-ocr page 1-

I. IOANNIS PISTORII A VVOR den, OB EVANGBLICAE DO üritt^ ijf rrtioneni ttpud HoJlAdot primo om-nium exufli, uiu : Per Gulielmum Gndpheunt

Hdgienfem dnno M.D.XXV. confcripti.

fed nunc primum 4 quoddm pirtdtM fiudiofo Ht iMcrm «(itU.

ACCESJERVNT BIVSDEM PUTO« r^cw^tpiu ilifpHMIönj,a(mln4wptoriIgt;iM M«rt* lt;K« pr4MUtû balniitpotißiinüuerd litptr fenil' /«crrdaMliitZ bmoMÜ iierttie, (ADDITA EST ORATIO APOLO Wici, pro cdptiuo Vuordendte:de indi^fo fn» • cerdotibut caclib^tu. E otfrm Gulielmo Gmpheo H^girn. authore.

P X A L. Lxm.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiunmtminuu

fiÿttit 'm ecfidtifmnufuUtit

ANNO M.D.XLVI.

-ocr page 2-

-ocr page 3-

gvlttlmvs gna PHAEVS HAGIENSIS PIETA-tis ßudiofo leâori Salutrm

NT ER eos,quiaucex-cellcntium populorö rcs gcftas,aut infigni* um uirorum praccla*

ras uirtuics fidclibus hyftoriarü monumcntistradidcruntjhi mi-« Hi quidcm uidcntur non male dc rcpub. Chriftianamcritijftudio-fc icftor,qui martyrü Cbrifti fup plicia bonafide memorix prodi^ 1 4crc. quamuis corum qui hoc fU ’ dcliicr prxftitère ,boc noftro fx-« ' culo mira paucitas Habcatur. N â prxtcrqquod diligcns byftoria-* tumlcftio indicium acuii ,ingc-* niûcxcolit,memoriçuim excitât, \ Siprudentiam imprimis äuget,di ( Uorü cciw cxcpla, 8c infignis mat \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A ü

-ocr page 4-

tvrum cHrifti uidoria nonmo«* do diuinä erga nos bcnignitatc,82 fidci chriliianx uirtutcm nobi$ ob oculos ponit,ucru ctiam ad 3' morcm Dci,amp; conftantiorc fidci noftrç profciTionc, ccu calcaribus quibufda uehcmctcr nos cxtimu lac, amp;nbsp;in diuini nominis laudcs rc fidcs animos aflurgcrc cogit,Hxc C2 caufa fuit,cur optimi uiri,amp;có' ; ftantifsimimartyrisChriftiloan ) nis Piftoriiuitamamp;obitum,un3 I cumdifputationibus cum Sophi ftisLouanicnfibusab ipfoincar-* ' ccrc habitis,côfcribcrcfimaggrcf fus.Cum cnim tarn arduû fit,no«* ' die coram fxculi noftri feribisÄ ' pharifxis nomc chrifti purcamp;cx animo profitcri,^ olimfucritfub nafeentis ccclcfix aufpiciis, funi' monosquidem probro digni muj»

-ocr page 5-

mus, fi non uctcrum cxemplo,rc ligionis noftræ fortitcr affcrtæ c-* xcpla poftcritati tranfmittamus. Nifinontam mcmorabilc cft no mcncorum ,qui Euangclio Chri ftijUclfanguincprofuîo dcfcndc do,quàm qui olim pariundo incu bucrc, Imô.fi rem ipfam attente excutiamus ,hoc fane inter utri-* ufcp çtatis martyres interefle uiclc bitur, quôd illis quidem tyranni manifefte impii ,amp; citra côtroucr fiam idololatræ, neeem intulcre; his uerô domef^ici quidâ ho fies, i iidemqjmentitæreligionisfpecic

tcâiinfurgât.quorularuasamp;pcr fonas,deinde amp;nbsp;ius confuetudinis . firmitate petitum, quod iaélant, , quantus labor fit, uel contemnen i do uiciffc,ucl antinomiis refutaf » i fc, hoc potifsimum noftro fccu-*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A iii culo

-ocr page 6-

Io norunt ,qui Loe pcriculum cere. Periculofa nimirum ac du' bia fit pugna oportet, in qua uno I codemq; figno prætcto, in una at i morum facie,ut apparct,dccernigt; runadeoq; ubi Chriftus cLrifto, ueritati ueriras in fpecic bcllû in-* dicit Quis tâ ancipitis pugnç m3 gnificü uidorc,emergctc itcrum Euagelicaucritatejaudibus nóc^ uehat, no dccâtct, no immortal nominis gloria donctfNe fitacca mus, uidcamur uirtuti fuu enco-* mio inuidcre.cû dignû laude uiru Mufauctetmori. Hæccûitaba-* béant, nihil prius mihi fadundu duxi ledor optime .q ut quç mihj bic uel cópertiffima effent oculogt; ru meorü tcftimonio.ucl fidclilfi

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

ma ipfjus martyris cócaptiui md nairationc dididfsem, hteris pr^ dcrC’

-ocr page 7-

dcrcquô fit,Ut nili il minus g fi de inhis lucubratiûculis noftrismc ritô dcfydcrcs. porrô hiftoriâ hâc in quatuor fccarc partes uifûfuit. quarû prima martyris noftridcj fcriptionc ciufq; adolclccntiâ da-« bit. Altera apologetica oratiooc habet,qua pollutifsimus illc facer dotû cœlibatus pro caufa V uorde natis cófutaf. T ertia docct,g plu^ beisargumetis^ frigidis rationilt; bus ucritatc ipfa oppugnet Sophi ft2C,quanq; animiimpotentia in C hrAi martyres graui illi feratur. Poftremu ucro aâû conftantifsi mi martyris fuppliciu amp;gloriof9 ipfius obitÿ occupabit. Bencualc Icftor oprime, amp;laborib,noftris ex pietate fufeeptis, in Dei gloria, amp;nbsp;publica Euangelii gratulationc utere.Ex cxilio noftro Kalen. De ccb.Anno n 19« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A iiii

-ocr page 8-

-ocr page 9-

IOANNIS

A WORDEN VITA.

PER GVLIEljaVH GM À' pbf um Udgienfcm in lucem tdita.

OA NNES Tißorius,ndtio^ ne Hollttndut, pdtrid Vuorde^ nds; humili quidem,fed honC'' ßo loco, honeßis^ pdrentilut ndtut,coteuisfuisuitg honeßd

le dc uirtute i p«ero pricluxit. Inde ddeô idtn mtusduodccim dnnot cü in dde fummd dpud Vltrdieä, Cdnonicof de more dc einer et ( uox nimirum puero drgutd erdt ) fdeerdotum coUe gio grdtißimus fuit. In hoc dntew uitte gene^ rf cum exdäo triénio rducefeere capit, tegre ddmodum obtentd 4 fdeerdotibus rnde, rfd in^ termißd imo remißd dliqudndiu literdrum ßit' did fummd cu dnimi dldcritite redift.Hinc prte ceptore utitur lodnne Rhodio,percelebri Hie-ronymidni collegif prtefeHo ,uiro c udoäo, ta pio- 4 quo pietdtit er religionit noßrtc prgee-* ptd ßudiofi didicit, profeßioniti^ fug tyroci-nidfedulö exercuit. inde ddeô er cum prgee-plwc fuoßudiofut difcipulus inlMtherdnifmi odium üdtim eß uocdtui. Caperdt enim per id

A y temput

-ocr page 10-

tempui emfrgfre uerttäts Ruungelicti : cui MU' iicAttdiie crebris in Gcrmdniiini profcilionibuf idem R.hodiut idm tum udcdbit. Pdter ueri Optimus filio timens exitium, glifcente nimiru indies migis at^ magis odiofi Lutheriniftni ful}gt;icione,eum idm è ludo domum reuocdtut», ^ditui munus fecum obire iußit.tn cjuo quidcnt tninime deftititEuigetif remfcentispraconid conciuibuspdßim fuis inculcdre,f^ multospro felytos Chrißo adduccre, Hinc nero Loudniuni tnißus Ad cipiendum ultcriorem ingenij cultu, Erdfmo néflra B.itduorum gloriit cf-fplendo^ ri,CHmquopdrenri optima uetus hofpitiumde fummd ncceßitudo in Adolefcentiifuerdt (uni enim domi in Uteris triuidlibui perdifcendis mi titduerdnt ) commendAtus mirum q breuitein paris curricula profecerit. pAter uero exhine rei futfAmiliAris compendia mAgis intentus,^ flij ßudifs, médit Atur rAtionem, quAtyex fiUj Oper A prouentnm AccipiAt; TrAiedium proinde eum mittit ficris initiAndum. Cogitur bic iuut nis Optimus pArcntis fui uotis Acquiefcere,cogi tur fdcris nomen ddre, Adeoq; Luther Anifmiim AbiurAre. quad hdäenus quidern fecit, quAte' nus feUds nefcit religionis ChrißiAnjefmpUti tAS. Hoe uit£ genus ut nunq uAlde plAcuit Pißo riOfitA pAßim teAutus eß,fe eum ordinis eccle'

-ocr page 11-

piet feruifutem idtnifjße in pdtris g^dtidm,l}ej Ut hie uii ex profeßo paßet athechifmu exfr cfrc,Mt)ÎMdio/f exercuit inpitrii.Cuiusrfißt trn ntigis it^ Migis crel)refcentc,faäuin utnonitimultopoA Tnieäumpro aufidü-äurus Hociretur.Sed ob inimiduerfis ibi turn inßdiiffibiintentait, cempirerecoritnmili ^nitttium ^ibi ecclcßi detrcäiuit. Eitn con^ tumiciim Tnieilen. collcgij flimines ^X^uißi nti cj^uerintonii ipudHoIlindii femtum depo fu:re. Hibiti eRßycophintis fidet,comprehen ditur cumßuo quodi fytnmißi Piflorius ab ir-cis Vuordenßsprffc^lo. Cum uero iduerfirif ciuium (ut creditur) metu friäi,crimen Ixrc feos ciptiuis intétire fuperfederent, idj; eo lo co,«btrfrKf« «0» itipotirentur:euenit,ut ctitn lt;Itfr ille dyfenterii liboriret,hic nofleY Vitor dctiiij arcere lt;}uoq; fuo, ob morbi contigium, fedditißde df l'tRendo iudicio,eximcretur. TniedefesOfficiilesdolctes bunc bolîî c fuit fiucibufereptum,griuißimi fui intermimtia ne eo ddrgfrufit utrun(^,ut uUroneum exHittm cipeßerent. Ecdeßim ergo Vuit eher genfent Sixonijt, pietitit ßudio uifunt.cui ^pfeólio' wi trimeßri infumpto,in pitriim redeut.Qä^d «H comprrtwm eßet Triieilinis,id diluendum htrefeot crimen in ius iterum uoantur. T4»-dr«

-ocr page 12-

dem Bornim toto triennio Hdtdlt folo ; exuliireiubentur,Cuiusfententi^ iniquitiiteM. , übomimt US Piflorius,ne Idtu guide pedë opp i', dulo excedere fußinuit, tdntu dbefl ut impdti fecerit. Hine in multo gnuiorc pciti dduerß^ rij,prlt;efentMeg neci deßinit Vuordenatë, fielt tgt;i cum intn fut ditionis pomerid offenddnt-Ddtur id negocij pnefeäo eguitu^ut tarn rebe^ tem ac contumdcë hominë comprehenfum Trd ifÄo infent. intern Vuordenas naßer i ditio ne Tdieüenß abßinens, Toti HollandiS perd' gntffrdtres et eceteßds in Domino codëtds pif ftm coßrmdt .Qjtidf me guo^ uni cüCorne iio honio iurifcxnfulto do£lißimo,monitcbifnii 4 me confutdti ergo cdptiuu, ojficiofe ddmoiu i apud Delphos h^rentë inuifit: er mdgnu pieti' tisl^ecimë nobis comentddo prdbuit f Vt ueri j çd’ doceret etü re pnAdret uir bonus (guod ißis h/ereticu habetur) facerdos cu eßet,uxori duxit,gua duëla prexit,cr i mißaru facris cS tente dbßinuittordinisg; fui defertor fdäus,ci pitis fui uerticë toforirddendufubijeere dette âduit .guin opens guogi; feruiles fubire nouui mdritus minime recufduit. Modn enim pißore dgebdt,modo foßorë,mod(gt; cdlonë,ut cui^fid operd Opus erdt. Tdceo,g, uerbi interim neid' eiu dorne fiicdtim trdäduit,Eudgelici pneonh

muniU

-ocr page 13-

Ittunut feduîo oiienf:lt;ide0 iHi religiofuit têpttt 9cio ullo cofumere.Cum ijs tiixi,fiudifs ba ndî bords no msle' exigeret,curnit ut Ro.Poit' tifex nutiti, imô htpfdbudo fuo regno comëtit nouéindulgëtifs (ut uodt) fuccurreret:ut qu£ idtn nô uenirent, quodfolët,fed gratuité pr téter morë obtruderëturpanitëtibus, cr Euchi» rißigfdcr(ifree[uentStibus.E£ eu Vuordaoppi dulu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KuIgrfrcrttHr, ijfdë fefe oppofuit hic

martyr naßer, ceti mur us quidS^p domo ifrde lis.Quippeutfdthdnæ cogitdtiones etUper-f^eëlds ftbi habebdt uir pius, itd Antichriüi co filidtyimpoßurtu facile olfaciebat.Hinc adei reiecitfe in ceUa confèfionarü nbsp;nbsp;ipfe. H/c t1

le,dij boni, quâto eu feruore animi indulgëti4 rumßrophaset dolos aperte ,pdidit(Etenim,ue nudinationë illam exofam redderet, plt;trûfr$ ab indulgentiarum impo/lurd multot reuocdret: nulli fane ßipetn è confeßionibus il lii(^uod uulgusfacerdotumfolet)colligens,id tmicè ßuduit, ut pietatis (ychri/lidnte doëlri-Itd rudimenta omnibus inculcaret, infirmas in Chriflo mëtes confirmaret,cr turbatas cSfeien tidsEuâgelîo Chrißi trdntjuillaret. Hmc adeô fdtfu eß,ut ciuibus gregdti ad iUît côfiuëtibus, p4rocJ)( queHus ualdc frigeret. Qui huiusrei dolore motus,Magißratum urgere minime de-âitit.

-ocr page 14-

fiitit, uthomîitetfftdkm, qui facnm fyn.(xiift /‘u[gt;fgt;licdtionetpubliciii,etPontißcifRom.dß' thoritaté improiatS contëncret tdm illibrrdli' ter,iede fdcrd ,phibtrët. Quod ubifdfiu eßet, tndrtyr nofler frdtru precibus ttdduâui,ne piè captü opui intermitteret, O' inudlefceret ttidgû nbsp;nbsp;nbsp;mdgis pdpt nundinitio,fub bis die'

'bus femel rë fdcrëi fecit, femel cdput tofori fu^ tnift,chdritdti mdgis et prgfêtireru neceßiti' ti dcquiefcës,q dffeëlibus indulgent. Hoc illui poflremu de numero quartit fuit/dcru,qd’ trié ttdlis fteerdos unq fecit.Sub hgc uerô defund^ tnercendrio,quêdiximus,paroeho,'Ro/ndtiifld quidd priori fuceeßor noua, trdgctdii Vuotdt' ndti mouet.Codâo enim fendtu Pißoriusnoßer iudicio fißitur,proq; edufd dicere iubetur.^O' gdtus uerô multd fup Pdpdtu,fup purgdtorio, O Pdtru Decretis,uno ddeô dido dducr^drio' rum procdcitdtë eludens, coteAdtur, DeufrU' /Ird coli prgeeptis de dodrinis bominum-Cett rît coniugij fui,qudm poduldbdnt rdtioné, cjf rebdtfe cord dodiorc ßmul dcfrequentioreee clefig conuentu redditurü-Accerfunturigititt fdccrdotes,qui de cdufd coniugdli cognofednt, ijdemq; tres de nomine ,fed in hoc triumuin^tu erdt, qui prius qudm dd inquifiticnem ueittuM eßetf noui paroehi cenatü cr gloriofdm

fiCM

-ocr page 15-

ÄfW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fudnddto edt

turim ddre in Uberd ciuitite Mfuf eßet. Cum uero eiuf rei ntdnddtu Àfupiore iudice nullu.hd lgt;eret,pudeftiäut Ule itbiit,ac dißoluit conciliât

Cteterupoßerodieitccepti/d Vuorden. Mtgiflrdtu reru dpud Ülos geüaru tdbulis,om BW q potefl,odioßßime atlumnidtor Ule impU' dens dpud D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulÄ deponit. Cuiut

poßed iußu iterum coprehëfus Vuordends, Hlt;t gï Cowùû.q«/ mihi pdtrid efl,dduehitur,qutt tuor ßipdtus tiäoribus. in quiprofeäioneetß identidé pdtuit cdptiuo ehtbendi etü tutd oced fiofogere tdmen ne tentduit quidem. Quin Hd ÿenfem cdrcerem gdudens uelut ultra inßlift, Huius reifdmd(ut erdt noud)cü dd dures meds pßerretur in ludo literdrio tum quidé rem gerê tis,correpto cdldmo dpologid qudndd pro uin äo frdtre ex pietdte meditor:lt;iud cdufdm eius iußi,fAcile,uincibile ,ppugndre aggredior,ne^ feius eidé cdptiuitdtis fors mihi t^uosj; tu inv-tnineret.Ndm intrd triduum proximum codent citrcfrf concludor, proditus dfdilionc Hlond-ßicd:ut quorum ordinem feripto improbdßem. llicfdni ,ut fuduißimum hominis conuiHum tdeeS, Cdldmo ipfo diilÄte furtim excipio,que db inquifitoribus priudtimiüiobtigißent. E4 fequentibus congreßibusbond fidereddentur.

Q«o4

-ocr page 16-

Quod ß propiuf ueîit, ätnke leélor,hu»e homi nem tibi delineatS, fic häbeto : Corpuf ilti eritt reäuM ac proceru,fides reuerendi et bilir^t frons irdui,uultus ingenuus et liberilis, apä iidum oblongMn,nigrtm, ic nrunttoßi robo' tf frmi^ttis integri. X'X.Vi Lenim intiuin uix ittigerit.di/j)Utindo «rro icerßtit, fi* docendo ipertusßn idmonendo liber,in corri' piendis iduerfir^s mir cf er ui dus : tum inceßiU hominis ^quus er it ic gnuis, color uerô fcus.Poßem phen^ ilii tim uirtutis^fidei gumenti,quteper id tempus clirißimi in eo Mrti,referre, nifi fiußri uino uendibilibie^P penditurheden,iuxtiprouerbium. Eteititf i ^uisfuerit,q pedus HJi in Domino irferitifii^ i ipfe mirtyrio et obitu fitis fuper^ decIiriKit' Hzc hibui, lt;iu£ de uiti hominis pijßimi, /lriäim,perfcriberem. Tut andorisfueritß^' Aor imicißime, liboré noßrum ChrißiiM titisßudiofufceptumboniconfulere.

reliqui quo^; leges,qute mox diturusfum, Xeris hiud dubie cum Propheti,q, murutn hunefecerit Dominus findum fuu-ff une ipologii quimpolli' dtifumus icdpe.

-ocr page 17-

ALTERA HVIVS LIBELLI SECTIO DEFENSIONEM HA-let pro ciufd Ioannis à vbcrt, poUnr-tißmMs illc Sacerdotum cœlibatus uarie

co nfutatur , per GHÜbclm«»» GrtdpbcHm.

** facrarunt teßimonijs luculenter fit tis cxprejfum cA, qH4w liberum etiam Sacerdotibus ft, matrimoni iini in Doimtjo contrlt;tbcre,tamcn guoniantui^ dfo nonpdrttw/nuîtoîbicdTê, ^«ibw perfua fißimum eß, confuetudinem hiKnAnitus introdu ftitm uim diuinjclegis blt;tbcre,O‘ Sacerdota-lew calibatum turc diuino a/feri, faAurus ui^ dear opertc prccium, ß ad a)fercndam ueritO' tem, rationes fcripturaf^ cojligam, quibus itk' notefcat omnibus, qui»« non fit Sacerdotibus indiAus fcripture autoritatc bt'e pon«ti)?im«J coeabatus ,qui Vuordenate noßrü in miuckIiî tc tierc Hidct»r;lt;jMod ut probabilius à me fiat,opus , tnthi efiefentio candidis iudicibus, qni ex «c^ho I O' bono ma^s, priKiltù affiAibus, rent I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B bene

-ocr page 18-

expftt/dw iuJieent : drlitrMtes tj ^uoJ reseSl,reccpt,ec5fuetudinistyriinnidem,quäm uis multd dnnorum ferie udUdtdm, diuino iuri neutiqudmprdfcribere, dut quictjudtnpriciudi cdre pofjc. Etenim ß pdttdre dfjrïluf tuos uero fuperiores eßße, itd ut uulgoßt, prono fdnè Idp fu cum Sophißij omnibus ttt ueritdtcm ipfdtti int pingds oportet,lt;juoßct, ut bonum mdlum ,md' lum bonum,tencbrd! luccm, nbsp;nbsp;lucem tcncbrdi

contenderis, Verum enimucro ß ex conßlio A' poßoli cdptiuum fdcidmus mtelleilum noßruni inobfequiumChrißi, crnonnißdd fcripturf fdcre rcguldm,ceu dmußim ,iudicium noßruni formemus zy exigdmus, de cdufd uinâi fidtrif aUqudnto reflius,qudm uulgusfdcit chrißisn't rum, iudicduerimus. Audio enimßdmmds amp;nbsp;igncs idUdri in coniugdtumßdccrdotcm, etiitH fi nodum quicqudm pro cdufd fud dixcrit. fb autem uos iudices,ut nihil temere bic dgdtiigt; neu uulgi prxceps iudiciu fequdmini, ne,ßbt(t hominem ob coniugium nil quidem mdli mesi-“ tumperddtis,ueritdtemipfamiuguletis, omen duertdt Dri«, qui cr cordd ueßrd dperi' dt,ut inteHeâisfcripturii, çx bene perpen^ ' tionibus, quas ddfcremm pro noßrd quide/ntt' nuitdte,ueritdti fuum (u^dgium exprofeß^ rdtfs, Çf hominis iniuße cdpti innocentidm^

i

I

-ocr page 19-

iulo tuedfnini Sic futurum erit, ut cd ueritatii folemrefititex^lorj.ta doüiores fdüi, mentent uobii bene per omnii confcUm in iudieait-do ßtis habituri.

Igitur ut db exordia credtioif hutmuti gene ris aeluti db ouo, ^uod dici folet, rem dußtice-tnur, quo hoc decliuiore uid dd inflitutum no-firu et VuordeiMi-it cdufdm ferdmur,dudijje,et cognouilJè eR apere precium, quibufndm uer-lii Mir Öfi JAofes conditi hominis rdtione pro-fequdtur.Creduit, inquit iäc,Deus hominem dd imdginem er ftnüütudinem fudm, dd imdginem Dei creduit iüum,md(culum er faenündm cred-tdt eos. Ç^ibus uerbis dperte confldt, non uno iiliquo,fed bifarnü fexu hominem primii candi tum e/Je, neo; id uel temere «el «d»e, nift udnut dc temerdrius ftt opitex iüe, qui condidit uni-uerfd,qui cunild d’/pofuit i» nHmrro,pondfrf, C menfurd. Conuicitim ƒtne dixerit in Detiw, C iMxd legis diuine ediäum pkflf ndi« effet cd pite,qMi hdne rdtionem conditi hominisfugiUx rrt. Qttoct dutem minime ociol'dßt huius fig-tnentirdtio, uel ipfd corporis noßrimembrd, que tndccôrd uocdt Apoflolusffdtis loquuntur, Ei enim co«MincMnt,nor quidem mdtrimonio dut, ß mdtrimonij uocdbulum odio r/l, gentd-l» copule ttdtos effe,

6 y DctniU

-ocr page 20-

ßeinJe etim iij^dri ddeo fexueottdiftttfitbOf fno,ncn potrü ncn ùd mdnere ccnditm.

COif.i«

enim ui dut uirtute refinxeris figmemumDei, itifi Deo ipfo fu^cricr ßs f dut effe contenddti duld eil porro bifontü fexu conditum effe, ni' ß utpro fexud conditione genuinig copuliie,tfi minimum, ucldffiüu foOicitemur f Etenim uiro innuinu non eil,quo fffe in famindm trdff formet,tdm etidm mulieri negdtum efl,ut cont' mutdtofexu in uirum degeneret. Qjfippe turd cmnis fuo placet credtori, qua fbrnu,^»^ hdbitu ipfa primum conditd fuit, niß perpe' rdmperhibedtfcripturd, quod Deut uidit cun' fid quxfecerdt,^^ erdnt udlde bond.Quod dtP temDeioperd Antichriflo bonononfint,fdtit drguuntfinfiides ipßut defacerdotum ccelib^ tu, quibwf iubet marem non effe ntdrem ,fceiió' Kdm non effefaeminxm, quo quid aliud, qu'itn fdcrofdnfii coniugij odio fefe Idbordre ßgni' ficdtf

Qoif, I«

Conditum uero idm h ominem mdfculumff famindm benedixitDeut. Qjtid eil obfecro hoc loco benedicere Dei,qudm profefium impf rdre,cr ut tdler fe déclarent,qudles coditi funt iuberef Voluit itaq; Demintu, ut homo condi' tui mdfculm c^faminA,non paterentur uel inet tem uel flerilem iaeert ^‘'f^idlem ndturit

-ocr page 21-

fèdutbenediâioni diuinlt;e dcquiefcetUet inea fenentionc ufq- proficerèt, Hcc iÜud eâ,quod dicit, Crefcite nbsp;nbsp;nbsp;tnultiplicjttuni ic cSflete ter

ram. UuHu^ hic ^uidem tergiuerfationi loctes. Audisenimcr uideSyquaß tn mertdioju îucccui nam ufui creaturam heminem creator Dem dc'-fiiiiarit,nimirum uti crefeeret ac multiplicare' tur et impleret terram.Vnde id fiet autemfnum exfatisfcrpen!isdentihus,aut iaâiftn tergum nortuorum oßibuif,ut efl in PcëticiifaluitsfMi ‘ * nimè,fcdexcongreßu, qui utriq-fexuifecun^ dum luturam cr pudicitiam coniugalem confen tam. iK fit. I nte rim nen ncgo,fi internum hominë re/pictof, quie melier neßripan e/l, imagi--nemDeiprepiusqu'am caro ripr^fentat, eu in boc cenditum elfe ad imaginem Dei, ut perfu' fitiluce cognitioneDei inuißbiliaeiui inteb lefluconjßiciat. Ceterum qucdhufnanara-^ ho hicfvrt rideat, atq; contemptim habeathoc diâum,Crefcite cr multiplicamini, ex fuo iUud ßomacho ßmulanter metietts, nihil nouumfO' (it, Vtenim Citca oft hominis natura,cr f xperx Df I «iuit f xtra animorum palingeneßtan,ncn ui det,neq; dguofcit charitatis legem nobis hoc lo co imprimsprepeni, comedari. Q,Mod enint iubet Deminus nos cref cere ac multiplicari,hcc tA,fernen noßrumprcpagare,cr liberos gigne--

B lif rf.

-ocr page 22-

rejn eo funuï rn^nddt ut geniturx ncceßitiidi^-ne cohjereamus, paritcrq; eutn affi Hum nobii indit, quo qucdgenuimui oueamus. N.q; cnint nos gignere uult, quod, ut gcratum fjt,debiti{ 4 nAturd obfequijsdefrctudcmus. DcjitMt tgituf blafphcmihomitKSin opificiu Deiconuiciiiri,it que dtnpleHantur potius chdritAtu proxitno iin pcndend^e legem, hoc loco nobis cômenddtAgt;H‘ Sic fiet, ut dignitis zy augußius de coiugij rstio ne et loqudmur Z!^ fentiiin,ui,qudm uulgus Theo logcrumfolet.

Hrtrr«. i.

P/alm it.

Quid,qucd ijfdé, qu£ dixi, uerbis, gcnislit qu£ddm ndturie noßrje uis inditur,quA in diuer fum nobis fcxumnon poßumus non fcrrhutnt tgt;trófjrt^ei ßtnus. Verboßquidem coditäfunt omnti, tnare,coelum, terrd,et quicquid borunt ambitu continctur. Verbo potentis neipcrtsne tur omnid.Quid dutem hie eH uerbum Dei, nßi opus ipCmt ipfe enim dixit, zy fdHd funt, ipß mdndduit zy credtdfunt. Qjiod igitur dicit Tie us.id dgitqueq;, Msnddt ut crefcdnuts,ocioß id quidem ßeret, niß pdriter inderet, nAturié^ infculperet miiltipticdndi f minis dßiHum, quod nemo non uiuo quedtm fenfu in fe uerun* experitur. Qridre ut ortum he nums uidimusin fuperioribus,itd hie uidcre licet, quo modo pro gredi debedinus, luxtd credliois noßrit formt

Verio

-ocr page 23-

Vf rlo nimlrum Drwj fuiin nolis uoIuntatcM en preßit, nelt;^ hoc contettliu uerbo etiiitn ifgt;ß co' vutem adiungit, tpfum fcüicet uerhi opui, ne ß failwn jïue res non fcqudtur^nuUA uerbireligio fuperßt.etuis igitur ad hune, ut dudiflis, tnedti tam ejjicaciter conditÜ hcïcm potent transfor tnare, nouam^ ipfi uirtutë 4c formani,abicâa uetere,fupponeref lt;]uod sjuidë tentât,quanquS frußra,fuis de calibatu legibus Romanus F onti fexf Nee e^i interim (^ucd quis ingenitumfbi IjMnc crefecdi mpetum uOa uel uia uel arte aut fißat,aut réprimât. Naturam enim expcüasfur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ca,tamen ufq- recurret. Carnem penat, hoi cm nurtalemexuatoportct,qutfquisabhaccrefcë di lege uelit eximi, quando non aliter gignendit libcrisnatifumus,ut in generedicam,atqs ignit vatura fta calet,aqua madet,magnes ferrum ut tribit. Sic quoq; nonprit« definet fiue uirere,ß^ Ue gernünare arbor,cum uiuaßtradice,cr ube rifolo infita, quàm iUinc euulfa iaceat mortua, unicuique enim creatura mandatum e^ in-«MKflHm, ut fruâificet fecundum gfni« fu^ um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

Hic monitor eße uelim unicuilibet bominf cat djKpIf xo, Mt in fc/t’ dcjccRdc; rxplorct nwcKbi bwiiM «erbt uirtutemfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ct effi

1 ticë cxperi4tttr.Sic eninfiet,ut coti/undt [dcul I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B i«j Utem

-ocr page 24-

tdfeni non itd idAitet, ne^ de cdßitdtid dono fît perte gIoriet«r,Mt quod nemo mortdlium fuit ui ribiKfibi quedt uindicdre De Eudngelcis dute iHii EunuchiipdulapoA dgetur. gloriibi tur,inquitfcripturd,cAjlum fe hdbere cor ' im' tnundifunt omnes,quicunq; importunii in cdrne motibus identidem titiUdntur cr uel dffidii fubindc optdnt imo drdent genidles dmplexui-Cdudex fit dutßipet opinor,quinofuoquodiint impetuferdturindiuerfumfibifexum. Quin CJ- eos qui continentitc taudem fibipeculiariter drrogdnt, uideinus,etidtnfi mulierculis non in' quinentur, cdrum tdmen contubernium dnuffe, trdUdffc dexterMyformdi non dbhorruiffejei in ijfdcm cantempldndii oculos dliqudndoptuif fe,cruclutidefxosh£fiffc. Nemofdne inter I tnortdlestdmCdto eR, ut arbitrer, qui non I dulciorem mulieris qudmuiri mcmoriamfere i Jidbcdt. Vnde hoc fit dutemf nifi quit communi f hdc in not Idtd Icgetencmur, Crefeite (y niuî^^ I plicdininif Tdceo infuntulorum dcpueüdrui» I adlubcfccntem omnibutgrdtiam, qud netnonoit । fubinde cdpitur. Kinc nimirum uidemus homi'

I. A/ftcitu qtfdtnuis rigides,qudtnuis dßorgos,pucrulit ’ tdmen per temporis commeditatem co[luderegt; drriderc, dtq; adeo geßiculdntcr dppldudere. I Qjtiliberos,mAtrimonqfcilicetgenuittd^em» I

-ocr page 25-

IM deUeiaf^, id hune dtrnnt nudum, inßcidri neutieiuimpoffuntf quin congreßus quo^ cork iugdlis,/î incidAtfimore cdpiAntur. Vtpote fx quo tdin grdtdtdm dm^eru germiru prouenidnt, Eittt nunc Coenobite Virgines ißi, er ob inui' tdm continctidm,cdßitdtis ßbi titulu uindicent, EtntKomdnißd: er Sopbjßi« omnes, er cum Ve ßdlibuiCrCorybdntibud continendi uirtutefk bi.qudmforis ßmuldnt, miré pldcednt,(y con^ iugdtorum ordini pritire fefe idétitent. nbsp;nbsp;No«

funt ißi,qucd uidentur,quod dudiiit, quod fdlu tdntur,ccehbcs,continentes,Virgines,nenfunt. Corporü etenim continentidm mhil mordtur t)t'us,ßmensfitpotlutd. Bedtospronuncidt Chrißu!eos,quimundo ßnt corde, ipß enim, ip ß inqudm,non ißi, qui coniugio tdntum dbßinet in Ißeciein, ceterum intus hdbent oculos plenos ddulterij. Deunt uidebunt.

Verum porro cdßitdtis doitum, ut rdrißimu fA,itd nemim conceditur,mß qui hdc lege in o-wncni cdrnem Idtd, ut crefcdt,feße ßuperiorem cßereuerddccldret ,itdut ueri Virgines ßnt Domino, qui intégra er cdßo cum corpore, 1 nbsp;nbsp;tum mente,hoc eft, qui perpetuum hdbednt uo'

1 nbsp;nbsp;tum continendi fe d mulieribus,utpotc qudrum

I cocupißcentidqudmminimutdngdtur. inquod 1 jetiw EunMcb« repreßiße, imo extinxißfejiide

B y tur

-ocr page 26-

kl ep'flotif.

fttr DcmittUi ttdtiui Ardoris Itrpetü, ut rtitîlA prf créditât libidine moueantur. Qucd dcnum ijs fo iis ccntigijje dixeris,in ijuibits tdm efficdx ßdet fit,eiuieffnritum euehdtfuprdcdrnem, ddccijf Hdturit fluxunt fifldt, (jucntddmodu in ijs id ijui' dim fieri fdcile ccn/entimus, ijuitmiampldtie tttorttficdtis uitd hiccfud in totum uileat,ut ut' lut ex hc minibus in dngelos trdnsformëtur.tiil iufmodi Eunuchifiquidemdffiüuum ex conçu fifcentidrii ir.embrd morttficdrüt,rc{le dicutuf fe prepter regnum calcrum euirdfje. Proinde dttt/nu hucinducds nolim, quifejuises, ^udfifitu rdlium prxcfptorcs Philofcphi^dut etium legifi Idtores Pontifices tdles Eunuchos Ecclefii dent Chrifiidn£,cum uniu id præflet dnimorum regc' nerdter fnrttus,ut uerè cdfiifimus, idej; per fi' ) dcm,qud; nifipurificctccrda no^lrd, ex Àlibidi nibusnos repurget,ilicet immundimdnemus-.cr de nobishypccritis idUdripolJct illud Flacci:!» trorfumturpcs,/fiecicfipeUe décora. Hociltud eël,lt;]uod prédicat ficriptura,fidem cffiecinilori um îumbortim nefirorum, cum tefius ille Itbidi' nis, cui in lumbis f :des edi, non tùfi fide extin' guatur.Hinc et fapiens li£brcus:Sciebam,inqt, ejucd non potui continens ejfie, nifi rgt;cminus dee derit.

Quod fi hcc tamrara ad calibatumuo' (itit

-ocr page 27-

Cittio, Hm ffäucii etidm inter eleâos contingdt^ Hntui nttmrum Dei beneßcio ic uirtute,quid eft, qitodcam 'd, tot milibw hominum extorquent KcinAnuilegifidtor, dum coelibitum illumfuü indicit indi/'crimtnntim oibu^facrificuliSfNon' niiezMorticbiï? Vntcuiq; deditmenfuram fi' dct SpirifM4 pro fuo cbdrifinAtc, non pro t«o uo to,AutinvperiobonePontifex. Koneßintud j. Mwlifrnm ndnu,ne erres,ut ex Ggt;n^ccpbilii rcddlt;« M.ifo «nutiribin, gdm.os.Huiufinodienimfldtusßbiliberosuoluit regenerator ßgt;irttHi,luxtdillud,Spirit«!«bii^ uultßgt;irdt,Sed ad gctKjînre«crtagt;M«r.

ï)ixit quoq; Dominus Deus. nbsp;nbsp;N on eü bo^

I nbsp;nbsp;num,hominem eße folum. Qooniam enimHi-^quot;*** *•

I debat De«i condttionem bominii ßc hdberc, ut ( nbsp;nbsp;non poßit non rapi nd iugdleis ne xw, ut ere fee

ret cr multipiicaretur, rrprobata dgdmid,teßi ßcdturnoneße bonum, hominem uiuere folum, I nbsp;nbsp;boc eil agamon. Ncq; enwi bic dgitur de uitd

ißa folitdrid, quam multi etinm pij boinincj ob 1 turbar«)« O' urbiumfugdm ineoiuere,fed defo ' litHdine agamix. CJwod ft non eil bonum bomi nem eßefolum, quod babet Dei oraculMm,cogt;i fequitur,benumeße,uteoniugifoeietur, qud-re agamia: folitudo non eft conditionibuman« confentanea, «tpote à. qua longe late que lt;ib^

-ocr page 28-

nos uoluerit Doimttus. Hue pert!itet,lt;liiigt;i Ecclcßaßes ait. Si unus ct ciderit,ab altcroful' eietur,Vefoil, t^ucniam cu ccciderit,non habet ' fubleuantem. (^uifquis ita^ coniugium ue' tat,non modo uctat ^uod bonu cA, tùji mentia' tur, qui mentiri nefeit 'Deus,ueruni ctiam fön' tudinis tedio nos inuoluit, tanquÀm qui chart' tatis cx^crs,fublcuamcn lapfis inuideat, cunt conftet heminem hcniini, non fibi,ttAtumcjfe. Vtautem agamiie nulisfuccurreret, dixit dciit ceps Dominus, faciatnus henuni adiutoriumß' mlcipfi. Qncdquicfo adiutoriumdef^twn eil henuni, num defermis Simia, num cucurbite caput,autinammespupjcf Minime.Sedicdifi' cauit Demtnus Deus ceflam, quam tulerat it Jidam,inmulicrim,o- adduxiteam .^datn. Habes adiutorium, quod uiro coram adduxit i DominuSjUt iSud pro dimidiofui ampleâeretuf , Mulieres itaq; cum in hoc condit^ ßnt,ut aditt' ■ torio fint uiris, cur Sathan^ impietas aufit huif : diuin£ Maießatis dccretofefe cpponrre,(y no' I bisadimerc tale priteßdium, citra quodnoniti

gt; diußeterit humant generis propagoiMutilu»! fane reddit hominem, qui /td^fuam detrahit Heuam.Etenim ficut ortus noßer, educatie, ui' tat^progreffusab alicnis pcndctpriefidqs,Sie nurituspendctà coniuge, VxorinArito,libe'

rorun

-ocr page 29-

tonm propdgitio cr rducdtio À pdrenùibus,it4 ut in coniugio bene conflit:;to, or in D''miao co trijftojbonw hemint uerefit Deus,iuxtiipro-' uerbiHiM. H:fc omm4 tint fecudi fl;idiii,tdm fir tndm eoncordiiim,(y dnimoruui coniunélionem «onprobit!« cahbdtu fuoLdtintu Epifêopii^, ^ui hic fuit cößitutiuncuUi pugndt dduerfus plx , titifumminuminis. Coniug^ßquidenreligio nem,lt;iuim iße contemp‘im habet, nobis ßdtuit 'Dominus,uelipfofdüo,dum Hemm iflamfuo Adimo ofßciofe ddeo esdducit,lt;judm ille pro fui l dimidio cxcipietUjiti infie,Hoc nunc os ex oßi-1 nbsp;nbsp;biK meWj CZ Ciro de Citnie melt;t. H'’Cill«drfl

1 «itu:»lum,hiCficopu!i, qm folduerc co'éunt j connwbii. Hic emm uipt«r ,hic,illd innnorum I comunftto, iHi ilteriiM i« ilterifw confenfio, i q«« '(«»iiitrimcjuo tintoperc nteretur commets diri ib ipfo Dojwtio, qatppe cuiiw ip[e units,na homonwrtilwjjitiathor. Q^ojDei« iti co«

1 iunxit, ut iw hoc protcplißi pirentis exempio \ rft utdcre,homo ne f pxret. Coniangit xutem il ' le irthno! gnrpo coingij uinculo. Anitno^m cS ianftio pricedinei corporum coniaatlioncM i« Domino liuditiiM fielt, zy omnis inmiandi'-tii probro leait. Hine fine, quoniim uxor dc cirne CZ oj?ibas uiri e il,ut hic uideniiM,no ib re

\ W»nftApo|lol«}, wtniri/ai» axoreidiligant, l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»t

-ocr page 30-

vtfud tpforum eorplt;yrd.lJ rntm cirHtfn fit* ant unc^uim cdio hjibuit,ftd fouet O' nutfit eit feut o Chrifluf Ecelelïam, (juandoquidem mi brAfumus corporis ChrißitdecArneO'ofibut ipßus. Pro cofla enim Chriüo, noua uidelicet Ad£,exei}A, quodfäHum eü, dum forms Dei exueretur, infmM no^ird cdro Idteri ipjM ism inf A Pieumin dfumpto homine minor Ati, infertA eß,ut nos in ipfo uAlidi effleeremur, Af' (tiufque ,(ju.imß!o fefux ßgt;öfus,copulAremur’

Hoc iUud eil myßerium, quod in ChrißoCJ Eccleßd tsntopere celebrAt Apoßolus. Hoc il* lud eilfAcrAmentum,quod non pAtitur in ordi' neEcclefiAßicopretdicAri etreprxfcntAri ebrißus, quichrißisnorum nuptiAf,AlioijuifAii Has o tnyßericrumplenAS ,tnfAmes o tton fcelerAtAsfAcit, qui nos ÀtAm myßicA fti fymbolo, o exercende dileilionis ofßcimi ex' cludit. Hine fsne non omnino uAnum eil, Aut fdlfum, quod uulgo perhibent,omniA coniugtd inPArddifofAncitAßAre. SiquidemprimofUin ' pArentum exemp'uni proformA quddAmueri ceniugij nobis preponitur, utin quo contrAben tium animos uideas mu'^uo uclut nexu ßbicobi' rere. Dum enim AdAm,ceu liberiusrem ip' fam profeßusjdicit, hoc nuc os ex ofibusmeis, filentiofui rnttritiuerbis acquiefccns

-ocr page 31-

fiionft fui fcntentii er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çf-peJibiti libeittft

iult. Vidtfne ô prie dare legislator PontijreXf coniugem nobis, duce Deo, ob mentern uerfari, ob oculositem, utp!aceat,ut adlubcfcat nobit adduci,ut uerè aflruat Sapiens,domum diui' tiat nobis relinciui 4 parentibus, uxoremuero bonant à Domino dari? Cur non pateris habere »K)j,q«odinftnitispartibutmaiorte Druf nobit induisit, nobn coniungi uoluit, uinculo neq; le-» tis nelt;^ trißibusfoluendo f Lfx nimirum conin gij bf c fp, ut quctl in Domino caepimus,etiä re ßantefortunApieprofesiuamur. Proptereare linquf t bonw pittrc matri, CT adh£rebit uxo rifue. Propterf« inquit, quia uidelicet nutlier «irdgo diäa, à wiro eA fumpta,relinquet homt

1 parëtfî fuoSjUt uxori itdbäere4t,qd’ ißt /htbit, H«c tdm dtdit lex non modo in Ad^nm com

petit,fed i« totd nimirnm Ade poPeritlt;tt?.N4»i er Gbrißw, q«t ferma eAfui patris,eandê lege

I nbsp;nbsp;nbsp;Mobij in EnÄgelicij literie in memoriS reuocati

( prefcripßt. Omnibui enim, qui notni bominii A fe non depofnerunt, ibi dicitur, ut reliftij pire tibui uxoribuî idbf reit, nt ipß duoßnt 'm car nem unam. D«o effe iubentur, autore Deo, cz facerdosmaritus cum fua coniuge,in camem u» namfecundîilegé Dei in oém carné UtS. Vnde «ofcftincK eß, pontipcé Rom. piru ^dê piw.

-ocr page 32-

^ui htiHc tugiletn eopuhtn refcindere tefnere tidcociußt}lt;luir)eufipfe uoluit td/narólecoit' ßriädmeffe, ut prie hdc etidtn pdrentes nobù ßntrelinquendi, Deidduerfdrius fit oportet, quiirritdhicfdcit mdnddtd Domini, propter trdditicnes fudi , zyexmembriiChrißi cfficit tnëbrd didboli. Quifquù enim ddhieret uxori, urucdrocumedefficitur inDombw. QuifqM ddhieret meretrici ,unum corpm cu ed quoq; ef ficitur,fed in cdrne,non bt Domino.Cuiufmodi coniunilioni mdgndmfenejlrdm dpcrit,iMO id' nudfntotdm pdndit,pollutißimuf ifie fdcirdotu caelibdtuî.

Scd obifci dudio,Sdcerdotet fuo calibdtu no nocdri ddfcortdtioe{,fed dd continentidm.Ciib ß uero hoc note minui ßnt fcortdtores dpui Deum, quodfe for is quidem continentes ßmu' ient,cy mdxime d couiugio drcedntur, dum inti mè depercdnt dmoribui, cr omnifdridm contde ; mittcntur. QjeifquisconJpcxerit, inquit Chrb ' flui,mulierem, dd concupifcendum edm, is ; ddulterium expleuit in corde fuo. Qjiotufquif que eü dutëinter ißos fdcrificulos ccelibdtiini ampleAentes, qui non iuxtd hdnc le gem fuhin^ ' de ddulterium committdt Adulterium dßiiit one dnimi cor dm Deo dudimus confurnntdri-corde nifftirum exeurtt cogitationes mdbfgt;

terid^

-ocr page 33-

aUd^ îâgenut» quot;neus itd^i cum fcortdtionii incStincntù cri i tnindmetidturnon fecundutn opcrKW pnefligiit Mtldrudsfdnâi»toniie,fedfecunduinhabitum ‘ dffiäuum: quosquidem calibatusdecretuncqj . nbsp;nbsp;toUit, nrq; purgdtiorcsfdcit, non uideo quid coe

libdttti debrdmuf,niß mdgndnt hypocrißn et ud

I nbsp;nbsp;«itm continentiit perfudßonenti ut plurd 4!w

1 tnittdm:qult;ie quo tndgisfaïlunt hominu oculor, boe [unt grduiord, ntdgisq; Deo per)J)ic«4 : qwt fedensfuper caloï intuetur dbyßoSiquicrplt;^ni tißitnd cordium dccurdtiusexplordt,

\ WdnHï dies,ut ne putes eutn Idruii O' udnis ope-bl« iKdïjïcttr t poße:cum

fitDcHï, id eü cordium inßgt;eä:or, q«i renes in bumâno corpore,quiï intime dbditos,probet,pc ttttret,©- con)j)icttoï ßbifacidt.

Rurfuf (tudio 4 uirgintbiiî naftriï olieädri: Cjjtod cogitdtione nobw perij t, eogi tdtu fdrcirc dittur. Hlt;ec lt;tdf o und tß «f ftdlÎHni oniniiww cd« tilftid, Sf d non intcHigut fdtug uirgines bdc fud 1 confeßione fe inßd ceniugdtorum cdäintcnidm '1 longé dcijci. Ndtti injffidculdtiî immdculdtt tbo riconßofftibwimmundioresfoeminds drbitror* ' q«« ißdcpdrte^qndßbipudorempcrijßefdten' tut,corrupt« fwnt.Cur non immdculdtoj dppcl-''iNconiMgfî,q«i in Domino Icgititnèfunt con-C innflif

-ocr page 34-

iunâii, quippe quorum thorut impoHutui il A' fo/îolo prcdicitur f Cluod tim impurus hibei' turpißi iugilis thilimus, monk philofophiief ni fillor,debemus,quie nobis pro uirtutibusobquot; trußt eum operum cultu,eum nitorem,quo mun dijcanx in primis feruitur. Quintoßaciimui iequiusßidfiddicfcripturlt;eregulAexigi)tnu ’, cuiufq^ficinorispurititem autprobru!’ Quic' i

fMJff» non efl ex ßde,peccitum eß. i

Ilt;tw «t cogititione tibifirciis imißupudo rem,non uideo.Quis enimpoterit unq,quocult;ß Ubeit, mentis affrüu inclinire:’quis cogititiSi , bus fuis pro uoto imperet f fi imper is iute, cut pudorem pißui es tibi excideref Qj/iß excidit, quodfiteris,tui certe culpi excidit:dignuspro inde eris qui hoc nomine nunq tibipldceis,nunq crißa ittollif,q, integyititi corporis inuiti id( 0 circütuleris.Vt demui eße qui ob regnu calo' rum euiritus fit,hic timen non hibet,q, tinq de ßnguliri merito glorietur, quin potius gritiiut debet Deo,^ ipßus beneficia tim commodu ni' • dus fit donum, quo tim multi curiru cr mifi' | riirum fircim leuetur, quim fecu fieri tribit coniugium,cuius quidem crucé O' libores quif quis toleriter in fide fiuficipit cr pie perfiert,noil video qui pirte Eunucho iUo Euingelico ipud : Deum inferior fit. Him quod memoritficript‘^' (

-ocr page 35-

fit, «f eîreuncîfio legit nihil e/f, pr^eputiutn nihil eß,itd coniugium nihil eße, caelibdtum nihil eße: quod genus uitie Minet,in cofeßo eß: Per--fonds nimirUtnVieus»o« dccipit. Ne^ enrm efl dißinäio ludxi ucl GrtCi,ferui dut libeti, uiri dcfaminie.Ëxfüld ßquidcm fide per dileólio-hfK operdnfepij iudicdmur.Vt contrÀ,ineredU' litdf peccdth« fß dd mortem : de quofolo iudi-cdbit Spiritus mundum, propterf lt;t q, hou eredt-dfrMHH'rtDfHfHjHee in lefum chrißum,que mißt iflf i'rt HiMnd««!.

Porro hjtc Chrißtdnd tÿ iußificdns fideS cott fentit, bcHfäorH»! ceniugium congrejfiusq,pu-lt; ri,q,impollutifint. quidigitureos,ceuimmuH-doj ft cdrtiis cpHj trttducurtf Sophiß^ f hontent pollut£ uirginesf cxecrdri fie fitnuldtfiyndgogd Pdpdff Vt Hiundiî omnidfiunt mundd, immundis contrÀ nibil WKndum.Itd (y ingdlij tbitkmi« Hon potfp HOM eße niwnditî Cbrißunff, .pptere4

dduerfius conficientix fidë, qu£ «rrbo Dei re* gitwr^bic nibil ipp ndmittdnt. Qtteniddwicdtt e-

1 «igt;n,qKotifî fidmefeis, cu nuüo gnid? conficien-tieficrupulo, btrlt;tnt? tibipomdcbtî quietusfid-lids, {ßdes nimiru intus loqtur,itd Hiturd cem purdtwrn eße,ut fdtnem leuemus edwlijî ) itde-tiim coiwgibuî licet c« w bond confeientid in u-

\ »umconuenirc,urgenteintewperdntid. Tid« \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ij lt;ntm

-ocr page 36-

mim confcntît, honiinë iuxtd ädutrun^; exne^ ceßitdteferri: cut er appoßta remédia adhibuit I}ominui:lt;iui ut ipfe fanitus eß,ita fdn£ba (^uct^ remedia iure creditur inßituiße. Non enim not uoedt iUe in immundicidm,fed ut unuflt;^uißj; uit fuum poßidedt in fdnilificdtionem er honoretn, vt teßdtur Apoßolus : Qj{dre,cum induit,çr t' runt duo in cdrnem undm,pudenddm hdberino tuit fexuum commixtionem, ut edm habet deßii catui fenfui cdrnis:(iui ut ßbifapientiaßta ßuh titia eR DeOffecundumApoßolum. H^ec eo O' ximut prolixiut, ut difcant clt;eci homines de iif' ßitutis er operibus Dei er dugußius fentire, 0 melius iudicare.

Hine quo loco Chriflus coniugij legen petit er fir mat, fat is dare infinuat ctrltbdtub^ mini per iculofum eße ,ubi prxmonitos nos uo' luit, ne temere nobis perfuadeamus integritttil donum contigißc, de quo fecurißmus : cum in' ‘ quit. Non omnescapiunt hoc uerbu.Quodqnf fb uerbumf certe quod de non ducenda uxorei^ xerant apoßoli, quód^ tantum ij capiunt,qiii' bus datum eß.Vndefa Pâtre luminu.à quo quit quid eß boni munerisproficifeitur. Non capilu itaq; hoc cedibatus uerbu , qcunq; fibijpfit hoe donum dare uUa uel ui,uel arte condntur:ut cef^ i te id enitiitur clauflralet uirgines, qug dumfibi imminent,

-ocr page 37-

imminent, ßhi inftftunt, ut eeeUiem uifttmpetfe tuà de^!int,operdmludunt.Ardorcnimiüequi in inguine tynnnidem funm pergit cxercere,it(i ut nonfdcile retunddtur, fatii (irguit,q non ei' fiMt hoc continents uerhum hypocrite.

Q«4rf Chri^us claudët hic condone fuit», neminem uult eße igdmo huiuf uerhi apdeem, niß qui propter regnum calorum euintus fit: hoc eß,qui uirtute regenentionis uxorios iffi' âutfupenrit, Q^ipoteß, inqt, aperc apiit. Reliquum eß,ut qui hoc uerhum aperc nequc' «ntjboc eß,quife non continent, mtrimoniuin contrâhant,fed in Domino, fiue Nonni fint,fiue Notjrtic. Ciuod enim citn exceptionem omnibui inditlfttDominus, ne porS quidem inferoru no lis idemerint.Qjidproptcr non nifi Theomichi im quindim ingrediuntur fummi potifices, qui totum ficerdotum gregë ad calihitum cogunt: nilpcnßhibentes,continentiie uerbum iccepe-rint,in non.Temere certe ißi nobis ereptum uc' niunt,quodChrißus omnibus liberum reliquit. Quodß uni eum edidofuo Ifgew membrorunt tompefcerët, Pontifices iudiendi merito eßent. quod cum non prxßent ,quid aliitd fuisßitutit nos,q fepulchri quedimforisdeilbiti,intuf iu tem omni ßnircitie fatentiificiuntf Qttonùn» igitur,utriftfuntficerdotes,utflimmeiim icce \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C pfr«nt

-ocr page 38-

perunt Veßdlet, cdro er fdnguis ctiimdum mi' nent,niqi in dngclicdm ndturdm dbicrunt: libe' rum ipfis mdnebit,etidmß rumpdntur ilid lemu' lis, hoc coniugij remedtumßbi ddhibere, lt;jucd ipfe Deus ßßendis ndtur^e in uentrem deßjumdH tisfluäibus dccommoddtum uoluit. Hdnc liber tdtemuobis corddti fldmines prteripidt 'ncmo: Cd audenter utiminor,qudndo itd res fert,etidnt in ignominidm dduerfdriorü Dei, quos decebdt pKiCter feripturdm nihil uobis pr£cipere. I« rf' furreilione mortuorumnen trddenturnupM tnuliercuke, ne^j; uxores ducent uiri ,fed erunt ibi quidem ßcut dngeli Dei. Atlt;}ui hdnc uitdf» coniugium requirere ucl id drgumento ßt,lt;]uod non ociofe opinor,creet Deus rndfculumcrft^' mindtn, fexu genitdlipropdgdtioni appofito,iit ante diilum eß.

Ud(j;,quonidm non cldm erdtApoßolo,fiigt;i gignendis liberis ndtos eße,quo er rdpimur^i' nidli quddii pronitdte, menuit ille unutnque»^ utprcprid ß^i uxorc hdberct,fcortdtionisßib cet uitdnäj: grdtid.An non duditis impure uirÿ nes coiugiit uobis indici, ut ne fadé poüudtninif et in concupifcétijs ueßris IdfciuidtisfQjfod hit । unicuiq; iniungit Apeßolus,dn no in omnisgent ris fldniincs qucqi' copetet ƒ Vnde nemini exci' l pit Spits fdnéia-.inde nefdîarbitrcmini,èt(^^^' '

-ocr page 39-

guenq mort^Uum eximere. Nf$ rnim fu(gt;r.i ScripturiC duthoritiiteiii elati eßii. Kouultisnof mulieribus inquinari : hoe ipfunt etii ,phibet Spui fcripturAru author.qudre pr£ dpit,Vnuf(iuifq; fudtn uxorem hdbeat.pulchrd nimiru v cdßd eß ßddtu generdtio cum chdriquot; täte .Non inquinatur,quicuci; mulieribus mifcë tur:cóiugiu Chrißidnorü pecedto cdret. Si uxo rem, inquit iüe,duxeris,no peccdßi.Qjii uxorS ducédo no peccat, quomodo peccdrc dicitur ei' dem cogrediundof Dc uirginibus idë pronucidt ApoßoltwSi nupferit,inquiens, uirgo,no pecc4 wt.HonoMbilf etenim coniugiu, er thorus im' poUutus-ninc fdeili liquet, unuquenq- dd cdÄi tdte,fed coniugdlë uocdri, ddeoq; er urgeri,nc quibusfeortddi piculis expondtur.fidei ßquide puritdffdcit,ut no ex libidine, fed ex coniugdli débita cum timoré Domini cogredidmur. Cuius rei exemplumfcripturd nobis preponit in iunio re lUo Tobid,er eius coniuge. firmu itdtj; ßdt Apoflok' conßliu,ut qui feno cotinet,mdtri wottiu cotrdhdt, quifquis is tdndeßterit.meliui eßenimnuberequri. Quidqu^efo dgdmidißtl rccleßdßicdfdcit,niß utppetuis drdorib«f C(lt;pti «osnoîdctinflt;tt,pofiMîqu4mm:tthmonij cotf' ÄdMm probetQuæ porro binc fequdntur libi-( di»ej maU, Jlnprd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grduiord,

C itif tHTpe

-ocr page 40-

turpe fit uel di cere.Ver cor ne mondflerii nopnt quie conueniebttt eße Chrißianorum fcholas,tlt;t/i tum non in lupdrum domof,Augi£ fldlgt;ula,et d' nimirum Idniendm degenercnt. Nam qui inter cœncbitds pro fdndlißimis hdberi uolunt.neque aliter fefe uenditdnt,q ft dpud ipfos folos fepul' ta idceretpietds,if,uidedmdbo,qpriepo^cre ft' H futq; cdßitdti confuldt.Deprgdicdnt illiqui' dem nobii, uelutipro mdgno fdnilitdtifcr dbßi nenti£ inftgni,fudm ichthyophdgidn,cui nomen dedißeuolunt,nein incontinenti£ chdrybdim inciddnt.Sed non uidcnt ßulti nducleri bine Scyl tdm ftbi imminere, periculum longe pr£fentiut, ÿ in creophdgid noßrd ftnt experturi. Vbienim ij boni uiri guldmfudm dd fummum expleuere, exquifitißimii pifcium epulis,quos ex mdrii nd' turd fpumcos eße nemo nefcit, uini cdlidioriiß 9ctdrium de more er ex pr£fcripto legis conui' udlis fuperinfundunt. Rf cogitate hic in dnitnid ueilris,q hic feruedt,deinde ebuUiat etiamgeni tdlis iOd uid, qu£ id genus incitabulis dccenfd, tnirum ft non per aphrodithen uires fumat, utß oleum fidmmis adijeids, C^uis tum tarn feruiÜ conßiüusfit exitus,q mihi non libeat comemo' rdrcttam ctiam honeߣ dures réfugiant audire^ ^ef enim conftlium cR tam fpurcam fentinsm tommoucretne quid iüii purgatis noßris mtribta

oppeddt.

-ocr page 41-

cppcd^f .Hi'mc cfl lt;Jitodperhilgt;etApoßoluf,'Nf^ ticlulteros,nelt;j; fcortStores, neque molles regni caeleflishiereditiitem confequuturos. ifii fcorts, tionis^itroni dut pro fibula. hdbent,dutpro lu^ do c^uoddm ducunt pfychotyrdnnidem fudm i» tnifcros fdcrißculos,et fronds exerccrc,ut quos prlt;efentißimis Idfctui^ o-ßgt;urc£ libidinis peri culis exponant. Paulus Audiofe cldmat fügten' dim fcortdtionem. l/ii«fro ddfcortdtionuin' unddtionem uel conniuent, ucl certefdcem dC' cendunt’.teßesfuntiiildtpdßtm iüorum uoces^ Si non cdße,fdltem caute. Qudfi uero tdm obcic cdtus fit Deus, uc ilupidus, qut, qu£ hypocrite iiliiniedium fudrum penetrdlibus, imo tdcitis dnimireceßibus deßgndnt, non uidedt,non 4d-uertdt,non iudicet. Qjiidf quod duorum triÜue fcortiÜorum dbufum puWice pofiw inuulgdri permittunt in totius cccleߣ fcdnddlon,q ut pd' tiitur fudm quenq; bibcrc uxorculdm fQuidf 5, omnu Romi uendlid funt f aliénas thorus,in celluof£nupti£,furtd,periuria,poligdmia::con iugij Mfro (tdf«rtdi facultdtem nuUi fuorum my (l4r«m concf dit P4plt;t : ut qui facer dot em malit uel de Cf m mere tricuUx dowt diere, | uni muli' trculi in Domino legitime adherere. Nibil O' f US ejl bzc aliunde petitis exemplis uera docC' retdomeflica blt;c iniuria, noua hdc uiri optimi

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C y captiui'

-ocr page 42-

cdptiuitis nimis uerdm no/frdt» drguit elegiii». Quidenim caufie ejl cur uincidtur Vuordendf naßerf quid niß quid uxoremßbi duxit, (y con rcligionem dduerfus impids Pdp^ trd ditones de coclibdtu uindicduitf Num h^c res di ( gnd eß cur tdnt£ turbde fidnt, cur tdm odioßs in bonum uirum cldmetur, qudß cdpitdle ddmißf' fetf Videds enim hie leonesfrendere, luposfic' mere,ut hominem ueré piumproptered ucl den-tibus dtterdt: uideds fingumdrios ißos uiros im pdtientißime ßtire innocui hominis fdnguinciti, in hoefurfum dc deorfum curßtdri,prehcndid( xtriM,concilid indict, dff'iUim confultdri, conti' tid prolixe hdberi. interim non défunt inter hot prjpoRere cccleßdßicos uiros, qui ut hominif miferi cdldmitdtem miferdri uidedtur ,lt;yutib inc£pto dd impidm pdlinodid eum reuoeët, Cru codai Idchrymdsfunddnt.An dd h£c tdm fpeci' i (gt;fd,fidiispldcct,ChriRidn£pietdtis exempt I non ridedtfdthdn, no inßnugdudedt fdlutisito ßriC ex profeffo hoßis,et omnis immudicis: dini tormdximus fCduetefldmines, cduete Vcßdlet ne id iugum trdhdtis cum infidelibus : cduete ite fortem ueßrdm cum ddultcrd ißd gente pondtisgt; Ki enim funt brutd lUd dnimdntid, ndturd gc' nitd ddcdpturdm (y ddperniciem, in his quje non inteUigunt mdlediccntcs : pro ucluptdte dis'

centtt i

-ocr page 43-

etntes, ß in di? delicijs fruMiur, Ubcs dc »idcu Id, qui conuiuMtes in erroribus fuis inf ult int Kobis,oculos hdbentcs plenos ddultrrifquarc et in perditione fud peribunt, mercedcm reportdn tes iniujîitid id enimfore omindtur diuus P e-* trus. Fugite iaque Bdbylonem hinc er fepdrd mini dbed,quotquot coniugdlis aftitdtis imd-toreseflis.

Q«od fiproceresnoßrieccleftißici urgebunt dccretd Pitrum purpurdtorum, uos contn ur-getote ex ditto Chrißi : Drum frußrd coli do^ tlrinis er mdnddtis hominunt : ex, Oportere Deo nidgis obedire q hontinibus. Judicium Apo ßoli dudiuißis,Melius eße mdtrimonium contrd berf I uri. Quire utnuptie nonfintprdceptg^ fed relinqudtur liberd, ijs tdmé qui urutur,prie ceptd funt. Vruntur dutem qui cdrnisfldmmM citrd immunditidi uincere non poßunt.Hic quid preiletts continentid ßmuldtores, ipß ludices ß tis:er ut libidinis dßum refrigeretis, nr^ dm' plius utAntichrißi mdneipid inpdßionibus de-' fiderij torquedmini, dd concelfds uobis i Deo HKpti« conuoldte. nbsp;nbsp;Dixerit dliquis boc loco,

me, quid coitiugi» in omnes urgeo, cü Apoßolo pugndre, qui conßliu^ fe, nopriccepru bdberc de uirginibus ingenue teßdtur. Fdteor confute-' re qwide Apo^loluw cocltb((t«m ,fcd ßc tdmé ut nerniiw

-ocr page 44-

nrminifuo quider» con/ilic btiueunt uelit flut». inijccret autcm iält;jucü,fi quibut author rßet,ut fuo tantum confüio/rett,renitente ^uif confcicntia,agamiam amp/cücrentur, tan^ nH pt if sper omnia pottorem. C^uod itaq- fuum con filtum de calibatu ampicäedo bonu uocat,pro-' pterprefentcm neceßitatcm,non ßc eß accipicn dum,quaß hinc meliorcsßnt agami coniugd' ti, cr detrimentum accipiant falutii,(^ui conin' gij capiflro fefe inuoluuntifed g, coniugif molc' ßie C7 cruces ueluti remora quadam ßnt expt' ditiorisfiega,lt;iua Buangc/ij proßcßßoribus tunc imminebat ex maleuolorum pcr/etjuutionc,^ui ChriAi annunciationem non itaferebant,multo minus probabant.Hac illafugiendi libéré nn tiunciandi uerbi ni ceßitasfuit,cuius grntia apo fiolusmalit eos lt;jui non urerentur ccelibcsmO' nere,q matrimonio iungi.Qj/‘ urutur, i/sporro pracipitur ex mandata Domini,ut unufi^uiftiue fuamuxoremhabeat. I iam,crPaulinobiscon filium legi diuina adaquans, coniugium eleua, et caelibatum in tarn uarie affrâorum hominutn capita urge, cum tarnßudiofe ac diferte ccelibi turn nobis non eommendet Apoflolus, q magnO' tes eccleßa iUud eßerre contendunt. Nec audi' tnus hie Stridonenfem Epifeopum immodicu uir ginitatit cncomiaßcn, quippe quern in RethorS

gymnaf^t

-ocr page 45-

duditorijs,no in Tleologoru fcha lis uerfari cognouimus, dunt pro decoro fufce^ pti fui thcntitis, nuptitu, EpicuretU dclittM de--cUntditdo uocit. Nihil tnirum eß tdtn dbfurdüt tdm pdrddoxon,lt;jucd no probabile fixt^ontio'^ »f prnefertiin 4 tdli ordtore ex prcfêfo diâd, Atquijfi fcripturx felt;iudniurreguldm,flt;itc4 mur oportf f, mulicrcm bonam Dn eredtum uiris ipfis ddiutorio dcßindtum. Neij; enim cum Comico iUo Dented homine cthnico, ntiferunt intfrprftiwur hcntinent, tjuiconiugdli duâut {ludio,fi ^d dduerfi inciddt,fcrtiter ferdt:lt;judtt douidcrucis credentibus per Chrißunt confe-crdtd fit.Quin potius 5 fpiritu Dei imbutifunt, i)ßdeliter coniugiunt dntpleâunturpro contnto di/fintd exercendx turn ßdei tum chdritdtis cffi cindjd q»4 calibes noßri fdceraotes,PoHtificu decreto cxcluduntur. An nonßtlendiddni pdri-ter cz otKU hdbct decldrdnd^ fidcifuxin DfS occdjioncw mdritus,dum dnnond chdrd eß,dum tegrotdnt liberi, moritur uxor, erumnofi funt neceß'dri^, friget quaßus fAn non qui mdritut rß, dnfdm hdbet pronißimdm exhibendix proxi t»o,uxori,dc liberis.cr toti denie^ fdmiltx chd-ritdtisf dum id ßudet pdtcrfdntilids,utfuis bene fit, ut res aconomicd bene cößitudtur,ut ddpie titem tiudidntw necejfdrij ç^fdmiliircsf

Q2'lt;*

-ocr page 46-

Q«(i dutcm Pontilrx legïsldtor f dtt «om al iji tant fandis ftudijsrafos fuosexcludit, dunt eot iuhct latis legibui in ocio fecuros uiuere,de alio runt laboribusfaginari,aliorunt familijsfcntd ingerereï Vidcntus mint quantcperefugiant cS nbsp;nbsp;'

iugalcnt .-ffiidionë facri ordinis ntyA£,quam^ A'^otos luxUjSybaritdf ocio,Sardandpalos mot ■ iicie fuperent: qui fi ad Ceconcntian uii fidelei ccniuges uocarétur, ut certe ros hue uocatApo ßolus, non deßuerent uf(j; adeolafciuia,notain eßent gyneccphili, fed hue incumbcrmt eit pi/i Omnibus maritis, ut domui fuxq optime preeß nbsp;nbsp;i

fent,qplurintis prndeßent, cy uel manuum ope^ ) raßbi copararent, quod erogarent inedia labo rantibus,

Cittum igitur A poßolus aperte fateatur fe nul f Ium de uirginibus pr£erptum habere, c£teruifi conßlium tantum dare, quod tarnen ipfum nenti ni uelitpro lege oltrufum, qua conßdentia au' dent Romani Pontißces ex conßlio pritceptum faceret prolatis fcilicet ultra præfcriptum legd tionis fuig ßnibusf cum Chrißus noluerit apoßo losexcedere uerbifui limites: iuxta ißud.Doce tes cos feruare qutccüq; ego pr£cepi uobis.Cuttl itaq^nufqmandet Dominus ut minißri uerbiÀ coniugio abßineant, temerefaciunt,qui calibd tui noßro apoHolicam prtttendunt authoritaté,

Autbo'

-ocr page 47-

A-Utboritis ÂpofiolorS, teße Piulojnextruâi onédAtx ent fidel, non in deflruâioné. Atqui Pontifices euertunt,imoextinguunt potins fidcj eam confirment. Apoftoli mitteinntur nt agni inter lupos: hi uero in ecclefil Dei decretis fuis irruunt ceu lupi inter dgnos,dnm dlligMt nobis onen importdbilijt,qu£ ne digito quidem moue re ipfi uolunt. OhIw religiofe,q modefte Apo-fiolus; No du(im,inquit,quicq eorii loqui,quod per mr no efiveit Chrijlus.Atqui Pontifiex Rom. IcgwUtor cum fit, peccdtd duget, trdnfgrefiio' nfîm«!tiplic4t5cz liberispldné feruosfdcit.

i nbsp;nbsp;nbsp;q«o fit,ut nihil minus q per b«nc eaelibdtü Cbri

' ^titmefftcicreddmus. Qui dxmonioru doilri' niefunt,dbimpofiore i» bypocrï^ loquente wenddciMm propofit£, qHX ue tdnt mdtrimonid

I nbsp;nbsp;eontrdbfre et cibis uti,quos Df w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cï*

grittwrS däionefumerentur d fidelibus. Tu ui' ierisPontifiex mdx. quondfigt;iritu ,phibeds con cefidSdChrifio «wptUf, ;phtbeds CT cibos,quos DfUï creduit dd fumendu cum grdtùrudâione.. Quin igitur h£c tdm impù d£monioru dogmd' td dd imum tdrtdrum,unde profciUd funt,releglt;i muif Quodenimcontendunt, TdcidnosquofdÜ hoe loco d Pdulo notdri, id nihil efi,qudndoqui' dem lût na prohibebdnt, fed in totum ddndbdnt coeeßds nuptids,ceu remfo(dd,qu£ citrd peccd tumßlt;irenfftiiqigt;oßent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ctte-»

-ocr page 48-

Cfterum ^uonUfft ^UtehdéleHut de nuptijt t^fldtu coniugdli exfcripturis adduâd funt, dduerfirij ncgdnt de facerdotiim uotdrijf ißis dcciptenda. eße,nodum eos in fcyrpo quaere re euidentißime docebintus-Etenim diuusjipo' flolus non uno loco tdtn Epifcopos q facerdctet dd coniugium uocdt. Timotheo enim fcribens, '■ Qportet,inquit, Epifcoputn irreprehenfibiler/t eße,uniHS uxorü mdritum, qui domuifua bene praßt,quißlios hdbedt fubditos cum omni ajii tdte. Si quit duté domui fua praeße nefcit, quo modo ecclcßdm Dfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddminißrdbitf ।

Hac iUe. Hit quidem uerbit non modo permittit | Apofiolut, fed tdntum non neceßaridtfdcit nit' '■ ptidtEpifcopo: qui tum demum irrrprchenßii' lit erit,ß uniut uxorit ßt mdritut. Hdm ß polf' gdmutßt,in Idfciuia fufpicionêfacile inciderit it,quem conuenidt db omni fpecie mdld db/line' rc fe. Qudre obiter hic corrigent polygamiifl legit,petit eße ducit ,utEpifcGput uniut uxoT' cula maritutfit,in qudfurorem cdrnit coniugif j iure cxtitiHettne ßab uxorit congreßu diutiui, q par efl, qq^ ferdt humand imbedUitat, abjii' nedt,tentctur a fdthand.interim tarnen non int' probar im, ß inculpati nominit uiri, qui non mi' mu ietdte,q feniliprudentidf rerum experiëtid, O’ ndturte deßeruefccntidpreßgt;ytcri fint, ecclt' fiarunt

-ocr page 49-

fîdrumguhfrtttteuîit dJmoucrêturiBx ^uiu/mo di enim mmiflris, into Eunuchif Eudgelicisref-publicitChriflidnorutK plus ucri ncftdelis mini ßcrij dccipcrct ,ßiteor,^ ab uxorÿs iflis cy rrî ttconomicit pfuî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intentis fdcerdotibus uer

biq; minißris:^ui quo mdgis curdnt qult;t uxorâ funt,reiq;fdmilidris ßudio tenentur, hoc minm curdnt que Domini funt, minusq; tdnguntur fo licitudine eccleßdrum. Verum cnimuero quo^ niäm eiufmodi prrßjytercrum mdgnd nobis eA wopid,prlt;e/ldt ex ordine coniugdtorum uite in culpdte uiros eligere in eccleße mini/iros,q ex iftit ocioforum hominum turbd, qui nihil dliui funt q merus numerus, fruges conf.imere ndti.

Öuonidm ucro Apoüolus Epifcopos fuonut nere digrioj tum dcmumpredicdt, ßi filios bäte tfW c» omni cdHitdte fubditos,fdtis hinc perßii cuumfit,fdcerdotum filiosexcd/lotborond-tos nibil minus q infdmes ejj'e,et iniurid pro rijshdberiiimo indotibusPontificijsponendum cenfet /poflolm, Ji cd/ld prolr facundus pdrët ßt EptfcopMJ.Q«£t») fdnc Pduli conßitutionem rtuQd bon«ntwM duthoritds,ne P^pi« qMidfW, po terit Idbefdädre, qudntumuis edm nunc uilé hu bednt, dut certe negligdt Suffrdgdtores Epi[c9 pt,qMi b(M dotes ueré Epifccpo dignds ne rejßb» ciunt quidem^dumprofelj/tosfuosfuis illif fdgt;*

D erit

-ocr page 50-

Cris initidtos uoluHt:c}uippf ^ui hue tdntum/^ ilitnt, ut prouifum fit uetri,ut rdfus fit uertex» inüäus digitus,Ugitinte ndtus,et ne cut ddtdfit iugdlitfides.C^teriffifis dledtor,ftmachuf, iecoilor,ebriofus,periurus,fcortdtor C nug^ tor mdximus, non difquiritur:nc4^ putatur tn^ gni, qudle tefiimonium qs duferdt db ijs quifo ris funt : quod tdmen Apo/lolus diligenter uult obferudri in deligendis eeclefu minifiris, ut nt in opprobriu inciddnt cdlumnidtoris. Sed ddiil iiitututn reuertor: Si fdcerdotdle coniugiu tdin rfiet infdme, (y Chriâidna no Ard profeßionc । uerbi^ miniflerio indignum, non iüud dpoßoHt | lt;7 pijßimi quiq; uirifuo nobis exemplo comme ddßent. An non ddminifirdtorios iüos Dei legimus decorädis fdnAoru coiugijs deeeßißt, Abrdhdmo,Mdnue,fterili^ ipfius cSiugi, ettt big iuniorifAn n3 dngelus Dei ndtdliu D.Sdp' tißg dpud Zdchdrid pdtré, eundë^fdcerdoté prgnunciusfuitfCinidq, Sdcerdosiüe ordinit Meîchifedechici,in quo et nos fdcerdotdlis gt' tterisfumus, Chrifius Dominus nofler è mdtre uirgine quidé i!ld,fed uiro def^ofdtd ndfciuolu ètf Qi}id J nuptids quolt;^fuoru, no minuseditit ibi mirdculoru dufi)icijs,q fud prefetid cohone fiduitfQjfitl dpoflolos comemoréfq pene ois c5 iugesfitçre^ ne^ db ttxorib,in dpofioldtulegiî'

tv»

-ocr page 51-

fMy ttperdße:dicete Apo/foîo,fJu^uid nS pofe-» ffiitê hdbemiu circuducendifororè muliercula, ficut cr Citteri âpofloli etfidtrrs Domini,C£ phtUfAccedit et apoflolorit Aâi difertè teßi tur,difcipulosDomini und eu uxoribus de Ube-» ris extrd. eiuitdtiTyru eomitdtos fuiße Pdulu dcSdrndbd Ptolemdidë ffieifeëtes, undeeum fbluißët illi C£fdred,diuertiße legutur dd P ht» IippH E.uSgelifld,qui in feptë Dideonoru nume ro erdt,ut mëfis miniflraret.Huie lt;juidë feptem fuiße ßUdS Prophetieojpiritu imbutas aperte nemoratLueas. An non iniuria igiturfaeerdo turnerEpifeoporum fUjnothis er/^urijsinre g«o Pap£ hdbentur infamatiores f Ciuid item poft apoflolorum fiteuld Hilarius iUeprimi no» minis apud orientales Epifeopusf quid Hermesf quid Cyprius iHe SpiridSf qd Tertullianuif(ec quis onmes reeenfeat ) an non omnes coniuges fueret Satis igitur eaufe opiner eße, cur nobit hiefacerdotu caeUbdtus improbetur : ut qui nS tnododiuino inßituto,fed etia ueritati,iuris e» quitati,ipfi ratioi,et fanüißimoru exëplis uß^ adeo repugni t. Neq; eß interï annorSpre» fcriptionë,contraria ufum,et homtnu authori» tdtë, fiue eccleßaßicas coßitutioncs hic quis^ obifciat, quado aduerfus uerbu ut nuÜu ius pre fcribitur,ita nulla prorfus conßitutio humane pondus hdbet^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D ij tdldn

-ocr page 52-

Pdbwf/l enimDeutHfrußni coUmxnditiiCT doéhinit hominum. Tumfgt;rlt;ecipit ([uo^ DoW» WfMjMt ne in uijs patrum noflroru ingrediimuT, aut iudicU eorum cuAodidmui: Quod ego,in^( uobis pTiecipiOjhoc tdntüfdcite Domtno.Quii^ folusChriAusnoiiiproponituraudieitduijUO' Cf Pdtm cœlÙMX deldpfd, Hicc^lfilius meiH mihi unicè chdrui,ipfum dudite.Quis igiturec clefiit ius fecit uel unius fyÜdbe fuper not coßi' tuende extrd Jcripturds ƒ Pudeat Chri/Hattdt tnentes pro drticulis ßdei rccipere,quod literal fdcTiie non communicrunt,non ßdtucrunt. Quif tnihi huntdni negdbit eße commentd, quf fcri pturii non funt prodita Vt certt fdcerdotibiH nufqudm in Scripturis eü fdcris nuptijs interÜ itunt.Pdulus negdt rerum eccleßdßicdrum iudl cium eße penes domindtores EpifcopoSfdutet' cleßie pr^eßdes ,fcd penes d,ccumbentes. qudff Cf-nobis eA edrundem rerum iudicium.Aliojiii | ßt ex hominum decretis, dt^ ddeo À uioletd con | fuetudinis tyrSnide pederemus, quid eßet Chri ! ßidnifmo incertiusfVbi tu ßdei locussqudper' fudß,quod credimus loquimurtnS quad per ni nusMdiorum dccepimus. Quod ß db dnnis,ßi receptis legibus, d confenfu populi,Cgt;- Pdtrun decretispendedt cdufdpietdtis,nonbonoii«re i fubldtd eß eircucifio,çy legdles ceremonù, (7 ' iure \

-ocr page 53-

■iure ex fus eR StephMut,lt;iui 4 tetHpUreligione populum duociuit.Vicerint adem ntionc Mi hometiex perßdix cultorcs, qui quod ÎFatri' bus iccepêre,mordicus tuétur.Sedficulna funt id gf »«; prxßdii qux ab humdno die petitd ßit: O' proinde doârinx pietdtis conßrmandx pdru rfâé prxtenduntur,qudndo in cdufdreligionit Vfucapioni non eü locuj.

Idm quod ad Conciliorum attinet rationem, ta certé cum inuicem fxpius pugnent yCruelut ex diametro oppoftta lint,etiam in hoc calibx' tus décréta, de quo diu ac multum eü labora-' \ turn ab eccleßx primoribM,prius q ederetur,in tnutuamferuntur cxdem. Neq; enim ßeri pojfe arbitrer,ut unus cr idem Spiritus ueritatù con traria dielet,et ex eodem ueluti ore calidum et ' fiigidum effiet : ut quod modo ait, modo neget: quod «Mtjc f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, mox irritum ßat. Qjsid

adum fit,quid difeeptatum O’ decretum in Nquot;» tfttifynodo, qux inter celeberrimas habetur, fuper calibatu facerdotii,notius efl f x Pdpbnu tij iîlit« pqßimi uiri exemplo, q ut hic opus fit eommemorare.Quod uerà pleraq; dlilt;t Veterî* concilia xquiora fuerunt facerdotum coiugio, Jpoperjorit ida, uel ex decretisPontificifsper ftiicMf palamfit. TolcUnum enim ibi cauit, ne facerdotes coniKgcf fuas moechix comifix rea»

D iij interfiee^

-ocr page 54-

intcrpcercnt,fe-dpotius in fddusfuis etipfiu4( Jetinerent.Conflantinopolitand Synodus noluii uoueri caïibdtum : ddeo^- excomunicdndos jli tuit fdcer dotes,(^ui uxoresfuds repudidrëttpf^^ pter fufceptos,quos uocdnt, ordines.Qjiid, hoe calibdtus ittgtim conHinter detreüirint Cr£cifufeipere, quorum fdcerdotes hodie dll' bue utuntur uxoribusf Mcmoriie preditum e^ ucteru dnndlibuSjfub dnnu nimiruM.LXXU’ Cermdnos fero or £grè ddmodum hunc call' bdtum ddmifiße:(y in Mdguntinenfi diocefi (di Ho Pontificio multumfuißc repugndtu./nd,qui nobis obuertunt pdtru Concilid pro p' cerdotum coelibdtu, ijs contrd exitium intermi ndbimur hisProphetf uerbis,Veh uobis filij dt fertores,utfdccretis concilium, cy non ex me'. cr ordiremini telÄ,cr no per/piritu meu. Etc' tiim in omni decreto ecclefidHico, qd’ quiq pe( Cd to obHringdt, os Domini interrogddum e Ü • ut Scripture de ueritdti cöfentdnedfint, qui' bic ßdtuere in edifiedtioem eccleßd uisufuerit.

Audiuißis quid de fdcro Chrißidnoru cots' iugio fentiendum fit,qud duthoritdte,qud ßde, 4 quibus inucitus ßt in eccleßd calibdtus,ctf tiihtl ob/lringdt fdcerdotes hoc Pdpt decretu. nunc dudite qud neceßitdte, quibus rationibus sldduHus Vuordc/tds ttoßer,qudm uxoretitfquif quo'

-ocr page 55-

modo ßhi Juxerit, ut innotefcdt ottintbut iurf'» nan iniurid uinflus fit.Hic enim bonut uir ue.-ritdte fcriptur£,cui nihil poßc {gt;rteiudicdre cre iidit,fictus:cr perpenßs fecum fgt;ericulii,in qui bus ob continendi difficultdté,ut erdt ^tdte in^ tegrd,médius uerfdbdtur, coniugë fibi in Domi «O ddhibuit,non dote,nelt;^formd prieceUete,no cldris ndtdlibus ortdm, non tetdte Idfciud, ne/p ueßitu luxuriofdm,fed dnnoftoré,fed tenuis for tunlt;ef«mind, inculpdtte libidinis tdmen : ut ne hdbcret fycophdntd quißiidm quod hic cdlunia ri pofet.Quid hic peccdtu efl obfecro,dduerfui uelfdë,uel chdritdté f Chdritdti nuüu hic qui-dem ddtum eßfcanddtum, fidei nuOd uisfdHd, Ctuidcdufie ejl igitur q, tdm feuerè in infontë unimiduertdtur f Memineritis indicés, qui de hdc cdufd cognituri eßis, glddij tus neutiqunm in hoc uobisddtum eße, utquofcunq; Komdnui pontifex regnifui tfuorumq; dogmdtu hoAêis pronucidt,et pro hjereticis hdbet,euefligiô pdd tisiChrtflu hic in fuis mibris perfeqmini.^xcU' fitur alibi, q mdnus dédit neceßitdti, dana biturhic noÂer ,q,ducoeUbdtu cdpe nS potuit, id cSceßds omnib. nuptids neceßitdteréprimé didrdoris codâus dduotduit t Pdulû uidete ne fimul cum hoc martyre no/lro codemnetis, «jui xprrU prddicdt,bieUuf eße rtubcre uri,

Ü iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Videte

-ocr page 56-

Videte ne cum Phrygiiui älit^uando ferofapii tis,cum in honore uidebitis eße,cuiui uit Am funiAm modo interpretAmini.

At qui orAndus eß Deus, inquiunt, ut det co tinendi uirtutcm, ß continerc nequcAs: dixit C' nim,fetite,zy Accipictis : pulfAte,t:^ Aperietur uobis. Audio cxfAteor AßiduAm iuAi hominis precAtionem multum UAlere:fed quA promißio' neßretus credAm me nonfruflrA petiturum con tinentiAm, cum in Chrißoiefunon ßtmASAUt faminA,coniunx Aut coclebsf (\uicquid petic' ritts PAtrem, inquit Chrißus, in nomine meo, crédité, cr fiet uobis. I« nomine Chriüi qudiP do non potesprecAri,ut continendi uirtutëtibi donet,turn etiAm credere nequis, q, tuAs preces t)eus ßt exAuditurusjnnommeChrißifAlutA' rid petuntur.Atqui infuperAbilis iUe libidinis/e flus in ßoeminAm, quern nuUd ui ßßlere queis, fAtit fuperq; Arguit te Ad coniugium uocari, bi cr f iluus fius cy fAnifificeris. QjtA fronte i' gitur Außt ,qui it a Aßiäus ßt, folicitAre Deutn precAndo,ut fuum ipfe decretu mutet,quôpre' c Antis fcilicet uotis morem gerAtfQrAt quidetn iüe,fed non exorAt,quiA iniquA poßulAt.VerC' Ar equidem,ne quißc oret,fuA ßbi mdgis confi Ua plAceAnt ,crfuAs ipfe uiAs mdlit ingredi,Ae noud quAdd impietdte Deumßbi feruu fdcere fludio

-ocr page 57-

Audio hiibedt, q ut Diuittf uoluntdti [è tMdnci-‘ piumfdcidt. Ords Deum continentidm,fed me^ miniße debes, ßquidem urerij,non in calibdtu iÜdni tihi repoßtdtn eße ,fed inconiugio. Hine ß edm [gt;etieris,intpetrdbis, dtioqui Dcum tent a ueris,zy ueluti dbfq^ pennii uoldrepriefumpfe.' ris.Mulieris enim ineund^e dffèdtvm extrd con' iugiunt nequicq /}ierds uotis cr fupplicdtioni' bwi tuis extinCeu iri. infeitid quide lAxcßu^i' tno dementid potius, ß temet cano fpurcorum dßrduum dltius Cf pcriculoßus mdlis immerge re,q iAdm uAionis tu£ pdludem,ponticulo quo ddm i dextrd tibi in hoc ipfum inflruHo tranf' mittere. Ego ucro tibi monitor ßm,ß me dudi' iu,quißquis es qui precibus continentii tibi cen feds dccipienddm^ut ne concris rdpidum iUud li bidinum flumen n'dtdndo trdiicere,cum ndtdndi fts imper it us, cr uel cymbd uel poticulusßt dd gt;ndnum,cui te poßis tut à committere : niß de cd pite tuo dmes uenire in dubium. Huptit fdnê ti bi pontis ßue lintris uice ßnt, quo libidinum flu ent d tut à trdnfmittM. Qudre fidei prorfis ig-ndrifunt,cr j^iritudlium rcr«m imperiti, qui fws condtibudj ieiunijs, cilicqs, Adtis preculis, et mondReriorumrepdgulis cdAitdtem jibi uin dicdremoliuntur.Ed quide tdnq flrdmineus qut

(tgger mundfinti buic Idfctuit, ceu rdpido

D gt;nbsp;jluuiu

-ocr page 58-

minifrußm opponitur .7lt;!dni nd hunc modu it'' /lus iße cocupifcentilt;e rcpritni neuti^ potefl femperperilillet, cr ceu fuperato contempto^ magis äc magis ifßuet.An nott uides C' OS qui calamitofatn ducunt uitä, ddeo^ inedii ringuntur, ttumeroûore/èrè fabele grduari, ißos qui delicifs dffluunt ocio ntdreefcuntf Viuunt ftliquis O' pdncfecundo,et quid non in' edidrupdtiuntur fTdlescum ßnt, utnuüusCcc nobitdrum rigor corporis^; extenudtio dd ho' rum uitd ßt conßerrndd, nuüi tdmen minus q bi ivxi/iif intereunt.Nimirum fddd pdruis bsbi tdt o in teäis Venus, ddeo uiolëtd res eß prO' credtionis djßdus :proptered q,omnis ndturi f 'sg origini rcßgt;ondedt. Et nihil dddubito,quin hic uinilusfrdter mdgnopere ßbi inßiterit, filn imminueritjUti cdrnëfudm dd continentie edo' tndret.Vixit enim ,ßquifqudm dlius, tum eb' fiemius,tum Idboris dc inedii pdtientißimus.

Reliquum itdque o neeeßdrium fuit, ut qudndo Df«f opfitMMï mdximus ndturdm bo' minis in eo non mutdrit, uel uxorem duceret, uel uHione dtque hypocriß dißjeriret, poäq 110» fperduit precdtionibus fuis inguinum er' dorem extilldtum iri. Annonmdgis dijpice' reoportedt ddulteros er fcortdtores, quos itt' iicdbit Dominusf li^ec,inquiunt,pericHld,hd(

-ocr page 59-

tiufie oportebdt prtuidiße inte inm guntionem ordinum:nunc feri eß paenitentii, nuncferi eß (juerimonii. No« 4«dift»r nobit Epimc tbf w iße,cui conßlium dolor^ poU rent ipfim fit. Ciuidiutem,ßncturnquidemcunt bunc idiret ordinentfVuordennfitisfibifue nt notus f Qjiid ft per ^titem ne potent qui-' dem hic omnii prauidcref Nusq ne uenii debe tur per inco^itintii lipfo,i. iuuenili temeriti-quot; te,imo pirentibus obfequendi ßudio,huc indu^ ilo,ut ficris nomen direttc^uid fi concupifcen tiicmilum idgtititfuis uiresin ipfo nondunt txeruent cum ficrii initiiretur fquidßjßc' ïïMÎt rem WfliMi hibituri per fufeeptos ordi-»«, qui in tintipißim hibebintur reli^ione, Mt erfderf mwi eorum uirtute «ox Aitim in inge loj quofdim degenerituros.

Niß religio uetiret,quis «o« mdlit in cali' bitu geniiliter uiuere quim coniugij mok-ßtdf deuorire, etidm cum apitis fut pericU'-lofVtcrrtè deuitiindubiunt MfrtitbknoMi« m«rttuf, qui quid peccant non uideo, Qnod cum arms furor in cjelibitu migis etc gii mgrauefeeret, buic uni cuIp«, uos enim cul pif nomine /and 04 nupttoi hibetisjuccubuerit Ï nbsp;nbsp;nbsp;An no prifjidbot in medio errore rccurrere, cr

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ab

-ocr page 60-

inûituto mule curfu phné difcedere, objliititißime errdre^yperire f Agnofcit mo' do inßpientid Cf terr.eritdtë fudtn, repudidt ßut td conjilid ([ux prius intenderdt: {iulte enim cr item temere uiiioridßbipoüicituf eA, qui uiM hoAilem nodum intelJexerdt,neq; expertusfut rdt. Quin grdtuldmini potius reßpifciti fidtri, epericulis mdris in tutumportum rndtdntif Coniugium dmplexus tut dm bdbet ßdtione fub iUiusprießdijs db incontinentie hoflibut, qui ip fum iuges impetebdnt. ReAißime ergoßbi hdc pdrte confuluit, ut uos ipfam condcmnctis mtt' ximè, quihominum conAitutiunculds Diuinii legibus pdresfdcitis, Z^lo quoddm religionis, fed non fecundum fcientidm.

Scio quid hic obieAét dduerfdrij: Qtföd DfO promißAi,inquiunt,ne moreris redderc:Et,Vo uete Deo dc reddite. Reite didurn: quod enim Deo promißum efl,preßemus oportet.Sed ut no omnid uotd dicunturDco, quecunque nos qui' dem Deo nuncupdmusßtd non omnid etid DeM acceptdt.Hoc etenim Deo reddendum efl,quod ipß fideliter nuncupdtur : dlioqui difßUcet Deo Aultd er infidelispromißio.Precepit Dominut in prophetis, Vt nefdceremus ßnguli quod no' bis reitum uideretur. Qjtdre quiequid ex coti' ßUo noAro temerdrio mdgis, quÀm ex iudicio

tuM

-ocr page 61-

tumfideitum chiritAtis proniîttîtur ,nonpO'» tcß nonexecrtUio eße apud Deum. Infuperi--oribus oßendimui,coniugium conuenientißimi eße exercendg tum ßdeitum chAritAtitoffici-tiAm. QMKm igitur in publico continentiit uoto tAm fidei q chAritAti prieiudicctur ,foluendunt eü uotum.Quicquid entm non cß ex fide,peccA tum eä : o- in turpi uoto mutAndu eü decretu.

Quod Ad citAtum porro ScripturiS locum At tinet,de ijs rebus iUe accipicndus eH,lt;jUte fecun dum legis Moßticte ediélum uouebAntur:quAles cTAntnuncupAtiones ßriArum/Acrißciorum et uiüimArummon Autem caßitAtiscrccelibAtus^ Stulte enim uouemus temere, quad neq; ipß • biibfmHJ in mAnn,neque Alqs præ/ldrf queA^ whx.Qmk»» enim nemo ßt dominus membrorum fuorum,quod,quiefo, lus eR nobis Aut dominium in Affiüus Animi, quos nobis minime dAtum rÄ ,pro Arbitrij noflri libertAte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«clm4

rf.' Qtt4M fnim no potes Aßtäum irt,inuidite, doloriscrmetus pro t«o ArbitrAtu ponere,tAm etiAm concupifcentijs wnprrlt;trf per te nuüus po prrpetMÖ fentics cum Apoßolo ,quAn-tumuii te in diuerfum urge as , legem membro' rwmrebeHïintfm legi mentiî tut ; ut quad nolit mslumhoc AgAf,quod ueJlesbonum,nonfAciAs. troinde quis non UAnum dtcAt continentit no-ßr^i

-ocr page 62-

flr£ uotum, ([uod rem ipldt» eornitem ne^ue habet tteque dare poteß. Deinde ty hoe obfer vatOiQuèd ji donum habeaf à Deo ut non urO' ris, iamfrußra uoues caßitatem, utpote quatn ff i dono iam obtento,non uoto tuo debeas ac-ceptam referre.Si autem ureris,ty uoues tatné caßitatem, hic fub nomine continentie non niß feortationes, aut his etiamfoediores inmundi' eias uoues:quas etß non in opus externum effi' ras,interno tarnen affeäu fepius fis admißurui-Qjfid g, fiacerdotes noßri nÔ Deo ipfit, fed dotni no Pape fuum nuncupant coelibatum, ut cuius tyrannidi magis^diuino iufiuipareantc^ob' feouantur : fiquidem de coelibatu nulla lex e/l in feripturis. Qjiare hoc uotum,tiuia bvrnd nitus inuentum eß, ut ßultum ac temer ariutnfi neuUo confidentie ferupulo uotarijsnoßrisfia^ eü fioluere. In mdlis enim promifiis reficindeit' dae^lfides.Tum nemo poteilquicqfidcereeX fie quod Deo acceptum (it,nifii td ccelitus ip/i tumfiucrit. Quedautem coelitusdatüep.eßie^ citer datur. Ç^uareJi hoc cafiitatis denum in' uiolabile efiet,tanquam authore Deo emi/finmt iam nos alios redderet,iam noua quadam metn ntorphofi eximpuris cafios fiaceret,(iuodcuigt;i non fiat, confiequens eH ad pharifiaifimumpertt uere uotorum id genus ratione'tn, duamfipf‘^ pins

-ocr page 63-

plus intuedfnur^ae uere expêJdmus, Idfius edt» pAtere,q ißi iirlgt;itrttntur,coperirmus.Quicult;p tnim ChriflidM militù cr profrßioni tnAutora ti funt y Chriflo nomen dederunt, Chrt/lo uot4 fud ßdelitcr nuncupdrut.fiudre omnes uotire ligione tencmnr, omnes Deo deuoti eße iube-^ mur.ldm non eH quod uotorum religionem dd uotdrios iéios tdntum reférdmus. Vouimus cd^ fiitdtcm dd unum omnes, quicunque ex bdptip nifufceptifymbolo dgnofcimus nofmet Idud-' cro regenerdtionis intern£ lotos eße,ddcoq; cm Deodnimdrum noßrdrum Jponfoperpetui dni mi cußodidm cy cordis puritdtem ßipuldtos^ Hecquidépuritds ccenobiticd uirginitdte prte ßdtitior,coniugil copuld non dmittitur: dlioqui coniungeret nos Deus in immundicidm, non in honorem.Ad hxc uotd nos uocdt fcripturdih^c M uouentur Deo, itd V pricßdnddfunt.Bedtos ftquidem ^pnuncidt Chrißus eos, qui miîdofunt cordc,qui no funt fcortdti cum dijs dlienis,quo

ipß Deum uidebunt.De hisdtHum e/t,Vo uete Deo CT rcddite,dlids enim bonorit noßro-* rumnonegctDominns.

De obedientid tfe piupcrUtc, ut bf c obiter dttingdmus, idem cenfendum erit. Obedire ß-’ quidem non tdntum Deo, fed cr omni homini propter Dcmw ex chdritdte iubcmur omnes, tun

-ocr page 64-

tum piiuperttttit ^uo^ue uotutn fufcepimus,(iui plurff Cbrißum q patrem ie mitrem, q chttrof liberos,q ret poßeßis tx profeßo habere debei Tnu{,qui^ hoe muttdo utimur,tattq no utamur, fintodofumuiquod audimm, hoe e^ Chriflia' ni.An hù uotis quifquam noflrum euaßt fuperi or,utfupererogdtionii,qu^e uoeat^cperibus i' pud nos loeum eße eonueniatf Quid porro uult nosfaeere Dominusf niß ut prießemus qui gr* uiora funt legisßuflitiam, iudieium er ßdrmf Judicium faeimus, cum caro peccati à nobis in Tegnófßiritus coflitutn iudicata danatur, m* Hatur, crucifigitur:ut ne inimieitias gerat ad' uerfus 'Deum.Qtiicuns^ etenim unq placuerunt Deo,camem ijfuam crucifixerunt cum uitijs et dßiäibus fuis. Atqui uotarij noßri hypocriti, fepulchra quidamdalbata cumßnt, hanccif' nis mortificationem nihü quirentes, fuam ipji manum deofculanturtqui eil impietas maxim* er obiurgatio Dei altißimi: ut efl apud Propbe tarn, Suum etenim uotum, er operum bonorum fucum attollunt,pridicant,uenerantur er t*n' tum non adorant. Citerum iitélitiam facimus, dti uerè credimus Dominü Jefum Jußitiä nobit i Df0 Patrefaüum, ut nos noflra^ omnipl*'' gloriatione excludantur,er uni Deo aecep' ; taferitnus,qui uerc bona funt:iußitiam,f*lu'

tem i

-ocr page 65-

temamp; fdnUißcAtionem. Fideporro credimut nos impetriße, quod nullis uel uotis noflris urt opfr«m nitelis nobis compirure queamus : boe eil noAri iuAificiitionem,ß modo hgc ßdes effi cdx fit per dileAionem,quie CT cordd noArd pW rificet,etidmfi thorum coniugdlem ddedmus,et refides dnimos dd chdritdtis operd uxori, libc-riscyneceßdrijs debitd extimulet, ddeo^ /fion tdneos ft hilares ddtores in Dominofdcidt.qud quidem fide quicunq; pr^diti funt,quiduis etfds ciunt in coniugdli Adtu -, Çf piUiuntwr citri, oni ne ticdium, citrd uultuofdm tri)litifW.H4nc,i« qwxmjinjlitUjiHdiciit et fide fi uouedmus,fi prlt; ßcmMf, ti* ^ttidë dmbuldbimus uocitione dignd Deo in operibus bonis, qu£ nobis priepdrduit DeMJ,etiS in coniugio,ut in ipfit dmbuldremut*

Qttod lt;td iwriimentum ittinet ficerdotikt pitrem id quidë blt;tl»et cum uotis rdtione.Qudtn ' tnim uotum temere nMncwpittMW Dco.non e/l ex fide,tdm etidm boc no obAringit iurantem. quippc qwi fibi ipfi prdferiptis uerbis edm kge imponerc neq^ pot«it, ne^ debwit, Ht 4 coniw-gio fibi perpetui tfmpeT4ret ut dnte fdtis eft indicsitMm. Qain, qui ex priefcripto infdcro^ rum inüt4ttone 4d iurxndum uoedtus eft t ch« \ Ouidiftrto iUo dmdtore bono iurCjCT ex ueritx-, te dixeritj'Non e go iurrtHijUgi iurantid uerba. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

-ocr page 66-

C^oi ß iurdmëti form“ preptut inßficidt, nihil minus q coiugij ibiurdtioné lüs hsbcdt.Hcc C' nim prjefcribitur initisndis iunmcntiformuld, i^ud è chdrtuld ,ppoßta legui, Promitto me uic turu fecundü fticros Cxnones pro poße et noße, itd me Deus iuuet.Vide dmdbó,mi leâor,q noit hdbeSt dduerfarij,q, iufiurdndu nobis oppondtgt; Ui ut donemus caelibdtü à Cdnonibus f dpe na bis indidum, hinctdmênoncöfequitur, iüuno pis indidu eße, nißi qudtenus humdnd imbedl litdi cr ignordntid idferdt.Ciudre iure optimo indemndtus dbierit hic noßer uindus,neq; piu' rij reus dgipoterit, prcptercd j Cdnoné lüu Pi piflicu pro uirib.et fciëtid Audiofe obferuiuit, dum neceßitdte coddus,cr cotinendifdcultdte deßitutus uxoré duceret. Qjtod ß omnes ij peie rdße dicutur,qui iurdtos Vdp^e Cdnones omnet non itd dd unguem obferuent,nefciA ß non ont' nespfidi inuenidtur. Quotufquifq; eßenimeX rdforum cz uotdrioru fdmilid, qui Cdnonicui» ueAitum,rdfurdm,conuidum,fdmilidres, hibi turn,mores cr uitS ex Cdnonum prxßsripto pef omnid inßitudtfQjiod ß mdximé iurdtus fitcae libdtuSjhoc tdmen fdcrdmentü libéré cr ßf^'^ to confcienti£ fcrupulo uiotdndu eß,/ptered $ pr^ßdri no poteA db hoe uindo frdtre dd cols' iugiit 4 Domino uoeito,ßne grduiore peccito: j

-ocr page 67-

«ijt nS grduiut eß ftidïu lt;td feortdtioet diuerte^ re,dut certe' immundicifi pollui, quint uxoretn duco-f. LfX refcindit uotd ,qu£ inuito mdrito ficit uxor, proptered quid fui corporis pote^ ßdtem iüd non hdbedt ,fed in compiris fui ntd' nui ff met drderit. Cur non codent iure hoc iurd mentum refcindi permittis, quod in edm rent in cidit, qud praßdri minime quedt fDißgt;enfdtur fuper iurdmëto impuberum propter ictdtis inca l,itdntidm dicdm dn temeritdtem-C^tfin idcmßt in hdc noßrd cdufd, ubi qui cxlibdtu iurduit,ß tdmë iurduit, dgdmid piculd per eX gtdtë nuUet uidit iQuito itquius ft indices,ßeccleßdßici no^i proceres hunc cdptiuum noßrum'^ nuüd grduiore partit itttt probro dffcëlum ,fdcerdotd Il immunitdte de fdcerdotijs exuerent, dtque irt ordinë UicorS redire iubednt : no« in cor pusipßusuelconfcidmldtiuscrdßentur . Hoc enim fupplicium olim fdtisfuit Pdtribus rtoßr« eccleßdßicis. Qÿid commemorë Gregorij noni pldcitum, quinoluitpdilumrei tHrpiî dutim^ poßibilis uUd firmitdtem hdberef An rton t«rpc eß fimul CZ impoßibile,ut qui uritur,continen' tidm fibi indicdt,qudm in fud non hdbet man«? Excufdtur imo Iduddtur priceps,qui Ifgej ƒ«« dd itquum cz bonum inclindt,(y iuxtd dquitd' tem inte rpretdri pdtitwtnc funttuum ius, f

E md

-ocr page 68-

tH4 miïicid fiat»Quidhictäm rigidi exd^to' tes j tdm inexorttbiles Areopdgitne funtus ^ui calibdtui decrctum in omnium capita tam riÿ dè adeo urgemus f Si hoe non fit dominari no' ßra fidei, cr federe in loco fanilo ( quod ßliui peccatifolet ) non uideo quid ßt noßrlt;e ßdei confeientia dominari. Sed non eß pr^fentis iiP ßituti contra aduerfariot noßros Satyrice age rCf quinpotius id admonitos uelimomnes bo' nos uiros, quicunq; huius cauße futuri iudices ßnt, ut ne patiantur ueritatem ipfam cum hoc martyre noAro opprimi:nelt;^ committant,ut ü ' nobis pr^ripiat uis eccleßaßica, qd’ Deus ipfe humano generi indulßt,quod Euangelica ueri' tas omnibus liberum reliquit, concilia antiquif ßma permiferunt, tr pijßimi quique uiri,ApO' ßoli,martyrei, Epifcopi non pauci fuis adeo fquot; xemplis conßrmarunt. Id quod fi per ChriAufH er ueritatem Euangelica, ueßram ßdem er tatem obteßates, à uobis non impetrauerimuft tum,quod proximum erit, Deum Opt.Max. C' nixe precabimur, ut Spiritus confolator ßo charifmate uinAo huie fratri benigne adßt,fd neq; terreatur in ueritatis, quamfufeepit, dc' fenßone ab ijs, quicorpufculu hoc quidempef dere poterunt,fed poßhac tyranis ipforum non inuenerit quomodo graßetw dtnpUuf. Di»^'

-ocr page 69-

IN TERTIAM HVIVS OPERJS pdrtem, GuUd.Gnaphei Prapitio.

N tibi cdttdide leüorcongreßut illos dijjgt;utdtorios ddntus, quot initgnis iüe Chrifli martyr loan nespifloriui cum Sophißit Lo^ uanicnftbus, quife pro htcreticie prauitatis in^ quifitoribuj uenditarunt,fußinuit, non minore animo er fiducia,q eruditione er pietate.Vnde quiuisfacile didicerit, q nuÙiifcripturisfultn nitaturAntichrißi regnum,quàmq; pro aris ue tuti acfocis dimicent boni TÎ}eologi,ut regnum boc fuum tucantur.Sed ut lutea Panoplia arma ti miferi, infoelices er imbelles Paleflrit£,non nifiiunceas haHascr pl«mbfoj ( quoddiuMt) glddioj MfritiitM umbonibus obieâant, ita non poffunt nort turpißime feje dare, er Theologie clt;t harena cum magno probro excedere. Excc-d«nt autem et caufa cadunt,dum uiâores et tri umphatores non inürennui uideri uolunt, hoc fftjdnm (td externa fua pnefidia er drma con^ fugientes, gUdinni er ignes Chrißi martyribm inferre piirrfnt.Htnc (lt;df ô teßatur A urelius A u iußinus martyres ipfos non uiuedo,fed morien do ui^oresfua caufe euadere,no peccati tuntU ft aduerfariorum,fed principe q«oq; te ne brit/'

E (ij rnm*

-ocr page 70-

rum,^ui d^tt infiliof ittcredulos, et in triüpho db ijs ducitur,(juipro nomine lefu extrema fu' bire non detreÏlent.Sic Chriflo capiti no/iro non nifi à morte uiiloria üetit. Porró dutë hos cogreßus ei fide tibi legëdos ofièro, qua primS 4 didatis ore eos except in carcere, ubi und tü igeba,deinde et cxpoliui.Et quoniï fiepius con greßi fiunt cu hoe martyre theologift,e,multa^ nugacifiimè repetiuerunt, uifumfuit fummant omniun:gt;quit ibitum dida funt,in tres dij^utit tones fiue coüoquia dtgerere ,'nc legendi tidio quenquam onerarem. Videre autem licet in bit coUoquijs, ceu in fiieculo qucdam,q fuifimild fintmiferi Sophid^ , qudmq; infaïiciter dimi' cent. tJam quos fef r ùddw, i nquißtores hlt;e' refim, dodores infipientium, duces erroru,wi gißros uerititis,id non funt: nuüi enim minus q ißi indedos crudiunt,cy ncfcios uiam ueritatit docent. id quod his dtfigt;utationibus ex ipforuffi idione,ncn noflro domacho aut animo fcriptii palam licebit uidere. Obferuet autemßudiofuf leder, quid quifoi dicat,ne quäfiat,utßpari dttëtè legat,e:y obferuet,quid,cui,d quoreßio deatur,minorë fiudum et utilitatem ex horum eongreßuum ledionc accipiat. Habita ed autë hjec prima inqfitio,quï tamë aliig quida minui clarté prteeeßerut, anno M-D.XX V. pridie fduiluliat,

-ocr page 71-

INQVISP

Tio riDEI A SO-

PHISTIS LOVANIENSIB. HA-cum loAitne 4 Vuordcttyfuper con^ iugio Sdcerdotäli.

INTERLOCVTORES.

MoBfdDHi.M N.NicoU«» «Mantibw In^ptor.

Ro|ntiwii«.M.N GodpalcM B-ofemini, tfirffer, Éncbujanui. M. N. R^rdw EHfliMjanw Bwbo Bfrnardm PhryfuuDtcanui H4£irn.^(o^ƒM|« Duunincrtbiu Bnmtbwx procurticrfi/ctlif.

V Mardmoi .0 loannci a Vword(n,V indlitf.

MONTANVS.

TRVM uis mi iodnnes,ttiti nc an ucrnacule loquamurf Krmculo U Vuord. Vtrulibet,nihil mo tint JaÜ», ror. Mont. Q^uid ergo prt mo loco interrogandum erit

ïiomini meif Kofcm. Accingamur ad caufam ip/am. Enchuf. Minime,pr^ßiteritenimfci Un, ß te competente agnofcat indicé. Mont, D. loannes numgrauaberit mihi ad interroge tareßionderef Vuord. Refßodeboadeaqu^ iuris )unt. Mont. Manu igitur peélori admo ta, iurato ueritatem te nobis ad interroganda l««quot;® ■lt;' diäurum. Vuerd. Equidê multa iurare gra~

£ iiij uor.

-ocr page 72-

ttor, citerum loc hom ßde recipio tne reßioti' j furuuobis^pforihui^iuflitid. Mont. Quidf dgnofcis ne hitnc niinumf Hicc eü iüd tui con' D.joSni Tgt;ufeßio, tjuim nuper conm Scmtoribns Imperid

atfhe bic dedifli. Vuord. Fieripoteßutßt, ' citterum nihil conflitui uobù reß)ondere,ß mul ti interrogetis,prius q fidei me^ ntionë in gC' ncre uobii conteflituifuero. eim Î me benigne excipiitis uelim. Mont. Q^uidmorimurtU' df prote/litiones.^ dic tjuod rogimus,nutn cotP fentiis huic tute confeßioni^ Vuord. îmône fty quidem,niß proteflitionem meim idmifett nbsp;nbsp;।

tis. Mont. Atquinon pitiemur tequidlibet ;j protf/ilt;lt;n;dic c(«o(/rogrfwttj. Vuord.

üdeon me cogùis,ut ueßrd tÄtum libidini reßio dendo infrruiimf C^u^e mm hicc eü iniquitiff

Duuen. Quoddquumcßpo/lulit,ßnite,pro

teßeturquicquidlibet. Vuord. VtdemininS

niß ciptitum uenire me. qui hic mos eß f En' VtrowtUu l»iöidßudemusunice,utte idfiniorein , tof Ruanha tnrntemreuocemus.Quidergodetreäisnobit reßionderef Bucho .vtrem intelligismi lO' innés: Hic ideß nobisComniißirius imperiiH^ iJttra in w tue aufe ßt iudex. Mont. En comißionii \ Dimtfcum fne^tibulis. Enchuf. Legitur irticulus qui U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EicilècrC'

ÿdfitoribus. do ab lmp it ore hue mißum eße. Enchuß Slt;lt;

tit

-ocr page 73-

tis e^,confrntit in iiidiccm.Scribdtur. Kont. Quidigitur adtua hancconfcßione ƒ Vuord. Vbifideime^ conteßationc dedcro, tum audie tis t^uid reßtonfurus fim. .Duuen. Redde tan dë ^pteßatione tuä. VKord. EgojofwaiVuor df» proteAor coramuobts.Quide^uxfoeR,^ tarnringitiijöpraclarif quidporro nafomefu ßgt;enditis f Siccine conueniebat illudere captiuo pro caufafua diäurof o lî harifaicumfuperci' liHm. Bwcbo. D.lO!innes,Ki^ißrinoßrinon irrident te: fed hoc folum rcnident,^ tibi uide-. risproteßitioncm tuam pulchré in^ituiße.Sed pfrge (tmdbo. Vuord. EgolOi(nrtfxV«ordf-n« protf|lor coram uobis,^ non intendo quic^ deßnire. Enchuf. Ah,ah,he,bonedefinitor. froteßatio Quiste definitorem patietur inre Theologie urtioinfer» cat 0 priefumptuofum hominem. Vuord. fic libebit infultare mihi, uerbum non amplius addam. Duurn. Profcquere quod inßituiAi.

Vuord. Ego loÄftnex Vuordcn« protrßor co' rdm uobis,q, nointendo quicq deßnire, aut aße uerater dicere, quid f acris Utens no fjt cxprc/ fum. Enchuf. Sißashtcpaululu:Damihitua \ nbsp;nbsp;Biblù.Quid.^ d» folis ergo fcripturis,no etiam

Pdtribui fft (idbtbfnddjidex.^ Atqut Aäa dpo- Aft.ij, ftolicd tdcUrè wfmorunt, Pdulum prxcepijfe t nbsp;nbsp;populo,»t cußodtrf t prxcf pU Apoftolorum ey

E 3» Scnio-

-ocr page 74-

Seniûrum. Va erd. Reite id (guident Apc Ho' lus. erMt enim Sciptura confentMcii iüd ip' fdSeniorummMdiitA. Rofem. Atqui/icirt' tjuiunt Apofloliin eedem capite,Vifum eß Spi' rituifdnilo, nebis, ut teniperetis i fuffoci' to cr fdtiguine. Vnde cenUat, Apcüolos cum ipforutn fuceeßoribus alitjuidpr^cepiße extrtt Scripturam : dicunt enim, Vifum eü Spiritui I fanilo cr nobis. Qjiid diets ad hwc uocent,E.t nobisf Vuord. AbfqueScriptunrum uutho ritdte nihil ibi tentdtum eflab ApcHolis. Vetue Cm,f. rdtenimLexne morticinum eontingerentin' djei, neue fanguinetn ederent,qui eßet pro dni' wd nidildta hoßi£. Tum conuentus lüeApO' licus reuincebdt ex prophetdrum ordeulis, gen

Amw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriflidnifmum dfcifcendds eße.

’' Qnodcumxgrcpermitterentlud£i,fupcrcilio , Apoflolorû J-Cgisturgidi,uifumcrdtApoRolis,diildtore rMuiloM Spiritu fdnâo, rdtionem dliqudm comminifei, qud tdm dtuerf£ pdrtes in unitdtem fideiaggre gdrentur. td quedßeri non potuit, nifi alterst pdrs dlteri mutuà concederct dliquid, idq; ex chdritdtisdcbito, qu£ dtfßenßdt nonnunqun/u de legibus. Hinefditum eît, ut cum iudsi cif' ' cumcijionis rigorem cy ßbi er gentibtis rennt' ttg^lidM' terent:gcntes ccntrdd fuff'ccdto er fdnguine iiqM. ad tempus duntdxdtdbßincrent,utrdquendtio

Eudit

-ocr page 75-

Eudngeîtca dcélrinae dcc^uicfceret. Q^uod ue ro decrctum hoe Apoilolicum gentes perpe^ t«o non obßrinxerit, neque parem cum prace^ ptK Di«in« habeat authoritatem, id inde co«-üat,quodhodie plané ßtabolitum. Qnareni' nihil temere ab Apoßolis eßfaflitatum, neque legationisfu£ fepta hie tranjilierunt apud Mat th£um ipßs pra:fcripta. Monf. Aliud inue^ nias Matthäi xxiii. 3 ouodtu dicis. Vuord. ^‘ßo* Qaid clarius his uerbis, quibus in mundutn ab' legantur Apoüolif Enntes, inquit ChriAus, in nibut hoImm« tnundum uniuerfum, predicate Euangelium o- tur. wni creaturx, docentes ea feruare quiecunque fgo pfifcfpi «obü. Mont. Non hoc uolebam, ßed xxiij. caput excutito, ubißc habet leäio. Super cathedram Moß federunt Scribg nbsp;nbsp;Pbii

tißiti,quit dicuntfacite,fecundum openx autent fornm nolite ßacere. Audin hoc f inteüextinf Qh« dicHntjinquit Chrißus,facite. Vuord. Itane «ox noßri fxculi feribx ac Eharißti eflis, quorum diéla audiamus, faâa improbemusf Videte ne in idem iudiciu Domini cum ipßs in^ tidatis,qui malo uit£ exemplo pMrùxtë doftri-

\Hi« EKdngflicie ppbxndtix. lt;jMlt;lt;«qu4w no «tgno fco «01 citbfdrxm M.oß occMpxrc : proptcrc« Cdtbfdiw» q«èdtfgem Domini Moß ddtdmnon docetis. f^oßquioc^ îroindf ncc dMdifndi nobtf fßw. omißis

enim

-ocr page 76-

mini hominum trlt;iditioniius,uerî)um Dr i pure DfW. I. trddendum efl: iuxtd iüud, Qttod f go pnecipio tihi, hoc tdntumfdcito Domino,nec dddäs ne( minudf. Dnehuf. Siuerumefllt;iuodtuconten dis, idm multum À uero dberntrunt Apofloli-Vuord. duiditdqMfof E/tchuf. Quidbdp tiZdndiformuldm A Chrißo difertis uerbis prt fcriptdm,dufl mutildre, in nomine tdntum ïe[u I Aft.10. ^'*ftiZlt;*hctnt,uthdbentAdlddpoRolicd. Ro-

Jem. lAæcreseüD.Mdgiflernoflcr. Mont-duid hiehdbesquodreJ^odeds.'Tdces.^. VU' j ord. Siccine efl uociferdnduminmefSiccine 1 docendi inflpientes, reuoeSdi errdntesf Omnts j uno ore,ceu lupi quidd in me ouiculd intondtis, qudflmeuordturifitis.Anfledgendumf RO' fem. Bond uerbd mi lodnnes:quicquid enimfd cimus,tui certe fludiofdeimus, ut te d rcâd uid deuiumdberrorereuocemus. Vuord. idexi ( tus decldrduerit. Mont. Reflionde dd drgU' I mentum D.M.noflride udridtd db Apoflolis bd pti'^dndi formuld. Vuord. BdptiZdbdtttil li in nomine prdfertim lefu,ut qui pdrum notai Cr nondum receptus erdt Serudtor tnundi, md' | giidtq;mdgiscommenddretur. duidporriiejl i De bAptiymi bdpti^dre in nomine lefu, qui Deus erdt pdri' J «miMl« nbsp;nbsp;nbsp;ter et homo,nifi nomine, hoc efl uirtute Pdtris, i

filij tar j^iritus fdn{li tingere f JStifl non utri di • xit

-ocr page 77-

xitcMjlui ,Eg(J et Pater unu fumuff critem, lo.»« Pbtlippe,qMi uidet me, uidet et Patrem.Qjftdf an isßitim mihi negat filif acjpiritusfanüi per fonis,qui Deum Opt^^tx. foto Patris nomine compeUat i Turn Chrißus ipfe perpcrdm noï do CUÙ orare,quifuo nomine fuppreßo, prccrftio-»f m i Patris comendatioe nbsp;nbsp;dMßjicdtMi.Qaod

(tdtmgendi formamàChriHo inüitutam atti-net, f (tff) noiis non in hoe tam religiofe propo^ fuit, t^uaft piaculum fit àprtefcriptis uo-biî «cl pdMlulum recefiiße, qwitndo de re per omnilt;t co

I Mfmdt. siquidem regnwm Dei non eß in ferma-'

\ nbsp;nbsp;ne,fed inuirtute. in nomine {)orroPatris,filij, I.Cor.4»

1 nbsp;nbsp;O’ß,irit«i fanäi nemo re uera bapti'Z.atur co-

1 ramï)eo,nifi q«i uirtute Dei,un£lione Spiritiw

1 delibutw O’ f xpidtttf rcgenerdtttr fecundum in ! ternum bominem. Apicibwf ,elementi;,o- prlt;e^

I fcriftis uerbis noßri initiationem non tarn debe \ mui, I uirtutiregeneranti, cr mcliorc ßiirit» imbMf nte mentes noßras in hoc rcgcncrution« U«4cro.Qi{lt;tn5 quif mibi negdbit Apoßoloi no ' etidm irtPittrK itc Spiritui fandi nomine tinxif I fe Chri{lianos,quos LHcai commemorat in nomine quidem lefu,fed nonfolo bapttzatosfuif-fef Buebo. Non opMi ejl tdm prolixd dtß»«tit tione, cater urn boc modo rogant Domini imjui ' fitoreijHt mentem eorum reite dccipidi, num ^«id

-ocr page 78-

quid er c d d quod fit erd fer ip turd non ftex' preßiif Vuord. Nibil,neiotdquide. Mont. Neftts igitur cenfes extra Scripture quic^ ere' ‘ didißef Vuord. No credo uBiifcripturifpr^ ter^fderis, tdnq dd fdlutdré dodirina inde hdU rienddtn neeeßdrijt. Bucho. Qudreergo di LUtf. xitChriRus,Quiuosdudrt,meduditf Vuord.

Rf Æf hoc lüis diâu efl,qui dblegdbdtur in mef fem 'Eudngelicdm-.Ejidngelij nimirupr^econeft ceu Chriflus ipfe,funt dudiendi.De iUis enim citur, Non uos eflis qui loquimini,fedflgt;ut Pd' ' tris mei qui loquitur in uobis. Qjiod fl uos code I f Xf mp/o mitteretntni i Domino in minifleriuin propdgddiEudngetif, uelut dgni inter lupos, ni h'l grdudremur uos quoq; dudire, imo uospro dngelis Dei fimus hdbituri. Porro duté quonii 'Clt;efdriscyPontificisRom. diplomdtis muniti biduini ^‘*lt;^gt;*^f'i^‘^’’^°gt;f'^^f^^t(dndum,fcdpcrdendti»

nos,hominunobis,nonChri/liiefu,legdtieflis: qudre cr minime nobis eflis dudiendi.Siquidem dd uos nihil quicq pertinet,quod didfu eflApO' dlolis, Quiuosdudit,me dudit. Mont. Lilt' t guietuquidë esfdtis petuldntis. Rofem. An credis igitur omnibus fdcra fcripturjtlibris! i Vuord. OmnibuSjfedSpirituduthoreinCiiito ! nemreceptis. Mont. Quondindiciotibicon i fldt,quinA libri recepti, dut reiediiflnt, nifl ec' j

-ocr page 79-

tïfjîit deetidt fuffrdglum. Vuord. Ecclejîd nont{ll'u^rdfcripturds,nety fcriptur^ ip/d; db rccleftd. iuthoritdtem dcdpiuttt:fed cum mutuo fibi confonent, (y ßgt;iritus fidei iubcdt noj ipßs dcquiefccreypronum eß,ut de feripturis ßdcli' vtritdifen» frr pronundemut, ttidm non expedidtd eccle- ptura.

fitcenfurd. Ç^udre Apoßoluf,E!-noi,inqt, qui cor.4.’ nimirum dufdemßddßjiritum hdußmufjcre^ iimus, propter quodc^loquimur: quemddmo' pƒ4.11 , duw dixit iüe, Credidi,proptcr quod O' loquu^-tus fum. Huic «tdfpßdei o Spiritui intus loque ti Scripturdru ßdem mdgis debemus q ecclefhg iudido: in cuius mdnu no eß,ut quicq nobis cre dendit obtruddt,quod nÔ feripturis duthore Spi dtu diâdtis ßrmetur. Enchuf. Quid cdußt eR dut, cur nS et fdcris credds eccleßt doäori bus;' Vuord In do^orum fcriptis fdlli pof-fum, in fdcris minimi. Eccleßd porró ChriAi «HHtn hdbet ueritdtis doftorcm Spir»t«m iüum caleßem,qui à Edtre procedit: qui cum duthor fit fcripturdrum, qut non funt priudtt inter-' pretdtionis,teßeD. Petro,non miru fi dd iüdru ßdem ChriAui nor remittdt, dicens,Scrutdmini Scripturds: iUt funt qut teßimoniu perhibêt de me. Quid, g, Chrißusipfe nobis prtdpitur dU'“ diëdus,uoce caelitus dd nosdeldtd,lp^u dudite.

, inchuf No»e/ltlt;tmfn^MÙddoftor«WMirorM monunirnM

-ocr page 80-

monumentd d/pernrris tdtn ïUiberdïiter .ïiaw ‘ qudc Eudgeliflteftlentio prteterierunt, qui Chri fli operd dd plenum compleéti non itd potuére, commißdfunt doiloribus fdnitis Edtribus, utpoßeritdtitrdnfmitterentur. Qjtdre loinei I«.x 0. EKrfngf/i/ïrf : Sunt nbsp;nbsp;dlidßnquit, qu£ fecit IC'

fus,qua ß fcribdntur per fnguld,nec ipfum dr' bitror mundum ettperepoße. Kofem. üdud dubium eß,quin illd qua Eudngelijle non prodi derunt memorie,poßeris cy fdnitis Pdtrib.de' inde uelutpmdnusfint trdditd, Vuord. Bel' ld quideni rdtio, fed q truncdtè Srcipturds cite tis uel inde liquet, q, dißimuldnter bdbetis qui addit lodnncs : Hf c dutem, inquit iüe,fcripti funt, ut creddtis quid Jefus eß Chrißus filius Dei, (y ut credentes uitdm hdbedtisper nonieit ipflus. An non hinc perßgt;ieuum fit, fcriptd eße oninid quiecunque noflrd referdt fcire, ut nibd opus fit dliorumpratered hominum fcriptisdut deer et IS ƒ Ad unum Pdrdcletum ueritdtis ntdgi firrm nos remittit Chriß? ut db iüo duedmur tfi omnemueritdtem. Eflchuf. Ntetuhomocon fidens es,quipro coperto hdberete idâes, quiC j ttd fcriptd fint duthore Spiritui Mont. Nurn j tu mentem Spiritus fdnüitenes.e Rofem. ne Deus, q temerdrif funt ifli homines, quipH' I tdtfc hdbere Spurn fdHitum^ Vuord. '

tdfn

-ocr page 81-

hm «jMæfo «ft gt;Mf frenditiffquid mihi tdm hoßi' BUfpbtmtt lùt-r infiltdtisf Encbuf. Tune Spiritumfan “'*• Uuhdbesjneptef Vuord. Qjiinon habetg • ritum Chrißi, hic no eil eius» Jtrunth. QKod Rtftituütta pace ßat ueßra domini tnei, interrogabo er i- turbau so« pfe aliquid. D. Iolt;tnner,MHlt;ic te noßifacerdotefbißanm eße,et unde credit tibi patrem eße,quem patre falutas ƒ quit harum rerum te ßecit certioremf ßig, * Vuord. Non te pudft tarn Hultic prfrùfr atque abfurdiequießion!s,digna eßprofrilo ob quam merito udpuknt purrt. PermultM intereß ô pr« clarfj/iuf quid credu fcripturiefacr£,cui indu bitato fidem habent omnci pij,id^ ex Spirit« fi df ij^urm (tcccpère, ßue alijs rebus quid credeit extra feripturas. ßdesinDeum crip|iwttcr-

L bumiuxtaneeeßaria at^^falutarisfß.Crtfrd-

I nbsp;nbsp;rum ufro rerum crcdulitdi, aut concepta opk

nio, neq; ne eeßaria fß,neq; fftUturis: fed libf-

\ rirelinquitur fuo cuiufq^ iudicio,citra trtdurS fiftdtij. Mont. Quid .^credit ne tcptcfrdo-

gt; teeßef Vuord. Quid ni.’’ Mont. Quktibi \ dccfpti facerdotij Jîdë fecit f qi te facerdote co \ ßituit.^ Vuord. Epifcopujfujfrdgdtor. Mot. ertdis ne iHurn ordinandi pote)llt;item bdbcrc?

\ Vuord. Etidm. Mont. Atq«iißucn»fqbd-\ bet feriptum fdcr d. Crediî ergo quidddm quod \ extrdScriptHrMdjSeritMrzquippe epijeopitui ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï d4

-ocr page 82-

ad ordlndndTc d.uthôrîtdtc. Vuord, Quidh/e rned opiniofd creduUtds dd fidcm iuiUßcd»' tem f Qj'id porro bon^ rei d tdli epifcc.po dcce periin,nifi fdcerdosfdluter,non uideo. cunti Symonidco Epifcopo et ipfe Symonidcè in fdcer datum collegium cooptdtut ßm. Encbußc^ito modo igiturfecundum ueßrum EudngelionE' pifccput debedt credri, aut fdcerdoi ordinirif

Vuord. iJoncredmur,fedßiirituetaqudre IM ebn/}««»» ndfcimurfdcerdotei,lt;luifßiritudleihofHd{oß nmei fvmia ßerreTiomino iubemur.Alios nefeit eccleßd iillt;i futrdtttt, Dei,Chri/lißionfdfdcerdotes. Porro duteuer bi interim minißri et eccleßdru in/f'cäoret/X eccleßic fufßrdgiji, dut eliguntur, dut uocdtut i Domino. Enehuß Difimmortdles,quiddi-' ti poteß dbfurdius, omnes Chrißidnot eßefi i cerdotesf Kofem. Quid f licet ne mulierib-etidm rem fdcrdfdcere, prtedicdre populo uer , lgt;umDei,etbdptiZ‘ire.'’ Mont. MofdicdleX !

InAiifmum ^on hdbet niß Leuitici generis ßicerdotes.

•nitrit, Enebuf. Si omnes ßntfdcerdotes, idmtumul' tudbitur orbis Chrißidnus,cr nullus ordo in eC' * cleßd ferudbitur : contrdApoßolum,lt;}ui dieit, । Omnid decentererfecundum ordinem ßdnt. Vuord. Quiditdqu£fo, omnesßmulintond' tis f loqudturunus omnium nomine, utfeidnt ^uidcui refbondedm» Mont. Contendisim' । pr/«« I

-ocr page 83-

primw own« chriRtMos eßeßcerdotes. VU' erd. Sunt, fic diccnte domino, Med eß omnit tcrrd, er uos eritis mihi in regnum fdcerdotd' If îCZ gensfdnUd.Hic folos Leuitds non dppet' IdtDominus,fed uniuerfum ifraelëtqut fi Hum f^eiaes,fumus er nos ex non dileäis dite iti-ldrm tribuensPetrus luddisindi/^erfone ebgregdtis. Vos eßis,inquit,genus eleHum,re । gitle fdeerdotium, gens funâd, populus deqviß tdfdlutis. Cum b/c îtiX bitbednt, notiw tdme «

omnes uerbi minißerium fibi ufurpdre. Nemo

fnim iUi'j p^rhbui dignuj eß, niß qui uoeetur i Dro,t(tn^ Airon. Sdcerdotes itdq; fumus om^ nfs, qwdtfnuf fdcerdotij Cbn'jli pdrticipesfu' Qÿ« CbrU WMî, quittenuî cm Cbnfto boßi^m Dro grlt;ttï,

i rdtiorwlcm cultum noßrumDeooßTrimus,er^^^*** ex cbdritdtiî dcbùo pro neceßitdtibus frdtrum

mutuóintercedimns» Enebuf. P4pé,|mMUi firidm errAt hichomo f Rofem. Nonteho^ rÜpudetf Mont. Inflt;iniïpldni/?imc,q«ilt;jui deni omnej Cbrißtinoi jpnuncies fdcerdotes, VMord. Equidem erdfum uobis cxcmplum

' dibo;Q_uod£idrlt;tttonëc5ditibominiï dttinft, «in non ego iuxt'd dtq; Imperdtor Citrolwi, bo-

' mofunif intfrimipfcfalutatMrlmprrdtorfX

tltdioe,no nitiuitatf ,qu« mibi cu illo cß coi» t jo «cro loco obfcwriorc , prindt«; dego, ï ij Mont»

-ocr page 84-

Mottf. 'Noneß/imik. EncJjuf. dîiâîongfr^ tio eü ordinis fAcerdotAlis,in quo nobis chsrä' O (IxtraRfr Her impritnùur inddebäis. Kofem. ipfeno' bis multitsßmilitudincs adducit. Enchuf. NitC pätft, q, male fentiasdr facramento Ordinis, quem cÜ magißro tuoLuthero impie adeo reif cis. Roftm. Hoc eß plane ueru. Mot. Qjfid nuncfaciundum reRat f Enchuf. lubeprofe' Mic eanfiilta quaturproteRationemfuam quam initio inRi' »w»' tii alb tuif, Vuord. Quiddicam nefcio,cum mecoit 9^^' ßantcradeiobturbetts. Mont. Dicas tarnen, nos tacebimus^du eä plane abfolueris. Vuord. E4 lege hoc adeo faciam. Ego Joannes à Vuor frottfiatie. den aperte coram uobis proteßor, q, non inten' do quippiam definire, aut aßeuerätius dicere, quod non fit expreßum facris literis.fic inteSt' flis,utSpiritusfanilus,quieasdiilauit, intelli gi uoluit,pro quibus interpretandis, nihileßo' pus ut alijs uerbis utamur, q quibus ipfa predi' ta fit Scriptura. In cateris autem credo quieqd creditfanRa ecclefia catholica. Quare et male dico er execror oia omniu hominu dogmata et hfrefes qut uerbo Dei aduerfantur ■ Habetis proteflationem. Mont. Nunc luce clariuscS Patrv «Mîorßat,te etiam ecclcfu doRoribus, CT orthodo' quimufifc ^^lypatribusncncredere. Vuord. Dixi.fime । '‘swa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus Ulis feripturis credere er 1

-ocr page 85-

t/^entiri, fdcrii Uteris confentittnt.

lient. Bene e/i,^u6dfanilorum Pdtrumferi' ptdtihiddhucÇjntinprecio. Bjtehuf. Cenfes CdKcn ila» igitur fdnclis PtUriius aufcultindum eßef VKord. Meße litum gliidium hicmihi ßrin^ gere uidetnini. Dicdtur hoc mihi explicatius.

Bucho. D. Ioîfiff, hoc interrogant te dotni' cenfeds obferudndds eße eccleßaßicds con ßitutionei;ut pote férids,ieiunid,uotd mondßi' Cd çj-alin id genus F dtrum decretd. Vuord, Qnicquid extrd feripturdm cdnonicdtn prlt;ccj-pitur, hdud ijudqudmpoterit obßringere con^ ^cgtcij totl fcientidmmedm. Enchuf. Atquifcripturdfd'**^*' en comtnenddt nobis ieiunid,confeßionein,fdb Idtißnum, Euchdrißidin, CZ uotorum religio-tient, nobis in pr^eceptd dbiêre, duthoritd- InpwffM tePdtrum er ecclefi^. Vuord. Non unde/îquot;‘^quot;°^^’^^ omnium eorum rdtio, dud uos uelut uno ßdfee complectimini. Enchuf. Quidieiuniujdnnö preceptum efl ut redddmur expeditiores diui-tiisminißerifs:exempIoMoß, ijui ieiunduit xl. Exe,j4, dies,du excipit uerbd foederis Dcmini.' Vuor.

Vt itdßt,lt;juid hoc ad ieiunia ißa ucßrd,(]U£ßd tis nobis diebusü'priefcriptis cibis indicuntur cum interminatione peccati mortdlis ƒ leiuniu tciiouioiifcet

I feripture efl temperantia er fobrietds nunq nc j ferudndd,ßc dicente CbriAo^Attendite ne cor- Luc« »t«

F iij di

-ocr page 86-

dii Uf^rd grduentur erdpuld er c brie tdte Cr cU rishuius fitculi. Mont. Negas igitur ieinnd dumeßcf Vuord. Haud quaq:quinpotius id uolo,ut ieiunij ißius ecclefiapicireligionem ex Scriptura: mihi authoritate probetis:quum G4l,4. lusohiurget Galatasdiesobferuarent, fntn fes,ct^ tempora: er regnum Dei neget eße in ei to c;- potu. Unchuf. C£terum hoe meminif' fe debes,harum rerum difpenfationem ecclejifi prtmoribus concreditam eße, qui quod decre' uêre,legisobtinetuigorem. Rofem. Domi' ConmoiM ne Doilor, ißa dijputatio in tongum procédé' ‘'■dinüitutum ecctefia;. Mont.

* C^uidf credis etia qu£cunq; credit eccleßa ci' inßJiefe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Credo. Mont. Reäcißhuc

eü:ß fie loquaris, tecum non pugnabimus mi' gnopere. Enchuf. Quidautemfentisdeec' clejia Romanaf Vuord. idem. Mont. Nem peferuatidum eße, quicquid itla prgceperitf Herum eede Romana ecclejia non eH imperiofi, ßtm mifllit neque ic gibus ulUs nos oner at: fed obedit Euan iitapudRa. gelio,cuicr docet aufcultandu eße. Enchuf.

Hoc fdltem negare non potes jCitremoniasec' clefiaflicas prudenter tnßitutas eße, ut ne tor' pefeerent in diuino cultu. Per ieiunia enim,di' es fcriatos, preces hor arias, confeßionem, Cf pkrique alia re fides hominum animi excitin' tnr,

-ocr page 87-

tiir 5 pn/ertim hoc tempore nouißimo, in quo refrixit chiritis,Au(li eü iniquitds:itd,utßi-muUsamp; cAlcdribui legum opus hAbcamus. Quad fi AntiquArentur htec omni a , qut t Andern futurA ßt eccleju cAthoUcf fAcicsf Vu-ord. Deus bonc,qu'Am üupide rAtiocinAmi-ni:' An non legiüis unquAm quod hilArcm dato i.Cor-p« rem diligit Deusf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur ui legis,metuue

panecogitis ceßAtores iflos Ad lAborem nihil profuturumf Seruus non mAnet in domo in lt;e-1«. g. ternum. Tum neutiquAm pAriA funt crperA, quie ipß ex nobis comminifcimur, er Alijs ob-trudimus,cum ijs, qug nobis diuinA lege prlt;e-feribuntur. Q^uodß AbvAhAm omnium cre-dentium pAter, ex operibus legis iußificAtus, non hAbet quod glorietur Apud Deum, multo-minus iußitiArq ißi ueßri hAbentquod glori-entur Apud Deum ex permurmurAtis preculit horAri/SfCx ieiunijser frigidisfuis citremo-nifs, Mont. SinoncßentlegescrfAnäio-nes quibus A/lringAntur homines, quis tum ef- t^erblfdnH fet reipublic£ flAtusf qu£ conflitutiof oho, si non cßetfurcA er ghdius, non Aude-rem equidem per uiAm publicAm AmbulAre. Adeo inundsrent lAtrociniA ,furtA, er depre-dationes, Vuord. FAteor equidem uobif-fum, rem it a hAbere :[ed CsefAris eß, cut ceßit

F iiij int

-ocr page 88-

tin gtäJif 1 Dotninojnfotites tueri aI {niaru,et fontes meritis pleitere fupplici js. Ciuiles leges id reipnb. conferuitionetn neceßdrids nemo ne gut. Verum enimuero nos hic dgimus de cerc' tnonijs v fdnitionibus ecclelidßicis,in qudruin obferuatione, dixi,non eße q, quijq glorietur cor dm Deo. Mont. tgt;!on negdmiis bonos ex animoßemper benefdceretmdlos autem nonni' ßpocnxmetutymdlocodilos àmalo temperi re mdnus. Vuord. djjic ergo ißd eil iniciui' tds, ut bonos äc mdlos cifdem legibus conßrin' gdtis,cum ßcriptum ßit, iußo non eße legem pO' jitäjfediniußisetincrcdulis! Enchuß Qjtid ttdißuef Vuord. Qjiid i^uicunginonieiund uerit,nonßeridtus fit, non dbßinuerit cibis ueti tis ex inßituto ecclefiie,huc ut trafgreßore con dêndtis,hunc ddfuppliciu rdpitisiquin pergitis inf sper tyrdnnidem ueiirdm in dnimds noîlrdS extendere. Vultis enim ut,fiuc urdmur, fiue nS urdmur,cmnes coelibes rndneamus: cum ex fide er confeientid dd coniugium uocemur .Annon hicfummum ius ,fummd eü iniuridf Enchuf. Age,unum mihireßgt;onde,fi non lege chdritdtis debedmusferuiredlterdlterii Vuord. fldni. Dnehuf. cur non igiturboni dccommodentfe ex chdritdte iÜis legibus, ad tollendum omne of fendtculum, quibus malt 4 malo coercentur.^

VuoriL

-ocr page 89-

Vuord. Tiumeohfcientupertndneiint liberjt, CZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««04 UIS fidt : ut certe bic fit in prace^

pto fdcerdotdlis calibdtus, leue fit Chriflidnis Quatmur feruos fieri omnibus, ut omnes ChrtAo lucritd- ftnaendiot cidnt. Mont. Q^uid.^duderesergo,faecrdos^^’''^‘*^'* cumfis,cbtempto caftitdtis uoto mdritus fierif Kofem. l£.cceidm ccmmodum dd cdufdmip' fdmconuertimur. Vuord. Quicquid Scriptu r4 relitjuit libcrum indifcrimindtim omnibus, ld non debemus dd pduciores contrdhere. Non enim omnes cdpiunt hoe uerbum,de non ducen^ dd uxore.Ciudre cü Apoflolus iubedt,ut qui/if fudm uxorem hdbeitt,cur non mdritus fidt et fit cerdost Mont. Duxi^ine uxorem, dnnonf

V«ord. Tune dis duxifiemcf Mont. Att^ui confldns fdmd hoe de te idditdt. Vttord. Ïiomororlt;iuidfdmdfèrdt. Mont. Quid por fo negds (juod in ore eA omni populo,et uel mil leteAtbus jßßt op«j, proben pofittf V«ord. Si quos eoniugij mei teßes hdbetis,eorum edan twrnomind. Mont. Imo ex fold fdmd, ft tcAes defiderëtur mdximè,feeüdum iurd noflrd Cdno o ;ifl-4,a nicdcondemndri potfrij. qMdnquàm tdm loc« nonet. pIctwhuiMt rei teAes funt nobit, utßue dids, ßue neges,iüorum freti teAimonijs, ignibwt Igneifplrit tequidemfimuseodcmndturi. Vword. Si boe Uobildeeretumßdt, ^uid opus blt;tbetwhite in'

f y ^«iƒl- 2“quot;“”'»

-ocr page 90-

tfcfolo_jif4 knitM,

^uijitione,lt;juin me ddptilum qprimum rdpitif, ut Itbidincm tie/brani explcdtis f jicjuidcmfdit' ^uindrijeßis,cjigncsffimtis. Ment, üoi^ 1 ego pviiedico tibi.fi pcrrexeris,ut coepißi,tergt , uerfiri, durd te qu£ilicne dggrcdiemur, ut ft nolisJpote, uel utcodéfur ccntugëte fdtedrt' Vuor. itd ne iudiëes,nullis couidiuteßib.cuf fiioni ddhibebitis fAnquisq tenetur prodere fetpf.tmflnieiuum eß ut uos experidr tortores, ^ui mthifidci inqßtcres deßgndti eßis. Mon' td. Primnm pdrochus ueßer teßdtur tentsri' ' tum eße:quo nomine er te dd duld Mechlinien. detulit .deinde fdmd publtcd rem tpfdm confr' mdt.Qjfdre fdtis hdbemus informdtionis, utte ^u^ßionc exploremus. Vuor. Sißc hdbetuin {loru cdußd, jgt;nu crit duobus aut trib.cdlMitt toribusfdlfos rumores de infentibus fß^rgere: quibusß temerè habeaturßdesjlicetaäuerit ■ de noflra uita. Cxteru accerßdtur ecclcßt no' ßr£ pdßor, ut teßificetur cor dm, ß mihiduëls ßtuxor. Mont. Scimus tibiuxeremeßedu' äam. Vuord. in quanam ecclrßd,(ycorM ^uibus, quando idfailum dccepiRisf Mont. Hon cmnino uanum cR aut falßum quedßim^ fert. Vuord. Heucsiniquiinmeiudieese' fiis,qui ex fold fama bimeßre tetum in caret' re me detinuißis. Sißatis eü uobis duritos bi'

-ocr page 91-

buiße tcüer^oculdtu nullum, ite, dämmte tue.

ut cdrceris huius tlt;iedio aliquidofoludr,o- uot mihi dmplius molrfli eße deßndtis. MonfÄ.

Cwditio ißd tud certe tibi non profucrit, quin noßrum iusdd extremum ufque dduerfumte perfequemur. Qjtdre pr£ßdret,Gr è fdlute tud ^ólofd mmI* eßet,utrerum omnium cldrdm nobis confeßio--Hem ingcnne ddres : utß te fupplicem nobis de-mitteres, culpdoj drprfcdtHï, mifericordi^ ß-«HmtibidpfrùfflHî. Vuord. tJoui frdudu-Icntidw ueßrdm qud me cdptdtum uenitis.Tem pMJ nuttc fjl ttf/lrum pitrdf«m, corpw/culS boc quidrm mrum comburere poteritis, c£terum *”*** «ninjitw binc caleßu p;tter in fud. mdnu per-pftuo fßferMdturHî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fretus,nihil time

bo À fdeie corHttt qui mibi mlt;tlf uolunt. Bu^ cbo. Noli,qu(tfo,miloanrtfiitnimuff)t«um y*^^!^***

1 nbsp;nbsp;nbsp;[1C obJîrmiirfdduerfuîdoMinoîdoftorfî: quin *

potiuî ueritdtem fdtedris, er bene bdbrbit res tui, credf mibi. Ro/emund. Quid domino Conmißdrio tc tlt;(m difflcilem rrddij ? Expe-dùîtc,qult;efobocnfgocio. Vuorden. Vtnunc djffftuJ fum,nibil dixero, niß crimindtorc s co ram uidciim. Vt ß nibil probet dftor, reus db-

I foludtur. Montdnus. Quonidmpdrumfue-\ cedit quod dgimus,dlid dggrediundd eft utd^

DiP

-ocr page 92-

D«KfK. Tcmpuf f/l ut foïudmus eonfeßum,nie riäirs enim proximc appctit. MonL Quid cd ptiuusf Brunt. Rcducdturincarcercm. E/p chuf' Uon ejl conßlium ut illuc reducitur,hbi G. Gnaphcu} efl, nc ipfi inter fe congruint. Mont. V incùtur potiuf tant Oper in hoc cotp claui contpcdibui, dutn à prdndio hue reuerta' nur. Vuord. etiiimfincncompcdircr,nondu fugerem tanen. Ment. Tufac tecum dclibc' res,dum rcdeamus,quomodo nobis acquiefcas, hoc te cdrcere eximcis. Brunt. Q^uin abi' nusf Enchuf. Sedheus,uuhisncddhibericu ßodes,quicdptiuumobferucntf Brunt. Eldfquot; né. Vos eum obferuitote diligenter.

PRIMI H V1V S congreßus finis.

CONGRESSVS AL TER, rORAAl IISDEM INCLVR fitoribus habitus,pridit Idui In/wf 4pr4«Aa,Hlt;ffl tjc tum ßfttbaturittrum VuordfKxt ««* ßtf campedibui uindus.

Montan. Q«(e tibi nunc ßat fente tia quid unimi eftf Vuord. Equidt bono fum animo. Mont. Reäene tccumputd' fiirationes omnesf Vuorden. Rcäecmnia. Mont. Quid ergo.'rc/ßondebis ne tandem prO' poßt^

-ocr page 93-

poßtäC tibi qUätffioifuper tuo cSiugiof VuorJ, Rcjjgt;ondebo, fed guibut dixi legibut, nrmpc ut iccufitoret tnci prcduanturprius. Mont. Vin tibi uno ucrbo dicam lt;juod ret eßf Vuord. Licet. Mont. Niß tu nobis difertè refpoderitt «id ImpcritoriKm Senatum à nobis relegaberis, ut ibi uel tormentis tenteris,uel ultimis ifficia' refupplicijs. Agedum : accede propiw adwc. AfftHtMim (iuid re/pondes tandé f Vuord. Cum iudices tone prtpii» I ßtis,demiror uos tarn hoHiliter in me miferum

j'rrHfrf. Mont. Cum te pertinacê adeo declares eße, non minore animi fiducia außm te igni

! fcuf (tdiHdicMrf mißarumfacrafacio: tantum

, ut hinc Dci indignationë mibi metuam.

Vuord. Crrdo.Eo enim ingcniofunt Pharißei O-ChriHianrumperfecutoreSfUt credent fe ob

fequium prlt;eßare Dro m nece noRra. Vos uide ' n'tiî autem,ß Chrifit bic imitatoresßtis,qui ne ' minem unqcocgit adfidem. Rofem. Nonno obkÄwdi«

feriptum eß,compelle intraref Vuord. Voce Roj ni

'i Domini mei Chrißi agnofco,non in fuo loco ci-

1 Utlt;im. Cogit enim Deus, ü- cogt iMl)ct,non car

'i crril)Mï,non igntbnr cr/14grn,/fdmulnpl«clt;t' Crgêdi mimi tisbeneßcijs,fedefßcaciuerbi diuinitraäatu.ti^uomodo»

1 Sic cogfndi flint CT mimici,ut nobifcum redeit

1 irtgritiAm,congcftiï in ipforum capita carbo-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ia

-ocr page 94-

id, tdm ettdm e^icix r^l.Vtirtdm CZ UOS,Aplt;f flolorutn exemplum imitdti,multdhominum tntlid ad chrißi nuptias,bene uiuendo ac docen do copellatis. Enchuß Sedhitc lues tarn eß fontica, ut ni ft execetur, uelut cancer morbus uicina quattnte loca inficiat. Qaare pra/lat nam morbiaam pe cudem tempeßiue tollere, ut ßnamus uirus Hlud fuum in totum ouile mit'

Vuord. Chrißus ergo uobis prudentid modo »r/iÄd inferior fuit, qui uoluit ut ßneremus '^i^ania dgt;- crefeere in diem meßis, ne cum euel' triticum.Et Apo/lolus Paulus,Hf' reticum,inquit, hominem poA unamer alte' eatttt. ram admonitionem deuita, Mont. Reife de uitd,fcilicet tolle. Vuord. Quamuis ridi' culè id uidearis nunc proponere, tarnen non de fucre in ueßro ordine, quibus id genus inter' pretationes uifx funt admodumfe^iu^ cr ap' pofit£. Qjiod ß h£reticusfum,qudlcm me non

*.Tin.gt;. agnofco , cur no corripitisme cum modelid,fi forte reßpifcdm i diaboli laqueis.^Quin uosiu ßiusdixerohtereticos er Chrißi aduerfarios, qui,quonidm ueßnefaüioni no aßentimur, co pedibus nos conRringitis. Quo exemplo Chri' {fi didiciifis mecu ßc agendu eßef Mont. Non miru, ß Chrißus talc exemplu nunq edidit, res fnim Uli angußior erat, | ut iurifdiUionetn ob tint'

-ocr page 95-

tineret. VuorJ. Vtthjqudßomneiucliciutnfi fto non ßt datum, neq^ potcflaté hdbcat omne 1 in cdo er in terra f Sed quid Petrus apo^lotuf, cuiusfucceßoremßatuitisPontißccm Roman, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Mont. An petrus non egit uiolentc cum Ana-niam et Zaphyram maledixit,dirisqi dcuouitf stuprfaäi Vuord. Quando Petri authoritatc ueHra le.- ti forti ani^ ^ationiprictenditis, perdite me quoo^ D.Petri mocemicue» uirtute, er orco tradite dtr s dcuotum. D«-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. tores mutua

uennor. Quidf außn te tau imprecationts peri jfjf culo committerefet earn deuotionem experiri. tes, Vuord.Quid nif Sic enim palamfieret,ß fpiri^ ritusfandusratamhabcatißorum,quife Apo fiolos iaftantjdeuotionem. Sed non tentabunt bac armaßbifumere in manus, qui ab impe^ ratore er mundiprincipibus alia arma mutuO' runt, quibus iußos opprimant er confidant. Mlt;t«i ChriHus, Si uis, inquit ( neminem cogens ) ad uitam ingredi,ferua mandata. At ueflra can~ tio longé huic dißimilis mortem intentât no.-bis,nißin uos iurati fimus. Chriftus noluit bic fuos dominari,noluit fiws rerum potiri, er alifs armis ,'quàm ßgt;iritualibus pugnare,atqui Papa cmnib. mcdis fefe Antichrtfium quenda déclarât, neque ullam uirtutem habet, quam diuoPetro Script ura cum laude tribuit. Etu-(huf. Quid Opus nobis multa condonarif

An

-ocr page 96-

Anno otnttis poteßds d domino Deo eflf Vuorgt; AchllleSdr' £tidm. Mont. Ergoetnoßrdh£cf)otejid(,lt;iud {lantntmt, huereticutn poßumus condemndtum tn nus poteßdtisßeculdris trddere, d Deo eâ.

Vuord. Eddemrdtione txcufdbitur O'}fed' riotes iüe, tjuiprindpibus Saccrdotum Chrißn trddidit. Excufdbuntur O' primores ludd orut guibuf religiofum erdtchrißu interficere :ftd in mdnus F Jl4h' f«m trrfdrre dd condemndtiO' nem leuc erdt.ndm eodcm iure iUorum potefidi rt Deo fuit, a^uo uedrdm hdnc potefldtcm 4 Deo eße contcnditis. Vidctc dutem ne bond ißt rd' tionetuosfubuertdnt. Ndm uti chrißio^P^’ ßolorum memorid in bcnediHionibus mdnebit, ez ndtdlem iUorum celcbrdbit poßeritds, itditi hil dubito,quin,fi me ob ucritdtis confeßioncnt tndxime pcrddtis, ego gloriofus,uos contrd in' glorij perpétua fitis ntditfuri. Enchuf. Sicci' Cnmen Irfa iuddir, Scribid O' Ehdrifteii cempdrdf, M4itftatit, homo impudensf 'E.ofem. Annosperfet^iiuto Hot dido nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vuord. Qjtidfitifloquunturifl^

(em e^ompedes, ft mdxime ego tdcedm. Interim Hf-ßrdm dppcUo confeientidm, num e^uid minusfe cidis tn me, luddi ipfi chrißi interfeâores! Vedro ego iuffu comprehenfus in cdrcerc tdlt' to tempore htereo: o nunc hxrefecs cendemM turn trddituros me poteßdti ffculdri intermind mitfù

-ocr page 97-

mini.cjudtti ol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mout. JMpf-*

rAtor tc comprebendi iußit, nos in culpA non fumus. Si quA fddAßt tibi iniurid, de hoc cuniinijsißttiTtt Jmperdtorid mAießdte expoßuldto. Vuord Pulchre fdne imperdtoris dugußstn dignitdtë impietdti ueßrtc prtetexitis. Atquiipfe huius negocif odium in ueßros humeros reiecit, tdn^ quibuf detulerit Theologicdm cognitionem.

In medio ßint literie Commißionis,(}uds uocdt, rnodoexhibitje. c^uinigitur compertd nofird innocentid nos dbfoluitis: qudndoquidem idpe nesuosßdtf Mont. Venes nosfminime,C^fd ris enim uinilus es. Vuor. tie erretiso boni Pieus non irridetur,nelt;y pdtitur ßbifueS i UO' bis fieri. Bnehuf. Vdhpropudium hominis, FrtniunfU* qui tdm confidenter er diedeiter tdnti nontinis bra tnordent ntdgißris dufis infultdre. «on es dignus quetd-‘ lesuirireßionßonedignentur. Vuord. Ego nif dodorfm infipientium,uti uos,dut mdgno^ pereliterdtumnonidéto. Kofem. Cumnoßs lt;dmodMm do^us,non conuenit ut tdm doäis ui risdüdtres. Monf. T« «xldf pertinxx bz reticus:qudre nihil uererer te ignibus ddiudicd

, rr. Vuord. Outindm mihideturproCbrifti nomine mort? oppfterf. Enchuf. Eidmifrd ter,rejipifce,errds enim toto calo.tjolim f qui

I dfw if cum mori hoc ßdtu, etidmfi totum mun'

G dum

-ocr page 98-

Aim lucrifucidtn. Vuor. Necrgofdnèuf^ lim uobifcum tali pr^eiiitut dnimo,uel uiue^ re uel mortem ebire. Vot me opprimitis cr dgi tdtii,egoß mdxime poßim, noUm tdmen uobii ll!euf!irt!tm} ueltdntumincommcddre, Mont. Debisfd' mtfradi cfitt tit eß controuerf 'im,rededmus dd diuerticulu, inciuißtionis. Die uno uerbo,ft fdtßtfdcerdotibut mdtrimonium contrahere, dnnonfTdcesf Bucho, Q^utddctreólds,ob' fecro,mentem tudm deminis aperiref Vuord. Quin nulli compdrent dccufdtores, prater bos tneos indices. Mont. Sdtis de fuper dccufdtus es,coniugium ddijße. Vuord. Accufdtusjei rf quibus,ijudndocr ijucmcdo judex enimeS ßsßni^uum efi,te dâerispdrtes fubire.Mont. Jmo coniugium tuum, ijucd multis ipfe confeß fuses,non hdbuißi clam, fed palam. Vuord. Quin ergo med conßßicne er multorum teßi' moniofietifententiam fertisi' Mont, id »o' igt;iffueritin,pcliui:hifce enim auribus tudiui te contendencem,dgamidm facerdotnm non eß feiurisdiuini. Vuord. Agite,quandometiit topere urgetis, finite in exttudo publice diti' phitheatro me pro cdufd diccre : ibi niß me de' ßendero, (y facerdotum agimiam probabilitef con/iitauero,ultimu fuppUciuferam. Mont. Apnifßf hoc conßlium, Sdnffd enim B-om-'e' (k'

-ocr page 99-

eleßdffrdudti ddmittit, ut cm hterftîcifJiff^ut» tnus.pertindciorc! funt enim,qudtn ut fe uiâot fdteintur. Ç^uire flammis potius,qudm uerbit uincendi f wt, ne quod amplius dent malum. Vuord. Q^tfidf an non interefi omnium quid fuperfidei noflr£ drticulis decernaturfut totut ddeàpopulu! fupereorum cognitione dduoce^ t«r? E.nchu/. Quts in eiufmodi congreßu cenfurdm fibi ufurparet , çr litigantet par^ tes dirimeret f num cerdones cr carucarijf Vuord. Jmoconfenfus aflantis eccleßig:pe^ «Mtjudm folameü iudicium fcripturarumcr propbctùrum: non penc; unum et dlterum md^ giUerij tttulo rcucrcndun». Enchuf. Infa^^ «iî opiner. indoftum cnim «ulguj cum iudi' cio Cftrcdt, quidnim de rc tbcologicd bene iudt tett Vuord. Qjise ifiec eA tergiuerfatio f Ciuaji non ipfg feripturd fuum ueritatident i.Ccr, '4» r'lt;flT'‘‘giMtn : ut lt;tb iÙiterdtù dliquot nibil ßt periculi uniurrfie ccclejt^. Q^odß comper-' tumfuerit meparumfyncerè dc /îdelitcr trlt;t-

\ ftdrc feripturds fdcrdt ,nibtl probibebitjquin''***’^ me bono iure ad rogum r dpiant omnes, dut cer

( teUpidibuî obrutum pronieritù perdant.

\ Si dutetn uiftor eudfero, caufame fuperia-\ ïem iudicent popuUret, ipfepro Mobitmedi-' W de intercepor exiß*, uel medijî periculi

G ij mediH:

-ocr page 100-

medium me mi/ciitm, potiut g pdf/^ruf ueî um digituloquifquam te contingnt.SAtis ettim itlic fuerit pldufum dediße proldte ueritdti.Qudn^ non eft quod metudtis uobis d furore pcpuli,cu tdm diplotndtis,qmdnu Ctfdris drmni fitis. Hont. Iios ne dd Idtum quidem pedem uolu' tnus d rituRcm. ecclefne difcedere. Aequu eft entm,ut populus ßmplex,crdßus et indoâusda Hiarum fententijs cr ecclcftdfticis ccnfuris no' men detypotius q ut doâores (y eccleßit primo res de iUorum nutu de renutu pendeÂt. Vuor' Certe hdc rdtione de uid inquißtionem ueftrdtn nunq reddetis illuftriorem,nce harefes uUds ex tirpdueritis. N4w eldneuldribus iftis diftgt;utd' tionibus,quibus uirtutem ipfdtn opprimitis,(y pduperem in dbfeondito deuordtis, populo neu tiq fdtisßteietis': qui etid eupit de ed edufd eo' gnofeere, qu£ ipfos iuxtd dttinedt.niß uerè Ü

de de uobis prxdiedri leue eft,Clui mdlo gitfiiitliui *S.itgt;oditluecm. Mont. Ldiei dd dijfutdtio' nem de ßde non ddmittuntur,quid dd eredendS fdeiles funt,t:y noud libenter dudiunt. Qudre cum dudiunt uos Chriftu habere in ore, etferi' pturds fder as ineuledre, quds torquere folent hxrctiei dd fuufenfum, tti ftdtim uobis fidëhd berent,cr perieulu eßet ne noud dliqua edlami tas autfeditio in repub. orirctur .Bxemplo no'

-ocr page 101-

lis efl peßimus tile Igrefidrchd ArrtuS,^uitxîfl dnintds fuo duld ueneno priuorum dogmatum infi’äas perdidit:cumfcripturds etidtnprofe ddduceretjfeddeprauiitc. Huncß primo ädeo pdrtu ignibus perdidifßent mdores noflri, non fuißettantdcalamitds pofled exortd in eccle-ßd. Vuord. iniqud pldne cR colldtio Arrid ne perfidie dd noürdtn cdußdm. Nos i nim con tenti propofuifie fententidm noürdm,d fî cou firmdtdm fcripturis fubtnißße eccleße uerc cdtholice iudido, neminem ut nobifcum fenti-quot; dt,cogimus. Ats^ui Arrius, cuius uos exemplu firenuc imitdmini, inuocdto brdchiofeculdrit fic enim loquimini, mirum in modum dcfeuijt «fj eos,qui infudm pedtbus ire fententidm nolue runt. Vtri ergo ^udngelio confentdnei mdgis fdciunt,uofne, qui cum Arrio, ceu dcreslupit tndéldtiscyldnidtis miferds ouiculds-.dnnos, qui edmperfcquutionisfortem cum Apoflolo^ O- eleäis omnib. pdtienterßcrimusf Enchuf. Quad uoi neminem cogitis,negdtd uobis pote-“ ßdsidfddetidi incdufddl. Vuord. Ecqud poteßdte d Deo uobis trdditdnos dd fuppliciS rdpitisf fecuri fubijcitistexuritis.'’mdädtisfct perditisf Enchuf. Nonne fcriptum eß^ Om nis potcßes i Domino Deo eß ƒ Et itrm,OmnHn,„., dnimdpote/ldtibuscmincntioribusfubditdfitf ..p«.*,

G ii] lion

-ocr page 102-

NoKHf Ct P^uTu^ dielt,oMlte pTttpofitif uf' ÂMtrtpro Uris.ctiiimdyfcolisf Vuord. HocpoßreniK, frrft à pr^eel^^re,non cß Pduli,fed Petri, d' 'J ** ^fone exercitdti eßis in primiffcripturit loci{, ut duthorepro duthore citetis f Qjiodß Pditlu ^uoque rede inj^icerctis, non iudicdretis ei/nt lo^ui de ue/lrd hdc qudnt idädtis, poteßdte. Enehuf. Nurn tu docebis nof qnomedo intclli ^dtnuspdulum impudcnif Equidem drbitror noi fiepius legiße pdulu, q tu theologdfler pdf ttule. Vuord. Sedquidrccitdnt in fchotispue rif Legere,inquiunt, er non intclligcre,negli' ^ereeß, Eofem. Omißismdlediilis,quidtd tnen dicit dd hoc, Omnis potefids d, Deo eßf Vuord. Eunt loeum nihil dd uos pertinere. Hic fHtm«o«»iyî Mdgißrdtui crpoteßdti, qudtrt Uocdtis,f£culdri, ius glddij tribuit, non ueßri erdinishominibus, Epifcopircy fdcerdotibus: tplfeeperum quorum ex profeßo intcreß,glddio Spiritus pu fMdie» gndre,quoduerbu Dei. ïuxtd illud Apoß-Armd noßrd nonfunt cdrndlid,ßed ßiiritudliä. Quidf quidomnispneeminentiic dffèdumCT dmbitionêuobis exemptu uoluit chrißus,cu iaquit, Nonßc erit inter uosf Enehuf. Nuno oldrißimi uidemus teqaidem PdulumnoniU' telligere, er non niß obiter, tdnqudm oliud d' ^ontem,fdcrd legere. Omnü dnimd, inquitil^

-ocr page 103-

lf,pofeßdttT)Uf,{gt;ltirdtiue,HOH fgt;oteßdti fulditd ßt.Quo urrbo tnont mur, non minusßnritualt} ^fiCculdripoteüdti obedire. qudm utranq^ ec^ clefiti ddmini ßrdtioni rcipub. conflituticni ddhibcri uoluit Chrißus ; iuxtd tllud,Ecce duo f^lddijhic. Vuord. imohincdure uidetis,nitn,n* fi Cf ci cAis, qK4m iniqui fitis ty ofcitdntcs fcriptun fdcrf Mer^ctcs, quf won ni^ fcri' pturù, non ƒomnijs é erre bro urßro confilit^ tneritô debedt cxplicdri. Obedire quidem pne cipimMr Omni humdnf credturie,fecundum Pc trum.-dut potefldtib. eminêtioribus, iuxtd Pdu

proptfr Df«m • Sed quibus

buj pdrendu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roges, id tibi idem D. PctrKr jndwii.

rxpIïcdt.-Siue enim regi,inquit,tdnq prfceUen ti,ßuc DucibuSjtdnq d De o mißis, dd uindiâi quidem mdlorum,ldudem uero bonorn. Hibc-tis poteildtes ueRrds plurdtiuds,quibus ius gld dij dondtum eß.cuius ego u[um pUnc inuerfum uideo.Nusq enim pleâuntur ddulteri, dd infd' mid non mpintHr fcortdtores, ebriofi pro !«ƒ« Ctrifu hdbentur,dled Idudi eâ, prier arc imp« «c licet,pecunif itë üudiu indußrif nomë dbßu lit. Drniq; le«c eß etH «obù «erb« Dei «cßris gloßemdtis etfomnqs ddulterdße. Veru enim-

l ueroß exoridtur Efdrds qfptd, qui antiqudt* \ Dci legem rc«occt in lucem, q«i Ecclejiajlico«

G üif uiroi

-ocr page 104-

viras Id/ciutd ar iuxu diffluentes, teniercq; d' I pentes cogdt in ordinetn, hunc quidë ter cr dm plius htereticu excldmdtis. in hune gladius i/îe non uobis,fed munddno mdgifirdtui ddtus,ßd' timßringitur.Siccine Idudem duferuntdpote^ ßdte bonijfupplicium ucrô timcrem tndlif Mont. At(iuifcisflt;iuotnodof Vuor. Quidf Mont. Qjios tu hic,utfunt,ßdgitiofosncmi' ndf,eulpdm fudm,ß qudndo ddmoncnturpeced tijdgnofcunt.Qudre d:quum eß,ut ipfisculpdm deprecdntibus uenid conceddtur, netj; itd ^d' tint glddius exerdtur. Cgtcrum tu, cum uxori duxeris ,non dgnofcistdmen peccdtum tuut», tjui inconeeßds nuptids ddieris : quis tdm prd'' fiddumhominemueniddigneturf Vuor .V' tru quxfo uos uel probdbilius, uel tolerdbilim

Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffl4 clt;^tifetis,ut fclcerdos, cu urdtur,nunc huic fcor

HufNiontii to nunc iUi identidem ddh£redt,dn ut uxorcu'

Idtn mdtrimonijßde fibi ddiungdtfueflrdm ob' teüor confcicntidm,ut ingenue mihierfecu»' dum fcripturdm rcßiondedtisf Mont. î^eu' trumprobdndum cenfemus. Vuord. Cumcr go uterq; ueilro indicia peccet, cur non utruq; ob ddmißdm culpd CAptiuufdcitis f Vercornt fl id fidt,no fit in cdrcere locus, qui omnesmix chos et fcortdtoret fdccrdctes cdpidt, Enchuf. Kune ego tibi ncdumfoluerot lUi oum in peed

-ocr page 105-

tîsfuis non glorientur,fed peccdtorr^ fc fuppîi EfHum fuffit ces dgnofciint,fgt;iè certe ip/is cotnmißii donan' t«r. Vuord. Condondtisquidctn,in}opotius^^ conniuetis dd iüortim ftdgitiofdm uitÂ,fedfiu' ßrdcritnpie: proptered q, ipfcs ddmißifldgitij nonuere panitet,dt^ ddeô infuds fardes itcrü dtqi iterum reldbuntur,lt;juds mentitd iUii de ß' tnuldtd confeßione diluerunt. Rofem. Vide ne (^uid tetnere iudices : ndnt fi quotidie Idbun' tur,quotidie O- confitëtur peniténtes. Vuor. fr^ßdret nunqudm confiteri, q prittextu ddttc confrßionislicentiuspeccdre. Veré conßteri, vert fonji«

Rofem. Atquî ’’iquid, «on confitentur tantum ô bone ,fed etiam Dtît ineeßdnter ordnt,utremittdtßbi debitdfua.

Vword. Quirt nidgiî id aper dm dent,ut poeni-tentidmre «frlt;lt;prifÄertt, emenddtius uiuant. CZ ab amnißmuldtione fefe diienißimos eße te üentur? Mortt.Non ne feriptum eß,Septies in diecdditiußusf VKord. ¥ateor:fedi/iinelt;j; iußifunt,neq;unqudmrefurgunt. Hancenint

I adulter dm gentë, ut fßurcas fucs uidemus nusq ' afuo uolutdbro difcedere.dut potdnt enim (Ire l nue,dutfcortdntur turpitfr, aut ocicfe dgunt-l Et bwfcilicet tarn jßecioßs noudt£ uit^e fßeci' I minibus iußitije laudcm deferemus f Mont.

' ï(ttfW«r OrtiUfî C((]lig4rtdoî eße, ß modo m:il»

G y boe

-ocr page 106-

boe non efl ineom'gihüe. Nnne uero, ^uonïM in pliirimorutn apitii ejl diuulgMm, pdreen' dum eß,iuxttt Canonei, multituäinidelinquen ti. Vuord. Non cß quod multitudinem ue^lriC licentiiC v fcelerum impunitati pr^texätis^ Clijodcnim glddius in adultéras non exeratur, Cur ntipunii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magis tn cauf i crediderim, qued quigld'

ttifdulteria, dij minißri eße debebant, ipji eedetn firè mor'

bo ldborent,ijfdem uitijs madednt. Froinde ui iiete,ne dum fuperfeßucd mea ccelum terrt mi fcetisßpß trabem ueßram non aduertentes grd uius aliquando iudiciumferdtis. Ego nimiruftt ob coniugium d Domino mihiconceßum,fed db bumdno die mihi in fßeciem prohibitum, hareti eus trdducor, publicum mundo jj)eâdculußo. Sed qu£ uos multo faedißimd in ueßro ccelibd' i tu ddmittitis, nemo ed uobis probro uertit. Sei nbsp;nbsp;/

eßquiuidedt hlt;ec,eriudicet Deus,uthomi' num oculos mdximè fdlldtis. Eofem. Faßet igitur f icerdos mdritus fieri cum bond confci' entidf ndm id uideor ex uerbis tuis colligere. Vuord. Si dixerouobis, noncredetis mihi, Mont. Audidmusquiduisdicere, Vuord.

Sed uereor ne cdncs mihifitis dd Idnidndum, f i difcendumprcmptiores. Mont. Bonduerbd. Vuord. Siuelitisdccquiefccre iudiciomcofe cundum fcripti rds, in promptu eß rcjßonfio. nbsp;nbsp;J

Monti I

-ocr page 107-

Mont. Age ergo,quid tnorxris rcj]wndercf Vuord. Quidf ßdbis neiudicio nteof Mont. Hoc nobir religio ßt dicere. Duuen. Sinite, o rtl!^», quicfouos, die At. En defcrimus tihi iudicium.

Monr. Hoc not quident no ßipuldmur,reßgt;on' dcrc tAtnen te iubemus, utßcubi erres à ueritA te ,re(iiusAnobis inßituAris. Vuord. indp gm eft» cum PilAto,apud quos teßimonium de tur ueritdti. Sdnâum enim cdnibus «on ditndHm, neque murgdritd ante porcos obij-ciendieA. Mont. Non re/pondebis uel tan dem,ßuxoremduxißt,Anncn.^ Vnord. Non niß produits teßibus. Mont. Q«id trrgp urrpndo ufqueddeoteüesprouocAs ffdtts jit Att!c«pni.gt; «icrùo.nof idtibicriminùimpingerc. Vuor- «tftdeiw*» de. Ergo nepifei pdrtèis «ob» fumitis.^ i'fir».

, Montan, imo. Ego enim te poftulo contre-fti watrimonij. InteHextin.'’ Vuorde. Vab,

\ wonßr«»i mtbi data Fifciloiudicew. Mon- FjfcMioiJ,» \ tan. Q«id jjfamulMiifle meut Fifeum agit,f-Fifew Jupp» ’ goiudiceni. Vuorden. Nonprobibebo. Ac- Ptùw».

cedat ïifcdlis fdmuïus, dccufdtoris pdrtesfu.-fcipùt. EbotUjFifcut cum [tî,qMod mibiert-tnen 'jntentat ce do.' Eccr clinguem Fifeum, c ueltniigiîWHtum pifee. Montan. Sine,ego proipfodicam. Vuord. Nonpnani inquam, lt;t4tëbAbet,lo^u4tUïipfe. Mont. Atqui ipfç ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confeßut

-ocr page 108-

confvßut ff conittgium luum dnted : quid coH' fcßxncgdsf Vuord. Adcdndrmrcditiscdri' tilendtn.Qjiid ft Idtrocindtum me uel patte titc tu,uel cdrceris tediofdtedrf num credituriß' tisf M.ont. Nihildgis.nifienimresitdhdbc ' ret, coniugium tuum nonfuißet Loudnium uf' j quedcldtum. Vuord. Vdh,ciudfimenddxfi I uis, etidm totum orbcm peruolùet, ddec^

ccncutidt. Mdlimpro uno quolibet fdme men' ddeio numerdri obolum unum, q pro ueris di' ' äis drdgmds decem : plus enim lucri iüinefue' i rit. rtuuen. Antibicxciditmiioxnes,qucd I ttobis non itd dudunt fdtebdris, cum te ex cßß' cio exdmindremusf Vuord. Si me exdmind' fis ïudices, dignum mortefdcinus in me in' uenißis,fententidm proferdtislicebit. Duuen. , Noj neq; indices neq; crimindtores tuifumus. I quot;Enchuf. Quid td,plixe agis quefotef Vuor. |

Stlpulatlo et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cdufam medm iudied

qua amp;nbsp;boM fitis,non fecundum trdditiones ueürds,i!it lt;nbsp;Sopbiflif hominum conßitutiones, fed iuxtd fcripture indigne reies facre ueritdtem, que omnibus omnium homi' num dccretis eß preferendd, plusq; poderis nie ' rito habet,dmplius uos non dijferam. M.ont i Nihil tibi certipollicemur. ucrum enimuero,ft ( rem ingenue dixeris, iubemuste benefferare. Vuord. Bgo fane earnjfemmihiemere noli» । (p-fu»

-ocr page 109-

er cum uit£ me£ periculo^cr dnimdrum ueßrd rumiimno. M.ont. Egohocdicotibichdrif- VtbfMiut ßme O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non mdlc djjvilum ergd tc

cßc,{td me Deus dmet, fedß perrexeris coiugi um tuum tdm obflindto dnimo pernegdre, ego terte dentes meos tibißcoflendd, utdnimusti bi hinc inhorrefcdt. Vuord. Cum uosfurietis mdxime,ego Deum precdbor mdxime,ut pdtie tid mihi benigne ddßet in omni afjitäioe med. tAont. Teregomißdrumfderd hoc tibi deicquot; salutisfuæ ro,me nuJldm ßdHuru defuper confeientidm, fi hoßiliter tecum dgdm. V«ord. Hoc illud eß fcilicet,^ in nouißimts temporibus fore prtedi' .j.j^ j, xit ApoÄoI«/,l)omi«ex fui dmdntes,eidtos,blgt;* fphemos,crimindtores, immifericordes, dßfc'

dus nefcios,hdbcntes quidemfßeciem pietdtis, feduirtutemeiusdbnegdntes. Mont. Qjtod «o; ßngis duros, immifericordes er inclement t«,(d non ed. ndm uultum nodrum tibi inhoc gladiiu in Pî pfrHfrtimuî, ut omnibus modis têtemus,fi qud floriumfirit tandem r4H'o«f quedmus tdm rigidum cr prc' frddum dnimum emollire, non dd prrdcndKm,

1 fed ferudndum te. Q«4rc confultor tibi ßm,ut ingrnuè reßiodeds, et uel uno uerbo dicds quid

1 feceris, quid non. Vuord. Nunq euincetis mi bi dudd unq uxorem. quis cord Deo fim, nihil

' id uos dttinet. Duuen. Vidcdutemnetuoipft

-ocr page 110-

fâjjiu gwiJê Ui forex indicia ^pJdrit, neue dufo^dphotua v'^rd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd dgnofcendi

«onfti^^cö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripturdtn.Çiudntobretnfatius cß,

iti^i.jed'j»; ut coniugium (juod ddiißi,fdie Äre,deinde fcri' eerioti ßen pturisfdäum tuufH (^uod quidem poierii) de^ dé credo te f edulè dgcre tni domine^ut res nted non tndle hdledt. ([udre non grduer tuis conß' lifs dcc^uiefeere. Quod ß iußitidm tueri,(y nie innocentem ferudre dc uindicdre db iniurid,ut confutes eßis,no detreädbitis, ß medo edufdtn hdne medm iußdm, fdcileni, uindicdbileintd/it feripturis quim rdtionibusprobducro,nihil fo rttffî c^ug rogdbitis, uos celduero. Duuen.

lt;fnrtt exittu Age, dge, ^udndo hue me uocdt Deus in dnimi dfdit.. nbsp;nbsp;nbsp;meipenetrdlibus :uocdtetidm ueßrdßdesdi'

Pj/Jory f«n. td,circuitione niilld dmplius ufurusfum.Qttd' feßit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reingenudm dccipiterei totius confeßionem'-

Duxi,fdteor, uxorem mihi,fed cldm,Cr dbfiß drbitristfedtureduxi. Uiont. Q_ÿondmidin re(}u£/o,diuinodnhumdnof Vuord. Sinon humdno,certe diuino:ut hdc fcilicet uidtmnto' derdtdm edrnis ußionem eudderem, (yfeortd tioneseuttdrem. M.ont. ltdne Heere dieiif^ cerdotibus, cum fefe coelibdtus uoto dßrtnxe-' rint, uti contrdhdnt mitrimoniumf vuord-

QuidiUt

-ocr page 111-

Qjiidni,ß UTMturf eu mcUus ßt nulere,^ uri, teßeApoßolo. Mont. HocquideApoßolidi Hum, de fdcerdotibui et uotirijs minime eß dc cipiendum. Vuord. Mirum uerö uos ißÜ com »lentdri exceptionem,cum fßiritus ßtnHus ßeri ptuntrum «tKtbor neminem inde excipidt, ßue tJonntimßue Nonndm, qudndo difertè ddeô di cut Apoßolus^Vnußquifquefudmuxorem hdbe • dt propfer fcortdf tone: niß homines non ßnt ua tarif noßrifdcerdotes, ut hoc Apoßoli diitu ni hilädillospertinedt. Enchuf. Alilt;tlonge eß ntio corum qui uouerunt caßitdte, q UicorK. Vuord. N»ni igitur folisldicisßcrtptd cßdd Corintbiojepißolaf Mont. Edfemperferi'

I .C^f.r* Gloßen« S* phijiicuoi.

ptun menr eß,ut ubicîî^i loqwdtur de coniugij F«tiltf4wllit ; nbsp;nbsp;iure, inde femp»r exemptoi «eilt ficerdotes.

1 Vuord. Çiuis cdm tibi fcriptuttc mentem reue UuitjCum nufqudm ßt literùfdcris exprejld? tîibil addendum ,«ib il demendum eft uerbù ey

prlt;ecfptwDei. Qult;t igitur duthoritdteßmote

Wfritdte potiHî dudetis bic pro ueßrd libidine indigné ddeô feripturds torcjuere f Equidem Cbrißitbdbeocöiugij njeiconf«ltoré,quiMutt, , «(t5po/?itcdpecœlibdtuîMcrbM,ùcdpidt.ldJiMdt.igt; \ couertdj,erit, ut qui cape nequcdt, ne cdpidt.

Qud libfrtdtcfretus uxoré,fdtecr,duxi, reeo jit« id qd’ ret erdt,qd’^ migno Uborc dnimi

expfr-

-ocr page 112-

SollfuJ« 4^4 experfuî erdfft, no eße ionum hominem eßeßa wa improi [uffj^hoc eR agdmon,opui habere ddiutorioß' 'mill ipß,nimiru coniuge. Q«-lt; rdtione quidpo tcß: cldrius dicif M.ont. Si tdntum uoluiße}, fdciletuquidempotuißcs continenter uiuere. Vuord. Qjiindm qu^fo potui meliusßßcre nd' turxfluxum, q muliercuhe contuberniofqudm . fcortdtionisfiigiendie ergo mihi fumpfi. intC' NdtuMm ex opinor in multis mondchorum coÜegijs pelUs furc4 quëq reperiri, cuius ingenium mdgis refuge' »Mtn, iyc, rit uel 4 puero mulierum conuiilu, q meum.

Tdceo qudntum fuddrim dc ldbordrim,ut con' t inent er uiucrem.Sed eucnit mihi quide,ut qui mdgis infißeri, hoc dcrius cocupifcentitt mdlu mihiinudlefceret. Raßem. Quibusporri rente d'.js tetdbds huic mdlo obuid iref Vuor. Qjfib» id genus D^moniorum expugndri folctfmmo' derdtis iciunijs,uigilijs, incdid, precdtionibut aßiduis,ü-improbisldboribus : utne ddddm, dum me fic torqueo, biennium totum dbßemin Wcpßrdisuixißeme. Mont, hiecprtcßcißedcprfcogi' nnj'urdt tdßeoportuit,priusqfdcrosordinesddires.

tiuncueroferdeßpanitentid. Vuord. Sif^ I tismcnouißcm\dtq;hjecprtefcißcm,nunqii hunc ßdcerdotum ordinem me contulißem, tdmen ipße mihi nunq udlde pldcuit. Lttcbuf. Qjiid igitur mouit te^utfdcerdos ficresiVuor.

jgon

-ocr page 113-

Uottiliud teilte importuna patris mei ad earn rem follicitatio,qui me plané uoluit facer iotem fieri:partim tie «idfretwr/rw/lra alioqui tantum oleimeisfludijsimpediße:partim ut bo j nam munerisfuipartem tn bumcroï meos deri' ^tiaiaua^ uaret^cum adituum ageret. Mo»t. Utißafa ciamus ißa,atlt;j; lt;td rem redèamus. Quid ais er go?Sacerdotemmaritumpoßc fieri |î«epecc4 nflos uulga to? Vword. idfanèScripturaipfafatisaperfft^pfell^ te pro me loquitun cui ego termines ponere ne que MolOjUfq«e debfo. Mont. Tunonintelli gisfiripturas. Vuord. Proindeuosmibido-O doéhrtt ftoret fitiSfCgo meprlt;ebcbodociIemdifcipMlÎ4, Mont. Iwrlt;* Cxnontcx, quibuî iuntmento ob-ßrtftuj eî, facerdotibus ccelibatum indicunt.

’ Vuord. Fucctènunc demum prodis ius fum-gt; t Wum.quopropti« urgeor. îrimum fateor qui I dem turu Cunontcu agamiam ecclefiafiico ordi \ nbsp;nbsp;Mi indicere. qux de re non controuertitur : fed

\ quandm diuini uerbi authoritate id fiat, uobis probitndum rclinquotcircu boc fnim omnii uer status frttâ fatur qufßio. Deinde quod iuraui etiam prlt;ejli ßntit c«ujlt;4 ti. luriuienim uifturum me /ecundumCuno-Mejpropo)?e ct noj?e ; num hac ejl iurumenti

\ prxftiti formuU. Si potui^em diutiuj tne conti \ MerCjConiugijcdpiârumnonitdmijî^fM». En-' tnbuf. Ecclepit cAtbolicu, q««e Spirituptndto

U r*4i-

-ocr page 114-

ttg{tur,tHukd poteR fuo turf difjjonerf, etiditf in ifs qutc funt prlt;eterfcripturdm : quemddmo' dum (y Pdulut eiufdcm ccclefu miniflerßde-l.Cor.i idißimus, cgterd, inquit, cum uenero, di/po' nam. Vuord. Qnoddd rituspoliticos,ciere' tnonids, nbsp;nbsp;mordlid dttinet, in his liber am eße

eccleßu dijpoßtione facile dono : ita tamen,ut nihil hic nobis obtrudatur drticuli uice,tdnlt;)uS dd falutem neceßarij. (^oniam uerà facerdo' tum agamia nullis fcripturis ueri Canonicit aßeritur,libera maneat oportef.itd ut binc no' uum ßdei articulum condere ne angeli guident Êeelef^dUt i coelo ijuednt, nedum ecclefia,lt;j^uae uerbo Dei toritasnon rcgitur,non ipfa uerbo imperdt er dominatuf» '^‘^nneg*iecclefiamlt;iuicqudmprf'

HwifiU« ciperepoßefubpeena peccati mortalis.e Uflrynut. ord. Imopernego.Quamenimnonpoteßuii humana ex filijs lucit er regni cofortibus fdc( reßlios gehenn^ actenebrarum ( idenimeß uniusDei,quiuit^e dcmortishdbet imperiuiHf fuperato Didbolo, ) tarn non poteßulld cccl(' ßd, quenqudm mortalium peccato mortaliob' firingere per fuas coßitutiuculds,ß uerbo rgt;fgt; nonnitantur. Mont. Quid.'cenfesneigituf libéré prituaricandd ey contemnenda eceteß^ flatutdf Vuord. Minime gentiu,ß modoetn fentidtferiptwde, quodtotietinculco.

-ocr page 115-

Quid de illîs âxtutis eenfef, ijue quis fitupr^g^ ter uerbum,tto timen funt contrd uerbit, quod gf»Mî ttort pMcd hdbet eccleßd. Vuord. I« QHrflfln« ijs et fi chdritdti multd tribuendd ßnt,non efl ti men htqueui ponendus confcientijs: quemidmo â«w Apoüolus fie nobis commenddt caelibatu, ' ut timen nolit cui^ Uqueum inifeere, Ini/ceret , .cor.7, iutemlnjueum, fi quem propterfuum confitiu InljcereU» ttrgeret id eoel tb it um : id quod uos nimis confi denterficitis. Mont. Mine, iUi te uii ig~ î*®« ^rediemur,quindo hie nihil profieimus. Ro^ fem. Prigfti tc,qu£fo, doeilem Migifiris no-^ firis optime loinnes. Vuord. Libensquidê idfecero, fi modo quid reile doennt. Rofe.^ tnun. EgoDeumprote ardentißimeeompre-eiborutinuiimreâimredeis. Vuord. Vbi i uii retii deuiiuero,tum iftuc preator. Ro fem. Onbo timen in miß^e fieris die enfiino. Idnegritumtibifueritf Vuord. Orito for-titer,non repugno.tiouit enim Oominus hoAi-urn meorum preationem impie piim in nominis fui liudem et^loriim eonuertere. Duuen.

Vomini mei,tempus efl ut domum eoneedi- HietabuUt mus, inclimt enim uefperi. Montin. Cnsfi^^^^ reuertemur.Tuintereiloeifie tecum “Wquot;quot;* j^^*”*^* rfpMfw, itt^ mutes fententiim,nifl miuis per- nbsp;nbsp;nbsp;*

timxhiereticus declinri. Enpnedixitibi.

H ÿ rnchuf.

-ocr page 116-

Encl)«f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credo ƒ«prx feptimdtu eße.

Rofetn. Efi. Etnchuf. Vide ft noi^urnà niC' ditdtio det tibi dliquid boni, nt recdntes /enten ti((m,alioqui no paruo te di/crimini expO' fuerif. Vuord. Domini uolunttu/iAt.

ALTERIVS HVIVS congreßus finis.

POdero die,amice leäor,ijdem iüi in^uifi tores ,intermi/Japitululum Vuordenatis inquifttione,me ftbi /ißifecerunt:quemLuthe' rani/mifujpicionegrauiterlaborarecaufaban tur, propterea quód Monachifmum confutaf' fern, cr exititij cuiufdam monachi apo/iafiatn cptdolio collaudaßem. Hic,ubi depulßone cri' minis,et ex ncgocij circuflantifs fadum ipfum tfcl diluißem, uel extenuaßem, dilata ulteriori inquifitione, me turn quidem in carceremremi ferunt, atque Vuordenatem noßrum ad Palino diam fui coniugij urgere ßudiofibideinde hO' buère. Quem conatum cum uiderentex animi fui fententia non fatis fuccedere ,data ed opec ra ab Inquißtoribus, ut fuperiori confeßioni quofdam alios articules elicerent, ne coniug^ tantum ratione hominem alioqui et uita (y no minis inculpati,h^refeos condemnarent. VÜ nolt te latcrCf charißime ledor, no omnia qua fequelt

-ocr page 117-

fequrnti didtogif mo infcruntur, uno hoe die ildfutßc: fed ex omnibus,lt;juie udriepoH fecu-td funt, coUoe^uijs (y inquißtionibus, bite quds modo ddbimus eße excerptd. memineris, dtque in bunc tcrtiMm congreßum congeAd. ne ß fin^ g«Ilt;t ordinf ƒcr^lgt;frrntM»■J plcrd^; nobis dd ndu fedm forent rfpf tédd : eu non pÆriï multd nugd citer ddmodu in poHerioribus congreßibus db Inquißtoribusrecord fuerint. Qudre hie ter^ tius tibi congreßus efto,fed ex multis cofldtus»

TERTIVS CONGRESSVS.

Æ ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lodnnesf reeo

iw dnimo omnid quie tibi he^ ridbifnjmdndttuerdm? Vuord. Accurdtc o-

tiinii«. Mont. Qttid ergo dniwi ejl tibi.* V ord. N«n^ae^uèlt;icmodô epiieto dnimofvL Rofem. Uumfenßßi in corde tuo precuUrM« jnedrum uim cr energHf Hodic cnim cum rem

diuindm fdcerem, drdcntibi« uotüDeumpro

tc fum comprecdtus.Senßßi ne* Vword. Non fentiiim quid poßit boni uiripreedtio .* mente Iroiüd» «imirMm optimafMtn. Mont. Ettge,bene ha

bet. Paratns igitur etrenocare omnia, nonne* V«oïd. Qttlt;c nam omnia.* Mont. PerijjadV“?* ingeniumredit.Erroreî tuot périmé. Vuord.

V on enaMi,quodfcia»n,inratioe /idei mea uo JJ,,,

H iij bù

-ocr page 118-

hisdäta. Enchuf. ïlonew/ïi .'Pimuftipäru pu fenttsde conjlitutionibus ccclcßtc: qutu, ut inobedirntitefilius,uxore du(bd contentpfißi il liberdliter. quod quident ferëdum adhuc eßet, Cf panitenti rentittendum,niß hoc ipfum îicc' re tibi iure diuino pertindcißihie contcnderes. tpHolM, jdneerrdreeflt Vuord. Eqiiidem coniugiti tneum pldußbilibus primum rdtionibus,deinde er euidentißimis ßcripturis er exempUs dßerui et conßrmdui.quibus omnibus ß nihil dpud ucs Cotißimtid proßecero, dnimdm ddhuc undtn reliqudm hd' »drt^rir, beo : qudm nihil grdudbor, Dropropitio ,po' flremo loco ^fundere: ut fdnguine ßcilicet m(o coßrmemquod Scripturg duthoritdte dßerUb Prteter hdne dnimS nihil dmplius hdbeo, quad pro Eudngelij glorid uindicdnda ueritdtiii»' penddm. Hoc ubifdUumßuerit, non erit quoi mihi exprobretur,ß)ero,inßummo illo Chriüf txdmtne,qudß uitdm medtn ipßo Domino hdbu er im chdriorem. M.ont. Videduténenimii

cdlidu ßt hoc tuum conßliu ty’ propoßtu. ind«clt;tx dnimu tuum uelim, nosßdnguinetuuß

Vt mtntitwf tire, quin hoc optdmus potius modis omnibuit inqutdsßH ut id gremium mdtris eccleßte rededs. Vuor-

Qjidm meßdluum optetis, id res ipßd decldfß' rdbit.Nuncporro dliter dfßeäus noßum,qu^ audiuiflis. E-oßem.. Abtnißli,propitiusjltlt;^* bl'

-ocr page 119-

il, Tiet tibi Deut äliiim Mentem precor. Vuor^ Imo potius optem uobit alitnrn mentë ddri, quo deßfliitis n3 modo EMngeliu perfequi/ed not quoq; uerbi diuini teßes neci dare. Mont. Tu nimtf altu uit fapere. noliinniti prudêtû tu£. Vuord. Equidem prudentie meg, in hoc prg' fertim négocia,non innitor,fed petrg foliditOy ti,hoc eß Chrißo plane adhgreo;à cuius uerbit difcederc ne in morte quideanimus eß. Mo/p Quids’ mbH te mouent orthodoxi Patres, nihil Jmiitiprtt eccleßg fanüg authoritas, nihil Conciliorum F™ décréta, nihil conjenjus populi, nibtl tot jgcu^ l« rfcfptwi etprobatus bene agendi ufus f num unus plus fOpis omnibus f Aduerfus hgc omnia fentire, an non inniti eß prudentig proprigf Enchuf. Prg te folofcillcet errabunt omnest Vuorlt;i. Etiamß angelus é calo aliud nobis an nunciauerit Euangelium, quam quod ab Apo-flolo accepimus, anathema ßt. Contrahen-quot; di matrimonif libertatem nobis concedit feri-ptwit ficra. Hiam nonpatiar mihi erripi à mor tali die. Nfc contra hoc audio Concilia, Plt;t-tres, eccleßg authoritatem ,ufumcr confuC'-tudinem : que quidem omnia nihil prgiudicO' repoßuntuerbo Dei, quod feio à parte noßra ßare. Enchuf. Age,nuncegoapertofcriptu^*'^^'‘’'^ ra fdcrt loco craßum tuum errorem conuelli:

H Hif quaik

-ocr page 120-

^udftdoijuidem 'non uis nt'ft fdcrd tibi proponi. Itlt;x i«q«jï Chrtßus,Ego prate rogdui Petre.ut non dcßcidtßdes tud: er tu dUquando conuet' fus, conßrmd frdtres tuos, Agnofeis ne homo Chriflißcrudtoris noAri uerbuf Vuord. Agno fco,er uenerorquid autem cenfes hinc inferen AchSleu an dum f Enchuß Cum ßdes orthodoxd in Petro ÎS« ƒ nbsp;nbsp;nbsp;defecerit,confequens eß, nec in Romdno

'° * Pontißcdtuipfdmdeßcerepoße,cuiPetrusip' feper fuceeßoresfuos ddhucdicitur pr^ßde' re.Cluicquid igitur h^cApoßoUed fedes decre uerit, nem» orthodoxus negabit inuioldbilitcr ferudndum eße. tidbes feriptura, ad quam fern perprouocds. Vuord. O infulfos feripturd' rum interpretesßn quibus etiam me pudeat tbe otogici nominis,ßfic per omnid in facris docc' ant. EidesPetri, quaiOe, pneter omnem cir' nisfenfum,Chrißumßliu Deiuiuiteßdtuseß, fM«« P«»’i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w defecit, fed nec unquam deßciet,dum

tumquamde. in orbe hoc eleäi erunt, quiChrißi nomenc» ßeert, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petro çddemßdeißrmitate eelebrdbunt.Quid

aut htec ßdeißabilitas ad Papte regnum,ddRo mdnje eccleßte udßitdtem,dd hominum trdditi' ones f Eleäis affuturus eß ChriHus ufq^ ad co fummdtionë feculorum:quo diäo nihil minus | Pontißedtuf iße Romanusßatuitur. Regnum enitnDei non uenit cum obferudtione,ßuedie' rum

-ocr page 121-

rum aut perfondrum,ßue locorum,temporum, aut ciborum,fiue etiam ueflium ty ceremonia-rum, in quibus totus rcgnat Romanus Ponti-' fex,fed intra nos eß. Porró autc m quod Petro dicitKr, Et t« aliquando conucrfus coßrmafia, trcstuos,omnib. dicitur,lt;juicumPctro,Petri, boc eß, folidie iüius petrie Chrißi perJpiritum uidelicetfidei confeßores funt. Vnicuiq; enim Chrißiano incumbit,ut fratresfuos ex charita tefraterna foletur, doccat,bene moneat,in fi' deconßrmet. M.ont. Vah,({uammalefentit bic bojHO de Rom.Fontißce, de pr imatu petri, erdeeccleßg authoritate^ Niß tu (juidem hxc reuocaucris ,paucißimos intra dies ut h^retiquot; eus combureris. Vuord. Agite,expeditero-gum,ferte citi flammas, fitis minartim datum fjl. Mont. Non credisfortaße tarn dirum fup f pltcium tibi imminere,et «frb4 noßrd pro fabu b nbsp;nbsp;Id bdbfî uidco:ea res conßdentem tefàcit.fed

B «onwdne tibi hoc intermincmur,niji mature re I ßpueris,propedie experieris. Vuord. (^uin Animtfeat I properdtiîfdnguin? me um proƒMndfrc, in quo fortittr. I er manusueßraslauetisf Rofemund. Ah^ I miferè peßilent ijld Lutherdnorum htcreßs te 1 feduxit. Mont. Qwidde te tdndcmßdtuctur?

I ^uiddete fïet.' Rnchuf. D. lodnnct cur non Rurfw Ud** 1 pdululum ^uidddmtudm ßeueritate remittis^ dijïnnt,

H y Conec-

t

-ocr page 122-

Concédas quitfo nonihil domino Commißario, qui teferuatum uult, non extinétum. Vuord. Quid faciam autem f ut nomen Dei mei abitt' rem,er fidem äbnegem / Cf in Sathan^e ca/lrii proditor transfugiam f id ne uultis eße autho' * res mihi f Enchuf. Minime : fed utrigorem tu£ fententiie de ßatutis ecclefu piululum mi' tiges.quod fi feceris,operam dabimus ad ununt omnes,ut bis uinculis expediere. Vuord. Â' ge,hoc ddeo fdcidm,ut mitigé fententidm med, nbsp;j

quoad eius fdlud ßde cofeientußeri poterit^ Detur mihicdldmus cum chdrtd. Mont. Bt' ne habet. Eiapr^beaste, quiefo,trd{iabilegt;tt. Vuord. Sed uereor ne hinc iterum aperidinß ne/lramcaptandicrillaqueandime. Mont. [ CfH^fUfre^ Nihil eA quoduereare,benignetetraäabi' I mus,Çi te nobis benigne demiferis. Vuord. EJt i jMm conferi habetisqutdfentiamin genere de Ratutishu^ ; ttretuinäuf manis:fed ea lege hoc uobis offrro,ut ne adßc cialiameuocetis. Mont. Legatis domine EU arde, Enchuf. De coflitutionibus ecclefd id fentio, ipf is temere non eße uiolandasifed uel neceßarias,uel laudabiles,quatenus Deiuerbo ' nonaduerfentur. Mont. Beneefl. Enchuf Qttid igiturfentis de uetito carnium efu in tnqulßttres drageßmaf Vuord. Videte qu^efo, quam ei' ^dt inß. toilipulat^mihißdeioblitLpertrahatismeai fingfu-

-ocr page 123-

Idriäf Ënc'huQn. Fdcilenoiisreßgt;oderisfe^ cunduhtectuafcriptd,quodpldceat. Vuord, Sincnßtis contcnti hdc fententi^ mc£ notd^ hone ,enreuoco quiequid modo uobis dond' «I. Enchufdn. Cum dubius nobis tuus fit d^ nimus, qnf ndm iniurid fit, ft ipfum pertente^ WMi? VMorden, mihi iuße'd uobis femprr mctui,qui nonnifi cdlumnidndi dnfdmin me , cdptdtis. Enchufdn. Vtnosuelmdximicon 1 tenti ftmus, prouidendum e{l tdmen, ut ijs eti^ ' nbsp;nbsp;nbsp;(»n fdtisfidt j qui nos huic inquifitioni intended

re uoluerunt. Non rni'm noürd tdntum,fed il-lorum quoque, çj- omnium orthodoxorum ret efgitur. Vuorden. Pergite uobis fimiles eße:

ILftterem enim Iduet qui uos dd frugem reuo^ clt;rf Mont. Cum Iduddbilem nobif-cHm pr/dtcft ecclefne confuetudinem, eiusc^

I lt;lutboritlt;ittconffntilt;tJ,biiMdqttlt;lt;q«lt;n« dubito,

, nbsp;nbsp;nbsp;quin religio tibi jit ,phibito (tb eccleftd die cdr- Dtedmium

nibusuefet. Vword. Siefcdojfinddtfrdtrem meum, non adducdr in sternum, ut cdrnibus uefcdr,cumPdulo. Pchufdn. Ouidfidbßt

' fcdnddli fujßicio lt;tc metus, {writer^ tibi oc-

I cajioproniincidiit uefeendi edmibuj, num te deterrebit db cdendo, ecclcjidjlici prjeerpti re ligio.^ Vuorden. Quim dftute me dggredi-mini. Bnebuf. Sine,comwrntemMrpdululum.

Vword.

-ocr page 124-

Vuord. Chriflut ipfe uolü hie rrßjondet, lt;jui Uat.i prrbibet ingenue, c^ucdinträtinosnoncoin' quinare animant. EtApoßolus, Non regnu Col.I. Dei,inquit,efca ex pctus. cr item,Efcanosno commendat Dr o, Quid .''quod idem A poßoluf uetat ut quifquam nosiudicet in cibocrpotu.^ Enchufan. Nihil te mouent eccleßte fanüio' nt’S,quantum ex diflis tuis coUigo. quid igitur fcripJiAi, ßatuta eccleßg non eße uiolanda.^ Vuord. Nequiderretis,adiecitemerè. ROquot; ƒ?/«. Quidfacrampara/ceuenfanneillamhi besreligiofam.^ Vuord. Audiuiâisq,Paulus ofcjttrgft Glt;illt;tfdr,5, dies obfcruarcnt,annos et tèpora. Enchuf. iiocilludeRquoddico,LU therani nihil cupiunt, niß earni indulgere.

Vuord. Nonagiturhico prieclare, de carnis indulgentia,fed de libertate confcientiie,0' igt;e ritate fcriptune.Nam ß meo palat o ßrruiendii ßt, pifees carnibus pnetulero. Quare quod ad cibos attinet,fatisßt uobis, quod pronunciaue rim charitati hie eße inferuiendum. Enchuf-interim tame alia ratio eH, eur à carnibus tem pcrandum cenfeat eccleßa, ne nimium fcilicet lafeiuiat caronoüra. Vuord. Caronunqua non cR reprimenda : qui enim unquam placuc' runtDeo,crucifixerunt carné cum uitijser feflibus fuis. Quid hoc ad dedlrinas iflas d/' monio^

-ocr page 125-

wonior«w(ut eis uoat Apo/lolus^de ciborum deleüUfüquot; int^leilendo calibituf Enchuf.

Vitlde timfOjUf totus fit infeilus tutheri erro ribuï. Qttidfeittis de Sicnmentisf Vword. Peromnia,bene,çi,Sicrtimétifint. Mont. Cre dis eti^m feptem eße { VMord. Dc boe dliiï

Df/4cram«i tii nwtx ßio.

igendum er it,nue coniugif aufd nobis trdüd,.-ditejl. Mont. Ciÿierrdt inuno,fu/fieäuseß

ftwminith'o. Puord. Articulus Sdcrdjuenti

rius non efi ntrus,cjudre tn eius de/rnfionem no

defcenddnt. Mont. S.tltfmboc/4ccr«,«tin telledum twKm aptiuum duceres in obfequiu Chrifti,etidminßdtutisecclefi£. Vword. Ait non idfdcio, dum me totum Dei uerbo dccom-

j modo.* Enehuf. Atquimeminißedebes,q,me

1 nbsp;nbsp;liorcjlobcdifntùquimKiftimje. Vuord. Fi

tfor,non quiuis tdmen,fed mdnddtorum Dei, quibusnon dufcultdße,qudfifcelus idololdtrii 1.R»5« • eßfteße Scripturd. Mont. Sidiutecudijfiu' temus, negdbis tdndcm, opinor, uïldm ecclefii

1 r/?f,ç(Mlt;(ndotlIï um impie detriibu. Vuord.

Nibil cjl quéd iiluc metuds, qudndo ex fymbo lo primo condito,infdnus fit,qui non crédit ec' clefidm iüdm cdtbolicdm, eße fdnâorum corn' ecetefid tü

1 tnunionem. Cater u hac ecclefid, ut ffiiritu fin

I âo regitur,itd nihil dudit, nihil etid tndit ob^ feruindum, nifi quod uerbo Dei confentdneum

‘fl»

-ocr page 126-

eß,utdntelt;iquo^dixi. Encluf. Credisigi' tur eccleßdm cdtholid eßefinildtnf Vuord^ Quid ni creddm,cutn nte ipfius membrutn prO' fitedrf Enchuf. Hon uiuunt opinort fedpuü dum:ut cuius mdnddtd totodninto contemnds. Rofem. Qui ndntfcirepotes,ß tnembrumßt, dnnonf Vuord. Teßimoniointrdmeloqueif tisSpiritus. E/ichuf.Quiddudiof Jßiritusne fdnäusinteloquitur.^ Vuord. ipfe Spiritus, inquit Apoßolus, teflificdtur und cu jßirituno {iro,q,fumusfiliiDei. Roßemun. quot;Deus bone, qu'dttiprfßtptuoßfuntißiLutherdni. EgonS dußm de me dicere,q, hdbedm jßiritum fdnäU‘ 9-9M,f. Vuord. NonenimcredischdritdtiDeidijfu'

fdm eße in cordibus noßris, per Spiritum feili' cet,qui ddtus eß nobis, incredulitds ißd ueßrd difßdentes, impios, jßiritus fdnUi expertes * fdcit. Enchuf. Cum eccleßdCei tibißtfdcro lt;nbsp;f tndd, cur non eius mdnddtd tibi quoq; funtßi | crofanädf Vuor. Eccleßd illd dei,cuius Chri' flus eß cdput,nonfcrt multds leges, ut tegitleS'’ tor iüe ueßer Rom. Pontifex : no examißci^ confciëtids,no duget ddndtiones,ut uosfdcitis- ! Enchuf. Qjiide dn is quoq; confecrdret ,qui ! in nudd mcnfd,ey nuUo cum dmiüu fdcro,cr ß ne cereisfdcrd fdceret praeter inflitutu ecclc' figf Vuord. Quid nilicetU dd exe/nplu Chrifti

CU'

-ocr page 127-

e«tt4 Domintcd ittßifuere g ßmpUcißime ,ßne ctremonijs et cercis,ßne panoplia ßacerdotulif Mont. T« homo deterior es ipfo hjereßirchi Luthero. Koßem. Noneflnobisß)esulla,fo.' re ut de tdnt duro cdpite triuphemus. Enchuf. Ciuidfeittisde fdcrdmêto extrema unäionisf Vuord, Qjiisneßcitritueßeeccleßtef Mont. Ritus teelef Sdtis Opera dc Idborts in hoc haretico homine p« extroM connfrtedo collocduimus,(lud^ßrulird..Ciudre no efl conßliu, quddo nihil dgimus, ut dmplius cu illo coüoqudmur. Enchuf. Et ego c^uoe^ ui deo de eiusfdlute pldne eßedc/ßerdtu. Mont.

Jgnibus S3- lignis dduerfum te poflhdc procédé

i WMîjdtç Vuord. Impiété menfurdpd-trum ueilroru in me.Morte non dcprecor:qua ut mihi lucro, itd uobis perpetuo dolorifuerit. Enchuf. Qjfdnq nuc dbimus D. loSnes, ddtur

4 tdmi tibi ddhuc deliberddi dc reuocddi ßgt;dciu; j «fiÿ fwnj f xcgttf m«r dduerfum te ulld fenten^ , tii, priusqudm in carcere te ddhuc femel inuiquot; ' fera. Vuord. Gominiuoluntds fidt. Mont.

Abedmus. Rofemun. D. lodnnes, cde er bi“

1 nbsp;nbsp;tf, er rtf dd/îldfx tf. Vnordfn. Animo mea

no mdlé efl,edo et bibo, ut pro udletudine meti nunqudm melius. Rofem. Vtindmdliterdffe Hus ßs. Brunth. Reducdtur infudm cdrcerem.

T E R T I I C O N-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gX^ßusßnis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD

-ocr page 128-

AD PIVM LECTOREM.

Guliel. Gttdpheuf.

PO/lqudtn hxc omniA(ut diximuf)(tÜit et di/putdtd funt dffdtim,dtnice kâor,eue' nit, ut or frdtrdlis iüe Kudrdus Encbufanusß deifu£ mentor,mdrtyri noßro no itd nuperre' cept£,cdptiuum in uinculir cy cdrcere citco hje ) rentem inuiferet, pietatis fcilicet officium uul tu pr^ferens ,ut dd palinodidm eum mouctet. , Confcenfditdlt;j;cochled,mirum^fuddrit,qe' grc fpiritum trdxerit homo mollis dc delicdtm, j Tfceö/og«^ nimirum: (fui ut primum pedem er' gd^ulo intuUßet, ptcdorem cy fquillorem loei (Idtimcaepit indigndns expuere non fine exi' crdtione tdnt£ faditdtis.Qj^dm Vuordends di cdnceüos coUoquuturus cum Theologo idm ult;i cdtus excepit,cum ftmmd impietdtis expoflu' ldtione,(fuod cum cdrcer cußodix loco eße de' I beret,fe, (fui nullum fdcinus morte dignum di' mißßet, in tdm grdueolenti cdued detinerent-Rudrdus excufdre fe, ey bldndiri modis omni' bus,monereg; uinflu,ut primo quoq; die ijs uiit culis fefe extricdrct,nc cogeretur diutius olen tißimum ilium cdrcerem ferre. Sed j pdrum il' le minis mouebdtur dnted,tdmpdrum nunccu' rdt dulcislibertdttslfem fibi inieild. interim diffutdtiunculdm (fudnddm inifcit,fed obiter,

-ocr page 129-

Bo««r The oïoguf fu()er præeepfo eccleßit per Mthoritate Patru er Concilioru decretü^ Poflremà ucrô deuenit lt;td confolundum uinâi - inimttm ,fM{lc teflatui ipfius fc cdfutn udlde

Tniferiri.ninc ddtâ er reddita fdlutCtKudrdiu dd cochkd féüindbudus redift,expuenf ex exe crdiw hduflu inibifatore. Porrô Vuordends ni dum fuu repetcnspediculofum et cinticibui pie «»m(Erlt;t«t enim ibi in codé carcere concluß de cent (curreuigi, inter tjuot hic naßer mediut dgebdtjceufdcinoroforu omniu princeps)tem-^ p«î cdptiKÙdt» fut mird tum pdtietid tum pie-tdte exegit. Apud Ht dm enim hominü colluuiê ^uotididnds hdbebdt concionet,utferocißimot iUorHw dnimos Eudgelij cy Dei cognitione im bueret^dtij; ddeotemptu mortis,qud bond pdrs illorumpromerititfubiuit,dnimdrct. Vbitdn-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut multi pdldm teRdrëtur ,fe opt dre

ttoh'j omnibus,ut cutdmpio homine oppeterét» Pdnnofum quenddmibi nebutonë detrdâo ßbi *miculo ueRiebdt, Non femel per id tcpui mihi teUdbdtur, fe id uehemëter grdtuldri pietdtit doârine,^eum Scriptura drticHlît (utcUr», ttit cz plduftbilë) ndäus eßet,que uindiedre du l retur fdnguinis fui ,pfufionc:unde etidm in tdm 1 nbsp;nbsp;«rftucoegißetTheologorucopids, utnefcirët

' ^«owodo ipfum ttelrfU'tifîtjMfl amittdnt. que 1 fi

-ocr page 130-

fl iimîttdnt,conuoUturot fuo f Xfplo plurîmot é dcerdotum grrgf âd coniugiÜ ßn retineant, nunq^uieturamaduerfiirijs male fibiconfci^ mentis Erinnyn. Dum menfem pené totum hic hieret VuordenàSjUt uel cdrceris diuturnitdte vrgeretur dd palincdiA,qu toto péroré recu' fiibAt,flt;Lâum e/l,utD. Margdrethd Mdximi' tiani filidfUnd cum prouinci^pr^ftâoD.Mon tigono Comité ab Hogoßrdto, çy toto adeo fe' ndtu ïmperatorio Hdgî ingrederentur.ibi tunt noud turbd dstd^noua inquifitio inüitutd. Ad' tsedi Hdgttm Comitii ex omnibus HoBidii ciui tdtibus captiui omnes, qui ob hjcrefeos crimtn ttincli erdnt. Pr^fidebst autë huic renoudtd in quifttioni Prgfes Mechlinien. M. lodocus to' jteringus pertimcißimus dij}gt;utdtor,idem^ in' rifcofultus bene loqudxtquod ipfe expertusîo' quor, Ndm xiiif. diebus mihi quoq; per hoc té । pus cum eodê homine et Inquifitoribus res fuit, dcris^ concertdtio:cum fdë iUi medm urticuld tim inquirerët. Q«lt;t de re dlids ugA.Cum itd^ horum confeßui iterum fiHeretur Vuordends. (fißebdtur dutem idcntidë ) nihil non Agit Lo' ueringus, inflAt,urget, bldndus fit,furit,i»fd' nit : interim dureos mentes poUicetur,ty in c/n nés fefe formds(ceu Protheus quidum ) uertit, Ut Vuordendtii dnimü,^ ßdt M Mdrpeßd caU'

tes,

-ocr page 131-

teijäd pdlinodiÄ infleâdi.Verum rnimuero^ut ex uno cogreßu coijcids qudles ßierintreliqui non minus multi q obRrrperiiunü enim eit no^ ris,omnes noris ) poßremum huiusfdbulic imo trdgadidc dâum tibi ddbimus: in quo,ucluti in fpeculo cernds,dmice IcÄor, q uehemeter f xer cedt,dgitct,ddpoßremufurid quolt;j; quddd in^ udddt f itbd f nd mdneipid, dum modo perddtur ChrißuSjOpprimdtur ueritds:quie ne portis qui dem inferoru unq tdmen ceßerit.Bt b£c,qudm modo ddbimus,poßremd fuit inquifitioßn pene trdlibus mdioris dul£ dpud Hdgien.hdbitd.Co-feßusporrö Inquißtorumßchdbebdt. Prießdc LoKcnngît que dtximus, ,pximê dßidebdntD. db Angeif, D. Aßendelphus (y Sdßiodius. EX «iHcr/o lt;td orienté conßdebdt Theologi inqß-tores, lAontdnuSjPnchufdn.o-'Kofemund.Ad. dußrü dßidcbdt menfie Brunthus ;pcurdtor fiquot; fcdlis Sdndelius drebiffrSrndtheus. Nicoldut ttfro Ddmmius Itftorpnmxri«; dßdbdt, pf»-dfiu i dominorKm nutibus, |i quid imperent» Ad feptétrionem infrd fedet Vuordends folus. Lf gf If ólor (jMf ditmuîjCr miferdnddm Sopbi-ßdrum cicitdtem quim miferdberis,tdm con^

tri murtjirw noßri conßdntidmf^rfi' dem fu/^icc dc uenerdre.

1 if IN-

-ocr page 132-

INTERLOCVTORES.

M.kJefitf LoKtriK^Kf Profes Mechlmien.tmscöfuit. M.N.NiwIiWi Copiniu d Montibiu intjuifitor, Tbf«l. H.N.Cod/calcur RofemunJutTbcologUfLouanienfift M.N.RutirJia Etichufaituf iheolo^t Louanitnfut latwitf Pißoniu i Vuord(n,Vinilus.

AS SES SORES inquißtionis.

D.N.ub Cafaris cöfili/iriHf.fecrrtionf confil^* D.GfrdrJwf dl» AlJtnJelffrguts confiliams Eagien, M .IdCfbitf Stifbodiuf iurifcaiifulfiK iT cenfiliariKt, M.Rfi)iteruf Bruttih.pracuntter Fi/calif iurijcattfultut. hl.Amolduf Zäddiuuf Archi^ranmat, jcmbSa^ibit,

LOVERING VS.

QVAE tibint;ncfldtfcntentidf Vuor.

Eddcni que hdflcnui. Lowfr. Ne»'' dum ne reuocdndirdtiotibicertdexißitf VU' ord. Nondnm. Louer. Tuquidemdutrcuo Cdbis,dut utpertittdx htcretiem exurcru. VU' crd. Dudum equid? obfurdui dd hoc genus mi' ndstotiesmihi intentdtds. Louer. Vtneud' K-tHgieft, nx pûtes qua dico, hoc ego tibi per equtflrem wcdm dignitdtë deiero, erds te morituru :nr^ enim diffères nos dmphus pr^frdâd tud cerui' ce. Vuord. Nondit uidco coportdri Iignd:qiiigt;t pirdm inilruitis, ad cuius mentionetn mihiptd' ne

-ocr page 133-

He gtRit dnimus ? Louer. Ltidtnilludiinoi, nebulof Vuoi'd. I^onilludo,fcd inanes ueßrdf ninasrideo. Louer. Anputasimpcratorcm re adeo tenui eße, ut no habcat qui tibi rogunt inRruatf Vuor. Neutiqoprttclare:quinhoc uicinum quercetum ligna uobis ajfatitn fuppe-' ditauerit bis mille ordinis mei hominibus exU' rendis, ji fit opus.Nihil inC^faris Augußam di gnitatem iacio. Ceterum uos mihi fathaniie qui dam eHis-.uos mihi ignes,ligna,paluni toties in geminatis,ut nihtl priur ducam mihifaciundu, quim Kt «0^ uel conténendo uinca. Nam quod uosß)eratisfore,ut confeßam ueritatem rcuo-cdndo abiurë, id nihil eß, ntß me Deus uirtute fua(qucd nofaciet,fßcro) deßituerit. Louer. Qttindo ita animum induxißi tuu,id rfdeô rdp co tibi, in diem craflinum certißimam tibi mor temdeüinatameße. Vuord. Agé,infrratur diu dc multum mihi intentata mors,atq; utimi' ni poteHate À fuperis uobis conceßa.Lgo inte.-rimgratiamhabiturus fum Deo q poßummd' ximitm.qHÖdnicbutcdieifcruduwit. Louer, crlt;tJ iitquim marier is ,neq; finemus te plurej fu Juppikium«

L fwiHeredteî.qult;ire,ut(iudiciibiî èfalutetua

\ c/?c,fdctepdreiextremofujJplicio. Vuord \ Ecceme,quünomtte fdtuwpdriituîfumrunit ' Vreuw bord multum ^utetem dubit. Louer.

1 tü noltm

-ocr page 134-

do ftmiiesin' pUdumfore. Vuord. Stiltem intrA dimidiAtu fyquot;âantsat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyrAnnis ucßrA fAtiAri poterit. Louer,

fbißit, llioet Aäum eR: in uiAtn reuocAri non potefl.

Mont. ipfeeRtotuspertinAx. Rofem. Wt certe mult A clemêti» in iüum uji fumus : fed fur dofetnpercecinimus. Louer. Lntibidiemfu

premum denuncio imminere hierefArchA pefi' tne,^uo merito pleäArefupplicio. Age,Age,ie tige tibi ^uempiAm, Apud quem feeler A tuA dt' ponAs. Vuord. Noneupiohicmihideleiftu/M deferri. Louer. Num igitur recufAS cr conf terif Vuord. HAudquAq ó bone. Si enim eon fitcAmur peccAtA noßrA', ßdelis eR Deus, qui promifit nobis criminum condonAtionem. LO' Vt»nif2»i«* Quern nAmeupis ergo À confeßionibui rum fortem, tibi Adhiberi.e Vuord. Quemlibet. Louer. M»

nAchumnefeculArë,dn fAcerdotëf Vuor- Vtru Ubot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjtid fl MonAcbu Accerfdmusf

Vuord. ^Licet. Louer. AnmundAnumntA' uisfdcerdotcmf Vuord. ÎJihilmoror,defignA Aflutt, tequemlibet. Louer. QjsidfiM.N.Ruir'

do confiteHre t Vuord. Age,ßAt. Louer.

E. M. N. negrAurris,qu£fo,huiusconfeßioni in Aurem exetpere. Enchuf. Num detreâA' bis mihi confiteri ßli.' Vuord. Minime. LO' uer. Diuertite Ad^ximu hocconclAue. Eneb.

Eid

-ocr page 135-

fcced^mus. Confitere idm nue, fi pidcet mi Jy. lodnnef. Vuord. Ego ter pfcc4for, CZ infinitis nominibuf ira Dei dignuf, fdteor tnei 4 incredulitdtem ( qua fold d Deo feiungimur)in cdujd eße,ut non itd totum memet, contemptd I feilicet morte,in Deu proijcidm,et ueluti trdn' feribd. Fdtcor item,me mdnibus pedibusi^,hoc tR,oîbus dnimi dffeâibus,Deo obniti folitum, 1 nbsp;nbsp;nbsp;«e «tj| ffjibtpttù libuerit ip/i Deo fide, jpximo

I Autem cbdritdte inferuire. Adeo emw pfniï«» «libt inßtd efl uis propenfio (xccdti, id^ ex pbtUMtilt;e uitio,ut nonfirntfi me propiut intue^ Ar)nifi pfccâtum ipfum,cr fordes meric:quibut

I nbsp;nbsp;4 cdpite, lt;td imum ufip cdlcf m fie idceo defadtt

I nbsp;nbsp;tus J imo immerfus: utfimecum iudicio contenu

ddt it,qui confiitutus eft i Dfo iude x mimotm»« lt;Z mortuorum, fit mè dternis ignibus mérita meo iuRè ddiudiexturus. Sfd boc malum mibi ftUfrtft (/fiera) infignit (y rdrd Dei bonitxi rrgd nos, qui filium fuum pro nobis in mortent dédit, ut in ipfius fdnguine, quem mibi ußser-fumgi(Hdeo,pf’'cb4rifm4tlt;t jjjirituîcr Uud-ebrum regenenttionis lt;iblu4ntur mibi pccclt;t-td wed, etiitm fi numerum hdrcn£ mdris exce-' ddnt. Hxc me fides ddeà fecurum fdcit, ut le-uè mibi fit bdnc mortis umbrdm ddire,pro cer-\ t4 expeftdtione meliorisfortis, qu« nos quidê \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 iiij Hi(4

-ocr page 136-

uitd folutos mdnet. Udne mihi pdetn dddugedt ct conßrmet qui efl fup omnid benediilus Deut in fcculd. Amen. Enchuf. Perge. Vuord. V.iechdbui,qu£confiterer. Enchuf. Hoccine coßterieüf ubi nulld uel perflringds^uel de no tninerecenfcdspeccdtdf Vuord. Noneflleue peccdtu,mihicrede,incredulitds:ob quod unit iudicdbitur À Spiritu fdndo mundus. Ench. AdconnihileApeccdti, quodmeminerisperte ddmißum eße f Vuord. Vid ne tibi fcortutioes, ebrietatej,c£ded,periurid,aledm,uelut in digi tosfupputemf Atqut horum mihiconfcius non fum,etiÂfl in hoc iuflificdtus non flm. Enchuf. Htrefes tuds in finum meum cffunderes, CZ ite pertindcidm tuÄ deprecdrerid,nifl hdc tibi non fintcdpitdlidmdld. Vuor. Etflßntcdpitdlid, in me tdmen eiufmodi crimind non dduertoinifi Vartfliff' hicreticuflttibijdChri/lo nolle diuelli,necdb ' ^ioe/id eiuduerboddhumdndstrdditioned ueHedeflee Chrtfla. Enchuf quife db ecclefid dliendt,fepdrdtu fefdcitdChriflo. Vuord. Abeccleftdfdthd' n£ fcpdrdrigdudeo, ut uere Chriflidnt ecck' ; fue uiuum infer dr membrum. Enchuf. Uifld' ' Hum tu mihi dederis confeßionem,non ddbitur tibi dbfolutio. Vuord. Situmdximinondi' foluds, eflqui dbfoludttycondonetpeccdtdO' tnnid Deut. Enchuf. Siccine contemptdfd' i cerdo'

-ocr page 137-

terdotis abfoluh'one, eontentus fris diuindf

Vuord. Qiiidnif cumfcrifstumfit, Venitedi me omnet qui hbordtis ty onerdti eRis, et ego refociUdbo uos f çx iterum, Ego fum, ego ipfe fugt;n,quideleoiniquitdtes,pj^ter mef E^chuf. Ne non per omnid fis Euthersnus,contempt a ti bilpreidj; mes eß Abfolutio. O dcplordtum ho minem. Vuord. Quidfdcism dutemfut inui' to dbfolutionem extorquesm id neq; poßum, neq;’.(olo. Enchuf. Siccine mortem ddire dis' fs,nondum tibi remißispeccdtis f num metuis ^tternos gehennx crucidtus f que ißec coßden tideßf Vuord. NoneßDcUsuthomo,utnon miferedtur noRri.Credo iy fcio,ifiChrißo rcgt; furepojitAmme hdhere omnium fcclerummea r««j fxpiitioncm. Ejicbuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Netobtvnu

len te [ic mdnere 4 gremio fanRe md' trisecclejîe,cuiustucLduestdmfuperbè conté «n. Qjiidfdcidm.nefcio.quid ndmreuerfus lt;td djmntoi intro de tc dicsm ? fjotim hec ipß re'' fcißdnt. lt;{«4rc tibipdrcent bjfc no profrrdm, neipjorum dhimos idmfdtis dcfuper odiohii dccenfotmßdmmem mdgis dtlt;[; mdgit. Vuor^

I nbsp;nbsp;Tf r me (Jindem Ii'cebit «fbro/^^iJr. lEncbuf.

\ At^wî non expi dit tibi id f^cere me, Vuord. y Eg»gt;f«î^clf'jjtulero, Enchuf. Ergoneliberii \ nul}ifd(is,ut omuw bxc, ut hic ge ßa funt,ordi \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K ne

-ocr page 138-

MedendrrfWtflfW? Vworl Sie. EncJjuf.Jltl

WiM tÎMt!* inMis tdceri,ne dd odiu tui hoc ctidm ƒ Vuor' i den .siuereticed{,ftue proferdt,nihilmoror. nbsp;nbsp;:

Qt^is enim ifltsfifn,lt;jui{ iudicer, ne huiut ijui' ' dem fecero; pofl^udm perfudfißimum mthi hd' tedm, ne in infdmi quidê morte Deo me dij^ïi' ferepoße. lUi euirn ut uiuo, ita etidm iBi ( ^uod J^ero ) moridr.

pro LECTORI.

H/EC uli dudiuitfduoldt intro dd intlui fitorumeonfeßu homo hypocritd, VU' crdendte noHro in concldui reliüo.qui cum dU qudndiu ibi f olus fubf ’dißet, expeüdnt tentd' toris fui reditum, tdndem O' ipfe non uocdtut confeßum ingreditur. ibi offendithypocritdiU Crocodili Uchrymit ( ut opinor ) dejferdtäm ntdrtyrit noßrifdlutem Idmentdntem. Vt igi' tur dßedit, qudnqudm iniußut,EJtchufdnold' chrymdt db oculorum finibut dbfiergéte, pref uultibui relit^uis hune intuentibuf, rogd' tur i Pr^fide Mechlinienft^ui captdm HP ^uifitionem in hune modum efi profeeutM.

-ocr page 139-

LOVERINGVS.

QVlTifcoftfcffitsneesf Vuord.futtt»

quot;Louer. Et dbfolutusf Vword. No«.

Louer. Quidnonf Vuord. (^îtihie tneuii confeßionibui dedigndbiitur confitenti Mitiutn imponere. J^ouer. Qtjid cduf^ eR D.M.N. ^uôd hominem hune non abfolueris f Enchuf. Ciuid noîuit rite confiteri. Jn genere enim tdn' Ritt,}.ddtM turn ij^utddm ejfutiuit,eludens mdgis q religio' plt;fpßif fe colent confitendi ritu:qui hgreticis iflis mos ejl. Louer. Qjiidfnefcis tibi moriendu eßef no iudis cdpititîe tibifupfgt;liciu imminerefquin confiterit ergo,que»i4(lmodHm alij Chriftidnif Vuord. Confeßus fum,fed iUi qui cxomologe fim medm benigniut excepit,q bic bowo. Lo^ wer. Siccine contenu dbfolutionë Vuord.

Nondicome contemnere Chriüidng eccleß^ dbfolutionem,qudm ddre denegantiquînrfmpo tui extorquere f Louer. Qjtis ergo mortem dditurotibipeccdtdremittetf Vuor. Agnut ilîeDei, qui toUitpeccdtd mundi. Louerin. Quid dgimu; domtnt j«ei,quid dgimusfMont. Vrodigiofd mibi res efl,quenqudm mortdlium tftntopere indurdri po/?e. Rofem. Noneßde \ hoemifero homine jpesreliqud fdlutis. Lo^ uer. Quid? titnto ne uitx buiuy tadio teneris, ut tibi mors ippbuc «ita tud fit optdbiliorf

K ij Vuord,

-ocr page 140-

Vuor. C'hrtßuftfieuilde meX uitx rior eß. Louer. Non teneris dinore pdrcntu/n, tiectdngcris ullo matris drßde'ricf Vuord.

Qjfid ni!' homo fum.humani nihil cfldme alic' tium. Louer, ld tarnen non uidetur ,qi(ando tam leuis tibi e^ iUorttm calamitas, c crude' lis ßs oportet, qui hac tua pertinacia cccaßo' nemfortaße parentibus dederis, ut ucl ad ine' leatinet c«» diam uel ad laqueum adigantur.Namne nefcie ftoiivuor. as,tuiodio grandjeuusparenstedifuimuncre, haue for nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mordere uirumfe'

temjortißi. ttcmfAtquî hunc tu feruarepotis es nepereat, metidit, nefedoloribusmaceret,taceograuiora. Vis' ord. Sunt mihi quidem chari parentesjed cbi rior Chrißus: cuius hic negccium priuatis mets dffcfUbus pr^eferendum duco. Ego parentes meos Deo patri commendo, HUc tutißima ipßs drafuerit, ad quam conßugiant in neceßitati' busßuis. Neque dubito quin Pater cptimus bc' ttigne cam gratiam parëtibus dederit, ut meant hanc fortem (ut debcnt) in Dcmino patienter Allaietatio.ßcj-ant, Louer. Quid uxorf num illa tibifc' SpheJ.s. nbsp;nbsp;det animof Vucrd. N mocarncmfuamun^ '

cdio habuit. Amo eamyfateor,ßid in Domino, dlium dmorem neq- ipßa poßulat, neq^ illide' beo. Louer. Ego cpinor, remmtilto a'aterha*quot; here,

-ocr page 141-

1ère,titlt;j- tu dicis. mm tedet, ni fillor, cu eiut defrilj. tetite iuuentutë tusm trinßgere, ciußi eR, mori mdiis in hic comptii religio nis perfuißicne, quim äd trifte ilerilcj; ceniu' gium tuum redire.nenne rent iff im dixif Vu' ord. Minime gentium, o fr^chire. Ego enint coniugemedm ttmfleäor fro ßde coniugttli ip' fi et duti et debiti:etUS amorë ctia, facile pofue ro,jîquidë it a iußerit Dominus.'.pfe enim^Chri ßus fuum negat difcipulutn, lt;jui nonrcli^uerit pätrem er mdtrewjKxorr m cr agros,CTfe([ua, turfe. Louer. QjiidfihactecaptiuitateexiSathatiitHO^ tneremus.^ num ad coniugem tuam redires,(iue ux oppugnx tibi occaftofuit tanti doloris ac laboris nbsp;nbsp;Vu.-

ord. (Xuid niredirem, cum ipfa fit osde ofi-bus meif,cr caro de carne meafNct^ eft enim, cur lUi banc crucem feram acceptam,non ma-gis ebrißus patri fuam mortem acceptam tU' Iit. LoKfr. Q«id.'’lt;trt nouo ctiam gaudio ex' bilires,ß te bis uinculis folutum abire quolibet liberum pateremur.^ Vuord. Sifaceretis, no eßet ingratum: porro cum nonfacitis, «on de^ ijeior binc animo. în omnem nimirum Dei uo.^ luntatem me uer/andum e:^ rotandum o/ßro, Louer. Quid ß uxorem hue accerfamui,optes necumillaaßatimcoüoquii' Vword. Optf« quidcm,fipoßetcontingcre. Louer Num©-

K iif

-ocr page 142-

oriwpwJmt iugiletn eufn îüd eopuUm intre iuuet,fideturf I'OWf»'» Qjiidf Vu' tism «n-drn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ineptù qutefiionibusfitti^

tttbominM ^dtisf Loarr. Bono animoßs, uxorhodieè tiiutxfß, vuorda hue accerßtur ; imo iam earn adeße au dio.eA quid lxteris:daiitur enim et uidendi et coUoquendi copia. Vuor. Ego ueßria uoa per 'quot;mdt conßlifi.quid tandem de me,de uxore,lt;7 truFa à mari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßatuatis,non laboro.Conßlium DO'

tincfft nbsp;nbsp;nbsp;miniflabit,c^ omnis eins uoluntaßet. Eouer.

Cum tibi uxor omnino ducenda eßet, iunioretn ductredebcbat,qu£tibiliberofpareret. VU' ord. Vah,q nS deeR calumniatori,tjuod in uir tutibut etiam reprehendat.^ Si iuniorem duxif-fem,aut ualdeformofam,iam hoc coniugiu cat nis opusfuißetis interpretati. tJunc uero cutn mihi duäa fit uxor non opulent a,non fußräa, fed flatte formte famina, tetate^ plus 5 inte-gra,lt;iute feecuditatis annos tarne no excedit,a' hue inucnit iniquus fyeophanta quod calumnie tur. Louer. Dixißi, ob hoc potißimu tibi du flam uxorë,quôd ab uxorio cogreßu, per carquot; nis furorem non poßes temper are, it a nef Vip ord. riixiquodreserat. Louer. Continui' ßi ab uxoris conta flu hoc quadrimeflre totunt» quod fl diutiufte in eareere det inert mm, none pfp

-ocr page 143-

perprtuô cogereris ecelehuiueref Quiderga extrtnmm neceßitutctn libidini tute pneiexùf Vuordeti. Adeone uos crudckm Autpîdgofum ficitit , ex ueüro eum metientes Anima, ut me ßndt tentdri fu^n id quod poßim f Sdtit nihi bdilenus negocij fuit eu hoÂibus meisß^i ritudlibus intut et for is, ut non ctidm amis il--Id petuldns libido fuum furore in me exererct. Ciÿid,quôd uos mihi cum ueüris Idruis ptr^ fonis uincendi erdtis,quibus dUoquifdfcinitur I incduti cy ftmplieesi Louer. Optemequident ut diabolo ipfifuißes incubus,cum primit uxo' rem tudm inires:optem ut uel cum deeem puti-dis feortis turn quidem rem bdbuißes,cum uxo ri tu£ primum congredercris, tdntu nobis exhi bes negociorum cr moleiliie. Vuorden. Phy, p«df (tt te tdntA bldfphemitc in Deum cr eius in üitutum coniugdte. Tune uir confultus,ddeo^ omnium conftltdriorum, id^ in Cafdris duld, quitdm dbfurdd,tdmobfcand crimpid per-fondsi pudet pigetq; me tui,itd me Deus dmet. Montdn. Ne incdndefcds tdntopere mi domine ïodnnes, non enim reüe inteUigis quid di-cdt dominus Profes. NdmhieceiusmenseA, Si clt;(codlt;rmo»i incubuißes, (i fcortdtionesfre-quentdßes, culpdm tudm Audiofè fubmoni-tus, fldtim dgnouißes, Porro ifigenuè culpdm

K iiif confi-

-ocr page 144-

eonßteri,nemofrdi urttidtnnegdfuruf. IdfH ueró concubuißi uxori,et inconcufjitm thorum pro glorid ducis; tantum abcü,ut culpam tudm fupplcx d: preceris.qudre et uenia indignut et. Hjcc tua pertinacid, hoc cor panitrrc nefciitm male habetdcminumPritlidem. Vuord. Süd genus frigidif comment is peteritif Deum iudi' cem illudere, no male hahebit caufa ueßrd, fed Deus non irridetur. 'Louering.

Reducatur adÇuum ergaflulu, homo perditus dc ma--liciefus.

TOSTREMÏ HVIVS congreßus ßnis.

STV'


-ocr page 145-

STVDIOSO LECTORI Gwlifl. Gndpbfw.

HAb« cddide Icâor^huius didlogifmi e-xitum: quem mihi in cdrcere und. dgen tt Vuordends naßer ^dtim drndirdMit, qudn^ qKdmprfrifî intererdt, fed ligrtriß, hincminut bitbfdi quod df /îdf bMiHî dißiutdtiois dubites. Qutueropoßcdeuenere,qudtenusuclè cdrce rc licuit, mH db dlijs bonit ßdei uirit geßd dccfpijpdMcü ddbo. Jngruête idm huius diet noâe,quo hxc dißiutdtd funt, per cdrcerit cMßodrm, fubhordm df cimS, nimirum tdcitè» fuoergdflulo educiturPißorius, qudfi cum xore fi(d.( quie tum quidem in tedium penetrd-Itb«! ddfrdt) colIoquHtMrMî eßet. Sed elnferüt boftHm uirum mcnddcijs, crfdlfdßie Idädue^ runt filij didboU, Jj«i pdtcr fß omnium mendd'

1 ciorwrn. Non f nim dd uxorem,fed in rtcruw de-l duciturfHbtfrrdncum uir bonus,dd «juem nullt prorjui ddbdtur diebui dliquot dcceßus. Ed cd

5 ptiuitdtisformd bdud ob/curè ßgnißcdbdnt il-1 Ium idm morti deßindtum. ibi uero cippo ob-’ priftiî pfdibuî infidet mdrtyrnoftfr qudtri-\ duM totîî. Tcntdtur bic poßrcmo ciiß ßdfj,dni I mi^ conßdtid omnifdridm imdgndtibus.i mo 1 «dcbiîjÀfdcerdotibMîjdConfulibuîft dplfbc-' ùbominibMJ »quosillwc Mdric tentdtumiffrÄt

K Sopbi-

-ocr page 146-

Sophiß^ » Ut faltetu ad rcijoedndum adducere' tur. Sed operamomttemluferunt omnes.nant ne ad latutn quide unguent à ueritatis confeßi^ one difcedere uolebat. Poßem hic contmetno'

re friert bai atnicißintum cum filio colloquium, quent cunt Htumeßt uideret uir bonui confirmata eße fide in Deunt eiui^ uerbum,et coniugium ueHe fanguine fuo uindicare, ita ut morte contineret, neq; quicq eorum,qd' ipfum ab inAituto retraheret, reßgt;i cere,aut fupra Chrißum charit habere: confir' matiorem filium à fier elinquere uolens,iußitil Ium made animo ac uirtute eße. paratu fe qu* AbrMbdmie» demAbrahamiexemplo, filium oppido charu, fttuflum, utpote'àquo nunq ullam Ufionem accepißet, Deo offerre.Ciuodpatrisfaäummiré di/plicu it lnquifitoribus,et omnet aduerfariospeßimi habuit. Dignut quidélabor eßet, fi pariter co memorarem ,quonam refponfo unuqucnt^ mo' nitorcm in carcere hoc quatriduo exceperit, qutbus^ diAis er monitis fingulos dimiferit, nifi nominibut abßinerem,et res ipfa prolixutn fermonem poßularet. Tandem uero cum uide '

. rent SophißiC ct aduerfariorum turba fe nihil ^uicq proficere, quocunq; tandem telorumge' | nere conÄantißimum martyrem adorirentur, uiAi ipfi uincert l^arantuelignibm, Extrni'

-ocr page 147-

turrogus,indiciturcuptiuofuumfdtu. Quem tiucium cum flupendo quodd etrdro dnimigdu dio excepit.Totd noóle fefe meditdtiogt;n,f(icrc lcilionijCr quieto aliquandtu fomno dedit.

Voßero dutc die in extrudo pro duld princi-' pis dmphithedtro circumfident infedilibuspur nbsp;nbsp;nbsp;Hrt^.

purd ueldtis (ut conßiicui omnibus eßent) bine Comes M.ontigonus db Hogoflrdté cum uniuer fo Holldudite Confuldtu : illinc uerö in fuis or-' dinibus conßdent D.Ridderus Suffrdgdtor Epi fcopus idemq; Dominicdßer. Aßidebdnt tres Abbic uiri egregiè indeât, 1:3^ bene cuculldti.

Sequuntur inquißtores Theologi.in medio por rc) orcheflne erdt f sggeilus in quofortiter cy fiebiti uoce clamdbdt dicdm,dn ululdbdt frdn--cifcdnus quiddm Leyden.homo bisctecus,cor' pore nimirum er dnimo.Ylic mdrtyris noüripd rddoxd, cordm düdnte populi corond hiere e^ os odio dcriter degrdudbdt. Vbi dd drticulum fdcerdotdUs coniugq uentum erdt, negdbdt ib-lum propter mulieris concubitum condenind-ri, Quem quonidm contendißet Vuordends nihil hdbere criminis et culpic, hinc eum dd fup plicium iuHé rdpi, Abfolutdm concionem, nS minus impidm quiim indoâdm, conuerfa di populumfdcie Vuordcndf cxcipit Apologidtn

-ocr page 148-

ex abrupto exorfus : Videtis, int^uiensfiatret mei,quMta ui Antichrißus fuum tilud regnum tucatur-E-terit relique profrquuturus (diólu-' riebatcnimp'urinia) niji KicchusilicD.tt}in:i vs liólor primarius pro caufa tentante dicere, indignantcr adeo niraxißet^cum apertä inter viinaticne publice faéia,nifi fileret,Qhuerfoli' giio os ipß obßruäurum. Qn£ vox miré moue lat pcpularium animos ad Indignatione n. Pa-^ ret tarnen hcmopius impicrum tyranntdi, tanq cuisde^inatamaélationi. Sub hiecprcphana' * tur 'a Sußragatcre laccbo Riddero: degradari vccant. Nam adbibitisceremcniis,pancp!ia fa cerdotalide more exuitur,raditur, etßieäaeu li uice prcponitur. Rxutus iam amidu eccleßa ilico, quem ut execratum inter degradandutn indigné fummouebat. Et iam(inquit) prcpiiif Chrißianum refero hoc meo,quis profane uejii ' tu,q paulo ante.Mox ueRe gilua circundatur, fedcontra{liore,q ubicorpori fuoaptareco' naretur. Eugc,inqutt hlt;ec mihiueßisiriuj.eni erit cum Cbrißo: bene habet. Capitis queq; uer tici eiufdem coloris pileum imponitur auricula re ; ut morionis ßiecic cunäis uifentihus appa appareret. Hoc tarn raro tamq-, neue amiüit contcdlus, cz ttt mundi peripf ma habitus VU' ordenaSfhilari atq; alacri uultufentetiam mor

-ocr page 149-

tifprr B. i UbeUifpronucùtJnt fxcepit. T)efit dc ad mortrm ultra adprcp^rat, duäcri, ç du' da limüiar . Eadem erac in uultufefliuitas,idê facici habitus ad extremum u uit£ Jjuracu’ü ipfumprofequebatur. Pr£tergredicitscarcerê eottcaptiuas fuos fratreselata uocc ad martyr rion ammahat his uerbis ; Eccf, inquicns,fra' tres charil^imi,pedem meum nunc pofui in ipfa martyrij limine: bona animo edote,U! fortißi^ mi ch/'ißi milites,mca exëplo prouocati, Emjh gelicam ueritatem ab iniuria uindicate-Ç^uam uocem illi coßrntanea fujfragio Ijeti cxctpêrf, clamoretyplMfu è carcercpalä fnblato: max rccleßaßtcis eantianibus eins martyrion cele--brarunt.Concinnebant emmfrendentibus Chri flihodibus,hasgratulatoriascantiunculas,Te Dcum laudamus,Certamé magnu,crc-cr O tc atafandorum martyrum folennia. Nf^; con-quieuerunt, çr A cantado dcfißerunt hi boni ui ri,Bernardus Monachus,Ger ardus Vormarus^ et Gulielmus Traiedintts,donee bic martyr no ßerfpiritu Deo obtulißet. t^am uno adeo tem^ poris articula tam licuitßiedare Vuordenatis cbitum,q audire illorum carminumßnm-lf^c fané triumphalis cantio adeo cemmeuit perfc'-quutorti animos ,titpoßridicidde fuppilicium paßurifiiißentjtnjt aduerfarij emnesVuordt^ natis

-ocr page 150-

ndtbHoßriiftdrfyrit) tuuUa eonßMtißitHO WIP topere fitißent firdcli. Sed Ad VuordenAtetn» If cttm idm rogum confcendißet,cdrnifici prO' «ufH fibifdUunt, f:y qudt» mortem illdturus iSi erdt de more deprecdntem, bldnde exeipit, amp;nbsp;frdtrii nomine compelldtum benignè dimittit, rcuocdto tdmë Uli in memorii udticinio, quad fuperiore Anno Hdrlemi de fe dederAt. Denun' tiArdt enimfore,ex dnimi fui prtefdgiotUt in H Horif mdnus ob rem Eudngelicdm olim incidc' ret.Cieterum ubi idm ignibut Admouereturpf'^ pius,peäus ipfefuum tortori dperit,ut PultK' rem itte bombdrdicum inßidrgeret. Mox coH' fcenfd fclld, pdlo tergumfuum drâius dppref' fit. Cum uerofentiret tortorem mdturdre iugn Ium, oppidoq triumphdnter morti fudm oppto irduit ui{loridm:Vbi nunc eß,inquiens,infer' ne gloridtio tudf ubi mors uiilorid tudf Abfor ftd eft mos in uiäorid ChriHi. Verum enimue ro cum iuguliifibipetiÀcdrnificedduerteret, funcmquo præfocdndus erdt, fuis ipfe mdni' bus Aptdbdt iugulo. Hine in caelum fufpiciens, Domine lefu,inquit,igiiofce ißis, nefeiut enitn rnim quidfdciunt. Et obßrdnguldnte tortore, vlefu Chrifle fili 'Dei,inciuit, memento mei,mi ferere mei. Q«o diilofpiritus Uli excludebA' tur. Qÿdm extremum uim, lt;iudmprdfocAtio' nit

-ocr page 151-

nis tortor dm nuUd memhrorum dgitdtio, noll^ Citpüix cocußio,null(i item oculorum inuerfio, {utfèrè fit) fec^uchiitur.quod memordkile cunt primis exiHit. Dixi fies non nifi in amcxnum quempüm fomnum mirtyrem hunCi noAruni foïui,ut uerè foluebitur. Viuit enim com Chri flo exutus mdlis omnibus,qui d Chriflidni nomi nisconfefiione ne in morte quidem difcefiib Qudrn uirtutem nobis etidm largiti tur infinem ille qui eA fupet omnid Deus benediüus

in ßeculd. Amen.

fiais svppLicii.

ARGENTORATI PER WEN-drImumRibelfwm. Anna M.D.XLVl.

-ocr page 152-