-ocr page 1-

«TRAC

T AT VS CASVü um Quorundam Marrimonial/û loan: BronfeoAuthore.

Anno, M. D, XXXÏL


-ocr page 2-

-ocr page 3-

ILLVSTRISSI MO PRINCIPI AC DOMINO Georgio Marchionf Brandenburgen: Stedn:Pomera:Cafl’ub: VandabSCc» Duci Burgrauio Nurnberg:Ô£^ prî dpiRugorû, Domino fuo

Clmennfîimo, Granâ ÔC Pacem»

ISr TANTAM ESSE non'm Cclfi'tudinis tuæchan'i* tatem, Pn'nceps Illuftriffime, qua omnia fufferrc, omnia fuf dncrcj omni'aq^ boni cófulereiam olim didiccrisj impudentiflîmus fane omniîï videri poteram,qui inani ÔCabfurd^ ver borum meorum ftribiligine petiuerim, tam eximium,tam fublime tamcp omni# busmodis abfolutifli'mum C.TJaftigir* um.Gratias autem agimus Deo patrfac domino noftro lefu Chrifto, quiatam •nagnifice fuamifericordia, erga tuam, Celfi.vfus fit, vt omnibus huius immî * «lundi caducis 8C illawdatis opi^«

A tj bus

-ocr page 4-

bus ST bononbus poftpofitis,vnumid agasjd cogites, id medi ten's, quo tua cu ra,f.’o ftudio, tuacp diligentia, Verbum falutis ceternû prædicetur, diuina fimul açhumanalura vigcant,2C florcâtfacro* fanda vcrç pietatis ftudia. Vnde certa^ tim omnes quotquot vel in ChnftS fin^ cere credunt, vel pollitiorumlitterarum w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immortales Mufas co

sb'usab'apro ingenq fuifertilitatc ‘quot;^jS^KîJbratiuncula, gratosfefeergaC, T« /'f'lÈidîtber e conantur,quorum etiam comgt; ' *;''^fres, animo fanepio, T, C. Heroicas -amp;auitas virtutes, quibus alios milleprî cipeslonge vincis ÓC exuperas,fœlicitef quidem,atnun(^ fans tandem (nam tan# tæ cum fint,qui poffentï )conaudaiunt. Ego vero,cuf ingenium obtigcrit multo hebetius obtufius, quam vt fruAum aliquem T C.dignum proferrequeatjue tarnen vnus omnium ingratilïimus elTc videar, gemmam preciofam quidem ilia verum ex alieno tbefauro prolatâ T. C. dicare volui, hoc cftlibelIßBronsij, que deMatrimonio confcripfitjfpem quidê per

-ocr page 5-

pcrexiguum,atrcuera magnum,pîuri bus vfui futurum« Et quem fortaffe C.pn'us dignum iudicatüt vtab Autho té fcrfbcrcrur, dignus vt excuderet etia, digniffi'mum porro ludicabi't, arbitrer, vtidem Libdlus'amedonatus latinitass te,cçteris ctiam nationibus communice turu'dcp fub excellentiffimo Tuae Celfi^ tudinis titulo, Atfcio,Princepsilluftriiïime,DominS loannem Brontium,non nihil mihi fub# itaturum,qu{a nugas eins ( fic cnim pUäs tat) quas inter parietes 1 atcrc voluit,ctia latius fpargam SCeuulgem, eqt mufca, quod aiunt,nefcio quem Elephantum fa ciam, irafcatur fane, eius enim iram hoc loco nihil morabormam vt ipfequidcm alicnæ virtutis 3^ donorum,laudator eft éximius, ita fui viciffim dC fuarum reriî fere cotemptor eft immodicus, idep quo facitfimplicius, Si^magis pius, eo gra^ tiora quoq; nobis funt illa,quaî contemn nitquammaxime. Vndenihilo peiorê etiam huncelTe Libellulum pfuadebor, tjuia Brfti|ius,fi non cotemnat, hau d ta^ A iq men

-ocr page 6-

menmagni fac/at* Sentiatipfede fuis Jabonbiis,^ veIicmodeAifl7me,nequid aliud dicam, dum nos tarnen ijs interim fruamur, ÔCad fummam vtilitatem ani^ marum noftrarum vtiqucamus» Huncigûur qualemcunq; laborem nof^ trum Princeps ïHuftn'fs. clementifs. mi domine,duplici nomme,tuæ celfïtudnn' gratS iri confidimus. Primo,quia puis fit. Deinde, qitia ncBr0nfij præcepton's mei chariiTtmi (buic enim foil qin'cquid autquantulumcunc^ fiuelinguarû fiue pietatis didicerim,acceptum fera) quem alias eti'am intelligo T.C.haud vulgan'f efTe comendatum. Qiiod l’uperft,omês oramus vt; Deus opt,Maxi.nobis T,C* cum memorrabili Chn'ftianæreipub.e/ molumento conferuare velit mcolumc, CUI laus fl t,honor,Ô£^gloria I'n omne euS Amen; HeyIprunnæ,Decimo fcptimo Augufti, AnnoSCc, M, D,XXXL

T, C,

Dedi'tifTimus Sd humilimus.

Gafpar Gretteriis GundelfemiÏJS»

-ocr page 7-

VANDOQVIDEM Cons Matnmonîj, ab ips fo Domino Deo noftroprimu qui'dcmordinatus, deîdevero 5lt;^per lefum Chn'ftiimconfirmatusfi't, connenietI'gitur vtctiam cams illos quot;iiCf cidentanos ( vt tta dicam) fuper quibus nonvnus circa Matrimoni'um contros ucrutur, cum fuino dei timorc, debitac^ Verbi reuerentia luxta diuinam ordi'na tionem tracflemus.Qiij cum varq fi'nt mukipli'ces necç fimul omnes,fed fingu ^tfm coinci'dant, commodiffimnm me fadunim efle confido, fi deipfis ego An gulis articulatim fcn'pfero,ficq; cómon A ill) lira

-ocr page 8-

Ifauero, quid in qs Ciuili Magiflratu» ( qiiem brachium, aut poteftatem fgcularem votât) vt potefta ci'a Deo ordinatæ,quid deindeChriftiam's Pafton'bus ab code Deo mfnißns ecclefiæcon ^KuciS; agendû elfe ducam.

Aa

-ocr page 9-

I

an matrimonivm inter Adulefcentes Puellas contradum abfc^ parentum confenfu ÔC volun tatCjratum haberi debegt

CAPYT PRIMVM.

Hrincipio overt so kt,an tnatrimomum inter adir lefcentulos puellulas, abfcß, parentum cofenfu ÔC volûtatccontrad® firmuin ratum haben' debeat. nbsp;nbsp;nbsp;In

9UO fl confideratur inueterata confuetU do,prçterea nudum I'llud conubiale pac turn quod interceffîtjcerte M atn'moniff tall modo contradum,ratum videri pof kt, iridiflblubik« nbsp;nbsp;erum nemo non

' tîouit,arbitror,Longam I'nueteratam confuetudirtem ad rei ven'tatem tuendS parum momcnti habere. Necpporro foif him hoc an contradum fit matrimoniS, fed etiam an lufte, an pie contradum fit tducro fen'o confiderandum eft. Cum euim dematrimonio Chriftus dominus nôftei

-ocr page 10-

noftcrprædicarctMath.i^-rntcf cetera hocetiam adiecit. Qiios deus coniunx* erithomonefeparetje qui'bus adperrif* fîme docemur, inter coniuges, non mo^ dopaflumillud connubiale contempla dum efle,fcd an diui'nitus etiâconiundi fi'nt, Chn'ftusenim nonfimpliciter ait, qui coniundi fuen'nt, fed quos Deus co lunxerit, lam vero ad dedarandum hanc fententiam omnipotens il Ia,SC ab/ fcondi ta Dei operatio(qua ne pilus quiz dem vllus e capite noftro caderedicitur) haudqua^ hucadduci potent. Huiuf/ modi eim occulta cum fitjab hominibus expifeari no ppteflgt;vtbene fcripferit Di uUs ApoftolusRhom.n.Qiiaminfcru/ tabilia fûtiudicia eius, SCipueftigabiles viecius,quis eim cognouit mente domi ni fautquts illifuit'aconfilq'st’Proinde quantum ad hanc arcanam 5C abfeondi# tarn Dei operationeattinet, nulli homi/ num ncc fas er it nec pofTi bile, quic^ ccr ti fuoer matrimonio ftatuerc fine iudica re.Sic enim loqucndo,quoduisquantS/ libct

-ocr page 11-

2.

libet impium facinns, pro diuino poflet ïnterpretan', cum abfcp Dei operatione, confenfujSC vtaiuntjpermifffonenihil, neqi bom', necp mall'fiar. Et hoc modo Hec illos qui'dem,qui' abf (^legi'ttimo ma ttimonio fcorti's,nequi'd ah'uddica.ab^ utant,quifpi'âi'urereprehêden't,autfepî« auen't cunec illi ci'tra diui'na opati'onem fpirare poflint, nc dum copulati ui'uere. Verum cum dominus Deusnofterbc^ nignam fuam vóluntatê, vna cum mirai« hilibus fuis opationibus perfacra fcripi« ! turam,fiC precepta diuinitus tradita, noi« bis homuncionibus patefecerit,quemad tnodum publice de fe fcribi ÔC predica ri comifit, e quibus fob's certi quidpiam colb'gere poterimus, tutiffi'mum ergo fe ceriirius,fi diuinum iudicauerimus hoc, quod facræ fcripturç ôf conftitutiom' di uinæconfonum fuerit, Impium vero QC ! nihil minus diuinS,quod cum îjs iux# ta diam'etrum aduerfetur* Qiiapropter quicquid mani'fefteaduerfus verbudon mini ac diuinas eins conftitutiones fieri vide

-ocr page 12-

videmus,nofiimmcri'fo Impium Äfathc on dtcaiTius,necp'a deo fieri,fi quid'a p* ceptiseius ditierfum cômittatur,iudicagt; raus, Proinde ilkid randêmatrïmomn folum nidicarurlegittime, êCdniiniiUS contra:flum,qiiod per medium .Tqiium, lici'tum,diuinü,8(^ verbo non aduerftim, cotradum fuerir, quo medio fi caruerif, autdiuerfum habucrit,pro legittimo rate haben non debet,

Porro Lex effdomini Dci noftri,qua tulit SiC. firmiter 'a nobi's obferuari man^ dauit. Exo, zo, Honora patrem tuuni S)C matrem tuam cSgt;C. quorum honorem hoc eft,obedientiam non folum facrç lit teræ,fed ÔC fus cçfareum, quod ciuile vo cant,inter cœtera ad contradû etiam ma trimonialem tranffert, quid æque vt orf dinationemDeinifi ficubi verbo domi^ ni contrariumfuerit, obferuari volunt,

Deut,7.ita feriptum effe Icgimus.He thçum, Girgofçum,Cananeum, Si’c.de^s wouebis,Non inibis cum eis fœdus, nec mifereberis eonim, nct^ fociabis ciï eis coniïi

-ocr page 13-

?

connigiajfiliam mam non dabis filto ei7 us,nec fih'am illius accipics filio tuo amp;fc Qiiodproaildubiofruftra Mofcs pare tibus oh'm precepifletjfi filij fui iuris fu^ iflent^amp;' potuiflent abfep parenmm con* fenfumatrimonio copulari; Prçtcrea Iud.il. luraucrût fill) Ifrael, fc non datu ros de filiabus fuis filijs Ben lamini ux* oresjpoftmodum vero dudi penirentia» cntribvm Beniamin vercrentur exting uendum,vocem fuam lcuauerut,0^ mag no ululatu flerecceperuntdicentcs,vn* de vxores accipianr, omnes enim in co:^ mune iurauimus dCc, Vbi fe filiæ citra parentum voluntatê nubcre pomiffent, non tanti fuifle iuramentum corû, quo* rum filiæfui iuris exiftcntesjCOs ex hoc tarn anxio dolore fa cil ime potui fient ex imere. Idem hociura veile ciuilia pair ÏO antememorauimus, ficenim Iiabent.

luftas autem nuptias, inter fcciucs Ro mani contraliunt, quifecundumprcccp talegum coeunt.M afeuli quidem pube* res,fœminç autem viripotentes, fine pa* tres

-ocr page 14-

tres familias fint fiuefilij familias,dnta mêfifili) fam/lias fint, ÔC confenfum pa rentum habeant in cuius poteftate funt. Nam hoe fieri debere, 6C ciuili's QC natu* rails ratio fuadetjintantiïvt IVS SVS parentu m procedere deb eat, Vnde que^ iîtû eft,an furiofi filianubere, aut furios» fi filius vxorem ducerepoflît.Cumc^ fu per filio variabatur,noftra proceffi t deci fio, qua permifliim eft, ad exemplum fis« liæ furiofi,filium quoej furiofi pofte, ôi fine patris interuentit, matrimonium fi^ bi CO pu] arc, fecundum datum ex noftra conftitutioncmodum. lufti: de Nup: Parag.i. Prçterea, Si Nepos, inquiunt, vxorem velit ducere auo furcnrc,omnigt; modo Patris authoritas erit neceftaria, fed fi pater fureat, Auus fapiat, fufFiciet aui voluntas .AF. dere Nup.L. Si nepos.

Cum ergo luri Ciuili, quantû ad obe^ dientiamfiliornmerga parentes tam ad pofite,tamqt con ein ne, cupreceptis Dei côueniat.Et cum poteftas ilia,iuxta Paît lumjdiuina fît ordinatiOjUecefTario fcqt ipfiiis

-ocr page 15-

4

ïpfïus leges 8£ conftitutiones, vt diïn'nï ordinationêjomnibus fufpiciendas, de* bitarpreucrentia fufcipiendas ÔC obfcr* uandas efle.Quam^ ibi lus Papiftïaim venus Canonicum babeat, quocon* üi tutioni' ilh' ta fandæ, tamc]^ modis om nibus obferuandç rcfragctur, Acquum quidcm efle Confenfum parcntum,verS monneceffariorequin; Qiiod ii'nobis hoe modo Iura torquere permittit, quid quæforeliquumvelfani vel iufti permâ feritin toto corpore,quod non pro libi* dine; noftra ficiterpretemur, æquum q* dem eflcjfed vt teneat, non neceflariû Cumcß luftianusfubtjciat, nuptias inter pattern 8C filiam contrahi non pofle, n3 fimiliter dicemus, æquum elTejverû ob* feruatunon neceflariû f Qiiosjamabo, ludos fiC iocos,Ius ciuile nobiSjhocmo* dointcrpretatum,præbcret f

SedquodhæcperuerfaPapiftarûglof fa,nihil valeat„autcertehucn5 quadret vel c-x. initio verborum conftitutionis il lius funii poteftt luftas inquitnuptias inter

-ocr page 16-

inter fcciucs Rhomani contrahunf,qtii fccundiim præcept^ Legum contrahûu Sequitur ergoeas nuptias iniuftasefle, quæ contra legum precepta contrahunt. Huiufmodi autê funt, que citra. confen^ Turn parentum fiunt,quod ne fiercqcon^ •ftitutione lam enumerata cautum eft. Et eadem. Si inquitjaduerfus ea quç dix ,imus aliqui coien'nt, necvirjnecvxor, :nec nupnae, nec matrimonium, nec dos inielligitur. Equibus conftat lure ciuili non folum pro æquitate confub turn, fed etiam mandatum effe, nelibcri contra parentum voluntatem SC confen fum, nuptias contraherent, Hæc igi'tur cum I'ta fe habeatjquis ibi tinficias, quin huiufmodi matrimonium, abfep paren* tû confenfu ÔC voluntate contradG, aut exiuniorum inobedientia, autftultaSC imperitia adulcfcentia, aut per libidine, autper dokim, autper internunciorum captiofa lenociniajaut alrjs id genus illi* citis mcdtjs,potius‘a Sathanaquam de^ noftro pfoficifeatur, cum nec^ luri di* uino

-ocr page 17-

7

uino,necgduni'confon3 fit. Qiiicqui'd igit ld genus medtjs lam recenfins'a Sa* thana copulatû fuerit,abhomïnibusft* parari bene poterit, veriflimum quidem eft quod 'a Chrifto didt.Qiiod Deus c5 iunxerit,homo ne feparet. Verum econ uerfojquod Sarhan per fuosnebulones lamias coniunxerit,homo pie rurfum poterit(dum ordinefuo fiat) feparare. Nam fi nudum illud connubiale padiï, nudaiç promiffîo, abftp alfj s, vel pijs vel inipijscircumftantijs inmatrimonio c5 fiderarijet fecundum ea iudicari deberet time nullum prorfus coniugium,^uis çqLiiffima,amp; iuftiffîma caufa iftante pof fetdiflblui. Ponamus enim exempli vice, duas perfonas inter ft nuptias con traxifle, atc^ alteram alteri iuge matri* monium fpopondifle,iam uero innotef dt altera impotente efle, 0lt;S contradui il limatrimoniali ^rfusïhabilêjqdhicagê dum efte iudicaris f Si fponfalia confide res, verbat^ matrimonium confirmata, omnium circuftantiarumrefpedu ftpo

B. fito

-ocr page 18-

fito,coniugiutn firmum erft, 5C nulla ra tione folubilcj nccj di'u ufxerint vn^ •feparari^aoren'nr,CUIUS tarnen eis omnia iura poteftatem faciunt.

Enumerari preterea folent 'a lurecon fuJn's quatuordecim fere cafus, inter ^s, nonnullos tales haben' voluntjvt diuor^« tium, inmatrimoniofolemniterlamps' adlojdecernanttamen, lam fi fponfalia tantû nuda,matrimonia ratifi'carent, gd opus erat tot cafus re ferre, quibus irrita fieri autimpediri confirmant t' In lure canonico.Is qui compatn's fui filiâdux^ iffet, nullo padi conubialis refpedu, ab earurfum feparari lubetur, C, Tua nos duxit.decog;fpin': Prçtereaviduçctiij' damjquia viro nupfifletjpri'orem virtim quartogradu confanguinitatis atti'ngen tbdiuorti) fententiapromulgatur. C. ex îittcris tuis.de confang, affî, Poftre mo perm/ttit Jus ca nonicum, poft côfen fum legittimum alteri (alteroetiamre^ pungnantc, eligere M onaften'S, dumo^ do carnalis comm/xtio ( fic enim loquit

Canon

-ocr page 19-

é

Cano ) non intuenerit int eoSjqin'aji n gc cum non fint vna caro fimul cfFedijfatis poteft vnus ad deum tranfire, óC alter in mSdo remanere.cver5.de cêuer.cóiug, lamfitoties in lure Canonico, pads

Ülud matrimoniale foluitur, etiam fi gs aut tçdioconiûgis, aut alias pçnitentia addudusjfefe inaliquodmonafteriû co ijciat, quanto redius foluitur, cum guis penitentia addudus, in obedientiâ pare tum fuorumregrediatur fquandoquide 'a deo mandatum fit,vt parentes honore musjVt nos in monafterium aliquod co^ ijciamus,mandatum non fit. Qriam inû qum autem effet,fi in tj s rebus, præcepto domini prçferretur MonafticS illud v.i uereexbona (quod vocant) intenfionc cômentum; Addequoderrarelegem etiam dei oportuerit,fi padû abfcç circS ftantiai^ratione contêplari debuit,nam italegit Nu. c.^o, Mulier fi gdpiâ vo:# ueritjSC fecoftrinxeritiuramêto q eft ir» ' domo patris fui QC in çtateadhuc puella rijfi cognoueritpater votu gdpollicita 2

-ocr page 20-

Sc nrramentum qiro obligawtt animam fuam, 8gt;C ticiierit, voti rea ent, quicqiud pollicna eft ÓC lur'auiGopcre compkbïu Sin autem ftatim vt audieritjcontradixe rirpater,amp;^ vota ÓC luramenta irrita crût, nee obnoxia tenebi tur fponfïoni, eo qd* contradixcrit pater, Athæc ïnquïs, tnhilad Dyom'fium, Lexcnim ina,nul lam facitmennonem confugtj,fed devo tis loqnitur,oblationum fortafle, aiitle/ innij Deo fadis. Verum eft. Neep banc ïdeo addiixi,vt ca probare velimjfponfa lianonnun^ folui pofTepotniSj quavt oftenderem, vota quah'acuntp vel Deo ipfojnediim homini fada,nô fola,abfcp circumftantiarij ratione contemp’anda efle. Nam ciim hocloco ipfe dominus Deus nofter fadum fibïvotum,perpa tn'am tarnen poteftatem irrïtum fieri, ÔC abrogari veilt, g fieretigitur, vtcontêp ro prorfus omnium circumftantiarurc fpedu,matrimoniale votum homi'ni fac ium,tam rigideferuari,6C in diffolubi'Iiï valere debeatï'

Poß

-ocr page 21-

7

Poflrcmo quod illanim non mint# •'ia ratio haben' debeat vel ex eo fumitur tjuod Efd.ioJudçi omnes ah'cnigeas vx ores fuamqut'rcp dimi'ttcre cogcretiinect atnfi quibufdam c5 cis cómuncs effent liben'.Talnim eîm matn'moniajquia I'm pia erant, lege cp prohibita, non ciirabat, qualia verba inter coniugatos lam oli'm «nterceiïerant. luxta quorum rationem cur non 05 nos Chriftianipotiusiudice mus,quamdiuerfum afFirmamus, in fo lam amp;nbsp;nuda ill am fponfionem intenden tes fquot; Et quanta tiC hare vna,ciî alioquin nulls fitiuramentum tarn magnum, auc tarn firmum,quin infrtng{poffit,ficubi rei grauitas, omniurerum violentifli tna necelH'^as cxcgcri t aut poftulaucrit

Verum hie mi hl rurfum obftrepitfa cro fandum illud ( fi dtis placet) lus Ca nonicum,talimatriraonio,abfcpconfen lu Ôi voluntate parentum contradomcf CIO quo honeflo prexens, quafi honeftc Faciat ille.qu! filiâ alten'us, eo licetîfcio, ftbicopulet, cShoneftaresfir matrimo

• B iq nium

-ocr page 22-

m*um,fllud vcro honeftS fi penidus itro fpiciasjinulto magis huiufcemodi elan^ culariaadulefcentulaB2matnmonia|)hi betjquaadmïttit, quanto cim honeliior eftmatn'moniO contradus, tanto honef tins ctiâ aufpicari debet. Et quanto enix ÏUS quifc^ glonam honeftatem aucu^ pan nititur, tanto vidfftm debet glono^ fion'bus Si. honeftionbus ea medijs atte tare, Qiu's autem honcftum efle I'udica ‘ uer/f,cum altera pfonarum alteriuspa^ rentes non't, non't débita erga parentes fuos b'berorum obedientiam,norit qua* ' tis fudoribus0^ labon'bus'a fuis educata fit,tarnen omnibus ijsnegledis, omni* bus honeftis,amp;r diuinis mediis contemp ■ tiSjid vnum curet vtparentes tn per fUos dolos 8C adinuentiones furtim fuapro* lechariffîmadeftituat. Porto fi clan* deftina matrimonia idcirco adprobarf debeant, quia honeftum fitmatrimoniS nec furrum reprobauerim,diuitiarum 8i poflefli'onis ergocomiffum, cum æque aut non minus honeftß fit, aliquidpolTi derc

-ocr page 23-

8 dereautloctipletem eße; Verum hand qua^ fans fuerit diui'tc fieri,nifi caueat ne mails medtjsfurto, rapina,malorum excogitatióc, 0lt; id genus alq s feel eribus fiat. Impiû eîm fuerit iniuftis medijs ad iufta tendere, neep malum faciendum ê, vteueniat bonum Secuudo,filiabus poteftatem facit nubendi cuieSep volue rint, etiam abfcç parentû confenfu, quia libéré fint,necveluti feruçparentû impe rio contineant. Qiiodfi ealibertasianu arnfiliabus adperitaduerfus dei Ôf pare turn fuorS obedientiam agendi,quid ob ftetqno minus eadëlibertate,fefe palam pftituât,ÔC libéré fornicent flus eîm pa^ pifticû eas libérât, ÔC patriç poteftati exi mit. Verum fi res confideret acuratius, conftabittalemlibertatem filiabus tradi tam, vt ea non ad malum abutantur, fed vt potius ea fruipolTintper obedientiâ parentibus fuis exhibendâ, quæ tantifp durât (nifi filiafueritimpqautfuriofi) donee iufte ô^piep parères fuos elocent

B iitj turn

-ocr page 24-

tum dcmnmpatn'a potefi:atefoliita,aliï verbofubncnintur,quodeftjReIinquct homopatremamp;TmatrcmSCc Scdfili ben'contumaces elle voluerint, neep pa tri reda monen ti patere, dimittendi fût. Sic dimiferût Ifaac Rebecca,Efauîo^ bedientemfïlium fuum profualïbidmc matrimomo iungi, verum obedient! Iacob,ipfimet fponfam elegerunt, lam ü'Chn'ftianorff lïben', propter fua libertatem cui voluerint nubendi po* teftatem habere deberentabfc^ voluntas ' te paren tum,caufam fcireperuclim, qua prepediti ludeorum filij eadem potefta* tecaruerint,cum gquehben' fuen'ntat«^ Chriftiani

Tertio, Qtiemadmodum,inqui't,fïlïi abfqj parents voluntatepofliint fefede* dere monaften'o,! ta pofliint Si matrimo nioiungi, Adquod argumentum ( vt dfgnum habeat patella operculum) in p fentiari i ta refpondendum efle duco, Li beros decere pietatem, ètiamfi parentes eius impij fint,qu/bus ï impictate fua ob fequ!

-ocr page 25-

9

fequt nefas fuenï. Cum ante pq SC Chri^ ftiani funt parentes Jibcrifq} fuis iniun# [ gant, quod nec impium fit nec îhoneftü, ïbï poterintliberi fcïlicct inobedïentes, çontempto parentum fuorum luffu fefe inquandam Monafterq fentinamprçci pi tare,quod obedientes, vtfaciant, nS$ impelli potcrint, maxime vero cum ple^ riep nSc (Deo fitgrati'a) didicerint,qua* ta fit hy pocn'fis, papifticemonachum ft en',quanta fit impietas SC blafphemia,i'n glon'am dei,6C Chn'fti rneritû ementita«

Confiât igitur irrefragabili ter,id quod fupra diximus, clandeftina iunioru con iugia,contra parentû voluntatem SC con fcnfum,inordinate,inobedienter,amp;im# piçcontrada,nulla efle, adeoep circum* ftantiarumrationcpcrpenfa,benequidê Sc pie diffipari pofTe.

Neqjvero hoc loco parentes illi Dclt; meæ nimiumcp rigidi,intradabili fue g tinatiæ,Ô^ tyrannidi potius,^ maturata tfconfultum arbitrent. Nam amp;nbsp;hoc ne fieret fan's abundanter lure ciuilicautS

B V efle

-ocr page 26-

efTeî cgi mu s (quod in hoc cafu,quia non fit aducrfus verbum domini vtordi'naü ti'o Dei tenen' debet ) Ica eim I'nq t Mar^ tianus,qui liberos quos habent in potcf? täte I nniria^hibuen'nt vxores ducere vF nuberCj vel qui dotem dare noluerint,ex conftitutionediuorS Scuc. 00 Antoni, per proconfules prçfidefi^ prouinciarS CogStur in matrimoniu collocare, dC do tare,prohibere autem videtur,0^ qui có^ ditionem non querit, ff. de ri :nuptt Et Vlpi.ibidem.Si,inquit,itapaterabfitvt ignoretur vbi fitjamp;^ an fit,quid facienda cftmerito dubitatur, ô^fi triennium efî fluxerit, poft^ adpcrtiffîmefuerit pater ignotus vbi degit, SC an fuperftesfttjno j)hibentur liberi eius vtriufcç fexus, ma trmonium vel nuptiaslegittimas cotra^ here. Ex iis manifede colligit, eiufmodi liberos,quorum parentes fui, fiue negli^ gentia,fiuepriuatærei gratia, infirmita^ tem confiderare non vellent,nei;p pater# hefefeexhibere, vel furorepræpediti,vF abfentia, contraherenuptiashaudquar|i

inhï

-ocr page 27-

|O

inhibcrn

• Necß vicifTim patri fucrit potcftatis liberos cogerCjVt cum eiufmodi contra^ hant,quorum nerp voluntate nc^ amoï« rejuc^matrimoniali/quem vocat) ad^ petitu tenentur, Hoe enim non efTetpa trisj fedtyrannt violentiffimij cut Iure obuiam itur'a Magiftratu, quemadmo# dum enim inhoc contradïu Matrimoni alij vtriufcp confenfus requiret, ita neu^ trum violenter cogi decet,

lam fi res ita fe habeat, vt parêtes qui^ dam fuina cura liberos fuos educauerît, co animo, vt ipfimet oportunitate nadi fuper coniugio fuçprolis cogitare velit interim tarnen vfu ven ia t, vtliberi, aut imprudenter, aut ex ebrietate, aut blanks dis internundiorn lenociniis illcdli co^ pulentur, amp;nbsp;promiffîonibus fefeaftn'n^

Poftea \^o,priufc^ carnab's comtxtio inf ueniat, 5iC nuptie cora ecclefia cofi'rment in fefe defcêdât,fu£lt;ç prion's îobediêtiç peni

-ocr page 28-

penitcfttiam agentes, ad deSitam obcdïé’ tiam reuertantur, neep fuaporrojfed pa# rentum volucate niti ciipiant Jftiid in^, conubi'iim tun's vtnufqjcumDiuini t3 cnu'Its aurontatejprætcrea rattonenatu# rail, ÓC Cluili honeftate vt irritu benefe# iungijdiflblui potent»

Hadenus igitur fans oftenfum eft,in lïberorum poteftatenon efle citra paren lum confenfum nupttas contrahere, aut itacontradas, vcïrn'tas Sóï validasjta« one circumftantiarum habitajrefolueni» das efle.

NuncoperepreciS cft oftendere,qui'd fn ijs cafibus Ciuil i magtftratuijqutd ite Chn ftiams parochis agendum fit. Et quia neep pater neep ftliusj fua ipflus caufa iudices efle poITut, neceflitas ergo po(hilat,vrciuilismagiflratus,quofdani integros, prudentes, atqt cordatos viros felegatö^ conflituar,qutbushiufcemodi cafus expendendos fii^iudicandosconi^ mendef, nó nudïs verbis, quemadmodS hacftenus inter papiflas confuetudo fu’t

-ocr page 29-

H

cxaminatîs ctfam corum circumftan lt;tjs,num ex Deo fint, num candide, ho« neftifeg mediis interceflerint. Qiio ma gtsautem hæc diuinaprocederet ordma n'o,non incômodû mihi videre(ur,fi ma giftratus decreto inhoc concepto,cunc« tis fiïç ditionis hominibus iniungendo

adhortando viam præftrucret hæc, vF huiefimili forma.Qiiandoquidemom« nipotens Deus plurimum irritetur libe« ’'orûinobedientia.DeindeparenreseriS conim haudparummoleftentur, quorS tarnen maximis fudoribus; anguftiis, ÔC fumptibus educari fint. Poftrcmo diui« nafimul gehumana lura puaricenfÄc« Senolle, vtporro iuniorumquif^, fub patria poteftateexiftentium, citra paren tum voluntatem QC confenfum matrimo nio copuletur, quod veto, fi aliquando futurum fit,nolle,vttalesquocpfua fpô terurfumfeiungentur, fed coram ordi# natis adpareant, abipfis pro rei conditi« onefententiamcxcepturi,

Partons autem ert, vt e fugeßu parte

vtratn

-ocr page 30-

ytrâcp parentu fctl«cct,ac frïionim cfirf^ ftiane fïdeli tercp doceat, dC ad vi'tam ph am adhortetur, Hos, vt raemi'nennl obedientiæ parcntibus fuis lugiter exhi bendæ,vt ciü abfcp confenfu eorum, fes« fe fubtrahere, alijcpdedere nonpoffînt» Illos vt educcntfilios fuos in timoredo mi'nipererudi'tionemjnecçvt Paulus ait tyrannica fua morofitate ad l'ram prouo cent,SC tempon's oportuni tatê nadi, fb lios fuos non negligant,fed quantum in fe fit,Iiberos ad contradummattimonis* alemadiuuent*

Etfi vfu veniat,vtadolefcens quidam vxorc abfcp patn'o confenfu ducat, tune paftor hiufmodi' nuptias nelt;^ confirma re,neç^ eis benedicere debet,verum vna cumcçten's lunïoï^ cognatis laborer, ÔC omnêmoueat lapide, fi qn parents vola tatem poflînt îpetrare, quod fi fieri def^ peret, vtrumcp coniugium adiudices'a magiftratu prçordinatos, fententiam ab CIS illic accepturi amandet, Qin'd aSt de P upïIlls i Num de tutoï^t confenfus.

vt

-ocr page 31-

»1

vt parents ad conim matnniom’a requis retc Dehoeverbo domi'ninihil eftex^ prelTumjenamfi eim fub hocpceptpHo noraparrem tuu amp;^c, Tutores rntelhgi poffentj quibus ctiam fuus honor, fuac^ reuerentia debet, Verum tand nó eft vt pptereaeorü confenfusïhoc contradu neceffario requirat, Atqui peeptores magiftratusfubhocquoeß pcepto folêt intelligi,tamê nemo eft,qui putat corum voluntatê ad hancrem neceflariâ. Licet igt ffto prçcepto dei parentes, Magiftra tus,Tutorcs, SU prçceptores comprçhen dantur,tamêintelligiturfua cuiufq? dcî» bita reuerentia,!ta quod obediat patri vt patri,magiftratuijvtmagiftratuijpcepto rijVtpræceptori, vt taceâ,quod lure eti^ am inhoc cafu libèrent. Ita eîm ait Pau lus lurifconfultus. Sciendû eftad offici um curatoris non adtinere,nubat pupib la annon,quia officium eins ex adminif trationenegotioijî coftat, ita Seue:amp; Anttrefcripferût in hçc verba adoffici S curatoris adminiftratio pupillç ptinet, nubere

-ocr page 32-

nubereautê pitpnia fuo arbitrio poted^ fEdc rit;nup:i.Sciendum, C,de nup. l,in copulandis, Cur ergo pupillos fua liber täte violenter priuaremus,quam eis iura condonent ÔC admittanr, necß fit contra preceptum domini Dei noftri i Attamé fi quid in ordinati accideret, vtimpru^ denspupillusjnfidiofep lenocinia cap# tcturjpoft vcro liberari cupiat, poffeceti am ipfe'a ParochOjante nuptiarumbej! nedidionem ad indices remittOvt re per penfa, marrimonium eins autratificent, aut diuortium décernant, •

QVE PERSONE CVM ALKS abf^ vel cognationis vel afFinitatis aut alio qnouis impedimen

to Nuptias contrahere polTunt,

CAPVT SECVNDVM

j^TOSTRA tempeftate'a plerifcpduj» 1 bitari folet, quæ perfonæ cum aliis, nullo vel afFinitatis vel cognationis vel alio

-ocr page 33-

alioquouis medio luftc copuîan'queaf* Nam præcipue tres habcntur ordincs,irt quibus enumerentur illæ inter quas noirt deccat matrimonium con trahi.

Primus eft ipfius Mofc. Secund us j Cæfarum. T ertius autemjPapiftarum, Et quia tres ifti ordines circa nônllas gs« fonas varient,non abfurdumfuerif,pri=i mum fingulos referre,deinde vero ofte^J dere, quis eorum aut dimttendus fit, auc tennedus.

Mofecognationis ergo fequentes fonasprohibctLeui:i8. Matrem, ucrcam,Sororem,gcrmanam,Sororêc3i altero tfn prognatam, Neptem ex libe^ ris, Amitömatep Matertram-

AfFinitatis ergo. Vxorcm patrui,Nif i'um,Vxoremfratris,Priuignam, Nepj! ex priuignisjvxoris meæ viuentis ads« huefororem. HæpCrfonçIudeis erat prohibitæ,pter alienigenas,vt eft Deut. 7. Aliæ vero omnes admiflac, poteranî cnim ducere PatruelesSC confobrinas* Nouercæ fororem,Amitam,ex auorutrt

C altero

-ocr page 34-

altcrOjfratfis aut foron's filiam (^uisfiç Iure ciuili pfohibitç fint vcîfra patebit) Praeterea fororem vxoris defundç, ftba fratris vxoris,vcftimatim dicam,om^ nes vxoris confobrinas. At q? hie eftor;* doj quem Mofe tenendum inftituin

A Cæfare prohibentur cognationis caufa Mater, Aua,Soror, Neptis^alicc^ omnes afeendetes ÔC defeendentes inin^ finitiim.Soror fine amborum fiue alter/ us tantG parentis, Neptis fratris aut foro ris, Ami ta, M at er tera, am ita magna^i M a terteramagna. Ceterçfut admiflç, velut patruelcs amp;nbsp;confobring ô^c.

A ffinitatis caufa, probibcnt,Priuigria, nurus,focrus, nouer ca, foror vxoris,fo? ■rorfratris. Sunt 60aliæ quçdam quas.p bibet côp3ternit3tis grath (vtquase fa^ cro fonte fufeeperim) Item adoptionis quçquia no fiteomodo apudnos in vfn intermittendam cxiftimo. Tutela^cp fuo moreab tempus, inter pupilia QC tüif ton's filium,matrimonium impedit, militer QC feruorum, v t tS erar, conditio ♦ r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poll

-ocr page 35-

f4

PoftrcmOj muÏicrcs raptæ fuis rapton':* bus nubentes lure Cæfarconutn'moiiia rata contrahcre non poter ant.

Mifogamus autem Papajiniptias inf cognatos ÔC affines,tn quartum v{(^ gra dum prohiber. Ita Lege Papifticajinter patrucles ÔÈ^confobrinas contrahi non queat.Eccognationemillarnfuam fpiri tualem, lanuseriam lus Ciuileexten:« dit, adco vtneefilius meus, fcruam quS ego cbapttftno fufeeperim, poffi't vxore ducercjimo nec fororem eius nee matre*

Matrfmonium item prohibet Sacer* dotibus propter facrum fuum ordincm, cum tarnen f ura ciuilia non prohibeant ^uis enim eos expellant 'a clero 2C airiç ciuttatis illius,in qua (libetcnimmihi nunc I pfius conftitutione verba referre) clerici erant,cum proprijs rebus tradant, vteftin AutentdefantifT.Epifco, Para, Siveropoft.Col.9. Matrimonium tajs wieneo^ firmum dC intadrfi elinquunt, C rj Qiiem

-ocr page 36-

Qiicm putas/giturotdihem vt dnii^ niorê atcp magis pi'um afTumendu cfle i fi bona fit Dei crcatura, quæ etiam 'a deo benedict ti'onem accepehf, vtcçtera animanti'a 5C omnes crcaturæ cœli ac terræ, Veninra^ men vt dominus Deus n o Rer, créa tun's per fenomina darenoluitjfcd hiiifmodt nominandas humanæ rationi fubiecic, Sn^vtagros SCprata, ^libetfuas creams ras,natural/ tarnen ration/ Iim/tibus fuis difterm/nanda comi'/it.ItaquoqjMatr/:« ‘mon/um 8Cfi ab eo creatum,/pfi(j bene^« d/dum fit, nolui t tarnen dominus per fe gradtis cognationis 8(f afFin/tat/s c/rcult;lt; fcr/bereyfcd circumfcribendos rational/ fenfui, hoc ett cuiqj magifl-ratui, pro fui populicondit/one, amp;ciuilishoneftat/s qual/tatcreliqu/1, Hoci'ta fehabere,vel ex I'llo facilh'me colligi turjquod antelcss gem ipfius Mo fe.nivs Tacob patriarcbai no I'niufte duas forores fimul haberepo teratjquod tarnen vt/n/uftfl nefariun). poftmodtt'amag//lratu,Mofev/deIicct dcf/nf

-ocr page 37-

I?

defînitum legfmiïSjôd'a deo confirmât« quod fieri non potuiflet,nifi talium reru declaratio ec circumferiptio magiftratui ' per deum tfadita effet. lam vero c« ciui*

lis Magtftratus vt D. Petrus ac Paulus

1 Apoftolifcribuntjdiuinafitordinatio, ncceffariofequit eius conftitutiones ac decretaefi verbo dei non aduerfentur, ab omnibus effe tenenda vt conftitutiones amp;decretaDci,

Porro cum Mofe,Papa,ó^ Cçfar, tres fi'ntdiuerfi magiftratus, triplicefep fint ' ordineSjCt graduum diffcrentirç,vt fupra diximus, Videamus ergo cuius rnagif* tratus Decretis amp;nbsp;conftitutionibus, nolt;! bis Chriftianis in Germania viuendum

Mofes Legislator 2lt; magiftra (fit, tus erat ordinationeDei Abrahç genera tioni traditusj vtpopulum Ifracliticum ex Aegiptointerram Chanaan traduce ■ retj ói^legibus inftrueretpro conditione ! populi terrg in quam profeefturi erant vndelegesillçdeDiuifionïbusjdeHere. ditatibusjde Sabbathifmisjó^alqsid ge^s , nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C iq nus

-ocr page 38-

nxTs rebus ortæ funtjam vt bæîcgcs có^ niodiflîme fuerût populo ludaico in ter ra Chanaan, ita rcliquis nattonibus,abCs cpnotabili SC infigni ciuilitatis confufi# one feruari no poflcnt, SicgraduQ cp cognanonis SC afFinitatis ordinepopulS fuçdittoni fubieClumjnonalienum (ni^» ft quantum nature confinis en'et)gubcrlt; nari voluit. Nam quod'a Mofcpræci pitutjquando habitauerint fratres fimul SC vnus ex eis abfqjîiberis mortuus fuc^i ritjVxor dcfunCli riô nubet al terijfed ac^ cipict earn frater cius die. Deut.z^. Qiio fpeAat nifi ad fernen populi eius multii= plicandum, vt a domino jamifTum eratj' Qlio item fpedat nifi ad populum fuiî,' quod Deu.y.phibetnedefilijs fuis dent filiabus Chananeorum fijs tarnen nemo reliquarum gentium alligabatur.

lam cum Mofefuas coftitutionesor^! dinauerit rationefui populi, neep chri ftianorura in Germania fed ludeorum fuerit Alagiftratus in terra Chanaam'a Deo ttadi£us,nemo crgoGcrmanorum ipfius

-ocr page 39-

ipfïus legtbus obligatur, nifi in quant« cum lege natural/ concordauen'ntjnccp contran'æ conftitutionibus fui magiftra tusrepen'antur. Nam firem diligcnttus cxpendaSjfentiesDiuû Mofenduabus prçcipueregulis,fuum de Matrimonio ordinê fundaflcjnatura, videlicet, Ô^fub ditorum fuorum conditione. Legisna turaliseft, quodprohibetinter patrê ÔC filiam, inter filium ÔC matrem fieri Mas« trimoniû amp;^c, qdquot;a cœtcris etia nationi# bus alTumptum eft,non quia Mofe vêtu itjfed quia natural/ lege l'n cordibus nof tris'a deo feriptum reperiatur, etiamfi'a Mofe nuncp 1/tteris aflîgnatum,poften^ tat/ commendatum fuiflet

Cond/t/on/s autem funt, Qiiod prç# cip/t defratre defundi vxoreducenda, quod prohiber fimul duas fororcs habc^ re, idquod antepopulimultiplicat/onê Patriarchis concerfu erat, poft nô vi débatâpl/usvfui futuru, pterca nuptias Hetheoi^,Iebufe:Amorre:Chananç:amp;?c inhibet,no quod lege natural/ f/tîhib/tw

C iitj fed

-ocr page 40-

fed quod nonfudfcaret populo fuo hu* jufcemodi nuprijs bene profpcdû. H^î tarnen amp;nbsp;fimiles leges neminem prorfus obftrïngunt, nifi pro cómoditatepopu# il,talesenamferrent a fuo Magiftratir,

Papa origi'ncm fuQ ducii ab Apofto^ ïis,quibus amp;fi Chriftusmandauen't,v£ pon domi'ncntur fed fermant, Ipfetamê f/c aftutqs fuis D ominiü aflccmus efl:,S^ arn'pm't, vt non modo leges coderet, fed fi'ngulares quofdam matrimonq gradus cxcogitaret, in quibus confundend/s ve rius condcndis, partim lurenaturali, partim fuo ipfius capite, partim verofa era pecuniarQ cupiditate nitebat.

Primum luris eft natur alis prohibcrc fnatrimonium inter Patrem Filiam, quod SiC Mofen prohibuiffcfupra often dimus* Sedvt hoe'a nobis non ideo re ccptumeft,quia Mofcsprohibuerir,no quia Papa prohibeat, recipitur, fed quia legenaturali per deumcordibusnoftris infitum fit. Deinde fui capitis eft,quod matrimonia Cognatorum, inquartum

-ocr page 41-

»7

vfcp grads i’nhibcat, præterea,qirod CÔ4 paternttatis ordinis, ôi. voti gratia quolt; hindam prohibebat conniibia,citra diuf ni verbi fundamentumjCitraqjChriftia« norum rationem, fed mera hypocrifi ad niaqueandas hominum confcientias ex cogitata. Poftremo pccuniç cupiditatis eftjquod gradiisillos ^libetabeo vetitf tosj rurfuniadmifent, iandiffima pccti nià,quam prçcôeteris Diuismaximevc ncratur,interueniête, SC quod erat nefas illicitum,fas ÔC licitum reddente. Si Papa nobis Euangeliu prediearet, cum $ libentiffi'me agnofceremus^ pdlt; catorenoftro,0^ confilijs fuis, eum inqs turn inaltjs ( fimodo verbodci ftabili* ti effent )cafibus,hud grauatim aquiefce remus, Sedquiafalcem fuaminmeffent (vtaiunt) alteriusmittit, nee prçdicat,: Dominatur,non confulit. Prçcipitnon mandat, tdcpfine verbo, finecaufadiuf nitus infpirata,fcd excogitata hypocrifi

quia Deus nobis alium Magiftratum inftituit,nof(jpapainj) magiftratu non

C V agno

-ocr page 42-

agnofcfmus, nó ergo nccefTe c(l,vt eum in caufis Matrfmontah'bus i'mitemur, neep ad nos attinct,nifi quatenus lun' na turali conuenienna prçcipit,.

Cæfarea vero mafeftas,fiue pi'a fit per fona Cæfan'sfi'ueimpia, ordinataeft'a domino deo noftro, vt effet magiftratus nofter,cutus certiores reddimur'a Diuo Paulo Rhom.13, lam cum ci'us magifï« tratus conftitutiones SC leges, fint ordi^ natio deijamp;f ifte nobis(qui in Germania Caefarem fumum noftrum magiftratum agnofcimus) certSpfonarum ordinetn in matn'mom'o prefcribant,decetigitur, vtnos virili noftraquantuep potucrw mus vn$,eas obferuemus ac teneamus» QuemadmodS autem Mofe in ferendis fuis legibus,refpedum habuit legis natu ræjfic Äf Iura ciuilia.Vnde nuptijs inter ' parentes 6C liberos interdicunt,tales eïm nuptiç,rationi quocp naturali,ctiamfi Ie ge non prohibitç effent, inceftuofe vide rentur. Deinde honeftatis etram public? rationê habuere, cum jphiberent nuptias-

inter

-ocr page 43-

i8

inter meSn^ filiam fra tris aut forons meç inter me amp;nbsp;vxon's mcç fororem fam de:* funfe^intmeamp; vxorê fratrismcimor* tufjidc^ pterlegem Mofaicam. Veriim eum nollra falus, ab fjs rébus non pende at,nec^ad fidem cbrfftianâ regratur auc faciatjfïue ducam fratris aut forons meç filiam, vxorêautfratn's aut forons SCc, fine non ducâ.Iura vero bas mihi per folt; nas no fine confilio aut rationephibeât,' Meminerit ergo guis chn'ftianoi^fub* ditus/fbi vtlure vetitasjitaab eorSnup tris abftinendum elfe*

Efufmodi funt illç,quçpbibentur Vel rationecôpaterni'tatis, ne ducâ vide# licet illamquâ e facro fonteleuauen'm, quç Suffi papifticûnônihil fapiat, quia tn nonabfq; confilio principis fada fitbec eôftitutiOjnecp ad fidem noflram potius artineatjqua adhoneftatêpub’icam, ab ijs iurenobis abftinêdû efle fciamus. Item quosphibentratione vel adoptios« nis,vel tutelæ,vl’feruitutis,vel violentis rapine,fua eîm eft Cacfarum ratio, cur ib laspliibucrint, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ybi

-ocr page 44-

VbicutTK^cfgo S^mquacumc^ régi one ( per ip for Lim enim autori tatem in qiii^ bufdam locis quædam abrogata funt) Cçfarum conftitutiones adhuc vigent, ibi ncc’a fubdins vllo padoj-aiit negligi aut coutemnf debêt, fi modo feruiri pof lînt,abfcp faluti's ÔC animariim periculo, propter quod euitandum,lex eti'am ipfi* usnon femel abrogatunNam fi biafmo dt leges ab Imperaton'bus latg fuerint vC abCcp irrecuperabili animarum difpen^ dio tenen* non queantjtum nemo no no^ uen't deo plus obediendum elTe homi • Proinde cS noftra tempefta (m'bus, ùe, incertum fit vulgus,infcium cuius ponflimum authon'tatenitatur, Sainte# rim necefïîtaSjVtordo fiat,ad caninas il^ bs nuptias(falua Piai^îauriûreuerettia) cohibendas exiget Nec infrugtferum mihi videretirr,fi' pius Magiftratus per;# fpnas autgradus vetidos, ex lure ciuili, per doifliffimos 56 prudëtiffïmosquofc^ Iuris confultos diligentiffime colledlos populo fuo, faltem g Parochos cuiuf^ . loci.

-ocr page 45-

gt;9

îoci promulgandos curent ,fen'o prçcipi ^nssnenuptijs aduerfus ordinem ilkim contradïsjipû au t benediccnt,aut coftr^ menuS ed ad deftjnatos ludices mittanf, vt illorû arbitn'o pro rei conditione,vel confirmêtur vpI infringâtur Si. feparenï, Hinc paftorum etit, populû e fugefèu fif debt admonere vt fi qui velintjinatrimo nia fuahonefte cum timoredeicôtra hantoparentû effe vt priuf^ contraliatur rem diligent cSvicinis amp;cognatis fuis expendant, ne coniugium futurum ali^ vel cognationis vel affinitatis gradu im* peditû, iure contrahi non poflit, i tacp ca ueant, ne fe ipfos in periculu aut damnS aliquod précipitent,

')

AN Oyi VIRGINEM VIOLA ritjViolatam ducere cogi debeat, CAP VT TERTIVM,

De CORRVPTIS,quænonduffl alicui defponfata; fint, MofeExo, jijficprçcipit. Si feduxeritquïs virgine

non

-ocr page 46-

nondum dcfponfatanijdonTnen tlt;ç cum ca,dotab{t eatn,SC habebit cam vxorem. fi pater virginis dare nolucn't, redder pe ciintam iuxta modum dotis,quam virgi tiesaccipereconfiieuerant.

At lura Ciuilia non nuptiartim, fed tan tçpenç meminerunt.Scd cadem inquiSt Lege Iulia,etiam ftupriflagitium punit, cum quis fine vi, vel virgincm,vFvidua honefteviuentemftuprauerit, pænâaSt cadem lex irrogat peccatoribus,fi honef ti fintjpublicationem partis dimidiæ eo rum bonorum, fi humiles corporis coer tionemaim relegatione. ïuftüdepubl» iudi.parag. Item lex Iulia de adul.

y trius autem conftitutio nobis eft ac ccptanda f Supra diximus Mofen non noftrum cfle magiftratum in Germania, fed ludeorum in terra Chanaan,proindc conftiturionibus eius non obligamur. Et quia nemo cögi debet ad matrimonii um,xquiifimum ergo Iura ciuilianemii nem cogunt,,fed de corruptore,nifi fuæ Ipontccorruptamdiicere velit (cui turn ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demum

-ocr page 47-

ÎO demum ignofcu) mentum indfflumt^ fuplicium fumunt, vtauferaturmalum, Sii luftuiæ confulatur,

Qiiüd fi talc quipiam aliquando con tingeretjtum Paftor eius loei non tncon uenicnter adulefcentcm corruptorê ads» monucn't vt comiptam ducat, quando# quidem puelkilæ virginitatem fuam pre ciofifîîmum omnium bonorum,amp; incô parabilem thefaurum dolofe furripuiß» fet,circaquam porro defolatam mem per omnem vitam degere cogeret, tdc^ vnus ipfius caufa, quiafimphciöó credulat fuis blanditijs captiofis aftu tijs impofuerit, neq^ tantum ei bonum vn^ reftituipofle, nifi vnico Matrimo nio, quod vt cum ca contrahat, non tarn borrcndo öf metuendo poteftan's gladio quam Charitate Chriftiana debeat pelli 0^ coetera.

Procul enim dubio,fi mica pictatis itj Corruptore fucrit, cogttabitaliquando tion modo quid libeat, fed quid etiä fibi faceré ■i

-ocr page 48-

fàcercîiceatjôiT g aftius rem expendenï» quantum dederit dämm' proxime fu^, ul quantum obpropnumjôC quantam igno miniameâ conqcerit,nec^ aliud quicc^ reperiat, perquod taliarefarciri pofltnt, prætcr cônubium,,pfedo fua fponte, id quod dccet,faciet, ÖC corruptâ ducere eu Si veto tanta foret ipfius perti (pieu natiajVt fefe non vclitadmoneri àdulefs« cens, poterie 'a paftoreadiudiccs matriy moniales rcmitti ctiamabeis admonen dum, quorum omniff admonitionem fi contemnat, magiftratus erit, vt talé cori’ ruptorem,indida pena ccdénet,autalio fuplicio pro rei dignitate puniat,

AN HOMINI CHRISTIANO, vtolimludçis, liceatduas autplu^ res firn ul vxores habere,

CAPVT QVAQTVM

PII OLIM Patriarchæ, velutÄbra* harn,Iacob,Dauidjamp;c.duas aut plu:« rc5 fimul vxores habuere, A quibus for fan

-ocr page 49-

It

ûn fimpltccs exemplum firm ere, amp;nbsp;cogi tarepoflent,necp Chrifttam's ilhcitSauC vetitâ elTePolygamiâ, vt videlicet vnus vxQres fimul plures habere queat Proia de licet hue vfcp tab's apud nos confuetii do non fuerit,caufa tarnen huius confue tudinis enarranda eftjne fortafle quifpia Patriarcharum exemplo periculofe nita tur,0C ex ijs plures fimul ducêdi vxores, aequm finf iuftum efleconcludat.

Matrimoniu ab initiolegimus 'a do* mino deo noftro ita creatS efle, vt rj duo Adam ÔÔ Heua vnum corpus eflent, auî vt fcriptura loquit, vna caro. Hue refer quod Apoftolus ait ।.Cor.7. Vxor pro* prq corporis ius non habet, fed maritus, fimiliter ÔC maritus proprq corporis ius no habet,fed vxor, lam vt vxor,quia ma ri turn habeat,8C fui corpo ris ius non ha* beat,a1ij nubere non poteft, ita nec man* tus,quia vxorem halxat,necp proprij fui corporis ius habeat, aliam ducere pote* rit.N am fi veru eft,quod maritus fui cof poris ius no habet, fequi ergo neceflariS

D eft

-ocr page 50-

eß-,contra naWramcfTc Älafn'montjjVf vnus fimul plures diicatauthabeat. Qins eim eijfui corporis', trafferendi po teftatê faceret, cum tarne, quod ad matrt monifî attinetjfuumnonfit, fed vxoris ƒ Proindefic ordinatueft ‘a Domino, vt vnus vnam tantü habeat vfcp ad fine vi^ tæ eins,tum demum eim liber erit am ducere queat

SedquidquodPatriarche (quiip^ fi citra controu^riâ,homines pij fucrût, neep naturæ matrimonialis ignari ) plu«« res fimul habueref Aliafuitratio Patri archaru ante aduentû Chrifti,alia Chri^ {lianoj^ eft poft aduentû eins. Poiiea^ cnim dominus Patriarchis fe multiplica turn feme corum inftar harenæ man's, ftellarum cœli promififlet, idep comodi orfmedio fieri non poterat coniugS multitudinc, colltgtttir, vna cum ^mif* fioncjpriuilegium etiam plures ducendi Patriarchis'a domino Deo noftro côcef fum efle, Hocenim cum Patriarchçfa^ eere non abhorrèrent, neep eorum matri monia deus re^baret, fed iiichilominus

-ocr page 51-

It

boni Äf accçpti efTent î ocuîis eins, fatile cStedurari poteft, quod talc pn'iu'legiû, fiCfi Jitterisexprcfrum nô fit,fada tam2 ^miffîonc de mukiplkâdo femine'a. fp» neu fando Patriarchis declaratû fuent, æqum effe poft ctia fado teftatû fit. Id vero pnïn'legiu tantifper dufauit,donec promiflio Dci demultipli'cando ipfius Abrahâ femi'ne corporali, P Chrtftû im^! pleret,cui fucceffît fernen iîlud Abrahae veru éc fpin'tuale.Ceffante^^o lam^cufa, etiam caufatum celfare neceffe eft.

Poft Aduentîï ergodomininoftn lefu Chriftijius matn'monq naturale, vtvnus vnam tantû habeat,rurfuf(Ç inualui'f, ex quonulli vn^chn'ftianoi^b'cuerit plu^ res fi'mul vxores liabere. Nâ ô^fi veterts« bus Patn'ar: ante ebrifti aduetum plures habere côcefTû fi t,tamê notû eftqcfdicit, comunia lurap priuiIcgiafinguîan'anS abrogarfauc pnïiilegiatômunê legê no facere^vt haben glof de priui. amp;nbsp;excefft priui.c.Sane.pfoiTÎia eîm cû fint,vna eu P fonts extîguunîUt^* dereg.Iur,

-ocr page 52-

' Itac^prnrafasquafdam pcrfonascxigt; mût cererisfuh cómunelurecondufjs; Ecquodcontïigiummultitudo fümopc re Deo difpliceat,ne(^inter chn'ft/anos earn haben' vclit, vel exeo fuirii poteft, quod etiamfi'a Cçfare Valeh'niano pub lice quondam conftitutû eflct Si conccf fum vtquicucp vellet diras vxores fimuï habere poflet, ip fec^ legislator duas pri^ mus omni'û duxiflet, paucos tarnen imin tatores repererit,adeo vt et poft mortem ipfius, lex ab eo lata penitus aboleretur, vcedinTripan hilio,lib.8,ca,ii lamfi tale pn'uilegiurn int Chriftianos permanere volui ffet, abfcp dubto gman •fiffetjcum Cefar poten tiftimus etlegeSC facfto confirm aret.Qirod aûtnon pman ferit hinceli, quod dominus huiufmodt lege no dclecfteturj^ lus I'llud matn'mo^ nq commune feruari velic.

Hine Magiiiratus nemini pluref fi'mul habere concedatjquodaurem fi fieretjin nebulonem illâquitalia aduerfus leges comiCerit pçnis fu]^ hóe, lure ciuili cons« ftftutis

-ocr page 53-

ftifutis animaducf tat, paftor aSt nupttjç eiiïs no benedicat, fed lalem magfftratüi caftigandû reh'nquat,quem fi negligêti^ orem eiïe fenferit, ipfe nocentê excómii nicer,doneecontntione QC refipifcentia nirfus in album chn'ftianorum afîùmen dum efle declaretur.

AN VT OLIM INTER IVDÈ^ deos,fic inter Chn'ftianos,dequibus# libet caufis Diuortium fieri liceat,

CAPVT QVINTVM ^^Vam^ ab initio Matrimonium ita 'X.^omparatum ôif confirmatû fuerit a Deo, vt neuter ab al tero fine rebus,pfpe ris fiueinfprofperisfeparari debeat,Sed quia coniugesnonfemp fimiles erant,e£ nonun^ diu iungerentur, quorû neutri cum altero vn^ poterat conuenirc, prç^ terea fimultas,odium inuidia inter cô iuges fubpullulafcerent Si altius etiâ ra^ dices,quam vt fine piculo euelli poflent, infigerent, Mofe, vt maiorainhiberet

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D iij péri

-ocr page 54-

pcriaïîa in veten Teftatrtgidis obfln nan's hoînibus h'bellû repudtj pminebat

5gt;i fi boni aut luftijparS exequeret,malt;. aus tamê malum îpediret. Sic aût legitur DeuU24.Sî ali'gs accepen't vxorê halt;s bucriteSjSC nô inuenehcgrariâanteocu ïos eiusppterabquâ fçditatemjfcribetli bellarepudibamp;dabit i manu ilh'us ÔC dt mittet earn de domo fua. Cumaîïtiftaec coftûun'o g fe^prie fus non faciat,et po tins fit maiorismail coertio, l'ufti do;« cumêtumjpterea nec corda tiffimis qbuf c^ ludeis bonû videret vtquoties Qf fug iana caprina, vir muîieri grauius irafee^ ret amp;odiflet, deberet facultatê habere ea. ’afedimittcdijaliamcpducendi.Proinde acceflerütPharifçiad lefum^öS infroga* bât eum,dicêtes. Licet ne homini dnior«« tium facere cû vxore fua qualibet de eau fa fOiii refpondês ait eis. An nô legiftis quod isq fecit ab initio mafculumamp;ffç mina fecit eôamp;C Et dixitj,pptcrea déférée homo patrê2lt;matré,SC adglutinabit vx ori fue,et erunt duo in carné vnamdtacÿ ïam nô funt duo fed vna caro,quod ergo

-ocr page 55-

X4

Deus copulauit,homo nc fcparct.Dicut illï.Cur ergo Mofe luffic darehbellure pudq,ó(Sdimittereeaf’AKinis,Mofcad duntia cordis vrî gmifitvobis répudia# re vxores veftras, cccerum ab initio non fuit fie,Dico autem vobis,quod quicûc^ repudiauerit vxorê fuam, nifi ob ftuprff Si. aliam duxerit,is comittit adulterium,* Math49.Huicadftipulatur quod idem lefus Chriftus dominus nofter dixiu Math.5»Qiiifquis repudiauerit vxorem fu5 nificaufaftupri, efficit, vtiUafitad ultcra,amp;quicum cp repudiatam duxerit, adulterium comittit,

E quibus verbis lefu Chrifti,fatis intcllt git,inter ChriftianoS;Ob tram aut odium aut difeordia coniugum, nifi ftupri cau# fa,diuortium fieri non poffe, Maiora qdem fed era funt,vtinfidditas,blafphe mia,patriçproditio,veneficium,Slt;idge nus plurima. A tqui nullum contradui matrimoniali æque aduerfum e,atcß ad# ulierium,Proindefolumetiamilludma irimonium din'mit,

D iig Hine

-ocr page 56-

Hinc on' tnr qircftio, an dirempn ma^ trimonîjgfonç, rurfum aliud contrahc:« quot;nbsp;repoffintjan ita abfq; cóiugio permancis re coganfƒ In prçfentïarum de perfona rea nihil loqui volumus, fed ipfammas« giftratui punicdam relinquamus, cuius intererit in tantû crime, iufto amp;nbsp;indido fuplinoj^qualitatereianimadumere, Paûorcs aût (fi magiftratus negligenter eiïevelit ) ream excômunicare. De alia vero ÔC innocenti perfona loquamur,an ■ ill i poft diuortiij pie rurfus matrimoniû côfraherepermitti poflît. Hic nihil mo«« ror inueteratam SiC inolitam confuetudi nem,per quam altera feparaiarû alrerius obitû expedare cogebatur, cum ifta con fuetudo videatur ex ignorantia fcriptu;« rarum orta,præterea longe diuerfiffîmu € verbis Chrifti,SC Apoftoli Pauli fente tqsreperiatur.

Primû eïmfi acuratius in vocabulû Di uortq intcndas, intelligas eflenonfepa^ tionem conuerfationisaut gfonarûmo do, fed ipfius Matrimontjjquod vbi fo# lum

-ocr page 57-

2S

tumfuent, matnmoniumporro dfdno poteftjfed hbcrtas. Cum ergo altera gfo natmaken'US ftupro, hoceft matrimontf dirempn'onelibera rçdditur, quis,phfbe at,quo minus demu aliud plt;gt;ffît contra^ here matrimoniû t'quis impediat cumal tera iam careat, in cuius poteiiate iam o^ hm imped ire fuer i t 'a qu a perfol u tionc coniugtj feparata eft libera, Prçterea certum eft, quod cû Chriftus 'a pharifeis fuper diuortio Math. 19.inters« rogaretur,ipfic^, vtfupra didS eftrefpo deret,vocabul3 diuortij feu repudq non aliter intëlligi voluerit,quam ipfe Mofe inlege, atcj vt eo tempore in vfu fuerir, Eo aût Mofe fie vfus eft in lege, vtrepu dian liberer urfus contrahere potuerint, eacßpotifli'mum caufa,iufli't libellû fcri^ here, vtcertûhaberet millier fuircpudi) teftimonium,adeocßcuicücp vellet,itéré poftet nubere. Adde quod idemfubiun gat.Cumcß egrefta altero marito nupfe# ritjöi' ille quoc^ oderit earn ôëc. Quod.p culdubio fubiungcre non potuiffet, niit

D V repu

-ocr page 58-

Kpudiatapotcftatemhabuiflct aîif mari to nubendi, fed fimpliciter dixifletrepu diata veto alten' no nubat, Proinde cum Chn'ftus Dominus nofterjquemadfflo^ dum Mofe vocabulo repudtj vfus fitjUC tp nt'fi vnius adultcrij caufa repudiü ad# mittatjh'berepmittitergOj vtalterapars com'ugum înocens rurfus fefe matn'mo nio copularequeatjô^hocquidêex^pri# isipfius verbis facillimefumi poteft, cS inquit.Dico autem vobis,quifquis repu diauerit vxorem fuam,nifi caufa ftupri 6^ aliam duxerit is cómittit adulterium, V nde fequi turjCum qui ftupri caufa, vx orem fuam répudiée aliâcp ducat, no pec care,necp adulterium comittere, quia de priori matrim onio folutus fit, amp;nbsp;de vxo re per cius adulterium liberatusJd enim nifl fequeretur,0^ is qui vxore fua^jpter ftuprum repudiata aliam duceret, æque adulter efte deberet, atqjilliquiobalia vcl i rç vel odii caufam vxores fuas dimit teret,quidopusfuiflet Chriftum folam hanc adulterii caufam excipere

-ocr page 59-

Etlicct Marei lo.Luc.i^. Tra fimplïcKér hçc verba fonant. Qin'cumcprepudiaue rit vxorem fuam, ÔC duxerit aliam,adub ternim cómitntaducrfusillam, nihilo^ minus tamê bec appendix, nifi caufa ftvi pri,quia bis ponat apud Math, cap, ô(i ip.femper fubintelligit. Nam amp;nbsp;in âliis quoqj rebus hic mos Euâgeh'ftarum ob fcruatur,vtquod hic pluribus recêfuerit aut alius aut obmitrat, aut breuif ÔC fum matim perftringat,Et funt certeDodo^ res,qui quâ maxime Marei QC Luce Euä geliftarum fententiis imitant,îterim mis* ferrime,idquodapud Matheum eft tor quêtes, fed clarior ê textus, amp;nbsp;appendix manifeftior,quâ qui noftrâ hanc de repu dio fententiâ in frîgat,adeo,vt q velitvx orem fuam adultéra repudiate, cum alia cotrahere poffit,Ô^ non peccct,idr^ auto ritate Chrifti, l5 cum dominus no ft er Ie fus Chriftus alterius,hoc eft, Innocentis matrimoniu no^hibuerit,curhomibus ergo liceretjid qd ipfe cóceflït jihibere C

-ocr page 60-

Si cmcntitis fceicnbus infirmas homi num confdencïasjfi qui ducerêt, iliaque arc f Addcquod çqm'tasidêhçcpoftuiî !et,quç nam eîm elTet, fi gfona innocens adnocentê ÔC adulteramcogi deberct auc II leiungerenturjinnoceti tarnen ^ni beretur al tenus matrimonii côtradus f* Quisenim vn$ audiuitquod de calami tofo fupliciû fumi debeat, fine cuius vel confilio vel fado huiufmodi calamitas obuenerit i perinde effet acfi quifpiam cum,qui ex alieno incendio iadura fecif fet omniu fere bonorum fuor 5, aut rele^ gare velletjaut eo etiaquod ex incendio reliqum ei permanfilfet fpoliare,

Porro cum iuxta verbs Chrifti is qui vxorcm repudiaucrit, abfcp caufa ftupri efficit vt adultéra fit, quomodo nonin fimulefadulterii,q exfuoipfius capite innocenti matrimoniS^hibetf cumhçc fortaflc pfona, extra matrimoniS, abfc^ peccato elfe non poflit, Et itê lus Cano# nicum admittit, vt fi al ter infideliS con# iugumadfidem chatolica conuertatiir, altero

-ocr page 61-

27 aîteto velnullo modo, vel non fine blaf pliemi a dnn'nf nominis,vel vt eu pertra^ hatadmortaïepeccatum,cohabitarevo^ Ienti,qui relmqtur ad fecunda, fi volue^s n'tjvota tranfirc poflït, C, Quanto tefto uimus.’deDiuor, lam fi\pptér infidelii« tatem repudium,amp;repudiate al terû con ceditur matrimonium, cur non propter adulterium concederetjcû tarnen hoc po tiusjquam infidelitas matrtmonia difîbl Neep iftarepudii confuetudo in? (uet audita eftecclefiae Criftianç,cû S)C Ori? genes ipfe vetuftiffi'mus,fcribat fuo tem porequofdam Epifeopos repudiatarum nuptias admififle, Homelia in Math« 7, Et licet Origen es idpter feripturam eos feciffe dicatjnon tamen reprobat fadum eorum.Sed facile ex fupra didis eft îtel? ïigere,Epifeopos illos, geum«^ tandem fuerint,maiorê haljuiffe feripturarû cog nitionê ôC. intclledû, Origenem, alias eîm nonita temere aduerfus feripturam egiffent. Et nobifeum fentit Diuus Am brofiusjqui viio licere,fcfibrt,ducere vx oreiii

-ocr page 62-

oremSidimlCcnt vxoré pcccatitcm uts au tem idem Ambroïpaulo antemuli erbaut ob infideh'tatem, aut adulten'û 'a virofuorepudiatç poteftatemaln nubc di non faci t dicens, Inferior no omm'no haclegcvtitur quapotior, tamênonita multo poftjfuper uerba Pauli. Non eîm feruiruti fubiedus eft frater vcl foror in hiufmodi, rurfum conced/t his verbis non debetur rcuerenria coniugiï,ei qui horrctauforemconiugiij nonenimratu cftmatrimonium,quod fine dei deuocio ne eft ac per hoc non eft peccatum ei qui dimttcttur propter Deum fi aliï feiunxi« en'bcontumelia eîm creaton's, foluitius matrïmoniï circa cam qui rcliqm'tur, ne aceufetur alii copulatus Sgt;Cc. Hactenus Ambrofq verba reccnfuimus,in quibus vtn'fcp rurfum matrimomum contrahe;» repermittit. Hancprçterea Papecuiuf dam Zachan'æ fententiâ fuiflelegi'mus; Concubuifti cum forore vxon's tuç,fi fe ctiii neinrâ habeas 2C uxor tua fi non fu en't confci a fceleris, SC continere no uul^ nubatin domino cuïv«It,Libf Sentent!«

-ocr page 63-

18

qui cum duabus foron’î dormiunt^equibus verbis rurfum intcl^ ligitur,eeclefiç non inauditû eflc, vtaltc ra repiidiatare ßfona, poft diuordG» alio fefe matn'mom'o copulatepoffi'f, qu5$ fint qui fuis gloffîs banc fententiâ i ta tor queant,quafi Papa id qui'dê mulien cou cefferitjfed poftobi'tum mariti fui adub terijverû fan's adptus eft textus, dC nulla diffiailtate obfcuratusidmulieri, viuo €tiS adhuc adultero pcrmittens, vt inteb Iigas huiufcemodigloflas meras eflenu gas SC cdmenta Siculis garn's vaniora» Poftremonobifcû etiS fentiunt l'ura du uilia,vt eft c. derepud. 1* Sedcofenfu,q ipfa poft diuornû l'ufte ac ordine fuo padum înocenti rurfum al ter um matrix« mom'ûcôtraherepermittôu ProindecS pri'mû Chn'ftus d,n. Deinde pq qin'dâ SC erudi ti Epifcopi, Poftremo l'ura ci'ui lia al tenus matrimoniQ poft diuortiu ad niittât,qs ta n'gidus ergo tadurus aut im 4gt;bus elfe qat,vtîno cêti matn'mniû ab ip îb deo ‘amagiftratu diuinftusordinato conceftuni,aufit tarnen deneg^re.

-ocr page 64-

Aducrfus auté hanc fententiam noftra locaquçdam e Diuo Paulo adduci folêt quibus confirmare volunt, alterius ma^ tnmonium, nonnifipoftobi'tum alteri usadmittendumefle, quorum pn'us eft Rhom.7.Nam vtro obnoxfamulier,jn«! quit,viuenti viro alligataeft perkgcm, quod fi mortuus fuerit vir, b'bcrata eft'a lurc vin',proinde viuentc vïro, adultéra »udicabitur fi feiunxerit altert viro, fin autem mortuus fuerit vir, 1 ibera eft 'a iu re virijvt no fit adultéra, fi iunda fuerit alteri viro, Hçc verba Pauli iuxta aduer fariorum opinionem concludere debet, quod poft repudm nulla pars (Jatmatrk monio copulari. Verum qui Paulum di ligentius expenderit, inueniet eumhic loqui non de parte aut cafu quodam,fed de natura totius rnatrimonii, nee dum g adulterium feiunc^i,idcp perfimilitudi nem tantü ( eius eim propofiti non erat quic^ ifticfuper matrimonio docere) vnde cœteris cafibuss omiflis, hoi^mê^ tionem tant« facit, quibusfibividebat fuum

-ocr page 65-

20 ilium propoG'tum fu ffici enter decîaratîî Secundus locus eft, i,Cor .7« (inV V xor all Iga ta eft matn'monjo,c^ di'u uit maritus eiusj quod ü dormien'tmari tus libera eft ad cui velit nubendum,mo do in domino amp;c.Scd ne hicquidem po tins loqiiitur de adulterij caufa répudiai atis quam de condinonc, ÔC totius matri monij natura, quod incontradu conubi ali talepaftum intercedat,vtneuter ab al tero fepari aut velit aut debeat,rebus ft:* lie fecundis fine aduerfts. Interim verofi ftuprum ab alterutro, permiffione Dei, cômittarur,proculdubioma£rimonialis ill e contraduSjÖ^ padum illud connubi alequod inter vtrumep interceflerat,dift* foluitur,tantifper enim vniufcuiufcÿ vo turn amp;nbsp;iuramentum manct,doncc condt tio ÔC natura contradus, alterius malefi cio non infringatur.

Tertius eft, qui videtur ad oppugn handam fententiSnoftramvalidiflimus in eodem capite. Atconiugatis,inquif, prgcipio,nonego,imo Dominus, vxor E a viro

-ocr page 66-

a viro ncfcparcftrrqiiod Ci fcparatafiro^ rit, maneatinnuptaj aiitman'fo rcconci^ Iietur, Ôl man tus vxorê ne d/m/nar amp;fc, Vcnimhic c^hbctAcbileits ÔCpotcntif^ fimusj fi ad regulam âf amuflïm verboi» nim domini noüri lefii Chhfti expenda tijrMathj.SCip.ciiinibetvelmediocris ingenij, fendec Apo{loJumloqui,detjs tjiïi vcl in /ra vel od/o, no veraftupri aut adulrérq caufa feparentur, quemadmo^ duf ói^'a Mofeamp;fab Aetbnic/s magiüram t/busjtiirp/oris Ccderts eu/randi granap jniflÏimeraf, Qii/eïmpofletApoftoIus aduerfiïs pceptorcm fuum docere i aut Jcgarus agcre, aducrfus legadonêdomb n/fu/r’ famcum Chnftusquodl/betma tr i'm o n / um.'^p ter fo r n i'ca tio n ê fep a ri', Óf fepararo riirfus al/ud ïnocenti contrahc reptnifpote[è ergo Paul us hoc Joco,dcrepudioj?pteradultcr/um fado îoqiit i ProidecLimdicit Apoflolusvx^ or'a viro non feparcturjquod fi feparata fueritmanearinnupta,intelJigicfepara^ done^prertram aurodium,q fepatione fton adm/ttunG non aurpropter adulter

-ocr page 67-

P rium,cgt;tra cunis vnius rationë, feparaW aut inuiccm rcconcil iari,aut abfq? marri moniouiuerecogunt, S)Chiceftgermai nus Apoftoli rntelledusj di'uo etiâ Ama brofio atteftante.

Vcrum hic obtjci'tur, Quod fi matn'4 monio diffoluto, alten' rurfum ahud ma tnmonîGconcedidebeatj multos mhiii homineSjVt a priori fuaconiuge libéra ri poflenc,adultcrium cômiiruros.Non crediderim ego dominum noftrû lefum Chriftû tantç fuifle vel ofcitantiç vel im prudenriç, vt cû iftud inftitueret aut per mitteretjhuius tam ftolidæ ôf friuole ob iedionisnonmemin,erit, vtqui prüden tiorfuerit ô^fapientior, quâ qui conce deret aliquid, vndeplus fciretflagitiorS quam emolumenti nafciturum» Deinde magiftratum ordinauit, vltorem ad ira, ciqjquod main eft fecerit,cui etiâadulte riapuniendacomifit. Qiiidquodfaluas» tor ipfe,adulteros,nifi refipuerintregno falutis deftituêdos effe minet r Adulteri inqt, hereditatem dci nonpofttdebunt,

£ 9 lam

-ocr page 68-

lam f( quis fiïcrit fantçîpudentiæ, vtncc fnfami Magiïlratuum caftigationc, nee horrêdofakinsinteririi abadukerq fla^ gitio dererrêturjhin'Gquo quçfo medio fucciirrendum, aut quo minus cômittat, obuiandûcflepurasf'rpfevcronihildu/ bito, quin diuortium hoc modo fadum profperrimeceflurumfitj multoc^ plus comodi, incomodi panturn, fimodo cj^tum fieri poflet,adukerio i ecclefiacrc bn's'a pa ft orc concionibus obuiam net, fnfup ô^gladiopro vin'lifuamagiftra# tus eci'am inhiberct, nam vbi palam fie^ ret,quanta cum ignominia, quanto cum dedecore fuo (vttaceameum rei turn fan meiaduram) nocentis repudium perra geret, magna^culdubio feneftra reelUj« deretur cœten's omnibus coniugatis,in^ regre honeftçcp viuendi,ne 0^ ipfi I'nhac olim infamie noram incurranr,

Firmum igitur manet id quod euiden tibus fupra ratiom'bus, SC facrofandiis fcripturarum teftimontjs comuniuimus vt fcik'cet adulterq caufa, diuortifi fieri

* ‘ pofli't

-ocr page 69-

51

poffit, SC pars innoccns aïio rurfum fcfc matrimonioalligare, Namquod adulte num fcparatjDcus ipfe feparatjatteftatc Chhfto,verum quod'a Deo feparatS ÔC folutum fueritjh'berum erit SC illigatum inqj fua poteftatejus, fiue rurfû contras» hendijfiue ficmanêdi tcnueritjah'oquin djuortiumjnon eflet matrimonijjfed pfo narum dumraxatóCquotidiane cóuerfa tionis foluno,quod ita innocent! parti, quia fe contincre non poflet, magïs effet carceri ^libertati, adeocppcccandimass gis,quam honenfte viuendi anfam præs» Poftea^ ergo fan's commonftra (beren tum eftadulten'um efle vnicamdiuortii caufam,conueniat autem,vt omnia ordi nefiant,neqi cui^ in fua ipfius caufa iii dicemeifeliceat. Magiftratuuminteren ritvc ex officio fuo,neminem fuorSau^ toritate 5gt;!. voluntate ^pria'a c^libet no^ centi dC adultéra fua coniuge fepari con cedar. Sed fiquis alterG fornicationeaci» cufare velit, ideocp repudiu querere, ut tufta débitât^ adionc coram iuditibus

E irj ap

-ocr page 70-

adhoccôftitutis folemniter l'd gagatur, nam SCfi adulterium conubia feparct, in nocenfcp alff nubendi potcftatc habeat, tarnen quo nulli pbeatur ofFcndiculum, decet VI illud corânidicibus excqmur, ita vt adulterio fufficicnribus fignis at^ teftacodiuortium publice declarctur,

Paiîorisautem crit idgenus Nuptias abfcp iudiciû decifioneeontradas baud qua^confirmarcj necipfis benediccre, intérim hoc vnû faxum voluere^ô^ quod aiunt,manibus pcdibufc^ nitijfi quando difcordes coniuges inuicem poffîtreco^ ciliarc^vbi fi laterem laucritjaltercp con^ iugum fealiocopulauerit matrimonio meminerit fibiPaftor huiufmodi nupttjs penitusnôeflebene dicendû, nifi certo fui diuortîj teftimo

nio'a Ma giftratu SC ludi cibus allatoj ne fupra harenam edificarc videatur*

-ocr page 71-

an propter INIMICITIAS Iram, Vcneficium, aut alias id genus caufas,pcer adulterium,inter Ch^i ftianos repudiû ad mit ci debeat.

CAPVT SEXTVM

SVPRAoftenfûeftjMofeludçisfuis propter fimultatem 8C odiS gratia ma loris mali vitandi répudia admififfcjali* ducendi poteftatem fedfTejquâ ius ciuiJe utri qj fexui facit,non modoppter adulterium, fed 6C,ppteralioscafusqua plurimos.Nempe fi mulier cu viris, no?s lente marito,cxtraneis cóniuetur, aut cS eis lauetjfi nolentc viro foris domSman feritjfi Circenfibus,aut tb ca tris, aut am# phitheatris interfuit ad fpeétandü, igno ranteautprohibête viro,autfi quolibet modo viri vitx fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi contra im

perium aliquid cogitauerit 5gt;Cc,

Prçterea fimuliermaritumfuumad# ulteriï, aut homicidum,vel veneficium, vel certe contra imperium alqd molien# têïueneritSó in Anten:vtlice:ma:ó^ auiï Parag:Q,uia vcro plurimas Cohodauo

E iitj

-ocr page 72-

Ç,derep,Sif ludJ.confcnfii.Para,Si qua jnulier.ôCParag.Virquoqj. Inquibus omnibus 8C porcftatem vins faciunr alilt;ä as ducendi,amp;^ muh'eribusjalns nubendi, Aduerfus autcm inacôtendicdominus nofter lefiis Chn'ftus Math’s ip.dï'is cens, QuodMofediuortium qdemadss mi'fen't, fed propter dun'tiam cordis lui» deorum,nonauteinçqum cfle,vtin ahis cafibus, prteter adulterium feparentur, cum abinitio non ita fucnt, Proinde q repudiauen’t vxorem, niG caufaftupri, cffici'et vt iHa fitadultera, ôt^quicSq; re^ pudiatam duxen't, adultcriû committif« Exquibus fan's îtenigimus,quod domü nus nofter non velit inf Chriftianosdw uortium 1 ta fieri,vt al terutra perfona alt asrurfum nuptias cotraherepoflicabf!^ rationeftuprf autadulterii.Sedconiuga ti's precipi n .Cor.7.vxor a vi'ro fuo non feparctur,quod fi feparata fuerit,maneat innupta,aut man'to reconcilietur.Et ma ritus vxorem ne dimittat,

Quomodo ergo nuncconiiencrint inter ‘ E an fe

-ocr page 73-

35

fe Mofe, Ris ciu tic, verbum dominf ? Hoeenim aft, Diïiortium fieri non lice^» rejnifi propter fornieationem 8C adulte# rium, illi vero propter alios etiam cafus admittunt. Id facile capies fi in vtrifuep rationem intenderis,verbumdomini di rede amp;nbsp;fimpliciter docecbenefacere,altji vero duo ciiiiles Magiftratus, Mofe vi# delicetjSC CçfatjVt maius malum euitenc ad minus malß conuenient, idep tali rati one, Qiiod verbum domini regat folos pios,amp; homines chriftianos. At Ciuilis magiftratus perfepe fub fe habeat cuiuf# cumcp conditionis homines. Item lude# osjSarracenosjT urcos, Aethnicos,Sf id genus infinita contagia, Proindecutn magiftratus ^ïibet bonus, piam tarnen ehriftianam fubditorum uitam habe#, re non po teft,id curet, vt faltem pacifica habeat ôf iranqufllam, Nam cum etiant Mofe (qui ludeorueratmagiftratusSC legislatorordinatus'a Deo) qutfpiritlS dei habuit,0C teftimoniu'adomino Deo noftro fidclis rainiften} in domo eins,

-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D V {cne

-ocr page 74-

ferre ramen cogererur, ob mai us malum prçcauendû, publics, fi non inordina tum adulten'S, eo quod vi'ro permiferit, ob ira ô^c.vxorem fuamrepudiare Âf ali am duccre.Exquo fumitur,piS àC Chngt; ftianu Magiftratum no inique facerc, fi quando contra rame fuam voluntatê pa cificum fiCordinàtû admittatdelidû ad giculofius amp;nbsp;turbulentius euitandum» Ecclefiaftê ;^o,cuiusêvcrbi miniften'S amp;^paftor?cui verbodominf ecclefia gU' bernanda comittitur,omnino decet lux^ verbs agere ôf neminêpenitus ferre fub fuo impen'ojhoceft chriftiana ecclefia,,p chriftiano habere, Sacramentoi^ partici pern fa cere, ni fi q pie Sf hominechriftia no digne vixerit.TolIerarequidê vtercß cogitur impiorS multitudinê, verSeos annumcrum chriftianorSreferre, autp chriftianis agnofcere, necjcogant nec^ debent, quemadmodum ciuilêmagiftra t«,inalicno regno plurcsquidem fediti ofos tollerarc, verum î fuo neminê ferre aut cogitur aut debet edam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i

Proinde

-ocr page 75-

54 Proi'nde ft quiTptam fubditorû eins clFec percinatiæj vtnulloprorfusmedio vxo rem fibi reconcib'ari ve]i£,fuocprepudia di\ppofitomordicusödomnino qft gla diatorio perfiftat,necp in caufa fit adulte rium,fed atrox qdam fimultas,SC odium pluf^ vatinianûj vndetimendum eflet,--aut veneficium, aut aliquod aliud larron cini5,fi coniugê fcruare copellcret, tune ciuilis magiftratuscoramdeo excufatus efletfi exemplo ipfius Mofe,ad hominS 1II01J2 pertinaciutnfquia fc alias cotincre non poffent) concubinatu coniueret, vt alia clandeftina per hunc adulteria nefa«» riaecß fornicationes cohiberentur. Aliud vero Matrimonium ei concedere non debet,quia necab ecdefia confirma ripoflconecaccipimultominusfvtvtar communi öf vfitata voce) benedici, Eo enimmodo obftinatisillis hominibus, etiam locus pçnicentiæ concluderetur, Nam fi fuæ tamfceleratæ vitæ peniten* tiS agere 6^refipifeere vellent, cogèrent vxores fuas poften'oresj quas duxiflent» tterum

-ocr page 76-

itcrum repudiate, prioribufcg fecondll an',quod tarnen quia coniugcs eflent, SC Iegittime,nonbene fieri poueu Graue q dem eft ô(î durum pio magiftratui fubdi torum fornicationes tollere, Atmemine rit fefenon tantum Chriftianorum, fed ô^impiorû magiftratum efte, Prætcrea maiorem cfle cordis humani duritiam, quam vt vi fempergubernari, eiufcgfla* gitiaexterminari poffînt. Et pium Mo# fen arbitror,vc alius vn$ cuiufcun^ fu crit conditionisjhuiufmodi hominiî for nicationes 8C adulteria, ægerrime quidé tuliffequlit tarne,verum hoc ordine,que fupra fcriptum efte Deut. ca.24, indica# uimusjamp;f ob id nihilominus tame 'a do# mino,vtfidclis feruus domus eius, dilec Paftores autem decet,vt pau# (tus eft. Io ante memorauimus, id genus homi# numcontumacium, nequa^ pro chrifti anis agnofcerc, nec^ vllo modo vita rumimpiam SC impudicam iuftificarc, quia coniuge fua vera repudiata, rem ha Leant cum concubinis, fed eos admone#

re

-ocr page 77-

5? rCjVt feciTndnm Pauli docîînnam, vxo* res fuasnon dimiftant,aut ft c5ipfiscon uerfari noh'ntjabfcp tarnen coniugio ma néant fe«^ vel contincant, vcl cum vxo* hbus flu's redeant in gratiam*

AN LEPRA MATRIMONI

urn din'mat.

CAPVT SEPTIMVM

Lepra malum eft QC inmundicia,c5 iugum alterutri fupra modum tedio^ fa 8C molefta. Et quia leprofus ab bomi* num conucrfati'one ÔC conuidufecluda tiir, nonnullis vtderi poflib lepram cfi» fe mortem Ciuilem, Ôf mundum propte rcaconiugem’aleprofo feparandu. Sed quia nec verbum dominijnecius Ci'uile nec Papifticum vllum inter cos répudia décernant, neccuiuf^ igiturerit ,ppter Lepram matrimonium dirimerc, dom» nus enim nofterlefus Chriftus, répudia di poteftatem facit, non propter fordes, autinmunditiam, non propter inbecill» tatem

-ocr page 78-

.fatciTijnôpropter Icpram, fed dnmtaxaC propter adultenum etfornicanonem, id ïgitur apud omnes chn'ftianos ratü efto, foliq; verbo domini captiuantur.

Qiiamuis aût incolumis coniunx,pcrpe tualeprofo conuerfationem nondebeat debet tame ex fi^dcre inatn'monnjamp; cha ritatcehriftiana,vidumamp;aiT!idum,pte rcafiqieftaliud quodneceffitas ipfius expoitulauerit, SC fi per donum dei fieri poflet,vtvtercgrepoflet conncre,vtrifc^ confultum foret, quod fi’fieri no pofler, ôfabvna débita requirat bcneuolentia, ibi alter coniugium iuxta dodrina Pau li,qua dicit, N c fraud ctis vos inuice, red dat. Proinde paftoris erit mundum eon lugê dil igentt {Time monerc, amp;nbsp;ad hor tari,vt alimontjs dC alij's rebus neceflarijs adeflevelit immundojpterea maxime poffit vterc^ ad dominum .pro dono co^ tincntiaeuocifercntur,utp hoc alia fortafleeompluramaioracp remorent incomoda,

An

-ocr page 79-

* AN MATRTMONIVM SE paret naturah's impotenna. CAPVT OCTÄVVM

ï P S E M E T Dominus noftcr lefus *Chhftus tn'ph'ccs homines‘a cótraflu matrïmoniah hberauit,jMathei ip. cum didt.Sunt Eunuchi qui de vteromarris ficnatifuntjamp;funt Eunuchi,g fadifût «unuchi ab hominibusjamp;^ funt Eunuchi quifeipfos caftrauerunt propter regniï coziorum,

Proi'ndc cum alter com'ugatorü prop ter naturalem impotentiam admatrimo malern contradum,fuerit inutilisjnatu:« rail eoniugiononpoteft aIligari,Diuor tium ergo inter eos decernatur, Qiiod tarnen fi confideres, diuortiumnon fuc rit,fedpotiusdeclaratio quod intereos nullum un^ fucritmatr]monin,aut efle poten t etiam.ld tarnen fiat ordinatio ne iuris,quod repudi'um illud pofti'ntegrö trienniß tandem admittit,î Aûtdenup: Para,Diftrahût, ver, occafionê col. 3, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An

-ocr page 80-

an propter divtvrnam akcn'us contugatorum abfentiam, altera demum altj poffit nuberc.

CAPVT NONVM

Fit interdû, vtmaritits ab vxore fua aufugiar,amp; in militiam,aut alio quo-# piam profici fcatur. Vnde fuper hoc con trouerfum eft. An vxor cius reh'da, aligt; udpofli't contrahere matn'monium, an manti' fui adiientum preftolari debeat. Jus Canonicum tantifpcr earn vultînup tä mancre,donee de man'ti fui obitu cer^ nor fiat,quod videri poteft c textu Pau;« If decreuifle,feptimo Rhomanorum fta dicentis. V^iro obnoxia mulier, viuentf viro allegata eft perlegem Ô^c. Antea vero demonftratum eft. fka Pauli verba dediuortio,quod fir,ppter adultcriû di^ ci non pofte,vnde fortafte nec de ijs pottf ntinrelligi, qui per contumacem obfti^ natiam akeri non velintdebitam beneuo Icntiam rcddere(quodabadulterioquw dem paru diftat) au t qui propter infidej# lita

-ocr page 81-

37

Il ta tem uxores fins répudient. Itaenim ait idem Apoftoîus i.Cor.7, V xor pro^s prij corporis lus non habet, fed mariais fimih'ter SC mariais proprij corporis fus non habet,fed uxor, Ne fraudetis uos in uicem,hifi fi quod ex confenfu fiat,ex te pore.Et paulo poft.Qiiod fi incredulus difcedit,difcedat,Non eft feruiruti fub^ ieâus frater aut foror in huiufmodi, fed in paceuocauituos Deus,

Cum ergo ex fenrentijs iam recenfitis partim colligipoteft, quod alter coniu^s gatorum,altero uiuente adhuc, fit alliga tus, parrim uero, quod cum mulier frau datafuerit,ahj nubendi poteftatem habe apneq; certi quiepiam legatur fuper his rebus exprenum uerbo domini, prüden tiffîmorumquorumeuneç rationibus confihfs immitendum efle ducimus.

Principiocomodiflimum 8^ conful^ tiffimumforearbitror, firelida (quam nunc inter viduas enumero)muIier,Dfr ui Apoftoli verbis aufcultaret ita confu lenn’s.Dico auteminconiugan's vidu

F is

-ocr page 82-

/sjbonum ej's eft fi manfenntvtSfego, Deinde, Vnufquifc^ vt vocauitcïïDo^ minus,ita ambulenEtiterum, Älltgatus esvxon nequere Diuornum, Vnlifligt; mum ergo foret dcreliVfæjfi' maneretin^ nuptaSC affidins depræcationibus ch:# märet ad dominum pro dono continens» tÛT.ad prefcns perfculum, amp;iminentem fortaflccahmitatcm cuitandam.

Deinde fi frugalif 8C fobrieuiuerct,nc perluxum fibi ipfi videatur inconttnen »lam prouocare,virtutis tarnen huius,vt ccztcrarum,non tarn facilis eftaditusj easenim fuperi multis fudon'bus prefep fere,fi quid Hefiodo credimns. Oran:# dus eft domi nus, neep femel, fed iterum arep iterum pulfandum, neep vnep defifs# tendum, quiscnim fcit,anquod Domi# nus hodie non dederit, eras idcirco non fit datums t* Etvtliseftcum forma magna pudiciciæ, ita rurfusardiffï'ma Juxui, eu incontinentia eftnecefti'tudo« Nam 8e^GrecoR?pucrbio célébrât, Vc:# nerê fine CereredCBacho^mrotuaefle.

Poft

-ocr page 83-

Poftremo vo,f] ne vil o qufdcm medio concinenda referuari poflct,adeo,vtin ea nubendi cupiditas nulla frugaltratc vincibilis,accêdereturjmeo fane i iidin'o fton erraretaut peccarct is,qui caufam p rei cödittone diligenrifTime pcrpcnfam, fccundum dm'les cóftitutiones, S)C leges exequeret fquandoqui'dem in ea re nihil habeatverbodiuino conclufum) delicetj vt dcrelida marin, cum côfenfu eins,ex probabih' ÔC neceflan'a caufa ^pi am profedi,aducntû prçftolecur mnup^ ta,donee de obitu ipfius cern'or fiat. Item. Si is qui pucllamfuis nuptijs pace tus eft intra biennium exequi nuptias in eadem ^uintia degens fuperfederit, eiuf fpatq decurfo fine, inalteriuspoftea coniundionem puellaperucnerit,nihil fraudis ei fit,que nuptias maturando vo tafua diutiuseludi nonpaflaeft. C.de Sponf.öf arr.L.i. Qviæ fi fponfum alt quo profedum abfep neceflaria öf pro:* babili caufa,triennin expcdarit,expecla re vltrano tenetur, fedlibere poterit alq

F (] nuberc

-ocr page 84-

niiberCjArg.L.Libcrum eft. C. de repu, ô^judi. Item. Si alter comïigarorum ï'nmih'tiam profcAusabhoftibuscapta tur,^diu ergomanifeftum fucritcap»:« iium fiipereffc, Matrimomum infolutu Si( firmiim pcrmaneat,neq^ alter ad feciïgt; das nuptias venirepotcrit.

St vero incertum fuerit virum fuperfic an non perfona quæ ad hoftes denenen't rune quinquennium expetftandumerit, poft quod, fl ue manifeftum de morte fi^ at, fiueincertum maneat,.nubcrelicebic fine pericLil 3. In Auten. denup, Parag, Sed ettam captiuiratisjcol. iij, Scdquia nemi'ni lïccar,vt fepius di'cftum eftjiudicem efte in fua ipfius caufa,Derc Iitftæ fucrit,priuf^ all) nubapcaufamfu am ad indices refcrre,quidc^ fi'bi facien# dum efte liccat,ab I'pfi's expifcari, Paftos« , ns autem vt earn, guam poflitdiligentif fime,adcont!ncntiSadhortetur, intcre* !

ht.Necp nuptifs eins bcnedicere,nx fi accepro pn'ns 'a Indicibus admifti coniugii teftimonio.

-ocr page 85-

SVMMAE CÄPITVM IN

hoc Traâatu contentorum,

CAPVT PRIMVM

An Matrimonium inter Adulcfccritcs S^puellas contradum, abfcç parcntum confenfu voluntatCjratum haben' de# beat. Folio i

CAPVT SECVNDVM

Qitae perfonæ cum alhs abfcp vel cogna tiom's vel affiini tatiSj aut alioquouis im# pedimentOj nuptias contrahercpoflînc.

Folio 15

CAPVT TERTIVM*

An qui Virginem violauerit, violatan» ^diicerecogi debeat; Folio 15*

CAPVT QVARTVM

Anbomini Chriftiano, vtolim ludcis, Üceat duas autplures fimul vxoreshabc rc. Folio ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iq

-ocr page 86-

CAPVT QVINTVN

An vt olim inter ludeos, fie inter Chrii* ftianosjdequibuslibet caufis, Diuortiu fieriliceau Folio aj

CAPVT SEXTVM

An propter Inimicitiasjlram, Venefieb um,aut alias id genus caufas, præter adi» ulteriïim,inter Chriftinos,repudiuni ad mitti debeat, Folio, ja

CAPVT SEPTIMVM

An Lepra matrimoniS dirimat. Fol 3$

CAPVT OCTAVVM

Anmatrimoniirmfeparct naturalis potentia Folio.

CAPVT NONVM

An propter diuturnam alterius coniuga lorum ab fentiam, altera demum alii pof fitnubere, Folio eodem

-ocr page 87-

ImprcfTum Ettclingæ Apud Valenti# num Kobian.

-ocr page 88-

-ocr page 89-

I F ni ocwiftt’ tn unt n‘4

I ^arfnirfpanjlaFcvnfvaflta^ '?Br0P cvGf^r ngt;iir«a7 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T »•, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

atabiiittarftAiMi^b^t^cnr

‘nraiirtr Inboxc 1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'I- o

'«^4 flar vnult; evpcttrr cai/^Tit ’^n^mxrfctnó^nyóbir

^W‘taÄo7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptgt;'gt;gt;0)^i|4it^

'3 î’l**r'f m a^^ufSnitf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^{iEhaf-îtJÎ~

-ocr page 90-

lt;|nnr

T‘‘^‘'‘p^ev«nr e“^ q^»iO

Î. -'i) (WZ »M V»IT? 4» lioKïrur^ - uifii^'iM ■igt;ti,c\{te^û(-ctlt;un(n agt;

lt;vfuji *gt;4gt;.’ tt I *7’“^lt»n» ßß»!gt;gt;ir ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. hj“^ '4»,quot;’ I ■ 0. t ^Abf (^gt;(1(1 In

kVlp'A)*;-;,' .'■'b,,'’’! ir.-i

i(} -mû » . - -. tuftro ^hahcAtôin i4

.- ügt; ' . ••. \---' uf ffrfa^MrciM®aclt; -fï(»,’ itJAi t ■ I .. ^afZi ni ozre^/nuTf

W. . A/(■ '‘'' •17^4

ugt;-t{f' quot;nbsp;• )lt;• ijt , 4 /’i!r ^zbfig fpn

.te i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. - iinji -n »p4 4(^'^

-ocr page 91-

-ocr page 92-