-ocr page 1-

lERASMIî iROTERODAMI RES.

pONSlÔ AD'ÂNNÔ^Svi , tationes Eduardi Lei^quibus in/ iCcflîtlocaquædamexannotatio/ @ nibas eiusquibasilleexplanam't

qnatuor Euangeh'ajuxta priürê æditionem. Ex his interim conte rturam fa--cito l€dor,rcliqu» operts propediêacquot; cepturos.

Cum Gratta SiT Priuilegto»

-ocr page 2-

-ocr page 3-

erasmi rote

RODAMl LIBER SECVNDVS

quo refpondet annotationibus E douar di

- nbsp;nbsp;nbsp;' Ld,quibusiUelocosaUquot

taxarc conatus eft,in quatuorEuaiv gdijs.

V m fubito prodiflet in Iugt; Item Uber Edouardi Lei, Iceu voce adempturus nogt; bis,qd’Lupusfolet ijsquos prior vidcrit,variabantami corum fententiæ. Q_uidara icenfebat nihil omnino refgt; Ipondendum,quidam q acgt; ‘ curatiffinrerefpondendum 1 Atq5hos,quide illapotiffl-* ___lmumcaufamooebat,quod credcrentfore,vi fi volume hoc, cuius iam diu iacftati tatp tafuiffetapudomnes experftatio,magnifiée tefelleretur, cçteri afimili temcritate teperarent lllos non vna mouebat ca«fa.Pnmûiudicabanttotumlibrumeiuscfte generis,yt velncmine refpodente facilelerftorinon omnino ftupido vetxturum effet in mentem quid refpondetipoffet.Id qtioa effcverifftmûcxmultorô Utteris accipio. Deinde etiyufl liber hichabetttmentê,haberctingeniû,haber et eruduio ncm,Iudicium,eloquentiam,feftiuttaic,aUafcç dotes qbus i nbsp;nbsp;(olentetuditorumhominûlucùbrationescomêdarilcŒOgt;

’ nbsp;nbsp;nbsp;ribus,tarnen tam impotente debacchationem,tam infigne

vixulentiam,nulUprobo dodoue placituratn

-ocr page 4-

11açp forCjVtlibcr vitro vel rcîfceretiir,vel neglj^cretörHt paru abfuit, vt in horû fcntentiâ pcdib os trent Tande fc ß ociû apod mcû animû cxpêfa.placui't di'uidt fcntentjâ,yt ncc^ nihil relp5deretur,nec tamê accurate refpoderef. Cû enim tam atroxromor de hoc libello per orbe fere volitaf fet eti'â ante^ prodiflêt,cûcp talis^iHèt,vt fumis ac prefti gtjsq uibufdâ admiradisfacile ponet imponcre lectori vel imperitOjVel ûmplici,vcl paru attente,no fuit cofiliûprop fus obticefeere : præfertim cûfint, quibus nihil tam ftulte aut indocte feribi poteft,quod no arrideat,modo bonis lit ïcrisadaerfetur,amp;^ diuerum fadionêadiuuet.Qnotoau tem cuic^ tantumfit octj,vt côferat quid calûnieturLcus, quid ego fcripferim,aut qua arte ille noftra torqucat,q vio lente,imog«7rfO£ri/'f3nZirû)lt;’ citetaduerfum meautoru tciîi-rooniaC Quis autë adeo præfcnti animo eft, vt pn'm^quot; tienô ali^^ pado comoueatur illis, obiurgatiôibus„tot obteftatiôib’tot abominati5ibus,tot indicibus,tâinnûerisnûcris,gbusilleluasannotati5cs,ve Int infignê thefa urû, tternm atep iterum numerat. Que no moueatlibro nodum perledo,terribilisilleelëchus, que In operis frotifpicio præponit, quo ledori, ceu Circes po culojftatim mêtem adimat. Quid eo feditiofius, aut caligt; nicrfïus excogitaripotuit^Quotiesillic temeremufo k' dionem ecclelîafti«C Quoties addo de meo, queries adi roo. Illicnotoccclelî5.Ulicnoto Euangeliftam.lllicimpo-' |o interpreti hærefim. lUic annoto quiddâ eflë hæreticum aurore Chryfoftomo.Illic parum catholice fentiode matri moniojllicpctulantiusaclalciuiusloquor de falutationc Gabrielis. Illic mordeo A ugnftinfl,,pbatiflîmum ccclelfe dodorc. Dlic cû Marcionitis fentio oêmcoitô eflê fpuren. Illic patrocinor Pelagianis, Illic faueo Arrianis. Hlic labera do facræ icripturg a u toritatê.lllic reno uo veteres hæref«. Illic irrideofermoneminterpretis, qnem Leus putatefle IÇpirttus fandtlllic irritaniur in me tlieologorum ordines.

-ocr page 5-

Wîcptôuocâhtutînmemenàicafttîumqaosvocantpopti liAUicbirefcs fubindc inculcâtnr.Poftiemo quid iUic no

I nbsp;nbsp;nbsp;facio^Pcnovbiventutncriiadipfaioca,ptudcnslcdor

i nbsp;nbsp;nbsp;intclUget ilia meros cflc f umos,ac nM minusetre,q quod

( nbsp;nbsp;nbsp;hie indcxiaftitat.Haecmihi perfuaferunt,vt oinorefpodc*

* nbsp;nbsp;nbsp;temaliquid.Rutfamne multum opcrat coUocareminhoc

I nbsp;nbsp;nbsp;Rcgocio,illatnihi fueruntinconfilio.Primum quod intel*

I nbsp;nbsp;nbsp;ligetê,amp;mihiplurimûforetoedii, S)C minimûftuAusad

I nbsp;nbsp;nbsp;ledorêeflercdituï^tjexope^lixo. NainimTOéfumetef*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceret volutnê,fiqd'ille facit,primûreeenfetêqrefcll€itê,dc

1 nbsp;nbsp;nbsp;indcftngula machinisoîbusadgrederet.Prçtcrea diuinabâ

1 nbsp;nbsp;nbsp;idqd’rescft,buiusgcnerislibrostâtifpereüe inmanibus,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donee feruêt hoîtn recêtia ftudia,ca fimul atep reftixeront

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hbritineisïegt;dêdirdinquunt.Prç(cttimfitaliseft coflicîla

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiOjVtnuUa comtnendetur vtilitatc. Q.uis autem v eUt in

catcneruosotnnesintcndcre, quamfciatnoneflê vitftu* ïamapudpoft.eros,imopaucisannis intermoritutam^ Denicç ftultum videtut æcutatc veile refellere, quod atte

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcle^iffe,ïdelliffe(«.Namfnnihiliberetnumevarc, quoti

csnointclligit,necp quodreprebêdit, neep qaodloquitur l quoticspa^ealûniatur,quçnce dixi nec Cenli’.qaotics airo I nbsp;nbsp;nbsp;abus vetbis cxagitat,quod optitne di^lû eft’.quoties auto

1 nbsp;nbsp;nbsp;turn verbaad ealûniandû detorquet, in diuerVumfenfutnX

quoties auiditatc earpédi Vetibii abfurdiffimatquotics mv tofapcilio doeereeonatuï ca,qptoïfusnb intelligit.quoti estragediascxeitatvbinibileft cauCèc, deûitntnortalê ^t l 6C qualestnibinafcerent elêchi,ÔC iftiadquaniâpaucitatc 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïeeiàetent,illi toiics iadati, tories numerari nutneti, Pitcç

\ nbsp;nbsp;nbsp;ltaeflcnolimmïbiCTeàaslelt;5tor,niGïCtncôpereïis ,aàeo

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnaniÇetfe,viqd'dicilolet,vecoeco pfpicuùfit,nifi vidcris,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nuqmagisincpt«c1ueû,qvbiVuCcitatatïociffimostavnul

l nbsp;nbsp;nbsp;tus.Promde mibilongcdiueifumftudiumeritinrefpon*

' nbsp;nbsp;nbsp;àendo,ac'Lco£uitmtaxâdoAllcadni(us cft,vtqmaxime

l nbsp;nbsp;nbsp;ctdcçtet volumê»egp dabo opetatn,vi quam pauciflitnis

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cvxandi

-ocr page 6-

ïïssöésS^

firn NSr/u/imm« nî

tnorere Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^gl^diatoria, aut ocdde, aal

taffè ne dum nvS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ledor, me pro virilivi^'

Tanfnn^'n nbsp;nbsp;nbsp;°'^^,°T^quot;{^^‘^^^^3nomagiseßdecoruai

^^lt;^ogtutuAnea^dtuonctefl^^^

!^“°^^°‘^P^°^^‘f”3ÇditionememeIiorsi rcddttaruoiaJnuttauidodiosyVtßquid haberent reâiuf, âdterrentincoe,Atc^eghboré fuCcepet^ bortatuSM prodiffèf opus,aut anteqme noliet,amp;^priufq gf^cas hueras artigiffet,teßatnseßfe regt; perturum in opéré meo q uod carperet.Prodrjtaheraxdp tio tnaltotammehor,tomemêdatiorprioie.Res ipfa do^ cecEttamentnpnorê tamatrodterrcnbït Leas,n5ah'are / prouocatus,ntß quod Ichedulas quaidâ,vttutTj erant,exi^ lesac teiunas,m]ontïas appellaßem, idcpapudvnâdania^' nbsp;nbsp;nbsp;f

xat amicalâ,Leum interim la udans no inceffèns.Hoc dlum no alïo lcmateprxtexit,nifiqgt; poßerioris xditionis, nonûroibuscopia,quaûliber ipßuslatiusßt volitatura^

noßra poßerior^ditio,cä his nee typographS, nee Ie/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

(ßoremreperrurusfuerit,nififcriptas effet aduerfas EraP mumjatn vtdonemusmea]icdbi]apüiminiîgni[er,qglo i riaftt,bocexagitarec5uittjs,q(}'ipemearp5tecorrexi{reia ƒ Deinde qinciuile, câexprioris a^ditionis lediione,amp;igrx fc didicerit ôC latinejCum tam malta cognouerit,quxpn^ nbsp;nbsp;nbsp;i

-ocr page 7-

tootabatflul^ agnofccrcbcfteßciS/cd animo pluf^hogt; «ili,etiam ilia attodere,qaae rede faiptafant.Sedoim tmgt; pudentiflimS, qd*verbulaquaedâmea,q tam extempore of aliud ages annotarâjôC ficannotaram,vt admirer ilium potaiflêlegerejnûcvtremferiofcriptâeuulgetjôf ad haec OQc tandêrefpondeatorbi,adquactora ncverboqdcvnq lt;tcfpondit,pracfertim cum exaeditione pofteriorc,cx aliorâ ®dmonitu,e faoftudiolocopletarit intérim fuajqbusmea ®Ppognatincrmia.Âdhaccquodopusftcacditum,vt effet vfui ftadiofis,no ita taxat,vt qdam improbet,fed vt totura wbu«tat,quafiqaii^ antemeferipferit opns.in qao non «icabidefidercsaliquidjOuodneipfequidépraeftitit Aagt; guftinuSjCni tamS tribuit Leus,poftea^ deaeuiffet ilium perlegere.Quod filaborhicquêfufcepi,dânandus eft in ' vniaerfum,ca Leone res erit L eo,no mecudUe bis appro oauit,finonomnes operis partes,certe ftudiüôfinftitutiS Weutn,Cuius iudicio,fî malui fidere Lei,nemo mibi vi cioyertet opinor.Hadenus italoqaor,quafi locis c^luf-culiserrarim etiam pericalofc,quod mihitncoefuiffet cû probatiffimisnoftrætcligionis autotibus.Nâc difpeream fireperientur annotationes Lei duæ,qua: fint alicuius mo WenttEt tn illi largior cas quocp,qaas illi dodiquidâ fupgt; peditarunt. Porto ftilumita deicci,vt Leus qri non polïît fefecundiaîpKcfidiisoppreffumeffe.Hoc vnumorabo le ûotem,nc cui minus videar modeftus,quod minus ambi tiofe meâ oftento modcftiâ.lmmo hoc ipfum debet ad mo dcftiaclaudem adiungi,quod maluerim aliquâ huius glogt; ti3eiaAuramadmittcrc,qcû incomodo aduerfarq tueti in

\ folidûiusmcilDcopcrc Leinihiladhuc pronuncio,prac-* terillndvnû,qd‘multisanrûs nullûlegilibrû, vnde minus

i nbsp;nbsp;nbsp;didiccrim ^amtamê obiurger paffim,Sed quiegd interlc/'

I nbsp;nbsp;nbsp;gendumtibivenietinmentéoptimeledor,etiam atvçetiâ

tcrogovtfiquidplacctjimputestoti BritâniaE,(i quid diC*

1 pUcetinvnatn Leücot|cUs,Nanicûea gens habeat tam ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnnltos

-ocr page 8-

multos, in{îgniprudct/a^bita(e, modefba,doârtna,f!Je ^pditos,iniquQfaerit,exvnfbois ingeniototâ eiîimate gentê. Ettnbocfacerelblethoîmvalgas, quomagis vi' iam eßadmoncrc. Comperi non paulo pîus negoaj quâ putarâ,non qaod ellêcdifRcile rcfeIlerc,quætHeïîc obtf^ cit,v[ exiüimê nec ipß placui(ïè,qui Ccripût/ed quod bœ na pars temporis jncoliationelocorum e(Ièt confameda

prefenim cam ille freq uenter peffîma fide citet,qijai citatMalueram totum fexenntum infumere,ta rem publicis bonorum fiudijs profutai^ quam vd vnam menfem calibus nx ntjsrefdlendts

Sedprobtxmij lam fatis,

SEQ,VVNTVR NOTATIONES

E(^uardi Let,qaibusconatus efîtaxare nonallalocainannotionibus Erafad

R(Xerodamt,qujbus emenda^ aitatcp explanaait quatuor

Eaangdi3,juxtapnoranxdïuoaeaJ

-ocr page 9-

‘AD PRIMAM^

ANNOT ATIONEM Hduardi Lei.

VM IN PRIORI/ bas fchcdis, quas habebat p.loan. Aten(is,qaodam indy tac Louanienfis Aca/ dcmiç vicccâcellatias,pao cis dumtaxat verbis anno taflêm, vbi nos legimus, [Chrifti generatio tic erat) apud Graecosbaberijlefii iaute Cbrifti generatiotic erat.Htc rem prolixa difpu tatione àilatat,mccç meo,vt ait,iugalat gladio.Nam cum annotans in caput epiftoiçad Cotintbios poftcrioris quat turn dixiffem,nefas cfle quis in diuinisUtteris,vel ynum apicem{cicnsacvokosmutet,buiusIcgis,quamôCccde fiabnxit, ÔC ego meo cakuio comprobaut,negk«a: t^ti agit.V crutnbicUbens rogarim Lcum,quidfcr ibæ tactu# ! nbsp;nbsp;nbsp;rustit,qui quodfrequenter eaenit,vnumautaUerumvet

I nbsp;nbsp;nbsp;bum orrtifetit in deVeribendis voluminibus fac^ » urn

\ nbsp;nbsp;nbsp;backgevocabitadpœnamvioiataEmaieftaiisBuameii*

' nbsp;nbsp;nbsp;ex'; Ancxcufabit,imprudensfecit,dormitästecit.viuia

\ nbsp;nbsp;nbsp;liLcusipfereferens locum aliquetn ex ateanis litKrts pet

I nbsp;nbsp;nbsp;imprudentiam,autóbliuionemoroi(erit,autaddideritv«

\ nbsp;nbsp;bum,'Nurr\agno{cetkgemDcuteronomq,aut Apocaly

\ nbsp;nbsp;nbsp;Pers'! Non oprnor,fed excufabit incuriambumatrar^qux

1 nbsp;nbsp;nbsp;nullinon cfctepitalicùbi,quantûais etiarncauerti. ttmv

\ nbsp;nbsp;nbsp;biceu graue piacùlû v ult imputari, (i quid omtuum Vrt ab

\ oçttisTypograpborum^. Näabkntemcpaisealuite^

-ocr page 10-

cufa.HæC ôpînof efatiuïîa defenfio, êtiafj nbsp;nbsp;ccnStn cfTet

in bacæditionç,qaa fere nûc vtirar ecclefia, chius aafonca tem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vukelTc facrofan^fiS, eciSCi non hac vtkurfola.

Quis em hacdenus tanta cura, tantacp religione, vel fcri' pHt cafamo, vel formuks cxcudirfacros libros, vtnonalb cubideprehejidatarakqnidûnmutatum. Nunc hacparte ni h il adiTJiïîùm eü,tantnm vnica vox, quæ in Grxcis cmplan'bus redûdaca nofîris, omiflâ cd,qua quideininre nulla eß facîainjuria ledîiont eccleßadi'cx, imo potiusha bicus honos. Mihi prim um erat in animo, Græcis adders noßra Latim,{ic vthabent, aclediorirelinquere (iudium dirpiciendi,qaxcongruerent,qaaediäideren[, Erfadiiir'^ cram, ni quidam cxtemporededtflencdiuerfumconfHiiJt Proinde non eram tum admodum anxius in boc,vtper5'' nia, Grxca quadrarentad Latina, adeo vt aliquotisstis contalerim quidcm,prarfertim in Luca,quod id temporis valerudinis imbecHliras impar eßet tarn vartjs laboribus, (juos figuûallêt Leus,non ageretxdia'onis alienxtäino'' roCumcenrorem. E)enic^pariarv(bfcvincatLeas,nidcv ceä re ipiä tn exempt ari cerre alrero,in marginali ipacio ma nu Famuli aßcfiptu feFu. Sedliberemus operas boccrimi'' । ne, kbcremuîcatîigatores, quorumindudricFere FidebS / in buiuFnodi,Fir a meceÛârum, ôdcefFâtum in vtraqixdü nbsp;nbsp;nbsp;i

tione, quid ah udpoted accuiàre Leus, quampcnncimâ vocem q uaeadditur apud Grxcos, in noiira xdirionenon nbsp;nbsp;nbsp;t

fuilFèaddi'tam ç' Nece/iquodbicmeiiringatmealege, ƒ cam ego dixerim efFeneFas, Siquis feiens ac volens, mu' nbsp;nbsp;nbsp;'

tet quicq. Quid a St hic caaix Fuerat, cur feien s ac volens omitrerem, campropofirum cüêr, quicquidin Grxcorâ codicibusb3beretur,Latinereddere. Quis autem fit tain infanas, vtarbitratafaomutet, quodeiiinarcanisvohi^ minibusC Sinobiscomperrume{rer,qutdeffèrferiptutn nbsp;nbsp;nbsp;j

ab Apoßohs,öfLu3ngeli{iis,impiusprofec^o foret, qui nbsp;nbsp;nbsp;t

veIapicemconateturimmutare,NuncqautnnecGrxco i

-ocr page 11-

»um codices,ficc Latfni fan's inferfcconfenn'ant,c[nnm co n'die depranentur a librari js,velimus, noltmas,aliquid eft «mmutandumnonnun^. Nequeconfcquitur, fiquisad hanc proiiinciam idonens,id Kntet,connnuo ius idem fa» teqmbuflibet,etiamcoriatijs,id quod Leusratiocinafur, Si nefas eft mutare quod legit ecclefia, cur in vtroep tefta» BientotammultaaufuseftmutareHicronymusC Cur in tommentarijs fuistoties adfert,vekx Hcbræorum libris, vel exGræcorumexcmplaribus, quodabhac ledione, quam Leus ecclefîafticâ vocat,diuerfnmefî,Ôôficadfert vtqaodGræci legunt,prçferatnoftræle(ftioni. Idûcui du bium eftjegat huius enarrationemin pfalmos,in prophe las, ô^inepiftoIamadEpbcfios. Hismetucripoteratn, ctiamfiquid mutaflèm, amp;nbsp;feiens mutaflcm,exledlionerc cepta. Si nemo deprauaflét facros libros, ociofus eflèt ca^ ftigatorjiraoetiamimpiuselîet, Siqutsaudebitdicere w codicibus, quibuamp;nûc vtitur ccclefia,nihil e(îé diminutu, nihil additum, mbil deprauarum, nihil male reddftum, pa-» liarretjciquätumuts eruditumcaftigfitorem;Sin resadeo wanifeftaeft, vtnegari non poflT.t, non tollo quod legit vfusecclçfiafticuscerte liceat admonere ftudiofos, lam quod fatiocinaturji quicq mutet ur, ingens imminere pe^« nculumjacbreui vacillaturamautoritatem fcripturæ diutgt; næ,non mihi perfuadeo Leû efle tam ftupidûjVt hçcfcri* bat exaniinifui fentêtia, Sufpicor liane canere cantioncm, Vel in odiû meijvel in gratiâ quorûdam,ÔC vnius pcipue, de cj vel abfc^aibrOjfacile di u inabis lecftor.Quid fiet grç cis,gexEuangelicocodice,pniinciantfacras lediones,ô^ eagraiia nônunq addunt e (npioribùs repetitû nomê lefu, ant yice,pnoîs,eîus,ponût nomen ipm. Q^uid nobis,cû in^ teplofülênueraddim’. In illotêpore dixit lefus difeipulis fuis,qd’aIiQcicsn5habet inHuâgelijs colocoC’Quidfiet diuo Lucæ,g peationis diiiee parte omifitc’ qd interpti Lai dnOjgçoronidë,qhabetinüræcislibris omifit,nô appro

B ij banis

-ocr page 12-

vMeamhfitirererh/srtate Orf/ exempfana, temporibns Amgt; Hio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;variant S^ho'-

CTinfnrJ*Iocis,nec vadllat tame autoritas diuinç rt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;friqaitTandlus antorefl- diuinxfaipttv

‘^^^^(tonis,ac mendacq,Noncil

/raf ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3ndo,q uodvariat,ó^quodc3 iUo nonco''

oîm ßcrnr ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fy^^ogiCmo iabcfadar Leas autoritatem

variât :gt;r'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si q uicquid variai rdjdendû,

t^orum^

dar nobis fun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgiturnon rdidendumoic'

uitfoiritucr^r^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ft ilia ledio, qaam dida-'

hac variât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amplexi, quicqaidab

^atyelinmiari!!^^^^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü il Ie non pote{i,exeallati'

Prefan^p rlt;»r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex ledione, exintergt;gt;

x^io/ïfmavfrrt^ ^'^^^'/°[^‘^'^obtfcumfcrutetar,qaæley tiones abnnri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ3dbuiufmodicauiifica'’

fin's auasmnh-^^^^j^'T’^^^pidolisÔCApologijsno daiiefriileri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deprebêdononlegiffèLeumAt

fin^aaverrit -^^p^^^S’^^^iicamquis volumen ex alia I fat§lo Sed inn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribaenda Citfpiriiai I

fntereffë nut^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iêcasiêntit diuus Hieronymus, multa nbsp;nbsp;f

^^ifpintuafdatusloquitur, ‘ periti^een^r^c' reddit, quantumhnguarutn lt;juide/birit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^aodfiquiC''

^fiau^ciniA^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^riaturfpiritaifanâa,

mo auto^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reijdendum efi, cum Hierony

bitatS^f^nt ^^^.*^^^P^^^^^‘°f^^^fpinturand:o,quin5du firudias r,^ ^^^'^!.^‘^rpretumcellulas,vtmendacioco folam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haecinterpretatio, qua Leus

tenthm n ^^^^'^°^^^'^3mJadcxcumpronunciatfen' t

» proijunciat afffatu fpirituffandif an idea I pro' 3

-ocr page 13-

pïotJnushuîas fcntentîaaductfatntfpirîtairanâ:oî' Imo fctiptorcs orthodox!, frequenter inducunt interpretation nero alienam a fententia eins,qui fpiritus afflatu fer ipfit. Aroamcnto cft quod fæpe pugnant inter fc quæ adfcrunt An protinus aduetfatur fpiritui fanAo, qupd vir pi us pro fuo capta coUcgit efacris verbis,etiamfi nô affequitur vo rum fcnfum fpiritus fandi^ Praefertim cum pi um fit quod ad€erc,^nis non congruens ad cum locum,congruens ta Wen ad bonos moresï Ad hæc fi nulla fides interpretation ni variant!, nuUafides erit enarratoribus facris, non infren quêter inter fc diflîdcntibus N ulla fides Hieronymo,qui honanq fccum ipfe ditîidet.Etiam atcç etiam vide te quac (o lcdor,quibas dialedicorum argutqs mecum agit Len us,quibus laqueis me captat, Moxceu rem adamantinis rationibuscuiciffet,pérorât ad hune modum. Proinde po ftcaqintcrnos conuenit, nihil efle mutandum expenda/ mus,an hic locus in Capite annotaticnû obnoxius fit mtv tationi Obfecro te inter quos conuenit; An iftiufmodi frj uoVslemmatiscui^perfaaderi putatnilrilefle mutandu In codicibus facris Oefinire magis oportebat, quid eflêt mutarefacramfcripturam, fivoluifiet videri dialedicus» Et eocôRituto,proferre Chryfippeas illas tK/aTMToo-.Ve lumhæc qualis qualis cfldsfputatio ^qadhunc locum ni hilattinebattamenauxitannotationem,perfepufillamac ieiunam, nbsp;nbsp;nbsp;in proximam æditioncm ÔC hune annota*

ram locum. Nechune folum, verum alios nonnullos, quosLcusnonattigit, HicilieovociferabiiurUeusme roendacem,8lt;ingtaium,Patiat,nifiptoducamteftcs,qui busoftendilocos,incontextu paucos, inannotationibus i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;complûtes mca manu vel corredos, vcllocupletatos,pon

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titfimum occafionc paraphtafeon: multa diligentius excu

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticnti.Porto quod ait Chry foftomum confeniitc cum grç

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cis codicibus quod apud hune quoc^ repetiatut additutn

1 nomenlefu.pofthacnonclamabit opinor quicquiddifcrc î

-ocr page 14-

pat irtgræcîs vorominibus a htinis^abhxretids fuifJéde'’ pranatîr,nififortc Cfiryfoftomushæreticâ IcdionêfequU tus eft. Sj probat, quod Chryfoftomusaddiden'tïefuno quot;nbsp;men,adiniit ftdênoûræ Iedhoni,Sin diffidnChryfoßotno mpoß bac vrgeat me illias autoritäre, Sed quo tandemat gumento probat Leus, quod Chryfoftomus legerit lefu Cbrißic An quia üchabeturfcriptSincodice:’Q_narifcri^ he non fu binde chart is illinant, no quod r cpenut i'n exein plari/ed qnodimpreflijm eß mcmoriœ,.Certenullâ conie rßuram præbet interprctatio, vnde queas diuinare, quod Chryfoßomus addiderit nomen lefit DeCbrißo,boceß dc Meftia mcminit, de leCu no meminit, Vbi nüceßHle ' cornofus ryllogiünus,quo memiferüconnringit.Sibene habet græca: cur omiiti ii^Sin male,perperäadderetur 5C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Jatinis, Q.uahgt;^ohocagatur,vt{igdingrxciscodicibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

diïîideat anoüris^protinusradanturlatina. bmqd'fequi'’ tur non fan's intell/go, Itacß exgt^cis libris^faltemhoclo/ co,vtneÜmpliciterdicam,niGvbitalts locusoccurrit,cor rumpcrentur pou'us, caßigarenturexemplaria latina.Si fentit degKrcisdeprauatis^caraddir,{àltembocloco:A» nonquouislocodeprauarentur Iattnicodtces,fiadgrxjgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

cos deprauaros mutaretnr Deinde quid fentit bicfermo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

vt ne fimpliciter dicä^nifivbi talis locus occurritC No pof' fum rcFellere quod no mtelligo.Er hic mihi tribuit eloqae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

tiam,ad inuidiävfc^ mirabdem, cum ipfe ranto dicat arti'' r ftoio,vtbomonöomninamp;rudisRomanifermonisnon3f feqaar. SedopinorbicadmanumiHinófai{fe,quHocis ahq u ot addidir, mrorcm ac müdiciem vt ipiè vocar EraG tnicam.l ametiidiuino Eeumhocien/iiie,ßincodicibiis grœcis occurrat locos incorropcus qui in latinis codicibus nt depraaatiis,redie innoüris emendari,quod viciatum

^^^^‘’'milla !ex,qax vetat quic^ immutaricA d

biccq belle cornmentus eitepitaCim illam,bocmagis eße

nefanum omitti, quofacraiiuseiînomenlefu, quaiinotj

maho

-ocr page 15-

multo fcdetatîos fit înlittctis factis otrtitti pufillntYiâ^cf^ hiolum, non, aut addi,non fno loco, nomen ldu,^;nis fàcrofaniflum. Vt ne dicâ in Chrifti vocabulo Ô6 l^m no mê coprehendi.D enicp negat fc veile vt libris Latinis hic addaturnomen lefu, ^uislacrofandum, qualiprotinns hocfuturum effet,ni Lens fierivetuiffet.Hæccftillalex, eiua,ficati teftatur, perpetuo me ftvinget totaliac diiputa* tione. At ifta lex non minus vrgebit interprété hune, eut Leus nihil no tribuit,ö me. Co liât nouû teftameturn græ cefcriptû, 8gt;C feriptû afnatndiuinifpiritus. Hoc rnihicum Leo conuenit. At interpreshic no pancis locisaddit aliqd defuo,velexplicâd3c reigratia,velco^nsidiomategr3c cifetmonis, nonrefpondentisadorationcmlatinam, vel anirtii gratia, Curillenonveretur infuriam facere fpi* tituifaivfloî'Sed harum nxniarum plus latis. Atcç his auû bus féliciter au(picatus,pgii ad reliqua. Ad quæ priulqref pondeâ,videormibimeoiure facturus,qn Leusvfcç adeo incleméter plumasfuas ame renellit, vt frequéter auferat 8lt; meas, fi viciffimhic in illo defydere ingenuâ ani mi gta titudinem.lnfchedula, quam ab Atenfis fcrit^ quidam in

i ' tcrceperat) prima cratannotatio,exChryfoftomilectio/

1 nbsp;nbsp;nc,laibenàum in Matthæo,ad vir ginem delponlat^ vi

ïo,cui nomen lo{eph,de dom o ôCtamiliaD anid,atcp banc

■. claufulam exiftimabat vehementer pertincre ad cxplican-* dam CHRlSTl§enealogiam,Verumhicertoremfagt; umintellexit panim ex meo colloqnio,partim ex annota lionibus pofterioris xditionis, ac prudentet omifit, quod pcrpcramfcripferat, nectamenagnofeit, cuiusbencficio vitatitcumlapfam. Siquidemquod Chryfoftomusintct enartandum reiulerat, ex Euangelio Lucat, Leus e xifti* mabat addendum in Matihaco, quem explicabat Chry fo*

1 nbsp;nbsp;ftomus. Fateaturoportethicquodaddivolebat,noneuc

' nbsp;nbsp;inlibïisLauniSjôt eosnonpatitur aquo^emendari.Græ

I nbsp;nbsp;corumcodicesomneshabetlufpeéfos, Ltvndevolebat

. nbsp;nbsp;hocaddiiUiliexGucotumcodicibus; Sednitiiurautoti

ux

-ocr page 16-

fate Chryfoftomi. Quaff ego non paffîni nitarautoritate raljum virorum. Poûremo fifareturalicubt deeflenoßris voIuminÆns, detrahit lilis omnetnauforïtatem, fi modo recipimus ipffus tatiocinadonem, Omi'fit QC illam, qnætfl erariUi, nifanor,quarta,jn qua menotaf,quod itaputarini rccQius vcrtendum, noli timcre adiongere tibi 3Cc, q noH tirncre accipere coniugcm, quod accipere coniugcm La-* tinis dintur,qui ducit vxorem. At fo/eph iam duxerat,Et hie obijeu mtbi Chryibffomum Latine verfum,cum ego loqnarde propn'etate verbi GizedAtt^phac^'' dereillum admoncn'.Quodßmihi tumplures annota* «'ones tuas communicaffet, fortaflehpfos effet in paucio* ri? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inimicuSfVtputat, g iplé

iibi n/mium amicus confuluit, qui malaeritfuxpariterac nieæ ramæ labern afpergere, g vaic^ bene confult um eße,

adsecvndam

^quot;Z^‘'^^^^^^^°^y^‘f^omentarns,qaosfcn^ .y\l.iitinMatthxum colligi^quodislegerir, Eccevit'' banc rem ita perplexe tradatLewf vtexißimem ipfum vixintellexßieqaodicriberet, Atne tnulta repet^do ntmium in bis teram opere, relegeledlof quxcongeiJimusbuncin locumin xditionepoßenbr^ LfhqcitmtbiCbryfoßomamqaHegatbabebjr,qaaßißac negemautquaßnonidemlegamipfe. Obr}cir,qnodaltis , Joas Hieronymus eitet in vterobahebit, quaßveroßtiti trauens Hieronymo, vtivulgataledèione, quam tarnen nbsp;nbsp;nbsp;/

^bbireprobet. Et fieripoterat, vcbic^cplibrarias,proha

beticripierit babebit, Atepbic mrbi Leus citât verba Hie

eonymi,quorumnullaeratmentioinichcdisquas habc'' I bat Atenßs,videlicetvtledlor{gnarus,arbitreturmehzc

exbuiusannotationtbus nddidißeincedttionenoßeriore

DeindeexHtdonymiverbiscolligitquzdam

çutbus ipie offenfuSf etiäinpuorexdiiionereieci Hierom' i

nymianS j

-ocr page 17-

nymîanam annotstioncm. Habet, inqui’t,pfæfetttis eft t C' pons, quafi quifqhoc ignoret. Sed rem notât praeteriti têgt; poris,ncmpe concepifle. Cum enim habere in vtero,nihil aliudfitGræcis, c| eflè graaidam,ncc grauida dicitur, nifl qnæconcepit,iccircoHicronymusmeminittêporis ptælt; tetiti. Sed Lcusne pereat præteritam, volt legi habuit,qdr id verbumfit praeteriti temporis. Eadena opera legere po terat,habacrat, aut habuiffer.V erûhabuit, rro con^uiuel CU eo qd’fequitntjÔC pariet filiûi Nam fi credimus rliero-* ny tno,prophetiac fermo partem alteram refert,tan^pr£tc ritam,alteram veluti futuram. lam virgoeft ^anida, qux fuo tempore pariet, quod in vtero gerit. Exiltimat autem Lcus,ïempulchre pofte confiftere,fi oia verba mutentM inidemtempus. V irgo in vtero habuit,pepent nliunyöc vocauetunt nomen eius Icfum. Negat eunde eUe lenfum ^tiesmutatuitêpus, Atqhocftequeterfiertin^phetara GraculisdocetHieronymus,cum SóEattnBvulgovici e

1 nbsp;nbsp;dicantnr,qooscertüaffirmamus vifturos,2lt; penue,quos

\ nbsp;nbsp;affeueramusperituros.Tempusdiuerfuna,fedfenrusi z,

TandëhuicconfiliodiffifasLeus,deœrn«hunclocumw

f tçobiuïoat nhoc neglexerim,cSinemcdando Hiejony I mo vcrfarerïiuafi ego totüHieronymu emendand^^ 1 fcepetim,ctiafiAmomachiisadfai,fiq^doh3erebM. He ï nóharebant, nccadfuifempBafüeæ. Dcnicpc^œa tnoua \ effet,fiinhisctiâvolaminibus,qu«igt;P’ftæn^tb'^

icfcdiffetaliqdmendaiv,vtnódnbitoqnmrefederitbilub \ dititiüputat,cariubetcorrigi^ SeddiVpugtmaault,eiiatn \ nullis exêplanbusfufegâtibus. Leus ilico vult expugi, I nbsp;nbsp;inmediis HieronymicÓmentarqs,fiqdno fans approbat»

I nbsp;nbsp;Quanto ego modeftius,qveritus mutilare

I nbsp;nbsp;qsautoraanofc«,indicauiqdmcoffenderet.Q.uu cmß

I nbsp;nbsp;eéieradendü,qd‘inHicïGnymifcriptK no ,pbo,nemo me

k nbsp;nbsp;iàteicûineanovfâcula,lmo Lc’ mfefalfaxiu damitarc

-ocr page 18-

fam factum auf oré mtrtilaflêm mca fcmcn’fatc. VMes erugt; dite Iciiïor,quanta fit hic locandi materia,fi' tam im'qnuscl/ fern in Leum, ille in me, Ac poft vbi mihi reucHit piu^ ttiasjdemiratuf qgt; adhucperfiftam in fcntentia, videlicet per^Iofa. Sed in q ua tandem fententiaç’ An q» Hierony*' inus i^ifle videt ur habet,pro habebitC ld negari non po lt;eft,acne Leus quidénegat. Athoceft,quodnosanno0 uimtiSjSC tarnen ab Hieronymo diftcntimas,etia in a-diti^ one priore.N eqj video, q uid hinc gloriæfibi venetL euamp; Fatet,inquit,qd‘ego monui,höc Iocûeflêdepraoatû,lt;l'ƒ vtcû^ reftituitjVt^habebir, Icgatur habet Sk. Euâgeliquot; fta aSt^qa no de fut uro,fed de pterito narrat hiftoriâ, muta^ uitaccipiam,amp;^ pofutthalîet.Qoi eih habet,nequa^2t^^. pturus eft,Deinde fubnetftit verba mea ex pofleriore£e lione. Certe ex hac claufola,'Qui efh habet, nequa^cco pturuseft, palâ eftHicronymu legifTehabet, nohabeoi^ Mox Lc’ bic comodiiis côneÆt locö-Obfecro qdniea^ monuit LensiT An legendum efle ,habet,inHieronymo» Appcllo eos,penes quos iam menfes aliquot fuit e’tetf? plar Leicarum annotationum, relegant,^ fiquidhmp*'' modi compcrerintxredant Lcum omnia vera dicere. Uo cuitmeleg«idumeifeliabct, Atinhacipfaannotatione, quamexcudit, conatur probare, non pofte ferri verhuffl | praffentis temporis,amp;r contendit legendum habebit. An lioc eft admonerCjin commentartjs eftè legendum habet. Necaliuddicoinpofteriore æditione, quamdidumerat in prima,fed quod illic paucisper ftrinxeram,ftetos ingo nio ledoris ,hic explanatius refero, iam expertus t^ty vi' rum hachallucinatum occafione. SineiciebaminHio'O nymi commentarijs icribendum eftè habet, quorfum igi-' tur attinent ilia verba mea prioris æditionis, Cxteri^ uus Hieronimus, hune enarrans locum, legiflê videtuf ।

præfentis temporis, non ‘6^lt;j futuri, LJurnonadmo ncbas-inquieuloci depranati f An hoc non eft fetis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

nuiiK

-ocr page 19-

woftulfTe, rem oculis oRendtfTe? Nolebam cïTeincïu^ lisjinopus, quod tumnondumexieratinlucœ. Potto quodfcnferimverboprxfcntistemporiSjintelUgircmprç tetiiitemporis,vel illaverba declarant,quæmoxfnb^cto, quafi propbeta een futurum prædixerit, Euangelutare-* fpexcrit ad id quod erat faflum, Sed hic taon approbat meamrationem, quum non vfqucquaque fit idem,graap dameffcjSC concepiffe, qunmconcepifie dicatur quæ poiucrit vtcrum. Atqui,quumde ealoqaeris,qaaefit p«!-’ tura,quod geftatinvteros prorfum idemeftconccpine, ÔC graaidam eflê. Sed quin eodemlemmatcreticitboc en tbYmemaHicronymiQuienimhabet,nequaquamacce ptutus eft. An qiKc femel concepit, non eft pqftea concegt; pturafoetum alierum'ï At commode inquics interprétant dum,non conceptura eft,quod iam concepit A t eur non atqae commode interpretaris mea. Nonarbitrorhaec aLeofaiptaferiOjtantumvlcifcime voluit,qui vt ait,pro uocarim ipfumaliquandoadpaleftramdialeÆcam.

Scioïides iamdumlctftor, hafce pueriles n3enias,fedbis vtgeor ab ijs, qui me faciunt incendiarium ccclcfiae Chn fti, Tandern perplexus, ÔC aeftuans inter has difflcultat tes ,confugit adEuangelium Hebraicum, quodaitmale . nbsp;nbsp;vetfumanefcio qno, quum meafententia probabiliusfit,

Matthæum.Græce fCTipfifle,qnamHebraice, nee defint autores, quiputenthoe EuangeliumabloanneEuange HftavertuminlinguamGraecam, Sedaquocunquevc«-* lumeft, hadenoseam tranflationemaEpprobauit ccclefia catbolica, Q^uod fi ea tranflatio caret fide, nee eft alia,vnt debabemus noftram tranftationem, vides mlledQr,quid confequatar, ArquiHieronymusincatalogoteftatur fe viditfcEuangeYium fecundumMatthaeumHebraicefctl

1 plum,Cut igitur nufquâbinc petit pr3eGdia,cum frequen* 1 twbxreatinMaitlrco^ Siqaidvidit,viditEuangeliutn \ NazoreotjijqdqaidamvidertvolebantabipfoMattbaeo

C q confeiv

1

-ocr page 20-

fie lt;^rih j^‘^^^^^’^^'°fl“^''’fwhisrcbusnonincunb^

tinc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcninetJam qiioddilceptat de vod'

I j. ^^^gt;^^^^^d‘nprophetia,reïp5deatloânes(x'co f^^fQuosutorehocadmiicuimets commentarijs, ^u, vntno Paulo plus tnTouo qmuIusLeisJIIequâtusIit n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xdifxlucubrationes, Hïc

nallo pene prxceptoreNet^ ^^'^^dcamttecinemibivindtcarelaudemalienam^dJ pgt^i^teirarus(im,bacin paneme Tbelèo vfum,enat»’ •‘^^poi^i^orexditionepleracpampntautmas, Eiqtiod

P^^^^^'^tadmixtnm,magisadditumelimgr3tJâT}quot; ƒ P^S^P f^^^nimimafententta, Nambocasebatitril hnequis^cileponêtemulari, quodtumppauctselfent i ‘^'^'^^P^^orsnnotafionetnneniottb/ j f’indKubucamHiGermanitHim Lei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Q\r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TLRTIAM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

^^der^idcbam/^etorquetv TbeofogoSjCuni / ^ß^!j{quot;°^P^quot;^f^^^cubiiuraireapoüolos, amp;:bodieintet I ^quot;^^banosadeoreceptamfyiufiurandum, vtntbdbabe I °'^^^‘^ci^tum,nißinterceQ'entiu(turandamJuratpopa-' f

P^P^P^popuIo.Iutant facerdotes ep' ƒ r_jP?* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^srdtnales, amp;nbsp;epiSropi, Romano pontnid, nbsp;nbsp;,

.1 *^*^{S^^^^^taorvqs,querebaniexicumexobledbO' / , nbsp;nbsp;nbsp;^^^‘^^^^‘^‘PdmamvtdiQinguamusperfonani, deinde nbsp;nbsp;/

caaiam,Praeterea conßderemusiermonistropum,Poßt'e / ^ot^entemmodumcpiunftarandi.Q^uodadpConainat' / ^j^^^^^^P.^‘^^^‘^^^^^^ibdiaroribastnrerdiatar,Q.^(^^ / ^deaaTamptinetfboeeß materia SC argumenta iarißaratu nbsp;nbsp;I

^’P^oponoiußurädumnon e{Ièvitandâ,inhisquxperti I eat ad gloria Chrißi^acnegociGpietatisfideitp Cbriüi^ nbsp;nbsp;ƒ

anx /

-ocr page 21-

ihï JfltcHuslcuiornjus nc«^ nis attinet,oftedofermones huiufmodin nbsp;nbsp;nbsp;gt;

I ^rÄXÄÄ'S;jä' moncoChriftamriófimpUdter vetuiflè,ne j=.

neiuïcmusco more,quo tSiurab^vulguj

'. bantludxi,vtc5dftimarêtfcnon obligaria«^ nmntcrex nHffa,nifiioïciurandoautvoto effent obftn ’P P

I quodfimpUcimêdacionuUatnpŒrâpi^fcnbereilexj-c

\ nbsp;nbsp;vetn{tVa\utateqaemc^invia,ftcvetaitditcfoerc,

1 nostefiftcremalojficnolaitnosappcllanmagt t »

patrcsintcnis. Atcçbkqaocç Leostnifcctdialogtfmo^

\ nbsp;nbsp;NecCtis c6mcmini,nüqtiid r efp onder im.Magnat

1 nihflefferdpôfum,fedboc qd*óicitmctrfpoditt€^lura/ 1 ptumcxpofterioribusannotationibus.yerühac detent I hilpngno,tâetfiftaltû fit ea vocarc inferianrgdifputano^ I quatfk extcporcnotarim,vt vix credcr^ eSc w vnUctibc I bantut cffc\edlarû.Vatetut Leus iofiotandS cffe tnbututxt

InfitmisAnfitmosaSt vt opinor ,vocat impfeótos.Cü idem \ egodicatn,tamênegatintetnoscóuenite,quodpfedos \ fepatcmavufgo.ltnopfcAosfcpatoaVadaeis» AtcgineS •ƒ \ fenfumacciproiUud5ivispfcÄuseffe,vadcöCvedeöCc \ Bonus eratfad3eus,Seruatat ptaîCctipta Moyfl, Si vis ingt; \ quiteffcmcusdi(eipu\us,hoccftpfeftus,tnc(cquere.Ad \ oês Inqt Leus Chtiftianos pettinêi Cbtifti canoncs.Hoc 1 cûilUtJÔRntdonatutxThcologotv ccntutiç,netç vetet^, I nctÇïcccntiotüutnë egofatgiot .Nó qnodoês Cbriftia* I tRBÎeditojfedquodboïumptoîeffiOjCoUauadlodxo* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ma

-ocr page 22-

rum'proFefîîonéfît perfecQa ; qni pro fais viribus, a Jm’fîW* turadcxêplarperfedu, quod eft Chriftus lefus. Quodfl QiriftianosappeIlamas,q^iii'cScp Chrfftû profitetor, quïs neger inter hos eftè {mpeifelt;ftos, cSfint 2C parricidæf ne comemorem, quod Leifermo,fccS ipfe pugnat Notai me,quod perfedos iêparê a vulgo ChriftianoijtjSi CIw ftiani faûhabent vul^s,qui côftat,vt no habcant itnp^' ferftos:’ Sed ad rcni,'Quod hie flagiciSadmiflum eft,fi moftraui rationes aliquot/ortaftè notamabfurdas,^!?^ tat Leus,qaibus haiufmodi difficultas poflit diUbloiCo^® lUud impingif,quod rdecerim veterS opiniones, id® col ligit ex vnica coiûlt;ftiôcuIa,verûquçfîtaduerfarioa,Vtill» largiar eflê verS,qaod coHigit cxilJa vocubi VerumjquI minus mihi liceat alicubi, quod ipfe fibi fomit Leus,quo^ tiesc5moduineft.NunccSfcripferim,veruopinor,qiuo aliud,q mcam opiniotK illoqr opinionibusadmifceo,qua ledor eligar, quod maxime probet îquot; Aclt;p hic q uo^ net Ie(ftorem,me non cednifle palinodiâ: nimi^ in nc tai» pcriculoû.Qugfo telelt;ftor,qaid frudus eft, ad hue nwda puerilibusargutationibuscÓflidari.Att^haEcnififcripfit' fet Lcus/eligioChriftiana vergebat in extremópericulfl

AD QVARTAM.

I N calcc prccationis dominicç,grçcicodiccsàdd3rh^ J- Coronidem,qnituu eftregnû ôf potentia,ôf gloria in feecula fçculoiîe.Eam admoneo mihi videri fic additamex (oleni morecukus ecclcfiaftici,quoj apud Latinos inclau fula pfalmoi?! accinitur gloria patri,præfertimcflnullus «î terpretnattingat hâc claufulâ, prêter TheophylaâôBah gariefem epÎKopO. At Leus obifeit, Chryloftomuintcf-* pretari,atc^ita coperf in vulgatiscodicibus,quosilliasno mine legimus»Ah'oqui quicqutdfere apud Græcos habe tur comentario^ in foipturâiacram, Chryfoftomo t ur, A deo videtur huius nomé apud illos fuiflê plaufibik» Ferûtor aût huius çoœentâtii in Matthîçô,adco diucrfî, vl aliquo*

-ocr page 23-

’iUqnotïcs ex diatneüo pughét mtctfer^Pr^^caêfai3 mi tifK,Gquisftaâio[us,qnoàputar«deeffeinŒïyloftomo aài«itaUûdc,qaêaâmodutncximwsTbeoj3§us, OQOgt; -i casóid»oueusqoodWabainCvnAbconia»nsïis^l dttinloanné,farfitexÂtiguftino’:’Poft^’^ogt;«^usChtY foftomüintctptetarivoluifle^quodhaberctfo cnis vfus €cdefix,nó côünuo docetbâc effe pa^^ tiottis,nÓma2is,qfiquiscnaKatopfaKwgt;noninu«iacogt; ïnentetnrin verfusduos adiedlicios^oïiapMti öCcy quidtandéhocloco fibi volt Lens'; Vlacenddlt;,annop a Kt'J Sinó placct,mecüfenttt,Si placct,cu no pouiia^ ni« i nbsp;nbsp;fi cx gtaecis excplaribus,bis inqquibos vtutnr bodie gtac*

! nbsp;nbsp;ci,vbieft,quod alibi vetatnofttos codices, ad gïæcornm

«xèplariacottisiï ÀtcKadeofiVibetcaninan, (iviutaddi, ÖC nos addimus in cótextu.Si no placet addt,demofttau^ tt'usnóaddendQinannotationiba^Hieronymns,noncft dubiü quincofnluctit gtaecos codices,et Lensvideti volt bâcxàiiiooë abHictonytnofuiffecaftigatâ, dC tnisne in tömêtaïijsqoidéïneminiibuiuscoïonidis,neqdloqu^ de Cypnano,qpcculiarêlibelluml'iaicprecationi dicauit«

V nbsp;i^dmonetnos Leus effetolctabilius,fi quispimpmd^tl

I, amfubtnbaialiqdefacïis volominibusqtâfi qoisaddat« ' nbsp;QnodULeus viïóbic^ ponat iniptudentiam,non video,

I nbsp;nbsp;quid interfit Alioquicnc anietantopere ftomacbabatur,

omjffam cifclefunonneH^ Denicçlaudatbic tne,qni tangt;

I tarn ttibuatn autotitati fandlorom SC ecclefiae c^bolicæ « \ Vtinarainquit,idetnfemperfeciffcs,Sicnontotiestnutal \ feleftionem ecclefiaiticam. V ix impero ftonwebotneo \ Quid'; anegovKçnegligoautoriiaietneccleliæaunatv \ dlorum^ An vl^ moto leâionem ecclefiafticam ♦ Q.u . palam teftor,me mihinibil tale(umere,fed totam campto \ uindamrelinquereprimatibas eeelefiæ ♦ Nonbic 1 qd'rutfus imping« mibifebedas meas,nunqame releaas 1 qbus fi vult effe pondus,ptofetat viciffitn amp;C

-ocr page 24-

fchedas rudcs,acptiras pwa8,quaspoffeaTocupletauitIe' ' poribns,ac myrothccï] s rhetornm, qnas elimauit, quas ad amuffim abfolui't. Arrodit obiter SC hoc.quodTheopby-* laClum appellarimabbreuiatorem Chryfoftomi, cumin nonullis a Chryfoftomo diflentiaf. Quafl Florus ideo nó fcripfetit cpitomen,in T itiLiut]' htfton'am, quod aliquid addiderit de fuo. Atep banc rem tanti momenti, pollicctur fefe ali biannotatur urn. Minas,inq uit,cft periculi in detra hendo,q in addendo. At non bic difcrimen fecit kx Deute ronomfj,aatApocalypns,qua meftrïgitjEanecaddi vult, nee adimi quic^.Denicp Hteronymus,c0 tam multa mu-* taret in vetcre partter ac nouo teßamento, an nondeferc* bat autoritati ecdefiaßiearC Egoqued muto in priuatalo (fîione, non volo quicq habere ponderis, nifi comptobet ecclefiaßica autoritas Jam Leonis iudiciumhabcmus,an5

quot; nbsp;’ idnihilvaIebit,nififubicribatLeusCEtcontemnerevia®

bor autoritatem ecdefîaflicam, nifi ad huius regulàm frfero,quicqaid feriboî' T aies annotationes fcribit,qu^3’’ to fupercilio contemnit Erafmnm,nihil illi tribuenspr^t^ eloqiientiâ Jibi fumens erudifionë,ÔCacumeningeni)»

AD Q.V1NTAM

Mattb.vii) 4 OtaSjinquit Leus,Euangelißam,quodaliqnanW' X coadiusadduxeritautoritatemexEfaiaJmonotan' di verbum, Lei cß,n5 meum.Siquidem bic idem ago,q» agit Chryfoßomus’excufans Matthæumi quodpropho tplocum non nibil deflexerit ad foum negocium, quodcß illic didnm eß de paflîone Chrifli,delt;pfublatishominuffl’ peccatiSjhic acc5modct,3d ægrotos ianatos.Scd idem, in^ quit Leus,facit reuerêtius multo Hieronymus-Quafive ro didlum fit irreuerenter, aliq uanto coadius Hieronym inquitjli qd tale inciderif,n-ibuit autoritati apoflolicg,qi^ fi ipfe non idemfaciam, qui non ob aliud hocadmonui,^ ne ledlor ofiênderetur citatlone Matthçi At Hieronymus non veretur de Paalo dicere,quodfonunum occurfum in faiptionis

-ocr page 25-

IcnptîottistOïfcïit in atgumcntuvn Fidel, qood tcftitnonia fctiptuïat}î,apad ilium pugn5t,qtiæ(uislocisnonptignât; Non veretur cxcutere teftimonia EuangeUfraiv, Qoæ 5^ tant exteftam cto veteri .Non puto inquii Leus coaaius locutû,cuia3(pirituillefcripfit,quafitotusdiuit^ fcriptu/1 ftjfermo,non ad noftru captu vbicp balbutiat,Quafi Ch« Rustpfenon multa dicat oblique,no mu’ta amimulanter, Ron qaacdam etiâ ironice, videlicet fermonc mum atte w perans ad atFedus eotum,qaibus turn loquebatur.Paulus tabctconliliu, quod ncnhabet a domino, b^bet donwl prçccptû,quodipfenonexigitÆtmiramuïfibuâgelilta, ptophetac fermonc ad rem fuam accomodate Et tame hoc ipfumbis diminui,Habet em raitigationcm aliquâ,primu

1 côparatiaomipfumcoadliuSjneceocotentusadrjciopaip ' nbsp;nbsp;lo.P oRremo quod dico coadlios no refertur ad mctem fpi

\ rituSjfedadfermonisfuperficiCjVndcmkalibenatefubin-' '1 dedcflediiPanlus,vtalicubivideripouit violentior, At \ nbsp;nbsp;nbsp;non difcedit interim a cofilio dinini fpiritus ♦ lam in jpdkc

' nbsp;nbsp;non recipit Lens meâ moderatione qui mutar it^nonihil,

dcflexitad fuumncgociQ»Sideflefteremquiteftahqao-':

I nbsp;nbsp;tjftçerrare,nonr€Ôlaire,plane tcmcrariûfueritdc EuSge

1 liftis(eniirc,quod deflexcrint.Q.uisfic interprcwtusch de 1 nbsp;nbsp;fltâendi vcrbume Q.uoties Chtiftusfcrmoncahota,aa

altotius fermonisoccafione dcfledlit, velut in cummulicre Samaritana, de cbmonftratatempUftimclu* ta,D c oftenfo Cacfaris nomifmate^ Quomodo tu Aim PaulûquititulumarætorfitinargumêtumprçdicâdiChti

ftam: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD SEXT AM. Matthç.«

A D fextamilliusannotatione,noneftcur^fponde*

am,Cum inter nosnullafit coniroaerfia.Cum mini

\ nbsp;nbsp;^alileæptimôæderetur hoc op«s,fuppeditatûeft tmbise

oibliotheca pracdicatoï^ volumen grçcû homniaruCl^ foftomiT iiulo,in Matthçum,(edimperfeôü.Exeo qdiu fuppet Aat,qu3Edâ annotauimus,in quïbus

-ocr page 26-

cGnoHerintoprcsIcgiflevidefctur, quandoqofcfei« vertit. Vidcns ante lefas, admonniin eo voluitiJOefcriptS fu iflc Wû)lt;r id eft cam fdret kfus, verbo nonihilimmatato fenfu manête g fuerat Id c3 rndicafTem in fcliolijs,fequor tamc,quod in græcis vol uminibus c2 noftra ledionecon gruebat,prçfertim c3 cos cometarios fufpicater falfo inferi bi ChtyfoftomOjCui apad grecos nibil propc no inferibit Atcßhacgdemin re mihi fabfcribit Leus. Quid igitur an notauit,aut gd a me mutatS voluit;:' Quâdoqaidcm b«nc locu recefet,inter cos in quibns nolnerim periculofe pertinax.Iamquod fcrîbit in nonS Matttó Ca pitalû non haben* Chryfoftomû latin3,auî nointelligoqd dicat,aut demiror quosoc ulos,q uofue codices habeat Le us,c5 ego reperiâ hulus enarrationê in nonû captM,quêad mod3ô(rincæteraingbustamê interpres verterit,-vides» quid graece legerit incertS, Porro quod fequiturapud Le um,multo minus intelUgo. Ait fibi titnlû, que mihi fatcot foiflê fufpedam hoc nomine,fibi magis etiam fufpectuni efle, quod interpres Chryfoftomi Capitulum hocomile^ rit, quod confentaneam eft non fuifle omiflurum, » v lus codex Græcus, q uo is vtebatur habuiflêt, Nam nv hil dubitohabuiflè illûdiuerfaexêplaria grafca,qa3mter^ pretaretar. Vt demus omiftum ab interprété caput, quo ipfa res me taccte refellttQuidç’an interpres habuit omni græcor3 excplariaC Scdfingeillü habuifleccntô,nonp(v tuit vnû haberc,q uod in ccnt3 no habebaturC* Quod me fât3, vt cogar hninfmodi delirametis rcfpondcrc. Ai quæ feosjiarc fcribétisorbijîæc faibentis in Erafmöjltlt;^lt;^ß^’‘* hentis ad Clirïftianae-fidei periculunx

AD VIL .

xlq, ÇJ Eptima annotatio niWl pertinct ad emédationem ui teftamenti, Tantum moueramfcrupulumlet o »

Cumapud hebxæos fr«resdicamur, nonfolumft“’^

-ocr page 27-

fl«cotnmuncspatcwcs,vctum€tîâmqaînntçîuf(3emfa müiæaut «iam gentisac tribus, quaquidcmin rc Hieronymus eleganter irrifcrit infcitiamac ftuporcmHel uidq, qui quod in E uangeliolegiflct ftatrcs lefu, Mariam fcmpcr vir ginemtpoft aeditum lcfam,aliostulw liffeliberos ex lofeph,demiror, cm idic Hieton^ushuc tnarrâs locum,fcripferit,Miraris fierrant iniratribus,cuni errêt in patted Nam in patte tota ertabant via,Mp'cante8 lefum vulgari mote genitû ex coplexu lofeph ôc Mariae ♦ Sed illud Mquito^quomodo errarint in fr at hilyctucïiteoselfecognatione coniundloslew»Necçem ludocific exiftimabâtlefumfilium lofepb^ueadmo ara nartatBuâgelifta Lucas Alioqu’ no ettaffent inpaw,qa awHieronymas. Hûc nodum ita difloluii Leus, vt u‘ca^ quéadmodumlcrfephfalfoputabatnrpatetlefunataw,

■ nbsp;nbsp;hcobum,lofer^i,Simonem8lt;lodamfalfo^cdttos a

, nbsp;nbsp;nftatreslcfu-.QuodfiLcu8naturavocatfrattesco§na*

\ nbsp;nbsp;nbsp;tioïKconiundos,nihil vetathosnatutafuineirMtcs e

' nbsp;nbsp;nbsp;Pvtrvhicnihilaffeuerosianturaobiterinquitendumpro

\ nbsp;nbsp;pono, Sed Leus non contentus mihi û’^^nSCK,quæ

à obttcrannotaui,obrjck2lt;caquæfortaüepluf^^ P \ nbsp;nbsp;tcnotaraminfchcdisillius.Quaftvetofitmi te

I nbsp;tio omnium qax quocuncç modo noontur^inge men

nftiil annotate in matginecodici^tnei,quodmini P at occaiioncm difpiciendi juim cotinuo cottmehar « nbsp;.

, nbsp;nbsp;SiLeasfaasfchtdasquaUstäetantcuulganh,aamamc

\ çcïaieiunae,tamcnamcpofcereiiniqunm,Cum

\ nbsp;nbsp;perociumlcrip(iffet,cgoaVludagenscxtcmpotcno

\ nbsp;nbsp;Detcmfcànotatcm,Q,uodÇifthetatinan«no eare c

\ nbsp;nbsp;cuïtumtepotisriôtcfe\Vebat.Cutnâcdemûiamwsx i*

\ nbsp;nbsp;tovo\vKnine,mcasnacniasprotett^fn^^oecawat:yL nbsp;U

\ tcrioftjlitcraadhuceffeîvibiüdiceanMatia^KAcp ae/ \ riniieiutóemfami\i3c,niihftahudlcnfi,qhac d^cnonoum \ nbsp;nbsp;btisconuenite inta Lytanum ÖC Vaulurn DUtgeni^»

-ocr page 28-

fnter ÏacóböFabrn Si alios quofdam, Nee defaflf «1^* luant arguments legis, vetantfs fungi matrlmonio,tnD® diïîuncfloSjCG demonftrent ex hlftorijs,ob Bella, ob dew grationcs,^pe confufas fulflé faniilias.Q.uod fipo™ tinerijofeph ÖC Marfam dioerfa: tribus faiflè, no dinicHe fuerit explicare difficultate,quomodo errarint fn fratrib. Necß me fugit ludçis fratres dici,g fint eiufdem tribus,cS hiquoepfratres dicantarqfd?,qui dincramp;ftinttribus,mo fencris ludaicC Sed hoc in loco n5 efi verifimÜelnd^s c longinqua, vehemêterep generali cognationcfcnfiUc, cSexfratribus Sgt;C fororibusæltimêt Chriftnm,queadnic» dum ÔC ex parêtibus, Notat SC hunc locn tan^a merelp dlum, ÖC addit menondumfentire, lofeph affinitateinad ChriftS ptinere. Sentio pofle attinere, fed q uæro an adeo pertineat, vt propinqua cognatione fratres didi fint ludæ îs,qui cû de lofeph cognatione perperam fenferint,veri»^ mileeft, OC de fratrum nomine perperam fenfifle. Vcr“*’' haec ad viu um excutere, nec turn erat huius inftituti, nuncell animus, præfertimcum fit«7i55o'2uoWo/'»

MattXvA

yîL Dmonuerara Petrum aduerfantem Chrifto,totide -^-^•verbisrepulfum,quibas antereppalcratdiâboluiiî Imo eodein vocabulo compellatû Satan.Quod admonol verS cft. Nam ita conftanter habetur in Græcis codicibus Sic legitur in çxéplari Corfendoncenfi, fie in Paulino, fie in hoc,quod ex vetuftilTimisexêpIaribusædiderSt fratres Amorbachtfjfic in eô, qd*n3c frequêtiflime eft in manib’ lt;x ædltione loânis Pétri Langedorft}, ac loânis Frobenq«' Quid Leus in fuis legerit nefcio, Nec efl q, hic in me fto-' machetur, quafi dixerim ipfum ccctitire,quodiHilli’op^ norfeheda no tara, in oibus fie haberi, ctiâ inantiqs, Siqde quotiesitaloquimur,vti£ploquimurdehiscxêplaribu9 quæ nobis côtigerit videre.Fateor hoc deberi Leo,quod Or igenis locum infpexenm,qoi fortaflè me fugiflèt, f^^

-ocr page 29-

Tufïîs K iHc occottifTet inter tammultos,5is nuîlo inoftitogt; readiectnms. Hoclaudisno inaidemus Lco,ftita vider; Quin hoc tlU debetur, qgt; cS tn æditione ptiore falpfif fem, tort de vetbts vepulfum PetrS, gbas ante rep ulfu s foif fet fatanaSjin pofteriorc adiecerim aduevbiü pene,q camb latione excluderé, ettâfi totidé verbis dicit,qcV pene ijlde dlcit.Hâc igi€ plumulâ,ft videbit Leusfibi vindica.PM to qd*Leus no cotêtusdixilTe totidê verbis,addit,öC plus mihi tribuit,qego feripferim^Deinde quod Leus le-* mei atep itéra huiusleêlionismentionê faciensrccitatrez tïo me,quid fibi velit nefeio, neep enim hic fermo mint y« qledus eft,nec a me refert.Et haAenusfane mihi fatis cogt; Qetiit cQ Leo.Caeterû inhoc nondum eft mihi placatus, ç in pofteriore æditione fubiecerim mihi no viderimultnm ‘tcfcrre,vtr5dicas,Ô7rio'»anô®w'lt;az«ou,cumalteruHt repelle lis afe,altéra inuitantis ad obfequiû» Scicbarnhaecadnio^ îioiffeOrigénêjqui folct in huiiumodi minottjsno inteuci ter philofophari?^ erûhiclubenstogarim Leû, vttQrdc' tatficxitoru8dicatfamàlOjfequerc,anfequercme« 1. anta opinor tcferet,an dicasoraw*!» anôwio'M/xo'j.Nttilentire rra-* lumus diabolum effe iu(rum,no abire poft ter gu Uhra«, ' led rétrocéder e ,hoc eft intergü fu3 abire. Necç protims quiiubetur pofttergû noftrû abire,iubetur feq nos» oea is definit nobis infaciê óbfiftcrc,qaê rcpulloma tergo te*

1 nbsp;nbsp;iinquimas,Curaûtpottusoftendatnoshicaddita,pnome

j me.aipm fatanacvocabulum.mJPenottibaitChnftus, 1 cômunecSdiabolo.CumigitutnecinQrçcotir^nc^’^

1 nbsp;nbsp;nbsp;tinorâ codicibns coftanter habeatur,qd‘atinotauit^Utigegt;

1 nbsp;nbsp;ncs,alicubiduobus verbisadmonui,mihivideritcltinam

1 nbsp;nbsp;nbsp;6C elegante quidêargutiâeflcjqd* gennsmulus repenre

1 lic«,wapudÀmbïofium,tûapudHicronYma,quæcuin \ nbsp;nbsp;nbsp;comenuiione foâhabeâi gratia,in feria exeuftaep dilp wati

1 -onenbeffenthabiturapondus.Ettamcnlaueoannot^O \ niOrigeniex» Necgqaic^immutandûcenicoinnontis

-ocr page 30-

cxepIariIius,CætcfS qn nnîln adhnc gfçcS ti, qaodOrigcnis annoiationé obferuct, noluid’; ab co,quod verfcndum fofceperam.Si mihgt; 0° vcl Aldinam cofulat æditioncm^cuins nnlh non cit cop ♦

AD IXi

Vfdtat mihftragœdjâ,qgt;à/?ragt;.Âa7tta,quodjnt€tp vertit comutationem,ego monuerim j^tendom me dem fenfom, fed explanari’. Quid dabit homo, ammamfuâ, Ac vociferator me temere mutafle leciione ccclefiafticam, com Hieronymus neget fe aiifom muta verbû clarificandi reccpt5,cum magts fond glor ficare, Primiï q uâ do definet mthi Leus calumniofe im^ gere,qgt; mute ecdefiafticâ1e(flione,cam eS non atngdii^ Poftremo-fic vbi^ infulcii fuâ ecclefiaftirâ Iedi0ne,qu^ Græci non habeant,aut habueriju magts etß ecdeualiK^ Deinde no videt aliud ce Hieronyminegociu,aliud men. IlIenouâlcdionëinuehebatcccleûis.Egoeubiculisdun* taxat, ac tfiufeis. Ad hæc quae rdigio hichabucrit Hiero* nyrau ncfcio,ccrten5nullis in Jocis audet diccre ia hac kquot; iftionc,quâ Leus appellat ecclefiafticajedundarequ^da^ velot in co loco,g iraCdt fratri fuo fine caufa^monet,fineca additu efle a. nobis,non faiptû ab Euâgelifia,In veteris in ftrumenti libris,^ multamutauit,qaç rô dtffîdebant abcc clefiafticalecfb'oneC’ veto dcridet cucurbitarios iHos dcos in Africa;, qui ob, voculam mutatäinlona feditione excftarant Septuaginta int erpretatio olim erat cccleßa/ i ftica Icdlio, nbsp;nbsp;tarnen hanc libère damnatHieronymus,

äf alicubimcadacium 3ppclIat.QuodficubiHieronygt; mus non aufus eß mutarcvocêrcceptâinihilaliad mooit virum, cfincj^idnouitas ofienderet vulgus tndodur,a NamidtepCfis opificesettä Latinefdebant, AtnOc e? pericuii nullos efi inetns.Dodishaec fcribuntur,öf con^* ftatecclefiæfua lcdio,ôf conßabit per me quidem. Hçc ûibil ad populuiDjiufi quodfeditioli qoidam haccßnltiffl

wevoci*

-ocr page 31-

me vociFeranïof apudtmperîtam moîtitudihcm, in cuius ftultkia, fummum illis præftdiûeflcfolet,fiquê velint vl* dfci/Poftremo q pradêu'a fuiflêt^cum fuafu dodoi^i hoim fllud fufccpiflêmuSjVt nouû teftamcntum liberum a folœ ci(mis,quantû liceret, inofFcnfum Icgi poflèt,ab ijs gbus placet fermonis intcgritas, fi prudentes etiam fcrmonis vt . daveritifuiflemus mutareCQuodoliftcvertitinterpres, X id imperitaî plebi tributs eft, cum cuangelium legerctut ab omnibus idiotis, ab agricoUs ad ßiuam dccantarctur, ' îi coriarijs in ofFicina a mulierculis in textrinis, ob lingua omnibusvtcunc5communem.Propterhos,fiCapudnos Auguftinus mauuk offum .dtci,co«uptc,q os,bene La* tine.N une hic dies alios morcs,aliam vitam poftulat» At vide $ belle probet Leus non fuiflè mutandam verbum cômutationis. Legitur ,inqoit,inc6mentartjsOrigcnis, interprète Hieronymo’. Legitur in ciufdem commenta* ^s,q uns fcripfit in Ofec prophetâ ♦ Si toties me vocabit in insLeuSjôC ecclcfiaftic^ leÀionis violatç reû aget,qao tiesfccusyerto,qlegitHieronym’,ingês volume annota lioBûilli nafeef .Sed has minutias,lt;û imt innSeræjiuffît da tclocS,fic erh illc loqtnr,ne ledorêtemorent. Addit aliud arguments. Hieronymus,inquit,in comentarns,quibus expb'cat Amos prophetam, dicit wToczi^arAa fîgntficarc précis. Quid ego audio cSi ôafra^fe.arAa fignificatprcciS, idco vertendû erit comutatioC An comuiatio Latinis fo* nat precis:' At ^tonos melius vertim’ ad Hieronymi fen tcntiâ,qtranftulimushSc.in mods. Ant gddabithOyCui’ pmutationc redi mat aniraam fuâ:’ lam feire veile,gd fccu* tus Leusex0a;Taquot;)ilt;agt;uxfecerit cèÂvayAaC Anhicno verit’c lege Apocalypfis^An hie volet fibi patrocinari,vel fuam, vel typographoßj incuriâ, qua mihi nuig vult eflè pfidio. Equidem audirem,nift ram fubinde impingeret, Atep hie quorp notor in illius indice, qui rem tam periculofamlnon tnuta(im,piadàtim monûus a Lecu

-ocr page 32-

. AD DECfMAM.

^notarsm nee in grxds exemplaribas, ncc in hti’ ■^”'5 emendatioribus inneniri, quodipfe effet lefas ^hniiuSyfed tantum quod ipCeeffèt Cbnffus^HicLeas, vt memini,fobmonnitapud Orfgenem addiprxfertimia' commetando.Att^ ita rem habere ex parte compen. Cd tarnen fxpiusnon addatur,eodem in loco, Verumhuiafgt;gt; modt multa folet librarius efua memor/a addere. Cette ex no deprehendtturillamaddidif

*^l^‘ys,rdicLeusinmdicefuoreijcitetiam,quodaddtde ram in poii^rioK xdidonetpronomen «utoV obffare, quO' mnnsaddi po ffit Ie fus exffîtmâs pulchreconffffere/ifer^ mo 1 «era tw ad E uSgel iffam narrantem,non ad Cbriiiu, bt l^eusmihi donatbicauri'o' effèpronomen veldemom ttrattuam y^l relatiuS, quid aliud faerit dicere, quoniatai ^felefus effet Chrifius ^lefus lefas effet Cbtiffus.Perùt: aeacit Qsanteloquutus de Petro, fubnciat,roeauivtea ^l^duceres,nûaddivellet,vteumPetrûabduceres:Nam P‘'offuslt;xuTvcrnominisvicepoûtumefl,Niffcontédimus hoc loco êcvT^ diicernendi vim habere, vt intelhgamas nunclemm diferetum a cxteris,0. uod^fit durum, vitro nbsp;nbsp;I

vides ledorjtaqßnihilomolliorefffermo,ffuead Chriffä. ƒ P^^(^gt;P‘^ntemrderatur,(iueadEuangeIiffamnarrantem, / ^^^offuodadijciodefermonisoidine,aatbelJedil^mu' I a ^^■^i^utnoninteIIexit,Namvtrediedicimas,necai i dicas quod Petrus efffur, ita non redie dicatur,necut dP nbsp;nbsp;/

^^quodeff Petras fur.Leusarbiuatvtrumapoffelegi,. nbsp;nbsp;/

ƒChaff us,non ita,qaoniamipfed / fetIefusQjriffu5.Pr]mûff quodpofferius effnonlegitar,. nbsp;nbsp;nbsp;'

quomodo cemffabit vtrGc^cDeinde cum mihiprefcribat ^usnequidmutem adgrpcordcodicum exemplar,qua

tr(wteiibtfumit,yt nalffusautoritateff^etus,f€cusleg3t,q / lediiocHabeteihadhuncmodum,ga /

/pie effet lefus Cliriffus,ÿednxaiinon]ibet,JUadadmone nbsp;nbsp;i

-ocr page 33-

bokâoretnjnaeditlonc Aldina ^aec«legi,4ucwadni(i dum noftri codices habent,an recte nefcio.

AD VNDECIMAM;

DEniueÔc lumine,noneftnobiscontroucrfia,cnm

Sc tn priorc acditione fat ear, Hieronymu ÓC Chry/ loftorauntinterpretart,{ïcatnix. Leus additexGrïg^e VWÛCÇ repenti,fed apud dtuerfos,vt opinor Euanselinas Q.nod com ipfe non negê t quid annotauit aduerïum me Leus^ aut quid eft quod bic laudem fibi vindicet^. gt;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD Xlt

D duodecimam annotationem inp^fet^a nibu j^3t(b»xb64 ■^ïçfpondeo, quod exiftimem comodius efle lecfto--ti,fires omnis vnico in loco tranfigatur'.etiamfi tarn alias c£ inannotationibus, SC inepiftolaad lacobQ Hoochftratü vidcotfatis addaxiflcduntaxatadhoc,vtabhac calum/ ttialiberer.Diuortto non faueo,fed perpetuç copulç, nee teuello morem SC conftitutionem ecclefiac catbolicae, bis de rebusnullaeft inter nos cotrouerfta ,taniûboc inquiro collatts argumetis,ancx autoritäre principum eccleu3e,et . nbsp;nbsp;excaufisidoncis ,poflint dirimi coiuges cum anitnarum

1 nbsp;nbsp;iuaivpniciecobercntes,ficvtvtriqjlibeîîtfttalteri iun^

\ nbsp;nbsp;mawimonto. Étaninbacpanêpoifintaccómodarefenla

I nbsp;nbsp;apoRolicifermonis.Hoc fatis effe vifum eft interimadmo

nuiffcledotc,nequidfufpicctur grauius* Caetera fuored dcmusloco,declaratnritragoediamquamihifufcitatLcgt; us demattvmonto,nibil efle nifi fumos,

quot;TNbocapudMattbçumloco.Vèrebunturfortefilium^^^^^*’®^ ■^mcum,annotaram,nec ingraecis exemplaribusnec tn latinis vetuftioribus,addi forte,nec addiin aeditioneBafigt;

, lienfipoftremaquaelimulnobis deditomneslacubratiogt;gt;

\ nbsp;nbsp;nesHietony mianas. Haclenus certe nibil mentitus fum,

' Seddemonftrat Leus oculatiffimus ex ipfa Hieronymi 1 ÜÄCtptctaüonejaddendumefleaducxbimmfortc,lnquo \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L i fane

-ocr page 34-

ßnc nonJam illi refragor/ùigst me tom,vt Fît în eof tiffluî tu param attente locum earn infpexiHe. Non^flcffnjqJ* vel mihi, vel Amerbacbrjs,FaIfarijcrtmen impingacNecÿ enimüli inhacædinonc/cquunfijntfranHanonemmeam fed fidem vetufbïlimorû exemplarium, fmo pars ea Hte^ ronymi fueratexcuTa, ante^noûrainüitaerentur. Et fieri poreratjVt quod dite Hieronymus^aut alius qu^iam ad'' didir,forte,ßtamen addit ume(1êt,exE iiangelio L vc3ead'gt; iecerit,vbicerrû etiaddi 'm. Et qaod iJhc conßataddi^ tumb/caddipoterat. Atnequisexibimetbxcmedecri''

, • ^ro,quodaiunt,diuinare, Origenestantodiligentiorbis ' tnrebu5,qaamfaeritCbryfoßc)mns,ä:quidemineoope re,dequona]Ia eü dubiratio,quin fît Origen‘s,bimcM3t nbsp;nbsp;I

tbæi locntn enarran5,tota enarratione palam déclarât, fele giife iuxta noiîram annotatinnem, bomilta .xixmouens butuimodi quxfiionem, Qc/nm paterfamilias,qui patrts typum gerit, dixerir, verebantur blium meum, oC exitus doceat illosnon fuiffè reueritos, apparet deum ignoraffe, nbsp;nbsp;i

gdeiJëtfuturG.Se^rxiiat,opinor,ipûus Origenis verba I fublcribere. f^ouiiJimemtficfilirifaSdicais.Iieuerebntt' tur filium meum.(2aaresautem quomodo deusmittens

ftitumiuum dieit, reuerebanturftlinmmeum,quaßqnon

prprciebar,quod eifuerareuenrurum.Necenim videntut ƒ iecandum texcam præfemem ladxireaeritt eom, ôi mue

ntturinboc deusneiciffêfuturum.Seddicerealiudeilêfa^ diumim pl um eri. herum dicerequoniamieueritifunteû colonijfalfum eri. Sed vt rem in pauca conferatrt, itafol

uithuncnodûOrig€nes,vtdicar,idqlt;Jdidîûeûmgenere ƒ ReuçrebSturfiliûmeû, conriarei propt ereaqpaliqui, qui

Chriri3amplexifunt,noillâocaderSr,amp;dreueritiüint. la ƒ cS tories hxc verba repetâtar Origeni dinërêti,tnfp omiri

titforte.Proindenecqriio Origenis coriabit, fiaddasforquot; / te,neccarafâdîâvideripoteri,q(fppetaonoaddir,Cûigi i nirnegaun5poriît,OrigenéproBobjsfacere,gdrefpon' /

' debunus /

-ocr page 35-

debinms ad Hicrortyini fcholtû,g loquit de ambigendo^ actêpcrata fentetia^ Qaid qaod eleganter defendi poflïf, Óó Hieronymü idem lcgiflè quod legit Origenes f Nâ fac penumero dicimns hocfuturu, de nobis nona fpes cft, Ita depcamurpro vapulaturis, Ignofccjpofthac eritbonç frugt. Ad eûmodû cû deus præfciret ludæos interfed uros fihü ftiûjtn ita logt ur,qnafi fpes eflèt fore,vt reueriti fi liû re fipifeerent. Nec ifta teperatura fermonis pedet a forte ad * «erbtOjfed ab ipfo euêtn.Diflîmulabat ein mexe hominü loquens,fcirefe,gd eflét enenturû,vt illis relinqueret occa lionc refipifcendijfi vellent. Qdïi no facerêtj'ntelligerent lefuopte vicio perire,nô culpa pîilfamilias. lâ clamet Le^ ] nbsp;nbsp;noc gePafferimus efTefomniQ^nifî ppetuo Hieronymusle

git, verebunf filiS meS, quêadmodû legit ürigenes, cul tribuit ille plurimû.Quid qd*Hieronymus fîmilter ingte/ dit ur hâc quæftionê,vt Origenes«Porro inquit,qd*iungigt; tur,yerebSturfili3meS,nodcignorantiavenit.Quidcm

Ptfatnilias,g hoc loco deus pr intelligiûVides hoc offendi Hierony mûjqtffecus euenit,q deus cuenturû prg dixerit.Sed apertius 4) nobis facit,qd‘Icgit codé in loco,!n , nbsp;nbsp;tettogemus Arriû 2C E unomiSjCCce pî dicit imorare,ô£

rat,amp; ^tû in vobis eft,^batur cUê métitus; ^legifletHieronymus,forte reuerebûtur filiû meû,pota Miet videriinfciusfuturi deus, mentitusviderinopoterat, Nâquific loqtur crasfortalTe rexappellet,fi no appulerit,, nemini dieet inentitos,cû nihil certi,pnunciarit, Q.uid eft ’gitur temperare fentent iamC’Relinquere locum refipifee ^*^^^’^tnonefuo,velutifpem aliquam fibireliquam die ligniltcat. Et q ui fpem praî fe fert,nonne videtur ambi gentifimilis.Quanghoc videtur hue acedmodatumex phetia, guamadducitChryfoftomus, Sif ant eh une Ori* genes. Siquidemadhunefermonemdeflexitexeoquod ptacefferat. Sedfemperambigere dicitur deus^vilibera, voluntas homini referuetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

E ri Quo

-ocr page 36-

P , ‘^fPÇ^^^^^}^^^ni^lêt€{cens,nGc3ddubùans,niJC [perils, iwc derperans,cSboratn aff^uum niliil copetat ;ndeam.H^ccumperfecIarinîmannt,vbinamf^^^^^^^ ^^^ei,vb,procaatas,quamececütientemhcil^^ *^^oqaemnoaumfalCariamnobïsobncît,quanobiscuttt autontatedçnaaaat,vt tncommëtartjsHieronymi,â^ ^ntextu,amp; jn Grands excplaribusioca hune ^‘‘^tnmjetlüaamusQ^uïdhochoiiv'neconfidendusç'CS

lt;^on(èntiant, cS vetaûi codices eonf^ti h^ieronymus, /nterpretetarf l fie légat Ongenesamp;!^interpretetar,poûala(Leus,v( I tphiJsaatonta(emrecuti,radaTnusamp;:Gr^^^ SCLatinos / cocMces. Nam A Idina qiiot^arditio coniêntitcumexépla ƒ fftas,quæ videreeôtigit,Etqnis tandem fuit illefalfarins, / qtiiffmuJ h^comnia potuent corrumpere C Codices tna-' / nufcnp^s,Græcospariter 3l Larinos,exemplarquodiê / cutuseilBadins,in Origene, exemplarqaodfecutusin / operibus Hieronymi typographus Venetus, caüigatore l jnonacboqaodam,nec indodo,necindiligenri. Exepla-* 1 fêcuttfunt fratres Ame^cbij,{peda^ nbsp;nbsp;1

dfii'mx fidetiuuenes,necp qaicquamminus,quamfalfariff

ProindeviciiTim Leodenâcio^vt huius annotationisfax , canatpalinodiâ, necpergatquodrede icriptumeûmag'' ƒ no(ficoniènrucomprobatum,ruatemeritate corrumpere,

At proLeo facit Chryibaomu$,bomilia fexagefîmanona

f^üo,fedvnus,3ii^bac fane in parte nôpaaloleaioraator,^ Origenes. Q^aanquamôc^ hoc fieripoteß,vtChryfoßo'' mas illud forte aliunde hiicrepetiuerit, quemadmodam

enarransMattbxum, eLucarertuIir,deaomoamp;^famiIia I Dauid,quod apudMattbarum non erapHicmrfus defy^ (JetofionteminLeOj quimiliinuncobi/citinhis annota/

/toaP I

-ocr page 37-

ifonJbus, quas vult vidcri plof^ ferîas, quod êtim cxfcmgt; porc notauijUon alt) quam ipfi. Atcp exhis contcxtt diala* gos, arbitrât u fuo, S)C locupletat caufam fuam, acrcfpon^ detferio,At^i tum oportuitidem fedflê, cum opus effet in manibus.Qdïi feciffêt/ortaffê pfuafusillius argumetis mutafTemhoceftcorrupiflêm aliquâ parte huius annctati onis mcæ, Fingat ,fi vclit,effe vcr5,q uod felfiffi'mS effc de «nonftraui,taméin c5textumatarc,non eft inftitutimei, nifi contingat exemplar quod fequar, Necp enim profiter oremcndatoremGra:corumcodicum,fed(ntcrpretem,ôd âliquotieseavcrto,quænonprobo. Atcpidvtcitraperi^ culu fiat,adicâaî funt noftræ annotationes, quibus admo/ neo quidfentiam de Icdione GraecorumJlIud mihi cogigt; ta ledor,quam male congt uat tarn fuperdliofa procacita« taminfignicaecutientiæ »

AD xim.

A D.xtitj.nonopinoroperæpreciumvtrêfpodeam, ipiê Leus confultis Hebræornm libris,pedibus difcedat in meam fententiam, eriâfi pigoit delerc,quod ma •e icripferat.V eru vtcuncç habent Hæbraci, vtcunœ intet/ ^ctatur.aut vertit Hieronymus, negarinon poteft apud Lrçcos ftc habcri,vt annoto.Qnid Ic gerit Chryfoftomus ^9*^ eft inpromptu iodicarcjcum Graecicodicis non fit co ^a.Qui Latine vertit,ita reddidit,vt nos vulgo legimus. Ncc fatisliquet ex interpretatione,vtrum legerit roi/’rojan

. Mihi fubolct ad lapidem angularem rettulifle, qtrf daas inter le maxime diflîdentes populos ineandemreli/ gionemcoagmentarit,quâdoita fcqbit. Et vt videantniz nil horum deo efle adaertum,fed valde acceptum atqi sra tam,inirabilc prartcrea,ftuporifrpplenum,a domino iftud wtftutneflc,fubianxit,Lapidem cCc.Haec 8lt; quæfequû' turfi conféras expendas ledor, videbi's Chryfoftomû oc lapide loqui, quamuts interpres, aut fortalîîs fcriba fc* quatusfuamn3emoriam,ledionempenurbarit,Subindi/

cat an

-ocr page 38-

dicat enfm doâorcs ludæof u vôkn'de acdifi'carc.fedabßjt lapide Chrißo,quiconederet vtrûcppopulS.CertcOri* genes J a dno fadû eft iftad,refert ad caput Homilia jdx» __ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD XV, ,

i\laïc.xxv, 1 jRimûhocmihicouenttcum Leovditnolit,inlib«s

J græcoi^î, fane goos ego vidcrim nô haben hoc loco mentionê fpofæ,Si Leus alicubi vidit,profcratexeplarfu um. Acne in Iannis quidê vll£s,vbi clamore excitantnrad occnrrendufponfo, Couenitincómentarijs Hieronymi, q uibus hunc cxplicat locS nihil eflè,vnde deprehedas illö legifTe fponfo ÔC fpofæ. Idem fateatur oportet, de canonc di ui Hilarij, Sed gloriatur fefe mihi digito démolira^ in comentarijs OrigeniSjSC Chryfoftomi,Ei o me cæcû,qoi ne ld quidê videâ, quod illemonftrator tantus ofiédit di'' gito quafi nó idem officij nonun^ præftetamp; famulus me us mihi.Q.uid Lens légat aut móftret in fuiscodicibus’nc fciOjCerte inChryfoftomo meo ex gemïa ædiiioneBafiÜ enfi,nec in cotextu qui prefertur, habetnrfponfe mentio, nee in Comentarioquic^ eft, vndccolligas enmlcgiflc, fponfo ëé fponfæ.Si libet explorare fidem mea ledor, ex-* cutçHomiliâin.xxv.caput.Matthçi.lxxix.Ncveftigioirt quidê reperics,vn colligas eGlegiflèfponfo amp;nbsp;fponfæ,ln cotextu g præfcrt,fcriptQ eft.Quae accipiêtes lapades fu as,fponfo obuiam exier QtRurfus in comentario. Sponfo autê tardante, coniuerunt omnes Sc' dormiebât. Acmox; Quid porro tubæ volnnt,qaid clamore illo dicereï’Spon fus venir, Quêadmodum vides hic nulla fieri Iponfaeme tioncm,itanecrepericsvf$inintcrpretation€ Vn nad* eft igit ur Leus,quod citât ex ChryfoftomoC Erat Leo co dexexofficina Aldina, in quo multa inerant, vtantedixi, quæ CÛ hac æditione prorfus ex diametro pngnabat. Ccp te inHomilia q nobis eft.litj, nihil huiufmodilegit.Q^q nee in his quæ Leus refert, quic^ video, vndeconuincat Chryfoftomu in E uâgelica Parabola legifTe nomê fpófe, biquis

-ocr page 39-

tiquis agat cótcntiofius.Namficrïpt, vt Chryfoflotnus aut quifquis ille fuitfic fponfæ mention? adieccrit, qucad tnodö fedt Origenes. Pcriridc quafi ex nomine patris ad^ rnifceas SiC filq mentionc.Necç tarn? memini,quodhunc tocumindicaritin Chryfoftomo, DcOrigcncmemini» Qui tarnen sUi non admodum patrocinatur.Primnm era inhocnóbifcnm confentit,quodcumexonoclamorevo tantar ad occorlam, fponfitantum fit mentio, Deinde,cS ptimum Crigenesmentionemfacitfponfæ, itafacit, vt g occurruntfponfo, eumdeducantad fponfaro ecclefiam, HxalteroloGoquofcïibitjObuiam eiïdum^flè fponfo vet Vo, ÔC ccclefiac immaculatae, non doccmur in Euangelio fponfxfaAameflè mentionem. Siquidem iponfus rwn eü,nififponfambabear.8lt;vnumexakerocoUigitur.Q.a fi intcUigimus fponfam aliquouffç occunaflè fponfo fuo vcnicti,ac viciffimfpófi comités occuniflècQcofponfar,^ ^fcnfus noncft abfordus,tamcn non eft,quod vrgeat nos vt credamuseffe (aiptum ab Eoangebfejfo quodcontc» dit Lcus.Necç tarnen odiofctecIamo.Si qois addat fpon-*

, nbsp;làAanvcummihinonfacrir addendum fponfae nomen, ni

( 6teppeti(fcminaUquocodice graeco,tamenLeus indig-* ’i nbsp;tiMuï,quod non addidetim de meo,propter vnum locutn

1 quctnhabet in codicc (no,cum ad banc rem mibi ncc Hie lt;onymus,necHilarius,necCbryfoftomus,imonec

i ' 'Origenes faffragetur,Hicrvfffusimpingitmilt; hi,quod opinor affcripferim iUius (cbedis,lmo contrarium

cft.Vidcqvrâ* tumed pe^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticubcum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc fa

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miUa

ntetagerc,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RePpotP

-ocr page 40-

RUSPONSIO AD ANNOTATIONHS Leiin Maraimaduerfus EraCmum,

AD PRIMAMj,XVL

Marciji 'LJ IcrurrusimpingitmihiguxnotaraminCchedisi'pß'

J. us,p!ijf^extempore,qaaftreseafuiffètada coram notartjs ac reüibus, Intantum amat mecum mifcae dialo' gifmos^Atcp incxtens mecum baud quag pagnat, tâtunt hoc malehabet hominem, quodinambiguoreliqueritijf an lapfu memonx nomêpro nomine polucrit Euâgeliiîa Ea verbamntauiinpoüeriorexdinone, monitaswexi'' mjo Theo/ogoMamno Dorp/o,priu{^Leusmihideià cie notas eßa. Et mutaui, non qaod impie didum arbitra rer/ed qd*/nalaerim amolirioccafionem offèndiculi, Cut enimaHoquivereteriddicetej quod diuusbiieronymas nonveritus elïicribereincommentartjs^ quihusexplical ÇnintumMiche^capucEius verba rabfcribam,Q,uodin qairteiiimnniam^necbebraico, necieptuagintainterpreti i basconaenire, mequoc^tacenteperfpicuûeibftempau^ I lopoil.Santautë quiailèrâtin omnibuspeneteiiiiuonrf\ ƒ qax de veteri teiiamêto fumuntur, iiiiufmodi eße errorêj / vtaatordo mutetaraat verba, ÔC interdSfenfasquot^ip^ / fe diuerfasßr,vel apoflolis velEuägeIißis,noexlibrocat I P^'^[*^^^f^^^^onia,fedmemorixcrederibus,quxnoty f ^tjngfalhrur.HadienasHieronymuStQaodüquisobif' I ciîe,red(j banc fentetitiamimpiam aebjafpbemam iudicaf ier,clara voce reCpuinètvirfandîiffîmus Verum bacdere cefpondimus ÔCalias in annotarionibus poßerioris xditi'^ nbsp;nbsp;f

petatleâot j •iqaidhicdeiÿderat, Et tarnen magisfaueoiêntentixiilo'

qitimemorix lapfumprorCas adimunt apoüoHs

t^aangelißis, q quialicubitribuut, prxfcrtiminraiptis,

AD- XVih

Cognt^ ./

-ocr page 41-

r^dcam,cumipfetateataïlca H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.

nismei,qucqucnturanoptteeffeA carpctetnoftta,contubffet^i^ea,q gat^eaione:qu^abet,deü naffet cam vctbû non ferendi,quält i g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annotation?

picMumdeChtifto,cum6clngtefo!to^^^^ Q.aæfo quodhoe fetmontsdcdwas gt;nbsp;_ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£..q..q4 .5

lanSjtne nihil aliad repichedere $ vieiu - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ fnlfwciC

ttfinouûnoneft in hoc interprété,tarnet S_ _ mumvifumeftannotarc,nequiscalunureiart^t^rc mutaffe.PttcKhacexre vide quanta exlt;^0 S eWiamtnqS Catholtcâhadcnusle§tffe,nullo ic nec admonente,qaod feredom non eft de Chnfto,quis audeat diccre ,0 fuperctliu,ft quts adhunc moduloquatut

‘ deChtifto.Chriftnstegnit vnu com pane pet ovnnc^te* I cnlos,none clamaresfertnone,non retcndunii,,Ä nrne de

Chtifto,Leusaddiditdefuo,cunihtihuiufraodthttnvet ( nbsp;nbsp;bis meis.Hic quorna non muliu erat Leo,quod de re dice

\ nbsp;nbsp;tetjfabulis ÔC cauillts nihil ad rem pertinettbus^CTplet pa*

I nbsp;nbsp;gellas,nenimiSbteuis effet annotatio.Multa comemorat

1 nbsp;nbsp;nbsp;tie fuo erga me ftudio atcç eiiâ officto,de^ mea it^ratttu*

\ nbsp;nbsp;dinc,ÔÇ nefeto qua terciam admoinitione adfert ,Cum ille

poltfchcdas tllas nunqvel verbo monuerit quicq,imo(ü* mo ftudio cclar it quid tepiehedet et. Atqut c urn has anntgt; tationcsappcllctvetercs,curhicmeminitroinarum,quaqt nullam vnqcœpit fafpitionê,ntû ex eptftola nuper atditaî

\ ^qeamfuiptcion?nifallor,fingitmaeis qhabct.Protndc \ nbsp;nbsp;quâdo vetertbus noua connexuit,r eclius appellate debu*

k •BoÀcüowo-. veto no tempcftiuùcautllum,patturif*

I nbsp;nbsp;fc montes,natam effe tidiculutn tnutem, Anideofumilli

1 mons patturies ft ille auidus catpedi ex mets verbis parQ I nbsp;nbsp;toulleiftis ,att oce hauftt ftifpicion? * lam cu meo refponfo,.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V i quo4gt;

-ocr page 42-

citroâeiasopinotrchffdisadâidd'a^âi/cunêHtnfufpJtîo^

farcator lapfu m fu um,eut non moderatuscü atrocia diâa, quæ præcedunt,quod pro ranti's offîcfjs rahilreponâgra/ f iæ,præfcf calumntas,mmas, ac publicas infamationes, vt non queat Can's mirari vCqae adeo ohittum Cbriflian^ tum mode(îiæ,turnduiIitans.HxcconnoCorta{îisaIibiIocutn reppenfîèt, bi'ccerte non eratillt locus, vbifateturiêCine ca uCa reprebendiße, Ac vide qua^Co Ieûor,quam bicqaa que fui bmilis eß, qaum effagere nonpoßet, quin agno^' Cceret lapCam Caunj,qnem tarnen non anitnadaertißer, nili me ingerente, Cæterû, inquit, iSpa ods tradiemus hune la cum^ Curnonpotiasdixitrecradlemusbunclocum. Si


nunc incipit tradiare, quidigitur tot verbis antehaeeß adium C’Q.ui ram magnificeloqnitur,vbilapfuseß, quid fadetßcabi res féliciter ceßeritfd AtitafateturlapCum,vt culpam tarnen injreconferat, Debebas,inquit,aliqua ra^f none lecßorem comonere, qua dignoCd poßet,dcillo, po nimaterialiter, Sedquarattone Leo placet hoc fierid Cur a mecxigit,qnodnecadodiis obiêruarur,ôdabipConon' dutnerathxclataJexd Anme volebataddereArabicani optnorvocem,Lyd aatGræcamarticuIum d Nainduas lunulas, quas illeconßanterobieraat, non inhuncColum vCum adltibentlitteratCSed fingecertam eßeapadCcripta reshuiusreinotam,mecvneglexißeßetumingenioledio ' ris,quiderat piacult d ISJec enjm ißa feribimus elementar eijs,nec^caudidbus.Scribim^eradiris,certebumanopra: ’ ditisingenio,noaünis. Vellicatädilludexfchedamea,in nbsp;nbsp;i

•i

q ua puto notaram,nibil ad remfacereargutias dialediicas, nbsp;nbsp;nbsp;'

quum ego ageremcum grammatids,de commani vCala quendLAtLeusnon vultadbunc vlumexigifermonetn interpretis,cumCitplxrSq^ineptas,Sifateturierinonemiit (erprcusfrequëteïineptam eße, cur mihiïacceafet,quod

euiO ,

-ocr page 43-

enmaïicubicorrigam,quG hocftegocnfufccpinem» Siit fenflt vfam Grammaticoru cfle inepturn ( nam Lei pvorfus eftanceps )agat cum Grâmaticis, qui multo auua profitentur,nêpe rede loquendi rationem,nifi rorte Leus non exiftimat aliud eflë redeloqui,!^ inepteloqui. hic telhtur/e mihi propici um effe fadum ,hoc tanturn in «nedefyderat,qnodadhuc mancam penes earn partem(lic cnimillcloquitur)quae vdit elicere,aliquauavirtnte - 1 ftoetfeinco2nitam,cxvcrhisEuangclifiæmalere ins ahinterprctc.ObijcitiUud,Nouitdominus,quuunteius Nonftaiim,inquit,feqnitur eû ne noflc,qui no lunt iplius» Ïmohocmaximcfequiiuï. Q,ucadmodQ cmmdominU;^ quodara modo nouitfuos,^non nouit impws^ta quo a

__t,:. Ä.^,^a,^nrgt;inlt;-ahos-auuie2am’ rse»

adconos,qdicimurnonepokim,qnicftadfcptcttionem, I 'intelliaimuï iox»fenfumlt;5cro,nonnoflepoiuau nwi»

EtqiüdixitpecuniaminhuncautÜlumcollatampcnU^

' Gsnificat inaUoscoUocatamnonpeïiffc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tluiifierijVt óiilla pcrierit.Q.iiafiverohic argutemur cum

inpofteriorexdttioneverbuUsttibus adiedisrem enec

' nbsp;nbsp;ïim macis perfpicuâ, ne quisad eundcmlapitoimpi^

get«,ad quem impegerat Leus.Memento lector,hoc q-' CÇ deberiLeo, Sedinterim noftri te mifcrcat,qui cogat in huiufmodi nænqs refellendis operam (umer e, qux ne le /

1 giquidempoffint,abfcç{nmmanaufea, Ettamenhuncio cum in quo nihil aoitur,nifi defarciendo fet rnonis incom modo,vide quam odiofc reccnlet infuo illo Icdniolo indi ce, Conaiar,inquit,elicerebaerefi(n cxloco,vtilleputat, malercddilo ab interprète ,{ed fruftra.

RD XV UL

-ocr page 44-

fxi de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbnio notaai,quid pharf

hsactaTquot;^

ThcoDhvlàrO^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/êcotus aatorem,fed vtcontjch

LSanr.k''7^quot;‘^’”P’'^^^quot;“^^«beradm3n0no^

Oua^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedxmoniaco.

euinci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conqcipoteli, itanopoteil

porro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedeturba qaempiam,

P ^^i^^Furredionemmortuorumallèrebant» ad XlX,

nrrtnri^

oirrm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perconia''

.* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^trimonrj copulam, qaxconflst

^sgts^tmor^coniunlt;iione, dcorpora,velutedaobus omintbus ^um Fteri,noto quofdam iinperitoSjgat dece pt^v’iaataJediotieJocumhuncputantadcoitnrnproprie ^^f^rpretationem fordidam voco, boe . humtkm atcpabiedam,paramcp dignamfenfudiuino nbsp;nbsp;•

nie mini heu^,ne(cio ôç Marciontfiasprodacit,qat feri' rennt omnememrumeiTefpuream, ObrecrQteledor,qJ : tir, lihxcncm efi calomnia Ç' An cam ibrdidas curas dici' mus,hutnilioresßgnificances,velutireifamiliaris,nfflpaf cas intelligimus Nonne ibrdidiora négocia famalis aut /brdidiorinas bominibas delegamus Nonne fordidam nbsp;nbsp;i

apparats dicimus impedio frugalem, paruma niridum nbsp;nbsp;nbsp;I

Nonne fordidatosvocamus,gailugubri, autnmplici,3^ rncomptoveiiicu vtuncurC'Nonnerhetores notant fordi' nbsp;nbsp;i

vocabulafugieada, quxtameamultumabfuntabob'

icenitate ]

-ocr page 45-

Fcctiftatc^ None forwent maftctaflli,quî ca habet vflia co/ temptaeç^ Vidc qoantS peticulum fit agcrc cum his,g La tine nefeiunt, qui fepe poftulant, vt ob ipfor um infeitiam biafphemiae.authærcfcosinfimulemur.Atcpitanifiloquâ turLatini, tûmeLeasMarcionitis,fivolet,copulet, Sic cmloquitur.Namamp;ipficoitamconragalemputauerunt effe turpem.Quidfibi vuk 9C ipfi,ni(i me fentire idem,qcP fcntiuntMarcionitac^ Anhic voluit praeftare Leus,qnod tn prxfatione fua pollicitus eft,fe in alienis libris fy cophâ' 'tamvelleagereïQ.uamhonoïificefentiâdematrimonio, teftatur mea dcclamatio,qu5 olim fcripfi,nuper çdidi,quç tiónullis Theologis hoc nomine vehemeter difplicuit, qj viderctut plus aequo tribuere mattimonio.Nonne fenfus hiftortcus humilts eft,collatus ad anagogen t’N e«^ ume eontinuofpurcus eft. Panemnoftram,fi tantu ad victum 'Cotporis referas ,none homilis ac for dida fit int erpt etatio* Nonnego coitQ coniugalem cftclicitu, habet tamenhu/ 'tnilcquiddam,0C ft fas eft dicere,fordidam quiddann,fi ad tcrumfactatiorumpuritate conferatur. Alioquicur in vc/ 'teriieftanaento,abftincbant ab vxoru congrcflu,qnuacris opetabantnt^ Et cur habere vafa pura dicuntur,qm a cop

i nbsp;nbsp;nbsp;tutcraperaruni^ Cur fantftusGregotius yultaliquätifpct

1 nbsp;nbsp;nbsp;abftincre ab ingreflu templi, nec niftlotû ingrcd»\ qm cn

‘ nbsp;nbsp;nbsp;vxoreremhabucrii^ Cur eadem de caufadiuus Ambro*

I nbsp;nbsp;nbsp;fins fcribit matrimontj ius adeptum facerdotibus^ Cur vc

1 nbsp;nbsp;nbsp;teres iUi,quoq2 eft 2lt; Auguftinus, volebantfacratioribns

\ diebus ab vxoris vfu teper ari,P oftremo vt poteft cû

tecogredi markus abfœ culpa, iiararofit fine culpa^i a * lot,nônuhqetiâgtauiuima,Ncqdadfmcfcholtô I hco* lo goî^,in ^us adhuc difputant, an polfti coitus umphcit ablcK peccato cofiftcrc.Et tn ho memini,HieronYmu,cuz iusautoritatemcpmit,auialiSquê^hüclocLunierpretari decoitu IcddccôiunAiôecorpûtîr 36 arot^. Antuxtadei t (ertnoniraautus ÔC vxotno (umvnacaxo,ndtcucocuntS

-ocr page 46-

An hæc verba no quadrant tn lo/cph Miriam,gut ciit3^ coitum, de corponbus animis fuerc confundiniinilt; Corportb us ob indiuiduam vic^confuctudinem, anfffltö ob mutuam charitatcm. Ait Lens Hieronymum in conv metargs q uos fcripiit in epiftolam ad Ephefios, iuxta vu/ gatam ædfrionêlegereincamevn3,noincarnêvnam,vp dclicet quia fic habeatur in libris excafis^Atex ipfofemn) nis [enore,nibil talecoIIigitar.Sed donemos HieronymS illiclegere in carne vna, nûcotinuo fentit de coitu didSi^ Q.UOS igrtur taxas;’ inquiet, Taxo fiulticiâquorundâitty pcrt[ogt,qut folét b uc hæc verba detorquere, nofinefpo^ trciènrusparupudici.NecaIiofenrudtdiûputâtinvnacat f^bulx ditût,mêbra inmêbris habens,fentietes virnm in adakerto deprehenfum, Ne quid interim argu^-ter,quos^nû corpus effe volumus,no did in vao eile cot P^^dgticadmodu inftgnitercocordes vnâaîam dicimus, e{iardli(rimaaffinitas,vnacarodid ponunt,tn vna came effenorei:7edicStar, Non pergSex^ cutere quod hic Leus ts-a^syua- adfertex HieronymOjUi^ ^^^'^dûor^ione,qaod re roedûno ßt A tqntsferatho wine,qui de coitu loques coiugali, partes oesfuisappeb let vocabalis,3equicqdtnarttusnudusagitcûvxorenti^

5 ^xpIicet'i’A tep b at^^fatK reime p udet exe plûpon^e,(^uidqd'quædS vocabula cûidemkgntficét nbsp;nbsp;nbsp;f

obrccenaÇ^NaturamuIiebris bone nbsp;nbsp;nbsp;f

iteidtcit^,cGnas non ttem.lVlattbxus cSintellisi volés coi tum ^orisacin^iti,dixit,prinr^couenirenr,annómala J itverecudeßgntßcare^quodabjs verbis para pudétereX'' phca^tç’LtPaaluscâait, reaertiminiinidipfum, nonne verecâde tedîey coitâfignificaait f Si ilia côiuncHoinqt Leusiordida no e{î,cur tibi ea interpretatiofordida vide^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

turC Ptimûûtnterpretationêappellat jnterpretâris,hoceii

interpretâdimoddptenèfordida,cûr€sipParordidan5ût

Velati ûgs de fun^oprincipe fotdidis vcrbisloquatut

-ocr page 47-

1 ifnorordidclaudàfctprinc{pe,qinnît'gt;iïîgt;^tingésdcbonis animi,nihil aliud in eo pdicarct,niîî qd effet procero roba , ftoep corpore, quod bene cocoq ucret,qnod dextrel udegt; rct pila,quod magnifice cultus eflct,lta fordide intc^reta tur laudatä illä ore diuino coiugu copulä, qui tota aeßitriät

,. nbsp;nbsp;ab infima portione.His rne tucri potcrâ,etiâfi quid tale len

fiffem,Nüc oftcdi,qaid fenferim cu iUa fcribere.Huc quo

1 nbsp;nbsp;tçlocQ Leus recêfet,inter cos,quos reliqrim incorrcëlos,

I nbsp;nbsp;Cû exiftimare illi fatiffadü,p(erum obticefceti.

EDidum aDaniele propbeta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JMar.xiq»

Rat carfufpicarcr,prophetaE nomen additum, quod

alibifatflum oftendi,Verom bic admifi Lei confiliurn»

Nee enimlibet canillari, potuilTefieri, vt aliquisboc ad* icceiit in Origene.N ec tarnen afleoer abam efle additum, necç quicé^ immutaui de ledione. P oftremo fiue fuiflêt

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïAaï xiifi

A Rrodit quod fenbo Marcum nibilabudfcripfiHe^ ’ *** iCVCompendium Euangelqfecundum Matthäum,

1 caminMaxcoquacdamfintaMattbaeodiucrfa. Anidco

I nbsp;nbsp;nbsp;Forusaliudfcripfit ^compendium biftoriæ Liuianae,

in co quædâ reperiantur quae inT ito Liuio no funt Cut ante miblnonliceat dicere,quod ante me fcripfit Augußi

'1 tMsÆifciebam,atcpidLeotumfaflu8fum effç quædam inMarco,quxMattbxos nÔ habcret.N ecç paoca locafa* eiunt,vtcompendiumnonbt compendium, AD XXU.

ÂNnotarâ in gracco codice, p eo quodnoslcgimus

• omnemveïitatë,babeïi(criptÛ7saa-o9jlüTicQj .i.omnë

! cauÇam,Cum tarnen in contextu conlèntiâ cumvulgata \ IsÂtonc, Q.uid aliudbinc colUgetLeus,quant cunt pri*

muta

-ocr page 48-

mum hocannofabâ, fie habuiflêIfi’f os obus vtebar. Poft vbi repperi inhisquosnadi fumusinBrabanttaacBafi-' leæ,makd confentirc eû noftris éxcpUribus.Sed inquiet» Cur id nô annotabas C Quafi vero in tâta turba,BO quçdâ fuffugiâtquâtûuis vigilantê.Necerathicquieqpericuli» Quis em diuinare poflet exorituf^ L eu, g ex huiofmodi nugi® firueret feriâ calûniam tanc^ opiinâ gloriæ weflctn Mar,viq. demctereiî' AD XXIII.

H Ademrationcdilaend3eft,qaodobtjcitannotatio-* 7*^nibus.xxüi,xxiitj.xxv.xxvi.xxvt|.xxviij.xxix.AtC|t bis ita loquitur,quafi in hoc negocio fim vnicû fequut^. €xêplar,quod ille vult videri fuine dcprauatifltm0,nihi' lo magisfaucs codici meo,^ mihi. Aefubinde in fuisindt cibus impingit mihi fufpicionê quafi finxerîm eflèinco* ce meo,quod nô fuerit.

IN LVCAM..

AD XXX.

Lucx ,ij.

Nnotarâ in oîb us græcis codicibus^quos vel VaP læ vel mihi videre côtigit, proco quod nos Icgim-bone volûtatiSjfcriptû eflê, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1. bona voIuntas.Mi*

rari tamê me, q uod hoius rei ntilla fieret mêtio, nec apud HicronymG,neeapudAmbrofiû,quo^vterq?græccno rit,fatis indicâs mihinô fatis probari gneeoi^ kdioneAt-* q; hic mecû rixatur Leus, sddere debueras inquit, ifiale-» «fiionê apud neminé prorfus interpretû inueniri Sed qu» fronte vult me hoc dicere,cn me teficr apud Theophyla* rtum vidifle.Nec dubito qnin pofli't nbsp;apud alios repe»

fi,fi cui fit græcç bibliothecæ locupletioris copia. In Hogt; miliaf^ quæ Origenis titulo feruntur in L ucam. xitj.hæe particula bonæ volûtatis/elinqtur inexplicata:necpdeeft conied ura qua diuinemus, illûgræcotjz more difiinxifiè, quêadmodum annotationeproxima docebimus.Addit É piphonema, Miror q uod tâtopere fidis græcis exéplari» bus wis,qu«habctqu« nullus vetaû legit, necinterpre* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Otur

-ocr page 49-

tatunPn'mS mca vocat cxcpbrta,qoæ vult videri mêdoamp; quafimehdutaxatcodidbus firn vfus, autquod'tnmcis habetur,no idcfitina1ioi$? exêplaribus. Poftremo die« a neminelcgi,quodinterprctaturTheophyla(5lus,fcriptor tóadcoreces neep malus. Atcç in indicefuo notât, quod nô etnêdarim graccos codices,quafi hoc fufeepe^ imtwac^ ïertimvbicófentiunt ocs.Moxadmonetlertorcnaerategt;' ti,fic eflè apud Origenê nbsp;nbsp;Chryfoftomû, vt ipfe citât : ne

laudishoc illi percat,Q.aâta gloriae parfimonia,piws Ea clionê quêpiâeffe PlautinQ.Q,uidaût 0 doceo tUû Chry/ foftomiet Origenis teftimonio nihil agere aduerfum Primûcih græcos codices ille nôlegit.Nec obfcuijr eit,g wulta mutât interprètes ex fua ment oria, at it cxalteri^lo ciledionc.Scd plura bibliogtaphi.Q.dTi demoftroOrP Rentsinterpretationê atcç item Chryfoftomi,n5 pugnarc . cûhac groECOï^ ledione,vbi tu erit Lei triuphusC PrineP pio quid habet primus liber Origenis aduerfus cclfum,ni tiquod obiter citathücexLucalocam,Gloriainlt;^celfis* deo, ÔC in terra paxhoibusbonç volûtatis Caetcrû c^n^v* hilfitintotofermonisprogreflu,qnodarguatOrigenele'' cuslegiffc^noslegimus, interpreshuiuslibri,palam

i Ctmal^fideijVtpotenecp graeci, necplatinifcrmonis»^ I luodûperituSjpoftremocûvtrû legaturbonae yolûtatis, I nbsp;nbsp;nbsp;anbona volûtas,nihil référât,ad id quod illic agit Orige*

• nbsp;nbsp;nes,no video eut exhoclocofibiiâtopereplaudat Lcusj

1 nbsp;nbsp;Potto qux fitHomilia Cltryfoftomi fecûda,in cap.Matt«

\(ec«ndum,videritipfe.ln mciscodicibus nihil reperio talc

Caetcrû locus que adducit cxViomiliaChryfoftomi.xxxv. denatiuitate Chtifti,clarc demofttat illû legilfe inhomi* nibu5,quêadmodomhodic grçcilegût. At cbneâ;« pcnul timarafetmonis parte cû vltima.Cû ait,ln terra pax,in qui buspax^ inhominibus.Et quare gétilcspace nonhabêiï Q^uareludacipaccnonhabent: Idée adiecit, paxinhomi t nbsp;nbsp;nibusbonx volûtatis^oc cft quifufc^iûtnatum ChriftS

-ocr page 50-

Ex hisnoftli’quetaperte,qbidGfæecIcgen't mus,cum cadem intcrprcratio quadr«,incolumi GrafCOgt; rum ledione,Nam quod feparet aliquo filcntiopartem pe noltimam ab vltima, quodep earn opponat primæ, palarrt ex hl's quæ præcedunt eodem in Ioco.Sicotidie,inqui( ïn coelo rui'nae funt,quomodo in coelo gloria cft,6C in ter/ ra paxpofcitorC’ V idete gd diciiur,incoêIisGIoria,vbinuI la diflênGo eß. fn terra pax,vbi bella qnotidie. Deinde qt? Icquitur, in hominib us bona vol untas(ponamos cnim fie ill um legiflékonedit cum fuperiore particula, velut hare additafit ad illamexplicandam« Carterum Hieronymus exponens Efaiæ caput fecondum.quid aliud, quam in trâl curfudtathuncexLuca locum, nullumaddensargumen tum,vndccatum colligipoßit,quid legerit, SedWepro^ tinus alio laqueo me ßrfnget JLeus,in pofieriore editione fateris ßc interpretari Origenem ôé Chryfoflomumjque^ admodum ego cito, Debebat igit ur dC hoc annotate Le/ US, quodipiiß ulte crediderim, non attentiusexeuHis lo-* ’ cis,idcp polliceor me in tcrcia arditione mutatururnyQu»* quam cgonontueor pertinaciterGrcecorum ledionem, èc facillimus eß lapfus in «u/dk/« SCwZ-owäc-, Certead fen* fum minimum rcfcri. Verum quum in hoc nobifeum fad at duob US locis Origenes, 0^ vno Chryfoflomus, quod iuxta Grçcos codices ltfgit,inhominibus,f onfcntancum eßillö incarterisconienfire.Nccdubito,quinhocccr/ tisargumentis cuidurusfim, vbi contingetCrxcoruni voluminnmcopia,Poßremoquom fenfus eodem tendat, quorfum attinebat hic tarn atrocem fuicitarc tragozdiam i Quisenimnonarbitretur fubeflemagnum periculam, qui légat,quæ ßatiminipfooperislimine ingeritledo/ ri. Q_uiddam,inquiens, toben in omnibus Græcis exem plaribus iflius tempeflatis ,fecus quam ecdefia Romana legit, quod nullus vcteruminterpretum, nee Græcorum, oec Latinoröintcrpretatur, vt ipfefatetur,côlcâion2 nrata

-ocr page 51-

itoRramîntcrpretentur,qaod ipfe probo ex veterum cote nientartjs. Hune famum obiccit ocuUs ignari Icftoris, quumTheophyîadas interpretetur ac légat w J* oki«. Cntn Leas non euincat ex veterum comnientariîs,quod gHrû atar fedocuine,quum ipfe nonfatear,quod ait me laffum effe, T antumadmoneo me miiari, quodhuius variæ le / ûionis non meminent H icronymns, SiC Ambroûus. Rc-* legclcAor, quac fcripfimus in æditione priore,ôô compel lies me verum dicere ♦ Poftremo quum vtriuft^ledlionis fenfusfit idem,qua fronte negat,quenquamboc interpre^ iari,quodleguntGracci^ Nondefenfufcrupuluseftjfed del^onc»

i--r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXI» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Lacae.q.

U4 IcLeus veritus ne volumen ob exiguitatem paru -^haberetmaieftatis, prolixodialogifmomecumfe^ ditiofe rixatnr ,adferens ea quç turn fortaffis fehedis ad illu f^miflknotaui, adeononinhuncvlam,vt»dercntur, vi 1 nbsp;nbsp;nec exemplar eorum mihifetuarim vnquam,acnc relegc

\ nbsp;nbsp;nbsp;lim quidem. Q^uod fi idem alius fcciffet Leo, non dubi*

\ nbsp;nbsp;nbsp;Um,quininftituturus fucrit aduerfos ülum adf tonem inki

\ nbsp;nbsp;iiarum.Atqucboc tes ciliniquior,quodnunc apud om*

\ nbsp;nbsp;nés rç(pondet,qaumtum tempoïis,ne verbo quidem con

\ tradixerit. Sed verbofam rixam in pauca conferam» M.agt; i nbsp;nbsp;gno Radio refellit racam diftindlionem,quam accommo

' nbsp;nbsp;nbsp;do adGraccoqtledlionem, vt gloria tribuatur deq in coe*

\lis, pax terris ,bona voluntas hominibus, vdoti rocdrjs inter cœlum ÖC tcttam.Q.uinon recipitGraecorumlcdlio nem, ei nihil cumhac diftirrdlionc, cui ntbilo plus tribui volcbam,quamipfileAioni.Eiquantumhoclocotribugt; amnon diffimulo,Q.uid igitur eft,quodhic mecumrixc/ lurLcusC PokitameàiftiiMÎlionishulas autorem, qua* RleiîlioGraccorum non cogat etiamnos ad eummodum diRingucre. Sifingulispartibus additur (uapraepoRtio,

\ quonamaliopaüodiRinsucs,quamegodiftinguo^

G n Ftudi»

-ocr page 52-

A ndis fn cxccMîs, in fcrris,in hominib us. S/c kgît 8^ iVet quifqois fun, tn homilia, qua annotationeproximacitaui tnus.Gloria ni excelfis dco,6C fjper terram pax,in homP nibus bonae voluntatis, Id certius liabcatur, faciunt qux moxfcquQtur.Gloria in excelfis deo,0f fupcr terram pax, Hie cum ille finiat orationis particulam, fubijeit enarratio nêjconfcrens illud qd'alio loco dixit Chriftos ipfe, no vc-» ni pace mittere fuper terra. Nonne banc particulâ, fog tet/ ram oppofuit ei, qoac eft in excelfis, diftinxit,ab ca qnas lêquitur,inhoîbus. Annocongruithuic diftindioniôf illnd Pauli, pacificans quarin coelis,amp;r q uæ in terrisc Sed reclamat Leas nihil interefie inter penukimam Si vltima orationis partem, Donemus hoc ita efle, an no mnitado/ f cendi gratia diftinguimus tnoratione, quæ reconwnda y funtC In decalago vnicfi prgeeptu in dao diflecatur. Non / -concupilceSjUo furaberis. Et tarnen non adco nihil jnter lt;ft.Pax n unciat ur terris,q aod oes vocarentnr ad recocilia tionem gratuita. At bona voluntas tribuitur hoibus, qui no defuerunt gratuita: munificentiædei. Alioqui Si illud ?uod dicitur. Gloria inexcelfis deo, ad hoies peninebit, luius gloriano aliter illuftratur, per hoies, ad illiuscœ gnitionem conuerfos, Si illius in fe clementiam fimul Si munifi'cenriam agnofcentes.Iam quorfum pcrtinet,quod ' fufpicatorLeus,locam hunc a nouatore quopia,amp;^gloriS aaidOjfuiflc deprauatû. Non iacit hoc,opinor,in mc,cuffl tot vetufticodices confentiant. Deinde expatiatur in vete temquerimoniâ,præpofterûcfièLatinoscodicesexGrg as cmcndari.Ne femp ad h uiufmodi nænias,quas hic ide tidem ocanitjfcmper reipondeam optime le^or, legefe«* melmeas apologias,quaspræfixiæditioni pofteriori,Pci gitjSe aitfibi videri, hancniiftêcau(âm,cur Origenesne,* get aufum fuifle fe,no uu teftament 3 redigere ad concor-» 'diam, q? in iph's fontibus tantam vidcret dilcordiam.Si fas (irjubens hicfoganmLcum,camOri2cnes Ccculisali«'

-ocr page 53-

quotptsceflôritjqoa fronte aufus cR Hierony mnsfefKtu etc codices LatitKis, quos vticç adGræcorû codicum ft» demreftituit Aut qua fronte Äuguftinus iubetnOTi tefta menti veritatê,adGraecorum normam 'exigi, fi no eft fas quicc| corrigere ad Graecot? cxemplaria, qgt; alicubi vari ent^Inquem tandem vfumLeusdifcitHebraeoi^ilitteras? cumhot^Ubri magis varient inter fefc, codices Graeco tum, vel Q) ab illis odionoftri ftudio deprauentur, vel qlt;ï obaffinitatemelementoï^ facillimus fitlapfus. Et tarnen feabemus vetus teftametum ab Hietonymo verfum.Na* rti teftamenri tranflatio cuius fit incertum eft, nifi qc^fatis confiât Hierony mi no efle.Et tarnen ait fe multa deprebe-» diffeinHebracoi^tlibrisJongelatecp diflîdêtiaabhis quæ nobis prodiditHieronymus,magisctiâadfenfummyftigt; cutnquadrantia,^ quae vertit Hieronymus, Sed dubital Ecus, anbaec vcrfiofitHieronymiAthoc noictameap* probat ccclc(ia,Rarfum,fibi notât Lcus,non vulgo.Si ma

1 lumeft,qaicquidabhac letftione dtuerfumcft,curfumit I nbsp;nbsp;inanem operâC Sintetftum eft,cor inuideai ôCalijs earn vti

I nbsp;nbsp;litatcm^ Ne (emper repetam,cp nosneqt mutamus ecclefia

1 fttcâlelt;fiionê,necç Groecoï^r codicibus fidimas,nifi accef* 1 (etint ÔC aha argumcnta,qaoe fide illoijr approberrtlllim a I nbsp;nbsp;fifateor,q» veret definire,Origenes neboe dixerit,an Hic

tonYmus,qnaficasbomilias venetiiHierony m’jaotqaa* I (i ipfepoftea veritusfitEatinoscodices cmedare,qu non I poteratnifideGraccoî^libris inter ipfosyariâtibusaudelt;» u tetiudicareAliqtutopoftficmecuma^it,Q.uod dicrs,tn t quit,noneffctuum emendate codicesGrœcœ,pï3elennn 1 nbsp;nbsp;cum omnes confeniiant, cur non aequelicebit ^endatc

i nbsp;nbsp;codicesGï3ccos,atcg Latinos,ptxfertimprolOTwnecogt;

i nbsp;nbsp;dicumLatinoïumiatetprciantibusipfisGïæcis,cxiec to

' niGrxeae refragtantibus^ QuidalqsUceat nefcio gt;nbsp;boctumnonfufceperam. Deinde quumvarient\.3i^l ■' codkesjnonpoietamincontextufequinißviucaml^^

I

-ocr page 54-

ncm.Qood fupereR, IccQorem admonco fn annofatfonf-* bus.PoßremonondSdocuitLeusgrxcorSintciprctatia nes eoijï ledioni rcpagnare,njïï qood vtaliquoties diuef Ce legGtJp diuerfam adfer unt incerpretationcAddit kpi'’ dum eauilJaNegauera eHèmei mnitutiïnquo tam verfi bar emêdaregraccos codjces,hicinqait,cgo certcaflênti' ot » vt I]oc mjlii' hceat adderc, nee ettâ latinos, Ita no ikebit nbsp;nbsp;nbsp;j

E/alinop LeQvUasmëdas tollere,ecodidbus i^tSuisde pranatis neep grxds neep latinis, D/xerame no hocaio I ponere hancædinonê, vcqaicgaidinearepedatur,alb3f

q uod dia' folet amuiE feq oercmar,hic radijscaiiiBatutjUc

(Jlcertepace^taadico,nKretarNonbiscotentas,unpingit ( tnibißagitiüimpiSJdepantetempas videlicet fteqaentet

infalciês, EqaidbabetodioitaSfqaodinCincapocalyp^^ i (is, paucalaverba adiecerimgrxcocodiciexnoßtis lati^ niSjNerixofaloquacitate tempus tuamooeretnleâor^ quarfo ne quid te commoueat bxc fïefla tragcedia donee nbsp;nbsp;/

legeris,quidre/pondeam illiusannotationi, cc,xliij.qtix

cbveterumnoeiarum poHrema,VidebisboseccIefixtO‘^

multas,pericuIa,naub-agiajexitium,qaxLeusfuis verbis

cxcitat,niliil aliud eße fumos inanes,Poßremo obteûa

tur de urn optim S maxima, ne Ce dies ille reperiat fuperib''

tem„e}uoRomanasp0nfex,exbocoperereßiiuatintegß ƒ tatiCuxIatinorâ codices,iieabifantdeprauad. SiLeusne

garepoteû, ói latinis co^'cibas ineße mendas, emoriatat potias, vieieat earn diem Si no poteß,cur malit orbare

tnaridâtâtojumine,q autoritate Romani pottfids habere

^P^^^dores^ Iliad pencfuffugerat,qBod eß oint

belIi{lirnS,Docereßudens,non eßefideadamgrxeis ex

cn^Iaribas,Hieronymum ^dacit teßem, qaiin comme

tarqsquibas explicat Ezechieicmferipferit buncinmy

dum.Pro^repoßimus,multa dicifaeßainfaiptarisßry ƒ 0i5,quxingTxcis voluminibus noninaeniutar.Necdamp;'

bemasoQsaatorüttu cotataacqui€icere,qafx:aiopaßdii

-ocr page 55-

OuoâHiaonWfaipfit,dcfeptM^

Theodotion« ÔC Aquila, qult;^V”l .„--antesbxreticos (ifliquodnonmtclKgcrent,ahoslud^^^^^^ vocat,h’oc Leus accomod« ad n^u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffidrfjat

h«fuco4tf«C9aos.Wfc^fiU®

ftultidani,quiGbi perfuaftflet codices _^jg volumü deprauaostPoßrcmocShicloqirataid gi^ fedintegt;

i-Lj 1i f,IlîtA ^liod p^klidiain acrnendaciu i giisvtcrantfalpti, quid aliud« “ ^r«.frrio(cgt; impingetttapoftolis ÖC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ^^édaeâ da

tunŒuattteittisipfo,quoruperfidiamac^^^^^^^^ mtHiaonYmusfabindecitatvariamledione.nc^t^^ f Vcdfeusdifccd«iniUorüfcntcntiam.Sedredcoadlo^ 'gt; Amdcdicreffusfura.Sifummusinquitpomifexrcddid«^^ 1 nobiscodkeslaünosemendatior«,ytboni«^hntj^ \ ^,qaiseritturaukusindodbcplcbis»CIamabttnoua m M.Q.uidelamabûtliæreâcï: Nim^iniquefau adum \ nbsp;nbsp;quodhadenus ex eafeript ura pronûciatû (rt aduenus ipgt;

\ nbsp;nbsp;(cs,qu^nüc rcqciatur.Nc quid ad bacc «m ttiuola rdpo^

\ deam,SiRomannspbxifexidfaciat,adqnodiacienau ÖC y •olimamagtiisTbc01og'seftpTOUOcatus,atiLxusiuec» dcUrigabiuquafi meumfit tueri,qaod faciatccclcfiae pringt; lt;cps^ lamfi Lcusnullumlibrum aitinget,inquoGt aliqd enati,ncdum roCascoUi^,mcidat infpinas,ac Icdat manS (icenimiUcfcnbitJott^is ab omnibus abftinebit ,nefugt; osquidcmipfiusbbroslcdurus.Sedbuiusxixæ,plusflt;P lis? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD XXXIL

Q.U3e cum audilTet.

\ NnotatâiuxtaCbryfoftomijVtbabebattitùlusJe-* \ xVdioncdaaam virgine duplicinoiefuiffe tutbatara, A amp;nbsp;quodvidetaiuucnê in^rcdiâem,2lt; qd‘ auditet Calma

-ocr page 56-

n’oncm3mafona, Äfnefcio giiiJprocôrâprxfcfefentét. Hic L eo videor param reuerentcrparûcpcafleîoquutiis» Q. uæ inquit aureshoc fci âf,dc hac tarn fa! ur «fera falucario nc!:'Anfânlt;5liflîma virgopj^rciuedtfeparituramefpintii , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fancQo,no außm a(Brmare,Turbarä iegimus,3^^ turbatam

ex fermon e angelL nbsp;nbsp;nbsp;urn a ute erat findiûpuritatis,vt fie

ri potuer!t,vt printo cotuitu atc^auditu luocn/s ingrediê'' tis exhorruerft Qood annotauKamp;TAmbrofi'uSjhuncenaf

Trepidare inqnit virginSeff, ÔCadoesviniiv greUuspaaere,oês viti affatus vereri. Sedoper^reciutn eû aadiret^religiofe cocioneturhic Leus,Négaréinqt tKJd€bes,tèruatâTuifièfeiriperipfàm virgine,nequicqha milecogi w«,qujppefofuram iacraridfpiritus, bah'a culum vnigenitifiltj dei. Ac mox, vides ergo,quo pada nbsp;nbsp;।

inaiceconfhnt/immatie prorfusfuiffe virgirieabbutvili cogitatione^OuotFumbsec tâ patida têduntC Q,iTis dixit l^arixiubiticcogitadonê b umilê,autqijid Leus appeb latcogitationêbumilê. An paru pudicS^ Hane fane pro/ cul amotatTHuifle rear ab animo Virginis, An bumilis efl eximio quodâ fiadio eafiitatis,fagitaf pedis ô^colloquiûvirorumetiâ tutanmésdSicredimûS mater cofenferatetin vfumcoiagif fi lie deo vifum faiflet, E t tamêadamabat virgineS purita/ tem,(^uid fl primo afpedlu metas hivufmodifabißetanf’ nbsp;nbsp;i

^dmittere mariru, vt fiam mater, nSfuifletbumilisiHac^itatio!^Sedprxfciebatquidage'

3 ^fJeaerât, Curigiturrogat,qaomo/ do netiftu dCL^ux mods interrogar, bom parte ignorât negocij,Ad eSdemmodSeocionarurpaalofupcriai'tVit ginem veto vttambumifeqaicq cogitaret, noluitparifpf ritus qui in ea erat,nolait pati henedidlus ffudlus varis e/ /us,Hanc cogitationê maxime aliéna fuiÛè, verecredoa nbsp;nbsp;i

cordetamiândoin^iamerat/pirituslândlus, Qaidbis nbsp;nbsp;'

verbis ftbi velûLeusnôiatelligo.Ego putQ virgines illas nbsp;nbsp;nbsp;/

tnaxûne: I

-ocr page 57-

»axitne tangi cogitationibus huiufmodi, qaales cgo trlgt; buoMariæ, in quitus maxime fpiritus fandus inhabitat, caftatû cogitations autor.Q.ao charius amant pudiciam, hoc flli tewrius metuunt.Rurfus aliqrâto fuperius.Quid hic amatorium,nonfy ncerum,no caft um Quid ego audio'' AnLec nihil eft amatorium,nifi infyncerum Si im-pudicum. Addit, Amatorisfuifletautproci,nomenpri-mum cópellare Virginis, SC blando quopiam vti exotdio lo. Etiamamatoriam artem docet Lens Jifuperis placet. At quibus verbis primS lofephfponfusfutut^, falutauit Mariam iponfam futurâ. An non verecunde,fed tarnen agt; manter ca compcUauitC’ P o hremo non dicta angelutn ruif-(eptocum, lam enim fponfumhabebat virgo, bed tor -tefufpicabatur aliquid adfcrre iuuenem noui. Ponremo, annonfatisblandum exordium eft Aue diledlaCHicjiude or obiter deprchendifte L ei errorem, qui putarit patu hue fermoncmangeli fuilfe ,quo vulgo falutavnus virgtnem deipatam, Seribit enimhuncinmodum, Aue gratia p egt; na dominus tecum,SC quod fequitur ,Bcnedidatu in ma lieribns, SC benedidus frudus ventris tui .N on hec ama-tommverbaJedmiram SC nouamgratiarncxphcantia, ExbisLei verbis,fatisliquet,illumetiamEb2abetfetmo ticmangelotribucre. CuiufmodilapfusfimihiGO

1 (et,quibusmodisilletraduccretinfcitiammeam. egoioticsvocorimmodeftus,acpeiulans,quumip exemplar Ghriftianæmodeftiæ* telpondensqs,qu3efubnoiaraminfche^hs. ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

qtiit,ftomachaius, doluivcrius,o[namftomac

quodtamlafciuis, Quibus verbis vistemone,^ lenajibicftomachuscft*: Primumnonerati tc,quodlafciuis,nili addidiftet,quod tamlafciu .

I twgameutum hoc,^illcferioremfeti^niyo . P \ ^juVipermittamubiperfonasSCfcherna a, nbsp;nbsp;nbsp;.

\ nbsp;nbsp;Cam,vtoctebatur,veluttoftentasado^um,q

-ocr page 58-

diR rd gcß^,alioqm’ ob fcurus ßt m^nifeßtor, its non per tnitfcnd um,dum veritstem bißorix Cec^aris,vtquicqiiam fingasprarterid, quodveregeßumeß^ Etfecusfacerdn hißoria ïâcra,etiam impium iudtcauerim, co magis im‘gt; piam,quo eßturpius,öi^aracrismyßerijsmagisalienS, q uodfingitur, Q uxfo qnidhic agit Leus,quumpauca paudsnarrentEuangelnîæ, annon licet quxdam ex ij\ qux narrata fiint, conijcera:' An non paßi'm idfaciantitu (erpretes facri An non multa commtni/citurBonauen'' t urarQuis a utcm ram inCan us eß,qai'ß'ngere vellet,quod Elt;ßrimnonßK'Anquicquid(cnptumnoiieß,fadamn0 eß^Nec cgo adFero nouamhi ßoriam,red quodicriptam eß intcrpretor, feqnatus non peßimnm opinor, autoreni Ambrofium. Arqueijicobiterimpingit,meam interpre tation^ eße turpem, quum ante lafciuam dixerit, in qua quideßtnrpe,niüei^caitarpiafuntetiamboneßa, Sed borret^easprocinomen,borretama(onsnomen,botret pronabinomen, clamitansme bisverbislaiciuire, qaaß lènienmhicaliqaidparampudicam, Curnonboiretto^ tum illud canticum amarorium, quod bodic vfus ecclc'» ßx accommodât ad vtrginem matrem Curnon borret qaotiesMariamdeifponiàmdicimusç’ Camdicimus ob inßgnemanimtpuriratemac modeßiamadamatamdeoi' nbsp;nbsp;i

^tprocuseß,qaiambir,vtfiatfponru5,quiturpiuseßpro^ I d, quamiponit vocabulum^ Q^aanqaam Horatio prod nbsp;nbsp;r

Pendons fponff vacantur, Q. uo tandem animo fertani^ nbsp;nbsp;j

mus Lei tam tenere caßus, Virginis Agnetis vitâabAm' Q.uideßprocoramautamatorum,q(?

iJbenon accom moderar ad virginem Chrißodicatam^ C2. quod ante me loannes Dama (een as coniugij code ßisallegoriamexplicuit.Adamat deus pater,mirtit ange-'

qui Virginis aßenfumimpetrer, qax niureprxhuiÛêr amplexai cceleßi,non eratconcepturafi^ kum deit Simal atop aiieaCa eiij iamfponfamfuamobutn^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brat

k

-ocr page 59-

brat vtrtusaltiflîmi. Is erat vcluti quidam connubialis co* plexus Jllabitnr fpin't us fanóus in vterum virginis,ex hoc oritur nouas foetus. Et pater filium fuum,quem ineffabili tnófemper gignit ex fefejurfus alio ^dâ mo genuftex vir.* gmc.A t ne Leus elamitet hæc mihi artificio rhetorico, vel *®f“’g’\velattolli,3utoris ipfius verba fub{cribâ,quæ refe-' runturThcologicarum fententiarum libro tercio dißinc. tercia -Ç-Mariam quoep.Poft confenfum,inquit,fatilt;^æ vir ginisjpiritusfandusfuperuenit inipfam/ecundum ver^ bum domini,quod dixit angelus ,purgans ipfam, dC po/ ^tian deitatis verbi rcceptiiiam, præparans ,fimul autem r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obumbrauit,ipfam dei altiffimi p

Kbpiêtia amp;nbsp;virtus exiftens,id eft,filius dei,patri homufw ®s,tconfiibftgtialis,ficat diuinû fernen, 6ó copulaüitfibfjp b,expuriflimis ipfios virginis fanguinibus, nfac antiquae tonfperfionis came, animatâ aia rational! fié intelledi ua, i^inans,fed pfpiritö fandlum creans,Halt;T:enus Ioangt;

D’sDamafceni verba recenfuimus. Ad quaelicet no refpo

*^831i,Expofcif allènfuSjpræparatvis coceptiua ÔC genegt; ^ua ilhpfu diuinifpirit us, fit mentio diuiniieminis,opp ^tpÿitus hoc agit in hac coelefli concep tione,quod in ali

3git fernen virile,qui velutadus eft in coceptu* Sed hot Leus dici quicquam fuifle vice mafeulini feminis,in conceptione» Atqui cum legim’, Qtfin ea natu efl, de pufanflo eftjgindc fonat quafi dicas, noefl ex virili*femv qd‘tufufpicaris,fcdexfpûfando, Nonefpiritûfandû oppoluit femini virili.Rurfus in hymno,qaecanit chorus No ex virili femine,fed myflico fpiramine,.

P Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^^dentius. hnpiû exiftimat L eus dicerc

ulk fuifTefeminis mafeulini vice At gd aliud ê hoc Legare illicfuifle fernen mafculinfl,fed qifin vub §a»busc5ceptibus iuxta naturæ curfum efficit fernen viri QUO Maria fupra nature ordinem effecit fpfritlis ûndlus, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q uaefo

-ocr page 60-

Quæfo te Iedof,qm‘d Weeft,quod debeat caftas autes of fendere hno quid non potius dign um illo cœlefti coiu^ gtoC' At no placet Leo, qd'gt;c%;)caf/TCùvu.£igt;v,'græcis fbnetgra-' tioiam,aut vnicecharâ.Eft efn participiQ.a verbo 'xa.^nóa quod eft gratiofamfacio; Sed inqtinmeolexico cftjgratiaimpleo.Quidfacias/ifichabetlexicuLeiCNo opinor licebit refragari. At g Homerus AchilJefic loqu? têfàcitadamatofuo patroclo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deide

ftomachaturquod fibiobtjciâgræcûvocabuIû,cGpro' babilefitangelQ hebraiceloquutum. Demusiftud, aatß mauult fyr/ace,fed ego tm tnbuo Luce, vt voce illam qua vfuseft angelus, bona fidereddideritgræcemifinegabft Lens LucâgræcefcripfiflêEuangeliû, Tandêhisnofa/ tisfifus Leos, ait fecitanê Vf legit ccclefi'a, cuiplus tribuit ^græco mco.Quæfo te le(ftor,quis poftet hæcabfç^rifu legereC An meû grçcû cft,qnod fcripfit L ucasC An quod iegitecclefi31atin3,vtcücßverfum,plus habetautofitaris,I -quod lcripfit L ucas; An q uories verfamur in explicandis royfterijs diuinæ feript uræjno licebit aliud afFerre,gquod legitecclefîa Iatina;Atg ^ties id facit Hieronymus, ^ties Ambfoftus,qtics uguftin uscNec ideo nego Mariâgra tia plena fuiflè,qp KiXa^iTWiaivH fonet dilcdâ^Quid eni pios fhoies implet gïa,niiïcliaritas,qua deus illos cópledif C SiC ad fe trahit C Poftremo nouü nó cft Hteronymo, vulgata ledionc feg,praf fcrtï,fi id obiter fiat. Cætera no fan’s digna mihi vidctuf,gbus refpodeatur. Neceni mûri necefleeft, ad omnia relpondereierio,quæ ineprofert,exfchedis me IS non in hoc Icriptis.Satis hoc illi fit,quod hocaudariolr bells luu a uxerit. tcp hue q uoep locS fic adducitin primo indice vt taxer me, q uod de falutifera ilia falutationepetu lantios quiddam firn loquutns.

AD XXXIIL

T I fctotospopulosinmec5citat,eorumqnimed/cita Xxtem profitêtur;quod ChriftumnoJuerimmendicaf j

fc, I

-ocr page 61-

fe,quêaclfflodumnunc vulgo mcftäkatut, Ac ne cauillis Leirefpondeam, quitus intetim locupietat librum loum^ Si mifemmledlore onerat, Ait admodum pTobabile fibi vidaimêdicancChriftum,quodapoftolostantoperein^ uitatiiad mêdicandum.Etenim cum luoslegatos emiferit fine cônaeatu, neceffe fuit cos mendicatc, Tvno iubet ingteffosvicQ aut oppidum exploiaie, qui fint ptobigt; Qc auidl vitæ meliotis,doc'brinaccç E uâgelicæ, CuiuMam nônuUusrumoï apoftolorum praedicationempraeceflerat Apudhos iubet eos diuertete a quibus étant cupide excp picndiQ_uos fi nuUos repperiffcnt,iubet vt excuno pedu pulnerc,dcmigrent alio. An hoc eft ad medicitatem voca teî DeindetefeUit,quod dixerim Chtiftumnonalitet dû âummendicûqvermcmîquod vetmis dicatur tranflate,

I nbsp;nbsp;tnêàicns vere.Non me fagit.quid philofophetur Au^'*

i nbsp;nbsp;ftinus in nomine vermis, Atmihixddeturmagishyperbo

lc^metaphora.Sequitur em,ôC mhomo,Slt; vthomove henaëtctabiedus,nôhomodicitur, uto^oX/kSo', itadici* tut vetmis. Atc^ eademratione quifunt admodû tenuifot tuna medicos dicimus.Reqcit ÔC illud, quod annotarain tnfchedisTCTuKXÔ/jgræcis amp;C pauperê dictldnegathocla» CO côfiftete,quod moxfcquatur in pfalmo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ka^tugt;

tutum vtbis dicatur pauper. Elis ar gumentis tâtusThcogt;

. nbsp;nbsp;logus,vt videri V ult,agit cûErafmo,nimit um homine itu

’ pido.Q_uafivcrononhoc(olemncfit hcbracoramhbris, \ vt temeandem, alqsatcçalqs verbis ineukent. Q.uodfi

verlas, Ego fum egetius, ôC pauper, ^id erii incorruno/ Et non cognoucrunt parentes eius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LtJCSî^th

\ T-J kmccumdelitigat,qooâcuminannotationibusaa \ nbsp;nbsp;■*- •*.monuiffcmhaberidupliccmlcftioncmapudg^xgt;’

\ nbsp;nbsp;cos,quarum alteram (ufpicarer effe mutatam,fequutus fim

camqux miht magis probat etur, Atcçhic aut ego fnmcgt;

I nbsp;nbsp;gîcgicftupidus^aut Leus non fatisintelligit quidratioci*

-ocr page 62-

hanc IcÆonequâdiets tit grx* as co(±'abus haben, Nam in cÔtexf u luxta grxcGreddis». ö:paraeseiüs.EtinannotationeIiniusloci,credisimfflU tatai^ q uopß lec^ionê q uiùmeretlofeph vocare patreni

amp;: mater dus) neefequaris nee ^^ijsverbis me Leas objurg3f,ncc video, qutdiiomacbeturAtoquodtnnónulltscodicibuslegiê, loieph a mater et us,a nefcioqao mibt vtdert m utatd,pro eo quodùialtjs redle fcriptä arbitrer, ÔC rtó cognoaerunt paretesdas,rorta{Iè veritoneloreph videretur vocare pa rentem lefu, Hoe q uod fuCpicor indudl3,no léq uor in con-^^^,quodgermanäputo,fequor,HicqutdLeumoßetP i.

errat, in hoc quod mutatâ diea^ nbsp;nbsp;nbsp;I

icrtionemquamnonfequoramp;rintelligKmeloqoideea,» 1 ^uamutatto{adiaftt:ne(^fentittdetiam mutatant'dieilati ' nbsp;nbsp;I

Dis,quodabalio vetfumeiiiPorro redie ne putaritmatatt-^^'TinIeqaifquis^tt,noeÛ^meâdefenderc,eSilItusnta[3^ ttonenon approbê,Et tarnen hoc awe exigit Leus^.

AD XXXV^

IL neXt it], nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vm argumetum genealógix Cbriüivehéméter^

^^^plexamftt acprorfastnexplicabtle, qaod ipfei^ ^tarHieronymus,aecin£iciatur Leus,adduxt' Sd ipfe^'' urn, quae poffènt admintculo eile, rem alrius veliigatecupienttbus, Nam teiior fuperiiidofamhacin te diltgentiam pene iudaieam e(lè,ôd inatHem, Net^diHi nbsp;nbsp;nbsp;j

*^^loexquibusautoribusbauferim, qaodadfero,nimira nbsp;nbsp;nbsp;gt;

^^^^^^ttaexpatteexAnnijçowinentartjSfôdexPhilone quern

-ocr page 63-

Quem ille nobtsLatinum proponft. Quotum anfonWi ’’y u^yilusfatistribuerer, lcdorcmhis verbis præmone ®. ^’^•’^oduinprobabiliafantjtamcnquoniam *nus non tameerto citât g velleinpræfertim in re control* Uerfa,ncq5 nobis erat græci Philonis copia, paucis attingt; ®gnda iiidicauimus, ÔC in hoc domtaxat qno ledlori dil f-gcnticætera perueftigandi præberemnsanfam,præfertim cum haec pene wftpa fint hnic inftit uto. Ad hûc modum ^gfefiushuncIocunijhocpadloGlaudo. Hæcpaucac niukis carptim dclibauimns,nenihil lucis præberemus 3/ uidis cadem exadiustnquirendi,præfertim cum ad hifio ^efidemfaciant.Necprurrusprobarim inhtiiofmodi quç I ■ ftionibnsjvel anxie diftorqueri, vel contentiofe digladp I ^f’»jnquibashaad multoplusfruduseflè video, in £!gt;' I «nobili pugna Theologorum, deconceptione deiparg

Virginis,Et Paulus'non vno in loco monet, pqshominp bus huiufmodi genealogias,ÔC nungfiniendas quæftio* nés effe vitandas,quod non folnm nihil conducant ad pi-* «atem, vemmetiam pariât lites Sô contenttones, peftem ChriftianæconcordiæHacccumteftatusfim remefle ^rplexam, varias efieferiptorum opintones, meAnnio, Philoni;quem is adducit,non vfquequacp fidere,niml ram libero me periculo difputationis nbsp;nbsp;Et tarnen Leus

namecam agit, qoafi vnus ipfc fimautor ac propugnatot buiustotiusnegocfi.NcFabriquidemStapulenfis vf^ meraor, Hæc pratfari vifnm eft candide ledor, ne expcgt; öesanobis vthictotiscoprjs congrediamur cum Leo» Namfi quis velit in re' perplexiflima repctere quid diutgt; net Augaftinus, quid Ambrofius, quid Hieronymus, QuidOrigcncs,quid Nazianzenus,qnid Philo,qoid in* tetrccentioresAnnias,quid Lyranus, quid Burgenfis, quid lacobus Faber, ea^ velit inter fe conferre, nec exi* ' gui voluminis nec exigui temporis fuerit negocium.

1 Tamura inttanfcorfii quxdamattingam, neprotinus

Lea

-ocr page 64-

cens vi^on tnSphSdecetnat credulasleâbn ^nmumbocmalehabetLeum,qaodrciiprenmetiâHie ronymu in hac propemodûeflê fenKti'a, vtdicat Nathan cutus^ucas meminitingenealogia Cbriüifujdè^phe' tamiliam,a quo legtmus obiufgatnm Dautd,obadul(eri' ombor^idtocopulatnm, Mibinondum fan's liquet,gJ ceneloca qaxaddua't Leus,docét quidcNatbanquêdamfuiaèftliSSamaxipatruûDanid, ar non docenr hune edè Natban,quêLacasrefenfettnse quot;5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quêftirpis fériés inlîaaratun Porrn

eu qiudâ quor^ de numéro funt A ugu(îinus,3fAmbrü.' •^^^^gt;‘Nau^npropbçiâ,quemcûdemcognntnrmagnope: loTJgeuufacere, veltnt adoptatum fuiffè Dauid in filij vP eenij quis vn^adoptauirpatmûfuû, acfortailisnatuma^ jorem. t ego cû prêter Pbilonis a utontatem, ex prxft' ttone,quar titulo Hieronymiprxfertur L ucXjdoceâhatK ih genealogia fuilJè ßlium Dauid, no rrarrem. Cum idem doceâ ex a utoritate GregortjNazf anzem quiincarmine quoproièquitur Chrilîi genealo'' giam, duosrecenfetAoD/^aSalomonemä^Natban, Nauman exxquo coniungens cumfilionaturali,nec vllatnad^ oensmentionemadoptionis, Etiâiinoninficiorbuiusau

Cu ex primi Paraît, libriC3t nbsp;nbsp;nbsp;,

‘‘^'^oceaNatbareceferi,inter filiosdautdôfira receferi, nbsp;nbsp;nbsp;'

nihil bonirefeIlitLeus,cotêtasad rerreqdam,qne(^ caulam ipfiusadmodS iuuSt, neqtmihi palamaduerfantur, At^hxc quidem,vtfateornon eße fa n's ad explkandam totamhuius quxßtonis difficultatetv,. napurolufficereadrefeIlenda,quxLeustanqu3mineui'' i tabilç tels produxitaduerfus meamannotationenit

AD XXXVL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

^foditô^illud,quodfcripferiminpriorexditioae ƒ ^^cxeratfßquisfineliberisdeceßißer, vthuiusßa j

ter

-ocr page 65-

t« inflauratct poRcrintc defundi JtaCÇ qoi fic natus era( duos habebat patres,akei^ naturale cx^qoo natus erat^al*. kru kgalcin cuius nomêô^ progenictuccedebat,ncpe drfandiQ.uo9dêinloconefcioquocofiliofiueLc’Jiae-quis alius, mea verba tribus in locis viciauit, fcrmone ex bene latino batbarûreddês.Pro itacç mutauit,iia quod,^, babcbat,babct,pro fuccedcbat,(accédât Atrç intaim ne coheret quidê fernio,Præce(ïît erat lex,3^ cofeqaitur ha-« beat,pouideatQ.uod idê G rnihi pertnißffem in ipfias fer inonetedtâdOjVt graue flagiciS in^utaret Clanntet me ialfariü, qui flore orationis ipfîus coiaminaucm . y crûyt bisneglcdis rem ttademus.Hic at guit me Lcusinfcit^, (cd quae mihifiietit cû Augaftino cômunis,NâAuguw nusputauite5qnatuse(retexeo,gexvxorcrcliaainUau iauitftirpêamp;attisdefandi,fumcrefibinome,nop_atns,fe(gt; patiui mortui,vt fi illi nomé Griffet Petrus patrijoânes,na-' lus no diceret loânes,(ed Petras.Hâc opinionc,quont5 te Baâauit Aaeuftinus,miratur me quotç no ceciniue pâli nodiâÀt qquod Augaftinusfenftt,ego nec fcripfii,tKC co-gitaui. Latiniseni dicunt in nomêfuccedere qafcilcutut infamiliâ,etû per adoptionê,nÔ qd’idê nome fortiantar, kdquoàprænoie,autadnoictcftâar (efecooptatosinta miliâvelutinnomc piorü Antoninoi?z,Pi(o^,^G'c^’^®

' nbsp;nbsp;tum, Ciccïonö,Na(onö. P otro qaod apod Romanos cgt;

xatpt5enome,autadnorn€,boc eratap^ Hcbracos addita pattisnome,lacobusAlpbci,lacobus’Zebedct Atcç ideo dixi (ic natu in nomedeiundffuccedcrc, qyod js notadus eflct,nó pan is adnole,fed patrut Acncquis^arctinv^ cabulonóisaddo,innomê 8lt; pïogeniê,yid^cete^ugt; cansqd dixiffem nome Progenielt;m dida elle conltai » procisnedo, Atqbic no erat pr ogenitus nbsp;eo,cmas ow^

tut hilus, Y ides optime ledot, etrore que tnibnmpmg^ Leus ,n,b in meis verb»,(cd in ipfius ocuUs lunle« w xxxvn.^

-ocr page 66-

• Efelli'tCcripCerim SoTomoflis fi/rpc defcciITe in TD OzochiiCum Iibriregü.riij, cap.xiJcgamus foas A V. filiu Ozochie/ubrcptSc mam'bus tracidantiSfilios regis.Rnrfum.tj.lj'b.Paralipo.cap.xxff.rcscadêiferet.üe teru cS in priore loco narret fublatueflc omnefeméregiiï» ÓC in pofteriore,letmus nullâfoem fuiflêreliqaâ,forc vt poßhac regnaret ahg s ex {iirpeOzochi^ q uomodo cofb bit qd^CcripcSeilfSiiupeilét adh uc filiusOzochie fDicet nôeireIoci3t€rgiaerMi,Cûvuobic^dicatIoasfilfu^O^ zochix.HicexaatoriratePhilonis rcfpódeojoas dici fiä'ö (^ochiæ,nô natura,fêd tm iure CucceiJionis.SihocPbUo DO apertepronSciat, mefi volet in ius vocet Leas, Siiiefl vtcito,câi1lopu^etpotius ^mecû,Sed Philonclvibet fufpetfiûvt ludajïfantê. Atqui tâto mag/s potuitbçc ex be brxojffi cometnarijs cognofcere^lertimcam virfuerit,id iaeoparabili dodrina,rcilt;^bidai' cç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;us.Necp ein hic agitar deßdcEoagelica tn qua

tutu no fuerit Philonicredere,iêd denarratione veterisia ßrumctijudainät amp;^Ioièphus,ôi^ tnbuius inbiûoriagra^ «is eiiautoritas. lâ an aliqs exifb'met plus tribaenddeSe'’ t^uris,qaasexfuoingenioLeusadducit,anPbilonisaa toritati^qaodadmepertinetledioribberumeüo,

A nbsp;XXXV J U

T^eadcopajerp5iumarbitror,adannotationêil'' lias.xxxviij. q nihil agitaduerfum me,niß Lens e( ncacihus argumêtis doceat, Nathan g recêiétnrapadLu camûigenealogia Cbriûi,n5 faji^fiIiûDauid,Atquiid t^effè tadiû iâ àemôiîraui. Q_dii maxime fecerit,cd Philo ne illires enc,p0tius g mecû ille aatQreJ[i,egofen(entiaali enam, nabomeopericaiorecêCeo,

OAD XXXIX,

Ppngnat illud qifexeodênutoreannotartm le/ bqiakim, que corrupte dicitnusloachim,binoicai ; ^^tÇ^idêab'as dicatEItch,addêshdcfai{Iènaturalêpatrê nbsp;nbsp;i

iriartx,AuS I^a Çhtjüi^cûdûcamê,id refelIitLeusboc nbsp;nbsp;I

Lcaatü /

-ocr page 67-

ttCu Elich ingt deceflêrtt no reli'c^lis liberis, no pogt; ^^'^^^‘^PsteJ'IofcphjAtfphm^reidtatautorcsAuguftina p Hicronymü,öuor5 vterc^tnfequutus fit Aphricanu, *acoi)inqt frater Elich vterinus fofdtaaitfratridefôâo fegt; ^cnjuxta deerctâJc§is,ô(f gennit I ofeph,gfic erat legah's finus Elich.QcPri fetcar eflè veriï,conincor effe falfum qdt* a^otaui Lncâ TcquutG eflè lineâ naturale, cû Matthaeus F V U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refpondeâ,fubgt;

'’®*’^3,qbas enarrat primûMatthæi ca d TT - ®nufi locuobiecit nobis Inlianus A ngullus,dc wliorâtia E uâgcliftaf^,Cur Euâgelifta Matthçus lofepb filiü appellarit Heli,no

^ligcs côfuetudinêfcripturaije, qcP alter fecundû naturâ* ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SdmusemhocpMoyfcn deo

WbetepceptG,vt fi frater aut^pinquus ab^ hberis mor^ tous fucrit^alius dus acdpiat vxorê,ad fufei^G ferne fra* ^^P^^fppinqutfui. Sup hoc QC Apivicanus tgm faiptor

Eufebius Cacfariêfis inlibrts m^i'Jia.ipavïiia' w/j tua77tA» plenius difputarGt.HatQenus Hieronymus, Atqui ex Ws verbis nihil pt cainci,vter fucrit patcrlofeph natnralis, '^'5 ''§21is.TantG hoe repertu eft ad explicâdG nodG qfil bn»s,potuiflc fieri,vt alter fucrit nataralis,alter legalis. At* ‘î «a ncutrû Euâgeliftâ fuiflemêtitG, cû lofephad hâc rati duos habuerit patres. N ec e verifimileAphricanG aut 3bqd exploratius fup hac re ^jdidiflêjfed tni oft« ’“‘e,rationêexplicâdçqftionis,Alioqfîqdattuliflcntccr ‘^jVfifniflènteopfidio noftri, g laborât in huius qftiô« a^ftijs^At Auguftinus libro queftionG Euâgelicarjtf« lt;^’do,nullû no moues lapide poflît ab huius quæftionis ’nguftijs elabi, ^ponit ratioes qtuor. Prima vt accipiam’ patrêlofeph fuiuc binoîem,verG hâc iheo retfcit ipe.SecG f ^gt;vt intelligamos lofeph duos furflê patres, altcB? a fue •■’f §cnitus,alt€iÿ a fuen't adoptat’.T cniâ vt intclligam’i Jbaltero Euâgeliftai^ pont nome patris,qut genucrit lo* »ph,ab altero nome et^,ùi cm’i lirpé vult cû lex imputarf.

-ocr page 68-

Wif « eo ftaf us fîf.qui Juda vxore âeTufiâiftneliber!s,în fia ura uit poüeritacc fhtris, a uf^jpinq ui, E t hâc reqdt « gafimus,(êd inefficaci argumëro,^ g 6fc eflent nati,fcrrét nomê defund^in cuius,pgenié aflcrïbûturJta iùturûfuif fe,vt lofeph no debucnt appdfarîlofèph, fed vPIacobfVl^ clarius etiâ afJèrit «n qua^ionibus fup Deutero nomij Iib.v.qaxn:ione.xlvi.moxtnaliterinterptans. Sed hûcerrorêfuûagnordt inhbnsrctradanonfl, Qoartâvt iccipiamusabeuangeliûarSaltero^polîtSeflênomeneP qufgenuerit lofeph, ab afrero pro parrc, aun, aorproanSi aut ataHûjfuiflénominatff, gcFfaducß apud MarthæS, œnfcxftfcnem fb'rp/s, ominisin medionominibusaJi^q Hxctan di uinans rcferc A uguflin us, nec tn au fus eü^ tionciare, vfcr euSgelifia pofucn'rnomen patrisnaturalis, nbsp;nbsp;I

^ütjgt;ximi, vteradoptiai,autremorioris,Isgfcnpßtveri^ ‘ ^^^^^^^^S^^^^yp^obabiliuseße putatvtcredamuSjtii j turalëacproxjmûpatrêeiîe pofitûaLuca,^aMattbxo» 1 ^tcß nbsp;nbsp;meen ïcntir deN3tbâ,q) is nófuentjjpheta, ne(p /

DaM^fedfilius, ita natiimaiorSolomorK,vtfuerit / hienô excutâ A uguihnuSjConX ƒ expitcareltbro de confenfuEuâgeIifiar5,i}xap,u),At(fi/ / Jicvidetarinhanc côtediurâpropenfior,vtexiûimemusa / ^y^^^^^'^^^^^P^'ii^pstrisadopauh Nihilenibknje / tninit de ai^o genete patris legah's, offen fus opinoreata i tione,quâfaperiusrettub'. Sednujuscôiedarxnôalïâad j

verbo,tanta dixentlo/ / fejjh tuüieuiiiirlclL,Fibâ aût redie did etiâ adoptiuS, At j Q^^ipfenioxbâccaufam,vt / /mbedilem^pemodij refjdttAlioqfinô didtgennifJê,ai / Yf^^^Pf»9^^J^^btmurMatthxS inrecenlêndtsnoib^f aliqttranfiliente^cSppetuo tn vtaf verbogignendi, prx' nbsp;nbsp;,

•terdm cû in facris iibris genaiffe dicâtar, g verlpatres non nbsp;nbsp;l

lûu, fdaxcuit» différâtAugufiinus,quidaliudeffidt,^ I

vtteia

-ocr page 69-

vtfcmîn dubioreÏinqöatc’TraAatlioc ipfnm arguments cjuxßionefup Deuteronomiû.xlvf.nihtl attingens defa Periori côtedurajam qcfadducit Leus,ex carmine genea logicoNazianzeni,n5 video curhuius autoritas nos vr/ gercdcbcat,nifirationéadduxerit grauioré,gadduxit Au gnflinus.Ncc cm is alios habuit aatores,QHieronymus, tree vllis vtitur argumentis

y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD XL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I Am eadê opéra rcfponfum arbitrot ad annotatione .xl, •^Ncc eft animus pluribus hâc tefellcrc,nifi Leus certrâ tibus argamêtis eaincat Nathan non fuiffe filiuna Dauid, Si Hdinonfuidè naturalem patremlofeph.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD XLl.

D K petit quod ante iam dixerat y mihi no rede yideri. Nathan cuius nieminit Lucas,cû faifre,q obiarg^ w Dauid,cû a me diflentiat Origenes ^Hieronyrn’.No adducâ hic eius operis incertû autot c,tm hatK v enta pcâ alcdorCjVtmihiquocpliceataliquotiesabHieronYrno^ Origcnc diffentire, quodfibi pcrmtttit Leus, quotieseii commodum. Quan^^hicnon meamtucot feniêiiam,fe4 alknam qualis qualis eft recen^o^

V od annotaucramos de Achefarim Letts hoc atgt; V-^gumento cbtendit efle fomniû, qd’hains rei na(^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;meminerit Hieronymus,ahociui taliü r crû longe dtligen-»

\ nbsp;nbsp;tffitnus,nccç Paulus Burgenlis,licet in fynagoga càucagt;

1 nbsp;nbsp;tus.Sedncgarinon potcfthoc^itSaPhilone,cnidiuus

\ nbsp;nbsp;Hieronymusplurimü tribuit. UePaulo Burgenfi miiü

\ nbsp;nbsp;nbsp;cuiuslingux Burgenfis eratignar’.Polbemofieti poteft,

' nbsp;nbsp;nbsp;vt ÔC Hieronymus alicubimeminerithuiasrei,necp cnina

' nbsp;nbsp;nbsp;illclibrûhunc, Philonis autnonlcgeritautnonmemine*

titquodlegcrav.pr3tfemmcûincatalogpfaiptoïumfatesi ttunon

-ocr page 70-

tütnÓoishaiuslaeiibrathfiesadnianusfuaséuetilffèé AD XLUL

Efelhtqaod annofara ex librire^Jtj,cap.iiij.

J. V modn colligi poße, Nathan fu^AhtTar tnÛJtutS, hoceû, rcgiæ ßirpis jnßanraforc. Sic ein ilficappella« fill's Nathan Abifar. Hie me Japfuin exiihmat, quod exP fiimem tllic Abifar eße dignitatis vocabulntn, cum Philo Abifar interpretetar fratrem prindpis^Eqaidem hadîenus cum Eeo confentio. Quid turn poßeafAa ideo noneril dignitatis vocabolumCAn ideo non declarabitinßaurato rem ßirpis regix^ Porto quodadditfratresvocari cognac toSjboc aut nihil adrem facie, aat^mefacit.Sedhuiefety tentix dißifus Eeus, alteram profert, vtipß videturcomo diorem, Zabud fuiße fratrem principis Azatix, qui etâ fo:t Filius Nathan,amp;^prxfedèusû'mpliciter.Superiusitalo q uebatur,qnaß Nathan hie eßet didlus Abifar, cuts deß'' Iio dixerim,niû' Abiiâr pronunciemasgignendi cafu,Hie : xir Zabud fratrem AzarixfiliS Nathan fuiße prxfedluto nbsp;nbsp;/

ßmpliciter. Hoc an ab Hieronymo proditS{itndcio,cergt;'

re conßatinboc quem modocjtauHoco, Zabud fui^ó

cerdotcôC amicäregis.Q^dü'fermoLei(nameßanceps)

.^/^^^^‘^‘^^^^^^^^^^gt;qoieûAbi^r,idquodrepe ƒ i'ioin(cheda,quamvtantedixi,de/cribendameuraaeraitt / m/hi videtur reclamare locus tpiè, vbiprimo locorecen'

paulopoß Ahizar, prxpofius dlt;y mus, Nec illitn Azatix tribuiturfimpliciterprxfafiura, velut omnibus prxßderecSedrecenfetar inter feribas, Ve rum bocnecadmodûadme^ptinet, ôf egoceacÔiedîutâ fettem propofueram,cumaio,propemodumcolli2i» \ nbsp;nbsp;nbsp;. ad XLIIlh

modernautorelcripferâtr/''

—bum Beniamin pertinutliè ad Achefanm.Cîwiûus ^quit, de hida erar, nihil ergo illicüißis A ebefarim. Ates bic^tinosaje KfpôdçatêfydtfNon dicoAhefadmÉtiHe

dcftibo

-ocr page 71-

ßcfthmfn, fed fetTâftl tribus Beniamin pcrtinnîf lead Achefarim, vt ledor arbitretur hæc verba annotaflc **ie inchartulis,quas milii tottesimpingit,cum BaGlæa^^ annotations mcai^r volumine iam abfoluto “Oc illircfpodcrim in colloquio, pofkag dcprehendi bo^ l’Unis errorcm.Rcs humiliseft,fed tn obfecro te Icdor,nc P’geat cognofcerc,quandoquidcm huiüfmodi fumis tra^ «uciniuf^ Cum in templo diui Petri colloquercmar,ôô cf ’^arcmproferrctvnS autalterumloc5,expcrturus an polfem tueri^nec ab illo poflct cxtundi qaicq, randé ipic ^morchartæ, quamab Atenfis fcribaintcrceperam, nâ •pMcharfâmilitpericrat,nondumtotaperleda,proferoan notationcm, quæ tum illiprima€rat,nunc nulla eft, quod f’corationc mea deprehenderatecrorçm fuum.Profero al de oajaAaSf/j, in qua com ego notaflêm proprictatc ^iÇcæ vociSjille mihi obiccit Chryfoftomum Latine vet lum. Et hanc omifit, non dobium quin SC alias complures omiuurqs, fi propofuiflèt omncs. T andern propono de gcncalogiaChrifti.Quid in^ hic piculi eftcQuicqd a me icc^etor, no mco periculo recenfctnr, fed illoqt quos ci»

quid hic eft periculi Chriftianæ religioniC T S •‘le, vultu ad fæucritatem copofito, maximS inquit. Nam itanlFers Chriftum cfuatril)uluda,intribum Beniamin. W cum vehementer admirarer, atcç efftagitarem, vbi nam •oci^odidilîêm illud,noluit indicate locum,fed conftatv 1er alTeueraait rem fie habere. Atqui prorfus infanirem, ingt; Muam, fl id facerem, SC mecum ipfe pagnarem, quum fa * ciamper Nathan inftauratamftirpem Oauiiicam,quic3 laeritfilius Dauid,qui potuit efle tribus Beniamiticæ, Q.uum nihil ad hæc refponderet Leus, fed tantum pericgt; ncrarct in alTeuerando, tandem in mentem venit,quod fuf pic w iUipracbuiflê caufam errori s, Fortaflîs,inquam, ali cubiferibo tribu Beniamin pertinuiflè ad Achefarim. Faf fus cft iia effc,nc(j negauit hik eflclocû,^ fuiflét offenfus

Tum

-ocr page 72-

Tum t^gis chl Cumadmlntus,quodex Ulis vetbk,eani cocepilTet imaginattonê,[^âfidtxi{remAbdânm ßtinuif Ce ad tribu Bciamin cauCam CuiCTe futarS, cwfufpicaretur aliud intelligipof ie,g it dtxiilem Hannoniä ptinere ad D, Ferdinands Ca^ roll principisfratre/ipars ea fojflèf illias ditioni deiHnatat ^^us.Ita ne inquiKquot; VerS hoc eratexpli eandu,Eii^ fermone femel att^ itéra repaeslSarrix^e')^« w, latinein^dixi,necpotuimultolucidiusdicere lyecalt ud u i adlû eÛ fuper hac re inter nos, net^ tam tépo-as ^cppoüea. P\^c diHtmuIatquo tépore,qaaœ occaßa r^^^/^iP^^‘^^quot;^'^f^^oilIatnrmetumcSbxcfcriberé,n3 hocleni,He,quod poûfnminterpretatus, videlicet adma

S^°P’^^’Q.uaÛfim vfcpadeoûupidus vt nid m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verba fecS ex diametro pugaare, nbsp;nbsp;।

rvß.r ^^^‘^^F^’^^^^^nqfuipicaturuserâquêgboc i ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qaodfomniaait Leus, n^

Cprin^r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emtfateorapudme/cliedaLei, j

fiilpli ‘quot;^f'^^^°*^’^'^^°‘^^^ÊeuscoHigitmealiudièn ; hârr^r^fn/‘^dditaliudLêma, curinqait ƒ f ■i^^^^?^^quot;^^‘^bï}i,cS/chedâmeâbabueris, / rrere ni i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^tSdefcribendâquia no vacabatle' /

^cgerecPoHremo I

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Necbis c5tentas,aliad !

ris „„ifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^Q^t'tquodnûcinterpreta i

rescoftilriTf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bancannotationcmitten I

tefèciilê- .■nf^^^r^^^JP^^b'Cfinfacrislitterisfommatê^Qà'

^‘buiufmodicomentisagere , mtimn’r^i, *^^f:^^^*”c*”oitab'Soîmmeadac^ /

bißt I

-ocr page 73-

ùifitp«îcda,nec vnqcuiqcQ mifla, ncc infirnati,nec fum-mai.Nec vncp cui^ mortaliû id fum faflus^ quod mil^i ne

; petfomniQ quidê venit in metem. Et tatnê fufpkor vnde

' nbsp;nbsp;Lcuscœpcritôccafionemhnius erroris .Nec emlibctiU»

ttnpingerc,qaod hxc data opera cominifeatur. N arraui il liinamp;nuliari coUoquio,me cû eflèm in Anglia turn ac rccés aedito nouo teftametojcpperiflcTheologu illâ, quêillcfummatê vocat, nbsp;merito vocat,olt;xupatü ir^xlt;

plicâda genealogia Chrifti,atcç hac gratia cSfulaiue Cap nionetnper litteras.Cæterû ipfe tam nihil minuscogitabâ ^futurs, vt Lcasmihide genealogia moneretbelW Iple ßull(usoracalüeo(ului,necp quilqde tripode refpôdit.Peï git cauGficari.Q,uid facit inqait ad explicandâ gmealo gi amvtdoceas,qa3cpracdia Ahczarimfortitifint. H(X tnt-* hi impofuitiquod fofpicarer nihil illic dic^Q, qut^ w pe^

) nbsp;nbsp;nbsp;tineret ad eutnlocô.Si Leus fatetur fibiimpofitû eue, eut

»gumetatur me aliud fenfilTe, cum illafcribetetnjC^ nutK

■ nbsp;nbsp;nbsp;interprcteiC Cutn quæ Philo difleruiflet de Ahefoitn,co^

ttaxiffetnincompendium, vifumeft 8^ hoc adqcerc, ne

1 nbsp;nbsp;quodfufpicatur Lcus,fomniû eflè videretur nomen Ahe

' nbsp;nbsp;nbsp;zarim. An alias dixerim Chriftum non efle de tribu luda

\ fuoàifcaticturloco.HancargumêtationemitaclauditLc \ nbsp;nbsp;osHac dixerim,quod nohm vidert calumniator, quo np'

' nbsp;nbsp;nbsp;romc,vt audio,tu me notas nominatim pro prætmti anno

( nbsp;nbsp;nbsp;taiioncAmo nunqillt nome calûniatoris tribui, w hune la

nelocumV erSapud Aiêfem,ctaliosaliqaotteftatoslum' Lcumhô intellexiffe locü hune ,vnde mOTcret tra goedig Infcitiatn ttnpcgi,non calumniam,Nam Cahmnlator ensacpmdens intenditaimeninnoccniL Hic Leus pet enorem pcccaflemihi diôus eft, non de induftriajy ide^^ dnm igitur ,nc quodfcribtt me nominatim lefe inumulaV* \ nbsp;nbsp;fecalumniç propter hunclocnm,propiusfit calumniç,^

' nbsp;nbsp;nbsp;qaod eareprehcndit,qn3e non intellexit,ctiamuhoc quo/

l nbsp;nbsp;nbsp;qiturpifftmorndljprstierümriquishoc agattantofuper*gt;

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K i ciUo».

-ocr page 74-

atfociter. Tain pcrgft pugnarc eu PhiToftc, qtj J nevocet aurore, An ego folus habeo,aut legt;' go PnHonêc'authuïcaddjdiorfumgquifgaliusC'Anhip recito duraxatC Q uod û Philone nabetaworêquifqmsexeodtataliqaid,qu/dverat qua minus ÄT Leus huncfuuautorem appelles' qnâdoquidé conator. A trp hoicimpin mei,acfidcabrogat, ne mihî fideshabeatur ivlihnnq ui't vrdaur ïâpcrc f udæorjt fèrmêrum.quibu'îpB to in bac parte minime fidêdum,cuni Hieronymusinco*

‘J*«t ab bis multaerafâ;ne Chn'ß’ orras videatur,â^’(teneCdo quidvenenifub lit Nam idem ipCum videor mibi poflè eltccreex dido au toristui.Hadenus Leus cuius iermoquodfermentige-' ^^pi^ty'i'iderit ipie, Mihicam PhilonenibilednegO'' cq,nec diûdefendâjfèdinnocêtiS,PbiloIudxus.fui[ nega fi no pote{i,S€d hoc illt fuit cum aponoIoPetrocomune,' Sed bûc ludeâ Hieronymus imereccleiîaflicos icn'ptores fecenïér,huiusopera prxchralaudihusvehit, tebâsjlli èC f^ii^ft(^ce{1itudiaê,3cbeae voluiÛê

Marco Euâgeh{ixquodlibroardito,cui titulum fecit ^ou diu^vT/Ho\/'M7u// d.de^óiëplaciaa vita Capplicum laudi bus ornanteccleû'amMarcifboceSPetnfediarores, Qcf û'Iadxoïfrtaliû librisnuHa ütbahedaßdes,quxfocarHie tonymas tories adducit Hebr^orâteÛimonia, A ut vnde lunipiî^qu^prodiditdetraditionibus hebrreaßiCaoneex , Élloifi comentarijsCCurtantärribuitlofepbo:^ CurEgefip pof Cut ipfe magna mercedecoduxitcam aliosIadços,tS nbsp;nbsp;nbsp;/

f^^ornSHiSprxceptorêBarbamina^Noellfidendûlu

dxis,quernadmodamfidimusicriptaris Canoaicis.Nei:^

timenreqciendumffquidadferantprobabile. Santeniin

pmulta in veteris inbrumeatiÊibris,quxnonpoifuntano

bis intelligi, proprer infeitiam'antiquiratam eius genriamp;

««c a quibuspouus petcatda fant^q^ab illis^Porro quod

Hiao^ i

-ocr page 75-

Hittonyrausncgat flits Fidcndum,qaidadPbflonemf P^nflkaafitaUquid in volumintbus veteris teftamenti, Nam flik ptofecto Hierony mus non agit de Itbttsludac oram,feddecodicibus Hebracoi^i viciatis Atcphuiofmo flifnuolisargumciis Lens colligtthic nefcto quid fubcffc veneTtiV öum in bis quxfubqcit,propius vrget. Nam idem ipium tnqutt, videor ntftti poffe eiiccre,cx diótoaa-' tOïisiuiAadiamustgitor folidatnargumétationem extp (are. Dkittnquitad A.befarim peinnuiflc poflèflionem ttibus Beniamin. Sed cam in fact is litterisinlibio nume? totnmnonlicuertt iranfferri poffeffionem a nibu in tribu,

I nbsp;nbsp;Nampratcipit vthacrcditas permaneat infamflns,nee tmi

mikeantur tribus, Gonfequens igitur fuerit Abefanm iflc dctrtbu Beniamin.Exilloloco in numeris prob^An \ nbsp;nbsp;nbsp;taiasMariamfuiffe de tribu luda nee confentancu eft Be-'

' nbsp;nbsp;nbsp;iaminf «iffeftne poffeflione. Q_uin 8lt; fans erat /^eiartm

\fierant de tribuluda,v-t gauderent pofleuirme tribus iuæ, qux multo amplior erat,qcaeterarum ttibuü, ttac^ vt vide* iutalterumneccffeeft fcqui,vcl Abefarim de tribu ben* iaminfttiffe,veladAbefarimterramtrflausBentamtnnoa p«tinuiffe,cumvnius tribus tertam,ina«amtribumtr^* fenl contralegis praefcriptum effet, Hadenus Let verba tecitauimus.Necpdubitoqainttatimoccurratledortya idiota,quidadh3ccpoffitrefpondeti,Nimii^alitettergt; ïamaptincipepofftderi,alitcraptiuatodomino. n

\ nbsp;nbsp;Vhrifij depcllcrenturagrisfuis ƒ! vetflrent inditionem^

\ tolinofttiC AnDauidrexinvntcam

\ luda.ditionêbabebatC Annonleguntur pofteadrfctuflte

1 aRoboamimperio^quaeparucrantbolotnont \ nbsp;nbsp;nbsp;fadafuntnonpermixtispofleffionibustribuum. nbsp;nbsp;oq

1 nbsp;nbsp;fi Ahefarim poffidebant tribumlud^qmd ha e ,

1 Kgia.Sicfen(itPhilo, Nonipfaspoffeffiones

Ahefarim,vtptiuatosdominosexdudere;edv,^tt^ ’• nbsp;nbsp;nbsp;hsacvedigalibus dus tribus moreprujopumvtucre^

-ocr page 76-

ratióciriatur Leus;’ Sed hocnofolûfàlfum eft, vetoetiaf^ •didî U ridiculum. E t vbi tandem eft vcnenû,qucd hic vidit fubeflc LeusCVbicomutus ille Syllogifmus,eduobus3« tcrû ncccflario colIigensC Vhi Maria periclitans,ne e fo’ mlanjin alienam depellaturf’ Sed in his inamomis labyrifl' ^this nimiqmdiu verfamur, ÔC meus animas a nulloagt;'â^^ mentomagis abhorrer.

AB XLy.

aVod hic annotât Leus, no video qaid fàciat co«/ tra meam annotationem.Nam eflé particjp*«

pieodi apud Grecos,âf?côuùw^ô(reflê præfentis teporisne mo tam impudens eft q ui neget, quod negari nuHo mo' do potefl. Sed quid interim peCcaui, ficómoncfêcilecto' •rem, quid fermoGræcos dedatarct LatinisauribusC A« ingredi Latinis nófignificat inciperef Sed in prioreçdKi' ;one,tta vertis. Imo teftatus fum antehac,cum ventutneHcf ad Lacâ,me multa reliquiflè^vt erant. A t in pofterioreaedi tionefecus verto. Et ipfe lefus incipiebat efte fermeannO' :rumtriginta, vtputabaturfilius lofeph.Hocananno^rit Leus nçfcio,certe quicq uid eft,nihil ad me pertinet,nilJ (p •illenolait perdere laudem comonfltati loci, û tamencom pionftraait locum inntilem.

„ AD XLVL

hxarum, vt hic pa ul ul um expergifcan's. Quodlegimus apud Locam capuu). Et flans foper i'llam Sgt;C impcrauitic^ dimifit illam,quonjam amp;nbsp;Grçcus ôifLatinnsfciwo habebatamphibologiam,quamadcoputatvitandamAu guflinus,vt malj't manifeflum foJœcifîniï,gfermonemaiy .cjpttcm,admonui addito pronomine,pofle tolli hoc qujc quid eflêt incómodi, videlicet fi legamus. Stans fupcr illâ Hüciçpa uit febrêjca^ reliquit illâ, vt abftj ertöte ledor iiy tel«'

-ocr page 77-

lclligat,quod fenfîÆaangelifia,poft increpationcm Chri fti febrc abiflè, no Chriftum.Hic cum ille nefcioquid inacharetur, qoafi paru cafte,loquutus cflêm depuella ÔC Chrifto,nccadhuc fentirê hominis e^rê ƒ efpódi in fcho dis,quæ illc recenfetjrtiihi non videri, cur ille quÏG^ in me ftomacharetut, fi volui fermonêEuâgelicûcarercinco-* modo amphibologie. Et adiccidi(fKî,quod illfvifnmeft pluC^ crimen læfemaicftatis. Sedmeminiflècouenit,qlt;? vt homme moncs,ita mones homo. Nam poft hoc dictS iUc defijt amicus cflêjCÛ ille in toto hoc libro,quomcc um confliflaturnullûhabeatdilt;ftûhamaniUs,etiâcû vulthip ttianiffimus videri. N cc adhuc fufpicari poffum, quid ille lafciuie fufpicetur fubcftc in vctbis meis,fcd tn exrefpon* fione,quâ poftea vulgauit orbi,priufqmihi liceret audirCi, deptehcndi in quo enet.Siquidê haec mea verba,vt ne c^ uillcr,ille refert ad ea que preccdunt, quafi in his que di* fta funt Stans foper illam reliquit camjateat aliquod caufl lum patu pudicûjCÛ palâlit hoc ptinete ad ea, que fequun tur,vtnc cauillcr,ÔC fargens minifttabat illis,parnm

1 nbsp;nbsp;de rcdditum,cum dicendum f aerit,crclt;fta miniftramt

i nbsp;nbsp;fiucfutrexit ac miniftrauit lUis, Cum cnim oft endmem pn

s nbsp;oïttnlocom eftè parumcommode ïcdditum propter am*

i nbsp;phibologiam,per occupationem, addo 8C alterompamm

' nbsp;nbsp;commode redditum,ob negledlam temporis rationem.

|i nbsp;nbsp;Et poftea miratur me non corr exifle loc um illum,qai »tn

effet obtecenus. Hic vides optime le(ftor,quibusrnodis il ludcrcpoftemEco,fimihilubcret,autfivacarcttalm nu* g's occuparebonashoras. Athic qfeuere monct,q gratH ter obiuïgat,qme mihi reuocat ob oculos, qui tciusexci* derammihi,^religiofemecbmonefacitgeminereligio*

ü nis,SifenexnonagenaTiusfic deli»rct,ncmo putarçtfere* î dum,Hiciuuenis{icdelitans, etiamfibifuperciliumftmtt l crgafencm,ÔCmundumvocatadfeàitionem. Cuitiderc \ vacatjkeat üliusannotaüonem,dicas Arcopagitecuiuf«

-ocr page 78-

{)iam eflé, com prorfûs non intcîh'gaf qood îoquitür. am vero mihi vidc,^ atrociter hune locû notât in ibilloindice. Pctiilantius,jnquir,c^pareft»abcodictu Chrifto annotatione,xlvi. Prirnû ncgarïnon Leashtctota,quod aiunr,aberrant via,necintellcxcnf eum,quê exagitar. Et tn cum Arcopagitæ fupcrciüo obi urgat, ineeflîf, ac propemodû blafphemiac reum agir« Quodli mih t veniflêt vfu,puderet me prodirc in rt um eruditorS hominûiAt intérim lUefibt plaudit, fi rc præclarc gefta, parare dicitur alios libellos huius næ,quo fuam denobilitet Britanniâ.Ignofci poterat calori,ni cotemptis oîro eruditoi? amicorueonfilrjs,«^'-, uulgaflet,qaibusfî vifafaiiïêntilla viralenta,quæpoli2 iecit,multo acrios obftitiflènt,ne dû mihi ft udet labeaip« cere, ipfc tû fuo, tû gentisfuæ noinini dcdecus và dura condaret«

AD XLVir.

Ira vt pene mergeretur.

I I le aflcripferâ. L etfior aliq uis nolens illic J. JLftc4os,addiditpene,Hisoffénfusl^d Et hoc inqt nafutü. Ad id cS in feheda rndiflêm, nafi é,fi rideo ledtorc,q de fuo addidit penc,ptcr euag^C‘*f^ gt;?itatê,hic cû id tpis niliil refpodiïref,tîOc tâdéorone ca,velcêforia potf ,obiurgatqcF pter exëplfloimô^ ve^ »erû,0!f recenti û Tbeologo%tribus verb is iocat us lim i» fcribâ.Quid eft hoc qcFego a udio f N ufgiocaf Hieri^y mus,g tota fere difputatione naib fufpêdit lotnnianij^Ha ' uidi0,amp; Vigilantiû.Nuf^ Cyprianus^nuiqÄugufitn^ Anno pudet hçc dicere,quæ nemo no inteliigit elpfeluiU ma. Ipfe Leus, cS nafum no habeat, ^ties th conat vti na' fo,etiâ cû ipfe eftmaxîe deridiculus.Et gicis inquiG^nex-' emplar Græcû interptis habuerit pene, aut an liber tu g^e eus male careat hoc verbo, qdquot; vide t bene q uadrare fcniut poceat Leus alicubi repçtiti pcnc in Gx%cis codicü^^«

-ocr page 79-

Ego monnî nufqnam mil« nbsp;nbsp;nbsp;eHe. Quod ft non cd flW

codicis copia, cerceconfulatexeplar ex Aldi profe Jlû ofQ cina. Atc^hanGbclIamannotatiuculamnoluit fibi perire inelenchis. Sedin primoeiiamodenditnafos mcos,

AD XLVni.

( 1 VoniamvidebamTbeologoRîvulguSjnegledis. . S-lt;-S°3g€linspraefcriptis, tanq ftmplicibas, parumcp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

cortiodis, ad oßctandä eraditionê, torä actatc coiumcre in qfttunculis ÔC argatijs ScotiftaBî,ô(^Occaniftaf?î,volui le dorëattêtû reddere.viaiaducrrercthatc ^ûais, vt habcnc fi'^plicia,tncflcea,qnosrcddcrentvcreChriftianos,Hac occafioncLcusmouet nobis graue inuidiâ apudTheo* Jogosneotericos, quafifimiliisparûæqaus, Necappro* bit, q, illo^î argutias pofthabuerim philofophiæ Chrifti, «caq)loconôfuomilii dicdaftnthacc. Atc^hic^cpimpin'-

mihi,quæ tu annotarâ infchedis,quae tn fie ex tpe .pic* «a,faniorafunt,qqu3ehicbiennilabore,totif^vtait,ftu-* oils fuis poftpofitis elim auit. Rceenfe inqt ann otationem niÇâ,diltgêtius infpicc,a!a hoc tibi itnputauerî,qd* Scotida

’’■g'Ktispferas doedrinâ Chridi,annotaui tc captafTe oc cafwnêcótra Scotida 5 Sf neotericos,intepediae, hoc eft, locon5fuo,nec do-drinä Chrifti poftponoarguttjs neotc ’ico^ jfcdtfh aftcro eo^t doedrinä ab hac ealSnia, qgt; no fit iinpia^nec abhorres a docdrina Chrifti, gn potius vtilis ad piaatê.Hacdenas Leus. Nó video cur exiftimcthoc non fuolocodidû.Eteicû vellê comêdarefimplicem qde,fed •imltofalubcrrimâChriftiphilofophiâjSôvidcréliâc ano nullis negligi,ftjfpiciêtib‘’Scotifta^ argutias,an no tepefti uûcrat hoc admonercC Dcide dem’ ec in libris Scotiftatjt ^Occaniftarû,qc5ducâtad pictatê,nótaxohbros illorp, fed argutias d3taxat,in qbus cS plurimu fit di(Ficultatis,ml niniûeftfrutdas. Deindeqdopuscrat.vt Leusdo.drinS horutn aftererct a calQnia,cQ ego non dixerim illorum do tftrinam clTe itupiatn, ÇiC abhorreatem a doânna Chrifti,

Niia

-ocr page 80-

Nihil eß in Hucîide,quod abhoffeat a’docßnna Chtifb’,^ tamêfiultc fecent Thco!o^us,qui negledi's EuangdfjS totâ ætatem,in ïllins argutqs teraf,Poflremo anfummare^ Theologi nihil habituri fint, q uo d rcfpo dean t dere Chri'* üiana, dC annullo in loco aberrarint a dodn'na catholtó, puto neminê eflè,q uin intel I igat i u ueniliter eiTe didiS,^ genus eiidC illud,quod nufgdeciicût a vetera deaetis,St foli occanifle habet quodcôfuiti de re Cbniîianarefpode-' ant,quid habebat mbrofi'os aut Hicronymas quod td' poderetCP^tcp hasLeiis vocat annotariones^acceu tbefad rum munerat edâ,amp;^ne quid intercidat,repetit ôôincalcat indice trtplici» Identidem inculcâs metaxareneotericoS Theologosqao videlicet horStarmastnmeprouocet,

AD XLIX.

Ëodàn,

H Secundum hxcenimfaciebantpropbetis, fccumedêtingra^corum codicibus duplexleâloi nam in alijseratprophetis,in aitjs pièudopropbetis, in poßeriore ^ditione fabiîuli,e contextu,pfeudopropbe tis,^mutaui prophetis,quam lediionê mihi magis proquot; i baridemonlîraram ÔCinxdinonepriori, Nec videocat I haicannotationifitrerpondendum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

AD L, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

_ nbsp;nbsp;nbsp;' Si (it^ffcutmagifiereius,

Eodemt ^lt;^videoquidhabeatmomentihxcannotab'o.Hi .L tarnen qaod Leus negat quicg amemutatutn in poüetiotexditione, fecas eixcomperiet^ qui obCauaritt ad lk

_ Sapientiaafilijsruis.

LocXtVij, 7^^EchicefiinternoscontrouerGa. Tantâilludeûad L y monendusledlor, cumpetinèmaLeovtindicaret hcumapud Hieronymâ,vbilegeretab operibus,tamob ticuir,Nuncindicat, nomibiièdorbi, NammihifetonSc iadicatfSedia tarnen erefcuntdialosit

AD LIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Lacbiy I

-ocr page 81-

NLachrymiscœpitrîgare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodem,

Ec in hac eft qaicqaam,quod ad mepertineat«

AD LUI.

Cuidatn foeneratori, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

N'T B hic qutdem eft, cur operarptecium fit digladtari, prælertimcnm quifquisfcencrator eft,idemfit€^dt torPorroanfœneratoresioleantcondonare debito tcnuijViderit L eus.M.ihi taies nondû fama co^itt lunt, tiiftcôdonatjQuinonaufcrt veftiinentanudo, cQ cupiat, Ûqueat AD LUll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Et obftupucrunt parentes etuSjOCc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lucac^vü]«

VmhicpugnafitLeoaduerfusVallam,n^aduer fus me,n5 eft cur bic pluribus refpondeam.Porro q) fibilaudêhâç afferitjquafi monitus diflenferim aV ^la, Pt» Oï æditio fatis déclarai mûri ne tûquidem approbaU^ al Icnfis annotationem,vt quâappellarimar gutatione.Etiali nondefuturûGi Vallæ, quofcfeiueaturaduerlus Leutn» PtimüethcôuenitinMattbao Marco^iet^ ene,eic 1 nbsp;nbsp;nbsp;ftisforasotrtnibas,deindenegarinopoteft,inlt;jrxcisco

l nbsp;nbsp;nbsp;dicibus,bicquocçaddi,qd*illicadditGcftjPeindcfiinte /

chai,in quo pofiw erat funus puellae ,no defuüTequçdatn efficiadomcüica,qd'cftadmodSprobabile,deideaccipa inus .tuïbara,'quç repeita eftChrifto, ad primas tores, quîeipfumcomttabatuïjVCtitâingredi, pri«erpaacos av fcipuios ,Rurlus eiedos otrnes e conclaui,prater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

, nbsp;nbsp;bstreis,0t parerttespueUae ,quid babebit Leas,quo« av

' nbsp;nbsp;nbsp;SUtetur aduerfus VaUai Etvbteritbocfopbifttcuentbj/

, nbsp;nbsp;nbsp;tnetna,qcôftat oês eielt;ftos,ÔC bos tnadïaiue^ f\t^bK dv

\ nbsp;nbsp;çctLeus,cur iejttnecâfenferasî Nomibiphcuitargut^

I nbsp;nbsp;tioVaU3e,SedmuUo vnirtus ociofadeUratio l^,caiiran^

’ nbsp;nbsp;nbsp;tantûtributarus erâ,ft tu ædito bbeUo praebutUet ccruus in

\ aenq(uifpecimen,Nampoftbacmibi(a(pcctucrtt,lt;Jc'9« \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L i-

-ocr page 82-

ißi magnopere pîaetien’f. Saltem hâc venß mibidónabü Leas,a in alijs mibi no poteß ignolcere,

AD LV.

LOcXtXf, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PoTOttfcprfmfïrcnimciare.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me fugiebat Latinos oês hoc fane loco^ icam/

ƒ- 70^0^^ Iegerereiïciare,vcriïquoniârcnSciarevçf'' lbamcratambjguû,malui valedicere, qcFancepsnoeflêf. Nam rcnonciat,qai rem kdiam nnnciar,rcnonaaf vrtoti, quircf^udiam nunciat,ô^ ah vxore diuertit,Nequidobi' ter note, quad Leus exißimat Origenis bomilias in Mat tbaeS,abHieronymo verfas, quod fi maxime fit, nihil ta^

,, tnenaduerfummel^ceret,

ad LVL

ex mds (uifcj; poß adicdis cotcxifj præterqflurgiS tUadiântmisfrequenterobuiff^ me duriustr3(2arc,(^p3f •eü mteqjtcm,no debuiflemequicg immatare,poßnouS teßanKnt Sab Hia'onynio caß/garn, atc^bts ad/imjles nç nias,no arbiträr opcræpreciûin his refellendis,bonas bo^ ras terere. CS dC hxc ^alia plura Gitis dilijefim,in apoh-' Stlsnjeis,Q_uodßgt;Leocordie{},huiufmodiquentnonifg ^ec5agere,‘rcfellatillasprius,amp;longosdialogißnosc0' ridât licebitdilad obiter actinga^qi ait üla çtate taras inecgt;gt; ckßa fuiilèq Grxce fdrcnt,c5 adeo valgata fueritid tépo ris Grxca lingua,ytapoûoUGrarcefcripiêrintRomaniSi Deidequoderiminaturtneridereinterptem, qdillû appel lemfacrc^ndS. ImoLeSporiusrideo, quipoihletboc j honoris baberi interpri, v-eluti iâcroiàndio, vtneksfit vi^ nbsp;nbsp;nbsp;/

ab tllo di{Jênrire,cS rôties ab eo diilèntiatHieranym^.Ne

^^rêdSputer, qd’tllSinrchedisappeIlêfupinû,boceff,

ôicitante, ac dormitantê alicubi. Aiîentiar LeOinißaotK

Crarexvodsgenus oblitus,reIinqtLatine,niïceduob^ gâs Craeds,alterâ vertitiaauferêdi cafam, Steift telingc,

Aliay

-ocr page 83-

Alta^^huius gcncris^mnlfa,q fn poßcriofc æditioftc ctS dêcho demóitrauim’ftiidiofis.Negat nouS teftamêiûfe pius verfum, c3 Auguftinus clamet fuis tgib’ pene totidê exêplaria erât codices, óó vt nbsp;nbsp;nbsp;paulS gddâ grae

ci fermois attigiflet,ita fibi vettere noaS teftamêtö. Incufat qƒimpietatis etiâ illû arguâ,Marci cap. v.qcFita verterit lo CÛ qaêda m,vt ex i llius verbis poflet abfurdus elici fenfus, cQ illic nihil aliud agâ,c^ vt oftendâGrçca male reddita La line. Caetera gd aliud habent,c^ inane iurgiu, qcTdicas efle inorofac cuiolpia mulieris, non Theologi,qq^in his quoep qdaliud g rixatur Itam prardat ad caetera properarc, AD LVII.

NUranuns eum.

E hie guide inter Leu SiErafmu vlla eft cotroocr-» fia.Indicarâ apud Græcos varia eflê ledionê,feqnor ^’ni, quæ vel hcc noie mihi magis probat ur, quod cü nogt; waconfentitledione. Leusagnofcit,q(fredeadmonue* Hin de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiäfi hoc maunlt debere Laurêtio,qaa(î nihil

oînodidiccritexmeis lucobrationibus, Rurfus in indice ficloqtiitar,quafi mihi nof«tfl'et,nifi vnicû excplar,SC qua fi o-uuTçiamp;VTotr no poflît ferri, eu eandem fentétiam reddat gcnitiuus cafus SC nomina(iuus,fi res ita pofluleu

AD LVIIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodei»

H^Hicmaioreß,

le no video q uorfum fpcdamp;, quae prolixo fermone mccû agitLeuSjIn grxcis codicibus coßätcr habet Negarinópt,illcmauoltefl,qcrit, Cûtnfateatapud

*^^€0habeti vcrbûfuturi têporis. Si quis vult prim’ eflè ®’ni,eritnouiffîmus. At veretur Leusnefi Chtiflus vfus Lerit verbo futuri tgis,Q,ui ci minor fuerit inter vos oês, A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apofioli fomniarent in regno quodexpe

«abâtinhocmûdo praecelletrtemaliquâ dignitatem. Pr£* innmnihil fuerit abfurdi, fi Chrißus aliquamdiu reliquetit inhoc ci^flo sficiflu^qucnondum prorfus videbâtut

exu

-ocr page 84-

ex uifle, Cnm effet toJkndus in cccTum^vndc cxproBratil Jis dariaam cordis.Sic ôf de gladio pafliis eff illos errare, H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exitneret vtndtdç cupidKafem,Dc«i

aenihiircfertad/^nfutr, vtrum vian's verbo futuri tempo nsanp^fentis,quâdogdemhicpræJênsfêpiis,3dremrc aartionem quæfitin têpore,Deindequodprç fft verbum Aunr/wp ob coniundîtoné

«P eti uâ 3dditam,magis Jonat foturû tempus g prüfens, ^oliremonihdeffèmcomodiûpro'hadegaturk^^^

id cumno e^r,an oporrait ^o^etiuiraTn,radeKquodcónanterhab€batexêpIaria!’

Lac»,x/, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄD LIX,

fe teJratuSjfum diebas al;qaotmcnecotiiliffe^^ amaln^ ^ocaxum latmfsgrxca,Sedeamprouind ti jS^^^^^^’ff’^tydvonCalerêcorponsïmbedlIita ^Sff.^^^^'^^^'lt;^^onerffaboram.NecKen^^ j niQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^P^^^^^^^^iii^^bigraKadiffîderétalad I

dialognm Leus,expatiatar 1

amp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{apiniatem meam, Ê

rimjj• - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;famstraâa g

quot; Sdirt ’^■^‘J‘ß^^j‘^'y^S^fi‘i^‘‘bantinoeff'edocere,priuf f

^ondeprecaborfaptnjratisc^^^^^^ opere ram longo tain ƒ ^perp ^o,pr^ferttmcumeodemtemporefuffinerein I

noadmodSfaa^ ƒ

S^^y^^idriqsindiceprjdatquotiesinhoclibdlo, I quonesübjcotradicat,quotïes quodcarpir, nointdligat, / q‘^^t^^'^tndjuerlumrenfijmadducat3utores:quâcusnafce I ^^^'l‘^dcncbus.Sïmïlïesolfacïcndumel},quodinfefacra I ^^l^^fMersjnmedïûïuuâdïûudk),[e/milïesolfaciendS ƒ

-ocr page 85-

cn,c!nod cqnc verfanti in rc fc facra/cribituf ad catpcftdiS, vbi fimul vocatur in periculum,amp; facra do(n:n'na,6C fa ma proximi. Et tarnen hinc hoe fibilaudisvindicat, quod in aeditione poücriorejatina fubmo uerim, ne quid a gratcis 3tii cfï glorie (tticns.»

ADquot; LX.

Lucetnacorporistut l^\Stenderamapudgraccos,inpriotcpartcquaeveiut ^*^abfolutaproieKurdecorporecuiufuisanimâtis,no Q ^ddinecapud Hieronymû,nec apud graecos pronomen tui,Scd duntaxat in parte pofteriorc:qaa qd'in genere di* lt;^utn erat,ad rem animiaccómodat.Hic Leus primum fic R'ecS agi(,nó vt rcfeUat,qaod a me pofitü eft, fed vt often datvtrâtç le(ftionêco(îftere.Q.uodfi verûeft,cur mecum re in aeqUbrio fita, tn altéra parte meptraxerit Rfaccotçt autorû cofenfus ,eriâfi Hicronymns pro me non «ccrcKlllud dutius,quod Lcusautoritatê Clwfoftoml quâpro me citarâretorquet in met ac ne qua poffîm clabi, côftringitme 8C vrgetipfius verbiSjEafichabët.Lucema corporis tui eft oculus tuas,Priascom€motare debemns, panô de corporali oculo loquitur,nec de hoc corpore,qd?

i videtat aforis. Alioquidixifletfî oculus tuusfanusfuerit, I ïntinfirmuSjNunc aute dixit, (implex amp;nbsp;ne^.Exhis vet bis Chtyfoftorai qnid aliud euincit Leus, irrca(crmogt; \tiispattcaddipronometni, in qua ÔC cgo demoftro adds dunvSed addit ex eodc Chryfoftomo. Poftq ergo dixit, Thc(autizatcvobisinlt;oelo ,qooniâvbi Thefaurustuus (aehtdbierit6Ccortuü,c0ucniöter(ubiüxit.Lncernacc« poristuieftoculustuus.lmoexhisqujmoxfequütur.Co qcetc lkct,ChtYfoftomumlegiftc vtnos annotamus Ait enim. Quodenim oculus corpoti, hocintellcdasani-mx.Caserüinappliödodefcenditaradpropiora.Addu-* dtûmilêlocum ex Hierony mo. Cuiufmodi etiäft decent

I adducw^aiöeuincettanühanc effc getmanäledione, Cn 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feequêtei

-ocr page 86-

frequenter accid3t,vt îibrarlus ex Cao animo sut memotts voculâ aKquâ addar,aat aatoretiâ ipfe (ermonêadremprç fente accomodans addat nonniliil de fuo. Ad hæcconatur doccrcfenfent/äcatholicäpofl'econnftere.ßquodfubpö didiûeû^periT^utrfu adqoâais perfotûperdoie at.Qacadrn(^um dic/mos,quidfacias,pro eo quod eraf lîmpIex,qnidracfataIiqDis.Primumquidoposcratadh0c wopum cofugere. Deinde non fcntit Leus quodamedi* nom erat abiolute,Ô^^KxSo^us nô folum pertinere ad omne

omne corpus aniirntis cuiarcâ(^,Mirumeûamê,quodLeusbuiusannotsaoiSf necintn manétia n^mihit nec inter corredia,pCertim eSit ierem^atclari(xê,q ^clit mecSpIaribas agere» y^^^^^î^^^Yf^erafJnfuW/mcfoIVubrndi'«^ tio^zyK^ocp^vf/}^ fedwiTMof/twiSj quo ^û,qui de feipfo magnifiée fett^ MfPoiterius in eum,qai fublatis in altâ oculis mbiimia iê'^ ciaturtquod (oient ij,quicurfus i/deruobfcrnancH/cLc ^dfaßüpcrtinere,proptefeaquod i ybt^ttl^ushaî^jâC quomodooperiamini Lucas po nbsp;nbsp;i

*^^^f^^f quot;*^^^^^^gt;^^^tfiuite3o(ictentfe(ê(plendido veHitu. imo nem hoc agebat hoefermone Chriüus vtfu^ osdeterreatafaitu,fed vtadimateisfolliciiudinrmfuturi, nbsp;nbsp;nbsp;,

t\t qjji laborâtboc morbo/olêt ab aOris petere, fatarâfelf nbsp;nbsp;nbsp;r

c/tateautcalamitatê,amp;:fiueqaidillaminarêturdi^^^ I ^^^y’ßi^^.^^^^P^^^^^^^^^^^fperu(pendi.Abijuia(modi cuns, Qjnuus vult faos effè Iiberos,non aliûde pendétes gabipio ChnltoJam quod adducitadaerrumme,nonul b s tnlocis lacr^lcrïpt utx inaitari nos ad contêpiationem nbsp;nbsp;nbsp;i

macninx cœlenis^quo miremar condicoris (âpiêtiam bey

nitatem,acpotêtiam, non bucpertiner, vtprobauradro'

logorumcunofa vanarp rolliatado,nea veltamUlamcd

tnmcüobPotroquodexawoaiatcLadantJjdocetSty ;

aataa

-ocr page 87-

cratefO, ceîcbrî diâo qàodFertur,Q.uçfupranos,n2iiI ad nos,volni(ïe tollere religion?, quis non videt declamato/ ria qaadain impudétia detonum eflcï QualiapermultaU cct in Ladantio dcprehendere.Iam in indice Rio miratur Rie no cecinifle palinodiâ hui us errati, (èd tamen agnouif fe quudantenus errorcm meum, quod in aeditione pofieri ( orefaflusfim,meno vidcre,qaotnodohaccpartlcnla qnaz

drctcumpræcedétÆ)US,acfcqaentibus,atcphicquocpfua fal)neâcns,dialogum etFicit.Ed.Certc nulla tationc qua àratfific interprétais vt pr ias,(Nc curetnus ea qnç Ripra RosfantjVtlatisliquerc puto ex mea annotatione.Etiam at rBctiamterogoledor,vtlibeathicpaulifperanimaduergt;

( tctcqualisfitartifexqui nikirecumagit lnæditionepogt;

i ftetiorejubmonui ,quodaitLucas ,adGenethliacos afttologoseffe refetendutn ,Ex vetbisautem tneis Leus

1 ptiorempartemadducit,reliqaisotni(fis,exquÄ3Usledot potctatintelligercquidillic ageretn. Adeç adeummodS imponit paru attento ledor l,ôf Rbi falfamglor iolâ

i vctûnc quis addubitct,haec effe vcra,locôipfom yt n ab cl

n fnbfctibâ.Necvideo,inqquotnodoharcparticulaqdret,

1 câptacedêubus ac fequentibus ,nifi feotiatur de

I aftioqt ciHffu ptocul in futur« côfalant,qferc mos elt din^

I tumacprincipS.Hoc admoneie vifum cft,yt imelligas,^

' ti5f«fidcndQhuiusfucis,gbuspaflriminfidiat [itnpucita*

1 tilcdoï^?. AD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r t 1

CVmconfcffusfueritme,elt; confcffusintneiuxtafcr Eodcttk tnonis Hcbtaci ptoprietatemidem pollcant, taraum annotauiquidhaberet in gracco codice. At Leus on^it HiaonvtnùOrigenisinLucâ interprété,qlegat,cok™s

\ nbsp;fucrtttnc,ÔC cbfitebor eû Vtdctn’hoc opus opus cvleOrl

\ g,cnis,vtdcmusHicronytnü intcrpreté^tdemusninua

\ taibamutatû,qdhoccôtratnefacit:EtOTcertSen»imic giinmCjamp;C ineo, Sedhas annotationcsputauit aadedas, i oeooncxp\aetnomeRtfuü»Ethüclocörecclctimeit ea,q ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ppxettactauuausi

-ocr page 88-

_ AD LXIIL

Eodcm. r~i Vicßmfflimüefi;q«odfcqofti«',comGrafdfeg^ J. -l-r/w£s-a/ideftcDierït,necaIiudfncffiaatïêfmo,gfidi cas,cuius erit,quêadmodum ÔC Panfus logtnr/ifuen'tal teri viro, iuxta proprietatc,vt opinor, fermonis Hebratd, q m'd hic a me comiffam eß, edam ß Hieronymos autaü^ quUpiam legat,cuius erit

AD Lxna

T nr 1~^Qß^^^^^'S^^'^^^untcocaamnKä,adnioneoitt i^ocx,xiiq, J nonuHisGraecorumcodicibasaddi, quodinnoßrif hoc (âne loco non habetur.Mahfcm Cunt vocaa,pauci vc ro eledifamp;^quod dm in nonullis haben,qaoniam in altjs non repperi,malui inccntexta id (èqui, qaodcongraerei Ettamê bocquoqj Leus recenièt inter ea^ qux no retraûar^, Quid aût volebat hic corrigiLeas» C/tatâ in annotationibas ex Grxco codice nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^'i^^°^^^igt;^i)tvtcôHigat,quû in contextaßt

,eodemrenrij, Q,uidaliadbicdiuinanpoteß,^ / tnibifiiiße aliud exempJarcumhxcannotarem, diuerfani

ab eo,quodiecutifunt caRigatores.Ethuialmodi varieta^*

tes,qaoniam nihil ad fenfumfàciuntjÔ^ vitatinonpoßunt l bibliographis frequenter vocem aliquammutantibus,ve

iijticumproacceiat venir,autprodixit,ponuntdicebat,vt

leaioris momenticrebro neglexi,Sciebam em ledèorc ex / ipfa rc deprehenfarum, etiamfiipfe nihil admonuiûên

AD LXVL

Ç Ompereraminpriorexdttione,negligentiaopera{ft l ^^^utfortalTecoÜigatorûwA poûtûpro ÖÄI, Namid LtXXfXvL noneffèfadîummeovicio,velilladargait,qaodinanniy tattontbus huius rei nullam fado mentionem.Idin poße^^ riore mutatû eß.Haius rei laudem Leas fibivindtca[,qaa nbsp;nbsp;i

û fJbmonuent. Etaddit exautoritatefua,in cxterisqao^ nbsp;nbsp;'

•odSjplufi^SaloinonluçlegendumeffcëiftaonS/t / ’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lachry J

-ocr page 89-

Cutnoadc!idtttti5,vbiîcgÎTn«s,Bccc CbriRnsbicIegen öum oÀjfitan tam autoritaris ftbi fumit Leus, Atfi Chrigt; ftusdemonftraffetfeipfamilico^^maflcntphaxifct

1 nbsp;nbsp;yj Btjctt, quod cQ inpriore çditione vcrtiflcm in anno

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tationibuSjCTcgione quae fub ccelo eftgt;in cam qu»

I fubcoelocft,i’'cótextuferaturtramp;{ïatiodiuerfa,E rcgione I nbsp;nbsp;fujjcœleftijineâ quçfubcodo eft. Ac verS dicitLeus.Scd

1 nbsp;nbsp;fepenumeroiamteftatus fam mihi turn annotadoncs fell .

1 nbsp;nbsp;pias,c5nondaeffet in aio quicQimmatare,ex vulgata ttäf

I btiönc.Nameius mutâdçconliUû,inipfonegocionati)m ttlabamicistmihi quidem parumaufpicato.Ptoindc cum vettercm, cottfentaneumeftgræcumcodiccmhabuiflc VajjaiopSiuTf ou^ttpo'p atcç idtum vetti,qaod illic offendebä Q.ua quidem in tehoc minuserat pcricaU,quod annotate \oneshaicbpfaifuccurrerent. Atconferre debebas inqui* '«T Atin tam innumetis difficile eft nuf$ non dormitare; Sedanhic ddoeatur Lco,quodfibi vindicat,nefcio.

A D LXVIU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lucawai,

Vonia inLucaTcppeti addftu forte^fnrtc vercbugt; VM^tutfilium meS’,vcrti quod fcriptS eft apud graecos HicLeusmc togat, cutno0Chicaddidetim;,aduerbium adiedua quopia, q vercbatut ne deus meiitus videretut, autinfeiusfuturi^ Oiaillatot,cut dicerêadditû effe,quod

I nbsp;nbsp;coftanterbabetur ingrçcis codicibus^ Bt tarnen nibil pro

\ nbsp;nbsp;bibet alibi noadditu efle. Ncfç mibi tcddêda ratio eft qd

buncautillumftultemoueat'.cumbacoccafioneicpciia* \ nbsp;nbsp;ttus nonpaucaloca mutauinbbris facris»

AD LXVX,

\ Vodin3editioncpriore,fctiptüreppetitLeus,Etl,ncst33tiä| \ nbsp;nbsp;V^4^Jalt;fti funt amici Pilatus ÔC rlerodes,in ipfa diet Cö

1 ÇcxcisaàdatuïAJitl’à3tuîx«p.i.inuiccm,quodtnaddidimus inoofteriore^qdabudfufpicaripotcft, autper obliuione

1 nbsp;nbsp;nbsp;aütttliää vulgaumklt;ftioriê,aut operarû inctuia,otniffii

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 i duo

-ocr page 90-

duoverbaîairtrtënegWfïè,cumîdcmcnlt;;tfcttra5.N^ qui fiunt amicijiitcr fe fiunt amid^rxfcftimcuninio*^ qaatuxsT^'crVwT^X inter fêlé»

IN lOANNEM.

AD LXX

(oanx

Nnotaram non « eapfti* mei fomnio, fedex ‘y rotncomplunum fcntentia ^tam vim habeaigr^rcus articul us additus aut omiP fuSiE t tamen alicubi fetf'Of quodilli annotant, non^ dco perpetoo feruari,quia alicubi ,feu cafu,fçu bbrari/ oruni incuria,repenatnraH q ua ex parte non obfcrua-» lum, Cçtcrum quod Leusexiliimat in hoc fermone

cr.î/uÔÂoTotTjnihil ofFedurumfententiæ Ch«ftiana',fiquis addatarticulum, nimirum, aufuseftfotor vltracrepidani

ludicare. Nam Leo rcclamabunt,qaicunqj grxce norunt Canerumquoda nobiseft annotatum, nonvideturlât» animaduerl'um a Leo, Siquisdemonllranslapidemdp cat.hoc non eft terra,(cnticns lapidem non cflè natiirætcr/ ref, ftvelitarticulumaddere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ridicu-'

luseHtomnibusgræcçlingueperitis. Item fi quistcnac vinum demonftrans dicat, hoc efî aqna, fi addito articulo -dicat,TovToisi i' uÀofridebitur Confimiliterjfiquisdeho* lt;nxnc vehementer flolido dicat,

jiidicule

-ocr page 91-

ridicule loquerctur, niGfentirct, non cflê comtiomlncin de quo prius effet loqautus. Itaqjeumdicimns^Kcdßws- hij tAóyoa- , cumintelligimasvcrbumeffeó^ipfutnnaturae diuinæ,non poteft addi articulus, fi quts addat,fenfutn hacreticum exprefferit.Ncc minus abfurdum,q fi qais dû cat,ft1ius eft pater. NonanimaduertitLcus,totobocfer-* mone quoties de pcrfonis habetur fertno, non omitti artü CultBU, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oAÓyoo', oXoT®? ^'xit, non Ao7otr,v|9üjo

XÔToo'K/j'æjàr ^f} Siô/i, Noneftotniflusarticulos,quodlen* ti«filiamfuiffe apud pattern. Acrurfus, Äp ip

• Sp Gtop addidtt articaluin, quod fiftus non dicatur adefle diuinae effcntiæ,cum fit ipfa effentia, fed adefle patri,Vnü ca tantum in parte omiffuseft articulus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;640'1? Sp o

’yoo'sXffVoo-habctatticulûjquiaperfonç defignat^pprietate non habetquodnatoratnfigniHcetnonperfonatn.

, lamloca quæ Leus aduerfum me cógcrit,nilAil aducrfum 1 wefaclnnt.NamquodPaulus cpiftoîçad Romanoscap.

1 iq. rnfeamp;Mlt;î’to6wo'?itA'(ô)i(?,addiditdeogï3ccum articulant^ I primumdiccrcpotetam illico Gtoo- pro pâtre pofitum.^d I nbsp;nbsp;dcmus ita pofitum ,vt totam trinitatent complctftatur, degt;

I nbsp;nbsp;TOUS vthic naturam diuinam fignificet, tarnen ita ponitui

tanqcertura quiddam,quod veluti fob rati one vnius per* fonçpoflitdcmonftrari,qucmadmodumK7H,aut touJ’mj', autTO W5,auto KOJiuoç relt;ftedixerit,qui totam terram banc auttotumclcnoentum aque,aut totum clemcntum ignis, aui totamhanc mundimachinam,tanqvnum quiddam de tnonftretAtfi quishorum aliquid de re fingulari pracdica ret,quam vellet fignificare tencac ,aquc3e, aut igneae natti ' nbsp;nbsp;nbsp;irae,intolcrabilis eflet additus articulas ho minus fi quis

' nbsp;nbsp;dicat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1Ô ^wop, idefthomoeftanimal : cum

\ nullum cerium animal fignificetur, quod demonftnii queat,fed ipfa duntaxattatioanimantis. Hac rationcdila* ufuni ÔC CKtera quae Leus adfert, aut adferre poicrit. Portai

-ocr page 92-

PotToquodeidnimàtvéhcmêterabfürdûJîarticalasaâtJi tus dco,demonfiretpatrë,cû Paolus aligaoties dicat, è iii' irugùj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nâimplïcatur,tngait, pnmoloco, gd'addic

lecundo,vtbocüt,{îreddatur dêus,guieÛpater^Sc pater, Câtiihjlplus fîgnifïcet pater primo Ioco,glècundo,népe perfonâpatris/ieâvimhabetarticulus, Hæcille. NuHus hocdocet effèneceHè, fiaddas articulâdeo, cotinuo pâtre bgnibcarï,poteÛ ffgniûcari filtus,poteû amp;C fpirttus fanâ^, fi guis eûrefent de guo fît ante fai^a mentio,aut velatidelt;' i^onfirer.Etiâ/î vers fit in Euâgeliofoânis^boceerte loco ^rttcalffefficere,gd'dico,fed gaid habet abfurdi bic lêrina, »SioeT’^.j -csaTi!^ C Ôtoa- referturadpatrê,donem^t Ergond i efi alia ratio vocabulorfi patris ac deic’Si ßlius regis ^e pfe wologuens dicat, oêgt;(xcrtAiu!rng!)i ■aa.THf//.o\i,, num abforde nbsp;nbsp;nbsp;i

^^ß^^^^^^^^'^igt;l‘^t‘eferaturadpatrepropterarti I lt;falâ,amé addir patr ê,no good idem bis dicat, fed quod ei I defxrlonx nôeadêratione duo guxdâ tribaat, prima qd' i

pater, Alioquidiceteadéellè / abfarditasinpronoie.Hic pater meus, bfic democrat pa^' nbsp;nbsp;j

^^^gt;q^idopuseratadderej)ater!'ItaPauluscâait,è 1 vnSguêdamdemofirat,qoiidêûtdeüs,ôfpaterdo 1 tnininolirile/u Chnlîi,lta(^demirorEeûbacc,quxnoia l felligir, tâta cSaatoritate velledocere,amp;: qui valt videridi j tout us,tn bis tâcraffisnibil videre.Porroqd^alicubirepe^' nbsp;nbsp;(

fiaturarticulusomtl1as,quëadmodSlegitloâni5C3,xx',fni fam videri no debet,cS idê alibireperiatapud Grçcos,

at non triais, Carterum rônes omnes, vbi liceat, vbi non bceat,^eflbuiuslocipfegui, g voletpetatexApollonif

fragmêtis.Ne{ptnbicloc^,guéaddacitexloâne,m^no pere facit pro Leo,imonibililli prorfus opi'tnlat, Noeia

aiaduertit articalûprarceffifle,qai referturad cetera quoq!

CJU.eiegauntur, Aiaoa/iWByölt;rTO//55-ar£y«/«w((9y?Bar£fa««w^ 1

C^uoditavenasliceDit.Afcédo '

*dxû,giu eÜpata meus,ôfpatet veflef,deus meus,0i^ do

os veßo«

-ocr page 93-

ns vcQcr.Iam qædccernit Lciis.articuîu dco patri, aut vcf bo,aat fptritui add(tü,difcernerc,dca vcru a dqs Ullis, vcp bu incrcatQ,abhumano vcrbo, fplritü dci afpiritu noltro, ita ftequctcr eft vctfl, vt tn nihil vetet, q nbsp;nbsp;y ocibns artic u

Ium addi nonung,imo fæpius addi nece^rio,vci ut u repc tatar fctmo,de quo prias habita fit ment io, dicedum eilet, cam loquator dcfermonchumano, qfccusloqretaïGraeciseflet dcridicuUs.Hic^cucoitet b-cû totanrfus errarc via,th videsledl:or,g Wc no iniulte u li,qaëadtnodû illcfubindc milMinfultat,etiânulladecaU'* û.Velexhocintelligeprudcnsledor,hancannotatk»nctn mihinôfaiflc comunicatâ a Leo, quod nihil rcfpodcrim, irfponfurus vticç, ad tam manifeftas «acnias. Et üi hune lo

1 lt;um notaait inter ea qoæ no mutarim,bis ineptiens,quau ' atit tnutandum eflèt aliqd exhis, quac bcnc ^cta funt,aut

quafi Leoshuiustei me comonuiflèt»

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LXXL

1 nbsp;nbsp;.1—1 fSncvnâannotarionêdiflecuitindu*s,quo^iace/]Qçdcni^

l ■^tetinuidiofiorê, Nccçcôtentashocingeffifleinan

1 nbsp;nbsp;tiotaiionCjïurfus in indice prolixofermoneprofequitur,3

I nonvideoquorfumattinebat,câinterLeGÂ tnenallalà

1 nbsp;nbsp;^cte contïoucrfia.Necç efh aliud vn$ autfaipU

1 nbsp;nbsp;nbsp;de triSperfonarû cadé lingulari ac fimpliciluma eUeniia,3

' nbsp;nbsp;nbsp;fentiunt orthodoxi,tantum hoc cauillari poterat L eas,q(l

1 abufusfimvnavoculapatticcps.Atqaicumiotiesclamrt l nbsp;nbsp;Htlarius,toties Aaguftiaas,totiesDionYliias,quoticsdç

l nbsp;nbsp;nbsp;tebus diuinis verba ftunt,nallas effe voces hamanas,qiii^

l nbsp;nbsp;nbsp;bus exprimere pofliimus illaqt ineffabilê SC incoguabilc

I nbsp;nbsp;nbsp;tiaturxSed qualibufcanc^ verbis nobis tk illis Çlk

l nbsp;nbsp;nbsp;licn(iâvclirtiusnolimus,cûidcm clariffimetcftetut uidy

1 musinoBedefpûfanClo.qd'HieionYmuslatitiita^donaz l nbsp;nbsp;oit. Cû Auguftinasineffabilem illàconiunAionchumv

I nbsp;nbsp;nbsp;tixnaturx cum draina incinde hYpoft^iirn ahqaoticsri»

\ nbsp;nbsp;tpamp;s raUiuüôC^tnixiraâappeüciJhaaddubic vocabuio

-ocr page 94-

lîoncongrnentereîvt habet cxplicandç eu ntiHis bomi'nS verbis poflît explicah,quando nondû fernnt aores Theo^ ïogorum,fi quisdicathypoftafin Icfu Chrifti,conftarc,co pofitameflè,coglutfnatamcfle,coagmentatameflê,copa latameiïe,conflatâeflè confociatâeflê,coæmixtam efle, exdeo 8C lioieTâtum fcrunt,in ea naturam humanâcum diuina vnitameiïe,ôf tarnen hoc ipfum vocabulû vnitam fi qurs adviuuexigat,nihil minus ffgnificat,qquodnosita de deo balbutientesfentimus. Nam natura nature vnit^ quidaliudfonaî,q e duabusnaturis vnâeflê faâamîQu de Qm'fto prcdicare fit impium.Hæc cum fie habcant,coit Leus mihi graoatur vnius vocule gratiâlàcere prefertim cum ex his q ua? prçcedunt ac fequuntur eodem in lccofagt; tis Iiqueat,no aliud fentirc me,^ quodfentiunt orthodoxl» Neqj enim fie voco filium dei participe diuinæ cflêntiae vt pars fit apudpatrem,parsapud filium,parsapod fpiritum fand um,fcd vt eadem fit omniû.nefcio an liceat addere cœ munis. At hoc ctiâ mollius eft filium dicere participcm dl «inænaturæ,quod earn habeata pâtre,Sed itavtpaternl* hilofeciushabcat candemquâdat filio, Annoabutimux hac voee,de rébus etiam humanis loquentesCNone tot? corporis fingulepartes,partieipesfunt animæ,ôi tameaîa fie eft comunis omniû,vt in fingulis mêbris fit tota ac finv plex.Sciogræcorum vocêad hancremexplicandam efle magis accomodam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod ferefonat quafi df*

cas cum alio babens,Si habere dicitur,q uinon caret, cettC filins non caret natura diuina,Etfi habet,necfolos habet, non video cur nonpoflit dici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, hoc eft participes

eftê patri,a quo habet vt fit deus,Quod fi latini non habet aliamvocem qua reddam verbom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^participa/

refiue participcm efie,quando quiequid loquimur dere/ bus diuinis mera balbuties eft,non video cur deifilius ab furdedicaturparticeps naturae diuina?, queraadmodShcM modicKurparuceps rauonis, patüceps natut^hwnanar,

noQ

-ocr page 95-

hon quod pa« natur» fit apud h5c,pars apnd alio^fcd qlt;P non careat ratione,necp expers f« nat oræ h umanæ.Quod fidfcas,participcm efle non exprimere fingularem ac finv pliciflîmâcflentiam,câdem intnbns perfonis,tortaflis ncc Uoucr/bu vocabulum idem exprimct apte, nec necqiiodpropiusctiamacccdit êturouo-ibu. Nccçcnificfl lins eft patri qu.ójo-(oq quéadmodûhomo hominiaut ol* la ollac ex eadem argilla fi(fHUs.lmo mihil cft in rebus co^ diiis.quodalqcui^fimilimodopoffit c/w^/cioji dici,qu^ admodum filius dicitur homufios patri,lam nuc latine no vetemat dkerc filiu patri confubftâtialcm,cum olim ot* thodoxi non fmt veritifaccte tres fubftâtias d iainas,q admodumnunc tres pcrfonas dicimus, Adquam ratione impium fit dicere filium pattieonfubftantialen». Porto eu gratis ïnrósoo-ig fonet fubftantiam, tarnen Hieronymus hortet contiieri tres by poftafcs in deo.vt ne dicam inter

1 ne fubftantiâ quidem proprie dici deum,quando hitK digt; I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videtar,quodhuic inmtantur accidentia. AtquicQ dki

I tnus deum regnare,faperc,ptoaidere,prçfcire,viuere,abii I nbsp;nbsp;titnur vocabulis humanis,qaod .pprte ôî per omnia quagt;

I nbsp;nbsp;lt;ltantiadefint.Hxcidcorefcro,quo declarê,non op onere

I nbsp;nbsp;vidcti mitü ft ego verbo paaicipt] ftm abulus. ^ce^non

'1 nbsp;nbsp;t«ctatdicerc,verbumcft diuin» effcnti3c,omma dictionc

\ nbsp;nbsp;patticeps^ oignificare voleba €iliü qd^dcuse^boc babcrc

tûpatrecôe,imoadcoabipopatre.Q,uidigtturadre tacu nnt quac Le us hic congerit^de homufto de plcnitudine di üinatisinChrifto,de Qtrifto,natura verecp deo, quorum adeo nihil negamus, vt hoe ipfo in loco qu cm repre^tx* dit Leus,hö aliud agamus,vt hópotuctit oblcatöeUcle* ftori in quem fenïumabutcrer v ocabulo participis,çt ta* men hanc ipÇam vocem explanaui poftcriore edtuone

1 nbsp;nbsp;ncquh offendi pollet At ncgai Leus idem valere,Q(«.ou*

«■lop •not.Tÿ ÔC paiticipem illi diuiox eucntiæ, oi vtgetvoibiproptietaic,ncc t^v'lt;nolt;i cftßlius^atrt^

-ocr page 96-

aïiqnem verhi abufom, car in aîwa

fl im nn t*” *” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^otcrprefatur Leus, at ipfe m eû feiv

hH ahuri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullopado pamceps elif Atni

• Fcrpcnir- r^2^^^^^^^^^àixeristribusperfoniseÇgt;

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n’eocflê;nifî vthuiufmodicoronideaei'

diTn nfarf ' - J nbsp;nbsp;nbsp;^utdreferebat de vocabnlo tam anxi'e

r»i9 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c5troueifia,poflremo cG

mne gt;A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcgat CO oiodo efJê qaonos fa^

hV, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ *^^‘^^^^^obisimpartit(oâdidnitaté

^‘!t^‘'niio,Atihocqaoc^verbahonebitLeasCAtcurnO' oica^rtmpartiredeitatêfibo^qai^ amp;:autoreß,vt de rebvs diaims niß verbis per omi» ^^^draabus,illitacerjdû fuen't. Harc dixerim no quodtiit y^^^^^i^ouorSverbojjt autor^Tanrûindicarevolui, in i queienTumabafusßm vocabulopsNtidpis,tiectemereiS abuius^ni nllor, riecimpudenter, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

-* ■^gt;'^i^ocabuli/princrj)if,quod ira icripiêrim in priori xditione.Oîa peripram tadalunt,redias verrißet p illad, niftmaaispronomêipfum referte addeSpatrc, verûhaic

fuirefhgafpr^poûtio,2vlt;x,qaar P lignât cGratKjneprin dpq.Hoc obûeradmonebâ ledorêdermonêEnâgeliûx fenfam andpitem habere,no minus apudgrxcos apud nos,qnod harc particula per ipüim, velad deSpatrêrefer^ tipoÛèt^velad vetbû,Ptoiadedifqaiio vaocommodius

-ocr page 97-

pofTît accommo darî Jnbi’ndicans mîhi ma gis probarî, vt tcfcratur ad verbum, 6C inteUigamus pattern omnia comgt; didiflè per filiû. Id quo probabili us rcddâ,adfero caufam, quod cS patri côpetat famma,amp;^ abfolutilfima ratio princi pij,prçpofitionê,ƒ/à,fll^o magis cograerc,q patri,qui licet nô fit creatû inftrnmentû patris,quêadniodum haerctici q* damfoniniarût,p quod reliqua crearet oia, tame ea fermogt;-nisfpecicfcripturamyfticafic loquitur de nlio,quafi p^ri fit infttuméti ciiiufdâ vicc,( fit mihifas tantifper his verbis gt;bitti)quâdoperillûcodiditmondQ,perillû redemithuma Dum genus,P illS nos recociliauitfibi, Atcç hic Leusegre S'ûvtputat telûnaAus,quomecofictat,inosingerit, qd’ loânis cap.viq.negarim copeterc, in v erbû abfolutâ pti^'

3ppcllationê.Q.aâ ibi inquit,vt mihi vider,plus fans fedhicmultomagis adimis verbo. Nâpraspofitiotie, •i.pet,quâvcrbo tribuis,cûnoaudeastribuerepatri, pugnate cQ ratione pr inciptj.Hicprotinus fequit,vt dicas cû vetbo pugnare appcllatione principq^vtprorfus pugnâtia,fi verbs dicatur principiu.Subhçc rclegat leao i!wn,adcaput loânis vin.Vbipulchre demoftranthho oeç

1 cópetete,abfoluö principe tationemiQ.uod qmagnitice

1 nbsp;nbsp;pi3eftet,paulo poft exc utiemus.lnterimhuic

1 nbsp;nbsp;quâLeusfuis arietibus quatit,faGCurrcndûeft.Haec quse

\ tnodisoibusadcalûniamdetorquetKeus,urwaatuerin^ iniquSinterpretê,videri poffintpericulofe dicta binçquu nihüeft incomodiPrimS cm non tâhtc agimus de natura tci,qde cofuetudinefermonis homani.Refcrtmigul in velutifolêniter,patri tribui poiêtiâ,ftliofapiena,lpintm o pitatê.CStnolmftteadêpotetia,eadêfapiena,eaae on tasAdhanctatiorié infymbolo qd* vulgus

pater omnipotêsdicitur,nô€iliusautfpûftanCms.Vater

i nbsp;dtuïcôditorcœliactcnc,filiusaclpiriiusfanAusnodtcv

1 âturAtcçhuiuscofuetudinis, Auguftinusnonu nbsp;nbsp;nbsp;®

\ ^cau^,qaashicïccêfcïenôeftnec^clamptæpo^r^

-ocr page 98-

nê,//lt;x/oiiaKfatlot)e qt/âJaminftfomamp;f, velûludarguit quod hue Pauli fermonc, per q ue fee« fxcula,interpre tâtes Theologi annotanr,per,illic no nofare inftrumentff, fed coopérante. Hoc q uorfum opus eratadmonère,û ni' fl ilerat in ea ppofidonequale dicoç'lamqcPefi apadPau' Ium,ex ipfo,per ipfum,^ fnipfo,tâetûn5 improbo Cbry fofiomi fententiâ q putar hæc oia fimal in patre copetere, nbsp;nbsp;j

quids interprétés q uoi^ efi A mbroßus,Ä' antehSc Orige nbsp;nbsp;j

nes interprété Hieronymo, horn fingula ad itngalaspfo' n3sreferSt,pipfampropriefilioaccômodâtes. SiqddifS ditnobis Ambroftj verba funthxc. Q.iiiaoitrtcreatore(i deuSjfecit ei ea q uæ no etât,vt eßent, ideo exipfo funt oia Et q uoniâ ab ipfq ft»it,perfiliG eius,q eiufdêvticpfubfiâ' nbsp;nbsp;nbsp;'

tixefi^eßecoepeföt, coins opus partis eß opus, Qnia et' SoipfeoperaturperfiIiû,peripfumruntoja,Etquoniâ^ fuirt ex deo per deû font, poß renata in fpiritu fan^o font, inipfo funt oia âfc, Origenesenarrâs bdciocScófertcSal nbsp;nbsp;lt;

f^oquießapudPanld.V'nusdeusparerexqi]oc»a,vnus dns noßer lefusCbrrßus, per que oia,Q^urd qdiie Cbry/ foßomus qotdenegat,peculiariusccpaereinfihS,vtper £pfumdicat ur operari pater,ied eosreq'cnq didlitabät bSc nbsp;nbsp;I

ppofitioneAixmin uer filq dignitate, que volebâr a deo no

etiâ conditû, vt pereûreJiqua côd^et vn/gt;

^gotjientûipfumbuius!ocicogit,vtad verbûreferarur, nôadpatrë, bquidêbocagit Euâgeb'fia,

^fdoce3tverbSnofaißecreatSintcpore,iedinprincipio / iMeapad deSpatrê anteq conderétoroia, ôë adeo nôfu/

iße partem rern ex rempote conditarû, vt per huneparer

y^^^^^^f,^^^’‘^^^^^,qoicquideßrerum vei viûbiliaiv, vi^ I mtelligibiliam, non quod Filius ßt inßrumenrumpatris,

I ^^^^^ßonequadaminßrumeti loquatnut / quot;F^^'J^.'^^^S’^P^f^tcondidißemundum, Atnufgle' / guur liuus perpatrem condidißc mundum,Et tarnen ßlF I

US j

-ocr page 99-

08 ccç condidit ac pater .QuiJcd in canfaï' N ifi quod pagt; ttitribuitut autoritas, vclutipeculiaris, quemadmodum non vno in loco dechrat Hilarius,quamCyrillusfontcm appellat,recentiotesabfolutam maximecp proprium prin cipij rationem,Hanc filiofimpliciter non trib uit, Nam y t hoc cft filio cum patre commune quod natura deus eft, ita commune non eft,qood deus eft ex deo.P orro quod Hi lariusappcllauitauioritatem, nos principe rationem apgt; pellauimus. Siquidem autore diuoThoma,inlibro que fctipfitaduerfus errores graecorum,perfona diciturper eä operati perfonam,cui autor eft, vt fit'.quemadraodum pagt; ter operari dicitur per filium,noncontra.ldem ex eo quod

Wsoptnionisautorem citât Atbanafium exepiftolaqua/ damad Serapionem. Porro quod diuus Balilius.in libro quemfcripfit aducrfusEunomium,dixit quodfpirituflan ftusvere per filium opereiur,lic cxcufat,vt interpretetuc Ipititum operari per filium, fee undum bumanam natura, «ilioquifalfum efle quod feripfit Baftlius. Atep adeo pectp l liariseftpatriprincipqratio, vtbocipfumquod filius all* i quomododiciturprincipium,babeatapatre. Sedhabere l abalio,pugnatcumabfolutarationeprincipti. Sedhisde ' *cbus,aliasfuoloco.Nunc de vfu,atcp abufuhuius prçpo

htionisÄiix,pera2amas quæ rationem quandam ac fpecie

cesbellat,pet Senatores decerntt,cumtamenbqy ere redgt; öant ius,vetebellent verc decemantSed quoniamvt ifta (acere poffint,habent are§c,regtitibuttur autoritas omni uroquxfiunt. /Kdeummodum loquimur ÖC deperfonis

\ Idiainis. Pater per filium condidrt mundum, per füium udemit mundum« In xebus humanis dedaxaiur inftru *

mentum.

-ocr page 100-

mentum,in rebus dtuinistioe/i (Juideinfîrutnêtnm, Sed tarnen efiin (ermonis rpecie,qaadedeo balbudmas ratio (J uçdam inürumêti q nimird p ugnat,cG prima ac^pria rationeautoritatisacprincipij.Q_ue ß nulla eû in patre,vt noneadc/uin filio,redîedicemusoiaa filio condita per pattern quêadmodû redie dicimus,ola a patrefuiffecondi ta perfiliG, Vf ne comemorc,good vfusfolênis eccledf,^^ quid petit a paire,per filiCi petit, At c5tra,cGa filio petit,nd addit per patrê,fed g viuis ôd régnas ôdc.Iam qtfLeus do'' cere nititur,alicubi reperirifermonis hanc forma tribui pa' ^tt,qd' geil us eit illud,perqaê voçatieûisin focietatêfilij €ius,minj videri non debet,cG ad earn modGaliquoties lo quamur^ de rebas bumanis,per me nô iiabit,perhosco

fadiG€Û,qao minus vicetimjn gbus

oîb us, aatlt;^ inteHigitur,non iniirumentG,etiâ fi non abeii

lt;gt;mninoinitrumêtiratioquedâ,Q_uodgenusfermonis fl / P^f^i^i}tex ipfe fcripiit,rex perfeedixit,boc eüipfe

nbi fait inûrumentâ^nec alio vfas eß iniiramento. Vides

nui^abeûèrationêaliqaam inûrumcri,etiâcam maxime

abatimurhacprepoûtione,Sic pater dictturfui principiS, / quodanulloûtalio,ôdper buncfadia û'nt oia,quodadid

nôeguerit i'Hoadminicalo.Neçpverobicfmpliciterage 1 batur,an redîe dicipoiJtr,perpatrêei1ê condiraoia,depa'

treloquebamur 3Crilio,diiquirentesin vtrGmagiscompe'

teret litc iérmo, Oîa per ipfum fadla funt. Omnia funt corn

dira apaire per verba, A nota funt côdita a verbop patred

Q^uodf donat heus perfedliilimâ, maximecppropria ôd

abfolatamprineipijrationê compererepatrijamprepof' / tionem plerûqrpagnare cârationeautoritatis,fiue orP 1 ginis, fiueprincipij,certe eratcarbic mallemad filiâ per

tinere,quod didiameß. Oia pa ipfum fadlafunt,^ adpa/

trem.Necideoadimofilioprinc/pif vocabulâ,fiinconfe' j tendo magis attribuo'patri.Necideo falfam eßprepoftio

oemf/ccpugnarecGranoneprincipijfGcubifecushacabu' /

timar /

-ocr page 101-

p3trcm,cutn pater per filiö operetur.Nec ideo filius nó eft Cliqua rationeprfncipiSjfi prepoRiio //à,magis copetit in •Ilium g in patrê.Nâ filius hoc ipfam,qaod aliquo modo pnncipiû4,Q(Qj.J, jibçj a parre.Necp eni aliud fenfiflê me, '’elipraverha,quibasvfus famfneditione priorejatisar^ guont. Verû inq huic fenfui nonihil refngatur ppofitio ^um aio,n5nihil,an no idico no vndiquatÿ rcfragari me, ^11$ hie lubes rogarim Learn quo conlio reliqnerit,i!!ud *ionihil,haudquaqrelidlarus,fi cotrame feciflet. Deinde Cum addo,amp; magis coœit cû Paulinis verbis,per quern *fcitamp;fecula.Curhocquocp diflimulauit LeuscAnnon ^dicbat hie me non abfolutc fed per coparationem loqot His artibus cG rem agat, tarnen negat fe rhetoricen tenere, led nudajfimplicicç veritate niti.Iam illud exemplum qnod ’dfert Leus,per mcmetipfum iuraui,no admodûad hanc difputationcfacitjCû hic graecis no fit prepofitio ƒ/«, Quid liäbcant Hebrei ne{cio,q vidéturin huiufmodi abaci in,^ per.Porroquodinindicefaoquo recefetcaque videlicet ipfius admonitufim moderat^,vbi prius dixeram /«xpug^

cum ratione principq, in pofieriore voluminis editio Oeadiccerim pricipij paterni,ßuemauisHilarij verbo vtf, ’utoritatis,Primû dehoc loconihil admonucrat Leus,fed ïîntû de Cap,Io.vin.Hunc non aiaduerterat, aut ft aiadact litcclauit.Deindefinôadieciflcmqd’adiecijCumillicagc» ïem dcpattc,quid accipi poter?t,nifi ratio patemi pricipifc PorroqcPLcus ibidefubijcitaliudinqenSjfentit Hierony ””1^9 per ipm ad patre rcfcrt,no fatis intelligo,gd fibiveltt Nó eni arbitrer Hierony mû illd’fcntire,Sermone hue oia pet ipm fada font,ad patre effe referenda, cQ magno con^ fenfu Veteres ctfthodoxi,refcrât ad filiû.Siquidê Hilarius ex hoc loco colligit eternitatê verbi Jnfinitû cftingt,ß qtF fit omnc,qd'fàdûcft,5C cöab eofînt oia,ôd têpus ab eoeft Itê Auguuin^ in hoc EuwgeliâCôcedç inquit nonfàdS verbs

-ocr page 102-

va-bü,pcf qæ fadîafunt oîa, ZndicafidcOngeflcsadmcv nens ex hoc loco,Valedndanfamarrhaiffe,vtdiceret vet bum eflc qcPm undanc creationis preRitit caafamcreatork Rurfns Hijan^,{ine ipfo fecîû eft n(liil,cûeni nibtl (ineeo, ^telligonoe(Je(dla, qa/aali’eft,p quêaltusiîneguo nd perfpicaa,teRimonia congerere.

e^imS hoc coRat cSea principe rationeq patri pecuHaris ^R)p ugnatppoCitio qux rn fi Iio cograic Nec ideo no pugnattngenere,fi paucis in locis abutimurbacppoûtio

SC pugnet,iuxta nan uaacgcnnana RStiiricatione.Ex bis Caris opinor liqre, me nota impie fengt;' tire deprincipiofilq interptatarheas. Verîtquoniânos ^egar ad alterûlocû,vbirôtis copijsbâcrem exagita[,p'' ti^tvtqdCupereRbui^ diCpotationiseo differamus, At^ nicammaduertere lecRor LeinoRri criiilitarê. Si gd odio j.^^^^gt;*^tjui^nôiterat,noingerit,no incnlcat cd nulqcollaudet, ac ne menrionêgdemfaa'atûquid cxme . is protecerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

1 - A Kr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.LXXUr,

ioa.primo,IXnotaramexautoritate CbryCoRomi,qaofdâ here

I ■ ^^^2^^^‘^^S^^^^»^gt;ncipofjdläeßnibil,atrßbic

^o ointeriecto,rubijcere.C2uôrl f3(RSeR,inipibvitaerati^ 1

vcrS,nec negari poterai qlt;f/cripfft

^^Jj^^^^^^dnegat eRêbereticosgcuntxficdiRiiP / S^^^‘J^^boca me didiam eR, Verûeos dixi hereticos ƒ qai ^c^dmingudr,3CqaoddiRinguuntineumquemdtxi ƒ ^^‘^minterpretantar,EttnbunclocSL.eusrecenfètitxet ƒ ^c^^goosrehquerimincaRigatoSjC^nid autëhicamecot ƒ tigi volebatC’An id volebata meretra(Rari,qd'n5fcripfeiS H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad.lxxril

IcnegacRbi noria eße locG in quo diuusHieronytni^ I bîQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comentû interpretantiujn his ver /

/dm' .n‘^^^^^^^^^^^^^^^^‘^§^i^ic:arepeccatâ.Acg i

ôeii aiudue verfanriin facris autotibiis,îam Jbocus nbsp;nbsp;nbsp;/

I

-ocr page 103-

quemadducitaduCTfummc,cx cotrsmcrtrns quos diuus Hieronymus fcripfit in Ofee prophetä,no admodum me-* cumpusnat.Q.uiscnim negat eflequod verum ci^ ™

, nbsp;hileffequodfalfumeft^Autquisnefdthominesnihjlid»

cinullius prectjÆt idols paulo dici nihtl,q^hil diikrat a icliquislignis,quodad religioneattinet. Scdqs audiuit, 1 nbsp;nbsp;vbidcrebuscondendis fit mentto,aliquid eile conditum

quod diceretur nihilÆt tarne Leus notat,nec hanc anno-* tationcmamecaftieatam eflê.

^AD.LXXV. .

T) Vtfus Le’philofophatur in attfculogtxco,Anno/Bodem. IV taram amp;: illic articulu additumtiM » nbsp;nbsp;«pro wlt;r,qiw

1 nbsp;nbsp;intelligeretut Cliriftus non queuiseffe vitafed yera

1 nbsp;nbsp;incffahilis quemadmodum ÖC Luciadditur atticulus. Hic

togat Leus cur apud lacobum legatur « nbsp;nbsp;addito item at

1 ticulo cum de vitamortali loqu^ur. Mox enim fequitur, vapotadmodicumparens,Hoc quod Leusobijeit,non twagisadme pertinet,c^adChryfoftomum,ad Cyvillum, ad Athanafium,ad Didymum,quorum autoritatem hac in patte feque r. Sed tarnen ne nihil refpondeatur Leo,qoe admodumarticulusvere vimhanc obtitKt,vt diftinguat tem valgarem,are inftgni,vcluti to «.'ycÆop atticulus diftln gaitaquouis vulgatibono, tokoT^öp, aquouis pulcbto,

TOp ,hoc vniucrfum,a quouis toto,non tarnen hoc «ao/ f pewiumeft,quin alqs occaCionib usarticulus apponi poflit \ nbsp;nbsp;vt tarnen non idem efficiat, veluticum demonfttatut all/

\ quid,cumtepetitur cuiusautc’ faetitmcntio,cumaliqois 1 abaliolecemituï.Atcç idefle inlacobi fermonefadVede/ \ ptdiendet,qnc Icgeritattcntius.Poftremo non eft opus \ nbsp;nbsp;hac ditlindionc,vbitcs non poftulatHk quoniatn de tc

\ busdiuinisbilermoadliibcndaeritdihindbo.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ADXXXVU

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cui nomen eiailoannes.

Hk

-ocr page 104-

Eodem,

ïc q uoni3 Éamn mccS fit/ga(,no arbifratus ramopâ

Hrçpreciu relpodcre. Quod hic leutculö vocat,in in terprete,ah'as in mefacit inges ffagiciS,.Etfetiteax mutatæ meminit,qaod ego certe nonfoleo«

F A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXVI1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Loaenj, yi Dinontjei^,fuitbomomi{Jusadeo,nöe{1eßmplv I CK« miflns,fed ita miflus,queadmodu mittStnr Iegt;'

gan'cûmandatis,namaIjternwtrturgræcisepiftola.Lcus obijdt,quod in Luca, cufit awisóAH vndebocparticipia cfijajoisooutVocr tame verterim mitiâs quaû no eodem mo verterim nbsp;nbsp;hoc loco, aut quafi ÔC angelus no legatus fue

rKadvïrginêcumâdatfs, Hûctnlociïrecitat intereos^ no corrcxcfim, Doceat quid velic corrigi. An illad,qaod indicarimproprietatê grxce dic^ionisfT Ciiillis £C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicxurquodinit

I.fitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LXXVUL

rerum atcp iterS viCum eli Leo philoTophari inarticit culis grarcis, no ßtis verßns in fuo CSpo. Annotarai» vbi loânesEiâgelifbnegatBaptiiiâ effè Lucem,addidi( fegrxcâarticulâ ouiiHpiiifvo^c;gt;ü3(f, noniimpliciternegatis foannê effe Lacé a liq uâ, Cû idê alibi dicatur L ucerna ar^ dens ÔC lacês,fedn5eflè ve^illamlucê, dequapaaloait' te meminerat. Idem aüt eêfadîâ, in tw (puiva- ,i,deluminei ld vtrefeHacLeus,addudtIocüexMatthxi,c,v^ i

UtcftcT £Sï7°^wlt;r72p KOcrpLou t AtmOX, AapL'i’XTaTvtpiiSa'îttiûüp^ NimirübiccSnonloquaturdeveraluce^quxeiiChrili^ tarne additus eligrxcus arriculus, Q uodû mihiliberetar gutari,poUêm banc culpâ reqcere in interprétéMatthxf, quêLeusalicubi fuggillat. Ponetncaufaribibliographj cuIpacóminunitPo^inhaiascaufepericalüadeosreij'' cere,quofftaatorjtatêrequor, Q uosan Leasßbicotemne dos putet, ipfe videnc Atmalo veris magifcpferijsagere, nbsp;nbsp;nbsp;I

Negari no pote/i altcubigrxcis e(Jê iiberûarticulû velad nbsp;nbsp;nbsp;;

dere vel omïaere,Atruifus e/i, vbi août liberû,Finge bic nbsp;nbsp;nbsp;I

-ocr page 105-

tnte^ïttêCue qaodmagîsteôtEuîgeU/ ßam appofuiffe articolû^an ideo nÔ valet alibi vis aniculi: vbifubcft caufa,cuï addêdusfit aut omittcduscHic apud Matthæumhôagebatw de diftindtone lucis setemae, ÔC lue is apoftolicæ, quâq inapoftolis teluxit ipfalux Chti/ Ûi,inloânehoc agebatut vt diftiugueretur lux loânis ala tcChïifti,quodamuliiscredcrctuï effeChriftus, cûeflêl tantûpr3ccoChrifti.Porro quodLcusturfum ingerit,np hft vetaiequo minus ÔC ûliclcgamusadditoarticulo.iitg^ otóripoAoquot;yoo- fatis crateumlocûfemelpeïpenadduxiC' ßJn^ptorCusaddinopoteftaiticulus.irKdfanc ^frigidS

I nbsp;nbsp;eftquodaddit, SiaJci.So-hicfignificetveräluce,quorfS

I nbsp;nbsp;«tinebat addi/otÀHÔiwpT Hoc argumentû Gmillimû eft dli

l nbsp;nbsp;qqodlupcrius adduxerat,G o ô^ôo-refertur ad pattê,quid o*

1 nbsp;nbsp;pusaddcïcwTi)5,Poftremo inindice,tefellitquodadiecl

musinaEditioncpofteriore,videlicctneforctloc'’ huican' i nota«oni,qrâ magisarbiwor mcnûqvidifle:velbocfiggt;^ no qJnihil tcfpÔderim,Refert aute Leus ÔC bic trûcaüm vcibamcat nimiïjîbaec.Habct ôt bocarticulus vt teferat i *emdeqaapriuscratfetmo,qd’ idcoadiecimus,qoiaaplt;y 1 nbsp;nbsp;Mattlweû,vbi Cbxiftus vocat Gios luce mûdi,S^ fal,vttolt;»

\ nbsp;nbsp;bicç addit aniculus graccus.Hoc magniftce refellit Leus,

l g,ladiûintcncbrisaduerGjmmcvêtilans, cûno intelligat qddixeïim.Sigdemilieûc argumêtatutiquaftfcïipferim'

1 nbsp;nbsp;apwdMattb?eû,ideo apponiarticolû,qd’pracce(fetit men ■

1 tio (alis,aut laminis,Cû ego locut us ftm de hoc loco,vide \ licetflludknttês,vtctiâft donemus nofempapponi grat-» ' asaniculû,quoiies vetâlucê ftgnificare volût, cû appona

tut aliquoties,vbiftenificet lumê humanü,tamê ÔC alia ra tionehic addends wille articulû, quod repetatur lumc,ca ’

, nbsp;nbsp;iusaniefadaGtmciio.Etvita erat lux Ettencbreeânon

1 nbsp;nbsp;côptchendetût. Q,uod adeo miror no vidilfe Lrâ,c^n

. (etmoncmeoûtitaperfpicuû,vtmagiseirenopoffit, Nâi inibi pracefterat in annotationc mca. Aut ûc accipc. No '

O i c«“

-ocr page 106-

îumêJequomoJoIoquufas

teiiaretm de lumincHabet cnim SChocam'culus ô^cCd i'eprehêderenoflra, debebatattêtius infpkere p£imûquideiîèt,(jd‘incenêre vellet. At buiuCmodi lapfus mibHntatnvaßo opete, eocpnó ad repreben aedum,fcd ad docendS parato.Iam fî libeat poÛèm ôC alia ^^’?2^,^^^^^^^^^P^^^3ttba!ûarticuldnont€m€ree(Jè addirfijidqp duplid noîe,pnmG,qaod no g ins ferre fa/, ne-' Eaâgeb'cxfàpietiç ^Iux Euâgelicæ djxfhinx.Hxc velur eximia defignauit atticaluSfVt tunt,Û coferantiir ad Calêaclucê vnigarê. De' indequod cum totus Cetmo qoi prarceßit ibidem, fumnâ cœlenis pbi1o(cipbiar,ceu Elem aclncem propofuißet,l5-' ge latec^ lt;^^^dereniatenebns,ßalticiacppbilofcpbi^mü e^tJa^,tTJOxadbortansapoßo]os,vtbancIacemcircimfet tent per vniuerfiimorbem,{uhiecit, voseßisial terre, vos eßis luxmundt.Vos exbibetisorbifalemaclucetnhuius dcdlrinx,qi/amvobisiinpartio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

NnotaratninbisverbisEijangeIißx,quipoßve-' 1 •^^^nit, antemefa(flusefl,participiüi^?(óuMecSfi[an' 1 ceps ad vtrGcp rps,poße tn reddi p verbGpteriiitpis, prop

terea,qd'adbereat verho pterititpis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Na participia 1

græea pfèntis rpis,b3c occafïone fiât al iquädo pteriti tpis, Pt^terea qdfadius efl,pro eo didiû eß, qd’erat ccepit eße

prt or,boc eß celebrior,qa prior me erat,cepit et7t idvideri

boîbus,qcPe^ntefuir,Iic€rboibus adb uc incognitas.Hu ias interptatioiscû CyrillScitêautorê,addoChryfoûoinâ mslaißeiedlari, HicprimSLeusin hocatne dißider,qd1exCbry(oßomocolIigat,iIltrmlegißep verbs i futurttpts.Mtbicótra vidct, am Cbryiößotnonihilrefer' nbsp;nbsp;nbsp;j

*^^j^^[^^^S^^^^^^Sp^tisrpisanfiituri,am(f:3t:4Uit'‘’Ç accc'

pf^eiiirignißcarioepntistpis.C2(f’paläeßexhis^bis,NS j U degnationedixißet,nö pntifed pterito vCus eêttpe. Na

tus nîiiÿ erat Cl)riftus,cSica logumus eftloés, Neq^eieß

alia

-ocr page 107-

vfus cftMattbaeus,5^ partîcipn tjxl tovsç ^hic vfus eß Iocs. Atcç in '^bis fancMatthæi,non pt intellig» Chriß’fcrius g Iocs natus,athic nihil vetat, Eti3 «hoc V t ingenue dicâ,nô multS ad huius loci fenfô artinct Porjo qd^iccerâ ChryfoflomG maluiflè fublimiora feda îi,cû ad eûdc modû interptef ad que nos interptamur/uP picor illud in caufafuiiïe,qd'quædâ admifccpvt milii vide luradiierfusarrianos, philofophâs in illo :^boS7;’Vt/), qd* yttûi^fignificat græcis,fuit,lîuefadus efljq tn itareddita Kab interpre Chryfonomi,vt aut deprauata videri poflî'nt afctibis,autn5fuiflèitelle;àa,abeo g vertit.Et tn hic nihil ttat giculijCû hçc aßeripferim etiâ in priore çditione, Atep qdê ita velim accipiat ledor,vel ut ab admoncte dießa

. AD LXXX. (Nôtâgadogmatisautorc.

Dmonuerâ,qd’interprcsmaleiatinereddidit,qan5 Eodenv *^fûcgoChrifiusbifariâpotniflêverti latine, nectn infeâor interpte, Atep hic tnLeusmecû delitigat,qlt;Ki bei «t ^ries moto fermonê itcrptis,n ufg décrit occabo litigâdl Sufceperâhoc, vt ^d fieri poiret,redderc nouû teßame tû latinû,incolumi tn fimplicitatefennois ApKci,SC indig wi mWLeusÇ dira fuggillallonS «erSiisi^mn.S Itmrîioloecifmu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AU

q Vod interpres reddidit iuxta græci fermois idioma»

Quid mihi amp;nbsp;tibi, dcmóflro latine dicêdû, gd mihi tecS: IdcûfaciâcitrafuggilUtionê interptis,tnhic degt; ftomachaf in me L eus.Bella ingt coditfo interptis,fi lati* neirerptat aceufatnô cxplicaflê græca,fi grecereddit, hoc vitiodapnôfarilFecifTelatinisaunb^.Aegorefi ininterptë Hiernnym’.Haden’LcusJmobellacoditioErafmijiïco Uicijs inceflit,ficubi monet ledlorc,interptê nô fatis expligt; cuiflèjqd’cxprimit fermo grçc’,aut fi comoßrat iérmoisvi ciû.qnôcorrigi potuerit, vbi infpres pa»?^ latine reddidit» Si vtrQcç rede facio,cur obiorgorî' Sinfecus,gn magis re fellot;Q2 equus fit Hicronym’ in infpretc,mlus argume (tis doceri pi, g.’^Ûonc Iwf no

-ocr page 108-

ho two taxait,ali'qaories latinam fïmpRdtafem appeffat Ft tamé ego fam ipfo eti'â Hi'cronymo arquior inh3c,qai nihil demutéexeius trâflatione.Poftremocui'cxigitartic Feus ne qd facia prêter exépln HieronytrM,cûn5 fît vtd'' uf(Ç fimile infÜtutSjile corrcxit,q uod legerctur in téph's, apud Idiôtas,ego fcribo quod priuatim légat ur ùî cubicugt; lisadodis,

AdlLXXXÎL

Eodcm,

aV od ipfe noflêt omnes,qué3dmodumnobi(cuni legi't Auguftinus admonuerâ in grands codci-' bushsbedjTccToxvTa id eftoîa,Cum Lcusinexcm plan'menrepcriat TnaraçHincquidaliudcolÜgipoteft, g in pofterioribus exéplaribus repperiflc me Travraç at$ id maloiflc fcq ui,q(fcû noftra ledione congruerct,

AD.LXXXllI.

Ioan,if).

A Nnotaramduobus verbis,quodnosvulgolegii^ Nifiquisrenatusfuerit,apudgrafcosc5fîanter elfe TimÖK hoc eft natus, ac græce ledioni fufFragari vêtu-» ftiflîmos ÔC optime fideicodices latinos At hfcobfjcitffli hi Chryfoflomû latine Ioqnentem.Q£g ex hoius interpre tatione plane liquet Chryfoftomû grâce legiflê quemad* modumnos^end3eflêmonemus.Cum enim Homilia xxiiq. docuifl« câudifj bißriam exponi, e coelo, aut, Iternm Homilia proxima proiequitur modSgenerationiJ Cœleftis.Nec me mouetquod interpres latmus confiât^ ter habet renafci,Só renatus,pro natus Âf n3(ci.Qd'fi ma^ me Chiyfoftomus græce legiflêtrenaici,qnidaliod intcb Kei poflctjQ il lum ex fnperiore loco, repetiflc

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.LXXXlIil.

Fodem.

ret participio fiC vcrbo preterit! tcpon's, veni potuiiïe p« verbs preteriti imperfedi têporis.Ncc tamé mufo quic^ «X Vulgata Jedioneetö in acdïtione vtra% Et llïc quoqi

-ocr page 109-

LeusvelutinrcpcrtcnlofairccûdelitigatEt pofig ccnditinoiinjam verlatus in terra,nungcl tum ctiam crM incœloçQuafi ego hoc aut fenfcri a ut dixcrlQui àicit^ liumdei dcfccdiflc decoelo num cotinuonegatillum eflé »n coclo^ Deinde docet nos ex autorits te Chryloftomi,qlt;r filins hots dicilureflê in coeloicûcorpore tûverfaretur in tetris jid liccre propter comunionê idiomat um qucadmoz dntn ex aduer^.filius dct dicitor paflus aut mortu’ Q_aafî iftud n€fciat,q vcl lime f^^reffus Theologian

ÎNpriorevoluminiscditioncJnbmonue^ in codia Bodem-quo primûfum vfos fcriptumfuiflcAu« id eû manebit

Ettamcn incontextu,poft aliud exemplar na(ftus,in quo tcppcriAtiva id eft manetjd malai fequi quod c^oftra k ^one côgrueret,prefcrtim co ad fenfum niliil rcferrct. tarnen in poftcriore æditione, no diffimolaoimus dupll* «etnleâionê,Slt;vtrâmagtsprobarcmasindicanimusad^ iecintns cni nbsp;nbsp;nbsp;accent u mutato crit manet,atcp

itinónuHis exêp laribus,ac mea quidê lentcntw rcctius.ri tiesaufcrtpeccatuinfidelitas rclinquitpcccatG,manet aiv [ tern quod no toUitur,Et tame Leushonclrxom rccenlet I iitcatalogo manetiuro.Sic cnimvifum eftilli inlcrmcr^ I nbsp;nbsp;Sicontextus ÔCverfto in vtracç æditione bene habebat,OL

\ fiinannotationepoftcrioris3c4itionis nihil eft qd*reprehe « datuï,^ê^necinptiorisædiiionis cómetarioloquicc^etal I quidcftauodhicvolebatmutatumLcus.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ADXXXXVl.

Ç^Vmi(dlituiftctnnouûteftatnentum,quât«licctct a

J foloedfmis pur garc,oftendo qd'intcrpt es cnj^^Svrai I nbsp;nbsp;venit coutûtar^ô fails latine redditû efle. Q.ujs inq vnê^

\ dixitcouti,auiqsintellecfturusfit,coutiefte cómerciü ÔC I muwâvitæcbfa«udinê.NâôC latinisvfusfamûiariratem V €wniùcat,ÔC viimur his cû qbusliabcmus rófuetudinem. I Cutnaôtïogo,qsvn^ dixitcoaii/»imirû dchisfeniiens^ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uiine

-ocr page 110-

htineloqiiStw.LeafMthiinos obijck OiMontShtl^

sfæna fingu3,ôfH(eronymûalwtente vi’Iga

ta xaùioe./\tquis ifibucnefciebaCQuoties ipfedixi coo U recitans hoc euangcliâc^O prec/aras amKxationes,pl3nc cp dignas q nurnerenEEt tn hanequoep Leas notât ûvet ®*^sgt;9^^“O;Tioiinpudes no veritas (imreliactuere, T^rt. AD.LXXXVIL

f ,^^^^^y'^S‘^rapudIoânemqpn'^or deicendif^

*n '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9pudgrxc(x,necinveta^

ills Jannot^odicïbns repeei,in pifcinâ,quod tarnen psulp ^otepreceileratiCnrnnarratangelûddcendereCoiitûinpil^ cinam.Hicdupliciyorninemecâtargatar Leus^Prim^ gt;qiiodperobhuilt;MêreIidla (intlatinavalgate Ieifiionis,(l fuperlanta grxcis^deinde quod faipicari non oportuctil ^ttterpretemadduarûiut{reinpircirâ,ntïtcodexqaotuni vtebatur lie feriptâ ha huiiJètfCij ego no id fafpicer de intet ptetetamreligioib,qainpotias3io,mibi videriboceiJêad . ditumabalio qaopiâ,qui volaeritrepctitoquodpreceiiê^ nbsp;nbsp;/

qaod inpoilerioreeditione Cnihilerim in pifeinâ videlicet obillomonit^,qrt no tdëmeli^ potaillêiadinonerelàinuP gexcifermonis aliquâto doditorqnancetileß Leas, Cç' tcrumpoiTembicvieiiîinide Leo qri,q^iH'ecusadduxerä locu fp qoê carpit,êp a me poittus fuerit. Nam ille citât dep cendô in pifcinam,qaa’prior eiipars de angelo loquenSi vbiho nego addenda piicinam,cam ego icnpièrim defeô» diHêtfpoiteziorempartem notons,

AD,Lxxxynr.

loatJfVtjf \^odeiïapadl'oâaemi//7rûrffvlt;ri^,amp;^jnterpresredgt; didit in palâ,admoneo i uxta proprietatêgrxce va cis,magisronare,inlibertateeê,boceiîlihereê^audajîef Joqai,Arrpbxcduob^)i?bisdûtaxatadmoneoin cometa^ I riolis annotation ff,in cotexta lego,palseße,qd'videréity nbsp;nbsp;!

terpretêieoTam beaezeddtdiße^hcetagrxca voccddïere

fil .

-ocr page 111-

Hf.Nâq palâ Ioquif,fîbifidit SC audat^cr ihtr^ptdecj!

tiir,ncc vcret hoîm iudidû,fibi bene confcins.Hic cû nihil ’mcfitadmifTum.nificirf'indicaaigrccacvocfspfopnctatc Neccnimaliad fonat Trajfwa/à g pcrtcoloiamloquendili* bertatc.nec aliud Trappw-za^taSj g libéré loqui,tn Leos mihl »”tam moaet,negans cofiftae quod annoto Quae inqnit lfnnonisconfeqiiêtia.Nemom occulto quid facit amp;nbsp;quç htlibcreloquiCVolebant apoftoli vtfama de eofpargcre *ür V ideant inquiût difcipoli tai opera tiia.Etconfêquen tw.Poflqdixernntncmoin occultoquid facit,6^ quærit jn palam eflê,manifefla inquiunt teipfutn mundo.lta vdc o^ eum palam eflêjVt mundo manifeftarerur. Q_uarc ^hryfoftomusdicithæc verba inpalam cflê,vane glorie •’lpicionemhabcrehadenus Leus. An non manffeftatfi: **’ondn,qui libéré palamcç loq uiturCAn qui ad id hort atv ‘WjCarentvançgloriacfufpirioneC^Annonqui occulto fa^ ^3‘iquid,pngnatcum eo,qaicupit palam ac libéré loqui i^ammetderevidetorquiclatn fecitaotloquitur. Audet, 9^* palam loqlt;Mtur,necfamçiudiciummetuit. Atcpin in' partim mihi placatus eft Leus, partim adhuc *“^gnatiir. Plaçât’ cft,quod in editione pofleriore fateor i. j*!^^'‘’gt;Chryfoftomumfic acciperc t/jTnxfpM« uvlt;w Wü dicerescelebrcm cne,nondumtamêignolcit quod aneat eadem interpretatio, Atqni vt didum eft in contez nnoninterprctorjibereloqai.lnannotatione rede doz apolloz

^v^egreca^lcmelatïçiterum abufos.Sedtj'dê coz P un us in locis,apte propriecp vtuntur. An mihi nonlicc fecusvfuqîât ° nbsp;nbsp;^5^ in hoc ipfo capite femel at(Ç iterum repetiz

adnoftram annotatioz

AD.LXXX1X


Adiecetil


-ocr page 112-

Eodem»

■ Diecerï fn ponef/ofcacdiooftc,q(PI^gi‘E

Eodem,

vni’ grxdj^bi matartoe,q^'0tAv' legtflc vi'deat Hu jus rei cor mcminerit Leos no video.nifi forte vidcri vu« hoc ipfius monitu fadîû cfle. Atqui fî ideflct fadutnhaud qnaq diflimulaflet,homo tam'gloric fue pareus,qvixfurt rei Plautinus Euclio,

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD XC.

Eodeov

cuias dimidiu eft pera(ftû,fiuequod eft in mcdidcurfoj’ta-nobis qaoi^ liccrct dicere,mediarc.Id quoniâaurcs no patiîïtur,oftêdo,quomodo quod grxc3 voxfentjt, ni fermonis pcriphrafi poftit exprimi,nihil era inceflê^* terprete. Atlt;^ hie quoqj Leus mihi iurgiSmouet, Sirçt^ didiftét inquit latine, iam patuiflèt alteri caluniæ,!»»^*'™^ didif,at no reddidit græce.Quid facia tdi iargatoriacno' rofoC Quado vngcarpfimus interprété, quod vocé cam,quç latine reddi no poterat vnica voce, pcriphrafieX prefterit. Certe aliqootics laudo. Moxadijeit LeasJt«ergt;^ pres Chryfoftomi legit, mediate. Quidhoc mearrfwt? quaß noeodem modolegat Auguftinus.AnmihinoJicc bit in libro q'priuatim dodis legitnr toIlerefoJacirmö, £js alius maluit vtivetere forma, infoléni publicacpleâio^ ne,quod Sdipfi facimusÆt hue locG recefet Leu^tnterea^ qire homo perfride frotis aufusftm,vx çrat, relinqnercco ) magno fidei Chriftianç periculo.

AD' XCh

Pi^ co,qdF'nos legimus loaniscap.vq.Nondumerat fpiritus datas,quia lefus nondu erat glorificatus,a^ mon ui in græcis codicibusconftanter haben, Monds effl crat fpiritus landus,q uia fefus nondS erat glorificafos,^ adhunc modû Theophylada Bulganéiêm epifeopS, no

-ocr page 113-

îcgcrc foin,ver 5 ctiâ interprétai, exponit eîn,ttondfî «af, id eftnondû datas erat.Praecedit enim. Hoc aatê dixit de foiritu que accepturi erât crcdëtes.Et pcrindeqaafi ro^f Kt aliquis, car diets accepturi î” Refpôdct, adhuc caret iUo l^iritu,qaêpoft acceptarifunt.N5 eratigiturfpiritus,no quodOmpliciter no cflêt, fed quod in credetibus nodum effct.Htc Leus obqcit mihi Origenem verfutn latine, ex hoc tefhmonio qaod addacit,no c5uincitOrigenê,aat quifqs fuit alias,eius operis autor, legiflê Ipiritû datû. Ait «nihûcinmodû Neep enî venerat fuper aliqaê ipfoqr cre* dentiü inlefum fpiritus fanftas,fîcut teftaïur loannes^î«* des,quod pro datas pofaertt,fandtns, nec dati vlh metio* Hic in indice Le’ aflcribii,mefateri fie haben apud Clwy fcftomûjVt ipfc citat.Imo côira didlQ cft, exintcrptetatioe Chryfoftomi non liquerc quid legerit, imo poiias colli-' gilcg’fiè eQ,quéadmodû graeci legStdllad fateor, ab ini* pte côftanter additnm effe datas» Atep tdê fateor cfle ferÿ ptû inantiquis latinoßrcodicibus, Nec mir um eft,cam i* de valcat,nondû cratfpiritus,quodnondutneratdatus,(i Qoftiitnaluerunt dilucidius loqui«

AD XCÏL

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Andemredimus ad principiu, de quoLeas mcc3

1 i fincfinclitigat. Cumihin5fatiffeceret,qaodinh^^°‘‘™*^‘ i Ibcûaddncit Aaguftinusquafi Chriftusrogatasqaisef* \ nbsp;nbsp;nbsp;(«,rcfpondifl'et fe efle princtpiâ,præfcrtim cum hone fen*

(uranonattingatChryfoftomus, virSC graecus 66adpri« nacdodus,inter caeteras coniedluras ÔC hanc adduxeram inaeditione priore,quodin CHRl ST V M noncom^ tatabfolata principe appellatio,cumproprictas filq fit eV» fe ab alio. Hic Leus vt putatmediutenet Erafmum. Pn* mumderidetcraffdfimam infcinammcam,qai fcripferim

I nbsp;nbsp;nbsp;proprium efle filrj, efle ab alio,, cumhoc fit iUi comune ca

’ fptitu tando, Q.uid ego audios An idco nfibile nondrcc

-ocr page 114-

turpfopn'um loanni,quodßr ill/cnm Petro communed Atqujquom dicimus nûbtlemenè, proprium eß Ioan nf,non{êcernimus ilium a cæteris homimfaus, fed a cxce^ ris animanubus. Sed vt loanni quatenus homo, proprium eßeffcriubilem. Ira filioquatenus eß filins, propriumeßeßeabaiio, nonquod fpin'rus ûndus non fi'rabalio,fedquodilli non commune fit hoc eu m pâtre, adquemillumconfero. QuidhucaddacamPorphy'' rfumauforem, quinosdocear varijsrationtbasahquiddi ci proprium f £t hoc maxime propri um eße, quod ita conuenitalicut,vtinneminemaherumcompetac. Sed præfïar opinqr, quando derebusfacris agimus,facrorunt vciteßimonijs. Cyrillus in libro^ caititaluseßTbefaU' rns,{cribitbancinmodum, Omnia quæpatns funt pro pria, naruraliterfunt propria Ôi!^ filq, Ea Cyrilliverba diuiis Thomas enarrans in libro quem fcripßt aduerfus erroresGræcorum, patetinquit ex prxmißis.a Cyrillo quod loquirur de eßencialibus attribufis. Hxc auteta dicanrar eße propria parri, non in reCpedîa ad filium, nC'^ ■qaefilioinreCpedlaadpatrem, fed vtriqueinrefpetßuaJ ereaturam, quia proprium tiic dideur, non qaodcotiue^ vie Vni foil , ied^uod proprie SiC vereaiieui iee undum fe conuenù. Vides le^orquam nihil fit, qaodbicargata hatur Ceas, quitam indigne ferc, eße Louant), quipob Jiceantarfe doctores illi futuros in redialediica^ At iaui operarprecium eß audire, quibus argumentisqppug'' net, qaodnegauerimahroiatamprincipifappellaiioneai . eomperereinßlium. Si damus inquit filium non eßeab'' / Loiateprincipium/equetut quod eß omnium abfurdißt' nbsp;nbsp;nbsp;/

mum nbsp;nbsp;/

-ocr page 115-

muta, noncflê abfolute dcum, Cmm fit deus de dco, lt;îuod fi fit deus dedco, Ô6 nihilo minus abfolute deus, oirnon fit fimiliter principium de principio, tarnen abfolutehoceftfimplictterprincipium. Ac moxobrjz otmihi, quodinfamiliari coHoquio fortafle refpondi, non eandcm efièrationetnhnius vocis, dei, ÔC principi), quod altera fit abfoluta,altera relatiua. Idrefellithis mo^-dis. Siaccipiasinquitabfolute,vtflgnifîcctfimpliciter, vis relatiua nihil tmpedit, vt dicatnr abfolute principium, •dcfiftmpliciter, cumnecinalqs relationibus impediat, quin dicantur de deo fimpliciter. Non negabis puto Verbum elfe fîmpliciter dominum, accreatorem . Sin abfolutecapiaSjVtdiftinguaturcontra relatiue,ficnecpa-» lcr eftprincipium abfoloce. Sic etiam nihil dixeris ad hnne locum. Proinde reliquum fuerit, vt negaueris verbum fimplicitcr eflê principium, itac^ confequcntei fitTipliciter eflè deum. Id qd'parumabeft, vt dicas alio lo C0,vt poftea indicabimus. St fie gradus ponemus, vt pagt; lerfitfimpliciterdeus, SC principium, quia a nullo, filius fimplicitcr, quia ab alio, id eft a pâtre, iam fpiritusfan* öusplusaberitadhucvt fimpliciterfitdeus, autprinci-* piumquia a duobus eft, hoc eft a patre ÔC filio,ficque neC* do, quantum abfumus ab hærefi Arriana Audiutmua argumentationis virulentiam, nunc audiamus ftoltdita* tem.Lcus colligitnos minimum abefle ab hwefi Ariana, ategovereor, nemukominusabfimus, aftultida Co-» roebi, Quam enim hax: nihil habeant affinitatis can» Arianorum dogmate, res ipfa mox docebit. Si filius non eft inquit abfolute principium, nonerit

abfolute

-ocr page 116-

abfokifc deus,QuiJhoc aliud efl,^ fi dicasJoSflCStio cß abfolutedocîaSjCÛ fitignarus Iuris Cæfarcijgitnf non eft abfolutchomo,quandoquidê loânesde quo loqmurjde eft homo. Auf petrus no eft abfol ute prefect us cQ ipfe ß t aiqs prcfedis,igH ur no eft abfol ute homo. A ut non eft abfolute vidor qui c5aliquot vicertt,ab ahfs tarnen fit vp dusjigtturnoeftabfolute homo. Noeft abfolutepnm q ui in I ua tantû claflê prim us fit.igir nr noeft abfo! ute h(P mo.Antnoefi abfoIutealbus.cSaliqua partefitater, ig^ no eft abfolutc homo.Scd queadmodu coniequifutjoan ncs habet prioëfe,igiturnon eft abfol ute primus,fta con' lequitor, verbs eftab alio principio,igif no ê abfoluteprp cipium.Sed docet Leus no obftare vim relatiuâ, argumc tans a fimili m ultO diflimili. Dominus ÄS crcator,noia funt ad aliquid,quêadmodû principiS,SC tamenfilius dicit ab* folute dominas 5C ereator.Neep enim dixim’ quâuis vim relatiuâ obftare:Sed hancpeculiars,quæ eft in voce pun/ ripq.Nam principqratioficrcferturadeS quieft ab alio, vtreciprocarelatio toIIatur,Qucadmodûprim^ dicit,rcf'' pedu feqaentiS,ita fequetes ad hunc primi dici non pof' funt,Quodfitalibusrelatiois,addas,aduerbinmabfolute, quifq UIS abfol ute primuserit,fol’ erit primus, vt quifquis abfoluteprinceps eft,folus dicif hoc modo princcps.Atcj hare pecuiiaris vis relatiuinomtnis non obftat,quo minus iili^ dicat ur abfolute domin us a utcrcatory cS hoc refpeda non inter feconferantur perfonc,fcd tantû ad res conditas Namfilius QC lpmtusfandus,qd*vtcrcp dicitur dominus autcrcaror,in hoc prorfus ex æquo coicantcû pâtre,nifi for te illud intereft quod vtfilius aut fpiritus fandusdicitut dominus aut creator, hocipfumhabentapatre. Nec ideotamennócftabfblutedominusautcreator.Cum taratiohuiusappellationis ftmpliciter congruathis quo» admodum patri, At in ratione principe duplex eft collatio altera q ua perfone fim u 1 refer unt urad -res conditas, altera qu«

-ocr page 117-

nuaîntcrrecoFctuftfur. A tribus par iter fun t omnia crcata fed perfona rurfus eft a perfona. Vnde fit, vt non poflîtab/ fol Ute diet piincipiû nifi qnæ fie producit alias,vt ipfa a nol ^3 fit.Nec ideo filius dici poteft abfolute ptincipiû q uod fil eondttor oîm rerû conditar um,d3 fuperfit aliqua ratio prin eipîj,qaa no poflit dici principiû.Iam quod colligit Icusvc abominandum fore vt ad hanc rationê,fpiritus fandus

•i^nltolongiasabltt abhoc, vtdicatur abfolute principiS épais nô videt effe vetOïNa cutn fpiritas fand us no habe-* nifi vnirâ principe ration? qua refertur ad rcs conditas, filins etiâ fpiritas fandi principtQ fit,nimir6 bis abeft a fum waillaamp;f perfediffimarationeprincipti,qu3E patrifolicô/ P«it,Necidcotamêplus abeft,vlt;fitftmpliciterdeus.Nec int«itnvideo,quorlumattinebat,vt Leus altéra illud eot Wuoatru€retfyllogifmo,Siabfoluteinquit,vocasprity lt;ipium,quod citra refoedamdicitut principium. Quis eni6infan’,vt qd*per (e relatiuS eft.dicat cflè fine refpeda Hisadhunc modû diflèrtis pergit Leos, Aliam inqait fidc tnuenioapud fandos.ChryfoRomuscap.i.in loannctn; Camdicit inquit euangelifta hocerat inprincipioapud âeum,fuadei vt f iliû fine pr incipio intelligas,Ha:c Chry fo ftonms,Nanc attende ledor,vt perfpiciasacumenleicum V idc quid ex bis Cbryfoftomi verbis ratiocinctur acutu* lus iftc,quê plæricç fautorcs iaditant elfe mitû Scotifta^ ! atcpbacinpartelongevincimc, licet cloqucntiafuperio/

«cm. Si fit inquit principium fine principio,cc«e cft abfogt; I lute principiam.Hic quid fenferii L eus nefeio. Certe fer-* S tnoprorfasberefimfapit.Cum cnimbic toia bac difput^

tioneagamus de printipio originis,impiumfit dicere filiS effe ptincipium.fine ptincipio.bibereticam eft ncgare,qJ? füiusfita patrc,deas de deo,bereticumfit oponcieundem ' nbsp;nbsp;diccte principium abfcç pnncipio.bin intclligû de pnnev

\ nbsp;nbsp;pio durationis qaod vocant,vt fenfus fit verbum dei,noti

I nbsp;nbsp;çœpiffe ÿfc in iempore,quid bxc f actunt ad prclentem

-ocr page 118-

difputationemCAn fdco filius non habet pnndpihmofM g«Ms,qu«non hab« pnndpiumtetnporisÆtanideod/^ cetar abfolute pr/nap/um, quia caret vna eacv alienaab hocfermone ranone pnndpi,gt;que pcruerfeinterprea^ Hieronymus in pfalmd centeiima nonu. Paterpnnapium, Sed fthds principiam,Prindpt' um enim non habetprincipium. Sienim habuerit princi' piumiamiplam deriniteiie principium.Ouicqaid ergo patr, dai^-sdamus nbsp;(Aio.Sienim pate^ füio,^^

P3msfiltjfunt,amp;:oia filqpatrisfant,ä:pria cipni pams prinapïûfiJif efi,H^cfiLeusmtelligit,vt3d ^^‘^‘ummefaci^^prorfushereticumfenfurnfequm^^

g nbsp;nbsp;ntrame f^tunt, quam fi quis dicat regem Carolum nbsp;nbsp;,

Nunc eligatLiasvtnjmma^ I

Iit ba^refeos,an üulticix condemnari, AgitilhcHiero ^^.quot;'P^^^^lt;gt;nditis,Sedtiis perquen, auitiir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lam «ar anteqaam conderentur, {amp; nbsp;nbsp;/

^inm r^-mn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;originem habet i

princiniurn^h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poßeteße 1

eumf^r * Konditor, fed eßetcreatura. Ad / tris nrinr^ ^(^cip^e^urnquod adi/cit principium pa^quot; I' patris Quiannll^’ Quomodo didtar principium , pium ontgt;m ° ^^gt;^^vomodo hictribuir ßlio princP illic aeebat . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habereprincipiam: Niß quad /

adres^pat^c i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;durationis ßae paßiao, quantum nbsp;nbsp;ƒ

bßicis ^‘^*^^P^^^P^^^iua,quando verbis fcho / Senßt illic nnnquot;^ niauis de principto æternitatis / fenßt crearinn P^^^^'^^orem eße^ qui creatus ßr, hie / cum habet A' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum patre commun€m,qai I

^^‘«^betSCxtemitatemeaader^, AdditLeusiekm f

Augußi^

-ocr page 119-

AogtiflinuscoWraMaînminnniîiafrrtîcum.Qoacfoquid tbidictt AnguftinusC An idem qnodmodo nobisin ptctatus eft Lens,fihum eflê principwmGnc principio, idco abfoiute principi umC N unq uam fie inianqc ag ftinus. Cur autem Leus.nonaffaibit locum-nifallorcft apud Auguftinum Ubrotertio capHulociea mo feptimo. Quid eft inquk in prmdpio erat verbum, nifi in paire erat fiUus. Etipfefiliusinterrogatusa u is,quis cftet,refpondit,principium,qui oô loquor vo pater ergo pnneipium nonâeprincipio,iiwus pnncip wndcprincipio. An ex hisverbis racioematurLe^ Usfiliutn efle abfoiute pnneipiumƒ Imoeum AugultP nus dicit filium principium de principio, palam tatetOT eum non eflè abfoiute principium , fed id cognomtnis tantum congraerepatri,qui fiiprincipiumline pnncipiQ, Permit Leus. Et Origenes in principio œmmentan^ tumin Genefim. Quæfo quid illic dicit Origenes,n um elfe principium abfcp principio origin's, aut tiliura elfe abfoiute principiû. Vide leiftor,qu os lumos me or*

I funditnobisji tam ftupidi ftraus,quam iUe putaiUngegt; 1 nisverba fubfcribam,qu3c illeiuppreflitncdeprxnendcgt; I retur. Quod eft omnium principium nifi dominas no* Y ftet Si faluator omnium Clviftus lefus, primogenitus omnis ereaturx. In hoc ergo principio,hoc eft in verbs fuo,Deus cœlumôi terram fecit Aepaulo poft. Non gt;nbsp;ergohictemporalc aliquod principium dicit,Sed in priiv \ cipto id eft in faluaiore faeftum efte dicit cocium amp;nbsp;tcrgt; \ ramlt;r ‘ Non excuiio nunc ,an probem quod Origegt; \ tics fortaftis ex ambiguitate vocis hebraicae, in prin* \ cipio interpretetur in £iUo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cette palam

\ oftendit fe ioqui de taûone ptincipq , tefpicientis i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lesconditas*

-ocr page 120-

res coditas^ca^dltprmogetiitas otscfeatÖre,{}cFüiasefi idem principium cum pâtre ^fpirita rancio.nnhincfeqait quod intedit Leus. Filius eßpria^ ^‘P^ii.ojmrerurncrea^igitureß^I^^^^

dicas.Hic ê Cummus pótifex Briânix eli igitur abiowe lommus potifex,A ut eß Imperatorset

Imperator. Atcpbxcoî3,cumprorfus ßnemetedicaunt Leo, ytdetamê,5magni{ïceperotat, çaau re Pgt;^^d^egeßa.EtcurinquitTacimustaminfisne tmanarn vamp;bo,vtnibd Ht abfolute,quia oîa habet a patra CU irr créât ans verb/no toUaturabiolutaappelIationatarg quaparucipant,cûfilius qpater, nibiJominusfitabfolute loqait osimpudêsC'Q.ais vng negaaitfihtr Quicq diciablolute,quod quicqdhabera,habereta patrei^ Bella y^^collatiodepatre filio,quo^vtera€xeqa0 nbsp;nbsp;I

aicaturhomo.At Abeinoopinorabiblate dixerisprinci nbsp;nbsp;e

P^^^huTnanigeneris,qaêadmodGAdamaquoûcpropa: / gatiiantoesbows vtipiea nullofithomine. bed Leiisjf I fuSadhûcmodâ, Et verbSiinoU' ƒ fftabiolate xternum,non eflxternum.Quodli ßtabfolU' j K xternum, ent abfolate principiam. Q^uis bocconcc'' nbsp;nbsp;j

^f^^ß^^^^^^'^»y^^^h'cetnixus illifundaméto,qà^' 1 pc fibifabüramlnoelTeabioIute, qaicgdeßabahaCiJ i Komarjus potifex ßr abfolute ûjmmus pôrifex, ÔC tarnen a ytihmmusßr,babetabalio,nimij^a Chrißo.Qnustgi^ s ^I^^f^^^‘'I^.^bo,niû Lei interptario Etnópudettalib^ 1 couic^simpetereproximum in negocro,qd‘noïnrclligi^^ 1 /amqtraddit Le^,n5 video,quorfumptineat.Infufurr^/i / ^^^^^^^^^^^^f’P^^^^^H^P^ih^Ipindeitaris EßoSicdidt / ^S^^^ys.Sed qePdicit/ane intelligit, eriâÛ Chryfoßty nbsp;nbsp;I

mas SC Hieronymus egre hx loquationê admittant, ne nbsp;i

hâcaniamvtcût^prebeât Arianis.Sedfatisfanäeß,nfane I irJteIiigas.Cxtei^cauecredas,filioquicqeffècomune,cd / appellatione buius principij, Nâpl^et'ilius hoc modo nbsp;nbsp;i

prr^hnter- pdn I

-ocr page 121-

àbdtfotum patte ede principium todos deitads, vttuhoc pto me facit an contra me': t) einde quant anfamhinc anl pete poffint Ariani C An vt dicât ideo filiS effe minorem patte,quod fit ab itto?/\t iftud orthodoxoï^tnento negafc An quodhinc confequit patte effe fibi principiüÆt hoc firedeaccipiat verunt eft. Namhadcnusfibiprincipid sft,quod exfefe fit,8lt; nb ab alio.Sed quid hoc velad ntc, vei ad AriamC Ad haec, quid ûbi v ult qood ait Leus,fatis Cinûcftjfifane inteUigas. Nom tnihihæcloqtut ƒ An v(^ h$cfecusintetpretatasfuni,qfenfit Augoftinusîquot; ptçtetca Quotfumiilafpeôiâtxauc credasfilioqukqeffe côinunc cutn appcUationc huius ptUic iptj. An vnqfilio tribui prin dpij tatione maxime ptopriammaximecpperfedam,ÔC

1 abfolutam,qux(oUpatriconuenit'; lamquodfequitur,. I nbsp;nbsp;« get comraodo intcrpretczquod affeueratf ilium nçc^ Gtn

l nbsp;nbsp;nbsp;^iciter, necç non fimplicitet effe principium diuinitatis,

1 nbsp;nbsp;Anfiliusnoneft principium deitatisfpiriiui fanflioî SeA

\ adderedebdaat Leus, quodadditutab Auguftinototi* ' usdeitatis.Atœhocmodofoluspaterdicitut principium' i nbsp;nbsp;Sedhæc curowtetur Leus,nonne pedibus difeedit inmc

1 amfenientiam: quam hadlcnus tot verbis ÔC tam odiofis I nbsp;nbsp;IwpugnauirrSi pater aliquatatione principium eft,quati.

1 nbsp;nbsp;nbsp;Uus ÔC fpiritusfan^iosnb cft,ÔC (ifiÙus nulla tatione prit!’

cipium dicitur, qua non dicat SC pater, nimirum fatetui

1 folum pattern abfolute dici principiû. Sed huius dilputa* i lionis coronidcm,non dubito quin adiecerit Leus admo ' Ditusa qoodam tei Theologicæ peritiore: qua tacite reel

^tquodantc pcrperamfcriplerat,re(5busfadurus,fifpon S'a totumlocumemendaffetlameodem afflatus fpir'W» ^uod hic aitigit tradat ;diquanto explanatius in indice, *ccenfct ea quic moderatus fim in poft eriore aeditione : co

I memorans quo fenfu dixerim folum patr ê abfolute pnnci. , pi«m,cam filios non dicat ut principium nifi cum additio* I œ,Pater abfolutenaodis omnibusdicit principium,quÂ*

j «nu»

-ocr page 122-

tóttuspn'ndpffrarfo applicafûrpfonisdiuini's, IdcSLco coramffequêterexph'cuiflcm,quidopus erat hacdifpota tione,cS fateat or fe meen fcntire^I n q oo in qens,ncc nos rc pugnamus,ó(5tamêadqaf.Scd anfatisfitjVtcocIudasva Ï3umnocflèabfoluteprincipiü,viderJtdoctuslcdor.Sico ceditabfolute dïcipn'ncipiû,/n qoê omnis principtj ratio cópetitjfifatet, hoe no eopetere nifi foli patri,eur dubitat, an cuieerim,filiûnon diet principióabfolute C Pofi hæc dc dueitmein fcholâ,aedocef,qd’illi foggeflït monitor file, qucadmodumpfonçtres fint vnûprineipiS reröeoditarS ex tepore,quomodo pater amp;nbsp;filins fint vnö principiö fpfi ritus fandli ab æterno: quomodo pater folus fit hacrationc prineipiü,qcFcn ab eo fint oÏ3,ipfe tarnen a nullo fit. Atqui hoeeft,qd’appcllabâabfolutcprineipiû verft hæelicebat ahudedifeere ex libri Theologieai^ lententiar^r primi dif. xxix,Si rudis eflèin aliorü autoi^, vt nihil opusfuerit hac deeaufa eü Leo defeêderein fehol.ï, Sed quid faeiûthæe, aduerfus raeam annotationêC Verû aodiamns Lenmhçc aeeomodantem ad rem fi verbô inqoit negas eflè abfolutc principiûillud,quodpatris proprietatê dicit,ideftfiverbS negas no habere a q uo fit,eu ab eo fint omnia, ne to mecö fentis, Sed g no eofeq u at ur propterea no eflé abfol ute prî? eipium,raale dialedieus eft, qui no videt, eû præter banc rationê princip 17 fuperfit adh ue 5C ea,q uæ filq proprietatê côfcquitur,ôf eaquæ trinitatieouenit. Autegoinfigniter ftnpidus funr.aut Leus nô intelligit quid dicâabfoluteprî cipiû. An vtfilius dieaturabfoliite prineipiû,fatiseft vtfu perfitaliqua ratio,qugdieaturprincipiumçAn vtabfolutc dodfus voeer,fatis eft fi norimgrâmatieamlatinâClmo hoc ipfumobftar,quoininus filiusdicaturabfolute principiö, quod pater fit aliqua ratione principiû,qua filiosno eftprin cipiû.SedpergitjOftêderemea verba fecû pugnaretqood prineipiumilludquodpatritribuoabfolutcacfimpliciter. ifibuain Ôf filio,perfe(ftequidemilftfednonabfolüte:cô

eara

-ocr page 123-

ta ratio pncipt) nuïïo modo competat in fili um. Imo cuffl pattitribuomaximepropriam abfolutam principbra tionem,nonfentio de certa quapiam ratione principqjcd in genere derattone principii, quae rationes omnes corn* pledKur,Hancnunqtnbnofilio,Ne9?pugnatfiliiOTdp cipetfeóle principium,nec tn abfolute.Non magis natPetrûperfedledodlumefleingrammaticajnec tn ab-* fol Ute dodlum efle, H ic obiter mihi taxat, quod ea verba nuæfuntapud Auguftinum, tribuam vulgorecentium Theologorum.Ego quodreperiocitatum a Petro bardo,tra(flatuma'rhoma,fcoto ôdalijshorurn fimilibus cut nontribuam vulgo Theologorum.Certe illic legerS, necpotuiilliclegcre^ntfifcireefle apud Auguftinu,cuius illiccitatur nome.Sunt multa apud vcteres,a qbus vulgus tccentiûTheologorû abftinet.Homin? adco permixtum in Chrifto,dixit Auguftinus,8lt; tame nofidoquitur vub gusThcologorumrecentiû. Atne videar praeterTheolo gotum cxemplû primus negafle filiuabfolute dici prtncigt;

1 nbsp;nbsp;piam,adducâ comentarium Alberti magni in primS caput

1 nbsp;nbsp;nbsp;Icönis, Auguftino3,inqt,dfoii cû dicit in prtcipio crat vet

1 bû pricipiûiapponit patrê,üae paternûïtelledû Q_uçftio t aûtfuïgithic fcd'mhâc expofitionê, quçfit ratio,c|d‘princi J nbsp;nbsp;piûfupponit pâtre, cQ principiû fit in moins intetionibus,

i nbsp;nbsp;ficut dicit in.v.primœ pbilofophiae. Auguftinus etiâ dicit,

quod ôC pater eft principiû,Slt; filios eft principiû,fpiri/ ] nbsp;nbsp;lusfandus eft principiû,ôô fimolhi tres,nontria,fed vnuni

* ptincipiûfedadhoc diccndûeft,qdî abfoluta ÔC prima ragt; 1 nbsp;nbsp;tioprincipii adiuinb eftnifi in patte ciim eni duofont pra

\ nbsp;nbsp;ccftus,ptim^ fcilicet quo pfona procedit a pfona,5lt; fecuti'

' àusquocreaturaj)ceditacreatoïe,pïim’^cetruseftcaula fecundi,vt dicit Auguftin’ principiû totius proceffus pri*

i min0eftnifiinpatre,quialicetfpüsfan(ft'’procedita€ilicgt;, 1 nbsp;nbsp;latriëhocfiliushabetapatrc,Pater anteeftprincipiû non

, àeptincipiOjôCideoptimaautontaspïincipqSC prima ra 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rio

-ocr page 124-

th eß in paffe,æ i Jeo di’e/t Pi ugullh^ qj'h pateceflpri^ cipium totius dioinitatis dC liac tatione auronomatice pria apiumfopponitpatrcHadenus Albertus. Quid aute di ci potuit explananas,per principiu abfol ufc pofirS intdlP ^ipatremC Nee al^orrctal^is quod kribitfsndi^BonS'' ventan in lib,Sentêj.difiin.xxixJntêtio ihquft prindpij propnj [Jtme redpit ur in deo.maxime gtu ad pfonS patris, Sed adhnc vrget L-eus, vt tibi donemas inquit,fili3 no dp ci abfoluteprmcipiûqaid ifiuc obiiat mterprefationi di^ viAaguiitnicCG latis (it Angaflino qd^fih'us principiafit ■cr^turat^ eû pâtre, Vcrû didt,(i côflarethic filiû did pnnd piâ,Sed hoc ipPumefl qd'vocat in dubiâ,NâqcPobtjdplt;J teüqaofdS interpretaridn prindpiocreaaicdeasccddô^ tenamideüinfilio,vtredpiamas interpretan'onemq tni' nividetar extona^nonabfoloteponiturprindpqvocaba ^uni^Sedmo3dèqiiiturcreaaitâcc.Atin euangelio loaU'^ ris quontâabiblutepoiitSekpnjKiptj vocabulâdepatre inrerp^tâtar ÔC tjquibas LeustribuitpIurimG^^q autS ohm no hlebant in diipatando vrgere tekimontjs apoca^' fypkosjamenilliccapi.iij.CbnÛasfimplidterdicituf pnndpiS,fedprindpiâcreaturedd,Nectnahâ iènfumac j dpienddarbitror^qd'icriptâeïîcapii.Egofamalpba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

princjpiû ÔC ßnjs,acpoß,prünusac nouifffmus. Siquidc

ipCefermonis tenor déclarai illam loquide Qjriiîo,â:ec'

'CIefîa,cuiasprincipiS futt,cSaffumptocorpore bumano,

tecondb'a aitûbi, Caias finis erit, Cûaltero aduentu pd

ßciet ilhas fehdtatê,Rarûislt;apife,xxrj,cGbis verbis vtit,

loquirar deaduenra Cbri{ii,primus fair,quia initia fala^

fis noitre vkim us erit,quiapoûeum aduenra non eritamgt;gt;

plius hæc ecdeû'a, Denicp Leas ita diieedit ab bac difpiita

trône vt dicar Ce quidem in bocame diilêntireqaod nesS

fihG abfol ulediciprincipiG.Sed tarnen videre,quo pada

pofîttcompingibic heas, iaxta grxcam ledlionem, fec^ f ÿiiokrainterpretaiio babel,qaxtngenue fateor^nec mibi

-ocr page 125-

fatfs probatut Quid FaciamLco,R nullis aatoribus nullis argumentisilli perfuadcripoteft,infolQ patrem copetcrc abfolutamprincipij rationed Atqui dns loannes Atenfis, quo nô alia habebathæc Academia dodiorc inreTheo logtca,nihil arbitrabatur eflè periculi/i q uis dixiffet in fogt; lumpatrêcompctere abfolutâ principtjrationcjn filium •'on côpe tereJta rct ulit tu mihi dns Martin us D orpius lt;J ^lum mea caula cofulucrat fuper hac re,Nec hodie fat fcio inftciabitur mcvcrûdicere. Vtfiveropar eratme potius ttcdcre AtcnfianLcoCQ.d’fimihifas e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ta.ilt;rKa/xfjS/j«.

’tnàS/j curintantûabhorremus abhoCjVtprinciprjvoca-' ^ulumpccaliaritercópetat in patrem, cû Hilarius æterni cognomêilUceu proprium tribuauCum Chryfoftomus ^on vcreaturcû Paulo dicere patrê folum de5,non ob ali* ud,nüiquodfolus pater fit ceteris pcrfonis fons aetemita* th,ac deitatis.Scd cur non indicat nobis iftamnouam ra* tioneiuexplicandihuiusloci.Namquod fateturfibi non l»obati,hancnoftrâintcrpretationem,Sideintetprctefen ltt,vbicft,quoddixithuius intcrpretationê efle profedâ ’fpiritufandorSide Auguftini intcrpretationê, miror il* latua tanto autorc defcifcere,SC in meâfcntentiam difeede lie pedibusCSed magis ctiam placet, quod extftimat hue

[ locumlarciri poffeelibris græcorû.At vbi interim quod I toties inculcauit,graecorum libris non efle fidendum. V c i tamhuius de principio nimiû prolixx concertationis tan* I demfinis efto, fl prius illndaddidero,mirum videri,quo I confilio Lcushunceundêlocambisreccnfnerit,primutH I in indice quo notât quae fimmodçtatas,ac lurfus in indice I ^uonotatquacnoncorrexcrlm.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ALXXCm.

I Vmadmonuifleminhoefermone Io5nis,principi3 I VJ qui Sc loquor vobis,principiû non effe nomen fed 1 aduetbïum,ac perinde valere, quafi dicas principio hue I Viimoloco,makhabeiLçû,qaod diffcntâab Auguftino I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui

-ocr page 126-

cttt vùltsdtno^asiiâîi^iis v/detlHrc^lutè funtmei quiba^ offêndic.Deus bom,quot verbis hicagitAaga^ ûinus d3perfuaderecona[ur,pnncipi'ijCic3cdpiend3,qu3 tidixiffèt,crédité me eiTepricipiid.Hic Leas hatfleniis fub leuatAugafiinSjVtoflendatHieronym'jin eodefaiiTeer rore,qui pCalmSen arrâ s.xxxix, rcribit,q(f Cbrtflus interro gatusqs e(Ièt,refpoderit eiJè pricipiû.Primâ admonuicÓ/ mêtarios hos,m{ht nee intégras videri,no vnias eiühois, ^ed demus hoe e(Ïè fedptS Hieronymo,in trâfeurfu, att^ äliad ageti,nS idea vereri debebâ ânotare,grçcdfermonc bâcfeniSnorecipere^Is eodëin Iocotnterptaê,in prïcipia creauitDeus cœlS terra,,i.infilio creauit,fanec^ coaâe Deinde accomodatlocâex Huâgelio loânisJn principta eratverbS^ Câbicpricipiân5ptineatad)^bâ,redad pâtre Si tn ad pibnâ ptinet. Et in indice mirai Leus adhac pfiile^ re me in fentêcia, Cûfatear Âmbroûd,eiaidêeire fernen tixcüAugufiino,Atqc3LeusipefateairibinÓ,pbari,qd' interpretatur Augafiinus,car me vultmutarefententiam^

— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AaXCHIL

Eodem, ^ncannotatfonêLei,napotaifateorabfqirirulege J J-re,Ridebis3ifipeledîor,vbi rëcognoris,CûprimS (derê no uâte/îamêtûBafileç, vêt Sep eßet adlacSde adul tera dephêra,c5rolaicomentarios A agaßin/,nSinterpt3/ retarbocargamentû, ôê nekio qao caiit ûae qcfparâeffe attêtijs,riue qePin codicefaerit alias ordo,pruafèrâmihi,lo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

cumhûcabÂuguninoprçteritâefJè.Reuerià.sinBrabâ^ ' ' tiam^câperociâ opus recognoicerê,coperiCecus habere^

pa[atâ,acmutata rcriptura,teüatus fum efTeapudA ugulii

numin cômentartjs, Sê citari nonunqab eodê,féd iraveni’'

hiloreciusteßer,banc bißoriäin muftis ôêgrjccorjiSêla

tinorum codicibas no haberi,idcp libro aduerius peJagia''

nosrecûdo,vbi vehemêterilliusreferebat,grauifrtmâeflè

pondasbuicEaäg€ltj}ocoHisitageßis,inciditporiea,vt

ta£amüiaiicolloquioLeus vltton^rârctmihijlocûhunc

-ocr page 127-

ab Auguftino né enarfari,R ogaui,nû îta reshabcret, aflé Derauit.Tûego arridés.In code in^ errore fuiBaüleae io q tenue eflè video.Sed attêtius euolue cómentarios Augu-* ftini, ÔC copcries te fàlfu effe. Simule^ oft edi locS m ânota-* tionibiis meis expûôû,Hæc diflimulâs Leus.Nô eft ve^ •nqt,velutobiurgâsme:videlicet^gloriolâ hâcinfetrâfte RtSiquIdê inIndice quo recefet ea,q videri vult fpo tnogt;' nitoîe milii faiflclt;orrc(fta feribit hûc in modû.Fatet ugu ftinûmétionêfacerehiftoriædeadnlterainpingit mihi et torëmcûjVelut ab ipfo conetftQ diflimulâs qdW monftus (oiflet a nobi s/ortaflîs adhuc idê error baberet ipm^oc fi inficiabit Leus,n6 appellabomêdacê,nôinipudçt^qbus vncabulis fubinde nos omat,fed peflîme memorê ce deie^ wbo.Deîde docet exEufebio,qd‘Papias hâc hiftoriâadiâ XeritEuâgelioIoânis,exapocryphoNazareoi^Ëuâgelio Nó dâno qd’indicat Leus.Sed tn polTê hoîcm fuis tcKs.Poftea^ille totlocisexaggerat Chriftianç religiois Eiculvi,qd’admonuerâ clarificare græcis eflê ƒo?a’lt;i/j ,aut q« Iipfoeneratore verterîcreditorê,videlicet ob holes nouarâ

auidoSjCur ipe nô veret hocd’dcrcjlibro p orbe vt ipc putatvoUtaturo,qd'in teplis noie loânis legit eccVia,ex apo ctypbis libris afl^utumefleC Curhicnontrepidat,netotius fctipturædiuinædabafcat autoritas^C^uid eritldubitat^fi deijipars Euâgeli} no exiguajab rjs libris credat afluta,q-'

j buseccViavetathaberifidôrSed no vacat cauillari, V ides ; tnleâoïqbusmodishicillûtraô:arepofletnfivacaret,aat \ ctiâlubetet.llld\ppemodûmepterierat,qd‘tnnoignoratS •-l oportnitle(fl;ori,Lcùhicadducerelibrû Auguftinititulo ' nbsp;nbsp;de vera acfalfa pcEnitêtia,cû in eius libri cap.xvq. nolatim

ciiciuï Auguftinus. Hinc corjcerc licet,qdiligêter Leus vcïlatus (it in libris A ueuftinûc uius patrociniû fufeepit»

AD XCVlt;

TjR.oeoqd'nosfcriptûhabcmus .audictcsauiemhaec •1. vnus poft vtium exibant, admoneo in grxcis codici bus

-ocr page 128-

baskcas habet/. Nä addttis al/quot vcfbts apnd üIos legi

Jueu Atillicuinaudiflênt ÔC3 confcientia redargueren^ • Hic notat Leus, quod in

bus^Nä qdillic ctatadditunec/criptSefî,inædttione Äl , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3*^^^^ifqà'inindicefuo Leusalicri^

bit.Htcaddit,c^qaIicerIegit VaJJa. ü uafinóidemadiece . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nm in priorc xdittone, teïtâs varia eiwgreets leéiionemt

A de opera reipoCum efi ad hâc nbsp;nbsp;annotât ione. Ad*

monui inqbufdScodicibusaddi

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verba quonia no reppen in altjs exe

piariD os,quæ po flea nadins Cum cG nee in Aldina ünt r: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^3^^‘^^‘'^3^^3^^odcumt)oflraco^aitledlione,

AD XCVlt

i ƒ ^°^^P^^^gimns,qapatrêeiusdicebatdeG,oflégt; voiuminG,pro eiusleeendutn

ets,nee ^ddedu efle deG, Deinde fubmoneo on accipi po/^ *^P^'gt;^^P^P^nrus^nointellexiflêIudæo5, gdeÏTet, gdvo caret parrefuG de^ toties magniflee pdicabatNSlofepb 1

quot;‘^^^^P^‘'^^^biirabâtureflè,nouerSt,bumilê,â^in ( ßjjf.^^^^‘quot;^^^^^^P^t^^^f-^cchGcfenüjmafleaero j verbis ingreirus.Sêrusauté vide

utoritateiubet reflitailocGin cotex

tn, oc vic^qd, Daflnici, reflirui, qdiqtfadeûmodûinter

pi’^teturChryfoflomus.ldmenon fugiebat,Çedquoniâi9

leniusmihinö videbafadamuflim qdrareidcircorepperi' '

q(fChryfoflomas interptarar,Hlos nó intel I l^xine,qcPdepâtre fuo loqaeret, qai me miüt,veraxeflf 1 no vider admodâ probabile, cG paulofupenusmukano f

de fno patte loqnataseikttSed ego ôdqmemûgt; nbsp;nbsp;ƒ

fltp^ter, I

-ocr page 129-

; ^gt;tpatcf,rurfum8^feni'moftiSßhibct,lt;Jmcmi{itpafer.Di tÇD5tCTgoei,vbïeftpat«tu’CRcfp5di(Iefus, nccpmefci ^necp patrê men,fi me fciretis,forfîtâ ÔCpatrc mcQ fcirctis Hæccû pccflêrint in code fermone,qu5 nûc obliti fubito nôintelligût illG de pâtre fuo log Cquot; Proinde.pbabilc ê, Io5/

J hctn hic repetiflè fub fua pfona, qd*tnodo d ixerat fub gfo-* I na Ieru,Necp patrê mcufciiis. Vides kdor menôtemere fuiflècômotû,5rt qrerê aliud intcrptamêtû, a vulgari diner fam.QcFfi nobis cflet græci Cbryfoftomi copia, fortaiïis tflêt,cm'asautoritatcrcieUercmàs,qd‘Leusaflêuerat.Iam illuddcmiror,cur Lens hûc locG recêfcat iter eaq a nobis inæditiôe pofteriore mutât a nô fQt,cG in cotextu fie verte rtm.Et n5cognouerGt,qd' de pâtre eis loquuf effet,3^ in SnotatiÔibus hûc fenfû pferam,cn»’ me nûc ^emodG pœ Pitet,Annôturpeê,rephêderc,necîfpicere,qd’rephêdasï AD XCVIII.

A NnottrâjjcoqtThabetnoftratranflatio inbonora/ *^ftis,in græcis codicibus efïè ärtwet'^tTt ^bo pntis tê^ . potis,AtcQinaltjscodicib’repperiffcm «Ttuot/anhoc ma gislibintfeq,qd*cogruerctcGnofiralçd!one:pfertimcum vtr iafcp lcdiÔis idê lit fenfus-P orro leêiionê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non gt;

effcfomniatâ anobi3,vel illud arguit, qd* in guet uftÿs exc platibusnottris feriptG coperi inhonoratis, verbo pntis te poris.Ethoc^i^ Leusrccêfetintereaqmihireliera fint, I winpoftcriore£editione,lcô:orêadmoneâgeminçledio . Quidî an ne hoc quidë licebit pet L cum

AD XCIX.

HPcccatoresdensnonaudit,

Acc annotatie quoniamprætcr inut{lemrîxam,ni ioan.be, hil habet non eftcurrefpondeam qui fcisinqiiit, an inierprçsWwoû^.vel naTOHouei. Q^uafi meum fit hoc diuina ïe.Dcinde negat hoc effe feriQ,{entiês nihil interefiê,inter audio ôi exaudio. At vulgus plurimûputatintereflè,

' AD' C» . ,

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vodinptior«ditionc,fiue mea,Gue opérât^incu Eodcnii

I \gt;4j:iafaaat oinilwm^ciu dixi vobis,in pofietiorefn

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R i itad/

-ocr page 130-

ft adicdn. Hoda udis fibi vindicit L ens cS flK nO debca tur t AHoquifi nihil adiedflêni in pofter/ore æditionc, gnorfum opus crar fantû operæ fnmerecVt nihil aliud,vd ■atnulisadiutorîbuspoterathoc deprehendi* /-r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CL

IcStirX^ nbsp;nbsp;nbsp;^Filfosdixif deo5,adguosrenno dei fadas efi, SC tiopo

K-'teß fol ui fcriptara,qaê pater fantßifi'ca uit ScTniißt /n mS dum,vos dfcit/s qabhlphemas^qa dixi,fihusdeifum.Htc ordo fermonis quoniâ no coheier iuxta gninaticS ratibnc id qcFfua fpôte vides ledor^qrebâ hoc incômodû effuge-' re diÛindione.Vt legamus ad h une modd.Si illosvocauÄ deos,ad quos fermo dei fa(fi^e{i,3Cnon pot folui faiptan Hicintetpofhapeicotatione^Sequâtur reliqna que patet fandificauù SCc.Hâcdidindionênô probat Leus,ô^ad'' dacit inœrpraiionê Cbryfofiomi qailocûhûc enarret bis verbis,biillos dixit deos ad ^s ferma deifadus ê,quovos dicitisga blafpbemo,quiadtxi fiIiusdeifomfAdducftâ^ A uguftinSû'c enarrantê,n ferma fadas efi ad haies,vt di' cerêmrdq,ipm verba qd^eÜ apod deû,qao non eRdeus^ Q,uxfoteledor,quidbæc ad ânotionêmeâç'De fenteutü locinullaeiî nobts ambigaitas,tanta de fèrrnonis ordine loquxbar.Etheusrjabismferpretatfenfum,NibiI incd-' modi video,in fermone Cbryfoûomi,nibili verbis Augo iiini. Sed in Euâgeliûx verbis efi ordopara coherens,eai fi udebam meden, 3C tarnen quodindicaram in annotation nenon ftmiêqauntus in contexta.Q^uidÇan non licebat haiasincomodi Iedorêadmonere.Et tarnen ficadmonet nbsp;nbsp;(

Leus,qua{ifeceriminiuriameccleûailicxledionû

AD,CIb

Ioan,xif, l~^^oeoquodnoslegimus,oia traham ad meipm,ad'

J- monueramingrxeiscodicibusconfianterhaben,

7rxn-alt;r,^ efi omnes. Hic Leus obtjcit mibi HieronytnS,

qai in comentartfs, quibus explicac Ofèe, legerat, omnia,

At fieri potefi,vt idaferiba mutatam fit.Sed demusitafai

ptûab Hieronymo neeboe difîimulofecusbaberifaipta ' ^pudladnosJcdtamenYatOjquodûcefîingreciscodici' j bus ;

-ocr page 131-

^ns,vtmîh{nuUumcxcmpîatruffragctur,alt;Î!Îiucrramîegt; ’^ioncm.Qain SC inçdttionc qnam nuper nobis officia ^i^ldi,Gchabet,quemadmodum indiuai*

AD.cni.

I Nbis verbis qaodcumcç pcticritispatrcmin nomine ■^tneo,{ubindicaram,patrem non addi,necingrçcis,nec in vetuftis latinoram excmplMibas,quç mihi quidem vp deri contigit.In pofteriore aïditioncaddo,nccapud Atv gnftinumhSc locum cnarrantem addipatrem.Hic Leus «necumagit gcminotelo^rimum autorkate Chryfoftogt; *ni rac prcmit,qui legat patrem meum,Fatcor,ficlcgit in* tcrptcs,anChrYfoftomuslegcrit inccrtom.Deindc ratio* ctnatutnoncoherere ^od fequitur,vtglonTicctar patet infilio,nifi prcccfrerit.Quicquid petieritis patrem.Haud equidem nego fubaudtendumcflcpatrcm,inpriorepar* te.^îatnvnde petcrent,in nomine filrj,niria pâtre a quo do ûifnntSlt;ante peterc,fiquid opus effet.Pater nofter qui C5incœlis.Offendit SC iUudLeum,Siinpriore parte non 1 nbsp;nbsp;addatur pater fed le gatur.qukquid petieritis patrem in no

1 mine meo,cum mox fequat ur,Si quid petieritis in nomine I nbsp;nbsp;meojaoc faciam,videbitnr eandem fententiambis dixiflê»

I nbsp;Q.aafi verohoc nouum fit huic Euan^liftæ cum idem li*

I nbsp;nbsp;ceatinhocipfocapite deprehcndere.^qinnonnullis ve

tuftiscodicibus pofterîor pars ita legit. Si quid petieritis mcinnoic nacohoc faciam.Q,uafi poflit aliquid a Chrifto peti,quod non petatar in nomine ipfius, Ethunc locuni notât LeuSjintcr ea,qu3cnon mutaaerim,Q.uid^ An opot tuit rcîtagantibus omnibus graccorum codicibus, quos nonpaucos confuluijcfragante Aaguftino,refrao^tc ve* tetutnexemplariorumfiàe,demeoadderepatremîQ.uid amemtefcavttumfubaudiatur,anexplicetur.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.Cnib

\ V T aliüparacletûdabitvobis.Fatcor effe leuicùlû q^EodcP»!^ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annourâinbûclocû,Q,uoniâapud latinos paxaclcti

vocabo*

-ocr page 132-

vocabiil3,ita fcccptfl cß, vt cx^n/met a plgrißpiPpn“ nomen fpös fandi.duol/ verbis indicaui dilucidius fuinc futur ü,n grçcf voce vertiflet in larinâ, ôif pro paradeto,po fuiflêtcôfolatorê.Nâqd'hicIoqbatur ChriftuSjCofolancU gratia loqbatur.Protnde ne (ê putarêt illius abituforc dclt;' folatos,aK non reh'nquâ vos orphanos fèd pater mcoroga tUjdabitvobis aIiS,q me abfente vos confolctar.Hæc i'nco moditas,quoniamapad grçcosnoeftjquidrettulit noBis Chtyfoftomûgrçcuobqcere/Prsterea paradetû hicepigt; tetho eflê generale,declarat qcPfèquit,fpintû vcritaris.Po' fîremo qlt;ftnnorarâ,quoniâ leuiculQ eflê videbâ,no rcttu-' li in cotexf u,in pu'ore dûtaxat gditionc,Et fi rettuliflêm,qd cratpericulÈ'

AD.CV,

\^.-^potniflê verti, Abeo vêturus fum,^pterparrid piöandpitistêporis. Eftnnomutoledionêreceptâ,np inirûintelligens,amp;^ verbâplçntis t^orisaptumeflçaddc clarâdumcelerem reditum.

Ioan, XV,

AaCVL

aVod nos Icgiffl us,mirtctar Ôl arefcet,3dfflonuefS græcis eflê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö^v5gt;avfl»,id efteicdus é,ôi^exa

tuit,bi dubitat defide mea,cófulat Leusgræcorû codices vel Aldinxaeditionisexcplar.Porro quêadmodumfupe^ rius per verbum præfentis teporis expl icari volu(t,qd'o]a^ ximeeflêt futuruJtahicmulto etiavfiiatinsexprcfltim eft verbo praeterititépohs,quod protinus eflêt futuru.Porro cüagitur de proprietategræci fermonis nó multurefcnad ducere ChryfoflomS latine Ioquentem.Poteftenim fieri, vt is idé legens in c5textu,q(J*nos legimus,fcntentiâ rcddp derit /nterpretâdo,non verba.

AD.CVIE

loaaxvi.

PRo eo quod nos Ie^imns,docebit vos omnéveritaté fubmonuigræcis noefle WcQajiêdóAQi/j-aid eftnó-doccbitjfed ducet in omnê veritatê id an verû fit,vel Aldv num cxcplat docere potcrit.Porfo cöfenfus fttide,cur ve/

teat

-ocr page 133-

Kar/dïcg,q(pvt,pbabiWus ê,Jta coßSter habebat in græcis ttêplarib’.Rurfus obifdt mihi Chryfoftomû latinö,pfer' Hmcilexinf interptationc,nuHû argomêtû colligi poffît legerit Chryfoftom’, AD.CVlft

Cgt; Larificametapatcr,apodtcmctipmdaritate.Hicad moneo ledorêjqcfintet'pres fabinde vertit,Clarifica loanxvil« rcô^daritatêgræciseflè ÄofotliuideftglorificarCjS^ id eft gloriâ,atcp hoc monuifle c5tent’,non muto tn gt;nbsp;fWiâdi verbû.Hic obijeit mihi Hicronym3,g in cpifto b ad Suniâ,amp; Fretelâ admoneat ide qiFego admonco, 9f'’t)ieccnt.Nolaim’ mutare,qd‘abanrigs legcbat.qaia •dêfcnfus cratQ.uæfo in quo hic rephêdorC An qcPadmo^ •lucrim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graccis fonarc glorificareCldë fecit Hierony

•nils. An qd‘mntarim voce rcceptâdmo rdig.Proinde hate înnotatto Lei,nihil adhûclocûpcrtinet.QuidaQt fimu* tafTem hic,qd*alibi no veret interpres f acere,Gloria in ex^ celfisdeOjDa gloria dco.Cur no vcrtit.daritatêC Et apud Pauls ii'oSa’u i'wa-yv^o/jAou.cur no vertit,vt danTicê.Pcp ^cir.o qcPnó ê anfus Hieronym us in Ao£a^»,hoc nosnuf-^fumnsauftNihileni vnqmutanimus,ex publica QC ec* ciefiaftica ledione, imo ne e fcholaftica qdé. N o s eni in cu biculis ledorê allogmur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD, CIX.

( . Diurgat,qj^eoq)vnlgatalexftiohabet,priu(gmS/ p , 'A dusfieret,verterimpfiufc^müduselTet,apd‘te.ldcß

ait feciflè me iuxta græcû meû,fentiës opinor,librS amedepïauatû,q legâ,TCço to -wp kÓo-a^-op Iiwj ?sajKo-or, Quid (iidê légat ur in plurimis graccot^ libris,atcp adeo in îïditione Aldina.nû meû græcû dicetcAt Hieronymus le gitfictet.Q,uid hinc aliud colligi pot,gillû,ptvtxz legifle quo fimulamp; elTefonatÔCfieri. An volebat me LeusvercereficietjCÛgræcecffetlrt'ot/^Erat aût operæp/ ciamÔC hunelocû annotate inter ea quæ nô caftigarim.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD,ex,

 Scédoadpattêmcû6lt;c.Obncitmilri,cûandix:uc-' •*:^rimarticalûapponiquotics fignificataligs certus,

1 hicmeiugulatraco gladio.CûfitapîIoânê

-ocr page 134-

fIfukjç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;däakPrsKcffit eni ar

t^uI«sfcrü,esamp;h,sqfeqounuWc^î-.7r;o’lt;rrè/i7raTÏe^^^^

qcPpcedenSjad oés voces p trifné P7 ’^^^^^^j^^^^‘^.Alcendoadeif,ge{lp3ta irult;r ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vciîerdeiis meas 8Cdeus veiier. Et tn hffc

O ^batliicmuare,nûaddaegrxcû aniculû, cûinlibris 2° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(cnp{it,an meû erat mnraref Prx

^^‘‘^^^^j^‘’^^^''^‘^P^S^^^^^nnota[iôemea,mono n f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Addâ€tiâ,cSidq(fïct'ip

fnir^elfjU mnretaddifOjqcf Leas vulcyarticalo,periclitec •r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si/j 7raréf«ii(^/^t

indicate duos patres,quor^t alter e(Jèt ipûus,al terdikipalorS^Nûc omdJo articalo,nihil altud potes acci vjiûquêdam,qui (jt pater Cbrifii,fed idë illr cS diL ■cipulrs comun/sNô ferehat oltmApellesiatoréaudêtetn âli^d vlfrarrcpidâ. A f qs ferathûc,tâto câfupcilio,tâtis co

Jin rvi 'r^ carpeatc, ÔC docente quod no intelligit!;^ J ALf,Lgt;^l, l JOmtausmeusdeusmeas,Hicrurfustmpingit

loan, Xia, J—mi'bi meâ régula,grçce tnquitaddicarticuIusoKv^/ûi

Acgt;i/,)^olko$/4vucSde Cliri(}oloquattiôdepatre,gdttipO'gt;

EeaCQ_u]s vngdixit,nôJicereadderegræcûaruculû,aeo

flifi cûde pâtre tit mêtioCAtalicubi dixf, ideo apponi, qà!

de pâtre Fiera mêao,Vcrû id exêpit gratta dixi,vel[ttiûdi

cerêoM6fU7n:gt;ç,cSarticuloeffèrri,qaoddeParofiatfern]0 i û forte de Petro Eeret, an idea coièqaeretar,n5 poilèaddi

fj fërmo fiatdePa uloC’Ohiècro te ledior,quod hoceUno'

vumacuméiaeo,quimenupidSvocat, c:uiufmodifunt

ifix annotationes, qaibus baëienas tràdacor, applaudea

TiIIano(^enibHprêdiderâr,acmoxadfertedepiici f Lodern, JL^busquosprêdidiHis,admoneo,quodgræciseit,i‘!rf

K-rccn â^iTriàa'a^ bifariâeiJêredditainlattniscodicibusin

alqs t^ilè^prêdidetût SC ptêdidiûts in altjsrurüm,coeperamp; -l

-ocr page 135-

ôf^coepiflis.HicqJ'aflcribîtLeuSjprorfasnointenigo.Af ein hæc. Hic opus erat addi prcdidcrût ÔC prêdidp ftis, ne qs putet inrprêté male reddidiflè,id qd^jKliuc crû, nefciën grace.Quid ego audio,cû prédere SC capere,idë declarêcnû ideo fufpicabit.aligs inf prêté male reddidiflè gr^à vocéji moneat prédere idé eflè qcFcapcrCjSC inli» Rtisvtrûc^ verbs rcperinî* EthûcloeS Leus rccéfet intet ca)qnonmutarim,necvideOjgdvolnerit mutart,cSe'go Vulgata ledionéreliquctim. AD GXlVk Eodctn» « X hoc loco mihi graue fuicitare conatos eft inuidiâ

Leus,n3infeditiofotlloindice,^^primûledoris ani mû occupât,taxat me,qd*Auguftinû mordcam,in feheda

4x31 tor il le, vt ipfc vocat,mihi cômunicauit'Vnâjimpin git^qdquot; felfa etiâ in Auguftinû côgaâ qdïlli infeitiâ expro hré.HiccSaliqtomitiusloquatth qtoidfaciat acerbius, 9^'■^limognullade caufaidfaciar,moxaperiâ, ac primS aucribâmea verba,q Leasrecéfetexçditionepriore,qao magisresprôptafitlccftori. Inter vetuftioresing,folus le^ gilTc vider Augufttnus,( fie eû volo manere) V ir ille qdé (qdhegari nô pt)fandas,integer,acuto pdituslù^enio.ve tum impéfe credulus. Ad hæc deftitutus pfidio linguarS* lineqbus, hæc vt pareft,tra(ftari nôqucût is cumiuuenis alcituscét,admanusep(fcopale, aepeneNeophytus, id qdfieti vetuitPaulus,nc licuit gdem quicgnefcirc,doélo tis locu occopâti.Proïdedocédo didicit qd*doceret,ÔC feri hëdo didicit,qd'fcriberet. Proamp;cit tamé pfertim vbife eœ pitadHieronymi c6ferreaîmulationé.Neceft infedâdus vit tâ piusjficubi no aftègtur qd‘affe(ftat,fed tolerâdos magt; gis,at e diuerfojrô fût audiédi, q ill 3 nemini no anteponul ipit etiâ Hicrony mo.Quo facrai^t liiteratjt fciétia, tâto fuit iferior,vtipudétiftitnû fît,altei5t cS altero coferre. Haélegt; nus bona nde,mca ;^ba recêfui, nScaudiam’ gd i his ofFé dat LeS.Qui feis inçjt Erafme,an cofuluerit A uguftinus gracoscodices,acfic nofiinuenerit. Quâdo dubiûno eft ûiuerfa etiâ Auguftini aEtate,fuiflê exéplaria,8C hodie vC* (p adeodiuerfa,vt fçpe fit legere apud Hierony mn,Orige Beingt;SC Chiifoftomû,q i n ullis græcorS exéplarib^ habei

(tur,qd*vi vnûlocu çiÂIa

-ocr page 136-

IfXbonc Vûlîîhtîs Iticç.tfn jpfccofi'tens.PnmGcjdefi/rtV pudétius diccrc Auguftfno in græcis exêplaribascôggt; tum fui(îê,fi no fie, in tâto græcoi^ vola mina eofenfu,at.^ ctiâ fiiffragâtibus vetuftisTatints. Præfertimcôfentetiætc norrefragethuiclcÆoni,etemfifequihocloco,eftadex cmplumChriftimori, ÔC fimanereeftnonmori,quieon* ftat.quod paulo poft feqaitur,amp;r non dixitlefus,non mo ritur, (éd, fi eum volo,manere hoc cftjita moderatus cftfei moncm, vt oftenderct illoram nihil rcferre,quid deloaiv ne cenfuilfèr Chriftus.Deinde qd opus état hæc arff atari, in pofteriorfædirione dcmonftrê A uguftinGfi, legiflc no ficjidcp ex ipfi us interpretatione. Porro qtPait me raten tevcrûeffejin nallo repirt bona volûtas apud LucâjVidC'* bit rem iêcus habere,fi qs noftrâin hûc locû refponfioné k gat. AdditLeus,neepoto,tchoede Auguftinofenfire, qd'penitus ignorauerit græce,atcp hicmalris argumétisjJ bat A ugnftinû vtcQc^ degoftaflè græca. Si non putat me hocfcntire,cur faguacaneis verbis refclfitEtfi putaret,im pudêter faceret,câ tot locis tefter idê, qdLens aflêiierat,« li puero vtcûep degnftatas græcas litteras, ad qoasiâ epifquot; copus at(ÿ etiâ ienexredierit,!!! ud milii q ufdê ha^ftenns in auditûjqcFAuguftinus Ariftotelis narHyo^tM-, egræcofet mone nobis verteritin Iatin3,cGipfo Hbro confemonâiii, tefteteSlibrûhauddubiûabaItjsfacftâlatinû,quofdâma gno fà ftu4»feflôs fuifleCharthagini,q uê tamé ipfe,annos natus plus minus viginri lediS,citrainfcrpretis operâficin tellexeritjVt poft côgreflîis eu illis,copereritillos nihil ducere,qcFiplè pfpexiflêt. Hoc demiror no memininc LeûjCÛ velitintantûviderideditus Aoguftino, vtinhui gratia pene cótumelia affidatHieronymâJS de Chryß^' ftimiverfibusgrecisabillo verfisvndchauicritnefeioSed demusAuguftinûbfllenouiflé græcas litteras,qdhocad rcfellendû id qdïcripiêrâ, A uguiunû cûHieronymo cSfe rens,illûfuiflêdeftitutumplimo linguarjt, gbiisinûrud erat Hieronymus. AnHebr3iceaouitAugafiinas,an Chaldaice,3nSYräcei'Ne(saijmaseb3älic^ßriedefer'' mo*

-ocr page 137-

Wonc gi^eco,aïtoqul,cur nó eadé opera obiccit Leus, qcP AuguttinusnôfacritdcftitutuspfidioRomanælinsuac, Scd his fortiter vt puiat,eui Ais,arrodit lUud qdïcripierim ^uguliinü impêfe crcdutö, atcp ita refpodit,quafi dixeri, ^uguftinQ impêfe ptinacê,fibi^ nimiüfidentê. Mitö ve *0 inquitjCor dicas tâ impenfc credalQ, Q.uo vno quê aliü j *nuenias,q libêtius ingenio cefTertt. Qui prope folus, qdP ptobetueripotuiflèt,ne qd*offendiculödaretveritati Ca

I lholic3c,fpótcfua rccâtauit.Quineminê dedignatus eU p I ^®ptorê,a^quic^difcerepotuiflèt,Hicronymüquê illitä

^ointctuaUo antcponis cófuluit,ncc dignus eft habitus re 1 ^fionefiCcQuorfumhecfpedâtobfecroC Anideono ! f^Jitctcdalas Aaguftinus,quia cupidiis eratdifcêdi':’ quia

1 nbsp;nbsp;:quot;S^vldlCTCOUiaS^qu 4Lgt; UIÜUïgt; Llipcici UUVO i«lt; 'U UIVI*’

^cofanâiffimûvirûjqd’illûdicâ impêfe crcdulü. AtPao* •osillud inter charitatis elogia refert, qd’ctedat oia. V t qf* ^minime maloseft,ita maxime credit, ita minime diffidit fJemiroraütLeöaut diffiraulare,aiitn5inteU,gcre,quax

^ixerim Auguftinû credulû. Hieronymus vbicç diffl^ Ws latinoijt exêplaribus, gracca cofulit,diffifus graecis,ccgt; w'itHehraica,aat Chaldaica,nccç ftatim comoaetut faba “gt;$uis celebri,necp,ptinas afleniit,hai us aut illius fente* list,ni prius exeuflç. Aaguftinus autoritatê interprets fep Waginta^voiebat haben facrofandâ, no ob aliad,nifi quia

: wcratrecepta.Hieronymus nihil cómotus populari iudl ^Wjtcijcit eâ ex ipfa re. Auguftinus qcFvulgo t um iadlatû

i ^ide feptuaginta cellulis CTcdcbat.Hicronymus vt febu I ’^Wconfidâ irridet. Auguftinus quicqd volumina erat re

^^piüvfuecclefiaftico,albaqd^iSt,amuflïcóprobat,Hic

forte legit incodice latino,credideritefleredû.Nelt;^em j5Sogt;tur,fi deprehëdit ia E uSgelio I oânis, th/j if^Xfipenc ca ‘‘’saccufeüutUlöcaetera quo^ cotalifle, qd'fi ffdlfet, nc»

-ocr page 138-

o magisarbitror fcrinrij am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^bmonitS, St^boc opus illi faifk

A dnrPf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dgr^cos codices excphrialatinat

nvml nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veriionediuiHiero

Äutoa,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HictonymicS I

tribuOTemcre i

/îûêtillfi-n ‘^‘^^‘^r?Y^^^^»^^9^ibasc5fulcuseß,^fcrip ƒ ne

anîtmrnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^'^y*”oproponit deorigine /

nonaundd ^'”i?,‘^^^^^^^^^^^ponditHietonymus,

vacabarufi ^^^^‘J*‘^^’^^‘'^^ponderet, fed velqaianon

Auîro/Tinn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßjbornatä abalrjsper

tdi^nrif '^’^^P ^^^'^ß^^secquid haberet OrigeniciJ ƒ (iat pquot;^'^'!^'^^quot;^^°^^lt;^nainemulttsfarpedâfu^^^^

euifurU^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alterscumal(ero,qaod

sfudinnc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;widens,quâtusedètAiP

inferinr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qoibasßnofupertor, certe mliiloê l

nepatÀ^'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con^^rreÇ'Porroquod 1

H^'^ronymofn ea côdidar^ue,

rime^^^

R D A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^diuetfum (ênffr, pratter alios coplures,

erîtt-Jù»- ‘^^^^Ç^^'^b^D^ftulèriffs,noideoprotinus

^'nica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab illo deterit vidoria in

dere vtrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^erono eii animus ûi pratfentia côten

lot fànt-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ugußino redius (èntiat,abadenifal /

icnnfa7r ■^^^^^^^P^‘^l^^sloanniEccioit2eptßolaadeS

fum ent f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demiror,curnorefeIlatLeus,ßvi''

as annoM» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ecS digladiari.Nâpriuigçderethasût

vero m vn!°”K epidolâ. Sedpergi(Leus,Necp

us hrafmi iudicio tes ita eü, vt fuas vcl Hiero ' nymo

-ocr page 139-

fiymo,qijêomnc« probe col vînt, veï Aüguflinoquêncgt;

i mofamis cótcmnit.tn'buatOTlocus. Quidhts verbis (ïbi

Vult demcp,an a me noncolitur Hieronymus, que omnes probi colont^ An a me contemnitut Augaftinas,quê foh contênunt infani^ Et fi non pêde t autorttas horQ a mea ce feta,idcitconolicebn indicate quid mibi videatur.Sic angt;« icpono HieronymSjVt tarne Auguftinuö honoratiffimü die vclim.Subqcit Leus.Sed quod dicisicribëdo,ac do^» çendo didiciffe quodfcriberet,ac docerct,hocego neuti^ iHivitiotriboendS puto.Quodfi viciüfit,comun^eftillt Wmcattcris.Namqaotufquifc^ eft omniüqui id no facit. Hi€tonymus,nûfcribédo ac docedo didicitC quodfcribc'^ »etacdocerer:' Hadenus Leus. Si vicio vertinon debet, fteccgofuggillo Auguftinu, fed potius excufo,ac defcn» ^'^iqdigitutqd'mecû litigatLeusîquot; Raptus eft protinus

I idhonoïê prefby terii ,raptus eft vt aftidcret epifcopo fiw •ttlt;^ciiisviccdoceretpopulû.Etvcrûeft,qd*fcripfitH{cgt;

I ïonyinus,arduû eflcj^lixicç negocq pararefolidâccÆniti

1 onêfactarûfctipturaqt.ldfacereno vacabat Auguftino^ i Wndnimiqteftquodqueritinepiftolaquadâad Valeria^* I tmm,pet oia facta obteftâs, vt daret ipfi fpaciûdifcêdi,q^ I âocetet popÙn.Sefibinotû ene,nec ignotare quâti pcuU l »cscffet Anmihinolicebiihocp^carede Augu.cwipfe 1 àcfefaipfiiï Laurëti’ hocVoco paulo acri’^ incelTu Augu I ftin5,Ego côtralapiu âU’,fitnbic lapfus ê,cxcafoatcç clc

Uo Anhoc male habet LeÄ Q_ucfo nS videt expenderc ^aid (aibat qui fcribit huiufmodi nccç tertam, quoi awni,attingcntia, ncacoelû^ Nec hlscontentuspagü. ni(ifottctiDiplaceat,qt3dÊhoimpcocitas,qdocê^^fcri

l bant,qcÿnccdocëdonecfcïibcdo didiccrüiAuguumum

\ îbhacnotacximo.EximoetHietonynw.Q.uid aûterM \ Vka\i,fi Leus illos nbcxcmiftcKHihil cm me mouct,qjx ' txiftimathoc didûad me Btinere,fcd v cteot ne qiegetit înn5donüfthushbc\\û,poùus inipmtctorqucât.Pet^U

' Necpudeicoftieti Augaftinû,(qu tufcribiSj^jxoteciue. VôftqadHittonymietûul«ioneoûfewi?iicb£çïte»non

-ocr page 140-

quod ab Hicfoftyfflö qufcq didtcf n’r/ed qæiHa excrcitatione,fempcr euaferit dodior. Cur autc metuit Leus, ne gd videat ab H leronymo didiciHcÏ' id vehemeter abotninac in fcheda quä intcrcepi.Sedatrœ das cftjqcfmox i mpingit.Hoc vcro i'nq ui t qaobijds^i*'' ucncm afcKÖ ad munus epifcopale, ac neophytö qo PaU lus verat,obfjce 6lt; Ambrofio adhuc Catechumeno ad cä dignitatê euedo, g,pbc canfam tuebit fuä, gppe

amp; mftrudasqd’priushocfcccn'tcotra Vcrcellenfes. Ni mihi decretûeflêtab afFedibus tcperare,nonehic optiiyO iure dcbaccharer in LeiK' Patrocinor auguftinojpfewyj in his quæ fcripfit iuuenis, qgt; ftatim raptus fit ad fund/onc cpalcÄc Leus mihi dicâicribit,qd'infimulê augiinlt;*W ambitas,quicotra Pauli dodrinä adhuc peneneophytd» arripueritepiicopidignitate. att^hicfcilicet locumhabe bat Ambrofiusantedefignatus epiicopus gbaptizaP.Si hanc appellarêcalûniam Leus ageretmecuminiuriarunl Doceat igitur meledor,quid fît calumniaji hæc noncfl? cratîquit audeo diccrc,in vtroc^canicies fidei, dignacp« copatu.Omiramlibertatêjfi hocaudetdiccreLeus,qaod nemo negat Atnum ideonon multa nefciebat Augußi'* nus infacris litteris,-nnm ideono fuit inferior Hicronymo g^ditus cflet caniciefideiC Sed nôdûfihis. AdditLcus» Dicis no inicdâdûjed tolcrâdû, iicubi no afîêquit qd'afi fedat .A n hoc didu meû improbat Leus, an poftuict vt Jaudemus A ugufîinQ,cf iâ cû aberrat a vero î* An nonfat -eft,filapfnmtCMieremus,nccinfedemur,quê3dmodamfa

Valla, Nâ lapfum eflè^ncc id admodû raro,nec ij negât quipIurimûtribuûtAuguftino.QnodtamêilIicucæte/ tis corauneeft.Sed tu tamê inquit Leus infedaris,amp;^ ita in iédaris.vt miHoris facias,g vlla hoim opinione hadenus habitus eß,ita ingenium tribuis,vteruditionéadimas, ita fanditatépdicasjvtambitus prope accufes,q) neophytus fuiceperit epatû. Hadenus ille. Quid ego audio. Nullus vng fuit mortaliû an me, g in facra dodrina potiore5 tribu eritHieronymoAtpoflêrareferreinfîgniutheologoi|tdc

Augoßtquot;

-ocr page 141-

Ä ugùniho fuffragi’a,q nolî hic rccêfèrc.An indodüs cfl, . QFqais ignorât aliqdfaut q (ît alias dotfliorC An accufat am “it’.q «cufat,qd*no ea preftiten't,q voluit^ipterea qgt; fta* timinuolutus (îtcuris epifcopalibosCAn ambitas incufat, ^utfcribitafcitücSedhiccxadmonitu meo Leus addidit pfope^videlicct moderâs'qd'acerbius di AS vfdebaf ad rê facit illd'^jpCjCS ego m ultis patalagis abfô ab co, Vf infîmalê Pi uguft inû âbitus.Et th illud^pc,no erat in pri ’f’is fchcdisjin ^us prêter alia(nam ad manu non cft fche/ ’h)palam mïhi impingit,qd'odio quodâ peruerfo falfâ etiâ •Wi impingâ Sed admonii^ dcleuit. at interim quoties ißa dcfcriptafunt,aqu3multisleda,priuf^ haecdcleret.Sidp lt;^otantS lacfiflêt ÎFamâ meam,erat innocêtiæchriftianæ far* cire,qd'cratilIatônoxæ.Nûccuiufmodiefthacc libris illu **«e,defcribcnda curare,fpargcrc per regiones. atC^harc 9uifacit,negat fe vnqfecas de me locutô,g honorificc,nc gaoit proximo colloquiOjCQ hic liber effet in manibus pographi,nilîil ineflë cont umeliæ,tametfi quædâ effent li* here diAa. Sed pergit Lcus.Non affecutû innuis qd^afFe* lt;flabat inre litteraria, Vt doncnoalfecutum qifafFeAabat, utn fatis eft atfec utû eflè,q uant G nemo pene aliusCQuid hicratiocinaturLeusî’ anideonôefttolerapdus augußl nusinhis quæ fcripGt in iienis,fi tantû inliteris eft tandem aflêqnutus,qtû vix alius quifq.Ncrp cnï hic difputo,an tâgt; lumfit aflêcutus quâtû hic tnboit. Sub ijcit Lcus.Sed quâ tum ipfe alfeqnuf es(V enia taa loquor,vt cenfore agas tâ ti vir i cui’ turn fanAitatë,tû eruditionê tot’ orbis Chriftia* nus,mnltis iam feculis admirai us eft,veneratuseft,amp;,ppc adorauitî’Quid an nrbis erat defitur’id facere,ni Leus hçc fcripfilfetCCurantêrurfusadiecit propeC annôplaneve* lieramur,ô^adoranias AuguftinûÇ’Q.uodfifenfitdecnltii quipeculiariter foli debetur deo,cum ad hune nullus mor* talium accédai non in tempore addidit propel An Augu* ftinum exeufare eft cenforem in ilium agereC An qui infe* lior cft,no poteft efFari quid de A uguftino fentiat.Si iftud xnihi de Auguftino no permiiiit Leus, qua ftöie ftbi per* (nitüt

-ocr page 142-

mt'ttft cêforam in Hicfonymum^Nam de me nihil dicanlt; q uem adeo contempfit,vt cftimaret nihil tam c/citanter in me fcribi pofl(è,quod non 6tis eflêt ad obrocndum EraP mum.His argutnêtis pofteai^ me fatis refellit.perorat adgt; modu.n feuere,icerumatt^ iterum optans vthacætatcna» tu srandior faAus grandeuum ilium imiter Augufiinurrii OBfecro inquit per Chrifti charitatem,relcgas diligenter» ac iufte expendas quæfcripfifti.Ôf ficubi more homini^ te lapfum inaencris,non pudeat te ad exemplum bcatiui* «ni,at(^ ad miraculumvfcp eruditiffimi patris recantare,vbi malecccinifti.Italt;pvidcbi's,qoantam ipfe egeas cenfote, potius quam tanti prxfertim patris,câiforem agas. Quis hare abfqu€rifalegat,qui rem noritequot; At qui ft ig^ narus,qais non credat eflè graocm^e feriamadmonition^ grandeui cuiufpiamæ autoritate præpoJIentis cpifcopl^ Cumipfetotlocishallucinctar,cunrtotiesreprchendatea quae non intclligit,cum toties agat argamentis,adeocorv' trame nihil facientibus,vtin ipfumrecidant,cam toties a me bene dida,detorqucat ad calQniam,cum toties citet au tores facros in fenfum diuerfiffimum,cum tot ies fie odio K ratur in proximum,e cuius certe libris,multadidicitiuu6* nis cum toties,(Sed malo finemfacerc ^toties enumerate quoties ille peccat infigniter)quin ipe fibi cantionemhanc eanit,qaamnûc canit mihiç'Cur no aulcultauit fidis ac dogt; lt;flis amicis,qui magno meo malo fuadebant Leo,vt opus fuum premeretjVtpotc dcdecori fatur5,non aotori modok Verum etiamtoti Britanniæ.Cur n5 aufcultauitD* Atcnfl qui nol uit rem agi per contentionem,cur non laltera meu admifitconfilium,qui tories admonui,viderctetiam atcß etiam,quidrcriberet ædendum neep fperaret protinus om nibusarrifurum,qaicquid ipfi icribmti arrififlêt,mallet(p ftilumfuum attemperarc,ad grauium,ac dodorum homi numiudiciû,qadqaorûdamapplaudentiûallentationem, vtargumentis rem agerer,non conuicrjs.Haccquotiesad/ monui,etiamparumvt ipfi v/debatur amicus,fed tamêami doseonfulens, $tlli,4silk ptofummis duçitainicis,aut

9’^

-ocr page 143-

l’pfeconfoluir fibi fortafTe plas fatis amicus. Vides ledoi hic nihil fit dignnm palinodia. N une qu um in pofterio-aditionc quædam adieeerim,(^x vetarent,ne q uis pof quot;^’deundem modum calûniari.Quorrum attinebat hacc

ronlta,tam odiofa,tam rixofa in vnlg us ædereC lâ hoc ^dmoneulam ’hfolutispofteriorisaeditionis voluminibas,Nam fehedâ *^gt;vt diâum eft in A polo^a non ante nadus fam,^ aV toovolumine perfedoredmem Louanium.Et tamenfi hacexi(rentmemortuo,quodegonon dubito,qnin fnegt; W Lei confiliûjCTedidilét lcdor,his verbis me fuifle ma-Wtutn priufq ad recognitionem operis aedngerer. HniuC« •»lodinugiSjne^ nieumocium,necp tuom ftudium occip FIcdor,n»fi Lens tam capitaliter nos impetif ' ’^orbuiuslibn,iamopera quorundamboiâ o^his'partem occupaflct,priufq in lucem prodiret, “£dhuius volnminisiéeûdi modusefto.Quod

iopereft tercio volumine ccmficietur.Ex hoc interim conqeito ledor,^ non opimura triamphumfitrelaturus hicquitanto tumultu rem aggreflus eft«

FINIS SECVNDL

^Pödmclytam Brabandæ An(uctpiami'næd«bia Michaelis Hillenn Anno ab orbe redenv pto,M,D.XX.Menfc ApnU

-ocr page 144-