uti confuetudine in rebus ciuilibus,amp; in adminiftratione Reipub. in pub-1 id's iudiciiSjin emendo ucndcndo,amp; fimilibus negociis ciuilis focic--tatis,amp; ncccfsitatis huius uicae. In aliis aurem non neceftariis rebus ui-* tanda eft membris Chrifti talium confuctudo,nc fc peccatis ahenis contaminent. Imo ficfcgcrcrcergahuiufmodidcbcnr,utamp; ipfi amp;alii intclligant cos grauitcr dolerc 8^ triftari, propter ipforum flagitia 8( fcandala,quæ Ecclcfiæ Dei obiiciunt.

Si uero quis in Excommunicationc moriatur,rcliqua Eccicfiæ membra funcri ciusne adnnt,fcdutrcicditium cumhabcant,poft^ fine inuocationc nominis Chrifti,amp; confcfsionc pcccatorum fuorum mortuus fit.

Adhibcnda itaq; Excommunicatio eft à Supcrintcndentc,Pafto-rc amp;c3etcris,ad |ioc miniftcrium adiunftis, tantum aduerfus publice flagitiofos,quinolunt rcfipifcerc, non in ciuilibus negociis,ut ad exi-* genda débita, D c his cnim politica iudicia Magiftratuum ualerc amp;nbsp;indicate debcnt,amp; cam rationcmobferuarc,qu3E in Reformatione no.^ ftra antehac dchoccdita,dcfcriptacft,etfiopus fit,cum confilio no-« ftrorumplcniusadhuc deferibetur.

Paftorcs itaq; et Doftores Ecclcfiarum homines diligenter docc-rcàmoncrcdcbct, ne parui faciant Excômunicationem,necdubitent cum Ct à Deo ucre reieftü cfle,qui legitime excömunicatus fucrit, nee raroDciimad confirmandummctumcxcömunicationisetia corpo-* e ralibus

DR EXQOMMrNlG^^lONE, railbus pocnis animaducrtere in cos,qui Excommunicationem Ecclc-* fiæconremnunt.Necenim poteft irrita eflcEcclefiæamp;piorum homi num ucl bcncdiftio uclmalcdidio,Sicut eft Genef. XII. Bcncdica bo nedicentibus tibi,S^maIcdicammalediccntibus. EtPfal. CIX. Fiant dies eius pauci,6i Epifcopatum eius fufcipiat alter.Itcm Induat male-* diôlionem tanquâm ueftimentum. Teftatur hoc ctiam exemplum I. Corinth. V Itacum Ambrofius excommunicaflet fcribam Stilico-» niSjfubiro agitatus eft illc à Diabolo. Quare non dubium, quin certo daturusfitpœnasDco.quiexcommunicationcm legitimam contem pferit.

Qu» paiia rKîpkndiis Si ucto Dominus dcderit,utis qui excommunicatus fuit, uclitrcfi-* pifccre,6^dcfiftere àflagitiisfuis,propterquæ cxcommunicatuserat, agnofcat Si confireatur peccafa,amp; fi quern offendcrit,ei reconcilictur, petatq; fuppliciter peccarorum Si inobedientiæ fuæ aduerfus DeumS^ Ecclefiam rcmiffionem, hie, fi fe in hie omnibus ut ucre poenitentem Chrifto amp;nbsp;Ecclcfiæ ex animo obedirc confitcatur,Paftor cum publiée coram altari abfoluat,amp;: communioni Chrifti amp;nbsp;Ecclcfiæ reftituat. A-quot; flare ramen Paftori debent SicaEtcri ad hoc minifterium deputati,ut teflcs corum,quç abfoluendus promittit,S^ Abfolutionis rité fadæ.

Et ne quis requirat iudicia,pcr quæ citra illcgitimam moram amp;nbsp;abP que grauibus impenfis ius fuü in debitis perfequi amp;nbsp;obtincrc queat, eu rabimus adhibito noflrorum confilio amp;nbsp;opera, cam rationem iudicio rum,quæ noflro nomine amp;nbsp;Archidiaco norum habcntur,inirc Si con-quot; flitucrCjUt homines nihilominus ad faciendum quod iuflum efl, adi gantur, idq; citra abufum Excommunicationis,amp; contumeliam Chî« uiumChrifti.

Ocomnes uero Dei timoré Si pictatepræditi homi-* ncs inrelligunt,munus Sacerdotale,hoc cfl, Minifle-' riumprædicandi Euangclium, amp;Sacramcnta atqsdp fciplinam Chrifli adminiflrandi, elfe ac fuilfeabinP tio mundi,amp;fore ufq; in finem mundi, inter omnia

M • , munera Si minifleria, quibus humanæ uïræ utilitäres procurantur, himmc nccclfarium Si falutarc. Nam ad hoc munusmifitDeusFP MiniflnsEdießarum.' jjyQ] fuym inhuncmundum,promilTum indc ab initio humanogc^ ncri.

NATIONS Psrcm ncri^mifir Si præftantiHimos quofq; ex hominibus,Patriarchas Si Pro-» phcras,admirandisq;rationibus conferuat illud per omnia fæcula,ac fæpê magnifiée reftituir.

Quare omnibus Curatoribus Eeelefiarum iniunxir,ut fumma reli gionc elaborenr,quo hie thefaurus uitæ aEternæ, hoc minifterium fa-* iutiSjSibeatæ communionis cumipfoSd Chrifto cius,nonnifi fideli bus amp;idoncishon7inibuscommina(ur,quo conferuari femperfyncc rum pofTifjUec extingui unquam côtingar,uti apud Ethnicos accidit, Quocirca quæ Spiritus fanéfus deReligione huius minifterii præccgt; pitjCÛ alias.tum ad Timoth. quàmftudiofiflîme confyderanda funt,8£ in Ecclefiis,quoad fieri potcrir,reuocanda. Nee dubiurn eft Epifeopos Q«« nbsp;nbsp;epfcopaiemi^

hac potifsimum caufa cæteris Prcfbyterispræpofitosc{fe,uthuic rei fingularem curam impenderenr, quo fynceritas doôtrinæ difci-* plinæ Chriflianæ Ecclefiis conferuaretur, amp;nbsp;adminiftrationi eius idonei homines præficcrentur. Et manifcftumcfthcclefias ab initio mundi grauiifima damna accepiffe ex negligentia, inertia, temeritatc 8^audaciaeorum,quidoótrin3c8i difciplinæChrifti prscfcóti fuerunt.

Vtiamp; aliæ Rcfpublicæ turn maxime affliôtæ fuerunt ,acpcnituscon ciderunt, quando ceperunt per uitiofosmagiftratusprocurari. Ci-« tiuscnimfemper défunt Rebufpublicis idonei gubernatores,qui bo-* nas leges cuftodiant,tucanrur,amp; cxequantur,quàm bonç amp;nbsp;commodæ Leeres. Quamobremin hoc præcipuam adhiberi diligentiam uehc-lt; menter optamus, ut Ecclefiis fidi et idonei curatores conftituantur, uti maxime neceffariumeft, et nobis præcipueincumbit. Nemoigh tur indeteriorcm partem accipiat, quod de uia et rationc defpicimus quaexploratio corum,quiad procurandas Ecclefias adfumi debenr, maiore quàm haâenus religione fiat.

Nolumusquidem cuiquam iusfuum,Ecclefiis curatores præftan di,adimcre. Adhortamurautcmomnes,quihociusfibifumunt,necx Adhortati« ad eot fauorcaliquo et ftudiocarnalj,aut aliaullacaufa Ecclefiis obtrudant, quiadhocfacratiffimumminiflcriumparum inftruôti aut uolunta-* riifuntjScd utfummacura requirant,qui munushocritect religio-' feobire etuelintet ualeant. id quod fides ipfa Chrifli maximoperc requirit, ab omnibus quidem Chriftianis , potifsimum autem ab iis,quibus Ecclefiæ fingulariter adhoc ipfum commendatæ funt.

Quo autem et noftrum hac in re officium præflcmus, præcipi-» mus, neqiiifquam ad ullam Ecclefiam curandam inucfliatur,quinon fitpercosExaminatorcs,quos huic muncri præficicmus, diligenter anteexamiMtnf, / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ante

ÖT^Ti'll^ATTON^ antecxaminatusamp;comprobaruSjafferatqjabliis Examinatoribus W ftimonium fuæ comprobationis , SC ad cos quorumcft inucftirc,S^ ad Suffraganeum noftrum.

In examinatione uero borum rria maxime requiri debent. Pn^ mum, ut is, qui ad Sacrum Ecclefiarumminifterium afliimi debcat, adferat ad Examinatores idoncum teftimoniö fidc dignis lit cris con-* fignatum, de uocationc ac uita fua antcaéla. Vetat cnim Dominus ad JiocpraEftantiflimum munusadmittcrc,quilcgcsfuaspalam contcni nunr,5^ manifeflis flagitiis obnoxii funt.

Secundo, Explorari debet alTumcndus ad boc minifterium ,an fa-* tis intclligat S^tencatdodrinam Chrifti, cuius fummam boc libro compræbendimus. Et an agnofeat amp;nbsp;confitcatur banc ipfam dodri-* namboc libro fummatimdcfcriptam cfic,ucram,uti fane unicaamp;in-* dubitata doJrina Cbrifticft ,quam ucraCatbolicaEcclcfia Cbrifti perpetuo tenet amp;nbsp;fequitur.

Tertio,Requiri à praeficiendo EccIcfiæCbriftioportet.Cumbanc doélrinam fatis intclligcrc,amp; ucram confiteri dcpræbcndetur,ut progt; mitratfein ca doftrina perfcucraturum, eamq; fidelitertraditurum cis,quibus ad boc prçficictur, præfcriptoq; buius libri in omnibus digt; ligentcr obfccuturum,atq; munus fuum per omnia,bona fidcamp; digt; ligcntiaobiturum.

Ad hüc modum cum cxploratus amp;nbsp;probatus quis fucn‘t,darc eiExa minatorcs tcftimoniumdcbcnt fuæ comprobationis,ad cos quorum cft inueftire 6lt; Suffraganeum.Qui in cærcmoniisOrdinationisnibil adbibcre,nccquicquam ordinandoimponcrcdébet, quod cum bac jpfadoârina Cbrifti in boc libro propofira non confentiat. Quan doquidem confiât banc doélrinamjquæ boc libro compræbenfa cft, efle uerè Cbriftianam doôlrinam,8lt;:certam fententiam, ac fidem Eo clcfiæ Catbolieç. lam ex Epifcopali nobis muncrc incumbit, ne cas ob fcruationes,quæprætcr mandatum Dei,amp; adpcrnicicm multorum Saccrdotumirrcpfcrunt.tueamur, Sedeampotius uiamamp; rationcm quæramusamp; incamus,ut amp;idoncosminiftros Ecclefiis noftrisinucni rc polTimuSjS^ ut bii minifterium fuum bona confeientia, non impe^ diti iniquis traditionibus bominum aut uotis,obirc,Dcumccrtafp ducia inuocarc, Si pie atqj fcelicitcr in co niiniftcrio uerfari ualc-* ant,

Confidimus quoq; cos,qui modo Ecclefias adminiftrant,ci rationi docendi, et Sacras Cærcmonias adminiftrand,iubieamcognoucrint, fclibcntcr accommodaturos cffe,neqj diflcntancam ab bis uitam aôlu ros*

ros. Sicubi fccusaccidat, Vifitatorcs habebiint mandata,ira EccIcfüs dc neccfTariis Si idoneis miniftris prouidcndi ut ncmo tarnen caufani babcatjde iiiiquo aliquo grauaminc conquerendi.

Vi Matrimonii fidem fibi mutuo dederint, ii ambo Sponfusamp;Sponfa,cum Parentibus fuis utrinq;,ucl aliis cognatis,uclamicis duobus aut tribus, Paftoremfeu aliumconftitutun?adidMiniftrum Eeelefiæ adcant, jpdemnwtnmony'ic^ie»'«. _Slt;defponfationcm fuam illi fignificcnr,amp;bcncdiciio nem Ecclefiæperant. Qui cos diligenter pcrcontari debet, num de-» fpomatio corumfaófafiruoluntarc parentum utriufq;,aut corum,fub quorumtutclaamp;potcftate funt,numcæfcra ctiamlegitimeamp;Cbri-» Ifianomorepcregcrint,num quodobftcrconiunâioni eorumimpe dimcnrumlegirimum.Sienimimpcdimcnfum aliquodfit, quo mi-» nus legitime,amp;citra fcandalum conuenire Matrimonio ualeant.Pa ItorConiiigiumcorum ncquaquamcomprobet,aut in Ecclcfia bene diear,doneeobflaculum illud fublatum.amp;coniuncliocorum com-probata fuerit,pcr cos qui huic ncgocio amp;nbsp;caufæ noRioïuHupræc-»

Prærerca hortabitur cos M inificr Eccicfiæ, ut nuptias talcs ede-» brent,quç Chriftianos deccant,nee im itentur pompam amp;luxum Eth nicorum, Deinde confcribat utriufq; nom en,et ternis feftis aut Do# minicis diebus de fuggeftu promulgct contradum inter cos con-» nubium, hoe modo.

loanncs N. Si Anna N. addixeruntfibi inuieem fidem Sacri con premuigdtiomatrimony, iugii, Stcupiunt illud ab Ecclcfia comprobari, Si bcnedici, petunt itaq; preccs Eeelefiæ pro fefe fieri,ut in nomine Domini hoc uitæ genus aufpicentur, in co uitam fuam degerc ad laudem Si gloriam Dei ualcant. Si uero quifpiam aliquod legitimum impedimentum obftarc horum coniundioni fciat, is ad gloriam Chrifti,6^aucrtcn-dum fcandalum Eeelefiæ,illud in tempore indicet.

Tab's publicatio,ut dixi, ternis amp;nbsp;continuo fibi fuccedentibus Fe-» ftis fieri debet, nifi pcculiarcs aliquæ et graues caufæ aliud pofcanr, mp aw/Vjhspen deu«.

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 ii ramq;

ramq; fantam non fcrant. Nullis tarnen Iiominibusaliquid de Eac terna Proclamationc remitti debet,nifi permittentibus, quos bis eau-» fis Matrimoniorum præficiemus, quorum Matrimonio palam cft, nullum obftare impedimentum Icgitimum. Sed amp;nbsp;horum ta-« men uel uno die Fcfto defponfarioin Ecclcfia publicaridebet.

emßfHunJa amp;nbsp;Prætcrca Si illud obferuari uolumus, ut omnium nuptiæ , fine tne Ke xmEcckjijf, uirgincs fint,fiue uiduæ, in Ecclcfia per uerbum Dei Si rationem confirmentur, amp;nbsp;fandificentur , atq; ut ad Ecclcfiam ue-* niant cum omni modeftia amp;nbsp;honeftatc , ut dccet cos,qui in Domi no conucniunt,amp; benediólionem Domini fuis nuptiis ucre expe-« runt. Quarc opcram dabunt, ut quamplurimos fecum ad Sacrum conuentum adducant,ctiamfi Chriftiana moderatio conuiuio nu-* ptiali non ita multos adhiberi poflulet * Multorum enim preces pic expetuntur. Atquia conuenitur ,ut defponfatis gratia Si Spiri-» tus Dei bonus orctur, per Dominum noftrum lefum Chriftum, Si hunc Crucifixum ,ita apparerc in confpedu cius oportet , nc quo mundanoluxu^ pompa gloria Çrucis Cbrifti oblædatur.

Ea deniq; bora in Templum uenire debent, cum alias Eccle-» fia Cbrifti conuenit. Si adcfTe debent initio Sacri conuentus , ut cum rcliquo populo Cbrifti amp;nbsp;uerbum Domini audiant, Sipreces ad Deum fundant.

Cum ergo in Templo loco ad id conftituto, qui fcilicct ftt omni-» bus in confpc(ftu,præfcntc Ecclcfia adfuerint,dieet PaftoradSpon-« fumamp;Sponfam.

Adcft is ergo bic in confpc(ft u Dei P atris noftri, amp;nbsp;D omini noftri Icfu Cbrifti,corambac Ecclcfia cius, ut profitcamini coniugium uc.* ft:rum,quod inter uos in Domino uobis inuieem promififtis, Si ut bcgt; nediólionem atq; fanélificationem cius à Domino per Miniftcrium Ecclefiæ cius pcrcipiatis^

Cum nemo igitur poft rcnunciatam publiée borum defponfatio-» nem cxtitcrit,qui corum coniunftioni contradixerit,aut aliquodle gitimum impedimentum,fiue exconfanguinitatc, fiuccx affinirate, aut ulla alia de caufa indicarit, confirmarc dignctur Pater ccelcftis quod in uobis opcratus cft.

’ Quoucro melius intelligerc8i agnofccrc pofTitis, quanrumuobis Deus amp;nbsp;Parer noftcrcœlcflis gratiæ 6lt;bcncficiiin co contulcrir, qui uosSacroMatrimoniocopulauitjamp;dignas difcatisci pro bacbcncKo lentia Si bcneficentia cius in uos , gratias agcrc,uofq; ipfos inuicem fir miore fide,tanquam manu Domini iunótos,fufcipere Si complcóli, atq; auxibum cius confidentius implorarc, ut inbocftatufcruirc ci fcmpcr,coniugii deniq; fidemS^ officium plcniusfcmpcrcognofce-' re Si confydcrarcjprompciufq; mutuo præftarc poffitis, aliquot tefti-» monia Scripturæ,amp;piamcxhisadhortationcreligiofis animisauditc» Itprimum Sacri Coniugii primæuam inftitutioncm ex capitcfccun-» do Gcnefcos»

TATxit Deus, non cfl bonum hominem efle folum,faciamus ci ad-» “^^iutoriumjquæapudcum uerfetur, Immifitq; Deus foporcmin Adam,cumq;obdormiiffct, tulit unam de coftiscius,8ircplcuitcar-* nem pro ca, Si ædificauit Dominus Deus coftam, quam tulcrat de Adam, in Mulicrem, amp;adduxit cam ad Adam, dixitq; Adam . Hoc nue os eft ex oiïibiis mcis,amp; caro de came mca,ha:c uocabitur uirago, quia de uiro fumpra eft. Proprcrca rclinqiict homo Patrem Si Ma-* trem fuam, amp;nbsp;adglutinabitur uxori fuæ,amp; crunt duo in carncm unam.

ACccficruntad IcfumPhariCri tentantes cum,amp; dicentes ci. Lp cctnchominidiuortiumfacerccum uxorefua,qualibct cxcau-» far Qui refpondens ait cis. An non Icgiftis,quód is,qui fccit ab initio, Mafculum amp;nbsp;fœminam fccit eo5,8i dixit. Proprcrca defcrct homo Pa trem Si Matrem, Si adglutinabitur uxori fuæ, Si crunt duo in carncm - unam.Iraq; iam non funt duo,fed una caro. Quod ergo Deus copula-* uitjhomononfeparct- Dicuntci.CurergoMofesiuffitdarilibel-» lumrcpudiijCtdimittere camf Airillis. Mofes adduriciamcordis ueftri pcrmifit uobis repudiate uxorcs ueftras. Cætcrum ab initio non fuit fic,dico uobis, quod quicunq; repudiarit uxorcm fuamjUifi ob ftuprum,ctaliam duxcrit,is committit adulicrium, ct qui répudia tam duxerit, is adultcrium committit.

Tertio audite etiam prarceptum Spiritus Sandi de officioconiugali. Sic enimpraecepit coniugibus.Ephfe.Ç.

iridiligitcuxorcsucftras,SicutctChriftus dilcxit Eccicfiam, ct femetipfum expofuit pro ca, ut illam fandi£icarct,mundatam la “ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... S iii uacro

uacroaquae per ucrbum,ut adhibcrctcamfibiipfi gloriofam Ecckgt; fiam,non babcntem maculam,autrugam,aut quicquam eiufmodir fed ut cflct fanda amp;nbsp;irrcpræhcnfibilis . Sic debent uiri diligere fuas

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxorcs , ut fua ipforum corpora . Qui diligit fuam uxorcmjcip-'

fum diligit, Nullus cnim unquam fuam ipfms carncm odio ba-» buit, imocnutritamp; fouet cam,ficutamp; Dominus Ecclefiam. Vxo-» rcspropriis uirisfubditæfitis uelut Domino ,quoniam uir eft caput uxoris , qucmadmodun? Sdcft Chriftus caput Ecclefiæ, amp;nbsp;idem eft quifalutcm dat corpori. Itaq; qucmadmodum Ecclefia fubdita eft Cbrifto, Gc S( uxorcs fuis uiris fubditæ fint in omnibus.

Ex bis locis admoncndi funt amp;dcfponfiamp; rcliqua Eccicfia, ut di# fcant 8( confydercnt primum , quam fandum Deo acceptum ui# tæ genus fit Matrimonium . Ex bis cnim locis cognofcitur,Deum ipfum Sacrum Coniugium inftituiffc, ct in paradyfo bominc ad-» hucintegro ct fanólo,arque præclarc buic coniundioni benedixif-» fc, ipfumq; bodic coniungerc , unireq; cos omnes , qui infuo nogt; mine Coniugium inter fe conrrabunt,ipfumqu'c dare uirum uxogt; ri caput ct Scruarorcm,qucmadmodum caput ct Saluator Ecclcfiæ; CbriftuscftjUiro darcuxorcm corpus ct adiutorium cius,.ad id few licet, ut piam , boncftam,ac foeliccm bic uitam tranfigantuna.

pi Ex bis fane pius animus certo concîudct,Deo banc coniundio-» M4tnmon«oB- ncm Viri 8C Mulicris omnino gratam, ac ideo fandam ac fœliccni effe , quod amp;nbsp;ex co apparet, quod Deus coniundis Matrimonio tanram amp;nbsp;erga feipfos mutuo,amp; erga liberos, atq; cognates , amp;nbsp;iun dos utrinque quauis rationc, tarn admirandamfidem, ebaritatem, Sipromptum adcoadomne obfequium animumindit. Deus enim charitas eft,amp; quiincbaritatcmanct,inDcon?anct,S(totaLex com pletur diledionc proximi. Quarc in quocunque ftatu uitæ plus fw dci ct cbaritatis , animusq; promprior ad inferuiendum commo-» dis proximorum iuxta uerbum Domini cxiftcrc folct, is indubic Hoc gratior Deo,fandior ct bcatioreft. Atquiinter homines ccr-» tier fidcs, imflammatior charitas, ct admoncndi fe inuicem ardior necelfitudo, ct promptior uoluntas non eft, quam ca fit,quaE exiftit inter coniuges, qui in Domino conuencrunt,ac inde intcripfosctfî heros corum,ctcosomnes,quos fibi coniugii caufa iundosutrinq^ habent» Quaproptcr quofeunq; Deus in hoc genus uitç adduxerir, hi gratiasDeo agerc ingentes debent,pro hoc tanto bcncficio,quod ‘ cos

cos uocarît in uîuendi genus tam fanétum et fibi acccptum,Ncq; ali--fer fponfus fponfam fuam,amp;fponfa fponfum fuum,quàm ut manu Domini fibi traditum Stconiunélum fufcipcrcamp; complcdidcbet,ac quicquidin Matrimonio aduerfi acciderit(ut cft bæc coniundio fin-gt; nu uomini tratem fih, gularis officina quædam piæ ac fidclis inuocationis) certa fiducia ad DeumconfugcrCjCr auxilium atqjconfolationcm abeo petere. Ncc cnimpoteft Pater indulgcntifsimus,filios incouitægenere,in quod ipfe cos confticuit,dcfcrcrc,aut non mitigarc,quas ipfc diffieukates amp;obcdicntiæ excrcitia in kocftatuexiftcrc uolct,ad probandam ni-* rnirum et excitandam fidem fuorum,non ad affligendum cos.

Hxc ergo ut ex prælcftis Scripturæ locis homines concludantdc Matrimonii fanfl:itatc,dcparato buic ftatui auxilio Dci,indeq; dif' cant Dco pro hoc tanto bcneficio rcligiofc gratias agerc, amp;nbsp;confi-' denter opem eius in omni difficultatc, quæ in hoc ftatu incident,im* plorarCjPaftorcs diligenter admonebunt amp;nbsp;adhortabuntur.

Deinde amp;nbsp;illud ex cifdem locis docebunt et monebunt,quanta poG funtdiligentia,quanta ii,quiiun6li Matrimonio funt,fc bencuolcn-» tia Si charitatc inuieem amplcdi dcbcnt.qua rationc, et qua animi promptitudinc fc mutuo demcrcri, quo ftudio uir fe præftarc uxori capur et feruatorem,et mulicr uiro corpus,et fidele adiutorium ad cunôta utriufq; hominis négociai officia, qua deniq; cura colerecos oportcatanimorum inter fc confcnfioncm,caucrcq; omnem diftra-* ftionem,ut quos ncccflc fit unam effe carncm,unum hominem, a-» deo^;una mente, uno corde Si animo uiucre,omniaq; inter fchaberc communia,diuinaamp;humana. Magnaeft coniunflio ctarda ncccflt; fitudo affinium et cognatorum inter fc,uclctiam bencficiis mutuis, Si amicitia dcuincforum,maior inter parentes amp;nbsp;liberos, fummam autem effe oportet inter Coniuges, Nam hi omnibus reliôfis,non charitatc quidem et debitis officiis, ufu tarnen et confuetudine ui-lt; tætotius,co ctiamaffcéfu charitatis ipfi fibi inuieem adglutinari de-hcnt.ut unum hominem conftituant.

Huiufmodi adhortatio pluribus aut paucioribus uerbis fieri de-» bet,prout præfenti Ecclefiæ ctdcfponfis conuenirc,aut neceflarium efle apparuerit. Qua abfoluta Minifter Ecclefiæ nouos Coniuges, et totam fimul præfcntcm Eccicfiam hortabitur,utad Deumpreccs rcligiofc faciant,ut incuntibus Sacrum coniugiumlargiriuclit,amp;ita aufpicari illud, per omnem uitam fcruarc,utcx VerboDciadmo-« niti fint.

VbiucroEccIcfiainfilcntio prcccm fuam finicrit,Miniftcr iubcaf fponfum amp;nbsp;fponfam propius acceclcre,amp; roget primo fponfum bis uer bis.

loanncs.N. côftituifti igitur coram Domino Annam.N. copleéli amp;nbsp;habcrc in Domino Côiugcm tuam, amp;nbsp;cum ca per omne æuû mû ita uiucrCjUt modo ex nerbo Dci audiuifti requiri à marito Chriftianos;

Refpon. Ira conftituifremsauxilio Domini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ConRiiuifti amp;nbsp;tu Anna. N coram Domino loanncm.N. compîclt;lt; diamp;habcrcin Domino maritumtuum,8dcumcoitauiram omnem dcgcrc, ut doda modo amp;nbsp;admonita es ex Verbo Domini jct^uiri ab uxore Cbriftiana:' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tum fl forte annules habeant,eos inuicem fibi digitîs inférant ,indc Miniftcr dextras eorum cüiungat,acdicat, Quod Deus coniunxir ,Eo mo non feparct^Etaddat clara uoce,quç ab omnibus cxaudiri queat.

Quando igitur loannes hic Annam iftam uxorem,amp; Anna hçc Iogt; annem iftum maritum Gbi in Domino expetit,amp; alter altcri Coniugii fanâi Si Chriftiani fidem dédit,Idq, modo palam coram Deo amp;nbsp;Ecck* fia,ut audiuiftis,ambo profcfsi funt,darisq; mutuo annulis,amp; tôiunâis dcxtrisconfirmaruntjEgo MiniftcrChriftiamp;EcclcGæjprcnûcioeos Icgitimo amp;Chriftiano Matrimonio coniundos cflc,amp; tonfirmo hoc corum coniugium in nomine Partis,et Filii,et Spiritus fandi,Amcn.

PoflcalegaturautcanteturPfal. CXXVII. NifiDominus adificaa uerit Domum.in uanu laborât,qui ædificantcam,autPfal.CXXVIII« Bcatiomncs,qui riment Dominum etc.

CS,non efle bonum homini efle folum,ac ideo ftatim in Paradyfo üxorcm uiroex ipfo finxifti,ctin adiutorium adiunxifti,tot!us uirae in Omni fand irate et iuftitiafœlicitcr dcgcndç,uirumq mulicris capur et feruatorcmconftituifl:i,quiitcmuxorcm corpus fuumadomnem pic tatem et honeftatem gubcrnarct,ct adiuuarct,hancq; coniundionem ut fandam et placcntcm tibi,quç Gngulare in fe habcat ex tua benigni' ratccxercitiumet adiumentum fidci, et charitatis,quam plurimis in credentibus beneficiis exornafl:i,arq; bcnedixifli. Rogamus te pro-* pter Filium tuum Dominum noftrum,qucm ex Maria defponfata mrginc,iundaq;Iofcph fand o Matrimonio nafci uoluifli,quictiam

jpræfentiafuajCT' primitiis miraculorum fuorum Sacrum Coniugium lt;;c»honeftauit,atq;ineffabilis fuierga Ecclcfiam amoris fymbolum SC myftcrium cHe uoluit,Vdis bis filiis tuis, quorum Coniugium in no^ minetuo confirmauimus,clcmcnter condonare,amp;auertercquicquid fc in corum coniundione ab initio SC adhuc prœtcr tuam conftitutîo-» nem,cx Humana imbecillitatc atq; infidiis Satanæ admifeuit SC irrepfit, cosq; in timorc tuo Sc obedientia erga te,SC in mutua coniugali fide et cHaritateconfcruarCjScHæctuaineisdona quotidiè augerc.Corrobo-gt; raSCaugceisfidcm,utncdubitentfetua manu,noftro licet minifterio coniundosSc unitoseflcjUt in Filio tuo Domino noftrolefu Chrifto unus homo fint,acita uno cordcjCTuna anima uiuant,tibiq; feruiant, ut nulla eos unq crcatura difiungere,aut fummam inter cos charitatc SC confenfioncm aliqua in parte oblçdere,debilitate,aut'diftraherc ua-gt; Icatjfcd ut uir caput uxori,uxor adiutorium uiro fit,ad ca omnia,quç ti bi in il lis placeant SCprobcntur. Largirc quoq; cis uberem frudum cor porum fuorum,fcmen fandum,8c filios regni tui, Da ut illos ad gloria tuam educent,quo per fe SC liberos fuos,8C nos cum illis Nomen tuu fan élurn amplius femper fanólificctur,Sc glorificetur,cûdis noftris diélis Scfadis,ac Regnum tuum itafœliciter femper promoucaturSCamplifi CCtur,Omnisq; uita noftra ct couerfacio in terris, ita ad placita tua con formetur cc cxigatur,ca animi promptitudinc,coq; ftudio, uti tuæ uo iuntati obtempérant, qui in cœlis funt. Et ut hæc in nobis obtincant,et indies proficiat, Danobis ctiam pancm noftrumquotidianum,ncccf^ faria corporis,commodam ualctudinem,paccm,ct uiuendi tranquilli* tatcm,ut quibus ad ufum uitç Huius nobis opus fucrit,ad tuam gloriam compararCjfrui cis,ct per ea proximis commodarc ualeamus.Rcmitte quoq; nobis débita noftra,quæ neglcftis officiis quotidiè côtrahimus, condonapcccata,quibuste perpetuô offendimus,acremoue clemcn-' ter flagella,quæ his deliftis ct peccatis probe mcrcmur,ficut ct nos co-ram oculis tuis libcntcr rcmittimus,ct condonamus omnibus,qui no-» bis dcbcre quicq uideri queant, fiue officii prætcrmifsionc,fiue iniuriç illatione.Neq; inducas nos in ullam tentationc,quos merito uariis ten tationibus exploras ct exerces,ad dextram ct finiftram,per res fecûdas ct aducrfas.Scd libera nos à malo,ucteratorc hofte noftro Satana,cun-' disqjeius ctartibuset uiolctisincurfionibus,quibus nos uariis modis tentatjCtateatq;prçccptistuisauellerenunqnon conatur,quo àtcct uerbo tuo nunq defle(ftamus,nec auelli nos unq fiuc illeccbris fiuc terriculamentis patiamur,fed in fide uerbi tui,ct in obedictia præcepto turn tuorum perfeueremus ufq; in finem ,ut ueri ct germani filiitui fiquidem

fîquidemru foluses Deus amp;nbsp;Pater noftcr,amp;tuum eft Regnum amp;nbsp;po-* rentia,8lt;gloria cum Domino noftro lefuChrifto FiIiotuo,amp;Spinru fanólo,nunc amp;nbsp;per æcerna fccula, Amen.

D Omine Deus,qui mafculumamp;foeminam created unite Matri-* monio uoluifti,frudu item uentris bcncdixifti,amorisq; tui erga EcclcfiamSacramentum cxtarcin eorumconiundionc uoluiftijRo-» gamus elementiam tuam,nc patiaris hoc tuum infliturum amp;nbsp;opus fanótuminhisfamulistuis ullatenus uiolari/uamabeis bcnediótio-» nem aucrti,fcd conferua benigne, amp;nbsp;auge in cis,quod in falutcm co-* rum Ct Eeelefiætuæ operari cœpiftj,Ct largacos bcnedidioncmifcri-* cordiætuæprofcquerc,pcr Dominh noftrum lefum Chriftu, Amen. HomîMd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paftorcs curabût etiä nomina corum,quos Matrimonio iunxerint,

rAm,q ti ft tAUrimonii , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j. .

iwrerunt item nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut bapnzaucrint,in certu libru coicr]bi,cum annotationcdici et anm»

Cumq; no Icues fçpe turbas et crrorcs pariat ignorantia Graduum, ct Confanguinitatis,ct Affinitatis,inquib. fcilicct liccat Matrimonio iungi,in quibus minus, dabimus opcram,ut illi dare diftindi edantur quosPaftorespopulofubindc cxponcre ctdeclararc ftudcant.

Sponpûtîefjafpronuj' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’ rt * . nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;* i

flong'Sucncscxaeratis leuintctemerc riacm Matrimonii libi inuiccm dangt; mmtii p^rentibus imtee, culum,ctfinctcftibusobftringunr,facilccnim incidir,utcam fallant

Ct obiurent. Volumus igitur nulla Coniugii promifsioncm ratam ha* beri,quç fada fucric infeiis ct inuitis parentibus, Vel (fi parentes morte deceiîerintautabfint,autnon finr cöpotesmentis^cognatisaut tuto-' ribus.Si aut parentes, cognatijUcI tutorcs, matures coniugio iuuencs ct pucllas differrc diutius Cöiugium uclint, aut ctiam ad ingrata Con iugia compcllercfquod ut cum humanitäre amp;nbsp;uci bo Dei pugn3r,ita legibus quoq;uetitumcft)tumquiiragrauantur,rcm ad PaftorcsfuosÄ Prçfcdosdéférant,qui parenrum atq;cognatorû,uel tutorum duririâ arnica adhortatione mitigate ftudcant,ct fi ca adhortationc nihil profi ciant,caufamadordin3riû Magiftratû référant,qui autoritäre indicia-» ria,parentüm,cognarorum,amp; tutorum iniquâ duriciam comprimât,et aliquot uiros honeftos probos ct prudentes dcligat ct côftituar,quorû confilio de Matrimonio taliu, quib.parentcs,cognati,aut rurorcs funt hac in rc inhumaniorcs, conftituatur ad gloriam Dci, huiufmodi „nie r - , iuucnum falutem,amp; Ecclcfic ædificationcm. Et fi qui ucc parcutcs ucc fiunAaefpenlatiocliat' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i r / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

niariAratahabatdA eH. tutorcs habeant,tamenncc horumdclponfatio ct Coniugii promiP fio rata habcndaeft,fi canon ab utroqjpariteragnofcatur,aut fada fit adhibitis ad minimum tribus aut quatuor tcftibus, uitis honeftis ce - -

fl Je Jignis, fanila enim res eft Coniugium, quare graui confilio amp;nbsp;tp more D ci de co ftatuendum eft,non ex perturbatione amp;nbsp;cupiditatc car-nalijcmcritatCjdoIojinfidiisamp;malisartibus.Dcquo Paftores populu fubindc moncrc dcbcnr,amp; probe cxplicarc,quam indignares Cbriftiajî nis fir, Marrimonium fandifsimamcóiunóiionemhominiim,furtim amp;nbsp;tcmcrc contraherc,quo fibi hac in re pucllæ amp;nbsp;adolcfccntes caucant, nee ira ftultc amp;nbsp;maliciofè feinuicem obftringant amp;nbsp;circumueniant, un-» de periuria,difsidia,diuorria,ærumnç,amp; mifcriç,amp; quod omnium gra-» iiifsirnum,incolcrabilis ira Dei confequi folct.

Vrauccmcontroucrfiae illæ,quæinciduntnon paucæ circa Matri-» monia commodius explicari CT diiudicari qucant,rudibusq; 8( ignaris liominibus reftius confuli, iudicia quædam certis in locis Ditionis no-» ftræ conftituemus,ad quae huiufmodiMatrimonialescaufæ defcran-* turiudicandæ.

Paftorum quoqjcrirpopulumaliquotiespcrannumdcMatrimo-» nio inftituerc,qua pictatc amp;rcligionc Si ineüdum amp;nbsp;feruandü fir, Et pc cul tari diligentia doccre debcnr,q fanifta coiunftio Iiominum fit Con-» iugium,amp; fingulare prouidenriæ diuinæ beneficium,bonum et cômo -» dum confequi maritum ucl uxorcm,ut difcant Deum fupplicitcr et rc» liexiofèorarc, ut ipfisct corum libcris de commodisconiugiis benignè profpiccrcdignctur. Admoncreprxtcrcactinud Paftores ftudcanr,q graue pcccatum fir,ct à Dco fingulari dcteftationc prohibitum,et ma^ Icdiâum.in quærcndis coniugibus,ct Matrimonio contrahcndo,non phmamrationcmhabercR.eligionis,utquifq;ante omnia conforrem quæratfidci,quiChriftum Dominûucrc cognofeat, inuocctetcolar, pofsitq; fccum in Domino unus homo,et adiumentum elfe in fidc cul-iuq;Chrifti proficiendi. Itemctpoftconfenfumin Rcligionc confy-derandum ctiam effe fingularcm quandam confenfionem animorû,ct Worum atq; honeftorû ftudiorû fimilitudinc,quaE fignaelfe folcntdi-» ninç coniunftioniSjPrçtcrca affinitatem piorû et honeftorià hominû, ’ quib.quis pietarc et honeftate augeri pofsit, longé prçfercndâ elfe affi nitatc diuitû et locuplctû hominü,à quib. externç tantû opes accédât.

hacjjftudebunt Paftores fubindc populum diligenter defanftitate, dcnatura,acdcuiomni huius fanlt;ftifsim3cconiundionis,uti cam hic dcfcripfimus^docerc Si inftitucrc,quo iuucntus cognita Dei inftitutio-ne et dignitatchuius coniun(ftionis,difcat caucrccaomnia.quæ ucl in conrrahcndo.uclfcruando Matrimonio,ordinationi Dei,et fanftitati huius inftitutiaducrfanrur,ctcuminirctumtucrihocfanclum uiuen digenuSjita utDcuspræccpit,Crcftcfaluq ipfis pofsit.

Nter mortuos hoc difcrimen obferuandum cft,ut fi qui in rnanifefto Ecclefiæ Chrifti contcmpru deceflcrint,co-» funera ncq; interfideliuni corporarecondantur,neq; quifqEcclefiæMiniftrôrumca comitetur.

Si qui uero in CommnnioneChrifti amp;nbsp;Ecclefiæ eins cmigrarint, atq;iipr3Efcrtim,quihancCommunioncm in extrcmouitæ periculo profeisi fucrintjSacrofanftum deniq; Corporis amp;fanguinis Dominici Sacramctum,afqj Abfolutionempcrccpcrinr,corum funera honorifi-cc efferantur,ac tcrræ mandentur,in locis adhoc coftitutis, Ncq; quic-quàmâquoquàm huiusScpuIturæcaufa,aut exigatur,aut accipiatur, id quod abfq; manifefto Simoniæ fcelcre fieri ncquit»

Arq; ut populus car urn rerum,quç apud funera confyderandç funr, diligentiusatq; accurarius commoneatur,non inutile fucrir,fi certû fc pulturæ tempus conffituaturjquo tempore aptus aliquis feripturæ Io-* eus pr3Elegatur,adhibira breui ciuslocicxplicationc,8^ co cxlocodu-* dacommonitianc atq;cxhortationc,in qua huiufmodi populo pro-» ponantur. Imprimis grauitas acmagnitudopeccatiatqiiræ diuinæ, undeortaatqjfubfecutaeft mors. Deindeeximium atqjnaftimabile redemptionis Chrifti beneficium,qui peccatû in fc tranftulit,ac mor-» rem moriendo deuicit, Deniq; nouam arq; coeleftem uitam per facro-» fanótam refurreétionem atq^ afeenfionem fuam omnibus fidelibüsac* quifiuit,acpræparaui:. Atq, hinc fumpta confolatio ad dcfynótutn accommodetur,quiperfidcminChriftumdcmorte tranflatusinui-» tarn cum Domino uiuit,Slt;:nos arternain pace acquiefeens expeflat. His accedat adhortatio ad circunftantcs,ut indies magis ac magis pec cato moriantur,fcfeq;ad futuramatq;coeleftem uitam comparent,ac deinde Dcum,utfœliccm acfalutarcmfibiuitæhuius cxiturn conce-» dat,afsiduc dcprcccntur*

Ncqjillud Miniftro prætcreundum crit^fi qua illuftriora diuinç be nignitatis argumenta extent,quibus Deus in uita aut morte modo dcgt; funótum affeceritjca ut cum utili amp;nbsp;pia commemoratione ad D ei glo-» riam,amp; Ecclefiæ ædificationc,cxplicet atq; collaudct,in quo tarnen boe cauendum crit.nehominum auribus fcruiifTejfcdcx puro cordcEc-» clefiæinftitutionem,amp;diuinorum donorum commendationem fpc-* daflc amp;nbsp;quæfiuiflc uidcatur.

Ad Sc P ult liras ucro aptiflimus eft locus in Epiftola Pauli priorc ad Thcflalo.cap.llll.Nolumusuosignorarc de dormicntibus amp;c. Ex quo potcrit hune in modum ad populum concio inftitui.

QVandoquidem uocantcDco adfepciicndum fratrem noftrum ciufdem corporis Chrifti membrû conuenimus, Cumq; in con uentuamp;cœtu Chriftianorum omnia adcommuncmædificationcm fieri debcant,uifum eft uobis ex eo^ quem de dormicntibus habuit D. Pauli ferm one, nönulla paulo accuratius proponerc atq; cxplicare,ut afpirârc diuino Spiritu,in uariis fidei noftræ tctationibus,in mords de niq; anguftiiSjàliquidindepiæ Si Chriftianæ côfolationisaccipiamus.

Scribit itaq; hune in modû D .Paulus, ad Theft. IlII.Nolo uos ig-» norarefratresde dormictibus,ncdolcatis, quemadmodû SicæteriSic.

Hæe eft illa Pauli infignis de dormicntibus fiuc mortuis Chriftias nisconciojquamnonuthumanum commcntum,fcdutuerum atq; fynccrum Deioraculumæftimarc debemus, undenon folum in hoc luiftu atq; dolore,quem ob fratris noftri mortem accepimus,confola donis argumetum, uerum edam aduerfus mortis tcrrorcs pratfidium 5i confirraationem petamus.

Multisquidem amp;uariisPhilofopEi argumentis de contemnenda morte difputarunt,qualia funt, Mortem eftc commune debitumhu-» manænaturæ,atq;omniumquæhuic uitæ acciduntcalamitatumfi.* nem. QpÇ apud fanos,8i de diuino iudicio fccuros,plaufibilitcr amp;. cum fpccie fapicntiæ dicuntur, Sed in ucris terroribus mortis futilia funt, Si nihil afferre poftunt folidç confolationis. Nam fi quis penitius mords caufas intuetur, is nimirum dcpræhendct ucrc efte mortem, quod Pau lus ait,ftipendium peccati.

Sicut ctiam Mofes loquitur.Etcnim ab ira tua confumimur,Si à fer Uentc indignationc tua dciicimur.Pofuifti ante confpeftum tuum ini quitates noftras,culpam noftram in lumen faciei tuæ ♦ Cunfti dies no ftn te irafeente dilabuntur,côfumimus annos noftros ccu fermonem.

larn uero conftat ufq; adeo exofum efte Dco pcccatum,utiliud non folum ad tempus, uerum ctiam in perpetuum puniat. Eft itaq; mors diuinæiræ,atq; illiusquidem iuftiftimç,ciufmodifupplicium, utnon folum homo per mortem temporancam hac uita,uerumctiam çterna falutc priuetur, atq; acternæ condemnationi addicatur. Tantum igitur abcft,ut mali finis in morte fit, quemadmodum falfo fibi pcrfuadcbâr Philofophi, ut potiuSjfipcccatum fpcftes,ianua fitSiingreftus ad æter nam çalamitatcm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Hœc îgitur de morte cognofeenda,confyderanda,atq; aflidue moproponcndafunt,nonquidcm uthincdefperandi,autde uerafagt; luce noflra duSitandi ( id quod Ethnici amp;nbsp;impii faciunt ) occafionem fumamus, fed potius ut bac confyderationepermoti, ad Chriftum unicamfalutem noftram inEuangeliofuopcrfidemquærcndam,atq; » ab eo uno Iibcrationc à morte petendam cxcitemur amp;nbsp;compcllamur.

Quamuis autem mors, fi Chriftum remoucas, amp;nbsp;quôd ad pccca-» turn attinetjCcrtam fecum perniciem amp;nbsp;condemnationem adfcrar, cum tarnen Chriftus peccati rtihil unquamadmifcrit,mortemq;,fi perfonâ eiusfpefl:cs,innoccs prorfus pertulerit, certe nihilquicquam in ilium iuris hab uit. Ex quo fa dû eft, ut neq; retinere ilium, n eq; pergt; derepotueritjfedadreftitucdum ilium coaftafit. Cum enim in came mortuus.ac deinde fcpultus fuiffet, tertia mox die fumma cum gloria refurrexit,eamq; fuam refurredionemnon folum teftimoniis Angt; gelorum.ac uariis coram difeipulis fuis factis apparitionibus uerum ctiam afeenfione in cœlû,amp;admirabili Spiritus fanifi mifrione,aliisq; raultis miraculis ac (ignis,tam aperte 8( manifefte dcclarauit, nihil uc unquam certius fub foie contigerit»

Neq; uero fua tantum caufa à mortuis refurrexir, Verum quando quidemfua morte debitum noftrum atq; peccatum abolcuit, tanta eft Dei erga. nos,qui in Chriftum credimus,mifericordia,atq;bencficcn-' tia,ut non folum propter Chriftum peccataremittat,uerumetiam re furreftionis ipfius fruftum nobis impertiat, atq; in ipfa morte ad atternam uitam conferuct.

Quiigiturin Chriftum côfidit,is Chrifto perfidem inferitur ,uflt;^ cOjUtcius membrum cfficiatur.Corporaueftra, inquit Paulus,menv ’ brafunEChrifti,arq;alioloco.OmniafubiecitDcusfubpedesillius,5i cum dedit caput fupcr omnia ipfi Ecclcfiæ,qu3c eft corpus ilIiuSjCom-* plementum cius,qui omnia in omnibus adimplct.

Cum igitur caput Ecclcfiæ chriftus per refurreftionem ex morte in uita amp;nbsp;gloriam ç tern am euafcrit,fieri ncquit,ut unfl eius membrum ci per fidem infitum non codem pcrueniat.Efto cnim,mortuû fit, fe-« pulrfl, putridum,tabcfaftfl, corruptfl, necefle tarnen prorfus cft,uttan dem fuo tempore in luce rurfum uitam refufeitetur, amp;nbsp;æterna fœlici täte cum chrifto fruatur. Hine eft quodc chriftianis defunftinon mortui,fed dormientes palTim in fcripturisfandis appcllentur.

Hane noftram fidem confirmât Paulus, cum inquit, quod ficutle-« fus mortuus cft,amp; rcfurrcxit,fic amp;nbsp;Deus cos,qui obdormierunt per Ie-« fum.adducctcumillo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Ad Philip.I II. quoq; fie ait.Noftra conuerfatio in cœlis eft,ex quo amp;Scruatorc expeftamus Dominum lefum, qui transfigurabit corpus noftrum humilc,ut conforrne reddat corpori fuo gloriofo,fccundü ef ficaciam,qua poteft ctia fibi fubiicere omnia. Quod ut magis patefiat, Apoftolus nos docet non folum certiftimam fore fidelium à morte li berationem,8i ad æternâ quietem rcfufcitationem,Scd etiam difertc ad dit I. Theft, nil.quâta cum gloria amp;nbsp;maieftate hæc fint peragenda. Sic cnim loquitur.Hæc enim uobis dicimus in uerbo Domini, ne putetis feilicet hæc fomnia aut commenta hominum ingeniis excogitata, fed Ucrbü Domini,atq; adeo ncceftc fucrit ante cœlum 8^ terram tranfirc, quam uel iota unum uel apiculus unus ex eo depereat, hoc eft illud ue rum æternumamp;immutabile uerbu Domini,quôd nos qui uiuemus,8i reliqui erimus in aduentû Domini,ncquaq prçueniemus eos,qui dor-ïTiiunt.Quoniam ipfe Dominus cum hortatu Si uoce Archâgeli ac tu ha Dei (hoc cft,tanta cum gloria Si Maieftate, quanta non ante unq in terris eft uifa ) defeendet de coelo,8i mortui cü Chrifto refurgent prilt;' mum,deinde nos qui uiuemus,qui reliqui erimus,fimul cü illis rapiegt; mur in nubibus, in occurfum Domini in Acra.Si fie femper cum Do-» mino erimus.

Cumhicigiturfrater nqfter,cuiusiamfunusdeduximus,inChrifti nomine baptizatus,atq; ciùs Euangelium amplexus fir,eamq; fuam fi-» dem Coenæ Dominicæ fumptione Si confirmant Si prodidcrit,adhæc in Confeftione Chrifti decefterit,in bonam fpem adducimur,quôd Si peccata illi Deus propter Chriftumremiferit, in gratia receperit, arq; adeo morti Si refurreftioni Filii fui dilecli ficconiunxerit Sicongluti-* narit,ut ad fonitum tubç Archangeli,in momcto,in iftu oculi,e fepul chr o Chrifto obuiam proditurus fit,ac cü omnibus Sanftis hçreditate regnicœleftis potiturus,acæternafŒlicitafc perfruiturus.

Quarc Si nos ipfius nomine Domino Deo noftrogratiasagamus, cumq; fcdulo dcpreccmur, ut Si nos in ueram Chrifti cognitioncm per Spiritum Sanftum adducat ,qua Si mortem uincamus, atq; in ip fa morte in æternam uitam confcrucmur,pcr Chriftum Dominum no-» ftrum. Orate. Pater nofter, qui es in cœlis Sic.

ALIA CONCIO rVNEBRIS* ’pOftquam fic uifum eftomnipotenti Dco,uthuncfratrcmno-» ftrum pro fua mifcricordia ex hoc mundo fublatum ad fe recipe-» rct,ad cuius fcpulturam inChrifti nomine ex fraterna charitate conuc nirnus,non abs refuerit, fide Lazaro à Chrifto fufcitatoEuangcli-»

cam leilioncm nobis proponamus, quæ extarapud Euangcîiflam îo^ annem Xl.capitc, Imnc in modum.

DTxit Martha ad lefum. Domincfifuineshic , frater meus non fuiffet mortuus.Scd à nûc fcio,qiiôd quçcunq; popofccris àDco, daturus tibi fit Deus. Dieft i 111 Icfus.Refurget frater tuus. Dicit ciMar tha.Scioquôdrcfurgct in Refurredione in nouiffimo die. Dicit ci le-» fus. Ego fum refurreôlio amp;nbsp;uita,Q«i crédit in mc,ctiâ fi mortuus fue-* rit,uiuct,Et omnis qui uiuir,amp; crédit in mc,nonmoricturinætcrnunî Crcdishoc^ Aitilii,ctiam Dominc.Egocrcdo,quôdtucsChriflus illc Filius Dci,qui in mundum uenturus crat»

InhocEuangelioMarthæpromittitChriftus rcfurrcâurum fra-» trem cius.ac mox iam quatriduanum ad uitam rcu ocauit.

Ncq; tarnen putemuSjUoluifTc Chriftum hocinfignimiraculofi-» gnificarc.unumqucnqj hominem,ficutLazarum, poft quarridui fcpuî turam ad hanc temporariam amp;nbsp;momcntancam uitam refufeitandum elfe, fed hoc fado Euangelii fui ucritatem confirmare ac ftabilire uo-» luit,earn quam hoc loco paucis quafi fummatim côplcxus eft, cum inquit. Ego fum refurred io amp;nbsp;uita,qui credit in mc,ctiä fi mortuus hie rir,uiucr,6i omnisqui uiuit amp;nbsp;credit in me, non morietur in sternum.

Quamuis autem mortis, ratione peccati, terribilis admodu atq; ho£ ribilis fpccicsGt,utquæ fuaptc natura sternam condcmnationcmfc-» cum trahatjCUm tarnen Chriftus pcccatum abolcucrit, ac rcfurrcólio ne fua dominium mortis cuafcrit,ctiam mortiomne fuam porentiam amp;uirtutcmadcmit,fic ut quifquis in cum credat, accius corpori per fi-* dem tanquamuiuum membrum infitusfucrit, in ipfa morte confer-» uctur,ac c morte in uitam transfcratur.Sicut Paulus teftatur,Chriftus furrexit ex mortiiis,primitiç corû qui dormierât fuit,Poftquam cnim I. amt .IP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jyiQj.5jÇtj-^pgj.j^Qn3jncnircfurrcftiomortuorû,Qucm

admodum cnim per Adam omnes moriuntur, ira amp;nbsp;per Chriftum o-» mnesuiuificantur,unufquifq;autcm in proprioordinc,primitiç Chri ftuSjdcindc ii qui funt chrift i in aducn tu ipfius.

Quarc non debet iis,qui corpori chrifti per fide adhærcnt,cacxifti mari mors,quç perdendi amp;nbsp;cödemnandi uim habeat,fed quç corâ Deo pretiofaducatur,amp;quæàchriftoin ucræ uitæ atq; æternæ gloriæ ia# nuâ atq; ingrclfum quafi inaugurata fit amp;nbsp;côfecrara. Quamuis itaqjcor pus in terram conditû ex oculis hominum euanefeat amp;nbsp;contabefeat, ta men isquiomnipotens cft Deus,uitam ciusccnferuat,amp;quemadmo?» dû granum frumctiiaftum interram primûquidemmoritur, deinde ’ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......... “ nbsp;nbsp;nbsp;quot;quot;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;fruftum

DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXl

frudiim adfert.Sicctiamdiuinitus conftitutum eft, utbumanum cor pus iamputrcamp;cuanidum/urfum tarnen in uitam reuocetur acrefti tuatur.

Hæc diuina atq; immutabilis ucritas eft, quod nimirum hoc ipfum corpus per Dci uirtutcm rcfurgct, nullis tarnen incommodis,mifcriis amp;nbsp;ærumnis, quibus nunc affligitur, erit obnoxium, quia potius tanta, tamq;eximiagloria illuftrabitur,quam nullamens Humana cogitatio nepoflîtaiïequi.

Sic itaqj Paulus loquitur. Seminatur in corruptionejefurgitin incorruptibiIitate,Seminatur in ignominia,refurgit in gloria. Semina turininfirmitatc, refurgit in potentia,Seminatur corpus animale, rc furgit corpus fpirituale.Etpaulo poft. Primus homo déterra terrenus fecundus homo ipfc Dominus de cœlo. Qualis terrenus ille,talcs amp;nbsp;hi qui terreni funt,Qualis cceleftis, taies amp;nbsp;illi qui cœleftes funt, 8^ quead modum geftauimus imaginem terreni,geftabimusamp;: imaginem ccelc ftjs. loannesquoq; hune in modum feribit. Nunc Filii Dci fumus. Si nondum apparuit id quod futuri fumus, Scimus autem quôd dû appa rucrit,fimiîes ci erimus, quoniam uidebimus eum ficuti eft.

Cum igitur nos per Chriftum Içfum ta eximia tamq; ex cellens glo ria maneat,nihilq; nobis bac à morte redcmptionc,ac ad æternam fàlu tem refurreftione certius efte dcbcat, non quidem ob ulla noftra erga peum mérita, fed propter Chriftum in quem credimus, omnifanc modo operam daredebemus, uthuius gloriofærcfurreftionisetiam in hac temporaria uita perSpiritum fanftum fruftus aliquiSi quafi fpcciminain nobisappareant,ncn?pc utàpeccatis refurgamus,8iui--tam ducamus irreprehenfibilcm , ut ne cum infidelibus dubitemus aut dcfpercmus, fed cum certafiducia Domini noftri Icfu Chrifti ad-» uentumexpeftemus.

Hic etiâ nofter frater, quem modo extulimus,cum in Chriftum le fum bapti2atus,cundem ilium lefum Chriftum ucrum Si unicum fa-» lutis fuæ authorcm agnouerit Si profcftus fit, non dubitandum nobis cft,quinmortiSi refurreftioni Icfu Chriftifieconiuniftusfit,Siquafi infitus,ut iamper Chriftum pcccatorum fuorum remiffionem impe traucrit,aciamcum ChriftoSi omnibus Sanftisætcrnæuitæac pacis hæreditatcm acccpcrit. Quam ob caufam una omnes Deo noftro gra tiasagamus, ac oremus ut ueram ac certam Chrifti agnitionemin nobis quoq; conferuet, fuaq; refurreftionc in nobis cfficacem fa-* ciat.

CHriftiana cliaritas afq; commifcratio nos in hune locum ad pulturam hominis adolefcentis, in Dei nomine adduxit atq;coc git.Cum ïgitur nihil ncqjfruóluofius, neq;adconfolationcm noftri accommodatius fieri â nobis poflit,quàmfi in uerbo Demos excrcca mus,ac Domini noftri lefu Chrifti doôlrinam Si faéf a accurate confy« deremus,proponamus nobis cam ledionem Euangclicam,quæ Lucae V Il.capitccxtatjhis uerbis.

T7 Tfaófumcftdcinccps,iuitlefusin ciuitatcmquæuocarur Nairn, •^Si ibant cû eo Difeipuli cius multi, turbaq; copiofa. Cum autem

PQ’^^æ ciuitatis,ccccdcfundus efferebatur, fiîms uni-« eus matri fuæ,amp; hæc uidua crat,amp; turba ciuitatis multa cû ilia. Quam cùm uidilfct Dominus,mifcricordia motus fuper cam,dixit illi.Noli flcrCtEtacccifit tetigicq; loculum. Porto qui pôrtabant fubftiterunt. Et ait. AdolcfccnSjtibi dico.Surgc.Etrcfcditqui crat mortuus, Si cepit Ioqui,amp; dédit ilium matri fuæ.

VEnit quidam Primas ad Iefum,amp; adorauit eum diccns.Filia mea modo defunda cft.fed ueni amp;nbsp;imponc manum tuam fuper illam amp;nbsp;uiuct, Si furgens lefus fcquutus cft eum,ac difeipuli eius. Et cum ue-« niflet lefus in çdes Primatis,uidifletq; tibicines,amp; turbam tumultuan-« tcm,Dicit illis,Scccditc, non cnim mortua eft adolcfcentula, fed dor-« mit.Etderidcbant ilium.Cum autem fuiflctciedaturba,introgreifus tenuit manum illius,amp;furrcxitadolefccntula,amp; cmanauit rumor hie in totam terram illam.

Præfcns hiftoria Euangclica infignc nobis miraculum proponic depuclIaàChriftorcfufcitata. Quod fadum non ita accipere debe-» mus.ac fl Chriftus fignificet mortuos omncs,antcquam fcpulturæ mandentur,inhâctcmporariam,miferam,Amorti obnoxiam uitam rurfum reiiocandos elfe, fed hoc nimirum uoluit,Euangclii fui ucritagt; fern ftabilirc,atq; hoc interim indicarc,non folum ad ætate proucdiogt; rcs,fcdetiam florcntes,Euangc]ii fui amp;nbsp;cœleftium bonorum frudum pcrtincrc. Et cum utrofq;amp;fencs Si iuucncs mortem obire uidcamus, ninenimirum colligcrc Iicebit,non id cafuamp;temercjfcdadmirabili quadamdiuina prudential confilio euenire,

JDE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qxil

Vule quoq; Deus huiufmodi exemplis, quàm fit incerta huius uitæ lbrs,quafi ob oculos fubiieere, fimulqùe comrnoncre, ne negligentia atq; ignauia hanc uitam tranfigamus,Secl cum extra Chriftum falus amp;nbsp;beatitudo nonfit,ad ucramChrifti agnitionemamp; Chriftianam obe-« dientiam nos comparemus. Ad bæcgrauitatem Originalis peccati bac adolefcentis hominis morte demonftrare uoluit. Nam quamuis hugt; mano quidem iudicio maior fit fpes de falutc in morte adolefcentis,ut in quo non tanta,quanta in çtate proueôiioribus,cxtcriora peccata de-prehendantur,tarnen cum his non humano,feddiuino iudicio agcngt; dum erit, Ncqu'e ullo modo in mentem uenire debet,quôd fua quif^ innoccntiafalutemfit confccuturus, Sedcumiuuenes pariter atq;fe-« nés mors,quæ peccati ftipendium eft,inuadat,manifcfto uidclicct te-* ftimonio cft,non elfe eos peccati immunes, fed generali ilia Pauli ad Romanos fententia comprchcndi,cum ait,Pcr unum hominem pec-» Rom. catiim in mundum introiit,ac per pectatum mors,©quot; fie in omnes ho-* mines mors pcruafit,quatcnus omnes pcccauimus.

Atq; ctiam in pucris progrediente ætate per multipliées uitiorum fruftus peccati fefe ingenium exerit.

Quamobrem abfit,ut exiftimemus adoJefeentes propriz innocen-* tiç merito falutc confequi. Quinimo nô aliter quàm fencs,omncm fu-« am falutem innocentiæ Chrifti,qucm perfidem funt amplcxi,accepta ferre debent. Quarc utfalui fiant adoIcfccntes,innocentiaChriftifru-' antur oportet.Nam ut Petrus inquit. Non cft aîiud nomen datum ho minibus,in quo oporteat faluos fieri,nifi in nomine lefu Chrifti. lam ucro adolefcentes cum in modum per Baptifmum ChriRo infiti funt, ut uiua eius membra confl:ituantur,atq; ita in omnia eius bonaius ob«* tineant.

Nam Paulus inquit .Quicunq; baptizati eflis ,Chriftum induiftis. Quemadmodum enim apud Dcum,neq; feruus cft,ncq; liber,neq; mafculus neq; foemina,ita neq; puer neq; fenex,fcd omnes unus fumus inChriftoIcfu.

Chriftushauddubiefua morte peccati condonationem promeri-» tuseft.atq;amorterefurrcxit. Quareccrtifsimumeft,ipfosetiamado ' lefeentes in Chriftum baptizatos,remifsioncm peccati iam efte confe-cutos.neq; fieri pofte,ut in morte prorfus intercant, fed contra necefte cft,ut à morte in uitam per Chriftum refufeitentur. Sic enim Paulus inquit. Sepulti fumus una cum illo per Baptifmum in morrcm,Si im fiticiifafti fumus illi per fimihtudincm mortis cius,nimirum amp;nbsp;refur-« reftionis participes crimus.

Cum igiturhicadolefccns.cuius modo funus cduximus.in nomine Chrifti bapnzatus,amp; in difciplina Chrifliana educatus fir,adhæc Chri ftumunicam falutcm fuam agnoucrit,atq; hanc fuam fidcm Ccenac Dominicæpanicipationc manifcftè dcclaraueric,bona uidelicct fpcs nos habet,mortem hanc non reuera mortem, fed pot jus ei fomnum fuifle in Chrifto Icfu,quo ex fomno fuo tempore ad hæreditatis Rcgni coeleftis poflefsionem excitabitur . Quapropter tantæ benignitatis memores Domino Deo modo gratias agamus.ac prcccmur,ut doccat nos accurate ca expendcre,qu3E funtapud PfaImographü,Brcucs eflc dies noftroSjimpctu nos ccu nimbum dilabijcHe ueluri fomnium.fta-* • tim uelut herbam immutarj,quae manc floret amp;nbsp;uires accipit, uefperi arcfadarefccatur. Quo uidelicct in temporercfipircamus,amp; ad uitam meIiorcmconuertamur,honcffamacDcopIaccntcm uitam intimo-» re Domini peragamus,ac deinde in ipfa morte ad æternara uitam con-fcruemur,per Chriftum Dominum noftrum.

OMnipotcns Deus amp;nbsp;benignifsime Pater,Fidem rcfurrcâionis,ad quam nos per lefum Chriftum Dominum noftrü uocafti,in no# bis adauge,qua fide fubnixi,in morte huius fratris noftri(ucl fororis no ftrç)cuius modo corpus ex tua difpofirioneterrçmâdauimus,nos con folcmur,ac confirmemus in rcliquis calamitatibus,quas in hac lachry* marumuallc propter pcccata noftramcritopcrpctimur,atq;adfuturâ amp;nbsp;coelcftem mtam mentem amp;nbsp;cogitationem noftram erigamus,fupcrgt; nadcniq;quçramus,ubiChriftuscft Filius tuus,addcxtcramtuamrcgt; dens,acindies peccatomorictcs,in omni fanftificationeac iuftitia,o-» mnibus diebus uitænoftrætibi feruiamus,pcr eundc Chriftum Do-» minum noftrum.

Ratias agimustibiomnipotens Deus Pater cœlcftis,qüod hune fratrem noftrum (ucl hanc fororcm noftram) ad agnitionc dilc (ftiFilii,amp;fanftamciusCômunioncm uocarc,incaquoq; confcruarc, ac deinde in tuum Regnum cuocarc,ac transferre dignatus fis. Conlt;' cede nobis quæfumus per cundemFilium tuum, uthocamp;omni loco peccatanoftra ucrcagnofcamus,fcriodcplorcmus,ct in uitacnouiratc te indies magisagnofeamus ac côliaudemus, atq; ira bona fpc confir-» matijcxpectcmus bcatâillam fpem,8( apparitionc gloriç magni Dei amp;nbsp;Scruatoris

Scruatoris noftri Icfu Chrifti,qui tecum uiuit amp;nbsp;regnat in imitate Spi-* ritus,fanóli Deusper omniafeculafeculorum, Amen.

Licebic quoq; dato iam funere,ad fiddium in Domino confolatio^ ncmamp; pietatis ftudium excitandum,coram concionepopuliadfepub turæ locum coada,fequentcmlcdionemproponcrc atq; explanare. Ex cap. prioris ad Corinth, XV. Nunc autem Chriftus furrexir cx naortuis primitiæ corum amp;c. ufq; ad cum locum, Quid facientes.

, Abeoloco.Hoeautemdicofratres,quodcaroamp;fanguiSjUfqjadfb nem capitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vel.

' Ad Philippen. Ill. Nam noftra conuerfatio in cœlis eftamp;c. ufq; in finem capitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vel.

Ad Roma. VI. Quod fi mortui fumus cum Chrifto ,credimus quod amp;nbsp;uiucmus cum illo,ufq; in cum locü, Ncxcgnct igitur peccatu.

Rimo Dominicis diebus uolumus noftros homincs plane uacarc Domino,amp; cclTarcab omnibus corporali bus opcribus 8( negóciis,a cundis quoq; peregrinatio-' /m« objciwid« jj«. nibus non ncccflariis,amp; ncgociationibus.Qucmadmo« dum D eus in Lege fua præccpit.Scx diebus pcrficiant omne opus fuum Si diem Dominicum Domino totum Gnftificcnt,iit in co,cx uerbo Dei,in fide Sipictate inftituantur Si inftaurctur.Et fane magnum argumentu eft,cum cxigua Dei amp;nbsp;falutis fuæ cura tencri,qui cx tota feptimana nc unum quidem diem diuinis rebus impendere fu-« ftincatjUt co ad audiendum uerbum Dei,ad pcrcipicnda Diuina Sacra-« mcnta,ad prccandum una cum Sanftis fefe expédiât,amp; pio ftudio con-ucniat. Multo cnim ardentius ftudiu harum return Spiritus nouiTc-* ftamenti acccdcrc in nobis dcbct,q in uetcri populo lege cxcitabatur.

Concionatorcs itaq; fæpius admonebunt populum,q graue pccca^ turn fit,cos dics,qui D co atq; piis Si fpiritualib.exercitiis dcftinati funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oco hot jîïî

tranfigerc otio, crapula, ebrietate, luxu, malis fœdisq;'uoluptatibus quemadmodü fieri uulgo uidcmus,qua impietate hç calamitatcs,quas patimur,8dquçgrauiores nobis impendent,fingulariterprouocantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Ab hac igitur impietate Paftores populum quanto poterunt ftudio cx uerbo Dei dehortari ftudcant,

Dies louis amp;nbsp;Veneris præcedentes diemPafchæ,utfciIiccthis dicbus hiftoria Pafsionis Chrifti populo proponi cnarrari pofsir.

Michaelis,quo dicconcio habenda erit de Angelis ex illo loco,Math* XVIII. Angeli corum femper uident facicm Patris corum,qui in cce-* lis eftjitem Heb. I. Angeli funt adminiftratorii Spiritus

Hine P aftores admonebunt hommes,de prçclaro hoc Dci erga nos bcneficio,quöd Angelos fuos falutis noftræ dederit Miniftros,8t hör-« tabuntur,ut Deo pro hoc bcnericio alsidue gratias agant,atquc ueantcontriftare Angelos pcccatisfuiSjCxhylarare eos ftudeantomni fandimonia Si pietatc^.

In feftis Apoftolorum feriari populum uolumus,ufq; ad finem fa-* cræ Goncionis. Inde cuiq; ad fua opera confucta redire licebit. Palani cnim eft,bonæ parti populi,feriari à prandio,fcandalo efle,co cnim tex porc carnalibus ineptiis Deum grauiusfcrc, quam aliis dicbus offen-' dunt. Qui itaq; totos hos dies Feftos habere uelint,uideant ut eos Deo etiam totos fandificcnt,atqi piis cxcrcitiis Rcligionistranfigant,non iis rebus impendanc.quibus ira Dci maxime prouocatur.

In quibus Feftis dicbus cabeneficiaDci cclebramus,dcquibus pc-» culiares hiftoriæ in diuinis feripturis extant,in bis populo hiftorias ib las recitari amp;nbsp;explicari, uolumus.

Cumq;de Apoftolis nihil certihabcamus,præter eaquç in Euangc QwHîir-jMomoiode Iiis,in Alt;ftis Apoftolorum,amp;Epiftolis eorum cxtät,Paftores in Feftis widotr” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eorum Apoftolorum, de quibus hi Sacri libri nihil peculiarc memo-'

rant,populum admonere dcbent,8f doccrede muncre Apoftolico,8i Minifterio Euangclii in gencrc, ex his Icftionibus Euangeliorum.

Mifitlefusduodecim Difcipulos fuosamp;c. Math.X.Item loan.XV» Ego fum uitis ucra,uospalmites8^c. Autexaliaquapiamlcdionehis fimili. Nee enim apocrypha, aut talcs hiftoriæ,dc quarum fide dubi-» catur.in Eeelefiis legendæ funt,quod etiam in Sacris Gôciliis fancitum cft.

Porto in diebus illis,in quib. aliorum magis illuftrium Sanéforum CoKcio«« memoriae haétenus cclebrari confueuerunt, fiue feriatum illis diebus fit,fiue fecus,Paftores facras Conciones habeant,amp;in his,fi qua fide di-gna de illis diuis hiftoria fupcrfit,ex ea. pura fidei cxempla,amp; ueros fru-» dus fidei dcpromant,8^ imitandos prædicent. Ira tarnen ut ledio ali»* qua Sacræfcripturæ prçlcgatur initio Concionis,ut ex eaConcio prç-« cipua ducatur,ficut amp;nbsp;làndos Patres fecilfe legimus.

Etfiquæfuperftitiofæfabulæ,prodigîofa amp;uana miracula,dc San-ctis proponi antchacin hifee diebus confucuerint,ea mendacia Pa- ivAcorrigtndus^ flores proferre,Si refutarc ftudeant, ficut Si omnem falfum cultum Sandorum,Summaq; fide amp;nbsp;diligentia femper iniftis Concionibus oftendant,quâmuariæ Sthorribilcs impictates Si abominarioncs,cx Euiufmodiprodigiofis Sandorumlaudibus,falfoq;cultu,inpopulum înundarint,quibus ut gloria Dci,ita Si honor Sandorum horrende Uiolatus Si obfcuratus cft,

Ouarc quotîcfcumq;FeAus aliquis dies, âut memoria Sandorum - nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;,,

incident, admonebunt Miniltri Ecclcliarum populum, quomodo ftoramfiejap. memoriaeSandorum piccelebrandæ fint. Vtfcilicctprimum fidcm îllorum,Si ueros fidei frudus cognofcamus,atq;ut donaSi admiran-daDei opera admiremur, Deumque de illis laudcmus,amp; cclcbrcmus.

Deinde ut fidcm ac fpcm crgaDeum inde nobis confirmemus,Deumque hoc confidentius oremus, ut et nobis ciufmodi fidcm largiri Si confirmarc uclit,quandoquidem promiferit fc non minus noftr urn uclle,quam illorum,qui iam defundi funt Sandorum,Dcum efle. Tertio ut exemple diuorum accendamur ad piam eorum imitation Jiem,qtio Si nos donum Dei,quod nobis collatumcft,cxcitemus,8i Ueftigia Diuorum quifqu'eprofua uocationcreligiofèfedemur.

Poftremo cum ct in reliquis omnibus fere Feftis diebus,illis ctiam, qui ad mcmoriam Chrifti Seruatoris inftituti funt,multiplex fuperfti tioirrepferit, 8ipler3eq;impiæfabulae,8i plane Ethnicae obferuationes obtinucrintjP aftores diligenter inquirant,quidnam ex his nugis Si fu-perftitionibus in quouis populo adhuc h3ereat,idq; per fcripturas acri^ ter confutentjCt homines inde rcuocct ad colendum Dcuminfpiritu ctucritatc.

amp; ucriratc, adeoq; pure amp;nbsp;fimpHciccr fccundum ucrbum cius, redcmic cnim nos preSofo fanguinc Filii,immaculati agni Chrifti,a uanis iftis ritibus à Patribus traditis,! .Pctri I.

VidnamucrumiciuniumfitjPaftorcs amp;Doólorcs Ecgt; clcfiarum,cxiisqiiæ fupra de Chriftiano iciunio mO'' nuimus,populum diligenter doccant. Ex illisaiitem facile quifq; uidet,ucriim amp;cx fidc fufccptum iciunP urn oportere fufcipi ultronca uoluntarc,ueraq; pani' tcntia,amp; pio ftudio fupplicandi Dco,non ncccfsitatc ulla lcgis,non cö-

fuctudinc Humana,alioqui non folum nullius apud Deum haberi mo-mentijfcdeflceictiamabominationc, Nam palam cft cam uolunta«» tem iciunandi,pœnitentiam,84 ftudium Deo fupplicandi,non pofTc ullis præceptis,quæforisadhibcanrur,cxcitari.Non cnim Lege,fed cx audituEuangeliiSpiritumCHriftiacccpimusGal III. VndcnccDo minus ipfc CHriftus,nccApoftoli,autctiam poft cos SandiPatres, ullumdicmccrtum ièiuniis Lege præfcripfcrunr,fcdHortati tantum funtEcclcfiam,amp;fïnguios CHriftianos ad pièiciunandum,confciengt; tiis interim nulla Lege obftriftis. Itain uctcriTcftamcntoin unum tantum diem per annum Lege iciunium indiftum fuit. Quocirca ncc nos deccre potent Miniftros nouiTeftamenti,non litcræ,fcdSpirH tus,Leges de ièiuniis ferre,amp; bis confeientias populiCHriftiani ilH-* quearc. Satisigiturforcducimus,Paftorcspopulum ad pia iciuniadi' ligentcr cohortari,amp; illis Religionis cxercitiis indiebus ieiuniorum inuitarc,qu3Eamp;Patribus ufitatafuerunt,dcquibus fupra fuolocoira-» (ftauimus.

Quomoda ^:iadra^efî-’ nbsp;nbsp;Proindc Quadragefimam Hoe modo fcruari uolumus, Primo ut

»M objeruanda. Concionatorcs Ecclefiam,ficut alias femper,ita Hoe tempore diligen-* tins admoncanr infirmitatis amp;nbsp;peccatorum fuorum ,8d Hortenturad ueram uiuamqjpœnitentiam. Deinde oftendantid omnibus Relp giofioribusamp;ftudioCHriftipaulo ardentioribus Chriftianis fempcr obfcruatum cflc,ut certis temporibus opcribus pœnitentiæfut funt ic-» iunium,intentiorcs fupplicationes,amp; largiorcs clecmofynæ)fefe pl culum dcderentjcaratione ftudium pictatisinfe inftaurates, amp;nbsp;fcipfos . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab in-

abinnata ignauiaprogrcdicndi in uia Domini Sifocordia excitantes» Etenim iia uitiata natura noftra cft impictatc, 6^ perucrfis rerum hu-« ius uitæ cupiditatibus, ut fcnfim omnis cura Dei in nobis langucfcat frigcat, fi cam nonfubinde cxcitcmus amp;nbsp;incendamus, fingulari commentationc uerbi Dei,amp; precibus ad Deum intentioribus.

Prætcrcaoftcndanthacdc caufa Quadragcfimalc obferuationem aprifeis Patribus inftitutamefle, utfrquipcr rcliquum anni tempus in aliqua grauiora pcccata incidiffent,aut fccurius uixiflent,nulla iufta peccatorum fuorum pœnitentia tafti ,aut alias remiffius in rcligionc cgincnt,quod malum utrumq; quam plurimos inuadcrc folet, hi ifto tempore per crcbriorcs amp;nbsp;grauiorcs condones,atq; rcligiofiores to-« tius Ecclefiæ fupplicationcs, turn ctiam per exempla eorum, qui ftu-« dio pietatis plus ardcrent, opcribusq; pœnitcntiæ illis diebus fcucrius incumberent, ad folidam peccatorum poenitentiam, amp;nbsp;ad uiua pic-« tatis ftudia excitarentur St accenderentur,quo Stipfi fe rcligiofis ic-* iuniis atq; precibus addiccrent.

iram Dei in fe grauius concitarunt, libercntur, ut tarnen nihil illis de dittiM baUKdrtmfjji «m fif,quoinuitariSt urgeripoflunt,Staduiuam atq; cfficaccmpcccato-« rum poenitentiam, Si ad excitatam conftantemq; folicitudinem pro-« grediendi in uia Domini,quibus rebusplacatur ira Dei, St beneficia cius ubcrius impctrantur,V olumus,utin Quadragefimafingulis die-bus ( fi modo ut populus conuenire uclit obtineri poffit ) facri conucn tus habeantur, lectiones ex Scripturis, quæ ad pœnitentiam peccato-rum,St ftudium proficiendi in uia Chrifti,uehemcntius incitant, rcli-« giofe recitentur St explicentur. Ex quibus Paft orcs adhortationcs gra^ uiorcs St ardentiorcs faciant, his q; preces fubiiciant prolixiorcs,St con uentus hos ferius aliquanto in die habeant,praefcrtim tribus per fepti manam dicbus,fccunda fcilicct,quarta,8t fexta feria,quo ii in quibus uo luntas pic ieiunandi excitata fucrit,plufculum habcant ad hoc occafio nisStoportunitatis.

Etenim utprifea ilia ratio ieiunandi reuoccturapud nos præfcrtim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. ...

'ocrmanos,ut ad uelperam ulq; ailatocibo,doiTnnæ oacræStprcci- «emdifficidttrniuKttHa^ bus torus dies impendatur,id nondum facile fperandum eft. Quam-obrem fatishabebimus, fiimpctrabimus, ut poft Icftiones,St home-lias,atq; preces, quæ ad mcridic finiantur, tu demum,uti nuc fieri folcr, cibum quifq; capiat pro naturæ neccflitate,St proutadieiunadumex citatus fuerit,tantum ne uefperas uocemus, cu nondum mcridici tem pus completum fitjUt modo fit,nimiuinepte,ne dicamus,pcruerfc.

Cwfeutnarlflunîtsrîi t‘4 Quod autem cxercitia Quadragefimalia ad tres modo dies per fclt;* pfimanamprçcipucrcquirimuSjncmoremifTius bic agere nos arguer, qui uclitpicconfydcrarc,quàmpaucis bodic ucra ieiunandi religio nota fit,cum in Ecclefiis Cbriftianis oportcat omnia in Spiritu Sc ucri-» tateamp;inftituiamp;pcragijOmncmq; fimulationcm, quæ Dco abomina-* „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionicft.modis omnibus fugcrc. Ita ctiam tcmporibusfanâorumPa

Tempore s P/tirMtiJper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» i r - o. a rt- • • rgt; o v- • i • i

Qt^irdgefinum, quinte ttum,Ambrolii,« Augultini,Ctiam K.omç,8dauis in locis multis,quin feptima feria in bebdomade per Quadragefimam iciunium rcmif fum elfe Icgimus»

In dicbus quatuor temporum, Sacræ Icftioncs, bomcliæ,amp; prcccs, grauiores amp;nbsp;prolixior es babcantur,amp; ferius in dic,qucmadmodü Qua dragefimaîi tempore,cxcitctur populus ftudiofius ad ucram poeni-» tentiam,atq; opera cius,iciunium,prcccs,amp; clccmofynas.

E co nemo ucrc Cbriftianus dubitat, teftatiq; id funt amp;nbsp;multis fane docucrunt omnes Patrcs,folum diferi-» men ciborumjfincca carnem banc oblcftantium abgt; ftincntia,quæ Spiritui Cbrifti in nobis corpus magis expédiât amp;nbsp;fandificct ad omnia opera pictatis, rem

efle plane fruftrancam amp;nbsp;ingrata Deo,ut ipfe teftatus eft Efaiæ L V IK. Qiiinctiam abominadam.naliquamcritifiduciaincaapud ipfumpo

natur,quod item ipfe teftatus eft Efaic I.Atqui pridem minime pauci func apudChriftianos,qui cxiftimantuerumieiuniumeftc, ficertis diebus à carnibus modo abftineant uolucrum amp;nbsp;quadrupcdum,etiam

fi intcrim,carnibuspifcium,amp;aliis cibis longe fumptuofioribus et de-* licatioribuSjquam fitquotidianusufuscarniurn,dclicicntur. Veteres in pIcrisq;EccIcfnsquartact fcxraScptimanaeieiunarc confucuerant, vnde Mtutritcanfuttu quibus dicbus nonnulli poftca ct Sabbatum adieccrunt.Hincmos illc inoleuit,non uefeendi bis diebus carnibusaut ouis. Veteres cnim in “«• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diebus iciuniorum bis cibis abftinebant, quanquam non tantum bis,

Kjfumjiubwiibttufjcici iuniorum diebus cibisquibuslibet, Noftrum ucro Epifcopaic munus pofcat omnia apud noftros iuxta uerbum Dei, et ad fidci sdificaticM

CXt^l ncm inftitucrcjhæc confyderantcSjnö uidemus quid de folo ciborum difcrimine noftris imponcrc liceat. Hoe Paftoribus amp;nbsp;Concionatori-' busprœcipimus,utpopulum doceanr, quæfitucraamp;Cbriftianisdi-» gna cibi,pocusq;,amp; aliarum rerum ad ufum corporis à Domino tradi-tarum,abftincntia,84 moderatio,Si ad earn ftudiofiffime adhortentur, ad cam fcilicet abftinentiam, qua fpiritui caro magis fubiiciatur,amp; mq PopMlMWdJbottrtwion ad rigerareddatur,amp;folatium fcntiantinopcs,dumhis fcilicet ideroga-* ÇhrtiiianamabjîmenM. mus,quod nobis fubtrabimus.

Monere ctiam iliud accurate debent, omnem abftinctiam rcrum, quasin ufum nobis Dominus amp;crcauitSidedit,qu3Enon hoc finefuC« cipitLir,ut per cam pietas in Deum, Si benignitas erga proximos pro j moueatur,cffe fupcrftitionc prorfus Ethnicam8tManicbeam,quam Deus abominatur,ctiamfi ca feucra fit, St acrem carnis humilationem affcrat.Qindiam Deohabeatur tarn impudcnsabftincntiç fimulatio, irnoncfimulatioquidcm,fcd prorfus impiadiuinœMaieftatis illufio dumquibus diebus abflincntiaiaéfatur carnium,homincs fcpifculen tis Si aliis cibis longe fumptuofioribus Si delicatioribus, quam fint cibi uulgarcscarnium,fagincntStobleäcnt fMagnoperc autemrioftros omncsrogamus6texhortamur,a(q; unumqucq;Paftorü,utfuos quo tidie ftudcac moncrc St hortari,ut fc tandem homines ad ucram fruga litatem St moderationem cibi,potus,St aliarum rcrum,quitus huiccor pori Opus cft,cx præfcnti luxu,intempcrätia,St nequitia rccipiant, mc mores illiusDomini Cauete uobis nc quando grauenturcorda ueftra crapula,ct cbrietatCjCt curishuius mundi. Item illius Petri, Sobriiefto tectuigilate,quia aduerfariusuefterDiabolus, tanquamLcorugiens i.pcm'/. obambulat,quærensquem dcuoret.

TFcftidics uere et ex toto Deo confecrentur et fan^ ficcntur,uolumus, ut nihil quod ad cxcitandum,ad im pellcndum ad häc fandificationem Chrifti populum ' pertincatjOmittatur. Qua de caufa,quibus in urbibus _ JT autpagisampIioribusfcholæautpIurcsEcclcfiæMi«» p iftri fucrintjin iis manc,ita uti populo commodifTimum fucrit.cöcio hue conuentus populi inftituatur,in gratiam operarum St Miniftro-« tum,qui ad ftamm Officii tempus adeffe no femper poifunt,atq; inter y ii hunc

DE ^LIJS huncconucnrumjamp;ftatum communis Officii tempus ,aliqind infer ualli»ut minimum uniushoræ,intcriidatur,ut iis qui communi illiOf ficio interciTc uolunt,fpacium, quo fc ad illud apparent, concedatur, Hicconuentus à Pfalmo Gcrmanico inchoetur, atq; item in Germa-* nicum Pfalmum dcfinat,Eiufmodi deniq; concio quæ Catcchifmum cxplicct,cum breui Euangclicç Icdionis cxplicationc inftituatur.

Si qua ucro in Ecclcfia is CIcricorum n umcrus fit, ut matutinas pre CCS cancre SC uclint SC poffint,dc( opera,ut ex folis Scripturis,ac deinde ex ucra fidc,amp; pura mente canant 8C pfallant,ut fidem fuâ inCbriftû ex citcnt,6lt; confirmer.Quod fi ex populo aliquos co ucnirccôtingat ,iis amp;nbsp;Jcóïio aliquaprçlcgatur,ad cömuncsquoqjprcccs fcdulocxcitcntur.

Quo in loco Scholaftici fucrint, ii paulo ante Officiu commune in Ecclefiam conucniant,actrcsPfalmos,TcDcumIaudamus,Bcncdi-’ dus Dominus Deus, adbibitaaliqua puractScripturisconfcnticntc Antiphona,amp; Refponforio, Latina lingua concinant, ut hoc modo in S.Scripturis,quarum præ aliis cognofeendarum caufa Scholas adcunt cxcrccanrur.

Ad ucfpcrtinas prcccs ante populi conuentum idem ritus obferua-» bitur, Acloco. TcDcum Iaudamus,amp; Bcncdidus,purG aliquem Hym num Sc Magnificat cantarc licebit. V biiam côucncrit populus, unum aut altcrum Pfalmum Gcrmanicum canat,ac deinde Magnificat, Dc inde Catcchifmus tradetur, atq; c Scripturis fumpta Icdio populo re citctur,acccdat SC communis precatio fiucCollcda. Atq;itatandem cum gratiarum adionc amp;nbsp;benedidione populus dimitratur.

Sicubi rcccptus eft mos laudes fub nodem cancndi,cum fcruare Ip cebir, ita ramen,ut loco Salue Regina, amp;nbsp;his fimilium, laudatio aliqua Germanica cum publica dcprccationc Chrifto Domino concinatur.

N Ciuitatibus atq; aliis locis,ubi ca populi ac MiniftrO'* rum copia atq; facultas fucrit, ut minimum, duo in fingu*’ los dies conuentus populi inftituantur,maneamp; ucfpcri, ________idq;horisquamcommodifrimis populo. In finguliscon-» ucntibus Ledio fiat,atq; ciufdcmbrcuiscxplanatio,cum Pfalmis Ger manicis in initio 8lt;finc,ac deinde prccationc publica.

In populofis ucro ciuitatibus, u populus SC Miniftri ita fcranr,duo crunt ante meridiem conuentus,alter fummo mane in gratiam opera ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* riorum.

ECCLESIAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxf^ii

riorum Slmcrccnariorum, aker poft ertum iam diem in peregrino^ rum arq; ctiam incolarum gratiam.quorum ubiq; magna cft copia,qui bus facile ociumcrit femel atqjiterum in fingulos dies coram Deo fc fiftcndi,ut 8^ uerbum eius audiant,S^ preces ac uota fua illi exponant.

Ad quam rem Concionarores populum accurare à diligenter inci tabunt,alfiduaenim doótrina,cxhorrationc,amp; precibus ad Ocum ucl maxime opus cft.QiiibusigiturDcus,quç ad uiâumatrincnr,abundc fuppcditauit,fic ut à manuum laboribus tâtifper uacui cirepolTint, iis uidclicct conuenit, ut co magis fefe operibus fpiritual ibus occupent, Deum célèbrent,amp; pro proximis eum depreccntur.Cum praefertim fi quid huiufmodi fpiritualibus amp;nbsp;piis cxcrcitiis impeditur tcporis,adeo temporalibushifcc rebus nihil decedat, ut non côtemnendumSd tem poraliumSlt;:fpiritualiumrcrum lucrum accedatpotius.

Atq; ut populus ad huiufmodi conuctus co frequentior cocat, pro feftis quidem diebus no longius quam ad horæ fpatiü,rötü quod can-« tu,Lcótionc,Concione,amp; precibus conftat,officiö prorrahctur,Matu tïnus ucro illeopcrariorum conuentus aliquanto citius diffoluctur.

Sacrofanóta uero Dominica Ccena,q Dominus,nö ut inanis fpecta culi loco proponeretur,fcd ut in publicam memoria mortis amp;nbsp;refurre dionis fuæ,atq; adeo in ucram corporis amp;fanguinis fui per Sacramen tü communionc fumcrctiir,inftituit,caufanobisnon uidetur,curpro feftis diebus,cü non cft plenus ac iuftus populi cöucnrus,inflitui atqj obferuaridcbeat.NamSacrofandahaneCcremoniamalitcrtradarc, aut ad tradandum inu!tarc,qdiuinitusinflitutaS^ commendata fit, reos nos clficit corporis à fanguinis Domini, cuius Sacrofanâi Sacra menti tam frequentes amp;:quotidian! abufus,quantum raundo calamita tisinucxerint,nimiumproh dolorquotidiecxpcrimur.

Quodfiuiuidaamp; eftieaxChrifti diuinorum bcncficioru memo* riaS.Ledionibus,Pfalmis precibusobtincri amp;conferuari nequeac quidquæfo aliud crebra Cœnæ Dominicæ cclcbratiöe.q aducrfus cor pusamp;fanguinc Domini culpas et reatus accumulabimus f Qui cnim fictjUtSacramctis rede utâtur ii,qui ex puraChrifti dodrina,ct affidua prccarioncjfidcm fuam inChriflü augere et confirmarc non pofTunr,

Antiqui illi ct ucro pi.ctatis ftudio flagrates Pattes, prçclarc fccû a-« lt;kû putauerûr,fiqua dccetattcntionc,etferiadelidorum poenitenria, nominicâCœnamjUna eu fuo populo,in quo non paulo magisChr fli adhuc fides uigebat,Dominicis falte diebus edere ac cclebrarc licebar,

Qui in pagis degunt Paftorcs,in fingulas hebdomadas binos, hy c-« me ternos populi conuentusinflituent,inquibus Ledioaliquauna eumpublicaprccchabcbitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V iü De

Viufmodi fuplicationum fcriæ ccrtis tcmporibus con cipicntur,ciim uidelicetinfignis aliqua neceffitas Sloc cafio accident,quæ nos ad impenfius implorandû Del auxilitim inuitct,urpote cuni acris intempérie aut cor ruptionc, annonæ penuria, fcditionibus,bcnis,aut alia quauis uifitationedininitus affligimur,ucl certe obgrauioratotiuspo puli,autquiilli præfunt,Miniftrorumfccleraprcmimur.

Hçc ubi acciderintjdiuinitus nos caftigari intelligamus,quarc ex ter to cordc,amp; fumma cum animi attentione ad cum conucrtamur,in ic-* iuniiSjinflctUjin lamcntationibus,qucmadmodum ipfcperProphe tas fuosfieriadmonct.Quinctiambuiufmodi fupplicationum côucn tus,ProphctamSamuclcm,IofapbatR.cgcm,Efdram,Icrcmiam,Ni-’ niuitasquoq;, atq;itcm alios inftituiifc amp;nbsp;conuocaßclegimus. Tales ctiam totius Ecclefiæ Hicrofolymitanæ capto Petro dcprccationcs fuifle confiât,per quas ctiam ciuldem liberationem confccuta cfl.

Status ucro atq; ordinarius fupplicationum dies in fingulos menfes unus conflituctur,idq; Mcrcurii aut Veneris die, ita uti populo com modilTimum uifum fuerit. Ad buiufmodi conuentum nô aliter quàm fcflisdicbus uniucrfuscocatpopulus. Lcclio deindealiquaappofita illi loco amp;nbsp;tempori rccitabitur, ex qua populus ad agnitionc amp;nbsp;cmcngt; dationem peccati,quo iram aduerfus nos Dci prouocamus,amp; omne ge nuscalamitatum commeremur, fedulo cxcitabitur. Deinde ctiam ad preccs pro rcmiffionc peccati, pro mifcricordiaamp;auxilio diuino,ad-* hoc ctiam ad largiorcs clccmofynas diligenter prouocabitur^Huiefue cedat Germanica Litania ca forma quæ fequitur.

Ac poftea quam populus ctiam apud fc oraucrit, tandem Paflor publicashas preccs Collcéla aliqua ex iis,quæ Litaniæ hic fubiculæ funt,finict.

Prætcr has publicas fupplicationes,in urbibus,atq; ubi paulo maior populi frequentia fuerit,certo aliquo in fingulas hebdomadas die,cum iis,qui Spiritu conucnerint,Litania canctur, amp;nbsp;publicæ preccs fient, ïn iis ucrofupplicationibus,quæobinfigncm aliquamncccfritatcmamp; affîiôlioncmdiuinitusimmiffamindicuntur,uniuerfo populo fcftus dies ,amp; iciunium, faltemufq; ad publicarum prccum fincmjdenun-» ciabitur.

Arq;in eiufmodiccicbrioribusfupplicationum diebus,ucbcmcn-gt; tiorcs quædam 8C urgenziorcs de pœnitcntia, amp;nbsp;uitæ innouationc SC corrcólione,le£iioncs ex propbcticis fcriptis rccitabuntur,atq; ex iif-* dem populo i n to fera b ilis ira Dci,q fierit potcrit accuratifsimê SC uchc-mentifsimè,proponctur.

Abomnimalo jnftdiisDiaboli

A fubitanea SC improuifa maU moric

ApefleSifame

AbelloSCcxde

Afeditioneôdfimultate

A morte perpétua

Per m^ßeriu m fand« incarnationis tu«

Per fandam Natiuitatem tuam

Per Baptifmum,ieiunium,SC tentationestuas Per agoniam fudorcm tuum fanguineum P«r crucem SC Pafsioncm tuam Per mortem ÔC fepulturam tuam Per refurredionemSd afccnfionem tuam Per aduentum Spiritus fandi Parackti In omni tempore tribulationis noßrx In omni tempore fœlicitatisnoflrx

Vtcundos Epifcopos,Paftores,SCMiniftrosEccIefiac in fano uerboA fanda uita feruare digneris,

Vt incrementum uerbi.Sè frudum fpiritus cundis aalt; dientibus donate digneris,

Vt afflióios ÔC périclitantes refpreere amp;nbsp;faluare digm, Vtprægnantibusamp;Iadâtibusfa;Iiccnîp3rtum,ctin# ' crenientum I argiri digneris.

flris ignofcerCjSc eos conuertere digneris, Vt fruges terrae dare 8C conferuare digneris, Vt nos exaudire digneris.

AgncDciquitoIlis pcccatamundi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Litaniam.

DEus mifcricors Pater,qui contritorum non dcfpicis gcmitum,amp; mccrentium non fpernis affcótum, Adefto prccibus noftris,quas in affliftionibus,quç iugiccr nos premunt,coram tc cffundimus,Eas§; dementer exaudijUt hoc,quod contra nos diabolicz achumanæ frau-« des moliuntur,adnihilum rcdigatur,Confilioq; tuæ bonitatis difper-» gatur,ut nullis infeftationibus laEfi,in Ecclcfiatuafandafcmpcr tibi gratias agamus. Per Icfum Chriftum Dominum noftrum,Amcn.

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eteruamte,Ettuhonorificabisme.

PKrcc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccaris noftris. Et qua muis inccHabilitcr dc^

Jinquentibus continua pana dcbcatur,pra:fta tarnen quaefumuSjUc quod ad perpetuum meremur exitium, tranfeat à nobis ad uiriutis auxilium,pcr Dominum amp;c.

Et propter gîoriam nominis tui libera nos,amp;propiciu$ efto pcccatis noftris propter nomen tuum.

/^Mnipotcns fempiterne Deus, cuius Spiritu totum corpus Eccic-fanftificatur amp;rcgitur, Exaudi nos pro uniuerfis ordinibus fupplicantcSjUtgratiætuæ muncrc,ab omnibus tibi gradibus fidclitcr feruiatUTjPer Dominum amp;c.

DEus,à quo fanâa dcfydcria,reâa confilia,amp;iuftafunt opera,Da feruis tuis illam quam mundus darenonpoteft paccm,ut fitcor-* da noftra mandatis tuis dedita,8( hoftium fublata forraidinc, tempO“* ra fint tua protcârione tranquilla, Per Dominum amp;c.

OMnipotens Deus, qui nos in rantis pcriculis conftitutos,pro-* pter Iiumanam fragiîitatem feis non pofle confiftcrc,Danobis fa lutem mentis amp;nbsp;corporis,ut ca,quæ pro peccatis noftris nos affligunt, te adiuuante uincamus,per Dominum amp;c.

D cuiuflibctreflcinftitutæEccIcfiæpropriumamp;ncceffa-' riumofficiumcfl:,prouiderc, nequis apud fe egeat neceP fariis ad bene pieque uiucndum,fcd ur cuiqj quem Do mH ______nuscuilibctEcclefiæadduxeritSiadiunxcrit,fuppcditctur, quantum ci opus fit ad uitampicdegcndam,Tumctiam profpiccrc, ncquis ociofè uiuat,amp;fitonerialiis, ad quod minifterium primitiua EccicfiaconftitucratStephanumcumcollegisfuis Aélo. VI. Quam-« obrem amp;nbsp;nos curabimus,ur in fingulis Eccicfiis uiri aliquot picrate, prudcntia,amp;fide infigncs.teftimoniiscuiufqdcEccicfiæ ad id eópro-bati,àVifitatoribus conftituantur, quot fcilicct ad talc opus fufficc-* re in quouis loco uidebuntur. Hi egentium omnium nominibus angt; notatis diligenter obferuabunt,qua quifqiic inopia laborer, qualitcr uiuat,unumqucmqûc ctiam adoperandum urgebunt,quantum fuegt; rit in cuiufquc uiribus, amp;nbsp;nolcntibus operari cüm pofsint,clccmofy'* namquoque fubtrahcnt,iuxtailludPauli.Qui nonlaboratnonman-* ducet.

oblationcs,pii homines in Eccicfia Domino obtulcrint,ucl priuatim Eakfiaflicua concijlcrinr,rccondcrc in Eccicfiafticum gazopbilacium,indcq; egen tibus pro cuiufq; ncccfsiratc diftribucre,qui exceptiS^expenfi ratio-nemreddent iis,quosadid dcputabimus.

Quo autemhomines Domino donafua libcralius offerant,uolu-» mus ut in fingulis templis peculiaris huic rci locus amp;nbsp;area non procul abaltariconftituatur, utinconfpedufittotiuspopuli. Concionato-res ucropopulum ftudioleadhortabuntur,neuacuus coram Domino apparcat,præfcrtim Dominicis St aliis diebus Fcftis,acquoticfcunq;Ec clcha frequetior coicritjCum adminiftratur Baptifmus, Confirmatio, Cana Domini, benedidio Matrimonii, dum ad funus conucnitur. Ac quotics homines priuatim uel opem D ci orantjn fingulari ncccfs^ rate deprchcnfi, uel gratias aguntDeo,pro fingularibus bcneficiis,ut cum Dominus morbos,uel alia pcricula aut immifcrit,aut remoucrit, uel alias benigne fecerit.

Prætcrea quatuor illos dies Oblationum per annum retineri uolu« nius, ut ii qui Menfæ Domini communicant,quatcr in anno munus aliquod offerant.quod eo lubentius nunc faccrc dcbcnr,cum feiunt, quæofferuntjfcucrè Chrifto ipfiin membris cius offcrrc/ccundum UcrbumipfiuSjUndcauditurioIimfunt beatamillam uocem. Venire fcenedióli Patris mci,pofsidctc Regnum paratumuobisab initio mun di, ^^JamefuriuiStdediftismihi edcreamp;c. Prouidebimus etiamiu-uantc Domino, nc cuiqex his fidclium oblationibus aliquid crogc-tur,nifi ucrc cgcnti,amp; præcipuè ciuibuscuiufq;loci,8t domcfticis,atq; ex his ill is maxime,qui grauiorc inopia laboraucrint,uiduis, pupillis, 3egrotis,8taliàsegcftatc8t miferia prefsis. Dcindc,quantum fieripo^ terit,ctiam aduenis St pcregrinis aliquid impcrtictur.

Hæc ucro ratio oblationcs fidelium Stelecmofynas colligcndiec ^iftribuendi,quia à Deo ipfo tradita eft,St in nouo St ueteriTcfta-mcntOjfidcles ci fefe libcntcr accommodabunt,longcq; malint fuas clccmofynasincômunchocEcclefiæ gazophylacium confcrrc,quam cas cgenis pro fuo arbitratu diftribuerc. Etcnim cum inftituto Spiritus fanftià tota Eccicfiahuic rei probatifsimiuiri præficicntur,quis fit tarn fibiconfidcns,ut non credat tales uiros St melius difpcâuros, in quibus Chriftus Dominus potifsimum fouendus fit,quam ipfe pof-fit,amp; fynccriorc ctiam iudicio,membris Chrifti diftribufurosfncc c-nimdeeft Dominus fuabenedidione fuis inftitutis.

Publicas elecmofynas, quæ fupcrfunt,aliosq; redifus Domino in ufus paupcrum donatos,itcm quæ ad candem benignitatem fraterni-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tares.

t3fcs,quas uocantjiabcnrjiçc omnia curabimus per V ifitatorcs in c5* munc cuiufq; Ecclcfiægazophylacium congcri,quo commodius 8i bc* nignius cundis egenis fuccurri pofsit. Arduum quidem cft,amp; late ad^ modum patct.omnibus egentibus ncccflaria uitæ fuppcditarc, tarnen ( adiuuantc Cbrifto Domino)ficiftam procurationem pauperum ingt; ftituemuSjamp;adminiftrari curabimus,ut non dubittmus brcuiforc,ut ucrc pauperibus omnibus ncccHaria benigne fuppcditentur,mcndicp ras uolunrariatollatur,amp; quifqjad utiles amp;fibicommodas operas ad' hibcatur,ne quem immerito grauet. Si qua alicubi fuperfunt hofpita' lia;; ut uocât)pro pauperibus,pro pupillis,pro fenibus uiris,amp; mulicrigt; bus,pro morbidis,amp; lcprofis,liçc curabimus fideliter infpici,amp; reforma ri,ut egenis amp;nbsp;aliis miferis hominibus, quibus ex prouifioncs inftitutç funt,fuaindc folaria,quäm fieri poterit benignifsime amp;commodifsi' mc præftentur. Quorum curam etiam gerent primi illi Ecdefiarum Diaconi,amp; pratfedi Sacris ga2opbylaciis,ita ut per cos,qui haec hofpi' taliahaófcnus procurarunt,cundait3,ut inftituta funt,'adminiftren' tur,quo cunfl:is nccefsitatibus fidelium quam commodifsime fuccur' ratur,idq;recundumpracccprum Domini,amp; omnibus uitiisamp; incom' modis,quæ irreperc amp;incidercliis Sacris inftitutisplurimafolent,in tempore SC efficaciter occurratur.

Omplcxus efl Deus in Scriptis Propbeticis O' Apo-* ftolicisfaluificam dodrinamfuam,qua homines ad' ducit adacternam uitam,traditq;rationem inuocandi amp;orandifc,quaEad praefentem uitam fediciter degen' dam in primis neeeßaria cft. Hancdoófrinam man'

dauit gftudiofifsimc doceri Iiomincs,addifci,amp;pcrpctuo conferuari. Id uero fingulare beneficium Dei cft,quôd uerbum fuum,certis libris proditum,indc ab initio adfinem ufq;mundi nobis conferuat, in quo rum iiVer, * nbsp;nbsp;nbsp;ccttam cognitioncm amp;nbsp;dodrinam ipfius ad piè Sc faliciter uiuendum

tenemuSjindeq; de origine,amp; progrcnu,arq; diffufione huius dodrinac in uniucrfumorbcm,admoncrcnospofrumus. Hocinquam benefi' cium D ei longe praeftantifsimumamp;prorfus inacftimabile cft. Quarc । id ftudiiamp;curæ,quaclaboratur,ut hic liber uitæamp;falutis fempiternæ, fynccrus conferuetur, hominibus fideliter tradaturamp; explicetur,

cyi co ucram Dei cogninonem difcant,Hoc indubic officium pictatis, S^culrus Dcicft Deomulcogratiflimus. Qua dccaufaDeusregnum luda amp;nbsp;inftituic ,amp;pcr totfæculamirabiîircr turatuscft, uteffet fciiij ccc popuiusaliquisjn quo liber iftcritccuftodirerur,8^cxtarcnt cerra de Dco,amp; eius erga nos uoluntatc tcftimoniajufq; ad aduentum Chri ftit Ita confcruauit Deus amp;nbsp;poft aduentum Chrifti, conferuabitq; perpctuo Régna aliquaetRefpub.inquibus bic liber ufq; in finemfæ cub confcructur . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Momm.

Cum iraq; Deo amp;nbsp;Patri noftro tand fit, bunclibrumrcligiofe con-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mftuiunia

feruari,doccri,S^ difci,in officio profcóto eft omnium Principum,amp;Rc amp;con[enianlt;ilt;x» fpublicas adrniniftrannum,inftitucre Scholas, hisq; ita profpiccrc de idoneis Doftoribus,S^ratione docendi iuucntutcm Chrifti,uthæc cceleftis doftrinaS.Bibliis comprehenfa, perpctuo pura cuftodiatur, ß^fidelitcr in Ecclefia doccatur.

Sunt practerca 8i aliæ liberales artes præclaradona Dci,quibus com munihominam uitæ maximæ utilitates parantur 8c conferuantur, quæq; ad ciuilcm rerum humanarumadminiftrationc admodumnc=gt; . celfariæfunrjlnhis ergocrudiriiuucnturemoperçpreciumeft. Quarc ficollabi Scholas,Sdntcrirc ftudialiterarum patiamur.brcuiEcclefiis Paftores atq; Doôfores,aliarumq; artium utilium profcfforcs.atqiido nei Reiptib.gubernatoresdcerunt, unde amp;Ecclefiasamp;Rcfpub.fundi-« tus pcrireS^euertinccefTcfucrit.

Quamobremuolumus,utin fingulis oppidis tam paruis quàm ma gnis,Latinæ Scholç ad ufum primç iuucntutis inftituâtur,pro cuiusq; loci conditione.Quo uero Ludimagiftri,ct ii quihisin Scholaftico la bore cooperabuntur, mcrcedcmet ftipendia fuapcrcipiant,minore grauaminepopuli, uolumus confilioetalTcnfunoftrorum adhibito, et explorata rci huius commoditate, V icarias (quas uocant) aliquot, et alias præbcndas in hune ufum deputare. Nihilominus tarnen foluc partem mercedis prïccptoribus et pueri dcbcbunt,qui docebuntur, hquibusnonfitneceftcuti elcemofynisEcclcfiæ. Quammcrccdcm quifq; Ludimagifter cum Adiutoribus fuis ex æquo diuidet.

Porto quis in fingulisLudis ordo conftitui debeat,etquç diftribuen Quiserdo m seto fer dæ clafTes,quæ crudicndæ iuucntuti horç deputandæ finr,ut fuo ctiam tempore ducanturad templum.ifta Ludimagifter conftitucrc debet, ut commodiftimum fit docendis pueris, communicato confilio cum Paftore, et iis, quos uifitationi ucl huicnegocio peculiariter praeficie-* mus.Namutinaliisrcbus, ficetinScholiscômodusord© plurimum

habet momcnti .Iniiingefurucro Ludimagiflris arq; Collcgis coruni munusfuumàConfulecuiufqUoci.præfentePaftore ,His illi fidcm dabuntjfc muneri fuo bona fide infer uituros,amp; iuucntutcm erudiiuros fccundum hanc rationem.

PrimOjUrinfimaeclaffisparuiilosdoceant legere amp;nbsp;fcriberelitcras 8t ad hoc iirantur Latinis libcliis,quibus continentur oratio Domini-* ca,SymboIum fidei,cumDecalogo,atq; alia huiufmodi pcrtincntia ad puerilem inftitutionem Rcligionis,ut ita cum primis eicmcntis lirera rumadpieratispræccptaafiuefiant. Inde addenda crit lectio Donati, His pueris etiam quotidie aliquot Latinæ uoces, aut fententiæ ad ue-* fperam præfcribendæ, quas illipoflridiemanercddant.

Qui ucrodidicerint legere, 8t meditanturScriptionc, hi alteriCIaf fi adiungantur, His exponedus crit libellus Catonis, 8t exigendum ut cdifcant Donatum.Qucm ubi tcnucrint,proponi cis débet ufitataali qua Grammatica, quam item ad uerbum ordinc edifccrc debent.

Atq; hoc imprimis curç fit fupremis ludoçz Curatoribus,ut pucri eer tä aliquam St regulärem Grammaticam difcät,hoc cnim multis de call fis omnino ncccifariu cft.Qiiia ucro laborc multoSt affiduarepetitio ncad hanc re opus cft,ad id,ut pueris rcgulæ Grâmaticales inhgâtur, 8t pucri ipfi ab hoc laborc abhorrent, negligunt plæriq; Ludimagiftri præcepta Grâmaticcs, ucl tradût ca ncgligcntius,ac properant ad Poe ta%8t Ciceronis,atqj fimilium autorum Icótioncm, quæ St doccntibus 8t audientibus iucudior cft,q fit perpétua regularum Grâmaticcs repc titio. Sed hac prçpoftcra docedi rationc grauitcr incömodatur iuuen-' tuti,nunq cnim di feit certo 8t pure loqui, cu ad certas loquedi régulas nöfueritaffuefafta. Quamobrem fingulari cura præcipicndûLudigt; magi ft ris ,8t accepta ab eis fide ad id obftringedi funt,ut pueris cerram, ufitat3m,8trcgularcm Gramaticam,ot certa loquendi prçccptatradât caq; idoncis interrogationibus St rcfponfionibus cis infigant,ut Gram matici euadant, St certam Latine loquendi rationem teneant.

In hociraq; coetu fecundæ claffis tanfifper pucri detinendi funtjdo-* ncc Donatum Sttotam Etymologiam affccutifuerint.Simulautem his cum Catone, Fabulæ Aefopi, Dialogi Mofellani, aut Erafmiall-* quot,idq; genus alia utilia progymnafmata,exponantur,

Quæq; ad uefpcram uno die interpretata cis fucrint, ea altcro die ip fiintcrprctcntur,additaaliquorumuerborum St nominumdéclina-* lionc St coniugatione,ubi cxigentur ab cis rcgulæ degcncrc,eafu,præ' tcrito,8t fupino, uti norunt faciendum cfTe, St ftudiofe ctiam facient, quicunqi fidi Ludimagiftri fucrint. Prætcrca cxerccnda eft quotidie

hæcclaflisin fcribendo ,amp;:finguli iniunólumfcriptumaliquod Prægt; ccptoriexhibebunt.

Poftquâ pueri Etymologia mediocriter didiccrint, inftituenda ter tia GlafTis eritex iis,qui ftudio hue ufqjpromouerint.His explicandus initio Tcrent.Slt; Acneis V erg. interpretäda, efficiendû, ut edifcät re gulas Syntaxis,quas Præceptorespcrfpicuis amp;nbsp;illuftribus exemplis de sintaxh. clarabut. Deinde in rcpctitiócleólionis hæcduoexercitiafummo ftu diorctinendafuntjUtcôftruâionemorationispucrifemper expliccr, . amp;nbsp;régulas addantjta ut declinationcsatq; coniugationes récitent, atq; harü quoq; régulas reddant.In huiufmodi ucro exercitio repetendi SC examinadi, Præceptor eruditus Sc fidus docebit,q uarie eadem fenten tia latine efferri pofrit,hisq;explicationibus proprietatis SC clegâtiç lin guç latinç uberiorc fruôlum faciet,q ut hic plene enumerari pofTit.Scd hæc rcs tota eft in fide SC dexteritate Præceptoris, Quapropter ma^ gno ftudio quærendi funt uiri folide dofti, amp;nbsp;fidi, atq; prompti in do-* ccndo,quiScholispræficiantur,præfertiminoppidisgrandioribus.

In hac Clafle certa quoq; in Septimana hora côftituetur, in qua pue ri régulas SC præcepta Grammatices memoriter recitent,ne illorû ob-» huifcantur.LiccbitctiamLeftioncscommutarCjUthora Vergilio de^ putata, explicentur Epiftolæ Ciceronis.In hacctiam Claftcfingulos pueros in Septimana feriptam à fc latinam Epiftolam exhiberc oporgt; tec ut fimul difeanc latine SC loqui SC feribere.

QuartaClaftiscorumerit,quiEtymologiamScSyntaxiniamdidicc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rint,8C mediocrem confecuti fint facultatem latine loquendi, his dein ' cepscerta aliquaDialcfticaprælegi debet,Gæfarii,Philippi jautStur-» miijfacilis quoq; aliqua Prolodia,uteft Murmellii,autaliahuius (îmi pro/odw. lis. In hacClalîe præterea enarrari debent libri aliquot Metamor-^ phofeos Ouidii,De Ponto,et Officia C iccronis. P ueri huius Claftis ex citandi quoq; funt ad feribendosuerfus,quos fingulis menfibus offcj rant Præccptori,uerumcumpleriq;eo ingenio fint,utperdifficilcdh feant uerfus facere ,L udimagifter earn adhibebit in exigendo hoc ftudio moderationc, utquenq; in eo exerccat,pro ut cognoritcuiusq; na-« turam ualere.Tamen et tardiores ad banc artem hortabitur,ne hoc ex ercitium penitus abiiciant,proptcr utilitatem quam magnam fane ad-« fert,Scd ut enitâtur ad id quantû potcrunt.et ucl paucos uerfus feribât. Na hocexercitiû exaSfos Ùramaticos reddit,et admonetiuuentutem de multis neceftariis rebus,de figuris,de uariis loquendi Latine rationi bus,alitq; mirifice copia fermonis latini.Sufficiantaûtduæ horæ in Sc ptimana Icdioni Dialedices,finita aûtrurfus inchoari debet. Reliquis

ilóro horis,his quitus prçlegitur Dialeólica,rcfpondctibus, interpre^ rabiturPræccptorGrçcam Grammaticam,amp;quotiefcunq;finicrit,adii ciet enarrationem Hcfiodi,aut Phoeylidis, ucl fim ilc quidpiam, quod prudens Præceptor ex repuerorura cfTcanimaducrrct. Ne ucrocxer cicia lila Grammances,Etymologiæ,S^Syntaxcos,inbacCIafrc omit tantur, ea in Ouidii repetirionc adhibcantur,

HacfuntLeótiones quasfecunda,tertia,quinra,amp;fcxtafeptiman3C prælegcrcconuenit.NamcüScholæ Cbriftianæ feruircin pnmis de-* beat,ad fuftinenda Si prouehendam in bominibus cognitionc Dei,ad rerinenda atq; iuuandâ difciplinam CIirifti,totamq; ueram amp;nbsp;unica re ligionem Chriftiana,V ólumus Si prçcipimus,ut quarta Septimanae à cærcris prçlcôlionibus Si cxcrciriis Schola fcrietur,amp; bic dies tradendo cxftfbi/ffltM »I s-'fcoitf exigendo Cateebifmo impendatur.Dabimusaüroperam,utcömu tMtkndw «Z txigen (W.

enim Ludimagiftris concedendü eft, ut quifq; nouum Catcebifmü fa-ciat.Scd rceepto omnes uti uolumus,quem ita pucris cxpliccnt,amp; in-* cuIccntjUt in fyncera Cbrifti cognitionc,amp; fidc,amp; communionc Ecclc bæ iuuentus conferuetur. Si continenter promoucatur.

itdcmm sckBiifionr-iM Eadcmautem in Scholis atq; in Ecclcfiis tradi dodrina debet. In trad(ndA!iMm^ccief^s, quamfcm infpcólorcs Ecclefiarum præcipuâ curam adhibeant^Hor-* schoiaflidids,Commua tabiturprætcrcaLudimoderatorgrandiorcs luucncs ad communion niantm exhortandi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cocnæ Dominicæ oportunc frcqucntandam,prius tarnen eos de

inboedeniq;quartoSeptimanædie,eu Catbccifmustraâabitur, . pueri infimçClaflis finguliaudianrur, nûrcéletencant, Latinaà Ver naculalingua,partcs Catccbifmi,Orationem Dominicam, Symbo-« Ium,Dccalogum,uerba Baptifmi,6^S.CoEnaE Dominicæ, atq;difcipb næ amp;nbsp;cenfuræ Cbriftianæ,ut bæc babentur Mattb.X V111.

,, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Eodem die debet Ludimagifter maioribus puer is, ac omnibus flui

dir»M^vîtrEK«R^d.wnde laaiiequipoilunt, intcrprctari grammaticc Luangelium Dominicæ proxime fcqucntis,fummamq; cius leftionispueris indicarc,acquç de Cbriftojdc fide, Si al iis uirtutibus in ca traduntur,monftrarc,quo fen-« fim Si L udimagifter Si iuuentus fcfc afliicfaciant, ea quæ in Euangeliis traduntur.ccrtius cognofcere,amp;rcligiofius excutere.

. J SabbatumMuficeaddicatur,uteodiepreccptaMuficcstradantur, ac luucnes initituantur Si exerccantur ad cantum, in us maxime can-* tionibusquæinfcqucn Dominicodicin Tcplo decanrari debent.Nd trh^idpreej^e S,(Mtion! Liidimagiftriamp;iuuentusScbolafticacantionibus in Ecclcfiisnon adgt; çq'g tantum præ aliis,fcd etiam præeftc debcnt,nec id feftis modo die-* ƒ ' “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,fed

buSjfedctiamaliiSjdumSacriconucntus Iiabcntur per feptimanam, pro ut pro cuiufq; loci con ditione conftituctur. Hac in rc is modus fer uaridcbct,ncualctudopucrorumper liycmcm frigorc oblædatur,fi Modus «un«««»!/ in templo æquo longius detincantur,neuc ctiam ita cantionibus occu pcntur,ut id ftudia corum rcmorctur. Pertinct ctiam ad grauitatem Si rcligionem Sacrarum aôtionum in Templis tuendamSi augendam, ne cantioncs nimium uariç, nec prolixiores habeantur.

Hæc ucro Si aliaquæ ad dignitatem Sacrorum conuentuum,Si ædi-* ficationcm populi Chrifti attinent, V ifitatores,pro cuiufq; loci oporgt; tunitate,facile conftituent,

Orro ad conferuandam doéfrinamChriftianam,SifaIurarcm Eeelefiarû adminiftrationem,non folû prima ilia initia rcqui runtur,quæ Scliolis pucrilibus paranda funt,ucrum prætcrca Quamnreejjamimßtßu

neceffe eft,ut etiam plçriquc fc penitus dedant uniuerfæ Scripturæ pro pbcticæ Si Apoflolicæ,foîide perdifeendæ, omnibusq;difficilior]bus quæftionibus,quæ Ecclefiam ab initio cxcrcucrût probe cxcutiendis, cognofccrcquoq; rationc,qua S. Patres ueritatcDomini in Ecclefia fuo tepore tutati funt,8i cam nobis fynccram cöferuarunt, quaq; liodic Si nobis ilia defendenda St retinenda fie

Quo femper extet in Eccicfia uiri ad dodlrina Chrifti cS propagan dâ tumaffcrcndam,Sipropaganda,idonciSiinftruéti. AcitaueraSi u« nica doélrina Chrifli nobis diuinitus reuelata.Si abApoftolis comen-data Si explicata,quam germana ac uera Catbolica Eccicfia Chrifti te-nuit femper, gratia Si benignitatc Chrifti Si conferuari. Si ad pofteros propagarifœliciter poffit, Hæcmeritoprimaeffccuradebebatfum-morumPrincipum,5i omnium gubernatorum Rcrum publicarum, ficut reuera hie prçcipuus Dei cultus eft.

Propter has caufas Apoftoli Si coru difeipuli, in Ecclcfiis fuis huiuf modi pcculiarcs leétioncs Si Scholas inftitucrunt,Qucmadmodû legt mus de loannc Euang. Polycarpo, de Scholis Antiochiæ, Alcxandriæ S^Gonftantinopoliinftitutis. Atq;huiufmodi Scholçcrant initio,quç collegia dim scboia, hodie habetur collegia Ecclcfiaftica.Erat autem iftaratio Scholas hu îufmodi inftituendi, E cclcliis perutilis ob quatuor caufas.Prima,ut in Q^^tuorcau/a mr Tbw talibus CollcgiisSiScholis,PropheticaSi Apoftolica feripra conferua mßitaen^^ rctur,ncpcrirct. Sccunda,ut femper teftes effent de Scriptis Apoftoli cis,quç Icilicct germana eflcnt,quç notha.Nam ftatim initio,quçdam fub no mine Apoftolo^ feripta falfo circunfcrcb5tur,ea per iftas Scho las ftatim rcieéta et notatafunt. Quemadmodum Icgimusioanncm

Euangcliftam ipfum,qucndamreprehcclifle, quod Aólris ApoftoIorS afTueratfalfamquandamappcndiccm.Tcrti^ïjUt iftiufmodiScholæ te ■ ftimonium praEberent,quæ dod rina,amp; quæ Scripturarum intclligen-» tia ab Apoftolis tradita fit,nealicnç,amp; cü doólrina Apoftolica pugnan tes doéîrinæ,atq; Scripturarum interprétationcs irreperent,quarum authores uel ignoti cHcnt, uei aduerfarii huicEcclefiæ teftimonio. Quarta,ut ex huiufmodi Colicgiis amp;nbsp;Scholis, aliis quoq; Ecclefiis ido-» neifumercnturdodorcsamp;gubcrnatores.Has exiftimo caufas cflc,cur ab initio huiufmodi cœtus amp;nbsp;Collegia in Ecclefiis femper fuerint. Quae poftquamIibcralitatcPrincipumamp;piorühominûditatafucrunt,rcda da funt in talia Canonicoru (ut uocant ) Collegia, ut hodie cernutur. Quia uero ftudia Sacrarum literarum in his collegiis pridem plane extindafunt,Sdacccflcrunt cum graui facrarum reru ignorantia,muî ra alia pernitiofa Ecclefiis fcandala, Summa profedo Ecclefiarum ino pia amp;nbsp;necelfitas poftulat,ut quantum Dominus ad id opcm fuam tule rit,Scholæreftituanturatq;confcrucntur.

SihoUBonnnpf, Qyocircaamp;noshuiufmodiThcologicam SchoIamBonnæaperirc amp;nbsp;cöftitucre propofuimus, in qua pro more Ledores aliqui idonei Sa eras amp;nbsp;alias bonas literas doccant,in qua curabimus etiä locum amp;nbsp;men famexhiberiftudiofiSjficutin publicis Academiis fieri folct. Quine-' tiam pro pauperibus adolefcentibus aliquid deputabimus.

COnftituentur itaq; pro initio,in haenoftra Schola,fcptem Profcf fores.PrimusTheologiam profitcbitur,ita ut duobus diebus in fc ptimana in V eteri Tcftamento,duobus aliis in Nouo,publicc doccar, cuius iudicio pcrmittcmus,ut exS.libris eligat, quos auditoribus uti-* Ltütottcr Tbtolf^’ta, liorcsforc cxiftimarit,ut funt in Veteri tcftamcnto,Gcncfis, Deutero nomiû,Pfalmi,Efaias.ln Nouo,Paulus,Ioanncs,Lucas,Ita aut hiedo drinä fuam moderabitur ut fit confentics cumMethodo amp;nbsp;fumma do drinçSandç,quâ hoc libro dcfcripfimus,quç reuera dodrina amp;nbsp;fenfus eft ueræ amp;nbsp;Catholicae Eeelefiç Chrifti.Hic fummus Icdor Theologiç ctiam S uperintendentis officio fungetur uicinioru Ecclcfiarü,amp; ut Re dor huius Scholç,curam caeterorumLedorum gcret,cosq;,fi opus fuc rit,officii admonebit,amp; fi qua dcbent,non prxftcnt dil igen tt ä ,id ad cos deferet,quos huius noftrae ordinationis quafi conferuatores députa-» bimus.Studcbitetiam mutua inter Profeffores retinere amp;nbsp;foucre con cordiam.ne alius alium uerbis aut fcriptis,aut alia quauis ratione Içdar, Quæq;addifciplinamamp; corredionemiuuentutis pertinere arbitrabi rur, ca cæterorum Icdorum confilio Si aflenfu ftatuet Si pcrfiçiet,

Secundus Leftor item Sacros libros cnarrabit,Sedfimul linguam Li«^«4Hek4tlt;t. Hebraieam docebit,duobus diebus per Septimanam explicabit alique librum Theologica enarratione. Quatuor diebus præleget ordine Hc braice,Primum tradet Grammaticam,Deindeexponet aliquemlibru Biblicum,in coq; oftendetreguias Si ufum Grammatices,quo hsec lin-« gua certius ab Adoicfeentibus cognofcätur,amp; cis familiarior reddatur.

Tertius Profcflbr Dialcdicam doccbir,amp; Gtçcam lingua,amp; utram« que fingulis diebus per Scptimanam,quibus docedum eft, ut Secunda, Tcrtia,Quinta,amp;Sexta Septimanæ.Quod difficile ci non crit,quiucl nacdiocrcm facultatcm utriufq; artis habucrit. Nam qui præcepta Dia Icâiccs fcmcl rede pcrccpcrit,is in docendis illis nihil laborabit.

Dcligetautcmhic ufitatamaliquam amp;utilem Dialcdicam,qualis cftCæfarii,NouaPhilippi,autSturmii,Quamçdocerc ccEpcrit,eam non mutabit.Tum quoticscâfinierit,tories addat alique librorû Dia-* Icôticç Ariftotclis,quc Grçcc interprctabitur,Ex his tarne faciliores eli gct,qualis cft Porphyrii,aut Prædicamentorû liber,aut pars quçdâ A-« nalyticorum poftcriorum,quoiuuctusadleófionc Ariftotclispræpa-retur,Omnia ucromoderabiturpro captu auditorû. Abfolutolibro AriftotelicOjConfuctâ Dialcdicâ Cçfarii,Philippi,aut Sturmii répéter.

Altéra hora qua Græca prælcgcnda funt, hic Ledor primo Gram-' cwfd maticam docebir, deinde Hefiodum,aut aljquam Homeri partem,uel Tragoedias aliquot Euripidis, aut Sophoclis,ucl orationem aliquam Ifocratis,quippiam Luciani,uelHcrodoti explicabit, His abfolutis re-« dibitadGrammaticen.

Quartus Leftor Rhetorieen profitcbitur,ct fingulis diebus bis præ-* leget, Altéra hora in præccptis Rhctoriccs,dcliget autemfibi urilcm, et ufitatam inScholis Rhetoricam,qua finita copiam Erafmi enarra-« bit,quamfequcntur aliquot Quintilianilibri,uidclicct Secundus,Ter-tius,0 dauus,Decimus.

Altera hora enarrabit Orationem aliquam Ciceronis,in qua quan-» Movrtiijfbaoppbw. tumopus elfe iudicaueritjoftcndet quo modo refpondeat oratio regu-» lis amp;nbsp;præccptis Rhctoriccs. interdum tarnen loco Orationum aliquid exPoctisadmifeebit. HicRhetoricusledor amp;nbsp;moralem Philofophi-« ani profiteri debet,hora itaq; huic Icófioni deputata,enarrabit aliquan

Officia Ciceronis,aliquando priores libros Ethicorum Ariftotelis Græcc interpretabitur,amp; iuuentutc ad libros hos legendos introducer.

Quintus Lcéfor Grammaticus erit,quiscnim Schola hçc propter cranmatM. cos inftituendafit,quiantcain pucrilibus ludis Grammatica didicc-rint,tarnen cum ingenia iuuenum difsimilia fint,amp; quidam cum ad has

m SCHOLIS publicasicdionesueniuntjgrammaticam nondum picne tcncnr,aliî perceptam prius obliuifcuntur,ncccnarium fuerit,ut inter esteras pu^ blicas Leótiones,etiam aliquod puerile cxcrcitium in Grammatica rcgt; tineatur.

PnfoJilt;t‘

MatbetnatM ct Phiflca,

Ari thmeticitt

Profeflbresigiturcxplorata fingulorumcruditionc,pucrosin ccr-» tas clafTcs diftribuant,pro lit finguli in literis promoucrint,eosq; quos non fatisuerfatos in Grammatica cognouerint,impcllant Purgeant, uteampleniusaddifcant. EtbuicLedoribinæquouis die boræ aGi-* gnandæfun r,qui b us faciat Adolefcentes recitarc memoriter prscepta amp;nbsp;régulas Etymologiæ 8i Syntaxeos, idq; ordine fingulos. Hancq; confuctudinem perpetuam amp;nbsp;immutabilem in Scholis retinerc nc-* cefTceft. Quoniam autem luuentus buiufmodi exercitium ægre fu-* ftinct,necefrecft,utProfenórcs omnes confentienter Hoc ûatutum tucantur,ut Adolefcentes etiam pœnis adigant S^compellant ad hoc cxcrcitium,unumquemq; prostate fua,amp; progreflu,quemfcccritin Grammatica,quo auditores fuos reddant ucrosamp;ccrtosGrammatP cos, id quod ad ucram amp;nbsp;folidam cruditionem plurimum momenti adfert. Permagnum cnim damnum bac tempeftate communibus ftudiis bine datur, quod certain ft itutio Grammaticcsncgbgafur,plu-* rimique Adolefcentesad alias fe Profefsiones Cartes conférant,arte Grammatica nondum folidcpercepta,dc quodamno quanquam ogt; nines fidi formatorcs luucntutis qucrantur,amp; quantum in ipfis eft, il-* lud à Difeipulis fuislibentcraucrtcrcnt,cosq; ad picne pcrdifccndarn Grammaticamadigerentjdeftituuntur tarnen in eoautboritatcamp;opc corum,qui fupcriorem in Sebolis poteftatem babet. Quare uolumus ut infpedfores noftri buicmalo diligenter occurrant,arq;fummo ftu^ dio curcnt,ut exercitium Grammatices bdelitcr confcrueturamp; urgca-* tur. Altera bora faciet bic Lcéfor pueros recitare memoriter profodi-» am MycillijCxigetq^; ut fc cxcrccant feribendis carminibus, Adbsca^ liquem Poctam cis cnarrabit.

Sextum Ledorcm Matbcmaticum cfTc uolumus amp;nbsp;Pbyftcum,fa-' tisq;ducimusbuncunamindie boram prælcgcrc. Secunda^igiturSi tertia Septimans bic Aritbmcticam doccbit,ca finita prslegct libel-» lum de Spbera Ioannis de Sacro bufto,qui Inuentuti diligenter cxpli-» eanduseft. Poft redibit ad Aritbmcticam ,in eodcmq; opereperfeue-« rabit.RcIiquis duobus dicbus,quintaamp;fexta,inPbyGcisaliquid profite bitur.dcligctq; ufitatum amp;nbsp;probatum in bac arte Iibcllum,ucluti fum-» mulam Alberti,aut librum de Anima Pbilippi,ucl fimilcm non nimis prolixumautpcrplcxum.Hisabfolutiscopendiofam aliqua Cofmo-«

graphiam fumet cnarrandam,qualis eft Appianijn qua iuucnibus ragt; coßnogrd^hüt, tionem fupputandi fumma diligentia tradat.

Septimus Leftor lurifconfultus crit,qui fingulisdicbusuna hora cx-plicabitlnftitutioncsluftiniani. Nam nobilium 8^ alioqui honefto^ , rum ciuium liberos,qui ad Scholam hanc ucnient,operæprecium erit, introducere ad feientiam Iuris,traditis primis elcmentis huiusartis.

Quod 8£ illud commodi habebit,ut dum uerfari incipiunt in Iure,fen^ tiant quanti fit ufusrcIiquarumartium,maximcR.hctorices 8^Diale-gt; ftices.

Cæfcrum,quia in hanc Scholam multi conuenientpueri S^AdoIe-» feentes, etiam Medico 8^ Pharmacopolio opus eft, nam pueri fubitis fæpc morbis corripiuntur, unde neceflefit ftatim adcftcmcdicum,8i ad manum habere medicamenta,Quarc ^dehaccommoditate difpi-cilt;^ndum erit,

Singulis Septimanis die quarto conuenirc debent tres profeftorcs, DiaIefticus,R.hctoricus,amp; Grammaticus, ut fcripta Adolefccntum, turn profam,turn carmina infpiciant,amp; aliqua ex eis cmcndcnt,ut uide ant iuucnes quæ uitiofa fint,amp; difeant ea uitare amp;nbsp;fcribcre emendatius» Quantum etiam fieri potcrit,in co laborabuntProfelforcSjUt Schola-» fticici latine femper loquantur.

n Lacet ctiam,utquater in annohabcaturdifputatioThcoIogi« ca,dicSabbati,cuipræfidcbuntpcruiccs profelforcs Ihcolo-*

51 giç. Artium ucro profeftorcs curabunt,ut fingulis menfibus, auc difputatio habcatur,aut declamatio. In difputationibus primum cruditiorcs inter ftudiofos,dcinde ipfi profeftorcs argumentetur. His Reftorem femper adeftc uoliimus,quo decenter amp;nbsp;amico animo difpu-tc'ur,ncq;difputationesoccafioncmprebcant pcrniciofis rixis 8i difsi-» diis.Prætcrca Reftoris eritinderc,utmateriædifputandçproponantur utiles,84 quç nemini offendiculo fint. Idem iuuentutem ad facram Cö^ munionem diligenter hortabitur,S4 cfficcrc ftudcbit,ut fæpius in anno omnes Adolefccntes menfam Domini adeant. Qui uero ad Gommu-* — nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• exnx communia’

nioncmacceffun funt,hi pnus Ablolutionem pctent,S4 turn exami-naridebentjquid in doftrina Chriftiana ptofeccrint.

Quombdo autem diftribucndæ fint horæ,quibus finguli Profefto-» res fuas habcant le(ftiones,dc co Profeftorcs ipfi cum Reftorc inter fc-» fe conucnient. Quos etiam uolumus communi confilio ftatuta faccre demoribus ftudioforum,quibus inuitentur ^impcllanturad ea,qu3C

pietatis funt,amp; aliarum uirtutum,amp;: quibus rcliquis hominibus cxcni' plo fint,ad omncm pietatcm honcftatcm.

Condent igitur Reftoramp;ProfcfTorcsicgcSjUtScolaftici oportunis tcmporibus tcmplum dccentcr una adcant,Sanólis coetibus religio-» fè adfintjConciones audiant,Cum Ecclcfia prcccntur »Sacramentis communicentjChrifto Domino pro pauperibus fua munera offe-» rant,ut cuitent irreligiofa iuramcnta,malediéia,amp; cxccrationcs,o-» mncmq;noxiumamp;impurum fermoncm,omnem crapulam,cbrietagt; tcmamp;impudicitiam,ut ueftibus utantur boneftis,8^deccntibus ftu-» diofos,non confcifsis,aut alias faftuofis,togæ infra genua demittätur» Iftaamp; fimilia,quæad dignamChriftianis Scholafticis difciplinarnS honeftatem facient,comprcbendi ftatutis,amp;làncircpŒnis debent,

HuiufmodiScboIa,ex qua ad Ecclefiamamp;adfingulosordines bo-» minum amplifsimæutilitäres perucnianr,inftitui ^conferuari libc*» raliter potcrit,ita ut non folum Profeflbres lufta ftipcndiahabcant, Sed etiam ut alantur aliquot pauperes Scholaftici,fimodo,ucl unius Monafterii reditus huic rei addicantur,qui nunc mifcrc fane difsipan-» tur. Multaenim pafsim Monaftcria inuenias,in quibus uix quinq;» autfcxMonachi fuperfunt,amp; ciufmodi fane homincs,qui nulloufui Ecclefiæ amp;aliis elfe ualeanr, quiq; tantas opes Cbrifto Domino amp;nbsp;Ec-* clcfiis cius confecratasindignifsime abfumanr. Quare merito omnb busPrincipibus,amp;qui fupremam poteftatem adminiftrant,curæ clTc debet,utifta CbriAiana ratione corrigantur,amp; bæc confccrata dona piorum hominum,in eum ufum,in quem Domino dicata funtjcon-» uertantur. QuodconfidimusnosCiuuantcDominoJnon inutiliwf curaturoSjhabito noftrorum ad id Confilio.

TIO SACRI MINISTERII, ET CVRAE animarum,in Parochiis aufpicanda,amp;rc _ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfa ineundafit.

VtParochiæ, et Sacra minifteria in populo Chrift» rede curcntur,quod præcipuum eft in reformandis Eccleßis, In primis necefle eft,ßngulas Parochiasha-* bere fuos idoncosMiniftros,qui fumma cumfidcct diligentia officium fuum in Eccleßis perficiant. Q.ua re ini*

rc initio cxaifïram omnium Parochiarum fieri infpcófionc curabimus per uiros pruJentcs amp;nbsp;graues.quibusque ncgocium Chrifti uerc cordi fit,qui cxplorabunc,qualcs pafsim Ecclefiis Paft ores amp;Miniftri præ-« fine. Nam fl populus rice ad Chriftum Dominum adduci,amp; fide ine-« Um inftitui amp;nbsp;acdificari debet,ncceflc cft,ut euiufmodi Duces Si Paüo-* res habcac,qui fmt amp;nbsp;ad regnum Dci dodi.quemadmodum diuus Pau« lus præfcribit Difeipulis fuis Timotbeo amp;Tito,8lt;zelo quamplurimos ad iliud pcrducendi flagrent, deniqiicidonei fintaddocendum alios, fcruarc quaecunq; Chriftus nobis omnibus præcepit, ita ut Paftorcs Si Miniftri Ecclefiarum fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, inftruifti ad docendum alios,

tenaces fidelis fermonis, quo pofsintexhortariperdoólrinam fanam S^contradicentes conuincerc. Si cnim fal infatuatus fuerit, nihil co poteft falirijSi fi lumen obfeura turn fucrit,tcncbræ obfeurant. omnia. AtquiPaftores SiDoótorcs Ecclefiarum oportet aliis effe uice falisSi luccrnæin uia Domini. Vos cftis,inquit Chriftus Difeipulis fuis,fal terræSiluxmundi.

Quarc Deoadiuuante curabimus,quanta poterimus diligentia, ut in ditione noftra rales Ecclefiis præficiantur Paftorcs Si Miniftri qui iuxta Canoncm à Spihtu fando per diuum Paulum traditum, quemomnesSanólorumPatrumCanones fenenfsime cxigunt,uiiie-» reucro ftudio conantur,ctiamfihumanaimbecillitarc impediti per-« fciftc aflequi cum nondum pofsint, Si faltcm in præcipuis rebus,quæ ad Sacrum miniftcrium pertinent,ad hunc Canoncm omnes fuas a-« dioncs cxigunt,

Primum itaq;,quod ctiam adEcclcfiafticam Reforma tioncm pla QMiifef dJrtJmÎKi'fÎMfîo-' ne neceflarium eft,neminem ad adminiftrationcm Ecclefiarum ad-« ««quot;'Eccifj/aiüdmiiKdi. mittere dccrcuimus, ucl in ca tolerate,qui in manifefto criminc fit, uclintcmpcrantiæjUelimpudicitiaEjUcl auaritiæcxiniquoquacftujfœ-« nore,aut ulla fraude alia in commerciis,ucl in alia iniuria proximi, imo qui nonuerum ftudium declarer uiuendi tcmperantcr,iufte,hu-« manitcr,amice ac piè,fuofqu'e domefticos ad eandemuitam inftitu-« endi, ubi cnim hoc ftudium dccft,ibinccuiuaadeflefidcs poteft,ncc liera Chrifti cognitio. Quomodo igitur talcs queant doccre cum fru-* du,Si idonci teftes elfe fidei in Chriftum^ nbsp;nbsp;Quantum cnim hi do-*

drinaçdificant,tantum imputa uitafuadeftruunt.Ncc cnim fieri po-« feft,ut huiufmodi cum Deum non uerc ament,fanam dodrinam con-ftantcr doccat. Quarc longe tolcrabilius eft habere paucosSi hos uerc pios,5i ftudio certo Chrifti flagrares Paftorcs Ecclcfiarum,doncc pin-* res idoneos opcrarios Deus ipfe in meflem fuam extruderc dignetur,^

Ecclcfias quanrumuis cxiguas corum fidci committcrc,qui Chfiftum ipfi non cognoucrunt. Atqui Chriftum nemo nouit,qui non ftudcc præccptiseiusobtempcrarejCr fe à flagitiis amp;nbsp;fccleribus mundum fcr*» narcjl. loan.HL Omnisquipcccat,nonuiditDeumnccnouitcum* autcm facilius auertia Miniftris Ecclefiarum pofsit omnis impudicitia 8c impura uita,rogamus,liortamur,8( requirimus ab omni bus, qui Eccicfiis ucl modo præfedi funt,uel pofteapraeficicntur, ut uitarafuamfummo ftudioita piè,rcmperantcr,pudicè,amp;fanftèinftp tuantjamp;dcgantjUtnondoflrina tantum,fed ctiam cxemplis uitæ pogt; pulo Chrifti præfint,^ adCbriftum pcrducant,ncminiullum folu-» tioris,autparum caftæ uitæ offcndiculum obiieientes.

conw^îMmMHprobibfn« nbsp;nbsp;Qÿibus ucto datum non fit,ut extra coniugium inculpate amp;nbsp;fanâè

dumtj]e^i,quin(inc0n- uiuant,Iiis prohibcrc fanélum Coniugium,noftrum elfe non ducp mus,niudautcmeosrogamus,amp;ab eispoftulamus,ut fandumCon-' iugium,fi inirc uelintjincant idfanâè,amp;inDomino,hoceft,quærant fibi Coniugcs,quas merito confidant adiutorio fibi futuras,non ad pri ( uatammodo uitam pièamp;inculpatcdegendam, fedctiamad fandum Ecclcfiæ minifterium CT expeditius 8C religiofius obeundum. Orent igiturà Domino,amp;pioil:udio quærant,Religionc amp;omni honeftate præftantes.pièà fanôlè cducaras,quæ apud Ecclefiam bonum teftimo nium habcant,TaIes enim Spiritus fand us uxorcs Miniftrorum Ecgt; clefiæ requirit,amp; poftulat ipla Ecclcfi^rum fumma ncccfsitas.

Qî^diff cottîM^fî fAcn- Qui ueroeas ducere Coniuges cupiant,quas Concubinas antehac iotibiüferimttendx. babuerunt,ideisnonpcrmitratur abfqjaifenfu Vififatorum,quiftatU' antid,quodea inre uidcatur Ecclcfiæ conduccrc,amp; Sacro minifterio commodum effc.Nam amp;nbsp;familia Paftorum ornarc Euangelium Chri' fti debet,amp; Coniuges eorum reliquis matronis exemple cfre,in omni pietate atq; caftitatc,ut per Paulum Spiritus fandus præcepit.

qvaIîi iodnnain P4» nbsp;nbsp;nbsp;Secundo,ncminem admitterc ad hoc minifterium decrcuimus,nec

jionigt;H4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn CO ferrc,qui non incumbat ledioni facrorû Bibliorû,Et in Dodrina

8C uita Chriftiana,atq; ctiam in feientia Ecclefiam Dci adminiftrandi, non hueufq; promoucrit,tantumq; facultatis ad docendum à Domino acccperit,ut uulgarcs faltcm amp;nbsp;ufitatas Icdioncs,quæ ex Scripturis toti Ecclcfiæ proponi folcnt,ualcat mcdiocriter cxplicarc,amp;cxhis præcP pua dodrinæ noftræ capita commode tradarc,adeoqdc amp;nbsp;pucrosÂ grandiorcs natu,uniucrfumq; populum Chrifti in Rcligionc Chrifti tolcrabilitcr inftituere.

Tertio,cum ut Sacro minifterio quis redè præfit,amp;inco Eccicfiis utiliter inferuiat,ncceftc fit,ne fc huius uitæ negociis implicct,fed fum* moftu-»

CXXyil mo ftiidio leólioni, doôlrinæ ,amp; orationi fefc totum dcdat. Hor-» tamur amp;rcquirimus mandato Chrifti,8iauthoritatcmuncrisnoftri Archicpifcopalis,aS omnibus Paftoribus amp;nbsp;Curatoribus animai rum, ut omnibus mundanisamp; carnalibus curisatq; ncgotiis prorfus bMit««f5acijx. uaIedicant,6^eaàfcrciiciant,qucmadmodumpoftLcgcm Dei Cano nes fumma fcucriratc cxigunc,Erenim de uitæ ncccflariis,uc cuiq; beni gneprofpiciatur ,fidclitcr curabimus ,quo foluti cura buius uitæ fefc toros impcndantjcum SacræScripturæ perdifccndæ,amp;mcditandæno des amp;nbsp;dies,ut quæ fola ad falutcm erudiar per fidem in çhriftum,tum piis precibus ad Dcum,ut quibus folis impetrare liccat, 8i uerum Scri-» pturarum intcllcdum,amp; donum arq;uirtutem cum aliis falubritcr tra dendi,amp; per omnia cbrifto Domino in hoc muncrc ad çdificationem Ecclcfiæ fœliciter inferuiendi.

Qiurto,præcipimus,ut Paftorcs Synodos,atq;pia in his cxcrcitia, quæ certis et oportunislocis ac temporibus conftituemus, pro ut ccetm, commoJitas Eeelefiarumet miniftrorumtulerit, diligenterfrequen tct,finc ulla non necefTaria cxcufationc,ibiq; de fyncero Scripturarum intellcôlu ,ctfalutari adminiftratione muneris fuifideliterfcfeinui-» cemcrudiant,inftituant, moneantetexhortentur. Poftquamenim cognitiOjCt ufos Paftoralis muneristam miferè obfolcuerit,conftituc mus per Vifitatores,quoad fieri potcritjCertis in locis Paftorcs, et do-» fl-nres aliquot, qui fcientiact rcligioncSacri Miniftcriialiquantoin-» P^uataexenida irinft; crorta P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;• „ n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l r- a ît ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wtrr

ftruS:ioi‘cslint,adquoscæteri uiciniPaltorcs,etEcclcliarumMinp pa/iom. ftri fingulis fcptimanis,ucl quotics oportunum fucric,conuenianr, enarrationemq; Scripturarum, et aliaquæadcuram Paftoralcm per-» tinent,ab his audiant,indeq;fcadfuûmunus melius inftruant,atq; fi eis incidantcafus et difficultates infuominiftcrio,unde ipfife cxplica rc non ualcant,horum utantur confilio,Et fi quid errafle aut deliquiflc monitifuerint,cammonitioncmet boni confulant,etualcrcapudfc hnant.ut et diligenter corrigant,in quo lapfi fucrint, et fludiofe farci-» antjin quo munus fuum minus impleuerint.

Prærcrca etampliorcs Synodos inflituemus bis quorannis cele-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ktr4«z

brandas,ct præter has adhuc alias duas fingulis annis haberi uolumus J«* in ciuitate noftra Colonienfi,quemadmodum iam uetus confuetudo habet,ad quas foli Decani conueniçnt,et quibus aliquodpeculiareillic negocium fuerit,ucl eo fucrint uocati.

Ad has ergo Synodos Paftorcs et Decani, quifque pro fuo ordi-» ne, ftudiofe conueniant, ncc illis fe nifi ncccflaria de caufa fub-» ducant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

vi/ît4fo»Tf. nbsp;nbsp;nbsp;Proiiidcbimus cdam, ut fingulæ Ecclcfiæ fingulis annis fidcli cuffl

infpiciantur per idoneos Vifitatorcs,qui fi quid in Parochiis uitii obre pfilfc animaduertcrint,quod per ipfos emendari non poffitjin maiori bus Synodis proponant,ut S ynodali autoritäre emendetur. Quare ad basSynodosregendasamp;uifitanonesobeundas,deligcmus uiros ( qua rû Dominus dedcrit )prudentia,fidc, amp;nbsp;authoritatc prçccllctcs,quibus ctiam earn poteftarem faciemus, ut oborientibus uitiis ct incommo-* dis queant occurrcre,ct idonea adhibcrc remédia.

Porro 8^ Synodorum amp;nbsp;Vifitationum aifliones Hue omnes fpeâa* QÿflSîtidorKtne'vîp. rc amp;nbsp;referri debent, ut Parochiæ omnesfuosfidosamp;idoneos Mini-* ftros babeant,qui amp;minifteriofuo iuxtauerbum Dei bona fide fun-* gantur,amp;adhocneceflariis uitæ,amp;iufta defenbone aduerfusiniuftam uim amp;nbsp;calumnias improborum non deftituantur Qui ucro uel M mi ftcrium Sacrum non fidcliterptæfticiffe,uelin uitam fuam uitiumali quod admififle deprelienfi fuerint, ut hi corrigantur, aut Ü id fieri non poflitjà fundione Sacra rcmoucantur»

Poftremo cum Paftoribus,ur bominibus, quotidieuariifafusamp; morbi,atq; alia Sacri minifterii impedimenta incidant ,amp; iftud in Sy-* nodisatq; uifitationibus cöftituendum erit, cum alicui Miniftrorum uel ex morbo uel ex alia caufa accidat, ut minifterium fuum e cclefise præftareper feno ualcat.ut aliquis CoIIcgarum, fi plures in eadem Ec clefia miniftrent,utin oppidisfieri folct,aut uicinorum,fi cui nullos Collegafit,utinpagis cflcconfueuit,fieimpediti Miniûriuiccmob A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cat,ne populus Chrifti Sacro miniflerio ufpiam fraudetur.

Ollegia Canonica in prçfcntiarum fere duplicia funr. Alia in quibus modo Ducum,Comitum,îquitum,amp; Nobilium filii rccipiuntur. Alia in quibus admittun-» tur amp;nbsp;ex reliquis bominibus nati. Porrocum omnes ____________ifti Clericos fe,partim ctiam Sacerdotes,Diacones, Subdiaconos,8^quidam Canonicos , hoc eft, reguläres clericos ba-» bcriuelint, fi Reformatio horurn légitima Canonica inftitui debe retjopor^

recjoportcrctprofedo, ut hiomnesadcamamp;miniftrandiEccïcfiis, amp;nbsp;uiucndi forma ac rationem fefe recipcrenc ,amp;conformar£nt, qua m Canoneshifce nominibuspraefcribuntjhoceft,ut fe omnescuræani niarum,amp;ædificandæ Ecclcfiærcliquæin doftrinaamp;difciplinaChri-' fti addicerent, Vt Presbytcri fcilicet uacarcnt Sacris concionibus,6i Sacramentorum adminiftrationi,atq;rcgendædifciplinæ Ecclefiafti-’ cæ, Diaconi Si Subdiaconi miniftcrio eiufdem difciplinæ Si Sacramcn torum, atqj diftribucndis clecmofynis, ad quæ amp;nbsp;rcliquos Clerico-' rum ordincs fuam operam Si miniftcrium conferre oporteret, unum qucnq; pro fuo loco amp;nbsp;ordinc. Omnium enim Clericorum hoc pro- -priummunuscft ,utCanonumamp; ueterum Patrum authoritatcs tcgt; ftantur,pafccre grcgem Chrifti. Clerici pafcunt oucs,cgo pafcor, inquit Hieronymus ad Heliodo,ubi fc inter Monachos numerat, amp;nbsp;di^ fcrimen oftcndit inter Monachos amp;nbsp;CIcricos.

Quoniam autem in Chriftiana Ecclcfiarum Reformatione co fpe ólare dcbemus,amp; illud fummo ftudio quærere,ut cundain Ecclefiis re ftituantur,quamcommodifrime,6i quam minima fieri potefthomi-num offenfionc, atq; reipfa,nc Reformatiofcilicettantumcxtctin magnificis fcriptis,non etiam in rebus, Chriftianis cnim omnia in uc ritatepræftandafunt. Quare in Reforniatione rcrum Ecclefiaftica-rumid efficiendum eft,S^rcipfa pr3Eftandum,ut Sacrum Minifte-rium,amp; omnis difciplina chrifti ad certam Rcligionis inftauratib-ncm,SifalutemEcclefiætotius reftituatur. Hocigiturfinepropofito fynceriter fpedato,talem Reformationis rationem in Collcgiis Ca-nonicisinftituendamexiftimamus. . .

Primum uolumus,utnoftrumucncrabile Capitulum fummiCoI-legii ,fuam liberam ct Canonicam elcdionem de omnibus Collc-gis,et Prœlatis fuis,omnem dignitatem,antiqua iura, libertatcm ct pri uilegia,uti ilia ab antiquoobtinet,faluaretineat,eisq; libère etplcnc, citra cuiufuis interpcllationem autperturbationem utatur.

Eatarnen conditione,utprimum in dodrina,celcbratione Mifla-iquot;um,ctSacramcntorum adminiftrationc.aliisq;Ecclefiafticis mini# fteriisjita fe gerant,uti in hac noftra Reformationis forma defcriptum cftjVitamq; fuamfic inftituantet dcgantpiectrcligiofe,ut iddccec cos,qui clcricalem difciplinam profitentur, et aliis in Religioncdc-bent præire,QLio non folum nemo conuerfatione corum offendatur, fedcxemploeorumquamplurimiad omnem pictatem potiusetho-neftatem inuitcntur,et excitentur.

DE, R..EF0P^Ma4 NDI8 COLLEGllS modercntur, ut quæ legere amp;nbsp;cantarc uolent,omnia depromantur eX diuinisliteris, aut non fint illis diffentanea, Quod utcommodiusßi certius affequamur,offcrimus nos ad dcligcndum,amp; iis, quos ipfisno^^ flrisfuprcmisCanonicisadhancrcm deputarcplacueric, adiiingcn-* dum,idoneos huic negocio uiros,qui una cum ipforum dclcdis libros Sacrarü ledionum S( cantionum,qui nunchabcntur,cxcutiant,Sd qux cunq; per annum legi à cantari in templo debcant, ad regulam Sacra-» rum fcripturarumcxigantamp;conforment-Vt nonfolumnoftrum pri mum Capitulum amp;nbsp;Collegium,fed omnesper uniuerfam ciuitatem amp;nbsp;diocoefim Clerici habcant,quam rationem legendi amp;nbsp;cantandi in templis fequantur.Quo ucro ufus Latinæ linguæ in Ecclefiis confer-* uetur,liberum elfe uolumus,non folum noftro primario Capitulo Collegiojfed etiam omnibus aliisCollcgiis,pernoftram Diocoefim, uti in Sacris lingua latinajd tarnen co pado,ur ubi Collcgiis adiundç amp;incorporatæ Parochiæfuntjcælcôfioncsamp;câtioncs quçplebifiunr, Gcrmanice Icgantur et decantentur,Sicut in bac noftra Roformatio-» nis formula conftitutum cft,ut quæ plcbi ex Sacris legentur et canen-* tur,plebs ctiam intelligerc,amp; Amen fuum eis adiungcrc ualcat.

Tertio et Collegia Canonicorum per uniuerfam Diocœfim no ftram prouidcant.ut Papochiis,quas pridcmincorporatasobtinent, non deGnt idonci Paftores,et Doôl-orcs,atq; Ludimagiftri, Ncc bis iu fta ftipcndia,quo bæ Ecclcfiç Icgitimo Minifterio cû Rcligionis,rum crudicionis cômunis minime defraudentur. Quôd fi eo grauari fc pluf culü Collegia arbitrentur, potcrûr ad iftu ufum Ecclefiis in primis ne ccffariûaliquaeaddiciVicariæfquæuocantur ) poftquam uacaucrinr.

Quarto,utinprimonoftroCollcgio, duo Religioncet doftrina præftantes uiriconftituantur,ct bis duæ Sacerdotales Praebendæ albquot; gnentur, ut Sacris uacent concionibus plebi quotidic exbibcndis, quos ideo à eboro eximi conueniet.

Quinto,utScbolâ Collcgiifingulariftudio inftitüât,utadolcfcen tes ex Principib.ct Gomitibus.qui fupremo Collcgio addidi fucrint, ac alii in ea fie erudiri et in ft it ui ualeant, quo cum fibi ipfis et fuis, tum ctiam aliis et toti Ecclcfiæ D ci ornamento fint et adiumento.

Sexto requirimus,utfinguli priminoftfiCollegii Prçlati,amp; Cano nici fuum Minifteriû,quodcuiq;peculiaritcrimpofitumeft, fidcliter Si ftudiofe præftct.Hoc eft,uc Præpofitus ac cætcri A rcbidiaconi pro uidcât,quifq; in fuo Arcbidiaconatu, primü ut Ecclcfiæ atq; Scbolç in tempore bona fide infpiciantur,amp;inftaurcnturgt; Deinde ut bona Ec-* elefiarumfidcliter cuftodianturamp; difpcnfcntur,ncq; quicquâ de illis

3ifsipciur,aut ab Ecccfiis alicnetur. Prætcrea ut quifq; lurifdiólionem fuaminfuo Arcbidiaconatuadeamrationcm amp;rcformationcm cxer-^ ccat 8( tueatur,quamantc hacnoftrisamp;fccularibus SiEcclcfiafticis iu-* diciis præfcripfimuSjamp;pofthac cum confilio 6C confcnfu noftrorum præfcribcmus.

PoftrcmOjPræpofitihæccura propria fit, ut omnium Ecclefiarum bona,8iquæ Scholis addiccntur,pro uiribustucatur,amp;cfficiat, quan-turn in ipfo fucric,ut omnia miniftcria Ecclefiarum fui Archidiacona-' tuSjUbiq; iuxta Vcrbum Dci,amp; bancrcformationis formula noftram, ctrcftituantur,ctconferucntur,ct cum id rcspofcct,inftaurentur. '

Ita ct Decani Primi Collcgii fucrit,primum in banc curam incumgt; tiecunwi. bcre,ut fingula Ecclefiaftica miniftcria,Sacramcntorum adminiftra/, , tioneSjCt aliarum ccrcmoniarum,præcipuè in primo Collegio,deinde ’ ctiaminaliis Ecclcfiis,fccundum Verbum Domini,ctbanc noftram Reformationcm,inftituantur ct præftentur. Deinde ut Canonici mi Collcgii omnes fuam uitam rcéf c ct ordinc inftituanr,ct degant in difciplinaCbriftiana,utpofcitcorum Profefsio. Prætcrca ut caufis Collcgii,quo rite atq; in tempore tradentur, ct quàm commodifsimè cxpliccntur,fidelem opcram impcndat.Poftrcmo pcculiarcm curarn gerat ConcionatorumfupremiCoIIcgü,utfemperidonci conftituan tur etquiconftitutifucrintjofficiumfuumftudiofècxpicant. t.'j-’

Ad næc omnia adcffcDccano débet Subdccanus, uel Vicedccanuff suiJecamK, et quæcunq; iam officia Decani commemorata funt,in abfcntia Decani ipfc præflsre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

EpifcopiCborifit,procurarc,utomniainCboroetinEcclcfia,quç , ad primum templum conuenire folct,dcccntcr et religiofè legantur et dccantentur,omnisq;ibipcrturbatioctindccoraadio cuitetur.

Scbolaftcris primi Collcgii munus fit,Primum diligentern curam Scholaßicus, adbibcre, ut Scbolç,qu3E primo Collegio commendata cft,fidi amp;nbsp;ido-nci Præccptorcs præficiantur, 8i ut bi fuas prælcd ioncs, atq; Ecclefiaftica cxercitia rcôfc amp;nbsp;ordinc inftituant præftent. Deinde curare luniorcs Canonicos,amp;adpiaamp;boncfta ftudia litcrarum.tum ctiam ad dcccntcm inftitutioncm uitæ,amp;conformationem morum, commode excitari,moncri,amp; impelli. T um aduigilare,ut qui ad Sacra mi-nifteria defignari debent,légitime cxamincntur,amp;nc quisad ullum Sacrum minifterium admittatur,ucl ordinctur,nifi iuxta banc noftram Reforrnationem comprobatus. Poftremo bona fidect con-fuctum fuum officium in Capitulo obirc,in rogandis fcntenriis,amp; nomine Capituli loquendo ctrefpondendo.

Ad ciindem modum dcbentamp;alii Canonici fideliter quifq;fuo mU’ ncriamp; minifl-eriOjtani Illuftrcs,quam Prcfbytenincumbcrcjegendo, cantandOjCT négocia Collcgii in Capitulo traäando,fuisq; Præiatis, UC par cft.obcdiendo.

Cumucro Canonici Prefbytcri poftbac ad cam multas Miflas, uti haélenus.non obftridiciunt,placeret nobis iftam deeisrationcmdc^ inceps feruari. Vt duo cxeis deputarcntur obftringcrentur,diebus Dominicis amp;nbsp;Feftisadcclcbrâdum facram Eucbariftiam,amp; addifpcm fandumSacramcnta,Duoadfacicndas facras Conciones,quos propte reaà Choro liberos efTeoporteretjDuo adprçlegcdum Sacra in fcbogt; lis,Duo ad feientiam Iuris,ut Capitulo amp;nbsp;Collcgio de lure in oboricn-tibuscaufis refpondcrcntcrconfulercnt,6dnégocia externa obirent. Hanc autem munerum diftributionem ita inter Prefbyteros ftatui ue limuSjUt omnes tarnen CoIiegæeflcntCapituli,incoq;fuum locum habercnt,amp; fententiam diccrent.

Ad eundem modum amp;nbsp;Diaconi fuæ funélionidediti fînt,nonfo-» lum ut Euangelium ad facram Euebariftiam recitent,fed ctiam, ut eu-» fam gerant paupcrunijamp;caquæ Communicantes menfç Domini,amp;a» lii. Domino obtulerintjCgcnisproarbitrioCapituli diftribuant. it Nee Vicariis efle ociofis licear,Choro adGnt, cum oportebir, Sacris

leôlionibus.Si Concionibusuacent,amp;dent opcram,ut illæ religiofèSi ’ ' decenter pcrficiantur,tuip in aliis quoq; clericalibus minifteriis popu-* lo Clirifti inferuiant ad ædificationcm,quisq; pro donis Si facultatibus fibidiuinitusconccfsis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eos uero,qui ante bac faciendis Mifsis priuatis aftringebantur, uogt;

lumus publicis M ifsis r elig i ofè adcflc,amp; una omncs,aut abquos Sacra-» mentis communicate,atq; reliquam uitâm fuamitagcrcrc,pièamp;bo-» „ ncftCjUrdecet homines Sacris addiôlos.

Etquoniamadmodum multi Vicarii funt,quiinftitutabacRefor-* prxMaaUguotuicat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prçtet Sactas L cdioncs et Concioncs,non babebunt,quid mi

riorum inmcüorem «/«m niftcrü Ecclcfiæ præftcntmobis baud inconfultum uidctur,fi aliquot fonMene«dlt;f. y icatiorum praebendæjUbi decefferint.qui illas nunc tencnr,cum con ' filio et affenfu noftrorum,in alios et meliores ufus conuertantur.

Etquia,utfuprateftatifumus,nosnon uidcmusinnoflra poteftate proHfnfiMbonoram Ecde cfic,cuiquàmfanéloConiugio in Domino ineundo intcrdiccrc,in eo ßJlicorum.^M modo O» cautû Ecclcfiis cffc uolumus,ne prouctus Ecclefiafticos bbcri,uel uxo^ * rcs Miniftrorû,illis mortuis detineant,fed ut ad Ecclefiâ ftatim à mor tecuiufqjMiniftri omnia redeant.Et utquifqjMiniftrorum ea bona, quibusab Ecclefiâ utitur,fideliter cucatur,nulla in parte imminuat, aut adimendo.

a Jirncn Jo, auc negligcndo, uti Si Canones poftniant, Si iuramentum cm’ufqjcxigir.

QjjamrationcmSiin CoIlcpioS.Gcrconis ualcrc cupimus. Sed nee seemMortm ceHc^io' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tununfiauYAtiQ,

in ahis Collcgns muranonem anquani introducerc molimur,quam lit Canonici Si Vicarii omnium Collegiorum primum fe doétrina, ccJcbrationc MifTarum, Si aliis cercmoniis ad formulam hoc libro prxfcriptamconforment, Proindc utSacras IcólioncsSicantiones in templismodercrenturSiexhibeantjiuxta rationcm fupra indicatam, Siplcnius poftca indicandam. Tum,utParochiisSiScholiSjquas in-corporatashabcnt.de idoneisMiniftris profpiciant,amp; his,ut fuis M i-niftcriis ad ucram Ecclcfiarum utilitatcm rite uacarc ualeant, necefTa-ria uitae benigne fuppedirent. Poftremo utuitaSimoribusaliiscx-cmplo fine in pictate Si honeftatc,caucntes omnem in fua conuer-fationc labcm Si offcnfioncm,quantum omnino per auxilium Domi-niporcrunt-

At quia confiât maiorem partem Poffefsionum ad Collegia pcruc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenmiarv.f

niffe à bcnignitatcPnncipû,Comirum,SiEquitumnobil)ù,dclecun- rtiMnobniiw dariisCoilegiishas uiascum confilioSiaffenfu noftroru quærcmus, urea partim nobilitatiaddicantur,utin cis no nifi nobilcsrccipiantur, {)artim aliis honeftis hominibus,ca fcilicet condirionc,ut iiqui in Col egia nobilium rccipi dcbcbunt,nobilitatcm fuam probcnr,ab acauis Si arauiiSjSi qui ex rcliquo honefto gencre ciuium,probent fc natos ex Ic^ gitimis parcntibus,qui honeftç conditionis Si uitæ fuerint.

Quod adPræbendas attinet Prcfbytcralcs inaliis CollegiiSjUolu-mus illas attribui præledioni Sacrorum,facris Concionibus, Si Sacra-mentorum adminiftrationi, turn ctiam ubi opus fuerit, refpondenri-busdeiurCjSiconfulentibus Collegiisin temporahbus. Quoducroad facras Condones procurandis, atq; Scholas inftituendasSi fouendas attinet,hæcomnia ita inftituiSi fcruari uolumus,uti primo Collcgio præfcripfimus,quantum quidemCollegii cuiufq; commodiras tulerit,Si faculrates fuftincre potcrunt. Et conuenit,ut ad il la præcipua mi nifheria,ubi præbendæ Prçfbyterales défunt,aut non fufficiunt,aliç præbcndæaddicantur,et incorporentur.

Sic et de Vicariis et Diaconis aliorum Collegiorum obferuari uolult; mus earn rationem,quam propofuimus in CollSgio noftro fupremo.

Argentca et aurca,aliaq; preciofa U3fa,atq; ornamenta Ecclcfiarum V tfa orHiimfttfa prf' etCollegiorum,pernoftram Diocçfim,ubiq;annot3rictconfcribi di-îigenter arque aficruari uolumusjuecquicquànide eis aiienari à fuis

DE FLEFOR.M^!^D1S COLLEG77S Ecclcfiis,amp;collcgiis,iicl mutari inaliumufum/inenoftro Siprouin-» cialium noftrorum legitimoconfcnlu. Obfcruauimusquoq;inColgt; Icgiis plcrifq; tempus carentiac,quod uocant,çquo longius requiri,quo amp;nbsp;Eccîcfiæ fuis miniftcriis diurius dcfticuuntur, amp;nbsp;nouitii Miniftri plus fatis grauantur. Hanc rem igitur ut ex æquitate moderemur, uolumus,nc ultra unum annum tempus carendi nouitiis Colicgis ex-» trahatur. Sed ut quifq; legitime obtenta præbenda,primo anno exa-» do,plcnè fruaturjabfq; ulla dctradionc,nifi aliud obftct Icgitimum canonicum impedimentum.

Obfcruatum amp;illud cft,rcfidentiam,quam uocant,primi anninp misanxiè Si fcrupulofc inplcrifq; Collcgiis cxigi,abfq; ulla non tan-* turn necefiaria ,fed nee ctiam utili caufa.Qiia fuperftitionc plçriq; Col Icgx ab iis minifteriis abftrahuntur, àquibus amp;ad Collegia ipfa, ad EccIcfiaSjincomparabiliter maior utilitas uenirc pofsit, quam fi fn gulis intcrfint boris. Quin CT alia incommoda amp;nbsp;offenfioncs animo» rumexiftcrcfolcnt. VolumusitaqjCzbuicincommodo remedium adhiberi,amp; leges Rcfidcntiæficattemperari,proutamp;:fratcrna cbaritas, et EcclcfiarumueraædificatiopoftulctjCtCollcgiicuiufq; conditio et faculrates tulcrint.

Poflrcmoanimaduerrimusbabcridurius,quàmpar fit,amp; cos Col' Icgas,qui in Academiisboncftisuacantftudiis. Placetigitur,ut dein' ceps his,qui permiflu Capituli fui in Academiis probatis Sebolisdc' gunr(quod nulli ctiam,qui ad ftudia litcrarum idoncus fit,Sdillis fidc» liter incumbat,negari àCapitulis debet^totæpræbcndæ concedan' tur, Ea tarnen moderationc adhibita,quæ ætati cuiufq;,ingenio.amp; ftu' dio congruat. Nam cum omnes Ecclcfiafticæ praebenda: in hoe unuffl conflitutæfintjCt præberi dcbcant,ut qui illis fuftcntantur,Ecclefiis utiliter inferuiant, et commoda. carum promoueant, Sanè æquius multo efl:,atq;cum ipfis Collcgiis,tum Ecclcfiis ethoneflius et utili' lis fuerit, hifee iunioribus Colicgis folidas prarbendas dare, uerfanti-büs in ScholiSjCt inftruentibus fepiis cthoncftisartibus,quibuspo' ftcacumulatiorem utilitatem ctCollcgiis et Ecclcfiis adferant,

quàmapud Collegiaillos oeiofemeliores annosin foeda ignorantia dctcrcrc, ac ita Collcgiis magis oncri clfc,quam ullo commodo»

’Pcrandumnon eft uctcrcm Äucrum Monachatum, (ficut nccuctcrcm Canonicorum difciplinam, qualis |fuit aliquanclo,amp; à Diuo Auguftino dclcribitur, libro idc moribusEcclcfiæjrcftituipofTchjocquidcm tcm-^^Iporc, Quarc ca RcformationcMonaftcriorumquæ ^upcrfunt adhuc, contcnti crimus,quam fpcs fit obtincri èl rctinc-» ripoflc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

PrimumitaqjuoIumuSjUt cunfl’a CoEnobia,amp;doólrina,amp;Sacra-» ccewKotw rum Ccrcmoniarum adminiftranonc turn ctiam Sacrarum Lcctio-num amp;nbsp;cantionum rcpurgationc modcrationc,fc conforment ci ra-» tioni,quamdchisin hoc Libro defcripfimus,amp; deinde plcniusconfti tuemus.

Deinde UC Parochiis, qua s habcntincorporatas,quarumq;rcditus amp;nbsp;décimas pcrcipiunt, profpicianc de minifteriis Ecclcfiafticis, amp;nbsp;Scholafticis, atq; ftipendiis pro his,qui ifta minifteria Eccicfiis præfta rc debent, per omnia ad cam rationcm,quam Collcgiis fupra præ^ fcripfimus.

Tcrtiouolumus, ut qui in Monafteriis focrint rcpcrtiidonci ad fubeundum curam animarum,ad cam ordinentur, ut amp;apud Veteres ,cx Monachis CIcriciamp; Paftorcsclcfti font. Nuncenimid fomma

Quarto,ciui ad Minifterium fuerint inepti, ncq; donum aut ctiam uoluntatem nabcant uiucndi in Monafteriis rcéle 8i pic, hos dctincrc «At e-peMiHfre nmM in Cœnobiis ad certum feandalum amp;nbsp;ipfis 8C alüs liccrc nobis non ui-«iemus. Quarc quantum ad nos attinct, baud grauatim concedemus iftiufmodiCœnobitiSjfi ica uclint amp;nbsp;ipfi ad quosattincnt,ut rcliôlis Cœnobiis, amp;nbsp;Cocnobiticaobftridioncjfcadcommuncmhoneftam amp;Chriftianamuitamconfcrant,fiucin coniugio,fiiic in cælibatu fed ucro ctpiojdcgcndam. Adquam uiucndi rationcm adiuuari cos qui-* bus opus fucrit,aliqua fubfidiaria ope à fois Cœnobiis,quacdcrclin-* quunt,nobis non difpliccbit.

Quinto, qui ucro uclint in Cœnobiispcrmanerc, hos uolumus primum uiucrc pic,et abfq; offcndiculo ,ct communcm Chriftiano-

rum difciplinam cuftoclirc,(3eindc fatis habcrc, ut cx cccnobii adminP ftrationc,ncccflaria corporis accipiant, ncc bona cocnobiorum turpi luxu dilapidate. Fouendisenimpiis amp;nbsp;honeftis ftudiis,amp; cducandis rcligiofchominibus,quiccrtam poftca Ecclcfiis utilitatcn? adferant, ceenobia dcfcruirc oportet, Tum ctiam numcrum horum fie modcgt; rari uolumus,quó Cocnobiis quotannis aliquid fupcrfit,quo adiuuen*» furaliquotpucri,quibus non eft,unde honeftè cduccntur,amp; aliquant-artem,quafc alcrcnt,doccantur. Turn ctiam adultiorcs,qui cum ar-» tem aliquo modo tencant,qua uitam fuam facile fuftentent,non ha-» bent tarnen unde cam artem incipiant cxcrccrc, aut ctiam commo-» dum coniugium inueniant.

Iraamp; Mcndicantiû Cœnobiapiisftudiis totaaddici placct.Quan-» doquidem confiât initio ncquaquâm caufa mcndicandi,aut tantum le gendi amp;nbsp;cantandi in tcmplis,8t Miffas facicndi,fcd in hoc maxime in-» flituta cffc,ut in cis Ecclcfiis cducarcntur,formarcntur,8t fuftentaren-» tur,qui ncgligcntiam Paftorum fupplcrent,8t obfolcfccns turn ^a-» crum miniftcrium curæ animarum fuflcntarcnt./^uamobrcm proui* dcbimuSjUtquiinhisCcenobiisinucnicntur ad Sacrum miniftcrium idonci,ad illud ctiam obcundum oportunis locis deputentur.

Cumqjaducrfctur Cbriftianæ fimplicitati,©^ ipfis quoq; uetc-» rumS. Patrum rcgulisMonacbispraefcriptiSjCocnobitas ucftibusa-» dco infolcntibus, atq; tarn multiplicitcr uariantibusfefe ofi:cntarc,amp; fpcólandos cxhibcrc, Cum Monachorum ueftes humilcs modo amp;nbsp;cxigui prccii efle dcbcant,non adco figura St colore à reliquorum me-» diocriumSthumilium hominum ueftitu uariarc, Placcbit nobis,ut qui inCoenobiis pcrfcuerarc uolcnt, ueflibus utantur communibus non ita uariantibus à rcliquo rcligioforumhominumcultu,fcdqu3C humilcs tarnen fint 8thoncftæ,atq;itaattempcratæ,proutcuiufqjmi' niftcrio Stconditioniuitæ congruant*

Etquoniam Eeelefiarum maxime intercft,ut Scholæfint,in quibus iuuentus pièSt commode crudiatur amp;formctur,dabimus opcram,ut ubi oportunitas huius rci fucrit,quædam Cœnobia cum confilio amp;nbsp;af-fenfu noftrorum prouincialium in Scholas conuertantur,quibus præ^ ceptores dodos Stprobos,quoad liccbit,præficcrc ftudcbimus,St alia nobilitati,alia cætcris honeftishominibus deputabimus,utin his li-» beriillorum pic St honcftèualcantcducari,St bonis inflitui difciplinis atq; probatis formari moribus,

lt;^ia ucrofccuti Verbum Domini, iis quibus datum non cft,in Cacnobiis rite St fände picq; uiucrc, liberum facimus in commu-»

ncm Chriftianorum uiram rcuerti, folicitat plcrosq; uarius mctus pc fomiJe«' riciiIorum,quæhincexiftcrepoflint.NonnulIi enirucx ordincnobi-« tnrexlibertate rclinguen hum amp;nbsp;aliorum honeftorum hominum,cum multos liberos habeant nee ualeant omnes filias nuptui tradere, formidant ne ex hac liberta-te Gœnobia deferendi, eueniat, ut filiæ eorum ad ipfos rcuertantur, 8d fint cis oncri,aut certe pelliciantur ad inconfulta amp;nbsp;ipGs indigna Ma-« trimonia,aut feducantur ad aliam uitæ labem. Multa enim hominum cftimbecillitasperfcuerandi in bonis amp;: honeftis ftudiis,amp;infidiatur mirificeucfuslioftisnoftcr Sathan omni Chriftianæ rcrum huma-« narum inftaurationi. Nonnulli etiammetuunthinc graues amp;pcrni-' tiofas lites de hærcditatibus,atq; accifionem nö ferendam Patrimonio rum, quod ucrcantur cas, quæ Cœnobia deferturæ funt, fuam in hæ-« reditatibus portioncm poftulaturas efle. Nec folum ex iis hæredita^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Nosautem,cuminomniquam molimur Reformatione,co to-» to corde fpedemuSjS^ cunda ftudiofiifimc referamus, ut noftris ho-» minibus ad gloriam Dciomniacommodaaugcamus,in primisfpi-« ritualia, deinde autem etiam temporalia, nec ullain rc ullum corn-» modum intercipiamus, uel imminuamus, quantum omnino poiTu-« muSjOpramus amp;nbsp;hæc amp;nbsp;alia omnia, quæ uel formidentur fore,ucl uerè futura molefta funt,auerterc Si fubmouerc ♦

Eamci;ob rem horramur omnes Virgines Cœnobitas,amp; rcliquos pu aihortath ,d qui in Monafteriis nunc funt, in Domino,fummo ftudio,ut Si ipfi fo licite caueant,nc hoc tamnccelfariumamp;falutare opus ChriftianæRe’ formationis ulla in parte malediccntiæ hominum obiiciatur,neue ul-« loabufuueloffendiculoimpediaturaut deturpetur. Cum huicoperi alioqui propter tantam hominum infirmitatem tam acresSiaffii duasinfidias Satanæ ,quàmplurimæ incidant offcnfioncs Si impedi-gt; menta,antequam aliquo perueniat Si irroborctur.

Hocuerononfolumcœlibatum neminiimponit,necneceffitatepræ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retaincautu,

cepti^nec commendationc aut exadione uoti, aut ullius uitæ uel mini derii occafione,ucrum ctiam laudem cœlibatus, etcœlibatus non cu;î iuslibctjfed cius,qui co ualeat homini,ut Deo et diuinioribus adioni-» bus liberius et addiôlius et perfeuerantius adhæreat et incumbat, adeo dudiofe et fingulari cautioncaftringit et moderatur,utquotiesali-» quid in commendationem protulit huius cœlibatus, et rationis ferui-» endi Domino extra coniugium,ftatim fubiungat, quô difertcadmogt; neat,non elfe omnibus datum,lcruire Deo extra coniugium,et unum

qucq; dcbcrc confydcrarc ,quod ipfe donum à Domino acceperif,Nc ad akiora cnitcns,ncc in infcrioïibus quidcm confiftat,amp; fublimio-■ rem uirtutcm fcdans,amittat humiliorcm ,ac fibi ipfc laqueum inü-ciat.lra os Domini amp;nbsp;Spiritus fanólus de cœlibatu docuit.Matth.XIX. I.Corinth. VII.l.Timoth.V.

' Gum ergo ad hune modum amp;nbsp;ifta cautionc,coclibatum Dominus 8i Magiftcr Rcligionis ipfc commcdctamp; per fc,amp; per Apoftolumfuum» née nobis fane difeipulis cius liccrc poterit, ulla liuc renouatione Prœ-* ceptorum, ucl cxaftionc uotorum hominibus noftrac fidei com^ mendatis ad id, ut cos in gratia Dei conferuemus, laqueum iniiee-» reut pereant, aut dcpcllcrc ab co, quod ipfis fit amp;nbsp;melius et tutius (uti ' eft iungi coniugio iis qui uruntur )ct ad id quod cis non bonum fed pc riculofum fit,impcllcre. Vt cnim Dominus nihil praccipi fuo nomme liomini uult,nifi quod certo ad falutcm cius pcrtinct,ita ncc uotum ali quoduclcommcndariuclcxigi,quodcodcm nonualct. Venit cnim ut fcruarct,quod ex hominibus periit, non ut in aliquod falutis difcri-* men adduccret. Venit ut fuos inutilium præccptionum oncrc non premeret, fed libcrarct.In his itaq; confiftcrc nos quidem oportet, ncc tas elfe nobis poteft,rcccdcrc â Rcligionc officii noftri, ut ulla te mpo raria fiuc incommoda aucrtamus, fiuccommoda concilicmus.Ncc cnim facienda mala funt,ut eueniantbona.

Interim ucro non minus rcligiofc confydcrandafunt,ut omnibus, Chriftianis,ita ccrtc ctiam CŒnobitis,quæ Dominus tantopere præ-cipit8frcquirit,dc rcucrcntia8dobfcruationcparcntum,cognatorum amp;inuitahacàDomino nobis przpofitorum. Item de coniugio non nifi in ipfo,id cftjuxta cius uerbum,et placitum incundo. Tum de ui-* tandis offcnfionibus,ct ftudio approbandi fc omnibus ad bonum amp;nbsp;æ-' dificationcm,inomni uita amp;nbsp;aftionc . Item àconfcftandi acmedM candi,quæcunquc grata, quæbonæfamæ amp;laudabilia.Iunt, Euan«» gclioq; maius dccus conciliant,

Exhisergo præceptis Domini admoncmusamp;adhortamurin Domi no,amp; nomine eius,omncs uirgincs Geenobitas, et alios quosç, ut hæc omnia præccpta Domini pie expendant,et corde reponant. Ne quan-* do intepeftiuis coniugiis cos perturber et molcftiaafficiant,quibus de bent omne honorem ,obfcruantiam,ct diledioncm, atq; ca rc Euange lium Chrifti dcdccorcnt, et offcndiculum Ecclefiæ Dei, aut aliisho-« minibus obiieiant, quam ope D omini cuitare fane poffint. Neq; c-« nim negabit Deus cuiquam fide ucra pcienti à fein nomineFih fui

-- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pQmini

Domini noftri Icfu Chrifti,ct imploranti Spiritum fuum, opcm ad ca commode præftanda,qu3E tantopcrc præcipit ct rcquirit. ld quod quo tidicccrnimusinrotfan6lispucllisctuidu!s,quasin folida uitæ pu^ rirate confcruac, abfq; omni turpi fufpitione ct offcndiculo, dum illis non contingunt idonci mariti, quibus in ipfo nubcrcnt. Ncc ullum ccrte donum,quod ad acdificandam ct ornandam Ecclcfiam fuam per tincar,Dcus nobis non ct boe tempore benigne largictur,fi ipfi modo cius benignitatem ct dona non afpernemur ct rciiciamus , fed pic quçramus ct orcmus,QuocircaDominus et uirgincs et uiduas,aliosq; fanófos homines, qui fc propter regnum Cœlorum caftrcnt,non mi-* nushactempeftatedabit, fi ifta Eccicfiæ ornamcntapicabipfopcta« mus,quamdédit tempore fanftorum Patrum. Nccdéfunt indubie ’ hodic,quibusiftudpn cœlibatus donum diuinitus contigit,fi co mo-» do uero timoré Dei, ctftudio Euangelion promoucdiutiuclint.Ma ximoitaq; ftudio crfummafolicitudine caucant Cœnobitæ omnes, ne qua in re libertatc Cbrifti abutantur, ct bonum quod à Domino acccpcrunt, profeflîonem Euangelii, maledicentiæ bominum ipfi obiieiant et prodant,Scd religiofepotius difpiciant, explorent,ct diiu '■ . dicenr,quo ipfos Dominus uocarit,ct uocct,non quo impellat carna-lis curiofitas ce cupidiras,quam tarnen Dominus dabit uinccrc, fi tan-» tumeum fedulo boc orent, coq;ftudiofeenitantur^uiram fuam o.» mnem pia cura ira comparent,ut fc omnibus quidem, maxime autem iis, quibus præcipuc ex Dei conftitutionc iunâi funt,approbcnt, ce placcantad bonum, et ad ædificationcm,nullaq;inrc,quæ fua funt, fed quæ ali is conducunt,quærant,uti Dominus per Paulum ab omni-» bus Chriftianis poftulat.

Hæc uero omniaadmonemus St bortamur Cœnobitas, ca rationc St rcligionc, ut Paulus fccit,ad ucram utilitatem Cœnobitarum, ad id quod cis decorum fit,St ad hoe ipfis conducat,ut Domino expeditius, coniunóliuSjCtindiuulfiusadhcercant. Ncquaquam autem ea rationc St fupcrftitionc,ut laqueum cuiquam iniiciamus,id cft,occafioncm ui lam demus ,plura Staltiora conandi,quàm à Domino quifq; faculia-» tem accepcr itjUti St antca protc ftati fum us •

K^uamobrem ut alias,ita et huic admonition! St cohortationi iftud femper cum Pauloadiicimus, Sifenon continent,nubant.Melius cnim eft nuberc.quam uri, Quicquid homines contra boc fiuc uo-* lucrintjiuc prxcepcrint, aut fua authoritatc ucl gratia pctant.Contra \ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z iii illud

îlludcnim quod Dominus pronunciat melius efle . nulli fas eftW minum aliquidautuoucrcautprædpcrc, autpetcrc ucl pracftarc ulb ratione.

cob-rtdiisaipitrMnft Quaproptcr parcHtcscognaros Eorum hominum in Domino (offMtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-Qgjnjus 8l hortamur, ne uclint in cis,quos ipforum fidei Deus com-»

mifit, qui ex ipfis nati func, aut fanguinc cis ucl alia diuina eopulatio-» ne iundi func, commoda amp;nbsp;ornamenra temporaria præfcne æter-» jnis,acilludpotius probe amp;rcligiofcconfydcrcnt,cunóïamnoftram falutcm confiftcrcin libera amp;nbsp;confidente inuocationc miferieordise diuinæ,pcr Dominum noftrum Icfum Cbnftum,Quæ inuocatio cum mala confeientia cohærcrcnonpotcft. Atquiuruntur,quôdfci-» licet dono caftrationispropter Regnum ccclorum donati non funi,fi remedium uRionis rcfpuant, Sandum Coniugium,bonam tucri con feientiam perquam xgre potcrunt. Qui cnim nonftudci ampledi, cum licet,id quod Deus iudicauit melius, is certe Dominum con-» temnit, cuius falubrc confilium afpernatur . Stat autem darum Verbum Domini - Melius,eft nubcrc quam uri. Confolari ucro de-* bet parentes pios , qui maiorc numero libcrorum à Deo lionorati, nononcratifunt,quódilIcpromilit,qua:rcntibusregnumDci amp;nbsp;m-» ftitiam cius,caetera omnia ipfius prouidentia adiicienda efte, qua: cer^ cc fuos nullis unquam ucre bonis dcftitucre poteft. Hac fc amp;nbsp;fimili-* bus diuinis promiftionibus confirment. Qiiibus plurcs libcri func quam ut exiftiment fc pofte omnibus de idoncis Matrimoniispro dignitatc fuae familiæ profpiccrc,hi ne dubitent,fiRegnum Dei SC iufticiam cius fuisFiliabusuclFiliis, permittendocis fandum con-» iugium, cum donum Deo extra illud feruiendi nonacccpcrint, in pri mis quaerantjDcum indubic ita large, 8c his ipfis corum libcris,amp; aids benedidurum, utreipfa comperturi fint, nihilefte utilius, mini r benedidioncm Domini in omnes uitae ufus largiorcm impctrare,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamfidclitcrctfimplicitcrfcquiciusucrbumct uoluntatcm.Quàm

porro horrendumauditu eflet, homines Chriftianos ct Nobiles,aut alias fingularibus bcncficiis Domini præftantiorcs,liberos fuos ,quos genuiftent Deo,ad pcrcipiendam uitam aetcrnam,non Diabolo ad fub cundam fempiternam pcrditioncm,quosq; Chrifto in Baptifmate confccraftcntjad fcruanda quæcunq; illc præccpit,propter tempora^ rias faculratcs,ct inanem inhoeperuerfo facculopraeftantiam acfplcn dorcm,poncrc feientes in pcriculo ætcrnæ condcmnationis,ct la-» queum iniicerc pcccati i Vac (inquic Dominus ; iis,per quos ucnit fcandaJum.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si quid

Siquîdctiamnosdeincepsjcum confilio ctaiïcnfu prouîncialium noftrorumSatuUjpotcrimuspiiscthoncftis liominibus,cum Nobigt; libus,tumaliis,qiii plures libcros habucrint,quâm pro fuis faculrati-» bus iungcrc matrimonio commode pôfsint,confcrreadid,ut omncs fuos nbcros,quos Dominusadfacmm Coniugiumuocaucrit,copiil3-lt; reetiam fe dignis matrimoniis ualcanr,ad fidem et diligcntiam noftrâ nihil faciemus rcliqui. Parentes et cognati, qui fuis iunioribus præ-' funCjftudeant intérim,« fcmpcr,cam libcris et cognatis fuis bac inre charitatem et fidem cxhibcrc,qua déclarent fc nihil prius, quàm glori-« am Dei in falute fuorum illuftratam cupcrc. Ita iuniorcs inuieem fe præftent erga parentes etmaiorcs fuos,ut qui poft obcdicntiamDci nihil malint,quàmomncmuitam fuam adgratiam et dignitatem pa-» , rentumCt cognacorum fuorum compararc,atq; pro illorum uolunra-« te cunfta et foccrc et pati,qu3ccunq;cum Deo faccrcct pati pofsint. Vitra hæc ncc nos,ncc al ii adfcrrc quicquàm remedii poffuntjaduerfus prius incommodum,quod ex rcmifsioncMonafticaeobligationis for niidatur,Ne fcilicccVirgincsCœnobita: rcuertantur cxCcenobiisad ftios,ct fint illis oncri,aut ctiam dedccori per inconfulta matrimonia, aut indigniorem adhuc uftæ permutationem.

Vtucro et folicitudini illorumoccurrarur.qui dealcero incommo-' do perturbanrur,quod hscreditatibus et patrimoniismctuiint, Roj gamus hos et hortamur in Domino,ut primum id probe perpendan t, apud nos Chriftianos rationcm temporalium bonorum fie ducen-« damclTc,ut ea non folumætcrnisbonis nullo modo prœfcrantur,fed ctiam ne fint his alicubi impcdimcnto. Tum cogitent,lus Diuinum, quo Abraham amp;alii fanófi Patres uixerunt,parcntibusconccdere, ut dona Dcijbona fua temporalia,inter liberos fuos ita diftribuanr, ut iU ludiudicauerint fore maxime c rc amp;nbsp;dignitatccum domus amp;'famili3e fuæ,tum Ecclcfiæ Chrift i. Abraham cnim Ifaac fibi in ft i tuit iuftum hærcdem, Si dédit cæteris libcris fuis ex Ccthura,quanquàm légitime natisjcertasmodo portiones bonorum fuorum fuoarbitrio modéra-taS' Sic Dauid fucceflbrem fccir rcgni,non maiorcm natu,fcd qucrïi ipfc iuditaucrat adminiftrationi regni magis idoneum. Ex cadem ra-tionc Icx Mofi,quam Deus ipfe tradidit,iubccprimogenito binaspar* tes haereditatis tnbuerc.

Hac itaq; rationc pcrpcnfa.fi idem uidcbirur noftris Prouincialibus de hæreditatibus corum,quiCœnobia rclinqucnt,ita ftatuemus. Vc nemo horum ius habcat cas petendi hærcditatcs, quæ inter rcliquos hacredes ante diftributæ fucrint,quàm ipfi Cœnobiis cxicrint. De quot;quot;quot;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z iiii hærcditîu

hæreditatibusautcm,quæ poftcacucnicnt,cum illi extra Cœnobiade^ gentjficagcmus.Siquibusgtauiuscadatadmittcread parcs porrioncs cos,qui poft cefsioncmhæreditatis Cœnobia reliqucrunt, proptcrca quôd ipfi freti ea ccfsione,indeq; cxpeftationc amplioris portionis ex hærcdiratibus fuorum,Matrimoniaconcraxcrinr,autalia ncgociain-' ftitucrintjUtgrauiorccosafficidamno oportcat,fi ciufmodi cefsio bac reditatis irrita fiat,amp;ii,qui cam fcccruntjciiftis Coenobiis fuam porgt; tioncm,ac fi cam non ccfsiftcnt,répétant,in buiufmodi cafu curabimus iis,qui in tali damno fuerint,ftudiofè confuli,amp; cos qui Cœnobia rcli-* qucrunt,adCbriftianam æquiratem adduci,ut nemini caufafit in ini-* quo querendi. Eos quoqj.qui Cœnobicafcruitutc libcrati fucrint,ira gratos fc præftarc Dco conucnit,pro incomparabili illo bencficio Dci,rcft)tutæ fibipuræ doftrinæ Euangclii,84 Chriftianælibcrtatis, Ut facile fan’s fibi duccre debcant ,quantulumcunq; cis obucncrit,fi modo CO poterunt D co libera Sifecura confeientia feruire. Vtcumq; autemiftæ rcscadant,amp;confuli buiufmodi controucrfiispotcrit,ra-' men cogitandumCbriftianiscft,nos poft fanftificationcm nominis diuini,amp; aduentum Regni eius,orare pancm quotidianum. Quarc omniscura de rebus temporalibus feruire amp;nbsp;ccdcrc debet Sanâifica«* tioni nominis Diuini,8i Regno cius.

Rimum uolumus unumquodq; Collcgiorum in ea re-linqui conditionc.quod attinctadNatalium dignita-» tcm,inqua nunc cft,utqu3E Collegia addifta funtfp liabus Comitum,bis relinquantur, ita ctiam natiscx _____ordinc cqucftri,quæ illis attributa funr.

Dcindc,ut Abbatiftæ ac rcliquæ uirgincs in bis Collegiis.doftrina, adminiftrationc Sacramentorum, CT reliquiscærcmoniis,ifcm ratio? ne legendi à canrandi in templis,fcbuicnoftracReformationi confor mcnt,amp; quæ Icgcnt amp;cancntinSacris,ca linguaIcgant amp;nbsp;decantent, quam pofsint intclligcrc.

Abbariftæ fuerit esteras Virgines in timoré Domini,in fanflamo/ dcrationc uitæ,8( omni boneftate educate Slt;rctincrc,coqüc illas dtli-genti

gcnti admonitionc amp;nbsp;cxcmplo uitac fuæ incitarc. Rcliquæ uirgincs præftarc fc ftudcant AbbatiïÏ3C,amp; aliis ipfis præpofitîs, dido audiences ^niorigcraSjin omnipictatc,frugalitatc,C^’pia modcratione cibi,po-« tus,ucftium,rcrum 8i adionum omnium.

Apputiati.qui uocantui’,alioquin inftituto fuo ucro Monachatuiproximi funt,conuiuunt, Scholas cxhi-» bcnt,amp; laborant manibus. Ad haec igitur cos tuebi-mur 8( adiuuabimus »Hoc tantum ab cis requirentes, __________utccrcmonias fuas,lcdioncs 8(cantioncs,iuxtahanc noitram Reformationem repurgent 8i modercntur,uitamq;ducant inculpatam,in communionc Ecckfiæ,apud quam habitant,amp; obedit entia communiumPaftorum.

Ita amp;nbsp;Beghardi laboribus fuis fc fuftcntant,acgrotis miniflrant',amp; fcpulturx deferuiunt defundorum. Quocirca amp;nbsp;his paterne aderi-* inuscos4;inhoc Sanfto inftituto adiuuabimus,quicunq;uolcnt hi-» fee miniftcriis fidclitcr incumbcrc,uitamq; om nem pic,5d in commu-» nionc rcliqua: Ecclcfiæ,amp; obedientia communium Paftorum tranfi* gcrc.

Hi omnes debent per Vifitatorcs de his miniftcriis fuis,ac omni re# liqua conuerfationc diligenter cxplorari,8lt; certam ab cifdem formam rcgulam uitae amp;nbsp;mftituti fui pcrcipcrc,cam^ bonafide obfcruarc.

AEcomnia quæpræmifimus.pro noftra fimpliciiatc, bona tarnen fide, et uero ftudio Domini noftri Icfu chriftijita cogitata,dclibcrata,atq; congefta,ut fimpli-* cem introdudionem ad Chriftianam rcrum Ecclcfia«» , fticarum reftitutionem cdere, noftrisque hominibus tandem proponerc uifum cft,Atq; co, quantum Dominus dcdcritjfa-' tisfaccre muneri et mandato,quod nobis à Deo crcatorc noftro iniun-* dum et traditumagnofcimus,ciq;quodDecrcto Comitiorum RatiP poncnfium,dcinftitucnda inter noftros pia Rcformationc impofi-» tum cft,quodq; noftri Prouincialcs à nobis pcticrunt,ac ctiam conftigt; tuerc nobis concredideruntet permiferunt. Quæ tarnen baud aliter quàm ut initium quoddam rei nuius tam fandæ et ncceftariæ,hominP bus noftræ fidei concrcditis,proponimus rccipicnda et obferuanda, donee per liberam et chriftianam Synodum,VniucrfaIcm aut Natio-» nalem,autpcrlnuidifs. Imp. benignifsimum Dominum noftrû,una cum PrincipibusEledoribus,cæterisPrincipibus et cômunibus Sra* tibusSacrilmpcriijinSpiritufandocongrcgatiSjgcncralispcrSacrum lmp. Ecclefiarum Reformatio conftituatur. Quam ut Dominus det fccundumfuumucrbumetpræccptum unanimiter conftitui et rccp pi,pro illuftranda gloria fua, et promouenda falutc noftra,ab codem Domino et Dco noftro afsiduè pctcrc etoraredebemus. Quôd augt; tem hæc noftra interim nofrris hominibus offerimus, nullis aliis de caufis facimus,quàm iis quas commcmorauimus. Studemus effugerc culpam inobedientiæ,imprimis aduerfus Dcum,qui hancnobis eu-* ram, et hoc opus in Lege fua multiplicitcr præcepit. Deinde ctiam aduerfus Superiores noftros,qui câdcm rem nobis Dccrcto Ratifpo-* nenfisComitiiimpofucrunt. Turn etiam culpam perfidiç infubdi-* tosnoftros,quibus fecundo flagitantibuspiamEcclcfiaftici Miniftc-* rii inftaurationcm,amp; poteftatem cius conftitucndæ facientibus,officium hoc noftrum promifimus,quodillisetiamcxiniundo muncrc Archicpifcopali debemus. Quo igitur,fi non picne,ramen aliquo modo,idquodnobisà Dcoamp;Seruatorcnoftro,amp;Supcrioribus noftris nobis impcraturhjà noftris hominibus flagitatum,amp;: à nobis illis pro-* miftum cft,præftarcmus,ifta cogitataamp;dclibcrata noftra profcrinius, amp;nbsp;noftris hominibus tradimus,quærcntcs copromoucre 6(conferua-rc,quan’

tum Dominus fucccflum donate clignabitur,pium confenfum amp;nbsp;falu-* tarem omnium ædificationcmjn do 6lrina,Sacris cærcmoniis difei-* plina Chrifti,noftros^; in Eoc prçcipuc adco pcriculofo tempore,quo tarn multæ 8C uariæ hærefes Si impia dogmata circum nos quotidiè pcrniciofiusexcitätur,cuftodireabomni falfa do(ftrina,8lt; perditione, quæimpiamfcilicetdoftrinamcertôconfequitur. At uero fi Demi-« nus nobis poftbac fuam uoluntatem plenius rcuclauerit,amp; plus gratiç amp;nbsp;Spiritus fui largitusfuerit,iam nobis iftud integrum feruamus,hæc noftra cogitata amp;nbsp;inftituta ampliare,contrabere,mutare,emcndarc, explicate,non aliter tarnen quàm fecundum VerbumDei,et prout Dominus nobis dederit uidercjideflc c gloria fua,et ædificationc po- -puli fui,qucm nobis commifit. Hæc Cnriftianis omnibus,qui ifta le-gerint,ad gloriamDeiet utilitatem Ecclefiæ cius exponereet teftari uoluimus. Quos omnipotens Deus et Pater nofter cœlcftis Spiritu fuo benignius indies illuminate, atq; in agnitionem uoluntatis fuæ ab dus inducerc, uirtuteq; potentiore illam in omnibus fequendi, donate et augcrc,tandcmq; foclices per omnia cfficcrc di-*

gnctur,per Scruatorem et Sofpitatorem noftrum Icfum CEriftum,cui fit laus, quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honor,ct gloria in fempi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Amem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Numerus prior folium indicat,AJaciem primam,B,fecun(]am, Numerus fequens lineam,

J.A.JO.AJ/8-B.ï7.flt;tYedmMr/ ly.A.n.pecftmA'/ir.B.ij^er ^ocf ip.A.jf.poftófttfidmWtót/ii.B, «dmi(Knd4m/15.A.54.propopM/»5.B, l■7.tllt;Mdem/5I«A.Innwrgme.p^jrtmwierrtfMr/jj.B.i.SicD4

Mil, Ab ne/ibidfm.j.c««/iftere/54.B.54 fdfimus/jT B. 11 .ex quo/ 47. A. i j. A^ofwnnM/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.Abhormt'

r»u/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fS.A.55.IfiKnio/f8.B.55.AKttlt;ePropbetifl'lt;tLHc.i/ $9.A.i4.IfiMgt;Mbi«Mf/ö5.B*

1 »■BccIefwHicot/ffS.A.i s).lt;efafe fenerioree/ffg.B.i x.exbibent/ibidem xe.i«ei«d4/r4.A. 1 ».Addueebont/ »«•B.4.ope/9 x.A, I .or4miM. I o » .B. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 «t^.b.x 1 .rtbiurcnf/ « o 8,A.» .di^i#/1 op,A.54.temforÄnfV

Præmunitio et mandatum contra errorcs	Anabaptiftarum I x 11.
De Adminiftrationc Rcligionis	Lxvn.
De Sacramentis ingencre	LXVllI.
De Baptifmo	ibidem.
îorma CatccHifmiante Baptifmum	LXX. •
ïxordfmus	L XX III.
De Adminiftrationc Baptifmi	LXXllll.
	Quomo-
r