-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-


-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

.^craRttDortuttög). .VVolffgangiPerifleri, WlöcF fdnc facber vntgt; 'Öerfclöcr/ TîcrtiKc^/

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ X. Di« preNacr^uOVIf^mar»

* 3netReni£rb4rnKb4(;vnbbtlt;g4nQe(5(f me^netxtfelbamp;sefcbrtebett* gt;.quot;

^amu5 /f bf rmc ttniGKcf) Kunb vttD Offenbae Werben Mn / wie gar vnhi«teb t)nb ‘Ünebri^i* wiber Qiott vnb /r eigen ©ewiflren/0ie/ «tó gemeife feine ^Viberfacber vnb ‘Öerfoiger/m ^ugefe^t if pnb nach iangwiriger ^ribnlatien //» - aufl? feiner orbentlic^en ‘Ôoeation/bureb al* ïC ’ Öinberlifïige *Pratficfen vnb falf4gt; angeben enblicbauamp;ge^ (^oben haben.

' ' .....^iec6:n.

Yܻblt;b(fteoUeii Propheten/ otejrem eigenem ^etfe ~ folgen/fofte00Wmebteo(eben.

Sîîatthî

Jt^ffitfi»f»re«/|t« ßflO blirtO vnb 25ïnben(e'ÿtber/ Wenn aber ein ^ÖlinOerOennnbetnle^thet/ fofolUnP« tc'f Oe inOie (Sruben.

-ocr page 12-

fur? là,

25(tnber fcintn 25(^«beH H« Weg finlt; ïVerocn ße nidgt;tÂ’l»bi'çamp;t in oie groben |■44U»# b Perd/ ?.

6er9 4E»€r4((e$4‘cber«';ca$i»t TOerortewbrcung/tiw' (gt;erm4n/bcr\0runtgt;flt;gt;bb«tcoer^offnDftg/ oTcin euch (/I / vob bl»« mie Ak^nffcmûeigfete vnb J5»rlt;fce/»»b |gt;4bteirtaue\öiagt;»fpn, tc*

C^prarb/ ^9-

Ce(tcberf(hwerglt;c04run»b 0aelt;r|ilt;fcntdbet4lt;lvcr tfieiv^rutt.. UfettdHraber |(lgt;wlt;tg'C/ vnb wartet llt;i« »er Jur. ‘4Jlt;n we()cr tBan (cbweigtC btö crfeine Jef» * 2rbtr ettt ieper rimr/eanbaSeitmcbcup^r* len*

Cpracb/ 2b

Wemieitt Y^ernörffeiger/etnegnte Äertb^ret/f« fb« beterttc' «nb breiter 0« aus ^dreefte aber ein t)liucwi( ltS**’/'rbm;e(gt;Ußejm vntgt; wtrfftc(ùpinbtift4gt;»

Palm. ^o.

2(bfrb«r KK vnfer tö lt;igt;CX ft'^vnefreunb* li^/ vnamp;forigt;ereb4e vTerefe vrt(er^«nbcblt;'JVAS/3* ^4« Weidevnfer^rnbF wolrerfbrberti»

Pfalin. ni

X'’e Werd*« pinrr «Xen '« finb Warnte Vrtb Kcbt/-»lle Pine 'Beborc finbrerbefd'affen.

©r» werbenerbalten jmnur 9nbl£wtgU47/vnb 9« rde^en tuwUeb vnh reblieb.

Pfulm: gt;17»

Xes OE K KVr ißnao »«b Wor^rovAtectvkt lÄt m C Wighit/ 4AÄ(ea»i4e

-ocr page 13-

Wcîfcrt vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qtttm/

^ôiirgrrfflctlîan vnô

SÔrfflKcfecn (ôcmcvnüc Oer ^raOt Sigmar/ «en dânfitsen Herren vnt) Sffunfen/ tvûnt* fd^€t VVolffgangus Periftehus^tCt ecbrlt;t “ô» iSOCee» lt;Sn«bz5^t(tgt; vnb @lt;{(en/burd5i ben gebenebeteen WcibefamiitJ t£@Xgt;tn Camp;nl^ufiK

S$î55lt;ire / ^olwdfc vn5 ijûnfKgc ^?frwn vnD SrcuiWc/ iptictr uiiD wrmanct 0lt;r Slpoflci ‘PerniÉS/ auff tem Q5cifl vtiO ^i?na(bu«g

lu fcirtcr i^rfîen ^?pi|lcl ait) j. ÿapitc( : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tgt; abct

bereikt ^ur ‘Öerantivereung /ebermanz ^r Örunb fobbert ber 5?pfFmu)g/ bie in eueb tß/ Dubba^init ^anlftmötigfeitbnbSnrcbt ‘Ön^ trtbr ein g«t ©ewigen/ auff ba« bie bon eueb afP rer reben/aiö oon ‘Öbeitbetern/ 5u febanben wer* ben/ ba« ßegefebmebet be^ben ewern guten ‘^an* bet in 5bviiio. Öeni) iflbefler/ fo e« ^C^teef ^üiOe iji / ba^ fr bon '^^ottbat wegen leibet/ benit ö on Dbeltbat wegen» Cinteinal aueb S^5ri(lu£J

21 X (in*

-ocr page 14-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vûrrebe»

cf«ma( fóf örtfire ©ûiWr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öa ® rrr*

cbfr für ote l^ngfrccbteß, duff nbsp;nbsp;nbsp;fv vng Vbort

cpffeae. ^ho ift gcfóotct nacbï’onSicïfi^/abcr

ertt«#

rjj ^e» nbsp;nbsp;duf? wclK-bcm @pr«cô wir Denn nbsp;nbsp;d)^ griffa

g’^***® mer puiicfCrtVîiîgt;2cren^ukrunivnC»^ubd;aheïî -L*’ l?aôeii. 3»^^ ^r|tc/ Pas (^r fpriept/ ©«oabtr

lûtranc b^rc^ctc 5ur Derancivorcung jeOerntitn / üer tvorttf» lt;£»lt;«rtO febOert oer i^offnttwg/ 0« in tuà? ifi/ecc^ gc ber $(gt;7K mdcbcrt 2V(?run Perdpopel ermanct/ warbn’t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bffîbkt/PasJ ciu /cPcr f romcr öf?ri|t jnebt

g dkwcfûr |îcb fclb^^ feintó ©laubens ßetvi||e fem

’ fol/fpuPcrnatttpPenfdbigcn^uaÜcrPnP^ukPcr.« 5cit / gcbôrlic^tr vnP orPentlMjrr ^dfe gegen fe^ PermenfgUeb / Pu PieTîoturfft alfo erpeiffet/ ^ubefennen / ^uueramworten pnP ^uuertretteu fcpüIPfg fep. ^ufi^uPerbcit aber vnP am allermeç* ften gebet foleber ernfîer *^efebl Pie Verer vnP ©eelfbrger an / welepeti Pte (8f bf imnunen Q5ok te^ i)ertraivet |inP vnP betvbleii/ be iPes Pas hebe ^öiwt lamer üno rein 511 prePigen/pnPPem 5?okf (y Ptte^ ffir^ntragen / be iPes aueb Pen 2331/ Perfacberti PnoSeinPen fofeber reinen Vere Wh Perfpreeben^ Pnö allewiPerweriige Opinionef?/ Seren önP ^wibumb^n wiPerkebren vnP wh Perlegen. ïTnp peb für feiner Q'efabr niebt 5u für/ ebfen/ noch^uenrpmn/aiiff Pas aiw Pie ewige VHP PnwanPelbare 233atbdt ©0'€;c5’ für aller 2ÎJdt

-ocr page 15-

Vérrefcf.

ff in Sob /’pre fff i?fif €amp;rlt; dusf^ gebre iff c/crf(wit vnb bcfrtnt werbe»

3uni Slnbern feref v«b vermaner vné ber ©ef/l ’ i-beö joerren/wfe vnb wefeber geftalf/vnb mit wafJ maffe vnb ^efebefbenbtit/ foteb ^efentnué vnb ^Jeraiuwortunge von recbtfcbaffencn §bfiftfn22gt;ercbrt vnbSerern ge febf^en fof/in bem baé er fpnebt vnb ^Vmc fÙrfebrcibet Î Vhö b«e mie ©anfFemûttptïic »nbirol?«« 5'*tfbt. ©letfb wie ber ^euffel ifî ein t^eifl befi Önfriebeé/ î?ncinigfeit vnb Jwitraebt bes ^ab* berff/ 3orn^/ ^affeff/ Se fte rn'^/^ebreie nsf/ ïXiP morené vn poltern^/ älfo tfi bargegen ber Q5etfî föottc^ ein Q5f tfî bcé Sriebeff / ^inigfeit vnb Sie^ be/ ifî 0ittig/Sang vnb Canfftmôtig / ^efcbcû’ ben/vnb bodgt; ijrnftbafftig vnb Mrefftig. î^nb fof^ (ber Q5elt;ftlicben ‘^ugenben foUen ftcb ^n aller^eit alle gbrlf^^l^'be ^tfennervnb Serer aueb bfVleiP figen/VMb allen Gebein ober ^frbacbt ber Seicbh ffriîgicit vnb ^offbeit ober eigener 2Sad)girig«» feumeiben. Jn bem folfolcbesallef^mitSurebtm’« gcfebeben/'ôafîifî/bapfiefieb imerbarfùrcbten Vnb beforgen/ bas fie ja bie reebte ^TiaS ber ëbüft lieben ‘^efcbiibenbeit niebt vberfebreiten/ vn ben ^enffïifeben Sefierern gleieb werben/vnb pel) alfo tviber bie Siebe Crottes vnb bes ^?(bf Pen niebt ver greiffe rt. ^tem/baS fie ftcb in ber ^^erani woriung gar eben vnb ivol fürfebni/ anffbas fie iafefbi^ ôn;b etwa an einem 0iiWe öbn Crt

Sl 3 (bUfii

-ocr page 16-

Vérreb«*

(Setctt nbsp;nbsp;nbsp;feWftt/ vnö affo ©frafSvfrWg

^cti meroen» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frl vnü mu^ öüc^

(tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Surest v«0 rechter g()rifralt;tcn^c*

f(fce(Ocn(,cU 0ff(bfÇen/nidgt;t ^uin t?frï*crbrtu^/ foiWern jur^effcruiig Ocß ^v^effcu/ViW^u for* ^c^3u2obc©otu^.

111, ÿum ‘brüten fpriebt VttD vcrmaiwt ter ©eifl ei^«((brr ^aröeit ** xgt;rtb b^bt «ti» gut ocwifp«. Stile wifu«» fromme onööoftfehgcffamp;riilenviWgftrctve^e* rerfôUen (teb fnfonOerbeu vnbjum b^óflcn bcf O(et|ri0eii/baei fteetn gut Q5ewt|Ten b^ben/onb fte a(fo(ereuamp;nO(ebeu/ba^)nennut^runb tgt;er^l54rbettni(bt^ffbenWi(br^ ^ugemeflen necb aulfgeructt / onb otet weniger auffgebruebt möge werben. '23te benn aueb eben btefer 2(po|îet tn ber gt;. am 2. gap. ferner cr/nnevt. Öenn bas? tfl ber SBille ©otteÉ^/ba^ tr mît '3'Öolf bun berflcpffet bte ^11 Wiffenbett ber tbörtebten 55îenfcben. ‘Ôn 1^411 lu£{ tn ber î^um tmotb' » ^tefef? ©eboft be* febl tcb btr / bUÉ? bu etne gute S’^ltterfcbaOt vbc^/ vnb babefl ben glauben vnb gut ©etvtflen.

^etl aber bnb glefcbwof (etbtgen ^atan^ ©«si3«5(vgli|ligfettbnb Sbgt;oebetf fogargro^bnbgrau* »ttîft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forberft ben getrewen bnb beilfa

men Serern iu^ufeben pfleget / vnb tn allerlei bW ffbenbliebe 'Ôerbaebt (le ^ubrtngen ficb bnterfîe* Wc. nbsp;nbsp;bet/fo (ölten boeb bie /entgen/fc ein gut Q5ewt0en

baben/ficb baran weniger benn nt(bi«(ebren/fcn bern

-ocr page 17-

t»rr« ffcFüntmttrij Dinüurd) Jenvnèkittdf«/ ViW Drm klt^fgcn ^(ufel freut^ig vntcr tgt;ü Stugrn fft^€ntgt;iW bieten/WU benn aucbbev^eihdc Slpofïel Pauluöermanetvnbierct/baerifiDer jwn ^ortntb. am 6. alfo fpriebt vnb (cbrcibet/ fa «de ÇJbr’fîUebe '^hnncr ber ©ôtihcbeii 2Eöarlt; bfit / viW («pffe re ^ewpffer vn0tre«er über beto felbi^en auitminne rr vnb auOwabnet/baf^ fie fôP lenfûnli4gt;hmpiFentgt;nbbi«t’wr(bbrecfcen. t'affet kgt;ii5 «ber Htemanb ivßenbeine (^r^ernue^ a^benz «u|f bas vnfer 2impt nicbt berlefiert »erbe / fon» mdbcm bern in allen ‘Ôm^en lalfet bn£f beweifenz ató bie x C^r. lt;nbsp;îôiener (ôottes. Jn Qroffer ^ebuU/in ^rûbfalnz lt;n ^îâten/in 2Iumrburen/in SIrbeitz in ^acbenz lt;n 5a|len/in Kenfebbeit/in èrfentnu^/ini^ang* wint/tn ^reunbiicbfeitz in bem beibiien ^ei^/ in bn^eterbf cr iîiebe z in bem TBorr ber ^arbeit / in ber Xralft ('5otteft / bureb '^Baffen ber Ç^e recbtia* f eit/^ur fXeebten r»nb ^ur 2i«rfen/bureb^bre vnb lt;S*(banbe/bureb bôfe (^erOebte v«b eiure (^eródv te. bie ïîerfûrer vnb bceb waramp;affiria.^ls bit ï) b.fanren vnbbocbbcfant. 2ll£i bie Sterben* beii/b'ib fibt’/ ibir leben. 211^ bie ^ieiûfl)ti^efenz b bboebnifbt ertöbct 2(18 bie‘îrattri^cn/aber öde^lt;-it frôUeb 2(18 bie 2lrmen z «ber bie bceb btel rei6 ma(ben.2(^8 bie ni(bt8 fnne Vabcn/bnb bcc^ «lltSbaben.

®i’ntt bcnn aile frame tmb ©attfettôe ff

ne»

-ocr page 18-

V^rrebe.

lt;a»e wiffén profler

flctt WIÎ) 2aabama|ïcnviiï)ttrtc6®offtó^ore vnö ‘23ilkrt ton vnü (eben / Dnb bem t*c|ïertcufe( Jtt Icflcm fctnc'ÖrfucbOfben/vnb aba vbabaf^ aUc^ vnfc^ülbi^cr ^cifc üoti S^mbfvhactt/m^ wilîenbcn ünb tb^ncbtni SJÏcnfcbnuuiXfbe^c^ fc^ct/vcr(eumbbct/gf fcbmeamp;ct »n fcbcnbrt tva/ ben / fo l^aben fte bo4gt; in lïein y?crlgt;en ben waren ^roiï/ ireé guten vnb freien ©ewi|fen^/bnb bûrf fen fieb ( wie obgefagt ) weber für ber 2Biet/ noch für bem (gatban fürebttn ober enifebenz fonbern noch wo! bnbbiei mebrberfeibigen fpoüen/bnb ßetrob^n bnb veraebten/bnb bem gerechten Q5erh (bte (?5bttc^ befebiew z ber fteb beim ^ur 5’^acbe fei» ter erbeutzQ3n fpriebtz S5îir bie IXacbe z 3cb Witó eergeiten. ^Öeuter. 31. fJ’ioma. n. ©ebreef lieb aber tu e^ in bie jQenbe tmb in bas ©eriebt jô^rrw gufaUenz^ebr, ie» . nbsp;nbsp;nbsp;,

3nmQ£?ierbfenzf0fpricbt*petru^» 2ii»ffbce‘bie tten erd) aifcerreben/ale von lObettbftxrn/ja fcbanbeil werben/hae fîepefdbmebet: babeit ewern guten Yünn^ bei in Cbriilö-^Öiefe^ort ftnb nu allen bnfcbülbi* Vrt# gen »nb ein gut ©ewiffen b^benben nbsp;nbsp;nbsp;i^îcn vnb

fdjuio nbsp;nbsp;nbsp;revn ^utnalzvnb bber bie S^îalfe frbftlicb/ 0in*

S:rö!i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irenSriubeninen

’ felfcblicb affterrebet z tmb »bei nad)gefprocbert wirbzenb bas? ire ‘Snfcbulb Unfeiner geit werbe an ben ^agfommenz/a baS fie aüeiScbniacb/ / 0p0ft ttnb ^ebgube enblitb fejMen nber* Win*

-ocr page 19-

Vdrrebei

Wfnbctt/ ^èrcn wWcrumb ócfe^f wet^ett»quot; ïöaracgcn aber |ino fie allen mutwüUâ^ vnîgt; lt;nbsp;* bo^bajftfgen SvcucInrnvrWgeRererii niebf wenf« 0er febreeffieb/ nacb Oem ber ée(|l ©oetef? aübfe melber/vnb^euaef/bas f£J benneeb mît fremde* Hern vnb fcbineben aucb bermaï eineë cin^nbe fol vnb mus^ ^aben/ vtib baeî ße ju lebeefoüe« fcbïecf lieb av|lraffee/bnb ^anh vn gar @cbanb bnb Tîicbte werben/ fo bocè f« aueb blebeuorit Erhaben ßnb gewefen t ÔBarumb/ barinnb/ !ôa^ fie ber fvomen bnfchûlbigen tgt;w^ gt;rengwtenffbnßi^cben‘33anbe(/bnb fre ôefwwbc cnb betifamelîere vnnerfebniterigacbettbnbbtt* biüteber weife öefe(gt;mebet/3eleßert bnb verfolget baben» “Önb wirb gewi^Iieb ^5ott mit inen niebb feberben/ fonbern au^jrc 2eßerbanben bnb 55?eii (er^u feiner Jeitbermaflen greiffett bnb febmeip fen/ baö fie feinen febreef lieben jorn bnb fcbwerc ïXoebamp;anbreebtfcbaffenfûlenfoUen. Qönb ba ßc ßeb Injeit berönaben bon y?erben niebtbefeb^ ren/noeb^nffetbnn/fo flehet bie Q5efabr bar* anff/baö fie nicht alleine in biefer^elt für aller Sbrißenbeit/fonbern anebin fenembnbfönffti* gern lieben/ bnb in alle ^wigfeit geßraffet/bnb (wie be^ 2lpoße(£5 ‘^ort lauten) ju febanben fbl* len bnb itnMfcn werben.

3n bem Sönfften/ febet ber heilige Sipoßel Çe* trug^aueb biefen '^roßan» «dc«« «e t|iblt;(rlt;r/roc«

Q5ot*

-ocr page 20-

(Törß/it Witte tfï/feoô jr v^j» Wdkbrtt tvegen (oW/ îtieert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgt;beUblt;»t wegen.

lt;jyoe Sf üicb ifî tUÉ? ein grofier ?rofî einem fromeit t«6we# gamp;ripen vnO getrewen £erer/ïgt;a5erwetó/^r|i-

ii(b/ tgt;û£5 er ni$t ^ufeUiger tteife/ (bnlgt;ern îgt;ur(b ^en 'fitten/ Pn^^erfeengnufi ©ottes (e(* ^e/5n feinem Vobz'Preiii vnO ijf^re/ “ÖnD ^nm empe î/^rofl vn ^efferung oDer Q3neerweifun0e/« e't’ei ^ieref nn^ aüen atWern/ befon^er^ «ber een (cibeneen gferi/ïen 3utn Slneern/tö^ er (eitet «id^tnmh etwa einer î^beitfiat eter fnlfeber £erlt; Witten / fontern vmb ^oiréat / tnt tmb ter beiU (amen ^efentnn^i ter einigen tnt tnttantciba* ren 2Barbeit Q5tfte£i witten 2(wff taei tie ^ar* Oeie an ten ag tomen tnt tae^ ^’’leieO 3efu Ôi auÉiaebreiiet mtge werten ©internal toeO ©Ott ^n atter^eit tiefe 2ÎJeife gehalten / tnt noeO (mertar Oelt/tagger tnrcO 'Verfolgung/greuè tnt leiten ter anserwcOlten tnt £erec feine ^arOeit Oerförbreeben tnt leuebten le(fet Vnt gerevebetfolebeÄ^nwartenatten tonffOf^* (luf? tnt feiner 233ar0eit wegen/leitenten ÿf}tU (len oter t^erern ^n feinem TîaebtOeil oter Ver^ terb/fontern in befonterem©natcn^ei(benter ewigen Stente tnt ©eligfeit

y I. Sum ©eebfîen tnt leOfîen befetleufjef 'Peiruft tbgemelten feinen ©prutfe/ Vermanung tnt i?e* wtnit tem ^eilwertigen tut tfe wetbaren ^rem

pel

-ocr page 21-

V^rreb«.'

enfers dehcbtcn 5^rrcn vnb^)ci^tonbe^

^ttttemal audgt; Conflue etomal fôr vitfcreGânbe Seliùun (Seredi^ufftr bte lOitBercd^ecrt/auff ^«0 er vnecÉoct; «pfferec. lOttbili gce^bcecnAdbOcot ;$Uifd»/vtttgt;Ub(n^tj( gemad)cn«db^in (B^etfl.

Su mcfjrcrm vtW vbcrfcbwenghcbftw ^rcll/ SIuifentbaU vnb fetaubbafffigfelt/in'^rôbfaî/ ‘ôlt;rfolôwng/SvcuÇ vutgt; 2ciben / fo 6c(t v«tgt; fulUt vn£J ber 59, Q5e(|l bureb lOetrum ben (ebetibtgen ^obn Q5o«efJ bnfern ^b^rrn gbv^Oum fcîbsCba^ lt;(bè noeb einmal wiberbok)âu einem befonberti ^jcempel/baran wir bn« f ebren/balten/ bub 5uni Selben gefafl machen fâUemi^ai ShnOuÉ^bon we gen ber QJngereebitgfeit aller 5yîenf(hen/fb eine graufame pein bnb 5Harf er bnb enblicb ben ber* ben bittern ^bbt erlibten/^arumbwolfenwir benn auch bmb feiner ewigen ©ereebtigfeit bnb ^arbcit wiüen/im ^ugefallen/bn bué ^um bt fleti niebt (etben t QDnb warumb weiten wir bus für ' bem greubbnb Selben fe garfebr entfebem ebee ber^agenz Sintemal wir wiffen/bas? wir bariti nicht berlaffen fein/noch berberben föllen/fen* bern bureb ÿb^flum wiberumb gerettet bnb et* frewet werben/hebbed hie inbieferSeit/bnbam altermeiflen bort in aller $wigf eit. Önb eben bet* geflaltbermattetbnbtr^fîeter/bcr^) SlpefieiPe x pee.^ tru^/ia ber heilige ©eiftQ5btte£J felb^ bns auch (m necblîfoigenbcn ff ap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ueb

* bie

-ocr page 22-

H5drreblt;.

f0 Begegnet/ nubt Befrembben Cbfe lt;n(amp; wiOerfebret / nbsp;nbsp;nbsp;/r mfnebt irerOet) aJ5

ï)erföre eneb etwasf feî^am^/fonüern freîvet eucB/ î)a^ fr mitg^rifio leiOet/öulTOöß ir aueb i$ur ber Offenbarnng/ fetner^errbgfcU/Sfeuövnö 333onne ^abenm^get ©eUgfeWir/wenn /r ge* febmeèet werbet vber bem Tîamen gbf lt;ftb Öenn berQ5e(|l/beretn Q5ei|i ber ^errhgfdt bnbiöotlt; tcé ifi/ru^aauffat(i^/b(^ /nen i|l erverlefiert/ aber bev eueß t fî er gepret fet*

•Önbferner. Tîiemanbabervntereneb (eïbeatô ein bTOrber nnb ^öfeb / ober 23be(t6eter / ober ber frembb 2(mpt gretffet. £e(bet er aber al^ ein «irtXgt;bei fr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

cbewr. folcbrw Sïn. ïöenn tfï anfabe bae?

©erlebte an bemjólt;ïMp©otte^.@o aber ^um^r (len an on^J / was wil e^ für ein (^nbe werben mU benen/ bfe bem ^uangeü'o ©otte^ ntebt gtenben ? 33rtb fo brr amp;(re(^u faum erbaften wirb/ wo wi( ber©ôttlûfeonîgt;@ûnbererf(beincne ^Öarnmb wdibc ba leiben naeb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;widen/ bie frden /m

(re êeele befehlen / ales bem 0(bepffer in guten 2Vercfen.

î^nb wa^ foi ieb fagen ? ©ibe/fpriebt onb terre ttiebt ber ^err gbt’iftu^ felb^ aneb fo gar freunb* 4 licb/(lebncbbnbtrWi(b/S5?attb $’©eiigftnb We omb ©ereebtigfeit widen oerfolget werben/ ben ba^ .^imelteieb 3i ^elig feib /r/wenn onb

-ocr page 23-

Torretje.

euch ^enfeßen vmb meinet wiße« fcamp;mtamp;c» mw verfolgen / vn reVen allerlei vbelé wiber eueb/ fo fte Daran Itgen/^eiD froUeb önD getro0/e^ wtrD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;belohnet werben»

QÖnb baö mag ,e wol ein'^rofl ober alle ^rofl fein/ weUbenfeine menfcbliebe nocb ^nglifcbe î)ernnnfft begreiffen / vnb viel weniger irgenV ei^ «e Junge gnngfam anefpreebœ/ r^ûmen obev preifenfan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

^Öicfeei i|l alfo/geliebten in Vern ^j^iKren eine furi^e vn einfeltige if rflernng/Veei ob vnVanfeng* lieb ange^ogenen Q5ei|trei(ben lOetri @prucbe^ vnb ^rmannng / Varin Venn alle fromme vnV vn*

\ uerf(bnlVter@a(be leiVenVe gbtifHn/famptal-len getrewen vnV beilfamen Serern Veé '333egce5 Q5otteé vnV feiner êwigwebrenVen ^arbeit bev* gelegt vnV verborgen haben / Vamit vn V VarVnrcb fte fieb auch in allem irem Jfreu^ vnV 2eiVen/ ïîer folgung/2(ng|î vnV Tîot ^u aller^eit trôfîenmô* gen vnV fôllen/vnV tn feinem 2Bege frgenV eitt mal f ieinmütig oVer Jaghafft werVen»

05 O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aber/ Ver 'ïöaf er aller ^armber^ig* lt;s?«igt;«ee»

feit vnV allege ^roflerJ / wölle Vureb Vie Krafft foh ebegJ feinet'^ort^ vnV 05eifle^felb^gneVtg|lgelt;» ben/ vnV verleiben / Vaei folebe ÖnaVe vnV ^rofl* reicbe TreVigt vnV î?ermannng/ bev allen from* men gbtiftlicben vnV vmb Ver Garheit vnV05e* reebiigfeit wißen leiVenVen J^ergen / à« nlUt vnV

) ieVer*

-ocr page 24-

lebejcft wcjefc^affcnc Srucftt frßafff « /flewb Der aült; Slnfec^tungc/ 2lna|l vnD wt tra/lc« tJuD auffem^aUm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcincë

gen??amen£^ vnD aUen 5Kenf(ten ^um beflcn// 3«Jwr ctt)lt;ölt;tt SwuD enD ©eligfeik/ 2(me«»

Ön lt;cD für meinePafon/t{?ue miet fampe Den meinen auch eben Diefer Verlieben Prebi^t vnD ^ro/freicben ^rmannn^e in meinem degenwerr^ gen Steube vnb Reiben bbcbücb ge(r^|len/pnb bin De^ gemifiJ in meinem gerbenilt;b Dmb ber waren '^efentnu^ bom heiligen ^benbmal be^ waren Veibce? bnb ^lutcfJ 3rf« Sbtifîi willen/ biefee? Exihum Uibe. “Ünb bas? esJ herwegen aueb Q5ott mit mir genebig werbe maeben/ mieb aueb i gu feiner 3eit/in bas? Simpt/ wclcbes? ^r mir ein* mal befohlen hat/bnb bem leb fo tgt;lt;ef 3ar noebf in* anber borgeflanben/babei) auch Die Jeit meines? gebens? ^ubeharren/ 3u Seib bnb geben ^ulalfen bebaebt febülbig bnb geblieflFen bin/ fein bnb blei* benwil/wiberumbfehen bnb ^u ^hten bringen werbe» berwegen aueb bnuer^agt fein/bnb mit herhlieber Sreube bnb Slnbaebt alfo fingem

Xob vnbiCbrmtebdbempreis/vmbbtefcr (Buecbac: wtUcit/ (ßoee X)lt;tclt;r/ @ött/(Bgt;ec(blt;UiS(m ^eifl/ ter w^(( mte lt;5n4b erfdUen/ wae er in vite ange* fangen bae/ 3» eEbee» feiner tnaiefiab/bae gbeilifle werb fein name.

©ein Xetefc ji» bom t (ein Wiff auff€Êrb/ gefebeb al» lt;Dgt; ^imd» Cbrane/boeteglitb vn» )mer wtrtf

-ocr page 25-

enfer eer(^onen/4l» wir Md) ifttfem p^ulotgerncbnn/Ua vneiticbcm 'VerfucbunglIaW Us vne vorn 'iOb:l/2ttneit»

Tïacb öemaba (geliebten lm ^xrrn) ^ucbflt* len niebt vnbemufl/ancb vnuergeffen/wle un wel* (ber Q5e(ialt Dentweb ewer .^alb^wôlffboten vnO ‘PreDiger/mieb eeltebejar naeb einanDer/weil leb DafdbgJ im1gt;rcDtgampt gewefen/ vn Den j^ireben trewlieb vorgefïanDen/ganb vnebrifllicber DnD Dii brüDerH(ber/ia feinDfeltger vnD bo£5blt;*fftij^f fcnnD nnran^ Iren eigenen vnD prinatSiffeeten ^ngefebt önDnerfdget nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicht (be ra*

flen noch tuben fânnen/bi^ Daf^ ße micbenDlieb I DnD u (ebß / Durch aüerlep bi«lgt;trliflige »nD fal* fche praeticfen auch ^peopb^ttilfthe Delationen oDer SInflagen aun meiner orDentlichen ‘Soco* tion auggeboben onD in Da^^leuDe Der/agt be»* bew, “ÖnD gleichwol Die leige Tragadi DnDjHpita. fis fich ober meinem ^ueb onD ©rönDlicbem ^e* richt Don Dem^.@acrament Des SlbenDmain Den Herren/ fo ieb ein (f rbaren/^oochweifen DûTîam bafften îKbat / nn Der ganign ©emepne Der freie« s 5^eiferlicben ïHeichfîaDt ßüberf für lengeß ^uge* , fchtieben/ DnD für ^weien^aren im ^ruef bab laß fen Derfertigen / ju le^t erhaben, ©ergeßalt/ Dan gemdtc ewer PrcDiger/aufJ befouDerer vnD ein* mal gegen meine Perfon gefafler SeinDfehafft/ öueh grei fßi(bem^?li8Der|lanDe DnD DnbefchciDc»

-ocr page 26-

mdtt fampt mdttcr gum bâcbflcn vnö cuffcrficn angefocbten vnD 5U S^eDc glt;fc^t/3lt;»wlt;cè für einen ©aeramentfd? îvermer/ gaïuiniflen vnD “Ôerfûrer o|fêne«camp; von î)ert grtttOeten vnO meuc^Iingé anOquot; ^oc^seiteii vnîgt; Ôafigebotten» 3tem/ in /ren Conuentîcuhs vn ^incfeßcfamp;en an^geruffen / verieumbüet t)nO Mefewe^ct 6aben/vnD Die ëaeben mü iïê ^raufa met) vnD vn^e^ewrem Cruafige tgt;no fîctcmSin* Ibaiten/enamp;Iicbfo weit bcfnrbere vnî) geirieben/ DuéJ icamp;^u wèabiîiûflcttCfvie obgemeit) meine ion reumèn vnb veriafien/tvil gefebmeigen/ waô fie fonfî fâr grobe vnb vngebemre febenblicbe 2û^tn/ emff vnb miber mieb felfebiicb erbôcbe onb gefiebtet bAben/bainit M/rfveueIba|ftig Sûrne* men vnb rvvannifeber î^orfa^/ mieb ^nnertrei-ben/niebi «lôcbie^u rûrfe gefegt Werbern

‘23nbni(baiieitte bné/fonbernfie haben aueb über bg^ aüe^ ein gro^ ‘ï?rtgebewer ï?olumen von breien (wie ieb glaubwirbig beriebtet) Köchern ‘Papier^ wiber mieb vnbgebaebtmein ^uebge* febrieben/ vnb (^.^.^.vnb Q5nttfîen öuff^ ^^batban^ übergeben / fonber ^weifel an£^ biefem 2infeblög ünb 5gt;gt;ievnnng / bannt fic fa ünb 7Î Ó5 einen binwen ^öunfï für bie Singen febîûgen/üttbmieb'^^nfebûlbigenievbenfelbigtn in bie tielTlîe Q^crbaebt brecbfen/al^ were ieb in meinem Q5(gnbenvnb^ehntnns vom i^c(bwirlt;

-ocr page 27-

Vôrrebe»

Mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©acramettf trô 2Kwr£o^

Dtó Slbcnbmötó üceJ^errcn vnrccbt vnC ftrcfn W/ m öa^ ftcaifo bcvcucb 2lnfeamp;lt;n cbtctt/bAÉJfie fe gcwoltföc ^hbcntcn/Wlt; Wie ma« pfleget ill gemeinem ^pricbwcrt gen / äusi einer Sliegen einen êlepjjanten nm* d)cn f onten/weren / M bae? (ie über meiner ^nwr* Igubung nicht vnbiUieb irinmphierten» 7?u hette jtebf^ aber ia woi geböret/bae^ fte (r gomment mtr auch ou (efln vberreiebt vnb^juge fleilet betten/bamit i(^ mich barin eißtxn rn bar* «ach richten/M ba fie mich armen wrreteti inan anffben rechten ^gwiefen/ mich inengt* fangen geben/ onb gewinnen hefte mögen (affen : 3n maffen wie ich mein offtgebacht ^neh fneti nicht oorenrbalfen/fonbern etitehe ^remptariei 0« aUcn @c6ew ober *X'fbftiefenj«fllt;hen taffen/ Wcldbe fie auch an fre ^nehtmeifler/fleh bet) benfel higen aller t^çcophantennnb ©ophiflerevjnbe* lernen vnb^nerholen/Céinfewal fte für fre‘Per* fönen bawiber fchteei waei aufl^nbrtngen fnen fet* her nicht traweten) nerfchtef t hatten.^ber fote^'eet ifloon fnen weniger beim nicht gefcheheit/baransî benn gar leicht bonb Wol ^ueraclgt;ten/ baei fie frer Slrt onb iSewonhttt nach/ nur meuchling vn hin* ber meinem fKücfen mich anfeinben vnb ai bc^ len/oflentiich abernichtÉt wiber wich ober n ein ^«ch fürinnemen thörew ‘Ünb mag berwegen S bon

-ocr page 28-

tdttftim wol tgt;ttb btOifO gefaxt Wctbrit lt;ÖpncOit?orr/ welfbfi^ vnfer gchebfcr nbsp;nbsp;rr t)ti .^fv

UüO Jt f«^ 5brt|iu5 fdbeJ 3ob‘ ?• förrf/ 2!Vfr är* 0ff^ töuf z fer bäfRt Oaf? aulT bas fdne QÖfrrff n(dgt;t 3lt;’|lraffct werben/ wer aber bte ^ar (gt;f U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t’as? 5îie(bt/baF feine 2üer*

ite üftcnbur werbe»/benn pe finb in 05 O

bô ifb ßb;r nu wol an meinem mâgiicben Î3ienfe niebte^ b»b erwinben laffen/fonbern i;Ô£b (leÉi 'Ölei Ifeé nnb Öerm^genf^ barna(h aefîanben/ ra^ ieb fülcb^ /r ^tomment b^tie môaen ^ubanbeit Dnb 5» lefen befommen / fo blt;^b ieb boeb in feinem : 3Veàlt;^barbinter fomenfbnnen» mir aber ! enblieb ei« furler Slue^ma fûrnemer ©iûcfez fa j barin begriffen vnb verfaffet fein fbllen/ one aücä ' gefejr nnb nnnerfebenlicb/burcb einen vnuermut ' lieben Sreunbrn (Gönner ^«gepcUet worben / bo* ' rinne ber itel be^f ganzen ^ueb^/meineff ^racb ren£J/a«ffgefcbt vnbalfo lautet:

Wiôerlegangtdidjer^rtbome/vômîb.WôIRgaiM go pert/l«ro gepQC/ in iclt;«em ! tgt;ee CftcI ifi/ ^ron^Ucixr vno warbaflx^ger 2^rfcbt;/ (tx. ^nr4gt; btlt; prebiger 3ur 'OOtemar gesellet»

Önb pnb folgenb^ in bemfelbigen 2iu^^uge lörep^cben 3rtb«me/ frem vermeinten Sürgeben «a(b/au£J meinem efftgebaebten ^ueb verieieb* netz welche 'Öer^eiebnu^ ich naebmatóan feinem gebürlieben Ort/aller ff bripenjeit für bie Sfugen pei*

-ocr page 29-

:ddrrebe,

ReÖcrt/bttb ^uctfenncn au(6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grtèlè

wa. 3a mmittclfl Wtthc^rr))«ffe mcitw £crlt; t)uü ^cfcntnuö DcrwalR« verantworten vnV vei fecVten/vnV ire $ia(unintcn Wer ïeflerunflen hr* tnaffen confut tren vnV eonfunvtren/ 5« rüef e tref* ben viw legen z Va£J alle fromme vnO Ver^arpett ItebenVe gijrlHenz ein gufeel gefallen vnb ®enfl* gen Varan haben vnV tragen fôllen/VnV Vas pe fel ber werben ernennen vnb beiennen möffen/ba^ tnir von ben ^iömarifcbcn ’Preblgern grofle Q5lt; walt vnb Ï?nrecbf 5ngefügt fep worbem

QBenn benn (beliebten lm herren)weniger benn chn/vnb baé von ewern 'Prebigern bermaf* fen onb anff fo viel vnb maneberUv weife wie vor gem?lbet vnb bargetban / bod) mit aller 'Önbllllg* feit vnb ^ngrunb b*r ÏBarhf It / aueb ber Samp;tifl* (leben Siebe gan^ vnb gar îuwibermlr^ugefeÇt (fl worben/ vnb fie etlicbr 3dr naebelnanber aUet« nebamit vmbgangenfinb/vnb noeb ombgeb^n/ baöfle miebniebt alleine fûreneb/fonbern aueb für aller SBclt in ble b^ebfleDcrbaebt/ ï)fraeb* tung vnb i?erberb bringen / fa gan^ vnb gar flin* cfenbmaeben mbebten. 2lb tonnen vnbmüffew ^wer Slebben vnb C3unflen gar wol eraebtenz baf? mir in aUwege gehören wil/eef aueb meine höbe vnb vnucrmeibllcbe^îoturf?f erfbrbere/ba£t (cb inleb gegen fie vnb fre greiffliebe grobe Vnb Pbeab:icbeSalumnien vnb falfebeSluflagen/ gelt;

-ocr page 30-

BârthfxttttAfR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Syît’îfî*

lt;^K.» w.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mhtfoïgfneciv l;ct;en/ wicVHô^iî

vuigt; eröf bacè vn ^rfa4)cii j?albcrt,

»4.' (^r/îHcf) Mnniîb/ôiiefmïr nUtU«famp;un ffÇümb cfrvV.^îîi5fUUd?f60M£dbnctf2^©ut/fbnt'erti v;:‘b nbsp;nbsp;e. w vn vnufr^tn^îhtc ©ut/ âîs ncm

* iut) v.iïb .ud’it I $OvÉ|l{iiCgt;ert 5?amcn / ©laubtn vjiO i^mb Wc tfvtgeSraibcDnô C^tijfdt / ivddjtr ludue ^iccrf^dbtr au^ f«îgt; ßiaufa.ncu^vfud t)nîgt; Syiutwiü

iJtrf ûr^tn vnb ^u beraubt n ftcb vuttrfltfen/ vnb tabtt) ooeb tin Kber fromtr vuù |îanbblt;»Wlt;âlt;ï gbvlt;ll/aUe£^ was^ tr je batf bub vermag tu ber galt l^eu ÿ^eU/ ja enbhcb fe tuen 2eîb vub 2ebeu jUtro* geu vubaufôufebeu febûlbig ift.

3«ni Slnberu/barumb/ biewefi ber ©etfî ©et* eesJ bureb beiibeUigeu 2Ipo|îe( 'Petrum lt;n ber ob^ auge^ogenen prebtgt vub ‘Ôermanung/folcbfÉî renmtrvnb lebermenïgUeb ttfobbert vnb babett ivtl/@etb aberalle^ftt bereitet ^ur î)erantmor* tuiig febermart/ ber ©runbfobbert ber Hoffnung b(e m eueb ifl/ n/Vnbbcr ^.^teroup: fprtcbt/ In (ufpidone lif refeos ncmineni debereeffe patkn tem, quot;Oaf? i|î / 2Benn man emer ^efierep befeb ü(«» bfgt wtrb/ fo fol man folcbeffalumutam ober ^e* bevungauffficb niebt beru^tn lalffn/fonbern ftó ^u ader^elt gebörhebermafle verautworten/ vvb îolcfetr grewiitèe» Qamp;e^ôcamp;tfgung vnb Sluffla^c burcÿ

1

-ocr page 31-

Tôrrcbc.

otbettenc^c S^itrcf bcncmM 'ütW a«cb 0lt;r ô^mcine èpruc^ : Cruddis «ft in fema-ipfum, qui famam ncgligitj^tC^HigCtlfp ftd^ VttÔ irc'î)nfc^uîb ^uucrantwortcn nacblefligoDerfctu mig pnO/ bcfd)wcrlicb anhagct/Tîfmncb/DaÉS ftr gt;V€ V fctbé eigene 'îvvannen vn 'Ôerfoïger/ fa ïer feien. Ónb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol leb fagc« î @lt;be/^fJ lt;|l eU

ne öffentliche @ünbc wiber ba^ Siebte ^cbott/ wenn man flt;(b/3wfo»l’erbelt in benen ©àcbtn/ fo Q5o«ee5 $bte tm baeJ ©ewilfen betreffen/ nicht verantwortet, ^öenn baQ50ttfptacb/©«folt nicht falfcb ^e^eugnucJ reben wiber beinen ^ebe* ff enz bti bitt $r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ußteteb bfl vnter elnfi bef ob-

lenz bas man ficb wiber falfcbe Jengen vnb Öer-lenmbbcr jn aller ^eit fcbûçen bnb verantworten folzaebörlii^cr Steife vnb maffezCWie öefaat)vnb baffelbige ber ^arbeif Ju ff ewer z vnb Ö O luèbven.

ist;

3nm 'Dritten / Dieweil icb ganbe ï?ier 3arz eiver Paftor vnb @eelcnwecbter gewefcnzvnb met «e Qkmevne mit bembeilfamenzreinen vnb vn* nerfufebten ® ort Q5otte£i trewlicb geweibcfzber^ felbigen aueb bermaffen vorgeffanbenz bas (cb noch ein guteeJ Q5ewiffen(Q5ottlobvnbDanef) barüber trage 'Önb iff mir berivegen vnb bie ^ar belt ^nfagcn/nifbt fo vmb micb fclbö als wol vmb euch Vnb ewer ©eelenfeligfeit^utbnn. Denn (c^ |e nicht aerwe woltez^ott iff meii^enge vn wein

-ocr page 32-

(in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55?cnftß / burcô mfcj

tgt;orfeçtd(t(tgt; vnd tmicwiUider wetfe verfôret fvm/ oOatn heèieOancfm falten faite/^asmdne^e^ rlt;/hel(t) OafelbÉf beç eu^ gefûret/ vnreefct vnô Hrefflic^ getvefen were. ^Tîir Ifl aué nie^t vnbe* Wu|t/ ras Icb ain 3ûnôften Qjt riebte fd)tt'cre îXe^ (benfcbafft Darfûr mû|îe geben/ vnb bae buß ^luC berer fo burcb micb berfûret/ ans me nen gt;3enbin Würbe gefobbert. ^enn aber gleldjwol bnbbleo |eS allés bnangefc^en/melne ÎViberfacber/ berge* liait wie end) alien vn faftiebermenlgltd) gar waf bewuft/ TOlfb bnb meine / fa ©atteS Vere ban bein Swebwirbigen Slbenbmal bes ^(^rrenanffs euf* èrfi berbeebtig / bereebtilcb bnb abfcbewlieb ge* tnacbt/fa wil eS |enicbtanberSgefein/benn baS lt;cb mlfb aucb bev ^wern iïiebben bn Q5un|Ïen för* nemlicb berantwarte/ bnb meine Ï?nfcbnib benfel bigcn ^nerfennengebe.

lt;wi- 2?ierbtert / ^ln i(h falcbe l^erantwar* tnng ^ntbun meines ämpts halben fcbûlbig/bnb treibet mich bar^umeinöeWiOen/aujf baS alfa bie Garheit an ben '^ag f amen/bnb bie £ügen of* fenbar bnb gefîrafft werben mógen/ bnb baS beb* beS leb bnb and) W/ M alle framme bnb gbdfîliebe ^cr^en/itt bem retbten waren gamp;rtflheben ©Ian ben bn beilfamen ^efentnns bam baebwirbigen ^aerament beS waren gelbes bnb55lntes3efn Samp;rlfil nicht alleine wiber bie ^acramentirer/ fan*

-ocr page 33-

fonbertt aucß wlbabkTJapiRcnviWalkÖcttoP fcn Ocrfclbt^en nottdrfftfghcbvrtterricbtctvnbgc ßcrcf ct werben- '3nb bü£5 wir vn£? aller jeit von öcrneker Tîot/fo wol auch von benPaviflen gan$ vnb gar abfonbern / vnb irer ^rtbtimo im ficn tticbîtamp;cilbafftia machen/fonbern ben reep* ten S^ittelwe^ vnter ober ^wifefeen benfclbigett weamp;len vnb galten*

3nm Sönfften barumb / bas? ieb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2

©tillfcbweigen mi^ber ffbenblicbvnbfclfebltcp mir anff^etiebten Slnfflagen vnb ^e^^üebti^w* Öcnnicht fehölbi^ gebe/ ober berfelb verbeœtiô mache / (onbern allen böfe n vnndti^ien vnbvnbiu (i(^n Slrgwobn (wie billicb vnb ghrifllicb) vop mir abwenbe/vnb fnr aller ansJerweljlten ijpri* (ienbeit be^eu^e vü ansifüre/ baö mir von meinet! ^Biberwertiijen / ^ur b^ebfien ‘Snbilligreit jngc* mcffett/bcsiià^ nie fcbûlbig worben bin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vu

5nm @ed)iiert/beweget mich aneb nicht we* ^ufolcber Verantwortung meiner ddiebten ^aufi^frawen vnb jtinberlin ^rûbfal/3ûmcr vnb étenb/ bas? fie gleicbwol ein offentltcb vnb nbsp;nbsp;f entnuö meines? glaubens vnb £cre nic^

alleine bie 5eit meines? £eben^/(onbern auch wa0 meinem ‘^obte baben/vnb ficb berfelbigen ju aü^ 5eit trô|îen/vnb bes? aewis? fein möaen/bas?icb folcbe Verfolguna/ Qreub/ €knb vnb

«l(Vt «»« ro« falflt;6cr £alt; ( wU nitfnt S'*quot;®«

-ocr page 34-

Vômbe.

fonder« amp;a£f ©PU aw£? Örtahijcr ©unfl pnb iîkbc / P«P wollt; tnUnenPcr ^âcamp;UdundCvn^ t*anitt vnp ParPurcÿ/ !»lt;€ 'pcrrup pbcttôfkrct/vtw

lt;blt;rt vnP ju probif ven ober ^ubewcVrvn in vnfc rm ©(auben vnb ^cflt;ntnu£?/©cbuit vnb hdfcU/3afpnba aüen3tPflt;Mlt;i ^ubctüromin^ enb Spufe^un^ fpicbu £erc / bTîepnung vnb f«itnw£?)p^â€meltc meine S^inbe Pbcrvnbwf-ber mteb verjünget ^bt “Önb be^ berfdbige gan$ gntbige bn gütige ©pet 5« feiner Jett/pnb wen« ^r esi nnfûr bo^ belle anfe^n tpirb/miberumb yn, 6dffen werbe.

Sum ^itbenben/ ©internal fpfcÇemefne^e^ v(/ îHepnung Pnb ^efentnug?/ niebf aücine bon rwern ï^rebigern/ fpnbern aueb ppn anbe rn mepr papillen genplfen/^ttfpwï’erfeit aber ven benen/ fp ^n j^^rtigfper^ itt'prenffen |ï(b infamen ge tun* ben pnb gerpttet baben /auef eiteler Setnbfeiigfeit bnb groben greifflieben ^QQiPnerflanbepnbPnbe« bacbtfamfei t angefoebf en/ gele|lcrt Pnb perfolget fpirb. iöamif berwngen |nen allenfampt Phbauff einen bauffen / bermaf einegf pon mir begegnet werbe/ pnb ire ^psbeit Pn nbsp;nbsp;bPtbrit an ben be

(en (ieebten ^ag f omen mPge.^ idj feinen pmb gang haben fônnen noch fóöe n. ©onbern habe mfrenbiich fÜrgenomett/PHbförncmenmólfen/ «lieb bnreb PfFentliebe Wefe gegen fie ^utieranh wprte«

-ocr page 35-

Tombe.

Worte« bnb Ruiterfeesten/ bamü Ramp;crmf«lt;^Ucamp; felbö RU lefen onORuerfenue« Sabc/wa^ reeSt vnrc4« fev/unO Das? alfonicpt aüctncttacSd«^ ^6e«Éî vorâlt;bett /1iebte« ober Heden de«rtMlt;^^ fonbern beçberfeibÉJ bte l)artbettfampt/rlt;r ßerc bub 55îevnund reeSt vnb wolerweört/emiöcnem* me« vnb verfianben / vH ató benn approbiere ober verworffe« möden werben, ©ott wöüe mir feine Q5nab vnb ëtercf e/wie biei anbero alfo aueb plt;n* föro vnb bi£î Rum ^nbe barRu d^^f» ï’Hb verlet* Ven/2lmen/umen.

2llö aberdleicbwol vnb «icfeeeJ be|îo wen dlt;b biefe meine dedenwertide ïîtraniworiund^fur# nemiicb wiber ewere Prebidcr deritSt^ jß b« fein fol/ fo ife berweaen an è. é. nbsp;nbsp;nbsp;vnb lî ©♦ meine

ganiR vleiffide ^itte/ biefelben wolten nm im we* nidflen nicht bara« feren / noch barbureb Wrn/ ober irren laffen/baé e^ eben ewerevrebider linb/ mit benen icb Rufcbaffen bube/fonbern^eimebc one aüe^ Slnfeben ber lOcrfonen aufl^ vieebt fe* ben/vnb bie^arbeit mebr benn bieSîenfcbni in acbt b^iben vnb belieben. SlucbwbÜen ewer Sieb* benbennoebbaeî aum bebenefenvnbb^erbiden/ bac? icb Mfb wol ewer ^eelforger vnb QBecbter de Wefen/vnb one ehelen Rudebenehn/ vmb ewer Jcitlicbc vnb ewige 2ßolfabrt ni^ wem* ger/Wo ia nicht mehr benn pc alle/ fîet^ordîel* tig bin aewefenz vnb noch debörlube^ordetiw ö euch

-ocr page 36-

^ôrrlt;b«.

curt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;ctt fn'Hv ©(iia

tfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;cit vüer e «(amp; rwiô(Kamp; wclk k«(^t(rt

tgt;nî) fvaken laficrt.

25BAb’ miib óetotigcf/ wff ïcb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'33fr(d

^dtrhf^er QietuWc wW Jigt;âlfK/ in Wcfcr ‘l^crairt* wor(uiia eamaflftî mefîigcn / wW aller gamp;i ipücßc« ‘^fi^eWen^dr gcbraucbe» / tas ilt;amp; »orlf^Mlief; ïvltfr î»en ^efe^l IrefJ SetlfgenQirt»

Pf» tvlr0Beuô«i^ Per(^|Mftd ï^drlôcèèret Oaamp;en(ï)»th tne wic €iAnkcitgt;ô^lt;firdc »aö ^orcfct) lîfdX B^iiôek/ cofBfohmri»Wdnem/cDmrfcamp;t^ fcBaffenm ^crer fer recfetc gamp;n|tlicamp;c^n|tvnlgt; ^lUf r/Ben lôver (otiflen twn ^né erforBcrr vuD fa ben fôil/ bkmk wiuerbofen fdn / fel aucb nie* «wnt) fut baran erge rn/ ras lebâkkbtvol nbsp;nbsp;nbsp;fc^

au menicn ^ÖiüerM«’» flrcfflicb/ mit ' Q^runP Oer Marbek fîraffcu Werbe möffeu.^öeun peb la lu fetttem ^^ege gebören wil/iiut ben Set«* beu/ ble duemmebtaüeiue naeb£elb bub £\ben/ fonbern aucb naebba* Seelen ^eüöfeitftcben/ ^u collublren/|re offeneltebe Çahimuten bnb £û* aeu biiae UK Wet bub buge freaffet ^«laffcn/bnb ble* felblaeu mü 0tillfcbwdßeu bbergeben ober auff fteb brltt^îcn ^ulaffen/ 3lw allermcipen aber/ ba e^ «lebe binb ein ^ieringf^/fcuberubnibba^ ç^îîpôVr » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;@ut/3a bttib t

hebe 'ïöarfxlf bub (ffre / ^ie erroalß bnb bnicu* ôrfîâ^melbef/^Mtfwnlfr

ï?»b

-ocr page 37-

fotzet Mttnad^

tifcbe ^ue^âudlt;tlicamp;nr lt;Stûd( vntgt;2Xrtidel/rn^ (lütc meine ^tOerfacbct fût^cben) crtlt;(blt;r3rrbiu me/ attô meinem ^ucô von vem ÿevUaen SbenN •naï Ve£{ ixrrcn/vnV (antet Ven ^itel/fo wol auch hcnactfoldenVe /re turl^ Verfaße vnV Vermeinte Senfnraatfv.

®(îicdc0MttSrt((»

lt;felt; ^rt^untc / vorn ®. ^ÈOolff»

gan^o *Per(flero gefe^t/in feinem ‘15ult;6/

Ve^ ^itd ifi/@rAnVli(ber vnV war* Jafftiger Bericht/ete.

JViirebbieprebtBcrjor WieniAr Bc^cUce.

I» ^iVerVeni^rllenvndedrünVten/wat^fr tigen^teVt/Va« ^rvV vnV ^ein im Slbenv* mal Veei ^lt;^ïXren/na(^ Vern 0e^/ e^e mans jf* fet vnv trinef et/S^rifli 2eib vnV %(ut niebt fein»

2. ^Öer SInVer jjrtbumb/VaeJ fegenen «iebt^ anVereiVenn ^etenvnV fanden feo»

^ie Cifiren pe (meWetVer getteD 3va(bf* WWW^WPjM(wm/Von Vern ^ort Benedkere.

-ocr page 38-

fcittCttt ^UcÇ/Recta Fides de Cana Domi, ni» QÖnÖ Vutf?CVUni inCommcutarioinGcnefin, Cap 12. EfTe duplicem Benedidioncm»

3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©rUfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PttfJ nießf aufJ

trörfHc^ 6f fo^lcivwrtfî wfr für einen @egen o^er Q5cbe« vber ^rot» olgt;er “^ein fprecten follen»

îDiefer 3rtbuinb ifl^nftnben / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b. ffiti*

ren Panlnm/1. ff orintb. jo.

4» ^öer Cöierbte/bie ^ortber ^vnfe^ i^nn^ nicht eiaentlicb ber ©egen wib ^öanrffa* ôunâ ff briftifelbfi fein.

Öiefer 3ttb«mb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X. i. b» 3» n.

Ç» töer Sünffte / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boei ‘Öater enfer ber

rech« ©egen enb ^enebieite feb» 3(î âupnben/

6, nbsp;©er ©echfle/ba£J bie ^rfîe ^r^ehtnnge

beroert ffhrifli Jôtfîorifcher weife gefehehe: ©iefcr3rthumbij|^uftnben/ 3» 4. a»

'7, ©cr@ùbcnbc/©a5 biedereffhrifli: 7îimhin/eubete.^.ba»

8» ©cr Sichte/ ©a^ bie Kirchen nicht u lo* hen pnb/ba enier betn ‘3errei^en/bie ^Sert nicht wiberholet werben. 3fl^«ftnben/ K. 4. b.

enb

-ocr page 39-

e»igt; ((Te/ ae. ©ftf« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m lt;(l )u

». 2)cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iöas?S^rifii 2ei6 am ffreu*

l^etûrvnô^crbrecbenfeç» finden/

p. ^cr 5wölOte/(rt Adiaphons ober frcvcrt ^itteibtnaen ©cbottvttb'^öcrbcrt/tjom îD.Dcrifîcro öcmaebt

P‘ ^Öer ^rep^e^enbe/ îndîftînâæ hypothc-©ae5 ifl/bcrmorrcneSKcbm/îfî^« pn^en/ îO.3.U4.a»

@0 viel ft«b brr bcrmcinem

WC bfe^tómarffcbctt ‘Prebtgerin mc(ner gotgt; Kliwtt vom Ölbenbmalbe^ ^Oren aufföc* fucbt/acmerefevnb aue^ac^cfebnet haben. Sollet, barauff meine Slpologla ober ‘Öerantwortuno/ mUQ5otte^^illF/vnbinbem 7?amenmeilt;

nefJ aUaliebjlen vnb y^ev« (anlgt;e^3€@^ff!?ript

O 5 APQ-

-ocr page 40-

-ocr page 41-


-ocr page 42-

SD.

AtUr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0rttbe/bie lt;tttbem 9«

gmben vnb 5igt;scr((b(/9nb |n bardn $i»fitlr om vcrmct* Rcc VRb ftdb Vrtttrfïdnbeii boben/ felbs pHen/ ben brccben/IOnb bn 0e(t(tgt;ctnee nnbern fifdb( bebentfen RbdbbeBeren/enblt'db bnKnverberbenwerben/wcldxn (cb inen bb4gt; nid^egerng^nne wblc/fonbcrnvidmebr uiteb febâlbfg crhnne fâr (te 3» becen/ bad ftc (0btc mie (è(nen gnebfgen 2(»gen anfcbcR vitb behren tvblce/vnb bae gebe (a nbsp;(D C X / 2lmen.

23cm ^rflen'Punrt/Ol^a/wü mefne Wiber werrfge» fagen/ 3rtb»nib.

nnben lt;6r^en vermefaeen 3rebumbbee M j Vertfffc ! 2)46 (te fdrgeben vnb fagen/ bas iet mte Vj^^lOngrunbvnb'IOnwarbcic leren vnb bertebun fbU/bas 25rbbvnbWe(n tm 2lbenbmatbes^(£2^rcn nadb bem €egen vnb ebe man es ((fêe vnb ertntfee/ CbnfltÄetb vnb25luent^c(ètn/ wtl teb barauff meü Men Wfberfaebern nt'cbe mie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bber Tnivar^

bete C^ù 0'e letbcr ebun^ (vnbern mte aller vnb b^eb^er Warbeiebegegnen vnbanetvsreen/vnb btlt;(ê jreCa^ Iiimntam/ fo wol als aucb bïenaibfolgenben vnb anbe# ren alle bermaffen «vtberlegen/bas ße mie ^^eeUeber ^ilffe/fïir aller Wele 3nf(b4nben pallen tverben. 5cigt;^ aber b(emte/vnb Hage metne W(berfacber für ber ansertvebleen vnb tvereben Cbrißenbe(e Ü^rßltcban/

. nbsp;nbsp;nbsp;bas ße £m Cietren vnb 2(n3(ebert fbleber meiner Were

• nennee/begeben. quot;Vnb (îimmeln mtr meine prspcßf eten ganQ bbsb4ße(ger vnb beber.;lt;»er lißiger Wet(i/ Mttt.4. anbers benn gleich wie aucb ber lelbtge@aean/ ber cln lOaeer vnb tUeißer Iß ber Xugen/ £n4ee.4.2)a erin ber Wßßcrte'9 mie Cbrlß^blfputlrce vnbjnvcr^ pKbet/ ben tfêtit vnb ncnnQigßen pfalm bebenbiglicb geßtm

-ocr page 43-

®olfFâa«ôlt;'P«Wlt;r|-BcIïimmelc/wtÊcrccvhöwtrfelfdxctHC/^cbfïQ^^^ef^ )99it jrtenatierw vitoangcjogtmWoic/l'ogAr fdpltdï ter vit» bbOir wetfc tMbCnlU^C/ f^n^r»M |ilt;^n4lU w*8lt; U'ÿ folcfae» vertôr^Wrt »»bge^wimlwiiWtw un n«cb Bwbr vnb UotUctxrc Wort/tfi mciiw fàw mme rnb gattQ« propoßdoit ober lt;gt;cupc(ldcfc Ut B«itQeit 25o(be/bO|onUrt im 2gt; x* f4Clt;2.i»Ub(c|«« Worten ^fanttnverf4frlt;i^/lt;*(*rtlslt;t.

3«/ Oasill/fageiefo/cben ber îYlartgel/Ulif^îœt K’ûgUnge an nnobtben/IOnbbarambfteona 5» K«a be (i Qen/i«fic( n vnb verfolgen/ riimUdj/bao »û 4u4gt; mit inen n(lt;^t grübeln ff oeb beter minieren wollen / t«t im Àbenbmal £briße7 balö nmto gefproJjenen Wora ten/vnbaucbnoebauirerbfflb bem (Stbrauch« lOnbebt ber quot;V ^uaoocr (öibraud)/ ober Vie partitipetion vnt tXielfung ! ober boo tCflcn vnb Crintf lt;n bor^u (ompc/ 35roo vnb Wdn € nbsp;nbsp;nbsp;Xcib vnb ölut werben.

)gt;iefed i^ eigentUd» meine propopcion/ wctd9^lt;/ XXemlicb meine Wiberfacber/ von einnnber gertHen/ vnb nur etliche Wortberfelbigen Citieren vnb Anfedgt;a ten/onb ße i^ in )rlt;m rechten Verßanbe / vnb fflo ich et meine / in deinem Weg« fnlfch ober vn war/ vnb viel wo tiger 2l«Qcrifcb ober fcbwctmcrifch/alo wol meine Wi berfacber vnb quot;Oerferfger fftrgeben vnb tolumnqrcn« 6o nbern iß oie h^chße Wacheit |elbo/wie ich biii a u(b bafelbo vnb nlo bald hernach etliche gar wichtige vnh Werhafftige 'Orpechennachberlengecrithle warumh manber papißen vnb aller jrer riachfolger vnbCSc« Rofpn propoßtioninhinem Wcgebillichcn obernadt g^ben loi/bie bnfdfchlichftlrgeben/ttchtcn vnbfprea d)en/bas halb nach »er £on|ccraeion ober 3cgcn/Obcr nach gerprocbenen Worten berCE^nßßung/auchanfa ferbalb bem von «Chrißoe'^ngeßßtem vnb befoblemn» debratth/ Wein vnb ^rOb C^KJßi 4cib vnb Älu t iß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wit»

-ocr page 44-

wirbelt. iSin jcber fromer Cbnjl er »rege bfefetb^gen “Vf pteben be’y peb mtc aUem X)kte vn mttatUm (izrnß/C^ wirb er getrtsUeb bepnben f b4» meine tYle^nong rcebf «nb (Cb^ißltcb fev/ bargegen aber meiner Wiberfaeber ganQ vnb gar papt^'fcb/2lbg^«tf«b bnbX)nlt;bn|i^ beb»

Dber bas/ pgt;i^ getmlce meine prspeftribn/XeM «nb UîeYnvngecigendicbgegrônber antfbie wsibciv» mb ÿmeine Kegel aller be^lfamen vnbgecretreti Xerer / ibrbn Xueberbaitbis a«ff biefe Seit geirc fen/ vnb nbsbCißoceUb^gnecsrbcÜs vbrbanbenpnb/bie 92^«de allblatstefc: Nihil habet rationem Sacramenti extra vfum diuinttusinititutum,Zgt;aei^/2lDncrbalbbcmrbnCbtl^ e^ngefe^eem tS«brault;b/rîtmlid)be6 Ygt;crrei(bena/ ricmena/ «nb Crind*ene/ »|i vnb hrii (ein @a^ cramenefein »acb genennet »verbem

Cttt^eri nbsp;nbsp;nbsp;Xntb^rus b^neee vnberMeree vne biefc Kegel cewan

enu* (lerer vnb rcrnemlidbcr »n ber prebigr ren ber Can^ ruai. Cbrifliaus bem Sgt;rteeen Cap. mattb- pm 6. ^enie feben 2lnnb auagegangenem Corn. fal.2lt;gt;5^ ba er aneerdcflteb fpricbc/terer vnbfebreiber/ bas jum ralU (^mlieben Wei en bes Qoeramtnes vnb jor reebren ©s

SrtJi« ß*»»«'«»» bcflRlbtgen IJee*? vncerfebwbliebeDingegeb^i ««tten ec rert/Zlsnemlicb/basißlemenc/bas Wsrt/rnbber 2bes (initioR feblbrsvnberin^ens/ Xgt;nbasbiefebes Baern »(»Ba; menrs {gt;re^ tvelenrlicbePdefe no vnbmmermebrm^i ersmite. gen nocb (^ilévbneinanbergecrennee nodb gefebeibe» werben/als bie ^nglctd) mo mieetnanber ein Bocras menr matben/wie benn fblcbtsir meint mvielgcbatb# ten:^4) tveirltoffrigerrbnmiraosbes ^gt;rcnXiicbc^ ri Bcbriffrencrseblce rnberbk* t »rirb/vnosnn^ren allhie^o wiberhblen/Werabtrtemebrbaubnlefenvnb wilfen wil ! ber neme bafptbige bie ^anb/ rnb crbol* plt;bbar4o» bes 4lt;rrenXn(lKn' me^ngcaUerreiner Xvf(bAbbeglt;rr»rt4(|?* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wen»

-ocr page 45-

V9lt;NII«b»iwM«wigt;rtß/gt;»ftM6(im4llA)V4t9/ lï»ö in Alle tSwtgéetc w«r bleiben wUb/obBllt;i^ni(blt; Met« pApißengenoile*/ (bnbern aiicb bie {(Un (Beider l'elb« ß(b ndcfo |b fofi vnb fb febr b«v»iblt;r {tQeeen vnbflrtbcun/ rTlt;«nUlt;l)bn» einenjebenGnbm Miene« Cre^ wefentUdse^ä^e Çtitnf M« (£l menc/bn* Weve vRbber 25«flt;blbb«r ««n CWb btfbblcm bcAiidb/vnbbA» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bemfelbigen hin Ö«cr«f

wenefeintAnZneebmAS/ wlt;epgt;lbennbte(««bgebAlt;btt «RiincprdpeßuAngretfUcblcltt^rOA« icblebve^b«: vnb {Age/ t)A6}5r«ö Wb Wein AttcbnAcb bei» ©egei»/AB P •ferbAlb bem (BebrAud) vnb «U «iar ex^ itPe vnb trim g(tr«u(ÿ lifec/bbcrbAöAaißmpfAb^Uiflen vn tA'irfeobAtjtt ,ft i((„ md)t Fompt. ber wArc Jteib vtÎAAe rvArc 2gt;t4it €bn|h amp;a(taf niebt nbsp;nbsp;no(b jein t^nn« /SintemAl bA« 2gt;r(tti fiucFe/ mtiiu

b4«5um vblPbmencn) Wefenbee SAcramcneAinAllc# *«0e gehöree/no* n(4?t bAi#bbtrim tX’ctefe ßeUe/ «no gelten nur Hcfi pbrafe« bberAie vnb^brmcsaTu beneben ein« ' AufTerpA^b œnt lt;E» btAueb ! ooer«blt; niA* bielt;jamp;Unientlt;iinAd)bem25tflt;bl Cbri^t iffet vnbtiin» lt;^lt;c/Aber/ bA mAit^e niete em pftbee/ iffet vnberinefee, 2gt;(rw«g«n4lt;b benn AU(^bt(|e Wbre/Alletnc ƒ wufte/ Mtctnc WtberfAcber gf^trnmefe/nimmer rcQc/lAnberil fe^Allwege/wie bcnnAiieb AbengemelbeesnfAmcn vnb An ein Anbei biefe ptbpeftetbnen/ Auffet bAlb bem befeb lenem ^ebrawch oe« iEffen« vnb Citn^ene/bbereb« manbic tCkmenten jffee vnberinefee/bberbAmAnft« fiicte empfebec/ ilt;Pc vnbtrtndPce. Zgt;Amit vn bArburd« lt;d» benn mcUe Artbcr« meine/ nbcbpicbc/ benn bA» bA« 2gt;tttee wc|entltd»e (Incfcbcs BAcrAmenee/riemltcb bA» t^fTn vnb CrineFen/von ben iC^lemenetn 15rbb* «Ab Wgt;’(n9 ni» vnb nimermebr vnb in Feine m IQOt^e ge* erennetnocbgefcbeibenwerbe/wicbcnn Aiub nimmnr SefebtU» fbl/ llt;dgt; Aueb bellt lebenbigertnenftbbefT«*

-ocr page 46-

Scópni VttCerfleamp;en fol über mits» Ditb (n Qumma Wr ttfrs amp;nbsp;intengt; 8lt;nbs «nbcrs vmb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C2((s iS^erc mem ^trr mei«

cio pro- vnbttnnn/ vitbmirmetn^erQvntxSewtffêiDcugeO pofitio« betin bas (db wiber bû paptllen vnb aile fre ^cnoffeit ■û. tgt;berbemlt;lt;^frlt;**»’nbCrtn(fenblt;s^scbwirb(ge3acra mettrs/bar^oesbemtals^abcmctnfgen Fine Mbfcopo »itb 3« CMtfcrm befielt 2(nfeitaltcb vbn Cb^tfls feibs t'ÿiH gefeçt/ viib oerorbnet; (fl/fefltgUdb balte/ßreyccvitb rlt;mpffê/barâber aixb bleSettmetnesÀebensbol«**/ flr (ttcii vnb hmpfl^ii wtl/ait(b bis (it ben Cbbt btiMi**/ baslvb mtrsjamcbtncmen/nocbvbn bem lOsW^ml^ ^n We|én bcs 4acbwtrb(genvnbblt;û(amlt;n @aaraa mènes bcs waren Xetbes vnb ^Ôlnws^ej» Cb^tRi/jn ttmer nbsp;nbsp;nbsp;trennen nbdgt;rebttben laffe»

Tab biimite wer Xûbe vnb 2(nlM(bb ttnb febermeiw nfgitcb meme tîTevititnffe beflb vfclmebrvnbbasver^ ßeben/ eyanemen vnb bebalten m^en/fb wÜ (d7 ße mit 0ar wetit{( vnb Furien Wbrttn anbtrwclt vnb 3unt l^berfltts îuuttfafprt vnb ^itwi'berbblcn vnbe|dbwc^ ret flt;ln» Soge vnbbehnnenlfs»

^rtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tnn bi'e iChmetiten 25rbbs vnb Weins (n ber re/

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb vsn Chrifîb verbrbnetcnlt;6’înre^unge/ven

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lcbenbige Wbrtjjfefu Cbrlfli'Z

o*^Ah ***^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbrifli/

ÇJV? gegeben j» IQergebitng beinerôônbe.^tem/ ^ïCtne 271 Vrtbtrind‘/Dasifl/Ïgt;as25lite3ertt£bnW quot;**’* fôr bet'ne Sônbe vergbffn/ zc. mitvineifbtt vnb ap» plfetret sber ^ogeelgnct werben/fb gleube vnb tra we (4gt; fefllgUcb/nnbaits lt;B»rimb metnee ^eri^en/basniir ba ge gen wert! g vnterbem ^brsbber ware/ wepntltdbe Xelb 3«fïï»Cbriflt7bcn er ans ber reinen jjnngfra wen tUaria bitrdj p^ne (Bf^ttliebc Krafft / vrtb butcb bie Krafft vnb tVl^twircf ung bes nbsp;nbsp;(Heifîcs angen«mtn/

bttb btr am fûrmici» perwimbit vnb getötet f^/

-ocr page 47-

Vrtttr bem Wein f«« wef^wUcb«« vnb tt4tfirU« 4gt;ïs Kdfcnfarbee 25lttt/folt;rfiiri»ilt;b vnbolUr We(e 6ónbe am Creoi^ geflór^et/verru'cbttwettx* vrtlgt; badicb «Ifb 4igt;» ber ^a«lt;gt; blt;e‘Ücrre'Çlt;ber«lt;i»prlt;Mgt;g» »rtb ana bem ^clcb trirtrfe ben waren Xeïb vnb baa wn re Blnl; Cbri^i/ 3« baa baa »rab/ baa mir verre'jefc^ wirb vnb ilt;b empfab«vnbefl«/tgt;nbberWein/beni« van bem lOerreidàer empfabe vnb trinke/ (1’5 wa^^ ciglieb ber ware Xeib vit baa ware ^lna Cferijli/ ïvaw bem ala feine eigene Ware lanccn/eu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, t

2gt;aaid} aber baa alfa viï teiner anbern öe|lait/ gle» be vnb bekenne ! glenben anb bekennen (al vnb mna/ 1er retmidbCwiegcmelbeObe'fbea jein Wart/baababnrep Aatarl« ben Oienergefpradjen wirb anbfcballec/nim bén vrtb ut amp;nbsp;vis Ïfle/2gt;aa ijlber JLeib^ifn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^*® tn** tut vet*

arinef^igt;ad i^ baa Äiut Jefn Cb^ »(HZ nbsp;nbsp;be'ybea aneb bi,

baa bie ÏJre'j wefenclicben 0ócfen bea Qacramwta/ pi-mlid?/ baa ißlemenr/ baa Ware/ anbber ^fablow 0ebrancb bea ^Jerrcicbetta/iCmpfabena/icflen^nb trindTena ba jnfameit anb anjtrertnlieb ßab n«tb bec Xerarbnnng anb Befehl bea Herren.

^nb i(l herwegen biebe^y gar eben anb wal jnmerr rfen/bae ein gramer XJnterflt;beibfe’Ç 3wiflt;benbembaa /yj^^^ nalt;b bem Wart anb 25efebl Cbrilii/rieimt/iclfet/ CrindP « t / tc. aerreicfoct/ empfangen / gegefien ^’2'0** bert ger trnnef en wirb / arib jwifeben bem baa niebe aerreiwet/ nach gegeflert aber getronef en wirb, penn bie œlemenr ten/fabnrcbbieFreflpcige Wart Cb^ijli bem Cammn* u^ger. ntcanten atrtreicfeet anb appliciret werben/w^batf# tfgbefe Ibn'lli Xeib anbÄlntlirtb/bieaber nwtaer# retebttnaebappitcirct/nada gegefienobergetrn^en j^çn^en, werben/^^nné nicht Cbn'fii leib naeb Älnt fein.

ca fiebet ba blerlid» gefdaritben/ gab er feinen J^* glt;m/ anb }prach/rïe»ï*C/efiêtZ©«»tlî «»ein Àe(b/tl« met/

-ocr page 48-

!(pofodlt;aD.

2gt;as (fi mein 25!igt;b/ rtemlidb/bas mt9 lt;M/meinem 25lt;fei)lnAlt;b/ verretebee vnbgegeben wirb ! mib bas i r empfabet/ effte vnb erind'ce«

Aonns 3««o/lt;^bi«be’f btefe Kegel 3»mercflt;n/bas/bapgt;l« (be3pptlcaetsblt;r (SUmencen/burebbasgançe Werb

Cbnftï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ib cr tm 15robbrccbtn vnb Kclcb ausemtien su

«oelcbes man 3acrlt;mlt;ffcaUm lOnisnem nennee/wie benn Doctor tnartinus Xutber (è’bo vnh aH« ante» reiSorcfelige Xerer barvon nicbtsnbers fdHreibenvnb teren«

A nbsp;nbsp;3^»“/ 3^^ irtfowber brie jumercFcii /bAS foWw

««rrm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lpplif4tïo» ober

bcm befohlenem lt;0cbrAt»(b bc» ^Ocrretdxne/iCmpfM bene/ iCÂPen« vnb Crinefeno nu »nb niroctmebr 0m « ®rX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôcàrfc alleine/ ricmUcb

i±i?* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbiÊlementCcin boielt;^m(td» daoramenb

wiiilt;r m4lt;blt;n/beeJteiblt;«bnb25lttte» 3lt;£aXgt; C^X3e baih^ ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50«nn/wcnn bas mer«/ ß ma fienaneb We Km

wbrrt» nbsp;nbsp;ƒ thnïîi Xeib vnb Â!ut (ètn vnb bUtben. 2gt; as bS(b

**** vnfere Wiberfaiber feibs tn Ceimm Wege nactBebeil bbcrbîlU'cbcn.


«ber vwb 30 mehrerm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bûpr

Côncreucrfîa t Swctan^ etwr ^rruH^ swifcbtit mir tortO meifien Wi^rfadbcrn/foCait vnO m«g tcb/ beti 2llbcrii vnb (Cinfcicigctt swm bcfkn/ 9ff0cmel»«c

-ocr page 49-

nfdbt Uf|ert/b40 mfortbtrbut ©• 3acokue 2(iibHç/bfu fe erglt;rU4gt;lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ bU ftcb nt(t)C allctnc sw^eobi 2(i»

fcben nttr vnb bcn onbern Wtemorffcfccn prcbt'Bemi^reçrMl Uriger 3ete vnb aller (^rß/ fonbernnueb blt;lt;bctgt;«r i?nb (lt;ae (Sv VdrUngefi «nur anber« ntebr Btrcben vnb Sdbal* ^reerSs Xerern er|gt;abcnblt;*c/airb9nbberglt;|lalci/^ vber bic^cfer maffe f((n vitb beucUeb geureer c vnb vbitcwrnnbarflcf concro« fci^rbac. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfia.

Verifsttna eft propoGiio,PanisbenecIilt;fluscK Corpus Chrifti in vfu : Congrutt enim cum verbis InQitutionis;qult;c devfu* hoc eft, Aélione intégré nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fcruanda.vt à Chrifto mandatur SiC prjferibitur, loquuntur» Idem iudicandum eß de vino bene« diao.

Sfmifiter'vera eßpropoßtio abfblutepolîtajPt-nis bencdiâus eft corpus Chrifti, vbi iutelligitur de vfuamp; alt;lione integra £ Cbrifto mandata oC in# Ante vei Oituta: St aucem appendix (ante vfum) additur, «nave non eft vera, quia turn pugnat cum inftitutionc Chrifti, inKgre, vt fupra raonui,ieruanda.

^00 (b vid gcHbe ! Die propefteion ifl wore / 2gt;a0 gtfcgntce Ärob ifl bcr Xdb lt;£ 3^3* 0 3^3/ im (Sfbraucb/bennfî« jlimiiKtwibfOwpc «bereift/tnie ben Worten ber (Svnfeçwig/ welcbe von bem ^ebraigt;À/2gt;a0if{/von bero ganzen Werd* vnb •^anblong/ fb von geboten vnb vorgeftbriee ben i^/reben/vnb gleicbfale/fôt man ai»dgt; von ben» geflt;gmten Wein vrtbtiltn vnbbolcen.^

quot; Om gleiche« iftaudjbicfepropolîcionwatbaffttg/ wenn ftc fcbleebte bingefe^t wirb/bnogefegnete Ärob Xcib £^K3€iC2lzror(rnne»erfilt;nb«nwirtgt;

-ocr page 50-

lt;9-

»rtOtxm ganzen WercFvonCbrCi ^«CYnscfcQC «nb befbbUn. 2gt;a aber bt'cfcr 2ti»b«ng (diiK vruni,«acb vbr bcm (Bebraucb^ SuscfcQC Wirb/ |o |U oU bcnn falfcb vnb nicfcc war/ ötntcmalpe ^rcüee mie ber iS^nli^ung Cbrißt/ bie ba geno’icb/ •I« ub benn oocb ©Ih» er j oner e b^be/ fol vitb tuue tenwerocfv.

Darbev wil (cbcd aucb beruhen (àf|«n/viib bin min Mepm debeibeman gan^vnbgar wbljufrieben/ wil lt;Hgt;dbme|nc Wtberfadber nacbmaU bawiber laffcn laie len vnbCallen/ wae fie nur jmer wollen ! Stneemal tcb Wcle/vnbmt(t)beB frcwe vnbg£tri^)le/bae|tebarwie ber^tt ewigen ^n'cen mie (Srunb ber Warbeiem'cbcee/ nneb nlitb ba» geringfie Ware werben auffbringeii termen«

Xgt;nb bielèa i(l alfb/cSlthebeett tm ^errii/bic Summn Dnbbcr CurQeJdegricffmttrtcegattQen 25ult;bsz welcbb mtine Wiberfadber bermaf)èn 2lnf(inbcn/vcrad?cen/ «erbammen «nb «erfolgen. (Bote w^lleco jnenvergee ben/ba fte (tcbb ctneo bermal taffen Xeib fein ober were ben.

Vnb Cr09 bemnacb allen meinen ^n'nben «nb Verfolgern geboeen/bae fte mid) etnee anbern vberwei fen/ober mir biefên lt;0runb vmbfioffen foteen. Hv vnb H (einen 5lt;teen. folgte ber 21nbcr puncr.

iöa 2(nDa bamoftife

{gt;ab€cgnenntd)eaanbcro benn25eecn vnb bancFenf«';.

V Ô n mnetebewer Xübevnb ^nbadtf ^^^Oicfew nocefiriftitten/ guten vnbflanbbaffctgen nitbt grunbten noch «nwarbafFclt;glt;quot;(«'i* Btr ewer prebig^r/felfcblicb aufftttbce» b» jumefp«*)

2bee

-ocr page 51-

Suftte cbun vhd gibeit / b«» ids allblt;lt; bOb bgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

XVdrteit vonBcinemanöeniQtHerttnftbe/btnnalUwe -iPdi» tgt;ï m/b4rtton bu «xuangeU^en ! 2Ïnfb«berbeit aber tnaeamp;beue vJtb tUarcuó / inber ^ifibrtu vbm beUtgett 2tbenöm4l bee ^cirn melben/tjnbjnbctlt;5rted3irlt;bfcigt; ”^‘ ©pradoe/ welche ich rXbc b^lbtn »mb mehltet nach# »idjcwng willert ! }igt; AlUgire» verurfacbt werbe/ Alfb fcbreibeit« AaCo(gt; i 1*0'01/! TÓ^f àfrov.npù %vA0)lt;!gt;rf*5 fcxX«ff’fcgt; leCus.acceptopanc.benedixit.acfrcgit. 3*0*^ K4ni b4® 35rbb/(egnec ober benebciet/»nbbr4cbs/«tc. ^tem/ Kßtt AaCœp 10 a'oTKfwöp nbsp;nbsp;nbsp;cwjiffltfirKiJKir. Accepto calice, gra-

lias egit,amp;c. ?Onb «Am bei» Äelcb f bAHcFc / »nb gab iigt; bei». O A fiber mAit ) ACUr »i»b fur 2lugei»/ bAS biefe be^j* beiêttAngchjlen/biefe Wbrt/ ©egnen ober benebeien bAbbAitcfen fi^reinceb^tlrci». JtuCAS gebrauchr aUcw ItebAS Wbrr^v/aftapffocc,Gracias egitgt;^AI»iftr/(tC.^eC gt;^.2lpdllel pAulwftgebrAUcbet Aueb be'fbe Wbit/rieiit lieb bee fegneiid »nbbAiicfeiie/ »nbfeilet im gleicbe» cii»eefi»rbA6^Aber. Iamp;ennim 10. (£op. ber lt;£r|len aii bie Cerittrtgt;er gtbraiM»» «r bAd tVörr iyX«j bi»b twA« Tftf’ Ober wie im Ce|^c (lebec / v,' oy'f)^^ id eftjbenediûio* »»isamp;bciicdicerevelbcncdicimus,btb ©tgel»e»l»bfege* heue. T0 7toTf.»s'T«CtvA^i!«orttIog«'«e«,Poculum benedi« ßionis cui vel quod benedicimus,6cc.^er gefegnere cbe/btnwirfègnen/etc. X)i»bim ii. Cap.inVlOiberbb# Ung ber Worcber iC'jnfcßung/lcQt er bas Wort Euilw-riäifM^Elaut»arton,ke rucbartßi/iitrktlt;iie,ACcepit pinertty St gra-tijsaaisfregit amp;c. VTAm bAS 25rob/»nb bAlirfct »nb btAcbs/etc. bArAttsbeni» Abermals BI Ar »nb offenbAt ifi/bAS bAS Wort Benediaio »nb Benediccie, @€gei| »rtb fegnen bev beri fßuAitgdille»» »nb be*} @. paulb nichts A»ibcrsbebcote/beni»bAitrfen/wic bei» I» Auch btc ijerrjtucherus/bAS Wort E«logf,!«,Benedixit,bAt gebe# mbeiet bbtr gefegne t/ii» ben be'jbe» iÊuAngtli pç tn At#

-ocr page 52-

2tpoîôôî ülorcômû ôsm Wdre/ïxtwtf W46 t|labcr2gt;4ntfen4namp;ereamp;ennblt;un. l?no foîgec ber wegen/ Cblt;»e fd^e nocb a'nmrtl wibcrbolf ) brtô ©lt;g* nen ober J^enebet'enCn ben Worten berlt;t^nfeQungeetgt; gentUeb ntdbto nnbere fe^ ober bebture/ bt n 25iCen vnb 2)an(fen. lOnbwetlbem nlfo/foniueee jec'ftelange# moflecer »nb 5«fnbreUger tîlntwfl vnb freuet/ ja ein grober gretfßtcber iOnuerllanb vn fd^entfUdjtVnwif/ fenbe(t fe(n/b40 meine Wtberfacber/ ewere prebiger |t(b vnterfianben haben ! (blcbc me(ne prof^ofttton an* $i»fecbun vnb^oßraffen. ‘Vnb baeßebeefale mdbt fb mtcb/ale bte lieben (Sttangeltflen vnb nbsp;nbsp;paulum i

ben lt;SPe(|{ vnb Chrtfinm felbe firaffen vnb («flern» Denn je Cbrï|iué gcbencbetet; vnbgebanefethat/vnb ber (BelltbatCblcbe Wort (n bae (Suangeltnm bin* ein laflen fe^en vnb verfallen.

Dae |te |icb aber in jrem groffen Comment vnb obge 19on 2(ttd3»ge/au^ben Xntberum referiren/ wao fett ^’^** ’’’•^ bernfpin/ wekber in feinem Commentarfo '’^gt;lt;•’^lt;*0 22.Cap.bee €£r^en SÄbebe tnofi/ vnb vber tblt;rigt;9 nbsp;nbsp;nbsp;Wort/fo (Sott fpracbjn 3brabam/3(b wi'l b(cb p*

rebe. S«»«» vermebren/tc. 3tlt;m/3n beinern @amcn (ollen gepgnet werben alle Xgt;^l(fer auff ilxrbcn/ cet. ansetget vnb ertleret / bao ber Gegen ^iveterle^ fe^/ rremlKfo/Verbalis, fonn't Worttrt alleine gefd)idbt/ vnb teinc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barbtnbcr ifi / ober folget/ lOnb Reali»,

fo nicht alleine mit Wort^ / fonbern and} mit ber Cbat vnb mit bemWercf felbe gefchiitt/als eben ber (S^tt* ti^e Gegen ifl/bamit 2lbrabam/vnbna(hmale3l^a vnb 3atob vnb anbere patriarchen vnb Gottfeligo Xente $u aller ^eit gefegnet ß'nb worben/ vnb noih he » rebe*; tage gefegnet werben/Dae bat albiemttbiefcnt Gegen vnb Gegnen rvenig ^utbun.'IOnb j war wenn es beo Weg b^^vowblt oberfolt/fo Hnte ich wolnicht nU(P

-ocr page 53-

ssßoiffflflHailcxriM-

AlkfitC dupUccm fignificationcm verbi bcnediccre, lgt;lt;r« audÿ wôl iticbc viel wmtger nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 wendig 25ebeigt;

tttrtgmZ4Uö öer nbsp;nbsp;Qcbriffc »nö «nberer Qctibcneeit

lt;£rH(rangen crjeblen/^artbtt»^’*^ «ttfflegt». Äber bas wolcealtbu viel 5» Ung vnb jwbefcbwerUcb vorfol U»/wßrb« «ucbmcbtgnr viel jurSndxn bienen»

□oncbitnuro Weflpbnlutn / (Bbttfekger (0ebed)e* vb» Nud/beUngenb/ welchen (te nncb wiber mich »nb gemel wn» St te meine VYle'fnnng »nö propelïtitn citire» vnb e^jn« ^net» fttren.Jfl mir attd5gnrmcbtvnbewtt0/b4d nicht nlleh Jb4d^ t neer/ftnbetnnueb wol «nberemebeinbertTle'ynttnge Wejl# ftnb/blt;te manburcbbAS Benedicere, 25enebeienbber felt; pbnlnn genen/ »erfie^nfbl ! bie Wort bcr ie^nfe^wnge Cfi* nbsp;nbsp;nbsp;«»*

^i/ Das cfl mein £eib/Zgt;4ft iii mein 25!ut / vnb bae ber bere rit lt;Seglt;n in benjclbigen Wbrten alleine ^ebe/tc. 3db Up blt;n* fe 4igt;db fblihe )re ÜYe'fnnng babey (eren vnb wenben/ ^ct}e auch in feiner 2lbrebe/b4s cbenbnrcb fblcamp;e Wort Cbrifitts fiin Satr4mentelt;jnglt;lci5t vnbbefietiget/in jBerafft bér felbigert ! aber nicht alleine benfclbigen/ fon* bern aud? Ärafix vnb vermöge bee (Slebetta vnb ber ganzen X^erorbnung ober lt;xlt;fnreQ»ng/ lamp;rob vnb Wein $t» feinem Xeibe vnb 25lute gebeiliget vnb verorb net babe. 3ber ich lebe auff einen nnberii ber int ißttangclillen tHactbeo t tHarco vnb S. pairlo get fcbriebcnliebet/vnb jeige anbenlOnterlcbeibbeaSe^ geita ober (Bebeto/fo vtbrifîwô be^ feinem 2lbenbma( gebraixhetvnbgeóbecbat/vnb bauon bie ifuangelit fcbe vnb 2lpoßolifcbe i^t^oria mdbet/ vnb ber wefen^ lieben Wort ber €£';nfeQigt;nge (Ibnfli/ vnb bao Cbeü (ittseinbefonber (Bebet be^; ber (Ê'ynfèQung vnb 2lomif ni(lrationgebraud)ecbab/«vtld)eeettvaeanbcrdgewt fen fe^ ƒ är öert Wortc/2)asill mein £eib/ îïae ijî mein Älut/ wie brnn baa bie Wort ber (B'ynfcßunge tlerlicb nnaivafin» X)nbbie(en Pnterfebeib werben mir meine

3 i Ww

-ocr page 54-

îD*

Wibcr wol muOt.i jr X» bcftg ! j4 wtH Wert C5dtteeblt;t(ît(gt;€CVrtb wcbrct/sDrtótïï/irtaUeÖEwigVeit; vn4’»g«focbMrt »nb vngcucjcirct Ujprt.

3c5 wti 4ber 4uff bte|êe malbatuo» ntdje wetckuff« ttger fîretun/foRbem vie! lieber etk'ebe n^ctge vnbnû* ' i5lt;/i4blt;»fp»mcvnbBreflfitge Äeren/bt’yöieftmStucP« Vftbbi’Ÿ bett ïObrtc» bee ©egnenôvnbO4nlt;fe«ô»£brw Waï« |{i/ewerXi«be»«b2lnb4^C4rt5et0ert»nbevnbilbert, v?ub£b ‘V4bfârb4e^r(le/b4ebercwtge/2intne(t»gevnb n'irua Allein ivetfe ©on (SFecceft^eftidCbrilîue/tnfdebemfei Si^btçet;. nem25enebeteigt;/©egrten/?5ecen«berb4ttlt;fenv)îbcrQ* 5?rtb gei liebem feuff^ert feirtauff geit gefeb«» höbe/vnb bAiîefei; mit; (9bt;c bem lOater vnbCBoct bem^;* lt;£*ei^e (tebbe* I. “Vp fprdlt;b««/»»b3ttKb4t;e gangen fcf/vberbielemfeirtem fach» 5«rfao bber vomemen»Æbbb«nïn«fflicblt;ngt;'OPercFe/ . vnb b40 ernueb mitirem Wtffenz Xbac vnb )QCillen/ büleefetn ©acramence’yngefeçfe vnb «ererbnttbabe.

Sumanbern/bne er bwreb oie ^^raffe vnbböeTQer^ efeeber m5gcn folcber feiner 25enebeii»ng / ©egnnng vnb ; 25erte^ 2)4rtcPfagieng/nicbt; weniger bcnii bnreb bie nadjfol^ beiung« gcttben wefendiiben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber Æ'ynfeQnnge / 5gt;ae i|i ƒ

tneirt^eib/îDae ifl mein 25(ut/25rob»nbWeirt/foer genommctt/gcbenebeict/gebrbcben vnbjtt efien vn tri» cFen nuegetbetUt bAt/3» feinem Xeibe vnbÂIure ge^ weiber vnb gebeiliger blt;}be j ber (Seriale / bas noeb ben* tiges Cages vnb 5» aller Sei^/^rAffc vnb vcrmnge ber : felbigen einmal gecb^**!*** 25enebeiuitg ober JûandÇa/ ttieng vnb ï30brqpre4»ng ober at*lt;b ber ganzen iCv”* feQnngeCbfilîiZ wenn vnbfb «ffe biefelbtge wiberbb* let vrtbgebAltîn wirb/im 2lbenbmalbes ^crrcn/Cbft* (lus mit feinem Jleibevnb^lutegewisliebgegenwer* eig fc-ÿ/»nb ben Communicanten vnter ^rob »nb Weinbenfetbigen feinen Xeibvnb fèin ^^lutwarbafp liglicb^i» efTeii vnb^n tu'rtcfengsbt vnb vlt;rrex(be«^

Suugt;

-ocr page 55-

2BoIffâattai'Pcrlf}«î.

^iim îgt;?ictcn/2gt;4« oertwget»/ »iMwic v»(lrwWlt;iw (fe ooer Wortfprecbennicbe» Oarju eÿun/ pxt^crnftttb ^etgt;er nur eiee( vnnAçe 3kttecbu ƒ Mc reinen îôantf barj» lgt;abenf(5Uen/ welebe» icb ni^e vergeblich albte ui^em foffunff, ge/Denn tlt;fo weis mich noch wol ^uer jnnern/ bas infbii * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

bcrbett Vïî. 2lnörea6 €orui»ue fich von ber (Cancel bn# felbs bat blt;xen (aOen/bae crba nicht vmbfonß/auch nicht muitig belt;; bem ^kar fiànbe. rVu weis man aber ((Sect lob) ja wol/ wie ferne er bamuffig (lebe vnbtvic ferne nicht/anmaffen fol er jtch aber gleichwol nicht/ bas er bas geringfie feiner perfon halbsbar^u cbete. 2gt;enn es jaCbtiflnoher ^err felbseinmalalfoverorb« net vnbins Wer cf e gefélst bat.iDie papiflifchen pfaf fen ß'nballe auch inber ttlc'^nung/bas fte mit frem ner« xifchen lEbanb viel ba^u tbun/bas 25rob vnb Wein Cbrifli ieib vnb 2amp;Iut/Cwie ße felfchlich fiirgeben) sverbe/verfluchtvnb vermalebeitflnb fte aber mit aU Um jrem 5utbungt; Tnb wolte (B*ott/ ße ^tten fo vielnis bar$u getban/noch bintveg genommen/ f gt;nbsp;were es vmb bie treffliche Kirthe vnb (Hemeyne bisher vielbeffêr gcff anben/ vnb ^önbe noch heutiges Cages, tiefes fe'ÿ auch gnug von bem 2lnbern verme';ntennrtbumbgt;

^oIgecberiDritte..

2gt;as vns nicht oifserücfltcb befohlen/was wir für einen Segen ober (Sebet vber 25roh vnb Wein fprechen ftSllem

2gt;iefer3rtbnmb ifi 5nftnben/^.3.1^gt;cittren pan^ bm/i.Corinthgt;io..

ö bem vorgebenben vermeinten 2Jttbnntb fl'Uffètbiefer.. Wenn aber meine Wiberfacher '^weintWbYt^SanQ vnbgar/wie ße auff einanber

5 3

-ocr page 56-

Slpvfoafa O» felffett/enelee vnb auff^efe^e bleuit /1lt;gt; bdr^» fdb ad* bù mcbc viel barauff anctv^rcen/fonöern fte würben mtcb felbö bertnó^ benomenbAben/ 3lber btcwtrl |to ftcbber ^cigt;ffltfàgt;cn ^Slunß burcamp;4ud gtbranctxn/fo mus lt;d? ße felber/ wfe (te bn tn muttS Sucfe ^eben nocb^ cCnnnbcr crjelem 3(b fcamp;retbe bafelba al(b/b(te tnb^ ^((iortn gnr nfcbo vermelbecwtrb/wnsCbttfiudfór ctn ^ebee be*; vn vber bem Sacrament; gebr airà)et vnb Befpro(tgt;en blt;lt;be Q onebae bte (Euangeltjien (agen/ bas lt;r 0e(ègnee vnbgtbanef etblt;tbe vneaucb auecródlic^ ni^t; befohlen t(l worben / was wtr für ein Segen ober (Hebet barnber ober barneben ( preeben foUen. ibae I?a» Cer vnfer aber bot vna £btt(lu6 felba geoffenbaret/vnb {gt;46 St vns baffelblge 5» beten befohlen. Dnb herwegen tkun bet (Ebn vnprt Àtrchen recht/baa (le baalOater vnfer aUejei't ^li^bcr vorher pngenober recittren/ vnbnacbmalaaucbban# Segen/ cfen/fol auch In Betncm Wege anbera gefebeben noch gt tonb wel halten werben. 2gt;te 'Vrfach aber waromb folcba tn aie (hermet Icwege geftheben (bl/(lebet tur^ vorher. Sintemal meng. manCIcbreibe viiragettib^be^allenSatramenten vnh Setfiltdben Ceremomen (eberMitSotcea Wort betrat idbtcn/beten vnbbancf en fol vnb mua.

Sebec/ lieben Cbriflen / baa fol ja auch etwa ein 3r* eb»gt;nbfetrt/ba8idbalfo fchrelbe/rebe vnb lere ober rboa te. Schemen folten (Tch aber meine Wtberfacher/baa fromme Chrt'l^en von folger (rcr groben X^nbefchetban heit ober Cbbrhctt (baa t^ nicht waa beflttgeta fage/gt; b^ren vnb wt(fen f ollen.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Waa ben von jnen titterten obcrallegierten Spruch

aua ber i. jun £or. am lo. Cap. angebe t / Der gefegneu ^eld) ! welchen wir (êgnen ! t(l ber nicht bie Semetn* j ftha(ft bca JÖltttea Cbri(lii^ D«ratta(te bennfwie ich pauio vermerif e) be weifen w^llert/baa vnfer Segen alleine in ber Wort btr iSinfeQung CbnU^'^th^ ober gelegen fein fol/ mua

-ocr page 57-

©oiffaattôiTxtiii«/-

■(4gt; aUfete ÄU(4gt; oea recbtcn 'Oerjlanö vrtb tfjtiitKcb* tne'fnitn^^erptlbigenWôre pauUanjeigcn.

(ärfleober btweifen/O«© gemelwr ©prttlt;fc pattli m* lt;fete wider mid)/ fonbem viel meb’f’O”® irt^Hwegemit httr fe'y/Dc»»»/ wie bie baber erbUret/^ds rede von dew @cgendee(S»eberö€bs^ifii/vitd drtô v»lô d«fplbißerti* Ätgebffcnbrtret fe^/rtls berm vrtjweifelidgt; wat »itd vi» U»gbar/Sgt;4öAber der 2lpd|lelfprid5t:/©lt;rB*rlt;0^®® ^lt;lcb/weld)cn wir fegnen/ daa bat viel ein arrdern 2öm febeid. TOnd dar auff merrf t it» lieben Cbriflen wdu

Paulas ipricbt ! î)er gelegnew Äeldj/ im (Sneww fdjenCejct^ebet/fôponrwBfûfBiogiiUjpoculumbcnediaio» nis, Der Keld) des Qegens/ 311 aber gar re^t nbsp;nbsp;nbsp;»dl p^g^ete

»dm ^erm Xutberd verteuefcbet/Dergefe^eteÄel# 35^4^, lt;be/vtrd iKnnet der 2lpd^el den ^eld) des ^ic2\«rt ew quot;lt;»8«r«g»eteiiÄtld)/als der fcbdn vnd einmal du«» Cbrifium gefegnet vnd verdrdnee fe'ç.Wil vns al| d ptw mit gewifen haben auff die ißrfle iB’çnfe»»^ vnd auff den a*rflen Öegenlefu £btt|«/«lt;mUd)auffdasb«^* lieb« vnd Vrefftige «ebet/vnd denn aud) fd wdla^bie Austrüdlicbenz wefentlieben vnd 2lllmed3tigen Wdi^ des i^erren ! die er baldnacb dem Qegen/v«^ breeben vnd austbeilen/ 3tcm / im ausfœen^n des Äelebs gefprdcben bat / ÎTUmet/efiet/Das Xeib/rXemet ! trinrfet/ Zgt;as ifi mein Älut/ tc. 6umma/er weifet vns auff die gan»e einmal vdn tpri Ud getbone «^nfe^ung vnd tbe'flung diefe s ©acrameitts/ vermöge/ weldxr w«» Ä:dd vnd Wein der ware Xeib vnd das ware Älut Cbrifli ousgctbe^let wird / vnd die Cdmmumcartten derfelbigen ewigî vnd (Seijllidjen ©dîeçe vnd lt;euter tbetlbaff^ig werden/ wie er denn fpridjt/ jÇ^as nid» die2ltt6tbe'9lttngdber eSemeinfibafïv^ertb«ubaiittB hit »nd tnitgenieffung des Xeibs v»2bl«ws

-ocr page 58-

2(pMeôfa O»

IDetSlet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fprtcbc/Sxnwtrfcg««w/3|ï «fdbc

dt)e belt 3w«er(lebcn I aU blt;td vnfcr lt;3ilt;gen cctVAS bArj» )vtr fes* (f^^^vnbAiterfcbceee/bAd^rob vnb Wlt;(n nsn, 0^3 Xeib vnb Ä'uc würben/ober ba» bù Äratfc »nb Wircfitn^ 'bes SAcrAinents / von vnf^r Wir# bigCeic Ober Worefprecfounge hinge ober b«rPlt;»’«/ «ettiiei»^’’^®^’*'”’ (^nbèrn bns Wort Cben wir feg#

Action vnb bas gart# WettÄrt# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cev«rlt;Q«»«3 £6K3|lt7nemUcb/bas

«« Diener vnbie iTommirnttanten ^uhnnffctbun vnb

* ÄttOrtÄtert/vermöge bes 25*fehl8 C4fgt;ßlt;7 D 21 0 man folbasabenbrnalbes^^Krert/ nach bem Wort vnb iS'fnfeQungCbrilith^^lt^ett/jufa# men kommen ! beten vnb bancPen/bie Wort bcr nbsp;nbsp;nfc#

OrtrtgewfberhoUrt/burch btefelbigen ^rob vnb Wein 3i»m Xeibe vnb 25tute «Cbrtïît ben Communicanten ver rcUhen vnb appliciren/empfangen/eflen vnb trinefeit. Trtb babas 2tbenbmal bts ^icKrcn bermaHén/wfc Cbriflus 3ntbnn befohlen/ gehalten wirb/ ba 1(1 fonber rtlten S weiuel/la gewtslich vnb warbaffcigltch ber we# fentliche S,tib vnb bas wefèntliche 2Mut Chriili gegen# wertig vnb vorhanoen/ werben auch ben Communi# cirenben (Thriven vnter ber (Seftalc Jamp;robs vnb Weins rtuegetheiletvnbappliciret.

2lber bas i|ï gleichwolnoebnichtber 0eg?ober bas 0ebet/ bas Chrißus felbs gethan vnb gefprochen hat/ wirb es auch 30 Beinen feiten werben.

ïlOas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herwegen in meiner propofttion (age/bas

fâr feg: Vrtsnicht befohlen (è^/was wir fàreinen0egertober nen vns (B^t^bet/Ober cBebetfageich noch einmal/vber^rob vnb nicht be Wein fprechen follen/ifi gewislich war vnb vnwtbcr# fohlen rprelt;hlich/iÜ anchn/chtvielangelegen/henn wieobm fe«, erHeret/niCbt vnfer 25eten ober Daitlt;fen/auch niche Vhfer Wortfpreichen^ber 0ingen/fbnblt;rn alleine bes

(S'jn#

-ocr page 59-

QColfftîangl'Pfrtfîer/. ’

CE-^nfiQcre »nbSnffcet»/ nemltcb/ W«

Cbrifh ekaen »no W0Kt/Xgt;er0rbniM»g Wb ö«r®bV fold^ee alUe 4i»amp;rilt;bccrt« 8llt;ttbe Mib w^^wtM baelt;S«bit Cbnfiigeoffenbaretwerewbrbc»/CbP^W* w4 bi« p4pt(iert Vfib oUeire^eMblTert nbcbbe^bw« »ebr jrtm ^aebuit/Wertf »iib WirbigCeit jugewiflew 9itb5ugetcbrûbeitblt;tb£tT» Wiewbl bb4gt; bWbÄbWwf bet»»» 5» «ici vb» inen

riicbta befio weniger rtber i(î mein«

Cîlaiïb «nb Ä?ee»tn»0z Cwie iclgt; benn fotlt;amp;lt;9 in mtif ftem ^acbmie »ieUn »nb weitUufftigen Werten ptO? te|iirc «nb bejeuge^boö man b«*} ber 2lbm:nißr4tib«’t be® boefewirbigert Saernmentô rtllejutbite« vnbbcrt» » rfen/Jctm/bitWbrtberiÊ'çnn^ungrccit «nvnbwiV berbbien/vnb «erm^ge berlelbigenbie lt;Jamp;4mentenblt;rt Cbmmnmcbnten ö ppliciren «nb ^neignen / aue t-fe« Î lt;nbsp;r* *nb «crreic^rt/ 3tt m 12)ilt;fclbtgtn t fp n «nb trinrf lt;n/ »nbf fîtgiidj gUuben feil / bne wir nicht fehteefct 25rbb *gt;lt;ibWcin/fbnbernben waren Jteib «nbbae waec^lnc 3'ÄU t£btipi «nter/witobcnnbeitfelbigenvereinba« tet äaeramentUtbev Weif« anethetUn/empfoben/efe fennnb trinken. HOnbin Öumm.r/bn® wirf»Uen alle

■ nbsp;nbsp;nbsp;b«® jenig« blt;etten tbun «li «errtebten/ wa« 3lt;4:0‘V’3»

Cbrt|lu® gt^tban/C'ÿngepQc ««b «erorbnet/ «nb «ns Brf'çwt n4cb;$ntbunbefobUnb4t/wiebcnngefthriebenfiebet/ ftntîi# Ï)^A» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3aîfb4d4Mô4lUÎgt;«^wejèntliebe ehe0»^

©tucFefo 3«m lObWomencm Wefen b«ô «Sncfamente «Te |bU gebbrtn in alUwtge «nb gençUeb infamen feien «nb len vrge bleiben/ »nb nimermebr «bn einanber getrennet wer trennet ben/XlemUcb/baathkmene/baeWort/vnbbtr befob» fein in lene (S»ebr4u47btdO4rg(bcttd/nenKnezelfen® vnbtrin« ber rteb efert«. 54 beni fb^abeicbaud^bbenauemetn^ni^ucb t«n 2lc^ bte^rf4Camp;4n^*3ttgt/w4rutttbwirbe'çbtr 2lbmini0*4 tio’^beff tibn/b4b bîili3tCXgt;4Mr wler^betm fbUen/pn^ba® ©jcra» vnfere tuentbr

-ocr page 60-

Sfpolögla

»rtfere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re^c / wol vnb C^nUltcb b4r4it eamp;t»»/

ße balfclbtsealUweg« vor^r bcuo bber ß'ngcit» Jolgee Witter.

©40 bte Wort Oer nbsp;nbsp;nfcçung ntdot eigeittltcb ber

6ege» vftb ©4ttlt;f f^gung nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feibs fctït.

©tefer jrtlgt;umb Cf^ScR fie) |ieblt;:C/ Ä.2.b.3.«.

wol bi'efèr vermetnu 3t tbtrmb/ Oben in W(* Verlegung bee nnbern/ 51» gutertnoneiterHcret C)r vnb rerrtutwortee i(l worben / ß crforberc c» bte2li:amp;tbt*(ung vnb Örbnvngfoldbermeintrvcr nufnrn 3rtbumb / b40 icb albte audb et W40 mehr bar« i»on fuge vnb wiberboU/ auff bao metne Wibcrladber/ Heb xgt;b(rnnd?5ubeelagen/aie bette leb jnenntdamp;t voll* ntaec^ngefebenefet/ober bett Ce^t nteb^iecbt ftint Vrfacb buben m^gen.

3*^ Pan miet ober niebt gnugfam verwunbem/wf* boeb meine Wiberfaeber 3» bûlêr vngebewren vnbe« baebtfanihit ja 6toeF|^arr(nXgt;ltnbb(ttvnb verwel» tneiner lieben X)nwifre(tb£i(; bomen, bae ft« bic|« proportion/ Wiberg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bUler vnb klarer iß/ale ebenbte liebe Sonne

faefeer *m feb^nen licebten tHittage/ fö garvnuetfebempt/ 25Iinbgt; vnb one alle Sebew tbiVren anfecben/Stntemalbocb Ijeit. aueb btt Ztpt ber lt;»irorfa/fo beutlicb vnb veirenb« liebanjm ftlbeifl/bttoaucbein Heine*Äinb/mercfen vnb greiffen f^nte/ ba* freilicb bie Wort ber iS^nfe« çung Ceigentlid» baruon 3« reben? btr öegen vnb ©aneffagung Cbrilîi/ bie er vber folcber feiner iS'ym feijung gefilrct »nb gebraurbet bat/vnbbauon bie (Kn angehren vnb S. paulu* gebemfen / Peinte Wege» nicht fTnb/ fonbern bae Cbn^uo ein befonber (Sibec Ärfon# ^-tröbtr geiproeben/vnb lt;5ott feinembimlifcbcn Vo« btr (5t# terber^licbgebanef11 / bae er bie Seit vnb Stunbe bat UflinPoi»tnZb49€rb«osewöfffclt;?tt 9nblcoi^clt;Zgt;ßcr«

-ocr page 61-

lt;BoWföattdlt; •perllîerl.

Uwb mit flirte»brtt m^gen efleit/ tub 64e IMgt; 6lt;tC6rt •rtolwte «n öctti wert/ eas er fetne» Xtfufr »eUertbenf uiUgt; ^ureb Öen Co^tsu firner vorfgeit ^erUghtt b^rtbureb ^tm«4 lt;brirtgert folt. Weil er aber a»^ ein befonber «ntgt; vncrlt; cranf** ^rua WercF sur ewigen Sebeebenus feldjer feiner Wblcbacen gegen baeganQc menf(bli(belt;5«r(ble^e/ belt;9 fdl^jm |«inemicQflen ^benbmai sußifften «no $uaerörbnest/vrtb ftincratteerwebl^en Cbnßenblt;irSV befonbenm Xrofl vnb (Srt4b5eicbenbint(r^4gt;3nuer« U(pnbeb4d3t/at6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber wegen 4«lt;b mit (einem bint

hliöen V)4terC wie benit lt;tud) oben tnlt;£rrUrigt;ngeben 2lnblt;rrt vermeincen^rtbumbfl/angF^e’gct^wnOOeni ^.OciJleßJj bar Uber befprodben »rtöber^atpaget/ «nbmit()erfelbtgenbi'ÿbtt|€ttamp; ÔewtLigung folgenb» bas diebeebenuofeiner OCunottgoinffcic/Oae«|t baa

2lbenbnial fetnea waren £eib«a vnb 25Iutea vneec Ärob örtO Wein e'j/tgefQt vnb verorbnet/wie bertrt bie ^t(loria ferner buut vnb bezeuget/baa Cbriflua i»acb fol4)em feinem löibetober îsartrffagunge/bas 3amp;rob babe gebroefoen vnb vnter (eine jungerauagen fpenbet vnb5t»gi(tlt;bge(procbenz riemet/((Fc/îgt;a6i(i mein Ceib/berfÄr tuet»g«gl be« wirb. lOnb vom ÄeU lt;be/nim«t 'trinlt;fet alle baraud/baa i|l mein 3ôîut/ baafàreodb vnb fór ewer« ©Änb« vergeffen wirb.X)nb Weil bemal]»/waafoleabennföreinebefonbtre Kluge bete Ober nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fein/baa man ßdgt; wtberbio

Offenbarlicbc XX?arb««t fe^et/ vnb fo ein groa Wortgea baruber anrtcbcec/ober warnmb wd man 3rtbnn m« machen o a Peine ßnb.iSebet abermal8/lt;0elilt;btlt;n ii» lt;?9erren/mit waa JmanQere'ç vnbôopbiilere'ç/jaof» fenclicber nbsp;nbsp;fcbbeit vnb lOn warblt;it vitreebten îteuf»

felifcben iS^^abcitcwer prebiger vmbgeben.X’iÏKbm^ ebtc ea^war wotleibertz baegecaaUogcmacttbrttin/ baaiebpen ein anber Jtobobergeugnuabutenad faa (envitbgebenm^g.m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;9 2 ber

-ocr page 62-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©a

bcô l?4ter t,«|lt;r ber rccbtc Qcjjtrt v»b JÖcnebfcttcfe’y.

__ 2î(^3u prtbeit/361.3. «♦

3 n lt;e Wiberr4tfecr binnen frc cre/ bt'e 5/4^(I 3lt;ônffc 5uuerfdf(^m «tcfec Uffeit. tHet'ne ÏPbrtbîcUtttcrt 4lfb. 2gt;4a lO^rtr vnfcr aber/ rv .irtntvû )4 eigenrUd^ v»b nbsp;nbsp;«tblteb barao» rebe»

Un/tHan.jmfctbd ber redite «Segen vnb b46r«tn:e25e^ Hebicice ! bna wir ff nbsp;nbsp;beuttge â Zagee bber i^ffb «eben

b:m Óncrnmertt fprcdhit vnb g«b;«ttd)c»t^K«ctt ober itibgen/benn baffelbtge i(i ein cS^ebcr/bann wirniitt; aUeine für bi« XeibUefee/fenbcr« au^ für bte lt;SctflU'lt;be unb ber Seelen Qpetfe/ riemlidb bea Wbrr« vnb bcr Gacramen ren btrrett. nbsp;nbsp;H Æ c Ego.

30rtb ift meine ttîe«ÿrtung/ wie bnfeibd ferner nngejei« ger vnbdttdgefdrec wirb/ and) biebeubr vob )^)nkffgf{ eebacbr/bae/weilCbri^i^ebec vna nicbr geclfeffba^ reriil t vnb man gleii^wblbe^ ben Gacramenrcn cSbti; ben nnruffén/beten/Uben vnb banefenfal. 2(1» fol vnb maa €acrai mnnbae beib'selOaeervnrer/wclebee vnaCbriiluafeU menten ber fbff^trt geleret vnb allezeit $» beten befahlen b^t/ fol vnb mir berülidgt;er 2(nbaditbe«; ber 2(bmifftflratian beten/ mue nbsp;nbsp;nbsp;wie benn aud C(S)btt tabS) in vnprn vnb allen walrefar

beten. milt;rten3^ir(^engefd)id)t. 3dgt;tbue aber auch bafctbu vnb in affcgemelten meinet» Jamp;udgt; ben S^eridbt/ bas nunbarumb auffbie (Sebancfen nicht gerbaten falt/ Tnfer Tolte berfoalben auch baa'Vatervnier etwa eine be* lanbere wfrcFlidbeÄraffc/bae @alt;;ramefft$umachen/ an ft 4) babe/inhincm Wege/vnb fa weniç/ als fahfieit auch bie Wartberiê^ynfeçung/bie wir tprechen/vn* aanib. Sprechens halb bie Ärafft haben/fanberndhrü pushatt« bwrchfem^lhiMchtigcb hffb hefftiges

. Rett

-ocr page 63-

m« vnb TCôrc fprecfce» tinmAi^tntAdm ijnbvtrôrb# «et/vnb vermöge oerfelbigc» ^£f nbsp;nbsp;nbsp;vrtô

TOerorbnung/ âtebecd »nb Wort» / fb blâbee bosbb^) wirbige Sacrament/ fb Irrige bU Welt Jleb«*/ »nb bas Qacrament g(blt;gt;lten wirb/ in feinen Wieben/ Straffe »rtb îHacbt. VQU benn aiwb bi«bettW f4?brter* CUrct ijl Wörben.

3Mdbttt irnnfelb»/lieben Cbeilîert/bb brtô ein jr* t^umb fe'ç/baa icb febreibe ! fage »nb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bas

ge TOater vnfer/eigentli^/ eigentU^/fage vnb fd?reibe ich / barwört 3» reben ! an im felbe ber reebte Segen v«b basredbte ^Senebidtefe'j / bas wir nödj bentiS^ô gee an vnbvûr bem bödjwirbigenSacrament beten Binnen öber m^gen/ ia föllen wb mftfién/Sintemal, man be*? allen Sacranjentenbetenföl/wbrrteba» Sebtt Cbrifiinicbt offenbaret ifi Wörben. Vnbgleiw* Wöl Cbriflna felba vber biefem Sacrament gefcgncb bber gebenebeiet/JDae ifl/iSebttet vrtb gebatwf tt feotr

iöev 0lt;(6flc 3ïtamp;wmb»

IDaa biefCr|le€£r3elurtgberWortC|gt;rißi nur ^ifïöriftber Weife gefebeb«»

5Diefcr ^rtbumb i|l / 3« 4’ n*

S iß tne^nungeton »nb mag aiidb mit iSrnnbber Watb«i® f»* feinen 3rtb»»bgenjj« v3*^ÖQet werben/wenn audb'gleieb meine Wiberfo* ^er nnb ^einbe/ allebellifdjeSei^erjnl^bat’^ttbjn nemen/ Sintemal be^ bit SeriesNatrationw ober Htftork bie Örbnung ber ^jiflöria/wiefîe »on ben icnangeU* ca feries fienbefebrieben/ »nbnad?maU wonS.panlö wiberbO Narra^ let »il worütt/ba für vnlern 2lttgen (lebet/vnb in vnje* tio. ren O bren f linget / barin fein orbenlict) vnb nadj einan ber erjelet wirb/wie Cb^ipnb ber ^err foldb fein 2ttgt;enb

0 3 mal

-ocr page 64-

O.

t)4Ï e'fïlgefeQt VHb vcïoronet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eben btefclbf^e

fol vnb mue ju «Uerjeti; bev oUer vnb jeben 4* ttâpfBi CRonbber bem Wercf bee 2lbenbm4ld bee Herren/ ven töer □r ^*** Zgt;ûnlt;r Flbc wenbtg wibtrbokt wcrben/uber md?t: ber tnrkYnung/ wtebte pcpt/ien fór^tben vnbfcbenbf Ucfo gelegen bobenvnb nocb/bae ftemte felebcr jrer Wercfprecbüjeber lt;3tngung/fe welauet m tanbcrit {renfancufeteu/bte (te bt'^ (rem vermetnccndvtcramene bnb in (rer 2lbg^cet|d}eff onb (decciefentn ffe vbtnf «uertcbuccn vne ju wege brecbccn ! bue bulb nocb bt m bnbale (te (bletoc Wort gelungen ober ge|procten blt;clt; (en/bbcr bulo nucbocr Cbniècrcttbn vnbbemSlt;^gcn/ ♦ber vnccrbem @prccben be(relbtgen/aue ]amp;rbb vnb Wctn lt;C^Kt(li Jtcib vnb nbsp;ut würben/jamp;et nee ngt;( gen

•mbb^e nfebb/fbnbcrn bte Wort ber ^i(lort4 vnb ber tfc'çnfe* Wb^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«blt;rbcn/flt;$Ult;n vnmâ(r(n be'ÿ ber 2lbmtni(}rattbgt;l

bcrUÏ^

feçang f^blene vnb auetrócfUcbe Wort Fein @ac(4tm«ntfeilt inó(fclt;« nocbgeb41cenF4ntverben/i(faucbFlt;indbncWbrtelt;$ne recictr b vubverorbnct worbe.^um 2lnbern/auffb4ebtt tvcroen. (Ctgt;ri(Ht.lt;toe Lamp;ircbc vnb (Semcvne 0bttee/ bcf'bnbcrn

0^^ * aberoie £ommuntC4nten/Zgt;4et(i/bie)cntgen/fbjDn« Wore bodbivtrbigen ^ucrumenc wallen geben erinnert tver^ tun Fein b«n/vnb»vi(|énmi5gen/«vie vnb tveju ibnfîn» folcb O4cr4» 2tbenbm41e^nge(eQt vnb vererbnec/vnb ivue er ment ge vne in bemfclbtgen färgrofTe/vnauefpreebltcbe^doee balcen nbsp;nbsp;nbsp;vnbOötereinmul verteliumenttrct/gefcbencft vnb

Witbtn, V^i^^brct b4be/vnbnotb ceglid) (ebenefe vnb vetebre/ ’nemlicbvnterÄrobvnb Weinfeiocn waren Xctbvnb

fein W4ree Älut ju«(pn vn ju trinefen/ju iErqtiid'ung vn(er hungrigen vnb bur(ligen €(et (e/ vnb jv verg wip ferung (einer ewigen (0n4be gegen vne arme @ónber/ fo fern wir (olcbe gleuben/vn vne von^tr^en ju (Bote beFercn. Pnb i(i bemnueb vnb ferner meine «Cbnßlicbt 0brc(« PC^brtgegrdnbceUlt'jrtungba^ingcrM

-ocr page 65-

QVolffganfiiTfriflerf.

cfcctc/Çmcrcîec M* aucb w«l/lt;B€liebwii irt

mannicbt aUeinc oU ^iflorü bfç öfcitt 2Hc4r vnö Äbirtbin»! bes ^«rrth ber gtH^**** 2laetb«üu«ß »nb»erri'ç4ïintg/bie»efendilt;be» Wbrb f^olun« Cbïi|H7^lt;tôt(inteirt Xcib/©Âôi0nttirtÂlut/rc.C2llô bwrcb wclcber ÂXAffc »«b »trm^aert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xOetc

gefi^affct Vrtb J» weg* gtbradjt/vif fiocb fcbAffec»nb £fijjj jtt wegtbrmgct/baeirtfeÉ’Wr (Ê-îitfeQung/we»« rnb p offcôiêfclbigen^djfeinÉWWort/ÂrfeblviïWUhi»glt;» ûbec v»b g«balw« wirb/vncet btr gefîaltÂrebô vnb Weins Cbhfii le(b gegenwtrtig U'î/ »erreicbet/tntgt; g, pf4ng6rt/gegefflt;ntgt;»glt;wtt»rf«nwirb)wibetbbucvnb unem ieben CommnnicÄrtteo fûrgefprbdje» wwben/ vrtb b«ô alfo btttcb biefelbigen Wcrc/bie (kUme«lt;ii Ârobs vnb TCOeins bcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb öl»

te Cbri^i appliciret vnb jugctb^'l*^ ^ber jugeeigmc werben/^etgc^alc wnb tïîe'fnung/ nimbi» *’*b iflQ bas i(l ber ware Xeib 3«f» »tbriPvf^f bid) ^gtbciv Km fxim bi» »Wb wind'* / bas i(l bas 25lut je|» £bn* (îi/fôr btine ôônb* vcrgsflen/^c.bmuonbennnaw mais wcitîr fol gebaebt vnerClertc werben.2tun bwfes mal «ber w^den vnb muflen wir wibcrumbj» ber von* gen propoficion fere»/ vnbnocb ei» wenig beutlid)*^ ewer Jtiebe vn wrricbcen ! bas ber wegen ganç vnb gar feine (5i faïir bnbc’Ç jî’ç/bnsid) gefage vnb gejcbueben/ bas bt* iCrIle vnb gemeine (Êrjeblnng ber Wort bet lt;£* »angehHert vnb £bri|li/««^bi|lonrlt;foeer$elungreV ©internal bod) biefelbigeiCrjelung fo buret ben ©iener gefebiebt/in leitté Wege (wie audjjuwor erinnertvttb geieret ) ausr iebte ober febaffe/ bas im beilig*n 2lbenbgt; mal (tbrißi itib vnb »lut geglt;nwertigft'$/vnb vm ter »rOb vnb Wein 5» eflen vnb 3» trinefen ans^ ernmes». «btiUç w«b*/fbnben» bds »Ueint bie iSrjle (Cinfv

-ocr page 66-

apofoôMîDi

vnb Worcfpred^aits C^r tint* fdr âlU4»9gcr((be 9nb$igt;tvegebr4cbt; Vnbbas aifà gt;cr Duncr nidbtd mebr bar^u tbut/bcnnbao erbcm ^errn fettten tîlunb vnb {itne ^4nb fob lt;bem|linetiiWcrlt;fUfblt;C £brt(la94blt;rbcr f^trrftlbb , (ß^/bir ba fpn'cbcburcb ben tnunbb(d igt;ûncrdz^2gt;a9 ' mein Aelt;b/Oao (fl mein^ uc/vnb mrricttcalfb felbôburcbb(e 4gt;a4bCgt;c|p Ibigen »oclt;r ^rbbvrtb Wtiif (einen waren £cib vnb fe(n waree 25!uc/etc.

lOnb warlicb/ wenn t9 iXle^nurQt ntlt;f t haben/ । Drtb bae man bü ïiOort ber ÉÊ^nfcçung eine ^tfrerü fdbet6r3elnng/ni(bc nennen fbke/ |b mbcbreidbbtm* nach von meinen VOiber wertigen gerne blt;^rcn vnb ver^ (ienbigeewerben/wae fie bennanbere weren/vnb wie , , manitcbennrecbtnennenfolt. Jeb hoffe aber laniefcc/ hab peetwa eineMagicam vim Ober jettbtrtfebe Kraffï i^tibWircfungbenfelbigenjor^breiben werben/wieUe prenun* papipcn tbnn. Wiewôlfinbfûformen|b»er# «iationc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^„0 vermeßen/bae fie alUrk'y ^alfcfebfic vnb

verbotu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gebraneben tbtjren/ ^nionbethetb aber/

5“quot;^ (gt;40 fü mit ben papioen fórjugtben »nb J^einblicher weife duerpreicen ftcb vnterpeben/bae halb noch ber Conperatton ober bem Segen / »nb aneb anfferbaib bem von Cbripo evngefeçcem »nb befoblenem lt;5e# ' braneb be» lOerreicbene/ iSnrpfabene/ iSpéne »nb CrincFcne/^rob »nb TCcin Xbripi Xeib »nb 25(nt: werben/fobü^ceid) gar wofgUuben/baapecebce# fale aneb mit fnen alfobaken/ wie benn auch $ war alf ' fr Cbun »nb f^rgeben p4gt; niefct anbereanfebtn leffet. Sott w^lle »ne aber für foicbem papipifefocnSren# wet gnebigfi bebßten/ »nb »ber »ne »nb »nftre Sönbe fa fb febr niebt 5^rnen / bas vnswiberfare/wie einem lt;^ttnbe ! ber wiber friffet/ wae er jnnbr gefpeiet bat/ bber einer Sa w / bie nach nbsp;nbsp;VOtf(be/ peb in be« tteffe#

pen

-ocr page 67-

^tn wttb Wtf fîtti Ä«t|gt; »B» @(bUi» wfft*» fcB** WclQCt?»

WciU’(igt; Aber awcb bCefe« p»«lt;t

H'on meines 0rânbUcfeen ^ricbts t tc, weitUwf^B** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;-

«nbna^olUr rTóttttfft/jobetmcflen/ Ocaca eii»»iw* ber(ebe/m«tcfert/veriiebci»t)rtb greiffcntftnb/ertleretZ tgt;nb aber felcbe weiclenffctge tSrtlerung alibi« ƒ»» Wi# berbolcrt »iel jttlangfeinwolt/alswilicbbi«^^®*’®®’^ Xicbe »nb 2lrtöa(bt/fo wöl aucb alle anbcrc (öbwKwll

lt;ierQen »nb (Scmûçer babin 0«wielenblt;»blt;rt»

ïöev ©icbcnbc^vtbuniB»

Ï)49bie VOort Cb’^ifï^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi»/

3 lt;£ lt;5 €6 K vermeinte3nb«wb ijï nicbtVbU ^^^nlenbatt6gcjeid3rt«t/3lt;bVanabcrwbl«MCbteigt;/ was bamit gcmeinet wirb / mei|llii^ «btr bi«* weiloas £gt;lat, ba er |{«bn fol/B«5ci3et wirb/3lt;b febrei* be aber bafelbs alfo »nb mit biefenTûOsrten/bas wem» (m rtuetbeilert vnb verreidben ber iBlementc«/ bief« ïObrtrepetiretvnb recitiretwetbert/vnbjttbem £on» muntcancen gefpro^en wirb/Vlim bin vnbiffe/ ÎJa« i|l ber ware Jteib 3e|u «Ibrifli ! tôr bi^babin 3«glt;ben/ te. 3cem i XTkim bin »nb trinef / bas i|l basÂlwb ^efn Cbrifiiz fâr bicb »ergblfen/ (benn billiebbieFormalh Poj^j.-vetbiChtiftiim 2lustbeilefi gebrauebet vnb rlt;cittrlt;t lia verba (Allert werben/als benn in meiner Confeflîbn/ wiber bie chri fti Gacranwntircr aUentb*lbeiierwic(ènvnbbe5ettgeti|l repeten» worben) fo gcfcfoicbt ois benbafclbs in ber f£'çnfe ßung da. Vnbin bem (6ebraudobes@»atraments/bas bureb bie 2^rlt;»tft3«f»'i^bri|iivnbfold)erfeinerXSOort/rb in ber integra te^nfeQirng als in bem Osbraud) vnb (n ber X’errt'Ç) inibtu. cbitng bes €5acrawents gefprbdbcn werben/^a/bas tîo facit M reefet fagt/vmb betißrll«ni6'jnr«r5«n3 vnb 6«3lt; Sacran.é ■îb nung tum.

-ocr page 68-

0.

ffurtg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wûkn/ver n« mlt;r richt fchkche« î£knilt;il

clt;rt Ärob« »rtö U?ei»rô «mpfah^/tlfc vnötrmrft/toiM üerttemppihe/etfe v*^O t««rfetgt;6«iw4rbrt|fciglt;»»Xcib vt»egt; bad iV4rb4t|c je Äluc Chn|ii/am für ortd jvbrd4)en onb verjotF^n. Cttrtvcgcn rvir aUbk 4bei tiuU 4u sfa jcn ono bt terntn mu ffen/oae im 2laitfaclt;U« blt;e Sacramtnta/ bte eijtPtitchrn Wort Sf.b pro 3e}ü £{gt;«71*7 j«» lt;0 4'dia ber C,4igt;tf2/ wiberboUc piKiitio 9 »b apptkiret {oikn vnb niüfpit wttoeit. 2(ni ade» gt;:rboiä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aber 4udb barunib bv tvul wir bodgt;bteoa^cr

'?lt;.'gt; clc nt^nijfalcijUch vobftu^cUcb iKitttjct »«bctwicjcn/j« r.iinta b»*.'dgt; oie (iiitiiOf iBbttee au^jtf ör« t bab^rt/bae nacb lonfjcit Orr *^r(ienvniigt; i;$ifïoriflt;bc»» CCrjeblunprOfr Wort/bi« Sacrawé iifienurttert webe fob4lbvnbincontn»enti.iTnntt»oigt;

im ^ui' CbrijitAeib v»b25'ut werbrn/ionbern oiUr« «rfl benn/wdl otr Vfus vjib Finis, Öaaiji/ b» r (0lt;bra«cb vnbbk iitrtOjchÄffc Sacrammti/ C*»!» bar«« am alUr# melt;ç({en jeiejen tii;) mit bar5u Bompt/onb alfb b;c jam Qt Action nach b(ri£gt;;rtfeQ»i»j £blt;OHb(^ramci(l/ tc* 3tem/@intlt;malaui;haillt;rU'f CASVS ootfa knt^n« ^Ikrtc'Ç wen/bar botch bit 2t(;tiötorbirlt;t vnbimpebqrttm^d^t ^oftUe. werben / 2lirb ! bae bae Sacrament ab 'Vfum vnb 3um gebrauch vnb }t» gebürlirher iCnbfcbaffcnicht 0trelt;v# eben t^nte/vnbaber fblcbe tntjebratubte (£lemertc(t für Cbhßt nbsp;nbsp;nbsp;vnb JÖlot Feine 0 w« je« nicht 50 blt;tkci«

feien.

□temvnb ferner febrtibe vnb fajc ilt;b bafelbö btefe Wort / 2liro »nbeben berjefiale/ C ncmlicb wie im öa* crament ber Cauffe^bat ce aiteb eine tYlc^nnnj mit bem 4gt;ocbwtrbi{ren Sacrament bee 2lltar6/bas/ wenn Applica bie Wort im Verreicben jefprodjen vnb wiberbokt tio Sacra werben/vnbalfobae Wort/baeiSIement bit ber feme menti. municant3oram n (îob/baa 25rob vnb Wein nrrc’ç^ «htt/ewpfanjen/aefleffto nbsp;nbsp;nbsp;gitrnncfen werben/ fo

iüe»

-ocr page 69-

ïfl es ^ewfs vnb war/bas man bafetbs vnb AlsbcflB *?4rbatfe!g!i(fo£gt;cn Xetb vnb bas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verrees

cbice/ empfebee/ vnb ertitef es/benn ba ifi tigtnüiài bic gattQe 2lce(on / vitb oUe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3asrameiuU(bc vnb

barji* geb^rïge (làcFen im Wer^e vnbsufamenzzç,

i^teps aUesCfase icb^)bsUen vnb febeteen (tlt; oult;b f^r einen 3rcbi»mb. Mer fte werben mtrwslbtefêXes gel/ Wsre vttb tne^nunge móflin vnßttmifiirt vnb nngerefsrmiree / ja vnsccnbele «nb vngt|irafrlt;e (affiit bietben / wenn fie aneb jr grilles vnbbe(ïes Vermogen baran lèQcenvnb wenbecen/ ja alle Zenfdaus ber ^eb (ejupcbkcFeen vnb rscceeen. lOnb 2^rso fe^; jnenaberf mals gebbUff. Wenn aber auch bis baber ïn ben vors gebenben WiberUgnngen niebr vnb fa^ $um lObers brus barusngejagcvnbwibetbbleeiflwsrben,'als wÜ ((besaoffsiefes mal bev biefer ^^nnnerunglaflcnblcb ben snbberuben. T^icec aueb man w^lU mi^nicbc »^r* bcntfert/^40t(^j;gt;(4jcniat€na sffe babe wibetbslen mû^en/nad) bcm malmtineWibcrfadber (b viel p»»« ccenbarausmacben/bie bscb alhfampb (n sbec l^re'9 b€(c«n $ufamenge5sgen m^gen warben«

ïöcr2liamp;u3i’^amp;umb»

Ibas bie !Sltr(ben ntebe ?» loben fein/ba vitter bemï7erre^(ben/bie Wore nidbt wibcre bbleb werben.

□(l?u Onben/4.b, ïöa TîcunWe. lOnredbt / ßreffUeb vnber gcrli^ if{ es / bi« Wore nitbc wtbcrbblen.

^iefesfagter/ X.i.a.b.

ÄfX 3^ r« bey be vermeinee^rebumb geben au ff einen tus/wieau(^ wsl ein Zamp;inb (eben/ meteftn vnb h « greif*

-ocr page 70-

gretffert amp;^rtee/)4 wiï jeçunb gemeiner/ fo t^ace ntAU ^te|e ©re'Çjebert «llcfampc in 5 w«» «Oer »crfafpif »nagelt/ ^ber nbsp;nbsp;riemUcb meine gute ^reurtbe/ babcn

einen ganzen bluffen baraue gemacht f nb machen w^Uen/fonber ^weiuelbarumb/auffbaamp;eincinfeltiger €bf‘(i gebend*en vnb fprechen m^c/ Sib« lidgt; îb.perijicr : ifl mit |b vieOrtbumenbebengt/niefoe anbers oenn aU wU 3. ^acdb mit Dtbfcheln» ^ber litt ber Cbrifi/ fe'f bu 10dtft(hcig/vnb iae bid) in (olcbt (Efe^ bancEennilt;i)t; füren ! 3a ßbe bn beffer anffe Kecht vnb nuffOie ^chançe ^enàfauch waj» ®otteinmalbarjn Werbe (agen. Voö bas erbte falfchen Jengen vnb X)er* leumbbergarbart tverbefîraffén.

Turdus (îbi ma Ium Ci» CiC.

@inb ße aber/noch wie vor/nicht: gan^tüU vnb ttcht/gar verblenbet vnb ver (lode / bas fiefolchebeilfoi me vnb vberans tr^(lU'che Z vnb nicht alleine berentiveci gen/ fortbern auch vmb bes 35efebls vnb ZKpemiptï» ^brt(ii tvillen Z bbcbnotige Wiberbolunge ber Wort Cbri(lt bieinallenwolreformierten/wie benn and) in ewern Wismarifchen/)a in allen Uledelnburgtfcben !^irchen burchaus geóbet vnb gebrauchet/ au ch in vie^ ten Ätrehenorbnungen jutviberholen/ vnb feinestve* gesjn vnterlaffen befohlen tvirb. 3^csabfrein(îrefe • flicber ^tthumb Z «oie (te fagen vnb leflern / WarumB batmans benn alfo verorbnetvnbjuhaltenbifohUnc^ ' 3a tvarumb tviberholen pe benn biefelbigen ftlber in entern Kirchen/vnb thun ße bas nuraus (^ewonheit vnb Jtt eitelemSchein/vnb nichtRationeordinationis EccleGafticç vel ex ncccfsitatc facramcnulis adminiftratio-nisjOber nach bem25efehl vnb Örjtempel £hri(it/weU d)er auch im 2lu8theikn/vber Ärob vnb Wein bte(e Wortgefprochen/ tlemethin/eflet/trindec/î)as ifi mein Xcib/©as t(i mein 25lut/tc. Xgt;ob vnsim gleichen elU bas (enige was ergethnn/ vnb na4?3»th«n btfsh*

-ocr page 71-

Un bdt/ wie ge|4gt;rieb€» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facite,D4«

TOrtb berwege» fo mófle» fïe jâfelbebe^r^|l«»3w ebumb vttb öórtte begeh«»/ bae ftefolth® Wort wiwrlt; holen/ba ße mich »ber fo gar ©ottsvergelfenUcp^’i^« be fejjen vnb »erbamme»/ 2llt;b liebe» C^il*«** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

eucb fôr bem îLeuftl / »»b laflec «»cb b»r(fo ewere p w 7 bigernicfetvetfuren/IOnabermalfageicb/^utwew^ 6ie meine» es warlicb mie e»lt;b nicbt trewUw »ow gut / Prtb forgen nid?c fs für ewer ©eelert Wolfabrt/als fördert Jleib / lt;ßel« v»b ehr0lt;i^/bas febet jr felbs vor 2lttge»/ v»b werta»e6U»g»e»bbee fefeitrbeberfen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

rnb id) fslce wot vo» biefcm item grewUdjenrnb (Bottleflerlitfeenjrtbumb alibi« m^br ramp;/2tberfeb*c/wir werbe» »bdj mehr

5»bekomenim 3w^^lffce» tLb«ilober ©eöcP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

meince» vnb mir fet|'àgt;Ueb angeticbte» ^rtbume/ v«ea alfo babe fie bie tnacerien cortfunbirec/wetmenget vnb tjermifebee/baaicbs an alle» Orte» »nb ienbeng^a 8» warte» b^be» jamp;ofelbôfolterberwege»t«»t:«,möw febeib «»b Äeticbt uo» bicfem jlreitigem re»/»nb mit (Sötte» nbsp;nbsp;nbsp;vnb©ege»/ genßUw 8» ro*

(bu gebraebt v»b 5» 5« »«o« geflelUt werbe»»

^öer 3camp;enbc

YXgt;e»»im2l»etblt;iU» »»b XJerrcid?«»berlt;Et» menten/bit XPort/ Flimbi»'»'^!»®^^^ Oifer v»g«bewre©cbwarmi|l5W/ Çnben / X. 4 b. Ä. i» s»

©t ancbnicbtgarattffgefeçtinîrer Verseil '(»a ober ©umarifeben Capitulationmeineraw »en sUnb«» 3rtb»*»o»i^® aber/Uebe»’tb« j (le»/

-ocr page 72-

S(po(oâM fitn/ibtnbit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ben fn bcm @/ebenben

ponee «bcr ScóeFe btefèr X^er^ctcbmto angcfocbten/ «nbbtewtr bnfèlb» n«(fo ber Xenge eneUe vnb 4ucb il«eedrffetg{:db «erancwore ee b^ben/ vnb berwtgen vnuonn^cen btefclbtgen nllbte nnberwete wiberb«* (entgt;nb}tgt;tgt;er4new«reen. ‘Ünb t|l mfr nberetnl'e'^nm Cbnn/bas ftlt; lt;lt;lt;* Z)tng fo «ffclt;vtberbbUn/£gt;olt;b wtc ilt;b b^re/ tß ir Comment ß Ung ouogrltrecTc vnb fo We(tlt;ugt;ogetb^neC/ baeftcfelbo vergiffen hoben/W4S flennbem ober jenem 0rc gefebrûben/ tvne Wnnbern Vnn eo nbir 4i*àgt; jèni/bno jr 2gt;u4gt; fo be*f/Ung vnb groo worben l'jl / Sintemal ßecinc propoptton |'o offe «vCberbbfen / vnb bnruberfo viel vngeretmpeceîDtngeo 9igt;boi*frlt; fltefen vnbhetf crn.

Wao bemnoeb beUngee jre fd^rcefUebe vnb erlöge* neWoeo/bae fee btefc be'flweretge vnb gefunbe Xere/ dnen vngebe wren @cb worm nennen/ tan teb ouff bte* po mal niche mcbr barju ebun ober fngen/benn bao icb mtcmct'ncmlieben(Hoeefpre(he/2gt;er (£XXfcbelec bicb bu Satan l'^ckl ber 4crr fcbcleebtdgt;/ b« 3crôfa* 1cm er weblce boe/wieim ^acbaria am Cap. gcfcbrfe* ben (lebet. “Ja bcrfclbtge fcbelee vnb (Itlvrc aueb tüfo meine vnnerfebempte/ (8»ocee vnb aller öKb» vergefleno Xe^er er vnb Xctmnnb Diebe.

DaeCbril^iXcibamCrcuQefilrvne brodienp^/ 3(l5n^nbcn/

2. a.

»CBKefet abermate lieben CbrijTen ein fd;enb* lieb vnb grewlieb Crimenfalß Z^ebgebranebe niibt einmal/fonbern 5nm offtern bie Wort Pauii/ tit tt fet^tin brr Wiberbolung ber ^ijloria vnb ber (C^nfe qu ng Cbf iRi in ber x. an bie Cor. am ii. C a p.

Dagt;

-ocr page 73-

mei» ictb ötr fór ewcb gebrochen tt)irb/rlt;;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Camp;ri^i

t»4cbin!fte mir heraus $erbro(tgt;ert/ vnb beftbamp;lbige» Jteibfamp;e micfeöeófala «weejrtbumbe/ vnö rebenvtclei^cauff^n^ Wc ïX)drc blt;5 iCi»(»rt8eli(i«»3«b««nte bie er 4Wd ben» 12, lt;^jro5i7 »nb $gt;. Hnm. «Uegircc/ 3r folc imCeinÄei»» Scrbrccben. biereneer cSoct? was Greuels »nb murdt'il üoeb aber bas / Qelc man bocb vneer bet» £ür« lt;fen vno Reiben foldte fdjrtcFUebe ^alf(bb*ib niebe fi»« bett/Wb falten fteb ben» ewer prebiger eins ber male in K ^erß/25luc/X»ng»nb Xeber mefot febemen/vnbin» wemotj^Mi 4»^ 0ie pdUcifebe vnb 25ör ger Uebe lt;Êt bar^ Pet ! ge nnef en/ ba (te bseb fonlien fs gar fur betUge vnb »nh«effU(be Xcutewallengebalcenfett», □abasneeb fèbreefUeber i^/fte vergreitfen fid) mebe alUine wiber ben 2lu9erweblcen 2lps^el paulumz^fbnbernaueb wis ber ben lt;S»ei^ fclbs/ber boreb bas (Snaoreiebc Kü(b 3lt;ug biefe Were bicctrerbac. lt;£gt; was eblt;teesb«r wegen )»gt;nn^cen/0;b in ber^ncbereSnabenjubeVertn/vnb ®dtc Islebe febwere Qlnbe abjubtecen, Sed furdis nar» raturfibula, “Vab fs gebecs/ Wenn lt;0otC einen verjlbs cfenvnb verblenben wil f vnbboserpîbbebôrtefenlafs flt;/es fe') alles rrebe wno tvolgeeban f 5i»mb^49^en wtber (gsttes Wbrt vnb eötbotc von in» geeban ifl/ w e o«nn a»d) Xbriiles in feinen» i£uangeUo barubn fpriebevnö5ei»gec/ quot;Unb eswtrbgefebeben/bas/Wer tucb sue/ wtrb meinen er ebn (Sore einen 3Dien|l bas r»n ecc. 3lt;b mnne/n»c'ine Wiberfaeber haben ßcb »bet m in. r *£ntarlanbung ja gnug gepuQeU vnb gcfrblos

vt / vnb jnen 51» be|anberem ^occesbtenß ge^ogS »nb gerecbenc/bas jt« es mic jrer ^einbfeligteic »nb TOers folgnng/jamir jrcnfalfdoen vno vnjimlicbenpractis rf; n fo weit bcfamp;rbett; vnb foregefe^e/bas ilt;b joert/ v»M erhörter »nb vnerPancer Óacbe /babe müßen reumen/

oVer/ Vjlt;iuipraidaiis,lt;iuonijuafpoliab«ti8,amp;c. GdbUMS

-ocr page 74-

telingen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wr buiOcrflprcr/eettn b» foft wfberomb

lt;90eeee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;werben/ wenn bu baa “lOaP^ren vaUnbec

wiber ^(î/Pgt; wirPnattcb verfl^rtc werben/(Êf4.55.3«m/ Wc -^n# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M*/ 2l»tf

ruWS^n Qönbe g«bbrengltid9e0craffen/@lt;tpütie.ii» lt;0riitgt;ef! lOnbW« Wekwetfen paaen vrtbpbilarbpWboben kr» ^ntgletcberternfitgttcb vnb crewheb vermanec vnb ge^

brewet. 2lla infanberWk o v i d i v s :

Ah tnifcr,amp;fiquis primo peritiriacœlac, Sera tarnen tacitis pœna venir pedibus.

2(4gt; wie eicnbe Jteuee (tnb ea/bte jre ^aabek vnb Vn Î[lt;re^cigUk eine^ekUng verbergen vnb befeb^nen/ a baà) bic @craffe jn leijP nieba «uffen bleibe/ fanberU gefebwinbe vnb gor bebenbe btnaer jn ber ifi/ vnbft* pl^Qlicb vbereilec. Ober wie man fanfl in gemeinem 6prilt;bwara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pflegec/Oaca bargee wal einem

We3e^e eine ^eklang/aber er nimpcfieglricbwaUn leQßcvnbgAr reblieb be3alea/2)aeik/verf^anea3u let) |le mk ber @eraffe nicba.amp;erbalben benn aueb ber bacb berümpte @cribena Walerina tnajrimua in feinem i. 25ncb am 2. £ap. fprieba/ Lento quidem gradu ad vindi üam fui diuina piocedit ira.tarditatemyj fupplicij grauita-tecompenfat. iamp;aaik/lt;9otbiiB wal langmütig vnbck let niefot fa halb jw ({raffen ! fanbern gibt geit vnb ^rifl sur }5efrernng/wenn man |tlt;b cber nicht beffern wil/ fa bampt er enblicb mk ber ©traffe/ vnb firaffet befla blt;f ter/vnb erflattet feine Jtangfamtek mk ber lt;5gt;crtig^ àek vnb ©^erpffs. 2lber wal benen/ bk bie 25uffe fa lange nicht fparen/fanber n bem feb weren 5arn (Sattes Bttwar tammert/ vnb ftchmk (Satt vnb feinem Heb«* (len/benfiefafchwerlich verlebet haben/verfeuert.

îôer3wâ((TrGti6innb»

-ocr page 75-

Qüofffeatißi'Perffîrrf-

3« 2(büpbort6 ober ^re^ett tntcteibtrt|tlt;tttt^r dge (Sebocr vnb IPerbotc/ vom JD. pe# njlerogemacb«.

vermeinte jrebumb geb^ree $t» bcM

Meteen vnb ruuitbcen ! wü aueb oben vnb bey O^ö oenfelbtgen be^ben gebadbe/vnb (jl meiner Wü berfacber tYU^nunS/ bae man wo( bie wefenrUdben Wort £bri^i/ r^emet/eOêc/crtncfer/rc. bey ber 2tbmi niltracton ober lOerre^cbuns beo bocbwirbt'gen Snom «nents B^nne ober m^ge wiberbolen / vnb bas fotebs cb* Ad'uphoron Ober ttlttcelbtn^fe^/ nemU'db/bas m«n oUer}»'« feines gefaHens ebnn ober taffen f^nre/nacb ^elegenbetc ber Bacben. Dieweil icb aber ein n^tig Ypiber» barons mad^e/ fbfotvnbmueidjberenrbalbev bolun^ nenoffeneUcbenvnb verbamlicbenjrtbomb vnb iCr# berwort Sernns baron begongenboben/barumbmanmiebbib Cbrifli Ult;b vertreiben vnb in bos CBtenb fogen mufî, 2llt;b ber ifi

^ocefeligteiry vnb bes vberous nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UlieteU

iß'Ftters. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b(nß»

lYodb bem i(b ober ondb oben jugefogt vnb verfprOe ä}en/bas icballtHlt; vnbonbiefem Ort einen weirlcaffe teigem vnb Oränbticbern 25eri(bo born on nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a(

fromme CbrtfUicbe ^erçen $u reebee bringen vnb jn

Triebe flellen wok / fo m»s ieb fblcber meiner ^ufog* auch nolt;gt;bömen / wieicbes bennooeb/mk O^rclieber ^ilffevnb:5e^kanb/tbi»nvnboo6färenwit

rtn bob icb ober in meinem Äncb/ welches fte fb viele feltiglidb onfeinben vnb onfeebten /im 2(nfang ^ünff/ Oarnalt;b ober vnb in ber Dritten iBbicionBiebenseben lOrfocben ange$eiget/Worumbmon biefe Wort Cbei* jfti/rWm bin vnb jHè/2gt;asi|î Cbtifli Xeib/tc.rWm bin vnb trirtcf/Dos ijî lt;Cbrifîi Älut/tc*in ber 2lbminiflrae tion vnb vnter bem lOerreicben wiberbolen/ vnbeinem jebc« £omm»nieantenfilrfpre4:)en fol/ ollbie ober vnb

□ in

-ocr page 76-

SfpofegU©.

(ft biefer^^crâittwôrtuftgwiltcb ocrfelWgcM ©c^sje# l^cn fuFQlitib ntf^ngeft vrtO tviOcrt^Ottn/duff 0a6jrtgt;cit tecbcen törunO tamp;cr Warbctc t;nb b^hdUty ni^i Çlt;c/bWff w4ô bû @cd?e5‘b« î»O€ bjldfig* tt «(f ou f« Ibigc 4ft bem Orceben ote pfcpofuion oaruon wtr aUbic l^anbrlit/ricnthcb/bdamp;bie VViOtrboîunge birnttOiS Cbr»|h' fit vnb vntcr ber ^cmintbration/ fun 2lôu»# Çlîorb»» ober ttlncel/ fOrtOernti« gareiocrveitbig ©ing fe'f/fiitt vßb bletben fol vn O mu o.

Î?rfa4?fn/‘^^ivuiiib §frf|îf

VCorc vntcr Otm 4udcbetun wtoerbolets

foUen vnbmüflrvrtnjtrOen.

tèr^îfc’Celatferolftw/oû’iC'çnfcQang/ber

Itilutu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nen^ûng«rn fpracb/bd er bas Ârcb brad?/ vnb

»ncct ßeauefpenbcooocroueCb^tlec f rîem^t fein vnO «(pC ^49 iflnietrt£lt;ib te. ^cem/bacrben Wetnous^ fçbetufec/ober ben 2Vlcb »erreiffocç/ nemec bin vob

lt;C'5»n** »rtncFet:/amp;46i7imetrt25.ut;/te.îÔennbae£bri(^ooamp;lt;t Pue bot j^^rr fbld)e tVore vncer bem

f i’ie dben ji» fd'nen ^ungern gelprocben bdbr / vno vntef XOorc bem Sprechen berfélbigen/Âroo vnbïOcin/rnbbar^ (m »nb yncer (einen Xeib vno }51üc duegccbetkc/bdo jeigett »•ictr té vn'siâ6telt;l:if4ngeliPlt;nvnb@. paulusHerltcb an. S 9 auecbc'ÿ pebet je auch ber 25efcbl £bnPt auetrucf licfo ba/ Cîgt;a9 lengcî obutOricmlicb/Zbuc allee babc^y wae tch gecban/ (proche, çnbeuchnochjutbun befobieitblt;)be. 2tucbfo bejeugee vnb bepreffetgee ee jabcrV^crrJlucberuoglttcbrr map fen/ ba« Cbripue (ôlcbc feine Wort vneer bem 2tuetbc( Jen ju feinen“jlüngertt gefproefotn/vnb bureb btefelbie gen oao Ärobvnb ben Wcinjnen jupinemXetbevnb gt;nbsp;^luce verreicbec vnb appficiret babe / wie benn feine Wört5i) ßnbenftfib »m 4. ^enifcben ïçnjb/JSl’îno

-ocr page 77-

gcCrocFC/ fol. 3 S4.. nbsp;nbsp;er wiOer îEgt;. C4rt|i4bett 4lfb (Wk

ber/X^nO Ipricbc/ lÛO^rumb b^bc jr mcbC 2(ctcun0 gegc ben/auff 040 Wôrcletnbea i6u4ngeU|leti/b4rburcbcr tUrlicb 4n3etget/O40»rtMrbeinÔprecblt;«/b40 35r0b gegeben fc^ / vnO feoet bwji» / w«e cr gefprocb«» Zletnlidj/ n* met/efi«t/b«0 ijl mein Xeib. ©«raue tUc (fi / 040 040 gegeben Oea 25roO0 jugleid? yneer ober mip Oem Sprechen gtfcbeben (èv/ O40 Ht/âU Oie Wort Xbif^ fit/ ÎD40i|imer»Xeib/gelautettiîawagefprocbe«ßnb worOeri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

2litber XJrfncfo/wbber 2lppltc4tt0» willert/Siif

temal ea bte höbe noturfft erforOert/ J4 Cbn'ßi Will Applica. tgt;rtO25ifebl»lî/baaOiebeiiigen Sacramenten51» aller» Seit Öen tBenfcben Owrcb Oaa Wort/CSintemal fie ont Wort nicht e'çngefeçtlrob^apphcirttonOjugteignec »erben /aufi^O40 nlfo ein jcoet für ficberinnert werbe VnOw ife/w40frempfab«/lt;fl« vnOtrincfeaufferbalb»

Die Dritte X?rf4cb/Oie weil aufferbalb Oer b»fobl(^ nen2lpplic4t on tein Sacrament genQlicb fein/ vnb yrlacr» Jafa wenig Oiefelbige one Oaa Wort gtfdjtbenfnn/wie quot;nbsp;«»tur* wie wir Oaa infonOerb«it an Oer SLauffe 3« mercfcn/vnb ^»crame rpna in oic|im anbtrn Sacrament Oarnadj ancb onb ebtnfo wol tgt;nb in allewege 3uricbccn haben. Damon na cb ma la in Oer tEilfften X7r fad? mehr vnb wcitUuffci^ ger fol geOacbt »nOcrbUret werben.

Die Xgt;icrOC6 X^rfadj / Dieweiloielt;£rlle vnb gemeint 4. -^jilïorifcbe ier3cblnng ober Singung Oer Wort £bn« \?rfacb. (li elt;increchteappUcatioifl/fonOernalleineOurcbOie Genera, ^ormafia v?50 Sublîantialia »erba/eigentliche vnblispro-WefentlicheWortCbtilii/fonachmalavntertcm 2tue nüciatio tbeiUn w OcrboletwerOé/DaaillOer Xeib/DöaipOaa verbo, 25'ut £mijli/tc. Solcher/nemlich Oer wart wcfentli rum non Che Jteib »noOaaware wefentliche ÂlittCbrifîirntvr’ppbea» beat 2^400 vnb Wein / allen Communfeirenben dlbrij t‘o« ,

-ocr page 78-

|^cit/4ppltdrce/3ttgabeiUc vnb 3ug«tglt;i(e wt,x\itnf ^nb bae td}0n0(tgt;bei»dicbererf(rre vnb wtberb^le/ f» pgt;glt; tcbnbcamp;etnmd viï3»m 'Vberflue alt;fo/ Wenn tgt;»«» fe Wore ber it'^nft^üng/Viim l^tn tgt;nb jffe/ ïD^d ifi bir wore Xetb 3ein Cbr«|it/ fdr btcb gegebé/ Htm bén vntgt; crtn^e/bnei# bne^^lue^cfu £bnA(/fôrblt;me6ônbt vo’S^fpo/^'P^^érte vnb wibert^lee/vnb bic igUmcuf rrn burdb bicfelbtgcn ben Commnntcnnten npplidree «verben/ benn tvirb auch aUercr|i 25rbb vnb Wctn (It Jteib vnb 25iue/ vnb nicke cbe. *Ünb biefc Óleinnng bringeebie 2(rc ber @acrameneen noetvcnbig vnb cü genclickniteftck/welckebnebice»ffêrlicke2lp^ieattbn Vunc Sneromcnen finb/nock |etn f ^nnen.

Sgt;te ^Anfj^ X)rialt;k / Dieweil bie f£.tßi vnb gemeine Promin Wbrenngurtg/ fbburcb ben Diener gefckicbc/ (eine Ma-ciatiofeugicamvimnn vnbin fïckkne/bne €(ncramcne 3» mn^ cantillagt; ^en/ Ober bie weil nicke bie Worcßngnng bee ^ltnrbiw tio verbo nere/fonbernollcinebie gnnQe iC^nfe^ung (Ebrtßi »um non Saernmene mocket.

habet Beckllc ) Dieweil bne Wbre vnb iCkmene nlfew vim Ma» rt»fllt;rk»»lb bemCB^ebrnucktcin^acramenebeb gicam. Xeibcs »nb Älutee Cbriïîi macken / Ober/ biM V k- o.’'’«élnickcalfôbalb/in(£bntinenti/imnttbnbim^tti/ “ nackbengefprockenen Wereen/25rbb vnb Wein Ckrw

^i Jleib vnbÄluc werben ! fonbern ber (Sebrauck be^ non fa** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*”**gt; erincFenb/nUba« fôrncmiîe Cbcil vnb ber

viunt Sa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcopne Ober bie einige ißnbfcbnffc bes @aer4*

cramcn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcnßlicfcborji»gebäre»

tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siebenbe ! Dieweil Dre’y wcfcnelicben €tölt;fe

L nbsp;nbsp;be« Sacram?tö jtnb/ fb 3um voKomlickcm Wefen bep

Tres par fefbigen geboren/vnb bie von einanber nimer grtren# te« fub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefekeiben fein feilen / riemh'ck bae Were/

Oatiales kn» ißlemene vnbbieevngcfèQCe vnbbefeb'ene^ppli* Sactamc iDiefelbigett ober om gewifll((tninfamen nicke ti» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fei»

-ocr page 79-

aid Denn/wenn bte 2lppKcaà0 'X)lt;rre((bung bed Sacramencd gefcbtctc burebbte we« fentUdben Wort Cl^rißt ! riiin bi«/ ifl® ’gt;•**gt; tn«rf/ Zgt;erwegen folgere je noewenotg/bad fblcbe IQPbrc itt allewege repetiret vnb wiber^bUc fallen 9nb mófleit «Verben.

/DieweilnadbberiSrßenväallgemeinenp ^ifiorifdben Wort (£r5eblnng allerU’j Cafiid vbrfal« len C^nnen/barburd» bie Communibn ober 2(ppltcagt; tion/10 er retfbnng «nb iämpfabnng verbinberc m4lt;bc werben/ X?nb aber aueb ein grofter *Onurfcbeib tli 5 wü febenben Speciebus ober ben iêlemeneen/bte man bardgt; ^ncer/ bad Wort appliciret / verreidjet/empfengec/Iflet vnb lt;;rind‘ec/ vnb 5Wir(ben benen bie man niebe applidrcb/ 3tvlt;|d. ë niebe verreicbecbbercmpfengec/nicbb iffec noch trim t,enap* rfec/fbrtbern ba vberbleiben bbervngenbflenß«^»«^ plicirté bleiben.2gt;ennC wie auch «bin in Y)erantwbrcung bee J^bmcti (£r^en vermeinten ^rtbnmbd gefagObic verreichet/ ^en vnb empfangen ! gegeben vnb getrunefen werben/ bie ßnb warbafftigli^ ber Xeib vnb bad 25lut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aber

nidjt verreichet nod) empfangen/ noch gegeßen vnb ge trunken werben/fbnbern vnnerreichet vnb vngcnbp fen fein vno bleiben/ vor ober nach / vnb nach bber vbr/ biefclbtgen ßnb in beinern VOege Chn^l X.eib vn}51ut. XOclchfo benn audgt; beiner vnter meinen Wiberfacbern nicht leugnen noch verneinen ban.

2gt;ie riennbte t IDieweil alleine im 2(udthe'$(en bber 9* verreidben vnb empfaben/burch bielÊ'ynfeQttnge vnb trefftigen Wort Chriili/foberlDiencran^attbelfelbu gen wiberhblet/25rbb vnb Wein in Cbrißi ieibvnb g Älut nicht tranffi»b|lantqret bber verwanbelt/C wie bie papißen fchenblich liegen/ fbnbern alleine fblche * irbiphe Óingemitben ^imlifchen/vnb b*)^wibernmb hie ^imlifche» loic hen Jrbif^en @acramenblichcr

□ 3 web

-ocr page 80-

O* we(|êveretnamp;4recwerden. tOub aber fdtfce Verrfnba# rixi^aufferbtelb blt;m (0ebrdu4gt; bee verrettfocnd ober ap pUcirefto/cmpfabene/eDene vnb trtnd*cnd in^rfnent Weffe ni^t

10» 2gt;te3eblt;gt;tbe/2gt;tewei( ^obbrecbett VttbK(fdgt;Ps* PanjsVra ««•»/be’y oem ^pofld pauto/1. Conr». lo. cigcRtUcb bi« aioamp;po S4itQe vnb vn^ercrenhcbe 2llt;;non / vnb tnionbetbetC culi di- b49 verrc(cben vnb auorbeilen ober applktrenctrpfa* fiributio bei* Vnb gentenen be9 }5r0be vnbWeiito/Ober Xcibes fignificac vnb 25'utce 3e|U bnïi^ bebeu ree. 2gt;er gefigncee ^eldb cotam tveicbcit tvtr lc^neit/ifi ber nfcfoe bic (0lt; metnfdbaffe// aüioné. 1049 tïi/btc ^ueebcilung/ 2tpplicaetot* vnb ©an’pt# gcn(lt;irang/be9 }5Iutlt;e Cbrifli/ vnb baeÄrob bae tvir breeben /tÿi b49 nfebe bie (Semeinfebaffc/ 2(ppUcaetoii vnb fampcgcnblfnng beo Xetbco Cbrijit.

Ï)tc iXil^c/iSüwetl ^wtfcben ben be'çben @4er4^ Proptct ”i‘**i^*’*/ ricmitcb/ber Cnufjre vnbbeo llbenbmale bca Analo. •^iCÏ^i'eit/eirtevberauó grofle CBUtefobeir ïfi/woebe# ciam Sa- l4ngee bic ©rc'j wcfendtdjen (lûcPcn vnbbie2(ppltC4# cramen« dott. tïu ifi lt;9 aber gcwie/bae (eine Cnuffe one bû 2lp torum. pb'c4tton beo Waffero/foburebbaoWore/34? eeutté bicb/te. gefcbi’cbe/vnbbem menfeben jugetbeilee vnb $ugect{tnte tvtrb/utcbe fern noeb schaleen fan iverbetr» 2gt;eriv(Senfo erforbereo bie Qacramenelichc 2trc vnb ^iSenfehaffc/baeaucht'm Menbmalbcs lt;)(£Krenint glctchcn vnb feiner anbern (ßeßalc gehaleen werbe vnb , ßefefoebe.

»^’^opter 25fe5«»ôIflrce/?Damttbîepsrofie(î5lt;heininuffenvn9 dînéamp;quot; 0e*vifrlt;r ftKrt/vnb win'n vnfern ^cr^en btfîo confola. 0f^frlt;r»î^ro(lcmpfan0envnbhabenm5sctt/vnbbao tioncm i«^«rtûr fi4) l’elbe erjnnere werbe/wao fur feofee myftcrio thewre Qcbcije vnb lt;amp;ueerer bafclba vnb in ber^ rum, fdWffen (Ê'^nferjungempfahe/ia vcrgewiflTere werbe/ bao fo(lt;be (Haben jm 3i»alt;b^ren vnb 311 eigen applicire c vnb

-ocr page 81-

if«b gegeben werben / vnb bne er ntcbc fWIecbt lSrbtgt; vnb Wetn/fonbern ben waren Jleib vit bae ware ]5lu6 3«fi» Cbrlt;(îie»wpflt;*«S«/lt;fi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnbalfbba#

mù vnb baburcü cbeübaffug werbe fampcaUenaue» erwe|jtten€b«|lertlt;*lle’f ewigen vnb 5«»* benretcben tScbe^en vit (ßucir,'Jcem/tgt;aamp; er ein ^Ueb^ maa fev/bee allerbeiUgflen Xeibea ^efu £bri|ïi/vnb türßlidb begriffen/baa alfo in einem fcben fur ß'cb je mebr vnb mehr er weef ec vnb vermebrec werbe ber wa^ re Xro}î/©laub6 vnb 5»»erßibt/^bffnnng/Qeligtlt;ic rnb ewiges Jteben»

2gt;ic îgt;re^56benbe XJrfad^/ Dieweil wir fallen getreu? J'®°®’ we ibauabalcer fein vber bie (ßebc'ymnulfen Cbrifli/ ® »nb nicbcs mutwilliger ober furfetj'icfcer weife nach? lalfert/wasXbnftuagecban vnb vns nacb^ucbnn be» 3,f g. fbblen but / vnb ja fb wenig als wirecwaabarjucbun ßj^re» * fo len ! bas vna nicbc befahlen iji. Hun fpriebt aber myfterio Cbriflu8/CDa6ebut/)Daaifl/ /gt;alcet mein 2lbenbe mniDci, mul nach meiner it^nfeßung / lÜOoec vnb Äefebl/ vnb verenbertmir nicbca bann/ nemptnicbtsbaruon/vnb t;gt;ut audj nicbta burjn /bamic vnb baburd) bennbie Wiberbb’unge ber ti?orc fonoer allen Jweifelaucbbe* fa;)len wirb/lt;^incemal bscb ber ^err »tbrifius voter b^m 4uatbtilen ficb bcrfelbigengtbraucbetbac. Wie beiî 4Bcb öbenirt ber lt;£r(len X)rfalt;be gemeloet/vnb aus bem Jtucbero bejeugccvnbbewiefenifl worben,

5um “Oierjebenbcn ! mutfen wij aucb biefe 'Orfacb ^io vcrJ Uab biejes 2lrgument nicbc verfeumen nod) vberge« boruin ben/befonbers aber bieweil meine Wiberfacber verge» bcn/ bas folcbe Repctitioverborum.ein Res Adiaphora, Das i(l/ ein tnittelbing fe'ç / bas man entweber tbun p^^ra baerlaffen m4d)C/nadgt;geUgenbnitberQacben.Dar» indiffe. wiber w:lid)abernualfo argumenciren vnb fd^lieffen/ baa bie ^biap^brabberUlittelbingccineecbeila^ube»

fen»

-ocr page 82-

Anw me f^Wre» trtbjtttttrfecbten/mcfctSÄnbcr« fcÿ/benn ein« tum vaii r^^eweitbtg^ete b4raigt;9 m^dbcn/Sdleen ober nigt; tgt;tlt; dum, 9tid(beRttgt;m vitb nAdpUfftgen 3IcAre biencr reefct bei»/ bae |te bw WA« m'dPtwtberb^Uit/fonbern ndcb bA5igt;3igt;cr|ireieen (tdp vnecr^eben/ bne man fit ntdbe n?t berb^len m^genecbfol fo würbe baraue fbigen/ bA6 man fte ti»Allen Äircbcn bierd^Aue ntebe wtbtrbb* lenfblbnbcbmufi/vnbAeß'ebiejemstn ^^îrcbenfïrAfi» feeen/bAßewtberbolee werben/ bee vnbhinee Anbern. Cnewebcr niAn (bl vnb mue (îe wtberbblen vnb (n hte nem Ww ntebe vneerlAffen i o^ive mun fbl vnb mue ßi vneerlAffcn vnbtn htnem Wege wtberbblen.

Xiu bnb teb Aber ?u meinem Cbetl mte fb viel(lAtlf* eben vnb vnwiberfprecblicbcn ge^eugnuften/Jamp;ewebe rungen vn €cbluereben bezeugte vnb Auegefüree/ bA9 |te rillen vn müffen wiberbblee/vnb hinee wegee nicht vncerwegen gelAffen werben. Sb^bmmenfic/nemlicb «n^re WiberfACber nu Aueb ber / vnb be weifen nur mit einem einigen re(b(me(|tgen 2(rgument;/ bue mun fi'e wbl binben lAffen vnbniebt wiberbbltnm3ge/fb w^U len wir jnen Ale benn ein gcwunnen@picl geben/vnb tgt;nfere Wiberbblung (a fb wbl Ale (tevneerwrgcnlAp (in ! vnb j a (b wbl ben XOunb ^ubAleen vnb (iill (cb weü gen Ale (te ebun«

©ie^önflfje^nbeVrfAdb/SintemAlWefürncm^eii Abexem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Blircben/vnb ber mei({e bAuff berfelbi*

«r 0«»gt;/rlt;gt; w’»^gt;f«’t’t«‘cfbrmiree(»nb/fbldjeWbrt nicht Ab Ecdefia* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wiberbblen/ fbnbern Aueb gen^licb îu wibcrhbleit

tum. *** î***” 2lgenben bber Birebenbrbnungen befehlen.

Wenn Aber billicb vnb recht/ bAe bie Anbern wenigen/ bArin fblcbe Wiberbblung bie Anblt;t^ nicht vblicb ge^ wefen/ (teb ben Anbem burebAue recht refer mirten Äir eben gleichförmig vnb gleichmeOig verbAlten/ fb wilee je vnb in Allwege felgen vnb vonnöten (ein/ bnemAn biefeit

-ocr page 83-

rt ttôds übrigen mangcl/nccb bem (Stempel ber 4IM bern (Sktcbfald ducamp;reformtre/abrdbaffévnbbeffere/ wû benn aucb ber nbsp;nbsp;3p€*flci bû Cdrinr^r in ber i. um

z4'C4p.Y)ermdnlt;rvnbtprtcbr/XnirebaUe6eblt;rU(amp;vnb ‘ orbenrlicbjugeben vntereucb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I5er»to

iCe ntmpt vnb ßibt: milt;b aber m'cfct wenig Wnnber/ »nb ifl gewielicb fel^am ! wie bôcb nur e were prcbiger nbsp;nbsp;nbsp;pr»

5u biefer XcicfetfertigCeit f omen m^gen/ bu» fte folet^en bigu beilfrtmen vttbirt0OCtc8XX)ortgegrônb«n:ârt:ilt;fei meiner Xerc/fo vnbebacbtfrtm vnb fo vnuerfcamp;empe «n fecbeen vnb wiberfpre^xntbôren/bn ße bo^ felbôinrft^ff* «Uen jren Âircfeen C voie, benn 4ucb oben in ber X^erunc» Wartung meinee vermeinten neunbren^rcbunibe ge» W^bn# melbet iß w brbé off cgebadÈJte Wort £br ifli vnter ber wißig* 2tbminnhr4tion bee @4cr4ment8 wiberbolen/vnb mei teir» ne« Wiffene nimermebr vnter wegen luflTen/^« bie JYI« rfelburgtfdbe X)iftt«tionorbnung ober^nflruction foU lt;be« Bkrlidb vermitg vnb mit ftcb bringet/rtemlicb bos man bte Ätrcfefpielen fragen fbl/bbaud? fr pnfibr bie WbrtCbnfîieimm fcgUcben Cemmonicanteninfon* berbcitwiberbbU/vnbb4«@d0ramentbarburlt;b4ppU cire. Kan vnb mag berbalben barau« nicbt anbcre gw nrtbeilct vnb gefcbioflen werben / benn bae (tr wiber pcb fetbs fireiten/vnb fr eigen (Sewtflen befdjweren/ vnb herwegen gar vnbe^enbige/bae idb/bee 2tmpt« 5» uerfcbonen/ nicfct fagc/leid?tferttge (SefeUen mßfielt fèin/biebaciniDing3ugkidégt; biUicbenvnbaucbU^ertt gt;nbsp;tannen. 3d)gleubefórwar ba« jnenbie Wibeibblun^ ge in bie Xenge ju fcfower wirb/ vnb bae fieficbgerne wolcen gute faule Cage^u U^fie malt;fccn/ wie jene fau* (e vnbfiumme i^unbe/baruon im (Hfaia Cap.ç6.ge^ fcbrieben fiebet TOnb ba« m^gen mir wol rechte vnb Cfwffe* Cf ufflifd'e Adiaphoriftcn x)nb falfcte Cbrtfien (tin/ bi« lifihe 21^ in einer Sa«feert / 3a vtt Heinju fprcchcn fidb nilt;l t «« t öMpbor feçen rifien»

-ocr page 84-

Slpoîo^fa Z)« ' '

f(^tn hô4) fcbtntcn. Vao fur amp;fc»»lt;«btVftcBct jr 4nlt;rigt; Utbfitn nittc 4namp;cr6 öenn gUid? «gt;»c fur «'tier giffcige** onfeJïbtoUAîBn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrtigt;'3€wdgt;f t‘'i;7';dcb|O vtlt;(

btfiô intbe/biewal |t« t alUu^' lt;r z ib/fonbetit oud^Ole dcclc 4i:cb nt j:;c olUine in v'.. gt;nbsp;m riniiu/lèrw , beru rtud; (n vîdch 4n0lt;rrgt; |iù4»*» / oufcb Orcjèt 04UQe»d)gitu3|4m v^bltijcha» tiroufc« vf»04u»g« fdr P/jlt;»i»nr^if|tcn v::tgt;jutoouftiortlUtSwigfutficb

Re^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®eiôe34gt;lt;rtK«/3^Î0«ïfV«»3wlt;i»damp;a6bief»

M ' a* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/nid)t rtlletne |etoo«rrlt;|}4ur(£recn waren j

tli(»ao‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fontKr« audj »on btr 4pd)iel 3lt;itfter awff

Urboru Kircfcc« Fomen v»b ge«rb*c b-y / ^inumal fie | à pritniti ^4bßi;unib voter oer grewUeben profana* (i V4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ôacranicnte oureb vSottte wurüt:barlw |

ûaacc«- lt;blt;’*^‘?atzwirm'lt;ttjtt5wiifelo/lt;rhalt«»i(lwôioen» ä pta, îDaofî’iôCgeh'ïbtenim^tÊKrff^biefûrneiupévnb j bOCbwiibetgihn X)rfâlt;tgt;(nZ bû vos bewegen iôUc«/ bao w.r Vie VVorcoer2lppbe4tiOttinhtné Wege ver fen min ober nad^Iaflen f^UtUz |ô Iteb vno wer tb/a’.d vn9 audb Cbnïïuô mie feinem Sacramene i|ÿ. X?no binnen brmnadb ewer .S.teb vnO 4nbalt;t)e baraue etfennen/ tû ^een vno vrebeilett / wie red?e vnb wol c were preOtgey baran ebun/ bae (te aus ber tÊyeferjung/ ïPore/ïX’d» 2tppUr nbsp;nbsp;nbsp;vnb ÄefeM 'Cbr»ïît ew frev fcliitecl2)ing maâ^en/

caubn fo boefc hin Sacrament one Wort tan appliciret wer* beo 0alt; vntgt; bte i£r|le Wörterjeblung ober SingarTgteü cramen Wegco »icbe bte 2lppUcaeto/|onbernnttrHiftorica. eeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narratio t(l / wie. folcbeo Oben gnagfam crtleret. 3cfc wil

betn mtt bemnad) and) gerne feb^/ wie fie fotebo für ber beiligen tclbtng» wertben Cbri|îlt;nbci(/vnb vtelmebr für (5ott vnb bem ilrengen Kid^tfebnur ^efu £bgt;*t^t werben verant Worten mlt;$gen/X)abbarförIlt;ootdgt;itc trau wen forg««. Sovicl^eriibco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jr abtr nach Verlengt batuonge

V^rct/

-ocr page 85-

®oI(Faan8lt;'P«'fMgt; itttIbA» jr (etwtge | olctict V«t«tWBIIg f mhtrtem Wege verför^en dl)lt;r W«|ê(W0evilwrflt;tïlae gen (afleit wer Ö« t/ Qinccmal |ilt;bö 4rt|lt;be« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äU g*

lÿenewer prtöfger bdmtc »mb/IMa pebertïldbeW^ Arbeit gerne toolcen geôbrtgcc wb»erbebe» fein/ VBb irem tBunbe gatt Xttb« b4d4Ult;fr0me£brt(leii/nite b(e|er meiner sngefngteW vnb dttsgefärbun Jöe webrung ober 5gt;4rtbw»’’B’*®’f* ben 3» frteben fei» vnbbleiW»/v»bb4röbnftlt;iu ftfib^Ue».

öer ‘örcb5camp;c«Dc3rtamp;umamp;» Indiftinäx hypoihefcsj^rtd i(l/verworrene 5^e^ ben/3» pnbe»/lt;gt;. 3 • b. 4.4»

bejenge bafelb« »nb vberweife meine Wi* gt;erfrtlt;ber/blt;»fl pe/ beUngenb biefe» ^reieigen 2U jrfel/inbcr Cb^t vnb Wnrbcie p^piA^tBfee Rotfen Otto (SefeUeRfeiert. Sineemal ft*^ nbsp;nbsp;nbsp;mieeieeU»

PopiJîifc^rt^rgumencert/mïraBtln vrtb iäjpempel« Weber vne bebelffen/ vnb fo otfcgebncfcec jre propofî* eion vrtb vne'frturtg/rTemlicb/bnebnlbmHbbtr Confe craeion ober nncbbcm «Segen/vnnoefoontrerbotbbcni 0(brauàgt;/25rob »nb Wein Cbeifii Jteib vnb Älnt wer * .« ben/3rtfonberbtie mttbem tniroef el ! fo 5» Öecrnberg «llbie im Jlanbe / 2lrtno 14 p 2. im tHonae October ge# q fcbeblt;»i({/vnbtt(b3Ugeerogettbotmitber Confccrter# ' ten ^ofliA/weid?« bie^ûben von einem Wlcepfoffen/ mterX4men*£r peterOerte/3»wegegebr4cbt/Vnbmit'^ pfrimen ober tneffern3utlod)eRbACcen/v»baofîefo( geblutet hoben. ÔorAuobenninfonberbtit^Obx^eo# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;,

tus/nicht a^lt;bers benn wie einfebenbUehcr popifige# folgere bot / bo« möffeCbnßt Jteibgewefcnfein / vnb herwegen oud? ferner vnb im gleithcnfolge» folle /boo

:ß^ a Xgt;.ob

-ocr page 86-

nach ber COrtfccr^tid« eher

Bert Confit £etamp;vnb^(uc werbe» ^4drtb(rbem Rtcbv fb fev/Vrtb b4r4»e Clt; wee XXgt;c0c6 fblge / bewerfe unb be# we^retcamp;bolelbdtrt meinem ^ttcb mti |Î4Cdicbenvnb vnwiberfpreeblidben 2(rgumertt;ert vnb i£rwetfurtgen : c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcàbtmtlflgc'Ürfacbînrt«/W4rumblt;0lt;Jgt;t#

Vrr4Æ f i'olcbee ttlirnef e l verbenget babe/ vnb b4ö cs gefcfeebe« re'î/l^«’enolt;r|ï4d’ortgberbcüefen p4pi(len/4ls4ttÄ lt;Böttf4l juf ^crnffeben veiblenten »nb ver|î vefte» 3«ben/wel dgt;e wurt b^fonbere vnb ptredU'cfcc ^einbfcbrtffc wibcr be« betb4re ^crr« Cbnïîcmtragen/ wie(iebennnu^jr verbienec ^eitfcen Xbbn empfangen vrtb mit b^m ^twtr geflrnffet finb vnblUi tvbrben.

ratel im 'Vnb eben b4ôi|ï es lieben iCbrifîen/wie icb 4ue bett babfibir ver^eidbnecen 25lettcrn vnb allcrbanb vmbjlenbenab# verbcm nemen vnb vermerefen ?4rt/b4ô meine Wiberfadjcr In» get. diftinQas hypotheres,»erw4rrene ^Scbcn/nennen/riem licb/b4ei(b(ie benfcbenblicben v«b2lbg^ttifcfeen pa# pi/îen gleich balte vnbmitbenfelbigen verwirre. Wie tan ieba aber anbere machen/ Sintemal bae gemeine Sprichwort lagt / Qualis eft perfona.tale detur ei perizo-ma. X?rtb eSottj» btm25r»bcrmürber £ain fpricht/ 25ilî» ^t^m fobi^n angeneme/ tc. (ffen. 4. ÏCôUen jte teine papifîen ober berfeibigen ^enoffen vnb (Hefellen fein ! (C’y ! fo ßchen |te von jnen ab / vnb gcfellcn ßch 3» ben warbafftigen (EonfelForen /bereinigen vnb »noer# felfchtert ber ^nglporgifchen ConfeflT0« verwanten Äirdbert/wie benn gefdîriebert (iebet. Wie langebine cFet jr 4uff bt'Çben'Sciten ƒ 3II ber ^err lt;0tOtc/fo wart# belt im nach ! nbsp;nbsp;es aber 25aal/ fo wanbelt jm nach/ 3^

3^eg.i8.

2)46 |trtb ni» geliebten im ^lt;£Krn/ meine furrtcmlîe 3rtbnme/b4rwiber meine Wiberfa cher vnbewerc pre biger/ein gros/ lang/bicf vnb breit Comment gefefcrie# befi

-ocr page 87-

ben b4be»/»nb ^taïi^ü ï« Oer oben gefc^en-DAr^t^ Rtiô rnttimfrct/vnb gUtcb wte tn etner CafeV fïir bte 2(igt; S^n alt;(lellet ftnb worben^UKcb wunberc aber gar fcbr? basjteberfelbtgen^ngemelcem frem grbffenvng«bewlt; tem Comment vrtb Âûgenbu^ m4gt;t me^r (oUeit gcf ntacbt vnb anffgefèGt boben/ 9»tnoemal fîe bodb befon« bere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnb ^rcube baran hoben vnb tragen i bas fie

gt;nich mit vielen □rthamen behcngen vnbbel^licFenmôe (hten.

□lt;b tan vnb mag aber ewer Xtebe vnb 2(nbad;n nt(ht verhalten ! bae fie (ùnllen vnb vber bao au(^/ mich noch etlid^er vnbanberermehr ^rtbumebefchôU biget/vnbberfelbigen wegen gar hart 3» Kebegefcçtc hoben/welche ich auch vnter bte J5an^3uliecfengar nicht gebend^e/ fonbern be*; bem ^aar baher ziehen mu6/ bamit fie ja in ber Chat vnb Warbeic |ehen/ fpde ten/mercfen rnbgreiffcn m^Sgen/ bao ich an jran l^enh liehen vnb1Onchri)Hichen Xugen teine :^bfchew trage/ »nb mich folcher meiner/ober bas iih recht fage/mir felfcblich angctichtcrt 3rthumb ganç vnb gar nicht (eherne. 10 nb ob ich fie wol in ber iöritten ^bition mei* nc6 25ucbo mit e'çngejogen vnb rcfutiret/fofanvnb magichsbochnichtvnterUlfen/fonbern mue fie no^ einmal vnb jum X)berfludaUhiewiberhOlen/vnbeuch 5uertennen geben/)rlt; befonbere Klugheit vnb (Sefchi^ legtet t babe'ÿ blt; (Io viel mehr 5U meref en vn grooach* ten/ober wie ße gerne wolten an^ubeten.

ïöf r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;aWc vamclntc 3vi6umamp;»

Po S T RID i E CircumciGonis bie(e8 gegenwerttgen TV«□are/haben ß‘e einen fchebichten vnble(lerli# eben Ärieffan mid) gefchrieben ! baren (te mich vn^ ter anbern/biefen □rchnmb auch (Iraffen/ boo ichin _

Iß. 3 »sif*

-ocr page 88-

SlpdcäiÄÜ.

«Mtfitm fê^e/ fdbretbe vno (ere/bos^/ttee redb« ren vnb wnren Socromence i^re^ wefcndtlt;ben ßö« cfc fctcn/ bU lt;ti»(b nu vnb 31» befnen 5c(cen v^n etnanbcr tannen nedb f^Ucn gecrennec werben/nt mU'db/bae leimne/ 049 Wore vntgt; Oer btfobUne ^cbrau^) Oes ver tcicbene/empfabenB/cfFend vit trinePtns/ vnO 04» Oeiv «vegenOae 9crrct(ben/lt;mpf4blt;n/(f)lt;n vnO rn'refen/ to uUwegefc'Ç Oae Dn'cee wefeitclicbc |i ôefe/ fo 3um tomenem We(en/0lt;» Sacramerce gebäret;/ ^rem/049 4»^r halb Otmfdbigen lt;H( brauet tein «ramcfieletobonne/2c. îDaruontctOenn audbtnOtefer 3po(ogi4 oben im (£r({en (iüd‘oOerpunct:(CW49ge^ ^nOelc »nO gelernte tnbe.

WiOerO(e|cnpunlt;;c/Xere vnb tne'çnungfctreïbeU IDCÏWfti^* **** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sumptionem diuinicns mandatam,

VnnrG opus noHrum efl, facis terciam partem effentialé Sa« lets Dre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra verbum Dci,amp; eruditam Lutheri expofia

tioneminmagnaamp;paruaCatechéfî.amp;alijsinlocis. D49 Wore ro»l«Ig«rlt;*3c/Oielt;empf4burtgvnon»eflung(vere ficbe Oed tetUgen © acramenee^Ole (0o te befohlen bne/ vno vnfer Wertftfi (mercFer One heben wol/ 049 ße Cagtn/ vnO vnfer Wertf iß/^ mactßu 3um IDr fc Cen tt)e('ench'd)en ßö^oOer Cbefl Oee amp;acTamint6/wû ber lt;8*orce9 Wore vn00e9^(£rm Zurbert blaren vnb gelebn'ge 2tu9legunge/lm großen vn iUinen iCatcd*tß mo vno tn andern Örtern. IDaoßnOgeitebcentm ^rrrn jre Wore/ tvelebe wtr Oemnact auct etn wenig befeben/ «paminiTtn vnO mtc 0rigt;nO Oer Warbeic wtOerlegen mólTen.

Contra. l^erefeC aberCltebtn fCbn'ßen^för bae ^Crße/wfe cix hypoßor fein Oao ße mfcjnen felbo OerQacten etneßnO/ thefes Ober »bercyrtßimmen/Sienennencö3umi£rßtn/0i« wifmar: vom Cbrißo befohlene Utmpfabnng ober riirfiung/ tniniflro onoOamactfo nennen ße lt;9 autt/vnferWerif/ Sinn cum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;049

(

-ocr page 89-

ntgt; rttdbt 3030 wtOerwerctgeit

C ’£ S beföhle»» tVercF! »nb vrtjèr ÏVercf jtti»» TOiib iß Cd (ffoccee befdbUn Wcrif / fo (41* ee ja etgcnclt(tgt; vrtfcr ïVercP ntcbcluntiocfobcilfen/betntnicamp;c voixf foil ter« Cbrißoe felbs bwifplbige elt;9r*glt;reQt; »ifb vererb» Hf zt vab »ne 5urbi»t befobU«» bet / v«b cbiMi wir »icbe mebr barjif/ocn« öae wtr jnt vaftri» ÖienßCwaebu langet bei* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v«b»rtj'errtïnunbZ(«9a0bela»M

get ben (Ebmmmvntcanten? vn|erm btßen verlew bfc»»« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

5t»m 2lnberrtZ fpreebenß«/ ba» ber von (Cbri# ß» befo)Une (Slt;brai»lt;^e vnb 2lppli(;atieit/ bee quot;Oer» rei£bene/empfablt;n0/e(rendV(«btrind‘ene/ba»2gt;;ictlt; wefencUdbe ßtücf« m'cbt ß'V/vnb basiefobesfaUirre/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

beruff(Rßdbai»£baufflt;0OXteeWbrtvnbbe0^frril nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Äutt^ri belle vnbBlarc@cbriffcen/alUgircnajgt;cr(er» nbsp;nbsp;lt;nbsp;» -t

felbtgefifetitc/babeiiaußgt;bertelbigenblt;ine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

n» wil *lt;b aber bae Wiberfptelbewcifen/vnb |ilt; aufFoiefe0malffigt;raUeiNC4U«be0 ^errn amp;utberiölt;lgt;» riffee«/ welcbe ai»ff (Sette» Wert/riemUcb ber Ufe'çn» feQung (£b»'‘|li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gegrünbetftnb/eine» anberit

vbertveiien ! vnb )r falfeb vnb niebug Só^i^d^bei* / 50 pbanbe madben.

©lt;» ^errn Xutberi Wert/biettbauib in meinem Xueberl 30igt;(fe fftre / »nb wie fte }» ßnben pnb / im Öeebßen Je* (gj jei» j nifeben iCeme/ gecrudt Änne $7. ^el. 2lt;gt;6,fac.i.laigt;lt; imß’eo/ een alle. Zgt;ie jCanffetbeiUn wir in ^re^f vnter(d»ieblif ß)e ÔtôcPe/wel^e ßob/VOafler/TOObrt »ß ©»ttee 35e» jpeftnt# fehl Ober Örbnung. 2llfb/ ba» man nicht alleine bad Waffer anfeb«/wie anber Waffer / fonbern and) ba» Wort/basba beißet Lottes Wort be'ç ober mit bem Wafler/ »nb jnm ©rittencSOCuölpOillenvnbOe# nienta. Walt »ber feinen 2^efebl vnb iâ'çnfcQunge. 2)4» ßnb bit ßö(ft Cfpricbc er ferner^ f» bem vbllVomentm

.IQOefe«/

-ocr page 90-

• 3po(03lt;«O.

XÛefelt/vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Definit ion ber C4»ffé

t^rctt/vnbfelUff be*; vnb m(e etnonber angefeben/ vnb m'cbc vo» etnanbcr geerenmenocbgefcbetoen werben/ nU bie ^ngleicb vnb mir etnnber »'ne rccbre knuffe (ben/etc»

3004» nu Xntberud nUb^e vdttberXnun^fcbreiamp;et/ b4» fot Vrtb mue fm gleichen vnbtn allewege von bent 3benbm4t bee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nueb ver(lanben werben.

AntTo* gia Sacra mentos rum.

lOenn mbtefcm^aU/vnbwad bte ÎDre'y (îileFcber Sa# crAmentenbctrtlft/if}etneblt;ronbere (Bletebb^ttberfel# btgen/ boeb nodb etnc» jcben (Xtgenfebntfe vnb (5ele# genbeft.

Defini, tio Lu» tieii.

Wollen ba» ferner m(t fernen etgenen Worten bare tbnn/be werfen vnb war ma^tn t vnb wert er vneer an# bern fprfebt/ba» 3um voltomenem Wefen vnb jur reeb# ten Defininon ber iCauffe/ Sgt;rcy vnterfcbiebUcbe flucF e geboren/ba» fêle men t/bae Wort vnb ber 25e febl/ 7c. So wtl tlt;igt; före (£r(i /fefne Definteton bc» blt;t* Ugen 2(bcnbniale allbtefeQenvnbwtberboIen/baraus Clar vnb offenbar werben (ol ! bae Xueberuo ju meiner vnb nicht ju meiner Wlberfacber fetten ^ebe.

»Das Sacrament be» 2lltarö ( fpn'cfct « r ) i |î ber wa# re Xeib vnb ba» ware ÄlutJtXSX? Cbn fti7 vnter bem 25rob vnb Weln/vn» «fbriff en $u effen vnb ?» trlncFe n von cCbrtflofelb» efngefeQtvnbbefoblen.

2)4 haben wir lieben Cbrlflen/ In blefer iöefinltlon vnb Äefebretbung/bes bb^wlrblgen Sacramento bee ^oerren/alle SJte-y wefentll^e fi örf e beffelblgen gar «rtllcb vnb fein jufamen verfaffet/riemltch ! bae IClt# ment 25robe vn Wüne/ba» Wort/DaoIfl mein Xetb/ baol^metn25lut/etc.vnb benÄefebl Cbrlfll/vnoitbrt ^en jir effen vnb ju trlnd'en von Cbriflo felbs e^ngefe# tjet vnb befohlen/wie benn beo 4ólt;SXren Wort lau# »en/nemet/effet/trlffcfet/etc. vnb conflltnlren^lfo bief»

-ocr page 91-

Mefe nâcFe ctnerccfoce »Bamp;»ôU:omciie®*(îwitt^ Tr*psL.. bed^lbenönialeOeö ^lt;£rrei»/ni(fot rtrtbere/benngUiWtcscon-»te «ucb w ö«»t» «nbtr« ©«crament ber Zauffe/bas ftituunt XVafpr/btr]öefehl/^Lcuffetfie/Vrtbbaö Wert/jn» veraOe» namen bee TOatere ! wnb bee Qene ! vnb bce beiUgen finitio-lt;Sei|le0/rc. ein voiecmitlt;gt; ©«crament mauert/web nem Sa. cbeeone bet» Befehl £bri|li vnbbae WerefebeeCeuf» cramen. fene ober bceappiietrene genQlicfonicfotleinnbcbver# ti* rtebtet tan wcrö«n/'X)nb ja fo wenig tan vnb mag andb baeheilige ©«cramentbce 2lbenbmaleaufierbalbbem ^ibrauct) ober ber 2lppUcacibrt bee verreicbene/ lt;mgt; pfohene/ejjene vnb tunefene / ein vbltbmlicb ©acrai inent (èin»

Wie benn ber ^err £utberuefelbenuretltebe25!ae hernacb/nemlicb/^elib300. f«c i.^erner «Ifo fpriet t xgt;nb fcbrcibet / vnb gemtlte be'çbe©«cr«mcntcn/blt;ef falie mit einanber vergUicbct/ mitbiefen Werten.

lt;9ilet(b wie im anbtrn ©«crament bce Xeibe vnb Similis 25lutee (thrift/ba ht’tT' ® nbsp;nbsp;«Ifb/ 'Onler ^«rr^efue ratio in

Cbri^ue/nambe'çbebae25rob vnbben ^elcb/vnbgab cœnaDo «6 feinen Jüngern /vnbfpröcb/ Vlemet hin vnb eflet/mini. 3cem/iLrinetet alle baraue/^ae » fl and? ein fîôcT/ bae babeiffèi; ein l£lement ober Creator/fb manfibetvnb greiffec/rumlicb Âr ob »nb Wein/barnaeb i(l aucb ba bae Wort/bae er fpridjt/îDae mein JLeib/berfôr t»d) gegeben wirb/bao i(i mein 25lut/ bas fûr cudj ver# ® goflertwirb. 2lber biefe bc^be ©tûtfeCmercFetbiefe’*“^* Wort gar eben/ geliebten in bem ^errn/bae bie t£r 0en beibenjiuefert/Wort »nb (Élement alleine Fein Ôaera ment macben^ würben vne nocb nick t bae ©«crament macken/bae wir«uebBónten vnb folten Cbrifli Xeib »nb 2Mut«fijtrtonbtrinrfcn. îDarumb gehöretnocbein (lucf barju/ welcbee er and) beutlicb barbe'ç fc^et/ vnb rpnckt/©olcfeeethtt6/jÖa6ijï/3lt;feh«flr«/befehle/orb»

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne/

-ocr page 92-

Sfpofodia'ö»

Re/ Vttb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcfoblm vitb sebrbna bdbm/ t4e {r

fblcbee 4U(b piUc/fb offt )rdebi*rtwàgt;Uc/ncm« Itcb^robviib WdttKonen/vnbbüfc metftc Wortb^r/ JU fprecben/vnbalfomeinctt Jtrib »nb 2amp;Iuec^cnvittgt; rnncfcn* Sgt;tefè» fiócPe btnbrc bü âubern bclt;$be jufo* men/vfib m4dblt;t v»b0(wi«/b4e w(r buerecbce Qacro i»ent:blt;gt;bem

2gt;4e finbCsdfebten tm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aeiïcbe »nb blt;r*

(tcbe û?brtbce 4irrnÄU(;4crt/bt« meine tîU’fttungbe^ (iceinert »nb W4Ï madbcn/Kinbnicicber 6cbrlt;|fecn teïcb CO^bte iob^ nod? wot mebr Anjtebenz wenn e« nU (tt:3uUn0rmvcbe. werben. Socbwcr(te(èb«ttvnblc* feh Wil/ber neme bie Sgt;rttu €£b(etOR metnea ^«uptbua cbcevonbteprConerouerfMfârftdb/ beübufelba w(rO cr (te alte auff einen bluffen vnb jufamen ßnben. lOnb (bleen berwegen meine Wiberlacber jre Hafe in bie 25A cber Itttfeberi beffer geiielt;fb/tgt;nbni(bealfoblon'ervnamp; vergeUteber weife auff feine 2(ueoriecb vnbQebn^ceit pd) beroffen/ vnb ben armen einfekigen Cbripen vere geblicbenblawen 2)unfi fur bie augen gefèbtagen/obev nrtc man aueb fbnp im gemeinen 0pri^ wore ju fageiB pflege/lofe vnbbitnbe 25rtf len verbaoffe haben.

©er Sünfßf fenbe nbsp;nbsp;b«nib»

lt;6 bab€ micb aud) ewere prebiger mtbDngrunb ber U2arblt;it vnb wtber bie CbrtPlicbe Jtiebc bo* fcbâlbigec/ baa teb fdrgcbe Ober in ber me^nunga were/ala breite tmfer (Sffen vn CrineFen ju wege/ban im Sacrament Cbn'PiXeibrmblMocvorbanbcnwe* IXcj. Tt/ Ober ata macbee vnferiSßcnunbCrinefenbaaSa* Qacra* crament.

mitUebe 2gt;arauff wt ( {df aber Für Qlidgt; tie ft tidjtigt 2(ne wbrb ^öef fol geben/vnb btemitgegeben haben/ baa nreber vnfèriëp im mna kn ober £rind*en alleine/weber aueb baa (Element at* manntt (cine/weber avet? bab Wort atteine/ weber auds baa tnr.e, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XPors

-ocr page 93-

Wert v»b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn^oKn'n/ene 64t 2gt;rfttt

6rôcP/itcmU(b un 25(fe6t Ut efjèn» vnbtr(n^ent/ bas @44;r Ament m4cbe/f onbtri» bû gnnQe lt;£ vnflt; QiMig tes ^errn mue ba fein ^ufam vnb juslcid^/ncmlicb b«« (Element/ber 25ife6(/ nemct/ (|ilt;t/ trinlt;fet/«nb bAt . Wert/{gt;Ae ifi mein Xeib/bne ifl mein }^ut/bAei4gt;6n be vergeffen eudb jugute/cc. felce Anbereein red/t Vttb *V4rbAffttg3AcrAmentbc6 Àeibe vn J5(ata3lt;(n CM (èin. Xgt;nb eben bAeiÜbie ^cupeprepefttianmeinen

BAnçen ^ucba ! wirb au4gt; burcbaue nicbca rntbere bA# gebanbele ! benn bAa icb falcbe prepeß'tten Aua ßrunblidber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Sefdbrtfft/ Aue ben Scbriffcen

Xueberi vnb Anberer gefunbcn vnb ^ett|e(tgen Xerer/ nacb ber tenge beweifevnberticre. 2gt;Arubn Itfe wetter in ber Dritten iëbitienmeinee 0rûnbU(ben^eri(bt9 bte iSrile iÉ'^nrcbc aber (Segenwurff

^öcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ècnbc/ vnb mit ® ot f Qifff/

ber iCrfie wnb ber le^fle Jrtbumb : Sintemal nnbern aIU ganQ vnb gar niebtig warben ßnb/ vnb biefcr van ßebfetba AudaZnicbtAit^ bera wie bie }5utter aber ber

Stbnee van ber Sannen $ergebenfat

C€^lt;SXwerffe vnb verbAmmeicb aHepApi/ltfcbe 3» vnb 2tbg^ttif(be Ceremanien/ fainbemS^Abe ßbumb vber ben (Elementen vnb in jrer ver^ meinten Canperatian geöbetwerben/vnbin(Sfattea Wart ntebt «Steine gar teinen ^runb haben/fanbern pApfM Aoeb bemfelbigenfïrAd^a jnwibcrvnb 0attaIe|{erItcb vnb ftrtb/mit bicfert Warten, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbg^tti

D^mnacb' fa fJiten wir auebbie AttrnpApiilifcben febe Cee vnb 2lb'j^ttiAbe Ceremanien ber iBteuAtian aber bea remanié vbtrbeupt erbebena/Jtem/ bea i^Auebena vnb CrciiQ« abjur

Jl A mA(bcnaf(bafrlt;(*

-ocr page 94-

Sfpoîcôîa

Iti4'f?ene tter bc» (Clt mcntt n / »«obcrgîa'cfce» 5lt;*wlt;’** (^teit/4b({etkM vno âb;a?aff«n/@(nctm4i wir bceqar l'etnfn Ä f'ebl fö« (Cferjßo f'Pben/vnö etnlauctr (êlbt «rnd tît lîltnldrtrfuh^vn ^bonO/ )4 tintojfcntUcb« 2ib35tetrlt;5i(i/ 2lîe•»* mîicb/ carbinlt;b «àw, (ote pcpw Ifirt^Vîrm'ittertbaôÇSccfamfhtiumacfe it vnboutS* ltmquot;«tfnîn £î)r!pi .Icfb voO gt;0 uciuuttwanoein.

Gbîd)« XVort Jtere v»»ôtVlfç»lt;i»«gbatin|0nlgt;trbtit btJ 3r'yr!i’*’*ifdv Allotriocf l(■coplls vnbfnuehr tYlcnjcO 5« rX’C^aodrtgrfdd'ttn/rnt nttgt; incintm Cottuci# tuoiû gdftQ ntnirtijhrtf |O wtr^u vnferluben ^rai» ttbbrgetaiten/vrter antcrndocba etintn quot;Jt Bbunib vnb Ôû* wo' nt a uffgt»urf»t vno nue gt rndcctt papiflifcben vnûb^'ud?» Md^entüeremdnûneic«! 2tbia P.’’ era vno lYltecelbtnge gimacbc. iDdrnue dbermald îUr »HJ offenbar ift/ w46 er für tin Xiitbtra»*fr it'ç/ tJrtb waeer venbem cbewrcit Reformatore Ecckfiai tm, ter Oenn foldbe eifenclicbe paptllifcbe k))îet gtrîtd^c Ce* remonien aUcroinge abgefcbaffec/vnb noeb CageeinaUen wblreformieren Kirchen abgefd atlec finb' vnb wol bi» 5um t£nbeabgefefcaffet;fan vKbbUi^ btnmüfpn/baice.

I?nb/ O wie gerne wolen wir ncéb vber ben ^Umtn tenboucben/gtucfeln/fancafîrenvnb^eubern/bae wir nur fur bie jenigen vnb Mlise JLeuee m^cfccengeba!^ tenwerben/ti»m tidmlEbun/Wcref vnbWirbighie noericbccttn/bas Äroö vnb XVefn Cbrif^i vnb 25Iu(; würben/vnb er bdrffce warlicb wbleinpciingr» ntmen vnb werbengar jum papifien/ja faren gar^ Vftbgar jum Cruftk (Sottwblte|î(baber|etnertibar/ men/ »nt» i« b Febrer,

lgt;a«f«v audgt; ffnng von ben dreien vbrigen^’’*'^ “* men w lidf mi nMn Wib.rfacfcer/rwert prtbiper/ Vber bie anbet» alU/fo in ber‘V'er;c(4;r;ue gemelbec jîno/

-ocr page 95-

ffftb/dudjfl]'cblicbürtöb^sb«frtig ongctàtiCebbabtR/ »nbbü foltert fie ja aad) in offcgemelum jrqn greifen *'f^9(rlt;tgt;wtnben Commene vno Äägenüen 25ucbbib h'lt;b berärec t vnb b afRitx'ge bomic be|{b viel me^r er wei «ert vnb gr^fitr gemuckt; ^abe/Qint« mal ß'e bocb grbfi vngeb^wre Jtdgenbild^er vnb Annalee Cbtef'e Wbre tebetcb nidbc vmbfonfl^ ^nfdbretben/ eine befbnbere nerhfcbe »nb eb^ricbu Zu fi vnb£übe tragen. Weil ^ae aber/wietcb aôôberôbgefcçtenXJerjeicbntô leilt;fc6 Sueracbten vnb ^uuermercFcn ^abe/gar nt±t gefcte« ben/fb^an vnb mag icbbarausntdbtanberamp;ortbciUn/ beim ba» ßc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anbern werben bebacbc vnb bef^l

ßctbAben/fiem^dbteneenbUcb^n ® K0 25 macbciy gt;’nb bas (12 bamtt ntcbt auö^cmen t^ncen/ wie btriÄ 0114)lt; bin war i fi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;walcc 0btt/bae (te fteb im (5lei

eben aiitb ber anbern puntten vnb mir febenb lieb «uff» gitiebten Jrtbnme halb bebeebeen/unb jre grobe/grew Uebe/ wtt(le vnb vngebewre 5al|'cl3blt;it viib dopbiße^ jn greiffltcbe JLügen »nb Ceufflifebe CalumnRn/ bamit pe ßcb niebt alleine wiber jren »nfebülbigen He* b'fî’n/ ibnbern aueb wiocr (Sott ben Herren felbe/ vnb feint n geliebten Qlbn^efum Cbri (Ium/ vn ben wertbeil lt;6« (S»et(i/ ber ba ein (dei(i ifi oer JtaucerPeit vnb War* blt;it/ ber Xiebe vnb i£tmgeett/3um b^eb(len verfunbü get haben/liefTcn wn fernen leib fein/fo würbe es frei* Igt;(b vmbfie vnb vmbjre (^elen|elighit befibvielbef* fit (leben.

^cfc^lu^.

haben bemnaeblt;wer i€rbare Wefebefteii 0^1 vnbnambaffte ®an|lcn vnb Jtiebben auebte« lermeinerForjjen vnb ri±tiien 2lpblbgta 0rgt;er \3t:ranetvb rung vno lt;0«g(nberi(bt jweurlc«; tlerlidb 9uafe^cn/ vnb 3U meref en. lt;(lr(lli(b mit wae vngegrun

Z 3

-ocr page 96-

2lpo(öa(a O.

•t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdben^Udl^ir fop^f^ert^ vnb

Jdfcbbeicewere prebfger vmbffe^tt ! vn wtc (tc (o teine rccbemeDtge «ixr btlltïbelOrradb gegen intdDvitO ii»e(ne @4)rlt;ff^en ven bemb^cbtvirbtgen vnbblt;üwerclt; gen Bncrnmene bee ^crrot/gebebe/ büfctbigcn ber# ntaffin ansnfetnben/snCalumnqren vnbjo.crAbuo'f rcn/vttbnticbbcrge(lAl( CwU lebber gefcbc^n^ tn btc

VerbAcbc ber SAcramenef^wermere'f/jAüt gegcnmerrtge net vnb jamer jufârcn. 2gt;emt tdb fût ®b«e8 vn fdr aller Cbrißenbeü (Bericfcre jnen vnb ircnfalfdben vnb vnebrtflUcben praceiten/Me Bcbnlb ■M(nee iijfgcn^irlenba/jamere vnb Cróbfale/bte 3e(b Meines Xebens jnfebretben vnb ^unuffen wik

Sum ^nbern / wie iet bargegen jnen mie «CFrunb ber (gt;^^^en Warbeie vnb one alle @bpbiiicre';begemce/ vnbberfelbigen/)rc falfcber vnb ^einbfèliger weife mir Auff^eeiebec vnbauffgecrongene^reb**quot;*« verancwbr reö^nb wiber lege bebe.Pn $ war/bn is bte (Selegenbeib nl|b betee geben ober bie Seit leiben m^gcn/ fo were mir kidbejuebun gewefèn/ mebr 2(ueoriccrcn/ (ffc^cugnufe fcn vnb (Cr weifungen t beibee bce ^errn Xutbcri/ be^^ bee aucb anberer fdrcreeffU'cbcn Cbeologen vnb gefun^ ben Xerer )o allegiren vnb auff$ulegcn / bie alleiampe biefee mein J^eSenenuavnb Jtere l^acltd» approbiren/ billicben vit beßttigtn, 2tbcr weil baffe Ibigc in ber Orie eenim Crud* auagegangencniCbirion meinee lt;Sgt;rdnb (idben vnb warba^cigen 25eri(be8 ! von biefêr Conrrbe nerfïa/ nacb ber Xenge vnb nadb aller Hocurffe befebee ben/vnall^eviebu lang fo wol aucb vnn^tig fallen/ «voie biefclMgen su repeeiren vnb su wibcrbolen/ 2lls «vil ewer Xitbe vit 2inb(Kbt idb ba^'n gc wiefen babenZ freiMibli^ vnb bien^lidb bieeenb/ biefclbigî woleen fteb bas» verweilen ! vnb ftcb tins weieern vnb noeedrflrU* Slt;rn/i4e(igt;b faefamern 25(r(cb(bbafelba vnbbaraun ere

-ocr page 97-

erb^Idî.Dcnnfcb verfeme mii t)«b eraiM

lt;B (0 C C/boa icb in ber felbtocn vnb getnelun (BMaiait ben g«nQcn Aanbel bermafTen lt;» tierce «nbblt;»rgca|gt;4ii babe/baacmieber frbmer viib0bcefcll0er/2l(bervnb alnfcleigcr Cbrlfi ! ein gi»ea 0endgeit bnrnn eragenZ bnb fteb in biefe verworrene Conerouerfta fein vnb ridb big fcbid'en ! vnb baraua Icicbclicb wirb tannen wir# ctcn/jaonc vppigen Kbum ^nuermelben/robabeidb barin allen meinen Wiberfatbem vnb^einbenmie bee ncnfSrtlnben vnb fofe^en Ingeln ben ITIunbgeflopp fee vnb vcrfpcrrce/ baa (te nigt; vnb 3u teinen ^viwn/ barwiber jebea wiflcn/ja ai»cb nidje baa ^ringfie wore C mte Ke4?t vnb Äilligtcie} werben anflTbringen gen.

Wil aneb biemte 3» e wer ^nnficn vnb Xiebben/vnb fb wobn allen fr amen/ verlienbigen vnb ber Warbeie liebenben Cbri^en/teinen 3 wcincl tragen ! Bie werben folcbe meine mit Brnnb ber b^db^cn Warbeit getbana ^erantwortnng/inaller (B*ottcafigt;rd}t Beborfam bca ißuangeli) vnb bea CSlanbena 3» ^er^en vnb 3» Ba ■hâte fdren/vnb ßeb nicht an bic perfonen / fonbern an biejticbe vnb tbewre Warbeit bengenZ vnb ber geredï* *enBa(be ^■^fallgcben/wie btnnfoldsea vnler^crr Bote von end) erfoboert vnb haben wil/vnb an jm feie ber billig vnb (Cbrifllicb ifi/ ja euch felbcr 3ur 3citlidben vnb ewigen Wolfa^t gereichet / auch werbet jr infona berbeit ten fch^nen vnb Croflreichcn Bprnch bea Pfalma beherzigen vir betrachten/ ba alfo gcfchriebcn nebetz Xc^tmna hoch recht bleiben/vnb bem werben alle frome ^erzen3nfallcn/iawcnnan^atlebellifdx Pforten vnb (Süßt* bawibtr wüteten vnb tobeten/fv fol vnb mua hoch bie Warbeit in alle iß wigBeit bleiben/ '^nb fe mehr vnb mehr fie angefochten vnb vntertma ^et wirb/je mehr vnb mehr vnb reichlicher fie auch her» fürbnehe vnb empor nhwebcb» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnh

-ocr page 98-

Vnbre(blt;rwe0enb4eee(nenrecbeftitnf9ett£^rf|7eii gar ntcbe anfecbcennocb frren/necb fcbew oblt;t boffcmacbcn/baebteebU vnb cbetvreXXgt;4rblt;ic|onipc ben reinen vnb wnrbnffetgenJLerern/^chnncrn vnb iOcrfedbcern berfelbtgen/ biewetlen vnb 5um offeern/ tn nïlerlev (EFefnbr/3«mcr vnb noe^erbet/fonbern bcflb Wel mebr bte|lt;lbige beber^tgen vïi becracb cen/forfetcn vnb blciblt;n/ß(tgt; an ftc hengen/ v nb bablt; 'y (leiff vn b fe fi fielen vnb hnteen/jj^(nailer 2tnb4chevnb(0lt;{gt;lt;Cclt;a« furcht bebenePen/bad ^occ aus befbnberem (Sehe'ymcii vnb vnerforfchUchenf vn boch gan^ gnebtgem vnb X)lt; torltcbem Khlt;»c vnb WtlUn fbtcheealfb verhenge vnb SUlaffe/ ja haben w^lle / ^urnt mlicb aber 3u einer pro# be ber 25lt;(icnbigPe(t ber Âerer/ vnb^um preife feines al IcrheiliS^en Hamens.

Vnb feG ein ^all ! Wenn gleich bie reinen Acrer auch be^f vnb vber ber Warheit bas Aebcn la|fcnmöilen/fb |bl vnb mus bbch gleichwol bie Warheievnucrciucfce vnb vttgehinbert fein vnbbleiben/wiebennim(£fata nm4o. Cap. gefchricben (lebet/ Vetbum autem Domini Dei noßri manet in xternum,iDaS Wort C?Ottee Vttfera -üSerrnbleibet in iSwigPtit. Vnbim 117. pfalm/ Veri. tas Domini manct in çternum,25es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Warhlt;it

bleibetin wigpeit/rc.

3a folches vermag nicht alleine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wort/ fon^

bern ee haben attitgt;bie ^ocibenni^t viclanbcrs bauen ^rebt vnb gehalcen/wte benn infonberheit ber förtref# fliehe vnb ^ochberömpte Cicero gefprocben: Vetitas quidem premitur,fcd nonopprimicur.^ie Warbeit wirb woi bebrütet/ Pan aber in Peinem Wtge nühc gauQ Vnb gar vntertrucPrt vnb vertilget werben Vnb cb nu wol Cicero alsein-^eibevonberpolitifchenWar# heit rebec/foi(l es bochvber biemafierecht vnb wol ge# rebec/ vu reimen (Ich feine Wbttjuvnferm propofitia Barebent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2gt;ie

-ocr page 99-

Wdr^ffcisen vob ^lt;tnbbAff»8lt;ti £lt;rer tnb 35«eenn(r ber (S^ccUdpc» Worbetï/^bcn (tdb «bcr b«s aucbsugeeróflen/wenn (te i?ott bcr Ar8lt;nb^(cnWcl« 9er|^olgccwerben/nemU(tgt;/b4a(ten4(toAUd8c^4nbc» ncr probe vnb Terfixbuns/gar w»nbcrb4rlt(bcr w«ie fe/Aud jnnt CrcuQ vitamp; Xttbengeretecevnb w(bertgt;ntb erfrewec werbeit. lOa (te aber (e Aitdb iit(e(reiii VhterA gAit3/25lue vttb Cobee lt;Snc preifett mj^lTeit / pAb (te bocb bee gAttQ ge wie/ baa (nen m (emm Xtben rtnccwC gevÂvniterweld'UcbeKrort ber i£breti3ttbetcteeb(èV vnb bAd (te bAplba jrea Ae'ÿbea vnb CróbfAla vnAUO^ Iprecbltcber vnb »be r fd? wengUcber PPetfc tn aUc i£t»tg te»c ergebet werbe«.

ÖUjea bAb tcb Alfa geUebteHim ^errnjubiefet^ste )»nbnAcbb:epr ^elcgeabetez^u meiner nouurffctgeil t^nefcbïilaigung ober DerAteworeunge gegen meUe Wiber wertigen lt;nbsp;were prebtgcr/vnb^utweter TÖnter* Wcbcttrtg/Cro(l vnb 'ÉtercFung vnb gewijfe SAuer# pitot oerlieben vnbtbewren VX)Arbeir/e';nwenben »nb Wtberbolen mâ(fen. Pnobin bea g(wlt;'a in mu'ncm ^n beemtrAueto^ ugnuegibt mgt;4n(5ewi(îenlt;(tbett9 (Skip/ bAa tlt;to e»ine @opbtPtiW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ober

Xôgen/lbnbcm bée Untere vnb tbewerbAre WArbeCc lt;n «Cbtipo □€(»(»lt;!gt; fnrgebAltett/»nb ein gut, blt;i(fA m/ vnb iSottfeltg 25i^entnna CbAbe'ÿ icb Aucb Allca was (cto tn ber Welt »on lt;E»Ottea wegen bob vnbvermAg 5« $tt(èben/»nb su lent Audb ben Aie bArAn su wegen wt( b'gvnbberclt;ftbtnXâreuctovhbfârAllerwertbenCbrü penbeit getbun bobe. jamp;Att vnb mng herwegen Aueb mitbem ilpo^elpAUlogetrb(l»nbmitfreubigem^er çen AlforbâmenvnbfAgen/bAa Jo jrmAnb Anberalelt; rtt/wnb bUtbet nietot begt;^ ben be'^lfamert Werten »n fP^wlt;v» pra ^errn ^eju lt;£brtPi/»nbbî'y ber Jlere von ber lt;Sott feligCeit, ÎDerifl »erbôpcrt/vnb wu'a »’/d-td/fonbtrn ni lit

-ocr page 100-

fllfcudbigM vquot;» WorcBhegnt/oud weTctcm cncfpnns t Flei^/ ^«ber/ JLtfiitunQ/bÓfi 4rgwob«/ ÔcbwfgcjencFe / (^l^er jn«nfcfo«n bie iîirûtte öinne iMbei* / vno ber VParlpetr bcrctubet ftnb/ bie ba mt'Ç* nett / (SFbtrfeü'gNtcfev cm (ße werbe« Cbu bids ven fob lt;tgt;en«

□tew / 2tber bit (Settee ttlenfcfo flcucb (blebe/ □age nber rtit) ber (öerecbtigbit/ bcr cSottfchgfeit/Otm eSUubitt/ber £.ube/blt;r ^ebult.'ber ^anfftmuc/ ;amp;tnt pfe ben guten I^amptf bee (ßlaubcne/ergrnffc bne etv( (}e Jltben /bur^u bu auct bet uffen beji/ vnb bePan th«^ cm gut 2^k;Pentr.ue fur vuUn Jengen/ iXtm.ó«

Wenn aber lt;were prebigerveibanberepapi'lfengc* noffen mehr/btefer beUfanfen vnbCSOCtfeligcnXere mb 2gt;epentnue juwiberfinb/vnb fb gar ^rtuelbaff^ tig vnb vnbefunnen otefelbtgc verfolgen/ledern vnb (d^mebett/ fo hobenfïe gewtelicb ein fcamp;wer vnb fdM recTh'cfo (Settcht auff jrem ^alfè Ugen/ IHófltn au4) bemfelbtgen vnurworfftn lunrnb bleiben/ vnb in bet ‘h^ebfien (Sefabr (leben t fo (ange fie fteb niefct cine* nnbern bebenden ober weifen (affen/vnb von ■^enjc» bepebren ! □aben graufamen ^reud'vnb Ulutwil/ben (te ntebt fo an mtr/ale an ber ewigen vnb vnwanoe}« baren Warbeit □(lt;: QTO iTbrif^t' grubet bobtn/jmm ber^lieb Xeio fein, □nfonbcrbd't aber beruhet aujf fnen bae (Sertebte bce beiligen ^ffßce/baruon allbïc pauluö fpriebt vnb zeuget / bae pe veitüPcrte /jtr* Qen baben/ vnb ntebte wifffn gt;nbsp;fonbern allrtne C wie pe benn in War bett tbun^fuchcjg pnb in 5e«ße»/«n Wortprtegcrt vnb @dbulgebenden / ja pnb vber bte maffe rietbifcb ! ^aberbaffetg/ Crpercr / Veikumb* ber / C'çranntfd?. Xgt;araud benn ferner folgt vnb gut ?uerad?ten ifi/^00ßt, jurótte vnb leichtfertige ©in# n«

-ocr page 101-

5BôIffd4itôlt;‘P^H(îert»

»c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tit Wef«m ^«Hbcr Witramp;cfe brraubci;

ßa^/ vnb me'ÿitenCwt'e (te le'0ercb^’*/vnb|eoc|gt; alUf* ntcfce vnbew»^ i'(i ) (Blt;Xgt;ZZ,ÇtUÿtiic «nb b«« prcbtgampc; (c^ nur ctnlt;0cKierbe/b4rtn man gct^ctl vnb banctren 6ber ZElrcmercv treiben m^gc/vnb cbcfl (d(4)e Xcuee ! vnb (re b^fe CócFen vnb ^ródbcc ober Werd'e / teil puutue bue man fUcblt;gt;* vnbmetbcnfbife« Cbu bid) von folcamp;en. Jiem/ 4ber b» (Sbtcee nïlt;it(lt;igt; fLeudb folcbes.

2}a id} wtiß/bae ewere prebiffer etKefce /wiber (r ffen (5etvt(ien/ft4) vonntirffewenba/vnb }u bin an* bern mctiten von (eberaue oifentltd) fftivt|rnen ^etn« benffefcbUgen/vnballenircn faifcben vnb cöefitcfoeit Prrtccicfvn vnb /janblunffen/jat'yrannifdjeni 2lnf£fole# gen vrtb ^ürnemen be^ffewohnet »nb be'çgipfl’Cl)tlt;t/ vnb alle» wao nur wiber mtct fdn m^dbo/gtUUicbte/ bnbalfoaud? btn vetmctneesffroflcn «£ommlt;rt vrctrf ffefebricben/nuralUtne.'auo^nrdbtfârbcnJôbcn vnb ben lt;ingt;gt;rn ï'çranntn vnb ffefdbwtnben öoubentcit SU gefallen / ooir bas »cb reite fage / aus htettferew per Xgt;nbe(lenbtghte/vnb5eénb(Utgen 25teeeihtC jrec -lt;gt;irGen gegen meine perfon/baftebocbanfengttdbiit büfer t£onerouei(ia vnb anbern bergletdxn €eö(feM mebr/incnganQ vnbgar^uenegeffen gewefen/wie vtc» Un frommen Xbrißen bafclbo bc^ cudb wolbewnßt'fi/ tnbpe eo bevberl'eïeatn^brebenttbcfîtn/^a/wasfn« fonberbetc bie Merütntgen belanget / nilmermebr (ül gut (Bewtffenbarüber babentonnen.

W O her aber bfefe £ei'd7tferctfftett tomen (lt;v/t({ eueb (leben £bri(len m'cbt vnbe wtt(i / vn were wol ewe# rentbalbcn vnuonn^ten baruon allbte suuermdben/ boîb vmb berer willen /bi’e bauen Ceine Wiflinfcbafft baben/ober haben m^db^eo/ muotdb ein wenig batuon

m 3 ger

-ocr page 102-

SïpofoôM ^4

0eblt;ncPettvrtb vcrnuben. Jr witFeccu^gt;nod) wô!^u* cr}nnettt/nu(ft£b b» îDingtvnb bu DituntgFcùswû fdpcti vne vort^tnbegtnvnbangemacbgcfpunneit/vnb bcôewer prebiger (èmpcUcb nute vber ber £ere/ fotw b«rn vber oettt vr.^eitigen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OpfTerpfennt***

ptenntn ge(;bc(*td)ngt;blnufctâliemebenbe'fibfen/fbttbern«t)dgt; gevftter oen vtrßucfctjn pftnirtngbiiU'dbnennenmag/Sintc* ber X)er mal er vncer ber (Commumon/X)erre'fd)ung vnb lt;£mr rlt;td)um pfabubgbee b^cbwirötgenSacraments/b«m ^errii ge bed (tbr* ßd 5» bef onberem ^bn vnb Spott cuffs 21It4r ger Sacrer ïvbrffèn vnbgefprengct warb/vnbbieCbrt^h'd)« 2lnr inents» ba«bt/bû bey folcbemboben vnbtbewren Wtref/ntmr

met fb’gros (ein tan ! els fte wol biUtcfe fem fblt/ grew? Keb/wie vielen fremen Cbri0U'*^cn 4lt;rQ(»/ i a eueb air ten nicbt vnbetvufl/gebtnbert bet ? m(t mtr euffH ^fïtg tvbrben/ja (n graufame vnb vn^rifiUdbe jembfebgr hit wtber mtcb gerbaten ftnb»

prebi’r ebenbaber vnb ntrgenb anbersbtr/fflcsa«dgt; _ tbmen/bas eben bte S. ^ebrgtam' vbn mir iStflUcb abr ,

S. J^rlt; 9^^id)en vnbabtrinntg tvbrben vnbgeblteben ßnb/bn ttenT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;juuor ßcb jumtrgebelten/vnb tn vielen 2gt;tnr

* ^nbenanbernWiberrvcrtiggervefen/jalrebeimUcbe Sachen / practid^en vnb^amp;retcmenmir^utrugenvnb offenbartem X)nbiveiptalfbbte lt;Cbatenbl(dgt;aus/tvte nuffricfetig vnb beflenbtg ftc fotvolbc'ybenanbemals bey mtr g»banbelt vnb gtbalten baben. jamp;ctn^tvctuel lt;ibertiles/ba id) bte grctvltcbe vnb ergcrltcbeZamp;rcmer rey/fobiy vnb vnter ber Communion/ bafclbs in alien ^nihengetrieben tvarb/bette vnangefochten/vnger fltir met vnb vngereformtret gtiaffen Cbas icb bocb mit pctnem guten (Setviff n bab vntcrlaffen C^nnen^bas iefoaueb tnbicfe^cfchtverungcnntmcrmcbrtvereFomr men ober gerbaten / vnb nO(h wol bieft @tunbt be'yeueb m^gen ftnem

-ocr page 103-

^olffôanâi*Pcrlt;ftfr|gt;

Xicbtêt jr nuftibs C geliebten in bim »icfotgcrebert getroffen vrtb war ft*?/baa icfe fage »trtnelbe. 2tber micfol)at:gUidbwôlClt;S0 CîLlbb^b^ Cbhftlidjen Xbflt noeb nie gerewec/fol micb aucb/ ® 5ttii dxr 4üfFlt; nimermebr g«rc wc»/ i(tgt; Uibeand? pgt; gros TOngemacb baruber/aie mirimer bcgcgnt» ton bbtr mag / benn icb weia glt;wie/ba$ von mir recht/ wol »nb Cbrijîlicb bara« gefcbebtn iß« “Ûnbßefetrnieb ba» ganç vnb gar nitfotôan/baôewerprcbtgernadjmew nem äbfcfoiebeCwi« ilt;b(SUubwirbig beriefewt)fold?» Ccufféiifcbc »nb papißifebe QacramenteCremere'ç/ ber Järßlicfocnwrtö C.brißlicben'Pcrorbnttrtg/fo bnreb bit Commiffariett anffgericbtetwarb/juwiOtr/wibM rumb babin lafien e'çnreijfen/ ja in (dicbtn ^irtbennû cfotcineôabgefdbaffet/barauôbennoffenbar/mcbt aU leirte wiegeborfamfiej«r£brißUcbt»»lt;lMgt;righi6ßnb/ fonbernaucb/waefâr ^otcftlige fie in jre» Xeif bencragen ! vnb waa jnen an b«r (BottfeUgen 2lnbad)C gelegen / fo be-ç folcbem heiligen vnb thtwerbare(l«ngt; XPerrf/ barob ßcjj auch bie lieben 2lu8er wehltcn vnb g» rechten ißngel jum h^d)ßen entfe^en ! jittern vnb mie aller ^nrehr onb Kenerentj ^ott loben vnb preife«/ bit licb fol gehalten werben. 2lber ben Wiamanl djen prw bigernißgar wenig barangelegen/mitwaa2lnba^b bnb ® ôttfcligteit bas nbsp;nbsp;Qacr ament empfangen vnb

genojpn werbe / wenn fie nur bie OpfferpfenningebM bommen vn famlen m5gtn. 3» Summa/ to tragen ficb farlt;tgt;rtcflid9e«ürgernuifen be'ç bem fcbenblicben opfe pftrn/bae gleich vnter oer quot;Perret chung bee Sacra# mente gefcfoicht/baeßcb /ymelvnbtCrbebarûbercnt# fQcn vnb eneferben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ja voneinanberfpalten

»nb brechen mócht.

^ie prebtger vnb 2(*car»btener tónnen andgt; felb» teint 2tnbachb bc'; ber 2ti»etheiligt;nge be» thewerbare#

X J ßei»

-ocr page 104-

^pelesiA 9.

9lt;il3Alt;r4fN(nM tt((bc^ben/(«nbcni fTe glnpcK {mcK 9a«bcrOi«Sctt;lt;/vnamp; (êbensu wer epffere^oer ntctc/ Vrtb (eben (Iffcil cbM ptwcr tvenn lt;r t'n feiner 21»« b4lt;be föramp;ber gebet »nontlt;tc ccwaa ouffoen 2lkar tce Bct/(wic tcbe Ocnn von Oenen g«b^rc t b^be/Oencn co fe( ber wiOerfarenifi gt;nbsp;nbsp;nbsp;Wunoer nj^d?t e» einen nemen/

bae fie nicbcbiet»alen Oer Communtcanun tïlunOea mitOem QacramencegefebUt/ wenn (te (tlt;^ nacfo Oen vmbaefe^n baben. Hoeb geOenePen ^e Corçumb folebe fcbenolicbe ÖacfamencóCrtmere'y m'(bc}i»mt(fcn/ wallen fienuibalUroinge vnabgefebaf fetb^ben. 3^ CroçfolOemgebocenfein/were» jnen nemen ober ivebren wolce/ On» ft c mie Oem dacromene peine Äremerc^ treiben folten. Wie benn nueb infone berbeit Oer C'franntfcbe vit vermeinte (Ër^faperatten bent $nS. Clane / tvelcber Oie andern alle veifubtet/ •nOwoerfeennrbin bobenivilanfôbrct/(îlt;b in einem Cbnuentn vermefien vnogefproctenbatte/bae er (m ben Opßirpfenning in Petnem Wege nicht «volte ne« men lajfen/jln^etQOg n. tc.vnbOerCeoffel (bit (n ( m niebe nemen. lOnb 5 war wie icb (eblt; vno vermerefe/ (bbnto bene Ofefellen noefo 5nr Seit nicht gefeblcc/ Bin« remaler Oenfelbigen in feiner jamp;ircben nie werbe abge« fchaffet/ vnb nn wiOerumb in ben anbern Kirchen Xe« (iittnreti^ »nbim ^lor (lebet. Xitber (Bote / wa» ^rc« nele vnb 4üchmiitei(l aber bao t tn^gen benn ^örfien »nO ^erren/bnreb reiffen Xbat ber Cbcologen/ in (reit Kirchen nicht abfchaffén la(fen waolt;£rgerl(chi(i/vnb vnb Oargegen verorbnen wao Cforifilich i(i i Ober/ tnueee benn eben nach eine» ^alefiarrigen vnb vnbeit bigen pritfier» Willen auogcblt;n/ wenn gleich wa« w£ ber ^ott «mb Cbrlt;(iliche Orbnitng gefchicht. 3ck mei« ncianicbt/vnOwicPancona» (Bottce Wort erwicfeit bnb borgetbon wtrbtN«

©ol«

-ocr page 105-

«Söldba vetmebe tcb barumb / Oteweil

(icb folcbe llolße vn vwmeflene Kc^« ! V« es jum cnff t'enéam/geUtf;(necblt;gt;ben/ ^Tlu ftgt;ttgt; fte Aber gletebw^ vnb mcbte btfio weniger bie ^eic gefallen/ wenn jtc ft4gt; Aucb in 2lbgr nnb ber ^clle barâber verneineten/1« ver* fdbtvûren vnb verfluckecen/vnO herwegen babicbßc nllbiee'f nuerletben w^llen/^um^tugnue vber (te/ din* temal fïe pd) mie (rem vn5tmlt(ben Verneinen befcbo* net/mttb aber verb^ncc/vnb nacbbemmaU niebe fh gar wenig baren gelegen, ^ecte luan aber aucb 1 rer edidb* belt;f bem tß-f be gefragee/^weifel icb niete bran / ^£6 we* ren anbere Cefiimbnia gefallen. 2gt;em Oberfien vnb gerectun Kicteer aber befehle idb bie dadbe ! vnb ben* felbigen lae iet 3 wipten mir vnb )nen Kidbeer fein/ ber wirb3 weiucle on autt 5U pincr jeie fein gerectt (Serictr Wbl vnb bffenelict feten lalfen/wic er benn felbe fprictc vnb brewee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bie Kacte/^ct wil» vergeleen.

3eb aber wil mielerjeie in meinem CreuQvnbßei* ' ben gebdleig pin/ vnbbcnfctûlbigen(0etbr|am mei*^ nem lieben Soee vnb 'Ûnw/ vnbbem getrewen ^errn ' vnb ^etlanb3«rn'tlgt;ripb/vnbbem wer eben Cr^ (1er bem(4.Cä*ei(l lei(îen/vil mte bem lieben Drepbrreb tHi* etn alfe fpreihen vnbbebetinen : Ir»m Domini portabo, «juoniam peccauiei,amp;c 3«t wîlbee ^iüKrcnJbrnera* 0en benn ilt;t babe wiberjn gcfunb:gfc/tnilt;t.7.3tem/ xnicbemtiFbenpraimifien^auib/ Bontm mihi Domine, quia humiliaüi me: vt difeam iuftificationcs tuas.

lt;6 K K / (êô ip mir gne vnb ip mir lieb/bae bi» miet gebemnt'get bafi/badictbeineXectee lerne, pfal.iip. lOnb wil miet verladen aoff feine große vnb bU(|eOft*

er meine dad?*aodfftrc«nbmicKe(terd9affe/ benn er wirb miet ane Jlieetc bringen/ba» id? meine Äuß an feiner Onabe feb* ! wie tîîid^ A ber prbpbcb Alt bbgenuUein Ore (let

-ocr page 106-

2(poïoölt;a O»

SYTcfti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tol tn(r Aber vntRpxeberbeic bfefee ao^ lt;{» grdf*

befAntx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vno ^reuOe nA4gt; w(c vorfèt'n/OAdmfrmefct

rervi»o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b«g«gn«e fe^y vbcr b«m beüfAmen »wo

tzrofler nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;* 2betencnud vom bO(twtrbigen vnb cb«*^

amp; 'k werborcn dacramcne bee waren Xeibee vnb ^iuus Christ ! brtrwécb micfe gençU'^ »nretfebeioe »«ö Ablbnbere/ ( wte btUicb vnb £bri7}U^2)b('fbcsvAnblt;il |pap:jien vnb Allen )reit(5enoffen/beybe6AU(bvoti ben eAArAmenrtrcrn/ ^wfngltAnern vnb Xaluinifjen/obcr wüftejmer mógennamenbAben» XXgt;tlAU(bmit;lt;gt;ilfii fe vnb 25lt;^flAnb bee Mmed^ct'gen vnb AllerbÓctjien Uiteb 50 lieu nu vnb $u Petnen ^eCcen gefelkn ober row ben/wte Aud) biababernCe WArltcbvenmtrgefibeben/ fonbem (te flteben vnbmetben/ (iraffen vnb verbAtm* men/Alefcb bcnnAutb.bte gAn^eSetr metnee prebige Am^e jmerbAr/bnb b a ee bte (Belcgenbeit; gegebê/eber bte tlorurffcerforbere bor/ mit beionbcrem cërnfi vnb ^tuer getbAn/vnb jr fampt allen / fo mieb warltcb je ge bórct buben 3U Wtstnarobrrsu Schwerin Oberin ar* ber Wege/mtr beljèn/fo wol inbiefemaldtn jenem ben^eugen müfTen werbet. Wil gefcbwcigcnntcbtaU leine meiner geringfcbeQigenGebrifften/fonbernAud^ Aller mit jnen gebAltenenvnb gepflogenen ^efprtdbert unb ^ifputAtiOnen/bArin icb mtcb aIo einen offentlie d^envnb AbgefAgten 5einb Aller SAorAmcnttrerjUAle ler^eit behnne t vnb b( seuget/vnb noch bt hone vnb bee $euge/bie nbsp;nbsp;nbsp;meineo Xebene Aueb bePennen vnb bejeu

genwil/mit(S*OI^teo ^ilffe. (SebencFe brmnAcbAttcb unb wil/burd) genebige 'Vetlcibung ^ottco vnbbeA ^.®ei^eo/be'y bie|cr meiner/3a£bn(tt felbo cirmal erPAntert vnbbePAnten Jtere vob WArbeit fAnbbAfp big *u bleibenvnbjubebArren/fo ferne micb btrrrdbce Uttb wArbaffeige Óetfl Ootteo Coarumb icb (lets fit be bn*bi(te^ltttblt;nvnbregicren wirb/bio an meinleo*

-ocr page 107-

fhs iZnbt, wH gor m'dbee b4ritlt;K6fr40(it/w4tf woi meine Wiamp;erfacamp;er vnb jeinbevbnmirvrtt^eiUn/ ooer wiber nud^ ttcbun/Itegen vnb ic^ern werben/@tti ccnnel tlt;b bas gewieUeb wete nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ieb ben redbeen Ulfe*

ulwegber Wnrbefe swifebennUennnbern irrigen vnb verbnmUcben 2(bwegen nUer p «pißen vnbpnpi'fien* genoffen ober ®efellen/(o woi nueb Aller Sncramenre* feinbe vnb @cbenber/Afe vnb nerv / vnb rvie bießlbigen nur imermebr mil gen genennet bber erboebb iverben/ b«lc6 vnb vertrette/vnb ben @bn ^otcee/meineneint* gen lieben vnb geerewen Xerer vnb Uletßer/ptmpt al* Unfeinen iSnangelißen vnb bem 3pbßel panic/vnb fclgenbs ben gecrewen vnb tbervren Ulan CQlbtted/ Ularc. Xucb • neben anbernbeilfamen/gefunben vnb ßanbbaffcigen 4lt;rern/fb vonanbegin ber wiberber* gebraebeen vnbgcoffenbartcn Âerebee^^iëuangeli)/ bnreb bentcutfiben propbetenvnboffcgemeUen^cr* ren Xueberum gefebeben/ gelebet baben.vnb nbdgt; U* ben/an meiner Seiten bobe/^CnbCrc^ß'^berbalben vnb barauffallen meinen POiberfaebern vnb ^einben/ ße leien Ulenfeben ober Ceufel abermaiegebcten/baa ßebiefer ^runbfeßen vnauffCbnßiVPcrterbawten 2^tcnenud ben geringßen Abbruch tbnn ! Sd?aben aber ni4(btbeil jufügen feiten. X)n ber Cagbee ren { wirb ee fre'^li^ auch effenbaren / wer ee mit feiner ^ireben vnb mit feinen Sacramenten trewlicbgcmei* net babe eher niebt / i£in fcglicber wirb aneb wel feinen £ebn empfangen/ nach bem er ee gemacht vnb verbie* net bat/vnb wirb niemanb vnferen -i^errn (Sett mit feiner ^eucbclef vnb pbarifeifeben Sebeinbeilighitbe wiegen t«5rtnen/Sirttemal er ißeinrettoter vnb ^ergert iêrferfcher/ber ba weie vnbßb^r/waeift bee Ulenfcben A^ r^ew verborgen iß.

.$ür meine Vejcn oanefefd? enblicbaucb meinem lie* n ben

-ocr page 108-

belt ^errit »»tb gctreroe« iCrt^Jftr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chr’(Te »0« Ç4W

tsetn fût oicfc groffe 0itaOe vn^ 0üplt; / 9aamp; «tr niidj nicfct 4-U:rtc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefchc^et blt;*t/ vber feinê ïl^e

iitiiï/Jte«/ 25 tenen«amp;öRamp;ïV»tb'’t/ Ödt-mAdj/^o« » tbÖpotc3i»llt;iöf»» lónblt;rnbaeerAu;1?3imlt(tgt;c(iS)€* btrUvitoxiuotomenim CreuQ »nt Jteiben bieanber» gegtb nv;;b»erU(blt;.r berfe big(YVlt;$Itlt;aifcbf0rcAn»(« (srfc»‘»!gt;4»'I» btCiubec^'^rQcn^r'OtgUcbcrQfitn/fd'óe oer* viTd4utfefitbAlce(X cuif 540 fü bte art iaedzrtbt ber /ïcitbt^ iiiû^ett bc'timbebArreitvnbaufibâUett. 2iu(lgt; svJife onrièibige gan^genebtgev»» barmbet^/ge Ootc ttab Vaeervnpre lùbctt 4«i^rn3(fu Cbn^t/famperti* rum g'lhbuit Gbne «nb bent wert!;en^.(Stifte/«Ito fût fieh^nbevnbang« metre ^eraffungen/bu wirbocb litber wol vnb nur Albufcbr rcrbience b4b(n / «on vn* gnebtgltcb abwenben/rmb |ctnce aUctbcibgflen rXa* mene/ilt;:bre/ »»tb »mb »nfer Slt;t(Ucbcn »nb Uiwig«» Wolfabrt willen/3men.

(SitbUe (ëuebabergelubrenim ^iSKm/olemrtncgewepnt dgt;e X)«r 9d'gt;effle:n/w:li(bbtemic»nbglct(tf4(e4udb3ugutlt;r tnanurtf Qar,^ crtwiicbvnb vmbcScceeewnien vermar ge» «et vrtb ge warnet bablt;n/w^Uet tutfc ja auffeiefeineY «ung tn teirtcmïTcge verfóren taffen / als foUc biefê ' meine je^unb notwenbig wtberboire vnb juuor

willig betanee JLere vnreetr/ iCatuinipbabcr Saero» mentit»{(b pin/foitbern ce barförbaleen/gteuben/err Bennen vtïb betennen /oae re in ber 3Sbat vnb Warbtte fc’ç, biecw.ge vnb vnwanbt Ibare YVarbeit Beetee vnb 3efn feinre gefatbeen. X?nb werben meine Wtber far lt;fcer nu viï ju teinen/ and) niefceju ewigen petten «rwet fen vnb war machen tinnen/bae Catuinue Ober tin cir nigcr verbanter vnb verfluchter €?acram(ner(bwerr mer je warlicb be» maffen gcleret vnbbtterte babe. Wol te aber eSott/bae folebee alfo gefebefpch m^efete/vn bas

!»♦

-ocr page 109-

2Bolfr3rtnôlt;'Ped|la|.

peWefer tBcvnunge/Glaubens vnb 25(hnenoe (tin/ vnbein mit vne werben m^c^cen. 3db wne C^nre ibnb mocbee bed» einem redbb C^ri^Iicbcm vnb ^ocefeligem ^er^en )e gewdnfctcer vnb lieber begegn Ren Ober wiberfabren/ia/gewielidb alle bimlifeb« ^eert fcbnren würben ßcb gar (cbr vnbbeffvigbarbbfrcwcn «nbfrblbcPen/iubilicrcit vnb criitmpbiren. 2lber mir {|i leib/iS» wirb wolbiefe $wifcben vne vnb jnen cin^ mal befefiigee greife 2lluffc; bleiben/fb lang bic Welt flebec/vnbbennancbin alle (Swigteir.

Cb» e wer iSrbare Weiebeieen vnb nambbffre 0nn^ Ren fampt ber ganzen Cb'il^litben gemeine bicmib bem frommen vnbgetrewen (Sore ber^lidb enrpfelen/ freunblidb vnb bienfilicb bircenb/mir fo lebe meine crew bergige vnb aue benen t^rfacben bie anfenglicb von Rtir ange^eigec vnbertterctßnb vn beebn^cige ! ja erne ßi vnb eioerige ïgt;erancworc»nge/i£rmannnge vnb Warnung £brilllilt;b $u gute halten/vnb mid?/ angefe^ ben biefelbige/aud allem b^jen 2(rgwobn ber Sacra* mentjebwermeref gdnfligli^ jnlalfen» S)enn idgt; er» Kenne mich neeb f^ülbig vber ewern Seelen 3u wo» eben/ fdr biefelbigen juforgen vnb inbeten. Wieidb benn au^ bie Änie meime 4gt;lt;i^Qcn6 vnb Xeibee fdr Soteeo ängeßebee allezeit biege/ famp;r euch bete/bitte vnb ßebe/ba» i£r eult;b in ber reinen vnb vnuerfelfcbten Xere vnbWarbeit/iBrKentnusvnb 25el;entnua ßines Worte vn ber Sacramenten gnebigß vnb Veterlicbß erbalten w5lle/ vnbbae jr vonZagejuXageinißot*

tee ^nrd^t vnb aller (ßottfcligKeit juntmen vnb waebfen m^get ^nr $eitltcben Wolfabrt vnb $um ewigen ^reubcnreicben Xeben/ 2lmen/2(men.;

-ocr page 110-

^tU^e'^UMkfene SSctfpaftiKd/tocldjc matt m Vet fob guug/ ffreuç vn^ î?dDen/ 2(ng|î tgt;nü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgt;mb

Otrgebebten vtib ebewren XX?4rbtîe»rtb25eee«ç# nu0 wiîUrt/bctrccfcten »«b bctei»/vnb nlt;b bamtt cr^fîenfbt

îôa tih *)0n|(ituIb2gt;autbCtgt;nbSgt;. per(^en^b4robfB wfowg IX n» iÊ KK n/von wegen b«r Ödbmc^ {gt;e Wort bee tHoren/ bee 3tmtnttenCZgt;ae 1^/f«(rter 5lt;»«be wb XJerfblger 3» WtemorO

^urtimo/

3|l efrt (Sebet wibcr bte Xe(îermeu(er vnb vnreefceeit lt;S»ewA(t/ vnbbae (00ZC wtber tn bae 2(mpt/ baraue ma» verlïofTen tjl/belffen w^Ue/ mtt einem fcb^nen Cre^/lt;£e mue enblicb vber bie ütfitTtt vnb X^crfolgcr ouegebem

‘SfF W fX trawc(cÇ/55îdtt (0 Ô 2:^ £ / eSilffmir von allen meinen lOerie folgern/ vnb crrecce mtcfo.

Sgt;ae ße nicbt voit Z^votn/ meine @eele ew

bafebcn/ vnb sureiffen ! weil fein (ërrercer ba t|}. mein töotc/ bab i(b folcbce getb^*» i

vnrecbtin meinem ibcrijen.

^ab icb bôfee vergolten / benen ! ß frie blieb mit mit lehrten / Ober bit / fo mir OIK Xgt;rfa(b fcinb waren/blt;* fétebigt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;00

-ocr page 111-

@6 verfolg mcirt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnbergrefffi

(tc/vitb crecce metit Xeben $igt;2d9'benZtttb (ege meine Cbre in Oen Staub / Sela»

Stebeauff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in bctfiémS^rn/erbebe bidb

l^ber ben (S^rim meiner ^einbe/vnb büff wiberiil bae 2(mpe / bae bu mir befobten blt;t(l»

Oae (tdb bie Xeute wiber 5» bir fam(em/vn vmb ben^ felbigen willen Corn wiber empor.

2gt;er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiiKidbtervberbieamp;eote/mdbre

mich h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ na(b beiner (B»ere(beighic vnb Jrombe

beie.

Xae ber 0oedo(èn 25oebett ein Cnbe werben/vnb f^rberebie (Stered^ten/bennbngerecbter (0oet prüfefS ■^erçenvnb nieren.

tnein Scbilb i|i nbsp;nbsp;nbsp;(Sott/ber bcnfromen^erecit

lt;0 lt;0 X C i(i ein reebeer Xicbeer/ vnb ein lt;0oee ber eeglicb brewet. •

Wil man ßeb niebe behren ! fo bre Cr fein Sebwerb gewebt.

Vnb feinen Bogen gc(pannee/«nb}ietee.

X)nb but barau^ gelegt eôbtlicb (0eßbbe/ Seine Pfeile bat lt;i:r jugeriebe junerberben.

Sib« / be,r bat b^fea im Sin / mit Dnglücf i|i er f4gt; Wanger ! iS r wirb aber einen ^ebl gebeten.

bat eine Srnben gegraben vnb auogefäree/ bnb t)l in Oie (groben gefallen/ bie er gemacht bat.

€(ein Xgt;nglö(f wirb aoff (einen Bopffbomen/vnb (ein ^feoel aoff feine Scheitel fallen.

3 cb bancTe bem nbsp;nbsp;nbsp;K K H vmb feiner berechtig*

hit willen/ vnb willobenben rUoKnOee beoallerb^ib^en.

IDcr

-ocr page 112-

!Dlt;r nel. pf41m2gt;4ui^e.

0umwa/

3^ e(n 0ebeee/b4e (Boet feme X? rtfifculb redben vrtb «ibcnC40 bringen/ imandbenblidb wiberomb^ blt;lffen w^Ue.

(BKK feboffemirKe(fe(/bennilt;tbin«nfdbdb

3(amp; b^ffe auffben ^iB Kr n/ brumb werbe idb gt;nbsp;mebefnilen.

* prafemidb ^iBrr/vnb verfuebemidb/Uureremeine rUcrenvnb mein^er^.

Denn beine 0dee i(i fSr meinen liegen/ vnb tdb wan bel in beiner Worbeit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

3cb fÏQenicbe be^; ben eirein Beuten/vnbb^b nidbb niebe (Bemeinfebaffe mie ben ^alfcben.

jeb balfe bie Perfamlung ber 25bdb^fftigen/vnb ft* Qenicbe be^ ben cSbedefcn.

3lt;b wafebe meine 4enbe mie Pnfcbulb/vnbbnU* iB K K$ie beinem 2(lear.

Da man b^ree bie Stimme bee Danken«/ vnb b4 man prebiget alle beine Wunber

^iB KK/ 3lt;b bnbe lieb bie (lette beinee 4nufee/ vnb bm Ort/ba beine (Bbre wbbnet.

Kafl^ meine Seele nidbt bin mit ben Sônbern/nblt;b mein Beben mit ben Blutbörfligen.

Welche mit b^fen Zücf en vmbgeben/vnb nemen ger ne(9efcbencfe.

3cb ober wanbel vnfcbôlbig /erl^fe micb vnb fc^ mir ßenebig.

tneinjuegebet richtig/^(bwilbicb Üben ^iBKr (oben Verfamlungem

Ver

-ocr page 113-

tin wi^xr feU XJertebrwn Xeter t)«tgt; f«U fcbe^eugtrt/ött onrtllcn Scbem ficwelii/ btititce (ïntxi* tel tellCône 4eil«0«rt/bw 04r ficbet vnb f erf |ti»b / gleidgt; aie wir «glicb» fe|gt;e*t ! b4ó ! |c toUer »nb »»geUrter bU Äeuce Itnö/ je tuner wnb Or'ç|ler fie nucbftnO^uprebi^ 0lt;n vno (eten/ fcbmeben vnbfcbenOen. niemAnomue idbced was t^nnen/Dcnn ße alleine wißen allee / öerwe* gen ße ^enn aucb ganQ vermeßener vn^ verwegener Weife wiOer Oieredjcen/ gefunoen vnO beilß^men 4erer *gt;nlgt;befenner3tßgt;£bnßi/«lle’fl«'9 folgn^g vnb lt;gt;ämp5rungeerwerfen vn anricbun. quot;Ünb alleine ben Hamen haben wollen / bas ße heilige/eiues n'ge/vnh beßenbige f ia bas ich recht fage / bcshafftige Xcrer feien. 4lt;lt aber in ßcb auch einen Xrsß/bas bcc geredhu Kister/her ße ^er^enwöltennee/^ufeinet Seit anbers barubn richten vnb vrcheiUn/ vnb ße C wi« WUicb^ßraßen/bievnßbülbigen aber retten vnb tr^s ßen werbe.

fp* 3 n S bitt id) vbm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bas bette ich get

jL^ne/bas ich im ^auß bes ^iCXrn bleiben m^ge ^'S.nein Xebenlang ! ju fcba wen bie fch 5ne (Sottest bienß des ^lt;gt;6Krn/ vnb feinen Tempil3U beluchen/zc, 3tem/ ^(6rr weiß mir bt ine Wege / vnb leithe mich nuß’richttgcr 2^ahn/vm b meiner ^einbe willen.

(5ib mt« nicht in ben Willen meiner ^einbe/ benn en Heben falfihe 3 mgen wiber mich/ vn thun mir vnredbe VneQcbew.

34) glcube aber bbch/bas idgt; ßhen werbe/ bne 0ut« bes ^S*£l'^rn/ im JLanbe ber JLcbenbigen.

^arrebes iS Kren/ fe^ gctrbß vnb vnttcr$agt vnh barre bes Kn.

©re fW. Tfalm.

-ocr page 114-

Cumma.

(lebtet:/bas jn® ow 5i»fcfit(r Xlfrdbettvitb |cw Wbrt wibcrbrtttgeit/ vnb wiber bu ^ttnbe/ fe fcû wee X^ngldtf 6 ftdb frewen/fcbü^eit vnbrcccen w^Ue»

ber ^trfcamp;rcbreietnacbfnrd^cm W^lfcr/ febreût meine Seele t 5» bir.

tneine Seele bürget nach ®0«/ nneb bew lebcnbi^en lt;5dte/ wenn werbe icb bnbtn (bmen/bne icb lt;ffbere9 ^ngeficbrfcbnwe /

meine Cbrencn fin b meine Speife Cng nbsp;nbsp;Hncbr/

weit man eeglieb 5» mir lage: Wo iß nu bein lt;S^tt

Wenn ieb benn baejnne werbe/fo febötee icb mein ^erQ^r4U6belt;;mirfclb6/benn icb wolee gernbingee benmicbem blt;ti*fFlt;n/vnb mir jnen wallen sum ^^ufc lt;9oece9/mie ^rolocfen vnbbnncfen/vneerbemboufe fenbiebnfeiren.

Was berrübßu bicb meine Seele/vnbbiß fo vnrtl^ big in mir? -^arreau^cSlore/ benn icb werbe jm nocb banlt;fen/2gt;aeermirbiIfFc mießinem 2(ngeßcbr.

mein (Boee/beerübeeiß meine Seel in mir/2gt;4rutnb BebenePeieb 4» bicb etc.

^Öer pfafm.

3ßct*tlt;S^lt;beuwiberbie falt eben vnb^ß Xeuee/vnb b4e jn (S^bce wiber su ßin^r Äirdjen/Oottcebienß vnO prebisnmpe w^IIe Pomen Inffen.

3lt;C'6w mlcbcSOCC/vnbföre mir meine S4# Sj^obe wiber bn» XJnbeilige^oIeP/vnb errette mich ^ö^bon ben falfcben vnb b^fen Xeutem

ibenn bu biß ber lt;BO CC meiner Sterefe/Wnrumb ^rß^ßeßu mich •! Warumb leßeßu midb fb trawriÄ geben i wenn mich mein ^einb bringet i

Senbe bein Xieebt vnb bane Warbeie/bneßemteb leitben / vnb bringen su beinèmbeitigen 25crge/ vnb ju bcßier Wbbnunge» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1049

-ocr page 115-

1b4t gel^e 30m 3(e4r ^OCeee/ unbent Socc/Urmetne jreuöevno Wonne i'^/vnb bir lt;0oct «i»ff ber ^4rpffenb4ncPe/m((n ®otc.

Wad b(crdtgt;|lubtcb meine @eeie/vnb bt^ (0 vnrä* big in mir -i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auff lt;9lt;1gt; 2LC/bcnn icb werb jm nodb

tancfen/bae eroieined 2ln0efi(ÿeed ^ilffe/ vnb meiii Ootpi(l.

ïöer (i». 'Pfaïm/^ine'Ünurwe^ Inna« ® ^utoe/ vor3iiftngen auff Se^eenfpteUn.

Öumma/

ein ©«bett wiöer bie bcvnitfcfcen vnbtócFtfcbeit CBletener vnbfalfcben trüber/bie mit ctccUn Xügen •nibgeben/vnb 4i»d û'ebecU'cfeé D r falt;ben/nur ben ttle« ftbenjugefalUn/vnb vmb jreo eigenen riuG^e willen/ *ib«raH KecbC vnb Âilligïeit/ vnb wiber jr eigen (Si* Wi'llên/ bie lieb* vir wertb« Warbeit belffen verfolgen/ ftome vnb gecrcwe KiXit/ mit benen fie eo bocb ebmals B^balben/vnb benenman ficb vercraweo bac/gteicbn ben anbern gifftigen jungen vir feinbfeltgen tVleuIern/ Rbmeben vnb fcbenben ! vnb (tcb niebe beberen w óUcn. Vnbin Aiumma tin gemein Gebebt ) wiber bie *vlt;lfcbe Zlunfi / jbae i|i ! wiber bie j^a^en bie forn le# tfen/binöenfraijen/^órben 2l»gé(î«»bn«Ofe’ve5*'*‘”* be/T0eter/25rttber/lt;5lt;tt4ttcr/tc. WeilenXeibvnbXe ben be-ç einem feijen / bad wol fr munö glatter i|î benn 25atter vnból/2lbcr binoerwertd ifledeiteltnorbfdj# werb/Krieg vnbailed 10erterben/X)nbeben bad ifled/ bae er im ^w^lfften ‘Verfeblagec/bad fie tonnen mie 3« îLif cbe ß'^en/ ftcb freirnblicb vir Cre wber^ig ßellen/ vnb beiîert (ßefellen mit einem fein« 3« finb 3ugkicb mit einem im tYliniflerio verwanb/ JTlan vert»awlt;e inen Xeib vnb 3eele/vnb verßbet ßd) 31» jnen bce be# (i(n/@ie aber finbbargegen voller Xgt;ntrewe/5«l|db*

O tre.'V

-ocr page 116-

^kuW^ KctK^rt JS,(tji. r ö^iurnb fluójtttr )«cnlt;tudgt;/04ff ftc'^cr Cïuf'il eÿcr ^Lotc w»»ólt;3«Ult; »«gfuirc. iDlt;tinO« 6lt;r«3lt;»tl«tö vnobecjubCï iltuc»-. ©clcbtr J u i) 4birt,*itirtctV«jfpï£u,.g, baeee gut; ôhdb jne« /ölibgebtn hJii b/e« ft (icb wcfctbïhufc »Höna tMof flt;n lt;h9f tfuf €t r 2 wcrom.

f) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î^’^rc mn'n (Ttbtet/ vnb vrrb?rglt; tfd)

id r ftts ni t«. m

HiercF, 4aff mtib/ vnb etfc^re nn'cfc/ voit idb foEug;i43 5i jlt; u-tbbtui .

îDaôbtr^ inöjcjd nuc vntgt;blt;rÖ7Ctt?efetrcrgtt/ Veort fu Wv^llcnnnr linen SLórf bi«vt.t|cn/ vnb fmb ni.r iKffctg grflzn.

tYlsm lt;Slt;io (rtßfla ßcb »'n mc^nlt;m Jle.be/vnb bts Cöbcee girretofl auff micfc gefallen.

.Strebe vrtb Bietern ig mtCbantcmen/vnogrnnrdt Überfällen.

□cbfp’öcb : ögt; bette»cb wie 2^4jiben/t46 !(b |Iugc/vnbet«?4bl»ebe.

étbe/fd rvolttdb nitcb firne tvrgmncben/vnbinber XCóllen bleiben, ©ein.

3cb tvolt etUrt/bne icb entrinne/fürbem @t«rmgt; Winbvnb Wetter*

tUneb jre jungen vnein6 /^(Srr/»nb lae |Te vnttrgc ^en/benn »db f cbe ^tinel '”»lgt; ^nber in b^r ©tatst.

©old)cd gebet Cag »nb nacbt/tsmbvnbvmb/irt |rer Ulatvren ! (fie t|î Ulûbe »nb 21tbrtt bar»«nen.

©ebab'ncbnnregieret barinnen/Xtegen vnb Cn'cn gen kfp t niebt »on jrer (Haffen.

Wenn nu boet mein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefcenbete/wblte ilt;f 6 Ki«

ben/vnb wennmidt mein Raffer pocbet/ weitei(b n»'4gt; för iw verbergen»

iD»

-ocr page 117-

tnlt;b ©efeKe/mcfrt pflcglt;r VHb mcógt; lOzrwantcr.

Ofe wtr freanbitct) mie cinanber waren «nur Vtt0/ wir wartamp;U een im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(SFoccee bluffen.

ï)er tdte vbereile ße/rnb mólfcn I« bmbi0 in b(lt; 4«I U faren ! benn id ifl eicel 25b«blt;i'c vncer irem |gt;40p fen.

3camp; aber wil 5» lt;Hótt r»ff«:n/ »nb ber ^lt;2rr wirtgt; mirbeiffèit.

?5c6 2lbe«b6/ HTor^cftevnb tnittaga/wil idjtUf Ben vnbbenlen/fo tvtro tüt meine dcinime bereit.

K er iQjc t meine S«e le von bene«/ bie an miefo wbl# (en/vnb fdbalftc ir Knbe/Oenn jr (fl viel wiber midb» 3Z«E tvirö hóren/vnb fte bemó eigen/ber2(U« weg bleibec ! dtU. 2gt;enn fie werben nicbc anbere/ vnbfureamp;un iamp;bccniefcc.

2gt;enn (te legen jre /^enbe an feine 5(fc^p)R)en/vntgt; (ncbethgenfeinen 2gt;unb.

3r tni/’^oilifll ccer benn butter/vnb bnb(nbb4gt; Ärtlt; g im *5in/ jre ïüôrt (tnb gelinbcr benn ^l/vnb ftnb bdd) bl^lp, 04gt;rvereer»

Wirff« bein 2lnltgenauffben ^CEKKCrt/ber ttfieb btd) verforgen ! vnb wirb ben (Hereebcen nidf* ewigli^ in lOnrubelaffêir.

21ber (S lt;0 ÎLX bu wirfl jtebiflunteri?öffcrt/inbi« tieffcgraben: iDie Älucgirigen vabfnlfttoen werben |r Jtebenniebt^ur^eltfcebtinaen. □d)b^fhlt;}ber auff biebgt;

O 1 ©a

-ocr page 118-

Mih Vfatm/ ^mnma/ 3^«t«lt;E?cbett/baô j*»(ßotewib«r5i»ftirtfr Äi'rcfeZ Wore vnb prebigâmpcbtingtn/ vnb von 'oen ^(tnbc» crittugen w^lk.

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bubi'Rmtin(Hlt;!gt;ZC/\S'^ó

börjiec meine öetU nn^b öir/

j( et fCnr/in e inem er u cFen vnb tdrrini Äanbe/ Oatai xl/afltri|l.

îDafelbô Gfce ilt;fc naij Oir/m o^tnem ^ctltgcbuttïbZ ivo’.tt ß^rKC fdbn wen hnne tTUebc »nö »^bre.

îDettn C ctr e uce bt (fer Oenn Üben/ meine JLtppcit prcifcnbitfe.

Zgt;ardb6tvo'eicbbtdgt; gerne (oben met'n Heben(angZ vnb meine iSenbe in beinern Hamen ouffbiben.

îgt;aô were meinee ^erßcn» ^reuOe »nb Wonne/ xvenniebbicb mtcfroh'i^em lYlunoeloben fofee.

Wenn iebmieb 5» becce Iege/|o benofe teb an bicamp;Z wenn icb er wacbe/fo rcoc icb von bir.

(Dennbu bi^ mein -öelffer/ vttb vnoer bem Sebatten ^iner 5‘ó 8«( rbüme id?.

l'Htine 6ee(e^enget;biran/beinerectce ^anb erbek mich.

©ieaber (leben nad) meiner Seele/miebju vberfak (en/ Sie werben vneer bie i(:rbe binuncer faren/ to.

(yü'f/. ‘Pfafm.

3(1 ein 23etpralm / barinne 2gt;auib bittet wtber feine YJercebter vnb 2lffterrcber/»nb bas jn (Sott vonirert falfcben jungen erretten / Sie aber vnb (ren falfd?«» ^bat (luiQen vnbj» Sebanb machen wolle.

^re lt;S»O t C mein« Stimme/in meiner Älage/ 25ebö w m«ül Hebe» für bem graufamen

-ocr page 119-

mfcb fârberïJcrfâmbitÿebeï’Âÿfeit/fiîr

/^auffeit Oer ÏJbcltb« wr«

W4cbe jre ^unge fcberpffert wte etit Scfcwerb/bie »Mit jren gOfctgen Woreen jtekit/wie mtt; pfetlen.

iÖ4ó ft£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcbteffert ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pl^GH(b

fcbiefr«« fte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn/one «Ue Slt;bew.

©icjtrtö ^w'pfie mét jren blt;5|cn 2l«rlt;fclegert / vnb fa^ gen/ wit 0'6 Scricf6 kgen WQlUn! 'Ortbfprecb«» : Wer tanOepberti?

@ie erctcbt^en @dbdtcFbett: vnb betmttdb/ pnb verfcbi(t9en/vnb blt;gt;b6n g« pbnoinöe Kend^e.

Mer (Bore wtrb ploßUcö rbgt;*n wtrb.

3r eigen Sunge wirb jïefslUri/baó jrfpôtten wirb/ Wer fîe ftb«t.

X)rtb alle tHenfcben bie ee feb«»/ werben fagen/lDa« .b«t (50 nbsp;nbsp;nbsp;getb^n/vnb raerrfen bae fei« Weref fe'j.

ölt lt;5erelt;btert werben ficbbee ^’^KK^Cfrewen/ Vnb auff j!t crawen/vnb alle fromme ^er^en werben fteb beorbunten*

©rr Srx» Tfalm»

Lumina/

31Î «’’n lt;0»lt;b «/wtber oic falfcben^^ruber /»nb Xei» rtr/n«mUcb bi« JtttgenmpnlervrtbTOerlettmbber/bi'e ben reinen Xcrernvnbbcr Streben ®decee «lUö icib than i vftb viel TOnrube vnb Wiberwillert/3amer vnb r( 05 in ber Welt «nrtcfecen.

raffe ja bem iS K K n irt meiner onbCSr erberer mich.

errecce meineÖeele vb« bett amp;ögeiM tnt-aurn/vnb von benfalfcben fangen.

Wrs^an bir ote frlfïbejirngecbnn^ VrtbwnöHtt» 0i4uon4?unr

O 3 Sie

-ocr page 120-

wù fcfcarpffc p feile üntt

(tl \X)ad?bolurn.

Webe mir/ bad icb etfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vncer ttle«

fccb/^cto mue webten vneerben^öccen Seebär.

i6t» wirb meiner @eeie Ung 5U webten / be'f benct* bie ben grüben beffen»

3cb belu Jriebe/ 2iber wenn icb rebe/fb feiert filt; ^rteg «tr.

©er S^ft/. 'Pfafm/ @umma.

I 3fîe(n Gebete »ff bcr^Iicb fiebert »nbfeuffçen/ba» 'lt;Bfbtc feine Cbriffen/fb wbl Jlerer ale^ub^rer/fb ffd? in ber w«U verfclgen/brurf en vnb fpotcen muffen Uffert/ ;br4ffen/»nbcnbli(baue bem CreuçvnbÀeiocn errett ecn/b«rgegen aberbieboffeitigen Jeinbe »nb ‘VerfbU ger bemücigen w^Ue.

bebe meine 2(ugennuff?» bir iber b» im melftQtfl»

@tbe wie bie 3l»ße ber ^nedbre/nuffbie ^c«#

be jrer Herren ffben. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Wie bie 2lugen ber IHngb/auffbie -^enbe frer 5r4»# wen.

2lijo fehcrt »nfere 2lugcn duff ben -i^fSKrn »itfern 0dcc/ bid i£r »ne genebig werbe.

©C'y »rtd genebig/ nbsp;nbsp;nbsp;K K / fe^y »nd genebig/ benn

wirftnbfebr »ol Deraebtung.

Öebr »bliff »nfer ©ecl« ber ffbl^en ©pbtt/ »nb bet ^bfferrigen “üeraebtung.

EPIGRAMM A.

W4rbeitbiemudewtgbkib(nbbdgt;/ ^^g^Wend gleich verbrice ben lt;t. uftl nod) Jo TOrtbObfîegUichein Zeitlang »ntlt;r ligt/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

IPnbvbnberjdnb (BwaU wirb bebtf^drZ eu

-ocr page 121-

öd HI II 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnWtcbfcfewebHwipw/

25‘etbi« gctviô vnb jî« tcô vnuerbrn/ XX?cr l’eiiu ^«db nur freiîbtg f«rc« ianf ©I» 5ïveîi»eler dbfï^t v«bbebcicben pUit/ X)îîb mita Oêô jm«r Jtob/tfibr »îtb prtie b««» lt;3j'db tbt:4ber je 4ucb 049 ïJOibcrfpûl/

î)«9 0 weU bem Xed?cen otefot bc'ç faite» wil/ X) tb 45btc »ûleicbt i» bUng wil lebe» iv^l ÏXgt;îci»b49 Jlitbe iCreitß bicb fcbicPejlo»/ üzyjobob^letcbtvbteirtenguccn tHueb/ €£9 «îirb v»o mus juleQC bb4gt; tverbe» gut/ 3i!i«6 bertrt niebt t» biejern Jtebe» glticb/ ÖO gcfcfeicbta bodj wurbaffcig im /oimdretd^/ ÎÔ 4bi« {rt» pQe» f ôrtltcb vrtb fre'Ç !

X) tbbtccen basidoct jmer bev^’t'rCtV*

214) bugerewer (Sott verU’ç lt;Sbu!t/ îgt;«nrt nbsp;nbsp;nbsp;Kr/bu wdfl busicfolftbbi Ödbutb/

34) wil/oX?4Cer from gerngbultig fein/ 2gt;lt;4) 4u4gt; pretfen tm £r(UQ vnb Jteibe» mein/ 3u:bfe'ym:in Qceref vnb Crbfl^err 3M'» .

Cbrijl !

^nb jlcb mir biifflicb bc'ç ju niter 5fiR/ (0ei/l ntmermebr vb» mir wenb/ nicht m5g jngen (n mttm iCUnb/ 214) lt;ôlt;BKXthu mtr p jnal jciefenben/ S)49ertfàji m cb armen tClenben/ Cr^ilaucbobufromergecrewcr (0»btt/ 2lUbteon dcbuloteiben 2lng(i vnb Flot/ X)nbfâr vneenbticbsu be s ^imcts ^reuoett/ (Btb bae wir ja nimer vbn bir fd)lt;iben/ Wer bne va» ^er ßtn begere fîjjrecb/ 2(meil* 2gt;abin verbeiff vns lt;Sott allen jCamen/ 2li»efgt;b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbriße2lmeii»

-ocr page 122-