-ocr page 1-

SeutJ@c nuf’ «üß» (t(Çe erRerung {»er f^lt;re von {»cv êrbfünöez ©utcamp; Slï. gvriotui» Spangenberg*

ßuvf^« ^cRtttn«^ ïO, 3üVfM / ivibtr «Hebt falfcÿc S|uffgt; lagen*

LVTHER. fuper Rom. Peccatuminfcrîpturîs fîgnîficat «ciamtotamillam vimamp; natiuam energiam, nempecot ’pfiimprauumamp;totam RATIONEM, cum omnibus eti-^'”°P'^lt;niisamp;fummisVIRIBVSipfius,quibus nihil aliud Poflumusquampeccarc. @ftnbe in ber04gt;l *^i|Ttnid;t4ncjnb4eeufferlf4)cU?£rcfdm£.eibe j fonbern alle« 0«fibejFte/ baeßdb wb bewegetjubcm cuflcriil

lt;tcn OPerrf/nemlicbbe« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Brunb/pmptallen *

feinen ^refften. 3teni/blt;nn0unbei(îbeaVnentf felsen Hatnr/onb fan von jnt felb/l nicÿteanber».

-ocr page 2-

-ocr page 3-

•/AUffcr vnb bei

SSsa»amp;»s5

biesua?anöfeltgt;/anl^^tber^exUiß ^„,3 btn fc^ontn vnb cbUn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natur vngt;

faUift gants verberbt / Ctgt;cnfc^üeb XOeren^tc/geprebigt t micb 6e|?:entUn gibeten/vnbbevnnr angcbAtten/ beigt; felbenlnen aneb nütsntbeiU»'» , . babenb#

I»tUV« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;noch œStten/

Stfc^tagtnnocbwrfae^ïX^îXninfo^^ fonownentlicv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nb anV«ns/

ÄSÄ«?«Sbfc

Cieb/vonberlicben/ansertornen w çecUflü bftnbtU von ben größern vnb Ä on»vnb(glaubens‘^Irticteln/wcUbe 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fcbieralkangefocbtcn / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vun

werben/vnbberœegcn von ben felbenmcbt suufcï gefebricben / geprcbißct vnb gei» g

«verben.

-ocr page 4-

. JÛOAn wHs jugnÉermAfJcrttvol/ (k^£gt;icturo?iû5lt;scn@ci|lcr/ nntôcni ^olt;y ppcnôigcnt^rtictd/ von tgt;cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Ôlûubens /vergangen $cit / vmbganß^^/*’ was inan n?nnîgt;er binges bann genicngct« bic evef:ndtc^e ©erec^tigfeit / Der . niitcvtrcCung jCDcnfcl^lic^cs txgt; Henß* tc/bie gegenrvcrtigfeit guter Wertfe» te/ben nerven @cbor|ain/ als notrvenbig 5*”'.'^. ligfeit/basonebiefelbigen / ber £l?tnfcb^% ïftufcr aUcine/bureb ben ©ïauben an €bn|in'’ f für ©oft gerecht vnb felig werbe,

Xgt;nb ifl bareb folcbe verförer vn verp^iKy ' ber 2(rtictcl/von ber ^reffttgea/ ©ottheb-f^/ö ' nebtgen 5urecbn«ng/ ber volfonunenen tigfeit(Cbti|ïi/ini©ïfliibert/ 9Ccni, bunctch / serrifjen vnb verf tret / bastvcnigw fclben Sirticfel (©ott erbarme es) retix Wie Z)ocforlt;ufber fokbe» lange febenvnbgcwcifîagt bat? bases nact} 2fb|ibtiamp;/bar5u würbe fernen /vnb alfbgfb^ / £)erbalbcnancb alfotrewlicb bafur vnb bey ^eUÇamer jCere fep ^u baltcn/ ernßiicp«'^ Vermanet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’

X)nb leret biefes (^djlïîc^cs f^ieb/vottbetnj^k ben JOeuptarticfel / woran vnferX?eiitgf^*l legen / Ober worinnen vnfer ©erceb^’ß^^^ ©oftiîebe/gants fcbonc/ licb/tvie in foïgenber nusîegnngsuieb^?’’

2?esg(eicbtn krcf es âaeb verffrnbl’Çb 6eutïiCb/lt;’0fgt; 2gt;er iêrbfnnbebcs fOén/eben / bet alles X?ngïücf/ ewiger 2obt vnö

-ocr page 5-

JHj8 tönipf/pon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Anc^ wenig Ccu#

K rw^tfc^alfencn bericht wifTcn»

Jrtöii^in i|r f3/UiöeF/ Kfjfger ^ett fönten Viet vnte'rtieben/'bicliit grolfen fcbaöen gerinßc smnAc^cn* “ • » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

. ■ ^^tticbetènnennic^t wof Ïe(ôen/îgt;ft8 nmn oftnonrcOct/^tviceôûn^nifelb^ /jpnîgt; ôtcfea Jöïein iin erpen finget f Z)nrc^ ölbants r?çjf^0aiifj veramp;crbt/ jCDcnfcbtic^ rtatni* vnö iftfo^a viel gerebtQgdnt^ vcröerbt) yfttccinniAl ein fürtreffenlic^er (Sdcrtcr ßcfhi; ß^t/ ßlsnun biefé»ff^ieb in öer Elirc^cngcfnnii

SStfV einen fc^rcc^ten0c^nöcn/vnamp; niü Plbfit*^**'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Achtet/ Als |te An jr

^iel pntgt; in amp;er nteinun^/ ôic îÇrbfUnbe fey ^^^flt;^ileineine^n^erec^nete^ûnbip/ öas wir 2f(« r^tïa noc^ AÏfo entwerten nniljcn/ ober fef SIk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niÀngel bes (Suten/

îgt;ie3nfAUcnben^ïiijîcn v^nb bcgfr# «fn / bonnen jber^AÏben ntcVt tvoï ïcibcii bAS ‘^efentïic^c i^ilnbe nennr*

(F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^uclgt;cdtdjie/^Alts bem^AixffbiSc^ïefn

in jjgn^ @cbct/(2firesïVA8 iin pon 2ib(ijin Angeboren i|ï)nic^t rec^tfcbAffen ’’^|■neben/vnbb^eƒoïgcnbcn cVnberfdblÏ bar# boHu •bieîÇrbfSnbenïebt üir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lïeffïóncbAö fijrbcrX)crnun|ft

f^^^fSO’^Éfein/

, /^ h^^ieÔc^rifftÀiî8riîffef/“^?^ber ivtrfoïUn fïe^ id 5 cigcntjt

-ocr page 6-

ct0cneUcÇgt; crNnnen lernen / ôAmKtvfr von 30er* tscnööfilr crfc^rcctcn / ppö! öer ©crcc^tiöf^^'^ fovng C^rifiuö ercoorbcn t?At öc|lcr ßcren/ befler vletjpger öarnnib anncmcn/ vnö I eiben rns öefferme^r tröflen

Wenn man nun fraget/W A* boe^ lic^ bieCrbf^nbe/bas (|l/bcr Anfang/ vrfgbcz quell/brnnnevnb prfprnng/ Aller anbcrno«” be f cye g5o i|l bief:0 bie ric^tigße antujorr* fey bie gAnt5C ïlAtur /ÖJab^ants vnb XVer^®‘ iVen feigen/a?ie ök felbtge von Vatter vnb (PO ter / mit Seib vnb 0eele / jur Welt gejeuö^^ geboren tx)irb/wA8 er leibet vnb lebet.

Vnb hieraus folget barumb nieVt/ nfgt;r c^e/ verferetcr weife/ folgern wöllen / oatf I 3Oe'X3C(BDttein vrfaeVeröer 0«nbc fey/o®” bie iCrbfünbej gefc^Affen ^abe / obe( Crbfünbc eineionberlic^estvefe» wefentlicben ^ubftantj bee Wenfcl?««/ ‘J’JfjX lie^ von (Bott erfebaffen / tvelcbe nun (Bott ober «euffel fcj?a|fete/neintrat»e«/^ u fc^affet fein 0unbe / noc^ böfcö WAS gemacht ^at / bae war aue» ’ gut. 00 fan Aueb ber Q^euffel feine 0»^«* noc^ Creaturen febaffen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

2lber ba» wiffen wir barneben auch vnb fan mit flattlicben ©rünben beweifet werben/bae ber 3:cuffel gute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii

tiAß/wol fan transformieren / in nialAB / jjj,e benn am Wenfeben / bas atgefebaff^^^ïnje/ @ottc0/nicbt Rblecbt befubclt vnb fd^ c^et /fonbern gantj vnb gar getilget/

-ocr page 7-

verPcref / vnîgt; fmnsformfe*« ïCrbfónöc/ nic^t i^i ctxras öü« m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An^angcnbce ocxf angeflôgcncs /

ïD^i^rï* bem falle / von ôcm We)èn tgt;€9

Snrcc^nnng öer öercc^ttö# anfcii? toentt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wirctlicbcn re ipfa/t^un wirb/,

fcbcibcn/ vnb5ur 0cliô» îÇrhn K werben, @onfï ifï es vnib bit bûftSi - Angecrbtc ©ünbe/ nlfo getb^n/ KFûn*^^S^^**’^ôrnfttttrAlleine|iccea/ wie in bit^c / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnfiiegcnbe vbernatürlicb^

^onh fotneti vnb wtber vergeben Can/ gnntse jcblic^e flatnr vnb XVef«n/$u gifl^ machet*

Web* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcincin / aber boc^ noc^

thntf ^Ï^^^Ö^nugfdme ©leicbnus/ jur anlci? tin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bitgelfgenbeit / wie

Conin^Æ^^'‘^6“^^‘**^^‘” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barein

XDe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^*‘0'fl^‘**'’'*^*'^'^2llfo/ba8 mart

vnterfcbeiben noc^ fc* bAfi J**’*‘^*/wb ber Wein ben namen bePompt/ lîîûiixïV” ^ifftnennet/ vnbbaman auch I««“ tPen^ r ^’“‘‘be/ ber belfelben Weins triïu irfn^K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn warnen / vnbfagcn/

ter fïk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^8 Weins nicbt/benn er ifï lau^

®‘IP- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;““‘ïgt;

b^ren vnb fragen wür ^•ftnünxfokbe®ifi^ were/ bafdt fftßen/ ?f'rlt;^^^‘IPöwarnetee éo würbe man / Cer ßijft / baf^r iixgt;it warnen / ifï eben ber

-ocr page 8-

bu W^in / ôcr É» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alba ligt f oîgt;fr

tgt;crgt;tgt;^Xlt;^c..alôa lîe^cL Xgt;nô folget öoe^Oarotnö ^ieraudtiK^t/ OäsöerXVtnßer iiiîXPcinbergt/ 05tfft gcbftcuct ^rtbc/ ober bas nfe^t suaor btf WctRföllücl^/GUt/niJtse vnb gefunb g«»tf'^’’‘ JCörvirbberiVtptjOfbannf nic^t bc|l^ulolt;Stt/ bae er eine vrjfacl^ bts (êiffts vnb bes fcy/bcrba^effcfgct / vnb iflglcie^tvol fein ter Wein/nac^ allcr^ubfïant5/3n

2llfb ^elt ftc^s anc^ mit ber iCrbfunbe / (fï buret? Albams fatt vnb t^eJie^c 0nnbe fae^ct / ©enn cvcil 2lbam bas angcre^^rrJJ® iöilbelt;3ottcö verloren / vnb burc^bic abwe^ bnng vonOottZ ein.25ilbe bes Satans (bew er gcfbïgcOrvorbê/famp;rbcf nun fblc^cs f^n W*}’’ alle feinst îflac^Ponien/ X^nbba^trll^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„fu

fünbe/einefolc^e ©ifft/ b’as ircntM^en aoc9 S4nbcbtMf6t/ vnbrvarbüf^iöfür @ott lt;0/gant5 fÖcnfcblleberfatnr vnb Wefen/Wquot; berin anc^ fdrber / Süubnc^c/ @ifftlge@wfln* etcn/XPbrte vnb Wercteeonicn/ Vnbnie bers / von fokker ancrcrbfcnSiînbe / ba^M aus vnferin XDertjen/vnb ben aller ^ô^efît» v beflen frefften ber Seelen / Feinen f ,/-« Sünbe/als aus ber jCrblîollen vnb iCrbque aller Siinbcn* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• .

Vnb bcinnac^ Ifï vnfer b5fc flatur / ’0 fîantj vnbXüefcn / ber vrfprung vnb Q““*. Sünbcn/rikbtalleinebcren/ biewir nfit^ 1 gebancFcn/Worten vnb WercFen tbiin/gPf:;,-, auc^ beren/bk wlrWcfcntlk^

-ocr page 9-

MfttrMftrn Rfnörrn anfTertm.

»tiHi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folget nk^t / tvc(f bas pecea^

îèrbftînOe/Allô 0ub|ianttd/ fcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tvcfentbc^cß ift/bas barumb vn

/2(utorpcccat( / ein prfacbcröcr toft. X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0ilnöc aefc^ßffen l?abc / öefi

tocl^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5gt;cs ibcnfc^c fc^uff/

Öub^antj/pon @ott b^Hi'g erfc^af ro to.?x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3:cufi^el8 / Al*

^(ißfif Peccatum / Siünöc fur ft(i« J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jCrbÓJnbe/ ba^cF

ben»! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tomen / nichts anbcrs 1(1/

tnr »MX ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v/rberbte / perfcrete Ha*

tnit^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘” wif««« ÖJ^egC'XO (èctt/

Cbi« u nichts an leinen ©ôttlicbciî bariitt u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îDenneeiP im ©runbe alfd

ngt;ar^e(t / Wit

' tr be« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ iOatt^ef

aller»brnnn pnb quel t»ekb?ßX?ert3e warltc^ nic^t alfo n*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20i€9(3t Öott erjîbalfen worbe.

ßffFipn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vorigeglcicbnuß/vom per

anapt.f ^ïVAr wol barsu / bas baburc^ '’quot;^^fnrgebilbetwirb/ wie eg fetsiger *^efcruTi u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;getban fi^/nenilic^/ ba»

anbern gejcuget

SiffteuF /^ftompt / gleicbtt’bJ aus einem per* of» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anbers nicl^ts benn @iffi

abgelaffen werben. 2lber f ^iCyt (olcbs glelcbnls nocb nlcbt F(a€ntlt;f Samp; licb

-ocr page 10-

/ vnó ift auc^ Îgt;ï«fc^^ic»«:încn2gt;cr vnterfcl?ejöc / ©as in öie Öubfirtnts ÖÜ7 WfiMs /bit Öubfïantsöc» tompt/vno flifo 5a?o @ub|lant3 mit etnanber Fcr mengcf wzrbtn/bQc^ «Ifo/baa bit tint bofz/ vn €gt; ie ftnöerc gute/gants vnb gar verberbet.

Sibcrmitöerïerbfiïnöe iff eg nicht «If«’ fchûffcit/X^ag ba anfcnglich eine fbnberlicbt ft vn gifftige ^ubftants gervefen fty/bU btr ^tn fel etccan gemac^tt / vnb jn wegen gtbraebf/ vnb in bie gute Önbfïants beg flOenfehtft littet Ober cirtgegoffen/vnb a(fb swo 0ub(îûnt5 mit einanber vermengt habe/wekhts tint fP cht^fthe tncinung were.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;.

0onbern bit edtgeh^eit^at tß nun nw» lt;lt;3ott fcyeggcflaget) vmb bi ,lt;n greifen feP“ îgt;en/ bagvnfcre erfîe îÇkern (wievorgebajVM burchbag^fctnalepeccatnm / bnreh bie tV*, ïiche 04nbe/beg abrveicheng vß vngehot^*. bag abfchafpne 35Hbe èotteg / fö”K^Ï^rtb ï^ccibeng/cine sugelegte @abe/fonbern bie ö 0anfia XDominis/bfg CDenfchlkhen wefrn/aifo verloren haben / baß a^bl bie ver g ^ob|ïants/qnob ab jÓOatcrfam/geblieben^ wag bic formam anlangct/ ein SCcugefß vnb Caroa i|î worben / alfb / bas ^tönjn » wenn crin ber rnlchnfö vnb 0erechtigPcif were gebïiebc/anch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ öiottfö

ber gesenget ^ette / bie alfo wol/ alß er îCbenbilbcgewefen / vnb inenalfo tiff^it auffvnb angeerbet were/nicht jtiöe/jngcrechntt^»' weife/fonöern

-ocr page 11-

Vhh vî? /Aïfo/óa» |îe Aüc^/tiac^ frer ö^nbfFünf} gc^ftbt / öte türh«*u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nennen indßcn/

Vrth K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}Cïtern nnffgeerbet/

rfn* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bnt?crtvc

’'quot;«Wfpninscnvnbgeiïofjcn, bofh i?^^h»i«nbftl0bcnngeffft0CÉ / was f|l iCrbgercc^tiö^ ftnbcr/gcrce^tcö vnb guteó/gerecö

te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb qucllcn^ amp;o t*

lt;ï«t«vortcntónnen/ bcnn/ tns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcfne« ^Oertj/ XViHe / 0«(t

^ó^e^ïcn pnb f^rnenib|¥en ftnlé '”’^^^0^*'^” Wcfcntlic^e famp;tlb» ftfH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r«ïb|ï/tt)(cer mUfeiner gan*

eLj^?^^‘'”^5/f‘’”^^f^‘^égt;öer0ee(5/ nacblt;3ot *111. ö*t^èüfl%n/pnb ipon Xgt;Ater vnbjDuttcr W^^lterseoscrworamp;cn.

»ir.Mf^rbßerec^ttsftit gewefen/ fc/n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnprc cijïen ^Cltcrn nfc^f

waÏ^u^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bab^r foröert anc^ @ott

f^^nem ^ef^t^e / tine fck^e Xücpntlic^e '®^i’ccbt(gtc(t/öo er fagcf / iDtt foït 0ott ticben/ ronganficr^ccïe/von gptïê @ctniite/pon aUen Krcfften/ ïDfte ZDcrts/ / CSemiïte/ vnb atlc jßvrcffle / nichts ana r^^nbenn lebendige lôrunnen vnb Oncllcn/ rolWoniencr ©óte^

5ufcUigcr / angcnonicncr/be«ï Mfencr / fbnbcrneigentlicher / flfttiirlfchc«*/ ' *vqcntlichcr tveife/ nicht'^«iöcntgliter/Äu|f Ä 1 fjîrgCcs

-ocr page 12-

^gt;^bgefc(hf.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nic^tfagen tónnen/

ftnc sagerec^nete fiomigteit/

beiffeii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcnbern man pet

^^ffseetbete nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atigeborne/

(Sottes verloren

bie wiF ererben^r^^^^^^^^^*^^ (Serecptlg ^J^serecbtigtatf^^.^^^^^ g-Z'fiirâsSZ'sxs I

^e tornen,/

f^nbe/i)(^ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iûrfgtnaie/bie itrb /

eeerbet tft/t^aberfifteen an ƒ

nmn ntcbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(inellem èo /

(pnfl ()ic Z0etrhfH- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^evorten / (jvenn tnan ƒ

ff^ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bestlatir^

9 popeßen vnb filrnembßen trefp ten vnb

-ocr page 13-

^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r*“««’ ««»ntscrt

JôttbpAnts / fonöerlic^ der 0eeïcn fref^e pnd wiraungc beUngcnd/pon amp;Qtt Abgewcnö/vnd

2 toffclö retßungeti / ló^cn pnîgt; einblapn er* 6cocn/pnöftU3@otte» îôilbe / ineinc3^enffcl« verfvrtnbcltrvorben/ wfe

bf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0ene|tß 8* jOAc fk^ten

Û«,» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XOcrßenö/ffl bôfe ronf ugenö

tia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦ 5* Wiï |tnamp; nk^t tucb*

fclbcm/ «twiis jubencfcn/ als von vna lech?”^JCrbf8nbc/nfc^tfcß* ren ■jugercc^netc/fonbern Cwi«

0 eine wefentüc^e/ äuffgeerbte / nngeborne jjunbe/ ftlfo/öft» vnf er 0ab|iAnf5 fdr 0ott @i5n . Mvtvie jp,Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ebcn/anc^ e^e n?ir

oren werben jur Welt/ wicCut^erns fuQt vber fc^reibet»

fttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etKc^en b5*

fohs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WercCen/blt;e er begangen ^ftbc/

fr.?-/ barftuö er gemacht gt;fî / vnb

0Anie/ vnbbft» ÿle(# bf cS^^^^^’^èôtmûc^tbi'n/ bas iftsar bnre^ ‘t «jinbe verberbt / iOer !$^on ober ber fteinic/ ^•■Aus ber^opffe/ober bAs gtfe^z/QzmAc^t ifî/ , ^“^nge gar nicbfs/vnb ifl verbampt / was fo!

bhK^rbftennen e 2flfb birtk^/ alfoOnballc «quot;^tn^en / S3as empfangen / vnb bas wac^# (n {'innemen bes £Öcn|^f;en / fo aneb in ' t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^e/vnb nicbt gehöre i jî/ebc wir reeb*

i}î ftHts mit einanber Ç^iîn

‘’Oacc,^utbcr«8p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 ^Ifo

-ocr page 14-

îSHfofc^nibef erauc^fnber bit jepi|ilt;l an ôu SC^mer / 0ünôe 0c^riff£ nic^t aUeine bas colfcrlic^« nbsp;nbsp;nbsp;ßcb tfli^

Ceibc/fonbernftneôftBgcfc^cff'tc / rcgct vnô wcgct/jo beiti cuff^rlîc^cn lic^/bcs XDcrßengrunö/mitftntnCrcrP'J; ßc/

^nb in’^ifc^reben/fub ÄicnhO ^enbiefeXVort Cutb«n/Z)ft8 nubttbttn / Wit vnb was wir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit

. cr|îcn@cbÔpffttng / öa 2lt»ani vnö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

lt;8ercc^t(gtcit vnb X)nfc^tilb iOcrbnæcn b«t CSott bas QJcfthc vn» baborc^ ftn$eigc pnb vbcrwetfe / nunic^tCSbttcß/ (bnbtrnbes

XDierauß folgei aber nic^t / lt;Dä« blt;r cineanberc vnb ncwc idubflants trfcp^Jir bc/biecr nach gcnt$lic^cr ftbfcböff“”ß4,?.Mftö @óttgefc^affénen0nbflantj / lt;'”be‘-frtb i tcgefctst/Ober öic er /als einefbnberlitbt fonberte ©ubflantj / in bic porige/ fo .fcbüffen/eyngeßbiren J vnb bie feibiß« berbet babe, flcin/fonbern bie einige fubn , bes iX)enfcbcn / bie juuor gut vnb bat er tranßforniUret / jEDanente eabent iv ria/vn sur éûnbcgemacbt/nicbtiiiit nbsp;nbsp;nbsp;sjt/

ten^lccibentibnß / wie man ein B^ieibbefnbJ fbnbern ^orma fabßantiali bona in mam tranßmntata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-rt

Öleicb wie eintolllf c^er guter Wei mananber» / benn, Reb» einen guten nbsp;nbsp;nbsp;-Au

bebauen gebdret / bamit pmbgebet /

-ocr page 15-

fûuweren ïl^^g/oberetwAs anbers rcvanöcUa?ir{gt;/öA5warnic^teine nerve c ƒ ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vorige

V? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranè'tïHitiert rvirö»

r u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jtot^eri Wort / lt;»i.

Mcpreöen/ ßib s^ittnlo 14. bû(b imanfange/

J^ûrmnb @ott bft» @efet3c gegeben / ûnff ® ftnjeigetc vnb (erete/bas wir nn nic^i fïnö/nöc^ feinem üôtlb gefc^Affen/ roic ber erfîc î^bam 3cvAr/5Denn ôa|felbigc ièilîgt; ƒ Sônt$ vnb gûr verloren / fbnbern wir fnb berber Carne/bnre^ bic îCrbfiînbc ver# rA* ”lt;nnce ff«t^erusfbk^e0unbe/pec^ ï fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5’ Ù^nenf latino/foK

4iS.b. Vnb|înbfeineXPortrvolsumercfen/ bie kßet/intertinm €apuf 0cne|^oô / vber ben

Wf/tumaperiebantnr/etc. baerallo fagf*

vide quid fequatur ex illa fententia, ßftatuas lur Originalemnon fuîflc natura , fed doiium quocU am luperfluum iuperadditum. An non: fîcut potus, luftî nam non fuiffe de cJTcntia Hominis , Ita etiam fequetur, eccatum quod fucceflit, non efle de clTentiahominisfAn î”’?.’?'^“''^ruftra cftmitterc Redemptorem Chriftum,cû juiiitia Originalis, tanquam aliéna res, à Natura noftra ab« ’^’*^^®g’’aNaturaIianiancnt?Quid poteftindigni-us Tneologo dici? HacLutherus.

Vnb (n ber B.irc^ertpo|îrt/im erfîen ^l^eil v* fï î^ôûngeïfon/ firnHeurven narstage/

XVbrten alf? / 2?ar^ omb hget pnpr gebrechen nic^t an brn W(r^ '«n/fonôern An ber ïlAtur/ bieperfen/ftarnr

VDÎgt;

-ocr page 16-

‘ rnîgt; ganfj XÜiÇm/ift in vns/bntc^ Cîui vcrocrbct / ^arumb Pan fein WfrcP

Vi?8 bïebienuturvnb perfóiiïicbc» cnbert vnö verncurvcrtwerbe. JDerÂonî” i|»»» lt;tgt;£ gut/barniiib |tnb bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ sit

Xgt;nb balb barnöc^ / éi^e /

JOAnb ebcr ^«ngc jnbcfc^iicibcn befc^Un / re es ein$cicb^n gewefcn/bas bcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er

ben Worten vnb Wcrcten 511 wanbU» jnt berriatnrpnbperfon günjhg were f vno nnr bic Wort pnb Wcrcfc. fin er aber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(g

nimpt/bfts gar fein Wercte^at riatnr vnb perfdnbc^ Wefen baburc^ gibt erf (erheb $uucrfiebcn / îgt;Â8f8ût»^/’J;7pe,ÿ tjcn wefcrt bcrflatur feble / bos jr gebure^^fj ir berfomcn/fcy perbcrbct /

JDC. Cas Ijl bic ïerbfönbe/obernlt;’^“L^j,e/ be/ober perfgt;n 0ünbe/ bic reebte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hgt;

Wobienicbtwerc i fo wcreaueb fft”f ^fban/ lt;be0ünbe. Cicje éilnbe wirb f‘^6îfxîr/ fï^ wie Alle ônbere ©dnben/ fonbern bleibet / vnb tbut alle 0ünbe / pn2gt; ^2; It evnce/bie^amp;ajj^^o ne p«nbe ober jeftïang fünbiget/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„eb*

.pnb wie lange bieperfon i^/ba ift

Jteni/ ini letzten ^beil ber vonjallcn / vber bas iCuangelion □arstage/Cas treibet bie ©ebrifft JL cnipeln / pnb lerct CXgt;3C€X) Xgt;nfer 0dnbe ift in pns/ ifl niebt ein ^bftt/0onbern 30^ bien^W^X^^^Ytt^a^

-ocr page 17-

CSKcö/öasso ber Gebart gebäret / rnô öóamp;urc^ îgt;Denfcbücbe Hatur gepflantiet wirtgt; / àl« 5^olterfprec^cn/2)cin@îeaârgt;9('$/ vuô öchjc ,VBVî)C/vnîgt; ôeinGarasœ Mt ounamp;c vnîgt; pnrein/ etc.

Solche gclegcn^eft ^at es vmb bie (^rbfun^ p/wclcbes f^br »ot ifî rvtffcri / X)€nn fbnjl ^pftucböer^frticfel/ i^onbcrGcrecbtisfeit bes jöiftübens / nicht rcchtfch^ffcn verfïanöcntver#’ ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beyöc Slrtici^eï / in biefem

/fo fein einfcltig/ recht vnîgt; grönbiich foies ipns nach banimb amp;e|ïer 6hp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;follcn frome tertsen auch »«

'JWtöftbey bleiben/ vnb (tch Philofbphifih* ^MPutfttioncn / wtb bic Slbfurbn ÇCationis/ / nach ber Vernunfft mcinnng/ vn* fehmochte / nichtjr* fûh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ denn es i|l nicht geringe gelt;»

Lrt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie Glaubens 2irticBd

h'«?!?*^5^ ^^rP'^^^^tlich 5U machen i IDin man tbeinfcltig/ bemWort vnbber 0chrifl%fol«* ^»en fo(fe, z;)asmitvlei8$ttthun/wôHcvn8

®ott allen/burch €hrifïum/Geifl vnb Gnabe verleihen*

Bnrtse

-ocr page 18-

ßuvtjc bcfcnf nu^

ri(( etticVen fîôrfen gamp;rtflUrt)5 bcns/wiöer öic fftlfc^c !^a|t*

(Agen.

CwCn fl?. fOaet^iOB SMcfns

/ ^öescußc t’nö proteftier. Oi^@ora:vnö feiner Eltrc^cn / baß tnir^ Oie gcwAlt vnîgt; vnrec^t t^un / öi« öffentlichen @chrifften ober auch williglichausgeben ödrffen/ alßfo^ti^cp ober jemals gclercf haben / bas bcr 0chöpffcr jrgenb einer Kreaturen fey / gleich fubjîantia ober qualitas obejf pojttiuum accibens / wie ich öenn foicv ’ (ehe aufflagc grünblich tviberlcgct nem jft^t getrueften 25üchlein/ (jl23efenfjofanaeboctrinalt;/ etc* (nfolgenben / barinnen ich meiner ten jeugnuffen angejogen vnb öarimjjj. lt;cn habe/bas ich oben angeseigten verbampt habe. Söittc berhalben vmb willen/ bas man ben fclben Ótf befeh^* ƒ --îôüchleinbesSTittel/îlofceteiet^t ferner fo ijl eben ber freunbe / J” Silibö in feiner ^pifiel folches grenwlicben f* Alfo bitterlich vUb mit vn$ehll^Pƒ‘’ '/^enuß^ fprechllc^en iergernujfen/befchuïj’ö^’^rf ^1'9 fam vnb ernjllich vermanet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;treff*'

rnb brithalb ^aren / pon mir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if»

jliç|gt;en Cctttcn / öas er mir folch«» fcinert

-ocr page 19-

telMB west »ttMwfl-m tS“'7,lVcS(t«f'icbe tc^ fcrbftininc vnb vcrßult;^«

vnb Urige æeir.ung von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«?((.

ic^mitfeinen eignen iöricffenb^if Xgt;nïgt;swör fo vertneinete bertew

c^t fftlfc^c flOeinnngm^ '2 Vlofeeteip*^ B,’S\'X'EÄ«£Xa Äuc^init feinen eigenen ^bnctten u tAboct? fUActaamp;ftöi»iamp;erfpel gc ’»Irb/tvit foU^B eintamp;er felb» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;. mwt*

Carumbfoillfolc^e« etn^^^

»lUige vnTOftr^eit/bnr^âber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jX)enfcVe«/

Slic^ter vft feiner :ß*ieeben/anc^^^^g. ’pnbfonbtrlic^beng^cgentcn eug^^ ' nbsp;nbsp;àrfraget gar nxc^tß bar v

biltfok^cr grentvUebe^^^J YjerfolgungZ Rmmtinen^roffen €r«»*5t Vquot;» JSmWc^Ätiff Wt Sl‘'f'^'quot;7nt,’gunamp;8 sutto« büe^ boc^ feineg lt;Cre»t5eö i^on^rtsenangcnotnenVÄb»

:3cb verntane nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Su^en^o^eb

«ur n?ol ^nfeVen ! ße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bic man

leben ober vrt^etten/vnb ba» ’ ’ einer J^ctlev Sügen bes ^^J^^nßfanOüngßentft^ Uv weife ftußbreiten* ^^”S!in xvortrecV«bflt;V^ gevon einem feglic^en vnnütStn tvv ftfft werben geben müßen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meinem Uebe»

{ferner ! fo besenge '^^,’^®X,7bnsicVin (Bott/bem rechten X3erçen tünbig«^/^^^ v biefcr Serevonber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^ßenbcw^’^^^”

beoberfuc^c/ beim bas w*

-ocr page 20-

ÆJcre nbsp;nbsp;nbsp;te» vHb ber X^ciligen

bcfîc^e/ ïlcinlic^ von ber crfîcn crfc^«fh»nô £l?enjc^ert ober vonbenijSbenbilbcÖottfs/'’^” bcm falïcober {£rbfünöc vnb îÇbcnbilb bcs tan»/vnb entließ von ben Wolt^aten (Lçrifti/ vnb fbnbcrlic^ von ber Xüibcrbort / vnb bes nea^ wen jCOenfe^en ober Creaturen febaffunß jni/inC^rifîo^^fn* 2?enn er^ lerctbiel^çil^^ 0c^r(fft / bas @ott ben fOcnjcbtn anfcnglw nk^tanein tn accibentibus/fonbern aucb«’’ neniXPefen / fonberlicb ber burc^feinenciô«^ XDunb eingcblafen 0eeïcn/am @cmut/ .bc/XX?»nen vnb ïOert^en aljb gar gut fen/bas cr jm ebnlicb vnb fein recht cCbenbilö rvefen fc]?/nemhcb ein rciner/ver|ïenbiser/^n^[^ 1er bins fromcr@eijl / wit auch @ott einh^^^ tvtiftr vnb heiliger ©cifî ift/ 4'

□tem /fo lerctöicrJciligceJchrifFt/ö^^'f KDcnfchburchbiccrfîc crmôrbwng bes alfb gar getööfet vnö verteret trorben / baö « aus einem fopiichcn / guten ^aum vnb ebfie^ Weinfîoeb / einbof rrvilb/ ^aum/ ein vnb50orn/X)nb(wiejCDofcsDeut 52. rebet)e^ ©obomif ifcher Wcinfloct worben/ ber einen pi Chen böfen XDoiï vnböafft treget/ wie Gallen eines Drachen ifi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ai

□tem/bas er nun mein iCbenbilbbeswi^^ tans / aus bem iötlbe Gottes vnb gletc^nm/ aus einem ^ngelbesi^iec^tß / in einen ?cng« ber (^’iniîernus verwanbclt i(l / vnb ein f^lehj^ JOtterge^iîcht vnb ^cuffels Äinb / alter vnb bö8 i^leifchworben/ bas pingantse^«^/

-ocr page 21-

\^Êi:tivn^X»ernunfjî tvföer ©eft frrebet / vnt, ^Ufjö^cfftigft fîrcitct/ vfl ein rccl^fcr ïlaturlicp«’ / öeffcn nAtiir fcîbefl coiöcr '^ottjcincii'^cpôpffer tvûtet vnö tobct/SConi.s* Jt€mamp;ft8cbenônô2Dert5vn{gt;gt;Pernun|ftî*c» bic rechte Èrunqnel aller t^etltc^en ^«nben vnb ailes bofes fey / wie es jimor aller fiutcn ^ruc^t Wurtjel geruefen ifi/ober Ctvic rebet) bas bie X)crnnnff£ f^Ibs fey bas grau J?*ptlt;biCf/vnb ber vnaerfônlic^fïc vnbrviberffe U cinb ©ottc8/vnb bie rechte SOaubtquel/^ons pntiutn alles bôfcn / □a bas ber ^rey IVille fei’® y^8(rtic^t fein accibens) nie^t allein 5« allem gu# «•ïcrflorbcnfey/fonbcrn^alireaueb auffs^eff# quot;6it©ottC8 ©crient/ugt;ic man in vnfer Â-irc^en wr ©ott ßnget pnb bekennet»

, «nblic^ fo leretfte auc^/bas man aus fof# •Jy^^^graufamcn iamcr/ ba t»ir alle von flatur/ / vnbbar$tt )5winöer bes 5orns vnb ^einbc jjoftes waren/ erCennebic viiauflprccblic^e wol Jbaten^cfuiC^rîlïi/wclcber vns aus lobten le# gemacht ^at / vns aucl? wider geborett J^ibjnnewen Creaturen erfe^affen / ja frefftig# ^‘cbansgcric^tct/ bas wir aus Öott geboren/ 'P»'igt;au8 ^Icuifels ISlinber / ©ottes Kinder vnd IDenfct^en worben fein / der in vns den al# «rtOlbam vnb bas Corpus pcccati töbtet/S)Comgt; V’nb einen newen ©eifltic^en flOenfe^en/ J’jïc^bic XVibergeburt vnferev peelen inviis

iÖieraus wirb auc^ Har wider die papifEcn/ gar nichts alle vnfereHeffte / §reycr WiUc/ C 5 0yncrs»

-ocr page 22-

/ gute WercFe/ vnö fa ««c^ ttjie ein grcat^Üc^c bô|c flatar '2ïïgt;«nw / ûuc^ in öcti Wiöcrgeborncn vbcr^i bet/ mit ö eren fte /mmer $of empffen pnö «ueb @ott vmb Vergebung /genftb vnb ^nfr roffen imiffen/ rvekbts ß ein ^ocVndtjlicI?^ nötigeCcre ifl»

Ciefen vnonflprecblic^en 3Atner/b«0JJ Teufel erinprben vnb uo^ graofftrnfl ku Kfü verterten CDenfcblicbœ ^efcbïccbt» gegen bic vncnblicb« tvoïtbat □efu ƒ ^s»r cb« beibe oUentbAlben mit tvefcntlieb^*] lt;nbsp;bo8 wefen feibs bcbcutenben worten von bem bcibgen Öeifï in tgt;er 2J, riebenwerben / woltcicbgernmitbiefer^^ Arbeit ere(erc/vnbnicbtverfïn|lemlAfr«lt;’/^,lt;-l lt;fl mein ftîrnemcn/^Oot vn entlieb« F/hLk amp;ott fclbfi mein jeogepy/trenn te/fo bin icb wol îofr iebcm

Was non beUnget bie rebe an ftep bieierbfónbe ober X)ngerecbti0plt;»t bilb bes Catans/ fey eben bas bofeXV^r^ fcbeoslicbc ^orm vn ©eflalt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* .g

nunfft/ bemontifebem XDert^ens ober nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;.

bftîticbcflicygctrielicb war/ bie gant$ âc^rifft bewebret* fX)(iQ Ïciben/bû8 anbere vcrflenbigcre tcb/be|fer weife vnb form $u reben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rb

jDkgefîciebiefcniebtvbeï/ncmlicb/î^^l^J.z'Lci fSnbe fey ebê bie llatar bes Ü)enfc^cn cbe reben 2?. Wigonbos vnbjabe^/vn^^'^^,^ Corpore JCoctrinegebraucbcn/wie aucp

-ocr page 23-

ßcrebt ^aben f nur amp;ä3 tin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcr(ie^c/rntgt; nic^r öurc^ jrgfnb

P^ilofcp^i(c^ fîic^ene «cci*

22)c»8ipeininal gctvißlu^n?Ar / wcnnnmn te?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^rbfünöc ober iCbcnbilö

tofrx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcy nur ein purlöutcröcciöeng/fb

gewaïtigfien ©prilc^c ber 23.

vnbncuwen jO^enfc^^ öeri»? ^eujféïg vnbiSoffes iCbenbilöc/von tfïbc^en^obt vnïgt; Cebcn/ ïec^erïicbe JOyperbolc («fins tviröftuc^öicfcß @ci|ilic$cn !^r# tbüfPK**’®'^‘* •iiüc^ gering fcl?et$ig pnb verec^tlic^ ge*

0ünben vnb bee ^crns pfi fcbulbig vnb fbeiU

»«■BÏL’Aquot; ^Inalrfî »fi epiflcl amp;(f iCere bth/JS* ötr fljenfcti fey ein «benbjl f^^^S^S^ben/bdß bie (Srbfünb cfFifquot;‘fprimftrf« bin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tbctïfcbene^ûn*

’»oXeeÄquot;

îDen^î^*ï^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mefnung/

îgt;^ePapi|ieu vnb X)ctter (er?/ bas öie

roaretonsV’?®*' ^‘‘^0^”’^« peccatujn fey eben bi'e

A»C^?

-ocr page 24-

ftuc^ Paulus fóïc^ts unffö gewaïffgjï vuö bc5eugct/9Com. 0, vnör. 2Ï«in fo leren alle rcc^tfc^aftenc Cercr öurc^ rnb öurc^ / ba» bet veröerbfc bôfe n?enfcl? fey ein cbenbilbe tans / nemlicb von Hatnr ein Idgener vnbmor^ ger/ber feinen He^eflen ^affet/tvie nuc^ ber 0lt;* tanifî,

îOerglek^enfbfetnbas ûuc^ ntc^f gerW Hrt^nmen/öftö bic netven ©c^rifften bittenen (eßen in bem einigen vntviberget ornen feVenjwey princtpia aus prima mouentia vnb regnantia/bas i(l / $wey aller binge vnterfVj»^ bent vrfac^en vnb förunqueUen ber tvircni^ eben Öünben ober fdnbigen ^baten/ in trcKb«’’ bocbfafl vnferganß ^b«n vnb ((eben febet/ riemlicbbie eine bas agt;cfenbesfl?enfcbcn / bas alleine von (Sottfey / vnb bic anbcrc bie (CrbftW be / bic allein vom ^eu^el fey vnb propagieret wirb, □tcm/öasbicfcbofc art ober förunquell ber tbetlicben @änben nicht (Soft in jDufter Steib propagirt ober gc5e«0tt vn erf:baffen/ aueb bttnacb erbalten ö?ttbe. jtem/ (b gibt biebifputation fdr/bas biciCrbfunbcfey nicbtalleincinaccibcns / (bnbern aneb feparabile accibens tbemate 225. rva» ban b^ non geringer» gefaget werben? ntem / ganßc0ub(lanfia bes erflen XPenfebta blieben/aueb nach bem ^allc. Was i(l tjennfein crflcr ©effllicber ^obt f berbafreylicbt’‘tW|t fubfïantiam weg nimpt/wo er blt;n boniptf gegen (priebt bie iCpi(îcl/Totushomopcri)tgt;w^ tumtcrrcnaautftniraîdisviwrçmaoGt. Neceft

-ocr page 25-

«repliuijCiaain cadauer cxperj omnis fcnfinr 3(bev dde, tic|è)rngcrrtb ^ocbfcfeeölicbc münunQtn fî^flcc öic ^Spilîdfëlbô vntbmtcbûlènworteti.

Luthcrum fuperGencGmhaud dubie mihi obifcies: Sed quid vrgeat expendcndum cft. Negat natural ja vel fub ftantiaminLapfis angelisamp;hominibusintegrammanfif-^2(Nota, Ergo multum de fubftantia pcrijt) Idq^reaifsi-

Tota enim id CLAMATfcriptura. Adfèrit cnim^Iufti tiam Originisfuiflc DEeiTcntiahominis jd eft, PRAECI-fVAamp; OPTIMA PA RS hominis fuit iuftitia,amp;in cacon-^itus fuit homo. ObfcruajNum id quod eft de fubftantia honiinis,amp;quod eft prxcipua amp;nbsp;optima pars hominis, eft ’eparabileaccidens { Quare etiam contraria iniuftitiaaut peccâtum Orig: crit optima amp;nbsp;prxcipua pars hominis. Sic ^Hef, in Seruo Arbit: imaginemDei facit iplàm ûnan» «ominiseffentiam.

Sicamp;wig. dchominefol.23. îDrfer Vrtter dttbctrtat 1^ Ipn'cbt/Attendendum eft hominem ad imaginem Dei •flefaftum,quod ad cotam ipfius SVBSTANTIAM attinet, •ill« eft ex anima amp;nbsp;corpora conftrufta,amp;c.Vide ibi plcnius, ItCm fol;78. Non tantum fauciatio in Naturalibua fada cft, fed primû AMISSIO PRAECIP VARVM EX RERVM SVB STANTIA, quxquidem ipfi fubftantix increatçatqjim-planatxfucrunt,amp;ad FORMAMESSENTIAM in natura •ntegrapertinebant. Item, Homo horrenda Metamor-phofi,corpore fie anima eft COMMVTATVS, vcluti ex au, topurifsimo infeoriam, fiemulto detenus. Item fol, »30., Quiçunq;retinetcorpusfuum Scanimam , NIHIL ex fua, SVßSTANTIAamifit: Homo retinetpoft lapfum corpus ®i:animam:Brgo nihil ex fua fubftantia amifit.Rcfpondct. ^ego Maiorem,quia proprietäres quxdam fubftantiales a-’'littipofluntjfubieftoadhuc reliquo.vcruntamcnviola-tOjamp;c. Deinde ad Minorem:Retinctfubicûum, quoad JRASSIOREM Se quafi EXTERNAM SPECIEM,fcd de-Ritutum plmimis proprietatibus,Scc, Item fol. nj, Hinc

D nimi»

-ocr page 26-

hîrnîfum funt i(Ji Mtuli, feu potius ftîgmm Cônnimeîîôfii de hominein facris lireris,quod appeilatur PECCATVM, *ut pfal. 5t, Tibi T A xN T VM S V M PECCATVM, NON ( TANTVM PROPTER terminum, hoc eft, quodfit res R.EA,fcd etiam propter FVNDAMENT VM, hoc eft,quod fit mafia pcccatoinfeéta amp;perdita. ScruusautmancipiS pcccati,Rom. d. Item''. enundatus fubpeccatum,Rom. Legi membrorumcaptiuatuSjRom. 7. HoftisDci,Rom.J. Spiritus Sandus antagonifta. Gai. y. Res Deum mcndacü argaens, 1. Cor, i. 2. Diaboli organon amp;nbsp;fubditus, Ephef. 3. Arbor putris amp;nbsp;pefîifera, Matth, d, amp;c. Sed de iftis appel lationibus etiam fupraaliquid diximus.

X)on anamp;cni ^oc^fîrcfflic^cn bieftr 0c^rifftcn/pnô vonrtnamp;crn Wiberféc^crn txfir^ 5u ftttderer seit (wil« (^ott )sefaôt vnö wcröen/wicamp;enn in meinem ^»^9 (ein/2?ffcnfio fannc öoctrinne efn grolpt lokker pnwör^eiten widerleget woramp;en

Was aber belanget bit mtintins/bAS ôfî fê @ci|t ein vrfacl^ill ber bôfen natöl' ober bicCrbfunbc bcs Wtnfc^tn’/baB uer^e^en / bösnkbt allein ber ^atan/fo»^; anebein |eber £Denfcl?/ja ane^cin ^^ier far ein gutgefc^epfföotte« «ns einem guten wefin in cinbô« wefen rnb nerwnnblè/îai« ba ber^atan trniorbet^^ rerwanbcltcben ©eiglic^ lebendigen ein@ei|îlicb tobtts rnb ilinctenbts Qfß / f €ain dcn,-^leipblic^ lebenbigen^bd bie^bier(wie □acob meinonofepb serti ten, ieinbôferîôubfancinfcb5nX?au0^ ƒ P Oder 22gt;aum in einen fcbeößlkbtit Auc^gar it) Sffe^en verwanblcn/ dammb l«’ j

-ocr page 27-

s.*f blc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oamp;tr €rcAtfa

^Jftooii / Wie ctiict^e Cftlunmlatorca fârge*

V ôer X)cttcr 0pràclpebllt;tngcf/îgt;ic geben ftçin/ôAs bic @’ünbc ntc^t fur fteb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein fon

err *€rcfttur ley/ ron bem bôfen @ci|î J^bûlfen / vnbbcinjCpcnfc^cnejngegoffcnvnb wiecinéifft/OUgo/fîc* Uft fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ober p^îïtruni / wie jpanUbAC#

fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etliche noc^ vnbequemli’c^er wjct

bû«nAturac/ ohX.1”® nbsp;nbsp;nbsp;0“^^quot; ©ercc^tigfcit bas bofe/

IphH? n öünbe tvorben fey/ wie i^uguftinus ftU ‘'^nt^lben freitet vnb f cl? ertlerct.

ten^^’^’*’’*’ bcfc^lus / fo bit ic^ ®ott pnb vmb feitice lie^?

3^rw €^rifi willen/ ©eifii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dieîîer bes XVeltlic^en vnb

Hem J. U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reifen wollen 5« c(

nuft r,KK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erfent

te«yAï/lieben XTorf ©ot«« fnim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bisser

jeberninn jûDünblicb vnb @c^* «’«b prinfttinigcbeten/ vnb ^'»’ûttigiic^f„ppy,,.ert^ftb/

@cwnltigcn rnb Weifen barnnib fo bnru geben. nbsp;nbsp;2?encn fo oflTt Vn6

viibv^ ^^fo^len ff / öftgficfollcn ben Witïxgt;tn vrtbeil fprecbcn / wie bcnn fet^t bie ySfpldste ^irc^c fampt fren pufïlis vnb , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iöefen*

-ocr page 28-

r«(!„?^;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’S’“'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;quot;' eti’iangtlt/

@o«cö ^ülffean ntir nic^t CprtftUc^ erörteret i ^^i^efc^ltc^tettveröen.

etviße amp;ott erbarme ftc^ feU I nerßi.irc^en /bringe alle fre fachen50 ei^ , nem fT^rifllic^en jprt^eile rnb ercr^

terang/ftebe mir aac$ gnebiglic^

•ffy/f^nb^ebealleftrgernns

^ttfft^ntbßines lieben amp;ons willen/ i^mem

ANNO M. D.LXXL

I