ERäSMVS RO-
TERODAMVS CANDIDIS LEO TORlßVS S. D.
Vm hçcfcriberê optime Ic dor,identidc poenkuittn-ftitüti laboris,necp emarbi tror multts annis mihi collo catam opera in vllö argamê tum, vel CÛ tedio maiore,vP Gumfrudu minore. An Le um fui libclli poeniteat neP cio.Nâainntillû maiorib* etiäcopps iftaurare pugiü Q_nod fi falfum eft, ille
Paccmmaaalt,agediuidam'’ internos vidoriä.DimidiS budisilleferat,egodimidiü.Viccritillec0uid^s,egO5?is. Fueritillefoperior vociferationib'^jargometisego. Dixe wt ille fedit iofius,ego moderatius.Q.uod fi volet folidä au fttrclaudê exhoc GofliAu,ne tentet denao iurgqs öi: coui tii5.qua quidê in re iam omniu atcç adeo meo quotç fuffra giopalmam tuHt,nechabebitme pofthac côcçrtatorem. Quid cnimfacili’,c^ vel ingerere,vel regerere maledicta, lufco difcere lufceî’Mulierû ac fcurrarü ifta concertatio
«ft,n5TheologorS.Inproptu eß cuiuislabe alienonomi Bi afpergere,qui faSipfios probrü no metuit. V t emvitç Gc famçalienç domin’ efl,qnifuçcontêptor eß Si Leus vult tabs haberiapud alios, qualis ipfe videf Gbi,vir erudii’ cor dat’,attetus,oculat^fortis,taeatbonisargamctisfuasillas toticsiadatas ÔC tâdê orbi^ditas annotatioes.Necp rurfus «omat tâtû p us c5uiciorö,inierim pollicttâs mox fe refpa* futûargumêiistttisiqd' videlicet praßet ad calcdas grçcas bitidis
-ocr page 4-f^if^ùfibi,PrfmShlt;^aggrediatar,(jd'a(J rêptüiet, öm/f tat/Uud ïn ncmo nófateturillG vaJere plnrimu, Si meed *^^^ot^ibus,cjux dodlos viros deceant, rortaffisha Debit Eraimû coniJi^atorê, In hoe genere certamims no iim expenri vires meas, a difcedit vterc^ faucins,SC in g'orius,qd‘maledicêtja^,nó eloquétix viribus nititur, nee ^udlaudis aofert vicïor, niiiqd'habeturvir improbior, ci amaruIentior.Odi viHoriam,quxnocontingHnifigra Cr adel is eii vol up tas, e Eatris exiüo triûpbûagere, PulcberrimScertaminisgen^eß,vndequi bonoratior,qui vincitur,^it doiiior.Quß illintbd videt u^eruditi us,q maledicere, me nó babebit ad oerfariS, tamê fortaffis no dePutarus eßfuas BitboBsc cbius. Imoiamnücacciniiosvideo, qLeSaedpiantpro ipßa^ignitate. Q,diîici(îèfn,parûnèm buius téporis Ium ptut.cgo polihac binafmodi tricis tw auocabora meliori bas {rydijs.Alioqai qdfadlius,^ tenebrionêautrabolam
Siinfuißscouicijsimpetatho
htterarûexp^s,vrnecbocc5aiciû, qcfijuidâinmeiaciSb
dumgrâmaticG appellant,in eG did poßit, adeonoingeni
ofus,vr etiâ comanilènfu carear, neep quicq adièrat adIcri''
bmdGp^eraim oibusviralctijsvndiepcorraptGjuuenis
,^.^^'^P^^^f^^^^^^^^^P^^^dxlcahieJamcpgeliit
’ fnagno ordinis fui dedecore, Acbeo
ûc^uet,vttneitârâfamâfubitopartaiuidear, V^ideoficeê
rarGmeG,vt doceâ quimecarpunt,vtnobilitêquimeinfâ^
^unt, vtadßueba bona extimulê, qui mea bonisauocant
fiudtjs^Etern niCeus plane velitingratus videri,fatebitur
ErafmGfibimagno comodofuiflè. Siqdemdumtneüo
det carpere,ccepit attîgerenonihil meltorislitteratarp, cce
pitampledii ßudiG linguarfi, cœpiteuoluere qaxdâ vetC'
(uinautürG,noßrasIucubrattonesvndic^defloraait,qu{n
-ocr page 5-^PoKtfafti Fibrös af t îgîr,ftc veî hac partêvMeetor iwTiiî oî •X) valere, Altjs amor lîimulos addït ad bonas dflciplinas, vtlfcrlpfii P lato, H U 1C ad cafdc calcar addidit odiû. Fortaf» fehocegent ftimulOjqui prarterfenallos anrare poflunt, Poftremo iâ orbi no minus notû eftLei nomen,q Erafml, Noncôtemnet opinor,hoc pra?mi] Leus. Idenifcnflt,ni ™lor,CH fcribit ad me in prçfatiGcula,q ua mihi dicat fatras I^sannotationes. Mihtvero,inquicns,quicquideucne* *x,nec male,nec infeliciter cadet. Hoc dicit,V t peflîme ca ^t31ca,certe cotinget innotefeere. Id cS Léo p me cotige ••yaBeft vt eo beneficio rede vtatur ad fuâ Chrifticp glogt; ^ß'Q.d'ß nô fatis habet peperiflê famâ,ni botrâ ettâ pepere ^püd bonos ac dodos, primû canat palinodiâ cônicioiz
^’’’dwbus immerentis famâ impetijt, deinde fateatur QC 5’’’ô^ctlapfusfuos,^s innueros prodidit vnolibello,dS ’’’R'cis voluminibus paucos conaturoflendere, O^imQ ^psrthflè monenti, ne talilibro propinaretfe derided« tnalo dod us hadenus obteperet confilrjs
ne fe r urfus cotjeiat in rabiofam côcenationê, 8C ^ditorScalamû in fe prouocet. Si quid tandis pararipo^ ’’guævirulentia, fi quidindodis vociferationibus, tnultn taudis iam nûc tulit Leus.Nosnihtl geflitst ®fidias,nccç cû adiuratis ty pographi s egtmus,ne quis . ^P^ttetchartas.anteqeffet abfolotûopns.Et LcQfictraz refpôfione,tam afperû, vt nem
l Pn.’?®'^*^3*'ï’^Fuisipfiusfcriptts, Quomagis mpropiu l tu' f Pf’’® agnofccre,no omncs,nccç em eft nume» I il?’ elencho demonftrauimus, rtô tali,qu^em l f.4^!'*^^*^^'^oIibro»Quiprçterfumos,fucos,tectmas,ôd 1 r«,quot;'°^^^'^™niasnibtlhabebat,Hicmultominus polll I rnopus,8Cmoderationequoc5rcfpondet.Si eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apologtjs
'^‘tQcû vcncniexLcilibcUOjConfaltûfaeritnofha vti . . amidoto
-ocr page 6-reasinamœna Ä«S-quot;“*'?“
fip» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;us ncmo per me fadus edaier,
•^eûiunitutS. Nihiladbuc
g ^ucrecipio^ vtnolimnectueriptinacius,neimpO' S^'^^^^^^udoûus^MenuIlasbabebjtnecimpiædoânnx magiitra,n€creaâionis auttumultus^vel duce velcauu't^
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^{^snôambio. Hocingeniolû,bxb'ite
rula^.^brinigloriæferuiêt^p^,-^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
^a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qbafda^ qmagtsûudêtfao luao,^ /
^bnui,No€ÛvIIdlîudtjgenus,qd*damnë.N5eûvIld^^ / tegeni^qa/n/êder,dçpba£is loquor.NöimprobomO'' 1 abeccleb'a receptas ceremonias,fed eos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
his ireti,neghgat ea,qua^funt vera'pietatts.Nemofynccd i nec l'nrer vllos maIîvitâ3gefe,nP /
^y^^^^^tneceûîtas.Eradùionêmtbipon arrcgo.Q.a 1 d^dit dnSjlibêterimpanid.St qsadferetmeljcra,nogt‘3ua j tirniequar.Q^uimouëtbmoi tumahus,ipû viderint, Q.^ f icsffnt^tpiJiêfaïsjyduntlïbellis, C2.uoifinuHusadhuctaùgt; ƒ dodie^necp d virulentefcripfit, gn hoc Lei Jïbellofubkoc ƒ tuft Sedprohoemijplasamp;as^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
INDEX D E M O nbsp;nbsp;/
/îransah'^tIocos,tnqb^inûgniclap/bse/iLeuSf nbsp;nbsp;nbsp;/
A Berrat toto fcopo, necp quicq agit tota annotatione ƒ jL^prima, nec aliud facit féconda, in quaillud, aefcio^ / noîeiîm donatur^,q£fcûex ipfius annotatione Iiqueat,L^ 1 umnoahûdeqexmer€fciiJè,inc5mëtanjsHiaonyntid6 / pi:auatelegi,prohab€tjhabd)itgtttÙ2ittdiceiaâit,mefiie /
-ocr page 7-rific eflc vt ïpfe admonuit Quid impodditios i
ITEM annotxlxxxvin. Noaarum.xx, Nó intelljgit qdïeprehêdit an .iq, x.xi'x, xxxüi],xxxvL 5düij.xlvi.p totu. LVlI.no intcnigit,nelt;^ gd ego volucn, 9^ ipfeloqnaf. ScnbitcruüTç/êwv p w mega, cö ptineaC Sdmu/’Aa.Dcide admonet^triwTf/ßov nocohærere cû ôui'v, fed feribendû eflè lt;riauTOV,cû cnanrv cû ne utra lcdionc qua^ dtet,fineleeascrtwrj/Sôv,fiueouuTf/eovrolt;r,cûo%aujôvfignifiz tetteipm. Hic aût nuUaeftfcdb pfona ad quâ poflît referri ««rô. QdTî legas trtu;TÇ/eov,nilûl alind qnadrat,q âurgt;v pri ma tcnui,nifi fenfus eß,(piritü di'fcerpfifle feipm, q nihil ab feirdius. Catcrûqd’ait meïnfchcdarefpodiflc «ut^v priore ïfpirata idé poliere q(f trwoi-rôv, fufpicor illû ex tauîiv feciflè ’^TOv.Sed vt paucis oftendâle(flor,gd voluerim. Tripha nâhiclocus potaccipi (muT^jScv ca/rv,vtintelligamus fprâ difccrpfiflê hoiem, A ut lt;rtwrçygDwclt;’ out^v, priore afpirata,vt fenfusfit fpm difcelTiflê ab hoîe,feipm dilacerâte, A ut triw tjamp;vroç ôoiw, vt idê 1 cfus fit cû primo, fed gignêdi cafus po fit’fitpreâo,qd'genus ê illud Ariftophanis,not^Ta!'7’ óctto* Kf(»|uSL’sjé'7raj(!c7ravoult;R-Ku. Hæcquoniâ mihiveneruntin mentêrecognofcêti qj^erat excufum, vifumêimpartirc.
lté lxi.lxx.lxxv.lxxvq,lxx vüj.xcf). multa .cviq.cxi, cxij.cxxix.cxxx. cxxxi. cxliq.clx. cxci.cc.cciq. ccxiüj.cc-* Xxix.ccxxxv.ccxI,Nouarû.tq.viq.xi.xvq.mrtisIocis.xx, De nihilo morofe rixaf an.vi,vq,ix.p totû.xûxiq.xlviq ßtotü.lvi.lxxvi.lxxxi.lxxxiiq.xcixxviq,cxxxvi.cxxxvL fupnumctaria.ccxxxvq.ccxxxviq.
Denihilo excitât tragediasacfeditiocs,an.xvq.xxxi.xlvi Xlvij.xc.cxtq.cxxxiq.cxxxvq.clx.clxxq.cxcû].cxciiq« cxcvipcxcix. ccxxxiq. ccxliq »
Poftulat abfurda.c iq.cxl v.clxxvq.
N5 coftat fibi. An.iiq.xix.cû negat eflê ^c^ diAu foedS cûiniaeAiuislogc aliudobqciat.xlüq.xcq.cxvLcxx. No uarum.xvq.x.
Palâ calûniaf. Ann. iiq.v. xiq. xvq.xix. imo p tot û.xx^ Kxxtj.pettotû,xxxv,xliiq,malusmodis,lxviq.Ixxi,bcxq«
-ocr page 8-p« totG.œnptt'totû.crxvii.cxrtii’n. cxKcbKtii.cI W vq.cdx.ccxiq.ccxxifi}.fuß numcrariiccxJöcvtj. ccxxxi'x. NouafS,vn.xvrj,xx,
StuItcrbat.Anj'x.xxxitj.xIntj.lxxxIxij.chdi).ccxUtj.Nouä Fcedelabftor.xxxtj.lvxcxvt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(rii.xüf(
Canit paltnodj'äjfed fugbe. An. xiiqxvtj. xdj.cxv.dxxxi, Falfodtat.An, xxx.xxxiJx.lxxxin,xd.xci).muIta,xcMJJ.
xcvn.cxv.cxvn'i.cxlv.ccxvij.ccxxi.
Depraaat quxdtat. An,xxxvi,lxxxvn,cxvffi.
T axat facros aurores cS alias frcq uêter tu annotatfoium. ccgt; Fucumfadtgloriâcaptâs.xliifj.li.litq.lxvtlxx. (xxxvitf. lxxtj.lxxxixxciin.xcv.cxiiti.cxv.cxxtj.cxlviq.cxlix,cli; cixxxtdxxxiiq.cixxxviq.icpc Nonar0.vi
Docet quodnon intellig«.lxxviq.cxxxrj.dx.dxi. clxxxd cxdq.ccxv,ccxvq.ccxxiiq.ccxxxtj.ccxxxvitjNouar3,iiil
Scnfamhxrctfcumapprobat.lxx.xcfj.Nouarum.vnf. N fhfl ad rem facientfa.xci.cxxff.clxf.dxfffj.ccxxxfx. Friuola notat,anno,ifff.xxi.xxff.xxiif.xxifff-xxv.xxvi.xxyj xxvfff.xxfx,xxxfiff.xlv.xlixl.lfj.lfff.lvfff.lfxlxtf.lxfff,lxiffl Ixv.lxxfff,lxxffff.lxxx.lxxxvfffixc.xcviif.xcfx.dx.cv.cv4 cxxfff.cxxxffff.cxxv.cxxvi.cxxxvff.cxxxvffj.cxxxfx.cxl cxlfifj.cxlvfj.clffj.difrj.dv.clvi.dvfj.dxv.clxd.dxvij.dx'' Vifj.clxfx.clxx.clxxf.cIxxiifjclxxvdxxvf.clxxvfff.clxxfX clxxxff cixxxfij dxxxfffj dxxxv,dxxxix.cci.cdffj.ccv.cc vi.ee vfj. cevitj. ccxxxcxxi].ccxxv.ccxxvi.ccxxvij,ccxx vifj. ccxxx. ccxIi.Nouarum.x.xffj.
Abfarda,qaecß videantur ÖC fine mête dida. An.xxxij.xlvl lxxxvi.xcfj.malta.cxfj.cxxxvfj.cxlij.clxxxvifj.cxc.inulta cxcv.ccx,ccxxxiitj,ccxxxvii.ccxxxvitj, ccxxxix. ccxlifj.
Falfa congerit, xliifj. cxiff. cxiifj.cxxxvi.cxli.cxlvi.clxxx.c lxxxvf.cxcifj.ccxxxvifj.ccxxxix.ccxlfj.ccxlifj.lcpiusNo/ uaram.xfj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erratum.
ff In fine quaternfonis.P.fiue inpricipio.Q.Defuntharc ver balibrofecundoPrindpiumnec fimplfciter neenonfiffl* plidtcr.Si Augoßinos SCc. Cetera quoniäminutfora vide bâtar,Iedor ipfefactl z dcprebcckt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elendii
-ocr page 9-‘ LIBER TER
T I V amp;
Rcfponfio ad annotationem Eduardt LetCXIIIL aduer fus annorationes Eraftni Rotcrodami
in Ada Apoftolornm.
ER SPIRITVM fandû præcipiens. Quo-« niam hçc pam’cula pcrfpi ritum reddebat oratione ambiguam, quodrefern poflît, vel ad fapiora, præ cipfens per fpiritnm fan-» dum,vcladfequêtia,per l{3iritûfand:um,quos ele^ gitjVtoftêderem redius acœmodari ad fuperiora, præfcrtimcumordofermonispræpoflcruslît alteram fegt; qncntibus fententiam, per fpiritum fandnm,qaos elegir, procoquoderat,quoselegitperfpir«umfandum,adhp bitapcriphrafi verteram huneinmodum. Ad eomvfqae dieni,qao poft^ impartitus in hoc ipfnm fpiritum fandû, wandaflèt Apoftolis, quos dclegerat, rurfum aflumptus cft. Hic L eus negat opus fuiflc periphraff,cum noftra le diocongruatadfermonemGræcum. Imo nonquadrat, vel in hoc qnod non congru« ratio téporis in Scd negat ex E uangeliftæ verbis elici,quod nos exprefli musperiphrafijmoquominusalterienfus poflîtelici.,fcr monisordo réclamât, Quidautemvetatintelligi qcFnos vertimusC An qui per pecuniam dicitur aliquem euexiP fe ad magiftratum, nonne intelligi tur impartitus pecunia fonciliaflêillimagiftratumç’Necideonegoper fpiritum fendliim eledos epifcopos, qui regerent ecclefiam, fi ank ß i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QOtO
-ocr page 10-flotoChnftû perfpirKBfandamdcîcgafléfirfs prxdic5di mannsCfmoqd’addncft Leos pro me facit magis, Pcrro quod £m/Ac$atvoc7- refertad hoc qd’mox fequif,ab Hierofo lymis ne difcedcrër,mihi fane videtur,tum coadius,tû dp lutius,qaafifnerithocpr£dpuû,aoffolûqlt;f*ilh'sprçccpiflrt cQ L ucas illic atungar fummâ eorûquac Chn'ftus njâdafTet fuis a refurrecfiiôei Ad hæcqdppuserat illicadmiïcerc.qd* mox effetnarratur’dam qcFnegat f, ucS facere mcuonem de prscdicâdi munercdelcgato apoHoIismihi fan'se(},qd^ Mattheus dC Marcus mecninerunt.Porrodeipiritufando nominatim meminii loannescap,xx.Sicuttnifit mepatet ôfego mitto vos.Hæc cû dixiffet,infufflanii amp;dixiteis,ac cipiiefpimû fandlû ^c. Nec tarnen ita ieqaor hanc fenten tiam,vt diueffâmreijciâ.Hacderecûnunq monaentLe^ tarnen annotat tn indice:q uod banc locum non mutarwn«
Eodcm; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. AD.CXV.
Tcjaefcensprçcepir.Annotarâ miln videnfcribanJ ■*~^vicio deprauani,côaefcens pro cóuerfans cû neutra verhû quod eff in gra corû codicihas fonet conuefciSed Leus in AleandnnoLexica legit lt;7-M;caiA/'?iû3^ fonarectia couefci.At vndebocbaufit AIeander,nibèxhocloco,qn nemo opinor latinos dixit coueichQ^'q m/A» gr^ce fonet diaerforiû,N€qtpugnarinrerfeconueriari,â^ conuef/ nbsp;nbsp;nbsp;j
ci,arnon ideo voxeadem vtrurnc^ ûgniffcat Ne(^ facit ad
verfasannotationemmeam,qaod CbriffasarefurrediO''
nefumpierit cibum cum difcipulisfuis Sumpfiffècibum
cum dijcipulis ffatim a refurrec^ionepalam déclarai Eaa^
gelicabifforia.Nec hoc feniit L ucas bis verbis CbriRum
côuiuium egiffè cum fuis eo die,quo repetijtccelum. Sed
hacbifforia, Ctetera minutiora funcNec buiusreinosad^
monuit Leus.cumnuncrecenièat inter manenr/j.Sedhic
Leusfumpto Chriûianoanimo,quodâmodopalinodiatn
-ocr page 11-canît 8^ hoc nomine voit fibidebcrcledorê. Sic cnim in» gredttar,quia inquitvtilitati «lae ftudemus,optime ledor, ne quid ignores 5Cc.Deindcpromimtfimilimodeftiavfa romfefe etiamin cæteris,fiquid offenderitapud veteres, non pu débit inquit recinere,fi opus fit,aat fakem te cômo ncre.Quodfî LenspreftabitidquodpoUicet,nô dubito quinducêtasfim’ habituri palinodias. Atqturpifîimûeft, ’roA/vwÀR/j jvbificimpetitur famaq3ximi,vbitâtofupciiio resgeritur,vbicolaphis paflîm cedimur,vbi hçrefes,fchif inatî,8lt; his didu atrocia vocabula intentantur.Hic Leus Hon granabitur recinere, V t fatiiFiat ledlôri,quo pac?lo fatif fict mihicAt ego inpriore æditione multo magis ingenue pollicitus fumpalinodiaîTijit quidofFenderem fecusquS oportuiiïet dirtnm,idcp nonvnoinlûcolnuitaut ftudio* fos.cômonftrarent fi quid ofFenderet. Au'p idfeci in opéré nonadcarpêdum,fcdaddocêdûparato.lnqno nullius fa •Hainccflif.in quo nomen etiâ corjz illuftro a quib'’ diflén tin. Et Leuspoftfotrixas,totiurgia,totcouiciajpoft tam •Hultafeditioliflîme dii5la,poftæditumlibrû infigniter fa.* Wofum,fibi ignofeetjfi modo comonefeceritledloremcrgt;» forisfuKfcdineolumi tarnen ipfius digoitate.Idc^ faciet ce* densautoritaMAuguflinijautfimiliumrahoquinoncefTu* fus,™tant! effent nominis apudomnes.Ettarnen interim vultcxpcndi rationes illas admirabilcs,quibusfuam fen* tentiamcommuntjt,quæfortaflis efficient, Vt ab Augu^* ßinodefciieentesin Leifententiam pedibusdifcedamus. IainilludlubensrogarimLeû,fipcrmittat,cuin fimul edi derit,amp; priores annotationes 8^ hune indicem,curnon «orrexit potins duasiltas annotationes c^hanc palinodiâ adiccit indici,nonrnutatis illis,quæ male feripferat. An me mebat,nep3rumamplam effet volnmëcNecenim video; quamaliacaufam pofîtt pretexere,ParifiisexcudebaturÜ hof.Lcus erat Louantj.Q.ni fi adfuinêt,videripoterat ex? cuTis ûmehanis illis fèio deprehendinè,quod lue reçu ntat
-ocr page 12-ni fî forte L d frâter Galfrcdus hoc adiecft de fuo, qniafÜ^ gando libello praterat,cui debes ledor,qnod habcs eâvP cp adeo porum putumep a médis, Siqu/dé hic plane iuxts græcoi^4)uerbiïî,aJ’tAlt;;)à7- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Verû illud pene me
fiigcrar,cum ego in poften'oreatditione no femel adduxif fern teftimoniû S. iiguftmi ex libri pn'mi que fcn'pfit ad* oerfus Feh'cem Mamcheûcap.iq.Leusiddiflïmul3scitat eadem verba,ex open's quo relpondetAogufiinus litten's Petiliani Donatifte cap.x. Atqui cûhuius open's fint tres U bri,nulli'us horûdeci'mûcaput habet aliqd hniufmcdi, vn de confcntancûeftLeûaliqua occafionchi'cfalfumeflê.lâ ëC illud feftiuû,qd’hâc Auguftini leélionê paraphrafi'n vo cat,cû locusipfè doceat hac ecclcfialbcâ fuiflê le(Qioné.Sic cm narrat notarius excipiés q turn agebant.Et cûreddidif fet codicêEuangelrj.accepitadlus apoftolof^Stfdixit, Ac panlo poft, Ettea'tauit in adiibus Apoftoloi^Primu quP dem fermonê Stf c. Bel In vero futuru erat, ft epilcopus ftu* dens teftimonio diuinæfcripturæ rcuinccre hæreticu, pro verbis Euâgeliftæ, fuâadduxiflct paraphraftm. Quin vel hic vnus loc us apud A uguftinû arguit eccleft'afticâ ledio nem,certe apud A fros,aljâ fulfle,g qua nos vtimurhodie, Lot Û reperies,iiij.0^,v,cap,c5(erat ft cui vacat,
AD CXVf,
Adio,ij, *1* feetaudenter diccrcAiTa^rftfpver/cKr Com audenfer lo JU'qui, libere loquiidem valeant, cur Leus â^anie dillêntit, ôif ab interpreted Cuius iérmonem com alibi di* cat efle ipiritos fancfti,demiror quod non veritus fttaudengt; fcrvertcrc inpalam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
AD CXVIf,
OCesqui'dcdixit,AdmonetLeus,quodadditiU JL V JL apud grecos,ad patres,in latinis non effe.ldiituai admonuiftêtjfuiftètadditum. Nechicaliudpoteft obtjee re,g h umanam incuriam,in re non pericuIola,Et inpofte/ tiorexditioaeadditameüjCittaLeradmonitionem,
Ad
-ocr page 13-Ad cxvi'n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adafff)
A Daerfös pucrum tuum lefutfl.) ComTraJff'apud Græcos polyfemon fit, SC vt arbitrer etiâ apud Hae bf«os, adinoneo magis vertêdum eflê filinm, g fcruum, qnoties de Clirifto loquimur, quod filiS deifrequeter óC certo vocatum Icgimus, feru us an didus fit incertum eß, obvocemancipitem. Sed Hieronymus contend« Chrü» ßum vocari feruum. At Ambrofius dißcntit.enarräs Epi^ flola: ad Philip.capJj.Non efn inquit, mihi ficut quibuP dam videtar,fic formam ferui acccpifle,d um homo natus cft. nbsp;nbsp;paulo fuperius, Formam tarnen dei non accepifle
dicitur,fed eße in forma dei, Serui antem formam accepif ß.dum qiafi peccator humiliatur:Scrui aut ex peccato wnt. Sicut Cham filius Noe, qui primus merito ferui noz •’’enaccep«. Vides vt Ambrofius nonahter admittat in Chrißo ferui perfonam, q perfonam peccatoris, V erum cum toties falfus, non fatisfiderem Leiex citatio/ •’«»vifum eß excuterclcca,quæ adducit, non opiner ex ip ßsfontibiis,fed ex indice,quem indode voeât cocordiam “iblixNä primu Efaiac c, xli. Hieronymus g iuxta Hae/ D^os vcrtit,Et tu Ifrael ferae meus, cû jalixo fermone lo/ cöinterptef,ncj^bogdêmeminit Chrifii, verStotöhoc 3d Aplos accomodat, SC noiatim ad Paulö, gprius fuerit fouus legis Mofaicar,mox eledus ad E uägelrj pdicatio-» •'ê.Nccplèc’interptat gloiïa,qaâvocâtordinanâ. Ethic eft loc’,que Leus negat alio detorqueri poflê,q ad Chri/ «û.Rcfellat igit Hieronymûfalfe intcrptanté,5C fuos au/ tores adducat, rep udiato Hieronymo feqm ur. Porto q^adducit ex eiafdem,pphetac c. xlij. demiror eut putarit ^phetae verba m utâda. Cû em illic iuxta verfioné ex Hac craEis habeat Ecce feruus meus,fulcipiâ eu, Ac iuxta fep* ^ïgintalégat Ecce Iacob puer meus aflumâ eû.Leus ad «ucit Ecce feruus meum fufeitabo cû. Vbi nûc eß illa lex
Anexcu
-ocr page 14-An cxcufibit fncoriäcSed vt /pH yiäet {apinhs In facris lA teris impictascß, Atfortanêiichabetindex. VerSoporic bat in fc facra locom ipfum expendere, præfêrtim cum pa-* b une fane loeS Hieronymus fnterpreta negansaddimennonë Iacob, Cum va ticinium xd^tur de Chn'ßo. Et tarnen hic Iacob additura lamineoquodeitatexEiaixcapiixIttj.Vide pccc£f,qni lapfus alienos tarn morofe inCedi^ tar.Pnmam cum illichabeaturiaxta tran{htionem,Voa Ul tenoietuomeus es tu.Leus ftcadducir, Vocauitenoie tuOjIeruus meus es, Vbi nunc dormit ilia terrifica lex,q di minuent^aut appofuen'tc’ Hic nihil habet Leus qaod prx^ fexat, nilifaam vel ineurfam vel inCatiam, cains altjsnulli cmninoracitgrati3m,aIijsCato,fibi Suffenas.Verumopi nor •^edeprehêdiffe,quidhiciinpofuerit Leo.lndex,qiie concordantiam vocant,(icaddudthunclocum, quemsdquot; verear, neFrobenioferibat di ^ppellet. Quod dico-pbabiliusècit,qd' ^gathuc locumalio detorqueri poffè, qad CbriitScom Hieronymus fotuminterprefetur dechoroApoüolor^ quemadmodumprirnum illum^ Etfortaßiseodem pertF diiïéntit FJieronym uamp; Non lie opinot delirauet L eus,nirt ex indice decerpril1èr,q(f^3ddacit.Hie elf qui nos fubmoueta tradiandis facris lineris Hicquido' cebit ort^m, quamcatîe, quamcircun(pedte,quafn relP gioletraefiandx lintdiuinx litterx. Cxterum vtHief)'' nymusconatur oliendere nomen ferui competerein CIvi num, ita multorum aures abhorruerunt ab hoc nomine, j quod indigmtatem quandam fonar prima fpecie, 3d pug-' nbsp;nbsp;/
netcumno mine filrj,quodri bi lèmper vfur pat iu Eaangç
üanadïIputQ, Namfabmeaperronaloquens,dicoinait:
nctatïo/it i
-ocr page 15-tiotatfonc. Etfortaflê ferui appellaliofo hufteflo« eöftgt; UcnitjEtpIanc non conuenit,qnatenas eft fiJius.Id me (èn Cflê facts tndicat quod fequttur, Ettamfi obediuit QC fubdp lus fuit patn iuxtaanùmptum hominem, fed vt filins,non vtferaus. Namftliusobtemperat,fedfuafponte. Scruus jpctu fuum facit offtcium. Porto quod Hieronymo ChrI fins dicitur vermis,pro me factt,fi recipimus hyperbolen, Neque défunt autores, q ui in hanc fententiam pedtbus e-»
Refellit, quod obiter addideram C H RIS T M I’onfuifTe pucrum q num adferret falutem. Quid opus egt; ^1 hie argutar i,q u urn Petrus interpreter ur,de morte ChrI “»qua nos redemit, eriam fi tota CHRISTI natiuitas vita ad humant generis falute pcrtinet.Conucnerunte* inquit, vere ad uerfus fandnm puerum tuumlefum Herodes,filt; Pontius Pilatus. Porto quod rurfus difpntat WindiccLeus, aduerfus pofteriorcm æditionem, magis Atnbrofiom periinet, q uem fecutus fum, q uam ad me, ***umprtusrefellatoportet, quinegatfibiplacerefcnten-* ^3in eorum, quibus C H R1S T V S ideo diceretur ac^ f^pilTeferui formam,quod fadus eflêt homo, lam quod
CHR 1ST V M fuidefubditum patri, quatenus pifiliusjfed quatenus erat fcruus,fortafle verum eft,fl *“1* R1S T V S, iuxta naturam humanam, nullo modo
dicitur ftlius,dei,quum homines pij filtj deivocentur.
AD CXIX.
Adorumfcxto,
VTOn ceflat loqui verba. Htc quandonfliiïmufo _ _
X \ ncinnoftraquidemlcrtiöne,necinGrieca,nonen ^tto.vh quod carpal Lcus^niÜ raiionem,irao conieduram
mcam.
-ocr page 16-c5qnam adfero in annofafibnibcrs^Ef fameaat curfüfpl
(iL'r^ '^.^l!^^^^^^’^^^^^}^3ximecûeotwadiedioco/ nbsp;nbsp;nbsp;.
fini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^f^fûqaod obiter ait Leus fieri poflê,vf al» i
q s ^quaturaduerfustêplumautaduerfusdeScittablaf^ ƒ pnemnm,mihi videtarabeiTemukuma vero.
HJ nbsp;. AD.CXX
cpronus prêter omnë caufam inceiJitLeasexépIa'^ I J’ L ‘'^j^‘^^°^^^‘^^'^oi^uerâinquibufdamsrçcisc(y verüim vnSaut altéra, fed addo,mibi videri bbrariorû^â^ eofdem in alio codicecûrep''
calcenuius annotattonis folet alibi, negâs fidendS grat''
cfscodtcfbos,nicóperiarurHieronymus aut alias quiipiâ: ƒ £onfentire,Ati{î[id agimashoetoto opC'' / ^^‘^^3ddere,aut niii fuffragentar exemplari» / vetuita latinorum,
/înOtUC» ^^^^^^^^^Pgt;'obatLeas,qutdobfm'f,quodïnanncy ^^'^^,^^^^^^’^^^‘^’P^^^^^f^^^tnbancjngrçcisquibufdani codicib abeffècC2aidalïud/ufpïcarïpoteûmepoflalia nadum exemplarja.Neqftamen perpetiiGefî,vtquodaït Leusnaffatio repetïtaper omnia reipondeat, QAacx^àb
Vomodo vnxit eû deas. Cum nô negem apoßolff ^^^^^'^^'^^^^‘^^dncondirû,tamenefflcacioremiâ
, -w*w i{re,ahorGorationeqrûiiis pbaleratasGipCeLeusfateaiui C^fepatuifacere^vtrn dicam^apolioiosvnicalinguahqua , tosiit /
-ocr page 17-•ôslnalt;'lîs,qt!aefîtab oîbos{nteîlcda,anIi'ngu{sdiuCTfi9,‘ I quâdo hoc hodie cououerfum eft inter TheologoSjC® lion diflentiat in hoc,quod aio apoftolos ex cofuetudinc
^oneSóvfu emendate Ioqucntiû,qnidpi3culi fit,vicium hoctribuercapoftolis:quod tocies facit Hieronym’. Sed •iotas inquit Imo Lei vox hæc eft,non mea. Et hoc Syllo-* giftno claudit hâc annotationê.T u fermonê a decretis litv 8^* exorbitante vicq notas, ego nihil vicqpatiordici in opercdei.At fermoapoftolicus opus eft def,que qualiC* tötpfitvenerorpre maieftateQuidvanego vfq afpernor «mçnem apoftoliciîî'An non frequenter illorumcoeleftc sdmiror eloqnentiâcSi Leo nihil aliud eft vicium q pecca *uin,fateor in opere dei abeftc peccatum,autcerte abefle ®ebere,Sin balbuties linguæ,aatlippitudo viciura eft,qd ptohibet tale vicium cóiundüeflè cum opere dei î* Leus •^peritiam fermonis tribuit Paulo. An qui tribuit imperP •ümfcrmonis,non tribuit viciûC’Sed hoc vicium venerat Leas. At nonquatenuseft viciu. Nec veneramur fermogt;gt;
i ’•’5incômodum,fedfententiam.SiPaulusvfus fitveftela I ^era,nóne diceres vefte victoram,citra Pauli cotumeliam pneum lecftorê torquet incomoditas fermonis,no licet ib liiubuenire^'Neceniin aliud agimus hoc loco.Excute le yorannotation? meam,nihil reperiesin apoftolos fecus didunigoponct.At gaudet Leus inhacannotationc fo^ fiumhabereMartinum Dorpium,nefolus fapere videa-* •n^quafiveropericulumfiteiusreijniDorpiusfuccurrip let T ametfi Dorpium non idem mo uit quod Le um. Imo habetÔC Eccium huius rei focium,quo minus metuat,ne •olas faperc videatur. Sed Eccio refpodimus epiftola qua ' Mi-tiirorquoconfiliodilTimuletfibiledlamefle lamquod
in Indice Leus:miht inpofteriore ædüione adJiturn C quod
-ocr page 18-qaöd nólim hacdeee dighdtari,nihil facit ad hanc rem de qua mibicumLeo controaerüa et}. Nam vicium feriflo* n/s plane mbao apotiolis,etiamfi non taxo,ne^ inceflo.
AD.CXXIIl
Ado .X, J I notât, qttod com admon uedm in annotatiombus Jl a plufculum eße in greets codtcibuseß in noßrd/a' men non adiecenm in coniextu quod noßris deerat. Fin^’ gat hoc mea incuria omißitm, fan's erat alicabi monitueße iedlorem.lamqaodin poßeriore adiecim‘’ xditioneid qd deeratinprioreLcusfaatcrogar^yiipfiferataracceptum,
AD,CXXIl[h
Adlot,xiij, nbsp;nbsp;Aluatorem lefam Hiccum in contexta fequurus ßm
L^eos codices qaibabebatvaddïtûlefu nomen itaqi ver terim,nihil habet Le^ quod faggiller niß,quod inannot 3' tionibusadmonuerimin nonnulhscodicibas nonaddife
tum,âf addo, fortaße nondum erar tempus explicandi no minis. Id ideo venerat in mentem,qaod legamas fuißercgt;gt; pus,qao Cbrißus nodum voluerii pr^dicari Meßyas,rur fum apoßolos in initio prxdicationis apudrude vulg^b /iinuiße a vocabulo dei.[ta forte fieripoterat,vtquoniani iefunomeadbucerat inuifam,Seraatorem prfdicarir,fao tempore expreßurus ôf nomen, Idquoniam mibi non ad modumprobabaturadieci,tigt;rte.(2aodadiecerimprobat Leas,Proindentbil hiemibiauniUo concrouetii^eti,
Ad,CXXV, yA Dmonueram in quibutdam proifvri/fa baberiff'a ideßprotêrua(oreiâlutem,3frameniéqaor, quod cam noßralcclionec^enac,Q^uideßigitutqaod qu»'
tFodem,
quaeßtut Leus.. ' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Ad.CXXVI.
MIrorcurex vnadnas feccn'tannotationcs.Anlioc reprehendit,quod malaerim feqoi codices grçcos qui cum noftris confentirenuCum teller in quibufdam ali t isdefuifle,
AD.CXXVlk
LEus indicat in noftris codicibus haberi,quae defint in ' græcis,nimirumhæc.Et commotaeft omnis multi' ^udùindo^lrinaeorum.Paulusautem Sgt;C Barnabas Ly' ûnsmorabantur.Q.uidfacerem,quandohæc,ncc in Aldi, ’’îæditione,quæ poftmeam prodijt habentur.Hoc fi tiim ^dmonuiflet Leusfortaflishuius reimentionemfeciffem •nannotationibus.Cæteram quod Leus ex hoc loco col' li§it,non ede fidendum græcis codicibus,quibus non ob aliud tarn iniqausert,nifi quod a me prodtti funtin lucem,. ego vicidim colligo Leiiudicio nihil edè tribuendum, cum in codicibus quibus addita eft gloda quam vocant otdinariam,totam hoc deed, Sf^ gltodema quod apparet cfTe Bedae admonet in græcis haberi,tn quibufdam veto la-' tinisn5haberi,Q.oin 3Ó lyranus com fetibat perpetuum • commentarium,hunc tarnen locum in cnarrando non at' lingitlmo ne in cótextu quidem codicis habebatur,quo fum vfuSjCum hæc fenberem lam in æditionequac ha', bet Hugonis Carrends commentarios. videmus adie'» öuminfpaciomarginis. Alias non habet,Sed eft in grae'-co.Eat nunc Leus,2lt; nihil addobttet, quin grarcis defitj,
1 qi^odinnoftrislegitur fed non omnibus,
AD,CXXV11L
Gomi
~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vm Graece Ht Sa' Tx?(:/^oc,qiiodLatineraJdipofcraf
Ado ,xvij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad verbum,^ celenime,dcmirorinterpretêtnalui{re
V^yrecederca græcis vertus, par iim^ Jafincrcddcre. Le os admoner, hoc indicari pot uifle cit j jlins, videlicet inters prêt!deferens,quemputatafthtudiuinifpiritusbæcver^ rtUe. Ego diuerfum fentio,atcp adeo mecum diinis Hiero* nymas,
A D cxxix.
X J^jEviadominû IndicoapudGraecosnonaddido^ Ador rix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vjden'apiid Latinos additumexplicandære/
mittisinterpretiloannisin Kc^Aû/j,iden,inhuncmun'
dum,Necp damno tamen /nterpretem,imo alicubi exeufo
Qoan^non enû'miIisrario.Nonenaliusmundus,quatn
hic mandus,Sed abfardequis dicat de via,nidaddataligd,
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD exxx,
eße feruandas.Leas dißentit. Prima quid min lit, ûidfen'
tentâ fuerit sliquandiu Parus, ahhorrensacogreßa Cot nclijç N cep tarnen td (enfï, lacobo vtihm Mod legan ad la lutem effè neceff'anam,fedferuandamadhucad vitanduin offendiculum tnftrmorum, CumPauhis putareteUêteni' pus,negligcndt eam faperl}itionem,vrpnte vergenteinta magnum dllcrïmen E uangelic^ dodînnx, nfirD cxxxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Ado(,xxij,
poi)(ij^/a-c(TD, quad tnterpres venir prteordinau/t,
dKote(fiiasvenendumfujliJépriepatautt,Nampr(
-ocr page 21-Ginart efl ftaf uf mis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cflaggrcdicntis,qnaf
prafparcflt ad ea,qitae mox fecutnra (îint At Leus contenu ditetiam âlamediafuiflc prædefiinata. Quis hoc ncgatî* Vframhoc non narrat hic L ucas,in cuius Interpretern feri fco annotationes. Ettamen fî fatisoommemtni, notât alicu fciinindicibus Lcus,quoddetfabaiTipraedeflinationidp ninæ, cum hic nihil aliud, qua græc^ votas expliccm vim ïeptoprietatem.
PAD lt;xxxq\
Ercutiat te deus,Hicoliendo,nelt;:pconoicfamfuiflc quod dixcrat Paulus in pontificcm,necp mêdaciuni, ^U0(ldtxit,feignorafle,quodpontifexcflêt,6ôtamen ob *^^ultum agnouifle, veluti ditflum conuicium, agno veluti pontificemxquireuera pontifex non erat. Hic fie wau ult Paulumexculâri a mendado,’q uod Ana
*igt;as VCTenonfuiflêt pontifex,abrogato iam Mofaico pô* Wicio.VerumquipotuithocignorarePaulusC' Hicmagt; 8’s h^rebitin pcriculo mendacq,Sedmentitur,ihquit,qui Poiitificem ^ûuis feeler ofum negat efle pontificê. At nÔ *’’cntitur,q hoîembf utcfjr exemple, feruiente ventri, negt;
efie hoicm.Mendacij reus crit Paulus,«nqnit,etiâft qdP ^'’titjaliquo mô verûflt,nilî verSfuerit ad îenfum comma ^^tn.Hanc legem plane reqeio. Alioqut nô exeufabimus yhriftû acrimine meodacq,g dixit, foluite templQ hoc,â^ ? wdnoredædificaboillud. Itemcûtubettunica diuciv dits emi gladiû«
cxxxitj.
I Ndicaut verfum vnû atep altern in nris haben',g in Græ Alt;flo.xxi^ Xosnô inueniref,admonês le(florê,vt ficubi reperiret,ad
octet. Nâ nec in Aldina ardit ione coperio additû Quid 'ud potui f^erc,^ fed,etia ft protfus addêdum eflêr,qtf cliderabaf.E t hic Leus putat ob banc caulâm, no jefle ngt; qd, inquit, nos tantopere con
^QißJusinGrjcis exêplanbus« Etiâfîsditionîanonbene habe^
-ocr page 22-habet, quomodo emendabit ur ad codices infer dum murf Io s,intcrdum plane falfos, Vt^’nüciat ccnfo reu lus noßer, quanta enm auroritate. Credas didlatnrem loqtif Imo tof3 hue locum,quem htcaffirmât deeOeGreeis codicibus,^« ob idmunlos appellat, Lyranusindicatjnon perunercad contextum,nec in libris crnendationbus haben', veröfcho. lium hoc in marginefmfle adtetflani, quad caulâmredde rei,qtiare rnbunus volueritPaulumficeflêmunitum. Id Scriba q ui/piam rcttulit in contextum. Hare Lyranas negt; qusc^ ex fuo capite fómniauit, lêd in vetuffis aliquibusca mentanolis reppen'i,e qhus fuam enarrationem conc/nna uit. Eatnus nunc, óC diffifi Gr^is codicibos ,fidamus Lei iomnijs.
A/l-nwim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxiiij,
^T^^^'^^^^Liippetebantnohis pcr/ndemiiJta exépla^ ! X nbsp;nbsp;V^^dent ur cm Grxcis A dï-a no perinde eße in vfa ee
cleßaiiicoJn^tens deerat aligna par‘f,quâ tame in vno codice reppen aßeriprä in margine, ÔC hincadieci. (2uid ^itar queriiiir LeusC’ Habet quod vult. An ideonon eß iidendumGraeeiscodicibus,ßquidin vnoqaopiamouii iêritrcriba,quod tarnen in alij^ emendatioribuscomperia-' nbsp;nbsp;nbsp;.
tur^ î'^am 3t^jpterepperi,vt di(ßumeß,in vno codice,SCith nbsp;nbsp;/
Aldina legitur arditione, CZuanqgloßa,quam vocanr ot' j din ariä,teßaf ur,aliquot veßu^ minos baberi in noßris co^ dfcibu^ qui tarnen ingr:ecis babeanturhoefenfa. Qtiem . spprebendimus, Cecundum noßram legem volaiivuf nbsp;nbsp;;
iudicare.Tranßliens Eyßastribunus,cummtiltavidema
nibus noßris eduxit,iubens eiusaccufaroresadteveniret
quopoßisnare dijudicans de omnibus tßiscognofeere,
fCiquininnoRriscodieibas ßdemdefideratpotius,qijain
in gCcTeisC' Ä dco infenfus eß Gra’canicc'egenti Leus^opb nor,quodadbucilJiGrxcâasparuinfeJjçj[erceûêrït. Cx^
teraan
-ocr page 23-*»aw qiiodLcus'negatcohærcre fermonis tenorem, ogt;
•P’f^isqiiæ dixeram abclîe, propierea quod fcquatiir, a •ciatinnoftrisdcpraiiate legi,aquOjCumgloffaatet, quo Poflis ipfe dij udicans cognofcerc,
AD oocxv.
/Ï Dliancniliilrcfpondeo,qu5doLciconicdurano podcm^ T^confiftit. Demeaviderisledlor. Quodfiquidrex «ius tibi veniet in mentem,candidusimpa«i,
AD cxxxvi.
CV m intcrpres dormitans prodigiofum admifcrit fo-' loccifmum,itavc«ensjOmniaqnç apudnosfuntco faetudincs, fiCquacftiones, Leustamenindignatur •’nhi,quodhocindicarim, atcp excufat interpretem da* pHcinomine, velquodinfcienspeccarit, velquod locus fît a librarijs viciatus. Q.uis autcm tarn indodus, vt hunc foloecifmü non fcntiatquot; Ab alijs IccQ viciatS eirc,non eftjJ labile,fiuc quod aliasfrequenterad eundem dormitet mo ^nm,fiuequod omnes codices confentiant. Portoquod ï^icncminoTheologos, noninfedor illos, fed quod hu* wfmodi folœcifmos patienterferantadmiror. Atquehic multisvcrbis patrocinatur Theologorumbarbariei,amp;S il* ^5 in me concitat. Poftremo locum hunc recenfet inter ea lt;luac non mutauerim.Q,uum'm acditiooe pofteriorc,omi* feimTheologorum racniionem,ne quid eflèt odiofius»
AD Supernumerariam«
T) Hnignctriduohabuit. Quum paulo fuperiostam nbsp;nbsp;nbsp;xxvii{
JL 3 ’ nfigncm loloeciftnum non vider« interpres, Demi*
ror cur hic tam eleganter fit loquutus,præfertimquû «pndGnecos aliæ Gnt voces.Nam benigne dixit pro hu* «aniter,amp;: liabiiitjpro tradauiu
Hic rut
-ocr page 24-Hicrarius sdiargora Lea,quîatn ter[freiê,qaa(îdebe3fniJ5ilb'[an[3reueréti3mi l^egat hoc e(Jêinfli(iJtimei,emcdareb[inû Euangetiunijad verbat? grxcamJmo hoc (utceperS maxime, ôt^iî quidmaleredJi' dit interpres indico,cur'non liceatoûédere,{î qaideleg3tf nbsp;nbsp;nbsp;j
tixcanfadircelTitagræco fermone!:'
otna,i, reüirredione mortuorH Cumapad grxcos fef' t
-*-^mo û( anceps, dC in multos fenfus trahi pollit: coller
(His van]'sargumetaris,magisin hoc propendeOfVi intelll
CuiusreifolusMattneusmeminit.Etqaopartëhancred ; damprobabi1iorê,addoconiediurâ,ûquodMattheus ve^
lut obiter memintr de quibufdâ ad vicam reuocaris,quor3 ‘ I nominatamen ttocitat,proprieperticjiuil1ètadcoprob3tt ! dam dinfaitatê Chriiiécarreros etiâ Euangeliûashuf rei tnendonem fâc^uros fuiiJé. (^aod mortuus elî ChriduSf nbsp;nbsp;/
demhocfaciebat proprie,ad declarandâillius diainâ virttt‘
tem,prxdpuequia reuixit virtute propria,qaeadmoduntt
teilatus eiiipe,fibi eile in manu ponere anima iuam,3^cS
vellet recipere earn. Nâquod ad Chriiiivocê reuixerint
quidam,etiamG'teiletur in fumma diainâ naturatn,ta/uett' nonteiiarurproprie,câlegamus3i^a propherisexcitatos ad vira defandios.At nemopunis homo iicpofuitvitâ,X ßc arbitrio fao recepit vitâ. Haeç cû dixerim in annotation! bus tnqairëdi iiadio,nec oino {iulce,nirifallor, Le^nefeio quidtragicâibmniâsratiocinarurhâcinmodâ.lnhis inqt qax certa fidetenemus,{icuti de bis qiiarfcrip(èrâf,vel nd nbsp;nbsp;nbsp;•
icripferant EuangelHi^,quoJverûnoneii,necegopiita pfobabiIeeflè.Naniquod probable elinonuilam habet
tatione
-ocr page 25-’onem,quadefendat.Atvero fcripfiflêEuSgelifiasqif onfcripfetjjf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debear,vt plane im^
Lß . ^‘^^fcndere.Pr^fertimcûeccRa plena nobis Eoâgc hrSrationê,iam olim ttadidcrit, vt impiu fit, vel addere
vel adimcre.Quod fi quifg audebit dicerc,^babile E“3gelifiis,q(PEnâgeliftçnon habet,vel on elTe fcriptü Euangcliftisjqd* plane in E uâgelîjs conti p^ntïquidpóf diciapertiuspvo hereticorQ decretis.Qui oangeIiûinfefiant,hacianiiaaperta,tonentcriftas,Nihil Pfotuleris ex Euâgelio tam fortc,quod ipfi non rétorqué-» fc'’Klippe clamahuntprobabilecfire,non hoe feripfifle j. Oängeliftg fe j fjifo a nobis confiAü,Hadenus Le’^Ob ƒfo te lcdor,fi talia fcriberct Erafmus gs crederet illimen c6niueo,SCvtinamfemperlp ^et.Acfaceremnitam odiofenos impeteret.Qois vn^ '’^«abEoangeliftisnarrari fadü,quodfadumnon eftc* xUisvn^ aliquidademit,aut addidit EuangelrjscQuis ^^3demit autoritäre Euangeliftarum narrationiï’Quis gt;xit illic cflè quiega nobis confidtjCQuis ferat hxc tam ootofa fine mente,non modo fine caufa didaCEt tarne hiîc outn notât etiam in primo indice ceu vehementer perigt; Tandem propiusad remaecedit oßendens,ab j. Euangeliftis,alia dida aut omifla,fed ita temperatam confter.Quid tum pofteac'An Chrifti dodrinä aliquo modo pcrtinet,cófeqaitur vt , '***i-uö4rguiTitwiuruv «tgiijVjudii ƒ, qyj j omiffuïT) fit ab Euâgelifta qaoptam,ideo P^oconficfto habcndum,quod ab alq s non comemoretur» loqtu'tur.Non tarnen credo,dices,probabile eflc *cnon fuiflè omifluros,fi ita habercnt,vt rcfert loannes, ‘’oqui fietjVt pene nihil certam fit apud Euangeliftas, Umnonomnes omnia dicant,SC qaae dfcuntalio modogt; Chriftianeintelligat. Dif*
D peream
-ocr page 26-pcfcam ni me horupudef etiam aJaerf3fq nomine, ve! ob hoc ipfurti qcPThcoIogus dicitur. Vtinâ vEinimicû fuum audinèfjbene confulcni ê,cum hæc edererSi Iibram fuum comunicaflêr.nünhiiiufmodiprodidfflêtorbi'jdeqoibus quid lodicaton'fint dodi,me puder diuznarc.
Eodemi tquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^D.CXXXVlIi
I Nter argumenta qutbastumvtebarvelbcat^iJIad, -*-quodcâ moiTuï quoriï meminitMattheus, rcuixcrinr, anteq reutuiCceret Cbn{îas,rcnpredmn5videdvenf}mÿ le Pauls bic tenure de his.Sedvt reminpauca conféra Ju hoc a me dilîèndt Lc'’,quodhos mortuos reCufcitatosvo cadm precurforesrefurredîionis Cbdfîi.Q^aales inquùp' cudbres erant quipofieaapparuerunt.c^ is quem preibât. Ad id vt tdbus verbis re/|3ondeam. Q ui prior ad vitam re dit,nônepcurd(C’Sed ignotS erat eos reaixifJè, Ar hoc no bis cognitum eiiex narradone EuâgeItûæ,Et fortaHê tûc mnlds etar notam.Poüremoquialoânes paucis pnedica^ vit in deferco an ideo no fuit w^/çetuolt;r CbddiçLe^tefîes dicimaault,q precurforesSedloânes bapuila,anideond fuit tedis qefeêt peurfor^VerSin bis nenns opéré nimiSt
AD.CXXXlk
Eodem» ‘XTPgetbocqaodfcripferamSiPaulusvolebataiJè^ nbsp;nbsp;(
V rereCbri{iidiainitatê,magisdebnifJêcomemorare nbsp;nbsp;I
refurredionê ipfiusqaIioram,AtLeus putatefficatiusat gumentS,fi fentiatur de generali re furret^ione. Ac verSdi cit,û ea turn futiJêt pera^a, Verûvt bâc perfräderet, Chri^' flirefurrediio qpceiferaqpriuserat pfaadêda.Et tamêhâc opinionêquâ ampIedlitLeus^pemodS inter cæteras re^ cenfeo:videlicetintelligi totârefarreditoné,capitis acme^ broram:quodût veluteadem omniSrefurrediio,
AAD.CXL,
Varicta ôfc,Q.uoniâ fubinde variant codices,non nbsp;nbsp;nbsp;/
Jtioaem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;greci modo, verâ etiâ Iatini,qaories recêfenîhuiuf
modinoia virtutâ a ut viciorS, nbsp;nbsp;in bis gdâita diüorqaêt
fefe.
-ocr page 27-We,qua(ïentas fit nuCTus,Cû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ins fit apoQolû
carûrerû volutfle proponerç,vt ex his q comemorant intclligamus ÔC alia his afFinia,duobus:^bis admonai,n5 tam anxie numerâdas voces,cû in epiftola ad Galatas DnmcrenffrudusfpirituSjOpcracamis no numcrent.Nù •ttitum id fentiens,fi Paulus habuiflèt in aîo numéro cer» ^orecêfere,fpiritus Si carnisopera,debebat vtrinqj nume Jus inter fecôftarecontrariorS. Q^uot eni adfert cômoda ! WituSjtotincomodaadfcrtcaro.Leusrcfpodetvirtutetn angufto efle, vieiû late regnare.Scd quid hoc ad rem^ ^urnerat Paulus opera camis,fed numerus non refpodet , ^umeto diuerfo.Quod Leus dicit,fortaflls vtcûq; locQha J “ebit,fi(jçgçr»eribusautformisvinutûac viciorûfiat fergt;* 1 *uo.N une de frudibus eft mentio. An plus incomodorô p3utviciû,qvirtuscomodorQ^Tametfiqlt;fde nûeris ad* i •’’onui^nô tâtû deviens aut virtutibus didû eft fed de rerû i Wûlibetcatalogoîî^nolim iterprete fupftitiofe torqri,
HAD.CXLI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oq
Oc loco cum palâ tefter me renfle fentire de peccato originis,nôhabet Lcus,quodeofane nomine me* Cüm expoftulet.lllud tantû admoneo,ne peccatohoc abu tîmur vbi nihil eft opns,nec5 paflîm torqueamus feriptu* ^^uidiuinâadculpâex Adâ primo parête generis humani contraâam,cum poftît ôô alius fenfus cofiftere. N ec ideo ypimus paflîm ampledi mctionêhuius pcccatijqcVhuius pMtofacilius elabimur exanguftia difputatibis quêadmo ^^^fttologifiiisabutunt epicyclisïQ.uidhic ^huc qd* onendatpiasauresç Anqd’nolî aduerfushereticos detorq ^fciipturâ; Sedînuis inqt,p(ftm origints ec comêtû Theo-‘Ugorû.Qui côfiftit me tetert pcftm originis efl€,2lt; fentire îotnêticiâeflè rê^Anteq cû Pela gio res eflet,locû hûc bi» ! htiâintcrprctabant,pofteaq Pelagianisbellûindiximus, ^vïgemushûclôcQ,quaftnô poflitfecos accipi.Atqdiu* 7 robrofiusûc interpiat,vtnon fitopuspeccato originis»
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;El Origegt;
-ocr page 28-Et Ongencs cum vtranc^ référât interpretationem,fameft cam potjflîmûfequitnr, quæ confiât finepeccato originis, Sed extorqueSjfnq uitjinten'm hoc telû Theol^is, q cotl fïaant hæreti'cos, quafi peccatû originis, no pofia alinnde demonfirari,^ exhocloco. Qaodfiimpiûefihunclocô fecus interpretan, de culpa ongïnis,qmd faciemas Am brofio.qui (ecus interpretatur7 Si tenes,inqu« Leus,efclc fiafiicû dogma, de peccato on'gïn/s, no efi qd’metnas, ne inuentûfit PheologorS. AtquisifiuddixitfFingathunc locû,non pofie fecus accipi,q de peccato originis,3n ïdco nô pofcfifieri,vt alicubi no in têporeabutamur hocpec' catocJFingatnuIlum eflè locô in écris litteris,cuius dio doceanfpeccstum originis,anidconó credit tir^üm, q uod credêd um præcipi t ecclefiaîHanc annotations q uç nihil habet pratter fiudiûdeprauandi mea,claudit huncin modû. Et vide Erarme,an hoca’quûfit,vt tu folus fapias, cotra tot patrû grauiflîma tcfiimonia.Per Cbrifii charinte obCecro te âfobtefior Erafme,vt nolis inferre in eedefiam fanlt;fiam,licc nouum genus tradandiiacras liiteraSjCim ci lumniaveterom. QuidC Anegofolusiapio.quiOrige-* rem ÔC Ambrofiumfequorautores,ailt;^ eiiSTkeopbyli élum,nec^ dubito,qain is veteres Giycorumiit emniatus» ideo aduerfor patrû teütmonjjs,cid'indicofenCum vira c^confîfiereC Ancalumniorveteres,qiicaperiofenfum alterû.vt il lorû fenfum non reijciâf Q uarfo te lcdor,vt iogt; cum nofirûin annotationibnsconfcias,âf videbis Lcaai hic nihil aliud, q uam calnmniari voluiflë. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
AD cxlij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
QVodPaulus GxrcefcripCit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCtnterpres
verterat pertranlift, nos vertimus peruafit, quoniâ Eodemi uguiiinus huius occafione verbi lapfus eßet,^pntaiit ditfifl pertranfire,qd’pteriflet:eam anibiguùatcfuihili,Sed Leus obtjcittntbiOrigenëlatineIoquê(em,quilegcrùp nbsp;nbsp;nbsp;j
traniqtjaupefiâdiligêterenarrarit, Quidni enarrebfidH nbsp;nbsp;nbsp;i
idem
-ocr page 29-«Jem eß pct'tranRre,amp;r per uadcfc. A ut quid nouafi FTi'ero
’’ymusin vertendofccntus cft vuJgatiä kditoncç’NS idco non liccbit, mutata voce, ferm om’s amphibolngia toi
•cfeC Sed Origenes dixit, iniacris littcris nallâfyllabâ eile ^uacanciQuid hoc ad mc pertinet. Nuego muto ver^* ®iimPauli ÀrïAfliï. Nam deGræco vcrbo locutoseft Orp genes. Et tarne hic locus reccfetur inter ca, q nô mutarim» ÏAD cxliq*
N plutcs abudaait. Admonco Graeci s no eflé î/a'TrAu-'
‘’KOquot;,tin plurcs,fedbçTcùç7roAAovlt;r.i. in multos. At Hicgt;' *onymus,inquit, lcgitpgt;lurcs.Fortaflê,fedexiftiman5np ^ilinteenè,inter multos SC plures. At Origenescxplicat •’’yftetiS audi nücri.Qnid fi id facit,no ex huius occafióe ^ocis,(ed eius,quçfeqtur, tTrtp'ircrwtnv.i abudauit.Crcfcit 9lt;fab3dat.Et in priore parte,nó erat abûJantiæ métio. At-quot; S^e hiinc quot^ locum notât a me non efle corretfl um,
AÛ cxliiq.
xVpramodumpeccanspeccatû. Cûgræccfit oAa?TwzR.omn,vj{J« ^A:x’QigafT;oL,,qd*perindc fonat,quafi dicas (celeftum fcc^ ’«■ijndicome dilucide potins,q latine ver(iflè,pcccamino fum peccatû.Hic obijcit mihi Hicronymû.qui îegerit pec «tûpeccator.Vbific vertitHieronymusC'lncôiextu^ Fa
’§K’J’’hanc verfionê noefle HieronymiC Incomenta
•^^cQuid hoc ad me pertinet C Vtriep neglcximus fermo *'isvici5,quolenfiimexprimercmus ApoiiolûScdiUeaU terfoloeci{ïat,qego.Q,tnd igitur eft periculi?
EAD cxlv.
T nô mifericordiâ confecutâ ,mifericordiâ côfccutâ. n omj«, Hæc admoneo nôhabcrt in grçciscodicib’,8C idico qoccariôevidcantadievla, videlicet ex gemina codicum leâione.qnâ oftêdit Hieronymus.Hic Leus cenfor afleril bit.Ongenes legit 2C déclarai,ficut amp;nbsp;ecd’ia legit Primfl, anGræcino habêt,aut olihabuerut ecclefiâC’ Deîde gd le/ gu ürigenes,aui loco î In Olcc varia,vt dixl, ledto eft,
Inhunc
-ocr page 30-!nhuncJocûtJihiircribi{Origenes,vndecoH}gaseumîamp;’ giliê.qd'non in Itbris latinis legimus. Verba ipli^funtbçG r^e forte eti3nos,qnâc Turnus plebs dei,fedpdiaiaasglo rix fux vocauit nos,p]ebê faa,ôi: quia non fuimus diledi, fedfadii fumus dile(fii,ô^filij dei viai. Ex bisapparetillSie giife,q U êadmodü nos i uxta grçcoi^ codices legimt Nâ quod paulo fupi us meminir miiericordix, non exhoc lo conatû ê, fed exeo,qd’prxceffit de vaûs irx,âTde vafismJ fcricordix,IamÂmbroiiusconfentitcSGrxcis.Q;aidigi tur hic volebat mutart Le^c'An volebatmeadderedeme^ o^qcfnec eü in Grxcis exêplaribus,nec apdPinterptesC An cû Hieronymus oüêderitin^pphetadupIicêefJèledbonCf Inalijj eê dilediâ^nddiledlâ, inalijsrurfas mifericordiaco l^utâ, nôcôiècatâmifericordiâ,an volebat me vtranc^ côiungere^cSHieronymofufficiatakera:' Ethocaimotai ■Eeosintereaquxno mutaui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄD cxlvi,
Vi ell in oîbus deus, Q uid Origenes fenièrit, cutil nbsp;nbsp;nbsp;'!
^Otneodê^ ^!!^^^^^^^^^^^^^S)Q^^^poËspIexifuntArri3nij
tu de dxmonibus redimêdis, obfcurân5e{i,Sedq velverterunt,vel fecuti funt illias c5mâarios,prxfertl Hic tonymus ëi Ambroûus,qcf‘ineraterrorispiculo{i,aatjaf'^ fus omiferont^aut correxerant,fedita, vtliceatadhuc ve^ 1 fiigisquçdâdeprebêderetHuiusditfliLeusoIimamepo ^Habat argumëtam, lußi legerer comentarios OrigeniSf in.iij.caput cpinol3cadRomanos,ex^ liceatetiânSfubo^ dorari, quid fcripferit Origenes, ôëqd correxerit Hieran]^
^^ficdemûrefp5dens,eu tune tempons ob tnutuiiief,negat illicvllumetiê verbû de dxmonibus redi ^^^^^^’‘^^‘‘^P^^^^^ontrariâiêntentiamaffêri, Vtruncp^
Lças, ôCth vcrûxqneeüqtfipfo ^ripft.Nec^ em dixihocillicdici,fedipar^eßequxdävc itigiaerroris Origen/ci, Etcontrariâfentêtiamadferrind nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
oegabâ,cûfaterercnècorredîûabHieronymo,iiqdineët nbsp;nbsp;nbsp;;
erroris, CxterûcûtUiçagatPauJusplegêMo^ieâhocec
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiuta
-ocr page 31-,vt oés inteïligerent/êfe obnoxios deo,ncc poOêfa lutéabfcpjlliusclemêriaconfequi, Ürigcnes kgisnomS dilapt,ad Icgé nataræ,quæ angelos quocp copledaf,eocp accómodat illnd,vt oïs mSdas obnoxiusfiat deo, qgt; ange ßs fint mûdi códtn. Ex his fubodorari licet hoc loco Ori genem difpataflTe de lapfis angclis aliquando redimen* ^i5,pr3tfertiin CÛ intjfdccomentarqsctiâ arch an gel is tri/ Duat vanitate,Hoc fufpicatQ faifle me minus admirabitur, 9'egetitquibtis verbis Ambrofius interptetur hunc Pau liloc3,vt nota fiat principibus, Sé poteftatibusincoelefti “Usgecçleliâmultiformisfapiëtiadei. Iseftinepiftolæad Ephefioscap.iij. Poflèmaliaqnædâindicare veftigia,fed ^^Pfaefentia mihi fatis eft refutafle quod impingit Leus, g •’'indice (no negatillic velobfcurumhuiufcerei veftigv* IumclTe. AD cxlvq,
Ncaptionedn captione, cumhic græceftt nbsp;nbsp;nbsp;.1. vena Roraîxi
tas,admonui,neput3rent nihil aliudintelligi pofte,qua âùlûaut fraudé,in que fenfum, quofdam captiofos voca» jniis, Hie obqcit Hieronym5,qui (cripfetit in comentarifs PotellâCcaptiohuiusmen{ævideri,qua dnseoscepit,c3 4xitadcos,Q_uid vobis videf de Clarifto, cuius filiosé? Nóftati is eft lenfus, que Hieronymus idicat accipi pofte, P ofttctno,vt rede dixeris Chriftu cepifle ludacos ,no ideo captiofum rede dixeris.Necp cm cepit cos dolo,fed verp tatecoftrinxit.Poftremonihil^jhibetfiCinvcnatudolam addi.Nccç tn no erat indicâda grçcæ vocis proprietas. Et hoc^notat Leus,inter ca quæ no cafttgari.N ec huius rci tn vnqadmonuit AD cxlviq.
ALiog granoeft gra.Teftat’ famaddtGrçcis,qcPtn Eodctï^ nris codicibus no haberet. Ea pars cû er udito cuidä
I atnicovaldcarrideret,mihipoftattêtiasexpédéti, '0difplicuit, idcç pluribus :^bis declarauiin æditioe pofte horidd fenfit Leus.SCobid conatus eft aliquâlaudis parte fibi vindicire,co.n nihil mereat ur hoc fane loco.
Ad
-ocr page 32-DAD.CXLIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ro.xq.
Oniino ferutcntes.In pn'oreaeditfone pofucrS
2ugt;uAti/Di)Ttlt;r,queadmodQ nos legimus Poft vbi dep hendt varia ledionem,non celaui ledorê. Lens poftait k admonuiflèpcrfchcdaSjó^ Hieronymû feu potins Orig^ nemindicarcduplicêle(ftionem,mecprefpondiflê.lamad diderâ annotationib’ mefs. Id fi vere refpodificuti refpo^» nihil debetur Leo,n»fi ,p ftudio. Sin falfo, qd* iile fortapê cupit te fulpicari ledor,m ultS gratiac debes admonitori» NaiXcc.
Eodcm.
Eeefittatibos fandor S comnnicantes. Sic vertcrSlff æditioneprtori,necç q uicq annotaram nodum ani* maduerfaledionediuerfa»Moxvbi copcrÉadieci pofte* rioribusannotationibas.Leus aitfe admonuiflê,q(f Hie* tonymus teftaf,pro neceftïtatibas,in latinis aliquot cod^ cibus,efie memorqs,fe tarnen neutra ledionedanare. Hic vf ait ancripferam.O Hieronymiana modcftiâ Hoe te no* lult;tlatereLeus»optimeledor,ScilieethocpcrtinebatadÔ dei catholica: negocfunr,
Eodëm
AD.CLL
( j VefitvoIütasdetHicadmonétincontcrtuIatinö ^^-^perincuriamomiflam voculâ vnambona. Cætera non vtdeo quorfumtendant,nifi Leus volt fibi ferri acce^ ptumqoodeam inhuncadiecimus locomj'nacditione po ßeriore. Verö fi quis legatquodadiedmos,intclliget Ld pratfidijs nihil opus fuiflê.
DAD.CLIL
Roïxu],
Amnationcmacqrunt Indieauigrafcis
id eft accipicnuLeus obtfcit Hieronymû in Orige niciscomentarqs legere,acquirant, 5C intcrprgtari coqui* runt. A ut igitur aliud legit Hieronym’ q in gratcis codict bus habet hodie,anr loc’eft deprauatus, ôf pro conquircc fcriptu eft conq uirunt,autaliud quippiâincauû elLCate-mihinihil potcftimputacL
-ocr page 33-AAD.CLÏIL
SfamiteJndicogTapciselTc 7rjoAoiuCavtrt,qood verti Roma.xtitj potueritadiungite.Leusadmonet Hieronymûve
ilt;îiverbovfum,afliimitcQ.uis autê dânat aftumiteCEtiâft «tinis non tam aecomodum verbû eft in hoc fenfu aflume »cqadiûgere. Ad cacteras annotationcs, quoniam tantum *^§cntnumerum non arbitror operacprecium refpondcgt; *^:cainhnius farinæ fint aliq uot»
£AD CORINTHIOS» AO.CLVIII.
Vam nemo principG. Hic Origenes principes in, _ .
V-^terpretatur dæmones.in c5mentarqs,qbus enarrat
^ttheû amp;nbsp;Origenem fequitur AmbrofiuSiEgo præfero Chryfoftomi acThcophyladiQ.uid hic eft piculi.
AD.CLIX
Q, Via oculusnon vidii.Oftendo,quod nobiseft . H afcenditgræcisavsSx verti debuifleafeenderunt.
’’ifrorum.ix.Iegerftaicëdjt. At quid (1 is locus eft depragt; uatas ad noftrâ lc(ftionem,præfertim cum alibi fecus légat-Eicronymus.Sed fingat Hieronymum (ecus legere, ani *deo non verum eft quod annotaui, LAD.CLX
Ignû foenG ftipula.Quo refellere eoi^ opinionc qui £Coh'aiq» putât hæc oia,ad bonorû operû gradus cflè referêda, cito Hierony mi fententiâ,qui putarit vnâ pané ad pios,algt; tciâadimpiosptinere.Moxindicoiuxta fentêtiâ Ambro fqjignufoenû ac ftipulâ accipi,^) dodrina, fed infyncera, quæ propi’ expëfa ad veritatê E uâgelicæ dodrinat fit abo lcdajedlie vt is qdidicit,aut etiâ docuit,fit falu^ futur’,fed felfadodrinaexufta.Hicmnltis.^btsmecQagit Le’,nihil adrê[)tinënbus,quafi fenCerimlignû fœnQac ftipulâ, efle quis opera mala nbsp;nbsp;igné eflè incêdiû, quo cruciant impn.
Cum in
-ocr page 34-Cumlnpriorcquofçædinone norninatim rcßcr hucjocfl non accipiendû de igni pnrgatorib.Qood fi Leus cóiuio iflet Ambrofiû.enarranté h une lccû,nô tantû verborS caflum efFudiflèt Ambrofijverba font hæcOpns qcHardert diâf maladodlrinaeft.Et mhisq fequûturpcnâigms (crpratexcuflîone acrefurationê falfir dodîn'nç.Et afiqM topoft,Sedcûdicir,fictamë quafiper igné.üfiêdit falutJ quidc illûfutnrûjfedpenasigm's pafTurûjVr per igne pof'' gatusfiatfaluusSCnôficutpfidijætemo igni inppctuuni torqanf^ vt a liqua î parte opcrepreciû fie credidillè in Cbd ftum.Scper en? erubefeat neceflè cfi,qui fe videt fâlfum de fendifle vero.Etfimili mo femp fiduciâ habebitdeùqof abicdlo falfo,iecfUHt us c verüHadlen’ Ambrofius.Quid potuitaptias.Djcit pudorc redarguti penâignis,quapuf gator,fed ttavt extifta dotQrinafaliajpe maneat tncolumis Et hoc eratj-nimirS qd'in L^i fchedis annotarâfadla perire nohoies.Na-Sif difcipulus dedifeereeogit qd’malcdidp citjSC docQoriprobare qd'male défendit. Vides igif ledîof totâ hâc caufä L eo extra rc déclama tâ ec. M a gi s aût admi' tor,qd’necinnooisânorationib’,cïuasnefciocuiuseô(ilijs aut fupperijs adiecit veterib‘^,fcn(ît errorc iuû.hiqdc ôC tl' lie loniatme de pqenis inferorû log,cû palâ ofiederî me de pudore log.^j aff icif is,g côfutat, ÔC defeifeit aialia doâri na.Id cû teiter aperte in vtraqp æditiôe,demiroretiâ at^ ert am,qresauerteritoculos Lei,vThoc nôviderit Porroeâ erret toto(qd‘aiût)cœlovide qnâto cSfopcilioloquat. Ad/ b jbet inqt pharmaeô, A t hic pofierior lapfus c peior prit)/ fe;Q.u id tnrpi ns,arrogâte iperitiaCTot inducif âcrusar« tot inter fe pognâtia,tot abfurda,gbus nulluserat locus,fi totâ înotationê qua rephendit Iegiiîet.Sed ipofuithoi carpedi auiditasîmoderata.Q.uinÔô illuddemiror,eûhas ânotati ones fuas atdiderit mRo pofïaeditionc meâ pofteriorc,eut feparauitcasaprioribus.Anvrcredcremusinillisnihdad dicum exhis q poft adieeimus^Sed ipfa réclamât res«
AD.CLXL
-ocr page 35-/^Mnesqdcdomw*emus.Hicin priorexdnionc degt; i, Corin, xv
niôftrarâ,gd hodie kgeref in grecis codicibus,qu5 lcdionêfcquutiTQt Chryfoftomus,acThcophyIa-'
.^^•Oftêden ex cpiftola Hieronymi ad Mineriû,hûc lo * 'quot;bifanâlegf.Oês non dormiemus fed oes imutabimur,
oês reftirgcni‘’,fed oês ïmutabimnr. Oftëderâ Am* . f°fiSinterptari,qd'nos legimus,fed admifcere altcrins ^y'onis aliqd,atc^ etiS intejptationis,qua fignificat fore g ° moriant in aduét u dni,atcp ob id no refurgât.Neq? em ^Pgt;tiifcit,nifimortuus.Q.uâ interpcationetn firecipimus ’quot;’^irûcôftat ler^iogrecorûcodicô.Eandëfentctiâ paulo poftrepetit. VPcertefimpliciterinqt oës mortuosrefurgo oicit, et folos fandos,cû his g viui iufti inuëti fuerinr,in 8‘Oriâ imutariindicarâledionë qiiâ reperimus hodie î grç ^orûcodicibusmagis cogruere,c0 eoloco Pauli qeftin’ *piftolaadTheflàlonicëfes.Nosgviuimus,grelingmur ‘•niul rôpenemur,Ô!Scariera.Hæc cû indicaflèm,tn Leus '*cvfurpat,qfiexfefereppereritoîa,piacalûeflë ducens fl' 90 ex me viderc t didici fîc,nô fane le uius,q fi gd ab Hiero ‘ ^ymodidicifler Aogufiinus, Hic quS argutaref Leus, “•inpriore partelegas oës imutabimur,quo coherer qif *poxfcgtur,SCnosimutabimur,rndcrâopinoradieël{s in gt;5nedavcrbulisduobus,Q.uidnidifcernatviuosamortu
Leos putat né cofiftere,qd*cû primû in ghe dixiflêt, 'Jesîmutabimur,moxadiccerif,Ô!S nos imutabimur. Sed f^r*’^’^9‘^'^^‘diauidior,noaîaduertitpceflîffe,SCmortui ' ' refurgêt incorrupti.Moxquafirogafletaligs,gd de nobis viuimus.fi forte dies ille nosbicreperiat; Rndet,ô^ nos imutabimur An nô hic di fiinxitviuos a mortuisîHiç rurfusdemirorLeiconfiliû,cur,plixâdifputationë,quâ in ftaorauitjhûclocûmaîueritinindiceponere,qhuic loco lubf)cerc,videlicetvt oëscrederëtilla mihi leAa eflè.Certe noq mihi Leusrndit gcgad ea q chartis illi^ aflcripferânifl lorte BfuaGt,p,pditorë illû mihi faëîâ tori’ lib ri copiâ,qdVti nâvetjt eëtjNûgfexdicb’ illi’ op’meârnfîonëanuertifiet
At negat r
-ocr page 36-A f negat L eas,tnffiiqu{c^ opftaîartIocS, que adduxerS, exfecâdo Iibro Origenis aduerfus CelfG. Arg verba Orf/ gcnfs, quae recfro in pofteriore a.-dnione, pals declarant ce verS quod dico.Q.aar ft no legit L eus,miror fllfus defidiS prarfertim cGreprehenforê agar. Sin paru intellexit, tnirtx vbt fit acumen,gcFfibi vfndfcat.Na ex eoloco, quéaddu^^ cit Leas,nthil aliud collfgitur,^PauIu loqtii de pijsimma tandis qaod QCalias magno liadio Leus conataduerfus tne probare,cGid contra mc,nihil oino faciat. Non ocs pif dormietn^,fed ocs ad gloria immuiabimur. Mox,0f mot iui refargent,amp;fnos immutabimur.Quin QC Origenes no minanm annotat,qd'bic dicit, 3C nos i mmutahimur, mor-' tuos fuiUèdilcretos a yiuis,quia prxcefJerat, S)C moriuirC'' firgentj/cd no foli immutabutur illi,imm utabimur 5fnos q UI relingm ur. R ar fus bic magno cona t u refellit,q) cocef' rerimaliquos immutSdos,q non cßent mortut,multa(^ad' ducit,p^tim nibil ad rem facientia,partim fie in gcncfcdi' ifia,vt nóexcludantpaucoj^ prindegiG, AlioquieOlegi/ mus, in Adam oês peccaffê, colligemas S)d virginê maire peccanê,3f CbrifiumpeccalTe. Si quodifatetur L eus)his no officir ferma generalis. In Adam omneis peccauerunt, cur in alijs vult ob ft fie re. At Pa ulus,inquit,erat prarlcius futuri, ôftn ita loqtur,quafi dies file forer ipf am in vita re^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
pcrtarus.Primo^babilius efi il It dicfuiife ineertu, quêâf
li,cupictesex Cbrifiodtfcerediëillû,audiunt,None{ive
ürGöfcDeindepoteliaccipi, vt Paulus fubfuapfanalo^'
quatur,defandiis,quicunt^illic(îênt futuri, quosaduêtus
Lbrilii dcpreliendtxetviaos. H.tecoîacGJuculêterexpIi'
cetxditiopoûerior,qdopuseûbicrepetere, Legat ilia,q
yoler,3fvidebita Leo nibil allaiG,qd’non difeußermPo
ûremono eßanimus accuratius huicappcndicirelpôde'
£e,tufiaomenaßcribatfaG, quihaacLeoiuppeditauit. .
-ocr page 37-C AD clxq.
pHftibonosodorfumusdeo. Hicquodadcripfcra ^tj.Conn.rj.
: *'1 priorc æditione.Et deû rurfus appellat patrem fuo *^]?^Q.uoties eni abfolute hoe vtiturverbo,deQ p.itré in
'§*t-Annotais dC alias ex autoritäre veterum,huneeflc
r Ofc Pauli, vt fere dc5 noïans,patrê intclligat, cö tamê id j’f'Stfrequentiflime in oibas cpißolis.ln admodS pauds
f'*’” vocari dcQ, etiâ fi non nege ex ilIius verbis fatis
? 'S'.filinmquocp deS efle. Proindeadmoneo,idquod '’^annotaranijhocquocp loco veriï efïe. At Leus putat
nomê hic ad totS t r in t tat c poflè rcfcrri.Quid poflit nc^ 'heette Ambrofius ad patrêaccomodat, perC hrißum, , ^uit,fe voluitintelligi, vt prædicaiio Chrißi, quæ vtiip ’’’U’fibiliter, ficur ad nares odor,ira ad aures peruenit, deû f”lt;fêinrini4aret creaturæ.Sed pcriculoHus cßjqdbuc mca
detorquet,quafi negarim filiû abfolute deûeflc.Q.^ ‘quot;gt;’nquit,abfolate deus nô eß,ncc deus cß.Grauc vulnus, ^^conat infligcre, fed pugione plufift plûbeo.Paulus ex ^fefuOjquoties ablolute deû dtcft patrêintclligitjigitur
non eß abfolute deusC Quod pißillö hoc enthymcz
retufiu sC Non dico gd filius poßtt appellari,fed quo
P’^lo Paulus loqui foleat. Atep hic eß locas,nifallor, que
•’’initibat indicaturumfefejCum mecumdeprincipioliti' gahat.Scd redius totû hune locum fpongiafußuliflet.
ÏAD clxirj.
Nfacicm, OflenderâapudGræcos foriptumeßeW
.1. infinê,quêadiT)odûSrriegit,ôâ intcrpretatur , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
^u’Ambrofius^noleuisautor.Poßrepperi Sóinnonullis ^raccoRr codicibus opinor corredlis ad noßros, yç i' tço*^ ‘^tû’tw.Etfatet Leusfic legere diuû Hieronym3,in comen
g ferunt eius titulo in banc epißolä. Sed ho nafutus fulpicafeûfocûeflefubditûaGræculoquopiâ,RidiculiX cûcôtcxt” »11 IChabeat.quêadmodû nos legimus ,fi cui li-’ fcuiflêt dcprauaie adGrecore le(fiionê,illû potißimum de
prauàllèt»
-ocr page 38-pfauaiïrt.Nuncconfextusqu/citatof/ncomflifanjscon iêntùcS Ambro/ïo,ölt; inrerpreranb tota coniénttL An tlt;v tnmhocfubdïtûiûpiirat Leas^Etquid habiturücratmlt;v ment/ dcprauarc vnûlocû,in obfcurïs,amp;r anforisinccrtico mentsrtjs. lam qd'adfc« Leus exOngenis inExodSho' inilia,xxxnfj.n5 euincit iHSno Icgifle ïn fi'nc,(cd probabw bus eß locû a fcriba FuifTe deprauatum, Ad.dxiiij,
Vod euacuatur, Quonia Grxds eß panidpiSnt aKccra^youfjSlüoii,demonßro ledîori, pofiè intdîigi de
Mq/c monioro, qacmadmodû incerpatur is, gii^ môaïauitLeu5,autabfo{utedeeare,quxeuacuat. Hic KeuSjCeu de cathci^ra, doceteHe refcrendû ad vdaméjÇjcf vt demus eße verû,quid id fac/er adueßus meâ annorano' ncmC' An vehmenres non eßf Cxtera quae mukis verbis congent in hunclocum,quonâ(n ad menibil auinent,no Iibetcxcutere«
AD clxv.
lt; jBtuûfuntfenfuseorû, CumGrxds conßanto'ik Eôdcn £ TTû) nbsp;nbsp;nbsp;moneo lee^orem potius eße legêdum, e^
ni,dcdecorïsacprobri,^pudarts, qaodgrxceßt / non â/^uJÙç.Hic obijcit Leas, At Hieronymus legit dede
tioneprioreincôtextumutarûfftpadorist Q^d’aLeoi^ ƒ animaduerfum demiror, camhundocatnauoderet.
AD :
-ocr page 39-AD clxvq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
j I jOmfnumnoftrnm. OftcndonoflrumapudGraex j J-^cosnócflcjfiC reddocaufam.rurcommodiusfjto/
•'iini.Hif Leus.HieronymuSjinquk,legit. At qaid fi fcri* ba hoe adiecit. Neque tarnen pugnoji quis addat,certc in Græcisnonadditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD .clxviq.
PEr fefum. Qiioniâ Greds cft accuiandi cafuSyà/àixj» i^trorè, admonco legêdum eflè^pter lefum. Atque ita legit Ambrofins. Leus aflenbit. Hieronymus lequot; git pet lefum. At qui feit Le’, an fie leger« Hieronymus.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD clxix.
N Fadem. Cum Grçce lit, t/j 7rfolt;r£C7n®,admoneo in non j nullis codidbus perperâ haberi infaciê. Nec video.qd Eodemi t’KjnnotatLeus.Si Hieronymus legit,vtlegcd urn admo •’'o.tanto res habet melius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D dxx.
MOrtificationé lefu. A dmoneo in Graedsefle doml ni lefu.Necp m cotendo elTe addends, cSapefAra
I__fcrofiSnoaddat. HiccSexcufaflem,qd’tâminut0 Eodena.
“ ’’ôptermitteré, nefas cm efle,fiqs indiuinis Iris,vFvnû ’P’eefctêsacvoles muter, Leusmagnificis^^bisimpigit ' ’’’’quot;iiegêmeâjde^fatisdidbûeftin prima ânotatione,qfi
*§0 Fdês ac voles folcâ mutarefaaa fcripturâ. O graues
gt; ’J^tioncSjCum ipfe, ncqj meam, nec^ fuam vocem intel lJ ad clxxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ligat.
XXVintliamur,fed no cófundimur.Annotoparte hâc, nec apd*Grçcos eê,nec apd’AmbrofiS.Leus add«, f 3pd'Hieronymû.Sêtitaûtdefcholqs,qHieronymiti-' Eod^*®* ^‘oferQt,nncillisfidês,q panic ante iudicauit falfatxSed tienos mihicouentt cS Leo.Q.uid igif notate V t inteb |’^)’tigt,Hierony mS ÔC alia fuinêpterrniflurû,q fuperius ?°tanf,(tttahabuilîcntcxêplaria, Fortaflisaligddicerct qd’fcripfit Hieronymus,fic haberet vt ab illo fcriquot; l^eftjSinôilleferevulgatamædirionem fequereiut, ^^lt;tcedicesper Où nia confenfiflènt,
AD
-ocr page 40-AD.CLXXlf.
^Vmin SttnotaHombus negaflcm fnßitntt md eße pxcutcrequidleger« Lyranus,authm'’fimiles,qui fua nó haufiflênt e fontibus,vnde ncgocifi hoe pcndct,fed e gloflêmatis hme atep hincconflatis,Leas fic illos tuetur, vt dicat illishabendâgratiâ,quipelles Ô£^pilos caprarö intulerint in remplfl dni, Ar ego plus tribuo Lyrano,ecu/ ins veivna pagina pl us didiciex toto hoc lioro Lei.qui fe tarnen opinor nS nnmerat inter fordidos antores Ne gs exiftimet me,tain tnalefentire de Lyrano,gforta(refufpp catur Leus.
AD.CL
Eodem^
IN falfisfratrib’.Admoneoapoftoltcomorefratrcs did quicûfp eflënt Chriftiani,quod nomê olimoîmcômu/ nc,nnc quibufdâ ceu peculiare tribuatquafi Chriftianif mus ad folos illos recidiflèt. Hic Leus cótendit illos hoc noie laudâdos,quodfratres diet gandeât. Et rede dicit,fcd quis eos hoc noie vituperauitCOptarim ÔC nomen amp;reffli omnibus eflè comunem qncadmodnm olim fuit,
Ad.CLXXlIH.
Eodenit
aVinquies quadragenas vna minas. Annotarâ ex.
A mbroiio qd'ruxta pceptû deatcronomij,qui cô* mififîcnt facinus no capitale,triginta noué plagis emêda^ rentur, Leus obqcit,in denteronomio fieri mentionequa draginta plagarû. Et vt hoc perfuadeat,addit hebreaverba videlicet priuig ierret hebraicç vEiegere. Et tame hæc voie videri fcriptapriufq abirêBafileâ.Ego forte fehedis illius aflcripferâ,accufa Ambrofium Ad ea verba nuncdemß(c' riorefpondet,exinimâseiïemeiofficq,vt Ambroliö qu« cito,defendâ,præfertim in re tam periculofa.Supinitas ity quitjimpietas prope eft in litteris facris.Quis hæc tant n-» dicule feuera non rideat^Fieri poteft,vt Ambrofiuscxhegt; breorum traditionibus acceperit,vnâ plagâ folerecodona-ri,id qnod indicat Lyranus,amp;r glofta vulgo dida ordinal Ba.Q.uidhoc adrempertinetçEt tarnen hune lapfam m^ biignofcif:
-ocr page 41-L^^ofcitL«is,quodin æditfoncpoflcriore dcfciuerim nmbrofiojôir dtemquêadmodûipecitat.Atqnifilubc ^^f§utari,qui prefcribit quadragi'ntaplagas none pfcribû '^^eqdragintaC’Poftresno fieri potjVt fit error in numero AAD.CLXXV. (apud nos,
N experimentûqritiSjCumgræcisfit fubindi^ q,Corî,x{tj, J cononc5uenire,an,fedquâdoquide.Deindeoftêgt; °^aspronomc additû ab interpte,cum apud graccos no P»ƒ foluecifmûinfignê adiûgat oratiôi Hic Leus obqcit, ’Oonymumquialicubi vulgatam let'lionem fequaturî ^'»fihocnonpaflimfaciat,
AD GALATAS.
Cgt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CLXXVL
Vieft gloria,Admonuerâverbo,verbûcft additum _ , ab{nterpretc,cumingraecisnofit.LcusobncitHie Gala,i, onymuqui legeritcui cß gloria,Primû non confiât Leo Soidlcgerit Hieronymus. Nififorte l^it,quicqd fcriptû Wur.Quidtarnaûtpoftca filegeritCC^r tu inquiet rem •^mfriuolam annotasç’Vtledoriliberûfitfubaudirequod ''oiet^Namfortafiè comodius fubaudiet cui fit gloria, MAD.CLXXVII.
Odo entm hominibus fuademus an deo Oftende Lodetn;
ram in græcis fenfum accipitem eflë.Nam intelli^ Sgt; pofle,quêadmodum nos legimus,ô^ pofiCjVtrum nûc MUmanafuadeo,andiuina.Tcftorautemmc non fguere, quodnofirâledionemfequâtur Ambrofius Augufiinus ^Hieronymus.Quidhichabetquod reprehendat Le’î^ GîminSfenfum oficdo.neutrûreqcio. Sedin cotextu ing.» rtfccos vertisq legit Hieronymus.Si mihi hoc non licef, fiequêtercrir,q(freprehcndatLeus.Verii tdmihiin toto opère liccre vol ui,pfertim eu Hieronymus aliquoties le-* Ngat,qd'non probat,ac nonung diuerià légat,
AD.CLXXVIll.
Etç didi’ci,Obiter indicaram,quod nobis cfl didid Lodein, F græcis
-ocr page 42-gfæcis enêt///x?^w, ideddodlusfam. P^et^tetncKhoe admonco.Siqoidcacdpipotcft,non dodos fum,(ëd affla tus. Le^ rorfus impingft Hieronymû,g Iegerit,didicf. Sic cxplecjjtniffus numer’ânotatïonô.Sedad quâ ronénafci
Cala,ij, jp
poflînt bis mille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CLXXIX.
Ofîannos qnatuordecim.Indicaram sra^cis efTe, pet annos,non poft annos,5iSrame approbo,qnod inter
pres benereddiderit fcnfum,amp; in conrcxtu fequor qtf ver ritintcrprcs.Qin'digiturquenturLeosCan qcradmonuc rim Iedorem,ne quid offènderctur,ft græca diflideret a la tim's ^bi s dûtaxat,no fcnfuÆt tîi hæc recêlênf l'n indice,in tereaqmanêt,Videlicet incaftigata.Tales fumosbicoP
fundit ledorifimphci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CLXXX
Eodem T
N faciem reftiti.HicmiIii Leas impingir craflîflimain infcitiam,quafi negcm mendacium dici poffe,quodno
oratione/ed fadi fimulatione comittitur.Cum in annota.^
tionedeclarem ftmulationcdici mendaciom. Arno ois fimulatio cû viciocoinnda ed.Sed A uguüinus cotendit nulJû mendaciû vacate culpa. Non potuit igitar illius diC’ pu(atio,ni{t demcdaciofermonis accipi.Proinde nihü ad rem facif,quod ex adis adducit L eus de A nania,qui didc inentnus fpirituifando, Necideo nihil dixi(,quia nihil digt; xiiTe legitur.fmo probabilias eß illû Petro percôtanti ref' pondifte,qnêadmodû poftea refpondtr vxor. V'^erum bac de re q uoniam Caris copioCe difléro in xditione poReriore amp;nbsp;res eft prolixj^' diCpucationis,preRat eo relegare Jedore.
Eoden
AD.CLXXXL
QVoniâreprebêfibiliserat.Oiiêdei^græciseRère^ prebenfus erat Atcp ineûfenCuminterpretari græ corumlcholi3,cûcphis AmbroCiû.Athorûautoritare forti tcrcoremptaLeus,reifcitquodannotarâ.i)edinindiccve lutiTTcOjiiù)^ quaCiexpofienore demâçdiii5edidicerit,qd inr er prerur A mbroCi us, cûhæclegeritin priore xdiiione Cariera g volet petal ex xditione poften'ore,NâÂr jjlixa ô^pplexa
-ocr page 43-ßplcxa cß difpuratio,qu5 difficile fit Leo vPaio memo
^*3cpcóple(fli,nedumrefellcre. ÀD.CLXXXII»
ex mullere, Annotarâ ^fvcjaivov ec fadS 3^ ?tww
«tvov natu, fed tn addo qd'L eus diffi mulat,hâc différé ^3*3, uq, tiam in graecis codicib’ n5 obferuari.ftat^ verto quegt;
J^modti nos legimus. Q.uid igitur aduerfum me notat, fi ^'ttonymus legit faâ:û,cum idem milii probetur^ ADEPHESIOa AD.CLXXXIIE
ÏNipfumbiràuTivîndicarâycràu'rovcomodi’acmolliusre p , , fcrriadpatrêqad Chriftü.Addocaufam,qcfadoptio,q nos adoptauitprmagis nos facit fratres Chnfti,qfilios
1 nbsp;nbsp;nicLc’ vrget me mea ânotationCjqd* fi W Scjtov referef ad
Ptetn,alpha deberet habere fpiritû, Verû dicicHoc ânota ‘’•jfedadiecii græcis codicib’,fiue p infcitiâ, fiue g incuriâ obfcruari qcFânoto.Porro qcPratiocinat nihil obftare,^
•quot;in’ dicamur filrj Chrifti,Q.uis iftuc ncgatCCû ipfe difci» pnlosfuos filtosappellet ï Euâgelio.AthicdidlucoadP, cûmentiofiat de pâtre nos adoptante per filium.
AD,CLXXXlliï.
l ) VeinterraOnderâduasvocesc^ôù'^idéinipfo „ , ''^efieqdeingra’ciscodicib^at nóreperiri nee apcV Modern, AmbrofiûnccapudHieronymû dötaxatin comentarqs. Mfifalfum ê rcfellat Le’.Imo ne apudTheophylacfKi qdë tcpcrias.SedHieronym’ inqt legit in cotcxtu.Rurfus vn nouitqd’ficlegeritrEthûccotextû Leus frequêter habet fafpcdû.Necegodâno in ipfo,imofigntfico mihi.pbari, Q.uid igit rephendit Le^C An qd’græcts codicib’ no addi derim de meo^Q.uin 8C illcfmiroTjCu nbsp;nbsp;nbsp;änotattone ferv
pfertt in æditionê pofteriorê,car pofuerii inter veteres.Sig dem in ptiore aeditione huius rci n uUa fit mentio, AAD.CLXXXV,
Lienatiaconnerfationelfraheljndicarâgræcîsenê Ephc.ij» imTunloix idea politiafiue republica Ifrahelis. Sed
I nbsp;nbsp;Hieronymus ingt legit, 3C interpretator conuerfationem,
quäl»
-ocr page 44-qfî vcrc id ego damné.Imo expiano,ftoreprobo.Nâ ideo dues Græcis ■koXÎ't^ dicontur,quod confuetudinum gum cômcrdo inter fe conuerlcmor,
AD clxxxvi,
OMnis patcmitas. A dnotaram,qcfhic vettit paiemi^ tas,Grands eiTe -KOLT^ioi, qd'ûgntficat Latinisfatni^ _ ^tâm,riaecognationë.ÉiusretautorédtoHi'erony ^ûincom€ntarijs,lt;jutbusenarrar bancepiiiolâ. Id Leas tta repetit,quaQ mêdtas dm. Proîde Hieronymi verba fub fcribâ, Paternitatê,q uç in Grxco patria,in Hebræo tnallè'' choth tcognatio vel {atnilia dicitur.AcmoxcKar ah'qool loca,vbicognationes acfamilix didixCfnt patrix, PotirC'' tno dtat ex Pfalmis etiâgentiû dici 7r«Tj^alt;r, (2iiidigitot I hic eû qdmecûpugnat. An paternitas latine Ügnificat ri' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
ÇuispateieIî.l-!ocerat,q(Findicarevolebâ.Nibiladbanc
locû propriefacir,qddic^urusüjm.Se'dinadfumtnâbui^
caaCx facit. Leus non patitarqutc^adimi latinis codici'
I^us,qbnsvtitureccIefia.AtHieronyinus,inbiscommamp;
tarrjs indicar tn latinis codicibus redundare vocesaliquot
nimirumbas,Domini nolirilefu Cbnûi.SedlcgendûeiTe
iaxiaGrxcos, Curaogenuameaadpatrem,ex^onjnis
paternitas,amp;c.Atvndebxc refeeat Hieronymus,niû ad ff
demgrxcot^ codieû^quibus Leas adimit oêmfidê.Etta
men quod Hieronymus negat elle in Grxds exemplaii/
R Eliqueram Tbeolo^sexcatiêdam, an quxHiones
quasmoaeretdiuus Thomas depaternitatedei, fa^
tis ad hatK locum qaadrarent,quando vocempa-'
Nam Hieronymus deum pattern vocar,patemi(atemill/
-ocr page 45-lt;1
V nde iuxta hunc patemitas potius eft in proge^ in progencratoribus.Itacj nee taxo HieronymS ^comnesTheologos,qui 2raccnefciunt,ctiam fiprçfta ƒ! omnes gracce (cire. Äc ne Thoma quid? admodom at-* ^’’go^Namficri poteft, vtignorata Graccae vocis proprie ‘’‘C)tnaptemouerit qoçftiones,finihil aliud, vel Hierony pum Iccutas.Id an fecerit alijs excutiêdum relinquo. Sea *-«08 nulla prætcrmntk oecafionem, qua mihi vndi^co/ ^*uet odium ÔC Thcologorum, 8iC prædicatorum,
AD dxxxvir).
S2^mentûhocmagnQ€ft.Invtraq? aeditione, palate Ephe,v« ftîtus no elTe dubitandS, quin matrimoniufit vnu efe ptem facramentis, adieeerâ ex hoc tarnen loco no ma-*
^ppere colligi. Cumein Græcis fît myßeriu, qd*hic ver/ *{dacratncntû fæpius appellariqeynon protinus ’H vnûefeptê facramentis. Atc^ hic Leus totis viribus ad* ^womme dimicar,fcd nihil aliud agês,nifi vt doceatin c5 •ondione mariti SC vxoris eflê typû àC imagine rei myfti «^jOitniru eins copulæ,q ua Chririus fibi cogi utina uit fp5 l^füâeeelefiâ.Atquisiftad vn^negauitî Poft^ femel a fcopo,nônc fupereft,vt totâ opéra inaniter confu watçQuid attinebat tantû verbolzt incafTum fandereC Sed ’oterim tarnen crefeit volumen,quod illicum primis vide/ ior in votis fuiflè.Deinde facit me refpondentem, opinor ^fcholio prions æditionis.Namillichæcverbacompc/ inhoc magnum facramentû eft, fi vir iungac atcphicrurfuminftaoratdialogifmos fuos, impu/ dentilTime proferens in vulgus,quac ego turn ex tempore «lattis adieceram,amp; ita adieeerâ,vt,vt nullum mihi ferua/ •inicxêplar. Idegoboni confulam, fi Leus æquo animo patietur,vt vbi naAusfuero annotationes illins, quas iplc totiescurauit defcribcndas,quibus tam odiofe me traduxtt qwstotiesaaniiaf eßfc eaulgaturö,ni mihiparceret,bo
ni con
-ocr page 46-J Plie \]^^^^'^^‘^â^^^^^^^^'^^iunt,quxbicrefpôdet
'rquot;'quot;quot;^quot;’ 'quot; Ô^vxoribus. Hocnôvi rfnrp» n f ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refellere. Et tarnen hie nihil aliad
cratir,r,\! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'gniftcationemalteriusreifa'
(«nnrt/.» ’ ^^^.^’y^^^^’^^^‘^ecrefcuntlibn,Atixh^re nne rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uo^ecîorpntethæcomntaadaintô
^^l'bo refpondetit, adea quæfuni ^nnota^mtnfdtedis,paninaiIlius,panimmeis,Ad^^^^
”i^^’ t^tum q uanto id fludio diffîmulat, venans lu* ^uxdicitmerefpondidèfuntbxc, videarfubterfugere, Nôomnemyûeriani ;
^^^'^ereptemracramentis,amp;:tamenfanttnagnamy' 'J ena, (icut qaod Eaa fadia fuir de latere Adae,myiîeriüia nbsp;nbsp;1
e t, rem arcan^ deûgnans. Prxterea A ugafiinus ae^ / S^t^gnumenefacramentuminv/roâdvxore, fedma' /
qaod ilia coniundiioreprefentat.Nequetamea / ^‘^^^‘^^^nieli^vttypusperomniarerpondeat,lîcutadiil / k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facrament um eli fynagogx I
^bduûxaMofe,ôdCHRlSTOiundae,n5tamencor, umtuntonmta, PoüremoexnuUoveterumdoceripo' lt;nbsp;telr^matnmcniumruiffé vnum efeptem, quumnecDio^ / nylias caetera recenfens hoc cômemoret. Et Cyprian^fate / rj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a Chriâo^Iéd a patribus inûituta, I
nacienus q ille veluta tne reipôià retuh'c Q (faio non pro / tinaselie làcramentameiéptem,quïcquiddiciturmylieii I um^quum magna fint myfieria, quætnnonfintbuiasge^ nerts, quodquenegnneceffarium, vrtypas peromniare^ / fpondcafjin bis mexfubfcribitfententix,negans tarnen in ƒ terimb^c,quicquamadremfac€ie.ôfffiita[a[meŸolaifre
bxe I
-ocr page 47-hæcadducerc,tamamp;7i^no'(rww(j'àLMNâhaÂcflus,{nquîf,ccfgt; ’ *atumnoneft, an matrimonjumfit vnumcx feptemfacra* fiicntis. Quan^idnemofancncgaucrit,ni is vein vnus fpnttacatholicamccclefiam pugnare,quæ ÔC laicis Si. pnc ïishoc fcientibus, matrimontum ccu vnum efcptem iacra Sentis nullo rcclamante,tot iam fæculis venerata eft.Ha-« wnus Leas. Sedquorfnm tendit hæcloquacitasf Sinon eft^cur hçc tam putida tot verbis inculcat,quum 'goinvtraque aeditioneteftawsßm me nihil add ubitarc, Juin ma tri monium fit vnume feptem facramenris eedefiç oed J 11 ud decertabat ur, an ex hoc loco poflît efficacit er e^ **'pci,matrimoniumeflêvnamefeptem. Siquidemadid j ®‘iendonon enèfatts,fi dicatur facramentum ,fiue myftegt; ! ’■'■■nijOftendononeflèfatis/idicatur,m3gnumfacramengt; ' *'*'11. Refpondeat Leas, fi mentem habet, vrrum hæc ad
•^fniFaciunf nbsp;nbsp;nonC Simillimum eft his,quar fubtjcit. Eti
• ®'’’inquir,quando feptem fateris, fi m..trimonium loco pe
P'’æris,in matrimonij loco,aliad fnrroga,amp;r doce nos q uç ’ wnt ilia feptem, Difpeream nifi cum hæc lego,videor mv
“*nonTheologumaudire,qualis ille vult haberi.fed rixo •^mmulierculam.DicatmihiosimpudenSjqiiisvnqiiam P^PulitmatrimoniumfuolocoC' An qui dicitexhoc loco '^nadmodum colligi,negatenêde numero feptem C ^f^do facramentum eflè matrimonium, non quod hic ap Fætur myftcrium,fed quod ecclefia recenfeat inter feptê '‘^Rüctamenprorfusnegocolligijfeddicononadmodü o'Iigi.Aliudfurroga inquit, ÔC docenos quæ funt ilia fegt; P^cin.Imo potius ifiuc faciat Leus,qui fibi fumit tantû aux
*^itatis.Si matrimoniam pellatur e numero feptem, quis ^0 videtfapereflefexC Velutfi quis homini,cuifint den ƒ s viginti, vnum excutiat, certum eft reftare illi, non plu-
vndeuiginti, Qaod fi in locum exculTi iubeac aliû fur-poterit ipfe fuillum inférere. Roget eadem opera, 1 P’^Heaquam Petrus amputarat dexterâ auriculam Malchi
Vbitum
-ocr page 48-ennt dmcC'ReCpódehltarhmiJIivtiicStatitS fug
,’^5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^arguf ulas fophina,quafi qe
^utdßttrjnamero,vereGtdenöero,An idco fim futurus vnigus menu merer interfepj' tcfap^êtesCSi ^spfuadereconec matrimoniû no elTetalelii cramêtû q uah'a (eptê nomer at vuIgus,nimïrS imaginatut fatiscratiHi hoc atxitie femekrepetit Äf incalcat2uçamp;Tç/çTixK«:\x Peniten t/a inquit,(îcum matrirnonio exautorabis,qutdni aha in e^um locûûj^'aas.His didlis,necp mentê,nec^ frontein cnëjquts no yidetç'Q^ uis tam ïn/anas, vt ïd faciar,quod im fii^gu^Pergit Lens,neep quieq^bat, quod sdiersexnnllo veterQ doceri poh^matrimonidfuiÓê vnü ^^^^y^gt;^scxterarecenfens,boe comemo' ^^^^^^'^^^lt;PP(^gt;'^nu]Pveterücomemorar,qd’Diony(i ^^^^^orat^ic videheet vult videri dialedic9, ht me a ügno^babih',in re coïeâura Q^''^^^'‘”æ'^f'’’oraflêf,comemoraflêf DionyfP,^
f^^guhs diligêter ^ièquitar, QC ritus Sf noia ^^dapudbunc to^ opere nulla matrimonr/ ment/o.Pro^
fillino fuißevnü e (eptem, Nee penitêtix me
minitmquit,fedalias non (êmelmeminit,amp;^pterhuncalt}
cas, fats argutis Syll^ifmisillaqueare
tnquis,negaf magnS efle facramêtum in j ^^P‘^gf^^t^^^dnonneg^l : AugaGin^,quinhoc(àcramentûinviroex vxore,Gtma^ / gnutnin Cbrißo nbsp;nbsp;eccleûa,Imo Augaßinusin viro Sf /
Inyiro df vxore minimüeß,in Chrißo ädecclefiamagnü
perinde quad dicas.Aethiops iuxta peile albus eßin dav
tibus,Sifempetmagnü eßfactametum^doceat igiturnoa j
Leia /
-ocr page 49-^ws^nuaranonc dfxerit Äaguftinus minima Nimirû 11gt; Wu CTfit Pi uguftinns coiCkQi'oné marin SC vxoris,gercre •ypûrcifacræjSC adorâdç,6C ob id typo quocp efle luû ho ’’Ofe,veluthonoshabeturima^inipidçcarbone,ob rem *8’^®§'â,quâ vtcSc^ rcpfcntatSf pic^irâ eftimes, minima cij fit.Si quod fuggerit aîo,nuîlo precio pot eftimaf i.Ita jj^rimoniodignitaseftabeo qiPreprefentat nobis, ÔC tn “perfccoferatur ad rcliqua facramêta,qbus vbcriorcofet gratia,no magnu eft facramentû,fed fi A uguftino ere-» «jnras oimminimu. At iam,ppius vrget Leus.Nâ inqnit ^öiuniflionê Chrifti ÔC ecclefiae,no opinor,dicis facramen **ini,cu ea prorfus nihil fignificet fed pfignata fit hoc facra^ •’^ntocoiundionis viri nbsp;nbsp;mulieris.Det Leus,hie facra^»
•’’Çntû no accipi, vt fit vnum de nûero iêptê,fed tantû faerj ^fignû,ac deinde argnmentet Si myftcriü hic nihil aliud
I res facra 6C arcana,qd prohiber cogl urination? Chrigt; *W ecclcfiaf,Côiundioné diuinç SC humanç natatæ di ^*facratnenrû,aut myfterüK At fie no accipif ad iftum mcp Qutnhoc locoClftud euinca t Leas,ac turn petgat a^ome ^^rtSed q cofiftit vt c3 Auguftino in altero dicat efle mag ’’unijin altero minim3,qood Leus affirmât efle magn3 in '^rocp.Sacramentu duocopledens,fign3,SCrê fignatâ,fll . nbsp;nbsp;nbsp;fignatä cóferas,maxim3 eß,fiad typ3 qui eft in ma
^isfingulis Qc vxoribus,minim3 eft.Cæter3 an in Maria lofcph fuerit plen3 facramcnt3,c3 no i nterceflerit coit^ Leus ipfeviderit,qut hoe affirmat,nodam eni hoe ad me ptrtinet.NonfatiseftodioLei,ftThcologor3ordines,fl '’ionaçhor3populosinrneconcitet,nimaritosetiâôCvxo * r« imittat in cap ut meû. Laudatû eft a me m3trimoni3 ad „ •nuidiam vfep. Volo m3trimoni3 eflê q honeftifîîm3,fategt; j ore(refacramenr5,ô^ taie facrament3,qualia fepte nume* rat ecclefia, ÔC tame odiofis verbis mecû agit,quafi ftudej cxtmcrematrimoniûenSerofuo.Atquifum pado çquû
I orinatrimoaio,qThcologiquidâ,etiârccêuores,qui ne-« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G gant ma««
-ocr page 50-ga« matrimotuu did facramentilnif! diïattö vocabult ta . K uone,qt]atenasdifacra!reifi^ttS,Atnonprotlnas didivt -, k- propricf3cramen(û,quodrtt(acrxrd(ignû.Natnproprie l. ' did facramentû,inuifibilisgratiç,vi(tbilê forma,itavtima^ ginem gerat,caaià exifiacHxc ûpropriadîfacramenti ' definnio,quéadmodûfendt Petrus Lombardus lib.Htj.di fimc.i.n5con{îabi(matrimoniu proprié dici facramétum niftconiiiteritenêcaufamgrarix pcculiaris,q preferiptis verbis,amp;ritibus confèrtar,{èd ranrS de nnmero eorû,quç faerç rdfunt figna.A c norj conferri gratis hoc facramenio ientiunt^Petrus Lobardus lib.iirj.dtiîin.ij.Cûf^bodng^ turba iare cofnltorvi,vt Gaufridus in /umma fua titulo de fâcramêtis no iterandts. Hoiitêits in fumma lib, i, eodédcu lo.Et Bernardus in apparatu.Q^utn ÔC Dufâdas,quibos tnter^holaiiicos autoritatispdpuçlib.Üii diHm.xxvi.quefi.iq.iTmltisverbis inculcatluris poiificij i, pentos,amp;^tnrerpretescanonû,acdecretaliûep]{io}arû,q'' ! bas deciaratar mens R omane eccleûx,quof^ nonalli fue nbsp;nbsp;nbsp;,
‘ runt etiamde numero Cardinaliam,faiße in bac fententia,
effeabfurdS,ß qais opirKtarmarrimoniSnoeiJèiacramC'
tum noaç legis,iuxra propria iàcramentirationë Et qaod
recentiores Tbeologi,vehntenè iâcramentânoup legif,
q ao conferatar gratia ipinraa lis,probabifem effe opinion
nem,cuiquirefragetar,nonûthereticus.Hxcc5 prodia
fiutamagnisautoribus,atcpetiSaceIebriTheologotamé
ipiemagisampledîorrecêtiorum Tbeologoram opinio/
^efïç de numero eorum qux proprie dicâturfacraméta,
rdud intérim demiror,camin po/ieriorexditione, copia/
uus Paper hacre dilpatê exdudensargutationeshuiafmo/
di,cur /
■1
-ocr page 51-C(jt Le’ fie agat hk mccum,c| uafi poßerforem edition? quot;0’'vider».Eftofcripferit hæcantcg prodiflet pofterior, plutg annum crat cuu’gata,pnu(^ hæc çderet Leus.
^tfitnulaeditusefttotushicTtber.Poßrcmo loco,vcllicat ’•Wquod ait mcadieàflè infcheda.Cyprian’ fatetur mi» ®®f^facramenta non a Chrifto,fed a patrtb’ inftituta. OpI
Leum obj'edlurum mihi fomrira mca fi narrem iHi,^d •’OtQu miht vifum fit per quietem Finge hoc vel didû mi-Pîrum attent o, vel poto excidifle, vter erit magis culpâ qui fretus amicitia fccrctis chartis, veluti confa* “WanscumamtcoCTedid{,qo{cqaid in menteincidit, An “squihaEc veluti folemnitcr alt;5la fub notanjsac teftibus, ’’^■apudvniucrfumorbem impingit in osCMagnifie» •'^unaphmnfibi polliccns,nidefenderoquaEfic notaui,ÔC’ I *^tauivni,Verumncvideardeeflêvelnugis,hucina per ûnebant/i deturaliquodfacramentum infiitui pofic a pagt; *lt;’ibas,poterunteflê plura,SC potueruntolim eiïëpaucio* *âfeptem.Atqui ita probabilius erit, quodago, Angaftigt; non hic loqui de facramento matrimontijang fit vnS-«Icnumerofeptem.Hic rurfus me medium tenet Leus,ft Winora fiint quæ ab hominibus inftiiuuntur ,matrimoni£i facramentûmagn3crit,qd‘crediturin paradifoinfiitutû a ficinftitutüjVtefietfacramêtû.Doceat hoc Le’Jic inftitiitû: vt effet vnû c nûero eorâ,q propric dicunt facra» •nêta.Sedhacderenihiladhucaudio.Necp rede colligil Lcus,ideomatrimoniSnôeffë inliitutû a patrib^.vt effet vnû de numéro feptê,qd’noll us feriptor hoc faeffû effè,pdl derit,cû ipfa res doceat effe fad ü Neep tn tueri volojqcfdf cit Cyprian9,necmihi neceffèeft,ctiâfi hoc fatec Leus effè ' nbsp;nbsp;ver3.Dicit eth Cû matrimoniû facramentû ee pofftt etiâft'
DÔfltaChriftoinfiitutû.Atr^hûcqtylocûLe’ comemo-» tatinter ea q no corrcxerijetiâfi nónihil videar moderatus.. Sed gdrâdé hic volebat corrigi Le'^î’An qcf fateor mrimo Dûimvnu efièfacrain étude numero feptë^id no negat ipe.. ' nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An quod
-ocr page 52-An quodnego maOTom eflê fammêtum in tnarito vx orc.icdj'n Cbn{}oamp;inecd€fia.Athactan5e,qiiaegone ßo tnagnuin,S.A uguflïrius mntmutn vocat. An quod fnqyiro,an ex hoe loco poiTit eaincj,matrimonium enede nueroieptemf Hoe iguurdebaeracdocereheus.Atnó'’ dumpotait. Et tamêti docuenr, nihil aduerramme faciett q uum dixen'm ex hoe loco no magnopete colligi,boce{i ^olligi,quin poun aliqais tergiuetCari. ^uodliqais mc roger, vndc igiiur credis effè denumero leptem,ßex hoc loco colhgi fan's non poteß, neefupereß alius vndecolligatat!:’ln promptaeûqcPrefpondeam. Me tnouetautoritas ôfconiènfus eccleßx.iied aohacinrecan tunij veram in alijs qaoc^ connplaribas,
AD clxxxix,
ES/c fe xqualem deo. Verbalo fubmonueram Grtece noneffe îa-ov, ideß,^qualem^ ièd «r«, ideûæqua' liter,vt ramen aduerbium idem polleatGrçcis,quod nomen, Id ne quem offendereradmonui. Et tarnen ipfe verto xqualem, L eus obijcirHieronymum,qui locis ali' quor, quos apparet Leum ex indicecongelfiffê, légatX' nbsp;nbsp;nbsp;i
qualem,non xqualiter,Q^aafi veroegoiuffêrim,vtquif^
legerer xqualiren bed hune locum Leus graaiter,v(fibi
videtur, exagitatinnouisannotationibus, Cuifuorefpon
debimas locO,
rimogenkus omnisaeatura^, HicoRendo tnpiieem
11 f g^^^^^‘^gt;R^orumprimusfitquemnos{êquimurvnl' u COiioEL J gQ yf ^ridetur, alter vrintelligamus ChriRamgeni' ƒ tum ex pâtre ante res condiras,Terciâ,{iacuamuspenulti / mam tt^^^otckoct, intelligamusiliumpnmamcondidiRê nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
cam pâtre omnia. Eriuxta mediam ienrentiam interpréta/ nbsp;nbsp;nbsp;f
turAmbroRus. Primogenitusinqartvniuerfxcreaturan ante omnem creamramgenitum filium, no creatam teßa/ Hff,vtfecemet€tnatiaûatemeiuSjaaeaturaifaduta,Etvt
hoc
-ocr page 53-^{^tusdarrfcat, fabœdt Quia in ipfoconditafunt f J• I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentcntiam. Sed of»
Lcum,qd' adfecenm.Ncquiscum Ario deifiliam ^ûtcreatutâ. Atcphic THvXtDvrwvtvÀucr^anüÇ docct me ni '‘Opluseffepcnculi,fîquisdicatCbrfft0creaturâ,gfigs I *catrrionuQ. ac multis teftimontjsni fallorjCX meaapo ! ^8*3,qoa Fabro reipódeo,dcfumptK,probare nititur,filp ^'ï’dei dici creaturâ.Et tarnen facet quofdam abhorruifle ’vocabalocreaturaf,negdhaberentcômonecûArianis. '‘tçjhocipfum ê^quod me mouet, vtcG Ambroßomalim ''^i.genitus ante vni uerfam créât urâ,g pr imogcnitus o *’”’lt;5 cteaturæ, Quid cnimaliudfonat primogenitus o I ”*’gt;5 cteaturæ, autex creaturis primum gcnitus,aut in^ •wcreatiiras primum genitns.Iam Ariani non hoc fenfu dt
Chrißum creaturam, quo Hieronymus per comma Oionem idiomatum, fed fentiuntfiltum dei iuxta diuinam ’’’turameflècreaturam.HicmihirefpôdeatLeus, vtrum *3ibilinterfît, CHRIST VM creaturamvocemus, an Wottuum, quod attinet ad Arianorum hærefîm. Deinde wquod Leus vult, C hrißus hic dicitur primogenitus ois a'eaturæ,quod inter creaturas prcmincat ipfecreatus,quo Wodocôuenit, quod Ambrofios conned«, ideo didunj piimogcnitum,quia feq u«ur, q uia in ipfo condita funt o Wnia,ainterpretatur,in ipfo,per ipfum.Sed per ipfum no poterant orania condi,nifi præceififlèt primordia rer um o tnninm condit3rû,ex q uo declaratur illius æternitas.Hanc lt;nbsp;înnotattonem «a claudit. Hoc tantum moneo, non vfquc îdeovitandamCharybdim, vtincidamusin Scyllam, fed cautetntcrfeopalosnauigâdum. Quamhic Charybdim, autqoam Scyllam fonuiiatî’ Anquianegauimuszifilium deiCTcatoram efle, eo fenfu, quo vocant Ariani. O graues annotationcs, quibus emendetur Erafmns,Ô£^ fuccurratur (cdeûæpericlitantt
AO cxci,
Quod
-ocr page 54-Vod jnïllo créata fünf oh,qu3In illo dtâamfipro Bodelt;n» £ ƒ pcr^Hib’Uxtapropr/etatefetmonisHebfa/c^nego vidcre,gdadrcm;ptine3t, qgt; Tbonushocloca indadt ideas,quas Leu’f nó vult dici Platonïcas/eckxeni pIarcs,pnTfemmcumq(fhicdix(f, v/àuV,mox muret 2} «jToù t HicpræteralûfriuolamultisverbiscaiiCatar Leuj no edê perpetuû, m,ponj pro,per, Atquis idb uc docutt C Vcrû an eonfeqoi t,idco noeO hoc Ioco,quia no ßt vbicpi Hoc cene loco docet A mbroûus, amp;nbsp;Cufiragaturiocus, q moxCcquûur 2dêairoi/, HicqdvolebatmutanLensi^An quodredli(rimedidâeli,exautorùaiediuiAmbroiij^ni hune locOnotatjintCf ea,qu^o eorrcxcrïm,ho pdnax SC ûidoalis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD exetj.
IMagoddinuiûbilis, Q^uonïâôr^ciscd «o^ktov m addeupatrê referendum, n5sdnIiS,quodpaterp€rfeinutbbiIis,quodamtnodo v/deatur in filio, Leus due qaifquis is fuiïargnrafjâf /ma' g/nem eflè l'nuiCibilem, âf iccircofrußra addi quodâmot AtegoCenû CbndâbomineafîumpcOj viûbilemedê^ quodâmodo pau'énobis e(JëcôfpedS 3d Tiinoiheû ïdein folum patrem d/ciit in uidbileiUfdC ca ufam reddit Ambroßus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Prvï m nbsp;nbsp;'TT^^’p^ocophcuit, OßenJocommoJioremcfJcintef^
noue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jip^ctatioiKin^ diu/MVin reFerataradpacrenltavtCuiJi
efr patri,vt fib'odarctperfedîam deicaiem,atquestaper
eamreconciharct oiT)niaübt,Leus vulccompljcuitadtO'*
tam dcitatemperdnere.Derenon difputo/ed defermonis
i^tqaicongruetquodfequitur,SCpereuin ƒ recociliare omnia in fcfe,niii dißinguas perfonas^NaHus
^eßomaebatar, quad de meo addiderim patri, permittit
tamenhociusHïeronymo^atnóidemLraimo,Magnum
vffa
-ocr page 55-^eroperïculum, R in priaata kdione addo verbom, 8 re« «texplanafior, pr^fcrtfmteftansanobis additûcflcjor^ confiliofit addttû docens. Nee eft pericnIG,ne quis dodoi idemfaciat paffim, qd'a nobisvno dûtaxat loco fadlGeft.
eft mctuêdumfchifma,pnrfertimcGfatcar adiedom jnobis^idq? no in ledione ecclcfiaftic3,fed pn'uata. Quid ^inseniofcditiofîusî’ AD cxcv.
OMnem plenitudmé diuinitaris. Admonucram diui nitatis,nec apudGra:coshaberi,necapod Ambro^ Bodens« linffl,Signfficansdiuinitatis,additGcxplanandçrd
8fatia.Nam Ambroftns interpretansaddit. Hie Leos me Jieoiugalatgladio. VtnQcinquK,mfraris,quomodoin MCinos codices irrepferit vox dtuinitatis, ita poftcri mira bontur, vnde tu0,patri,irrepferit, quod ncc apud Graecos *ft,nec apud LattnosJmo ne qiris iftud mirari poflit ,facit J^notatio mca,dcclarans additum, cxplanandærei gratia« ^ectamcn infedor quod We additum eft di uinitatis, tan-» •■iniadmoneo. AD cxcvi.
SficundGimpcriG. CGgracccfit ko^’Ittztotkv admonuc/- I«Tiino,i« tam aptius reddi pofte,fecundu iniGdionê feu ddega tionê. Nam iTTZT^M jjprieeftirodo autdclego. Lc*
^tjeit ChryfoftomQ, g légat imperiû, ièd latine ßquens« Quid aût interprétât nr,cû ill t imperîG fit idê, qdhobis dez ^gauo.Ofeuerâannotationem. AD cxcvq«
Ratia SCmiléricordia.Oftendo Grarcis no addi corv Eodens^
( Yiundionêcopolatiuâ4LeusrurfusobîjcitChryfofto mû latine verfum,g addiderit.H iiic fimtUima eft atv
lt;'otatio quac banc conîëquitur.
ÏAD exevin«
N vaniloquiG.CQ hic noîatim expreflerim friuolas ar^ Eodeos* gotias, amp;nbsp;fine fine digladiantes, nonne fatis declaro
JJenon in lotum damnare cócertationcs Theologorum« bttamen Leus fie agit, quafidamnarim fcholafticasex-«fównoes,ö(r nefeio gd logtur de eloquêtia,ÔC nefeio gd
balbutit
-ocr page 56-dtatrit^s:quasa me dSnari credant oësJîpoÆt vnasrepi!-^
SAD.CXaX,
Oh'd^Q.uodgrxdshicaddnur{apienticSt3Ó{i( ttcc
3pud Ambro(}û,necapaJaliûquêq latinom/ufpica^
dis vrgetnos Leus.Q^uidopas erat iiKjuit hic addi,cS3d
wtum conßet in epißola ad Romanosç’Cxrte in fpecié
idbtnrnuas^quodpluribus locis iteratur,Porroquod Le^
tnecû atrocibus verbis Iitigaf,qiiod dixerim qdâaddaa ab
1 emerarius propbanator eß,qai vel addit, vel adimit.
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calida admonüiotveln'xa potinff 1
^^^^P^^df^^-Rurfus q illad dafliter fadlam Leo,
(eria,ingerit mihi neicio quas fchedalas
qi^J^en^ädueriastllosfaciatindicatäeüfProdlis qaipoF i
ûifâcax I
-ocr page 57-^tfacere,non video.Necp me clam erat eoshuîufmodi lo Çoru(nprçfidtotuerifu3errorem,fedid fecifTent probabi* ‘ius,ftlcgamult;! de pâtre,foh deo.lHudfeßiuQ,quod meos gfçcfis vocat,q ui addant nbsp;nbsp;nbsp;ideftfinecaijfa,Anmei funt
Ruoshabebat HieronymusCAn meus eflcodex que hagt; “cBat Chryfoflomu'iCEt tarnen hic reijcio,qaod in græcis Jodicibos legitur.Q.uidigirurlitigatLeusç’Sed vtfiniâ, «pienti ad dit Ci hoc locofacile cocedit Leus.ciui libens aP Kntiturecclcfiafticçlei/lionijquâgrçcisnonlibentertribti *'Et(îadd3tur,n5nih!l facerepro Arrianis,i3ofiêdi,Nec probo quod additû eft.Poflremo Leus libêter fateri folet gtæcorûcodices eflédeprauatos.Haeccû fie habeât, vide ’nfatis in me quadret Lei peroratio. Expende inqt.an ingt; “ffint rationes gbus te vrgent,vt hune locum mutes 8d tum demû fi (îcvideatur,infirroos iudica SClocû h une (lare wbç.Quinpotius dic,neqoodofFendiculudetur euange «ü Chri(li,muto hune locû,2C niliil decerno addendô,aut âdimcndûfacrislitteriSjinfirmusalioqui ipfe,ni,hoc dicas exaîo fcntias,Q.ais credat hûccaruirtè febri,g hæc feri* pfit^Q.uê locû vult mutaric An quod pfero noftrâ lectio/ ûetngrafce^Anqd'indicemolimquædâ additaab ortho-* ’(ûxisinno(lriîvolumintbus,qbusvterent aduerfushere ticos Id cû de gnecorû libris diclû fit,no opinor indignât Leas, An quod ab orthodoxis fadû arbitror,ille putat a fa «isdodoribuseflèfac^û^Neceni protinusprobo quod fit ab orthodoxis. Poftremo gd flagittj fit,fi voces ali^t ad-* didiflent no(lri,dum (ludêt,nequâanfamarripianthereti ci,aut etiâ imperiti,prçfertimcum a fenfu non recedit^V e-* fiit tn eo loco,nondû erat fpiritus,g3 lefus nondû erat glo-* îificatus.EodêfenfumanêtenosaddidimuSjd.'ttus.Quor fum ante attinet ill ud. Nihil deccrnoaddendö,autadimeti dûr’An ego vnq decreui aliqd ad Jêd3,aat adimendû facris ‘ librisC Adhçc,curmeiubet mutare,qd’tammutat3 cft,ôd I œutatûeflèfcireuScdcuringct defendis,q4‘mutâfiiç’Ma* { nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H tauino
-ocr page 58-lauîno quod incdét aliq nid mäli,fcdproptcrhomi'nes im* pcri'tos mutaui,qnos infirmos appello.Quis vnqaudinft feuen'orem rjx3tionem,cum nihil hic (it,quod ad tneperti ncat.Poftrcmo rogat me LeaSjan ocs exiftime infirmos, q hoc loco offendan t.Non oês^fed alios eflc ftultos,alios Fodem Sycophantas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CC.
^Olideo.Ethicvnamannotationêinduas diflècuir,t3 A^ta eft parfimonia gloriæ. Credo hue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efte
pofte, Admonuerâ Chryfoftomû fîc legere, qiicadmodû eft in epiftola ad Romanos. Leus negat fapiêti addi Chri^ foftomo,6lt; verQ dicit in comentarijsjfcd addit in cotextu nifi id additum eft a fcribis,Id quod plane fadum fufpicor, neep vero ram cçcus eram,vt no vider? quid legerer Chry foftomus,Verum hoc annotauiqood illereliqua epithe* ta quæ precedunt,imortali,inuifibili conerftat cum didio^ ne foli,intelligens folu pattern efleimmortalem,folum efle inuifibilem.Alioquifenfuseflepoterat.quod folus pater eflet deus,atfp is eflet immortalis QC inuiiibifis,etiamfi no folus.Quodfi Chryfoftomusaddidiftet fapienti, Videlû cet non aliter adiunxiftêt eu hac didionc foli,q reliqua c5/ iunxit.Verûhocfefellit Leum,nu(q oculatum,nifiadcar pendum.Atqthic Chryfoftomi loc’ad Leû pertinet, vbj fatetnrpatrê folû eflê denm,folûeflê inuifibilê,amp;f îmortal? Nec ob alidhifi qdquot; a nemîe habet,vt fit de^, vt fit in uifibp lis,vt fitîmortalis.EtLeosnon patitur.vtprineipfj ratio^» nempeculiaritertribaairiuspatrixijmhiiic Chrylôftom’ peculiaritertribuatnomen dei.
DAD.CCL
Odorem.Quia graecis eft,WQXT/tiov oftcndoHiegt; ronymû feribentê aduerfus louinianûrcprcbenderC ' vulgatâ æditionc,q haberct docile. Leus negat hoc fibi le dum. At ego locû oftêdo,vbipofltt reperire.Fortaflîspu tatIatiniasverbûdocibilê,qdocilem.Vt faeiliseft quiîa-' eile facitJta docilis did us eft illis.g facile doccret, queaek œodum
-ocr page 59-Wodumamabfliç quipropenfusfîtad amandutn,
MAD.CCH, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodem,
V Itérés fîmtltterpudicas. A dmonuerâ Tuvcwaç nie feÆus vçrtt potuiflè vxores,qnqaïdê ipfe fermo/-tenor dedarat cû loqut de vxoribusdiaconoru S)C epif '®por3.LeusobticttChryfoftomûqninoluerit admifee/ vxores/ed interptetur de mulierib’, quarum minifterio , ''tebant ur apoftoli. Scio non plac uifle Chry foft omo vxo tamê vbi fit mctio filiorQ,quare déclinât mentione ^otum,præfertimfiintelligamus vxores mtnifirorû,qs ^hodie diaconiflàs vocari in oriete,oftedit gloflemajqd* ^tcronymifalfo titulofertur.Verum haederenon diglagt; cofiftit vxoresfuifTetniniftras.Etiamfi Chryfo ‘totnus fatetur hoc pleroR^ de oîbns vxoribus interptari, , TV yr . AD.CCni.
' JVl AigTgt;ûcftpictatisfacramentû.Cumhoclocovan‘a Eodem» ■''tent exêplana,demonraai duplicê ledionéjambt/
Sens vtra effet pferêda^Hoc non pot opinor reprehêdere Le’Deinde qfh nonihiltorqrent interptes,indtcaai mihi fimpliciflîmû videri,it locû hûc int elligam’ de pdicatione Eoangcltjjdcpquofadofieriponit^pono.Leas magni ficeretjcrt,negâspdicationêEuâgeh)e(fefacramêtû,abrur tie dici pdicatione aflumptâ in gloriâ.R.idiculü,quafi veto hocdixetim.lnrefacrament3ell,noninprçdicatione.Sed RtPante fuit arcanQ,coepit elfe publies ^icatione,ô^ qlt;? pritislatebatdiQcaflùmptScingloria.HaîGoiaq prP erât de Qwifto ac deinde facta funt in Chrifto,prP erât ™yHersa,paucisaut nullis cognita,mox apEoi^t pdicatioe, toti Vulgata orbi Vbi nSc ê,qcHcribit Le'\hçc interptatio ^»naleqdrethuicloco ô^c,cô idê interpret,qd*interpt5tat ^lij.Port O qd* de Laurêtio argutatur.no video eut mûri fit Ïtcfpôdcndum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CClllL
N chantate. Hic nihil armotatam,tantum verteram, ETtmo.üq» quod teppcïi apad græcos,apud quos redundat.
-ocr page 60-irKtîuaTfy ideflinlpintu. Leus/nd/caf apud Cbryfodo mum nô efiê. Ac ver um dicit. An ideomihinoneratver^' tendum,qd'habeturinGrxdscodicibosC' Etnedicatboc menm grxcS, ad eundem mod um habetxditio Aldina, AD ,ccv.
LTim •vi, T^lsqueumdiaboîi. Admonnerâdiabolinoaddi,nec l 3pudGrxcos,necapud AmbroÛâ.Leasobq'citCbry foûomâ interpretari. Mirum vero fi interprétât, quod lêndtApofioIus.AtnÔideofcripfitApoüoIus, Nosoiîê dimus,qdfcripferir,non quid fenferit,
ij,Tim,û r ^RatiaöfmUericordix OiîendoGrarcisabeiJècon'’ iandiionem,et. Leus obifeitapud Chryfoûomûad dfQ^uifatboc Leusç' Deinde quidrefert, AD ccvij,
• , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lmporafecularia. Cumgrtecefit âuiiur, quadi^
Lodem ^T^diioneiôlenrxternitatêfignifïcare, Leusmauultfe
JL calaria,ô^ tn Cbryfofiomusincerptatur, abxtemot ‘ At Larinis ûeculare dicit,q(Jcêtefimo ^cpannoinûauratt
Eodem. _____cevii}.
a Vmgraeceßtt/lt;^o,admonuivertenduminquodt
latine loquens,
AD ,ccix.
RopbanaaScîanûoquia 3ifc,Admonuei3bic,nefcio n Timo n l^^‘^^Jgt;J^^'^^^^‘^J^quot;^LuperaacaneisqaxHiuncuIis,q JL fihi Tbeologi videntur. Hic Leas anfamnadlasinfi' gendigenuinam,Sed id,inqait,etiam fueratannotanduta quod propbana iailêrit deuitarejtacp monuerat iliotis pe^' dibus in facrarium non elfe irrumpendum,nec fie tradlam das btteras,vtfabulas poetaram,opas efîeillifamma vital fandiimonia, fumma pietare, aemodefita, quifacraadeat, muko magi s qui adyta pénétra, non efîè cutufuis aperire myûeria,(edtantum traniforman in deam fpiritas, Hxc quorlamip€dlantfniûvttnnaatlJxcoaiDianuhideeiîé,(i^ bifupet'
-ocr page 61-«flQævcl ex hocltbcllo cm'ui's intcli/gcfe proptff '^viuanc^ eso no mihi fumo trad «fonc mylten'oiji,fed
g/5 °”’'’’“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cédés,acLei
*oos,gbns ca fato feraata funt,gb’ adeß animus 6C més, '”nqua dij node loquant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD ,ccx.
k-tB forte det. Q.ni gracceeflA»7roTt,fubmonuipotu Eodem, iflë veni, nc qn, teflans nc fie qdc fan's latine reddiz
... 13 efle,qd’AH ap ud Gratcos no fit hie negâtis,a iit pro
'“entis, fed dubitantis. Leus obrjeit Chryfoflomû, g Icz
SMortCjfed latincloqués.Alioqgdfluln^,gfilegiflepuz
’iiTûsç.Attn meminit Chryfoflomas dubitatióis.Vc
eâ dubitationé coUgit ex^nii^nó ex Vcrwç.Id cû palam
:^bis, mirû efl no aiaduerfum eé a Leo, ^itHtemhancinmodû. Ac fidicatur,fortaflisfequetot ’ 'qua cmendatio. Si didum erat forte,qaorfum attinebat
quot;‘l.ac fi dicatur Z Hæc fcnbunt,qui foli lotis pedibas inz
diuntur adyta my flerior um,qai foiritum habent in de* ’’’’'ttanftormatum,
Y AD HEBRAEOS.
1m
,'^dignaf,qgt; ordiné indieanim verbe»?«,videlicet ré tam Hebræor î.
«'nutam. AD ccxij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’
Vian5potuer'jt.Indicarâhocloco,Græc{sn6re/JJ j^ ... ( ) peninreqaiémeâ,fedfubaudiri.Leusadditnecin”^^æ YK^fiio codice legi additu. Bene habet. Sed in plerifi^ '^ulgatis additu compert Idem illc comperiet, fi q uçrat,
AD .eexitj.
ADexpletionemfpei. Admonueramartifiîmâ fpem Hebt» «vi» nafei ex pfjs opibus potias,qexfyllogifmis. Idlt;^ vt lacerêincâfuitgræca vox 7rA*^o(j)05'/k,qaatfonatcct
QRfuafionê, Hicmihi Leus, cuinuf^nô prurit in me gez Jgt;uinus,(^uî Qc boc feias inqt, exopibus ceu prîcipijs lyf* ’ogifmûiieri ad fpê,vtpfumptio fit bene fperare,fi malefe ^*s.Nitnuûindicâs,(ep4s opibus vndiq^fupfluere, me mails
-ocr page 62-mail's ab undare.Ego mihi no anogo fandi'moni^ fed ab hac nuUi longins anfant, qui fibi maxime vindicant.
AD ccxiitf,
De aha tribu. Id verto inânotationibos dnfaxatno ifl c5textu,adhncmodQ.AIteriusgctisparticcpsfuif» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hie Leus exautorirate Snidæ docet me ^uAkv an/
ceps eflé vocabulu,ad tribu ac get?, fed fugit iHû geté ctia apud nos anceps eflè.Nâ ciufde gêtis dicûtur génies, hoc eft,cognationc coiundli.Hoc ft feiflet Leus, no appellaP fet meâ interptationé impß, Et hic eft ille formidabiiis lo eus,que iâ nô femel obiecii,in fugioribus annotationibus. T aies habet Erafmus preceptores,taies habet ccnfores,ô^ in no agit gratias,omniamqai viuût ingraiiffiniuslt;
AD ecxv,
P « nbsp;, ÇfErmoaûtiurifiurandi.QfhGræcusfermonocarcba(
coaem. nbsp;nbsp;j^âphibologia,Indicauiduplieë fenfum, nbsp;nbsp;neuterpla/
cet Leo,cCnouQ inducit, volés fermoné pofiti5,p rc ip fa,fed hoc loco nihil erat opus biblia Hebraica, quêadmo dû ille loqnit,cüalioqres belle habeat, nbsp;nbsp;nbsp;AD ccxvi.
Hcbre viii Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primû culpa vacaftèt. Cû fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TÎ/sçg rçcc intet
'* nbsp;nbsp;nbsp;pretorirrephenfibile,fiacde^querinopoflîs,vélin
nihil poflêtdefyderari, Leus obijcit Chryfoftotn3,g î tcrptet,fi inculpabiles feciflet. Eâ interptationé,vt no reif cio, iiano habet Leus curmeâretjciat. Cur ein vereamut Icgé illâ dicere rephéfibilé, cû ipfe de’^dicat, dedi eis leges nô bonas. N rqj ncfcio,qûo fit hoc accipiendilSed qd hoc ad meû init nut a:’ Poüremo,an mollius ê,fî culpa vacalTet, c|j fi fuiflêt irrephenfibilisC’Nâ poteft eflê obnoxiûrephen fioni,quodtnculpavacet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD ccxvij,
JJ - nbsp;nbsp;nbsp;. Tfandûfeculare. Qrâ Grçcis eft adfflo
rlebrgo.ix, L nuireéli^vertipotuiftèfancîSmûdanû.AtLeasdo/ ex ChryfoftomofçcularelegêdOjô^ ideofçcula/ fedùftû,q7 oibus Jiccbatintrare,etiâ gétib9,Quidego aiF dio:' AniicçuUte didt latinis, ad qd’oibus patet adit^:' N5
pudet
-ocr page 63--1
LeSharS annotationûc' No fakefllud vi dit,hotam ?'’^us,qd'ipfccitatcxChryfoßoiT»ofN5 em ludæitoi’ udiis.Qyÿ dief potuit apertiusTGf ntes noadmitteban W têplQ ludæoi3î,qiria erat fanrtö vnius gêtls. At Chfi
•toplij patet oïbas,q funt in mQdo. Tâ fcede toties labit, Wenforio fapcrciho, ram inclemcntcr feuttin aliènes ^‘Us,itno in bencdida.Qnas fannas hk adferret Lcus,fi ^oinillüeiufmodicomififlêm. AD ccxviij. SInefanguinis efFufione. QuodfcqiHturjquoniamalp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
'^i interptatur,de redimendis angclis Origenes,admo nuitnbus dantaxat verbis,locü hunc in fpeciehaberc
^onihil Origenicû,no fentiensxÿ auter aligd Origenicuin “Peret. Hic LeusadfertinterpretatlonemChryfoftomi, niihi valdc pbatur,etiâfi duriufcula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiiis expédat
^icrmonis facie. Quo poflit detorqueri nefcio,Certehïc ^igcnes (umpfit occafionê erroris fui. V t nobis no fapit 'J^*gcnicSaliquid,kaillis faputt,gbus fuit occafio labêdi,
AD ccxix.
X quot;T Am amp;nbsp;vindis.lndicaramGrçciscflè vinculis meis
tdZç ÄtcrAo'i?/zou,atcp ita Icgitut in Aldino exêplari. HebtccO.X» • ' Leusobfjcit Chryfoftomumfed latine loquentem Eiafi ex illo magis colligit, cj»iegerit,yinculis, g vindis,
AD ccxx.
Y^iïdes eft fabftâtia. Obiter taxarâhic gloflèma ^ddâ iu^ Hebræ .xi* H rifperitoïv in tit.de. S.t.filt; fi.catho.in^ tumultuanf de **; liacdefinitione, amp;nbsp;haefubmotatâ^ paru dialectica, jliàfcholafticâjVt ipi vocât,mgralê inducût,cûqd'Paulus quot;k dicit,magis fit encomiû fidei,^ definitio. Perinde ac fi fiterem, Radix CHtnmaloi?i cupiditas,fpeciêgdê habet lt;lrfinitionis,at definitio non cftycerte ad leges dialect icas, At Leo videt eé definitio ad rônes topicasOftêdat igitgc *'as,ofiendat differêtiâ. Quod fi hacc definitio qdrat ad rc galas dialect icas,gd venu in mente illis,g pro hac ceu pagt; tum dialeâicafubxogatuni aliâ,vl ipfi votant magtftralêC
lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et*
-ocr page 64-Et obqcit WeronymS,^ alicubivocet definition^ Obif dt A agufiinâ,nec illos inCedior,{ed hos qui rê fam fophù picetr3dîent.SednegaseÜèdeftnitionêinqt.Nego,fed ta ieni,qualê illifaciantjde q uibas proprie verba fiunr,
AD.CCXXL
Eodem,' ’faiîerili^.Indicogræcisnonaddi iierilis.Q.aoddt^ CO verSefi,necbabecurinexemplariAldino.Sedobif ch ChryloitomâquiSi legar^SCirrterptetur.ArqCecus ha betres.Nâ Cbryibiiomusieghadbunc modü. bide ingt ipCaià^aviratêad fuicipiêdû Cemert, ad retinêdumfeme ialceptiortê virtutêaccipir.quaeiammortificata Si iiertiis» Q uodadrjcii mortificata nbsp;nbsp;ûerilis^nô ex côtextu addidit,
fedexipCare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD,CCXXli.
Fnrbm Laceredeo.fnd/cohoc locogræcis nôaddi deofed coaem nbsp;nbsp;J^ex luperiorib^ CubaadiriMir'û :i^o ü CbryfoCtomas
lgt;ocinterpt3tur,qcPièniïtis,quiicripûthâcepHîolant
A f non ûaum addenda in contextu qaodprobable fit feu fiffèquifcr/pfic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CCXXilL
'o detiL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;molieres de refurredione monuos faost
^*^*^^isqniicripiitbancepiiîoi3loqaatiirdematrix bus quibaspropbetçfihosreuocauerûtadvi^duo bus verbis noto quorâdam recentiorâinrempeiiioâdifce ptaitonern,quiexboclocoqaxranr,an vxorcogendafh, v( marnâfemet inonaâ,ac mox vitç reddhûcocratur recb pere,prerertirn ß napt'eriraireri. Cû Paulas epißoJead Ro manos cap. vij, icribens vxorëfolutâa iure vfri,poßeag il' ledorinierit,nóhocegerit,vtexplicadifficulratemhuiuf‘ modi q ueßion is/éd tanr û vt adbibâa collatione doceat, nbsp;nbsp;I
nobis nihil efiè cum lege Mofaica, poßeaq ilia publicata nbsp;nbsp;ƒ
Cbnßi dodlrina iamfuuanciquara,acvelntemonua.HaC nbsp;nbsp;/
locSißipenrabunt ad cafamoimrariiJimûPaulas hocqlt;f I
Xitâetatfohuiiiurç vùïpâQdsÇ'iSâillichauddabiefJ inùexaa
-ocr page 65-mît exempIS ex Icgc Mofai’ca,pr ecedi t enî, (cietibos lege loquor, Porto qlt;f hicadducir LcusPaulûdepenula fua wandaflè, dc(ÿ rcbns al ns,vt l'pfi vi det ur humiliorib’,qd ’dmcpertinetrAnquianxius efttradathumilia^Si loca* *etti tibi domam vfep ad finem vitae tuç,ô(f in Syngraphis *dtjccrem,ficôringerettetnortuSfeuiaifcercnihiliunstP ^’forCjinrem locatâ,none tibi videreranxiusin padfeeiv ^oCSedquidinquit tandêrefpoderes, fi forte Fortuna tale ^uippiâ vfu venirct.Quid fi coein ruatT^Primû interpréta* fît morbûfuiflê non mortê.Deinde confultarê qd eflêt ref pondendû HGc ccrtc Pauli locû,non torquerê ad eiufmo ^icafum.Quodfi hic locus aut ctiâ alterjquieftinepifto* *5adCorinihiosplanefenfïtid quodifti interprétant,eu» j^tneertam vocant in dubiiK’V erum hocvtcucp difputabi Mlud abfurdû, Si infigni s infcitiç,qd' adiecerim,ne vxo* *fsvirûfcmcl defundû cogantur recipere,idc^ nepereat tharaderilleindelebilisapudipfosnatus.HicfloretLeus Ptimûinquitnoimprimiturcharader in matrimonio,q(P «cebitdifcere,acotemptistamfepeThcologis,qui hic te tnmcalûnigagerepoflunt,cumhoc illis obijcias,qaod to ‘^viapugnatcu eorû decretis. Vt nufqptermittit Leus oc ïsfionê Theologoiîî ordines in me concitandi,de quibus *3mcnhaâenus^ fenfimelius,SC meliusfum meritus,^ tcus ipfe.Non probarê Theologos,fi oês eflènt huius ff '^gt;Ies,q ui cû nihti docere pofitt.nafq non iurgatur. Quid ^vfqdixijn matrimonio charadere imprimi indelebile? otdaio characfi:ere comentQ cflè Theologorû,certe Tho* Wiftarum,quihancadfer5tcaufam,curm3trimoniôitcrari poflir,bapt jfinus aut facerdotium non poflitQuae caufa ()
imprimi. Anfi mihi pereat Lydia régula,ad quam fin: Qçamexplorareqaidobliquumfit,quid reduni,ideo ni* ‘^crittedumaittcuruom?
-ocr page 66-H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, AD.CCXXlllL
^ddit exffanumenim,quopbif nobis.Hanc epiûolam diunonfuif'' ipreceptam a Komanis c0ßar,autcerte Paulinoiriné no tuüîereceptam,quod in eaquxdame(renr,qux iuxta fpe^ ern errnonts viderentur non abhorrerc ab Ongenis dog l^^bus.LeaspinatPaal5abûinat{kabomnilpedema ycfuni hr neicib,ccJTeconatas eß. Sed quid fiviciS ^^quot;quot;^J’^S^^^’^^P^^I^s^idearureße mala,anideo non
verbisexplico len[entiamcbatbottcSei9 loci. Cur Leasnon Iiocet/am interpretatus eCt.ad conûmi lern len,am. IlHnc certe poterat peripicere,meo iudicio non ammi fpem rclapRs, /ëd alioram, qui locum ilium peruer/einterpretarcntur.Ettamcnbis verbis qaoniâfen' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofieriore ^ditione miiiauiq(f
/^P^*^‘^‘!^l3dimirinqait fpemrelapfis,qaomodo dids
T1!,L
Eodem
Eodetn,
AD TITVM,
A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CCXXV,
temporarecularia.Hic Leus Cbryfoflom^tti’' quit legit,Cecularia,verum led latine vedas. Âf Hie r onymus mecum legit a-terna.
Q _ AD CCXXVI,
EcundS imperium tTrrrccyif't' egomafodelegationeiti qimperiS ClnyCoRomusinqt Le^ interptat imperid, Verum ^dlatine loquens alien s lingua.
AD.CCXXVII.
^^^Ratiaô^pax.Admonui gnecis omitticoniundiio-' ^nem^Leus obijcitfuam Lbryroiîoinû,alienalingüa loquente
^ocWem.Sed quid Hieronymus Tcgent înccrfumcft, quid graeci leeant/csipfa indicat.Qïqquid idhabctmogt; RAD.CCXXVIII. (méu.
Eliqui tc Cretç.Cum Creta fît infuîa,admoneonihi lolatinius did,rcliquite Cretæ,qfi quisdicat Relv qui Hifpaniae,pro eo quod erat in Hifpania. A t Lcus,Hic fonymus inquitfic legit, Legit,fed vnlgatam feqnutas ingt; •optetationem. AniJeo miht noheebit priuatim latine di/ «ere.prçfertim cum græce nonfît Cretefed in Creta,
PAD.CCXXIX:
Erciuitatcs i(î4 ttoA/v Adaionuiadverbumfona/Eodem ie,pcr ciuitatem,non quod ita vertivelim.Nam addo
Weftinfingalisciuitatibus.Etin contextu verto oppidi* tgitur eft,quod annotât Leus,nifîquod ftudu/ •^explere numerum fuum* n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CCXXX
\Vbditoseflê,Submoniii diftindionembuiusloci
uerfam eflè ab ea,quatn Hieronymus indicat fuiflè in *^£tempeftaus€xemplaribus.Hic Leus ceu graue telum ®’lt;^us,miratur nos fidere græcis codicibus,ob hypoftig»
aliter nunc pofîtam,q olim fueritin Hieronymi codi ‘^“ns.O fenas annotation's.
ÇY nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CCXXXr.
X Alnatoris. A dmon ui græcis elle non a‘uTHÇoa‘ fed ö'cóti?
ideftfalataris,fiuefalutifera.Atcßitafane legim’ Eodem« uiamin æditione A Idina. Hine rurfus Leus vociferatur RfaecoramcodicesciredeprauatoSjöC nollros hoccertelo ’'^efle,emendatiorcs.Fingat ita efîê,qu{d tom poftea^ Et Janien quodafîèuerat incertain eß.Poftremo cum fenfus '’gt;dem,qutdj-gfertvtrum legas
EAD.CCXXXll.
i huanitas. Quoniâgræca vox (jJzXaböfMma obfla^ Tit,iij. minus hic fermopoflèt accipide hûana natura
Chrißi
-ocr page 68-qaibvC^cT'
LeusvdJradtofâOTar? Mum Chrift~ri ‘^^P’I’'^ tnte]Iigas,qcobxr€tqdrequit,ß Amkrz^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cene de pâtre inrerptaiM
’ '‘^^^'^^^^^^’^v^‘^t)ts,Etquoddenmferiiatoreni voeatmagisadpatrêreferendû videtur,qadfilium. £tta^ ^^^^gt;’^Mea,qua£nonmutarimhomo pertinaxSCindoenK,
£odCm« “JTJ^notattones fuiflèLeo Cuppeditatas abalrjspo X^l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f /am optis/üûad ædendû, vel boc S
nôhabenrruûlocâ. Quoniâvub go ninU aInidPonat htrreticus, c^ male Centientem dedog' tnattbus ndei^vifum eÜ admonere^ PaulumilbcnonprO'^ hominû genere, fed fn vniaerfam decó^
, ^^^^^^^gt;'^f3^io(îs.Porroqd’affcripferam,barrefictJtnap ■ P^bat,nonquidtfièn[iataconclu(ïonibiisntagi{îrorûno' nrorum,Cedfadliorum, Leus illicoarreptaanfaconaiar nbsp;nbsp;j
Tneologoramordineminmeconci(are,miralàcundiade / clarnansprorlusbarreticum efle,qiiicûcp difîênferita dog'' / tnatibas illorum, modobi probe munerefao funganrur, in bisquxadfidem nbsp;nbsp;mores fpcdlant. Necenimperali^
taiar. Crm ponrißces rjibilabFcp illis pronanciencSiquide
ecclefiam nih il reprobare,a ut approbare fine iudicio.ld iu
ceffêritautoritärem,mancaplaneeûâ^inuiihs. Inhocfet tnone,dumLeus impenfe Tbeologis adulatur,odio mei, Ponrißces, boceß, epifcopos aßicit conramelia, quibus ira tribute aatodtatenitVt iudiciam detrabat, An eptßopis
nulJatJt
-ocr page 69-Nullam cfl luà’dum in negocto fîdei',ctiam fï non (înt magt; giflri nollrtçDiàt bor utn a utoritatem cfle mancam,n»P«'Ç ’dîerit Judicium magißroTum noßrornnj, quafi foleât de P’f tatis ac fidci ncgoctjs illi perperâ ludicare, aot quafi no ctiam Thcelogiæ profeiïores ludicare perpcram*
Quisaujcm adimitThcologis autoritäre iudicandiC’ Aut ^uisab illisdiflentit.vbi probe fungunt muncrefuoC Sed ^uisifluciudicabit,anprobcfuofungatuurmuncrc. Ni* •’^irumfubindicathJcLeus,quodaliquoocsrxjnfungunt pfobefuomunerc, ÔC opinor,idem arbitrator vfu venire ^nonnulhsTheologis,qd*magqonoflromaloexpimuJf '| WmedicisJVÎultum honorisddxtur dodis acfîdis tnedp ôs.Sedquidpfæmr} dcbctur,ijs quorum multo maxima parscn,quilt;ompcndtj,famæœ gratia paflimiugulant ho ' •’lines^r Quidam ctiâ in(citia.Ncc vlli inagis affedant ha^ , bajmedici,quam qui minime funt.Nondubito,quin Le ! OsfibivideatiireximicThcologus. Aloquinontantofu-* percilio mihi impingeretcolaphos, nei^ tanta autoritäre^ •'nnciaret hærefcs. ht ramen ipfarcsdocet ilium vixidonC' iitncflc,qui fe profit eatur Theologia? candidatum.Itaquc lt;luafrcnte fie paflîm pronûeiat Leus,cm nec autoritas adz €ft,eo quod non fit epifcopus,nec iudicium,qunm non fit Theologus.Nec ego tarnen locutus fum de quibufuis cO' lt;luÛoniDusTheologoram,quasLeus verrit in dogmata, n uflt;^ ingeniofior, quam ad calumniam ac feditionem, fed
I in genere dixi,fentiens,noncontinuo hæreticum effe, qui abaliquorumTheologorum placitis dißentiat. Quädo^» quidetn nec ipfi inter fe cqnfentiunt in multis. E t funt quae dam illorum conclufiones, vt vocant, qoæ non pertinent adnegocium fidei Catholicae. PoflrcmoTbeologorum doccrcmagisefl.quamdecemerc.Alioquicum inomni •-feremortaliumgenerc maiorparsvincatmeliorem, fife* inelhoc illis permitiitur, vt cogant tantum,non etiam do* ceant,peticulû elljtic cogamur pto optimis fequi pelTimaè nbsp;nbsp;'lt;
Q.uod
-ocr page 70-Qaod lî doc^rina C hrlHi,tantum effet violents,nee3lt;Jmi fccret.quæ conlénriât cum naturælt;ënfiî,quae vim ven' nutnim præ fc ferant, fortafle nee CHRIST O creoere mus,cni nunc credimus maxime. Ego dödh‘s,grauibu!», (obrt)s,ac pijs theologis, plus tribno,g ipfe Leus,aufim id qaamlibet fände deier3re,Sf recentiores veneror,aljoqui nonconfulturas illos tam diligenter innouotcftamento. Nee ideo fum illis inïquior, quodin ea paleftra inquapo ti'lIïmumexercenturiHi, non perindevaleam, nonquod cxiftimem mihidefnturumomninofuiflcingenium,fed . quodahomefatorumvisdeflexerit. Sedtarnenquoronquot; dam ingeniam,mores,iudicium, cruditionem,it3fume» pertus, vtnihilomagismihidifpliceam,fi nmiJlishæretP eus, Etiamfi ïuxta Pauli confilium, placere capi'amomnp bus,fiqiiidem fieri pofliLlamvtintegritasfideinoftrçmo dis omnibus tenenda eß mordicus, ita fortaßis expediter, Bonqu^uisplacitaTheölogorum,autfcholafiicorumodi ole pert ra h ere ad fidci caufam. Et ea maxime deberentno/ bis eße cordi,qaac vitam nofiram forment ad CHRISTI tegulam. Nune neicio quopado nullamagisvrgemus, quam quæfàciunt ad queßum ac tyrannidem.De quibufi dam Theologis loquor,non de toto ordinc. Nam in hoc feiofaniflimo cuiquevchementer improbari quorfidam ftolidos acieditiolostumultus. Etenimquemadmodum (celerofi, quibuspacatisrebusliumanis malecfl, bellom optant, ita illi turbari cupiunttranquillitatcmreipublicx Chriftianæ,quoditamagisexpediatipforumcompédijs« Verum vt finiam, reijeit Leus, quod dixerim hicPauIo n dici hçreticum,quifadiolusfit. Atfadiofus,inquit,efi^ i potefi,quinonfithæreticus.Verumefilatine,atgra:ceidê efi fadio SiC hacrciis, nifi q uod haerefi's magis fonei in bo' nampartem. Anideohæreticusnonefl fadiofus,quiaèft aduerfarius veriratisC’ Sed tarnen fadiofuseifepoteft,qui lumultuoiecontendatjderebus adfideinnon pertinentt/ bos,
-ocr page 71-^ü^qüêadmndum illf.qüî pro dodrina Eu5gdtca,inci]b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. !
faBant fab ulas Judaicas,8C gcnealogias.Nam deins agir Paulus. Veluti'fiqtu'snuncfeditïofecontcndatcaputAïv nbsp;nbsp;•
•'æ,quod vifitur JDnrar, nó elle matris Virginis Mariae, fed •Iteriuscuiuldamfo'minæ. HacexrePauIusnollctfufdgt;' ’ari proccllas ac tnrbas. Poftremo quod bic in genere di* ’^«rani bono fenfu, fic in aeditionc pofteriorc explico, vt quispolbt offendi.
D PHILEMONEM
AD ccxxxiiij
Ta Onari me vobis.Cumfenfiis fir idem,ramen admox JLy uui,Gfæcis efîè Xa5''3amp;«o-ci«a',id eft,donabor.bic ha* , bet Sgt;^ a*ditio Aldina,6C ad cum mod nm legit Am* ^foftus. Si Chryfoftomus aut Hieronymus legit
quid tû pofteaC’ Etta men incertû quid iili legerint, BPISTOLA lACOBl.
AD ccxxxv.
QWpicorStbancannotationemcnèalicnam. Sitboc Oioniniunianimimei/itudiflentisledorjmilnvelillud, diargumentOjquod quum habeat caufam non omnû '^coHq* ’!onialam,tnnon intonatconiacqs,quodfoletetiâ incau pefTima Qd'nos legimus, oftende mill i fldem fine ope
^æuSjOftendiGræcisefleexoperibus. Admoneoiuxta
I •’^Irram ledionê non fatis conftare fenfum. Sed nc fi'm.pli ^'or^em tribus verbis expediam. Q.uod Leusadmonet ■iigiperfonam.qui ex aduerfore^dear, vel ipie lacobus
. ^fUTÔftrat. Sed dieetquis, VerS ego paulo aliter ordino ^*ogum,q Leus.Namfifermoncm hunc,Tufidcmha* vibuamus illique redarguit lacobus, quiconfifiit.vt ^«biarroget opera, quiputatabfep operibusfufficere fi* rôuenit, vt apoftolu Jiubearexhiberifidc abfi^ docct no cófiftere fide fine fadlis C Proindc mihi vi dethieeëfenfus, Erâtgputabâtalterûfuôicerc, lacobus vtrûcp côiungi.Iiacj fub perfonafeeöda facit aliq uem
alter!
-ocr page 72-aîteri loquentcTu fîdê habeasîfatis fît tibi. Ego opera ha-* bco.âS id mihi Paris eft abfcp fide.Hoc coHoquiû intcrpeP lat lacobus.Imo ncutri fufficir ad falutem qnod habef.Sed tn qui fidê JacftaSjdoccfacQis ipfisjibifîdê e[re,cjcerte res ociofâ non eft. Et ego facftis ipPis declarabo mihi neutram deefteSed ad hanc Pententi5,n5 quadrat latina Icdio,vcrÖ Et ob id admonuigræcç lecftionis Vides ledor,qaæ Le* lot verbis difputat,nihil ad rem pertinere:quippe cum nûll intcllexcritjquid mihi volueri m.
AD.CCXXXVI.
kcoMtj, f dominus voIuerinCum indicaftêmgræcâleÆoficnt ^a noftra dinerram,adiunxerâ.Sed haud fcio, an græca hoc loco fint deprauata Subrjcit Le*,idê dixiffes Cçpeâtei Quid aurê fi dixiflèm,quêadmodû Só dixiCColIigit noneflefidendûgrædscodicibus. Ego viciftîm collige» ncc latinis fidendû,de quibus hocfubinde fateamur opor tet.AtquidfacereminconfcnPu codicß,quandofic habet ôtT Aldina æditioC’Nihilanterit incomodifi legamus hue in modujfablata vnica coiûdioe.îfw ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôiAho-ii lÿ
TtoniirouAVTouTo td êfî dns voluerit,ôlt;rvixerim9faciein’hoc»
PETRI PRIMA.
IAD.CCXXXVIl.
N q ucm dèlÿderant. Cum græcis fit conftanter SJnai
CO videri deprauatûin noftris hbris pro in qjinque.N'’ Petrum fenfire de magnificis illis promiftîs,q olim præo^^ lt;fta per prophetâ,poftea mnndo fint exhibita per Euâge^ cam lucem,modis oîbus eiufmodi vt ipfis etiam angelisp béant admirabrleiucûducpfpc(ftaculû.Quimutauit,qi’^ in quêvidetur adlÎ3iritûretuliflê,qui preceflît. At negoirii rum cflèjfi angeli cupide fpeculâtur Ipiritû lândû,bed hit verbis Petrus efTertmaieftatêEuangcIqjquâangeliqu*^ vcnerêturjgratulâteshumano generitamadmirabili co filioredempto.JZndecanutGloria inexcelfisdeo.Hic qj €ftopdineledor,qcffepfdjêdima;eatuf,AtvideqniuW
-ocr page 73-feppCtt’tLcusPrimûinqakfîcn'potcftjVthic quocpgræ cicodiccsfintdeprauati.Vtf!enpoflît,noeft verifimilein ßto côfenfu.prçfertim comodîorefentent!a.EtiamfîLeo fecus videt,vel ob hoc,v£ a me diflêntiat. Deinde, no nap fätinquit Petr^ pro re mira,qcPangeli defiderant,pfpicere. Sihocadducitadexaggerandu maieftatemEuagelii,nö' nerefert vtrem miramcldem ingt pofïÏs diccrc,fi referatur 3d Chriftü. Chriftum vt deu femper contcplati funt angeln HocmyfteriQincarnationis,crucis,refurret.'lionis,redemgt; Pd generishumanjjdiu defiderarant angelividere,quod *um cupide cernebât. Et fi referatur ad Chriftnnatum,cr« dfixum,refufcitatû,afcendctê,mittente fpiritnm,plane m» fum erat.Et idem eft fenfus que egoadduco.Sed in fermo •'is ordine fcrupulus eft.Eûexplico, Addit Leus,Quid fi Jon fitmir3,non propterea non critveriK’Sic multa feceris blfainfacris litterts.Qnod rcfpofum hic merebatur Lei ,p •çtuitasCAn dixi no elfe verum,quod angeli cupiût int Jiîpiritûfandffc'An ideo non eft verQ,fi indicoPetrû aliud nocloco dixiflèç'An inducit falfitatem facris litteris,fi q uis
vcraledione oftendit fenfum qui Leo no placetCNec n'scôtentas,arrodit,qd*pro£uayyiAfira(«.(uojvuaaç ,quo fer/ *nodilucidioreflêt,verterim,qui vobispdicauerût Euan^ Soliô.Nihil erat opus inquit periphrafi,Quid ego audioC ^nnetumquidemcumidfuadetvtilitasCSedturbat ordi nemfermonis ,Leo turbat,atalqsnon turbatNaminq re Ktturad ea quæ præcefîêrunt,hæc q nunc annunciata funt vobiSjÔfaliaitemqfequûtur Vides vtad calumniâdutn cft ingeniofus ac diligens. .
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CtXXXVIlL
Onoremimpartientes.Exautoritate diui Hieronygt; mi demonftraram hic Petrum agcre de temperangt; ^ononnunc^ a coitu vxoris,quo magis vacetur facris pre f^ttonibns.EtatrociusaliquantofortalTe^^ pareft,reqcio ^oniinentum Lytani,qui locomhonci'nterpretatur,quafi
K Petrus
-ocr page 74-Petrus tnonaerit mat/fos vt vxoribus profpicünt de vi' diu vcftitu honefto (êcundum HatG SC facukates faas, Sf Lyranus /nterprctat*’fuiflèt generaliter dcfnbfidio,q»o fubiciiandç fint vxores,non perinde di/plicuiflèt illius có^ mêfum N uncid quodeft infimü,iblum atngit.Quis aSt tnaritus foletvxorem famclicam acnudam relinquereCHie primö Leus magna libertate reijcitinterpretationem Hic ronymianâ.quodfoJeatamp;Tah'astorquerelitteras facras ad uerfus hçreticos.Sed hic mihi videtar Leus oblitus,c]uod ahbi me tä incleméter acceperit,qai dixerim orthodoxoJ nonung id facere^q uod h ic affirmât fabinde facere HierO'' nyrriSjVtdelicet opdc/o^cTaTov. (^uiddiccnrbçretidcSbfC audientÇquas granas ageret L eo, louinianas,Heluidius, VigilSuas, Sc PelagiusCSed ba-c vtcSc^ baben(,quod feq turnonpoiaifinerifu legere,qcSuis atrociterille incelfat, Somntat cnïLeus^quod Petrus dixit vaiculo infinnior^ rriein(epretari,depudëdomcbro mulïebri. Q.uis hoctJO rideatÆt vide qoibiis couicijsbic accipit me cenfor rueas f^clcio inquit,qaidpoflitineptius ctci,^vtbicfermore'' feratur adpudcndü vafculam muIiebre.Sed vndefomnia hoe Leo venir in mentemCNûquidifiiuûnodiquippiain colligit exverbis meisCAnquiacoitusßtmentio^Vt coi' tus non fitabfqr mêbro illo,ita non ßatim qai decoitu lo^ tur,mêbromhocnominat,Deinde magna cum autorita' te docef me, vaicufnm in firmius bic appellarifeminS ipatn non membrum pudendum,NePcis inquitPaulûnos VO' nbsp;nbsp;i
care va fa fiCîilia, A c mox Lrgo inq uit, ira interpretare infir
rnius vaiculum,qao côtra poflis opponere firmius vafcu'
reclamabit dicens.Reuerriminiin idipm.(2uisbocaßcri' beret Peaoç’Atbocinquitfeqaitorad taam interpretatio' aem,cd
-ocr page 75-new,com ctiam fan/b'fRmo coitu inquinctur vafculu licbre,vafculumingpiidêdum,addo ÔCtotQ corpus. Cut Leus hanc interpreratione meam vocat potius Hicro^ ftymiananx’Q.uin cum fllo rixaturpotius nbsp;mecumC Ad
haCjfab cuius tandem perfona haccdicitjnquinari totum corpas vxoris ctiam fandiflimocoituc Sub mea'r'nihil viv fluamtale dixi.Subfu3CVbieft igitur,quod alias fic tue^ tur,necin membrOjnec iivcoitu quicqnam efle turpeC’Sed pcfgitjdoclor meus exipfofermoniscontextu demon/ «râns,prorfusinfanume{îequod interpretatur Hierony/ •’ms.Qutddicemus,ioquit,tmpartientes honorem foemi neis vteristvt non inquinentur libidine,tanqaam cohere/ dibus gratiç deicQ,uid diAori fint qui hæc legentnefcio* verum diuino multos dtlt;lnros,camqui hæclcripfit non faruifie febri. Scd hone locum qoocœpit impeta,profe/ quitur. Quid foedius,quid infulfius hac interpretatione:* Suntfoemineivtericoheredcsgratiædciç’ Qoidfi quis gens,nos a Paulo dicicoheredes Chrifti, Si credere noSjGgnificare Gucurbitas,an ideo e fient coheredes Chri ôicucurbitaeçQuostumultushiccitat exCuaipfius infei/ fia^Necilli fatisfuit,rem tarn pene dixerim infanam femel effutillê, Iterorn atque iterum inculcat. Quod fi libuit ^liad hunc argotari modum^ cur non cauillatur Si' illud, eudemebropudedo Leoloquatar Petrus,magis dicen/ dumfuifie tvozKoymç cp (rjvo«o?vTtlt;? Cætera quæ congerit Bon admodum ad me pertinent. Sed ne Hicronymom nmnino relinqoamos indefenfum,audt Ledor,quem/ admodum interfecohereathie locus, Præceperat Petrus» vxores obtemperarent maritis,tanquam dominis, ^nrfus marito5admonet,vtaccómodentfefuis vxoribos» *afcul{s infirraiotib9,vt pote,ppenfioribus ad eaq funtcar acmagisobnoxnsanimicupidttatib’,felt;d accomodet
*cundamfcienuam,hoceftcum iudicio,nonper omnia obfecundantes.
-ocr page 76-obfecûdanfesiIIarûafFécQiljus.qucadfflodumfecitAdam nci^pfinant iHas intêperanter fet ui're vol uptan corporis,gn podus affuefacïât vt ea quæ funt animifelt;fien[ur,ÔCrebas honeûioribas, acCacratioribasvacet Ncq?putcnf vxoru non eHê aliS vfum,^ ad coKiTrn,cumïïnf cohcredcsgrat/æ vitarJtacK xq uû eÛe,vt q uâdo vccar^ funt ad idem præmi um,paribus etiâ fiudijs cum marins córendant ad ea qua; funt pictatis. CbriHianoi^t facra funr,purf preces ad deum. Has oportetapuris,a vigilâttbas^a cafîis frcquêtcrimmo lari Cbrino.Proindefreqiiêier,amp;^ fi fieri poted in totuma coitu tcperandamjmpedirem luxus corporis fandîas pre ces.jEccecocinnauitibnotûbunc locâiuxta Hieronymi fentétiam.Ne(^ tranfibjquicqquod mibiobiecerarLeus C2.uid bic abfurdûç Q uid inCuIfiimcÇ^uid fœdâc Vbi cz teraquz modo detonabac LeusC^Czterum quid b oc loco Centiam,deHieronymiinterprera[ioneniibineceßen5ed pronOciare/acbabeo reiecifleLeicóaicia,qnibastamen magis impetii Hicronymü^ me.Siqaidem ilictantused aacor,vtc5uict}sinceikndijsnonb't,fiquiseum fequatut velerraniem,
Eodem quot;k yr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc.xxxix,
1^1 Ortificarosqiiidëcarne.Oûenderâalibrarrjsvicia
-^riim,mortificatos,amp;'vinifiea[os,promor[ificaruSf
amp; viuificatus. In boe cum cófenriani graecoi^ codices, cS
ipfa fentêtia faadeat ira Iegendû,cum ira citerHieronymas
pretans eriam boc de Cbriflo diedum elle,quodrriortifica
tas fit nbsp;nbsp;viuificarus;,dubiû videri no pored quin nodri lb
bridnt viciati.NecLeus inficiabituropinor,etiam find ni
bil duhirat,an mêdo vacer meus codex,quadnufqboc ie^
gatur nid inmeo ccdice. Dyinde videndSan varient grz^'
corum exêpJaria Videat boc Leus, mibi tot argumerof^ confenfus fa tis dl Et Leo fads dTe debeta,t)ifi ram libep'
taa I
-ocr page 77-Ure rede, Sed ill ud mak hab« hominem, quod adiecerâ, ®«n vcro q uorfum attïnet hoe loco re(enfere,q uefomniéi Whanefentenriam, qni græce nelêiût SiC id tantum feqnun *yf,non q uod fcrtpfit Petras, fed q uod depraoauit librangt;
Poflem ad fingula eonuieqs ineeflere, nimis arrogant Icm jftorS infeitiam, qui de his quae dtra linguarQ peritiâ ”5q uidememédatc poflunt, vel ut ex oraeulo pronS ^Wquicquidfomniarït.Hieprimoloco Leus obicit mi ™ •niramquâdam fncôftantiâ.Miror inquit,qnid fit,quod varius es,nullo gradu fiftis,matas ftationê, nihil nó là ^s.quocarperc polfis quofdam intcrpretes.Imo Leus fibi *’]'niutnconftat,vbi(^ fui fimilis, nihil non facies, quoca* •ûnietur Erafmû.Sed audi ledor noua incol}âtiam,In prk
ad Timothæû epift.eap.iq diflentio a valla qui oflrcn* •Us fît,quod myftenû dieeretur aflumptû, Rogoeur non ^3gisotFendatur,quod Chriftusdicaturiuftificatus.Sig.* ueminfpeciê fie prima frète ,abfurdiuseflèpofteriushoc ^amiuüifica£ucdieiturvulgoquiexiniuftofaCîus fititi' •lus, Ibiinqnit grauatim pateris dici,deum iuftificatû, hic prorfus côtendis vt fie dicat. N ec ibi patior grauatim. Sed vallam refellens,obqcio fimilem fermonis fpeciem, com
I •^öoftendillètfermonisfacies.NechiceöntendOjidemef ædicêdum. An idem eft dicete, Chhftum mortificatû fie viuiRcatum,quoddicereiuftifieatuniC’Annoncfi morta usChriftuscAnnon reuixitç' Sed Chrißas,nec fecundum uunianamnaturamvnc^fuit expers iufticiæ. Habes beb ‘Umhuins rixac exotdiû,Laceras inquit miferos interpre tes,id quod nunquam non facis.Hoc mendacio quid aper tins? nbsp;nbsp;nbsp;Quotics eos cito cum honoris praefatione,etb
amrecenttoresfanctumThomam,Lyranum ? Aqoibus •icetaliquoties difknti3m,tamen ad plurima conniueo. ÎNcgat Leus idem facereHieronymum fie Auguftinum Quos tarnen videar imitarûNec rairum, llli non videruni ' (alia
-ocr page 78-(alia gfof^ma(â,qual/a nos hod/elegimusjfbrtailisatroci ara didur(,ß rales idremporis traÆuenr facas Iitteras.Q^ quamne id qaidem verumeflquod air Leus, Hierony^' m’an non odiofius tracfîatR.uffinam,q ego qaemqintet [»quot;(Xij recentio^» Anobfcur^ eft qd pronûciaritdec5mégt; ^rijs Ambroûj Q^uid delngenio dodirinacpAuguHii^ An no pals raxar Ht lari S vt grçce ten utter peritd,5C tn gt^ cot^ Bofcalis yêdttantê feleC Anno duplieiter notât ills, id cp fan's tnclemeterjn dialogoque fcripCit aduerfus Lucife ^^^'^Pli^^ndis A rianis perperä fenferit,ô^ ^^dtihiinfaafenientianoncóüiterjtCNeqdinterimcóino' morem de Ioninianis,Vigilantij,lt;i,atcp Heluidijs. Q^guâ hic nullum tnterpretem taxo nominatim, Sedtanruniin mdûmiles a(ngo,qai freti fcriptiiraqua Ortend unt,necp conCulunt antiquos interpretes,ne(pgtx^ cos codices,Ccd velutire comperta,prooraculo voluntba hcri,quodComniaroncQ^ijandonulli plus tribuStfibi,nul h pertinacius Cua taentur,qquinuIloCuntiudicio, Anbu^ *^CmodigloffèmatumnonplenaCuntomniaiAnnonp3f lim labuntur,e(iam oblatinxlingaar inicitiam (2,aid aii-^ ^Cu venitîèt cumid toties vCu venerit innoclibelloLeo:' At Leus negateÜe crimen, (tinter'' pres viciata ledlione deceptus,Cecus interpretetur^opot'' damnum vKam veritatis catbolicx Veratu ^‘^R^^^^S^'^^^^njusjnterpreti,an exi(iimamusnallatTt elledamnujn verttatis catbolicxC (^.uid aatêappellatcri' menç'An comtCTum capitepuniendumÆgonulqappel' lo crirnen,Ced lapjùm in(ignê,ac pudcduin. Poû hxc expa p^tur]nlocumcomunê,parrocinâsrfs,qaigtreci(êrmonis
^^nis aliquot tradlarûtfacraslitterastquibusita P^^^ocinarur,vt laudâdos dicat,quipro Cua tenaitateqtjod ^J^cnnt tngazopbylaciQtnimirSpetusCentiêsde
O. i noma,deBonaaêcura,deLyrano,qegoCentio.Verd vtrauUauanûtiâ,nciclelt;Cèotoaaê,opaxpreciâeüaudi'
-ocr page 79-me telopremat Äf vrgeatSi harcrimèft fnqoitpa ' ^gt;9uod CÛ graecc ncfciâr,audeant gt;ntcrprctarj,quo pado Enangcliü Matthæi grapce verfum,'cxhc-' \?*co,iudë èi. cpißolä adHebrços,latine interpretariSjCS ^Hebraicenefdasf Vt demushaEgt;cHebtaiccfcripta,cS ®§odioerfumfufpiccr:videlicctefFugiâeadcnma,quaef* ‘^gerat OrigcneSjChryfoftomas, Hieronymus C” Cur T’’ nos nó excufct neceffitasCNemo viditEuangeltü Mat ‘nïifCTiptû hebraice.N emo eptftolä ad Hebræos. Quid vt ex proxima lacuna hanriamus,qn fontis ipfi* ’’S nö eil copiai Alioq cG quæ faibüt ÖC cætcriE uâgelifiç
dida fint a Chrifto hebratce/ortaflîs font quæ min* Ecipiûtur ex lingua grçca'i'QrqegonôficinterpretorEuâ gdiûMaithæijVtinterptaturHugo Carcfisaut alq,gfcrf nûtcômctarios.Porroq dccâtathic Le’deadmirabili firn plicitatc intcrpretâ,de fan ^limonia,de flodiOjde fradu,dc Ödore,qd’nûg inter fc diflcntiât, gifneminê taxêt,qcFnnP 33 reditudme fidei cxorbitêt,qs no videt,c^ abfit a vero
ingês pugna inter Thomifias ÔC Scotiftas,inter noia* ^sôCrcalesCAnnufqnotatuseft Tlromas, nulqScotus, nuf^ OccZ O feliccs i ntrpretes,gbas talis gl or tç fuac pre cocôtigeritjâ hâc difputationê no religt nifi relido aculeo , Addoingt no obfuiflc forte etclefiç qcfgraecei!efcirét,c3 ■ guofdâ videâ prç gloria græcanici fermonis, multa fibi fa-» mere,in fidei potius detnmcntG,^adiumentQ. Egomihi mtnimû fumotcG Leus etiâ græce impit us,fibi tantû fip mat in gracca lingua,magno videlicet ecclefiæ plîdio, Sed huicveneno,mellisadditn5nihil. NectninqtdilTuadeo grçca exêplaria cofuli, fi g s tn id pie ac fobrie faciat, capti/ oato inteUcdn in obfequiûfidei.Quid7an nullos aufurus eratcôfulere græcoFjr exemplaria,fi Leus hoc difloafiUèt?
EPISrOLA IVDAE. AD CC.XL r I Voniam vifuseftfibi belle acdextrcrem geC« V^fiflèinlblifapienti dço,renouât hic triamphum, com
-ocr page 80-cum illifftoftinfellexen'f,quid dixenm, /^ntea fjoto Catif explofum inqai(,red bChoc loco magis expIodtturQ^ hi'c magis exploditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efJèadditû apud grxcosZ Id libri tc
liant ur,cunofln codices babeantfolt deo.Sednoneß ad^ dicutn aduedus Amanos,Nee id aßeuero,qunjpo[ias cd ieëiuram meam adfero, apocalypsis
Mad.cc.xu
IttensperangeÏum,Admonai Äf alias verbS boe k-msbiÀü^at iic e{ïèmitci,vt mittütur legati cd man dans. Vt mittens Herodes ampuiauitcaput loânis.Proin'^ deçà bic dtcat «7ro^i/Acicr2dayyiAm,admoneo leëtotc eUè aliquid fubaadiendâ,miffo mandata per angeIS.Id Le^no f^^8^f,interptansmißäreuelatione. Quidigiturbicpota dit,annotädiiCNamcollaadorab eo,quod nibÜ tnatarim tncontextu,V'tdelicetingenspericalumeI1êriibindicat,fi idfadiumelTet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.CCXLII.
EGofomalphaa.Cügrxceßt dai^i'u, Le^rai' tiocinaturfiliübicabfolutedici principid nimis libe terpbUofopbans ingrxeis articalis de quibas nibil /ntelligif,(2uis cm neicitapudgrxcos,quotiesipfiimele^ ment um lignißcatur^articulum apponi. Q uod ide flt,qalt;y’ tiesipfavoxnonresdenotatur^velutiüdicasóin^ir græcis 'l dicitur, xTrawdciva/etuaj Sedbine deßedlens Leas,ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
rianos demigrat.hosaitexadditaarticalocolltgerefoldpa nbsp;nbsp;nbsp;l
/rem eße vere deS,cumßlio na addatur. Id nee verde, nee nbsp;nbsp;ƒ
ab Arrianis vnqeß romniatü,redipß^L et{onideß.Etqag^ ƒ antea debts rebus dtxerat,declarautm'’eßetricas apinafc^» /
musnthil abeffènoRrxxditiont, ^re extor{imus,3b indy to viro loanne Capnione vetußifJiinScodicem, cSmenta siosbaben[ciphocopus,Exeocontextus verba deCcn'bë ' dacura^
-ocr page 81-^^curauimus.Tncafcc verofcribarumincun'adccrât hæc qais diminaen'tjde verbis libri prophaiæ hni’, aiife* .
partem eius delibro vitæ,fiC dcciuitatefanda,ôlt;î Qthisqfcriptafuntinhbroifto.Senflmus autë fcribâ,pe» ^aioccaftonê erraffe,quod cum bis ponatur inlibro ifto, ^ad pofterius oculos deflexerit, relidlis que font in megt; ®a-Sicjaidcm ad nullum lapidera frequentius impingSt •'brarij.Dubium nonerar quin effent omiffa nbsp;nbsp;erant pergt;
Pauca.Proinde nos ne hiaret lacuna,ex noftris latinis fap* t*coimus græca.Qaod ipfumtamênolaimus latere ledo t^tn:fairi in annotationibos quid a nobis effet faeffum: vt “^aiddiffiderent verba noftra abhisqpofuiffetautorhu* •^operis:ledornadusexeplarreftkueret.Vides nab “usmomenti fit quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leus. Et tarnen hoc ip*
wmnôcramusaafuri inÉuangeltis,qaod hicfecimus,ac ’'tlncpiftolis qaidem Apoftolicis.Huius libri fermoßm PiciflïmuseftjSó argumetum ferehiftoricam,ne quid di ^nijdcautorc oliminccrto.Poftremo locus hie coronis I’ntnm eftoperis. Atep hie Leus ceucampum eximium fiaâus4atiffîmcexpatiafur,perindedecl4mitansac fi paf* *gt;flgrçcareftituiffêm ad latina,acfiquicquid in grxeis co ^icibusrepperiffem,adidprotinus noftra latina rafiffem, fiquicquid vertimus a graccis illico fuggillet noftram le ^ioncm,cum ego fic verterim græca,vt indicium letftori weiam liberum, Imo vtipfe nônunq noftra preferam:nec ’litervelim credigræcis voluminibus,nifi cum autres per feed euides,autcôfentiutvetuftilatinorû codices, aut aftl pulant vtr iuRp linguae probati interptes. Haec cQ toties irr calcarim,tn Leus ad hçc oia furdus,fuâ canit cantilenâzvr* gensmeridiculis dilematis. Si græca inqt,bene habet, cur emendant^Sin male,cartantoperetibi placet feeundQ ea Bodra mutare,rerjcerc,dânarcC Os impudês. V bi corrigo graecaq bene habetC Aut vbi retjeio noftra,tantQ ex grçco lOinleÂione^G nihil accedat argumentoru^’An qd*tria ver
L ba femd.
-ocr page 82-ba(emehdteci,q ceftammt abeirejdcircoccrripo gr»/ cos codjccsfAddit,alterüdilêma,non min^bellS.Ladnafi °''^tnêdancad græcâ fidêCSi malc,ctiradco/ rundegræcjs 3ddiscVterc^{yHogiTtnas imaginafjatinos ^utgrçcoscod/ces noiieflcdepr3aatos,nifitou fintdepra t^ttfDec emcdafos/i qcq mêdçre{êden[,Vbi cafligâtano hntfA ot gdvetar Iibro fidcrc,lt;ücarefvioo ctiali aliasnöabefioino mêdScAnideopidiornó debeta *^^^*^^^po^^^gt;JrnereexêplarfqcPaIicubi verruca aut oeQiinabe^Qotdßeodödilcma/CjCoUiginunumofnoIi oerte no Icgedûî^Sï bn baIxfjCureme lcgii^cur,cnr iîii fid/tVS/ngra’Ci inqtcodi
^^segetadminiculo latino^,Latinigrcecorû^erûtvtricppa dcodirioneManebit igtfgraxisfualedîio,nobis noiira, nia net nobis nra lediioeû ipis etiâ médis, (oto
qdaiûr,P ulUctef An ideo fublata énobis nra ledlio, qd' Cermonis ignarisqdgra'ci tegâcÇDeinde qd qfo métis b nt illa,q fabtjcit Lc^. Nili(U virûqjrediicas adc5fonâtiâ,qâ'nûqau^
fuséfûueis Ongene5fit,fi'ueHi€ronym^,qbocdefe^Ote turin Homiltjs Origenicis,cûtotiesteiîer,meneccôael' lereledlioné Éccle(îaüic3,nec miJn' ûjmerejjuinciâ deiig râJi,vhi gr^^isGdédS {it,vb/ mih’fcd boctotûRomano pôtiGdferué,q uorfum atdnebat h^c effutire tâ inaniadimo tâ virulétadEiufdé é,farincqdreqrur.Tudûvtrûi^exaI(e fO reftituis virSq/ facis icertû,a(cÿ eo inccrti^,^ nbsp;nbsp;oôs ,fcio
rubfcribét tuo iudïcio. Si iô vtrûcp incenGeû,qnj neuirâ pîno vacat médis,nnlRoïnoIibernóeritincert^,cam nul lusomnino vacermendisAtqui Gat,vr oés meo fubfcri^ bant iudicio,cn ipfê daménollequéq fideremeoiudiciod Hocaatoritatisicruatâcü Leo,qui nufq^no vider veraïUf qui nufqballucinar. Sedaadi vir^Leicû, Exinoaatisingt codicib^qdfgt;iculi ûr,nibil dico in prentia,Cednimifg cimeo nepericulO ex ipfo picalodilcamZ Ego çotra puto rotû pe Oçulûeffèmctuêdûefurioûscapitib^, ^rundâtabuhrû, g
(urbari
-ocr page 83-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcpu.ChrilHanS,^ comitterc vt /pfï nofl
^'^ntinali^jpcfo.Exmcoftudioçjd pcn'culifit nefdo, , fnefûmi in,doc^ina abfolifdimonia pditi,ad ïcdignttatc pcellêtes ingenue fatent fe ex meis lucubra Jonibus gmulta dsdici(re,q prius no aîaducrterât.Plurimi
fcfe ad ftndtû dtuinarû Irarû îcitatos fuiflè. Atcphogt; 9lt;^àrjsdotibus pditi funt,vt Leû vix dignû exiftimê, g !:^gt;nâillor3curct,Noqd'Leû vf'gadeo cotcmnâ,fed qd* J ‘'tant« excellât eximtfs dotibus.Sed audi virus etiâ viru^ ^ntius. Antiqua inçjt leÆio etiâfi nô fatis vbicp grçco refpS î*®) nullâ nobis peperit hgrefinr,nihil fouit fchifmatis,nul hereticis anfam prçbuit ad calûntam,fempcr exhibuit ‘^ofiimcatholicô id iedulo ^getibus interpretib* vt fènfuy ^uadraret fi dei,etiâ(î græce non refpondeat ledioni. Non ®pinor LcQ tam ftupidû qufn intelligat doÆs hæc vifum ’f'pi'orfiisfine mêteditla,c0 fint odiofiflime dilt;la.Sedfregt;' ‘Qîquorûdam ftulticia,vefanocp inbonas litteras odio,an quot;JS ê huiufmodi fcribere. Atcp inhis fluit illi,fi fuperis pla^
oro.Dieasadmaîedicentiâeflê fartû, Sed qd ê hoc qdP ’’^LeusCAnantegprodiret nouûteftamentûamerecog ®'lt;uni,nulIçextiterâtherefes,nnHaffhifmataÆtvndehan quot;t luûerrorê Pelagi usC V nde fuâ blafphemiâ I uiianus Aagt; ^ftuscV nde Bohemia Vndeloannes vuticlefcûqj hts womerabilesalq'fHiî certegræcc nefciûr,nec aliâ norût in *oprct3tionê,q vctercm.Sed vnde extitcrunt græcorû hç
An ex let^iôis varictateCNequaq^ièdex diuerfa in^ twpretatione.Sed niliil vtat interpretationê efle diuerfanTi cumeadêfit tec'lio.Nos,quodfepiusiteranduj‘ncfl,le(flio ocinecclefiafticainnocôuellimusjamoftendat LeusvnS locûex his,q nos annota uimusdifcrepare a nraledlione, yndenata fit hçrefis,vn natû firfcifma,vndeprebHa fit here n'ds anfa talûni andi fide catholicâ-Fingat me Leusalicu-* bimifcercfchobjs meis,qd*diflon3ia vero,anidco incufâ* vatù Içdhojfi ego labotalicubi^Hxeronyraus alicubf eual.
-ocr page 84-•gt; ' emtinhisquapfnntfidei'cathoIicç.Anhocimputandâeff , abiUoi'anatçledèioni:'Q_uasau(êiixrefes,qiixfcbiCmaia
■ nwhi narrat LeusC An Capnionê taxat his verbtsç'Aiqui s eumaliasappelhtparêtemomnis virtntis An LutberSi' ' Q ain in h une igitur ûringit eloq uentix fuæ mucroncm - An lapfusfit alicubi L utberas, nec efi Lei, nec eûmeunt pronuciare.Virismihividetur magnis dotibusptxditus Et tarnen fi quid errat,nô haufîr hoc ex varia Iedîione.fin Fabrum notatclllius viri tanta eûapudomnesreaerentin yel ob caniciem, vel ob vitlt;^ fandlimoniam,^^ oh tôt vigi liasinpublicam vtilitatemdefudatas, vtnulius’adbaciîli ^*yP^g^^'itbçre(im.Supere^îigiturErafmus inquciûa ta Cl videantur, Verum cum totp boc libro fammis viribas Leus fit adnixusy vt omnia verteret inbsrefim,etiamqux hint optime didla, tarnen nihil adhac facceffit,itro dam ^econaturbxreticidogmatisautoremfâcere, ipfequalS fedeclararit, non proloquar, tacitusapudfeledorintdli^ gir,quid velim^An fchifma putateiîè Leus,qaodcumtot pt^oceres eccleiix, magnis fiudijs compleâantar laborem meum,qu€m exbauft innouo teûamentoreflita endo, paudquidamrabulx, commotiûntç'velquodno'' hntviderirjuic^ nefcire, velquod obholiditatemanimi, purentenèh^reticum,qnicquidipûneiciunt,velquodob oÆum erga bonaslitteras,autoris odio damnent, etiâqax fumaltuSyifs impatetur,q iêditiofe vociferanturapudpopulumindoûum, eiJêquicom'gat nbsp;nbsp;/
ï L“‘”f^‘^^‘^°^,^^‘^^^‘^^^’^^’'^^^3^odtatemfcriptarx,q ^^dehriiios mifeent vbirp eum negoeio btma^^
’ rumlitterarâ,quih3e deeStantin eonniutjs, in phuiiris, ^^^^^onibas,hJaterantes adeofiolida, vtrideanturétiâ abidiotis,^ amuliereulispaaloeordatioribus. Ißi,quod g uidem in ipûs nbsp;nbsp;eoneûani fchiûiucf, Q ai taies ferib unt
k^llos
-ocr page 85-libellos quail's hie cß L ci, (éditions aotores funt,non ègo quod pofTum commonicojiudiciuro ccclcfîæ defcrcs,.
pd nôduiti rixæ finis.Miratur me,qocm vel hic praefens * ‘Ocus non deterruerit ah a udendo,quod aufus fum. Ridi* fulum. Refpondeat mihi quæfo Leus, fi in codice qoem 'quot;’iflètjauT deferibendum curancrjdcprchêderet a Typo/ p^phfsaut faibis aliqnid omi(rum,an ilium deterreret hçc •'Mequod eflét prætermiflam adderetf Quodfidceflét «tini codicis copia, ÔC. tamen (ciret addend um, an tantif^ Pet yereretor addere ex græco, donee latini codicis copia ^tingeretC Et cur me lex hçc debebat deteiTcrc,ne q uid aut diminucrem^ Non addit,qui farcit,quod de/
Imo diminuiffêm,ni addidiflém quod coflabat abefle * ides Ic(flor,q de nihili re,qaam atrocem tragoediam fuP Leus. Âtephadenus adprimumiibrum Lei,fatis ^oitror refpcMifum,vt ck tempore licoit. Nnnc ad fecun/ 111,us librym accingar,in quoc5geflît.xxv, nouas an potationeSjVt exißimemas in illis prioribus nihil eflè po/ ex pofieriore çditione noflra,cum iple locis aliquot ^eprodat.Sed quorfum opus erat haecfepararc,cumop* l^teturiampofleriort volumine pencfcfquiânumpub
Nifi fortenouasappelbt,quodilli aliunde aduoU*
*itit, id q uod ego de pbwifcp ver um cflè non dubi^o Pono q uoniam videbat eflè per paueas^cs indices fecithuiusvoluminisinni/
{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um,videlicet caput apte
congruenshu
fccorpo/
ri»
-ocr page 86-RESPONSIÖ
AQ ANNOTATfONßS LEI N.OVASi
PRIMAM.
T tu betbIehcm.Q,uon{3itf bicfe torquet Diu us Hieta nymus, propoCueram duaf rationes,quibusvtcunip po f crat explicari q uçûionis difficultas, fed ica propofue' ram, vt nihil adfirmarem, te üansmetantum-lediorida' re,cogitandi, commctaodk e^atateriam. Vnaeß,vtacgt;
~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyperbolst
aictü Ncqaaqes minima in milibusludajboc efi,in naHo es numero, Itaqß idëeritfenfas apad Euangeliüa gnegat eiïe minimâiô^ apud propbetS^g diciteffè minimd.Hâc ra tionem non taxat Leus,alteram taxat, Ea eiibuiufmedi vt acapiamus /iepropbetix verba recitari abEiiangetP üa vt tn medio fermone de fuo nonnibH admifeeat ad rent-
prxièntem ÓC faitemporis accommodaas verba propbO'^ Kjquifua tempora rcrpiciens,dixerit, Parualus esinmtli^ bus luda, cam ld temporis adbucefiét viculus obfcurus ac ncgleëhis EuangeliPta refpexerit ad iita tempora, N Sc nequafpes minimainprincipibusfuda, cumraliproleüs fadla nobilis. Hic offenditLeam,qaod cambac ünerpre^ tationeparumcoheret,quod{êqaifur.£xteenimegredie tut dux. St rotus (èrmocoberinèt,car dixüTem in mediofet Oioae/ubüoEuangeliîitunaliorefpexiÛè, Camdteeret,
ISlequa»
-ocr page 87-cs minima, ad rem pnrterifani,com ad' *tgt;fcxtccnimegrcdietur,rcdqt ad tepora prlt;^hetae. lam **00 poftiHo muttumtribai mcæ coniedlurar. T antutn vo ^*rcfcllcre,qnodobi}cit Leas. Ädditrationemtcrciam,' 9® poiïîtcxplicari nodus htiius quæftionis. Earn in pray •^tianec eft confilium refeilere nec approbarc.
Aad II.
D duricicm, InteraliaquæiHicadfcro,fcrmonem Matth xix. hunc admifceo.Porro quod hodie paflim in fchoHs
’'Citant, folocôlènfucontrahimatrimaninm, Vtinâtam M^atum eftet,^ recept uni eft. Lens non videt q uid poP •^pterea regri ad IcgitimQ matrimoniû,fî modo accédant *ffbapfcntistéporis,ÔCadditcauillû fanelcpidû,nifive'
*tetiâ oracula côfuli. Quid igitur reguirebatur apud grx '°s,apud Romanos,apud ludæos tot fæculisC Nimirû pa • 1 ’^tomaattutorumaflenfus. EtfortaiTisidem expediret ( ^'^^Qocptemponbusobferüari.Non haberemus totcotr *^giamalccongluf/natapcrftultosadulcfccntes, per vi' ' *'^'fl,perlcnas ac lenones.Qais autem veterummeminit ''ftbortim de prxfcntiCQuis dixit contraeftum fâdlam per ''wba defuturo, verti in verba de præfenti fi fuccedat coi* j tQ''CQmsveterumdiftinxitmatrirncniuniratum,acon' / f*Jnw)atoc’Qnisdixitmatrimoniuinratumquidem,atn3 / confummatamdirimipcringreflumreligionisC'Annon hïc omnia iurcconfultorum verba fnnt, amp;nbsp;quidem recen PumHac funt q uæ » U ic fubindicatam optare me perindc cfleprobata,vt funt recepta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ quot;ïvi {
I Abithacumi. Ad mon ueram Tabitha non fimplicf' AiarcitV^ , nbsp;nbsp;ter efferefpicc.ied attolle oculos, vt hebraica vox ha
®t3tvimduatu,idLcus nonegatcuinterpretetur facies •^(picereaut fac refpiciaSjamp;S tame quod il!ic addidimus de quot;fbfça voce,addidimus ex confilio loânisOecolampadi) cuiplus tnbuendumarbitfor in liis liiteris g Leis aliquot
Ad
-ocr page 88-A TA .
erat (atis Leo,qao(3 femd I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defemine mafcuîino/cpetir eandé faba^
Jam. Mihi tnguit non beneConat,quod /piritaflânc'îus pCus dfcatur invtcrâ virgintsviceremi'nis maCailtni.Siqnf dem vt flJic nullû eratinalcnJihâfemê/icnecqoicg ibi vi ce ma^ulini fêmtnis. Ar m/êcando hbro docui benefona' reaun'fxB ecdefî,r,quod male fonatauribus Ld,quxca' nit no ex v/ri'Ii fenune fed mylitco fpiramtne. Câ idem fa^' diam iit in vtero virgini^quod folec inalif's grauidK,gd é quod illudeffeciK’Nimirâfpirituffândi^opifacilli^cÔce'’
, prus. At non fuit ibi iêmen mafcultnd,tanto mag/sfijuafp quid quod effecentidë,qcf in alrjs effidtvis feminismafgt; calini,Negates verbis Origenis colligi,quod dicojmo q^od feriptd e(i, fpirp tulîandias foperuenietinte, df virtas altiiïimi obSbrabù te,principiûfeminis QC coceptus fuerit,ôf Une voluxrefe ratione,nouus in vtero foetus adoleuerit. Cû negat vuluâ apertam,cij dicit fpiritdfandîûfaperaeniâê,3f ita fuiiJè pri cipium leminis in vterOjnonneftn's decIaratfpiritSfandS
\ faiiJèqaodâmodoadlSô^formâillius côceptasacfoetasC AD.V.
acaem nbsp;v^^locmn detorqueamus ad noiitâ tytânidem,âf vt nbsp;nbsp;,
vtricpnoHrûofftcilmeminerimus,popuIas vt obteperet, Sacerdotes vtdoceant digna Cbriiio.Leus occinitmibi, fuper Cathedra Mo(îfederunt,qdKSt fàdte,Atdei/fdem:
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alia s dixit Cbriiius fais diicipuIis^Sinite iHos,cxd funt du
cescxcorâPorro maltsprindpibus obtêperandS Si aliquot; as frequenter admoneo, modopdpiant bondia,aat certe eaqaxlicetiniqaa(înr,tamennosnoreddantimpios,licet geddantaffIidlos,VerufiEpiicopusdoceatea,qpugnaot câ dodrina Cbri{li,num me vis obteperareiSaper Cathe dram.^dûâfedentqai docent eaqdocaûMoamp;s,Audiê ^scéiet
I
-ocr page 89-j^oscenfetillos,qui'dolt;ebâthonefta,(ametfl mak vi'uer?t ^^«lânos doccm’,Tyrânidêappellaui,fig$ fua docear, ^^qfunt CIiriftûEt ad hæc nos vi cogat,cû gfiiaderc non
) *. graois ânotatio. Vttnâ huius generis nô eflent tâ ®’‘*«i;vtvidearqd'admonui,fraftra monuiflè,
PV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T I
Il Vodfupcreft.Admoneocû fit ßdamcntio raping a-ucx,xi, ^■^in remedio,n5 fieri mêtione rcfiitationisJdoc Le interpretat,quaft fignificarim no cxigi rcftitut ionem
^ihi vero vehemeter placet reßitutio,adeo vt g mala lia* 1^3 ledunt famâ proximi, vclim adigi ad reftîtutionem. ^utic qui vrgêtreftitntionêrci mille modis,hic fibi fuani •^pgtXîfeût.lncauià eft,qd'illincfit lucri affatim’.Hinc ni* côpendtj.Et tarnen banc fcntcntiâ no admodû probo in
^'squæfequQtnr.Ëam laudêfibi vindicat Leus.Cæterum “’luit vt aligd dicâ meo fenfu nihil tarnenaffirmans,vide* •lit mihi hic loc^ nvi/^Viov fapcrc.Perinde ac fi fenfus eflet ’Osarbitramini datis eleemofynis,aboleri omnia pec* Wta.P13cetevobis ea opinionc,quafi innueret cos Ion* gçcrrare.Hâdenus Lei fermo, N une mihi vide lcdor,an
eadem prior feripferim Verba mea fie habent,anceps *ft,vtrum /oTt fit date an datis.luxtaprioremledionê fen wserit,exiftimatis vosdata cleemofyna hberari ab ornai
’ Wpina/i paulum ex ea contulcritis in paiiperesJuxta po* fierioremledionem fenfus manifeftus eft.Ôed tarnen hæc 3dhortatioduriufculecoheret,cumhisquæpreceduntac feqaantur,quæ magis exprobrationem habêt,^ admoni tionem.Alioquiquiconuenit,vt quos modo fecerit tam^ -teictofosjfabifo data Eleemofyna v élit vfquequacp mun* dosvidericHisdiflîmulatis Leuscomentum adducit de lijo.Mirorautem,qre maluerit diccre thv'‘Ufania.v gîfjun/ooi-cura alias nonadtnodumfaueat articulis,
AD, VII,
M. Sed nunc
-ocr page 90-Q Ed natie qui habd racati3.CamtotSfaumétis,totsu Lnc^ xxq. nbsp;nbsp;nbsp;togt;'gt;bus,dcmonftrêIccam degladijs adallegoriS eilè
trabcndûjCamfpremprolïxa difpotatione prefequar: Lc’paucula quçdâ verbula d€ccrpjr,lt;] arrodaf,Taxasnv quir Anguftinüjmo cQ mnifo honoris pfationc ab eo diÏ icnaoJcgelocOqvoIesóóitacóperies.Nectamen Leas refelh'r mea,fantQ incalcat,qnæ interpretatDS cft A uguflP n us. A ddif f^mardóeiafdem fuüTe rent€ntix,q uaü nefci'S huiufmodi cómenu's p lena eflê oia. Nee e nim hic arbwror PerrSgeilißetypü Romani pontificis,lcdfotius eccleltæ Chriiiianæ.Necideo bellû vrtuit Chriüas,(i fuorumanp mis excmi't vindidxcupiditaté.Nec ideo no dipermilTS Cbriiîianis luftis de cauiis bellôgerere,Û hoc non doeuit Chnïîusin Euâgelio. qnechoc docaic^vtpecuniamäde-^
IomI. y-,Mtoreleg£ns excotqamus, nbsp;nbsp;nbsp;AD.VIH.
^lngentiverborûaceruodecerp(itLeu'!,qd'conuel
-*~^Ieretjideßbuiufmodi,(2uotiesfignificaturvernsib le aciblus deus^femper additararticulus.Harc verba ta pe^-ricylora L eus renatur,amp;r in priorea'dirionehaberi,cuin ta mêntbilannotaritopinor mihiparcens.Sed pr^ßitiifetß nunc quolt;^ fupeifediffètbuius rei metninine.Melius co^ fuluiUërCuonomini,amp;^dearticulis dequibusnibil intellp git,plus fatis erat illt deh'i atum in ßiperioribus, Deambic accifgt;ioprolummoillo deo,caius vocabuliimtres perfo'-rtas compledlitur.Adqaas tamêbicnonconfertur, fed ad fallos deos,quitamcn dij dicantur. Cceterum inqnit,b per folum ac verum deam intelligas patrem, neefilius ncc ipiritußandius eritfolus illeac verus deus.Sin natura, quâ dononnegabis nbsp;nbsp;verbum âf fpiritumfandûeffefolum
ilium ac verum deum,nô abfurdûfuerirdici okcgnoAcyeii Q uod tarnen ipfe non admittis.Nam diets articula addito fignificaripatrem Ohe,qaotiesaadiameadem. Quid fa' ciâ ißi.qui nec difeere vult,nec docereporeß. Quoties df
non con/êqui^ vt fi iliic additus atticalus fignificat pa'
■’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trem
-ocr page 91-^cm.ideoquotiesàddifor’fîgnificafc pafrcm.Idhcct jntd «§erc^x his q mox feqnûtur. Et deus eratverbû. Hoc loco ^onôaddtf articulus,cu tnvere ac natura deS fignificet. ptcphk reddo caufam cur eo loco no poflît addi, Nec cni nÔadd»,quod filius no fit vêtus deus,fed qcPnatura tri
^3turfilio,qperarticulûnôpoterathjc tnbut.Queadmo Y'fliamanteprolixo fermone demonftrauimus. Etiamfï ’Bünde explicuim9 in pofteriore ædtnone.Nec adhuc vi
Leus abfurde diet atep impie,o^oç b Acfyog hoc fane lo ^o^Anputabat fe non facts ridiculûfore docQis,nifi hacc to^
ties inculcaflètC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.IX
ÇA Vadragintafexânis.Notaxodiuû Auguftinu,qd' ^»^fuo more dieit Lc’,fed demiror illû,q in hebraicæ ''ociselcmêtis reppercrit numeru quadragintatcG ea ratio jjon cofentiat nifl apud gratcos. Le’ dicit idê fignificari h e “fels.Qnod fi verûeft,nihil aduerfum me fâat, Nec enim ’’^8’uiapud hebrços non efle,c3fcripferimtfortaflîs eflèt ’’OBihil ƒ( qfdem litteris apud hçbreos hic numerus fîgnare ^f«Ettamenfufpicor quod habent Itxbrei,fi tarnen habet ’ gfæcis imitatos ec.(ÿq A uguftinus no ab hæbreis, fed - .^agraedspetijthut’nûerirationê. AD.X, loanuö« On enî ad meJurâdat de’fpm. Cû f2fosfit,no eni dat
■E filiofpûmadmcfurâ, tn jjnomêomifit Euâgelifta hunefequuf nofterinterpres.Ego ^fermoforet diluci diordemeoaddidi in vertendo dûtaxat no in græco.Hic *nrfas Le’ mco me telo pcutit.In,pximo ingt capite,mtra^ *gt;s vnde irrepferii nomê,mediâ,cû invetuliis latinis grç ds codicib’ nihil aliud fit, g per Samaria. Sic hic mirabitutgt; tóor,vn irrepferitjjnome i lit, qd* tu addidifti. Atqno eft fills ratio.NâillicSC ienfusSC fermofatcômodehaisebatjfii kgeremos id qditnt emêdati codices. Hic erat qd* olFende Kt,amp;fenfuideeflê videret.Necc piculûneqs admiretur vnirrepferit,pnomê,cû ipe tefter a me additû,ô(5 câmredgt; dà,curaJdideti.Poftremo.q^egohic/auo,nô tara aliasfa .
cit interpres
-ocr page 92-PAD XL
Rihdpm g Sfloquor yóbis.Hic me taxatquodmu tar/m ecdefiaßic â Icdioncm, ac vcrtcrim in primfe, quod loquor vohis,diuerfo prorfus fenfu, vt ipfi videf, cG demonßrarim noßros codices bic non carerc m endo. Cum demoßrarim mib i no prohari ienfum quê bicquidâ indacGt,ci^m oßedcrimapud græcosaiâ vadare nónihit IcdiicaiêXcquixus fom eam,q uaemtbi prx carteris probat batar,tequutus fumeGren(um,quêvideo placuiilèCbry fonomo.Si'T{ù;àfgt;;^Hi' ûgnificat pricipioaat omnino, amp;(ile tason AoaSj nbsp;nbsp;nbsp;qnipotuitaliter reddi,^inprimis quad
' loquorvobis^Cuiit fenCasJnteraliajVel potiffimGillad vobis eedet in camalum imptetatis,quod loquor vobis» Quod ni facerem, leiiius eraas damtjandi,
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. I E Iblum vern deGadiecetS boe loco.Hic locos pne^'
loan,xvr], t€rcseterosAirianispra^baitoccafionêerroris,vtdigt;gt;
eerêtroIutrtpatteeirevereacproprfed€G,baud{cioanboe fen[iêtes,q uodnoflri T beologi nó tKgât/oIûeûeûe pria cipiûdiuinitatis. AicpbicLeus camaliasût ramioiquas Arianisjiaudicioquo côûlio videturtllosfubleu3rc,nimi rum odio mei. Proindc paio futurG, vi û poû bacicribam acnusùi Ahanos, Leus ßr iJJïs parrocinaturtA it Arianos nobifculâteriCbriûGverGacperfedGdeum,nibiIob/iaa lt;e {olirodinisvocabalo,nec b une loeG ilirsprebuiße anfata erroris. idep fan's liquere ex difputationeAuguliinieuni maximino ArianorG epiieopo, caias piofeffionéaddueit ex €0 libro. Atquiin bis verbis qax récitât Leus,audio vr rumfib'G,audio pericdiGfHium,aiidiofapicntê, audiopo^' tenrem, vereproprieq? deam no a udio. lam fieripoteli,vt quêadmodGûoicinôper omnia coniéntiût inter iefe. Sût ein qui nó rec ipiOt a7na9^ai’,nec Acadcmico^ omniûeadc eRfentêtta,ira nóidem per oia fentiät omnesAriani. Fieri porefi vtMaximinus übe dülimuiaritaliquäparte opinio
pis
-ocr page 93-Wsfuæ.Mjhî (at JS cft,qood Hilarius libro de trin/tatequaf •^profcrt de hune locQ,vnde Arian« fûpferint errâdi femi p’fiû.Cuias inter alia verba fanthçe.DûAriani intclligût •olum patrê verum deS, folum «uftû,(ôlû fapientc,a coma •''one horû,fecandû hos f ilius feparatun Soli cm vt aiunt Pfopria^no participâtur ab alterOjqug fi in pâtre(olOjôtTno «'filiocxiftimabûtur.'necefle eft vtfilius deus (älfus,£Cni ÿ'ts eflèeredat ur.N ifi forte Leus dieet HilariQ ealûniari *fianos,cQ hæc feribit.Quin Sd Chryfoftomus hûcenar^ •^'ilocum reqeit Arianoi^ interpretationê,qai fie volcbât P’trê fois eflè verû deum, vt negarêt in filiû aut ipiritû fan* côpctere. Alioqui quos proferet Leus hsweticos, q fînt filiû dei dcû fuiflc,fed deum verum fuifle negent?
Lrant qui negarêt lKgt;iem,crant qui negarêt deô,hoc Aria •^orutn fuit comentQJd quod in dialogo aduerfus L ucife panos, Arianus inqt,eû nihil aliud crediderit, nifi in pâtre °'o vero dcOjôf in Icfu Chriûo ôfcltem ibidê. Auiedo ^quot;sab Arianis,vnû eflë verû deûpatrqfiliû ôf fpiritû fan* •quot;’n credidit creaturas. Hçc fatis eflè videntur,ad dcpellê quod intêdit Leus,me calûntjs agerc aduerfus ^••anos^quandoquidem hoc ipfum quodhic dicirö^ ali* -
' asinfuHît. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD XIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loamwi].
Çj V od obiter adiecerâ in annotat«onc,Ncc impium '^-^putofiquis dixerit patrê fol um efle verû deum, id 'nfolum principiû deitatis.Leus vt donet hoc no eflè im P'UnijCÔfirmat tarnen fore ineptû fiquis interprctctur.Nâ ^nis inquit A damfolum hominem dixait, q uod folus fit P''ncipiumhamani generis.Hocquodhicaflumit Leus, •ain ante fum ill« largitus, àfputâdi gratia dûtaxat. Nec co J’^Doradmodûrepofcercquoddcdi. Atnepotet Leus tri nil nobis eflè quod hie refpondeamus, adducâ illud,qaod •îndus Hilarius fingulis perfonis, fuam tribuês propieta* *fni, Aetetnitas eft inquit in pâtre, fpeeics eft in imagine, y'nsin muncrc, videlicet lenticns in lolum patrem proprie
côpetc
-ocr page 94-complete vocabal urn aetcf ni. Qood dico,ftc cui dabiiS i videatar,aflcnbatn Auguftini verba,qnibus locum hunc cxplanat libr.de T ritMtate,v4.cap.x.Quidâ inqutt,cûvcb kt brcoilîîme fîngu larû I ntrimratc pfonariï infinoare pro» pria, Acterm'tas eit inquit in patre/peciesin imagine,vfus üimunere.Etquiano mediocrisaratoritatis intradatione fcripturai^t, QC aflertione fidei vir extitit, hæc ein Hilariufr inlibris fuis pofuit:horum verboB? abditä fcrutans intelli» gentiä,qtam valeo,noemniequut« arbitrorin artemiotts^ vocabulo, nifi quodpater nó habet patre, de quo fit/ilius nbsp;nbsp;nbsp;' '
aut depatre ê,vtiît,atcp vt illi coetcrnus fiuHaiflenus Au» guGinus.Eandc fententiam habet Hilarius libr.ij/ed ver is nonihil diuerfis,infinitas inqt,in æterno,fpeties inima
gine.vfus in mnnere,Etemitas nomêeabfolutûôf tn Au» nbsp;nbsp;nbsp;,
guftin usHiIariûiëquutaSjhâcjjprie tnbuit patri,no ob all ud nifi qd* pater rarione quadäpeculiari, maxime«^,ppria poteftintelligi æternus,qfilius no fit ætemus, Quêadmo nbsp;nbsp;nbsp;«
dum ôf anteex Ambrofi) Chryfoftomitpfentêtiademon, fkauitnus folQ patrê vocari immortal?, inuifibile,Sapiêt2 qd* folus a nullo accipiat, vt fit îmortalis,inuifibilis,fapiês,. fed harû rerû alqs fit fons. Haecfi recipimus,qd vetuerit patrêjideofolûappellariverûdeû, qood peculiariquadâ ratione,copet at inillû dei vocabuliï, qua non copetitinfî» lium,autfpirit5fanAûCSicemilk deus eft, vt alijsfitfons ' amp;nbsp;autordeitatis. Porroquod cAifcit Leos de Adam,que inepte dixeris foiû eftè hominê,q uod folosfir principiû ha mani generis,etiam fi hoc difputâdi gtatia dedimus,tarnen non eft vfqaeqoacpfimile.Primum, quia non fie eftprinci. pium humani generis Adam,qaod primos hominumere atus fit,vt pater e cacteris gfonisprincipium deitatis,Delh de dei vocabulum,non caret Omni rationerelatioa, cum nomen fit excellenriæ. Vnde Si vulgo infignes homines dcosdicimus. Et addimus deus Iudæorum,deusomnio(n^ quafi dicas principem omnium, Cene fandus Hilarius,' nbsp;nbsp;nbsp;।
ooà nbsp;nbsp;nbsp;'
-ocr page 95-Vttctur patri tribuerc præmi'ncwiam,quem Fatetnr figt; ‘•otnaiorcm antoritate, fed ita M filius non fit minor com Pïter illi det vt fit eq ualis.
Aad xin.
Dmonocramcomplnicolis verbis non rede face-* Tnan,»x, 1 - rcfacerdotesquofdam,amp;epifcopos,quicxverbis
'^nnïii deccrperent qnçfaccrent ad fefiumac Tyrannidé, Jfliâa parte, qua comonefiuntofficij fin.Q.oorumrcmi-'
•' ‘^fgt;tispeccata,nungnonhabemusinorc.Vernmflliusqd' Pffcedit, Accipitcrpirkumfandumjnullamcntio.IdLc/ ) approbatjV erum inqin't,fi, quodquidam hæretici ^'nati fiint, arbitreturirritam eflë flagitiofis facerdotibos ’'ancpoteftatcm,ecclefiahâcopinionemexecratar,ôt dâ-* qoidopus erat hocfuipicari Leum,quod ex meis nullo modopotcft colligiC’Q? g Gratianus parte.q
4 Qufa.i.q.i.myita refert ex Orthodox is autoribus,quae ntfl *pîliumfenfumdetorqueanfprorfushocfonâtquodhçre •’d^datnfcnferüt.Mthi tamêplacet Aoguflini fimilitudo ignobili atit ïmunda manu iactü in terra tamêpro canalem induda in hortö, fecSditatem JarertjCüipfe Cânalis,nihil aliud qcorrflpatur.Nec vfg vl “’n dcdi fignificaticxiê mihi diuerfam eflfe fententiâ. Cæte ‘^’n^magisdeteftamurh^reticoijj opinionê,hocimpêfi usnohiscurandQ,ne noftra vita pbeat ilks anfam errandt IN ACTA.
_ AD XV.
( Onfitctes 8C annSciâtes adus faos.Tn bric locff anno Ado.xix» taram q uiddâ hisverbis,vel hinc colligi poteft,fuiflc ?■ antigtus nônullâ confdTionê male adaj vitç,fed aptam J
®Pgt;nor,0£:ingenere.quânecipfamlegimusexadâabP । ^P^!?‘^Çt‘^ïî’qoçniïcreceptaeftclâcularia,amp;inaurêfit, / Wetcxcófult3tióibuspriuatiseflènata,qfolê(apadepi ' K^oposfierijfigfcrupulus vrgeretaimfLeosexiftimat tS vctiusjtûetiâ tutius fibi vidcri,dei autoritäre fateri pceptS, ficcófiteri,Ac*
-ocr page 96-Atcp cgrtamp;nlt;,quoJ Ler« ait e(retut!as,ttihi1 illirepa^
Scdytrû vertus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nondS (3tisiiqaet,pr^ettitncûad'
dar ficcôfiteri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negari pct.qum qdâ abhoîb’finf
friliituta circa cofelTiotiê, veliiti de tpecâfitédi, defacer-* dote idoneo,aut no idoneo,de cafibus re/ëruatis,autnon referuatiSjdeformaabfoIutiois.Namhæc oia copledifur aduerbium fie Deindeqd^infiûuit ecdeÛ3,autorefpintU'^ fandogt;n5ne deas inûitaitç’Eteiri dogma fcbolafticiî, qua dicuntnullû fâcrametiïpofJèinlJitut abecdeÏÏa,vt nol/m rfn^ngnare,itanon video,quid referat,vtrSCbrißnsipfe inuitueri[oîafaaamenta,anqd3minRituta(intabecde(iit ( fedautoreCpiritu Chriili Nô legtm^ CbriHâ iniiicuiiJêfe'' nbsp;nbsp;nbsp;gt;
cretamconfe{Jîonê,ôi^tameniuicredunt,quodnonleg^ tunt,3^ ego credo quod in[iituitecdeaa,quod approbsl publicas cofènfus a ipiritu Cbriiii^SC per hûcab ipo Cbri-(‘’sdnû.Necpfecus obCeruandûgfl Cbriiiasipl^ tfadidiuet.bedcumverfemurinnegocio fidei,mirûeâ 4 conûho LeasCepararettatS a vero.quafi quod veriiJimS e{i,n5 idemdeb^t eiJetutiffimû. Certe ilnici noTeiungSt , nbsp;nbsp;vtile ab boneiiaîDeindequid (eniit cû dixit hoc dTe veri^
^’}^^^^^^^^^‘^^^‘^usCSiverSeiibancc5feiJlonemab
} boîbustnüifurâfoiffè,qa5veriusefla CbriffofuHretradi cam;’An verius eiîêpoteii,quodverûnon eii^Neepenim. vtrûi^poteii eilë verum,cum inter fe pngnêt ex diamC'' D'o,quod,aiunr,a Cbriiionon fui[îêinibiutam,fedabhlt;y minibus, ctadeofuiilêinfiitatam^ortaileJüe^quod ve ^usdixitffenfiteilêveriiîmilias.'^^rûadargumemaqui bas mccû agit Leasnô eß coûliamin prx/entiaiaßo fia gt;nbsp;nbsp;nbsp;dioreiponJerc,quod malim parûingeniorus viJeri,q vel
* cûtrieopericulo,velcamaliorumonendiculo difenasâ^ , 3cutas.TantûHluddicâ,noneßenobis magnopcreme^ tuendâ,neaboleaturbtecconfuetudo coßtendi,ßiie iuris d^int ßr,riueb umani, CrßperecdeiiäautorefpirifaßndO’ woleatur^aat mutaur^quodeß eaJeiauoaeiaßtraiS,gd
-ocr page 97-peiîculi, cff aboli tum fit, quod per apoftolofß prîtv I ^pcm in Synodo.aflflatu fandifpiritus fuit inftitut«,de no *€fccndofufFocato,SC fanguineç’Dicetaliqs.Hoc «at ad *^pus inftitutö.Sic intCTpretamar,ô^ vcre,ficnt opinar. At ^aidprohibcat,5C hicfimilê adferre interptationêCNara
• ^cus ingenté incomodorS ac«uû ccgerK,nifi fàt«nur co ^fliönêelïc a Chrifto infïituramiSTnullâ inquit aliud hagt; ^trobur hæc clancularia côfeflîo,nifi ex hoininû dccrcto Poflet difluctiidine aboleri,vt caetera iura quæ appellanraf ^ftiuîtPoflctetiâ pontifexfaaautoritatetollereiftiufmoquot; “lcôfitendilcgê.ltacçconfequêta itritari aotoritatéapo-» fiolicam Iigâdi,ÔCfoluêdifaite in occultis peccatis Namfi ’'tmofuapctâ,pdetfacerdoti,quo padlofoluefçQ.uis fe ^tbitrûfacit corn,quæ ignoratiTAt fecretöq poflît feirefa* ®wdos,ni(t proditû a peccatoreCMihi inqt tumvcrins,tuin •’tiusvidef ,dei antoritate fateri preceptû ficcôfiteri. Aliog, Jluoiamabtjtilludex lege.Iteàoftenditevos facCTdoti^ bus.Et quo euanuit antoritas fac«dotibus Mofaicis data,, '^difecm«entint«!eprâ,Su leprâ,caufam ÔC caafamfangt;* gninêôffanguinêc Et bonus paftor,quopado agnofeel Vültu pecoris fui,aut q uo pado folidabit quod côfradû eft quod côfradum eft,nefciat^Hæc c» ira facerdotibus lege deicômittiûLexdei pcipit,vtagnofcatvultû pecorisfui, Igitamp;Slexdeiouibus prafcipit,vtperfonâcxuant,quovul tus poflit agnofci.Oftendâ( fe facerdotibus,fî velint difeer ni fuâ lepram.EtcS hçc lepra intus fît,intima oportet pedo gt;'isapcrianr,quileprainfedifunt.Q_uodfi quidvel minù mûlcprg celauerit,illud facerdos cQ no difccrnat,nôdum e liber3tus,quileprâpatit.Maneatigitur,iabet Icx extra ca^ ftra imundus.Hæc autêin figura ftda fuiflê noßri,monct apoßoluS^Radenus Lei difputationé recefuimus vt intel “gas Icdor hSc elÏêjqui fol us Scotiftarö acumê,cQ eloquë tiaatticacóiunxcrit.Atcp bic ficagit,quafi minimu ponde-* rishabeat,quodautoritasccclcûæ ftatutt,qd'publicus cô*
Ngt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenfusdC
-ocr page 98-fenfus nbsp;vfosapprobàôifjcû AuguHin^teRetuf fehoc ffi
fum trihuereecdefiçautoritati.quodcredat Euangelio.bi LeuçCentitbanc confcflionem,hanc confit cdi ranonccS adiûL^iis circûnanttjs,qtiid ohflirerit quo minus poßitsbö ' “ icri,Citdfit cxvfa CbdiiianereligiontsçSiverGefiquodp I cipuinominisautores fenfâJè vidcturantenos,Confe(b^ remclanculanâ fimpliciterené tuns pofitiui,quid,pdigtj fif, fl q UIS dicat cofitendi legem per pontificêRomanum poflèrQoi maxime volûr confeHionem eflê iuris di' ^'^’jfsfcntornos non obJigari ad confirendum^nifi femel in Vita,Id pontibcam autoritas ailringit.ad annuä cofelTio t^em^er, C.Omnis vtriufep fextis^Nonnc qui ficaßrinxit pollctreJaxare,Äf priliino loco reliit’jerecld û ßat,rogo quantuIumfupererit,deoncreconfitcndifTQöneniin hie ad^cam faiße,q ui tradiderint,pontificem excertis caußs poncdifpenfate contra ea,quçnouoteRameto nobis funt tradita,fic vtamp;E uangelia cópledlaris.Q_uod fi verum ell‘ necabfurdürueritjfipontifexexcaafis Iegitimis,ac tatio' bas idoneis,abroget confitëdi legem,etiamftßta Chriüo inIlttata,Atcp b^c dixerimnon ex animtmeilententia,fed ex illorum opinione,qai cum taliafcripiêrinttamenbadie nus,vt ortbodoxiJeguntur,Namborumopinio mibicer te non admodum probatur, vel ob hoc ipfum,quodinges periculamfit^vnibominitantamcomitterepoteilatc.^am ii contingat vt aboleatur bxc conßtendi necellltas,non co tinuofietirnta poteüas apofiolica folucndi, atc^ ligandi, Supereritenimautoritas excomunicandi abfoluendi, qua vfus eli Paulus in eum,quibabuit vxorem parris.Su' j pererit porefias abfol uendieos,quireingenaefatent eße peccatores,qualiseliabfolutio qaxdari folet apaditalos
‘ infacris,apadnospolipublicamc5cionem.Poitremofu pererit ea qaxfuitapudveteres,quicoiiffe(ibs in genere, nónunc^arcebantacomunionc,0^adeam denuorecipie bant,IndicebanrfatifFadiiünem,3Ceamßvifumfui{reraij' gebaut,
-ocr page 99-8cbant,auhcIaxabant.AtLcus negatabfolui pofTc pccgt; tatorem.nifi prodiderit fua peccatajd fi perpetuo verü eft, fjaomodocondonantur peccataper baptifmü etiam non tofeffis^Aut permanuum tmpofitionem poftbapnïmu' Q.uomodo nunc abfolnunt etiam ab ijs,quac fit oblitus is 9 w confiteturï’Siremitti non poteft nifiquod prodit ur fax’ fctdotinominatim,manebunt nobis omnia q fugerc me/ J’ioriam nofiram.An creditor ,nonpotefl condonare de/ ^û.rMfidebitorfinguIasfummçpartcsquas debet annugt; **’eteK’Nonenimadducamhicfabülamde.S.Aegidio,q : pcccatumquod Carolus cofiterinoluit,exangelo cogni/ lDni,remifit. Nee ad ré fecif,quod addit Leus, Quis fe ar/ ßitrum facit eoruraquaeignoratC Aliud eflenim facerdo lem cflqaliud arbitrum, Arbiter,nifi caufç ftatum cogno/ °wit,qaidpronunciabitï’Nee cófilium idoncum dabii fa/ fttdos,nifi negocio cognito» At aliudeft abfobere, aliud ‘ confukre.Sacerdos autoritate,qna pditus z códonat'etiail «qno iudicatjtno q eófitet intelligat qd dicat.Q.uid a ut2 ^tcrcft,îtereQ,qnefcif,qdadmiirû fit,amp;r eSqqd^admiflu ^f^jqlefi^nonintelligitCSedridiculû etiâqcPadqcit. Ite ®ßcnditcvos facerdotibusCAn putat his verbis inftitutam
confitendi legcmî'Q.uis vn^ alicuius rei Theologus ßoe prodiditCAn idem eftoftendite vos facerdotibus SC fonfitemini facerdotibuscNecobfcurum eftgt;quoconfi/ ßo Chriftus iuiTerit cos adiref3eerdotes,nimirum,vt con* firmaretapudomnesmiraculifidem.A facerdotibus erat •udicati leproftMorbus habebatur vt eft,infanabilis.Eo ^mittit illoSjVt ijfdemiudicibus probarentur fani,quibus *udicatifuerant leprofi. ,/CXuodfi quishocad allegori/ ’m torqneat,primnm violent er^hoc eft prêter veterum ex emplQ faciet,deinde no fat habetallegoria ponderis ad «andum ecclefiæ facramentum, Alioqui quieqd morbo/ *^utn Chriftus ademit^egrotiSjlmoqdTanauit dacmoniacos. îd'excitauitmortuoSjdebebat ad cofeffionis typQ referri.
At Duran
-ocr page 100-Af Duran Jns ÎÆro. iitjMxvLq,viij.^gaiS 8^ vmtîâad ducens confeilîonis h uius ex vetere feftaniento,n5 mcnW m't Icp^jfed hol3cauf}omatd,quxoffereb3nturpro pec' catiSi^v erQbis etiâabfurdiuseit q^fequitur,ij euanuitaa toritas facerdotihus data,vt decemerêt intetleprâ lepra» ôtSc Quid r'an I^eus moletîe rertjMofaicxJegis facerdo fiumcuanuiflêf Qoincadcm opera quxht,curnonma' diatrturpecudes,carnonCeraantiirfabbatifmQcarnonde ledus dborum,curnon danturfacerdotibus vxorcs i Ni mirum aadiet, quia bais legis Cbrifius, ÔC tranUato facergt;gt; dotio,neceßeeti,legisqnocptranßaiionefieri,Rurfasbic Leus ad figuramconFagiet,Atego ncgo figuraminrerS ti momenti/atis babere ponderiSjprçCemm quum veicres in bisAugufiinus,lepraminterpra€nturbg'eSrTr,non quodui5animivicium.''Â3de,quodnecfigura^isqua^ dratad rcmnoûrant Sit lepra q uoduis peccxu tn, fit facer-' dos Mofaicus/acerdos Cbrifiianus. UH diicernebanttan-' r um,non fanabant.Pronunciabantmif€rumefre,non libe rabantarniferia, arccbanta caiîris,nosfflccclcfiægrcmju rçducimus.Iatn fiveram efîquod addit Leus,Si yelmini inum leprxeelauerit, illudfacerdos,quumnondilcemat, nondutneli liberatus,q ui lepram patitar,ß lepra interpre-' tatnur omnepeccatum, cogemar^eulpasquamlibei ve tyialesconfitcrrf3cerdoti,quodtnncmoTbeohgusaffey iierar.Sed quid fentit Leus,an putatleprofumfuilielibei}t poûea^facerdosdtfcreuerat^'Namidilliasverbafonanr» Aatvbi legit facerdotes iadicare inter lepram amp;:lepranjf Certe nricodices babêrDeuteromij.xvijJter lepra, amp;nbsp;nd lepra, A d bate, ß qs faeerdoti confefTus fit culpa, de qua nd po{rirpronunciarecertum,venialisûr,an capi[alis,quidre . ipondebit Leus, ahfoluit an non ab/bluit^^Stqaodillis e' rat difeernere, nobis eßremittere, non remittit qui non di' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
Pcernit, Deinde fi arceri a cafiris, ett fegregari a coione po^ pub Qiriüiani^ancaeconfeßi qaidem arcauur, Pofire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
too
-ocr page 101-Mfinon îiberafttur lepra, qtn Ie non onendont racgrdot^ ^inhijmondatifunr,p«ulqu3mfefeoIîenderenu/^Vidca S^am muln's modis figura di1crep3t,ab hac noftra confep quot;Onc,magiscp congruat cum illorumopinioncjquipuiât confeffionctn ohm fuiflèconfultationcmj^uid ault;' appellat Leus confradumf An peccatoobnoxium ’“ntaxatf Imoqui paupertate premKur,quityrânidepogt;' obruitor, qui mœroribus angi’tur, coraradus eft, . nbsp;nbsp;nbsp;debet fabuenire bonus paftorjCtiam ft non ncgem id
w nbsp;nbsp;nbsp;pofTe 5^ in peécarts, fi nioneaf,fi reuocct,fi erigatîipê
doccat viam ad mel iora, nbsp;nbsp;fcire quo q uifcß rnalo t
î’ff'’uturcftagno(êerevultumpecoris.Anidfierinonpo I ^ftgt;nifîqm‘saperiat omnia pedoris arcana, vfque ad no* nbsp;nbsp;i
fomniaCNonne e fadis,e didis,c geftibus^ex ipfo u,ex rumore, paftor vigilans agnofcit fuosC Qaod fl '^°S'turpaftor agnoicere vult um fui gregis,8^ is non ag* ’'°‘’f«ar,nifi ex fecreta confeflîone, cnm hodie monachi^ vulgus mcndicantes appellat, facultas fit abfol ucn/
S ^uomodo potcrit paftor agnofcere vultum fui peco * ’’5» Quid fi fingat is,qui confitetur,quomodo agnoicet V’ftotcAtquitenetur agnofcere. Dices,tenet quâtûlicet, ^•Çpiftuc locum habebit^etiâ finô eflèt ifta confeffioîPogt; «temojfi ideo iubetur agnofcere paftor, vt fuccurrat ooP ®'^sfuis,nimirum quæcum mente,manibufcpcareant, no fibiadhibere remédia, non videtur cogi ad confia ’fndum,qui nouit ipfe morbum fuum, ÔC nouit quibiis re pifdq'soporteatei morbomederi, nimrrumfibiindiccns ^*'mia/leemofynas, precationes,quacfacerdoseratindilt;« ^‘Utus/Poftremo quod apud prophetam didumeft pa* /’fibus, non folum ad epifeopos pertinct, fed ad princi gt;nbsp;pquoquc, lamAuguftinus enarrans hune prophetae °funi,non eodem intetpreiator modo,quo Leos,autqfi ^^beft qnemillefcquitnr,/rQuod hadenns didumeft, tendit, vt vllopado conuellamus ecclefiae confue
(udP
-ocr page 102-tudtnem/ed vt oftcndamus ea qu» Leos adducit,nofl d-' fe ütis efficac£a,ad comprobandam hanc coofitendi ratio ncmeflciurisdiuini. Equidêfaueoconfeffioni,ficutidegt; beo,ncc vfqaliudcompen'etur in fcriptis mcis.Sed tn op' larim.vt quod indut.Qum.eftadrdeuandosanimos (ïinplp ■ dum,adprouehendam Chnüïatxîrumpietatcmjnôalio ïorq ueamus,q indudum dt N nnc videmas cflê permul tos,qutfoam curiofitatem alnnt huiufniodf cot^eilionib^ alios q ui dedecora nó referenda» fub hoe prætextu comiV tunt, q uorundam infirmftate vitam vel ut ex coniagio infi ci,prçfertim ex narratis libidinum generibus.Rurfus alios hoe telojfuam mnnire tyrânidem tn plebem,cai patres cflê ; debebant» Complaribnsconfeflionêntbilaliudeflégrc-* te ad queilum, qno nulla pars Chnïlianæ vhx non eü ttt'' fecQa.lftis non fatis eft,q uod ex præfcripto Romani pontl fid's, femel in anno confiiemur, dolent eonfeflionem non eflê cotidianâ. Ifti funt qui tot Icrupulis illaqueant animos fimplicium, quof ipfis expediat,ne quishabeat pacatam, ac ferenam confeientiam, 1 ftis non fatis eft quodconfeflio nem obedienter ampledlimnr, vel uti per ecclefiam a fpirP to Chrifti nobis traditam. Metuunt enimnefitolbturhoc
iuguma ceruicibus Chriftianorum,res illisadfamemrçcl dat,ôfeg^iefrigcant,qoinuncfublimesacfèroeesrcg' nant.^dPantumferaturlçXjnequidauditorideturinmaniî ne quid ex male partis, ne q uid ex teftamentis, ne q uid ex c5donafionibus,nequidquocunq)paiftocompendj)p£‘f ueniat ad facerdotem ex confefttone.Jmo vt tpli ftipc dcnf ' confitcntt,nimirum quo magisalliciant ad rem per feairis ram, queadmodumdabatur olim pecunia TlieatriealdiP peream» ni q uinune tantopere contendunt confeffionefl hanc efle iuris diuini, deflexurifint in partem diuerfam,K quod nSc bis terep clamitant hæreticom eftc, defenfuri lid acrirer vt orrhodoxum. Horum vicio fit, vr populus vixfc »thoc onus totinodis aggrauawm, aefubindequerator,
•I t t 11 C
VM
-ocr page 103-.1
dnmm mgrimftt Chnôjanîslîben’s {fripoRtum^ quot;nbsp;uorliim hafc,dixerit q u tfpiamC' y t oftendam raihi no im Pfobariconftitution? ÔC conructudinfmecclcfiæ,ûdmo P^lloromjquf rebeneinfhtnta,abiJt5tornonbcne,Con-' '^ffionem ampledor obferHO,vt obfer uat ccclefia, tanz voco,an hæc ratio confitendi fit a Chrifio quot;’''itutay.Nechic quic^ aflençrOjbis teflans mefufpitioz •’tnimcam adferre,non dogma. Primum corn aio,vt opi ’^''gt;3cmox,vidctarnata.Ât£^ adeomtror Lenm,hic^cp ’’onaddidiflc, quod erat adiedum in margine, td quod ta alias dil!genter,quoiies eft,qaod poflir in me de ’orqucrc. Hicqnoniampromefacit,omiftt, Eratautem ‘'^adicdû.ÜIimfuit aliqiiaconfefiio,Ucctnonomnino p,Ç|naIis nunc recepta cft. Hoc additamentom an no pa oftcndit me non deeonfeflione, fed de modo confit ê 'quot;‘oquiV Qdfi Lens au debit dicere paocos illos qat olin» difcipulos, audifleea,qoaf nnne andiont facerdotes ’’iltabor hominis frontêXiu^ fi q uis me rc^et, quid (en ’’sdehac ratione confitendi, quanumero referûtur eiiam 1 ultitTitna peccata,vfc^ ad turpiffimascogitationes,vfcp ] æmnia,quæ n une facerdotes interd tim baud al-Æ^ pudi ^''•*pcriculoaadiunt,inquaexprimuntiircircnnfiantiae,
1 , Pf^ïfertimfiquæmutantfpeciêjanexiftimasaChriflofuif p’nftitutamcRefpondebo ingenae,mihi pro meoquide J'^fu,nonvideri,athuncfenfumlibens,enamreclamantê, ' eeelefiç iiidicio,fimulat£^ eius vocem aadiero, i '^uncquofdamtantû andio, qnoije refert nouas etiam ingt; confefiîoncsjtâtû abeft vt banc velint tolIi.N on opiz
, I ^QfoêsTheologoi?topinioesaequâdasarncalisfidei,aut ; ’^•'■pturis canonicis,p(ertî cS inter fe frcquêternôconfcnz *'3nt.Et milîi nondum conflat,quid fuper bac re definierit ^defia. Vbi confttterit,mea erit opin:o,quamcunc^cog JJoueroefieecclefiæ Q.d‘(î Chriftus inftituitqaicquidecz
j; öffia CHRISTI fpixituinftitUK, fateor banc a Chrifio fuifiè
-ocr page 104-fuiffe tnfHtut3m,feJ ùa vt pro faïuf e popuK poflit toin,eïuf , dctnfpiritasarbhno,nccpfuiffèneceffariSpriaf^ efTa in^ • * ûitataîAtc^vt hoc fufpicer,adducor,no argumentis modo vcrCetiam aatoritate: Arguments eft,quod cx tot græco/ . mm volumjntbos,totlannoijtcomêtarifs,ingbus nihil no ' iradlatufjOihil tepcriacur,quo ceno doceri polîîf,olimhâc faiflëconfîtçndirationê,cSnScnulliJibriiâtisfinthuiccxgt; plicandonegoc/aNecvllafîtpars Chriftianç profefïiôis quç magisangat animos ÔC conficêtiû QC audiétiS. Adeo vt nulli magis abhorrcantab audïendis confeffîonibus,^ qai dolt;finna,prudétia^pietatecp preccIlScMirum auteiiti non vel cafu incidifTe mentionem,in tam innumeris libri?^ ’t 'TÂâtorifas ê^Primû Gratiani^q mulds verbis bac derediP 1 ferit dUiitiprima^Depenitêdjs.Etin vtrâipparté addaâb vetera rententtjs,qaarû tarnen bona pars fentit de côfeffiôc tblêni,qux ohm publice fiebat in eccleiia, videtindubiot Klinqaerevtrâobligeturaliquisadccnfitendd,aan5ob^-ligetar.Siquidêprolixam diCputationê claudithis verbis^. Q.mbusautoritatihus vel qbus rationa firmamêtisvtra^' fent^ntiainnitatur,in media breuiterexpofuimas,cai au(3 harSpûtias adherendâ ftt,ledloris iudicio referaatar.Vtra enifautoreshabet, Capientes ôdreligiofôs viros'.Neex . gloliemattsgdem,qaici.jßadFerturcertius Vides hic fapie tesacreligio(bsappellari,^snosterc^ qiiaterc^ dicerem^' bçreticos.C^uo magis mirorDurSdûhb.inj. di{}.xvi.qail^' iiione.virf.tantopereiiomacbari }nglo(Jaiorê.priini^ha» iustitulidiiiindiionis.v^quipronâciarii nos tantSexïnilû obh'gariad côfitendum,amp;^ ob idgrxcos nunqfuifJe obh'gatos,quodeaconßitanonuncpßtabillis recepta.Necentm paulo darius eß,quod diatGratianaSt Fatetarnos obligart glolTa fed exinfiiturione ôf confueta lt;nbsp;dineeccIeû.Ttanta,ôratianusfacitJtberâ lefßorkvtrS pa^' tet e(lè conh'tendâannoncôfirendS.Q^aodproièdîofuil^ ((t didlûtalânâfûbxccôfcnîo^/jfediafuiffèt a Chnfio, auf-
ßCadmb
-ocr page 105-fjGratfânitcmporîbas cofitendi lex fiiiflct lata, reccptacg. Adhec in cap. Omnis vtriuicp fexas de poenis,S(f remiffio quot;2 'quot;bus.abb.Panormitanus fentit cofeflîonê eflè iuris huma \ ™)Nec abhoiret abhac Felinus,alqcp iurcconfulti veteres 'luos nollus ob banc opinionem vocaait hereticos/Q^uid ^'Jodhiftoriaquâ tripertitâvocant,qaâ Epiphani9,extri/ V ®tgt;5autoribuscocinnaô,Thcodoreto,Socrate, ÔC Sozogt; ’’’fnn,latine vertit,libnnonf cap.xxxv prodidiceo tépore
Nouatiant fe fubdoxerât ab ecclefia catholica,prcf by probatç fidei,certicç filenrtjpfedum fuiflè poeniten
•*Das,vt hic a uditis in publico qcomiferant, indiccret illis 'wtStnodüexpiationis.Addit Sozomenus eâ confuetu-* win,adfuavffptêpora Romanis pontifîcibusfuiflè fergt; ’’îtîm.Porro Conftantinopoli fublatâ fuifle per NedlariS , *pi(copum,vbicôpertutneflètmatronâ quâdâ clariflîmo | Soîere prognatâ,fub pretçxtu poenitentiç fuiflê côftupra *3tri inlocoTacro.Adeo mouit illius etatis hoies \micumad '!^nrn,Nune no expediret feiri q muha paflira comittaiu ‘ poiep capitis buias hæc eft claufub. E x illo antiqtatts co^ 'aetudo fublata eft,dum vt arbitror,naaiora peccata pre pu ®Ofeconfeflionis,amp;S fubtilitate examinantiû patrarentur. ^idemushiccófuetadinêantiquitatis appellari, videmus
côfuetudinê fublatâ in vrbe Romç çmula. Equidem ®^bitror hic de peccatis manifeßis aut eene enormibus fiegt; **niêtionê,quetamêfoediorafint ^expediatapud popu ^'’ientinciari.aut certceiusgeneris,vt ob leges çiuiles tu bin non fit publicitus confiteri.Quodfi quis contêdat de ”^Bpftra fieri mentionem,is magis etiam pro nobis fad-^3tnTheologirecentiores,quiconätor exfacris litteris - • ‘fituerc bafim,cut innitatur hæcconfeflio,SC fudantfatis ) ®cctamen inter fe confentiunuPorro D urandus qui forti- ƒ
tcqcit gloflèma fuper quintam dift,in'decretis,tra(5iat’ ‘*poenitentia,nonaliam3ddncitcaufam,quaprobethanc *ûfeflîonê,quam illefacramentalévocar,eflè iurisdiuini,
O nifi qaod
-ocr page 106-1
•a
hifi quod cânolla lexpure hûana pofîît prccipc^f .Po^^uni pluracongererc,fedhæcfufïicfunt,ne videar omni'no tegt; mercpaucisindjcaflefufpicioncmeam,quam nec miinp re volo diljgenti’cûofîèndiculofin)pliciû,nectüeri tentiofiuSjCÛ periculo meo.Si hancconfeflîoneni ecdffia ccrto decreto flatuit cc iun's diuirn',fi fentit ab ipfo Chrifto mftjtiuam,fi (èntit non poflc abolcri,nihil refragor erdefiç iudiciOjfenfnmc^meûvdredamantemad huins ora^lS accômodo.Attp vtinamßc viuamusomnes,vtconfdnO-' nis rcmedio nô fit op«s,aut «a côfiieamur vt non ût opus
fubinde repeütaoonfdîîone.
I. Corin.iij, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.XVt
Dhancnommatimrefpodimusinlupcnore necßquicgpretermifimusquodvidcretureflêdicc dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.XVIt
I,Corin,vij. _ Iberata eft a lege viri, Ctim eflcm multa j^pofturos I in medium de diuortij iure Chrißianis in totSadcuiquot; pto,diligenter teftatusfum,id quod ÔC in operis inigt; tio mihi facQum eft,m€ nofq cfle vdle noui dogmâtisauto rem.tantum iuuandi ftudio monere ftudiofosjemper in^ concuffo iudicio faciofandæ ecdefie,SC eorû quibus vbe rius donûeruditionisacfapientiæ contigit a Chrifto Ad hune ingredior modû. Porto difputationê daudo his ver-* bis. Hæc paucis libuit ddibarc quo dodis ac ftudiofis vberiorcm eogitâdi matenâ preberemus.Nec vHo pado iudicio maiorû ob Itçc pire conamur,multo min’ecdiçca iholicæ.Cæterûquoniâin prioreæditione,votûinhac re nfm fiue prudes fiueîprudês,certe piû fubindicaucram’, ne quis id aliorfum interpretaretor,at(^a melcriptumfue* rat dedarandû putauimus,quibus rationibus addudi,talc quiddâoptaremuSjfi qua neripoftet per ecdefiafticâ au* toritatem.Lcus ait quibufdâ grautftîmçautontatis Théo* logis viderijteftationibus huiufmodi non efte locu nrtim r£busdubrjs,nôinhisqper cedeftae autoritatem derwita
-ocr page 107-qs vcKt prudes ac feiens difTentire.Princ ipio no mc P^wtsquêTheologS dcfignct L€’,exvnononadmodïS i B'^uisaatoritatis,mHosfàciêsgrauiflimi póderis.Sed ob ^oqcPeft hoc nouS decretû iftius magnifia Theologiî' xJJid tccepti’, articulis fidei; Quid rcceptias feprê facra/ •’’^tisCAn dehis no difputât ctiâacriterTheologi nihil et» ^^teftati^Annondercceptiflîmisin vtrâcp parte difpu •3t Gratian usClam efto,definit um eft per ecciefîam. Matri •’’onium femel côrradûnullo patfto poflê dirimi nifi mor^ •f^anhoc etiam definitum eft,quod hac derenon poflit'fe tüs aliquidjVel ftatucrc,vel interptari, vF remittereCN eCß ^nim nosconuellimus ecclefiafticam conftitutionem, fed ^ocquoddixidifquirimus,anpoflit per ecciefîam aliqua •ätionecofuli malecoherenfibus,cuiufmodi matrimonqs P'enas eftorbis Chriftianus.Adhæccum ego teftcr nolle •f’flèntire me a iudicio ecclefîç, cur illd*impingit mihi Le’ ß’loisvelit feiens acprudensdifrentirc.Grauem vero ille fcbnc(ftitcaufam.Necabrequideminquit,nehçreticihâc ’nfamteneant,quoties lubitumfuerit vel nouas gignere ’’pefcs,velantiqaasfouere,vt proteftenturfe nihil moliri tontraccclefiam,præfertim quandoiamproteftationi ipgt; fumproteftantisfadum aperte repuguet.HaîCc^graaitcr I-eus.Atqui tantumdemeritpericuliin difputaiionibus IcholafticiSjvbi nihil nonvocaturin dubium,vbi graup buîargnrrcntis defenditur,fcortationem non efle peceagt; •um,Et fieri poteft vt arte perucrfa,SC argumentis crebris effîcacibos m uniat partem priorem,pofteriorem frigv •lisacdiluti8folutionibusprodataducrfari)s.Q.uidautem Atimcû fadû palamrepugnat proteftatioi meççAn vn^ lt;liremimatrimoniû,autfuafidirimêdûcQ,uomodoigitur pugnat ipfà reseû orationcmca; An qa difputo in diuerfâ partêç’Idê facit diu’Thomas,Catholic’ dodor,Sed addii ®tiâ bcllâ claufulâ Ideocp inqt nec d i fïc t ir e meo iudicio cigt; ttacôiumeliâliceiabeccFiafticis dogmatis.Andiftetit gC* gs dilputatpfct
-ocr page 108-prsrCerdm quidifputst tantum honorisprxfatug ecckßx, lam vero, q uorfum attinent dia tragica, q ux mox congés ritLeus,de contêuone,de infurgendo adaerfus deaetaec clefiar, dc ponendo os in coelum De m^no tllo HicrO' nymo,qui fideiûixconfeŒ'onempetit aßamafocopto^ bail,de capituIo.Ad abolendam,quod hxreticos pronun ciar,qiuTquisdeecclerixfacramentis fecasfenferit,qû’tec' cledx definitâ. V erij,af no dicif,gïgs de ecdeûx facramen fis difputarit. Deinde fatis latgit ndbi L eus,me non aliud iënure,^ fentiat ecclefia, nee qâfacio alio animo fâcere, teftor mefacere,tn tneminmc debuerar,inquit,nouddô gma quanta pariat rixarâ,vt aafde acdpiat, prxfertimtan ta arte,tantoc^lenocinioc5mendatâ. Itat^fxpeeaenit,q^ Außuliinus monetin libro de vtilitate credendi, vtghtiÇ ptîcipatusc:pcaafanouûdogmafecuti,bxreticifiant.(2u^ tû bic eß dogmatûjin oranone Lei, cG mea difpatatio pro cul at/ir ab omnidogmate.Necbis contentas,adrfcit.Nâ û quis boc Erafmicû iudiciG,Ci tarnen iudiciG(it,amp;n5magt;' gis difpLuado^animoCi us forte,^ pareûièq ueretar,i5 cette bxtaicus eßet,amp;^baberet, Q.^iisn5mireturbuiusiay venis automate,quâûbifumit, nondum vIlGinprofeffioe TheologicagradGadeptus,necaliudôartiGliberalium(e f p^pro£eiïor,qbus tri iampridë,vt ipfeTatei,dixit vale, eo » dê opinât tëpore,quodixit Hits falue.Nam in bis qu^Ccri^
dicio prxiudicet, quotium inculcatiudtciG, quorbum dog
ma,q uorßjm renrentiâ,qoorfrm content lonê f Si ßudet vi
dio,qu^diuerramcauramadiuuabant.(2 uareetiâatt^etiâ
terogoledlor, ne^nGcies debacconßitßauGculanoßra,
tuûprtuslegerjsea,qüjpbacrecôgeûîmusjn epEçadCo
rintbios
-ocr page 109-^tHios pnon‘s.ca. vrj.Ita dcmu Anteiliges pïun'mu ïntcfcP
pado gd narres. Nee in refpóöendo fuma nnnc iiP '^’’icpcrâ, rwïi is.qui eft verus autor haias fabular/oS no j
aHcripferit.Prima qlt;Fdixcrâ,fedaliter dixerâ,ghic ci* [ *’t:lcges ceu pharmaca pro têpore ad hoîm morbos acco ^lt;landas,negat habere locô in h is, qnæ funt ex picripto çtQuod vt demus fimpliciter efle verû,ccrte nônûq du “■tare licet,an hoc deus fenferit fuo pradcripto,qd'qaidâ in '^^antnr.Q_d*fi q uis refpôdeat hîic lêrmonc efle dil ucidi
vtadmittat vllamdabitationê,qd faciemus Ambro jQ di uerfom fenOt ç’Q.uid iorecofulti s magni nois,q di* '■frfumfenferûtî’Ill udobtter admonedû, qd'ego dixeram ^comodandas efle leges, hic refert,mutâdas€flê nbsp;res Qt
^’ofior.SSmus pot ifex eu intetptatnr,cS addit aliqd,q u3 ***®*at,accûmod3t legé Chrifti,at nôcotinuo mutât. Por* *oq(f addit Paulû hic no fuo noîe^hibere diuortiû,fed te* ‘tari ^mini efle ^ptQ,did poflêr,qd’Paul us domini prç trptû vocat, qd'adpfedionê facit, amp;nbsp;th interim ßbiieruat ’’’t^t'lgêtiam apoßo us,quafuccurritimbecillioribus,c3 ’tspoftular.Nec protinus th adiierfat Euâgclio,fi quidre ?’jatcxEo3gelq vigore. Adduxerâquo(dâ,quifuiflent ■tac opinione,quâLeus putat hæreticâ,a dioortio ius ef t^ctrahendinouS matriinoniü. Id cö docrâ Ambrofium vno in loco (entire, quifberit epus, ÔC (vt eft^babile) ^■uarit in fuo populo,qd’docet, nec imperitns fuerit Ro* ?”tæconfuetadinis,vtvicinus,ôiS illic ab'^tiesverfatus, ■rtefpödet Leos. Ambrofl^fl hocfenlerit mü'or,fortedif* Pntàdo lufir,qni veteri?bus mos erat.O graue relpofum ac ‘'■gnü illo,qni^niinciet de hærefi. Quid opus erat dicere, *tlîorfthoclênfit/:ûrccêfeâip(â Ambroftj;^ba, ÄSlocBco ’f°ltrê,beide fi veterib’ mos fuit difputâdoludere,amp;rfiis ^oseli tâcruditis,tâgrauibuscpi(copis,mihicurnoliceat “■Iputâdo inqoirerecDe Pollétio refpôdet eêco(êntane3 ^Ojillôceciniflepalinodiâjtotmodisvidû abAuguftino
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiot
-ocr page 110-7 Qwot modfsvidas {it,it3detni3éx^iremiir,{ilibef3fit di' 2 fpiit3(io,3^3b(in[iiïaterricul3mct3,qnibilaliï/dgfucatos teddiït Chnfii3nos,dS cogant crederejqdlnó docét. Hoe t3cetLeus,qd'Auga(hnas (te difpatat aduerfus Pollêda, vt nulls fit bxreiis metio, cSille rn acditis lihris tuest opini onêfus JâqdYcripfen Ongene t^ oïno dânarc fsdü epO'^ rü,qpmiferint po(ldinortiü,alta^ coiugiS, Leus affirma! fecusbabere^cû fateat tllosaduerfusa^idodrinâfedire, Certe g excufareconai,n5oino dânat, q^fiUic facit Ôiige nes.HicrnibipIacet,(pLeusOngenéappellatvirSfand3 SedanepfiniûtLeas,qdKJn'genesineodêlocofad3boc prtliferint maritiSjtepudiata vxore,nouücóiugi3 cófert cü eo, qiPPsulus vidais incótinedbus pmifitdp garnis,itacófert,vtdunus videri vclit,viduçqlibidinis ô,plisgrs,inaritûalterû de(ideret,pmittere nouas nuptias qviro p a nrtere, vt reiedi vxore adultera,dacatfedignio' rc. Ja ^iHud cóuellit Leus, qdfOrigenes,vt dixerâ,illicno videat addubitare,qn viro Heest, cut pmittiteuageliS,ob adulteriü repudisre, Af pofi répudia, altéra dacere domib Hicme mëdaciiltmü f3cit,qud Otigenes loge diuerfu illie doceat.Primâ inqt,sppellstlud3icâ vira,q fentit iteere vi' to,repudiata obadulteria vxore, nouSinire matrimonial Irno Origenes illic ladaicS vita appellatpfradâ,g ob quS-VIS caularn veJit vxore repudiate,He argumêtâs,Moiésp^ miilt obrêtarpêrepudiate,âf exëplSreiturpisponitadul teriS,h'cebit igi t ob alias res tatpes vxorerepudiate. East gumêtationê reqeit Origenes,negSsMoien feniiiiedead vlterio,cG dicit r ê turpê,qnqdë in adulterio no dabafrepo dij libellus, fed vxor tradebaflapidatibus, lêdrêtarpéa^ pellauit ^libet vel motS, vfcorporis culpa,q maritus offé derec.H^c Origenêfenûïïè,declaratqdPinoxiêqrar. Poll hocadt dirs nôpmittitjapteraliâaliqaâ culpa vxorêdimil tere,nili,ppter fois caufam fornicatiois.Sub bee Origenes mouet alia. qpxüioaemjSn quêadmodâob adultenâ licet nbsp;nbsp;,
vxorcai’
-ocr page 111-vxorc fcpndiafc,tt3^ptcr paiT{cid/u,vcncfïciu,aut furtfi Ij fcat. Et hærct hic pplexus,vidês impiûfacere aduerfus^ ^fptû dei jamp;s tn iniquû,ÔÔ alienö a rône^cogi maritG, vt
fa pcccata, q fint adulterio grauiorajâ exitû quærés ex ^f^ifputatione,didt,Difputo ergOiganopceptfueman vt nemo dimittat vxorêjCxcepta câ fomicatiois, fed Aaafi exponês rc dixit Q_ui dimiferit vxorê excepta caofa *o*^icatiôis,facit eâmcchan. Quid fibi velithic Origenis Iff'nOjttbi ledlor expêdêdû relîquo.E t aliqto fupiu s ürigt; §fncs adduxerat fîmilit udincde'Chrifto,q repadiarit fyna RogâviricidâjSC ccclefiâduxerit nouâfpôfam. Origenis ''erba funt hçc.Dicendû eft qni nô dimifit Chrift us prima ^^orê ruâ,id eft,primâfynagogâ,iècundû fpecic fpirit ualc 'f''uâs,qd'didQ eft,qd’deuscôiunxit,hôn5 feparet,nifi qn ’jlultera eft vxor ilia corrupta abadulteroiimico,caius co '“'0 infidiata eft viro,amp;^‘C,Âc mox. Et reliquit propf ecgt; jlrfiâClKiftasjVirpatrCjCÛ q erat,cû in forma dei eflèt.Rc itetiâmatrê amp;c. Vides diuortiû,videsa dtuortio noua Çôfam.Ex qbus fan's liquet,qd fenfen't Origenes. Caterâ ^d*ait epos feciffe aduerfus feripturâ E iiâgelicâ, g poft re^ Podiö pmiferöt matrimoniûjfentit Origenes de r)s,q ob a-* ‘hs caufs répudia rant vxores 1 udeoßz exêplo. E t tn bis g *pfeantnouûmatrimoni5,cûAuguftinopferâesadultc pnû côi ugiû feonation i, lâ gt;?ba q uæ Le us adducit aduer^ fiimmeexOrigenejncnintellexit.Eafuntharc. Quacrâ f^tioneaduJteraeftmulier, quanquam legitimevideatur ■lubere viro viuente, cadem ratione ôô vir, quamuis legi/ »meaccipere videatur dimiflàra ab aliquo viro,non accc-*
legitime lêcundum fententiam C H R1S TI, fed ma* 8's mocchatur, q uafi alienam accipiens. Sentit Origenes ^^4''jqui dimiftâm ob alias caufasdueSt vxnrê,aut qui di ’’iiituntjVelutob graues culpas, qoas Chriftosthnonex-* fepit. iNectamenhumanis legibustumpuniebator,qui “OC feciflêt, Imo matrimonium habebatur legitimum.
-ocr page 112-Sedahiaxti Chri(}/lênfennalegii/mSf/t,dubitat On'ge^ nes,pfmim inatrodbas deli(flis,velut in venefictjaat ho^ middtfcoijata. Sic enim air,Si iuûam excafationem habet apudddî,cra(^ahis.Ettanienfaterur qaodquih'c di.nictit prebet ada]rerijcauratn,(èd fortaiiishocapad deS imputa aurn vxcH-i,n3marito.Hancei1è mente Otigenis planep' pidet,qui Hlâlegerit attendus, CxterS quod L eus obiter velüt abfurdij indadt,fi Origenes purauêt pmittenda ma l3,necontingantpeiora.(2uidni idexidimet Origenes, quodhodie nullafchola Theologorutnn5probat,idi^ex ^ntentiaAuga{iini,cuius verba iijbicribâ ex hbro aduet' fus Pollêriû,ij. capt. xv, Si fadlurus eflquodnon licet, iam faciat ackilterium, ÔC no faciat homicidiû. Vides vt A ugU' flinus no Iblumpermittitadulteriûne fiat bQmicidium,led ftiamhortaturadaduIteriû,neveniataradhomicidiû.Ôe/ inde quodratiocinabar ab ^quitate naturalinon cÓuenire vt orbasac de(ölatusviuerecogatur,qaiobcorporisbabi ^^oitu,nec^qaicqc5meruir,obifcit mtbi yirginüdeo racratarü,3i^ monacborScondicioné,qui mc' fitopatiuntur,quod vitro fufceperunr.Hicfortadêrefpon‘' derepoterami[\lilagirexemplü,litcquod lite,relbluit. Et tarnen cocedunt hireconrulti,quod pontifexpollitexmo' nachonomooacham{acere,acpariratioeex monacba, nó tnonacbam. Nâ quod adferimus de voto folêni, no foie ni,quorum alterû poflît mutar/,aIterS non pofîir,vtcofÎ3tv teraffirniari video,ira nodum fatis efficadbus argamentis probatS efî'.Namd fuffi'ciat ea ratio, volontés fulceperunt^. yt fit perpetuum,omniscontradiusquiintervolentescoe^ unt deberent effe modis oibus perpetai,quinScnouiscau ßs emergentibus,ex çquiraie iutis fepenumerorelcindani titr.bicutigitutmcontradiibustaciteexcipiuntar,obquç iuris^quitasdirimitbonaGdecouéta,ira fortaÜisin vous kmper aliquid tacite intelligitexceptü,ß faciet ad falutem-^m^ut aliudfîniiie,Sedhïs rütioxùb^ vt apparet diffifus
Leus,a(i
-ocr page 113-^ws.adiugit facramcti caufam,de 3 paolo poft nomliil at *“’8^ m^RefelIit interim L^qd* ex Origeni s fentêtia dixc
’■^pudiaflè Synag(^3 vin'cidam,óó duxiflè ec hic qootp cógrocre pomt my fier ij ratio,{i gs vene ^5m.aat adukerâ répudier,alterâcç ducat fe dignâ. Lc’cx “y’^Sogavxore,facit matrê Chrifti. Cacterû hoc qd* nos ^dferinius,fi no dixit Origcnes,me vanitatis argaat,Si dû *gt;tcuillo difputet,ôô paulo ante docnim? dixifTe. Ad ha:c ^^gt;3fcripferam iniquum videri,puniri fcrtunâ,Leus non
i *8'’ofcitfortunçnomêoîa prouidëtiçtribués,ho4)aidas cur interim fortunatos vocat etiâ Leus opinor,qui di
*''îcs,qui ingenui nafcûtur, infortunatos g fccus^ Caetera adfert,de cadauerucôtatftujde lcprofis,de(5 cæteris, quiaMofaicç legis fant,ad noftrâ difpntationê pro Pfgt;c,nôfaciût. Deinde cur lepro(îarceâtur,a comercio car*
caufa,q facit vt nos etiâ tUos arceamus ab lgt;oitncóuidu.Qualis non videtor effe in diaortio,Poftrc quod ex his colligo,fi innoces arceatur a matrimonio '^denpbnepugnarecû çquitatenatarali,Leus criminat palâ aduerfari proteftationi mcç.Nâ quis inq uit locus ttdcfiaftico decretOjfi palâ pugnat corn çquitate naturalt^ Aniciuniû,anvigilian5pugnatci3çqtatenaturaliçQuis locusfacramento euchariftiç,fi Thomas addudis rationû Duscolligit,ergo Euchariftia non eftfacramentut Anno argumétando dicere vider ur^Deinde iam docuimus Wnfclfionc ob hoc ipfum haben' iuris diuini,quod nope dear ab çquitate natarali,quéadmodum nee ieiunium nee •wrtyriû.Sed bene habet q uod hic vocat ecclefiafticu de* tfetumjqoo diuortq iusadimitur,cam alias velit haberi Chrifti preceptü.lam qd* lacobi Petrie^ decretö de fuffoca toöCfanguinecomodcinterpratur,benc facit,fed hoc eft quoddilquirif a nobis,an fimilis interptatio poflit huic lo çofuccurrere,præfertim cû caulâ magisvrgeat,mco quidê ttdido,At;jhicdemûor quidLeo veneritin mente,qui
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non con*
-ocr page 114-nonconrêrashacprobabili dodorSintemtat{one,quSX fp/ê rmpio, voluerit b^cadtjcere de fuo. Nó poterat Ferre décréta iacobas,qd'prorfus abßinerent a falibus,cum hoe Êlanecflètcótra Cbrifiiipfïus decret5,ó^ cótralibercateta uâgch'câ. Chriftus antea docait, N5 ocqtftntratperos, coinqnatbciiem,ScPetrusab eodêmonitus e(ï,qd‘deus purifica uit,tu cómune ne dixeris.Dni eQ terra Si plenita^ doeius Clamat PaiiJus.Si Petrus lacobusno potcrant interdicere efum certoracibora,qua fróte nobis bon^at'' te^ nni interdicit efus oim camiOCFepe Sé ladîariorû,(züa frote interdiciï cibus in totuC'Q^aa frote dnicales 8C Cart’J (îenfes,hûana dûtaxatcôûitatione adimâtfais eFumcamiS in oém vitâCAnjfbibere a fuffôcaro ÔC. fangaîe pugnat cS eccleiiaiiica libertate,arcereaberucarnia,no pugnatCAo hiclocanôbabet,Q,aodin[rat p os.nócoingnathoien’, SC dnJêterra^Preterea cj(fadduxeâexfoâneAndreç,IU' potificë Romanû dirimi matrimoniâno cofummatSf nônegat eê verû qd* dico.Q_uod (i impetro,habeoqd' vo lo,matrimoniû cottadiûSC legitime côtraCiû poiJè dirimi cû b aius robur pêdeat ex lure diuino Euâgeliûjybibetdi' rimi matrimonia,ÔC pontifex dirimir,n5nefecas inteiptat interptamurç’Si pôtifex dirimit matrimo niS,n5intercedëtecaufaadulrerij,qijâtomagisdiriinipôl ß itercedat caufa,q uâ excipit EiiSgelica doCîrinaç’Sed idé inqt loânes Andreç docec matn'moniûcôfumtnatSno po( ^dirimiSedbuiusdißintflionisnonduaudiograuecaa' ûm,etiâCimibjratiseûmatrimonia,rite c5tradô,etâ ante congtefTumcoiugalêefîè verû ac légitima matrimoniant ÔC vim habere Tuâ ex iurediiiïno,Nâ rationes qaasadda^' cunt Hofiienßs, A ijgußinuSjSC Leo papa,prçter^ quod hominûcomenta funt,non efficiiint tarnen,quo minas ad uerfas Cbriûi,Paalicpdodlrinâ diumaturmarrimonia,ÔC a diuortio ût ius iterandiconiugij.Porro an Cbrißuspof' ßt alia iponlâm ûbi coniangere matrimonio, ipGus voluti'
tati
-ocr page 115-titirelinquo,ncc illivolo leges prefcribere,qucadmodnm Hoftien(is,Neci!ludfatisinrelligogddicatHofliêfisqua cunc^ de canfa Si fcntit,gais Icai de caufa,verü dieft ƒ dieft Oulla de eaufa,ear ingreffus religionis dirimit matrimoniCi *3tüquidé,at non eonfammatOc'Cur lapfas in hçrefim diri witetiam eonfummatûÆtcnim fi ideo lieet dirimere magt; »imoniamnoneonfummatö,quodplcniorfit ratio faeragt; Wentijin eonfumniato,lieebit 8^ confummatü dirimere, ^nod plcnior et iä eft ratio in fê eûdo cêiogfo,^ in fterili ,in primo,q in feciindo aut tenio.Hoe negoeium non eftima riJrgraâibns,fedfpedcrei.Et tarnen loânes Andrcç,non adeo abhorret ab hae opinione,vt dieat aliqnis matri' ®Kgt;ni U m eonfummatû,graui de eaufa pofte dirimi,eûhoc ^gumentumdifpatetin régula adus legjtimi,de regulis ®rislibrofextocftantePanormitanoin.C.ExpobIico,de ^Oôticr|îone côiugatorum. Nam propofito eaiu,an pon» •ifex poffît indulgere,vt filins vnieus regis monaebus,du vxorcm,eam(^ habeat,donee gignat prokm mafenla ®^gumcntlt;s, in vtram^ partem,addudis,pro neutra pargt;
pronuneiat,rem aliorû arbitrio relinquens. R urfum ita plaudit difputationêPanormitan’.Ego fatis putaré,qd'nnl c nbsp;nbsp;poflèt papa difloluere matrimoniû eôfûmatû inter
ridelesjita qdeligerê parte negatiuâ,nec hic afteuerat, fed ’^^umêtû vt difpatabile^ponit,cui’ altéra parte ipe putat '^^b^diorê.Idê in.c.gK) ck diuortrjs,îter mlia fcnbft hçc bt êifte text’ ad hoc optim9,ô6 g ronê fuâ poflêt arguiqtf ®^*âcecRa no poflêtillud difloluere.Rurfus no affirmât ec yoiânô pofle dirimcremrimoniû e ôfûmatû.lmo poti^înu ri poflèjlicct ex hoc.c.dicat pofle fu mi argumétû.p d i ueramp; ^f-Neep ftatiexpugnatûê,qlt;i' oppugnari potargumêto Roi ÔC Hofliêfîs vider alibi,p diuerfa ihîa facerc.öiqde is “’■Cæc pie. Sedb de côuetjîôe coi ug3torû,qrit,an ecclefîa ^ffit hodie ftatuere,vt altero fideliû,plaplo î hçrefim,pof •rialtet côiugû tiâfire ad alia vota,ac diftinû pofte hoc arg u rocto ficut
-ocr page 116-SicatR3tuitin^t,intfr{nrideles,inter^se{Iveratnatnmo^ niam,m.c.deinfidd.3ó confattSCaffiniceodem mó videt quodpoiUt Oatuere inter fi'deles ♦ Nam ratificario matrp •^pnii,quæ efi inter fideles, nafdtur ex faaamento baptif.^ tni,vtin d.c.quâto,amp;rhocex ecclefi'çdifpofitione,poteftcf go aliter ecdefîa fîatuere. An nô hic apertejjnGciatHodi en{is ecde/îâ poflè flatuere, vr aliqd'inatrïmoniûratû amp;^cô lummarû diflôJuat altero labêtein hærefim, ira vtalterin-» no XI lis poflîtadfêcûda vota trâïîre,hoc eß,nouSitJirema‘' irimoniû. Negat tarnen hocpoflê fiert,mTi üatuatecdeGa, Pi'oinde matrtmoniûaliqd'oîno jndiffolubile, potedauto l'iras ecdefiæ dirimere,amp;r h'cdirimere, vtnouScontrahar, L)entc^ bac redit difpatatio Lei, vt vetet mcaliamcaußm qoærere,qlâcramentum. Non eftfacfamctom,inquir, vhi diuortiâ,Et tn hâc camam ex veteribusfolus,qrf‘ïciâ, addu ^°guftinus,nec tn hâcfolâaddudt.Etni ^llorhicAa godinusaccepitracramentû,n5vtûtvnumefeptê,qd'vi' deor mihi lâtis demôdraffe in annotationibas, fed vt fit ty-' pus, äfimago^ref fàcræ, videlicet côiondionis Cbriûi,è^ ecci efïæ, q uç tn nô hic folâ diflidet ab exêpiari fao,fcdalrjs qao(^ in rebus,vt illicabûde demoniîraaimu5.Ei tn vcr5 efi qddicit A iigudtnus, fi redle intelligatvbi diuortiant, ibino efi^cramêtâ. Nâhadienusdefinit cogruerecâeo, caius gerit imagincSic vbiiurgiû,ibi no efiiacramétani, vbizelotypia,ibin5 efifacrafnêtû,vbiîfidiç, ibinôéfacra rncrû, ^tn ilia funt paffim î côiugijs Iegirirnis,q tn hacpte nô refpodentfacramêti vocabulo. Nechis verbis vrgebi' muradmodâ,Qd'deuscoiunxit,h5nefeparet,ûmodofic interptemur,vt ego mrerptor, Nccarbitror eaminterpreta tionem eife talem, vt contemnipoflît. Denic^ cur in marri monioper ingrefTamreligionis foluto, nolunthis verbis effe ponduSjin alijs valereC fam quoniâ multis verbis odé^ deram pugnarecum typofacramentinoaûdiuortiâquod nosp]uribasdecaufjsùidulgemus,quumChridusnallo
modo
-ocr page 117-diuellac a foa fponra,nc morte gdé: oflendit hoc dt* Jottiu licet Iudacisignotum,aChriftotamenacPanloæ^* QitSfaifle, Cum cm iobetur manere innn pta,qux difeemt ^fcpermittitardifcederc,nifiobcaufamadultcrtj,prorfas ^ftendit hoc di uorttj genus,qcfnSc habet ecclefia.No in • quot;Ciorhoc fortiter interptari AugoftinS, fed pterca nihil aa ^'o,qd*me cogat in eQ fenfum accipere. lâex Euâgelto no *’’’5 gtauiter docet vtrifcß par eê ias repudq.Necp cm illic mulier q repudiato marito altert nupferit, moechat, pd q repudiara duxerit moechat. Necfi didtiS ê, gn in hue WûaccipiêdS fit,qd‘fcribûtMarc’amp;Lucas.Siqdê dimit vitS,3iq repudiata difeedit a viro.Scd huitis difputatio*
•J'S finis cfto,q fimul refpofum arbitror ânotationiLci,quç veterûfoitduodecim3.Mihi nee ê,ncc fuit aîus,fôp hac *lt;côtêdcrc,tâtû tôaui difputâdo, fi qua via pofîit inoenirf, 9uamalc conftridisconiugioconfulatur. Videbam vix »0S olim probatæ dodrinæ, fanrtimonia^, non fuiflê de^ twitos coâgclij,PauIicp verbis,^^ minus admirteret diuor •imn,videbâ q uædâ fccus pofle exponi,^ haden us expo fica font. V idebâ amp;C hodie dirimi matrimoniG, ob errorem P«fonæ,ob ingreflum religionis, ob alias canfas,fi no fucrit confummatû, cum tn hoc q uotç vigorê fuû habeat exiure diuino.Ae de quo illud quocpdidlum eft,qd'deus cóiunxit,hó ne feperet.Ite propter hoc relinquet homo pa Jfê mattê, Poftremo in hoc ^q; copetit (âcrametiratio. y idebâ iurecofultos ^fdâ eofcp maximi noïs î ea fuifle lên lêtia,vt dicât one matrimoniû pofle dirimi. Romani pôrifl cisantoritatCjgrauib’ de caufts. V idebâ p pótificê,pfönas feddi inhabiles, vt irritumfit matrimonium, 5C Itceat aire-* ri rurfns copulari,vel uti cognation is,a ut ordinis ca ufa. Vi debâ fieri pofle,vt fimili mô reddat inhabiles 2C i llos,irj^r ebrioSjp lenas,fine autoritae maioRz fernere coijt marriJ» moniû, Cogitabâ ecclefiâ habere fpôfl fui fptritQ, neep pof lènon rede flatui, qcFad hoim làlutê illo aurore flatuarur;
Mifetebat
-ocr page 118-Miferebst me peteStiS,3^ optais faccutri.ld fi fîcn no po teR,tn inceili n5 potefl piSanimt votda Cbriüiana charita te^fedlan. Optât charitasSCqux fieri nópoffiint. Neep foudatuf aflêdos,irritus fua hude.Pr.e(èrtim quum teda tot verbis me nihil aliud ^inguirere difpurâdo. Si Abbas Panomitanas tolerac^vt^riptor onhodoxus, q irtc.deus de diuorttjs,in tercio notabili,dicit papam ex magnaeaufa poffê difpenfare, contra nouû tellamentS,cur mihi nonh^ cet inqairere,3nbic poflît, cû illedicat iir ^eaere pollèadgt; uerfus nouûtçftamentumf à7 oim fere côfenfa Pôtifexex eau{}5idoneis,[mo(înecaufa^poteliate,quSvocâtabfola' tâ,dirimit matrimoniâno confummatû, qefvtfçpe diâmo eli,iuris efldiuini:carnefasfitdi!qrere,an ô^in alijs pollit, quxfunt iuris diuiniCSiferêdSea,qcPfcripfiiV‘inc.cit3nte Panormitano, in.cpropofuit,deconce(Iioneprxbendati Romans pontifîcé in oîbus polie difpenfare,prçterifin at ticulis fidei,mô id fiatexidoneacaufa, noarfaitroramculS eê fi'de«,qa5 poUit exponi loc^ apd^PaulSfdeno dirimêdo watrimonto. Praeterea ii c3 ias diuinâ iubeat oemcauß fû niriteliimonioduoi^,3^ tn hoc in qbafdâ cafibus vetâtfie ri leges Cxfarex^acPontificix, qd obflat,â minas inqaif ramas,an hic polit dilatari, quodalirinxit QmUusf ^d nimiâ dia veribrin aliéna câpo.Nec th foleolibenierverla ri in b ai ufmodilcriptoribas,q nos câ diaerfis hoim opinion aibus diUrabant/undamento nô admodSfolido,ledtaaté hoj^prxfidijs tantifper vti viCumed, vcdocerémibi^cpli cailTe ex pio affedèa,citra cotentionem inqairere, anmatri monium etiâconfummatum pollic dirimi. Porto Leuta alienis pf/dijs adiatafailfein bac difputahôe, pteraliamul ta,âf illad arguit,qd'approbet locâ bene a me reddirâ,q(f illi fane noaâ eliin hoc opere,qcqapprobare meâ,Necth infedor q(fadiueas elt^vtinâlicadiutus cllêt in oîbus exte ris. NamtamSCinelIètaliqtoplusdodrinx^âi^muItomi nus cixx,ac vdrulentix, Eaaai at(^ euam terogo ledor, vt
liquid
-ocr page 119-liquid hic dcfyderes, vbi mihi non vacahat omnia repcte
*fgt;pctasabannotauonenoflra poßehorßxditionis«’
SAD xviij.
Ed cfto ego VOS gtauaui. Oftendo exGtafcis Si Am i]\Cori,xiqt brofio, CCexcmêdatiorib’Latinoïîîcxêplaribnslcgé Efto ego VOS nó^atiaui. Et in hik fenfum interpréta^ ThcophyIaduslt;jrxcus,5C Ambrofius Lan'nus.Le’ quoniânegatfibieflclcdû, ego vosgrauaui, iubeteradi ^ginalem annotationcm,mMiifefhrium med urn in no-
Ego ft faiflem perinde felix, quameft L eus fuo codi opuserathoc opere fumcre.De marginal! annota ’’’fnto noneft ratio di clad tari.
Vonia reprehenfibilis erat, Adieccra in annotatio Gala
one mihi videriJacobS fiCeaeteros,g apud illu erât /^in hac fuifle fernen tia,vt crederent,adhuc cercma* Ilias Mofaicv legts obièruâdaseflè,pdito Euâgelio. Leus a«hacmêtc voliiiflc oblêruari,neqd ofFenderctur fnfirmf, blcccgo prorfus aliud fenfi. Nec enî arbitrer tâ ftultos fuif apFos, vt P utarent abfœ kgis pfidio no fufflcerc ChriiU ^tiâ. Verû Paulus putabat ec têpus, vt fi fieri poflçt,iam ^ôtêptafupûitione^rûdâ,palâ pdicaref euâgelicalibertas
PHILIPPENSES
EAD XX.
Sfefc æqualê deo.Teftatus fum no eflê me clam que
admodû hûc locû pleric^ vetcrû iterpten t,nêpc Chri puj/nD if ^foiflè natura deûjSCdeopatriaîqaalêjôiS inlxxrfampfif*^ PP'H* If ferai formäjqcFhoiem afliimpferit, Hoc refellens multis ybisLeas,medocct,qd*teflatusfammcnôignorarc. CS Jgojîlixo fermôe déclaré me feq ui interptationé Ambra* lianâ, q interptat forma fpecimé, ÔC exêpiû, miraculis fefc
, declarâusdeû.Formâ fCTui,no affumptâ hoisnaturâ,fed fpc cië pâôris,in qua cæfus eft 8C aucitïxxjs. N5 rapinâ arbp ttaïus ê,cnarrat,nofibi vindicauit diuinâ naturâ,led hoîcm fi;
-ocr page 120-feprofitet vbilt;^,ô^ diuim'tatê vetatoccül(Ss,aJ(a5 fpeciS lt;yagis eflampIextiSjVr nobts o{ïenderet,q fit adveiâglo nam via.camterptatioji non placet LeOjCrat illi cü Ara/» . ‘^^^j^ómecö.Necp enïnos altera ^terptetadonefli reqcimtisxiî earn tame retjciat mbrofius AdiecerâPro viol^tius daorquxriad
^.^f^^f^f3,camP3olus hk: agat deIpecieexhibita no* .^’^.^^y^ß^^^cij3git,qtia{tfenCenmj'n Chrilîo fot' ma ferui dici^nataiâ humanâ,diffimuîanstnediuerfam feq aquenuni nos agit fua diCputatioe. Porro qcf cG dico Cbri 111 naturâjinterpretatur me de diuina lo^fîciat me de vti^' üis Joquï. Nâ vt prior pars qui cG in forma dei eifer, non ^rnnetimaaAmbrofij lènfentiâ,addiui'nâ naturâ/edad Ipecie exhibits,ira forma lerui,nô pertinet ad h umam 03* tur^ aii^ptâ,fed ad fpeciê peccatoris aÎTamptâ Atnoti probat,qcrnegarim me videre,qd hic locus faeerer aduet^ los Arrianos, Certcno multû ficit,firecipimusAmbroii9 namin^rptationê. Veru illud oim peffîme babethominé, ^odadiecenm mihic5pertûeife,nGq fieri maiorem vitrt lcrtpturisqcGaduerfas bçreticos difputStes,nihiln5detot ^jjTj^^^y'^^^'^dJirfibiviJeri quod amp;aliasûmile gddSdlixerim in fauorë.PeiagianorG,8i^ ArrianorS.Imo ^^'j^,’^‘^‘^‘^‘gt;^‘^^üirifauorênoûrereligionis,ô^ rri odiGb^reticoru,NSbocipfum admoneoinMediodo, berends icriprurç vim faciamas,ne iimus inis ridiculi.Et idoiiêdo fatfiûnonun^ ab Amhroûo,ab nieronymo,ati^etiâ A uguiîino. Necideo tolliturilIorG 3utoritas,intnterpt3ndo,{ivnûautalrerG locum toriêranr, qrf Hieronymus a felàdiOfitec eiiS, nec hoc dicter Le' us,nec vereÿpauJo ûmileqaoddS artißciG tribuere,fabiti'
idinpugna licerecumaduerfarius,quocGc^modo vinciêdus, capiendus e[i,qaidocerinôdGmeretiir.Pto iode ailiil état car bic Leus excûaret trag^diâ hisverbis,
Hoedi
I
-ocr page 121-^oc cfi faco,atc5 preßfgqs Äf emêtitis vultib’ rem agere ''^Chriftibellögererc,fed diaboli.qui mêdax eftamp;pagt; ’^eios.GratShoc fancpatrnciniu oïbus hçretids,vt dicât ’«tortûeflê,quicgd contra feafferatur.aliac^ permulta,in ^fentcntiâ,ftultioragvtfint refcllenda.Dentc^ flveru iiwt tamë erat diflimulandn. At cade rations,no effet *^diflentiendö ab eccleftç dodloribus,ne hgretici dicant I tntelligere,librosfacros,quodaliquot inlocisla 1 ^fint.Ac multomagis crat di(ïimulandQ,quod Leus or» ^PtodiditjpartêEuangeltj loânisaffutamexapocrypho ^szoreorü Euâgelio.Ht hic me célébré virumfacit,nufq *filîucns aliqd laudis,nificû me onerat inaidia.Hec fi Le’ fctibit,no ex animo,pnerfe feditiofius efl,fin ex animi fété l*3,iion admod um cordatas eft.
VAD.XXl.
Erbum dei myftcriu. Admonuerâ quod græcis eft fepe vetti facraméiSlt; N ce idco protin’ efle «cramentûvnQefepté,alioqforepermulta.Nec enî ideo ttedomatrimoniû eflè facramentû vnû e fepté,qd’Paulas ’ppellct tny fteriûjfed q uod ecclefia me docuerit eftevnS e feptem. Leas ncgatquëq fie ineptire,vtquoties légat fa--oamêtimcntionë,totiesputet mëtionë fieri, de facramen tis numéro feptë.Crcdoviros graaes no fie ineptire,SC tagt; menfuntqdam adeo ftolidi,vt hoc expedierit^admoneri, »iechocëcal5niari,monere negs poflît labi,aiibet craflus EAD.XXII.
CoIIoX
Tfigara.HicarroditLcusquodadicceraminanno/ AdhebreX tatione. Exhoc verbo, videlicet hypoftafeos,nata eft
•*iagnadigladiatio,qaod Arriani exigèrent très hypofta* fes,a verbum homufq non rcciperët. Res indigna, mco fane iudiciOjOb q uâ oriens amp;nbsp;occidës exitiabili bello inter amp;côflidarcnt,ô6 orbisconcordiaturpiter IcindereLHoc loco mihi vider Le’ velut argumentû naeft^ deelamatoriû cxerccte vol taillé dicëdi copiâ^ac vim.Sed it a id facit, vt ad -
naenoi»
-ocr page 122-m? non maghoperc pmineant ,quæ dïnêrif. Nam ipfc âe vocabulis loqoor, qoæ nouitate fua prçbucrant diflidi; fnateriam,ïd Leus ad rem trahit. Nofiri tres perfonasag/ nofcebantjtres hypoftafesnonitem. Am'ani cum hypogt; fiafeos verbum libenteramplederentur, abhorrebant ab homufij vocabuïo,amp; quemadmodum Hieronymus fuP picabatur,fubeflè nefcioqnid veneniin fyllabis,cumab eo exigereturtriü hypoftafeon confefTïo, ita Amant fufgt; picabantar nefdo qaid veneni latere in vocabulo homo-* ftj. Voeem eflê inauditam,nuf$ legt in diuinis libris,6^ ideofufpedam. lam cum nullus vn^ extiterit in eeclefia tumultus,hocgrauior aut latiuspatens,annonmagisex' pediflctomiflBvtrinc^nouis vocabulis tueripoblicam Of bis concordiam,qrei Chriftiançfummâin extremSdifcri mcnaddQcerccPrçfertim cuminhuiufmodi dtflidtjsferc fe mifceat afFelt;flushumanus,ó^ vtracppars opinionis fuae ftudio,6C aduerfarioriï odio,intqaius interpretetur,(^uod ab aduerfarqs adfertar,ÓC fuis impendio fancat. An no bH larius Arrianorum odio,in diuetfam hçrefîm protapfus eft qni vexatus Arrianç fadionis perfccutione,cü eflêt fuo lo coreftitutus,non admifiïArrianos,niftrebaptizatos,com antea dioerfç fadionis hçreticos ahfq; baptifmo nouo rcci peretCPoflcmhuins generis plura cómemofarecxcmpla, fedinreodiofafatisfit vnnmhoc.lam quodmilii videtur magis expediensfuturGfuifle,id vifum eft Si illius tepo* ris graaifltmisepifcopis ac principihus,qoi frequetiffima Synodo femel atep iterü cenfuerunt abolendâ verborfl lt;entionem,modo de re fideicóueniret.Necpquifigadmo-' dumrefragratus eft de abolendo nomine homufij,i’T’O,jy babile vitfebatur omnibus, vtvocabulö quodcQ infacris Iftteris nul^ reperirctur,tarnen nouitate iua multiscfletfca dalo,de medio tolleref.Et tâ coicrat cocordia,fed male far-* ta gratia nequicq coitSCrcfcindif,vtinquit Flaccus.biqs dinidet noftrj narrationijegat Hieronymi dialogö,qiicm
-ocr page 123-^*pßt aduerfus Luciferbnos.Iam fünf qoædam hu/ofmo Svt non (it necefle magno ecclefiac tumultn perfcqnt Dif “«ebatur olim de celcbrando Pafcha,ac grauibas epifco^ f’sea res no eft vifafatis idonea,ob quam Chriftianoram ^'^nimunio fcinderetar.Eiufdem generis patauit Cypria* 'quot;^Muod quidam abhærcticis baptizatos,denuo bapti» /■ ^bant,quidamfecus.Miliividenturea potiflimumincol '^da, quae fadunt ad vitæ pictaicrfi.Cæterum immodice nbsp;nbsp;}
Pnilofophari infubtilitatibus illis,qaæ plus habcnt oftengt; I ^onis,quam fradus,nonadmodum probarimjpracfer-
fi id fiat graui Chrifiian^ reipublicç tumolt u.Caius c5 ïotdiçvfcçadeo confulendnm eft, vt Paolas fepenumero Pîrcatpfeudapoftolis,neirritati grauius etiam tarbarcnt Pïcem Chriftianorum. Si Arriani voluilîênt confp iffificuti confitebantur filiom cfle deum de deo genitum, •imilê patri eiufdc cQ tllo naturae quod nccipfum ni fall or ’’«gabatjfiC omiflts hypoftafcon vocabulis nobifciim am P'fxi fuiftcnt tres perfonas,nonne preftabat duorum ver/ ^orum iadaram facere, quam admittere diflidium, tarn ^^iabileï A n doceri non poterat çqualitas perfonarum •'ifirepertumfaiftètnouum homufq vocabalom? Ai häncnonrecipiebant ArriantNon patrocinor in prefeiv ibArianis.qaitotopedore fequorquoddefiniuit ecclegt; fiî. Sed illud quæro,an commoda interprctationc potue/ tit tenericoncordia. Dicebat filiumfubditum patri. Cet^ tf natura filius obtempérât patri,a quo vitam habet. For/ tefieripoteft,vtquifDbfit,nonideo tarnen minos habeat dignitatis. Dicebantfilium eftccreaturam,qoid fi hoc faitiebant,gigni ab alio, SC efte ab alio quodammodo condi eftc; Dicebant forte fpiritom fandum vtriufque rainiftrom cfle. Quid fi hoc fcntiebant, per eum ÔC pa Ifcm Sc filium operarfc’ lam com Hilarius fatcat ur patrem rffefiliomaiorem autoritäre,fed it3,vtfilius minor non fitjcum hoc habeat a patre, vt illiflt ^qualis,quätulSabeft
ab ArianisÇ^
-ocr page 124-lb Arianis c’Si pater mater efl filte aufor/tafe origenfs, fgl lor luxta diuinç natoræ rationc mater cft.Scd hcc mater eft,nô comunicat filte, videtur igitur filius ca parte minor Erenim Hilarius fenfiflet patrem filte rnaterem,quate^ nus eft homo,non opcrtuit refugere filium hac ratione di ci minorcm.Porro fccQdum eandem rationem aliquc dici maiorcm akero,cnm ille minor non fit,nihilo videtur progt; babilius,^ fiquis dicat Petru cfle pane Io3nis,c01oanncs non fit lilt us filius. AequueftjVr in qs, qo» nobisab Apo^ ftolis ac patribus, qui ab illis hauferunt traditaftint confcn tiamus omnes. Caterö nihil non pcrtrahere ad fidci nego p cium,feminarium eft diftidteqr,ac pcftis Chriftiançcoco* ’ ' diæ,quafublata,Chriftianinonfnmus, cum tarnen poflït ) cflèobnoxiushçreticoerrori,qui Chriftocharusfit,finio ' dofimplicitcr crrct inculpata ignorantia.Expulfus eß Ari 'I us,obvnam aut alteram voculam. Athanafij fymbolurn^ tidiccanitur in templis. Et tarnen ncgat catholice dici,quç nunc Tlicologi fatetur dfci redc.f^gat ille dici tres ætcr/ , nbsp;nbsp;nos, tres omnipotentes, tres increatos.trcs immenfos, nee
I nbsp;nbsp;p utat hue fermonem minus impiö cfle, q fi q uis dicat tres
deos. At hodic dmerfa eft Theologoru fentêtia.Nam que admodû qoû plures codem fune trahunt nautm,niulti tra^ ' hunt,tamen vnaeft tra(ftio,flc nihil vetat pfonisdiuinisnu mero multitudinis tribucrc,qnod tarnen infingulis diucr/ fum nóeft. Pater films amp;nbsp;fpiritusfancftusfapiunt, ÓC ta' meneademeftfapiétia. Tres vol unr,06 tarnen eadein eft voIuntas.T res prooident, ÔC tarnen eadem eft^^uidenua. T nbsp;nbsp;T res funt,S^ tarnen eadem eft eflêntia. Ita eadem æternita'
/ nbsp;nbsp;terres font acterni.Iam cû neget dici très Eternos, tn poftlà
1 nbsp;nbsp;tcturtrescoætemos. Nec^mihifatilfacitqd'Durandusad
fert de differentia fubftantiui noîs amp;nbsp;adicdiui,nifi fonefic intcrpretcris.bonû cfle adic(ftiuû,5Cbonitatê fubftantiuû, Trcs boni font,non très bonitates,(iuêadmodûin corpo re multa membra font animata,fed eadem eft anima, Por/
ro
-ocr page 125-tono video, qiHd fnterfît intet vocextemi S^domini, Vt tfes funt actemi, (cd cadem æ ternjtatc, ita gd vetat dici tres A)nn'nos,fcd eodem dominio Z Quando non défunt magt; gni nominis Theologi, qui vero pioque lenfo putant did pofîe tres dcos, fed cadem deitatc, Nimirum ft quis fentix 8t tres cflè,quorum quifquc dicatur dcns,léd eadem,vt di deitatc,qna cæteri. iam quod ait,Nam ficut anima ratio Oalis amp;nbsp;caro vnus eß homo, ita deus öd ho vnus efl Chri/ ßus,nifi comodc tntcrpretcmur,fenfum habet hæreticum. Ad hacf quodhicnegat intrinitate qnicqefle maius, Hila tttis non rcfi^it,patrê dicere maiorc^Rurlosquodhic ncx g3t quic^ c(k prins,nódefoerunt Theologi, qui dixerint pattem aÜqua ratione ßito priorem. lamdudumelamas le ^or,quorfum harc C Vt oßcndam de rebus diuinis nihil tâ otcSlpedc dici poflc,quin pateatcalüniar,ßcontingat ini tlut» intcrpres.Proinde fatius eße,non tarn multa dcßnire huiufmodi rebus.quas nec aßequitur intelledus huma •ttiSjHcc exprimit lêrmo.Præflat venerari qaxdam,q fcrux •8ti' Oubium non eß,quin ÔC hodie multa de diuina natu •Signoret ecclefta,cui iatiseß,qaodeanouit,quae docetiä ^aicriptura.quaccpadfilotisneceflitatem pertinent, Ego ^quidhabuiflèm autoritatis inillisfynodis, inquibusde ®tbis Concordia tradabatur,fuafiflem praeflare, nelcire gd “bi vellet homußj verbum in perfonis diuinis, quam ta^ torernm tumuitu, vel tucri,vel impugnare. Sedhæc oin* •tiaaduerfusLeomdidafunt, non pro Arianis,quorum ®fnnis hærefts ficeßcxplofa,vt non alia magis.Nec eßpcx ftculom^nequtsillam inßauret Nam aliunde nunc eflpc^ Ocnlum ecclefiæ,fi tarnen vllum eßpericulunt,
AD T I T V M.
AD .xxitj.
MAgni dei.ôdiâl uatoris noflri IE S V ChrißtCum oflcndißem hunc locambifariam legi polîèjConz inndim ac diuifim,ft coniunäamlegas,magni QC ialu^
-ocr page 126-ßluätorfs,vtffiicjgt;fefcfcf ad ChrifîS: ündiuißtn^msgttfdd refcretur ad patrem,(äluatoris ad Chriftum,Nc£p diffi'teor HtetonymS ÔC ChryCoIiomäßcinterptsri, vt vtruntp tri' buât Chn'fio, vdut exultâtes aduerfus Arianos ceavidlcy tes,cS tocus plane fit ancepsj'mo magisy? illis ficiat,^ pro nobis.Hic Leus docetno poiTereferrialiOj^adChriRa, hoe Videlicet a^umetOjqcFdeaduetu Chriftt frequeter le gamuSjde adu et u patris nuflt;^ Vt hoc Jargtam ur Leo,n5 alibt legi aduentu patris, tame ipe ferma nihil probibet qain dtuifim tntelledius poffît, qcf ad pnbrem partem attf’ ^,accipi de patte. Atc^ ita fane interpretaturAmbroßuSt Cuius verba,fiquis forte milu diiftdit,fub{cribâ.Hanc eße dicit beatâfpemcredentiS, q expédiant aduentu gloriç ma habet indice ChriftOjin^dcipatrÖ ^debit poteüas,Sd gloria,vt fidei fu^ prçmiû côièquanft Ad hocemtcdemitnos Chrifius,vtpurâvitâfediaives,re pletibonis operibus regni dei harredes eiJê po{ßmus.Ätf no hic palam dicit patte declaraturum gloriam Si poteûa/ tcmfuâiudice Cbniio! Necliicßmpliciternominatarad' uentus patris, fed aduêtus glorix, vt aduetvus noptyrie pertineat ad patrem,fed ad gloria, Adueniet iplè CbriiluSf
*^l^^ate patris,Interimtempus eh bu/ tnilitan’s, nine erit tempus gloriae, quam interim expeda/ adaeniet, cûaperiet gloria magnideipa Atiëcas,inqait, interpretatie
, nbsp;nbsp;Hieronymus.Scio,ièd vioiêtiorin tradâdisicriptuns,^ti
çs diriitcat adaerfus barreticos, id qd’Keus alicobi ûbi vo/ ^itprodene,cûPetrilocumfecusinterpretaref,^ egoex Hieronymifententia faiiJêminterptatus. Mibicenefatâ eitloeûbuncfecu5enarraripo{^,acmeoiadicion5aliud tenûtPauIas,q qifinterptatur A mbrofius,Porto cum ne/ g^i non poifit ièrmonem efîè ancipitem, dti as bine Aria/ tri caperent anfam, vtdicant Cbriilum pâtre minorem,qJ' PauluspatremmagaSappeiletffilfumnecdeutn/iecma/
gnuat
-ocr page 127-den appeltd. Sed dohémns inled/ohê fiihïl cnè'anv Phibologiarjnö cotinno cuiccrimus filium eflc patri acqua^
conniterit cflc deum,8C magnu dcum^ iJeum non ’’fgant Ariani,ncc^ deus cfle potcft,quin magnus ßt,nihil •îmcn vctet alterû eflê majore,q ui ßc niagnos eft, vt illo ni '’ilfitmaius. Nee aliud tn adferuntargumêtû Chtyfoftoz ’’’IJS, 5lt; Hieronymus, qui velut cuiaa re clamat, V bi efl l^ens Ariusî'Vbi E unomius coluber fFaueo noftrae vi ^oriapjfed ante triûphS videndû erat,qd ftad obrjcere poC» “'adncrfarius.Hæc didafint, no vtpatrodner Arianis,^* [û vt adniiror dodrinâ,ita deteftor impietatê, Ifed vt Lei ca quot;ntniasdcpeliam.
AD xxiiif.
UoaacpFae /-V Vifoloitlefum, HicfimplicitcrofiédijgdeflètlnGiptt.iü], V f grçciscodicibus.necapprobansquicq.necimpro '^^bans.NâGraccilegiïthûcin modû,‘jA«* i»
X^fsop a'a.^'vAHX’jQoTo. ,t q ui nô confitef lefum Chri»
■Hitn in came venifle. L eus oftedit exbiftoria tripertita,Io ^hûcabhafreticis quibufdam fuifte viciatS, neep librum quot;’tttim indicans, neep caput, vt videatur ab alio quopiam ^nionitus hoc adieciflè. Et acdpio qd'adfert hiftoria fed vt mihi non fit neceflê credere, nifi commod um fuerit
Nam de viciatis libris,frequenter vtraq? pars alteri foletob Jlcerc.Gerte quod habent graeci codices,magis cogruit c3 «iloloannis Euangeliftæ,cui pecnharccft,contrariam(ën •tntiam occinere priori,quo magis infigat animis quod di *'t. Quod genus funt illa, Qui credit in filium dd, habet Himoninm de i in fe ,Qui vero non credit fi Iio,mendacê bojeumSCc. Acmox. Quihabctfiliumdei,habetvit^ 5 nó habet filiû dei,vitâ no habet.Qui cófite t ex deo eft,lt;} fK) confitef,ex deo no e.Sit enihoc exêpli gratia pof«6,cfl dtias hui’Euâgeliftæfermo plenus fit huiufmodi ftguris,: wmvtdemusQuifoluttlcfumfuifle fcriptum a loanne,
An bis
-ocr page 128-«n h« vetbis cot/nuo réfutai ur error cotS,g dicebSt Chrl fium cflc purâ hoïemCEq uc ad lilos perrinebât,qoi nega^' bant Cbri{ioe(Ièanimâbumam,atcp ita negabant verum fuiflêhominê/eddcucorporc j'ndufo.Siqd repperiffem cô nofira cofênfiflèr ædiftone,id fequi «naluinêm,nunc quia norq3pcri,fâtûadtnonuj quid eflêt mutatû Atq^ ego iuxta (enfumanimï mcijiudicogermarti eße ledïionê cjuâ habenr gKectQuodramenuIIo mcopc riculo di(^ü vebm, Nâ mcum fênfum eccldîçiudido fuly tniao^Noneüvfcßadeo gram's autoritaseius hiftoriac,vt ex h ut^fide nobis certo liqat q uid hjc Icripfenr loâms. Cet tenegarinonpoteii CyprianShaciuxta græcos codices adducere^cGlibro aduerfus ladeos iêcundo cap,vtj.Oîs ipSsquicofiteturIcfumChrifiûincarneveniïîcdedeoelî I cjui aatë negat eG in carne veniflê,dedeo hoe(î,fed de An tichriiii (piritu.C2.uod (îLeus diffidit çditioni no{îrç,c^fn-lat alias,fec^ülicr^pererit,cJamitet mefalfariG.Apnd A ugudinG in bomilrjs,quibus enarrat bâc epi(iolâ,inc5/ textu qui prefertur adduciiur, hicloc^quêadmodû legut grxcidC.S. Cyprianus.Ettamêin fine interptatar ÔC hoc omnis (pintus qui foluit CbriliGno edex deo:vtapparegt; at,hâc panicalâ fuide terciâ in illius codice,ois quicofitec oîsq ui no cÔfitetar,ois qui fol uit.A ut certetGtêporis ancf picêfuidè ledltonêecclefia{iic3,3C vtrâcpAugudinGvoltJ i(reinterpretari.Nefcioquid (tbivelit,qaod Lcusrecen' léns Epiphantj verba,legit hue in mod5,Omnino fpiricus qui foluit deG,exdeonó ed.Anhic no verituseli matare ficrâlediioné,pr^ertimvndepatat hçreticos refelli^An hic non venit illiin mentem terribilis ilia lex,qaa me tâin'^ clemêter (îringittota difputatione:'Q,uidbic pretexa Le usC'CJodicem depraaatam vndedeicrip(îtdap(ummemà'gt; Bt^Dormifanuam bumanç métis, cbalcographoram cul pamc'Sed omnem excafationêfibi preciudit,qui in alios .. lammorofeduros eli,
AdfXxyr,.
-ocr page 129-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD.XXV.
I Res fünf quftefti’momu dât in cœIo.Q.uonia in grç Einfdcm ƒ■ dscodicibusnoreppcdmeiionem patris, verbi, nbsp;nbsp;capi.v,
Wtus fancQi,duob9 verbis admonnei5,quid in noftris co ™dbosabQdaret,nccapprobans,necimprobäsqc$Obq
Leus Vals,qui vir alioqui diliges,hni’ rei no memine ^*f)haud dubiS quin admonitüras,fi quid coperiflet diflîde ''f'Nóhic refpodebo LaurentiQ hoiem fuifle,ac fieri po-» ^gt;flcvtillualiqdfufFugerit.Tâtûillud dicâ,mihi diuerfis ’Wibusplurafuifleexêplaria gfeptê.NecinvIlo horû ’^pertUjqcf in noflris legif.Qnod fi mihi cotigiflèt vnum ®^^plar,in quo fuiflêt qd* nos lcgimus,nimirQ illîc adieciP
( fc’nquodincæterisaberat.Idquia nôcontigit,qd’folûligt; ^uit,fcci,indicaui,qd in græcis codicibus minus eflct.Por [oqd’Hicronymus inpratione fua,teftator hune locum ab quot;Jfeticis dcprauatûjfi velimvti iure meo,poflêm appellare ^bHieronymi autoritäre,qd* Leusfacit,quotics ipfi com •podueft.Etcerte in huiufmodi rebus vir ille fandiffimus «fis eft ardês ac vchemes,ne dicâ violêtus,aflèuerâs inter tanq copertû,qcFno perindc certfi e0,atlt;^ il le volt vi ^«iNónun^ pugnâs cû aducrfario,abutif ledione,quâ sliasimprobatjVelut iUnd,diuilà eft mulicr ôfvirgo, Alicu bidiuerfumaflcuerâs ei,qd‘aljbicofirmarat,fermonê fuiî Wrempfentêaccômodâs.ldê multarefecuitacanone hçgt; brcorû,multa vt fabulofa,vt fubdiricia notanit obelifeo, q •'ne ecclefia fine diferimioe Iegit,velnti fab ulâ Beli draco^ •’•SjHiftoriâSufannç liber, atç.Duospoftremos libros Ef ^fÇ^quorSarguments illefôniavocat.Nec verituseft ve *uprefixoiugulare,hymnS trium puerorû,quê folêniter ^affidaedecâtateccleftaSinoncrcdimus illiintâ multis 3mputatis,anprodigiofumfit,fidifFidamusillihicaddenti ’'ônihilçQ^q vers no eft^qefait Leus autore Hieronymo locûhûc ab hçreticis foiflê deprauatû.Sed hoc ipfe depra* oatenarratjVtalia pif fac5,qmibi apud imper itos harS tech
R narum
-ocr page 130-narû, plus cocllfet l'nufdiæ, Hieronymus qn'turhas cpßs a diuerfisfuiflêverfaSjô^ Iwrûæditiocsinterfcnôcôfenti rc,ex q colligit no elîê verû,qd’inter iê pugnat.Q.d'fi vcr/ tiHcntslli,quodicriptûerat ab autoribus epiftolarfqnec^ nostorqaeretambiguitas,nec icrmonis varieras fidê autoritatéeleuarcLAtquicûfateaturHicronymas abcrra tum in bis epiftolis a vcritate germançfcriptarç,quonâar gumento coperit jpc,germannefleqaod reftitnitcConij/ ccrc licet 1111’lêporibusecdefiâferetotâfecus legiflê,^le gcndû eflê contend« Hieronymus. Alioqui locû nonha/ bebnnt ilia q fequuntur.Scd tu virgo Chrifti Euftochium dum a me impcfi’ fcriptutf veritatê inquiris,meâqiiodain modofenedutêinuidorûdentibus corrodendâexponis, qui me falfariû corruptorêcR facrarû pronûciât fcripturaru Q_ua fronte clamaflènt eûialfariû,nifi publicâ leÆonem mutaflêtcPorrocûcertûfitexemplariavaria(re,neqtcertS cftargumentûhoc eflcfcriptum ab 3poftolo,quod addit Hicronymas,quideftqnod hicvociferetur Lensaduer/ fum mc,qui noftram lcdionê no improbo,ièd vt eft rel ingt; quoCT antu illud vertoquod apud græcos reperio.Et qt? apudgræcosreperitur, Hieronymus teilatur ohm fuiué in codicibus latinis,qaorû tûc erat vfus publicus «Si in nul locodicedeeflèt,quodindicat decile Hieronymus,videgt; ri poterat finxifle quot ait.N une res ipa docet illumvera lo cutS. Porro qcFapud Hicrony mû lcgim’,in qua etiâ ab iiv fidelibus trâflatoribus,multûerratûenêafidei veritate co perimuSjCofideret prudes leô:or,an legendû fit,etiâafide/ li b9 trdflatorib9,vt ief9 fit,îtcrptes i altjs bong fidei hic tn ab erraiïèAcne Le9putethâcpartcanullopLermi(râ pter^ abhçreticis.fciatCyrilIûinoperecai titulû fecit thefauro Iib.xtiq.c3. penultîo, cogeßis plurib”teftimonqsaduerf9 Arianoshûc^cplocûadducere,fedomiflàpte,quânosha lt;5len9 in græcis codicib9 nô repertm’. Anputâdûeftenm boc telû omifturûfuiftcjfi credid’flêt abapoftolo feriptum qd’affirmat Hieronym^clpfa Cyrillij^ba fubfcribâ,fiquis mûii diffidetRurfum inqt loânes in eadê epiftolaait,Qois
-ocr page 131-^^gt;5 vîndf mGdû^ni'fi g crcdit,gà lefus efi fili^ dei. Hic vo P'fpaquâSCfâguinê ÔC fpiritôlef9CI-irift'’,nôin agfol3,fed quot;’fpiritu QC fanguine,amp;r fpiritus cß g teßitnoni« perhibct 'Pirit’ enî j^itas efl.Q_uia tresfnnt g teßimoniö phibét/pi/
aqua ôô fanguis,amp; hi tres vnûfunt.Siteflimoniû ”oimaccipiW,teflimoniûdci maius efl.Aduerte rurfus ''“•genter,ga hicetia veritatis pdi'cator deû vcrû de deo vc •'ofpSmfanrtö naturaliter eflê docet Nâ cû dixiflèt fpintû
g teflimoniG phibet, poß pauca ßati'm addidit,qd*teßi '’^niûdci maius eß.Q.uoigifcreatura ent fpiritus fand^ S^inô aliter g pat€r,deus ab apPis appellaf;Ex his opinor
pfpicuûeflîcodice CyrillinofuißeteßimoniQtriüin pris verbi amp;nbsp;fpGs.Rcifâmâhabes ledGr,nûc mihi atroce tr a gædiâ hincfufcitet Le^. veluti nad’ argu
•aietû in tuba illâ ôAKKTDvçintêdat fûmis v irib9 lâ ingt fecG ’’fputet ledor Chriflian’ anfas fit,oracula putare, q græcl Codices hint. Vt dem’ eê ccrtG,qd'affîrmat Hieronym’,vt «onciTi‘’qd*aitIe’,hQclocûabhgreticisdeprauatûrgs vng ®gt;xûgrædscodicib^ fidëdGvt oracultCQtoties alid'teflct Snûattincthçc tâabfardaîgererc,ôf gt;?bis nihil ad rcfacicti moucrefeditionê,acveluticlaflîcQ cancre. Docuiflê fe ^cxEpiphaniOjdccurtatâeê loânisepPam.Hic rurfus ex ^’cro.nônihil omißQ ab hçreticis,Et vtrûcp,ingthûc locû pcî^hçrcticis dcprauatG,pbetnobis excplar ErafmicQ, tû ’priorc,tG i poßeriore æditioe. Q_uid ego audioC An mca
oia gb’ fû vfus in hoc opereî’An ilia tâtû mca ‘Stjq Le’ dicit eê depranataCQuidiicoperiaf eadê leclio exëplari bibliothecç potificiçCAnî pôtif icis excplar,de ^onabit Le’C A t fingat iâ L e’ iibi a fûmo potifice datû ne» Sr'ciû,vtqd’illicgræcelegif,bonafidereddatlatinc,anfe» ,'s?tet,c^ ego vertiç’ An de(uo farciet qd'dceßi exéplariîi *^ihidûmusp5tifexfidêilli’ defiderabit gfitaufusab ^’tëplaripfCTîptodifccdere.NecÇenime profiteer iudicê amp;ÇcorG voluminû,fed îterpté Nechiscôici’ aim’ Lei,fu h^cithûetiamvirulctiora,vt non fan's mirer inquit illû in ôleexêplat mcidilïeôlt; ûciam bis emifiße inconfultis (vt
-ocr page 132-psr epnfare)aInscxcpIarïbQsfgg impiu^ddafapiGin dog manbus tâ Cacris,^cpvenerâdis,8CinIocisfiddtSnece(ra^ rijs,tSta fupjnifas?ne di'câ difïimula?o, (i gd Cecus baberent cætera excplana. Primûfic agit L eas q uad mihi no fucrif, m'fi’ vnicSexêplar, cu tâ multis fîm vfus,prima in Anglia, mox in Brabâtia,po{irenK} Bafilea^,no femel,quaCif^ vniquot; câillû codicc mêdoCam Cecutus, cxteros no coCuIaen, fed hie addit,vtputare pareil, Annóbic plane pliât,qtf in pf^ done pollicitus eft,fefore ïycophâfâïn libris alienisfCuta hac inre,nccfi^tuf pepcerim, nee valetudini. Qua conic dlnra fufjatcâdS e{i,me vnico exêpiari fifum, cretera no co' falaiiTeC’C^uid dici potuitmagis fyeopbâticG^Etqeû iH^ tâta iapinnas,qax tmpiû gddâ fapit,fînocôf jlut codices 4 rû mibi no potait eê copiai Certe qcPpotuieogelTi, Profe^ ratLeascodiecgrxcâ,qCcriptûhabeat,qà’sedit)omean5 habet,doceateiascodicis mibi failTe copia, aepo flea fu pinitatê mi'hi ipingat in facris dpgmatis, Qdïî no pot, vp des le(flor,qd illi poflît ipingi. Nec bis adb uc cotentâ vira lentûboisingeniâ,addit,nedicâdiflimulatb.Carbicdiflt' mularê,q toto ope no diŒmulofi qd diflideant Grxci,aut fi qd parâ^batetiâ apud iHosf:Hiscôuicijs,qdaliudeffcit Leus,q vtpus animi Cai decIaret:’Q_cPfimaximefuiffetco dex,q babuifler,qd‘n5babêti^s ego vidergeurpotiusfafl picecmepnerrofludiodiff}mulaik,qdormitafl^Anhoc ago totoboclaboremeo, vtqfaciârcôtrahçreticosomit-' tâc (2uis adeo fariofus ê, vt id de meflifpicetç'Atnomemi nitLaurê[ius,fateor.Ctfierïporerat,vtnôaiadaerterir,ûeri potuii,vt illi^ codex babaerit,qâ^mei no babebât.Anideo fum ^ius,cp mibi no iît oîm codicGcopia:^ Vallâfubleuar, qà'hôpiusgræcoi^codicâ errata diflimularit, ÔC flqddC'' fait,ex latuiis adjecenf,ne fidêeJeuarcf græco^ exêpJaria Af ego puto,fl viuatLaurêtius,patrocintûhocLei,mani bai acpedibasrepalfurâ, Curbicpatethocfeciffê, eStot kfcis nofltâ dânet Icdiionê^etiâ cûcôiA'cto r (^nefaciêq^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
dem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
-ocr page 133-dêhabet verf,qniigathoc loco Leus. Verünc nimiutibi ^olcft’ fim ledorjecêfendis illi’ nænîj s, té in c^êdiö co ifiâ. Oftédit ingcs cê gicolu, nc Ariaroi^ hærefis, rurfus wput erigat, fi fenferit qdâ hâc particulâ omiflâm. T resfût S^fÜimoniû dât in cœ)o,pf,j^bû,SC fpSflândos.Et hi tres ''nû funt, Cûnulla fit hærefis magts extinda,^ Arianor® •’’irû vnde ficmetaat Leus.Sâfmgatnusreuioifccre Aria ”05,30 ob vnûhQclocûobmutefcêtC anno font alialoca ^^”''3,gb’poflïntreuïctCSedgdj5fuerat,fi ego diflîmux (ic eé in libris grçeis, cû ipfi græci codices déclarent Qcffi'jxfus diflim ulâdû erat, cur orbi,pdidit ^ieronymus, plerofqj codices etiâ latinos, hâc pticulâ no ”3buiHeC V idelicet debebât tacitus addere,atçp ita ledorc *quot;lerc. At rnderet Hierony m iis,fruftra difnmulaflcm,qd* ^0 nefcicbat. Idc a me refpodcri pot. Vt ego vol uerî dif uniülare^g grçcenorût dephêdiflent technâmcâ. Et græ . ®nantnûcplericp,paulopoftnunus inf literatosnûcrabi^ ^gtçce nefciatj^Suis etiânû reclamêtfcniculiqdâ,q mot *gt;cus tuêtur veterê fuâ faliuâ ac vappâ,cui aflueuernt. An «attm hoc loco^lato,obflruet os Arianis, adeo vt ne fibi bfe gdc viterias audeât,quêadmod0 putat Leusî” An hic ”ullo negoao vicerimusC' an nall us fnperit angulus,^di* ^ftât^Primû dicere potcrût,locû hue a nobis viciatG.hcd
Leus^tinus obijcict eis autorê Hieronymû,Eû illi nc S'’§êt,fona(Tis illo dodiores SC inftrudiores. Nec eî vlla [uitfadiopitiorfacrai?zWai^,qfueritArianor0,inhocfuö 7 pceptorê Origenê referéti0, q uâ ego fie de uidâ gaudeo, vt libros tn velini eroditionis gratia fugefle. Deinde an ex ^uâgelio loâniSjfiliû eê patri CfUcutr/qu, cogêtur fateri, quia Chtift’dixeritjCgo SC pater vnumfumusC Annoilicopo ^tût tergiuerfan, de côfenfu did0 eê, no de eadê efTentia? Et^id videât dicere jîbabilius,adducêtilludex eiufdem ^üâgeliftæ cap.xvij. Pater fände,ferua eos in noie tuo,^s ûf düü mihijVt fint vn0,ficai SCnos. An nos itafum us vnS ficut
-ocr page 134-fîcutfifias vnffcßco paffe nbsp;nbsp;nbsp;paulo poß, n5,p eis satro^
go tSî,fed 5C,p eis, g credituri funr perybû eoi^ in me, vt oês vunm lînr,fient tu pater in me,ô(fcgo fn te,vt ÔC ipfi in nobts vnQfi'ntPuto a3i no obfcur3,quinhic loquaf déco fènfu, prçïêrtim cS peeflêrif,Sermo t uus veritas eft,ficut tu me mififti in mundû,ïta QC ego miûeos in mundû. Vides hic agi de confenfu p di'cationis.Segtur aligto poll. Et ego clarûsté, quâ dedïfii mihi,dedi eis, vt iint vnS,ficut 3(f nos vnQfum’.Ego in eis,2iCtain me, vt fint cofummati in vnû, vt cognofeat mundas, quia tu me miCßtCar fn vna parte AugufiinuSjCuncphocalrf compIuresinterpretStur,vniJ eflëjCofènfum fidei,in altera eandem eiTentiâ No hic p3''
frocinor An'o.Sed retjcio Lei ealûniâJam quêadmodöe* laberêtu^exeoloco loâniSjCadêrationedaderêthûclocô in Fit métio tefiimonioi^. Nibil aût xqae coFirmatautori tatê te{îimontj,vtc5FenFnsJtai^ cofentiuntin terra,fpirit^, aqua,(3if Fanguis, An bxc tria Font vnû, ficot pater filius SC fpirimiJànclijs vnûfuntî' Nemo dieet opinor,fedteftimogt; ntj coFenFu funt vnû. Ira pater,,^b5,5lt;rfpöflan(4as Fant vnü Pater tefiat de Filio,FiIias nihil docet, niFi qcPaccepit a pâtre fpintuflârK^usaccipitdefilioqcf'fuggeritApKs.Hæccum ^babilït etiâ di'ci poiUnt ab Arïanis,quó Leas affirmât no fore,qcFvelûbiIentAriani,hncIoco ineolamiCVtnequiJ interim arguter,incoelo,nihil opusteiùmonio, vbinemo diFfidit, tâbSctotâlocâinuolatSeêtrôpis, vtinterptatioe gais elabi poffit, û velit effè cotentioFus, Nó h^c dixeriin, qcFnolimbis loris no eêpodas,adaerFa5 hxreticos,Fed noli rê eo picali redigi,vt hoc loco niutato,non pofUnt iHi Kedargui,Ego ob hocpotißimScredo FiliâeêeiaFdêefFé^ tixeS pâtre,qdfic interpret eccle{ia,xquecreditaras,etiâ' G hic loens Fecas haberetapud nos,^ habetlâ altera hxre'' Gs,cûû'radeo Fcpulta, vtnimetioGeretinnofîri5libris,ne' mo ru/ptcareffuiïîê,q tafia FomnialTènt, LeusGc eFîFoîlici lus, Vf niTqgiof loc’’ ex Epiphanio FaiFTetreßitutus, mût
quo
-ocr page 135-poßint ilW rcuîci. Pfoîdc fî Leo cfeduii’jvincefit Carpo ^ïtianijfimêrit’ fit EpiphanP,g foins fcn'pfît èö locu fuiflc pprauatû.Quafi j^o no fan's apte dixcrit loânes in euâgc *'o,amp;deus erat gt;?bû.En'âfi hic locus no opitulareî, q 2C1 uf Pflt;îusê,S(f fubobfcurus.Nobishocteftimonionoeß P^s,gbus pfuafiflîmû ê,Chriftu dC dcûeê,amp; hoiem.Cargt;' Pocratiani cttabijteâ Iedionë,q^fofis facit, Et talé fuiflc 7fetEpiphanins,Deprauatn fuifle ncgabût.Sed nihil ho
aio fcribit Lcus,nô adeo cecutit,^n videat hinc eccle nihilce piculi,cûnoftra trâflatio no fit ecclefiaftica,etiâ '*'l!uflrat*ôô cmêdat ecclefiafticâ, ne«^ fic^îponatjVt illi fi/ Jîlt;Mus,nifi pfoafcrît alia argumêta, qd'plus vicies dictû,in ^cofurdo dicit. V erû hæc exaggerat,^ mihi moneat odi-^^ac feditionc,q fuit vnicus illi (copus, cû hoc laboris fuf ^'petet.Nûc au diamus t ubâ il 1 iu s feditiofam,(| cona t orbe *dtumultûcôcitare,no alia re frctus.q^rQdâ ftoliditate,ôC ®dio cçco.Deîde qd'intclligit paucis ociG futurû,vt hçc le Sât,aut fi legerit,n5 vacaturû,vt legât attête.Dcnet illi de* J*s,yta!iqn hahear tâtû ingenq ad bnfaciêdô,qtûapparet il *gt;eë métis adnocédii, 8i tâtû illi cÔtingat venæad bndicê ®,gtû valere vidcf ad maledicêdâ Sed nûc audiatnus ip* . 'uinfua^bafonâté.Etnunqd,inquit,putashicbistriûpha *“ioshærcticos,tûqd‘tâinfignibuscôtra le teftimonijsli* Pfrêtur,tû qdfas arbitrabûtur in nosretorqre crime, qiffa ^[æfcripturç p nos viciât^ fint,q)cç ipofturis,ac fycophâtijs ^otra fc hadcn^ccrtatû fit. Prima gs libérât hçreticos his ï* «gnib* teftimontjs:’ None manet ecdefiçfua ledioC An fi Qti ptora 8Cpuppis,in hoc piclitat,fîrefcifcât hçreticieé di '■fflam leélionéc’At illos hoc docuit Hieronymus,ScEpi pnanius.Docét hoclibri græci,4s expediebat exuri,fi tan •ûerat giculi. An bis triûphabût hçretici,fublato duoïjr ho ’’atTi locoijî præfidio At egô ne femel quidé arbirror triû* PhatnroSjCtiâfitotahæcepra intercidiflTct.Atquos tandem ^feticos mihi narrat Leusî” Nimirû eos, quorum præte«
Qomen
-ocr page 136-nomen n/hil exratHor S vmbfas,vß^ adeo metuit ho for/^ mïdolofus vbi nihil opusCQnod fi hçretia calûniabuntat icripturas a nobis viciaias,an mihi hoc impufandScenfei^ Si viciatç non font,porerât ipfî viciare fuo comodoJâ fi ic* mel collabitaroîs autoritasfcriptu^vnoautalteirolocovi ciato,quantSeß pcriculi,quod paflim Ubri noßritot me» disrcacêtCNulIiisbçreticotûvfqjadeo caruitfronte,vt ob vnûIoc3deprauatum,abrogaritfidcmcætcrisoîbns,Sed '1 pergit Leus. A d hocingf,côtra nos dtabijt hosgræcos co j dices,gbus ß ßde facial Celebris aatoris fàma,g eos fmifiigt; mahm altos prediaiaare,qd inde eaeniaqvt ego dicam, Cerienimisgtitneofuiorû formidabile febißnain ecclc' û'a dei.Timeo ne itéra incidamus in Arianica têpora,Ô^nlt;^
iâtis deflendâ eccleßx iandîe dilcordamp;Sepe fit :vt nous J ceu iâcra amplecîamur ÖC iudiciû noexrerâdignitate,fed ex aatoris titulo expêd3mus.Quod fi hic fi€t,quid nofe^ quot;nbsp;turtatnaltaâ,quidn5fadionâ,qaidnôrixarû,quidnote peßarüCNâea eßaatorisextßimario,vtqdais abaliquot ctiâ n5infimatibus,vel aatoritate impetrarepoßit,vt omit ïamflnmen illud eloqucti^qaovelboßi perfaaderifolet nonullos video vel ibio nois illiuslenocinto captos,vl nibiIpretereaCpecßet,nißquodisdixeritbocrattsrore tati quot;■ vt velut oraculo blandiStur ßbCHxc ficrederé Leo feribi ƒ exanimo, precarerhomini fîdû medicS.NancartefcrtbS [ fur hæc oia,in gratia quorûdam quißbt ßultißtmeperßia/ 1 ferunt,renonKrefatismagninominis,ßnouSboc ßudid romgenusJuaJucrii aduerfus veteris infeitiç patronos,3^ m odiüm€i,quößbiiamolimdelegit^qui cum c5ßt(ßatuS fubito innoteicat orbi.Obfecro q res tanta mare maloruin nobis inaebet,tot fcbifmatajtotbçrefes^tot tamultus,tot te peftates,tof naufragiafAn q uod prodeunrgræcicodices!^ Eoldem xdidit Aldus. An quod oßederim illos a noßris alicubi dißonareCld ante meprodidit Laurentius, An grxcö venerimJd ante mefecitlacobus faberJam pluf^
tia
-ocr page 137-3ni {ut,qlt;fnouS teßametS a me recognitum, verfat in •fianih’hoim.Qatd vn^hinc natu efi tumuli’cMulti f a* •^nf fe no medioenter^eci (Te noflro labore,^fecit 0^ Le '■5110 tTn'n!me,licet fçdulo diflîmnlet hó hominû,qui vinût Sfatiiïimus.Sûmas ponfexcollaudauit «ndufiriaiTi,collao optimi,ô^ doctiiîîmi qcçxollaudauit pleno orefelicis ’’’cmorie.D.Ioânes Aten(îs,quondam huius Academfç ^CfrCancellariiis N ollus extitit tumnltus,nifi quod fiolû ^•qnidânulloiudtciojfedcçcoodiobonarumlitterarum, quid bbteraruntapud indodos, Sed adeo flupjde, ipfis ctiam idiotis, paulo cordatioribus fint derkuli. ^dvereturLeusne meaautoritas imponat multis. fcgo jj^vnq arrogaui mihi vllâ automate,nec habeo,quâ mû quot;* Leus arte tribuit,quo me grauius premat in caufa. Sed ^ogat efle maxima. Quid pericuhï An flatim adorabunt 9uicqaid efl in græcorû codicibucî'Si mihi fidem habent ”311 vfcp quacp fidet inis,quod ego toties veto ficri,Proii» ^autoritas,quâmihitribaitLeus,effîciet,ne quis flatin» îtnplcdatur pro oraculo,qaod in græciscodicibus reppe/ ^ffitSimfliconfilioverbisattollic admirabilem illam meä ^oquenti3m,qua foleam velhofli perfuaderc quidlibet, Q.uid;anfignificatmehanc verfurum inpcrniciem relû gionis Chrifliançç’Quodlîeavtor ingloriâ Ghrifli, quid ^tuêdum ab hoc flumine,qaod mihi fide tribuit Leus? “i perfuadeo,q uicqoid volo,perfuafum elfe oportet,hanc ^ditioncm noftram,cQ iudicio legendam efle,nelt;^ protû ’’Us damnandam vulgatam ledionem,ficubi graîci dilfeit tiunt codiceSjHocfiperfuafum efl ëC fi hoc crcdunt,qui •’’iliitantû tribuunt,quantum prédicat Leus,quæ pollit «îcoriri têpeflasCEuulgantur hebr^orö libri,in his verfatur I) LeusPlurainillisdiirerMiuntanoftris,qinnouoteflamégt;.
’o.CDrhicnonformidatLeushçrefes,fchifmata,tépcfla»' ( •fs,tamultus,rixas, procellas, cxitia,i«ufragia, proluuia, p3nolethrias,ÖCfi quid dici potefl hts ctiäatrocff Sed LeÄ.
S audó*
-ocr page 138-auÄamusteliqaa dcfonanfemTam vidait inqoitecckfa an hæc tam parua fintvt contemni debcant. Ex^laria plas q uater mille,per orbe Chrtftianû difpcrfa funt. Ôia carent histeßimonqSjgbus habet fcriptHranulla,vel fandiora, vel magis ncceflaria, vt taceâ cæteros loeos,^s fparfim am notauimus in grædspeius habere $ in latinis exéplarib* Hadeniis Leus CiSFrobenias no ædiderit,vltra ter mille vol umina,f reeenta, Leus facit pl ura quatuor milibus.Sed eßo vulgata fint fex milia.Quid turn poßeafSed in hisoi bus abfunt ea teßimonia.Efio.Quid deindecNihil aliudt g quod intelligent hoiesjin plertfc^ græcorum eodicibus ilia non addi.Sed in fexcentis milibus habentur il|a addita lam quod his duobus lotis negat vlla eße vel fandiorajvf magis neceflaria,videat nc non fineiniuria Euageliorom amp;C Paulinaruepiflolarum hoc dixcrit.T oties aotemincul cat eße locos,qui peius habcant in græas,q in nofiris co/ dicibus, V t dioncmo’aliquot efle,cur no nuiuerat innume/ ros locos,qui melius habet apud græcos,^ apud nosCAl profequitur Leus feditiofam hanc cocionem. Et tarne «v quit vthæc noua pre veteribusin precioacdelict)shabeâ/ tur,cum alia,tnmillud in primis camp;ict,qood noua acceP ferit orationis facies,0^ fermonis nitor,^ velut Erafmica quædam mundicies.Siquidêhoclucrireputabunt fectße (e,qui contemptis veteribus exempbribus his nouis inhe rebunt, quod,cum multas fermonis fordes euaferint, tu in hoc puro ÔC cafio dicedi genere plurimG profecerint. Ha den us Lei verba. Cum in vertendo nouo teßamento,ni/ hil admilcucrimus foci,fed Enangeliciapoßolicic^fcmio nis (implicitatcm ferua uerimns,q uis eß tße nîtor qut effici atjVt pre noßris contemnant veteraf’Fortaßis vt conférant eßieiet fermo,paulo minus folozcus. Deniep quid incom/ modi fitjfi fecra Icriptura careat fermonis vicijsC Si lotupe/ ( riculufn pendet a duobus aut tribus locis,poterant bi pon fificisaotoritatemutari.Nostantum hoç dedimas,quod
apud
-ocr page 139-spudgraccosrepcrfmus.Sedindfcat Leus aliud periculS, homopcrieulorumplenus. hmptidem inquit inuafit anigt; Ö1OS hominum opinio,vtfi quid fecus habeant grxci co^ dices noftrf,a græcis protinus codiaV ftetur contra no ftros.HæcLeus.lmodiuerfaopinio,famoIitnhabethomi Hum animosfufpo^um ede quicquid legitnrin græcisco dicibtis.Ei nos id i^dulo caQimas,ne quis illicofretus gra: tis excmplanbus pronuncict aduerfos noftra.Scd quod foepit,eodem tenore profcquitnr Leus.His inquit fi acce ’JHtypographornmcupiditas,qui vel modici lucelli gra* •'a,qua vident hominum propenfe ftudfapllnc ferantur '’t nihil non ex offtcinisfnis audeant prouulgare,propo fJ'cmfietvt nulla e prdis fuis orbidaturifint exemplaria^ ’’gt;fiifia,quandomultomaximamdortorum èC indocT:or3 partem aliumalionomineifiis excmplanbus videtintitv J^iantcm.Et quis librum tarn auide ampledlitur,quern no* '•tquantopoteft ftudiotueri.At hunctuerinemo potefi, ^gt;fi limul detrahat veteribus libns,fidem autoritatêcp Ad hue modû feditiofulusnofier tgt;tKA«o-icc?a.Q.uisnomctuat jam,ne vet us tranflatio funditus intcreat,pofieaq bis excu h'meftnouumteftamentuma meverfum acrecognitumC ^cc id qfqeft adhucaufus pter vnQ Frobeniû cSînumerç fint hui’ artis ofRcinç Cû altera trâflatiolocûhabe« î têplis *nfcholis,gfieri potcrit,vt no hâc maxime formulisfuis.p P’gôttypographi^Sedfingat Le’, neminê ec ncqj dodû
indodû quin nra verfione capiatCQuid tandéfit péri fnliCFîgatquêqj qiPauidcmercat’ ê ftudiofe tueriîQuid *Um pofieaî’Ancôtinuo veterib’ libris fua decedet autori*
Quis aût râ ftu It’ ent q meç tiâflationi plus tribuat q ip fetribuivclimcEt tn is leuiuspeccet q Lens,qquGd re* quot;um eft odiofiffimecalûniatur.Quostâdemappellat ve* *ttes libroscAnte multos annos deferiptos codicesCAt ho ^^ntoritate mets fidem cocilio. An ocs q ui ferunt ur iuxta y^ttem tranflaiioncm çquot; An his Leus nolit fidem detrahi, etiamvbt
-ocr page 140-etiS vbJ mê^ûrvM, vbi vtciatiybiperphäredditiybiß^ perS expofîtïf Poflremo gd accidit veteribus Jlbrïs, iâ âm's ali^rmeatrannatïone volitâre p hoimmanusCAnnoillis
5 fuaconliafautorifasf'Qd'ßhocmalehabctLeG,q}ipfius I lucubrationtbas excudêdis nó fcrneant offictnæ fypogra plioß?,(critgt;at tales libros,g mcrcantor teri manibus hoiin. Nâ hûcno ernditis,fed nolidis Séreditioûs qaiburdâ,nott fjoîbuSjfèd ftjpinbus,{cnpn/îe videf.Qui vtnûcnoJIi do dîo placet,ùa breui amp;nbsp;dodîis ÔC jndodis parit’ difpltcebit, Sedaudiamas illû ôt^reliquadeblaterantê. Porrocûdeus inqott,ahquotûbire]idlutusfîtfemp,qutn5caruabStge'^ nu ante Baa!, hi fortif cotrajjphanata ab hçrecicis exépla'' ria ûabût zelo domos dei. Sic pugna erit in eccleÛa dch Agitabit nauiciila Pctrißudlibus, Orbis difcordia miCetâ da Cequetvr,vt nó temere timeâ fatarü qd‘Chrißus prxdi^ dixitytepusiquaJcnófuitabiniftio vfcp tâc^C^uênoaum Baal nobis^pdacit Leusfautqui funtißi pa uci, q no ado^ rabunt hoc idoIûCVbi font exêpiarja ab b^cretidsjjphana ta?’ bdxc ßulti Cerebelli fomnia tâ impiidcteringeri(,auny bus Sôoculiseruditor^iCDeqbus videlicet peßunefentir.
us ho diainitus datusfulciêdxrebeiôi Chri/âanæ,cômo/ ne facit eccleûâ ceßänte ofßcij fui,Romanûp5tificê in fpe cula ûertêtêexcitât côuicio. Miror aût curno ôC CbriftS dcrmientéexpgefecerit,dicêscûapfis.Dneferuanos,pe rimus,Sedaudianjusaur°i'i)xj’/e/gt;fuaverbafonans,Meniü neririnqait,eccle(ia initijs occurrendû, ne qui fum^eêcœ pit,ßatignis,amp;:talisignis,qn0faciIeextinguet.Memine ritia^pe medicina feraparari. Ignis paulatimirrepens, tâdê oîa confumit,Proinde opus eii, quin ÔC tempus eß,vt vi^' gilet pa ftor in eccleiia. A db uc deo aipirante fat is fpei eß, qiiâdo nondûfumusperuenitadßainmS, Non doimita^ bir,ne(^ dormiet,q cuûoditlfrabel,ûn5 dormitauerit,ne(p dor^
-ocr page 141-fpccülator in IfrahcL Hadch’ dixit LeQs.Quaè 'Ölego, videor mihi viderc vultS illû Lei,ad grauitatê c5 Pofitû,ac geflS hoîs Gbi fuauißime placêtis, Credas^jphe ® A^êpiâ haec log,ni noflêshoîcrn. At quid «it qlt;f fibi me ’“atccclefia,^ diu talcs habebit admonitorcs, talcs cÔGlia '■05,tales^pugnatorcsfScd interim no vidct,qinfignitef ’fficiatcotumdia Romanû pontifice, que vt ftcrtentê, SC ^lêitâtê notât. Is opus noftrû oraculoîuo iudicauit adpub ''âecclefiæ Chriftianae vtilitatê,no vulgariter profedurS aliud fentit,videlicet fuo caTculo,cai putat at^ 9^3,vt Romani potificis iudiciû cédât, tale^anuncians, vt P'ficulû fît,nc taie têpus fît f uturû, qualenô fuerit ab orbe 'ondito.Nâ eruditoïjt iudiciû,qui ratentur fe non para lu/ haafi(Te ex hoc opère meo, Leus facile côtemnit prae lynifibitantu amp;nbsp;fumit,6C tribuit, vtadmirctur neminem 'lie in orbe candidû,qui tantûdem ipfi tribuat,quantû ipfc '3buit fibi. Sed fit aîo bono Leus, No femper dormitabit dormiet fpeculator illc in Ifrahel, fed huiufmodifediti '’lîsacfuriofishbelIis,aliqoâdofilcntiûimponet,occludeC ®5fimili fîoliditate vociferâtium apud populû,CCrcmadic ®«ionê,ac tumultû,quodquidê in ipfîsefî,pertrahêtium. ^amfi qd’inccndiû,fi quis tumultusnalcet in ecclefia dei, noi^vicionaicef. Nos neep feditionis autorcs,neepmalac ^^^inç duces cflê volumus. Qrffi quid alicubi labimur, ''tboîes,ac præter animi fententiâ, certc Leino erat calîi/ 8^e lapfus noftros,qui ipfe in exiguo libello totics tâfoz/ 'lelabitur, aut certe no erat illius tâto eu fupcilio monerc, Vel obiurgare potius,ne dieâ calumniari, Impingit mihi Huporêjimpingit infcitiâ,impingit mordacitatcLgo no/ ‘limediocritatê ingenij mci, nec eruditionê infignê vn^ •’'ihi arrogaui, Sed agnofeâ quicquid côuicioBî in me con gîflit LeuSjfi in oibus meis lucubrationibus,quas tâmolgt; 'âsædidi,quar3 nônullæ prolixacfunt,nec vnius volumi-Qis,nênullæpræcipitatæ venus lt;^xditaf, totics delirem,to
tics
-ocr page 142-ties bbar^totfestötä ertetii vb, totles ttiibin5conliem,to' tiesfd{bcftem,tot(esn5ïnrdtigatnmeuin(pftusfennoné (t qiiot/es /dhuicacc/dif, in hoe exiguo IjbcUo, qué arancis nbsp;nbsp;üj
auxilianu'bus anre biennium adornauit,totus inhoenego
darorïbus relpondeo,tantü comperietor couiciorum,tangt;*
tnm virulenhæ, tantum veneni, qmntumhoc vnolifaeffo
LeasGongeflïtïncapaCmcum, Egototmodisodioßlli^
me prouocatus, earn hac^enus ferusui moderationem, vt
neminem odioCi^ pcrtin'nxerim noFarim, (jnodtanKineo
lurcpofera, Q,uisenimxquusmihivicioverufièt,filt;Jlt;^
q uidam abCepperfona palam blaterarur apud populü,e^
cum autoris titufo litteris mandaffèmC nbsp;nbsp;fi volebanf efle (
chmquod narrabMit,cur dicunt popuIoC Si rtomen (buut
fupprtmi volebant, cur ill^ abCcp perTona agebator bxc b
ctonibusvodferx'i, nee vllias nomen adbuc expreß},fre'
amredditi fint meis apologqs. At Leusprimuiuuenis,de indenec Theologus,necEpifcopas,nec vllo publico ma nerefungens,vtvideripoßitoßidoaddud:usadimpeten dum me,neceadodîrina,vrpare(rethaiufmodiprouinciç, deinde nalb relaceßitus, imomeislucubrationibus non vulgariteradiatus,dehortantibas tot amids,quoift nee ßa dium debebat negligere,nec iudiciS contemnere,necaa^ toriratem pro nihilo ducere, tot fpiculis veneno dndlis im petit nomen ac famam proximi, atlt;^ etiam amid, idep facit animo iamgladiatorio,vtfuamipfïas mortem contemnar, tnodo mibi pariatexitium,âi! lacriSeßi ducat, fifuoj^ßiu diorSiadiaram bdat, dam modo efficiat, ne quid ßudus txmeisbboabusredeatadïiudtofos,Nccab'adargumé
tot»
-ocr page 143-vifom cR iTït mads îtlofléum, vftde famam glorÖ '•’ni aofpicarct ur,q ab infamando fratte ÔC amico,bcnc^
In id c5 totis n«uis incöbat,tn vt purus ac fibi bn us freq uêter accedit ad facram Chrifti menfam. For ’*gt;18 ffli fan's e(l,quod non cß fcortator.qaod nlt;MieflaIcagt; '®fgt;ciuod non efl tcmulentus. An ab hoc vidorum généré fit mca no rcfernlUud icio,EaangeIicani illad Relia munus tQum apnd altare,no eße didum ebriofo,non *?t3tor{,aut aleatori,(èd ci,cui diffîdiû eratcûfraneSi de* ’’°.’P^)bat pecudê,aat aaê,aut aliud nbsp;nbsp;donS,qd'dat ab eo
cS j)xtmo no couenit,$tQ oportet abeé abhuiufmocti ’'’’'’'o.qucratotushic Lei liber præfe fett, quiparethoc ^^leftctradarcfacrifîcium.Quin ille totius roalidae prin/ '^s,hamani generis hoßis,nöab aléa,non a feorto, non a ‘'quot;^onomê habet, fed ab eo,quod vnice videtur eflê fia QioLeo, WaUtaSj. Nonillidaturvicio,qnodfitadub ^^Uod potator,quod profufor, aut nepos, fed foperbus dinmdus,fedpracfllgiator,fcdmendax,feddelaror, *îdeoHocendicapidus,vtfuoipfiusctiammalogaude/ ’•bedcrc, Qui nun$ cfifui ümilior, q cum fe tranfiigarat «oangclumlucis ac fob practexta pietatis inue/
hitexitium veræ pietatis. Hæc inge* nere dida ftnt. Ego nemi* nemiadieo.
git fui quifque iudex,
F I N I amp;
Apud inclytam Brabantiat Antuerp/am, in ardibus Michaelis Hillçnq, AnnoM, D, XX, MenfeMaio,
-ocr page 144-