Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

PANiA Q^VOQJ'E, ITALIA, ANGLIA' Germania, Plt;,ionia, vicinisqucio .is ab anno IS»«. vfqucadSepcembriiii aailipcæfentis 1592. . oellariim, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-S

GRITAÏE, et ERVDITIONE DO-miniSjÛ.Henrico Detteiio,Cathedralis Ecclefîæ Monafterienfis Vicario amp;nbsp;Coadori : nec non amp;

D. loanni Dettcno, Veteris Ecclefiæ D. Pauli Canonico.fratribiis; Dominisamp; amicis fuis vnicè colendis, s. P.

VturtimaUqtiMdoteptis, Keuerendi ni, quo vtiit mortttos fe be.itiores dtcent, amp;nbsp;quo viitos omnei lamenfatio, mortuos verb ^ratul.itio fèquetur, nontantu}}! Metbodittf JîIttfiepiK lAariyr, etLaclantw rtrmianuf-, fed (f tpfè liombus-Cbrtfto dileâtf-.mns Apoflolus loannes in ^nocal.fud vatictnatur.lntdudaiaemtentpusnostncidijfc«i^ininb càp.iî. mthi perftiddeo. enitu nollrûin eif qui fi Minium fituntlt;ib huius feinit occupAtionibus p.irumper abfira-hat, er ad atatis nefira fiatum diligenter contemplan-dum eonuertat. hums vitapertaftts, cum Paulo non cla-»tabit-, Cupiodiffoluijamp;eflecum Chrillo?f««4 lutt entm nialttta, omnia vrtioruw drfiattdum genera tncrebuerunt. ltiftttiainteryt:fides.pax,m!ficricordiat pudor, veritM nufiqiiam repcriiur. Vk dr audaciapra~ ualet.Vtx efi qut aliqiud habet.quod non vi, fraude,im-poflurisq^ partum ,0' mana defenfum e;i. Si qut fut boni,prada dr ludibrio habentur. Soli midt opulenti finit: boniverb in omnibus contumelies dr egefate lacianttir. Pauciparentibuspietatemexhibent- nemo ufantisaut t -n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenit

finii miferetur. Auaritia hbido corrnniputtt omnia. Vßtatißimic funtcindes amp;nbsp;fangttinif effn/ienes-,vbtciae bella ßtnt,no modo exiera amp;nbsp;finit ima, verum etiam tn-ttßma.Ciuitates inter fie bella^erunt-, omnis erdo amp;nbsp;a-täi arma traétat.Non miperi) d^^nitof confiruatur, no militiie difieiplina : fied more lairocini) impiui miles va-fiat ifi depradatur omnia. Quis, inquam, Reuerendi Domini,noflrum efi,ctü diligenter hac perpendenti vi-uere liibeat ? Taceo tot blaßemias, execratioties, ton-tumelias, impur a verba in Deum, in eins Sacrament a tn Sanelos, qua quotidie aiires nofiras circtinfionant. Tanta enim esl bareticorum noßrorum temeritas, amp;nbsp;effrenisaudacta, vt nihil tarn fiancltim, nihil tamdiui-Kum,amp; tn au^ußifiima Trinitatis concilio ta-areanum, quad no audent exeerandb Unguis finis proficindere^peb laere, prophanare. Quodß Poljearptin nobisßiritus eßet, ah quoties eum ilio exclamaremus-, Deus, ad qua nos tempora refieruaßt?

JI uuts tanta ataxia atq^ impietatis,etfit ratifia praci-cipùa Jit homtnû tnnata malitia,ßtr!tus Sfiubiralitone ad quauisficeler a praceps-,äuget tarnen earn intcßinorti bellorü diuturntt as, qua vmnis impietatis liccntta fene-ßram aperit. 1 mpoßibile namque esi, tn bello iitflttiam poß'eßruari. Jxon ignorauit hoc Antigonusfienior,qui ctiidamporrigentihbrum detuflitia conßriptttm'. Défi pis, inquit,qui cism me videos aliénas vrbes ar mis ve~ xantem,tamen apud me de itifiitia dijfieris. Aliam pra-terea hor urn malorum caufiam arbitrer, neglect am amp;nbsp;contemptam verä Rehgionem : quod ne ipfium quidem

Plejperiæ m da luciuofie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o «■

^'lt;b!{s duiibtis carßs, t]uo minus tertiam Ladantij ad-di nus jtttd vetat^. Is enim de vlttint temporis malitia lt;/j/Zï'?'lt;^«-f;Cuius^'f»vaftitatisamp;confuIîon!shçc erircauß;qiiöd Romanum nomen,quo nunc Diuin.inft. regitur orbis ( horret animus dicere ; fed dica qafuturücft)tolletur de terra. nbsp;nbsp;nbsp;cattfaomnes

ƒ vnquä vno eodemq^ tempore locum inter Chrißianos habueriint, certe hac atate habent : in qua nullus pent erbis angulus à bellis, ijsq, incondttis dtjfolutis immu-nis eHmulla no pronincia bare/ibus,atheifmis er impte-tatibus plena^nußquam non Romanum nomen, tam in Monarchta Ec cleßaßica.quamfeculari exoßim efl.Ex multitudine itaq^ dr caufarum efficacta, multitudo fe-qttitur turbulent ißtmorum,trifltßimorumqj effectuum.

Qiscd vt qs,in quibus adhuc amor altcuittspietatU re-m.tnßt,oflenderem, Itbellum hunc ex multufiagmentis Germantcis, Latinis,cß Gadtcis: qua bis annis in lucem prodierunt-.priuatis quoqjfiriptis, amp;nbsp;quotidian.! expe-rientia opere tumultuanocompilaui. Inquomirabiles mundi paroxiß,nos,regnorü mutat!ones,bellorü motus, harettcorü diuerfas in eccleßä macbinationes,inßdias, periuria.pro.iitiones-, inaudtta hommum ßelera.vrbtü drproutneiarum excidia-,ö',vt vno verbo dtcam,totius »lundi horrendam metamorpboßn, hoc lußro proximo vidimus, comemoro. Quodvtfacerem, impulit me, prater amicorum preces, amp;nbsp;mea proximorüfaii^

vf ditin have rertnii hurn'anarii)f:^rgt;l}ahifitatem, impuritatem^j le^imiisyna hae vobii vdefcat, animü-lt;]ue ab his traiißtortjs,ad ea quaflabilia funt et at erna, transferre difiamus.

Hoc inaur qualecfinq^Jtt, quod in hoc libelleprafli-tittuis, Reuerendi amp;nbsp;extmtj Doniiniyobis nunctipatum Volui: Eeneficentianamqj amp;nbsp;hnmanitas,qua me nt/per Vobisprafinicm eflis complexi,facit, vt noininisveflri nhiitjua obliuifear. Prat créa hiflonarum fludtefls, ec-qued miintis conuementius, quam hflericü quid,potefl bfl'erri ? Hue aeeednfln^teularis tile szelus, quo Catholi-ear,!, jipofloUca}U,Roi}ianam,Religioneni profequtnii-nt:quatn m laudabili ilia cf antiqua Duxeefl Monafle-rienfl nunquam nonpromouere amp;nbsp;propagate eonanii-ni:o»inibus eius profefloribus vnus opibus,alter fludijs et laboribusfuispairoanantes. Seioquideni, R.Domini, Vobis erud!tiora,polit!oraif deberi: fldpnt haanioris noflri pi itiiitia. Aeeipitei^ttur banc qualemcunqjno-flram opcram,et tenue amict munufeiilum-, aiithorem-que}fïutuo(vtlocptflis) amorecomplcblimint. Valete. £x noflro mufao: Anno ab humant generis ttiflaura^ ttone. IK X Cl 1. Idibus Septcmbrit.

J9. amp;nbsp;ii.Iuti) Ediftum vnionis inter Regem Henricum amp;nbsp;Catholicos eiusfubditos promulgatut *9 31 lulij Clalfis Hifpanicx infelix fucetflus Zi-24-^ fcquenr.

Regina Angliæ HifpanoRegi bellum molitut 2* Regis Galliæ ad CouFoedetatosfctiptum ibid.5c feq-»5 Augufti ComitiaBlafentia indiüa

Confilium Confoedetatoium de tebus in Comitijs B® gi ptopçncndis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î®

ah Comitia Rlæfentia qui vcniant -r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ

Schcnckius à Principihus Gctmanisopfm petit 5J Gcrmanorum I’tincipum adöchcnckij pctitionem rcgt;

Guihus trucidatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65. lt;5t fequen.

Henricus Rex Inuill.rum puerum interfici iubet ibid. 27 Decembr. Nauatræus Niortiuni oççup^f

21 Decembr. feria4. poft Chrifti Natalitia Guifiorum cadautra con.buruntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-jq

puifij coniugis lanientatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71- amp;nbsp;felt;J' ‘

Pontificis ad Cardinales oratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gz.amp;feq,

Ordinum Côfœderatorum Galliæ ad Regem fetiptuin amarulcntum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gg. Sefeq.

Henrici Regis de açccifcndo NâuarrJeo cum fui» deli-beratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109. amp;fequcn.

14. Martij Verdugius miinitioncs ab Ordinibusin ter-titorio Groeningcnfi interceptas récupérât iitf

6 Aprilis MontesS.Gecrtrudis Parmenfi dediti il-jf Conditioncs deditionis ciuiuni Geettrudoberoefium iiS.ôcfeq.

Conditioncs Præfidiariorum militnm lao.JSclcq. Elizabetha Angliæ Rcginaclaffem inftruit 121 Exemplar litetaruni Sultani ad Anglam I22.amp;fcq. Confoederati, Hugonotx, Si Politici tres diuetfæ partes in Gallia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i25.Ccfeq.

Scnlilînm oppidum Hcnrico Régi deditum 126 2} April. Mompenferius Alenconio profeftusTou-tjictum intereipit, Faloizam obfidet Si oppugnar, Cionta;dctaiosc.ïdit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;127.12Ï

HenricusRcx cum Nauarræoamicitiam init ijo j6 April.eut idfcccrit publico prootammatc déclarât» i;o.amp;feq.

19 April Catharina Caroli LotharingieDucisfilia Fer dinando Flotcntix Duci nubit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135

gt;laximilianus Auflriæ Arlt;hidux àSigifmundoSncco captusquomodoeuafci'it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I35 amp;nbsp;feq-

Mipculun^ pucllaRbeniis fufpcnfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137

5 Maij Sixtus V.Pontifcx Htnricü ÖalliscRfgcni Rigt;-niam citât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijS.Scfcq.

6 Maij Mœoij expcditioncs, amp;nbsp;de Rcgijs viûoriæ 141. Nauarræi amp;: Henrici Regis colloquium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14;.fie fcq..

Clallis Anglica in i.ufiianiani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J S-^c lexj.

8 Maij Coronisab Anglis oppugnatut i4lt;î.5cfeq. parmenfis adfontcsSpadatios proHcilcitut 14* CouFœdetati in GalliaScnlifium obfidtnt 149 Eoriim cladcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150

fustcuduiiC' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS*

Rcgc Henrico intctficicndo captauerit 159. tins mors nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1ÛÎ

49 Augufti Parnvenfis exertitum Parilios mouet 8 Septemb. I.aigny à Parmenfi obfidctw 240

JI Noucmbtis Dtaguignæ magnificcntiflîmc extipi-tut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibiti.

à* Apr. KollcnburgcnfisarxabOidinibusBclgicis capitut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»9/

is April..!Milcnduncklorccupcratur )co Sabaudiæ DuxMafliliamvcnic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jce

In Hifpaniamptoficifcitut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3Oi

4 Maij VVetfterloo à Gcufijs capitut 30a aa Maij Zutphanicfc propugnaculumcaptutn 303 -Zutphania à NalTouio obfidctur. Si Comet Ebcrflci nius globo ttaijeitut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;304

Ódauij Epifeopi Calatini Nuneij Apoftolici manda ta Coloniædécréta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111-«'

idem fc publico edifto purgat, amp;nbsp;Catholic« religïói nis confetuationcmpronnittit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32}

AxgcntotatcnfcsCarthunanoium monaftciium di-iuunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litt

Apparatus bellicus pro Nauacceeo Argentotatum mifTus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331

gt;1 Auguftitccenfetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33Ç

15 Augufti Inuillæiis GuifijDucis filius feipfum è captiuitatelibcrat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ibid.

Auaticum vcnit. Sc magnified excipitut 334. at Augufti fixcrcitusGcrmanorum ad Nuvvfnho-uium vcnit, 336, cius oido ibid, iter in Galliain

Anglica claftis ab Hifpanis malècxcepta 343 Confeederatorum in Gallia ab Hugonotis viûoiia J45

t9 Scptcmbr. CxCarisLegiti Prag» Colomiam ▼«-niuAt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ?47

lt;f Oftob ChriftianusSaxonise Dux moritur 14t 1$ oaob.GrcgotiusXIlIl Papamotitut 357 21 Odob NouiomagumHollandisdcditut 3S$ Schcnkiusfepclitut

29 Oftob.lnnoccntiiis IX Papa elcftu» 357 ClafïisHifpanicaeviftoria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

D.KrciliusSaxoniæCâccllaiius, Sc D. VrbanusPic-tiuscapti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36i.amp;fcq.

Atcnbcrgiu! amp;nbsp;Batlcmontiusad Regem Hifpan fcri bunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î77

PatmcnCs in Galliam exercitum ducit 578 16 lanuatii loannes Caßmiiusobijt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37t

25 lanuacij Elizabctha Caroli lX.Galliatum Regis, Rudolphi Cacfarisforotobijt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj^

SO lanuarij Parmcnfisexercitum lufttat 580 I Fcbruatij Catholicorum in Gallia viftoriae 381 Ncomagi Magiftratus nouus conftitutus )S2.amp;ima gincs pet carnificem exuftx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3*4

ad Februari) Rothomagenfium deNauattaco ti-doria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38f.5cfcq.

Borudie amp;nbsp;Duels Bipontini ad Cçfarem Icgatio 387 -» Martij Cæfarisad legationemtefponfio 387 10 Matti) vVilhclmiCliuiacDucitcxequix 390 Eiufdcm Epitaphium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39gt;

!• Martij D.Keuenhullcius Lcgatut Cæfarît ex Hj-fpaniaPtagam redit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;394

1) Maçtij Polonorum ad Caefarem Icgatio.vtfpon-fam Regi fuo addueat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;595

ij April.Ruenfem obfidioneParmenfis foluit 404 11 April.Nauatræus Nobilitati miflionem dat 4Oj 10 April.NauartæusRhotomagenfcm obfidioncni

Rbotnmagenfibuscopiofuscomeatusaducbitur4i4 ■2.1 Aprilis Pratdatores in Btabantiacapti 409

tinenGs Epifcopus à Protcf ätibus tligitur 410 Kocbctsbcrg,amp; DachGeinium idem occupât 4;o StccnvviccnGs oppidi obGdio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43'' f'A-

curio Duce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44OÔcleq.

Turci Wihitfch Croatii metropolim deditionc occupant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . .V*

Lothatingus ArgcntinCnfis Epifcopus VVaflcllen-heimum oppidum dcditionccapit 45a

Mocnius Ponteau de Meer oppidum capit 4^7 Nauatrzus Lutetiam prodiiione tentât 45I Tuicatum in Croatia ftlicesprogtcCTus ibid.Jcfcq. Intet Regem amp;nbsp;Canccllarium Poioniz fimultat 459 Catbolicorum in Gallia viftoriz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;459

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mocnius

Galli Catholic! dcnouorcgccrcädoconfulunt 4.51 Magnus thefaurus in Belgium cxHifpaniamitticui 4«?

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latitti.

Libellus, cui titulus : Recueil contenant les chofet plus memotables adticnucs fous la Ugue,amp;c.

Pagina iS .linca ij. pro H tuent, lege fluiteit». Hié plûtes ante mc.etiam Ayzingetum.lapfoi video.

MERCVRii GALLOBELGICI LIBER PRIMVS; IN QJV O £A CO M ME ilOR ANTV R, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'

in Gallia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lecit

Efiinßo Frâcifco Galliarum Anno Kcge, ciufquc fratre Carolo i X. nullo poft fe reüóto hxre-de mafculo; Alenconio quoq; nuper.nondum vxore duâa, è viuisfublato,vnicusè Valc-

fiorum ftirpe fupercrat Henricus 111. Henrici eiusnomînis fecundi,Galliarum Regis filius illorumfrater; qui hæreditario hire Carolo in Regni adminiflratione fucceffe-rat.Duxerathic vxorem Aloiham , Clau-dij Vaudemontij JDucis filiam .Principcm totiusGalliæ omnium iudicio formoiifiî-mim : ex qua Regni fucceiTor haud dubic fufeitandus exiftimabatur. Cetcrùm Deo ob inaudita, multifariaque Gallorum fla-gitia , Regni huius periodum.extremam-qiic ruinam iuflo fuo iudiCio méditante, Icgitimam Régi fobolcm, Regnoque hxre-ditarium c V alciiano fanguinc fucceflorcm

MtRCVRU GALI.OBKLGICI Znno Jlpernegauittvt digladiâtibus inter fcfc, poft j, g„, (obitum Henrici,Principibusjinteftinis bel IisGalliaiinplicaretur;ciuili fanguine de-formarctur; Sc varias in partes Chriftianifli mum illud, quodiamannis plus mülcdu-centis tanta cum gloria fleterat,Regnum diftraheretur.

Præcifa itaque omni rcgisc fobolis fp^ Franciæ Parcs , ceterique Principes at-que ordincs, vt futuris incommodis at-que diflenfionibus occurrerent, de fuc-ceftore Regni mature deliberandum, pru-denterque llatucndumcfle,arbitrât! funt. ^uboluerat enim iamdudum Catholicis Principibus, Regem in hoc omni Üudio incumbere, vt Henricum Nauarræum ad Regni (faftigium poffetpromouere . Prx-terea amp;nbsp;Regis i pii us fides, integritasque pe-riclitabatur, amp;nbsp;pleraqucillius fiudia mul-r/i/f^lt;//flt;ttiserâtfufpeâ;a,eo quod Caluinianis quo-«(onfOT â»«! tidiemagismagisquefauere, in Catholicos verb alicno prorfus animo elle viderctur: id quod manifcfiiffimisargumcntiSjquam-uisamp;habituamp; cxtcrnisccrcmonijs omnino aliud profiteretur ) faótisqucamp; didtis non obfeuris teftabatur. Proceres itaque Regni indiciisdiuerliscomitijs, vbi Ordincs con-uenerunt, vbi Rex , Regina mater , cognation is Regia: Principes, Dll CCS..Epifcopi.vi-ri nobiles amp;nbsp;plebei grauiflimi magno nu-

f.î R r R PRT M vi 4 meroctora Ga'lia conueücrant,Rcgê of. A ficij ac iuramentifui admonucrunt , amp;nbsp;vt i j • vnarntanrummodo,caiïiquc Catholicam, ' Apoftoücam 8c Romanam Ecclefiam ipfe cüleret.omnibufcjjfubditiscolcndarn (cue_ rioribusmandat'»præcipcrct.hortati funt. Aedcüm Kcpem egregièlïmularc.aliud ver bib promirterc, amp;nbsp;aliud animo mcditari, nihilqucilli antiquiujclTc , quàm fub fpc-cie religionis,religioncm paulatim Rcgnd cxterminare, hxrcfin introduccre,amp; in hx reticù Principem fceptrum cum Diadetna-tc transfcrrc,animaduertcrcnt,cum prima-rijsorbis CbrilHani J’rincipibuscum Pon-tifice Romano,Philippo H- Hifpaniarurrt Rege,IraliaE Regulis . Lutharingis (inter quosGui(ij)i'abaudo,amp;alijsfoeduS, quod facram Ligam appellant.inierût.Huiusfœ- _ , derisduo prxcipua erant capita,Vnam Re-ligionéxamq; Cathoücam Romana fcruan dam.'omnes haBrefcs.hxreticosquc Rcgno, ni rclipifcant, pellendtï^ , Deinde neminem è {'rinçipibiis , quantumuis fanguinc proximiorein,ni(i Cathoücus (it, ad Regni fucccflïonem cligcnduin. Feedus hoe fan-étum,iu)lu,EccleliaeDei atque Reip.vtile elTcjpnblico programmate ohendiitjlimu-latq; aliud kriptum confœJerarorum nomine publicatur, quo fjcccllîoni Regni tempeftiuc prolpicitndum monent, nead

1 tur.Idenim pugnarecûlegeSalica,quæ hx-reticum ad Rcgni adminiftrationem non admittitiCÜ legibus Imperialibus, per qua» hærcticus infamiseft,amp; ab onmi officio ex-cl ufus;cum legibus Pontificû,quibus Chri-flianitenentur ei non obedirc; cum Conci-lijscum vcterisacnouitertamenti feriptu-ris. Hæreticum non pofTcRegem Francias coronari,nee vllam coronationis particu-juramftum lamfufcipcre ; luramentum quoque præ-K'x« Gulii- fl-arenon pofic, quoRexadmotafacrofan-*■ étis ChriftiEuangclijs vtraquemanu, iu-nt.Vellefe Epifcopis, amp;nbsp;eorum Eciconferuti-fepriutle^i4C4n3nica,iiii amp;nbsp;iiiß tianidébitant y E-ptftopoßjjomnes, é'fin^iilas eornm Eccleßaf tue-riyEccle/iatnDetinverapaee (»nfiruare , ßde labor are quo ex cmnibiu terris turifdiilionis fÙ4 expellat hicret{eos,ques Eccleßn Catkolica hareti-cos declarauerit.

Nauarræum itaque Regno Gallicano in-idoneum,neceius dignitatiscapacem,cùm Xuât îixii jpfe aP, Evclelîa hxreticus, bxreticorù Oux manifcflus, publicusamp; notoriusiræ filius, Luciferi minifter, læfæ Maieltatis diuinae rcus,amp; orthodox«fideiChriftianç hoftis ante biennium cfTct rcnunciatus. Prçterea minimeconfulturn cfTc, vtei,qui vires fuas modicas,cumomnibusexternis Gallicho-llibus.cumflandriSjCura Germanis, cum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anglif,

/ngliscumAuraicOjCafimiro,Bipontino, Anno adaliquas Gallise prouincias fcrro , flam- jy, maque depopulandasconiunxit , maiorej virestradantiirjvtquxfupcrfunt, rcliquas prouinciasomnts ijfdem pdpulationibus, flammis,amp; ftragibusdeformet.

His,flmilibufqucrationibusmoti Principes Catholici, totis viribus contcnde-bant, eoquc fludia fua omnia dirigtbant, vt caueicnt,ne Nauamus.fcd Carolus Bor bonius cius patruus.ad Rcgni fucccflionem àRegcnominaretur. Decimoitaqucfcxto lulij Anni i jgquot;?. cdifta funt comitia , in quibus articuli foederis renouantur,amp;con-firmantur, Carolus Borbonius Cardinalis primari’fœderis Pr nccps, Lotharinguse-ius vicarius, DuxGuilius Imperatorexer-citus, Nemourius iunior Magirtcr equi-t irn leuis armaturæ,Dux Maniuscquitum pr etcftus, Si Bironius Marcfcallus dccla-rarur.In ijfdem comitijsà Rege multis precibus pctirumeft , vt alium,quàmNauar-rxtim,CathoIicum,non haereticum Regni fuccclTorem nominci;inomnes Catholicae, Romanas Religionis hoftes arma conuer-tat,Regnum ab omni haerefeo^ colluuione vcl ferio tandem purgarenon dclinat, Na-uarræus fibi vim amp;nbsp;iniuriam faöum iri arbitrants, vuifflm ncceflariam fui defcnlîo-ncml’ufLipit, StfermilTu Anglix Reginac,

/nno

J î 8,7.

l»ltj iO.

y«p»lt; i»

GfUtt.

looffat.

Principumque quorundam Gcrmaniç Pro tcftantiumjn ditionccorvm aliquot equi-tumturmas colligit. Qu« in Alfatiamco-demmenfe Iulio ad diribitionem,amp;re'i-quum exercitum Helueticum magniciti-ncribus contendunt, pluicsq; ibidem heb-domada$commorantes,direptionibus.in-cendijs , ac cxdibus gralTitntur. Tandem Roberto Bullionxo,amp;Fabiano à Dona du-cibus iter ingrediuntur.viamq; libiper Lo-tharingiam vi Ôevirtute fua aperiunt Oc-curritillisadMofellam hoftis Guiiius.re-morameis, ne cum Nauarrxo coniungan-tur iniefturus. Nuncio ad Nauarrxum dc-latojconfeftim ipfedelidcrio excipiedi copias flagrans,ad uo!at,amp; in itincrccum Duce loieubo, vcftigijs fuis à tergo femper in-fi(lcntc,amp; ad prælium prouocante, decimo Oétobrisad Coutrafium dimicauit. Viéto-ria penes Nauarr.xum fuit : ipfc loieuGus perijt, perierunt amp;nbsp;cum illo aliquot Principes Galliæ, gregarioruraque militum numerus non exiguus. Sunt qui huius cladis culpam in ipfum Regem reijciunt,vt qui Catholico exercitui promiffa , debitaque ftipendia negaret: quapropter Amiralius loieufius iam iam manum cum hofteconfer turus,militem rcluétantem.pugnamquedc treélantem inuencrit. Lsetam hancNauar-raii viôloriaii),mox triftior cladesjntcrtur-bauit.

bauit. Exercitus enim Germanns, relißo ^nno calleiufTojContrarium ingreffus, fcipfum j j gjj. locispcriculolîflîmis iroplicuit,non Ggnifi catoprofectionisconGIio. Qnp faâ:um,vt ' maxima pars cquitumin pagis vicinisrefi-den«,nofteS.Ga!lifeftum infecuta, fufaamp; Germtni, opprefTa lk:multis præftantibus, ijfdcmque nobilibus viriscaptis difiîpatis, irucidatis. Kcc minori clade afFeélus eft Fabianus à Dona:aliquot turmas equitum, peditum-quefecum habensinoppido AEnan,quod peruigilio negleftum, ipfo Die Martini in-albefcente , ex improuifo per Guifianos, hoftem more fuo Martinalia celcbraturû, amp;nbsp;profundis poculis largius fc inuitaturum fubolcntes,adortum, expugnatum amp;nbsp;direp tüeft,Germanisaltumdormientibus partim captis,partim trucidatis. Baro à Dona belli duxfuperatofaltu muro,quialilsfan-ftuseft, mortem præfentem cum vno aut «1 tero fenio asgrè euafit. Hcl ucti j incôfulto Domino , cui facramentum dixcrant,ad conlœderatos Catholicostranfeuntes, de-fecerunü.Equites Germani, quos belli cala-mitasreliquosfecerat, incrmeSjXgri, nu-di,amp;pedites plerique, cum quinq; tantum turmarum equeftrium Prefeélis^defidera-tisfedecim) inGermaniam redeunt. Vnus ctltettonlut Caflilloniuspermedios hofles perrumpês,«/ atu»-î^auarræo fe Aitic, Hoc modo perquam’’“*«»'

» MERCVRTI G A I.I.O B E LG I CI Anno magnusiüccxcrcitus, qiiicquitum qiiinq; 15S8. milliBns, peditum vciù viginti milliBus conflitit, fnpeiiorcm vidoriam infelici hocexitu, cum maxima (iermanicinomi-nisignominia fœdccorrupir.

Henricus Valcfiusacceptohoc nuncio, populo, foro amp;nbsp;fccnx fquod dicitur linfcr-• uit: feliccm belliforcunam,profpcrosque Confœderatorum eucntusillis claminui-det:mentis tarnen aegritudini vultus hilari-tatcm prastenditjperditis.pernoxque rricdi-tatur.qu iBus modis Guiliorum crcfccntem indies authoritatcm minuat,ciufquc vires frangat. Non cnim latere potuit Regem, quæapud populum amp;fua,amp; Ducis Guilij efTet exiftimatio. Pleriquc namqucRcgcm ipfum obliqueperliringcbantjtanquam ig-nauum, difiimulatorcm, fuperflitionibus dcditumdifFcrcbant:Guifij verb pietatem, fortitudinem.dignam Imperioformam cx-tollcbant.Habebat Rex familiärem, quem fare ceteris omnibusdeperibat,Efpernoniû; iunc,alicnioriin Guilîosfatfusanimo 110-tfr £lperMo- quotidicdignitacibus angebat, publi-c'isciuefunótionibus cumulabat,humiliori loco natum Ducem crcàrat, Scnuncexerci-tus Impcratorem ,belli ducem, amp;nbsp;quad to-tius Galliæ proregem-conftitucrat. Vnus Lfj ernonius inrtar erat omnium. Guihja-pud Regem, amp;nbsp;«os,qui Regiorum confi-liorura

liorum crant confcij, authoritas quotidic Anno decrefcebat.NauarrçuSjamp;quicumilloer.ât» i j Hugonottæ harum rcruni ccrtiorcs faóti, cùm cæfojdiflipatoqucGermanorum exer citu.omnis viôloriæbellicæfpcsexciderat, adclandeftinasin(îdias,amp; machinationesa-nimosfuos cóuerterunt. Initio(vt quidam afl'erunc/æmulationem,lîmultatemamp; taci-tam quandam inimicitiam inter Efperno-nium amp;nbsp;Guiliumfeminarunt. quo factum cft, vtEfpcrnonius Guilîum apud Regem traduccrctjVarijs delidtisonerarct.tantum-que efficeret, vt omnia Guilij aéta Régi effent fufpccfa. Obliterata iuntonania Guibj inEcclcfiam ,in Rempubl. Gallicanam , iii ipfum Kegcm beneficia : quod pater,quod ipfi Reges,Regnumque Galliæ in tam anci-pitiftatu conferuârat,nulla iam mcntio.,Ab Aula,aulicisqucnegotijsabftincre iubetur, in odium multorum,quorum non integra, fed fimulata fidcs crat, incurrit ; authoritas amp;nbsp;exiftimatio eius quotidie magis, magif-que imminuitur. Nee fatis erat Efpernonio cum fuisGuifium Regiexofum reddiddfe, fed amp;nbsp;in vulgus diiicminant, cum magis quam hzreticos ipfos, timendum : vt cui propofitumerat Lutetia ciuilt caedcSc fan-guinccontaminarc.bona ciuiumdiriperc, xrarium Rcgiuexpilare,amp;Thefaurum fi-biconfiarc,quo Principibus, vrbibu$qult;

io MT.RCnn CALLOBETGTCT /.pno quibuflibet bellum moucre poffer. Diim 1 )o8. Kêxjdum ipfeEfpernonius belli præfeétus his criminationibus inicnti funt, Nauar-rxovire'accrefcunt, bellognauiter incum bitjVjbesamp;arcesoccupât: è contrario Regius cxercitus/eriatur.dilabitur, nihil dig-num laudcagit. Succrefeit denuo aGuihjs extirpatum lolium ; res Catholicorum ex optimo loco quotidicrcciduntin detcrio-rem.

Jf« iHff. Erat circa idem fempus Henricus Rex Pariljjgt;,adqucin, vtfeabobieftis crimini-buspurgarttGuilius.e l.otharingia profi-cifcidccreuerat. Huius Guihjfonfilijccr-tior f'adus Rex , Belicurium Sucflîoncm vfqueilli obuiam inifit, cum mandato, nc Parifios veniat:li fccusfccerit, cû læfæMa-ieftatis crimen incurfurum. Terruit manda turn hoc initio Guihum, refumpto tarnen poft animo,de Regis priftina erga fe bene-uolcntia confidens in coepto itin.crcpergir, lk- Lutetiamq;, fepreautofto tantum comita-tusnobilibus, pcruenit.atquead palatium * Reginæ marris diucrtit.Vcnit Sc paulo poft ' eodem Regina mater : qux cùm ad palatin Kcgisdcfcrretur,Guilius camcomitarur,amp; tanquam nulliusftbicriminis confcius.vnà cum Regina cubiculum ingreffus, Regi fuo lt;e ftirit.Rcgcmquc mente voce intrepi-aa falutauit.Rex vifoGuilio cxcanduit,Se quod

I. T E F R P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'»

Huod contra mandatum ad fe venire aufjs ƒ rini» efretjincrepauit.Guifîusbenignè rcfpondit; i j ÿÿ. fc non alio fine ad fuam Maicfiatcm vcnifTc, quàm vtfe purgaret, immeritumque ab x-mulis fuis traduci ofienderet . Interrup't fermonem Mater, amp;nbsp;nondum parato Regis animo, (iuifius difccfiît, Poflridie denuo Regem inuifit, fecretiora ülius palatij 'oex ingreffu^,nihilfibi autàRege,autàquopii alio mali metuens : folo animi fui candors fretus. Regisautem diffidentia .quotidiei-nimicis Guifij facesfubijcientibus.crcfcc-bat. Habebat Rex in vrbe quatuor ligna Gallorum, Heluctiorum verô tria.Explo -ratores in omnem oram Rex cmittit,qui in quirant, fequanturne Guifium maiorc-co-piæ.atquc vbieiusuhærcat exercitus Qui rc-uerfi nunciarunt,nullum Guifianum mili-tem in procinclu cflc:cxercitum ciusqux-dragintaab vrbe milliarib’fiibfi{1:ere;fîui-fium non aliud habere præfidium , quàm oâo nobilcs.quibufcum in vrbem venerat. Hæc fimiliaque Regis animum in diuerfa diftrahebant,vt nuncbcnc, nuncmalè de Guilio fentiret. VicCre tarnen tmulorum afliduaecriminationes, coque Regem tan-demadduxerunt, vt piætcr feptem figno-riim praedidorum corporis fui præfidium, ipfo diei louis crepufeulo, duodccim alia Heluctiorum, amp;oótoGallorum figna per

portam Honorij, in vrbem vocaucrit, qiil film honorififèabipfo Kcge, qiiotquot cuin rfj’ï srant,vxct'pti cd ent,ab II cl iicio-rmu (. hitiarcha. ïV exetibiarum Kegiarum pr.vfetlo.muniriora vtbisloca iiilh lunt oc C'ipr.re. C'nicsaudi'o llrepiru, ciiin fantam in vibc milirum \'i jerentcopiamjnitio tie pidatunuæamm fuarum ianuas oblerariit; i. neftras mnnicrunt, omniaque fccerunt, q la* ad fui defenuonem expedite videban-t ir.laxcrcirusaiircm Regius àTribnnisin varia Inca Jiflribuitur. Q;^iædam ligna occupât locum dictum S.foannis (jtciic; quae dam domum ciuicam, in qua erant Dominus Hautmontius, prxfecius mercatorum, alijque multi, qui Regis animum norant. Dominus de T intcnillefuas copias ducit in Pótcm paruiim, vulgd petit ponf;Dampie-riiisin forum nouum, amp;nbsp;ad fanctumlnno-cenrium aliaqueloca Jiucrfa.Plactbat pr,B ■ Icclis hicordo,ad perlicicndum, quod Rex in snimo habebat : fed peccatum in hoc cfTc dicitur,quod cum \ i bis locum,qui S.Mau-berti vofatur,aptillimum ad omnia alia oc-cupanda amp;nbsp;defendenda prclidio non muni uifient. Hoc tarn ancipiti Rcipub llatu, dum quifqucbbi metuit, ftudioli qui litte-risoperam dabât primi, deinde clues arnia-tiprodcunt.Scditio cxcitatur non cxigua. Occupatur ab incolis regio qua. âS Mau-berto

bcrfonnme habet, dcrcmq;tantum pafîâb. ^nnt» aberatab Heluetiorum Itarionerdeinde Sc i jS3. alia nonnulla lycaab ijfdem muniuntur,amp; cathenisplateæclauduntir. IniiocatiirGui fins,horum omnium ( vt putatur lt;nbsp;ignariis

in leétoadhuc iaccn’.Accurrit ille Domi no Brifaaco, Boyho, Dauphinio, alij^quc nonnulliscomitatus amp;nbsp;Heluerios primùin adoritiir. hit pugna, vidoria pe 'C^ (»uifiu fuit.Felici hoc cuenru cives maiorcs fumiit animos, amp;nbsp;in Francos non minus, quàinan Hc!uetiosfeuiüt:rrucidât nônullos;vulne-râtur vigintijCetcri fuis ftationibus depcl» luntur,armisq; polîtis quidam capiuntur. GuilîusnequacædesHeretfolicitus, ciue» quantum licuitcohibuit : fcJ in tam graui tumuitu ordo feruari non potuit.Noncjen-tos circiter Hcluetios ad palatium Regis (vulgo L’ovvrcy faluo' deduxit. Sunt qui hums feditionisexordium in prælidiarios Regiosreijciunt.diccntes, nonnulloKCorä mi na tos ci U ib US; dix i (Te ill is, 1 eut os fierne-rent, feco die in illorum ædibus habitatu-ros.Alijaliamcaufam comminifcuntur. ,

Rex præteropinionem omnia male fuc-cederecùm intelligerct, animo conlderna-tus elhtimucrunt amp;nbsp;Reginæ,præcipuè Ma- gt;nbsp;Ter,qu.t illo die nihil præter lachrymari vi-facld agere. Cilium nihilominus confeen-dcns,ad amicum quendam Guifij côtendit,

Ù MFKCVrii g ALLOBKT.CICf onns, Guifium adeat, petat authoritate fiia fiircntem populum ab armis rcuocer, vrbi rranquilliratem reftituat Aulicus vein illc,cùm à populo impediretur,ad Gui-lium ptrucnire non potuit.

In tanta rcruiu-pcrturbatione cum ij qui Kcgis animum occuparant, Sgt;i hucimpulc-rantjconliliuinfuumirritumefle videret, Regipeifuaferunt,vtquantocyus vrbe re-Jivia ad loca fe tutiora transférât : Guifio ii3uiq;decrctumefre,maieftatem fuam ap-prehendere , Hi captiuam abduccre. Rex vidcnspericulum , amp;nbsp;maleuolorum obtrc-éiationibus credens,Lutetia confeflimcx-cedir amp;nbsp;Carnutum vulgo Chartresfc recc-pit.Gui(jus,qui,nihi] minus.quam de Regis captiuitatecogitabat, mœftusobfubi-tuin iiliusdifceffum,metuensque neforfi-tan æniulifui Regis animum magisirrita-rcnt,rnaius (ibiodiumapud illiim conciliaient, Rcgemquead peiora in Reipublicæy Religionisquedetrimentum audenda inci-larcnr.lrmamentarium, palatium, aliaque loravrbis munitiora occupât, praehdijfq; tirrnat:oiài3,fcriniaq;ærarij Regijin vium Regis obferat, obiignatque,amp; fufpeétis (iï qui client) magillratu motis, alios fidelio-jes fubitituit. Scriptum paulo poft publi-cauit, quo mentem luam dec!arauit,feni-hil vci exodio, velex iiniftra de Rege fuf-

ficioncfcciffezfcd omnia quæLuTctix aóta y\nnrt elTent, non alió , quam ad conferiiationcra 1^33, Kcligionis Catholicæ,omniumque Catho-licorum tendere: vt fc vel tandem coniura-torum haercticorum inlidijs,occultisq; ma-chinationibns expédiant.

Tumultu porto Lutetiæfedaro, Carolus Borl)onius,alijquc proceres Kegni eon fœderati , qui Catholicam proiàtcbantur Religionem.conueniunt, Icgatosquc omnium nomine ad Regem ablegât, qui fidem obferuantiamquefacri fœderis Régi déclarent , h.Tre(ln omnium malorum effe fon-tem,totiusqueregniruinamfore, niinatu-rc,amp;quidem funditus extirpetur,doceât; orent/uam maiellatem,vt antiquarum vi-ftoriarum memor, hxreticos bcllo perfe-qui nô deliftat,fortes,magnanimos,amp; quorum fides probataeft,belli Duces eligat.Ef-pernonium amp;fratrem eius Valletium omnibus bonis fufpeftos, fummos hæreticoru fautores ; difiîdij, difddentiæque omnis authores, qui nihil præclari vnquam toc fumptibus egerunt ; qui clandcftina cum CIeruantio,cum Callillioneo.alijsque hæ-rcticorûantelîgnanisconlilia contuleruntj quorum vcl ignauia, vel conniuentia milita effent oppida in Dciphinatu ab hofli-bus intercepta,quique innumerisalijscri-minibus eranCübnoxij.pr^feduris fuis def-tituac

1« MERrvBÏI G ALtOBILGICr titnat,aliofque,fidcliores fubroget ; exerci-inGuycnnamamp;Dclphinatummittat, generalem Kegntconuentum edicat. Huic legation! Senatus, populusque PariGenGs fuam quoque adiunxit, quæ praeteritarum ofFcnGonumó/xvgt;|?(*/?, mutatiMagiftratus approbationem,amp; ne Kexin vrbem reuer-furus,praE:terconruerum præGdium copias vllasintroducar,rogct Rexomniumpoftu latabenignèaudire, perbellèGmulare, tu-multus PariGenGs caufam à fe remoucre; Catholicis Principibustam in extirpandis hærcGbus, qnàm in recognofcenda Efper-nonij, fratrisquc illius caufa diligentian» fùâm promittere.

, Qui cum Rege crant Catholicijipfaque inprimisRegina mater,omni ftudioinhoc jncumbebant.vtomnisdifGdétia inter Re-Kt gcm amp;nbsp;confœderatos tollcretur; Grmaque gi CulliarK amp;nbsp;Rabilis inter eosccrtisconditionibus pax » r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àquacùm Rex fe minime a-

■ licnum Gmularct, conditiones inftitutaeSc SujMaieftatioblatçfunt, r. vtRex tanqua caput Sacri fœdcrisomnibus modis Reügi onem CatholicamdefendatjMaieflatcm amp;nbsp;authoritatemfiiam vbiquctueatur.a.Vt o-mne$ fubditi, cuiufcunqueordinisct con-ditionis iurentJcfG opus Gt ) vitam, amp;nbsp;Fortunas Omncs Gaas,pro dcFenGoneamp;confer-uatione Regis,eiusque coronçamp; authorita ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis

tisdaturo«. .-.Vtcodcn) iurarrentopromit- Anno tantjfebtllum ad cxtirpationcm ornnisbe- i j gii, reftosnon dctreci:ari..ros.4. Vtli Kex abfq; liberismoriatur , (ubditi Regem non eli-gant.quiaut nianifcftuscft hærcticu» dccia ratus, aut quoquo modo liærcfeos fulpcdf : imônecL'.m quidem,qui hæreticoi dmîau-torefiecóuincitur. 5 .Vtfua Maielias eiuf-qucfubditionines poHiccantur, Confœdc ratos Principes rucri, amp;nbsp;omnem hærcticoiu vimatqvc violentiam ab corum cap'.tibiu piopellerc.6.Vt Conlœderati omnibus partis ,conditicnibns., Scfœderibus quoquo modo fuse Makdlati, eins coronæ, aut libe-risnoxijs actutùni renuncient. 7. Vt vicil-lim Rex ab omni paélo amp;nbsp;rœdere cum hærc ticis incundo abilincat,amp; fiquæantea cum

lint irrita.Hxreticis infuper ciuitatibus, fi quæ in ipiius tuteia lint, nulla dein ceps mitta.t fubl’idia.S.Vtduo îortif-fimiexcrcitusad frangendas liaTcticorum vires conferibantur. VtRcx Ccmcilium Tridenrinum in omrrbus Galliæ prouin-cijs amp;nbsp;vrbibus edîcto luo publico iubeat obleruari.i c.Vt has.aliasqucplurescondi-tioncs fquasbreuitatis caula prætcreo) Mia Maiefias iurciurando promittat fc perpe-tuô cbferuaturam, idem fcfaécuros iurent omnesconliliarij Rcgij ,Maginri Palatini,

It Mil« CVKH G ALLOBÏÏ Gtr ! Ord inis S.Spiritus Equités,Principes amp;nbsp;No biicsRegni: OmnesenamPrxtores,ludi-ces,Officiarij Regij,eafdem conditiones de fciiptas in ArcbiuisbabeantjfanLlcqucfer-ucnt.vt quotiesnc’ccfiitasrequiratjad calic refugium.

Rex . qui pauloante Rotomagu Venerar, vtanimifui conceptûtegeret, amp;confœdc-ratisnullam fufpioonis materia darct,omnia quæpctcbantur,ijsc6cedenda eÏÏepuU uit. Efpernonium præfeduris abireiubet; odium nonleuein iliumfingir;ediftupublicum Rotomagi primo .deindcParilijs,8c in alijs Regni vrbibusamp; oppidisiubetpro-mulgari, quo fe infigni fimulationc omnis cam NaU3rrxo,cxtci isq;hireticisoccults amicitix fufpicionem fubterfugerc poffe ex illimauit.In hoccnim cdido vcreIccatho-licum. amp;nbsp;catbolicx Religionis debitorem profite! urde à puero in eacducatiim,amp; ado lefccntcm nulla non pericula pro illiuscó-feruationeadijfic gioriatur;candem fc po-ftca ad Rcga'eloliiim cuedum defendilTc, amp;nbsp;quoad viueret devcnfurum effe. Memorem fedicit, quid Regem Chriftianifiîmu, quid pri mogen it um Led efis deceat: id coque iamferiofibi propofuilTe, tandem Ca-tholicac, Apofiolicæ, Romans Rcligion.i (quantum voluntas Dei perraiferit, amp;nbsp;human«

nlänj lîoteOas ronccfl'eritjpiam amp;nbsp;(labile pa y^nnlt;gt; cem conciliarci vt cùm fupremi ludicis tri- ।, 33, bunali (iftendiisfit,impcrterrita mentis iî-ducia r.cdetur.fc nihil intermiliflc,quod ad Rcligionisalterationc impediendam quo- ' quo modo potucritadh'lbcri. Vellc igitur fe,vt omnes fubditi, cuiufcunq; qualitatis, ordinis, aiitconditionis fibiiungaigur , amp;nbsp;vniantur;vt opus tam pinæ optatum fortia tur eufntu,amp; religio conferuetur.Huic tam fanftæ confiderationi isra multi» annis im-moratumfe fuiflelt; adhibitum fæpe coniî-liûRcginæmatris aborumque Principum amp;nbsp;Dominorum arcani fui Concilij. Nunc veto tandem voluifTe.rtatuifTe, Scordinaf-fe;velle,ft3tucre amp;nbsp;ordinäre,vr fubfequétcs articuli perpétua lint amp;nbsp;inuiolabilis Lex, nec non amp;nbsp;foüdum Rcgni fui fundamen-went«/«, tum.i .Rexipfe iutat,iuliurandumqueinitio Rcgni in ipfa confecratione przftitum renouât,fenimirutnin CathoIica,Apofto-1 i ca amp;nbsp;R O m a n a R cl ig ion e perpe t iiô permâ-furum,in ca le viucrc, in ea le mori vclle, vt camconfcri,.er,tucatur,promoueat : omne» viresamp; facultar«sadhibiturum,vit«pro- ' priænullam liabiturum fc rationcm falttm vt ftifmata,feôasamp;h«rcfcsà fanâisCon-cilijs, prxcipuè vero Tridentino damna-tasjoianibuiRcgnioppiûis, pegis, alijiq;

X« MERC VMI G ALLOnilGTCl locisextcrminct; nunquam infuper pacem fc cum hæreticis inituru m,3ut aliquo dcdi-ôum in fauorcm illoru promulgaturum. 2.Mandat omnibus fubicöis Principibns, Dominis^cuiufcunqucftatuSjEccleGafticis, Nobilibus, oppidanis, amp;nbsp;qui ruri habitant, alijsquecuiufcunquc conditionis amp;nbsp;quali-tatis, vt^Regiinhoc ncgotio iunganr, fi-milkjuciuramcntodeuincianturife in hære ticorumcxtirpationcviribus, opibus, vita ipfa Regi adfuturos, opemque laturos. 5. præcipit vt omnes ciusfubditi polliccan-tur,quodliRcx abfquc mafcula prolemo-riatur,fc Rcgem non reniiciaturos,aut prin-cipi vlli, quicunquc is fit, obeditntiæiuramentum prœftituros, qui aut hærcticus ell, «ut ha^reticis quocunque modo fatiet. 4. Pollicctur Rcx fe in poftcrum ad officia mi-litaria neminem promoturum, nifi fincerà tSatholicum.qui Catholicam, Apofloüca, Romanam Rcligionem profitetur Si fccun-dum eius præfcriptum viuat.Scrió quoque mandaf.ne quis in Collegium iudicum,aut Financiarum rei, ipiatur,nifi Catholicusfif, amp;nbsp;ab omnibus habcatur:fuacfidci vel ab E-pifcopOjciusVicario.aut vt minimum afuo paftorc tcfiinwniü adfcr3t,amp; à dccéproba-læ fidci virit commcndctur.qui eü non alte rius, qua Catholics fidci cultorcm profit«-bun*

buntur.Vultmädatum hoc à fuis miniftris inuiolabiliterobferuari:fi qui fee* fcccrint, j ƒ j eos fuis officijs priuandos cffciudicat.5. Ad hxc promittit R.ex/e omnes amp;nbsp;fingulos.qui fuaspartes'ab initio fccutifunt.quiquc iârc cen. ad partes fuas dcclin.irunt,vt hæretico rum vim amp;nbsp;impietatem reprimant,ab coru-dem hïrcticorum violcntia dcfenfurüm. 6.Quam defenfionem vtvnusalteri,atqu« ipfi inter fe mutuo,fubauthoritate amp;man-datofuo Regio promittat,code edido prç-cipit.y.Iurarcinfupcr vult omnes fubditos; fe tam in morte, quâ vita Regi fore fideles, fidcmRccidcbitamnunquâ violaturos,opt b'.is,v itaque Regis authoritirem,ciufq; liberos (fi quos Deus aliquando illi concefTerit) defenfuroscontra quofcûq;,nemineexcep to,qui ci quocunq;niodo nocerc,aut Regno inolcfti cite voluerint.8. j^in Srfacrameto obligari vult omnesfubditos,cuiufcunqu9 fintordinisamp;códitionisjfeomnibus fœde-ribus,padis, confilijs.comercijs, focietati-b’,fiue in Rcgno.fiue ext/a illud initis, huic feederi, focietati amp;nbsp;vnioni contrarijs re-nunciaturos: qui faccrc noluerit perfidias nota incurfuru.m. 9.Si qui fint,qui huic vni oniamp; Ediéto Regio fubfcribcrenoluerint, aut fi fubfcripferint,amp; poftea defecerinr, iufiurandûque Dco amp;nbsp;Rcgiprxftitû viola-

ti MÏ.RCVSn G *1 T T.OBF.I.G1ÇI uerinr,hosllt;ex perdncllesjcrçqiicmaiefta» tis Reospronunciat.Si quçciuirates hiiice-diâo parère no!ucrint, casomnibu'' priiii-legijs amp;nbsp;immunitatibus àprxcedécibus Kc gibus donatiSjfpoliat. i o.Dcniq; vtperpe-tuù lit cdictiiin hoc, amp;tnaiori cû fidclitarç obfcructurjntcrdicit Rcx,neab vllisiudi-clbusin Catholicolt; caufa cuiufcunque fcc -deris,paôti,aut confpirationis in fe,amp; luain Miiciiatéaliqua fiat inquilitio. Sed,amp; cùtn SueMaicllati iam fatisdçinonfiratü fit,quç nuperLutetixà tumultuante populo aôta funr,non alio fine,quàm zelo conferuandx (iatholicæ Keligionis afta effe, eadé Maie-ftas clemcter il lis ignofeit: quemadmodum Äromnium eorum,quæà [ r.Maij, vfq-, ad prffcnrcdiemhoftili modo commiferant, vtquod pecunias Regiaspro arbitrio tra-ÄC rant, quod armamentariû occupauerâr, quod arma aduerfus Regem fumpferant, quod cx^rcitum inconfultoRege contrax-eranf; oiiinrim, inquam, horum abfoluta, plcnamqued(W'gt;)f'a.^ pollicçtur:haud aliter, quàmliea nunquarti fa ôta clTcnt. Mandata hocRcxipfcmanu fua fubiignauit, præcc-pitqueomnibus in Magillratibusamp; olficijs minoribus amp;nbsp;maioribus conflitutis, vt mâ-datù hoc publicetur, delcribatur, in diaria pub! ica referatur, amp;nbsp;omni eu diligentia ob-icructur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoe

Hoccdiôloabundèfatinaftumcfl Catho Ann» Jicis, quieuitque omnis,quç inter ipfos Sc j Regem crat,difttdcntia,ncquccnim induci poteranr,vt credcrcnt hxc oinnia Regcni (i mulare.Rcx intérim,cui alta mente repofi-ta manebat fibià Giiifioamp; Paribenfibusir-rogata iniuria,varia mente coquebatconfi in omnem fe partem moucbat,viä mo dumquc cogitans,quo fcàGuiiio,ccterisq; confoederatis vindicaret. Mctuebatftupen fi'gt;ß dà amp;nbsp;ingctem illam Philippi Hifpaniarum RcsisclafTem.tanto militumamp; nautarum numéro tanta Principum amp;nbsp;nobilitatu copia, tan ta tormentorum mil itarium corne» tùs rerum omnium abundantia.totum ferme tricnnium apparatam,inftruclam ador natam.-vt maiorem, veletiam parem patru noftrorum memoria fuifle non acceoeri-mus.Nauarrçusconfiliorum Regi« (vtqui-dam arbitrantur^non ignarus, atrocitatem edilâi Rcgij mctuere fcfingcns Rupcllam cum copiisfuiscôtcndit.inomnem inten-

• nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X /- i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1*

PeroportuncRegi acciditinfelix Hifpa- xercimm du nicæ clafsis fucccfl'us, quæ cùm tricelimo o* Mai) Vlyfibona foluinet,amp; alto mari fc fubduccn’.littora Lufitanica præ^^^rlegen-do ad Coronin Btfcaiæori promontori- tixjutctßiu um per ucnilTct, tcmpcftatc exagitata, qua-

gt;4. KIERCVRU G A. T.T.OB* T.GT n tn'''rafl'ii.iri3s tl•iremcs,amp;quafdäèminorî-b ■iabcs,fiuttibi!sabrorpt3S,3c(idcrauit Vi pclïino quinto die hil.qui D. lacoboHifpa niarum ApnQolo GiccreftjCoroni promon torioet’rcfla^rurfus altum petit,amp;trigcfi-mo ciiiï'öcni non proculà Plymnuthapri-riùrn ab Anglis conCpcCta leuioribus velita tionibusfaliitatur.lulij i. ArchithalalFus Angi icus Carolus PIo vvsrdus Baro.cx flir-fieDucii No) folciç procrcacus,cüFrancifco J) taco,inferiore Adm irai io,naumachiain-ire amp;nbsp;fortunâ pcric’itari ccepit.Quod cu A-loyfius Perc/iusMedinæSidonieDux,claf-l:s Ibericilmpcrator sümus,amp; rcüqui Hif^ pani obfcriiafient, omnibus neruisrcUirc-nmt.Inprimis Petrus Valdebus, diâæclaf-£is Vicarius,acProprx'toriana; feptingento-rum doliorumcapacis, amp;nbsp;6 x .tormentisæ-ncisA goo.militibus inftruâæ Præfeétus, quifuat, qua vcEebatur, nauisroborelrc-tus,coaudaci.Tprorupit, vt Anglosproca-cibusvcrbisirritarc.acfcarcliquo comita-tu fciungercaudcrct. Videntc hoe Martino Frobishcrio amp;nbsp;loar.nc FlauckniGo , quorum hie Viâoriæ , il Ie Triumpho nauibus pracrat, propitij venti auras aucupantesè vcfligio appropinquant,amp; moxlæuum latus in hoïiilem claffem obliquantes,deinde Uextrum obutrttntes.vtrinquc torniento-

rumfulininibusinßgntterValQcfiansmdi- Anno uerbcrant,malisqucamp; antennis proftratis, 1588-Francifci Draci in tempore fubutnientis in duftria,cum PracfcAo Petro Valdciïo,epi-batisq; circitcr 5 00.amp; quadringenties mil-lecoronatis, prætcr vafa argentea.cimelia, amp;nbsp;nauticam ingentis valoris fupellcótilem capiunt,captam cumadhuc alia fimiliter vehemcntinïmè ab Anglis petita, adlittuj Britannictimabdiicunt.ac vix Nereo,plu-res tormentorum tonitribus laceratas de-gluticnti,dtïendunt. Portera die ob fingu-larcm fedati pelagi tranquillitatem nihil cffcdum fuit Secundo verb AuguftiHo-vvardus Sc Dracus Admiralij , animolif-limciterum hoftife obijcientesjcidcm vç-tuni anteuertunt cquorum inftar fuas naues fumma agilitate circumrotantcs, Sc riiillo ncgocionuncdcÄtrum, nunclxuum latus clibranJis commodiflimc tormentis in hortem dirigcntcs, plurima damna nau-machiarijsHifpanis.præfumo acccnfi pul-ucris,quid ocu!’'sobucrfaretur vijcrcnon fuftinentibus,dcnuü inferunt. Jlliiccrcente die ïXugurti tertio vVngli ornn'a vela na-uibusfuisinduentes, hollüem claflcmrur-fusin”.olareconftituuf.t:vcrum exorta per maremaïaria,occa;io rcrum reótègcrcndarum cuanuit.Infecuto mancacerrimus itc-

t« MSRCVRIÎ G ALtOBFLGlCÎ. rum confliftus , geminatis tormenrorum fulminibuscxoritur, in quo maioresHifpa norum nauc*. vehementer lacerabantur, nô nullæfubmcrgebantur.cum pluribusgene rofifiîmisequis ac mulis, quos inter medias rarinas natantcs,amp; nunchanc.nuncaliam nauem falutis caufa appetçntcs, Oceanus ab forbebat. Quinto Auguftimare vîcifiim ita lenitcr fuit ftratum, vt propter fedatas vn-das nihil potuerittentari. Proximo die,ven to ab Occidcntcamp;Meridieflante, Hifpani claflemfuamGalliælittora verfus promo-uentjinqueCaleti portu,anchorisfixis,quo adpromilfasDux Parmxauxiliaresfubmit tat copias,quæpartimaduerfis ventis,parr tim Selandicae claflis ad oftium portus ex-cubantis metUjadeffe non potcrât,con’.mo-rari conftituunt. Anglifucum fubolentes, conlilijs initishoftes ftratagemate callido, cùm humanis viribus vix poflînt, amicii portubus fubmoucndos inter fc conueniut. beptem igitur cxvilioribusnaues, intrinfe-euspice,fulphure,igneferreislaminisamp;ha-misinftruftaSjVctoà tergofpirantein claf-femHifpanorû ferendas committunt. Qui nauibus hifce,amp; quidem ardentibusvilîs, horrendo clamore cxcirato,anchorasop-pido to!lunt,rudentes altius hasrentes difle-oant,amp; velisexpanfis 7.Auguftiinfugam f»

r T B E R. P RIM VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*• '

conijciunt. Qiiorepetinotumultu accidit, vt Centurionalis Galeatia.quam illi Capita neam vocant, in Anglorum porcftateni rc-dada,quxdarn malisSc antennisdeieâisin focias detrufæ , plurc^ luxatisà rormentis Carinis in profiindum maris deprlt;;flæ,duas Fliflîngam iétibus planèconquaiTatæ abdu-ftæ,aliçalibi vi tcmpeftatisappulfçjuerint intercepta:.Keliqua claftis turbatisordini-bus, tutain falutis anchnram fugiendo ap-prchendit , amp;nbsp;cum diebus oâo continnis menfe Augufto ab ArchithalafTo Ho war-

) do.amp; Draco Admiralio altcro,ftrenuèeffet perfecuta crebris idibus'a tergo ab ijUtna concuffa, ad extremes Daniæamp; Noruegiap fines propulfa,tandem circumnauigata emi nus Britannia,amp; multis in breuibus Hibcr-niænauibusamiflls, in Hifpaniam rebus in fedisredijt.

Atquc ita molefua laborans hxc clafsis, depreffa,capta, amp;nbsp;difsipataeft. Conftabat ' autem i so.lt;vtquidamaiunt)nauibus.Ex ijsàquibufdamnumerantur^i. quç peric-runr,amp;in manushôffium vcncrunt ; atquc in ijsdecem millia miUtiim.Alij multopau ciorcs recenCent.Citera pars clafsis in Hifpaniam partim lacera, partiin falua denuô appulfa eft.Nequecontemnenda erat Rcgi-T»ç Angloruj» taniBjariii»us,quïrn terre-ffrw

Anno f ri'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;('!?/';■; * nglàcainrres par-

itdïQ r)bv!. Vn' acrr.tinagn'Archi ibn’cii'ii'; lt;nbsp;rro'i.-ï Hovv jrcus: alteri Mi-Joi Ji.s Plt;ni-iciilt;;Semciriii'.-, Du :i$ Soincr-fettani liiiu'. H i duo cum fuis nauigtjs. Du-cem Parmenfcm aünuamdi'j cbfcru-'rnnr, neqiiid nlecum cialsefua, qua in Flandria parabat, hoflüejn AngJosmolirctur. Tcr-tiæ parti ReginaFrancifcurr. Dracumprae-fcccrat; ipia cum rcliquo Nobiliu.n, mili-tumquïexcrcitu,maximo 8c fortifsiniolit-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tora cifcunjqucq;tucbatur.Dcuiöac!a{re

hiji- Hifpanica, vndiquc pcciiniam cogit,claf-lumamnr inatn rcltaurat,amp;in futurum annum Regi Hifpano bellum inferre meditatur,

Rex Galliarum clafsis Hifpanicc metu liberatus.propofitum fuum accelerandum efic putauit.Littcrasad omnes OrdinesC* tholicosfcripfcrat,quibus miro verborum KfçwirJ/i.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*quot;5® ReligionéCa-

e^iconfr^e tho'icam zcIum.St erga Catholicosomnes rites amorem prædicabat.quæcunquc bella pro RcligionegcfTerat. quid ab adolefcêtia e-gerit,quid paflu5fuerit,quæpericula adie-rit, vt Rcligionem hanc fartain tcófam cenfcruarcqlongoordinccommcmorabat. Clemcntiam fuam in tumultuantes I’arib-cnfesfpeciolis verbis exaggerat; Regni fui atasian ,p!urimofquc in co abufusle cum dol o-

VrcnTi'ni! ■. i(,îcrcçicir-,ciiî'',S î.pjr.s Anrro Ji inelt;')-..fjb: vm’nr r raciquot;; .:‘..tncrcgt; frcrâ:, j, rcij' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\.i'c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;quot;nbsp;rj.'C’i

n'cceri,rtni 3;cLeii;, A fl'■ ra vn’csC;à..cire sifirmac.pîurimoii'.rri'.onii’ij nie Oj.uscf-fv.Diu tnultunacji’.efccumfuis de! bitafTc. occa!iu(J mediiiip. i:]utnirc,qt'a5i vt Ordi-nes Rcgni conuocentur : vt communibas conGlijs Rcgni ftari!\ reformetur. Comitia ccmùtomtii igitur Blçlis decimo quinto Augüftià fein dicia effe ; ea intentioue , vt quicquid in ijs ad Dei gloriam, Kegni conferuationem, amp;fubditôrum vtilitatem Ratueretur, per-petuis teporibus ratum liabeatur . Sc .ante aîicsomnes id apprcbaturüm,reipfa tfic--cturuiTi,amp;-vt per omne Regnum obièrue-tur,feueris ediétisimperaturum J’etcrcigi t'. r le, \ t Principes amp;nbsp;Ordines omnes,qui ad huiufmodi comitia venire confucuerût, qiüquc nila!iud,quàm obieruationem Ca-tho’icæReügicniSjpacemque amp;nbsp;tranquil-litatcm populi defiderant; omnes denique fidciesfubditi,qvibrfcunquc modisenita-tur,vt Comitia hæcpacificc habeâtur,amp;ni-fi cum propof to ffudtu dirimantur.Tandé feEfpernonij Scfrati iscius Domini de Val latte caufam, amp;nbsp;de illis dclatas ad fe quere-las.cxaminaturum, taâurumquequod ius, quod ratio,quod «quitas didafjpolliccïur.

,0 MFRCVRIt GAT.t OFKI GTCi Vtauréfppcimen quodda parcrnefiiæcrga pfipiilum bcneiiolcriç cxliiberet,par(ccxa-élionù qijib fubditigrau.ibätiir,il!ß remit tit; varia edifta.aliaq;grauamiiia reuocat.

Hjs, fimilibiisqucpollicitafionibus amp;nbsp;blanditijs animos Principiim incfcauit, c- , oqiicinflexit.vtomni diffidcntia remora, omni fublara mali fnl'picione, habiro inter Jé con bl io, Regis petition! pa rendu cffeRa tucrint.Priufquam tarnen ad Comitia pro-ficifeerentur, in commune confuluerunt, quid potifsimum in conuentu ad conferua-tionem Keligionis,Regnicjuc reformatio-♦'P /»■o'nem cfletproponendum.Placucrunt tandé fimeitüh. conditiones. quas hic ordine ( breuiter tarnen amp;: fummatim; enumcrabimus: i. Vt

Catholica, ApoRoIica , Romana Religio, quçnunceft.ctiam in poRcrumpro vnico éi folo fundamento ChriRianifsimi huiuj Kegni.amp;populi nunc Regno Ribiedti aut futur is temporibus lubijcieJi, agnofcatur. ^.Vr Concilium 'fridentinum cum omnibus fuisdecretis^c canonibus recipi3tur,ta in his.qu'f ad rtformationem morum, qua que ad dogmtafpiftanr obfcructur.faluis tamtn (îallicanarum iLCclefiarum iuribus, idqueconf'.'n’icnfefummo Pontihcc. 3. innia cdióta. conRiturionesdentenriç. iura lt;:confdciudines lècutidum rcgulaiu fi ki.» dccic-

^ecrctorumque przdiflarumHcclcfiarum componantur. Quxciimijs non conueni- j, gg . ant,lt;intirrita.4 Nullus ad fucccßioncm Rc gni amp;diadcmatis3dmittatur,nifi verusfjt, amp;nbsp;Gnccrus Catholicx Re'igionis filius : qui cx iugiciufdem Kcligionis cxerûtio, amp;nbsp;timoré Dcitalisiudicabiturj.Nullus Rcgij fanguinis Princeps cuiufcunqucftemmatii «ut profapiç fi hjerefeos lepra infeétus lit, ■ aut næreticisfaucat,eosquefedetur,diadc-matis Kegoi lit capax- ncc illius iurisdiétio ne, vel cmolumcntis vti pofsit:allcgat,amp; praetendat quidquid velit, præfcriim ciim Rex Chriftianifsimi RCgni ex gratia Det potiui.quùm ex natura talislit ,amp; appelle— tiir.6 Si quando Kcx fquod Dcusauertat) in hærclin inciderit, hacrelin foucat, aut in xegno exer. eri permittat, fubditi côfeftina Omni fide,facramento,obfequio amp;nbsp;obcdié-ti3,quibustierantobftridi, liberi amp;: foluti rcnuntientur.-;.Neque ucgnum hoc,ncquo illius Kcx.vlla conuenta,pafta,fredera,3mi citias cum inimit.isamp; hoîlibus Chrifti tcfu

Seruatorisnoftri ciusqucfponfç matrisno-ftii’fanâx C'atholicæ, Apoftolicx,amp; ro-mançEccleliæfcrianr, ncque cum ijsclan-deftina conlilia confocient. 8. Galliarum Rex nunquam feà termi^is,claufulis,oneri-bus,conditl0^ibus,amp; tranfadionibus, in iura-

n MKRCVRII G ALLORELGiri nno iuramento.ciim vngeretur, amp;Rex pronun-j88. ci3rctur,prcftico comprchcGs aucrtat, nee quiequamijs contrarium moliatur,9. Rcx fupremafuaauthoritatc non vtafur, priuf-qüam inunéhus amp;: confccratusfueritfecun-dum formam amp;nbsp;conluctudinem patrum fuorum ; cm gratia Dei, quae cum vnécio-ne amp;nbsp;confecratione concurrit, plus iuris, quant natura amp;nbsp;parentum progenies il Had ChriflianiGimum hoe diademaobtinendu amp;nbsp;conferuandum conférât.Interca Rcgni adminiftratio penes illosfit,quibuseacx iu re amp;nbsp;confuetudine debetur. i o. Authoritas hcc amp;. MaieftasRegia talibera.vaga amp;nbsp;legibus foluta nó lït,vt((ï exorbitetjtermini^jiu ris amp;nbsp;çquitatis, quæ bafï$eftamp; fundamentû Kegni,concludiamp; circumferibi nonpofsit. r 1 .RCgnuni ipfum.bona hxreditaria,domt nia,amp;prouentus,nullo paéio diftrahi, ven-di,autalienaripoterint.i 2. Ciim eadembo norumiftorumfit ratio, quæ dotis, amp;nbsp;rcx quafi fponfus cam pofsideat.rationi con-fentaneum effe, vthinc necelTariapetat,fumât vnde viuat,amp; Regni quoquc.tanquam fponfae fuse vtilitatem procura re non dcfi-nat.i .Nullius Gubcrnatoris.Vicarijgcnc ralis,autludicisofficium in poftcrum ven-datur: fed poft eleólionem.qui confecutus fueritjijs conditionibus nmnerc fuo fungc-tur,

tur,qua$ Ordincs inter le probauerint. 14. Anno In lïnguhs prouincijsquotannis Ordinurn x j 83, conuentns habcbitur, vbi in obfcruationé conftitutionum , Sc placicorum generali-um llegni ordinurn inquiratur. lï ca ncgligcntcr obfcruari comprchcnruin fuerit , ijfdemordinibus fignificabitur. Ducatuum, Comitatuum amp;nbsp;Marchiona-tuum non ita pridcm inditutorum amp;nbsp;Iiij titulis nobilitatorum , propter incommoda ex ijs emergcntia ( quæltgati in comi-tijs commemorarc amp;nbsp;dcinonftrarc potc-runt ) numerus diminuatur. 16 . Neque bellumdeccrnctur,ncquc pax pervniuer-fum Regnum conltcietur , nib cum con-fenfu omnium Ordinurn : neque hunc in vfum populo tributum imperabitur, nib excorundein Ordinurn conlilio. 17. Om-nis Simonia , ignorantia Sc conci.b'natus inter Ecclcfiafticos, remedijs in C oncilio Tridentino propolitis.tollantur, Lcde-Jiadiciconfeftim ad fua^ retidentias capef-fcndascuocentur. u. 1 piRoporum J. Pr»-latorum eleftio indj^tuatur, amp;nbsp;fiat, fecun-dum præfcriptum primi articuli ordinurn Aurelianenfium. i 9 .Seminaria ad indru-ólionciuuentutis vbiqjerigantur iuxtafor maabOrdinibus/m vltiino conuetu Bia?, ./ri. 24. fend prxfcriptam. i o, Dnnationcs,officin-

5 MERCVnil G AI.LOBÈLGICI rummaiorum collationes, vel corundcm nonæ inftitiirioncsà Rege taftæ, nifi pri-usab Ordinibus approbentur,fint irrita:. 1 I. Qnicenqucfiidorc amp;fanguine panpe-ruin feipfos locuplctarunt,aut alijs illici-tis, iniuflisquc modis cmcrferunt, coram ipfis Ordinibus, vel ab Ordinibus confli-tutis fuaruin funótionum reddant ratio-nem . : i . In fingulis ciirijs iudicialibus, Scnatus pcculiaris ab Ordinibus coopta-bitur,ad quCm populi qucrclæ , amp;: tianf-grcfsiones conftitutinnum Regni, (i (Jr-dinum dcfcrcntur,àquo finguloruin cau-fæ cognofcenrur , Si dccidcntur . i . Vt fing'.di Ordines pofihac habcant Syndi-cum, qui aulamfequctur, adqucm omnium aliorum Syndicorum inlcriorum iit-tcrx.raonita , nuntiationes amp;nbsp;inftrudio-nes mittantur: vtinScnatu ncgio dccerna-tur, quid cuiquc ciuitati aut Prouincia?, ad fiii (lati.s conferuationcm , expédiât aut nccciTarium lit. a4. Rex omni cura in-cumbet, vt ære alieno exeat, dignitatis fua-’llatum honcfic.itvt uegemdecet,tu-catur : omnia incomnngt;da amp;i abufus tol-lantur: débita Si oncra, inquæRegnû per dillolufam admini(tr,ationem , incondi-tamque ceconomiam incidit , diiToIuan-tur; hærcticorum , Si eorum qui in pra:-ceden-

rcdentibus ediétis dainnantur, opesamp; fiquot;- Ann» ciiltates in ærarium Kcgis inferantur ; vt i jjÿ indeamp; débita Regni fol uantuFjamp;excrcitus alâtur. Hcc tanqnâ ad falutem Rcipublicç, Religionisq; Cathoütç con!'Gr'jationc,atq; iplîiis Regis honore vti!iaamp; necetfariajquç in Comitijs pr!tpnncrcniramp;difeuttrentur Confœderati pntancr'j.nt : rLliqua Spiritui fanédo, Régi rcliquis Ordinibusre-linquenda cxütirnaucrunr,

Diôliis Comitiorum dies aderat, pau-f i verô ex confœderatiscomparucrunt: co quôd Regiæ Maieflati parum confiderent. quapropter Cornitia in decimuin quin tuna Septembris dilata finit. Intcrea quif ^ue fe ad iter comparât, Rex , Rcgin.e, cumvniuerfo comitatu Aulico Blæfasdi-eda die proficifcuntur . Vt autem Rex fe-curioreffet,quodq; aninao coquebatpro-pofirum commodius excqueretur , firmû fecum adducit præfidiû. Cardinaüs Gui-fms, Inuillaeus Ducis (Juilij tilius,alijqu« Confœdcrati nihil fibi mali , vcl ob toc-dus initutn , vcl ob- libellum fuppliccm nuper in Efpernonium ob'atum , metu-entes,' Rexenim, vtanrea didtum cft, publico fuo mandato omnium horû obliuio-nem promifcrat){iaro quoque dic,cum fuo-cquitatu comparéc.Eorum verb conGlium

CemiiU

Bl.xsëjî.t

•veaUnt.

Znno erat,non vi,fed fufFragiorumpliiralitatcin IJ gg, Comitijs vincere.ideocjueoperam dabant, non vtrnultasarmatorum copias,fed qua plurimosfuifœderisfociosadducat. Mom penferius quoque, Dominusdc Conty, amp;nbsp;Soiflbniusad Comitia venerunt : fed Do-niinusdeConty,eô quod equitibusGcr-manorum fefc aliquamdiu in caftris Na-uami aflbeUrat, multis erat fufpedtus. Quamobrem nonnulli fuadebant, à Pon-tifice veniani delicti pcterct, Regique fe rcconciliaret. At ille intimorum fuorum conidia fccutus, id agerc pertinacitcr rc-cufauit . Comiti Soiflbnio iam antca i Pontifice Romano , quod partes harcti-corum fccutus erat, rcmiiTum fuit ; eacon-ditionc, à Legato Pontificis abfolutionem pcterct : Erant nonnulli qui Legatum hue Gomitijs interclTc iniquo fcrcbant animo, vtquc remoucretur apud Regem in-ftarc voluerunt ; fed cùm id ab alijs dilTua-dcrcturf forte vtomnia iîmulatcmagis fièrent, nec in (idiaruni fufpiciocuiquamfub-olcret) nulla deinceps huiui rei fadla eft nicntio.

Adcrantnunc Ordinum pfoccrcspcnè Gttißtif omnes: folus Henricus Dux Guifiusnon «0» ■»?()« a derat : is cnim ctfi Rcgi apud Carnutes etmuit. Lutetiaprofugo, praefeuteRegina matre, mul-

mukis^ne Principibus alijs, cflct reconci- Anno liatu$;omniumquc rcrum præccdentium gg, Kex promulgari iuflcrat ; Regi tamcn tanquam amico fuo rcconciliato, non confidebat.

Blxlis folennem fupplicationcm , multa. cum magnificentia , inftituit . Conuene-^^^**** runt clerus amp;nbsp;Principes vtriufqucfcxus in xdc ^anfti Saluatoris, quae cit in magno atrio caftri. Platcæ omnigenis floribus e-rant ftratx , parietes aulæi$,pcriftromati-bus, amp;nbsp;diuerfis piéluris erant exornati; varijs in. locis crcóla altaria ; nihil omif« fum, quodad fantam pcrtincret folcnnita-tem.Ordo autem in proccfsionc.fcruabatur hie : Clerus oppidanus cum omnibus or-namcntiSjchimclijsjamp;Sanftorum rcliquijj prx'cedebat : pofthunc trium Ordinû Pro-uinciarum Gallicarum Lcgati,vrbium pri* mô,deinde nobilitatis.tertio loco E. clclia-fticorum : illos Archiepifcopiamp; Epifcopi fcquebantur . Poft hos vmbella prctiolif-fimoteéla periflromate, à quatuor Equi-tibus ordinis Sanéti Spiritus ferebatur. Sub vmbella Archiepifcopus Aquenfis, qu» vrbsefl in Prouincia,Sacrofanélum Chri-lli Corpus gertbat. Sublcquebatur Rex comiyitus Reginis, Principibus, amp;nbsp;No-

.}« MFRCVRII G ALI.OBFLGTCt bilibusaulicis: hos populns; ciiic peregrt. nis(quorum ingcns trat niultitudo)pcr-mixti.

Hoe ordincà ditho S.SaluatorisrcmpIo, fid tümplum S.Marix Adiutricis, quod eft iuxta fluuium, inlubuibto Vicnnenli,pro-redcbanr.Qnó cùm vcnifltfnt,folenne ii-trum A rehiepifeopus Auaricenlis celcbra-uit, Aulcitorum^ vulgo tureux) Epifeo-po concionem habciÏre . Nono Odtobris, quæ dies erat Dominicus , Kex, Rtginx, Froceres Regni, èc Ordinum Ltgati oin-nes, pracmifl’a conftfsione, quain auricu-larem vocant.in Francifcanorum rsona-llcrio facrofanóta amp;nbsp;tremenda corporis amp;nbsp;fanguinis Chrilli myfttria percepcrunt, obnixc Deum orantes, vt cor vnum, Sc mentem vnam largiarur omnibus in con-uentu congregatis . fclix, f'aufturoque dcc Comitijs aufpicium amp;nbsp;Enem ortatum, quo Rtipub. Cjallicanæ !■ cligiongt;quc, vel ttndcm ,diu debile)ata pax i cHituarur.

Rex qua.’ (.''rdinibus proponere decrc-t'ti atjin Doniinii urn prtrdmum dift'ticn-da putauit.Jnrerea noui JV’agiftratus erca-1., nti r,amp; olficia \ aria in varies diflribuTa h.nt .l.cclcli.idico Ordini datus cft prafes ) pilcopu. Bourgèlïs; Caidinalts enim Bor benij uor.dü adutntitnt.lSebiiilati tcidli tuti

mtî funt Prxfidcs Comes Brifaacus Sc Ma- ;^rirgt;o ingdius;tcrriodeniqiie Ordini Mcrcatorû j jgS, Parilienriiini Pracpolitu'-delignatus eft.

Decimofexto deindcOdtobrisin plcno oHtb.is. Ordinü cóft-ffii .caufam huiiistam Celebris cóiicnttisdifcrtisverbis,in hanciercfcntcn tiam,expofuit. Initio diiiinuni Numen in- oratioRe^it uocat,a quo omnis fancta 8e bona operatio Corniiifs proficifcitur: orans, vtfibi Spirin's fanóli gratia in hoc celcbriaclu afsiliatjatq; diri-gat Idem quoqueNumcn orat, vtfit teftis, quod opus hoc non alio fine, quam vt ftatd fuum ttcgniquefui rcftaurcf,amp; in omnibus mcmbrisrcfoi'mct Hane primam fcmper ft bifuiflecogitationcm,hoc fummia dclidc-riuin. Quod vt confequatur.rogat omnes OrdineSjVtcommunibus votis huius deft-dcrij fuiconftantiamSc augmentuma Deo conrcndat.Optarc fc,ait omn,spriuaros54 particularcs quoriinda ; ftcdlus ita pofitos, vt nemo quicqua prçrci sùiiii Dciamp; Pi in-cipis fui honorem appcTatiarq; ita fe ocs co ponat.s tpriftinç coditionisfuç maieftatis i'plcdor ref.ituatur. z\d hoeoc^ iurtiui ado dcuinctos: nimii futi maximoperc affiigi, ob priuatas Sc publicas li.bditorum fuo-rum calamitates, Dcuni tcdatv.r. xtatc Sc e.xpeiicntia fc dodliarem faduin , vt iam niagij fvCgni fuidefolationern comprehen-

4e MIRCTRII G ?, T.I.GKEI Giri ƒ ppp dat.ideoqiic magisinagisquc dolerc-.praf-â)ù8. ^crtim cùm vidcat Rcgniim luum tum ob propriafiia, tum ob liibditorum flagi-tia, non ad aliud, quant ad diuinam vindi-étam rt'fcruari Sibiiccirco nihil magiscu-tx tf!c,quàm vt corruptihominum morcî, impiæ confuctudincs, amp;nbsp;abulus caftigcn-tur,tollantur,i)lt;iqueremédia quxrantiir; Se nulla non conblia captaPc, omnes vias modofquc mcditaium, quibus hoc commode fieri poPet : inueniri autem facile jiotuifTe, fi ccteri Principes hue cam ope-ram caqucconfiliaconruliffcnt,qu3ctu (in-quit) vxor mcacontulifti.

Deindemultisvcibisdigrediturin laudes Rcginæ Matris fui’; cuiusca in fc,in to-tum Regnum extarc mérita dicit.vt nô minus rotiusRegni, quàm Regis mater meri-tô debcat appcllari. feenim plus ab ca fola, quàm aborrinibus alijs,tam in propaganda Catholica Rtligionc,quàni in fa'utc kc-gni refiauranda conferuandaque ope amp;nbsp;cô-iîlioadiutum effe. Dum itaque perpétua amp;nbsp;confians voluntas fuafit, nobilcmMonar-chiam illarn reformart; c. ifiimaP'e tandem le,air, nem fiJlkere confilia, remediaque fjcualia paucorum , fed opus the con-V( ntu Ordinum omnium totius Regni; vt aliiluid folidihatuaiur. His propofitis ne huraia

bora quidcm difFcrcndam, fcJ flatîm in in- Anno ftituto progrcdiendiim : veriru cnHn ic,ne deeffenr,qui Conûtia hœc vel diftcicdj,vcl nonindtcenda pcidualiflcnt Vidcrcigitur Ordines, qiioinodo crga Regnum affeélus ciret, \t qui nihil præter conteruarionem 'lionoristum Dci,ruiTi fubdiforum quxre-rct Oflcndit ponó generalem Ordinnm conuctum prxlentil'iimum remediiimeffc ad morbosReipub. conftirurionumRegni negligenti obferiiarionecontraótos, mcdi-candosjaiithoritatemq; Principislegitimi ftabiliendâ,potius,quàmeuertendam con-iraquorundam malorum hominum perni-ciofam opinionem,amp; perCualïonc. Bonani enim lcgcm benercformatâamp; oblcruatam, fccptrum in manuRegi-i firmarc, amp;nbsp;corona in capite illius,contra malorum machina-tioncs, corroborarc. PolTc itaqucOrdinei cx Regis fui con(lantia,quæ fola rot conati-bus cornm,qui tam fanftum opus impedire cupiebant obn:iterat,animi fui (in«, critatem facile cognofccre. Adhïc innocent ia fuarti ortcditjà nullo fc merité trad uci pofl'e.qua-1) practcr rationem vnquam fiiam authorita tem quaelïucrit. Se cnimlegitimum in hoc Regno Regem e(rc,à Deo datum, amp;nbsp;folum, dc quo ijaffirmari verepoftit: ita vt maior authoritasamp; honor in hac Monarchia à fe expeci uonpofüt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ƒ OU^

/•.. MFP cvnil G AT T.OTIFT GICI Ol'fcf ratiraqvc optimos fiibiefto5fuos,vî iiiflo fiiopropofiro taiiean t;illud enim non cflca'iud , qiiàin vt-rloria Dei promouca-tiT, .eancta Catliolica Apodolica Komana Ivei'gio propagerur :ha'refes toto Kcs^no cxtirptntur.ordo bonus in omnibii*-reb-» c inflicuatur.iiiops po.pulus , S: mifcrcop-j)rtfïu5 adiunïento amp;nbsp;folatio fubieiietur; aathoritas Kegis iniuftè violata rcllitiia-tur. Dem on Ura tinter om nes K cru m publicarum I'pecies nullam tfle laudabiliorcm MonarcliiaUateri hoc illosdebcre, vel li fo-lummodo beneficia amp;nbsp;commoda intucan-tur, huic Regno (ub fuis dtccfloribus col-lata;laudandum qiioqiic Dcum, qui ipfiJ Regem dcdcrat , Regij fanguinis, adquetn non folum hærcditatc perucnerat Regnum, fedamp; zclu^gloriam Dei amp’iGcan-di, amp;fubditos omnesdeftndendi : idenim fc tarn faftis quam diétis deinceps com-probaturum . Quod autem tuibatis his temporibus tot mala in Prouinctas luas ir-repieranqid non tarn libi iniputari vult licet fc non omnino excufandum fateatur ) quam negligentia;, 8cfortealijsdelidtiseo-rum , qui tunccirca eum fueruntiquibus tamcn malis amp;nbsp;abuhbus occurrtrefe veile videbant . Nunc vert) fe earn habiturum rationcm, Sc tarn diligenter obfcruaturuni

•OS.qui (icinccps i;bi minidraturi fint,pro- Anno niittir, vtconfcicntiafua lit fccura, honor cj8u. Tuusaugcatur, ftatusredaiireturzita vt omnibus bonis faiisfaciat, amp;nbsp;illicrrorcm fiiiini condtcantur , apud quos in lulpicionem venerat, alicnum à Ic animi m habc-b,int. Commémorât amp;nbsp;beneficia Catho-licisexhibifa , pcricula quæ pro Caiholi-ca Romana Religione accclTcrar, magnos egt;ereivus,quos aluerat, vt hxrcfes op^prl-nicrct : neminem inucniri hxrclibus often-liorcmfe: quivitamfuam toties, vt hære-ticos debcllaret, pcriclitatus lit, amp;nbsp;adhuc, quamdiu viuat,periclitari cupiat. Tella-j i hoc tor harecicorum confumpta amp;nbsp;dil-ftpata pro feétæ fuæ tiefenlionc patrimonia-, tot exhaufta xraria;tot animi abobe-dientia Regisalienati ; quieiusauthorita-tcni,dignitatem, amp;nbsp;imperiumafpernantur. Teftari hoc vnionem omniumfuorumCa-tholicorum fubditorum . nupcrafc publico edirto confirmatam.Hanc animi fui pró ptitiidinem fe iam dudum teftatam faccre voluilTe.nili perquofdam difTcntientcsCa-tholico. luiffet impcdicus.quo minus in Pi-(fioncs exei titii ducere potuerit. Difpliccre tbi quam maxime iuramenta abusu diui r.i noininis,eiufq;Sacra'nenrorûamp;vulncrû: tiniouiam quoq, vtr.d.tioné offttiorûEc-

4t MIRCVXn G ALTORtT.GlCT Anno' cicfiafticorum pluraliratebencficioriKhos I j ö8.' abufu5tol!i,vtiiprean.8lt;:.incep£rat,præcc pit.Sccularium ofbciorû,benebciorù,hono rum, ordinum amp;nbsp;dignitatum collationcm fibircfcruat : vtpotc à quo promanârant. Mandat, vt quidigniratibusaliquibusdo-iiatifunt,ftrenucfuum faciant officium, nc amp;nbsp;Regis S-propriam confeientiam oncrct. luratfein poficrum non ta prodigum forc, ne Kefpub.fubalienoacre tandem fuccum-bat.Imperat Ordinibus, vt promoucant v-biq; artium amp;nbsp;feientiarum difciplinam, vt iuuentus bene inftituatur, immoderatas amp;nbsp;intolerabiles exactiones, indiftiones,amp; tributa,quibuspopulusgrau3tur, minuät, Sc de ijs quod æquûeft,rcmittant, vt nego-ciatioterra,m3riq; rcfiorefcat.Renouet an-tiquasconllitutioncs.inaxime ad dignitatc amp;nbsp;authoritatem Regis pertinentes; vt rc-uerentia Principiamp;Magiftratui débita red datur.Timorc il! o iufto, quo metuunt füb-diti,ncaliquando (fi ipfc abfque filio mo-riatur)in fuccefToris hçretici manus incidat, affirmat,fenon minus, quàm illos cruciari. lurarcfecoram Deo, amp;nbsp;fuam reftari falutc, fibi nihil vnquammagiscordifuifle.quàm vt fubditosexhoctimorecolligeret. Hane obcaufam edidtum vnionis cöfcripfifTe.vt fignificaret.fibinihil efledeteftabili’hcrefi.

Vt aiiTcminaior huicreiaccedatfidcsfibi Anno confultum vidcri,vt hanc vnam legem per- j gg pctuamceterishuius Rcgni legibus addâr, camcjue feria rertia proxima in hoc eodcm loco , 5c in hoc celtbrt confeirti iuramcn-to folenni confirmée, vt nulluspofthac fit, qui caufam ignorantiæ prætcodat.Hæcom nia vt à fe fmctè feruentur curaturum, tantum Ordincsaduigilarent, nefua,aurruo-ru vel culpa,ve! negligentia violentur.Hor tatur cos prætcre3,vt i'ecundum ediétum v-nionisomnibusfœderibus,paélis,conucn-tionibuSjClandeninis confilijs, Imcconrcn-fu vel approbationc fua faélis, nuncium rc-mittant;hec enim omnia pugnarccum lege diuina,cum fuoiuramento Régi dato; amp;nbsp;in beneordmata Kepublica,vtCrimélæfii!jMa-ieftatispuniri.ô’eiibenter ignofcerc,quidquid in Suam Maicftatem haftenus pecca-tum c(l:fed affirmare feriôfVt IxfjeMaiefta-tisreosfe mulétaturum omnes, qui admoni ti ab his fœderibus non abflinean t.Hanc an-tiquam legem, vt Ordines renouent, eu pit: amp;nbsp;vt id fiat,Corum conlîlium.openaquc im-plorat.

Porro ad gloriam amp;nbsp;honorem Rcgni Gallicivcnit.quo omnibusolim Kegnisfo let præluccrc:cum nuncpenèextinftum ef-fe: vtabinteritu denuôrcuocctur, fc omni ftudit»

MKRCVRII ÓAT.LOBELGiri_ , ftudio inciimbcre ; vt idem facianr lubJIti, orar ;vr vires G al lorum ipds faluti lint, non cxirio. DolcrcLbiquod Kcgiam iuain dignitatem tucri.aliaquconera Regni fine perunia fuflincre non pofiit : fed malum noccirenecefTarium. Bellum prxteieafine pecunia gei i non pofTe. Ciim cniininfigné expeditionem ad lixtcfescradicandas fum-pferiinus, magno opus tfie thefauro fi féliciter conficietur.alioquin magisobtfle bel- j lum inceptum, quàm prodefle. Promittc- ' re quidem fe nullis opibus amp;nbsp;facujtatibuï pari'urum ; amp;' fperarc Ordincs eodem zelo omnia.qiiæ poterunt.ad cultum Dei amp;nbsp;bo- j num commune Regni promouenJum , iq ■ (ncdiun'i collaturos.Oportere igitur Ordi- j ncs liiarum l inanciarum (vt vocantjfta-turn confiderantcs.idcm diccrc,quod Sena- ( tus Romanus olim cuidam dixit Impcra-tori, qui ti ibuta,amp; vcctigalia volebatabrogate.cut Sena tus ait,Ha’C efl'e neruos amp;nbsp;muf-culos,quib'corpusco'!igatur: n fi tollatur, corporis cópaginc folui neccfTariodcbcrc.

Optarenihilominus fc,cûcffercrum fua rii fi3tum,vt poflet omniavcétigalia, tribu-t3,aliaq;fubfidia populofuo remitiere.Nó tnirn fealiud in vita; fuæ modo qua:rere,q honore Dei.amp;lalutcm fubditorû.Quantû i-ÿitut ad Financiarùfuaruin ordinem, vtpo pul UI

’f’üliisfiiblciictur.fpcrat Ordinesmultitndi nis oificiariorum amp;: aliarum.rci um parricu ,588. ^ariü rationcni babi: ui osicßcenini et'S qua-b cardincs.qiiib amp;: ipfc Rex,amp; tórnuni« pa-îriæfUrus iiiniritur. Qjiantuniad dtbira, qux nó ipillis tantü, led amp;nbsp;totiusRtgni sût, coriim rationen? ad Ordincs pertincrc ; ad boccnim amp;nbsp;fidcm pub’.icam Sc hominiâ pru dentiaob’igarejvt cognofcant quanta bnf, modumq,amp; viam biluendi inucniont.Rc-géefTctabula piöam, aut fpcciilum, in quo (ubditi fc formate,amp;: viram difcunt com po-nere.Promittit igitutfeopera daturiim , vt amp;nbsp;ipfebc viiiat, amp;nbsp;familix fux talc vivendi itiodum præfcribat,f]iio totum Regnum ab ipCt ill dit iç amp;nbsp;pietatis petat exépluni. Vt au tétcdâtûfaciatJfeaciurum omnia,qux àfc ]iol lin tdcGdcra ri Jiûc célébré indiétum cfl« conucntum craflino die in ISccIcba habcn-du.in quo quicquid flatuetiir.vellcfe baud aliter,q vt Icx iniiiolabilisamp; fundamêtalis, ferueturSi quis vio!aucrit,cum intamix no tam,autcrimenIçfçMaiedatisincurlûrum. . , lurâtiiriife promittit per S. l)ei Euâgelia. q, amp;ipfcea obferuabit, ncc quocunq; modo, quacunq; caufa,feu prxtcxtu vn'i violabit. Wiffiirum quoque eadem décréta perom-nesRcgni prouincias, vt ab omnib. bmili-ttr Lcclcliafticis fêcularibus iurciurando

4? MF.nCVRTT AT.LOBELCÏCl ( Anno confirmentiir, amp;illoriim pr.riiaricstorcs I *5 5gt;S. tanqnami.vfæ Maiefhtisrci piinijntur.Hi» | adde,quod (i necefTariuni lit, fubijcitfe to-tum legibus nuHa habita ratione,quod ipfc auétoricgum lit:quain releipfum magisch ligatamp;deuincir,quàni aliquis prædccclTo-rum (iiorum vnquam deuinótus fuit. In niiHa enim regcnerolitatem boni Principis magiseluccf.erc,quarn li iplecogitationcs, actioncsq;fnasomnesfccundum leges mo-deretur Sufticerenamq;fibi,vrdicercpor- ' fir,qi)oJKex illccuidam (ibi obijcienti,Eü; | dignitatem Kegia maiori feruituti fucccITo ribusfeciflcobn«xiam,quain ipfeà maiori bus accepilFet, rcfponditifeinagisdurabi- ■ Icm amp;nbsp;fccuram rclióturum,

Tandc orationi finem impoGturus Rcx aitjfch.iétcnusin ea vfuin imperio Aiautho i ritatefua ; nuncad cxhotiationes amp;nbsp;preccsi veile deicendere. ObtcHatur itaque illoï per reucrentiam.quam debebant Deo; per nomen verorum Francorum;percincres5J memoriam tot Regum fuorü dccefforum, qui tam laudabilitcr hoe Regnum admini-flrarât; peramoremquem patrie debebât; percommoda quæca pcrcepitex eorum fi-delitate;per vxorcs, pcrfoboles, per families,fortunasque eorum domefticas ; vt fc Kcgi iungantjSc vnanimes cuni Rege totiu»

Rcipublicae negotio conftitucndo incum- Anno bant:vtabnfusomnes,ömnisqueatixia tol- i//g. lantur,amp; Regni (latus ad meliorem forma redigatur ; omnescontrariasopiniones ab-ijciant, fuoexcmplo nilnifi falutemcom-munem de(idercnt : alieni dcnique fintab Omni ambitione ; fe bonos exhibcant fub-diti.haudaliter, quàm ille fe bonum Regem. Cumque multas imprccatus effet di-rasomnibus,quicontrarium aliquandofa-cerent, tandem eofdcm indie extremilu-* dicij ( in quoi, ait, intentioncs, affeduf-que omnium reuclabuntur,laruæqueom-nisdoli, artificij amp;nbsp;(imulationis detrahen-tur Jvocat.vt compareantantctfibunal i-ftud.merccdemquc inobedientiæ recipiSt. Se intérim fperarc , omnes amp;nbsp;lîngulos boni fubditi officium praefliturös ; in eo amp;nbsp;Deo amp;nbsp;Regi rein gratam^fibi verb laudabi-1cm amp;nbsp;vtilem faâuros.

Cüm Rex peroraffct, vnus ex proceri-bus,quem magrium figilli magiftrum vo-cant,orarionem Regiséxcepit.amp;ficubi ob-fcurior effet,explanauit, meiitcmqucamp; be-neuolentiam Rcgislatius dcclarauit. QiiO ,j faólo Rex itcrum breui orationc fummam

Ediiäivnionis repetitjoflcdit quanro cum 2elo,eti3mà tenéris vnguibus , Catholicä, Romanam £ccleßamamaucrit,coluerit,dc D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fende-

Anho fenderit eiusiniinicoshçrct'uosperfecutu» 1} 88 , fiierif.hoc enim officium luiimfuifle, hoc maiorumfuorûftudium,hocfi.ium poftula réiuramentum Sæpèfeid armislêtaffe.fed paru profecifle. Ideofe Ediâum perpetuû quot;Vn ion is in lul io con fee ifTc, amp;nbsp;vclle nunc vt idéEdiefû fit!exfcmpirerna,inuiolabilisamp; fundamentalis:qiiod idem Ediélum confi-lio Reginæ matris,Cardinalin, 1’rincipum, amp;nbsp;trium Ordinum Icgaroi urn mandat figil lo Cancellariae muniri,abxamnibus iurcîTi-randoapprobari, amp;nbsp;in omnibus próuincij» proclamari QuæKegisoratiobreuibusre-petita eff abeo qui Regierat à fecrctis de-' indcab eodem letlii eft ipfum vnionisEdi-ÖÜ Quo lefloEpifcopus Bourgenfis, iuflu Regisdoéta oratione profccutuseft vim iu ramen ti:Rcgé,exemploRegû Ifraclitarum, , - velIeEdiâùhociuramentocôprobari:ca-uerentomnes ne iuramentii luum violarct. docetquibusamp;quotmodis iuramentu vio Jetur, amp;nbsp;quib’ fupplicijs violatûà Deople-(Zlarur Indcdc dupIiciEcclefia,vifibili amp;nbsp;in uifibili ciialiquandiu differuifrct.hortatur omnes.vtfub potent! manu Dci,Regisq-,an tliorirare (e humilienr.atq; exaCfc pondérée lingula,de quibus facrametum diéturi fint. Regem primùmEdiâi fui dcuretaiureiu-rando confirmaturum,ceteros l'ubfecuru-

ros. InfitRex: Doifiini meitinfeilexifiifepinor, y\n'no' ^uid Edicto meo cpntincatur : ncc i^noratis quaßt j 5 jjg • teuerentia amp;nbsp;di^qtarA: iuramenti. lUramentum 4 robùpoßulo:video enini defideria veflra, 4 nieo non difcreparc.Sed anteqnam l’o^ onerem, quad poßtdo, icceprtorfitcidnt. lij^O itaqne cerani Deo, ex '^f‘i/dr.aq^nicaionfcteMia,mehtt'’Us Ediélt meide-er eta obferttaturum, quamdiu Dene vitali hac au-f ra frui nnhi conceffent. Volo amp;nbsp;tiibeo Edibtum iüuii I ratumßt firuetur tnRei^nomeo, v^lexfunda-ment alii.In tefliniomitm Virr J perpetuum confenßti I tniuerßilis omnium Ordinum lie^ni, ror quoque :»L . Edtc'timetvmonis deereta coneeptis verbis lurabi-tis; Eccleßalltciqtttdem man.bus peclori admotts, ,Seeulares manibusad esliim eletiatù. Hactenus Rcx:paruerunt omnes; didocj; iuramento, omnes grarulabundi,c’.ataque vocecxcla-nïau erùr;If K sj, V' 1 u at Rex, V i uat Rex.

Mandato Regislur.amentum hocnomi-fieRegis, Cardinaliuni Borbnnij, Guifij,' Vendomi), Diicis Monpenferij, Gondij,' Le'noncoiirtij ,Soifionij,Nemourij, Niuer-fijamp;aliorum Principiim;Lcgatorum quoque triüÖrdiilü Kegni, aSecretario excep-tuamp; defcriptumeft. Oninib ritèperaâis' ReXjKcgine.Principes amp;nbsp;Legatie loco con-feffus in ædeS. Saluatorisiniigni comiratu proceduntjVbi canticum Diui Ambrolij 8c Auguftinicelebrifymphonia decantatum

it. MKRCVRH GAtLOBRLGTrT eft.AtquchæcCornitiorum Blxfenfiûfunc initia,multô quàmfinis lætiora.

Dum hæc in Gallijs geruntur, Parmcnfiî in Bcigioamifl'aclafle Hifpanica,ne nihil a-gerevideretur, Montes ad Zomam mult is, amp;quidem prxcipuè Mondragonio , dif-fuadentibusobfidere,amp;expugnareftatuit, præmifitq; copias Marchionis deBùrgavv, non itapridemin ComitatuTiroIènlicol-leftascum Mansfeltiofeniore, Duce Pafta-rana,amp; Principe de Afcoli.Menfe Septem-bri ipfe exFlandria Antucrpiam venir,man dauitque Mar^hioni Renthio oppidumTo Icnfe, infra mentes ad Zomam occupare. Decifho nono ciufdcm menfis dicmachi-næ bellies ad vrbem attraâæ funt,amp;vigeli IBO tertio vrbs obfeffa.

Mcnfc Decembrianno precedent! Martinus Schenkius infigni llratagemate oppidum Bonnenfe in Diœcefi Colonienfi cepe fat,3cfpoliârat , firmopræfidio, rebusque ad defenfionem neceflarijs munierat, amp;nbsp;proptignaculum ex oppofito vrbis in terra Montenfi excitârat. Multas quotidie ex-ctirfioncs in vicinas circumquaque prouin cias , qui in præfidio erantfaciebant; præ-dasque amp;nbsp;fpolia quàmplurima conueéta-bant . Dux Cliuenlis perfuafit Archie-pifeopo meolium aliquot inducias cum

Schenkiopacifcererur ; Non abhprrebatjb Ann® his inducijsi’chenkius. Sed Archiepifcopus j j gg. mutata fententia Parmenfcm iniiocautt,o-pemque ab illo petijt. qui menfe Martio Carotum Principem Chimæum, Arfchota-ni Ducis filium,cum inllgni peditum,cqui-tumqucexercituTuitium præmilit. Hunc paulo poft Maximilianus Comes Arcnber-gicus , Carolus Mansfcltius, Gubernator Frifiæ Verdugius, cius Vicarius loanne» BaptiftaTaxius fecutifunt. Hi epniunftis viribus oppidum obfederunt, amp;nbsp;aliquoticj oppugnàrunt.Schenkiusad Cafîmirum pri mô,deindein Germaniam.vbi frequense rat Principum conuentus, proficifciti|ir. Ad colloquium admiftusdocct, quomodçi oppidum Bonnenle iuiruTruchlcIîj ( cuius fe in rebus bellicis Vicariura dicebat) aftu oc-cupauerat. Idem oppidum nunc abHifpa-nisarâèoblîdcrijfefolû idfemper defende-re non pofte; metuendum ne tandem Hifpt nieo cum maximoGermanorumdctrimc-to iteriipotiantur. Quod ft aliquando fiat, cogitandum eftc Principib. quæ mala amp;nbsp;in-cómoda fubfequentur.Nó enim hic belli fi- prinap ctr» né faéturos Hiîpanos.fed vltcriores in Ger- »»m*. mania progrefTus meditaturosûmô in Ger-maniæmeditulliûarma illaturos.Nuncexi-guisviribus,paruoq;fumptuillos polTe re-

Anno tardariinunc ferrum in igniefie;premenda 1/88. fquodaiiintocc31ïonc.Sevrbem illorüof-ferreaufpicio,amp;:imperiofeneftraa fcpatc-fafl:a,pcrquam Germaniae limitesabomni Hifpanorü tyrannidequcat dcfendere His, alijsquediótis.Vchcnkius Germanorum ani mos incitare,amp;’ ad fubfidia fibi mictenda in fleétcre voluit.Refpódent Principes,feprç-ccdcntium beHorüexcmplisdererreri; in re tipumref- ccnti effe memofia fua in Gallia amp;nbsp;Belgium f«»/«. mUTaauxili«!, amp;nbsp;qua pariimijs profecerint. Prætcrea fero nunc poftquam Elector Par-menfem iam inuocauerit,ik vrbsobfeffa lit, quæri fubfidia. Non fe oblitos, quæ auxilia Rex Galliaru fratri Alcconio, in Belgiomi litâti;qu3eq; Regina eius mater Antonio in InfulisTerccris defendendis, amp;nbsp;quæfubmi ferit tide Antonio Regina Angliçad amifla rccuperanda: his omnibus nihil aótum cflc. Minime igitur Germanis Principibus con-fultum videri.potentiflimum Rcgcm,mcm brü amp;amicum Imperij denuo irritate, amp;nbsp;jp-pter Truxelium oft'endcre. Accepto hoc re-iponfo Schenkius paulo poft in A nglia nauj gat Interea oblidionc vrgét Regij: fed celc-bcrrimus Tribunus Joannes Taxius, dum hinc inde infirmiora vrbis perluftrat, fphe-râ traijcitur,amp; vrbstotaæftateà Schenkia-|îiscontumacitcr,fortiterq;defendirur.Po-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrcmo

ftremô tarnen,cùm Ducê faumScHenItium Anne» opiiiionediiitius abeffcjfefeq; ad propulfan i 5 doshoftes impareseffeintelligerent, Otto, aonwi deJi~ Baro Potelitius amp;Chriftophor’VVolfFprç fidiariorù prçl'çiâi,incolumitatêcorporùamp;‘’’ bonorum paôti, [ 9.Sept Carolo, DuciChi mæo.vrbédederecoaélisût: qui milites oés cum vexilliscôplicatis armis,amp;quçgeftare poffent bonis incol unies di mit tés, Berkâ amp;nbsp;V Vachtendunkam vfq; deduxit. Sub ide ferètépus Vlllochij in AngüaKobcrt Dud Içus,Cornes Lyceftriç,aureç pcrifcelidis,amp; S Michaelisequesauratus, vir aetategrauis, ' depobta Gubernatoris S: Capitanei genen lis perfona,cùm pride ex HollandiaOrdini bus ob proditionc quam motiri dicebatur, exofus,rcdij{rct, no iinc veneni fufpicionc, vchementi vomitu morti fuccubuit; de cuius morteeteoftichon hoccirctunfcrtur;

Garterll pgt;ClVs,praÇeLLens MarteRobertf^f, An^LlC^s èVlVlsfb^nereCarpIt Iter.

Marchio de Renthi cùm in rerritoriûTho-léfeveniffet,omnia quæ ad oppidû expug- Renthi T«lf nandùpertineiétexpediuit. Sedinfulaniag i’tlinM gérésconfeftim perrûpcntes.totâ infulâ flu- Pquot;““' ûibuscooperuerut.coniîliumq; Parmenlîs retardârùt.Qui in prçfidijsNlôtibus ad Zo-mâerant.hoc ftratagemateintelltfto, maio res sûplérût animos,amp; fe mutuô ad obiidio-

Anno pem,quantumuisgrauem,fuftinendam ex-1588, acuerunt ; conferuata namque infula To-lenfi,vrbi ex Hollandia,Zelandiaque fubfi-lt;Jia , amp;nbsp;quxciinque erant neccflaria, naui-gijs commodè fubmitti poterant.Parmen-ÎÎS difficilcm videns obfidionem , aftu ac proditionc rem tentauit. Inuentiis eft apud noftcs Scorns quidam, notninc Balfortius, qni munitiftimum propugnaculum inter vrbem amp;nbsp;mare fitum ( fine quo vrbs dif-ficileoccupari potcft J Parmenfitradercin recepit. diftus eft dies 2o. Oftobris. In-tempefta itaque node Balfortius ipfe Rc-giosperdeuia ad propugnaculum ducit. Ciimque nonnulli intromiffi eflent, Balfortius proditorcontrapada fignum dat: cxcluduntur alij , amp;nbsp;qui in munitipne e-rantintromiffi , partim trucidantur, partim capiuntur.amp;graui poftea lytroredem-pti funt. Keliqui fe deccptos aduertçnfes ad Parmenfemreuerfi funt. Hæc indoles, hnec Anglorumamp;Scotorumfideseft In hac expeditione dcfideratus eft frater Sabau-dijE Ducisnpthus, amp;nbsp;quidam Regis Hif- '1 paniarum Secretarij filius : Parmenfis hac fpe dcpulfus , cùm fe ab inftantç hyeme vrgeri amp;nbsp;continuis pluuijs in obfidione vi-deret impediri , cxercitum ab vrbe abdu-xit,amp;in hyberna dimifit. '

Rurcmundcnfes, quiquc in ea Geiriæ Anno, partefuntincolæapud Parmenfem deinto 1^33. ierandaprædonum,quiin oppido VVach-rr4c(gt;u«lt;/S tendoncanoeranr,tyrannideconquerebâ- k^ofcyîdfiKr turquâvt abeorumccruicibus dcpelleret Manft'eltium Comitem feniorcm cuni Ic-écifsimocxercitu V Vachtendunkam miCt. KîanReltiuscùm caftraante oppidum mc-tatus effet, eaque munijffet,dcditionem per fecialem fuum poftulauit.Oppidani verô amp;nbsp;præGdiarij refponderuntffe vrbem in fide Ordinum Belgicorum euftodire, amp;nbsp;tue-ri decreuiffe.Qiiamobrem Manffeltiuscoa ÖUS eff duos eminentifsimos colles.feu tur-res ex congeftis cefpitibus , cumulataqu« terra excitare,arque ex ijsoppidum bcllicis maebinis euni in modum verberare, vt ne-minitutusaut in plateis,aut in xdibus effet Jocus; ignem quoque volatilem,amp; fphæ-rulas ardentes in oppidum immifit. Tandc coronainuafitjleuibufquc côfliâibuspre-fidiariosfatigauit.Ingenserat mulierumSc puerorumeiulatus,quiprætcr ipfum peri-culum præfidiariorû animosconftçrnauit. Non iam amplius de vrbedefendenda cogi tabant,nequc vllum fubfidiumàfuisexpe-étaba’11 Miferunt itaque in caftra, qui dedi tionem certis conditionibus offerrcnt.Co-mcs.etli facile oppidum vi expugnarc po-

«o MEKCVRII G A T-T.OB F T, GT CI Anno tuifTernetamcn innokium fangùinem pro-1 J 88. fundcret,maiores cxpenlas no facerct, fui» parcerer,oppidum nódeformarct, amp;nbsp;,,quia if.Dictmb. hyemsafperrima.exerc'itudebilitarctjillud in fidem fuamrtcepit ijsconditipnibus,vt gregarij milites, gladio tantummodo ac-cinóti,album in manu bacillum habentes, oppido cxirentrij qui nuper ex Bonnenfi prafidio vénérant, amp;nbsp;cumijsaliqui præfe-üi detinerentur,donee ParmeniiSj quid de ijs fieri vclit,refpondcat.

Interea dum hsEc in Belgio fiunt,in Gal-Blçfcnfis continuatur Regij autem animus node dieque intentuserat, quomodo fcaGuilio vindicaret Metuebat ' idipfum Guiiius : quapropterad Comitix non venit Difplicebal id Kegi, qui quara-tionc Guiiiumadfepelliceatmcditabatur. Tandem inuento confilio, vt fe ab omni fufpicioneliberaret, nouum créât Senatu, fine Concilium : legit duodccim Principes, cosqueex ijs potifsimum, quibus erat offenfior . Cardinalem fcilicet Borboni-uni-Cardinalem Guifium, Ducem Guilu lim.Duce Nemouriu, Ducem del BoefF, Ar chiepilcopu Lugdunenlem , Alphonfum à Corfa ComitéTcrmclium.Dynaftam Bel-Iegardiu.amp; Dominum de Ogniaco;amp; duo» •liosjquorum poftcrioribus quatuor potif-fl mu co

fimum confidcbat,In horiim,aliorumq;có fefTu.Kex longa,difertaq; orationc proie- , gt;g. quitunSefatis iam edoftüRcgem Nauarræ um 'aPon£.Uom.excommu,nicatü ettanquâ »osc utih. bæreticû Regni incapacem.cum luiscópli-cibus.linc intcrmifsionebeilo, ca:deamp; ian-guinecoronam ambire,amp; vt viextorquent moIiri.Deum fibi Regiani pro!em,Regni fuccefsor€amp; ha:redcm negalle, cxiguamq;

prolis fpcm fuperefTe. fe igitur turbarum amp;nbsp;bellorûpertçfum, He pofthac quietem ac o-tiü fcqui.irr.perioq; nu nciü remittere dccre uifle.Paternèfe igitur fuos admonere, vtin earn cogitatione incumbant, quis fuo loco fnbftitui debeat.cuitotius imperij admini-ftr3tio,feconfenticntc,credatur:qui'Nauar rçum amp;nbsp;hærcticos oés bello perfequatur, donecad intcrnecionédelcat,vt RegnoSe Religion!pax amp;nbsp;tranquillitas rcftituatiir. Hçctam fcriô.tantaq; cum grauitatc propo fuit,vtnullalîmulationisaut doli fufpicio fubelTe viderctur.

NondifplicuithocRcgiipropofitu Co-fjœderatis, qui nunc in modum Rcgi rei-ponderunt. Suam Maieftatcm adhuc fofpi-tem, vegetä,amp; per fc potente eflead Regnu adminiltrandü : quam vt Deus quadiutif. simè fcruct incolumc fc node dieq; depre -cariialtcriuscoßlio vcl auxilio opusnö elfe,

lt;5I MERCVRll G A LLORELGICT _ Anno NihilominuscùmRegis animus tranquil-IJ 88. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otij.quambeili.Regniqiicadmini-

ftrationis fit amantior.fc nee veile,nee poG feRegi in ijs.qiiæ ad voluntatis fuæ fatiffa-dionem.Xegniqucvtilitatem pertinent,fu urn confilium dcnegarc. Orare tarne fe Regem, vtipfe nominer,quem tanto oneriparem, tatoquemuneredignum iudicauerir, quique poft obitum cius in Regno poftet fuccedcre, Rtx niultos Principes ordinc in medium produeit, quos impcriodignoi exiftimatfintcr omnes vero fe ad hoe negotium.prxter Guifium,magis idoneum fci-rc neminem alfcrit: eum nullum reeufare I» borem,Regnoque veile quam optime: eiu$ ' patris,auiq; fidelitatis in Regno extarc mul ta teftimonia.plurimaque eorum in rccenti adhucefte memoria beneficia,fperare igi-turfe.Guifium nequcamaioribusfuis,ne-queafeipfodegeneraturum. Ordines cum Regis confilium audiuiftent, mentemque cum verbisneutiquam difcrepare arbitra-rentur , certatim omnes approbarunt: ad Vax Kuifîui Guifium fcribunt.cum, vtquXm citifsimè tticemtia adComitia veniat,hortantur.paret illorii confilioGuifius.etcitatis cquis ad Regem properat.quantumuisalij moncrent, non cftc,quodnimium Regifidat. Perbenigneà Regecxccptuscft,funimaE Regni dignita-tes ei

MBin. TRI MVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

tes ci dccernuntur, imô P egni adminiftra- Annd tiootnnis,amp; tantum non Kegium nomen i j gg, tribuitur. At non diuturna fuit illi hæc félicitas: in hoc enim rcx curas,cogitationes-que fuas conferebat, vt quocunque modo poret.Guiliumtiücidaret. '

Vigcfimo tertio Deccmbris.biduo ante Natalem Domini.qui dicgt; Dagoberto,fan-étifsimo Galliarum Régi facer erat, Henricus ValeGusConcilium cogit: Eleemofy-nariuin feu Confeflarium vocat.cui fignifî-cat,fe pro fua confuétudine veile peccata fua confiteri,amp; facrofandtam Syn3xin(crat cnim dies Veneris,quo diehxc lacéré con-fueuerat} pcrcipcre. Vt autem commodius hoc facerc pollet,fibi decretumait, adcel-lam Anachoreticam,qu5E dimidio milliari ElçGsaberat,f ôfacrilegam Gmulationem) fecederejvt liberiùs Deo,rebusque diuinij vacarc poflet. Deinde quatuor è Concilio in interiuscubiculum fuum vocat, Alphô-fum fcilicctà Corfa.Comitem TermeGum, Bellegardium,amp; Dominum de Ogniaco, quiconfilij Regiscrant confcij,amp; GuiGa-nis infenG.His prolixaoratione exponit in jurias,Gbià GuiGo illaras, machinatione» itidem amp;nbsp;inGdias,quasfuæMaieGati medi-tabatur; impatientem eius dominandi cu-piditatemjpei' GuiGum ftare.quô minus in

ét4 MFRCVRII G A I. L O B K LG ICI Regno pofler, quod vclit.cû omnium fuo rum confiliorum, diccorum, faétorumq; e-iierforem.Sc itaque Guifium vt perduel-lem.Regno inutitem,amp; fibi noxiû c medio tolleredccreuifTe.Noiuifle tarnen fe praeci-pitantcramp; temerè quicquam agere;fed prins horum quatuor i^vt quos ceteris fidcüo-res expertuserat) con (ilium audire,amp;exeo remexequi.Rogat itaq; Alphonl'um quid hie faciendum elTe cenfeat. Refpondit Al-phonfus,Minori cum periculo, Regiæque dignitatis, amp;nbsp;decoris iaótura fore, (i Gui-lium, eiusque complices non ftatim occi-dat, fed in munitifsimam aliquam KCgni arcein captiuos abducat.atque in carcerein dctrudat;dcindein indicium arceiTat,litem ijsintendat, ex vinculis caufam dicere co-gat, vtfecundum pronuntiata iudicis fen-tentiamin illosanimaduertatuf.Afl'entitur Alphonfo Ogniacus. Termefius verb amp;nbsp;Bebegartiuscxulcerato Regis animo gra-tidcari volentcs , alterius erant opinio-nis: erant enim fiuilio q .àm maxime in-fenli. quod cum Regem non latcrct corum fententias non rogjuit,fedfnam mox fubijeit, Videri nimirum libi nihil magis expedire , quam omni abrupta mora, line vlla litis inrenrione , (me vllo iudicio tjuifmm cuocarc,amp; per adhibitoslicarios

trucidarc Periculosa enim eiusfore capti- Anno üitaté.quod (ï aut vt,autaftu,aurlargitioni busè vinrulis elabatur ,’fnagnü incédium expvââdum,grat!ebellum,iinô Regniruilt; nam effe pcrtimefcédam Prxterea nullum inueniripolTein Regno iudicé, qui autve-1 it,aut rei capital is dam nare G ui hûaudeat. Sibiitàq-jdéliberatumelfe cum inauditum interficere.Prididhos deinde Prirrcipes ih Conciliûremittit,amp; qui illiàfecretis eraî, y.,n^. Brulartiü(alij Bcrnardum vocant ad Gui-fium ablegat ,cum mandato ; Habere Regem arduaquædam,amp; arcana cum illocó-fcrenda ,priufquam ad Sacrainenta Con-fcfsionisamp; Communionis acctderct.Veni-retitaqucadciibiculum.vbi Rexeum prae-ftolabatur. Parietfcs cubiculi pretiofifsimi, Circumquaquetedii erantaulçis,ôgt;’ fub illis oélo licarij, ad hoe fcclus perpetrandiim,i Rcgeconftirutilatitabant. Guifius cùmcu

I biculù ingrederetur, Regem no inuenit ( is ; enim in aliud interiusfeccflerat'amp;horrore pcrfu0inGdias fufpicarl cespit.leuaris vni ( parteaiilæb mox vnum ex latronibus vt-! det,quem collo apprehenfum humi pro-■ fternit. Aéfutum alij feptem llriétis gla

dijs amp;nbsp;pugionibus proliliunt, Guifium- grj/Fim'tr«» I que holiiliter inuadunt. Vnus eorum fu- ddaiiir. 1 ram illius pcrcutit , graueque vulnus 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infiigit;

ie MERCVRÎl G AI.LOn KLGICI infligit;aliùs pugionem in collum adigit: quidam gladium illius tenét,ne poffer ftrin gere. tandem accurrit,qui à tergo il 1 ï I et ha-le vulnusimpegit;alijaliaaddidcrunt. De-feffus iraque vulneribusqiie confumptus

magnanimus Prinfepscôtidif,altaque voce ope amp;nbsp;mifericordiam implorât. Ludoi-eus Cardinalis Guilîus voce periclitantis cognita ,fratri fuppétias laturus accurrit: fcJabarmatisdepellitur, neadfratrem per uenirepoffer. Bellcgartiusper pofficum in cubicülumadmiffusjhortatur Guiffum fe-mincccm.vtà Deoamp; Rege deüftoru fiio-rum vertiam petat. Dux,ctff vulneribus ac-ceptiscxanimatus,amp;iam iam moriens,bis elata vöce, Miferere mei Deus, inclamauit: deindeobticuit, Regisgratiam afpernatus; immiflaque in os mafiu,nomen RCgisffbi c-xofum ffgnificauit.

Dum hæc fiuntjRex progreditur, amp;nbsp;ro-g3t:Effctnc mortuus anadhucfpiraret. re-• ■!!. t ,,fponfumeff,Eumadhucfemouere.Mandat l 'i' â-'H'quot;' Rc’^vt iteratis vulneribus mortem illiac-ch . celerenr.Hocmodo,aitqüidam,flosille,amp; , n- imperij Gatlicani columen, Dux GuihuS pisFrancifci Guiiij,amp; Annç F-errarienfisfilius» Antonij Guilijamp; Rhenatx Borboniænc* pos,in ipfo Regis cubiculo, iubente amp;in-Ipcctante Rege,à nefand« ücarijs, contra, toii

totpromifTorum.racramentorum.iuramc-torum obligationcs amp;nbsp;vincula, in Comi- t ^3^ tijs publicis,contra ius gentium, contra pu-blicamfidem, in oculis omnium Francias Ordinum,amp;cum intoleranda (ingulorum, verc Francorum iniuria /intcrfeótus c(l:de cuius morte diftichon hoc, annum continent, circumfertur; nbsp;nbsp;/

Mortuo Ducc confclHm eius Sccreta-rius apprehenditur,omniaquc eins fcrip-ta, omnes litterx’amp; inflrumenta rapiun-*’*1^ tur.etad Regéperfcruntur.Secretariusexi-guam quädä fccdulam penes fe habebat,ciii piuloante inferipferat, Monfieur de Gutfe e^ mort,pour certain: hoc eft, Dominus Guifius veremorcuuseft.hanc cum carcerem efiet abduótus, filoalligaram, èfeneftrain plate am publica.vbi multirudo hominii conue-nerat,proijcit.qna 1cifta,amp; ftatim( vt quidi arbirrantur ad Minium Duccm.tunc Lus; ouniagente.pcrlata, rumorde morte Guu ftj per totu Kcgmi incrcbait, Sedj'ct) Nobi-lisquida Rofsierius, iniicnta oportunitate cmœnibusfcfe pr.Tcipitat, amp;nbsp;citatis equis tertio poft die peroportunc'antequâ Regis legati adueniffent) Lugdunum iuauditil.c leris nuncius peruenit. Ladern hora capti

BÿiPrinci- Archiepifcopo,Diicc Ncmourio, Elbuefio feteeiltm DucisGuilij patruelc,amp;: Inuillço Guilîj fi-» lio.magnanimo Principe,qui arma expedi-cns,quantûuis iuiicnis.fc tueri conabatur. Qi£iomncsreg3li prandio exccpti.cùm ci-bum caperenoluifTent,ad locumtvbicxan-guc cadauer Guifij iacebat, abduôti funt. Hictotum dicnijtotamque nodem querc-lisjlachrymis, amp;nbsp;ad Deum prccibus trâfege runt.Sed amp;nbsp;cœl um adeo trifte fuit, vt cfiam ipfaelementa lugere, Sc tam nefandum fcc-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jus,quale in Ducéeratperpetratü,dctcftari

ftlfumty- Poftquam Cardinalis Guifiusduduseft-ttiMuum. fetin conclaue.vbi cadauerfratris humiiii circumfufofanguinequafi natabat.accefsic adeum rcx,interrogans; Agnofceretnecor pus hoc, cuius'eftet ?Refpondit Cardinalis; feagnouifle.amp;merito; effeenira amatifsimi fui fratrisac Domini,cui in vno,eodtmque feculo adefteiam iam exoptabat. Certum, inquitRex.habeto, quodte voti compote, amp;quidembreni efhciam. Poftridic, nona circiter hora antemeridiana, Cardinalis iuf fuRégisdenuoad idem conclaue ducitur. vtlimi!i,quo frater, modo trucidarctur. Cetcrum,qui Ducem interfecerant,manuB

tonfecrato fangiune contam inarc nolue runt.ÉrantinterprçfidiariosRegios4,f.cir j citer iLcîeflifsimi homines, quosCcHpprùr-refj/acrurifragio denominant; îjspollice— tur Kex mille ducentos coronatos, (i Car-dinalem ihterficiant. Hi certatim in Car- c^rJiinlii dinalcmirruunt,eumquccrcbrisbipcnni- r,iiifiut «d-bus, multis inflietis vuliieribus,truculcn-tifsiinèconfodiiint. Inter tot vuincra Car-dinalis illullrifsimiis, Rhemeniîs Archi«-pifeopus,primus Francis Par,amp; Apofto-licælcdis communionc ,amp; facerdotalis fa-cramenti myderio, amp;nbsp;ArchiepifLOpalisdi-gnitatis prsrogatiui ter ficratus, 8c Regis Francis pater fpiritualis, à quo, tan-quam Chrilti Vicario dclatum fibi Rcg-ni diadema actipit,ipfa natiuitatis Chii-ftiVi£’ilia,abfque vllaiuris vcliußitisfpe-cie,barbare àlatronibus Regijsinterfeétus; piè amp;nbsp;conftanter in Domino obdormi-uit.

Nechis Rcxanimumfuumexpleuit-.reJ . mandauit Inuellæum filium Ducis eodem quoque latrocinij modo interficerent. At qui tam innoxium Tanguinem fundere, puerumq; innocentem occiderc vellet,in-uentus elb ncmo.Soleiam ad occafüm verben te, cùm amborücadaucra hurai abied* ïn oratorio iacerét.precepit Rex Cardinalé

7« MRRCVRII G AltOBKLOTCT ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in aliud vicinumcubiculum tranftcrri,ibu

tcgi dotiecquid deco fieri vcllet, conftituc . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ret.Ducisverôcadauer,absq; vllo honore,

vti cccidcrat,vha manu in osinferta .altera pugioni admota , neglcdum eft. Lodern temporeamandatifunt in alias Regni pro-1 uincias percuflbres, qui Ducem Mænium, Mercurium.Aumalium.Dominumque Ca flrenrem.hoccft, fortiGimos amp;nbsp;penè folos ' Ecclefiz defenfores paribus inGdijsè mt-eojiitrrt (jjo to’lcrent . Feria deinde quarta poft CuifwM ce- chrifti Natalitia mandato Kegis vtrum-quecorpus in maioremaulam illatum. ro-goque ingenti, ex viua calcc amp;nbsp;fulphure conftrudio, impofitum, exuftumque eft; cincres verôè feneftra in præterfluentcm Ligerimproiefti.

amp; reliâa Guifij vidua BIxfas profeftx, iu-nioremDucem Inuil!xum,amp; tadaueradu-orum fratrum fibi reftitui fupplices ora* runt. Sed cùm precesfuas irritas cfTe cog-rtiiciir^Ke nouiftent,mater in Regem ipfum inuehi-« mourU cum tur.cum perfidix incufat, omnium iura-Kegtexftßu mentorum .promifsionum, paftorumque admonet,qu.T2tarn turpiter vioIaftet.Ma-riti, filijque fui plurima in Regnum , in

Reges ipfos beneficia com memor»t,Gne qui Anno bus iam dudum diadema ad hoftes cfl'cî j j translatunx. Iramigitur amp;nbsp;vindiftam Dti protanta ingratitudine, tamque barbaro latrocinio Kegi denunciat, vt fe, filiosque fuosc medio tollat perfufalachrymisexo-rat. Rex ad hxc excanduit, eamquecom-prehendi, in carccrcm compingi , amp;nbsp;non minus foliicitc , quàm reliquos Principes cuftodiri mandauit : cui, cumque abdu-cerctur , Domina ( inquit} bono fis animo, filiotuo Guifio idem vitae finis obti-git, qui quondam lulio Cxfariînam amp;nbsp;illejj^^,,, in Senatûs Romani confefTu intcrfcâus;eft.

Coniunx verb Guifij cùm fuas prçces àRcge rcpelli vidcret, oculismanibusque in caelum fublatis, copiolis indulgens la-chrymis,lamenrabili voce rerum Humana-ƒƒ rù inccithudinem infiabilitatemque con-queritur; nufquam fiabilequid inueniri, praeitrquamapud Deum.-quemvt iuflifii-mum iudicem fpero,inqiiit, non permifTu-rum,vt moriar f etfinihil mihi iucundius quam mori, amp;nbsp;di edtif imi mariti mei con-fortioirui,nifi vindiftam vidcro tarn im-manislatrocinij in Dominum amp;• coniugÄ meum perperratucui fimi’c exemplar nun-quaauditiieft.Negari non pote(t,coni' glS incum,poftDeuiu, turn folum ii v nicuni

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ reticis data eft.Ecquistam duro amp;nbsp;inrrafta-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bili corde,vt non moueatur.cümaudit,toti

usGalliecolumen,amp; propugnatorem tani fœdctrucidatûjdq-, exconlilio amp;nbsp;manda-to Rcgisxuiusauthoritatem ipfepencfolus conferuauit^Qiiis non ingemiicct, cùmau- j dit Catholicç, Apoftoücç, Romane Religio t

' nisdefenforCjtämifcreiugulatütHa’ccme, J Ô Rex,corona laurea, quæ debetur ijs, qui nbsp;nbsp;'

periculum fortunaru amp;nbsp;capitis fui pro (alu- | teudgisnegligunt?Hiccinetriumphus qui merito decerni debuit ei, qui Galliam non ’ tantiim abalijgenisdcfcndiqfed amp;nbsp;quofeü-quehoftes patriæ ad internecionem totie» de!cuir?Deindeadmaritum conuerfa;0« Felix,fauftaqjfuifTem,alt,mi Domine,!! poft' ! prccesad Dcû fufas, in hoflé irruens exfus ,, fuiflcsmuilto mihi tolcrabiliorluifTet mors

illamcq; aninium mcü tantoperefauciafTet: fed amp;nbsp;omnem xmulationem corum,qui ho norchunctibi inuidebant,fuilulifles. Hera quam immanis amp;nbsp;barbara hæc eft æmula-tiojinuidcrc i!li,qui!c tories in periculum capitis, virxque dilcrimcn pro Kegis fut incolumitareihtulit?qui populo tam erat charus,qui Fortunas omnesfuas pro falute Kcgni oppignorauK,qui ab oiunibus bo-

Î ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait

niscolebatur,quinullonon tempore Ca Anno tholicam Komanam Religioncm dcfcn-t/gg,' dit?Q2od li niaritus meus authoritatem •Regis libi vfurpaffet;quod fi exiftimatio e-iustantaapud populum futlTetjVt ea Regio nomini contemptum adferre potue-erit,forfiran inuidiæcaufadata fuilTet.Sed nihil vnqiiam absqucRegisconfilio,vel ta-citoconfenfufecit; imo tantum illi in Reg« fiduciçluit'atq; vtinamnon fuiffet ) vtin-ermis ad annatum venire non fit veritus,ab eoqucpriemijloco trucidatusfit.O quanta impietas eft hxc-,cum,qui vitam Rcgif toties défendit, ciufdcm Regis mandato vi ta priuari ? eum^qui coronam Regis cum vitie,omniumque fortunarum dilcrimine in capitc Regis conferuauit, tanquam coron® affeftatorc falfis criminibus infimu-1 ari, amp;nbsp;Régi hoc tampertinaciter perfuad?-rijVt line iuflitiæ autiuris fpecic,fine vl-lacauf® cognitione, tantus Princcps,tan» crudelitcr occidatur ? O fummam iniuri-am, amp;nbsp;mortuo ius redditur, amp;nbsp;furiofi cau-ft difcutitur;maritoautcm meo iusdene-gatum eft, qui tarnen (vtDeoteftepoteft comprobari ) omne fuumftudium,omne confilium, curas, cogitationes, amp;nbsp;labores fuos non alio intendit, quàm ad idifica-tionem Ecclcfiæ, conferuationcm Regni,

Ifi, MEUrvWIl G A T.T.OBET GT CI Ofio tem/ccuritatcmqne Regis Qiiid dicopKC-jiiSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominandus , qui cum,

jnquooinnisfua feUcitas amp;nbsp;fiku confiflit, inauditiim iubec intcrfici ? luHifsinie fcc-krum vindex Deus, ad tc confugio.tuum eft iiiße iudicare ; ne patiare iniquifsimaj sb hoftibus excogiratas calumnias fempi-ternam cóiugisinei glorian, obfcurarc,ncc înultum maneatfcelus, in ilium perpétra-turn. Deinde amicos amp;nbsp;cognatos alloquD tur.Er vosconfanguinci mei, inquir,amp;ami cijgloriam amp;nbsp;fpltndorcm tanti Impcra-toris, amp;nbsp;tarn inuidi mi ! iris tam cito extin-gui equis oculis,animisquearpicietis?Vul-tisue vt ego femper quali deftrta tandc fine Vllafpevindidç moriar? Vultisne \t tanti fceleris vltio,donee adolefcat hi mei libcri, idhuc fationis impotes difteratur? O (ilio-Iffiliolaeq; mtç.quàm fclicescfletis.fi in hac Incem pmgrefsi.confeRim vitam cû morte tóinutifTetis’O Rex,aibitrarisoccifos, qui adhuc viliuntîpancm èparuulorû mambiu rapuiftijiTicmoriain Principis laudatifsimi atetna obliuionefepelire voluilti : voti cô-posaliquo modo faûus es, vltionem vero diuinam non effugies, neque impunc kres tam barbarum facinus, quod inimici dete-fantur,amp;amûi déplorant. O Kex quis tibi inpüHtrumcredetî quisbduciam fuâ in te collo-

coUocabir’cui lua fiâes nonerit fufpeâa? Anno putafncamicostuosobfaétuni hoctuum te i ; ƒ0. lauJarc.præfertim cùm iam ijs manifeftum fit,aliud os tüumloqui, Si aliud meute co-gitare’Ad mequodattinet,9Kcx,nonego te Regem meum pofthac dicam : fed eo mihi loco eris,quoi], quosiuftum Deimanet iudicium, vt qui viduas Si orphanos tutti debebas, me viduam,amp; libcros meos orphanos, fublatoè viuisdileóiiftïmocóiugc meo,reddidifti.Inhocplanôtuamp;lament»-tionemœüiflimæ Duci partus dolorobo-ritur amp;nbsp;loco duorum fratrum cæforum.a-liosduos Guifios fratres cnixa ell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.riiiëiîhnt

Parifienfes vtrumque (îuifium cruddij^^. mortis gencre fublatum edoâi,cxtcnip!ô Regias ædes diripiunt, infgnia lacérant, conculcantque; effigie, difeerpunt. (btuas cuertunt , è Senatu Regio qui fufpefti c-rantfœdis carceribus includurit. Guiuura Gallixlibcratorcm, Parihenllum feruato-j rem Catholicæ Religionis vindicein apj'cl . lant Regine vciboquidem fua dignitaUer j uatur.Neq;enim iam amplius Reecappeüa I dumclamitant;fc J perhdii.carnilicé a: heu, tyrannum.amp;quidem talc tyrannuni. vti , mundo condito nuHæ nationes.nu'kvciui-I tatesautRefpub.fimilcm pei tulcrint.l’rop. terfacrilegamhypociilin lulianum ApoHa

7« MERCVRII GALLOBELGICÎ Anno ’ propter fanguinariam crudclitatem 1588. Caium Caligulam;proptcrfpurcif)ima$li-biclines Varium Hcliogabalumjpropter fa-crilcgum Dei contemprum DionyfiiimSi-culum nominandum afferunt. Publiciser-Frk/â g.e- fcriptis Henricum Valclium vocant, X» iejieiuiii. olimRcgcm. Picardiquoque,vtiParificn-fes.a RCgedcficiunt.Lutetiam Mçnius con-feftim aduolat , Aumalius Picardiæ vrbes Ambianu amp;nbsp;Abbitis Villa occupât. Auma-lij frater,quem Equitem Aumaliu vocant, Blæfisartequadam elapfus, Aurelianû per-uenit.Hifocdcristunc duces crant. Vrbes, oppida.quæ in fide manebant opere munio bantjdubia prxfidio firmabat.plebem difer tisrationibus partibus fuisdeuinciebant.

RexNauarræusnon otiatur,fedexercitu in Pidonestraduéto, Niortium , primarium iJiortium »c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ j rr

illiusprouinciæ oppidum, commodiliimo rz«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco 1)turn,rebus ad bellum,viólumquene-

ccßarijsinllrufl:iflimum,occupauit.Eocap to,alia quædamdeditionem fecerunt.Paulo poll Nauarrxus in grauifiimam plcuriti-deincidit; ea Caluinianis.Scruatoréamp;pro-pugnatorem fuû pacnè rapuit.Ceterum pan cos poll dies defperatibus deciusfaluteona nibusjclemcntiffimo Deo pœnitentiç,refi-pifccntia:q;tcpusci prorogante,conualuit.

Rex ctim cunûantcr ageret, tanqiiatn ^nn» mortedporum fratrum resefl'et confefta, 1588. nbsp;nbsp;nbsp;•

ratusforte, Kegij npminis rcucrentiamad cetera fufficere,vario5 quotiƒlic animorum motus in Galüa vidit concitari. Qjiare o-peræ pretium fe faóturum exilVimauit, (i fubditosper Titreras officij adnioneret,occi forumque Guifiorum rarionem redderet.

Scribit itaqueProceribus Regni, fcribir ct-uiratibus Seoppidis,mortem Guifiorum iu «« fto Deiiudicio, quod fuisclandeftinis ma-’■«in/gt;»%lt;”• chinationibus in feipli prouocârant, ad-fcribens.

Deinde proteftatur, fein propqfito fuo hæreticos,omnesqueEccle(îæhoftcs perfc-quêdi,funditusq; extirpandi,non Guilïo-rum.non cuiufcunquealtcrius monitis per feueraffe ; fedfpontefua , proprioque zelq fe Temper ad hoe propéfum fuifle, nihil (ibi vnquam antiquiusfuiirc,amp; etiamnumefle, quàm honorem Dei promoucre , amp;nbsp;Ca-tholicam , Apoftolicam , Romanam Rc-ligionem in fuo Regno ftabilirezin eaper-manere,amp; ad vltimum vfqucfpiritum per-feuerarc Porrö quemadmodum anteapro-miferjit, feplebem, quz nimijsexactioni-bus premebatur fubleuaturum ;itaamp; nunc ipTum denuó polliceri. Sc iam Ordini-bus abfeatibus nuncufTc , ad comitia vc-

-rX MEKCVRII G ALTOBE L GïCI nirenc, coque liberisfufFragijs peragercnr, mediaproponerent, quibus adinflitutuin conimodc perueniatur; vr Regisfalus, Dei-ojiciinprimi'gloriaßrta ttöa cóferuetur. Jnterim fcprorfus veile, vt inter fubditoï fuos omne dinidium.omnisdiffidêtia, omnia fccdera, paóla, cóuentus, clandeflina có iïlia occultæ machinationcs ctßct: itavt in poderum poft Deum, nóalium Regem, quàm fe, ab omnipotente fubditis datum agnofcant. Quód fi fecerint, fe ilfos vi-ciftïm non vt fubditos, fed vt proprios filioshabiturum pollicetur.Deindcad mor Tem Guifiorum veniens , mirari fe dicit, à multis hoe faftum fuum, vt intquum, re-prehcndi,cùmomnibusconftet,Guifiosbc neficio fuo,patrumque fuorum,ad fummos hono res amp;nbsp;dignitates cuçâos: vbi grati tflc dcbuerunt,paulatim fub pretextu Catholi-casRcIigionis populum in fuaspartes \ bi-quepertrahere,fibique deuincire, à Rcgc vero fuo auertcreftuduifte, taquam li Rex in Rcligione vacillaret. Eó remdeucnifl’c, vt veriti non fuerint, clandeftira fœdera in irc,amp;feditiont's in fuam perfonam concita- , rc;id quod tumultus Parilijs,amp; alijs in loeis j ortusabundè fatisteftatur. Hæcomnia, vt , ad rcgianijàqua aberrauerant, viam reduce j rentur fe diflimulafre,amp; poftea palam remi-fiflc.

fiffe DuccmnihüominusCîiijfîuvi'ur^n’c' A mo ti fui immemorcnrijdcbiTam ßbi cbcditnt iâ i j ÿ 3. non præftitiffe.omniumquc pi çcejcntiuui beneficiorum oblitum elle.Tandem -o ■'U-daciæ proueftum , vt perfonæ RCgiæ in!ï-diasftruirenon crubuerir,’ita vt Talus Regis faluoGuifiofaluaamp;fecura eile non potue* rit. lure igitur fc in iHumanimaduertifTc. Mandare itaquefc Tubditisf.Js, ne Regis au thori’'as potefta'quetamvilisfitapnd illos, vteam conremncreaudeantded potiuseam quibufeunque modispoterunt,defendant, colant,reuereanturgt;iuxt3 prxfcriptum iura menti.quo Régi deuinâifunt. Qiiodllqui fecusfaeere.Regisqucaurhoritateabuti non Vereantur,eos extemplôjVtalijs exemplum ftatuatur, grauifiimèpunicndoscfrcdenun ciat.

Haftenvis Rex. quæ purgatio ctfi apud «micos RCgis.atquc adeo hçreticos ipfos iu-ftiflima,optimisquefuira rationibuscenfe rctur,à prudentioribus tamé.qui null is du-cebantur affeôtibus, vt fifta amp;nbsp;commentitia explodtbatur. Non cnim ignorabant Gui-fiorum, aliorumq; Confoederatorum infti-tutumnunquam aliud fuilTe, quàm vt Rc« gern in officio, à quo exorbitare totiesnon cbfcuris argumentis videbatur , continc-, rent. Id cùm Kex ægcrrimè ferret.rationem 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandem

}to MERCVRI! O AtLOUKtCTCt tandem inijfTe quomodo fc ab obfcruatort-busillisexpediret,vt iam non fecundiim lege amp;facramentain vnétionedida, fed pro libidine impcraret. ó'criptum Regis arnici

Hts Kf^ orS varijs alijsin Guiiios congefliscriminatio-ittCitijiii. nibiiscorroborabant-Eorüfcilicet fonfilia nó alió fpcétafle.quàm vt Principü Rcgij sa guinis non modo aiithoricatem labefaéta-rent, fed vitam etiam in periculum voca-rentiRcgn um Proceribus. nobilitate Sc ciui busbonisdifpoliarent; Regisauguftam Ma ieftatem infringerent, amp;nbsp;ilium obedientix 2elum,quofucrathaâ:cnus plebs in ilium Nobilitafque Gallica extinguerent, amp;nbsp;his artibus com parata (ibi.fuisqueauthoritare, viam ad Regnum inuadendum libi faceret. Sacrum focdus , quod Ligam vocant, non zelo Religionis, fed regnandi cupidita- ■ te percuffum: teftari hocqnofdam,quiei-dem fœderi poliquam fibfcripferant , amp;nbsp;iaiii inter ipfos Regni officia effent difiri-biita poflea dcfecerunt . Non alio fine niulfas'a Guifianis, eafque primarias ilt;cg-ni ciuitatcsoccupatas, in quibus Rex nullam authoriratem , nullum iushabet,Gu-bernatoribus à Guilijs conflitutis omnia ' pro fua libidine difponentibus. Per alias ciuitatcs,quçGuifîorum non parent impc-rio, ipfogt; dilTenfiones ieiuinare, populuiii

«dùerfus Regios miniflros armare, impcdi’ re, quo minusiuftitia pofTet adminiftrari.

htnequidadfummum fcelusdeeflct, Gui-fium turn LutctiïjtumBlçfisRCgis vitæin' fidiatumelTc. Hæcaliaque fimiliaperGal-liam incertis authoribus fpargebantur, vt tam immani amp;nbsp;barbare fceîeri aliqua iufti-tiç fpecies prastenderetur.Confcederati in- ConftJertitt terim rebus fuis non défunt, Régis minas'quot;/W** O -j-i: midiilttl» contemnunt vibes, arecs,amp; oppida in n-j).- ■ dem fuam recipiunt, pecuniam vndique cogunt, excrcitum conferibunt, omnia, quç ad bellum erant neceffaria,comparant. Quod cùmRex videret, ne forte fubditis fuis, exterifue hxrerethac inre fcrupulu^, Mænium, Aumalium, eiufquc fratrem E-quitem publico feriptodignitatibus atque/,^,,^, honoribus omnibus priuat. Infidos, re- iecUnt. belles , amp;nbsp;Maieftatis conuiiâos dcclaraf; cos, corumque poBcros, quique illi fint, qui autconfir;o,aut opera,aut realiquaillis opem ferrent, eodem loco habet. A b his, illiscjuefc graues pcenas petiturum profi-tetur. Idem in vrbes Lutetiam , Ambia-num , Aureliam , fimilcsque alias confti-tuit.

Atquc hiceft finis illiusannifupra mil'e-fimum,quingentcfimû oetuagefimi oâaui; que non folû nofipfi mirabilc,variibi!c,for mida*

Ji MrnCVRlT GALIOrELGTri ' Anno niidabilem aduertimus, ftnGmiis, cogno* ’ 1J 88. uimiis:redetianimaioresnonri vcrè talcm futurum præd,ixerunt.Hic eft illeannus de i quo loannesRegiomontanus, Mathemati-i cusfummus , aliquanto antequàm Rom« i annoàpartu Viiginisi 47^. ætaiis fuæ 42. .j in viuiscflTedefijt.prognofticum feusatici* nium in hanc ft.i t ftnttntiam cdidit.

Poß nulle expletos a par tu Vir^inù annor, Et poß (jUin^entos mr/iis ab axe datosf i

OHuagefimtu oilaiiiu niirabilü annus In^ruetytit fecumtrßtafata trabet, St non hoc anno totus male concidet orbif,

St noninnihilumterra ,fretu}n^ ruet-^ j Cunbta tarnen niundi furfuni ibunt,atqj deorfutn

Tadcm loanncsStotfIcrus, infignis Aftro- , logus; amp;nbsp;noftro feculo generofiftimus He- ' ros Henricus Rant2ouius,in fuodeanniscli mactericis amp;nbsp;imperiorum pcriodis libello' vaticinatuseft.Quorum vaticinia quàm \ e roscuentusfortitafunt.ipfi l oc anno vidimus.Nam ctli pauca, quæ admirationedig-na,amp;corum vaticinijs congruentia funt, à nobis.qui Gallica tantum amp;nbsp;Belgica pro-mittimus, in hoc libello rccenfcantur ; in . omnibus tarnen Rtgnis amp;nbsp;Imperijs maxi- J /nas rcruni {nutatiuncs, imo tutius 01 bis

paroxifmosconfpcximus. An non infolcns, y\nn» inauditumqucin vno Poloniæ Kcgnointc j j jjg, ftinis procellisSc bellis miferè excarnifica-to, quatuor vno codemque tempore Reges hoc anno habucrit? Rem inauditam naf ro.attamen veram. Sigifmundum Succum, Maximilianum Au(lriacum,Hcnricum Va Iclïum Gallum.profugum Regio Polonis titulo ad vltimum vCque agona vtentem, amp;nbsp;Stephanum Bathora.'um ,tum temporij inhumatum. Sequitur Suecia,quxGmili-ter dido tcmporetumultuum incendij' fla grat,arces aliquot bello pridem captas a-mittitjMofcus , mente lieer paululum re-motus, amifla récupérât. Daniam RegeFre-dcricoll. deniortuo, rclictoq; vndecenni filio interreges quatuor gubernanr. Scotia Regina à propria confangjjinca, mulicr à mulicre,contra datam hofpit^litatis fidem damn3tur,amp; fupremo fupplicio alficitur. Anglia fugata claffe Hifpanica mirabilem vii^oriam obtinet. Hifpanus claflemprx-potentem amittit, amp;nbsp;varijs à Draco mo» disinfedatur. Perla moritur. Turcainfe-Hciterin Vngariacum Chriftianispugnat. Vngari crebris eiufdem incurGonibusmo-leftantur. Maximilianus Auftriacus à Po-loniscaptuscuftodiæ traditur.Italiaà Ban» Bitispluriinum vexatur. Germania vereri

U MîRCVRlT GALLOÄELGICI lethargo fopita,nunc hanc, nunc illam Re-ligionisfaciem exofculatur,atque vtcom-pendio dicam) abortu foiis, vfqiic ad oc-cafum , nullus ferme remanfit locus, in quo non miratudignum aliquid hoc anno contigcrit.Omitto portenta hocanno vifà, quæ plerunquc præccdunt, cùm in figni» aliqua calamitas impendet.

Prætereo ciucm illam in oppiduloHol-fatiæ Apenradio,qux quinque dierum in-terflitio geminos,menfe huius anni Februa rio, p€pcrit;quinque Soles in Dithmarlîa codem menfè vifos ; Xiphiam , feupifeem gladiû var i js ] itteris amp;nbsp;ïign isjputa crucibus, gladijs, vexillisjligonc, pugionibus.equo-rûcapitibus,amp; nauigijs inhgnitum , Grv-phisvvaldiæ, cclebri Pomeraniz vrbevi-gefimo fecundo Maij captum; Solem Vinaria: vigefimo fexto menfislunij acre fe-reno repente obfcuratum , totoque co diecumgladijftriótifigura in ore confpe-élum. Rupem Culmcrbergcnfem, prope Salsfelt, prodigiosè fefe aperientem , diP ruptam.Pancsfecundariotà quodam tena-ciflîmo Euclione,cuius genus, nomen,amp;a-naritia nobilis reticetur, prope Rodopo-Jinfurno immiflos , palaque rürfum extrados fan gu in em miraculosc lachryman-tes, amp;paulatiraincinérés refolutos. Omnia,

4hîa, inquam , hxcprudcns prætcreo; vna illaRegniGâllicani metamorpholis,quam lygg. ab inferis excita Ery nnis ho ; anoo peperir, me facile in iummam admiratioiicm rapit. Qiiis cnim non obllupefcet, cùm audit Kc-gnum illud, quo in toto terrarum orbe ne-que maius eÛ , neque nobilius, neqtic o-pulentius:quod iam annos mille ducento» lanta cum gloria ftetit, floruitque,tam bre-ni amp;nbsp;exiguo temporis momenro, tam fera-libustumultibus, tam tragicis turbis con-cu{rum,amp; in tot contrarias faftionesdiuul-fum ? leges amp;nbsp;iura ab ipfo Kege violari? nobilitatcmoccidi? Keligionem Catholi-lt;ain ,quæ innullo Regno foletclTepurior amp;nbsp;fanciiorlt; pro cuius amplificationeamp; Clo douæusiile Stfilius Childebertus,amp;Martellus,amp; Pipinu ,amp; Carolus Magnus amp;nbsp;Lu-doicus Pius,ÿiPhilippus Augiiftus.Sc Lu-doiciisSandhus,alijquetot in Orientecon-traTurcas, in Meridie contra Arabes,in SeptcntrioncGontra Hufhtas, amp;nbsp;Norman-nos ,amp; domi fp® in Gallia contra Albin-genfes bella fanótiriimc.fortifiimcquegef-ferunt,abeo Rege, qui in adolcfcentiafua pullos laboresfufeipere nulla adirc pericu la recufauit;,pqua toticspugnauit, totics vi cit,fuamRcgnique(ui falutem ncglexit.qui vfqucco Rcligionc Catholicam limulabat,

Is MïRCVRTI G AtLOSTLGlCI vtmonafticononnuinquam indutus habi-tu, nunc vitam Anachoreticam duceicr, nunc templa aliaque locareligiofa cum aula fua,fumma cum animi dcuoticnc ( vt pu-tabatur) vihtabat ; iciunij^, vigilijsque fe macerabat,amp; viram propc -monafticam in fumma rerum adminiftrationc profiteba-tur : ab eo inquam Rcge,qui Chriftianifli-mus, Primogcnitu5,propugnator amp;nbsp;defen-for Ecclefiae Catholicæ.Komanx voluit ap-pellari,eandcm Religionem fcditiofifümis hæreticis proftitui? Quishaecaudicns non admirabitur? non obftupefcet? At minuit fortaffisadmirationem, quod hic diu ante qua ficrct prçdifta fuerunt. Erat enimnunc ca Mcipublicx Gallicans facies, quamSe-quanusille Petrus Turrcllus, Mathematicus amp;nbsp;Altrologus eminétiffimus ( qui amp;nbsp;Fra cifeo primo captiuitatem Papienfem vati-, cinatus crat ) ante annos plus minus centum his verßbus prsfagijt.

Aßrlt;tlo£Ui VAtts htec nuncit nurfiti, N epotex, Corpore quigrandis Rextertiuf erdine frAtrum fredtras edit cedes, lenio ipfe fuorum.

propter /ùr^et ciuilt Trenciabello, Tro dolor,amp; Proc erum preceps cedet ißa duello. Non ertt vnafidcs, non lex, non vntcus amp;nbsp;Rex: J^^ultlfed Re^es, le^es, {y Rell’giones.

Sed fequcns nos vocat annus.ad quem pr«-didorum vaticiniorum efFedus ctiam fcf« gt;nbsp;extcndunt. Cùm in co frudus pcrniciofif-ßnix huiut anni femcntis Ginus confpe^ duri.

Laurctij lII.MediccSjDucisVrbtni.acMag salHarum dalenc Bononiç,Au.crnixqueCoinitisfi!iç. iquot;“««. Hæc poflquam ad decrcpitampcnè çtatcn» pcrucniffct,Galliamq; multls/ijsq; funcfti» toto impertj fuitcmporc fcditionibuscom mouiffetjVarijsquccladibusafFcciflet.poft-quam tres filiosfuos diadematc inlïgnito» vidiiret,totüFranciz Rcgnum cófilijsfuii rexi{rcr,amp; nuncÀ Giûlîjsamp; Catholicis, nüc à Nauarræo amp;nbsp;haercticis cla ftctiflct, mulier vatia,amp; ad fundcndü fanguincm nata.fexto tandem huius annidie, Epiphaniz profe-fto,naturae debitum reddidit. Huic ab A-ftrologiæ pcritis prxdidum refert Guicci-ardinus, natam effe ad deftruendum illim Principatum,ad quem cónubio pcrucnirct. quod ipfum amp;nbsp;Paul.louius Clein.V ll.Pont.

Maximum , ciufdcm Catlaarinx auundu-lum , Impcratori Carolo V. reriiüncTe-fiatur. Ferunt autcm haereticicam cùm in noncfTe.quinira Dei in Regnum Franc!« Vehementer eflöt commota.Hanc irä popu-lum amp;nbsp;Principes libi iplisconcirafl'e.amp;’ ad-huc quotidie cócirare.eo quôd bcllû quàtn I pacem mallcntjnec fanis,quictisque Nauar-ræi,aliarumquc Regij fanguinis Principum cohlijsacquieucrintjfed Guifios.fub prçte-xtii Rei igionis Catholics,Romane promo uendaCjCaluinianarq; extirpandx Rcgiin-/idiasftrucntes.Regnumcjuc atfeftantesfe-querentur, amp;: promotos cupcrent. 5perarc tarnen fe eofdê Principes, omnescj; futiditos ad faniorem mentem redituros, prsfercim ciim non propria perfidia, fed interfeßoru Guifiorum perfuafionibus à RCge defecifi-fent. Interim feiam ingrauefeente morbo pcneoppreffam,mortique vicinamhsc vl-f ima Rcgi monita rclinquerc : primô,Re-gem Nauarrsumjomncsq; PrincipesRegij languinis.vcrc Francos, amp;nbsp;indigcnj$,cuiuf-cunq; Rcligionis ij finr,accerfat, amp;nbsp;ad fc at-trahar;vt perpetuo cum Rcgc lint, cumqu« auxilijs amp;nbsp;confilijsfuisadiuuent :Jioscnim nunquam non fore fideles, qui tot bellis à

y^onitj mt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r n'

trt, moriiH cxtrcmis tflet, Rcgem filium ad fe vocalle, tiicticillatumRegni expoluilTe dixilTc.dubium

R.cgc, propter Religioncm laccffiti, nun- Ann» qu»màfidc,qua Rcgi crant obftrifti,defc- i j gÿ. cerunt. Secundo, cùm iampridemin Germania, alij9q;lociscompertum effet, intcfti nabclla propter Keligionam inota,compo-ninon poffe, nifî cuique fiia Religio libera permittaturiMonerefe Regem , vt idem fa-ciat,quo pacem hoemodo, amp;tranquillita-tem Regnoreftituat.Hoc G à primo pacis e-diâo obferuatum fuiffet,fœliciorcm nuna ReipublicæftatumforcafTerit. Quod G tan dem aliquaiido.mi Gli. ait, hoftibus tuis.vi-ûoriam extorqueas, pacem cole ; Principes tibi fanguinepropinquos, aliosque fubdi-tos, qui tam dura haftenus pafGfunt,tuerc. ôtomnem in Regno abufum toile, His di_ dis Régi hæreticos, quos femperbello erat perfecuta .commendaffe, amp;nbsp;pacc,quam ip_ fa nunquam viuens amaucrat, moriensper-fualiffe'dicitur.

Rex dcfuniâa matre reliélis BIîeGs , ad Turonum metropolim profedtuseft, earn. que vrbem fupremi Senatus fede honora-uit. Lutetia, vt indigna, omnibus honoris titulis.Sc priuilcgijs fpoliata. Legatus Ponti ficius ,qui rebus his præfens aderat , poll-quamvidiflct GuiGos fratre, inliberisco-mitijstrucidatoSjCardinalem Borboniura, Archiepifeopum Lugduncnfera, Epifeo-

99 Xî ÎRCVTtn G AI.IOBTT Gin /nno pum Ambianenfcm, aliosque magni nomî* r 5 Kç. nis Principes tam perfide capros, Ktgcm le?. IM Po per littcrasad pœniîêtiam faâi admoniiit, ilt;P~n Ke^i êf ncfimilequid in futurum perpetret,fc-; nifi caucat, iore vt Pontifex eum anaîbematis fulmineferiat Rcfpcndct Rexjfcrontificisfulmen ne flocci quidcfa-ccre,ncq; fc crcdcre, Suam fanétitattm quic quarn huiufmodi in fe aufuram:cùm Pontifex in Francia nullum fc excommunican-diiushabc3r;pra.fertimcùm ca quæ ipfein GuifiosftatiiifTct,Politica fint,non Ecclcfi* furi/irnfri ftica; amp;nbsp;ncccflitas ifta poftulauerit. Parifi-loni'ulum eiifcs impcrij Regis fui Henricipertxfi li-rlmlaios. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuppliccm fuo Gubernttori cffc-

runt, orantquc vt in confeflu Thcologo-rumamp;Iurisconfultorumhæduæquatftio* nes\entilcntur,amp;dccidantur: Primo, an fubditi amp;nbsp;incolarRegniGallici ob impium amp;nbsp;immaneRfcgislatrocinium Sc quamp;in per hicicm Kcgni.Religionisqucmolitur , fide Regi débita amp;nbsp;facramenro illi datofoluti finr,necne?Äccundö,anijfJem lubditisfc-ciira confcientia (Contra Regem bellum mouerc,ferdera inire, tnbutum imperare, Sc pccuniam cogéré,ad Religioncm Caiho-licam , Rcgniquc falutttn defcndcndam liceat? Corgregatum eil itaquc collegium Scibonicum , alijq^c Dutlorcs numero

ƒ0. omni diligentia , ingenijque acumi- Anno nequæfliones has difcutienres pondcran- । s 89. tesque: tandem polt multas in vtramquc Tlgt;eigt;llt;,^nrK partcmdifputationes.compertiim edjcau-fam Regis iniquamelTejhanc fententiam fa-cræScriptura:,iuri po(itiuo,ciuiliecclc-fiafticoeflc confentancam. Coiiclufum taqueeft, populum facramento ede folu-tum.amp;liccrccontra Regem fuum pecuni-as colligere,confœdcrationes inirc.arma ferre, pugnarc. Vt autem hæc maiore cum authoritatc fiant,petunr à Legate,vt aliquc cxfuisadRomanumPótificcm mittat,qui huius conclufionis approbationem impc-tret,vttutioricum confiientia ad Catholi-cam,Komanam Rcligionem. qua non pa-rum morte Guifij erat labefaöata, tuenda, êchçrefin omnem radicitus extirpandam, haecexequantur.

Poftquam omnia qu« Blaefis.amp;pafsim per totum Regnuin aöa crant certis nun- ^*^^j-** cijs Romam effent perlata,magna fuit Pon-tificis.omniumqiie Cardinalium confter-natio.Pontifex purpuratorum omnium Se natumcogit, amp;nbsp;in corum confefTu fummu animifui mcerorem,ob barbarum, inaudi-tum,dcteftandumamp; impium fcclus in Gal-lia.ab ipfo Rcgc, in Guilios {quot;ratres. prxci-puc autem in Cardinalem perpetiatum:

«gt;z Mpacvnir g ailobf.lgici I Anno nbsp;quem,inquit,non obûantequod DeiSacer I

ontio ntn- quod Gallorum HCgum vnôtor cflcr, indi-tihciiad Cit nbsp;nbsp;nbsp;caula,absq; vil a iuris aut iiiftitiae forma,

dinxltt. perfide trucidauit,atq; profanis armis, fine conlilio,authoritate, côfcnfu, amp;nbsp;fuoamp;fedis , Romane, cuiusille membrûerat,necauit: baud aliter,^fj ncc Pôtilex.ncc Romanafe--des.necvllaiurifdidio Lccleliaft’cain tetris efl'er, Diu inis legibus cautü cflc,nemini li cercquéquâoccidere. Ab bac lege neminc ne Rcgê quidc ipfum exéptû efle; nib forte Princeps aut Magiflratus legitimus, iuxta prxfcriptumlcgum amp;nbsp;conftitutionum,prç . uia iudicumfententia, quempiam c medio tollat:hoccnim homicidium non elfe:fed j iuftum fupp’iciû.At Cardinalis hic aitjabf« j quevlloiudicio,abfq; vllacaufæ cognitio- I ne,non auditus.aut damnatus,line noftro i confenfu interfeefus eft: haud aliter, quàin fllaicusfuiffct.nullacius,in quacóftitutus crat.EccIffiafticç dignitatis habita ratione. Nequeprobari poted cum quicquâ diôto vel faéto in pcrnicicm vel Regis vcl Regni ' machinatumelTe.Rex enim non multos an- ' tediesamp; per littcras,amp; per Legatum fuum ' Gûdium, nobiscundem Cardinalcm max imoperè commendauit,pctijtq; vt illi A-, uenioneqfem legationé,cui Cardinilis Bol । boniui

Li'S ER SECVNDVS. »i bonris non ita pridcm rcnunciaucrat,de Anno mandaremns.Ncgarc id Gnndtus non po- 15*^. ttfl,qui nobi' amp;nbsp;litteras Kcgis tradidir, amp;nbsp;pro ipfoCardinalcapud nos inrcrcefsir.In-terea Cardinalis nihil in Regem peccarc । o , tui’.Scd efto;vd verbo, vel fafto in Regem peccauerif.an non dtbuerit Rexab homict d io tal i abflinuifrc,amp; eum ad nos miliiîc.cû non ignorer,quàm grauiterin rranfgrefTo-resanimaduci tamus?an non captiunm de-tinere ponierit.amp; deliâum eins nobis per-fcribere.refponfumqueà nob s expcâarc? An non in Gallijs prxfens fit Legatus Apo-ftolicus Maiiracemis,quem Rex confulere potuifret,quid in rctamgraui faciendü eP-lt; fctîfifiigâ metuiffetiin vincula conijcerc, autcuftod çliberiori tradere potuiflet.lm mortalesagogratias fiiinino illi amp;nbsp;omnipo , I tenti Deo,mihiq; gratu!or,quod Regis petition i à nobis fatisfaólum cft;amp; prxdiÖus CardinalisLegatus Gallicusper nos eftre-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manu,

^4 MïnCVRlT GALtCRTtGTCr in3nu,amp; profan is arm is, nulla à Sedc Apo-fiolica petita authoritate , trucidari iuP fit. Obticuit deinde Pontifex,amp; cùm maxi-mi dolorisanimifui fignificationem edidif fet,orationem profecut us elf, dicens ; Gau* deo interim, amp;nbsp;Deo gratias ago,quod tan- t turn facinusinnoftrum Pontificatum inci-dit: indubitata namquefpci mihi affulget, eundem Deum , qui mihiab incunabulis propitiusadfuit,confilium,opemqiiedatu-rum.vttam ntfandofacinori matureobui* am eatur. Iterum tacuit, etpaulôpoflora-repergit.-Profeéfo,inquit,ram ingens mcc-ftitiaanimum noftruin incefsit, vtvix fari lubcat.Heri ad nos venit Lrgatus Regis,ad-duâofecum Oratorc Gundio, amp;nbsp;obnixc nobis fupplicâruntjVt KCgem àdeliélo per-petratoabfoluamus.Idipfum tarn fcria pro teffationc, tamquc ferucnti prece à nobit contenderunt,vt dicerent,fenon furredu-ro$.autàpedibusnoftrisrcccffnros,Difi pri us veniamamp;abfolutionem hancanobisini petraflcnt, ita vt vi qiiodâmodo, armatifq; precib^cai nobis pcncextorferint. Quibus rcfpondimus;Eos vt Legatos pro Rcge fuo abfolutionc peterc, Rcgem autc ipfum in fu is ad nos ante bid uumifsislitcriseam nope tijlTe.imo nc mentione quidem vlla perpc-trati fui dcliÄifcciffc.V erifimilc itaq; nort

TÎHEK SECVNnVS. 91 tffc,eum aut facli pœnirere,aut nos veniâ Anno orarc Interrupit orationem noflram Lega- j j tus,amp; ait.fe perfonam effe publicam,amp; in hoccafu Regemfuum rcfcrre,qui negotiû hoc fibi per epiftolara demâdaucrat : fidem igiturlibi habendam effe.Cut nos;Verum quidem efle, quôd Regem fuum referrer; fed in rébus Politic is, non vt Regis pcccatû confitcatur,amp; pro co pœnitentiam agat.-o-risenim confcfsionem partem effepeeniten tiæ;!ongèaliam rem cnc politica traéiare, qu'amalteriuspeccata confiteri. AdDeum igiruramp;nos recurrcndum.à Deo amp;nbsp;nobis remifsionem petendam, amp;nbsp;deinde pœnité-tiam agendamndautem abipfa Regis per-fona.proprioqucilliusorefieri debere. Cû hoc refponfo legatos Si Ontoies Regiosà nobisdiinifimus.

Poft hæc Pontifex varia variorum Regû êcPrincipum produxit exempla,qui mul-to leuioribus d cl iôtis obnoxij.feipfos humi liare.abfolutionemque Si pœnitentiam fla-gitarenon crubuerant.Primô,Hcnricieiuj nominis AnglorûRcgis primi:hunc cùm caedisD.Thomæ Cantuarienfis Archiepif-copiinfimularetur(qn3muis illc iuffu Regis occifusnonefler,fcd àquibufdam.qui fe Rcgi.cuicum Archiepifeopo ob immuni. tates iiccl cl J 2 lis intcrcelferat, hoc faôto gra tifica-

9« MÏRCVRÎI lt;S ALLOBILCTCf /nno tificiturosarbitrabantur,amp; quamuisabun-dèfatisfede crimine hoc purgafret)à Sedc Apoftolica abfolutionem petijfTc; crimcn fuum confehum efle,amp; iniùctam (ibi pœni* tentiam peregifle,cô quôd innoccntifsima Archiepifcopi morsex (îmulratedunraxar, quæintcrytrumqiie exorta erat,originem traxerat Thomam ramen Cardinalem non fuilîe.fed hmplicem Archiepifcopum. Deinde exemplum adfert Theodolïj.qui non

lt; vnius Regnj,vr Henricus Valeßus, Rex,fed totiusmundifuit Imperator.cui Gallia.Hi fpaniQ,Germania, vtraque Pannonia, Dalmatia,Graecia; quid multis? Ortens amp;nbsp;Oc-cidensparebant, hunc tarnen Theodoßum pollcacdcm in Thelfalonicenfes perpetra-tâjpœnituifle-jDiuo Ambroßofcelus fuum , confefsû eße,amp; publice iniundâ fatiffaftio ; nemreddidiffe,antequamad auguftifsima I Chriftimyftcria redire potuit. Ambroßu tarnen non Pontificem,fed Epifcopum tan-tummodo fuiße.Hacfua humilitatc Sc obe^ dientiapiumimperatorem hoc confecuiü, vtdecodiflum ßt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Onimiumdileile Deo,CUI militât dither, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Vt amp;nbsp;filiosamp; nepotes poll fe reliquerit, qui quomodo amp;nbsp;ille,Augußi amp;nbsp;imperatores fu ^rüt.Teftarihoc enim Thcodoretum.ali-ofq;

tl B tn ncvunvi •,f ofqjhifloriographos fidedignos. Qiiod (Î, Anno inqiiit Pontifex tantus Monarchaobtdic- j rit fimplici Epifco-po,eiuscofilioparueri', publice pccnitcntiam tgerit :taceo quod in Orientem redics,nufqu3 no D. /\n:broC laudauerit,in totf vira coluerit,amaucrit; an nonaliosminores Principesfummo ito-mancSc Apoftolicçfedis Pontifici obcJirc oporteat?Üeinccps Pótifcx in quofdâ Cardinales inuehitur.qui factum Rcgisexcufa-bant,amp;difsimulandumfuadebant ; Mirari fe,ait,infanameorum vccordiam, mirari cÇ citatem.quodnonvideantjihoc Regis fn-cinusinultum ir.ancat, totum Eccletiafti-cum ordinem periclitari. Se nunquam Car-dinalitiam dignitatem ambijffe, nunquam Rcgibusaut Principibus, vt pro ipfointer-cederentfiippliccmfuifl'e;ncqueetiamdig-nitatéhanc fc magnkfaccre;proindenon ef-fe,quod fibi metuat,fed foil ici tû efle pro co fratribus,qui fi vita,opibushonoribus fpo liari vitro velint,id per ipfos ftaremihil c-nim ccrtiusclTe,quam ipfos.fi fcelus in Cardinale Guifium pcrpetratum non vindice-tur,fortunis, dignitatlbus,capitc Si vita pcriclitaturos. Hane ob caufam.ait, ope-ram dabimus, vt iuftitia adminiftretur, amp;nbsp;iurcinfaótum hoc inquiratur,omniaq-,fiat,quç Deo grata elfe 8c accepta didicimus.

Anno Qnôdiîquisditerit.DifUmukndum cflcf 1 ) 851. iBuka cnim ex huiufmodi animadueriio-ne pofle promanare incommoda Huic rcf-ponJemu5;Non hic metuendum elFe; nihil factum iri, quàmquod iusamp; iullitiadiéli-tant Deum ipfum efreiuflitiam,amp; iiis iufti-tiamquecoIereduHum efle,amp; iuftitiam di-ligcrc: folum peccatum metuendum efTc; non autem iuüitiæ adminiftrationem vel executioncm.Tandem cùm dtnuo parum* per obticuilfet, orationi h is verbis fînem imponit. Multa adhuc dicenda funt, fed pungirnos iuftusanimi dolor, nec pkira lo qiiipcrmittit,quocircaquære(lant in aliiî dicm rcijcimus.Cardina'es aliquot nomi-mbimusquibus negotium hoc demanda-bitur.lnterim Deum Opt. Ter Maximum fupplices rogemus,vt tutelain Ecclefiæ fux fuicipiat.eam cukodiat.amp;abomni aduer-» litatcdefendar.

Km Ctth- RexpüftquaminrcHigerct mukas, casq; hitsOrdtnes primarias Kegni vrbcsàlédeficcrc;publicis *'^^*^'^S'Tgt;ândatis amp;nbsp;edictis ad fidem reducerc, lîbiqucdcuincireconabatur. Guiliosmul-ti$,ijfque nefarijs criminibus onerabat;iu-fte à le inrerfectos demonllrabat ;Catho-ttiriurii J ^*c*gt;Apokolicae,Romanç Rcligionisdefcn fioncm,hærcricorum pcriecutioncm, amp;nbsp;pri uUcgiorum,immunitatumque omnium in uio-

IIBÎR. SECVNBVS. »• tiio]atamconfcrua,tionein pollicebîtur,eos Anno que ad fe, vt calendis Martij compareät, j euocabat:fedinfaxis quod aiunt) (emina-bat.Ltlienim Chrcftologus illc b’andis ac mollibus verb sgratiam Catholicorumoc cuparc, amp;nbsp;in partes fuat illos pertrahere Hu duerit, in üftio formofus Icthalc muH'um propinans , nihil tarnen cffccit.Nçquc e~ nimienorabat CathüIici.feVicitcr huncfi- , pcrc.quialienofapit pericuio. Nctamc nc-gcomninócontcnerc vidercntur,iH i per lit tcras inhancfententiamrcfpondcrunr.

Sc Ittteras amp;nbsp;publica mandata Rcgi^ Hé-rici Valefij,menfeFtbruario data accepif- imHmilfe-fc: quibusteftatur, fc natura amp;nbsp;indole fua femper ad bencuolcntiim Ui manluctudi- «»•* nempropenfum eflt; nihil libi prins elle,ft quam huinaniter,benigne nbsp;clemcntcr fu-^W/****

ostraótarc. Petercigitur.vt Lutetia Aurc-«»*‘‘ lia,Andegauum,( vulgo Anglers gt;nbsp;Abbatis villa,amp; quiharum quatuor vrbium partes» fcquuntur vt funtTolofaJxotomagü Lug f dunum,Digion, Mafsilia Troia. Augutloi i tù(vulgo poiócicrj)Rhemi,C3rnuru, Man- Î tia.MciQdunû.Samuriù.Gycnna Nannetes amp;, vteompendio ditam,potior vrbium oppidorum GaHiæn-jmcrus,cum Norman dia,Picarlt;lia,Champania. Britannia amp;nbsp;Pro uincia)!egatosfuo$,vnicü prcleftis, amp;nbsp;qui

MiKVlin GALLOBTI.GICT officijiifunguntur palatinis,ipfis Calendif Alartij adfe mittant.Pofl; maturam dclibc-rationcmdccretûcfl'c.Rcgiin hune modu rcfpondcrc.Tempuj illud nimiï cfle angu-ftû Jebreue,negotium verb ad quod vocao tur,graueamp;arduû.Rogare itaq; fc Regem, vt pro innata fua beneuolentia, hæc qux fequuntur in optima partem interpretetur. Primo infinitam fociorum elle multitu-dincm.ita vt vix locus queat inueniri, qui, lt;î conueniendûefret,eoscaptre pofl'et: imô vix andere fenumerû præfcétorum, Ôc eorû qui publici'^fungiinturofficijs, in vna vibe l'arilicnlî cômorantiû exprimerc. Maiefla-tisenira animû teTcret.fed amp;nbsp;graue fore,ta tâhcminûmultitudiné fecundü cuiufq; di-gnitatéper ædesamp; hofpitia incolarû diflrU ^bucrc.PrEtcrcaPfçfedlos amp;nbsp;Officiarios pe-nèoéselîeconiugesjvxores amp;foboles habe re; has domi relinquere nee çquû efTejiiec có fultum:prcfertim in ijs vrbibui amp;nbsp;oppidis, quibusfuaMaieflaSjprofua clemetia, ferrü amp;igné,incolis veto vaftitaté.dircptioncbo norü.cruciatus, tormenta omnia, mortem deniq;nó ita pride denunciauera^ Adhxc perpendenduefle Kcgi,pecunia in itinereo pus fore: multa effe nectlTaria.priufquam ie cum vxoribusamp; liberisad iter ram infuc-tum comparent,vt fc Kegi loco fillant inco gnito.

Çnito, amp;nbsp;pcregrino, vbi fnpcllex,aliaquc Anno nccclFaria elTent coeinendi In benignisamp; 15g perhumanis fuis litter is Kcgcni quid cm ip- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

los admonuiflc.non eflent iolliciti.neq; de-trectarenta;dcsfuasre!inquci-c, Rcgi (eiun gcre,amp; cum fcqifuquæcunq; cnim clTcnt ne cc!raria,ca ipfos in pagis5e villis apiid ayjri-colas inuenturos. Sed quia iamdiidumom-n CS fort U nas amp;nbsp;opesfuaspro la'.utc isegisaut atniferant,aiit abfurnpfcrant-,ncqucca quae illisi 'lt;ege debebiturinipctrarcpotuerinr, nulio modofe iiidiici poircaiunt.vtcicdat fibiproKegisliberalitatc mine omnia toro lautiora amp;nbsp;opulctiora quàm fiierunt antca. VeriGinilcquoquc efTcKegcm,OrdinesSi Pr.tfeftos Galliac Narbonenlis,Vafconum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.

tjuc lücorum , qui ab bïreticis habitan-f tur.cuocafTc.Excograucm Gmultatem, difi, cordiâ, funedumque tumultum pofTepul 1 hilare Cùm cnim illi ilterius, quàm Ca-tholicx'fint llt;cligioni5,mctiiendü,ncdum M pefsimc inter iplos conueniat , ad arma \ tandem perueniatur : diimqv.c fc mutuis vulneribus casdunt Sc iiigulant, Kcgcm profita bonitate magnos tbefauros code-cturum, qui in fevinijs illius repoliti, ma-jnum efi'cnt ciusdulccdini 5c huiiianita-li tmo’.unicnrum allatun. Quir.ttiain h

lei mïRCVRH G ALLOBELGICI reliftisfuis Regem fcquantur, omnibus fe ; morborum gencribus fore f'bnoxios;êlt; ß inaliquem incidcrint,omni folatio defli'* tutoSjCum magno coniugum amp;nbsp;liberorum luftufemiferè vita cum morte commuta-turoï.Miram cnim,aiunt,fe in Rege conftâ-tiamfempcr exncrtosene,vt cui ludus io-ciisqucelhfi qi i'cx fidelifsimiscius mini-ftrisperçât.eitsq; obüuifcitur fiatim, vbi exoculisfublatuseft.Quod fiquiscx mini-ftrisautamicisin calamitatcm incidat, non «{Te Régi curæ, nulla ilium moueri fym-pathia . Multis fc illud cxemplis doccre pofle, nifi vereâtur, fibi obiedum iri,quod præcepta adminiftrandi Régna, populoP quegubernanditradcreprxiumcrcnt. Qué admodum cnimliberalem eius bonitatem, amicumque vultum exhibucrat Principi-' bus,amp;fummacauthoritatisHcroib.quosex ' ognata fibi benignitatc partjm occidit,partim in carcerescompegit; ita nunc ilium occultam amicitiam , beneuolcntiamquc gerCreerga hos, quibusclam pefsima quae- ! quemachinatur. Hanclimularam ciusdul-cedinem , prudentifsimos amp;nbsp;fortifiimos huius Rcgni Principes expertos elfe. Pau-cos itaque reperiri, qui blandis eius 1 it-teris fidentes , ad ilium venturi funt. Vt vt eftjefle quàmplurimos, quibusbonitaf

hæc Kcgis fufpcda eft : qui conquerun- ^nno tur Regis duktdinem fibi prorfus ama-j j ram accidifte, nec fcirc fc , cut Rex dul-cbfuerit, ntii paucis, qui in comitatu il-liusCunc : foli Deo cognitum clTe, an hoc diuturnum futurum (it. Cctcrùmliiinon ob''antibus,fc proamorc fuo, quoRegenx cóplciftuntur, eum admonerc voluiffcjciu* quidem infimulando difsimulando ar-tificium efie magnum ; in hoc cnim fu-premum ilium gradum confccndiflc, clTe tarnen multos, qui candem artem ab illo didiccrunt, lîmiliaquc per omnia faciunt; limulanrmultainRegijsconfilijs libi pro-bari qui tarnen libi minime placent. Hos vbi i Rege difcefTerint in eius pcrniciem mala quxque difl'eminare ; fore breui, vt (nili Kcx aduigilet, ÿc in fecreto fuo con-claui argutum, vafrumque pro more fuo confilium comminifeatur ) doli, fraudes amp;nbsp;aftutixillius brcuem.dubiamquc finem (inthabituræ. Quin ctiam co rem progref-fam effe, vt maior pars corum, quos Rex miniftros amp;nbsp;ofheiariosfuos vocat, talcs ha-beri no vclint:fcd dicat fc miniftros efTc Re gni Coronae G alliez,non aute Regis.fu-afq-,adininiftrationcsamp; habitationcs in pre cipuis vrbibus efTc in quibuscodiciUi,ta-bulz public», inftrumenta, Principum di-

• 04 MEH'CYHn G ÄLLOBUtGIcf plomata , alijquc priuils?ioruin , confti-tutionum, S: proucntuiim Kegni documenta feriianrur;nlt;'m inpagisaut villis.v-bi hxcdiftrahi, rapi, vel ainirti potcrunt. ItaqUein fuapoteftate iituiTi noii eile, nc-queproifji ie vcllc pcrmiircre, vt tanrus thcfaGruîàdchito loco, in qn« confcriia-tur,adalium minusidoncuinamp; inconiicni entc trantportetur. Neque libi perfuaderi pofie,rationi torUentaneü cfle,vt vrbesop-tiniisciuibus judicibusSc pi eleéiisfuisfpo^ lientur; parente,,Fratres, cognati edu-i, vc! cuocati per pagos diftribuantur, v-bi prçdonum libidini obijccrctur, vbi neminem haberent, qui eos ab iniuria tue-retur.

Cum haöcnus perpetup quafi farcaf-mo amaris verbis Regem inecisiuiflent, (putabanrenimRegem dolo agcrc,vt eos p.d nouaComitia pellicerer, atqucvtCui-ftos tractaret; itaq;quo artilicio üle vteb« tur codem tri vokicrunthitmeminerant enim illiusiitjratiar.x \ u!pevv.Iat ad leone refpcnf'j

—quilt ni' veßi^':itt:rrcnt, OmtibUt ii(!uer(iiiiifpetti(nt!ii,nullAretrBrfùm.') tandem non multô modeftius fcriptûfuû Vis verbis con.;luduBt.

Maicflasitaq;tua (fi velit)noscxcufatoï Apn» hibeat, fi ad ftatum locum non venerimus, j Noncnim omncs qui inter nos verfantur, ftolidifuntamp;infipiétes: fed habemus viroi confultifi.imos amp;nbsp;cxpcrtifsimo$;qui veren-tur, nc fortè benignitas tua illoï exteri» nationibus (quarum auxilio tua dementia fe cum ruina amp;nbsp;cxcidio totiut RCgni defendereconatur) prodat.Sedamp; iam pri-dem cdofti fumus, decretum tibi clTc, vt ditioribus Kcgniciuibusamp;incolishocm» do ad inftitutum tuum abutaris. Quin te vclinuitum negorij i te fulcepti necefsi-tastandem eo impeller, vr amp;noftris.amp;ali* rum.partestuasfequcntium,8cte in vrbes fuas recipientium , fcrinijs exhauftis , amp;nbsp;crumenis dcficientibus,tandem querimo-niarum deturoccafio, quod eorum confi-lia non funt fecuti,quos tu perduellcs,per-fidos amp;nbsp;Bcgi fuo immorigcros foles ap-pe!larc;eó quod tyrannidi rcftitcrunt qua continuarc te tandem tua coget liberali-tas.Verifïimum n3mquccft,amp;: perraro hx« alca fallit, Principem aliquem G I ifci fui rationemnon habeat, vcftigalia, porroria, aliofq; prouentus negni dilapider, fua,aut Ecclefialiicabona védar,ac aliéner,populü inufitatis amp;nbsp;intolcrabiiibus indiótionibu» atque rributis oppripiat , Officia deniqu«

1Ç5 MFMCrRlI GALLCRELGICT amp;nbsp;iuriiadminiflrandi munia auro venali» proponat ; Priiicipem inquam hunc tandem vrbium Prouinciaruin prædoncin fieri ; paupcribiis amp;nbsp;miferi$fubditis.,fi quid inter ferrum amp;nbsp;if;ncm fcruaucrint, idip-fijmvi rapcre, vt habcat vnde viuat. Prater hx’C omnia not vel maximcmouct ,fol-licitosq'ucrcddit metus tuifucccfforis.Vcquot; rtniurcnitnfuccefTorem Rcgni poflecon-ftitui, in affliólo hoe Rcipublic. fiatu, qui ignorant quomodo Rcgni falutcm procurai ed'beat, cogatur vltimishis tuis vefli-gij', ad pcrnicicm amp;nbsp;huius florentifsimi quondam impcrij ruinam, infificre : nifi iDcus primo quoque tempore clcmcntifii-inam inanumfuam fupponat,quod omni-T1Ô ncccfl'arium cfTc vel nobis racentibui resipfa elaiTiitat, Sed amp;nbsp;nos, quantüuis plu-rimii cxulccrato hoe téporc inuoluamur niali': quç in filcntiocum patientia lubétcr lufiintmus firmifsimè (peramus.diuinam opem prae foribuseffe, quse nos tandem ex oinnibushisca'amitatibuscruet, priftinç-que (aluti amp;nbsp;ielicitati rcftituct. Tandem pofl omniaorabanrDeum, vtRcgempro-peditm hinein coelura abducat,amp; fubdito» à tali Principcliberct.

Acceptis hiilitterisRcx,cùni pratteropi oioiicm aniaiosfuorum afcalienatos, neq;

Sam fimulationcs fiias diurius locum habe- ^nno rc intel!igercr,fxfimia leofaétiis cft:exuto 1^89. Capucinorü cucullo, arma induit, amp;nbsp;quos nexßmK’if-blanditijsin officio retinere non potuit,ar. «i«« deptß» mis ad fidê libi débita cogédos arbitrate eft. Omncs Chiliarchas, Tribunos militum,E-quituin Magiftros amp;nbsp;belli Prxfcdos con-uocaticuin ijscofilium agitat,vnde amp;nbsp;quo-modobellu effet incipiédum. Pecuniam vn diqjcogit.cxercitureltauratjdclediimilitu habet.Tormentabcllica,amp; quxad ta pcrti-nét iubet prçparari.Quid multis; Horrcndi belli fitapparatus.'fcd fama,qua ipfa rcscrat terribilior. Initiubelliab Aureliancnfibus ■durelûnett-fumptûcft. Hicûarmisleuitcr tentarétur,-^’^'’“/'^^ armisregijsfua arma primioppofucrût. Ar cé Rex tcncbat exiguâ,exiguo pr.efidio mu nitam.Hancillicxfcindere parant ; machi-nasadmoucnt,munimenta proflernût. Miles poftquam ruinai aliquot dies fortitcr do fendiffet,ciimamp; numero impar effet, amp;nbsp;loci iniquitate prcmeretur. omiffa defenfio-ne.adtutiorafe recepit. Aurelianenfes iam liberiexcmplo ic fortuna fuaalijs fuarum partium vrbibusanimosaddiderunt, aliai lîbiadiunxcrunt.

Parifienfes Catholici amp;nbsp;confœderaticû Henrici Valcfij impcriorcnunciaffcnt,aliû fibiPrincipcm,cuiparercnt,eligcndura fta-

icJ MERCVRÎI G AI LOBTI.Giri tueriint In rrequcnniraqiicc(inijcntu,poft quam omnia tam pixfcntia , qu'am futur» incommoda dcmonftralTent, communibui tandem fuffraçijsDucem Alæniuin Parem FranciæPrtiregcm, Regniq Gallici defen-foremfdonec OrdincstotiusRcgni coniio-cati,aliud Hatuerenr) renuncicriit. Ordincs autem primo quoq;tfmpore mandato Par-lamentipcr generalem Procuratorem con-uocandos.indidtioncs Setributaad bellum gerendum ncceflaria impcranda.amp; exerci-tum conferibendum dccreucrut. Vtautem omnia tam ciuilia,quam niilitarialégitimé, flemaiori cum autlioritate adminiltraren-tur, confultum rati funt Pucis Mxnij nomenomnibus placitit, ediéiis jamp; confiitu-tionibus prxhgcrc.duo qiaoque figilia con-ficere.quorurn vno maiorc,generale Conci Hum ; altero minore, Parlamcntum vtcre-rUr : inferiptio autem vnaeademque effet, Seeletu Rojrfttwet/f Ftrfttce.hocen;SigillÛ Regli il'rancici. JVlxnius Prorex eleftus, amp;nbsp;ad Regniadminiffrationem vocatus,vt Catho licorum prccibus amp;nbsp;votis fatisfaceret, Lu-tttiamvenir. Cumom.ni honore Abene-uolentijc (ign iheatione accept us,(acramen-tuniditcre in hanc fere fententiam iiiffus eft. Catholicam ?ipofto!ic3m Romanam Religiontm obfciuarct,acdeftnjeret;con-tra

tl*»omncsamp;fingulosjcuiiifciinqucflatusi\: Aft'» «'«nditioniscflcnf, quieainipugnarent.Di- . ÿ gnitatcni Si ainhoritatcrn Rcpiâ tuereriir;

iullitijeadminiffrationem rtftitu ;rcr.pro-moucrctq; : Priiiiicgia tam Lcclciiaflicoru, quimNobilium ferta teófaconferunrc;:o;n ni diligentia curarctjVt conUitutioncs, ie-gesq;llt;cgni,amp; obcdientiaMagifti atibusdc bita, obleruarcntur,afubditis omncm iniu riaAi amp;nbsp;opprcffioncm propu'fai et;omnécu räjomncinq; diligcntiam fua eó dirigcrct.

Rexibtcrimnouisturbis noua remédia quçrcrc,amp;cre(cétibus Confœdcratorum vi rib. auxilia fibi circumlpicere Malurn prüfens,præfcns remcdiuin rcquirebat. Cjerina nica.Hèiuetica, Anglica, Scotica aux ilia ter tafperabat; fed calonginqua, coque tarda. VnusRcxNauarræus ad manum.

Hiv in concilio Regis grauiter certatû: dumquidâacccrfendum RegcmNauariçû; • alij omnia prius experiunda lcrendaq-, cou tendunt.Rexipfedubiusanimi hocctiâ an-gebatur.cp Regem Nauarrxû prxccdcntiii btliorum memorem futuruna v crtbatur.

Sed quierätiRcgeNauarr.valicni.Reli-gioniQ/,Catbo!icxaddilt;?ti,Hxretitû,qucm tot annos rex ipfe armis pcrlcquut’ efTct.ad-vocare neq-, boneftuin neque tutudicebit.

IIO MFRCVWTT G A T I OB FI G ICT omn ia ffTedcbcrc. Confcientiam pollui,aP-cito in focietatcm hærctico, fcntcntia fum-mi Ponritici^cxconiniunicaro : famam minui ,{iad eum rccurrcrct, qui ramdiu pro bodefuifrct.Scdjquid Pontificc , quid Hif-panuni , quid (.'xteros Catholicos Rcgc?, principcsq; dic^uros? Quid lubditos ipfos, qui odio porifiimiim Ivtrcfcos ad arma con tiolarintfpontihci eodcm locoRegem futurum,quo tfTct Nauamus, amp;abfquedubio cofccdtratorum opera, cxcommuiiicatü i-ri.Rcgcm Hifpanix,qui Catholicusamp; bt Sc habet i velit,cùm iam de Keligionc Catholt ca piiam agatur, arma pro ea palamfump-turum Subditorum animos,ranquam Rege in parte' Hærcticorum rranfeuntc in rebellion c con fir ma turn iri; amp;nbsp;Papxetiam auóio ritatem acceffuram qui cos bt liberos, amp;nbsp;Sacramento foluros pronunciaturus.

Qui verb accerfendum Nauarraeum fua-dcbanr,Kcgi gratiorib.argumcntis niti, ip-fa in primis neceflitate,contra quam, vt vc-tcrcsloqucbintur nc [)ij quidem irent Rc-gibus famam ex fortuna conftare, Sc hoc rerum ftatu primain falutis cura elle dtbere. Nauarreum non ranquam hoftcm,(qui ipfe reuera hoftis nunquam fuerit J arcelbtuin iri:(cd tanquamRegem,cui Regum aliorii faluijCtiam in exemplum Sc cautionem,curs ef-

rsefrcdcbeat: Tdnquam prox’imum Rcgi, Anno proximum Regno: tanqnam rrincepsrcg- i j ni membrum, täquam fubdirum aduocari. Regem Regis auxilium implorare, ncc no-uum t{rc,nec indecens, non rnegis qtàm fr* tremfratris Regum omnium maximein-terclîcjnuiolatos Reges fanûo^quc habcri. Q^iem autem Regem , quern Principem, quern etiam priuatum.non propinquoruoi fuorum amp;afbu!um opera indigerefSed fub-dirorum manus vircscßRegibusfi quisfub-trahat, ide:n cadem opera Regium nomen iusqueauferat.

Confeientiam h'C intempcRiue Si ter rem inculcari. Olim Imperatorcs, Cliri-ftianorum militum maniubtllanon vna fe-cifre,confecifrc.Ltnupcr Carolum V.Impe rar.MauricijSaxonijc Duci', amp;nbsp;AlberiiBra dcburgici armis féliciter vlum . Lt hodie non nil) virturc Gei manorum amp;nbsp;Hunga-roruin.quitótilicisdodrinam abiurarint, Turca propulfari,Imperium defendi. Hif-1)anum iplum, quitam Catbolicus 6: tncamp; labcii ve!ir,Germani, maximeLuangelici militisrobore.Luliraniam occupafie.

lllos ipfos.ctiquibus hodierclt;fit,Anna r lt;: cum primum arma in Regem cape-rent Germanum militem in 1-rincipumE-Mâgelieorum terris conftriptum,inttr au xi

, Ha habnifTc : hune fiio more, ab Euanecli-co doflore, palàm verbum Dei in cxercitu • ’ ' au3iie,amp; SacramcntaEcclefiafticafumerç folitum.

RcgesFrancifcum I.A; Hcnricum II.hu- j gt;’JS-'gt;‘iibP3trcmcj;,cum Iiriperij Euangelicii ! c:^‘t’ifcigt;it 1’rincipibus fœduî inijffe.eofJemauxilijï, ' tdhui. nbsp;nbsp;nbsp;pecunia,milite.ad tucdam Impcrij Religio |

nisq;Iibertatem iuuiiïc. Hücipfum Rcgcm, - ï citravllius reprehonfionem haftenus cum I \ ijfdcm illis principibus amicitiam coluiffe: cuin Regina Angliæetiam ardtû fœdus ha-builTe’.atq; illorum amicitiæjiuiusfœderis hodie vel maximum {ruéliiin expeôtarc.

' Sedquiacccriîri Regem Nauarræû proht bcanr,eordem.iifdérationibusauxi!ia Germanica, Anglica.Scotica, Heluetica düTua-furos.Hoc.quid aliud iît,quàm Rcgcm,Rc-giiumejuchoftibus prodere?

Nugascffc.quôd hx Regem Nauarrx tan quam'Hxrcticum différant. Eflelitemiub Indice,ncq; hodie cum Regcdc Religionc certari Regnum eius,viram eins peti.

Qnod excommunicatum iridicant,magis maioresnugascffe.Nullü Pôtibei Romano vnquâ ins in Gallic Regnum,ciufq; Principes fuiffeneceffe. Et olim Gallis Reges,Pon tibeum iffasfcntcntias pro nihilo habuifle: Ä: rcccnti memoria excómunicatam Regi-

■nim Nauarræ Iohannam,huius de quo aga An.no tur,matrem apud Carolum lX.Rcgem, lo- 15 cum fuum,llt;egis 3i Regij fcnatusauâorita tetenuifle. Liberum à pontibcum libidine (jallixRegnû vt olim fuerit.ita porrócon-feruandum Itaquc nccPontibcem valdeeK timefcendum, etiamli in Regem ipfumful-menfuum iaculctur.

Scd necHifpanum,etiamG paliim arma in regem capiaf.nec fubditos iplbs,quorum ia furor co procefferir.vt vitra non pofiit.pon tificem mouere nihil poflc, quod motum iam non fit. Hifpanum iam dudum clùm id agere.quod palàm aéturum illiminitcntur. Apertum hollem facilius, quàm occultum k diffimulantem caucri.

Aducrfusfubditos,auxilium quxri.quod in Rege Nauarr,'v,vt proximum.ita promp-tiflimum amp;certiffimum lit Namqucco ani raoKegem Nauarrç.in regem Regn um quo

1 Quare ita cenfebant: QuoniaRex^lcon-i iuratis valde premeretur, Regem Nauar-1 rxum proximum regno principem.dum ex 1 terna auxilia conficiuntur, quamprimurn 1 quibufuis conditionibus inuitandum atq; accerfendum.

Anno His,finiilibusqucargumentisnirtbantuf,j I 5 89. Awi in aula KCgi Nauarfæo fauchant, qui) x«K4rrz«lt; Guifijs,ceterisque confœderatis clam infv mt diabanrur.quibusT?cligio Catliolicaeraf clt; ofa.Horum fententia apud Regem vindiélj cupidum , Jclibimetuentem valuit. Duna, hf c in Regis Concilio 3gitatur,Nauamus, quem hæcdiulatcrc non potcrant,nc libi, fui’que caufedeelTct, Ligcrim verfus con-tcnditjVt Rcgi propioropponcrefefe Con* fœderatorum viribus polTct. Üppida, vr-besque, quas ipfa itincris ratio obieccrat, partim fubito ciusaduentu territæ , partim quia nó fatis erant munitï.deJitioncm fc^ liinJiiiiKM ccruntJntcrcas Landunum,infula Bochat a^nliiKiux- di,Caftelloraltum, Mircbellü.Viuonna Si , Blancum Caflelloralti, vt ftatum rerum /e N4«4rrlt;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 îqU13

InBclgio præbdiarij qtii in Montib. S. Cffftrniio- fjeertrudis Ordinibus militab .nr, ob mul-tts menlibus non lolutum itipendium tu-multuabantur;in naiicsHollandorum,Zî-landorumqucgra(r..bantur,bonaamp; mcrca-torum mercinionia diripitbant. Ordmes perlegatosfuostumultiimfcdarc cupiebâr; conditioncs proponebantur, aliquot nitn-üuni Oiferebantur Uipendia . Placari mm

LIBER SECVNRVS. m tur,amp;’gt;ndcredcunt,iinpelt;jianti)rin pofte- y^nn« rumabhacnauigarionc.inqua fingulisan- i j S9. nisdeportantur in Hifpaniam gemmæ aro mataaurum amp;nbsp;argen rum, mult is mil ionib’ çflimata,quibusrebus,vtctiâmagna pccu-niçfumma prædidtushcx ditat^eft.habetq; commoditatem molcftandi quofuii alio» Principes Chriftianos, quam fi continua-uerit,feipfum indies validiorcm cfficict.ta-lemque.qui non facilç debilitari qucat.De-indediâus vefter Legatusnoftrx amplitu-dini fupplicauit ,vt ineuntevere mittain Imperialem noftram claflemjCÙm fit ccr-tum Regem Hifpaniae ei non facilè refii-turum.eôquodà vcftra clafte ingentemiâ clademacccpcrit,amp;cùmtibifoli vixreli-fterepofsit, futurum,vr,fii compluribui partibus inuadatur, ncceffario fuccumbat, cum omnium principum Chriftianoruro emolumento, amp;nbsp;etiam noftrçfublim is aulx. Adhæcçùmpræfatus Dominus AntO'-nius,vt antca didum eft, vi fit pulfus 8c p r i— uatus Regno fuo, vt nos noftrorû anteceflo rumfelicisiTieæorixexcmplo,quorûDcus fepulchra illuminer, qui recurfum habuc-runt ad ipforum fublimcm aulam, vt 8c noa opem noftram 8c auxiliu fubminiftrcmus, fuit noftrxaulx cxcelfx.In fumma hxc 8c a-lia pçrraulta,qux diôtus Legatus vefter pro

iî4 MFK rVRTI O ALLORKI.OTCt lixènarrai!it, Regio noftro thron«,omni* intelleximus,amp;alta mente tcnemus.

Nos itaqucxùm tot abhincann is bellum gcrimusinPerfia.animoac intentionc oc-cupandi,amp; prorfus vindicandi regnum ilIi US liæretici inaledifti Perfiani, caqueadiun gendi noflris antiquis üoniinijs, qua in re permagni Deigratiam amp;nbsp;auxilium Sanöif-11 ini notiri Prophetx iam paulatim in pro-pinquo c.Q , vt fatisfiat nollro deßderio. Q^o tempore, omnibus, qux à nobis defi-dcrafli amp;nbsp;pollulafti,prouißo débita afsig-nabitur.Proindc fi pure amp;nbsp;fyneerc fredus amicitix continuaueris cu noftra fublimt aula.fccuriusrefugium jfccuriorem bcnc-uoltntix portum reperics nullum. Sicde-mum omnia bella cum Hifpanis ex voto profpercfuccedét, lub vmbra ielicis noftri throni Cum^; RexHifpanixdolo ac frau-deoccupaiicrit, quicquid pofsidet, indu-biè ifti frauduieuti impoftorcs, Deo dante, cito de medio tollen tun

Tc interim adhortamur,nctempus atq; occafioncm amittai, quin teperpetuo vi-gilantem prcbeas, amp;nbsp;iuxta noftras conuen» tiones,fauorabilê cxhibeasamicisnoftris, hnftibusnoftrisinfeftam .noftrxquch'c excelfx (urix fignifices omnia bella noua, intclligci dc diäo Rege Hifpanixin iauoreia

riHER SECVNDVJ. uÿ fauoremnoflrum amp;nbsp;veftrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An«®

PorrôLegitus vcfter, poftquimom-ni ftudio amp;nbsp;diligenria fux Icgationis mu-nus cxpediuifrct.poftquam fuohiclocorc-liquiffct Edoarduin Bardonem , pro fuo Commifrarioamp; Agcnrc , nunccum liccn-tia noftra difccdit verfus Rcgnum vefirum, qui ob fidele fcruitium , quod hic praefti-tit,meretur abs tcæftiinari, honorari,3o præalijsexaltari ; amp;nbsp;poftquam confecutuj fucrit omnes illoshonores,amp; præcmincn-tias, quas promeritus eft , fine moracum veftris litcris illc, aut alius præcipuus quif-qucLcgatusdcflincturad noftram excclsâ curiam ad continuandum hoc Icgationis officium. Hoc rcccrtiorem fierivolumu» per nobilifsimuni noftrum fignum feu fi-gillum, cui integram fidem præftabii. Datum decimo quinto Bcnedifti Rhama-ram.

Gallia hocrerum ftatu in tres partes feif» fa fuit: Vna erat eorum.qui veram amp;nbsp;fm-ccram Rcligionem Catholicam inuiola-tam,quçquc fccundum jegem Salicam 8e vetcrcs Rcgni conftitutiones nullum Regem nifiCfttholicum agnofccrc volcbant; Confccdcratidicûtur.St horumcaput erat Mxnius. Altera corû, qui res nouas quxre-bât,qui vcrwRclijionc Cldc amp;nbsp;fanguin« p«.

IS« MERCVRII G A LLOBELGI CT pcrfcqucbantur.quialtaru Dei cuertcbäti tcmpla^raonumenta fanäoru Franciç Rc-gu fpoliata ferro amp;nbsp;flamma exfeindebanr, quinuîlum alium Regem quam hærcticû quxrcbantjhosHugonottas vocant, amp;nbsp;eo-rü Duxeft Nauarrçus.Tertiadcniq; pars ib lerüeft.qui Rcligionc fufq; deq; habcnr,à legitimo Rege toti pcndct.quicunq; tandc i 1 Ic fit, futurusve fit Catliolic'^an haerctic'’: Politici hi amp;nbsp;Regij vocätur,Regcmq; fupre mû principe agnofeunt. Senlifium oppidii I o.circitcr milliaribusLutetiadifians partes Confeederatorum fequebatur. Politici hue miferunt legatos, qui animos ciuium tentarent,eUque rationibus perfuaderent, vtrcnunciatofcedcread Regem reuertan-tur. Hi contra officium Si iuramentum ci-ucs fccilfc docent; allcgant noui veterisquç teftamenti feripturas,addunt amp;nbsp;Philofo-phorum fentçntias, quz teftantur fubdi-tumi Principe fuo legitimo dcficere non . poflc. Quod fi malus fit, orandum-cfic fub ditis Deum.vt mentem illidet faniorc;Re-gem Galli« effc Catholicum, caedem Gui-fiorum non elfe defedioniscaufam fuffici-entern: habuiffe Regem fuas cur id fcccrit rationes.Quid multis?ad faniora vt redc-tnt hortanturconfilia; Dcum enimlcgitt-pjosMagiftratustuçri.nonpaffurum vtre.« bellet ,

bell« fubditi con ra ilium præu*leant;a- Ann« pud Regem adhuc locum clTc mifericor- i diæ: Imperio itaque Regis fe denuö fub-mitteient,amp; alijs ciuitatibus bonum exem• plum pribcrent. His fimilibusquc verbi« perfuali oppidani fe Rcgi dediderunt, amp;nbsp;Thorjeum Merliniumque Montmorantij fratrem cum centum nobilibus, amp;nbsp;quadrin getiscirciterpeditibus Rcgijs in vrbcmrc-ceperunt.

Mompenfcriuscirca idem tépus Alcnco-nioprofeótus eft,vt Faloizam Argéioniû, «liaquc nonnulla Confocderatorum oppi-daexpugnaret.In itinere Touchetumcum cxiguo peditum numero intercipit.amp; dua-buscum machinis pcrgcns Faloizam obfc-ditamp;oppugnauit ; fed ciim illi præteropi-nioiicm fortifsimcfc defenderent.obfidio in multosdics eil protrafta.Interea Comes Brifnacus.Couctius.EfcalFonius amp;nbsp;Tubeffi .US multisequitum amp;c peditum colieétis co-pijs cas iuxta Argcntonium in tres pagos di ftribuerunt, vt Mompcferium cs iivpro.. uifo adoriantur, aut cædant,autfairem ob-lidioncm cogant folucre. Mompenfcrius tantum Confeederatorum metuens exerci-tum/uos conuocauir,8c quid faciendum, holtincobuiameundum,aut eum incaftris expeäandum interrogauit, Placuit omnibus

ni MBRCVRTt Ô At.T.ÖBÊI.ÖICf Anno busobfidioncrclicta Iioftcm in fuis ftatio* ijSÿ. nibusquærercnt, amp;nbsp;clam inuadercnt. Pri' mum igitur pagumf vulgo Pierrefite ) ad' orfi funt. Qiii in coeranf, iriitio fortiter pu enarunt,fed tandem maioribus auditis rot mentis Itafim trcpidarunc,indc rugienreJ multitrucidati, multi capti funt. llodciU modo qui in alijsduobus pagis crantex-ccptifunc,amp; Beaulieuriuscaptuseft. In liatf pugn3’,vt ipfi Politici gloriantur,cxfa funt Confeederatorum tria millia, capti mil!® duccci,amp; inter cos muItiNobiles. Brifaacu® cumliquitibus celcrcamp;inopinatû Politico rûaduentû intelligentes,Argentoniû fc ci* tatiseiquisrcceperunt.

Maxima erat ob banc vióloriam vbiq; a* pud Rcgioslxtitia, fed qua: in limine erat clades,eS moot in luftum cóuertit. Mxniu» enim Lutetia difccdens poflquacum cxcf' citu fiio Vendomiû venilTet.pcrexploratO' rcsdidicit.quomodo Cadalius, Comes Bri, enni’,A!boruniusalijq; Politici no procul ab Amboifio cd i r.fignispcditu,amp; cohor* tibusaliquot Nobiliumcquitu cafiramcri rêtur.Iocumc]; biduo aut triduo abfq; niul-tistormentisbcllicispoffcoccupari Qnain occafione minimel)bi negligenda Mxnius intempefia noftccum 800. leétifdmiscquî tibus,peditibus verb 1000. Si duobus rna-* ehinisbeliicisad holle fummacumcelcrt^

tarécótcndit coq;adegit vtccrtijconditio Ann® ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nib.ciicopacikcrcntur. Bricnius Principi

’ cnitn Nauarrçum n in il fore gratins,amp; 1) mi ’ qnamantcafciuifTet, quod multis non po-

tell perfuaderi,certè ex eo fcirc potuir,quo J cumexercitu quotidic magis magisqueap-propinquabat (ùfielloralto littcris ad Ke-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bantur.

no MF.RCVMI GALLOBELGICi bantur,publ icc nc exercèrent. Regi Nauafgt; ; rçusarmis fuisaufpicijsqueadeffet, SaumU , riumoppidumad Ligerim cum imminen- ; tc arcc naberec.idq; libi ad traijeiendas, amp;nbsp;(i ' opuseflctrecipiendascopias firmaret.Intc- . rim de certisxtcrnx pacis rationibus inter ■ Reges traétaretur.

Rex non ignorans paclum hoc amp;nbsp;hanc . cuniNauarrxoinitam amicitiam quäplu-rimos homincs.imo amp;nbsp;Principes externoJ ofFcnfuram,vt qui cuin publico hxrctico ie in hxrchfuaperfcucrantc.qui tot iä annoJ Catliolicä Ecclciiamafflixerat,totprouin cias defolauerat, propter que, vt in ordiné red igeretur,tot tan tique thefauri Grant ab-fumpti,totexhäufta sraria, quiinfinita al-taria profanauerat.tcmpla cuerterat, facra-menta Dei proculcarat, tot Sanftorum rc-liquiascxufTerat.cincrefquein aquas fpar-feratjeum hoc inquam Regem ChriRianif* limum ab infantia hxreticorum perfecuto-réfortifsimûfœdusinij{re,amp; impijseiusarmis in interitum Religionis vti decreuiire; i bxc non ignoransRex,rtatim publico pro- f grammate in hunc modum fadum illud cxcufat.

Qnod fi probatio cuiufque rci à tecmi-rijs amp;iignisexternis(intern3 cnim foli nota funt Deo) fumi debeat,neminem de zelo

LlRïlt SECVNbVS. lu poterantprcfidiarij,amp;totum fibldcbitutn iblui poftulabanf.quod nifi ficrct.vrbem fe Regiredditurosminabantur. ComesMau-fitius Principis Ürangij cx Saxonica filius, lt;onfocdcratarum regionum Gubernator, ipfiquc Ordincs non obfcuris argumenti» intclligentcs.quörcstendcrctjCÖni erarium efTct cxhauftum,amp; modum tumultuanteirt militem pacandi non haberent, ar mis cocr-cendum decreucrunt. Vifum eftvrbcm terra martq; obfiderc; fit apparatus;claffis in-ftruitur. Interim milites quotidic maiore» turbas excitant.

Non ignorabtth.TC Parmefis,qui Marchi. nurtif. one VVarenbonium,militem fortif!imû,amp; yi'itrêtoniM Principc(fi quisaliusjfingulari virtuteprç- »quot;CfZrù»» «iitum,cumexpeditamilitü legionein Gel riaquafiGubefnatoré.præmiiît.lsao.Mar-tij Bruxelladilcedens, paulo poft in Gelriâ venir. Triduo poft Parméfi triftis adfertur ex kalia nunciu$,patruum (ciiicet eiu$,Car dina«Farnefium,Principeni grandçuû.vir tute.confilioamp;opibuspollentem, gratùbo „eß^, nis,graucimprobis;quiplurimas cumlaude obierat legationes.cx hac vira fublatum. Parmenin,licetmœftus, vt officium fuum facerct,KCgisque fui negotia promouerer, ex omnibus vicinis oppidis amp;nbsp;vrbibus, fclechlinia,Dicftemio,Lira, alijsque plu-

Ann* ribu$prafidiaciiocat,cxercitumq; cogir,vC ijîÿ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bellum profeqiiatur.Mctetbât bonts,^ u d

Princcps meditarctur ignorabat ; quidâ O-ftcnd«,quidâ Montiü ad Zoroà oblidioré, alij aliud fufpicabatur.Ordincs interim u u nitiôesaliquot ip terriforio Grocningclî in tcrcipiût.AtParmenfis.poftquani Verdu-gio /^.pcditûfignamififTct.ea brcuircccpif. ffnlbitiiki InitioAprilisComrsNafTouiusMauriciin tti s Geer- tumultuante» in Môtibus S. Gertrudiîm ili i/bfi- in çQj cxéplum Gatuerct.nt Scalij prç lîdiarij lïmilaquid tLntarcnt,vjbcni \ ndiq;. oblidionc ciiixit,amp; terristôditionibus mili tes ad dcditionéiinuitauit Arcùm illi perti naciterin propofito pcrmanc(éc,mulrator-mentabellita diucrlis in lotisdiCponuntur, quibusmurosacerrime côtulTcrunt. Qiii iti vrbe crantjfortiter fe dcicnderunt. Biduo tanta turn contcntionccontinnis tonitruis, tumoenia veibtralsétjlatiflimas ruinas fira-ucrunt, amp;nbsp;fc ad oppugnarionc parauerunt. Oppidaniabicctafcfcdt lendcdifpe dede-ditionc agerecœpcrunt. Mittunt in caflra Concionatorêcum aliol'ribuno, qui cum Mauricio paciRâtur. At poftqtonditionts, quæ offerebantur, duriorcs vidtrcntur, in vrbcrcucrfî fùnt.5pcranien (aniorisdelibe rationisoppugnat-iocfl inrcrniiira, amp;nbsp;in fc-Quetem dicm ddau.Scd nuctu beneiîcio, Se intre-

T.Tï’I SECVNDVS. i«7 incredibili laborc, qui in vrbe crant,ruinas omnirnatcriarumgenerereftaiirarunt.Inte g rim cxcrcueruntaquï,vt iä nullus effet ma-chinarum bellicaru vfus.SedJt facile anim-aduertebat Mauricius, oppugnationê fieri non pcffc.finc fumma fuorü flrags derri-meto üefperataigituroblidióc imaiori vi Ie abftihuit. Diirclraccfas vicini, quorü vel maxime int«' ei atjiâc vibc in obediccia Or dinü retineri.cü Gcertiudomótan:«amici» tonditionibus agere, fed fruftra/œperunt.

Parmcnlisinterca,qui fibiexhac tragee- furmenlit diacomnwdi «liquid (( «rabat, Bred jm vc- «»»(«Cffr flit,deinde Montes Geertrudis profeótus, irutliirtci.pf antcvrbem.inlocovbt Hollandi caftrafua'^**' iam ante fixci'ant,fubftitit,animosq; prifi- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

diariorü oblata ingenti pecuniæ vi.addcdi tionem folicitauit. Vtrinq; itaquomuneri-bus tentabantur.Sed quia Kex plus dare po-tuu , quim fubditi , vicit maior pccuni» fumma:tumctiam quia przfidiarij RCgi po-tius,quài-n Ordinibus, quos nunc bi« offen-dtrant,fidcbant,cum Parmenfi deditionen« ccrtisconditionib ciuibus Sc militibus non iniquis paétifunr.Hollâdi tgt;i. Zcladi vrbem munitifiimam , amp;nbsp;commodiflimo loco fi-tam (ibi ereptam audientes, indignati, om-nes præfidiariosiftosprofcripferunt,amp; tari quara hominesfteleratosSc proditorcs, v-

1!» MÏR.CVRII GALLOB EtGICI Ann® nbsp;bicunque amp;nbsp;quandocunq-, inuenicntur/uf-

tidiiSo Regifacramcntofortifliinè fxpccü hofte dimicarût ; Rcgiq; fidele operä prefti terutimulti quoq', capti amp;in furca acti funt, Lubetautem hoclococondinoncs,qui-

bustam ciues,quùm milites in poteftate Re gis tranficrunt,obiter recenfere. i- Rex ci-uibus ignofcit omnia, qux durante hoe ciui ^brü'riMr’t têporc quoquomodo in Rcgê crimi na perpctrarant,quocunq; illa nomine pofi. MtnNnt in fentappcllari,perpétua fepeliêtur obliuio-futßtttm ne,non aliter quàm fi aétanunquameflenr.

rtdit- interdicit omnibus Iudicibu5,amp; qui in offi-cijs funt,nc ciuiü perfonas aut bona Lidant, nihil ab illis fiuc de iure, fiue defafto cxi-gät.2.Omnibusciuibusamp;intolis à die hu-ius pafti reftituit plenam omnium bonorum fuorum mobilium amp;nbsp;immobilium,v-bicunque eafitafunt, amp;nbsp;fubSux Maieftati» Imperio repcriuntur,pofleffionc. 5. Nullus magifiratus.autquiin adminiftrationc fue runt,in ius vocari poterit,ratione refolutio nû,placitorum,fublîgnationum,iudicionij, fententiarum.aftorum, amp;nbsp;obligationum à fefactorum Äcpronunciatorum. Omnesfi-militerPraelcftiirarij amp;Quæftorcs,fi qui pecunia in vsû belli rcccpifsét, ab omni mo-leRia crût iiberi^nec illiuspecunixin eos in-

LTBTR SICVHDTJ. , t't quircntur:nîfi candem pccuniam in vfusj^nn» propriosconuertifTcnt. 4. VtautcmPrin-j j ceps re ipfa dcmonftret, ûbi dccrctum non cffc vrbem hanc ciuibus fpoliarc amp;nbsp;de-folarc, permittit ci$ vt in ciuitatexdibuf-quefuisbiennio integro maneant, finevl-la inquilitioncinillosfacienda,haccondi-tionc, vt politico amp;: fine fcandalo viuant, B:cnnio tranfiflo fi qui alio migrarc vo-lucrint.id cis conceditur, omniaq^bona fua mobilia,omnes item mcrccs fccum auferat, quodvttómodiusfaccreponint, nauesex Hollandia vcl Zelandia libi procurarent. / Immobilia vero bona vcndcrcnt,oppigno-rarentjvel abfentes alijs adminiftranda, qui in locisncutræ parti addiótis habitât,trade rcnt.Eadem quoq;libertas data fuit ciuibui abfentibuSjfi modo femeftri poft hanc con-

V tientionc tempore redirent. 5.Omnibus pri uilcgijsamp;immunitatibus,quç ante hoatu-multus habucrant,dcinccps quoq-, frucren-tur,nifi examinataKcgis authoritati Sc com muni patri« faluti contraria dcprçhcnde-rcntur.iî. Omnibus in prouincias amp;nbsp;loci nondum Rcgi reconciliitaproficifci, vt ne-gotia iftic expédiant fua permilTum eft, e* tarnen lege,vt poft fex menfes reuertantur, amp;nbsp;ad loca Regis impcrio fubiefta, autquae licutriparcat parti,prout voluerint,fc trap

lîo MEKCVRÎT GALLOTSILGTCI ferant.7. Quia durante hoc bello atrcalieno grauati crant , ncc cirent foiucndo.annuic Parmenfij vt biennio nemo illoj in iui voca • rct, autqiioxquo modo rations debitorum vcxarc poffet. Atq; hi« conditionibus ciucJ ad obedientiam fui Kegisredierunt, in gratiam rcceptifunt

Militibus vcroconcedctur. T.cadéquneci-uibus omnium deliétoru,fcelcrum, depræ-iniuriaruni obüuio. z. lt;|uia * multi intcrilloscrat.quiimpcrio Archiep.

Colon.Epif.Lcod Sc DuciiLliucniisamp; lu- , liaccnli$,aliorumq,Principum crantfubic-éhi, casq;prouincias continuiscxcuriîoni-bus amp;nbsp;dcpopulationib.fœdc vaftarant,pro-milit Parmcnfis,fcapud hos Principes inter cciïurumjVt amp;ab histiM'’)’''*A'amp; remifiionc obtincant.x.Siqui RCgi militate vclint,hi$ liberale ftipendium promittit, amp;nbsp;in bdem fuârcc.ipit,5: omnia bona.quxbclli tempore fibi crant crepta , amp;fifco fubbgnata red-dit.q.Qui diutius militiam fequi nollcnt.hi illælî quo vcllcnt abircnt,neq; minus quàm , alij bonorum fuorum pofisfiione frueren- i tur.Prætcrca (i qui in vrbealiquamdiu mo-rari vcllent.id ipbs fcxmcniibuslicerct. j. Porto quia fpontcamp;rex bona in Regem vo* luntatcobfequiura fuum ofterret,prêter d« c«m Bjenfium Ûipendiaj quae illis debeban-tub

nir,8£ oblatacrät,PrinccpsproReeiamag- Ann« nificcntia, amp;nbsp;in illosbeneuolctia,adhuc alia j 5 quinque mcnGum Ûipendia pollicetur vt vibccxcant libi camtradant.fj.Transfu-gis.qui rcliâis Cuislignisad hoflemdcfccc-rant, deliftü hoc ignofcit, propterea quod ciucspro illis intercedcrét.7. Omncscapri-ui.dequorû lytro iamconuentù crat.poft foluturn illud dimittcrcnturexicptis mili-tibusamp; hominibus EcclclialHcis.hi abfquc vllo lytro libertatircftituercntur. 8.Dominus IoanneîVVinkclucldeamp; Carolus Hon ning cum familijs farcinis Sc impcdimcn-tis quo vcllent cbirciit, vtque id fine omni periculo fieret publica fides illis fcribe-retur.

Elizabetha Anglix Regina turn vt o-pern ferret Antonio Lufitanix notho , qui 11 b i Regn u m Port u ga H i ae i u re d eberi V en di tabat, amp;nbsp;Gallos primtim, deinde Anglo« inuocabat , turn etiam vt fe de Hifpani« vindicarctjCoruniquc vires frangcret.no-uamhoc tempore clafTem inftruebat, qua aeftate proxima Regem oppugnarer-.Hifpa-niam tola quad iam amifi'a clalfc defolatani inermé fpedeuoransan veto fuis an alio rum etiam Principum fumptibus,incertum cft.Naamp;fœdus illamcuin Turcarûimptra

»ti MtRCvKlI GALLOBELGTCT Anno pcpigiffe nine conftans apud mulro*' I J gp, famacrat.Augehantfufpicinne haneJitterJ

Jmpcratoris Othomannici ad Reginæ lcga^ tioncmrcfponforiæ.quæ tunc Latino GeP manicoque idiomate Ingclftadij exeufç piscircumfcrcbanturin hune modum.

, Honorata À Domino Icsis Chriftian^ fiXtWpW - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • nbsp;nbsp;nbsp;. ° • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt-n-

litterjrum Matrona, culmcn caftitatis, inter caltnh^ SultoHiJil mas farm inas populorum,qui fern iuntlcfUi Zf^/wwyxornatafplêdorcdominationisacregi minis,

Domina,magnitudinc amp;nbsp;laudt maxima,in Nazarena natione reputata.Ely* zahetha A ngliae Regina, cui fœlicê amp;nbsp;prof' pcrumfincm exoptamus.

Ex literis noftris fublimibusamp;r Imperiati' b’ad tc datis intclliges.queadmodum Orator veftcr,rçfidçns in excelfa mca, Scfubli-mi aula pracfçntauerit throno magnitU' dinis mex fcriptum quoddam , in quo noi ccrtiorcsfecit, quéadmodum à quatuori* prxtcrlapfisannis,bellum intulcris Hifpa-niarumRfgi,ad minucndasamp; frangendaf vires eius,quibus minas intétat omnibus a-lijs Principibus Cliriftiani',ftatuitcjue fe fa* ccrecorû.ac prætereatotiusmundi Monat cliâiitemqucadmodum D, Antonio,Icgid anè creato K-cgiPortugalliæ,idé Rex Hilpa* nix per vim abftulerit regnû. amp;quod inten* tio vcftra lit, vt naucs,qua in India proficif

fuOjfluocft erga Catholicim RomanaReli gioncm dcbercdubitare.Argumentaenim ^uàm plurima in promp.tu c(Te. omnibus quilaborcs,periculaamp; incommoda.quæin tuenda Dsi Ecc’efia îi Religione iam à pue ro vfq, hue furtinucrat,vt earn ab hærctico-rû furoribustueretur perpendüt. In hoc ti fanélo propolitofe nôtam impeditii ab ijs, quinouam fcétantur Religionem, quam à quibufdam a'ijs,qui fub prxtextu zcü, que feerga Catholicam Religionem habere li-mulabant, populumàfuoprincipc alicna-rant.Quem in tinem clamdeftinum pactum inter le fecerant, fub fuco quali non aliud quærcrent.quàm vt maiori pro Rcligionis fccuritate Principes alterius Rcligionis,Il Kex fine proie difeederet,Regno cxcludcrct cû raiera nihilquâ Regnu amp;diadema ipfi affeClarét. Qj^od vt cômodius facerent, cos plerosq-, fiibditos in parte fuas protraxilTc, quibus Rcgé omniaq; eius diéta amp;nbsp;facta fuf-pedta reddiderant. At quia moras pcrtçfi ni-inium propcrabât,arma publica in Regem lump(llTe,idq;ad perniciem fidelium fubdi torum.Ôe inagnam hoftium Eeelelî.e vtili-tatem.Initia quidem huius belli fuiffe no-xia,fed maiora in progreffu fuiffemetueJa; ciuilcbellum crucntibimuin.extrcmâ Réuni vaititatéjiuthoritaiis fui côtemptum,

ht MtRCVRII GATIOSTIGICI Ahflo cuius etiam vitæ inGdiabantur diadematiJ 15 i}^. florentisdilacerationê Sl quod præcipU umeftCathol. Rom. EccleGæ maximû d« trimentû.ptrbella naq; intcftina bonos mo res cornimpi amp;nbsp;animos omnicharitatisaftc ôuvacuos,ad omne pronosefTeimpietaté-

Vtautem his omnibus malis prudcnrcf occurrcretjn hocfe totum fuifle,vt Catholicos fiiosfubditosomncs fummocumani-morumconfenfujadfui obedientiam redu cerct.Ceterum nihil fc proficere potuifTei-moad maioraaudendahacfualenitateirrb tatosfuilTeîOfficiarios Kcgioscuiufcunqu« conditionis ordinis,generis amp;nbsp;ætatiseosoC cidifTein carceres detiuliffe, etia virosEc-cleGafticosSiglllum negis violalTe, inlîgnia era G fie: MagiÜratus pro fuoarbitrio elegif-fe.ærarium expilafle. Qliid multis? omnii boftiliain Rcçcmfuum cxcrcuifTc. In hoC fcelere non fociorum tantum , fed amp;nbsp;exte-rorum hæreticorum, quorum fe holies ia-éiitant opera vfosfuilfc: vt coniunôlis viribus fidclesfubditos Cat ho! icosoppugna-rent.dum intérim hæreticis fuam relinquâc libertatem , oportunitatemque dilatandi fua pomœria,armaquevlterius proferendi prcbcant.QuofaôlùjVtdum Rcxbcllumad uerfus hos perduellesmolitur, Nauarr. xex hiiortiû, San-mexantium, Caflclloraltum,

LifiER nrvKüvt »5, MirebclIium,Lädoniiim,lnfuIam Bocbar- Anno' di,Arsêtoniuraamp; Blancü occuparit. Dum i ƒ8p, itaq: ab vna partefurori rcbellium vi amp;nbsp;ar-misreiifti non pofsit,quo minus fideles,fub ■ditiab ijs diuexentur; abaltera verb parte Kcx. STauarræusobuia quçq-„perdat,fubdi-ti qnotidieopem à «ege contra huiufmodt mala petiit, vt vel tandem ab holde libcren tur. Qi^inetiam multi harum calamitatum pertatii ad Nauarræum deficiunt.

Inhoetäancipiti rerü fiatu Rcgnocófii-tuto.Principessâginis RegijCófiliar.ScRcg niOtficiarioscoluluifrejquidta dûbio tem pore faciendùçflet.Nonalia inuentä viâ.^ vt cû Rege Nau'arreo inducias pacifeeretur quö pöpulo aliquid fecuritatis tempusq; re fpirandidaretur Eas nunc in annü paótas ef fc.lnitiuni huiusanni fore tertio Maij;hij inducijscomprehédi omnes fuot fubditos êcquicunq'iefuo parent imperio, ctiam A-uenionem amp;nbsp;Vcnilf-anfem Comitatum,ad Sanctifsimum Pontif Rom. pertinentes, his conditionib. KCgi Nauarrço durâtibus,hi$ inducijsnólicebitbcllo aliqiiid,vel in Reg no, vel extra illud tctarc,nifi cû exprcfl'o Re gis mandato.cauebit qbulcüq-, modispolTct nc lp Regnü ab hoftib.detrimentu accipiat, Nitiil in Cat Rom keligione mutabit, aut ab aliquo mutari perinittet-,omnifiudia'

1,4 MERCVRII GALLOBELGICT Anno curabit.vtfubditi omnes tam Ecclefiaftid I j 89. quim Seculares ab omni iniuria defendan-tur.Quodii Nauarræus aliquas vrbcs,op-pida.arces vi aut dolo occupaueritea ftatim Kegitradet.jQui Nauarraei partes'fcquun-tur, hisomnia bonafortunæq; haftenusfi-fco Regio fubfignata reftituentur.vti amp;nbsp;his, qui Regem fecuti funt.tä Ecdcfiafticisquä fecularibus,eaquæàNauarrço amp;fuis occu-patafucrunt.Tandcm Rcx feucrè mandat, nuiufmodiinduciasferuarûamp;fiqui viola-ucrinthosgrauitcr puniri,fcripto tradi,8£ omnibus in locis diuulgari. Deinde protc-llaturRex.feadhas induciasinuitum cogi, vtfe,fuumq;Üatûaducrfus rebellium vim amp;nbsp;iniurias tucatur;castamé vtiles fore Ca-tholicç Religion!,cùm prohibituræ fint,ne Nauarrçusbello progrediatur,plurcsq; vr-bes fuo imperio fubijccrc, populumque miferèhattenus afflidumdiuexarepergat. protcfiatur amp;nbsp;coram Dco, amp;nbsp;corâ vniuerfo mundo,fccalamitatum,de folationû, rapi-naTÛ.tk cazdium.quçcx inftantibelloeflent deriuatura,nôfc,fed rebelles amp;nbsp;confpiran-tes inter fc Principes authores cfle.Tandem (quod iam toties feceraty'denuo repetit, Sc vfq;ad vltimum fpiritû in Catholica amp;nbsp;Romana Religione perfcuerarc decrcuiffezhu--ius fidei conftantiam amp;nbsp;perfcucrantiam à

Huiusprogrammatis Rcx varia cftypa i j 8jgt;. confici mandauitjpcr omne rcgnum mifit, Sc in vrbeTuronenfi primum ; deinde in a-lijs lïmiliter,quae Regisimperioparebant, publicè populo prxlcguntur.

Eodeni tempore Catharina Caroli Lotha ringij Ducis filia Ferdinando MagnoDuce Hetruriæ fiucFlorentiç nupturapropcFlo rentiam in caftrumquoddam die vigefimo nono Aprilis vcnit,amp;pottridie ÏDomino CefarCjDuciscognato.diademateredimitx /t.Epifcopis multisq; principib amp;nbsp;nobilib* vtriufqucfexHsad portam,quæPrata dici-tur.comitata.Florentiavenit.vbi infigni cu triüpho il fpöfo accepta in Ecclefia deduda amp;nbsp;magna Heturi cDucifTa renunciataeft.

In Polonia Regis 5igifmundi Sclmpera toris Rodolphiac reliquxdonyus Auftria-cxlegati de Maximiliano Archiduce Au-ftrisc.RegePoloniafniipcrin ordinumcon-trouerfia eledoA àSigifmundo Succo An-tiregccapto.cxcuftodialiberandopoft varias variarum rerum difficultates amp;nbsp;difpu-tationes Beutina: habitas, tolerabilibusv-triqueparti códitionibus, hoe modo tandem negotium confcccre • Vt Maximilia-nus line lytro liber difcedat; Offenliones Chrittian je tranquillitati condonet. Liblo-

nlt; M ÏRCVRII GAT.I.OBÈI.G1CI nno niam redit nat; Titulo Regio Poloniarenn ciet: Ad fines Silefiædcdiiftns fecuntatem fen luratoriam cautioiiem de non vindican do præfletiDamna mutiio compenientnr: Feedcra inter Polonix, Viigariae, Boheinix régna, Sgt;: totam domû Audriacam renouen tur : Rex Poloniæ maioris honoris gratia adSac.Cxf.Maied : praetcritarum oflenho-fionuni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;tranfa^tionis confir-

mationeni petitinn , legatos mittat: Sacra Cæfarca Maied, iiixta formulam concep-tam præfentibus Legatis Polonicisjicut vice verfa Rcx l^oloniæ præfetiùbus Legatis Cæfiurciurando paccôefœdiis conhrinet.

His ita peraftis menfe innio, Archidux Maxiinilianus a Rege Sigifinundo primum nonorince lalutatus, ad conditntnm in Si-leli æ fini bus locnmà Polonis coniitatus venir , qui ab Hiingaris nondum ex paéto iuf-iurandum dcdifTe ccrtiorcs redditi eun-demà via in ciidodiana rediuunt, ex qua ta men non muitointerpoGto tempore, cau-tionc de Vngarorum confenfn fccutiiro fa-lt;Sa, dimiffus, Si addefignatum iuramento prædando locum dcdnCtus td. A'bi cum » cfl'et per ventiim .ferenifl'Archidux Maxi-milianus, ƒ qui non modonomine Maxi-milianum Impcratorcm pattern refert, fed ptiamfacieomnino repraefentat ; Qui i a.

Oöobris die , quo pater Anno i 5 75. o- Anne bijt, eodctn die Anno 15 5 8. in luccm eft j g editu5:lt;iui vt paterin Poloniç Regem,ficamp; il le eft eleótus;Qui vt pater PolonieRegnü, ficamp; illenó cliadcptus.Qui vt pater titulo Regio amp;: regno, (icamp; ille renunciarc no-luit : Summa,qui animo , virtute , mori-bus, natura amp;nbsp;cunftis in rebus patri eft ipfiflîma prolcs)caufæ bonitate, amp;nbsp;cqui-tum Cxfarianorumcohorte,Polonicafir-miori fretus, ob iufta$amp; graues,quas cauf-fabatur rationes, fuperîorcm tran(alt;ftio-nem, feinfeiovtplurimum con(utam,ra-tificare , ac eulogium de non vindicand» iniuriapræftare prxcisè negat,amp; Poloni» nihil taie expeclantibusrelidis, recta Pra-gamadlmperatoremfratrem , multapro-cerum manu dimidio ab vrbe miüari ob-uiam venientem, ; i. Sept.contendit.

Rhemisin Champaniafub idem tempus puella erat forma amp;nbsp;xtatc integra quç ibidé ciui cuidam ancillabatur. Hæc apud Ma-giftratum quod partum fuffocaftet falfo ac-cufataeft,filiafiquidcmherilisinfantem( vt ftuprûoccultarctjperimerat amp;famulæ dor niictifuppofueraf.Magiftratuspucllâinfon tem côprchcnditamp; quçftionibusduriflîmii fubijcit; 111 a tormentorû acerbitate vicia fa ^lum fatetur, çxtra tormenta vero palarn

Annd negar,amp;criiciafibusviótamfefaterian'erit. Magiflratus vero hoc fœmineæ adfcribcnJ inconftantiaf,capitis in iIlana ftrt fententiä, amp;nbsp;fufpcndio damnat. /Ila conamendans fe Den amp;nbsp;B. VirginijMarie obnixè rogat.vt im naerito damnatæ fulcipiant patrocinium. Ad mortena parafa fiifpendifiir ; fufpenii toto triduo viua amp;nbsp;incolumis in patibulo hærctjdonec viatorcs illactranfeuntcs re in dicijs quibufda intcllec^a miraculum hoc ad Magiilratum deferunt.Senatus cum populo accurrit ; rem vt nunciatum erat vc- , ram comperiunt. laqueum prifcindunt, viuam valentemque puellam in vrbem reducunt.Herum cum coniuge amp;nbsp;filia com-prchcndunt,qui miraculovidi fcclusfuum ' fatentur, amp;nbsp;innocentiam putllæ produnt. poft confcflionem omn« viui combufti îunt.

KomanusPonrifex Sixtus V. poftquam intellexilTet Galliarum Regem Hcnricuna in pi opofito fuo pcrfeuerare,Regniq;amp; Re J'ijonis ftatum quotidie deteriorem fa-lt;tre,amp; nunctandcnacum Nauarra.’oa Sede Apoflolica excommunicato fredus inijflc, arm a que amp;nbsp;copias fuasarmis amp;nbsp;copijs illius coniunxifle : vt iu nét is viribus Catholicatn Religioncm , ( atholicosque perfequatiir, j. Mtfij. oppfiinat,amp; extinguat; quinto die JVlaij in htnatu

^enatu Cardinalium rcs Gallicasiteru pro- Anno pofuit,acventüauir. InitiopotcftatéàChri j fto Petro eiusqucfuccefToribus ó’cdidatam commcmorat Deindefe ad onus hoc à Deo vocatum,vt hanc poteftatem excrccat, Ec-clefi.t,omniumquecius filiorutn curam gerat , peccatoresad pœnitcntiam bortctur; pœnitentesabfoluat.in pcccatisperfcueran tesgladio fpirituali, vt putrida membra ab f indat.Deplorabatturpe factum Henrici Galliarum Kcgis.quantoperè ill urn femper amaucrit,quàm pièacblandcillum ad pœnitcntiam inuitaucrit rccenfet. Tantum tarnen abeffe, vt iliumtaóti pœniteat, quod. Cafdinalem quoque Borbonium amp;nbsp;Archi cpifcopum Lugdunenfem ad hue captiuos detineat. Poflc quidem fe in Regem, rigore iuris animaduerrere , fed pro paterno fuo affeduSi honore Regio hadenus idfacerc noluiffe. Inquintum vfqucmenfem feeiu» poenitentiamexpcótalfe ; Nuncdiutiusex-pcélarcncc poffenec veile,rum propter ip-lius Regis falutem, turn etiamne défit fuo officio,vtcuiconcredita eft EccleGa , Ec-clefiafticorumque amp;nbsp;totius gregis Chriftia nidefenfio. Quamfi ncgligatrcdditurum fealiquando Omnipotenti rationem. Non ferendumeffe,Cardinalcm Borbonium amp;nbsp;Archiepifcopura Lugdunenfem in Ecclcfiç .

Romaniludibriumdiutiuscaptiuos deti-ncri. Scigiturdcconfilio confr^trumCar-dinalium decrçuilTe,Regem peromniafa-cra rogarc, amp;nbsp;ex authoritatefua monerc, i-tno etiameidem mandare,vteofdem cardinale amp;nbsp;Archiepifeopum infra decern port mandatumhocacceptumdiesbne vlla ex-cufatióc,aut prætextu,liberos dimitcat,fuif-quedignitatibus reftituat:vtq; propria manu amp;figillf',auta!ioinftruméto publicoin fra jîo.dics fubfequentes Komanae Sedi bgni fleet id ipfum effettu effe. Quod fiRcxobe-dircnoluerit, fe Regem cxcommunicare, à corpore ChriRi, vt membrum alt;^cctumamp; putrid urn refecare. Praecipere fc quoq; omnibus Chrilli fidclibus, vtaconfortio illius fcabftincat,amp; iplum quafi ab Ecclefiadana-tum fugiant. Præterea Pontifex «ege eiufq; complices amp;nbsp;mortisGuilij,captiuitatisq;a-liorum Ecclcfiafticorum authorcs, fauto-rcS;amp; impulfores citât, vt fexaginta dierum fpatio Ronum vcniat,Rexautipfc,autpcr Icgatum fuurn.alij in propria perfona, ibi-que caufam amp;nbsp;rationem reddant , cur ob c.tfum Cardinalem amp;nbsp;capto«, alios fupplicia in Canonibusconftituta nonmcreantur:dc clarent infuper,cur fubditifacramero,quo Regi obflringunturnon fintfoluti. Quod fl non vcniant,autlivcnenntamp;caufam fuf— fielen-

ficientem rcdderenon potucrinf.cortrs il- Anno los procedédum elTefecundiim antiqua iu- j ra,Canones, amp;nbsp;( óflitutiones. Rcgetnq;fe-cunduni prxTcriptum illorum danandum, fidiiciarioseiusclienresomnesquefubditos facramentofoluendos.Neminem pofleeum ab hoc excómunicationis maioris anathe-mate ab'oluerc ;fiue is Sacerdos lit,bue Lai eus, çuiufcunqueordinis aut dignitatis, ni-fi Pontifex iple : nc quide in agone mortis, nifi forte manifefta vera? pcenirentia: ßgna ediderit.Nullas indulgentias,nulla lubilaea illi in hoc ftatu profutura. veroperi-culo plena res erat, hoc madatum ad ipfum Regem deferre.Romx confuetis locis publice afhxum eft, amp;nbsp;exemplarianonnuHa in Gallias miffa, vt vicinis circa Kegem locis omnibus legenda exponerentur.

Mxnius interim non quiefeebat Aude- 29. dum veroaliquid ratus antequam Nauar-raei virescumRegijs coniungerentur Lutetia cum expeditis exce dit reßaque Regem e.Mm'i petit quem deftitutumà fuis amp;nbsp;forte etiam proditum fe occupaturum fperabat Vindo rinum amp;nbsp;ineo plerofq-,èiudicioau!ico(ma gnum iu diciü vulgo dicuntjeapit Poftri-die profundanoéte. cùm x.tantûmill.Tu-ronéfi j vrbeabelfer,intellcxitRegis copia» infuburbio , cftca pontemcaftrametari

Nobiles, amp;nbsp;exercitatiffimi erant belli Duces. Vifum cRMxniocum illis manumcon lerere, amp;nbsp;fuburbium occuparc : hoc enim modo futurum , vt non tantum milites fuos, fedamp; exiflimationcmamittat.Quod ' fiiibi bene fuccederet, fieri pofTe putauit, vtfimul amp;nbsp;vrbem occuparet. mittitquifub urbia luftrent,indicentque qua parte inua-dendu effet.Quireuerfi cum nunciaret dif-ficilcm cffeaditum,Mçnius primo cum ho- J fte aliquaindiu velitatur , inde duo tor- I mcnta bellica in illos iaculatur, amp;nbsp;fub fu- j mo fubmittit Icdiffimorum militum co-piam,qui fine Vila trepidatione in hoftcfe- ’ runturivtia cominus tumhofte pugnarct, pedem pcde premcrenr, amp;nbsp;manum manui nStri^m iungerét.Pugnftumcftacritcrà prima ho- »'I quot;iquot; ra pomcridiana.vfqueadfcptimamvcfpcr-tinam; neutra pars cedere volcbat. Tandem viâoriaad Mænium inclinante ,Rc- ' [ gij in vrbem fugiunt,amp; confœderatis vido ribusvidifuburbia relinquunt,qui ponte quoq; occupârunt.Dicuntur in haepugna

• dcfidçraticx Regijsplus qua so.Centurio- jj nesamp;præfedi,interquosnumeratur Gril-

gt;:»««. !onius,Rubenprcriu5,Iarzaius Chiliarchs; »Kixo«»«. D.Bóneuallius Vicari’Aumótij.Aliorugre

-gcsfuitnumcrus.ExMænianis duo Centu Anno rioncsamp;quinquagtnta pedites occubuilTe , 3^. amp;rotidécircitercapti ferutur. Trepidabat Rcx, qui in vrbe erat,et iâ iam elabendi oc-

' cafioné quxrebat.Scdde Nauarr. aduentu lt;crtior faôlus,animumrefun'iplït,amp; in vrbe manlit.

Mæniuni enim copia' eduxiHecontinuo fama volât. Nauarpçus itaque oblacam bbi rci gei endæ occafionem baud prçtermitten^ Idamratus(fciebat enim Regem periclitari) cum paucis equos confcendit ad Mænium properat.Cùm verb ad Ambofiû veniflet, J certior fit Mænium prçfentem effe ; 8i rebusfuisdiffidentêcurfores diuerfos hinc indeadfeaccerfendum dimififle Mutato i-gitur itinerisconliljojduobus àTuronum metropoli miliaribus ad Ligerim caftra lo-cat,ponquamampliusviginti quatuor boras armis onuftus equitairet,llt;,cgem de ad-[ nbsp;nbsp;nbsp;uentu fuo facit certiorem.Si progredi ex-

j Rex boc nuncio lætus Marefcballum Au-montium adeum mittit,qui rcferret'Regé il cum comitatu aulico Plefiipi efle : petere vt amp;ipfeeôjamne traieâo vcniat. Eft autem Plcfl'çum arx Regia ad portas vrbisiHicNa-uarrçus cum Aumontio amp;nbsp;Nöbilitate fua ' relidis inftrudis ad Ligerim copijs PlcITç-

144 'mercvrh GALLOBETGICI 'i um cótendit. Solent Reges Proceresqiie in Gallia arcibusadiûftas habere fyliiasamoe-nas varijs dearnbulationum fpaeijs diftin-ftas:hasmuriscinguntijsq; nobiliiim fera-rum greges claufostenent. Huiulmodi ne-mus PltfTeo adiacet in quo deambulans N’a uarraeiaduentum Rex expeótabat amp;nbsp;com-plexum Cupid ecxpcétab.l tCóuenerat.Pro-ccrum, nobilium, plebisq; multitudo, qua j rei infperatæ fama exciuerat tantaqjader.at ; turba vt poflquam Nauarnus aduenifiet 1 aextrasiungercamp; mutuo fe compleâi Reges diu prohiberetur.Tande in mutuos ef-fubcomplcxus admirandum led omnibus Catholicis deplorandum prxbuercfpefta-culii. Admirabantur pleriq; Nauarrei hanc confidentiamCumenimnihil Caluinianis foIeatefTe peculiar’us magisque proprium ' quam diffidêtia.multi ex hac intrepida Na-uarræifecuritareclamdeflinamante annos inter Reges fuifle amicitiamfufpicabantur.

HisperadlisRexduas Icgationesin An-gliamjaliam in Gcrmaniam mibt,opem v-bique aduerfus ConfoeJeratos implorans. Nauarræuscopiasfuas triamillia fclopcta- J riosamp; oótingenti équités cum copijs Regijs coniuxit. Heluetios quoque ftipendiarior fuos Rexeuocauit.Omniaquead iuftubel-lum neceffaria præparauit.

LIBER SÎCVHBVl »45 Dixîmus paulo ante de clafTe Anglicana, Anno quam Regina inftindtu Norreyßj amp;nbsp;Draci j j 3 adornabat. Ad hanc claffem inftruendam OfdinesHollandiæ cum fuis quingcntose-quires miferunt.Septuaginta quoque naues Hollädici.quxnegotiationbcaufa Angli-am præternauigabantà Regina derentæ,amp; claisifuntadiunétç. Prçparatisomnib. Orta eft quæftio A n expediret magis in Hifpa niam,aut Lufitaniam,aut Indias traijccre? Adcrattuforte Antonius Portugaliæ No-thus, cum duobus filijs.Hic docet nobilita-tem plebemque omncmLufitanicamfeRe gem reducem repetere;fibi Lulitanos om. nespecunia, armiscomeatu opem laturos, nihilqueipbs defuturum pollicetur.fefe nihil aliud ab illis peterc,quàm vt in patrium folum,ipfum tantummodo exponant. Dc-cretum itaq;eft in Lufitaniâ velificandum.' ^unitiiui ^l-lixercitu,quiquatuordecim Legionib.con ftabatinftruélo, Douerum NoreyfitiSjDra eus,amp; Antonius cum præcipua Nobuitate Angliæcontendebant,amp;fpe omnia Régna Regis Hifpaniarum deuorabant.Plymnu-tham : g.Àlartijappulerût.Hicciimaduer-fis ventis coaéti plus q integrû menséhæftf-ftent.ventus tandé foelicior fpirarecæpir. Côfules igitur sùma cû feftinatione pœna capitisclafsico oraiiib.cdixerût,naucs côfcc

14« MERCV'RII lt;3 A T.LOBEtGT CI Anno dcrent.easquc è portu educerent. Velis ita-1589. que pafsisjflante Africo vigefimo oâauo ^liji27.tnt Apriiisinaltumprouchuntur. Clafsis autc itnmtrit conftabat fex nauibus Regijs, viginti belli-cis,amp; centum quadraginra onerarijs bene inftruélis. Poftaltcrum di.cm, fub noäefn ex alto Axanta confpexerunt : inde poftri-dieflante Choro,rclicta Axanta, Hifpani-am verfus reftà contendcrunt, amp;nbsp;fequente dieflante Vulturno codemque procellofo Coronim verfusimpelliintur.Poftridie Ca lendarum Maij ex alto Ortingallç promon torium.in Galicia confpexerunt,amp; non vitra duodecim millia païTuum nberant à terra. Statim confilio habito ibi totam noöeni laxis velis hxrere decreuerunt. Prima luce Coronim perrexerunt, vétoadmodum re-miflo,amp; poft meridiem in portüs parte Ori entali in anchoris fteterüt.vbi Hifpani plu-.rimosiftus.aboppido amp;nbsp;arcefuis tormen-itisbelliciseiaculatifunt. Ad odo millia mi-litum in terraexpofita funt. Oppidi prxfi-diarij,leóla militum manu,leuibus prxlijs hoftem excepêre. NorcyGus/eftinandnm CeroMMOff« j-gjyj gj pppijufp Occup30dum 3OïHlUHl adiecit. Coronisinduo oppida diuifa.fuis quoquediftinétum cft mœnibus;alteriini in decliui montis.quod fuperius vocaba-.tur,vndique menibus cinctuiDialtcrùm ia

LÎBER SECVNbVS. Ht pianofitum,quodmarcvtrinquc,quafipe Anno ninfiilamalluebat, ex vnica parte Riperi-oriconttnens, vnis mœnibusmunitum.in-feriusdicitur, Oppidum igitur inferiuscu tribuslocisdiu oppugnatûefTetjfortitcrq; à præGdiarijs defenfum, tandem in poteftatc Anglorum non finecædeamp;fanguineperue nit S.deindcMaij adfuperius quoq; oppi-dum expugnandum fe præparâqloca opor-tuna ponédis,toi-mentis!uRr3UcrLint.3gge-res, inunimentaq; pro ijfdem defendendis fieri curavierunt.Mœnia verberant,cunicu-losagunt,nihil nonexperiuntur; Sedfru-ftra,dum prætidiariorum opera amp;nbsp;diligen- ' tia ruinx mox refiaurantur, amp;nbsp;ignis cuni-culo fiibditus cis murum erumpit, nullo op pidanisincomniodo. Defatigati Angli, amp;nbsp;lt;} de vrbe potiiinda defperantcs,conuafatis omnibusnaues repctunt,amp;turpiter, mul-tis nobilibus amp;nbsp;egrcgijs vifis, inter quoi Syndenhamus.Spcneerus, GodwinuSjde-fiderarisjCoopcro amp;nbsp;lacobo Haylfo vuln» ratis ab vrbe recedunt. Cùm Comité ta-men Dandradanon infeliciter ad pagiim, quiBorghosappellatiir , pugnalTequidam alTerunt, vbi 700 t-IiPpani exfi perhiben* ' tur,qu3 in pugnaex AnglisEdouardus Nor' rcylîus Icthaliter vulneratu$,amp; Cooperu» cuHibernoquodâNobili,præcerrcliquos, occifuseft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K Angll

Anno Anglipoftpugnam hanctormenta,om-Î 5 89. Iliaque impedimenra,faucios præfertim amp;nbsp;17.Martij, ægrotosfquorum non exiguus erat numc-rus)3d naues coniportant:omnes naues con fccnduntjpoftquam oppidum inferiusCo-ronistotumamp;funditùsconcremarunt. Du exercirusanchorisnititur, Cólules conuen tuTribiinoru babito, quam in partem dein ceps tendercnt, deliberandum ftatuunt. Varijs fententijs certatum ell ; alij Bifca-îam , alij Ludtaniam petendam contcn-dunt. Tandem deLufitania tentandade-

infelicé Montis ad Zoma obfeftionemjæmu flos frtßcifci latio quxdam orta dicitur in Regis Hifpa-niarum aula, quibufdam Parmenfem quafi minus dillgentemtraducentibus Parmen-fts igitur vt caufam fuam ageret,Richardo-tium in Hifpanias adRegem mittit.Etquia aduerfa ipfeeffet valctudine,PetroErnefto Gubernatione Prouinciarum Eelgicariiad tempus committit: ipfe medicorum confi-lioadSpadanasaquas, qua:medicæfunt,8. Maij Bruxellis proficifcitur,amp; àA'crcnifft-mo PrincipeElectorCjEburonum Epifco-po, Ernefto Bauaroin arccFracimontana, ,gt;-padanis fontibus proxima, honorificetifft mècx-

LIBKR SECVNDVS. 149 mêexceptuseft.atqueibiquafï priuatus vf que ad Kichardotij redituin ex Hifpanijs j , 0« vixit,omnisquemilitia, baudfecusquàm 11 induciç fuifsen tiCeflauir. Sil uaneétûf vulgo Senlifium)oppiduninuper Regiproditum fupracômemorauimus.Parîlîcnlesamp; Picar- ‘ dinequaquaèrefuaforecon(Îderates, lîea ciuitas diu in poteftate ho.Qium relinquere tur,propter incóinoda quæ ex illo fibi pof-fent inferrijcómunicatoconlllio Duce Au-maliüamp;Balignium rogarunt, vt.Venlilium obliderentjantcquä hoflis fubddia mittere po(ret,caperent,munirentq-,. Vtaiitmaiori violentia oppidum inuaderent, oppida-nosque magis terrerent, 14.maxima tor-mentabellica iplîsmiferunt. Colleéto igi-tur 4000, pcditum Sc /jco- cquitum exer-fituvrbem obfederunt. Cumque crcbris tormentorum ióHbus latam ruinam ftra-uilTent, mox oppugnare cœperunt. Qui in oppido erant, lortitcr reftiterunr, amp;nbsp;ho-ftes fumma contentione à mûris propulla-runt. Fit ad fecundam expugnationem apparatus. Prælîdiarij^dubij an fecüdo hoftiu vimpoflent fuftinere^colloquiü cii hofte po ftulät,amp; certisconditionib. deditione offe-runt Du hæc fiunt.quidam èprçcipua Nobi Iitate Picar.diae,qui Regias partes lequcban-tur, numero circiter fcxccnti équités, quo-

Ann» rum duélorcs Dux Longeuillius, Corne» tjgÿ. Chaumius , Dominus Lanous cuminlîg-gniequitum,peditumquemanu.aducniLinf Lanousftatim mittit exploratores,quica-ftrahoftium luftrcnt. Aduentum horum Principum cum intellexiflet Aumaliiis» ftatim fuosin ordincmredigit, amp;nbsp;hoftisad-uêtum in armiscxpedat. Regij artraftis tribus maioribustormentis Aumalij caflracç peruntoppugnare; Aumalius Sc Balignius exercituminduaspartesdiuifcrât. Lanous fuos in vnam partem primo ducir,eamquc Lftitrum cçditfugarque. Dcindealteramadorfusfî-milifælicitateftrauitjita vttrucidato omni pencpeditatu Atimalius amp;nbsp;Balignius pau-cisequis comitati,aminjstormëtisbellicis, omnibusq; impedimétis vix falui elapGad Sandonyliû pcruenerint. Vix quarta pars Confœderatorûeualit:ceteri aut capti ,aut occiG.Lanouseos infequitur,amp; paru aberat, quin Baligniumab equo fuolçlùm compte ' hendi.fltt.

RebusinTuronum,Andium,Pidont)m-queciuitatibuscompoGtis, RexNauarrxu longiusàfedtmittere haudtutum libi,fuif que rebus arbitratus.cum eo Luretiam ver-fusagmen ducit.Itcr illisl’cread Baiigenci» tt.Uaij. gt;nbsp;quod oppidum feptem milliaribus Gallicis infra Aureliam in tiûe Régis per-manferat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde

Inde f opijs praeter Aurcliam duÄis.Gcr golium,fuper Aurelianum miliaribusqua- g tuor.übfidercvifum’.Eooccupatoflurné in * poteftare futurum, amp;nbsp;preflos Aurelianéfes, faniora fortaffe confilia captures. Admota igitur tormenta: dilieâa munimcnta.oppi-danusamp;præ()diariusmilcs,defperatisauxi» lijs,Regis fe afbicrio dcdiderunt.

Tcrrita vicinaoppida,Gïanumfquidam que haélcnus nee in CôfœderatiSjnecextra Confœdcratos fuerunt,misere, qui deditio néfacerentjamp;ciuiû voluntates facultatefq; offerrent.pecuniæ ijs imperatæ, annonç.

Gergolio.praefidio munito,in Bellia, ffeii Beotiam mauis)perrcâ:um. Hic primû Régi Nauarreo'ducebat is primamaciemJPlu uiarium (pluuiers vulgodicitur infertilifli ma Bel(iæ parte iîtum) obuiumfuit. 5pcin ciucstnilesq; dededitione primùm facere; Ita tempus extraherc,dum auxiliaàMaenio veniunt.Dum dcconditionibusagitur.Ec-cenûcius,appropinquarc milTum à Mænio militem.Sicruptocolloquio, illife in oppidum feftinantes.recepereaNauarrçushollÔ infequitur amp;nbsp;afl'cquitur.Scd illorum expe-ôatio fruilra fuit: at non militis Nauarræt diligétia Naoppidumillo impetucaptûamp; direptûeft.Huius reifama, oppida aliquot vicinaaddedition^traxit, K j

EthocferètcmporeCafHllionæus cum paucis Carniitum verfus cxcurrcns in Sa-ueufam.ignarus ignoratusqueincidit. Du-cebatSaueiifa Confœderata; nobiiitatis flo-rem ad trecencos amp;amplius équités. Non prins pene vtrinq;hoftesadc{rccognitum, qnàin ad manus ventum eft: Magna virtute vtrinq: pugnatiim, Sed Confœderatornm eapertinacia fuit, vtnevicti quidemabfti-nerent : quotcunque conuenerant , etiam quinque, fcxfeptemûe, 3gmefecerunt,amp; in Regiosincurrerunt, ranquam mori, quàm viuerc prxoptarent. Ita omnesaut cæl],aut captifunt; nullus vero inultus qui non v-num autpluresfecumabripuit. Tanta illo-rumerat erga Religioncin amp;nbsp;patria amor, tanta conftantia.

Regius excreitus,capto Piuuiario.com-pluribus oppidis receptis, Eellîa peruagata Stampas venir, Lutetia niiliaribusx i i i r. Addeditionem inuitati, ferociter refpon-dent.Igituroppugnatio cœpta. Podquam impares fe vident, quamuisipGs prælîdia-riusmilesadeffet, colloquiumpetunt : nec duces negant.

Sed teneri miles, qui amp;nbsp;ipfa pugnaamp;fpc prædx incaluerat.non potuipquin per ruinas,quas tormenta feccrant,intraret,vrbem que diriperet.

Hinc circa Lutctiam arces multæ:oppî- Anno daquædâ,aliavi,aliadeditioneinpotefia-tem Regis vcnerunt.Pontifarcnfes (Pontoi-fc,oppiflum ad Ifaram.quo fluuio in Sequa-nam^ndeLutctiampleraquead vidtum vi-tamqueneceflaria dcuehuntur) firmo præfi dio.quo tenebantur,amp; vicinia Mænijfreti (namquefcptem exiguis miliaribus Lutetia diiîunftifuntJparêrenolucrunt.Probra etiam non dicenda, non cogitanda in Re-gciecere;amp;,tî dederefevelint, quod pign’ toties fraiâæ fidei daturus effet^Dixiffe Regem aiunt,cùmrclatum hoc ad eum efTet; hdefidefuadubitarcnt.- fponforemfc Regem Nauarræum daturum.

Dûhæc in Gallia aeûtur,Marchio VVa-renbonrin Belgio Princeps omni laude ma ior,proprijs penèexpenl'is{Gelrorü,qul mi ferè excaftri ifl ills prædonibus vexabantur, mifertus) Blienbekamtamaréia oblidione prédit,totiesque, amp;tam violenter oppug-nauit, vt tandem qui in ea erant,ccrtisfe , conditionibusdcderecompulli dnt.Arceni hanc munitidimam Martinus Schenkius, cognato fuo Hoenio exclufo, aftu occupa-rat.Sed cùm Ordines Bclgici eum defende-re nollent, abillis ad Réglas partes defe-cit : præmiatorCi in hac arce alebat, itinera reddebat infeda, amp;nbsp;omnia circumquaque

»u MTRCVRll GAILORÎLG1CI Anno depopulabatur, donee ob negatumNoiio 1585. magenfiuin Gubei nationem iterum à Re

ge bisperfidus adOrdincs rranifvgir.TunC cjuosaniea vt amicos cokitrat vr boficsina ximos ex arte illa perfccutus eft . Quarc nteefleerat, li Gclrorum res faliiæ cflent, arcem hanc expugnari. JVletnorabÜe eßin pppugnatione inuentam effe mulitrem no-bilein,cæramiqua’ multos annosmilesOrdi num caflra fécuta erat,inter prxdonesfcm-per fuerat præcipua, in pugna fortis amp;f'e-rox,nct nunquam,neàcommilitonibusin-timisagnita,nificum àRegijsinterteôa vc-.. ftibus exueretur.

•r' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulo poR Princeps Parmenfis ma-

ff'cnfiiinb» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legationtm inDaniam miliqqua

ritorij Karpcnfis^Gubet nator,Meroda Comes Montenlis, Domini Peterfomij filius, amp;nbsp;Georgius VVellcndorpius Regiæ Ma-ieUatis in Frilïa Conliliarius, amp;nbsp;atrarij Tri-bunus.

Dpm in itinereBremam veniunt,petunt Magiftratü.nc à partibus inimicorü.fcd po-tius Régis Hifpaniarum,tanqua vicini prin cipisftet.Magiftratusfetxcufans partemfc nullam eligerc puffe profitctur: neutrii-nimicum led vtriqueamicum fe oftenderc veile, Piplie^ti deinde Legati ad Comitia

Danica,qux iunior Rex Coppenhagç 14. Anno lulij indixerat, honorificentifsinnc in Da-nia excepti fnnt. Q|iæautem légat ionis eau fa fuerir,occulrum eft.

Deexigiioclafsis Anglicanæfruftu dix-imiisantea.Decretumerarin LuGtaniana- fttliiioiiiin uigare,Expanlisigitur velis vicefimo quin/iu»«. to iVlaij ad Penicham arcem pcrucnerunr, quamfummis viribus oppugnatam praeli-diarij Antonio dcdiderunt.Conlilium rur fusineunt, quid deinceps facicndiimcom-modifsimèvideretur.Tandem omniûfuf-fragijsamp; fententijs in co conuenit. vt Nor-rc) iius cum exercitu Vlyfsiponem pergat, quae ad quadraginta oéto m ill ia pafluum à Penichaabcft. Dracus cü claffe, bellico ap paratu, re frumcntaria. amp;nbsp;inipedimentis eo verfus veniat,amp; apud Cafealim coniïdeat, vtexploraret,an ibialiqui eflcnt, quiab An tonij partibusftarcnt: vt ad omncm euen-tumexercituifublidioeffet, vt comcatum, omniaqueauxiliaab VlyGiponeprçcludc-deret.Datisdextris NorreyGus exercitum, Dracus claffem inftruit.Norreyfius caflra mouet.amp;cum Antonio,Emanuelcfilio, amp;nbsp;Comite Eflexiæin vico^Lorygna nomine confedit.inde in alium pagum Terrer VedrAk perrexit. Hic quinquaginta équités Hif-panos,quosobuiQshabebant, AngU in fu-

KS MERCVRH G AIÆOBFI.GICI gamconijciunr.Poft Ancharam amp;nbsp;Fanum Sebaftiani profeéti. Initio lunij litteræà Draco ad Norreyfium perferuntur quibu» lignificat,fccü clafle venifTe, amp;nbsp;mille quin-gentos milites in terram expofuilTe : cui illc vicifsim refcribit, monetque diligenter,ex-cubiasagat,m’ilitemin artnis liabeat;holle cnimcum exercitu in fuburbijs Vlyfsipo- ' nis conGdere. Ea noóle LuGtani in Dra-ciamp; Vmptoni legiones impetum faciunt, paucis vtrinque dcGderatis pugna direm ptaeft. NorreyGus Alueladam iter infti- ; tuit. Mittit in omnem oram, qui hoftem quærant:fed nullum inueniunt. Pruden-ter enim LuGtani oppidaamp; arces fuascu-ftodiebant. videbant namque fe palantem hanccolonum fereamp; lixarum turbam,line cæde amp;nbsp;fanguine facile polTc vinccre, nee opus elTe fortifsimos, nobilifsimos-que viros propter exoticam hanc gentem inedia, morbisque varijspeneextindam, qua magis ex defperatione , quàm virtu-tc pugnandi occaGonem quxrebat,pericli' tari.

Angli nihilominus Vlyfsiponcm relt;Sl contenderunt, amp;nbsp;in luburbijs, quæBowjw- t* ’jta vocantur, per Rationes diuiGfunt.Iux-ta meridiem équités aliquot feleéti oppi- . do exiliunt amp;nbsp;in Rationcm Brctti Tribu«

LIBER SïCVNDVS. ilt;r ni irruunt, aliquot vigilum interficiuntur. Anno Accurrunt Angli, piignatur vtrinque,fa- j duntvtrinque;Oppidaniin vrbcm reucr-tunturfmfequitur eos ComesLfl'cxiæ.Hic Bretnis cominus hafta pugnans idtus eft àfclopetario, Carrus Centurio occubu^ it. Morreylius vbi feab Antonio dclufum vidit, tormentisq;,amp; puluereegerecœpir, hoftium copias de die in diem cogi,amp; au-geri, liias xgritudine 8i æftu minui, Lu-îitanos perpaucos.eofdemque inermes ad-Antonium venire, cùm nulla fubtidia fpe-raretjCum exercitu poft meridiem ad Caf-calimtcndereftatuit.Antoniusfpefua fru-ftratusjièmper aliquid noui fperans,poftu-lat earn nodem maneat. Norreylius habito confilioex omniumcôfenfupoftulatis An tonij annuit.Nox ilia nihil noui peperit,ex-creitum iTianeex Bonav/^^eduxit, caftraq; mouit , amp;nbsp;poftridie ad Cafcalim pofuit. lutiijt. Paulo poft exercitum luftrant, cenfusque militum habetur : ex fanis erant peditum circiter quatuor millia,amp; quadragintae-quites. Cum his Comitem de Pontibuj Petrum Guzmanum .militum Lulitanix duâoremjciusque exercitû aggredi ftatuc-rant. At is videns hofté abitü moliri.cû fuis Vlyfsiponéredierat.Arx erat propeCafea-lim.hanç Anglideditione capiuat.Deinde

»lt;S MKRCVRII GALLOBELGICI Anno Hanfaticarumvrbiûnaues,annonâamp; mer-Icibusonultas exmilitibuspiratefafti/quid » tnim iuris cR Angl is in vrbcs Hanfaticas) quinimo viginti infupcr Britannicas inter-cipiunt,amp; ineas militem reliduü, numero exiguuni,ægrotum,amp; fame propemodum to.iiinij. eneótum imponunt.Poftridieeiusdiei omnium confenfuad nauesacclaroatumeftJin ^KiUitijn guüsfingulæ delîgnatç; annona diüribui xZn-twrfxrr tur.Decimo quartodeinde Calendislulij tiMiur, arce Cafcalipuluere nitrato pcnitus cuer-fa, flante Borca mari féfe committentes,rädern menfolulio cum lacera claffe amp;c vix 4000.qui relîdui erant railitibus occupa-tis, incciisque quatuor arcibus.quas tot No biliumamp; fortium virorum fangiiine qua-druplo cmcrant, nulla alia rc laudabili con feôla in Anglicamreuertuntur.Hæceftilia Celebrisexpeditio, quainlignis illc Buccinator O. H. forte Onager Hammonius, ex généré filueftrium illorum Aiinorum, iuxta Hammonem Lybiæ fuo libello tam magnificè decantauit. ex quo libello bæc, quae narrauimus, compcndiôdefumpbm’. Qi£od li tanta lit hæc viâ:oria,cur cam A n-gli non profequuntur?cur Draco, cur Nor-xcyiîo honores amp;nbsp;triumph! non decernun-tur? Cur vni cum expcditionc hac etiam nomen corum cuanuit?

In Gallialacobus C!cmcns,natus in page Anno ■ cui nomen Sorbonna,qui quatuor circircr c jgp. millibuspafTuumaSfitio, vulgo Ses, abetb ittcoimde-amp;in Dominicanorum familia educatus, ciufdemque poft ord inis monachusfaâus, cum vidilFet tyranidem,quam Rex in Guipn^ fios exercuerat öi pcrpenderet quantum ««en». ReligionisCatholicæ intercrat, Guilios vi ucre: mortecnim illorum earn plurimum labefadatam cxiftimans, quotidie Deum obnixèrogabat, fuamin Gal!ijs cuftodiret Ecclefiam.ncinftar Anglican» à finccrafide dcficiat.Quin amp;nbsp;tantoperèillifalus Catholic» Rel igionis cord ierat, vtprætcr af-fiduasprecescrebro ieiunaret, peregrinati ones re! igionis ergo fufciperet.in procefsio nibusnudispcdibuSjlinea tantum veile in-dutusincederetjmo media hycme,8c in Ia* nuario proximè elapfo vifuseft lineo tantum veftimento teduSjOudis pedibusob-ambulare.In vigi!ijs,ieiunijsamp; orationibus «fsiduusjfolius fidei Catholic» cóferuatio nemoptabat amp;nbsp;quantum potuit procura-bat.In hac deuotione cóftitutus quendam Angelumadcüvenill'c fama eft, amp;nbsp;dixilFejr/^f/iW» Frater lacobc furge amp;nbsp;præpara te, vc corona Martyrij confequaris. Tu, tu Catho! icam Rcligionemin Francia contra omnes per-fccutoicsdefendes,atqucadco Regem ip'û, qui

tßb MERCVniî GALLOBELGICÎ qui eandé Religionem perdere conatür, în terficies.Hac vilione S?h is diet is Iacobs ob* ftupefaâus dodos Theologos confuluit, quid bbi in hac re faciendum effet. Hi diligenter repóderata aiunt,non omni fpiritui credendum;poffefieri,vt fpiritus hic fuerit bonuSjpofle quoq;, vt lit malus. Prohibitû lege homicidium ; exempla tarnen in facris litteris inueniri, vt Phinees, Iiidæ Macha-bæi,amp; ludithæ, qui ob homicidia laudan-tur, eô quod ad diuinum cultumab impijs vindicandum pertinebant. Cùm itaque res tam dubia fit, certi fe nihil ftatuerc poffe dicunt;fed eum ad propriam mit tun t con-feientiam, fuadentque vt eius habeat ra-tionem , diligenterque difeutiat zelum, quo feratur,amp; obferuct infpirationes,quas deinceps Deus immitterct, nec in nego-eiopræcepsnimium feftinaret. Paruit eo-rum coniîlijs aliquamdiu lacobus. Inte-rea fæpc fratribus fuis dicebat ; Henri-cum Valefîum nuHiqs manu,quàm fua,in-teriturum ; fc ilium interfedurum . Quod didum illius alij monachi vt ffolidum explodebant, eumque delirare exiftima-bant.

Podea cùm bellum incrudefeeret, amp;nbsp;Confœdcratialiquotiesde Politicisamp;Re-gijs triumpharenc, de hoc fuo zelo lacobu» ali-

LIBER SECVNDVS. lA «1ïquantulumremiiit,fper?ns fore,vt fine fua opellt;egisconatibusoblt;ifterent,Regé que in ordinem rédigèrent .Cetcrum cla-deSiluaneöenßjfeuSenlifiana, priftinusil-lezelusexarfit, maxime cum diuulgatum cft, Nauarracum Regi reconciliatum,amp;fœ dus inter vtrumque paótum.Obferuabat di ligenter an RexPontificipareret. captiuos dimitteret, pœnitentiam agcret. Tempus aPontificeconftitutum iam crat elapfum, mandata,minafque Pontifitis rcx afperna-batur.Augebant hæcomnia lacobi infiitu- , tum,ita vt palam diceretjSe velle Catholics Ecclefiæopitulari,Regem àneminc qua àfe occidendum. quod nifi fiat.Religio-nemin Gallia pcriclrtari. Pergit in ince-ptis amp;nbsp;confuetis orationibus , vigilijs amp;nbsp;ieiunijs; orat Deum vt ipfum confortet, ipfi occafionem tribuat, vt quod decrc-uerit perficiat. Propofuit, amp;nbsp;cogitatio-nibusfuis profundifsime imprefsit, exemplum illud , quod in libris ludicum legi-tur, de Aod amp;nbsp;Eglon. Hie enim cùm Moa bitarum Rex effetamp;tyrannus populû Ifrael miferis modis affligebat. Acceffit ad eum Aodjhabensquefubfago in dextro femore gladiumancipite,3it; Domine Rex.verbii Domini habeo ad tc.Cûq; furrexiflct 1 gló, extendit liniftram manum, amp;nbsp;tulit ficam deft

162 MERCVK.ÎI o ALLOBKI.GTCT j deferriore.infixitquccam in ventrem ilIiuJ ! tâ validè,vtcapulus ferrû fcqiieretur in vul nere.Ex illoexêpio iîcphilofophabatiir. I* cobus LgIonerat,permifsionediuina:Rex ; Ifraè'ljVti Henricus Valelîus, rcx Galli« hglon'fignificabat vitulum(rz«Ka//'j Et Hc ficusnûcfaétuseit Caluinifta.Sufcitauit.ait । textus,lfraêliti5faluatorcm,qui Eglô inter- I ficeret,rufcitauitamp;mc,CathoIicis,qui Htn . ficum interficiam. Hacarmatu^cogitatio-nelacobus,cultrum ancipitem acutibimû fîbi fieri iubet.atque trie efimo lulij Luteti-am venit.Eratisdies Dominicus. Cùm ce- ' Jebraffet.confratribusfuis valedicens,aif; Fratresmei Aureliam proficifeor,omninb i tarnen mihi perfuadeo, me facies, vçftras non vifurum denuô . Orate igitur pro me, vtmihiiter hoc fœlix faunumqueiîn Valete.Non Aurélia,fed reétàad pontemS. Claudij feu Clodouçi vbi Rexin obfidionc adhuc hirebatjprofeftusellï habebat eniin litteraspublicçfideià Comité Brienneo,lt;j Lutetircaptiuusdetincbatur In cadra ve-niens duétuseftad Procurarortm generale nominatum,cuidixit; Se habere variaslitteras.interalias ctiam Harlai præ- • fidis Parlamenti.ad Regem dcferendasjalia , que arcana quædam, quæ lireris credi non ( Jgt;occrât,q feire tamen Regis velmaxime in-

I K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tere* ,

LIBER SECVNPVJ. iSj tercratdicenda.Eratautcm HarlçusIitcRe Anno giSu' fidélisé amicus,ideoq; Lutetiç capti- j j - U'’ Procurator hçcad Regédvftrt.Rex procurator! inandat.vt ea nofte Monachum in fuo bo(pirioexcipiat,amp; humaniter habcat vfq; in poderumdiem.Podridic Rex laco-

bum ad fe vocat, in côclaue rcmotisomni- „ biisalijsducit.Hic lacobus profçrt varijs litteras,quas Kexcû nuidèlcgilfctintcrro-uKf^uw gat.habearneplures?habcrcfc plures ait amp;nbsp;bngés (e cas quçnere culrrum promit, amp;nbsp;ca-pulû tenus lu ventré Regis adegit, adaftûq; in vulnererciiquit Rex vulnus fentiçnscul trumconfélHmdüatâdo vulnuscduxit,amp; lacobum circa Ruttur grauifsimè vulnera-uit,Vimq; fibiinferri clamauit. Accurrunt domen:ici,af q; inter alios Nobilis quidâ Ba Itidçus, qui amp;nbsp;ante r. menfes cum alijs 44. Guiliû intcrfecifle dicitur.Hiccdudogla-dio lacobtr léthale vulnus inflixit accurric alius,amp;bipennéaliud fuperaddit. Morien» tandemlacobus Dco furnmas cgit gratias, quôd tam mire amp;nbsp;facile genus mortis lîbi conciuifTet; fe multoatrociusSc grauiusex peôlafl'ç.Mortuumfeneftrâ eijciûc, amp;nbsp;haud multô poft carnihei quatuor cquisdirum-pendu m,3C igni comburendû corn mittunt.

Rexaccepto vulnerc initio quidem nihil pcriculilubclTcraCuseft’.fcfe militi fpc-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftan-

W* MKRCVKII O ALLOBKIGICI Anno ftandum præbuit,bene fperarc iubet; vul-■ lt;80 nusnon cfle lethale, amp;nbsp;fanari intra paucoj dies pofTe.Interim Rcgi Nauarræoparerét. Hisdiftisanimus.qui Regis przfcntipcri-culo abieratjCunótis redit. Circa vefperem verb vulnus cepit intumcfccre,amp; dolor au-geri.Vocati medici cum vulnus infpexifsét dcfpcr.irunt.Quodcùm Regidiccrent, initio is crcdere nol uit.Sed cum in horas ma-

gismagifque lagucfccret,Rcx Nauarræus, alij Principes,proceresq;accerfuntur. Rex îllosadconRantiam hortatur. Arma ne ponant nifi purgato latronibus Regno petit: VItionêfcelerisamp; ipfis,amp; Rcgib. Principi-busq; omnib.quorû maxime interlit Reges Principefq; facrofanclos efiTe, cômendat, ea perfequi illis amp;decorn, amp;nbsp;in cxéplù vtilefo re.His diétis cü agona extremû fpc citius ap propinquarc animaduci tei ct, Hcnric. Na-uarr.fuccefl'orédclignatjFrancieq; Rcgcac hærcdeihfalutat.eioés Galli vtparcant,eû

obfcruent,colant,ament præcipit. Miratur 9’ddam,amp; tû B.Nazianzcno Conflanti orat.iimu umlulianû Apoftatâ.libi fuccelTorem defi-7lt;4»mw. gnanté increpante nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^dtibiaccidit

Camp;y?rf«h[Henrice diuquidêrcb côtrahçre-ticosgeilis florentifsime,)confilïii ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adolefcétia Galliç prnuiMi^s

lt;içuni,Colignium rtrwn'ititf/ùbijciebiU^ad tjué J^rtno kgationes ^/îippltc a'iones viideaniqKe^cx Italia, ( ex Polonia, ex vitima Sarmatia Traciaquc confluebdni-ciii primo luoad Regnû Gallic» num acceliu GaHiarû/?o5z;l/i;.'«/rrfffj^^oK;jcr, nô Catholicç tantû.fed ipfç quoqueHugo-noricç partit» tant âicto atidnntes erant,partim iani tam futur a erant, vt tn eodem timoré eß'ent om. «es ij,quorum ^xpugnatio injpe ptgt;fitaerat,ac fi iam donuti, nbsp;nbsp;inpotefiatem tliant redacli ejfetit ; cùm

in hoceflesfœlicifsimorerumgercndarum . curfu, qiiis Dœmonum ad harte deliberationemtt‘ bi irrepfit,, vt repcntino quodam impetu,5lt; nimisobftupéJa mutatione parta GmuJ. ac fpcrata decora euertercs vniuerfa?Quomodo «tf^nâ idam hareditatem,Chrifttanos inteUigofilud pairis tuidecus atq^ orn.vitentum,nec patris tan-tummodo amp;aui,fcd omnium abauorum Si maiorum tuorum , qui veil Capeto, vel 1 CaroloMagno,vel etiamà magno Clodo-iiçn in Gallia ad banc tuam ætatcm rcgna-verunt,qttomedogentemtllam Catholieorum tot» paßim orbe 'lucentcm, recale fàecrdotium, tnulto la-bore,muliisqj fiidoribtis ver erü G ail iç Kegû au-éi:û,amp; pro cuius amplificatione, Clodouæ’ il le, filius cius Childebertus, Martellus, Pi-pinusamp;alij quàm plurimiReges, tot btlla fortibimè ianâifsimeq; gcficrûtjfStrt'H! »b-i» exi^uo tiperù punbîo htiie- pejii ô’/tirufismarr^o '

»«s M ERCVRII G ALLOn ELGICI Anno Caluiniano tradidifti?Hi’cille fed ad hi-1589. ftoriamredeo.

».txiGtÜMii CumRexfinemfibiiniïarcvidcrct.Capu Mtriiir. cinum monachum ,qui ei à confefsioiii-buserat.vocariiufsît.fedantequam is vent-rct metis amp;nbsp;lequelç impos.paulo poli duo-dequadragelîmoanno nondum exaôtojpi ritum cmilit. Atque hæc catalirophecli Hc rici Valelîj, Galliarum in ordinem Regis fexagelîmi fecundi.qui cxfacro baptifterio fufeeptus, primùm nominatusell Alexander Lduardus : poftea veiô Henricus. Que biothanarû futurü plurimisab hincannis Gabriel de Maruilia fequétibus verliculi» prædixir.

, , , CumRexHenricinre'^nabit inordinenatus, ftmei folo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

ni,e iterunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jdctiis, tant requant nomme^ratat,

Rex cadet,amp;vidant, ntilttta Rranctca,cleriu, l’nfe.fame amp;nbsp;flanimaductuqjßtiq^ peribunt.

Po (iridié à Regis Hcrnici morte, HenricuJ Nauarræus in info tumuitu Rex Francias ptoclamatus, præfentibus in caltris Princi-frfclatnatur pibus folcnni iuraniento feCathol.Roman.

Religionéin ijs,quib.nûc eft Franeix loci» faluâconferuacurumj; nihil in ea inpouatu rum,lcgirimigeneralis Concilij dccretisamp; cognitiunillacurû.Coronçoflàciarijs,pro-cerib.

I.rBtR SKCVNDn \6f ccrib.amp; reliquis flatibus priuiicgia fua con Anno firinaturumadfirmauit Econtrario Galliç gt;nbsp;Parcs Principes,Nobilelque præfcntcs Na- Kautffje» iiarræo, tanquam Elcnrico eins nominis llll. PranciæacNauarræ Kegi fuoac Do-mino lïdein amp;nbsp;obedientiam iurant,omne-qneopem humillimum obfequium vi-tæae forrnnarum ad cxdem Hcnrici Va-lefij Regis fui vindicandam ,amp; rebellescx-tcrininandos,fpGntc offerunt.

Berekaoppidu DiœceGs Colonicnfisjn Schemkruf finillra Rheni ripa fitum, adhuc à Nuena-Sertktjihut rioamp; Otdinibus occupabarur. Parmenfis'®'”'’*'* jam annos aliquot laxa oblîdione preme-'“ bat.Deticiebatnuncoppidanis comcatus, resad deditionemfpedabat ; Schenekius intelleda Berckçnlïuninecefsitate,contra étis aliquot copijsjumma vfus cclcritate, omnisgeneris comeatum aducrfo flumine vno ab oppido milliari comportauit. In-deterreftri itinere aftu, fummoque lilen-tio in oppidum intuIit:Dum his occupa-tur Schenekius, Parmenfis ledifsimas aliquot peditum,equitumque copias in Frihi niitit,vt Verdugio contraNafTouium opi-tularentur. Hæ iter per VVeftphaliam SC Comitatum Lippiefem faciunt. Poftquain Schenkio fuboluit has copias in FriGâ pro-feduraSjfubito cxcrcitum fuum,vocatis vn

inericeto Lippiéii RetinsafTecutus, exim-prouifo adoritur, cfdit,fugatq;,amp; omnem thefaurum,qiiem ad foliitionem militum in territorio Grocninqenfi mcrentiumad-^^uSujU. ferebancdnterccpit, Vtranque hanc cxpe-ditionem viia fcptimana perfecit, Confe-Sch'nkiiu ftim reu er fus fccundo Rheno defccndi't,

^ouioiniig!! in propugnaculum fuum ad caput VVaha-•cf»/)4gt;e ttn lisextrult;ftum,cui nomen Brilla, venir,ite-ruinq;auétis copijs, ijsque nauibus impofi tisciim myoparonibus quinque mainribuï niinoribusq; nauigijscirciter vigintiquin-queinteinpefta noclefoluit. Si fccundo flu mineiuxta pagum Oyenfcm,in quo Noui 'I omagenfes habcbant præfidia, nauigauit. Qu.iin præiidijsOyenlibuscrant,cxplo(i« aliquot torrncntis, oppidanis lignum dabant, fed quia vafa picca non accendcbatur, vticonuentiierat, lignu hoc negligebatur.

tiorquam vt naucs contis.S: naues ipfjc minus idoneæ.quàni vt remis poifent impelli.

ch/ÜtStkë Tardius igitur quàm Schenckius volebac koMiiii» con clalsis prouehcbarur,amp;; iam diei crepufcu-fpeëlnm N9 luineratin proximo. 1 andern,ciuibus ni-

uiomtgeiifi' hil horum præfcijs,circa medium tcrtiçno uinvttni. éturnæ, ponto, formam Habens liburnicx,

herctur partim iniuria nebulae, partim no- Ann», éiis caligine videri commode non polTct, i ad orientale vrbis propugnaculumappclli-tur,tacitcque ripam fub ipfam vrbem legit. Vigiles llrepitum remorum audien-tes, lit vos inquiunt, vnde veniftis,amp; qui eftis? Acclamantilli; Amicifumus:amp; lioç diétofiimmis viribus remis intûbunt. No-ftri vicifsim,Yt in terram defeendant, vlte-rius ne pro^rediantur. Illi nihili mandatû lioc faciunt, amp;nbsp;tanto alacrius remos impcl-lunt. Vigiles contra,cos, qui in vicinis fta-tionibuserant admonent, adlabentcm na-uimobferuét-,llmulamp;arma expédiant. Dû tam ccleri curfu pergit hxc liburnic3,ccc« rarefeentibus tenebris apparueVunt vel* niaiorum nauium;fcd ob ventilenitatêtar-diusdefeendentia. Hicftatim in vrbe tu-niultuatur;crnittuntur in meditulliû ciui-tatis,quihofl.éadeffe vocifercntui-.ftationa fij maiori tormento fignudant: : cxcubitor in turriS.Stephanituba canit.trcpidi ciue» èleilis deliliùt:feminudi arma corripiût,8ç Vvahalim verfusprocurrunt. lise dum fi-unt,q ui in liburn ica crant,non procul à por ta,cui àMaionomcneft,in terra exponun-tur:illoscüaâ:uaria nauifubfcquiturSchc-kius:qui iuncii vlterius proçurrétes,pars du vrifwow» «bus arietibus portam quandam exiguam

nno S. Antonij, quæ Mulcncomia vulgo dici-5 8lt;). tur,eratqucoppo()to pariere obftrucl'a.có-

^cutere:pars canceHos Ferreos , èquibuscx e-dibusciuium fnullus enim hic inter VVa-balimamp; ciuium «des rnuruseft)in ipFuin præterlabentem fiuuium patet refpcótu', cuellcrc, immanibufque tudibus commi-nuere cocperunt. Vtrifquc res initio fuccef-bt. euul()saliquotclatris,amp; difturbatisFc-ncftris .aditum in vrbcm Gbi patefeccrunt: vnamque domum bccuparunt. Interca maioresnaucsappelluntur. In fcaplias ho-ftes dcGliunt.SchenckiuSjfpetotam vrbera deuoransjin pcrforatam domii fuos ducit: cxhortatiir tiniido5,orat detrcâ:antes,cani ' ' gatignauosjlaudat firenuos'.nulliautfexui

tutÆtati parcant iubef,amp; amplifsimorum fpoliorum præmio omnesad FortiFsimèpu ■gnandum inuitat. Npndum ciucs coierant, \ nondum in ordinem trant redacii ; nóduin

mandata Confulum,qui omnibus lotis adc rant,fuorum animos erigentes, amp;nbsp;vires ar-maquefubminiflrantcSjaccepcrant. Clafsi-cûin nauibuscanitur:baliftarij vtrinq;Fum ma contcntionc rem agunt. pilas prægran-des ex vrbcin naues, amp;nbsp;ex nauibus in vr-bê iaciuntur.celû boatu rumpitur,terratre mit,amp; fum^ côfpeéi û vrbis amp;nbsp;clafsis dirimit laccrâtur naues holUlcs,côucllûtur amp;nbsp;per-foran-

forantur multorum ciuiiim ædcsîfecî otgt;in ^nno ttrpoGtu vallum,oppidani minuscommo- j 5 gy. dein boHes qui in tcrram dcRcdctantjmà-iora tormenta intorqucre potuerunt. ini-quinîngt;o namque ciuibus loco , fibi verb commodillimo hollis pugnabat., Conue- , niunt tandem ciucs vnacum prselidiarijs t,,. Belgis,amp; Gallis, qui tuncinvrbc numero bt’ncMtcr paucicrant, exhortantesque fefe mutuo ad occupatam domum accuirunt; quo cum veniffent, repcrerunt holies iam in viciml forum cruptioncm parare,amp; duosex illisin plateis deprehendunt tquorum vnum vul-neratum capiunt, alterum occidunt ; fed in ipfam domum irrucre tergiuerfabantur,ignorantes quid hollis intus pnachinarctur.

Tandem centurionum cxhortationibusicx cmpliscjue moti ciucs amp;nbsp;praeftdiarij in domum irrumpunttdant.accipiuntque viciC fim vulnera, atque eminus diu,dubioque c-uentu pugnatur. Trat enim domus valde angufta, amp;nbsp;multa habebat receptacula ; ita vt oppidanlsconfultum non elfer, denfo ag mine irruere. Tandem dux machinx belli— cae.qualium in pugniscampcllribus ferè v-fusell.attrahuntur ; vnaquedomui oppoll-ta difploditur; globufqucper obuia quxq; penetrans, magnum hollibus terroremin- i ' cuflit.inftantoppidanijcedütholies: atrox I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ht

Ml MERCVRIT GALLOBELGICI fii;pugna:fedciuium resmelioriloco ccep« riintcfle.Necminuspugnatur ex vicinisIc-neftris : lapides terratim in confertiflimoi lioftium Cuneos effunduntur, contisamp;l'u-dibusSchenkianimûris depelluntur: Hor ribilis initio vtrinque clamor,ouantium G milis: fed mox apud hoftcslamentabilior, Cædm punâ:imqucfcritur,amp;'dc fumma rerum prælio deccrtatur : nec fognius inter clafliariosSc noRros baliftarios maioribui tormentis res agitur.

t^ria Hef-

(Ignite

•S'- iie^titcs jth!nki!ini tiafiMiiuf-

DumliæcàSchenkio ad VVahalim gc-runtur, peditespaulo infra vrbeinenaui-bus cxpoliti, equitibus inixti, portam Hef-fiamadoriuntur. Sedamp;ftupendæ longitu-cl inis ponto.peditibus refcrtui, impctu fluminis vltcriiisprouedus.fubturrim V. Hubert!,fruftra qui vehtbanturlaborantibus, fertiir. Oppidani, qui in turri amp;nbsp;adieâo lapidumini-bremmoenibus deuoluunt, vt iamremoru nullus amplius elfetvfus,póderelapidum nauispcnèdcprimereturiamp; quiinea erant, omncs,pauciselapfis, autfaxis obrutilunt, tut aquisabforpti.

Adhucad portam Heflîamfulminabant hoftes ; auóiae cnim crant corum vires quo- i-rundamaccefiionc, qui paulo infra vrbem, in ludxorum, feu vfuraiiorum (vtfami

eft)quondam habitationem crant expofiti) 45,^0 Hiiani catarada portae fuperauerat, amp;nbsp;iam portarum feras conuellebantjciiics defuper lapidibus atque omni gencre telorum portam fortiter delcndcbant : doncc hoftes

vno femianimi relifto,tandem pedem letra herent, amp;nbsp;portam defercrent, Obcquita-bant interim équités inftar luporum cir-cumsuntiumouile,amp;Iuftrantium,ii quair-rumpendi pa^efiat rimula.

Nonrcticenda eft hicmulierum fortitu do , quae viris baud ignauiores amp;nbsp;tympa-na pulfabant, Sc lapides, telaque virisadmi- uioma^n/iä niftrabant : nee non amp;nbsp;machinas bellicas in ygt;rbe de attrahebant, omnicjue depofito muliebri timoré , Sc ipfae in prxfentifbma pciicula ruebant,amp; triaritorum animos ad fui, fuo-rumque defenfionem exhortabantur.

Nullus erat in vrbehominum ftxus,nulla ætas,nulluJ ordo aut hominum conditio, qui non propolltafibi aut morte, aut laeta pro patria viôtoria, extremo animi feruore aediligentia Sc murostuebatur,N hoftes pulfabat. Jamque lux claraaderat.crcf-cebant animi noftrorum, hoftium decreft cebant ; ædibus cnim antea occupatis e-rant eieéti, Si nudi in ripa ftantes vndequa- y„i,e iterum queoppidanorum teliscrant cxpofitift'ren e^jiuintnr. debat Sebenkius, vrgebat fuos amp;nbsp;certam

17 MFRCVRÎI G A M OP ET.G TCT Anno illis viftoriam promittebat:il!i inHardcfp« 15 89. rantium federe, Imperatoris fui temerita-tem aceufare, dicerc, fc iam quarto ad No-uiomagcnjîiimlanicnam addudos. Noftri hoftem ccdereconfpicati, rnulto fortiusac vehementius infiant; donee efl'ufa tandem fuga in cymSas t3nto,amp; tam incondito im-Jt/ii-Bfa’/M petu vnàcumSchcnkioruunr,vtonerisim-ciim fuis a parcsquatuorautquinquccymbædepreflç ^xmbjarbe fîntzcætcræ multis defideratis euaferunt.

Mox receptui canitur,Icguntur anchori: amp;nbsp;quartam poft horam naucs omnes lacère fccundo amni dcfluunt, diniidioq;abvr-bemiliari,non procul ab Ooftcrholc in an-choris iterum fonftiterunt. Ciucs pugnan-do dcftflî,fed viétoria læti, fibi mutuôgra-tulantur,amp; viilneratos,exfosque fuosin-Xx âuitus quirunt. Inuentus eft vnus Wilhelmus l^oOniui, vir pltbeiu$,grandæuus,amp; intc-gcr;aliusitem nonciuis, fed ex vicino pa-go inquilinus;vnusitidem milesprxfidia-rius-.duo vel tres (fed non 1 étal iter ^auciati. hoftes extra teil iaótum fuosquoqucrccen-initio antelignanum fuum Schtnkiu ri juania. jçjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducibus qui pluresdefîde-

rati fint, liquide nobis nondùcôftat; ex grc garijs militib. 5 oo.aut lt;gt;00. aiutinterijife. Si fanèplurestrucidatifuifsctjfî apertispor tis oppidani eos infequi potuiflen t.vnus ct-iaO

îamcxaquis à Nouiomagenlibus extra-Anno ftus,captuscft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1589.

l'ortisdeindcapcrtisxiuescollcftisom- Opalin htfli-nibusfcaphisparsharpagonibus, quibusli- If^ditreettu tulæ ex puteis extranuntur, pars retibus,

*' quo loco pugnatum erat,non pifcc5,fed ho-niinci pifcatuin cunt : cxtraéca cft exiguo

’ tempore maxima cadaucrum multitudo, quædctraclis cxuuijs iterum in profluen-tem proiedafiint: tympana quoque.galeæ, enfes.ihroces fcrreijclopi,limiliaquearma qnàmplurima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Schenkin '

Tandem circa fextam horam matutinam, ex aijins th quinque naut.e exigua feapha vedli,harpa-lt;r«i((«r. gonem eijciunt: Oumq; attrahant,fentiunt pondiisjattollentcsquefplendidam confpi-ciunt armaturam amp;nbsp;vcflcs pretiofas ? prxdâ opimam clamitant. Acceduntpropiusalij,

, quifacicm eius infpicientcs, Senenkium ef-fe clamitant. Cadaucre itaque inüttoreex-

I polîto accurruntmuIti;Schcnkiuni agnoC gt;nbsp;cunt;amp; in vrbem deferunt. Dici non poteft quanta in vrbefuit lætitia.-eum enim in po-tefiatcfua,amp;quidem mortuumhabebant, quidicercfolcbatjfeNouiomagcnliumho-ftem in vtero matris crcatumcÀ'e.c irca me- ' ridiemcapti in confliétu duo in publicum produfti, fufpendionecarifunt. Cadauer 4Ût Schenkij, poftulante hocpopulo tumul

tuante, tam indigna ab illo perpefTo, fccuri Equesauratus Anglicus) capitc deieóto , in quatuor partes dilFedumeft. Caput hart.« praepüatac infixum,portæ S. Antonij, vbi ea nofte facinus pcrpetrârat, împolitumcft;cetera membra perturre$,a-liasq; portas diftributa funt.Atq; hic eft exi-tusillecelcberrimi iftiusprædonis Schékij.

Defunâo Schenkio præ(îdiarij,qui in pro pugnaculo illius Brilla erant, cæpcrunt tu-multuari multorummenlîum ftipendiapo rtulantes. Venit ad eos Adolphus, Cornes Nuenarius,amp; port multa colloquia fie inter il 1 os couenit.vt quinq; feptimanis in fidep-maneantjinterca omnibus fatisfaclum iri.

Sub idem ferètêpus Carolus Cornes IVlâf-^^uQtcaflr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;felefta militû manu in infulam

lervvert diâam traijcit, Sccartrum lleel mu~ nitum,oportunoq;loco fitû obfidet.oppug 64- nat,amp;cxpugn3t.lndeBr.ikeliûdcditionere cuperat.amp;KoflcmiûabOrdin.rclictü capit.

Intcrea Nauarræus, vt fibi ftabilem Regni feri- Callicipoflcfiioncfaciat,nihil intermittit.

Cumq;non omniaarmiscomodèfieripofi. fevider,litterisamp; promiffionibus remten-tandam eflcarbirratuseft.Ad omnesitaque OrdinesciuitatesqiKegnilitterasmifit.qui bus initio fignificat; fequotidic Deû Opt.

Ter Max.rogarc, vt gratia fuam ipß largia- Anrto tur;quafiiltus viramfuaficinftituat, vtin- i ter Reges proba’:os,non inter re,{ bos habea tur.OptaUcquidcfealiam conditionem.a-liudq;exercitium,quopatrixnîmisafïliôiæ eratiticari,^; beneuolcntiä libi demereri( n i nilenim bbiantiquiuseffe, quàm omnifiu-dioincumbere, vt incondituin ncgnifi-atii in meliorcm formam redigat)potuiflct.S( d Deo aliter vifum clTe, atque ad Regni fafti-giumfe vocafle. Inuitum fc quidem ülant dignitatem tot molcftijsplenam acceptare' fperare tarnen Deumgratiamdaturnin, vt fub onere non fuccumbat. Deum fibifcep-trum in manu detdilTe; additurum eundem

1 animum amp;nbsp;robur, vt quæfui muneris funt, » adfalutem Rcip. exequatur. Se nihil aliud toto vitx fux curriculo qüæfiuiflc amp;nbsp;optaf-fe. Sed quia hxcres dependeret ab opeamp; conlilio Principum Regij fanguinis, Proce

1 riimRcgni,Nobi!ium amp;nbsp;præl'eciorum pro ' uinciarura,qui ipli facramento erant deuin I éti,amp; ad quos,non minus quàm ad fc, cura i Regni fuaq; autlioritas pertinebat, necelTa-riumfibividerijOmneshosad generalccon

, uentumeuocarcjconfilia eorumaudire,amp; certialiquid ad conferuationem Regni,cor porisq; tam morbidi fanitatc ftatuere. Om-ncsitaq; Ordines prid.Cal.Nouemb.in Tu-

Anno

Ï jt?.

igt;rofe ^nttur.

Nauarræus hislitteris in omne^ prouin cias midis, in oppidisquibus porituscrat præGdijs rcliólis, in tres parrcs copiai fuaS diftribnit.Kobiir txercitus Lógenillio Dii ci atcribuit, vt in Picardia, amp;c. circa ParHios bell urn admin iftrec. Cùm altera parte Au-montium in Campaiiiarn, ad excipiendum i hoft:cm,amp;retinendum in bdeciuitates ab- ‘ legat.Tertiain fecum Diepam,quæ maximç opofunitatis ex aduerfo Anglix in Nor-nianniavrbs efl, abducit.ln itinere Roto-magum veniens vrbem quidem non oppug nauit ,fed molasaliquot inicólo igne exuf-fitpecoraque abegit. Oppidanieruptione facia in Nauarrços irruût,eosque occibs cir citer 500 à mocnibusrepelliint. IVlœnius cd ' intcl'-exiffct hoflcm Rotomagenfes infefla- , re.c'iiw octodccim miliibus pcditum,amp; tribus m dibus quitum Rotomagum con ten d't: ed in inerc nunciatur NaurræCi iftinc jpam txercitum abduxifrc-Cornach uin

i .aque Mcenius bias copias ducit. Oppidd ' hoc à Nauarr.TO fl da at, aduenicntque hofll f»r iterreitirir CaptumTandem àMœiiio» ipo’iatiim cfl,rrucidatisomnibus, qui in arini-inucnicbantur.

«enremtcntauit.fperansfe InuilIçum,Gui- Anno fij Ducisfiiium, aliofq; captiuos poiTe hoc i j 8ÿ, modo liberare. At qui in vrbe étant eines amp;nbsp;prxfidiarij crumpentes, ilium ab vrbe propülfarurit.

In Italia,Sc potifGmum in Marca Tarui-lîna tanta hoc tempore cæJeftiumaquaruiri undati». visdecidit,quanta retroaftis noflramemo-riaannisnunquam. Vcnetijs(quæofto,tc- reretittw fte Neandro, in circuitu miliaria Italica, in-fulas vigtnti quinque, parochias fexaginta duas, monarteria quadraginta vnum, pon-tesque publicos quadringentos compre-hendit, quxquütanniscfolo veéligalivi- ‘k, è lt;ies centena ducatorum millia capit,qu3B fuper jxlüs amp;nbsp;paludes in medijsaquisex-ftruéta vrbseft, line mûris amp;nbsp;portis poten» \ tiflîma, ac multis nominibus per orbem v-niuerfum celebcrrimayin tantü mare Adri* ticum fuccreuit , in tantum vibis canales continuo cataclyfmo exuberârunt, vr non modo omnia mcrcaturam facientium pro-mercalia, fed etiam vrbem totam vndisob-rutum iri iurares. HuiuRetam diutinz 3c crebrx eluuionis culpam in Chymicum quendam Emanuelem Grauum, ac G ma-gicis incantitionibus earn ex cita Ifct, plebs Veneta coniecêrc, qui ad id tempus Vene-tijscommorans,multis vcrifimilibus circn-

1Î4 MIRCTRII GALLOBILGICI Anno ftantijs, fcccrtó poft variai variorum impo * i ftoruin impofturas.mctallij impcrfeftisfuä pcrfcftionem redditiirum, plumbumqjSc Ricrcurium in aurum fiue folcm, vt ipfi lo-quuntur,conuerfurüamplif. Scnatui,cuiu$ opem implorabat, polliccbatur.

AuguftçTrcuirorum,Ofnaburgi,in Suc wauia,Dania,amp;c.magn’Magorûnumerus tara i*(nukußi. plcbeiorù, quàm Sacerdotum LL. Dodo-rû,Confulû, amp;corum quicxiftimationisamp; opumnota clari cxftitêrc, Vulcanoinftar noui holocaufti oblati fiint. Quos inter fuit /W »y»/-quot; vir prxdiues amp;nbsp;Celebris 1. V. Dodor^at-tcnusjElcdoris amp;nbsp;A rehiepifeopi Treueren iis Confiliarius,qui poft fex mennum eufto diam, Maij i 6. publicè in rogum miffus amp;nbsp;combuftuseft.Nec non perueriiflimusquidam præftigiator, de quo in oppidulo Bop pertriamillia pafTuum, Colonia diftantc fub comité VVarnero à Rifferfcheid fup-plicium fumptum cft. Qui præterquam ■quôd infolitis aéra fudum fulminibuscie-, rc,tonitru,grandinem,amp; tempeftatesin-fperatô excitar« , homines detrimento in graui afficcrc , fruges cxcantarc , fegetem aliô transferre , maribus virile robur adi-merc, etiâ fecx hominc in lupum, cingulo, quod remuncrationis loco, abiurata Chri-ftofi-

fto fîdc,àD3rmoneaceepcrat,cinft*,toties, Anne quotici voluitcóucrtercpotuit.In qua luaijSÿ. mctamörphoü feu Xt/xavBfwjrZa rrcdccim hominegt; laniauit amp;nbsp;dcuorauit. Circa hoc colloqMiit» fcrc tempus lacobus Comes limiranius Ba- ioflquot;»“ ‘*-denfis, poftquâ de Lutheri doârina, quam haftenusprofitcbatur.dubitari cœpit,do-^^ ftos viros vtriufq;R.cligionis,ProteRantiû ii Catholicorûconuocauit,amp; colloquium, prsefente Comité Mompclgarteniî,amp; nobi-lib alijs, inftituit. Prxfei Catholicorû crat Piftorius.cx Lutherano Catholicus faôtus; proteftintium SmiJclinu-s. Quid ex tali col loquiofecutû fit,fuo loco dicemus. Galli j»;» f« Coufœderati circa idem tepus legatum Ko frtifratBri mam miferunt.DominumCoramcndatorc ad Ptnuf-deDzH-Qu^icùm i ^ó'cpt.Komam vcniflcr,àftngt;-Pontificcpetijt.Gallosomnesqui in caftris Nauarræi erant,fub excômunicat'ionispœ-na reuocaret,ijfquc arma deponcre manda-ret;Cardinalem Lutetia mitteret,qui Con-foderatit à confilijs efiet, authoritateq; fu* nouam noui Kegiscleclionc promoutret.

EcontrarioNauarrxus, vtfuas res Rabili Lf^**'* retjLcgatü Venetiasablcgauit, qui antiqua fœdera inter Gallos amp;nbsp;Vtnetos i cnouaret. Legatus hic non aliter, quim legirimorum Kegum fo'cnt, i Venetis txceptus cft.

lt;t4 MERCVRIT CALtOBELGrCT lolio rcpurgarct, cxcrcitum confcribir, amp;nbsp;Gencuam obfidct. Sed Gcneucnfes omne« amicos amp;nbsp;conf'œ jeratos fuos inuocantc^.

■ Dux »bfiJti tamfortiter reftitcrunt,vtparumabfuerir, tiBtiuu. quin omni prouincia Fofingana cxueretur. Caftrum namqueS. Catharinxad fines laci henani,amp;.’aliudBuringuoccuparunf,totaq; prouinciaFofinganani Ferro, flamaque per iidcrun. Inde ßonuÜIam contcndentcî, quidquidobuiumfuit inl'cftarunt Dux Au guftam Taurinorum fccóferrc,vrbem mu-nire.comcatu vndequaq; comportatum in ilia inferre amp;nbsp;vicina loca exurere coaéc efl. Bernatesin hac expeditionefideleGcncuc» fibusopcram prxllitcrunt.Sed amp;nbsp;Gencuen fes ipfi crumpentes,omnia propugnacula, quxad Soriam crant,kalis,Hifpanisque cir citer fcxcétistrucidatis eucrtcrunt.Bonuil-lanFcsBcrnatibusfupplices occurrebant,Sc claucsoppidi tradcbant.Indc Bernâtes Câ.» beriam profefli, iaélabant fc locoiftocx-pugnato Augullam Taurinorum quoque tcntarc vcllc. 5ed pcropportuncaccidit Du ci fimultas amp;nbsp;difeordia inter Gcneucnfes amp;nbsp;Bernâtesorta.Hi namq; fubprattextti fubli dij illisfcrcndi.occafionem quxrere vidc-Owf ßantur.ditioncm Gencuenfem fuo imperio fi lubqcerc Quod cum Gcncucnlibuslubo-luiHet,Bcrnatibusrciliterunt; diclt;ntcs;fa fub

LTBïn SKfVNnvS. lît fubtufelaRcgisNauarrx ,amp;nunc Galliæ, manerevdle Bernâtes hoc refpôfoacccpto, , j Geneiiéfcsdcfcrût, amp;cû Sabaudo induciag pacikunuir Sabiudusconfcfliininftrufto cxcrcitu oinnia loca libi adcmpta rccupcr* uir,amp; Geneuam rurfus obfcdit.

BahgniusCamcracenfium Gubernator multos dubio metu in (iifpenfo rclinque-bat J Vf fciri non potuerit .quant partem, Nauarrii.an verb Confocderatorum fe-queretur, Confœdcrati à Rege Hifpania-ruin opcm amp;auxilium flagitabant , oppi-daquc()ui(ium amp;nbsp;Pcronam illiin rcmune-rationcmofFcrebant. Rex Cameracumpo-ftulabat. Sed cùm Balignio hæc conditio non placeret.Parmenlîs Marchioncni Rcn-thium !ic Motræumcum cxercitu Came-racum mihti forte vt cminùs vrbcm obfî-derent;i5f ne comeatus inferretur, prohi-berent.PauIo poft quidam Galüci iugi pcr-txG, Rhentium inuocarc, amp;nbsp;vrbcm Régi Hifpaniarum rcddcrc conatifunt. Sed détela oroditione capti amp;nbsp;nccati funt.

Dum hæc fiunt, Carolus Mansfcltiui cum Icdiftimiialiquot copijsMofam traij-cic, amp;nbsp;in infula Bommclcnii propugnacu-lum, rgt;(eP»»rn,ob()dct , amp;nbsp;triduo fruftra oppugnat. Initio Oétobris Nouiomagura iBtttitquiimperent.panem amp;nbsp;ccrcuifiâ co..

»»I MTRCVRIT G AT.tOBEI.Gl CI qui : Berkam enim obfidcrc decrcucrat. CumqucOétob. die quintoG'rauiam pro-ficifcerctur,quidam ex hoftibus in lilua dc-litefccntes Comiti infidiabantur , amp;nbsp;f:lo-petii aliquot iclus in cum ciaculabantur. Comes confellim filuam cingi , trigintx quos inucneratpeditestrucidari, reliquos captiuos abduci iufiit. Dura Mansfcltius fc ad expugnationem Berckenfium parat. Comes Nuenarius copias aliquot colli -git,vt oppidum contra hoftcra tueatur. Sed cùm Arenaci, [feu Arnhemij in armamenta rio, qui libi/necefTaria fore fcicbat, préparât; ecce ignis in puluerem tormentarium

cadens,partem xdium inccndit,Comitem-Wj CetHi q'ucNuenarium lethaliter ambuflit: ita vï tn Ä uennrii * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n J.

jnfnim Dir Gallia cùm Nauamus Diepam ve-cum Omnifuo cxcrcitu vr-bem hanc obfedit,amp; fub ipbs mœnibus tor-menta bellica difpofuit. fæpe in vrbem pi-las mißt, fæpe viciflîm pilis ipfc ex vrbe falutatiiscft. Nauarræierumpentesaliquo-ticsin cafira Mænijimpetum faciunt, JVlænianis repelluntur. Pluuius vrbem in-tcrluirpcr quern oppidanisneceffaria ad-uchuntur. Fluuio hoc ponte ftrato Mx-niushanc commoditatem ciuibus impedi-fc coepit, (4ü.oal vt nùnori fuorum incom-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo

modofacerct.collem vicinum èregionear- /Çnn» cisArkcnfis munit«,amp;quçàNautrrçiseu-ftodîebatur occupauit. Ingens hic orta eft pugna,dum neuter cedere voluerit. Nauar-rjEUS equitibus, Mceniuï peditibut praeua-lebat; amp;nbsp;nunchuc, nuncilluc vidoria in-clinabat.Vicere tandem Nauarrçi.ço quod Nemourij équités ,turbatisordinibu$ fuge rent. Mœnius hac cladeaccepta, cùm intcl-lexiflctDucem Longeuillium amp;nbsp;Lanouna cum fuis topi js aducntare.vt Nauarrxo fub fidio effent,obfidionemfoluit,amp;milites re-duceni in hyberna diftribuit.

Per eos dies Cofaccimore fuolatroci-nia cxercentei , neues quafdam Turcicas cofutiin dcprxdantur , À'oslaiiium . vnius à Kaffa T«rlt;«. dici itinere oppidum maritimum fubita imprefiionc opprimunt. Tabernas pluri-masdiuerlîs ijsque pretiofiflimismcrcibus Turclcis refertaspartim inflammant, partim diripiunt, amp;nbsp;prafdae vi maxima afporta ta ad luftra'fua rctroccdunt. Quibusiniu-rijs Tartar! amp;nbsp;Ture« irritât! viciffim magno agmine in Podoliamêe vicinas Polo-nix Prouincias irruunt, homines mifellos numéro innumeroprofternunt, obuia omnia incendijs corrumpunt, totum ferè di-Ilndumad vaftitatêredigunt,rap!nisdeua ftautjamp;multa millia eaptiuorû abducunt,

Anno quorum tarnen maximam partem Polonï^ 1 5 8ÿ. nbsp;nbsp;hoftem inGgni ftrage deiignata fugientem,

perfequentes, mafcula fua virtutc ex vngui bus eiusiterum cripiunt. Dum haecagun-fi'muItMta Rcualiæ cum patte loannc Suecorum Ttltuit. Rege.Rcipubl. caufa.RexSigifmundusre-fidct , qui ea re fubitis auribus accepta, haud lortgè poft, pâtre , filium in Succîam fccum abdufturo , inuito', ad Polonosrc-ditum eins fermé dcfperantcs iter fuuin cpnuertit , Sc Legatos Conftantinopolin paeem renouatum mittit . Turca paccra expetitamPolonisnon abnegat, fed amp;nbsp;hx« reditariamforepolliccturji vel cathoüca religione aucrruncata Mahomcticam ido-lomaniam ampledi, velannuumtributum veftigalcspendereparati lint Qiiod vtrum qucillis faccrenon fuit integrum,qui extre tnam belli alcamemiffis diftidationum feu renunciationum literis hoftiliter hbi de-nunciatam fubire , quàm libéra fua colla feruitutis iugo fubmitterc malunt, minime nefeij tyrannum Perlicis bellis fatis fu-perque diftridum teneri. Sed hic paroxyf-mus pertotam Europam fupra modum c-Icuatusjcitoeuanuit.conftituta inter Tur-Cam amp;nbsp;Polonum per Anglix Reginx Lc-gatum firma pace, vt ex literis à Turca ad Polonumôc Ang.Ia tniflis (nanifcftôliquet.

Tn ConöenTu.abEqueftri Poloni« reg- Ann« ri tribu in ciuitatc Colo celcbratodcDucç i j gÿ» belli potifsinium in ordinem redigendoa-éiumeft.Vt idem pofthac Legatos peregri nosnonaudiat; Abfqucconfcnfu Kcgiscû boRe non agat : Cohortes tempora rias non alaf. infeio Kege militem non conferibat; Infignia viftoriæ tanquam regalia monu-méta Régi, partâ viétoriâ.tradat. Redituû rationem in Comitijs reddat : Cîim fit limi tnmeufios,in finibus ipterregni fubfiftat: Kequeipfefe,autfubmiflaspcrfonasinpo- । fierumin aétum eleâionis ingérât: Voca-tus cquefiri ritu triginta ad fummum homi nibusftipatus veniat ;Intcrregni tempor» in poteRatefenatus fit : Votis amp;nbsp;fuftragiji Regis amp;: proccrum,tam ipfc, quàm Canccl-lariuscligatur, Aftura eft itidem de libera Regis abeundi vel manendi poteflatc,dc

I minuendistributis.de modo légitima: clc-; öionis Regum, de legibus amp;nbsp;iiidicijs bene con{lituendis,amp; nonnullisalijs imperij gra uaminibus ; quod tempus palam facict.

Nauarrx'us paulo poft totum exercitu inParifienfes duxit, fuburbiaquxdam oc-cupauit,fpoliauitquc,amp; multosfccum cap- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,,.

tiuosabduxit, Terruit hxc res Parifienfes; lui/ at Commendator Mordoniui Lutctiaina Parmenfi cuxn ingenti Thefauro,amp; pro-

191 MFRCVRIIGALLOBELOICr mißionibus Regem Hifpaniarum,omncm Opern illis laturuin, venit.Cuiui aduentus ciues denuô confolabatur.

Germani tquitesamp;pedites,quosNauaf racusexpedfabat, inter Bafileam 8c Argcn-toratuni Rhenum traiecerant, vt redà ad Nauarræurn tenderenr, amp;nbsp;vires fuas viri-busillius iungerent. At Lotharingiae Dux cuin expedita manu illis ebuiam procefsit, atqucinter Peenfeldiam amp;nbsp;Markolshcimi-umcosalTecutus ltrauit,fugauitquc,amp; ne in Galliam venire poflent, iter præclufit. paucis exceptb, qui iuxta Bafileam iter in-liitucrant. Dux, vt vidforiam profeque-retur,in Burgundiam cum exercitupergit. Quoin itincrcquendam Nuncium Apollo licum'obuium habuit, qui illi equos aliquot generolîfsimos obtulit,quo5 Pontifex Duci miferat, petens, vt Catholicam licclcliam propugnare non delinat.

Burdegalenfes poftquam intellexilTent, licntesigiturad arma, Gubernatorcm fuu, qui à Nauarræo ftabat, eijciunt. Dux quo-quc Aumalius aliquot oppidula capit. Ncc otiatur biauarraeus; fed lanuillium oppidum, cuius praeßdiarij multa incommoda illius

fnlxraaifr? kardinalem loieulium , Nuntium Roma i«i! ttjttvKf- Lugdunûaduenifle.fperabant CÓ-

fœderatis omnia felicius fuccelTura. Prof-

illiusexcrcitui rnrercbanr,obfedit fed Jîf Anno polîtismachinis maior b isoppidani(edo ^5^9« didcrunt.PriGdiuin loarce i el'nqiii n',\ c domium contendit; eine ad ebed’cnti;ni amp;fidciTi per intcrnuncio^ hortarur. ?.t ilü inter Confcederatosfctffc.ncc pofie cu.'i, hofte pacifei, refpondcrunt. bidi^n .'-iis Rex Chaftodunum fe coni'ert; furruui ce-leritatc vrbé Si callrum obfcdir, oppu^ra-uit, amp;nbsp;expugnauit. Qj^pd cû v’uina eppioa viderêt,vt Lauerdinium.Môtoyriû, bR-ns Richardotij.amp;caftrum in l.igerilitiimƒ! a ronibiis fummoptre noxium, vltio le Na-uarrxo dediderunt.

Hi$ expeditie, Nauarrxus in Turonc? profcfttis, in metropoli vit’clînio primo à ru,tntnji-Nouembris, fub vcfperem magnificcntil simcàCardinalc Vendomio prirrmm ;dc-indcà Parlamcnto,alijsôue Rcgni t^rinci-pibusexccptuselb Paullopoftad ilium ve-ncrunt Heluctiorii Lcgati.qui in manJatis habebanc, diccrent Régi, le à morte Hêrici Ill.lacramcnto veteri foltitoscfle ; nefeire

iequid noiius Rex de iplis fieri velit. Si i- «fufdty y* pforuin opéra Régi aut vtili^ aut ncccf-faria lit.cupcrcfc in anti quo fœJercSt ami- ‘**’^^*‘**'' citia permanerc,3; nonrninus Nauarrao, quàm Valçau hdelct eûe.laudcaïquoque

A'nno tcmporcLegatus Vcnctu^ ad Nauarmim J J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veniensfredusamp;anuci'tiaminrcr Ga!Iosamp;

Vcnetosrcnouauit. Vigefimoquinto No-MmPriufie uembrisTuronibusreliclis Nauarræiis pri •ißitmr. tnariam in Mcndraulia vibem obfedit. Prç miferat Dominum deFcrgis, qui iam «cgis nomine deditionem poftulârar. Sed Boil-dalphinius vrbis Gubernator refponditjSc vnàcum militibusfuisin vrbefepeliri malle, quim vrbcm dcdcrc.His di^is emilîf, qui fuburbia inetnderent. Interca Mare-fcallus Bironiuscum Chatillonio.totoque excrcitu aduenit, folTasquc in fuburbijs oc cupauit. Erant hxprofundx.ita vt in ijs tu-ticlFcnt aboppidanorum ciaculationibiis. tl. Kmem Vigelîmodcindcoftauodic Niuarræusin fuburbia cxcrcitum ducitduberquc omnî* fuburbia(vno S.Ioanni’.quod vitra fluuiu Sailccftcxccpto}occupari.Côsüptiialiqt'Ot diebus incaltrismunicndis, machinisq;col Beeiiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Decembris murosdifturba-

' recocperunt.Dcieftisaliquotturribuj,qui invrbe erant trepidûrunt,amp; fe Nauarrxo obtulcrunt. Comex Brifaaeuxeum duabux Icgionibus in itinere crat.vt vrbcm obfidio i nelibcrarct :Sed cùm toi mentorum toni- lt;nbsp;truiaudirctjpcdem retraxit. Oppidani eu j diligcntiam hoftium vidèrent,iamquc om - i nia ad oppugnationem effm prçparata.cer I

ÎIBÏK JÎ.CVNDŸi !♦lt; titCftnditionibusvrberHporeftati boftium Ann® tradidtrunt, non obftanrc, quod duccnti j j pg. in ca Nobi’c», Si o figna peditum in præ-fidijseflcnt. Confcftimfupplex vcnit Lan- riStru ttg f3ccus,amp; Bcamontium cum Tutcuoilîa Na uttmi. Varrxo dédit. Scd amp;nbsp;alia nonnulla oppida in fidcm Nauarrxi vcncrunt.

Vndccimo Deccmbris NauifrxusLa- thOtcet^. ualliumprofcftuseftjVt Dombxfium, qui eius colloquium optabat.cônucnirct. Biro nium veto Cum cxercitu Alcnconium mi-lit, vt illud occupirct.Inde Mœnium pro-fcôtus.in eo quoquc magnificc exccptuîcfl, vrbcmqueamp; arccm prælidiomuniuir.Biro nius Alcnconiû tandem poft quatuor dies vcnit Rcxenim a.A.Dccenib. lccutus,mox ftburbla ccepit,amp;in vrbem impreftioncm fccit Ccniurio.quicum ioo pedibusin vr bverat, in .irccm !'eccf'.it,fpcrans fe id tucri PolTccontra vim hoftium.Sed tantus eraf noftiumardor, vt rebus defpcratis poftri- Detemi. dicarxquoquedederetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mkwm igt;t~

Mœniuseodcm die l’ontifarcnfes,vul-p^^***^*’ go Pontoyli, qui nupcrin poteliatem hofti*^ iim rranlierât.ibrcdit.Lanous vt Mcenium caftris cxuat,amp; àmœnibus pellat.omnem mouitlapidcm.Mceniuspriusarccm Boili um oppiignaï quam poft joo.iétus maiori-bustormcntufaCtosoccupault. Inde ad Pô

Anno rifara confcdit,lt;5i:ruinan» ducentorum pe-ifiÿ. durn ftraiiir:mox bis imperu in vrbéfacies, fortitcr ( fed delïderatis multis egregijs mi-htibus) oppugnauit. Buyus Gubernator vrbiscùm feimparem cernerct,atque vim fuflincrcnon poffer ,cerris conditionibus vrbemdcdidit,quaseó Moenius libentius acceptauit, quöd Cornes Brifaacus à Nauar raeo in oppido Faleife arélaoblïdionc pre-. mebatur Maturabatigiturdcditionem,fpe rt- Comitcm fe poffc liberare. Atpriuf-quam JMœnius adiientarct, oppiduna cap-tum,amp; Brifaacus Regi tradituserat. Atque bate funt,qux' commemoraru digna hocan-no 1 s Sy.in GaIlia,Bclgio,alijsque Eu-ropæ partibus contigerunt. Ad annum fequentem venio.

(t, coMinens en, qtt£ anno a par tu ' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

gis Hifpaniarum prai’lîdio cuftodie- neutuntn^i^ batur.Erant in vrbe tria ligna pcditum. In-ter alios Snaterus vnus erat ex Centurion i-bus.Eft hic miles fortisamp; imperterrituSiVi cariuni habet tali Centurionedignum, mi-litesqueomncs Regi fideles,quibus nihil tâ euræeft, quamtîuni hofle, vbicunque in-iiencrint, confligere . Hi cùm intellexif-fent, Arnhemienfes bonam pecuniae fum-mam nauigio , aduerfo Rheno, in propu-gnaculum Schenkianum fubuehere quin-quaginta circiter pedites in infidias mife-runt. Signum militum Ordines addide- । rant.quipecuniam cullodircnt.Hiinfidi' arum nefeij, in manus Nouiomagenfium inciderunt, qui tantam in il los impreßio-nem fecerunt.vt Arnhemienfes abieótisar-misdeditionéimplorantes,fidei Nouioma genûûfefe tradidcrunt.Signifer trucidatus

nauierant.Nouiomagenfes cùm in ardore ^•^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidem hofti promittere nollent,qui-

* tantCbfeillic foretutos.Sed Nouiomagen-✓ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fes cû fortiter inrtarent.hoftcs le dedere coa

ûifunt:ipfi autem parta vidoria, pecuni-' am omnem,amp;feptuagintaduospedites ca» ptiuos fecum Nouiomagum abduxerunt. Fuit hæcquidcm l«tainitionouiannilire-na ; fed non codem fucceflu hic annus ad fi-nemdccurrit.

lAautir!). lanuarij tertio Erneftus, Serenifsimul XTHrßitico. DuxBauari« Colonienfis Eledor lubi»

/•’n« ]jcum, Sixti Quinti in Nouembri indul» Hcr TMtK miflum Coloniae iubet proclama-' rijferioque rogarevt omne» fubditi gra-tix fummi Pontificis rationem habeanr.

Dominica die port .Ëpiphaniam in vrbe; extra vrbem Dominica fequenti concic* natorcs,feu paftorcs populo hoc fuum man [ datum lignificent, iubeatqucport peccato-runi fuorum confefsioneni, amp;nbsp;facrofand* . liuchariftiæ fufceptionem , lubilæi partiel-pesfefeefficiant; orentqueproliatu Eccle-îiæyatholicæjfalutcquc Keipublivæ tam in Gallia , Belgio ,quàm in alijs locu vici- i h is.

IJBFR TKRTIVS. 19» firDucem Germanorum copies, ßbi fub- Anno »• liJio Venturas, fiidiiTe.bonaEpifcopiMe* j 550. ten lis Ducisfibj tifeo iufsitiubfigniri.lJcrn Kauârrai ► amp;nbsp;de ijs ftatuic omnibus, qui fub tltulo fa-cri fœderis niilitabant. Quinetiam edifto pub'ico mandauit, Lotharingum hello incefTere.amp;quocunqucmodo polTcnt hie iniuriam vindicate. Nllfifunt itaque Cen;-turiones duo.fub Elpernonio merenres, ■ Columbrictius, Sc OliueriuSjCjui Lotht-lingiarn infetlarent. Hi cum forte in mt-nus ducentorum cquitum Seduncnfium inciditfent, eos pene omnes trucidarunt. SedetMetenfcs,Langrefij, Sc Caftij clam cxcurrentes , multis in locis Lotharing!» damna non cop tcmncndaintuîcrunt.

Bcrcka in ripa Khcni,iam multisannis iKegcHifpaniarum obfefra,amp; fortiter ab Ordinibus Bclgicis ope amp;nbsp;induftria nunc^*f^,ÿy, Schtnkij, nunc Nuenarij defenfa ; vtroque mortuo , extrema laborans comeatûs ino- jq. pia, in poteftatem Coinitis Caroli Manf-i'eltij hoc menfe deditione peruenit. Mili-

• tibus cum Tribunis amp;nbsp;Præfcftis fuis cum armis , impedimentis, amp;nbsp;expands (ignis cxire permiflum eft. Ciuibus omnia con-donata ; manerc vel abire cuique fuit li-e'er urn.

loo MERCVRîl GALLORELGICT Anno tusmultis Cardinalium conuentibus mul* 1 5ÇO. taamp;Ecclcliæamp; Reipublicæ Cliriflianæ v-t’llia dccrtuit. inter alia illud vel maxi-ToHtifi.if melaudandum,quodcentcna ducatorum tnillia in ærarium quoddain intulit, non alium in vfum, quàm pauperum, eorura qui matrimonio iungendijdotcm non ha-berent. Aliaquoqiie aliquot centenaniil-lia reflaurandis templis,alijsquc ædilicijs afsignauit.

fiftorU Ka Sexto deinde Februarij Nauarrxo, cui »rrai. alea belli tunc felix crat,amp; bcnigna, rur-fus alia quædam oppida, inter quæ Hauflu-t.ftbruar. er,Cillebccum amp;nbsp;Cillebuefium fe tradide-runt: itàvtnunc omnis pene Normannia, Rhotomago,paucifqne aliquot oppiduli', exceptivcius pa rerent imperio.Q^inctiant’ r;fpcrnoniusamp; frater ciusValletius,Momo rantius,Lanous quiflt;auarræumfcqucbin-. tur,alijsin prouincijsinulta oppidula viamp; deditione ccperunt. adeo vt res Confcedc-ratorum pene deploratx vidcrentur amp;con clamatum ed'eputaretur.Plus ramen proJi tio interna, quàm vis externa hac in re po-tuit.-cùm in lingu'is oppidis f ucrint,qui Nt uarr.To, eiufque religioni fauerent. quorii ope feditionesexciratæ, Catholici vi^tt^ar-cesque amp;nbsp;oppida Nauarræo tradita funt. Exemploelt Lutetia, in qua multi Hugo

pottarum rdigioni denoti , omncm qux rebint occaJîonetn. vt hofli vrbs dcderc-tur.Lt hoc codem mcnfc, eiufdeni farinæ homines, circiter c( ntum, Kothornagi id-ipCuni tcntjrunt. LG. autem Khotoma-y;f4ƒ7rHm gnm Normanniæ mpiropoli«, vrbs popu- fredaur hh lo(a, emporium ce!tbre, 1*4 opidcntum,ca- g''gt;’oi!is. llromunituin. Habtbanc hiientum ciues in radro, centum aliosfux faclionispræfii dlarios Ilorum opera \ igelimo primo Februari] primo diluculo caltrum occiipa-runt;Catholicos omnes.quià Colu^œdc-ratis (rabane,trucid. runt; qui dubij cranr, infuain fo^icratem icfcrtiarunt ;amp;paFim; Viuat Re.v.quali vidlores clainitarunt. Vica-J ;s,quem noi'tri Locum tenenté vocant, auditotumultu, amp;nbsp;arcem videns ab holle occupatà,c turri f'c funibus demiht, atque invrbemad Magifiratum,populrique niens,ci$,quoloco res clTet, expofuit : amp;nbsp;vt fumma cum ce’eritate arcem denuo op-pugnent, hortatur. Parct Senatus, popu-lusque ; concurritur ad arma, machinaî bellicæoôto ittrahuntur,quibusmûri v(-quein fequentemdicm continuis tonitru-is verberaniur. l-oftridie circa meridiem, cîim latifsima flrata effet ruina , territi, , qui in arcc étant,certis conditior.ibiu fe, ' »rcemque dediderunt . Centurio vnusj

Anno amp;nbsp;quinquaginta circiterexijs.quiè ciui-busarccmoccupärant, captifunt, amp;nbsp;paulo ti.ecbru*. pqft extremofiipplicio aftedi:alij præfidia rij alijgcnçdiinifsifunt.

Hil'pani aliquot in Belgio Regi mili-rKtnuliM tantes, cùm inulta ipiîs ftipendia deberen-fjij'fintrum tur, ncc vlla fieret folutio ,tumultuari ccc-perunt. Cefiabant arma ; Parmenfis fc vt priiiatum gerebat. Hifpani itaque vt quo-quo modo folutionem iibijpli procuraient, Centronum,in FIandria,vrbem (Cor tracum vulgo) vi occupärunt, magnam-que in ea petulantiam amp;nbsp;audaciam exer-cuerunt . donee datis vadibus, üipendia promiffa amp;nbsp;numerata funt. Dum nxc a-guntur in Flandria', Groeningenfes abho-periclitabantur, amp;nbsp;frsptridi- opem quotidie à Parmenfi implorabant. itHiur. fed (nelcio quofato ) res Regiae tune pa-füin folicite gerebantur. 1 ntcriin Wilhelmus comes Naflbuius propugnacula qua: circum vrbem erant , vt Ime, Til, Sont,

amp; Camp in fuam poteftatem redigit, totiq; territorio Grotningenfi graue tributum imperat.Tandem vrgente Verdugio Par-mcnfisaliquot copias Hifpanorum.alioru quepeditum mifir;cjbus VcrdugiusciiComite Therenbergio,amp; 2. fignis peditü ad Rhenum obuiaproeeßit, Iter verö Groe-

ningam propterfcelices hoftium pfegref- Ann» fusnoneft acccleratum. Oldenzaliam de- 15 j». indccùm veiiiflent, per Tvventana Ami-liumvcrfusprofeôtifunt,vttandem Groc-ningam venirent. Dum Verdugius in iti-nere eft , NafTouij exercitus quingcntis e-quitibiis, amp;nbsp;aliquot copijs peditum, du-ftore Oberfteinio, augctur. Seddum alter alterius vires metuit, nihil præclâri «-étumeft, nifiquod territorium Groenin-genfe , cum vicinis prouincijs,amp; VVcft-phaliamiferis modisfpoliata,vaftata,diue-xataquefunt.

Cornes Naffouius Mauritius Bredx, patriæ vrbi, inlidiabatur , Profeclus fub finem Februari) cum Comité Holachio, 8c excrcitu Seuenbergam , Montes Geertru- t, disobliderefe vclle iîmulat.Inccflerat hic«^«. rumor per omnia loca vicina, amp;nbsp;iam iarn vrbem fore oblidendam putabatur. Gubernator vrbisBredanæeo profelt;âus,omnia ad defenfionem præparauit, Peropor-tunèhoc acciditNaflbuio,amp; abfente Gu-bernatore conGlium fuum maturandum trbitratuseft. Erat nauta quidam,quicc-fpites ( quibus nutriendis ignibus vtuntur} ex more in arcem Brcdanam adueherefole-bat. Cum hoc Naflbuius conuenit: 70. Ic-difsimos, milites quorum prxfedus erat

Anno

IJÿO.

iinrtiji.

to MEnrvRlI G AT LOn EI.GICI Carolus de PJarauguci e,igt;''‘'’’'lo nauis ab-fconderet, ccfpirelquc fuperiinponcrct, at-que Bredain vclificarct . Scd (juia ventus crat contrarius, biduo raidiiis Brcdam vc^ nit, quàm fperabatur. 1 ertio itaque Martij fub vefpcrcm in vrbeinappullus, nauiin per emiffariuni , feu cataraótuni in ar-cem (ubuchit. Citiia verb hyems erar af-pera, ccfpitibufquc in arcc egerent, flatim naucin coeperunt cxonerarc. Sed qtda nox inftabat , reiiduis ceipitibus in naui rcli-ôis, difeeffum eft. Q^iin amp;nbsp;nauta fe cxi-tincre defefTum diccbat; funicrcnt rot lt;e-fpites, quotea no(Se in excubijs, fuisque llationibusegerent : reliquos poftridicexportarent , Conlilium cnim nautæ erat, vt hoc modo baiulos domuni remitterct, ncexonerata penitus naui, proditio dete-gcretur. Milites qui fub cefpitibus lati-tabant , vbi gentium erant , ignorabant: TuncPrxfcótus cisconhlium ftratagema-tisexpofuit,amp; vt fc viros praberent exhor-tatuseft îcife namque cosin loco, vbi an- ‘ te auroram inlignem parcre viftorianijpr» ' damtjucopulcntifsimam fibi poffent com- ' parare .Profunda noâe.cùm prælîdiarij o-mnes,exceptisfolitis excubijs,altum dormirent,militesnauiegrcfsi,facili negotio, pauchque defidcr atis otUHCS vi jilutnftatio

ncï occupârunt: amp;nbsp;poflea totum caftruin Anno in potellatem eorum venir. Extemplo da- i j to Naflouio amp;nbsp;Holachio iigno, qüale inter ipfos conuenciatjiiblidia venére.Holachi-us priniàfiinimaceleritateaduolat,eùNaf-fouiusfecutus, amp;nbsp;per pofticum in larcem in tromiffuseft. l:ruptionc deinde faéta in vr-bem, ïtali, qui in ca erant, improuifa arcij occupatione territi, amp;nbsp;animo conftcrnati, non expeftata pugna, turpiter vrbereliöa fugerunt. Ciucsccrtis conditjonibus NaC-fouio fc dedideruntjqu bus mulóia pccu-niaria ad folutionem militum impcrata*‘*^‘''''^Ï* ert.

Martij decimo Comes Mansfcltius Carolus, cum leéla militum manu A.ntvver-piaprofedus efl, vt Ordinum copias,quç|„„^-in Oofterhol ic vicinis lo„is conlidebant, Campiniamque miferè dcpopulRbatur,aut cædcict,aut fugaret.Cùm Ordinesaduen-tum Comitis intcllcxifTcnt.diuilLs dimif-fisquecopijs,ad fua reuerfi funt. Comes fu-os in Seuenbcrgcnfes ducit.qui oppidum initio,mox etiam arccm dedidcrunt.Dein-deamp;propugnaculum vicinumaliquotdie bus Qppugnauitzfed quia illud in littore cxcitatum,facile ab Hollandis, nouomili-tcamp; comeatu defendi pofset,rclilt;âa obfidica ne allô cxçrcitum deduxit.

Diélum ellantca Parmenfem Commcn-datorem Morreum, cum pecunia amp;nbsp;niiH-tc Lutctiam miiifTe ; qui etiamid in nian-datis habebat, quod promittcret, Kegcm Hifpaniarum plurescopias miffurum, omnibus modisamp; vijs Conicedcratis auxilia-turum. Cum itaquercsNauarræi quotidic nouis partis vithopjsaugercntur; celerita-teopuscfft arbitratus Mocnius, ùParmcn-fi ucua fcblidia flagitauit. ParmcnGs nouas,easqueparataspraslio manus.fub im-{)erio Coniitis Egmundani, in Galliain mi-it. Egmundanus inagnis itinenbus, fum-xnacjue cclcritate fuos mouet. Mcenius re inrcliccia , Egmu ndano , nc quid detrimc-ti ab hoRibus accipiat, occurrit, vt iunétiî viribus tutiorcs cflcnt.Nauarrxus Druy-darum oppidum f vulgo Dreux) in Nort-mannia aräa obiidioneprcmebat. Earn vt folucrcnt,fuos vndcquaque cuocatMœ-nius , excrcitumcjue cogit validifsimum, quem nonoMartij in Druydenfcm agrum ducit . MarefcaUus Aumonrius, qui lurij adfluuium Hourc caRramctabatur , cum fuis copijs, ad Nauarrxum tendit, amp;nbsp;fe eins txcrcituiiungit.CaRra ad prætcrRuenrem Hourc locarunt. Nodtc fama ad Moeni-um pcriatum cR, Rcgém machinasbcllicas èœccnibus rctraxiff« , amp;nbsp;caflra fua inter duo

inter duo f!umina,oportuno admodum lo- Ann»’ CO,quo vndiqueilii fôbfidia mitti polîcnr, i j yo. fixiP e. Dominus itaque de Sautes cum par- ' tecxercitusMrcniani, adNauarrxum con-tendit,bellialeam periclitaturus;an cumc-o manum conferere, exercitumque illiuscar pcrc pofTet. Cùm in confpcduniNauarrxo rumvcniirct,eoslongèquidem à Druyda-rum mûriscaftramctarijfed equitesîcuisar-maturæ,in ripa Haudani fluminisdifpcr-foT,ponté dcic€ifredeprebendir,amp;: ad Mœ-nium in caftrareuerfuscft.Mœnius il!odie amp;nbsp;noéle fequenti nihil tentauit. Poftridic inrcllcxit Nauarraeum Nouaucouertiü cû fuiscontendific. Duxitaquedecimotertip die per pagoslurium amp;nbsp;Garcinæum profe-âus.fuosper pontem lluuiü traduxit. Hic nunciatur illi , Régis aliquot copias vifa» circ.Exploratumiraqscmifii font Rofnçus, GefTanius.Boifdalphinius. interea Viceco-mcsTauanneusordincs inftruerct, exercitumque componeret, iuxta præfcriptumà Duce Mœnio acceptum. Rofnæus citato c-quoàrcliquis ]ongiusfçrcbatur,amp; quadrin gccos hoftium équités,in tres turmas diflri-butos, confpcxit. Quamobrem fuos ftitit. A’cd cùm videretNauarrxos fcpetere,amp; ce-leriter aduentarc; item pedites quoque in-ftruitoa fubfequi, fuos in paguna vicinum

ïo» MERCVMT G ALLO BELG ICI ' Anno abducit;ipfe ad Mœnium redit, nunciat-I } j?o. 4^'^ lioftem in armis cuin toto exerciru pu-gnain cxpcftarc, amp;nbsp;iam lam appropinqua-re: locum prælioaptum efTc, nullamclFe lil- ; uas, nulla flumina. Nauarræiis, quia Moe-nianiin duas partes diuili erant, pugnaui aecelerabat , priufquam denuo coniun-gerentur. Interea aduenit Mlt;^nius.3cicm-que in duas alas ex fclopetarijs , intermix-tis haftarijs compofuit : équités in medio interduas alas conflituit. Maiora tormen-ta extra aciem in parte bniRra vehebantur, i Eademferè crat amp;nbsp;Nauarrxi exercitusfor- ’’ ma. Vterquehiccxercitusabhorafecun-dapomcridiana,vfqueadveFperunj inaciç ftabatniullæ difplodebantur machina;,nulla fiebat velitatio.Subnoftemomnesin fiia cailrareuerfî funt.Vix vniusleuçæfpatium 14. UM tij. inter duo caftra intererat. Poftcro die Rex Nauarræusfuos caftriseducit, rurfus aciem in[lruit,amp;in hoftem fertur. Antequamad pugnam ventum eft, amp;nbsp;Rex à fuis moncre-tur,nevitam nimis réméré periclitaretiir; bellialcamefledubiam; multum intçrcflc, vt diu viuat incolymisjipfe vicifftm cos om ncsadconftantiam amp;c fortitudinem horta-tus eft : ab hac pugna pendere falutcm Rei-publicæ Gallicae amp;nbsp;Religionis(vt vocant) ftforinatae.Scnonipctuerejprimuminacie fore,

fore, pugnaturum pro lege amp;nbsp;grçgc;vin- Ann« cere av.t mori veile. Dû lie alloquitur fuos i^^o. Nauarræiis, Mocnius fuas quoquelegioncs inftruit.Paguscrat in vicinijs, hunc Rex oc cuparenitebatur,vtfualt;res faceret nielio-res. Mœnius hoc impedire volent, ratus fo nunc occafionem turban di à. latere ordin es hodiuni naótuin efe , Vicccomitem Ta-uànæunicumHifpanis.q.iiin dextraala c-rant , in latus exercitus hoftilis cum im-pctu immilit liniftram quoque alain, in qua Germanise Burgundi crant.fubfcqui pi i-cepit. Dux primus erat in acic.increpas ignauos,laudansfortes.amp; omnia, vtclebito modo peragerentur,componens. Videns Rexfe à Ducepeti.fiftit grad urn,aciem ver-tit,amp;tormciita maioraomnia in hoRcm e-iaculatur. Vicecomes metues, nc qui in dex tra Regis alaer.mt, interea pagum occupaient,in cos grandiorcs aliquot pilasmittit, amp;nbsp;équités nonnullos ineosiriuerc præce-pit. ritpugnæ initium. Vicecomes cfi Domino Balîompierio, amp;nbsp;centum equitibus primusin hoftemfertur ; putans omnesa-liosfubfecuturos.fcd fpe fruftratuseft. Na -uarrxus intereacumtotoexcrcituin Mce-nianos imprcflionem facit ; ad manus veni-tur.collatopedepreliatur.ritatrox pugna;

Sautes.ComitisEgmûdani , amp;: album Mœ-ni) vcxillum,fortcprjetorium,Fortiter pug narunt; fed tandem vnà cum tgmundano each fugatique funt.Pcdifatus quoquetru-cidatus,cap:us,amp; in fugam aótus.Ex pedita-tu Gallico multi abicàtis armis euafcrunt. Gcrman.iarmisfpoliati,in caflra rcmiffi sût. Debderati funt c ConfœderatisEgmunda-nus^ Chaf}:ineraijus,Darconaquius,Caucro nius,Bóderfautius.CaptusBoifdaIphinius. ENauarræisiuniorquidam princeps Con-dæuscæfiisdicitur. Sunt qui pugnamhanc non tarn grauem fuifle fcribunt ;fcdftatim poil cæfum Egmundanum Mœnium rc-ceptui ccciniflcjamp;exercitum faluum abdu-xiifc.cum verocitatisequisLutetiam profc ftum,ciiivrbi maxime metuebat. Necim-merito: rumorem nunc cnim incrcbuiffc, totum Mœnij excrcitum dclctumjdcoqpn vrbcciucstumultuatosenc: itavt Mœniû cxcluferinr , vrbemque Nauarraeo dcderc volucrint.Poftea tarnen melius de pugnx o-uentu inflruâos,Mœniumrcceptumjamp; tu-multum compolitum efle. Hæc illi.

Nauarra-usconlcftini litterasDuci Lon-gcuillaeo mißt, quibus profperum pugnx fucceflumnunciat,fuisgrariasagit,amp; vtora ncs copiasfuasadSequanamjuxta Pontifa-renfes ducat,prxeipit. IpfeMelodunu pro-feftuj

feÄus,oppidumcapit,præfidiomunit, amp;nbsp;Ann« comcatum inferri iubet MoxädDruyda- j ^50. rum oppidum reuerfus,illud dcnuo oblidc Nlt;f« rcdecreuerat,fedquiin vibecrant,eiuiad- ^eloJuKk»,-uentupcrterriti,cum clauibusRegi occur-runt: veniamprxtcritarumoffenlarum,amp; vtvrbs fine præfidio rclinquatur , depre-cantes.Rcx quia vitro vénérant, vtrumque ipfis permifit, nifi quod Giibernatorcm in vrbecóftitucret.Hisperaélis^ftatimPoffiju cxercitum traduxit. Interca Druydarüci-ues Gubernatori, à Nauarræo ipfis dato, uarrttHt^^ claues vrbis denuöextorquent, ipfumque tiumfaeeß vrbceijciunt.FamaadNauarræum perlata,/‘‘'’f-cxercitum aétutum reduxit, amp;nbsp;per tympa-niflaminterrogat.an deditione facerc vel-lent.Refponderuntoppidanifededitioncm fubirenolle, nccRegcmipfumFrancic ag-noCcerc. Quamobrem Nauarraeus fub iplis moenibus cxercitum duxit,amp;binoimpetu vrbem oppugnauit. Ciues iterumconftcr-natilitteras ad Regem mittunt, vt ipfis no. uumdeliótum ignofeat, amp;àpræfidiolibe-ros habeat fupplicant,fc Regi, vt fideles dc-cet fubditos facramentum diéturos. Primx petition!Rex annuit : fed vrbem prafi-dijs confirmante voluit.Tandem hoc Regi, licet inuiti,admiferunt; diemquedixerunt, quoRexin vrbem veniret, atqueipfi eifi-

Anno dem iurarent. Ante diem hfic fama allatum Ï eft.Mcenium exercitum itcrum collcgific, ciquefiipplemcnt^im dare,atquein itinere cfle,vtipl!sfublidio veniat.Itcrum à Nauar ræodcficiunt.ikdatam fide vioiant.Nauar-ræus tertio vrbem obfidionccinxit, expug-nauit, amp;nbsp;cmnes pene cilies ingenti ciirn furore trncidauit. Felixfuilfet Nauarræus,fi cadem Fortuna,q'lx hoc anno ftiir, fine vlla mutatione ipfi perpétua manfiflet.

f.e^itie Ke- Rex Hifpaniarum fub idem tempus Ro-Hijfanta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3J Pontificcm Icgationem mifit.Cau-

tißam. I41egationis erat, quod Pontihcem roga-bat, vt pro paterna fua bonitate res Gal-licasdefcndendasfufcipiat. Neceffarium S'-nim efle aiebat, vtRexifiic Catholicus e-ligcretur. Quod nifi fiat,de Religionein illo Regnoaólumefle,amp; forc.vtChriftia-nifiinium hoc negnum breui ab Rcclefia Catholica deficiat. Audita Icgationc hac PontiFexconuentumiç. Cardinalium co-git;negotiumproponit, amp;nbsp;ponderari, ex aminarique iubet. DiFputatum efl: diujin vtrainquepartem. Sed diflcntientibus inter Fe confiHjs , Sf iudieijs Cardinalium, res in aliud tempus dilata efl. £rant inter Cardinales, qui proponebant : cum Rex Nauarrxus primus ( mortuopauloantcin carcerc Cardinale Borbonio ) Princcpsfic

fanguinisRegij, Rcgnoqueproxitfius; ten- Aniio tandiiniefle, an nullo paflo ad Religionem i Catholic3m,inquamanno r 5 72.femel iu-raraqrcduci pofl'ct,amp; Rex Galliarum dclig naretur.

Anno prstcritoex HellefpótoDanico, /Hßorinie cum claflebcllicoinnriiraento inliruâiflî-rnaxomitantibus regniThalafiiarclia mag-nopcrio Munck.Stcnone Brade amp;Breidy-ncKanzouio.Henri/i Vicarij fiüo.Senato-tibus , miiltisquc abjs nobiübus, Anna, Friderici 11. filia ConncHablio feu Archi-marfcalco Scoiico , nomine Regis fui la-cobi VI. cui crat defponfata , Cronebur-gi fummafolenfiitateacregali pompa Au-gufti 2 o. iuntla, amp;nbsp;l'olito , magnis procul abfcntibus dominis, more in communcm Icétum adlocata , Calendis Septembribu» Scotiam verfus, inaufpicatoadinodumloL uit.Praeterquam cnim quod continuis pro-* cellis amp;nbsp;dubijs \ entorum flatibus in mari fex hebdomadas fucrit iadata .femel arque iterum ad Scotiæ fermé promontoria dclata .rôtiesinderciefta, ctiam cum fum-mo virædifcrimine, reliâo fatifeenti, quo vthcbarur.nauigio Srafeenfo alio, in Af-loenfcm Noruegiæ lînum rurfiim appulir. Quod vbi fponfusRexiuuenisà fuis acce-pit, ipflt; vitaeprodigus.omniretnora.om-

•14 MEKCVRii G ALT.OBELGICI nipericulo poftpofitis,çxScotia in Norue-giam adduftum fponfani contendit,quain in arce AggersliuGana propter Afloani ven tis operani dantem inuenit,amp; niatrimonia-li copula fuo à concionibus interuenicntc, 2 ?. Nouembris eo'dcm in loco fîbi adiun-git.Indc in Daniaàfocru amp;nbsp;Rcgni quatuor viris inuitatusterra proficilcitur , ibiqus 21. lanuarij Croneburgum appellens byemem maturiusfolito irrepentem exigit.Ad eum vcrc nouo Vda’ricus coniugis auuj maternus.princepsMcgap rraijcit,viamp;He-ricus Julius Brufuigius, quidicPafchatiscu lacobi Scotiæ Regis vxoris fororc Elifabe-tharegali magnincentia Croneburgi prae-fente affine Rege nuptias celebi abat. Qui-bus bnitis, clalfe reparata , feliciore alite, vento fecundo lo-Aprilis rurfusoram fol-uirjamp; CalendisMaijs in Scotiam cim noua Regina, qua non multo poft ibidem apro-ceribusregnicoronataeft, féliciter peruc-nit. Jacobo.S’cotorum Rege abeuniectiain VdalricusMegapolitanus, poft cum Hen ricusIuliusBrunfuicenGs fc recipiunt:illc in Mcgapolin.hicin ditionem fuam Brunf- ■ uicenfem, vbi tanto apparatu,tanta pompa, tantistormentorum tonitribusjiaftiludijs, tanta frequentia principum f quorum vni aaenfae aliquandoaflidentes vtriufq; fexus

liumcrati funt vndcquinquaginta ) Rcgi-Anno namfocrum nouam nuptamlibi adducen- j jp,, tem,inarccfuaLycaonia exceperat, vt vix lingua exprimi qucat,ôc fatius lit fuperfcdc-reijs,quàmleuiter delibarc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Adhuc vtraque pars Balignium Picar-di« Gubcrnatorcm obferuabat, dubij c-rant omnes quo tandem inclinaret. Mœ-niusadcum iter inftituir.IsintelleftoMœ-[nijaducntu, alios Gubernatores minores vndiquecuocat,amp; infignicumpópa Mœ-j.waÿ. nio obuiam proficifcitur.cum honorificen-liflîmc cxcepit.Caufa aduentus Ducis erat, vtconucntu Ordinum habito, Parifienfî-busfubueniatur. Cùm enim Nauarræusa-groscircum Lutetiam quaquauerfum defo laffet.omnemq; inijsannonam pcrdidifTct, metuebantnctandemParilîcnfibus cornea- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tus deficeret.Vifumigitur eft quatuor cur- ; ' ruum millia frumento onerarc, amp;nbsp;addito Valido præfidio in vrbem deducerc, priuf-quamltexpropiusad vrbem acccderer.

Nauarrxusoßauo Maij cum exercitu ho-minum armatorum quadraginta millium i-KwHnwoi Lutetiamvenir, vrbemquearôtiffime ob-fedit. Sequentibus duobus diebus omnes trees, pagos amp;nbsp;pontes, quæ in circuitu vr-bis erant, occupauit. Tumultuari, !gt;: fedi-tionem non exiguaro cxcitare in vrbe fa-

Anno ôiofi quidam cœpcrunt : fed prudentia^di-t J po. ligentiaqueDuels Nemourij, feditiocom-prefla eft.Nauarræus omnia itinera occupa uit.lnijSjPpugnacula fortiflînja excitauif, vt fubiidia comcatumque vibi intefelude-ret. In obfidione menfes multos perfeuera-uit,nihil tarnen præclariegit. Qui in vrbe crant,omnia potius pcrpeti,quàm vel vn-guem latum à focdere.atq; 1 Religione Ca-

itertmteii- rœdcratireliqui.quotidiccolilia captabat, i-utit. quomodo vrbcm Nouiomagenfemin fuas partespertraherent. Scriptis,feditionibus, promifiîs, id fieri non pofie videbant. Infi-dijs.dolo amp;aftu faepefrurtratentatumerat, tarnen Ordinum vel maxime intererar, vrbe hancin fua poteftatcelTc.-tum quia nulla, vrbs commodior ad prædandum, variaf-que variorum Principum prouincias infe-'' ftandas;tûmaximèquiapræterlabésfluuiuf

VVahalis, Ifala, Rhenoqueeftprofundior, quæ duo pofteriora fluminaæftate vix funt nauigabilia:VVahalisnunquâ nonnauiga-bilis.Cùm itaq; félicitas Hollandiac, Zelan-diseq; fere à negociationc pcndeatjnegocia-tio autem fæpc propter Nouiomagum im-pediebaturjomninô ncceflarium arbitra-bantur, vrbcm hanc fuara facere. Iterum

i I B K R TKRTIV5. tiy Bouoftratagematetcntandam rélîatucrûr. Anno fl fpefruftrarcntur, ad apertam vim progre 15 dicndum. Maij itaquc decimo, intempefta Mai; 1«. hocte,magna militum manus, Tilæclam colleda, ad vrbem venit aliquot inftru-

i méta fccum adfcrt.Etant autcm inftrumcn- ^lt;ra»a^^w« ' nbsp;nbsp;ta hxcmaioribuslîtulis,quibushauriturex

' yocat. Hæc puluere tormcntario plena, ; portæ vrbis , quaeàpago vicino,die Hez-el-i foortz- appellatur , applicant, pulucrequo i viam aliquot pafl'ibus ûcrnunt , 8: ignile ! artificiosè faftuin pulueri imponunt,quod cminus cùm functrabebatur diflîlicntibu» rotuliinonnullis,ignem euomebat. Omnia hæc à duodccima hora ad fccundam comportâruBt, 8c compofucrunt,tanto cû filcntiOjVt vigiles nihil audircpotuerint.E-rât domus quædam in ipfa qualî vrbis fofl* continuo muro coniunétæ. Subhocmuro latitabant peditcs,vt cfFraóla porta,mox ir-

j Omnibusparatishora circitertertia ig-I nile trahitur; ignis excitatur,oritur ingens ■ fulmen; fed ad inflrumenta(Deo ficdifpo I nentejignis non peruenir. Excubitorcs vifo igne,ftatim nola dant lignum, ad arma cla-

«Anno mitantjhoftcm, hoftcm adeflc vocifcratur. * JJio. Euolant c Icdis , amp;nbsp;vndique concurrunt nudi amp;nbsp;feminudi ciucsjmœnia complent, amp;omnc genus tclorum in hoftcmmittunt, Hoftis vbi intellexit infidias deteâas, amp;nbsp;ciues in armis eflc, receptuiiCanit, amp;nbsp;re-liftis omnibus in effufam fugam fc con-ijcit. Paulo poft cùm iam omnis hoftis abelTet, inftrumentum portae applicatum ( ncfcitur quo modo ) ignem concipit,amp; portam , pendulasque aliquot trabes pcr-rumpit, tanta vi, tantoque fragorc , vt ccelum difrumpi viderctur. Tcrriti ci-ucsinaudito illo fragorc , ncfcientes cjuid inonftrihoceflct, fortiter inftant, amp;nbsp;portam, inurosque defendunt; donee ilIuceP cente die apertis portis inftrumenta inuen-ta, amp;nbsp;in curiam illata funt.Magnaeratciuiu lætitiajDeoquc paflim ob conferuatam vr-Ibcmgratiasagebant.

trJinei Vel Sed poflridie triflifïîmarurfusfama vr-iteiKouio- bé cofternauit; OrdinesnimirumBelgico* tne^etijihut fpg fua fruftratos, cùm infidijs amp;nbsp;aftu non »ferttthfi- poffent Nouiomagum occupare , aperto

hello , Si iufta oblidione tcntaturo’.Eu in fincm vndiq; militem euocari, validifii« mumexercitutTi cogi, trigintamaiorator-mcnti nauibus impofita efle ; nauci VVa-haï im in greffas, Bc Tilam vfque fubueâa« effe.

efTc Initio hæc fama il multiscontempta Anne eft:fedcùm qiiotidieaugeretur, amp;teftibus i oculatis confirmaretur, creditaeft, doncc tandem decimo qukito Maij die Lunaeillu ccfcente tympana hoftiumaudita fignaquc amp;nbsp;vexilla vifa funt.Oôtaua circiter hora ex-crcitusaducnitjripam c rcgionc vrbis, pa-gumq; Lentium impleuit. Præfidiarij No-uiomagcnfes ex oppofita ripa multas in ho-ftes fpbærulas eiaculantur , Si. hoftcs rur-fuminillos. Hoc modo fe mutuo aliquot horisfalutàrunt.Toto deinde dieifto fepi-menta extruxerunt, gerras vimineas col-locarunt , terra inieâa opplcuerunt ,tu-guriola fibi confecerunt. Node maiort tormentaaliquotènauibus extrada difpo-fuerunt ; ita vt poftridie tribus machinis vrbem verberarecoeperint. 'Quotidie numerus audus, doncc tredecim machini» diuerlis lociscollocatis ,turres amp;nbsp;propug-nacula , domosque ciuium conuulferint. Vigclimo Mai) fub nodem primùm can- io. dentesglobosin vibem miferunt .totaque pene node id ipfum continuarunt, donee centum amp;nbsp;duodeuiginti à ciuibus fint.Miferabilehoc eratfpedaculum, prx-fertim eo tempore , quo tantuscrataeftus, ‘ amp;nbsp;ficcitas, VI vix aqua in puteis inucnire.

no MEItrVRII G ALI OBET.GICÎ Anno Paucierant in vrbcmilites,fed quadra-1 gt;90. ginta Venlonenfibus ainSi , qui fortvfor-tunaeanoiâc,cùm poflridiehoftis aduen^ tarer, ciucm in vrbem deduxcrant.Hos ma girtratuspromiflb ilipcndiodetinuit, littc-rasque amp;legationesadorunes vicinasciui-tates,amp;ad MansFeitium qui tunc in Campi niacxercirum habcbat, mißt, opem , fubfi-diaamp;apparatum bcllicum libi mittiflagi-tans. Venlonenfes puluerem tormctarium, Bufcoduccnfes amp;nbsp;Grauicnfcs militcm mit- ‘ tunt.Ordincs enim fefcin Barauiacontinè bant.nequc in alteram ripara venire,amp; No-« iiiomagenlcsafubGdijs intercludcrcaude-bant. Sed exoppoGta ripa noótediequein , ,jj vrbcni dcbacchabantur. Tcmplum D.tVtc- !j phano facrum præclari opcris turrim ha-bebat,ornamentum vrbis. In hanc difpo-jtitgli ititur ßtisaliquot tormentis:, quatuor feptimanis ' tanto globorum nymbo Angli infanierut, ■ templiinfit yt vno Fæpe diequadringentoSamp; vltra glo- -

bos eiaculati fint. Polt quatuor millia i-tiuum ( vt quidam numcrarunt ) fupc-rior turris pars, nullo hollium commodo*, . amp;nbsp;incredibili furaptu corruit : vnotantùm vicinæ domus tccio, homine nullo li’Fo. Deinde tcétum vnius port» , amp;nbsp;duarum turrium aliarum, in quibus Rationes habcbat «liliteSjdçijciunttdomolq; ciuium.qu«

lt;x oppofito flumini adiaccnt, lacérant,rui- Ann« fiani veró nullam toto tempore fternunt.

Interea Man .feltiujcum exercitu venit, fc ad Mofam in ericeto Moukenii caftralo- Kn-iamtit cauit. ipfc quotidic in vrbem proftftus, animum ciuibu$addidit,comcaru, pulucrc tormcntis bcllicis vrbem muniuit,claflia rioscmyoparonibusiuxta Bcrckam in an-chorisftantcscuocauit:quotidietraieäum in Batauiam, vt hoftem abigat, pollicetur, Hoftis Kcgioscunöari videns,noótc V Va-halim traiccit,amp; paulo infra vrbem,opera tumultuario pugnaculü ædibcare ccepiu

Oppidani htc rcterriti,ftatimad Manf-felrium mictunt,opem implorantes, vt hoftem abigat, amp;nbsp;in Batauiam rcijciat. Nant ab ca parte omnis comeatus,amp; quidquid n« ceffarium erat , in vrbem inferri dcbcbat. Sed Seager fuburbanus vberrimus hoc pro. pugnaculo ip Gs prxrcptus fuilTetjita vt nec lerere, ncc meterc, nec pafcerc pecora,nec fanumrefecar« potuilTent. Mansfcltiusin-tellefta rei neceflitate cü toto exercitu No-uiomagumvenit:fedhoftis intellcfto eiu» aduentu,reliétooperein Batauiä reuerfus eft, vrbemque fine intcrmifftonc nunefri-gidis.niincignitisglobis infeftauit.Cumq; VideretMauritius.ciucs effc cocordes,nulla oririfeditioné.nec animos eorum deficerc, defoluenda obfidione cogitauit.Ne üax^a ßrM.

2Ji MERCVRIl G ALIOBELOlCi Znn'ö ortininô Nouiomagcnfcs liberos relinque-* J 50, ret, validiflîmum ex oppofito vrbis extrui iubctpropugnaculum. Qu,i in vrbe erant, maioribus tormentis rem node dicquegna utter agebant: innumeros toto hoctempo-reftraucrunt,operas eorum difturbarunt, amp;fefeegrcgiedcfenderunt:Gubernatofcm namque prxfidiariorum in vrbem mife-rat Mansfeltius Comitem Nicolaum de

Ciefa Italum, cum turma cquitum : is nullam diligentiam,nullum ftudium, nullum intermilit obfequium ; impedire tamcn-non potucrût, quo minus hoftispropugna-culum perficerct.

litteras ad Pdrmenfem mittit,quibusfignifi cat, fcquædam arcana habere, qu.T litterii crcderc minime confultû cfl'et.Petcrcigitur quätocius ad fe veniat, vt hmul deijs rebus colloquâtur.Parmenltsacceptis litteris fla-»1. »tij. ***quot; itineri accingit,amp; z 1. Maij Condæû Celloijuium oppidumvcnit.Profcduscfteodemamp;Mœ-Varmenfis nius,vbi aliquotdicbusfoli omnibus remo CfMetij. tisarbitris,de magni momentirebus collo-cuti funt.

finem MaijProteftätium quidam Coloniæ Magiftratui fuppliccm libelluin K.eli^iöntx obtulcrunt ; multis, fed non firmis argu-triiitMm. mentis Senatuipcrfuaderc fcpofle rati; x~

«juum omninoefTc, vtipfis publicum Rc- Anna' li^ionisfuæ permittatur excrcitiura:Magi-1 j^o. ftratus vei ôgt;vt femper, prudentifsimè, con ftantifiimequchancillorum petitionerrc ‘cçir.

Cùm autéaliquot annis tam Rçgi’;,qva c^reuli Ordinuni milites continuis fuis excurliû- rrißphdli»’ nibus vicinorum Principum prouinci:.s, vt ».“ertlide Cliitiam, luliacum, V Veftphr.iiâ, turn Benthcimcnfcin, Dicecekri Coior icn-fem amp;c. occupationibus ' rbium, oppido-rum,amp;arcium, hybcrnaculis, expeditio-nibus, latrocinijs, dcprædationib'’, adulte-rijs,fl:uprisamp; incendijsindignis modisagi-taflentjVcxaflcnt, cxpilaffent, Se depopula-tieflent; Circulus VVeftphaliæamp;infcrio-rum prouinciarum multumlpud Principes Imperij dehac iniuria conqucRus cft. Quamobrem initio lunij conüentus habitus eft Coloniæ : fed nihil conclufum.nifî alios Imperij Principes,amp; præcipuè Elcâo rem Moguntinéfem,amp; Germaniae Archi-cancellarium,rogandum,vt menfe Augu-fto Comitiain ImperialiciuitateColonienf

Bonna iam tories ab hoftibus capta amp;nbsp;re-cepta.nouopereofdemdiesinfortunio ma Bonntn/t. gisdeformatur.Templumenim in oppido zi inlij.

MERCVRtl GALLORELGTCI Anno ' cftantiquîfsimum.ab Helena quondam, iw 15 ÿo. honorem Cafsij,l-Iorentij, aliorumq;'I he-bçorum Martyrumædificatum, amp;nbsp;plumbo tectum. Fefto lacobi, Hifpaniarum Apofto li, hora pomeridiana fexra fulmine turrit cócufTa.ignem corripuit, amp;nbsp;quidquid in il la combuftibi! e fuit, deflagrau it. Plumbum liquefaCtum diftillaiïs prohibebat, ne paté-reeacccflus.Q^ofaétum,vt exuita turri, té-plumquoque magna parte exarferit. Hinc Hnnealtichon illud quidam compofuit. AEdes cjVaH CeLebrIs Buna ConßrVX ItlIeLeM laCtbifeftofVLgVre taCtarVit.

Superius commemorauimus colloquiu eoBii.jui}Ba Theologorum,Proten:antiüamp; Catholico-rura.præhdibusPiflorio, amp;Smidelino,àIa cobo Comite limitanco Badenfi in ft itutu, huiusfrüétum circa hçc tempora vidimus, nam Smidelinuscum modum in difputan-do,ant'ea propohtum,nó fcruaret, abfurdc quxdam proponeret, abfurdius refpondc-rctjDialeéhicos fyllogifmosquatuor ter mi noshabentesfingulis momentis proferret; Fiftorius illi t i.^^politiones præfcripht, ad quascü refpon dcre poftulauic.h falfam pu tarer,ilia feripturæ fentenujs impugnaret. Smid clin us ad eas refpondcre nô potuit. V-num hoccontendit; Hereticosab Ecclcfia non clTefeparandos i*robauit hoc parabola

tlBER TÉRTlVS. lïf Ëuangelica.in agro Dominico bonu amp;nbsp;ma- Anhb lum fernen feminari. Cui rcfponditipfe Có j j mes. Non legi in hoc contexru nomen Ec-clellæ. Secundum argumentum SmidelipL erat ex i.Epiftolaad Corinthios capit. i Oi. defumprum;Oportct hærefes efTe. Cum Pi-ftorius peterct ex hoc loco Syllogifmum conficcret , cxcandcfcens Smidelinus,libi nihil cum Syllogifmis efle, ait,negorij, to-tamque Dialeóhicam improbauit,amp; rciecit. Comes cum vidifTetciusimmodeftiam.aitt hac lege Tiibingenfcs Theologos vocatos, vtDialecticedifputaretur.Quod h condi-tionem,fcu legem illam acceptare noluil-fent,ad colloquium eos non vocaflct,atque itaeosdimint. Quin amp;nbsp;hoc ante colloquiû Smidclino accidit,quod præfente Princi-pehec.alijsquc Nobilibusdixit; Catholi i’üfndcfé-cosdocere; Hominem morte Chrifii non^*“* poflefaluari. Quodcùmà Nobili quodam negaretur; inquit: SeidTridentini Conci-tij teliimonio polTeprobare. Prolatumeft Tridentinum Concilium. Hie bonus Smidelinus omnes paginas voluit amp;nbsp;reuoluit, nihil quod fuo propoGto patrocinaretur, inuînit.pudefaâuslibrum claufit,amp;Domi no fuo reddidit Eodem tempore aliam ab-furdam fententiam ex Magiftro fententia-rum citauit.Traditur liber, quodallegarat nonrcpcriu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oblcv-

ti6 MrnCVRH G AI-tOBEÎÎOlCT Arino’ Obferuârathæcomnia Badenfis, amp;nbsp;di-mifsiscum honore prottflantibüs.Piflorio jw.n. lt;,£4 l'atrttjucBufæOjSocietatisIefu Theolo^o, ^•ttinfitCa- Nouiomagenli fefe carcchtzandum tra-didit, atqiie randem,circa hoc tempus, eiu-r.tra Ktligione Lutheranica , Catholicara preleniiscn’,-

Parmenhs etfi Lcgatis Nouiomagenfi-bus toto legationis tempore ferijs verbis promifcrat.feipfum venturum, amp;nbsp;ciues ab noflclibcraturum,poftquam g. lulijcfon-tibus Spsdanis Briixellam veniflet, in fine tarnen Julij ctiam Manffeltium cum cxcr-citu rcuoc3iiit,amp; vrbem mille periculis ex-poGtam, defolatam reliquit.M illc tamê mo diosfrumenti,amp; centum circitcr vafa pul-uerhtormcntarij,ciuitatedonauit.Caufam curManffeltius VVahalim nunquam traie cit, cfl'c quidam aflerunt, quia ParmcnGs intcrdixeratdibi neceffaribin Galliam pro ficifccndumcum validoexercitu, ideoquc jUiH’fetiiM ruospericlitari nolle afferens.Inftabatnüc « Ptrti-enß illüd tempus , ideoque Mansfeltium rttoeoiMé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjy aHtcquam dilccderet vrbiad

defenfionem neceffaria reliquit,amp; munitiP simum calirum, paulo infra vrbeni pofitu, Doddendalium, confentientcDomino oc cupauitjin toque praefidium ,fub imperio Boelij,fortifsimiS£fidelifsimi Regimilitis

'Amnelredami honeftis parcntibus natbre- Anno Jiquit;ipfe Mofam traiectt. Sccutus tftcutn j Comes Nicolaus de Ciefa, fuccefsit ei in vrbis perfecturaNobilifsimu's vir, nusGaleinius, cum bgno peditum .Hollis cùmaudiretabitum Mansfcltij, vt viresfu as oftentaretimaioTc exercitus parte VVa-halirti triduxit, amp;nbsp;Regios fc infequi ad Mo fam vfquelimuùuit. Indcreuerfus primo Augufti, attraólistormentisDodderidaliü oppugnai. Arx in folo paludofo lïta eit, i-deoquemunita.fcd quia aeftas hxc ardens amp;nbsp;(icca fuerat, facile ad illam patebat accef-fus. Strata igitur latifima ruina,cùm arx defendi non pofretjamp; hoftis non nili fuo ar-bitriodeditionemvellet acceptare,Bocli-usinruinisftetit ,amp;in pugna mori,quàm viuusin holHum potcftaié venire maluit. Domina arcis rogauit ,ne vir tam pulcher amp;nbsp;iuucnisjtam vitæ prodiguseffet: arc6 dc-derct,fc pro illo interceffuram, nihil fubef-fepericuli.Paruit Boelius,dcditionem facit . Capitur confeftina,ad Mauritium du-citur, nullusveniçlocuseft,eóquodnimis _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

; . fidelisfuerat Regi,cuius caftra aban. I r 78. fecutus fuerat.damnatur itaque, amp;nbsp;ad fup-pliciuraraptus.vitam cummorte commu-j tauit. Arccincenfa Naffouiuscum fuis ite-

Anno dioncNouiomageniî foluta, in Hollandia, Ï 5 90. irelifto in propugnaculo prælîdio validifsi-mo rcueriuseft . Verdiigius paulo ante in in Frida Emmetillium munitifsimum pro-rerdu^iM ^pugnaculum intercipit. Noua cataraéla, obddet. Scdcùm Dominu

Rodcrigium cum nouo equitatu ad fe mif-fum in procinchi cfTe intellcxiflct, hollem autem in infidijs eum expcdtare, relióta ob-lidione,ad holiescontendit; quoscuin par tim trucidalTet, partim fugafret,llt;odcrigio proceditobuiam,eumq; honoriiîcc excep-tum in Frifiam incolumem deduxit.

Tdrmenßiin Parmenlls iamantea, primo Augulli, Galltampro ßj-uxcllis mägna cum ccleritate Montes Hä pQniæ prol'eótusefl.Inde Valencenam.Va-Icncena in Picardiam, atque per Veroman-' duos in Franciam equitatum, peditatum-queoäodecimcirciter millium,animiso-mnes inuiólos,armis amp;nbsp;vcflitu regio more cxornatosfecum ducens, magnis itineribus contendit.

.Conuentus,que6.Iuni]’ Circulus VVcft-phalicusab ElectoreMoguntino edici pe-tierat ( forte propterea quod maior Prin-cipum Gcrmaniæpars Smalcaldiæ conue-nerat, de Nauarræo, vt dicebatur, fubli-dijs mittendis in medium confulens) in a-Jiud oportunum magis tempus proroga-tus

tuseft,Nihiiominusob inftantcm neccfs-i Anno’ ‘tatem Moguntinus,Palatinus, luliacenfïs 1550. amp;nbsp;VVcftphali,cum ceteris inferioris Khe. l gatfo ni Principibus, Legatos fuos primo Bru-xellasad Parmenfern,indead Ordincs Bel Gfi-muKoi» gicos miferunt.Qiii in Hoilandiam vemen les 1 . Augufti, ad colloquium admifsi, „f,. quod in mandatis habcbant, cxpofuerunt; fuiushxc erat fumma. Principes fuos pro vcteriamicitia petere, vt vtraque pars,ta ra Rex, quàmOrdines reddant omnia oppi-da,arccs amp;nbsp;propugnacula, quæ in Rheni vtraque ripa , amp;nbsp;in folo Imperij Romani fubdito ve! occupârant,vel ipß extruxerât. Imperium enim fubditosquc quotidiani» excurlionibusillorum , qui in ijskint,dana, cladesque intolerandas accipere. Qn,id Parmen/is refpondcrit,non inuenio. Lorum verb qua; Ordines refponderunt, hæc fiinima eft. Etfi durante hoc bello digna indignaque perpefsiiint,libi tarnen prilli-nam illam indole amp;nbsp;innatam bonitatem re- orJiMw» r. mâiiflenta vt nihil libiautgratius aut an-tiquius effet,quim cum vniuerib mundo, maximccum vicinis Principibus amiciti-'' ant colcre; vt pacem, vniratcmque diu de-fidcratam,vel tandem confequantur. Ideo moleßum effeOrdinibus fe male audirc, Sc

,s,o MïRCVRII GALLOBELGICI infimularii,quafiipfi fintij,qui paccm.tra-.quillitatemque priftinam turbarunt : ided inoleftiuicfle,quodfpargantur.hæc ab iji.à quibiis omne genus fubGdij petcre debc-banr;amp; quj mcfito lingulari limpathia pro-uinciaruni Belgicarum miferiam amp;nbsp;deua-ftationem dcplorarent, in quibus tantum inccndiuin excitatumcft, vt fieri non poP fit,quin fcintillx'in vicjnorumfuoruPrin-cipum 3; Dominoru prouincias profiliant. Vellc igitur flammana hanc cxtinguerein alijs prouincijs, quam di« in mcditullio c-aruni prouinciarum, quas naturaipfa con-iunxit,quotidie magisaccenditur, certe nil aliud cffc.quàmcûDijs pugnarenili quis pofletcxteriora membra fanare,,corde intus inleétoamp; deficiënte. Se ncque occafio-nes vllas dedifle, ncque mandaffe, neq; per-milifTc, quod vnquam vicinorum Princi-pum regionesafiiis infeftarctur:contrari-um enim amp;nbsp;mandata publica,amp; de præuari-catoribus fumpta tellari fupplicia . Fieri quidcmpolTejVt rtonnunquam in eodclin-quatur,amp; Ordincs nonfcmperea difcipli-nam feruent, quaefcruaredebebat:tarnen idipfumpotifsimum faftum pcruerlis ho-ftium fuorum machinationibus.tiim etiam quiaindifl'oluto militumgrege,non fem-per laudabilis ordo potell rctincri. ^ion

hocnouum eflc, nee vlli quirn Ordinibus Anno magisnoxium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i/^o.

Tolerabi’ius tarnen ffTe Icucmakrnjexi-guo tcnij orefpeboni fubfecuturi perferre quàm maiusmalum expcétare.Hoc cfl.quâ amp;hiamp;illi ad perpetuam ruinam tam Bel gij.quàm vicinarum prouinciarum fub iu-guminfatiabilium, fanguincm litientium, amp;nbsp;fuperborum Saraccnicorum amp;nbsp;Marani-corum Chriftianorû abfoluiæ Monarchias mittantur. Hie negem amp;nbsp;Regios infinitis, ijsque maxi mis onerarlt flagitijsamp; crimini-bus: Quod facra Biblia pfohibucrint, H«« rcticae prauitatis Iriqiiifitorcs intföduxe-rint, iuramenra violaiierint, exactionibus populiîgrauarint.priüilcgia violarint, cle-rum ÂcÈcclefiarticasfuftulcrint, Nobilita-temextinxerint. Horiim omnium Germa-niam ipfa quamplurima vidiffe exempla. 1 eftari eadem I atrocinia tot myriadum In-dianorum,amp; Granatenfium, monarchiani Ncapolitanam amp;nbsp;Mcdiolanenfem , tyran-nicam amp;nbsp;in in Ida m inuabonem Lulitanix, benignislimuin,optirnumque Principcm, coronatutn Rcgetri Antonium, confangui-neum fuum illinc cxpcllendo faftain. 1 cfla ri haec cxctranduin firopobtum inuadédi Angliam amp;nbsp;Hibcrniam : vim,rapinas,amp; in iuftas detentiones tot vrbiuin fub Impcrio

Anno pertinentium : clamdeftina confilia deoc-I Jy«« CupandaScotia.Deniqiiclublidi3,quæquo tidie in Galliam mittuntur.Omnia hæc te-ftari quid quxrant per hanc Hifpanicam ^Varactnicam Sc Maranicani dominationc. Solcna Franciam palam lamentari, amp;!fuum exitiumlugcrc.lntentioncm horum Coro-nam afFcólantium non effe ,quia Kex iniu-ftiimodisad diadema peruenit : fed quia Hifpanorum huic Monarchiæ plui imum obeflct, b Kegnum hoe ad Icgitimos fu-' oshxredesdciioluerctur. Hancobcaufam lititumefTc incolis Francia* bellum gere-re aduerfus Regem fuum , vt iuuent in fuo inftituto hos Saracenos. Non vt ipG in libertatc viuant, fruantur his quæ Deus amp;nbsp;natura dederit ;fed vt proprium Regem fuum cocreeant, amp;nbsp;aReligionefua, in qua natus amp;educatus eft, reGlire, amp;nbsp;diadema relinquere compcllant . tantummodo vt ad hanc Saracenicam doininandi ratio-nem perueniant. Quod G aliquando fu-erit crimen læfæ Maieftatis, amp;nbsp;rcbellio-nis ,G fubditi oblata certa pecuniae fum-maDuci, Comiti, aut Domino fuo fup-plicaucrint, vt ipGslibertas conG;ientiæamp; Rcligionis permittatur ; Certè maius crimen elfe Francos, quibuslibertas hæcper-mittitur, incitari, vt manus violentas in dia.

i.lBER TËRTIVS. ai, diadema Regis fuiinijciant, nifi ipforum Anho rcligionemvclitprofiteri.

Magna cffc horum Saraccnorum pri-uüegia, quibuslicet, quod ipfi inalijsvt capitale damnant : vt quafi exlegcs iplî» legibus, hoc eft confeientiæ j corporibuj fortunis miferx pkbeciilæ pro libidine doniinentur ; hoc modo allu amp;nbsp;dolo commune vulgus decipientes,amp; ignoran-tia populi abutentes, vt cis perfuadcant licerc in Regem fuum arma fumere ,idqu« non alio fine.quam vt ipfi interimfc Re-gni Dominos conftituant.

Nonpoffe igitur culpari Belgas, vel vt ftipra iniimulari , co quod tot tyrannic!» in Indos, Granatenfes , nobilcs amp;nbsp;plebe-ios harum prouinciarum cxemplis terririj agunt.quod vxoribus, pueris amp;fubditi$ fccundum leges aduerfus maritos, parentes amp;nbsp;Dominos agerclicitum eft. Raiioni quoque repugnare,liquis eosob hoctan-quam perturbatores communis patriae, peibdcis,iuramentiamp; promifsionum im-memores,amp; conftitutionum Imperij trant^ greifores velit appcllare. Ordincsetrto fi-bi perluaderc ,fc iuramento Sc promil'si-onibusfuis pro viribus fati^fccHTcrfpcrarc quoquefe,in hoepropolito ^grclTuros, Sc

SM MERCVRH GALLGBKLGICÏ perfcueraturos eflc. Optare interim tan» quam membra quodamodo Impcrij ( qua» les olim agnitifunf,amp;adhucagnofci mcri-tödebcbant} ab ipfo ImperiofubGdium amp;nbsp;opé, aduerfus vim amp;nbsp;immanem opprcfsio nem fuorum inimicorum amp;c hoftium.

ld fcfæpifsimccû per libellos fupplices, tü etiam permiffos Legatós magni nominis virosflagitafle: fed et etiamnum flagitare; vtfecundum flatiita Impcrij omnesexter-ni milites, vt Hifpani, JMarani,amp;alij ter-minisamp;limitibus Imperij eijciantur. Futurum enim hoe modo, vt Superior cum Inferiori Germania rurfusad priftinam có cordiamamp; amicitiam poftliminio reuer-tatur , Si commercia vtrinque reftituan-tur. Quod li id impetrare non pofsint,ro-garc fefaltem Eleftorcm, aüosque Duccs, Principcsamp; Ordincs, vt quidquid in hoe laboriofo bello egerint, candidè interpre-tentur, vt tanto maioricum fiducia amp;nbsp;ala-critate labores, moleüias amp;nbsp;fumptus, qu» in hoe bello ad defenlionem patriæfufee-pto oecurrunt, perferant, S( in perferen» doperfeuerent,ne prouinciae Belgicæ per proprias fuas commoditates ( quac non exigus funt)in earn calamitatem deucniant.vt perpetuo lint fedes amp;nbsp;media belli,ad inreri» tü Sc ruinam omnium vicinor ü, ad ædifica-tionem

cationévcrô illius Monarchiç Saraccnicç. Anno Ordinesextrema necefsitate compulfoi i elTe,armafumere.Quidquid indederiua-tum cft non alio fpeftaffe, quam adde-feniionem : vt fua tuercnrur, Si quod fibi vi,artc amp;nbsp;infidijsiniuftè in prouincijsßel-gicis creptumerat.idipfurn reciiperarenr. Nunquamfibi decrctum fuifle, fed nequ« adhucciïe, vicinorum fuorum oppida, pa-gos,arcesaut propugnacula intcrcipere. I-dcoquefe tam diu non expeétane,,vtopu» fuerit ipfosdehorum reliitutioneadmone re. Fuiflequidem nonnullos,qui fuftinuc- y runt propugnaculum Schenckij,in inful* Comitis (quot;vulgo tfgraucn weert) in folo vicini Principis exftruftumzfed eis fatis per fpicuèdemonftratum efle,locum ilium ad Ducem Gclriæpertinere.Practerea muni-tionemiftamà Schcnckio magnis Ordinii cxpenfiscxcitatamgt;quæpoft moçtem illius, cum machinationibushoftium, tum ct-iamrcbellione præ(îdiariorum,parumab-erat,quinin poteftatem hoftiumvcniflet; nifi Ordines magna pecuniae vicamipra-fidiarijs redemiflcnt. Hue accedere,quod œdificata eft, amp;nbsp;adhuc co in loco co nferua-tur, non vt ex ea quifpiam detrimentum accipiat; fed propter ncccfsitatem,vt per «am holies arceantur, nein prouinciasfua«

13« MERCVRII GALLOBBLOICI irruant. Hoc ipfuin etiam in ConfHtuti-pnibusImperiakbus approbari , nimiruni licerc in tali cafu fcpirncnta , amp;nbsp;propug-nacula ctiain in alieno folo exflruere, ea-qiie durante bcllo aut nccefsitate inuitp Domino derinere amp;nbsp;dcfcndeie . Adtol-Jendam tarnen omnem difsidij occaiio-non,quae ex hoc propugnaculo pofiet o-riri, Ordines Principibus denunciare , fe non vclle nib legitimis modis amp;nbsp;vijs, æ* quis etiam conditionibus ( b quo modo Jiceat) procedcre: adeo vt ipb Principes fatcantur,bbi fatisfaftum efie. Hobesbi-ps Hifpanos vbique , amp;nbsp;diuerbs locis Im-periplubditis, ail Khcnum oppida amp;nbsp;mu-nitiones occupaflc , Sc adhuc occupare,nó vt fe defendant,fed vt ppmœria fua proférant.

Tandem concludentes dicebant : Sc promptos amp;nbsp;paratos efte , omnia quæ in impcriali folooccuparent, amp;nbsp;hollibuslu-is extorquereadhue poffent, legitimofuo Domino rcdderc ; vt antiquum fccdus, amp;priftinacum vicinis fuis Germanisami-citia confirmari queat, amp;nbsp;augcri. (iuain re fe earn beneuoicnrii amp;omnis obfequij bgniheationem exhibituros, vt Principes feipli eumperiant, ipfos nihil quàm ami-citiam

citiam amp;nbsp;rnutuam confoederationcm Je- Anno fiJcrare: vici'fsim abillis omnc confilium amp;nbsp;iuxiliuin fperantes, Tandem orantLe-gatos hoe fuum refponfum Principibus ac Dominis fuis Edclitcr référant. Haétenus Ordincs : cx quo refponfo pcrfpicuè fatii liquet, quo animo Hollandi lint in Regem fuum , amp;nbsp;omneï cos qui Regis partei fequuntur . Prætcrca quæ fpes pacis inter has duas partes concilianJæ , cordi-busbe, animisque exacerbatis. Crederem cquidem neque Turcam de Impcratore, neque Impcratorem de 1 urea huiufmo-di in folenni aliorum Principum Icgatio-nedidurumeffe. Sedad hiftoriam rcuer-

Rex Nauarrxusiam quintum pene me-fem in obfidione Parifienfi trahebat. Om-^“**^ ^*quot; nes viasSe aditus Confoederatis interceperat,ab omni comeatus fpc illos interclu-ferat, ex quofumcna annonae caritas lames-que S3guntina,amp; extrema in vrbe miferia inerebuit. Equorum, afinorum,canum,fe-lium , amp;nbsp;glirium carnibus cum pampinij vefetbantur . Libra butiri duobus coro-natis;ouum i : .fcH:ertiis,modlus frumen-ti 1 oo.5c vitra coronatis cmcbatur.Sut qui fcribùt plus qua ^oooo.vtriufqjfexushomi nes fame extindos ell'e, Narratur ßc alialu-

Anno genda hiftoria. Ciucm qucndam.cïinmon 1590. haberct quo ipfe.quo vxor , quo liberi /ierreni4 vcfcçrentur, DCC fnifcriam diutius vidcre, Hßtrii. pgj. pJanöum amp;nbsp;lamcnrationes fuftincre poflet, primum vxortm amp;nbsp;liberos ; deinde fcipfuni laquco fufpendifle. Scripto prius caufam pedori fuo affixifl'e, non aliam id obcaufam fadum, quàm quod miferiam di

■ utiusperferrenon potuinet.Rogarcfc igi-tur Dcum.vt libi deliftum hoe ignofcat. cetiffittlit Omnia ramen hi'c perpeti ciues maluerut, ftrificrßU. qiiàm Regi hiTCtico parère ,ôcà Religio-nefua Catholica (quam etfi pro tempore, diu ramen fubRcgcnon Catholicofaluief-fenon pofTe feiebant) declinarent. Multi cùm lîbi moriendum clTc prafentifee-rent, pccnitentiscamp;Lucharifti'æ Sacra mentis perceptis , lcdo incumbentes , hilari corde fpiritum Deo reddiderunt.

Non ignorabant hæc Confesderati, i-dcoque fibi properandumrati, Parmefem, vt iter acceicraret, horrantur. Parmcnlis cùm iam latinumf vulgô Meaux) peruene-rar,adiunxit illi fcMeenius.Hic omnes Chi ijarehas, Tribunos amp;nbsp;Prætedos militum) ‘^^'^^ocant ; Sc Lutetian! redà vcllc con-*9- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenderedixit ParmenGq Deoitaq;fe recô-

tico muniri curat.Eiu«;exemplum fcquutur Anno oés alij. Qjuibus peraftis confeftim cquum 1590. confeenjit. Si latinocum omnibusomnis generis machinis , quæ per pontes duos Mœnio conftruétos, trahebanturjCgrefTui eft. Dimidio ab vrbemilliarünuenit totü cxercitum fuum ordine, quo præccpcrat, inftruöum : que cùra luftraffet, iubet vt in pagum proximum,Frlt;y«ediiäum,tribusleu cis latino difbtum,hoc ordine procédant, inde«doppidü Lai^ny. Nauarrxtqui in pa-goerant,équités oftingenttdeaduentu Par , menfiscertiores faóti, tribus ante horisfta-tionemfuamdcfcruerant.amp;intutiorafcro-jj cepcrant.Pofiridie,hoceft vltimo Augufti ‘ * vterq; Dux cum toto militari concilio con uenitjdiu multumq; inter fe deliberauit, an confultum effet cû hoffe de fumma reidc-certare.no placuit. fummo mane inffruftis teiebus, relifto pago Frefne, Teamp;.i Lutetiam pcrgunt,amp; dimidio abvrbeparificnfi con-ftiterunt. Hic inrellcftumcff Nauarræum obfidioncm foluifle , amp;exercitum ad oppidum litjfnjabduxiflc. Habito conuentu Parmenfis Nauarræum infccutus eff. Alij fquod verifiroilius eff )fcribunt, Parmen-fem Frefnefio Laigniacum prius profedû, ibique confediffe. quo intellcdo Nauarræû copias aliquot fuis fuburbijs Parifienfibus

Uo MKRCVKII G ALT.OBELGICÏ Anno eduxifle,amp;ad Parmenfem vt Laigniacun» ij5'o tuerctur , profeÓlum effe. Dux Mœnius primum agmeii duccbat,oppidiquededi-i»iur aigt;ar- tionem CO diepoftulaucrat. Scdquia Nauar ræus vrbem oclo fignorum prçbdio munie crat.dederefenolucrut: eô minus,quia Kex cum toto exercitu in procinftu crat,fperan tes quod fuos non defereret. Mœniusita-que in mola iuxta flumcn Gta , quam op-pidani antea occupaucrant, maximum tor-mentum crigi præcepit: quo fexies eo die in vrbem eiaculatus eft ; fol enim ad occa-fyjp declinabat . Poftridic line intermif-lioneè mola vrbem tormento codem con-cuflerunt. Oppidani confpicicntcs hofti per pontem aditum in vrbem patere , ad colloquium venerunt : trium menlium lli-pcndia,amp; vt expands lignis egrederentur, poftularûnt. Sed conditioncs iliac negatæ iunt. Circa meridiem nonnulli équités ex Nauarrxis fefe oftcntàrunt : fed amp;nbsp;peJita-tus illius vix quarta leucae vnius parte àca-ftrisParmcnlisconfpeâus cft.Parmcfisfuoi confeftimquoqueinftruxit,amp; hoftiperfe-cialem nunciauit, fe cum illo confligerepa-ratumelTc.Suntqui hæcinuertunt, dicen-tes Nauarræum Parmcnlï pugnam obtulif-fc:P3rmenfem refpondilTe; Sc mandato Régis fui in franciam venilfe, amp;nbsp;negotium ft-bide»

bi demandatum fe ope diuinaefFefturum: Annq Interim euni in caftrisfuis fe continuilfe. 1559, Paulo poft Nauarræus fuos réduit it. Par^ rnenlis partem cxerJtus reduxit, partem in loco, vbi hoftem expcôabat, in armisre-liquit Intcrea Mœniusadhuc quatuor in-gentes machinas, quibus muros conuellc-ret, ad oppidum attraxit. 5ed captiuus quidam ad Ducem perduftus.confeflus cft.Na-uarræo ftatutum efte, Mœnium in oppug nationcoccupatum , àtergoadoriri, Coa-feus itaque eft Dux , machinas ab vrbe in caftra rctrahcre. Parmenhs fuos explora-tum mittit, vbi hoftiseflet , quid molirc-tur. Qui reuerfi nunciarunt hoftemtrium horarum iiinere retroceflllfe. .Jed nonnul-los èNauarræis inuenerunt, qui fe in du-metis amp;nbsp;arbuftis occultârunt:cum quibui à décima hora, vfque ad fccundam pome-ridianam vclitaruni. Habcbant Nauarræi minora quædam tormenta , quibus non-nullos c Parmcnfis peditibus ftrauerunt, ipfi viciflim quofdam è fuis defiderarunt. neutra pars prçualuit.Cuomnesiftiexplo-ratores in caftra rcuerfi elfcnc, confeftim clamor amp;nbsp;tumultus exoritur; adclafhcum canitur, omnes armacorripiunt, amp;nbsp;fe ad pugnam praeparanf.incrcbuit cnira rumor,

I4Î MERCVRII GALLOBELGICI Nauarræum cum vniuerfo cxcrcitu in acic ftarc,amp; hoftem ad pugnam cxpectare. Prae-militNauarræus ducentos circiter cquitcs, qui liberius ad caftrapenc Ducis cxcurre-bant.vt hoftem eliccrcnt, fed Confccderati jnOdiasfufpicantes, infuisfecaftriscontinc bant. Eratenim in propinquo filua, in qua (vt poftea copertum eft) Nauarræusmach« nasaliquotbellicas collocari iufTerat.quas in hoftem nudum, amp;nbsp;nihil minuscogitan-tem .exoneraftct, magnamque ftragem in eos cdidiflct.Nauarrjeus loco maximcopor tuno caftra fua locaucrat, vbi Parmenft i difficile cxdi, ille Parmenfem facile cçdere potuiffet. In colics cnim amp;nbsp;tumulos alTur-gebat.fruteta amp;nbsp;filuasab vnolatcrc.ab alte-ropaludcm habebat: ita vtnee equis efl'et acceffus, amp;nbsp;profpeftus facileimpediretur. Tertio ScptembrisDucinunciatur, hoftem præfidiüin oppido nouis fubmiftis militi-bus auxifie ; neque Mœniû id imped ire po-tuiffc.Paulo poft fama fparfa, Nauarræum denuomutato confilio Lutetia agmendu-ccrc;fedfalso:cumtoto triduo in hoc loco manferit.quotidie cumParmenfi velitans, nunquam tarnen ad iuftum praelium peruc-tum cft.Poftridie cceptum eft propugnacu-Iumamp; fepimentum,quodcaftra cingebar, amp;nbsp;ab hoftis alfultu defendebat. Sole ad occa fum

furnvergcntepcrfcdumcft.Conftftîmcon Anno tinuismachinafumfulminibus, magnæque i molts globismcenia Vcrberâtur. Nauarrçus ParißtnQm cùm viderètParmenG Cuncta bene fuccede ynbemâtft-re,nccfeillum pofTeimpedire , confultum ipfi vifum,reltquam cxercitus partem, qui in propugnaculis ante Lutetia reliquerat, euocarc,amp;militesfuosxftu amp;nbsp;famelâguen-teSjinoppidà Stlocavicina diftribuere, vt nonnihil refocillcntur, amp;nbsp;comeatum hofti præcludant. Hueetiam mouebat Parman-fem defedus pecuniae, quæ in tam longa ob fidione iam erat alTumptatmctuebat enim,fi admanum ventumfuifTet, ne mercenarius Ceexternus miles pugnam detreftalTet.

ParmêGscùmintellexifl'et obGdioneLu-tctiamliberatam , ita vtcomeatus ciuibus commodè polTetfubuelii, intcrmiffatâdiu obGdione LigniacenG,immenfam vim om-nisgeneriscomcatus in vrbemPariGenfem intulit.ita vt q, pridé x 5. coronatisemeba-tur, nuncemeretur diiobus.Dicinôpoteft quanta fueritin vrbelaetitia. ParmenGs de-indeadoppugnationem Laigniacenfem re cppugujiur, uertitur. Tanta vi.tantoquc impetuad op- C'-expm-pidum fulminauit , ftratisque minis tanta contentione illud oppugnauit, vt infpeétâ-tcpcncNauarræo expugnauerir, inualcrit, umnepraeGdipnt trucidaucrit. Inuenta cft

lt;44 MERCVRII G AI.LOREI.G ICT Anno hic magna, frit menti, carnis, vini, altcriusq; 15 ^o. annonæ copia.nam prærer id quod Kex im-pertari inflerat;, cfiam eodein tempore fuc-rat rempli vrbis dcdicatio.

Dux viâoriam haneprofequitnr, cxcr-li. cituiT) ad Pontem Charentonij, tribus ab jgt;o«.c/ucffi Pai ilïêlî milliaribusad flumen (îtum, ton Parmeit r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t • nbsp;nbsp;■ r

JidtJitKritc fanlportat. (.mes nouo Laigniaccnlium tonscl^ndij cxemploterriti, initoconfi!io,fe vitropo-teftati Confœderatorum rradideriint. In-dead Pontem Samfti Claudij feu Clodouai cuin excrcitu veriicns,ciues deditionc-m of-ferentesobuios habuit.quibus in fidem re-ceptis,à Parilîenfibus magnificè inuitatur, vt in vrbem , quam cum auxilio Dci ipfà conferuâratjVeniati

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nauarræi cxcrcitum peflima lues inuaf»

rat,qua; nifi copias fuas diuilifiet,omnes pe-nèabfumpGffcr. Didribuit igitur, vtdixi-mus, per prouincias amp;nbsp;oppida. Sindiony-num,vt periculolînimo loco litum, Laucr-dinio committit.validiflîmo prælîdio amp;nbsp;an nona munit , Reliquum excrcitum per oppida Melodunum , Corbylium, Senli-lîum,aliaquepartitusc(t. In prouincias vi-cinas Principes inilit, Condæum in Turo-nesamp; Andium ; Ducem Mompenferium in Normanniam , Ducem Longeuillxum in

Pîcafdiam; Ducem Niuerfium in Cham- Anno paniamjMarefcallum Aumontium in Bur- i j ^o. gundiam. Ipfe cum parte exercitus Bello-uacum profcäirt cft. Multi etlam ex Nobi-litate ob Lutetiam reliétam irati, Regem fuumdcfcruerunt.amp; quoinclinabat viüo-ria,hancpartem ftcuti funt.

ParmenGs (vt diximus) multis precibus i Parilienfibus inuitatus eil, ipfevtin vr- tuteiifm ig bem veniat. Lorum itaque petition! fatif facerevolens.cum ledtiGima Principumamp; Nobilium manu eo profedus eG, Poft-quävrbi appropinquaret, Dux Mocnius, Parlamentum, MagiGratus, Nobiles amp;nbsp;Op-timates vrbis illi obuiam efFuG, incrcdibili lætitia,honore,pompa amp;triumpho in publica procefùoneexccperût, amp;nbsp;in vrbem atq; EccleGam introduxerunt ; feftiuo iubüo hymnum AmbroGj amp;nbsp;Auguftini canentes, Deoquc,q'.iiipGs talcm liberatorcm mifc-rat,immortalesgratias agentes.

PetroErnefto, Comiti Mansfeltio, ab- Muli^ttren fente ParmenG gubernatio prouinciarum Eelgicarum erat concredita,Mauritius Nal-fouius intereanon otiabatur; fed colledo excrcitu omnes pene arces amp;nbsp;propugna-cuUadMofam amp;Rhenuinexnruda ,facili bri.

S4« MKRCVRII O AI.LOBF.LGICI Anno nbsp;nbsp;Jicgotio occupauit. Primo munttiflimatn

* Bommelenfi.IndepropugnaculumdeGra , ue iuxta VVcialiam Cliuiae paucis diebus/ deditioncccpit. Luttekenhouiurti quoque in Diœcclî Colonienfi occupât, fed opera amp;nbsp;diligentia Groesbekij breui rurfusami-fit.Exercitumdeinceps in Brabantiam tra-duxit, amp;nbsp;munitionem Ter Heiden iuxta Eredam amp;nbsp;Rofendaliumrccuperauit,foloquc adæquauit. Stcenberga porro oppidulunx deditione in ipfius poteftatcm vcnit.prxfi-diarij Montium^'ad Zomam, amp;nbsp;qui in vrbe Brcdana crant, pofiquam prædabundito-TheMDctn- tam Campiniam eficntdcpopulati. tandem admotisfcalis vrbem quoque Thenenfem in fuam poteliatcm fcdcgerüt. Sed quia vr-beni magnam , parum rnunitam contra vim Kegiam dcfendere non potuifTentjfpo liatam deftruerunt.Tä oportuna fuit JVlau-ritio Parmen fis amp;nbsp;excrcitus Kcgij abfcn-fia.

etrKfUium? In GaJIia econtrario Parmcnfisnoua vi-Parmëjis ct ftoria nobilitatur.Corbcilium enim oppi-f”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum,arte,natura amp;nbsp;prxlidio munitum,ini-

quo Parifiefibusloco fitum, eorumrogatu obfedit,amp; pofitrium feptimanarum obfi-dionem.non line cæde tarnen amp;nbsp;fanguine fuorum,expugnauit. Interea Parmenfi no

uæcopiæ nouiiscjuccomcatus fummittun-tur.ne in tam felici rerum gerendarum pro grcfîu retardetur.

Dumhæcin Normannia amp;Picardiage-runtur, Carolus rmianucl Sabaudiæ Dux, non minoricnni felicitate res gerit in Del- nj,«Pro(lt;i»-phinatu amp;nbsp;Prouincia. Miferat paulo ante i/a cp- DeZ-KexHifpaniaruin Ducigenerolyioaliquot ?*’**■“quot; ƒ“lt;-Hifpanorum millia.quosantea in Galliam Narbonenfem ciiin dalle mittcredecreue-rat. Sabaud us traque cumin oppidoMorti omnia quæ ad bellum erant ncceflaria præ-paraucrat, 8. Nouembris illinc Freium vc- i Neuemi. nit, ibiqueadvndccimum vfqucdicmcom moratus.debello inftituendo confiliû cap-tauit, machinasque bcllicas, Si quæadeas pertinent,comportari iunit.Vndecitno hu-iusmenliscumcxercitu Draguignam, vr-bein quidem amœnam, fed ab Hugonottis f«ifi'«r. multislocisdirutam amp;V3ftat^m,profeétus, honorificè ab oppidanis exceptus crt: . In portis ciuitatis arcus triumphales affabrè faidi vifebantur, quibus inlignia Ducis e-rant intertexta. In horum vno deferiptum erat, DefritSlu matris tuapcnam fiiperftdcm titam.

gisfororcm allulio.ln altero;No«f/^ ahwr t/«» puj^ietproncbis.'Tanxti erat in vrbe lætitia, vc xtiam puei i in plateis llentorea voce clama-CU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rent;

U8 MERCVRIT lt;3 XLIOBELGICI Anno rcnt;Vi«f Viue la MeJJe: Vuiefon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foK

Viuatfua Celfitudo ; cijciatur Valerius; quifratereratEfpcrnonij,amp; incolis Calui-nianum iiigurn impofuerat. Poftqua Dux tain folenni pompa cxceptus effet,dccretum eftjVt ad AquasSextiasagmen dutensini-tinercoppidum Lorgxum, mun:tum,amp; alz hoftibus occup3tum,expugnaretur. Ducto itaqucad vrbemexcrcitu, quiin oppidoe-elapfi,, fuga libi falutem quænucrunc,amp;oppidum ciuibusreliquc-, „ nbsp;nbsp;, runt. Confulextemploclauesdcfertad Sa

i4,NoMin. Decimo quarto Nouembris Dux ad A-quas.Vcxtias iterinftituit. Quocùin venif-fet,multi Marchiones, Comités,Barones, Domini,amp; Nobiles, qui in vrbeerant,n a-gnificentil'fimo,fplcndidifhmoque habitu ornati illi obuiani procedunt. Hos fubfc-cutum eft Parlamcntum, Sc hi qui àratio-nibus flint, Omnes hi pcrpolitisorationi-bus, magnæquc beneuolcntiæ li gn i fi ca t io-nibus Ducifclicem aduentum gratulaban-

SabauJM It Cum gj portam veniffet Dux , con-i^xtfuhano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triumphalem, quo pulchrior,

rifiii cxcijii- prctiolior, maioriquc cumartificio fadu» lt;«r. vifus noneft vnquam. Scdôlt;vmbellaprc-tio-

tiofin]nn9a:1fcrrur,fubqua vrbemingredc- Anhrt retur. At ille ntquaqiiani fc ifto honore ijÿo; , dignnm alTeren': , vmbcllam pernegauit. ln’;titerunt illi;diu,multuraquc hic difcep-tatur.vicitfentenri» Oncis, quifubdio vr-bem'ngfclTuscft. Sed amp;nbsp;oninc» Principes, bobi!esamp; Gprimates, quiilü occurrentes hoticri, ergo cx cquis deiccndcrant, in c-quo5 iterumafcendere pneepit, Magnus cr;’.t popnli concuri'ut, qui Ducis gcnua.ve-luti Seruatoris fui,contingcre g»ftiebaiit. Cùmtcrnp!oapr)ropinc]uafict, occuirit illi clerus ;amp; Lpifcopuscum doétaorationc ex cepir. Indem Palatium Regiomoiedcdu-äuseft. PoRridieomncs Principes,Nobiles, êc qui Palarinisfunguntur ofticijs, Du-cem denn?) falutarunt.eiulqueminus exof-culatifunt. ! errio die Dux in folio confti-tutus eit, cique totiusProuinciæ admini-ttrario rradita. Aduocacus Regius inlignï orationcnoinine Ordinum Ducemaccep* tauit,ei4uecongratu!atusGfl orans ne Dux fuppiiccseorum pi eces conremnat; fedto-tius Prouincix tutelam fijRipiat.

Percoldcm quoqncdii sonlulesvrbis Maflilienfiscumalijs quinquaginta cx Op- adomi timatibus nomine torius Reipublica: ad «(«»t. Ducem vcncrunt , eiqve fupplicarunt, Mafüliam vcnirc non dedignetur. Sena-

îjo MERCVRII GALLOBELGICI Anno tum enim populumquc cius aduentum IJ 50. maximopercdefidcrarc. omncsfubftantias, opesjfanguincm 8c vitampro falute Ducis offerre.Quibus rcfpondet Dux; Seid faâu-rum,mox vbiexpcditionçm, quæ illi mandata erat,abfoluiffet Vigefimoquinto ciuf-menfis Arlefij quoqueexpedabantur, vitam amp;opes omnesprofaluteDucisoftc-rentes. Pollca Dux in expeditionem contra haereticos amp;nbsp;veræ Catholicæ Religionis holies profeftus eft, fortunateque cum illii vbiquedimicauif.

Ncq;mirabiturtamfclicem huiusprinci-pisfortunam,cuicius indoles,eiufque vir-tutes cxploratae funt. Ferunt enim Princi-pem efic prudentom in confilijs,expcditum inrebusagendis; nuncvi.nunc dementia, proutneceflitaspoftulet, quod delibcratu eft,celerioperc perficiens. AmaturlimulSc timetur àPrincipibus.tum fuis,tuin vicinis: lingularem praeterea dotem à Deo accepit, vt defolatosquofque amp;nbsp;oppreifos non verbis tantiim, fedreipfa quoque confolerur. Has ob caufas multorum oculi in ilium con iedifunt.

Venlonenfcscùmà prxfidiarijs fuis plus quàm tyrannicè affligerentur,eiusquc iuftç querclænon audirentur, quomodofeipfos liberatepoffent, tandem conliliii inierunt.

Habebant in vrbeItalos, habebantamp; Gcr- Ann® manos.Gcrmanipaulo modeftiofes crant.ijÿo, Horumigitur opcm implorant, orantquc vt libi in eijciendis Italis,quorumpetulan-tiamdiutius ferre non poterant,auxilicn-tur;aut fi id faccrc illis nequefas, ncqnc 1 ici turn cflet, à neutra parte ftarent : fed ab ar-misfe abftinerent. Cùmid quodammodo impctraffcnt,Italos vrbe eijciunt. Quibus cicclis,furore populi(vt fere folct)nó quiet ccntc,etiam in Germanosirruunt,cosq; vt-bcpellunr.AberatBcnthemius, vrbis Gu-bcrnator:qui in colligcndä peditum legiô-nE,cùm hæc fièrent.occupabatur. Amifla i-gitur vrbis huiusadminiftrationc,in indig-nationcm ctiam Regis incidit:amp; paulô poft legio quoque dilapfa eft.Ita ex altiffimoloco in humilcmrecidit. Venlonenfcsftatim vtcaufæfuæ «quitatem monftrarcntjittc-rasad Gubernatorem Mansfeltium, Sena-tumqueRegium miferunt;quibuspromit-tebâtjfein CatliolicaReligione, amp;fideRc-gis permanere velle,h neutra vnquamrece-dcrc. Quod autcm Regium militem eiecif-fent,non hoccoanimo faftum effc.quôdrc-bus nouis ftudere cupiant, fed quod fe vxo-resque amp;nbsp;libcrosfuos ab immaniamp;barba-ra eorum crudelitate, quotidianisque iniu-rijs tandem femel expedite coaäifunt.Ro-

til ME^CVRH GALLOBELGICI gareigiturfeSuam ! xcellcnriam , hoc fa-ftum non iniqueterat, prxf-rtim cùm ile-g! ex co nil detrimenti (it accelTurum.

Interea propugnaculu iuxta Hoy,quod centurio Groppendonckcumcentum ped!

tis, qui Ordinibus militabant, oblideba-tur. Anrequam oppugnarctur.dedicionem poftularunt , quein fi qui in eo erant nega-rent, fore, vt vi capto, nemini parceretur. Illi habitamatura delibe^'ationc, cùm ùi-rentllationemfuam non admodiimmuni-tamcHc , numero feexiguo, fubfidia non expedare, ideoque imparc» hoibum viribus elfe , deditionem fe his conditionibus fadturos ofiferunt ; vt cum omniarmatura expandsbgnis, amp;omnibus farcinisfuisdi-mittantur. Holland!,-quia ftiebantmagnas opes ex vicin IS pagis h ic depoii tas elfe, con-ditiones illas accipere noluerunt. Candidos itaquebacillosarmorumlocoin inani-bushabentes dimiffi funt. Duinkerkam quo que Holland! tctaruiit, fed detedtis inlidijs repulli fünf.

Adhuc Mauritian! in Batauia Nouioma

gum obddebant Propugnaculumquotidie inagis magisque muniebant.amp; vrbem ferro atque Igne infcftarc non definebant. Aeftus fvç iam fa:pe dictum eft; amp;nbsp;liccitas hoc toto

temporefucratincredibtlis. Rhen’cfat va- Ann« lt;lofus,amp; vixfcaphispotiiit nauigari. Otia- 1550. bintur mercatores , celTabat negotiatio: merceSjVtpifccs,cafei, butirum, amp;fimilia, qu;« ex Hollandia in Gcrmaniam impor - nbsp;nbsp;.

tantur , in nauibusputrefeebant. Vniime-rathuic malo remtdium, Nouiomagenfes j^fej//,/,^ co inflcöcrc,vtlib'ram per V Vahaiim per-mittant nauigationem. Initio hocNouio-’”'A''quot;‘”‘‘*l magenlibus placuit, eaconditione, vt ho-^““'**quot;”’ ftis propugnaculum defcrat.^bn uit ille,ab-nuerunt amp;nbsp;hi nauigationem. Qn.i verb in vrbe ex nauigatione quættum faciebant, il-lamceterisferuentius vrgebant. Alij,quorum non intererat, nauigaretürne fluuius, an non, illorum propobtum improbabant, direntesdi nauigatio Gt libera, hoftem, lios eG nautasHollandicos, quotidicin vrbem. admiflum iri,vt veftigalia, aliaque tributa foluant,cos in vrbe innen turos, quibufeum clandcGinafoucantcóGlia Pereos hoftem femper diftorum, faftorum amp;nbsp;conGliorum KouiomagenGum fore confeium. vicit tarnen haeCjfed non fanior, fententia. Ex illo namque tempore nihil in vrbe gerebatur, quod nonftatimad hoftem vicinumperla-tumeft.

Anno ta oppida vicina occupafTet, omniaque fc-ijjü. ciflct, qustam exiguotcmporisfpatio fieri potuerunt : iamquc tempus inflarer, quo in Bclgiiimcrat rcuertenduin ;de præfidijs in vrbibus reünquendis attuni eft. Qui Na-uarrxo {aucb.intjfjMrgebant paffim in vulgus; parmenfem non venifte, vt Catholic» Confœderatis opcin amp;nbsp;auxilium ferat, Pa-rifienfes, aiiaque oppidaab hoftium iniurii liberet;fed vtRcgi Hifpaniarum Kegnum prodat.cumquctandcm Rcgcm conftituat. Parmcnfein fi quod oppidum aut vi.aut deft itionc capiat,incolas cogère, vt Régi Hifpaniarum,tanquain proteiftori Gallicæco-ronæ iuramentum præftent. Hifpanosin occupandis vrbibuj amp;nbsp;oppidis nullum inter haereticos amp;nbsp;Catholicos diferimen habere. Ta hos, quàm illos iugulare,fpoliarc, conftuprarc.Exemplo efte Mœnij fororem, cui licet Virgo effet Dco coafecrata, amp;nbsp;Ab-batiffa, parcitum non cft Non igitur nimiû Hifpanis elle indulgendum : cauendum ne illorum authoritas nimium çrefeat, nefub titulo Defenforis, paulatim negis nomefub rcpat,?c tandem Hifpani Regnum ipfum in uidant, fuisque ftitionibusadijciant. His,. fimilibusquecalumnijs,quibus vulgi, imo Principû auresobtundebant,Hifpanorum nomen tam exofumreftdiderunt, vt etiain

Catholici flagitaucrint, non Hifpanicis,fed Anno Gallicis præfidijs vrbes[ munirentnr. Cor- 1550. datiores etfi cognofccrent, quo rcstcnde-bar,populo tarnen jliquid, amp;nbsp;nomini i'ran-cicocondonandum putaucrunt. Euocatis itaquccx vrbibus omnibus qui Régi Kifpa niarum parcbant , foli i'ranci rclictt lunt. Parmcnfis iter inftituit vcrfusLuxcnburgu. Sed regreiïus mox iuxta Efpcnonium Mer-nam traijcien?,ChaIoniacxitnprouifo penc intcrcepiffet. Ciues verù qui confeftimin armis erant, Ducisexercitum à mœnibus repe!lunt,amp; qui in vrbe erant équités, occi-diffedicuntur.Tam multa.tam incerta,tam diuerfaamp;aduerfa de Francia fcribnntur, amp;nbsp;ferûtur,quæ hoc tcmporc accidifl'ent, vt de ijstacere quàmleftoridubia vel fallaobtru. dere malim.Hoc vnum tarnen, quali parcr-gon, amp;nbsp;extraiocum addam,quodquidam fcribunt, Parilienfes in fumma ncceflitate conftituros tune cùm à Nauarræo obiide-bantur frpe conuenilfe. amp;nbsp;( inuitis Duce Qutflia plt;-Nemourio,Equité A umalio, Duce Mompe quot;jitnjium. ferio , amp;nbsp;alijs) conliliacaprafle, quid in tali rerum neccÙitate agendum eflet.Confulue-runt initio Panigerolam,deindeTerium amp;nbsp;BellarminumPatresfocietatislefu; An cx-communicaridebcant, qui in extrema nc-ccflltate conftituti, vrbem Magiftratui vel

156 M ERCVKII GALLOBELGICÏ tfïnno Principinon Catholico tradiderint? Cum j $ço. rcfponfumelTct,Non dcbereexcommuni-Pd- cari, Cardinalcm Gondium, Archiepif' Lugduncnfem in caftra ad Regcnj inifcrunt. Jn confpeftum illius addiiâi.in-

Cardinalis : Optimos ciues Parihcnfes, qui nihil magis, quàm pacem optabant,fc adfuamMaieftatenimifin’cjeifupplicatum, vt fua Maicftas illis op«m in hac illorum miferia calamitatc , fcrat, coque confi-liuni amp;nbsp;ftudiumomne conuertat, vtvni-uerfalis Gallix pax reftituatur.- ipfis aU' tem pcrinittatur , idem à Mœnio perere: fc infra quatriduum ad Regem reuerfuros pollicentur. Rogant, etfi Parifienfes deli-quiflcnc,fua Maicftas tarnen iræhabenasni-jiiiuin ne laxct, ne forteillis in furoremamp; dtfperationcm aótis, maiora iplï oriantur incommoda ; quomodo quondam Regi Galliarum , amp;nbsp;Comiti Flandriæc Ganda-ucnliumrebellioneobortafunt. Nequcde-bcrc fuam Maieftatcm tantoperc indigna-ri,eó quodParifienfesproftdc fua Catho-lica lam pertinacirer pugnauerint , cum amp;nbsp;antca Sanccrrcnlês idipfum ad extremum vfquefpiritum feccrint.

pondif; Ex mandatis, fermonibusquc vc- Annq Ürisintellcxi,vosad Kegê Nauarrçum mif-foselle, vt pacem impcrrctis. Quod fï ego tantuiumodo Rex Naiiarr«us lim, meum non elt Lutecix» , vel Gallias pacem conci-

( liare . Vt vt eft , hoc ignorare vos nolo , rae fubditoruni mcoriini interitum non af-feftarc digitum autem vnum præfcindere veile,li cum hofte pugnâdimihidaretur co

' pia:duasaurc li vniucrfalipacepartesinter fe poftentcoalefteve Quod ante vosflagita-tis,nunc fieri non poteft. Lmetiam meam emo amp;nbsp;diligo, magnaque eius apudmeeft suthoritas. maxima natu filia mea eft, idco-queamp;illam zelatusfum.Maioriillambenc-uolenria profequi volo , quim poftulat. Acd amp;nbsp;hoc volo.vt incolaebeneficium agn» feant ,amp; vtfe obedientiam deberefateantur mihi.non DuciMœnio, non Kegi Hifpa-niarum.Porro quod petijftis vrbisdeditio-nemvfque in Comitia Regni dift'erri.id ci-uibus non expedit, cùmtot milliafameSi inedia moriantur.

Optarem ego vt vera mater apnd Salo-. monem, (iliam meam non difeindi. Ligifta-i rum verb leu Coniuratorum alia eftinten-tio Jnftitutum aliud. Etiamfi illainmil-Icdifrumpatur Sc dilaceretur partes, no eft Ulis curæ; tanturomodo vt partem quifquc

25s MERCVRÏI G ALLOBELGICI vnamrapiat. Tuæverô Domine Cardina- | lïs ones funtjDeus eorum fanguinêde mani ; bustuisrepetct.Etheus tu Domine Archie ' pifcope, non ego profundus fum Theolo-gus 5 id autcm fcio, Deo difplicere, quod in tantamcalamifatcm miferum populumad ! ducis.Idque non alio finefacis,quàm vt Regi Hiijjaniarum placeas. Quapropter amp;nbsp;pedes aliquandotuitibicalefient. Hifpano- J francici eftis, fi vcrum fateri velitis. purga-batfeLugdunenfis, StfeHifpanumeffcne-gabat.Refpondit Rex;Tibi nunc ego hoc , credamîSed vtinam id reipfa comprobares. Poflcm tarnen proferrelitteras, quibusRex Hifpani;irum mandat; Suabene cuftodia-tur Lutçti3:quæ fi amittatur, id fibi magno fore detrimento.

Poft hæc Cardinalis orationem fuam pro fceutuseft, oftendens quare expédiât com-munem pacem promoueri.i .ait, niii huiuf- । modi pax coponatur.metuendûforcmeMç niuscûHifpano arâ:iorifçdereiungatur,vt : cóiundis virib. Qallos obruat. i .niii incolis fpespacis detur.aut ipfi potius de pace fubfo cutura fecuri reddatur,fore,vt tandem furo reamp;infaniaparciti, maior quàmtertiapars incaftra Regis erumpat. Rex ad Nobiles conuerfus:Licet illud, inquit, quado lubet; difcent fortaflis,amp; quidera fuo malo,Nobi-lita-

Htati Francicæ Martern non in lingua, vely^nno : pedibus,fedinpedoreamp;manu elTe. Addi- j ditprxtcrea;Miror,inquiens, vndehæcPa-rificnfibus audacia, vt fe iudices atquearbi-tros inter me amp;nbsp;hollem meum Hifpanum

; offerant.haud aliter,quam (i Lutetia libera eilet Rcfpub! ica, initar Vcnetorumamp;tlio-rum.Ad hçc Lugdunenlis:Optaram,inquir,

' pacemtotiFranciçforc vtilem Cuirefpon-dit Rex; Age, per id'lubet nunc amp;nbsp;^tibi amp;nbsp;v-niucrfo mundo falfam imaginationem vc-ftramdemonftrarc. Putatisenimnobis dc-cretum efle feueriter,dureque vos habere amp;nbsp;' cogcre. Ecce medium inueni; quamuisid cumhis,qui mihià cófilijsfunt,non expen-di.Duo in Mœnio Duce confidero;Vnum, quiavos hac oblidior.eputatfe polie virtu teamp;armisliberate. Altcrum, quod arbitra-turfepofle Vobis vniuerlüem pacem procu rare.Vultis iö;itur Lutetiaoéliduo libera lit abcxercitu. Si relpiret? agite conditioncs offerte,fidciulloresamp; obfidesdate;quod ni flintereaMœniusnon veniat, amp;nbsp;obiidioné Vifoluar,autvniuerlalempacem côftituat, mihideditioncm lacictis ? Intcrca dabitur

i Tobis poteftas ad Mœnium proficifeendi, î cum CO pro arbitrio vcllro pacifeendi.

! Pluravobis permittere , aut polliceri non poffum.Sinautemcxpcôlare maluerintPari lien-

Xe MÏKCVnTT G AT. t O B SI G T d rifienfesjdoncc vnius tantum diei fupcrfit i annon3,vltimam illamcœnam cum iucun- ' dicatc fumant, per me licet.Id au tem cos fei j revelim,poftridieMtftrines^atuiniri^amp;fo- ' lum CorJ^wilIis fuperfuturam. Ad id enim ' rationeofdcij meijVtqui illoruni fum Rex gt;nbsp;amp;Iudex, impeUor, vt fupplicium fumarrt ■ dchis,quorümcu1p3 tot homines innoxij perierunt.Hçc populo mco referetis.

Quantum ad cxemplumSanccrrenGum, non habet hiclocû:dei!lorum enim vita,o» pibusamp; Religione agebatur : omnia enim' । hççillisadimere voluerunt. Ego ccótrario ‘ meis Psrilïêiibusdare volo, quod Mêdoza' HifpaniæLcgatus ipfisinuiJet, 8e fiiffurari conatur.Quoad caufam Rc!igionis, deea te ftentur,quiapud me funt, Sefemeo impc-riofubiecerunt.an eoium confeientias vel in minimocogèrevoluerim ? Magna quo que differentia eft inter Parihenfes,5e Qan-dauenfes.qua enim illi magnanimi iint, vidimus nu per cùiu eorumfuburbia occupa-uimus.A me, laus Deo,plus quam soo.No- , bilesftant, a meiuftifsima caufa,0e, cui ma- ' I ximèconfido, Dcusipfc,

Archiepifeopus Lugdunenfts inter alia i commcmorauit, quidinncgotiotractan-dæ pacis inter KcgcHenricfiamp; Ducem (iui fiunjannoànatoChrifto i Sj.egerit Cui

tïftER TïRtlVS. . tft* Rauarrçus,Iliumiftiuspacismentionemfa Anno Cere non deberefin ea enim fe excommuni- j catu m, amp;nbsp;ad Régni fuccefiionem inidoneû efTercnunciatum .Scd Deus,inquit,adqué confügi,amp;quem appellaui,aliter iudica-uit , allamquc fententijm pronunciauit.

quot; Scdamp; paxilIa bcllûfuittotiusFrancîæJ'onS Si origo mortis Henrici Regis. Ad hçc Lug-dunéiis ; Rogatu Regi« iftius pacis traftatio fufcepta eft.Refpondit, qui aflabat, Nobili» quidam, id tantum non verum cfl'c, vtcon;-trarium poflït facile dcmonllrari. Sub titu-lo namq; hi’retici,eum quifanguine amp;nbsp;cog-natione Regem proximèattingebat.ifta pace diadematefpoliari.Deinde Rexoftcndit LegatislitteraSjiion itapridem à Mendoza Legato ad Regem Hifpan. datas, in quibus conqucritur,Theologosinadmittenda hac legationenimis fuiße præpropcros.Tandé Nauarræus cquum confcendit, amp;nbsp;reliftis legatis in cadra fefe rccepit. Hanc.quam i e-cenfuimus Icgationem apud duos tantùm fcriptores anonymes inncnio Verane igi-tur lit, an excompofito fifta,'cuiquefuum iudicium relinquo. Quemadmodum il-lam Villoranij , duorum Regum Secrcta-rij,qucni pofteater ad Nauarræum miflum feribtint,vtturn adequasconditioncs pacis induccrct.At Rcgcmànoroine pacisabhor ruifle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sub

Sub finem igitur Noucmbris,cùm Rex , Hifpaniarum nouam claflena in Galliam 1J9O- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Varmê/ïslH blt;arbonenlem cum 7000. Hnpanis paulo er- antemiliffet, Parméiîs (vt diximus)fuasco-»?«««»•. pia! inedia,laboribus amp;nbsp;morb'isaffliftas, in Belgium reduxit:Exercitus fronsfecundo a.Dfffwt. Deccmbris;ipfecumomni nobilitateeiuf-dem meniisquarto, rclicio reliquo exerci-tuin conßnibus Galliac,Bruxellam reucr-fus eft.

r9‘^^ Komæ Sixtus V. Pont. Max. qui Felix woriw ' Pcrnetusanteadidlusjin pago tenui Mon-talto.ciuitati Formian« proximo,obfcurio ribus parentibus ortus, amp;nbsp;meritis fuis facre» tiff.ad tatos honores erat cueôtus.ætatisfure fexagchmo nono.Pontificatus vcro quinto iam expicto , vitam fimul cum dignitate, Augufti præteriti die vigcßmo feptimo de-pofuerht : rhiro fanc Pontificum fato, qui tot vt pîurimùm annos in gubernatione vi-iiunt,quot numéros continet afl'umptum ab ill is ! n cicólione nomen, vt telle Saurio, Alexander li.fecundo, Clemensllf. tertio, , Victor IV quarto, Pius V’.quinto,Leo X.de cimo, Gregorius Xllfdecimotertio; amp;nbsp;hic Sixtus V. quinto regiminis fui anno finito

tli^iiur cquot; HuicfuccefieratloanncsBaptiHadeCa-ruriiHr. ftaneaGenucnßs Cardinalisj'.Marccllfqui

Vrbahus VII. nominari volens,in ordine2\nno 2 4O.àPetronumerando,i j.Septemb.Pon- j tifex faâ:iiseft,amp; poll vndecim dies-ennea-ticofuoolt;âauo,id eft yi.Ætatisanno.ante-ceflbris veftigia calcauit.

Eo mortuOjCÙm Cardinales ad nouam c-ledtionem in conclaui conucniffent, tor, tantasque inuencrunt dil'ficultates, vt inter fe conuenire non potuerint : dum di-uerfi legati, diuerlæque litteræ Principum mittuntur, quibus vnufquifque aliquem fuænationis adPontificatum promotû cu-pir. Quidam Paleottum Bononienfem de-iignaruntjalij Aldebrandinum prosnoturti cupiebanf.adeo vt negotium ad nouû CchiG-niafpeâaret,fed déniés ac benignùs Deus, neomninoEcdefiæfuæ oblitus videretur, hoc malum auertit. Dilata igitur eft eleélio îri’quintum diem Decembris •, vacauitque fedes menfibusrribus'amp;diebusfeptem. De-ccmbrisitaquediequinto, poftquam Car- f.Decemt. dinalcs in côdaui cfTent collcdi, Nicolaum crfgorim Sfondradam Cardinale Cremoncnfcm Me-diolani natum, iuftis fuflragijs elegerunt. Annorum crat L V. coinplexione debilis, fed cam in vidu öt conucrfitione obfprua-bat moderationem,quod pleriq; fperabant cumlongioris vitæfuturû fuilTe.Nomen (i bisüplit Gregorij XItil. Doétor erat Theo-

*«♦ MîRCVRîT GALIonrrein Anno logixfimul amp;nbsp;Iuris Canonici. N-Uura ad 1/ÿO- ^iberalifatcm pronus, in bonosbenignus,in malos feuerns. Cùm eius elcctio promulga-f.Dtctmi. J'ctur.tota Romagaudioperfufacil.Septi-mociufdem menGscoronatur.

OfpiJn Gfl- Cùm ParmenGsin Belgium reuerfusef-i rarmr fct, flatim fuo ma!o experti funt Confccdc-firecKfctttt Tati , quam imprudenter fcciflent, qiioJ •//•«i/iiiie nullum Regis Hifpaniarum miütem in vr-bibusrefcruafTcnt. Cùm eniin Galli Gallis tarn rationenationis, quàmctiam cog-nationis, quæ fubinde inter illos eft , fa-ueant ; facilius inter illos, quam inter ex-ternos amicitia femel violata reflauratur. Oportunitatem hanc non ifTecontemnen-dam ratus eil Nauarraeus. 5uos, quos in op-pidis iltis adhuc babebat, folicitauir. In-Lcnit qui illifuam operam comraodabant. Hoc modo omnia peucoppidula vno nicn-fc amiffa funt, qux ParmenGs tanto tempore, tot fumptibus rccuperarat. Corbei-liiim illpadhucpræfenre tumultuario im-petu à Domino Chaflillionæo expugna-tum eG. A lia oppida ab al ijs récupéra ta sût. jtifptoitii- In Brabantiam reuerfus Parineniis,eum miUntftur. quoque Gatum non inutnir , quem fpera-uerat. Nam poil multas ab hoGibus captas munitiones, poG amifîas machinas bcl-licas, poft fpoliatas vrbes, hoc ctiam raaü accef-

»ccefîît, quôd Hifpani i qui in Campinia Antio iuxta Hercntalï, amp;nbsp;in vicinis locis h’ ber-nabant,ob multorummcnliumnon foluta ftipcndia.tumultuabantur.

Vicefimo quinto Dcccmbris, qui dies 2f.Deiemk omnibus ChrilUanis f qui verc Chrilliani ordmes funt)obNattuitatem Chridi , quam tune rrtßi^hJiS célébrât Ecc’elia,facerc(tamp;folcnni$, Co-mesEbcrdeinius cù aliquot copijs in Veft-phaliam irruptionem faeit. In vitinisMo nallerio pagis Catholicos, qui cam notlerà orationibusamp; vigilijs traduxerant ,amp; iam fequàrn fplendidcpotuCrunt ob fertuin vc~ ftierant, ornârantquCjfpoliarunt jomiiein fupcileétilem Eccleiîallicam rapueruiV; Sa-cramentapedtbusconeulcàrüt; matronisSc virginibuspro fualibidiiic abuGfunt Inde 17- Decemb. Koptliumamp; Telgctium proleiti, à ciuibus inti oinittunturtSedeodemcos modo, quo ecterns traä:auerunt,multo^ctiam captiuos fecum EuerlVvinkciium , amp;nbsp;VVarendor-phiumabduxerunt. Pollridicin Hoefvvin kcl intolerandam cxcrcuerunt petulâtiam, pi jeter oinnia eniin.quje haélcnus dixi-mus,ibidem etiam bapcilicrium lœdccom-macularunt, confeciatas hoftias in ora e-quorum inftruerunc, muîtasquè virginci matronafqucconflupr. runt.lndein Abba-tiaai Maricnicltium ven ientesgt; non tantum

igs MERCVRH G ALLOBELG ICI Anno inSacramétaamp; in imagines, fed amp;in mott* I TOO. chos ipfosturpiter debacchatifunt. Inde £, .J ^4 ’fl Paderbornenfem Epifcopatum irruunt: Jrrl’nrnr» obuia quçquedirîpiunt.fœminis fubduftis ftm Efifce- vcftibus,amp;fupracaput colligatisabulisut: multaque ibidem infolentia nomen fuum apud pofterosnobilitârunt;etiamCuber-narori Sparenbcrgio non pepercerunt. At-que hie lit finis amp;libri amp;annitertij.

COntinuis bellorum motibus Belgium 'iarn viginti quinque annis agitatum, ad pacem amp;nbsp;traquillitatcm fufpirabat. Non omnestamen Belgæ(ijsenim, quiquæftum in bello facicbant,vtrinque pacis nomen c-ratexofum) pacem deliderabant. At homi-nibus plebfis, Nobilibus amp;nbsp;Ecclefiafticis, qui nulli damno efi’ecupiebat, qui proprio viuere didicerant, nihil erat optatius,nihil iucundius, quam pacis mentio. Hosfinis anni

anni præcedcntis confolabatiir: huius verô Anno initium antiquh mœroribusinuoluit. 1191.

Rodolphusenim huiusnominis Impe- R«lt;iulphut rator fecundus, Princeps pacis amantini-mus,qui Anno i ƒ79. nullis pcpercit lump- campant tibusamp; laboribus, vt Bclgicas prouincias »iiiiwr. fuo Regt rebelles, amp;nbsp;Regem illis tnfenfum, politis odijs inter fecôciliaret, nec vnquana banc curam depofuit, nunciterum idcten-tandum putauit.Sub finéitaq;annifuperio-ris Legatos fuos in Hollâdiam miferat, qui Suæ Maieftatis mentcm Ordinibusdéclara rent, eosqucad paccmamp;trâquillitatem.re-ftitutionemque omnium munitionum in Imperio occupatarum hortarentur. Ordi-nes verô poftquam audilTent Legatos,mul-tain reftitutionemunitionum caufanturtfe easfuishodibus.idqueexpelisnon cxiguis ademifre,illas ad defenlîonem fuam elTejho-ftem quæin Imperio tenet, relin quere non decreuiire,amp;c.Tandem*tamen fpemaliquâ faciunt.fe cas aut Imperio,aut legitimis Do minis reftituturos.Porrô fe ex relatione eo-rum,quæ in conuentu Francfurtiacia erât, intellexilfe aiunt , Caefarcm amp;nbsp;Ecclebafti-cos Principes decreuifle.Ordines Hollandt cos amp;nbsp;Confœderatos denuô folicitarc , vt confilia fuaad conciliandam pacem côucr-

:6t M ï n c V R J1 G A 1.1 o B F. I. G1 CI Anno ucrtant. Rogarc fc Cæfarcm , nc inut'ilem ij^i. hunc laborcm fufcipiat. Paccmfe hibcrc, aliam cum Hifpano inire Rcipublicac non forefalurarc. Ncquefcde paccagere faîuo ««i*»». honorc.faluaqucconfcicntiapofiCjnififor-tèöc vicinisamp;amiciîomnibuscfTc vclintfa-

' bula. VuîguJ enim amabili pacis nomine poffedecipi, vtexoptetid,cuiuspcrnicio-fum cxitum ignorât. Compertumiamfatis tfrepræccdcntibusdcpacccolloquijs, nun-qiiam Hifpanosfinccrain pacem optauifl'e: fed omnes pacis corum negotiationes dolo amp;nbsp;inlîdijsplcnasfuifTc. Littcrasquoque Regi' Hil’paniarum ad Legatum fuum Gui-iiclmum deSanólo Clemente, in aula Cae-faris nunc degentem miflas amp;nbsp;interceptas manifcftè fatisdemonftrare, ilium non ve-ram.fedfidam ; non perpetuam, fed cito violandam paccm aucupari. His potiffi-mum argumentisfreti Ordincs, pacis obla-tionem cxplofcruüt.Cçfar tarnen non defti tit.authoritatcquoquealiorum Principum negotium pacis vrgcre. ob caufam Dominum Rcitium , cui legationcm hanc dcdcrat, tamdiu in aula detinuit, vt tandem natura; debitum ibidem pcrfolue-rit.

Diximus fnpra de inaudita barbafa Comitii Eberfteinij amp;nbsp;militum Ordinum Bek

Eclgicorum in Monaflericnfes amp;nbsp;Pader- Anna bornenfes cruddirarc , ne dicam tyranni- i jji, de. Non hic quicuit ifle furor , fed amp;nbsp;in 'VVcftph.a'iam cam, quæ Elcdori parct.eo» dem die primo lanuarij Eberfteinius per-riimpcns,magniscriam cladibushancpro-uinciamattecit. Eft inca VVeftphaliæ parte oppidum , (àiefekcn ab incolis dïCtumyGitfrfrUt» obdiuerfasreiigioncs turbarumquidemamp;‘»^ hberßri-ftmultatuum plénum, fed frumenti ,peco-'’'**‘'¥*‘** rumque diucs . Magiftratus huius oppidi dcaduentuhoftiscertior fadlus.omni cura aduigilauit, ne quid Kcfpublica detri-menti caperet. Ciucs luftrauit , in certoî manipulosdiftribuic, fuascuiq; manipula ftationes aftignauiqportas.mccnia.turrcsq; euftodiendadédit. Quia vero oppidi am-plitudoniaiorcrat,quàm vtàfolis ciuibu» poftet defendi,à Confiliarijs VVcftpbalia ducentorumaut trecentorum fclopetario* rum prælJdium flagitauit. MifTi fuerunt quinquagtnt3,omnes penè tyroncs. Ciuc» quoque congregatos ad fidclitatcm, amp;nbsp;vt fortiterpro vxoribui.pro liberis, pro arij amp;nbsp;profoeis pugnent, hortatuseft. Aduo-lat Eberfteinius Calendis lanuarij, fub ip-fa die , hora circiter odtiua ; luftrat ciui-tatemiamp;fcxautfeptcm diucrfis locisoblî-

t-ro MF.RCVRII G A LLOBELGI CI der.Ciuibus è tnrri datur lignum, puluis tormentarius, malleoli amp;nbsp;plumbum inter clues diftribuiturjomnia quxad defenfio-nempertinent,pra;par3fitur. Interhæctu-bicen accurrit,clariaans,Magillrum equi-tum Hartmannum Sclopierumadelle,habe re quod cum Confulc conférât. Conful vt ad mœnia venitMagifler equitumait,Co-micem bberlleinium cum cxercitu hie efle, oppidum libi dedi veile: dcclararent ita-queoppidani metcm fuamjqiiod li deditio-nem facere non vellent, vi ilium oppidum expugnaturum,omniadirepturum, vnacss de omnes penempturum. Oppidani re inter fecollata, cum numerofas hoftium copias, fcalasamp; inulnata inllrumcnta bellica vidèrent,vrbisque fuæ qualitatem ponderarét, vt quæmœnibus minime validis cingere-tur.foflas haberet vadofas, coque temporo gelu concretas; ciues efle paucos, eosque vt plurimumcolonos,bello incxpertos.datis vtrinqueoblidibus,miferuntad Comitem, qui honorarium iHiofferrent;amp; vt innocen tibus parcat precarentur. AtComesfecum tanto Cxercitu venilTeait; vt flmplicihono-rario libifatisfieri non pofsit; diccrent pau-cis,cuiuSclient fententiæ,oppidumdedere vel tueri;miIitÓ diutiuscontineri nópofle. Qui à Magiftratumifsi erât,obnixè rogant.

LIBER Q^VARTVS. Î71 ytlytro tolcrabiti contentusfit.Summatn Anno pppidimiletiam,amp;in præcedentibusbellis acceptas clades commemorant.Comes ccô-trario vrget vt vi bs bbi, fuisque pateat; ad-dita proijiifsione, vnam tantùm le noâem in eadiuçrfari ve'lc,crasaliud quçrcte.Hçc Pppidanis tcfcrrcnt, refponfumq; aftutum reniitteréc. Citiescùm intelligerent hoftem àpropolito abduci non poffe, tandem in il-lo præfenti armorum teriorc, ineuitabili neccfsitatc.atque iuflifsimo metu, qui ctia inconftantifiimos viroscaderepotuit,ad re dimcdum proprium.vxorum, arque libero rum lànguincm, maioraque pericula euitan da,cumtam horribilibofte,quo cum po-tentiftîmi Principes,amp; integræ prouinciæ pacifci debuerunt,optimo,|quo potuerunt, modo conucnerunt. Primo nepaôium hoc fit in præiudicium Principis Eleâ:oris,aut CapitiiliMetiopoliranæLcclefiç Colonié-fis:Secundô ne hoftis diutius quàm vna node in oppido hærcat:Tercio vt ciuibus vita amp;nbsp;fortunæ faluæ maneant, amp;nbsp;pro ijs ly truin tolerabileperfoluant. Hac fide data Cornes cumfuisin vrbem admittitur. Sed lignum (quod aiunt)tortum nunquam redum.Ad mifti confeftim inprimariumtcmplumir-ruunt,obuiaquæquediripiunt,a!taria pro-phanant,artiiiciosc pidas tabulas,ftatuas,

Annn organa comminuunt:caliccs,hicrothccas,a-l/gt;l. liaquc ornamcntaEcclcfixrapiunt, libro» ritualcsdiariajinftriimenta, littcras Si figil-lapublicalacerant,amp; difrumpunt. Indein curia eodem furore debacchantur.Priuile-gia,documenta,qusequcad Rcipub falutcm l’peftabant,diplomata Principum frangunt amp;dilaccrant.

CruifHut ïncrcdibilis cfl , Sc vix lingua proferri, Cfi/fforKii» pcduna calamo fcribi (quot;ait Senatus} potcft, Ctijiiien. ' plusquàmbarbaracri;dclita5, quamAngü amp;Germani ea noöeexcrcuerunt,tyrannij in viros,amp;focminasftatuta,quàm turpiter matronas honeflas Sc virgincs traftarunt. Quofdam nudoj flagcllis Sc virgis caacidc-runtjquofdam fcruenti aqua pcrfudcrunt: nonnullosèpedibusfufpcnderunt hosma-nibuspoft tergura rcuincljs ad fca!as,3xc$ amp;nbsp;portes applicatos in altum elcuarunt,amp; rurfusmultisinfliâis plagisdcrpifcrunt.il-los vinculisftrrcisitnplicatosfuftibuscon-tudcrunt.Ä'untquosigniapplicatosaflarür, amp;alij qui feruentibus impoliti fornacibus mifcrismodiscruciatifunt.Tantorumcru-ciatuum impatiens vnui fibi ipfi inter tor-meta mortem confciuit. quidam paulo poft mortuifunt,multi luxati amp;nbsp;débilitât! pri-ftinam valetudinem nunquam recupera-hunt. His tam inauditi» torment« ciuibus

intorerabilia.amp;quæfolucrenon potucrunt ^ni,« iyrra extorfcrunt.Omnia enim mobilia, vt 15^1, füpelleâilia,vaccascquo$,frumcntum,au-nirpamp;argcntumfadumamp;non faétum iam anrca furripucrant. Adhæc fotis quatuor-decim diebuscontra fidcmdatam in oppi-domanferuntdntcrcaomnem annonamab fumpfcrunr.

In Reid,Marsberg,amp; VVerl immaniùset--iamfæiiicrunt.Narrantcnim incolæ, hoftcs quafdâ mulicres,poftquam violaiïcnt.in pu feos précipitesdcdiffe, qnafdam iugnlafte, quafdam laqucisftramincisfulpendiflc.Vi- quot;nbsp;ros verub^ affixos,amp; igniapplicatostorruc» /unt.Scripta fcribimus,amp;narrata narramus. Tanta cratifiorum hominum infolentia,vc incolé reliftisoppidisâc pagis ftfcpafhm in fugâconieccrint. Paftaî funt itaquc vtrccc-dçret Ebcrilciniusconditioncs; Padcrbon-nélîs Epifcopusipfis daret 11 .rnillia dalcro rum ImperialiûjColoniéfesVVcRphali i 8. rnillia , Si Monaftcricnfes honorarij loco, quo fubditis parceretur, non pauca.

Parmenfiscùm quotidicintclligcrctno-' uas Regis Nauarræi vidorias, metuebat nefortèin Ducatum Luxenburgcnfcm ex-xenkur^^tu ercitum ducat,amp; occupât! s aliquot oppi-«lt;/i». dulis,itcr in Italiam , atque adeo Hifpa-niam intercipiat, PctrumEraeûum, Senio-

î74 mercvrit gallobelgici Anno remIVlansfeltiumComitem,iftius DucatuJ J , Gubernatorem, Bruxellis dimifit, ôc in Lu* xenburgum ablcgauit.

Jubil^eum ’^etn tempus Gregorius XlIII.Pon* Maximus lubilæû indixit, cuius om* Xiiil. nes verèpœnitentes amp;nbsp;piè communicantes fecit participes! quod deindeErncftus Ele-ftor Colonienfis^.Martij Coloniæ promu! gauit. Dum verb in Stiria Cæfar patruo fuo Carolo,quimenfe Iulio anni præcedentis obierat,parentatur,eique magnificentiflî-masamp;fplédidifbmas exequias célébrât,to* ta Germania in armiseft. Nauarrasusenim, Vt victoriasfuas perfequcretur.atque vno narrteo fubfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cofœderatos omnes profterneret,

dituiittit. fibiRegnum tranquillum amp;nbsp;perpetuum fta biliret, Vicecomitem TureinçadElifabe-tham Angliæmiferatpecuniæ caufa, quam cft largitaducentorum(fequor exemplar in Hollandia imprefTum) millium Angelotto rumjNobilitas centum,amp;totidem mercato resLondinenfes. Ingens hxc erat pecuni« fumma.qua cum Vicccomes ad Batauos venir,amp; à Batauis ad Lantgrauiumjpoft ad Sa-xoniæ Ducem.vt Nauarreo ferantur fuppe tiæ.Ob quarh flagitationem,amp; alia ftatus re rum negotia Principes aliquot Germani® conuencrunt.

tut',in Gallia Gratianopolis,quainJabau- Anho dusimprudêstrafierat,pereos,quialterius, ij-tji. quàm Catholicæ Religionis m vrbe erant, Nauarræo dedita eft, cui amp;nbsp;ciues 6oooo.co- dtditur ronatosnumeraruntjVtin gratiam redirét, amp;in tutelailliusefrent.Sedamp; Parifienfescir ca idem tempus iterû fame afft igi cœperunt grauiflima, ócribunt nonnulli hoc temporc dimidium mulicaput ƒo. coronalis vendi-tum. Concionatores,qui in vrbe erant,po-pulum ad conftantiam hortabanturjomnia potius,etiam mortem perferant,qulm in nærefin incidant,fc,fuosque pofterosæter-nædamnationi reddant obnoxios. affutu-rum diuini numinisauxilium tue ,cùm minime expeétabitur : quomodo Samaritanis olim adfuit,qui rebus omnibus deploratis, lingulariDei beneficio conferuatifunt.

ParmenGs eodem hoc menfeBredâpro- dintur Paf~ ditionetentabat,fedrcinfeliciter gefta,amp; proditione detefta, proditorescapti,amp;in partes difleéti funt.Eodem modo amp;nbsp;tempo-re,qui in Tvventa hybernabant Rcgij, Loc homium occuparefé pofl’efperabant. Ha-bebant in vrbe quofdam prælïdiarios , ad hocfacinusfibideuinétos. Sed nec hicfelix fuit exitus.Exiguam quidem vrbis portam aperueranqfed vicinus porta; ciuis ftrepitû

ijt MERCVMI G ALLOEELGIcf Ànno audierar.Isfllij vicino rem infînuat,accur-1)31. runtambo,fcd inrerceptiàproditoribiisoc cifi funt. Nihilominus negotium patefi-' étumcfl:,proditorescapttamp; dignof’uppli-cionecatifunt.

J3iximüs fupcrius de infolcntia.quanï । Ordinum milites in Monal}erienfi,Pader- ' bornenfique Dicccefibus, Sc oppido Giefc-kcn excrcuerunt : Omnibus i 11 icorraGs, amp;nbsp;conuafatis oppido Giefeken cxcedunt,amp; in V Veftphaliam Hammonam iuxtarcucr-tuntur.lnitincrc CoraitatumquoqueMar kenfem depopulati funt. Vbiad pagosÖl-phen amp;nbsp;Sülm,qui Monaftcrienlïum parent impcriojVcnerunt, quanta infanicrunt bar-

16 barie,miraripotiuslubet,quàm (criberc.Ti dem decimofexto lanuarij Doesburguni amp;nbsp;Doetechemium reucrfi funt. Paulo poll idcmEberlIcinius.depofitapræda, cuma- j lijsduobusComitibus,quorum nominibus | parco , ad nouas prsedas in Monartcrien-icmDioecefin rcucrfuseft. jcoo. duccbant ! cquitcsamp;pcditcs, mercatores in hoe foro i cxercitatifiimos. Primo paruum oppidu- ; ]um,.S't/;o«yZ/erdi(ftum, non vi, fedpromif- । fionibu5,quigt;d poHridic Gne vllo alicuius decrimento redderent, oecuparunt. Inde Pnncipiscaibum Wolbeek,amp; oppidum Telge iuttreeperunt, vbi omni humani- ,

täte cxuta,non fchomines, fed plusqhâm Anno brutapecor.i prabuerunt. Confulis Eerf ij ÿ 1. vvotij caflrum ccperunt, in quo prattera-lia,f3iiiula quoquc turpircr abuli funt.

Initio Ftbruarij duo illiComités qua- z.Ftirttorij. dragintacurruSjpretioGfiimis rebus onu-ftos, in VVeflervvaldiam abduxcrunt.

Poftbiduum Centurio Lamberts Anglus, amp;. Scloijcrus Hefl'us, MagiRer equitum in Gclriam , rcliôii omnibus munitionibus rcdicrunt. 1 bèrflcinius vcro paulo ante, ortaintcrülosfimultatcfortèprdptcrprx-dam,alio difetflerat.

Per cofdcmdics feribitur ex Heluctia SfeffriimJSn EaGleæfpeftrumquoddam in lanuario \i- yijunt. fummirabilc.Monaflerium cft in vrbeap-pellatuni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co quondam,cum

vrbs.effet Catholica , Virgines habitarunt Deo confecratæ. Nunevero nul'aincoeft religio. Quadam noûcvigiles,qui iuxta hoc monalferium cxcubabant, in eo con-cérum audierunt,multorû quafi monacho-rû vefpertinas preccs amp;nbsp;Cóplctorium canen tium.Paulo poft vidcrunt ijdem vigile»roa-gnam facerdotum amp;nbsp;monachorum in ha-bitu rcligiofo è téplo prodeuntiû cateruam, qui cum crucibus Si vexillisper ponte, quo

Anno Rhenus fternitur,in tcmplum S. loannisj quod in fuburbiiseft,proceirerunt. Hicfe | ftiterunt,amp; Litaniascecinerunt Jntereama gnaarmatorum manusaccefsit,facerdote(-queamp; monachos,donee c teniploredirent, prælloîati funt. Tandem illi abfoluto cantii teploegrefsi,ordine,qui in fupplicationib. feruari folet,ad monaileriü reuertütur.C'o-mitätur eos milites prædicti.Ingrediuntuf : illi monafterium,hi foris manentes paulo , poft difparuerunt. Habes leétor fpeftrumj i quid vero hbi velic, non eft meumiudi-

care. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

In Gallia Dux Mopenferius oppidu Ad-taneçû obfidioneeinxerat. Interea Confee-derati Honfluerium occupant, Rhotoma« genfesqueiunflifocijs Ducera Mompenfe-rium caftrisexuerc,oblidionemque Auran- ' caeä impedire conabantur : fed fruftra. Dux I enirrfpaulü poft vrbe potitus eft. Vti amp;nbsp;O-f ftendenfesin Flandria oppidulum Blankc-bergenfem eodem quoque tempore occu- ( parunt,amp; munitioncsfoloa'quarunt.

Quarto Februarij Dominus Telegniuî/ Lanoifilius.quiTornaci captus erat, duo-1 bus magni nominis Hifpanis, qui in claflc ' Hifpanicacapti.in propugnaculo Ramme- j kens haßenus feruabantur permutatus.c ca- ( ftro Antuerpienfi liber dimittitur. Per eof-dem'

riBBR CtVAHTVS. 279 dem 3ies Cömesquidam Anglicus, Winter Anno diAus, quidiu in arce Antuerpiana captus 15^1* affei iiabatur,mutatis veftibusclam éuafit. ad pagum Berchemium vcniés cumquodâ colono pacilcitur, vt fe Dambruggium du-cat.Sedquiacolonusfortunæ illiüs eratig-narus,redtà eum Jucit Antuerpiamnbi Co-mesabexcubijsagnitus,denuoappreheil-ditur,amp;arctiori cuUodix inandatur.

Vicccomitem Tureinx in Gernlaniam VenifTeauxilia txegi Nauarrxonagitan’e,amp; Principes aliquot Altcnburgum hacdeie delibcraturos conuenilTe,dictumeft antea. Primarius huius conuentus Princepserat lt;-hriftianus Dux Saxoniæ,alijq; Principes VVe:maricnfes. Dccrctum hic eld, ciux amp;nbsp;quanta fublidia Natiarrxo mitterêtiir,quis exercitus crearetur Impcrator;qui Chiliar-chæ,iiai Centuriones,quiTribuni. impera torexercitusrenunciatur Chriftianus Prin ceps Ar.baltiæ.cuius vcxillum prætorium ferret Comes Afcaniæ. Dux SigifmunduSj F.quitumta Princeps Deffauia'équités duceretyoo. varr^o mit-l'litlippuf ,Pgt;tnieps Luneburgenjis TeJferariU! ge- ‘^‘^orutn nu neralis 1000. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meriu.

Hidudores amp;Magiftri equituminiftö conuentu nominati,vtfamaferebatur,erät atque hic equitum numerus,qui Nauarræo hoc anno miütarént. Peditum verô amp;du-âores amp;nbsp;numerus hic iaâabantur. Bermanno à Vy'eda aßignabanturpeditcs^000. Lejgnea Sejfa ^ooo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lantio 3000.

Domino Rebourio3eoo.B.ebourius ante cß Templins, turmam qiioqite equitum duc er ent. Peflea verb amp;nbsp;prefecti numerus armatorum eß immutatus, vt ßto loco die emus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom«

Roms,Venetijs, alijsq; in Italiævrbibus 7\^nnó' amp;locisannon^‘prccium pliirirnûcçpitäuge [551; rijtâtûq; erat frumeti inopia, vt modiustri-tici 5^. coronatis venderctur. Cardinales, , Epifcopi,alijque Prælati plebcculæ miferti, pro fua pietatepopulum fuis expeiiGsaluc-runciquidam viginti, quidam triginta,alij plures.pro facultatum fuarum ratione.Pon tifexipfe 0ncredibile) quantampauperiim in hac inopialuficntauitcopia.In tanrani-h'!omin’'calamitatc,nódcftititcaufasquo-quer.cc!eliædefendcre.Decreuitiraq;Pon-tifexRomanusMccnio He Côfœderatis Gal mitiit Pomi liæ oéto milüa peditüm, amp;nbsp;quatuor milita/«Galin. equitum fubfidio mittere.Nec non amp;nbsp;ca pecuniae lummam addere, quæ ad ftipendia bis perfoluenda fufficcret. Hæc per Lega-tumiuumConfœdcratisperhosdies iubet denunciari. Ipfeautcm Cardinales hoc tem CarJinalei porc creauit,Eduardum Farnelîum,Alexan quot;mH. driFarnefij Ducis Parmæ filium; Epifeopû Nogaram,Patrem Hicronymum Farrum^ amp;nbsp;quendam Cardinalis Sforciæ confangui-neum Dum hæc Romæ fiunt, Exules. quos Banniras vocant, auâtis poft morte SixtiV. qui eos omîtes pene del euerat,viribus,in Fia miniaamp; Romandiola latè omnia dcpopula batur,exftruótoquenon jcul àBononia^-pugnaculo, vrbi huic plurima danaintule-

2ÏÎ MERCVRII G ALLOBELGICÏ Anno runt. Paulo ante Nauarræus in Gallia Pari-i$9i. fienfibusinfidias, fed fuorummalo ftruxe-Hauarraiu rat.Colleßis nSque aliquot curribus, arma »fMM«»HO hominibusonuftos, in fupcrficie omni «ff««»». gengj.ç comeatusteftis in vrbem mififledi-citunvtportam ciuitatis occupent. Ipfecü exercituaduolatct, atquc il lis opem ferret, vrbemque infuam poteftatem rédigèrent, Sed inGdii deteä:3’,amp; Nauarræi partim cç-fi,partim fugatifunt.

cauit;omnes qui eius fadiones fequeban-tur,profcr:pGt;Monitoriumconfie! præce-pit,amp; per Landrianum in Galüam publica-dum mifit:Landrianum autê hune, Epifeo-po Placentino initaliain reuocato , fuuin Pontifex in Gallijs nuntium creauit.

Cùm au tem de fubfidijs JVl œnio mitten-dis fimilirerageretur.promiflus antea pedi-tumamp; equitum numerus eft diminutus,amp; fex tantum njillia peditum Heluetiorum, Itaîorum autem mille, amp;nbsp;cataphraéli équités mille quingenti Gallidecretifunt. His omnibus imperaret Francifeus Cornes Sfon dadiuSjPontificis ex fratrenepos:illi à con-filijsamp;auxilijs iunôli funt Marchio Cor-niæ,Virginius V rfinus,amp; Oôtauius Cæfius. Qi^in etiam amp;nbsp;Pontifex ad Magnum Hetru riæ

riæ Ducem litteras Si nuncios mißt, quibus Anno periculuCatholicæ RomanacReligioniSjfta ijji. tusc|;Rcip.in ôallia amp;nbsp;Italiaexponebar,vt-que pro fua amp;nbsp;digniïate amp;nbsp;opulentiacomu-né Chriftianæ fidci causa iuuet,hQrtabatur.

Initio Martij Dominus Sancius, Nauar- , ræi in bellis’egatus, Geneuam profcftus, GeneuifiuM exercitum collegit.vt Buringenfem,Thon- yidoria co» nenfem.amp;Euianam ditiones, quasSabau- ‘f“ diæ Duxnuper occupauerat, recuperaret. Amodæus ô’abaudiæNothus,ditiones iftas validisprzfidijsmuniuitjexercitumquele-git, quo cumhoftium conatibus occurrc-ret. Athoftis Geneua attraftis maioribus machinis Buringéfem munitionem oppug nauir,amp;deditionecepit. Indeamp;duasalias, fed multo fuorum fanguine, recuperauit. quo in bello Guitrij prçclara virtus extitit, qui Geneueniibus vndiqueab hofte cindis, fidelem nauauit operam.

Bodem tempore Francfurti ad Mœnum CoHuemitt conuentus Principum fuitxui intcrerat lu-lius Açchterus,EpifcopusHerbipolenfis,amp; htbitm. DuxFranconiæ; Wilhelmus Comesamp;Do minus in Zimmeren,Cxfareç Maicftatis no-mine,Lcgati quoque EleftorumMogunti-ni,Treuirenfis,amp; Colonienfis-.Cafimiri Palatini,Domus Auftriacæ, Domus Burgun-dicïzEpifcopatuum Herbipolenlis, Con-

iS4 MFRCVRIl G ATI O F EI GICT Anno ftantienfis, MonaBcritnijsjDucis Eauarix, ijoi. Brunfvviceniis , Lanrgrauij Haiiix, .

Ducariis Pomcrani^',Doininorü Prçhtorû, I Coinitum Sucui.i’, C iuitatü C oioiiiëljslt;amp;^ I aliarum.qnx parent I mperio. Qnió vcro in tam cclcbricoiiucntii actum eft,àinultisha-Cfenusignoratiir. l’auloantcfcriptumpro-jijrjiiSjxonia, in quo D. Vrbanus Pierius t'u/caluiHi/ PiiPor.amp; Priiklfur V Vittenbergenlîs Ca^-wi. ' uinilbini inlimuiabatur. Qu^âobrcin multi j vjri doöiJiüiusrei cataftrophen expectan- ; tcs,auidèfcirccupiebat,quomodo têabhac macula purgatet,amp;quâConfcfiioncederet.

Tandc Vulgatum eft aliud fcriptum.fub no- । mineStiidiojôrutn Theolog.in quoPierius excu fatur, eiusq; opinio de cœna Dominica, amp;nbsp;perfona Cbrifti declaratur. Sed amp;nbsp;eifdem yi'itt'^ber- ^'al.Martij VVittenbergæmulti PattoresSc

Superintendétes Lutheranicçfeétecouene-runt.vtvnam cômunem fidei rcgulâcude-rentjarticulos côtroutrios définirent ; nor-mamq; inrcbusEcclefiafticisgeneralécom ' poncrcnt, quam deinceps in Ducatu Saxo-niæ in concionibus amp;nbsp;lîccleliæ adminiftra-SitiwtaiH tionefequerentur.Exulû liuc Bannitarû in lialia. in Italia vires magis magbq; creuerunt,amp; ia

8 oo. duétore Marco Sciarra BacifteI!a,Par-chiacrattOjiuxta Afculûlatrocinijs,depopu ; lationibusq;omnia inleHârûr.Eamaeratcô ftantif-

ftâtiflîmailiosaquibufda PrincipibusGal- ^nno lisefubornatos,vt Italia vexirent,neCôfœ- j deratis bine fnblidia mitterentur. SedPro rex Ncapolitanus aliquot copias arraatorû mbit,qui Bannitas aut cederêt, autfugarét. Hi iuxta Keatêeosinfccutæ,amp;: affeciitx.diu cum illis velitarunt.lJciidcratis vtrinq-,ali-quibus.Bannitç peruliâ verfusdeclinarunt, vtfefoeijs, qui in Romandiolacrant,coniû gcrent.Sed impeditiin Vmbriam fe recepe-runt, vt copias fuas fuppltrcnt.Hoc loco hi-ftoriograpbinônulli.nefcio quidde vatici- raticiniuiti nio cuiufda Pétri Clementis Hugonottæ, Petricltmi ante^o.annos Paritijs cóbulH,nugatur.Scri bunt in vltima oblidione Parillenli, cu Na-uarræus è quadam turri ciuitatis multa accl peret damna,tormentis aliquot ereftis tur-rim banc deieétâ elTe. amp;nbsp;inter rudera lapidé iniientum.cui artificiosè vaticiniu boinfuit infculptii.Anno feilicet 1 s po.In Frâçiano-uos homines diademati inbdiaturos : fed digna mcritispræmiarecepturoscfTc. Anno 1 gt;9 I. In francia, xAngliajIdandriaSc Germania magnos tumultuscaufa Religióiscó-citatumiri.Anno 1 5 9i.Pontif.Rom.emedio tollendum, nec alium eii fubfccuturu. Anno t s iuiUDei iramultisinlocisac-cendendâ,grauiterq;arfurâefre.Anno 1S94.. Vera fidé fore rara.amp;apud paucos homines inuenienda.Anno /ƒ 9;,graues amp;nbsp;fnitiofos

ï?ö MERC^’RII GAI.LOEF.I.GICI Anno tcmmotiis amp;nbsp;horrenda noua paüim homi-I j nesaudituros.Anno i r^ó.tprtijm orbi^rer rarum partem igneabfumendam, amp;nbsp;aquas infanguinêconuertendas effe.Anno i ƒ97. Virum magninominis Ui authoritatis naf-cendum.Anno 1593. Veram fidem itermn homines cfleprofcHuros.Anno i 5 99.Tur-cariim Imperatoren! cura toto exercitu oc-cifum irijIVlahumetitainqucfeétam radici-tuseradicandamefTe. Anno 1600 Jnvni-uerfo terrarumorbe vnum tantum (dominum,vnam fidem.vnum paftorc'm,i\ vnuin foreduntaxatouile. Hoe vaticinium è ca-ftris Naüarra.’i,ad confolationem fuorum, Balileam mifTum, aut forte à Caluinianis in viacommentum ell.

II Ma«»quot; Vndecimo Martij, Comes Bernhardusà £pifiopatum VValdeck, Ofnaburgenhum Epifcopuso-ofniüiHrgtn- bijfrCandidati, qui hanc dignitatem ambic femjui (om runt,partim fucre Proteftantes, vt Saxoniç petant. Louvvtnburgiæ I’rancifci Ducis filius, Frater Ducis Brunfvvicen(is,Princepsalio-quin optimus,de quo magna finceriorisKc-ligionisfpes cft,Arehicpifcop.Breméhs:par tim Catholic!, vt Antonius ComesSchou-vvenburgcnlîs, Epifeopus Mindenes jDe-canuscjueColonienlis, Furftenburgerus Epifeopus Paderbornenfis. Tandem Brüf' vvicenlis eledus eftj qui licet alterius.qua

CathoHcællt;eligionislît,Catholi;ostarnen Anno inantiquisfuispriuilegijsamp; conftitiitioni- i bus non modo feruat, fed amp;nbsp;détendit,

Angli nouain adornarant clatïcm, qua Bri-cum nauigationem Hifpanorum in Indias tdnniam inOccidentales amp;nbsp;Orientales impedirent. At Philippus Hifpaniarum Kex fuam inftru-étilurnam clatTem illis obuiam milit, ad cuius aduentum Anglica difparuit. Hif'p.inica vero.vtiulTaerat, in minorem Britanniam,^, Gallix prouinciam appulfa. Blauet urn no-bilem portum occupauit,amp; incredibili ope re amp;nbsp;tumptu comuniuit.Portus hie ex oppo fito Angliæ, vbi traieélusin Angliam amp;nbsp;in-fulam Vedtim breuifiimus eft.iitus, nouis curis Keginam implicauit. quæ confeftim óooo.peditum amp;equicum in Britannia mi fit.vt Hifpanorum excurliones impediret. ó'ed amp;Nauarræuseo Lanouum Britannum, cüinrtruétifnmiscopijsablegauit, vc Hif-panosamaioriprogreifu arceret, netadem occupata Britannia in Normanniam pro-currerent, amp;nbsp;Nauarræo negotium facelTe-

rent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Eft autemBritannia prouincia negi Hifpaniarum inter Belgium amp;nbsp;Hifpaniain.ad gerendum bellum,maximè nauale.commo diffima.tutifftmaq; nauium fuarumftatio. Hane autem fe non de fafto (quod aiunt)

lüR M ERCVRll GALI.OBELGlCr Anno nbsp;nbsp;feddeiurefefiliæfuæoccupareRcx aflerit.

Ifabellafiliarü isfeniorcdtale.Rex Phi-giö Hifpatii lippus quondam Elifabctham Henrici Va^ Brita» lelij,vltimi Kegis fororem vxorem duxit;

ex ea duasfilias fufeitauit Ifabellam SeCa-tharinam, quarum natu maior hac feric liiam genealogiam texit. Annain Britannica Maximiliano Cæfari defponfatam.amp;à Carolooólauo Francorum llt;cgeraptä,eiq; poftea iiuptä,nullam ex co prolcm fufeepif-feair. Quareillo vitafunftonuplit Ludo-iiico duodecimo Galliaruin Kegi optimô, ex quopeperit Ci^audiam.quam pofieaduxit FranciicusValefius, pater Henrici Il.qui vxorcm fibiaditixit Catharinam Medieça, exquagenuit Francifeum, Carolum,Hen-ricum llt;cges,amp; Ducem Alcnconium, Elifa-

• betliam amp;Margaritam huius Henrici Na-uarrxi vxorem.Omnes hosiiliosj vnàcû fi-liaMargarita (ineproleex hac vitarnigraf-fe:cx fola Elifabetha duas filias ex Rege Hif-paniarum enefuperftites. Cum itaque Bri-tanniaprouincia lit à corona fcp3rata,amp; exempta, qua: iure hæreditario tain ad tœmi-ncûfcxû,quàm ad virile dcuoluitur,Ilabel-lalenior Regis Hifpaniarii blia prouincia Lac iure abauia; fuæ, Annæ Britan iç duciflç, tâquaiiifeniorijamp;cuiu forore foliexftirpe

ValcGanafiiptrftitifibi vendicatifcfeqjDu- Anno cilTam Briranniæfcribit.Nauarrcusccontra 1 i. riôBritanniam à corona infeparabilem efîe, Hifpaniç'Kcgcm.aut eins filiam niliil hic iuris h.ibcrcjled iniuli:è(vtplcraqucjhanc hbi prouinciam a endicaredicit. Fatctiir quidc prouinciam banc oüm fciunô'tam à Kegno, amp;. fiüabusttiain ha;reditariamfui{re;atpo-fterioribusRcgniconftitutionibusfancitû. à corona nunquam pofthac diliungcretur. Quibus verô in conuentibus, 8c quo tempo rcid fancitum.ncmoed (quod feia^qui ha-ölenusdemondrauit. Pendente itaquelite hacJfabellaAuftriacaope Patrisfuiprouin ciam hancoccupauit,multis jjl'quc validip fimi'. propugnaculis muniuit, nouaque in earn quotannis præhdia mittit, 8c Duccin Mei curiumad oinnialibi bis in orisdeuin-dtuin habet. Is circa hæc tempora in Nor-manniam profeâus, Dominum Lorgium, quiàNauarreo ftat,infigni clade prollrauit.

CornesBrifaacus poftfeptem menlium Comfiiri-captiuitatem tandem libertatireftitutus,ad Conl'œderatos reuerfus, abijfdem Bruxel-las ad Parmenfem legatusmilTus cft, illifta- quot;’f”.'''”' turn Confœdcratorum in Gallia declara-tum, amp;nbsp;vt fuppetias à Duce contra hoftem Nauarræum flagitaret: quibus Pariiiébbus, extrçmèlaborantibus, poflent fubuenire.

Anna Comes poftquam Bruxellam venit,quæin j j j, madatis habebat,difertis verbis expofuit,amp; vtParmenlisin Galliam reuertatur, fubfi-dioque Catholicis fit,fupplex pcttjt. Ad hçc Parmenbs:Sibi nihil horumàRcgefuomâ-datum, ait:Præterea Gallos amp;nbsp;Anglos hoc rcrum ftatu oculos fuos in Belgium,fibià Rege Hifpaniarum concreditiim, coniecif-fe.Ficri igitur non pofle.vt périclitanteBel-gio in Gallia cum exercitu, rel iét is his pro-uineijs,reuertatur, Ncccfle igitur elTe.vt Confoederati feipfos tueantur,donee aliud mandatum ex Hifpanijs mittatur. Se interim omniafubhdia,quibusquoquo modo carerepoteritjipfis milTurum. Non ita pri-demex Hifpania in Belgium tranfmiflae-/ rant duodeciescentenaflorenorummillia, ad bellum in Gallia amp;nbsp;Bclgiocontinuan-dum.Brifaacusitaque cum intellexifletex-jsrifaacu hoc tempore auxilia efle àParmenfi fpc randa , pecuniam verb hanc allatara fei-fecuniaim ret,rogauit Ducem,fi non militCjfaltem pe-fetrati Par cuniaConfçderatosiuuaret.QuodParmen fiscum promififTct, præftitit, ingentemque pecuniæ vim Comiti numerari prascepit, qusE in Galliam ad fociosjætos quod pecuniam faltem,etfi non omnia voto compete-rentjimpetrafletjpaulo poftallata eft.

LIBER QVARTVS. loi |)u$àNauarræoèNormannia vocatuFjVtin Annô Carnutes exercitum ducat, eorumque me- t 5 9 r, tropolin(Chartres vulgo) obfideat.Ad qua cAmreioi-cùmaliquamdiuconfedifTet,nihil præclari cfficere potuit, oppidanis egregiè fe dcfen-dentibus, Tandêmaioribustormentismu-ros verberare,amp; fternere cœperunt.Sed tan taeratfortitudo amp;alacritas eorum , qui in vrbeerantjVt nequehoc modo quicquam proficerêt:fcdquàm plurimosquotidie vi. rosfortifhmoshoftesamitterent, atque inter alios DominumBolognium;in cuius locum Domini Gordaniconfanguineusfur-rogatus eft.

Crefcebat famesLutetiae,omniumq;re-rum nccelTariarii fumma erat penuria. Quidam itaquePrincipes metuetes,netatidem calamitatum pertæh eines, amp;nbsp;in furorem a-écijVrbem hofti proderent,ex confilio Mœ-nijDominü Vitriumeum 800. equitibus, amp;nbsp;comeatu non contemnendo in vrbS mife runt;qui clues in officio contineret. Paulo poft Parifienfes cum quatuor armatorum millibus erum pentes,vi amp;nbsp;virture fibi viam Soifonium vfqueaperueruntjamp;comeatum, comcaiui» ' quern Mcenius ibi comportarat, per me- -^rhem infe-dioshoftesjpaucisdefideratis, in vrbem in- r»»« Parifi-tulerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

292 XiERCVRTI G ALLOBEIGICI i fertim vrbem Korrianam fames amp;nbsp;pan is in-' | I» opia hoc tempore premebat.vtludæis,me-lx4W(t. retricibus.exterismultis,amp;inutilibiis eie- ' cfis, oótodecim vncias panis in fingula capita tantum diftribuerenr. Poft tantaino-piaeflecœpit.vt odtodecim vncias diftri- j buereamplius non potuerint;ideoq;decre-turn ad odto tantùm vncias peruenit.Quod antequam lufRi Pontificis promulgaretur, ; ablata funt populo arma.Non eniin citra fe^ 1 ymifs fiol- ditionem illud fieri pofte putabatur, Multa landicx in nauigia ex Hollandia in Holfatia amp;nbsp;V Van- , nJiapn»)« dalia frumento onerata fdidtu mirabilcamp;

inauditum)pcrOceanum Britannicum,an-guftiasq; Herculei freti in mare meditcrra-neum, amp;nbsp;tandem Ligufticum ingrcftæ, iter inltaliam inftituebant. At tanta erat tem-peftas.vc ne in portubustuta eftent, nedum vela vêtis dare,amp; fe vafto mari credere nau-tæ fintaufi.Hollandicæaliquot naues in ip-fo portu Genuenfi concufTac, amp;nbsp;depreftx fiint.Pontifexlubilæum indixit,amp; fupplica tionemad puluinaria inftituit, iufiitqjom-nesobnixè Dcum rogarent,vtiramfua mi- । tigare, amp;tranquilliorcm auram larçiridi-gnaretur. LxaudiuitDeus miferorum pre-ces,amp; poft ventorum turbines halcioncos dies rcftituit. quos quanta mutatio fubfe-cuta eft,non proprijs, fed alterius fummi nomi-

LIBER QŸARTVS. î9J fiominis viri verbis hoc loco placet come- Annrt morare.Scribititteex vrbcin hancfere fen- i ƒ51, tentiam;

Familiam meam haftenus folito mo-refuftentarepotui:pauperes 4o.rccepi, amp;fi fidcm mercatores Siculi l'eruabunt, qui fru-menta mihipromiferunt,ad futuram mef-femperdurabo.Incipiuntautem in hac ex-trema calamitate noftra,Hanfeatici vcftri amp;nbsp;VVandalici maximo totius Italiæ be-neßcio innotefcerc. Cùm enim prouin-cia totafrumcntorumpenuria advltimam vfquecalamitatem laboraret, importarunt VVandalici annonam maxima copia, au-rumquc reportabunt magna abundantia. Præter alias peruenerunt nuper in Hetru-riam nanes circiter triginta,amp; aduentant longe plures . Curfor,qui nuncium hunc| Pontifici primus artulit,honorarium in có-tinente acccpit mille ducatorum .Nos hic Roms claflem hanc exfpeftamus auidè, amp;Belgæ ac German!, quotquot hic funt, cxfpeäatione ifta languefcunt, amp;nbsp;quotidie adportummittunt.Hçcille.

Hollandorum itaque, Danorum amp;vi-cinorumpopulorum beneficio aótum eft, vt frupientum, quod anteatriginta tribus coronalis venderetur, vixq; habcri poflet.

M4. MERCVRII G AI.LOBE LGICÎ i Anno mox 2 4.poft I 8.amp;I 4.emeretur.fedamp;quo ( tidie annona leiiaretiir.

Jtegina Da- Regina Daniæfiliam fuam Elizabethan! I «i^in duca anno fuperiori in ftabili mattimonio Duci tumBriinf Brunfvvicenfilocarat. £a iamgrauida,amp; partiii vicina, mater hoc menfe Martioin Ducatum J’runivvicenfem prorecta eft,vt partuifiliæfuT interefTet. Sed amp;nbsp;alij Principes nonnulli Magdeburg! coibant, vt bap-tifinum puerifua præfentia condccórarcnt. IntereacaufamNauarrsiin confilinm mittunt,an amp;quo modo iuuanduseffet? Vrge-bat AnglaPrincipes Nauarræo certam pc-cuniæ funima mutuo darent, feipfam fpon- . forem amp;nbsp;fideiufforem offerens. Cetcrum Brädeburgenfis EIcélor idlefafturum ne- ( gauit Reliqui Eleftore hoc ( vt feniori} negante, in fufpenfo manferuntj

v.jiiärtif. VltimoMartij, qui dies erat Dominicus Briomu^ ca- Dominus Brioniuscum geniale feftumin-ludisamp;epulistra duxiffet,choreas vfque ad mediam noäeni in arceMirebelliana(vulgoMirebcaul)per-duxit,arque amicos faltando feffos, tandem ad quietem rcmifit.Nunciatum hoc eft Ge-nouellæo,qui poftridieante auroram.cum ' faltatores nimio motu defefff, vinoq; Sc fom nofepultiiacerent, ad portam arcisperue- . nit:caque,miro quodamartificiopatefafta, f

arcem cum his,quos fecii m adduxcrat,focijs Anno ingren''.is.otlo ex fuis trucidatis,occupauit. 1591, Bi ioniusandito tumulcuin habitu ruitico per poRtcum clapfus,clam fe fubduccrc vo* luitjfed'aqiiitusc fugarctraduseft. Iniienta flint in arce viginti coronatorum millia;mil lequingenti modij tritici,centum quadra-ginticquiA'omnegenusarmorurn ln Bel-gioqiioque Hollandi eodem fere tempore arcem’furnouth,in im per infidiasinccrce- Geufijs ctfi-pcruut,amp;prælîdio fortifsimo munierunt. Aprilisdecimo 'rureinxComesFrancolur turn ad Comivia venir, ibique coram quo-rundam Principum legatis conqueftuseit;

Miran(edicens, GcrmaniæPrincipibusfu- ii-serlt;ta:o-am legationcm non magisefrccuræ,co‘'quef‘*'‘‘r*y'^*‘' non diligentiorcs amp;nbsp;próptiorcscifc adeau-famfuiKegis promouendam. SienimRex fuult; fuccumbat,amp;rab Hifpano Sc Confoc-deratis debcllctiir.dubium non eße,quin Sc b.llum in Germaniam transfèrent,aiqueo-nmesProteftantium Principesfuo irnperio fubijeient.Omneenimrtudium Pontificis, Regis Hifpaniarum, S: Confeederatorum aliorum eo fpcétare , vt Concilium Tri-dentinum omnibus obtrudant, eiufquccb-feruationcm in omnia Régna amp;nbsp;oitioncs vi öcarmis introducant.Ncqucidillis fora difftilemifiKex Kauarrxusillos coarcear,

Ui MERCVRII G AtLOBELGTCt Anno bello vincat.Qnod iï à Germanis defcra-tUFjamp;abhoftibus vincatur, non cfTe, quod autProteftantium fidem,aut reformatam Keligionem fetueri polïe arbitrentur. fed futurum, vtcandem Religionem, quam femel exploferunt, Sc iam tot annos vt An-techrifti dogmata reiecerunt,dcnuö profiter’! cogantur.Q^iid multis Protefiantes neceflariodebereRegisNauarræi caufæ pa trocinarijillumq; non minus cquiribus,pe-ditibusq;, qu'am pecunia adiuuarc. Hisfiiif querclistantum eftecit.vtccrtuscquitü pe-ditumquenumeruspromiiTusfit.

Decimofexto Aprilis.cùmNauarræus Car rfcai-frrî nutum diuturna obfidione,amp;continuisop exagitafict, iaque oppidani continuis vigilijs amp;nbsp;laboribusex hauftiefient, tandem fe dederc coaCli funt. Conditioncs fequentes datæ funt. Nauarrae us praefidiariosmilitesincolumes cum gl.t-dijsfiiisdimitterct;Ciuesomnes Parifien-fes, eorumq; bona,qui huctanquamad aly lum confugerant, arbitrio Regis traderét; tentummillia coronatorumin pecunia,amp; alia centum in mcrcibus numerarenr;Ca-ftrum in vrbe reftaurarêt.amp; cxcrcitum Re-gium menfem integrum in cafiris alerenr. Priuilcgia amp;nbsp;Catholicam Rornanam Religionem fertam teftam confefuarent. Hi» lt;nbsp;con-

conditionibiisRcx i S- in vibcm admitti-tur,in qua magnam viniamp;: fruincnti copi-aminuenit. Paulo pod cum excrcitu l^fi-nfi profeftuscft.Efpcrnonius.qui in Picar-dia aliquotequitum turmas liabebat,circa idem tempus in Auinalium Ducem incidés ad pugnam prouocatur. Lfpernonius numero luperior Aumalium, cxfis aliquot,in fugam conuertit,amp; Morinorû Gubcrnato-rem,eiusq; Vicarium captiuosabduxit.

Inter (9.amp; 20. A pi ills, Ordincs Belgici profunda node arccm Kollenbutgenlem ope cuiufdam militis Ioannis luliaccnfis occuparunt.Miles hie nouemcirciter men ^rxKoBr» flbus inter alios pra;iidiarios,fub duce Io-anneQuadenioarcem hanc cuftodierat, amp;nbsp;ordimb. Eel iamobcontagiofum quendam morbum ho^'^**^**^”^* neftedimiffus erat. Diu^ rtit itaqjad Ordi-nes,-amp;ab illisinfcriptus, ftipendiaaliquam-diufcccrat.Obferuarat aquam ,quæ arcem ambit,ad culinam, verfus Orientem non elle protundâieodem ctiam loco valid exci-

-tatû,cx quo in culinam, vbi ignis,cui cxcu-bitoresafsidebat,cóllrudus i8Ctbar,perfc nefträ facilis crat defccfus.Per banc f eneftri vitrea,lucenteper culina’igneforis omnia qab excubitorib.fiebant,facile videri poiC-rät. Animadutrtcrût itaq; jscubitoi é lingu lis horis verfus occasû Solis muros afccdcie,

Anno cornu horæ fignum indicare. Tranantes itaquefoflam,amp;murum fedecim circiter pe desaltum confcendcces,procubitorem glo-botraijctunt.amp;fumma ccleritate, minimo-' quenegotio arcem in fiiam poteftatcm rc-degcrüt:quam CloetiusquondamfubNuc narioNouefienfium Gubernator, aftufæpe fruftratentarat;quinimo femel arélifsimè obfederat, fed amißisfuorü multis cum ig^ t nominia dcfcrere debuit. Poft capta arcem ruftici,qui in pomcrijscrant,aliquamdiu fe fortiterdcfcndcbant.fcd vidti fände quida fefidcihofiium dediderunt,quibus vita amp;nbsp;fortunx faluæ promittebantur : alij hofti-um perfidiam metuentes, fugerunt, in a-liud vicinumcaftnim Hulfdunkium fefcre cepcrunt. Quifè hoftidcdidcrant, in car-ccres conie(fti,amp; fuis omnibus exuti funt: Nobilifsimusquoq; virloannes Quadenus omnibus fuis chimclijsalijsqueopibusfpo-Hatur.

Vigelimo deinde A pril is hora circiter 5 .po meridiana tredccim aut quatuordecim co- ' loni armis inftruéli congregantur, amp;nbsp;bcnc-ficionoftis,arbuftorwjuc,quç in circuitu arcis funt,ad pomérium pcrueniunt. Vnuj «orum poftquam animaduertiflet procubi-torÓ àfomnofctcmpcrarc non pofl'e,occulte,tacitcq; adrcpit,amp; dormitantem grauifcr per-

pcrcuffuminterram proftratum relinquit. Tandem ai.Ioanes Dominus in Milenduck amp;nbsp;Arnoldus VVachtcnduncanus, qui omni cura amp;nbsp;ftudio incumbebant. vt arce hoftem denuo cxuerent;fubditosq; ifto iugo exone Tarent,militem colleóium ad areem duxe- • runt,aream,qua: fub mcenibuselt.occupa-runt,miflbquc tympanilla deditionempo-ftularunt. Qui in arcecrantfeea feruaturo» fuis Üominis Ordinib, Bclgicisaiunt,quorum iuffu occupauerant. Dum refpófum hoclc£;itur,amp; excubiæ negligêtcr aguntur, ex arce irrumpenres holtes,aream amp;nbsp;pomérium cum Vicinis x-dibus,ca:fis, expullisqu« Regijs rccupcrarunt Lodern die quidquid inpomerijscratædiûc.xuflûeft: fortè quix rumor incrcbrcfccbat, Ordinescû ingenti militûmanu in procinétu clTe, vt arcÉoblî dione libèrent.Parû abfuit.quin eo incidio prsEcipus quoq; arx deflagraflet. Poflridie , nihil üngularc adum cft,niti quod contina isvelitationib operacimpeditæfunt. prilisdenuôarcemobfedcrunt:fcd quia nu merus militûeratexiguus,8c fama de aduc-tu Or.dinum conftans, iterum rcccptui can-îatû eft.Sed cùm poftridic lîgnificatum fuit, hoftemmagno fuorumdetrimento Strale-nium fruftra tentafte.redierunt animi,amp; de oppugqationçferiocogitatû eft. Vigefimo

Anno iraq; fcxro Nouelij machinx bellicæ roiis I jp ,. iinpo(îtæ,puluisrornicntarius,amp; quidquid ad Iwcopu^erat nccefTariûjincaftracôpor- ■ tatuiu eft,amp; triduo poft continuis tormen-torumtonitruisinuri conc-ufsi, magnaque partedifturbatifunt.ira vt impolîtx gerrç ruinam minarentur. Territi tam inopinato -( cafu prxiidiarij,de dedirione cogitarecœ- । perunt, PominuqjQaiadenuin amp;nbsp;Paftorcin VVilich,quosadhuccaptiuos habt'bant,ad M il en d U nkiu m m iferu nr, vt eu m i 110 dedi- ' _ tionem pacifeerentur. Côditiones erât hæ; Prçlldiarij absq; vllisarmisarceexircnt, amp;nbsp;deduccientur.loannesluliaccnlis proditorMilendunkio traderetur,ciu';quc arbitriotraétaretur:quod amp;faélum eft.His conditionib.Milcdunkio Regij niilicisprx fcótoarxdcdita,amp; loannes luliacenlis, tertio poft die,proditionis pcenaslaqueo fuf-pcnfusluit.

taldudui Sabaudia? Dux in Delphinatu Sc Prouin-UajsiliaM cia profpcro vitftoriecurru adhuc vtebatur •unit. multaquelocadediiionepartim, partim vi occupatiir. MafiiIiéO;': euin iâ dudum,vt ad fe vcniretjinuitafiedidüeft antea. Peraâis itaq; ncgotijs cum inligni Nobiiium catcr-ua fub boe tempus Malsiliani venir, amp;nbsp;in^rc dibiii magnificentia,Rcgioq; pene appara-tu Si honoiCjtam à Magiftratu, quàiii ab E- P qucftri

LIBER Q V A R T V S. »o* ^ucflri ordinCstoTOG; populo cxceptus. Nó y^nno multos port dies Dux à locero Hifpaniarii p , Rege in Hifpaninui vocatus ert. Profeéli eu eo l'unr Lcgati Côlcederatorû Si vrbis Maf- m Hijpami l)lienfis,t]uionincsMâtiiç(Hilpani Madrid Votant; cxpecfabantur.Bcrcinonam appui rts, Si ad meditcrranca progrefsis, Prin-ceps Hifpaniariirn Philippus iunior,cutn maximo nobilium comiratu obuiam pro-cefsit, fororiumque magnificentifsimècx-cepit.Quid vero hicintcrPrincipcsaôlûfir, plerisq;incognitû crt,iiirt qiRcx gencrofuo ingenré pecunix vim numerauit, quaexer citii côftriberer,fe fuasq; ditior.es tucrctur, amp;nbsp;Confeederatorum caufam iuuaret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Nauarræi in Pitardia,?: Germant,qui per Lotharingiam iter fafturidicebStur, a* liquid rnathinari in Bclgijeas prouincias, quçRcgisimperio parcbant,virt funt.Mêtu chat id Parmértsjiccirco præcipua loca prç-rtdijsmuniuit ,vit vndique plt;ti:niam coc-git. Mercatores adfolutioncm corum,qu3E Hi^pania mlfcrat, co!np'.ilit,amp;: intermifTa diu ftipcndiafoluit Quin amp;Fladriaamp;Era-bantia non contemnenda nur.iirorû fum- , । mam ParmcnGobtultrunt, vt prouincias^ prçrtdij Montium ad Zonum .aliorumque prædonum cxcurrton'busredderetirainu-’

XEeflerlc» /îtiin),aftuoccuperunt. Dii cnim filius Dy-C'tpituri naRç Petcrfomij,cuius fidei arx crat contre Ctufijs. dif3,venafioni operam dat, pauci milites in arcc erant.Non latuit hoc hofies.qui .jt.Maij in habitu ruflico ad portam vcnicntcs,cxcu bias inrercipiunt,amp;in arcem irruunt.

hndicïrd't^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Naflquius, amp;nbsp;Ordincs

Confœderatitoto hoc anno conduélisvn-dique opens,quæad inaximam ahquarncx pediïioncmcrant necefTaria hbi comparà-runt.-machinasbellicasfufili ærc, fcalas, pó-tcsnauales, omniaque tarn ad oblîdionem, quàm ad oppugnationem cómoda iîbiifieri proenrarunt. pulueris quoque torinenta-rij,globorum,amp; annonæ ingentem copiain coaceruarunt.Supplementum militum vn-ii.jjiiij. dique colleftum eft, amp;nbsp;circa i x. Maij fefe ad expeditionem præpararût. Famaedatur, NaffouiumMontes Sàélæ Geertrudisveile obfidere, omnibusque viribusexpugnare. Plus quàni 40. majora tormenta cum vario apparatu bcllico nauibus impolita funt. y^ggeres aliquot adMofain Siluæducis pro ximam perforât!, amp;nbsp;aliquot copiacBrcdam milTæfunt Ex quibusomnibus non leuiso-riebatur fufpicio.aut Siluamducis,aut JVîon tes Geertrudis obfeffum iri. Siluæductnfes

vrbem fuam munieriint amp;ParmenfispræG- /\nno dium in Montibus Geertriidis auxit, co- j meatunique ad aliquot menfesfufficientcm in vrbem inferri iuflit.

Dum hæc aguntur, Nafl'ouius fumma cû celeritate claflcm centum circiternauium adornat, eaq; Rhenum ingreffus, bcneficio vcntibreuitcmporc Arnhemium peruenit.

Vicefimofecundo Maij profunda node I 1 .circiter milites Docsburgo, feu Drub-burgoin habitu rudicorum amp;nbsp;rufticarum egreffi, nondum elucefeente die, ante pro- tur. pugnaculûex oppoiitoZutphanix in Vclu-vva (feuVelaniaj conftruftum,vencrunt, in corbibusfuisou3,butyrum,amp;ca(cos,qua fl venalesfccumdeferentes-Nondumportç inunitioniserat apertae. Bacillis itaque fuis, rufticorum more innixi,dum porti aperi-rentur,expcól:abant.Refcratis portis potior prxfidiariorum numerus fca ph is Halamtrx ijcit,amp;in vrbem fc reci pit. Aimulati ergo ru ftici illi paucitate militû magis animati, mu nitionein quidam ingrediùtur, iua venum exponunt. Prælidiarij accurrentesemunt, hie oua.butyrum ille amp;c.donec tandem qui dà ex Mauritianis extraâo veftibus fclopa to.vnum ex Regijs confodit.Confeftim au-dito ftrepitu, quiin infidijslatebant focij, ibiedtis mercibus in imparatos irruunt-do-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fuam poteftarem redigunt, vnorantùm

Sunt qui fcribunt fiôhosiftos ruflicoscum falcibiis, quafi fænum fecluros venifl'e, à . ; commilitoiiibus fuis, quic propiiiquoar-bulio ex induftria erumpebant, ranQuam abhoflibus fugatos,opêeorum,quiinmu-nitione crantjcontra inftquentesimp’oraP i fe,amp;fieintromiiros elfe. Sed Hollandüpo- ‘\#4' tiuscredendurn arbitror. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Recuperata hoeftraragemate munirio-^ »''/''ileiur ah ncZutphanienfi, nondiutius cundiandum çtiiMut. radis efi Naflouius. Colkâuni excrcifum

fumma cum celeritatead Zurphanienfem p. ciuitaîcm duxicj pontenauali Ifalainftra-liit; maehinasqucbellicas Arnhtmiofecun-do fluniinc in calira aduehi præeepit, vr-bemque ardliffimè obfedit-. Cornes Eber-/Ieinius in primo ad vrbtm aduentu, eùm incautius lufiratn)OEnia,g!obotraicdtusip fo momento occubuit.Oppidanierumpen-ptfer/fetnim cadauer fpoliarunt, in vrbcm infer-re voluerunt : ledaccurrcnresloci], oppi-danos rcpulerunt , amp;nbsp;cadauer naétt Arn-,himium miferunt, vbi honorificètandem

fepultum eij . Ladern noétetormentabel-liea ènauibus extrahuntur,rotis imponun-

tur, Scoportunioribusloci'«tanta celcrtta tedifponuntur.vt fidem pcnecxcedat. Qna in rcclafbarij nautæ,amp; mcfonautæ fidelem Nafiouio prxftifcrunt operam. Poftridie circa meridiem prxparatis omnibus magno impetu ad vrbemfulminatum efi, innu-îïieritjueglobiin vrbem immiffi .prxlidia-riorum animos extempio confiernarunt. Prxfefti amp;: Centurionesnon expedata ma-iorivijdatim deditionem cerra condicio-ne offerenres,aliquot dicrum inducias pe- \ tierunt;quod li intcrea Parmenfis vrbifub-fidia non mittcret, cam, falua vita amp;nbsp;bonji omnibus, Naflouio traderent. Kefpon-fum eft; diesnu’JosillispermittipoIfe:ali-quot tantum boras concedi, quodfi inter-ea ciuitatem non dediderint, nullam dein- , ceps veniam elTe expedandam. Vrbseral ampla, amp;nbsp;fpaciofa : prxfidium cxiguum. ad tuenda mocnia minime fulficiens. Ad-hæc comcatus cxigua erat copia, puluerii gt;nbsp;verb tormentarij, faliiquc magna inopia, res prxtidiariorum animosadeo con- , .

traxerunt amp;nbsp;debilitarunt, vt turpem nimis deditionem facerenon s crcrcntur. Décli

nante itaq; is ad vcfpcrc dieaccindigladijs amp;nbsp;quantüFerrepottrat exportantes,dimifii funt Tanta hx-c omnia celcritatc gefta funt, yttS vrbs,quSpropugnacula.,citius occupa

16« METtCVRTT CALLOBEIGICI Anno W fit,quafamaobliclionisad vicinosperuc-nerit J Nafibuius 50. Maij ingrefTus vrbem, eodem penè momentoequitatum onincm Dauentriam . quæZutphania duobus tantum miliaribusdiftaf, praïmifit. Pcditatus cum omni apparatu bellico.qui tam copio-fusamp; inftruftuserat,nihil vt debderarctur, quod aliquo modoexpcditioncm poffetrc tardare, moxfubfecutuscft.

P^Ktntria . Pridic Calcndarum lunij, Naffouiusin ob/idetiir yl caftraad Dauentriam vcnicns, cxcrcitum tunu Mdij.' nbsp;nbsp;certasturmas diuißt,bngulisquefuas fta-

tionesafßgnauit, quoscircumdudis valli« munierunt. Deindeduobuspontibus flu-uium,vno fupra,alfero infra vrbem iunxc-runt. Tandem quibuslocis vrbserat infir-m ior.tormcnta bellica locarunt.

Ltgati Nouiom3genlium,aliarumqu« ciuitatum ndnvno, ieddiuerßs tempori-bus in aula Parraenßs'fubfidia, turn per fe, turn per Principes viros flagitaucraiit : extrema quocidieneceflitateamp; præfentinima periculadernoßrabant ; quod lt;1 vrbibus no iuccurratur.forebreui, vtin manus hoftiu incidant.aut incolæ coadi fe vitro dedat,lu culentiflimis argumentis docebant:fed quo rii intererat Regi fuas vrbes amp;nbsp;,puincias matière faluasjii graui lethargo oppreflijaut a-liisrationibus impediti, vt dcploratoreru ftatui

LIEER QV A R T V S. ’07 ftatuifubuenirenLpcrnioueri nó potuerüt. Anno AmifTa iam erat Zutphania obfefia crar Da- 1591. ucntriajpcriclitabatur Nouiomagum. T an toriim maloruin qutrelæ j er omnium ora volitabant,?; aliquid monftri in arJa I'rin -cipis alipleriquc fiifpicabantur.Tandc verb vt omnibus fatisfacertt ParmenliS,tertio , die lunij leélilbmasaliquot p)cdirum,equi- rttnenffs tumt]uccohortes,ad Molam fluuium prae- heltm m'i(it;ipfecumreliquocxercitu,omniq;ap-parata bellico decimo lunij fubfccutus, magnisitineribus, citatisqac tquis poüri-dic Traieftum , inde Ruremundam venir, vt Dauentricnlïbus fuccurreret, hoHem-queà mûris lugarct.

At Mauritius paratis omnibus ad op-pugnationc neceffarij'.nono lunij,qui dies SandiffimacTrinitati facer erat, in ipfo dici crepufeulo, viginti odo tormentismaxi-mis portas amp;nbsp;mania, line vlla intermißiO-ne aliquot horis verberauit. Deinde per tu-bicinem deditionem popofcit. At Herman-nusTfhertbergius Comes,vrbis Guberna-tor.Mauritij confobrinus.renunciare tubi-cinemiuflit;Seconfübrinum fuum faluta-re,fabn:umquediemillioptarc: ciuitatern a u tc m fe in v fu m R c g i s fu i d efen fu rfi, q u a tn diu viueret.Rclato in caftra hoe nücio, abf-que vlla mora tanto lurore amp;nbsp;infaniajanro fulmina

joS MrRCVRTT G ALLORELCICt fulmineactonitru,tottormentorum idi-bustoto illo dicjine vlla intermif!ione,de-bacchatum eftjVt cælum rumpi,amp; terra trc-mcre vidci etur Admii adum multis vifum feft,machinas tâtamvim fuüincre potuifle,' non potins ignis, globorumq; violcntia difruptaseffc.Machinasautem commodifii mo locodifpofucrat, vbi mœnia vallum ob icctum aut nullu, aut exieuum habebat:fcd propter fluuium amp;nbsp;portum adiacentem tu-Ta putabantur. Præterea tanta erat in vrbe pulucris tormérarij inopia,vt licet tormen-raoppidani haberent plurima, vti ramen ijs non audcrent:metuetes hbi in oppugnatio-ne puluere defuturum. Cuius (I copia habii-ilfent Ordinum vires retardate, machinas multas facile difturbare.hoHemque à mûris longius reijeere potuiflent. Numerattfunt eodieplus quam quatuor iótuii m.illia,togt; tidemejue grauifhmi ponderis pilæ in vr» bcmciaculatac. Interea nauisquædam ob-longa è flumine in portum fubducitur , af-feribusqueflrata ponsconficitur, per quern in ruinas.atqucadco in vrbe ipfam, cum op pUgnatio fit tet,milites procurrerent.Dein-deex flngulisftationibuseliguntur, qui'vr-bcm oppugnarent. 1’rima pugna Anglis décréta efl:Secunda Scotis.-Tertia Comiti Sol* menli amp;nbsp;Domino de Brederode. qui omnes iai*

SamorJinCjquo res tentandae(ret,in armis Annd paratilignumcxpeftabant.Strata iamlatif- j lima ruina,claflicum canitur. Angli magno clamore,furoreq; primi vrbtm inuadunt. Oppidanorum feptem fgna in iplîsminis ftabant.omnesad pugnam paratiftimi.Cùm Angli in pontem defilijflcnt, inuentui eft pons breuior, quàm vt ex illo in ruinas perucnii i pofTet. hie priores vrgentibus po fterioribusplurimiex Anglis inaquamde. trudutur,amp; fubmerguntur • alij ex ponte in. ruinas prolîlientes, aboppidanisholliliter •ccepti,amp; trucidati funt.Magna hie Anglo-rum (trageédita tandem receptuicanitur. Sed neque incruenta fuit hxc oppidanis vi-ôoria Dûenim pugnatur, Ordinesbistor-mcntafuadifplodunt, Sein propugnantes eiaculantur. Sterniturhic quidam Muler-tius NobiliSjCui globo à latereComitis Hcf manni caput aulcrturiftcrnûtur amp;nbsp;alij. ipf« Comes lapide à muro pila dilïeéto grauifli-mè in facie vulneratur.-adeo vtvilum penà amifcrit.CcfTatum eft co die.

Poftridic omnia denuoamp; ad operas di-fturbandas,amp;ad vrbem oppugnandam prae paratafunt.Sed qui in vrbe crant iniquiffi-mo fe loco pugnare videntes, de deditio-necogitate cœperût. Infignistotoobfidio-nis tepore Coraitis Herman! virtus enituir,

JI® M FF C VRTI n A I.T.On ELGICT quid vulneratusnonfuifTct.aut nunquam, aut vi vrbem bodes capcrcoportuifTet. De-ditionisenim mentioncm non ferebat. At hoc rernm datu,cû ipfedccumberet,amp; qut-dcm TarispericulosehoRiquoquc miiltofa cilior in ruinas,quàm oppidanis patcrecac- J cciTuSjCgrc tandem eo adduftus td, vt cum j alijsdededitione confcnTcrit. Dumitaquc Ordincsfe ad nouam pugnam préparant, nunciusin cadra vcnic,qui oppidanoscum hodcpacifci veilcattulit Magnü in cadris i exortum cdgaudiiim-danriir.petunturque I obfidcs.dcbgnanturquibufcumdededitio ’ ncat^erttur dlcraquc quæ petcbantur ad- j niiffa Tiint.Militcs cumornni armariira.om- . nibusqueirnpcdimentisamp; bonis vrbeexic- • runt. Vrbs in potedatem hodium.a fuis neg j Icda.dcuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ParmenGsdum in itincreed, vt Daucn- ’ triani oblidione libérer, intellexit vrbe ab holte,vtiamp;ZutpGania eGeoccupatam Qua reagmen interrara Cliueiern deciinans,ad monadcrium Marienbaum^non procul ab vr b* CalcarienG confedit,parremqueappara-tus bellici Kureniundam rcmilit. Ordines 1 verb Steenvvicam profedti, præfidiariosfu j is viftorijs territoSjClaues obüiain laruros fperabant.Sed cùm altiim in oppido elfer fi-lentiû,in territorium Groeningenfcexcrc'.-tûtraducunCjVbifœ’iciorifortuna vlfDclf J

l is ER ÖvARTVS. Vi 2ilium.Dammium,amp; iminentilliumfacilli- Anno tno negotio recepcrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1591.

Dum hæcin ßelgiomaximo Catholico- Ntfouij-vie rum,amp; eotum qui Regijs rebus fauebtt mœ wwi» Eri-roreagebantur ; ParibcnCes publicas (uppli^*' Catióncsinftituerunt; Deum orantes vt datum Religionis Carholicæ di isegniGalilei conferuaredignetur.Nauarreusinterea Po- ...

«iifi T\'auarrtem tnarenbum vibi i’niidiatur.Aperto illabel- pemoyfe lo appeterc non audebat, feiens ciuium in fe prodiiiont odiü.amp;fortifsimum in eo prælidium. Pro- tenint. ditioneigiturquidpolTet volés expcriri.a-liquotin vrbchomincs, qui rebus nouisftu debât,opulentûillis promittens prçmiû,eô-duxit.qui opera luam ipiicómodarent. Sed detefta proditioneauthores 5 o.capti,amp;di-gno fiipplicioaffcftifunr.Louirium quoq; oppidulum s -lunij proditione euiufdäde-curionisoeeupauit,vti amp;nbsp;Angli Guigauriü vi amp;nbsp;(jrüonium infi Jijs per eofdein dies in tereepifleferuntur.

Oetauius Ppifeopus CalatinuSjamp;in parti busRhenanisNuneius Apoftolieus/û mul tosabufu'inliccleGamcläirrcpereinteilex in'et,maturo côliîio hoe téporc multa ad Humij reformationé pertinentia dccreuit. Inter a- /Ic/ùi r«/o-lia.vt Paftores omnesfnb pcena exeômuni-cationis in Sacra menti •r j,vtpote Baptifnii, Pa:nitentia;,Luchàridiae,L.xtretnæ vnôio-y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis,amp;

5U MERCVRII GALLOnELGICT nis,amp; prxcipuè Mitrimonij fanéliones Ec~ cleGalticasftâtuta îlt;: decrcraprouincialis Sy nodi Colonien (; J obferuent:vtdccrctû Co-cil.Tridêtio.de reformatione Matrimonij, SefT.i 4.cap.t .femel,ittrûjamp;tcrtiô,imô quo ties id expedite visû fuerirfubditis fuis exponant: vt nemo ignorantiâ prçtcndat. Dc-cretum hoc .; o. à prima promulgationis die obligaturû. NullaclamdeiUna matrimonia forerata,fedomniaquç prxter mente Con-cilij contratSa fucfint,»b omnib.Iudicib.irrita cfle iudicanda. DocendumelTe popu-lû quomodo quib. præfentibus matrimonia fintcontrahenda, amp;à quibusbenedicenda. Impedimenta quoque omnia populo incul-canda. Deniqjfubpcena fufpenlionisinter-dicit omnib Paftorib*,amp;facerdotib’ne poft hacpucros,cuiufcunq; côJitionise.ktraEc-clehâdèd in fonte Ecclciiç, amp;nbsp;aqua eu in vsu confecratabaptizent Admonet tandem ocs offici(,amp; vt fui gregis diligentem curam ha-bcant,precatur.

Eodé hoc menfelunio in prouincijs Rhe-nanis magnus erat otioforum hominûcon curfus.qui ad Tribunos amp;nbsp;prçfeâos.à Prin-cipibusGermaniç dehgnatos.vt Nauarræo militarentjConfluebantjVt nomê militiæda rent.Sub hoc prætextu niultæ inlidiae oppi-dis amp;nbsp;arcibus ftruebantur. i o. namq; lunij

Centurio quids ZuifFeIius,fub noÄem Ab Atinrt battäTuiriengt;eholUliteringrcßus,eäpra;fi 155,1. dio óo.peditü muniuit.His le iunxerunt'co fcftimal'];3ir .jo equitcsà Regijsadillüdc-feccrunt; in vt trecentos homines in armis habuerit.quibiifcum vicina loca depopula-batOr. Scd A: Onuphrius Tcplius, Chiliar- chumà rrm cha'Nauarrçds,eodc pcnetepore Monade- pHotonaii. rioS.Corneü),cnaliquot cérenispeditibus

amp; cquiiib. venir,iuxtaq; Rrifaaai Rhenum ^7ÿ zj.I«-traijeiens,’ ij.lunij intepeda noótc Anten-nacuin, Coloniclis niœctfcosad E.hcnum oppidu, 'nhdijs atq; arte occuparc conatus cd Machina namq;ferre3 porta; ( cuii fru-meto nometrat'idinotj.igneq; inleóio.val uasexteriore effregit. Ouinq;aliamadmo-uere nititur vt amp;nbsp;inceriores perrüpat,oppi dani fragore adnioniti accurrunt, denfi in hodcni itla conijeiunt, amp;nbsp;fçrtitcrà porti» fuis repel)unt.

Parmcniîs.dum haßenus in Cliuia cum cxercitii higt;rct,inrentus quid hodis tenta-ret.Naflouiusmerutbatobddionem Knod fenburgij, nomen propugnacu!ied,quod inoppodta vrbi« Nouioniagédsrtpacódru f^noJffulur^ xeranr) pralidioilludiOinniquegenere co- £'‘’”«7’“'' -meatus mu niiiit Magidratus Xouioniagcn fisad Parmenfem profeßus, cum obnixèd-mofupplex. orauit, veniret NouioinagH,amp;

Anno vrbem ifta munitionc,vrbi tam noxia amp;pö Iƒ^Ilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Duxvo-

tiseorum,amp; i j.IulijNouiomagummouit, colleétisque omnibus fcaphis,amp; pontoni-bus,noâ:e Vahalim traijcit, amp;nbsp;in Batauia, infula inter Vahalim amp;Rhenum lita.caflra-metatur,propugnaculumquepoftridie,qui dies erat Dominicus,obfidere cœpit. Ä b or tu folis Comes Barlemontiusjab occafu Co mesOdauiusManfFeltiuSjfub ipfarrtunitio ' ne fuas habebant ftationes. Equités in pago Lent à Scptentrione aduerfushoftium ad-ucntum cxcubabant. Comiti Bofouo,Beau refio,alijsqueRcgqlis amp;nbsp;Ghiliarchis cum fu is legionibus.fuæ quoque in circuitu ha-tiuæerant defignatæ.Infignisamp; validuse-rat exercitus;qui fi «quo loco cum horte de fuminarerum pugnare potuiflet,facile vi-étoreuahrtet. Ad oppugnationcm verb tä-tipropugnaculi nulluseratapparatus. Cu-nicularij nulli,tormenta pauca.puluis cxi-guus;ita vt Parmelis potius ad prçlium,q ad oppugnationern venifle viderctur.Difpofi-tisftationibus conçluâifunt German! pc-vpug^tio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hortile propugnaculum fortam

tiempropug- circundarent,quatandem obliquis ambagi nlt;iculit»£a busfub ipfujn ptopugnaculi vallû militi pa tuMit tentât, teret accclTus.In co opere fex autlcpemdie bus maximo cum Regiorum detrimeto de-fuda-

fudatumeft.Qno enimfodicndo magîs ho- Anno ftiappropinquab3nt,eà pluresfternebätur, i amp;nbsp;vulnerabantur.Non placebat Parmenlîs inftitutum virisamp;prudentiaamp;exerc’itatio- p^rmenlt! ne militari præditis J qui duos tantum emi- ipfe ^noiiilit nentiorcs colles f vulgus militü nuncCrftf?

vocat lexcitandosfuadcbant; quodamp;rai-^'*^’®?quot;“.*^^ noriKegiorum damno,amp;maiori commo-do fieri potuiflet: ex ijs enim hoftem à pro - yeniès’ pugnatione prohiber! pofTe aiebant. Dum t^-fub yef-nuicoperi inftat Germanipeditcs,equites,/*i'«»»'««lt;«-peditumquelcgiones alias aliquot miiliafaf/^J^^’'‘’'‘®''A* cium comportant,quibus in oppugnationc folTæ munitionis obllr uerentur. Gerræ de-incepsad machinarum bellicarum defenfio-nemeriguntur,amp;tandem macliinçaliquot præter eas,quas ipfe Dux aduexerat,ex vrbc attrahuntur, omniaque ad valluna difiur-bandum præparantur. Vigefimo fecundo lulijjMariæ Magdalenæfiicro,mane hora quintaDominus ]La Motteus nouem tormé tisvallû munitionis verberauit; paulo poft fex.deinde tribus:feptima hora ceffatum cft, iâusin vniuerfum numerati funt ducenti circiterSc triginta. Caufacur cœptum hoc continuatum non fuerit,adhucignoratur, miranturque multi, prasfertim cùmfruftra non fuerit. Exigua namq-, ilia vi vallû adeo fuitconuulfumamp;laceratû, y t fi g ni fer Hif-

. ÎI6 MERCVRII n A I 1 OBFT.GICI panus accvrrens, illud faci'cafccderepotue ^521. lit.quem Hiberiii aliquot fccuti lunr.amp;col lato rede cum hofte in iplo vallo præliaban turAïflaua ci reitet hora corona munitions iiniaclunr,amp;: diu velitantesinbniiâipha-ru' larum vim infemuruoeiaculatifunr fedte-ntcrè.amp;abfque vllo fi uttujcùm ruinæ nul-læ cfleiit ftratx.per quas ad i tus pateret. Po-neaciimreceptuilignum datum efTetjaltuin in caÜrisfuit filcntiurn ,in vrbe verb rnœ-ror amp;trepidatio Captatur aliud tóhlium, Vallum fuadent fufFodiendiim,amp; immiflo pulucrc euertedù: id ciuibus perfuadetur.

Alauritiiis interritono Groeningen(i,cû Aituritijè metropol im ipfam aliquamdiu obfediflet, Batauiam inttlle-xifTctjreliótafrifiaexcrcitum inGelriamic duxit.Trepidabatur Arnhemie amp;in vicinis oppidis.Timuit amp;nbsp;fibißc luis Vigius, vrbis Tiianxprxfeftus: portam oppidi, qua iter tft Nouiomagura, obftruxit.aggcrem antiquum refcidit.nouumquc ( vt ho Iti pracclu derct itergt;excitauit,amp; quæ ad defenlionem perriutbant,pra;parauit,Mauritiuscu Arn-hcimium vcnilTet,pontefluuium iunxit.m-tentus 11 liofliscxercitum cx improuifo car-plt;Iepolltqueq;tnimcollatis ligniscumeo pugi areaudcbat.Patcbatquideilliad Par-mtnieiuacceßUS,cuius caftra nullo aggere, nullo

nullo valîo,nu!!a étant prætcntutâcircuda- Annoî ta vel munita,quæaditum,imprefsionêque prohiberepotuifsétïScd infidij^ amp;do!oma gisq. virib.fiiis conGdebat. 24. it»q-, Tulij a-liquotcquitûpeditumq; copia« in iniidijs non procul à itlicno pofuit, amp;nbsp;duas turmas equitumin penitiorem Batauia pr»!niiit,q hoftcm prouocarent, Qu,as cum confpexif- fouij in fent 1 oo.circitcr équités Regij, inter quos tauiit. Pretoria cohors Parmenfis, in easferuntur. Pugnatur cominus, cspiuntur 40.circiter Mauritiani.fugiunt reliqui Regij in illofer uore vchementiorcs illos infcquuntur,nul-lasinfidiasmetuentes. Admonitià captiuis ne vlterius pergcrent,latere in fidias.nc fe amp;nbsp;ipfosperdant, admonitionem côtépferunt. donee tandem ad pôticulum vetum eft, vbi lifterefedcbuin'cnt. Atilliferuentioresvb terius progref$i,honé infequi nô deliftunt, donee qui iuxta ponticulum latitabant ex infidijsconfurgunt primi-,deindeamp;alij,qui in circuitu erant, amp;nbsp;llt;egiostamAtergo,quâ àfronte circumuenientes,paucos cædunt: ceteros,elaplis quibufdam, viuos capiunt. Captuseft in bac pugna Petrus Frlcifcus Ri gallaius Prçtoiiecohortis duéi:or,Marchia nisGuaftij tracer, illius Yicarius; Antonius Senagallius, amp;nbsp;ali) quidam Nobiles, gre-garijq; équités plures. Cçforum captorûqj

Anno numerus centum circirer amp;quinejuaginta. caftra Parmen-fis.ab ijs,qui infortunium hoceuaferâi.eiret allata, magnafuitomnium triftitia cum in-gt; dignationepermixta, tum quia tot virifor-tilsimi capti effent,tum etiam,quöd ßbiipfi hoc malum accerliuificnt.Captabat Parmc-fisoccabonem hoftem vindicandi, amp;nbsp;ea no-étecum parteexercitusin interiora Batauiç ingreflus,hoftem vbique quærebat. Sed ille fefuiscalfriscontinuit. His omnibus maüs

U-JuJij acceflere, quod quotidianæ, continuæque pluuiæBatauicam terra prorfus glebofam, rarmenjis ad gerendum bellum redderent inutilem; flumenque in immenfum crefeeret ; ita vt operæomnes aquis inundarent.Alteroigi-tur die,D. lacobo facro Parmenfisdeexpu-gnatione propugnaculi defperans, amp;nbsp;maius incommodum rnecuens,fuos conuafarc, ca-

fas incendere, oblidionem foluere prs-çepit. JVlaiora tormenta præmiht, ipfo cum exercitu, toto penebiduoadhue in Batauia manlit, hoftem expeótans, li forte ad manu I vcnireauderet.Tâdééquités primo,deinde pediteseoQrdine(qgt;potifsimü in hacexpe-ditionelaudatur)flumé traduxit vtnullusè fuisdcliderat’ lit.7 urpeigitur halluçinatur £ f ihie,vtiamp;inmultisalijsfcriptorq,daGcwna jnicuSjquifuaexljdoquodamlacoboFran-

LIBER Q VAR TVS. «9 foLatinotranftulit.cùm dicit.duasmachi- jAnno nas à Parmenfc propter cclerem fugàm Bataula reliftas; tanta ataxia ,tain præeipiti fuga milites ad fcaphasamp;pontonesaccurriG-fe.vt duodeprefsiiint, amp;nbsp;hominesfubmer-{i.Præfidiarios qui in munitione erantexer citustergûcarplîiTe,multos tormentis lace raÜe.multos trucidafl'e, qnæ verô de naui- । bus Ordinum igné inftruétis, Vahalimque ’ ingrefsis, quasde.'ooo.Regiorum in Ba- I tauiacæforumfcribit.exproleflofaHàfunt.. nbsp;nbsp;\ 1

Sed nec fibi ipli collât,cum excercitum Par-1 mcnbs tribus tantùm millibus conftitiflei dicat,folusitaq;cuafit. Hatc Scfimiliaora- I nia quàmlongifsimè abfunt à veritate.

Parmenfis fuis Vahalim traduftisin vr-bem venit. Verdugium,ComitesTheren-bcrgios,Hermannum,Ludouicum amp;nbsp;Hen-ricum è Frifia primccdeinde amp;nbsp;Uragoniu Antvverpia ad fe vocat, quicum inllru-élifsimisequitumturmis.Nouiomagum ve nenint. Magna quoq; pars exercitus (equi-tum aliquot copijsexceptis,qui magno op-pidanorum incommodo in agro fuburba-no obuias quafqucfegetes demetebant,amp; c-quisobijciebant)in vrbem vocatuscll.Ma-gnuseratPrincipum, magnusNobilium amp;nbsp;fortifsimorum militum in vrbe numerus; çôfiliaquotidie «onfercbâtur, nihil tarnen

Ote MKRCVRII G A I.LOBEIGICT Anno Itatui potuit, quod magnoperè ad vrbi» 1 J. confcrnationem faceret : nifi quod tribus prælidiariorum (ignis décréta funt aliquot , coronatorum mil lia, vndc quinque menfi-busiinguli lingulis mcnGbusftipcndiû per-cipcrcntntem alia aliquot milia, ex quibus fingulii menfibus vnicuiquc ^8. feftertij numcrarcntur,quibus libi ip(i hofpitiacon cluccrent,neciuibusc(Tentoneri:tertio quç dam millia , quibus frumcntum emptum eftjVnde panes quinq; librarum coCti quinto quoque die lingulisdiftributi funt. De augendo autempræfidio diu mùltumquc difputatum cft. Ceterumnonplacuitcares quibufdam ciuibus, qui aut ipfi nouas res affedabant, autabalijscrantfubornati. Sa-nior tarnen amp;nbsp;potior ciuium pars validius prælidium admittcndum cfle;(inc il lo cnim ieruari ciuitatem nonpofle arbitrât! funt. Vicit tandem maior, fedfvt quibufdam vi-detur^deteriorfuffragiorum numerus. Ab illo autem die Ordinibus vrbis potiunda: non exigua fpes affullit. Sunt nihilominus è Scnatu,qui tune erat, qui afferunt/etandc àParmcnli vnamcquitumcohortem petijf-fe : fed negatam eÔe, amp;nbsp;Parmenfem ref-pondilie ; Se totum excrcitumfuum in pro-cinCtu rcliéturum, qui vrbcm ab omni ho-üium vi, oipnique oblîdione tueretur : fc

I, I B I R Q V A R T V y. V» KouioiTiagcnfes vt pupillamoeuli confer- Annt» uaturum ; opus non cffc maiori præfidio, 1531, afHiftisalfliclioncm non effeaddendam.

Hoc modo compofitis omnibus, quar-to Augulii fub vefperem omnibus Princi-pibus, Ducibus , belli præfedtis præcipi-tur, ca node fe ad irer parent ; Ducem e-mm fummo mane difccderc dccrcuiffe. Po-ftridie profunda adhuc noöe conuafatis omnibusPrinccpscumoûingentis circitcr cquitibus,omniq; comcatu aulicoNouio-magodiicedit Verougio Imperaroreiotius exercitus, qui in Gelriarelinquebatur, amp;nbsp;iuxta Crantburgumcaftrametabatur, crea-to : quipaucispoft horisex vrbe in caftra quoque profedustft. ParmenGs,quia ad-uerfa valetudine conflictabatur.ad fontes i-terum SpadanosprofeCtuseft. vbiab lllu-ftriftimoEleäore Erntfto ex Germania,v-bicopias aliquas peditum coegcrat, reduce falutatur. Adlum hie aiunt inter Ducem amp;nbsp;LleÖorem de oppidorum Dioeccfcos Co-lonieniis,cuocatis praeftdijs Regis Hifpania-rum,reftitutione.

Verdugius exercitum fibi demandatum poft aliquot dies longius Nouiomago abduxit,amp; Mofam verfuscueo in Wees,pa gum Ctiuiæ,non jcul à Gocchio profedus eft. NalTouiusamp;t Ordineshueaiautoribus,

Ann® quos in vrbe habebant vocati, fiue quia ex-1591, ercitum difcenîfl'eaudierant, ingenticlafle compaiata amp;nbsp;inftrucla , Vahalim ingrefii aduerfo flumine, fed vento propitio Nouio magum vclificarunt, amp;nbsp;aliquot diebus in anchorisfteterunt. Exercitus tota Batauia difperfus mandatum NalTouij expedabat. Sed quia Verdugius vitro citroque autip-fc quotidie Nouiomagum veniebat, autè fuis aliquot mittebat, fublatistandeman-choris naucsin Hollandiâ rcuerfæfunt.Sût qui alTerunt Naffouium à ciuibus quibufdâ vocatiim veniiTc, fed proditoribus occafio-pem ridera foluendi praereptam elfe.

fiautirratu Parmcnfem in Galliam reuerfurum fa-Kowiod«»« jjijperNauarræicaftrafrequens erat. Rex mctuebat eum nunc iterumNouiodu-numin Picardiaiter inftituturum, habito cumfuisconriliojvrbem banc i jooo.mdi-tum exercitu circundcdit,ardaqueobridio ne,amp; 14.maioribustprmentiscinxit.Initio militari more deditionem poflulauit, amp;nbsp;tolerabiles conditiones ciuibus obtulit, ne ciuitatcmnitidiffimam.cultcque ftrudam deftruerecogeretur. Oppidaninc quidem refponfo dignati,aliquot machinas in exer-citum Regium eiaculati funt. Quod cùm Rex ægerrimè ferret,confeftim percunicu-îariosmaniafuffodere, fuppoütoque pul-

LIBER QVARTVS. 525 iicrc amp;nbsp;igné fubucrtereconatus eft SufFofiis Anno fundamctis muri eximprouifo corruerut, amp;nbsp;quàm plurimosè Nauarræis opprcflerût. Rex nihilominus in obfidione perfeuera-uit, amp;nbsp;omnibus quibus potuit viribus vr-bem oppugnauit.Mœnius interea ?lt;:Domi-nusdc Tauannescum aliquot copijsRho-tomago Nouiodunum contendentes, ob-feflis opcm ferre voluerunt:Scd viribus im-pares adfua redierunt. Quafeoppidanoru animiconfternati funt, dcditionemramen facere nolucrunt,amp;ingentesftragcsin Na-uarræicaftris fuis machinis edidcrunt. Vr-gct cxpugnationem Nauarræus, amp;quarta tâdem oppugnationc vrbem vioccupauit, omnesqueinarmis inuentostrucidauit.Ce-teris graue lytrum imperauit, Magiftratum Sc Præfeétos reliquos mutauitjfuis prçbdijs vrbem muniuit, Sc reliquuexercitumcum apparatubellicoin Pictonesremtfir.

Præcedenti menfeNauarræus publico e~ difto méntem fuam de permittenda Catho- ài^opurg^t, licis Catholica Romana Religione decla- cr-Ctuhali-rat: in quo initio Regni fui fc nihil magis op Taffe dicit, quàm vt Concilium conuocare- ”” tur,in quoReligioniscontrouerliæ compo ‘ nerentur.ó’e non obftreperum forc,præfra-dum aut obftinatum ; fed doceri velle;amp; ft error deraonftretur, fefaniora confilia 1'ccu

»Î4 MEH CVRIl G AT.I.OBELGTCI tiirum.Sibi dccretum ettam Temper fnifTc itt Catholicj,Apoflolica,Koin.Re!igionenihil rniitare,aut vt ab alio mutetur admittcre ' vclle: fed profcfioiibus eliifdcm Keligio-nisiiiam, omniaque illorum immunira-tcgt;amp;priuilegiafarta tefta conferiiarc. Inde longa oratione conqucritiir,fc ab hoftibus falso apud omnes tradlici, qnab perfccutor fit,amp; opprefTor Religionis Catholicacjq'to-tiim eciam machinationibus fe Sixto V.fuf-pedum Scexofum redditum,amp;excommu-nicatnm fiiifTe. Sedcidem Pontifei tandem eoruin fraudes amp;nbsp;dolos innotuilTe, enmque prioris cxcominunicationis pœnituiffc,ma , gisqiie in ipfosfulmine fuo faeuijffe, quhm vnqnam in aliosfiuicrat. Nunc verb eofdé rebelles alium in cadem dignitatc naclos, qjiiliistraclabiliorefl, co quodnimis fa-ci' credit ; inaud'tos enimcum condeni-nare,ncc defendonem admittcrc.Hincfaci-lècolligendum cum à partibus eorumlla-re.ncc æquum elfefvt debebatJPatrem.Qu^ f.'.lsoaccufatus(it.quad Keligionem oppri.-merecupiat,vcl id teftari,quod omnc'rrin- . eines fanguinis.Ofdciarij coron.v, Sarrapa’, Prxf'.fti amp;nbsp;mini-flri Conc'lij,quiqtic prima rijs Regni fiinguntur ofdeijs, plcrique Ca-tlio'ici,Cathnliciq;Re!(gioni addiifi funt. Adhxc Cardinalesöcfummos uegnipræla-toj,

tosin Concilijs amp;nbsp;Parlamêcispræcipuos elfe. Vtigitur adhuc fecuriores rcddat dile— ftos fibi,obedicntesq;.CatholicoSjiterû afin“ , matjamp; coram Deoreftatur,nihil bbi anti-quius eflc,quàm vt Concilium cdicatur,fca conuentus fuflàciens fiat, in quo Keligioni» controucrfiæ difputentur, amp;nbsp;concilientur. Qiiantûadfuam pcrfonâ, camfcmperpro-penfam fore, ad fana inftruftioné amp;nbsp;doâri-namfequédam, necmaius quiddcliderare, quàm vt illam côlequatur gratia vt fi in er-rore fit,is doceatur,quô ab ea,ad vera fidem tranfircpoffit. lureiurando quoqjpromit-titje CathoIicanijApoftolicam, Komanam '' Religionê,cius exercitium amp;nbsp;priuilegiaco-feruaturum ,nec vllo paélo permilTiirij, vt quis in ca vel minimûmutet,autin eiuspræ iudicium faciat. Tandem oftenderecona-turLcgati Apoftolici madatum irritüefle, amp;nbsp;nullius ponderis,magisq; tendere ad per-nicicm Gallicæ Ecclefia;, quam ipfe promo tamfccuperedicit.quàmad illius vtilitatc

t amp;falutein.Mandatigituromnibuslcgatio-ni Pótificiae fefc opponant; Cardinalibusq;,

i Archiepifcopis, Épifcopisamp; Prxlatisprx-cipit,vt iuxta prçfcriptù iuris,CanonûScDe cretprum fe muniat, ne officia Ecclefiaflica vsij,intermittantur,amp; populusfuispaüori- u.,rr^i.

! busjdiuinisqucofficijsfpolietur, Vicefimo À ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deind«

?i5 MERCVRII dALtÖBELGICI Anno nbsp;nbsp;deinde quarto mehlis einfdem Iulij,aliud

tur in eos, quorum importunitate \ !ci-mum pacis ediftum erat reuocatum; primo perfubfequcns edidlumanni 1185. mcnfe lulio; fecundo per decretum anni 1 Rhotomagi publicatum. Vtrumqucediftu Régi violenter extortum ; amp;nbsp;ex eo plurima in Regho enata mala dicitJdeo præséti hoc fuo mandato feduo ifta edida, vt pernicio-fifbma, violentaq; rcfcindere,amp; abrogate, ipfum autem pacificationis decretum approbate,atquevt abomnibus approbeturgt; . amp;nbsp;obleruetur mandatebgnificat.

Tandem hocmenfe Augufto Parlamen-laLniicon Tutoncnfe tditlo publico MonitoriiS tramomta Grcgorianç, quo Nauarrçusexcômu riumEKllje nicatur, infirmât, refcindit,amp; irritû facit: Cre^oriMa. j-upium-fcditiofum,dolo plenum, omnibus fandis dccrctis,n:atutis,iunbu$, priuile gijs,immunitatibusamp; übertatibushcclclï^ Gallicana’contrarium pronunciat,?. .lubet cxeinpharia feu diplomata iV'larcellini Lan-driant fgillo munira , amp;nbsp;manu Sebafliani Lambinerifubfignata, per Carnifieem 'ace-rari amp;nbsp;igneanic palatium comburi. i.Inter dicit omnibus J'ra;latis,Sacerdotibiis, Vicari)*-,alij'qiie viris IZccIchafticiseadcm exem ^Iariapublicarc,amp;diuulgarc: Omnibus et-iaiD

tam vtriufqueordinisea domi habere,amp; af- Anno feruare.4. Déclarâtamp;pronunciat CregO'i^ijj. rium huiusnomitiisXlill- Pontificem Scil-maticum, Hacreticum, amp;nbsp;iuratum pacis amp;nbsp;concordiae Catholicæ,Apoflolifæ, Koma-næ Ecclefiaf, Kegis Franciæ, amp;totius Keg-ni inimicû amp;nbsp;hoHem.Imo proditorie Hdpa norunUeditionisamp; coniurationis compli-cem, vt qui pcrduellcs tuttur amp;nbsp;défendit, ijsq;ad inauditii mortis HériciRegislarro-cinium opem amp;nbsp;confilium præbuit j Inter* dicit ideParlamentuin omnibus collybiftis, ne poft hac vllam pecuni3m,aurcam vel ar-

■' genteamproBullis,Prouiiionibus,Difpêfa-tioiiibus.aut alijscxpcditionibus Komç nu mercnt. Quodft iam quædâ Bullæ aut alix Papalesgratie,(intimpetrata: vult illasà lu-dicibusamp; Ûecanis ruralibiis irritas cenferi amp;nbsp;iudicari.6. Præcipit vt Marcellinus Lan-drianus, Legatus Pontificius, qui Monito-riumBulle in Regnum primusintulit,corn-prehendatur,amp;'in vincula conijciatur: vt à Parlamento contra ilium iure procedatur. lt;nbsp;Quodli tamcito capinequcat.publicislit-terister vtveniatciterur. -j. Vt omncsRc-gi amp;nbsp;Regno fidelesfubJiti,huicedido pa-reant,amp; vtin omnibus feruetur, omni cura incumbant, imperat. 8. Vtidem inomni-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;valr

»it MERCVItll G ALLOBELGICT Anfio V91uisaffigatur,amp; omnibus iudicibus.prx-feöisquemittatur,vridem faciant iubet: ÿi /

I Tandem omnibus Archiepifcopis, Epifco-pifqueferiö mandatur, vthoc Parlamcnti dccretumomnibusfuae Dioecefeos amp;nbsp;iurif-diäionis Ecclefiafticis infinuent, ne quis ignorantiain aliquando prætendat. Idem iubetur omnibus Gubernatoribus , Bali-uisjudicibus amp;Senefcallis, vtediäum hoc vbique proclametur. Generalis quoq; pro-curatorisminiRros iuuent, vt hæc omni« feruentur, fub pcenafuorum officiorum a- -mifsionis.

»fcjwikw ca Marcus quidam Bragadinus, infignis fuefleHi- chymicus, circa hæcfcre tempora Mona-ci in Bauaria capite pleélitur, Is paulo ante Venetijs in Bauariam venerat, aurique faciendi artem profitebatur. Neque ilium velars, vel dolus fallebat:aurumenim tanta copia faciebat, vt intégras mafias amicis donaret:aurum non pluris, quàm æs aut ferrum faciebat. Splcndidè amp;nbsp;Principura more viâitabat, magnificentifsimarn alebat familiam,famulosmagni nominisviros habebat; llluftriffimi ritulo falutari vole-bat; multosq; Principes in Europa magica fuaarte in fui admirationem rapicbat,adeo vr alter Paracelfus haberetur.

t I R E R QJV A R T V S. U9 pöreexercnifTet, omnibus Principibusin- yuoy notuilîet, ab omnibus expetitus eft. Venit tandem Monacuni, in aularri Ducis Baua-riæ. Atiscùmbreui dolos amp;nbsp;diabolicas il-lius artes deprehendifTet, atquc odoratus effet,eumin carcerem compegit. Cumquc ilium in tortura examinari Princcps iufsif-fet,netorqueretur dèprecaruscff, promit-tensfe vitro, qu3E vnquam perpetraueratj diclurum. S,edamp; toriiis viræfuæ curricu-lumjOmniaque in eo coinmiffa fcelera Icri-ptoexhibuit: ne tarnen publicarentur ora-uit.Sequidenlmotte digrtum conftffus eft* fed vtconcubinafua,Signora Caura , tota-quefamilia illæfa in Italiam remittatur fup plexrogauit. Oétauo itaquc Auguflicle-mentifsima, amp;quamulto duriorem non-nulliexpeftarant, lata cft in eum fentcntia; primo fcilicet canes illius duo , quibus in ma^icis rebusabufus crat, fclopetis traijce-renturzipfeautemcapite pledcretur . Pro tammitifenrentia Principi gratias egit,fe multofeueriorem , amp;nbsp;vt minimum ignetn promeritum dicens.

Poftridie nouum Creâum eft patibulum, orichalco obductiim, amp;nbsp;in medio illius la-qucusjcodemaurichalco inuolutus,appcn-ditur,quo lîgno dolus illius auri confici-cndi fignificarctur. luxta patibulum cx-

JJO MERCVRII G ALLOBEI.GICÏ Anno celfum pegmaconftruftum , amp;nbsp;nigropan-1591. noftratumeft. In pegmate fedes colloca-tur, amp;nbsp;in ca reus lugubri vefte indutus. Sedenti carnifex , ceruice nudato , caput | amputauit:quod cûûis fpeöandum exhibi- j turn e{hAtq;hic finis nobilis illiusChy mici. | Ceicbre amp;nbsp;antiquum erat in agrofubur tenjhiliruüt Argetorati monaltenum, Anno i;4.o. carthu^ano à tribus opulentiffimis ciuibus,loanneMifi rum Mond- nicnfi,GerardoSaxone,amp; Vernero Heflb flerinm. ædificatum: Carthufianisq; inhabitandum i datum. Magiftratus Argentoratenfis fep-timo Atigulli aliquot fcnatores^, duos cursus ) amp;nbsp;viginti fcx fclopetarios in monatic* rium hocablegauit, cum mandato,Priorcm A tresilliusfratres in vrbeadduccrct.Hicu eo venilTtnt,amp;:à Priore humanitcraccepti cflenriprcceperunt Priori cum fuis currum cófcenderet.fecumq; in vrbem proficifcere tur Qiiicum idncgârct,fèexcufiret,3tque vel in poficrum faliem diem in monafterio vt relinquereturoraret, cxauditus non efi: fed coaótus cum ill is in ciuitatcm proficifci. Addudiitaqueomnes in ciuit3tem,amp; promo condoque fuo traditi. Poftridie mife-runt, qui in ambitu vitreas fencftras com-minuerunt, Bibliothecam.aurumjargen-tum , vinum , omnemque annonam diri-pucrunt, amp;nbsp;in vrbem comportarupt. Sequent!

qucnti noólc octuaginra cæmentartos ex- y^nno penlîsfuis conduftos.in idem monallcrium । deducunt, qui totum monafterium primo, deinde turrim demoliti funt. Vt autem huic fafto honcftiim tirulum prxtcnde-renc, famaedant , loanncm Manderfchei-tiuin.Argentincnfem Epilcopumcum Du-cis Lotharingix filio in peregrino habitu tribus diebus , ac noclibus totidem , in hoc monallcrio, vrbi nimium vicino, dc-lituiffe : omnia luftrafle , amp;nbsp;indagaffe , vt co occupato, fluminis, lignorum, amp;nbsp;mo-larum commoditates vrbi prxriperet,eam-que pro fiio arbitrio diuexaret. Eodem tempore Argentoratum miiræ funt multæ*’*^'^’*’ machine bcllicæ , amp;nbsp;flumen,quod vrbem^'quot;|t°j‘quot;quot;”’ inte luit(Breufch vocant) nauibusprope coopertum amp;ftratum erat: ncc initio fei-ri potuit, in cuius vfumtantus apparatus fieret,donee tandem animaduerfum eft,ma chinas omnes armis amp;nbsp;fymbolo Nauarrxi Kegis, quern amp;nbsp;illi Franci» Kegem nomi-nantjnfignitasfuiffe.

InuillçusDucisGuifi) filiusadhucin ar- ifuillaut cel uronenli fub cuftodia Rouuralij cap- D“»» lt;gt;«•■ 1 tiuusdetinebatur:quain captiuitatejfupra^J^quot;’^“?' ' duos annos, iam odauum menfem agebat.

Diligétiflïmc cuftodiebatur,necvllamha r«. bebat libertatem,qua Princeps tam iuuenis / * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J5? M F P ry’ nil G A I I OFF I G I CI

Anno ftiepofftt fubindeobledfare. Huiustâdiu-jjpj, turnæ aiCta-que cullodiæ pertælus Inuilquot; 4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;læiis, per inrcrnuncios cum Domino

Chdßrexöfang^hiiico fuo, cgir de modo, quo amp;nbsp;ex captiuifare polkfclabi. Innen tus eft ii)odiis.amp; diduscR dies /y.Augubaf-fùmpiæ id lt;nbsp;^'iox jy)r,( jaJedus l(io itaq; die, i vr conuetirum era,r. Pi incepj pofiquam to- ! ta iioétc Dtum obnixt rogadet, vt féliciter î Iibi (jiiod propobtum erat fuccedcret, B. [ Virgiiii (t conunendafiet gclacrofandtis Sa- ' cramentismunijfiet, Circa meridiem,quo tempore\rbisamp; arcisportæ claudi folent, occafionemquçrebatcufiodesàfeablegan-d ,-'t lb!ii'gt;efiet At illi^fortcaliquld iîniÜri Iulpicaii,(ècedercnoluerunt.lanua cubicu-lierat validifsimaibanciuueniscunodibus antectbituliim obanibulantibiis occlidit, amp;nbsp;a duobus (amulis fuis tunodiri iufsit.Có । fcflirji ad itnefiram accui rens, funi eum in I vJum (ibi à lotrice pridein millo,amp; indufio inuoluto baculum illigar;cui intercrura in ftrtoinledir amp;nbsp;lie à miniiiris luis demiffps ' ell. Cufiodestunileexclufosvidcrent,ncC I iauua apti iri,ex alia Icueflra profpicientes, vidët IzUipm à (une pendentem. Qiiaterin ( cuni eiaculantur, at non la’ferunt. Famuli, ' qui funcm rcgcbant.territi ilium deferunt, caditprinceps,dcciditcapitcpileus,amp;coxè J dices

dices grauifsimèlxdit. At pcricuViprçfentia Anno facicbat vtdolorisoblitus,fumma cumce-1591, Icritatefecundum aquas cucurrerit, vt fc in tutûrecipçret.Ceterumquia via erat lon-gior, vix refpirarc potuit: Hare aut non trat confultumiquidam enim è mœnibus clama bant,C3ptiuuûfugcre. Ecceinhoc pcriculo conftitutuSjVidit quendâcquo inlidentem. Accurrit,orat equû fibi concédât. Qiiod cû il! e negarct, princcps vna manu pugionena ftriîigit,alterainfidentôcquo deijcit,infili* cnsq; in eundem equû velocifsimè aufugit, donee ad locum veniret, vbi Cubicularius ciuscum generoGori equo illû expeftabat. Cubicularius,amp; qui cum illo erât, vident« hominéGnetegmine,hoftemcfle arbitrât! fugerunt.Vociicratur Princcps,donee tandem agnitus eft.Mutato equo cœpto pergit itinere. Atduo5cotiillû infecuti,iam penè afrecutierât:amp; certèfuifsêt,niGquidâfenex è fuburbio.qui Principe nouerat, vnius Sco ti equû freno detinuiflet, orans vt optimo Principi parceret. Dû hic vrget, illc negat, equocefpitantefeffordecidit Accurrensal ter Scot ' fenem grauiter vulncrat.Inter has turbasinuilleuseuadit, fiuuiumq;, C/jrr in-colisdiéiûjtranauit.Hic ftatim aliquot Nobiles à DnoifrM chaflre obuioshabuit, qui eu f))mma cûlætitiacxccperunt, Sc in oppi-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 4 «udk

Anno andito fælici fuccefTu , ftatini Canticum j y DD.AmbroGj amp;i Auguftinicaniiuber,quo jnudxiif fiiiiroccleirimisequisad Inuillæum prcfi' ve-lt;ifcitur, cumq; nobilinimo cum comiratu »»■ Auaricum,Birurignm oppidum,deduxit: Kic.ib omnibus vtriufq; ordinis hominib’, obuiam illi prodeuntibus, magnificentifii-mccxceptu», amp;in primarium vrbhtemplù deduótuseft,vbi fecundo Canticum TeDeü rcpctitur Inde carminibus,amp; inbgni come-diade adolcTccnfib. in caminü ardenté inic

ConirDHw

dt coDieatK

Principes,Chiliarcha?,Centurioncs,alij-quepræfedià Proteftantibus ad bellum in Galliagerendum delignati, in Thuringia, Saxonia,Mifnia,SIelîa, Palatinatu, amp;nbsp;ditio-nibusBrandenburgicis incredibilcmequi-tum.peditumq; numerum collegcrant; qui oinnesprope Gelhaufen coufluétes, Impcra toremfuum principem Anhaltium expecla runt.Qui ciim adueniffet,copias omnes Vr-fclläjfrancfurtum adIVlœnû,amp;: in vicina lo-ca præmiilt; Prius aüt placitum Principü de comcatu publicauit. Cóueneratenim antea ciiPrincipibus,quorü intercrat, quantü pro frumcntO;auena,vino,cereui()3,ccterisq; ne cclfarijs milites nunierarcnt.lnterim ab hör tis pecoribuSjamp;fegeteabRinerent.i t. Au-guitioninespræiecti amp;nbsp;militesillisfubiciSti iux-

i'jxtaHochheim, in magnaamp;fpaciofapla ^qno nitie loco diribitoiioaptilsimo,coniicnc- j runt, vt exercitus rtccnferctur. Primolo-coluftratifunt equires Criechingij, amp;nbsp;in-uentifuntniille SecûdoFabiinià Danavv, cuitotidem equitcsparebant. l ertiolutlra ceitjnur. turmachinebellicæ,amp; hi,quoriunclleasad miniftrare, numerati funt ferpentiniduo, cartoncSi vt vocant totidem.amp; campeftrcs niacliinjduodc ini.Cunicularij i ioo quos fequebatur legio Francorum,initie fexcen- nbsp;nbsp;nbsp;,

torum equiturn amp;nbsp;peditum, quam Conies 1 ureinæducebat. Qiiarto tranfijtipfe An-holtius,cum i : oo.equitibus/Zi^into Geor gius VVilhclmia Berbifdorff.cum looo. Omnib equitibus bis in circulo cóltitutis, Anhaltius,T ureinius,alijcj;Tribuni,Legati amp;nbsp;Prælci^iiobequitarunt; lingulasquetur-masdiligenterluftrafunt 'I^andernfacrame tumproponitur.quod Nau.irrxo feu corona; Kcgiaein Gallia tribus meniibusfidcli-

ter militarent.In hxc verba cum iuralTent, 'Xfrenmfro o 111 n es mac 111 n 1' be 11 icx d i (p I o J u n t u r, o m- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Planities fofla, valloqueexiguo erat di-fterminata: equitibusab viia partelufiratis, ab altera parte pcdiresrccenfentur,quorum numerus erat 6 Soo.quos Cornes de Weda,

Anno amp;nbsp;DominusLandiusducebant.'LuQratoC' xercituRhenum verfuscontendcbant. Cu-quc in V VallaufF veniflent, 70. circiter fca-pha$,aliasque naues inuenerunt,quibus flu-men ti aiecerüt: deinde aliquot diebus reli-quas copias expeärarunt. Pofinon multoj enim dies fubfecutus eft Frentius cum 6oq. equitibus;TempIiuscum 4000. peditibus, equitibusque ducentis ; Domini Rebourij Vicariuscum 1 oo.equitibus,amp; 4oo.pediti-, bus.Ife!fteiniu$amp; Quadius finguli a oo.equi tibus amp;fexccntis peditibus impcrantes:clau debantagmen Rcbourij i loo. pedites. Ipfc Rebouriusnondum in exercitum venerat, fed in'HolIandia plurcs copias colligebat. Cumq; fexcpntos circiterpeditesnaftusef-~ fet,invia4oo defecerunt.amp;clafugiétesab agricolis pafsim trucidafi funt. His etiam recenfitis iter per Palatinatum inftituunt, Öcadßluam quandam,non proculaNuvv^ houio vigelimo primo perueniunt:vbia* liquamdiu fublifientes, exercitum in ordi-nemrcdegerunt hunc: Comes Tureinæpri-mum locum occupabatjqui mille fexcentoi homines armatos ducebat. Anhaiti’fecun-. dum,qui 2 a oo.equites;Tcrtium Georgius Wilhelmi Berbifdorft'jautfvt quidaJBarf-fcrsdorff qui mille équités duétabat.HunÇ «mw fequebantur quadringcnti pedites Ifclflei-nij

nij-IfelrteiniumVicariusRebourij.cuitoti Anno dé pedites parebant.HosCricchingiuscuin i y lt;j i. eqüitibas millcjChriechingium Dux Bern-hardus,Princeps amp;nbsp;Domin’ in DefTavVjqui prætoriaoacuhortem i ooo.cquituni ducc-bit.Delfauii! 1 abianusàDonavv,cû i ooo. equitibus lluncLandiüscum ^aoo.pediti bus.ExoppoGto Comes de VVidconftitit, 3 }oo.quoque peditibusimperans.Hunsfe-quebatur 'rcrapiiiiscum 4000. peditibus, amp;nbsp;oo.cquitibus; Sc Comes de VVedaciim trecétts peditibus.Ab alteroexercituslarere Chriftophorus Hçlslerus, cum joo.pediti-busconlhtuitur ; in medio iunior Coine» dc V Vcfterburg, cui 400. peditcs merc-bant. Hoe ordine, atque hac forma ftabat cxeicitnsfcùm ad fortes eundum crat.In ho rum tot milium bominum medio Præfcdi l'ribuni diu multumquc conlultabant, quo ordine apparatus bellicus prouebere-tur.Sortitiitaqueintei fc.quis inter équités primum locum in agminebabcrct.agminis-qiic dux effet, munus hoc Fabiano à Do-navv forte übtigit.Isconfeftim aliquot cu-nicularios præmifit, qui vias,ne quid equis, curribus aut maebinis impedimento fit,fter nant,reparent,dilater ac coplanét.Machinæ bellicç in medioagminisà 44 cq,s protrahe bâtur.CQmeatus,puluis torinétarius,fomes

«,« M rncVRIl GALLOBEIGICI igniari’, ligones. palç,farcula.pôte$,fcaphç, lcalæ,diuerfa3rn]ajimiliaqueneccfrariatri buscurruiim inillibiis vclicbantur:his exer citustanquam vallo claudebatur. Dmnhic ordo conftituitiir.alij aliquot Centuriones adueneruntjfcfequeexercitui tunxtrunt. In teralios loannesa BcrichjComcs^eThuringia; Hermannusà Rofcnroot; Stellamusab Holtzcndorft'jQjiadius; lacobiisMe’.chius; c.vcus Comes xManffeltius,amp;alij. Cafparus Schonbergius fuamlegione permótana Ac gcntoratum duxit.Rcbouriuscurn fuifdu-ctntispeJitibus fero aduenit; cuiuq-, Rhe-num traijcere prohibcrctur, 6 Seprembris Frai.cfurtumad Mœnuin venit.Scd quia cu tarncxigua militummanuprogredinonau derer,Ctiam hosfacramentoabloluit.amp;cum cxiguisequitibus Schonbergium infecutus eft.Lxercirus ipfe optimoordineprocefsit; donee tandem loannes Calimirus citatisc-quisad Anholtium,ceteroscj; prxfeiSos ve nit,iii(irucnseo';,quo modo amp;nbsp;ordinc eun-étacfleni peracsuda.Poilconlilium Cafimi rusrcucrfus.amp; itupedus hie tot millium peri it urn amp;nbsp;equitum, qui fpe totam G al lia de-uorabâtjCxcreitusinagnis itineribusin Trâ-ciain contendit.

A Gallis cafo t,Galla tellure /epultes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anno

Cùmadarcem Hombur^umvcnifTent,eä- 1591. quetentaflent, hoftiliter exccpti machinis nerrKfroi* bellicisàmûrisrei€di,amp;s 1 occififunt Ca ftrum verb Forbachium cum oppido cepe runtjCaptumqucSr fpoliatum reliquerunt. Oppidulum deinde Santeforrum deditio-neoccuparut ; cuius mœnia cum diruiflenr, arcem Chaftoriam expugnarunt amp;nbsp;fpolia-runt-HicTempliusduccntoscirciterpedi-tesamifit,quifugientesdumad fua reuerti vellent, ab rufticis capti amp;nbsp;occ i fi funt.

ludæus quidam Leo nomine,in omni gc nerelinguarumexercitatusæragænuper in Boemiaadfidemconuerfus,amp; Chrirtiano. '*

rumiacrtsinitiatus, tamilianratccuiuidam Fracifcani,Petri tlt;odami,cui cura infirmo-rumerat concredita,quique moricntibus falutare viaticum adminiRrabat, vtebatur. Diligenter obferuarat,vbi holHæ confecra-tæ reponcrentur afferuabantur.lnitio ita quemenfisSeptembrisludaeushic Chriftia nusfaâusfvt amp;nbsp;ferèomneshuius Farinç Re cutiti) ludaizans, huiufmodi heft ias tres clâ furripuit,chart« inuoluit,amp; Presburgum i in VngariaprofeClus.ad ludæum in hofpi-tiumdiuertit. Cumq; aliquot dies hie com-morarctur.faepecum hofpiredeincarnatio-neChrifii, dclt;|ue Sacramento Corporis amp;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sansui-

15$n. Sanguiniseiusdifputauit.Intcrrogauittandem hofpes Lconem.an aliquando Sacramc turn hocpercepiflet: Kefpondit Leo, fcper-ccpifle.Tandemeo proucéta eft oratio, vt Leo tres confecratas hoftias,Prags raptas è finu deprompferit,amp; ludæo fpedandas de-derit.Iudxus vifis hoftijs, obnixè Leonem ' orauitjduas fibi donaret. Quod cùm ille re-cufare non poflet,Iudçus acceptas hodias in arculam repofuit,amp; accurate cuftodiuit,do nee Leo Præsburgo Nikelsburgum proficis cerctur. Eoabfente ludæus hic alios fuæfe-ôæ homines conuocat,ijs hoftias exhiber, ac quomodo cas adeptuselTet,commémorât Collatis hi confiIijs plures ludæos ad fe vo CantjVt experiantur litne in Chriftianorum i'acramentisdoluszan potiusea vera lint.Ef fundunt hoftias in menfam,amp; ponèeas cul-trum.Hic vnus eorum arrepto cultro; Si,in quit,verè Chriftianorum Deus lis, hic vir-tutétuaexere;fimulac|cultrumtnhoftiSade gir.Extéplô copiofus languis effluxit. Terri tishocmiraculo ludæis, moxvindcx Deus adfuit,amp; fulmine domum coneufsit. quæ ig yiititUt di- necorrepta, cum hofpite,vxore, duabusfi-liabus,multisque alijs ludxis funditus exar fic.Trestâtummodo incolumes euaferunt. Menfa amp;nbsp;hoftiæ in medio ifto incendio fal-uæ, intadæque remanferunt. Gubernator vrbit

; Vrbis, qui extra muros habitabatjtam fæ. Anno ' uum vidensincendium , militfamulos fu- 1591*

OS in vrbcm, vt caufam incendij inquiranr, amp;nbsp;illud cum oppidanis rertinguant. Qui cû invrbem vcnifient, didicerunt ludaeos a-liquot'iftis in ædibus congregates fuiffe; quidverö egerint, nemini conÜare, multij igneabfumptis,treseuafiffe.Read Guber-natorem relata,tres illiludæi quæruntur,amp; inuenti in vincula conijciuntur . Habita quæftionc, cùm diu feelus occultarent,tan-dem prodere coaéli, rem gellam ordine narrarunt. Gubernator vt tantum feelus de

bitispœnisexpiaretjludæos iftos exquifi-tiffimistormentis excarnificari, tertioque die adaftis per corpora femiuiua palis, in via regia collocari prascepit.

Sub idem tempus Lubecæ conuentus cmiumtuf I Anfeaticarumciuitatumhabituseft,cuile- 1 ubectußs.

gatiBrcmenfium.HamburgenfiumjGda-nenfium,aliarumque vrbium interfuerunt. De varijs hic rebus aâafunt confilia; quo-modo priuilegia in Anglia reftituéda, quo-modonauigatio libera reddenda fit. Qui-buspratfidijspiratis Anglicis refiftendum, I quomodobona ablata effent rccuperanda.

341 MERCVRIÏ GALLOBELGICT anni huiiis quatuor primarias ciuiratesite-' rum conuocandaSjVtde his rebus latius aga tur,quo rädern nauigatioe mari Balrico in HirpaniaSjamp; ex Hifpanijs in mare Balticiim libera,amp;abomni piratarum iniuria redda-turfecura.Statutum denique, quod omnia débita Londini amp;nbsp;Antuerpiæ perlbliieren-tur Adhunc conuentum Doehor quoquc Sudermannus, Anfeaticarum vrbium Syndicus,cum duobus blij', vcnerat fedtiimad

ucrfa afrtigerctur va. tudinc,morbusqiie indies ingrauefccret,t,idem antefinem iflo-✓ ' y4orsSHdef' runi coniitiorum placidc in Chrifto obdor miuit.-vir prudentifsimus, amp;nbsp;lóga return ex pcrietia in ièuularibus negotijs exercitatifsi mus,Catholicæque Keligionisobl'eruâriflî-mus, cuius corpus Colonia, vrbem patriam dclatum, ibidem honoriticentifsimc fcpul-turn eft, ;

Jmper^tor RudolphusTmperator,amp;fi iamanteafas p.rcfwiMifr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßg] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confœderatoru

Ke^em Hif animosrruitra tentaliet.vteos 1 pacern am ; -^tarumiu pleótendam adduccrct, à propolito ’’amen P'tciciliitre. non Aeftitit.fed pacisamantiGimus,Legatu fuumin Hifpaniam ad Regem mißt,eimé tem SuæMaieftatis declaraturum Rex audita legatione, Cxfaritotum pacis negotiu commendauit,amp; qutdquid Cxfaragcrct,fc ratum habiturum promifiuCxfarad Ordi-

LIBKR QVARTVS. , nes fcribit, eosque ad paccm iterurohor- /^nno t3tur:xquifsimasconditionesoffert. Ordi-neseiiis Maicftatigratias agunt.fed fruftra de pace agi eu m Hifpanis,i quibus nulla (labil i* Sc (inlt;era pax cft expeécanda,fed qui fub fpcciofo pacis titulo, pefsima quacq; ma-ebinanturnd cnini fcfxpeantea expertos af ferunt. Non obllante hoc refponfo Sua Cx-fareaMaieftasabijs.qui legationcm obie-rant,pcrfuafacl)t, aliud fcribcro Ordines.(5c aliud fencire Speni nó exigua pacis ab Holland is expedandæ fuperelTc.ln ^pofito per feuerandü,ßi: honoriticä legationcm mitté-damelfc.Cæfarliacfpc nixus,Principes aliquot viros nominauir,quibus legationcm hancdecreuit;vt primo ad Parmenfem, deinde ad Hollandos prohcifccrcntur præci-piens.

Dum Parmcnfiscoadto concllio dtllbe- ele/ltrc»-rat,cui Belgicarum Prouinciari'i guberna- lomenfii tt-culûfe abfcnte, amp;nbsp;in Gallia f mandatüenim hocàRcgcaccepèrat ) bclfum gerente de-mandàrct,amp;qucmordincm ftatui Belgico* conferuando inftitueret;Erneftiis Elcótor ColonicnlisCarolûBilIxum Bruxellas mi-fit.Parmcfem oraret,vtpræ(idia, quae in op pidis Diœcel'cos Colonienfii habebat.euo-cer.Parmclîs intellcfta Archicpifpctitione, conüiiarios belli ad fe vocat,cisq; negotiâ

.Arino proponit.Hic quidam æquam cfTe hanc pe.* titioncmafrerunt;prxfertimciiRexab initio promiferitjfe huiufmodi oppid^ fuissu^« ptibusrecuperaturum,amp;rccuperataErne-fiojConfanguinco fuo reftitututum Sed ct-iampridemeareditueredecrctumefle. Alij , minimèconfultumefle hoc rcrum ftatu prç fidia llt;egiseuocare,amp; Archicpifcooo oppi-da redderecontendfcbanforeenim hocnort tantû Reli^ioni Catholica?,amp; Romano Im-p€rio;fedamp; ipfi Archiepifcopo pcrniciosii. vrbib.enim prçGdijs inisdeftitutis,amp; Pro teftates Principes,amp;Hollandiæ Ordinesijs infidiasftrufturosjomnemquelapidem mo turos.vt in fuam poteftatcm redigant.Hæc cùmElcôlori Leodij tunc degen ti effent nû ciata, ipfcBruxellas venir, Ducéq; 8c Regis amp;nbsp;fuijpfiuspromifsicnisadinonuit.At Par-mcnfi visûfuit ncgotiû hocdcnuoad Regé referendum,amp; refponfum expcâandü elfe.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dumhæcin Belgiogeruntur, Lotharin

•■iiio giae Dux omncs vires colligit, amp;nbsp;terminos ’ '■ l’uarum ditionum præildijs munit,vtadue-nicnti AnhaltiocumfuîsGermanisaditum in Galliâintercludat .Expedabat vireslra-Iorum,quos Pontifex miferat,vt cü hisamp; cû ij ,quas Dominus Scbclmótius adduxerat, viasq; oés iuxta Affeneiam, Villamfrâcam, amp;nbsp;lamailium obliderct.Regis Hifpaniarum copiæ

copis nôdiim adncnerant :fed in Öncatü Anno Lurzenburgénconueniebac.Pereofdé dies

inter Catholicos amp;nbsp;Protcliâtes exortacflfe Srpceink. ditiojdum interrogahtc Gubernatore Bur- T'lt;TO'lt;/lt;(ilt;ia gundos,aliosq;op|3idanos; C^em Kegéag-nofcercnt,amp;àciiiuspariib fiarent.Protcda ‘ tesrelpódcrent.fc prxter Nauarrçü Kegem aliutn nóagnofcerejCatholici verb; Sc Gu-bcrnàtoré fcqui.cii fibicaputelfe, quamdiu Kexlegittinus non cfl'ctcleftus.Quitumul-\us po(tea,fcd no fine GinguinecóprelTuseft.

I nicumarcmiferat.vt clafséHifpanicâex In I dia venientem auro argento.omnisq-, gene-[ rhpretioiir-.imis uaercib o lufta, intercipc-1 ret.Sed cü ad anguftias maris Athlàticivenif fet,ab Hifpanis male excepta eft ; multç nazies captxxlafsiarij occ il i,cet crç fugatç font ClaGisinterim îndica in Inlulas Azores in-columisprimû,deindein Hifpania appulfa

I eft.Necfœliciuspugnarvit Angli in Gallia; Dominusenim de Viles,Gubernator port’,

I-fium inter Diepam amp;nbsp;prxdiôhim porturo mille ducentos Anglos proftrauit. Multi quoq; Angli quotidic in caftris ex. inopia feder^ie’S miferia moriebantur . Marchionem de «bC^Am.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem-

loieufiü Ducem inThoIofatibusMótmo-renlïü cum toto exercitu in fuga conicciiTe; amp;nbsp;in Narbonenfi Gallia Marchionc de Vil-gt; ]es,vnumex CófcederatisMarefcallilVJótig nonij affine, Carcoflonâ Narbonç vicinain ciuitatem viexpugnafle nonnullifcribunr. Hunc Marchionemplures qua mille exprç cipua Nobilitate fequütur; amp;nbsp;paulo ante in Eiiurigib.Mendcfcoppidü recuperauerat.

Ordines Idollandiæ, ccrcrorumq; Con-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fceJtratoruni, neotiari viderefur.cum claf

ftttftatcMpSt 1 landriam nauigat, amp;nbsp;in terntoriu iJtllainii. VVafenfeexpofiti,oppidum Hulftenfeob-^•.Septem. fident.Oppidani vel vires hoftium metucn tcs,vel Reipub.mutationem vitro defiderS tes, fefe confaftim dediderunt.Quibus mox tributum s 5 oo.florenorum imperatum,li' herumReligionis cxercitiumbienniopro-niillum,prffidiumquinque fignorumpe-ditum, cquitum verb duorum datum eft.

X Adhæcconditiofuit,quod2.turmasequi-tum,amp;quatuorfigna peditû ad defenfioné munitionum extra ciuitatem aleret. Quod vt minus graue ipfis eilet, decretum,vt qui in pagis habitabant,cx cenfu tributa confer Antvverpianat Gu 1 flëleoppiii! bernafor,ciim intellexifletoppidi Hulften-, rtmpetare. fisdcditionem,nec ignoraret, quanti illud erat

erst momenti confeftim 4000. pedites, amp;nbsp;Anno 1000 équités collegit;quibu»acccflerc mil- j jr, j le quoq; H ifpani,ex ijs % Parmenfi nolentes obedire.tumultuabantur.Cum hiscopijsÄ: hpftern ca;dere,amp; oppidu recuperate fc pof fefperabat.fedfefellitillum vtruq;, cû quia Loftis audito Mondragonij aduentu cum clafle fugit,tum etiam quia oppidum maio ri.quam putabatur , praeiidio crat muni-tum.

I Vicefimo nono Septemb. dieSanöoMi Legmir^efk chaeli facrojgenerofus D.Ioann. Pernftcin,rnfe/swa»i Ioannis Mauricide Lara ex forore ncpoi;,ex aula Cxfaris Praga Coloniam profeAut eft: vt inde ad Parmenfem primo, poft ad Con-” feederatos ordines contcnderct : vtfi qua via modoque pax inter Kcgcm Hifpania-rum amp;nbsp;fubditos fuoscomponi poftet, expe-riretur .Interea iValij quoq;Cçfarijlegati Salctinus Conies ab Ifcnburch,Comes Lip-piuSjDominusdeRhede, amp;nbsp;lulij VVirtze-burgenlis Epifeopi frater itineri fe accin-gunt.Eratqueoptatifsimæpacisfpcs indu-bitata»

Moritureodemquoquc dicIoannesO-rientalisFrifiæ Comes,fumnius nouorum Chriftianorum fautor amp;nbsp;Patronus;qucm

I paulopoftChriftianusSaxoniæDuxamp;Ele Mwschri-' I aor infecutus cft.Qui cùm Drefdæ aliquä- ft'»”'

»4« MrnrvRiî gau grptgicî Jill ægroîafTcf,fände ■ .tntnfis Cdtob hiiiult; Jucis vfurain cum iummo Protclknrium Si Caluinianorum,maximeauttm Regis,Na-iiarrx'i,amp; GtrmancrumTub Anhaltio mi-liranriuni mccroreamilit.Cadaucr damafee na Veite ati i coloris amp;nbsp;Poloiiica thalaritu--nica ex holoi'erico amidtuni auica cathena, armillisgt;annulisj31ijsque chimtlijs ornatü. Pedesocrcisamp;aurcis calcaribus induti,ca-putPolonicopileo, miiltis additis plumis, j vnionibus Si gemmis circumpolitis oper-tum,capulo primùm ligneo,polt rtanneo ebriiti cnicifixi.matrisqucacdiicipuliinia ginib.inlignito impolitum,amp; in tcmplumil latum,à Nobilibusantepulpitum,vt abotn Pibusconfpiccreturcollocatiim eit. Dexrra aniazoniam fecurim oblongfim teiicbatjiini. ftra glad ium.lntcrca cognati amp;nbsp;amici vndi-queeuocätUFjVt r,d cxequias.qra; tertio die Nouembris cclebrarentur, coboneftandas con iieniant.

Nouioniagi omnia quotidic vergebant ; in detcrius. Vrbsmultis inlociscrat munie dajcenturicnesmunitioncm vrgebanr,eines ad laborcs erant pi ompri: at quorii mii-nuscrat inurToscogcrc,prdinemqueamp; mo-dum coftitucrc, ntgligenterofficiumfacie banr.Sed amp;nbsp;frequens in quorundam orce-. ratjMunitionc opus non tflc,ad oppugna-tiontiin

tioncm renon venturamjfublidia fibiàPar-méiîSi Verdugio prorriifla.Augebâthuiuf-modi verba, Ordinû fpê; ncque enim quic-quam in vrbe gerebatur, aut dicebaturho-die.quod non hofti eras perliteras nuncia-retur.Perid tempus quida Secrctarius Or-dinum,nomineChriftianus Hugues Noui-omagi captiuus detinebatur. Erateius cu-ftodia libéra,amp;quidâeum faspeinuifebant, multaquecum eoconlilia conferebantTâ-dem vbi delytrocôuenifTet, fcripfit Parme lis.nedimitteretur:feenimcur hoc feribe-ret ecrti- rationibus moueri. Sed contemp-to Parmenlis mandato,quorundam ope di-mifl’uscft. QuodfaCtum varij varie inter-pretabantur. Hucaccedcbât liberrimælin-guæ,quicquid in buccam veniebat effutié- orJiwMre» teszquiquehaótenusfufpecti fucrant, latue- caßm rant tarnen,nunc quod in peélore gerebât, palam profitcbantur : neq; pœna v 11 a cui-quam hatucbatur.lnterim Ordinû aliquot copiætraicâoKhenoin Ducatû luliacen-ié, vbi tûc VerJugius caflrametabatur, nU’ gnisi ineribusconicndunt^non aliocpfrlio (vt quidam cxiÛimant ) quàm vt cxcrcitus Kegij qualitatcm cxplorarcnt, 8: fi polTcnt aut cædercnt,au‘t fugarent. Poflcriusillud non fuccefsit ; eam tarnen cxercitus con-ftitutionena elfe didicerunt,vt facile vide-

^5» MFRCVRIT G AT I OPEI.GICI rent,Noiiiomagum obfclTum i!lo cxcrcitu non poffelibeMri. Scribir intcrea Parmen-fis,fcribit Verdugiusad Magiftratum No-uiomagcnfem,hoflenialiquid in pcrnicictn vrbismoliriipoft quasHteras Sc aliaeà Par-mcnli miflxfuntjciufJem argiimcnti:addi-to in fine, obferuarentintraresamp;cxeuntes. Jam cum fama per omnes pene prouincias Bclgica^increbuerat.Jireras quotidie vlrro cirroquecîam mitti,Ordinesaquibufdam ciuibusvocari.imo vrgeri;iam enim tempus oportunum vrbis tflerecupcrandæ; Clues longiorisobfidionis pcrtçfos, piiferiam diutiusferre non poHc; Verdugium exigu-ascopiasfiibfignishabere;conckifum elfe, ne præfidium aliud, prætcr tria ligna ,qu« hafleniis vtbcm cunodierant, admitterc-tiir ; feflinarent faltcm,amp; magnum formen torumScllicorum numeruni lecum adue-herent in rerroremeorum,quifuse noncrât fadionis. fias ciuium querelas amplifica-bant î g nit i globi,qui fingulis pene nodibus in vrbcm mirtcbantur, eo conlilio vt ciucs magis fumuituantes in diuerfa ftudia difein derentur.

His alijsqueadmoniHonibus cxciti Or-dinesclafiem ingentedenuo inflruunt, ma-iora lormenra ciiciicr 4O.nauibus impo' nunt, pulucrifque ic globorum quantum ad

ad ’,0000 ictus,vel'vt qutda aiunt) ad plu- Anno res faciendos fufficicbat. Dccimo quarto uaquedie Oâobris hxcclafüs primùmab i^.oatbrû, oppidanis vifàed, hora circiter prima po-meridiana auétaqucad vtlperem vfquejdo-ncctotaclTctaiipulia. Poftridie ponte Va-haliin, paulointra vibem iun^erecceperût. Atoppidaniatrraéto in turrimS. Hubcrti maioritormento,quofdam vulnerarunt, amp;nbsp;in pontellrauerunt.Ciiiaiediflolutus pons, paulo inferius, extra teliiaótumdenuócom paâuseft ca ccleritate, vt iam i ó.Oótobris dicabfülutu$,totum cxcrcitum tranfmitte-rct.qui quali corona vrbem cingcns,totum agrumfuburbanum impleuir, atque vbica ftra figédaelfenc,cxplorarefe finxit, reuera autem virestantùmfuasollentauit, vt ter-rorcm oppidanis incuterct, fcditionemque

in vrbeconcitarct. Scd cùm fummaclîetin li.oifebrb-vrbetranquillitas,amp; prashdiarij erumpen-tes quofdam capercnt,quofdam trucidarét, fortiflimcque pugnarcnt, fub vefpciem in Batauiam omîtes rcucrli funt,paucis excep-tis,qui pontemcv.llodicbant. Trcpidabant oppidani, interq;fpem amp;nbsp;mctum hærebât; diuerfosenimnuntiosad Vcrdugium mit-tebat Sen3tus;at nemo reucrtebatur, qui ali quidfolatij afFeriet : fed amp;exiguusin vrbc fiebat ad reiiitendum holii apparatus .r?eci

yj, nouisirerum litterisf'vtquidam vo!unt)fta turn vrbisdidiciflet, V'ahalimtraiecit,amp; in ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eJitifsimo colic,qui vetericæmircriocxop

pofîro ell,caftra locauit : quaepoftridiccir-ci'idudo vallomuniiiit. TÛC qua parteho- • ftis oppugnatums erat vrbem vifum eft, Obftruéta igitur porta qua in Oyenfcm a-grum itur.vetuscæmircrium,eaquc pars vr bis.quas inter Vahalim amp;caftmm interia-cer,muniricceptaeft. Nono infupervallo congeflo, eadem parsareliquaçiuitatefc-X parata; ytft hoftisearn cepftretjnouû, quo repcllerctur obicem,inueniret. Laboratum eft à viris fœminis, à puer is amp;nbsp;fenibus to-tobiduoftrenue.ncc vilaeauditaefunt que-relæ, tantuminodo vtciuitasRegi amp;nbsp;Reli-gioni Catholicç falua permaneret.Lrant ta men in vrbe,fed paucifsimi, quibus difpli-cebat hæc tanta ciuiumConcordia.

/ Præftdiarij interim excurrentcs, amp;nbsp;vcli-tates, palantem hoftein excipiunt,hunc ca-piunt,ilium fternunt, iftius equum in vibe introducunt. Tune demurn oppidani fuo ß malo didicerunt, quàm neceflario erat equi turn praefidium. Decimo oâauo, qui dies e-ratS.Lucae facer, fub nocicmfvti amp;nbsp;pridic) ■' ignis vifuseft in turri Grauicnlî, quod fpe-Óaculum multis fidêfaciebat.fubftdiûad-effe,

efTe^ed nihil cd fnbfecutum.Hoftisinterca Ann» vi’ûicœpitappropinquarç. Primôad tmif farium Oycnfcjndc iu-xra follem, in quo ' hoijiincsKclcrati p!cétifoknt,amp; vbi quon, dam cadra habuir Car-olus Audax foditn-tium ftrcpitus audituscft.Quareplurimi ea nocte ex inoenibus in hæclocaglobi mißt funt.Poftridiein ipfo diei crepulcuload arma conclainatuineft:hoftisenim ad meenia, vfqueprocurrens.vrbem inuadere veliepu tabatur.Ciliés côleftim ocs prælidiarijq; in armis trant Adfælunr in Oy en fi agro gei rç quïrnplurimæ,duplici ordineconftitutæ, quibu.s tormenta interponerentur.V ndePa file colligcdùm erat,hoftcm earn muri partem,quçeft inter portam amp;nbsp;turrim Lappen fern, vnacum ipfa turri deijccre propofuiß te. Nam amp;nbsp;in vltcriori Vahalisripa./^.tor-nictadifpofucrant, quae hisquaft rtl'ponde-bant. Prxtcrca in colle prædiâo,vbi rei pcenamluunt, aliquot ligna p'editum vilâ funt,quæ ibidem munitionem excitabant, ex qua cam muri partem, quæ iuxta portam molarem ruinam minatur, conuellerent. At hollis nihil co mane amplius tentauit: quare clues amp;nbsp;pr.efidiarij ad opera lua re-uerG, vrbem eodie mirum in modum mu-nierunt. Circa nonam horam quidamciues rmni'li»»

5lt; MERCVRII GALLOBELGICI parumqueaberat, quin ad arma ventu fuit fer Qiii nouitatiftudcbant, in curiam con-ncniuntjdeferi feà Rege queruntur ; omnia fe pro Rpgeabfumphlfe, ignem amp;nbsp;ferrum fc hadenusfuftinuifle, pottntiam hoftisiam omnibus effc vifam ; nullum fubfidtum ex-pedandum,proindeconfultum vtciuiras ComitiMauritio bonis conditionibus de-tur.priufquam furiofus miles ,vi irrumpcs, vitam fortunasqueomniû perdat,amp; crudc-lem,quam hadcnu5minatuscrat,carnifici-■ namcxcrccat.Huiufmodifcrmones alioru, qui haftenus exrrcma pcriclitari volebant, animos pcrcclUbant: rnultique timidiorcs effecœperût, àlaboribus interim non ablli nuerunt. Hora deinde fee unda pomcridia-na tubicen à Comité Mauritio miffus fub vrbem venit, vrbisdeditionem pofiulans. Conlulelt;audita eius poftulatione refpon-dentjfecitiesconuoc»turos,eorumque fen-tétiam audituros.poftridie itaquehorade-ctmareuertcrctur. Abijt,amp;ftatimreuerfus tubicen dicit; Mauritiurn pctcre,vt mature citoque deliberentdocumadhuc elfc veniç, qui facile poflet intcrcludi. Oblîdes mitte-rent, deinde conlilia agitarent , quaindiu vcllent : Ic cnim fecurum elTe ab hoHisad-uentujccrtoquefcire,nullum fubfidiu vrbi miitcndum. Dimiffusiterum ell tubicen

tum priori rcfponfo.Vigcfimo tandem die, Ann* qui Dominicuserat, mane hora oftauaSc-nÿi.

natuSjTribuni p!ebis,Magiftri Tribuum Sc to oStfrA^ officiorum,ccnturioncsq;conueniunt,fen-tentiæ de vrbedcditionerogantur. Præua-lent vota eorum,qui deditioncm fuadentî * • legiïntur côditioncs Comiti proponendae; * * J*** Scaatus continuationem,Religionis vtriuA^'^*^^ que exercitium,tolcrabilc prçlidium, aliçq;

inultæ,quæ partim conccflæ,partim ncgatx funt. Hora decimarcdit tubiccn, rcfpon-deturvtdecretumerat. Mittuntur obfidcs ccafirisin vrbem Dominus Rifortius, D. ]Vlcincrfvvychius,amp;quidam Anglus Ex vr bcincaftra Theodoricus Bronckhorflius, ?cduomilircs;vnusligniferlgt;. deGeIein,al ter vicarius Snatcri. Ceterum vcl quia hi ob fides non placcbant, vel quod auftoritatem traâandi nonhabebant,in vrbem remiffi funt, amp;nbsp;qui in vrbecrant iterum poftulati. Poftridieigituralij miffi, quorum prima-riuserat Conful Flemingius, cum p’.enaria pacifcendi poteftatc Paucishorisnegotium peraétumelh Pleraqueenim quæpoftula-bantur concefla funt; excepto Catholic« religion is exercitio,bon orumEcclefiaftico rum dlfpofitione,Prxfidiariorum numero, amp;nbsp;officiorum Regiorum collationc. Hoc modo ciuitas tarn fuo Regi fidelis, tarn Ca-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tholi»

MTRCyRTT GALLOBET.GTCI tholica,tntram multisannisperpefTa,null» vi exfpeftarajn manus Ordinù tradira efl. Poftridic,qui dies erat a .DominusGalei-nius,Sn3tcrusamp; loannes VVcrdenus cum fuisiîgnis vrbein, non fine fummo dolore, quod earn contra ciuium quorundam \ o-luntatem del'endere non potuifTcnt, defe-ruerut jGrauiamque profcélifunt. Kecep-ta funt in eorum locum fex alia ligna pcdi-tum, amp;nbsp;exfpedantur duqccohortescqiiitû: quæ tanto numero funt, vt nullæ penèædes àprælidiai ijs immunes lint. Vrbi prçfeéliis ell Comes Philippus Naflbuius, cuius vica-riuseft Dorpius Ciues,qui haótenuscxula-runt , plerique reuerli funt. ht quidam ad* ' uerlae partis vicifsim in fpontaneum exili-.umabierunt.Confeftim templa omnia fpo-liata.aræ prophanatæ, imaginesdiflurbata; iSc contritæ, totaque Keipub.facies immuta tacll.Ciues Catholici nihil aliud agcre.qua Acre, fufpirare A conqueri, non tarn fuum, vtquiiam fcirent , quid credere dcbeant, quam proliumfuarum in pefsima hærelie-ducandarum cafum deplorare.

Cadaueris Schcnkij partes iam pridem è mœnibusamp; turribus, Marchionc Waren-bonioid petente, ablatae incapuloligneo collcdæ,amp; in turri quadam fepolitæ adhuc feruabantur.Fuêrcnunc qui Comité Mau-ritiun»

fitium flagiraBant, Schenkium honcflcfc-pelirimandarer.luffuitaqueMauritijcada- i ucrèturri in priuatam domum vefperede-j • latum,amp;manequinquetubisantefunusca-, nentibus, Naffouijsnobilibus aulicis,Chil-

I fubfequentibus,nuHocomitantecuie fecu-lari aut Ecclelïaüico f vt quidam fingunt^ in templum primariü illatum, amp;nbsp;ante futn-. mum aitare in Ducum Gelriae monumento ; fepultumeft.

Bodem die,quoNouiomagum obllderi Menare^ ! ccepit, Gregorius XIlIl Pontifexjpoflquä ; diu ægrotadet Komæfummûdiéobijt.Car ' dinaliscùmquatuordecim diebus in con- , , nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r -rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• IfttiXfl»»!*

j clauicongregatiruillent; vtnouum Ponti- ix.ett^„ur ficein eligerent, tädem communibusfuffra- ig.oliob. gijsviceïimononoOétobris Innocentium

I niä in aliquot hoftiûnauesincidés,nonnul- , las depreftit,amp; noue preciofis mercib. one-ratascaptasin Hifpania abduxit. Inter has Rupellefcs erat duæ, Scoticx totide,quinq;

‘ verb Holladic3?,amp;Ze!adic£ Sed amp;nbsp;paulo an ( teMilortiuComberlantiu, cumduodecim I inftrui^iftimis nauibus claftem ludicam expedantem Hifpani adorti fortiftimè «ppugnarunt, donee tandem deuictis vnd«-

90 MERCVRII GAI.LOBFLGICI Vndecim hoflium nauibuSjipftCóberlanti’ xum fuo nauigio vix huius cladis nuncius, euaferit. Hifpani his viftorijs animofiores faóli.claflem fuam in Infulas Azores proue-hunt, vbi clafletn Indicam opulentifiimain inuenerunt.quamfecum in Hifpaniamad-duxerunt.Cum vcro fub infulani S.Michas lisvcniffent.ingentem Anglorum claflcm confpexerunr.SpccuIator hollem adeflecla ' mat. Clafîîarijarmacxpcdiunt , amp;inho-flcm feruntur.Clafi'cm trigintacirciter ma-ioribus nauigijs conftarc deprehendunt;a-nimostamen non rcmittunt,ad pugnavc-niunt, grauiflîmè dimicatur, Viâoria.ad Hifpanosinclinantecedit hoftis, acriusin-ftant illi.Angli hoc prælioiy. nauesamiiîf--fedicuntur. Sed amp;prætoria nauis ab holli« buscinâa periclitabatur. At forte hscea-dem eft vidoria, de qua paulo antequx-dam,fed paucis, diximus.

Exf^ui^Du Initio menGs Noucmbris Chriftiani Du fit SoxoHite. cis Saxoniæ cxequiæ Drefdae magna cum i-NQutmhf. pompacclebratxfunr. A duodccima hora / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meridiana ad fccundam omnes campani in

templo S.Crucis pulfataefuntnnterimextë-plo,quod inarceeft,adtemplumS. Crucis fitproceflîo Præcedebant nouem exanti-quiori nobilitate,terni in ordine.Poft hune loannc» Stunink,cum pulla crucc:hunc Zjjo.

pneri,quiliterisoperam dantjtem modéra Anno torcsfch91æ,amp; 8.cócionatorcs;illosii.can toresamp;^ I .MuGci fcqiiebâtur.Poft Muficoj æncatores,tympanillæ,amp;tubicines, tympa nispulla verteteftis,pullisq; vexillisàtubis depcndêtibusnn quib.inlîgni» Duciscrant depiâa. Hos duo nobilcs, in quorû medio Marcfcair incedebat.illos ; $.q Ducià pedi buserantjSc quib. cullodia Corporis cius fut ratdemandata;duonobiles, amp;nbsp;40. fclopeta-rij équités, fclopos inuerfosgeftantes feque-bantur, Port hos 1 6. cqui ducebantur cura totidern vexillis,in quibusinfîgnia Comi-tatuum EifenburgienGs,Brcnélis,B!eiGngé fiSjAltéburgéGs.Orlamûtij, Heneburgeiis, LantzbergenGs, Burgrauiatus Magdebur-genlisjPalatinatüû TuringeusSc Saxoniæj MarckgrauiatusMifniæ; LantgrauiatusTu ringiæ; Ducatus amp;nbsp;Elcétoratus Saxoniæ fuê recîepifta. Omnia vexillaerant nigra, præ-torio excepta,quod erat ex rubro panno da mafeeno confeétum.Poftequosibat Domi-niStellanifrater,ducens equurh cataphra-ftum.vel armis indutû,auro, margaritis, amp;nbsp;pretioGs gemmis ornatum. Port hune Con-radusàPappenheim, qui enfem Eleétoralé geftabat;Hoochboldt ab Einfedel, qui Ggil lum;amp; Baltazar Worm,qui pücum ex ho-loferico rubro fadum portabat :Pone hos

I«« MtRCVRlI GALLOBELGICI præfcftus armamentarij ,cum alio Nobili fubfequebatur.Omneshiantecedebät.Poft hosproccfbt funus,currui, nigro pannoad terram vndiqucpromiflb, ita vt ncrotævi-derentur,tcâo,impofiturr.Pann'’hicaulço ex holofcrico nigroalba cruceamp; infignibus Principisornatotegebatur. Currusautem aboäoöquis fubnigricantibus trahcbatur. Poftfunus paternum ibantduofiüj, Chri' ftianuSjSeloannes Georgius,cum Stellano «b HohendorfF, amp;nbsp;Henrico ab Hagen, qui iuniores Principes obferuabanfjeorumque curam habebanc. Hosfequebantur Principes, Elcftor Brandenburgenfis, Fredericus V VilhelniiSaxoniæ Dux,Dominus Admi-niftrator,Palatinos Ioan. Cafimir.Ioan. Ci-limirusDux Saxoniæ, Henricuslulij Dux Brunfvvicenfis,Lanfgrauij Hafiiæ VVilhel mus, Ludouicus, amp;Gcorgni5; loannes Fri-dericiDuxPomcraniæ: qui aut iplihisex-cquijs interfuerunt,aut fuos ad eas Legatos miferunt. Poft Principes triumLccle-fiarum Mifncnfis, Merfeburgenlis,amp;Neum burgenfis Canonici,finguli inter duos Con filiarios Saxoniæ ducebantur: quos Bran-dcnburgenfcs, Hafliæ amp;nbsp;PomeraniæCon-filiarij amp;nbsp;Medici, Aulici quoq; Nobiles fub-fecuti funt. Poftquâ omnes hi præceflîftent, Gy nccçû prodijt:primo loco vifa cft vidua moefta

inœn;aamp; plorans,cumfua filia,quam muU torum Prmcipum amp;nbsp;Nobilium , Conlilia 15 u riorum quoq;,Secretariorum amp;nbsp;Doftorum vxorcs ik viduæfecut.T funt.Claudebant ag men Scnatores, Optimatesq; vrbis;amp; poll il los torum vxores.Tali cum poir.pa podqui funusin remplum S.Crucisdeduclum efler, in medio templicollocatü eft ,cui enii', ft-gillûamp; pileuseteótoralis imponuntur.Om-nes Principes, Nobiles,Conliliarij, Senato-res amp;nbsp;optimatcs per fubfelliardiftributi.Habetur funebris oratio,amp; poft orationccpi-cedig.thrcniamp;ncnijeillorûmoredecantan-tur. Quibus omnib. abfolutis,codeordinc, quo vcncrant,in arcern reuerli funt.Poftri-, diecadcm pompa repetitur. Quinto demu Nouembrisfunuslummacum magniftccn-tia Drefda Fridbergam deducitur; ibique i Magiftratu amp;nbsp;miniftris EcclefiaEobuiamex travrbem prodcûtibus magnificè Poft iufta Duel perfoluta,ibidé fcpultus eft, fUium oétenné.quéexSophia,Ioann.Gcor-i gijLledtoris Brandeburgclisftlia,an. t s 8 i die i ».Sept.fufeitauit, hçredé rehnquens i Pridicquam exequiae Drefdæ celcbraba tur,cum Doctor Paulus Kreilius,Saxoniæ

I Canccllarius ex aula domum concedcret, ofitM-I aliquot fatellites è curia milsi funt,quie-umin i-dibusfuiscullodircnt,donee quid

Artnô deeofaciendumeflctjflatueretur Moxfub-fecutifuntalij,quifcripta illiusomnia inca talogum redegerunt,fcrinijs inclufcrunt,amp; conù'gnarunt.Obijciebatur illi,qiiod Diici Chriftianoauthorfuiflct mutatç in Saxonia Protetlâtium Kcügionis, amp;nbsp;introduéti Cal-uinifmi.quod Dux eo impulforean. i 5 88. menfeNouetnbri Doctores vtriufque Rc-ligionis, ad colloquium cóuocauerat,amp;ex illo dicfemperoccafionem mutandse Reli-I gionis contra voluntatem fubditorum, cô-trafœdiis publicum,contra promifsiones amp;nbsp;facramentaprxftit3,quæGucrat. fed amp;alio-, rum criminum, pernicioforumq-, conlîlio-rum inlîmulabatur. Paulopofl currum af-ccndere iufrus,confluentemaxima hominu multitudine, in arcé Hohéllein deduâus, amp;nbsp;in carcerem,quem ipfe D. Martino Miro prçparauerat, compaftus eft. Poil fepultum Ducem,Theologi nonnulli diuerfisin lo-cisapprehenfi,amp; in vincula cóicéli funt, inter quos D.Vrban’PieriuSjprofefTor VVit-tenbergenfis.Cùmenim eo Confiliarij qui-reHor l'r- (Jam vcniflcnt,Pierium ad fe vocarunfjman datum fuumilli cxhibuerunt, fit tandéfen-tentiam pronunciarunt,vt captiuuslcilicet àMagiftratu inarcem abducerctur. Quicû hanc fententiam iniquam diceret,amp; caufam fuâmultis argumctis defenders conaretur, in aper-

in apcrtam pene difputationcm proucfti Anno fuiffent.Ceterurata permanGt fententia,amp; 1591. Pieriuscaptusin arcem.quàm occulte Geri potuit,à cóGileabduóhuseft.Fama hxc Lip-Gam adauresD.ChriGophori Gundcrman niallataeft. IsGbimetuens clam aufugit,amp; munnmfu-Nauinburgum profedusad Miniftrû Cal-S'‘‘ uinianum in liofpitium diuerterc conftitu-it:fedin fuburbio agnitus Cala declinauit. Interca duo nuntij à curia mifsi, LipGa ve-neruntjamp;Gundermannû ftudiosè quæGue runt.Sedquia difcelTerat, diueriis itinerib. profedifunt(idcnim in madatis habebât) alter Eckersbergam, alter lenam. hie inuct* eft GiidermannuSjamp;a nuncio ac Magiftra-tu LipGenG per litteras perfuafuSjCu illo Li-pGam rcuerfuseft.Poftqua enim famsincrc biierat Gundermannu profugum efTe, Or-dines patriae fcripferunt Magiftratui, G Gu-dermannus ipforü negligentia cuaGlTet,eu reftitucrent, amp;nbsp;Ordinibus tradcrent. Cùm D.Guiider-Gundermannusrcdijffet.paucisqucdiebus t«-domilatuiGet.tandem i 5 .DecembrisaGu bernatore, Confule,amp; quodam Nobili eius bibliotheca perluftratur,peiluftrataclaudi tur, SdconGgnatur : ipfc autem incarcérera

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SeJilit Cæ-

detrudiur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

«1^4. MERCVRll G ALLOBEtGîCl in vincula coniettus. Hune Rex Hifpania-rum ex conlilioSenatusfui Gbi mitti cupie-bar. Negaruntid Cacfarauguft3ni,amp;hoccu fuis priui'egijspugnareconftanter affirma-bant Cum verb id Rex vrgeret , amp;nbsp;publico edifto rnandaret,clues feditionem concita-runt,Regi rebellarunt, 5^ quatuor hominû mitlia (ub imperio Domini lacobi de Here di3,ad iuam defenfioneconferipferunt.Rex jndignatustalcuidccaufa bbi bellûmouc-ri, iuaq; mandata tarn procaciter contemni, exemplum iii bos rebelles ftatuendumarbi-tratuseft, neamp;alij horum fcquantur vefli-gia. Exercitum itaque millium quatuorde-eim peditiim amp;nbsp;equitum conferipGt jeumquot; queduce Alphonfo de Vergas in Arragoni-am cum machinis bellicis, omnique appa-ratu miGtjVt rebelles Cxfaraugurtanos in ordinem rcdigat. Cæfarauguftani pontem, quo perfluuiumtranfeundum erat, diftur-barunt; putantcshoc raodo Alphonfo iter poffeintercluderc. Atille fumma cum ce-leritate ponte reftaurato omnem excrcitu flumen traduxit, amp;nbsp;in ciuitatem mouit.Op pidani inopinata hac celtrirateconflernati, niifsis Icgatis fuppliccs veniam oiarunt,amp; deditionem obtulerunt. Don Diego,feu lacobusde Heredia cum fuis, vrbe reliéta, tugiqniagnaqueeratin vrbe trcpidatio.Scd elemtn-

demcntifsimus Hifpaniarum Rex cùmci- Anno uesfuppliccs eflcjdcliftumfuum agnofee- i jji, re,amp;veniam flagitare audiuiflet,omn-ibus parcerc;eos,eorumquefortunasafuroremi litiim defendi,amp; in fidem recipi mandauit: Duodecima itaque Nouembris Alphonfus u.Newfmk cumfuiscopijsin vrbein venir, ciuesquere- Sa.ra^ojftrt~ belles fuo R.egi rcconciliauit. Hlt;ec viâoria cùmin Galliam, Angiiam amp;nbsp;Belgium effet allata, inuitisaur'.bus accepta eft.Tperabant enim maiores motus ex hoe tumultu exori-turos,vt Rex dum domi habeat,quod agat, amp;ciuilibus bellis irflplicctur.cxtcrnaperfc-quidcliftat.

Bodem hoemenfc, Francofurtiad Mee- Mnlfrcfut num,non procul abædibus Blcóioris Tre- P*»*“-uirenlis.hora circa tertia poft medium no-ûis, monftrofus puer natus cft;caput Habens ingens,amp; prxtcr modum magnum;o-eulis,auribus, nafo, mento amp;nbsp;ore, cranio 8c fronte carcns,fub hoc tam monftrofo capita humeri,manus,crura,pedes, aliacjqe membra n3turalia,proportionibusquefuis fuêre diftinâ:a:mortuushicpuerà m uitis confpi-eiebatur, 8c tandem in cœmiterio Sariâi Petrifcpultuseft. Non defuêre ftatim (vt eft hoc noftrûfeculü vatu 8c diuinatorii,qui emnia adtrutlnScxpedunt3fcraxj«(uimon-llrum hocaliquidportédercdicerét. Inter

Monfirv/ltluc natiuitOi fi^nificatflatum h^rettco-rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctßcapui habere volant,tarnen monjlro-

fum efl; etß ocalos amp;nbsp;aar es corporales habeant ha-rettci,tarnen neque audiunt, neqtte vident veritatë, Os eorimi claaßini a diuina laude, ce virtate. Sunt effrenes amp;nbsp;inconfiantes: fed pedes ^s , tnanus^ ad quauis pro fa a Ifbidine perpetranda non défunt.

Lt diiCa CaEfareæJVlaieftatislcgatipoftquam i ?• farijputlicä Oöobris Coloniam vcni(rent,ftatimad Or fdemdb dines Hoüandiænuncium miferunt,publi-/tollaudis cam ab ill is fidem petentesi. At ilH putantes fiiHiit. nbsp;nbsp;nbsp;fe pjyj pgj-jj habere,quàm opuseflet.eorum

petitiorics ncglexerût. Vcneratenim in Ha gam Comitis Reginæ AngliæSt Regis Na-uarræilegati, quos tam fplendidis amp;tä ma-//etlanJorX gnificis conuiuijs exceperunt , vt aliquot centena millia florenorum breui confum-pta dicantur.Scribunt codem quoque tempore foci js amp;con fœderat is fuis, commémorantes, quàm exigua manu,amp; quàm paucis fumptibus,tantas vidorias hac æftate adep-27. ti erant; petere igitur ipfi inter fe confilium incant, quantam pecunixfummam bngula: prouipciæ pendere poHent; qua iuftuscon-feribi pofijc cxcrcitus,ad hoftem futuroan-no toto Belgio exterminandum.His,alijsq; rebus occupati Ordincs, de Legatis Cx-farex

Lcgaticùm Colonie præteropinioncm diutiiis effent cominorati, tandem non ex-peâantesfidcm pnb’icamab Ordinibuspe titam,Colonia in Brabantiam profeélijter-tio Decembris Briixellas vencrunt, fummo cum honore except! funt. Nam amp;nbsp;sruxeliu tii~ inter alia præcipui Principes, Kegu’i, Pro- apituiiir. ceres, amp;nbsp;Nobiles dimidio ab vrbe milliari oburam illisprocefferunt,amp; magno cum ap p!aufu,magnaq; cum pompa in vrbemin-troduxerunt. Ailignata funt vnicuique pro fua dignitatehofpitia, oinniaqueneceffa-rialiberaliteradminiftrata.

NauarræuSjpoBquam Anhaltiuscum ghoim^^aM fuisGermanisin pranciam venifl'ct, Rho-»/gt;ƒlt;/« Na-tomagumarâiffimaoblîdionecinxit. Ca-quot;'*'’’''*“** tholicorum vires debiliorcs erant, quain vtcum tarn potent! hoffeaudcrentcongre-di. Itali quidem.quos Pontifex miferat,in Burgundism,atqueadeo in Lotharingiain venerant:fcd vlterius progredi noluerc.ni-fi prius Parmcnlis cum fuiscopijs effet in procindtu, Parmenfis itaqueomni qua po-tuit fedulitate equ ites,pedifesejue per varias prouincias difperfos jn Hannonia cogit: ipfeq; ad luftrandum excrcitum Valcnce-nas profcdlus eft. Quo cû veniffet,per inter rundos intellcxit, Legatos CæfareæMaie-

ftatisBruxellas veniflc, vrpacis negocium fecum conférant. Celerrimis igiturequis Briixellas renerfn's, bis in Confiüo ftatuum

i Dfcemi. corum propofitioncs audinit. Poftea Co-rartifit/is miteni.?alentinurn ab Ifenburg 8c Baro-j./gdißt rgt;e- ncm PcrenBeinium, feorfim ad fe vocatos, firtsauiiii. iterum audiiiit:diu cumillisdencgotiopa cisconfultauit : tandemillisperoinnialà-tisfecit.His peraftis.ParmenGs Petro trne-Qq Comiti Mansfeltio ( vti amp;nbsp;fuperiorian-fecerat)adminiftrationem Ikdgicarum iti~iiida,nr prouinciarumdemandauit; ipfead exerci-tum.qui quatuor mülibus peditum, Sc tribus equiruni conftabatjreuerfuseft : vt pe-riclitanti Khotomago, Normannij metropol ifuccurrcretiquç (1 in poteftateni hofti-um tranliret, Catholicorumresplurimum debilirarcntur.

Ad hanc obfidionem Regina Angliæ numerofum miütem miferat, cuiOrdines Bcigici initio fequentis anni Comitem Plulippum NafTouium cum viginti amp;nbsp;vno Icétiflimis peditum fignis.nauibü'-bellicis, 8c omniapparatu addiderunt. Nauarraeus monremS. Catliarinæ obfcdit, fxpifsimc-lt;^ue,fed irrito conatu.oppugnauit . Qiii enim in propugnaculoeranc, tam fortiter fe defendebant, vt nemo,nili vitae fua? per-ttffus, propius änderet accedere . Multi è ^’auar.

Nauarræis occidtbantur; amp;nbsp;quia importu- Anno num anni tempus erat, plurimi in caftris j 5 j)i, moriebantur : ita vt quidam prudentio-res dicerent; Occultum fuilTe Nauarryo hoftem , qui illi confuluerat , vt vrbem tarn munitam, potentem ,amp; omnibus re- ( bus neccliarijs prouifa'm, tam iniqua anni tempeOate obfidcrct, potuiffe ilium cum tamimmcnfo exercitu plura.amp;mul-to vtiliorapraeHitifie Spesinterimerat,vc capta amp;nbsp;occupata hac ciuitatejnaetna Gal-liæ pars fe Nauarrxo dedcret. Philippus Nafi'ouitis cum in caftra veniflet, magni-ficeexceptus eft, led quia exiuuenili tcr-iiore multa improbaret, multa temerèten-taretj'apud multos, praefertim Catholico', in contcmptum venifle dicitur , quamuis multa fupra ætatem fuam prieftiterit, nec «xiguain laudcrn promcritusjlit.

Illullrifsimus Dux luliacenlis V Vil-11 r • r ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y ■ -r ‘’Jl“

helmus, Icnio contcCtus, amp;nbsp;adminiltra-tioni luarum prouinciaruin parum ido- uewuDKjJel neus, alterum nuncpedcm in cymba Cha- ft-rontis ( vt aiiint) habcbat. Non ignora-bant hoc Boruflus, Bipontinufque Duces, illius generi. Qi'i cùmaltcrius lint,quàm CatholicxRcligionis, non tantum Keii-gionem luam in Cliuiam.Iuliam, ccterafq;

170 MERCVRII GALLOBELGICI .___ l'edamp;adniiniftrationem carundem ditio-Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

num amhiebant;cum nequepatcr, nequcn-lius Duxloannes(vtiniaitbant) huicmu-neriaptuselTet. Qnam ob caufam, aliasquc plurcs dccimo quinto Augiifti conuentus Duiiïcldorpij indiótuseft; qui pofteain de-cimum quintum Septembris reiedu5,amp; tan dem hue vfq;prorogatuse(l. Boruffîæ Du-cifa iam ante in Maio aduenerat; expeda-batur quotidie Bipontina vtraque Wilhelmi Ducis filiaztandem venit maritus. In hoe eonutntu filia eumBïponrino inftabät, ■vrgebantq;,vtamp;patrcamp; filio viucntereic-do.fibiadminiftratio Prouinciarumdema-detur. Diumultumq; hie eonfultatumeft: auditæ funt variæ fententiæ ; fed nihil in hac quædioncdeterminatum. In caufa Religio-ms Legatus Regis Hifpaniaru ipfis padum Venlonenfeobieeit;fecundû cuius prçferip-tum in his pi ouincijs,non a]ia,quam Catho lica Romana Religio poreft exerccri.

fe»»fro»,u»r Pragæ quidam Minifterhæretieus (que Caluiniani dicuntfuifle LutheranumiLu-

•irxm mari- thctani vero Caluinianum) homoinquie-tinPra^4:cti tus,amp; malcdicus, feditiolîs amp;nbsp;inconditis fuis concionibus ideft'ecit,vt Cæfarillum vrbe interdixerit. Hie mandato Cæfaris contcmpto.in vrbem clam rcuerfus, fuos inuenit , apud quos latitabat. Tandem fa-milia-

tnïliaritate cuiufdam, non exigui cenfus, y\ntio contemnendasque formæ puellæ vfus, earn jj^t. fibi vxorem ducit.Cùm cclebrarentur nu-ptix,res innotuit, captus amp;nbsp;examinatus eft. Conuiftus tandem amp;nbsp;confcffus eft, fe huiuf modi matrimonia contraxiflc plura, criam cumnuptis, idquediuerfis in locis. Inunc heretice,amp; Catholicorum Sacerdotum laf-ciuiam buccinator in conuiuijs , in cur-ribus,amp; nauibus déclama. Quid hoc codem anno dealio Caluiniano Miniftro i» • territosioVltraicftenfiaéium fit, cumamp; virgo fit nobilis,amp; rcs non omnibuscogni-ta, lilentio præterirc malo, quam comme-morare.

InnocentiusnonuS RomaftusPontifex, ap.Oâobris eleótus, ingrauifiimumacu-tentij»»««. tiffimuraquemorbum per hos dies incidit, quemexeo contraxifle quidam arbitran-tur,quod midis ped »bus ex fingulari deuo-tione feptem Ecclefias, toti mûdo célébrés, Romxinuiferat. Alij aliamcaufamprçte-xunt; nimirum quod continuislaboribus, vt Catholicos Principes , qui Nauarræum fequebantur,ad gremiumEccIefiæ reuoca-ret,amp; ne caufam totics excómunicati Prin-cipis tueri pergant, dehortaretur,fatigatuS amp;exhauftus fueritiVt vt eftjvirgradæuus» poftquam paucis diebus ægrotaflct,tricelî'

commiitauic,poitquam fediflet menfes duos amp;nbsp;diem vnum. Qnartushic eratà Gregorio XIII. Pontifex,quiomnesanno vno, menfibus quatuor, amp;nbsp;diebus tribus , per mortem ad femper manfuram patriam tranflati funt:mirum profefto, fed ei qui in lege Domini non meditatur. Qui autem il-lud Prouerbiorum pcrpcndit,pröpfer/iffU-taterraniulti Principes eins, 8^ datum feculi, quonos’miferi viuimus, penitius infpicit atqueexaminat,hic non mirabitur.Sed hæc Theologisrelinquamusjnos, quarto 8c inftitutinoftrilibro amp;annoabfolu-

quintin quo res in Gallia, Belgio, G er mania, ceterafg^ locis anno J s D 2-geßx recenÇentur.

^fcriptionis huius noftrae materia. Ex-pedabam mifer beatifsimum illud feculu, de quo Tibullus cecinif

Tiiul.lib.K }•

Ou!d lii t.

Metamorvit.

N ongalea, non enfts erat.ßne mihtii vfit Moilta fecura jteragebant otia^entes.

At vanahçcmefefeHitcxpe(Statio,propace namq'bellum,pro otio molcftiaJ,pro tran-quillitate tempcitatem, pro pietate impie-tatem,pro iuftitia cedes,rapinas,incendia, pro virtutc omnium vitiorum fentinacx-pcrimur.Exclamareitaq; amp;nbsp;mihi amp;nbsp;omni-. bus, quorum intereft,cum Poeta licet.

O pax opulent a cis' beatos inter pulcherrima Ditios Defidertutn metuihabct', quamtarda niorariiz Àtqui inetuo,neprius laboriofavinear finecla, Quant tucundunt tui tempus injpexero.

Laborabant nonnulli Principes, vr pa» cem diuerhs in locis componerent: fuê-rc tarnen, quijicct dulce nomen pacis fit,

«74. MKRCVRII GALtOBRLGiCl res vero ipGi turn iucudi,tumfalutarts, qui no modo ijjquibus naturafenfum dedit,,ed amp;telt;Saamp; agri lætantur:fiiêre,inquam,qui rem tam populäre repudiarunt,amp; vitro ob-latam amplcfti noluerunt, quidam ob id, quia bellum ipl)s,quàm pax erat quæftuolî' us, quidam vcrô qui fub paCistituIo inGdi-asamp; bellum metuebant. Sed verifsimahu-ius mali caufa Deus eft, qui exigentibus id peccaris noftrispacem iratus nobis inuidetî Rcôtcenim Seticca:

Q^tdgnid pattnmr »lortale^etiui, i^id^uidfacur.iisyemt ex alto. îduius iræ atque indignationis fuae niftcationem,tum præteritisannis.tum initio huius anni , tanta illuftriu'm virorum funerum'turba ,tam breui temporis inter capcdine inauditainlînuauit. Quare Deus nos admonet, nondum calamitatum finem cfte.Fereeninl fitjVtmagnatum funera, Re-rûpub. mutationes amp;intertrimenta fequan tur.Edufto ex Sodomis L.otho Vrbs tota igné cclitusdemilTofubuerfa cft.Mortuo Da-uide,populuslfraelitieus, in duas fedas in-teftinis fcmutuo bellis contriuerunt. De-funclo Philippo Bono,quib non calamitati busbellisqjBurgundicædomus ProuinCiaî funtinuolutæ? Nec mirum,euerfa namque columna domumcollabi,remoto guberna-tore

tÎBÉR (jyiKÎVS. 57S tore naucm per'ire^ amp;ôleoconfujT!ptolu- Anno men paulatim exringui ncceffum efl.Non i/pi« miremur itaquetot bellis ac motibus or-bemterrarum his quinqucanhiscócuflurn efle,in quibusquatuor l^onrihces,duo Reges, tres Regin«; Scotiæ nimirumamp;duæ Franci«, dequaruin altera nioxdicemusJ tot Principes,Duccs,Comites amp;nbsp;Magnates ex mortabbus, nobis in medijs bcllorum motibus reliétis,a.bierunt.

Sed nec funcrum adhuc finis.Initiona-quc lanuärij, llluiirifsimus luliæ , Cliuiæ, amp;nbsp;Montiuin Dux, dum generi Horufsus amp;nbsp;Bipontinus Duces , tain de Religione, quam de Proiiinciarum adminiRratione cum(ocera, eiiTque Coniiliarijsaliercan-tur( dumenim hi cafnpanis populumad exercitium Religionis Catholica’, illirym-panis ad Caluinianum ritum conuocant) fenio confcâ,us, armos natus/ó.ipfoDpi-phani« feÜo,ex bis terris abripitur qui de-cimo deinde Martij, vtfuo locodicemus, Dufeldorpij fepultus cft. Prçcefsit hic, tnox ilium iiifequunturCafitnirtis,amp;fan-ftifsima illa princeps LI izabetha, Caroli Calliarufn Regis vidua j de quibus mox prolixius.

Croeningenfes, qui tot iam annis in Chrifti Struatoris, amp;nbsp;Philippi Regis fido

Anno permanfcrant, amp;:duriffima quxquepertu-, lerant, quotidie magis magisque ab hofti-buscircumfubscoarftabantur, amp;nbsp;vereno-uo vltimam vrbis ruinani,exitiumquc mc-tutbant.Decimo itaque d i« mcnfis Decem-bris.tertio amp;nbsp;quarto laniiarij,ad Comitem Mansfeltium, qui nunc vicario Parmenlis -ofSciofungebatur, litteras miftrunt, qui-bus miferiam fuam.quantas iniurias ëc dam na quotidie ab hoftibus accipiunt,declara-runt. Quit) amp;nbsp;Verdugium Gubernatorem fuumad eumlcgarunt.vtcaufamf'uam pro-moueat. Ledis littcrisamp;auditalegationc, f iMK/irii Verdugij,Cornes Groeningenfes perlittc-, ras conloIatur.DoIere fe ait tam deploratii efleGroeningenbumftatum , ëCeo magis dolcre,quodfacultatem non habcat,illis o-mnimodèfatisfaciendi.eosqueab omni ho-ftiuni opprcflîone,violentia,amp; impetu vin dicarc. Hanc eorum calamitaré fc litteris fuis Régi HifpaniarumligniHcafle, litteras quoqueGroeningenfiumaddidifTc, amp;nbsp;Régi fupplicafTe, vt rationem eorum habcat, modumqueconftituat, quo miles conferi-batur, vt non tantum bellum defenfîuura, fed etiam ofFenbuum dein ceps geratur, lioftcque pulfo amp;nbsp;eieÔo, omnem territorium recuperetur. Breui fe ad haslitterasreC ponfum expedare.Ne ver© interea eos plane de- ,

ne deferat, ad fuftentationcin amp;nbsp;folatium Anno inifcræpltbeculç,Magillratui mittit juoo, coronatos,feu 9000 florenos, idq; in dimi nutioncdecem milliû coronatorû, qifam peticrant. Adhæc Antvcrpiæcum rncrca-tnribuS feagere, vt Hamburgi puluorcm tormentarium emant,amp; Grocningam mittant.Sed amp;c vt omni.quo potcft modo, iphs fuccurracur;fe laborarefcribir,vt bona pc-cunix- fumma cogatuv; qua miles Regius, qui trans Rhenum eft, alatur . Hancic cu-ramcontinuaturum quamdiulictbit,pol-licet^r. Interim Verdugius in Brabantia maneretjVtca procurer qux Grocningen-fibus vlteriuselTent necefl'aria.Tandem eos Mansfeltius ad perfeuerantiam hortatur, monetque diligentem fui, luorumquecu-ram habeant, negloriam , quam hadenus fuafidelitatcpepererunt,amittant : fed po-tiusde illis dicatur; Grocningenfes ad ft lt;?- SarttmS nem vfquc in fideamp; obfequio Regis perma liffe.Eodem quoquetempore, Comités A-renbergius amp;nbsp;Barlcmontius, quorum le-gioncsin Limburgcnli Ducatu hyberna-bant,amp; iam magnopercdiminutxeraut, i. mopene negii^ebantur,ad ipfum Hifpa-niarum Regem fcripferunt , amp;nbsp;quo loco lux res eftent, ipli cxpofucrunr.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xgt;ux

,7« MîRCVMI GALLOBELGlCt Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Parmenfis Valenceni$Ordine$Hâ•'

cumquc dercbus arduis cum illisconful-Tortnrffii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V Itcrius pl oftäus,ncn procul à Ca

in ali'm mcracomuniricnem txfiruxit, quampo-cxfrcH»»« ftca friaioribustormcntis, fumoque impo-fito pffffidio iufiit cufiodiri. Difplicuit liacrts Crmeracenfibus, vidibant lt;nim fe ab txcuriionibus , amp;nbsp;fpolijs coni eöan-dis hac mufiirionc piohibiri : impedi-re tamcn non poruetunt, ProgrtHuj inde Paimtnfiscumtxercitu per Chartipani-am iter infiituit; amp;nbsp;in vjbtml;« Firf.quani Confeederati HifpaniarumRegi * vt IfTet fuorum niilitum reitptaculum, concefe-rant, prafidiutn introduxit: ipfecumrO' liquo cxeicitu Peronam contchdit.

Cfßmin Decitr.ofexto Januarij Icannts Cafi-fnittiSjIîux Palalinus, ÔcÉicâorisli nio-it.itKuerij. {rattcLudouiconipotistutoriduab’ expediticnibus inGallia,vna in Felgiu.vna in Colohiensc Dicteeßn aduerfus Catboli cos flarus.folumc amp;nbsp;piotcâorRcligicnis, quam ( ahiinianam vofant,cui nihil \n-quam ad voluntarcm.fed multumad pote-Hatem défait, quo minus Roma cum Pon-tif(e,\nil frlao; Religie nelunditusiadu-dum non ft ti cifa , poß lot txanihlatoj labores, curis amp;nbsp;folicitudinibus, quibuf

pro defenllone pcriditantis fuæ Religio- Ann» nis exhauftuserat, trirtißimo Geneuenlîs 1591. Eccleliæ lud'j, ex hac lachrymarum val-lein patriam ignotameuocatuseft.

Hune,fed alia via, alioqueprofefsioiMars nis genere,mox infecuta eftEIizabetha, Ca roll iX.Galliarû Regis quondam vxor.Ru** dolphi Cæfaris foror,Princep$ omni excep tione fnaior.Hæc à morte Cóiugis hue vfq; oûodécim contipuis annis in viduitate fua Deo node dieq; famulata cft.Suisexpé-fis Viennæ monafterium extruxerat, in quod cpal^tio fuoadituseratbreuifsimus. Hiepia Princeps cum toto fuo Gynicæo, repudiatis omnibus huius fçculi volupta-tibus, opibus amp;nbsp;honoribus priuata vixit, omnibufque diuinis offiçijs diurnis, no-éturnifquc interfuit- Deum profe,pro Ec-clelia Catholica, pro tptoReipubl. Chri-ftianæftatu ferucntifsimisprccibusfmein-termiflione obfecrans, Ipieiupijs amp;vigi-lijserat aflidua, in elecmofynis plusquam Elizabetha ilia Thuringia; tantoperelau-data, cuius vt nomen.ita amp;nbsp;virtutes refcrc-bat,ita vt dum viiieret fandifsima quibuf-dam,imôplerifquehaberetur. Cùmp^r hæc diuina exercitia ab vitçperiodum per-^5’ ” ueniffet, hocmenfelanuario mortalitatis exuuijs depofitis ad dilcdifsimum fuum

,»0 MEnCA’MI G AllOBEI GICI Anno Chriüum, quem fokim amauerat.c^uem to ta vita quxfiutrar, quem in morte öptauc-' ratjuétuofiflîmobonorum omnium,præ-cipuè vero pauperumamp; inopummœrorc amp;nbsp;planôlu tranfmigrauit. Huius obitus t$ i«»«4 nuncius, cùm vigelîmo quinto lanuarij in aulam Imperatoris effet allatus, tota aula contridata eft, luxitqucmortcm tam fan-lt;ffæ Principis.-ftd amp;nbsp;Imperator ipfe aliquot poll ditbusin publicum nonvenit, fed in conclaui fuo mccrensfecontinuit.

lgt;ux Parmcnfisjpoflquam Pcronxali-^v.ritna. quandiu fubffiriffet, indcCalleium profc-;0cus eff \bi duas noftcs permanfit. An» jiiii-l'rtt tequam caftra moucret , lt;nbsp;mncm pedita-cquitatumque conuocat,acjcqueor-dinat baud aliter,quam ft hoftem vellet iii-tiaderc: vt cxercitumliiffraret, vidcretcjue quas vires habtret, quibus cofidcre pofset, antequam in penitiorcm Galliam conten-deret. Inuentafunt peditum circiterquin decim niillia equitum verb quatuor.Tam breui.tanta copiarum accef ioncexcrcitus, qui nupc! quaruor tatum peditum, amp;nbsp;triu cquitum mill bus condabat, audus crat. todem die, cum Dux à Callcio in penitio-rcin (lalliam extreitum abducere vellet, 1'offium magna kuis armaturæ cquitum , cattrua, fummo dilutulo vilus eff appro-

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pinqua-

IIRKR QVINTVS. ' 3?i pînqiiare. Inftitutum corum erat ex im-Anno prouifo in aliquam excrcitus Farmen-, lis partem impetum facere,amp; obuiosquof-quetrucidare. Seddcteélis inlïdijs, ftatim

i adarmacóclamatumclt. Dü illifugam mo liuntur,Far mentis Gosinrequitiir,multi tru cidati Rint, Marefchallus Lauerdinius tam grauiter vu!ncratus,vt poftridicè vita exccdcrit. A ccedebat iam ad ParmcnGsex-ertitum Manius, cum alijs Contccderatis Principibus,vc iunüis viribus hoftem quo cunque loco aggrcdercntur.

Primo itaque Februari) Dux Parmcn-i lisj'cum agmine liioad oppidum venir,amp; iuxta ¥ornez.u,arcem ab hoftibus occupatam.dum oppugnare nititur,dedi-tione capit.Progreffus vlterius, iter verfus jPoixium inPituit , quoin itinereviginti-r V quinquehoftium équités per medium ag-men perrumpunt . ExilHmabant enim Catholici cos ex equitatu ParmenGs cfTe, donee ad Dominum Maldegomium ve-j nerunt ; qui lufpteatus hoftem efte ,om-nes apprehendit; detradiifque galeis ag-nitos in captiuitaie(ji miGt. ParmenGs o-1 mnia,quæ ad expeditionem crant neceffa-^ria præparat, vt quinto Februari) re-élà Rhotoraagum ad hoftem contendat,.

MERCVKH GALLORELGICI Anno amp;exrremambel!ialcamexpcriatur. Inter« 1792. Rhotomagenfes crun pentes , anin.0 imperterrito in ilationem hoHium irruür, hofteni fuganr,infequuntur,cædunt:multi trucidatilunt, multi viiincrati,inter quos IVlarefchallus Bironius filius eius fuiflç credcbantiir.

Moseftapud Nouiomagenfesantiqiiif-ßummtf firnus, vt poftridie Calendarum laniiarij ‘ duo prxeedentisanni Confules fua digni-tatcdecedât,amp; Senatus,Tribuni plebis,tri-buûq; IVIagiftriconueniant.vt nouos Confules el igant.Reiiquus Magiftratus perpe^ tuus eft ; nec qui femel ip Senatum cleÄus eft, vnquam finecaufareijcitur . Nihil hic iuris Regi vel Duci, nihil hic iuris illius prouinciali Concilio.Eratid haélcnusfan-difsimèamp; nunquam interruptaobfcruatû ferie. Aderant huius anniCalendælanua-riæ, cogiturSenatus, idque iufTu Concilij Arnhemienlïs. Veniuntin Senatum Lega-ti. Hic vnus eorum Senatui gratias agit, quôd hadenus Rempublicam, fcilicet,pru denteramp; fideliter adminiftraftet : furgerc nunc amp;domum conC»dere iubet.fecùm o-pus cfTct reuocaturos. Inauditû, amp;nbsp;ab vrbe condifa inufitatû hoc cratjnitiûq; abolen-doriinî priuilegiorû, quorü tarnenconfer-uatiocratin côtradudeditionis promiffa.

Pauco? poft dies catalogus ex Haga Comi- Anno tisallataeft,eorum qui confules eifent,qui 1552. fcabini.qui confiliarij Nulla hie erat popu-hris eleéhonis locus. Qui ad Magiliratum erant defignati, co quod Rçipub.ftatus crat deploratiibmus, ipfi autem nequepruden-tia, neque confilio .tieque opibus multum poflent,quidam \ t homines modefti, amp;nbsp;qui fe fuo pedc metiebantur,diu hanc dignitaté recufarunt.alij,quia inter illos erat quem ip fi olim in frequtnti^enatUjnefcio cuiusfee leris condemnarant,amp; magiftratu eiecerat; item alius, qui latrocinij iniimulatur, quod tarnen ipienegat,amp; fimplex homicidiu di-cit;cum huiufmodi hominibus in iudicio federe noluerût. Manlit itaque ciuitas olim tam Celebris, quad tugurium in cucumera-rio,nullum quatuor aut quinque feptiina-nis habens Magiftratum. Tandem Comes Mauritiusadiingulosdeiignatos fcribit, vt circa initium Februarij Nouiomagum fe re cipiant,amp;: linguli fuum in Senatu locum occupent, quod fi qui huiefuo mandato non parue'rint.minaturipfisbonorum omnium publicationc, amp;nbsp;in ipforûetiâperfonasani-maducriionem talern, quails ipfi iufta amp;nbsp;di-gna videretur.Ad conftitutum igitur diem comparucrunt,amp; Confiliarijs cüriæ Arn-hemienfis,qui tertio Februarij hanc ob can

-jU mercvrii gallobelgici Annn fain vénérant,facramctum dixerunt.Pauïo ijyi. aiiéta tribóta amp;: indiéliones, direptac

bib!iothecæ;eieâ;ifuisMonafteriis Mona-chi; Catholici quidam vtriusque fcxus ex- ' puHï.alijsarmaadenipta; imagines, qusE ha-clcnus erant referuatæ, in foro,indiâa cau-Ja,nulla lara légitima fententia ( hoc vnum dcfuit) per carnificem-exuftæ,amp;.cinercsin jtnfixes præterfluentem Vabalim fparlî. Erant h® fercjrriiltcë lapideæ amp;nbsp;ligncæ ; poft quxlitæ funt f at noncombuftæ) argcnteæ. Capti funt Decan us amp;nbsp;Canon ici, coaifti funtaurum,argen tum,amp; quidquid eratinEcclehachimeli-oriun prodere. Hoc modo ipiritus illc mo-deftiæSc lenitatis,qucm Caluinusfuis in-fpirauit, non vnoeodemque tempore, fed pcdetcntim, amp;nbsp;per incrementa in antiqua ilia Caroli JVlagni laudatifsimi Imperato-risfcdepcrhomines triobolos,amp;alga vilio resdebacchatumeft.

. ParmenhsDuxamp; Confœderati in Gal-potuerunt celeritateexercitum pro-moucbant,vtobfefsisKhotomagenlîbuso-pem ferrent.Cumqûam paucisab vrbe mil liâribusabeftet,copias clam in vrbem mit-tit, vc pra.-lidia, quæ in vrbe amp;nbsp;arce crât,fup plercnt, Ipfe i -y.Februarij Bómcruallio mo ucns,Diepam digreditur,amp; cum fuis Bron-çjçancourtiû venir, quod fex circi ter leucis

Rbotomagodirtat. Decretiim illi erat circa Anno gallicinium, poftquam exertitiis nonnihil 1592. effet refocillatLis, inftituto itinere pergere, amp;nbsp;hoff iin caftris ad vrbcm fe offentare, (i forte ffationibus luis ülum elice‘re,amp;æquo cum illo poffet loco deccrtare : vt interctr-tarnen mains in vrbcm prxffdium immitte-ret,Copia? na n ique quas paulo ante vrbi In b miftrat,ad rebfiendum tato oercirui, quä tum Nauarraus habtbat, non lulhciebat.

' Dum Parmtnlis in itincreeft, obuium ha-buit Nobdem quendam, tb vrbis prifetvo feu Gubernatore Vilaio miffuin,vtiçta que dam illi nunciarct. Vicfefimo namquefexio rtbruarij Gubernator aliquot è fuis in ftra Bironii,amp; alios oclingcntos eines in fta-tiones Anglorum miferat,qui cum hoffe ve ritarentur,amp;, initium pugnæfacerent. Dum vtrinquefortiterpugnatur,animi incalue-runt,excr(ltq; ingrauatum elf prælium^ holtesreliétiscaftris in patentes camposde-f)liunt,amp; ad manum veniunt Mox Villaiu» cum duobuslèlcétifsimorum militum mil-libus,inter qüos 400. équités cataphraétl 800. fclopetarij fuerunt per cuniculos amp;nbsp;portaserumpensjin holtes irruittfugat,in itationes fuas fugictes infequitur.caffrisex-iiit,amp; ) s o.circitertrucidauit.trucidatosfpo liauk,multos vulnerauicamp; a. thiliarcha« kcum

ƒ nno fecum capfo? aJJaxit. Ciucs ti ia maxims lormenta integra,amp; duo quae erant vitiata in vi bein attraxerunt.Ciim tribus continu* iï horis in hodiuin caftris cpmorati eiTent, o nnia diripientes, valla amp;nbsp;munitiones com planantes,nouamcj; murjitionem iuxtamó* tem D.Catharin.e exftruentes, quam defu-per ex montcfacillimè tueri potuerunr, in I vrbern viiftores reuerfi f int. Hofles nihilo-1 minus poft abitum oppidanorum in fuas fis '' tionesreuerlî, quædiruta erant, reflaurare conati funt.Ceterum oppidani fecundô ef-fuli,denuo illosfugarfir,amp; in fuga quadrin-gérosefredcfîdcratosa0crunr,Nulluseniiu erat in caflris equitatus, quem Nauarrxus, qui duabus hinc leucis aberat, fecum abdu-xcrat.Tantam hoc vno die cladem Nauar-ræusacccpir,quatam ne feptimanisaliquot potuit reparare. Hæc vt nunciaret Parmen-fimifTuserat hic Nobilis: qui addidit;Na-uarraeum animum defpondere,ncc illi fpcin vllam vrbispotiundæ fupereffe.inopia quo que puîucris tormentarij, globorum, om-nisqiie apparatus bellici ad diiiturniorem oblidionem neccflarij laborare. Qiiæ cùm Parmenfis intcllexiflet , coatSo Concilio, quid agendii fit délibérât; expediatneRho-tomsgum pergere, an verô pedemrctrahc-re.Pecretumeft non elle progredicndum.

1 î B t R Q V I K’ T V S, 5?« Vccniiiscniin^alijc'rc Fi irrif fsS praftâi An^ö Callici dtmonflr?nt5rlt;'r! nccifarii tn , in difcrin-itn 8i ) tritultm fc j lacipitsic. Kkotoirsgtl.busnarr qvc nibJ iam dttf e, amp;. boRtir tnagr cptrt dibiliiati m. Fain tu fisitaqucexeicittmadCanfun-. noiitm re-duxir,licit inuitusinam islotusalcndistan-tis copijs trat inci rr.ir odus,amp; umpiRa? an nica crat,vt nihil pracclari aut laude dig-numagi potuerit.

Dixin usanitaEorufTumamp;' Bipótinum Ducts viumrcadhucfiniorc Duce Cliuiæ foceiofuG, Duiftldorpij Ordihibus patriæ infiitifTc, v'tad triv.m Dt:catuutn,aliarum-quepiouinciarvin adminiflrationchr reci-perentvr.Ctfur.âonuhc focero,amp; vnico reliôio H!ioloanric,vrg(nt ten tantum ad-minißrationim, led amp;nbsp;poft mortem Duels Ioannisfuccefsioné.hoc eft.fecufitatt m hbi pra ftari vol vnt, vt poft ebitvm ipfi -, amp;nbsp;non alijjtanquam proximi,raticne vxcrum fva rum,DucisIoannisloron m,l ærtdesîcnof cantur,amp;ad Omnium prouiheiarum fuceef fionem admittantur Interim vitjtnteIcsn-ne Legatos fuos ad'^acram Cafarcam Klaie-flaic mittunt,amp; adminiftrationé,qua nunc pines Ducis vxorem eft, co quod Dux ipfe dibills ht,amp; ad iDam ndr us aptus l;bi cupi-Untdtmandari.Cittrum quia Duxfecun-dura

i««, XdrRC'VRTI G ALI OREt-GICÎ Anno dum iura priiiari non potcft, prjefertim cu 1 ) ÿî,, prudenfem habest, amp;ad imperandum ,ido-neamconiu^em, nihil haftcnuspro Boriif-Jo amp;nbsp;Bipontino determinatum eft. Sed nec ipii inter fe conucnirc dicuntur : dum ßrf-ruffus Bipontinum excluderc ennatur, al-I legan^ ; fe fiÜam habere Ducis Wilhelmi feniorem ; Bipontinus vero BorulTum, di-censifeex i'ua vxore proleni fufcitalfe inaf-culani; BorulTuin, non nili femellas gene-ralfe, ideoque libi potius, quam illi haredi Tatern dtberi. At Legatus Pontiheis in hoc incumbit, vt neuter ad adminiftrationem recipiatur ; cùm Catholici non lint : fed vx-or DucisIoannis, Princeps Gatholica in r; gimine permaneat ; præfertim cùm mari-tusadhuc viuat, neefpes prolis omninö e-uanuerit. Qiiistandcm huius controuer-liacfiniserit, lölieitat multos;amp;eö magis, quod circa idem tempus Embriex, in col-Icgio Fratrum,quos Hieronymianos vo-■cant, ingenti tempeftate illa , quas initio Martij grallabatur, ædes diliurbabat, ag-geresperrumpebat,naues deprimebat,an-nolifsimas arbores euertebat, aliaque plu-rima damna dabatjintcr/aliasarboreslraxi-nus non quidein radicitus euulfa eil, fed in ipfo trunco dilfrada : qua Procurator Col-Jegij,pollquam cxcid^ôc in partes farrari præce-

JjrxcepitCmirabilediâujin fingulis incifio-ïiibus agmina militum apparucrunt ji’iter quostympaninæ,f’ggt;'gt;'flt;-‘*'i,dLiétorcs, alijq; gregarij milites, non aliter, qu^m fi ex indu ftria depidi elTent :omnes BorufToruin amp;: Polonorum feuSarmatarum moreamidi.Si Cuiincredibilia narrare vidcamur ,is partes huiusarboris, G velitjincodem colltgio a-pud Doftifsimunr virum Dominum Petrum Hulftium inueniet^ Prodigium boe multos viros prudentiores,qui quid fieri poteft prouident, folicitos anxiosque reddidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Cifarcum legationes BipontiniS; Bo- g.uariij-rufsi audiuiflet,nihil aliud refpondit,quàm milTurumfe, quiDuci loannia conGlijsef-fet.ciquevicariamoperam in adminiftratio ne pra.'llaret, vt mutuis conGlijs amp;nbsp;auxilijs prouincias fine alicuius querela vel iniu-ria, quàm optime gubernarentur. Placuit hoc Carfaris confilium Bipontino: fed ea lege, vt amp;nbsp;ipG liccrct vnum hisaddere,qui fuo nomine, ne quid de iurefuodcrogetur, attendit.

Decimo die Martij Illuftrifsimi Wilhelmi Duels Cliuix, Juliae, Montium Sec. exequiæcelebratæfunt honoriheentifsimè. PrecedebatMclor,cuiàpedib.erât i o.paria âudio-

(90 MERCVRIl GALLOBELGICT ftudioforum.qui Htteris opera dabant, pub lis vcflibuSjad thalos demifsis.induti : faces binas in modum crucis portabant finguli. Indecommilitorieseorum cum fuis prçcep toribus prodibantjiuxta quos ij,qui Fxcle-fiaedeferuiebantjftolis candidis amiéli.Poft hos Canonici cum fuis vicarijs, quorum veftigijs inftabant tubicines oÄo, Sequebä-turcqui,atro pânoad terram vfque demif-fo ftrati, quorû hnguli inlignia dominiorUj quæ Illultrifsimo Duci paruerat, portabat, amp;nbsp;à duobus Nobilibus ductbantuf, In pri- 1 moautem ordinc confpiciebantUr quinq;. Primus infignia Hensbergenha, amp;nbsp;Leucn-burgenfiajfecunduS DominijRaucnfleinij; i tcrtiiisMorfcn(isamp;Nuertarij ;quartus Ra- j uensburgenfisjquintusMarkcnhs Comira-tuura ftrcbant.Poft (jnguIosequos‘,Nobi!is quidam,eadem inGgniain vcxillonigroda mafceno geftabat.Subfecutuseft alius No- ’ bi!is,quifymbolum,fcu diflum DucisGmi li damafccno panno nigro infcriptum,amp; (ö ronalaureacinótumoffcntabat; IN DEO SPES M E A. VVernherüsdeindeà Bongardt omnia in (ign ia cóiunéla Icrebat Hue fequebantur alijequitrcs,quorum primus inbgnia Ducatus MontenGs fccundus CH-UcnGs.tertius Juliacelisdorfo veljebat.Pro-dijt deinde VVilhelmus Coriebachiiis,qui

Diicisgaieam,amp;Reitihardus Holttorffius, Ahrto qui g’adium geftabat. Hos fequebatur pri- j nio tres prætorio præfeCti.V Varnherus Bó gartius, Dominus in VVinantzraedt, loan nesjAlderbockius,amp; Ioann. Ofenbruggiusj fecudó duo facellani, VVinandus Thoma* fius,amp; loannes Levvenhevverus;tertió Rc-uerendus Dominus Bartholomaus Anftelli us, Abbas Veteris montis,amp; Lutgerus à Laf-berg, Abbas Hammcrenlis; quarto Reuerc-düs Dominus Henricus a Duiden , Abbas VVerdenGs,amp; Rabanus Boetzlcrus eiufdfi monafteri) Prior;lugubri omnes indumen-to veftiti.quarto Nobiles prouinciarü.Poft quos funus pretioGfsimis periftromatibus Gratunii jq.Nobilibus deferebatur. Ab v-troquelatere quatuor alij Nobiles ibät, qui periftromataaterra leuabant : oclo itidem fatellites, amp;nbsp;odto Nobiles, qui faces, à quib. dependebant prouinciarum inlignia defe-rebant. Sequebantur hos totidem Nobiles, qui iimilitcr facesgeieban.t,amp; alij ,quilu§u briveftefuerunt indiiti, Vix üli prodierät, cumfubfecutus eft Hiuftrifsimüs DuxCli-uix, loannes,cuius dextrum latusReueic-dusdzIlluftris loannes Comes SalmtnGs amp;nbsp;Rifterfcheitius DynaGa, Gniftrum V Verne ruTratereiufdem claud'ebat Horum vefti-giapfcmtbat Legatus Regis Hifpaniarupi,

»^2 MERCVRIÎ GALLOSRLGÎCt Artno N Dominus Verdugius,quemaliorum Prineî I ƒgt; 1. nbsp;nbsp;pum legati,Comités,Barones,amp; Nobiles to

tius patriae fequebantur : quos omncs vti amp;nbsp;totam banc pompam doöifsimus, amp;nbsp;de pa-triabene meritus vir TheodorusGaminae-us pcculiari libro.ty pis aeneis cxornato, dc-pinxit.Ta celebri pópallluftrifsimus Dux infepulchrum Hiatus eft. Ad cetera pergeré, nifi me doftifsimum , elegantifsimumqiic illud Epitaphium,quod integerrimus vir Jacobus Lommiusin Duels huius obitum cecinit,rctardaret.

Jlptttphium ^aconiüx?ManaillafHit. Qtioßemmate?magni Dmis Iulia nbsp;nbsp;nbsp;Cafaris.eir dtuo Ce fare nata,/iror.

tuuenis celuit? Martern.Quid adultier annùi Pacer».Quid ferner?luflit tam at^ Deum.

Auditis amp;dimifsi5Bipontini amp;nbsp;Borufsi Ie-gatis.alij ad aulam Cæfarisaduenerunt.Ho rum mandatum erat,vt peterent Duel Sim mcrioRichardo Palatinatus adminiftratio . nbsp;. „ nem.Nondum enim adoleuerat Palatinus

laiiuatM. ipie,neq;adcamætatem pcruenerat,vtabs-que tutore ditiones fuas adminiftrarc poftet atque

atqueiam Caliinirtis tutor illiusfvt diftum Anno eft antea ) mortem obierat. Haec quidem i j jx. Simmerius . Ceterum Palatinatus ordines amp;nbsp;viua voce, Sr cditiî libris contendebant» Principem fuum ex ephetbis exijfle, tutela txemptum effe, non akium fe veile admi-niftratorem, præreripfuin Principem ,ad-mittere. Atque hinc lis exorta eft : Caufa cur Simmerium tutorcm rccipere nolue-runt,quidamexiftiinànt tuillehanc. Calî-miruscùm ad tutelam daretiir, fuam, hoc eft Caluinianam Keligionem introduxe-rat .eahuc vfquc in Palatinatu fuit multis p^UtinitiM contradicentibus obferuata . Simmerius, qui Proteftantium Religioniseft, Caluini «»»«»• dogma in fuisditionibus non admittit.Ve-rebantur igitur Caluiniani, vt ft Simmeri-usad tutelam vocetur, libi folum verten-dum,aut fe KcHgione fua priuandos efle« Habebanteniin rece-ns exemplum Saxoniae, vbi Wilhelmus Saxoniæ Dux,iuniori Du-citutordatus,omnem introduótum à C'hri ftiano Caluinilmum fundirus extirpauit. Lutherani itaqueSirnmeriuni Adminiftra-torem cupiebant, Caluiniani repudiabant.

Anteannoscirciterxo.Caelarea Maieftas Nobilifsimû,amp;maximinominisvirû,D.Ke uéhullerûjBaroncin Hifpani.is ad llt;egemi^,«w rtKer-ferat, Cùm is haétenus Icgationib.C'aelareis tiiur,

104 MERCVRII GALLOBEIGICI funöus effet, tantam laudem meruit, in tan to honore apud Regem fuit, vt præter honoraria quàm plurima, aureo quoq; vellere fît à Rege honoratus. Expedabatur ille quo tidie ex Hifpanijs in aula Ccfaris,vt rediret: multi namque illius flagrabant defiderio. Reuerfus tandem hoemenfe Martio hono-rificentifsimè abipfo Caefire, totaque aula exceptus eft. Quid autem in mandatisàRe-geacccpiffet.fciri non potuir; nifi quod fa-ma circumferebatur, ea ilium ad Cæfarem rcferre,quæad pacena amp;nbsp;falutem Prouincia rum Belgicarüfpcótabant. Similiter que dam de matrimonio inter Cæfarem, amp;nbsp;filia Regis Philippi,Hifpaniarum intantem con trahendo.in legationefua dicebatur habu-iffe.

PthttorSle- SigifrnundusIII.Poîoniæ R.ex,Sueciæ fili-gatioidc^- us amp;nbsp;h,ïrcs,nuptias fiüp Archiducis Auftrie

f^æfatis parmiambibat.Erant nonnul-if«. li interprdines Poloniç.qui nefeio quam ob caufam domui Auftriacae infenfiores, ma-trimoniühoc non modo difiuaferunt.-fed Jîegî, vtabeo abftineref,imperare veile vi-dcbâtur.Sperabanttamêpleriq; hoc matrix monio eft'cAû iri,vtantiqua ilia neceCitudo amp;nbsp;3micitia,quç inter Domum Aufiriacam, ■ amp;nbsp;Regnum Poloniæ temper fuerat,iam ve

rô duabus vltimiseleâionibus nonnihil e- Annô ratlabcfaétata,rcfarciretur. Ad hocigitur £ jpj, matrimonium peragendmn , Celebris in Boemiam miflaellà Polonoad Cæfaremle-gatis.Erantin hac legatione Tartari, Mof-chi,aIijc}ueBoemis nunquam vili Barbari, fuo iinguli veftitu amidhi, Si more fuo arma ti : iucundum Boemis fpcftaculum. Principes huius legationis crant Palatinus, Cardinale Radziuilius, amp;Epifcopus Vladomiri-enfis, alijque Comités Nobiles magnino-minis amp;nbsp;authoritatis viri. Omnes hiequis Polonorummorefplendidifsimèexornatis dücétisoftogintajamp;cifijsfeucouinisfvehi-culigenuselîytrigintaduob quorûduode-cim ab equisfex,alij à quatuor trahebantur, Pragam,quæ Boemiae metropolis, amp;nbsp;Csçfa- , reæ Maicftatisfedeseft,! 5.huius menus ad-uenit,amp;cumomni reuerenîia.omniq; honoris 2i obfequij fignificatione Cœfarcm fa-'lutauit. Cæfar vicifsim illam, vt quæ vénérât fponfam,confobrinam fuam abduétum, ma^nificentifsimo apparatu excepit ,fplen-didè habuit, amp;peralt;So negotioper Mora-uiam,in fuperiorem Pannoniam, Viennam dcduci præcepit ; vbifponfam, futuram Rc ginam cum regio fuo Gynicço,Sc aulicaNo bilitatecxpeétarent.

S9lt; MFRCVRll G AUOT, ELG ICI dines HoHandiæ de Zclandix’jeuocatis ex omnib.prxfidijsaliquot manipulis exerci-tumtriumaut quatuor millium armatorû tam occulté amp;nbsp;tanta cum celeritateconfla-runt, vt fama expeditionis citius, quâcol-ledti militis ad vicinas prouincias peruenc-rit. Hi omne» in Campinia, liueTaxandria canueneiunt,3tqueintempefta noâe mag nisitinerib.Traieéiû ad Mof3m,vrbê,cuius vnaparsparct ErneftoBauariæDuci, tan-quam Epifeop. Ltodienlî, altéra Philippo Hifpaiiiarû Régi.Ad vrbem cùm veniflent, Icalas crexerunt quâ plurimas, amp;nbsp;niagno cû filcntio murosafccderecœperût.Cetcrùm excubiç,quæ in moenib.erant,recognita,arma inclaniant,bgnû ciuib.dant,hoftem adef fe,vxbeni periclitari vociferâtur. Accurrût ciuespr3;(jdiarijsmixti,contisamp; haftis ho-Ees è moenibus detrudunt; deniifsimo g!o-borum imbre atq; omnitcloiû gencrein il losemiilo,multos vulnerant,multos truci- , dantjobruunt.amp;à mœnibusrepellunt.Ho-Ris receptui canit,amp;’ in tuturh fuosreduxit. Quüd 11 oppidani defenlioné fuam cautius inllituilfent.magnam ea notScfibi gloriam, Kegitommodù,amp; hofti ignojniniam parère potuilsécifcd tâtuserateorû ardor,vtjjui détia locù nô haberet. Putabâtenim fe offi«-tiofuo probèfunélosclTeJi holté à meenib. j)ro|)ulfarét,.:^rasâcfocosdefenderét. Pau- !

Paulo poft Nouiomagenfes équités præ- Anno fidiarij, vt qui ex rapto viucre coguntur, j 55)1. per Gelriaiïi ôc Ducatûluliacenfcm in Ey-flianiexcurrcntes, antiquifsimam illam Abpum frt/îdi batiara Stcinfeldiani,iuxtaS!eJam,poftqua aliquaindiu ab rufticis effet defcnfa,occu-parunt,amp; captis nonnullisdiripuerût. Jn're ditu quadrigas aliquot,omni mcrcimonio-rum genereonuftas,habuerunt obuiaSi Has limiliter exoneratas expilaruntjquodfecû ' auferre non potuerunt, per agros difperfc-runtjinlibros pretiolîfsimos oleum,ne cui effent vfui idonei, inftillarunt. Scd amp;nbsp;rufti-co Iuliacenfî occurrctesbona pecuniçfum-luain extorquent;cumque ipfc multis oblo» queretur,apprchcnfum ab arbore fufpédût, Sedifcedunt Rufticuscùmàlaqueo pendes ftrangulatus non effet,diu vixit, amp;nbsp;tranfeun tib.fjgnificationemfe viucre dédit. Accur-runtillijamp;præcifolaqueo rufticû in vicini domû inferût ; vbi cû aliquâdiu rcfpiraffct, hoftes infeeurus eft,amp; apud prçfedos autho reshuius fcelcris rcos peregit.

DeLegatione Cœlarisin Belgium miffs, ad conciliandam inter Regem amp;nbsp;fubditos pacem, quædam didia funt antea. Salentin’, Pernfteinius,amp; alij Bruxellis agebant.ahe- nib.fidemf» tius aliquamdiu àCafimiro in itinere de- Wifflwpef«* tentus,tandem ad cos quoq; ûccefsit.Mitte-

Anno bantquotidielitteraïadOrdines confœde if^z. ratos^inHaga Comitis cohgregatos, quib. pubücam libi fidein rcniirti cupiebant. At Ordines nefcio quid canfrbantur,amp;petitio nem Legatorum,quamdiu potiieriint, pro-trahebant. NuncabeiTe Geiros, nunc Con-fulem Middelburgenfcm, nuncalios, quos huicnegntio intcrefle neccffaric) oportcre dicebant. Videbantur enim euentum belli GaHicicxpeétare, vtfecundurn hunc pa-cisconliliaremperarent.Siresfuæ in Gallia benefuccederenr,pacem aliam, praeter häc, quam habebant, noq optabant. (in ma1è,pa-cem quälcmcunquc cum Rege Hifpaniarü non abnuere vidcbantur.Lupum itaquefvt aiuntjauribus tenebant,amp; ancipiti rerußi ftatu iß ful'pcnfo hærebantjeô magi$,cp quo tidie Germani milites, qui cû Anhaltio in Galliâ profcóhi erant.magnis copijsfinie inediapenè enecH, per Hollandia in patriä reucrtebantur.quod multis fufpicionem pa riebat, Nauarræi Regis fortunam inclinari. Augebat hanr f,irpicione famajNauarrxum rtiiRheth naaubinasbell’cai oes Rhotomagoad oppi-iitics dum Vom Arche abduxifle,inopiaque pabuli dator.i'iijs comeatusoblidionem Rhotomagenfem breuifolueredtbere.Miffa itaquebde publica,Ordines Rhetium foli'iin Hollandia Vücarütialios legjtps adinittere nolucrunt.

Erîint intet Ordines, qui Comitcm Lippi- Anno cnfem quoque admitrendum cenfebant; fed vicit corum, qui contrariam opinio-netuebantur fententia.Comitesergo duo, Ifenburgius amp;Lippius cumfratreEpifco-pi Herbi polende ad (lia reuerli funt. Pcrn-ileinius Coloniani primo , inde in aulain Ci'farisprpfeftus, adfuam Maitftattem to-tius legationis fericm rctulit, Prxfraöos Hollandorum animos Cçfari depinxit, ze-lumqueamp;itudium Salcntini commcnda- , uit. Rhetius in Hollandiam profeiflus,ali-quotfcptimanisdetinctur, nccad colloquiyquot;’'^.'” umadmifTuseft.vtfua.quein mandatisha- c'ifcitur.' bebat, Ordinibus pofl'et proponere : qui nunc hunc, nunc ilium abefTe caufabantur.

Scribebat Rhetius Suae Maieftati,fperare fe fuijiptus non fore inutiles, neq; fpem pacis côciliandæ prorfus euanuiffe. Cacfarta diu-turnae moræ pertasfus, feribit legato.vt ne-gotiü vrgeat,Legatus in couentuOrdinü re tert; Cæfarem miràri non tantum, fed amp;nbsp;æ-grc ferre, non maiorem fuæMaiertatisra-tioncmhaberi. Cæfarem adTurcas,Mof-chos amp;nbsp;Tartaros, homines barbaro^ amp;nbsp;infidèles Lcgationcs mittere confueuifl'e , qui fuoslegatosbenigniffimè, amp;nbsp;honorificen-tifsimè femper excipere, liberaliter habere, paûéter audif e, amp;nbsp;pro qualitate caufæ cum

/nno placido refponfodimitrerefolebant.Mira-I jp,, riitaqueCi'farem,quod nominisChriftia-ni hopes faciunr perperuo inimico , id Chrifcianos Cæfari , protcâoriamp;amico ' fuodenegare.

^nninthes Induciæ hiclenus inter vtrûq; Imperato-Turcario» ré, RudolphuiTi Komanü,amp; Amurathem Imperator Conftantinopolitanum paôtæ,cum vtriuf-^rtflianü fubditorum tranquillitatc obferuatas fiierunt ; eratque Amurarhis propolîtum ofto annorum inducias deincepsad finem vfquecontinuare.rtccidit interea Amurathem quoque cum PerfarumRcgepacem, ( poftdiutnrrtabella,componere.Qi.i3renó- ' nulli Baflæ.hanc occafioncm noneffe pr®-termittendam T urcarum lm peratori.eiul-quefilio, fedexpeditionem in Chriftianos faciendam.fuaferunc.Chriftianos enim tot ciui!ibus,amp; intedinisbellisimplicatosf'acil । limènunc po(fedebcllari,oftendcrunt.Ex- '

' crcituni validiffirauincogendum,amp;in fines Vngariæatq; Croatia; mittendum elTc. Placuitcöfilium hoe ante alios Amurathis filio : hacenimoccafione,fe viucnteadhuc patre viam fterncrepofie,ad Kegni poméria poft obitum patris inter Chriftianosla-tius proferendi, arbitratuseft. Necdifpli-cuithæcresipfiAmurathi: ftatimquemit« ' tit.quibsJliapparatû, terramariq;inftrii-ant,

Chriftianx protedirix , natum amp;iuratum Chriftiani nominis amp;nbsp;Rcligionis hollem, tyrannum truculcntiffimum , in Deum amp;nbsp;Sandtos blafphemum inuocent, amp;nbsp;ad fundc dumChri^anumfanguinem. faltevtlùæ latisfaciant ambition! inuitent; inftar illius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

lunonis Virgilianæ,cuius vox eft; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Tleäeiefi ne queam Superos, Ac berent n niouebo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

In Polonia magnus Cancellarius foro- lisimfr re Stephani Batthorçi vxoréduxerat:quç ei cûMaximilianus caperetur fàliû peperit, »»‘'5»«'» ci qucin rogâtepatreMaximilianus, licet ca-ptus,è fonte ulutaris lauacri fufeepit. Obi-it poltea vxor hec,amp; aliam duxit Cancclla-rius,exNobilinima Polonia; profapia, quo matrimonio in tantum auctaefteiusdigni-tas.amp; authoritas, vt tandem cum Rege con téderCjMaximilianoainpliusquâ Sigifmû-

Anno do fauere, amp;c in multis Rçgi repugnare nonGt vcritus. Vnde magnæ inter ilium amp;c Regem controuerfiæ , fimultafcsquc exorta? fu nt.Mcnfe A prili in ditione T ran-lîfalana inter Comitem 7 sherenbergium Herman num,amp; Ordinesagebatur.dequa-rundamarcium demolitioneRegij Goor, amp;nbsp;Tvvickelo; Ordines Dortli amp;nbsp;Verworden diruerent,amp;folo æquarent. Diim pa-eifeuntur vtrinque,quidam Gerardus Be-StrsfelJU uersfordiiis, cum exigua manu calIrxiSaef-»lgt;HoGan feldia diâ:û,per inlidias, Leucama quoda idnegligcter euftodiente, intercipit.Eius inftitutù erat, areem banc munire,aduerfus Regiorum vires defendere.- ex cain omnes vicinasregionesexcurrere, 5^iuc fpoüa côuedtarc.Cui malo, vt obuiam irctur,Cornes Tsherenbergius in coepto côtraâu ne-quaquam progredi voluit, nilï prædidus Gerardus Sacsfeldiam prius reftitueret. Quod cùm il le non ditficu Iter feciflet.con-Xf^iiUrr- tractus optatumfincra confecutus eft.Or-ih-iktniim dinumBelgicarû milites,cùmnuperTra-ttilfnmtb ieélo pullî redirent, in Campinia Nobilis cuiufdam caftrum , in pago Bercheikano intercepcrant.Equo,cùm plurimadamna vicinislocis inferrent, Rcgij illud rçcupc-rare voIentcSjCÔ profecli lunt, 8c caftrum ' obfcdcrunt.Scd Holland! fummiflis copijs

! ftrumqueobßdione liberarunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1592.

' KcaftrisNauarræi habebat, amp;nbsp;quotidianis Velitationibusfemutuo exagitäbat: itavt vtrinquemultideGderarentur.Tandcm vt militem paululum refocillarct Parmenfis, Dirp.tm, fuosBoloniam verfiis abduxir. Nauarræus Pormeffit Diepam profeftus.que in vrbe erant necef-laria procurauit: lama namqueerat.Parmc

‘ fern Dicpæ oblidiohem minitari. Inexer-citn Nauarræt pecuniæ, omniumq; rerum

I ad diuturniorem obGdionem ncceflaria-rumiummaeratpenuria. Khotomagcnles denuoerumpentes, in hoftiumcaftrisma-quot;^ gnam ftragem ediderunt, mulros fortiffi-mos viros trucidarunt. fed non fine cçdeôc fangnine fuorum , in vrbem redire coaéti

! funt.Parmenlis cùm fuosaliquandiu rccrc-affet, ad oppidum R«eduxit, illud obfedir, amp;nbsp;difpofitis tormentis , miiros vcrberarc cœpit. Vt autem inftitutum fuummaiori cumauthoritatcethoftium timoreexequa

I citum auxit: fed amp;nbsp;legiones Comituü Arc-bergenlls,amp; Barlemontij, quamuis in Bel-gioerat earum præfentia maxime necefla-ria^adfe magnis itincribus venire iuffit. Prç dones ex Montibus ad Zomam, vicinifque Hol-

4»4- MEKCVRH ga LLOBELOICI Anno HollandiXjZelandiaeque locis, cùm audif-' 1551. fentharumlegionumabfentiam , fe longè latcque per eas prouincias, quæ Regi pare-bant, maxime autem per Brabantiam dit-fundunt, amp;nbsp;incrcdibilibus iniurijs,danifq; fubditosafficiunt. Coaétus itaq; cft Petruj Erneftus,Comes Mansfeltius agricoliSjSc extra muros in pagis habitabant,iniperare, Vtadueniente holle, campanarum fonitu incolasconuocent,armatiqucconucniant, amp;nbsp;feipfostueantur; hoftem perfcquantiir, amp;nbsp;vbicunque eos deprehendant, abfq; vlla mora amp;nbsp;difiimulationc trucident. Rurico-læ hoc accepto mandato læti, arma præpa-rant,amp;fe ad bellum accingunt. Êxcurren-tem hoftem fortiter excipiunt, occidunt, perfequùtur.capiunt. Ab ijs,quicapticrât, grauifljmum fumitur fupplicium. Quoef-îeélum cft, vt lîbi metuéces,alij modeftius agere,amp;domi tè continere didicerint.

/îJionëfaîuii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oém pabulatum îogius à caftris fp-

feétum pcdites fol.os in caftris reliquifle, fumma cû celeritate Ruéfem oblidionëfol-uit, amp;oppidulû deferuit, frontêq; exerci-tus prçmilitnpfe aùt poftridie,qui dies erat Aprilis I ó'.fubfecutus cft.cûomnibusco-pijs,quasex prçlidijs vrbiû,quas limitaneU vocâr,euocarat, amp;nbsp;Samabrinâ pote ftrauic, per

frrquemexercitum traduxit Eo traduöo Anno ponté, omniaq;înlt;lrurnétabellica,quçho i ftibus vfuieflepo(rent,igneabfumplît. Cû exercitum ab oppido Rue abduceret, oppi-dani numero , oo.intergum exercitus,hoc eftjin poltremas copiaserûpentes.eascarp-ferût,amp;trucidatisnônullis,in oppidum re-uerfisÛT.Caufani tafubitç mutationis. guida aiût hanc fuiiTe, vt abfente equitatu Na-uarræi.ParmeuGsarbitratusfucrit, fefacili negotio peditatû caftris exutum cedere, amp;nbsp;fugare; vrbé verô ta grauiobfidionelibera-repoffe. Alij afleruntRhotomagéfeslittc-ras ad Côfcederatos mililTe, quib.fignifica-bâr,lebe!Ioamp; obfidionedefatigatosefre:vr biitaq;fuccurrerent,q)ni(î I «.dierûfpatio fiat/cdeditionêfaccre tôpulfurairi. Cùm *

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 . nbsp;nbsp;E,- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yannrrttM

Nauarræus,qui i S.huius JJiepam vcncrat, audilîet Parmenfem Samabrina cû exercitu mißiontm traieciiïc, Nobilitatéoêin.nihilfibimetu- «i«»-ens,àfe dimiût,vt fe dorai nonihil rcfotilla ret; diutinaeiiim oblidione, fame, frigorc, êchyemisquâ plurimisdifficultatibus, in-iurijfq;iâ prorfuseratdcbilitati. Parmen-fis hanc occafionem non prætcrmittendam ratus , fumma cum celeritate Caftellum nouum exercitum ducit, vt Rhotoma-genfibus comcatum aduehat, vrbemquc obftdionc ( infeio Nauarræo ) libçrct.

406 MBRCVRII GALLOBELGICI j^rino Habebat cnim in excrcitu 4000 vafa, pane biscofto plena , quæ in vrbem in ferre decreuerat. At Kutgerus VVil!iamus,Eques auratus Angliçde cóGlio Parmêiîsadmoni tus Regi Nauarræo per celeré nunciûfcri-bit; Parmenfem Rhotomagum iter infti-tuere,amp; 2 O. Aprilis, Darentallam cùm ex-2O.^Igt;rtln. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fT 'VT

ei'citu venturum eilc. Nauarræus accepto hoc nuntio confeftim in cadra redijr,amp; !5ul lionçum Ducemeum Soo.equiclbus mifit, qyjJ hoftis agat exploratum.ls rcuerfus,ait hollem omnicum fedulitate mouere, amp;à caftrisnon procul abefle . Rexadclalfenii, quam in Sequana in anchoris ftantem habebat,propcrans,milit præfeiftos quofdam, quimilitemomnem caflris educerent , amp;nbsp;ad oppidum PoHt£/îrc/;e deducerent, ibiq; finguiis fuas ftationesafîîgnarenr.Paruerût illi Regis fui mandato.Nauarreus indeom-xsatrilit nés vndiquecopias euocat, amp;nbsp;à ao. vfque ad 15 .diem conuocat. Vicchmoitaq; quin to die,cum toto exercitu , accefsione mul-toriim Nobiliû, Sc prælidiariorumauCio, nioucre incipit, amp;ad hoftium caftra propi-us acccdere.Sub vefperem ad locum,viilgô

TontJme de Barch diftum.diuertitur. Habebat Nauarræus in exercitu Soo o.circitcre-quitum,amp; 16o0o,peditum; prxtercopias Nlonpenlerij.amp;Marefcalli D’Anniinvigin tixquo-

tiquoque machinas bellicas, quas omnes, Anno cùin 2/r.huius Angcuillxum venifTetjdifplo diiuffit; vtParmenfiaducntum fuumfig- ' nificaret. Pitfmcnfii ConfccJcratorura exercitus fcdecim circitcr millibus, tam quttibus.quàm pcditibus.conftabat. Caftr» ipla quinquetaqtùm lcücis inter fefè difia-bant.In Naiiarrçi caftris magna erat comca-tiisinopia , propterea quod l’armenGs iter inter caftra amp;nbsp;Dicpam intercWcratjUC vitro citroqüc comeare mercatores tùtô poG fen.r.Çediludio Gubcrnatoris Diepenlisa-étum cft , vthuic malo nonniiiil lubuen-tum fit.

l)um hïc in Gallia fiun^Noiijomagert feprælidium.adiunftis libi alijs quoq; nó-nullis è vicinis vrbibus, cum aliquot bigis^ ligonibus, firculis, fclcilis onuftis, clam vrbc egrcGi , Erkelentiiim oppidum in fupcriori Gc'ria contendunt , intem-peftaquè noéte tenrarunt. Scd dum inter fc31tcrcantur,qiii$ primus oppidum ag-^ grederetur, inlîdiç ciuibus fuboluerunt: difplofoque vno nntummodô tormêtq, boites territi, in eftufam fugam feconiccc-runt. S.Tpiiiiinè nunc oppidulum hoctcn-tatum.fcd bdclitatc iiuium amp;nbsp;prsebdiario-rum temper defenfuin fuit. Rineucltius xjuoque Gubernator Harkculis,ciuesiatn

4»« MïRCTRTT «AlLOBïlGICI «dmonucrat, vt fibi caucrennhoftcm enii» aliquidijs in partibus moliri.

Poft obitum Innoccntij IX. Pontificij Romani Cardinales in condaui congrcga-ti, communibusfuffragijsHippolytum Al dobrandinum, Florcptinum, Cardinalem tituIiS.Pancratij, maiorcm Pœnitentiari-vm Pontificcm fccundo Fcbruarij hoc anno rcnunciarant ; qui nomen Clementiso-âaui übi fumpfit. Hic,vti amp;nbsp;prxcedenté« «liquot Pontifices,! Banditis plurimum «xagitatus eft. Magnis enimcopijs colleâi opulentiffimas Italiæ prouinciasdepopu-labantut: itinera omnia infidebant, vt nemo tutoproficifei poffet.Qjiare Pontifex coaótus eft cxercitum 4000. armatoruni confcribcrejcum^ueinomncm oram, vbt fccleftifiimorum hominum collunies graf-fari diecretur,mittere. Quodcùmillislig-nificatum eflet, in montana fugerunt, Sc Landium vfque, Regnum verfusNcapoli-tanum ferecepcrunt. Pontifex nihilomi-nus cos infequitur, maturequcdclibcrauit, amp;nbsp;ftatuit peftilcntiftimum hoc genus ho-minum ad intcrnecioncm delete. Erant Barones nonnulli in Italia, qui latrunculis iftisfautbant, amp;nbsp;ex arcibusfuis clam omn« fublidlum fummi’^tebant. Hi capti,amp;vi-

r T s K R Q VI NTV S. 409 Â'tttsMarcus quidam Corra, Duxamp;ante' Anno (îgnanuscorumjCuiequoexcufTo cofixa- i/ji, liqüot in corpore fraélæ erant. Hic cumin fummo effet vitæ periculo , rogauit vnum èfuis complicibus, vtin hoc difcrimina coffftitutum aftutum redaélo in corgla-dio è mcdio tolleret : cadauer vcro fuum igné cremaret, ne aut viuuj, aut mortuu» in nianus Pontificis pcrueniret. Dum hæc gcruntur extra vrbcm, in vrbe Dux de Fe-ria Regis Hifpâniarum Legatus quotidi» expeftabatur,qui Pontifici, Sedique Romana? obedientiam Regis fui nomine pi x-ftaret. Rcxipfe valctudinarius, poftquan» ter fingulis venx feôionibus quatuordc-cim vnçias fanguinis illi medici detraxerâr, conualuit.Sed Si Dominus de O) nias nouul Ligæ,feu fœderisfacri Procurator, ibidem «xpeciabatur.

hodemtempore,quoBanditæfvt dixî-tnus)IraliamexagitabantiPra;miatorcs,feu iûsrtkiniié Frædones Hollandorum,Zelandorumquc c»fti. iterum continuisfuisexcurfionibusBraba 27.Jiril, tiam,Flandriam, vicinasq; prouincias in- ' feftashabebat.Horûaliquotjqui arcéV Vc-ftcr!oânupcroccuparâr,2oo.circiter numt rojin mcditulliû Brabantiæ.inter Louaniu amp;nbsp;Bruxellasfpeprædçproucfti. in man’ k« giorûmilitû incidcrût.ct pleriqjcaptifunt.

410 MT.RCX’'RII G ALLOBET GîCI -Anno nbsp;nbsp;Qui vcrô fuga elapfi fünf,paulo poft ab agrt

U^2. colis iuxta Di«fthcmiurD,amp; in alijs Campi-niælocis trucidati flint; ita vtpaucivcl nul li adfuos rcdierint.MuItum pecuniae apud illos inuentum eft. Sed amp;nbsp;quidam ecapti-uis tantum hoc vitae genere queftumltcc-rat, vtlytrum quatuor millium floreno-rum vitro ofFerre non dubitauerit.Manda-toquoqucpublico perIrasprouinciascau-tum eft, vt quicunquc horum latrunculo-rum ducem autprçfcdtum aliquem,viuuni »utmortuum Magiftratui tradcre poftet, is X oo.fiorenis donaretur. In Italia quoquc dccretum eft, quicunque vnum cx Banni-tarumillorum dudoribus interficeret, is fi cx codcm hocgraflatorum generc fir,vegt; niam dclidorum fuorum impetrabit,amp;ho norariö lautiflimo donabirur.- vtregio fe-~ xncl bis ficarijsjfcclpftiflimifq; hominibus cxoneretur ; viatoribus itinera fint tuta, Si ruftici abfque vllo difcriminc agros colanf. St«»« cM-' Vltraicöum antiquilfima amp;nbsp;celeberri-' nii rlitit maciuitas, iamanteannosaliqtiotindua«

’ ’i/is. , fadioneseratdiuifa.Vna Confiftorialium, altera lacobitarfi d icebatur : ex co aute hæc . nomina contraxeranr, quod lacobitæà pa-ftorequ,od5 D. Jacobi, quondam Catholi-co,poft Caluiniano.Jcd liberioreamp;laxiore ▼itæinftituto : illi à Gcneucnß Cóftftorio dcpen-

I.IBKR QvinTVS. 411 «^cpcndebant. Erant autemConfifloriaïes Anno auftt’ri inagis , amp;infbo fedegencrequafi Stoici,quam profeflïoné oderant lacobitæ. Indigne tulernnt hoc CófiflorialeSjVt qui homines funt inquict},nullosq; prçrer fuos ferun^Hi itaq;anteannoscircitcrfex,cum | in Magiftratu prxcipui magnæqueelTcnt apud Anglos,qui tunc (ub imperio Leyce-ftrij rerum potii.bantiir,authoritatis,laco-bitarum aniefignanos vrbeeiecerunt, amp;fo li in ca dominati funr.Eieótorum magna e-ratin vrbe, atqueadco in tota diccceli paré telamiultumqueapud populum, vt homi--ncs linccri amp;nbsp;amantes patri® , polltbant. Quodam itaque die, nihil fibi metuentibus ('oniiftorialibus, ciues aliquot pertæfi cru delis amp;: fuperb® illorum dominationis, pri modiluculoadarmaprofiliunt, armatiin r ®deseorum,qui primas in Confiftoriopar tes ageban t,irruunt:eosapprehendunt, ad portasdcducur.t.vrbe expellunt,amp;quosil li extui barant,in vrben» reuocant. Exula- i runtilli haóienus,amp; adhui cxulant.Eratin-ttrillosquidamBrakeliusConfuljVir non i inümç Nobilitatis. Is per cofdem hosdies f onincsmodos amp;viasquxrebat, vt in vrbé i reciperetur. Suntautcmpatriçtriaordinû ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;i

mébra,Ecclefiafticorû,Nobiliüamp; vrbium, ' quorum fulfragia in omni re graui amp;nbsp;ardu*

■ xogantur.Ea vtfibidcmercreturjaborabat Brakelius. Profeétus iraq; ad minores ciui-tates, Magittratibusfefèinfinuauir :eosad fplcndida conuiuia vocauir.i'niuriafibila-Ztam ijs cxpofuifjfiiæqucfortunæ patroci-nium hoe modo qiixlïuit. DeindeNobiliu quorundamanimosfolicitauitjduofquein vrbe primarix Nobiiitatisviros.fibifaupn-tes innen it: qui pro eiusreftitutiohe Comi tiIVlauriti^»inftabant.Ipfccum filijsinpagis,agrifq; fuburbanis obequirabat. Magi-itratus, cui hoc genus hominumcratexo-fun3,nôignoras,quæ incomoda ex huius vi rireftitutionefequerentur, diligentiflima diurn3rum,noclurnarumqucexcubiaruni habebatrationc. Deinde Nobilesillosduos,qui Brakclij partibusfaucbant.ir^ius vo cauit,amp; lege illos tanqüä perturbatores «ei pub.compellandos effedecrcuit. At illi non comparueruntjfed iudiciunldeclinarunr.

Rex Nauarræus, vt uiximus.cahrafua Io carat in loco diólo FeniaitiedeBurch-A^armé^ fis Dieparn inter SrKhotomagum. Submi-fcrat nuncaliquotiesRhotomagcnhbusm? litem amp;nbsp;cornea turn,led non ea quatitate, vt X’rbi tarn populofxamp; diuturna obfidionc exhauftæ poîTct lufficcre. V t autem fuihee-retjiion terreflriitincre.fcd per fiuuiii nauî Eil» tomuius in vrbena «rat iuferendu».

Quod quo minus fieri commode poffet, munhiffimumoppidum Caudebecka, Por tum gratiæ ôc Rhotomagum intcriacens, quodàNauarræi militeoccupabatur, im-pediebat. Subipfuib namqueoppidum na-uigia erant prouehenda. Ncceflum igitur erat, vt Parmenfis hoc oppidum expugna-ret, ObfefTum itaque eft, amp;nbsp;attraéla maiora tprmenta.vt mûri difturbarentur, Ex ho-fiiumquidem nauibusmulti globi in ca-ftra l’armenlis mittebantur, qui operas no-nihil interturbarunrnandem tarnen difpo-fitis machinis, maxima contentione vrbs oppugnata,in ius,poteftatemq; Confeede-ratorum venit.Nauarræus Argcuillxo mo- ** uit, vt Caudebekam obfidionc liberarct; fed in itinere fignificatum illi eft,Caudebe-katphofti deditam effe. Parmenfem verd cumexercitu in vallcquadam,iuxtalueto-tium confediffc,ibidemq;fc munire. Mœ-nhim Sic DuceraGuifiûcum zooo. cquiti-buSjpeditibus verô 1200 ad illuaccefsiflk Nauarræusitaq; inflruétafubfccutusefta-cic. Cumque tribuscircitcjleucislcaîirîa Parmenfisabcnetjiufsit fuos illicconfiftc-rejpfe vero cum quingcntis^qui$,vlteriu« j5ucâ:us,quid Parm^fis tétaret.explorauit. Confpcâusi CofocderatisjSlMœnioobuii «unteexceptaseft.Pugnatû vtrinqieft,fed

MERCVRTI G A 1 LOBE LGI CI leuitcr: poft pugnam digrefTus vterquc ïn j caftra reuerfitur.Sum tarnen,qui in hac vc ' litationeDominuln de Contenau captum efFeaffirmant. Poftridie ircrum vcliratiim eft,paucisvtrinquc dcfidtratis. Confœde rati, qui luetotij' crant, poft pugnam ad ParmcnGs cxcrcitum redierunt,amp; tétoria, caftilafquc fuaSjOe ea hoftis occuparct, in-. cenderunt.

NauarræuSjVt comeatus (cuius inopia la borabat) JDiepa ^'Sanvalcriotutiuüadue-hcretur.ercluacfle exiftimauir, fj Portum -gratiae,queni vulgus Hablej^race,aVij Hanrede ^’riicenominäc, ob(jdcret,amp; fine intcrmifli-oncoppugnando in fuam porcflatem redi-gcrct. Sed in itincre ab Hifpanis aliquot, qui itinera infidebant,impeditus, alioe?tcr citum declinauit,amp; Nateuillam vcnit.Par-menfiscontinuis vclitationibusNauarræ-um per hosdiesdiftinuit, ipfc interim odo f'hucofio- gintanaues omni genere comeatus amp;nbsp;an-nonaeonuftasè portuGratiae aducrfo flu-tmaduehi- jninc fiibduxit, amp;nbsp;in portum Rhotoma-gcnfem incredibili oppidanorum gau-dio, amp;nbsp;congratulationc inuexit. Ipfe quoque in vrbcm vtnit, amp;nbsp;honorificc exceptascft.Clinique iam Rhotomagcnfi-bus de omnibus necefTarijsprouidiffet, tan tumqi aducxiftet, quantum dimidio anno fuffi.

LIBER OyINTVS. 4H fufficcre poflet,Indern caftra digreffuseft. Anne» Sequentibus aliquot diebus quotidic rur- j 551. fus velitatum eft , nunc hue , nunc iftuc fortuna inclinante; multis quoque vtrinq-, fortifsimis viris dclideratis. Parmenfis ctli intercollumöc humerum dextrum leuitcr vulneratus effet,nunquam tamcn decubuit; fed equo infidcns, caftra obequitabat, amp;nbsp;in prælijs primus animos militum ad fortitcr pugnandum incirauit.

Haud fatisaequo animoferebat Nauarras USjParmenfem hanc oportunititem, anno^ namKhotomagum fubuchendi,inueniffe: nec tarnen impedire potuit. Huie malo ace® debat,quod Gubernator Diepenfis, quiNa uarraei partibus impense fauebat,id tempo-risquoque mortuuseft.Vicariusillipsini-quiori in Nauarrxum animo,cü futura pro-uidercr,metuerctqi;e, ne Angla tandem in hancciuitatemoculos eonijcerct.atquc ca ratione cxpenfarum,in hocbcllo faétarum, fibi eoneedi poftu!arct;vti in Bclgio Often d3m,Bri!am,aliaque oppida-noriullapoftu-lauitamp; obtinuit : vtillam excluder et ,fc à neutra parte,nequcNfluarræi, neque Con- Diepiinfit fœderatorum ftare ve!!c(vt tuncfamæda turn fait)propofuit,fcd fibi.fuisq'uc vrbem quot;nbsp;rcferuare,donec quo inclinarctfertuna vi-dcrctur.Naa hoc Gubernatorem Cale-

V« MBRCVRÎT G ALLOBELGTCI tcnfein quoque dccrcuiflc^multorum iet^ inoinbus diiiulgabatiir.

MaL.rit.Comes NafFouiiis, code hoc tern pore,'McteH t caftrum, fen Aliddelbiirgum, Zelandiæ metropolim venit ; ibique depe-ci!nia,comcatu 5cbelliapparatucompara-doconfdiacum Ordinibu^captauir. Deere tucnim erat,menfeMaio ad expeditioncali qua profîcifcendü,belliimq; continuandu efle.Hancob caufam varijsin locis pediteq «quitesq; multi colligébantur',vt Centurio ncs fignismultorum cædc amp;nbsp;obitudébilita

Sub idem tempus Epifeopus Viterbien-trtctiwKr fis,Nunci’ApufloF.Koma in Gallias mi/Tui Cmifniirrtta el^ad Lcgatum,cum in3ndatis,vtLegatoamp; (;5foj;deraris fignificarer,Pontificcomnein opem,arq;ouincfublidiii ipfis adminiftra-turum Pftftnömultosdies VeredariusiMe-diolanu in Francia profecius, littcras attu-lit.quib.PontiEfLribit.fcCôfçderatis 5ooo mittere.Sed amp;nbsp;Genua fcribebaturDuciSabaudiecxMcdiolancn-»xftäMU. fiDucatu amp;nbsp;Regno Nea po! itano t oooo.pe dites,amp; 15 oo.equites'àRege Hifpaniaruni miflbsfubfidio venire,quib viétoriâ in Pro uincia perlequatur. Qu in etiä in callris Far- ƒ menfis conftans crat Fama, in Coronis por-tu dooo.cir citer Hifpanos naucs coofeedif-ie,amp;

fc,amp;Britanniam verfus velificari. Alphqn-fumquoqucdcVcrgascumaxiroopeditura equiturnq;excrcituin Itegnu Nauarrç,Prin cipatumq; Biarniç vcnifle.Ipfeaüt P^rmcn-i!snouasctiäcop,ias.eNormäp'iaexpeftabat. ' Sed amp;nbsp;Naiiarræul ublidiaex Ang! ia amp;nbsp;Hol-landia mitt i per omnium ora vQÜtabat.

Amurathcs,erfindtcrreftrebellumfeprç • pararee, tarnen clafTsm nullam inüruebat. Triginta tantum triremes in Archipelngu, lt;ni(it,quiinfulas in illo (itasdefcnderenrac marc à piratis tutum redderent.lnterim y e netiarum GeneralisLipoHo,in Iftriacopias aliquot in terram expofuit, multosqu« Vfchios(pri'donum genus eft)trucidauit. IndeCadareum fortißimum.munitifsimü-quelocum Vfchiorum rcccptaculüconten-dic, vt cos ibidê expugnaret, opprimerctq;, Mftria à barbaris iftiserronibusliberaret-

De Polonoriim Icgationc didlum eft an-tea-Expedtabat eaSponfam, Annam, Cdroli Arehiducis Auftriaefiliam,5igifmundo Po-lonorum Regi defpöfatam. y enit ca primo Tdaij Vicnnam,qu3s Auftriç metropolis eft.. Huie aduentanti 6. figna ciuium peditum, ‘•***ligt; amp;5 oo.cquites obuiä procefferunt.Eode di« horai.pomcridianallluftrifsim* Archidux IMatthiascelerrimisequis Lyntio Viennam yeniens^cuna aulica fua NobilitateSponf®

4iS MERCVRII G ALLO BELG ICT quoqucobuiam cquitauit, fratrcmqucfuu Erneftum,Sponfr Regiæ ,Matriqiie il ! ius, Scr^nifsimi Lrnefti, Eleécoris Colonienfis fcroriaEidentcm inuenit, fraternoqucafte Au, vnàcum Patruclifua, matreque illius falutauit.Erncftus confcenfo equo,vnhcu fratre IVJatrhia ante currum,ciii Sponfa infi-dtbat obequitans, earn in fuburbium de-duxit. Hiecurruspretio(ifsimus,4.fedilib. aureis periftromatib.conftratisdiftinâus, amp;nbsp;à fex generofifsimis cqs,‘fiinilib aulxisex ornatistradusobuia mittitur. In hunc cur-ritm SponfamRcgiam eiusquematrem Ar-chiduccscolloearunt. Sponfam quidem in fupremo.cxcelliorique fedili; matrem vero àdexteris. Ipfi A-rchiduces in alio coiiino, feu ci(iocotnirabantur,amp; Sponfam in Pala-tium dcducebant.Poftridic Legatio Poloni caad Spófam deduda eft »multiscurribus, inquibusvarij Giibernatorcs, amp;nbsp;Confilia-rij Cxlàrcac Maieflatis fedebant, concomi-tantibus.TertiodicMaij Legatiad colloquium admifsi, caufam fuælegationis pro* pofuerunt.Dcindc CardinalisRadzeuilius Icordm cum ReginaSponfade varijsrebus fernionem habuit.Quarto fubv'cfpercm inter quartam amp;nbsp;quintam horam.in Augufti-ncnlium Bafilicare,Palatio proximam itum eftjvbi poll velpcrtinas horaî, Epifeo-

pusViennenfis difertifsimam habuit idio- Anno mate Latino orationem'^oft quam prxcc-dentibps fponfionis verbis, feu ipfisfponfa-1 ijs,dcxtcradatacft.Ambo Archiduces,Er- Mtiirmenif ncRusamp; Matthw$,Gæfarisfraties,paranym phijamp;Sponfæ duétorcs fucrunt. Deinde Le gatusKadteuilius Sponfæ digitoannulum' induit,amp; matrimoniumconfirmauit.Tan-dem è templo in Palatium, hora ctrciter 7. reuerfi funt.Erat in atrio hue cœnaculo mé-fafplcndidifiiinè inftrufta: hora cocnsdif-cumbitur.Primum locum occupât Cardina lis:ceteriomncs ordinc Scrtnil'imi Archi-duces,Polonia: Lcgati duo /Sponfa Rtgia, Mater, Lantgrauius Luchtcnbergius cuni coniuge accubuerunt. Sed amp;nbsp;alijs in diuer-hs contlauibus pro Pruicipibus,Nobi!ibus-que, pro Gvnicœo amp;nbsp;Polonis aliæ mcnfîc a^.pobtx fuerunt. Hora porrô duodecima menfis fublati; ad choreas itum cft,vbi tanta Nobilium vtriufque fexus multitudo fuit, vt fxpe tri ginta paria fimul faltauerint.Pro-traclæ funt choreæ ad horam circitcrfecun dam.Indeomnes cubitum difccfierunt. V-nus ex Legatis cataphraétus,pro more Prin cipum amp;nbsp;Regum,à latere Sponfæin eodem Icftocollocatur. Pollridie,q dieserat Maij -^ceKÜtut. quintus,Leg3tus Sponfxfui Regis nomine torqucm,cuin dcpcndcntc gemma pretio-ùfsima

Pridie,qii’o hæc fiunt in Auftria , Na-* uarræusiterum fuascopias in Confocdera» ducit.Omncm enimoccafioncm quærc-fugnandiac- bat.vtcuiTi hoftedercrum fummadecerra* («Jiaal qult;t-re polTet.Videbatenim resfuasquotidiedc-teriores fieri:multos mil ires fugere,multos, eöquod ftipendia non foluerétur,murmu-■rare,amp; iufl'a fua detreétare.Erat enim in ca* llris illius non tantum pecuniæ,fed amp;nbsp;com« atusfumma penuria. Facile itaque animad-ucrtir, fe exercitum diu alerc nó pofie: idco quefatius elfe, aleam belli honeftè expcriri, quàm poftea turpitcrabarmisreccdcre ar* bitratuseft. In exercitu ParmenGs, etßomnium rerum erat caritas amp;nbsp;difGcultas, fuppe tebattamen militibus pecttniatideoq; ParmenGs,fummam falutempericlitarinoluit: fed bello ducendo Nauarræum defatigare amp;nbsp;cxhaurire maluit.Nauarr. ( vt dixi ) aliud cratconGlium; quarc eduóto caftris milite, rnffnthitT Parmenfcm adpugnamprouocauit. Parm« ßsctGdebills,leética tarnen fein plàniciem a.’lt;f«rr«5. deduciiubctifuosin ordinem redigit,acié inttruit,amp;ad fortiter pugnandü fuos horta tui.Adarmaconclamatur, concurritur, Gc .

atfox præ!ium;fcd dubia victoria Vtfînq; delîderati sût multiJnterCôfœdcratos cap- ' tus filius Dynaftx de C ha{lre,amp; Vicari? Cé-turionis Coulînij intercptus. Infequëti die tam copiofa amp;nbsp;importuna cxlitus decidit pluuia,vt nihil cxpëdiripotucrit.Poftridie, quidicserat louis, cœ!o paululü fçrcniori Nauarr.caftra mouet.fefclongius difccdera veile fimulatâtcrautc verfus Portû gratijc inftituit, quafi.Côfœderatorû cxercitnm i «omeatu vellet intercludcrc.Ceterû non lô gius,quâaxliaâu vniusbaliftæà caftris ho-ftiüreccßit. Pannen fis equoinfidensexcrcî tufuülufirabatjn armisdctintbat.amp;ncqu» parte pcriclitaretundiligcter cauitig. vel 9-. continuishorisinarmisobcquitans.Nauar-ræuî vallûhoîtium tentabat;iHi cxcurrétcJ Kauarrxum à vallo repellcbant: vclitatû cft initio,poft iterum ad iuftum prxliuminca-lefcentib. animis ventym cft.Hic Parmcnfis «quus fclopi iâu fauciatusefi.Scipio quidi' lt;æfus,ComesHoratiusamp; Hannibal Bcnti-uolus vulncrati:viûtoria tandem in Confoe deratostranslata,Nauarrxi multa fuorum cçde amp;;sâguinein caftrafuarcicdisût-Quitf multis ? V tel que cxcrcitus perpetuo în ar^ iniseraf,fingulis momcntisdecertatù amp;nbsp;vo-litatum eft,tain;acumcontentionc, vt vn» iœpetu fubmdc debellatum furc putalTcx.

riencur,ramen li onmi affcftu exiitorempe nitiusinfpexeriSjCandidcque iudica leris, ancipitem vbiq; viétoriam dices, nili quod Parmenfis ad quod venerat, id perlecerit, Rhotomagumque oblïdione überavcrit. Qua in rctanto maiorem mtretufg'crijm, 'M,.»’« 1 quanto ei/is exercitus excrcitui Nauarræi

numéro fuit inferior. Quid hic aistu,quil-’ «juisesjTolmcre ? Quot millia Rex in hac

' Omnia Rhotamti^unhamp;preiuitobfidiene rebelles I»lt;MB r.c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boininum armatorunt milbbiis —■ '

£orhtnt}ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—venti 'Eernefiu ,miüiaij^o[îo

Sanbta vocal a maims, amp;nbsp;v.'.v lerfena viroruin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Videmc^ToIinere quan tarn ignominiae no-tam inuris tuis Caluinianis? ignauos client ' imbel'es neetfl'um elf qui curn tanto nuine- i ro effent,tam paucos impedirenon potue-run I*,quo minus s'l bcm lepte continuisinc^ iibu$,tantis expends, tot fortiïiimorum vi-xorum

forum fiineribus obfeHam liberarent, Si ab Anno hoftiû vi Gluam conferuarent. At multorû fanguineamp; vulneribuseaConfœdcratiscô-r ' . ftitit vilt;a:oria.Conllcr;dum fumma rei fal-' /ƒƒ** ua iît.Sinecæd^namq; amp;nbsp;finguine non fern- r'tjh; percôceditur viftoria.Ncqucmors corum, j. qui occubucrunt, iniilta iacet : Teflantur hocpugnæin Bohimôtamp; luetot, in Sanófc. Vendriile Si lumeges, vbi per hos diesqua-ta inter Nauarræos ftrages édita lit, nemo

T antum profuit vnda Luflraltf,qua ter tiirmas eircumtulit omnes Spurgens rore facro Chriflt tlle Vicartm Et valuere cruces dextra ftpe ingetninata, amp;nbsp;, Igt;i)(bona verba precor) Cereali efarre creati, ■Geliati ctrcum turmas,auide^g voratt.

Blafphemum os, monftrum in vitimas terras exportandum;quid Chriflo amp;nbsp;Sacra métis illius cum tuis niigis? Quàm religiose, quàmlanétè, quàm reuci enter fanétifsimi i Eccleliæ patres de rremendo hoc amp;nbsp;augu-, üifsimoSacramento locuti, eorumtellan-tur monumentazquæ vtina tibi non minus, qua Hippocratis Aphorifmiellent faniilia-’ ria. ModelHus fané loqucrcris, Scfcriberes.

firmofitis prçiîdio munijflent/Mœnioq-, ' cûduob.Heluetiorum millibus,amp; aliquotquot;lt;/,lt;)

4u MERCVRII GALLORELGICr Anno equitum turmis Rhotomagicuftodiamdc I Jÿia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scquanam nauali ponte iun-

xerunt-per quem comeatiis in caftra eo-rum inferebatur. Nauarræusnamquereli* lt;fto Pont Lärche, Coudebecam exercitum tranftulerat, vtannonam hoftibüsintcrclu deret. Chimæus Princepsfuam ftationem, cumalijsaliquotequitibushabebat in Ran fbnio, Normanniaepago, vthollium iftic excurfionesdiftincret.Eratautemintereos ordo quidam perturbatus,amp; excubiæ neg-ligenter agebantur. Non latebat id hoftem: dccimoigitur JVIaij Bitoniüs, Philippus NalFouhiSjCIarcmontiuSj Länous,amp;alij, fumriio diluculo pagum aggrediunturamp;oc cupanti Confcederati inopifiatopericulo TiSoriaNä lèFe in fugam coniecerunt, omniaq; Mtrr^trmn, hnpcdiinentafuahoftidiripicnda relique-runt.Iri fuga honnulli funtcælijaliquotcà-pti.-præda inuentaeft ifigensjfupcllcxetiä argétttea(vtferebatur) Principis Chimæi, amp;equorum non paruusnurocrus,quosfef’ fores iftic inuiti reliquerant, eo quod tem pus confcenderidi rió haberent.; Nauarraeus excrcitufuum luetotiuftiremifit, ipfefub-fecutus in pago diuerfabatur. Pagus autem j .milliaribus à caftrö luetotio , duobus à Caudebeka, amp;vnoàSequanadiftabat. Id autceoconfiliofecit, tûvt prohiberet, ne

L I B È R CtV i N tvs. 41$ tomeatus hofti cPortugrâtiç aduehere- Anno turjtuhi etiä,vt Killeboefiû, fihoftlsobfide i jpi, re vellet,pofletdefendere. Sed amp;Dominû deFay Killeboefium mifit,quioppidùno-Ôe dieq; hiunire noh deftitir.Clafsis quoq; Hollandica,duabiis inter Caudebekam leu cis in afichoris ftabat, fæpe cù Confœdcra-toru claffe dimicahs.ParmcnGs vidésqliod iliisin partibus,propter pabuli,quâlabora-bant equbpcnuriatn,nihil artipliuscommd rtuerittur. di præftare poterat,confulto fè faftùrû pu-tâuiqfi cadra mutârct, exercitumq; in alia prouinciâ fertiliorem paduceret. Maioré itaq; comeatus partem, machinasquoque precipiias,apparatûquebellicü Caüdebeka R lîotomagum tranfportâri iufsit. Deinde pcditatum, equitatnmqfomné , amp;nbsp;aliquot machinas bellicas,per naualem pontem in Sequanaftratum,pra'miiit.Ipfereliâ:o Rho tomagi McCnio cû iooo. Heluetijs, i 000. Gallis, amp;nbsp;aliquot equitum cohortibus, i ?. IVlaij fubiêcutuscH, amp;nbsp;per Carnutés Lutetia vertusagmen duxit, vt militem labori-b JS amp;nbsp;miferijsexhauftü, refo.illaret; pecu-niamq; coHigeret,vnde llipcndiaexcrcitui darentur.lam enim allatæ erant litteræ,Ge

nuam naues Regiascum duabusducatorû myriadibusappulifle.Nauarfæuscùm ho-ftis abitum intcllexiffet ocyus cum toto D d a çxer-

42« MERCVnn G ALLOBELGICI Anno excrcituaduolat.fperans fe cxercitushofti« 1552. listergum poflTc carpere,amp;àtraiedu inter«

cliiderc.fed antequam ad ripam vcnit, om- | JmifKr fcic nes copiætranfierant.Reuerfus itaquecum

fuis Coudebekam obfedit. Erant in oppi-rant.^nafu- do 2 5 O Hifpani,« o. Galli, quos VValoncs

''^^2nt,amp; 2Oo.Franci,quioppidü diucon-leruarc,amp; tucripotuiflent.fed quiamadatu (/»xi aliud habuerunt,nulla viexpcói:ata,fe,oppi-w«*- duinq;Nauarr.dediderunt,amp;cü impedimé

(is 3i-niisq;fuisdimifsi,Rhotomagumpro-v I c^audehtki funt.Nauarr. verb rccupcrata Caudc-

beka,Uicpalecotuut, vt luus quoque miles paulifperrefpirarctjdonecnoua fublidia,q €X x^nglia amp;Hollan expedabat,appellerét. Rhoromagenfesidiuturnailla amp;arétaobfi dioneliberatinunc fecuri viuebant, vt qui-bus oninia, quæ crant neceflaria.abundè fuppetebant, amp;i quotidieplura adueheban-tur.

Cöenimaliquotfeptimanis.nedicamméfi-tiur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,in Haga ComitiscóftitifTctj^ quotidic

vt legation is fue causa japoneret oportuni-tatequaeliuilfetjrefponfum illi tandé eft, fta turn Reipub.tranquillü elfe,nóexpedire,vt fpcinftabilisamp;nó duraturçpacis perturbe tur. Muneribusdeinde donatum Rhctium

LI B KR QVINTVS. 417 (qux tarnen ilium rcnuilTe quidam aiuntj flimiferunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Vicefimoquarto Mai) Duxloicufius infig. nilliatagcmate Hugenottasin Albigenfib elufit. Lautrechium vrbs eft,qux aducrfus OTpnes Hugonottarum vires fcmpcrà Ca- „ tholicisl'ortifsimèfuitdefenla.HancDucis y,i. loieufij confilio quida meines, ad id fubor- fforw mieit-natijNauar.fetraditurû receperunt.Guber-A) «“J f-«“-natorvrbisCaftrenfis clam 1 5 00 fclopcta-rios amp;nbsp;di'.cétos quinquagintaéquités, cum '' fiimma celeritate colligit, amp;nbsp;24. Maij, qui dicserat Dominicus, profunda noäeLautrechium mifit.Ioieufiusaliquot copias in Vrbe miferat:ipfe cum i oo.equitib.amp; legio ne peditum vna ante vrbem in inlidijsdcli-tuit.Cumq; hoftisinter vrbeamp; fuas copias médius cófineret,expeftans donee aperiren turportc.cófurgit exinfidijsloieufiu$,claf(i CÙ canitur, erumpunt qui in vrbe erant.Ho ftisamp; 'a fronte amp;nbsp;à terço eæditur, cadunt fexcenti amp;nbsp;2oo.capiütur.lnter hos fuit Dominus de Violet, Gódiniusarchiftrategus. Mótmoracio nequaqinferior:amp;alij pluret ex Hugonottis Nobiles.lnter mortuosveró agnitus eft Dominus de Tanufio,nobilis iltius prouinciæ praedator Alij trecentifub ducibus Poilrafio amp;nbsp;Potalio fuga falutem quïfiuerunt,amp;inarcé (/«/4rM/gt;pf,nonpro- '

42« MERCVRII GALLOBELGICI cul iLautrechiofe receperunt.Ioieulius co-feftim arcem obfedit, Albigio tormcnta Sç ÿpparatum bellicû aduehi præçipit.vt oppu giiaret:omnes vias Si modos qucfiuir,patriä j hancàfceleratifsiæisprædonibdiberMiA-lij fuga elapfi funt.Signifiçauit hâcvittoriâ loieufius fratri fuo Cardinali. Gaftreqfes cum Lautrecefijs de deditione pacU'centes, obfidesaHquot petierunt. Fuerunt extern-plo politici quidam, amp;nbsp;qui à Nauarræi partibus ftabant,quife vitro obfides oft'erebat. Hos cùm fc deceptos vidifsét Cafl;réfes,tru-cidarunt,arque ita Lautrecefij amp;nbsp;foris Si intus ab lioftib. liberatifunt, Paucos poft dies loieufius mœnia caftri de La Trappe difturba riiufsitjfedquiineoerant, poft trigintaictus arbitrio Ducisfedediderunt.Ocçifiamp;re pertifuntper hosdies(vtfcribit loieufius) plusquàm mille,amp; in fofsis quotidie plures exhoftibusinueniebantur.Dux præfedo-rum,amp; præcipuorum capitum.tam capti-uorum, quàm occiforum numerumfubdu-xit,amp; nomina eorum annotapit.

Inter mortuosreperti funt Dominus Ta raezius; Dornin idc Lauta,dela Combe Ma refcallus,amp; Leftolleus.Flomerusquo«(; Ra-ftellius,Rauauelius,Bertrandus,Ionas, Au-geriuSjCcnturiones : Dominus Villeglius, lercünius,Deluuannus,âc Camboniusiuni- j or,cuni

or, cum centum alijs equitibus,inter qups AnnQ multi non infimi nominis erantjqui agnoCquot; i ci non pQtuerunt,amp; fexcenti milites, qui eo ipfo loco trucidati funt.Dominus Bieulius, Gondiniusduftor cxerçitus,Ribâtius,Do-rofalius,Iacobusde L«fg«^^,equitum leuis ar maturæ Magifter,LupusOppidi la Noga-redæ G ubernator.Niger Labrofsius,amp; Lcf-pinafsius Centuriones. Captifunt Barrius, , Portalius,Pebroixius,Grancyrolzius,Piga lalj■js, Gondiniuslt;/e riL«2:,Pebrafius, Barret tus, Adenechius, Seguifius, Aftæus, al ijque præfeéii Nobiles,amp; 3 5o.militesgregarij. Illuftrifsimus Princeps loannçs Comes à Manderfcheit.LpifcopusArgentinenfis.ini Bftfcoftu tio menfishuius,poftqua multos annosEc-clcGamhancfumma cumlauderexiiret, pla cide in Chrifto obdoj-miuit. Capitulu Ca- / thedralisEcclefiaein duas faftioneseratdi-uifum.Qu.idam enim Truckfçfij, aliorumq; Canonicoru, quià Pontificc excômmuni-cati erant, partes iam ab annis plus minqs 7. aut S.fecutierant.Alij Catholicicucxcom-municatis comunicare noluerunt,fedcum Epifeopo fuo Pontificis fententiae parebant. Hine magnæ inter eos côntçntionçs, tumul tusq; exorta funt. A partibus çxcoinmunica torumfeu Proteftantium ftabat quoq; vr-bisMagiftratus.Qu3ehinç incomoda fecu-

450 MFRCVRII G All OBELGÎCf /rtno funt,non eft noftri inftituti commemor* jj-ç, re.DefunÖG itaq; Epifcopo,Canonici Pro-£le(fiopro- ^eftantescum confilioMagiftratusdiem co teßauiium. fticuerunt, quo nouiim Epiicopum elige-

rét Decaniis ISc Canonicorum primarij par tes Catholicorum fequebantur,amp; ad Taber nasf vulgo ZaberêjGÓuenei ant, ibiq; decrc» tnin eft, tutu non eftein hoftili ciuitateele-ófionéhcri.Ex præcedentiû namq; annorii jniurijs Magiftratus amp;nbsp;in fe, in Eccleliam aftedlu m ignorare no poterant. Aderat iam die* eleâionis.confultû non erat,ex fuocor pore Epifcop.eligere.Oportcbat enim Epif copia elTepotentejamp;opulentum.quiaduer-farijspofletrcbftere.Talescum in Protefta-tiu Canonicorum numero no inueniretur, er’t-^‘^datis itaquc g^ißseli^i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loannemGeorgium,Marchionem

turtpißo- Brandcburgenfem Adminiftratorern Dice ftu. cciispoftulaiüt.Subfcribitpoftulationi Ma giftratus:certis tame(vt aiuntlconditionib.

Magiftratusconfeftim armatam maniirn Kochenherg mittit.quç Diccceftn Adminiftratori viamp; tapttur. armisfubijciat.Ab arce Kochcrsberg, fump turn eft belli initium:il!âobfederûr,oppug-nariit,amp; dcditione ceperun t. G ubernatoré, etil non minus illî, qua gregario militi pu-DätkßeMü blica fides erat promifTa contra fidédatam capite truncarunt.DeindcDacfteinium oc-cuparunt,

MRER QVIHm 4« cuparunt,amp; reliqua oppida amp;arcesDicece- Anno feoslibidedi polhilarunfjneq; multü abe- j rat,quin præfidiarij meru conflernati,omnia hoftitradidifsét.Canon ici Carbol ici râ-tam iniuriäadmirati neqnid Diœcefis de-trimcnticaperer,libi vigilandumeflearbi-trati,nouæ eleétioni jgt;,Iun diccóHituerunt.

Steenvvica,alij Steenvvichium vocanr, Hi/fmi exiguum oppidum eft in dominio TralHà Sirenuuieen laniæ, vno circiter àbrachio Ocean i, quod Zuderzee vocat,milli3ri fitum. Ab vna parte in collemaflurgit, ab altera fuburbanus agerpaluftriseft, equo cefpites , Vulcani nutrimenta,eruuntur. Qiiaiturin Friliam feptem habet ßlu3S,folumq;inter ipfas fra menti feraxeft.Oppidum hoc CarolusGel-riæDux,anno i s 11.per Vicariumfuiigeneralem Michaelcmà Pomeren obfederat. fed aciuibus tarn fortiter defcnfum eft:,vt Michael maioris torment! globo proftra-tus,amp; obfidio foluta lit.Idem oppidum Rc-

' neburgius Comes, iuftu Duels Parmenlis, anno . 580 diuturna oblidionepreftif.led ab Ordinib.côfœdcratis liberatum eft. Po-ftea verb loannes Baptiftal axius quodam ftratagemate cepit, amp;nbsp;Regifuorecupera-uit.Rex firmo impohto praelidio.locù mu-n'iuit,amp;omnib. vicinishoftiumagristribu ta imperauit. Ncqi his content! praefidiarij,

MERCVRII G ALLOBEIGICT^ totamprifiam occidcntaIem,totamcj;Trä-()falaniam excurfionibus,amp; dcpopulatio-nibusfuishabebantinfeRam. Qi^are FriGj amp;Traniîfalanifçpe,amp;quidemimpensc Or dinibusinftabant,vt oppidum hocobbde-rent. Annofuperiori rccupcrataDauçtria, conGlium Ordinum erat, hue exercituni duccre,amp; Steen vvicam fuæ potcftatisface-re.Atmutatumeft id inftitutum, amp;nbsp;fortè aduentu Parmenfis in Batauiamimpeditû. Hoc annojcùm nulla hoftium fubfidia fpe-randavidebantur, quod diudeliberatum erat,femel tentädum arbitrât! funt. Cornes itaque Mauritius in Hollandia amp;nbsp;Zelandia, Wilhelmus verô Naflduius in Frifia om-nes copias, quas habebant,relido in vrbib. vix neceffario præfidio.contraxcrunt; om-nemapparatumbellicum.quemfemperha bent Ordines inftruâifsimum, amp;nbsp;in omné euentumparatum,cum comeatu neceffa-rio nauibus impofuerunt, ventumquefe-cundumcaptantes,foluerunt, amp;nbsp;aS.Maij, ipfo VenerabilisSacrament! fcfto,Steen-vvicam vencrunt, oppidumqueomnibui quas habçbant çopijs cinxerunt.Erat in op pido præfidium fcdecim fignorum leétifli-morum,ex varijslegionibus m!litum;!n-ter quos aliquot ex ijs,qui Montes S.Geer-trudis Parroenfi ,aut potiusRegireddide-rant:

rantiquidametiam, qui Dauentriacapta fe ^nno Regi iqtegro anno non niilitaturos promi- i ferant Horum Centuriones,amp;in primisop pidi Gubernator Antonius Coqellius, cu viderent arfta obfidionefcprefTum iri,milites conuocarunt; propofitoque facramen-to,illi militibus,amp;militesillisiurarùnt,op-pidumfedefcnfurosmullam neinextremo periculo deditionis mentionemfaâ:uros,amp; vitam fortunasqucomnes pro Rege,cuifa-cramento erant obligati,amp; quorum libera-litate haétenus vixerantjpericlitaturos’.po-tiuspugnando fe morituros,quam vrbeni dedituros,

Diftohoc facramcnto, vnusquifquç ad arma proGlijt.Hoftis primo die caftra meta tus eft in Hauelt.Poftridie vniuerfas co--* *^*^*”*’ pias fuas,ea partes qua Ommarh itur often-tauit.Erantpedites numerocirciter 4500. fub JO.(ignis diftributi. Coquorum,lixaru, impedimetorum,amp; eorum,qui comcatum aduehcbant,ingens erat multitudo.

Tertio die hoftis vicinum cmiftarium oc cupauit,amp; equitatus fub Vfbcm tranliens in proximumpagum Giethorniumferecc-pitjibidcmque caftra fua pofuit. Erant ante turmæ duodecim.Quarto obfidionis die aliquot figna peditum,viam,qua itur in fil-uas, prçoccuparunt ; amp;nbsp;fequenti die port»

Anno S.Spiritus,amp; orienrali cœperuntappropin-1 Jyx. qiiare, eaCq; poftridie continua foHa.gerris munita.iunxerunt.Septimo deindeeafdem folTas ctiam ad portam pélilem, quam Val-portz incolæ nominant,perduxerunt.Tan dem oöauo die^# A'el vt al ij, pluresmachi nas bell icas atrraxerunt, quibus murosdif-turbarent. Oppidan ifepeerumpenteSjCuin hoftibus dimicarunr,amp; multos trucidarût, vulnerarunt,amp;captiuos in vrbem adduxe-runt HoRigt;totohocoóliduo neminem et oppidanis drauerunt, neminem ccperunt, fedquoldam leuiter vulnerarunt.

' erum pentes in hoftium cadra,magnas ftra-gesediderunt,multos Anglosamp; ipultosex Olthonij copijstrucidarunt. Quinqueca-ptiuosfecum in vrbem adduxerunt,inter quos Anglusquidâ,quépaulopoftlaqueo ftrangulatum è mœnibus fufpenderunt. Deinde oppidani triamaiora tormentain turrilocarunt, amp;nbsp;ex ijs lapides ferreasque catenas,in hoftiumcaftraeiaculati, multos ftrauerunt, pluresvulnerarunt. Famaerat «.Jnnij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantiim feptem tormentafuiffe. Se

xto lunij omnibus iam praeparatis, fummo Sieetimcn diluculo cccpit Mauritius muros verbera-re,tanta machinarum frequentia,tantoquc impetu,vt terra per fpacium millepaffuum trcmeret,amp; tonitrua ad 7. millia audirétur.

Totodieranta violcntiacótinuataerr,nu- ^nno meratiquefunteodie plusquàm/. iduum miilia. Multi globi vi pulueris per muros amp;nbsp;domus perrumpentes incaftra Comitis Vuilhclmidelari,quordâexillius inilitibus

I interimerunt, quofdâ vulner3runt,adeo vt ! nbsp;nbsp;nbsp;tandem nefocios perdere vellet,cefl'arede-

i tiatota die in vrbem dtbacchatum effet,op pidani hoftiû vim illudentes, fcopis pulite-

1 rem detergiit, mœnia in opprobrium amp;nbsp;ig-1 nominiâ hoftium verrunt, multaqjconui-tîa faâi’adijciunt. Aderat iam p.lunij dies, eleâioni ArgentinenfEpifc.ftatus.Conue- Ekdn niunt DecanusSc Capitulates Canonici Ca A»/’* tholiciad Tabernas, vbi Epifcoporû perperuöferehabericórueuit,amp;poftinuo-■catum Spiritum S. ad eleftionem progreffi / funt.Initisfuffragijs vnanimi omnium con fenfu llluftrinîmum Ducem Lotharingiæ ' Carolum Calabriæ, Barri amp;nbsp;Gelriæ Ducê, Epifcopum Metenfemelegerunt. Quicùra «lectus effet,dignitatemque oblatamacce-ptaffet, in-poffeffionem miffus, pofrridic Magiftratui Argentoraten fcribit:Sibi fig-^ nificatum effe,quafdam arces amp;nbsp;oppida ope , MagiÜratus non tantum obfeffa; fed äc pugnata quoqueamp;occupata cffe. Nullam

4î6 MERCVRÎI GALLOBELGiCi Anno ftatresfuos Magiftrâtui dediffe : fed funl-ijÿii mam femperinter Argentoratenfes amp;nbsp;Lo-tharingos familiaritatem, viciniratisq; ne-cefîîtudinem fuifTe. Mirari itaque fefe,Ma-giftrattim teffleratiô bello,in Sacro Romano Imperiototies ititerdióto,Dia;cefin fuä diuexâre.Petère itaq‘ fefe,vt ab hoc inexcu fabilifuo propolito abftinCaht ; milites fu-os exoppidis ScCaftfis ad Diœcefin fuä fpe-étantibusfeuocefjeadécaftraamp;oppida fine vlla mora fibi rellituat, amp;nbsp;à pr»pofito luo breuirefiliat. Qi^odnifi faciat,ôpem Dei, amicorû, amp;nbsp;Principûfe iinplorare debere; vt vis vi repellatuFjipfiq; Argentinenfes, amp;nbsp;! pleriq; aîij reipfa deprehendant, fibiomni nô decretum effe,Did:cefcos huius curâfuf-cipere, amp;in ciusadminitttationepcrfeue-rarevclici

Mißt haslitterasEpifcopus per tubicine Ktfptn/ioft fuumjulßtqjeijabfquerefponfo nontedi-tiatmadlitt ret.Magiftratusacceptislitteris,leélifq;re-ta« ÉpijfBpi. fpondet ; fe induci non pofle,vt credatjia-öenüsquicquä à Senatu adum inlaudabi lisamp;antiquçdomus Lotharingicæ præiu-dicium.cur fœdifragi,amp; perturbatores pa- gt;nbsp;cis vocari debeant. Prsfertim cùm nihil cu . piant,nifi pacécü Lotharingiscolere,amp;ma ' iorum fuorum veftigijs infiftere.Suam Cel« litudinemnon ignorare, quanto candore, ( fide - j

LIBER OyiNTVS. 457 fidclitate, amp;nbsp;integritate cùm alils, tum maxime in belloNa(îenfi,aduerfus Carolû (»gj* PugnaccHi Burgundû A rgcntoratenfes Ló tharihgis opcm tulerunt, auxiîiares copias, omniaque neceflaria ipfis adminiftrantes. Quantum ad nouam hanc eleftionem per-tinet; Scire Süarh Celfitudinem,iam ante a-liquot fccula vfitatüm effe, vt quotiéfcunq; ad nouam eleftionem procedendum cft.elc âores non alio in loco,quàm in vrbe Argen tinenficonuenianf.Nec poflealiquéad pof-fefsioncm admitti,nifi in eadem vrbe, consé tiéte Senatu a Capitulo receptus fit. Id cum Canortum præfcripto conuenirc, qiiinuUu ad dignitatem Epiicopalemadmittunt, nifi qui eorûdem confenfu elcÓlus eft .Nefas effe fine illoconfenfu vcltfealiquem inuitisob trudere.Prætereaante fiominum memorii conuenta inter Capitulum amp;nbsp;ciuitatem pa-ftaelfe.quibusconditionibus amp;nbsp;legibusE-pifeopus fit eligedus: ijs ftatutum efle, Epif-copum amp;diplomate fuo, amp;nbsp;iuteiuradopro mittere debere,fe omnia ptiuilcgiä, immu-nitatesamp;conftitutionesiftius ciuitàtis farta tedaconferuaturum.Poft mortem itaqj foelicis recordationis Epifeopi Ioannis, Capitulâtes Argentorati cogregatos diera ûa-tuifte.quoeleâiof præfcio amp;nbsp;confentiénte Senatu ) fieret. Earn itaque faótam effe die

4?» MIRCVRTI GALLOBELGICI Sabbathi,qui fuit 2 o. Maij, fccundum fty-luiTi antiquum, amp;nbsp;ignorante SenatuSuam CeKîtudinem mcmbrum, multo minus caput iftius Capitulinominatumeffe, Reue-rendiflimum, llluftriflimumq; principem acDominiim D. loanneGeorgium, Mar-chionem ßrandenburgenfem , Borufii», Sfettini, Pomcraniae, Caffubiae Ducem po-ftulatum,vt adminiftratorDiœcefeos üt. Eum dignitatem hanc cum confenfu patris acceptafle.Magiftratui per omnia fatisfecif

Opus fit ampli US feobflringercproin ptumcffe.Hasobcaufas.tum etiam quia Celebris ilia Domus Brandcburgica membra eftSacriImperij,omninoconfentanei! eflif ration!,vt ipfi Bradeburgenfes hac vice pro capitc Diœcefeos a^nofcant:Suam itaq; cel-iitudinem facilè pofte intelligere, fine leui-tatis amp;nbsp;perfidiæ nota , feab hoc, qui clettus, qui proclamatuseft, cui iuramentum pre-ftiterunt, deficere non pofte.Orant itaq;fe ■excufatos habeat, minari fubditosdefi nat. Perpendat etiam paucos illos.quifeab lllu-ftri Capitulofine vllacaufa légitima fepa-rârunr, amp;nbsp;contra décréta Capituli in loco non debiro nouam eleiftionem inftitueriit, nonefteeiusauthoritatis, vel potentiæ,vt laudabili familiæ Brandenburgicas fuis viribus refiftant: vel incommoda etiam nunc

Dioeccfi ill at a refarciant. raultô minus eos Ann» efTejàquib.aliquidfolatij expedarein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Quod (Î itaqucSua Celfitudoipforupre cibus acquieri;at,amp; Diœcefin inaniiquafua paceamp;tranquillitate relinquat,fore id ad maiorem gloriam amp;nbsp;exiftimationem ,tum fuam.tuin etiam totius Domus Lotharin-giæ, fubditorumq; fuorum vtilitaté.Quod iihæprccesimpetrarenon pofsint,quó minus vis amp;iniuria ab illorumcapitibusrepel latur,fe Deo rem cómittere, amp;nbsp;optimis qui-bufcunque poterunt modisfe vxoresamp; liberos tueri dcberc:cùm alioquin nihil præ-ter amicitiæ cum familia Lotharingica con feruationem cupiant.

Pridiequàmhæc ad Lotharingum feri-Jrfinvwd beret Senatus Argentoratenfis,in BelgioP’’*'^quot;’®”* quidam ex Naffouiano exercitu dudor, in oppidum Stcenvvichianum trasfugit; (irou Ians fe ab hofte ad Kegem deficerc vellc.Ad-miffus Gubernatori perfuaderc conabatur, vt erumpens cum fuis in hoftium caftra im-prefsionem faccret,fe locum ei monftratu-rum promittens, vbi quam maxime infirma fint,amp; negligentcr cuftodiantur.Tandem proditor hie à Domino V Vaterdijkio agni tus,co'mprehenfus,amp;ad quæftionciK abre-ptu3 eft.Fatetur hie feel us fuum,amp; poft con-lie fefsionem

440 MERCVRIÎ GALLOBÉLGICI feflîonéà mola, quæ in vallo erarextruââ, inconfpeduhoftium fufpenditur. Confia lium NafTouiorum erat, hoc modopræfi-diarioselicere,amp;ex inlldijserumpctes tru-cidare. Deinde corona oppidum inuadere, amp;nbsp;fumma contentione expngnare.Sunt qu? exiftimâtoperamilliuscondiiélamene, vt puteos veneno inficeret; alij, vtiniedlodi-uerlislocisigne vrbem incenderct.

Eodem tempore Princeps D’A fcoli Angt; rtlehrùcô bianum venir, qui vrbêtum fua præfentia, fxderntorH funi gtJä lptiffimo,quod adfercbar.nuncio, ■»laeriain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

J!ritantiit q maxime exnilarauit. Dicebatemm Pnn. buct titr- Parmenfem ad oppidum.vuIgö’C/;x7?rrf«l/;i-turit. ! rmdiôtum,cumexcrcitu adhuc confirtere; plurima lætitiæ ligna ob fingularem.quanl in Britânia ab hoitibus Dux Mercurius rc-portaratjViftoriam.tdidiHe.lscnim paucf» antediebus ope Hifpanorum amp;: Gallerum Principem Contium, amp;nbsp;Ombrelium, ciim j I quinque millibuspeditum, equitum vero mille quingentisadortus, paucis exceptis, ) quifuga fafuti fuç confulucrütjinternecio-neoccidit./r. tormenta,ligna amp;nbsp;vexiila illis I ademit.Craoniumqueobfcdit. Ingenshaîc crat viôloria.non ta ob numerum cæforum militum.quàm ob multitudiné Principum amp;nbsp;Nobiliuxn,qui ea in pugna autcæfifunfj aut capti. Inter quos fuit Cornes Mombai-liusèfamiliadePohan; Domin’Kochcpo-

i riusGubernatorcaftriluliomagcnfisPrin ceps Contins amp;nbsp;ÓmbreGus vulnerati fuga lt;nbsp;euaferunt.Qi^atuorinluperoppida idédux | Mercurius,Britanniç Gubernator,recupe-rauerat, Lauallium, Caftrum Gyroniu m, | Guiachum, amp;nbsp;Briantium : quotidie verô Mantium verrb^progrediebatur,eoconlî-liOjVt Sab’.aium quoque oblidcat.

Per cofdemdiesamp; alia multade viftorijs Confœderatorum in Gallijsfpargtbantur, diraiurk,^ Ducem nimirû Sabaudiç in Prouincia iooa. Nauarræorum proftraffe;amp;Lotharingum i,/ nbsp;nbsp;nbsp;»

jjfl.circiter equitesSedunenfes,amp;Mauber-tinosrrucidafle Hue accedcbar,quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/”**

ftans vbiquefaraa erat, Alphôfum Tergr« ‘ eu m /29ijo. peditibus, amp;nbsp;/7^gt;ö.iequitib. ex Hi-|.

■ adConfcederatosdefecifie, Hçcomniafiuc vera fur, fine fa! fa, fpargebâtur tarnen,amp; a-nimos Catbolicorü diuturnisamp; varijsNa»' uarræi viôlorijs lapfos erigebant. Sed amp;nbsp;hoc incüfefrueiKpoftKhotomagumoblldioné liberatum.fortunâ Nauarrçi,defeclu pecu- ) nie,quo bonus Prineepslaborabarjmilitib. quotidiedilabentibus.feinclinarecœpiflc. .

Anno ximus antea. Cùm autem nuncius adRe-gcm allatus effet,eam ih procinftueflejipfc cum totaNobilitateaulicailli obuiam pro^ ceßit,amp;fub pretiofifsima vmbella excC' pit. Mifsilia in vulgus promifcuè fpargi præcepit, nummos argenteos quorum vnolatere fluftus marini,amp; iuxta fluétu» atgt; vtraque parte palmæ,quæ ad inuicemfu-pramarefefe inclinabant, vifebanturjcum xnfcriptionc : Amor difiunda coniun^it. Ab al-tcro latere in infima parte infignia Domui Auftriacæ,fuprahæcàdextris Aquila Imp® ri),àfiniftris Aquila Poloni± expreffaeratJ cum epigraphe; Poflanimesfociaffeluuabit.Deinde comitantib.decêequitum rnillib.à decern virginibus Sponfa introdufta eft,amp; vl-timo tandem Maij nuptiæ firaul amp;nbsp;Coronado eelebrata funt.

Steen vvicam arfta obfidionc preffam,amp; Ó.Iunij murosgrauiter, fedfruftra, verbe-ratosdiximus.Tentatum eft idem,fed mul-tomaioricum furore i ;. huiusmenfisdie, Naflbuius manchorâ4.cœpit mœnia teräad Sttf conuellere,necanteAvefpertinamceffauit. yvicXfulmi Quo temporis fpatio quidam i aooô.iftui »lt;*• numeratos afferunt,fed ruinam nullam op-pugnationi fufficienté fternerepotuerunt. Vt tarnen oppidanosterrerct, quinq; aciei inftruunt, fefeque componunt, quaff m ox

LIBKR QVINTVS.^ 4«, invrbem impreHionem faduri vidcrétur. Anno Sedcùmdiuin acieftetiflent,tandcmabar-mis rec^dentes, finguli in fuasRationesre-uerfifunt. Dura haec erat Ordinibusobfi-dio. amp;multo fanguineconftitit. Scribunt enim nónulli,a die obbdionts vfq; in hunc, plures quim mille centum cæfos,amp;pluri- jo«« moscaptosjvulneratosque elTe.

Epifcopus Argentinenfis Lotharingus, poftquam refponfu m Senatus accepiffetj'no uis ad eos mifsis litteris,primo Argentinen-fcslaudat,quod fœdus amp;nbsp;prifcam amicitü cum Domo Lotharingica fcruare, amp;C colere cupiant. Sed quod aiunt;Non pofTe ad Epif copatum quemquâadmittijiiifi ab Illuftri^f«()K)i/«» Capitule Senatus confenfueligatur,often-dit hoe pugnare cum iuribus amp;nbsp;legibus tam fecularibus,quàm Ecclefiafticis.Ex eo facilè colligi poffejMagiftratum poteftatem crea-di amp;nbsp;deftituendi Epifcopumfibifoli arro-garelllud autemquàip temerariumfit, ip-fosfacilè poflc animaducrtcre. Optandum quidem fuifle, vt eledio in vrbe fieri potuif fet,amp; certè fada fuiffet,ait,fi Magiftrat’ Capitulum in fuo ftatu,qup ante multa fuit fe-culareliquifTet, Cæfareæque Maieftatisad-monitionibus amp;nbsp;mandatis paruifletjprohi-buifletquene Canonici vi fuorum confra-trura ædibus, granarioque pulfi, frudib.

44 MER CV Ril G A LLOB EI GICT nno acprouentibusfpoliati,vrbedecedere,amp;f4 ' j lutiruæcxtra vrbcïTi coni’ulere coaóhi fuif-fent.Cùm itaq;loco cólueto ob pcriculum cleótionem inftituere non licueritjiberuin fuilTe Canonicisearn tutiori amp;nbsp;fecuriorilo-ÇO facerernihil bic iuris cfle Magiftr atüi Sed potius officium Maginratusene.Cefaris mi datis obedire, cos, quorum congregation^ Cæfar vt verum Capitulum agnofcit,amp; ag-nofci prarcipit, pro veris Capitularibus ag-nofcere,coicre,eorü cleftioné ratäbabere; amp;nbsp;ab alijs iftis feditiofis abftinere. Quantu ad paéla amp;nbsp;conuéta inter Capitulum amp;nbsp;Ma-giftratum olim faélajfequalia finrfcire,nee ea, fi Magiftratus officium laciat,infringe-reaut viciarc,fed larta teóta feruare veile. Non dubitarefe, quod fi IllufirifiimusPrin ceps Brandenburgenfis negorij buius qua-litatem,vtcacft,intelligeret, filium fuüre-uocaretjamp;Magiftratusapud ipfum exigu-fls gratias fe inijife re ipii deprehenderet, quod optimum Principe in tantas difficul-tates coniecerit.Quinimo nee Magiftratum fevnquam apud Cxfarem, aliosq; Impcrij Principcspacisamates purgare pofre,quod contra confiitutiones Germaniæ.contra da tamKeligioniamp;patriæfidem, in eos arma moueat, qui nullam ipfi querclarum vn-quam prstbuerunt occafioncmrfed potiui

Ç^faris mandatiscupiunt obedire HacMa- Ann« giftratus temcritatebello Imperium concu j j, ti,fi)bditosamp; vicinos in extremascalamita-tes adduci eos damni infedi cautionem me rito pöfle aliquando ab authoribus poftu-larc. Tandem hortatur amp;nbsp;admonet denuo Klagiftratum.vt eines amp;nbsp;milites fuos ex op-pidis amp;nbsp;munition! Diœcefeos reuocent,arma deponanr,quietè viuant.necfe Capituli negotijs pofihacimplicent.Qijod li haecad-monitio locum apud ipfosnó habeat,femo dum viamq; inuenturibquib.feditiofisillo-rü armisoccurratjcosq; in ordineredigat.

Ad hæcSenatus Se viuente adhuc Epif-copoloannequorundamfufurronum iniu Refpttil'uiii ftiscriminationibusin fufpicioneinobedic- SeiuiM. tiac tarn apud Cæf. Maie.quàm apud Epifco pü veniffe. HuiufmodifufurronesSc calum niatoi csadhuc viucre, qui Suæ Cclfitudini 8i mçntcamp; feriptu fuum perperam interpre tantur. idcoq; vitro citroq; multa fcriberc iibi non minus,quàm S. C. tædium adferro. Neque fe ad omnia refponderc decreuifle, Quod enim fuæ litterç iniquû interpreten^ habuerint.ex eo facile intclligi pofTe; quod Suæ CelGtudini perfuadetur,arcesSc oppi da Diœcefçosauthoritate amp;mandatoSena ■ tusoccupatacfle: ideoque Senatum in K,e-ligionisamp;Reip.pacem grauiter deliquifle.

Anno Senatum quidem poft obitum loânis Epif-Vpz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diucrfts aclmonitum, libi, fuisqueà

lt; Lotharingorum excurlionibus metucret; vigilaretque,ne quid Rcfpub detrimenti ca perctjCCi tumarmatorunumcrum ad defen fÏonem vrbis, totiusque tcrritorij fui con- , fcripßfte.Cetcrum maleuolorum commen-tum eflc,Magiftratum alicui Diœccfeosfub dito molçftùfuifle, autquem^ in fuam fide coegiflc, tantum abcfle vt arcesaut munitio nes Epifcopales fuo iulTu occupât» fint.Có | trarium teftari pofte præfidiarios milites, qui in ijfdem munitionibus funt,eos non ig norarc,cuiusauthoritate hæcloca occupa-uerint.Ad id quod Lotharingusfcribat, Senatum apud Brandenburgenfemexilcm ini turumgr3tiam,quod filium eius in hasdif-ficultates conieccrit, cumque extemplo fi-liumrcuocaturum, fiquis cum fincere hac de rc informaret,aiunc, Argentincnfes; Vel exeoquoque f'acilècoliigi Lotharingo res fecus qua fupt narrari, cum Brandenburgc-fisamp;perlitteras,amp;per Legatos fuosfilium fuumSenatuicommendaucrit:fed amp;nbsp;à morte Epi/copi Nobilem fuum confiliarium mi । Elfte,cum mandato, Poftulationem nomine filij acceptaret.Eüdem Legatum ab eo tempore,amp; etiamnum omnib.ncgotijspræfen-tem adefle,NUi itaqueSua Cclfitudo vel Le

LIBER QVINTVS. 4 r gatu(n,vel ipfum Principem aliter inftruxe- Anno • rit,fruftraoppidorum amp;arcium rcftitutio-nem àfe peti.Deinde inuehuntur in depræ-dationcsjtyrannicam amp;nbsp;barbaricam infolé-tiansjlatrocinia, ftiipra amp;nbsp;depopulationes, quib.SuæCelfitudinis miles patriâomnem miferè diuexat amp;exagitat. Quod fi antiqua focietas amp;nbsp;amicitia inter Domû Lotharingi câamp; Argentoratenfcs fit continuâda,humaniora debere elTcnegotij huiustractâdi initia. Quamdiu hæc tâta barbaries amp;nbsp;tyrannii non compriraatur,tperarc fe, neminem ip-fis vitio daturum,fi ad defenfionem fui,fua-rumque coniugum amp;nbsp;liberorum, modisà Deo amp;nbsp;natura permifsis, hoftilibus iftis co-natibusoccurrant.

Decimo feptimo lunij hora vndecima noâurnaPræfidiarii Stcenvvicenfes,nutric , rocirciter 500. interutlis fuper veltimcn- yy.,ç„jî,^ taindutijiterum erumpentes,haftis,xipho-machæris, ceftris.fecuribus Amazonijs, gladijs amp;nbsp;pugionibusarmati, hoftis vallum fu-perant,amp; incredibilem ftragem faciunt. du-centos occidunt,multo5capiunt, plures vul nerant.Intercæfosfuit Olthouius, eius Vi-carius, præfeéti iftius figni omnes,amp; plus quam î o.milites gregarij. Ex alijs item fig-nis centuriones amp;nbsp;Tribuni militum no pau-ci quoq; defideratisût.Ex oppidanis (quod

44? MERGVRTl O A LLO B EI. G 1 Cl equidemfciturynullus.licet exemplar Leo« vvardiæimprcfTum etiam ex oppidanisali-quotdefîderatosefleinnuere videatur.Mau ritlus folicitus, quomodo vrbc hac potire-tür,necum ignoniinia oblîdionem ibluere cogeretur.nouum inuentum excogitauit, Excitauitturrim ligneam altifsimain,it3 vt e X ca in omnem vrbis partem profpedusef- । fet.Hanc tribus contignatiombusdiftinxit, amp;nbsp;in linguliscentum circiterpcditesdifpo- j fuit:exhacturri prohiberi potuit,ne quis ciuium autoppidanorum interdiu in plate-as,nifi cum magno vitæ periculo,prodire potucrit. Oppidani igitur omnium ædium parietes perforarüt,vt de vna in alia ire pof-fent, ira vt in plate» prodire neceffe non fuerit.Teda quoque domorum, vt quæ fere ftraminea erant,deiecerant,ne hoftis can-dentes in illaglobos inijceret.

Ardebat iarn bcHisGallia,Anglialt;Belgi-^ um,amp;pars Germaniæ. Ne quid autem ad calamitates Chriftianorum decflct, Amura ' thesà'eafsis (vt diximus ) perfuafus, nouum bellum adornabat.Quinquaginta milliaar-matorum in Croatiam milit ,amp; V Vijiitfch mctropolim Croatiæ , poHÿ. mœnia efl«nt diflurbata,vrbsq; bisoppugnata,deditionç occupauit.Qui enim in vrbecrat.cùm iarn pridcm obnixè oraffent,vt fublidium fihi mitte-

LIBER QVINTVS. 44» mittcrctur,necqiiid impetraranr,vrbcquo Annq quediutiustuerinonpofl'cnr,certisfé con- i jji, ditionibusdediderunt. Gcrmani milites cû fuo CentuFionc,amp;qiiicunque vellentvrbc • exirentjOmniaquefua fecum auferrêt. Qui manfuri effent,his parceretur,bona fua con-feruarent, miles ab omni præda abftineret. Sedeonditionibuspaulo poft violatis,bar-barico more in cjiiesTurca defçuijt.Bofnij^ Baffa Germanos qui 400. numeroerat,per fuosintutqm deduxit. Deinde Carolopo-lin Turcaexcrcitum mouit.vt earn quoque Vrbem fuofubijciatimperio.

Cardinalis l-otharingus, elcdiusEpifco-pus Argcntinenfisxùm videret Magiftratû in fuo prôpobto perfeuerare, nec ab armis recedere vclle,inftruâ:ifsimum nouem mil-liumequitum amp;peditum exercitumàpatre recuitrin. ftlijsqueamicisimpetrauit.Quo cum non ta tùm Tabernas amp;nbsp;Moltzheimum ab hoftiii iniurijsliberauitjfed lumma quoqueceleri-tate Dachfteinium deditione rccuperauit. (iimnes qui in oppido erant faluos,eô quod fponte fedederent, dimiftt. Inde Kocherf-bergam contédir,eamqueob lîdionccinxît. Kræbdiarijjquia deditionem faccre non vcl lcnt,viexpugnataarce,omnes,duobus exce ptisjftrangulati funt.Tubicinem poft fuum Argentoratum mißt, amp;nbsp;à Magiftratû ferio

4îe MERCVRII GALLOBELGICI Anno nbsp;nbsp;flagitauit; Primo vtfcditiolis Capitularib.

Lotba- que Ecclefiæ Cathedralis ides, Si fruâus ringmib^r Diœcefi amp;nbsp;Canonicis fubtraftos reftituc-^tHtortteti. ret,excrcitiuinque Catholicæ Reügionis in eadêEccIefia deinccpsadmitteret: Tertiô, incômoda Sc damna Diœceli, Capitulo, Si bis quorum intereft, ea potifsimû,qux cau-fabelli huius data funt,rcfarciret.Qu^od fi tria hxc poftulata fe faôturum promitteret. Cardinale Argentoratenfib.quoqj antiqua paéta, priuilegiaamp; immunitatcs inuiolata çonferuaturum.Sin minus, Argcntoraten-fes Lotharingum hpllem habituros,qui au-xilio Dei hæc fua poftulata vi amp;nbsp;armis obti-neret, Argcntoratcnfes vrbe amp;nbsp;tcrritorio vniuerfo exueret.

Cæfar defunÛo Epifcopo Manderfchei-far^‘“dd^^r- tio,patruumfuumFerdinandum,Tirolen-femÇomitem cÔftituerat,quitemporcin-jef. terregni Dicecefin adminiftraret.Islegatos fuosmifit, cummandatis, vtoperam dent, ne bellum inter partes exoriatur. Hi cùni aduenilTcnt Diœccfin bello ardcntem inue nerunt:rem armis,non confilio geri. Profe-ôi ergo Moltzheimum ad Cardinale, eum horrantur,vt arma deponat,militem facra-mentofoluat, amp;nbsp;quæftionem Cxfari deci-dendam relinquat.Cardinalis diâo audiés, id fe

LIBER CtVtNTVS. 45I idfe faéturum confcftim fccipit; ca tarnen Annd conditione,vtamp;aduerfarijidipfumquoq; 1551* faciant, amp;nbsp;ius fuum fibi integrû permancaU Hiiius rei publicum programma fcriptum, amp;nbsp;Cardinalis manu fubfignatum eft.Legati deinde Moltzheimo Argentoratumprofe-öijSenatui, Capitularibus,qui invrbee-rant,atquc adeo Brandeburgenlî ipfi,quid »»'« »olxxt àLotharingo impetrarantexpofuerunt:amp; vt ipfi arma fimiliter ponant, litemquc Cç-faris arbitrio permutant, hortati funt. Cæ-terùm cùm nihil Hatui apudhospotuerir, nili decôfilio amp;nbsp;confenfuMarchionisBran denburgcnfis patris; diccrcntque huius rei decifionem nôadfolumimpcratorem, fed ad communes Imperij Ordines pertinere, Legati arbitrât! funt amplius cum his difce-ptandumnon efle. Quarecum proteftatio-ne difce{rerunr,amp; ad Lotharingum reucrfi| nihil fruftuofum in hocnegocio effici pof-fcjconfeffi funt.

Lotharingus itaque fpe hac fruftratus, ifthiriniM multis littcris Magiftratum adtranquilli- fenunam tatem,amp; armorum depofitionem hortatus cft; quibus omnibus Argentinenfesfiere-fponderunt.vt facilè oftenderent, fenun-quam induâum iri, vtin eleâione Lotharing! cum Capitulo confentiant. Negabant tarnen conftantiflimè, bellum fuis aufpicijs vclauxi-

Anno vclauxilijsgcri.Sed cum Dachlleiniooccti oppido rcpertus litCenturio Bu-benhofferus, iam ante multosannos Argen toratcnhbusfacraméto deuinótus, cum mt-litibus,quos fub imperio fuo habebat, quatuor itidem machinçbellicçjnGgnibus vr-bis Argentoratcnlïsiïgnat£,dete(5lum fuit, omnia quæ haftenus aiSaerant»militc amp;nbsp;ap paratuMagiftratus aßa effe. Lotharingus igitur cùm. videret nullam pacis fpem ex-peâiandam efle,bellum profecutuseft. Oppidum WalTcllenheimum, quod Argen-toratenfiumfubeftimperio, deditione ue-pit, fibique, donee res compolicæ fucrint; referuat.

Argentoratenfes interim ad omnes Pro-teftantes Principes ócOrdines fcribunt, o-pem amp;auxi!ium implorantes. At nullus inter eosfuitj quifehuic negotio immifcerè voluit. V VirtenbergenGs Dux,amp; Marcliio BadenGsErnedus Predericus, publico edi-éto fubditis fuis, fub pœna capitis, interdi-xerunt;fub neutroEleófo llipendia facerét. VnusGeorgius Fredericus^ Maregrauius ■ BrandenburgenGsjducentosequiresmiGtj quicognatum fuum, à Proteftantibusele-ctumepifcopum,tuerentur,amp; G comm,odè Geripolfet.in pltriamCvt aiunr)iG:inc3bdu-cerent. Sednecipfe pater ioachimus vllas copias

copias mißt. Certis enim conditionibus Anno Brandenburgenfem eledumaflerunt: lu- i dæosamp; lefuitas omncs Diceceli expellcret, Satrapiæ Beinfeldiæ, quæEpifcopo paret, iurifdidionem pcrpetuadonationein At-gentinefes transfcrret : federn fuam in vrbc conftitueret; in rebus aticuius momenti nihil abfque confenfu Magiftratus deccrne-ret.Magiftratus vicifilm promiferat fe Brä-dcnburgefem in tranquillam poflefiionem R.cip.fumptibusmiflurum;in eaconferua-turum amp;nbsp;defenfurum elfe. Hacdecaufa pa-rcntela Brandenburgenfis belli negotium non inagnopcrc curabat, neque prouincias fuasfumptibus immêlisexhaurire volebat. Quare Argentoratenfes fuisexpenGs équités peditesque conferibere, amp;nbsp;bellum gcre-recoadifunr.

Anglix ReginadenuöclafTeminOcca- cltßiij»-hum Hifpanicum miferat, vtinfulas Ath-lantici marisoccuparet. Sed cum in claffem Hifpanicäincidiffet, 27. naucsamifit, quas Hifpani captas fccum abduxerunt : tres aût depreflæ funt. Hæc tunc in aula Parmenßs famacircumferebatur.lpfeaurem Parmen- -fis in Belgium rcdicratj, amp;nbsp;ad aquas Spada-nasob adiierfam valetudinem propcrabat. reiit. Circa idem tempus Fontanus,Caluiniano. n.iuni}. rum in Gelria Anciftes, Clafficalem (vtvo- i »t cant)

Anno

1 ƒ91.

jtriihtmu» fit.

4H. MERCVRII GALLOBELGICI cant fynodum Arnhcmiæ celebrauit; ia qua m ultæ conftitutioncs humanae, non ex traditionibuspatru.fed ex Alcoranicofuo Catechifmo,qui folus in hac fynodo allega tur, excerptaî,propofitç funt amp;nbsp;approbatæ. Ocæca hominum pcâora, qui in Papirtis traditiones PatrûabEcclcfiæ ihfantia om

nibus à Chriftianis cultas.amp;obferuatasre-prehenditis : ipli vnius Caluini ( qui quarts fuerit BoIfecus,Hercnnius,amp; alij eins difci-puli,qui adhucin viuis funt,optime nouc-runt)catechifmotam firmiternitirnini, vt omnem difciplinam vertram ecclefiarticam nonaltcriusauthoritate, quàm iiliu« probandam aut improbandam cenfctis.In tota enim hacfynodo nufquam adfacram Scri-pturamjfcd in omnibus articulis adCate-chifmum recurritur.

Sui/tJU Sub finemlunij Gubernator Frifiae non Sienimeeit ignoransStenvvicenfes pulueristormenta fitf^ditiir. rij laborareinopia, duccntos quinquagin-tapedites pulucreoncratosmifit, tctatum, fi quo modo in oppidum venire portent, i Præmirt'useft.quioppidanis nunciaret, ho rum aduentum: cxpedarent itaque, amp;c- 1 ruptionem facerent, vt intcrea ipiiminori i cum periculo aditum in vrbem,haberent. 1 At captus ille, amp;nbsp;examinatus,confilium de-tcxit, miffiquc ex holHbus qui aduenientes , fuppe-

fuppetias cxpeótarent. Adfiint hora confti- AnnOi tuta:ledc,v(hjCaptisquecirciter ducenûs,re liquifiigae’iapli runr.C-'îim itaqueoppidani fociOsfuosquocidiecaedi, numerum præfi-diariorum minui.comcatiini abfumi, appa-ratum bellicum denccre vidcrent, necvlla fubGdiaexpcdtarent,oppidumccrtis condi tionibusMauritio obtu’eruar.Scd cum ille of^erjut Geertrudomontanos pro fua libidine amp;nbsp;ar- «lt;lt;lt;«•• bitriotradtados pollularet ,re inlefta dif-ceffum ell, Geertrudomotani namijue tu-multuantesdicebant, conucntum initio fu ilTe,omnibusfortunam forcæqualem: vrbe non dedendam, pugnando occumbertdum potius.quam vtquisab hofte ftrangulctur.

Audluserat machinarum bellicarum in 4. exercitu NalTouij numerus, amp;nbsp;iam 6 \ .tor-gutoiJniei-mentis, duobusque alijs maioribus vrbem verberabant,mceniaqueamp;: valla mifcrela e rabant.Tandem etiam tribus in locis cuni-culosegcrunt.Qnibusad perfedtioncm per dactis, torinentarium puluerc (ubicccriir.

Quarto tandem lulij admoto igne.inccnGl-quecuniculis valla,mœniaquc,cum omnib. qui in ijs erantmilitibus,^ prx'fecvis.dilhir bata.euerfaqucfunt.ita vt hiatus amp;nbsp;ruinæfa cilemhofîiin vrbemaditum poîîicerenrur. Oppidani ingentihacclade tcri iti.animi^q- Stmivylci confternati, de communi omnium lenten-

yjÿi. crant ;vcxillaamp; arma omnia depone-rentjijsque vidori cederent.impediment» omniafecum auferrent;amp; fex inenGbus ad-ucrfus Ordines in tranfrhenanis prouincij» non militarent.Hoc modo fortifsimiamp; ge-nerofi militeSjpoft 29000. maiorum tonné torum idus,poft trium cuniculorum erup-tiones,poftfcptemaut odo horrendas vr-bis oppugnationcs, quac omnia fortiterfu-ftinuerant.afuisturpiter dtferti, oppidum inuiti hoftibustraderecoadifunt. Occubu occi)ï^»i êrein hac oblïdione ex Rcgïjs Ludouicu» ConiesTshercnbergius,Blódeliusêc Hef-ftn/e. felius Centurioncs ; Vicarius SteinbachiJ, VicariusCaminge;amp; SigniferEelftij: Tor-rclïus Centurio periculosè vulncratus eft. Cetericum omnibus impedimentisfuiSjOm nibusque vulneratis amp;nbsp;argris curribusimpo iitis in Comitatum Bcnthemcnfem dedu-

difunt.lndc Pedroza Khenum verfuscon-tendit,vt naucs procuraret, quibus Rhenu ' tranCportarentur.

Prudcntifsimcdidum eft aveteribusjFor-tuna cùm blanditur tunc vel maxime metu-/•««HrfwfZicndam; Parcius obfcquenti fortunç potiuj fidendum efle.quàm vfquequaquc fauenti. tranfmutat enim incertos honores,nuncmi hi,nuncilIibcnigna.-Nûlliprçftat vcloxfor tutia fidem,inquit Horat. Exemplu huius

înceftîtudinisamp; fortunæ inconftantiç vide Anno re eft in Rege Nauarræo. Quantis enim ille 15 91. precedentibus annis cortdecoratus eft viiflo riisquàmféliciter vbique pugnauic, quot vrbes,arces Si oppida partim deditionc, par tim vi Si virtutefudfuo imperiofubiecit,di ftumeftlibrispræcedentibùs.Atnuncfor-tuna verCa in contrarium, ab omnibus penè dcllitutus, devrbe in vrbem proficifeitur: vix vllo tutus côliftit loco. Anhaltius Prin cepseumomnib.fuis GermanisinGerma-niam reuertitur, Nobilitas Franciædilabi-tur.vrbesautnutanf.autin poteftatem ho-ftiumtranfeunt.hoftisiti Narbonenfi G allia,in Britantiia,in Prouincia.in Delphina-tuamp; in Normâniamultis potitur viâorijs, vt verifsimè didum fit ab Homero: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ümef. Jti^

Nunt, his, nunc illis-contini^it vincerei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s.

Communis Mars in^vicempcrimit perimetém. r.tenim Dux Mcenius cum 5 000. equitib. amp;peditibusin inferiorem Normannia pro-feétus,Pontmarinum oppidum,Vulgo Pon- meer capi-tcaudemeer, obfedit, oppugnauit, amp;nbsp;expug-nauiftomnesque in armis inuentos trucida-uit.Occubuit bic Templiu5,amp; Rebourius captus Rhotomagü abduélus eft Inde MGenius Chileboeftum mouens,fluuium, vbi naues Anglorum,amp; Hollandorum in an-choris ftabantjObftruxilTe dicitur.Sub idem

45« MERCVRIT G ALLOBELGICI Anno tempus Confœderatilifpernoiâ quo- j que oppidum ad Mranam fluuium fitum, inrcrcepcruntdn quo magna.m vini,frumc-tiquccopiam inuenerunt. Nauàrræus ocu- i losfuosab vrba Parifienfi non defleiïtebar, ratusdimidium Regni fc habiturum,fi ca I potiripoflct.Sed cùm vi non po(ret,prodi-

„4^, tionetentaredecrcuit.Inuenitin vrbc,qui i adhocfcelus opcram fuam commodarenó | funt vcriti.Sed vtresoccultior efret,nec fu- ' us aducntus aliquam ParificnGbus fufpicio nem inijcerctjfcribunt nonnullt,eum corpus defunóti, feu mtcrempti Regis Sandionylïum honorificè deduci præcepif-fejïmulansfeexcquias illius iftic cclebrarc veile.Sed proditione deteéla, proditores ca pti funt,amp;Nauarraeiconlilium optatocaru iteiientu.

inCroaiia tut quotidicîaçcefsit enim ad priores copiai fthcespro- pon ita nuper BafTa quids cum multis arma torû millib, Doftor Petzeni^,qui multisan ' ■ . nis legationesCæfareas apud Turcasobic- !

rat, ad omnes Germaniae Principes milTui cftjVtab ijsauxilia peteret. ArchiduxErnc-ftuscumquinque millium exercitu Vienna Sauariani,vulgoGrefx,,Stiriæ Metropo-Jin contendit.ex Carintia qnotidie maiorei copia: œittùtur.InterimTurcarumexerci-tus in

LIB FR QVINTVS. 45» tus in Croatia 6ooo,pcditcs amp;nbsp;quingétos e-«juites Chriftianns,qui motes,Gluas,amp;itine- j , g ra infedcrant,corona cinxit, amp;nbsp;panels elap- nbsp;nbsp;(

fistrucidauit;interquos multi virifortifst-mi,expertifsimique in rebus bellicis duces fuere;atque inter alios lacobusPrantius,Ge orgius Plcsbachius.Ioanesi VVcluerdurff: Abrahamus V Valhaufius viuus in hoftium poteftatem venit : Bafladetruncatiscapiti-bus fex currus impleuit.

In Polonia fimultas interKegCm amp;nbsp;magnii ' Cancellarium indies augebatur.fndiftus itt queeft conuentus infcftumS.Michaelis,in;,Wflt;«i». qùo tam de hoc,quam de alijs pluribus Re-gni negotijsdifeeptabitur: Cancellariusnó CanceUt exiguumin armis habet militum numeru/'“’”^®^*' Dci'unéla vxore aliam ex præcipuaNübili-tate duxiqquo matrimonio authoritas cius, viresque crcucruntdta vtfe iara apertum boftem Regis profitcatur.Scd amp;nbsp;SuetieRcx in vfum fil ij fui Poloniæ Regis multas cogit Ct in Belgioamp; in Germania copias. Metuut Polonirem finecædeamp;fanguine componé damnonefle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Per eofdem dies Gubernator Landrece- ratoflt clt;i-fij ex Gallia ad quofdamtn aula ParmenfistWrn«»« fcribit,Dominum Senallium antebiduumquot;* legationemReginae Anglis, quinquaginta

4lt;fo MERCVRII G AI.LORELÖICI Anno nbsp;tem,intercepifre:captum eße Dominum de

quos Bcilouaciim mifitjDominum quoq; Rieuxiiim aliquot rurmasequitum ftrauif-fc, quos ceperat Augufta VclTonum fccum abduxißc.

Mondragonius fidclifsimus Regi Hifpa-niarum Dux, milesque fortifsimus, medio circitcr menfe lu]io,collefta ooo.militum manu,amp; quinquerormcntispræparatis, Ca ' flrum VVefierloum in Campinia obfedit, amp;nbsp;tandem iS.Iulij deditionc recuperauit. Inde copias fuas Turnhoutium tranftulit: cuius arcem ao. eiufdem menfis recepir, amp;nbsp;poftridie Bercheicanum cafirum Kegirefti tuit.Qua expeditïone Mondragonius often dit,quam paucisexpefisSe viribus maxima Rçgipræftari pofsint commoda: Exhis e-n im munition ib.nôtotatantùm Brabantia, fed amp;nbsp;ocs vicinæ Prouinciæ vexabanturamp; diripiebâtur.Quod fi tam excuus cxercitus in Tranlifalaniam mifTusfuiflet, forte Steen ■ vvica Regifaluaadhuccflct.Intcrimnómif I fum gaudettota Frifia,nimb àprçfidiarijsil liusoppidiexhaufta.

jqjj temporibus Pragam venit Minifter bæreticus, qui cum multos annos Lubecæ, amp;nbsp;in vicinislocis cocionatus eßet, Pragæ in Theologes Soçictatislefu incidif; ‘ fa mi-

LIBER QVINTVS. 4«i familiariterquccurn illis aüquamdiu con- Ann® uerfatus, tandem in cognitionem veritatii adduftus,crroresfnos deteftatus, Catholi-camque Keligionem profelTus cft,amp; 12.lu- 22.1»?«)'. lijpublicè, præfenteNûcio Apollolico, pri-orcm doärinam fuam rcuocauit: Vigcfimo deinde fexto ,qui dies crat IJomin icus,in tc-plo Socictatis, prxfentibus cunctis legatis. Si inagna populi multitudinc, vitam haólc-nus tranfaélain cummagnispœnitentiæin-dicijsrecenfuit.

Rex Nauarræus copias.quas adhuc fub fignishabcbatjEfpernaium duxit, vt oppidum illud nuper captum recuperet.Mare-fchallus Bironiusjdum curiosc.luftrat cxcr- Jiiitr. citumjdu machin.-E maioris proftratus,amp; cquus,cui Nauarræus infidcbat, globo tra-ieftus eiïe dicitur. Comitis quoquc Turci-næ mors,quiiuxtaScdunûoccubuifTct, per omnium ora volitabat. DuxMcrcurij mul tis vidorijs in Britânia partis, amp;nbsp;ante pau-CQsdics oppido Mant capto inclaruit; vti amp;*** in NormâniaMœnius,qui recuperataCau-. dcbcca, ciusq; mœnibusdirutis munitio nibus complanatisjVtramqueScquanæ ripi inter Khoromagum amp;nbsp;maretutam ab hofti- NttmiirU busreddidit,nauigationiquefuamliberta tem reftituit.Nemouriae Dux,Lugdunen{i-um Gubernator, cum cxercitu libi afs,i.gna-

Anno • to Viennenfescompulir, vt fe fuamqce vr-1 ƒ Q i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confœderatis reddidcrint,copiasq; fuaf

Gratianopolim,aur,vt alij fcribunt,Valent , tiä traduxit, vt harûvrbiuæ ciutsad

CermiMi Eqnitcs Gerniani,qui Nauarraeo militarat, tranjitum per cofdem dies à Duce Parmcnf) liccntlam frr Lullen amp;nbsp;publUam fidcm flagitarunt.vt pcr Duca-rumLuxcnburgenfeminGcrmaniamtran-ditione, nulli ex incolis mplefti fint, nihil

rapiant/ed ncccfTaria h quæ habeant, eroat, venditori foluant. Magna profedlô rerû mutatio,qui nuper cçelum ipfum territa-bant,amp; mundum vniuerfum dcuoraturi vi

debantur,nunc fuppliçes ad hoftem veni-unr.vttranbtum,quem nuper fcrro ipfifa-' ciebant.nunc fbi concediflagitent.Totita-

Ï-'rancideRege Catholico crcando cogita- i tiSi ie na- TC cœpetuntiEu m in finem Lutetia Roma ' iioR.ese(Te. venit Dux deFeria.Cardinalem Scnonen- j ««(/o««yip- fem fecum adducens.vtfœdcris Sacri ncgo- i tiadirigant,amp; præcipuè vt voluntatesPrin | cipum ad eleólionem noui Regis prépa

hixgtimtije- Per id tempus Luxemburgum venerunt /u*r»gt; i» ducenti inuli i gt;ooooo.coronatos in argen-

to portantes, qnæargent! visdeinccps N»- Anno murcu mmifTa eft, vt fine moraamp; inter mi ffi onecudatur;Optanthic nonnulü,vtbene, êéquideinad Régis, Reipublicarque faluté H’jpoubi expendatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitiiKr.

tiabatur,ftd magnos quotidie progrelTus, magnasqve expeditioncs faciebat.Trcpida-bat vtraqnc Pannonia, Bauaria,Bohemia, Stiria,Carinthia,Morania,Sile(ia,omnts vicinç Provincie Cçfar Ordincs5ilefiç Mo rauiæque connocat,ptriculum,quod Impe-rioimmincbat,ipfis fignificat,omnes vires ad immani huicTyranno rcfiftendum iun-gant,ctiam atqueetiam flagitat. Proteftan-tes Belgx hoc tanto periculo non moueban tur,amp; {c nihil mali à Tu rca libi metucre pro’ teftabantunSecuri itaque fuas profequebâ-tur viétorias.Luftrato excrcitu,amp; duobus milübus c fuis in obfidione Stecnvviccnfi defideratis,cun! reliquis copijsOotmarü oppidulumin Tvvcta fitumobfident.Prae- capigm k*/ feétusvrbis Alphonfin Mendofus cquiutm yiMUw. duâor, videos fein vrbeaut paru, aut nihil obfequij præflarcpofle.prçhdiarios podites hortatur,oppidulû fortiter defendant,(ècû fua cohorte ad Verdugium profeâurum, opemque Ik fubfidium ipfis allaturum.Qua tuordeciin circiter equitum türm« oppid u

A-rno 4«4 MERCVRII GALLOBELGICI lum cinxerant, præterpédiratum, qui non longèaberat : Mcdofus imperterritus, cum ^ü.circircr equitibus oppido cxcedit,amp; qu» parte hoftium cuneus erat denfiflîmuspcr-rumpit, viamq'; (ibi viribus Srarmisaperit. Cumquetranbfient,nullo c fuisdeliderato, vertitcquum,amp;fecundam in eosimpreffio nem dum parat.videt hoftiü peditatum ad-uenire.IVletucns itaque ne vnd ique circun-daretur, niutato coniilio ad Verdugium proficifcitur . Catteriim, quia fubfidium nullum in propinquo crat.prçfidiarij Oot-marfcnfes (ibi confulerc, amp;nbsp;oppidulum ho-Iti tradere coaóti funt.

lt;»».•» bcllicum traducunt. Lft aiitcm Cocuarda cxigiuim oppidum, feu potius vicus, in di-tione Tranfifalana ad Vidrum fluuiumi conditoribusextruftus, natura potius,qua artemunitus,cuiarxadiacet pene inexpu-gnabiliSjCui prxcft Satrapa,iHius tcrritorij Gubernator. Præfidiarij,cùm hoftium ad-uentum intcIIcxiirentjVieum exufferunt, amp;nbsp;complanarunt; arbores, fruteta, hortosamp; arbuftaexciderunt,ne quid effet,vbihoftis laterepofiet. Adueniens itaque NafiTouius nihil praeter duaspirus inuenit vbi caftra locarct.

Jocaret.Duélis itaque fofsis,aggeribusq;amp; Anno valliscôftruftis, militcspaulatimadarccni prorepunr, difpofitis tormentisaliquot, in

' arcê iaculantur. Kegij ad portam arcis pro-pugnaculum habtbât, vnde in hoftium ca-ftra pilarum emifsione magnas ftrages Fece-runt: eruptionc quoq; fafta, integram cen-turiam, vndecim tantiim fuga elaplîs, pro-

4 ftrauerunt. Verdugius intérim cohortem cquitum obfeffis fubCidio mifit. Vtautem imprefsioncin hoftium caüra faccret.fuffi-

I rum tributa lîngulis menbbus iniperentur, i nefeio tamé quo fato, cùm ad pugnam pro-! deundumeft, nihil prxtcr milites deiide-

RomanusImperator.totusqueillius Se- Ciefàr cam natus, licct cam haberct opinionem , quodM« ‘t^Tar-Amurathes inficiaretur, iulTu fuo bellum niotû,amp; inducias violatasclle.lciens.tamcn^^^j^j^ earn Tur'cis elfe confuetudinem, vt non re- , ftituant.vrbes, quas femel occuparunt,om« nem mouchât lapidem, vtauxilia cogeret, atqueTyranno relifteret. Sub id Dodor

1 Petzenius, qui nuper adBauariæ Ducem, , FerdinâdumTirolcnfem Comitem, amp;nbsp;Ar-' chiepifeopum Sakzburgéfem legatus erat,

Ann» aulam reuerfus efl, magna fpem multafq; ï 5 91. promiflîones contra TurcasfubGdij auxi-lijqucadfcrcs .Intcrca triftiffimusadfertur nuncius,praeter V Vihitflt;hium,Carolopo-lin quoque, Sturiiim, amp;nbsp;Lapaziam Tiircas occupafle: tria armatorum millia trucidaf-fe,aliquot mill ia vtriufqucfcxusènobilio-ribus opulentioribusq; incoliscaptiuosab' duxifle, amp;nbsp;perpetuæ feruituti mancipafle.

Ie. DccimoAuguEErncftusArchiduxadIm-’ peratorem fratre cum Icgatis Vngariæ ve-gtmytintt nit.Septimo pod dicRegnorum 8c ProUiri' ’ ciaru Lcgati conuocati luiit,agitantur confilia, quomodo Turcis polTcnt refiftere, Sc corum conatus infringerc : vnde auxilia, vnde pecunia, vnde apparatus pctendusfit. Scicbant periculum efle in mora, expcâari Græciæ Gubcrnatorcmcum 6oooo.pedi-tibus amp;nbsp;cquitibus, in bellis Perfi.cis cxcrci-tatiffimis,qui fi fc cactcris iungat, inges malum Hungariæ, vicinisque locis impende-re. Quasob difficultates quotidicconuen-tusPragaeper hosdicsagebatur,8cad quar-' tarn aut quintam fiepe horam protraheban-tur.Hungari namque.amp;qui inter illos prç-cipuusclt, Nadafti, heros fortiffimus.qui annoab hinc quarto cum millefeptingen-tis militibus decern milliaTurcarum pro-flrauit, vehementer vrgent, vefibiauxilia mit-

ffiittantur. Quôd fienimTurcarumlmpe Ann® rator reliquis Chriftianorum in Hunga-riaoppidisSi munitionibus potiatur,toti Germaniæ metnendum cft:Vt enimTyrâ-nusille vires Germanorumcontemnit, fi« Hungarorum formidat.

ArgentoratéfesadhuccumLotharlngo, Epifcopo nuper elefto, bellum gerebant, amp;nbsp;Moltzemum oblidebant. Cumquefeadop pugnationem præparant, Vaudemontius cumaliquotequitumturmis ad Lotharin-^^^^^ gum eleétum Epifcop.properat, fefeque illi iungit. Pariter itaque Moltzemum con-tendentcs.in confpeâum hoftium conftitc-runt,equitatum iliorum ad pugnam pro-uocâtes. Sub hoc abexploratoribusdidic« runt,magnam pecuniae fummam, apparatû bellicum amp;nbsp;comeatum ab Argentinenfib. in caftra per 150. équités, amp;nbsp;600. peditcs mitti, amp;nbsp;hos in procinftu effe. Lotharingi-usitaqjcum Vaudemontio citifsimis equiî ad hanc prædam properanr,vt iter hofti,nc in caltra venire poffit,intercludant. Lotharing! videntes hoftê, tanto cû furore in ill os irruuntjVt équités penè omnes trucidârintJ fiquifugaelabcrentur.hos vfqueadporta» Argentincnfesinfecutifuqt. Pedites quoq;-trecétos circiier ftrauerunt, rcliqui cum fi-gnisfuisad partes Lotharing! tranfierunt.

' M ÎRCVRII G A LT.OBELGTCT Anno Omnem comeariim,apparatnm belüciirnt cum I Sooo.dalerisfalijminoremfummam fuifrealTcrunt^interceprum fccum abduxe-runt.PauIo poft,qui in obbdione eranr, in-cen)]scaftris,ftne tympanisSc tubis,ne ho-ftiseorum abitum inrelligeref, foluta obli-dione Argenroratum redicrunt. Lntharin-gus poft hanc expeditionem omncs arccs, ' oppidaqiiecontinuo Iaboreamp; opcrcfortif-fim.o muniuit;vt ft hoftis reuertatur.noiia-queoblidionem moliatur,difficultatcfum-mhm in ijs expugnandisinueniar.

Kttelliepr^ Efneftum SorcnifsimumElcélorem Co-/iy BoHnen lönienfem,iam ante multos mcfesinftitifle ßt- Parmertfi, vc Regius miles ex vrbibus fus

Diœcefeoseuocetur,amp;ßbi vrbes reddan-tur.didumeftfuperiorilibro.Tandemim-petrauit madatum Regium.quo Tislingio, vtgenerali vicariopræcipitLir, vtipfe,ora-nesque tenturiones prxfidiorum, quae ad Rheniripani funt.vißslitterisftatim oppi-discedant.eaque Eleólori reddantinonob-ftantequocunquealio mandatojiue idferi-pto ad illos perucnerit, ftue voce viuaalla- , tum ßt. Tislingius accepto mandato hoc, ftatim milites congregat, ipßs voluntatem

• Regisexponir.amp; vt lead irer parét prccepif. | Sedquia prxßdiarijs omnibus aliquot men I ßum debebanrur ftipfendia,confeftimillitu multuari '

LIBER QVTNTVS. 4«9 multuaricœperunt) mandatumfnmRegis, quàm Tislingij contemnentes. Tisüngiiis quod fui officij erat fecitzconfeRim ad aulâ fcril-)it,fc mandatum Kegis accepiflc;Centu tionibusprimô,deindcamp; militibus præle-giffe.Centuriones vt pareant paratos, milites vero obftreperos 8i rebelles,antequam foluantur ftipendia vrbedifcederenon veile.Tislingius vtfuo honori confuleret, ini— to cum ceteris Centurionibus confilio, de-creuit mandatum Regis per tympaniftâ pu-blicari. At magidratus petijt, huic fuo infti-tutofuperfederet, donee fcriptùùfuo Principe Lleélore accepiffent : fieri cnim poffe, vtfi milites tumultuantes inuiti vrbeeducâ tur,in ciuium ædesirruant.cafque diripiât. Hic quid ageret VicarHScribit Verdugius. nifi militem vrbe cducat, culpam in ipfum rcijciendam.Educereautem non potuit in-üitos,amp; qui débita hbi ftipendia pofeebant. Mittit itaque ad Tribunum ærarij Regij; orat pccuniam mittat, vt militibusamp; volû-tati Regis fatiffiat.Rcfpondet illejScpccuni am non haberepmo de pecunia poRhac Bô-nenfibus numeranda nihil libi mandatum cflc.LitterisitaqueTislirtgius diuerfis Ver-dugium orat.vtconfilium fuum in bac dif- ‘ ficultate conftituto non deneget : vt feiat ‘ quidinhoenegotiofaeere expédiât, quod fl sre-

470 MKRCVRtl G ALLOBEI.GlCt ) h gfegarij milites in hoc fuo propolito per» mancant,amp;abfqucpecuniavrbemdefcre- ' re non velint, an confultum fit vt ipfe, reli-quique Centuriones clam fefefubducanr?

Militescùm intelligerentEleftorcmop* pidi reftitutionem vrgere, Vicarium conué niunt; petunt, vt liccat ipfis quofdame fuis Noueiiumamp;Berkammittere» Qn^odcùnJ illenegaret, iterumvrgent,vtduæcentu-fix quotidieexcubent, murofqiie Sc portas vrbiscufiodiant.Sed necillud ipfis permit-terc voluit. Quarc milites fua aufhorirate ' iiandant, vt nullus exmilitib'us Eleâoris ) in vrbem admittarur, nullus ex Præfeâis । fuis vrbecxire perinittatur; omneslittera;, । qu« ad Tislingium amp;nbsp;Magiftratum adfe- j funtur, fibi tradantur, amp;nbsp;coram legantur. J Pofiea duarum centuriarum excubiasiterum poftularunt.cumque Tislingiusid ipfis pc'rmittcrc non vellet, eo inuitofortem miferunt, amp;nbsp;vigilias duplicarunt. Deinde ciuibus arma adimeredccrcuerant:at illud proteftatione Tislingij impeditii fuit. Publico quoque mandate iufierunt, vtfiqui miles Bauaricusin vrbcfitjlatim exeat: cla ' ues portarum ab Optioneexegcruntjtym- ’ panifiani Nouefium amp;nbsp;Berkam kgaruiit. Paulo poft verrit loannes Werden us, eiuf-dem legionis Centurio, amp;nbsp;Philippus Mon-tagSiÙJ».

liber QVINTVS. 471 taggius.quià Præfeâoærarij in mandatis habebant.vtmilitûanimos tentarent,quot jrqj menfiumfti|»endiapofcerent.Hiconuoca-tisomnibusrogant,antrium aut quatuor menfium ftipendijs velint acquicfcere. Rc-fpondent illi ; Nequaquamfc id faduros, fed folidumfuum fibi folui deberc.Qu^od H Parmcnfis viam modumquefolutionisne-fciat,fc inuenturos.Quibus cùmTislingius diccretjSpcrare fe eos hofti vrbcm non tra-dituros.Neutlquamjaiût : fe faduros quod probum milite dtcet.Quarto lanuarij Tif-lingius fccundas à Parmenfiamp; Vcrdugiit litterasaccepit.quibusillidenuo madatur, vt vrbe fuos educat, vrbcmq; Eledori red-dat.Conuocat ille milites,littçras prælegit, ex Gallicis Latinas facitat illilegere nolue ' runtjdicétes; Non fe vrbem reliduros, nifi pecunia fibi débita numeretur. Quare TiC-lingiusab ijs veniam fibi, alijsq; Centurio-nibus abeundi petijt, ncinindignationem Regis ficlmperij incurrat.quam illi milites denegarunt, amp;nbsp;ad arma conclamantes, itc-rum arma ciuibusadimerc voluerunt. Cæ-tcrùm aderant, qui illud impedicrunt.Tif-lingiusinterim Mansfeltio,Parmcfis in ad-miniftrationcBelgicaVicario.fcfcpurgat, amp;nbsp;honcftam miflîonem flagitat.

471 MERCVRTI GALI.OBELGICÏ fexto lanuarij ciucs cocgcrunt, vt dcinceps libi viâum dent,aut fingulisdiebujtriafe-- flertia nnraerent, vnde quç ncceflaria funt rcdimant.Interim tympanitta,quern Bcrc-kam amp;Nouclium miferant, rcuertitur. qué Cum Tislingiusincarcéré compingere vellet,à mil itibusimpedituseft.Menlc Martio Verdugius Diiifeldorpium venit, Tislingi-um ad fc vocar,dcncgotio fcifcitatur.amp;poft maturam deliberationem Tislingiumcum loannc Baptifta Taxio Bonnam remilit, vt militum animosdenuo tentent. Qui cùm vc niflcnt,nihil impetrarepotucrunt.Sed amp;ci-uibus imperatum eft , vt tribus feftertiji quartum adderent.Quod ne fieret Vicarius diu multumqucnequicquam laborauit, fu-pclleftilemque fiiam argenteam pignori ex poncns,aliquid pecuniae coegit, quo militi-bus fe fatiffadurum ad tempus cxiftimauit. S.epedeinde milites conuocans, voluntatc Regis,Parmenfis,Manffcltij,amp;: Verdugij il-lis propofuit,monuitque fibi cauerent,ne in indignationem Principum incid3nt,ho-noremque amp;nbsp;exiftimarionem,quam tot prç claris expeditionibus libi compararant, bac ignominia maculent. At furdiscaneba-tur.

Tislingiusintcreaadaquas Spadanaspro ficifeitur, vt Parmenfem ipfum conueniat, eiqus

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;USER Q VI NT VS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47!

I PetitParmen(îs,vt i 50.milites fortelegat, ' nbsp;RtSteenvvicani cum ceteris,quiBerkam ve

nircnt,mittat.ParetTisIingius,amp; militibus Bonncniibus voluhtatem Parmenfisperfcri bit,eiqucpareant præccpit. Atilli meruen-tesneita paulatim euocareturomnes, neuti quam obedire voluerunt.QuarcTislingius ipfcBonnam profeftus, multis argumentis docuit, Regis voluntati obediendum effc* At illi nihil præter pecunia vociferabantun

' inucniretur, quo præfidiarijs Bonnehiibu» fatiffieret.Poft multas difeeptationesihuert ta eft via.aliquid pecuniæcorradehdi.Milites , petêt'e id Tislingio,pcrmiferunt, vt vo cetur,Quicurahaeccrat demandata, vt curri

' iftecertam pccuniæ fummam, quam illirc-pudiarunt;in folidûGbi fol ui, amp;nbsp;deinde ex-»uthorari volentes. Sed amp;nbsp;Elcftor Poppelf-

' dorfium vcnit.vtcum militib.pacifceretur. Oblati funt oftodecim coronatorum mil-liaffcd répudiât! funt. Tislingius.ceterique Centuriones in vincula conieâi funt, mag-naq; erat illorum infolentia.Tandern res eft

' compoGta,pccunianumeratur,Regiusmi- Judtur. l«iq.,Augufti Bonaeducitur, amp;nbsp;Bauarico 14.Austin

4r(. MERCVRH O A LLOBELOICÏ. Anno nbsp;nbsp;vrbc excepto, eiufdem cuftodia, fub Nobi-

j jpj, Iiflîmo,Prudentifîîmo,magniq; nominis vi ro Hermanno Vander Linden oppidiGubcr-natore demandatur.

Increbuit h is tcroporibus fama,Parmen-fem tertio cum cxercitu fub finem Septem-brisin Galliam profeéturum:Rcgcmeligé* dum; Reginam Angliæbellipertæfam, Na-uarraeo ad pacem hortari; Nauarræum Ro-mæ per Epifcopum PariGenfem anathema-tisabfolutioncm flagitare;amp; limilia multi circumfcrcbantur.Interim Nauafræus.cùrti ' intcllexilTet Præfidium in Efpcrnay à Mcc-nio introdufl:um,aliö profcéium abcße, co pias dam eo traducens,oppidum rccupera-uitxiim pâuIoanteDuxMercurius Nauar-rxos Defcram obfidentcs caftris exuiflet, tria millia trucidaflet,Nobiles multos cap-tiuos abduxiflet, torinenta omnia maiora, quaenon pauca erantjintercepilTet; Anglica Ik/ö V navexilla 5 a.(vtquidamfcribunt) in vrbé reportafletrNcmourius quoq; prçter Vien-nam,Valcntiam quoqueamp;Romafam infi-Ritntnfa de dem Confœderatorum recepilfct,magoas-düturcutfti queexpcditionesin Delphinatu ageret,cu-dere/is. iusprouinciæ Nobilitasplcraquc à Nauar-rjpo deficiebat.

Subfinem Augufti Dux Parmenfis,noH fi^u mmnn jg^Qj^josKegisquàm plurimum intercflc,

LIBER QVINTVS. 47Î vtar%Cocuardana,totius Frifiæ oftium,amp;ji^nno introïtus, in fidemancat jexpcditifsimasali i quotlegionesin tranfrhcnanam prouinciS mifitjarcem hancobfidione liberarent, ho- • ftemque aut cædercnt, aut fugarent. Quae cùm eô veniflent, inuenerunt noftem muni tionibus amp;nbsp;propugnaculis validifsimis te-ftuni,td quem nullus patet accelTus.Quoti-dianis iraque velitationibus hoftcm eliciût, Stadpugnam inuitant;fcd mctuensille,!« fuis vallis amp;nbsp;munitionibus continet. Rcgij inpago Emlichomcaftra locaruntjnihilq; tantopere exoptant.quàm vt pugnandi copia dctur:fedpropter paludera.qux duo inter caftra interiacetjNaflbuissque tuctur, difficiliseftRcgijsad eos acceffus. Interim fæpe vclitantur.

Sexto deinde SeptembrisRcgij attrafth ü-îtftnA. aliquot machinis,in propugnaculaOrdinû fortiflimc irruunt. Defendût holles feacri- * ter : vtrinquc caeduntur multi; ; oo.ex Naf-fouianis, ex Regijs c€tum circiter amp;nbsp;vigin-ti.Sed quia propugnaculûprimarium mul-tis machinis munitum erat, amp;nbsp;qui illud tu« banturfortitcr pugnarcnt,Rcgij Ccdereco-aâi sùt.Defperabant iâ pcnè Regij de Coc-uardaliberanda, tarnen quotidie hollem U-cclTebant, amp;nbsp;prcuocabant. Cadunt vtrinq; fluriiüi, inOrdinû excrcitu VVilhelmui

4?« mfkCvrii g a llo b T i.g I et lt;nbsp;Artn» Naflouiusinpeßore læthaliter vulheratuj 159z. cft.Sunt qui nuncfpargunt Coeuardam in

Ordinum potedatera deditione veniffe. ^tétiuGtl. In Gallia Meenius filium fuum adolef- J iiif, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centem /^.annorum Normannia; Guberna-

fubrogauit.Interim in celebrem Britanniaè - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portum Sanmalum 40. maximæ naucs,

coegit, A nglos omnes è Belgio, exceptis i js, quiFIiffingç, alijsquein vrbibusfiinr.cuo-Cauit,amp; fe,vt Hifpanorum vires frâgat,prç-parat;Sedamp;præcipui Principes ltaliælmgt; , Mxtlidicn- peratori contra Turcam auxilia pollicen-traTurcM» turjcxpeâaturquePragæ DuxMâtUTjqui •/•'•iiu- italorumdudorforeputatur. Nonitaque | pax,fedbella,amp;quidemprscedentibusfu-nefliora, nobis funt metuenda : nifi Deus

' • I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J? P /-

HabetisReucrendi DominiDetteni, amp;tu 1591. benigneicäor, quæ promilimus, ex noftri temporis diuerforum idiomatü fcriptorib. colleéta,amp;in vnum corpufculum redafta. Addidimus ipb quç vidimus,amp;quae amici pcrlitteras nobis communicarût.Inueniet fortafsis Leftor,quæ fecus,quàm hic,narri-tur;fed mcminerir,multos affeûib.fuis du-jci magis.quàrn veritate niti. Contigit enim pobis non rarô,duos, quieidcm expeditio-ni interfueruntjin narratione rei geftæ non confentire:fed vnumhoc,alium ifto modo , parrarc.Porrô nequeomnia quæ hicdamuï * ',.^,5 proApollinisoraculohaberivolumu5:fie-r.A ' lt;nbsp;ri cnim poteft, vt nos ipfi prius deccpti, aliosetiam decipiamus.Tcftamurinterim Deum Optimd Ter Max.nihü noshicani mo pcruerfoamp; maleuolo fcripfiflcjaut in ve ritatem,atq;adeo confcictiam ex induftria peccafle. fed fimplicem veritatem,prout no bisconftabat, velapud alios inutnimuSjin omnibus fecutum effc. I

Vtimini itaque,Domini mei, hoc quali-* I punquclaborenoftrojamp;r ad fcopunr noftrû, I quem nobis in hoc opéré praefiximus, fubin de collimamini. Futuéum cnim fperamus, - vtß hocfcccritis, miferrimum exulceratif-fimi feculi noftri ftatum lîtis cognituri.

-478 MERCVRII GALLORELGICT Reliquum eft-,vtomnipotentem Sc miferk cordem Dcum humili mente,amp; fupplici va. ceobfecfcmus,vt prçfentcscalamitates àcer uicibus noftris tollat, amp;nbsp;inftantes auertat; iuftairacundiæfuæflagella vibrare definat; noftri dementer mifereatur, amp;nbsp;tandem de-curfo vitç fpatiojCX hoe exilio,lachrymaru amp;nbsp;dolorum pleno, ad illam patriam , vbi mon vitra non er it, nenne luitus, netjue clamor, n('-