-ocr page 1-


P-ERASMI ; Ro, A pologiæ duæ. In priore palä rc^ iFelIitquorûdâfediriofbs clamores apud * popul0,amp; magnates,qutbus ut impic fa döiaditant,qgt; in cuangelio lOan.uerte-rit. In principio erat fcrmo.In poftcrioz rCjquae nihil habet,neq; nafi^ecç dentis, nclt;^ ftomachijnec^ unguium, rndet dua bus inuccfliuisEduardi Lei,nihil addo qualibuSjipfe iudicato Icdon

-ocr page 2-

^RASMVS RO'

terodamuslediori

iRodift repente liber Èduardi Ld, qlis ßt ip/ê, quâdo in me /cn'ptus ê, nihil pronudo. F’rudä |led:or ex re I'ud’cabit. Jllud intertrrtex oiriibus Impctratum ueli'm, uttantifper fufpendät lëni’ teiuidiiijdonccmeaprodeat refp5fiogt; Apologijsilliusboé triduo re/^ondi,rem diffidllimâconatus,ucconuidjsab^ conuitto rnderem, Nucad annotationes illi us accingon reidabuntur dies decern ad fummu,cum illeplus q^ bienni urn infumpferit, licet olim patrono plures foleant infundi clepfydrx,quaadlori. Vale ledor,amp;: alteram auremmiW fenato integramt

ERASMVS

ROTERODAMVS AEQVIS ledioribus 8^ P,

LIM ADMIRATVS ESTHO*

I ncrus.rd calamito/i'flj mæ,nêpebcni,nnî* (am effê Utietacem monaIibus,cSromni,d 'yi,porus,cborex,câtionisjcacterarû^tvjft raautûût fadecas^Bgo demïror efTe, quof percinadffi'mofludio ihuar, fubldenouós

cxdtareru/nulfus in peentcfem,di^ üudiorum,amp;:Chn1lianè ptaads.NupcrqvidamôCtbeoIogiar, amp;religtonisprofedi one uenerabilis, amp;epiTcopalt dignnate inftgnis Londin/, tnfregiiend condone, exorfusapud populûdecbancare di cere fubico coep/t debaccbart in nod:râoandationê,magnt9 tragœdqs cxagicans,quod in euangelio Ioannis uerterimp Hemo fermonem. Ec hire locSica produxit,quafiiam babi^ ter,quod nec excufari polTec^nec ullo prxtexru pallian. Ec ce,inqr, nobistotia annos dodioribus denuo redeundirerit adlaaosIiterarioSjNacShadienus annis phis mille,rota ec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Mâkgcn(,lnp(V}dpiocptuçfhû,nM2çtat^€mûfii^it= I

-ocr page 3-

placet,docch't nos-græ ciflâns aliqnis, Tn pmcîpio éraffo’^ * piû. At A ug. cû ondat grçcam didionê logos,latiras fîgnf

, ficarc )^bum,ÔC rattoné, tn placet d magis uérbi, ronia boc^ulû in eo loco« N â ueroû magis quadrat ad lignifie^ dâ fccunda gfonâ in diuinis,propf tones,quas A uguftiab kgat. Sed lt;as,ingt, tones ifti grxd ilantes no intclugut, fltf audent tn contaminate fetiptutas. Cû exiftimatettem puU ehre demoftratâ, coepit îplorarc auxiliû ptæfcÆ L ondinS Cs(nâistû ad ictat ex more)ac ciuiû Londinéfiû,nefinetéKi eiufmodi trâflationes nouas, q feripturæ facrac fubuerreteti autoritatêderpelatius» Eode ferme tpc Bruxellæ inçde di* Gudulæ,Carmclita qdam,nô addam nome,eu illcmèî* ton no fuppre(rcrit,in populi frequêtia e fuggeftu,inf càctc ta dixit eue quedam EtarmG,qui no uereret corrigere euat» gdiû Ioannis« Huic no difTimilê fuifïe tumultfi Parifi|s ex àmicoijr Uteris cognoui« Eademblaterant paflim apud ma gnates Aulicos,in couiutjs.Primû feditiofum eft héc uo eiferari^udimpitâ multitudiriê, apud coiriariosac mulier* cubs,a qij? iudiao,dûtâxatî his rebus, miriimû abfunt pria? inores Aulid. N os ilia dodis fcripGmus,non ppib, ne^ fc lt;cus i templo legimus,^ alîj legût. Nec hoc egimus cû Pod fice,ut tolleret uetcrê trâflatione, fed ut hac nra demi colU* tojilla^ dilucidior effet, ÔC minus deprauata. Nûc no folu cuulgât ifditiofe,^d état îter cruditos diflêrcdû,fed fallût ètl .amppfra,^ magis irritet. Etemcû audit plçbecula ce qucti

! ► ■ il#»

'■■I ■

g corrigit euâgeliû I oannis,nô «elligit me tradare de c5. tooditate )^tcndi, fed arbitrât medânarc qd fcripfitipeloâ ncs.Nccç fecus interprat, cû audit cê qui corrigat ôcationê Wcâ,ôimagnificat,alialt;$id genus. Neen ppls tin iic iterpta lUTjUCijretiâ qdam,q uulgo rabini uolût nri. Digito defigna te poflum,fi ueli. Sût erh q uix notint loannc alif fcnpliflc

latine. Nô me clâ eft magna ex parte ludi opam,quaE hiamp;. tcfelledis fumit.Sed tn adj^bû amp;nbsp;fermonê attiet paucis Ôidebo.Prîcipio finganv i facrislibris,nun^ fermois uoce^’ notari filiû dei,agedum ,nû nefas eét appellate,cû iuxta hos

J^bi uocabulû,cû de rébus hûanis loq^ a t] * lt;mur«

-ocr page 4-

N«n dfuinas nuUx uooes humanx ,ppric txprimant.A^ quta pf deBS,tm dicit,ideo mi hi non Itcebit uocarc parentC)» auc gcnüorêC’Filius quia fie ièmper appellat, no potent ap (gt;ellari natus,aut j3les,aut aliud qd idem polleatc' Quod Ö wtrac^ uox nbsp;nbsp;fermonis.ôi uerbi reperitur in ücris libris, ut

ijiox doccbimuSjfupereft ut conferamus utra magis exp^ «nacgraccam uocê Aöyi,»,quXjCum fitpolyfcmoSjnuncorO nem,nüc rónêjnunc coputü, nunc fermon? iïgnificas,qu» tn omnfa putat Hieron.ali^ pado competcreinfiliödei,trt «nagis placuit latinis,uerbi aut fermoisuocabulö. Nam A uguftinus docet uerbi uocabulu aptius notare filin dd,^ roniSjUihil admegtinet, Cum ego fennonccum uerboeo fera,non cü róne,SC ita pràefero fermonê, ut ucrbn no reiid ant,Qd nos proprie uerbum dicimus,Graed päa« uocant, opihor nufä in diuinis libris ufurpari filio dei. Nec^ tn inficior apucf L atinos autores, alignes ucrbuin ufurpad dido quopiam breui,ueluti ruerbio aut fnia. Verius tn K uficatius exprimit Xoy!^,oro oC fermo uerbum. Pofttt mo ut niliil interfit inter uerbum amp;nbsp;fermonê, ccrtegencrii congruentia magis comcndatfermonisuocabuln,aliögma limofonem,c^ fermonem,qd fermo frequenf fitconfabula liomultoijïfamiliarif colloquentiû. Nam ut mollius é,ler* trio diuinusfaduseft hó,^ orodiuina fada eft ho.itadori-* us eilet,uerbum fadü eft ho,nifi molliter cofuetudo. Re» tót non erat exagitanda tumultu,etiâfi nuf^ hadenus def filius didus effet ièrmo,pfcrtim tn priuata ledionc. NSc id multo minus oportebat Seri, cumó^in libris facris,amp;apud dodores orthodoxes comperiat Chriftus didus fermo. Pri «nu quod Icgimus libri,qui fapïa fnfcrfbit,ca.xviii.OmnH potês fermo tuus dnc exiliês de caelo,a regalibus fedibus ufi nit,eccleffa tot iamfæculis interprat Sc canit de Chro» Di^ cetquifpiâ femel dStaxat reperit hoc in facrisuolumïbus.' Demus ita efre,q3 mox ,pbabo fecus hrc,tn hocfemel poft tu,ecdefia toties rednens facit,ut freqntillime didö utdeait» A c ne quis fit oïno fergiueriadi locus, Diuus Thomas exgt; pU'Qns lQCüexcpiftoU Pauli ad Hebr!tos,cap^fii]\

-ocr page 5-

^ddadt ttftimonrß de fik'odd,fed pftiterft opamp;ro^fnsner l»ftibfaibcre.Ifta(inqnit )h'tcra de ft uidct hrc dimcultat?»

confJderâdo aliâ tranflationê, planter eft. V b/ cm nos ha bemus ferme,tn grxco hî logos,qd eft idcm,q3 ucrbû. Vn de ftrmo.i.ucrbû,Et fie eaâexpom't Aug’ illud Ioan,x^»’ Scrmo que locutus fum.i.ego ipfe, g fum uerbû, Sap.xvûj Oipotens fermo tuus dnecxiliens decoelo,a rcgaliousfedi bus uenit.EtfiFrhic,fermodex uiuusJ.uerbû dei ui'uû. Ha âcnusilltusuerba recenfuimus, ex quibus liquet illû nullS feccrc diferimeninf fermonê amp;nbsp;uerbum. Liquet ite ex tota flliusintcrptatione,Iocûhunc accomodandû eftè Chrifto# Quin amp;nbsp;glofta, qua uoeant intcriiniarê, hune eundc lodS iftterptat de Chrifto.Sermo(inquicns)dei.i,filius dei,ut ne addam,quaE fequunt in eandê fnîam. Confentit Lyranus, 6^ Hugo Cardinali6,qnqutdem hisapud §fdam eft fumma autoritas. Nec^ difïentit glofta, quâ uoeant ordinariam, cul cöiTheologoijt confenlu plurimûeft ponderis.Compago (inqt)dr iû^uraipiusfenlualitatisôlt;rônis,quâuidet filiua dd» Hæe fortalTis fubmoleftafucrint eruditis,fed agimus cumhK,apud âshæc plus ualent,^ ea, quae funt cruditiflî* laa.Quin amp;nbsp;illudqdlegiturSàp.ca.xvi. Nc^ herba,n^ ina^ma fanauit eos.fed tuus dne fermo,qui fanat oîa. Et glofla,quâ uoeant ordinariâ,amp;: Hugo Cardinalis interpro tant de filio dei,qui fermo didus fit pris. A d hacc diuus Cy prianus cû alqs locis copluribus utit fermonc » uerbo, turn inlib.n.adHafus ludacoscap.itj.teftans plærifcp canonicaamp; foipturæ locis,ubi nos hodie legimus uerbû, olim ccclefiä legiffe fermonê. Cum erh titulus capitis fit,QdChrsidcn» fit fermo dei,qui titulus in uetuftis codicibus nô fcparatus lt;ft,fedfic admixtus, ut uerifimile fit ipfîuseflc Cyprianû Subiiciunthæc teftimoniain pfalmo.xliiq. Erudauitco» •neû fermonê bonû. Exiftimat cm Cy ptianus hacc efte uôf bapris.exfengignentis filiû. Ac rurfus,Scrmonfl^coeU firmati funt. Itê apud Efaiam. V erbum côfummans amp;nbsp;bre uiâs in iuftitia,qm fermonê breuiatû faciet deus. Itê in pfaU Mdii fennoné fuû ÔC curauit ülos« Itê in ApocaL nbsp;nbsp;cccc

-ocr page 6-

ÇQuusaIbns,amp;' g fedebat fug cuuocabaf fîdeF5fuci^,af'4lw »uIW(Çiudicâsa:pIiatur’,cratlt;pcooptus ueüecóCpèrfs faô pnneAdfnomcnciusfcrmodd, CitatibidcmSi.hiïeè« loâi^ locû in pncïpio erat uerbâ,ïn â nonihtl fufpicor ferf f^coK nbsp;nbsp;fuamêoria,45 fermée mutaiieuerbS, quêadmodl

frequent accikùc« Q3 ut akcui dubni uideat, Ccncc duob? altc^necefle é,ut Cyprian^ ^^^i^gcfitinpndpioeracra^ mo^utputan'tniMprorfus ïtercfleinf uerbû ÄfermonS rnderet titulo teßimoniu boc,cû caetera oîa rndc ctia jjbabdius, A ugufti'ni (ubfcribS, enat ixtis ulua ex Iocinisc3)Xvift Sermo tuus ueritas Quid ine quit aliud di'xit qua ego uentasfumc'Græcd gppceuâgcii'ô ctiSibi Iegit,ubididîû ê,in pncipiocratuec uerbu ct'at3puddeu,3^deus€i'stu€fbStÊtuti(XuCt bû ipm nouimus uni^enitû dd fûiû, qd carofalt;fiSeß,abi bifâuit in nobis. Vndeârbtcpont potui'tÀin gbafda co^ cibus polttGdi,uerbü tuû ueritas eft, ftcut in quibufdâ co^ dicibus etiä ibi fenptS eii. In pnnci'pio erat/ermo. In gr^CQ »Gtßneulb uariet3te,3i:ibiSihicIogoseii, Sandliheatitaqf pf,in ucritatCfid e{l,in ucrbofuQ,in unigenitofuo,iuos hx redes^ f-Jadienus A ugußini uerba retuhmus, ex gbus paix cti in nonnullis codidbusolim fuiiTe CaiptS, la paneipid erat fèrmo,ôd fermo erat apud deu,amp;: deus erat fêrmo,quê^ admodû cóiido legilTe diuû Cyprianû. Pala eli A uguiH'i ni iudido,nihil intereiTe,utrS uerbû legas an fermoné, Paf» etteiuCdêiudidoJn euangelio loânisChriàûappelladièt^ monê. Sermotuus ueritas eil. Idem A ugußiaus enarranf caput loanniseuangelißx.xij.fcribit hGc in modS. C5 uC fo dtxit, qui fpernit me, ôi.acdpit uerba mea, habet qui iudiceteunj. Éxpedî:antibusaiJtquiinâiIIeenêt, fecatusad tunxit. Sermo quêlocutus fum,illeiudicabiteum in nouidi mo die. Seipfum quippe locutus eü, fêipm annûdauit. Bn rurfushoc quolt;:^1oco paladeifiliusïèrmodf,n5 uerbff.Ne (pis dirputo.quancûttibuendâûthwcincerpreramêto Au guflini.MtbiCatisefi, qdillenon abhorruita uocabulofer oonisJdêUbrodctriaifateprimQ, idibitliisadbifit^^ääs .

-ocr page 7-

^^ctp'locîS, que mo cîtauim’. SettAÔ' qùé loqmîtus ffle iudicabit cû î noui flîmo die. Qiiçro itaep quo îtelligam^' Ego non tudtcabojed gt;^û,^d loquutus iuin iudicabit,Ciï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’h*

fit ^bu pris,qd loquit. É t hûc eüâgclifi ç lociï ug’^ac^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

cômodatadfiliû dcijdertionftrans nihil intereffe, inter fèrgt; Wois, ôi uerbi uocabulQ. Qiiorfû iâ attinet ex orthódoxoijï' âlioijj libris exêpla repetere, Cû Cyprianfl habcamus autogt;’ Km,quo mea fnîa non alius acceftit propius ad pedus apo-*^ ftolicû.cûahoc Auguftinû acThomâ,ne quid dieâ de rece' lioribüs. V nû tn atep altci^ locû proféra ex Hieronymi lilt; bris. Isenarrâs caput primûcx epra ad Ephefîos/ciwit hûc ftimodû.No q3 ali^aHumptusho,amp; ali^fitfermogafTum’ igt;nt,f^qaun%atœidem,p uarictatecaufai^î, nûc fûblimis,’ nûchuilispdicet. Rurfuseodê cap.ut quo dnsnr lefuschrs-w fermo lapîæ,j^itas,pax,iuftitia,fortitudo,ipè fit etiâ gPia. • Nû huic religio fuitdci filiû appellare fermonec' Iâ Prudeti*' b hynmo,quê canit chor^eccliafticus. A des pr fupme,que • nemo uidit unq,pnfcß fêrmo ChrÂnûdd ^itusêdci filiû ap* pellarc fèrmonê^ Pocta ê îqüiét,eft,fea tin^irâs tû fdimo niæjtû facræ eruditiois,ut mereat inf grauifiimos eccJïæ do dores annumerari. At Hilariusli.de trini.fedo prima fpc* de raderi pot negate filium dei did porie ferinone, cû peni * ti’ introfpidêti, plane uocet. Sic ein fcribit.Ceflât fonus uoquot; ds Ôé cogitatiois eloquiû. Verbû hoc res e, no fbn’j natur»' no fermOjde’no îanitas ê. Haden’Hilarius. At noppêdûr • hic fermonê accipip fermoe hûano, q fît organis corporeis,. • ôiaerisipulftj peîlit tympanû auriû. Is fermo acens ê,no rei ‘ {tfe fubiïftês,Talisno êchfs.Imonihilphibet,^ min^codë’ oeopotuerit poncre j?bû. Natura é,no j^bu.Siqde natur» ' fiibftantiâuocafjCui opponit fermonê, uelut acchs. Atep ibt • dê paulo fupius, Cû air, In prîdpio crat,ga icrmo cogitatoi» ‘ aternus ê,cû q cogitatfît ç tern*,none palâ uocacchnnçtcr gt;nbsp;nû fermonê ex æterna mête^îfîcifcêtê^:’ Noarbitror opcrægt;. gt;nbsp;ptedfi in re tâ raantfefta ut uel cçco appareac,pFa cogererr» ' Nûc illud tnihi pcrpende,qfquis es câdide led«»,^ eftaliff -

Qâafyflmate Cbriflûna^nulfô de catrfà tamodiofeinfa*

-ocr page 8-

tïSîd^cftSdebacdiariapudppFrtijKiftdodSpbeîîCfft àofis damoribus ad lapides 4gt;uocare« Fingât me nénihil b f)fum in co,qd ucrbo iêrmonê uertetim,quid minus côgt; timiebat,^hæcdifputare apud ^mifcuâmuirifudinéî’iinjï nô difputarCjied Iatrarc»Si tot locis ï iâctis uolumîbus ChfS df iêrmOjatcp io etii in euangelids Iris, Si hoc publia tur,SC canit in tcplis,etiâ ab qs,qui me lapidant, S i récitât i IchoIiSjfîab hac uocenon abhorruerût,necp uetG^,nc(pte^ centium orthodoxoi^ autores,fi tam ^^batis autoribuS nïhil intcreft.iermonê dicas an uerbum, imo fi lcrmonis uocabü lujôfcomodius eft,3i(! molli us, âf grâccâ uocê Aoygt;/) reditô cxprimit,mihi tantos ciunt tumultus,in ope, q^ nec in tcm plis,nec in fcholis legit jièd î cubiculis dfîtaxat, ubi ê fas apocrypha, amp;nbsp;hacrericoi^ libros legere,ita uerterim,ut oliw publica legit eccFiafSi impium,fi blafphemû, fi capitaleé^ Chrm appellate iermone,aut an me,aut mcdr dânét tot egrcgios eccFiac ^ceres,Cyprianum, A ug. Hiero. Tho** mâjHilariûjimo totâecclîam. Sin pie,fi ex confuctudine,Ä prifca, 8^ hoijz tépoi^ eccïix, ü ex au Aoritate ^batifiimo^ patrum, Chfm uocamusfcrmonépatns, co^'ta fitatrojf iniuria hoiem benemerentêin publicis cocioibusppFoIapi dandum traderc,0C occidere innoxiu.Quid emrdertmanii’ occidasan linguafSi Paulus no libérât ab homicidij ctimi' nc,q3 ipe nó attinges Iapides,fefuarit ueftimêta lapidatii?,’ fmo graui^admifit icelus, uelut oim lapidâtiû manibus infer' uiês,g liun^e lapidâtiû numero fuiflet, qd dicemus debiSf ! g ftudiopuerib, Scanimisdeuotisuulgus imperioïin exi/‘ tium hoïsincitatC idcp ex eo loco,undepplsaudirefolet do ' rtrinâ euâgelicât’ tcp id faciût ij, g fe^fitent euâgclicaî do ^rinx magi{i:ros,amp; pfedix religiois coiumina. Uli prindpû f ÔCplxbisîplotât auxilia aducrfus bnmerente, EgoiuUii^ ■ gründe implore ope aduerfiishmoi feditiofam petulantiS, quae nifi^cet^autontate coerccat, piculum eli,ne in graue ' Cbfianx padsprjiciëexeac aliqm ValeIeAor,amp;exhoc0 ÄO perpende quid illis tribuendum fit in exteris,

Finis prions Apologix» S uhfequr t fecundstt

-ocr page 9-

ERASMVS RO

TERO DAM VS AEQVO LE CTORI S» D.

n BSECRO TE LECTOR, quifquis es, qui Eduardi Lei con* flidationcm nuper obortam aduet fum me legifti, quando unquam Edmicus inEdmicûîpoiêtiusdc* bacchatusé, nbsp;iUeChriftianus in

I Chîianû,facerdos in facerdotê,at* c^etiam amicus in amicum':’ Nam __1 amicitiam ne nunc quidem in to* tjm renûciat. Quis unquam legit quiccjuam inimiaus^ut leditiofius; Celius exprofcflb conuitqsimpnstotamCliri i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn uitam,turn doâirinamprofcidit» Aduerfushunc u

bus aliquot depugnat Origenes. Sed quanto miuorjue in Celfum,® in me Leus^ Expeftabam equidem ubn^aud qvac^ edcntulum,iedille modis omnibus uidt exp^tatio-' nçm mcam. Non fuffecit illius ammo totus liber pauun acu leatus,paffun ad feditionem claflicum intonans,mii apmo* g^apologia cumularet.T ametflfua cuicçlamaaiaraeft,tgt; inen,itamc Deusamet,magismecruciat,mbuiufmodiu^ tulcntisconfliâationibus périt fimT ôôirucimftudiorâjod tranquillitas uitac cbriftianac* Atcçbac fane inparteLeus per me feret palmam .Cedo arena, ponigo herbam^agpo^ icq uiftorcm,idem faAurus ctiam fi iuuenis e(rem,tm abeft utfcnex cumiuucncputem mihi præter decorû,plus^ mu liebremrixationemelïefufcipiendam.Eeruntur,autfru«u tüamhntnoimullumbumanac confliAationes,fi citrarabi* ^mconfiftant.QuoGmulatq^ excanduit pugna,quid aliud tftÆfoedacôcertatio,duobusceugladiatoribusinarena co, uvmSiNec aliudfpeélaculum,^ U uindemiator inmatorç, : nbsp;nbsp;autnautainnautâ,aurigainaurigatn,fcurrainfcurrâconuî

-ocr page 10-

da ff gerat. Proi'nde ftc fine fine rixa nxam pariatjfefiöTi prf mumconüirijs non refpondebo.Certe non regerani*Refl* ut habet cxponam,id(j nudo/èrmone,ÔC Attico moi'^ Traa2y,ne fe queratur opprimi ptxüdijsdoquen[ix,qaS ffli hl tribuit immodicam,quo fiinul ÔC milii fidem abroger,0^ ipe magis uideatur ueritati ni'ri,cum nulla re me grauet ma gis,^orationistcchnis,ac uafricie, quafi'i^uerborum torre/ te quodam. Deinde carptim idfàciam,ac paucis,ne tua fti» dia diurius morer his noftn's næntjs,tum argumenris bred^ busagam cum illiusannotationibuSjquibus utinam fuiflet contentus, Ita ÖC übt plus bonæ famæ condliaiJà ^ud gr3aes,amp;: eniditos uiros, ÔC. minus nocuiflét oppmis ItudrjSjöf meamopini'onem leuius ofFendiflêt. Namexaf^ gumentiSjUtcunc^ me tradafiêt,poterat aliqiii'dfrudusac/ o'dere bonis iiudtjs, A tque hue ferme tendit fumma tboui operis LdcijUt/ècundæ xdidonlsglonam magna ex parlt;* ce fibi uendicet, Quç res û illi uiqjadeo cordi é,ut tanto tu* inultuputet uindicandam,per mequidem Iicebit,utnolô* lum ueniat in [ocictacem huiusiaudis ü qua êj^enimetiaiiî wt abolito nomine meo totum opus fibi aficrat. Plxracp Cc gefta funtjUt dtareceües non poHîmus, nifi confeientiana utriulep. De fua ip/é uideric.Ego meæ Chriftum iratôiffl* prccor,fi uel in illis duabus epiftolis,uel in bac apologia aet Dum unum mentiar feiens,aut hic mentiri uelim. Hoc opi* normihidonabit LcuSjinpriorenoui teftamenti çditione, nihil fibideberi. Atque utinam deberemmultis,moopus exiffet emendatius.Eam cum abfoluifiêm Baùlex^répéta Britanniam,quam mihi charam efTeno nego,cai cp me plu rimum debere femperprx me ruli,cum mukis akjsnomi^ nibuSjtum hoc præcipue,q5 non alibi poffideam amicos,ne rt plures,necp fyncerioresJisraîutads reddo meBrabStix» Sic enim uifum eii principi Carola,in cuius conCilium tunj cram recens adfcirus,ut in Brabatia fedemkgerem ubi uek fern,fed maxime Louantj.Hicnibilmibipriuscurx fuit,^ «t nouum teftamétum denuo recognorcerem,id quod pa-*

me polh'q'tuÿ eram lam tum in

-ocr page 11-

, aggfcflus fum pw'mum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;spud

^amicummcum Petrum Aegidium.lshuiusrei te i e_

poteftjCuncK hoc duo famuli met loannes Phry i , coDus Nepos» Id ideo clam accurabam,lt;3» uererer,n »nor hiccxifTetjFrobenio fua uolunwa dornt man » Ham excudcrat fupnmille ducenta. Quadere fenp i ^Budæo,priuRiuam mtlit L eus eilet de facic notus. abfoluta patte operis aliquanta, Bruxcllam demigro, i au lente clarillimo uiroD. loanne SyluagiOjtumregis a i bciCancellariofummo. Hie idem ago,matwecttamnilu. menfes complûtes, confeio ôi adiutore etia Cut er o gt;nbsp;fiallo.tum SerenilTimi regis Anglorum apudCarolumno

Maximilianumoratore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t”? r?gt;

HietonymoBuflidio,confcioPettoBatbmo.Nechisfolis tarnen confens» lam cnim rumor ut fit ad plurcs Icrplcrat Éituxellæ.Primus omnium,qui mibiadmodutn lamiliare ^nt, deptchcnditlaborcmmeumiuucnis haudquaquar» uulgatiter dodus loânes Lodouicus V iues, per quem res ferpfit etiam latius,non fine meo dolore.Hinc G andauum, mox Brugas ptofedi,totum nouum teltamentum,collaas tttriufcßlinguaeuoluminibus,excuflimus. Cutbertus lu* ftallus unum exemplar fat emendatum fup|Kditauit, confetendis Graccis codicibus,quoniam id ab uno praclta* tinonpotetatjfidelilfimam atep amiciffimamnauauit nm,necpaucis de rébus admonuit. Inde ubi princepsi Zc landiamle reccpit,egoLouanium commigto,non aliud agens,cgeram,Hic Leinotitiam nadusfum. V ter alte* tum prior falutarit,necadmodumrefert,nccfatis comme* mini. Etiamfi ille ualde putat ad rem pertinere, ut prior ipft Vsaedcsadilfccredar. Acmihifanetum non fuitiniucun* da hominis confuctudo,ut fum ad amicitiam ampled^*' dam perfacilis,8lt;multoï^iudicio,plus fatis.ctiafi non eém pefcius,illurrn)ai5iamicedcmelocutü,anc^ noiret,aut con foicatuscët.Grataeratmoîîifacilitas,placuitlgeniû,^baui ftudüi,lUetû gracciffare coepat,nec alia de realiquadiu fuit b n

-ocr page 12-

enter nos fermo« Hac in re me fibi fanentem fiabuiïjflaflf ■ adiutorcin diccrCj religio ed^ Tandem ufejjad cabtcultic' Creta proceflitfamiliancas. OHendoilli mcos bbores, Jam cm opus ferme totum abfolueramjfiirt (p in hoc argument/ genere nihil un^ fatiseft abrolütum,redfubindereditlabot ^^P^^^^ttómnesundicppIenasmar^ neSjChartaspaflimadditas*Totem menfibusnihil aliudeg^ ^^tn^oino,(]3 püricp norunt,nec^ fomniculofusjtjea len^ tus.Tand'OTperoccaftonem indicac fe quoc^nonnullafo^ ca annotafle.Craudebam* Hortor ut communicet. Nam ßle multisuerbisihculcaf, meimprobisprecibusperpuIiM hominem,ut relidiisïiudïjs fuis,mihi feruiret,Iongefecusbst becmihicrede.Sponte fua fti/ceperat negorium,amp;ilbi c^pcrat.Communicatcb3rtas3licjuot,ïèdhnguIas,amp;pl3e^ rasfpcu'm/diatas,neccasordine,uerum nunctnMattbxunJt' nunc in Paulum. Incertum uero quo conûlto. Inter confer rendum^nn fubmolellum el}ê,q^ alicubidißentireabilloi /tacppat^uslumcum homine,itaiusellet illi quxuelletad^ tnonere Iibere,utmihiuicinim liceret,in opéréprimûmeOf' deinde quod non uni cuipiam,fed orbi Icribere^, abillo no tiun^dinentire.Ethadienus resciuilitereil adia.Tandem prolatx funt fehedx tn quibusnonnihil erat aculeorum, ut mihiquidemuidebaturprxtercauram.Adiednonnullish 'f cisduo aut tria ucrbula,qux forte ueniebât in mente, Nihit cnini minus fnfpicabar futurum,utea ficnotata,utipfe^ Icripft uix queam Iegere,in iuum diaIogffeßctrelaturus,Po I Rremoubiuidcreturplusfatisincandcfcere,acliecibxc,Me - / mento qgt; hominem menés, fed homo. Id quo animo tulen't nbsp;nbsp;nbsp;/

nefdo,certepo{icumdiemderijtmittere,defrjtetiam faluta / re,Etiam uultus erat alius. Ego fufpicabar ligua aliquamim

probam iterccf[iffe,quxmalapelhsf^pe dirimitbonasami ' f dnas.Po/l dies aliquot, fortefortuna olfendo boiem in tem

plo canonicorumMartinenfium, Rogo quâobremfaâus

tit fui difftmilis. Negatillic elle locuexplicsndi. N am ab.'

roIaebat,opinor,petdumprecumuefperrinarum.Abeo,SC

pergo üdiurusidauiisgtaaauaicrStAItquaatopoflfa fe

-ocr page 13-

ttjspâfdülibusutricp pbndeniiVs apud Hadrianû Hebrægt; um.Lciuultuscrat parûalacer.Scdtn illklocus nontrat hifccdcrebus cômcntandi. Ego niWlatrodoris inalifufp^ ttlus,repetoBafilacam,æditurusdenuo nouû teftamentC^‘ nihil oino mccum adferens Lcicaijj annotations ptcr ufta pagcllam, in qua dcfcribi curauerâ quæ ille annoïarat de gc' nealogiaChrifti fccundum Lucam,qgt; reseiïct prolixior,Ôd\ turn mihi non fuppeteret odum relegcndi quae funt apud Annium,Philonem,Ambrofium.acHieronymum. Ntc tarnen ea mihi fuit ufui, atcç utinam fuiflèt. L atuerat cnirn inter fchcdas, necun^ reperta cft,nifi cumtxculîs oiTinigt;^ bus,pararem rcditum. Earn duobusamicis tüm oftendi^Ca^ pitoni,amp;: Oecolampadio.Eram mutaturuscbartam excugt; fam,fedillimecumnegabantelfc, curquicquam mutareu,

Hxcnonaltjs argumentisdoccrcpoffum,quamtefttmo nio duorumfamulorum,Ioannis HourjjôC lacobi Nepoz tis,quibus nihil chartarutn trat occlufum.P orro Baftlçac to tum annotationum opus,rurfus a capite,quod aiunt, u(^ ad calcem rccognoui,magniscç audartjs locupletaui,Sdût me nihil mentiri,qui turn me familiariter utebant. ïam pars operis, quæ copledebatur annotationes,crat abfolutajalte tanondum coepta.Nonenim uifum eft Frobenio.antenu dinas abfolucre. Ita redco Louanium pèriculofe laborans.

Vbi fumfadlus aliquanto reCreatior, audio rumoremcffc fparfum atrocem.Eduardum Lcum innumeros locos taxaC,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe in mds annotationibus.Demiror quid rei fit, ÔC uix cregt;

\ nbsp;nbsp;nbsp;dó,nóignarusetiamcxtrabellumelIemultainania.Homi

l nbsp;nbsp;nbsp;nem ad colloquiumcuocObExpoftulantifatetur illcfibiùc^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centos locos notatos,cum egó ducentos duntaxat accepif*

\ nbsp;nbsp;nbsp;femexrumore.Rogo quidaccidiffet.utex taliamico fùb-« ’

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ito taftus effet inimic^s. A dducit caufas très. Primû quod

\ nbsp;nbsp;nbsp;ncfcio quis ex Anglia lcripfiffct ad mc,cauercm a T hcolo* \

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go. quo didlo fe defignatum inter pretabatur. Deinde cxgt; ‘

\ Voftulabat,quod fe prouocatfem ad dialcdlicam ,quodhul \ nbsp;nbsp;nbsp;eus nunc etiam ïchicat.Pofttemo quod conttmpfiffcm fy '

l nbsp;nbsp;nbsp;as annouûonts, minuüas, ac nugas uocans. A d prlmum

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b iq

-ocr page 14-

mm rc/pondco, id quçd tes erat, neminem ad me -dediSk literas unquam^quæ L d meminifTent^üue in bonam pané, ûuein malam. Adiècundumxque uereteipondeo,menS quamprouocaßeeum ad dialedh'cam, fed in familiaribas tölloqutjs eifutiiîé me quêdam noüraa'um dixidê^ Vent/ at ad nos I^eus^docebimusilium dialetfiicamt Necistamé id dtxeratamarulente,fed ludes,neca menartatumeiiodi/

* ^d tertium, rogo num contemnere uideretur, qui pi'OßnguItsichedis grattas ageret, per mintiirumjperinde. quati pro magno o{îicto,ita uf a me radium nouitLeus tpe, nec infia'atur. Et fane non inficior officium feuille. Pro ttu/ dio certe debeo, A nnotattones,quas tumimpantjt,haudeq dem numeraut,fed erantplerxcpminutx,ac de rebus mina tis,ex qutbus admodum paucxmibi fucrunt urui,Sihadle nusfueruntjUtloca quxdam attenttusrelegerem,qua^una futtde ipot^fo ÔCiponfà, altera deprinetpio in loanne» Et t^n^ pro omtbusgrattas egi,quafiuaIdej)fuiÛèntoés.Ne-' iqtemfteripotutr,qn mulrx eêntiamfupuacanex,ntmiruni, maxtma ex pte abfoIutOjntû forte putat nullos mibi eé ^ulos,nec^ qutc^ adiumtot autoribus relegédis,toties co/ ferendisexêplaribus. Nam Auguffini,Ambroftj,Hilarij, Hieronymi, Chryfoffomi, Theopbyladli' libros, fi non ex/ cuffi,certepercurri hutus negotij gratia, Teffaturboc pofte nbrxditio crebrishorumnomcncIaruris.Adhpcnegabani I merneminiffe, ^deasappeîlaffèmnugas, acminutias, Etîi tnaxtmc appellaffem,no effe cauïâm,curex amicofferetbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fbs,prx/êrtim cicra expoffuîationê. Hisita dilutis, rogo qd

decreuiffct delocisafeannotatis, A eprimûbortor,utani/

nio Cbriffiano fua communicet,me, ii quid effet grautoris

moinéti corrcdlurum mea iadlura. Nam iïc altéra pars ope

ris eratexcufa,uttotum opus intra fex menfes noneffêt^/

dil^urum. Me ingenue teff:aturum,cuiledlor boe commodi

tatis deberet. Hoe ubinegaffèt,adproximum uenio, Ven/

remusin rcm( ut aiunt )prxfentem,Sd uolumen annotatio-'

nttmpcfferioi^,(namuolumen unicummccumadaexcra) /. cdnferrcmus cum ilb'us annotationibus, Cum neid guidé

-ocr page 15-

' flupfôbarctuf, prouoco ut librara euulget communi pen^ ' CuIo.Cum ille negarct id fore ex dignitare mca, rcfpondeo me malle eam fubire aleam^g îuida rumoris diuriùs premi, ‘

‘ qui fæpenumcro ita remaior eftjUt umbra corpore.HiciP lecœpit ad arbitres prouocarc« A it fc de epifeepo Roffenft meminiiïêjnon refragor admodum» M ihi iàne non liguer, certede Atenfi memmi.Hicnonnihil hærebam,fic mecuirt cogitans.Si reeufo iudicéjOfTendam A têfem,fin accipio,ut debor opusiâ æditû denuoiniudicrj diferimê reuocare. Ec Qd opus ê uerbisç’Sic erat amicus A tefis, ut illi nô fîdere to t^edore,uidelicet monitus alicno ptculo. Rndeo no opus cfle iudice Atêfi, cum ille iam fomel de ope pronuntialîct» Etenimpaucis ante diebus,quam adirer accingererBafiliê-* rCjD.Atenfis adcœnam uocat» Aderat. M»N» Nicolaus Edmondanus,acIoannesLodouicus Viues. A cœna non nihil femoticolloquimur.Aio meprofîcifci Bafilæam, ro^ gomoneat, fi quid admonendum uideretur. Nam id ante tres menfes roganti mihi fe fadluijî promiferatSi quidê fra ‘ tema,ut aiebat,fynceritate.Refpondit fibi totum opus efle perledum,uideridodû iuxta ac pium. At malimjinqua, admoncri,^laudari. Repetit eadem. Cur igitur,inquam, ' quidam uociferati funt in opus meum,fîquidem cft qualc tu prædicas; Erant,inquit,fateorjmulta delata ad me pri* ufquam legeré. V bi legi comperi rem fecus habere. C^iid fis æditurusnefcio,quod ædirumcfl:,mfhi ualdc probatur* Cum refpondilîémhic omnia fore meliora, adiccit, oro ut ' ilîisfandistuislaboribus ftudeasbnmererideRep.Chria , na. Quod narro fie habere, non infîciatus eft A tenfis. Na cxpoftulanti mihi.quod opus antea fuo calcule compro-* batum,nunc uerfo.quod aiunt,pollice improbaret,negauit fe mutaflê fententiam. A tqui non mutas,inquam, cum bas annotationes Lcijmeo operi aduerfantesC Probe inqt quafdam illius annotationes, nec idee prorinus improbo tuum opus. Vdut tu, inquit, quædâannotafti in Thema,, . necideotn non bonus autoreft Thomas. Sedad ordinem awwtiqnis redeo^ Cum dmffçmopus erurfu»

-ocr page 16-

Atcnfcm fudîam fecctc, cum îlle femel pronuncianf, Ä p^onundarittam conftantcrî’ Refpondit tan^fanulfanus remfèriam dicflurus.Si itadixitAtcnüs,erpomutauitfcn^ tCnriâ. Efto ing,mutant, mihimagts lib et nacre priori,qua iptèger prommdaint.quam huic,quam nunc laturus fît, ß menfes aliquot occupatus.Cæterum cum Leus urgerct, àC omnino ludicem uelkt,agc inquam,ne hoc quidem reçu, lb,modo uelit negotium lufciperCjtametfî iniquum eft. V t rçm in pauca c5fcram,ncu te tædio cneccm optime Icdor, cum Atenfîs pokeret tres menks,forccpprorpicerem,utin* tcrim opus nouum penderet fub iudice,tan^rcum,nonfi* ne graui dtfpendio Frobenij, negaui tarn diu pofle rem dif ferri. Nam opusbreuiproditurum,ucllem,nollem.lta(ÿ Atenfîs b brum remifît. Deinde rurfus ago mulrismodis,ut Leus milii fuum librum comunicct.IIle nihil minus,q hoc exorari potuit. Vci^ efflagitat, ut meum exemplar ipf i co' »nittercm. Et fadurus eram ni quidam,me nafutior,fubmo nuiflet, nihil aliud agerc L eum, ut hinc fuas annotatiocs redderct aduerfum me inftrudiorcs. Proindc negaui acquS efle,illi me credere librum mcum,qui mihi non crederet fult;* urn. 1 tacp nihil adum eft hac quidem in re. A tenfis tarnen cönftantcr in hac fuit kntcntia.nec apud metantû, fed aplt;J alios etiam teftatus eft,acquum fibi uidcri,ut Leus milii fu-* as annotationes communicaret,quasin mefcripfîfîetjatcjil ium parum fe dignum faccre. Intcrea uclut aura audumine cendium,indies glikit rumor,dira minitantibus,qui Leo fa uerc uolebant uideri. V t folent ad huiufmodi tumultusc5gt; currere,quipugnam hinc atqjhinc acccndant.Liber opera fcribarum in excmplaria complura propagatur. Nam fexi csLouanijfuincdefcriptum,SC ipfefatcturLcus. Primum apud Martincnfcs,moxapud Minoritas. Poftremo apud alium qucndamfæpiusdekriptuseft. Mittitur in Anglia, primum ad unS at(^ altei5z,mox a d plures, fie ut nullus cP fct,nec liic,nec apud A nglos,qui nefcirct Leum in me foi pfiffe trecentas annotationes. Ego interim technis omnibus wenor librum,nullas non tendens infidias,uidelicci quo pa

-ocr page 17-

farior cflem ad rîîdcndum, fi quandoillc fua emiTgaflch Sed fruftra onuïïa^am ille non paulo uigilantior erat in tfc Iando,quam ego in ueftigando.Tencatus eft fcnba ille ter tïus,^mifïa pecunia.Cofperatapud Atenftm defcribi.OI /cccram,amp; iam duas pagellas interccpcram,habitunis ói C£ feras,ni ex meo colloquio fuboluiftet Atenfi,fcribam non fat bona fîdecelaflë remJd ubifenfit Leus, ab Atcnfi relt;* petit codicem. A. dnifus eft meo hortatu ille quo®, quem Leus proditorem uocat,utlibrum fuis epiftolisa Leo eligt; ccret. Datum eft negotium in A nglia non paucis. Hie mci laqueos alios alij tendunt, nelt;^ quicquam profedum eft. Tandem amici,quimihi funtapud Anglos cum Leo co* munes,illud aguticriptis adutrunqp literis,ut inter nos ingt; ftauremusueterem amicitiam, Leus librum fuum premat, ego ueterum iniuriarum obliuifear. V iderant opinor libiÖ dufmodi,ut magnum aliquod incendium exdtare poflet, præfertimin eacófpiratione,quac tum feruebat,bodice^ fèr «etaduerfusbonas literas.Egotametfi non crederem fore, ut L eus perpetuo premeret annotationes fuas,ne(^ non ui dcicm mcmreHb uelut in meam gratiam libro( Id ein odiox fiflime paflim iadabant Lei fautores)raagis etiam grauatw (rijrumore ac fufpitione,tamcn amicorum uoluntatime ßx mitto.Coimusin colloquium Leus ÔÔ cgo/urfusago,an-* tumpoffumjUt librifaciat copiam,me aediturum, ft uellet,' non a:diturum,fi nollet. Cum ille nullis ronibusfledi pof* fet,rogo tandem,quodnam eflèt mihi futurum præmiû far tae cum illoconcordiac,quando futu^ eflét.ut rumore ma.* gis etiam premercr,SC alioqui nihil ad me frudus eflet redi turum.Si hic effet frudus inftauratac amicitiac,me pracopta te fimultatem. Tandem pollicetur fè capita annotationum mihicommunicaturum.Roganticur non eadem opera c5 municaret ôdlibrumjtefpondit ineflé quæ mihi mouerent ftomachum. At nunc no mouent,in^, cum ab alijslegun tur^ Malim 'apud me mihi dicas conuitium,^ apud alios» Hisubi nihil ille commoucretur,rogo ad quem diem effq: conuminiQCunis eacapKa«ObucuitfTterum roganti,nihä

-ocr page 18-

féfpondi't.Ego fufpicâSjnc hoc qutdcm fac^urötn quod 4^ tnifinetjaut ufcciflct,quædam m6dcrignaturum,quxnoil multum ad rem pertin€rent,non cxegi,fateor quod prontf . ferat. Interim ubi nulius efïêt neep mod us, neep finis I'adan ditrccentasannotarionesjcoepi odiofius ctfam^uocarc ad seditionem,primum uerbis,mox per eptftolam æditam/ed flux fichalxret nonihtl aculeo]^,ut Leum extimulare pO* fet,atrum faccrc non pofTct. Extat cpiftola, ut 1 procliui (te dodis ôi integris de ca ludicarc. Et tarne muko antequani 'hæcprodiflëtepifto!a,Leus lam tentarat librum fuum mitterc typographis,prouocatus,ut att, nefa'o qua fyngT^^ pha afRxaforibusiphus,quæ nelcioquid habebatinilfuffl conuitij.Qux res rnilii uehementer dtfplicuit. Fortaflis/d qui fecit.fecit uel odio Lei, uel mei ftudio. A t ego bam,itafæpe teftatus fum,hifcc rationibusniliilaliudefii«»

utgrauarent caufam bonarum literarum, dC aduerfariö* rumcaulàm redderent meliorem,deni(p alienarentablc*^ norum uirorum animos,quibus oportebatnos modeft»)“ nilitatccp commendari»Tentauit primum Antucrpiaf,g^® debam, lpcransfore,utaliquæ paginæ récentes etiaitifl^^ ‘nirent tn manusmeas. Neep enim alio confilio cupieba re,cuius offidnæ opera Leus uteretur, Egeratcum niOjismihipercruditum iuxtaatep integrum uiruni D’fy colaum Buicoducenfcm fignificautt,fc niliil excufui? ciu Ie modi,niftmeopermtnu.Rcfpondi primum, menechort^ turum ilium ad xdendum,nccimpcdimento futurum,«tia ft cuperem cxirc Itbrum»Tantö admonui,aduigilarentam» ci,ut ilico mihi fieret paginarumexcufàrum copia. fefpondijne Leus queri poilet apud fuos, me autoïemfud fc aedttionis. Necp enim addubitabam,quin liber eét ^p^di cm in lüccm exiturus. Addo mihi non ingratum foreß te® ad fefquimenfem diffeiretur. Nam tum totus cram in ablo* uenda paraphrafi ^iftolarum ad T itum, ac T imûtliæu*’ÿ uidclicet ut mihi cflet odum relpondendi.Refpondét.eti» fi id non monuillcm, tarnen ante natalem Chrifli, niWl turum Wç. Vk} widçç rç«î

-ocr page 19-

Hamp;tttjtnihî gratiffîmum eriam fufurum.Fatetuv hæccnéüè. quot;nbsp;’

*? typoRi'^phus, uir necp ftultus, nccp male fidei, teftantur ■ ihcac aifNicolaumBufcoducetïlèmliteræ. Deinde agituï cumGallotypographo.R.urfusgaudeo,lt;$ raihi maior eti-*' cêt fpes ilium corrumpcndi in hoc duntaxat,ut paginas

l^cufas communicaret.Mitto qui explorêt, comperio rem çœptam fuifle/ed rurfus intermillâm. Dolco, ÔC accerfo ty po^aphû.Hortor utinftaurct negocium.Illc nihil non mittiuQuidhicrcfcram lemmata,quæ congcrit Leusî po-»/ fterioris apologiæ calcc, qua refpondet meæ ad Thomam' Lupfetum epi{tola£,rem ut ait,denuo ab ouo répétés, quae nec ego potui fine rifu lcgcre,nec quifquam opinor erit, ta Ïaticns aut ociofus,qui fuftineat meuel refercntcm,uel re*.

ellentera.Famulus tuusuifusc ingredi.typographi aedes.' Quæro quid egcrit, Abiuiat typographus,Mox mutât px lt;^i fidem. Aiunt allatam ad te primam chai tulam. Dolum mcditatus eft typographus,fed abs te pelledus Aliaq; pcrlt;^ ^ultahis adfimilia. Quid uidcrint alq nefcio, chartam ipfç àon uidi. Et tarnen uidere cupiebam. Quin hoc ncgocij dcderam amicis,ut fi pofiènt ,cfFicercnt,ut mihi mature uolt;, luminis excufi fieret copia,ut impediretur æditio nunquanj f ‘;.Atcs hicrurfum Leus utitur artefua. Quod alia dilt;5t^,

occafione,adhâccaufa£ pattern accommodât. In primlt;^ 3 colloquio,qucmadmodum narraui, cum ille duas prio-*‘ tes conditionesnon reciperec,prouocaui ut æderet librum» Haç de re,cum illealteroquodam colloquio mecumexpó' . ftularet,q) procaciter prouocaflêm ad çditioncm,id fibi efïç ac«c,refpondi id quod res erat,me non fimpliciter prouo-* caUc ad açditioncm, fed dixifie, citius curaturura me meo, futnptu,utexiret opus,c^commi(rurumuteo rumore gra* ttarcr.Quidhoc ad præfcnsncgocium Nondum id temgt; poris quic^ agi cœptû eratcû typograplris.Sed audi te qfo kdortcchnânac etiâ magisbellâ. Poneminqtnoiare,cui dixiftijiâ pocniterete,lt;$æditionélibri ïpedifles, EthuP di-* ôiautGréuultuiderigrauiorê,atcttetiâ met ft:udiofioré,c^ iïclitquic^mêtiri,pfcrrimadwcrCjme.Qui5 laie nôftatim. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ....... * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c i)

-ocr page 20-

ptrtrt'rcm cutóam ede:’ Non inß'dortale qufddamdixiflÎ! me. I mpcdimento fui,quo minus A ntuerpiæ excudcrctur, quino dillîmularim me captare.ut e manibus opcraijichar mihitraderentur,operenondumabfoluto. Idli nonfub-* ©doratus fuiflèt Leus, liber A. ntuerpiæ fuiflêt cxcufus. At mam's in rem meam erat illic excudi, alibi procul, quod poftea fadum eft. Ira ut dixi res habet,nunc perpendat pru cens ledor, quam hic feite Leus linum, quod aiunt,Gno connexuerit. Talibus lemmatisme redarguit impudent tis mendacij.NccmuItomelioribusdocct, quo minus pa^ ^io cum HilleniocoeptaprocefTèrit. Ambicbat Hillenius cpus,tantum(utipfë ait)lucrum ex co fadurus, poft horu/ bm mutatus rccuiauif,no dubium,inquit,quin abs te aeftP is,aut pecunia coiTuptus,aut minis deterrit^* Aemoxqua/ fîrem adamantinisargumentiseuiciftctjmeappelbt. regaJ ccquid pudeat tam impudetis mcndactj,qui dixci im nie do lcre,qgt; res ad nihilum redderit. A tquihæccum Icgcret Hil lcniusiplc,magisetiam ÔCdemiratuSjÔC indi^atuseftJiæc tam impudenter in iê conh'ngi,ac meditatur adi'onem inia riarum.Pergitlinum lino connedcrc. Reliqui Amuapt^ am,Tu proximo confequeris curru, Defcendi{ii,tnCpcxi^ fti currum mcum,T etlis unoculus. Hæc cum legerem,non aliter cram affedus,^ ft quismihi narraflèt fomnium. Htf atc^ huiufmodi argumentis putat fatis liquere,metcchni« ôb{iici{re,quo minuspcradumfitaliquidcûHilIenio.Nift qgt; hæc cftê ucra,fèdulo negat Hillenius. Porto cur ille muquot; tarit fcntcntiam,fi tarnen mutauit,ipic fi libet, refpondeatt Ego cum illo nihil egij neep quifquam alias, mecene congt; feio. Verum operæpretium eil cxcutcrc duo cauilla, quae lemmatisadmiicct. Vnoculumuocatmcægloriæ pra^co-^ nem,Signiftcansopinor,mihinon cfiêpræconesalios. Ns »Ilum ut iôrdidum quempiaminduxit.cgo iânenccmère^ or prxconesßlorix meæ,ncc a ffedo, quip pe qui iêntïa me laudibus hmoi onerari uerias,^ honorant V cruntamen cS obreuramnon fit,qualesin reftrerariaproccrcs,quot,qaagt; cac^digiutacepræcdknccs um,ufcp ad Cardinslcs,at(pipat

-ocr page 21-

«riamRomamtm pöhttfi'cem'ne quid Jicam de prfmaribm ac regibus,me frequenter,amp;fcripris fm’s oman'nt. Si uocc, quorlumatttnebat cautllariin V noculum gloriac meat p** conem^Si mcospraeconescontcmnit Leus,quacro quos jp ducet fuos^Quod ficlamitabitindignummetalibus prac* contjs,plane mecum frnttt«Sed interim quorfum opus erat tarn iiitcmpcftiuo cauilloC'Huic non admodum diffimile 2 quodaddit,coconfiliorem permedilatamindiem quadra gefimum,utpoft abfblutam Paraphrafîm^oncinnarê epi Itolam ad Lupfctum,quofucisacmcndacqs omnium ani* mosoccuparem.Sicem frnem 8i canum fubinde alloqui^ tur iuuenismodeftiaî pene immodicac- Atqui de epiftola, tumncfomniabam quidem,fcd ea res multo poft in men temindditjCx occafione literal^,quas amicus quidam fcri* f^erat ex Anglia,derumorcformidabili undiquacp fpargt; ó,non fine periculo meæ opinionis apud multos, qui ere-* derent annotationes Lei,longe æeftènt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ùeinde

ficmeminitdeconcinnanda epiftola,quafiminiadcam auc fimilemcplftolam non fans fit drei dimidium.Queritur ffr mill dolo fefe exclufum ab omnibus officinis G ermaniæ,(l ncllet fuæfaluti confultum. Ridebunt hæccum legent if, qui Coloniae meashabent literas,quibusadmonco,uigilec,' ut quod cxcufum enct,ad me deportaretur, ne uero impedi rent æditionem. lam Theodorici fidci diffidebat, qui mihi fit tam iuratus. A t quid appellat fideC'ßona fide fequi exe-*’ plarC In co fi quid eftet admifTum, poterat ipfe caftigatoc ópens obfifterc*Sin bona fide geri putat, quod celatur, uc fubito uelut ex infidif s crumpat liber,quando hoc unquani a me fadumeftCSi fiefidebat fuo libro,ut non metucret rc fpofioncm,curtantopcrcuolcbatcclatumC' Sin diffidebat, quantulum hoc erat lucri,ad pauculos dies inanem trium-« phum agereî’ Atqui cum tarn lollicitus fuerit Leus, ut îoc* cultifiimo quopiam nido ponerct hocouum,quod plufqua biennio parturierat,nc quif^ fentiret pullum enatum-inifi poftca^cfrctiamfalt;ftusuolucris,qirisnôîtclligit ilium hoc ppufle,quod milii impingit,ut me nondum ad rndendum

c üj

-ocr page 22-

panto,prior/prelcifloninianrosoemparctrAcueUiMM RumcnK.fins coUgct prudcns IfdormiU non fuilklM' La,.mod,pc rones ,çpc,i,amp;:i„culat,qaariguodpafchl ^mcnumrMtpolln fepins toando. Sf mW oamp; qWna;

^^J^quot;Sl°^A^morcafp3,ß3Lomnii,d,:„cguiM^^^ » Ÿ?h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deœpri me dcapaä..

'°™“gt;'’«f“‘ftßonnar, fdefi oppfdû/exnd Çoloniam Agnpp,hâ.EgoqWamp;an

BBmk.Ne.pcmmractummcaeailcKmaggrcdi;S,gdem^ iKcAntncrpiæfat^mrnmeratfumrnm.fiÂumâireq: ^rum urmidcocffcmpoccntan. Vcg, omnibus unoore ï« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illucmeoÉum'-

bnj,icnbçnsamtcts,ne ran impçdiant/ed aduipilent,ucmi, himox aus pornonfs, qux iam effét cxcufa,fiera copia.Id sdamicosmeamanu rcnpds,atCKiIloruin:,

Viailim ad me doccn pr. Porro is rumor Jioc cônlio fpar^ eratfiitmea riifptaone Pariftenûs xdnionfs auenerend

1 andern Iiteris e^Lutetiareddicis/ntelIigoilIicexcudt uO fcjmen,Pronnus Qd Aluclego qaendam cum Uteris, ad Nilt; ^dmonens ne quid ob id fadium client tnolein cuiquam J^glorum. Mibicum uno Leo rem eCf txterum gentem efle chanffimam, ad bxc ne quis ûilum , feueret in Leum conuicqs ilium aggrediens, etiamh non , aubicarem quin liber ilh us icateree conuierjs,tantum cura^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Knt, ut mmi cum primis uoluminis fieret copia Hxc niS poceri polhtntIiterisad Beraldum fcripris,non recafabOi

•^3beri,quodmc Leusuocat,nempemendacißtmus. Sed

^tequam dePartfienfi xdicionerefciffêm,redditxfunçm!'lt; 111 hterx a K.patrc epifeopo R.offenb',qbus aperit uiropti

mus,prudens quidem ôi amicum confilium,atip etiam fala

Hierum,b in tempore fuiffet datum» Et quod ad me faneƒ tfnebat in tempore datû eratj nifi hterx illius diutius

-ocr page 23-

Ccntinmatîiîjusftcgociatonnri.ldmthiriurmodf. Ne pert vctfructusmcihboris,quo de Chriftiana ccclcfh optime; utaiebatille.meritus eflem jfibi uiderc confultum, ut Lcuaf ^erfuafus ab amicis, mihi facerct copiam fui libri. Deindè resita tcmperaretui',per aliquos idoncos,ut Sgt;C eius annota-*, tiones exirent citra mci nomîs iniuriam, Sgt;C ego uiciffîm itai temperarem refponfionetn, ut ne quid læderc famam L- eû Nararumorêeffctamlatefparfumgt;paetiamre,utfit,atro-lt; Ciorcm,ut expediret magis €uulgari,quam premi quae kriX pferat Leus. Non poterat redius dari confilium nec a com muni amico ,utricp noftrum amidus. Atœ utinam idem iii mentem ucnilkt qs, qui me diflênticntc librum premi magt; lucrât. Sed paucis ante diebus quam hæc reddita eft epifta la, mea iamadThomam Lupfetum exicrat in uulgus, ôi ante banc 3editam,Leus fuum librum miferat Lutetiarn« ItacçtametG feirem propemodum odofum fore,tatt^uilt; fumefthac de re cumLeo mifeere colloquium. Habe^ optime lector,negocq fummamj qua fi uerbum auinxi fa enSjinmeum ipfius caput imprccor,quicquid dignum elt bomine uaniflimo. Non inficior me hominem eue, multis 'obnoxium uicqs,certe uanum me nullus adhuc necç corn* petit,ncc appcllauit ante Leu,qui ntc no uikgt; i loco rnenaa dffimS uocat,nonopinor quod ita fentiat,fed quo plus i-* dcifuacaftruat narrationi,fi mihi (idem adement.Namqul

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haflcnus me norunt.dtius incufant, immodicæ cuiu a^ /

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;batatis.ac fimplicitatis,^ mêdacq. N ccç ucro vc^ro

inLeum,poteftfieri,utautnonrnemirvent,autUp( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;4hc

fua(erit,etiamfihocipc,ne quid dicamdoro,m»ht deo.V numilludhabc pluafihimu acquuii^ uix pfùa* quidabhacmcanarrationedimdct.a,^ ^iihelector, quïe«^ CTumêhocqs,quiueluiuuntnobi aiao diifidct. Perfpc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deconfabvilantAs quidem oiK -^cüjuel mutuis Irisfubin

; l^llSec tcribimus,alqs kri’ nbsp;nbsp;z^filopus erat narratioc, ncc iV

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft cognitus,fi qsthc'^^^qujbus neuter nrm .ppius

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àas,acpuerilltcr^^^®^^5^“’^^l:»afcenæm friji

\ M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o Nunccarpum attingemus quaedx

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingenue Ltebimura,

-ocr page 24-

quod fccus diîucmus, aut certe negabimus prfndpio,qup4 tamimprobis predbus totiesrcpetitis, quodtotiesadmoos Incantamenti'Sjtoties tenfis pedids,ac laqueis tandem »Huß’ adegcrim,ut intermiflïsprçclarisilhsftudtfsfuis, odcxÿdul pfîimo fufciperct prouindam admonendi mei, mihi crede (edlor,rhetoricemagisquam ucrc,uerbis exaggeratum htfi forte prccesimprobas appellat, quod fubidc gratias^ pro miflls fchcdiSjduiliter agnofcens etiam qualecScpoffi'*’ cium,cum rtle me mortalium omnium ingrat!fïimum app^ let, fortaffîs ob id, quod in pofteriore æditione nullam ilügt; usfecerim mentioncm,quod tarnen necillcpetqtunquaffl, dec ego fum aufus facere, inccrtus uellet ne fui tien mentio nem in opere.quod uidebaturcxpofitum inuidiæmulto^ Interim illudmihi perpendcledor,quam hie inique mecS agatLeus, cefiacur alicubi iêreicciflê delatam a mcimmor Witatem, nimirum fentiens ic nolle fieri fui mentionemiti meisfaiptis, Sc tarnen totiesingrantudinis extremae reuiu pcragit,qui diffîmulempcr quem tantopere^fccerim.Re^ ligiominifuiffec illius nomeninfererelibris meis,ctiamu rec annuilletjnec recuiaflet,nunc quae fuiflet improbitas i^ facere,illo fieri uetanteCPoftremoCut ingenue dicam)miW non uidebatur id, quod ex illius fchedis acceflerat, fan's ha/ here momenti ad hoc,ut eius nome infercrem. Hie fdo rar fus me clamabit ingratum, qui ftudio eleuem illius in mC beneficium. A gnofco conuicium, nifi primx illx febedx, quas apud fe feruat mea manu notatas, fi uelit oftendere, plane declarabunt primas illas annotariones, turn paucas

Ætffcjtum ieiunas. Quas utinam.fi'cut turn erant gdidiflêf» QhM fihas mihi communicaflet, in quibus pugnat tnecS omniarft,arumgenere,in quibus admonet tarn feuere, ob/ (urgat camacntizr^inceflic tarn inimice,uodferatur tamlcdi/ nofe,dubicandum iioncftjquin ÔCadhæcfuerimnonnihil rclponfurus, Cum ad ali«,tutn minutiora, turn mitiora re/ fponderim.Imo nihil addubicofutuifi,auin eruditi, quibus efi nafus, fenfuri fint, quicquidin hoclibroM,ei, neruofius efi^ac folidioris erudidonis,tibi(^ confian8,aut quicquid di

-ocr page 25-

n»Ucul£ioris,ac migfsçquabiIi8,aIieftucnc;rnfîctefhocLlt; «s,quantû uelit,egomcamconicduram fuis apcriam lod^ ponden's,nifi dodojj: hoîm calculis

utadreinreuertar,Etiamfi Leus non uetuiuél lui tien menrioncm,tn non exiftimabam ce caufam ratisgnt Ucm,cur id faccrcm. Præfem'm cum ôd altj monuiflént no* nullajongoniaiorismomêti,^^ tn no fum aufus facere me* ftonem.Quod fi mihi nomenclatura facienda fueratomniû^ 9uo^ admonitu nonnihil accefliffet æditioni, famuli mei tucrant cum honoris praefatione nominandi, quibus nego Hum dcdijUtin annotationibusordinem inuerfum reftituc ient,aut nonnun^Gracca cum Latinis conferrcnt. Scd de ^fias erit dicêdi locus comodior. lam non eft necefle re^ 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcaccitis palponibus meisætuliffc fche

Mam,tpius annotarionibus pknam, quo ilium deridendum ptopinwCjCui^fateat ex animi fui conieeftura loqui fefe» Nea cm illius Chartas cui^ un$ oftendi,nec îfeiftatus fum apud amicoSjimo perpaucishac de re memineram,candide prædicanshoisingcniu.cumTheoIogisetiamexpoftulan», quodnon agnofcercnt,qd honoris Leo debereuHo]^ fino ineminit Leus,mcmineruntTheologi,gbus illunon femel comendauûPorroqd addit me præftigqsacblâdidjs mcis, V ° 9-^ pollidtationis adiecifte, no fan'sintelligo gd fibi. udit,niu quod fufpicor id cflc,q3 alibi,ludos( ni fallor,) fa eims,dicit,mc fibi immortalitatê fuiffc polIicitS. Et fieript, ttti dome^ds colloques tale gppia effutiuerim, at no fum tam InfoleSjUt talia fcrio^jmittam, N ec^ em fcriptis meis tni tribuo,nclt;p tanti é apud me illa,qualis qualis apud pofteros memoria,ncc ea fortaffis in long« duratura, ut immortalita tem e^ pute. Ait ft nun^ miflft fcheda alteram, nifi prio ti rndiffem. Imo pauds rndi,atc^ adeo ne refpondi quidé,ftd ex têpore nefcio gd annotaui,quo placarem iIlS,ut mihi tS tûdeDat,cfferuefcentê,quac qua ciuilitate ille^diderit in lu* ce,alio^eftoiudidum.Satisem uidebat ilia nulli ftribi,nifl imijprçfertim cû ipe fuas annotatiocs interim adornarit,me asplulquam extêporariasnïcnias, fortatTiseriadeprauatas^

d

-ocr page 26-

i

titülgan’t. Q3 Q ego primas illas fdiedasfurrim dcFcriptaSi curaflem euulgadas,qfó^s tumult^ mihi cociuiflèt Leus^' Nee cft qd de oc^lo queratannotationibus,c5cgo nonad^ tnodü multis rndcrim,fi mo hoe êrnderc. Quodfi mihmo impartiitnifi odo ultra numeF^eaij?,qbusrefpond(,pfofe‘* tat Chartas meamanunotatas,amp; resipa declarabit ilium Ion gcabefle a centumÔC quinquaginta.Sed longiusctiaabeft a uero, quod fubqcit, amp;nbsp;in annotarionibus fuisidentidé in^ culcat, mihi totius annotationü libri fatflam elle copiam pcf Icribam qucndam,quê alias, pditorê appellat, facerdote, inW grü,ac qa ipe non ignorât ,pbatæ religionis, idqjeflefadi^ ante^ abirê Ba(ilaîâ,nouû teftamentû denuo aediturus. Eö pditorê g nofle uelit indicabo.lsqd affirmât Leus, eóftan tiffimo uultupncgabit,autccrte impudcntiflîmementictj q3 alienûfuerit ab illius moribus. Imo nun^ rcfciuilibfu ao illo fuiflê deferiptû, priuf^ hoc ante paucos ab hinc dies ' difcercmcx colloquio Lei. Nâ,pditorillemihi fadus amief or,tandê faffus e,ap3 fè fuiflê librô Lei.defcriptû fuiffe diflî irtulauic, metuêsopîor,ne gd me offenderet. is reuerfo Bafl læa p’menfes ali^t unica dûtaxat ânotationê mihi coicauiu quâ una fibiferuarat, illicuidercr inigor Auguftîo,cui tû îpenfe fauebat ilkjuelut addieff us illius îftituto. Eâ mihi ce, nccap3 Atenfem diffimu!aui,nec ap3 Leû. Namhanccx orone mea moderatuseft,in æditioe fui uolumîs. Porro gd ^ditor ille feripièrit Leo, nefeio. Gerte negociû dedera, ut aliqua techna librû elicerct. Eâ ad re gd illecomêtus fït,nec ipe mihi narrauit,ncc ego pcotat’fum. Fortaffis ille fcripfirgt; qd L ait,me dixiflê,mihi librû miflû ex anglia. Et tn hoc Leus ita narrat,quafi fltadOantcairê Bafilæâ,cû j?ditoriJ le nihil hmoi têtarit,niii me reuerlo una cû annotationibuï «neisabfolutis.Nâ id tpis,nec libm uenabar Lci,ncc ima^ .nabarilli plurcseéânotatioes,$mihi coicaflèt. Hisaffînee ill3,qd feribit fe noîatim dtare pofle duos teftes.altei?? thcgt; ologiæ câdidatû,altei^publicû4)feflürê, g fæpcnumerote* flati fint,audiêtibus alitât A nglis,fe uidifle librûannotatio* t^ûLciapd meiSiucJÿ iwat Lcus,autâU'ocFosplufglyn

-ocr page 27-

cd habeât oportet,g hoc ap^ mc uidcrît q3 apud me tu n5 çrat,autcgo uerciïm,qa me facit Leus,idê,mir’ôftigiatorgt; g fàlfàrei abfentis imagic oculis iïloijf illuferim. Fieri pt,ut V iues,autAlard’,nâhos duos defignat opîor,fchedâali^ Lei apa me uiderît. Nâ hosali^ties no exclufî cubfcfb,idcp priuf^irê Bafilæa,æditur’denuo nouû teftamentû» L ibiG Lei neuf uidit, nec an abitu, nec poft reditu, Imo nee alius quif^mortaliu.Multaptcream oportet lector,ne firn mo-* leftior,uelut illudj^d negat rumorê p fe fparftrm, cü liber tl iiusuagaret,poïafomemonafteria. Apud Minoritasqtu Cr dûtaxat deicripferant,ftd nemo no uidit. lufti erant non lt;óicarelibrü,nóerant iuftîtaccre.Idêfadûêapud Martine 'fcs.IdemapudCartufienfes.necdubito,gn apud alios item, itifiqj magis libet copertareferre. A pud A tenfem defcribc, batjCofcijsamp;famulis,^^ conuitftoribus. Apud Anglos ita primü fuit apud paucos,ut libro inf paucos familiäres uerz ■fante,rumorê tn apudoêseuulgarêt. Imo D.R. RoffènfÏs fuis ad me Iris no diffitet Übrö apud multos haberi, Et poft hacepernegat afè fparfumrumorê,Prætereaillud,Qj aredi ’tulibrüfidea mepetirocinat hocargumento.q? mini \ü' bei?2 no eêt cmendare quicg. Imo teftat^fum eê hbei^,óf id ineodiipêdiofaftui5tpollicit’fum,ri quid eêt grauiorismo •tiêtü Itê q3 ait nihil tS defuifte fecüdae æditioni, pter pfatio liê,amp; porationê,cætera oïa excufa,fccus habet. N a annota-* tionöuolumi deerat pfatio, óf coronis, prioris uolumïsexê plarmecü extulerS Bafilæa,n6dû fatis recognitû,ôf abfolu tu ilIucmifiLouanio.Rurfusillud,qdfcribit femihi nü^ hegaflê librum,cum nulli’nec autoritäre,nec gratia potuc fit un^ perpcllijUt libri faceret copiam. Imo cum mihi tanz tam tribuateloquentia,ut poffim quiduisetiâhofti pfuadc fc,cü mihi tribuat pftigias,incantamêta,blanditias,Icnociz nia,quidnoC’tnoïb’hisartib’nog/ui ung ppellere hoïern ‘amicü,utmihi uel unüdiêimptiret utendiï. Hiedemiratur •impudêtia mea,qui inficias ea,me quicg uidiflé fuai^ anno* tationû.cû apud iè fchedas habeat,mcaptemanu notatas. sAt facile conftabituerit^sJidifcernamus têpora. Reuerfui

d ij

-ocr page 28-

Bafilaea mliiî ui'di,merftö(5 infîctof me o{dilîé,mêdak fut» rusfifatear. Anteg irem,nô$ncgàuimihi coicatas fcheda» a1i^t,nec opus ê ad eam retn cuincendâ meo chirograph^» ingenue p me feram. A d hæc ait annotatioes in hoc dS* taxat fuifle colledas,ut admoncrer,no utaederent» IdfîeX animo dicit, cur petêri no côicauitC’ Addit me paflîm apud oês î fe turn didts,tum cpFisdebacchatff.Equidê fateor me queßu apud amicos,q) ira mecumagerct, ôôidcm qftus eft amicus illius A tcnfis,cui Leus tantû tribuitjimo nihil non fcibuitjhoc uno cxccpto,qd nolueritlibri fui copiam face** rc.Scd id feci longe moderatius, $ re,quancp Leusipié» Neep em me clam eft,q de me turn dixerit,t5 fcripferit,amp;fl clameHêt^ex hoclibello licebat conifcere.Poflcm ccroorf' bus argumentis docerc,^ inimice Leusaduerfum me foi' p(êrit,nifi fugeréqfdam inuidiagrauarc. Neminem fereïtt «us fu.q cuLeo mifcuiflêt fermonê,quin mihi narraret damabeodida,q teftarentanimûprorfushoftilem. Qui' dam ctiâlongos dialogifmos recenfucrCt, ^s uerififflile na fîtquenq ex fefecominifdpoflc.Prætereareferentiiïingâ confenfus. At hate oîa Leus unica rone diluit,ea(^ facilli' «na,deierans nihil hoijr ue^îcflc.Non fumis,qui facile ere' dam uni aut altcri,pfèrtim ï rebus odiofis* At demiror,fî ta multi ftmul uno ore coiêntiunt in mcntiêdo, Poftrcmo ni hildemedixerit Leus,nifiapud meeént epiftolæ ipius ma nu defcriptaCjin qbus no admodu amice de me loquit. Pot ro qd addit me degente Britannica male tufentirc, turn to qui,quis no uidit feditiofiuSjC^ uerius eê diëluf Cui tandem anglo uel pilofadus fum iniquior,ob Leum C imo admo/ nui per Iras gallos ac gcrmanos,ne quid ob hanc rem lede-* rent gentê mihi chanmmâ, A n hoc e odio Lei, de Britânfs oîbusmale fentire:’ Imo hadenus in nullius libris crebri’ le guntBritâm'eaegentis laudes,qin meis» Non eget ilia me pconc,fateor,necegoiado me« officiOjCerte meis Ins fed« eftjUt apud eruditos uiros fît aliquante gratiofior, ^hac fuerit,atcßpofthacfuturaeetiäinuitoLco. Quanqcmilfé fcdulo iwxi Câuûm fu$ cum câ genti^uocôn^ûtcnius

-ocr page 29-

ut ïillis jobis 'aut do Ais triris hoo gfuadcat. Noh tmhi tempé to,quindicatn aligdarrogantius,Leus hoe me fugat, quoa Anelus natusê.Quabcnefitdcfua gcntcpofthac ment« rusinccrtö.HaAenusnó illi c^cdo,ut melius fit d^ua ge te tneritus ® cgo,mcriturus etiam mdtusjiqueam. qdtoriesinculcatR.P.epoRcffcnfigmmumarbime,!«!^ 31 me uolentCjLeicaiji annotationu/es ad hunc habet m^

5.Scripferat ad meRofFenfis,fi qua libru annotationu naâ cifa pouetj^tinus ad me mi flut?:, haeç cS Lei fia€ A ntueo piae agcretjUt finerem epo RofFcnfi mitti libru,^haui,ipcgt; rans tore,ut ilico mihi fieret eius copia» V cijrm ilico lulpi-* cans Lei fimplicitas obftitit,ne id illi lieer et. Cupiebat nu* htgratificari uir amiciflïmus,atiaoluit Leo lallere fideni inc itegerrimus. ld ego cacere malui(fcm.Sed ita res urget. rsGc uideamuscaufaSjqbus ait fe^uocatS, ut aduerfusanimiful fnram opus aederet. Erat locus in calce apologiæ,qua Lat« mi dialogo rndeo,mordax quidem ille, fed itatepcratus^ ut In neminem pofliit recider c fufpicio.Hoc nemo tuit otien* (us alioijÈ .So ws Leus fc petitü interpretabat. Cum egouel inter familiariffimos negar cm me de L eo fciafilTe, fed gene taliichemate uoluifiè deterrcrcomncs.Fratri mecutnagé* ti,rndi me hac in parte deftderare L ei prudentiam ,qui hoe a me peterct,quod imprimis auAuqz ecthoïmfufpicionerm»' Nunc uix erant decemLouanq, qui de Leo fulpicabanf, idc^,quantum ego deprehendere potui,Leo autorc.Si quid, de ca rcfcripfiflem,omnibus inieciflem tacitam fufpitionê.

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At meS confiliü,tum fr uidebat amplcAi. Fortafle nó abi

I rcfucrit locum ipmhuc afcribere. Is adhunc habet modû» “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eft alter quidam ex metis dolis, tcchnis ,fuciscp compofit*, ;

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confutus,conflatus,ad mcndacia,ad obtre Aationes ,ad glo^«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tras,ad Sycophantias,natus,faAus,fculptusc^,Qui rrilril no

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;machinât,ut fibi celebre nomen paret apud pofteros,2lt; ali

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;os fui memorcs taciat,male mcrendo de his,qui de oibus ft«

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcntbenemererijuideli eet uia ad parandam famam mir c co

quot; pcndiaria,fed omniü fcelcratiffima.Nondico quis fit,necK

cuUsUtjticcç ubi gcuüutn agat, nee di Aurus fum, irift ipfc’

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d iq

-ocr page 30-

' fefc^di'detttXluaîfb te k(Æoi',quîd Wc ê,caeLeus un’oîfh debueritcomouenVCótnoneri pouus debui't, fi quid inos ' aedereuelletjita ftilûmoderaret,ncquidho9jin fcdiâSi«/ derf pofr«.QW hæc tain genere dida corquetin fe,nimi^ idem poiïït,« fiFium Äf^suerbio^ mcoi^ bonâ parte in fe detorqre.Hic Leusmagnopeciuilitatê in me deliderat,qui haden^fic temperaui ftilû meû,ut eu tam multa feripferim, ac totiesfîmatrociflïmc prouocatus,in neminê nominatini debacenatus fim odiofi'us,Cu ipe prima eloqntiaî fiiæ feetu ramjatalilibello fit auipicatus,de^ ipe nifiil i3nuntio,ciini ^^ppf^^jStauesamp;^eruditi uiri^ tacitis apud feiudi-^ jjnuntiabiït. I am fingat altquis^me locu eu in Leum tor hile,cur iiIum dicor orbi traducere.quê nlFa nota defigno^ n totus orbis diuinate nouit qd ego fentiâ^’lâ ^d ait typo ^ap^hos uel pecunia mea corruptGs,ueIminisdeterritôs,nc ïïtbru xdefentjipi typographi norunteêfecus, acpalârecîa niant, Additatgumentû,qd nefeio cui cofeifus fjm mepœ ^tete tacflb Nihilbuiurce rei faßus fum.niß ipiLeo,cai epFam ad Liipfètûj fi Reifen^ lîsepFa tuiïïètin tpereddita, Nam id maJebâ, fie tempeeari ^^sgnopere ledeter aL,eo,ô(^ mibi Itceret d quot;^/^^quot;.^^^^‘^^pdiânldereJam^iuRius uideatßc incati' outlie,imptngitmibi dialogûbilinguiû, ac trilinguiû, eum go ea efacthcatepoßtm ipfi uel Hlû,uel aliû quêais impiti ^^^dfo meûeü^Num pbraßs f Nmft muetio. Num iudiaû!:' Vndiep^deût agminatim iîliufmo libellus ineptusobtrudP ^1 fufptcent nefeio,mex adamicos Ifx teßaba bmoi libellos dereßatum ee, ôi hodtede[eßari,q utnibil aliud,onerSc cam bona^lfai^, d^ Dusunice taueo, Proindeno êmeûei libello pa[roeinari,p3

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comentus ê, Ipe qui fie nondû refdie potui, ß

^^^^^^dmonerë, ut a talibusinepdis poßbac têperarct. A tlt;^ ^^ß^^S3ppellanm,qua fronte aufit mibirem tSin/^ oi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpmgere,cûneleuiirimûguide babeat argumëtïïf

g ^ddQCCâdlItJioçfacûapudifjjtuetfujDorhêfCNam teßa

-ocr page 31-

ftit Oïbi fciibcvcfe^qU fi quis faciat apud i'udi'cê ufiu,licnio' kturusfit. Quidöcvmani Leo fcrip{erint,autminatilint” nefdo.Qdegomonuijputome amice feciflegt;an pradenter feccrim nefcio.HiclaudibusefFcrt Germans qndâ iüucnê*^' sdprime dodü,teli^scp G ermanos oêSj^s oïm bonai^^ prin'' dpeslraijîappcUatjUideltcetutiUoamp;fibicocilict. At no fûc* adeo ftupidi G Ennani bonaîjî Irat^ principes,ut ament hogt; Wïirié,qui îabuliâ banc acdiderit orbi,qua non alia fuit unquS ; iucundiorbonai5t Irai^i hoftibus. Non eft ufcÿadeo facile irt ' ànimoseruditoï^hoîmirrepcrc.Ego tot acditis uolumibus,' deftudqsoptimisftuduibnmereri. Multi fatentur fenongt; nullam ex meis lucubrationibus utilitatcm accepiflè.Quâf ^am aSt nunc cxoiiunt jqui me fuo fplendore obfcurant, tnhocmihilc debere fatent, ^d multoijt ftudia excitarim* ’ Suntinnumcri,quiputent fibi nonnibileriamhonefti noîs • ex meis fcriptis acceffifle. His rebusmihi cociliaui complu* tium eruditoiîi beneuolentiâ jUo in una quapia rcgione, led . per orbem fereChrilHanS. An Leus foreputat,uthi omes in tali libello laudatitribus uerbis,ilico delcilcat a me, Si in huius caftratranfeant;’ Sed teftatur le fauere bonisliteris, O ratio quidem eft amici,fed falt;ftS ipfum eft plus($ hoftile. Non decrant,qui cupiebanthoc aggrcdiqU aggreffuseft ' Leus. Verum alios pigebatlaboris,alios deterrebatiuidia^ nonulli fortalTe diffidebant fuis pr3cfidqs,Quofdzmfuppa ' debat. Q uam bis exiftimamus elfe gratum, taXem extitillc . iibi uexilliferum,qui non ucreatur etiam ^aenac temerita* ‘ tis inuidiam in fe fufcipcre, modo penes, ip (um lit fafti gio tia. Pari facilitate mihi impingit febedam nefcio quam , de quauix etiam rumorc quic^ cognoucram. Moxoneraboc tnultis criminibus, fi quicquid hie aut illc ludit, aut ineptx milûautoriuelit obtrudere. Mox exbac occafione fefyeo* pbantampollicct fore^arpendislrbrismeis. Nara bare iWi. uifa eft bellatrafitio ,per quam a fupioribus digreflusjeipi-' at cbmemorarc.quidagat in luisanotanbibus.Ettnbic dq?,’' ' Utnia petit ,frcubi fuerit ballucinat’ ,cS railii ucniâ neger,eû ’ MniaUs,qu3e,ipfefpoute context iuopere^nca adcarptOquot;

-ocr page 32-

dum,fed ad docendu parato. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rudere Joelsaîi^t mamp;t.

ad Thomä Lupfetum epFaî,(êd dmimubnseâ ûbi kâsiint Ait fc dubi£are,ue^ ne fic,quod fummus Pontifex apprtx bauit opus meS,quafi pauci uiderîtipm diploma,aut quafl ceo fseêm artifex,qui ßngS diplomata. Ne» Pontifex i« ii^at,neccgo ica ^bari uolai, quafî nihil ineto erroris, fed ex CUIUS Iedione,n5nuna utili'tas reditura ftt ad theoîogiae ftudiofos.Quis aut fcripfit unquâ,qdoîm dodoi^ calculi's undi'tp ƒ barefCLeo fat eiJe dcbct,qo hi jjbant, quibus iIIc nihfl no tribuit. Probauit A tcnfis„pbauit Dorpius,rbauif non ofone foJS,ueiftetiam epfis non ad me tantum Icnpns. R,D.eps RofFenfi's. AtLeo nihil habet podetisapproba^ tio,niG toto opcre u€rbatim,amp;^ exade difcuflo. A cqui nfm cftimaginan',Pontifice non priuspbarc,nip uelpcr aK os ßtisexcuflb negotio. Qafi tail's exculforaccedat, qua*' Il's ê Lcus,fbftaflisin A mbrofio,in Hieronymo,nonpauca repen'enf,quæmagni'stragœdqspofli'ntexagitarf.At^b‘$ multa congeri't Leus,quæ no di'ceretjfi in utranepaeditione legiflet pfationcs mcas,quas pridem mihi faifus e,ßbi no e^ felefflaSjSi^ hihc apparet illu nondu legifle. NS appellat atçpurgcthoccornutodilêmatc.Poftènor ædirio tuadiHi.* det a priore locis ali^t ih grata's. Si fadum e hoc arbitrato Cuo,quæ Chriilianx aures lêrent,homîs arbitratu mutarilâ eras Iras:quot; S in diaerfum fecutus es exëpîar,confeque[,ucG decem fintexêplanadiuerfa,decem fint euangeli'a. A dbæc prudensledor,utnemorndeatquicg,th uides quid rndcri polfit. Imo non oporteat quic^ mderi.Ego coties teftor me no æderc bxc ut recepta traniladoncponeffione deijd-^ am,admoneo ne quif^ fus fidat,ni'fi' uideric ortliodoxoïji te ^onê ÔC interptationê,nifi uiden't antics Sif emendates co* dices confencire. Nccali'ud^pono,ni'fi qdrepentinlibris Crxcoi^Mne id redliî {îc,fiue fecus. Excuticnda propono, non lèquêda. Hac c5di'tionc,li uertiiîèm euangeliû Naza^ reoi^yû foièpb, aut Nicodemij quid erat penculi Cbriilia^ nxreiigioni^Si cantS habet penculi uarictas,cur nemo cl» enattn uccwic^ tdlaxnoKu^uper ex Aldûia ^fcâum oSI

-ocr page 33-

«ina^Ïöfc muîta diflénnunt a nofhis Ifbri?. Variant cxcrtk plaria Græca,feteor,Scd uariant Si L, atina«Si fdeo nulla fît autoritas Grçciscodi'cibus,quia per omm'anon confênriut, nelatini's quidem crit,quia in mulrisdiflcnttunt.ldeone^ rinus crunt decem euangel(a,fi pauculis aliquot loci's diliô nant codices/ Aliter legit A uguftinus, aliter A mbrofîus, aliter Cyprianus. Ipe rfieronymusnoniemper eadem le-* cit. Quid hinc ortum eft difcriminis rdigioni Chriftianæ/ Hieronymuscorrcxit ueterê ledionê euangelioi^. Num is ;ptin’ qtuor euagelifs nobis rcddidk odo/ V et^teftamc-» turn uertit ad hebraicam aut chaldaicâ ueritatenijin plærifqt locis dillen tiens a recepta mulus fæculis trâflatione. Nû co tinuoprouno teftamcntouetcri,duo nobis reddidit/ Pfal* mos iteij^ atcç iteiÿ nobis emendauit, num tot nobis peperit pfalteria,^tics emedauit/ E t tn ille fîç inuexit noua, ut uetç ra,ceu uitiata, fubmouerit, ego præmoneo ne id fiat, nift rc comperta,tû autoritateeoi^,quoi^ hocintereft« Laudat Ôi a Leo Origenis modeftia,qa incuagclqs ueritate ledionis adnotaritin margine,no mutarit recepta ledione, Et tn q3 annotauit,anotauit no ex Hebræis,fed ex Græds exeplari bus. Ego modeftius ago,g uulgata çditioné prorfus intadä -rclinques,ad Græcoijj ledtionê, qu5 no aliter ualere cupio^ nifi fi ad ueteijt codicfi fidem,nift fi ad excellcntiû ac pbato rûautoijicitationêamp;interpretationêrndeat, guac congruat oftendo,quæ diflbnent indico. Varietatêaddo,n5inmarx ginibuSjfed in mcisannotatinculis,ubicß déférés eccFiæ iudl ciOjubitß Icdori prudenti fuûiudiciu Iibe^ relinques. No clamo qd Hieronym’, Hæcé ueritas,quod uerteiiït Lxx, mcndaciu eft. Imo contra moneo lc(ftore,ne fidito mihi,diC* cute qd afferimiiSjUe fide Graecis exêpiaribus, in qbufdam fllisn5accedo,confer oîa,atc^ ita ftquere qd maximèæbas. Hac Î retâ fui diligês,ut cû nup adornaretTheodoricus me us Aloftêfis ædere nouu teftamêtû a me uerfum,iuxta Grg co^ exéplaria,uetare conatus fim ne fieret. Id cû nô impegt; trarê,ad(Jidipfationê,haudquaq inrétypographi,fedtn kâori côfuleretjiie qd erratet îprudês, Et poft hxc,no ùU

c

-ocr page 34-

dcô q JiTcrtmtna fidet Chnanac fomniet Leus. Ego ne^j ■quenc^ hortor,uc fecus légat in fchoh's,autin eccVi3,nec‘tpe fccüs lego, legunt cxccvû Hæc q Ccribimus, citra ßi'cuK kgunt III cubiculis.Et tn funt inuulgatis excplarib^qda, lt;q defcndi non pnt, Suntqob interptis incômodi'tatc, nec a magnfs theologi'sfunt hadenus intelleda. Si gs mi'bi dt» CS codtcesfiFereCiUel manudefcriptos,uelindiuerh's oßä nis excuros,qai p oîa coCentiûtjfatebor quicquid uanat tiii liuseêpondcrisdebere. Aediditamp;nupcr quidS utrûcp tez flimcn[û,in margibus annocans uinecatê Iedionis,nimi^ cnfisexêplanbas, Nûob id uacillauit dniinæ fcnptarx ad ■ tonta^Sæpenûero aliud canit chorus ecc}îafticus,aliud le* gitetiaineodê têpIo.NS quidponden'siódecedit feripta tx diuinacCPorro t^poflerior xditio mea im'n’’ cofentit: cS pnore,ptim amp;nbsp;illad fuie in câ, Præfedi erât caftigâdis,uttio cât formis,duo,Ioâ. Oecolampadius tbeoIogus,â^NicoIa^ us Gerbclius iuris utriuCrp doéior,amp;:habebâtcxêplar Ca* pn^ibm's,elegant fane depidâ, fed no ^tinus liber elegans,' idêefi ôi caiiigatus. A d hunemulta mutarât ex exeplaii trjeOfpriuf^ iendre. Vbi lènfîjiuiTicos fequi codicé mitiuS' quidê mods,fêdemendatibrê. Quid fitertia xditionehan* ciCci queam exéplar/apioribusedâemédatius, an neCas ftC difièneirea (cdaxdittoneC’Rurrum fi quarrû, {ïquintiï,fifs xtUfûièprimujûocüaaâjft nona,fidccimû,irautpoflèrias temper htpriorecafbgarius, nâ uerebor imptire itudioff^ plèrdrnlcolumi Icdiioneecchafiicaç' Denicp fi dormitalfét operx in priore xdiriôe, nolles mepoficriorc calpâ illafàe cire çquot; Lt eus uel in hoc fuo libello guflû cœpic, quid fit hfe rem cûrypograpbis,(!j debebatxquioreenobiSjintS^plixo, tâc^ dtfficilioperctHxc cam toc locis difleruerim, in epJîs, in pfationibas,in apologijs, erac hoc prudendæ Lei, prias ' ilia Iegere,qhxcfédioremagis,q tempefiiue iatfiaretinos, ^'ei^ admonet,copiâtes eê cupidosnouai^ rer^,ac uirandS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

ratfTe occafjonê offèndiculi. fmo fi quid tumairus unc^ efi

natumjidhaad qaat^â a nobis efiortû,fed potius ab fÛas,

öf,

-ocr page 35-

eoïrigi Magnificat, comgiEuangehu fandi loânis» V etns cuangeliQ nuUius ec ponderis„pdiffe nouS. Hæc fpargunt ^udaulicosmagnates.Hacc apud mulierculas,apud impc titâplæbeculâ.Hæcpoîamonafteria decantant. Hi rabugt; r la:fiquicuifrent,difperea,fiintraccntum annosnro labore Îjuifqfuiflet offenfus. At quihæc uocifcrant,adeo ftupidi unt,ut nó intelligant i^d rephendüt,aut adeo pigri,ut now libeatifpicere ^ddanant.His nópotuitoptatior exoriripj» tronusqlLeus.Pcrgit 8lt;idignat,^dnÓ{ucrini cótcntus ïgt; dice,^prioris æditionis errata cómonftrarêledori, mancte priore acditióeïcolumi,quêadmodü fedt Aug’.Atqui t^ poribus A uguftini ,qm defcribebant Ubri ,nó cxcudebant, uixpotuitiuccurricrratis,nifi pindicê.Qdfi ftüflèt illi ty.* pographoï$i fubfidiüjdëopinor fednct,quodcgofeci. Ad næc Aug’ eu autoritäre fcribcbat,nimi^teps,g magis erat Üli curandu,ne cui fieret autor erroris. E t tn cS müita rctra datit Aug’,nópaucatnreliquit rctradanda.ltalo^r,qua*. fifit erratüin multis,8lt;ame tantu fiterratü.Poftremo quagt; Cnihil afiudagerct,qut emendatiusexiret,qd exiflet. Nûç crant Slt; operaiv,8lt; caftigatoi^i errata fardenda,amp;totu op^^ uarijs moois locupktâdûjUt non tamrecognitû,q recuiurt uideripoflèt. Quorfutnaût opus erat tituio retraélationiSj eumamp;iinpriore uolumîs æditionc,pollicitusfîm nae pofte ïiore mutatuRîjft quid ibi ccftàtum cet. Ac rurfus in pofte tiorenon difliimufo me in muftis a me diftentire,modCTa* turn eê qu3edam,brcui€ oiareddidifle mefiora. Diuus Hie* tonymusprioribus comentarqs in Abdiam,quiaftonprogt; tabat,fubftituitnouos,Quinbicobiurgatur, quod non igt; diccpotiuspropofuerit,quicquidi fuperioribusdamnaret^ permufta diftimufo fedor optime,netefimuf ac me occigt; dam txdio. Nam facile fero qd fe loannl euangcliftæ, Hie tonymo, A uguftino,O rigeni confcrt,me Cerintbo, Hd* uidio,Manimatis,acCelfo comparat.Etbaec fcribitqui iw me tantopcte defrderat Cbrianâmodeftiâ,nccferrepoteft, quodEroftrati,atcç Ortuinimemierim. Neebis contetus, içaumatcçitcïum limih fcbemate utit^ Appellat qaccalû,*.

-ocr page 36-

nîàtofcm fcripturæ racræ.qui cxGræco:çzfontibus,quïe3f uetuftis.ac bonæ fidei codicibus,qui ex oahodoxoïjf inteiv jjretû citationibus Sgt;i. cômcntartjs,efFicere ftudeâ,ut nn co^ diccSjSC minus deprauart poflînt, redfus l'ntelligant, ro Knquensintérim intaAa uulgatâjqualisqualisêæditionêj’ Si ubiq? me fubdes eccFiae iudicio. A tcp adeo, ne cui furtiiri’ irrepere uideretjOpus ipm Ro.pontifici Leoni.X. dedica-» uijhecid feci,ni prias illo per Iras fado certiore,quid facere deftinafïcm.Et nefcio qa magna difcrimennunciatiminc^ rc rebus Chrianoij^jnifinicfubitoexortus, rebusdubijstu/' lifletpfentaneâ opcmJam qdgloriæ fibi ducit, Dorpiuni

Eccium annotafle quaedâ in meis comcntarijs, uelle «t quêadmodû in admonêdo plaçait illos imitari, iß mode ftiam etiâ illoi^ pftitiflêt.Nam utercp priuatim admonuir, 6d citraufruIentiâ,autfeditionê.Q3eo magispftare debu (t Lcus,^ magis ab utroqj fupat,cô dignitate gradusTheo loîgidjtûeruditioe.Negat fibi dilïîmulandû fuinc,cum rei tenderet in eccEiac pernicie.Fingamus nouû teftamcntüin lino autaltero loco uitiatfî ab hæreticis,qd’ lècus elle demo/ ftrabimus,qlb quod hincpericulueccIefiae^Cumle^tL» dantius tot locis aberrans a reditudine fidei catholicæ, eu Petrus Lombardus,nopaucis in locis idem fades» Præfer/ timcûclamc.hæcqdam’cuiudidolegcda. Adeo ut,que/ admod3modixi,cfl nupercxcudere uelIentnouSrcftame tû,omiffis Græcis,amp; nris annotationibus,obftiterim,cun(S nihil ^fîcerem,addita pfatiuncula pmonui lcdorc,nc falii poflet. Quid fi reperças A rrij libros ædidiflëm in uulgus, nû periculû edTet ecclefiæ^ Profedo nihilo plus, cS Hie/ ronymus uerterct libros tt^/ ajxS^jjbona fide reddens lati/ nisauribus, quicgdille quantûuisimpiûgræce fcripfifle^ Identide obijdt mihi retradationcs A uguftini. At ut mo dixijfunt hodie in libris Auguftini quæ noua retrada done dcfiderent.Mutaui quæ mihi uidebant errata,mutatu rus amp;nbsp;alia fi dephendero. Â dfuit,imo pfuit aeditioni priori loanncs Oecolampadius,uir cû primis integer,ac pter tri® lingua^ peritiâ^nccinrethcologica Leo pofthab€ndus,np

-ocr page 37-

fjutd dtom odiöfïus. Rogatus eft a me, mónerct, pftrtim ft quid ad fidei fynccritate attinerct. A dfuir,fubinde nos îter^« nifens, Vuolphangus capi'to, V triq; plurimu tribuit Leus, äut eerte tribuerc uideri uult. Atc^ utinam Lodouico ßero ftiidêt odû,nfa^piusintuendi. Quid facerêCLeum no no Hcrâ. Et quis crederet in iuuenc,id tpis nulla adhuc erudirigt;? onisopionecelebrijtamexiraia effe docftiinaC’Sed fuerit necâ,utadmoneret,quid erat neceftercm ta fcditiofc,tâ ini mice tradareChaud fciOjmco ne an ipius maiore dedccore« Veret ipe,ne neuter fans opimâ laude fit ex hac coflidan* one relaturus. A. tdui,hoc erat in illius ptate cauere ne fi'c-- lt;nbsp;ret. A teg id feciflet, fi prudentiû amicoi^ Iris obfequi, uel fiio aiomoregerere,uel ^rundâinftindibusaufcultarcms» luiflêt. A t no tulit aculeos epFa: meae. Nonfat erat epFani epft retaliare:' Nihil uf^ in toto ope reliquS e, qd no impo tens ^ddâ odiû p fe fcrat. Pratfatiucula qua mihi fcilicct mic tit opusefflagitatu,. A Itéra qua falutat iciy ta academia Lo*“ uaniefcm,mox Elenchus, Deinde annotatióes,rurfus apo* logia,quafi nihil cct fan's illius in me odio.Sed interim fibi modeffusuidet^qd arbitrée me dignu atrocioribus.Sic qui iugulatinimicu fufl,putat illu maioribus dignu malis» Fate tur mox hoiemeflc lc,labi pofle,fan's agnoftere fit exfli pditus eruditioe. Proinde negat ft quic^ adfirmatm^^Imo uelleiudiciu oe penes ledorê eflè, imo ^mitrit palinodia, ficubi lapfus fuerit. Hacefi fcribit ex aîo,cur ubieg tSncacif inceffit mea,imo me An hoc eft fuo iudicio diffidenris, amp;rcnT alieno pmittentisarbitriot'Porro q fcribit de foloecif m{s,decgportctisgtamaucoqt,dc pniciofa cloqntia,qin ad hocncgociu noadmod3prinent,omitumus excutere» Vft demus alia de gbus magis illius referebat admoncri. Sed qtî pfpicimus hac ip (am,qua habet, didiois facultatë fere ex li bris meis haufilft,atcgadeo exipo qd infedat ope,uerc iu* xtaGraecoijf nuerbiû,cxipo bonc lora defumcnte,no cc^ mittemus,utillffmagis etiain nosarmemus. lllud utinap* t ftitiffet, q3 ftpolliceturfi'ne dente,fine nafo,finedicadcatc cau(ànrhânçaduqt,adeo ut uereat,necubi nimiû modeft*

c itj

-ocr page 38-

föinfeutdeauPoftfemo mfnatur miht flefdo quid, nifi cala-« mos omnium cohibeam. De meipfo polliceor,ô(f prçftabOi ixclhoftium iudicio, modeftia fupcdor Leô,decæterisha* - ^enuwftabo,quantû erit mihi î manu. A mplius a me neç amidffimus queat ftipulari. In calcc non uult haben fideiu odiOjfed uereor,ne hac lege fepenumero nô habenda fitipi fides,qui nuC^ non feruiat ftomacho fuo, A intérim negt; gat fibi odiû fuifle in confib'o. Hadcnus quæ ad primam apologiam refpondenda uidebant. Huic'Iubneditindicç fingultspenetitulisaliquid impingcntem contumeliæ. Si quid ad Grxco^ exemplar fecus uerto quam in noftra fegt; raturaeditione,temereat(Ç impie uiolo ledionecccleijafti«’ çam. Vocatin fuipicionem, quod parum folidc lëntiam defacramento matn'monij, quodomnem coitum/purcom çlîè ducam,quod faueam Peiagianis ahfsœhçiericis.Cond çat in me theologos neotericos omnes,ac fratrum,quos uoz. cantmcndicanteSjtotos ordines. Alia his confilîa, atcp ha:c «ir,immodicam penemodcftiam pollicitus,indicem uocaf* Hæc quâto fint atrodus diçia,^^ re,mox docebimus,cff ad illius annotatoes uenicmus.Intérim hoc te quæfo gfquises letflorfufpendepaulÜp fnïam,6Calteraaurem îtegrammihi, (èrua. Nam præftatopîor codem curfu,ad coronides, quas annotarionibusfubiunxit^ crefceretuolumen,paucisrndc re. In exêplari q3nobis commodauit honorabile collegid Coriêndoncêfe inf uarias pilt;fî-uras habcbat amp;:hxc, diuina cSambientibusangeloi^choristSub hacaureis Iris habebant di(îinlt;fia,quxitciribaunt j^fonisdiutSjUteadeui' Ctoîm,rurfus quæ nûeromultitudis illisattribuant.Deîde ûdei fymbolS fub pidluserathomo, non/liilfublat^ater rajiamqjccufidei alispaulatim tendes in c(xlû.Hacpidùr3' deledîatus Frobenius, ut opîor,abiênte atep infciome,qS ülic uiderat,addidit fuo uolumî, Eius fadiiiuidiâ Leus ini‘ pingit milii,quail fi Typogtapbusin opens ^oncifpieiopS gcfctpidîuramaliquam obfcœnam,ego fim ob idtniusuoi çandus» Sieiuspidiurxulb ui^ amefàcfîa êmendo,nôre^' eufo q minus jpu(ecmilu, Expbpçt ûlS alius qcun^ ucliu

-ocr page 39-

QU fi maxîcillic Inbeant^q difiônaftt a fymboIiîL'at?noïî^ non inelegans fuci it amp;nbsp;hoc fci're,quibus in rebus, aut quib* in uerbis a nobis Græci difTcnferint.Quod fi qscum codigt;' cemhuius pidurae gratia, fufpedum habeat, Iciat me nullt txêplari minus fifum illi, quan^ co nuUûeratelegâtfns.'

V enio nuc ad illius dialogs,in trâfcurfu paucula qdi attingamne nun^finiat hæcrixa. Hic rurfusîculcat nie omncsipiusannotationesuidi{fc prîufqua abiremBafilæ^ quo quicqutd redemutatn eft fibi uendicet^Quodetiamfi milies iteret, milies diduruseft quod a uero diflidet. Ncc adeomii5^eft,fiin hoc tantopcre laborat, quod profedo hi obtinet,perierint iliac graues obteftationes,quasepiphonegt; mats uice fubnedit ali^tiesfuis annotationibus.Obteftoiç tc Erafme çcr charitatem Chriftiana,obteftor re per uifeera C H RI b TI ,recognofceopus tuum,retradaerrores tw t)s,quibus hoc agit,utledor non fatisgnarus huius comoe-* diæ, putet me hortatu atep autoritatc Lei fufeepifle prions aeditionis caftigatione. Si fcripfit hacc antcq aggrefluscent opus,quomodo queritur quodLouanij meis improbis fla gitationibus fucrit adadus, ut fulciperet hoc negodum, c3^ negari non poflit,me magna ex parte rccognitionem abfol nine,priufquam Leum uidiflcmî’Si poft fulceptum negogt; dumhaccmonct, quorfum attinebat monerc ut faccre, q3 ; iam facientemuidebat^ Poftremo cur hæc nunquam licutC mihi legere nifi nunc demum,iam per orbem fparfaaedino he pofterioreC' Non haberent locS crebri dialogifmi, quos ita mecS mifcct, quaff communi coniilio peregcrimus hoc ' opus. Non poflet a me tanquam fuas plumas repetcre,quae file uel poft abitummcum,uel pofterioreiam æditionc ùul gata,fuis addiditannotationibus,non pofietinq qug illecx meis annotatioibuslocupletatis,afcripfit fuis,ab hole îgra-tiffîmo rcpofcerc.Hæc nififuis locis oftendero prudentife don,nongrauabor totius opens laudem î folidû Leo cede rc.Sedoperæprccium fuerituidere qbus lemmatis hoedo--ccacîfuisânoratoib^.Reucllésamc pluma fuâ,quâ illi fuC

(wetûaoaotatioflej cç^ ^lüj» In ç^ççapQçalypfts ü*

-ocr page 40-

,cxcmplati,C[ï^fumnob{seratuni*dû,namis Tiber spndgrS* cos rarus ê inuéta,deerat un^atcß alter uerfus» Eos nos adefi dimus fccutt latinos codices. E t ctit eiufmodi,ut ex his q«f praKcflerât poflent reponi » Cû igit Baiilæâ mittercmr« cognitû exemplar fcripfi amicis,utex æditioe A Idina refü^ Ïtucrenteu locû. Nam mihi nondû emptû erat hoc opuS' M ita nt iuffi fads eft. Quæfo gd hie debet Leo ƒ An ipe q? decrat reftitaitî'Atg nulls habebat exemplar, nifi mewm» Sed admonuit.Quaff ucro,nonhoc teftatus firn in ptio^ bus annotatióibus,gdillic cgiftcm,amp;gd defideraré.Quad hac de re Leus nulls un$ mihi fecit uerbS. Nec arbitrer id temporis rem ab eo dephenfam,nec ipe audet hoc aflcucralt; re,nifi perfuadeat hâcfchedâ a ^ditore fuiflêcommunicaó quam perfonam nifi induxiflet,no conftitiflet haec fabula» j Atqjinrefaliîflîma,uide$magnifice loquitC’ Agnofcat crgocrcditorem fuS ho oim igratiflimus. Et ncampliusca' lumnictjfenonuidifle annotationes meas. Sed q3 hictam fortitcr afleuerat,paulofùpcrius ceu dubium feccrat.Certt inquiens,aliud mihi perfuaderi non potcrit, nifi ille alia iu-f ftam rationem reddiderit,cur hie expundS fit,q3 prior ædi tio habet,Si iufta attulero cam,cur eum locS mutarim,fa(Iii rus uidet ,me poftrema annotations non uidiHcjamp;fi ca non widi,périt Iemma,me colligit omnesuidiflereliquas. Atg in promptu eft caufa iuftinima In priore çditionedeftitua it nos exemplar, in poftcriori fuccurrit exemplar AldinS» Itacphic prçftiti,q3in priore mefadui^z fum pollidtus.l^t ro illi lemmari, Proditor ille habuit omnes in manu,igit co-« municauicomeSjVndeat^ditoripe.An ornes habuerit ne* fcio.mihi praeter unica,nulla un^ communicauit, idep iam euulgato operc. Proinde q3 Leus totius huius fabulæ ba* fim Sie uuit,,pditorille fortiflimc pnegabit, fortaflisamp;ca* lumnfac reS adurus L cS,ni religionis pudor obfifterct. Ha bet cam opinor farisiuftam. At quis iterim mihi farcict,q3 hmoi nxnqs fretus,toties me uocat ingratifltmS,tories men dace,tories alqs atep alljs noibus!rN on potcrit inqt mihi aM nd pfuadcri, Facileillipfuaderet,QifiaimiSnbi pfua(iflétgt;

-ocr page 41-

atfhScqiÄ iftituft fabula câducoTjUti'fa rwcredaf hflt;,lt;jnSgt; srdn«döillcpdfcat,(cd hoc minore CH fide,qSnùnxS anxfe, l^iiuÆ fubinde.Ät paulo poft ueltit oBhr fui, reddes lt;5a^ cür mihi Itbrum negarit, Nemo in^tc (anus, committit fiddinCdiatoris.Siis Iibrumhabuinè£,potûiflêt me inaito »dehE. Qut minus mihi ficuiflecacdcrc fchedas maiore illi«* Ésmaloî’ Vtit alio Icmmatc. Qui poftremâufdit j UidiC çmncs.C«finc ordine traderet fchedas,quid uetät, minus pofaerim uidere poftremam,ne prima quidem uiiaC A lieu-* fci ratiocina tmc cita He quæd am ipius raonitu,quafi nocita tim plus trccenta loca in pofteriorc aidiaorie,quae in priore lt;iOMcitaram,idlt;çnullo monitore. Sedhuiusgeneris prhul ndemonfttabimuSjCûrcfpondefaimus ipis annotationibu« fedori defatigato non iniucuda funira«Hoctpo^ftfui(3cdw «cit ledori,quod non contentus ftmcl at^ itèi|i dixifle,tS anxicrepetit attp inculcat. Noneftadeoiollicita ueritas. 1^0 ITO ficefïênotum cruditis uiris, ut non admödurn mc ’ tónditê plumis alienis. Ipe freqiienf meas plumas in alioije

Imptis deprehendo, hec tarnen hac gratia eui^ un^ ante fcac fui moleftus, neep pofthacfuturtis fum» Séd pcrg^ religt; qua percurrere. Impucfentem me uocat qui non uerear dice te,Le5 nullius autoritate potuiftc per pel ii,iit ucl uocc niihl ä’ferret unu ex annotatioioiis' locum, experturusan perffim efendere, Quoddixi ucrilfimu cft,etiamfi priui^irem B» ^æ3m non inficior fehedas aliquot mihi commpnieatas,q3 ^’*^^^‘anidiluimus. Quod opus illius fcripii mendacqs â^erfum, fonafïê didum uidebit induilius. Sed tarnen id IS ex unica annotatione collegium qua th illcquacdam mo deratuseft,quaî fortaiîè fuo loco démónftrabunt.ne fruftra iiobis hoc excidifle uideat.Ètiâfi non êihaïo quic^in hae ^efponfi6e,odiofius in LeSregerere, c5 me toties mendace ?Ppctlct,toties in^atû,toties {mpóftorcm,totics fticatn, aut aliud qduis.iuffit qd fpledida bills. Scribit ob hanc cam po/ liffimSnoluifle fuu opus nôduiàtis tornatû, manihusmeit fcrédcrc,ne mihi libei?^ effet,ubi libuiflet cuülgare.Ätqfiuc iwn eft,qd totiesafleuerattoeû opusapud-mefuilftjfrwftra

-ocr page 42-

fu3cxcmplar apud fc pmebat. Vt 'pn Jens mendadS

^d ,p treccntis lods,fcxccntos dixen'm, quafi no paffîtrt idem dicatnus decem, §tiesmagnu numei^ ucHigt uoli» mus. A it fe iuxtadodrinacuangelic3,ubifrufl:rafemcl,al a iKijiadmonuit priuatim, nunc rem adeeeßam defcrrcj PrimS ut demus hoc ce,dic ecclîæ, quod hie talibus libn's t me debaccliatjdocebofuislocis,cas annotationes, î quibui ati ociflïme in me inuehit ,amp;orbem î me condtat, nunq mi hifu{flcc5icatas,nec^fcripto,nccpcol!oquio, ImoncAtert fl quidê ut arbitror. Nam uir ille mime mendax,cum alias Tacpiusipn'uatocoIloquiOjtum îcŒtumul£O^jCOtpe,quû Ï)ax ê mihi farta cû thçologis,quam malæ liguæ nonmh« abefadarantjteftatus eft i annotationibus Lei,qu^ gt;Pæ cuidê uidiflet,nihil cê. cotumeliac. Nec uideo an Taris hacc fibi CÔftentjJUt le grauiflîmis caufisaddudû,ut æderet fta* annotap5es,ne reî^io Chriana periclitaretur,ôf tn ne^t aeditu^ faide^nifi fuifîct a me pcrpulfus. S ub hæc redit co» UC ^bet me bis obftitiiïé,^ minus änderet liber,altero tyP®' grapho fa(cinato,nam hocutit ucrbo,cui hocconTiûo Pa/ raphraftm meâ obtruferim,nc uacaret cxcuderclibrûipi^» At Irisoîbusréclamâtfortiter typographusillcjindignere* renSjhæc î feconferri mcdacia. Cur illc mutaritfnîain^atn adferetipe.Poftremoquid mea Paraphrafis poteraterfice^ re,niTi ut opus Lei dinerref ad dies duodeci: Poilremo gd op’ eratobtrufa Paraphrahrcîtaiurbare,cûmihiuerboiaC facere licuifletC lam ^d ait me nec fumptui pepcrciflè, qua negociû impedircm,id totu fuauif ride t typographi,fibi be cóTcn,mc ne uerbum quidê in earn rem inilimpfiflé^nefi wn$ egre tuli,quod Latomi dialogû excudifTef,cuiusmo* derations utinS L eus cet imitatus, ut eft cruditione inte* rior,modeftiafuinctiâItêaîquaIis.Porro ideo tum ufcTuuj opéra Hillcntj,fi mihi fiiAo^ meoijt Leo reddenda ê r5,4® Theodoricusnegarct fibi ee opas.Porro ^dtam,plixx icn lit de Capnioncjdccp Capitone,mihi fane uehemenf^bat» Scdîterîmno ucret peftime (entire de Erafmo,de 4ub(eii

t»udi»HUû4^

-ocr page 43-

quot; ' putimpctcmijchenotincîis fpicuKs,^ cuius honore îTIinS ' dubitarent fubire capitis diferimê, tu cam faclioné adiuuâs« quac iam totannis molit exitiû CapnionûRetorquetîmc, ç uelut AriftarchusquifpiamjCenforiâuirgulâ, ctiâ cûim* pcfio exerces in oés^tan^ c cathedra ^jnunciansjuct«^ do/ gmata conucllS.necueteribus parcês.nec ncotericis,necc/ clefiaftica quidê dogmata finens îtemcrata.q delirifs hærex licoijz fauere uidcar,q ius ^ddam mihi ucndicêin theolog^/ am,quipter me contemnâ omes. Hic ê catalogus laudutn, ÎuashomoChriftianæ modeftiæ columen in me congerit, :asnongrauaboroêsagnofccrc,fidocerepoiïit5mc quen^ omnino moitaliû unc^ præ mecontcmpfîflc, In theologia ticmo minus fibifumplitung ego,qui parte oim inhmS, hoc eftjgrammaticam mihi delegerim, iublimiora ilia rclin quens feÜciorib us. Noc in his ipis pronûcio, annotatioes ap pellojnon dogmata,excutienda^pono,non promo ora/ tula. Si diflèntire alicubi a ucteribüs,aut recêtioribuSjC illis *lïo pateere,hoc mihi cummultisat(^ adeo cum Léo quoep commune eft.Cum lubet,libéré diflèntit ab Hirronymo,!! bore ab Ambroliójnec dubito quin multo frequentius aLy ranOjfiPibusc^ fi detur occafio, Q uam patrocincr hærcticis, luis locis aperietur. Non improbat opus meum, tantum defideratinme plufculû diligentiæ,plufculummodefttæ, forte nonnullis in lociSjplufculû iudictj.Hçc fi ueta fune, quid opus erattamfeditiofo tumultunoftrumopusinceflê rc^quando quod in me defiderat,nemo no defîderat in Hic ronymojô^tortaflïsin Auguftino, Exadam diligentiam ïn opere tam grandi,tam uario,tanque perplexe turc dcfidc rauerit Leus,fiipfein opeiefuo pufilloeam præftitit,in quo tarnen plus biennium defudauit. Quod quam fitexi/ guum tum demum apparuerit, fi pracfationes,fî apologias, mea feptentia non ob aliud in longum porredtas,quamnc hbellusnimium pufillus uiderttur,fi detrahas dialogifmos,-in quibus mea recenfet, poftremo fi detrahas ea quibus p/ mecum delio'gat. Ne quid itcrim de fubditieqs, qfdê fubinde repeutis, Nam his quocÿlonibus crefeût ua.

-ocr page 44-

ftntäiu per ft pufilla.Scd meuopus uulepencuhridimutt tHda-i;de4njhtIopIuscrarpericuh;$fue«'tin utn'uhßto* ßamenti uolurnibas,nuper cx Aldina offlcina ^fedis.Sif quidê amp;nbsp;jllicconlpiamus multa q s nfa diflcnti^t ledits ne, Imo ni fallor aliquäto riitnuSjCÖ mcSopas^dierittotia nibus comunKüadueffusbm5ipcricuIn,iIIud nudü exietit incrme,nullüftcum adferens anridotu. Necpcn prorlui dormitauimus,utexiftimat Leus,ne(^non libuiiretocuHß ah'enis ua/icuifuifTetodS attctius expêdendi hbios alia“ fios» At uix inucnias ta amicos qui uelint,uixtâ ocioios bus uacecid facere^Cttiusreperiasinimicos g carpanropus aedttu,g amicos qui cafiigent fdcndu.Ca-fe rogauim’ atnl cos alï^t dodos,ut admonetêc,pfenim ft quid ad Clmlliii^ nac pictaaXaut fidei rem pertiherciudicarcnt* Qd û quem nouillem ufaadeo iudicij f(xlids,ut quicqd ille^nundid^ iètpladturfituerituniuerfis,hâcimprimis adhibuifa ica UltS, NScin tanta fnïa^ di ingeniorft uarietate,fecue fum qSamiculis illis,^s dixi^meoc^aio tum uideret optimutu» pemegat Leus fe quic^ un^ de me lêcus q honorißce fuif ïe loquutü. ld ü ucij^ eil,demiror tam multos tot comadias tam ^babilrpotuiffe conßngere,idcp magno cbrenru,cSrt ro fecS etia cóüent qui mentiunt. Sed huius rd fatiscófc^ funttadâs Leus frequenter de me fcripßt,ö(: ita fcripfit, ut txhorrdcerent anima ram capitarrinimicü,EttnutaIiqaa tandt argumento coumccrem illum no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honorißcede

tnelocutû,^tuliepfam ipiusmanu fcriptâ,in quafe uocat eccîefiafiicx letfh'onis defenCorê, mecalumniaroré^ fam q^ I loca qdâ ex îibris meis ueîut in ie dida torquet tragids uef

bisexag^ns oîa,cogorrurfus in niodenderareprudent , 1 tiS,nb minus q in eo deßderabS,cüIocffex apologia,q La

tomo rndeo,nulja nece/Titate copulfus Ctbi uendicaret.Re^

dtabolocûexlibellocolloquiôififamilianum, Si eut forte

Leihberadmanûnonfit.A, Quidfiunâautalreramum

brS adduxero^ C, Ltcet,m5 ne nigras umbras addaxeris,

A.Qnid ß,/\J,adlt;Iuxero^C,Scori^milIijC' ÄdmoSa^

^_ßlubc(^ Ç,Ageadmittef,mQdQauteliaqastffYpl^

-ocr page 45-

fopliïftïcos,mat»ölogias,fyoophafttias, froerdliu^wruIe/M tiasjrifum fardoniü,glonas T lira(bnicas,philauriam. A tiuscauda reliqrit. Quxfo quid hic é, âd ad Lcum pcitinc w,nifi uolcnsaenofcat ipeï' An illc foius c Scotiila, aut tïf infignisêScotiirajUthacnota poflït agnofaY Ncc unq in* famisfuit Leus hoe nomîCj^dgtyphisadmodû uakret,qult; bus ipe no uide t admodS multü tribucre. Cæteroi^ aöt qdl eft obfccrOj^d no in plurimos ubiçp didpoflÏt

Leus gente Scotus ê,ctiâfî illic non de gente, fed de autórfl loquotjunde Scotiftac dicunt. Cætci^ qd additumêdclraii da relinqnda,crederc no potera excufum,nifi libroælato ul djflemjnec adhuc dubito,quin ab alio ^piam fit additû. N3 ipe non adfuijCûexcuderet libellus. Et rortaflîs autore hü* ius cauilli reperiam.Tantum abeft ut talc quicq in Leüm i5prictorferim.Imo eu Leusipfcmihi locû hune obtjeerec de cauda,no potui fatis admirari,unde hoc cét ^fedlum, Po ftremo quid efic pt leditiofius,q fi quis ufq caudæ faciat mç tionêjContinuo uidcatBritannosoêsimpetiflc.Quid lati* pis fonet cauda,^tics de uûis loquimur, nouft cnâ ipe Ce* fus,qui milîicouitp loco ingcrit,qd pap^habeam caudâe, ho uirgineo pudore pditus.Scd finge id efle, ^d nequaq e, me oblique uoluiflêdcfignarc Lpum, quid opus erat hoc orbi 4)derc^V tLouanqpaucific fuerint interptaturi,tot hoîm uiiba,nihil aliudfufpicatafuiflcnt,qin gencredidu fuifléî theologûaliquemfupcrciliofum,quales funt nirniû multi«, Et ex hoc loco,g atrocem illc fufdtat tragœdiâç’ A ddit alte tiro ex codé libdlo locu,quê putat no cUe ierendum Chri ftianisauribus.Is adhunc habet modû. Q^uid émolument! adfenint Ifæ inanes^ podia' tergende funt utiles. Equidem poui quenda,cuius lingua malim ad hoe abuti. At ego nogt; ui quendam,cuius lingua nihilo tutius fit abftergijq aconit! , (olrjs.[fteigitdi^usê,quiaconitû edat ardelio.Pnmöoro tcleAor q (purcides fit,fi literator doccs latine loquffic p* fcribatexemplS.Hiclibernullirei utilisé,nifi tergêdisna* Pbus. A n tanta foeditas ê ca corporis parte noîare,cû id ^4 pulgo hr oblcoeiîiusnomîct inewangelio wulua.lt^oca

-ocr page 46-

Itidi Irarrfmagtftn puens minât uirgaSjnnuIIisuidcntob* fcoenclog, quodeam corporis partem nomiant, quxcedi folccC'Anpudeteos g de naturis anïantium difputant, humani corijon'spartes fuis noïare uocabuF;” Atdiccs.Id il ti Eaciunc docedt gra. Et hic latïe log docco. NS obfcoenw tn'dcat,q lexica fcribes explicct.gd Latfnis déclarent, qu« oulgo liabent didu fœda uocabuIaC Sicut citra crimen tra lt;Sat obfcœnas corporis partes chirurgus, aut medicus, its g éss alicaias utilitatis graria nominat, debet uacare crimine« Lubens rogarim Leum, an nung in conuiutjs fuo^ani* Ini gra audierit nomïari caudæ uiriP, aut pofticac pamsuo/ cabulüeriam interprobos. Ec ubie/i quod in annotatibnc xxxi,exja[ore Hieronymo cirauit, nulla humani partem corßis,no honefie noiari:’ No hic patrocinabor Cynia's,^ nihil arbitrantdidu foedff,^d re focdu non fii, Mihipbcec cfonisuerecandia,quarn haéienusmihicurçfuitobferuare, ctiam Î Jibellisad iocG lufumq^ paratis. Hiccerte non uidco ob/cœnitatis. O dioic magis obfcocne didin eil in ui ruicntam Iinguâ,dignacpqaçkrroexcdia,rordidifftmis uii bus dedicerur.OIim adolefccns,ur recordor,naui ueliebarj in qua fimul uchebat,ut ßc,^mircuahoim muhitudo. Ade rat inter hosTbeoIogus^dam magni nois,amp;fin faais cotio' tiibusplxbigratiofus^ordinis Dnicalis, Erat affrobeib cor poreJn hunc uduti Tuauitcr uiuentc complura fcominaa coepit iacere naiita« CGcp multa ridicule côincmoraiJêc,quç vulgus locari folet,in hos q prefe^i funt Cacrai^ uirginatn collegrfs,reTpondicTheoIogus, unûadhucqddamiibide^ eile ad commodam uitam, quod iJIenon commemoraffétt Protinus rogârenauta,quid nam id eßet,lingua inquit tua, tjua nates abflergea m. Ingens rifus oburtus, nelt;^ cui^ Iwc Dtütm eil ditfîâ obfc(xnius,cû inodiûmaledicxlinguæ digt; ceretur. \^nde no queo fatis mirari,quosôculos haheat Le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

us,qunn his uerbis cam deteilandam uideat obicaenitàtem, I quæ tn ipa necdicunt meonoie, amp;nbsp;dicunt infpocula. Pot ƒ rq cttm ipa res clamitet, quicquid hoceil ditiii, tortûeilêin / *liKolo^ijuép.iâîigux^ca€is^curhicadeocomouetLe%

-ocr page 47-

qui $ Ht thcologus ncfcio, ego fane née apud AttgTos^nec apud Louaniéfes audnii ung hoc noie cclebrari. Dat ope* râ lirigujsjtheologos no audit^ipe no docet quicc^ hui’ fcho lafticæ thcologig. Q3 fi licet diuinarCjCur no poti’iuipicaf eê tortû in akeigt;gt; illu uerc fupciliofum fené, ad hæc jjfcflîôc rcligiois infigne, que non puduit enarrante myfteria fâcro rä pfelmoi^ hæc in publico,ac frcqnti auditorio cuomerc,p tcroêmctiâ occaffonê. FabcrÔiErafmus conant funditut wertere uetcrisacditionisautoritatê. At nûcinf fe pugnât. r ugnabunt olim inf fefe in ^fundo tartan. P uduit hui’ ta furiofæ uocis etia il los, g funt ciufdcm fódalitn,amp; qui ma* sum« ftudebant aliquid ptexere,m3nifcftæ homis infaniae,' rnderSt,ignolccndû,§dhæc dixiflêt ctiânum uuidus a prä* ^olargiorC'Hoccüreccns accidiflct,paulo an^ libell’col* joquioi^i excuderctjin hunc.pbabilius erat tortû obliquum Icomma.Si tn hoe icomma dici mcret,q3 in nemineiacitue nomïatim,nct»quenq carbone notât. l\oinde demiror, qs illi ftultiflimï lufpicionê iniecerit, quafi ardelionis üocabu JoLeum defignarim. Vide quata re]Çî humanaijf pcftisiit, «ngua bonaijj rci^? interpres mala. Nam ipc mihi taflus eft jènon exfua ledione,ut cui non uacetmea legere,nifidj wbet carperCjfed ex alioijï indicio dephendiflè. A tqui libel lumeum nunquâ agnoui,tametfi ificior quatdam ee quon dam non quidê a me deienpra/ed tn aut exccpta,aut excee pta. Caete^ qtiid habuerim gratif ei,qui tales nugas euulga m‘t,abunde teftis é nf a in libellum præfotio. E t tn L eus tot urcicics,tot uirulentias,tot fcurrilitates,tot latrinarias for* wshie iculcat, ac fi lcripfiflcm obfcoenioraiocisPriapeis.' ^in amp;nbsp;nomen ardelionis inuertit,quafi fic atlufum fit alt;i •plus nomcn,elcmêto inquit primo a fine mmato, q3 quicj fibi uelit,dirpcria,fi nuncetiam,loco terqtquatercprcledo^ mtelligâ.tantûabcft,uttale quippiâopadedita commêtus firn. Nee hiscontentus,obrjcit mihi,qgt;infemifiari quadam ^Pa adBudæum,qucftu3 firn de ódam mihi uchemenf mo» kfto,qgt; in epFa ad Roffènfcm epilcopu fcripfcrim,quendä

$umi(€qucnC acccocte

-ocr page 48-

mcnfam dmcam.confau fibi tSgnuiter læfâe fàmae ^xïmi» £ttnih neutra nomen cxprimOjnccpdefi'gno quenâ notó öfcpadco infïgntbuSjUt graui'ter laefus uideripoilît^fl g fefc^didenc. (^fd aûc,an non licet gaudia, cura»»nra« in fînû amicoiç? per Iras ceu cofabulantcs efFunderefHacc cM cerepoteranijCtiam fidcillo queftuseflem. Anfim,nihilc mihi neceflè uel agnofccre, uel ncgare. fam in mea ad cpm Roffcnièm epFa,querit fibi impingi lacrikgif crimen,qingt;' dignus adeat mcniam dnicam. De me 45nfîdo,non de illo. Ac plæricp funt adeo prxpoftcrc religiofi,utfi c^ctefattig wane fumpfîfïet ientaculû,aut nodu rem habuiflSitcô pu élla,deinde ad meniàm dnicam adirent,uerererit,ne fubito Wuis terra dehifeeret. Cættijî cû pcrtinacibusodijs nihil pO woliant in firêm, cûuirulentis linguae ipicùlisfamâ,aç uita fllius impetant,q3 eft illis quaé mo dixi non pauló grauius» tn ueluti puri,puticpcontredant corpus dnicum»V idclicct çlandit illis odiû,fed haneexeufationem fi recipimus, ablol vemus amp;nbsp;ueneficos. Qui tam ràbioie blaterarat in me,que* âdmodû mo narratûeft,id q3 non rarofecit,SCapudpplui jgt;ublice,6^ in colloquijspriuatim,ferecotidieconfecrat cor Ëdnicû,néc uri^ ft uduit recortciliari mihi. N on tam me

it,^ crédit Leus,^amiccde me prædicarit. Porto qua* :pFas ille icripferit amicis,fi nefeiam, non difficile fît ex Ijis apolOgqs ÔC annotationibus coniedura facere Jî q3 wonachû appellat, diflîmularem nifî toties repeterct, toó^ ■ inculcaret* A tg quos hic monachos appellat, ap3 A^g^ ® ctiam uulgodicunt Canonici,^sPontincn leges nonalit^ wolût monachoiî^noîecomprehcndi.i^fî gd fitfauorisgt;q® dilatato noîs corifortio ad hos quocpperueni'at.Certe diuus Auguftinusnuf^ fuos conuidores,unde hæc fodalitas du lt;it origincm monachos appellat. Quod firerumoîmcotu wunip môhachos facit,monachos appcllcmus apFos. nafeentis eccFiac primordtjs cum apFis uerfabant. SigdeiU bis legimus oîa fuifTe communia. Nam caftitas, obedien cia funt ilFcu cæteris faeerdotibus,^s hodie faeculares ^p“ laftt,communes. Non hicadducam,q(3 uerifTime poflw«^

-ocr page 49-

Wnoâlligariea,pfeffîone,quâmifii mèoptc iudicfon5diegt; kg€rim,(ed ad quâ adolefcens tutoi^ ui'olentia technis con junda fim adadus,réclamas ac repugnans, non q3 damne honeftiflimû inftitutûjfcd q3amp;tum ïenti'cbâjSC nûcrcdi* us intdli^Ojgenus hoc uitæ,ncc huic îgenio, nec huic cor-* Iioqui no aims erat olim ordo in ecclîa Chriana,uel antiquior,uel honoratior. Cultus hic nunc Wuntifti, olim fuit epoijj.Si quisexquirat antiquitates,c5 penct eccfïas cathédrales plærafcp hui’ generis Canonicos habuiflè.Teftat hoc eccFia Lateranenfis , recentis ctiânutn ■fttuduræfelliSjnôpaucisadhuc fuperftitibus,qui uidcrint fllichocfeumona(±ioi^,fcu Canonico^genus.Ethui’ec-* .cleflac titulû gerit, fummus iIIeRo.epus,nec alio cuiftifcfè ^^ftentatjCû ornari uult maxime ad liabitu pontifîciS* N on lt;gtt me pudeat huius ordîs, nifi corgis imbccillitas, me fc* ^egaret ab illoijî collegfjs* Nam qs qui fuauif uiuunt inter »ftos a Iris alieniflîmoSjnec futurus fim bellus c5potor,nec Çratuscôngerro.Rurfusijs quiregulæ fuæ conftitutionöcp fiinttenacioreSjgrauisacmoleftus fimfuturus,primum ma gno alendus,deinde fortaffîs exeplo meo fegniores reddt* turusinfirmos,qui hoc uolet fibi licere,q3 me facere coge-* tet corpufculincceffitas.Ita fieret,ut nccinisfati(Faccrê,nec fpfe ttieis ftudq s fufficerem JtaeÇ coprobante epo cui fubfu 'hiuSjCÔprobantibus ordîs primoribus olim fubduximea collcgioqz côfortio,nô ut licentius uiuerê,fed ut liberius ua twem bonis lris,nulli moleftus,oîbusth utilis, quod gdem cêtinmefitS.03 fiquidoîno debet orbis Chriftian’meis lucubratioibus JÏ quis fadus eft meis feriptis uel mclior uel eruditior,no debet improbarc meu hoc cofiliû. Nec îterim inclatet,quidhicagat Leus. Impingere uultinuidiâ redl cultus.Àt intérim aut ignorât,aut no memît huius generis canonicos,qui e Britânia Româ adeût, ftatim ut ad iter aç-* ci^ntfcfe,uefte facerdotali tegerelincâ,^fdam ita uerfà* lt;i Komæetiâ annos ali^t, nulla pontifias autoritäre inter-* ueniête. SiK cultudofnû redeût,6C inf fuos obambulantes tâ diu feruât,donee redeât in monafteriûi Id nos Romsr

8

-ocr page 50-

widimusamp;îin Angîia.Qüâgauthaud nefdajOuStuhfeli'^ dnis portio fitcuk-'jn q3 illi faciut, abfcp potincis uenia,'id cgonûqcrâfadur’, niu raencceffitas huccopuliiïetjnoqï cxiftimê magnope referre, q cuku gs Chro lêrutat, fed qd no exiftimare aduerfus ftimulû eflê calcttrandû,hoceft, pi» gnandûcûopîone uu1gi,alnus ifixa,g utreuellipoffitt Hi» lus rci mihi fatis cft reddere tone epo,ac primorib’mei's,fû-* moc^ potifict. Nec em debco,nec pofium oib^. Et qui «iri funt,ijs fatis debet,qd utar eo cultu, g fatisfacit fûmo pôtifici,ca:teriscpgb'’ debeouitæ mcæronê reddere. Porto â min’redierim ad priftinû cultû,illud pcipue fuit ind,ne duplicaret offendiculû imbcdHium,gb^ redius cófuluil^ 'LreuS,ri liui^rei no memîflët. Nâut tnlti funt qui rê norStj ita plures qui nefetût« Nûc quid aliud agit Leus, rc lati* fjjarfaJortaflé ^runda aîos irritabit,ut id ipStc facerc cupi^ ant,^d ego fed iuit’,magnoc^ meo malo. Nei^ cm me pte rit,g mihi fuerit inutile,^ ad rem augcndâ,2Cad opïonisdi gnitatê,rcs g (ê ta nullius momenti. Net^ tn ulli ung autot nii, aut futur’ fum,ut eo fe uolês conifdat,^ me impulit nç* cçflîtas. Ncc alia lt;â fuit,cur defierim hûc titulum pfigÇf^ •brismcis,nifi ut pauciorib’eêm offèndiculo.Qua quid? in ,re,gnto ciuilior iffm’p«tifex,g Leus, qui ne in diplomatis quidê rcliquis,ctiâft cotîgat epatus,uult hui’ îfelidtatis meg fieri mêtioncSed Leus nihil fibipurauit ptermittendû, ad odiû mei ptinerct.Et tn cô ob hâc câm mihiLeusobtre ^rit apud mFtos,nung tn uel uerbo corâ admonuit, ne t3 Duidé eu eét inf nos iatis ardla femiliaritas, haud fatis mêoï îftituti fui,qui tu folet uoeiferari apud eccFiam, poftea^ mel at®iteijt admonuit fruftra. Vet^ hac de re fortaflê cogt; piofi’alias calunijshoîm rndebit. N uncad reliq^gt;peto.Dc minis fatis opinor rndi in epFa ad Thomâ Lupfet«, q irell quid fingo,pcor ut piaculû hoc î meS recidat caput.Et ohm tes fua fpôte liqbit ex meisadamicosepRs.Leus negatîpe dimeto fore fè,^ min’umbra mca requiefeat in pace, fi mo ri c5tigerit,ego me polliceor îpediméto futuiçtj^d qoideertf i mcjucquidilfi oiuof€cfacddat,gip€udiu Opwt^^

-ocr page 51-

âoqufetéjOptat utuo meté faniorê. Ego ne ubicg fim îgraî tùs illijtantûdê opto uidffitn ipi. Abfit at ut taie excplû aufôre irrepatjUÔ dirâ î eccFiam,fè(J ï mudû. Q3 fi fiatjUihil depeor,^ min’eucniat q3 Leus futui?« uaticinat, ut poftcgt; ritasoisjuome Erafmiceu luem peftêcpexeaet.Cætei^ fl Germant pnt amare Leum,id illis p me Iicebit,fiue milite» fintjltuc doAi,^^ nihil uctat eundê amp;nbsp;dodu eflê ôi. milite» Vcijj hæc fadli^îpctraflètjfî cotrouerfiâ hâc tradaflet ciui li’«MFtifuntnofoIfîîGerm3nia,uei^etiâ î kalia,î Gallia,« A t^lia,fortaflis î Hiipania,q fîbi uident cœpifTc noni* hil fîud^ex mds Iucubratioib^,g qlefcûcp funt mee lrac,tîï î his gaudét noîari. A b his nefeio quib’ anîs logent hæ laü* des,qs Leus î me congeritjno dtra cotumeliâillouî. NegaC fe dididlTe pugnare. Ä tqui pugnadflîmû teftat hic liM tus. ^id em aliud Ioquit,q faxa,q enles,q lâgittas.Si cui^ «?m inimic’feni tâc^ fim îpi^ y ut homicidiû no horreâ, mo tutûjno uterer aitjs telis îillû,g fie uiruiêto libre. Nó ta ma identio de LeOjUt fufpicer hoc aîo hgc ab illo fcripta,thno paudff,ncqjmcgrâdioresamp;firmiore corpis ualetudîe,4s bæc ta uiolenta,tâ£^ icditiofa,pol1iint ad morte adigere. Me *ictâtulû quidêcômouêtjUtfim ab honeftisftudfjscelTatu* tusdllud moleftûCjbonâ operam î hisrixis male collocare«' Additfe no depeari morte î câ ta pia.Sperat opîor marty* fijgIoriâ.Eâ p me fane no afléqt. A it n dubitaturos hoies,' quinfi quid illi accident,idmeautorcpatratûeflè. Atœ uC lt;dhi rc tâ atroce impingat,abGde làtiseê putat,q3 hoc dixe n’t.Tâtu putat ee poderisapd oês ipi’alîucratôi guis nudç. Nihil c op’fyngraphis,nihilargumêtis,nihil tcftib’* VnS illudfatisë,iuî»3*’tlt;})a.Spero nihil illi deteri’euétui^cx me, q §dipefibi côflauitfuolibcllo,ut grauesacdodi uiri non optie dcLeofentiât,ut qui boas adamât Iras Leu odcrît,uc Xillifei^ aduerfg fâdiois.Si quid accident Leo,nemo no du bitabit quin autore Erafiuo aecidcrit,qfi hiclibell’non fati» idonc’fit,qui mFtos î Leu irritet, no ap3 Germanos tm, uc ^etiaapa Anglos, qui fua referre putat,ut Erafmi fama fit nlibata.Etrd pfcatroci,addiditetiâodn nÓnihil.Exierat 11 O€ll’,excufari pofat,V idtiraiuucnê,iftigat^exarfît îmode

-ocr page 52-

fatius. Af atd/to taK uolumtne uïffo'infultat quafi rcb^ ne gelb.Mittit milu' dono Iibellum cS praefattöcula, utip üidctur falfa, cum nihil feribi poffit ïcptius .Curat codiccni inpluribusbibliothecis reponcndS,praelêrtim monafteria tunijtan^ rem facram.ac cedrodignam.Mittiteureg]bus» epis,ÓC cardinalibus.Mittit etiam ijs, ^smihi nouerai îriina neceiïïtudie coniSdlos,ueIut exprobrans iIFfuû de Erafino triuphû.Hçc cû ipe facial,arbitrât neminê illi forcirat3,nill me îpulfore. Vtinâ Leus eu hacc fcriberet,cû hsecfâcQ'^» ta laboraflet in coercêda bili fua,^ mihi laborâdu cft i do dolore alieno. Negat fe gc^ timere fibi a dodis,ninii9^ aut fuauif fibi placens,ô^ îpedio fidens opi fuo,aut pelhme lèntiôs dedodisoîbus, gbusexiftimat opustam îimice, w fêditiofeicriptu,n5 efh addâ idodiü,,pbatü iri.Si calainufuu ad eruditoiji iudiciû moderatusect,mFtoaIif fcripfiflrt»Sw hoc tropo uoIuitilFfimul amp;nbsp;blâdiri,amp; minari.BÎâdiri,$bt» fentiret de illoijr çgtate. Minari,cauerct,ne fi muorà fus hûcIibellûj^tinusLei calcFoiteridoflosfcriberetJUo obif no fatis îtclligo gd lîbi uclit,qd ait,gd militibus cubap neisî’ Cû no alia ges balneis çque gaudeat atc^Germanoi?!, nifi forte nihil îterefle putat iter milite amp;nbsp;cane. Stomachat alicubi,qj in duabus epFis irreuereti^ipm traAë.Cô,ut nihil alid,fitfacerdoschri. Atg utinâ ipe memîflet monitoi^ loâ nis Coleti,g ut uir eratpure Chfian’, îter multaS«^ hocillû admonuit fuis lfis,hret çtatis mee ronem,tn'bucret aligd tot uigilijs in publicâ ffudioi^ utilitatc exatlatis. Nec^ dubito, an a cçteris amicis doÆs amp;grauib’a udierit aut eade^ut hit niîa.Atisfuo aîo maluit obfeg,^amfcocofilio.No cleua boLei dignitatê.no dicâ,nifi qa ipe fatebit ee ue^Juucnis cftjhadlcn’nullo ifimii officio cultoribus Ifa^ comedatu^ in re theologica nec mmmû,ut opîor,habet gradû,i^c ipe « hi gc^ ultra mediocritate uêdicat,nullo publico mûere fan git. At^toeû fupcilio mecûagit ubicp,utobiur^t,ut iful* catgut cêictjUt pcellitjUt reuocat,ut minitat,ut ƒberat,ut il-* ludit falib’jUt nafo fufpêdit,ut taxai cauillis. Credat hoff^ feuej^ mgîm caftigarc difdpulû puc^,crcdat ueteranS ali»

-ocr page 53-

lt;juc ac primatiS theölogu pire iüaeni,cred[àt îiîgne cpni,auf Cardinale eximiü plæbeiû homûdoné admonerc.ln calcc ogis uix fibi têpcrat,gn fummS podficê,uelut in fpecula fu,a dormitantê cÓuittfs expgefaciat» Paul’ nS uult epm in rep bendédo grcgc uiolétioris liguç«Id cm Hierony m’îter-ptatcflc 7r%HKTii}j, Ettâferodf Erafmû flagellât Leus,iuue nis fcnê,ne caetera c5ferâ,ut uclut e fublimi deridet ac defpi cit,utlibcriscouitifs tang de plauftroludês uelutinuerna aut parafltû fuum debacdiat. Denicp peat milii, ut deus bo nae métis ac pacis fpm mihi îfpiret, ut îgeniû meû uertâ ad ædificationêcccKac ddpotiusäindeftrudlione.Qäni re-* Cpiicâ,ait alibi fcuelle lugcrefrêmïfanientê.Qsl optât ha»* den’mihifuitin uotis,anfucccflêritnefdo. Alio^fimihl cordi fuiflêt augere rê,fi pare dignitatê,patebat alia uia loge tû brcuior,tu fàdlior. Multa trâfileâ oportet alioqui null« habitura fine rixatio. A deo nihil il le no torqt ad calSniâ * nihil no cxaggcrat,nô abfcp graui tedio loquacitatis.

fcuelle mihi æquari,n{ quædâ accelîerît mini q defunt.Hoc wueije eflefatcor,ita modefti’ alf gipiâ de illo poterat idc pdicarc. A it fc nûc primû fedflê piculû,quid ^flit calamo. Certe ex hoc guftu licebit côijcerc, modeft’,^ duih's fît futur’ incacteris.Tot mihifuntacditauolumîa,qdâetiâ iu weni, neep difflteor, lufîm’alicubi liberi’Jortaflis ad hoc ui tq naturapniores, Atemoriar fi in cdbus q fcnpfî,tantû eft ftomachi,tantû amarulenriæ, quantû in his duabus apolo* gijs. Multa pnegat fe milii dixifle,qtam memî illû dixiflé memi me herijjranfum cê,nelt;5 funt eiufmodi.ut magnopc rctuleritilla cofingere.Sumât mêoria pditus,fi no ^digio* fa,certcnômalændei. Nolimilliuanitatis notam innrere, qua toties impingit mihi pter câm» Illud malo rocinari, fa* bulai^quas mifeet in familiaribus colloques pa:ç2 memîflè« Proindeconfultûcenfeojfi qufs uelitcûillo remièriâage-* te,tabulas ac telles lemttimos adhibeat. Alioqui lî cum uult impingere quippiâ,fo habet dixifle,nodubiumquin hoc Erafmo autore ntfaä:ö,nirfusubi no eft cômodum agno-* fcacjquod illi uidflim iûtendi tgt;fatis lt;x putat dixiflé, Id ucy

g

-ocr page 54-

to Leusnegatjôif fi q3 fibi pcfmteit, idem permutent cxte n,nitnii^ uidt oem caufam ♦ Addit ap3 A tenfem uno atcp alteromenfefuinê librû annotations, ut mi'hifi «eilet fecc* retcopia,opîor id fcntiens, Atenfifuiflc in manu,fi uoluif* (et LcusJmo A tenfis aiebathac legefibi crédit« librumnc cuig faccretcoem. Qd fi Leus uolebatmilii copiafîerijDO/ tcrat illud per fêfacerc»Quang no hic tin fibi non conftat, fubindc uacillat,Si^ in aqua,qd aiunt, hæretu'npfatione fcri bit toto anno libin a me flagitat«,quc toties iculcat ap3 me fuiflc. Alicubi paucaquædâ dcfidcratin opéré meo,r«rfus alibiiadattot annotatioes maximi momenti. Alicubino îprobat indu ftriâ meâ, alias negat e (le meû «cl gracca cafti* gare uel latina. Quodain loco non improbat,fi qs conférât «xêplaria grçca cû latinis,mo id fiat fobrie,côn‘a alibi fidem tn tot« abrogatgraîcis uolumîbus. Qd fi ibbric ftintconfe renda cxempl3ria,qd magis fobrie poffit fieri,q ego fed,qui totâæditionêuulgatâîtadamrelin»i. Nue déficit fiiasan^ notationeSjôi: îeptiores uocat,Cp ut quif^ cas fibi «dit aflc'’ rcre, A libirurfus tin illis tribuit, ut periclitatura fuerittota religio Chnana,nifiillç édifient in luce. NucmultisarOT* métis pfuadere nitit ,fe grauiflîmis caufis adadlS, «t cuulga ret fuas annotatoes,etiâ poil altéra æditione noui teftameti, mox deicrat iè nSqædituijz f«iflê,nifi g me copulinm. N«c . me facit oibus technis îfidianté fuo libro. Idé ab'as aflêuerat apd me fg fuiflê. Nonun^ obfecrat me,ut erratoi^ meo)^ canâ palinodiâ.Rurfusalicubi exprobrat mihi, q3 no pu»' duitmerecâtarcquædâ.qin prioreicripfèra acditiôe. Inter/ dû ait me toto orbe not«,apuf«mmatcsac dodlos uirosplu rimû habere poderis. Interdû facit adeo ni le amp;nbsp;contempt«, ut nec apd A nglos,nec liic ullO habeâ amic«,negâs quen^ fore q tali credat autori. Innumera funt huius ghis,q«aî mul tSuideantabefle, ab illafîmplici ucritatisofone. (^«âhaec ßnt molefta ledlori,uel ex meipo côicdlurâ fâcio. Sed auê/ admodû puerile fuiflet ad oia rnderc,ita comittere no debui, ut qcqd illein me cogeffit,tadtusaenofcerê. Depulicaluni am alicubi,nuf^ regeffî* N ûc tui arbitrfi fado câdide UAor

-ocr page 55-

-utïi tnalishaberefidCjSC quota ogîs mei portiofiêLcodebc te udis.Mihi fatisê femel utres habet narraflc.lNec ? an»* ' mus itei^ï hmÓi cotentióib’ aqua inanif columere.Si IrCuS me repetet conuitijs, praedico me nó refponfun«,Sin argi^* mentis aget,ut par eft inter erudites agi, non decro tnihi mcauirili.Non opîor quic^haAenus a me diAû,qd ctóM uideri poffit contumeliofum.Eat nunc LeusSCmecaKffii* fimû bellatoremuocet,qui tarn atrocibus conuirijs ïperit’, tana moderate refponderim.nifi forte conuitium eflie nega* bit,quod fubinde mendaciffimQ,qd ingratiffimum,q3 alij» atc^altjshoc genus nominibus me compellat,cumipe dia* bus illisepîiSjqs exiftimat effie uehemenf peaces,nilaililli im 'pin^,praeter gïïac famêjCSide impingat Hieronymus Ai» guftinOjiamepo, q3 cgoiuueni, amp;nihil aliud q Eduardo Leo. Nâfacerdotiûhodieturbafacerdotueuiluitap3uul* gus. Nee tn illud interim ftudio fuit, ut placarê Leû.^Mihl Vat eft,fi le Aor acquus ÔC integer placatus eft. L co no priù» conabor fatiffacerc,^ iram quatotus nûc fcruet,quâ odium qdnufquamnofpirat, pofuerit.Subhaecaccingor adilliuat annotatic»es,in quib’ th ita moderabor oronem,ut ingenue fatcar,ficubilapfusero,necîgratûagam, li quidreAc Leu» admonuit,nccç finâ th illû auferre,quicquid ille uel pridett» €aipfttinfuisannotatióib’,quaïïtmihinóêfaAa copia, ucl nup addidit,fiue ex fcfc ,ftuc ex meis pofterioribus, ncc ufa tegetâ in illû conuitia,âut feditiofos clamorcs, aliâties q pterremexcitetjcsipadcclarabit. Interim obfecro te leAot quifquiscSjUt ftûam tuam fufpêdas paulifper.Nâ ut hacc li ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccbat ex tpc effundcre,ita dictât ali^t fpacio fuerit opus alte

ti parti,ÿptcr collationelocor^tiEt thhuic négocié nô da* bunt niVi decê aut undecim ad fummû dies, cû ille pV biet» nio adornarit fua.Et th non paulo diffidlius êdepéllerc cw lumniâ,qimpingere.Malimmihipacé,qbellû. Q3ftptl* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnandû eft ,malim aliud argumcntû,ôô 1 acobo fabro fuun»

1 antagoniftâinuideo.V ei^ quidfaciâ,fibisfatis(umnatus*

Sit igit hic primi uolwmiiûs finis»

-ocr page 56-

k L I Vj 'iz-

ï»AD LECTO'’^

REM.

QVifqtirsfauesbonisIi'tcris,aut altqufd Fwods deberi gutas Erafmo,quitantisfudoribus ccrtcconatuseft, , dcbomslfisbnmercri,oro,atcç obteftor,ne quj'sfn Eduar^ dum Leum conutojs debacchef,quodiam nOcui'deoquoP 'dam aggrefibs» Quaü's fit illius in me fiber, nemo no uidet» j Bed mihi curae cft perpctuo tuen' modeftia: Iaudê,qua mibi dodoijï hominum fuffragia tribuunthaâ:enus,uelinuiw .Leo» Non uidebor mihifuperior, nifihoïem argumeno^ deinde ctiam modcratióe uiceio.Hanc laudera qui mihinó .inuidentjtemperent â maledidisin illum congerendis,fed tnultomagisin gentem.Mihi cum Leo eertamen eft, own Îjentefummaneceffitudo. De Leo fiquispai^Iionorifice enfurus eft,ipc fuo fibello debet imputare. Gcnti pat eft utomneseruaidfâueant,quæ tothab^t uirosin omnifito* rai^ï genere præcellentesjquacprindpes habeat,fie toto pegt; dlore Fuentes melionbus ftudijs, ut fi fimiles haberemus . «pud nos,non finpune fic apud ^pulum uodferarent ÜOf lidi quidam. Beneuale.

Coîoniæin xdibusEudrarij Catneortd, Anno uirginei partus. M« D. XX. menfe Martio*