Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

GLII ZVlCHEHI PHRYSW IN Di^ÇJEM TITnrLOS INSTK'VZ tionum luris Ciuilis, quibus omnia pcne ceftamentorum Iura de/ « ganter ac dilucide-cxpkcantur. Titulorumcacalogum

XII Quibus nop eft permiftum facere teftamcnttun XIII De exhæredatione liberorutn xnil , De Hæredibus Inftituendis

X V De uulgari fubftitutione xvi Dcpupillari fubftitutione î xyii (Quibus modis teftamenta infirmentur XVill De inofficiofo teftamento

ET PVBLK^ PRltATIQVE IVRJS C O N S VK’ï S S ♦ D i E R ARgt; do Mulert, Caefar. JVJaieft* apud Mechliniam confiliario VigUus ZuichemusPhryfius». S,

T s I luns Ciuih's ft^dium cum rci ipfius diffiifa natura, turn |jbrógt;‘ rum mulutudine opinionumdj) ilarietate clim pn'mïs arduö ac dif/ ficile habeatur,permula tamê omnibus pene feculis exnterût quo» nbsp;nbsp;•

in eo addifeendo op?ram ponere neutiquâ pigeret; dif^ari quidem ♦ conatu ita profe5^u,jjerum elegâter redet|j Flaccus in Arte fcri

0 pfit,ConfiiItus luris SC ador Caufarum mediocris, abeft uirtute diferti Meffàlaî, ncc fcit quanta Cafcelius Aulus, Sed tarnen in pr^cio eft»Qüóicquidcm CJariß* fimcjidemc^ Iuris noftri peritifTime Gerarde non alt'unde accidere arbitror,quam quod ut hæc difciplina humanis adiftnibus præcipue eft accommodé*, ita ipfî tiiz* ciflîm hommes peculiarem quendâ erga hanc affedum à naturaïîbi infltüm ha/ nbsp;nbsp;•

beant.Cæterç enim Icientiæ uel diuina cenftntur«rigine«t Theologiâ,uel corn/ munis naturae clementi^nobis monftratac funt quemadmodum medicina, quam nee ipfa ctiam bruta,quo fe ac uitam tueantur,ignorare omnino creduntur ♦ luris uero côftitutio ac obicruatio, humanæ mentis rationisep adeo propria eft,ut haS , una differentia ab cætehs animalibus maximeîèparemur*Quicunlt;ç em ulquâhi funt populi qui moribus uel legfbus non reguntur, q in belluarum numero haud immerito habendi funt ♦ Optimas autem leges maiores illi noftri, melioribus naz ti feciilis nobis reliquerût, quo eariï uinculis obftridi,SC imperia ab illis accepta, ÔC res priuatim relidas tueri melius poffèmus, Inter ipfbs porro homines tj lemz per excelluerunt qui legum profeffi Icicntiam,earum uelfit habenis cæteros conti nerent ac regerent.SC cum mortales naturaliter inuicem puaeftare ftrteht, ac alius* aliam uiam quo citfts certiusc^ eo qtm tendit peruenire poflît ingrediatunillf iniz hi minime omniû operam ludere uidSitur,qui hue fefe appIicueruntNulI« enim alia certior eft honeftç uitç ratio,n^lla uBeriorem frudum repçndit,|iulla plus dignitatis claritatisue homini côferucuius etfî paflîm non obfcura extent documen ta,in te tamê ita eximium mihi habere exemplum uidemur, 8t unum te pro mulz lis nominate fat habeam»Nam cum generis,patrimonrj,multaru,pcp bonarum rc rum praeftdio antea inftrudus efles Jus t«men Ciuile exaiffiffime didicifti,eius^ feiêtia maxime Temper niti uoluifti:qua tib^nSc non modo in fcholis, ueruetiam in foro ac Reipub.adminiftratione honeftiflirnum nomen, æternam^ famam ac gloriam comparafti ♦ Extant enim publice, SC cupide legûtur ab lufis ftudiolîs ea quae iam olim iuuenis in lue Ai edidifti.ln Belgica autem SC inferioris noftræ Ger mania^epubiea de te comunis Smnitfm exiftimatio eft,non modo ut ifthic ubi * magnorum SC inftgniufl^uirorum haud quaquâ eft inopia,prae caeteris excellere, «erumetiä unus elfe uidearis, quem exteris opponere poflimus,fiue legum peri/ tiam requirimusjfiue rerum gerei^arum prudeÄtiaigt; SC jpnfiliitn,fiue amplitu/ dinem,autoritatcm,honeftatem, omnestp eas artes quibue homo homift præftat Peritiam certe literaria monumenta perpetuo teftabunturicoftfilia^pfi etiä euen/

^emulentur ob oculos ponam, quo certe ipfe mirifice «ifttatus fui. ÔC quanquan^

' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Ax unp •

Ut te alïèquar Ipcm co::cipcre non aiiTim, mï tarnen qualffciinq} iftius rtunquâ pemtcbinnec delinain cohortari ah'os felic/orc i^tnio niclioribuscj,’ frez tos aufptcï)s,quo tn te wtuêtcs pukhemma iun'fpilidtni^lh.diafnaiore fpc tcnnorcL^ tura ad meta perflucanLSi tçc eti'^m mi Gerarde/quando tnam mode ftiam ae ucrccnfidiam non ignorOjparcius hk atu'ngcrem, nifi adeo in te obfciira nó eflènt ut et uulgo palfim prædicehturjnêc me toium iam feptenniurn^h remo tiffimis Galliæltaiiæcp gymnafijs ftudiorum caufa hçrentê latere potucrint.mihi aüt A fempcr iuciindtora auditu Äi^e, quo m(?chariorcm ipfe babuifti, fludiac^ ► nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuis confiitjs inftruere ac erebra exhortatione incitare dignatus es.Nam polt

quam patrdlis meus Bernardus Bucho in fata tonceiïi't, in quo patria noftra maz gnum amtfit ornamentum,tu coniundinïïftum amicum, ego autgn ftudiorum uieorum patronum ac altorem benigngïimum* quo etiam autore immêfum hoe •luris Ciuiiis pel^us ingreffus eram/epente quafi amiftó naudero nihil diu aniz lt;nbsp;momccum reputarepotui, qftim utobuerfo dauoinftitutücurfiimdefererem

• iicl certum*T)ihi naufragium proponerem,dpnec tu quafi deus aliqius àts (akjqxvhs • (ut aiunt)apparuifti,qui fuadendo,cohortando,impellendo ut ceptû ftudium abz fokiere pergcrem,aninj5 reddi^iftireec^ lam perduxjfti ut eo nomine non parum me £tbi debere agnokam. Quâquâ enim ft patruus ille meus hadenus ftiperftes fuinet,me!iorem tenere portum potuiftèmjme tarnen non magna ambieniê quaz • lifcunc^ Ipcs fuftinet,ex hoe ftudio tantum mihi fuppctiturum,quantum ad rcliz quam uitam mcdiocriter Si honefte tuendam neceffe erit. Cuius cum tu quo me magis extimulares,fpecimen fæpe requificrts,ego autem non ignarus mete tenu4 tatis inter mcam me pelliculam hadenus continuerim, tandem tarnen in proftez nium extrufus fum: in quo quidem nifi tua caeterorumi^ æquitate fuftenter, ualz de mihi ucreor ne turpiter explodar ♦ concedetur tarnen facilius mihi uenia ft faz di mei rationem pauciXubiecero^Cum fupcriore itaqj anno Patauij in profeftbz ' ’rum ordinem fc num^um cooptatus eftèm, oblatumcf? mihi eftet munus prælez gendi publice Inftitutiones luris Ciuilis, qi^o certe autoritgte Si gratia qua pie riep Imprimis nituntur apud auditores notroiagna pollebam,iuuenis uidelicet pe regrinus ac tranf^|pinus, nautas noftroÄiim imitatus, qui uentis deftituti adrez . mos confugiunt. nam Si ab diligentia mutuafi coadus fum, quod in cæteris dez eftè mihi fentiebarrfîhac uero fretus mandata prouinciam utcunqj fuftinui* Cepi autem turn illicquædam annotate ad meam memoriam,quæ mihi olim ufiu fore exiftimabam,it fortaftis aliquando ide|p denuopratiegendi occafto fefe ofFerret* quod cum à nonullis auditoribus mfts animaduerfum effet, mox a me iedulo illi flagitarc(ita ut fit)cepcrc ut communicate uellem: quod cum coftanter equidem recufarem,qwoniam confufe ac nulla uerborum cura, return tantum capita comz plexus fueram hac tandem ipe dum finem non facifit eos fubmoui, quod ca opez • ra quam defcribendis noftris deftinabat^ublifetione ipibrum fqjjleuattyîum me fponderem.qua polliciratione,prçfenti quidê eorum fla^itatione defundus ftim, fed in futurum fpontaneam ipfe mihi moleftiam adlciift* Nam poftquam nos an* nuum profitenifc curriculugi dAnore expleuiffemuSjnon iam precibus id illi am/ plius peculate,fed qu^ ex fponfb nobifcumîgere ceperSt. eoqj tandem perp«* • nbsp;nbsp;lerunt, ut qu j annctaueramus relegere,atqj an lucem ferre poflènt difpicere inci

peremus Confeftim autem dep^hendi multa à me nimis praecipiti ftudio conge fta ac effufa effcjncc fan's adhuc nÄtura ucl expolita ut in publicum prodite pofz • dent. Quoniam tan^illi nihiloiÿinus urgere definebant, nec quicifuam etiam quot;p maximis autoribus ita adhuc qtóR uidebam q^od ipfimet omnibus nyneris aoz ^olutum cenfercnCjfeniifh eolk’fcendere cepi, ufde editioneferio'wgitarem,

, - nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^umôÇ

• ciiri-l6i*qiTaItbufciinq^ccrtc hifcc ccmrncntarqs corum ftiidia qiri tiinfprudentfg ondidati futit adiutujd^ mc nónïhil fperarem. Qiiando aüt lu patriam wm priz tfein rcuoiatu^moras jpngïus nedcre nÓ audeba, co ctïagi alacnus rccognofccn dt Jaborem fufccptj(fiio ct tiiç Clariffimc (Serarde cxpedationi ah'quaKx parte û lïsfaccrem, aliquid laltcin mecS inpatriam referrem, ne homcwicû aiidirê con/ uicturn nbsp;nbsp;nbsp;ijj 701 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt v£tlt;Sj.Nam præcipi'tatam edttitionê uete

rum euam grauiumq? aiitorû excmplo excufare nobis lieer: fiquidê ÔC illi fibi alü quando indulferut, ut amïcorum’^3agitanoilt;m,fLiumc^ obfèquium culpac ßrxte xerent:Nübis nero eo etiam æquiores ledores cflè dccetjquo humik'iis argumen nbsp;nbsp;«

turn defumpfîmus. neep enim Df^eftorum aut Codicis interpretatfbnê pronte/ . ’ miirjqug exaamp;'or effe debet,fed Infti^utionû partem aliquam explicate conati fii mus,no Lit dodos fed ut tyrones opera nQß:ra aliquantû adiuuaremus.Nec ea hic

* roganti iienia dencgari debet,qug in Icholis fponte tribuitur.illi^ cnim cum Inftigt;* tutionum profeffbres in inferiore clafle cenieantiH-, nemo uitio uertit fi non paria cum magnis illis dodoribus fecehnB^quos uix credenda mcrentes ftiptndia ac do* drinam fuam palam uenditantes,longe certe maiora præftare dccet. Queadmo/ nbsp;nbsp;«

dum em in familia bene inftituta, allj domifticis r^ionibitf, alt] heriliS liberorum Inftitutioni præfîciuntLjf,alq medij funt adus^alq atrienfes, uilionbus'ue deftina ti fcriftijs: ita in Academijs docentium officia gradatim pro cuiufep dignitate àC eruditione diftinda effe decet Jionorattffimt illi habentur quibus Pandedarû uel Codicis praeledio mandatin' : poll hos logo iriTcruallo Inftitutionum profeffores (cquuntur. Vnde fadum eft ut nemo fere iieterum uel recentiOrum quicelebrem in hac difet plina famam fuerit adeptus, cômentaria in Inftitutioncs côicribere di gnatiis fit, atep in cætcras partes quicquid uel ingentj uel dodrinac habucrunt ef/ f lindere maliierint : arbitrât! (opinor) in ampla 0^ difficili materia plus fibi laudts acceffuru, paiiciffima fane pro tanta feriptorû multitudÄe cômentaria in Inftitu Clones extant, et fi quæ circûfcrûtur maiorû Dodorû titulp,ea fetf uel v09k funt,' nbsp;nbsp;*

iiel ita ab ipfis fcripea,ut pro fuis agaofeere aut nolucrintaut erubuerint.Fabrum hic licet excipere, que fane nemo d^us côtemnere poteft. Angelus ucro«SC Por-ciuSjSC fi qui funt alfj ciiifdem farinæ,h#c folo aliquod nomenƒunt aflccuti,quod nemo alius Inftitutionum interprêtationi maniim fuerit admolitusTQuod fi uel ßartolus uel Paulus uel Alexander hanc fibi prouinciâ fum^e uoluiffer, iampri/ ^dem certe illorS lumina obftruda cerneres. Non erant tarnen hæj adeo négligea jda, fine quibus ncc maiora rede côftare |^irunt:amp; bene i^dis fiindamêtis quic^ quid deinde inçdificaturftabile perpetuo i^net.qiianq rurfus fi rem ipfam iufta lance perpendere libet,et in hanc cômcntariorû immcniîtatê intueri,qua fimplex legum ueritas maxime obfcurata eft,quacp pulcherrima Iuris côpofitio penè ob/ ruta iacct,gratulari etiâ licer»t,paucioribus cômentis Inftitutioncs grauatas eflè, fi mod« ilia quÿ extant talia eftcA,un(1^ tyronû ftudia utcuniç adiuuari poflênt, * •Qiiaproptcr ego certe •iniis à lcribendo fum deterritus, cuin qiiod abinftitutio num profeflbre, nemo qfîicqiiam magni requircre debeat, turn quod nullius qui ante me feripferit, ita excclfa fama exiftat, ut noftru]|^ ftudiiim »metfi pofterius fupcruacaneiim uideri poftîu Ho^enim de hilce mcis ArÇiotationibiis Âne arro/ gantia ftudiofis promittere aufim, miiko uberiorem eos bine util^atê perceptu/ ;ros, quam ex operofis illis côtufis^; nbsp;nbsp;fine iudi^'o ferè confarcinatis Angeli atep

* aliorum centonibus,in quibus multa quæ euffi primis ad rem pertinebant omiflà jÿperire licct,*multa rurfus aliéna nbsp;nbsp;fuperuacanfa affûta : ffd SC nÔ raro abfiirda

pro ueris^et paradoxa pro rcccptj]:,ÔC uana ac ffy|iia.pro mmnetofis intrufa funt: ne quid nunc de ftilo dicairijquando is omnium ubicp ÇjkfimiliStNos uero quoalt;|

/ nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Aï licuiK .

lie tut textas interpretation! fedulo adhefîmirt, ne temere tgnerS adhiic Ie?lofera in altum difFicïlium quæftionum abduccrcmiis, nifi quo^ gonnunquâ uel inuid Academiæ noftræ conlt;|ietudini obfeqiii compulfi fuimui: cum iwnnùllæ etiaiîr quaèftione ƒ ab cæteris tradâta: intcrprttibuslt;lîc i nualucrintjfit plenty imperiuaî aut focordiç fuarint adicripturi,fi mentionç earum nullam fccillemus»eas tarnen nos breuius apertius explicauimus, ufumcf; ipfàrum præfentem ofteadimus, quo minus inde tedtj lectori obreperetCômêtinas aûr diffïcultatcs ÔC ibphifticas friuolascp quælîmnculas quaeà quiKifdam male feriatis ingentjs in Iuris difcipli/ • nam inued^funtjuel penitus recidimusjuel paucilîîmis tic tradauimus ne quem * ddneeps oftendere pofïînt,Pfomerebimur aSt’uel eo nomine fi non laudê, uenia

faltèm eo facilius, quod quanta nobis per rtyurn cura licuit(quç prior potiorqj Iii reconfulto femper elïè debet) uerboriSfcrdes fiC hâc inolitâ barbariem, qua fjïlen ^idiflimarû reru» dignitas mir^ modis eleuatur fedulo fugimus,ôf no modo di-lucidiuSjfed etiam aliquâto purius quæ anfea men's inuoluta erantineptîjs expo fuimus.Ndhnunquâ quoç^ cum ueteribus f^dem contulimus, côtroucrfæc^ opi * nbsp;nbsp;nionis argumenta explicauimusjnon tantû ut quid noftra ferret opinio oftendere

mus, fed quo fenfim eerurn q»i felicTus proficerent ingenia ad grauiores cauias aftuefaceremus.atc^ hic tarnen quç ab alijs faftidiofê tralt;iunt çî- Ittïto/x« ferè corn plexi fumus.Quoniam uero plericÿ illam allegationû fyluam magnopere îbhor/ • rent, ad oftentationê magis uariæj^nultaccp ledionis quam docendi gratia uulgo ufurpatam,id ftudio habui ut locum aliquê infignem cômonftrarem, legemc^ fi/ ueconftitutionêcitarem, ex multis earn quæ SC maxime ad rem faceret ôô apud quamcuriofiis rerum ftrutator plura eadem de re facile inuenire poftet, Et quo contextus interpretationis integer maneret,nec uulgaribus illis citationibus con/ taminaretur, quicquid fuit eius generis in marginê coniecimus, additis literarum , nbsp;nbsp;notis, ne quæ inde côfiifio exoriretur, in quo Andreæ Alciati lureconfulti hac æz

rate docQilnmiJfeif preetptoris optime meriti,qui primus hoc excmplû in noftram profeftîonê induxitjmorê lubenter fequutiArnus. Sed ôf reÂim capita incômen tartjs âfnobis tradatarû prænotauimus ♦ qi^confuetudo nûc in lurecofultorum libris inoleu\t,8^ qwærentê aliquid feftin^ten^’ue ledorê labore fubinde releuat, Oftendimus etiam obiter græcarum Inftitutionu ufum, quas nos nuper in lucem reftituimus 5C Cælari Opt,Max, nuncupauimus.nam Theophili qui eas tranftii lit autoritäre n^inunquâ adduximus, atçp ea etiâ non mediocriter adiuti fumus» Nonnulla quoqi exxónftitutionibueLeonis Imper,qui poft luftinianum tîre-ragÔMTïKcè? cèvKKct’^waamp;î ediditcitauir^us, non tanq legis autoritäre habêtiafquan ûuam fane apud Græcos liabuerunt)ièd ut latinis Græcorû diligentiam circa lus Ciuile oftendferemus : ex quorum etiam fchoiqs quædam non male mihi enuz • cleafte uideor,Quamobrem(nifi me me^fallit opiÂo) non uulgarem ftudiofi ex hilce noftris cômentartjs utilitatem percipient^ruditi uero quorî exadîieri iudiz cio non omnia forté refpondebât, facilitatem ramen no^am quod amicorû affez (ftibus refragari non potuimus,dignam uenia ducent,honeftumc^ conatu etiamfi fucceffli careatflh lau^ aligna ^onent, Illos p^rrb non multû moror qui nihil (ut .. inquit C%micus)nifi q«od ipfi faciunt reclum putant.inter quos quidam fi femel

Accurfium a*t Baftolum laudaueris, confeftim totum librû abtjciunt î baud me hercle intelhgentesjquantum ad»ieram lurifprudentiam aurores illi quantumuis barbari conferant,demus enim eos linguarum amp;nbsp;bonarum literarû rudes atc^ im peritos fuiftè(quan id feculftnagis ipfius quam fuo uitio acciffit^in rebus Bz men ciuilibus,iudicialibu^(^ cAiîrouerfifs mireex^citati experti ateg^dodi fue/ lt;unt,at ifti contemprorâPquantôuis eximie in literis erudiri, quid quæfo adferSt • nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Jüonos

quo ^03 in Iure ciuili itjllruantf copfBle de urbana ucl ruftica {êriiitiite, de tefta/ irnrnti lure^de familia hoSjcifcûda/iel de qua obh'gatioms perplcxa fpecie,quid dz Inandê ad înteÂogata iwfpondebuntf’ retej^ent fortaflls nqlpis quid fit ftilliddiuni aut unde dicaturjUeftjuid hærcifcûdi uocabuliim apud ueteres figuificarit. at hte dieet Vlpianus csip -sr^isiTni, qiu fane mihi non minus cafti^andi uidentut £â lurifptudêtiæ ftudiofî ateg etiâ magiftri SC doóorcs uideri uolût, atep id quod præcipuum eft in Iure temere reij^iunt, ab Cicerone oratorcs quidam r j^enz tur ac reprehendötur,qui nulla luris peritia iilftrudi patronos fefe profitebantur, ciuiumc^ caufas quæ in luris difputatione plerunc^ confiftunt defendendas teme re ac impudenter fuftipiebant.Illorut^ itacp indicium reprehenfionê adco non moror, ut neetemeritatê nec erroné dîlïimulare hic polïîni ♦ ac utinam lUi Alciati ôi. Zafij doeftiftimorum uirorum, pluriuAcp aliorum exemplo, rerum iplàrum cognofeendarum ftudio ita tandem afRcerentur,ijj harum gratij^arbariem inter * pretum uel contemnere ucl deuorare poftent, Alt} rurfus ita mordicus ipfis rebus adherentj ut nullum uerborû ornatufti uel fplendorem admittant,cum*iamen nez * teres lurifperiti no eo tantum nomine laudêtur, quod legum peritia ualde excelz luerintjuerumetiam quod literarum ÔC linguarurrftxadafcicntia difeiplinç huic non dignitatem tantumadmirabilemcß maieftatem, uerumetiam ingentem graz tiam cociliauerint. accedit prætcrea ex orationis puritate proprierateqj rebus per fe obicuris SC intricatis incredibile lumen * hodie uero nô ad exponendum Iblum uerumetiam ad intelligendum plurimum confert luris Ciuilis ftudio politioris liz teraturæ peritiam adiunxiiTe» Vnde fit nt ueteres illi barbari, non modo in interz pretando incerta fere uagenturratione, uixcj; ea quæ fenferint exprimere pofz îint, fed pleraque etiam intelligere atque aflequi nequeant, ea maxime deftituz ti facilitate, qua ueteres lurcconfuki in luris intcrpretatiojie tantopere adiuti fuez runt« Qiiod utinam tandem hi intelligerent qui literas non aliter ac hoftes ab luz ris cominertio reijciunt, ac (fi dqs placet) inucterato quodf animi uitio,quicquid aliquo humanioris ffteraturæ colon^ùidum eft, miro faftu adfpernantur ♦ Quoz rumquidemcontemptum adco nosmaffim floccifacimus,utabillis prdpeuiz tuperari malimus quam probari, çæteriscp nos magis placituros pitfemus fi iftis difplicucn'mus. Prolixius fortaftis quam decebat præfationi^moramur: fed taz men quandois qui primum aliquid in publicum ædit, multorum cenfuram fubiz re cogitur, no omnino temere 'a ueteribus ufurpatum eft, 8C ad nés ufcp peruenit ut prælàtionibus quibufdâ,uel(utco,micfti^cât)prologis5«duerfus morofos cenz fores,ucl qui non dignati legere, apud tabernas tantum libros infpiciunt infixoc^ aculeo fugiunt,noua opera præmuniantur. quorum etiam improbitas ipfôs auto res interdum de fe aliquid arrogâtius prædicare uideri cogit, dum n’b à uulgari lez dore uel improbo ac iniquoîenfgre confeftim reijciantur, cauere ftudent. Hinc etiam i^ccpturfl eft, ut patronû quifep ftium libro præponat, qui nouum partum fouendum fufeipiat, 8C^ maleuolorû impetitionc fua autorîtate defendat.Cum uero nemo tam bonus liber prodeat, qui non infedatorcs mox,SC multo quidem citius quam æmulatores inucniat,gon eft cur eg8 in Âediperi c3fhentariolo præz rogatiuam aliquam poftulem,præfertim cum ipfum argitmentum cxi^t,ut alio rum nonnunquam opiniones attingamus,quodt^ nobis optimum^C ueriflimum iiidetur in magna fententiarum uarictate expfflhmus: cui qyidem no fatisfeciflë iudemur,fi noftra confirmauerimus,nifi SC contraria aliorum argumenta dilueriz rtlus.quod nJs tarnen ueterû more adco mod^pfe fecimusîiyt opiniones quidem fedulo excuflerimus,autores.ue« earum nufquÄn uejjbulo lelêrimus. ac utinam exteri eodem uicilfim iiire nobifeum agerent, ^oc eft c^iniones dode ac ciuilite«

EPISTOLA NVNÇVPATORIA AVTORIS reprehenderent, nos conuitqs non profci'ndetxnL Melioi» cnim modefte /l?gge/ renribus, mulcum etiam deberé lubenter profîtebimur »n»c^ adco pey.n'caces mus ut mytare fëntêtiim rgcufàturi f^us, ti ucl ftudiü i»el ætas flcl doclior quiP piam rediora oftenderit* Tantu facedatille Satyn'cus uerficulus, Cædimus incp iu'cem præbenfus crura fagittis^quid enim.turpius quam dodios mutuis fefe {iilis confoderef Non med/ocrem porro fpem Gerarde dodiiflime in tc pofitatn habco, cutt» autoritate aduerfus inuidos ac malcdiccw defendarXum entni tibi û quid in lucem edem unqua æditurus iampfi'dem codixerim, tum tu öd hortatorem öd pa trdiium te ijiihi femper ad hæc ftudia exhibui^i » quamobrem æquum eft ut culz pam una præftcs, quo cum öd laudem öd gjatiam i'i quam forte inde promerebor lubenter partior.Laborisautem meijuel h«c folo premio contentfts ero, û tibi ae gt;nbsp;Francifco Craneueldid ifthæc noftra 115 difplicere fenfero ♦ nam ödillius uiri non, modo arnicitiariljuerumetiam^udiumjdodrinamjprudentiam öd iudicium cum , ipie femper plurimi fcccrisjtum ego non pofliim non uenerari, magis autem cæ/ teris placcbunt quæ uos una probaueritis, auL'n. /v' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tu uero etiam rez

dius de hiice noftris commentarqs iydicium ferre poteris, quod idem argumenti genus iple olim diligêï^r tradSueris, Viginti enim prope funt anni quod R-olan/ dinum uetcrem quidem nec contemnendum autorem ^ui teftamentorijin Iura ufui publico fedulo accommodauit^pene neglcduijn reftituifti: atcç Annotation! bus tuis ita adornafti, ut non modo illius iam collabentem famam reftitueris, fed tibi fimul magnam gloriam pepereris.Porro quod ex tam multis 6d uarijs Inftitti tionum titulis,bofte potiftï'mum interpretati fuerimus, non aliud in caufa nobis fuit,^ uetus huius Academiae mos:uno enim anno Teftamentorum, altero Obz ligationum tituli prælegi confueuerunt, ac ad eofdê alternis annis profeffbres rez deunt.CaeterS cum cr^ræ in Italicis gymnafijs feriæ agantur, öd accuratius omz nia nobis pro^holæ confuetudine diftutere necefle fuerit,decem tantum titulos continua ftrie uno anfio explicauimus,quibus fane potiflima Teftamentorum iura, hoc eft non minimam totius Iuris Cij^s partem(qua rlbn alia uel difficilior celebriorcp eft, uel frequêtius in ufum hg^num incurrit)complexi fumus.Qiiç ad te Mukrte dtnni laude preftantiftime ôdJegum ac literarum feientiflîme mitto, ut m^ erga te obferuantiæ ac gratttudinis exiguum quiz dem fed perpetuum propitio Öd aufpice deo pignus exiftanu

IN RVBR. DE TESTAMENTIS ORDIN^NDIS s V M M A E rerum tratflatarum in Commentarqs^

P luus luftinianus cum ius ciuile immcfo( ut inquit Liui'us) aliarum fuper alias«ceruÿ:ar5 legum ciimulo inuolutum, î in compendium ÔCordinem quendam redegifîetjtribus li/ Pandedarum,CodiciSjInftitution3 uniuerfam iurifz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

pe feiêtiarum quædâ eft (ut ita dicam) infantia3pueritia,adolefcentia,maturacp ÔCfruduiquafiproximaætaSjUtquafipergradusqupfdâabimoadfaftigium * ƒ

cuncp fchoiqs fîuc commentarqs aoprnatam ftudiofis exhibemus ♦ His autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

D Juftinianus integrum annum impendi iubebauNunc p(?rro n»n hic tantum, î ucrumetiam in caiterorum annorû librorumep ordinatioiie inueterato quodam errorc uetus docêdi inftitutum propc abolitum ôi. amiquatum eft. Nam amp;nbsp;qui nbsp;nbsp;nbsp;,

hodie inftitutioncs docent,baud rcfpi^ientes ad rudium tyronfï mediocritatem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

diftïcilIimaqugcp,uixipfisLytis Prolytw^ intelligend^ pcrtradant,ô( difeipuli non confiftentes intra inftitutionum fcpta,priufquam folida iecerint fundamen ta ad maiorum dodorum fcholasintempeftiue properant.Hac jloccndi difeen/ diqj peruerfioncjfit ut to^^nnos in Gymnafqs hçrcamus, priufquam utilitatem

- aliquâ ex bac difeiplina pcrcipiamu».ô^ fi enim ob Iuris Pontificq acceflionem fie ingenten? banc cgpimentariorum librorumc^ quotid^ fubpullulafcentium molemjôe tam longum (mille fcilicet pene annorum)intcruallum,poft ius ab lu ftiniano in unum corpus digeftum, plurimnp proculdubio^ifciplinæ huiufee difficultas creuerit, ilbid tarne« unufquifqj fanæ^erÇs uidet, maxgnû ex ipfo

* difcere eft neceftèrquoniâ tarnen faciliores«idcbantur,^iuatisTyronûftudtjs ^atuitisep dodorum præledîonibus relidæ lunt.I^^s autem qui commentaria in alteram partem conferiberc conftituimuso praefenti ^enæ fie rcceptæ conftîe/ % *

tudirii obfèqnemiir, ut quo modo profiteri necefle nobis i^iét, co S(!^ in annotan/ dis ijs quæ di'gna nobis literarum memoria uifa fünf utamuff Qiiamobicm uez niam hoc nomine prccdl fiq*iandcf prok'xiore ftylo nonnuUa yrofeî|ui uidebor, quod Sgt;^ ob id fuit primis ledionibus propemodû neceflè, quo materia mihi ad ftatas ex uetere lîuiufce Gymnafij lege difputationes fiue uerius altercationes cum collega fuppetcret.atç^ alioqui malo rcliquiarum aliquid effè(ut eleganter ad Trebatium Cicero icribit)quam i^nfariatum difccdcre hinc, qui ad has no/ ftras cpulas ucnirc dignabitunNihil uero eft opus tradatus huius de ultimis uo luntâtibus utt'Iitatem commendarc,cum nihil {gfrequentius q homincs aliquid difponere quod poft mortem fuam fieri cuptûnt,Quanto uero extremû hoc iuz l» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perofcc. diciû maioris eft momenti,qûippe poft t^ocfalind uelle non polTunfus,ôf quod

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^ omni efteo quodinhac ùita multisiæpeærumnisôf laboribuspeperimus,

tanto eft prolpicidhdum diligeniius, ut ea quæ placucrunt fie difponamus, quo gxitum hab^nt.de quo qui lècurus eftè uoletjcum oportet in primis intelligere

4 t.nemo potefttff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuilis conftitutio, ca quippe hominum uoluntates difigit, quam

de Icgn-i. quot;nbsp;olira breuitate atc^ luce in his inftituti®num titulis Impæxpofuit, Vnde difeetis non modo ad ueftrum urum,quanam ratione rite ipfî teftari, uerumetiam quo/ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo aliorum ignorantiam feientia ucftra illuminare quAtis,Coprehendii^u/

tem luftinianus fub xxvi rubricis omnem teftati atq; inteftati fucceiïionê, quæ

a pcitl.'t/MUMtf)«. afias ubi uberius ocium conceftum fucrit, Succeftio autem omnis eft uel ciuilis 7 infra, uel honoraria fine prætoriafilla hæreditas,hæc bonorû poflelîio appellat ,Hære

«redit. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditas aût duplici iure defip-t,uel teftameto uel legeæft itaeç quedâ teftamêtaria, 8

poftèfliOj nift' quod ma^is iufte uidetur fuccedere cui autore ^ætore bonorum f Arguliufit. ff.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftèlfio data eft,Eft autê ilia tune ncj^ariajcum ncq? teftamento necç

in prin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceftorê facit.hodie tarnen pauciores funt necêflariæ,quando plerofc^jUt emanz

Hide jfbct.j.de ex- cipatos ôf cognÂos principum conftitutiones ad légitimas hæreditates recepez kmd.lit. m prin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fola prætoris antta bcnignitat»potcrant fuccedere.Hanc generalem diz

uifionem uolui premitterc quo prim um quafi per cancellos uideretis QC mente, uniuerfum fuçceffi'onum tradatum cóprehcndcretis. Nunc autem ad præfenz tis Sc primi in hac materia tituli interpretationem acÿngamur,qui de teftamen

J .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo nexuprxccdenqbusfequentcscohxreant,utordini^tcßmetTiodo( Alius

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftri interprétés uftp ad fuperftitionem pene ftudiofi' fimt) fatisfadum efle ap

parcat,repetendiJiic erit continq^tio ex præcedentis tituli fine,ctcnim cum tria , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fint in inl^utionibus cajitaj^e pcrfonis,rerum«cquifitionc,SC obligationibus,

I ^fin.tit.pr£ccd. m adum agant qui qéÎBd manif^i eft dum exadius declarare uolunt, reipia * . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfeurant 8x: implicant.fri^las etiam SiinutileAPorcij quæftiûculas nihil arbi «

• tftgt;rnece(reeireanxiec|ifajtere,qt^refciltcetnôconiûdifinttitulideteftamê/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tisordiq^n

• IN 'Mjr.' rfE TEST« ORD« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3

tis ordinandis, 8^ qjkcftaraenfa facere poffi'nt, quêadmodû in Pandedis.item cur prifls d(M^rdinat^oc quam de perfbnis tradetur,cü ratio exigat,ut fcmpcr a perfonis incipiaiHus.nihil cnim hic dici'pote’ft quift peftlia exempü fubucrtat : ut in iftis non certain legem iuris noftri ordinatores fecuti fuilt;Je, fed ut quodcß admanum uenit prius uel poftenus pofuifTe uideantur«namquodadordinis continuationisep præcepta pertinet,fatis fuit coniunda hæc effe èC in confinio pofita ♦ nec in coiundis rebusîle ordine naultum querendum eft«fepararts nc er go tituIiSj SC hoc an illo priore, non multum refert« quan^ nos infra quoep non efTe hic præpoftcrS ordinem oftendemus«Titulus tarnen de teftamentis in Pan nbsp;nbsp;l.qüiJam. ff.de pe.

dedis noruam unius tradatus« qi|am totius quinti Tomi index eft, quod luftP nbsp;nbsp;cul.legAto

i niani epiftola ad fenatum oftendit, SCjieterum librorü feriptura probat« quem/ P ï-«« rMlir. «jHib.no« admodum fecundi Tomi titulus eft de iudicijs«tertq de rebu^ creditis-nam qu«:

uulgo fubfequuntur fpecialem tradatumpriffium^ denotant«Eft itaqj primus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«re '

titulus quinti Tomi, qui teftamwitum facere polEint ÔC quemadwiodum teftv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ •

menta hant« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I Reprot^ta à grdmntdticis prttfem efymoto^'d tejldntenti X QuomodohdncdeßttitioncmnonnuUi tucdntur

h^ocurn db etymologid omnibut coëm aoiureconfultis tdtnett diligentißime trdfl^tum

ESTAMENTVM cxCOappellaturquodt^ati'omctitlsfît» HAEC •tynwlogiâfumptaeftexfccundoîibgîdeîeftamcntîs i Scr.SuIpitijjquam ridet lib,6^,cap.it. nolt;ft. Attic.GelliuSjSC Laur» Vaffa grauius ctiam luftinianum carpit quod cxplofam etymolo/ giam inculcet.mentis enim adiedio non magis illtc facit, quam in calciamento,

inquitj^ falfamcnto.ôd quum ueteres^teftamenlt;licerent, addita produdionis caufa fyllaba ufu fuit, didumc^ teftamentum, fîc uelamen ôd uelamentum, % AÏcidt, hb. 4 infinfta alia.Pl^rique ramen non contemnendi inierpretes hanc notam fîc excu/ ui-rb-fign. cUtwi’. fant, Ut non etymologiam Seruius ôd luftinia«us tradere uoluerint,fed tantum C4W.I« top. aej hmilem uocem alludere. Allufîonem auftm amp;nbsp;etymologiam diftinguunt. j glo.ctjiml.in.i.i. q^iû tame AccûrfîusSd interprétés noftri pene omnes pro eodê ponant. Qiiod ffde acq.pofs. fî ucro uoluerimu^iiiguæ Latinaeufiim infpicere,neutrum fîgnifîcabit allufîo, Bj.rom. in.l.con- qpcç etymol^iam, neqj uocabuli fîmilitudincm uel quâdam agnominationê* uinüchlani. ct tic jNam alIuderc proprie Poctæ dicuntur, qua fut) fabulofæ antiquitatis uelamen cptyc.tt c ir. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententia latenter alio rcfertur.Sed q^iû intelligitur(inquit Cicero ad Treba/

ghf. in.l.z. c. de tium)quid fîgnifîcetuf ,nTinus laBorandû eft de nômine.Qtuim itacß noftri ety conft.pff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moîogiam etiâ allufionem uocentjde re ipfa uideamustuid^licet num deriuaéio

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«cxprimcre.Et ego omnino credo adiieriuationcm eos rcfpexifte. cur enim adie

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum fuiflet,quod teftatio fît^nec ob aliquam immutationem literarum uel fyl/

F h fF de dc r ^^barumprodudionem,etymoIogiaamittitur.Sicôôàfedium pofî'tionepolKf/ g *bciiipr£dpdd^^^^^ monftrando,uelab eo quodcuram magiscæterispræftaredebeant, magi ^Hirb.f^n. ftti dicLinturîetiamfî obfcurior in illis origo apparcatidequo eleganter M.Var

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro lib.4..de uerborum oriÿne ad Cicero.diflcrit. Nec fuit tam ftupidus Gelîius

uel Valla emun^æ naris acric^ iudicio grammaticus,ut non potuerint fîmilitu dinem ab deriuatione difternere, quæredum eft itac^ aliud quo^oftros autores 4. defendamustSé Gel.ipiè uidetur exeufare o^^cis concinnitate,quam hic ideo lubentius amplexi noftri uidentur,quod iiffiactcftationeplurimum mensua/ leat.ut rei ôé uocis affinitate moti hoc etymologtæ adiecerint. Ego certe ampli/ uSjSeruium miror hic«on animaduertifle producfî'oncm.qui in poftiiminio ni/ hi! putabat eftè notandum nifi ppftjôd liminium produdionem eftè ucrbi.ut in/ fînitimo legitimo^ditimo,non plus ine^timum quam in meditu!lio,tullium, ^■fidbhoftibuf.s. q^jQ Scæuola S)C nóftri cùmmuniter dUImtiunt. Dici forfîtan poteft lurifton/ potfffdHÎtMr nbsp;nbsp;nbsp;fultos in hac etymologia teftamenti, folam teftatiohem cófideraflc,adicdurnq';

mentis ad maiorem exprelfîonêiquod ex alia etymologia doccri poteft. Dona/ tio ’fTdi^df^^^' nbsp;nbsp;inquit Paulus dida eft à dono quafî doni datio.'SC cj^num quafî dici/

fîkû.mor^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.Ecce hic à lôlo dono donatio deducitur^dditur tarnen ad dcclarationê ^a/

iorem,quafî dont datiotnihil autem facit datio ad dcriuatiqgem.donatum enim dicimus atç^ indè uenit donatiotut ab oratum oratio, ÔC »teftatum teftatio. fie

quoqj à fola tcftatæne teftamêtû ^efcedit,adicdaq; métis uocula eft ut tn expli câda dona^onis efymolojia tio.Idc fere eft inmouatione quæ à nouo nomen l.i/f.Jc noiM^. acccpit : ôd a noua obyganonc fecundum Vlpianüm : nemo tarnen dicit ullam * eftè in nouatiorit obligationisderiuationem: dcmonftrationis quippe caufaob w glo.i.hü h'gationis fît menti'o. Videt aût AÂïirfîus hic innucre,non ualcre argumêtum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abetymoIogiafumptummamSCcodicilh'teftationêmcntishabcntjq^iiàtefta/

mento tarnen longe diüruntan (ÿ^quæftione diuerfæ funt interpréta fenten/ tiae,8C hic ipfc locus communis nobis eft cum or Jtonbus philofbphis Jlli ta/ $ • ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mfn nullam per omnja(auCTd equidljm fciam)certam colligedi rationem often/

• ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* • nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dugt

oftendtW-cnt^uod cnâ'tunc cum remotiflime fumitur accidit, uel quoties etiam « cauiHamur ucllueltmusjut Cfcu'n Verrem SC Chrfibg5num:noftriifubtilius SC

diligeti'us quae necelîuatê haberentcolk'gendi ea hie quaeft'eru^ penitiusq^ rem indagärunt. Vix tarnen quic^ a quo^ ita exade traduG eft,quin ak'qua m par/ o te reprehend! poirit:de interpretibus loquorînam lurifconfulti adindicandâ fi/ gni{icationem,iicl origine impSfiti nomnWSjCtymologias tantum paudsfkerbis ÔC leui brachio adnotarunt.Eft tarnen dignus omnmo hie locus dikgenti traCla/ tu,cum toties occurrat in leguntexpofttione. quamobrem SC ab qut inueni/ . endi rationgjquam toptcen uocantjconfcripfere,primus fere coIIocatur.SC hanc p rem Bart.qutdemftcdefiniuit.tuncpoljehmc duel argumentum,cum notatio/ q ni dcßnitio non répugnât» Sed cum multorum uerborum defjjiitiones ignoren* tur,quorum tarnen in promptu funt origines, ffidendum eft quomodo fine deft nitionis adminiculo,probatio ab qjymologia colligi queat-Nam SCfi à definitio« nc petenda eft huius argument!' uis, iatius fuerit atep etiam expeditius, omiftb circuitu ipfam definitionem rei de qua t^iæriiijus acepmmodarc » nec proprie r idem repugnare etymologiam dicit definition!', quoties ipfa latior eft ipfo uer/ bo quod dennitur.necp enim genus répugnât,cum idipfum in definitione poni ibleat.debet enim de meo fieri tuum ut fit mutuum» nec repugnare etymologia

7 dicitur,fed fignificatu excedere» Decius auÆm quorundam approbauit opinio 7 m.d.^.apptllata* nem,ut quoties origo non latius quam ipfum uocabulum extenditur,proba inz • de fit colledio » Verum ca régula raris ÔC paucis tantum exempk's conucnit ♦ SC lurifconfiiltus cum ait,appellata eft ante mutui datio ab co quod de meo tuum fiat,SC ideofi non fiat tuum non nafeitur obligatio ab etymologia argumetum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;«

’ in exempio exce^tionis cuius et^ologiam efle putat ab excludenda aefiione, quod uerum non putoicum Vlpich|us magis defcribcre uoluerit,quam origine t l.i.ffde except,

régula detrahimus aliquos cafus, excipcre uulgo dicimur: fic SC cu adioni non eftè locum dicimus,fi'mili modo cxceptionem uocamustcjîiod ex ipfis exceptio

num formulis paftim obuifs in iure liquet » per aduerbia enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifi, « «ot.Atc.in repct.!,.

ea fingulorum lcx,ut declarat elegater G^llius.SC hoc poteft recipi inter ilia no/ c.pniifte.j.Ji/t. mina quæ fignificatio etymologiæ non excedit * Quod fi ucro præccpto aliquo y i,b.io.cap.icgt; * concludi huius argumêti locus poterir,ipfius Raphaelis Comènfîs definttio tu/ tz l.i ff-de acej-pofr. tior præcæteris erit.quâ piirimi probant, SC ij qui oppugnant,tantû in quibuf/ dan^pecieb^iseam proccdereWiegaflt î generaliter earn ueram efle nec ipfimet * inficias ire poflunt.q^od in regulis SC prçceptis fufficcre rnox docebimus-Traz ditum itaep ab illo eft,J?rgumentum affïrmatiue quidem non polîè colligi, nega tiue po(re»ncque cnim fequitur poft ad idem limei^cdnt, erg# poft liminio rez dijt »fie quippe diceremus, SC tiHnsfugam poftliminiuji habere » Qiitmobrem Ciceronis in hoc exemplum de Hoftilio Mancino,Iurifconfukiyi^ris non eft tgt; probatum » Sceuolæ enim placuitjhoftibus i^ditum ciuitatem non recuperârc, fi ab illis non receptus rcuertatur : priuilegioc^ reftitutus’eft Mancinus aduerz

^s ius confine ♦ At fi non redijt ad idem lime^, dicendiun celTare quoqj poftli/ Il miniû.fic nec illud fequitur»T^ftatio eft cri^ tfftamentum.at ccontrario fi non

eft teftatio non eft teftamcntum.etymologia enim genus eft.ôC fere latiq^ fe ejps uis exrendit,^ ipfum nomen inde deàuatum Jlçde uero fcripfi't Eâbips

genus ad probandam /pccicm minimum ualereTjplqrimuni^refenendamî con । tra fpecies firmam habet probation? generis, inhrmam refutation^ qiÄc diale/ • ëîicorum disciplina in iiTre eflâm nôftro fundata eil» Aliquânào uero ÔC affirma B tille argumentaiÿur, quicquid enim caufam inftruit,inftrumentum dici poteft, quicquid non iure fit cft iniûria, omnis donfdatio eft donatio» Sed hæc genera/ g j-(ieiniur-in prin- km definition? non uiciant » pauca enim eiufînodi funt exempla ôd fere incæte/

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris deftuatio excedit nomen quod inde uenit» E^dem modo ipfbrum nominum

• fî'gnifi'catioàprimaimpofî'tioneinterdumI5giusrecedit,plurac^compIeÆtur: 14-b de uer- ut fn poflcffiêne amp;C taberna fimilibusc^,in quibas ob id negatiue fumi argumen -1 s’ j j ’ • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nequit» Verum cum uerba debeant contienientia efle rebus,Slt;ab antiqui/

1 0. declonAtloni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* r-, r- ■ n i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r- -r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TT tr

est et aliud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impofita iint iplis tcbus quo apert^arum uim iignificarent, cC régula lir,

b ArgddAbeo, de lu- *|uod no rcpcritLUÿnutatum, cenCeri adhuc ftare, generalem definitionem con/

* pelle.leg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftitucre polFumus, ualere argunlbntLim negatiue ab etymologia fumptum, nifi

“ l-predpimus- c-de alind oftcncbturjCum primitiuam originem qpanere fit uerifimilc» Quædam au w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocabula quæ initio ab aliquo(ut Ioquimur)accidenti impofita funu

ciwrtgo.jj. Sicnuptiç,quodnouanuptaolyubeif^turö^uelaretur»hicnonuaktargumen/

tu CÛ prifeus ritus abolitus fît» idc^ forte eft quod dicere Raphael uoluit no pro/ iff cedere argumentum cum ab aliquo euentu uel accidenti^ut altj loquuntur^hi/ tio impofitum rci nomen eft» at ubi ab ipfîus rei fubftantia inditum eftjUt in te/ ftamento Ô? mutuo,cum ea magis^erduret merito credits, firmiorcm turn efîè probationem.Nec me mouet quod Decius ait ab initio rei fubftantia non pofte cognofci»hoc enim eft falfum» nam quis non uidet confenfum fubftantiam eftè in nuptijs, uelamentum accidensf idemc^ in cæteris » Sed eiufmodi accidentia

« Bal.in.l.comj^rA- qBqugnomenimponitur,formæuimplerunc^habent,cuiusdefeifiusr?uiciat. ut olim ualuerit argumentum, non eft obuoluto capito ad fponfum duda, ergo

• ’ nbsp;nbsp;nbsp;• non funt nuptigiReguîîiriteritacç nifi id adfi't ob quod rei nom? eft impofitum

neep ipfum nomen competere dicemus» Prqm'a autem nomipa tern ere amp;nbsp;fine 17^ aliqua fere caufa imponi folent » quanquatj^K in proprijs rationem aliqua per/

• pendat diuinus Plato in Cratylo»hinc in Twgufto ÔC Cæfare quæ nnc quafi hæ/

o SMfto«. in Aug - et reditaria fundmperatorum nomina,non eft fuperftitiofe etymologia inquiren/ ouid-in fastis nbsp;nbsp;nbsp;da, amp;nbsp;non tâ ab augAdo quam ab augurijs impofitG Odauio prius nom? fuit».

P in.dd.h • nbsp;nbsp;nbsp;ïafon alibi mult|exempla collegit, Limitationest^ ad prædidam regulam,quæ

mihi hic omnia explicate no eft animus^llud tarnen feiendum, plerac^ nomina , impofita effe ab officio uel propofitofut rex,Ora tor, matrimonium, Index. At qui nunc non regit uel orat, eft tarnen rex uel orator » dC quanquam ins dicatur jf. fr, , .. ab iuftitia,tamenôiicû eft iniuftitia nomen tarnen manct,relationc,inquif,Iurif/ 12rc ‘ ‘ confultns fada ad id quod fieri debuit » In furto 8? pentifice ego puto regulam i5. y ^-iffdefurtis ’ procedere,8lt; ft enim furta dicantur etiam l|uæ r»n fiunt node, targen cunjaliæ s crfp.lS.Iib.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etymologiæ magis fint rcceptæ,in quas Graîca Latinai^ ^nfentit origo,a pri/

t facit AlciA. in.d.L ma etiam ab Au.Gellió reprobetur, illinc potins conigeiflùs»quotiefcimqi ergo tAbern£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aufcrtur ncQicontrcdatgr re»,non poteft efte fnrtum»De Pontifias etymo 19

logia mii^r cur noftri pjtiu^ârronis fententftm quam Sceuole fint amplexi. : ille à ponte fnl^icio feciendo cnrandoejj nomen deducit, quod noftri poftea de/ flexerut ad nitæ cœleftis pont?» ^euola probabilius mihi dixiftè uidetur à pof/ feô^faceredidumpbntificem, quod facrorum penes ilium fummaefietpote/ ftas,quam ctymologi^âbellicn%ex eo probat,quod id nomen ab biumæ tem/^

. dediici'a pedum ^^ioneHdcp non cft ualde abfiirdiim;,meïins tarnen conuentt * ut à fedium pofîtîôfte den'u’etur, nam ÔC iiulgari lingua eutn qui poiïîdet fedem pofuiiîcdicnrius^Çierbum ipfum non fatiSpatitwr, i.âSlt; pedum amp;nbsp;pofitionis illic concurrat deriuatioî Sedenditp manifeftum apparct in ipfb poiïîdcndi uer/ bo ueftigium.Qiiidam QC hoc rcprchenduntjmaluntq; ab hoc’nomine pos corn poni,quod in côpofîtione folum inuenitur,ut composjimposjquafi qui potens QC cum potentia alicubi fedeltfis dcmun^poffideat » Vcrum ego lurifconfultis AkiitM.d.repetJ, noftris adftipulor un^rima fyllaba à pono ueniat atep pofitionean fedendi enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedwn

uerbonobisnondiflentiuntfEtut Varronisuerbishancdifputationê conclu/ dam, feiendum eft multas ctymolegias obfcuras efre:quod nec^ omnis impofi/ tio uerboriîm cxtct,quod uetufta^quafdam deleuit, ncc quæ extat fine mendo omnis impofita,nec quæ rede eft impSfita cûda manettmulta enim uerba litcy

ris commutatis funt interpollata,neçp omnis «igo cft npftr^Flinguæ è uernaeu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

ai liSf Etymologiæfucceditdiftiniyo,quumutnonnulliuolunt,diffjpitionisfpe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cies quædam fit ipfa notatio ♦ Et Fabius ait, plcraque per ipfam ctymologiam a lo. finir),atque ob id fie incepit hic Theopliilus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«XKay ca/«yKlt;)u.oy

2.1 TÛ! o^opiNvii iTviJ^i^syicty. lata enim fignificatione quicquid quoquo mo do|cmdcfignat,diffiTiitionis appcllationeucnitîfîcamp;^quæ (ù/TJÂifiy, id eft • quum pro nomine redditurnomen,fitcxpofitio,uttaccreeftfilcrc: amp;pcr tu/ 7jT(/, ôd exempli gratia fada demonftratiojetfi non proprie,diffinitioncs tarnen* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

«ocanturîôô pofteriore fcrc folemus uti in rerum corporalium defignationc:ne/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

que enim res melius nofci poteft,quàm fenfibus fubieda : diff initionumep ma/ ior ufus in ijs rebus quæ intelliguntur tantum SC folo animo cernuntur, Multa autem alia diffînitionum funt genera,quæ Boctius breuiter amp;nbsp;eleganter libro tertio in topica Ciceronis exponit:qiiorum etfi exempla liceat reperire in libris • nbsp;nbsp;«

lcgum,tamcn quum nec propric diffinitiones fint, fed tantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tem^î haud magnam habeant,aW^ tranfeamus,quæ proprie diffinitio dici/ nbsp;ßar;,n.l.i.fr.eüd,

îj tur, conftans fcilicet ex genere ôôamcrentîjs,Genus,eftuerbum pluribusfpc/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ciebus commune, Differentia,proprium quod nullam intilianMcm transferri potcft.hoc quum uno altero'ue uerbo perfici nequeat, nwlta pcrfæpc colligen/ da funt,quæ iunda proprium quiddam efficiunt ♦ modumq; hunc colligendæ c diffînitionispulchredeciaratCicerô,^nosexemplumhaberffusindiffînitione d in lopiA teftamenti ab Vlpiahcttraditajin qua idsm non infcite^Bartolus deducit,Et hæc in-1-i/ßtod. quidem diffiniendi lex ufitatifsima eftjatep firmifsimum robur in argumentan/ do habet. Cicero duo alia diffînitionum genera adiecit,ut aliæ fint partitionum, f « iopic, aliæ diuifionum,quæ qip^m totam rcm,ideft omnes partes uel fpecies compre/ hen^unt, nccefsitatem etiam^n colèigendo inducunt : nec minus ualcnt quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

prior illa, ctTi ca ad ,^m demonftrandam potior fit, plus'que authoritatis habe/ re uidetur ob communis in diffïniendo præccpti obferuationem.Dcbet autem 2 diffïnitio plena effe,non tarnen redundans, ilt;4pft definito per^mnia æquari.’at/ nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

X4- que ob earn rationem in teftamtnti diffînitione a^jcicfcat illa uerba ^icAccur/ fius,cum hçredisinftitutione,ut ab legatis codicilliscp leiungatur.quod Bartolo J’ atque alqsdifplicet,quum fubiuftæ uoluntÿis fignificatione f?tis hoe includa/ ••

, tur.Iufta enim fententia,perfe(ffam fignificat.non eft autAn perfeâa nifi hæres h Ä aliquis inlJftöatur.V er urn hoe diffïcultatem^ion extricaUadhuc enim ipfa codi de£g. , “ cillis legatis,fideicommi(sisq; conueniet,cfHijpinfuo§fenere perfetffæfentèn/1 Pau.caftr. tiæ fintjde eo quod poft mort? fuam quis fieri uoluiu nec enim ob id minus eft pej^eda mufea uel formica,quod natura ellt;iphantis maioribusc^ animalibusï)e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

«o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nigflior •

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COÄIÄIELI* VJlt;^Ï • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ntgntor fuifle uidcatiir « Perfediim em'm ununjqtjodque^ecundiim fuUm ge/ ' nus dicinir.ó^ eft qiiidcm cætcns plenior uoIuntaSjttftametW^i folennc/ed po/ fitiuuni nomen habet diffinn4o:necp facile ca talem intcrpitt^ton'Sn admituf, utproiuftilsimaponaturiufta* nihil cnim magis definitionem commendat,^

« Fran.Aye-inM.i peripicuitas.nec poteft recipi id quod quidam uolunt,ut perfeóionem hic iuftç îententiæ appellatione earn intelligamus quæ tcftamento conucnit ♦ Diffïnitio

Modtr. PdtitMjl'c adaptari.hinc quidam fuftugiunt ad uulgatam rcgulamlOmncm definitionem p l.oinnis. ff. Jt* - in lufe ciuili ppriculofam efle,rarum enim effè ly; fubuerti non pofsit. Vcrû nee gii wr. ‘ ea fatis patrocinaturabi enim definitione prcyegula accipi,uerius eft,ut amp;nbsp;in. d.l. omni!, ubi curfitfs declarar,ÓC per fe titulus demonftrauWq^ ex primo eins tradStus reipon ’'ö’ colligitur ex illis uerbis, quæ quum iÄ uno uitiata eft,perdit officium fuum:

•!.ƒƒ• I ng.inr. fernere adiedtHrijii^Iure ciuièxæteræ enim diftiplinæ facilius præccptis fe ipcludi patiu^tur, hic ex return uarietateæqui^as aîteratur,ô(: noua aliqua fpez cies fub generis fæpe definitionem cadere nequit. In hoc autem iènfu,ôê défini/ l.ßtut cfuocjuc^^.i., tio nbsp;nbsp;definite apud lurifconfultos crciwo accipitunfic Vipianusiputo rede gez

ff.dt hj;re.infft, ncralitct definiri,utrum in potelÆtc fucrit coditio,an non fuerit,fadi potius efz * l,i.dc r^.cato, ff. feJfem Catoniana régula fic definit,SC deinde quæ definiTio in quibiifdam ^1/ fa eft, hoc Si determinate SC determinationem generalem interdum uocant luz u hnfir^udcm.^. fi.«rifc0nfulti. Qtiidâm autem ipfa fcrif)tura diftinguunt explicationem earn quæ 2/? X VJ/4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difterentia conficittir, qualem teftamenti fupra rccitauimus, ab fumz

den. Rnd.in.i.om- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcncrali cnarrationc quam regulam intcrpretor,ut hanc definitioz

ttis.de reg.iur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'^3m diffi'nitionem uocemus ♦ Sed ego non uulgum modo fed SC dodos

plerofcç uiros non diftinguere uideo:SC librariorum errore iam olim ifta confuz , nbsp;nbsp;• fa funt,ut meram illi coni^duram fcquantur, quum nec ratio diuerfæ feripturæ

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ulla appareat : ngm utrumcp uerbum ab cadem præpofîtionc compofitum eft,

nifi quod in altcro mutafa eft litera,ut SC in Dnfiderc SC Diffidere. Hine breuiz 17J ter Sc illud addam, quofdam non attcndcnt|^l banc diftindToncm tradidifte

Att. extra de iud. iatis eftè definitionem generaliter procedq^quod alfi reprehêduntîquum omz Aic,li!gt;,6.p4r,e.i9 ncs cafus defiw'tio cftmpledi debeat,quos continet diffinitum » Etenim fi de tez agimus,ucrum cii; fatis efle ut gencralia compledatur,atque etiam in altfs '’ fti^ilbtifdam diffinitionum generibus idem admitti potefttueluti cum diffinimus ^.ßirtunt.j.de M. flt;-ittum cfle conti^dationem fraudulenta^ rei aliênæ^'nuito domino : SC tarnen quic ex dehc.nffc. aliquando furtum uidetflr fieri fine coatrcdatione,itcm rci fuç,item uolente do

. cum mino.at in illa dialedica QC propria omnia conuenirc debent,ne(^ plura comple dcfinitio quam definitumjiiccß paûciora.Sed ut de quocunq^ unum dicitur, dJ Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altcrum.Non eflè nero idem Teftamêtum^ Codicillos,manifeftius

. .Kfj-, e o-cft^qu'arn ut probate fit neceffè:SC tarnen hàomgibusteftamenti dcfinitio uide Agric.cdp,'^,j,l,,i, ttir conueniremecç tollit difficultatem, quod iufta pcrfe^a fcntefitia codtcil/ lorum dici ncquitjrclatione ftilicet teftamêtariæ pcrfeifti^nis.Pcrfcdionc enim f fmkc.Ard, nbsp;nbsp;nbsp;noncofideramus^lterius rcfpedtigt;red per feUit neeillud probem quod quidam

• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;ibluctur melius,uidelicet ut iuftam uoluntatem interpretemur,non t^idem per .

fedam (turn enim probieret,qi^d^n contrarium indudum eft) fed folennem, * nbsp;nbsp;nbsp;,

2 inin.rup. atqueeaipforumIurifcon^torumfuitinterprctStio.Codicilliautcm,non iu/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TIT^DE ÏTEST. ORD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

lolennitasj ut clarc.lt;|icit Imperator, quum mulicrcs pofsint cfïe tcftés. nee fcio h ^-fin.j.Je copiât.

J an oliig defiderahéiien'nt quinque teltcs.hodic non eft dübium, fed tarnen non ' gt;tot.in.l. fin. c.dc tales funt iffï telks^quales in folennibus S^-iuftis^diWis requiiuntur, ideft ci/ c-ues Komani puberes cum aitjs antiquis qualitatibus:amp; quum in nis legata amp;C fideicommiiïa fcnbantur,nec ipfa.quidem dicentur folennesîiolûtates eilemia ^od.pat.hie gis enim indicate uidentur rès de quibus uoluntas hæc concipitur^quàm ipfam

' uoluntatem:unde legatarios «orporum fuccefïorcs, hæiedes iuns dicngt;us, Et „ kîjuMpufJd.de quanquam aliquod ÔC in ipfis ius confidcrâtur,non inde tarnen dicitur iufta uo nbsp;nbsp;ufucap.

luntas» Sic eft IegitimumSCiyegitimummatrimoniûjiuftafiCiyiuftauxôr:amp;^ o*l./]nxor.ff.ad le. tarneniniufta uxor a concubina gjiquo iure diftinguiturUt iufta ilia tantu,quæ ’ gt;‘(l-deadul. ritu, moribus,folennibusc^ omnibus Quiritium ftruatis duda fuit, 6C in ma/

ji numconuenit,quam uetercsmatrenffamiliasuocâbant. Hæredis uero infti^u p ßoet.lntop.ciccr. tionê iure ciuili in tcftamentis introdudâ ex^ulgata régulé, lus iioftrum,ÔLC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofirum. de

conftauunde miles de unareteftaripotcftjquumpaganihærcdcm,ideft uniuer forum bonorum fucceftbremrelinqueredcbéant,militibus enim îolennita s om mih.uftn.'' nisremiftaeftÆrititaquefolennitatiSjiipnfubftantiæprimeuæhærcdisinftitu dicam.j. ^.fd tio,quæ in teftamentis aliarum gentium non ft:quiritTjr, apud quas de minima nbsp;nbsp;prf Jfcw

rejjeclarata uoluntas fine accreftendi iure obferuâtutjCæterabona qsoccupan nbsp;nbsp;fnc.cji^dicani.'j.

mortem ab hærede præftandas rèfertur.Longiorinhisfui,^quorundamfor/ tot4it,dcleg. teftomachusferat:fedquumiftatotiesinfcholisuentiIentur,Slt;pcrmultosfæ/ ' pe dies difputentur, operæpretium me fadurum du:^,fi paulo diftindius luci/ •

Sed ut nihiT antiquitatls nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'gnoretur,fci'endum eft,olim quidem

Poffè ueteres leges non etidin corpori infertdsdddud dd noudrui» expoßtionem.

I Itat hic ex luftiniani ctnftitutione contrîriaw fentÂitiam ^ccurfius, 4 l.unied.^-ft cum quænihilopuseftè cenfetueterisiurisprolixitftem reuoluerc,nec quic/

poteft.Nec quicquam locus citatus obftatg'ôj^enim id A opus non fuit reuolue re iura antiqua,quod cafus illT nouo iuri inferti efl^ittquod fi omifsi fuüTent, non negat Imperator debuiftè ex antiquo i^re repra, cuius loci argumento^itî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’•

tegt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C0ÄinE^gt; yi^ii

adiierfus cos folco^qin Iiiftim'anum falso tradunt,uel crediiot neterum concr?/ mafle uolumina. Vmim ucro leges antiquatg corredæ(ç*aAle^ari poflmt,non »C

E) gtoM.ii.inpriitc. confcnfit AccUifiuSjBartóJus, cæteric^ addeciïïqjiem qtlrtem caufaz ” rum,quafi ipfarumdifpofittoadhuc uigeat,allegari citrafalfïTcnmennonpofz tra in l. unica -c. iè,re(fie exiftimaft.recitatio enim incognitiQnaltbus certaininibus, non tarnen lat'.libcr.tollcn. fimplex citatio prohibita eft,dolumtjj oportet tnteriiemre,ut illt pœnæ lóciis fiz

c iH.Ï./i«. ff.dcfal. at. Atjn argumentum trahi polie tunc conlenti^nt, quum leges quae corredæ ftot.Modcr.hic. funtjCædem in Juris Corpore adhuc citant. Quod quide olirn fine cotrouerfia î

J l.unica.^. htinc^i j,^i(YIjtn eftiuunc quum Theodofianus Codex,qufi Caij lnftitutiones,quum ^^cmFir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pauli fcntehtiæ, in lucem redierint, ôC {j|urcs ucterum libri aliquando fint

e k nee exemplum. prodituri,modo no eiïènt inuidi occultatorea»antiquorum authorui»,quos me/ c.defal. rito JiiSAioTKtfvis appelles,nefcioquatWumBartoli opintoprobanda fit:Inde

f Bar.in.jJ.fin.ff, ccrtc argumenta n»n leuia fumi (jpfsunt : nam ÔC quinque pedum praeferiptiöz

üue 'e^^r“'^ rclata.Qilid î^iturfan Bartoli probabimus opfnionemfMihi fane non fan's ma

* regund^'”' gnaapparctcaufa,quaremagisexlcg^usexprelïècorredis fumiargumêtutn dcbcat, quam ex omifsis^ nouÄ Corpori non infertis,quum hae tacite tantum • fublatæ utdeantur. nee fan's etiam fcio,an penitus fublataa^fint, quanquam plez nam authoritatem non habêt.Etenim quod corrcctæ leges Corpori adhuc inlet

ƒ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Principes fugiat. alioqui fi de integro lus refarciretur,ô^ illæ proculdubto leges

quæ corrediæ funt refecarentur. Si ergo ex corredis legibus licet argumenta fit mcre,quur non QC ex omifsisrNam Sd Gratianum in Decretorum compofitioz

b Hot.in.l.fciendum. apcn'ant Jam Sc nouæ leges per antiquas (^|lnnguLintur, SC municipiorum inftt ffTqui fatifd.cog. tiitis plerumqiie ea quæ in lure ciuili correda fuerc itcrum funt reccpta,0d ipla corredoria Iura latior^n interpretationcm accipiunt, quoties ad antiquius altz

Î not,in auth.cjuas quodiusrcdimus.Egoitaquegeneralitercenfcopoficnosleges ueldefuetudiz

libzde^ 'hy'n ^°’'‘‘‘^‘^^äs,adducere in argumentum imçcB tarnen citra fraudem hoc fiat. Mul/ 4 h BaZn^U.fi.fldé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impcritis iudicibus corredarum Icgum allegatione impónunt : atq; utiz

falf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam plurima extarent hodie antiquitatis monumcnta:nequc enim de pleriique

ob uctcrum legum ignorantiam tam immenfa creuifient nofiratium interprez tumcommcntaria,Dciurifdidionc,demc,ÿ)mi^oc^;*mperio,quàm confufus nunc tradatus f multa circa fubftitutiones funt intricataFne infinfta alfa «Äruz mcrem,quæ brcuifsinîis uetcrû fententijs clucidari poITeijï^Sed redeo ad rcmgt;

CA.LATIS comittjs.) Accurst]hicmanifeftiorcfierrorquàmutrepre J henfione cffcat.ejJfiIicat ^iteft hæc teftamentor^m genera ex Lælio Fclice, Au

I hh-ïS-cap-f^, lus GèhVixitautê LæîftisfubHadriano,ciusq;authorit3teIurcconfultietiam utuntur,quo maior nobis authoritas iifius elfe debet. Vocant autê Romanfeoz ^red.pet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;initium locum,in quem populus fifffragiorum caufa coueniebat.pro adu ipfo,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mittjs,confiIium.Etenigldum confluacalabantur,ideft conuocaban^totus poz

O eadem lege. §. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcr comicincm adeflç iubebatur. Confiliiwn autem efi,ut interpretatur

•^fib-ex cau-man. TlfCOphilus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdeft,UtFcftusait,

ginim à magiftratibys tudi'cq Qufa populus congregatur.Conftabatautê con/ filium |lt;omæJe3^^^natoribLls Ô6 eqintibus.in prouincijsjcx aflefs6nbus:quos p de nunc quidâ^on^ItÂÎos uocant,præfidi ueliiidici^fsiftcntes.unde^crcbra men tio manumifsionis apud cônftIium.Hutulcemodi autem teftamêti fadio bis in ff-et.c.deuindJi^ anno contingcbat,præcone uniuesfam circumeunte ciiiitatefbjpopnkimqj ca/ kr.ptrtot. quot;nbsp;lantCjhoc eftconuocanteratque ibi qui uolebant, populo audiente uoluntatem gt;” quot;rbeop-hic

CWXÄCCliJiKVeip, XfiCC Tl^^ólVVvStXe tIÙÙ TH' jit//vop,^xn^Jlgt3^'HKasKy^t!Jtp'vgt;s ylvi^tx^Tamp;üp Nn^oifup nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otto/acc^cv^

ris [eAv^ovoptop, Meminit 5lt; Cicero libro ptflno De oratorelReprchendebat (inguit)Galbam Rutilius, quod is fe^tanquam in procindu teftamentum face/ ret,fine libra atque tabulis, populum Romanum filiorum orbitati tutorem inftt tuere dixtiïèuEft enim ÔC tutorum conftitiMio pars teftamentijUt ÔC hæredis in/* ftitutiOjSi^ legatorum libertatisc^ datio.Dift'ert tarnen hçc teftamenti fpecies ab militari,quod militum priuilegia non fint antiquiora Cæiàrum impèriotamp; hæc x quidem teftamenta erant nuncupatiua, ac fine feriptis fiebant.credo autem le/ ge duodecim tabularum fuiffè conftituta.

Accefsit deinde tertium genus teftamentorum, quo4 diccbatur per Xs ôi libram : f^licet quia per^nancipationem,idcft imaginariam quan/ . dam uenditionem agebatur,^baque teftibus ôL libripende ciuibus Ro/ manis,puberibuspræfentibuSjÔ^o quifamiliæempt«r diçebatur. Sed ilia quidem priora duo genera teftamentorumjex u||;eribus temporibus in defuetudinem abierunt. Quod uero per æs 8i libram fiebat, licet diu/ tius permanferit,attamen partim ô^hoc in ufu efle defrit.*

I A CCESSIT.) Cur tertiumhoe genlisteftamentiolimadditum fueritgt; jL^elcg^nter Theophilus explicat.Eueniebat enim ut multi inteftati decede/ *rent:nam quum mali exiftimetur ominisji^f^tem 8C fbnum de morte cogita/ re,plericp teftamenta ad mortft uel ad ægrotationis^cmpus differebant, óó quia turn nondum comitiorum tempus tnftareqgopulu^ difficulter óó raro conir/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• b X nket

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CQMxMEIS^ VIG^I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

nirctjintcftatimoncbanti!r,ncqiicetiamfemperbcllumcrat.necCcioanmif*, licrci ill procintflu tcftarcntur. Bene itacg terniis hic modij^ierfcntus fui^omni f temporijOmnibiisi^ pcrignis aptiis. Jiccp tarnen bic uidcba^ir tamHftamêtiim elTe qiiam c(?ntracfiiis:fiebai cnim per emancipanonemjidtft i/ïiaginanam tien d ^.pr.etereA.s.citii. tJjti^nem» Qiiidiirn intcliiguntintcrueiiiflètiliorumemancipationê,fednefic gt;nbsp;b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° quïdemomnibusconceflaÏmiïetteftandilibertasuiamplcncpnonhabcntlibcz

c ^.ÇoemiM ■ 5- dc tosani^eres uero etfi habeantjtamen cos non h^enc in poteftatc, nee inuitus -, ; adopt. qiiis emâncipari porcft:nifî dicam us, ifttcres potiiiflc etiam inuitos émancipa/ d. • generaliter rc,ôb multo plcniorem poteftatem,quæ paulatim imininuta fuit:amp; hoc qiiocp ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admdTo intellaflu, exalieno arbitrio teftandi ^ciiltatem pendere dicendum éf/

êt^etiamiliudjounquam filium oec hoc teftamento fuur» hæredcm » nbsp;nbsp;nbsp;*

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiire.Nec patria poteftas,uel fida domiwn continuatio impcdiebat facultatem

ƒ C-U.it» «(t{4 IristliU^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t» f. » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i là nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • * l T CT' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

9 ‘ tio.à Ixr.iHjt. nbsp;nbsp;tcitâdijlicebateninaeoscxhæredÿe SC occiderc.Credo itac^ taliamelleeoriim

d.Linfuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opinionem,ciui putant de Iibcrorum emâcipatione hic agi.is enim pofletquoep

I) f.i.fedcumpaula indcnextranKisefleadus,ÔCteftamenticôtcjftum uitiare:dcquoinferiûs,Dc/, cepti autem fuere intcrpretcsjquod putabant emâcipationcm folum ad liberos referri, quum fignificet qtiamcufic^ imaginariâ ucnditionemîqtiod ÔC Budæus

I in primi^attn^pan. elega.nter dcclsrat,. Emancipabanturitacp,idcftucndebaatur ipfa bona: unde 5

l ^'ronunciam^^^^ pollea hæredcm uetuftifsimi familiæemptorisimaginem obtineredicitur.nam

■ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exhoc(inquit)Donwtiusnafcitur,qucmemptôremfamiIiæpecuniæcpintcfta/

. mcntoAuguftifuifle,moxuulgonotatumcft, Etant itaœ SC ipfih'hjfæpefami « I.fidfi« liæ emptoresmefeio an ÔC hoc uoluerit fignilicarc Pomponius, quum dicit lege lt;^*JO‘^ecim tabularü emptionis uerbo omnem alienationcm compIcSîi uidcrù « l.i.^‘pondérai). LiBRiPENDE.) *Hicaliquandofimpliciterpondêrator,aliquando4.’ c.fó.io goftates uocatu?.a pendendo autem fine ponderando nomen uenit,SCàlibra»

lt;3 facjï‘.item pre ‘^ercium eflèuSC adlige uendit;o,pecuniæc^ ufus a pud Barbaras multas gentes tmw.Jc emDt.l.1. incognitus cft.Quamobrem ucrihmilepcrmutaiioncm antiquiorê efTc.Hodie , (fc per»ut./f. uero quum apudomnes gentes humaniorcs,pccuniæ ufus fit rcccptus,non imz r l.i.ff.de con.emp. merito diftinSta eft empiio à permutatioÊe, ëC iurifgentium contradus dicitur, î Iib.j.cap.^à nbsp;nbsp;nbsp;Inftituit aût ipfc Liber pater emere SC ucndere,authore Pliniô.Fuit ergo SC hoc

teftamenti genus uetuftifsimum,afc^ ab ipfa antiquitate defeendit.in omnibus autem mancipi emptionibus,idcft emancipatiombus fine imaginartjs emptioz

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibus libra interponebatur, tefte Pliniô.un^e fai^ apßarebat nô ucram eflè cm

ptionenijfed quandam antiquitatis figuramtatq? ideo emancipatiotiemjirrftgiz nariam interpretamuf cmptionem.Inde etiam dicimus iigîginariâ emptioncm

U l imaoinari rr uoncftç,inquaprctiuminterponitur* At hic unum tantum æsfiuenumus in/ de reg.iur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terponi iôlet,qui PretiunjueÂim Ron conftituitjpam unionem ne numerû qui/

X no.glo.in.l.^juis dem cftè ^lilolophi autÂnant,fcd principiû numeritut ncc gradus eft unde de/ é.fiittff.dc acijui. fcenfiis uel adi«nfus incipit. Veteres autem,primum æSjdeinde aftem uocaue poßtß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]funt,qiii ærcus erat nymmustqucÄ ex Tranquillo in AuguftoconftatrCaium ?

» • nbsp;nbsp;• (inquit)SCLuciumadoptauitpcraflcmSClibramcmptosàpatrcAerippa.Iu/

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftinianus uero ueteresiÉrcuitus itft^optionibus quæ fiebant per trc?emancipa^ ,

y l.fin.c.de adopt. u'onCs fuftulit,iecundum qi^m imtiquam legumcôfuctudinem dixit Cicero liz

• b» primo Defînibus,quem filium D.SylIano in adoptionem emancipauit.lma • • - •. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ginafiaz

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

, uno numn^exerffpla aliquot in iure etiatn extantjSuS annotauit iibro primo de a d.I.ii cjuis.de acci» n lïè Budaeus.Mgle trgo hic Accur.libram pro hetcdiftte accipiuetfi enim libra pofuß. öd as interdS idem figniflcantjUeicio tarnen an ut as, fie libra^ro hçreditatc ac/

cipiatur,etfi Graeci unumhabentliocabulum ’litv ht-T^ap, quo ipfi quöqj hæ/ b Tbeoph.j.dcb/er» reditatem fignificant,ut nos per aflem.Caius fane in Inftitu.apei te ftatcram in/ iMit.^jiicreditas terpretatur.SC fi libra bic elTettiæreditas^ur non emptor libræ uocatur ft fâmi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta.6

liaerOlim etiam,telle Caio,in filiorum emancipationibus adhibebatur æs ôd li/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wijw.j.eo,

bra ôd libripens. Illud poftremo lciendum,haud illam fuilTe caufem cur contra .

dus emptiois bic fîngcretur,quo Juafi ex onerofo titulo efficacius ius in bonis emptôr hateret,quum hic onus tantugi fiditium fît. Donatio autem olim tradi tione fere non ftipulatione fiebât,quum hic uenditor,idcll tj^lator bona retint/ ret in uita:ôd per quinque tellium numerumj^ui in hoc folenni emancipationis r adu adhibebantur una cum librjpende ôd anteftato,de uoluntateÄd re gefta f»/ ’ tis conftare poterat, quan^ 6d totidem telles erant in filiorum emancipatione. Qiiod fî quis plura de hac re defîderatjd uidegdu id quod ex Bartolo alibi An/ gelus Aretinus de imaginariarum emptionum fpeciebus repetit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

•ATTAMEN partimôdhocinufuelledesqt.) Tellesenimmanentjfida emptio fublata ellmec immeritoterat enim hæc emptio cotra bonos mores,qu3 htipalatio hoc mo hodie omne padum de futura fuccefsionefjrohibitu fit, quafi uotum captandï^ nbsp;nbsp;nbsp;conc(pta.f^e

mortis inducens, quod ueterS fimplicitas probitasc^ non confiderabat,quemad modum aut ex nouis morbis noua remedia quaeruntur,fîc ex uittjs Icgum feren darum oritur occafîo. hanc aût defuetudinis rationê ôd Theophilus hic indicat.

Hinc decidi potell quællio uulgàris,an confuetudine pofsit padû de futura fuc « not.docto. cefsione cofîrmari.nam fi id lege olim licebat,cur noitidê pofsit c6fuetudo,præ fertim in populo ubi improbitas huiufmodi ôd infidiaigî exêpl« rarius eueniut f

Sed prædiÂa quidem ncft^ia teftamentorum ad lus Ciuile referez bantur, poftea uero ex ædldloWrætorls forma alla faciendorum tefla/ mentorum introdudla eft, lure enim honorario nulla emfticipatio défi/ dcrabatur,fed feptem tedium ligna fufficiebant, qdùm lure Ciuili fîgna tedium non elTent nccedaria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

I A D lusCiuile.) Anergo*exprudentsinterpretatóonefuperiofttellamen X^torum genera defeenderunt f ôd uidetur,quum ea proprjp ôd fpeciali nô/ mine lus Ciuile dicatur,ôd uerba fîmpliciterfirolata ad fppcialem fignificationê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘”’'2

referantur.Ego tarnen fecusarbitror,quumôd ante leges xii tab.procindû in • •

gt;ufu fuerit»t in Coriolani utta ex Plutarchottolligimu^ôd detellatore,ac libriz nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

pende fragmenta quoddam ey lege X11 t^b.fttamiuallius lib. 11 hitloriæ ciui

lis.ôd certum eft in antiquis illis tabulis tellamenti tgfum fuilïè praelcriptûiiqde b l.uerbîs.ff.de ustf-engn referuntur uerba ilia,Vti qùif^ legalftt fuæ rei,i|a ius ello. Prudentuguj; nbsp;nbsp;io-siÿii*

. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b i munus •

munus in interpretando iure, non in introducendip tiouis^otmis confiftebatlt;‘ ’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Necobftat quod luris Ciuilis appcilationeueniatprudctiumintcqjretaiio.hoc *•

cnim turn pïoeedit, quûTus Ciuile ceteris fpeciebus luris CiuÄis opponitur. At hie oppohtum pt^rtorio iuri,omncs Ipecies compledi poteft.fic naturales liberi oppofiti adoptiuis intelliguntur ij,qui ipfi etiam funt legitimiîoppofiti autem legitimis rj intelligutur,qui tâtum funt naturales.Sic adoptiui naturalibus oppo fiti ä: if djcutur,qui funt arrogati:at o^pofitos aiîogatis certû eft fpeciei fignui/

• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• cationemaccipere.HisaûtciiBlibusteftamentisfuccefsitprætonûdemedia,tn

- glof. /îiptf uerh quit Accur Jiflris prudentia.hoc non admittit T»lêtinas.etenim cotraria eft tex/ ;

postea tm eiulmodi interpretatio.appellationc enimjmediç Tuns prudêtiæ ijidentur po 5 ƒ nbsp;nbsp;nbsp;tins fignificariprudentiüinterpretatioc^quas comuni nomine lus ciuile nomi/

cfkifum.j. j-juj.,- diximus. Verjj ego Accur.mcdiâ luris prudentiâ id lus intellexiffêârbitror nbsp;nbsp;nbsp;lt;

J ppß. J J ante principû coftitutiones eft editû» Præ teriû uero iioe teftamentû fuit in ufu ante prirtfip« côftitutiones,fub quorû imz perio prætoria authoritas cocidere cœpit.Cicero iæpe obfi'gnatorû meminit,ut prçtorio tune iure uibs R^J.appareat iiTteftamêtis.'qüO ÔC illud Horâttj pertinen Imprimât his cura Mœcenas figna tabellis. Explicatis auf temporibus iôlenni 4« busep antiquorû teftamentorû,uidetur reftareantiqua uulgaris quçftioîïhre ne genriû an ciuili prima teftandi orteo fit inuenta. Porcius dicit cômuncm elle ’opinionc,ufum teftandi à Iure ciuilioriginê fumpfiflè:eumcp fequitur T olenti/ nas.Verum illi hanc quæftionê non iâtis diiculïère,quû tota fere utriufq? luris

ac Mr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confentiat origine eius à Iure gentiû ucnire.’quæ opinio non tant« autho

ff rirate,ucrn etiam ipfa ratione probabilior eft, de hoc diiputare adhuc aliquos

* I inAdum ff. tï plus manifeftû fit omnes genres libéras,teftâdi ius haberettametfi : dicoud ind”^' formæ tcftamentorû uari^ fint.hanc etiâ commune eflè lafon teftatur,multos4? $

h i.ii(iai'{icm\i*Ie. ci^s authores ciAt.quiryn Græcis InftitutiÔnibus aperte dicitur: t» IS^vitav vo{â, s.dc iure »at-geu. /av rèc! (Tvjppquo omnis qu^io tollitur.Anànaducrtcndû ta ft ciuili nien Bar, no fatis fibi in hoc c5ftare,ait cnû»modo,cire luris ciuilis,modo31uris

i iihl-ex hociurc.ff. gentium, Verum fit^fe ipfe fibi côciliaqqiiW uoluerit,pofte amp;nbsp;luris Ciuilis diet r 'T ob formam teftâdi Iure Quiririum introdudam,Iam amp;nbsp;de hæreditate diffèntirè

I 1« j.rMbJv rîccjin; utdcturtquanquam an) non dütinguant circa hanc quæltioncm inter hæredita/ bf rf4 • ’ nbsp;nbsp;nbsp;Sé teftamerq^rm, Verum Bart.ctfi fateatur efte teftamêtum origine per lus

gentium introduâumjajqj deinde inforeatam ultimam difpofitionem legibus Romanis,tarnen hæreditatê,ideft fus fucccdcndi in untuerfum ius defundi, pri

tat eflc adhiic Iuris ciuilisrquum apud cæteras genres bona tatum SC lucra qux? rantur fucceflonbusjadtiones uero illi non fuftineSt.Scd hoc uerum ego non ar m gJe Icg^.prft.fKt bitror.Rcgula eni'm eftrDebore eum qui commoda atcipitjCtiam incômoda fu** deportatus ucl peregrinus,ä mil.Te haefbs inftitui pöteft.^bfurdg au/

'' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem tune fuerit adliouibus hæreditarqs ifkim non tenen',meliorisq? efle coditio/

nis,quam funtciues Romani^Quamobrem in hærcditaÆ idem credo iuris efle quod in teftamemo : quod u^Ienair caîteri docîores indiftinde loquentes etiam iioluiHe.riffi dixerimus i2eo Iuris Ciuilis efle hæredis inftitutionêjquoniam lu/ 7 1 nbsp;nbsp;nbsp;• re gentium nor^ft neceflarium uniuerforû bonorum heredem inftituererquod

’ • nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;derer. Primo inhumanjjm penitu«uidctur,uiuos habereliccntiam dlfponêdi de%

I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»IN TITK; • d5 test» ORD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

8 recitawap{j|/ent e’tiam inVeteriInftrumento non Icuia cius ueftigia.apud Gcr manos tarnen nwlkfhi olim teftamentum fuifle fcribiÆornëlius 'ïacitusifed ru p de morib.Qerm.

dis adhuc natio noftra erat, Sgt;C litcrarum (inquit idcm)fccretiy.jiri pariter 5C fœ/ minæ ignorabant.Nunc uero tefhmentoru plurimus eft ufus,6lt; de litcris difti/ plinisc|j ambiguum noftris cum Latif incolis certamen ♦ Ex unius autem gentis

9 ufunoneftdcluregentium iftdicandu^^odem enim modoIcruiolim fflSiapud nos acquirebantfdominis modo tantum aliquo frumêti folutoiquum tarnen lu/ %idcm rudtus ftinianus dicat apud omnes genres per lèruos dominis acquiri.nec uidenf rede ƒ '' * quot;nbsp;' ' ' fentirc nónnulli,qui ab unius auttilterius gentis exemplo,ad omnium gentium ufum infcrunt,fcruorucp ftatum fblo j^ire Ciuili contra aperta legum uerba anz

feras genres non difponere de bonis fuis moi^tcs fequiturtunde quæ uulgoex t Veteri Teftamento allegantiusion multum urgentîquanq^ rjs rnetus Tolenw'/ nas,tantum non fatetur id quod oppugnatîmale fane refoluit,Confirmât etiam Barnhanc opinionê exeo quod miles ciwus uqjuntas^oluta eft folennibus Iuris ciuiliSjdeportatum inftituëre poteft,cuius no alia poteft elfe ratio,quod tune « uiakatur talis difpofîtio inftar habere contraduum Iuris gentium,cuius illi com munio non eft denêgata,quum foîenne teftamentu ex eo quod iôlenne eft Iuris fit ciuiKsjCuius ipfc non efl capax, DicituAût hoc efle militis priuilcgium,quo niam fingulari cius faiiorc nihil ultimæ uoluntati addidit uel detraxit lus ciuile.

quum cómuniter in aliorum perfonis aliud fiuRefpedu igirur huius cafus iura fpeciali deportatus capit,quü regulariter teftamenta fint,ob formæ coniundioz nem Iuris CiuilisJnfinitû uero fueritjfi omnia quæ hue adducipoflent conqui/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;«

rcre uelIem»Paucis itaq; deinceps illorum argumeta ^ropona,ac fimul diluam» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

10 Deportatus,inquitPorcius,non facit teftamentum, fi^rfamenkiris gentium eft y*^^(i‘is,^.aff.eod, capaxtquomodg ergo tcftameitó efle illiusluris poteft fquid ni fnam formam a d.,l.lt;iuidant tantum addidit lus Ciuilc,atq?oH^Iuris ciuilis dici poteft.non tarnen negatur originem eins à Iure gêtium uenircÆcimus ënim lus ciuijp addcrc dctraherec^ b ijus duik eft. ff. ïuri gêtium,non omnino ipfum fubuerteremecobftat quod iterum de emptioz ne obifeit Tolentinasîea enim mere eft Iuris géntiumjne? illi qnicquâ lus ciuile addidit uel detraxit.etfi aliquo cafii add{dit,eo erit forte iuris guilis,ut cum feri/ ptura rëquirit,ut 2C in perpétua locarifine fîue emphyteufl,ô(^ quan^ contradû emptionis,locationis,fîmilcscp approbauit lus ciuile,non dicunturtn inde Iuris c ciuilis,nifi improprie,uerum luris gentium, idtf? lafon fatis aperte dócet.Quod nero lus gentium intellexit Porcius,quo omnia erant com unia,ridiculu eft. hoc f in,l.kgitigt;na.ff,de enim forte feculo illo aureo fiut,quo in tern's dcos moratos fabulatur poetæ, uel quo^dam^dhuc fuit in paraAfo. Hoc arg.eft etiâ ualde lcue,quadamtp fubtili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tatis fpccie non aninwduertêti imponit,quafi hie teftctur5norics de re quæ non

eft fua,quS fcilicet reiÇîiciat têpus quo crit mortuus,bonisc^ exutus. Sjquidem g I.in'tempus.ff. de tunc potius executio eft uoluntatis,ueluti in defiqjtione lega» dicimus,ut fit do hærcddnstituen, natio ab defundo relidajab hj^ede prçftâda.uolûtati»uero difpofitfb oritur an

»1 tc mortem quum bona adhuc funt fua.ac propterea Bal. opinignê probo,mero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg

iure nonbenignitate fine gratia,teftandi facilitate concef^m effo, SC fi leui inniz XUS fundameto Dccius diflentiat,qui eb tarnen tâdem refabitur,ut lure quidem fmero geniium hoCjCitra ullam gratia? fpeciew licere piupt (quanquâ nihil aliud

eft lus gentiû,^ aequum amp;nbsp;bcjpum,atcp tllÄ fWmmi ftridiue iuris nulla eft conz 1 fponße.c, fidcratio)Ncc fimile hie eft,quod in ca lege donatiq|ps fponfæ fada?,ut tunc^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Io*’«'’.”

iny?ium eins fequatur quum nuptiæ fucrinf fequuta?,lt;|iiæ eft fine effedu.irvez , • nbsp;nbsp;nbsp;*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* * b ftamenti •

ftamcnti enim execu^one non par eft impedtmêturn t nangt;^ qinim'teftatur QC eo ipfo momento quum moriturjbonorû fuorum dominCis eft,nclt;^ærfli eft in/ • capaxuit non fane arguAenttntur,qui de tempore poft nK^ôcauuiantur« Nee w Ufrtîj.ff.dcKer meilludetiammguet,qgt; nbsp;nbsp;nbsp;Xii tab»dicaturlatifsimamdiiponedifacultatem

n-iign. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribuiftê:necÿ enim per hoc luris gêtium origo negatur^nonne Praîtor cognatis

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cb- nittan Weo minus eft naturaliter pröhibitu furtuffi C Textus autem nôfter nihil

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obftattantiquifsima: enim funt hae teftamentorS formæ in repub» fcilicet Rom*

qHitrfiu • AntiquifsimaReft lex x 11 tab»quæ easrnuenit.Ris getmm tarnen antiquius eft, p ^-iui autem gen- fed nuUa eft per ipfum forma datattatum cnift quæritur,ut de uolSt jte conftet* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tium.3,de iurc na Poftremo etiam Ifîdôri in Decretis obftÿ authoritas,qui diffinito iure Qiiiritu iur.gen.ct dui. quod nuUi nifi foIiRomani obftruantjfiibfjcit exemplum de legitimis hæredita •

tibus quæ partim ab inteftato ueftunt,partim ex teftamento»Sed ego Ifîdori au tfcoritati nonmnultum tribuere ibIeOjquæ nos «tiam nulla necefsitate adftringit* Nam de contradibus quàm eft faîfumf'quod tarnen eodê ordine ponit, ad r in rubr.ff.deacci, exceptos cafus reftringere uald^urutfi etiam cenfuit laibn.Trâfeat itaep cum h^ed, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erroribus CanoniftarumjUt dicere Cynus nofter confueuÿ»

* gijConftitutû eft ut uno eodem^ tempore (quod ius ciuile quodammo/ do exigcbat)feptê teftibus adhibitis amp;nbsp;fubfcriptionc teftiû quod ex conz , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftitutionibus inuentu eft,ÔC ex edidto prætoris ftgnacula teftamentis im/

, ftitutionum obferuatione adhibeantuf^ignacula autemjSi teftium nu/ merus ex ediélo Prætoris » Sed his omnibus à noftra conftitutione pro/ pter teftamétorum^nccritatem,ut nulla frausadhibeatur^hocadditum

tcîles non crant:Anj^eftatus eq/m conuocabaqfiftcbatq; tefte£,hbripens manci/ lt;* * pation^ræcrat.Eifiptorfafniliæqui hæredis perfonam fiiftinebat, nullo modo

teftis loco (ffifen peteflXegimus tarnen aliqiiando fiX'cptem teftù.im numecQ à lure Ciuili præîcribi.Diuôrtium enim ratum non eratjiiifi feptem ciuibus R.o

V manis puberibus tefiibus adhibitis,Debebant autem lure Ciuili teftes uno tem pore adelïè, fed praetortj teftes fcparatim fîgnare poterant : quod quum fraude non careret,quando SjC annuli »lient facile furripi polTuntjflagitabat pubà'ca uti litas,talem aliquam formam conftitiiijquæ plena fecuritatis fynceritatisq; eilet. huicigiturmalorcmediumadlj/buerunt Imperatoresjuonmodcvitriufi^luris . folenniaconiungentes,ur fcilicet feptem elFent teftes,qui fignaient fecQdum ius honoraTium,amp;^ uno atcß eoderfi tempore intereflcnt,lècundû lus Ciuilc,fcd hoc etiamadderetur,ut teftes fuumôôTeftatorisnomêfubfcriberêt:quod ƒ uiHif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

côftitutionibus fuerit introdudum, me adhu^latet. hoc fcioftpforum lurêconfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. T /T.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' /* fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^COu»

tempore ïam turn hoc obtinuiue.Iuftinianus adiecit, ut etiam per \plum tcltatQ rem uel teftes,hæredum nominaîubfcribcrentur.quod tarnen idem poftca mu/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

i, tâuit,2C reâe.pleric^ enim cum ipfi fcribgre non fciant^uel pofsint, nolût tarnen ' palam fieri, quos feribant hæredes,ob inuidiarffamp; odium prætcritorum,SC infi dia^ cum proximorum ab inteftato,qui tabulas fupprimere plcrûq; machinan/ • tur,tum etiam fcriptorum qui immature hæreditati inhiantes teftatoris fata ac/

celerare fubinde ftudent.fatis igitur cft hodie per amanuenfem uel tabcllionem • ex eius fententia in teftamêti ferie nomen adftriptum extare.SChæc quidem eft î forma teftamenti^quod in feriptts conftcitur,quod ut Porcius,lâfon,SC plerique g alq aiuntpropcobnimiamfolennitatem fubttlitatemcp in dcfuctuelincm abijt, folo.^ nuncupatiuo uulgo utimurinec co quidê ex ucteri forma,ut infra traâa/ nbsp;nbsp;o ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

. bituriquodequidêmirari fatisnequeo.necenim,fiqt|isrcdcinfpiciat,tantahic *’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

eft folennitasmamSC in nuncupatiuo ieptem teftes ro^aridcb(ÿit,Tantû id am • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

plius cft,quod teftes fubfcribere 6C fubfîgnarc debcantfiam SC qui proprios an/ nulos non habeift ei ufui idonc(^,^enis uti pofiiint: præfcrtim quum hoc corn modi inde acccdat,quod hic celari elbqueunt quæ in teftamêtô fcribQtur,quum • j confMitna in nuncupatiuo omnia coram teftibus exprimi fit ncccirc,t^iod non modici me c.cod.

' hcrcle momcntieft.lcges autem rarifsime meminerût nuecupatiui teftamenti, fcripti,SC tabularum ubique obuia mentio : ucrum aliqua ex parte tabellionum , infeitiæ adfcribêdum arbitror,quod hix teftamenti genus in rîriore fit ufu, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

hodie 6C nuncupatiuû confudcrunt,quum ilkid in feriffturam etiam redigi fem/ per ab ipfis folcatinam in formuîis SC inftrumêtis omnis corum ars SC queftus* terruitautemeosSC falfipena,in quaminciderefanxit luftiniânus,fifolennia h in.Lwhimi.drc4

V N o contextu.) Vnu»contextus in nûci^atàio debet elTetiircaipfam nuncupationê*nam fi modo unum hanredem nuncupct,intcrea quidpiam agat, deinde aliiim,uitiaturteftamentûJnteftamcntofcripto hoc a!it?reonfideratur. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtr-^

-toanteferinturadiâatauelferiptafuèrit.’nifi^amenaccidait,utteftatorismori l'c^ Mtiquitxh ’bundi conaitio fimul hæc interponi non paK'aj|ir. nam ffquis forte adiis ob na/ nbsp;c.md.

tLirç necefsitarem intcrucncriP,nonideouitiabitiir»eûamentû,utnecinutilium fi l extrinfeem uerborum fuperflua adiedio,ueluti àC in ftqpulâtiorrc traditum eftjCiiius fortÂa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u-lt;rK^bl.

Lm’ ^.fm.^.ivd', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo J alt;yd quod in teftamento agitiir pertineant, ueliiti fi una pracdif

I.duos reos.î.fiM. pats uendaturjaltera legetur* Ego ucro nullo omnino modo piitarim aliquem ƒ ff.dc dueb.reis, poflc tn teftamcnto fieri contralt;flum:nêque enim fuffi'cttjquod breui momento Luerbä contraxc- abfolifttLirfed præterea opus eft,ut a j tcftamêtffm pertineat.non uideo autem tcftamêtum perttnere queat uendftio.Contracflus enim ÔC ultimæ ißcutcdeact ^'f '■‘oluntâtes difttnguunturîhæ rcuocâri pofTuntjült ftatim pérfîctuntur ♦ Nec eft ' ullalexquæ commune opinionemfuftineat.tiamquodadfîgnâtiotnteftâmenz haßignare.ff, de to fitjOihil probatjquum ca fit de eo quo^ poft morte fieri quis uolurtîncc quic/ , de ajsis.lib. fljuam de adfignatipnc,tum cum alto agitur,fcd tantum uoluntatem fuam tefta

dcZfi'tu”“''’ '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obteftatur ut aliqutd factâtnullus entm hic aëîus eft extraneus uel con/

l,cum pater, ^/i- tradus, fed tantum uokyitatis ûiæ feiitcntia. Nec uiquam in legibus feriptum IiKîwMtrcw.à li-inuenijUeramdonationem cauia mortis in teftamento fieri pofte.nec ad hanc gd.!. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem quicquam mihi facere uidetur lurecônfulti reiponfurh,quod uulgo adouci

«J l.ctiam.ff.de inof, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj-ß ncrba id forte innuent,eam tarnen fidcicommifsi naturam aftiimere do

fM^Bart in 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnterpretâtunDonatio enirrftnortis caufà uel traditione uel ftipulatione

de don.iauynort. olim,hodie ctiam nuda conuentione p^ficiturJn fumma nullam reperio legem Dcc.coufipd, quaeteftamentû cuicontradus inférais amp;immixtuscft5Comprobet:9C propter ' l.ri (juif arg.^.siit fummam fubtilitâtem,quam ucteres in teftamentis requirebantjdefendi polîèt, ^utem.c.de dona, fubuerti teftamentSîattamen graue ubicp eft comunis opinionis præiudicium* tl.l.cum*antiquitas SEPTEM teftibu3»dhtbitis.) PontifîcqiurisinterprétésiureCtiamci/ e c'um efs*,ct t^ftfoni foleonem nymerum fublatum trâdunt ♦ quod fequitur dodifsimus ‘ nbsp;nbsp;c.cum relatum’ex ptæccptor meus Alciâtus.Vcrum mihiuidettotaIuris Ciuyis fcholacontra/

tra eod, num probarcjquum fublato teftium num^tnfînitisïraudibus ultimas uolun/ F iti.l.i.c.dcfucro- rates fubiacere fit necelTcieaq? mihi opinit^robabilior uideturjCjuam etiâ com/ ß« ..eel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjpganti ftibtilicp difputatione Fortuniû Garfiam defendcre,Teftes autem

rogati eile debcnt,qilfed in nuncupatiuo pluribus attingemus* Sed certe de te/ 7 ’ corretiJ.fi.t.eod. ^fii^n numcro aliter conftituit Leo lunior, qui poft luftinianum Nouellas edi/ dit,quanquam nondum a noftris receptÿ funriob id arbitrer, quod Græca lin/ gua fint conforiptæ.is conftituit,in omnium teftamentis quinqt fuffïcere tcftesî

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tresinec exigit ut Icribcre feianri

fi literas ignorât,uel fiiblcribere nequit,odauum fubfcripjprê adhîtere n*cfle

fc î, bac confultifs. eftfidc^ ex Theôdosq coftif utione introduc'iû fuit.Qiiort fi propria manu tabu c.cod. ’ las fen^ferit teft^or,nihil eftopus uel ipfum uel alium eins nomen fubicribcreî

i l. cum antiquitu!. quod poftea conftituit IÂft»Teftium aût fubforfptio antiquioribus côftitutioni/ busintrodudaeft,quælureconfultor5 etiâ tcmpore(ut diximus)obtinebant»

‘'uû^eruerhe' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manustcftatorisucl ^ftium») Adihanc partem referendæ funt

îMftnk*oierktê glôffæ,quæ luftinianî coftitutiônem circa hærcdis cxprefsioncm indicantiea ta / itium. ' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merito fublâta clkquod odigfum fitjatq; etiam periculofum,c^rcmam dq|

d.l.itâ)emus. hæreditatc uoluntatê(quam fect^tfm elle præftat) tam multis teftibus commit autb.etnonobfef. tereziuffîcititaquc fitabe^niuclamanucnfi fuodidauerit tcftatorhæredum im19.'c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomina, Inforit aût hicyjueftionewi Aretan fi foriptum teftamentum(ut uulgo 9

J Vis;Ti^'um elîè hærcdem ÔC uelle refpondcattuel alio modo affinnatiue. Sic, Ita,Étiam:fifffs'ngetBteftatio ualeatrEgodiftinguendufh puto, teftamentum in fcriptis,a nuncupatiuo.nam quum in illo nulla recitatione opi^s fit,fuffïciatcp te ftatorem didaift, interuenifleep caetera folennia, rcs in dtibium cadere nequiu “1

■ Nam nuncupatio hæredun1,de qua textus nofter agit, uidelicct ut corum no ‘Je guà in.d.I.iube mina teftes excipiant fcribantL^,cafu qutyd teftator ipfe nefciuit uel ne^uiuit, mur.c-cod, nouella lege fublata eft.Scd ÔC turn quum per fe aliquis fcripfit alterius uolunta , tem,fi eas tabulas fignari fubfcribit^ iufsit teftator,atep ipfemet ûibfcripfif,uel .

odauum pro fe adhibuit,uidetur mihi nihil tam foicnni uoluntati obtjci pofte, conßihifi» 10 Tota igitdr quæftio de nuncupaduo teftamêto eft,quæ in duas fpccics diftin/

da,manifeftior erit. Airt enim antca dî?iauit,ac deinde corâ teftibus rccitatana à notario uoluntatê fuam approbat.’aut alius ^o ipfo conce{?ît,forte fie rogans, VisTitiumeftehæredemepriore^cafu facilius taie teftamentumfi4finetur,etelt; nim hoc uoluit Accurfius,amp; ex luftiniâna colligiturtquanquam fane ea non in mero nuncupatiuo teftamento loquitur,Sê concurrenybus illic alf)s feripti tefta u menti folennibus facilius hoc tolerari uidetur,in qua fpecic amp;nbsp;Accur, loquitur.

II Vhfcergo mere nunciipatiuum eft teftamcntum,dubitari poteft. Nuncupare cnim eft hærcdem nominarcddc^ illic folum eft folênc,ut coram teftibus uolun/ tas nuncupetur,ui'uaqj uoce exprimatur-net iiidetur fatis id eftè ft per ahum no * minetur,quum forma ad amtifsim obferuari debelt:Slt;^ in teftameto cæci fpecia liter hoc receptum eft.illud enim tametfi eft nuncupatiuum, rcquirit tarnen om nia fere ibiennia teftamenti infcriptis»ut cade caufauicifsimaUquidinnutv cupationis forma fit remifl'umlnam quod ex luftiniani conftitutione ait Acefir fius,in altjs idem efte conceirum,uerum non eft:neqi twde uerba ultima confti/ tutiônis uulgo accipiStur-Vult enim imperator non fq|um cætis teftandi keen tiamefteconceftâm, fedetiâ eai_ h_____' ’2 -- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ab omnibus infitJijs tuta fit-Sed tan^ quando id fubtilitaris plus in fe continet, quam aequitatis,sé hacc opinio pâfsinlapprobetur,poftè huiufmodi teftamcntû ' Ang.hic. lafÿt in li fubfiftere fatis confentio. Verum quum nulla teftatorisdiJiatio^ræccdit,me/ . d.I.iubimus rito fufpeda eft eiufmodi fuggefta fcriptura, captiofaq^ •iterrogatio : præter/ p^Q^mde'je' quamquodnonueraeftenuncupatiouidcatur-Qiiamobrem^tficómunisopi g [aßi’dj^ubemus nio hoc teftamentum fuftineat, ego tîyjnen hanc uoluntatê conieduris quibufz h uidclate per BiUie dam omnino adiuuandam cenfco.utputa rogauit aliqdîs an liberos uellet hærc ri-hic num,^^, des inftituerc,an agnatos,an fi'delifsimum amicum,an paupcresf Nam fi extra/ nea fit perfonajaut leui amicitia ci coniuncfta,magis ea uox importuna interro/ gatione ab ægroto uidebit^jr extorta,quàm quod ea iufta ipfius uoluntas fuerit.

enim non improbat uolûtatem, qua balbutiens lingua profudit traitera cum qui articulate loqui ncquit,mortuo fi'milem efte,f^lfitatem£^ in teftameto committi j j quot;iXwKï.c eod» ait-Sedhæ fie conciliâtur, ut prior loquatur de eo qui intelligt poteft, altera quû nbsp;nbsp;’ . e‘

ÄretinS hic aliquos excipere cafus,ubi ôd cits Oui non intelligitur,uo!untatem fuftineri ainnihil enim medium* uideo,quum amp;nbsp;eo i^ quod cjuis balbutit,m^ nbsp;nbsp;”0* • î«.!-ƒ««• «îe

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tenôz .

lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COilJMlTN. -VI^Äri #

TENOREJ^î-X Huncluftinianusfubfalfietiam ppenacomminatuseft n J-lMbcmus-infi. obferuari 'a rabelIiümbuSj ac legern Corneliam teftamctariîm ac^anc^pccicm extcnditjqitæ quidcm ^œna ad relîquorum foicnnium oBfcrjjan^em non per tinebatndco eni'iji earn luftinianus hic appofuifTe uidcturjquo facilius homines ly

nouam hanc foicnnitatcm in ufum reciperCht* qua hodic itcrum fublata,arbiz O I-cMM principalis, tror ÔC pœnam ccftare,utimprudenter quidam adhuc cam ingérant. Nccmihi isquot; tt/« âTnftc ^’*dctftur interprétés fatis perccpifTcjé^uando eaîîlim locû habuerit,Aiunt ênim 'fiobferuatam inteftamento folennitatemininftrumentoomiferit,autnonob/

• feruatam adfcripfeiit notariusjin falfum eum iMcidcrCjquod ego ucrum non pu to.Conftitutio cnim luftiniani nihil de tabeHionum feriptura meminit.’nec in ta bcllionibus id folum modo fanxit^fed inquÆufcum^ teftamenta fieri procurai! tibus. Hoc autem quod fieri iubctconftitutio, per tabellioncs expediri ncquit. nbsp;nbsp;•

agitur cnim ilh'c de hæredum ncÂiinibus per teftatorcm uel teftes fubfcribêdis, €go ita^ ciedo uoluilîe luftinianum punirc^os,qui ad fuggerenda folennia in teftamentis adhibentur,quod eft fere notariorum officium, qui fi non admonez

bant hanc folennitatem accefsi^, fiC^riiari debere, dolo fubticere, quo fuprc/ ma uoluntas corrucrct,utdcbantur:amp; hunc efle genuinS dus conftitutiom's fcn fum unumqucnc^ qui propius intucbiturjConfènfurum cxiftimo.Qiiod ü ita/

ea (blcnnitas obferuabatur,nulla erat aduerfus tabcllionem pœna, quicquid • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illc poftca fcriberet,quum nec moAjuidem ueterum fuerit, de teftamentis lcriz

3ar,l.f. c-efuem- pris alia feripta contexere,quæ rccentiorum interpretum iedulitas 2C caut^la inz autem rcs rite gefta eft,etfi errore librarij,non ut dccet perferipta fuez r .ji 1^ rariHs. ff.de tamen femper firma pcrfiftit,non in contradibus tantummodo,uerum ez ^rcg.iit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftamentis.nihil enim eft in his fpcciale,nec ob id cótinuo in falfi' pœnam

$ ’nart. in.l. omncs. tabellio incideCerrori efiimamp;impêritiæ,potiusquamdolo hocimputandum, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefifttur opyiio : ÔC ft qui cafus adnotantur, q generale regulam non

tollunt,fcddeeaexcipiunt.Extjsitaqucquæ^praexpofuirq|iscoftat,nec falfi præfumptionem in teftamentis contra n^^ios temerc accipiendam efle.

Pofsuntâutcm omncs teftes,8^ uno annulofignare tcftamcntu.quid cnim fi feptem annuli una fculptura fuerint, fecundum quod Papiniano uifum eftCfedÇCalieno quoque annulo licet (ignare teftamentum.

Anin fubferiptione necefje fit exprimere alienum efiè annulum'^uo ^uii^titur. •

a had tefiium ,^.Ji. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 An i^ui propriu/m habet alieno fignare pofiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

t hpcdiculis\‘i/fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•Vurn in genere,teft^menti folênia fint expofita,nunc ad cxadiorem feiz

de au.et arg^ nbsp;nbsp;nbsp;k 7 citiam quædaiTbuberius declarantur, efiius generis eft id quod de fignis

« ca^emlff^ci, ex Prætorum gdidis requiritur. Sciendum itaque quum uaric homines fignêt, f ater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aunulo ftulpturam haj^ete in ceram fignum imprimi. Annuli autem i

t^’plu^^uidek. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcneris.blim enim nobilitatis,poft ingenuitatis,aureus annulus inz

*gatis,z. ‘ nbsp;nbsp;' fig‘^‘^ fuitrunde adhu^de iure aweorum annulorû tradatus in noftris libris esf

c l.argumento.^.or tatterant ad ornamcta,gemdlis^ultifariamjjiftindi:crat ÔC prónubus : item nanicnto.ff.de au nbsp;nbsp;quo hic agimus figna^rius,ad epiftolarumjteftamentorûjCuftôdiæc^ ufum,

ro*lfg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qpapropter inter ornafienta nónRcomputatur. Multi autem annuli locc^ alia t

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5gna

figna habent atrca^wl argeptca,uel ctiam interdum lignea,quibus fic forma red ditutjKani^o impreffam dicas.quid igitup^an uitiabitur teftametum f ôd VI/ pianus manneft®aAiulo tantumjnon etiam alio impr^b fignOjUillt teftamen/ f ta fignari:qiianquam id ualde durum ac propemodum abfurlt;ium eft. £C Barto, g nefcio an imprudês aliud quodlibdt fignum admittit. Accur. non obferuari ufu y Vlpiani fcntëtiam refert.Verum ipfius atteftatio iusnon ledit, raro enim apud i Italos ut ipforum nobis interpTctcs refcrunt in fcriptis teftamenta fiunt.ft quan quam Bononiæ aut ubi uixit Accurfius alia figna admiffa funtjex co tarnen iu/ ris difpofitio,quæ femper uigeic intelligitur,non infringitur. quidam etiam an/ fe l..trriAni.c,de b.c nulum pro^quolibet figno accipiuhtjfed nimis incpte.quod enim in digitis gcri/

turjfic uocaturlunde 06Græci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixere.Ego itaqj tutiuscirccredo, imoc.c.i.cxtrnde

ut annulo tatum fignemuslnam fi Ô6 alia fortuita figna admj^crimus ucteris Ilf/ '' ‘

J ris folennitas peribit. Nihil autem refert qualftn fculpturam,uel ( ut Plinius in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cpiftolis uocat)apofphragifma,a*inulushabeat:nccß opuseffe crc^o,utnomcft hb.io.epistoluind fignantis contincatinecp enim id capit tarn breue fpatium: Ô6 fi quidam primas nbsp;nbsp;puH. Apukiuy

nomints,cognominiSjpatriætp literas apponuijfinec quicquam obftat conftituz n c-de acjucdu.l.de tio.aua? aouariorum manibusiubetlmnrratorum imorimi nomentetenim illic .«•rHimiu.lit.n

de «lio fîgni genere agitur:qucmadi-nodum QC in ponnfîcia epiftôlajubi epifeoz O c.inter dilectos.de pi figillum confutatur.qiiod nomen integrum non appareret:amp; regiæ potius fide instru. quarn epifcopalcs infulæ in co extarêt, QiÂjties enim agitiir de fide figilli quod* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

officq uel authoritatis caufa plerumc^ inftrumcntis appcnditur,ibi fblet ip(a for * ma officio aptari ÔC nomen fere in circumferentia addijUt in RegiHrijEpifcopoz rumjCiuitatumc^ figillis fieri conftat.At in annullorum fculpturis nihil tale re/

quiritur : quamobrem uidemus togatos fæpe militates effigies in annulis gere/ rCjUt Alcxandri Magni,ucl Herculis. Contra quoejj^ Mufarum uel Apollinis

turlex hac fignifi'eationum diftindione,facile poffunt refoluijquæ confufe de fi gillis cæteri interprétés hi® inculcant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« F^.ct Bann'.

y ^ED ^alicnoquoc^amt-ilo.^ Idq? infubfcriptioneprofitcrineceffe eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

alieno non mo anntio teftamentS fefubfignaflè,quodexSpeculâtorisfenten/ x in tit. de probet.^, tia cetm approbarunftilla potifsimum ratione,quod alienis utèns infi^bus in «idenduMi falfîpœnamincidat:26 quum memoria hommun^abi|is fit,aipertocjîp^tefta/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

toris mortem teftamentOjfigna^gnofccre teftes debea«t, facile hie fiï\iacillatu/ rus,qui alienum appofuit,nec id adftripfit.Ego tarnen Fabri op/nionem luben/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accj,

tius fequorletfi enim tutius eft,mcntionê eii® fubqccrcinon tarnen,fi id non fue pofeß. ritfadlum,teftamêtumiliconullumeftcdebcbittquumidproculdubiominime b i.feisi ^is,ff. •omiffum legibus fuilîèt,fi ex eo teftamêtun uitiari pjptuiffettmulta autem fa ejuelhad.te.aft.

cere monemur,quæ omifta taaien non irn'Ati^continuo adum faciunt : quem/ c I. in nmbi^is admodû contra,multa fada tenent,quæ fieri tamengpohibenturiSë olim in P*æ «0« nouum.f^ torîp teftamêto nulla erat fubfcriptionc opiftinec admiferim alieno figillo uten/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«g-wf-

ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMME». VAGjAt ,

«î argJ-^dcchui-c- tem/i fd non profîtcaturjin falfiim tnctdcrcjquurn id Eic c^nccHiim fît, SC citrsl fraudem SC dôlum faciat,fîne quo falfî pœna non prôccdit:ô?quâwam ^cihus * agniturusqyi'sfîtfîgnui#,alienoanfiuloimprefrum,quumfci^nOTSn't,nonta/

f l.pcnul.ff.coj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fequitiir,aliter cognofci non polïè.Quinimmo quum ex conftitutio/

nibus fubfcnbere teftis debeat,quis S)â cuius (eftamcntû fîgnâucrjt,ctiamfî non fît adicdum alieno fe annulo fignaiïê, ta me exrdiqua fubicriptione admonert decopB)teft:excoitaq? teftamentumÿfirmarinsncrcdiden'm.VideturSCSpe dA^dcn um nbsp;nbsp;cQiâtor non aliter,alicno annulo fîgnari poflc,uoluiiïc,quàm fi propriû non ha/

, bcat:fruftra awtcm alieno fîgnat,qui proprium l-j^bct. Sed quum noftros annu/ los aliquando ad manu non habeamus,puto quum lex indillintfîe alieno figna/

4rg.Uepreti0.ff. ri pcrmittat,nccob id quocß tabulas uitiari.AÎi uero ÔC in alijs aSîibift liceatalie de piibl. qjs j figillis, Faber hic difputat, uidetufq; id non permitterc in fîgillis authen/ 7c fidfùi^t‘ aTx ticis,quibus publi A fides à autlÄritas praeftâtur*

Teftes aut adhiberi pofTunt fj,cum quitus teftamenti fadti'o eft.Sed neq; mulier,necp impui)es,nqq; fcrtius,neq? funofus,ncq^ furdus, neque

. mutus,neq^ l's cui bonis interdiôtum eftmeqj fj quos Icgcs iubent impro/ bosjntcftabilescp eflc,poflunt in numerum teftium adhiberfî

HÄec quæ fequqjjtibus aliquot paragrapbis tt'alt;ftantur,fcripto,nuncupati/ uoc^ teftameto communia funt. Agitur enim de pcrlbnis,quæ teftes eftè . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcÆ in teftameto proftibenturromnes autem qui non prohibentur, âdmitti poftîint.

Et principio definit Imperator,generality cos eftè teftes poftc,quibus cum no/ , bis teftamenti fadio cft,idcft (ut uulgo accipitur) qui hæredes inftitui pofTunt: b §. testd»icnti dll- etfi enim teftamenti fadionem ctiam ij habere intclligâtur,qui faccre teftamen iem.j.dc hier.clud tum pofTuntjhic tamcn ea fignificatio non cogruit.nam impubcs,feruus,furio/ ^U.vt diffe. fusej,’ incptc cxcipcrcntur.debcnt enim cafgs ex^ptiTiib generali régula conti/ c Dca. in.Ki.ff.de ^én^ctiam fi diuerfurn ius inducant.’SC qui omnes libros Icca^incpfc domU ex/ cipit:5C qui omnibus qui hærcdes eftè poftùnt,teftimonij üicendi ius permittit, noniâ»s rede perfonas abcadefinitioneexcludit,quae fub ipfam non cadunt. Qiiaprofÿer uoiffit AcoeirfiBs paVsiue tantum bic intelligcre teftamenti fadio/ nem,quod ego quidem fionreprobo.ctfî enim habere teftamenti fadionem df/

* catur is,qui tefferi,5C cui in teftameto relinqui poteftjquum tamcn dicimus,eft mihi cum illo teftamenti fadio, ipA oratio illius refpedujpafsiuam uim habet*

i în. extrdnci!.j. orationem Accur.etiaA accomq^îiaftè.Suapte igitur ui, non cxccptionis gra/ de hd-re.ciudlit.^. tia,intclligemus hic de ijs awi hærcdes poftimt irlftitui.Græcus tamcn interpres

* itaque Imperator per enumefationcm ^rtorum cafuum clarius explitaturus, qui teftes effe in teftamento nonpofsint:quum enim dixiflet eos teftes die non « pofte,qui hæredes elle nequeunt,addit:Sed etiam mulier teftis offe non poteft,. ôi. cætera. Multi autem funt, qui ex teftamento capere nequeunt,ut deportati, hoftes,pcfcgrini:dc quibus alibi Accurfius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h ^Jegarî-f.de kg.

) s E D neque millier, ) Mulier mcæteris omnibus adibus teftis eftèpcz

tcft,tn teftamento,ac nonnullis alij's non potÂl,rationem uuigo reddunt, ob fez ;

xus imbecillitatcm,86 inconftâqjiam.Sed hæc ratio quum generaÜs fit,prohibe gM.wr.KKm.54 ret etiam incontradibus illarum interponi tcftimoniû.Ego arbitror id inde pro/ k c.forus.extra de uenirc,quod ueteres adfolênia,necmuberèmmecfey.ium,nec impuberem,nec ««quot;.«g«', peregrinum admittebant,Teftium ucro qualitatem exantiquis teftamentoz rugi gencribus confiât deicendifle.In emancipationibus uero,foeminæ tefiimo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ni) caufa non interueniebant,Nec male ait Fabcr,tefiimonium teftamentarium

ubi fubfcriptiones fubfignationesc^ fiunt(î!iuum ueteres in feriptis fere teftareiT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

4. tur)off’iciumpropeeflcuirileduilec^,Nonmirumitac^fiini)steftamêtisquæ ^curant, ff.detc^. dtra iôlennitatem fîuntjmulier interuenire poteft,cuius generis funt quatuor fe • refpecies,militare,interliberos,adpiascaufas,ô6 Pontifîcium uel municipale,

ideft cum aliqua lege,iuris communis folennia abrogantur, ut eft in Pontificali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ditiônc,nonnu!lisi^ municipijs, Sedô6indonatione«aulamortis,ac côdicillis, « c.mm tfses.c.cunt communi aftènfu interpretum,mulieris ualere teftimonium wceptum eft ♦ De • relatum.^tr4 eo.. côdicillis tarnen ambigitDccii^quod luftiniânus alibi dicat, eundem modum ° ««’•'«•(•fi-c.tifco-debere obferuan in codicillis,qui ai^fcribitur in teftamêtis, Sed refpondeo hoc non ad teftium qualitatem referri^ ad tabularium Ô6 fubfcriptiones, cæterac^ quæ fpecialiter in cæci teftamento ultra uulgarem teftand* forrrfäm, interueniz

€ re necefiè eft,quæ Ô6 ipfa debent in côdicillis obfcruari,^uærunt etiâ hic an tez

prælcns infpicinnis, ut etfî nunc non fit idoneus,ne cpneedéndam quidem pu/ I.mtioneiH, tem difationcmjin tempus quo teftari potericidq, eft quod dil;t V|giini#,Te/9 0 ff.delur.sign, ftes appcllatiene inftrumFhtorum contineri,eorumq; nomiilb cyatiOncm rede

pcti polR’jfi in pra^entia infttuere pofsint.etiam fi ergo quis adum in ftruitute geisit,quum nunc tarnen fit fiber/cde adteftatur,amp;^ fie ego iHa uerba In præfen tia exaudioin VIpianirefponfo,etfi Accur.aliterjcuius intelledû (cquutus Al/

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciatuSjIftpræfentiâdegit.Sed mihi relig^ eft,à uul^ata kdionc rccedcre.Qiiod 10

tarnen didum eft,pofte aliquem de co teftariquod uiditimpiibcs, Dèciusindii tit.de tesüb.i.i rcuocat,«|uum teftimonium ad pucritiæ tempus reteratur, quo ludicio ca ruittquum fccus fit in feruo,qui tametfi in feruitute teftimonium diccre non po tuitjiamen quod agebatur intellexit. Sed fi quîs comunem opinionem rede in/ fptciat, non obftarejd uidebittnam non aliter pubes fadus de eo teftificari per/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

mittitur, quàm fi turn quum illud^idit, tametfi impubcs utcuncp intellexit, ut/

p«ta piibertaW proximusrut ÔC rede hïc Faber ^^nfït.nâ impubcs non ob folam imperitiam rctjcitur à ttftimoniOjquum plei umc^ etfam intelligat quod agitiir, uerum earn ætatem fimplûater Liÿ:cres » teftrmonq dicîionerepulerûtjUt {et/ uum. Proxiiniim autem piibertati accipe,non qui decimum annum cum dimigt; ii dv wHt ƒcomplêuen'tjfed ex ludicis arbitrto ♦ In pueris em'm, unus altero præcocilt;e • a Mant fvqûitur. nbsp;nbsp;tntelIccluZcinust^ dokim capiunt qui in urbe,quàm qui ruri cducantin,unde

yßdt ufucap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alluti dicuntur:ô(^ una gens altei af ailidiores habet pueros,ut Accun alibi no

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarememini de pueris Nortmannis,Romanis,âé Longobardis.Et proximû pu/

amp; I. cxâpiitntur. ff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquando uocant lurêconfi eum qui parum abeftà pubertate:quæpro/

ad fyllcin, pria intcrpretatio cft. Alioqui enim,fi proba effet Accunexpofitio,propior pu/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bertatijSC propior infantie potius diet deberet ad aiterutrius comparationcm,c^

lt; îM .1. pupillum.ff. proximus,quod uicinam »agis coniundionem fignificat-ô(^ hanc ctiam fenten di rFg.wr. * tiam ad icrfus Atcur.uuigo receptam interpretattonem Philippus Dccius pro/ batftn Græcorum qtioçp interpretationibus ob^uaui proximi^n pubertati di/ ci euin,quiduodccimum agit annum*

homines,item flionachi,ac îj fodales qui fe fratres uocant,Francftcanorum,Do/ minicanorüvp rcIigioiWdeuotif nam in fjs cft quædam feruirutis imago,ôô in ad

d fac.glo^in «wtkfi fcriptitrjs quidcmjd âdmittit Faber:in monachis,non aliter fi id cum uenia teats, c.de testib. eorum,quibus cos obtempcrarc fas fft.cæteri tarnen mihi uidentur fine dt

* tifs^ta'^'‘*eod ft‘''*‘^*cgt;'i‘-’3''’^onachorû^eîlimoniû reciperein teftamentis.Quod nbsp;nbsp;mihi proba it

f glodni(cr^co?itan qtium non fint pr6htbiti,ÔL conueniat probationu facultatcm ampliare po/ dum. in auihen.dc tiusqulm reftringcretmaximene ultimæuoiûtatcs concidant,quum maiorem wo«4ck etiam fidem profefsio ipfa promittat.Seruus autê tfeo non admittitur,quod

g^.ciuoni4m.infi.c. nonfitciuis Romanustnam quod hæresinftituiÂé ftipulari pofsit^n domino/

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumgratiam lus Ciuilc concefsit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

h^redcumtimdt NE QjzE iscuibonisintcrdidumcft.) DeprodigBhocfercfi^lemusin/ Î fac.l.ism^Lg^'ff. telligcrt^qui hæroinftitui pq{eft,«rfi teftari ncqueat. Accur.intellcxit etiam de

codent ' CO qui maieftatem læfittlfd illc nullam habet tcIÂmêti omnino fadionê,ut nee

h Lis cui.^.fi. l.cunt régula excipi uidctur.ïnteftabiles ^item no omnes quoquo modo damnati uel It'gc • • infames intelligendi funttfed illi tâtum quos ipfa lex taies clTc iufsit.cx x 11 aût

T c*y.7.Iib.» tab.eitatGè!!ius,improJjus,inteft;^i!isc^efto.amp;lHorat. Saeerintcfijfbilisefto* •

Ht tkîo Acron,dcteftîbilem intcrprctatuSelf.in qua fignjfi'cationeÔL PIini5$,artcm ma ’ » ^Mfdcpoenis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inteftabilem dixifte^detur.Fuerunt autem forte inrcftabiles ijdem ôf fa

*1N TItI», • DÊ TEST. ORD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xf

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpccics reperitur jCx.qua inteftabih's hodie quis fi'atjfóh'cct quiim quis ob

• carmc» fanjafnmîlamnatus eft.Gêlh'us^inteftabilemjqui non cft teftabilis inter o pretaURjUt a Iilt;ifÄgt;nfuI.fed res in idem fere reddit. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Sed cum aliqui's ex teftibusteftamenti qui'dem faciendi tempore Itbcr cxiftimabatur,poftea aute^ feruus apparuintam Diuus Hadriayus Ca toniojquam pofteaDiui Seuerus S'Antoninus refcripferunt, fubuenire fe ex fua liberalitate teftamcpto,ut fic habeatur firmum^ac Ji (ut oportez bat)faóhum efTet.cum eo tempore quo teftametum fignaretur, omnium confenfu Tiic teftis liberi loco fuery^: ncque quifquam eflet, qui flatus ci quæftionem moueret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

JL men in feruo loquatur, non magnam habere utilitatem uidctur. Scruitus enim morib.noftris prope elf abolitaîôt^ quos propriiis homines Germania noz ftra habetji] eodem iure adhuc uiuunt quo o!im,liberty fdliceamagis fimiles manciprjs.Suargenim quifcß fi^ê^fuos pénates regit.Trumenti modû dominus I aut pecoris aut ueftis,ut colono in^gitjS^ feruus hadenus paret. Inter omnes tarnen ferc conuenit,ut licet feruomki mentio in hac conftstutione fiatjidem taz men in qualibct perfona obferueturtueluti fi quis commimi opifiionc erat proz bus SC tellabilisjucl pubes,uel ciuisrac deinde compertulh f«it,intcftabilcm,im pubcrem,deportatum,uel pere^rinü fuiire,qui tabulas fignam't,ex cadem æqui täte ÔC tune teftamento fubueniàturt^dem enim ratio cft,teitamêtiqi full inedi fauorid fuadet.Strido aiitem iure non cftdubium,uifiari teilamentumlexlibe ralitate tarnen fuajprincipcs ipfum fuftinuerSt. Accurf.porib uidetur legiile ex fualibcrtatCjquod non coucnitttametfi uerum eftjhic nosmagis opinionem fez qui,quam ucritatem. rendra enim quum elTet feruus,non ualebat tcftamêrum, X fed ob commune opinionem fciftirfttur. Perplexi autem iuris eft ille articulus, Ventas ne an opinis præualcre dcbeata'n quo abfolutc nihil definire licet. Sed

^.si quisreutßc.

excafuumuarictate,kisquoepmiitatur.nam fiquisfuamremlcgat,credesalie r nam,uälct:fi alicnam,crcdensfuam,nonua!e«.fiq^iisfundun^Tufculaflü legat, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joum-}. e

qui Sempronianus appcllatur,trror non nocettfi ueftijj'n quis legat,lArum intel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcg.i

ligens,nihil ualet legatum.fi omnes putabant elfe leruum, qui grat tarnen lib^r,^Ä*bv.ff idßm i» ueritati adhæremus,ualctq;tcftamêtum:fiqjnnesputabât liberum, quum eflfc't

feruus,opinionem fequimur, dC adhuc ualet ipfo Iure teftamentum . Ex caufæ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

gt; enim quaUtate,ius ubiep metimur.Sed quum hie ob omniü conlcnfum 8C erro/ u

rem lulhncantur tabulaî,cellabit ne conltiftit»,fi unus aliquis ÖC alter conditioz tam.fßJc tA-cra. -nem eins Icicbatr’quod uidetur.In dubio enim uerÜü« adhærêndum cft,SC uerifi l poß imo.in.Lad « militer dubitare potuit teftator:quapropte»?ft quoa fi^i imputet, ut uult Ärcti. ^'jt.ff.coZ

w no.ift.dJ.i.c.cod. uenrmdiuerfafèntctia magis prSbaturîeluforia eni'tji fict fwÿ:b’bcialitaSjCû uîx Fdamp;.bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cælai'c condinoncm fuam quifquam pofsit, ut non unlis aliqui^it cdhfctusî

nec eft imprebabilis tgnîrannajfi hoc quis ncfcit,qLiod uniîs tantum ucl duo Ici

unt, fed probabili^ error cum mulhs fcilicet ei cómunis, quum leges multorum l.aim (juidam opinionem confenfumqj pro omnium confehfu fere accipiänt, tjuoddicitur.ff.de vT SIC habeatur firmunijacfi, utoportcbat,fadum cHef,) Vêrum accj.b^r.I.^.udfe- cdftftituti'c non uidetur omnem difficultatcin toliererquanquam enim fubz natufe^c.. .cjuod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftamcntOAitqui liber habebaturjpotuerit teftamento adclïe,propter

cipuh ' comnruncmflfrorcm, quum ramen lamdetectatius lit conditio, ac obidtcltiz glo.lupcrucrb.ri- monium di'ccrc prohibeatur,cfFe(fiucarcbitJibcralis hæc amp;nbsp;humana Imperaz gKaretur torum coiiftitutio. Scicndum eftcnim Ij^ieteftamcntum fcribitur,uuenuncuz 4. I. cjuonium Iibcri. pttufjdcbcrcdupli^i tempore idoncum elîè teftem^SC quum teftamentum c.detcftib- quum ipfum apcritur, feu publiAturîncc fuffîcit aliquando fuifleidoneumjfi l°'TcMr£‘^^'f'Fdc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»Iiqua ex caufa ab teftimomo repelli poteft, Quamobrem tametfi

mbo.tJ/. ' '' *' tempore fadi teftamenti,admittiob communem errorem potuerittnunctaz fuc.cjuod Ko.Blt;(r. men quum feruum eum tjffe coijftcr, rfUncupatam uoluntatem ludici exponcz iH-U.ff.cjucnMd- re, uel figiIla,fubfciiptionesL^ agnofeere rite nequibit: fcruus enim ab teftimoz tefaper. nio repcHitur ♦ idemq? erit ÔC in alqs qui idonei antea fuerant,nunc ucro fitfcm d.l.^uoniam amifcrunt.cui conlequens eft,fruftra propemodum id difpofuilîè principcs,de teftamenti tempore, quum alii?adhuc morbo teftamentum laborer. Acz X apirtius in.l.i,c. curfius fuafit,ut de teftamento, publica per notarium fiat fcripturaific enim foz Mdem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re, ut fatis fit, teftamenti fadi tempore idoneos fuifle telles. Nam quum teftaz

mento fado rogatur tabcllio, inftrumentum de co adu conficcre,etiam fi deinz • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de uel moriantur telles, uel fidem amiitant, nihil nocebit titerum enim examiz

nari cos nccelTe tunc nourrit,nec debebunt figna rccognofccre,quum tabellioz • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nis publicum dotumennim fidem abunde de co faciat. Hine introdudum eft,

51 1.1« don-iitoKibuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftamenta hodie faciant,fiue nuncupatiia,fiuc in ftripgs, ne ob teftium

mi älleg.m gio. tnortem,uelob mutatam eorum conditioi^i corruant,lemper notanum adhiz IT Sdr.l.z.ff.quem- béant.Quod tarnen^x Azonis opinione Accurfius,in nuncupatiuo teftamenz adm.u/tMpc. to iure fieri ne^at,in alia Ipecie concedit. Sed Bartokis,0i^ cætcrfiutrubique SC -a lute in glo.l.fin.c. conüîeciïdine ÔC lur^eam cautioncm fuftincri refpondent, Ego tarnen pueo dcfukicon. nufquam in lur^ianc teftandi formam reperiri, ut in uita teftatoris, notarius iH-d-ri publicum de hoc monumentum conficiaitquo pene fadum eft,ut uetus omnis teftandi folennitas, hodieimmutata, ac propemodum fublata fit, prifto fimul l.x.c.fo. publicandórumteftamentorummorecollapfo. Erant enim olim publica tabuz 7 laria, qux ÔC Archiua uocamus, ubi conferuari infinuaric^ inftrumenta omnia memoriæ caufa folebant : unde ÔC fides teftamentorwm repeti poterat, fi forte (^bic et iii.l.j,c.ec. primæ tabulæ intercidiffènt.Sed ut ad remTedeäfti, Accûrfîus ita (^ftamegtum pofte fuftineri,detcda huius ferui conditione tempore ajicrtarum tabularum cenfuit^fi per tabellionis fcripturam fides de Iblennitate Teftamenti fieri pofsrt, quum tiinc nouaéeftamenti^xaminatione minime fit opus : ucrum ex qs quæ __ diximusÄtis liquet incijgnitam olim eiufmodfcautioncm fuilTc : præterca ad e tn.d^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiinc cafum reljringere hanc opinionem,nimis eft durum,Notât 8C alios quolz S

^^‘’-’quot;bi^Bur in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Accurfius,exquil^is utilitas huius conftitutionis appareattfed

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neque illi uidentur fuffïcere:quamobrem alq traduntjferuum hic pofte teftimoz

’g 5'ïcgdtóm.j.cot/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicere,quod citra^uam culaam deteda fit feruitus.’idem tame«i ei nonlicc*

h Bald.in.l.ad tefti- re, fi fidem ipfc fuo peccato amSt hierum ca djjlindio poftet proccdcre, fi de * um.^.conditioncin ipjïus utilitate agcrcmus gt;g*t hic de altcrius re quæritamp;r, cut ipfe non debuit fua ff, adcni • • culpa poffe nocerc.Ahjjiic feruunfagnofeere fignum fuum pofte putant,q^ioz » . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n«m^

niain fogatiis fuçrü.«A.Itj, qb i'd qiiod nudum fit fadum, recognofcendt figilfa. Comnainis^a uidctUr èffè fentcnna5quod fpecialiter fit introdu(ftû,ut hic eins i tcftimonium adi»itPatur,quLim folennitatis non probaftonis grati^lcnuo cxa/ mirtetur. Sed nec hoc omnino cauillis caret. Ego crcdidcrim ^ibi figilla fubfçri/ ptionesc^ ièrui efiè confiât,iudiccth nihil debere morari,quo minus inftituti hæ

9 reditatcm capiant. Qiiinimmo defendi poflè puto,etiam mortuoaliquocxtè/ k contra Bâr.în.l.z^ ftibus, uoluntatem tarnen dcfitndi exitum habituram, etiam fi eo cafu ^nitus nbsp;nbsp;ff-‘i‘iemad.ie/,ap.

figilla cognofci ncqucant,dummodo tarnen appareat à mortuo fubfcriptu fub/ . fi'gnatumcp teftamentum efleJniquum enim eft,unius tefiis fato’tllud fimul pe • rirc,quum jUoqui de uoluntate cc^ti elTc pofsimus per fubfcriptionis,literarû(^ comparationem,quæ nô fimplicem hi^ræfumptionem inducit,fed figillorum adminiculisjcæterorumqj tefiium indubitata fide,ô6 tefiatorjf fubfcriptione acJ* . iuta,pl£ÿtam prope probationem èfficit.nec uÂeo quomodo ante decenniû fieri ' rr j”’ ptum tefiamentum durare quealfin tanta hominum mortalitatCjCpiod in confi» '' tuuonibuslcgitur:nifidicamustefiiummorte,tpfiimtamênoninfirmari.Nam , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fortiam,^ ex ifihac perfuafione exifiimo.Videamus ergo an ab om nibus rcie ” nbsp;nbsp;p,Tîntdlc^

ribus extorquere fatêantur. Et quû dicant dubitantc obfignatore ualcre tarnen ° laf.m.d.!^ tefiâmentum,fi ipfius efle figillum probetur cur non idem etiâ concedamus eo

mortuo, quiutnôagnofccre,itanecfcrupulumhunciudiciinqccrepotefir’Jvlo P i’J-9-fin.ct ibifto. uet me etiam4uft.cônfiitutio,quæ uult hærcdem,qui tfienderit iudici tefiamen fÇ' turn integrum 8^ prototypum,legitimo tefiium fignor^mq? nitncro uallatum, nulla agnofeendgrû figillorum^ifia mêtione in polïefsionem haereditariarum rerum elïe mittendumiquod amp;nbsp;Pai^àfi. opinion! uulgatæ obftare fubodora/ tus,inpetitoriotantumiudiciodefi^Ilorumrecognitioneggêdum cenfuit:fcd ’ J'* • quum confiiterit,dubio procul earn elfe folênem amp;nbsp;ueram defunîli uolûtatem; cur non retinere hic ci liceat,quod 8lt; furari pöteratCQiiafe nec petitio meo iu/ dicio tenebit.Idem ex Valeriâni Gallienis^ referipto côfirmatiir,qui abfentibus tefiibus aperiri tabulas permifere,mocip eorû loco honefti uiri adfint,qui de ca/ t I.z.c,qwm.te.ap. rum fide cum iudice inquirant,ut deinde in patriam latæ tabulæ illic infinuêtur: nec uerifimileefi quod uoluit Alëx.indciterû easrcmittêdas ad téfies,ut figna „ agno(cant:quum fimpliciter principes concedant,à iudice infpeefias polTe in pa x tria infinuari.Ite amifsis tafculis teftamenti duo telles teftamentarlj plene uolun tateqj probat,cur non idê dicaimusînortuo aliquo ex tefiibusf Sed amp;nbsp;ad quem gt;nbsp;ufum fit in lcripturaèefiamentû,fi per earn uolûtas probati ncquitfucl quid difi ferunt tabulæ ab nücil^atione,!! illæ a tefiium uoce æqualitcr pendentfNon leue quoej; in textu nofiro huius opi.efi argqsu e(jim feruus »lortuo fimilis fit, folum de tefiamenti fadi tepor^rincipes refcriplerunXde figillorS rÄ:ognitioz ne uelut minus nccelTaria fubticetes:quum is qui obijcit,têpore/efiamenti faefii non potuilTc teftimoniû perhibere eum qui l^ruus erat,uoluntate in dubiß non uocet,amp;^defolennitatetantûdifputët:exmultisaût legibus confiât,ipfa fubferi iptione,fubfignationeq?teftimoniSperhiber€4efiesdeilt;)lGtatedelün(fii:acpro • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ’

pterea cum in altjs adibus quq^d quis uno t?^D(#e uel uidit ucl audiuit,de eo alio

tefiimoniü dicat,in tefiamento quafi in re prçfenti nbsp;nbsp;nbsp;ipfa figna di. fublcriptip/ a I.hteredet. per^

nes^uidetur de eo quod corä fe geftü eft,un(Mêpore pe4iiberc,dcponerec^ tefti/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4. tno •

6 l.fin.c.de edi.diui mom'um, undc ÔC hæ fubfcn'ptioncs teftium,depofîtioncs#Iiqnândo uocantur* hädria^tol. ‘ Obftare nero præcipue huicparadoxo noftro uidetur Vlpffmi r|j^on6.mijqut * cümQ tF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otFidum tÄditjUt quiïm ab initio aperiendæ ltiny:abulæ, fignato/

«dmo^u'!ap^^^' nbsp;nbsp;conuenirc co^at,ôô figilla fua recognofcerCjCui SC feqiiêtia capita fuff ragan

tur,ut SC ad abfcntcs mittêdæ fint tabiilæ3ad*infpiciêda figilla fuazôô bine omne

propefundamentnm eft communis fèntentiæ*uerum quum hæc infpcdio indu da fît,^b falfitatcm euitâdam,2C quo ^ciltus fufJlema hominû iudicia,teftium i . utl negäre . ff, afTeucratione confirmata,exitum hâbeant,non uidetur mihi id advo ftride acci legâ^aiifK Pæ^idiinijUt in uolûtatis potius perniciem tendauhodie enim ex commun! opi/ iiliter.de leg^.i nione,dum ob teftis mortem aiunt tabulas concidere, quid aliud extrema ho l.sipars, ff.de in- minum elogia impediuntf quum autem uolûntas abunde apparere poteft,amp; ex offi,teft(t. fclennibus nihil eft omiffumjCur non p^ius teftâmêto fauemus F Nec enim ea figillorum infpec'ffojformalem atquam teftamenti (blênitatem refpicit^fed tan/ sum uoluntatis probationemîea igitur aliunde probari quum pofsit, feeundum ea quac fupra diximus,cur non fuftinemus defundi iudiciûfnec enim lureconf. dicLintjfi unus aliquismqrtuusnonreeognofcatjCorruereilico teftamcntum:£C muka fcimuspræcipi in lure ut liant,quæ tarnen omiffa non continuo omnem c lt;fcT^fubuêrtunt.Ergoubiuiucnt,exiftimarimcognofeereteftes cogêdos:qiiod JiTperTrcci ^inFo' mortui,uidêdum an aliunde fides fîgillis fubfcriptionibiis/}, fieri quear, in.l.i.c,de 'fnmnM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Accur.confeisioncm ueniefitium ab inteftato prodeiïè inftitutis hçredi

trim. • bus credidiuQuod uero dicunt teftamenti publicationem inuentam effe ob té/

ximi ab inteftato,{criptis negotium faceiîànt,dcfcriptum teftameti exemplum, in archiuo olim reponebaturJiodie notäriorü ufu, publicationis antiquus mos pene eft abolitus.Eft SC öontificia conftitutiûjquæ communem opinionem ad/ h f.îJc fideinjirn. ïuuattquum m®rtuisin^teftamento inferiptis teftibus, aperte ipfum infirmum eftè dicauVerum hic aua adfunt adminicula i^ilîorum,ôf qu^rundam teftium adhuc uiuêtium:ÔC ibi non fubftriptioncs uftiom erant,fed inferiptiones: inter quas SCBàldus differentiam facitjtametft^teri imprudenter confundât4Ex his ergo apparettommunem opinionem dubio non carere:nam SCinipediones fi/ gillorum,cgo arbitre# primum in prætorio teftamento indudas eflc,in quo non m Fi^kumpanla- ’’^^Çl'^ftcbantur o^fignatorum fubfcriptiones,conftitutionibus deinde inuentæ: tim.ë.eo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infpicicnda fubfcriptione qu^certiorem fidem facit figilla, in hoc

tradatu uerbum nullunKQiiod fi uero mortuo aliquo cxteftibL!S,qui agnofte/ re nequeat,alqs conieduris fuftùlcire teftamêtum licebit, certe SC fi quis mutus uel furiofus uel feruus fadus fuerit, eadem ratione teftamentum exitum habe/

re, confequens erit* Hæc hic uolui inferere,quo cætQ|-is diligentius ea de re cogi • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandi anfam præberem: uel ob id kibentiu»,qult;»d quum Phryfios noftros antea

« ^.eo.^.fcd ilU trädiderim,folenncn*fcripti teftamenti formam hodie oblt;fruarc,Æ illo quoque confeqiienter iure ijdem utantur, quod nunc a nobis contra cæterorum îenten/ tiam, puribus u^bis defen^im «ft. Sic enim accepimus ab Hedore Hoxuirio, mukis ntchercle uirtu^us dotibusc^ ornatiftimo uiro, prætcr exadifsimam • literarum cognitionem, clarifsimamc^ apud noftrates familiam « Porrb quum principum conftitutio in teftam^to in fcriptis loquatur, dubium eft, an SC in • • nuncupatiuo locumhabeat,quod humaniusuidetur:hie tarnenquum nulla • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• teftimontj perhibiti njpnument^ permaneant, non aufim dicere, ijiortuo teft«

æqualem ipfum cxequutionenA^iturum, Sed tarnen fi feruus fuerit effedus, r« I Eabcr ait ualiturum adliuC in hac ipecie cius teTfimonium : quod SC eso beni/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^ter

ob emancipationem,uel in matrCjCredo teftimonium non impediri.erit ergo fiz lius,legitimus teftis in matris SC aui materni teftamento. Alt) tarnen omnes diz uerfum cenfent : fed mox q^lendam, inter teftimonium tcftamentarium,atque aliagcnerateftimoniorummul^|imi»tcreflè.namrcuêrenti3e debitum,officiz f tj-^-iulia.fßde» umtp^ietati Äjuo patentes SC filq inuicem fibi prodefle ftudcntjCirca teftamenz ‘««b

$ ta ceflat.Quædam uer» funt aliæ perfonæ,quas propter qualem qualem in nos aff edum, patris honoramus titulo, cum quibi^s tarnen nobis æft in alq^etiam caufis mutuum teftimoi^' dicendi iustetenim Epiicopi^arocni^ nobisecclcz fiaftici quidam patres efle dicuntur, ob quos non temere quis pcierare Iblet: SC «i*»« hos lus Pontificium maxime idoneos teftes r^utat.Vocamus St nutrices,maz S tres noftrastSC patres,eos qui nos adhuc pueros cducarunt,fcd eorum beneficia licite obliui^imur. refertep in fccundo Rhetogcorum z^iftoteles, in puerum, quia non meminit beneficium non efle colloeaiiäum. Idem in eo^qui nos de faz i cro fonte fufeeptt. SC in præccplore, quem maiores fejidi uoluere parentis efle locOjUtinquit luuenalis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ COMMEiî.

DE caftrenfî pecLiIiopoftmifsionem.)* ^Alitercnim filiusteftamentum fe auth.ingrcfsi.c.de facere nequit,quum bona non habéat,ô^ teftamcnflim fît otdinatio de|^onis no facrofan.ecd. ftns poft mortèm, Ut nlt;ic fuperfluum fît quærere an teft» eflè ]Pbfsit pater:ôd * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infra latins exponetur,quemadmodum fiitjsfami.teftari liceaf. Ante mifsionem

in expeditione St caftris,citra folênitatem etiam poffunt teftaritat tune non im/ ff,nd^°quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peditur pater efîè teftis,ut Marcellus rcfpondit. Sed ueterano filiofa. etfi tefta/

ment^adio concefla eftjneceflè tarnen eft foleania obferuaretmilitiæ itaque fa uor,unitatis uinculo potior eft : quum tarnen illic legitimi teftes interuenire de/ béant,fèquitur affedionem reuerentiamc^ iblam, quæ alia tcftimonia impedit, tcftamcntarium non impedire:affedio enim tunc debet obftare,quym de lucro agitur,quod non eft in teftamentis.idem Sè^d alias fauorabiles teftandi caufas licet extendere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

IN earc.) «VideturitaqiïpaltfscaufisdomefticumteftimoniSpermitti, ^ui fenfus aperto iurc reprobatur. Regulariter enim traditS cft,nec in teftamen o IfiiM cdehisdui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufîs domeftici teftimonq fid?m récipi.Domefticæ tarnen perfo

Leónis conftitutione nominatæ fere omnes euanuerunt,nec enim uel fcr/ uos uel libertos uel adfcflptititÄ colonos habemus,nifî quis fic interpretari uelit

colonos,qui hodie apud aliquas nationcs quandam uetuftæ confuctudini^ima de hic I fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ctineiît.Inter domefticas autcm pcrloiias reccnfentur côniuges, fîue

Are et Bd«er P’’*^ marito uxor,fiuc pro uxorc m»ritus teftis efîè uelitîitem cocubinælitem ho • nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;mines Iiberi,qui opéras fuas nobis mercede locantjqui^ aliqua ex caufa ob im/

î idonei ff.de test P^*-*^*^ noftrû pofiiint à fide diuertijmaximecp q qui à manibus ac pedibus no/ innoc.mx.cx hte'- funt,alia(^ uilioia officia fuftinct.Sécus in comitibus,6C Iuriiperitis,affeflb/ ris. extra de testi. ribusq5,qui præfidem uel epifiopum confilq aut honoris caufa fequuntur. Sed Aret.bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etfi uiliores famuli de di^mo noftra receflcruntjiterum teftimontj dicendi ius rc

s l^tionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cupêrabuntjqiiafi fublata prohibitionis caufa, fi modo ea in re dolus argui non

ff.de KerUfig». pofsit, Animaauertêdftm tarnen graui (meo iudicio) errore interprètes omnes, ob domefticam familiaritatem fupradiiSas pmbnas à teftimÂnqs tcftamctanjs excludere : quum longe alia fit ratio in alf s teftimonqs,ex quibus lucri aliquid t 1.i]iti testamentum accedereei ppteft|cuiusreucrentiauelobfcquioueritatcmcelareâffedet.lnte/ ftamentisucrohau^æqueprobabilem prohibitionis caufam uideo.ne^ enim ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftimonio aliquid acquiritur dcfundo,fed tantû uoluntas eius exitum con

** testapp“'^^ ' '^“' ^9*^*fiur,cui leges fauere,minimeq; hic probandi faeultatem anguftàre iblentî X l, cjùoniâm. c. de bæredis uero potifsimû caufa agitur. b?ec uerum eft,cas perfonas quæ in iudi/ h£ret. cqs prohibentur,2C à teftamento femper arceri, quum in infamibus damnatisejj y l. lt;]ui testamento. id procédât,non in alqs perfônis per fe alias idoneis, ÔC ob fblam affedîionem fit «.em qui.ff.eod. fpcdiis,quæ in teftamenti caufam neutiquam cadit.Ouin ufu admonemur in te • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftamentis condendis amicos fere adhiber^ler^jcascp perfonas quæ nobis funt

Z l.pamphilo. ^.pro chârifsimæ. infeite itaq; confuderunt tefh'monia,quæ in teftamcÂtis prdTliben/ positum.delega.j tur,cum’alrjsquæipTà ratio manifeftediftinguit.QuanjpLremexiftimo,SCma/ ritunwn uxoris teftamento teftem eflè poftè, Si fratrem in fratris. Si patronum in liberty fi mo^Fo nullaiali^ratio impediat : d«nique domefticum teftimonium tantum reprobari hic rStione patriæ poteftatis:ôf fie ego interpretor uerbum in • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;textu noftro:* IN EA RE DOMESTICVJVI TESTIMONIVH RE/

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probatVm esse. DomÂentmprofamjliafæpcaccipfmuSjUtS^inhoc

. eodem rextu de cadem domo uocâturtcftes pater £Cfilius,poteftaÿSjnoncoh^ (t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dKtew.j.^ bitationisrefpedtCfiÆc fuôs l^r^cs,infra luftinianus domefticos cfTe hærez

hiercd.qiMl,it dif. jçg att.SoIuta igitur potçftatc,nihil obftat quiifÔl emancipatus fit teftis, ut fil/ ,• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pra alferuimus : muItoc^lMagis a|fj, qui in eifdem aedibus habitant,cuius etiam

argnmcntnm efl: in TJieophili e^tenfîoncî rlùi Ji. ciKixKlu/Çinquit) y-c^rvisJay Jk.

tetnhabetaliBiin^peiètorconiundasdomefticas!^perÄnas, fedqnj.imfibialt/ j jt(t4,cJe Joft^ quid attnbucrc ftudent. At in tcftamcto erga mortuum ceiTat omnis affedio et fiqua eft afFed{o,ea potius tendit^ad conferuationê uoIuntatTsjquam fubuerz fioncm.Domefticas ante pcrfonas hic uocamus refpedu tcftatoristan uero doz meftici hæredis repellantur,{èq«entis par^raphi materia eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Sed neque hxres fcriptus, nec^ is qui in poteftatc cius eftncq; pater . cius qui eujp habet in poteftatCj^ncq? Fratres qui in ciufdem patrispotez Rate funt,teftes adhiberi poflunt. Ç^ia hoc totum negotium quodagiz tur,teftamenti ordinandi gratia^creditur h^die inter teïhitorcm ôê hære* dem agi. Licet aut totum ius tale conturbatum fuerat,ôi uetcres quidem^ familiæ emptorem,ôi cos qui per poteftatem ci coniunóti fucrant,à tefta mentarqs teftimonqs repellebant,hçredi auiem ô^fjs qui per poteftatem ei coniunefti fuerant, concedebant teftimonia in teftamentis præftare(liz cctr) qui id permittebât, hociure minime abuti eos debere fuadebant)taz men nos eandem obfcruationem cofrigenteSjÔC quod ab illis fuafum eft, • in Icgis nccefsitatem transferentes ad imitationem priftini familiç empto ris,merito nec hærcdi,qui imaginera uetuftifsimi familix emptoris obtiz net,neque alrjs pcrfonis,quæ ei (ut dieftum eft) coniundlæ funt,liccntiam concedimus, fibi quodara modo teftimonia præ{|arc:idco(^ nec ciufmo di uetcrcs conftitutiones noftro Codici inferi permifimus#

I here tcftimonium,quum tarnen ex Vlpiani refponfo uetcrum lureconfulto/ . . rum ætate iam turn prohibitum id fuiife fatis colligere liceat : nec fuadet id Viz pianus,fed fimpKciter teftem eife non pofte hæredem aftèrit. Vcrifimile tarnen eft,compilatorum authorifite Dlera(g fuiiTe immutata,ac ad nouifsimi iuris ob/ t, ferua#onem«icc6modata.Sed quæ potuit ueteris iuris efte ratio,ut famih'æ em/ ptor excluderctur à t(?l^'monio,non item liæres f 66 fi'quidêm de hærcdc accipiz mus in teftamentOjquod calatis comitijs fiebat,ôf procinâo,nulla appatst diffe rentiæ ratio:ô(:: quâquam in his igeciebus Aceûrfîift ing?lligatj^amen id ego arz bitror non pofte fubfifterc,quum ea teftamenta dudum^n defuetudine iuerint»

Quod bæredê itaeç ueteres teftem eiTe finebant,melius conuenit in teftamento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

in fcriptis,quod olim frequentifsimS erat,ac ^ne folum obtinebat: amp;nbsp;ratio efte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

çoterat,quod plerûcç ipfe fe inftitutû ignorâret,quum latere cum poterant quæ l.hac^onfdtifitJ in tabulis fcftbebâtur:fcd tarnen cum fubinc^ f||p:iicere jÿoftètjfuadebâtjUt abfti nw.c.foii. neretteftimonio,ne fufpicionê«le fe præberettquodjuft.fpeciali coftitutionein {egis necefsitatê uertit.Periculofum eft enim hærcdi^ermitterejUt ad fuftinê(fô

31 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMME!?. V.icy;.!! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tcftamcntû teftis exiftatjquum ipfius inftituuo feftamen^i captif fundamcnz d. ». ante hteredis.j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commodo præcipue agaturjquod'ÔC ad cdfiiiin^as illjpcr po/ /

dehga, teftatem pejlônas extellditur. SedanemâcipatushaerediffiJ^is^el frater non 5 exiftcs in eiufdê Doteftate,uel alia perfona alibi prohibita hic admittaturf quod mihi quidem uidetur.nam fi ueteres id hæredi cÓcedebant,ÖC coniuncfïis per po

tettatem perfonts,ac antïqnû lus ïn ilhs tantum eftcorreâum^curincæterisfta e î. pr^dpimiic .c. réproèîbeturrquLim Sé legatârîjs id c^ncedaturfut modicam aftedionê non tm

'gt;'^'''■1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedtrc teftimonifi conftet) ÔC à contrario fenfu id hic colligatiir.qiianquam au/

tem aliqua aô^cdîionis fufpicio fitjCa tamê non pcnitus teltem rcqcitjCtiam ü ali quid fidci detrahat. nec hic oinni exceptione maiores tcftes rcquirimuSjquum ob id numerus amplior fit coftitutus,ut eo p^ëîo fupplerctur, fi quiS forte teftis ftonditiofufpicionisinduccretjUuIgatuÂicj^’carmencfl, Etqugnonprofuntfin 4. g gLila multa iiiuanR Hinc ego adWerfus aliôrum fententiâimonachum quocp te/ ß:em efïè polîe arbitror in hac caufajetiamfi inonafteriû inilitutum eft ♦ mouet autê me in primis caufæ pietas,fine qua adhuc idem per fe defendi potefijCtiam

Brfrfo.îH.f. iit tan- hæreditarium lucrum in fihgulorum conuertatur commodumuieluti fi ex uo tant,^.uniiicrsitas luntate teftatoris annuum ind?ueftiariû monachis prebcndum fittadhucenim ff.de rer.dMi. nbsp;nbsp;finguli legatarijs magis fimiles exiftunt,cum uniuerlîtas hæredis titulum fofti/

neatjamp;^ legatarios non prohiberi fequens tcxtus oftendit. In fumma non tantu $

crX”« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AGI.) Hoc gcnqfSlifsimum eftè uerbum, notât Accurfius, cuius etiam

m glo.fupcruer,agi Eft non eft quodagaSjAttalefcmper agis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

« l.j,ffsicer.pet. Eodemmodoôi^rêié'gnificatiolatifsimepatetjUtôifapudGræcoSj tk Ta.itacp agendi uerbum hic redius conuenitjquàm quoduis aliud. Verba enim O coniraxc. contrâxerunt ô(?geflerunt ad teftandi ii^ non pertinent, nifî refpiciamus ad te/ runt.de uerb-sig. ftamentûjquod per æs ôd libram fiebat,in quo quedam contradus ipecies erat.

Legatarqs autcm Si fidefcommiflaifjs quia non iuris fucceHores funt. Si alfjs perfbnis eis coniunôtis teftitnonium n»ndenegamus:immo in quadam noftra conftitutionc, Si hoc f^eciUiter eis concefsimus. Egt;mul/ to magis, ijs qui in eorum poteftate funtiucl qui eqg^abent in poteftatc huiufnodi lic^tiam damus.»

ï l.i.de lpgd.i.enodata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

I T EGATARIIS 8Cfideicommilïàn’js.) Etfiolimlegata^fidcicommifsis JLzdiftinguebântur,in hoc tarnen cafu credo nullam fuille diff crêtiam,quç ex d CO fere eft nata,quod in illis ut «aior dili^ntia fiC uerborum folcnnitâs,iif fi li/ te étant concepta amplius uberiusep proiequendi ius eratihçc citra aliquam uct ” borum obfetuationcm in nuda teftatorum uoluntâte confiftebant^tc^ ob id mi norem habebant efficaciam : multascp ipccics recenfuitin Inftitutionibus fuis c T.CâiusjqiJas accurate etiam Accârfi'us annotauit,in quibus ueteri iure legata d

I àfideicommifsisdiffèrebant.Hincôdtitùliinhoclibrodiucrfî,amp;quædamine2 differentiæficrelatæquafî SChodieobtincantfucrum Iiiftirifeni conftitutione f exæquata int^r fe elTe darum eft:^ quanqiiam titulis fint diftinda,ôlt;^ difFcrcnz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p*^ fiZ

tiæ quædam inter ea hoc iplblibrSrelatæ,non tarnen ideo uctus ius adhucobti g • - - ’ nere concedemus,quum ftudio id à fe fadum ob iuueniim inftrudioncm lufti/ h nianus profiteatur.’utnatura(inqûit)utriufcp IA-is cognita,facile pofsintpermi xtiqpem eorum eruditi fubtilioribus auribus accipere.Quamobrcm Bœoticas i doc.in.h-fl'.de (ut eft in prouerbio)aures habeant oportettqui hoc non animaduértentes,prifti leg-i î nam nobis renouant differcntiam.Obtjciat«amen hic aliquis,fi uetus omnis diz • ftin(ftio,Iuftinfani conifitutione fuit abrogata, quo modo interpretabimur priz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

mum caput De legatis,in Pandedistubi ciuidem iententiæ VJpianus multo an tiquior citatur author,qui ôf ipfe proponit per omnia legata fideicommifsis exz æquata eflêfS^ omifsis altjs folutionibus quæ ipfis inuentoribus carum non faz tis placuerunt,hoc pcrfuafifsimum femper habui,pritjum illud caput falfo Vlz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

piano adftribi.'quinimmo ncc ullam habet inicriptione Haloà^jdri editio,ut ab k niirnb.eJH^ compilatoribus adiedum eftè ij^rifimile fît,quod ÔC esfl^nftitutionû Ioco,qucm paulo ante citauffnus,probari potcft:quum adoleicentû caufa fidcicomilTa lega tatp feparatis tradatib. lmp. diftinxlt;it,quæ alibi unà permixta elfe ait,quoniâ fcilicet re non difterunt.atcp ideo quum ibi coniundus fuilSrt tituius Dc legatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ÔC fîdeicômifsis,apte quafîcaufà fubiunda cftanonymo tapite,per omnia lega ta fideicommifsis exæquata eftè. Audiui etiam qui hoc caput deeflè in nonnulz Iis libris antiquis dicerent:fed quomo^cunq? ea res fe habcat,*ex q s quæ modo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

diximus omnis tollitur diffïcultas. Poterat hoc in fuû locû feruari dicendum, fî

eo nobis propofîtum fuiflêt hanc commêtationem extenderedoci autem liuius oportunitate motus,8^ quia multum diut^ ca de re hoc tempore in fcholisa pri/ marijs noftris profeflbribys in primi capitis De legatis, interpretatione,

viJ Jiavvatij difceptatum fgit,u®lui paucis meam fententiam indicate. arg.l.i» com(enûo I non iuris fuceeßores funt. ) Ideft negotiym non cenfetur cum

I'pfisjfed cum hæredujps agi:at(^ ideo non dicuntur in re proprû,fcd W» hæredis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

caufà ferre tcftimonium.fed nonne ôôIcgatarjj ius in relegata acquiruifcf'cur er 0 l.i.ff.deauto.ütt, go non 8C ipfi iuris fucceiïbres ïicunturffatentur ?ert»nonnuïli iuri^articula/ p ë-à reb.cor. riSjô^ ipfos eiïè fucceflbres, nonnunquam nbsp;nbsp;hæredum loco habendos: uerun]^^bjn.§. nameiuf.

quum id femper quod principaliter apparct, non quod in conf^uentiam uenit intueâmutjhæreditas uero ius fît,Iegatû cornus,etfi fub hærcditate corpora con , tineantur,^ rei legatæ dominium,6^ ius côhæreat,non tarnen idco uel hæredi/ tatemcorporis,uellegatum iuris eflèdice«Binfhaud r^e ergo legatarius iuris fuccelTor dici poterit. Aliquâdb tarnen caufæ quali#^^ permittit, ut difpofîtio de hærede extendatur etiam ad legatariôs,fcd^a res afferius cft feenæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«k» nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spcciaz •

J4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMiïW. .V^VlI * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

S p E C r A L Ï T E R CIS conceftîim eft. ) Qb interpfetum calumnias,nc/ cefle eft aliquando Prindpem ca quæ priohbus legibus-fu^ut (m^reft^jiterum fpeciali cóy:itiitionc camfirmarCjqtiO fæpius inciilcata tanMê gblmientiirtqiiod ô^in hac quæftione iifii iienit,quæ hodie ita à plcrifqiie torquctur,ut eff’edtnn go./uperMer.co«-j-,j,cHlum quod Accurfius fere credidir, 11 u loncm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoties citata conftitutio non apparct, Græcam fuiftc : certe defiderantur non/

nuIIa^GræcæjLatinoriim iibrai ioruiy imperiri^jbarbaro QC nidi feciilo omiftæ. cditus fit, noiiifsime poft Inftitutioniim coinpofitioz c.tk- Icgi.hier, nemjConftay n ipio aliquas citari,quæ rcpctita ledione fiibtradæ rucrerde qua/ rum numero ego hanc fuiftc arbitror ; fufficicbat enim fpccialis conftitutionis l.dictdntib.c.eod. 'Ticntioncmhicfieri,adampliorcmconfirrrtationcm. Faber quanîlam allegat J. tjiii tcftdminto. fonftitutioncm, fed nec ea huic conueiHt loco,quum fit Zenonis, de lurccon/ nbsp;nbsp;lt;

c.eod, fultorum quoqu^refponfo intcliigi neqtiit:quod generali tantum approbatioz ne, luftiniani dici poteft, quum fpecialiter id hie in quadam fua conftitutione conccfsille fc dicat.

D A M V s.) Coniundas IcMtario perfonas teftes efle pofte,non eft mirum, lt;7 quum ipfis legatartjs hoc concraatur.Qucmadmodum uero tunc non Icgatartj fibi, ita nec coniundi legatartjs,fed utricp hærcdi teftimonium pcrhibere uiden tiir.totum enim negotium cum hærcde agitur,non legatartjs qui non funt iuris l.nuJlm.ff- dt tefu fucccflbi'cs.Non ol?ftat ergo quod«bijci poteratjuullum in re fua idoneum cfz glo.hii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcteftem,quum hie aliéna fit restnee ex hoc colligitur,conm(ftum cöniundo fer

re tcftimonium,quum coniundus non coniundo legatario,fed hæredi teftifi'ee tur. Negari tarnen non poteft, legatarium in coniequentiam pro fc ipfo, fimiliz terqj coniudos in Icgatariorum utilitatcm teftimonium perhiberetquod quum generaliter prohibitum lÿ, fpeciali fauorc teftamenti admiftum efte fateri ncz d^d^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efttundefi^nitur argumentum,ibcium pro focio tcftificari.'quum coniun

dus pro coniundo tcftificetur.uerum quum iiÿiic fit fpcciale^e fic quidem faz I duoniam in fi c nbsp;nbsp;nbsp;pfobari ex hoc loco poterit,quod a I i) infercbant. Alibi uero prima facie colliz

4f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' gfiLir,in omni pccuniaria caula id prohibAim efte.’quod tarnen rede perpenfis

uerbis conftit*itionft,falfum eft.Concludcndum ergo, focium poffeefte teftem in caufa fóctj,dumm^o in ilia caufa non fint foeijiat in teftamento etiam fi fint ibeij omnium bonorum, unus pro alio rede teftimoniu dicct,quum 0^ fibi ipfi

pruKipaiiteruiaeaturtcinrican pro nærcafli^aiii»iiiu emolumertfiim fpccïat. Nam fi hæresnon obtgictjegatacorruunt, g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ninci's^onfirmantur.quanqiiam autcm multa per confequêns concediintur,

ih no, qiic dir^e fieri nequeiint,in proyrium tarnen commodinn,teftimonïum etiam d.c. perfonat. ex- pc?conro^iientiam prohlbitilhi eft. Quarc necefïc eft eo decurrerc,ut fpeciale b-rf dc^^{iè dicamus. R.ationes*aiitê fpcdalitatis uân'æ traduntiir,alijs propter tcftium 8 numerum, alq's ßroptcr rogationem approbationemcp, alqs ob caufæ fauorcm wtHto 'ff'vd ptr inducftiiin dicentibus. Ego i^deo diias rationes i'n ipfis Icgtbiis cxtarc: imam hic, quia legatarq non iiiris fiicceftbres funt, quæ ratio ab hæüpdibus eos • hi (jtiit iid.ff.dt: fcparatmcc tarnen nodinn expliqtt.»[iam,tn Martiani refponfo,quia ipfiim te/ reb.diib. ftamentiim confirmatiir tq^febiis adhibitis, Qm/ratioCft accuratius perpende/

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riiflus)tollit hin'us qiiæftioÂs difficjjltatem,quam dC alibi fenfit Salichtismam

fi ideo legatum relidum eft teftibus,quo teftamenti faciendi negotium per eos faciIIu?expSÉetur,ôi obteftimonlj meritum aliquid ÿis datur, non debet de/ ftruere teftamefltum,hoc quod ad eins confirmation? {adum eft. Hæ uero tam multæ rationes fatis funt,ut fingulare ius in teftamento ftatuntur.Quæ ctfi per fe leues funt,iundæ tarnen magis mouent,ac(ut fupraexOuldiodiximus) Etquænonprofunt fingula,^iulta iuuant. quumduæ per nos relata^ex ipfis « legibus depromptç non parum urgeantlEt quidem in teftamento In fenptis ubl fere ignoratur à teftibus,fi quid legatum cft,uel in nucupatluo, quum de eo fci i pturam(uti mos eft)feclt notariusjteceptl iuris cftjob legatum tdti fadum non

9 infirmari ttftamentu. Sed in mera flmpliciqj nuncupationc,nulla fcriptura ucl publica fide adiuta, nonnulli dubitanwquum poft mortem teftatoris de tota de/ fundi uoluntatehq deponant,cltra aliud probationis admimculumtac hic pnÏi/ cipaliter etiam de legato fibi relido Ipfi protcftentur;quod perinde fere cft,ac fi quis fibi aÜquid In teftamento aÄfcribat,quodfenatufconfulto prohibitum eft. éé in hac opinlone non leues funt authores,ut loannes Andree,Abbas,Felinus, loannes Imolenfis,ac nonnulli alqtquam tame« cæteii non probarunt.0(2 Faber

dere:quod2lt;^ Zenonis conftitutioncj 0(2 ftipra didis omnibus rationibus(quæ in hanc fpcciem concurrunt) probaturlyt merito non obeffc debeat,quod d^ fubftantia teftamenti deponant legatarij, unaeç de legato fuo:de cuius effedu ftatim.Nec fimilis eft hie legatariuSjilli qui fibi adicribit:quum cæterorum te/ ftium fides fufpicionem tollat,quæ contra fcribentem concipiturmec teftamen/ tum concidit ob id,quod quis fibi aliquid adfcripfit t Dicamus ergo legatarium teftem elTe polTe non modo in teftamento in fcriptis, fed etiam nuncupatiuo* QiiinimmoegoSCincodicilliSjSCinalijs minus folînnibus teftamentis idem defendi pofte arbitror.Illa enim ratio,de numero teftiiim, quafb Faber confide/ rat,me non moifct,quando aliÄnagis ueræ magisc^ ex lureconfuitorum fen/ IO tentia elTe uideantur,quæ QC has fp^ies fuftinent. Nunc uero de Icgatorum uti

Iitate uidcamus.Quoties autem teftamentum non ualet, üullunj eft de ipfis du biumrfed quum nos legatariorum teftimonio confirmât^, non euerti quaslibet ultimas uoluntates tra(didcrimus,operæpretium eft de legatorum cffc(ftu difpi/ cerelquaî fiquidem in teftamento in fcriptis relida funt, uel cfuum nuncupatio abnotarloauthoritatemaccepitjcorfll-nuni omnium confenfu exigl poflunu

gata ualcrc pofsint. legatorum tarnen pcremptio* dicitur,a8 «rteræ uoluntatis confirmationem profice|^;nam fi legatarq emolumentum c^nfeqÄ^ neqfieunt, cur prohibeantur in reliquis fupremum elogium fui's teftimonif^ adiuuarej'

I 'Deuiirijsmii^rijsittquiluifcribitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 Chdrtce(juomododilferAntcip(ipyro,

X Tdlgt;ulte,codicilh\pitgill({rei pluralncr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 Qdiidßt ^rotocolluw.

VB L in alia mgteria. ) Er^ fi' quis in bibula emporetica fcnbatjUa kbit uoluntas. Materias autem ad literarum,mcmoriæq,’ ufum,humana iilduftria multiplicesexcogirauit. AntiquifsirBusautem mos icribendf,fu!t in tabulis ceratis,quæ ÔC codicilIijS^ pugillares uocantur.tria quippe liæc uocabu/ quot;*• « l.Koncft.ff.dcuer la plurali fere numero prôferriflt;»lent.Fitetiam nonnunquam mentio cborea/ bo.figni. rum tabularum,in qualibus leges duodccim tabularum fuere defcriptæitamet/ b Lz.^-poßeä.fßdc fi alij dieunt æneis eas tabulis i uifle incifas.qui mos promulgandi leges applet c T'tiuilib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftiam ex Theod.ôi^ Valent.AA.coijpitutione.Nos etiam pugillaribus lapidcis

d*I.i.dcf^iturbis *■’*■* fblcmus Ephemeridum loco,inquibus quotidianas rationes adnotamus.

con.hkn Teftamcntum itaquepoterit in quacuntç huiufmodi materia fieri,dummodo figna recipiat.'nec cibftat,quod ccræ deleri pofsinttut 2lt; literæ in lapidem exara e l.chdrtte.ff.debo. tæ,quum tradat Vlpiânus,indelctitia etiam charta polîealiquem tcftari,quam j pff.fcmn.tidy. Crxci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocant. unde in Trebatium noftrum Ciccro eleganter his

ƒ hb.j.cpift. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucrbis locaturtNam quoth'n palimpfcfto,laudo equidem parfimoniamtfed mi/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ror,quid in ilia clf^rtula fiierit,quod delete malucris,quàm hæc fcribere,nifi for/

te tuas formulas.non enim puio te,meas epiftolft delete,ut rep»nas tuas. Habe bant autem ueteres non tantum chartamjl^d ôd membranâ delctitiamîut Mar/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tialis diftichum oft^dit:

g in.d.Mdrtie Accurfins,delctitiam,ralam interpretaturifiquidem abrafisjdeletiscj? prioribus liferis alia? reponuntur.nec ex eo uitiatuftcftamentum,quum totam teftamen/ ti chartam delete lit necefle, ad renouandam kripturam: quod fl una in parte h IFic de ediediui aliquidcflèt,faifitatis fufpicionem exorituram nonc6inficias,quæex hAdr.toL literarum comparatione cognofci poterit.In ceratis autem tabulis fieri folita te/ ftamcnua olim,Suetonius confirmât,de lulii Caefaris ftftamento loquens: Relf/ i d.l.chArt£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quos(inquit)in ima cera. Licebat amp;nbsp;in opiftogrJ^ho tcflari, authote VIpé'ino.

11 lib.z.M.z9.difp. boc Alc^us aduerflffia interprctatur.’quae qualia fint, BiÂæùs etiam exponit. I in.l. ex lege talif. larccc^Ctilti autem,chartas etiam à papyrS diftinguunt.T’apyms enim cilma/ 4 ^.focer.ffdc iure (eria unll^e charts^ræp^aniur. Hodie non cx^apyto, fed ex panniculis lincis tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.j^canabinis^ie maceratis oontufis/p confici folent.’ubi uero materia hafc expolita

lir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen accipit.tametfi uulgo papyrum etiam uocemus. Accurfiiis

M IM.4i liters. s -de nbsp;nbsp;bombice fieri Chartas autumat.éialcnt tarnen noftri non ex bombicina hodie,

malium pclles;Coriun*crafsior^ uidcturmateriam fignificare.Hircconfulti’ certe membranas a corio diQ:inguunt,in fcribcn:Ji ufu. Et hæc ad uocabulorum fij^nificationem fatis funt.’l^uorum non uana eft in lure noftro fcientia,ad mul/

• nbsp;nbsp;nbsp;«• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*IN TIT, ‘DE TEST. ORD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contemptores,i'n.b®iîam partem hæc accipianrrSC quae ipfi ignorant, ab alijs di/

' fcere n^rau^tur »Mon folum modo autega teftamei^a, fed quæins aha in/ ftrumentajtn fuftaoidis materijs fcribi pofTunt.Hodie tarnen uel ift membrana

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel in charta,quæ papyrus dicitur,reu papyrumjOmnia inftrumcnta fcribunturt

quanquam iniungi etiam nôtyrjs,tabularijst^ folet,ut inftrumcnta in membra/ o in ipfofacrtonenh nis conficiant, fed tarn ex eo non lædcntftr partium iura : etiam ft ad memoriae fecnndntn spcmk cuftodiam hoc proflciat,quum materia fit durabilior.Exiat Ôi Impcratoris lufti niani nouella conftitutio,tabcllionibus præfcribens,quibus uti clftrtis debcant,

*Scd unum teftamentum pluribus codicibus conficerc quis poteft, fecundutn obtinentem tarnen obferuationem omnibus faólis. Quod in/, terdum etiam neceflarium efljUeluti ft quis nauigaturus amp;nbsp;fccum ferre K domi tclinquere iudiciorum fuorum conteftationem uclit,ucl propter innumerabiles alias caufas,quæ humanis necefsitatibus imminent.

1 CodiciUoî plures, unum tarnen teüamen/ y AnteRanffnta plura in fcriptis,in eadem turn tantummodo facere paganum pojje. chartafierii^ßint. •

X Teßamentum ptopric uoluntaten^li^uan 4 Ob quam caufam utile ßt plura teßamen/

I Qiianquam autem pliiribus tabulis fcriptum eft teftamêtum,ipfum tarnen eft idem ôC unum.nam ft diuerfa eft uok#tas,pofteriorc prima ruinpitur. Eodem modo de ijfdem legatis fidcicommifsiscjj plures codicilli fieri pofftint ♦ hoc âm/, plius autemeftinipfis,quodct!am plures elle poffunt,diuerfamhabcntcs uo/” luntatem,quum fecus fit in teftamentisiob id quod hacredis inftitutio,quæ fun/ damentum eft teftamentifindiuidua 0^ unica in paganorum teftamentis eftè de bcat^ametfiin militaribus tabalis affllud fit.legaia autem funt circa lingulas res, l-quieribatur.l^ Si alijs atque alijs ccglicillis alia relinqui pofftint.Quod Ikicro in diuerfis codi/ dcte.mili. cibus alios atque aliofhæredes teftator fcriplerit, modo tarnen fimul^erint ft/

1 gnati,fatisuidctur adhuc unum cfl'eteftamentun^TeftamcgtStameAliquan InA.titjuisinduo do non pro uoluntate,fed pro i^a fcriptura accipitur,îVilgari metonymiæ figu/ lgt;uS‘dtbono,poj.fe ra,qua id quod continetur,pro eo quod continet,ufurpamus.Sip aliquando duo^*’*®“^’ teftamentadicimus,quumbinæ fint tabuîæ^iufdcmuoluntatisiad quod in ufu nbsp;. , . T.

uulgari eft attcndendum,ut exemplis Bartolus oftendit.Sed an uiceuerfa in ijf/ ® '^d-ianßßßto. dem tabulb duo teftamenta facere pofsint,q(4jcritur.6lt;in nuci rpatiuo hæc quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

ftio ceftat,quum ibi no'n fit de fubftantia fdh'pÄira : nbsp;nbsp;alioqui plures contradus

non prohibetur notarius in eadern charta fcribcre.^us tarnen eft teftes ad fin/ f. no.inj.fdrc dif»-gq|orum uoluntatem audiendam ro^atos feiflc,etian^in nuncupatiuo. Si ipfe ««tff.ilf utr,otf.

. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d J nidi ê

uldi teftamenta coniiigum hoc modo fadajquæ l'ndubûafcijem uim habent.ué in § led [i du nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftametito in fcriptis dubium cft non Iciie, Moifct quodi^Iennitas illic

Ltim '' unocontêxMifîendeb^uVidetur’autemconninâiohæcPeftgmentorû diuer/ l.cum dniitjuitds. forum,fubtilifsiqjam teftamenti cairfam corriimpcre* Et abftirdiim efl, tabulas c.eod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altero teftatorum adhuc fupcrftite publicanTfpcciale quoq; uidcrur in teftamen

l.pdtris et fdii.fß to p2tris,ciii pupillaris adicda fubftitutio eft:in qua fcptem figna fuffi'ccrc,VI/ de uul.et pup. piknii9a.it,indica.nsßn alrjs altera tant»requiri. f^eq? uidetur ira poflè folennia ■sicjuis ex argen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refcrri ad plura tcftamentajqucmadmodiim dies (cuius argumento uulgo

fß.de cden. utuntur)ad pttæcedcntcm icnpturainjquum loJennttatis tormæcç ergo,hæc lint tit.de ießa.inr{p- introduâa,quænontemcrcimmutari debcnttquodôô Faber fenf^ uidetur» uellh Val. lundis Non ignoro quandam circumferri Valgitiniàni Nouellâ, quæ hoc pcrmittcre cod.rhcod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;widetur : ied ea, aÿhoritate omni caretjncc in indicio récitari potefttôC uidetur i

contuges tantunf,SC ob alia adminicula quæ uolûtatem illic adz cmtßi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itfuabant,Valentinianus concefsüR’Jntcrpretes tarnen cæteri'tîiuerfum uölue/

n Decius ind.licct.et runt,dummodo telles omnium teftatorum nomina in fublcriptionibus expreP

ahi in.d.Lpatris et ferint.Si enim hoc eft in unitis tgftamento neceire,multo magis in plurium» P» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QV OD intcrdumetiamneceftâriumeft*) Non aliter neceflàrium eft,

O l.pen.fßcod^ quàm fi quis uelit uoluntatem fuam exitum haberetetenim fi tâtum unicælt;int tabulæ,facile occultari uel fupprimi âb hæredibus ab inteftato uenientibus poft

arg.I.dMtepe.^.fi^fLjnt.poirunt ÔCincendio ÔC alîjs calîbus interddere,8ii^ chartis etiam mures infi/ H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unius teftamenti,quo uno amif/

pof.fKd^/ ^j^xaliouoluntasconlèruetur* oportet autemomniafubfcripta fubfîgnâtai^ lunum'lßcod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folenniter,alioqui fi nuda erunt exempla,nihil probabunttut Accurfius hic

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notât : ÔC textus clare decidit, debcre fieri plures teftamenti codices,fecundum

l.i/f,dc fidnfir, obtinentem obferuationam *Eft enim régula iuristEx êxemplo neminem conue iiÂu'th. si'tjuis in niti pofl€*de qu* alibi a|j interprctibus late difputatum eft* alitjuo.c,dc eden. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sed hæc qm'dcm de teftamentis lt;wæ fcriptis confîciuntur fufficiuntJ Si quis autem finftfcriptis uolucrit ordinäre Iure Ciuili teftamentum,(è/ ptenî teftibus adhijjitis, SZ fua uoluntate coram eis nuncupata, ftiat hoc perfcdtifsimum teftamentum lure Ciuili,firmum^ conftitutum»

SI c^rs autemfintfcriptis*) Teftamcwtumfinefcriptisalteroeflëaft/ * tiquiusRon eft dubiumtab initio tantum quin^ in eo telles aderant, poil/ Ißd^bo'poßße'^' eaadie(ftifuntduo:'hocautcmomninocftCiuile,nihirque ei IurisPrætorif adz C S.ii^^. '^d priedi- mixtum eft,quod fine fcriptis Si tabulis fieri nequit,quum præcipua eins iôlen/ » ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitasfît fubfîgnâtio ♦ Qtiæ uero ^e teftium conditione traduntur^a utrique

d fac.d.U}ac conßul genericommuniafuntlacinfunens^quicquideftinnuncupatiuonecelî^um, ^ßima,c,qui teß. idem etiam cum ait)s iôleô»ibus obferuandum ÄI in lcripto : iola nuncupatio, , rdcejiof, uffde nomen defcendit,in flibulis lÿmiftà eft* Eft autem nuncupate,uolunta/i

*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tern area hærediç iQflitutionem,legatorum dationem, cæterasc^ teftamenti par

% tesjingwa Sij^e eM3fimere,nominarec^. At hie id pro forma traditum eft:un/ ƒ iittbemusA.c/ueni de uerius exiftimo hoc,quod 0(S antêa docui,non ualere ipfb iure teftamentum, aJmodiwz. c.eod. non nuncupatts fingulis à tcftatore,fed tantum modo ab notago in teftium præ f fentia ledis,ac ddnde ab illo fimplititer approbatis.Erat hoc teftamentum olim in minus frequenti ufu,proptcrea quod omnia uoluntatis fecreta expandere il/ lie effet necelîè:ô6fubftitution?spræfèrfiiin pupillares pal'am conficere ^ricu/ f, lofum eft:tabularumcp 01^ fcripti hæredis palsim obuia mentio eft,nuncupatio/

J nis rarifsimatut uulgo antiquitus exiftimatum uideatur, nuncupfetiuum quafi minus folenpe,non ad paganos, fed ad milites fblos pertinére. Hodie contra, ,• hoc prope lolum eft in ufu,non tarnen i^nitus fecundum ueterem confuetudi/

I nemretenim mos erat,coram feptem teftibus nuncupate uoli^tatem (quod fitt bat fere quum quis morbo præpeditus non pcÄerat tabularum folennia perage re)deinde ifdem ab hærede apud iidiccm fiftebantur,ubi defundi iudicium exr

4- ponebant. Nunc expedition' utimur uia,adhibito ftilicet notario,qui nuncu/{j patam coram teftibus uoluntatem excipiat,atqge rem geftam feripturæ fuæ au thoritate comprobet.tum enim non eft opus teftes iterum fiftcrelnec morte ip/ foriSm corruit uoluntas, notartj inftrumento plcne probata. Nec ideo mox de/1

4-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•»

gt; glo.ßipcrucrb.fc- m't aiitcm Accurfiïis fpcci'es quafdam alias,gradatitn in iprfï^ tf ft'nm numerum exponens.Sed eas in ipfis glolsis relegere unufquifque fier fe p(%ft, ÖKJe ipfis

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alibi fefc diSTcrendi locffs offerer» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •

z l.fin.c.Jecodidl. AD HIB1 Tj s. ) Oportet autcm teftesin tcftamcnto rógató adbibitos 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortuito» Ac fic generale iierbum liïc reftringendumcii»id.^in tcfta/

b l.adfidcm.ff,dete^ogat9ste[iis fufficiàt:quod criam in teftamenïo inter liberos, SCquumpietas ftib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufæ fuffragatur,ac in cæterariim gentium teftamentis,quæ Romani iuris fo/

c no.in.I.fi.c.de ca- lennitatibus fton obliganturjprôcedit » Hoc mirum quare militem quum in ca/ M .J. ftris teftatur,oporteat teftes rôgare»de cuius tarnen ueritate alio locp difputâbi/ mus» Sed à quo tandem rogandus eft teflisf'Baucrius ex Baldi fententia putat,à 8 « inJ'^.plane, nbsp;nbsp;ftftatore»olim in ^im ufum adhibebat Anteftatus»Ego referre non puto,'a quo

f d.Mth'.rogatî. rogentutjdummodo certiorati iîfit ad tcftamentum fe efle adhibitosdéx quippe fimpliciter u( rogêtur,requirit:nec à quibus iifîeri debeat,exprimit»generaliter

g arg.l.depretio.ff, ftaqueidintclligendum cft,ÔC citra diftindiônem,R.ogati autem teftes fortuitis di publi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opponuntur,qui obiter tantum^ per tranfennam uoluntatem audiuerunt» Ac

in teftamento inferiptis cefTat quaeftiOjquum fubfcriptio fubfignatioc^ teftium ûtis demonftret ex teftatoris uoluntate eos teftimonium perhiberc,quum%on præfumamus aliquem alienis fe ncgqtfjs inuocatum ingerere î extatep Catonis

b de hit uide hic per âdhibitîs ÔC rogatisîcrcdèndumcp ita geftam rem,ut narratur.quod ÔC tune in/ Aret,et BoMcr» teUigendum,quum ea formula non plene expreffa eft,fed intelligi potefttueluti • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi feriptum fit, Teftibus ÔCc» Quod fi uero fimpliciter dicatur aliquis adfuiflc,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* interuenirenfteflèfuit»

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

( Cur Militum Teilamcnta ab alijs fepa/ rentur»

X Tempora,homMet, ac confc^ucnter teRa/ menta duplicitcr di^lingui.

$ Dc ttctcri Dodorw» Equitum^; contro t uerßa. •

4. De Ludouici Bolognini opufculo.

$ De rei militarii libris à lureconfnltii con/ fcriptis.

6 De Tarentmo Paterno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

-j D. A«g«fti libcllui De dilciplind militari.

8 De utilitate pr^efentis tituli.
9 De iure more^; gentium in teilamentis con dfndis.
10 De ordinatione huiui tituli.

II A« militaris teilamenti priuilegium hodie duret.

12, De ei^uitibuf auratii,^ui milites uulgo di/

cuntur.

lï De Chri^iame religionis militibut. 1-^ Militite uocabulum late patere.

15 Vet«ï ritus legendi milites.

Id De «{«Mem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

If De [der amenta militum.

fliS De cingendis militibus.

19 De cingulo militari. la Denotandis militibus.

11 De tyronibus.

iz Peudorum confuetudo undeorta. zj De {^aminandis militibus.

X4 NegoU'rftorei «e wj/iïent.

^5 prohibeantur militare.

z6 Serui militare prohibit/.

I.quot;! Negotiatores qui dicantur. zg Opifices an militare poßbjt, 19 Quod fit iu/lum bcUum.

E AiiLiTVM TESTAMENTIS feparatus eftetiam in cætêris Iuris noftri partibus, #alt;ftatus ab communi te/ 4 ff.et.c. ftamentorum ordinatione,quoni^m in ifÄs propria fere amp;nbsp;fingulaükiuralèruantur : proindc ÔC Teftamcnti diffi/ nitiOjde qua fuperiore titulo prolixe diffèruimus,huc mi/ nime pertinet.’nïc^ enim in ultima militum uolûtatCjiufta £lt; folenni fententia-opus eft, ftd finiplex SC nuda mentis teftatio fufficit:adco ut nee hærcdis quidem inftitutio ne/

cefTariafitjqiJæ tarnen folennium teftamentorum bafis eft, ualet enim in mini/ f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b^rtdis.j.

ma re dcclarata qtiomodócunqne miMis uokmtaSj ceflante quo(^ accrefeendi de Icga. lure.nihilqj eft necefre,eum de nniuerfo patrimonio difponere, Induxit porro c l.i.ff.eo, hoc priuilegium, rei publicæ necéfsitas, quæ dum illatas repellit iniurias, mili/ l-siduobus.ff.cod. tum minifterio indiget, quos pro communi falute uigilantes, æquifsimum fuit Icgum folicita obferuatioilfe folui.Ex duplici autem conditione tcmpórum,hoc eft p«cis,ôd feclH, hominum5a(^ein’amp;e teftamentorum oritur differentia. Nam e

quidomi rei public# quieti uacant,pagani,ftue togati uocantunMtoes uero per quos aduerfus hortium iniurias SC infultus,publicus ftatus confcr^ur,ua/ rifscj? q inIibrisnoftriscpithetisdefignantur,6nS|i fcjlicetjfaçatijCaliAiqjdi/ ' di. Inde rurfus duplex Teftam’enti genus coniequutum eft,unum q^d domt fit,altcrum quod militiæ41kid,iuftum,ac omni lurisfolennitatciabfolutumeffe* ' • , J debet : hoCjin nuda(uti diximus)uoluntate, lonfiftit, Solet porro SC ilia ctiam

hie inculcart uetus,uulgaris'que quæftio:R.es'ne belli,ar^urbanæ maiore gloria g doct.in.l,ctMurid.^ dignæ fintÄC itcrum,Cui prior,potiorc^ honer, lureconfulto'ne,cuius prüden/ ff.de%ilg.et pup. r tia ÔC confilio ciuilia negotia ^miniftrantfir:®i uero ci,qui fortiter contra ho/

ftes rem publicam,patriam que dcfendcndo,militâî|j)feequeftriac^’ infigniafyit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

prameritus, defcrendus fit, quod SC M ♦ Ttillius librtiprimo Officiorum dip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•

• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putauic •

putaufttac in Oratfone pro L ♦ Murena foro(liti tn'dcniTXitensJudenscfijCelez brï Ser. Siilpittj noflr^in luns cognitione famæjillius rgs belÄas aiïLepofuitt

IdcmetiSm argumentum nouifsime Ludouicus Boïogniftus eximius noflri 4-ordinis interpree rcpetijt^ac in modum ludi'cialis controuerfiæjca de re contenz dentem induxit ciarifsimum patrum memoria lureconfultum Franciicum Are tinum,cum Federico Vrbini duce cum prinj/s illuftri militiæ Præfedo,cui NicŒaus Perottus Sypontinus pontifex Cornucopiæ opus infcripfit, qui/^ mukorum dodorum uirorum literis ÔC feriptis celebratus efl,Et fupradidæ qui dcmcontroficrfiæarbitrum Alexandrum Imolenfem dédit« Sednoseaocioû's ambitiofiSL^ difeutienda relinquamus, qui utinam icientia magie quàm inani

difputatione Dodorum titulum illuftrare ftuderent* Fuit autem ueteribus ti.tKpri».(îci(ctf.^omanis,ipfîsq»principibus ijßn minus ftudium circa leges, quibus ciuium w.tüMcI. concordiam domiferuarentjquam circa reimilitarisdiiciplinam,qua imperium virg,6.£neid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propagarunt.’quod præftantifsimiiî Latinorum liâtes ceciniu

T U regere Imperio populos Romane memento, (Hae tibi erunt artes)paci^ imponere morem, , Parcere fubiedis ÔC debellare fuperbos»

j.l.i. ct.l.i. c. de Quod lufliniani etiam cônftitutio pulchre fignificat. Quapropter SC ipfoz y] iuft,cod,coiif. • rum lureconfukorumueterum Iiljris,reimil!tarisdifdplina düigentcrpertraz data fuicdet^eaplurimae olim principum conftitutiones extabant» Tarentini certe Paterni,unius ex tjs quorum fymbolaàGræcisin Pandedas relata funt, non ali] citantur librijquàm De re militaritquem ipfe Flauius Vegetius libro primo,diligentifsimum iuris militaris aflèrtoremjlaudateiufdemc^ argumenti

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aîlegantur etiam libri Aemilij Macri -, SC Arrrj Menandri lureconfukorum*

-tJe CitâtnrSC Diui Augulft difciplinà*Hodieuero omnia funt deprauata, Ôf in 7 deteriusprola{^!a, ut ntc fufcipicndijOec gerendi bclli,ullum nobis lus confier: qua contufione fit,ut nec pacem,ncc bellum f^re pofsimus, 4nter uaria autem 8 miliriæ præraia non infimum eft illudjqi^d liberam teftandi faeukatem militiz

utilifsima eft cognit^.Nam fi quid in'militibus fpecialiter conftituitur, in paga

,fpecM(i fuft'ragatur* Prætereaillaquoquenonfeuiseftexteftamenti huius cognitioz 9 « uide TiicQ.vr£. in ne utilitas, quod apud eas gentes, quas Iuris Ciuilis obfcruatio non ôbligat, fi loco zj nulîa propria lex exrat,hoc lus quod in militum teftamentis eft proditum, obtiz

dcniuff.jecôn^ militis teftamentum, refpcdu priuilegq ôfpa^norum, uideaturtpeciafe eftè: indeb, ‘ tarnen f^is gentium confideretur,fecundum quod ipfu|îTccnfetur, generalius patere »emo inficias iuerit* Quum itaque diuerfa infpedione fingularis fît iw 10 ris,uel^^eralis,Smnimji(^^iom’5num militare^teftamentumtea forte non peP fîma er^atiOjCur aliquSndo præcedat eius tradatus,ut in Codice:aliquando fè

Joctén.Lflntm^quatur,ut hic,8f in Pandedis« Pleriquâ tarnen in dubium priuilegia militum « ff.de unlg.et pttp. iiocant,quafî ea hodie cefient : qitim uetus fblennitas militis legéndijtecipienz

caftrcnfi labori uacenf,qui hojj¥i^inecenfcntur,feddelicqs,ocîî)'quc domi indulgeant.Verum fi diftiQxeriraus militum gonera, cognouerimusc^ quibus

ij quam fi militarent» Ergo nee Chriltianaî rei publicæ religionist^ defendendæ militiam profefsi,quos confiât honorem huius nominis extra caflra ufurparc, qualesfuntR-hodicnfeSjTheutonicijHifpanicnfeSjalitcr teftandi priuilcgia ha/ bcbunt,quam fi in cxpeditionAlegant, i^ribit autem Suctonius,ClaudlCæfa/ rem imaginariæ militiæ genus inftituifièjquo abfentcs titulo tenus fungeren, tur,quaïes funtôô illi noftri, qui honorem hune'a principe per (jodicillos adi/ pifeuntur, quanquam egregie in bello nauatæ operæ aureum hoc calcar pro/ prie apud nos præmium fit : ut olim coÿinæ, torques,cingula, armillæ,ô6 id ge/ nus alia» Militiæâutcm,militandii.^uocabulum mulfoadhuclatius pater,Mil* * glo.peJn.L^J'f.de tant enim aduocati,militant ncgociatores,eflÂiam quædam% ccclelîaftica di/ gnitate militia.’atque obrcifimil^udineiTijUcrbum hoc ad plurima translatun» efl. Verum his folis qui in caflris uerfantur,ôô aduerfus publicum hoftem certa men fu{lincnt,teftandi libera facultas induira efl.Cæteri quacunque militia fun gentcs,non aliter quàm communi iure teflamentum condere pofrunt.amp; fecun/ dun»hanc diftinâioncm,in quam probatifsimi ætatis noftre interprètes confen tiunt,comrnunise(laccipienda,fiuclimitandafententia. Illud tantum reftat ut “ uideamus,fit'ne ncceflc,quo militi hoc ius Amperat,ut ueteri ritu militie adgre • getur:5C quidam putant non eflcjnouarntj; obferuationem eins loco fuffïcerê: contr?i Accurfius. At ego nec ueterem rittim multum immutarû arbitror. Duo enim olim præcipuc oblèruabantur,ut in numéros icilicct referrèntur (quod po fleriores dixcrcjinfcribcre matriculis,)Slt; ut facramlntum præftarent,cuius for/

*7 uocabula. Et facramcntum,hoc efl iWfiurandum,noftri milites præftant, fi non figillarim,faltem fimul.Eodemq; modo SC olim interdum fifiiul coniurabant,in/ terdum finguli facramento obflringcbantur, fecundum dilerfa militiæ genera, b

’8 quæexScruioannotauitBudæiis. Cæteraquærequirit Accûrfius,nonpcrin/ ' de funt necefîària,ncc de forma(ut nof^i loquuntur) uidelicet ut alicuius omif/

fi'o uitiet aeflumtnam de enfe accingêdo,nufquam exprefle lcgitur:5C quod ein/ Cli êfTc iubebantur milites, ad faga ipforum ueflitumt^ referri potefl, ut enim effent expcditiorcs,fuccinSli in prælium ibant,unde 5C procindli teflamenti ap/ pellationem deriuatam fu^riore titulo oflendimus, SC in procinClu uerfari di/ ƒ Lanticiui.ff.iip^rs cuntu^ etiar^ qui non numeranfur Âtcr milites : eratep is militum habitus anti/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quifsimus,undc fe te^geminos Horatios fenatores cinClosiuidifre,ait Pdukis li/

bro decimofeptimoalt; Plautium.SC eleganter PliniusiSunt (inquiO’^caflris ƒ, Limperium, ff.de fie SC in literis noflris, plures cultu pagano,qtM)s randlos SC a^jpiatos i Aenies. iurtfdi.om.iud' Non ignora tarnen folitos gladib accingi antiquitus,^J^iibus mcrum^Éüncede/ i fu.l.titiur.ct.l.pcit, batur imperium »Et fortafsis tribuni, cætericp militâtes magiflratusgladiôac/Â

cingebantur, quod in gregarijs militibus obf^uatum fuifïc, non lit mihi uerifi/ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. c.Je

mile» Pofleauerohabitumutato, cingulum tarnen militate retentum incæte/ j f2^7.

ris militibu!i/uit,quo cindîi adhuc more maiqjum app^’erentfid'que crat mili/ ff.dci^s qui nî.oj* tiæ infignè,quoddetrahi ignominiofa mil#ialt;xauthoratisfolèt. Aliud addit famiu Accurfius,uidelicet ut milites fîigmatis SC pundlis rt^entur. Sed nec hoc uetus in.d.Lpe.

milûia lulq Caefaris, Augufli,aliorum'qu^temporibusCquod fciam)obfer/ ” fs c-'fcfgl’tli-i«* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uauit ƒ

44- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMON. .VIJ3LIÏ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uauit, Sgt;C Iiodfe ttcriim eft aboh'tum^nec arbitror ctiam oqjncs olim milites fuif/

o itrg.d.Ly nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenotatosjfed folos tyroncsH) erant iuniores, qui publiais ftipc^ijs igmilitari igt;

difciplina igftitucbant»r,ó(S militia! defignati ad pugnam «Keycel^ntur, qui de/

lgt; arg.l.ex eo-ff.eo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubi fatis uidcbantur inftrudijin numéros referebäntur:nec antea priuile/

gia militiae habeßant* Diligenter enim plcricß ueterum imperatorum prouide/ 33 runt,ut peritum cxcrcitatumc^ militem haberentjunde amp;nbsp;Feudorum confuetu dinentoriginem fumpfille arbitronhyius ctiarrÄonfuetudinis de fignandis ronibus Vegetius meminit,qui publico ftipendio dodi, difeedere à militia nifi emeriti non poteranttatcß ideo notabantur,quo facilius apparcrent,ne'ue publi

(f const.Mtli.ns cisufibusdeftinatijfubtraherenturtquodScNou^llaprouidet, spaTiumi/, 14 r h.c.cjni mili.non Idem amp;nbsp;de examinätione militum dico, qua in bene inftituta ledacp legione

.'pojsunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.fcd tarnen ü citra earn in numéros quis relatus fueritjmilitiæ priuilegia nbsp;nbsp;,

proculdubio habflbitÄ interdum fubitus hoftium tumultusjno patitur examiz yandi moram:£lt; in fumma, quum eins omiisio non militum culpasjfed ducum negligentiæ adicribêda fit, rede dicemus nihil obftare, quo minus aliquis abfep ea iulli militis nomenhabeat.Poftremum eft quod Äccurjrequiritjfcilicet nego

s negoMtorts nemi ttationem ne excrceant.at luftiflia.uerfis uerbis conftituit,negotiatores ne mili/ litent.lib.iz.c. tenufed id in idem recidit.Non eft autem dubiunijin primis illud animadiürten

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum eftc,ut polsit pcrlbna militare,in omni enim rê, prius quærimus de perfoz

dete/tam, • nis,dcinde ubi illæ funt idoneæ, aUcætera quæaftolentintcruenerinu Quum

M ptr toMitH. c.qui bat,fed 6(^ de curiälibus,SC colónis,5^ ferais, qui iure gentium uidentur etiam a 17 X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuifie prohibiti:nam qui libertatem amiferant,amp; femel bello uidijferua

^’^^nt,haud credebantur ad earn protegendam amplius idonei ♦ hoc ÔC Vet/ y lib.^.^neid. gilius fignificauit illis u^fibus:

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suftulerat,uctitiscfiad^roiammiferatarmis^

cap-ts.iul-capi.in D^Uo tarnen Punico,00 fub Marco Philofopho feruos ad milrtiam armatos legi jiittiMarei mus:qui quoduoluntarij circnt,fponte^iomen militiædarent,Volones didi

b 8 lt;dgt; urbe con adfumpti funt:nifi quod in Gallico tumultu feribit Liùius,opifîccs ÔC fellu larios minime militiæ idoneum genus, rei necefsitatejexcitoslfic Ô6 feruos aliz quando legerejliberorum penuria neceftc fuit.Quamobrem non minuit ea con ftitutio mercatorum noftrorum xftimationem,quiin primis rei publicæ necef/

De officifs. Hodic nero nec opifices arcentur à militia,n^ in dele?lu,quîfî non 19 idoneijÄedifuerint:2lt;:concedi tarnen ipfis priuilegia «xiftimo.militare enim olim |^hibebantur,id fi mfispunc iterum confuetudine noftra conceditur, per coralèftiæns a priuikgra hæc habebunt, quum ÔÔ in hoftili loco deprehen/ • nbsp;nbsp;• fisjfubitoc^ ad arma euocatis citra iacramcntum,liberam teftandi facilitate con

« dJ.t-ff.debo-pof, cedinotumfit.* Didumeftdemilitibus,debelloetiamquæri poteft,quod non 30 ex te-mil. contra quoslibet iuftS eft, Q(. int^ Chriftianos etiam deteftabile:fed tarne quan patria fflbitur peri^ulü,cuius defenfio omni iure pcriÿiffa eft, miz jj-jj conferuarijipfius rci|iuUicæ intereft,Contra Barbaros uero pugnan

e anno domini tes,ubi ö^captiuitatis SC^ftlimini) antiqua iiffa obtinent,his priuilegtfs frui, in^/tritt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritillum eft dubium:uclutrin belllt;j eo,quod annó trigefimo fecundo aduerfus

*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it^az

immatüfstmum Tuvarum tyçanniim Cæfar Carolus Pnnccps nofter Opr. i Max. gpfsitîÿqüJtofa Gcrmaniæ nobih'tas in proctndu fuit. Sed quod ad

pra:fationem^tipelt;5fatis.nunctextumuidôamus. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

V p R A DI c T*A dili’oGttS obferuatiOjin ordinandisfeftaz mentis, militibus,propter nimiam imperitiam eorum,conz ftitutionibus principalibus remifla eft, Nam qiîamuis rj ne ___que legitimum numerumteftiumadhibuerint,neqj aliam teftamentorum folennitatem obfeftiauerint, reóte nihilominus teftan^

tunuidelicet quum in expeditionibus occd^ati funnquod merito noftra conftitutio introduxit.Quoqwo enim modo uoluntas eius fuprema inr ueniatur, fiuc fcripta,fiue fine fcriptura, ualet teftamcntum ex uolunz täte eius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

MVItapafsimmilitum pr^ilegiain lure noftro rÂcruntur,quæ luucnaz lis etiam lîïtima Satyra celebratU'nter quae uel maximum hoc eft,quod ipforum uoluntas in honors fuorumgliuifione poft mortem facienda,Iuris Cû

i uilis fblennitatibus antiquior potiortp exiftittquo tarnen brtieficio ueteres Ro

mani carebSt, Nam hoc quod in procindu ficbât,etfi ipc«e erat militarcjin co a dixi-9-tit,i,i.i tarnen Iuris ciuilis, quod in duodecim tabulis cotincbatur,folennitas obferuan da erat.Cœperc autem hoc habere bei^;ficium milites,ab co tempore quo Imz

1 pcratores rem publicam tenuere: quorum etiam nomen à militia fumptum eft. fie enim ueteres eum uocabant,qui quum dux eflet,ab uitHore cxercitu huius nominis honore falutatus fuerat.uenit deinde Ô6 in Vrbem re publica armis ab Imperatore lulio Cæfarg occupata t continuatumqj inde eft nomen in omz nes fucceflbrestquanquam glimf enes exercitum nuncupandi Impcratoris potclÄs fuit,îjuircmupublicâ uniuerfam adminiftrarettqupniam tarnen is non nunquam Senatui dtlplicebat, qui amp;nbsp;hoc ius fibi praeripi dolebat, mSka ciuiz lia bella,feditionesq? pernitiofæ, rem publican^ fere pcftunda^unt.Coiwruum autem fuit hoc priuilegium ab ipfis lmperatoribus*id ^ft cxercitus dq^usjad

J iplbrum uenire commilitones. Traiani autem adhuc extat conftitutio,cuius hic refertur fententia,à qua tanquam à fonte cætera propc omnia militaris te/ ftamenti priuilegia emanant:quorumplurir?ae funt fpecies ab BartolOjatque c BdytoM-netjuei altjsjdiligepjpr in unum colledætquoquo enigi modo udluntas militis inucnia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tur,pro teftamento ualet.eft autem uoIuntaBjea'am fi teftium fi'gna,Slt; fubferiz Bj.mTktilitw.c.

4- ptioncs,legitimus(^ numerus iTon adfuerittuel etiam Ji non eft nomen hæredis

à teftatore uel fcriptum uel teftibus didatut^quac pfamp;cipua funt in folenni t?z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“•

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• c ftamento •*

q.tS'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMET» .VIGLII •

e gh/uper ucYb,ob ftamenti ordinatione : ut hic etiam annotâuit*Accurfîus. Et de ordinationc Jiîe tantum tradare uoluit Iuftinianus,quum cæter'a iri Paooedi's^Codjceubcz rius explic^tur. Hoc igitur câputFcmper tenendum eft,'a»quo(^ dix’omnia prope ueniunt priuilegia,quod quomodo uolcnt,quo modo poterint teftamen ta ipfis faccre eftiieitumiergo ad certum diGm,in certa rc,cx certo tempore hæ redem faccre polTuntzSC alia multa,quæ 'a Bartolo poteft rcpetere,qui lînguloz expositiouer.ejiiod rurn iwtitiam dcfiderat. Hanc autery indulgentiam non introduxit luftiniaz î mcritonostrd.etc. n^is,fedpotius reftrinxit,ftilicct cam adexpeditionum temporacoardans:

Vt inexpcdifionibus quoquo modo uoluntas eius,SC cætera.Sic quippe uerba textus noftri funt intelligenda, SC idem fequenti paragrapho explicabitur, qui tamê huic cohærct.Scd nos diftindioncm communem Iequcmur,tie ordinem

, , rr ■ ■ PR.OPTEi^nimiamimpiritiameorum.') Sedquummilitibuspropter in iustto.l.fi.c de Ignorantiam luris fubueniri loleat,cur non idem in pa gams, id eit rLiIticis,muz iestd. ‘ ' Iieribamp;s,minóribus,quibus cum iura quoq; benignius agere folent circa legum I.error fdcti.ff.ds ignorantiam r'autcurdiucrfum,quum in hybernis agunt,uelinfuisdomibus iu.ct jd-igno. extra caftra,quum imperitia ecïb Temper comitetur fHis argumentis certe moz w.dc restitMino. 0ecius,negauit hanc priuilegij rationcm effê, potiusc^ ob publicam uglita

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem,pro qua fe morti expónunt,tributum id militibus tradidiu Quidquoi^fi quot;7

* 91^*5 peritus luris militet,ut fub Csffare Trebatius,fub Traiano Iulius Frontiz e l.mintes,c.lccd. nus,qui Dc re militari fcripfit,óó aquæ du(ffibus,ôil ad Celfum lureconfultum de agri menfurarcarebunt ne tj hoc priuilegiofnon puto.Sed tarnen non ideo à tam expreffa SC toties repetita à lureconfultis 8C Imperatoribus ratione difeez f*lifFeolfic de cft:ubique enim allégatur fimplicitas atqt imperitia militum. nec obz ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’ ftant quæ iam diximus,^ in primis de rufticotneque enim eadem eft caufa,

g (jnif or quum illi otiuiç fit de luris lolennitate peritiores conftilcre t milites uero in caz (Joinbon.po/.Mot. ftrisarmorum diicipIiSæÔCexercitio,non le|^m ftudio uacare dccct.atque Bal.in.î.iKrà igno fdeo quuiTi in fuis fedibus agunt,ÔC ab armis teriantur, non #que iufta eft imz peritiæ caufa,quum nulla fcilicet occupaiione impcdiantur,quæ in teftamento b l/i,Qtdc in.ddib, fc^^ianda fint inqüIrere.Caufa îgiturpriuilegtj eft imperitia, ca tamcn quæ ex * iufta armorum occ»patione procedittut etiam fi alioqui feiat Iblennem ritum, tarnen occupatio militiæ exculet.haud enim armis incumbere cenfetur,cui tan turn eftotlj,utteftamcnti Iblennia per|gat,8C inter armaCut dici folet)fi!cnt lez ges:ut etiam qui aliter forte fciunt,tamen occupationibus impediantur. Lubet i hb.'^.cdp.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hic adfcriberc, id quod de C. Mario récitât Valerius Maximus,qui quum in

ipfaacie qiiafdam Camcrttum cohortes ciiiîtate donafîèt, idc^ aduerfus leges fac1:um effet,uere tarnen 8»^ egregie exciifauit,tnqiffens. Se inter armorum Itre pttum uerba Iuris Ciuilis exaudire non pptui^e. oC quanquam uideantur aliz qua cire,in quibus yoluntati magis militum Êiuetur,quàm impeflttæ fufturriz turiats^en fî quis fubtilius confiderct,cohærere quandam fere imperitiæ præ fumMonem agimaduertet:alijer enim difponere potuiffèt,fi fibi diligentius cogit^ præ armoruntocÂipatione licuiffctÆx his ergo liquet,citius ueniana dari imperitiæ militis,quàm rufticorum uel mulierum Jn his enim fimplex eft imperitiaa'n milite concurrit iuris publie! faz uor.Non eff: er^ ab recepta lureconfultorum

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN TIT. . ÇE •mILI. TEST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.7

Illis autcm tcra^qribus, per quæ citra expedi'tionum nccefsitatcm in alijs locis, u^fuis aedibus degunt, minime ad uindifandum tale priuile/ gium adiuuantunfcd tcftari quidem,etfi filqfamilias fint, propter mili/ tiam conceduntur : iure tarnen eommuni cadem obferuationc ôC in eo/ rum teftamentis adhibend^ quam in teftamentis paganorum moxi/ me expofuimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

V poft mifsionem primum redibant. fiCjin cadem conftitutione,cmen/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

datiores habent c0dices:eocp modo intcrpres etiam Icgifle uidctur, utcunque “ Latinam uocem declaransî Ä^yop3^ol5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;•

z tfjjosis oM'ccyxii. Intelligo autem hyberna,ideft loca,intjuibus ftationem hyeme milites facere folent.legimuscp fæpe apud Cæfarcmjeçioncs ill hyberna dcdu cerc.Et Liuiusllfteo loco liybc^acula fibi conftitucrunt.Sedium tarnen appel latio etiam extra liyememintclligi pjteft,quotiefcuncß fcilicet cefiat belli ncz

J cefsitas» Credo itat^ Statioiiarios,qui ad prouinciæ quienjm alunturjô^ Limi i, l.limiuarchat.ff.de taneos qui in finitimis hoftium locis,ad repentinas incurfij^nes intenti funt, 06 fugit. équités, qui publico oi'dinarioc^ ftipendio etiam in pace apudnos retinentur, c ' interea priuilegtjs hijfce non frui : muko^ minus alios,qui imaginariam mili/

4. tiam rcdcmcrunt,06 titulotcnus militât. Et fie quidem hodie generale uete/ rum principum priuilcgium reftridum eft,perlmperatoris luftiniani conftitu tiôncm,fæpius repetitam in Codicc.narn hoc non folum in teftamcntis,fed amp;nbsp;c d.iß, in reftitutiónibus in integrum,06 longi temporis prefcriptiónibus obtinere fan f l.fi.c.c{t!i.»on ob, xit.Ô6 fortafsis ncc GordiAi conft:^utió hodie alf)s quam in expeditione de/ lon.ttin.pratfc. gentillus mifctibus concedeturTpoteft etiam dubitari,an peremptoriam liccat 2 d.l.fi.c.dciu.dclf allegare militi poft lÄ^entiam,’qui non fuit in caftris occufiatus. idi^^iam ad ” filiosfamilias exti:nditur,ut ipfi de caftrenfi peculio in hybcrnis uel IWs fedi/dl^hr.turf.fed te. bus teftari iure communi debeafiuquod facile admitij poteO, ne mclAis fint stari.in.^.nostro conditionisquam patresfamilias,ne'ue inipfis fingulaft'aiura multi^ccmus. k no.in.l.i.c.dedo. Ratio tarnen dubitandi crat, quod etiam mifto ipfi à militia in caftrenfi pccu/ * fron^, Iio,priuilegiumaliquodmilitiæmanebaunaWiquerelacerteolimcèftàbat. Por ro autem Ô6 illud inquiramus,qua nam ratione moueri Uiftinianus potuerit,ut

uetus ius eiHendaret.Et antea quidem quatjdl^ miles irt numeris manebat, id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;*

eft ante mifsionem,quocunc^ loco,quocunc^ temppre iure proprio tcftari po/ terat,fere tarnen milites in caftris manebant,06 expeifltionum tantum tempode

alcbanturjtie inanibus fumptibus ac ftipendqs rcs publica graiiaretiirUinde 5â hodie foluta necefsitate mifsio ik'co concedi fcre folct.'raro itaqi4^oljmlt;uenie/ ♦ w l-ex!}i!.ff,Jc!cpï- tgt;atjUtmilis»busabarnWsfcrianliccrct:SCquærara fiint le^isUror non curam't,.

» fac ciuoJ not s in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adftri?b milites cœpcrunt, ne ufM cxtgcntc cum defueto SC ignäro

rnMt i^roKi. ' cxercitu aduerfus Baibarorum repenti'nos motus pugnandum ipfis elR-tiatcp i'deo «Sbnftituit Iuftinianus,utintcrealt;lum quieltunt,militiæ priuilcgi'js ob lu/ ris ignonntiim concefsis non fruantur,quum de rebus fuis cogitandi fan's ocif habcbant. Cued id crim tarnen luftiniani conftitutionem tantum intelligendam, quum in fuis fedibus li'uc hybernis degunt,ideft quum bellum non geritur,nec in procindu clTe milites cogutur.hoc e^im fignincat expcditio:nam fi tempo/ »e belli forte extra caftra cum commcatu,uel alia licita ex caufa,cxpcditionis tempore teftati l^crint, forte aÄiucerit concedendum militari iure uoluntaz tem ualereiucluti fi æger SC faucius miles exya callra fit ob curam ad tempus dimilfus4nec tarn ad locum quam ad tempus,iietus beneficium per luftiniana cfTcreftridumjlocK}; tantum h^cin temporis confirquentiam mentionem fieri arbirror:hoc SC ratio SC interpretationis benignitas fuadetjquo SC de uetcri iuz re,Sc militum priuilcgtjs,quam minimum detraliamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ADIVVANTVR.) Rationem priuilegtj fuilîè diximus,nimiam milt • tum circa leges imperitiam,quumîrmorum ftudio occupât!, quid illæ præciz • piant non fit ocium ipfi's uel cognoiccre,uel etiam fi cognouerint,fuperlfitiofè obferuare» Verum dum feriantur in hybcrnis,ceflat ea ratio.‘unde SC ipfum pri e gJo./îiper uer.adiu uilcgium tum ceflare conftituit luftinianus: ex quo Accurfius illam rcgulam liMutur infert, Ceflànte eaufa,cclTare èffedum » quod fimpliciter intelledum,ucrifsiz

P c.cm ceßantc.ex mum eft.nihil enim finclt;aufa effïciturj ncc incêdium eft fine igne, ncc uulnus t] l’d'iod'‘dKtwt ff finegladio: fèdLnoftri Çaufam intclligunt rationem,efFedum,pifpofitionem4 diyactllt;tdip^è)-e. fimihs;^ eft régula,Cclhnte rationc,cc{rarc lêfcm^ipià enim kx,ranone maxi 7 ciuMtuit.ff.de nie nititur,quum earn Animam legis,uocenttquæ iuftum abiniufto,æquum iit.p.ityo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab iniquo fecernit.quam ob rem,quæ ratiftne conftitutæ funt leges,multo diuz

M.hnditet Hgnm turniores efle uidemus ijs,quæ temerc iubentur * Hine ex rationis terminis exz ff.rfe p mdi. tendere SC reftringe^ lcgcs,noftri interprètes adlblcnt. Is'quc tradatus latifsiz ^Mc^iinisTdê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totum Corpus Iuris fufus efttquum præcipuum interpretis maxiz

gxfjj ’ mumipmunusininquirendisrationibqs,in rcftringcndis,extcndendiscç Icgiz Hide Ale. lih.z.de bus coufiftat.magnacp circa hoceft,cx rerum qualitate uarietas,ut in genere, utrb.ti^n. certi altquid præcipi uix pofsit:quod tarnen aliqui non infubtiliter tentarunt: nifi autem manifeftifsimaratio uel æquitas fubfit, uel lex aliarepugner,a uerz

l.de pfetio. ff. de borum gencralitatc non eft dilcedendum, Caufam^iero quæ reftringit gcncz 8 • pul'hciH, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ralcm difpofitionem,finalem uulgouocanWdefiöiuntcp ei legem i^fam totani

fizurui^crumc^ fit apud nos,quid legislatorem maximt mouerit. Si quæ taz X noM antlicn.ofiMs nien ii^gibus qjiica traditi^,fii*alem efie aiunt. Sed ego miror quum fimplici actiones.c.de tas nbsp;nbsp;lî^critia ob iufi^occupationis ueniamjfi'na’is priuilegtj militariscau^

crofiK.tiil. • nbsp;nbsp;fucrit,cur non SC olim huius caufie ui,regulæq,’ argumento, priui’egium ceffaz

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa igitur finalis per fe difpofitionem tollere nequiucrat:quod in alia quæ hic alz

y ^,gcnerilfiter,c-de legatur conftitutione ^'ci potéft:,^am etfi immunitas tutelæ SC cuijje ob diuim* cpt.ctcle. cultus occupationem clericis dgt;a Äerit, nifi tarnen id exprefsifict luftinianus, Z Hide Nic.prtcn.iii defides etiam StT uagabun^ hoc ad fe beneficium traxifi'cnt. Vnde apparct fuz

cius Lcntûkis iuri codicillorum caufam dedit.Vcrum locus hic non patitur nos de cauurum tradatu longius euagjiri.Recurrendum itaque ad eos qui ar/ gumentorum locos digéftèrunt^Eftautcm hocàceftante cÿ-ifa argumentunT in primis tritum:fed ut indicaui debiletcludii^ fere folet, caufam impulfiuam ‘ non finalem eftètnam Sein dubioimpulfiuaeftè creditor,quæ quidem non tan ƒ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n,,

tam uim habet,ut difpofitionem euertattquod fi probabitur elle lin al is ( earn Vbi Bar.ff,de dont Accurfius intelligit,fine qua reseftenequit)nim quidem ius difpofitionis ex

10 ea metiendum eftè,receptum eft, Porto ilia Accursij quæftiô, an qui non re/ g ,,, fidd(ut nunc Ioquimur)in ccclefîa,facerdottj commoda pofsit percipere, fie fo admuantur let finiri : Aliquando enim cumuenia aliq^is abeft, ut obftudiorum cäufam: h l.quA:situm.delegt item û Pontifici màximo uel epifcopo fuo adfit, uel ægritudine aliqua prema/ * tur,nam ÔC turn is plenum omnium percipit emolumêrumjpræterquam fi quæ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtlectus-c.

ob prælèns officium diftribui confuèuerunt.Quod fi fine caufa longius abt ft, citandus eft primum,ÔC fi non ueniatjquafi contumax fàcerdôtio exuendus. k nec enim de altari uiucre debet, qui altari non feruitlatque ceftante caufa turn in.6 demumeeffabiteffedus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

IVRE communû) SedanquumfiliusfamiIiaslt;iEcaftre,ifibusiïifecom muni teftatur^p^^terirepatrcril^otcritc'ÔC id quidem iurc antïquo darum cft, nbsp;.ç.

n qiium luftiniSnus etiam conftitueritjUt de quafî caftrenfi peculio tcftamêtum '■ fadumjquerclaî de inoffidofo non Âbiaccat : quod tamet^corredum elle per Nouellam non eftdubiumjquaexprefleconftituitur liberos in hisrebusjin qui bus teftandihabentpotcftatem,nonpofle fine légitima c^ifa parentes præteri o l.pe,c.c]uice.fa.p. re uel exhæredareîquod necelTe cft nos intelligcre de filqs in poteftatc(emanci P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cauja.c.

pati enim de omnibus teftantur)itemfl| de caftrenfi ucl quafi caftrcnfi pcculio, quum de nulla alia re teftamenti faclionem filtjfamilias habeant.dC dabitur ex/ hærcdato querela qua inftitutio tota reicinditur,faluis hodie legatisjoon condi r dio^qua ab fcriptis hæredibus fola légitima auferreturjquod communi opinio/ IX neconfirmatumeft.Sed an idem fit cum iure militari, ideft in caftris SC de ca/

aIcx . tn -d. autht ex c(Ut/a

loan.de igt;la, et B4 Hcr.hic d.^.ethiCccjuia ^.pe-j.de txhif.li l.pap.^.pap.ff.de inof.te.

.. Ang.et d£teri hic potius accipi debet, quo minimum de antiqu® iu,^ detrahat «ProcedAtaque x ^.ahud quo^ue c4 tantum quoties neceflê eft teftaliientum iure communwfierfimilituml^priuile pitulum-in auth.ut gio non derogabit.Nam ÔC paterfamilias dum in caftris militât, praetenre libe/ • cumé appeLcog. rospoteftcitra querélæ mctum:SCquanquar plmque idquoi^ immutatunr^ ff‘'i£Saco* hodie putent, ego tarnen non uideo firmum aliquod cius opinionis argumen/ ^lisicum.c^eof, tum,quum«ióuum ius generaliter loquatur,^ iniquun^îît utipfum ad fpecia/ m.l.siUhi. dreafi lern iuris antiqui fingulariter cynftituti caiffmfxtendamuslquod SC Romanus c.eod. et idem in lequutus cftinihilerit itaque in milite corredum.nyobftat quodobijeir Alg/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufa.

xâqjJer,necefieefle,utde caftrenfi peculio fjiouellam igtelligamus,id cnim fa/ - • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e î tcor •

fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMBIEN, vi^etn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

nam Slt; paganus fadus,de caflxcnfi teftari poteftrSC hodic noi^ufftaitjUt caz 4

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrcnfc fit pecultum,itamp;ii£^ ut mileSjfcd oportet ut expedrTi'oaum tempore fiat

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teflamentumjqyum alioqui iure militari uti nôn liccat.Abfiirdum quoc^ uide

tur in hac fola Cpecie militum minui benefidumjquod fecundum ius gentium eft introdudum,quo nulla inftitutionis aut exhæredationis forma prajfcripta eftnuda uoluntas fufficit.’eoc^ it#c,parenti?de filio indicium approbatur, quod nequaquam impium eftc præfumitur.quamobrem ad hanc exhæredatio nis formam fnilitcs adftringcre,qua pagani utuntutjnon aliud eft quam cos ad

. „ legum diligentiam, cuius ipfis femel gratia fada eft,reuocare » Na^*quod puz ’^'11tat Angelus priuilegium citra alicuiu^iniuriam accipi debercjminimum me

Tnoucr,quum id j^etcri iure expeditum fitdianc itaque fententiam puto ualiz dioribusargumcntisnitfiquancjliamnonnegem diueriam communiter recez Btam cirCjS^in ipecicm magis aequam * Anaotauit autem ad Porcium lafon, i itt.d.tsicut,c.eod. Bartolum in noftra efte fontentia,quam amp;nbsp;poftea comperi latius ab eodem dez

fenduQuaproptcr resnoncar^icrupulOjfi quislegi magis qu'am opiniontjSC e in.d,LsicKin iuriquamajquitatiuelit adhaerere*Décius ueroinpoftcrioribusCommentaz .

rijs nihil fe dignum quod hunc nodum cxplicet adfert. Hoc nouifsime adfterz tendumjnullo modo pofte hoc teftamcnti genus ob folennitate deficerc,quum

• cipitur filiosfamilias debere iure communi teftarfiid Accurfius intclîigit,quum celTat expeditionum neceisitas. Nam belli tempore occupatijmerito iuris foz lennibus aliorum inftar foluti efle debent: 6C quod hie iubentur iure communi ij

intellexitjSC nunquam filios militari iure tefta^ofte crcdidiiyScd ambiguitaz tem Græcainterpretatiodiftôluit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;övrdb' «xuâvtws

quis rede perpederit ilia uerbajCtfi filqfamilias fint,uidebit magis dubitaffe lez gislatorem de filqsfifhiil.quàm patribusfa.quum illis quædam etiam olim inca ftrenfi peculio extra militiam fingulariter fuerint conceftazut fupra oftendi,

PAGANORVM.) Pagani oppfcnuntur militibus,ut togati fagatis ein 14. disq,’,non folummodo apud lureconfultosjled ôé SuetoniumjPIinium,Iuuena Icm, Vegctiumlquos ÔC Quirites,uocaflè uidetur Cæfar apud Lucanum: DifcediteO'nquiôcaftris, Tradite noftra uiris ignaui figna Quirites, Pagani autem appellatio inde defeendiftè uidetur, ofiiod tj domi rclinquebanz

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cis mu^tum indidicueluti à Diônyfio Halicarnafteo fl-aditû cft.pofturbem

uero c^ditam,ion ex rurejedrxurbe fere femper,adftipulante Vcgetio,in bclIuniWomani profed?funt.Paganorum aut?m facra Dionyfius 8C M.Varz

• ‘ • ro paganalia uocari aiuntZad quae Perfius allufit, icribens fc femipaganum ad iàcrauatum carmen fuum offern«In Codice quoc^ DJuftiniani titulusextat De iàcrifi'cqs paganorum.ô^ feribit Paulus Diaconus lib. 11 r, irruentibus Got

nibusjfehæcideopati,quodm^nSrumdcorumfacra neglexiftèntztradatum i:(^ro turn de repetendis faÿis,quæ noftri poftea Principes,multis conftitutioni

hæc Pagani,Ut ßc dÿwentut oranes qui non mi If tarent,non modo agreftesjfed gt;nbsp;etfam ewes. nbsp;nbsp;ut eso'contjeiojob repetita ab ipfis idolorum facra,oinnes qui

Plane de teftamentis militu EtTraianus Stan'Ii'o SeuePo ita refcn'pfit, ïd pnuilcgium quod militantibus datura eft,ut quoquo raodo fadta ab his teftamcnta,rata fint,fic ifftelligi defeebut utiqj prius conftare dÄJcat teftametura fadlura efle,quod Si fine fcriptura,amp; à non militatibus fieri potcft.Si ergo miles de cuius bonis apud te quæritur,conuocatis ad hoc hominibufjUtuoluntatem fuara teftaretur,ita loquutus eft,utdeclararet • quera uellet fibi hçrcdem eflejôi cuiTbertatê thbuerenpoteft uideri fine, fcripto hoc raodo efle tcftatus,0f uolutas t^us rata habenda eft.Cæterû fi (ut plerunq; (erraonibus fieri4blet)dixit alicui,Ego te hæredé facio,ucb Bona mea tibi relinquomon oportet hoc pro teftameto obferuari. Nec ullorura raagis intereft,q ipforura quibus iSpriuilcgiu datum cft,huiuf/ moAexcmplu non admittüalioqui no difficultcr poftraorteraalicuius militisjteftcs cxiftcrcnt,qui adfirmarentje audifle dicente,aliquem fe rc/ linqucre bona fua cui uifum fit,ôi per hoc ucra iudicia fubuerterentur.

ST A TIL1 o ^eucro.) RÄftfus fortafsis CatiliOjad quem extat Plinrj lu/ “ nioris,qui fub T rafano uixit,epf ftôla longe elegantffsima,Iaudcs T iti Artz ftonfs lurcconf.continens.Fuit auten^Cattlius Scucrus D.^larci proauus ma intatdo^Marif ternuSjbfs conful,amp;f urbis^ præfedus,teile CSpitolfnotqua dignftate ab Hadrta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d,Madrid.

no priuatum eum,Spartianus fcribittquod de D.Pij adopifonc doluerat,fibf ui delicet imperium præparans. Prüfens autemconftttutfo cum primis notabilis i»-bt/ficod. eft,quaE aliud ipfius Traianf refcr(ptun»declarat,cut omnia militum circa tefta mêtainnitipriuilegiadiximusroptimusautcm unufquifqj fuiipßus interpres eft. Quum itacp cafus accidifletjUt quidam miles fine fcripvura, uocatis ad fe hominibus,teftaretur,atlt;^ nuncupato hæredi,negotium legitimi faceflerentjdi centes hæc defundum noiwanimo teftandi protuiiirefvïîe uero militatepriuilez gium^ppon^ret,relata eft caufiipcÆatiliû Seuenl adTraiani cognitionem: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Î fuiflèjUt teftamentumtacerettconftituit tame-n ut femper conftare de iwlutate militisdebeatjpriusquammilitiæpriuilegioipfad^feq^atur.«Quam^em fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ■bti

in conuiuió, uel in famiJiari fernPone aliquid dixcrit,no» eo animo, ut^rtb de Kip.$,iquot;g rebus fuis poft mortem difponerct,nequaquâ hoc uimteftamcntihabebit.mez * nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’

ritoep ab Suetonio Domitianus notatus eft:(i3nfiicabâtur(inquit)alicnifsimæ hæreditates,uel uno exiftête qui diccret audifle fe ex deliindo,quum uiucret, haeredem fife Cæiàrem eiîè. Plerunq? autem fcletfius alkuius erga nos mérita * nbsp;nbsp;nbsp;•

commemorates agnofcentesc^ciuiliter ml^is^ ex animo diccrc,nos uicifsim ad ilium bona noftra uelle redire.Sed animus ubiep ^imandus efttquâobreqa eleganter Martialis, Procyllum quêdam rid«,qui inter^jocula iuffiis poftridie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •

cœnatLim ucnire, ferio aderat;cKatlt;^ tllud uuïgatum pionerbiumj ialt;r^ g fac.tex.itt.c.unuf- t^i-wct a-uttTniluj^ ideft Odi memorpm compotorem* Inlpkienl^s ctiatn regio/

lt;}nif(}tie.zz.lt;],4. num in nbsp;nbsp;nbsp;re mos e{t.Quxdam cnim genres ad promit *dum faciles funtjfed

à quibiis nee qiiæ æquum eft,qucas extorijuere^ÂIiæ donant ciiius quam pro/ mittiint,ôdinpromiisisetiam pyratiskyrannisjprædonibus^ fidem fèniâdam

b no.in.hbona fida. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiftimantîquum tanitn lure Ciuiii niilla ^um talibus fit obligâtio:fîc quæ

apuîquofdam cil ciuilitaSjapud alifts necefsitatem foluendi induciuubicp au tem laudabilius eftjiit in promittêdo parcijin præftando liberales fimusdn pro/ pofito ergd^in primis confideranda mens eft proferentisnialet enim fine folen/ nitate aJiqua militis uoluntas in uim teftamêtiîfedprius de uoluqjate certi elfe dcbemus.’fempcr enim qui aliqnid adiritjantea probate neceffè habet hoc cui

• illud innititutjSi^fine quo confiftere ncquit : quod multis excmplis ab cætcris i i no.doc.hic.et Rar. interprétibus declaratum cll,n?c controuerfiam aliquam patitur*

tn.l.dmm.ff.co. , conuocatisad hoc hominibus,) BKhisuerbisconftitutionisrecepta fententia ell,militem qutim in caftris tcftaturjduos faltem teftes rogare

I arg.Uuciar.ff'.co. dcbere,quanq quu in acie moiitur aliud arbitrentur.Cuiiis diftinâionis ilia po m ar.l,mi!itei, c-to. tell uidert ratio^quod hic ferio prpculdubio quid uelit enûciet (cui enim lubeat eo têpore ioc^ri aut luderef)nec otq fan's eft il lie teftes accerfere:dc illius ^Fblun • täte an ueluti teftamentû fadurtÿ hoc dixerit in caftris,fiue in couiuqs,fîiie in quotidianis colloquqsjnon immerito ambigitur* Hæc tarnen interpretatio du $ • bia femper apud me fuit:ne($ enim expreftàm in legibus earn inuenies diftin/

** k” ' quot;^*^**^ ciionemîSC ius gentium quo militate teftamentum cenfètutjhoc non exigitîÔiS «k gfo^^cirw Fi in I Fi nbsp;nbsp;nbsp;communi fententia teftium rogatio non eft neceffàriâ in teftamento uel paz

’ c.de codicil, ito.in inter liberos,uel ubi pietate erga ftriptum hæredê mouemur,uel ubi lex l.hac confaltifi.^. municipalis,Ciuilis lurft folennia abrogauinPræterea ubirogatio defideratur, 'ex impirfecto.c. nonpoteft diet fimplictfin SC nudam uoluntatem fufficeremam fi certb alioqui de testa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de uoiuntatc delundi confiât, non uideo cuilt;nagis in acie^porientijquam in

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum priuilegiiy?i fuum Traianum u(ffuiiïè,non ucro noth aliquid diiponez

retC2.uapropter puw pofte defcndi,nec in tentorio teftantem opus habere tez ftes aduocare4Et a*hanc Traiani conftitutionem non difficile eft refpondere, Præcipue enim in ea agit ,ut de uoluntate conftet»Species aSt una eft,ubi conz ftatjCumconuocatishominibusuolunHitem fuam teftatb aliquis expofuit,ut in propofito cafu euenerat:fi itaque aliter conftare de ea potcft,non abnuit Imz perator, quin ualitura fit uoluntasmoü enim quafi formam hoc inducit,nt per p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ9u*pol^^^simplcrinequeat,fed præcipue de uoluntate indagandum conftiz

tent.ff.de iuniiir. tuitJdemmihi Pauli refponfum uelleuidetur:R.efjBondi(inquit)militibusquo

q ILtdasffeo, modo uolunt,00 quo modo poftiint teftat1!cntfm facere concefti^ eft^'ta taz men ud^oc ita fubftquutum eftè legitimis probationibu^oftendatununde cob ligo iipilitari teftamento,uel eo quod iure gentium fitj^ion certum nec forma/ lem efc probamJi mody;m4ed fft legitimus fit fuffi'cere, Probationis uero legiti J , J , mæ uOTunicum mod» elTe liquet.Ergo fi nbsp;icriptura ipfius inuenietur, uolun

”tas^c^c'pr2^' tatem fupremâcontinens,eamc^ duo teftesnon rogati adftruet,nihil uideo cur doct.i'n.iadmonen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lure militari ualere debeat.qBin 8C ibla fcriptura defundi, fi nulla erit falfiz

di.ff.deiareia. tatis fufpicio iure gê^jum forfitan fuffi'ciet.At ubi nulla adfuit fcriptura,ut in fa

* nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di fpecie ad Traianum relaî^jaÜa adminicula quærenda fuere,qit)d feiltcet te

ftes uocati fint,nec obiter uoluflîtaî^m audiueryjtmifi ctiam forte tales eftent te ftes,casq; uoluntatis cird|Jlantias referrentjUt certo animus teftamentS facere •• uolentiscolligipoflèt,3'n™plfiisaio,ubi^ræfumptionisaliudadminiculuraexi

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àftit

♦ ftiiinmwmerugt;inonrc'quiri,inrerpretaturTheophilus: «itiKeivu à^lt;^os7tK in f}ïM.l}uîustîtu. (^un ôC ÄcAirfiusfine t glo.bic fttperiurf u !li US reftisprælcnua ualcrc in acie confect um teftamentum ^idetur uoluiffc, homimbnt fi modo tpfum poftea probari potefttSC ü quid illi'c eft fpccialcjmagis cxiftimo in co confiftcre,quod finealiquorum teftimoni'o aliundc colligatur uoluntas, quam quod in illa tantü fpecie feiles uocJri non fit nccelïèjn fummajCg® non multum diffcrre credo hanc militis uoluntatcm ab cæten's paganorum contra/ dibusj ut codem Icilicet fere modo illa probari pofsitjquo hiiSC fi?fFiciat qua/

QVummutoSCfurdopaganoetläm äfiquando teftariniceat, hunc para/ 4 tdißrctis.c.quite graphum omnes fere fic cxaudiunt,ut iure fingularf^öcelTum militibus nbsp;fta.fa.poß

uideatur,tjs cafibus quibus iure cortimuni impediuntur,militum faltcm priuile gtotcftarnuelutifiquismutus ÖC furd^fita natura,uel fimutusfit enedus, fcribere tarnen ncfciat:nam fi feribere ftit,uel Iblömodo eil furdus,potcft nihi/

I lominus faccre teftamentum,uelut alius paganus. Verum hic intellcdus non habet rationemîncqj enim militare pofte cum arbitror,qui à natura duobuspo tifsimis fenfibus carcat.quiynodo examinabitur fquo modo folennc facramen tum pj^ftab^f’Äddc,quod nec^uclt audire imperium,ncc tubæ ucl clafsici fi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

gnum intelligcre,ncc^rma petere poteft.quinimo,fi cui militi hæc ualetudo öC arg.l.iuremiltt(en, calamitas accidir,obh»nccaufamdimitti foletmulto igitur minus talîWecipi fßeod.

à principio dcbct,cui à natura hacc uitia adfuntiamp;^ ^erte quibu^ncc audip,ncc c urg.l.pdireßtrio-loqui à natura datum eft,haud rftultum q à fatuis aut d^m brutis diliKunr,a fojßdchis quifä quibus homines orationis munerediftindifunt,quae rationis eft inteipreSjöi ^tuialie^r,

* quafi quædam nota:hinc non abfcß caufa uifiÿn eft paradoxum Fabro,ut mu/ to furdotp tali,teftamcnti fadioconcedcretur.nos igiturquum oftenderimus talcm militijf nomen dare non polïè, fan's ujjieainir eu^fiftè, nec teftamenti * nbsp;nbsp;nbsp;*

i quidem faciendi ius, il li ob miîitiæ honore»! (ftbui. lafon autem hic,etiam rciedo illo communi cxcmplo,putat priuilegium h«c,ineofolummodoin/ telligcndum, qui cft furdus dC muttis fimul^x aliquo cafu ï nam is fi feribere , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nefcit 7

nefeit,iurecommun! teftari ncquit;de eoigifur hic at^ft^'endum exiftimat, c l.ucius.pf.cy. nbsp;nbsp;quum enim milites per notâs pofsint teftamentum fcribe^ui^cturtjpod hoc if

cafu uel nwtu etiam lIW fignis idem illi facere liceat.’ea«^ dpinio co argumento f doc.itt.d.i.difcrctis adiuuatur,quo^ is principis permiflii teftamentum facere pofsit:ut hoc uidea/ tur hic generale militum priuilegium ualere,quod fpecialis cocefsio principis.

g tit.feci.^.itcmfur- ÔC hanc ex Raphaele Fulgofio opinionem fequenti titulo Angelus Aretinus ci J quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tat aftß approbat. Verum ego amp;nbsp;hiœfubfifto ; t)C ü enim ifte rerum cômunium

magis fit intelligcns,quàm qui nihil unquam audiuit,uel loqui potuit,làtis'que fentit quid fit teftamentum facere,tamcn uoluntatem fuam alter! fignificare ne quit,quod eft in primis necenariû,ut fupêriore paragrapho tradauimus ; Ipfe quoc^ luftiniânus nihil hune differre ^endit,ab co qui natura uifijs hqfce affe docto.in.I.i. ff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.ÔÔ Ut dcmuspoftè fieri,ut fatis fit fagâx,non tamê quæn'mus quid ipfe ,

ucr.obl. !ntelligat,fed quomodo ab alqÄioluntas eius percipi queat.certe fi hæc calami

.tasaccidit antemilitiam,poftèeum uelutiq^doneS fubmoueri,exfupradidis d.l.iure militari patct.Sed û in militia £lt; ante mifsionem caufariam mutus fit fadus,an turn te/

ftan pofsit quæritur:SC non pjffè putOjquia ncquit uel fcribere iiel nunciipare uoluntatem:ô^ ipfiïis etiam intereft, ne qiiemlibet nutum pro ultimo eius ha/ w ^,pr£ccJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beamus iudicio.Nec arbitror tali fuifle olim à principibus teftamenti facSionê

» I.simutui.ff.de te permilTamrnam uel quo modo earn poftulare potuilîctfSC disiundimjait Mär îtdMu«. • tianusjfi mutus aut furdus ut licei^t fibijô^ cætera» Ac mox præcedctis nos ad/

t l.non figura.ff.de fcribcre poteft,perindehabetur ac fi loquereturjSC uim loquelç feriptura uct.ttobli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obtinébit.Qiio modo igitur hune accipiemus paragraphumfaut quod erit mi/ 4-

litis priuilegium,quum his mutis,furdisq;(de quibus modo fumus loquuti)ex/ ceptiSjCæteri iure commun! teftari pofsintf 8C mihÿquidem diligentius hoc in/

eum tune quum teftari poteft,ut militem id facere pofte,^d eft citra Iblftnium obfenretionê.Ratioc^ dubitandi fatis euidens eft:uidel«tur enim naturæ uitiû $

J arg.l.hac confuîtif in tcljRmenti fa^tione,conÿnuais iuris folennitatê fupplendum maxime in mi iima.c.qui teffa. Iitibus^ttamennecin/isreftringipriuilegiufh Imperator uoluitiSC hiedefo/ P®/’ • ■ • lennitate teftandi tantu agi totus titulus indicat.quod igitur hic dicitur,ad prin cipium referenda eft,hoc modo^Quinimo Ô6 fupradida diligês obferuatio mi litibus miitis eft remifla-6C quanq alia fint militû priuilegia,tamen ea hic noluit

t l lur^militarl. ff. attingereinam qui teUameflfeiqi facere pofsint,fub fequêti rubriiÿ explicatur* êodem ' hoc amp;nbsp;Vlpiânus expreffe oftAdiF,unde hic-^-fumptus eft,Iure(inquit)militari

ad befltim eiïè inutiles, uidebaturfhox ipfts'adcmptum efle pn’uilegium iure militari teftandûHâWigiturCrtiea'quidc fentcntia)uoluit Imperator pofte ctiam mutum ft furcnim iufc militari teftarûid uero intelligo jjs cafibus, ^uibus eis hodie ex luftiniani conftitutione hoc licet Quod ü uero omnino quis urgeat, . eftcaliquidctiaminperibnaeorumconceftiim,daboutquocafohocpcrmitte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

rt £ nneeps ïuppncariLiDUî) luitDdi^iu iinciiDcnurniiiLdiiuubiut:nLpLrrniuuiji* ßatnen, luftinianus autem forte uidens diffîcultèr principe à prouincialibus adiri^on/ argu.l.anttdiuli^-ftituit iîne impetratione id hodie licercjijs cafibus quibus olim permitti per im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icg.u

petrationem folet.Nec mihi fit uerifimile alijs hoc olim fingulari principis pri/ uilegio fuifle conceftiimjquam quibus hoc lege generali luftinianus tribuit:SC in hoc alibi cenfentit Accurfius.Iam fi Märciani refponfum confiderauerimus quod de ueteri impejratione loquitur,p^ccdentiq; coniunxerimus, animad/ ftate.^’.fin.ct in,l, uertemus de feparato uitio,ÔÔ quoties aduerfa ^letudinCjauMilio cafu hoc ui/ ’ feej.ff.dc ufta. tium non a natura accidiftèt ilium fenfîfsé^Nec poteft dici plus ualere generale b d.l.si mutus militum priuilcgium,quàm fpeciaTem principis concefsionem. de uitrfs itaque nbsp;nbsp;f‘t-l.octaui.§.i.ff.

hijfce feparatim intelligemusjquo modo 8C hic paragraphus meo iudicio acci/ piendus eft^Quum igitur conftitutio concédât,cfliod olim à principe erat impe traiK^imjConfèquens eft,ut ctfiqui muti alias inteftabilcs, ob militiam teftari potuere,td hodie iure communi non ex priuilegio habeant. Prolixior fortafsis quibufdam uideor,quam pro rei necefsitateUed quum idem in teftamêtis alia/ rum gentium,item patris inter liberos,ac alq's quæ fingulari iure cenfentur ob/ tineatjplcnius ueritatem huius articuli examinare operæ pretium duxi»

Sed hadenus hoc illis à principalibus confticutionibus conceditur, quatenus militant ÔC in caftris degunt.Poft mifsio^em uero ucterani ucl extra caftra alii,n faciant adhuc militantes teftameBtLim,communi om/ nium ciuium Rtmanorum idfb id faccrc debent. Et quod in caftris fece/ rint teftamcntum,non communi i^^c,£èd quomodo uolucrint,poft mift fionem intra annum tantum ualebit.Quid ergo fi intræannum quis de/ ceftcrlt,conditio autem hæredi adfcripta,poft annumtxtiterit, an quafi militis teftamentum ualeatCôi placet ualere quafi militis.

SE D hadenus hoc illis.) Débitât Accurfitis rWerÿur'ne ftoc ad n^os ÔC ucrb.fed furdos,atque hæc uerba præcedcnti paragrapho coftnedenda finten uero feparari debeant,nouicp thematis nota diftingui,atque ad omnes milites gene/ * nbsp;nbsp;nbsp;•

rail ter rcferri.Poftcrior autem fententia recela cft:mentio enim fît conftitutio num principalium,quibus introdudum eft militum priuikgiumlquod tantum ufqueadmiTitiamextenditur,amp;poftmifsiM?|j[^ittitftr.ac hocexcapitibus b I.^nodcdUftitutum aliquot in Pandedis deprehenditur, unde hic paragraphus fumptus eft,quæ fqwod didtur-ff, quidem generaliter Ioquuntur,non autem in mutotqtfod SC Græca interprets nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

f'S’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COAIAiSn., VIGLII •

tio apertius oftendit» Ncc ideo cenfendus çft fuperfl^us hic paragraphus, i quafi id antea in généré conftitutum fit, amplius enim al^iic^hic atjüitur: ibi f quippe fuit didum, ftttra caftra telTarc priuilegium, hie traditur (idquodamp;S olim obtinebat^poft mifsionem quoqj ipfum finiriîut fi quis fit in caftrisjatta/ men dimilTus à militia Ôé de numeris deletus fuerit, hoc iure teftari non pofsit, Quum ueroid generale ius fit^includuntur etiam ineomutiôd furdfieoma' gis cRiod de ipfis ut proxime expofuimuSjmaiBr erat dubitandi ratio, uidelicet poftènt'ne adhuc militantes iure militari teftari, Quaproptermiror Accur/ t fium,cætcr«sq? fere dodores tradcrc,mutis SC furdis manere priuilegium poft mifsionemtut demus enim uerum elfe ipforum intelletflum ad præcedentem paragraphum,uidelicet ijs mutis ÔC fui^is,quibus iure communi teftari non li/ . cct,miiltiæ beneficio hoc concedithaiia tarnen poft mifsionem extendi debet, , argu.Kex milituri quum uti milltiL^is,SC quateni» militantjfit concclTum.quod ÔC Faber non ma ff.wJ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la ratione coüigit.ccrtum eft enim iure militai poftea nôn licere, iure commu/

fac.l.iure milihtri. ni non cft dubium,ctiam citra priuilegium, Quod fi uero natura muti Ô6 furdi

lt;^xiftunt J uel muti quomodoc^inqjjilhterati tarnen ( quos nos nec iure militari pofte teftamentum facere diximus)quo modo quælô ij folennia iuris commu/

nis implebuntf'nuncuparc liquidem hæredes nequeuntjiicc iplî fcribere,aec al teri diêîare polTunt.Ncc procedit lîmilc à liliofamiliâs dudum,qui dccaftrcnfi • bus iure communi teftari potcft,eRam poft mifsionem.multum enim hic ab il/ lis differtjquLim id fpecialiter d à principibus fît: concelTumjdiuerlacç fublit ra/ f î.z.ff..idnMccdo. tioxaftrêfe enim pcculium femper manct,amp; de eo ôô inter uiuos utpatérfami/ g l.fi.c.dc inof,tcf. difponere poteftlut pofteâ in quafi caftrenlî conceffiim eftjde quo nun/

quaniiïcuitiure militari teftari,fed fokim communion mutouero nulla durât ratiOjquæ poft mifsion(#n hoc illi priuücgium conftruetjquum potius ratio'dt uerfumextgat propfc|incertum uoluntatistutfiquod circtomnino priuilez gium,id tarnen non nimislate accipi deberctjiræfertim lcguj|r|authoritate hoc fuadentc*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;POST mifsionem,) Mirumcurtion fit idem concelïùm etiam Tribu/

h confriMiim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præfe(ftis,qtii maximc militant,SC quos priuilegia in teftamento habere

i tribunus î ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucccfloÂrm accipiunt certum cft, Africanus ea fola ratione id äffe/

‘hui.ff.io. rit,quoniam îj non dicuntur mitti,6C conftitutiones principum dim ifsis hoc in/ k in.dJ.cjuodconfti- dulgcnt.Namquod AccurfiusScBartftlusintelligutjSCin his,fi militant idem tiitum.ff.co. nbsp;nbsp;nbsp;eftequodincæteris.’manifcfte cum Africani refponfo pugnat, poteft autem

1 in.dJ.cjuoJ cofijti. fucccftbris acceptio à mifsione diftinguimeque enim tanquam emeritOjUeque m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ob caufamjiicque ob delidum,proprie fucceflôrdaturtaut fi taie aliquidfub/

dchtsTinoj/iß’ uideo cui' noiiSC mitti dicantur, mifsio au^pm femper caufam habere l.teftamcntüi. dcbcttfucceftor finipliciter accipitur. Nefj; talt;ien rurfus etiam omnibi^s miP ff.cod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fis hoc conccditutjfed tantum ijs qui honefte,uel ob caufÿn mifs*funt,tgnomi

l.z. ignomiitt£. nioQ (Mm non præmiumjfed fuppÜcium mêrentur : qutïm SC qui per ignomi/ ff.dchis^ni no.ct niam^'ttuntur|^xauthora^i disanturtquanquamillud in bonam aliquando ■^‘d^^i MO ini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legere eiJTSC apud Vlpianum i A emendatiores habent codices :

‘editi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exauthoraueritjUtinfignia militaria detraheret,ïgnominiofe certç

exauthoratijubique priuilegia S^ræteritæ dignitatis honores amittunt:fic fa/ Jc rddAtio dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infulis ornarnentisq; folennitcr cxuti,8C(ut nunc Ioquimur)degradati,

definunt clericorum lyr J utflt)l||it etiam nonnunquam clarifsim^ perlbnæ,id eftfenatoresjdocftorcsjcquites^tq^alq honoruminfignibus ornatijob flagitia r glo.fuper ucr.poft ßerpetrata ignominiofe «^authorari, Accûrfîus hic aliud etiam militis priuile tni^ionem , gium difcutit,fupradii^o cohære|s. nam miles qui damnatus cft,capitaîi fen/

•• nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tegtia

IN TIT. • DE •milt. TEST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$7

^8 fadiô. JtemcJjftiT^uittrcsTpeciesdamnationiSjPrimacftjObcommLinedely y l.cxmilit^ri.fj'^eo . dum.SecundajObd^lidummilitaregrauiusuiekitijfi flt;ramenti f(dem nipc/ t d.l.cx militari rit.Tcrn’a,ob leuius militiæ delidumjCuius multæ funt fpccies. In primis duo/ “ nbsp;nbsp;nbsp;t.yff-de n

bus genèribuSjCertum eft nullum njanere priuilegium:in ultitflo, (blet permit/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ti uttefteturlfed tantum de caftrenfibus, ÖÓ iurc militari, tdeft citra folennia. nZm ffJHKi.rM*

9 Videamusqux(ithuiusdift*ilt;ftionisrjtio,Etegoputoideofaciliusp®ftre/ y l.i'.ffch’,utc.i'uc. mo hoc cafu concediiquoniam turn caftrenfia bona,non fifco,fed cognatis ac/ l.i. ff.de uetc.fuc. quiruntur.At quoties fifco deuoluuntur,hoc minime folet permitji. Vnde dici potcft,quum hodie bona damnatorum generaliter non publicentur, pofte illis a. audjionAditinnd-concedi à itftjice teftamenti fadionem.lterum illic ubi uetus ius obtinet,ut in torum.c.dt bo«« multis prouincqs,ac regno præfertim FTanciæ, concedi nullo modo poteritinec

* nbsp;nbsp;ex caufa quidem, etfi contra fentiat Alexandlt;. Ius enim fifto quaefitum, non

debet iudex fuapermifsioneauferre,iuris(^publiciconftitutioncm atqjordi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

*0 nem mutare. Verum de hoc etiam dubitari poteft,militibus ex leui,militaries ’in-im»«c«m crimine damnatiSjipfo'neiurecompetat teftamenti fadio : an uero nonaliter, bicjMttw.^.simi-qu'am ft iudex concefterit in fententiaiquod ßrobabilius eft. etfi enim leges bî.ft. dcdonA.in. qua^am fimpliciter loquantur, ex alijstarnen necelTaria eft haec additio,tum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“•

fcilicet id permitti,quum impetratum eft.quod ÔÔ Accurfius hie uoluit, SC De/ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^g-ï^

ciusnouifsimcconnâRtainaldumdcfen*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Sed ôi fi quis ante militiam,nonlurc fccitteftamentum , S: miles fa/ élus. Si in expeditione degens refignauitillud, quædam adiecit, fiue detraxit,uel alias manifefta eft militis uoluntas,Jioc ualere uolentis:di/ cendum eft ualere hoc teftaLnentum, quafi ex noua militis uoluntate, Dcniq? etfiinafrogationenfdatusfuerit miles,ueî filiusfamilias eman/ cipatus cft,teftamentum eius qu^ ex noua militis uoluntate ualet, ncc uidetur capitis diminutione irritum fieri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

NOtabflis eft hie paragra^nis,multiset capitibusin Pandedis repetitus, quae etfi fpeci^bus aliquantum uarient,eodem tarnen tendunt,lt;mac^ £lt; eadem ratio eft omnium.Sciendum itaque,teftamenta antea non rite flKa,per fcquentem militiam ipfo iure minime confirnraritfed^eceftc^ftejUt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uo/

luntatis extent argumentatutputa quod uel fignum taftlilis detraxerit, ac dein/ de iterum appofuerit,uel dcleuerit,adiecerit ue quædam,unde colligi noua uo/ luntas pofsitinam fi' nihil tale fueritfubfequiJtum,quod ante militiam citra lu/ ris folenniaJadum erit teftamentum,minime coafirmaKtur. allegatur tarnen Diut Pq racriptum, ex quo oftenditur infe*(inHtari,t?ftamentum ante mili/ tiamfadumualerc,obidtantifln,quod contraria non appareat uoluntas.Ve/ rumiddodores (peciale in milite non militante,Sé^Inte militiam tcftantc,efte -• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• f • f aiunt

$8' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMME». yiGLÏI é

aàinttqiiod tarnen non quadrat.nam qui ndîieftin numen'sjmikscerte non - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft;SC ubi incipit quis eflè miles,ibi ÔC militia intelligitur, ctfRu^ata enim funt

iftatneep à çaftris dicitwr militia,qirum èC equeftri militia dicaturaliquTs ornâ/ ’ i .Lpegt;t.ffA'oJ- nbsp;nbsp;nbsp;tus,prias quàm ad caftra uenerit.Quanquam autem ctiam q qui non funtma/

triculis infcripti,|)ofsint tarnen facerc teftamentum lure militari,fi in hoftili lo/ CO deprehéndantur, atquc illic deceilcrint, tamen de talibus intelligi Ptjrefcri/ ptumgion poteft,quum de tcftamenij» ante milÉiam fado loquatur, atque illi ' non nifi in procindu hoc habeant priuiîegium ♦ Quapropter ego ad uerba in/‘ f i».J, tettdmen- terpofitâ anÿnaducrtcndum puto,fi militis fubiunda uoluntas(inquit lurccon tum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fultus)contraria non fittex quibus apparct aliquam fubiundam uoluntatem

fuifîctut idem fitquod in paragrapho noftroinam fi alius eflet fenftis,ucrti uer ba debnifîênt fic:Si contraria uoluntas^on fitfubfcquuta.idc^ apertius lurez g tidemqtiecrit.fF. confultus alibid^larat, Pif rcfci^'ptum allegans, SC hoc quo dixi modo SCiple eodeni accipicos, Intcrdum tarnen, Sgt;C ab co qui nondum ad caftra peruenit fadum^ fc l-ptn.ff,eod. teftamcntum,uideturiure militari uâlcrc:utputa,fi quis equeftri militia orna/ ' tus ,5c cingi confeftim iuflii^retcntus fît in principum comiratutnam hic

i d.l.ptn, mox cingendus,pro cindo iam habcturiidœ ex Papiniani refpônfo, quod in omnium eft oretquanquam loquitur in filiofamilias,SC tantum ait licere ca/ ftrenfîpeculioipfiteftamentumfacercianucroiure militari,nonexprimit.Et

lur,quod tamen ex rerugi qualitatc æftimandû puto. Generalis certe diffi'nitio ex fupradido refponfo,neque fatis colligitur, ncc^ cæteris fîmilibus fpeciebus ïatis conuenit. nam eu? fj qui iamlcdi funtji^l qui proficifcuntur,utmtfitiæ dentnomen,iure militari nonpoftiint tcftari,antequam in Aimcros referan/ 1» J,ex eo.ff.eod. nbsp;nbsp;turfnam hoc feribit Vlpiânus.cingendugt;igitur,haud fèmpcr pro cindo habe/

tur.Qtiærunt hic SC de co cui dodorum infîgnia fufeipiendi poteftas fada eft, andodorum confeftim priuilegia ufurpare poftit, quum pleriquc taies nun/ quam cingantur, SC in Licentiæ gradu permaneant. fed deeo fatis pleneab alqs difputatumeft.SCquum ad hun^locum non multum pertincat,omitti etiam poteft.

DENI QVE SC fî in arrogationem. ) Hæc paragraphi pars maiorem habet diffi'cultatem qu'am uulgus Interpretum pcrcipiat:conneditcnim fubea dem Iuris decifîonc plurcs cafus haud omnino fibi fimilcs.diftinguitur enim 4* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emancipatio ab Arrogatione,quum per iJiam J’agani teftamentum non fiat ir

•ï fdio fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecus eft in Arrogatione.Præterea non fatis ilia inter fb conÂfeniût,

ft.de 'inilrup.l.r «'noua uoluntatc teftamentum ualere ait:ac quqjTfubiungit, Non fieri •' ^-fcdfifiiiuifant. irritujf capitisc|iminutione:quæextrema uerba,conftat abTribuniano adiez ff.debo.pof.fc.ta. da efte|i[uum cætera e:#lVÂrceîli refpônfo hi»inferta eftè appareat.mouit fórz ■m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tafsis cum,quodexprefe a lurcconfultis refponfum fîtjcmancipatione filqfa/

milias etiam ueterani teftamentum non fieri irritum.Sed non omnino quidam $ « l.mdvs filiusfamil. fînecaufa,iudicium,ÔCdiligentillninTribuniano,cæteris(^ eius adiutoribus • ft.roi nonnunquam defid^ant.’q^^dum fmmenfum luris Corpus quàm citifsime, [o d.9.fi)t. abfoluere fcftinarunt,plcraqu»^liquerunt:in quibus iam feculis aliquot peri/ P: l-i.et.z.c,dtgt;uet. tifsimorum hominum iijgenia laborarunt,nelt;»amen inde expedite fe fic ad/ jfye potuerunt,non dico ft alijs,fcd ut fibf quidem ipfi' fatiffacerent. Hoc feme!

s certumcftjftlijfainniasquide caftrenfibus teftatus eft,cmancipatione teftaz mcntun^irritugi nOT fieri, quum emancipatio hue non pertineauneque enim definit in ijs bonis eflfe filiusfamilias,quum pro patre fanwlias iam ajitea habe/ x batur.hic ergo nouac uoluntatis declaratione minime opus efte uideturtnec ob ' '' ‘ * ftat quod caftrenfts pcculij nomen £mancipatione extinguâtür. hoc enim ucz . rum eft,nifi de eo antea teftatus fuerit.ôi^ inter alia priuilegia in hoc etiam pri/ ftini peculq ius manet,ut pateriionorum jioftèfsionê contra id petere not pofz fit ex manumifsionis titulo. Hoc igitur dubio caret,non modo non militis,fed . ne uetcrani quidem filqfamilias teftamentum cmancipatione irritym fieri.fi ta men poftea aliud feccrit teftamentum emancipatus,credo hoc quod de caftren fibus rebus ßrius fadum eft,rumpi. Sic fiet, ut ab inteftato ipfi legitimi fuccez dantjitemincaftrenfibus bonis teftamfnto fcriptùidcç in fauorem militiæ, ex

à pagano irritum fieri c0nftat:qui tarnen fiiterumfucrit emancipatus noualt;lt; d.^.tcstdMeHttonj uoluntate confirmare ipfum potw.at in milite ipecialiter eft con{htutum,ut fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ct.^-wn

miles cxiftens, de caftxenfibus ante fuerit teftatustea quidem nec arrogatori ac quirantur,necde ipfis teftamentum fadum irritlamp;m fi'at.’uel fi id irritum fieri di' cereàibet,noua tarnen uoluntate nuda conualeftat. Et hæc in milite eo magis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

comprobanda funt,quod eius teftamentumjiuris Ciuilis regulis SC folennibus non fubiaceat, meroqj lure gentium cenfeftur,utnilnl in id poteftatis habeat • minima capitis diminutio, luris Ciuilis commentum. Quæ quum ita fint,taz •

nem nónnulits dodonbus tnbin'tjdiccntibus cmancipatione teftamentum in/ y nbsp;nbsp;nbsp;j.quümo.tef

firmarijquiim id exprefsis lêgibus falfum effe liqucat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infir.^.non tam^t

Sciendum tarnen eftjquod quumad exemplum caftrenHs pccultj tam anterioresft;ges,quam principales conftituriones,quibufdam qua/ fi caftrenfia dederant pcculia t amp;: borum quibufdam permiflum fuerat, ctiam in poteftate degentibuSjteftarimoftra id conftirtitio latius exten/ dcns,permiferit omniDUS in huiufmodi pcculrjs teftafl quidem,fed iure communi,cuius conftitutionis tcnorc pcrlpeétojiccnria eft,nihil eorum quæ ad præfatum lus pertinent, ign%rare.

1 De duplici militiiC gcnere,unde ÇT duplex 1 olim omnid pecultd uniiu generis fuiffèt peculitim,cailrenfe,cr quaß cdürenfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deinde pdulatim uariatd.

aVumîiadenijg de militia multa dixerimus, Occafiopc militaris priuilez gij inteftamcntoSjnouifsime,ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquem in erroaem duz

cat,(aendum eft duplex efte genus militiæ : urjpm uerac,altemm imagmarix, Sc ucræ quidem una eft fpccies,«ifi quis équités àÇedfcibus,* iitrofç^ab ijs quiadnaualia præîia deliguntur,item fecundum ordinumgradumamp;ftipcnz . diorum honorem minutius cos uclit diftingueredmaginariæ ucro infinite pro pe fpecies,quum ipfum etiam militandi uerbSm latifsime pâteabSuetonius au tem in Claq^io fcribit,ftipendia eum inftituifleima^nariæ militiæ genus, quo abfentes ÔC titulo tenus fungerentur, AMos hie imaginariam accipimus in præfe(ftis,aduocâtis,notarijsjftmilibusc^ per{bnis*ycl(ut apertius hanc rem tradamtis ) fic dici commodius poteriunonnullas eflf perfonas,quæ quum p^z

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* f * f

trio iuri fubicdîæ ffntjpcculia tarnen quædam aduentitia pej^dc habeant,ac lî in militia ac caftris acquifîuüTentieacp quafi caArcnffa uocmtinjquorj^ qui/ ' 1, t. dem apud antiquos Iiffeconfultosïarâ eft mentio. poftca^iero quum non tan/ ntc castrenfe. ff. tuni Gorum pninlcgu adaucta eUentJedpluribusetiam impcrntajequenttz ■■- decùlla.l,i.^.in fi bus conftitutionibus ipforum mentio fæpius incidit.Qucmadmodum autem lii.ff.^d trebel, caftrcnfe peculium ad inftareftpatrimontj redâcfium, ita ÔC quaff caftrenfe: J ffi^iiidthochodie per omnia caftrcnffi'texæquÂm Antiquifsimisautem tem l.i.ff.ad maced. pQj.,ß^s omnia pccLilia unius erant generis^deinde militiæ fauor ièparauit à pa tris iurc calkenff a, poft ctiam quædam alia ad exemplum ilIorum^Nouifsime i.tgttuM.pcr(ja. nbsp;nbsp;luftiniâni conftitutione profeCîitia quædam fada funt,quædam aduentitia;

pirj.no.aclt;}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quædam effent quæ à pâtre effent profedajin quibus Lt»*!

ideft proprietas amp;nbsp;ufustrudus paths ffianebau quædam itcrum,quæ aliunde quæffta effènt,qi^Lis tantum frai pater poffèt,prophctate ipfi fîlio faluaHinc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptllUllIA LlKiUaillWDj VjLIlMLlO LVILUII11 ia\-llw liwil VI«,

________mifla.'nifi quod qui accuratius hoc expenduntjpræpoftcre trâ ditum notant,quum in omni tradatu fere de pAfonisprius fit diccndum,quod ctiâ^x CâtjjScæuoIæLg refponfisjin præfenti re cxprcfTe conftat« Eft tamê hoc j, Icuiufculummec quicquam confiftct,fi ad tarn exadiam methodum omnia ex/ pendereuoluerimus.quanc^ ficuilibeat Âwifof^ràp, repcriatamp;hicquomodo lt;• l.cjuidamrcferunt huiufee ordinationis rationcm defendat« Nam dum quaeftio 2lt; lis de teftamêti fßde iu.çod., alicuius uiribus uêrtitur,merito de perfona prius, poft de cteteris inquircre de/ bcmus.Fruftra enim fuerit difjautatumjfit'ne ipfum fecundum régulas Juris Ci uilts faâum,an non,fi is qui fecit,non habuit teftamenti faêlionem« Verum Je/ gislator quum de teftamentorum ordinationê diffèruit,dc peribnis non dubita c iiitîut ex eo fuperuacanea fieri non pofsint quæ fequuntunQuinimo fie tefia/ menti ordinâdi formulam tradi^it,quafi ea communis fiermilïàq; in généré fit omnibusrnunc iftro quafi exceptiones regulæ fubijcit. quapropter iuftushic eft,minimc4' præpofterus ordo.Tit^jus quóc^ argumento eft regulariter uni/ r cui^ permilTum cfle teftamêtum faccrefi’ignificat enim eiïè aliquas perfonas, ' quibus hoc no permittitur.Quibus ergo permiJTum eft,iri^nitus eft numerus: quibus noneft,certus £lt; definitus.Hoc uero titulo præcipui énumérant cafiis, atc^ aliquot etiâ adiêcit Accurfi Poftenores uero pleniusjquotquot nota digni g funtuificollêgcrunt.Qiiædam autemperlbnæ Jure gentium omnibus homini 1? buscommuni prohibêtur,utpupilli,furiofi»Quædâ Jure Ciuili,amp; proprio Ro manarum lcgum,ut filqfamilias, SC forfitan ctiam prodigi«eac^ differentia non minimi eft momentirquibus enim hoc lure ciuili negatum eft,Iege municipali, i i» ucrsi.fed ^nedi^ uel principali priuilegio ruTfus perrgitti poteftîcæteris non item.Quû itaq; re/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prin.s.de

gulariltrnoit modo Jure ciuili,redetiam gentium (ut alibi fan's fufe à nobis difi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff de

putàtum cft)unufquîÎ4^Iibcramhabeat facilitate teftâdi,tollica in uni^rfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lege aliqua municipali nequit, excipi uero per earn aliquas perfonas pdîe non | i■ stipulatiohoc mo eft dubiumrfed tarnen neceffe eô:,ut in except* pefibm's ratiô^iuiufccfi?ohibi/ nbsp;nbsp;do concepta.et ibi

qiiam n t fuprcmae uokihtates ualcanu V uigus autp m tefia^nta iiocat ipfatn ultimam uolutatem in fcripturam redadam:nec dubito-talium ^ud aÿtiquos if literarum imperitos ulflm non fuiiîè. Non tarnen ideo peiKtiis incognitu,nun/ cupatiuorum fa|fem teftamentoru ufum fuiffe credendmn cft,Aliquando por/ ro hæc teftamenti ordinandi facultasjuon ex peribnariim uitio^fcd rerum qua/ c.i.Jf fcu.fuc. nbsp;nbsp;Iitate impeditur.Nam in feudalibus ÔC emphyteuticis rebusjpropriû quoddam

*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucceftionis ius eft,in quibus nihil teftatoris poftft uoluntas* Hadenus ad eui/

ipftus tituli intelledum quædam nos confueto more præfatos eflè fuffîciatmurtCrem ipfam aggrediamur,

ON T A E N Annibus licet facere teftamentum. Statim enim ii,qui alieno iuri fubiedi funt, teftamenti faciendi ius non habennadeo quidcm,ut quamuis parentes eis permilè/ rint,nihilomagi?iure teftari pofsintæxceptis f)s,quos antea cnumerauimuSjôi præcipue militibus,qui in poteftate parentu funt,«[uiz bus de co quod in caftris acqui(|erunt,permi(rum eft ex coftitutionibus principum tcftamentum facere.Quod quidem ius ab initio tantum mill tantibus datum eft,tarn ex authoritate D. Augufti, cp Ncruæ,necnon optimi ImperatorisTraianhpoftea uero fubfcriptionc D.Hadriani,etia dimifsis a militia,ideft ucteranis coceiTum cft.Itaq? ft quidem fccerint de caftrenfi pcculio teftafticntu,pcrtincbit hoc ad eum,qucm hæredem re/ Iiqucrunt:fi uero intdtati decefrerint,nullis libcris uel fratribus fuperftiti bus,ad parentes eorum iure comuni pcrtinebit. Ex hoc Ihtclligere poflu mus,quod in caftris acquifterit miles,«[ui in poteftate paths clt,neq5 ipz , fum pattern adimerc poiTe,neq^ paths creditorcs id uendcre,ucl aliter in/ quictarc,neqj patre mortuo cum frathbus commune clîeifcd fcilicet pro phum eius e{re,qui id in caftris acquiftcrinquaquam lure ciuili,omnium qui in poteftate parenturn funt,pcculia pcrindc in bonis parcntum com putentur,ac feruorum pcculia in bonis dominorum numcratur:exceptis uidelicet iis,quæ ex fichs côftitutionibus,ôi præcipue noftris,proptcr di uerfas caufas non acquiruntur. Prætcr^os igitÄr,quicaftrenfe pcculium uel quaft caftrenfçhabcnt, ft quis alius filifîsfamilias teftamentuni feccz ht,ini|^ile eft,licet fuæ poteftatis faeftus dcccfterit»

Qv I alieno I'uri fubiedi funt,) AlfVcguIa qua um'cuicp tedari pcrmiiïijni eftjin primis exciptuntur omnes qui aligpo iuri fubicóffunt ♦ Reperitur autem in uctcri iure duplex poteftasjantiquifsima dominoru in fcruos, qui ne 1 iurequidem gentiumteftari polïunt,quum omnia dominis acquirant,nihili^ proprium habeant:nam fi propria habeâtjteftaricç fint foliti,adfcriptitq uerius y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtà

ferai cenfenturUit olim erantjamp;^ adhuc furf apud nos tjjquos proprios uo fint fii camiistquales QC fuos lêruos elïè, Leo Imperator uoluitiproinde ÔC teftamenti fadionem ipfis concefsitu'ta tampen ut reliquorum dominoru iuri nihil detrahe retjfed exemplo tantum fiio ad humaniorê ^uioremc^ erga feruos fententiam • altos fledereemee parum quidê profecit5quum hodie feruilis ftatusapud nos prope abolitus fit, Alia poteftas eft patria lure ciuili in filiosfamilias conftituta, ódquumdomtnicaapudChriftianos in raro fit ufuj patria fola manfiLquan^ a quum Iuris fit ciuilis,nee ubic^ quidem ipfaferuaturtmulti enimde Fracorum Britonumc^ filqs dubitant:fed tarnen Chriftianæ fere genres omnes,non dedi/ gnâtur Romanas fequi leges:quamobrem nifi fpecialiter abrogatæ fintjadhuc ‘ î uigere eas credendum êftJnde i^nftat ftatuto hoc ius tÂIi poflejiterumc^ corn ftituijUt filiofamiffas teftari liceat.Et fi enim pado hoc efFici nequit^publico taz 4- men poteft confenfu.Videtur autem glim èC alia fuifle poteftatis fpecies.Nam mulieres legimus antiquitus perpétua tutela fuifle adftridaft à qua tarnen per capitis diminutionemjideftCut interpretatur Boetius)quu« in mariti manum conueniflent(erat id matrimontj foiene olim genus)Iiberabantur. Et Cicero in oratione pro Cecinna fignih'cat, fuo tegipore no potuifle mulieres fine tutoris authoritatc obligari:deinde nec teftari idem in Topicis oftedicait enim fecun/ dum mulieris tabulas bonorum poITefsionem non dari:quum tarnen bonorum poflefsio deturjubicunc^ ualetteftamentStæquiparatc^ earn pueriSjfcruiSjCxu libuSjquibus omnibus iure noftro teftamêti fadio denegata eft, Atep idem etia apertius colligitur ex oraticme (^togt;is apud T,Liuium lib. 1111 belli cum An tiochoîf^aiofes (inquit) noftri nullam ne priuatam quidê tem agere fœminas fine authore uoIueruSfcin manu elTe parentum,fratrum,uirorum,Et ift^d qui/ dem ius uidetur ab Athenienfibus ad antiquosj^omanos traq^tu fuifl^rnam de Atticis mulieribus hoc annotauit Budæus in CÂniWêtarijsTjræcæ Jinguæ* Vndeexiftimarimetiamfi iure communi id illispermiltumeffèjmanifeftû fit, è • poffe nihilominus lege municipali fadionê teftamenti rurfiis adimi.neq? enim iniqua eft Iex,quæ impotenti fexui habenas ilPipofuit.Et fi teftandi facultas au ferrifilqsfarÿliasetiâ fexagenarqs poteft,de bon^uoc^nquibus pater necß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

proprietatem net^ ufumfrudum habet,maijir^Jane atep etiam euidentiore ra/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tione,inmulieribusidemrecipffndüefttmaximequujnea^emlexetiam inan f f‘f.gt;d^uödjto.doc', tiqua ilia dC beneinftituta Romanorü rêpub.uisueriBMuIto uero fortius affif/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marim •*

rtiarim eam ualcre confuctudinêjquæ autoriSus maritis t^elaropinqufs dunta* xatjteftamenti fadioncm mulieribus pcrmittipquum tuncininys ab egmmuni g inlexfActo.ff.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reccdaaTiusinon tfine ignorOj’PaulumjAlêx.nonnultescj? alios aliter fuilîè lt;s*

ttul.etpnp.' * opinatos. Eft5^alianouaipcciespotcftatis,abbatûinmonachosjquæutrof(ç in Authcn.ingrcfsi. teftari prohibeqex priuato religionis ftatutOjquod ipfî regulam uocâttquibus c.defacrof.ecc.ct nccconfuetudohoc concederepotcft,fcd fola Pontifîcismaximi gratiaô?diC/ tbino-doc.lAtius pgnfftiôXeo tarnen de ijs bonis quaipoft ingrélTum monachis acquirunt,per/ / Xwî' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftari poftèntjtertia tantû parte monafterio retenta.öi^ fi quis inlpiciat

diligentius kiftiniani conftitutioneSjCompcriet nihil ipiàs huic fententie aducr farijmultiscp uerbis Leo æquam hanc Icgem elfe probarc nititur»

V T quamuis parentes eis permiferint.) Idem ad codicillos Atcnditur,ut 7 t.i.ff.dc îega

hècp le^atajOcq; fîdeicommifta relinquere pofsintjquibus nô eft permifta tefta f^‘de'codiTt^n‘^' uelio.donSre tarnen morns caufa^côfentiente pâtre,pófTuntrfed quæ fît 'i'i.ff.dc' do.cM^ diuerfitatis ratio mukum quæritur. Accur,hic tradit id quod etiam uulgo rece ntor. ptum eftkdeo hoc cfte,quoniam teftamentû de alicno penderc arbitrio nequitî «t I-J.ff.co. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(eft enim fuæ uoluntatis liber^fentëntia) donatio uero in alterius conferri arbi

» glo.tn.hi.ff.dcdo trium poteft,quum conrraeftibus magis q ukimis uoluntatibus accedat. Hanc

• tarnen rationem Francifeus Are. nouifsimec^ etiam Dëcius impugnat./^ ego ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftè cam confifterc,oftêdam.(^ujd enim eft aliud,patrcm fliio in

P in.l/cnium. c.êo. teftamenti fadioncconfcntire noft polTc,^ teftamcnti faeftionem non poftè ex

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alieno pendcrc arbitriof Hic non ratio explicaturjfedalijs uerbis idem dicitur. S

Inepta cft autem ncc ullius momenti ca ratio,qug in id quod dieftum quæfîtûi^ eft incidinucluti qui uulgo faèîi fententiæ'ue fuæ caufam dicere iufsi,rogatiqj ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiiareCquiâ fîmpiieiterrcfpondcnt.Et quaneß haud difsimiliteripfc nonnuncB

tns-Ff-dcpct.hier. y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r j j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji- • r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ c

I II. ;... ;,. cc lureconl.reipondereuiaeaturjinterprcti tarnen diiiöentkeiuimocii ratio latisra de h.c.igt;ist.no.glo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcbet.ln idenj autem lira recidunt,polie pâtre nîio donanti caula mor

in.l.fi.ff.dc offic. tis,confentirc,ôè poftè donationcm ex alieno^êdere arbitiïo.Ncc hoc ctiam re pro. C£f. de uulgo dicitur,donationcm caufa mortis magis fîmilem eîïc contradibus reprob. gto.in.d.l. ultimis uoluntatibus,quum iam olim ccwitrarium luftinianus exprefle decide/ uctefu ak?rcationê tôllcret. Alia ergo quærenda ratio eft,quæ£è iftius et’s de doMtio’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationis(utfîc nunc eam appcllcmus)ratio fit:ideft quare teftamêti la/

phiteip. et ibi uidc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non pofsit ex alieno pcnderc arbirriOjdonatio uero pofsit. Andreas Alciâ.

Are.infi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pufat,quoniam donatio præfentcm in^ucit obligation?,nec omnino nulla eft,

in.Uicct.c.dcpA- iacilius poftècam ualidari confenfîi,^ aliam quâlibet ultimam uoluntatê,quæ bonorum obuctionempoftmortem demumreipicitjSèpcnitusftatiminutilis tioTF,dcdc)n Tw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obijci potcft^quod ncc præfentcm femper obligationem donatio in

mort. '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^ncat,fæpc enim per traditioncmfîtiô? quum fîtjipr ftipulation? uel padum,

InntatibLis,quæ no eadem etîWh fk in donatione caufa morrtsfOnomäCinquit Paulus ) publiceexpedit fuprema hominum ifidicia exitum Iiaberc,quæ ratio ômnia teftamentorum itTra comolecfiiturjcgara quoq;,ô^ fideicommifla,amp; cæ

IN TIT. • Q.V4B. EST PERM. FA. TEST. ffy tcra quæ poft moj^^pjfunt ^geijda ôé exequcnda,amp; prçtcrea ucteres Romani tcftameijfi facfîîpn^n millius alteniis ftare arbitrio uokicnint,ob uarios rcrum cafiis, ne'ue ullo fori^ pado adftringi poftet’ uel tmpedffi quominus ukimum defiindi iudicium exitum haberet. Porto donatio ft traditioq^ fit, præfcntem habet executtonê.’fî conuentioncjiarm quocp adio nafcitutjpennde ac fi in uita ipfe qiiod uoIebat,pcrfeciffct:Lit authoritate magiftratuû,qLii populi iiis tuen/ tutjSê in quibus publicu ius coiffiftere Vipiânus tradiditjhic non fit opu^of/ d d,l.i.ff,de in.ei in't fern Sialijs rationibiis oftenderc,quamobrem priuati iuris efTcttnifi Si hec iam nimis longe difputatio excreuftTet.quum fit itacç donatio priuati iftris,non mi turn fi priuatorum padis fubiaceat. Huic autem ilia cohæret quæftiOjquam Si Aretinus,cæVric^ fubifciunt,Ân teftat^ntû fcilicet filqfamiliasjin quo eft uul/

• 10 garisclâufula: SI non valet ivre TESTAMEI^^TI, VALEAT ‘ l-fi-C-decodial IVRE CODICILLORVAI, VEL CVIVtLIBET ALTERIVS VLZ

caulà mortiSjdefledi,transferriq^ pofsit^quo adus ualeatf Et aiunt hi fere qui in

Inftitutiones commcntaria fcripfere,non polTct^uum Ipecialis requiratur per/ ç J,filiuifa.§.patir4 mifsio,quæ donationem caufa mortis corróboret. at hic generalia uerba funr, ' tione.ff.dc dpna, nominatimcp donationis non eft fada mentio.Sed quum ea res ualde fit impli/ citajin tyronum gratiam apcrtius earn enucleabimus, V t enim etiam fatcamur hacclaufula donationem inducijdebcnt tarnen interuenire quæadipfamfunt * neceftaria. quod fi ergo uel traditio^uel ftipulatio,ucl padum interce(rcrit5iam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

non eft dubiu de donatione adû,non de alia ultimae uoluntatis fpecic,quæ con ucntionê non admittit.Ncc qugrcndS ultra arbitror,an pater fpecialitcr confen ferittqucmadmodum nec tune,quum ij de quorum lucro agitur non adfuerint: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

turn enim nequit induci donationis oblicàtio. QuæftPo itaqj in eo manetjquu ,., adtucruntqutdem q de quoru lucro agiturfted nihil expj^lle padi,lola præfen/ * nbsp;nbsp;jo,cau.mof.

Il tiaâ(renfumtuenjlurAittacitifcÂcetpadirefpedu(ficæteraconueniant)dona h Lqui pAtitur.ff. tio cenferi pofsit.Hic Si illud admonere no ab re fueritjDecium multis locis no uam quandam opinionem inculcàre.’^ug fi liera ef[èt,omni^cuanitura mox fit ’ ruhri.de paciàn controuerfia.Quum enim ab luftxonftitutu fit,nudo pado donationem perfi citquod etiam ad donation? caufa mortis extenfum eftjpuf^nt cæteri interpre/ tes fola prefentia padum induci.Tit Si antea diximus.id uero negat Deci,amp;^ ex preftb pado opus eftè ait. Qiianq ai«em in donatione non foleant muti elTe quibus donatur,2lt; fponte ac lubenter acceptare,gratiasc|î agerettamen etiamfi 1 glo.in.Lcum pdief ù nullus exptefTus oftendatur aftenfusjcommuncm adhuc opinionem aduerfus ff.de k-Decium defendipoftècrediderim.Necpenimnoua Cæfarisconftitutiôdeex/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r^-

preftb magis q tacito donationis pado loquiturîncc rcftringi ea debet,quum nbsp;^,d^inautcnt'^

ratio i^trotÿ par ficfiquidê nom nifhus uoluit donate qui donationi aflènfum nbsp;nbsp;nbsp;’ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

uerbis,q qui animo tantum præbuit.’donatorisq; dStaxat ifbluntatem lex con/ fiderauitjeamc^ ftabilftn Si conftâtem elTe iufsit.Nec funt duo fpecialiXquod ex pado naftatur adio,eoq; tacito uti Decius 2frgignegtatur:»imetfi enim tact turn eft,nonidco minus eft padfim.Et Bârt.atc^ Alèx.«ihilipfiusopfliioncm •in.L'iurif^entinm^ adiuuantdoquuntur enim quû incertaeftuoluntas donantismeluti quum quis * ^•lt;j‘iigt;»nnio.ff.de feiens indebitum promittir.Illi igitur in præfilt;npta liberalifate donâtis loquun turtmerito non æqua illic effe debet obligatio, ac quurruexprelTe munificum fefe exhibetw nofter autem eft cafus,quum d(M|PÉrius ntnil dixit Nec proprie

qufdem hjc efl: ponïcitatio, fèd ycrum pfbpnum pacfîum tquemadmodum ex Alciâtt declararione melïus percipi poteft. Vt ad^m tâdem redeam, ftatus lKuysquæftionisineoeft,quumpr^fentesÿifuere,de45uorum kicro agiturt *■

«■ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coMAiEN.. yyïLy, •

nee tarnen quicqua exprefle cos acceptaiïe conftat.R-cpiy^utem in ea rc ua/ nas opiniones difttn(f|ionescp ab noftris traditas.Nam fupradiifium a|gumen/ tum quod fpeciali opus fit concefsione,facile toIlitur,quiiTn hic fafisïpecialiter t li Ff Jehbe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tialeat^accipi fupradi/

ponlM^ ' daclaufuIancqueat.Hucigitur resrcditjanfpccialis concefsioms interpréta/' t facitc]uoddicitno ttoncmuulgana claufulæ uerbaadmittant:quod ægre defendi pc)tcft,quiim uifiiinc DeciM.d. utrinï|ï,idc(l tam ex parte patns,qiiafh filq,atcp*etiam donatarq adus tfte fuftiz l.fettium ncri debeatriam SCquum claufula codicillaris adqcitur, principalis intentio alio

demum recumtiopinionic^ huic uel turn maxime locus erit,quum quidam tan tum ex hæredibus uel Icgatarijs adfue;^mt,totusc^ aeftus in uim donationis uaz Icre nequit. Addgnt hie alias quæftiones dodores,quæ quum magis ad tradaz tum donationis eaufa mortis pÄtineantjbreuiter à nobis tantum perftringen/ tun Quæritur enim an poft donationem actedcre confenfus pofsit f amp;nbsp;poffc U « Barto.et imo.m.L àiunt,fi modo quinque teftibus fucrit probatum in cadem uolûtate filium poft ton IS. de interpofitum confenfum perf^jtiftc.de quo tarnen dubtto:nam quum femper jc EdHUMi ft' ^‘^'^’ocarehancliberalitatempofsitjôCconiênfusfubfcquutusfir,quid opus eft jejeg.i ' ' ' nbsp;nbsp;tot teftibus r nifi forte ad nouam donationem inducendam ipfbs requir#nus»

• Circa reuocationêcaetiamreccptadiftinc^io eft,ut patri reuocareliceat dona 14-y sa»in.l.z.^.i. ff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profeditio pcculio faêïamjfilio de aduentitiô. At ego contra in prio

de dona. ' nbsp;nbsp;nbsp;' re cafuputorquumcntmfilioconfentit pater dcprofecftitiodonanti,non omniz

gJof.approbatain no ipfe donate fi'ngitur,quum fill) morte confirmetur donatioinec res uidetur l.j.c-dedona.cM intcgta efte pâtri:ÔÔ iniquum eft,patrem in filq gratiam præbitum conftnfiim, fa mor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoinuitoreuocaregt;quum tarnen comm unis opiniorcclamet,tutius eft ftipulaz

fond’ob‘c0n'^'‘^‘^ t'one pattern obftringei^.quod fuadet etiam Aretinus, Anuerofilio paterau ly thor efte pofsit,ut fibi donct,non minor altercatio eft.probabilis tarnen uidetur Baldi diftindio,gcncralitcr ne pater conftnfci^r,an ad hanc ^nationem fibi fa cftamduntaxatfitemancx interuallo fubfequuta fit donatio,0C an ad alicuius ^•Deel.iitconfi^^. fiaudern tendat.Sifd hæcconfiliorum nftteria eft,unde quifque adfatictatem explore fc potcft.pÿgam itaque ad alia*

E X c E p TI s his quos antea enumerauimus. ) Hoc priuilegium elez saty,itlt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^anti carmine deftripfit luuenalis,quod fic fe habet;

bob's prætcrea teftandi militibus lus • Viuo patre datur,amp;: quæ funt parta labore, Ipen. ^îilifiæplacuitnoneftèincorporecenfus* Quidam eum cafum exce pcrunt peculq aduentitt),in quo patri non quæritur ufusfrudus.Sed tarnen uul go horum reprobata eft opinio,quum luftiniani c^nftitutio manifefteei refrâ/ ftrenfi ƒ tquidamiînaginariæ militiæ fauor: folæ quipp^'llæperiônejquæ mili I.fi.c.de inoftef. Undentin' (quas luftiniani enumerat coftitutió) hoêpriuilegio fruuntur.öi^ d.Lpciwl. ’ hocdftquodiiwînecoÿftilj.in^^iseiufdemauthèrisdicitunEtinhis perfonis, • . ƒ quæ hinufmodi facuïfBtem habere tam conc^tîæ funt.Nam Accursq interpre/' tatio mihi no placet,ut intelligamus de his pcrfoniSjquæaliquid accipere ex te/ ftamento poftiinti^fiinibus enin» accipere cócefliim cft,£lt; paucæ funt perfong incapaces.Tantum |ero urgent hanc communem fentetiam duo loca ex luft. .B m.^dnäuth-ut li conftitutionibusiunÄs eft mb^uellâ, ubi dicitur filiofa.de eo ciaus patri non ceatnM,etani£ quænjur ufusfrudus, licere anpJnere quon^pdo uelit*quod ucrbum uidetur • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tttam ad teftamenti ius rtinere.fed tarnen hoe Græca 8C authêtica ledïio diP

foluitîneque enim Injperator uiûs eft uerbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed lt;A««xöj/, auod

* 1 nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ni/

Çgi^cat magis a^imftrationemjquàm teftationem.quamobrcm jpfe filius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

■ ætatisfumt.quæ intopretatio ex fequentibCis conftitutfcnis uerbts manife/ . j ftius colligitur. Alter locus fortius obftat:ait enim luftiniànus, fîitjsfamilias in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j,

gs duntaxat cafibus in qtnbus patri non quæritur ufusfruâus,t?ftari non per/ mittiiundc argumento didionis Duntaxat, eac^ etiam fublata,à contrario ta/ menadhuc fenfu,uideturinalq»cafibus,i*bipatri non quæriturufusfruÄus, hoc ipfis licere.Ego hoc argumentum negate non polfiim.'cft enim nimis aper tum.Qiiod tarnen dicitur in tfs cafibus,quibus patri non queritur ufusfrudus, fîlio permiflam eftè teftamenti fadioncm,de caftrcnfibus,Slt; quafi caftrêfibus, polTe intelligflexiftimorquæ interpretatio prope ncccftaria cft,quum eius con/ Alex,miLpe.c,ee, ftitutionis tempore unicus tantum fueriftafus extra caftrcnfe, êC quafi caftren f^cculium,quo patri non acquireretur ufusfnedus, ÔC in qift) confiderabilis j j r cftet teftamenti fadiotuidelicet quum fine confenfu pàtris hærcditatcm filius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 1,1,.

adqffèt:ibi ueroexprcirumcft,non licere filioteftari:ait enim luftiniànus, fine w d.l.pen.

c fine partis confenfu bona pofsideat, amp;nbsp;cætcra. Alij uerO uel poftea acceftè/ « runtjucl non congruunt huicquæftioni,an fcilit^t de ipfis filio tcftari liceat. nam qpumpâterufumfru. apud filium reliquitinuitapoft mortem eiusuen/ ° dicari non poteft. fed hic cafus quomodo quæfo,præfenti quæftioni aptabitur, quum parer priusmoriatutf'Nihilo etiam mffgisille cafus conuênit,quum le/ p gatus cft fîlio fcruusjut eum manumittat,uel quum ufusfrudus Icgarus eft fi/ liornatura enim hec talia funt,ut in teftamenti difpofitioncm cadere nequeant. A principe ucro donatum caftrenfi cornparatur:quapropter ilia quo(Ç fpccies q non obftat.Non cft ergo uerifîmile unicum fpecialemti^ cafum generalibus il/ Iis uerbis (admifto etiam aduerfariorum argumento) cgmprehcndi corrigi'ueî proindc nec cætéri qui poftea acceirerunt,cb extendi debcnt,fcd potins ordina *■

’7 riô iurc decidûquo manifeftuma^ft teftari non licere. Alius etiam cafus iure Pontificio ab fupt^dida régula exceptus eft,ut quoties caufæ pietas fuadet, li/ ceat fîlio de qualicun^ aduentitio, arque etiam fortafsis profeditio cum partis confenfu teftamentum facere.hic tarnen articulus Slt; ipfe coiftrouctfi iuris eft: t

fed in re quæ hue proprie non pertinetjôi alterius eft iuris^fiitius cft fine proli/ xa difputatione ab uia regia,hoc eft ca opinionc, quâ maior pars Interpretum “

18 denos fcilieet fîlijsfamilias teftamenii fadlionem permitti:ô6 clericos interpre/ presbytmK tatur Cepollajqui femel tônfi funnquum tarnen Nouellâjpresbyterisjdiaconis, ' * fubdiaconiSjCantoribuSjac ledoribus tantum hoc permittat.Et abfurdum cft in y

tanta hodie multitudine eorymjqui pnmam tonfuram habentjatq^ ex tam leui z caufajiurapathæpoteftatis irrit^fat^re.nam fi tcftari ipfis liceat, multa etiam alta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hic colligit Imperator* Ex hocjinquiensjintclligere poITumiis,

2lt;cætera*Deciusetian»omninoputat, nuniclericofiÜofamilias h'cere t^ftan', [,

clcricorum fitademptaîabôh'Wecp prope hodie ufde^tur,omnes leges omz niac^ priuilegia De facrnfancfrts ecclesiis, De epiIcopisSlt;clericis,6^cætera* Nec in Pontifi'cio iiire fîltjsfamih'as,hoc cocelTum Iegitur:q|«inimo de pcculio eccicftaftico teftari omnino nequcunt,citra Pontifteis difpcnfationem:quod ta men Imperamrû fandionibus indultû fuiffè,nqn^Wubij^* Noutfsime fcicn ditm quarundam ctuitatnm proprio inre fiIijWa^celTum efle tcft?ri:ut rurfiis 19 apud altquas genres patriæ poteftatis iura non funt reoeprarfiint enim propria Rom JHic igitur filîjshoc licere non cft dubtum,quunfturc gentiu idem ipfis fit

g a.dep^f.pot, nbsp;nbsp;permilTum♦ Sicapud Francos filios nonelkinpotcftg^c^ccurfius alibi aitî

quod tarnen non eftuerumîquumemancipationis modem ^nfuegidinibus eorumlcgantur,undtpatriam pôteftatem colligere liceRidq; ctiam amplifsi/ chafse.in canfue. mus ille fenatus Parificnfis aliquando decreuit Ut Gallici feriptores teftantun BMrgMK. Gallos certe olîlii R-omano iure uixiiîc conftat : ÔC Iuris Ciuilis difcipîinam à Trebationoftrolultj Caelaris temporibus fundatam,fîc excoluerunt^utÔL luz

uenth'sfcnpferit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

KO Dec H alii in l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerîfimfle eft aduentu Francoriim iurajquæ côfiietiidine longa iam crant

quife pdtriî.c.H» roboratajfuiflè pcnitus abolita. Hodie certe apud cos ita inftituta lünt indicia, de hbtri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ut uicinæ rcgioncs illorum mores am^lcdi non dedignentur^muTtaq,’ uocabii/

la ex illorum ufu in fua fora tranftuleiTnt ♦ Redius itaque fueritjubicuncp olim Romanorum le^es feruatæ fii«unt,intelligere cafdem adhuc illic in'gere,quan bus,uel populi,municipumc^ ftatutis aperte fint abrogatæ»

NVLLis liberisuelfr^ribus,) Iureueteriparentesjliberos^atc^ctiam io fratresdefundi excludebant,quum in ipfiusquoq^ illi poteftate elTentîquod Kfi.c.cogt;n.dcfuc, lusImperatorumconftitutiônibusmutatum eft,nonfolum modoincaflirenfi/ l.t]uod fcitiJ.^iuie bus nbsp;nbsp;quafi caftrenfibus,uerum etiâ in maternis ÔC nuptialibus bonis:ô(f hodie

cMKlt;3i{c,c.de in quibufeune^ aduentitijs,liberPdefundi, parentes fratrcsc^ excludunn Poft ^Ti ^Htw dtfiin tleinde antea Ibli fratres ueniebant,qui patrem etiam excludebantjuidebaz ctis \nMthThx turc^ illis natura magis deberi hæreditaSjquum relpedu patris inferiori gradu re.^int.nc'.coll.? ^ff^ut * fuccefsio autem maxime naturalis eftin defeendentibus. Atque hoc lus quum Inftitutiones conicribcrcntur,nouiisimum eratreamq; obeaufam m duth.defuncto,c. nbsp;nbsp;nbsp;infertum* Hodie u|ro id iterum eft corredum, pater enim unà cum fratriz

IVRE commun!,) Qiiocætera ftiliaet pcculia:bona itaque ciusnon tt I.x.fftJccd.pecw.S’^’^^ bæreditaSjIèdquafî peculium patri dêferuntur,HotJîe tarnen fccuseft, e d,^,si iÿwr.in du nam patcr filio ut hæres fuccedir,nec at»plius bona patriæ poteftatis,ucl peciiz ibtK.dtbtfreii.rtiilqiurejfed hæreÆtariô titulo accipit,Habebat ôi olim filius ha:redes,ut fupra ôftendimustfed tafttum liberos ÔC fratresîquibus non extantibus, patcr,non ut ^‘‘st'douwîf’’n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bona ad fe recipiebât ♦ Quod igitur filius hæredcm patrem

mX. ° nbsp;nbsp;nbsp;' ° ' habet,in cuius eft poteftate,nouifsim^ iure introdudum eft, Sed quid refert, 12-

e} et sic refutd ejuod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pecuiq,an hærcditatis,pater bona accipiatfÄn non idem eft utrobicß effez

hic dicit Ang. duscMinimemam peculium,mortuo filio,iplö iure apud patrem remanebat, drg.l.z.c.coM.de ccnfebaturc^ femper in cius bonis fuificîfed hærcditas aditionem requirit, fiz ^«2^- ne qua non tränfmittitur:SC quum filqfamilias de^eculio agunt cotra patrem, c decdd^tol^^ampliusconfequuntur,quamquate»usi^titur |)cculium.at quum hæres . pwirL'. Ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pater,nifi inuentarium fecerit,in folidum tenett^:S(S quiitn iu?P peculq

quad cum eo qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bona,nallam erat iusmatri,in quam iiwa patriæ poteftatis non

in diie.potc. . cadunt,ncc pyticepspeculîj«rat,At hodie hæreditatem unà cum pâtre âcciz Lfi.^.sin Mcrlc. pit,ho« enim naturæjîx dîdat,ut Qui unà gfenerarunt,unà fuccèdant, de9 ne qve patris creditoresid uendere,) Videtur itaque profeditium^ X •^quot;S‘^‘^^_defun-

rrpciirnvikiTc nnflp inniîïpfat'i’nnnd PYnt-pfciiic iriïîr'T'hpnn1iiînc‘

CtUS,in Mth.de h£ .....r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... .

re.ab intc.ueni. ’ï’amp;C’TOÇinquitojjth icu/mÄÄsts fmnpeiAoïp tjs 'vsroff« dJcd'tffgacnjj \%ra w iciu.-

•*y'quot;fail'.furiof£. ff.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Jamp;ytgmycd^i^^S7rou/'o! ffWJc/lsf.’Tntff^ixo-Ki'nei 7rif^vÂiûi/,':p Jï

ctfra.fur. slt;^lt;W!no(j-sJ^etucS!, CuitamenTOftttquodlegimus,fi patris bona a fifco occupa ï Ip'^^sed Mfr«m.^afînt,peculium fiIîjfeparari,exconftitution?D»ClaudipcuiusargumêtouuP

{f,de mino, ’gQ tr^ditum,in confilcStione natris non uenire profeâitia filij:ncc ad hune

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• K gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^tum

* nbsp;nbsp;nbsp;texîîîm præter Fabrumjqiinquaiîl Idfuertit, Alibi tarnen dicinirjfifcum qui pa/ lt;t

tris deportati bon^ücîepitjdc pCcuJio tcncri; ut neceffè fît tateri pcculium illic

’ ad fîicuifl delà Ain fîgfîc. De conftitutione auteni Clauüj multi ambigunt,in quafcilicetcaufàconfifcationiSjintelligenda fît.quod tarnen Haloandri editio y i.i.'^'abimatio. (T. I diflbiuere uidetur, modo fîdem apiid refradarios iftos interpFetes habeat.'ibi ■ ■ enim additur ob débita pecuniaria a fifeo occupata patris bona fuifîè.Et ü fepa raturpeculium profeditiû,quuBi bona fiijus propter talia débita occupaj^quis c non idem in priuatis dicârEft autem hæcquaîftiomultis diuerfîst^ dodorum opinionibus inuôluta.Sed ego puto iâniorcm efîe earn ièntentiam^ut profediz tium peculium tanquam bona patris à crêditoribus ucndijatque etiam 'a fifeo

• occupari pofeit, quoties fcilicet ob crimen bona confiicântur, fecus quum pro ga/ih« dcbito.Et quanquam multa fînt fiiei pa^im priuilegiajtamen benignius Prin/ ƒ argu.huiiis tit.
• ceps cum ciuibus fuis agere debet, quàm priuati inter fe.Ipfîlis enim intereft, 2 arg.d.^.ahenatio. ne cities egeant:Slt;hoc reicripfît humanifsime Hadriànus: Ampliari,inquit,im perium,hominum adiedione potftis quàm pecuniarum copia malim:atlt;$ ideo ' 'fac.l.»on pât^ff. etiam fi olim damnati patris bona fifeus occupabatjôi^ praeterea etiam filiorum de peculia:portiôtamenexbenignitateSCpietatei^fîsfilqsreftituebatur:quoex/ k l.i.et per tot.titu. empjp dudus ClaudiuSjfî non partem bonorumjfaltèm peculiû filijs relinquen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo.dam.

dum cenfuit,patris bonis à fifeo occupatis,ô^ ilium cafum fpecialê elfe in fifeo, ÔC quum ob débita pecuniaria bona ablata font, ipfa legis uerba innuunt, Liz • ce£aliquo(inquit)cafu:£Ccætera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

INVTILE EST.) Id ex Modeftint reiponib fumptum,ut alia aliunz w t,si filins fa, ffeo. de.Nam Inftitutioniï opus ex uarqs fragmentis Pandedarum amp;nbsp;Codicis conz

^ 4- farcinatum eft. Quanquam autem noua fuperueniente uoluntate,teftamenz turn confirmari nequeat,fideicommilïà tarnen in codidllis rclidâ,conuaîefcere „ U^.i.dekamp;.f eo modo pofTunucuius ea elle mihi ratio uidetur,quoa in fideicommifîis fola fpedeturuôluntasiatqueideofjquentiuoluntate coniftlidari ipfa queunt. At nbsp;i.pe„,deie t

teftamenta magrft folennitate conftant.quapropter diuerfum fortafsis fucrit,

d drg.l.cum prettor. dudâ cft,ut necp priuilegio,ncquemunicipalfinfïituto,alrter ^atuiœcat.quo ff-dc iudi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo enim lex efficeK pofsit,ut ré tcfletur,in quo nulla «ft mentis ô^olûtatis

teftatiorfi tarnen expreflùm eflèt de doli capaccjatcp iam intclligente,recipi le/ e l.fi.ct ibi not.fcri- gcm poflc crcdWerimtnam SC olim tribunif pupillis hóe fuit concefîum:amp;: qua k'Mfty.cJe te.mi quam id hodienonampliusconcedatur, non tarnen dicit Imperator ueterem li.Bdwcr.bic con(^fsioncmfuiflenullam,fcdtan^meamt»llit.

f .qu4 tctatL-.ff.co, impvberibvs.) In mafculis quartus dccimus ânnus, in fœminis

duodecimn^ Ipecflaturtfic iictcrcs Romani maribus nono die, feeminis odïauo nomina imponcre confucuenint » Rationem diuerfitatis in Problematis ipfe Plutarchus reféft:Natura(inquit)caufam fuftinet,ÓC auget fcemftia ôâ creÇcit, amp;:adultaperficiturantequammafculffs*Et hiefatis cftatfigiflè nouifsimum g ai^te decimi quäfti annimec^ q?im totiim eum complere neceflè eftnit nee in b iinufucapione.ff. ufucäpione.Ait quippe Vlpianus, in ufucagiónenonamomentoadmomen/ dc diucr.pr^fcr. tiim,fed totum poftremum diem computamus.ubi ego malim legere, Sed tan/ i 1-in ußicapionibus. tumthoc enim exigit (cquens refpofiim,0^ ipla rei uehtas» In acfiionum tarnen ff.df ufucap. nbsp;nbsp;nbsp;præfcriptiône fecus efttnam ifti necedè eft totum poftremS diem impleritnon

dctetM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamen(ut uiilgo fentiunt)de momento ad moments illic fit computatiOjfed no

uifsimum diem implen' fan's eftnieluti fi fèxta hora diei calendis lanuarijs mu/ • tuum dedijfinietur adio complet» legitimo annorum numero hora fèxta no/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dis cal♦ lanuarqstpoftremus enim dies tune completus efttótS pridianum diem

non aût milium quo aliquid fieri ccepit,poftremum ac nouifsimum dici multis I dliit tifucâpionib. legibus comprôbatur, Sed cur aliud in ufucapionibus ac in adionum præftri/ 4* • cumJ. fcqu.ff.de ptionibus fRefpondet fupra Accurfius, quoniam illæ fauorabiles,hæ autem tarnen nec l^c fufficit.curenim ibi fauorcft,hic odium Ego arbi/ b.ff de manum' nbsp;nbsp;nbsp;quoniam ufucapio introduda eft bono publico,ne rcs ipfæ détériorés fiâr, $

Ht sJeitjMc.inpnn. ó^ncgligantur:quod(?Iatfuturum,fiquocunq|.ietemporedominus uendicare

eas pofièt. Vtile itaque fuit præmio ufucapionis iniiitare ad^iligentiorem cul/ turam ipfos polTeftôres.ôd hanc ufucapionis ration? Theophilus fupra de ufu/ capionibus recitaRputoep eam,reiedis altfs,uerifsimam efte. Merito ergo ufu/ capio citius compl«tur,quàm adiones pcrfonales extinguanturtin qiiibus nul/ lus eft ipfius rei fâuor,ne ipla negligaturtfed tantum præfcriptio induda,ne li/ l.fi.ff.profm nbsp;nbsp;nbsp;tes fint perpêtuæ,

pM.decd.inrub. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVD1 ciVM.) Accurfiushicmultasiudicîjfignifîcationescolligitjfed

c.deittd.et ibi alu qyaryni pleræq? in idem fore recidunttuna autem eft propria,à qua cæteræ per metaphoram,uel fimilitudinem,SC rei affînitatem deriuatæ funt.propria figni/ 'ff ficatio ex etymologia intêlIigitur.Eft itaque iudiemm ut iudcx,à iure dicen/ ’tj cà'fôru/extra didum:amp; fignilicat ipfam iuris inter prte^difœptatiônem.De diffinitione u^.sign. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipeus fcrupulofe difputarCjquum hocjiceat e^uûl^tis do/

canon,m rub.(x- tftorum commentârqs petere* Eodem autem modoàiuredicendo dicituriu/ 7, tM de iadi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rifdidio,quamjjiihi uidetur \ypiânus diffiniuiftè,iuris dicendi licentfam, fiue

itthmperiam.V. potcftaiemtetiam fi oiilne?codices habeanr,ï»îdicis dandi licentiamTed ut hoc^^ de iuri^d,on}.ii(f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuenit, ita faciFe potuit, propter fimilitudinemjuris dicendi, in ludicis

dandi, deprauari ^^umitur autem interdum indicium, pro iurifdidionCj ut dC nbsp;nbsp;nbsp;)

iMdtcMm.ff.deiii pj.Q nbsp;nbsp;nbsp;cohærcntibus rebustut^ro adionejinftantiajfentcntiajcondemnatio/

^^ait r tor '^^•'^’nde Iudtcatum1|gt;Iuer4^^^us:SC Iudicatus,condemnatu^uocätunhic f^r^ii(d^‘^^°^’ P’'° teftatione,fiue fententia^miig» quam difcrctione accipiturtut fupremaiu/ K l.uel negare.ff, diciadcfunctorum,appçllamusipfateftamentStquanquam5C altera interpre/

tjKtigt;Md,te.apc, fätio conuenire poteft**Sed quod nos dicimus,Theophilus etiam probat:

Item furiofi^qui'a mente carent.Nccad rem pertinet,(i i'mpubes,poft/ ca pubes:aut funofuSj poftca compos mentis tactus fuefit, Ôi. deccHerit. Fuiiofi autem,fi per id tempus fccerint teftamentum, quo furor eorum intermiiTus cft,iure teftati eife uidentuT, certe eo quod ante furorem fez cerint teftamento ualente.

Ov IA mente carent, ) Hac ratione idem in mentecapto tradit Accurz fiustutenimocuIiscaptumdicimus^cSCmentCjquiutrolibetpriuatus lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

1 eftfquot;^ Diftingin autem furiofum à mente captOjCiarius eft qiiam ut probatio/ **

'' ne indigeat, Attamen aliquando fub mentecapti fignificatione omnes compte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lh^

hcnduntur,qin qiiomodocunque mente carent, Videtiir tarnen aliquando duz w4K,t4ti/.c.lt;ie im bitaflè VipiànuSjan quod de mentecapto ftatutum effèt^in fuhofo obtineret. pu.Lt uhis fubst, Sgt;^ ueteres quidem ua!de anxi) fucrunt, 0^ parci in coi^itiitionum extenfioniz in.d.lai furiosi buSjquum nos fimilitudinis argumento ualde licenter utamur. ÔC Cicero libro

tertio i ufculanarum quæltionum : burorc arrectum doininumÇinquitjrcium fuarum efle uetaft duodecim tabulæ * Itaque non eft fcriptum Si infanus, fed fi furiofus effe incipit.Stultitiam enin^enfuerunt infaniam:Slt; fanitate uacanz tem^pofle tarnen tucri mediocritatem offi'ciorumjSC uitæ cwmmunem cultum eft ufitatum * Sed ego Ciccroncm non de mentecapto lo^ii puto, uel fatuo, ( nam q non funt rerum fuarum domini, amp;nbsp;à curatoribus reguntur, ) fed maz lim eum intclligere dé fimplici/ ut uul^ dicimus ) ft modo id adeo luri noftro c applicare lubet ♦ fatin' enim, SC mentecapti, qui SC dementes dicuntur, teftaz i mentum facere nequeunt. At qquibus non deeft omnino mens, fed qui taz men funt fubftupidi,non minus facere teftamenta pofte creduntuisquam fœz minaî poft duodecimum annum I in qua state feimus nondum efte plenum f

animi roburtquum ÔC ipfs midier^fecundum quofdam philofophos ) dimiz dium iJRRJIlif tantum habeaUÄid hic uidentur uolutfte ÇaberôC Aretinus, i.2,frjeinofte.

Î Sc a cæteris comproRjtur* De dementibus uero exprefle refpondit Marz rdtione'j, cellus : Furiofi ( inquit ) uel dementiSjOullum eft teftamentum* SC infr^tradiz fee pup.fubj.hum^ ^tar, pofte mentécapto ad pupiUi exemplum Tubftitui, euid?nti argjimento tnitdtis.c.dc impu, hunc teftari non pofte*

4 INTERMISSVS EST.) SciendumhiceftjUnu^uemquecrcdifaz’ ns mentis efte,nifi contrarium conftet,uel pfbbetur*SC afferent! aliquemeiTe p^°ciu£ uitia/f. furiofumjprobandiincumbitonus* Probariauteo^uro^artjsargumentispo - nbsp;nbsp;nbsp;-

ƒ teftjfi aliénai deridenda loquatur, ft per u^dSi^re inianorum icratur ( nam I inde diCius eft furor ) ft temere fepides iaciat, ueftes d|frumpat, alia'que comz

COMMER. VIGLÎXy , mittat,unde furoreuidenter colligi poteîh * Si ^is autem femel prob^îs 9 m ea.mSicds.^.qu.9. fuerit eftè furiofus, femper talis præfumitur rnifi diluâd^aTOareant interz glo.in.c.fi.de ftic. ualla remifsi morbi. igtelligendunn id tarnen ex Bartoli ^ntentia, fî^uis fez J iMtc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftireve cœpcrit per iuftum tempus. nam plcrique doloris, uel morbi imz

K ff.m.l.iJc tono. patientia,furerÂuidentur:hos nemo poftea quàm conualuerunt,adhucfuz poj.nM ojur 0 præfumet, Et ira, furor breuis eft, inquit Horatius. nemo ramen dixez rit,hi^c præfumi perpetuo furiofugi, qui ira^cieftuifus.Sed in fis,qui iez mel correpti furore in co perftiterunt, fi quid etiam poftea fane geflérint, nifi conftet ^uidenter intermiiTum fuifte furorcm, nihil id ualebit* Dcciz Y o'isi afurîofo.ff.si pimur enimplcrumque,quodqui fint furiofi,eos putemus ëftefanae St^fuæ cer.peta, mentis, ueluti fi inconfpcdiu inumbratae quictisfuerint conftittMi ♦ Aftêrenz î.quod meo.^.i-ff. (j ft^que aliquem remiflo furore quilt;^egilîê , merito incumbit probatio* deacq.pof Qtn'd uero ü cettumfit,aliquem interdum eiïè fanæ mentis,interdum fuz rere ( ut funt lunatici ) atque hic fecerit teftamentum : præfumemus ne tune remiiTum fuifte morbum, an non c' Et in htic articulo uariæ funt diftindioz doc.in.l.furiofum. nês i mihi corum probatur fententia, qui fie diftinguunt* Autenim nonconz ftat de furoris intermifsioneut etiam agat aliquid fapienter,tarnen fuz rorem manere, cafu'que id aecidifîc, uel nos deceptos elfe credendun^eft: neque enim fimplex intermifsio fufficit, fed oportet quod dilucida interuez

niant interiialla. autucro certumlt;ft,dilucida eum habere interualla, fed an hoc eo tempore quo fanus erat fecerit,dubjtarur. ôû hic ad adus qualitaz tem attendendiim eft. Etcnim fi fie res gefta eft , ut alius fanæ mentis 8 non potuerit fanius,cur non dicamusjinteriialli tempore fa(?îum teftamenz tumf Suadet hoc exemplum apud Valêrium Maximum relatum,de Tuz ditano,qui notæ erat infaniæ, tarnen teftamento filium hæredem infh'z tuit: Centumuiri autem magis (inquit ille) quid feriptum eflèt in tabulis, quàm quis fcripfifTet •confiderandum exiftimauerunt* Simile de Sophocle feribit Cicero * quem fiitj quafi male rem gereritem, defipitntem'que uole z bant à rei famiharis adminiftratione rejjpouere : dicitur autem ipfê iudicibus Tragcediam,quam in manibus habebat,recitafle : quæfiiïè'que num illud carmen defîpienti^iidereturfquo recitato,fententtjs iudicum liberatus eft* Sic contra,fi filium quis præterit,is non modo fi interdum fit furiofus,amp;S hoc durante furore uidetur feciffe : uerum alioqui fanus, quafi demëns fez cifïè fîngitur*ô(5 quiinteftamento,rÂiquiasfuasin marè proqci uoluit,uel cum tripudio âd fepulchrum duci,parum compos mentis fuiftè cenfendus eft * nbsp;nbsp;Et fi enim haec fententia non fit aliéna à Diogenis Cynici ingenio, 9

uelquarundam gentium moribus,tarnen humanitas exigit,atquepuz blicus moâ,nequidin ea realienu^ fiat à^ommuni hominum confuetudine ♦ Vbi uero adus elÂndilFerêns, nec Ikof—

dijuâicare fanus,an infanus fuerit,hic^Âc temz

• poris intcrcapedine,quo nouifsime
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• fh fiîrore fint,coqiedura

• fumi poteft.

iudteem * Dubitatum tarnen fæpe fuit,an in aperto prodigo iudicis aiithoritate opus eflet,quum manifefturn iudicato æquiparctur» Sed crebrius placuit,ubiz que neceiTarium efle iudicis decretum: atque anteaSmnia prodigiim facere pofîe,fiue contrac'îuum,fîue teftamenti iura afpiciamurnifi quis cum luxurio 4 fo contrahat, qucfh fciat pecuniam ilico fcorto daturum» Difputatur etiam Iiic ea quæftio,an ualeat interdidio ùtfîa illiqui reuera prodigus noncft»Et communis eft fentcntia,ratam earn haoeri.Sed tarnen multon contrarium urz gamp;nt»Ego ab communi fèntentia non puto recedendum,qq(^m iudex caufa coz gnita,SC ueriftmilibus motus conieduris bonis interdixit.’etiam fi hsc quorunz dam iudicio magis liberalis uel magnificus ÔCfplendidus fucrit,qu'am prodiz gus,exiftimatus»iudicis enim feueritaïi ÔC cenfuræ ftandumeft» Et difficile alioqui eft hic uirtutem à uitio exadîe feparare ♦ qui patri uid^tur prodi'gus non idem femperiudiciîfed tarnen patris fequendum indicium eft* Itaque hic aliter fæpe homines fentiunt:a!iud Mitio,aliud Demea: ncc ob id iusdicentis conuellenda eft authoritas»Ät ft omj^ino frugi erat uulgotp nota illius tempez rantia,(iWfei»m fane uitió iudifts interpofîtum uel propinquorum obreptioz ne extortum, citra iuftgm caufæ cognitiónem nullius putâbo efle momenti* Nam quum eo ipfo quod quis manifeftac eft frugalitatis adminiftratioif^m bo -norum recipiat,quid hic faciet in^erdidio moment^duratura flEt hic cafus adz ^fimilis eft ci,quum puberi tutor dàtur» Cæterum in dubifl uidetur ex iiiSicis po ƒ nbsp;nbsp;tins opinionCjquàm aliorum prodigus efîè cenfèndus»Mu^ hic alia de prodiz

gis dici poftent,fed ea fuis locis bene fita reliftjuemus. HÆ tarnen nouifsime feiendum, Leonis extareconftitutionem Græc^,qu^rodigopermittitur, ’ w a-viaipi^'ovTet jhoixéiy. quapropter ft fane f^pilt;Ç||^tatus,Tcruari iubet eius iudi

cium,quod certe æquitatem in fe naturalem habet»

•* g J Item

Item furdusôimutus non femper teftamenMit» facere pofTunt» Vtique autemdego furdo loquimur,qui omnin^noffcxatrait,non qui tarde exaudit : nam Si mutus is intclligitur, qui eloqui nihil po/ tcft,non qu^tardeloquitur.fæpcenim etiamliteratiôieruditihomi/ nes uarijs cafibus Ói audiendi amp;nbsp;loquendi facultatcm amittunt.Vnde noffra conftitutio etiam hisfubflcnit,ut corn’s cafibus SCmodis fecun/ dum normam eius pofsint teftari,alia que facere, quæ eis permifla funt » Se/ fi quis poft teftamentum facftum, aduerfa ualetudine, aut quolibet aliocafu mutus aut furdus efte cœperit : ratum A'hilominus manet eius te^amentum»

DIdtum eft de impubcribus,furiofis,prodigis,qui mente atque ani/ mo laborant : fequitur de tribus alq's, qui ob corporis uitium, Ceu mor/ bum non penitusprohibentunGrauiora enim funt mentis mala, quamcor/ poristtametfi mens magis eft fana in corpore fa no »Eum autemqui ægro/ lt;nbsp;yMam.c.qui tcf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impediri teftamentum facere liquidum eft, modo indicium rerineat»

mmcdarótfd' loquimur de fuWis, minis, cscis, qui nel uoluntatcm non fan's fgni/ ’ ficarcpofflint, neliiKjuibusmaioreftjnequidfalfi committatnr cantio in/

f, ■ terponenda » Primum autem de furdo Sé rfluto uideamuf, qui olim nun/ quam teftari poteränt,etiam fierant literati,nitia'que hsceffent fèparata, l.oct(ati.\A.ff.u» id impetraftÿit à. Principe» Suftum uerohic aecipimus,qui omni/ i öccog. no non exandit, non furdaftrum :SC mutum,qui nihil eloqui poteft, non l.mi(twn.ff.dccdi, qui grauitcr 36 diÄcuIter Ioquitur,ucl xtnxipîâç, fine qui bîefus fit, uel bal/ P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âtypus. certe qui fie loquitur, ut nulla fignificatio colligi pofsit, 36

fi^^deedihdia iuconditum quendam fônum edit,htnc promutohabendum cenfeo»aliud enim eft loquela, aliud fônus ♦ Proinde 36 is qui loquitur inique (inquit Vlpiânus) morbofus eft» Hodie uerô aliquot cafibusiure corn/ x muni,accitraimpetrandi necefsitatem,teftamentum facere permittitur rjs

qui hiice uittjs affedi funt : nam fi furdi iînt, clocftù tarnen nuncupare ad/ hue uoluntatcmfuamqueant,non den^arÂpfîs teftamenti fj^âîaiüin lu/ ftinianus uo!uit*Eodcmmodofî fintmuti,quumîitci«s tarnen teneantjôc^ fcripifc fignifîcare iudiciumfuumqueanttidque cft c^iod quum dixiiTet hic Imperator: Itlt;n furcjjis rflutus:amp; cæt«^a. fubiungit rationem, Sæpe enim Æam literati ôieruditi homincs:ôd estera» aliquando igitur hoc per/ mittitur, ut furdis fimplieiter uel mutis, fed tarnen literatis ♦ Caeteris uero qui muti funtjSC fendre nefciunt^ hoc non conceditur» Impetrari tarnen à

td.l.diCcre^ Principe pofte SC/icurftns hic pntat,ó^ cæteri approbant : quod mihi mi/ quot;nbsp;rum efte, nee ad enVlum p^wkici pofte uidetur : quomodo enfti is qui nee loqui nee fcriberepoteft, prsce? fuas’hac re Principi exponet C ód fci/

nino eorum opinio, qui hoc à Principe impetrari pofte putant,•Nam quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

feribit Martellus,Si mutusautfurdusliccrefibiteftamcntum facereàPrin/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cod''

cipe impetrauerit, ualere eius teftamcgtum : ego in eo intelligo, qui fimpli/ quot;nbsp;' citer furduseftjUel mutus,amp; tarnen idem literarum peritÿs cft;id eft,ut his cafibus hoc olim Princeps permiferit, quftus hodieiure communicon/ ceditur ♦ Q_uoniam autem difticiieeft Principem adiré jquum'que id quod cum Principe expediendum eft, tantum non impofsibilc cenfeatur : ideo lu/ n ftiniano citra impetrandi necefsitatem hoc cogcederc uifum fuit ♦ Altjs uc/ ro cafibus, quibus hodie teftari ipfis noneft licitum, minime eftucrifimi/ le Pftncipcm hoc olim permififteiatque ita ÔC Accurfius aliquandô fenfit: » SC ucrifsima hæc eft fententia. Illud etiam aliô loco reprobaui, quod fauo/ re militiæ putat Accurfius, liccre illis teftar*, qui natura funt furdi, ÔC muti: -g quinimmo nec illis hoc conceiTum eftè arbitratus fum, qui cafu 8C calamita/ milîdeftà, ° te aliqua, loquelam àmiferunt »Et quod concedi a Principe non poteft, con/ (j contra Arcthßn-fequens eft, non cadere fub militum priuilegium ♦ Quod fi aliquod milites tentiam hic ab to muti ÔC furdi priuilegium habuere, probabile eft ad eos cafus hoc eftè refe/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rlt;ipb,rtl4f4»nt

rendum, quibus à Principe potuit teftamenti fadio Itnpctrari, SC quibus id hodie commun! iure tributum eft. Hodie itaque nihil»eft fpccialc in militi/ bus furdis t SC qu^l fupra dieftum fuit,de militari teftamento, Quinimmo SC mutus SC furdusÂ cætcra* uel ad antiquum ius referendum eft,uel ( ut ego illic latius explicaui ) oftendere uoluft Imperator iure militgri, id eft finefo/ lennibus pofte etiam mutum SC furdum facere teftamentum gt;nbsp;Illud mi/ rum quod ex luuentto Celfo refert luftinianus, nullum eîïè qui penitus non exaudiatjfi quisfupra cerebrumillius loquatur.Et Plinius fcribit,cui ho/ minum auditus primo negatus eft,hÄic SC fermonis ufum ablatum* Nec funt naturaliter furdi, ut non fint SC muti ♦ Muti uero natura multi funt, qui tarnen audiunt.Et de Croefi filio,quielinguis àpuero fu{t,tradunt hifto/ t

Diligenter perpendenda eft Diui luftini canftittMiogt;quæ teftandi cerz tarn legem cæÿs præfcn'bitiquanquam enim fubindeirwæterqi'um tefta mcntisjaliquiddeantiquislolennibus confLietudorcgi(^is,uel lex municipij a jaf.et Deci.in.l. miitet,hoc taoicn fpecialeius incæcis confttcutum,perpecuo firmummanet, hac confultifsinM. nec generali corredtioni fubiacet. Vocat afttem hoc teftamentum luftinianus, nuncupatiuum ♦ fed tarnen eft potiusmixtumjquicquid enim in iitraquc fpez x c^ 'ui lAti/^co'^' teftamenti ncceffarium eftjid ädtiic interuenire oportet, propter maximum ' tuftifsimum/j,’metum falfitatis,quam alias oculorumintentiodifcutit.Qiiæz dam tameiîin luftini lege magis prieicribuntur ex communi antiqui iuris obz feruatione, quam quo fingulare ins in ipfts conftitueretur ♦ nan^ olim neceflè bodie correctum f^niper erat præfari teftatorem^fe ftncs^criptis uclle condere ultimum elógium* tóe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præponen^aomnibuscrathæredisinftitutio* Hodieincæterorumteftaz5

hieredis.j. mentis neutrum eft necêftàriu^inec lâtis etiam icio,an fi præpofuerit legataz de lega. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rios hæredibus teftator^ideo ne continuo labatur teftamentum, Aretinus ait,la

in.d.l,hac conßd- Ibn nêgat Speculatoris innixus authoritati,quæ in tali re non leue habet præiii tiisima dicium ♦ Egoautem non uideo ilium ordinem pro forma (ut aiunt) introduz âum eflè ; alioqui enim necefte eftèt femper cæcum poft hæredis inftitutioz nem Iegata,atque inde fideicommiflarelinqueretetfiad formam pcrÂnuilz • fct,exprefsius id fuiftèt proculdqjaio eloquutus Imperator : nunc ucro id tanz • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum uidetur pofuiife, quod co tempore tien confueuit, ôd in omnium tabuz

citra prædidam folennitatem po(îè cæcum ÔC inter liberos tcftari, ÔC ad pigt; as caufâs, quæ omnia latius ad fupradidam luftini conftitutionem aimoz tara funt *

Eius qui apucThoflcs efl^tcftamentum quodibi fecit,nonua/ Iet,quamuis redicric. fed quod,dum in ciuitate fuerat, fecit: fiuerez dicn't,ualet iui^ pofHiminrj : fiuelllic dcceHeritjUalet cx lege Corz nclia. •

a I.eiut.ff.eo. B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ hoftes qufagStjUel captiui funt,uel ôblîdes,uel legati, Priores duo’*'

ft.eod. XKquafi alienc^uri ftibiedli,teftamentum cx fupradidla régula facere nez

d s.in prin.huitis li. queunt, Legat! ucilinuiolabil«^ habcntur,5C lure gentium omnia ipfis falua /l^:wct.ff'.de w- manent, H jftes ailem ci^ello cenfendi funt.‘nam ubi non eft bellum,ibi nec * ^1.. }ostes.dc uer ßoftesiac conicquemer ibi^nWii^ui capiuntur fcrui h'untlncc Æris poftlimiz nij,ucl legis Cornell« lÿiione opus eft ♦ Cætarum an iufta fmt bella,quæ inter

• ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe Chriftiani

fe Chriftiani infati^ili odi^uotidie exercent, non htiius eft loci difputare.

certe plcraque latrocinqs fimiliôrâ funt» ConfuetudinI uero generali apud ƒ AM.irt.I.qui dl4 omnes dliriftianos l^cptum eft,etiani tunc quum iufta prætenditur bello tronibui.ff.cot caufa,captiuos nequtquamferuos fieri: hocquippeiure contra immanifsiz g AngcJjic mos tantum hoftcsTurcas ÔC Sarat^cnos utimur,qui uicifsim ^ftros fi quan/ do capiiint in inclementifsimam durifsimam que feruitutem redigunt ♦ Hic igitur paragraphus de illis capêiuis ôC oljfidibus tantum intelhgi debeèqui apud eiufmodi hoftes detinentur : nam qui in Chriftianorum ciuilibus dif/

fenfiônibus capiuntur, uel ob fidem feruandam dantur ( unde ob^jdes dicun/ b l.n tjKk in^enitton î tur,)îj teftamenturn illic facere poirunt:quod ius nbsp;nbsp;in illis obferuatur, qui .

ab aliquibus^niuftè detenti,rccedere inde non polTunt, Lco tarnen multis ’ rationibus contendtt,iniquame(re iurft antiqui difpofitioncm,qua ciuibus • noftris pro re publica captiuis, feruitus quafi^ronduplicatu^, ut ne de rebus quidem fuis difponcre quiequam ipfisliceat:quamobrcm noua conftitutio/ ne hoe ius immutandum duxit in*captiuorum folatium, 0!^ quo cæteri luben/ tius eos redimere ftudeant,remunerationisfpe,qucmcunque tandem fuccef/

nio,quas ante captiuitatemhabebant,excludi. Summo tarnen iure, captiuitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quafi feruitus omni iure eos priuarat:fed poftliminq æquifsimo iure,rcucrfi fic * reftituuntur,quafi nunquam feruitus interuenertt ♦ hic itaque concurrit fidio, quafi non apud hoftes,fed interea femper in ciuitate fuerint.Captiui itaque 2lt; obfides reuerfijpriftinum ius recipiunt,£lt;^ teftamenta ^rum domi antea fada citra nouam uoluntatem firma permanent.

$ EX LEGE Cornelia,) Multæpafsimcttanttif legesCorneliætnam »»

Cornelius Sylla ^imum Conful cum Pompeiô,deiniurijs,ficarijs,homici/

dqs fiue panicidtjs,ôlt;: falfo publica cq^ftituit iudiciarpoft quem alius L. Cor/ „

nelius,quem Cicero tribunitiæ dignitatis imminutæ reum défendit,leges non/ nullas tulittintercæterasunamut prætoresex edidis perjietuis ius dicerent, o Hæc autem lex Cornelia de captiuis,antiquifsima cft,a Scipione aliquo (uti reor ) promu!gata:nam ôô Scipionum î^ns,Cornelia diccbatur.à genre autem uel familia,nomina fere legibus impouta fuerunt. Et quidam tradunt primo p iWitr.Srtlo.în.I.gdJ bello Punico banc fuilTe latamtid'que eft uerifimile,quum eobello quindecim lus-^^quidn is.de milia R.omanorum,unà cum Imperatore Attilio Regulo, in Pœnorum ma/ hb.et postb, nus uenerinndiftüafitautem turn permutationem Regulus:itaque multi Ro/ mani apud hoftes mortui fiîerunq^orum honori Ô6 teftamentis hac lege fub/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uenturfl^lffï^t quafi in acie cectdilient, fic mortui fingcrcijtur.Quod fîuero in acie fuiftent mortuT^ion capti uel feruati, nemo dubitat non modo ly^eros * fuifle raortuos, uerum etiam magna cum gîorj^ uita defunclos, fcilicct quod I .

^reipublicæuitam imp^ndiflent »Hoc nimis miniftui» quod^uidan^notânt^l^'*^/ Accurfium,quod fere tradat legem Corneliam fingere eos prima hora captiui

I nbsp;nbsp;tatis mortuosinec etiam Mario Salomônio placet,quod dantur præambula i

hora mortui:quum dicendumfucrit,tunc Äeodem mi^ento quum capti t funt.fed hæc omnia in idem recidunt, idem'quejMellex» Accurfius: tarnet/

• 7 fi quo clariiîs hoc doceret Tm^fÿ'i^oÿ cxpfoîll; Subqcit poftea AcCurfius anacephaleofin,inquaenumer«t cafus potifsimos, qqi a régula excipiuntur:

** ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noninelcgantcr Bartolus in quinque capita cofle2it.^uidam enim non

j ' ,1.- /•pofruntfaccreteftamentumjquodahenoiurinntrubieaijUffiiiifamiliaSiferui,

X doc.lMauth.lltzrel * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. 1 r. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • r . i r j Al” J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

si.c.defdcrefMc. capnutjObudes,moiÄcbi,iratres,liel fodaics» Aiq quod mlicio careant,ut im/ y l.dcstatu/f.eo. pubercs,furiofkmentecapti,prodigi.Alt) ob iènfus dimiftutionemjUt furdi,mii l.eius.^.fi.ff.eod. tt,2C cxci,ni(i ex fupradida diftindionetS^ hæc quidem tria capita exhoc titu/ a dixi.3.de tcß.ord, Jo fatis coHiguntur.Quartum eft de his qui dubitant,fui an alieni iuris fint» VI/ reipicitjqui ob crimen aUquod prohibentur,ut qui ciuitatem iiel li/ docXleiitî fl bèrtatem amiierunttqui ob famofum carmen fiunt improbi SC inteftâbiles» ff.eod. ' Itcmhæretici,SCdeIæfamaieftateaccufati:namô^hiantedamnationemamitgt; Ang. Are. s.cjuib. tunt teftamenti fadionem,non item prioreslfequuta tarnen abfolutione,perin/ mo.iu{ pa.pot.fol. de habetur ac ft nullum in medio imoedimentum fuiflet, Adqd hie poflunt «.cMw Mtcm bannitijfed de his nihil certi poteft ftaffii,quum legum municipalium diipofi/ tio,quæ diuerfiiftode bannitosgccipit attendenda ftttaliquando enim relegatis, ca.eiMn^uam.de aliquandodeportatis comparanturju neqiieunt,illipoflunt teftamenta face/ u(’ur.in.6 fc ♦ Excómmumcatorum porro teftamenta ualere communiter receptum eft* Cacterum foeneratores ex lege Pontifi'eia non aliter teftantur,quàm praebita cautione 8e reftituendis ufuris inique extortis*

Sed de his atque altjs cafibus,copiofe eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quam haereditate amp;nbsp;fuccedendi iurealiquém priuare« miiltiim tarnen difFcrt Exhæredatio ab Abdicatione,cuius in Rhetorui® libris frequens eft mêntio,ac linde ueteres declamandi argumenta fumcre folebant. Abdicate enim eft eijce d re farftilia,quod in uita fîebat.Exhæredatio omnis fit in teftamêto, uimqj fuam duntaxat poft mortem teftatoris habet ♦ Et forte nihil aliud fuit Abdicatio, « î quam ignominiofa quædam emancipatio.T*ametfî uero emancipari nemo in/ uitus poteft noftro iurê,id tarnen fic communi interprétatione intelligitur, nifi f cäufa fubfit. Hine coniequenter tradidit Salicitus, atque Angélus Arctinus, ' exqs caufis quibus exhaeredari quis poteft,po{re etiam emancipari « Sic porrb g emancipatum,non fuccedere ab intcftato:atque ideo ncc hunc fine caufa præ/ teritum, tabulas pofte cuertere, præmifsis confèquen» eftè uideturiquae fane (jMi mo-per omnia Abdicationi conueniunt.Sed falfa eftcjmâni^fte Imperatorum ar/, guit conftitutiô. i^bdicatio inquiunt, quæ Græco more ad alienandos liberos ‘ iifurpabatur,amp;C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicebatur,R.omanis legibus non comprobatur.

Græci autem interprétés non reperieWtes commodius uocal^ulum, vjip exhæredationem aliquando uertere: mihi tarnen noftratium de ignominiofa emancipatione fententia non probatur. Si quis itaiç forte fiferit abdicatus,nift idem legitime quoque fîtcxhæredatus,teftamentum rumpet, SCab inteftato fuccedet ♦ 2C ut aliqua ex caufa etiam comeedamus filium cogi emancipation! confentire,ueluti,filegatumaccepit:attamencorrigcre magisinuita filijdeli/

4- da pattern decet,quam ob ea a fe ilium abdicate. Liberorum uero lata eft fi/ * nbsp;nbsp;•

gnificàtioxoprehenduntur enim ôd fui amp;nbsp;emancipati 8C nati ÔC nafcituri:item I tam naturales quàmadopti^i,SCtam filq quàm nepotesfîdeftomnesdefcen/ dentesrdenuibus omnibus fîngilatiin hic tradatur, ÔC unicuique fere generi fuusdatuseftparagraphus. Continetautemhictitulus eltmenta rudimenz

ON TAMENutomntnoualeat tcf^mentu/ufficithxc obferuatio^quam fupra expofuimus:fcd qui filium in potez ftate habetjcurarc debet, ut cum hærcdem inftituat, ucl exz hæredem eum noménatim faft'at.alioqui iï eum filêtio præz

terierit, inutiliter teftabitunadeo quidem,ut fi uiuo patte,fihus mortuus fît,nemo Bæres ex eo teftamêto exiftere pofsit:quia fcilicet ab initio non conftiterit teftamentu. Sed non ita de filiabus,ôJ alfjs per uirilcm fexum dcfcendentibus Iiberis utriufqj fexfis antiquitati fuerat obfcruatumtfed fi non fuerât (^ipti hæredegBfcriptæ uc,uel cxhæredati exhærcdatæ uc, teftamentu quidcm non infîrmabatur : ius tarnen adcrcfcendi eis ad cer/ tam portioncm præftabatur. fed nec nominatim cas perfonas exhærez date parentibus necefte er£ft,fed licebat inter cæteros hoc facere.

c hitd tàmènTaui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pluribus authoribus placiufiè uideo. uerum fi fort?teftamentum iure

J in. §. c£tcrum. in immo nec bonorugi pofleisio contra tabulas negabitur emancipato fîlio præz cunidf ap tento^cui ex fideicommiiïo poteft hæreditas réftitui î id'que nouifsimo iure e «iJf dixi J conftât. quo plane necefiàr^m eft inftitutionis titulo,aliquid liberis

Je inof.te.^'fi. relinquére:haeredum etenim honeftius eft nomen,qu^m legatariorum:8C proz ƒ iomnimodo. c.de pcmodum ignominiofum eft filio,hereditate paterna carere.poteft tarnen non inof.te. tantummodo in quota hæreditatis parte uel uncia inftitui,fed etiam in re certa g exfundo. QcfpeciaIi:ut,Relinquo filiomeofundum,ueldomum^quoduerbuminliberoz

ront-tob. I ' ticulÿ-i hæres erat inftitutus,non reddebat iniuftum te^Jâmentum, modo Iblus b ha hberis. a de eiïct,nec nllun^haberet cohæ^dem*

zX i*rvTii;iTER*teffabitur.) Cætewm fi inutile eft teftamentum eu» î ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poiTefsiô contratabulas,quum hæcrefeinz ’

rîtp. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deredicatur teftäiBentum i At quod nullum eft Ôti inutile, refeifsione minime

d in.h.2.d ibi Cur. ’'^diget Jn hac re uÆiæ funt Tnt^pretum folutiones* Paulum tarnen Caftrêfem 1^^ jgt;^l.in.l.si filius maior pars fequitiAut em^n^ati per bonorum poiTeisionem ^ntra tabulas, ^ui in potestate. teftamêtum uete rercindantwi liero præteriti hoc remedio utentes,tantum id ff.deltb.et posth. ägereuideantur,quo nyllum efle teftamenti/m declarâretur,Bartolo aliud uiz

I • nbsp;nbsp;nbsp;*detur,cuius uulgo imprSbata eft opiniouioluit quippe is tunc quum fuus præz

tmtus bonorum pcJï^sionem contra tabulas pctit,tacite ipfum quafi compro bare,iurerite^aaum teftametum: ut id hac bonorum poflefsione deinde re/ fcindi uilt;ftatur,quodtecita comprobatione quodam moafci fubftitit ♦ quæ opi/ nio eo colore poteft dlfendi,quod modeftius atque leuius patris ludicium per bonorum polîèfsionem,quàm per iys dicendi nullum impugnîri uideatun cui g ar.l.mäxbnum ui.. ftmiîe eft quod ftribit VlpianusiLiberos contra patres non pofte de dolo famo tium.c.de li.pr.e. fam adionem didare,fed earn ipfos uerbi^ebcre tcmperarcjut bonæfidqj fiat f debet.m fine mcntioait autem filius exprefte etiam approbet teftamentumjtamen iuris fub/ tilitate non conuàlefcitîproponendo autem Prætorium auxilium,qjnifto CiuP IijUidetur approbate teftamentum tacite lure Ciuili, ob id uidelicct quod ipfo iure non fubifertit*Satis autem eft,ut bonorum polîefsio contra tabulas com/ petatjfi ucl color faltem aliquis fiquel pAetextuSjquafi conftftentis teftamenti* Aliquo fane modo refcindi uidetur tcftamentiiquum præteAus tabulas præ/ torioiureimpugnat:taciteconfentiens,quafi Iure Ciuili non fint inualidæ^Et

fte improbat probate uidètur» Vnde fuftinéri utcuncp potert Bartoli opinio ab qs qui rem non iàtis perpêderunt improbatalnaffi quæ obîjci ilhus opinion! fo lêntjiacile ex fupradidistolluntunEt fi ergo teftamentum eft inutile,pietas taz men Ôi modeftia fûij exigit3Ut quàm ciuilifsime paternum reftindatur iudiciu* Quamobrem Prætor æquifsime amp;nbsp;ad eos qti in poteftate funt,hanc bonorum • poftefsionem extendit.Ex qua ôd illud capitur commodi,quod fimul fuccefsio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ipfius Prætoria authoritate côfîrmatur.iuftius autem uidetur pofsiderCjqui au thore Prætore pofsidèt : quapropter etiam feripti fecundum tabulas bonorum j j , poftèfsionem petere folcnt:fine qua tarnen non minus ipfi adiré poffènt luris Ciuilis beneficio fatis adiut!,quàm præteriti fai immi^ere fe bon!s:qui etiam unde liber! bonorum poftèfsionem quafi ab inteftâto petere poftènu lcd tamê fignifîcantior eft teftamento fado,amp;^ ob præteritionem f upto,bonorum poftef fio contra tabulasTHuc etiâ facit quod fîlio præterito iure tarnen Prætorio fubfi

ftat teftamentum,quod nos alio loco »ifra demonftrabimusUametfi uulgus do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tajwcn.j.ijg,

dorum contrariam apptobarit fententiam Jn fumma non mfnus per bonorum nbsp;•’’o.test.inßr.

poftèfsionem nullum teftamentum reicinditur,quàm ratum QC per fe ualidum per eandem confirmatur*

quamiblet cum aliquis ex liberis,cui opimisfacerdotijs,uel aliunde fatisproz « fpedum eftjpræteritus 'a p^re fuit)fuftineri tunc adhuc teftamentum ex æquo èc bonolexàiriquod tameinus^oigt;:aret fcrupulo*quum cnim teftametum fe mel ipflflïlWiuIIum fuitjCæteris exhæredatis,atcç etiam inftitutis,ius eft quæz fltum ut ab inteftâto ficcedanttSC ea uia maiorem forte partem acceptuy funt, quam fi teftamenti difpofi'tioni adhær^rent * hijic late difputag.im eft à multis, • an approbatio præteriti nocere dtbeat cæteris fratrftu^*^ ;

ritum pofsint bonorum poftèfsionem cótra tabulas petere«quæ duo de eodem B prope filo pendenuNec in emancipato tanta eft dubitand^tio.nam hoc olim præterito teftamentum tarnen erat ualidum.quamobremJapprobatione etiam i„.dlsi post mor cius confi'rn]|jitum facilius fuftinéri conuenit Æapftlus aftem in ea ipecicjqua is qui in poteftate præteritus fuit teftamêtiwn i^robat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;quot;

præiudicari exiftimât,nifî ut legatafoIuantur,quæSCi)odie iure commun! dez .

benturcitrafilnapprobâtionem .Qiium autem lexffiâfuper qua hæcconfiftît “

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h controuerfia f*

controueriïajÇqtiitate maxime nitaturjortedici potcnt^Jt^rc non aliter drc^i tnftitutiones teltamcntiim ualercjquàm fi rantiim indc confeggt;.ianti^inftituti, » quantum ab inteftatft efièntjConf uriente fratre prætcritj^ccepturi. cuius ccrz te rcpudiatio r^cn'to legatarqs prodefiè debctjquo de ipîus parte ex æquoSô bono uoluntas defundi plenius implcatur.Hæc autcm cxccptio eft ualde nota bihs,2C fine controucrfia procedit,quum extraneï funt inftituti, nec quifquam extat, qui cum præterito fuccedere«£qualitcr|)ofsit. Erit tarnen tunc neccfià/ «; 'Bdfto.in.dJ.fi’io. rium bonorum pofièfsionis remedium, quod nifi intra centum dies ab extra/ Am.bic neis fuerit agnitum,omncm ipem inflitutis adimit: ut ÔC in alio fimili cafu, qui ÿ Li.ff.dcfuc.cdi. hic ctiam notatus eft ab Äccurfio, quum fcilicct pofthumus præteritus eftjqui .4 t l.posthumus.ffje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcftatore decêisit * nam 2C tunc tantum ex æquitate citra approbationem

iniu.rup. aliam,teftamentum reconualefcit. Et pofthumus quidem hie dicitur,qui poft

teftamentum fa^lum nafeiturjÄC ratio hie eft^quoniam ab initio ualebat tefta/ mentumjSC pater adhuc uiuebatialtcro autjm déficiente fi fuerit ruptum,ne/ lt;nbsp;Mt in iex.ttoftro qnh reftituitidcft fi uel ab initio erat nullum, SC pater fuperftes fuit præterito, b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;initio ualidum,6C filiu^poft mortem patris fubito decefsit. Multos au/

^Hi Kxoy«w./f,t/c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notauit hoc loco Arctinus,in quibus neceflaria fit bonoru pof/

iKw. p. fefsio,quosperdifcereoperæpretiumeft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

IV s autem accreftendi* ) Hoc àis accreftendi longe diuerfum eft ab e c.tit.cjuan.noupe, eg^cuiusfæpe fit mentio,quonoifpctentium partes petentibus accreicuntfibt

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim res accrclcunt,5C emolumentum confertur.’hic pcrfonæ,non fine luculen

Tde damno inftitutoru,quibus magna portio decêdit.fic uulgo dicerefolem us, ‘ nbsp;nbsp;non efteeum locupletiorem,qui multos fratreshabet.Multis enim concutren/

tibus fingulorum portiones minuuntur.Vnde SyrusTerêtianus, Herum dam no audiim ait,quod filia dotanda eftèt,quæ fuerat cducata quum cam expont iufsiflet pater.Et de hoc quidem iurc antiquo,quo perfonæ accrcicunt,non fa/ tis dare in legibus noftris traditum eft.Thcophilus tarnen {j^ucis explicat. Ait enim pcribnasquæ accrefeunt, cxtrancis totius hærcditatis femiftem aufer/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re : fuis uero très tantum uncias : ideft Quantum ab inteftato crant habituræ*

Quæ res in Caif etiam Inftitutionibus De cxhærcdatione liberorum, ÔC a/ pud lulium Paukln titulo De teftamentis, libro tertio, fententiarum elegan/ ter tradita eft.

1 N T E R. cæteros* ) Ideft non »ominatim,Sc «ós/tej?, ut interpretatur 7 Theophilustuclutifiquibufdaminftitutisfubiungatteftator, Cætcri cxhære/ des funto. Mirum uero Accurfium in refacili adco laborafTetnam quæ ipfc exempla fubijeit defendi nequeunttputat enim ualuifte exhæredationem in fi/ liabusjuelut inter cætcrosfacfiam,fi fîcdiâum fuerit, Vnum de filqs mets cx^ hæredo:uel,Filium cxhæredotquum utrc^u^fcafu pluribus exifj^gg^us filijs e t.2.ff.dc llbem et incertum fit,de quo teftatór fenferittatque ideo in dubic^benigne interpretan/ postbu. i dum«ft,ut nullus exhæres fit: nee nominatim quidei«,ncc inter cæteros,qui f contrit woJf Al? enim dic.lmus gitcr cætcrQS,q«um cxhærcdatio non ualcat, SC de una tantum

lt; peribn« fenferit,atqn^ipia cæterorum appÄIatio una exhæredationc plures’ » • nbsp;nbsp;nbsp;• comprebendi deberc fignifi'cetf Aliud exemplum quum filium inftituit,SC |

rcliquos exhæredl^itjàtiscoqgruum eft:nifiquod uideturudleAccurfius potuiftc fic etiamHLios exhæredari, quod eft falfum:^ fortafsis glolTa de/

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prauata eft, alioquiwim iSi^iniores funt errores, quam quiiAccurfio im/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nominatitn

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN*TITl^^ pE.EXHAER. LIB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8)

Nominatim aclf?tp qais cxhærcdari ufdctur, fiuc ita exhæredctur, Titius filtus m^s (^xres efto : fiue ita, Filius mcuswxhxres efto : non adiedto proprio nomine,fcilicct fi alius filius non cxtct.

I Vanquamnominatim filif debuerint exhxredari, id tarnen non eft pro lt;,^forma(ut aiunt)cönftitutü, quum per æquipollens non minus rede fieri pofsumam fiuc per proprium nomen,fiue per aliud certum öd indubitabile fi/ gnum,quo filium notari appareat,exhæredatio fiatjnihil intereft.Nomen ante proprium hie accipimus,fiue fit prænomen,fiuecognomê,fîue agnomen, hæc qualiter différant,alio loco déclarât Accur.cuius fententiam multis authoritati b

X bus impugnat Alciatus.Ego aSt qd ipfe obfcruarim,uel apud probatos autho/ res ea de re legerim,paucis indicabo. Apud Romanos primum fatis coftat præ c 5 nomina maxime fuiflepropria,quoniam non ad familijmtotam,fed ad unam tantum perfonam perfinebant.nam gentile nomen atep cognomen multis fere eratcommune.fic^uum uterep frater diceretur Tullius Cicero,uni prænomen Marais,alteri Quintus fuit.0d prænomina quidem,pro uniufcuiufqj uolûtate afTumebantur.Scribit quo«^ in Vitell» Tranquillus, Vitellium quatuor filios amplifsimæ dignitatis cognomines,ac tantS prænominibus diftindos reliquif/ fc, Aulum,Quintum,Publium,Lucium.infinitac^ huic opim'oni exempla adfli

propria nomina mulieres nonhabcant,^ium praenominibus careat.Siquidem contrarium Feftus Pompeius tradidit:PrænominibusCinquit)fœminas eflè ap pdlatas,teftimonio funt Cecilia öd Tarratia,quæ ambæ Caiæ folitæ funt appel îarùpari modo Lucia Ôd Titia,etfi hoc ultimum magis familiae fit nomen.Hinc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

etiamPliniuslibroodauoc^pite XL v iii,icribit:LanâCinquiens)cum colo ôd fufo Tan^uilis,quæ ca^m Cai»CeciIia uocata eft,in tcmplo Marei Anci y durafleîpro3ente fcjaÿithoreftM.Varro.Huc etiam fpedatCicerônisiocus in

Nec tarnen id fine rationctoptima enim mateiifamilias,ôd lamfica Caia crât. tlutar.in problem Hinc folênia olim in nuptijs uertÄ fponfa profereb^, Vbi tu CaiuSjCgp Caia. ttt T:it.vrdb, X G Citât porroauthoremQ.ScæuoIam Titus Probus,pueris non priusquàm to/ f ' nbsp;nbsp;nbsp;gam uirilem fumèrent,puellis non ante quàm nuberêtjpr^rimina imponi mo

■ ris fuifle.At ex Tranquillo cónftat,infantibus olim luftr^ die nomina fuifTe r impofîtagt;ôd yitea ex Plutarchó retuli,Roman^^®fueu^ maribus nono die, g foeminis odauo,nomina imponere.Sd hoe 4e pronominibus intelligere necefz fèeft.Fœminæ tarnen pauciorlbus utebantur nomirubuSjquam maresïöd ab authoribus gentilitio fere uoeâtur,quale eft,Mutia,Terentia,Lelia,Iulia:qua?/

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• - COMMER. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

dam parents cognomina habucrunt,ut Orçfl:ilb,Dr»fiÂi, ]V[elîàlina,Agf:p pina:quædam ÔC 'a maritis certiorem demonftrationem a^eperunt, Cornez lia Gracchi, Sed quflm prænomèn maxime fit propri^,cætera cum multis communia,in magna 8C ampla fobole quomodo domi cnfchmenliberorum fuz iiret,nifi ab infahtia nomina quædam pcciJiaria acccpifiènt f quæ ego quidem (iutntrefert plut, Pofidonij fubicribens fententiæ,prænominainterprctatusfum. Cætcrumilz 7, wHIM c.MHril nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intégré non icribcbant,fcd aift una Iiter3,ut T.L.C.P, A.D.aut dtiabus,

ut Cn.Sp.aut tribus,ut Sex.SerJgitur non certa erantprænomina in una fami Iia:etiam fikjuædam Jubentius afTiirncbantur, quædam ucro pcnitus rcpudiazquot; A.oel.Lp.M.i bantur:(cilicct fi quis id antea in ea fàmilia gefsificr,qui ignomiqfôfe uixifictî

quod fi uero 8lt; illic contingcbat comi^une pluriLus eflè prænomèn,patris atz-que etiam aui iiÿerdum nomen fubqciebat,ut Q. Mutius P* F. P, nepos Scez uola, Sed de primis nominibts hæc fufficiunt : quæ uel inde propria eiTe liz quct,quodcæterispræponantun Huicfubiungiturgentis,feu familiæproz 8 prium nomen : quod nomen fîmpliciter læpe uocatur, atque omnes gentiles SC agnatiipfum ufurpabant :a quo fere leges in Iure noftro denominatæ funt, ut Cornelia, Iulia, Aquilia,\^conia» Qtiod tertium deinde fubiungitiir no/ 9 men, cognomen dicitudhoc principio adiedum fuit,adipforum inter f^genz . -, tiIiumdifcrimen:utquumduæefl'entfàmiIiæClâudiæ:unaMarcellorum,atz Pulchrorum habuitcognomtn:quiquidem ab eadem origine defeendez • ’ nbsp;nbsp;’ runrmaiores tarnen magis eofdem habuerunt,quam parcntesiquanquam de

hoc exemplo dubitari poteft, qiium altcri fuerint patriti%alteri plebei. Aperz tius id coriftat in gente Corneliatalq enim Scipionum,alij SyIIarum,alq Alinaz rum cognomen habuere : ex eadem tarnen omnes gente, fi quis ab antiquitaz te repetat,fed libcrorurwmultiplici progeneratione,fuccefsione que, disiundf funtjSó diftindi Jta r^irfus amp;nbsp;interipfos ScipionesdifFercntiaconfiituta eft: nam Naficæ,SC Aphricani cognomen poftea additum fuit »^inc fadum arbiz

tror, ut plerique tradtderintjCOgnonien ad familiam pertinere.adiedîum cft fà/ 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne ad magis fpcdalem familiæ demonfltau'oncm ♦ Sic apud Macrobiïim Vez

Ó1US aitjPrætextari cognomen in nomen hæfifTcjôô ex cognominibus fada no mina,atque iterunf ex nominibus cognomina. Nam qui adoptabanturjquum in aliam familiam transirent,prions tarnen ÔC naturaÜs gentis notam extare in cognomine uoliierunt.fie Scipio Aeniylianus,fîc Cæfar Odauianus cognomi natus eft. Et fi quis exadius rem iftam pcrpendere uoluerit,compcriet prima ic# gentis nomina fuifle cognomina, cognomina rurfus agnonima. Agnomen uocOjquod abeuentu principioimpofitum efl.Nam FabiorunijPorciorum, Mutiorumcj; appcllatio,a fatisnotarum rerum fignificatione,familiæ poftea fuere adfcripta.Et Frontones,Labcones,Saplt;ones,Cicerones,Gäjjyjgs prins fueriint agnomina:deinde qiium à liberis continua fuccijfsionc anumërêtur,fa â da fijpt cognomina.Et quoniam in familia perdurabarft, non uana perfuafioz

I defenfk opi.giWM nc creditum cft^ plerifiß ad fawiiliam perrincrc»Eft igitur cognomcn(mea quiz

I- dem feWtentia ) fpcciaJior quædam familiæ ffota.Cæterum agnomen quid, ni Latinamuocemuixefteadmittunt,quam tarnen in lure lcgimus:2C Probus, ueteres!^ gramm^dfci non fine authoritate antiquorumjCam in propriorum no minum expofition^ctuIifTe mini uidêtur, Supradidam porro Komanoruni confuetudinem noftvufui*d^^i!efueritpcromnia accommodate. Et in hoc uidemus plerofquehodieuctmaH^ ftudioCos,magisquam dodos uclpcritos, ridicule fane ineptire.Miaiores autem noftri,qfiantum ex hiftorijs licet cognoz /ecre,unum tantum 5C fimplex habuifle nomen uidentur, quod proprium apz

pcnatiir,GræcoriJ!j^idæonim,reIiquarLimc}; gentium more,ut Homerus, Pla L to,Ioangcs,Pcgus^airius:n'c Viglius,proprium cft apud Pliryfios noftros no ' mcn.nani quod panlk, patriæt^ nomen addîtum propn® nonnunquam fuit,de monftr^ttonis apertrons caufa fadum eft.’at nunc ctiam mos inolcun familiæ nomen lùbijcerc.'SC qui obfcui .'ori^ onginis funt,q fere cognomc aliquod quæ rcre fo!cnt,quo gentilis nominis uicc utantur.Sic fîtutpluribus fæpe coniun/ dis nominibus,quodpropriuni eftpræneminis loco fit. His iîlud adijci»Ti fciY uos apud Romanos unicum tantum habuüR’nûmenjô^ fere uocantur a lure/^ pr^ainhCi confultis in thematis proponendis, Stiebi, Erotes, Damæ, Pam{4iili : ut liberi lihcMu. C.SciusX.Titius, P.Meuius, A.Sempronius. Sed tandem finem iftis impo/ nam,quæ etTi non debcat Iuris ftudiofus ignorare,cum mukus eorum fit ufus, huic tarnen loco non fatis conueniuntmifi quod oüm ex confufionc ucl cnoi e

i ftoriim in hæredutn inftitutionc,legatisq,’ dubium fæpe exd?icbat,Slt; exhærez nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

modo tarnen apparcrct,de quo teftatôrfentiret.Non me latetinfcrius de lega/ o glo.in.Li-Jt lib,et tis Theophilum alia de bac re tradere : fed ille fuo temport inferuiuitincc Roz posth./f, mani ufus fatis peritus fuft,qut nbsp;nbsp;ipfe fçpc uarîatus fuit:ut nihil cft in rebus hu

’î hodic perdurât, Nunc ad ea rcdeamus,quæ Accurfius hic mire intricatjdum oftendcrcnititurpoflèSCalijsmodisnomiftatim exhærcdationem fieri,Ac in • primis tale fubijeit excmplum,Omnes libcri fint exhærcdati,Nam fi unus tanz • tum teftatori filius fuerit,de co neceflarium cft nos intelligerc, Sed tarne aliud poftea adiungit exemplum,Filiurn meum inftituo,cætcros liberos exhæredo. quod etfi non uidcatur k priori difFerre,tamê negat illic nominatim rite fadam exhærcdationê,ncc eftucrifimile Accurfi'uminter (ÿîteros,amp;omncsaliquod argu.Lc^rieroruni pófuiftèdifcrimcniamp;^ quod ait non repetididionemomnes,adproximû excm ff.dt'iurbsi^'^ plum referendum eft,quum dixit teftator fimpIiciter,L?bcros exhæredo. Quid igitur,an non ualebit exhæredatio,quafi nominatim fada,quum quis omnes li bcros cxhærcdauit,qui unum folumèabuit f ôC uidetur non ualcre,aliud cnim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

eftjfi dixilTetjFilios omnesialiudjSi Iiberos,FiliorS cnim apficllatio primo tanz tum gradin' congruit,6C fpecialior eft:libcrorum omnibusilefcendentibus con/

uênit,ôlt; nepotes ctiam cæterosc^ comprehcndit,Ncc uidetur nominatim quip lt;/ l.liberorum .ff. de quam exhærcdari adeo generali uocal^Iotcaq? fententia odio exhæredationis ucr.sig.ßart, ix.L fauorabilior eftiproinde ipfe Accur,alibi3dodorest^ omnes ab hac glofla rece/ ‘P?*’

lt;4- dunt,Ego tarnen non uideo fi unus tantum eft filius,cur non æque ualeat exhæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 li

rcdatio,cS omnes liberoSjQ cum omnes filios cxhæredat. Ratio cnim in utraq^ beMposih. ipecie eadem êft:amp; quantîÿ:uncp gencralibus uerbis pater ufus fuit,de uno ta/ j arg.d.l.tuiiit menifthoedpfum fenfiffe certtji^n eÄ,Nec obftat quod libcrorum appcllatio laz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tins exWnornir filjprumtidenim procederet, fi eflent ncpotcs,SC altj defeen/ detestfed in pari fadowiihil obftattalioqui cum dixerit cæteros^,itê omn^s,item 1 j j filios amp;:filias(quæ oratio latifsimepatet)curad un^ciifilium i^ftringitur,^ne(5 | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

cnim turn omnino nominatim ftda eft cxhærcdatio,fîy quia alius now extat fi gt;nbsp;lius,dehocnccefTariointelligendîïeft:amp;carclatiodemonftrationis,nominisc^l • • nice fungitur:2lt; ut fit ctiam odiofa exhçred^iOjtamen n^maior eft odij ratio in hoc cafii cum de liberis dixit,ô^ cum filiorum meminitFollct ctiam dubitari an cum libcups exhæredalîèt,ualere ne id pof^t^ unicu/i tantum filiû habuit:

item cum filios,fiduos tantS:fed tarnen fuptrfl^anea eft hodie omnis hæc diP « Arc.inÂ.ttUiHt putatto,necß enim quærimus afi exhærcdatio nominatim fada fit,an no,fed an cum certacaufa:namnifi parentes filios uel filqparAtes,cumiufta caufa exhæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' •

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h i redent Î

redcntjteftamentum eft nullunijfine ulla differStóa (èj^lpaiifa antcm nomix nis uice fungitur,rcfpicit cnim eum qui exhæreda’tur j id^qjjnde i^betur nc fi nominatim eflèt fatfia cxhærédatio»

Pofthumi*quocp liben, uel hærcdcg i'nflitui debent, uel exhæredarû Et in co par omnium códitio cft:quod óC filio pofthumo, Si quolibet ex cætfris liberis,fiue fceminini fexflß,fiuc mâfculinij præterito:ualet qnide teftamentûjfed poftea adgnationc pofthumi fiue pofthumæ rumpitur. Si ea ratiobe totum infîrmatur. Ideo(^ iî mulicrjex qua pofthumus aut pofthuma fperabatur,abortum fecerinnihil impediméto eft feriptis hæ redibus ad hæreditatem adeundam.Scd fœminini quiJem fèxusperfo/ næ,ucl nominatim,uel interfæteros exhæredari foleoantîdum tarnen,fi inter cætcros exhæredarenturjaliquid eÂ legar^tur, ne uiderentur præte ritæ cfle per obliuionem. Mafculos ueropoflhumos,ideft fîlios,ôi dein ceps,placuit non aliter reét?exhæredari, nifi nominatim exhæredarcnz tur,hocfcilicet modo,Quicûqp mihi filius genitusfuerit,cxhæresefto.

POftquam de libcrft iam natis didum eft,fequitur ut de nondum natis,idefl: pofthumis trademus:qui etfi fere cum illis c5ucniant(cffm Qi ipfi inftitut

Si exhæredari debcant)in nonnullis tarn|p differimt.Ecce cnim cum olim inter • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mafculos Si fœmiiias eflèt diftindio circa preteritionem,in pofthumis par fuit

coditio:præterita it^q^ filia iâ. nata,habebat ius accreftêdi,pofthuma uero runx pebat teftamentum.ratio in promptu eft atcç per fc nota*Cum enim filiarS prg tcritio pro exhæredatione habcatur,n(^ idem in pofthumis recipi potefttuide/ tur enim cas,quæ nondum crant natæ per errorê omififtè,non quod uolebat ex J. eo.l.ii hæredâre.Atcg ideo etiam cum inter cæteros cxhærcdabantur,necefle erat ali/ ff Jlcgari,ne per obliuionê uiderentur præteritæ.Idc^ Si lafon hic tradidit^Eft t J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;differentia inter natos Si pofthumos,quod iOi præt^riti ab initio,hi fecu/

i.lt;}m mortui.ff.de demum natiuitate rumpunt teftamêcun^ini^uum quippe effet hic ab initio uerb.sig. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ruptionem inducere.quid enim fi abortum uenter faciatjguid fi tflWÜBs nâfca

; l. non suttt hbea. tur partus uel prodîgiofus,quid fi ante feptimum mêfefgt;fnam Si tune ex quo/ /fJe sta-bo. I rundâBi fententia,cum uitalis rjpn fît,teftamêtum non rumpit,5C pro non nato habetur^Bcnc i^tur teftanÄrntum ad natiuitaéem uftß pofthumi fuftinetur.Eft i . .lt;]ut^r m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etfam hic tradita diTFcrentia inter natas Si pofthumas:quod hæ non aliter in ’

ter cæteros exhær^^ri poirunt,quàm fi fuerit a liquid legatutillæ etiam fine le/ gato poffiintmam fiwater filiumfhftituiffæt,amp; ceteros exhçrcdafïèt,pofthuma „ . . • quæ poft natafuiffcmicerepoff~et,teftatorem de fe non cogitaffèmec generali f»l.tigt;tumuclinute- exhæredationis clauiula fefe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxcludi.’quæ exceptio ceffTat,!! legatum ac

fiotcsftifinominajjpjlicnntexhæredatjji-umpantteftamentnm.Ait enim hi'c mpcraÿr,M^uIos ucrO pofthiimos,idLft fihos,Slt; deinccps.fcilicct nepotes, pronepoteSjô^cæt^.CLiiiiscquidcmccrtaiTi rationemfefon ignorare le fate/ Î tur.Pleracp tarnen eAftisfuntconedalnecernmnanuitatcpofthumitotumte ftamentum rumpttur,fcd tantum ^nftitutiones. Lcgata ucro5lt; fideicommiiïa . firma manênt,fi tarnen fciêns præterift pofthumummam fi per erroremjputant dodoresneclegata quidem efièpræftâd».dcquoinfcnïisaliquid atnng^mus, h Exhæredatio autem pofthumi in uniuerfum nunc eft fublata:ui infra demon/ ftrabimus,Qiiam ob rem magna in parte huius paragraph! iusqß: abolitum. « Illud etiatn prima facie abfurdum uidebatur porthumü nominatim dcbcrc ex/ hæredarijCifln nondum nomen habcatjquod natis lurtrico die imponi folct:uc/ i? rum demonftratio certa nominis uice fBngiturjidq; eft quod fub finern dicitur. Non adic(rto:amp; caetera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ff IN S TI T VI. ) Inftitiitio gorthumorum cum ob ipfos liberos ob te/ ftamentum fuftinendum fit fauorabiliSjCtfi fimplicitcr fiatjatifsime tarnen ex/

tenditur:fi quisigiturpofthumuminftituerir,SC fi mille nafeantur SC ex diuer/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r j

ûs matrimonqs,omnes inftituti cênftbvintur,(^in SC fi quis poft teftamentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rî **

omnes enimhæc inftituuocomple(rtitur,quosinftituereneceirefuit:ergo Scfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inrubede

liusIegitimâtuSjSCmonâfteriumquodfàt^teftamentoquis eft ingrelfuSjhac • posth.hier. nuncupatione uenict.Naturales autem filtj Ôé illegitimi cum preteriti non rum o pant teftamentû,exhac interpretâtione non uocantur.Contra tarnen Raphael cum in fimilt fpecie,rt quis rogetur hæreditatem reftituere, fi fine libcris decef/ fcrit,non fit cogcndusreftituere,fi naturalem filiumrelinquat, Sed tarnen non P eadem omnino ratio eft naturalis SC Iegitimi:ac uolSt^tis quæûio efïe uidetur: Pcxfacto.^.ijui ro utfiquisteftamenti têporeconcubinâhabebatjuideaturdenaturalibusintelle/• xiirea'n co uero qiiilegitimam habebat uxorê contraria præfumptio præualet. Aretinus tarnend Aléx.perfonæ condirionem infpiciêdam effe aiunt,quos SC r âlfj fequuntur,An autem exhæredat» pofthumo tam lata interpretatio fieri de bcat,difputat3 etiam eft.ôC quod hic Accur.negat,alibi âit.tafon quoep ex hoc textu colligit,exhæredato quocunc^ pofthumo filio,nepo1fem çomprèhêdi.Fa/ ber ob diâionem uniuerfalem hoc admittit. Aretinus,ôallicorum dolt;rtorG,R.a »

phaeliscp fententiam fcquitur,nt nulla^jt in hoc inter natos ôif pofthumos diff c rcntia,nifî quod hic generalis exhæredatio ex primi pofthumi natiuitatc demo ftrationem reftritftionemq; accipiufcd id ab Alèx.latius examinatû eft,SC nos rcfcrrefuperfedebimusjcum nulla inde fit utilitas.Qiîid cnimrefert hoc feire, cum exhæredari hodie on^ino pofthumus non pófsitrquot;

rvhpiTVR.) Siuergexfcærcdabaturjrcftabatquereleâuxiliûjquod “ pofthifflïPRhærcdÿtis fine controuerfi'a dabaturtfacile eixm in corum quere/ j, iam aures Prætor inclénàbat,cum ingratitudinis nota nulla fubefTct.Mwum au | tem fuit lus ciuile talem exhæredationem raaniferte iniquam^olerafrcifed ego f l'd conceffum arbitror,ob maximum patriæ poteftati^ijslait enim Iu»ccônful/f tuSjUecobftat quod exhæredarelicet,cum ôi^ occidere liccret.quemadmodumi ff.di^b.et posih. autem paulatim ius uitæ SC necis moderâtutj cft,ita quoaFexhærcdandi licen/ d argu.^.f.ë.debis tia,qucrelæ auxilio mitigata luit. Sæpe tarnen hæc exhfredatio quantumuis y*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘d-

iniqua effeÿum confcquebatur:multi enimjî^s fugii|ht,multi fcrfiis,ideft ' port quinquennium inftituunt:multi anteeprtfparatam querelam môriuntur, quibus cafibus exhæredatio fuftincbai teftamcntumySC inftituti hæreditate go f f-papi.{f. de inof. tiebantur.Hodie(utfæpenuncanobisdi(ftumeft)f?cundumcommunemopi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •

iVrfwb'îrt mm de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxhærcdati ncquit.nonca^?tenin^ij^onnatum caufa in/ lt;9

dppj.cog. ' gratitudinisiquæ nifi adiccla fucrit,teftamentû ipfôiurc nulj|^m eft^dc^’ ex iu/ Â I.maximum uitium risnouifsimi cmcncktionc coIligl'tur.Nam conftifution|IIT^odicis exhærcdari^ c.dehb.pr^t. polîè pofthumum confentiuntiSC quod plcriq; luft^córftitutionêcontradicere lo

bi lt;j«ij w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiuntjUanû efiftlla cnim aiqs quæ poftea late uint antiquior eft,5C negat infan/

prætcritum,ob odium partis,a querela rcpellijde exhærcdationis It eX” cernjafublata,nihil attingiuQiiodJTheodorus etiâ Græcusintcrpres indicat: in. d. I, ri lt;juir in riu/»((lgt;Klt;r'i)7r§xcneiTlt;^lt;^ esw iJ^ns^s 7!vü-lt;/lxs 'jo 7r€èf T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ä.Q'S

sno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idem quoc^ DèciuSjac ante eum Kaphael uoluit,cuius ièntentiam

in.l.z. conudt.c. Paulus Caftrenfis rccitat.exco itac^ iurcquod eft in Codiceamp; tn Inftitutioni/ m tn.d.Lsi cjuis in bus,pofthumuscxhæredaripotcft:foIæidNouclIæprohibent,qnanquamnory n ^cia ca 10 fiamp; rcccntiórcs ne hoe quidem admfttant,

Pofthumorum autem loco funt Si h^qui in fiii hæredis locum fucce/ dcndo.quafi adgnafeendo Hunt parentibiw fui hærcdcsrut cccc,fi quis filium,ôCcxco ncpotênepjpm^uein poteftate habcatrquia filiusgradu præccditjis folus iura fui hæredis habetrquamuis nepos quoqj Si neptis ex eo in eadem poteftate (jnt.Sed fi filius cius uiuo eo moriatur,aut qua • iibet alia ratione exeat de pottfflatc eius : incipit nepos,neptis^ue in eius

locum fucccdcrc : eo modo I'ura fuorum hærcdum quafi adgnatione nancifcuntur.Ne ergo eo modo rumpatur eius tcftametum:(]cut I'pfum fillum uel hærcdê inftituerejuci nominacim cxhæredarc debet teftator, nc non iurc faciat teftamentu : ira 5C nepotem neptem ue ex fi'h'o ncccffc eft ci uel hærcdcm inltituerc,ucl exhæredareme forte co uiuo filio mor/ tuo,fucccdedo in locum cius nepos neptis uc,quafi ad^atione rumpat tcftamcntumJd(fp lege Iulia Vcilci^rouifumeftjn quafimilis exhx/ redationis modasad fimilitudincm poflhuraorum demonftratur»

• îîj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhaer. lis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

erat.quapropter fiul-cibnyjoftlipmi nepotes præteriti,fiue inftitutfifim^ olim rumpebaïuf ipfifcim^tclwnêtum* Ratio anuqui iuris uidetur ilia fuiire,quod inftirutio cerra elfedŒ^bat.at hic qui nondûhatus eft,nullus âdhuc cft:amp;: præ terca incertû eft,nalcitiirus fitjan non.quæ etiam ratio eft,quarj^ab initio tcftaz mentum ualeat,in quo præteritus êû pofthumus. Filium tamê pofthumum ex legibus duodccim tabularû inftitui utiliter poturlfe omnes côfcntiunt:âi quan f quam ctiam hic erat incertus,ipfum tamê êC gradus prærogatiua3amp; ccrtiÄido,

quæ eft quod inter fuos fine dubio nafeiturus fit,ô(l aliæ forfitâ caufæ,quas nos diuinare non poffumus, fuftinebant. Non dêfuere tarnen qui negaR-cnt nec fiz g

3 liumquidemjiondumnatumiureantiquo inftitui potuiHê. Magnoperc ucrob «o.A/ci.M.yJiamp;.j. abfurdû uidcbaturjUecp inftitui neep prÿteriri pofthumos potuillè,ac inanem P'-^rad-ficri teftatorum prouidentiâ.Hoc enim modo propemodum igterdiccbatur te/ ftamenti fadione,amp;imputabatur quafi teftatoirtauSjCur non intcftati decèdez i Lposthumus.ff. de rent.Sed tamê id Prætor correxit,itfi enim teftamentû in quo pofthumus erat tnftitutusiplôiurcnon ualebar,ipfetarnenconcefsit bonorum polïefsionê de «entre in polïcfsioncm l■nittcndo,ô^ Secundû ta]julas. Poftea uero ut inftirutio ea lure etiam Ciuili fubfifteret, amp;nbsp;fine Prætorio auxilio tcftamcniS ualeret,laz

90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

morte uerba inftitiittonis non fuerint concepta,.Najj^egiAriter pofthumf ne/ potes inftitui non potcrâtjhoc eft fine erant fui futurthniojifQtnorti^iuc etiâ tempore teftamenti .T^Iatos uero nepotes potuifle iniïit^fnon eft ambiguum, , fedilIorumpræjpritioproexhæredationeerâtJneptaaurcmfuiftctVelleijpro s-in priM.iit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperuacuajß lege duodedm tabularum pofthumi nepotes, quos ßlius

tempore teftamenti non præcedcbatjinftitui potuiflènt. Hine tollitur uetus illa 8 cotrAierfia de pofthumo fuo nbsp;nbsp;alietio:alrj enim quia mortis tempore fuus ifte

eft nafeiturus de alicno non uolunt agi in cafu Galliiali) teftamêti fadi tempus

« ctocto-comminiter infpicientef,quum tune eum pater præcederet,fuum non rede uocari âlTerût: ifi.Lgallus.in prin^ ob id legem Aquiliam de pofthumo alieno uulgo intelligut* prjorem tarnen

X inprinJ.gallut opinioncm Fórtunius Sgt;0 Alciatus def^dSt.Ego uero etiam arbitrorjillum ca/ Alc.ca,z.lib.;,p^- q^Q t^pore teftamêti fuit mortuuSjôf fie etiam fuus ifte nepos po/ tuiflèt fieri,fi in utero no fuiflèiÇideft fi fuiffet natusjfub Aquiliana formula co prehendiiqui alioqui fuiftet relidus. (fîtanjenuerumeft generaliter pofthu/ mumnepotem non potuifTe hæredem inftituitquod colligitur ex illis uerbis, citsus iiîPoftbumosnepotes.fîcpoftê^æredesinftitui Gallus induxitjtemporrô pro/ difficili, in-d.l.gal cedere debetjUt utiliter fit inftitutusîquod nullo iure potuit,qui nondum natus ÎKf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat.) Quum itaque nepotes antea inftitui non poftent, quia incertum erat, an

4 wpriH.pJc fcoKo.^cundum tâbuIas.NecdeinftituendoGallusconfîliumdedit,ut uul pos. l. posthumuf. go crediturifed inanem antea amp;nbsp;ineffi’cacem ipfo iure teftatorum prouidêtiam «/t inof.te, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confîrmauitinec ut inftituerent nepotes fuafît, fed ut inftitui iure polTent, pie/

bem Romanam rogando obtinuit.Idem amp;nbsp;de lege Velleia dicendum eftînec^ enim leges uel plebifcit»fieri fi5lent,ut aliquid fuadeatur ( fit hoc fapientum amp;nbsp;lurecofukorum offîciym)fed ut aliquid fieri pcrmittatur,uel prohibeatur.Por/

• Ixs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tritam SC receptâ opinionê,fed quod mihi«iditur uerifsimû fi'mgjj^|^mum(^

paucispropona.IiTprimisergoanimaduertendaeft,ncpetesnatos præteritos, f nonjÂ)tuiftèrumpereiureantiquoteftamcntû,fedadirtftarfiliarûhabuiflèius

4 i» prîn-titJjmihI accrcfcendi,qu®d fupr^di^rte^xpofitum eft,etfi pauci ad hoc ius refpexerint. T Confta# aut Velleiumin feciïdo capite loquiSenepotibus natis : SC hie dicitur * holce in patris locum fuccedentes rûpere teftament3,quod fuperioribus aduer fatur, quamobrê nbsp;nbsp;nbsp;arbitror V^lleiû primû ius antiquu corrcxiffèjin eo quod i®

hi nepotes olim pr^riti pro exhæredatis habebantur.Coftituit enim lexVel/ W ftmclera uerba hii ftia,ut nepotes in paSentis Io(^^jccedcrct,fucceßioc^ hæc agnatéonis uim ha/ beret,ac ipfi quafi pofthumi ceiTlefênt .Mouit forte Velleium,qgt; inique hic prç

• f f îi filiusfa. ff,de ^eritio pro exhæredatiort^habebat, cum pâtre*eos têpore teftamenti præceden te non uideatur auus nepotes uojpiflèexhæredare,fed per erroremprætérîjfîèî

ly Tir?: _ DE ÄXKXER? LIS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91

quam etiam fupra v|t;(yiem Jî5amus,cur pofthumi ncpotcs prêtent! teftamen tum rumoerent J4i^itult;fîcpofes,quumiureuctcripraeteritihaberenturpro cxhærcd *is,lcge'^ll|kia fucccdendo in fui hærcdis locum quafi agnofcendö fiunt fui hgredcs,8C tAamentum rumpere pofflint.Hanc autem fuccefsionem à Veil CIO indudam illa uerba atteftantur, Si quis ex fuis hærMibus funs hæ/ g ^.uiicnduntest.in teseifedeficritjiberieiuSjfit: cætcri în locum fuorum fui hæredesfuccedunto, dj.g^lluï

QuoducroAIciatusputatjidinomnibujncpotibus àVelIeio confrin^um, h ac olim non potuifle nepotes prætcritos rumpcrcteftamcntum, manifefte eft contra fuperiorum textuum diftinÆônemmati enim nepotes non y mpebant, j «.poîtbKmi.g.w, pofthumirumpebant.Tnnatisuerocorrcxit id Velleius,quum pater præccdez bat tempore ftftamentitac pofthumis eos comparauit,quod textus noftêr aper ft eve« te indicat.Sic igitur intelligo quod fæpcTcgiturJege Vellcia ob nepotis fuccez dentis præteritionem, rumpi teftam^ntum» Se^ quo modo rift-fùs accipiemus i i ^uis filitim.cquot;, quod uice uerfa dicitur,Velleiumj3rouidiftè ne teftamentum rumpereturruez ddnof.te, tuitenim rumpi:5C hocquidem ex fuperioribus pendet.Nam fi pofthumi non m d.^.illecafus.et,L poterant hæredes inftitui,ergo nec quafi pofthumiiquâquam igitur lege Vel/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inin.rup..

leia rumpendt beneficium praeteritis datum fuiPad fimilitudinem pofthumoz rum,neceffc tarnen fuit,prouidereultcrius in hoccafu,nequêadmodum non

nati inutiliter inftituuntur, idem in tftis propter comparationem contingeref» Velleius ergo multos cafusrumpendi teftamenti auferens, dando his nepotiz bus per fuccefsionem pofthumorum iura, utpofthumosfanxit rede hæredes polTe inftitui,ita Sc hofee quafi pofthumoslatque utrofque inftitutos rumpere

“ uctuin Non illa igitur ratione quam pîerique tradunt,uidebatur hofee nepoz » tes inftitutos ctiam rumpcrc pofte teftamentumiquod fuccedendo in patris lo cum non uidcbantur,ut fui inftituti prius,fed ut extrat^i(illa enim conditionis mutatio inefficax êft ) fed quia pofthumis erant comparati,qui inutiliter olim inftitucbantur,uidebatur lure Ciuili teftamentum rupt* m iri. Olim autem,id eft ante legem Vêlieiam inftitui ifti ncpotcs poterant : reuera enim nati erant

amp; ccrti,non pofthumimihil itaque ofms fuit,ut hoc Vejleius permitteret, fed ... tantum prohibere ne rumpcrent.'id'que uolunt illa uerba, PT)fteriore non perz mittit inftitui,fed uetat rumpi, neue ob earn rem minus ratum fit quod fuccez diu Ratio itaque eratquareuidebatur hos rumpere pofle,quia fuccedebant

quafi-pofthumi agnofccbantur,qui i^fi in prouifis ÔC exprefsis cafibus inftiz tui poterant:amp; hæc eft meo iudicio IcgisVelleiæ fcntentia.Iuftiniani autem conftitLitionc generaliter concclTum eft omnes pofthumos fuos uel alienos fiz hos ucl nepotes hæredes utiliterinftitui:de quanosalio locopicnius dicemus» r Hodicergo quum omnes qpfthumi hæredes inftitui pofsint,uidcndum eft ut cautc quis teftamentum faciat,^ ip^bs etiam inftituat,ne agnationc teftamenz tum rutflpSffff^hoc ^tem ius fucccfsionis,hodie SC in materna linca locum ha bet:atqueideoncceftecft,utauiafilium inftituendo cogitetjnc illo fort# præz ' mortuo nepos fuccedens teftamentum rumpat»fed 5C fi h'lius ^ftamentum fcri । pferit,ac ex fc natum inftitucrit,Ä forte contigerit îîlutîl^ccedere,pator locum ‘ eius fubintrabit,6C præteritus fine caula teftamentum rumpct.quaproptcr huz ƒ fll.r » fi ius etiam refpedus habendus eft. Ex his artoror ueteris^is fubtiIitatcm,SC quatenus ad noftrum ufum præfcns paragra^us pertin^t,faris pofte percipi.

Nam totos de re hic confucre commentaries non eft n^ftri propofiti*SC paf/ firn alioqui integra circumferuntur uctcrun»ra^ntiorum/p commentaria ad Ie gern hanc Aquiliam SC Velleiam,undefeauidus ledor, qui iftis noftris non cftfatiatus,adambasufqueaures(quodaiunt)explÄepoterit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Emancipator •*

Emanci'patos liberos Iure Ciuili neque.hætmdctinKituere3tteque cx/ hæredare neceffe eflt:quia non ïunt fui hæredes.Se^pRÂor onffUes,tani fœminini fexus,quâm mafculini^fi hæredes non inlfituantur, exhæreda ri iubet:uirilis ^xus nominatim, fœmioini uero inter cæteros:quia fi nez que hæredes inftituti fuerint,neque ita (ut diximus)exhæredatij permitz tic eiS Prætor contra tabulas teftamentijbonorum pofiTefsionem.

QVum emancipatonim hberoriim,cohim(^ qui in poteftate funtjmuhiz plexiniure noftro difFerentia fit,adrefcindcndaquocpparentum teftaz — ■» nbsp;nbsp;mentajdiuerib eos iure admitii conftät, Emancipatis enim præteritisjteftamcn tum Iure Ciuili ac etiam Prætorio ualenfuccürritur tarnen eis alia uia perpraez

tores,uidelicet ut per bonorum poflêfsionem contra tabulas fucccdant:quum • qui in poteftate fint,nifî inftituti u#I exhærcdati fucrint,ipib iure teftamentum

• fubuertere poisint* Nec ea res parui eft mometi,quum bonorum poffèisiones lt;nbsp;etiam Iongiisimæ,ideft quæ filijs dantur,anno uno èxpirentîfacultas autem fuc

. de cedendi per lus Ciuile, longo temporCjôC ut omnes interpretantur,triginta anz c Uicdcde iu del durét,Plenius ergo eft Iuris ciuilis,quàm Prætorij auxilium.amp; quum cman ’‘ ’cipati,nifi intra annum bonorum poftèfsionemagnofcant,à fucceisionepeniz tus excludanturtj qui iiT poteftate funt,ideft fui, trigefimi demumanni meta c delib^^£t' fi’bmouenturtSed tanken an hoc iure hodie utamur uidendum eft^Bartôlus ali ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;bitradit,cuius opinio uulgoreceptaeftjpoftè hodie lîlium eftrancipatum,fîmz

pliciter præteritum teftamentum Iure Çiutli adinftarfui nullum diccre î nec • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illi amplius neceflirift fore bonorum po^fsionis auxilium* Vnde huius paraz

e rtrg.§,£ili«(I. in au graphi diftindio n^uifsimo iure prope fublâta eft^Qiiod ß tarnen praeteritioni then, ut cum de ap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingratitudinis coniunda fucrit,nihil obftare creditjquo minus amp;nbsp;ius uez

pf .cog», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhuc dureuVerum utrumcp membrum etfi communiter fit receptum in î

, foholis,tarnen controucrfiampatitur:^t enim Nouella ex caufa præteritionis f ^.siue igitur. § ƒ euacuato,refciflb(^ teftamento ab inteftato fuccedi, unde colligitur teftamenz h.d^auth.°utcum fofoinualidum,fedpræcedentireicifsioneindigeretfcilicetfl de app.cog. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emancipatis intelligimus per bonorum poftefsionern:fi de filijs materni gez

; curt.in.d.auth.ex neris per querelam^Hoc argumento Accuj^fius etiJm utitur,6C dubitat an retîîe caufi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranftulerit Irnerius in Authentica Codici tnf^ta. Ex caufa prætfWffBhis irrita

I in.d,anth.cxcai^a nbsp;nbsp;nbsp;teftamentû,quum id fignificetipfo iure infirmari tçftamêtum. Sunt etiam

f quiidêodeemancipatis nihilmutatum uelint,quoniam Nouella conftitutio yfin-lfi. c.u^e emauciyatorS dbn meminft.ied is obex facil^ollitunnam quum dicat Impera quoœ telfamenta per præteritionê liberorum irrita fieri,fatis colliz -lt;tMt . OU] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft nullam ligri differentiam refpedu patris inter filios fuos 5C émancipa

. tos:conftitutioCpgAeraliter!oq#iturdeliberisamp;parentibus:SC abfurdumuiz * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detur fic earn reftrin^re,quum lex etiam uetus non minus eman^ipatos ad pa

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumpenda teftameta qu^ljj)eros,ut contra matrum ueniant iudicia adz

iuiiet.fiquidem præteritiis emancipatus habctcontra tabtilastac Ü hoc deftitut dir auxiKo habet etiam qfferelamîfîlfj uero præteriti à materna Iinea folum ex/ -• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iraordtnarium

traordinarium Kabent inoffïciofi teftamenti auxilium. lafonis quoeß •f(,c.K«à le ,aliud argi«netuigt;««|ynultum me mouet, cuin communijententia receptum 2“'* ait,non ciïè fublatam^triæ poteftatis SC cmancipationis difFcrentiam ex tefta mento.Hoc enim uerum eft,cum caufa praeteritionis addittir.fMUs ucro fi prae tcritio non rite fada eft,cum tune nirilum fit tcftamêtiim:amp; fie ômnes comma

nem opinionem exaudiunu Ego tarnen plenius cum de querela tracfîabo,quid 4. mihi uidcatLir dicam^Nunc uideamus quafiter praeteritio cum caufa ab ejmæ/ redationedifîerat.uideturenimnoneiïcuerapræteritio,quæ uerbo magis re fit.Nam quid aliud eft,Prætereo te,quia uitæ meæ infidiatus es,qTiàm béni/ ■» gne exhæredty'quam ob rem nonnulli dixerunt, hunc qui cum caufa prætcri/ tus fuit,pro exhgredato habenduminec aontra tabulas bonorum poffelsioncm • petere pofle,fed debere ad querelam refugcrc* Ncgari tarnen non poteftjdiftin

gui ab Imperatore exhæredationem à præteritit^Cjquç cum caufa fiânEgo ita que uerba inipicienda arbitronNafti fi quis dicit,Ego te prætereo,ucl hçredcm no inftituOjob talêcaufamîerit id meo iudicio uice exhæredationis.fenfît enim teftator de exhæreddtione,Quod fi filqs prælegetcentumjSC uni tantu dccem, quiaingratusfuitergapatremthiceftquidem præteritiomihil enim eft quod

inftitutionem uel exhæredationem filq inducacadiunifîa etiam caufa eft^SC in teftamento fatis expreflatUalebit ergo tune tij^lamenuim, amp;nbsp;habebit ipfe filius præteritus bo»pof,cô.ta* quæ qucrelæ pcrfimilis eo cafu hodie cxi'ftit.Nam hæ res caufam probare cogituruieluti cum inofRciofum teftamentum aceufatur* Hæc etiam ad pattern præteritum cum caufa Si maternæ hncæ præten'tionem referri poiïunt.de eodem qui'ppe filo omnia hæc pend et, Olim enim pâtre præ/1 teritoualebatteftamentumjamp;dabaturilli bonorum poflèfsio contra tabulas, qua partem inftar patrom' auferebat: uel quercla,Guius ßlcnior erat cfFedusJio

Adoptiui libcri quamdiu funtin poteftate patris acioptiui,eiufdem iuris habentur,cuius funtiuftis nuprijs quæfiri. itaq; hgiedcs inftituendi uel cxhæredandi funt fccundum ea, quæ de naturalibus expofuimus. Etnancipari uero à patre adopriuo,n»cp lure Ciuilfneque eo iure,quod ad ediótum Prætoris attinet, inter liberos connumerantur.Qua ratione accidit,ut ex diucrfo(quod ad naturalem paretem attinet)quamdiu qui/ dem funt in adoptiua fat^ilia, extraneorum numero habeantunut cos neqj hæret^ inftitucre,neq5 ^xlaærcdare necefle fit. cum uero emanci/ ‘ pati fuennt^ adopèiuo patre,tunc incipiant in ea caufa’efle,in qua futu ri eflcnt,fi à naturali p’atre emancipati fuifle^t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

poteûdte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impune prateriri.

1 hic uidctur,ut ipfius^optfcs caiifas, at(Ç ufum paucis oftendamuSjne quis inutilia exiftimet^uxjjie^doptignibus fæ/ pius in libris Legum rcpetûtun’Origo autem eius ant^iifsima eft,ncq; cniin tantum modqjlt;omani,uerum ctiam Græci amp;nbsp;uctcrcs Tudæi f i lios fibi affume

te. confueiicrufjuel quod matn'momj capiftnim rccufarcnt,ucl quod ftenle ef/ fer coniugiumjucl quod bben morerentur^uel quod maliiniprobit^ dC degene res*eiïcnr» quod fcihcct infortumïÂn liccbat aliorum adoptione cmêdare Hic autem Iicet hh'os eligcrc,quales quis uelitjideftenim adoptarCjCum natura non nunquanfdifsi'miles parennbus producat ♦ Hac autem uia ftcmmatumjprofa/ familiarum conferuatur dignitas,quæ fæpe Iibcrorum or|)itatc pentura , efR’t.ficcum unica populi Romani fgps in Scïpionum familiaconftituta eflet, 5 cuius uirtuten^c felicitatem aduerfus Carthaginêfcs iæpc erat cxpertus,caq; peritura uiderctur,qiiodmai(Âis Aphricani filius ob ualetudmêgignere non poiïctjcofultû eft ut is Pauli Acmilij Macceionici filium adoptaret,qui in facra Scipionum transienSjAphricanus minoreftdidus, ob deletam Carthagincm» Siclultus Cælâr Âuguftum,^uguftus Tybcrium,Traianus Hadrianum, luz ftinus luftinianum adoptauitÄinfinitafuntexempla pafsim obuia. Nam Comicus in Adelphis de Mitione,eandem ueterurn confuctudinêindicat.Rc/

centia quoc^ exempla hiftoriæ n^lræ fuppeditâtjSC antiquifsimus titulus quo Neapolitanum rcgniim Imperator nofter Optimus Maximus Carolus pofst/ dctjà proauunculofuo rege Alphonfo per reginâ Ioanna adoptato deducitur* Ncc nouum eft mulicrcs principcs,Gbi aliquos adoptarCjCum amp;nbsp;id Leo Nouel la conftitutione uulgo permifcrit.lntcr priuatos uero non omnino quoep incoz a fac.öK.eonf.y^? gnitus eft adoptionis hodic ufus,quê apertius mox declarabimus. Poffunt au/ b Alex.et ibi Apost. tem ö6 facerdotes ex qSorundam fententia ädoptare, Adoptio porro duplex 4* in.I.gallus.^.ciuid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utriufc^ folenn» cum Imperator tinn ctiam Caius in lnftitutiöibus,item

n i^.ff.cie hbif.ct /\,Gellius,6lt; M.Cicero pro domo fua explicat. Adoptionjj tarnen illa fpecics c' dcAdopt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiiiumalteriinpoteftatem tradebat,propeaboliraeft Iuftiniani con/

a l.’ami,t adoptiuii ftftgt;-if»Önc,propt!jr patrum inter fefrauAiIentam collufionem, Arrogatio uero c.dcAdop, nbsp;nbsp;nbsp;maner,ncc de eaciuiequam immutatum eftnierumtamennequid obfit huicle

d.Lciipt lA Adopt, gidmo adui prædida conftitutio,facile per Ärrogationem caucri poteft.Nam ?

quutTtnontranfeatIiliusàpatreinadoptionêdatus,inextraneipotcftatc,con/ critutcmancipcturprius,acdtfhde fefc ipfe in Ärrogationem cui uult pek ‘^-’^’'-iidcndum tarnen ne cmancipatio hæc proxima fit arrogationi, ac adoptio i-fi.c.dcAdop. * cnagis eftè uideatur,in qua olim emancipationis folcnnia interuênicbant.Il/ fi,^.i.n nbsp;nbsp;ApA lud etiam hic confiderandum,non pofte filium patri adimere manumifsionis ß

i-cntc mAiM.fucrit uc cmancipationis ius,quod in hæreditatc eius foffitan eft habiturus.Sed ea in iw.i.fi w Adoptio- pienius Bartolus nóftcr diftinguit. Olift igltur atque hodie i^^^iiijjpentiore conta An ^°'i’°d Arrogatio’quæ iure antique apud populum fiebat, Lege autem regia

1 ’ Jäta,(f.iicquid erat iuris populo refcruatum,idomncad Imperatorem trànsla/ A.GdJÆ.ç.cliÿ tum eftiex cuivlB referigtoiodTe quooß omnis Arrogationis uigor pcndet.Hu/ ^.Tc^({uodprin iusaut?m generis fui«2lt;^a!ia,ut dare Lieniamaetatis, create doeftores dC nota/ cipi.^e itt.ndh{. n'os,concedere ius Aurcoi um annulorum,incuius locum fuccefsit quodprin/ ceps nobilitatis inri|-nia largiri ltlet,quæin clypeis SC feutis uulgo geruntur» n ^eaM 1C de tu fpurios legilmare.Hæc cnim non pertinent ad erdinarios magiftratus * ai'amu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄTiudiccsifed princi|ircfcru^»dicuntur.Quidigitur,finonpoifritquisarro/

0 Alex. iM.Li.ff. Je gare fine principisindulgentia’aiftion uidebi^ur Arrogatio propernodum ef/ cffi.ev.tscui man. jedu efte caritura f quf^nim ncicit quam difficile fit principem adirc,öfut **quot;■’ nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;etiam fubinde annuat princeps,(^ncellariorum,eorum4j qui figilla cuftodifit.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i:» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhaer. lib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9$

quàm fitocciipatum3t»orojj.im,M:idiofumc^ hotninum genus, quis ignoratf* bci'endiiiÿigituji^jÙTCiff^fôIereiftanonnunquamclanlsimisuirisdeleg^e, p Akx.pf£il.loco quos nos Comitest^tinos uocamuSjqui aïithoritatemTtiam Arrogationi tn terponent:fi tarnen loipfis nominatini codicillis fine priuilegilt;^delegationis co ceilinn fiieritkit BakKuóluiuQ lu' eçgo Arrogati criint.in alterius familiâ tianf . • ,, . , ,, euntes,ex plebeis nobues tiunt,atc^ etiam cxlpurqs legicimKö^ 11 lucnnt præte nbsp;nit^^.fi.c.Jeado.

S riti,ipfo Hire rumpunt teftamentum^EftSêillud ex hoc textil annotSndûj^uo/r l.pir adoptionem, bus cafibus cmâcipatum Iure Ciiiïli iJC Prætorio impune'poflè præterin'jquum ff de adop. fcih'cet fe tn arrogati'onê alten' dedit5Ô6 cum ab tpfo arrogatore eft »irfus eman * ^-IimMd bunc,^, cipatus ac abdicatusthoc enim poftremo cafu nullum ex pnfttno l'ure rctinetur uelttgium4Attamen prions parentiSjn^urahsuidcltcctiurarecuperat.quid ta men fi hic en't mortuus f certe eft quoafibi imputetjnec enit^poteft quert fe à pâtre naturalt circumuèntum fuiflèjcuiusnullitn in hac arrogatione fadum in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tercefsitjCumuidelicetemancipauonitemcreconlenfen'tjSC feipfein arroga/ adï'ptiù^s”*“* tionem alteri dederitt

Sed hæc quidcm uctuftas introducebat.noftra uero confti'tutio inter mafculos ôi feeminas in hoc iure nihil intereffe cxiftitnanstquia utraque perfona in hominum procrcatione fîmiUnaturæ officio fungitur,ôi lege « antiqua duodecim tabularum omnes fimiliter ad fucccfsionem ab intez • ftato uocabantunquod Si Prçtores poffea lècuti effe uidentunideo fîm plex ac fi'milc ius,ôi in filq nbsp;nbsp;nbsp;in filiabus,amp;^ in cæteris defeendentibus per

iiirilem fexum perfonis,no folum iam natis, fed etiam pofthumis intro duxinut omnes fiue fui,fiuc emancipati (înt,ucl hærcdcs inftituâtur,ucl nominatim exhæredentur:ôi eundé habcant effed^um circa teftamenta parentum fuorum infirmanda,^ hæreditatem auferédam,quem fîlij fui uel emancipati habenc,(îue iam n^i fînt,fiue adhuc in^ntero conftituti, poffea nati fint.Circa adoptiuos aut fîlios certam ind(^imus diuifione, quæ in noffra conftitutione, quam fuper adoptiuis tulimus,continetur.

Ä A» iure In^itutionumfublatx ßt dijferen tia.p£itri£ poteRutis cr emeincipdtionis.

S AnnouaiurefubliUtlßtdifferetilt;tpdtri£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

I T Tparagraphe recenfentur,quæ inique (^r I^s antiquing conftitutajno^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. c-de

Jtj-uâ lege rurfus emendanturrea in tribus potifsimunj confiftunt,Eiamp;t enim nbsp;hbpr^t.

yf olim ièxus differentia,uidelicet inter fîltos Si filias:erat gradus ut inter filios Si bt s-ir. nepotes:tum quoep inter filiâs natas Si pofth(ÿnas.Hæc Ii^nianus triplici raz tione motus fuftulitmam natura utrocpfexu adhumaniglnerisimmortalttatê

., nbsp;nbsp;aequâliter ini'getiitac^ à phneipio ftatim Adafi^ addita îliit Eua^ltem lex duo

decim tabularum,fons Romani Iuris,nullû poAiit inter has perfonas diferimê, nbsp;nbsp;ÿ.Aÿi.suc,

quod per mediâm Iuris prudentiam indudum cft,maximeqj per Voconiâm le f Pd«.îiî».4.sfnt.t/. gem,quac fœminarum fuccefsionem ualde ayftrinxtT.Quapropter Si ipfi Prajz demtejiah.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Z tones •

toresæquitatemubicßamplcdcnfesexclu?âsp«fonas^ yrcCiuiliperßono/ g( dd.indxtiHtm rum polfefsionis auxilium reftituerunt.Et hæc qiiiîhsm cônft^tutio fiiftinfani, quæ plcniisimc antiquum ius em€dar,SC mulieribus fuc|lff!r,cclcbcrrima cft, h in autb, ittmran- ÔC in oreomnium.deditfortafsishoc luftinianiis uxoriFl^hcodoræ Augufta: i dum cjuodpr£sta affcdui.Nam ifanc ctiam ad confilia rcipublicæ adhibere confiiéueratjOb infî/ t'-if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gncmraramtpmulicrisprudennam.Hodietarnenuidcmustribus modisfiepif 9

arg.^.biec autem. funo^d uetus ius nos rcIabijpadiSjftatutiSjSC priuilegrjs. Nam qui filias elocât m «utb. Ht indices nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciirarc,ut fuccefsioni ipfæ rcnuncicnt.ncceife tarnen eft,ut huic pa/

facdTul^azi-no- P^*- h’sgirandutn robur acccdatrut quod Iure Ciuili improbatum elf, Pont» HGcùie cjiMdmn. heia authoritatc fubfiftat * Statuta autein quæ ftantibus mafculis ucl agnatis, pr^scrü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fœminas ab iure fucccdcndi cxcludut/ialcre nemo ambigiqquufh SC fic ad ius

arg.l.p.-ictnin dotn uctus redeamus.Vidi ctiam Principis^riuilcgia,quibus conccdcbatur familig li.c.decolk utmafculifœmffiis in fuccefsi®nepi-æponcrentur.Quætarnen omniaitauale 4,

m c.cjnntnws.c.de exiftimandumcftjfidosfueritdatafiliæ,c^uælegitimæportiönisuiccfinalio ^ßar '.inj.iitio an- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniquifsimum fit in uniuerfum filias excludcrc. Eiufmodi autem pa/

tiim.^,titio genno da,fi:atutajac priuilegia,ca maxime ratione nituntur,quod mtcrfit reipublicae, dc cond.fi denton, ut falua fit familiarum dignitÂjquæ diuitqs maxime fioretjpaupertate ucro op Alex, et doct.in.l, primituicSC alioqui uiros aliqiia prærogatiua frui non cft ab rationc ctiam na/ gallus.^.etgiiid rnultum älienum:uiribus cnim,ingenio,SC Omnibusdotibus humanis, f «p'^^rtXnwirTciê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fœminis præftantipugnan^ro rcpublicaqnuncra SC oncra ciuilia fuffi/

p/ct.in.6 ncntttotac^ Iuris SC Legum tutcla,in corum eft manu.merito ergo SC inhærcdt l.i.^.sedetsiser- tatcpotioraiuiahabcnnQuinSC IcxMôfaicajfilios filiabus prætulitiquæ ad/ un)n.ff.de iten.inf. huc in ludæorum fucccfsionc,ut à plêrifq: refponfum eft,obtinct, fA.^,c£tcrum.'î,de cundem habcantcffcdum« ) Hæc uerba uidentur tollere dilFeren/7 patriæ poteflatis nbsp;emancipationis circa fuccefsionê,etiam ex teftamen/

i^.LqMHrp4fm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem quatenus nouifsimo ime procedat,poftea dcclarabimus. Secî

c.unde hb.^ ' difpofi'tione InfiitutioTium hoc fuifîe indudum,uulgo inauditum eft,SC Theo phiîi interpretatio idem uidetur fignificare.Accurfius tamcR, SC cæteri doCtoz rcs hæc uerba fic intelligunqquod ut podiucrfasuiasfæpe eodem tendimus, fie cffeclus quidfctn infirmandi fît idem,lus autem diuerfum. Nam émancipa/

tus fi état præterftWs tantum,contra tabulas bonorum poffcfsionem pcterc poz d.l.iMxtmum terat,fuuscttam ipfdl'uretcftamcntum fubucrtcrcîquodexipflus conftttutio/

nîs ucrbis clan'us colligitur.hinc ïn prigia glofia notât Accurfius,in émancipa/ tisnihi!hiccorrigi.uerumidlafôninonfatisfacit,quum cxprefïè di'cat textus, Noftra conftitutio introduxît,ut omnes fine fut fine emancipati fintjuel hære/ des infti'tuanturjuel nominatim exliærcdenturlSC cætera* Itaq; tantum non fa tenir lafon cmancipatos etiam hoc iure fubuertcrg -eftamentum,fi' fucrint præ teritt,ut aliquid appareat hac coftitution^di^dum cffè. Ait tamenforte id hic J.(?e induci in emancipetis,quod quum Jure ctuili antea fi'nt igcögnitf?Bffl?c ad que h£r.(iu£ ab in» velan^admittStar^nifi prius quafi tefîera quadam à PrïBtore accepta,bonorum Brfr.m. fcijicet: pofiefsi'gnc gratia litis irdinandac,ca ob huius conftitutionis compara/ , ^Vïlè^intionemihodie non in^i^eant.hoc Curtius^libi uidetur uoIuifle.Scd ego ta/

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonorum pofiefsionem gratia litis ordinandæ interpréta/ V

bor.amp;^ fi huius qilMem textus uerba rede pcrpenderimus,omnis quæ hinc aP 7, fumiturdiflfïcultas^fiabinVult enim hic Imperator,filias Si ncpotesacom/

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nés cuiuicunqt gradws fexuyiios,SC emancipates eodcmiurc^uti quodha/

bent filq fui ucl cmancipati.I^cMi «rgo id agit luftinianuSjUt fuos cmancipatis, fed ut fiIias SC nepotes nlt;-ptcs(^ fîlqs æquiparft.Quum ergo antea diCtum fît,

• riteexhæredari filias intercæterosjquod ÔC de nepotibusper uirilem lèxum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delcets

' 4elcendentibus intjhigpndumjîunc noua conftitutione non aliter ualebit ex/ hæredatigjquàq^^^mHiaîîm ßcla fuerit ad inftar filiorum. inter cæteros er/ * goexhaeredatæ quation rite,hoc iure bonoVum polTcfsfbnem contra tabulas

habcbant. eft igitur alquid etiam in ipfis emancïpatis boe paragrapho i'nnoua tum,i-nancnte tarnen uetcri diff erentia inter fuos qui Iure Ciui^jô^ émancipa/ tos qui Iure Prætorio fuccedunt^Doifforum porro error ex eo uenitjquod non integrS texts legerintjfubftttcrintcjjpoftjllaiicrbahxreditatem auferendamf z Vultigiturluftinianusomnescuiiilcunque lèxus feu gradus liberoSjfuoSjÔC emancipatos,eundern habere cffevîum quem habent filtj fui Sgt;C emgncipati.ie/ xusigiturfexuioôCgradusgraduiæquîparatunNon autem comparantur fui 8 cmancipatis/ Reftat ut uideamus an nouifsimo ialtem iure fublata fffemanci

patorum SC fuorum diff'erentiatSC quuii? ab inteftato fuccediturjcommuni fuf/ iragio in hoc itum êftjUt etiam emancipatus luee Ciuili fuccSiat: fie tarnen ut aditioncopushabcatjctiamfi boi|orum poflefsionem omittere pofsitfid euni habet eftcdum,quod ad triginta annos adeundi fus illi faluum maneannon adi argu.^. nuUam.in tam tarnen hærcditatem tranfmittcre ad hærcdes nêqueat,quum id poffè fuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mt,

conftet. Hinc ctiam iilud confequitur:ncpotes^n poteftate retentos ÔCfuos, ’^fftântitm^''^^‘^‘^‘’^ non coniungi hodie cum emancipato patre^ièd ab eo excludijatque hoc fuadet icnancipata-et ibi naturalis ordo,ut patres filios fubmoueant^Nam emancipatio Komanarum le m.c.tjui admit, gum commentum eftjffuas in hoc ceflàre lîbluit luftinianus: ut quemadmo/ e flo.et BarJn ti. de dum cognati cum agnatiSjitaemancipati cum fuis âdmittantur. Eft enimfui/ coni.cume))ian.li. tas fpecies quædam agnationiSjôC emancipatus cognatus manet * At($ ab hac ' aMtb.i« succefsione opinionc omnium fere calculis SC ipfô ufu probatajquæ naturali^atione ni/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dïb^r'

titur,minimeeft recedendumîtametfi Ruinus, Fortunius, SC Alciâtus diuer/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e ; r»

fum difputent Tcftamento uero fado idem prope eft^iifi quod emancipatus h utcrc^ae in .d.^, et cum caufa præteritus lolum habet prætorium ac annale fubfidium contra tabu lt;{iiid si tantum las.Simpliciter uejppræteritusitarefcinditteftamentumjucluti fiius^ideft: ucl ' t^^to.hb.y.par. ipib iure uel per bonorum poflèfsionem contra tabulas. Atque hic etiam nepo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex

fubuertere teftamentum poITunt pâtre quantumuis emancifato prascedente, sitanuim' quum ab inteftato abillo penitus excludantur.ldem forte aikjuis putet in nepo m aj-g.dia-n, in,^.fi. tibus ab auo materno adoptatis,quamdiu mater praccedit. Sed hoc ego aper/ Ï^eo4, tius tnfrâ decidam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” ’« pnti,qMi,mo.ic«

Sed fi in expedi’tlone occupatus miles, teftamentum faciat, SC libe/ tosfuosiamnato^ uelpofthumosnominatimnon exhæredauerit, fed filcntioprætcrient, non i^noran^ an habeat liberos : fîlentium eius pro exhæredâtî5ne noiÿinatim fisia ualere, conftitutionibus Principum cautum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

cradita folennia i'nprdùiâdi»tefeâmcnn’Sjfubicc?lus cft n'tukis De rniiïtari tcftamento, quo perfonS in ajgadiïion^occupa/ tæc^ipiuntur:itaamp;^n inftituendi cxhærcdandiq? ncci^tatejquam per om/ nés liberorum fgecies Imperator deckirauit,gratia eft faaa ipfis militibus,quo/ mitte.' rum uoluntas pro teftamentô fuffi'ciuQLnyn igitur,qui feiens præten't,exhærc dare uidcatur, SC exfilenuo fatis intelligatur uoluntas, non aliud requi'rere in milirtBtcftamentodcbcmus:idc^ beneficium non omni militicompctit,fcd ci

s in illis Je tes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caftris SC in expcditione occupatus cft,fccundum nouam lufti/

mill. ' nbsp;nbsp;‘ niant conftitutiôncm,quaî generali fancîioncmilitumpriuilcgia ad cxpeditio/

num occupationem reftrinxit.fed quum id ex tacita militum uojpntate intro/ dudum fit,ut ipforum pretcritio pro e^hæredatione habcatur,confcquens eft, ut ubi deeft uolCuas,ideft ubi ignorauit fe filios habere fuperftitcs, uel uxorem tsifiliusft-i.ï.Jc praegnantem,ibtquianonuidefureosexhæredareuoIuilFc,teftamentum nul/ lum habeatur.neque cnim forfitan alios inftituiffct,fi filios fe habere cógitaP ù oij ’quot;^ fet.’ctenim SC militibusacalijshominibus par étierga liberos affeâio,etiam fi illorum in cxhæredando uolutjfatem magis leges tueantur.Qtiærit autem hic f 1 fl Je b^rinst Ff f^^^^*'’^”^^^^'’^^’'topropterignorantiam irrito,fegata faltem debeantur.^'SC g tMilLsToS,^ d^bcrietiamucteriiure putat,argumentocuiufdam Imperialis fentêtiæ à Pau ^.miles.ff.de tes.'' lo rclatæ. Vcrum Papinianus exqjjefte in hac ipfa fpccie,neque legata deberf, mit. * ait.Etquanquamnouilsimoiure, teftamentô propter præteritionem irrito,Ie/ b d.Mj,ex cMsit gata tarnen SC fideicommifta firma maneant, in hoc tarnen cafu nihil innouatS i ''^Ffdio prictcrito ßart6lus,plurimi(^ ali] poft eum,interpretati funt.Legataenim ideo debê/ d aiitbcxca^^^^ tur,ne penitus teftatoris uoluntas refcindatur. At hic nulla eft uolûtas,fed igno ar.d.tpï^de7ii.m. rantia.Et uerifimile eft,fi cogitaflèt parens filios fe hæredeshabiturum,non fu/ iffeipfumtammultaillfcablaturum,neque tanta legata clargiturum.Vbi ta/ «ide limi.Joc.in.d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gata haud maggi eflent momenti,neutiquam ea reuocanda eftè putarê:

antb.cxcMs'x nbsp;nbsp;ftuumSCillafueratreli(fturus,fciensfefiliumhaberequem prætèrtjt.Mec ob/

m in.d.tfi.ffde bic. ftat huic opinioni Imperialis fententia 'a Fabro adduda,quum illic teftamêtum ■ instit. QC inftitutio ipfo i^irc ualucrit,SC ex æqifftate Imperator fubueniat. Nimirum ergo fi Colain quantum ad inftitutionê legata refeindanturiSC ilium cafum efle fpccialem,uel ex apparet,quod regulariter iure ueteri,!^!^ teftamentô lega in.J.Mtben.uhi ad tof um datio fimul corruat : de qua quidem’ re fuo loco copiofe ab alijs dilpu/ dlfi.isar,refpon. tatum ëft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

PRO exhæredatione. ) Qiiæritur autem an nullum fit huic filio auxi/ lium reliquum ad impugnandam patris uoIuntatem.^SC quum tribus fere mo/ y dis teftamenta fubuertantur,per ius dicendi nullum,per bonorum polïèfsionê contra tabulas,per querelam,primum non compc«?rc certi iuris eft.ualet enim

in glo.fi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teltamentum lure muitari,nec exhærcdati^aatur nonorum pollej^iia o^ntra ta

tsi institutd.^.Jc bulâstat hicpræterttihabentur proexha^redatis.Anergoquereladabitur,quac inofficioso.ff.Jf extretium eft miferorum reftigiumfSC id hic uult Accurfius ♦ fed tarnen leges viofte. , expreiïè répugnant, A^ ei^m Vlpianus de inofFiciofo teftamentô miîitis,nec inofi^“^' ' militenfdic2:repoffè.fit item,contra ueterani patrisfamilias teftamentum eftê ‘jxM.sicutceŸti qu^relam, Papinianus ait. fi tarnen in militia fecerit teftamentum, SC intra an/ et.Lseii.c.Jctcst. num poftmilitiarn dccefleritjCeißre querelam VIpiânus putat. At hod/e ex mill. communi DoSiorum fententia traditum eft, præteritione fine caufa militis ' * i in.^.ciliiiJ.;it cnm etiam teftamentum êônabi.nqg^uerela opus elle,proptcr nouellSm luftiniant

de app.cog. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftitutionem 3 quæ generaliter Prxdpit, ufjomnes parentes, liberos inftitu/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antjuel

reâioni,î{i{pofitÂBI^e de alijs parentibus non fiibiacêt4dcm fèquitur làfbn. x

Nouella fane de duntaxat perfonfs loquitiir, quas citra ingratitudfms caufam exhæredare non h'cct.quamobrem de militiim filqs n®n potcft intelh’/ g(,quosconftatcitrauHamcaii^m,*exhæredari à pâtre pôtuffle»Verum id re/ nbsp;nbsp;Tinnum,inauth,

probat acute Alexander : nam quum ceijum fit filiiimtamilias tunc qui#n de caftrenfi pecul/ojuel quafi,facit teflamentum, non pofR parentes fine caufa a praeterire (quod tarnen olim eum potuifiemanifeftum eft,quupi ncc que/ b rcla competeret ) fan's ex eoapparetjÔCinmilitibusidcorredumefïejquum caftrenfi peciTIio hoc datum fuerit, propter militiæ memoriâm : SC æquipara/ ti olim in hac re fuerint filtjfamilias, 6C ftiilites : neutrorum enim teftamentum querelæ fubiacebat ♦ in filiofamilias certe nega^ hoc non potfft,quum Nouel/ la cam teftandiformam,filt|sfamilias præfcribat, qui deaiqs rebus quam ca/ ftrenfibusjuel quafi',teftamentum*facerenon póflunt.Ego tarnen non ideo ad/ hue in cafu noftri paragraph! uctus lus corretftum puto, demus cnim filqfa/ inilias teftamentum eftra Inftitutionis formanAion ualere : id adhuc intelligi poteft,quum lure communi teftatur ♦ At fi filiusfamiliasuel paterfamilias in cxpeditioneoccupatusfit,aciure militari faciat teftamentum, ceflabit prædi/ lt;fta Iex,quæ formam paganorum teftamenifs præfcribit. Militare uero tefta/ •. mentum ab omnibus folennibus liberum eft: SC inter cætêra folennia inftitu/ ‘ tionemSC exhæredationem reputari, fupra admonitum eft.hæcigitur mill/ ‘ ‘ tes obferuare non coguntur,quum dC hie SC ubique milites excipi ab ea obfer/ uatione uidcamus.Sin uero milites etiam adftringemus adinftituendi exhæ/ redandi'que necefsitatem,fublatum crit priui!^gium,^uod nudam eorum uo/ 2 luntatemtuetur:SCquanquama:qiiumfit,ut filtjetiam 'a militibusinftituan/ tur,durum tarnen eft SC leges corrigere uetereSjquum^ofteriores id non èx/ iprccdpimns.c, primantjSe militu’în minuere priuilegia.Quod fi autem hæc opinio proccdet ualere ipfoiure teftamentum,nee noiiaconftitutionequicquam mutatum ef/ fe,ftabit etiam in excludenda querela ius antiquum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Mater,uel auus maternus, necefle non habent liberos luos, aut hæredes inftituere, aut exhæredare : fed poflunt eos filentio omittere.namfilentium matris, autaui materni,SCcæterorumpec matrem afeendentium, tantum facit, quantum exhæredatio patris, Neque enim matri filiwm filiam^ue, neque auo materno nepotem nept«i7a» ex filia, fi eumfai^î'uchæredemnon inßituat, exhære/ dare necefie eft : ffue de lure Ciuili quæramus, fiuc de cdiólo Præ/ toris, quo Prætor præteritis libcris contra t^ulas bonorum poffef/ fionem permittit:fed aliud*eis adminiculum fer«atur,quod^aulo poft uobis manifeftum fiet.

t An jilij j^dtrem praterire immune pop i Cur olint patrif pricteritio non habitit ßnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit pro exhiereddtione.

norum poßeßio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g ;ï«ex ßmdicdi^dtwnexprefTa ÎKconiH

bonorumpojfefiio.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 QuatuornotXiiles cafui in quibui licitd

De origine cf^fu bonorum po/Jcßionif, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhicreddtio fine cdufte expreßione,

O V pradtda obfèruâtio circa exhæredationem liberorum maternis etiam pa j^rentibusremifta eft.quorum teftamentum dC lure Ciuili ualetjamp;^ Prætorio quocß auxilio non refcinditurîunicum4j ipfi's liberis eft in querela præfîdium* Qiiemâdmodum uice uerfa,ipfi Iibcri5parentes maternos impuiîe pretereunt, , nbsp;nbsp;. tantumt^ tunc officium filiorum aceuÄri póteft,diuerfum tarnen ius eft in pa/

îm^te rentibus paternif.Nam fi emaqfipatus eum à quo manumifflis eft prætcrieritj i tot.tit.si ejuis a pa- dabitur bonorum poflefsio contra tâbulas:nifi tarnen patrem praeteritum filius rente manumit, tcftatoris præcedat,qui prius ad querelam aâmittitur, eoqj fubmoto pater de/ l.pater filium .’et mum fucceditmâm tune conqueri poteft, quoniam pro exhæredato habetur, ibi not.ff.de inof. quetnadmodufn fi nepotem ^æteritum pater præcedatreo quippe fubmoto,

* tui.ff.dcbo’n.pof. ^^sifcd qucrclam ordinäre debetjUtpote pro exhæredato habitusîque catholica con.tabu. • ' ^ft Omnium fentêntia.Nos tamenijuid probemus infra commodius explicabi/ in^. l.pater.ct in muSjubi 2ô uetus lus non eftè abolitum oftendemus.è re interim eft iuuenibus

l,in suisßf.df libc, oüendere quid uulgo fie rcccptum:quibus conique adhærere debebunt, donee . fe maiorum quæfiionum capaces £lt; ad indagandam ueritatem ampliore pro/

siVE delureCtuili.) QuodadlusCiuileattinctnouifsimaluftiniàni ^.ahud.m autb.ut f^ndlione emendatio fa^ta eftînam fi fifij à matre^uel cæteri libed à parentibus ré” hicc^Midein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuerint fîmplftiter præteritijteftamentum ipib iure eft nullumfidèmc^

in mtb.utwmde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;communt fententia receptum eft^utquibufeuneçÇarcntibiis ab libe

appel. ris præteritis tus dicendi nulluin aduerfij^ corum teftamenta competattnos ta/ f.de inof. tcsta.in mcn altum Nouelke inteHecSum infra indicàbimus»Cæterum quum praîteritio rnbr. _ cum caufa fada efl^Lia’cre teftamentum uolunt^Ea uero quomodo ab cxliqere/

tn ^.emanapdtos-s. datione iccernenda fitjfupra ànobisoftêfum eft,Dubitari etiam hic poteftcur t olim non eodem modo patris præteritm pro exhæredatione habebatur ut ma/ triSjUam utrobiep eft tacita uoluntas cMæredationisîô^ dici forfitan poteftjius

propter fuitatem uel fuitatis imaginem^certam folennitatem in exhæredatione præfcripfiffè,ut tacita fcilicet non fufficereu

s 1V E de edido Prætoris.) Quum filio fîn^caufà a matre præterito ius 5 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicendi nullum competat^fîtqj lus Ciuile eain narte corredum,ambigi folet an

iure quo(^ Prætorip,contra matris tabulasmorne bonori^ poff?Rïo detur f id quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodgoft AngelumS^R-omanumlafontradiditjSC Alexandercaufæamp;foro

0 con.89,in.z.col.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiltjs)fcruiens,apprôbauit.uerum id ab celeberrimis ætatis no/

p in.d.l,z ftræ prqfefloribtis Dvdb, Curtio, Alciato confutatum,abundec^ aduerlario/ ca,iz -p^tra.^ rum rationibus relponfum eft^Quibus non eo folum nomine lubenter fubicri/ bojquod fuere noWs præceptoresjuerum quod eorum fententia ueritati quoep magisconueniat.FaJfumefteniiflideonondari bonorum poffefsionem con/ l.si filiusfa.demil. nbsp;nbsp;tabulas matris,qupd eins præteritio pro exhæredatioe habeat^* Nam quae

test.et.^.putest. exiftimans pertjfTe filium, aliu^iæredem inftituit, non uoluit efle exhære/ l.si instituta.^,fi, datum tarnen nec turn quidem competittontra tabulas,fed Iblâ querela: ff.de inof, te. nbsp;nbsp;nbsp;quanquam dC per princifÄm eiufmodi teftamentum refeiffum legimus, ita ta/

ÏN TIT. DE E^CHAER. LIE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ût

mcnntIibertates5(Skgÿ:a præfSWitûrtquod inipccie uidetur aducrlàri ijs, ‘ t quæfupcriorethenutetracftauinîus:obignorantiam,fci!icetirrito teftamcnto,

legatactiîhi cor/fi!R^crumfaciliseft folutio,qiium hicicftamèntû ualidum fueritjô^habeatquodlbiimputctjquimaluitpcrprincipis dccretum Gbi fubz uenirijquàm per querelamtquanquam uidebatur qiicrelam illi«aon reâe dai i, quum non eflètquod accufari pietaS matris polTetJed rnagis ignorantia ÔC êrz y rorScd quum bonorum poftèfsio contra tabulas ftlijs fuis prieteritts detu^ ucl emancipatisjquos prætor refcifta emancipationc ad ftiorum iura reftituit, lutis apparet nullo modo contra teftamentum matris banc bonorum poflefsionem competerctquum fuos hæredes ne hodie quidcm habcat,nec aliqua cmancipa * tionis fpecies%ppareat,quæ per prætorcm hic rcfcindaturu'd quod lure conliilz d tus mantfcftc fignificatîideo ad reftameeta matris dicens cdidum non pertine ’ 4- rCjCjuia fuos hæredes non habcât.Scd nonne hi^c inutilis eft qeæftiofcur enim foliciti fumus an contra teftamêtum matris corn pctat bonorum polfefsio, quæ anno unô cxtinguitur,quum habeünt præteriti filij ius dicendi nullum ingmta annis durâturumrQiiidam putant utilitatem in hoc conGftcrCjquod bonorum poftèfsionis tempora non aliter currant,quàm ftquis earn Gbi competère feiz uit.quod contingere etiam poft triginta annos potefttextinèto uidelicct iam iu re dicendi nullumU’n quo ignoranti etiam prælcribitur»Scd tarnen an hoc uez rum Gt ambigo. à Corneo certe,Curtiôcp ref robatur, abfurdum quippe uidez tur,utpcr fc annalia tantum prætorum beneficia,ultra trigefimum annum cxz

dem propter ipfius eft brèuitatemînon tarnen in tantû hoc porrigcmus,ut lonz gins Prætorium lus quam Ciuile duret Alexâder fupra didæ quæftionis cam f etiamutilitatcmpêrpendittquodquumbonorum pofleftio contra tabulas ex quorundam opinione præteritts à matre dctur,codcm*ure etiam danda Gt boz

norum poftèfsio undeîibcri.nam eifdem perfonis hæ diR dantur^una contra te h in rui.c.citiiddm. flamentumjalterAbintcftato.Proderit itaque filio prçtcrito à matre bonorum i fac.l.fi.c.dc tem.

poftèfsio undc liberi, quod ex duobgs capitibus ifucccdere poteft,2lt; per triz mu.rest. ginta annos ab fuccefsione exclufus quaft filius,pofsit adhu» ufc|uc ad fexagez ■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fimum annum quaft legitimus àdmitti.Sed nec hoc quideqi fatis defendi poz ■aceuc.de teft,etiam G uulgo ea opinio tradita fît,putat enim Francifeus Tigiinus,ut AF coHî.ijs it?kr con ciatus etiam annotauit,non efte plura f^ccefsionum capita Iure ciuili,quemad^ sil.ßarto. et uiJe modum funt Iurc prætorio,quod ego ueritati rnagis confentaneum effè arbiz Bartcons.it^ tronQiud igitur nihil'ne prodeftjultraiusdicendinullum effè teftamentum, quot;nbsp;‘^^•4 habere bonorum poftèfsionê contra tabulasfAt cur ô6 filq olim à patribus præ teriti,in quorum crantpoteftate,bonorum poftèfsionê contra tabulas crebrius inientabantfNuilacertchi^maffn^uidcnsqjoftendi militas potcft,nifi quod fuprâtràdidfjliumanms parentum iudicia per bonorum p/)frefsionem,quàm ° jƒlii ' per ius dicendi nullum expugnarùVcrûtameninfpeda origine bonoru^ pofz fcfsionis,manifcftius quoep aliquanto apparei^cur olim qui Iurc Ciuili fuccez

y dere pofcrantjPrætoriumadderentauxilium^Sciefldiim ergcf^rincipp bonoz rum poftèfsiones inuentas fuiftèjUt ij qui Iurc ciuili fucîedere non pofiènt,pcr Prætorumæquitatemadmittèrentur.Tum ucro etiam ut qui à Iurc Ciuili coz jJe bono,pofs,i^ gniti erant, accipiendo hæreditatcm à PrætSrum manu*iuftiorcs poftèflcires eflè uidercrmir : fcilicet ne fummo tantum iure ue! inuadere ucl occuparc dez l.i(fte.ff,deacdt{.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fundi bona,Ted ab ipfo indice accepi^ ej^Gflnarcntur ♦ hinc apud quofdam pojsef. '

populos durât confuctudöjUt omnes hæredesàmaniiiudicis bona accipiann f MMsuer,titii,de olim ergo non aliud erat bonorum poftèfsioncm c«ncederc,qu'am haeredem .

101 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEN. VIGLII .

1 pc«citff.5.or((fio-inpoffêlsioncm bonorum mitterc,ac illiiusex fua ftiriididione cônftituere» nt w Verrem, ar. qqanquam enim différât poffèfsio,de qua acquirenda fped|^ eft ti^ulus,'a bo y norum poffèfsione,fetis tarnen eft uerifimile eandem clSrutnufque uerbi ori/ * ginem.Hanc i^tur caufam fuiffè arbitror,cur ij qui lur/Ciuili fuccedere pote/ rant,bonorun?poffelsionem pcterenUqupd hæc fdlicet ipfis iuftiorem quo/ dam modo titulum dabat:poftquam utroque iure fucccfsio erat delata*ucruni in p®ftremis luftiniani conftitutioiaibus nulla omnino bonorum poffelsionis mentio inuenitur,quæ certis quoque tantum cafibus hodie neceffaria eft* No/ s'

uifsimccii^ahunctitulumjanimaduertt’ndum eft plane ah'amhodie formam cxhærcdationis eiïc,quàm olim fuitnn ü Inftitiiuones eiïènt reformandæjCre/ diderim plane totum hune titulum De exheredationcjeflè immutandum» Hó/ die cnim inter parentes liberos que ndh tanta eft diff erentia circa exhaeredatio/ nemjquanta olilh fuittut fuis Igcis a nobis indicatum eft:formac^ omnis exhaî/ redationis,in exprefsione caufæconfiftit.Caufæ autem ob quas liberi exhære/ 7 dari poffuntjfunt quatuordecimrob quas parentes o(ffo:atque oôîo eædem in/

ter quatuordecim numerantur* Sex enim non fàtis grauesjmperator credidit» quædam enim pro patria potÂîatCjUel etiam iure naturæ parentibus in liberos permiffà funt;qug nice uerla liberis prohibentur*Qtiid enim fi filium pater tier , beraueritjfi conuicium feceritjUel quid fimile f an non hoc condonabimus pa/ tri t'Ai non uicifsim æquum eft,#Iium eflè cenforem mórum patris * Illud mi/ rum quum expreffe dicat Imperator,Præter quatuordecim caulas enumeratas

A in-d.^-aliud nbsp;nbsp;nbsp;nullam aliam poffè ôbijci,Interprétés tamen fîmiles,grauiorescp communi Opt 8

in Mth.non Hat. nione àdmifîffe : Ut hodie non quatuordecim fîntcaufæ,Ièdinfinitæprope,ac f , innumerabiles.quæ fententia mihi nunquam placuitQuid enim erat enume/ cTosh ratione opus f aut cur ijueritur Imperator ab antiquis, grauiores caufas fuiflè ' d l-non‘Zmit.^ si prætermiflas,fi hic Iictta erat extenfio f aut in quo ueterum altercatio fublata qMir SM manu.fß eft,fi adhuc alios licet alTumere rNufquam certe grauius abjnterpretibus pec/

' coK,Mb. catur,qu'am in hacextendendarumlegumlicentia*Interdum tarnen etiam citra 9 e s,^.pmcd, caulæ expiefsionemualetexhæredatiofut fi bonâ mente fiacfîuoluntateeius qui cxhærfdâtur:item etiâm à militc*fcd nbsp;nbsp;fîlia rede exhærcda/

turfîÂecaufa,quæ abinteftato non poteft fuccede/ re*CoIIegitôC alios cafus lifon,fed fu/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SECtVIT VR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te^ämentls fgt;onifbleditt.

num brein'ter hic pcrftridus titukiseft» Cæteri^ norihulli hzTffrgt;^syóiTaTK omina penftciilantes,gerundia,participiacp futuri temporis nccefsitatem quan dam fignifïcareannotanta'deoi^ impropriam hanc interpretationem elIè.Eft Î autemneceiTariainomntfolennt teftamentohæredis inftitutiô(cætera enim omitti poiTuntjquaka funt Icgata,fideicommina,libcrtatum datio,tutorum at/ e que executorum conftitutio,tunerts item Ô6 fepulturç ordinatio) fed tarnen ex contextu fatis apparet, non de hærcdis inftituendi necefsitate hic agi,de qua f circa teftamenti diftïnitionem didum eft,fed tantum ( ut rede brcuitcrcp Ac/ curfius notauit)qui pofsint,SC qualiterpofsint hæredcs inftitui. Porro de gcz rundiorum participiorumv^ fignificatione hoe retinend«m e{t,totam fere earn ex adiundorum ui pend^remam fi dixero liberos hærcdcj inftituendos ucl ex/ ” hæredandos ellè,m^riendum eiïè omnibus,hic quædam coliigitur necefsitas» atcum dicimus inter nauigandum multa animo obuerfaripcri£uîa,animo occi dendi Titium inuafit,in allegandis legiftus indicium SC modijpi adhibendum, in diuidenda hæreditate iudicis maxime ualerc officium,hic nemo dixerit ali/ quam ciTe nccefsitatis fignilicationcm.Vnde ego nihil diffci^e arbitror fine riz tulus inferibatur De hæredibus inftituendis, fine De hæredum inftitutione»

E R E D E S inftituere pcrmifsû cft,tam liberos honffnes K 11 feruos,8C tam proprios alienot. BropriÄ auteqj olim ,^îquidem,fccundurn pluriutn fententias, non aliter cp cum li/ bertate,rcôle inflituerc licebat.hodie uero eflam fine liberta te, ex nofîra conftitutionc hæredes eos initituere perAifTum eft. Quod non per innifliationê induximus,fed quon«m æquius erat,SC Atilicino placuifle Paulus fuis libris,quostatn*ad Aafuriu,^ahinum, ad Plauz tium feripfit, refert. Proprius autem feruus’etiafti is intenigitur,in quo nud^m proprietatem tefi;ator habet,aliodfuqjfruôtum habente»

^.fi.lde h£re.du. T T ^^REDES INSTITVERE.) . Hærcdes, uctcres dominos uocaz lt;nbsp;ttdiffe. 1. X bannSC quanquam in rebus quoepfingulis teftamento relidis,ideft lez 1.4 titio.ff.de fir. gafis dominiS transferàturfqjtamen ad uniuerfi dominq,ac iuris fuccefsionem l.h£reditas. ff.de hoc nomcn reftridû eft. Hæredes enim uocamus,iuris ac uniuerforu bonorum tterb.sigtt. fuccéftóres. Accurfi'us in uerboinftitucrejpræpofi'tionemuim etiam aliquam 2« 2°'* . . habere arbitraturfquafifcilicet hæredes domini intus ftatuantur,ac in defunrfti morpres7'^^'‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubintrént,fuccedantc^.Sld hoc quidem magis elTet fibi aliqi

f I.lff.eo. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;- ,.rr .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

re in iura defundijquaiquidem partim in dominiOjpartim in pofTefsione confi g I.omttiî b£rcditas. ftuntiatque hinc continiiatio quædam fingitur dôminq ÔC poflèfsionis à defun l.omnM firede rc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hærêdemZdominq quidem cum adita eft hærcditas, ppOefsionis cum eft

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non eft etiam apz

c'apioni. ’’ prehenfione nouàopus.Plerumc^ autdh SC ftatutisintrodudum eft,ut eodcm 4-i Lorn h£redts. de modo polTcfsio (fuo dominium ab adita hæreditate fine aliquo adu corporali aclt;]u.pof in fuccefforem ccfttinuetunSC hæc quidem dicifur ciuilifsima poflefsiOjquæ {? l,cum ««!«ƒƒ. ex apud Francos ufi'tatifsimà eftfunde res ab altjs occupatas,nonadionibusjfed I bw XrX ( f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recuperare hæredes illlc fblent.Hoc quoc^ hie quæriturjan cum

bisdemortfiift I'e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defundt locum fubintret,atque eius perfbnam repræfentet, idem omniz

uif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no dominium habeatquoddefundusf'Et dominium quidem re ipfaacfpez

m Flt;tb.ef Ange.hie de non differre certum cftfnumero tamen(ut aiunt)diuerfum eftfnam dum iaz » l.i.in prinff.de re cet hærcditaSjreucra nullus eius eft dominusfatqwe adeundo hæres accipit doz ' miniumjnonquidem numeroidemquoöb'néemndofuitextinjjumffedtamê

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum titulumfuutn inde hæres deducat,idem omnino cÄe dominium uidetur,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæredem cont^uata.yo^qufdem fubtile magis eft5quam utilc,Sed uel eo noz

p s.de lurepcrfo.m perm(SS^m EST.) ^RegulaeftjOmnespoflehæredesinftitui,tam 0 Lmm legc.ff.de te Iiberos,quam feruot : fub qua diuifionc omnes homines comprehenduntur.SC stdmen.^’ ' nbsp;nbsp;de feruis quidem fatis cxadce:^quitur luftinianus.de liberisucfc nihil hie tra *

r l.ciuiscjuis. ^.fdii. didit,tn quibus tarnen non fempcFfupmdida régula procedit.Multi enim funt lt;5quot; C.ad Ic.inl.nMie, liberi homines,quiinftiRiincqueunt,ut improbi,SC inteftabiles, utfilij eorum

s l.i.c-deh£r.mst. qyf Jefæ maicftatis rei funr,ut de]gortati,SC peregrini.atque adeo olim nulli à cP •5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueRotBanp

' UC Romano inftitui paecrantjdifi ciucs quoc^ ipfi Romani eflent.’quod in oraz done Citÿronis jjuj^ectnna notarc heettnee parua hæc erat Romance ciuitaz

tis utilitaSjUt bona ap|jd eines pcrmancrcnr.quod ctiam hodie obferuari apud aliquos populos animaduertimus.ôC tarnen non eft dubium I^rbaros, hoftes, peregrinos,cxterosqj,libêros cenfey. Non polTunt ctiam ipurq hæredcs inftiz ‘ tuijfeddumtaxat'apàtretauusenimexfiiionothonatum,uel ex Icgitimofilio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Ipurium nepotem inftitucre minime prohfbetur.hodic quoque monachtquiz dam inutiliter teftamento hæredés inftituuntur.olim etiam cum inccrtis perfoz x nis non erat teftamenti fadiôîquæ ratio uidetur quoqj fuifte in pofthumis alie

.. nis.Ac in fumma quibus non poteft Icgarfiqfdem etiam inutiliter hæreditas rez linquiturtacficrcftringenda eft regula^^uæ liberos homines hæredes inftitui

• permittiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

P R O P RIO S autem olim quidem.) Awtiqua eft hæc quæftiotSt^ quan a l.2.de lcga.i.§.k-quam fere feruitus nobis eftincognita, præfens tarnen Iuris decifio alqs iæpe gari.j.defg.

quam interpretationem ipfa æquitas quæ uoluntad maxime fiiffragatur, amp;nbsp;liz bertatis fauor inducif,fuadetq;.Quanquam ergo ueteres ferc lureconfuki crez nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^olue^,

diderint hune ncc liberum nee hæredem forê,nifî de libertate teftator uoîuntaz do.ff.de hter.inst.

tem fuam expreflcn'tîlmperator tarnen nofterahïid cenftituitjinaximcquinn 8 aliquos ex andquis edam idem uolui'fle com pert um fit^ Ätih'cinum qui Pró/ c culi fuit auditor,ujca opinione fiu'iïè ïulius Paulus citet in annotadonibus fuis 9 ad commentaria Mafurq Sabini Sgt;C Piautq ♦ In quo hoc obiter quoqt annotanz dumeft,ad Mafurium nonhicnuncffpationem fignifîcarejeu dedicationem operisjuerum annotadonemtueludjad cdicflum,ad Jegem Aquüiamjad iènaz tuiconfultum Macedonianum.quis enim temporum pctftus ignorât Mafuz rium toto feculo antiquiorem fuiffè luÜo Paulo fQuoniam uero Atilicinus in eadem fuit fententiajfatctur ïmpcratorflon ie per innouationem hanc quæftio nem induxiflètalibi tarnen aitjHOua fe ratione id cônftituiflcmec tarnen id huic d

to adueriari Accurfius oftendit.uetus enim fuit prudentium de hac quæftione alz tercatio.SC quanquam prudentium refponfa magna nitebantur authoritate, ƒ , quum tarnen inter fe diiR’«iebant, plurium fententia præponderabat, 5C aîiz r

n quando meliprum opinio,plurwmlt;6fenfui præferébatur. Sic in Codice Theo ' responsT'quot;^'* dofianode refponfisf3rudentumlegimus,Vbidiucrfæfcnfentiæproferuntur, g liamp;.i.htj potior authorum numerus uincattuel fi numerus æqualis fit,eius parti dteedat

Il uincitjita cedit duobus.Non dubito itaque diuerfam fententiam tanqiîam pluz 1» fa.ijt{odiic dicliur rium,prius obtinuiflêtquum altera in qua cum Ätilicino forte Paulus fuitjpau »«««amp; pluriun dores habuerit affcrtores,quâ nouo deinde ^gumêto approbauit luftinianus, . ut in eius conftitutione apèrtius legitur.autem iurre fit quum hæreditas ‘ pure rclida tfijlibertas uero fub condidOneCck quo querit Âccurfius)decifum

IJ eft ab luftiniàno.In eo tarnen cafu nihfl mufatum arbitror^quum pure hærcdiz l Iß.c.de ncc.ser* täte relida feruojibertas in diem dilata eft.nam hic lt;^uoluntate conftattquem m l.ciuotics.^.fina.k admodum nec ille feruus liber erit aut hæres^quem tâtum hæredem,non etiam ^‘iifilio.^.t.ffeo.

-»off nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMÂÎEN^IGLIÎ • ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

n iJcrn- hbcfum cfTc tcftator uSluitthic eni'm uoluntatis confsöura fiimî nequifgt;qniîiii

-o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refragetun Nonnulli quóquc dc co mirantur^jj^on co^cm modo^M

dâw' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprius libÄ fiat,cui Icgâtum eft reh'(5lLim:fcd if^rompt« ratio cftjiæ

rediras cnim n^illo modo nifi libero acquiri poteftiquapïoptcr citra libertärem

P deillo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exitiim iniicnire uohintas defundi ncquiçnam id ideo indudum cflè,quod fer

Modl'ic^ hærede inftitiitOjfauor etiam aliquis tcftamenti confidcreturjinihi non pla/ r itiJ.I.ijüitffü» cetXjiiLiminluftinianicônftitutioncferuiimbunccohærcdcm habuiftc appa/ reatjperçuiusaditionem teftati caufà conferuari potcrat. Quærit ÔC de fcruo communi,hærede ab altcro ex dominis inftitiito Arctinusiôi^ quidem fi libcrta

, nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tem reliquiftètjfion eftdubium poHc feruum ab alio domino Tefe redimêre: .

jtittO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj lilt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ f

s-dedoit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furum,amp; hærcditatcm cum altera lui parte domino alq acquiuturumtquæ opi

t glo,et doc.in.l.sed nio mihi uidetur aduerfari deftindi uoluntatûproinde crediderim libertatis fa/

t t îi I» condA.pc. uorc ÔC ad hune cafum luftiniani conftitutionem proferendam: S)C quanquara hic fubcft perfona cui fcruus inftitutus hærcditatcm acquirat,ex uoluntate ta/ men defundi defînienda potms hæc quæftio eft:quum etiam inj luftiniani con ftitutione cohæredem hic fcruus habucritjatque ipfè etiam afteri legatus poft inftitutionem fueritjcui acquirere potuitiSC nihilominus tarnen liberum hære/ demcp ilium fieri luftinianus humaniter conftituit. Certe fi communem fer/ • nbsp;nbsp;uum tutorcm quis fcripfiflet non^ubito quin redimi debcat, etiamfi nulla fi/

Eft tamen cafus, fn quo ncc cum libertate utiliter feruus à domft na hærcs inftituftur :lit conftitutfone Diuorum Seueri Antonini ca/ uetur,cuius uerba*(iæc funt, Scruum adultcriomaculatum,non iu/ rc teftamento manumiflum ante fententiam ab ea mulierc uideri, quæ rca fucrat eiufdcm criminis poftulfta : rationis eft. Quare fcquitur, ut in eundem a^domina collata hæredis inftitutio, nullius momentf habcatur.

IK T Otabilis hiAccitatur cafu^in quo fèruus proprius hæres inftitui ncquif, JL qui à fupradîda régula excipiturtnam quum manumitti non pofsit, ncc fubfîftcre in eo fine fi'bertate hæi^ditas queat,certum eft non ualq^c inftitutio/ nemtquod tamen intenigendum eft in feruis,non libcrishominibus nobis fer/ t uientibus,ideft operam dantibus uel Iocantibus,qui pendête aceufatione adul/ tertj inftitui pofTuntjquuÂi liberi fi'nt,SC aceufatio nihil impediat hæreditati»

• •, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acqpw

lÄ TIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HATRED. INST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107

uo fuo uokichtjtieqLieenimiillaturn ent pœna, quumhoc PSntifïcià Icxper/ mittat.SC forte hbertatem ex hoc nlatn'monio feriius confecjiietur.’nam fi per/ b uide per tot. extra mittendoutancillanubathberojdomtnuvnantimittere indetur,curnon4^tiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

dicamus muIierem,IiberLim eiim eflè uelle qiiem fibt maritumdelegitc'Quod fi uero in fimph'ci fornicatîone (èrutis aceufatus ignibiis trâditur, qjiilto magis

I idem erit cum adufterij crimine duph'cicp delido maculatus eft. mulier certe ca pitalem fiiftfhebir fententiam, quam mortem dodores interpretantur, quod ctiam comprobatur ex lattoribus uerbi?conftitutionis D.Conftantmtj quæ in Codice Theodofîano refertur. Verum an idenjetiam erit,fi ifti deofculatus do minam fueritjudprocemiaillicitaeluxuriæ dederit, quæritur f'Ego nôn puto, 1 mb,dciudi præfertim quum eiufhiodi apud nonnullos populos fine delicîi fufpicione tôle

4-rentur.In hoc omnes confentiunt,non eadem pœna dominum tenen', qui cum ancillârem habueritrhicenim partus(èruusnalîitur,at liberamulier tali coitu 2 liberorum ingenuitatem inficit. ÔC matronas alioqui maxime decet pudicitia, qua non aliampreciofîorem dotem habent.

ipfome£,uerum etiam fi cum alto domina adulterium commifcritîfed hic tan/ • turn ufque ad fexaginta dies,ibi ufque ad finem iudictj,ideft fententiam,SC qui b l.prospexit.ff. efui ƒ dem quando cum aliocontradum eft crimen ratio earedditur,ne quæftioni fer

amp; hic dici poteft.largiusc^ tempus præftitutum eft,qugd is feruus ÔC ipfe accu/ fetur,Ô£^ mulieris aceufationem inftruêre pofsit, Videtur tarnen ex hac conftitu tione, etiam fi domina eftèt accufata,fi tarnen feruus no’hdum fuerit infî'mula/ tus manumitti etîhi poft fexaginta dies poflèîquinimmo tenebit ctiam liber/ tas fi folus accufabitur.quanquam dufeitari pofsit an de àdulterio feruus accu/ fari pofsit,atque interca ad uxoris delidum conniueri.Conftitutio certe Seue/ I eirgu.l.omnim. tt ri Antonini indicat utrumque fuiftè fimul aceufatum, a«e alterutrius uero nbsp;nbsp;’1quot; «0.0.4«adult»

fuerit fadum diuortiuminam tune eti^|p ante aceufationem intra fexaginta dies impeditur libcrtas,ut rede annotatum eft à Fabro,atque Aretino. olim ue 7 ro conftante matrimonio adulterij indicium peragt nequibat, Porro ilia in hoc paragraphoinprimisintricata quæftiô eft,nec fatis uulgoexpedita,anisqui pendente iudiciomanumiflhsiuutiliter fuitjlibertatem, hæreditatemcp ßltem confequi pofsit,fi' abfolutus tuej^tlßlures in ea fententia eftê uidentur,ut non teneatinftituTïo.Egoyiuerfum puto,quamobrem quo meliws hæc enucleetur diffîcultas,feparatim primo de Iibertate uideamus,an ilia ftilicet competat poft abfolutionem,quæquidem fi conciderit, fruftra dchæreditaljdifputabimusî fin uero ilia competit,tum ulterius de hæreditate amp;înlïîi;ptione quærcadû eft, 8 Videtur autem prima facie libertatem nunquam competere,quum ab initio in utilis fît manumifsio,amp;^ quid dubtf eft habitura hæc ImperaÂrum conftitutio, fi eo tantum cafu libertas impeditur, quo condemnatori» fequitur iènt.entia, quæ uitam etom aufert:quo cafu nihil certe pr^futura eft libcrtatis datio. qua/ propter intelligenda erit conftitutio,utlt;tian»poft abfolutionem præccdens ma numifsio nihil momenti adferatAliuerfa tarnen fentenWa æquior eft,ne falfa ÔC calûniofa aceufatione libertatis benefîcio feruus fraufleturiquum ob earn eau/ fam præcipue pendente lite impediatur libertés,qp quæftioni fubducatur,ob id

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i quod

quod liber fît,ne’ue ex co mi'tius puniatur.namïnnocêtiamfex grauarc noîtrff, f cittH filiu! § nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum ne fontes per libertatê à fupplicio claberenturj^WÇidit.'qiffid etiam •

tw/fdeltacafuPapiniâniplurifariamcolligipoteftjinquodiciturferuilibcrtaz tem ftatum ofgt; quæftionem adulterij fu^endfiergo apparet forte futurum j ut liber ille fiat, nec penitus inutilis exiftat manumifsio : amp;nbsp;quum dubitat an legata Ipcrare pofsitjiióne innuit libor tatem pofiê adhuc competereî^nam conz dènatus uel feruus permanens.fine ullo dubio accipere ea nequiuifTeCpcrpenz de etiam qupd pure manumifius fuit,SC pure data legata fuerint,quæ empliaiï non carent.Qiianquam ergo inutilis eft ante fententiam manumifsio,uires taz men poftea accipiet:quod tàuor libertatis ôd innocêtiæ fuadetîacfatis magnus interea effedus ell impeditac libertati^quod quæftioni fubdut^us non fuerit. Nunc difpiciamffs an hæres efl^pofsitfquod quoc^ arbitrer,nam quæ obftare P iA-scrms.ciMi uideb mturjdelegattsloquuntur,certum eft autem legata pure data,tune cum Frfl». adita eft hæreditas cedentia,inutilia fieri fi libertas adhuc in fufpenfo fuerit.nez

quit enim Icgatum pure datum atque adita hæreditate cedens in fufpenfo fta/ Ij î.fitC.côw.priCd. re:nam fi femel cefsitjuon lam^mplius fufpênditur. At non idem in hæreditaz te^ea enim non fimiliter ceditjquum cefsio cius una cum aditione differri pof/ fitjdonec de libertatc eueniat conditiotquod ex eo coprobaii poteftjquod cum • haereditas pure relicfïa eftjibertas aÄtem fub conditione,cucniête demum conz r l.!crtius.^,j,ff.eo. ditione utraque compctat:at fi legatum pure fadum fitjSC libertas fub coditioz i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne reh'da fLierit,nifi antequam cedat legatum conditio euenerit, ipfum euanez

r l.lt;ju£situm.^.jJc Icére certum eft.Mea itacß fententia feruus abfolutusjfi eiitliber, erft etiam bac fgrf i res:tametfi legata percipere fpcrarec^ non pofsit.Cur tarnen in SylLmiani fe/ t l.pe.c.Ad syllittti, natufconfultî impedim^to legata inutiliter cedentia debeantur, fpecialis fine « 'fgraw.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-atio : nam illic hæres etiam adiré remoratus hæreditatem non adiz

ID quod hie deciditurpoterat fan's ex præcêdentibus intelligi, ad exprefsioz rem tarnen declarationem additum fuitince definitio hæc tantum in alieno

feruo procedit,uerum in quibufeunque etiam altj^ebusiproprium enim 0^ az fienum,meum ÔÔ fuum a dominio denomfgar^ur,Attingit porro hie eum noz b l-^.c,deusitfruc. dumAngelus,ani*fusfrult;ftusparsdominij fitfin quo Icgjs non fittis conueniz irecte dicimus.de unt,fèd eam fcrc probant folutionem,quod ad totum amp;nbsp;plenum dominiu conz ftituendum paig fit ufusfrueftus, non aliter ac paries domus portioeft.acita unum refponfum intejlf^iÄt,quod ait in multis cafibus ufumfruâum dominif partem efte,Sed id mihi non probatur,hæc enim ratio non in multis cafibus, fed omnibus proetditiSd alia lex ait totum noftrum efte, etiam fi ufusfrudusi alienus fi'ta'n toto uero nulla par^deefTe poteft: SC tarnen ft abfit ufusfruóus, æque dicitur nofter efte fundus^icendum ergo ufumfrudum nog efle partem domini], fed aliud quoddam ius i«re,a^ reliquarum leruitutum inftartnemo autem dixerit, eum qui lt;us eundi per agrum habet dominum eins efte in aliz qua parte.Quomodo er^ intelligemus quod dicitur ufumfrudum domintf partem efTe in multis cafi'bus.^miffi non difplicet ut dicam us ufufruduarium in

multis cafibirs M^omi'no habcn'jSlt;^ ak'quando etiam credidi iiideti iifiimfruz

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duarius partis iinius dominus eflcjquod non idem eft in ædium ufufrudutied tufetioni,

hie intelledus fubtilibus auribus(uti iat fcio)non arridebit:reprchendi tarnen à quouis eum libenter patiar,dummodo idem meliorem adferat. •

Seruusautem à domino fuo hcrcs inftitutus/i quidem inTadem can fa manfennfit ex teftamento liberjaæresi^ ei necefTanus. Si uero à uiuo teftatore manumiflus fuerinfuo arb^trio adiré hæreditatem poteftiquia non fit hæres neceflariuSjCum utrumq^ ex^omini teftaTnento non con fequatur.Quod fi alienatus fuerit,iuflti noui domini adiré hæreditatem debetjSi ea ratione per eum dominus fit hæres. nam ipfe alienatus,neep libcr^neq; hæres efle poteft,etiam fi cum libertate hæres inftitutus fuez ritjdeftitifle emm à libertatis datione uidetur dominus,qui eu alienauit.

QVum didumfitieruum proprium bæredempoiTeinftituijUlterius caz fusomnes Imperator profequitur,qui circa cujp accidere polTunt.aliz quanuo enim permanet in domini Slt; tcftatoris poteftatehnterdum manumitti tLirtinterdum alienatur.poftremus hie caftis maiorem hSbet dubitationem, rez j seripium.^quot;. gula enim luris eit,libertatem feruo inftituto hæredi non rede adimi,quemadz regulu.fif.de modum nee hæreditas,feruo folo cumrfibertate inftitutomam quum unum tan posthu. turn ademeritjfine quo alterum exitum habere nequit,fatiu^ft ademptionem nunamhabcri,qiiamadumconcidere:fedidinexprciraad»mptione procedit, b itd limit.doc.in,d. 0^ eo cafu qüo in eadem cauia feruus permanettnam fi alienatus fuerit,necefle é.rcguU

I eft fateri inutilem effe libertatis dationejjii.Scd an emptori per hunc feruum hae f éditas acquiri pofsit,an uero Sgt;C ipfa cum libertate extinguatur, quæritur.'' Rez Ipondet Imperator emptori SC nouo domino per feruum acquiri hæreditatem. diucria tarnen fententia argumento rei legatæ alienatæcp adftrui poterat.nam c l.cum \cruo.ffi.de fl feruus aliciii fit Icgatus,^deinde ucnditus,poftea uero redemptus,legatum adimJeg. feme! extindum nunquam com^le^zit.Cur ergo dicimus hæreditatem acquiri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

emptori,atqiß etiam J^bertatemredemptioneferui reuiuifeerer'Sed tarnen ifta d l.rerum.ffi.de ind-huic deciftoni non aduerfanturinam quum hie tacite teftator libertatem adez kk-imm. mcrit,per alienationem fcilicet,humanior erit fententia fi liberj^tem redempto competere dicamus,quum expreffe non fuerit ademptî;^tque ideo quum non

' fxpreffa uoluntate libertatem ademerit,hæreditas fempcr perdurât, quam uel^ arg.l.si'^ieruo.fifi, 1 domino uelfibi,fiue erit manumifrusjfiueredemptusacquiffturus eft. Sed adz dcudiin.kg.

hue de alio circa hoc dubitatur,an per alienationem ferui in teftamento manuz f per tex.in.l red in mifsi Iegatui]jini fadum extinguatutjan uero gd emptorem perueniat.Accurz diem, et.l.iuliunua fius putat non peruenire,5lt;^ difterentiajn conftituit inter hæreditatem SC legaz »o^jer-ff-de cond, turnjcuiusfententiapalam repröbata eft:namlegatumut hæreditasnouo Ba^’indli ferui domino acquiritur,nifiexprefleadempta libertés fuerittquum enim tunc fiue oermanferit in domini poteftate,fiue red^mptus fuerit,ne fibi quidem ipfe h ill.« «jw

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k } acquiz

acquircrc poßi't,quomodo diccmus per eum huiuimoc^^i^ölutngitutn ad emptorem dcferri ôc hæc ad iftum caium fuffîciunt, priores duo nïhil habens diffîcultatis : ho J tarnen fcicndum,ôô fi proprie fcruus ncccHàrius hæres fif,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia^rotinus à morte teftatoiis liber fit ôd Jiæresifi tarnen conditione libertas 5

h 1 m-ûus I ff fiifpenfa eft,uel aliunde,necefiàrium tarnen ajque fieri,meo iudicio,ubi libella I l-expxrtc'ff.dcac conditio aduencritiutSC inilloc^u,quum fie inftitutuseft,QuumTitius

({ui.b£r. hæres mihi erit,Stichus liber 2C hæres cfto,expedandus qin'dem hic erit cohæz res:non tarnen fie ab eo libertatem accipit,ut uel ipfius fiat Iibertus,uel minus teftatori neceflarius exiftat.

Afienus quoque feruus hæres inftitutus, fi în cadem caufà durauerit, iufiTu eins domini adiré hæreSitate debet. Si uero alicnatus fuerit ab co, aut uiuo teftatore,aut poft mortem eius,antequam adeatidebet iufïu no ui domini adiré. At fi man^miftiis eft uiuo teftatore, ucl mortuo, ante/ quam adeanfuo arbitrio adiré poteft hæreditatem.

f hipost.^.siam. TTlcdcaIienoagcregîcipit,quicumIibcrtatehæresinftituinequitînifi for/ • ff.ciMn. di.le.ced. J, Xtc fic,quum liber erit.Slt; tunc expedand^eft conditiolnam fi liberum iuf/

g gloun.î.i.^KtJo cfièfcruum alienûm fimpliciter, eundemc^ haeredem fcripferit,neutrum I si «I mlfboîîd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alienus feruus tantum fuerit infiitutuSjdomiiib acquirer,in eu/

poteftate tempore aditæ haereditatiseritietiam fi in millefimam perfonam q;(i.b(crc. ' ambulâucrit.fequfturenimferuumhæreditasjut caput noxa.Quod ius 8C in z, Lsi liera uott remu monachis eft ferua»dum,qui de uno monafterio ad aliud migrant. Differentia gt;icrdndi.^,sipost, tamcncitca hoc eft inter legatum ÔC hæreditatem: nam in legato pure relido ffmidnduii folum moi tis tempus fpédamus : tun(lt;nim dies eins cedit,etiam fi non uenit Xfô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft,nifi adita hærcditate:ipfa uero hærcditas in extraneis ce/ i

l.oblîgdri.^. tutor. tautum quum aditur.Obferuandum eftautemôlim perfonasin alteriuspo ff.de Mth.tut. nbsp;nbsp;teftate conftitutas,non potuiftè adiré hæreditatem fine iuffu.Debet autem iuf/

ni l.c{ui iu aliena.ff. fus præcederetnam hic Ut ôi^mandâtum ad futura,^uthoritas ad præicntia,rati B de acci.hlt;er. habitio ad præterita refertur. confenfus auten^ere ad hæc ômnia. ïuffus ergo M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adumpræcedit,raMhabitiofcquitur,authoritasinipfoalt;§u interuenirc débet.

O ifi'^.sîiMutem pd ^^^tiones autcm cur iuftùs hic requiratur,multæ quidem funt,inter quas eft Si

in'tjf bo.c]u£iibc filS,ue inuitos Ijgereditati ^bligent cos,in quorum funt poteftatetquum fæpe 4^ ris.c. damna amergantjuec (^^per lucrofa fit hæreditas.Hôc tarnen in filijs immuta/

P L(]ui ^est.dere- tum cft.nam quum rêcufante pâtre adiré pofsint, pofte etiam co ignorante amp;C Jinn iiihrntr mniÄiiipnc In nrnfpf^irns hmpn adlmr intlTim filins pvnprQ^iz

r I c de bon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hodic differentia inter ^ium 2lt; feruumtquod fcruo nol^te adiré do/

libc. minus nihil cônfequitur.’fed tamei»filiolt;ecu{antc, fine profelt;ftitia,fiue aduen/ f

î Ang.hic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticû,Üue caftrenfis fit h»-editas,accipere earn pater poteft.Quæritur QC dé mo

t in.l.i. ff.de uuîgd. nachOjinquopoteftasquSdam eftfimilispatriæSCdominicæ.BârtoIusÔLCæ/

* g terijfîlio magis eum hic æquiparaîit ; proinde eo nolente adiré, acquiri tarnen

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæredttalgm

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN T^IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HAER. INST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irf

’ haa'edi'taÿm motofipio;Ciii op'inioni SC ego aflenn'or t necß’ cnim monachus • tolerandus eftjqunulfui fupcrioris non eft aiîdtens, contrâ obedientiæ profeP fioncmîô^monachum,prout commodum eft,uel res paatur,t^uiparare foie/ mus modo fîliOjmodo fcruo,nam non dubito monachum fine tuflu adiré hæz reditatem non poffèjquum fibi acquirere nèqueat:amp; damno affîccrc monaftez ri'um non debeata'n hoc ergo,feruo fimiks tftîin alterOjmagis filio.

Seruus etiam aliénas poft domini mortem recfte hæres inftituitur: quia Si. cum faæreditarijs ferais eft teftamenti faôlio^Nondum enim adi ta hæreditas, perfonæ uicem fuftin«jnon hxredis futuri,fed defunôtû * quum etiam eius,qui in utero eft^feruus reój^e hærcs ^nftfl^latur.

POST domini mortem ) Non dubium eft poftè fie aliquem inftitui. Poft mortem Sempronq domini fui,Stichusmiht hæres eftô,aliud taz d I menhicuoluit Imperator fîgnificaremam quum feruus non pofsit hæres inz ftitui,nifiexdominiperfona,ac Stichus hæres feriptuseflet,cuius dominus eratmortuus,nec adhuchæreditatem alius adieratjUidjßatur hune feruum hæ

reditatem acquirere non poflèjdomino non amplius in rerum natura exiftente* Indudum tarnen e^ iuris fidione,ut hæreditas defundi’perfbnam fuftincat,ac c fie utiliterifte hæres inftitutus reperiaturîexpedare tarnen debet futuri hærèz disiuflum,qui fenfusGræca interpraatione comprobatur.utiliusautemeft, utdefundi perlonam hæreditas repræfentet,quàm hæredis fflturi.quid enim fi non poftet futurus hæres à nobis inftitui f'ueluti fi fpuriu3»mihi filius fit,ucl pofthumus alienusmon leue tarnen dubium eft,quid iuris fit, quum defuniftus etiam non fuithæreditatis noftræ capâx^e quo hic ample apud Fabrum difpu tatur* Deeomiror Dodores noftros mirarijcur pofsimus feruum pofthumi alienihæredeminftituere,ipfumueropofthumum non pofsimus,quum ratio ex textufatisappareat.nam pofthumus alienuSjUtdominiu rerum aliquarum f atque ferui halbere fîugatur,geceflè eft ut SC ipfe alten' hæres fit futurusiferuus autemno ipfius,fed defundi pei^n^m repræfentat. De ipfo autem pofthumo g alieno,obiter hic fentiÿtiam meam apponam, quum locus hic nos admoncat: SC fæpe de hoc dubitetur* Alicnum puto omnem eum qui natus inter fuos non eft futurus,necufquam comprobatur eum pofthumum nepn(cm,de quolex Aquilia SC Velleia prouidit aliênum uoeariiquum ubiîjiillic luitatis fiat menz tio.non poterat autem alienusjnftitui propter incêrtifudinem, SC quia natus h non cratiquæ ratio idem iuris SC in fuo pofthumo,ideft filio fflè euinceret,nifî domini) continuatio SC præter fuitatis effedum primi quoep gradus prærogati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ua accefsiffêi^uæ incertitudinis obftaculo pogora funt uifa.Aliénas aût poftz humus ante tempora Iufti*ut lure ciuilifucc«deret,inftitui nunquani potuit,8C „ d,^'postbunto errant grauitcr,qut earn inuentiolnem Gallo attribuuntiquid enim addidiftètlu o l-pcnuLde ftinÄ fi iure ucteri potuit inftitui heres,cur non quofp legatû accipêre potuitf' posthumus, i-de le Scio duas léges fortiter obftare,fed tarnen mamp; iudicio, fi quts fubtiliter intuca

ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- COMMEN.“IGLII

P resolutM.posthu tur,clare,ac probabiliter refolui poterunt : nam quôddicitui^ifra,pofthumuni alienumjSC antea potuiftè inftitui,SC nunc pofTcjad eff'cifmm non aoiuris fîmi/ ' litudincm mco iudicio refercunpotuit enim antea,poteft ÔC nunc î aliter tarnen

antea5aliter nuffcquid enim akoqui opus erat nunc de codem aliquid addercf ergo antea potcrat unliter mftituijquia per bonorum poffèfsionem fècundura tl f,de bono. pofs.in tabulas hæreditatcm âcquirebat,nunc eti'am Iure Ciuih' poteft adiretquæ inter/ prin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pretatiOjAccLirstj quoque fcntcntia comprobatur.Innuit autem Imperator ta/

»• gIo.iH.(J.§.poîfbu- cite difterepttam hærcditatis SC legatithæreditasenim utiliterrelinquebatur, pofthumo aÜcno etiam olim ob beneficium prætoriæ bonorû polIeßionis.Scd nullum repcrio ueteris iuris auxilium ad fuftinenda legata lure tiuili infirma* antea ergo pofthumo alieno inutiliteftegabatur*at utiliter hæreditas relinque/ batun Alius noAis ex Pauli nq^itur refponibjis ftribit Galli Aquilij fentêtiam ö«.einfrrft tred obtinuiflèpofthumos quoc^ alienoslcgitimosnobishæredes fieri:uerum mi/ l.j.^.pm, pro fo- tio uidetur id uoluifle GaBus,ut q inftitui lure ciuili poftènt:triplex eft enim do ƒƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæreditâs,teftamcntaiia, légitima, honorana:ÔC ubique feripti hæredes à legi/

Dcc.in.l.i.c.^ttitn timis diftinguuntùr ♦ Et quan^uam teftamentarifs lege etiamhæreditas obue/ do non pct.par. nirC dicatutjUon tarnen proprie legitimi dicendi funtiin Pauli autem refponfo KtTjf « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofthumusjideft agnatus,fratris fcilicet filius,ut in cmendatiori/

hz td.NTrab.^otJ ^tis Icgitur exemplaribus,qui de ffdeicommiftb erat rogatusîfîdeicommiiTum ft tensit Acair, autem ut plurimum ab inteftato præftatur ♦ Et cur dicit ideo ualerefîdcicomif/ ftim,quod in eo ibla uoluntas ipeâetur,nifi ut lîgnifîcet lcgatum,non fimiliter ab eo potuifte relinqui fquippe quia inftitui non potuit:SC quoniam ne fideico miftîim quidë ab inteftatOjper cum præftandum ualuiflet,nifi ab inteftato hæ/-rcs cff^otuiftètjaddit^allum uoluiftè pofthumû alienum ab inteftato hære/ dem elle poftetideft enim fieri pofte legitimum*Cur autem lure ciuili pofsit ab inteftato fuccedercjn^n autem ex teftamento,qui antiquarySC præfertim in te ftamentis fubtilitatem confîdcrabit facile per fcfe animaduertet^Ego itac^ nihil ad communis opinionis confirmatione»! Paulianum refponfum facere iudicot quam certe noftrSm fententiam approbabit,quicunquc expenderit diligentius ea quæ infra de boaorum poftèfsione in principio feribuntur*

Seruus autem pinrium, cum qei'bus teftamenti faôtio cft,ab extra/ neo inftitutus hæresjunicuique dominorum,cuius iuflu adierit, propor/ donc dominq acquidt hæreditatem.

P Curium leruus non pro parte uirilijlèd dominica:ncque omnibus domi/ nis/edqs Âlis qui«dte ipfum iubent, item cum quibus teftamenti radio , . Il, . - eft,hæreditatemacqLrtrit*Tcftamentiautemfadiotribustemporibusconfide/ dcbjcr.cjud.ctdif. ratur » Icgimus ta»icnapudTcrtullidnum,j(eruumeiusqui capere non poteft b l.si tertimeinr.ff, manumiftum antcquam adiré iilbcatur ad liæreditatem admit«, ÔC tarnen illic dedciiuiJ}£re. non erat tempore inftitutionis cum eo teftamenti fadio* hæc^ontraria îex c mM.si smut multos torquct * Bartólus ait i^ i^eo dîê, quod feruus illic non domini, fed fui contemplatione hæjes inftitutus fuerat : at ego fere lèmper fui contem/ d l.iA.fi.dcbo.pof pîationchæredemeumi«ftituicrediderim.nam curadquemcuncp dominum fccHn.tab, • * cum CO ambulârethæreditasrcuwmanumiflb fibi acquirereturfnifi quia ipfum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uÔluit

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN*TIT. M» «HAER. INST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj

./ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öoluit defundus l^demcrert ƒ SC tarnen ubicp leges in feruoi'um inflitutione

•rcquirun At curri^Btninis ûc teftamentt fadaOjipfi enim pro nullis habentur» e I.mn mims.ffxo. Qiiidäm putant domini conditionem infpici tantunijquo ipfi acquiratur:nihil fac.^.noiter

. nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;tarnenimpcdimentoelîèuelipfî/eruoiammanuminouelnoult;leius domino, ƒ Mod.kic

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed hoc erroneum efl::requiritur em'm in domino tcftamcti fadio,quo fubfiftat

inftitutiojquæex(eruiperfbnanonualct:quod SC Bartolo obffci poteftmuf^ enim ledum eft pofte ualere inftitutionem ferui,fi ipfius fiat contemplationc, tametft cum domino non fit teftamenti fadio,præfertim cum fimplicitcr fit in/ ftituuo:quod fi dixerit exprcfte tunc cum liber erit^ahud refpondebo, hie enim

Î in tempus eft ftifpenfa « Mihi igitur magis lacobi ab Arena placet intelledus,

Et unum hominem, Qc plures ufque in infinitum, c^uot quis hxredcs uelit facercjlicet,

I piamus,erit hoc concedendum ♦ Sed probabilius eftjpofTe tot fcribi hæredes, 4 JchacJicHo.uide quot quis uoluerit,modo tarnen non uagetur uoluntas fub incerta dinumera/ nartoM. patron tione.’nam uel Crœfî SC Crafsi hsereditas omnibus hominibus in mundo non nuf.^.^cmproitio. fufficietjUtfingulialiquamportiunculam auferant,Scdlt;rec hoftcs,nec peregri ni admittentur»Quid igiturfan erit facultas unicuique dyipiendi bona huiufee tcftatorisrmihiqujjiemeainftitutiononuideturfani hominis eftc:ncc fcio an^ drglpe.ff.de con quifquam fic unquam teftamêtum fccerit»fi tarnen fadtim accideret,forte non eftètabfurdum ut fifeus uel respublica^dmitteretur, quæ uniueribs cities re/ pratfentaLpium etiam fuerit pauperibus talem hacreditatem 9iftribuerc,fi moz do aliquod fuerit tails uoluntatts indicium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hxreditas plerumquc diuiditur in duodecim uncîas,quæ afsis appel latione continentur.Habent autem SC hx partes propria nomina,ab un/ cia ufque ad affem hæc : Sefcunx,fextans3quadrans,tricns,quincunx,fez miSjfeptunXjbeSjdodransidextanSjdeunx.Non autem utique fempec duodecim uncias effe oporteftna^ tot unciæaifem effiçiuntjquot tefta/ tor uoluerit : SC fi unum tantum quis ex femiffe ( uerbi gratia)hxrç,demi fcripferit,totus as in femiife erit. Neque enim idem ex pjjrte tcftatus,ô£

a- Vnciam aßisduodecimdmejje^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in müitutioÿe fere uti.

feparandos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftando contra uoluntatem induct.

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inteila/

H4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEfJ.«riGLII • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

6 In te^dtnento mliitis ttoit ejje iuf accre/ S A« iz« dccrefcend^rohilgt;ere poßit fcendi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

SE S C V N X. ) Legimiis 5)!. fefcunciâm per s,compom'tur enim à fefqui, adfti'pulante Budæô, CLÜus De^fle SCeiusparribiis,puIcherrimum opus t in ‘prinquot;hb.r nbsp;nbsp;nbsp;extat, Apud VIpiânum tarnen in emendatioribus cèdicibus^feicuncis in diftri/1

c inj.teruum meunt butione afsis non fit mcntio*2C Theophilus loco fefcunciæ,unciam pofuit:un/ de dinumeratio afsis incipit.nam Accurfius ualde inicite aliud hic nome quod d Tiurnb.cdit. nbsp;nbsp;nbsp;duodecimam unciæ partem fignificctjdefideratiquum Volufiu^etiam Metiaz

ƒ fabJjic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus(cuius nuper prodijt libellus De aifeis diftributionejnotis,6C uocabulis«) diz

cataffem in duadecim partes ^uodecimasdiuidi,cascpfingulas uncias uocarL ' g rtfert d bic I4ÎO» De etymologqsautemhorumuocabulorumicribitM*Varr6 De lingua Latiz z na libro quartoiquarum quædam fumptæ funtab unciarum numero^quædam ab afsis diuifione. Acute profccto Sgt;C illud hie Accurfius annotat^non debere in j h glo.ff.dc hbcr.in feriores numéros à fuperiorÜÄis feparâri.’gradu enim quodam præcedentibus prin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unus numerus in numeratione accreïcit,huiufce autem rei exemplum eft apud

i aliud in cons, Ln- Lucianum in Philofophorum audioncjubi Pythagoras emptorem uulgari mo

Ki«ii • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unum,duo,tria,quatuor,numcibntem eludit:Vides'ne ( inquit ) ea quæ tibi

quatuor eflè uidcntur,efle decern f lllud rede Accurfius aflèm, libram,ôô ponz do idem fignifîcareifèd tarnen afsis appellatio,fæpius pro hæreditate accipitur, aliquando QC nummum fignifi'cat apud Latinosiduo autem aflès obolum Græ corum ualebantide quo Budæus exadifsime,à quo cætera hue pertinentia rez petere unufquifque poteft, Erat SC harum partium afsis in ufuris quoque maz gnus olim ufusjfèd à pfiftinisuocabulis mine propedefueuimus^SC raro uide/ 4^ mus in noftris teftamtntis,afsis uel unciarum mentionem fieri,fed femper parz fis uocabulo utimur,unà cum numcrali nomine:ueluti,Inflftuo Titium in dua bus tertqs,Caium in tertia tertiæ»quodgft perinde ac ß unum in befle,alium in L- J/, nbsp;nbsp;- triente inftituam»uarie enim aftèmhominesdiuidunt*Solct aliquando ipla

l apud cicc. pro ce wncia diuidi;nam^munciæ,ô^ lextulæ, interdum iit mentio, quæ unciæ parz cinna.et in,y,vcr tes fiintt

rinn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOT unciæalTcmefRciunt,qu^teftatoruoluerit.) ProindefiTitium

in tribus,Caium in una uncia hæredem inftituerit, uidetur totam hæreditatem w ^.uidednMs,j,co. in quatuor partes diftribuiffèiac fi hic lubet confîderare ius accrefcêdi,id dubio procul ex teftatoris uenit uolûtate:aliter quam cum aliquis unus ex femifte hæ y res inftituiturihic cnim magis ex iuris fubtilitate,guàm defundi uoluntate reli

« ut hic !n tex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç|ttgt;-im femilïèm äccipitpriore ergo cafu ^it etiam meo iudicio in militis teftaz

o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ento ius accrêfi:endi:pofteriorenonitem«(fuâquami^ccurfiushicamp;pleri^

P j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftituerit,cæterum femiiTcm habituros legitimos hæredes.Nec obftat Antoni

lli conftitutio,^ia diuÄfÄiititur fententiainam ilia priori ipeciei omnino conz % nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iienit,in qua circa ius’accrefcendi uoluntas teftatoris concurrit.’maxime quum '

filia inftituta fît,q|uæ nbsp;nbsp;ab inteftato erat uenturatut non fit uerifimile uoluiffe

militem eandem,amp; ex teftameifto partem,amp; ab inteftato aliam partem accipe re,Vbiueroindimidiaha;reditateunus inftituitur,quis audet i^cere uoluifte

4 bimi!« MKMwex militem,utfcriptushæres totuRi^’^bcxetf'Et hæc opinio dubio caretjfi miles fundo,l,si duobus. tantum ex fundo aliqugm hærêdcm inftituat,uel folum in caftrenfi peculio,ue/ ffJc tcmili. rum de his omnibus latites apud loannem Imolenftm,

r /•x.c.de t^t^h. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E Q^y E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇJJ p^(.g tefiatus, ) Regula hæc eft luris Ciuilis, *7^

mentum hæreditatis aufcratur.ncc iîmilc e^ quum ex parte una ob prætcritio/ nem teftamentum ab initio uâlidum rumpitur : nam neque adiri ex eo poteft “ hæreditaSjSC ipfo iure nullum efttat prius quàm querela datur, necefle eft adiz tam eiTe hæreditâtemjôô quum fententia iudicis ad partem tantum pertineat, ’ merito non antplius quam in parte refcindere debet ♦ Sed ualde dubium eftjan x ius accrefcendi prohibere paganus poisinin milite non eft incerti iuristueluti fi quis in certa re Titium haeredem inftituitjôC præterea nihil illuWi percipere iu fz fitjUqlcnscætera adIcgitimoshæredes uenire * Bartolus de hac quaeftione^doz cendôôôconfulendô fæpifsime fcripfit totum teftamentum collabi,non aliter y quàm cum quis proprium feruum hæredem fcribit,Slt; liberum tarnen eum fiez riuetâtreamC^opinionemcum pluribusalîjsarg«mentis,tumpotifsimum ex?: «gt;«.150.^177 quodam Vlpiâni refponfo adftruittac pafsim inuenias alios dodores huius ap

probare fententiâm:quanquam communis uidetur ilia elle opiniôjUt etiam in/ ;na.pe\, uito teftatore ôd uetante cætera pars haeredi iwftituto accrefcat banc Faber amp;

Aretinus quoque hic fequunturjôC copiofe ab Imolâ excutitur.Qitamcunque tefi.c.ccr.Per.M tarnen partem fequimur,in uoluntatem teftatoris peccamus, fine eo fcilicet ue nbsp;nbsp;' .

tante reliqua hæredi fcripto adtjciamustfiueÔC earn partem quæ teftamento re aIc. im lida eftlegitimis concedamus hæredibus » æquior lortaftè elfet media fenteiv tia^ut quum manifefte refragatur defundi uoluntas^qui caetera bonacupiuit le gitimis deferrijdicamus eos tacite inftitutos eftetamp;^ qua’îiquam folenniter fiert debet hæredis inftitutio, in perfonis tarnen ab inteftatfl uenientium de iuris fubtilitate remitti aKquid folcudubito tarnen ne non iure hæc defendi fententia .............

pofsittfed quum manifeftifsime apparÿ defuntfti uoluntas cupientis legitimis g i.poXmHs.§.i haeredibus pröfpicerejcircumfcripta nonnunquam iuris fubtiKtate, aequius efz feducimusuoluntati adhærere* Imola dehacquaeftione mt^lta aliorum corn/1’ menta refert,nec certe feio quae opinio fanior fittin ambiguis tarnen fatiqs fern , per eft aequitatem öi morientium uolunt|tem fequit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Si plures inftituantur hæredes,Ita demum in hoc cafu partium diftri butio ncceffaria eft,fi nolit teftator ex æquis partibus hæredes cfie.fatis enim conftat,nullis partibitf nominatis,ex æquis partibus cos hæredes cffe.Pattibus aût in quorundain (ftrfonis cxprefsis,fi qu^s alius fine par/ te nominatus erit, fi ^uidem aliqua pars afsi deeritæx ea parte hærci fît. Et fi plures fine parte feripti funttomnes in eanden^parteiji concurrunt.

Si uero totus as complctus fît,!] qui nominatim cKprelîas partes haz bent,in dimidiam partem uocantunôC ille uel illi omnes jp alteram dimi diam.Nec intereft,primus,an médius,atÂiouifsimuSjfînepartehæres feriptus fît.ea cnim pars data intellioitur,quæ uacat. Videamus fi pars aliqua uacet, ncc tarnen quilqpamtfîne parte fithærcs inftitutus, quid iuris fît.ueluti fi très ex quartis partibus hære^s feripti funt. Et coti fiat uaeantem partem fingulis tacite pro Uærcditaria patte acccdere-.SC

• • •

Ilfi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMME^T^VIGLir • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

perinde haben’,ac fi cx tcrtijs partibus hæredes fiTfpti eflènt.Si ex cïtuerz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ïb, fi plures hæredes fcn'pti in portionibus fint’.tacitrtÄgulis ^crefcereï* ut fi ( uerbi gratia ) quatuor ex tertfis partibus hæredes feripti fint,pcrin de habeantur ac fi unufquifque ex quitta parte hærcs feriptus fuifTet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Et fi plures unciæ quàm duodecim diftributæ fintjis qui fine parte inz ftitutus eft,quod dupondio deefi:,habebitJdem^ erit,fi dupondius cx pletus fit, quæ omnes partes ad affem poftea reuocantur, quamuis fint plurium unciarum.

$ ExpUcdttiS îociti.j.de iniurijs.in.^.pœnit^ * 6 Quid m ßipradidiifit correilu/m.

Circa hæreditatisdiiiifîonem multæ fncidunt quæftionesSlt;^fpecies,quæ t tarnen tribus fere articulis comprehend! poITuntîaut enim plures hæ/ • redes fine partibus feribuntur, aut ex certis omnes partibus, aut quidam ex tCfiit mpfm, partibus quidam fine partibus ♦ Primus cafus omni caret fcrupulo : nam nul/ la fada partium mentione æquali iure omnes ueniunt : ÔC hæreditatis in afgt; fern diuifio inuenta eft, quo expeditior fit teftatoris uoluntas : quum quibuf/ dam:plus,alifs minus relinquere cupiatt SecundamIpecicmtriplicitcrconz , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiderare poiïiimus : awt enim infra afièm partes relidæ confiftunt, aut com/

pletus eft às, aut plijres unciæ quàm duodecim diftributæ funt quemadmo/ dum autem uacantes partes tacite accrefeunt, ita quæ ejeedunt decréicunti c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam médius cafus difticultatem non habet* Tertius quoque articulus can/

dem diuifîonem recipit. etenim fi quidüm cum partibus quidam fine partibus hæredes inftituti funt : tune aut partes datæ aiîcm non conficiunt, SC quæ fu/ ^.îi plures nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfuntjfine part? feriptis concêdunturtaut completus eft as, SC fine parte feri/

pti alium habebunt aftcm,ideft hæreditatis totius femiflemîaut plures quàm e SI plures nbsp;nbsp;nbsp;duodecim unciæ diftributæ funt,SC i» cpii fine parte inftitutus cft,quod dupon

f uftpiead-^diteres, dio deeft habêbit.Hæc eft fumma diuifio trium horum thematum ftu parâgra/ î, phorum,quos una enarratione complexi fumus,propterca quod SC inter fe co/ J î«.§.ct siplures hærent,SC apertam habent Iuris decifionem,Hoc tarnen n6uißime fubifeit Im pcrator,Etiam fi complures partes fecerit teftatojfcomnes tarnen ad unum poft' ea aftem rcducimam fi Titium in befte, Caigm in befte, Meuium in triente,6C item Semproniifm in trientc inftituerit,quum hie fit dufjondius completus rez dueJndo rem ad aftem^quibus bes datus eft,ij habebunt trientem, SC quibus triens iextantan ♦ Hiijp q^ium dupondius eftèt cxplctus, SC quidam fine parte j b l.ii^ ut sabinus, fcriptus eftèt,hunc non in alium aftem,fed in trientem uenire,Labeo Icripfitîre , ^.fi-ff,eo, du(fta fcilicct re jd aftèm.quâquam non rede uidetur negate Labeo,hunc non in alium aftèm uenirernam qu^riens eft in afte,in tripodio eft astquamobrem i iatdit,Nurnh meliorforfitan eft ledio,completo dupondio non in alium dupondium, fed in trientem fine parte fcriptum iMnire*uidebatur enim ut alTe conipleto,qui parz tern non habet,aftcm accipit:fic 8C coftpleto dupondio dupondium accipere* Dupondium autem V^ro didum ait,à duobus ponderibus,id ideo quod as 4,

•, erat libræ pondus,unde 8C unuiy pondus afsipondium dicebatur* Poftea uero • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in njagna

a 5 «cr. z^Ir^afjæfcdis inftitutionem ut ôf circa alipsat^usiegitimos tres conditio/ » nés feu qualitates infpiciendæ funt.Qtiædam entm pmæ fitjquædam fub conditione,quædam in diem. Diei tarnen hic adiecfiio uinma eft:ôc folet fere rerjci obrcpuggantes luris ciuilis regulasjquæ disant eum qui hæres fadîus eft

b l.ei qui solucndo. non polTc cxuere fcmcl fufccptum nômepiitem paganum uno tempore tefta/ infi.ff.co. turn,alto inteftatum deccfsiftc,abfurdum uidéri.idqj adeo ucrum cft,ut aduer/ l.ius^ nostrum. de nbsp;nbsp;nbsp;Bârtolum inualucrit fententiaj’he exprefla quidem teftatoris uolûtatCjqua

bmdi ftdixcrit nolleTitium cffè hæredem nifiadeertum tempus,impedirt pofïè tus.ffco. û ibi U!- quominus pro fupcruacuo adietfîus dies habeatur» quode^' fupra de inftitutio/ deaposttl. ne in portionc hærcditatis duntaxat fada diximus, idem hic quoqj ad tempus trahcndum cft. Qiiamobrem prima huiusdodrinæ limitatio eft in milite SC î ■ ff altjsjqui fècqjidum ius gentium teftantur : nam ut q poflîint de una tantum

* detest mdi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ftarffcruata in cætcris inffftati lege, ita SC in temporis fpatio priuilegium

g l.dies,ff‘de'con.et habcnt.Rurfus non procedit fccundum Accurfiumjquum incertus dies appo/ demon. fitus cft inftitutioni,qui condition!' æquipüllcttquod tribus excmplis dcclaraf,

b l.intempus.ff.eo. ueluti fiquisTitium fpuriu^ filium inftituatjquum capax eritu'deft Icgitimi filij iura ex codicillis impcrialibus obtinuerit Î cum Caius morictur.’item ctiam quum ipfemet hæres qui inftituitur morietur.fcd tame tertium hoc exemplum 4*

non caret fcrupiiIo:qLus cnim ita |ft ftolidusjut afiquem fibi hæredem inftituat i I' m} rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habet fncc ego fane memtni tale alt/

* ^uM^ivslcgMd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftttiittonis exemplum tn iure legiflctiegata fateor fic reh'nqui,amp;^ ca qui'/

k l.biens mcKs'ff. ' dem certum eft ad hæredem tranfmittirmora enim tantum fufpenduntur, alias

dc cond.ct donon. pura funt,ö^ t'pfo iure ad Icgatanum,corum tranß't dominium.Scio fic nonnuk ƒ l t.a titio.ff.de für. los Impcratorum accipcre refcriptum, quo dicitur cxtraneum ctiam cum quis m l.extr.tneuin.la i niortetur fibi hæredcnefcribi plScuitrfed tarnen alq Iegunt,quum emorietur.’amp;S

didto fibi atque alia guæ præccdit Etiam ampliationis fignificatiuajmagis fua dent,utaccipiamuscttamtum cum quis cmorictur poffe ^xtraneum aliqucm hæredem fibi fcribiinam uidcbatur ü quis fano corpore cxtraneü hæredem fa/ ceret tolerandum id foremunc 8C ampKis dcciditur,ctiam tum quum quis an»/ mam agit(quod emori fignificat)non liberos tantumjfed etiam extraneos pofz fe hærcdcs fibi ipftim nuncupare uel fcnbereiSd quendam moriendi tradum fi'/ gnificat emori,quodhuic fententiæ melius conuenit. Cætcri autcm traduntjft quis quum moriatur hæres inftitutu#fuerit,ô^ purum ôif fine mora hærcdent fore ampliusc^ habiturumlegatario:quod mihi non ufquequaque probatur» Similis quôqueinftitutionisfpeciescrebroufuuenit: nam plerique coniugcs in ufufrudu hærcdes fcribunt,pofl: eorum mortem fra tres feu ncpotes * Scd hic P uide doc.itt.d.Lcx nonnulli aiunt poftea fcriptos hærcdes fideicom,|iifsi tantum pctitioncm habe

ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adcalendas Ianuaria9»C^umjex illis deinde caIcndtsMcz

dc‘lib.1 posth'. ’ inftituotpûtant quippe Mcuium ex h'deicommilÿ caufa à Cato hæredi/ tateflh rcpetiturum.Primum certe exemplum ualde controuerfum eft:amp; fî uo/ Juntatcm tantwm teftq^oiis quærcremus, forte non effet abfurdum,ut uoluifîe i] f:taîi^»t edlcga. per eum interpretemur,«lios poft mortem côniugts ufumfrutflum prim um accipe , Dcc.cony.z78 re.namquum iiiufufrudîu fblo coniugem inftituit, uidetur tacite eosin pro/

prietate inftituifie,ad quos omgia uenire poft uxoris mortem uoluit. In altero r ut tn.l.ucrbis.ff.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxemplo diucrfiTm hic tradidit Fabcr:fcilicet non fidcicommifîàriS elfe

' excaIendisinftitutum,fcdprQiadte(ftohaberi.quod8lt;f Bârtolu^ioluitjôf Alê/7. » in.}. h.ereditus.ff. xander contra cæteros tuctur. Vftrqut ergo femifTem auferet,^ tanquam pu/ wd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc fcripti cohærcdes ccTdêbuntur.Conditiones autem inftitutionem admittere

t in.d.l.cxtf^neum certifsimi iuris eft.nam ÖC titulqf extat De coditionibus inftitutionum;Slt; con/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditio

ditto qiium eucnitrcti»trâhiturj perindeqj habetur ac ü inftitutt'o ab iiiitio pu/ « I. nccesfitrio.

* conditionis adiectionem uitiariîea enim tarttum de rjs intelligitur adiibus legtti

miSjinquibus conditio apponi uetàturttales autem baud m^Iti funt, ncc fan's i,actus'dcre^-Mr. uideoquæôd in ipfis ratio elfe pofsit,quod adeo conditionem refpuantjacper y gioM.f).omnesd\, eam uitientur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dewr,dbi.

Impofsibilis conditio in inftitutionibus ôi. legatiSjOecnon in fîdeicom mifsis SZ libertatibuSjpro non feripta habetur.

PRO NON fcripta habetur. ) Perindê ergo tune crit ac û pure hæres j.solum.ff.de inftitutus eflèt.diuerfum eft in contrââibustneque enim obligate fe uelle nbsp;rict.u obi.

t uidetur qui fub impofsibili conditione proftiittittat in teftamentis quædam pro i)» imposslbilis.j, non fcriptis habenturjatque id ob ultimæ uokintatis fauorem indudum tradt/ nbsp;nbsp;nbsp;muti.stip.

tutjquanquamcertencchic deuoluntate teftatoris fatis conftat:quod tarnen ' lit ff* cum ca limitatt'one recipitur, fi is impofsibilem cam conditionem elTe feiat. gio.h^aimo.in.l.i Quidam 8C illam rationcm adducuntjquia contradus ex duorum colenfu pen ffje c'on.et dem. dent:utimputandumeifitjquiapertius legem non dycit:quam rationem fife/ c glo,ctibi no.in.d.

z quiuoluerimuSjAlexandriconfequenterprobâbimusopinionem,dicêtisnon ‘•i ualerequoquedonationemcaufa mortis,cui impofsibTlis conditio adieda eft: i hteteribus.ff.de namquumpræfAs fit donatariusjôi? cum donante contrahat, cur noncautius i^li^posstbilia fibi prouidit f Ego tarnen commune^i opinionem fequi malOjquum regular!/ tier. obi. ter donatio legatis aequiparetur,eiusqj fauorabiliscaufa eflè debeat, ut Sc 3.\U/ h l.ft.c.dc don-cau, 5 rum ultimarum uoluntatum. Obftat autem huic textui ofuod infra de legatis mor.^ traditum cft,impofsibilia legata non ualereîfed hoc alium fenlum habet, aliud ' ^-fi-pde kg. enim eft fimpliciter legate centum,fi d^ito cœlum tetigerislaliud legate cen/ turn in pœnam hæredis,prout illic loquitur Iuftinianus,fi ipfe cœlum non tetiz gerit. Quum enim impofsibilis hærcdi conditio ea fit,pœnam certe non mere/ tut : legatum ergo illic fit inutile, non propter impofsibilem conditionem, fed quoniam punire uoluittefjjitor eum,quinonfecitid quodfacere non potuit;

4 eac^ ratione nihil eft clarius auyieriuSjtametfi dodores ualde fe torqueant.De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

conditionibus hoc amplins (ciendum eft,eatum duo elR gencraîaut enim pop fibilis eft,aut impofsibilis. Impèfsibilis dilRnitur, cui natura impedimanto eft, h §.îî imponibljj.j. quominus exiftatîpofsibilis,quæ per rerum naturam admittiDOteft,de hac po/ eod. ftérius,de ilia modo agamus.Accurfius tribus moîisTiupofsibilem dici aittfed^ prima fola,quae natura euenire nequit,proprie fie dicitur, nam quæ iure adim/ pleri nequit,turpis diciturjô^ latiore interdum fignifîcatioilb impofsibilistcum quaî iure non licet facere,nec fieri quidem p(^ credendum fit.Tcrtio impofsi bilemuocaig,quæ ob euentusdifïicultatemjpene impofsibilis eft:id(^ »üüamp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ''

fed in duabus prioribus fjicciefcus conditionem pro non fcripta ha o per fexin-tcKtn e beri,certi iuris eft:in ultimo genere difficultas inêft. Accurfius porro fimplici/ hieres.^.i.desta, tet: ait non ualere infl:itutionê,etiam fi quis aliquemtnftituerit,fi aureum mon/ I'l’f»

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I X tem

tem dederit,in quo exemplo Faber 5C Porcius uidentijj diuerfum fentire:Anz 7 p ciMßnem. gclus ex Imolæ lêntentia diftinguit inter artificialem amp;nbsp;naturalem auri mon/

tem,in quo ipfum no in iure modo,fed SC in fado errate crKfRerim^t^is enim • unquam intellexit de monte artificiali:eft enim mons naturæ opus, SC abfur/

dum fomm'are ^ri tamam utm in unum confern, ut mons coaceruetur. Qut uerodeaureisinontibus Ioquuntur,intelliguntde ijs quiuenas auri habent; q uiJe.d.Er-in adit, qualibus eriamnum diues eft Pannqpia.Et ego fane puto hanc qiioc^ conditio nem non noccrc,quaf impoisibilem ex perföna: qualitatcnnamp;cum quisita coitdi.fur. ' ï’nftitutus eftjfi monumentum poft mortem teftatoris in triduo proximo mor/ l./imihiet tis eiusfeciffèt,uél quLim isqui feruos quos Gadibus habcbat Romæ morans i.dt Lgti.i. nbsp;nbsp;nbsp;triduo quo mortuus fuerat hajredem dare mihi damnaucratttemporis enim an

guftia,quafi impofsibile id eflèindicaifAliud tarnen cfle fatcdum eft cum quts d.l. h^fcs.^,1. de feruum póft odd^inta annos lijjerum efle iubet,uel aliam ualde diffïcilem con ßdtii iib- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditionem Iibertati adtjcittex qua tarnen appareat indicium aliquod animt ipft/

pro quo uide fidgt;. nbsp;nbsp;teftatoris,qui aliter libertatem dare nolebat,atque ita ex cxemplorum quält

mæuoluntatisfauoremreftriil^i.Vltimoperplexa conditio femperc^ in ferez uoluens,ita ut exitum non inueniat, impofsibilis etiam ab Accurfio, cæterisc^ l,ßUtiuihcrci.ff, dicitur:quæ tarneninftitutioninócet.Eft ÔCfalfa conditioimpófsibilis,in prae/ decondi.infti, fcilicet uel præteritum concep^:ueluti fi Titius eft uel luit confuhfed fi ne

X que eft necß fuit conful nihil ualetquod relidum eftînâ hic impofsibilitas no/ demon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cetîquod tarnen uulgo uerum eue tradunt,li conditio potuit aliquando eile ue

ra.Quod fi neque uera reperitur, neque potuit efle uera, pio non fcripta aiunt 9 haberi:quam tarnen opinionem Petrus Stella Aurelienfis dotftor uirapprime eruditus,édita dum nosjn Gallia legum ftudio operam dabamus repetitione confutauitlfed earn rem apud ipfum qui uolet legat,mihi non Übet ab aüjs di/ da tranfcribere*Multa*quoque alia de conditionum impofsibilium iure Äreti/ nus accumulât,fed nobis uifum fuit,ea tantum paulo latius ^rofequi QC expliz care quæ ab Accurfio ad hunc locum ad»otata funt*

Si plures conditiones in inftitutionibus adfcriptæ funnflquidcm coti iund:im,utputa,Si illud SC tUud fadum fucnt:omnibus parcndum eft.li feparatim:ueluti,Si illud aut illud füdum eritjcuilibet condition! obtem pcrarefatis eft.

K olo.t.oicrt^ • detjs conditigifibfls agiturquæ pofsibilesfuntjhoceft euenirepof/ » X. 1 funt:quas Accamp;rfi'us trifariam hie diuidit:funtenim quaedam inpotefta/ tem a}iqtii*d\c.de noftta penitus lt;%nftitutæ, uulgus poteftatiuas uocat, nos ÔC arbitrarias dt/ cddu.tollen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cere poffiimuslueluti fi Capitolium afeenderis î funt quædam in euentum col/

latæ SC fortuitum cafum,uocanturtp cafualesUieluti fi rex Parthiÿum hoc an/ b in-d.^.ßndtitemet no morietur.Sunt SC aliæ in arbitri® qui^|em noftro pofîtæ,quas tarnen nonun f fin-c. de necef. quam adimplere impedimur.’quæ quum utriufque conditionis fint participes, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mixtæ dicuntur. Alibi no# leuis momenti eft harum differentiajhic uero nul/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lum

lum poncndum cft difcfimcn:nam Accursij opinio diccntis in pluribus cafuali bus conqjfionibu^coniiinâim pofîtis fuff'icerc ut prima extftat uulgo rcproba taeft:ncquc cnim ucl iure ucl authoritatc uêl rationeuIlaprobatur^ôCtritifsi/ Ue pMio.ff.dc mâiurisrcguIacftjGcncralcm diffinitionem non elïè diftincjionibus noftris publia, reftringcndam.Hicigitur duæpotifsimæ rcgulæ traduntur circa conditiones, d Lsit^uisitastipuU utin difiunâiuo modoconccptis fufFiciat alteram enèimplctam:atfi copula tMf./f.dcncr.oWi.

cant, Latina(uti ârbirror)uoce.namô6ipfe Vlpiânus alternatamnominat.Et e cont.Bud.mpri», utdisiunclumacdisiundiuum3datiimacdatiuum5ficÔLaItcrnatum alternatiz ^nota.

iiLimt^ rede «ÿci exiftimo.Intcrdum autem conditiones non coniundiua parti ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con uho

cilla conneduntur,fcd uarie,ôô in diuer^'s teftamentipartibus fcribuntur: uelii ti Caium hæredem inftituo fi nautsexAfia uenerit, iterum Çaium haeredem g

inftituo fi Titiam uxorem duxeritlin legatis qiWdem ccrtum eft nouifsimâ hic conditionem debere adimplèri,in inftitutionibus aliud uidentur refpondiiîè lu 1^ recOnfultijUidelicetutadexcmplumalternatiuteunamexifterc fatisfitlfi plu/ , res enim inquit Florèntinus inftitutiones ex eadgm parte fub diuerfis conftitu/ ' tionibusfuerint,conditioquæpriorextiterit,occupabitinftitutionem.quidam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plures.ff.de

tarnen hoc intelligunt,non quum ex interuallo, fed quum incontinenti fadæ cond.inst.l.si tefo funt plures inftitutionestquod mihi non pjjcet.neque enim cft ueriftmile fæ/ nbsp;lum.infi.deh^re,

pins inftituendi uerbo coniundim ufum,cum una oratione tantundem ac bre/ uius peragcrcpotuerit.Et ratio quidemdiffcrentiæ inter inftitutionem Slt; lega ta ca uidctur,quod non uidcatur teftator per pofteriorcm inftitutionem à fupe/ nbsp;r^-eïrea fi

riore uelle decedere,fed pleniorem earn efticerciquod non cft in legatis quæ fa/ « jle solum ciliusadimuntur,quam hærêditasrôi^hæcreccptioreftopinio.Prædidarumau o l.expurte.de fdi. tern regularum interpretatio pafsim cft óbuia : quam«brem de ea hie tradare l^'g-ff.

fuperiiacaneum uidetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«er.A*

Hi quos nunquam teftator uidit hærcdcs inftitui poflunnucluti fi fratris filiospcregnnantesjgnorans qui eiTcntjhæredes inftituerit.igno/ rantia enim tcflantis,inutilcm infticutionem non facicgt;

I Hieredei fere inRitui ergd äjfci/ grbnos. mur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quem ueteres peregrinum uocarini.

1 T7Egt;'^f^sinftitucre folenjps,quorum mérita alFedioncmnoftramprouoca/ d I.nceadieclt.ff. J? runtritaquedubitaripotcr^arwquiignotieflentteftatori inftitui poftèntî prosodo 2lt; poHe generaliter tij^ditum elEEft enim latcns ac tacitus iHterdum etiam er/ gaignotosinftindus propter fanguiniscopulam,ut in fratru filqsUiel pwopter eruditionis aut uirtutis celebritatem * illi ergo etiam abfentes^nftitui poftunt, modo non fint ex alio aliquocapiteincapaces,uelufi|?^çpgrinantespofEint in/ jj *

X ftituùperegrini non item.Eft autem nota inter hæc duo differentialmulti quip/ pe domo profîciicuntur,peregrecjj terras obambulantlalij ft^diorum 6C difcipli narum gratfalalq utmultorum hominum mores uideant,8lt;f urbes,utde Vlyfle Icribiturtalq^uæftus caufa,ut mercatores,qtybus nofter orbis iam nonfuffi/ cit,peregrinasq;, ÔÔ ueteribus incogniws regiones, exoticarum mercium gra/ tia quæruntiquosquidem abfuisdomi hæredes pofte feribi æquifsimum eft,

Hi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEK. VIGLII

etiam fi tcftator eos non fatis de facie nofcat Pofllint Sóapiid iîhs gentes ubi peregre degunt hæredes fcnbùiiis cnim gentium, meo qui^m lud^io, nihil obftat^amp;^ Romani priuato iure conftitucrunt, ne quifquam peregrinus ideft 5* qui ciuis Romagus non cflet,ius capiundæhaereditatis habcreCatque ipfi ciui pcregrinum opponebant.olim quoque hoftis fiC peregrinus idem fignificabat, nifi quodmolliusperegrini nomen eraLquapropterdeportati quia ciuitatem e hcdsihM.^Jibe- amittebant,peregriniefficiebântur:€Ccætcri quoque ex Barban's regionibus

ros.de in ins no- Romæperegrini uocabantur, habebantq? fuum Prætorem,qui inter ipfosius cnn.ff, de gentium more dicebat.Simili iure ÔC Franci hodie utuntur,nam fi quis non 4*

eft origine Francus, quern ipfi Albinum quafi alibi natum dicuyt,is teftandi apudeos facilitate caret,in if s pj^æfertim bonis quas illic pofsidet.

d w prinjMins tiin, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suig autem SC aliae perfonae cum quibus non eft te/

ct.j.de Icgn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftamenti faA'otde quibus nos quocß fu

gnri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perius aliquid attigimus*

E Qjv ENTES duo tftuli 111 quibus fubftitutionu multiplex tra (flatus exponit, magnis præconîjs ab omnibus dodoribus extôllûtur:cum uix aims fundus fitjqui maiorem ubcriorê4j no.doc,fßct.c.eO‘ melïcm rcddaumultæ enim iefubflitutionum materia dubiac flint interprets opinioneszfepe etiam impcriti tabellioneSjqin ___ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__fubftitutionem unam ab alia £lt; uerba ciuiliä à precan'js diftin j guere nefciuntjoccafionem litium pratbent « quapropter in nulla materia plura nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;'

extant do(florum refponfa,feu(ut uulgo uocant^confilia, Nam non delana hie caprina uel glande legêdajfed de hereditate amp;nbsp;uniuerfo plerSt^ defundorS pa a trimonio agitunAccidit tame hie quod in matis fertilibus folct,quibus SiC ziz3.

nia innafcitur,quâ omni ftudio extirpate diligentes agricolæ folent:quæ enim * amp;nbsp;hic erit utilitas,fi nimia 0(f nonnun^ inani fubtilitate ita rem inuoluerimus utpercipi nequeatfAccuratifsimeautem fubftitutionum tradatum plcricp inz terpretumcommentatifunt.cæterum memorial in primis comm endarc conuc nit eas leges,que principales funt in unaquacp fubftitutionis fpecieuit eo recur rerepofsimus cum ufus feretNonnulli etiam ueterS,Ungulates ea de relibros conferipferejextantq; etiam recentiorum,ut Politi,2lt; Zasij fubftitutionS traz no.Mo.inrubr.fß datus.proinde dijicile hie eft maiorum inuentis aliquia adderetnos tame hoc cod. ipfo fatis tyronum ftudia promouerimus,fi principia amp;nbsp;rudimenta rei tarn difz fufæ Su intricatæ diligêter ac dilucidetxpofuerimuSjftudio omifsis ijs quæ fub

tilitcr magis utiliter à plerifcp ocio fuo ÔÔ ftudioforum abiitentibus difputan docto.c^i 5 tur.Ç^uæfo cnim te,ad quid facit lóga ilia faftidiofa(^ difpilTatio de diffinitione ff,cod.

fubftitutionisCcur non potius ad ueterum lureconfultorum exemplum noftras informamus interpretatioesf illos fane Äilquam adeo in dilFinitionibus ineptiz uifle comperics.Et præter^ quod inamœna eft ilia difputatio,frudu quoeç pe nitus caretipræfertim cum res ipla,ideft quid fit fubftitutiOjminime ignoreturî ac^ropterealuftinianusexêpioftatim earndeclarauit,multo quidem apertius f quam ft generis Su different^ pofitione altercandi anfam contentiofis iftis foz phiftis præbuiftèt.quanquam d^eudi etiam ea diffinitio poteft Accursïj,fubz g iitrub/ßeo,ethie ‘ ftitutio eft fecunda ilftitutio:cui confentit T,Caius,poftcnt)re libro Inftitutio num:Subftitutio(inquit)eft,quæ poft inftitutionem a teftatore fieri foldiideft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

Iurcconfulti,fæpe fubftitutos uocant.utrumi^ autem iierbum Inftituere feiliz cetjSó Subftituere,à ftatuere defcendit.’præpolîtionesi^ uinrearum fatis difeer I' ii-ff-eo, nunt.Inftitutus ênim dicitur,qui in I'pfo fucce^endi gradu Sccapite conftitutus eft. Subftitutus uero, qui fubiungitur SC fubtus, hoc eft in ima cera fcribitur ♦ i Lùm bociufe. f Diuidirur aiitem fubftitutiOjindiredam Slt;obliquam,hoceft fideicommifiaz ff-eo.

ham, proinde 36 ipfum uerbum Subf!»tuó,?ltriqi eft communc.’de quo tarnen rdthne. infra certiora dicêmus ♦ Direda autem phneipaJitej^fn uuJgarem Qi. pupillaz “‘'quot;‘I’

I Joct.m rwtr. ff.et fcm. Qui tarnen exadiiis earn rem profequuntiir, qiffnqiie fpccies pónunt, uulgarem,pupinarem,exemplarem,compendiofam30dbreu4pquam^efingu/ , Ks nos fuo loco.Ex his iterum quaedam propn'æjquædam communes^Propn'a: funt uulgareSjpÄJjillareSjCxemplareSt nam reciprocæ,compendfôfe(^ cæten's etiam accommodan pofliint^Hoc autem titulo,de uulgari principaliter trada/ biturzea eft em'm uftïatifsima ac anrigtnfsima,ac fic fere dêfînitur: Vulgaris eft fubftitutio,quæ à quocunque^de quocunqucjôd in quemcunque cafum conci/ pi poteft5nihil fpeciale Habens ♦ Diuiditur ipfa in tacitam. Si expreftam : ac mixtam etiam quidam comment! ftint;dida uero indcjquod uufgo fieri ioleatî [e pac. Ô^utdicitTheophikJSt otj uÄ’ •wai'yi?

Jotali. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Legimus etiam apud lureconfuItoSjUuigarc padumjuulgarem formam 6C for

hiu-^nteiem. muiamjuulgâriaftaiajuulgâret^ièruumjuulgdrem muliercm,uulgarem quæ/ lîiipcîîectile de fit ^ionem. Vulgaris igitur fubftituttOjCommunis diet' poteft. Subftitutio autem 7 pi-Ueg, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadam teftatorum prouidetia originem fumpfit. Sæpè enim contingit in/

IdtcmapudLibeo- ftitutum mori ante teftatorenijuel etiam poft,ante aditam tarnen hçreditatem: Kem,^. pr£tor ait ac nonnunquam etiam repudittur à primis heredfbus hæreditas.Prouifum eft iniur, itaque ut in illorum locum alij fubrogentur*Vulgaris ante fubftitutionis multi ^di‘ltT°'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprietates, feddeipfis quantum breuitas inftitutionumpa/

Q-dêcad,toî. * textum ordinatiuis dicetvA

zati.in irdc.uul^, T) E s T autem quis in teftamento. ) Qui in traAatum unum college/ lt;nbsp;8 runt ea,quæ ad uulgarem fubftitutionem pertinent,quinque potifsimum articulos difcutîtint,quÂ ftea,quotuplcx,quibus uerbis fiat,qui eius effedus, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftremo quomodo âefinat : de quibus omnibus fingulatim hicreferre fuper/

fedebimus.pofefttenimisquiplcneinftruicupit,'afuis fontibus,ideft ex Pan/ dedis,uel ex fingularibus alioriifn tradatibus ifta repctere: nam Aretinus ine/ pte fane hie in quæftionum multitudine diffunditur.Qtiare illud nos prius mgt;

l.poteft.ffi.eo. deamusjubi hæc fubftitutio fiaf ♦ ^ôteft,inquit Martianus (ex c^o primi duo 2, paragraph!' accept! funt^ quis in teftarnento fuo, Sgt;f caetera * In codicillis enim

b pu, * coM neep inftituiio nec^ fubftéutio rede fieri dicitur;cuius ea eft ratio,neconfunda ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turius

\ nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN T^T. ^DE VVL. SVBS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tif

tiir ins tcftamcntorunnamp;^ codicillorum. nam fi idem poterit fieri in codicillis, quod eft in teftaraentis permiftumjquod tandem erit inter ea dikrimenf Paren d

* tibus tarnen intenibcros teftantibus, mflitibusc^, Slt; alijs nonnullis hoc ius re/ miftiim eft.’quotum fbla uoluntas ipcdatunCæterum illud hÿ non intempefti ue difputatutjan fubftitutio in codicillis fada cum diredo non ualeatjfaltem in S

aâiis benigniorc^ interpretatio tuendæ uoluntatis defunefti hoe inducit ac fua/ h dcncatjt opinio ufu SC authoritate plurimorum uulgo obtinuit » Pauca: tarnen leges funt quarum argumento ipfa nitatur,ÓC ego aliquando in contraria non/ ‘ nullorum fententiam pronior fui.nam ad Scæiiolæ legem qua communis opi/ nio maxime adiuuatur 'a plerifquc non male refpondctur,ipf^m fcilicct tantum ” in pupillari fubftitutione procèdcre,de qua Scf uolam loqui negari non poteft* Vt autem beneintrodudum cft pattern pofte impuberi hlio teftamêtum con/1 dêrcjfic etiam æquitas fuadef,ut qualis qualis patris prouidentia fuftineatur, ncgligcntiam fane ÔC ibeordiam patriSjdiredo in codicillis fubftituentis,æqui/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

de non admittamjquum pofsit pater filio in poteftate exiftenti acque per fidei/ cómmiirum atque diredo fubftituerc»Videntur itaque mibi legitimi hæredes impubères pupillarem haereditatem fideicommiftario reftituere rogati, quod uerba Scæuolæ fîgnifîcant,5C ratio didattnam Slt;f benignam interpretationem

nimiumreftringemusjfi ad patris bona fideicommiftiim tantum retulerimusî qua de re uerbum iIlie nullunKOuo^l u^^ro ab aduerfartjg dicitutjper fideicom/ miftariamfubftitutionemteftatórifuccedij id tunc locum habet,cum non fuit r in poteftate filius, qui ipfe rogatuseft.at hie non ipie pupillus,fed q qui dire/ « do ipfi fubftituti crant,rogati uidentifr.Speciale ergo erit in pupillari fubftitu/ tionc,quod ipfa diredo in codicillis fada,fledatur in fidcicommiffariam« Sunt ctiam qui ex Accurst) fententia in Scæuolæ refponfo beni^am interpretatio/ ncm putant ob fubftituêdi uerbum accipi,quod medium eft inter ciuilia Si pre caria uerba. Sed tarnen id mihi difplice»: nam fi eft commune,cur illic dicitur ipfo iure inutilem efte fubftitutionemfdirecto ergo erat fubftitutustheep uideo cur magis fubftitutio pofsit efte obliqua in proprio fignificatu, quam inftitu/ m tio,id quod latius infra attingemus.Cæterae uero leges quæ allegantur commit * nem opinionem baud æqu^fulciunt : fortifsimum'que aduerlàriorum eft ar/ gumentum ex Scæuolæ reipotifo ,*quod a nobis confutatum eft* Citatur au/ er tern Si Papinianus*8ed isea de re aperte nihil dicit*neqttc exprimitinfti/ y d.ldliud.^.i.et,J, tutionem diredam in codicillis fadam fledi in fideicommiftiim. Sed fIbi de ^.jiittm. uoluntate conftat teftatoris,qui à legitimo hæredi ÔdeiconemifTariam hae/ reditatem uoluit relinquere: uidendum ait,uoluerit ne codicillos an tefta/ f

menrum facere : nam etfî ui codicinorum uakre poterat fi^kommifTum, ß tarnen extfttmaiiit fe teftamcntum facere, i'd'que ftient imperfedum, nihil debebit» Vulgo quoque prædidum argumentum foluitur, quod illk addiz turn fuerit, fiéeicommiftarium uerbum uolo ♦ Sed illa refponfi'o mihi non plaz cet:nam uerbum uolo ex adiuneftione êft pr?can'um,uel direlt;?ïum : benignio/ ris tarnen interprétationis nulla illic mentio fit*Egg*tamen priori fententiae quum communi calculo recepta fit adhaereqdum tandem puto,quae fortioA^

l.fi.c,de codicil. nbsp;nbsp;nbsp;quocç argumcnto ex luftimani conftitutione confîrmaturîait enim non lice/

re ad fideicommifsi interpretationcmjuelut ex codicillis uolgntatê tj^nfduce/ rcjfi decreuerit teftator teftamentiim faccre:ergo fi à contrario fenfu codicillos uolui'tjlicitahic^rittradudiothaec aiitem opinio tanquam quoddam axioma elïè debetjquum in multas quæftiones inci^dat.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN quantum uelitfubftitucre.) Interdum tarnen dubium eft,fit ne inftt

F .Arf.rt Mod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubftitutiOjUerbi gratiajSi ilèuis ex Afia uenen't Seius hæres efto,fi na

uis ex Afia non uenerit Caius hæres efto. Faber atque Angelus Inftitutioncm inutroqueinterpretaturjnonnulli Càiumputanteffièfubftitutum. prior fenten tia receptior cft,£lt;^ mihi quocp magis placetjneque enim uidetui^magis Caius Scio,quam Seius Caio cffe fubftitutqg,fi tei non uerborum ordinem inipexez ƒ iy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rimusJtaque qmim fub conditione fcripti haeredes,adiré præcédente conditio/

de acq.htere. ’ oe nequeant,potcft tarnen uteUjue bonorum pôflefsionem fecundum tabulas Barto.inJ,i. ^.si peteie, quæ ipfis curâm bonorum interea dum ueniat uel deficiat conditio sub conditione.ff, pj-æbeat.

debo.pos.sccdab. y y nouißimo loco,) Jdeft poftremo ultimo,quo tanquam nimîs no quot;7 uo uerbo non ufum Ciceronem,A.Gellius annotauit,nonnunquS tarnen apud c(i,u.ltb.io nbsp;nbsp;nbsp;tpfiim repenturtquemadmodum autem antiquifsima funt quæ primajattß anz

te alia omnia,fie nouifsima quæ n^xime noua,hoc eft ultima dicuntur. Quæz rit autem Accurfîus, an ièruus alio loco quam nouifsimo fubftitui pofsitföC

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofTe negat,nam quum feruus neceflarius hæres fit,inutilem efte alterius fubz

etdif ftitutionem patettQiiod quidemuerum eft,fiieruusineadcmcauia maneatî dyg.Cpojt aditam. ft*-***^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moriatur,fi alienetur,fi manumittatur ante mortem teftatoristhic

certum eft admitti pofte fubftitutum. Quidam tarnen etiam quum in eàdem cauià permanet,fubftitwtionem ualereàiuntjquum per fubftitutionem uidcaz turrefolutaeftènecefÿ'tastquod mihi non probatunTeftator enim qui feruo fubftituit,uidetur eos cafus in confideratione habuiffèjqui ^ienire poterant,ut feruus non eftet hærèstnon uero tacita mente in uoluntatem eius pofuiftèjan quum poftet,ucllet eftè hæres.certe fi uÄ exprelîà effet,uel aliunde colligi uoz luntas teftatoris p^ftt,nccefsitatem feruo remittentis non equidem repugnaz rem.Sed hie de fuoftitutione ferui loquimur,S^ de teftatoris uoluntate inquiri/

mus*mihi certc fupradida diftindio uerifsima uidetura'n filio tarnen uulgo rez ceptum eft, necefsitatem fubftitutiollh folui ♦ an uero nbsp;nbsp;fuitatis iura eodem

Zdî.intrdc.raRft. modo unà\'ntereânt,nonnulli dubitant.Slt; resmâioris eftnegotq quam ut hic husli^es’^if.deii explicaii à nobis pofsit.ThIophilus uero inferius utrumque inficiari Ç.ctpoJth. ' ' «idetur.

Et plures in tyiius locum poffunt fubftt:ui,uel unus in plurium,uel fin gull in fingulorum,uel inuicem ipfi,qui hæredes inffituti funt.

munem effc,non propridm fpedeitt. Quibtts uerbis fidt reciproca. De effedibut reciprociefubditutionlf. SubRitutiones reciprocds fdcile multiplia cdrt, Reciprocce ticittS ßttt,dn expreßT^e.

9 uel plures inuicennubftituuntunCætcrç fpeCies per ie ciàræ funr,dc poftrcma h exempla.uîie îtt tantum hic traSlabimusrnetç enim ullus oportunior eft locus.Pt Aretinus quo cr.ee.imtita. que tantum non ad naufeam fingula perfequitur, nos potifsima tantum attinz gcmus,atquc iuuenibus ad difficiliora pcrcipienda ianuam aperiemus.Quum igitur inter diredas fubftitutiones quæ quinque funt,hæc qüæ inuicem fit con c dixi.QM rubr.

î numcretur,opcræpretium fuerit de nomine primum inucftigarc*Vulgo cam d glo.ct doc.in.î-ht^ uocant Breuilôquam,Iurcconfultiaptius Reciprôcam,quod femper eô undc cius.ff.codgt; ucnit iterum fe recipiâtiquæ mutuæ SC alternæ fubftitutionis eft natura^Breuiz loquæ autem appellatio non fat congruit rci,ideft fubftitutionircur enim non ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

potins breuem uocaueruntfSC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illud uocabulum eft, nam àcomz

pendiofa re plurimum,figniftcatione ucro nihil^liftcrt. Atque ?deo SC ipfe Aez curfius non fâtis memor,reciprocam hic cômpendiofam uocauit.quinimo nec g ingh. breuitas uerborum,fed uicifsitudo fubftitutionem reciprocam facitlatque ideo Theophilus hic inuicem fadam fubftitutionem fie explicat.'primus hæres efto h in femiflcjfecundus itidem in femiffeifi primus h^es non erir,in parte ipfius fit hæres fecundus. fi fecundus hæres non erit)primus in parte fccundi fit fubftiz tutus.Quod fi ergo tantum illam uocaucrimus breuiloquam,quæ fubeadem uerborum concepttone inuicem pluribus breuiter fit, erit tantum breuiloqua quædam reciproeæ fpecies,cum tllam prolixiorc oratione fieri nihil impediat. nec quicquam uulgarem appellationem luliàni rcfponfum probat : nam illie ’ non ftibftitutiOjfed inftitutio breuiter fada dt citurtidcj? ca de cauià,quia plures

per êctnw(/'lt;^i/, feu diflblutionetn confundim fubftitutf inftituti quoep bre/ inter cenfentur hoe modo: Publius, Marcus, Caius in^iicem fubftituti hære/

des mihi funto.Quapropter fatius fuerat retincre clegans epitheton reciproeæ fubftitutionisabip^s lureconfultis inditum,quam nouum idc^ quum minus idoneum,tum etiam ambiguum furrogaretquum nomina SC uocabula maxiz me congrua SC propria èife conueniat,le ad dcmonftrandum inuenta, contraz rium operentur cffedum,Reciproca autem fubftitutiOjCæteris omnibus fubfti tutionibus applicari poteft,nec direClis tantum,fed etiam prAarijs ÔC fideicôm I not.în.L ludus.ff. miftarqsrquod in uulgari SC pupillari manifeftifsimum eft» bine uulgo traditur hanc non elfe propriamfpeciemfubftitiw'onis 3 fed tantum qualitatem quanz dam,SC cæterarum fubftitutionum adiedionem gt;nbsp;fie enim aliquando uulgariz

ter,aliquando pupilîariter inuicem aüqui fubftituuntur* nec obftat quod terz tium genus uocetModeftinusihabetenim 'a fimplicibus fubftitutionibus duz plexjaliquam differentiam nijn fpecie,fed numerotquo modo 0^ aliqua quah'z täte ab fimplicibus reciproeæ di^'nguuntur,natura tarnen fimplicium femper c inipfisremaneuHinc^quibusuerbisfiat reciproca, fubindc traifîant docloz res,de quo nihil dicam,quum certa uerba hic non fint præfcripta,ÔC quibwfeun que uti Iicêat,dummodo reciprocationem quandam^^ucced^di uicifsitudiz nem fignificentrquanq in dubium uerti aliquâdo fciamjrijf iproca ne fint uerba an fimplicia Sd direifia an prêcaria:fed hçc alq's poft me memorâda relinquo.Se p quuntur deinde huiufee fiibftitutionis effedu^ fed eu ipia ndîi fit propria fpez cics,proprios quoq; effedus parère ncqt,cosq; à fuis fi'mplicib.accipit.etenim uulgarisexpr^atacitâpupillarê continet,ac pupillaris iterû exprcftà,tacitam cf in fe habet uulgarê.Primi hoc fit exêplurijirrtpuberi filio meo fi hçrcs non erit, Titiû fubftituotnam etfi de pupillari fubftitutioe nihil dixerit teftator,ea tame citis mens fuifte præfumit,utô^ filio impuberi mortu^Titiû illi fubftitutû efte

lt;orcctTß^^ uoliien'taltcrius apLid Ci'ccroncm piilchcmmum cxtet exemplum î Quidam ° pofthumum hæredem inftituerat, QC Üis impubes decedere^ M.Ci|^ium fub/ ftitueratihic etiam fi nullus pofthlimus natus fucrit,nec adiri hærediras potue/ * n'tjCunus tamrn ad dcfuncli hæredttatem uocabitur,ex taci'ta uulgari quam ex pupillan col»gimus:quod contra Q.ScæuoIam L.CralTus Orator défendit, in.dliam hoc iit- ac(ut nonulli tradunt)obtinuit3ante Impcratörurn ea de re conftitutionemteo/ m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem quoep modo exemplaris etianftacite aliquando accipitur.hinc fit ut pro/

ratione^de pupil.uerbareci'proca,fubftitutionesaliquando multiplicentur:quod exemplis iiihsti, AretinuSjatque altj fatis oftendunt : nam duæ uulgares expreflæ duas tacitas pupillares continent,amp; fie deînceps.maxime autem hic perfonarum inipicienz da eft æqualitastnam fi uni pupillariter fubftitui poteft,altcri non,folæ erunt et cfocfo.i«.£Î.lJw-uulgares.idcphjc per multas quæftiones Angelus exâminatjquas referre non

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft opus.Illud etiam quæriturjtn fubftitutioncs reciproeæ expreftæ fint,an tâz 9

Bdr.in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generaliter expreflasaiunt* Ego uerba inipicienda efle exiftiz

J fæ,SC fi id qualitas perfonarum patiatur,tacitæ quoc^ pupillarestcontra uero,fi[ c cod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;memonet,quod fie mater êxz

§.^«4 rrffioHf.fif.cl'-idetiirtnam quid deea re fentiam fuo loco exponam : à ualde abfurdum see/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft eius folius ergô,hanc diftindijnem generalis ÔC fpecialis exprefsionis doz

Et fi ex difparibus partibus hæredes (cn'ptos fnuieem fubfli'tuerit,Si nullam mentioncm in fubftitutionc partium fecerit: eas uidetur in fubz ftitutione partes dediflc,quas in inftitutione exprefsit.ôi ita Diuus Pius refcripfit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ft h.c.co, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'T ITA Diuus Piusreicripfit) ExtathuiusinCodice epiftola ad Sez j

J_ycundumcum hacinicriptioneî Imperator'^itus Aelius Antoninus .fuit enim ab Aelio Hadriano adoptatus,in filfiim^n in nepotem baud fatis fcio,niz

b l.i.c.JcpcfJjicre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alibkauum uöcat,potuit enim quafi ext^elio Veroprogenitus

c in Halo,clt;li.et coss, adopiari. Sed tarnen confules fi emendate annotati funt, uidentur earn conftiz tutionem,inqi^ aui fitmentio M.Aelio AntoninoPhilolbpho uendicare.Hu iulce autem conftitu^nîl Diui Pq receptus uulgo eft intclledus, fecundum ♦

d I si plures ff.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refponfum.Theophilus tarnen aliter hic eft interpretatus, ac in duoz i

bus inftitutis iniÄcemcjj fubftitutis exemplum ponit:ut fi forte unus ex quinz cunce,alter ex feptunce fit inftftutus,ac inuicem hi fubftituanturjrepudiante fecundo non quincucem primuSjIed feptücem ex fubftitutione ÿcipiat,in qua Iccundus inftitutus fuit.mihicoMmiqjis magis placet intelledus,circa quem annotandum eft diftingui partes uiriles ab hæreditarqsîuiriles enim firmper æquales funt,hajreditari# inæquales aliquando,ftilicet fi ipfi hteredes ex difpa

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus

ribus partibus Icriptifi!»crint*regulâritcrautcmoneraSCcommodaad hære/ e dJ.siplures

4- des pro hgreditar^ portionibus pertinent. Excipit tarnen duos cafus Accur/ f glo.hic et in.d.l.t

• fins ; unus eft quiim pecuniae dandæ quantitas aliam uoluntatis conieduram

i nducit:nam etlî aliqui fint ex difparibus partibus hæredes fcri^ti,fi tarnen æ/

quas partes dare iubentur,æquas qyoc^ recipere debent. Alius êft quum fubfti 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tre

tutionon fub appellatione hæredum, fèd oroprijs nominibus exprefsis fada UonnundMm.ff^ ertîtum enim non ad partes datas,fed ad pÂfonas habita fuit relàtiotmerito er/

go pcrfonales ôC uiriles erunt partes in fubftitutione. Animaduertendum ergo i l.sihiercdcs Momi'.. f diligenter,fubftitutio ne fiat per nomina propria an appellatiua.propha autem naatn.de kg.t

funt quæ rem non communem omnibus, fed uni indiuiduo propriam figniti/ cant.’cuius quatuor funt genera,nomei^prænomen,cognomen,agnomcn; de quibusfupralâtiusdifièrui. appellatiua ueroquærem multi^communem fi/ ^.i,^.ieexli£.lÎ!-gnificant,ut hæredcs,fratres,ncpotes,homo,eqiius .Nonnunquam uero con/

tiingi appellatiïia proprijs folent ♦ quid ergo,uiriles ne tum crunt partes an ucz

ro hærcditanær quællionem ccrte hanc eleganter defini'uilîè utdetur Pompe»/ nis.fßde stip.ser» mus,uttnlptciatnus quod præcedatdllud enim p^incipalem caufam obtinebit, aliud demonftrationis eau fa adiedum cenfebiturtquod tarnen hic præccptori noftro Francifeo Curtto difplicebat,quum non aliter uiriles partes fieri debeât, nbsp;nbsp;nbsp;j ƒ, j-

q fi id euidenter fuerit expreiTumtquod noi^atis apparet, cum proprijs addita '........

fubiiindac^ funt appellatiua.mouet etiam eum,quod idem alibi Pompônius o ait, fi nomina duntaxathæreduminteftamentopofitafuerint uiriles deberitfi fuerint ergo addita appellatiua fecus uideri t fimilic^ utitur argumento ex re/ fponfo Papiniâni.MihitamencommunisfententiamagisplacetjCumex lu/ p reconfulti interpretatione ob prçpofitionem propriorum nominum fat euiden ter uoluntas defundi exprimatur:ô^ ei quod alibi dicit^r. Si nomina duntaxat ha:redum,fiC cætera.opponitur,cum nomina tantum apyellatiua pofîta funt in *■ teftamento,quod nbsp;nbsp;fequentibus uerbis illis patet,Si uero ita^fi hæredibus de/

dcritjhæreditarias.ille igitur cafus cum utraque coniunda funt illic non dccidi tur.mcrito ergo in eo recurrêdum eft âH Pompôntj diftindionem.nam eodem modo illic concipi pofièt arguments à contrario fenfu, ergo fi non erunt dun/ taxat appellatiua,non in hæreditarias,fed in uiriles fiet diftrÄutio* In dubio ta/ men potius hæreditaria: debebuntur:ueluti fi in nuncupatiuo teftamento fub/

, ftitutio fada fueritjoec fan's memincrun»,teftes quo uerborum ordine fubftitu tio fit fada.Séd SC fi quidam fub appellatione hæredum, quidam fub proprio/ rum nominum exprefsione inftituti fucrint,illi hçreditarias,hi æquas accipiêt» Nouifsime dubitari poteft,quid hic proficiat fubftitutio,quæ fuperuacanea ui detur,cum fine ea idem per igs accreicendi hæredes inftituti habituri fuiflent, quod habebunt ex fubftitution^uin Accurfius etiam accreicendi uerbo uti/ tur,in cafus explicatiqpejtametfiimproprie^Refpônderi tarfien poteftmagni « momenti fubftitutionem fore,cum alîjs multis nominibus turn illo malRme, quod ea ad hæredem inftituti,qui tarnen adiuit,non^^feat. (^nim tarnen ius actrefeendi habiturus fuiflèt,nifi id fubftitutione fumatum eflèt»

INE diftindionerefcripferunl) MultumfehictorquctAccûrfîus,qua 1 in re tollatur diftincfiiOjac nouifsime condudit omnino adhibendâ hic effe

noftris regulajubi lex non diftinguit, nec nos diftinguerc dcbereieacp uel turn maxime ualetjquum expreft^lex diftindionem reijcit, ueluti in præfenti ipez cie.a qua tarnen aliquando recedere necefle eftjalia lege ucl euidenti aliqua raz tione id exigente.hic autem nulla fubeft diftindionis caufa.Et quanquam non mala eft Accursij diftindio : de ea tarnen nonuidentur fenfifte Imperatores»

i c}iii.^.estsecundum potius uolucrunt, illocafti quo hæres 0^ cohæres répudiant,fubftitu/ i dist.Accur. nbsp;nbsp;nbsp;t^m ad utramque partem fine diftindione admitti. Sed quæ tandem hic potez

h l-cobicredi.ff^eod. ratdiftindioconfiderarifhocexPapiniani reiponib,qui o-vy^cvamp;' Ô6 familia ris utriufque Imperatoris fuit, optime colligitunuidebatur enim in hoc cafu, quo primus 2C fecundus, hæredes erant inftituti ftcundus primo fubftituz tus,ô(^ fecundo itcrumiertius,non aliter admittendum tertium ad utramc^ par

tem,quam fi primumj^rimus,deinde fccundus repudiauerit aut deceflerit, uc primi pars fecundo dclata,fic deinceps ad tertium ueniret .Jtem etiam diftinz I uidc PM.Cd, con. guendum uidebatur,fuerit ne primum iecundo tertius,an primo fccundus fub dTcohje ftitutuslfacilius enim ad utramlt;^ parterfR tertius admittendus uidebatur,fi priz ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;mo fecundus,fecundo tertius fubftitutus fuiflet,uidelicet ut ordine quodam ad

tertium utraque p'îrs ueniret.Impcratorestarnenrefcripferunt tertium finediz ftindione ad utramejj partem admitnjioc eft fecundum Papinianum,fiue ante m in.d.Lcoh^redi. fubftitutionem fine poftea fubftitutu#fuerit,Slt; fiue prior fubftitutus poft infti «Htifbocu tutum fiue ante deceftcrit. Paulus uero Caftrênfis aduerfus hune textum,diz » in^d I coh.eredi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itcrum inducere in primo articulo uoluitifed eins opinio mihi non

probatur.Quumergofinediftindionefubftitutusadutram^ partem admit/ ? tatur,de illo confequenter dubitatutjan utramq; pjirtem iure fubftitutionis con iequatur.de una non eft dubium,de altera no^^fat conuenit inter dodores. Ve/ ßurt.inJ.si titius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dyrtus,Faber,ÔC plcrique alij putant iure pptius accreftendi, pri/

pÄ'tem alteri adijeiiquam opinionem nouifsime etiam fequtitus Ift Lancel intrùc°ùulg.subst. Politus IqjjeconfijJti^ ncquaquam contemnendus.Certum eft enim ter/ hw)V07 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primo non elle «ere fubftitutumrnec fequitur(inquit illc)eft ad utramt^

dJ.si titius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partem fubftitutus,ergo utrique*Ego a communi opinion^,quæ diuerfum ap/

A/tx.cfuUicMHfpfQßaiu'tjnondilcedo.aceoinpjjimis argumento moueor,quod nulla hic erit communemtn,d.l. ^JubftandiratiOjfiintellexerimus primi partem iure accreicendi deferri tertio:,

quis enim ignorât partem uacantem altcri accederefnec ad id qi^'cquam con/ ftitutione pn'ncipum opus erataAit e»am fccundus non eflèt fubftitutus prt/ mo,haberet tarnen loctfln I'us accrefcendiîergo aliquid hic operabitur huiufmo fubftitutioîuideh'cet ufi'ure fubfti'tutionis primi pars ad tertium ueniat » Sed QC qiiuna

fie quum dicat hic texui« hibftitutum ad utramque partem admi'tti,natura ipla uerbijtitulic^ Sgt;C rd coniundio,gqualem omnino requirût determinâtionê.Præ terea quemadmooiim in pupillari,tacita ineff uulgaris ex uoluntatis coniedu/ ra(quia quem quis filio hæredi fuo hæredcm elfe uoluit,eundqp fie illo defîci/ ente fibiuidetur elegiffè fecundum communem fèntctiam) itactiam mens hic fuiffè teftatoris intelligitur, ut que fecûdo oui fubftitutus erat primo,fubftitue rit,eundcm répudiante iècundo fie primo wbftitutum effè uolucrit ♦ Nouifsi/ meetiam illud communem opinionem adiuuat,quodin fimilt fpécic pupillaris

fubftxcurionis quæritLir,an i'ure fubftitunonis pnmi hxreditas ad ternïim pcrttz neatïatqiie quiim illic fpecialiter decidatur non pertmerejColIigere licet régula/ titer in alijsiufefubftitutiónis cam deferri* Nonnego tarnen tertium non efle “ cxpreffe primo fubftitutiimifed hie fiiblîitutioncm ex prçfumpta teftatoris uo luntatc conijeimus .licet autem hanc tacitam fuèftitutionem uocareiquæ tamê exprefla: uim habet,ab iure accreicendi(quod ipfum tacita nonnunquam fubftitutio uócatur)Ionge difFert.Eft autem huiufee quæftionis nonleuis effe/ x dus,qui ex hoc exemplo accipi poteft.Inftitui tres hæredeSjprimumjfccûdum ôftertiumKcrtium uero primo fubftitui,ac tertio iterum quartumirepudiante primo Sii. tertio,fi quartus ad partem primi iurc fubftitutionis admilTus fucrit, excludet omnino fccundum, ac ipfe duas haj^ebit partes, fecus uero fi iure ac/ creicendi.Ille deinde cafus non eft in difFicili, fi primus hærcs fuit inftitutus,ô(S primo fecundus fubfl:itutus,ac fecundo iterum tertiusinam fi neque primus ne que fecundus hærcs erit, crit tertius.quid enim alioqui operaretur fubftitutiof f diuerfum tarnen Faber uoiuit.Reftat autem nobis hic difeutiendum difficile rê a

fponfum Scæuolæ,quod præfenti Impêratoris conftitutioni repugnarc uide/ turiait cnim fi teftator duos reliquertt pupillos,ac primg hæredi inftituto fccun dum fubftitucrit, ac fecundo cxhæredato, pupillariter cxtraneum:fi fecundus mortuus fuerit ante primum,nequaquam tarnen poffè cxtrancum iure fubfti/ tutionis ad primi impuberis mortui hæredttatem uenirc. Sed cur hæc tam ua/ rie.^Âccurfius,Bartolus,SC bonadodctûpars putat,ideo hoc contingere,quod in fecundo pubertate fubftitutio expiraraüquapropter noneflè mirum,fi non pofsit primo fuccedere extraneus,quum nec ad fecundi fuÂcfsionem ueniat» Quod fi uero iure fubftitutionis iècundo fuccefsiflct,pcrtincret quoque ad ip/ fumprimiimpuberis hæreditas,tametfi^?ofterius decedentis. Ab hac tarnen c opinione Faber fie nonnullialq diffèntiunt,quorum hæc ferefunt argumenta, quod fpes fubftitutionis quæ conditionalis quædam eft inftitutio non trânfmit taturinon poterit itaque fecundus pupillus non dclatam fibi hærcditatcm ad hæredes trâfmittcre.itcm eti^m non uidetur ca fuiffê Scæuolæ râtio,quod con c ditio fubftitutionis cxpiraucritj^uumtalis fucrit adieda conditio,quæ puber/ ƒ täte non expirat,fcili(^t fi antequam nuberct, fecundum imperatoriam confti/ tutioncm.fcd fie ledio ipfa quæ in antiquis fie cmendatis codicibus inueftitur, 2 fupradida: opinioni repugnat,quum legatur fie fccundtis impies fuiffè mor/ tuus:fie tarnen non uenit extraneus ad primi hærcditat^ qui lecûdo hærcs ex pupillari fubftitutionefuit.Hinc credidcruntdiuerfæopinionisauthorcs idco in noftro paragrapho ad utramq; partem fub^tutum admitt^quod altéra pars altchaccrefcerctridquodinScæuoIærefponionon fit.Scd ad hæc tarnen non

difficulterqiÿ rcfpôderitriam enim antea euidenter probauimus utramep par tem iure fulilh'tutionis hic deferri amp;nbsp;nqp ignorauit Accurfius legi ctiam impu bcs,atque idco nôtat,olim impubes,nunc pubcsiSe ad ffonftitutioncm que con babebah ditionem illam fi nuberet afiter interoretatur, fatis reiBbnfum eft oer Bàrtolun^*

Iji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COWMEN; .VIGLI?^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

atqucah'osîcertiim eftenim ante piibertatis tempus pfipillam nuberenon pop fe,SC ultra fubftitutio pupillaris concipi nequtt.Qiiod uero^icunt {^ftitiitioz h ui'iit.l.luciu!.^.ß. nem non tranfmitti^negart certe hon poteft,fi de h'mplici bærede lgttur:at nos ff.eo. de hærede fub^itutó agimus,qui ëC till uidetur fublh'tiitus, cui fecundus fuit I in^uoctt dJiudar fubftitutusrfecundofcilicetcmediofublatojcuiipfefubftitütus erat,Quid èr/ g«. JJ, coh^redi. go anconimuni adhærebimus f me certe non modo Icdionis diuerfitas, fed

, aliaquæproponunturucrba (fecimdumquæ Scajuola fere refpondere folet) *” lurifeî îlnbium relinquunt:nonentm finequadam cmphafi dici'tur filiam filio pupillo ff,ad'trtM. * fubftitutam pn'oremdecefsiffe.SCaliquandocredidi hancdiftindioncm Scæz uolæjmpcratorû Scueri ÔC Antonini,i'temq? prudentii'simi Pagim'anirefponz fb rcprobatam fuifleifui't enim ifti's Scguola antiquiorJnon tarnen ex celcbriilz la Mutiorum famili'a, Serbidio eni'm nomen illi fuiffc legimus, cuiusconfiiqs multum ufus efi: Marcus Antoninus Philofophus : ac ft' rede memtni Seueri gt;nbsp;Imperatoris ac Papiniani idem præceptor fuiuSed tarnen fupradida refponft'o apud refradarios non eft locum habitura,Dici forfitan potent Jmperatorcs re/ fcripfifle fubftitutum fine diftindione ad utramcg partem admitti^at apud Scç uolam non de parte hæreditatis utraque, fed de utraque hærcditate agfii’n qua non uidetur fublata efle ueteru diftindio:atlt;^ ideo quæritur an filtj hæreditas, cætera.In eadem autem hæredjùate faci'li'us tacita fubftituno inducit, quant • nbsp;nbsp;in diuerfis.ueteres ergo diftinguebantj an ante, an poft decederet.hoc correxit

Imperator, fed in eadem hæreditateînon eft igitur lex corredon'a extendenda, quod ui'dens etiam Tn'bunianus inferuit Pandedi's Scæuolæ refponfum,figni n'cans id non elTe per conftitutionem paragraph! noftri corredum.

Si feruum ahcnum quis patremfamili'as arbitratus,hærcdem fcn'pfez ritiK ft hærcs non lt;inèt,Mæuium ci fubftituentu'si^ feruus iuflii domiz ni adierit hærcditatem-.Mæuius fubftitutus in parte adhniccttur.ilia enim ucrbajSi hærcs non crit,in eo quidc^, qucm alicno iuri fubicdum efic \ teftator fdt,ftc accipiuntunfi ncquc ipfe hærcs crit, ncq; alium hæredcnt cffccerit. in co Ä:ro, quern patrcmfamilias eflc arbitratur, illud fignifiz canf.fi hæreditatem fibi,uelei3cuius iuri poftea fubicdus cHecceperit, non acquifierit.Id^queTiberiustæfar in perfona Parthenq feruifui conflituit.

do in ufufrudu quem cum pâtre partictur fubftitutus* poterit etiam locum ha/ bereft forte filius hæreditatcm repudiâuerftiquæ uidetur communis efleom/ nium ôpiniOjquaî tarnen in neutro cafu fan's placetmam fi ufusfruâus ius diui c datur cum fubftitutOjpræmoriatun^ forte patetjiam contra teftatoris uolunta/ tem filius hær^s parte ufusfrudus carebit»ô(^ quid fi pater teftatoris uolûtatem pleneapprobansufumfrudumfîlio religquêre malitjdicemusne hicaduerfus^ î uoluntatem teftatoris aliquod petendi ius habere fubftitutumƒ Sed ÔC quod in

altero cafu de repudiatahaereditate ex Angeli St Pûliti fententia refertur, non g minus difplicet,putO(^ tune fubftitutum totam hacreditatem habiturum» nam quum apud pleroftç dubium fit,præferatur ne fubftitutus patri filio rêpudian/ te,tametfî communis certe opinio pattern præfe^t,ea tarnen hoc cafuÇmeo iu dicio)Iimitanda erit,quum etiam ex alio capite patri repugnet teftatoris uolun

4. tas.Inmonachismagisaflènferim,fîmilitudinem poflè fumijUec infrequenter cafus accidit.dum aliquem inftituimus abfqjtem quem religionem profeiTum ignorabamus*diuidetur itaque hic hæreditas inter fubftitutum SC monafteriû, nam quod Aretinus exiftimat monafteriû totum ablaturum tametfi id fortaf/ fis fauor aliquis fuadeat,milii tarnen contra teftatoris opinionem atque uolun/ tatem fore uideturhtac^ fatius eft in re dubia mediam fcqui uiam,præfertim his temporibus quibus diuitiarum copia,monafteria in omne luxuriæ SC uitiorum genus præceps ruunt,magnocç ob id ciuium odio laboianu

î IN partemadmittitur*) Accurfîusfemiflèmtantumhæreditatisdiuidi inter fubftitutû SC^ominum putat,de altero femiflè quia fieri debeat deinceps longa eft altercatiotobtinuit tamê ut domino adqciatur,uel quod ueritas SC feri ptura qpiniône ôC uoluntate potior fi Aabenda, uel quod ita diuififtè hæredi/ ■ jj tatem Tiberium Cæfarem uerifimilê fittnam cum ipfeius f^i dicercjac pro ar/ j^g. **’ bitrio ftatuerè potuerit,uix eft uerifîmile peiorem ipfum paftem fibi fumpfiffe h doct.hic contra eligentium confuetudinem«Scd tarnen hæc leonina proculdubio fuiftèt i

lt; diuifîo qualemfeciflèuulpem inita cum leone SC afinofocietate apologus re/ „ fertînecuerifimileeftcxalioruminiuriaprincipem compendiumfibi uoluiftè *”

€ quaîr^re.ôC hanc quocß Opinionem longo tradatu Pôlitus reprobat,qui magis „ *' putat hæreditatem totam inter fubftitutum SC dominum ex ajquis portionibus eftê diuidendâ,icilicetutaltlt;um femiflèm neep fubftitutus neep dominus præ cipuum habeat:ÔC certe fi altert deberet adijci,fauorabtlior iuftiorc^ eftèt fub o ftituticaufaJtat^ ne aia uerba æqualidiuifioniobftentjquaefn Iuliâni refpon/ P fohabentur,Ita ut alter femis inter eum qui dominus inftituti hæredis ftiitSC m nbsp;nbsp;fubftitutum acquis portionibus diuidatur,intelligit Qpjàus fuiljè illic alium co/

hæredem,cui unus femis feparatim acqtiifitus fuerit: at^ earn fèntentiam uide lur etiam fuiffè fequutus Andreas Alciatus,qui in antiquo c^ice ait legi Sem/ 1 libA.ca,i.ditptt. pronium fuiffê cohæredem*ex Théophilo iàng ueritas huiuice quæftionis pie/ nbsp;nbsp;nbsp;owc-iwiit*

quod in Poliéô6 Alciati fententiâ incidit,Quod tarnen alter intelligitjalter ad/ dendum cenfet ex ueteri exemplari colHercdFjid forte non æque omnibus pro/ babitur.NeceritfortenimisabfurdumjUtfupralcrip^^juoqj uerba ad æqua/ kmdiuifîonemtrahamus,quodçdealtero f^lTe tantum dicitur de utroqu^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ w î intelliga

intclligamus. Alter enim de duobus fæpe diciturUielfltf quum fie loquimwr, Vno aut altero die peragi hæc res poteft. fie quippe cxponcr^folemumino auC • duobus.ateg eins exemplum eft apud Terenrium in Andriæ prima feena : Sed poftquam amans accelsit,pretium pollicens unus 6Ó item alter.idq; poftca ex/ plicat: Phgdrum(inquit)aut Cliniam dicebant aut Niceratum.nam hi tres tum fimul amabât.quod ibi ctiam Donatws indicat: Poft unum(ait)duo,ex quibus alter,ut fint tres.inquit enim poft,N^ hi tres.SC cætera. Idem etiam compofi/ tio arguit:compofitum cftenimcx utroque, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodcolorem

quidem aliquem habet,fed rcfelli polfc non nego. Verum quum Theophilus quoep maniiefte oftendar,æqualiter diuidi haîrcditatem,aliquid lyit adducen/ dum in medium,quo ad acutiores prol^biliora protulerint.Cum autem often 7 derimusquaî partes fieri debcant inter fubftitutum SC aominum, iiideamus nune quo argumento admitti fifbftitutu Imperator colligat,in quo uis tota hu/ iufee decifi'onis confiftit,tametfi' cæteri parum animadueriât.prbbat igitur hoc modo,Aur enim (inquit) fcicbatteftator conditionem ferui.Sc ilia uerba Si hæ/ res non erit,ficaccipiunturzfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfe harres ent, nec^ alium hæredem effece/

rit,quum autem alium hæredem entcerit,excludetur fubftitutus, quaft defici/ ente fubftitutionis conditioneiaut ncftiuiteum ieruum clfcjideft patremfami/ lias eftearbitratuseft:amp;^ tunc ilIudfirædiSîa fubftitutionis uerba Si hæresnon • erit,fignificant,fi' hæreditatem fibi uel ci cuius iuri poftea fubiedus efte coepe/

rit,non acquifierit:qui eft noftercafus. quum ergo nec fibi,nee ei cuius iuri,0C Cætera.nam non mutauitconditionem,quum ab initio fuerit feruus, ergo eue/ » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nit conditio fubftitutionis.idijj clarius exponit luliânus ex hoc ultimo cafu in/

« gloMie ferensfubftitutumadmitti.C^uamobremmirorcurAccurfius Sc cæteri pofte/ 8 riorem hue cafum ita actepcrint, quafi ab eo qui principio propofitus eft alius fit:quum per eadem usrba proferatur, cumcp uerbum arbitrari opinionem in/ ducat.nec rede dicitur,putabat SC ucrum erat.opinio enim prophe no eft cum qua Lieritas concurrit,ut nec feientia cius,quod lalfum eft:SC fecundû commu/ ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem fenfum ad propofitum non facerenrduo illi cafus,quum tarnen ex ipfis ue

lit colligcrc luftiniÿius præfcntis fpeciei folutionemtquod ille etiam certius in telliget,qui hunc * ragraphum cum Græca interpretatione contulerit. Et hos certeduos cafus inter feopponit etiam Iulianus,undehoc thema fumptum eft* non rcSte igitur credidit Accurfius tre?hic cafus refcrri.Cæterum illud non mo 9 '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicam habet difficultatem,quum hæc ratio probet ex uoluntate teftatoris fub/

ftitutum admitti,cur tantam in partem ÔC non in totum, 8C cur ut ratio in toto probat,non ita ctiam conftitutio permiferit fThcophilus illam uidetur rationê . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reddere,quoniam aliquo modo conditio in futurufh deftinata impleta uidetur,

tt 1.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiiæ principio extitit.nam fi hie poftea alicu«s iuri fuiflet fubie(ftus,ci acqui

wTju fubftitutufri excludcre potuilTettat iam erat fubiefîus, ergo non uideba cxcludendustquum Icribat etiam Pàulus,fî ea quæ conditionis lo/ pstb. ' co ponuntur iawi fada finjbcaq; fada teftator nefeiat præfenti die deberitSC hie X j.lt;fe leg.ri quit ctiam fi nullum habu^^Kt fubftitutum dubio procul adirc potuifl'ettnon debet rew nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo totum illi ac^merefubftitutio. hue etiam accedit quod comm uniter diet/

y fro^wuideDcc. tm-,non deberc penitus præualt^opinioncm uèritati.ob hancergo rationum t a”» Pfd.etlev pugnantiam mediam uiam elcgit Tyberius 8C utriep femiflem afsignauit.atep in.lÀw.ï.fi.ff. eiufmodidifeeptationem necefte eftaliquandorecurrerc,quu1hiniquum fit di reccp.arb. in alteram partem totum inclinar^,nifi^alimusmore uctirfi lurare nobis non M I.CKM proponat. liqucre.Obftat ramen aï^ic Aiexandri refpôfum,quo fubftitutus omnino ad/

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ob id Accurfius npuam diftindionem commetus eft.mihi tarnen

n turn. Addit Angelus uulgares articulos,an filio répudiante pater,ucl an hærede intra deliberandi tempora mortuo ipfius hæres,an uero utroep cafu fubftitutus fit admittendus.communi autem fententia fuUftitutus utrobiep excluditur,ta/ nbsp;nbsp;nbsp;,

metfi non leucs rationes fint è contrario» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c' bte Polit-in track

ïi- ID (xy E T YBERIV s CAESAR.) In uulgaribus exempla/ nulg. ribus Inftitutionum legitur,TttusCæfar» Theophilus ad Pium refernquan/ quam in alterocxemplari, Antonino hoc adfcribitur. Alciâtusmaluitidnos d l3fA,c4.i-dirp.

IÎ dcTitoImperatoreintelligcrCjObParthcnium quinecis DomitianifratrisTi/ ti confeius fuit.Sed ego nefcio an is Parthenius feruiteTiti fucritfliberum fuiflenon eftdubtum eo tempore quo Domitiano fuit »cubiculis.mcminit autem Suidas Partlienîj Celebris Poetæ,qui captus apud Romanos fuit,amp; ad Tybertj tetatem uixit» Scribit fiCTranquillusTyberium Græca fcciiTepoe/ mata,imitatum Euphorionem, Arrianmn SC Parthenium, ut SC ab hoc ieruo

14. eum indtdifle nomen uerifimile fit.SC hoc exemplum apud l^xt. Pompcium recitari Pompónius indicat.fuit autem fortafsis is Sex. Pompcius,quo confule jtyheriut mortuus eft Tyberius.nam alter Sex. Pompeius kjrcconfultus,Pompeij Ma/ ff.dcbter.insti. gni patruus antiquior eft,quam ut de Ty Wbrio id referre potuerit.Ccrte libra/ ƒ de quo iMj,z.de riorum errore Tybertj pra:nomen faepe obferuauimus inTitum eflè depraua/ lt;»ri£ i«r. tumrquod forte Qraecos Inftitutionum compofitores dcccpit.ÇC ut etiam Tito hoc adfcribamus,non tarnen poteft de VtTpafiani filio intclligitfed Antonino Pio,cuiTito prænomen fuitjeui fententiapGræcarum Inftitutionum exenv plaria adftpulantun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RI SVBSTITVTIONE.* X

t De differentie uulgiiris cr ppiUitris fub j PupiUeremfubiUtutionem infpeâioncpu Hitutionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piUiprimdmeffeinllitutionem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

% OmnipupittdrifumitHtionipoffèconiun/ 4 Secundlt;e taiulne quare dicantnr. giuulgdrem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ Vndedicdturpupilldrisfubilitutio^

V M milita inter fuperiorem fubftitutionem ÔC hanc fint com mmua,ccrtifsimis tarnen quibufiiam nous diftinguûttir* V ulz garis enim latins feextcditjCum à quocûc^ teflStore fieri pof/ fît:PupiIlaris à folis ^arentibuSjneij tarnen omnibustS^ multa j funt quæ uulgari fnbftttutioni locum faciiintjfi hæres fcriptus _____teftatorem decefïèritjfi repudiauerit hécreditatê,uel fi for tafsis conditio fnb qua inftitutus fuit,defecerit:at in pupillari tantum afpidtur, « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratio- fl mortuus fuerit intra pubertâtem pupillus Quinimo omni pupillari fubftitu/ j,

ne.eod.tit. tioniconiungipoteftuuIgariSquçdamipeciestnamfipupilloantepubertatem •’iorienti Titium fubftituerOjac Titio Semprônium jcrit Sempronius Titio pu pilloc^ mortuojuon modo pupillariter refpedu pupillijUerum etiam uulgariter

• quodam modo refpedu primifuftlitutihæresfubftitutus*eft enim pupillaris J nibftitutio,quafîquædaminftitutio:quaproptet;fîpupillifoliusperfonâ intuez i bimur cui fuccediturjprima inftitutio non inepte dicetun Nam fecundum hæz redem fubftitutS hic uocamus refpedu ipfius teftatorisjqui fîbi antea aliquem hæredem fcripfitiatc^ ideo aliæ fubftitutiones ad teftatoris haereditatem pertiz nentiPupillaris uero non ad teftatoris/ed ad pupilli bona refertur» hinc iftam fiibftitutionemjfècunai teftamentijfecundarum'ue tabularum appellatione fiz gnamus»pater enim ßrimo fîbijfecundo filio teftamentum facit î eftt^ pupiliaz ris fubftitutio quafî quoddam impuberis teftamentum * PtTpiIlaris autem inde c l,i}uplSa!.ff.de iiocatur quod pufiillo fiatjnfpeda tarnen magis ætate in quâ confertur uim^

Kcrkîig. habere incipit,quàm præfenti ftatuicum pupillum proprie eum uocémusqui gt;nbsp;d fac.l.fi.^.pupil!tf! fn patris poteftatiefTe desqt*at cum fit fubftitutio neceflè eft ut fit in poteftate d^er.oblt,i.lt;jiiam patris:fed tarnen morte eius defînit.uel inde etiam fortafsis cognominata eft, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecuÿdum antiquam huiufce uerbi originem,

IBERIS fuis impuberibu^quos in poteftate quis habet, non folum ita,ut fupra diximus, fubfïtuere poteft, ideft ut fî hærecjes ei non extitennt,alius fit ei hæresifèd eo atnpiius î) fit fi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei extiterint, amp;nbsp;adhuc impubères mortui fue/ ƒ

tint,fit cis aiiquis hæresiueluti fi quis dicat hoc modo,TitIus filius meus hxres mihi effo, ôi fi filius jpeus hæres mihi non erinfiue hæres erit,82 prius moriatur,q in fu'am tutelâ uenerit,tunc Seius hæres efto.quo cafu, fi quidem non extiterit hære^filiusitunc fubftitutus patri fit hæres.fi ue/ ro extiterit hæres fiUus,Se ante puSertatem deceftèrit : ipfî filio fit hæres fubftitutusinam modbus inftitutu eft,ut cum eius ætatis filfj fint, in qua ipfi fibi teftamentum facerMon poflunt,parentes eis faciant.

I T IB E RI s fuis ïmpuberibus. ) Inepte à quïbufdam dïfputâtur quid fa/ 4 Modergt; JL/ciat hic didio Lïberïs»fiipcruacaneâ enïm inquïunt uiderïjquum fcquen/ tia uerba fan's demonllrcnt de Jïben's hoc intemgendum Jafon ad excludendos nbsp;nbsp;nbsp;•

CLirfius expenfis diligenter huius textus uerbïsjquæcunqj fcrc ad conftituêdas gb-i i pupillares tabulas neceïTaria funtjannotat.alïj alia adicccruntjquæ nobis profe qui non lubet,quum ab fingulis prope feriptoribus fufckcxplicentur, nec citra c in.l,z.ff.eo, tædium fæpius repeti pofsint.Et nos non co confilio ifta icribimus tanquam fo la legi uelimusrpleracjj enim bene £C ab ait)s diâa funtjquæ inde petere ftudio

) fi dcbent,De liberisîuccm quod diciturjcx fequentibus declaratïoncm accipit: neqjcnim omnibus licet fubfiituerCjiedins folis qui funtinpatria poteftatCjid cftquiexiuftisnuptijsnarifunt,quiadoptatijqui arrogatijitem qui ex princi/ d s.de pat.pot,cKm pis beneiïciojucl alterius cadem poteftate præditi diplomate ^talibus reftitu/ ducb.tit.seci. tifunt,quoshodic Icgitimatos uocamus, Excluduntur crgoemancipatijfpu/ rijjnaturalesîfed tarnen fub conditione Icgitimatïonis hós inftituijCifdem'que ^dn tcmpus.ff.de fubftitui polTe receptum eft*Sed 5C fifilios naturales Icgitimos fuccefiorcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.u

elïeiuflcrit,poteruntpoftcaprincipifupplicarcôd fubftitutio luftinianæ c6n/ ' Xx\deK4lt;Mr.De

4 ftitutionis argumêto conualefceL Necefle etiam eft impubères elfe liberos.pu d.conn,i7lt;s bertas uero ctfi' natura fatis de^'nita fitjprincipes tarnen propter impudicâ cor/ g e.cjui.mo.tut.finû porisinipeclionem maluerunt cey:um tempus ci^ præfcribcie,quod interdum mprin. tnunicipalibus legibus^u moribus prorogari Iblêt.SC tune quæritur an fubfti/ faat.l.Mela.ff.de tucreadhuc ultra Xiin annum liceatEgo non puto nifi amp;nbsp;hoc moribus qvioçp . introdudum fueritjquanq ipfis minoribus fauorabilius ui(^tur5ut quan/ diu ipfi teftari non polTuntjper patrem cis prouideaturiin^b Iure ciuili nimiS dilîônaretÆertio annotât Accur.ut fint liberi in poteftatetque ratio eft cur ma ter pupillariter fubftituere pupillo non pofsitjoe® enim filij fufft in matrum p6 “ teftate* uocat tarnen tabulas pupillares Africàn5s,quibus mater filio impuberi j

G fubftituit.fed oh id(ut ego arbitrer) q? mater prudenti confilio quæ fubftituere morienti intra xiiil annum non potuitjiÿredwn eum inftituit,fi erit pubesjuel cum erit annorum XillhcfFcdum enim hæcinftitutio haftet no plane difsimilê

pupillari fubftitutioin'.qua cauuone dC extraneï uti pd!funt,nifi malïnt perfîz deïcommïflùm

üonem non potent in pubertatis annoszquidâm tarnen ob l^nam matris men/ tem Sc prudens confikum fuftin^ri inftitutionem pofle traount» De noc etiam multiimdifpu^turqiiandoneceirefitpupillum elle in poteftate, tempore n€ fubftitutioniSjan mortis teftatoristSC communiter aiunt fuffi'cere, ut quum mo ritur teftator fit in iure patriSjidc^ ^gumeto cuiufdam refponfi Vlpianéquod tarnen Û quis rede infpiciatjmininlyd probariatque omittendo ca quæ alij late circa hoe fcribuntjuerum fenfum(fecudum quod mihi iiidetur)enucleabo. Ait 8 ergo Vlpianus poflè óó nepoti fubftituijmodo tarnen fi pater eiim procédât ex Itgts Velleiæ confilio inftituatur:ne uidelicet pâtre defundojfiiccefsione in il/ lius locum rumpat teftamentum præteritus^addit deinde quod adeo nepoti fa/ da fubftitutio ualeatjUt £C extraneoTmpuberi hæredi fcripto fubftitui pofsitjfi patre præcedente iam fit arrogatus,uidebatur enim dubium an hoc cafu uale/

retfubftitutio,nonfolû quia tempore fubftitutionis pater præcedebat,fed mul/ etrM%b.b#rfàm^O'’iagisquiade inltitutione ambigi poterat,nam etli tune quum iubltitutio scripserit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuit^erat in poteftate,tarnen extraneus erat inftitutiônis tempore.’quam/

obremquum non eilet tanefuam nepos inftitutus reperiretur'que præteritus, fpde lib.et postb. rumpere poiTc uidebatur.Quod fi uero principale rumpitur teftamentum,pu/ pillare quoiç euanefeere conftat^ntra tarnen refpôfum efttnam inftitutio ua/ dj.filio.^.ff. nbsp;nbsp;nbsp;lebit etiam mutata conditionc,utTPapinianus exprefsius refpônditxui confiez

quens eft fiubftitutionetp fiubfifterCjCum patre qui ante præcedebat deceden tCjnepos fiuccedendo non rumpat,quum inueniaturinftitutus:ac in eo nodus huiufee rei confiftiuquod autem tempore fiubftitutionis nepos effet in potefta in.d-^.sed et n ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;textus uerbâ fàtis probant,fi rede intelligâtur ♦ Subftituere enim (inquit

traneiim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vlpianus)poterunt fi^nodo arrogauerintîego enim modo pro nunc accipi pofi

fie exiftimo,quæ prooria eins eft fignificariolnec^ ergo in futurum ea uerba rez ferentur,utcæteriuoluerunt,fedinprætcritum, aftipulanj^e amp;nbsp;in hoc lafbnc, I.« lt;iuiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polito,Zafio,SC póft facîum principale tcftamcntum ex interuallopupillarcs

si{o.p.eo. tabulas poffèconfici,nulli dubium cftiquod etiam aliqui ucterum inpræficnti ‘iît hXâ nbsp;nbsp;quæftione interpretati fiunt.Nec obftat uerbum potuit,quum in êmendatis co

uide zâsi.et poIù dicibus legatur {^tcrit.Cætera porro quæ ad pupillare tcftamêtum pertinent, et gt;to.in.l.z.fPeo. âliunde unumquemq^ petere iubeo,quum pafisim fint obuia,

V E L V TI fi quis dicat hoc modo, ) In hoc exemplo mixta eft uuîgaris 9 fiubftitutio cum pupillari,ut Âccurfius,at(Ç etiam Theophilus uolucrc, qui ob liffeo îdGræcacompofiitione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocat,ut Modèftinus nofter du/

” nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plicem fiubftitutionem,neficio tarnen quas de eo tricas ex ueterum commenta/

rqs refricare Faber uoluerit,fiunt autêôC aliæ mqjtæ huiufee fubftitutionis for/ mulæ:fed quum non fit neceflè conceptis higuti uerbiSjpoterit unufquifc^ uer

4 rfrg.uerb. ßfg yj, qualibufcuncp,modo fenfum huiufee fubftitutiQpis exprimant, optimû b we e et d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euitandâ omncm difputationê clarifsima ÔC q minimS ambigua

cker! ‘ orationeuolqjjtaten^ÿnexplicare,Veterèsuidenturillaformadeledati,Et -prius moriatur q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutehm ucnerit,id hic interpretatur Imperator antcq ƒ

pubes fadus fit.Tutela enim poteftatê Â^defenfionê fignificatïpubcrtate aöt, altorö in pupilles ins expirât,^ iam fui iuris fiSt,ideft in fuam ueniSt tutelä:ac propterea cS plerücp tutelæfuccedat curajhæc uerba de xxv annis,quia tune

c Letu»plio.dekg.y ordinaria cura expiratjfi mens teftantis apparetinterdum intéHjgûtur,fic in filiofamilias cum patria porefta« Iiblt;atur.

1 p s I filio fit hæî^s fubftitutus,) Quum ergo ipfi fi'Iio fiat hæres,pcrin/ “ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dehabétur àc fi ipfe fihtts hune inftituerit.atque hic magnus eft huiufee fubfti/

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutionis

• f IN nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SVBST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159

■ • tutionis effedus,quuln irfÇmnia bona pupilli fubftitutus fuccedat, fine ea à pa lt;1

11- |re fiue à mÿrc,ôf ugdecunc^ tandem quæfîta illi fucrint.hoc tarnen Accurfius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sabstitatos,

iit non procedcre in milite,fi conftabit cum uoruiflc,ut bona tatum fua ad fub/ ftitutum uenircnt.uerum haec mihi uidetur non tarn pupillaris fo^e turn fubfti/

• B tioquammilitarispriuilegtj.poteftenimmilesadternpusamp;ex tempórcinfti/ tuere atque fubftituere:ac proptcrea diibito in proprijs bonis pupilli, idem ei liceatjUt fcilicet ex paterno priuilegio uidcaiJr filius in luis bonis pro parte te/ M- ftatus,pro pat . inteftatus deccdere.Supradidus etiam fubftitutionis eftedus ceflatjin arrogati pupillibonis,cui perarrogatorem fubftitutio pupillaris fada f eftlnam ea non in omnibus impubcris bonis,ied tantum in ijs quæ ab arrogato re quæfîta funt,!îaletîalia enim ad Icgitimos hærcdcs,ucl ad fubftitutum à na/ turalipatreredeunt,quidigiturdeccdetne^ro parte teftatus SC pro parte inte/ g nbsp;nbsp;nbsp;‘‘rrogator. ff,

ftatus,uel cum duobus teftamentis,cjuod eft æque abfurdumrmihi illatnagis^^ h^nL^trnm de placet fententia,ut legitimi uel fubftituti hærcdes qui non interpofita arrogatio ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

ne impuberi fuccefsiflentjbona arrogati non iure fuccefsionis,fed ex cautione j accipiantîhocenim SClegibus SC ration!magiseóngruum eft.Vnicum ergo eius eft teftamentum 0(^ una hæreditas in rebus ab arrogatore rclidislncc pro h

parte teftatus pro parte inteftatus deccdct,quum legitimi uel fubftituti bona iu re fuccefsionis nonaccipiant«0i^ hoccafucrc^dcrim mortuo arrogatore non conualeftere tabulas pupillares fadas à pâtre naturalitne iurequidem præto/ rio.necelTe enim elfet interuenire nouam uokintâtcm,quæ in pupillo infirma „ eft:2lt; iure cautionis fccuritati fubftituti fatis certe eft profpedum .Quinimmo ego de hoc etiam dubito,an pater arrogator,inftituendo filium necelfe habue/ rit olim,prætcrquartam omnia ipfius bona reftitucre : SC quum ipfc potuerit” ctiam(uti arbitror)alijs ea relinquere coheredibus,neccft| eft euenientc cautio nis conditione ad ipfam rccurreremam ut etiam fuccefsio ^ermittatiir,ca tarne nonplenelegitimis^lfubftitutisprofpicit.atqueidco lexdicit hærcdcs arro/ gatoris obligari ut rCuituantîde fuccefsione uero nulla ufquam eft (quod ftiâ) q d.Lsi amgator tf mentio.Iam autem ad alios pupillaris fuliftitutionis eftedus ucniamusiquoru

ille proximo cohteret,quod hac exprefla fubftitutionc cum pwillo hærcs fiat fubftitutusjmateratcpgermaniomncsq; legitimi fucceftores Jkcludantur, qui Lpap.^.^ednecim nulla feda fubftitutionc bona pupilli habituri erantiquod picric^ durum putat SC fuperftitiofis hominibus religiônem inq»iunt,quafi id ius contra legem diui nam fitjCum SC Pôtifi'ces approbarint SC multarum ciuitatum inftitutis uel mo ribus excludi SC ab inteftato matres uideamusÆx hac porro fuperftitione alia

paulatim in fcholas uenit opinio,matrem plcrafcp alias perfonas non exclu/ di ab luduofa impubcrum hae,ÿditate ex tacita fubftitutionc pupillarijquæ ex wulgaris exprefsionecolligitur.qujp tarnen fententia unius folum conftitutio/ Iff nisauthoritatefuftinetqj;,accumcontraregiilarninducatur:alifalitcreius con «

ftitutionis uerba acceperunuFulgofius ideo omnino matrê admitti putat,(f.io niam fubftitutio pubertate expirarattSalicetus quonianmntum^ primum ca fum erat fada fubftitutio,expreiîa uoluntate derundi 3^ aliquando credidi

■ primum illic cafum efte pupillariSjfecundum compendiofe fubftitutionis, pro ptcr iequentia uerba quç interpretationis clarion's caufa adiedî uidebâtur, An fiintra Xiili annumætatisfuæjanpoftea dcc^rit,fubftituit.fed hoc mihi nunc non fan's dacetjac fi aliquo modo a comuni opinione defcifcere licet Ca/ tonis 0^ quóruMam aliorum,quanq^iam jjulgereprobatam opinionem ample nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!n.ti,ff. f0(},

di malimtut fcilicet in Diocle^S^ Max.conftiturione per Mcitam pupillarê non pol. in matc.nul^ cxdudaturmater,quoniâde militis agit teftamêto,quits filiS hæredê inftitue a)^,fprcciamp;m

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit

14.0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'COMMEN^ riGLII

rit fi fih'us hærcs non cht Metiium fubftiniit,nonlt;i»defur cogitaffc de cafu • quo inrra pubertatem pupillus decedcret.nam fi contranu||i fiibltii^tionis fen^ t PMc.Ctn.inJMin infpidemusjuidetur porius'uctuilîè Mentum quicquam accipcre fi filius hoc Mrt.ff.io. hæres ficret:%quod uulgari fubftiruuoni tacite ineft pupillaris ex iuris accidie

interprétatione magis quam exuoluntatedefundorum ♦ Militum autem me/ ram intuemur uol5tatcm,Slt;^ quoc^on cogitarunt, nos per legum fubtilitatem a in i.l.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibluti funt fupplcre nonwbemus. Nec me mouet quod lafon obtjeit

b l.bt 'üstamcnto.c, etiam in teftamento militum coniecluris locum elTe. nam fi de coniediuris lo/

de te.mdi. quimur quæ ex fadii circQftantqs colliguntur non eo inficias. uerum illas con/ iediuras non credo admittijquæ magis ex iuris fubtilitate,quàm mente Sd cogi tatione teftatorum fupplenturiqual^ funt iftæ,quæ tacitam inducunt pupilla/

, r. J z, rem,quæ neque ex uoluntate funt neque contra uoluntatemratque ideo fi in in.I.quamuit.c.c.^alteram partem aliquo modo«inclinantjmox euanclcit ilia tacitæ pupillaris in/ terpretatio.In militibus uero,nihil admittimus de quo eos exiflimamus non co gitafieruoluntatem uero cogitatio præceditiathic fubtili interpretatione aiunt fi cogitafiet utique hoc uoliyfiet.at mihi in milice fatis eft hoceum non cogi/ tafte.Egoiraquefubftitutum hicnonfoluma matre pupilli,fed aquocunque ipfius legitimo hæredeexcludi crediderimzinpaganorum uero teftamentis ie/ eus arbitroncuius opinionis muka funt argumenta, pafsim à difputantibus ex

d Llucius.ff.eo, cogitata:tnquibusilludetiamrefertur,quod Paulus lurecônfultus in rccipro/ cafubftitutione duobus impubcribusinuicem fadîa dicat, fuccefsionem no ad

t hoc iure nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad fubftitutum deuolui.iam uero aperte dixit Modcfttnus,ita in re

ciproca,ut in fi'mplici uulgari tacitam pupillarem fadîam intelligicôd fi intelligi turjcrgo tacita eft non expreflafid^j maxime apparet cum imparibus fadta eft: nam fi eft expreflacufnon in altero faltem ualet pupillaris fnequeunquam po

ƒ Bar,in.i.i.ft.eo. tui crcdere per ilia u^ba,8d uos inuicem fubftituo, pupillarem exprimiineque enim uox inuicem quicquam facit ♦ fubftituendi autem iierbum nullo adiedlo de ea fubftitutione intelligitur quae communiter fit,ideft oe uulgari.’atque ideo

g iK.d.I.wmbocwre credo à Modeftino commune uerburiluâcari, non quod uulgari ôdpupillari, uel diredio Sd obliquo fenfui conueniat,ut à plerifc^ uulgo traditum eft, Sed Sd

b l,fi.c.deinjtitn.ct alia quædam luÄiniani conftitutio id optime probat,ubi filio SiC uxoreinftitu/ tis, Sd in uulgarem cafum fadîa fubftitutione filio, ideo mater fubftitutum ex/ cludit, quoniam fi fuæ fubftantiae pattern uxori dereliquit, multo magis Sd kt/ dîuofam hæreditatê ad matrem uenire uoluiftè præfumitur, Huie deinde alius

J pertlof,w.î.i./f.t,f^otabiliscffcdluscohæret,in multas quæftionês diffufus. Quod quemadmo/ dum uulgaris tacitam continet pupillarem ,ita uiccuerfa exprefta pupillaris ta/

R gk.J.pe.ff.de M-n, ckam uulgarem : quae catholica omnium eft feiyentia, nifi quod folus Politus inspect in.d-l.ùm difscntit,qui Diuorum fratrum Marei Sd Vffi conftitutionem intelligit,in uul boc iure nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gari tantum quâm ad pupillarem porrigi fatetur,de qu^^Sd omnia pafsim exem

I i« mdtcr.pupil. pla^quuntur.Ncc ulla(inquit)eft lex,quæ uiccuerfa de pupillari aperte id pro m dd.iumhoc mre , ncque cjdem e^'jjea afliimendæ uoluntatis ratio, quum imputari poi/ -fit teftatori,cur non^preflerit uulgaremipupillo uero nihil obqci poteft,cuius f factor interpre^tionem uoluntatis adiuuaredebet,Ex huius autemeffedîus

» in topM,i.de ora. ueritatc iudicium Curianum nendet,cuius celeberrima eft apud Cicerônem Sd tore. in Bruto et Qin'ntilianum fama,quoduiriconfulares Q, Mutius Scaetiola Si L,Crairus pro ceanna ambo eloquentifsimfambo luris peritifsimi diuerfas partes de^nderent,Nam quum Coponius quidam teftaiHentwn feciflet,Sd pofthumum haeredem fcri/ pfiiret,Sdfi is morereîtirpriusquam infuam tutclam ueniret M, Curium fub/ e ftituifretjnecnatusfuftetpofthumuSjCrafTus putabatuoluntatem teftatoris

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftc,ut

• eflè, ut is non nato'filûÆæres eflêt qui’mortuojid eft ut pupdlari ineflèt uul/ ^aris. Coiwa Scæuola nofterjCuiûs tarnen opmioncm Dodores communi fc/ *rè calculo uiui M*ci moti conftitutione conticmnârunt : tametfî Anclîoranî ° quoddam refponfum Mârius Salomonius allcgaqquod ab Alei to atque alijs confutatum eft.Ego autem hac de re fæpc dubitaui ob Scæuolæ authoritatem, lt;j quæ ièmper apud omnes antiquos m^ximaiuitineque ex uno fcalmo captio/ nis ( ut Crafliis iocabatur ) hanc eum hteuj^nftituiffe arbitronEt quanquam r communi calculo fecundum CraiTum hæc queftio decifa fit,cogitabam tarnen SLiæ Scæuolam mouere potuiflent, ut hanc iententiam defenderet ♦ Cicero in rutoobfcurcnotatlegoueroillotempore iuftam eius fuifle opinionem non dubito,quumtSntum unufquifcp uelle crcdercturjquantiim exprêfsifIèt.Slt; in

XI uulgari certe earn interpretationem long^’poft Diuus Marcus introduxit.Mo uit lortaisis Scæuolam quod abfurdû uidebatur in pupillari fubftitutionc, quæ eft teftamentum filq inelTe uulgarem per quam patri fucceditur5uel(ut uulgari t bus utar uerbis)in fequela SC acceflbrio contineri principale, cum pupillaris na “ turafit fubfequi primas tabulas non ueroillis ex ie uim dare,icimus quoque non adita hæreditate extingui pupillarem fubftitifti6nem:quod fi autem eft a/ * ditahæreditasjiamnecuulgariquidemlocuseftèpoteft.aut igitur non aditur SC cuanefeit pupillaris,aut aditur ÔC non eft llt;^us uulgari:neque uidetur pupil larem emortuam aliquidex fefe pofte producere ♦ Legimus præterea omifta per calliditatemcaufaprincipalis teftamcnti,quum reliqua ex æquo ÔCbono^ feruentur,tum SC pupillarem fubftitutionem manereiat cur no iIlic fubftitutus præfertur in hgreditate teftatorisjquafi ex tacita uulgari feum caufa teftati cau fæ ab inteftato præferenda fît.SC cur hæres inftitutus adiré compellitur ob fidei commiftlim in pupillaribus tabulis rcli(ftum,fi fubftituti^ pupillariter ex tacita 4 uulgari hæres teftatorieflepoteratfeur non ipfe potius cogitur,qui deinde ut

fubftitutus,adirc c^i poteft; SC qui cohærcs eft a patre inftitutus,no ilico intel j iuÜMum.^. ligitur pupillo fubrautuseftèiat fubftitutus pupillo quafi primo loco à pupillo ijem iulianus .ff. hæres inftitutus habeturicur ergo hunoKnagis inducimus fubftitutum efle uul ad trthel. gariter,quam ilium pupillariterjCum cæteris paribus plus poisitpatris teftamê turn quam filijCiHud enim principale hoc acceftbriu eft:5C ut flud aliquid ope/ retur,ad fill) tendit prouifionêtpater autem fi quid uoluilTetjCautius exprimere re id poterat. Qiiamobrem nifi inftitutusj^iel exprefte uulgari modo fubftitu/ tus hæreditatem adiret,dici poftet concidere pupillares tabulas.nec fuitatis cer teexiftentiaeascônfîrmat,nifî feimmifeuerit nlius,quod contra communem defendi forfitan poterit.SC quanquam legimus interdum fubftitutionem pupil larem ualere, in filio abftentq^d potcrit accipi, quando antea fe immilcuit, SC « deinde per prætorem feparationem impetrauit.atque ita laboleni forte intelliz gendumeftrelponfuiqjaitquippe fubftitutum qui hæreditatem adiuit poft/ quam pupillus fè paternæ immifcuerat hæreditati, creditoribus omnibus t«ne/ ƒ ri:quo tarnen non adeuntê negat pofte hæredes legitimps in pimilli bonis in/

X quietari.quod fi hic fe poft immixtionem non abftinmineur ad hæredes be/ nefîciû fêparationis tranfmittereturfabftentio certe ilia fubftituto non prodeft, g Quod autem de uoluntate adferebat CralTus facile erat refell?re:neque enim aperte de ea conftabat,6C captiofum eft opinion*^ quæri uoluntates ÔC interpre tatione fcripta^'mplicium hominum peruertere.SC quum hæc uoluntatis inter pretatio exle^smagisdifpofitionequaij defcnCtorum cogitatione proueni/ at,ut in præcedenti effeClu demonftraui,8C hie multæ rarfönes Iuris ciuilis huic interpretationiobftent,minimemirumhanc potiusfeftentiam Q. Scæuolam । amplexum

14.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMAÏEN^ VIGLII ,

ampîcxum fiiinè.Atqnehaccquah'acunqiiefunf,aff^ pôfTunt pro Scæuoîæ deienfionejUcl certe hodie pro dubicandi rationcu'IIum tan^n non lt;^bito Ion/ ge melioribus rationibiis î'uam conflrmaffe fentcntiam , Si alij forte magis acuti Si fubtilie à nobis admonit(,pkira per fe inuenire cogitabunt: Si fortaisis rcftiCLii fententta Scæuolæ pofïètjfî qiiis a^curatius eam controuerfîam exami narct. ucl non iniquus arbiter ixcmplo Tibcrtj in hoc uoluntatis Si cini/ lium rationum conflidu hæreditAkn inter legitimum ôôfcriptum hærcdem diuidet« Politusfane audenter aiïcrit falfum efiè id,quo hæc opinio maxime nititur:atincaufaCurianaSCaIia concurrebantjquum eimorienti fubftitutio fada fuerat,qui infiitutus erat finaiceretur.Seddehis nimis ^rtafsis multa: uerum non potui tam célébré ludicimn fiicntio tranlmittere.

M O R1B V S inftitutum eft ♦ ) Vulgô putant 11 Lacedæmontjs banc fubftituendi confuctudinem emanafîèjquoniam moribus dicatur efleintrodti da.’quod per quàm abfurdum eft,quum ubique mores aliqui lure icripto anti/ quiores fucrint.necideo tarnen fiquæ confuctudo uiget,ilico Laconibuseft accepta ferenda,quod folis rgoribus Laconcs,ut Athenienfes iblis legtbus rem publicam gubernarinttquum Romani partim feripto partim non feripto iure ufi finu Si ü quid forte ab Lacedæmoniorum moribus Romani accepcrimt, id non ftetitapud eosin morumlt;ippellatione:lcd à Deccuiris induodccimta bulas translatum eft. lureconfuh autem cum quid moribus indudum dicunt, fignifïcarc uelle arbitrer id ius anteduodccim tabulas fuifte unà cum urbis prl

mordtjs obferuatum,uel poftea ufu Si confenfu receptumicuius interpretatie/ j.Je accf.per «rro. teft/g eft Th^rophilus. nam quum in Latinis Inftitutionibus, acquifitio per « pri«. arrogationem ce iure quod confenfu receptum eft introduda dicatur,id ipfc

■■ uberiusficexpofuit: fogoStoi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccy^cecfiamp;'trujucùviens

c/l^ ths nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7rÄeeTu/jSfj.i(c^ nÂdbTBÛo^

w (nKjjfii jigKCTj/xof/fcjßtjßaiüücray oixi« oTu/ozi/tira. Sic donatio^nter uirum ôd uxo/ m î.i.ff.dedon.inter rem bonis ciuium moribus primum eft prohibita. Sic patria poteftas inftituta, uir.et Mxo. jn cuius conféqucntiam pupillaris fubftitutio admiftà eft,quod in fîmili re VI/ K r.i.ff.decnra.fiir. piani comproba^ir teftimônto: Lege (inquit) duodccim tabularum prodigó intcrdiciturbonorumfuorumadminiftratio,quodmoribus quidem ab initio o fac.J.i.^.exactis. introdudum êft.Confuetudo ucro ca proprie appellanda eft,quæufu popult feruatur Si mutari nonnunquam cofttrario ufu folet:quapropter fere inftabilis ..Z,.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incerta.dodorcs addunt fadi cam efle,6C propterea probatione indigêre

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dequa nccairerentidodori crèditur. debet enimipiê de iure non de fado ré/

ff.de icgi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fponderc,6C fæpe quod abolitum eft Patautj,manet Bononiæ.Haud temere igi

r cicedn top. tur credendum eft îegum defuetudincm ob conï»arios mores allcganti. Quod . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi autem confuetudo non foie populi tacite ^nfenfu recepta, fed principiscon

ftitutione ucl lc*ge uel Scnatufconfulto ucl plcbifcito cvinrmata eft,iam in fer» ptiîuris uim Si nomen tranfttzSC ftatutum uulgo appellat :fin nullius ci autho/ riras prætcr taciturn Mt^itium confenfum accefsit, ctfi à quibufdam diligen/ tibus hominibus liions fit commendata, non idco tarnen non feripti iuris eflë defînet.ô^ fie e^p accipio iuris feripti Si non feripti differentiam*

bcresGnt,ad cxcm^u^pupillaris fubftitudoniSjCertas perJonas fubftiz ^uere:fin Ätem rdï'pucrintjeandem fubftitutioncm infirmari.ôihocad exemplum pupillans fubftitutioniSj quæ poftquam pupillus adoleuez rit,inHfmatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

1 TTVlgohancfubftitiitionemqiiæad exemplum pupfilaris introdudaeft, V cxemplarem yocant,haud ufitato quidem dodis epitheto, ncc à ueteriz bus(quantumipiememini)rcceptOjfcd confuetudini commoditaticj; loquenz di aliquid indulgendum cft,haud adeo Âmen ut hic litem moueamuSjCur non a ßar.in.l.ex ficio, X potius exemplâta, ideft magis barbaro nomine uocctur* Olim uero prouideri ffeod.

mentecaptis non potuit,nifi per fideicômmifTum, quod folu A in bonis prouez lgt; glo.in.d.l.ex facto nientibus à teftatore locum habebat,uel fi hoc beneficium à principe impetrâiz fontjUt furiofo fubftituereliceretîdefinebwtcjj etiam tune fubftitutio quumfuz riofusrefipuiflètmam fi adhuc (inquit Paulus) ualere dicamus, auferret teftaz j menti fadionemhominifanæmentistexquibusuerbis Pôliti confutatur fenz

tentia uolentis tantummodo olim impetrari folitum,ut mutofubftituerelicez ret,furiofo uero etiam fine im^etratione tune pôtuifîe fubftitui. Alibi autem di xi magna difRcuItateeaexpcdiri^^uæcumprincipibus agenda funt, atcç ideo r ar^ul^apudiulio-æquifsime fanxit Iufti»ianus,ut priuilegio dcinceps ad earn rem impetrandam ' ^Xï./Ue Lg.i opus non eflèt. generali quippc lege poiTe parentes mentecaptis fubftitwerl g Ij}uinanitatis.c.c. permifit. quæ ergo olim erat priuilegiata5Utôô conmendiofa jp militibusjcâ b icenturio.ff.eo.

, nunc iure publico eft concefTa.Quamöbrem immerito tc^ia hæc habetur fpe/ 3 cies feparata à uulgari Ô6 pupillari.Eftautem conftitutiô concepta in mentecaz pto,quemueteres à furiofo diftinguebanuaeproptereadubitauit alibi VIpiâz j nus an conftitutio loquens de mente capto ad furiofum eflet extendendajquæ hic etiam dubi^tio maneret,ne uideretur Pàuli refponfum corredum efle,nifi

fofmundenonputo Iuftinianum,amifrapropeiam tuÂlinguæ Latinæ pro/»” pn'etate,quicquam inter fiiriofum 2C mentecaptum dftinxiflTe^atcß ideo Theo^ W tt i philus^

144. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIGLll a ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• .

philus fie interpretatur : lew w i^ii^ljujôreef Hyciw^^^cvnw'rets vuv!lt;^ * Eademautemextendendi ratio ctiam cft in prodigis,lùr^s,.ô(^m|jtisquibu£^ dam duntaxatj quum alij fibi teftari poffînt. Ego tarnen non anderem ad ex/ 4quot; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, emplum m'êiuccapti fccundamquafi excmplarem inducere,nifi id iamcom/

H doc.omneshicetin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;romiorurfi»

omnibus prope pcriôniSjquæ ipfifc fibi teftamentum taeere nequciint.neque^à iolo pâtre hæcfit fubftitutïo,fcdlbomnibusparentibuSjidtft ctiam à matrê, conftitLitio tarnen parum cxplicat,liceatneutriqueparenti fimul fubftitucre, an alten' tantumj5lt; cuius teftamentum fiue fubftitutio præualere debeat.quan quam probabilius eftpatrem præferendum effè:fuftïcerc'que ab unofadam fubftitutioncmînc à pluribus fadis ^ibftitutionibus, plura uideantur eflè te lia menra,quod iuris noftri ratio non patitur, quum exemplaris fubftitutio quafi $ quoddam mcnteclpti teftamentum fît,hæc tarnen res inargumentis tota con/ fiftit,ut pleræque aliæ quæftiones in bac fpecie fubftitutionis,quamuis enim hæc ad exemplum pupillarisinuentaeft,tamcnmultæ funt inter illamamp;f banc non obfcuræ differentiae ob^ubftituentium, fubftitutorum amp;nbsp;ipfarum perfona rumquibus fît fubftitutio diuerfam naturam, bic enim uterque parens fubfti/ tuitjillic tantum is qui in poteftate babet.bic fubftitutio fît mentecaptOjillic im/ r in area nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubfti/

excmpl. * tutio impubcri fieri,quod in matre uel fîlio emancipato non habet dubium, in.d.l.cx facto quum tunc pupillaris fieri nequeatfattamen Bârtolus contra exiftimat,patrem qui in poteftate habet impuberem eundem'que furiofum,pupillaritcrdeberc habet.ff.de fubftituere,argumento lègis duodecim tabularum,quæ fuhofîs dando curato/ («kl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcs,ad impubères non pertinetiquum enim illi habeant tutores, extraordinaria

I.m cMi.t.ff.de 5(2 exemplari fubjitutione nihil opus eft,fufficienfe ordinâria. Ego tarnen wdtJc boc etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probiberi oatrem fubftitucre pupillo,uelut furiofoîideft ut fie tantum

polit. ualeat fubftitutio,fiTuriofus moriatür:quæ rurfus fi ante ijubertatcm refîpue/ rit ac moriatur,extinguatur:quid enim hic uolûtatcm cius impeditfnon tarnen idco exemplaris dicetur,magis quàm pupillarisiquum amp;nbsp;fie olim ualuiffet fub ftitutio quafi punillâris.neque uidetur cam ob id exemplarem elfe uoluiffe, .

I.ji(l’tisju substt- q^Q(j furoris m(TOincrit,ac uiam eligcre qua indicium fuum ac fubftitutio im/ pugnetur,fi forte certas perfonas non fubftituit.lllud autem hiepotifsimum 7 eft,quo differt à pupillari præfens fufeftitutio,quod certæ bic perfonæ fubftitui debcantn'deft filij mentccapti,uel fratres,ibroresquc, dummodo tarnen ex te/ ftatoreamp;ipfi fint prôgnati:fuffïcit tarnen ex bis unum fubftituere,quodin fi'/ bjs mcntecapti iniquum uidetur. nam quum bosdebucritipfc mentccaptus, fi teftamentum facere poffèt fubftitucrcU'dem lt;|noque auum fi'lîj nomine te/ glo.in.d.I. huinani ftantcm obfcruareæquumêft,id'que etiam^plerique hic exigunt contra uete/ ^cent in d I ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfîus coTiftitutionis fentcntiam.Non dubito ta«ten quin de caeteris ne

facto ' quot;nbsp;potfbus cogitarit ctiam Imperator, fed credidit forfîtan patris confilium non argj.pc.ff.de CH. damnofum ftye nép^i^us.quid enim habent ipfî quod conquerantur, fi de g far» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuis bonis ipfîs prof^'at,folam'que legitimam mente capto relinquat,quæ illi F

fine dubio fuffî^t,maxime quum ipfc bona adminiftrare ncqueat. Sed quid fi (inquis)nihil ncc ipfe auus cæjpris nepotibusrelinquat an critergo hæc fiibfti/ tutio in illorum pcrniciem introducïa C mihi fane non uidetur hæc impietas in

auo præfumêdalôf fi de proprijs bonis nepotibusprofpexit,nil|il habent quod de fubftitiitione ab auo fada coifque«ntur. ab utriuique uero hærcditatc imx merito excludi,nec mlhi placet.MukahicaliadeexempIari fubftitiitione did ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffenc

polïcnt.fèd noncftnobis propo’fitum omnia undique compilareipræfertim * quum Baftokis aÄxteri hanc fubftitutionem copiofe explicarinLÄccürfius d

compendio Sc alias hicfubftitutionumfpecics pcrftringitinos ucroex longi/ ® ufcula ipfius glofïa,ca tantum repctcmus quæ infigniora funt ^Diuidit itaque

principio uulgarem fubftitutionem fti cxpr|fram SC tacitam,inam ait fieri tier/ bisnegatiuis,hanc affïrmatiuis.quod ut^rtiuspercipi pofsit,fciendum eft omni fubftitutioni quandam ineireconditioncmica in uulgari quum exprimi/ tur,pcr hæc fere negatiua uerba fit,Si hæresnonerit is qui inftitutus eft:quæ quum omittuntur,tacita fubftitutio inducitur.fola quippe turn affirmatiua uer ba manent ad ftibftitutum relataîquæ tarnen SC tune poncre nccefle eftjquum expreftà conditione fubftitutio côcipituffueluti Caium inftituo^SC fi Cams hæ res non erit,Sempronius hæres efto,ucl Sempronium fubftituo* Reciproca er/ go illa Vos inuieem fubftituo,quia omifla in ea eft conditio, tacita ab Accurfio nominatur. Sic SC in illa formula,TiriLis SC Seins uteruc corum uiuct hæres mi f

hiefto.Itcm Ü Plautium haeredem inftiruero adicccroc^ Sempronius Plauttj hç j res eftojuulgarem fubftitLiiioncm luftinianiis intf rprcraturjac illa ucrba fubau ’° ditjfi Plautius hæres non eriuquod Azó SC Accurfius in ilh's ctiam uerbis in/

terpretati funt,QuifqLUS mihi hærcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flh'o meo ïmpubcri hærestquafi uo h l.fi.c.dehare.

luerit fi filius hacres non efïctjCohæredê fort^iure fubftitutionis fuccedere:fcd uenfimthïis eftjUt hic fubftitutio potius pupiUaris intélligatur ♦ qiianquam ta/ ' men Baldus,quum üc concepta funt ucrba, filio meo impuberi fubftituo Titi/ um,uulgarem efle uult,tanquam dicfïio impuberi demonflrationis tantum gra

tra cenfuit Alexander,cuius mihi magis placet fentenua,quam Zafi'us etiam « CurtiSsep probant.Ex his autem credo fan's AcCursq doârinam tntelligi circa ” lt;»i'. 1.« n-ruKy com

” diftinClionem expreffæ SC tacitæuiocât tarnen aliquandtfreciprocam fubftitu/ tionem illis uerbisVos inuieem fubftituo,conceptam,exprefiam non tacitam: fed non tam ratione conditionis quæ iiÿ:elligitur,qu'am fubftitutionum quæ ex p i„jJi testamento.. authoritate legis fupplcntur:nam quum duos impubères inuieem fubftituo, ac c^tod. uerbumSubftituo generale fit,potcft id ad uulgarem atqueUîupilIarem refer/gio.jMpfrMo-.Ko»» ri.utraque ergo earum in genere expreftà eft:conditiones tarnen utriuflt;^,idcft nbsp;nbsp;nbsp;nt^trem. in,l.l»

finehæresnoneritjfîuehæreseritjSCan^jf moriaturquàm infuam tutelam ue/ nerit,tacentur. atquc ita difsidentes inter fe gloftæ per Bârtolurn conciliantur* Ego tarnen magis arbitror uerba illa Vos inuieem fubftituOjad cafum uulga/ rem ex natura fui pertinereZad pupillarem non aliter,quàm fi perlbnæ fubieCîe

patiantur ex legis authoritate eo porrigi*SC fi diligenter Môdeftini ucrba infpe ‘•’•d-hiam hoc iwe xerimusjintelligemus illa uerba Vos inuieem fubftituo, uulgaris fubftitutio/ nis propria efTeUielutifi Titio inîtituto Seium ei fubftituam.femperc^ arbitra/ tusfuminreciprocanibftitutione per illa uerba Vos inuieem fubftituojiaud

perinde exprimi pupillarem ac uulgarem.’non magis quàm cum Caio inftitu/ toTitium fubftituo:arbitror enim hic tntelligi Si hÂtWZaiu^non erit.SC ad hancinterpretationem nulla lege opus erat,quum tarnen pupillarem tacitam necefte fuerit principum fupplericonftitutione.Hodie autcntquum de uulga/1 d.l.iam hociure ri expreftà SC tacita loquimur,illam tacitam J|3pellamus,quæ uulgo creditur tnefte pupill^û Nunc uero ad compendiofàm fubftitutionem tranfeamus,cu tus tradatus latifsime patet,nos tamen^a tagtum hic attingemus, quæ ab Ac/ curfiôdida funtjeorumep ueritatem plenius inquiremws* Pone crgo.’Miles im “ fi.^.gh,mag» puberem filium inftituens hoc modo ei fubftituir,Siàilius quandocunque dez

ceflèrit,Caius mihi hæres efto : decedit autem poft pubertatem, an diredo hic hæreditatcm fubftitutus acciperc pofsit,quæritur, AccurfiiÂ ita adrÂttit,fî non • mater fucrit in mediottunc enim potius à manu matris accipiet,quafi non dire/ do,fed per fidÂcommiffum fit fubftitutustidqj ob authoritatem conftitutionis ’J lmp, Dioclctiani,quæ fuprà quomiealiain quæftione negotium nobis fecitî quod S)C Politus ÔC Zafius fequi ui^ntur.fed tarnen uulgo hæc reieda opinio eft,nequeenimconuenit aliquem nroucere fauorem ob matrem,quum hic de l.cim filinr.ff. de militis bonis agatur,nôn pupilli.Bartolus putat communi uerbo ladam inDio

tcstMili. PM.ca. cletiani conftitiitionc ftibftitutionemjfed dincrfum multortim ucrborum argii coI.5.itt.(J.l.pi-cci- mcnto prübatur:ô^ ego infra docebo uerbum SubftituOjnon rcAe ccnfcri corn «idc z«f. munc elîe.altj dicunt idco l'nduci fideécommiflîim,quod fubftitutio non fuerat pluntb-ct Dcdi iit nbsp;nbsp;nbsp;ccrtamætatem fada,quafi miles nonpofsit SC in incertam ætatem diredo

dd.precibui fubftituerê. Ego porro quum uideam mulierem ob fideicommifliim ab milite I.Mil« iM.ff.de fadum baud ita miiltiim emolument! percipére,non fatis magnam cflè mutati mli.te, di lui-js communis caulàm ob ipfius intcrccfsionem arbitror ♦ ÔC lubentius ad/ hæfcn'm CaftcIIioneijFulgoMjjlâfoniSjCurtîjtp opinioni, fcilicet non obftante in^'l.ccnZrio.ct.d. diredo fubftitutum fucccdcre ♦ ait enim Imperator peti bonapatn's à. ' i.precikr matre quæ filrj fuccefsionem obtinebat,ueluti ex caufa fideicommifsûnon fuit d.l.prcabiu^ ergo illic uerum fideicommiflum?fcd feparatio reftitutioqj bonorum quandam fimilitudincmfidcicommißihabuitnam patn'sbonano eiïëiure fucccfsionis deuolutaad matrem hoc in cafu , ex præcedenti fpccie colligitur«omnimodo enim illic filij fuccefsionem ad matrem pertinere dicitur : hic uero feparatbona patrismec ergo omnia bona iure hæreditario ipfa occupât,quæ fuere filif, nec omnimodo hic ad earn filif pertinet fuccefsio:quæ fententia militari priuilegio fauorabilior eft. Fit antemfîmilis fubftitutio plerumque à paganislîêd tarnen i4* fc bier«.0. illi non poftunt uel fil^s poft pubertatem uel extraneis poft ullum omninô tem

titu.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pus diredo fubftituerc.Attamen fi puberi uel extraneo fiaflfubftitutio, nec un/

î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qjjarn ut direda ualuit, ex benigna inj^rpretationc uertetur in fidcicômmiP

r2‘hic' '‘'° nbsp;nbsp;fum.At quum à principio diredo ualerc potuit, utputa quia is cui CubUitiitio

nia:ideftfada ne fit fubftitutio per hæc uerba Subftituo illum,quæ fideicom/ mifio etiam communia funCan per ^a:c,Illum facio hæredcm,quæ mere dire/ da funttnec natura fui fledi ad obliquumfenfumpolTunt.atque ideo hic om/ ÎMrbisdM pitpil- nis poft pubertatcm fubftitutio cuànefcit,illic cum diredo amplius ualere non lari.ff.co. poteft,fideicommifsi attç obliquæ fubftitutionis uim àffiimiuEgo tarnen fæ/ ij» ff' pedubitauiuera ne eflèt communis hæc aftèrtio, uerbum fcilicet Subftituo, “ nbsp;nbsp;‘ commune elTetncquc enim ullum eins argumenftim idoneum apud Iuris au/

thores reperiotproinde multa fane Dodorurff commenta huic innixa opinioni uaciKabunt,fi oftenderimus hoc uerbum diredum omnTno efle,nec commune ht irtJlirfm bocîMre fideicommifsis.lcio Modeftinum hoc uerbum Subftituo, commune uocare:

fed non rclpe(f?li dircdlfttrel obliquæ fubftitutionis,quarum nullam facit men/ M Bart.ibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionem,fed quia ad ifulgarem ÔC ad pupillarcm referri potêft,ut multi fentiunt,

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quanquam ego «ommunemalim illic uocari,quia uulgare eft:nam uuîgareni

O dixt.s.in nth.titii. fubftitutionem communem inierprêtamur.Ô^quæritModeftinus an recipro/ prd-ced, ca fubftitutio uulgariter imparibus fada ad pupillarem porrtgatur.Eft aliud ' P Lgcitmhier. communis opinionis argum?ntty^,quod fideicommilTum fublÄutionem ali/ ç.de iubst. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luftfnfanuszfiijj illic dubio prJ?:ul improprie accipitur fubftitutio:ut 06

infra oftêdemus.nec eft ibfurdum uerbum diredum ex aliorum uerborum ad/ • ^^^'edione,uelobreinaturam ii|^di,ueluti quum fubftitutio autetiaminftitu/

IN nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE^VP. SVBST» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.7

tio in codfeiHis fada eft:atcp ibi dicitur aperte fuiftè hæredem fubftitutione gra 1 heataola.ff'.ad îiatum,onift ucro pfcprie ad fideicommiiTum pcrtinetjSe diredæ fubftitutio/ ni noncónucnit.Iam ucro cum his uerbis Inftituo te hæredem,direda induca/ tur inftitutiOjCur non Se per uerbum Subftituo quum Se ipfumînftitutioncm ftgnilicet,non ipêcie quidemjièd gradu tantum differcntemmcquc differentiæ t ilia ratio ualet,quod generalior fît uerbi SuhJ:ituo,fîgnificatio:quum Se ipfum uerbum InftituOjad alia fæpe referâturtin teftamentâria ucro materia,proprie, de direda intelligitur fuccefsione.adiuuat noftram fententiam ipfa ctiam ety/ “ mologiatnam ut à Statuendo uenit Inftituo,fîc Se Subftituo:isc^ fubftitutus di

citurjqtii domirfts feciindo gradu ftatutus eft,atc^ ipfa hærcdis appellatio^qua: huk Lierbo uel additur uel in ipfo intelligiftirjcum diredo accipiaturjfacit ut fubftituo, dircdo intelfigendum fit:amp; cum fubftitutus in inftituti locum furro/ getur^pari iure ucniredebct.fed ipfi Lcgum compofitores in Röbricis,refti/ x

lt;«■ tutioncs S)C fidcicommifla à fubftitutionibus diftinxerunt*Nouifsime quum uulgo rcceptum fit,fideicommtfïan'am fubftitutionem improprie fubftitutio/ nem dici, dircdam nero fubftitutionem proprie ,%n non inde manifefte con/

ftatjUon eflè hoe uerbum commune c neej enim commune uocari poteft,quod in uno proprie,in alio improprie accipitur:fiquidem communio paria iura exi/ git.se fi improprie uerbum Subftituo,ad fidei^mifla torqucturjCur non idem inaltjs uerbis dircdis,quæ Se ipfa non alia ratione non fledunturjquam ut im/ proprictas uitetur f Hac autem ftante opintone confequens erft, fubftitutio/ nem his uerbis impuberifiliofaâam,Quandocunc^ deceflerit Titium fubfti/ tuo,æque poft tempora pubertatis euane(ccre,atc^ fi alqs uerbis diredis fada »7 fuiftèt.in utroc^ tarnen adhuc articulo Aecursti,diirentimtes funt aliorum opi nioncstnam Se quum per uerba direda fada cft,uolunt Hedi in fideicommifla riam poft pubcrtatem,ut quocSc^ tandem modo uoluntas^efundi exitum ha/ beat.fed Sè quum péf uerba comuniajquidam uolunt omni tempore eftè fidei/ commiflariam:nonnulli quos Faber cit;^ tantum intra pubertatis tempora dire do ualere,necp poftca fledi.Sed tarnen Accursij diftindio communiter cft re/ cepta,multis(^ refponfis Dodorum adeo confirmata,ut difcÄere inde impu/ ne iudici non licere exiftimem.Muka funt Se alia in hoe compendiofæ fubftitu tionis tradatu intricata:fed aliquid adhuc in fine huiufcê tituli attingemushfta uero pro glolfae explicatione lurriciunt*

1 cidum intcruallum nunquâ cenfebitur extinda fuifle ÂÂ^tutioîîlli ergo re ue ra idem quod Politus fentiuntjSe à communi diflentiunt, cum conualefcere ne gent fubftitutioncm,r urfus defîpiente il to qui refîpuerat.Ego ilhro non dubito quin fubftitutio non coualelcatjfî tempore diluddi interualli ipfe fîbi teftamen turn fecerit.’Se habet etiam quod fîbi imputet,qui ipfe fîbi non fecit,ut fortafsis hæc fubfl-itutioillius fauore introduda ngn fî^conferuanda. Pupillaris autem fubftitutiomultisalt}smodisexpiraCaliquosnotauit-liicÂccurfius,alijplenius . nbsp;nbsp;„

eos funtcomplèxi:Se prope idem eft in exemplari,qu5lt;o ipfa appellatio often dit maximam inter ipfaseiTeaffinitatem,

14-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMENquot; VIGLII

Igttiir in pupillari fubftitutione fccundum præfalÿm nio^um ordi'/, nata,duo quodammodo funt teftamenta : alccrum patris, akcrum filq, tanquam fi ijÄe filius Gbi hærcdcm i'nftituiflebaut certe unum teftameii tum eft duarum caufarumddciWuarilm hæreditatum.

I Diuerßs refpcüibui te^dtnentum putris i Anduomeddem cbdridteRdmentirnifd' Ztr filij pro uno uel duobus hdberi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cere poßiftt.

DV o Qv ODAMMODO uidentuf e(ïè teftamenta ♦ ) Quum fint j principales tabulæjfint etiam tabulæpupillares:/èd tarnen quum utriufz iiiM.ape. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fadi'o ab folo patte procedat, quum ad utraique tabulas eadem /blenm'a

fuffiaant,nonpoteftomnino duplex cenfên' teftamentumtnam m duobus tez ftamentis quatuordecim teftes interuemre neceflè eflenduæ tarnen funt hærez t Lpatris et fdü, ditatestnam pn'mum patri,(jpinde filio morienti fuccêditur^atque idem etiam ff.cod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exemplari fubftitutioncjnec ea res habet diffîcultatemdllud autem de j.

quo hic quæritAretinus, an duo pofsint in eadem charta teftamenta fua conz d faadfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftribere,à me alibi diiputâtum eft. Stulteautemplerumquenonnulli extrema

F^dêh^re fuaiudicia mifcent,nonfinecaptionis ftifpiciônejquum iæpe præmorientem c l-4-ff,de ddi,kg. àfuperftitedecipicontingatthicenimnonprohibeturuoluntâtem fuammuta retquod tarnen fi cogitaffètdefunâus,aliter forfitan prouidiflêt.Quin tarnen ƒ no.inJ.tcirc debe- turpr^^coniungantur,una in charta plura ab notario teftamenta nihil répuz mKs.ff.de uer.obL gnat,neque enim icriptura nuncupatiuo teftamento fubftantiam præbettffed in g in,d,i.pe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftamento fcriptô nôi per omnia cæterorum fententiam probo.,

Si'nautem quisitaformidolofus fit,ut tîmeat,nefîliusfiius pupillus adhuc ex eo,quod palam fubftituïfim acceperit, poft obitumeiusperiz culo infidiarum fubiaceattuulgarem quidem fubftitutionem palam face re,ÔC in pn'misteftamentipartibusordinaredebetJllamautemfubftitu tionem,per quam,fî hæresextiterit pupilluSjÔi intra pubertatem decefz ferit, fubftitutus uocaturt feparatim in inferioribus partibus fcribere, eamt^ partem proprio lino,propria(^ cera confîgnare,ôi in priore par/ te teftamenti cauere, ne inferiores tabulæ uiuo filio amp;nbsp;adhuc impubère aperiantur, Illud palam eft,non ideo minui ualere fubftitutionem imz puberis filq,quod in eifdem tabulis fcrijÄa fit,quibus fibi quifque hærez dem inftituiffet,quamuis pupillo hoc periculofum fit.

I Defub^itutorumm^ij^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perîndeinfididsprohiberipofjè.

OCcurrit hic Imperator obiedioni quorundam,quibus fuMftitutio pupilla j ris uel exempl^^is ualde p?ricu1bia uidetur.SoIent enim plerumquê fubz fgt; i.i.c.Kbipup,edK^ ftituti atque qui fpegi fuccedêndi proximam habent pupillorum uitæ inz

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidiari

• fidiarij^uipYOpteraetà^madhuc incauti funt,5Cadeuitandasniacbinântium • artes nonÄtis inftimtîîi.fed Imperator cos quünfidias fubftitutorum timcnt,iu c bet fecreto pupillares tabulas confîcere,eas'que ne infpiciantur ucl refignentur ante pupilli mortemjuetarc.S^ quidem fi omnino cas feparare^ioluerit,nouis folennibus eft ôpus.'fin in inferiore parte puncipalium tabularum camadlcriz pferitjfatis erit fi ipfe proprio lino rcliget a^onfignct.nam non puto opus cflè utitcrumfeptemteftiumfi'gnaculaadhib^tur.Quisautem uetcrumin clan dendisteftamentismosfueritjexadefcircnônlicet.Ego puto funiculis lineis (quos ôd lineas Latini uocant)religafle primumjdein imprefsiftcceram arque fignum.Nam lt;^uod quidam tradunt pepéndiffè de lino figillajmihi non fît ueri fimileZetfi in patentibus Pontificum R.egiim'que litcris ac diplomatis earn hoz ƒ

dieconfuetudinemconfpiciamus.Iino enim circumducfto ligari tabulas lurez ttin^llt;i.ff.sec.tab, confultusfignifîcat:ÔCuidemusidemadhucin claudendis epiftolis uulgoobz feruarijUt uel filo uel ligamine aliquo papyraceo concludamus, ei que ceramt apponamus.nam lino amp;nbsp;cera confignantur tabulæjideft claudunturZunde rez fignari dicuntur quum aperiunturtannulorum'qiK fîgnatoriorum primus fuit ufiis ad claudenda ea,quæ fecreta elfe homincs uoluere.Hodie tarnen hæc eau tio aduerfus fubftituti infidias hand æque tuto in nuncupatiuo teftamento fiez ri poteft,quum tabulis foli fapientes id'quc Âalde raro utantur. Sed quum in - • fubftitutione uulgari tacita pupillaris infîtjquid prodeft hæc prouifio f certe ne g hoc iitrct que femperfit uulgaris:ô6 ut etiam fiat uulgarisjtum tarnen pupillaris tacita ffî™-ceftàbitjquum exprelTe prouidilfc fe teftator fignifîcêt. At rurfus nonne fîC à

flotr.'*.-.'..,.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nAnniinmnm roiipnrliiin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrnniim C'irprn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,guamntS.Cteo»

rät mulicrcm Milcfi'am accepta à fubftitutispecuniawrturnabcgiflèjedta/, . men iiulgan's non fob's pupillis fit^qui ob ætatis imbecmitatem magis infidtjs ‘ expofiti fiint:Si pupillaris fiibftitutio diu pendetjuulgari»citius uel extinguit, iiel locum accipit.ô^ad infidias maxime tempore oportunitate'que eft opus.ß quis tarnen id quoque magnopere tii^etjlicebit fimiliter amp;in inferiori parte fubftitutionem collocare,hoc ell in ima (ut ueteres dicebant) cera. Et hæc quiz dem propter formidolofos induda funt, alioqui ubi fuerint gmiflà à teftatore non poterunt ex eopupillarestabulæ impugnari.fi quis tarnen uitac eius infiz diatusfuifiècomprobabitur,isnon feret maliciae fuatprajmiumSC hæreditate utindignuscàrebit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i '

Non folum autem hæredibus inftitutis impuberibus libcri's,fta fubftituere parentes poITuijc, ut fi hæredes eis extitennt, Si ante puberz tatem tnortui fuerint, fit eis hares is,quem ipfi uoluerint:fed etiam exz hæredatis.Itaque ctAafu fi quid exhxredato pupillo ex hæreditati|jus, legatis ue,aut donationibus,propinquorumatq^ amicorumacquifiz turn fuerit : id omne ad fubftitutum pertinebit. ’Q^cunque diximus de fubftitutione impuberum liberorum, uel hxredum iq|titutorum,ueï exhæredatorum:eadem etiam de pofthumis intelligimus.

IJO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eOMii:^Nlt;VIGLII • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

h^reduti tabulii non poßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men legdti)ft^ceiiit,grMari noH poßit

4 Cur fubfiitutus ßlij exhtereddtiji^i td/ reilituere, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T D OMNEt) HuicuideturadiierlârtTriphôntjrefponfum,qui filiocx/lt;

n-dato.ff.de miht. nbsp;nbsp;hæredato à milite fubftitutumea tani;j.im accipere tradidit quæàteftatore

b *lXc peruenerunt.Accurfius alij nomiilliidideo eiïcexiftimantjquoniam idem c Moder.bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emancipatuSjCui à milite in p^rqs bonis fubftitiii aliter non potuittalq

d Aitg.et idhhic amp;nbsp;in fuo idem exiftimant,qirod miles fcilicet pofsit pro parte teftatus ÔC pro parte inteftatus decedcrejatque id priuilegium ad filium extendere»uerum hoc e l.sed si plnres,^- admitti poteft ubi de mete eins confiât,fed in dubio cenfetur uglle uti iure com dd lubîfitMtoî.inmuni.Mihiobidutraqueopinio dif^icet,quod abfurdum fit,quum eumex/ f‘ßf-gt;^0’ haeredauerit reflringere fubllitntionem ad ea quæ ab co peruenerunt.Quid

f Hot.iM.l.i« ‘«''‘-enimperuenitjficxhæredauitfnecquifquâmhicdelegatis uel fideicommifsis d od fdcit D^eci^in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligêdum fît de ijs quæ inflitutiois iure ad eum peruenerint:

l.w tcïMwewto'c. na'quot;” Icgatis proprie non intelligitur fubflitutio,fed ad ius uniuerfalis fuccefz demili.ie. fionishoc uerbum refertur,^ quis illic credat militem in legatis fubftituiffêc* fiue ergo cxhæredatum fuum,fîue cmancipatum fuifTc intelligamus,ineptum ent incelligere fubftitutionem in ijs quæ 'i patre ad eum peruenerunt fadlam

• nbsp;nbsp;efle.Qiiid ergo, an non alterummeccOario Triphonij refponfum cxigit f Ego

non dubito quin aliquod in ipfo mcndum fubfît, fiC quanquam nullam ucteris codicis authoritatem allcgare pofsim,afïèrere tarnen aufîm earn didionem Ex b lt;td.4,riMiI«.iHf(.hæredato,ad præcedcns thema pertinêre,inquoid alioquifubaudirenecelïè in.d.l.miks itu efl:atque ibi de cxhæredato lilio proponitur«an fcilicet fi uel ampla legata relt/ daipfi fuerint,afubflitutolcgatumdare pater pofsit. Sequens ergo paragra/ phus inde initium halbbit,Miles amp;nbsp;emancipato filio fubflituere potcft.ac pro utresexigitintelligcèemancipatum fuifïeinftitutum.nec quenquam moueat i ;».d.^.ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refponfum dicentis fubftitutum pupillariter nonlt;iodo teflatoris bo/

lokinƒ». accipere,uerum etiam quæ poftea obuenerunt,quum SC exhæredato fubfti tuerequispoftir,niftmihiproponasnlï[itemfuifïè,SC cætera. hæc enim exce/ ptiodemilite,ncmad exhæredati filij cafum referenda eft,fed ad præcedentia uerba:quod is fcuicet pofsit fubflituere in ijs folum quæ ab fe peruenerunt ad inflitutum(ut inquit ipfe Vlpianus)quo uerbo oflenditur non pofïè hoe de ex hæredato intelligi.exhæredato igituFiilio emancipato nee miles poterit fubfli/ tuere,quum de proprijs illius bonis difponere non pofsit,nee ilium inflituerit: linde nee fubflituere pofïe debet. Ac ifla quidem ratione docflorum fuper hac re altercationes manifefle tollentur.

A tgt; fubftitutum.) Hic tarnen fubftitututlegatis grauari non poteft,ne à I.CMW cfitidaM. c. militem quidem in pupillaribus rabulis,i«t ab Accurfîo annotatum eft. Sed t red/tfdfie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftat,quum alioqui SC ipfe filius flkhæredatuSjfî legatum

I l.mdesita.Tsi mi- ^ccepit,in eo reftituendo rogari pofsitinam legatum à legatario ueteri certe iu les.ff.demili.tc, rênonreCleralinquc^^ir. Fabel’hicSCnónullia^tj incaufaefTe exiftimantex , m Lcohicredi.^. cum hxred3.cionis odiunfln Sed tarnen id non eft probabilc.cur enim ab ipfbmet ex/ J filiie.ff'.eo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæredato filio fi^eicommiftlim relinqui poreft,cui per exhçredationem fit iniu

R j,dc smgH.rii.ptr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cur quoque non cademlt;atione pater fubflituere prohibetur qua legareï'

o in.d2cum^'quot;i'ddgt;n Angelus Salicêtum citât,qui ob exhærcdationem filij pupillares tabulas quafî et reprob.Alex.in aÜenum teftamentum cenferi ait,abfurdumtp cfTe ut quis in aliino teftamento tcini fiindnm.^. legata reltnquat.Sed ^amen ead?m rÄione magis abfurdum erit,ut in alieno te flHi filius.ff,dd le. Hamenco hæredcm aliqnis fcribat.nec ufquam ledum eft,ob exhærcdationem magis cenferi, fubftitut^em alienum eflè teftamentum, quàm quum eft

• eft irtftitntns» Attul(t'8é/9artolus hue fiium(ymbolum:ïcd ramen uufgo ipfi/ ‘} in-LciuifHn^um, us quoquejcntcnn'i reprobata cft.Cæteri latere rationem dicunt,ucl tales ad/ H“' Tcrunt,quæ ne fibi quidem ipfis fans placent. Ego nihil nom' in eo efte uidco, quod exhærcdatus legato tamê honoratus per fîdeicommiffüm ^ncrari pôfsitî nbsp;nbsp;dj.cum guidaj}i‘

fed eiusprimum indagandam rationem arbi'tror,quarc fubftitucrc cxhæreda/ nioder.hic

ï toliceanlegata tamenin tabulis pupflliexhftredatirclinquercnon Iiceat:tum î pc fing.ni.per ÔC illud cur faltem non liceat fubftitutum ir^ grauarcjquæ exhæredato legata fiddeom. funt,quum regulariter rogari legatarij hærcs pofsit. Pnoris dubitationis ratio/ * nem nonobfcurcmihiuideturPapinianus cxplicarcjcum dicatlegatain fecun

dis tabulis data,quafiin primis fub conditione relicfta intelligijicilicetjUt harres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uul^ô.f/ÀJ

teftatoriSjhoc cltin primis tabulis inftitutus ca debeat,fi intra pubertatem fîli/ leg.fal.

us dcceflerinat fîlius certe quum non fît libres, legata debere in primis relida

tabulis nequit.ad hæredem ènim eorum obligatio pertinet:qui tarnen hic exce * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dele

ptione iuuandus eft,quum autem filius exhæres nullo patfto teneatur, minime nbsp;gatis

quoq; ab illo ad fubftitutum tranfîbit ea obligatio quæ nulla fuit.R.ationi enim

(inquit Vlpiânus ) cpngruens eft ne plus iuris circa perfonam fubftituti tefta/ y i«.d.^.qui filio^ tor habeat,quàm in eo cui eum fubftituebat,habuÂat. oportet ergo ut ualeant legata,hærcditatem uel partem eius per filium ad fubftitutum pcruenire, Atta/ menhocadhucdubitationemnonmodicaml^betjcur faltcmucluti hærcs Ie/ gatari) non pofsit grauari fubftitutus in eo quod filio exhæredatô rclitftum cft: Z forte hic non abfurdum fuerit,ut luftinianum in exhæredationis odium id con ftituilTe dicamus:nam cum ftrido iure hercs legatart) grauari non pofsitjfolacp

benignitate id admiftiim fît,indigna fauoreæquitateç^ eiusuoluntas luftinia/ a dJ.si fuerit,ff,de no uifa eft,qui ipfe feuero iudicio filium exhæredauit, Hodie tarnen ea res ra/ Icg^.j rtus in quæftionem uênit,quum impubes hand ita facile^ufam ingratitudinis g^o-hic infi, committerequeat,obquam dignus exhæredationisnota cenfeatur,fi tarnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

prope pubertatem f^erit,SC doli capax extiterit nihil impdbit,quominus ob im pium facinus exhærcdari pofsit,atque id etiam breuitcr hic notauit Accurfîiis,

Liberis autem fuis teftamentum nemo faccre pote^, nilï ÔJ fibi fa/ ciat.nam pupillare teftamentum, pars Si fequela eft paterni teftamenti: adeo ut ß patn's teftamentum non nalgat,nec filq quidem ualebit.

ter non incipiat,fed prius fîbi hæredem fcri^iâtttabulæ enim pupillares fe/ « l,z.^.pr'uu.ff,e(t^ qui debent,unde Si lecundæ didæ funtiac fie ctiam intelligendum eft quod feri

bit Vlpiânus:4^uod igitur ditftum (inquit)cft,fîngulis libcrorum fubftituere Ii in.d.i.pfius4n' fii cere,ideo adiedum eft ut declaretur,nonrflc t Ülij impuberis teftamento inci/ piendum,in quorum ucrborû fenfu multum tumultuatdf Accuncum lurecon.

argumentetiir ex ut proprîetatet^ uerbt fubftit«e«es^trem priusfibidebcre 9 hæredemfcribcrc.cftcnimfubftituerediâüm àfiibtus ftatucrt’:|^æccdere ei^ go teftamentum patris dcbenatque l'deo fl prius fiho teftîmentum feceht dein de flbijtion potent hæc fubftitutio dia,nec cnt proprie hæres pupilli fccundus haeres:quanquam enim fubflituere idem fi'gniflcet quod fubrogarejnc tarnen fupchoretymologiafolum coni|eni'tîqflum hæres pupilh nemtnt fubrogetur, (èd primo gradu hæres et fcribai^jô^ in ima quidem cerajunde fubftituu'onis BU,».|»r»».lt;«wP“P*Uarisappellatiofumptaeft»Qiiæritur tarnen anordims confufl'o fcmpcr Kei.u(rti, irritam faciat fubftitutionemjin quo obfcure VIpiânus Ioquitur:fed tarnen Ac/ g/o.bic ft Bdrt. in curfîùs Sgt;(. Bartolus putant uïtiari fubftitutionem,fî ea. inftitutionem filio exhæ 4.«.prùw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redato præcedat t fecus ucro fl fib'us inftitutus fuentjquum tune ordine intclle/

dus præcefsifle uideatur inftitutio^ttamen cur non idem intelledus accipitur iafon in,J,^,prîus ut amp;nbsp;extranet l'nftitutio præcedere fîngâturr hçc igttur fèntentia men'to pafsim area fl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reprobata. eft.Videtur tarnen quum fie fcn'ptum eft. Si filius meus hæres non

eritjuel impubes deceflrrt'tjSeius hæres efto,filius meus hæres eftOjOrdine tact f Aicia.in.l.z.!iiper tæ uoluntatis fatis præcedere inftuutioîquum enim Seius non uocctur,nifi fub ^.sKiHi! autem, conditione,ü filius non fit IferesTapparet id primo uoluifle teftatorem, ut filius quot;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flbt fît hæreSjÔK^ fîc primo fibi teftamentum ieciftè. Ego tarnen puto nbsp;nbsp;fî nulla

eiufmodi fubftitutionis uulgar^ cui tacita uoluntas innitatur conditio præceiz g foHira Ai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferit,adhuc fuftincri fubftitutionem ; uêluti fiquisita fuerit teftatus, Si filius

prius.in umi.red meus intra quartumdccimum annum decefleritjSeius hæres efto3amp; deinde fî/ vlfr^nt ab hæres efto.Vndeapparetetiam ceflànte tacitæ uoluntatis coniedura, ad/ ab^” * ** hue tarnen permanere fubftitutionem. plêrique in hac quæftione diftinguunt j«.d.$.priMr eodem ne tempore an diucrfo fiat fubftitutio,quod uerbis legis non conuenit, ; à Bartolo quoque^onfutàtumeft. Ego ueriisimam credo lafonisiêntentiâj 4» rtrgw.l.ijKiftîm. ff, ut conuerfa feriptura non noceatjfî modo fubftitutioni omnino coniundim ad depccM.lcg. hæreatinftitutio.inferconiûdacnimquafîparibusingrcdietia pafsibusjquod m ixi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelledum pertinet neutrum uel præcedere uel fequi iudètur:atque huic de

clarationi exempla omnia congruuni^ 1 ans ergo metathefis non obéit cum glo.fi.bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftrudione amp;nbsp;intclledu in ordincm fuum reftituantur, quæ feriptura fuere

sart.in.n.coL c. nonnihil conuelfe ôô turbatS.fîuê ergo ex interuallo temporis fîue feripturæ fc de libe.pnetjn au quatur,inftitutio irrita fietifîn mox cohærebit fubftitutionijCtiam fî non præce fKTt iaf^ffwd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen earn Vlpianus fîgpiftcat.

d.Mahquot;xcMM ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hltj quidem ualebit.) Eainreuetus iusaliquantum corredum $

corre.i.scd ntc im eft.nam etiam fi' teftamentum patris nullum fît ex caufa præteritionis ,pupilla/ puberis. in.l. pap. ris tamen fubftitutiOjfirmahodie rêmanetjquemadmodum QC legata cæterac^ ff.deinof.te, nbsp;nbsp;omiiia prætCt inftitutioncm,quod ex luftinianÿrouellâ introdudû eft:ex qua

' Jp. illud colIigiturjCtiam fî in totum per qu^elam inofficiofî teftamentum ex/ pugnatum fi.iérit,adhuc tamen hodie durare pupillaris^ubftitutionis efFedumî T^.tednecimpu-^^^^^ itafunt accipiendaquæ exueteriiure Accurfîus notât. Mirum autem berit cur non eodem modcUabulæ fecundæ infîrmabantur per bonorum pofîèfsio/ S.^.ijua ratione. nemcontrâ tabula^nt^erquerelàm.Accurfîusfuprâeam reddidit rationem, f in uer.adoleuerit. quoniam in bonorum poflêfsione de iure pâtriSjnon de iure teftamenti quæ/ rfite^iffd • riturfedhocn5n rede intelledumefttnam quum pater iure manumifsionis ôffî.test. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanquam patronus partem fiÖÏ debitam per bonorum polfeisionem petit, ue/

rfrg.l.ïfdcMmp4.rum eft teftamentum non rcfcindi,quum adhuc detur bonorL|p poftêfsio fe/ trono.ffde boKo. cundum tabulas,atque ideo paw illa^urc patronatus débita non refpicit ius te/ porter.fadt titu.ri ftamenti.’fcd ft bonohim pofcfsio contra tabulas omnino petitur,8C torum te/

A parnh^ ftamentum refcinditui^on uideo quomodo ibi non qu^ratur de iure teftamen * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti,Accurfîus

tî.Âccûrfîus hic amp;nbsp;aliâpi^upradidæ diîfcrentiæ ratfonem adfert, quontam Cci/ a î» med.glo.pn» licet querela Iure Ciuili teftamentum inlïrmetjbonorum poflefsio lure Praetoz

Vel finguKs IiberiSjUel ei qui eorum ftouifsimus imputes morictur, • fubftitui poteft.fîtigulis quidem,(î neminem eorum iniéftatum decedez rc uolueriunouifsimo, fi ius legitimarum hæreditatum integrum inter eos euftodiri uelit.

A Florentino hoc refponfum acceptum eft : G quis dilgentius infpiciat, i.^i »»gulit.ff^ non modo diffîcilem,uerum etiam cuth primis utilem habet tradatum, quum fæpifsime uideamus pluribus inftijutis nouiftimo morientem rogari,ut t reftituat,nec modica eft quæftio an is uicifsim alijs antea morientibus tacite fit fubftitutusihic certe ius legitimarum haereditatum,ideft fuccefsionem ab intez ftato manere exprefle diciturifed diuerfum alibi in non difsimili ipecie Paulus i.titîa.^^eia hbtr^ refpondit,ea breuiter fie habet,Quidam pluribus fundum Iegauit,amp; interdida tii.ff.de IcgaA * alienationenouifsimo moriftitem rogauit,utTitioeum reftitueret,Ego aliz quandomecumeogitabam, anMfec controuerfîa ex teftatorum uoluntate rez folui poflêt, nam cerft non fine caufa nouifsimo fubftitutionem fieri credenz dum eft,ucrifîmilecp uidetur ideo fie diipofuiftè teftatorem,ut per eum adfubz ftitutum cæterorum partes uenirenttquod quum perlt;ft^egitiftarum haerediz eatum fieri pofsitjUt in præfenti paragrapho,nihil fuit opus fubftitutionem tact tam interpretatiohe fupplereiat cum extranet funt ex quibus «i qui ultimo moz ritur,fubftitutio fada eft,turn heceffe eft quo ueluntati fatisfiat teftatoris,altez rum fubftiti^nis gradum inducere,fed tarnen fecundum hanc diftindionem dicendum efln paragraphum noftrum hodj^ non procedere quum mater unà cum fratribus nouo iure fuccédens im’fjcdimento fît,^uominus ad nouiftiz duth.defu»cto-C^ mum tota defundi ueniat h^reditas:quo cafu fupradidg opinion! confequens **

cfTetJiodie hie non fus legirimamm hrffecîîtatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubftitutionêm'.

4 in.t}.^.seiddiJ.ucl lidentia refponfa conciliant» AcairfiusideocrcdiditfubftitHtioncmln propo/

fita fpecie Paulum interpretatum fuiffe, quoniam non modo ultimo morienti teftator fubftitneratjuerum etiam alienationem prohibuerat. poterat enim ui/ deri relpedu portionis fuæ nouiisimus effê rogatus, nifi præterea alienationis ? prohibitio de toto fundo adum oftcndiffèt.quum ergo totum debeat reftituez re,confequcns fuit ut prius myirienttïlm partes per tacitam fubftitutionem ac/ c Alex. in.l. potest, cipcret.Scd hæc tarnen ratio uulgó reprobata eft, nee mihi etiam placet : roga/ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. tus enim illic fuit nouifsimus fundum reftituere,non fuam partem:óiindéfini/

tam uniuerfali regulariter æquipollere notum éft, Pone quoqut non interne/ nilfe illic prohibitioncm,an in parte c^nftituemus fubftitutionem f Certe ego nonuideo cur fubincertitudine teftator nouifsimum grauare uoluiffètïnec quiequam temeré feciffe eum credendum eft. Qiiamobrem probabilius erit,. ideo nouifsimo fubftitutionem facftam, quo per eum totus fundus acquirere/ tur ei cui expreffè fada fubftitutio fuit.ói prohibitio fane alienationis fuperua/ canee adieda eft a folicito wftatorejquum res fubftitutioni fubiacentes citra b auth.rei c. expreffàm interdidionem alienari non pofsint.SC prohibitio quidem ipfa ex/ defitlcicoM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;preflam fubftitutionem refpicit.'ad cuius deinde pleniorem exequutionem,ta/

• citam fubftitutionem Paulus lui^confultus interpretatus eft. Porrb quod hic x. dixijfubftitutionem indefinite fadam nouifsimo morienti de totahæreditare

intelligendam ( iieluti quiim dictum eft, ei qui nouifsimus morietur Guilielz w.f.pc.4.tt.$,col. mum Lefchium fubftituo) hoe Ô6 Francifcus Curtius contra lafonem fortiter

■ aflcrit,Quid igitur tandem in hac controuerfia fcquendum cft f Tutius fane f *MiI ' fueritjin re dubia Bartoli authoritaiem ièquitcuius etiam iolutio recèptior eft. idfon in.l, potest nbsp;nbsp;nbsp;diflÉerentiam conftiÄit, nouifsimo fada fubftitutio fit in omnibus'ne bönis^

fj(eod. ' uel ( ut all) quoque e« eiufdem fententia adn'ciunt ) indefinitCjan uero fimpÜ/ eitert ueluti inpræfenti paragrapho, ubi ultimomorienti^mpuberifubftituit teftator : non poteft enim hie uideri dénota fua hæreditate fenfiflè, fed tantuni de pupilii bonis,tametfi etiam uenditionem interdixerattnam quum fubftitu/ tiö exprefia tantyÿi loquatur de pupilli bonis, non debet ob eiufinodi interdi/ dionem extendi » quam quidem non eodem tendere in Pauliano reiponio uel inde colligi poteft, quod non quæri^ir an ob prohibitam alicnationem ad to/ tum fundum indefinita fubftitutionis uerbatrahanturtfed an ad expreflæ fub/ ftitutionis pleniorem exequutionem fecundus fubftitutionis gradus fubindu/ cendus fitóó de prohibita quoque alienatione confultor nullam uim faciebati fed mouebatur ob id quod ultimus rogatus effet fundum reftitueretqiiod Pau/ Ium quoque in reiponfo fuo fequutum probabil?eft,

.Subflituitur autem impuberi aut nomi'nati'm •ueluti Titiustautge/ neralitcr,ut (^uifqui^miht hæres erit. quibus uerbi's uocantur ex fubfti/ tutionc, impuberiifnortuo fillo, illi qui Si fcn'pti fuut hæredes, SC extitc/, tunt,Si pro qug parte hæredes faóti fuut.

Duplex fubRituendi formd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Secundus effcâus-

aVibus uerbis teftait)res pupillis fere fubftitucre folcantjin principio huz ius t^ÿdatus ^pofitumeft.lnterdum tarnen ea aliter concipiuntur.Itacg » me imperator fubftitutionis duplicem formam’proponitiaut enim nominatim fitfubftitutiOj expreflo fcilicet fubftituti nomine:aut gcneralitt^ueluü pluriz bus inftitutis hæredibus fubiungit teftatotjQuifquismihi hæreseritjôC cætez ra. Cuius quidem generalis fubftitutîonis tilplex hic effedus breuifsimis uerz bis comprehenditur.Primus eft,quod hifqiradmittuntur,quifuntfcripti:nam 4 liberisi de illis tantum fubftituendo teftator fcnfit,8lt; propterea fi hæreditatem teftatoz éMc ueri)a.ff,ei ris uel dominus per feruum uel pater per ftlium confequutus eft,quoniam nec pater nec dominus fcriptus eft hæres,nonpoteruntemokimentum pupillaris fub(titutionisaaipifci:poteftateenimiuri^nôn iudicio defundi,hærcditas eis j, d.§,b^c uerb4 obuenit,acquirct ergo inftitutus feruus fibi pupillarem hæreditatê ft forte fiiez rit manumiiruSjUel nouo domino in cuius eft poteftate,uel etiam antiquo ft in

eadem caufa perduraueritrhic enim nihil uetat ipfum fciiptü adire,quod uero dominum excludi diximus5id intelligendum eft,quum obtentu primæhæredt tatis putat ad fe pupilli quoque bona fpedarejfcilicet non nouo ferui fadOjfed quia apud ipfum erat defundi hærcditas;hoc enim reprobatum eftjquum non infpiciamus ubi fit defundi hæreditaSjfed folum fchptum hæredem intueaz mur,Slt; hoe eft quod ait Módeftinusjnon poll^ dominum impubens hæredem fierijfi feruus ab cius exiucrit poteftate^potcrit tarnen (inquit Accurfius) fi rez manfcrit:uerumfiexiuerit,exauthoritate Bartoli ôlt;:aliorum,fibihæreditatem

aceipiet. Eodem modo fi hæres mortuus fuerit non admitteturipfius hæres, quumdeillo teftator non fenferitiquanquam alioqui régula fit lurisCiuilis, '^^^jj^^uerba Hærcdis hæredem, efle ÔC teftatorishæredem.fedea illic obtinetjUbinonfinz j^j,fi, c,debierc, gularis ergaprimum hæredem aff'edio fpedatur,qualigt;eftin præfcnti cafu. instiib^redisap hie ergo nullus admittitur nifi fcriptus fucrit,quod uno hocce uerbo fatis Impe pellaiio.ff.de ucr, rator fignificauititagietfi hæc Accurfius in glofla fupplet,haud animaduerz , tens fcripti hæredis uocatione, amp;nbsp;dominum amp;nbsp;patrem SC hæredem hærcdis jYbxc «erbT'” excludi. De fideicommiffario quoqu^uæritur,quern quidàm fubmoueri y :c^c.'j.l.i,et.^.h£c non putant, quoniam is etiam ex iudicio defundi ucnitifed non magni eft ’ momenti.reftituitur ei quippe hæreditas ex iudiciö defundi,!* n tarnen contiz i

nuohæreseftdefundiiperreftiturionemenim femel fadushæres non definit èlTe hæres.nec ipfe etiam deftitutus eft tflifatoris iudicio:neque enim de hac hæreditatereftituendafenfiircuidctur teftatotjSó contentus cfTe fideicommif/

farius debet paterna hæreditate:atque ita mihi crebrius fenfilfe Interprétés uiz dentur.quæ opinio etiam æquior eft,ne nimium grauetur hæreSjô^ utaliquod 2C ipfe emolumentum percipitt. hie ergo primus eft fubftitutionis generalis nbsp;quot;nbsp;’ ‘

Î effedus. Alter eft quod nifi hie fnhftitutus patri hæres extitcrit,filiö fuccedere non pofsit.atque hoc eliquod hie dicitur,eos impuberi fuccedere qui patri hæz redes cxtiterunt.ergo ft quifquam paternam repudiauerit hæreditatem,ad pu/

4- pillarem non admittetur. Eft ÔCtertius effedus ille,qu(ÿbeafdemlt;5artes fubfti/ « l-qui hberis.ff-eàt y tuti habeant in pupilli bonis,quasin patris confequuti fônt.quæ tarnen pene

omnia diuerfa funt in nominatim fada fubftitutione.ibi enimj;ion requiritur, quod qui fubftitutus eft,fcriptus fuerit patri h^res:Slt; quanquam fuerit fcriz puts, repudiata tarnen cius hæreditate, adhuc ad pupillarem admitteturinifi fubeaconditiofe fuerit fubftitutus filio,fi patri hærês exifteret. itemq? nomiz p ar'l.„onfiunlt;ju4gt;n. natim fubftitutus,uirilcs æquales'que pMtes^abebit,non casquas habuitin «J trcKMo.s.tit.i. principali inftitutione, magna ergo eft differentia,nominatim^an generaliter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« exdispari^

comme;;.VIGLII ‘ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quifquam fubftitnatur, Ex his autem arbitrer huiiÄ paragrapbi conftitiitfoz neni meliiis atque apertius^qu'am ex cæterorum comment»rqs,qm'»Iiena mul/« ta hic inculcant,percipi pofle,

Mafculo igitur ufquc ad qÿatuoçdccim annos fubftitui poteft, fœ/ tninæ ufquc ad duodecim annqs ; ÔC fi hoc tempus exceflerint, fubftitu/ tio cuancfctc.

Et si hoc tempus exceflèrint») Atquiuelpn'dieuelipfonatalifuo i ipfîmet pôfiùnt, cur ergo prorogamus tempora pu/

quot; '‘^'^‘‘^2“^“'quot;'^'quot;*'' pdlan's fubftitutioniSj ut quum ^ceflerint xiin annum, tunc demum ilia ex/

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tali die teftamentum fibi fcrip(èrint,innrmeturpupinarisfubftitutiô:fedquo/

niam rarocontingit,utextremo hoc ætatis pundo,2C teftamentum fibipuert factant,01^ mox décédant,arbitrer Imperatorem id fequutum cftc,quod nbsp;fre/

e tndMdied.^.de quentius eft,2C pupillo etiam ipfi fauorabiliustut fcilicet extendatur fecunda/ kgib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum tabularum uigofquo pupillus teftatusdecefsiffeuideaturf

r Alex et doc.in I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamen in lationbus fubftitutionuft commentartjs apud alios frequens Si

' uiebiif'f.eo.et it» Celebris mentio . Nam quum direda fubftitutio in codicillis fada,uertarur l.prt:cibut.c,txgt;, in caufam fideicmnmifsi,fi teftamento appofita claufula codicillaris fuerit,effi ciet Lit in uim fideicommifsi fubftitutio compendiofa ultra pubertatis tempora

b cur.'idd.prtcStut- Jibus uerbis fada fit.Quinimmo aiunt nônnulli,etiam A ha?c claufula non fue/ i7-co/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adieda,debere tamen cam haben' pro adiedaiquia fcilicet uufgo adijci con/

i l-fi.c.iiefidciuf. fueuit,ne tahf llionis #|^ligentia irrita faciat teftatorum iudiciaifed hoc ego -' nonadmifenm.fic Q«im fietjUtomnia teftamenta minus Iblennia,in uim codi/

tt w.I.i.(/.Ä.lt;lci«re cillorum ualcatjt. 6C dubitauit etiam Bartolus de huius claufulae poteftate, codicil.f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnum ex tabellionum more,qjagis quam teftatorum uoluntate apponi foleat*

I Abb.ift.e.cum eon ftas ipfius per tabellionem teftatori expofita fuerit,ne appofitaforfi'tan aliquid tingat.Jeiureid. contra ipfi'us uoluntatem opereAr. I» præfenti autem quæftione uix eft ut ad/ 4* inittam,tantam huiufte claufulæ efficaciam efle:de qua etiam multum dubita/

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat celeberrimug

bat celeberrimus legum Jwofeflbr 8C præceptor nobis in maioribus obferuan/ dus Franc^cus Cu|jius, qui hifcé diebus in fata concedens Academiam no/ ftram orbam atque in fummo ludu reliquit.erat enim primarius hic profeflor, amp;C ob fummam in docendo pcripicuitatem ftudiofæ iuuentuti agprime gratus: quanquam in commentari)sinuolutum Stfeongeftum quoddam fcribendi ge/ nushabuitifubtiliac^ inuenta SClon^as opfiionum tricaSjdum breuitati plus fatis ftuduitjnimis certe properanti ftdo pQ-ftrinxit»obi)t autem quinto Calen/ das lull) Anno millefimo quingentefimo trigefimo tertio:quo temporenos ifta de fubftitutionibusin eadê Academia prælegebamus»Vt ad rem redeam, dubitat nbsp;nbsp;Curtius tâta ne uulgaris huiufee claufulæ poteftas eiTe debeat:nam „ in.d,l.pYec9)itt

Accurfius fane de claufula hie nihil dicit^^d tantum de uerbis fideicommifsi in teftamento appofitis.nec communi fententiæ conftitutiô fuffragatur,quaE 2C ipfa de exprefsis fideicommifsi uerbis fentit, unde infirmum eft argumentum.

quod ex hac glofla uulgo a(rumitur,neque debet plus operari claufula codicil/ laris in teftamento appofita,quam ft ipfa fubftitutio in codicillis fada eflet, fei/ mus autem quum in codicillis direda fit fubftitut^,non ipfo iure, fed ex beni/ gna quadam interpretatione fideicommiftum inauci,Et utdemus etiam fubfti tutionem compendiofam impuberi in codicillis fadam fuifle, non tarnen ad/ mittam ut ultra tempora pubertatis in uim fj^eicommifsi fuftineatur, etenim tunc direda in codicillis fa(fta,in fideicommiftum tranfit,quumin teftamento dircclo ualere potuiUueluti quum pupillaris fuit,ut ScæuolS loquitur.at fi com p i.l^ctwU pendiofa fuerit,direlt;ftis uerbis tempora pubertatis cgrediens,non pofte defen/ di arbitror,ut 0^ tunc ad fideicommifTum ob codicillus, uerba trahantur,quum ncc in teftamento ilia uerba aliquid operari potuerint.tunc ergo propter codi/ cillosadmittetur benigna interpretatio, quando ideo a(^us ualere nonpotuit, quia in codicillis non in teftamento fuit celebratus,at hftetiam ultra tempora pubertatis aliunde ÿtiatur fubftitutio,qtium nec in teftamento fcilicet ualere potuerittaliud ergo impedimentum effictet,ut fideicommifsi non fufeipiatur interpretatio.nechismultumabfimiliattiam fupra Faberannótauit,Summa ergo argument!' noftri hæc eft,quum nec in eum modum fatfù in ipfis codicil/ lis fubftitutione fideicommiftiim affumi queat,abfurdum feft ut maiorem po teftatem claufula codicillaris habeat,Sed ôd alia ratione confutari hæc opinio

6 poteft.aiunt quippe hanc fubftitutionenwante pubertatem diredo ualituram, pofteapoteftate huius claufulæ fore fideicommiftariam ♦ iam fi fuit aliquod tempus quo diredo ualere potuit,non uideo quo modo ex codicillari fiet obli/ qua,fi enim ualere diredo potuit,ideft ex teftamento, fequitur adum femel in uim teftamenti approbatum,gmplius ad codicillos defledi non polTeteleda eft , enim uia teftamenti.06 claufula hgc efFicit,ut fi non ualeat ut teftamentum,ua/ leat ut codicilli, atqui ^eda eft prior uiatexpirat ergo claufulæ poteftas,perab furdum eft autem,ut quædam ualeantin uim teftamenti,quædam in uim cod»

cillorumzöC iterum,ad aliqiiod tempus adus tanqu^ ex tefl^mentOjad ahgt; 1 quod rurfus tanquam ex codicillts ualeat:ó^ confeqiientwr eadem res diuerfb

iurc cenfcatur,quum perpetuo ÓC per omnia in alterum modqpi ex Imperato/ t ris fententia ualere debeat.06 hoe argumente n|ultæ dodorum limitationes ex hac claufula alTumptæ ( per qiiam totam prope teftamentariam difpofi'tionem •lt; confundunt ) ^probari pofTuntSed tarnen aliorum hæciudicio fubqcio,qui ipfi forte meliora etiam adferre poterunttegcAutem latius hie attingere uolui, quod hac Accurst) glofTa limitationem hanc tanti in fubftitutionu materia mo/

1$8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEN.-VIGLII ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Extraneo uero uel filio puberi hæredi inftituto, i'ta fubfti'tuere nemo poteftjUt fi hæres exciteritj ói»intra aliquod tempus df ceflent^alius ei fit* hærcsîfcd hoc folum pcrmiffum eft, ut cum per fideicommifTum teftaz tor obligee an) hçreditatcm eius ucl tqtam uel pro parte reftituere.quod ius quale nt,fuo loco trademus;

cafumfubüituinonpoßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 Quadant direila.

X Militumpriuilegiummfubilituendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An fubRitutio direito uerbis fada obU/

Compendiofa undediâa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^uaripoßit.

Xtraneo puberi poft aditam hæreditatemjideft ultra primum cafum di _/recfto fubftitui nequiticuius manifefta ratio eft quia fcilicet qui femel eft i.ci(lui.ff.dc h£r, hæres alicuius,lure Ciuili dgfinere hæres efle nêquit,ne($ poteft unus ad temz ihatres.S.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæres inftitui,atque ex tempore deinde alius,quod neque in ulla ordinaria

rcd.insti. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubftitutione contingitrnam uulgaris adita hæreditate mox expiratjSC per puz

l.postaditaÿi.c.e. pillarcm ÔC exemplarem non padri fed filio fucceditur : proinde qui patrisfuit ê.Mpri». _ nbsp;nbsp;nbsp;hæres,non amittit femel infitumfibinomen. Sic neque in fideicommiftaria

fl fubftitutione hæres rogatus nomen deponit reftituta hæreditate,quamobrem eicom. rtj. admftfæ funt eiufmodi fubftitutioncsomnes,in quibus luris Ciuilis régula: non læduntur. Qironiam ucro militum teftamenta lure gentium cenfentur, ubi de uolnntate ipforum conftat,ibi SC hæredis inftitutio ad tempus SC ex tern pore tolcratur.ipft erfo extranco SC puberi SC emancipato fubftituere dircSto pofEintjad qiiamcunque ætatem uel fub quacunque conditionctfic ut prior hæres ius exuat 2C fecundiis afTumat. eft ergo magna inftr militcm ôôpagaz nutn ditîcrenua.Fit autem huiufmôdi fubftitutio ultra pubcrtatis tempora aüz quando exprefsim ad certam ætatem, altquando fub mortis incertitudine per cfaufulam Qu^ocunque deceflèrit hæres inftitutus : quam quod plura in fe tempora fub uerbi unius compendio comprehendat,fiue icilicet inftitutus non ’ adierit, fine ante pubertatem fuie poft mortuus fueriu compendiofam uulgiis dodorum appcllauiuquæ quidem l?mper direda eftè poteft in milite/ecus in pagàno ex fupradida rationclquum hicextranco uel emancipato uel puberi nonniftpcrfideicommilTum fubftitucre pofsit. Porro quum uerbis mere prez ■ carq's hæc fubftitutio conftituitur,ueluti quum grauat hæredem teftatorjUt re/ * ftituat hæreditatemTitio,resdiff'icultatem noff habet. Nonnunquam autem uerba ambigua incidunt,quæ non direefto aintum fenfui conueniant, uerum ctiamadfideicommiftLim accommodari pofsintjqua^alrj communia,Faber æquiuoca uocat,ac exempla muka Arctinus concumulat.Sæpe quoque pagaz ni per diredaticrba pWieribus quandocunque morientibus fubftituunt.atin j eis certum eft,dire(fïb fubftitutionem fubfiftere nunquam poflc.fî tarnen com munibus uerbit ufus eft teftator, Accurfius fideicommifsi interpretationem admittittfi dircdis,diftcntit.atque ego quidem priorem eius dccifionem in alijs uerbis communibus non impugnö,tantum fuprâ admonuiuideri mihi hanc orationem, Vitalem hæredem fubftituo, non minus dirccftamlire,qu3m fi diz xerOjSi Seins quandocunqueSecefferit,Caius hæres efto.quamobremhoc exemplum malim intei^ired^s iübftitutiones ponere;de quibus tarnen longa ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo«^

’ \ qnbqiie cft Dodoriim controuerßa. Scd uiilgo eorum fcntentia obtïnuit,qui 7^ioliicrunt ^ubftitiii^nem ucrbis diredis comjïcndiofe faâam, qutim nuilo tempore dtrcdoiiakrcpofsit in fideicommifTumflcdii.quod ÔC Äccurßusäh'/ p noJoe. in.l-ucrbit bi fcntit,generaliter tradens fubftitutioncm diredam trahiacWi'deicommif/ ff.eo.

ut tcftator inftitutum per tidcicommiiïùm obligeu Neque enim ait Imperator inficdi diredam ad fidcicommiirumsfcd permiffum effe u tröget hæredem tez ftatonneceffarium ergo eft cxpreffum fideicommiffum ♦ ac infinita alia funt quas pro huius opinionis confirmatione adferri çoffîinttquæ tarnen quum

päfsim obuia fint, non putaui operæpretium effe hue congerere» . j repetügt;t.d.e. Videtur autem hic paragraphus ex Catj Inftitutionibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patent inM,

transferiptus effèîea tarnen e^itio quæ nuper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iferjiff

« Qttlt;edlt;(itttenamenttt Slatint htßrifian-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v lu^icr iniu^i duplexßgnificatio,

A c T E N V s (Ifa potifsimum tradata funt,quae in teftaz mentoru ordinattone ufu iienire foIent»Quac porro feciin dum fuprafcriptS ritum fada funt,ea iure ualere certum eft.Si quid autem eor3 prætermifTum fueritjab initio non i confiftetteftarnentum,dicctun^ uel iniutlum uel imper/ fedutn uel nunum»Generaliter tarnen iniuftum, icilicet quianon lureCiuih fadumeft.Nam iuftum iniuftumi^ z duo apud nos fignificanuinterdum id quod rationi atque

acquitati innixum eftjita iuftum amp;nbsp;iniuftum polTeflorê uocamus,06 iuftam ac

* adlernrne^deM ’^uftampetitionemamp;ScaufamJnterdumueroquodfecundum legis (ólênêm ' *■*^1*^ ordinatum eft:fîc iulïæ nuptiæ 5C uxoresjitem iufti fîlif, iufta fcntctia,SC iuftum quoc^ ac iniuftum teftamentû. Nam fi non adfuerint ftptem telles,fed tantum fcx,iniuftum teftameni^m dicimusiquum tarnen iuftum fortafsis uoz

* care ipfum liccrct,fec«dum priorem fignifîcationem.Eft autem iniuftum tcfta/ mentum ab initio infïrmum»Quod uero iuftum eft ac legitimum tâtiiper ualet donee uel rumpaturuel irritum fiataedehiieeduobusinfirmanditeftamenti modis,hoc potifsimum titulo agitur,qui compêdio complcditur quicquid fere inPandedis De iniufto rupto irrito^ fado teftamentothoceft, îï^ relatum ell.

estam.entvm lt;ure fad:um,ufcp eo ualet, donee rum pg:ur,irritum^ue fîat.Rumpitur autem teftamentum,quum in eodem ftatu manente teftatore,iplîus teftamenti ius ultia tur.Si quis enim pc^ fadum teftamétum adoptauerit fibi filium perimperatorem, cum qui eft fui iuris:aut per Prætorem fccun/

dum noftram conftitutionem,eum qui in poteftate parentis fueriütefta mentum eins rumpitur,quafî agnatione fui hæredis.

SECVND¥M noftramconftitutionem») Siquisergonepotemexeman cipato filio uel ex filia natum adoptauerit,is fi ruerit præteritus,teftamen/ « Bdrbtt docio.i».I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumpet.Sed de hoc tarnen hodie ambigi poteft:nam cum recêptum fît nez

potem ex emancipato filio in pÿeftate retentum,poflèimpuift præteriridum ipfe filius emancipatus inftitiÄtur qui ilium præcedit,an id SC in adopta to poftea nepote proc^ere deßeat non improbabiliter dubitatur.Ego ÔC hodie • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumpere

rumpere pofte arbitror.’nec prædiâo excmplo moucor,quum adoptio diuer/ efum ius cof ftituat.gtenim cum nepos ex filta per auum maternum adoptatur, non iam tanquam ex filia nepos habeturtquum ex ea in poteftate eum habere nequcât,adoptiot^ naturam imitetur. fingitur itaque ex alio qiwpiam demorz ’ tuo filio natuSjUel etiam ex uiuo,fi modo is huic aâui confenlêrit î quanquam turn aliud forte refpondertpoteft.mâter eene in fupradiâaipecie,quum adoz ptio interuenitjfilium non præcedit.idemej; iuris eft quum ex filio emancipato nepotem paternus auus adoptauittnam non tanquam ex emancipato,fed tanz quam ex aliquo quiin poteftate eft uel fuit,quic^ citra capitis diminutionem elfe dcfi]'t,adoplt;id interpofita cenfetur.Ille igitur a pâtre præcedente non impe ditutjquum tanquam ex alio adoptatus ^abeatur; tdcp dubium non eft,quum in locum filif nepos ad^tatuseftîhicenim perindeneposadmittitur,acfiab extraneo adoptatus fuiftet.

tus nulla ac ineptâ fuit.fî tarnen filius emancipaties,rurfus eft arrogatus ( quoz niam Qi prius in eo non leuis momenti exhæredatio etiam antiquo iure erat ad impediendam bonorû poftèfsionèm,ôô qiioniam naturalia iura ciuili adoptioz nis aâui præualênt)prior exhæredatio cnicie%ut fequenti arrogatione non rez feindaturteftamentum,Sed quum exhæredatio à patris indignatione fere proz f fici{catur,quam proculdubio remififfè præfumitur,ob fequentem arrogatioz nem,cur non benigne potius circumfcripta priore exhæredatione rumpi teftaz

mentum dicimus rluns certc authohbus non placui't rcconcilïatione patn's pro mcritam femel exhæredattonis notamdelenttcftamcnticp femel conftttuti uis hand facile toIIitunSi^ quanquam legata per inimicitianUnterucnientem reuó/ centur,ac feuerum 6C inclemens iudiciüm teftatoris poftcriorc gratia mitigart in feruorum fupplicïjs legamustqute tarnen ad caput teftamêtijideft inftitutio/ nem atep exhæredationem pertinentjnon nifi Iblenni uoluntatc reuócantur,at CÇ ld latius eftjodia enim amp;nbsp;offenfas reffiittere paternæ pietatis atep adco Chri ftiani animi efttat peenam déliât mancre,politica: tuftitiæ ^tcrcftjpræfertim 3 inteftamentiSjOe ilia momentaneo arbitrio hue illuc ferri interpretemur. Ad/ ditur hie quotidiana quæftio de eorum teftamentis,qut poftca religionem 8^ monafticam uitamprofitenturtalijeninf irrita eorum fieri teftamenta quafi capitis diminutione,quum in poteftatem abbatis uencrint,exiftimant:alti rum

credunt ualidum permanerCjneqj id tarnen uno modo:amp; longu eflêt omnium hie referre fententias»Ego hufcis nodi diiîôlutionê aliquando in Leonis Nouel hs animaducrtijquæ etfi forte in t)» quæ de nouo conftituûturjauthoritate care bunttnon uideo tame tur in antiquaru legum intelledu plus fcholaftico alicui interpreti glmperatoriæ conftitutioni tribuere debeamus.Quum itacp confti/ tuifîèt luftinianus, rnpa? (aov«sHamp;.ogamp;ene^tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î» (aotKsHQtop ànAÔet

Sif fcpcü'? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^A^f'CTTopt dubitauerût nóftri an de tcftamcn

ti ordinatione fenfillet luftinianus,quoniâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixit,non «^^7104(35. tandem

tarnen in hoc cônfenferunt,ut ab eo qui de ingrefTu cogitât faâum tcftamentû

non rumpatur.quod uero ante earn cogitationê faâum cft,omnimodo inutile r fit.Sed Léo m wifeftifsime oftendit ex ueteri iure,cuius author eft luftinianus, quandocûcp faâum teftamentum ante iÂ^relTum,firmum atep ualidum efTeJu

»«■i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMJHIEN4 VIGLIlf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quot;ihts ftKÄM lt;fïóiQtscu.j^^'^ d^Tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

•liiiJ liintrKfet^ra 7nÂtTaxViefiHiJi.ï M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttSI -ary ött^öi/ t^cSit Ttc ot^« 'argdyf^x^

•rec-c^7i'9iiiQttt,ÿ7w nbsp;nbsp;7rôf ràù uèi^viiziilt;^ljju 'n^tnc^ou. 7n)AjTâ«{/j«Mlt;è /*« Tfffo^xiJi.}ii!ir

vay tIuJ /iiTXji^luJ tS j8»2fgt;Tàü nbsp;nbsp;nbsp;T^TT^XyiiKTCül/ jïXTXfll/-us ayi, aip STU XVli}i«i^

voy 0(p3amp;H,VKi7t d^KCi^Xll^OlS CUJ70t$ uè^'Jf XTSHtnTdl H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j «^lt;è nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TffXcm

» v'55reygt;Jtf,a? tIiL nbsp;h x'Jff^f^H^XTO 'iK^Hcrlxy.TxSrx c/ln tX cï^ '^a^Ti Tr^imvray to

tiCVXchKW Siilt;u J^uamp;a’i^'^x,'» {iH TTWf/ldb- Tffx^amp;cn tIw LAy^oviiii-xy wÂsuÙ7^,xeiffX n, iiS^US ^K. Sm TiS (pMH dliavûjj c/lç/LTi.TXK'nÙjH^ ÿn 71 Tff§O^llJJ«i 7iST0IS,^T X^iAê^/ XTS tuj'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 Tr^ 7ÿ jjs^lia'^cu tIiù mAneixy^^TH bKamp;vvyvaiy-fi hetii^lnjïyuy,

’rluj'^xxscij’^V'^ JïotKuinyjCS^ titt JinAf/^às Jjÿ^TT^xl^xi^iài^Tms (^tX txStx «■orsj y^,7T!tt7nSu^Tpon'HSiQdjv^Si'lt;!UJ':^yès Q^[cXTXsttlt;ms-JîuyyXf ^KiliÿAH3H,c/^oy cùnâ^ 7rfoJiaKyKŸ'«ji''TXTS§xyy-XTXiT{ù,(iiTXTXVTX7HS c^'sinxsxifcu,§^lt;nyit/li iiXJJTÿIixtx-

2Agt;AÔyi)? • x?Aus n cfi,‘K^ nus zk xvgt;7ny vy xsunxjxijSjfoy nvls 7S jBtóflt;JföP7ïlt;np,fc'rt 5° '^if^ovTti/luytft^'aytfi^TJoyii^TÙ Jict^e^•7rt^^^Sta.X7reu-t/lamp;' (xS(m ûtw,uasd^ t^luJ 0yT@'7S'S^S (iOyX^VS (iiTXTX^Xyt.^X, cSjTH H’4'»‘Î‘amp;‘TS)C ' tw xxsiKStûÿ tTT^fsa.B Ji.^rx^etlt;n ’sw.Jk.Sy'n'n zyomy ^Hfaouh iKavois t/^^ tUt ' Vÿycviusdiylu^ivduAvsamp;TSfiwnAuSTliJÙ Jixrxfiy -n ytovxjinsy ^»y(x.x?Ax lt;/l»A$yus tfjÿ.TxfiTdi (jSy,7r^ H^^cSy^x 70iS many ixh n^vo(üy.u e/jc/:voiiS cCfjKAH^u^HnTttXf Ts JîTV TTÇosiKçivoy o^lt;SvTlt;^ xsüSHmnU » JixTX^is,us ôAskAh§us cujtS 7S (jLa^ vxsÿQÎu(ù/n}fSVT©quot;’X7A.xK^amp; 9Ky(ïT©quot;30lt;« ttbAAxtx tu/3^Û7rîvx truuToy.®^ uÎAsxSi •rld)-^ TS§xyy.x7uy y-icmAxJiHxei Jlff.vcycbJ^'st/l’STUS TsxvnAûsxTSX^jHaîxs®^h TÎSy TsgxyyxcTuyTois'TJTXixi Èio^^avxx MKvmSiXAAx -ny à^ny-^ay 'ipo7wy,’TX 7^7015 7S^tOHfiamp;v7X vayLyu lt;[ÏKSxlt;a xlt;^«Zf-^iavn(i) quot;h lA'tTiiAsnsoy 7»S yxîictf/iuS}èiKamp;un7Tgt;ei « ycvH.

Poftcn'ore quoque teftamento, quod iure perfêôlum eft, fupcn'us rumpitunnec intereft,exti'terit aliquis hæres ex eo,atf.non. hoc enim fo/ lum fpectatur,an aliquo cafu exift^e potuentJdeo^ fi quis aut nolue/ rit hæres eflcja^t uiuo teftatore,aut poft mortem ei'uSjante quàm hærez dicatem adiret*eccfterit:aut condidone,fub qua hæres l'nftitutus eft,dc/ fedlus fit:in hîs cafîbus paterfamilias inteftatus moritur.Nam prius te ftamentum non ualctjruptum â pofteriore:Si pofterius æque nullas ha/’ bet uires^quum ex eo nemo hæres extiterit»

I Ex f luriiui tdiulii poRremas folum ud/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoljÿitdtem,

lere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 Kosmßrmdndite^ldtnentimocloslurisCi

quentisuete^tdmsnù. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 Curpriufte^dmentupîeniuiperfequetts

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

S Aepeeueni^utpkira aliqins teftamenta conficiat:eft enim uoluntas defun âi ambulatoria ad extremum uitæ fpiritum, Ex his tarnen unum tantum Ie£«tiï ualere {Wteft^idq; quod nouiisime faâum eft:nam teftamentS ultimam debet i continere uokintatem.Priores itaque tabulæ uim fuam amittù|it,etiam fi nihil dixeritteftator.’rei enim ipfîus riÂtureid fan's demonftrat.Quamobrem fuperz uacanea eft notariorum cautio,qua prioris teftamenti reuocationemjannulla/ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionemi^

tioncfnqgt;i*' fêcundis talSims ing^runt ♦ nifi tarnen couakiedicahnisquo alia’t Kot.inJ.randKut. qiiædam claufula refcindatur,8lt; ipfa apponi confuetajper quam fequuturis té nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ftamentis d?rog ,tui?nain etiam fî nullus impiJdire fibi tcftamenti faâionem 'ió ff jJcmTh pofsitjhaec tarnen claufula etFicit,ut nifi dixerit fpecialiter teftato^fe prion's uo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' '''

• î luntatisfuæ pœnituilTe,prior rata mancat. Quid autêm fi prius teftàmentum j ^Io.i,hie nondilTentiat à fecundoc fiC tune quidem unitn cenfebitur teftàmentum pluri/ bus cüdicibiis faeftum, fi modo in continenti 8lt; coram cifdcm teftibus unum é.pe.s.Jeiattf, alterum fequâtur.Ego ÔC ex interuallo idem crediderim,fi modo fccundum te/ f Fab. hic ftamentum priori in omnibus confentiat, ac folennitcr hdum fit,con(iliumq? ÔC fadi fui rationem teftator indicauerit.alioqui enim Slt; fi uoluntatem pnnei/ palem non mutafit,uidetur tarnen a prioribus tabulis recefsifle Sgt;C ex fccundis tantum agi uelle.lllud uero præcipue in feftindo teftamento exigitur,ut iure fa g icx,hic in prin, dum fitjnam imperfedum per fe inualidum non poteft folennem uolunta/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

temdcftruerelô^tritaeftrêgulajNonpræftatimpedimêtumjquoddeiurenon b «rtg-ô

4- fortitureftedum. Quumautem de rumpendo teftamento difputamus^de lu/ re Ciuili intclligimus:nam ruptijirritijiniufti'ue teftamenti Iuris funt Ciùilis:quumPrætoraliter,hoceft per bonorum pcîflefsiones tabulas refcinde j rheophA.non iti. re foleat. Cæterum hic illud quoquè in dubium uertitur, cur prius teftamen/ nbsp;nbsp;men.j.eo.

turn puram continens inftitutionemjperpoftmusinquofub conditione hæ/ f? g/o.mag.arçdf(gt;^ res inftitutus eft,refoluatur:quum tarnen fi idquod pure emt,fub conditione * ‘ • rurfus emam,nihil pofteriore emptionè agatur*Accurfius earn rationem tradi/ I ttx.îK.I-n id c[uoil dit,quoniam teftàmentum etiam fi conditionalem inftitutionem contineat,per • pure.fpt rtidn. fedumnihilominus per omnia habeatur:namquod hic notatjidquod plus ua/ letjtumpi per id quod minus ualctjuerum non eft,nam cum folennia in utroc^ feruatafintjdici non poteft unum plus ualercquàmaltcrugî.quanquamnegari nequit prius teftamêtum pleniorem continuilFc uoluntatem quàm fccundum: m t ;ibi quippepuraeratinftitutiOjhiccoditionalisîôCpropterea in eodem teftamen nbsp;nbsp;hd^rc.infth -

to fubieda puræ fublfitutioni conditio nihil operatur;in lêgatis tarnen no'uifsi/ ” d-aditum, -maminfpicimus uolûtatemÂ heee diffewntia alibi quocß anôbis expofita eft.

Hincmultumrefert conditionalis fubftitutio puram fequatur m eodem'ne te/ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ftamento,anindiuerfis:quumindiuerfismagisàprioreuolutMterecefsi(re te P „ti„c .'.ftatoreminterpretemur.ineodem uero plureseumconditiones nonnunquam q aYg.l.si phrcf.fß congefsiftecredimus,quouniuseuentufaciliusadhæreditatê admittâtur:qua decond.insti, cautione nihil erat opus,quum pura uoluntas per fe fatis plena erat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

' Sed Si fi quis priore teftamento îure perfedo, pofterius æque îure » feccririetiam fi ex certis rebuwn eo hxredem inftitucrit : fuperius tarnen teftamêtum fublatum eftc,Diui€cuerus ôi Antoninus refcripferunt.cuz lus conftitutionis ucrtfk ÔC hic inferi iufsimus, quum aliud quoep prætec ea in ea conftitutione expreftum fit. împcratores^eucrus^ Antoni/

• nus Cocceio Campano. Teftàmentum fecundo loco fadum,licet in co '■ certarum rerum hæres feriptus fitîperindc iure ualere,ac fi rwrum mentio fada non eftcttfed Si teneri hæredcm fcriptum.ut cotentis rebus fibi da/ tiSjaut fupplçt^quarta ex lege Falci dia, hærcditatcm r ^ftituat his,qui in priore teftamento fcripti fucranc,proptgr inferta fideicómifsiuerba,qui/ bus ut ualcrct prius teftàmentum,expreftum efttdybitari non oportet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Etiam fi ex certis rebus*) R^tio dubitandi hoc cafu procedit ex uerifi/ i milt coniedura uoluntaus teftatortSjquæ ea fuifle utdetur, ut utrumcç tez

ftamentum ualeat^quum tn certis tantum rebus priori diipofllioni derogauez rit.Qiiamobrem etfi per inferius teflSimentum fuperior etiam uoluntas militis M l.tfuertbdtur.ff. umpaturtid tarnen non arbitror uerum eiïèjquum de certis tantum rebus poft d^ili.tc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ea diipofuerit.quae opinio Antonini etiam conftitutiône comprobatur.Et forz

b drgj.i.c.de mill, ufsis idem dicendum eftjubiprius teftametum pio hæredis fauore nititur.nam ‘quot;‘‘I’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi æquitas concurrit cum uoluntate teftatoriSjftridum ius rationi cedere conz

c cd.reldtnm. extra gnjufn eft.Qtianquam erg® paganus cum duobus teftamentis decedere non

* “ poteft,hæredis tarnen gratia aliquid condonandum eftjUt in multis altjs iuris articulis animaduertere licet.Hinc confequentermulto magis id erit conceden dumjquum in fecundo teftameÄto ut prius ualeret, exprelTum eft : amp;nbsp;ualebit quidem in milite ipib iure,nifi tarnen uerba aliud itiadeant* nam cum quidam e in JI (jitmb 1 mdcSjqui habebat iam fadum teftamentumjaliud feciffèt,ÔC in eo comprehenz f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ualerentjVlpiânus fecunz

dJ triM. dum propofita uerba rede fideicommiffiim interpretatus eft ♦ In pagano uero glo.et Bdrt.in.J.1. quum duplex efTeteftamentumnequeatjUerba diredaad fideicommifsi cauz si cjuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fam necelfario trahuntur,ut præfens Diuorum conftitutio probat, quæ eodem

tur~ tenore à Martiano in Pandedis relata eft* PetiturautemfideicommiiEim non 5 nJ*quot;*ÙI . primoteftamêtoquod iamruptumeft/edexfecundôTquemadmodumper præcipimus.^.offi appellationem extinda prtore fenten(ji,adio ex lecunda prttur,quæ tn rem lu ciis.c,Je appel, dicatam transierit.nam iudex appellationis etiam fi priorem fententiam con Fab.et Ant* nbsp;nbsp;nbsp;firmet,earn tamBi ipfe exequiturtde quo longe Iatec^,led extra materiæ noftrç

tationes funt, Bartoli tarnen diftfndto certior atque probabilior eft:in quibuiz n ^.c^terum.in du- dam enim hærediSjin alqs legatarij locû obtinet.Sed quod hic Angelus nouum then, ut mm Je ap uoluitNouellæ intellêdum enuclearc, ôd diftinguere an fit aliquis ex re certa . hæres inftitutus, an uero poft inftitutionem cerus rebus contentus elle iuffus, ° l'afmTfduoties. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lege confunditur,ôd in eundem rAidit eff'ed^im ut ÔC lâfon alibi con

lajuîenbâtur.iit fi futat*Nouiftime illud hic noneftprætereundum excaula fideicommifsi non ns.fF.Je mili.te, folummodo inftitutii^ê in priore teftamento fadam confîrmari, uerum etiam in glo.super uerbo Iegata*generîlitereniritomniacomprobauit,nifitâmenaliud teftatorem fcriz

in.i. Jcmonftratio. tuentur quidem ipfi ad hæredityê, I^ata autem ex iècundis taoulis non ex pri ^.i.JecortJ,etJe- misdebet)untur,atcß ineoetiamnotaturhicabnônnullisAccur.amp;S laibn Barz 0 tolum quocß in eodenwfuiffèarrore citatjquod mihi tarnen non fatis apparet*

/VT fupplctaqu?r®exIcgeF^citha,) Inferta hie erant in alteroGræ carum Inftitiitionum cxcniplari hæcuerbaî cnin£^oytf^ vix^xs'^TOiToy ^ly 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ ego in textum ab aliquo Interprété, qui uetera Iura nouis

conftituttonibus aceommodare uel potms mifeere uoluen'tjadditaj'n tnea • editione expungcre non fum ucritus : neque ea hi'c fan's conueif unt.Quartæ enim mutano tantum I'nduda eft in liUen's atÇ etiam parentibus:ut ex ijs quaz mox citabimus apparebit.Eiufdem eft farinæ quod in piima Nouella antiquus Interpres,Quartam legit. Haloander uero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft tertiam. Ego uero

in antiquifsimo vix^eSy exemplar! fcriptum animaduerti.SC ite/ rum ubi ineademconftitutione ftclegtt Haloander, dtroy wTois’aslt;iidivgt;Tamp;.7Qy H ’n Hyxeru. illic Itgitur, daoy cujtoÏs Tsoiä 5° -ztragTop. Iterum tarnen 'tçJ.iIuj

lierum mutatæ leÆonis ratftnem, viTffXÿXTirÂsy fubrjcithifce uerbis, Qo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tIÙj 'r^TX^Tbn Tirx§XKfXTamp; dsip (T^Ätoy ’srxAxcóytcSip

Jïl°vonnMy y.’a'jfoywfHxc^it^'^Mióv'irüy^^i^b.x'n'oVTatyH lii vix^XiOyoioiS v£P.uSi «A^efeSy. Hodie itai^ in filqs concurrens cum légitima portione falcidia auda eft,in cæterisnon arbitrormutatam eflê.Quanquam me non latetquofdam etiam tradere,2lt;: olim eum fuifle legis falcidig fenf»m,ut fieflènt ultra quatuor haercdes,femis deduci debeattquod ex uerbis legis Falcidiæ apud Eufebium fiz ue Hieronymum relatis colligunr.uerum earn fidem quæ ex eiufmodi author! bus accerfitur in Icgitimarum quæftionum deÂnitionc,Intcrpretes noftri hand magni faciuntinec immcrito,cum Sgt;C in legibus noftris extent legis Fâlcidig uer ba,in quibus illud aperte deciditur, Dum i ta detiir legatû,ne minus quàm par/ tem quartam hæreditatis ex eo teftamento hærcdes capianu De lemiflè uero nuli'amentioeft.fedSCin Inftitutiènibus ilia uerba receptam fententiam fatis comprobant,fiue unus hæresinftitutus fît,fîue plures,apud eum eos'uc pars quarta remaneatiubiidem etiam notât Angelus Aretinns.Nifi ergo alia ilia uerba legis Falcidiæ fecundum Nouellam conftitutionem 8C de liberis intelli/ gamus,fide ac uerit Jle carerc nemo dubitet,

Alfo autem modo teftamenta l'ure faôta infirmantunueluti quum is qui fccit teftamentum,capite diminutus fit.quod quibuÂnodis accidat, primo libro retulimus. Hoc autem cafu irrita fieri teftamenta dicuntur: quum alioqui amp;nbsp;quæ rupuntur,irrita IÂnt:ôi ea quç ftatim ab Initio non iure fiunt,irrita fi'nt.fed amp;nbsp;ea quæ iure fada funt, ôi poftea per capitis dû minutioné irrita fîuntjpolTumus nihilominusrupta dicere. Sed quia fa/ ne comodius crat fîngulas c^ufas fingulls appellationibus diftingui:ideo quædâ non iure fada dicuntuibquçdam iure fada rumpi,uel irrita fieri.

H Oc tituladuas infïrmandi teftamenti præcipuas Ipecies Imperator exe/ quiturJÔÂle rupto quidem teftamento fatis didum,nunc de irrito tradan lt;lt;nbsp;i.i.g.eo. dum eft.illud ex iurè ipfius teftamenti inffrm^o nomen fumit: hoc autem quû b Isi ({ui^lio. i.ir. teftatori aliquid àccidit,ideft quum capite diminuitur.^t capitis quidem dimi/ nbsp;nbsp;ritum.ff,eo»

quam irritum fuifTetjproinde noua uoluntate nihil eft ópus:fimplex autem crt minis indulgentia,uel ciuitatis recuperatio fine plenifsima reftitutione non idê operatur.tunc ergo necefte eftjUt fe teftamcnto olim fado mdVi uelle declarer: qui cafus ad fequentem paragraphifti pertinet. Circa minimam autem capitis «bi uid A diminutionem tres cafus confiderandi funt5in quibus ipfa locum habeatjCman 11 scM^FdiusF cipationis,adoptionis,arrogationis.Et emancipatione certe non fieri irritum fi t ff.debon.pos.sec. Hifamihasteftamentum exprcfteconftâtZtametfiFaberdiuerfum tràdat.necid ub.et is cdsus eti- in milite fpeciale cire,alio locó à me oftenfum eft,quum ad caftrêfia emancipaz am excipitur in.d. no non pertuicatjin quibus^iiius amp;nbsp;antea paterfa.habebatur.Quod ius ad ado $ I.;i (jwis filio.^.fi. ptfonem quoq^ trahendum eft quomodocSc^ ea hodie fiat.nam fi non exit poz I 6^'^-J. I teftatemdniquumcftteftamentûdccaftrenfipecuIiofaduminfîrmarÉamp;quâz m ia in.d,Lsi^uisp^ quam in adoptanns forte aui poTeltatem rranleat^rennec tamcn lUS in cattrenli lio.^.fin, pcculiOjOec ineo definit paterfa.haberi.Solaergoquæ arrogationecontingit d-l.ijui ex hberis. capitis diminutiOjteftamentum rcfcindit, in quo forte fingulare aliquod ius in

milite cft.nam etiam fi non iterS emancipeturjtamen noua uoluntate teftamen

1 d fofius de caftrenfibus bonis fadum conualefcit.Sunt autem multi alq moz f ftdemihtc' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infirmaiiditcftamcntitinterdumenimtabulæinutilesfiunt^fi ininftitutione

l.üputer'e.dekie Stratum efteoftendaftirjueluti quodquifuppofititius cratjtanquam filius infti ■....... tutus fitjUel quod quêdam arrogatum teftatOr credidit^qunm non rite adus fit Apiid.c.dc celebratuSjarrogatioc^ nulla eftè declaretur. Item fi condffio inftitutionis euaz nefcatjfi non facit hoc hæres quod tel^tór iufsit5Ôd his cafibus Græci quoque aveu tIw e/fgt^Hnbu atunt. annotauit alios duos cafus hic dMuper'uer. di- Accurfius.Scd ||men potifsimi modi funtjiniuftfo'rritijôi^ rupti teftamenti:qui minutus quomodo diftinguantur,fccundum uniufeuiufep proprietatem exfupradidis fdc.l.inter c£terd. fatis pateCconfundi tarnen interdui^j nee Imperator negatjöd exempla facile liz ff.de lib.et posth. cet rcpèrfte.Sed tarne qui accuratius loquuti funt,maxime hanc proprietatem Fd!3(.Q«iMti.Iib.5. feriiauere:quum Si antiqua lureconfultorum noftrörum laus fuertt,quod proz C4.i5.i«n,or4t, prietatiselTentobftruantifsimi.

Eftamentum arrogatione irritum nd damnatione,fi teftator iterum fui ia ris uel ciuis Romanus citra plenam reftitutionis principalis indulgcntiam a fiat,ex prætortj iuris æquitate uires récupérât,Qiiæ tarnen tunc tâtum fuccur/ rit,quum teftamentum iure prætorio faëlum efttideft quum feptem teftium ii/ gnis tabulæ figi^tac funt.Hodie ergo rarius huius paragraphi beneficium obti * net,quum in ufu fere fint teftamenta nuci^atiua Ciuili lure rcperta,Etfi enim prætor ÔC fecundum nuncupationê bonorum pofiêfsioncm concédat,attamen hoc non aliter facit,quàm quum nuncupatio lure Ciuili conftat.at hic fine fcri ptum fine nuncupatiuum fuit tcftamentum,Iure quidem ciuili irntum eft, præ lor autem hic tune tantum ipfum fuftinet,quum fecûdum formam à fe præfcri ptam fadum èftînec turn quidem adiré feriptu^æres poterit,fed fuccedere d uolenti necefiàrium eft bonorum poiïèfsionis auxilium, Quamobrem fi tem/ porapræftitutâ poftulandæ pofièfsioni non obferuauerit,nulloamplius iUre admittetur:quod hic omnes præter Fabrum approbant,qui tarnen nihil adfert, quod urgeat, Huius autem opinionis ratio apertius intelligetur,fi uiderimus an teftamentum lure Ciuili irritum eodem modo lure Prætorio infirmetur.

Theophilus quidem hic affirmâtirrititeftamenti SjC rupti atque ctiam tniufti ad lus ciuile pertinere, Prætorio igitur firmum manet teftamentum,ncc per capitis diminutionem,quæ Iuris eft Ciuilis infirmatur id quod lure prætoz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rio ualét.hoc quidem non ignoro ab Fabro rcprobari:fclt;ètamcn quæ ab co adz ' feruntur nihil obftarc facile quisuidcbitjfiamp;^ Papiniani rcfponfum diligenter g expenderit.ait eninwSiTitiustcftamcntofado ad arrogandum fc præbuit,ac * in eo ftatu mortuus eft,fcripto hærcdi bonorum poflefsionê pctcnti, exceptioz nem doli mali obtjci.ex quo colligere liftt,cffedu quidem rumpi fecûdum ius prætorium,nontarnen irritum ftatim ficritideft non ipfo iurcj^rætorioCfi ita lo qui licet) teftamentum infirmari,fed tantum per exceptionê, acccdente autem y noua uolûtatc exceptio ifta rurfus tollitur.Idemc^ ctiam mco iudicio ad r'ptû ÔC iniuftum teftamentum transferre licet:?xccptione enim fi fecundum prætoz ham formulam teftametum fadum eft irritum fit,non ipib iure:quanquam de ‘ lure Ciuili nihil dubq eft,ô^ iniuftum dicitur quod non eft fadum lure ciuilit pe

LUntlvp pr*ClVliUlil ICUlCUlUlll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WlJCiLUi ■ill laUlCH Ldllld LALipiCUl LClld

ucritjpretor uoluntatem exèqwetur.Exhoc autem multa irtferri pofluntad pie rafc^ intricatas fcholafticascj; opim'ortcSjUiddicet art teftamentum in quo filius t eftprætcritus,fitquoqdure prætoriô nullûfinftitutiocnim èC cxhærcdatio ex Iuris ciuilis folcnnibus origine habcnttamp;f nifi exceptio obtjeeretur,tabulas præ _

• tor exequereturtquemadmodum in nônullis cafibus qiÄemuSjUi)! cxceptionis ”

ins contraria æquitate rèfoluitur,ôd hæc quidem dcclaratio ex TlieOphili 56 Pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»‘■r.ipst

pinianifententianotabiliseftiS^^ multa poftem proea adftrtiegda aCcumulare, 0 argu.l.j.infi.c.de fi locus hic pateretur. Alibi ctiam dcclaraui pupillarê fubftitutionê extindam fal.mone.

non conualefcerc ex huius paragraphi iurc,quum pupillusnon pofsit noua uo P luntatetabulalbonfirmarêjÔ^fubftituto abunde fitpercautioncm profpedû. yoluntatis porro nouæ probatio per quftcç ftftes conftare debet,ut eft frequê {fus recèptum,Papiniânus tarnen hanc uoluntatem à ^re teftameti feparat,8C pi uidetur*

ffcere,quia eins rei eos pçnitcat,quamobrê interdum in teftamenro non folen/ ni uoluntas etiam deeft,ncc naturalis ergo obligatio illic fuberit.Quidam uero mortalitate præueniunturjideft morte, ïic enim ÔC Suetonius loquitur, ÄcceP fit(inquit)adfinemmortalitatis, ô^Triphônius fubtrados mortalitate feruos dixit.Expeditifsimus autem modus mutandæ uolûtatis erit,tabulas ipfas prio/ res delere,incidere,càncellare,uel figilla reuellere^maiore enim fada quam ucr l.pen.ff.de Ul et ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habentjiiifi quod id non conuenit teftamfntis nuncupatiuis,quç ex uer

bis öd uoce fubftantiam capiunt,permanêtt^ihilominus difeerptis feripturis, Sed illic rurfus longa diftindiojconfulto'ne fint tabulæÇancellatæ an inconfulz to, à teftatore an ab alio. Sed quum ea alij fatis diligenter prófequuti fint, nos omittere hic ptiTumus^kem quum pofterius teftamêtum non perficitur, amp;nbsp;uo • Juntas prior mutatur,non idem per omnia ius efttaliquando enim ob non folcn nem pofteriorew uoluntatem(quia non uidetur à prima aliter recefiiiîè nifi fe/ cundum perfedum fi't)prius feripti admittuntur,aliqjuando ad eos qui ab intez ftato ueniunt lucrum hærcditatis recidit,fæpifsime quum prius^ripti uel tefta ton's iudtcio uel legis difpofitione indigni funt,fifcus bona uen quot;cat.Qui uero tnimperfedolcriptifunqregulanterflfcn admittuntur.’excipiuntur tarnen ali/ ^uotcafus,abÂccurfîo^iceolledi,ôdabalijs alibideclarati iâtius.Egoexifs duos

' duos pcrfcquarjqut mihi digni fingulari nota uifi funt.Perfedu ergo teftamen etum ahqua»do runT|n'tur,0C fi pofterius non fit rite fadum,fi modo ij in eo fcri pti flint qui âb inteftato uenire pofiiint.idi^ fine controuerfia ab omnibus con ceditur,fcilicet fi ideo imperfedum tcftamêtum cenièturjquodteftiumjfigna/ tionum,fublcriptionum'ue folennia pfæterrmifH funt. Nam fi filius eft prgteriz 0quot; tus atep ideo fequens teftamentum nullum eft, tametfi qui ab inteftato ueniut in eo hæredes fcripti funtjuon rumpi prius, uulgo exiftimatum eft.Et longa ia nc hac de re difputatio cft,nec fcio an aliquis nodus implicatior fit in hoc dun/ taxat tradatu.Mihi ramen uidetur non differre in hoc cafujan præteritione an uero alia omifti«ne teftamentum imperfedum fit,modo in eo qui ab inteftato ueniStj inftituti fuerint: pro qua opinioeén primis facit,quod Vlpianus fecun dum teftamentum imperfedumjquo primum tollitur, ob legitimorum inftitii tionem militari gquiparat.cur ergo hie diftinguimus cum illic feiamus non mi nus teftium omiflione quam filij præteritione teftamentum rumpi:Et inter cæ tcra qug teftamentum abfoluunt Qi. perficiunt,eft etiam filiorum inftitutio,uel exhærcdatiô,ut Qi hac ratione imperfedum diet pefle non male Raphael exi/ ftimauerit. Et iure quidem ciuili teftifi ibiennitas no minus requifita eft quam filiorum inftitufioautexhæreditatio: uteertedifferentiæ rationem non facile

aliquis hic explicet, Qi fi in quibufdam alqs dffferre non diffîtear ♦ uerum nihil adeo alteri fimile eftjCuius non aliqua interdum exiftat diflîmilitudo*fed fimiz litudinis argumentum procedit, ubi duo plurâueregulariter codem iure conz nexa funttquod cum hic effè appareat,non uideo cur diuerfum tus noftri indu xerint, præfertim cum id nulla lex flagitet. Quinimo Qi hæc opinio mânifefte Pauli refponïb répugnât, quod Qi Bartolus teftatur: Qi quanquâ is antea alioz f« du obus fi rum fententiam probaiiit, in hac tarnen opinione noftra4onquieuiffê uidetûr. ff’

7 Qiioniam uero de ipfo textu longa lis eft, adfcribam hic Grçcâ translationem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ex qua utriufi^ litertturç periti faciliorem fenfum Qi huic opinioni noftræ fufz

dcbebit,fi' numerolbs QC intricatos aliorum intelledus expendat. eft enim hie articulus unusexijsquiquafilcopuli quidam inimmenfo^isnoftripelago extant.Græcé Pauli refponfum fie habet, iow ns^ónn crujuvo/z©' vwisif/, ftyiyoviyfóifis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(cxÄcSs

(uvä c/ltü/Ti^xs tIÙj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^cofTtannp^ aTiip (zn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qy, ci cÙith yti,

yexiz^^oi HiziJtTsp uètK^xnsifci w.lzx^o^suyo^ otrxKts iKamp;v©' lzx3'v xztbtcU t/fgiSHKiiS s^xvTÎcûtnSiHtfiuixTOjàizH^bjJ Ó tjos xcrcfxKiSs'iyamp;p7^ IzÂij^ovcizLcui/i'n'rt }(gàô l^àf JïuJXTOU (eXT WTV(ficOV^HKKS C^XVrîCüfftp «Zräp .àcfî(ZH }llt;l\uJXT0 ’liqv’T^lzÂM^ovofzixpxa-lt;pxÄiÖQij^p,xslifiÄäiT^ Ö oijàsf^xvTJoxnu!, Éx quibus uerbis fupra didi dtffîdlis reiponfi ratio fatis colligi potcft,quæ qui dem eadem eft in emaiftipato ÔC fuo» nam û nullus fubeiïet filius in poi eftate, nihil dubî) effet quin in fecundo icriptfiextraneos in primo inftitutos exclude/

• rént. quandocuncp autem non exiftentibus fîiqs per Itfgitimos Atranci exclu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dunturjtunc femper fi exiftunt filtj Qi quidem prætcriti,habent contra tabulas* ' d.^.fiprins^ Quid hoc apertius dici poteft f SC tarnen dodores falfis fubieAs fundamentis labyrinthum quendam errorû fuperædifîcarunt ♦ Nam quid ad extraneos per/ S tinetjfit in fecimdo filiusfamil.præteritus an non,cum eos alq ab inteftato fuez cedentesjfjden^ pofterius inftituti excludaq^fDe præteritionis porrb eftèdu aget cum alqs in fecûdo feriptis ipfe filiuÂSIon eft ergo hic differentia ulla con ftituenda inter emancipatû QC fuum,cum nec raxio id pptiatur, Qi mani feftam^

b ejuiii» et alii obii-dunt in d. l-fifili-Kî.coMfM comnM~ nem.

Î indt^-fi prius

k in I.bac confultiÇsi ina.^.pin-C- de teftain-

I d,l,i.ff.codi

tn arg, las. ind. l./i filiust

H /. hac confultifsi-tna.§. cximpcrfe do c.de tc/tam.

0 aide Alex.cxpo-ncntent huius op. in d.l. fi fdius

p Franc.cur.ind.l. z.c.contratab.

ij in d-l.fi filius.in col.

r d.l.fifiliuscjuiin potcftatc. ff.de lib. d po/th.

Î bclaiidius clodid nus ff. de acqui. h.ered.

t Idecta ff.f, cert, petat.

u d.I.lectd

170 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIGLI» •

præ fe ferat diuinationetn ♦ Nec me mouet quod teftamettim in quo Glias fuus eft præterttus fit ipfo iure nullum,cum idem etiam fateri cW^eamu^' quæ alia* défit folennitas ♦ Quanquam cnim Bartolùs uoluerit hoc teftamentum iecun/ dum,iurc ciuÄ ualere Ô6 ex co adiri hæruditatem,id tarnen mihi non probatur» Qtiomodo enim hi) adtbut iure ct-iili ex/eftamêto non folennir Et fi enim hoz die ex Theodofij conftitutionêjnon omnino dicitur inteftatus decedere, qui in imperfedo teftamcnto ab inteftato uenientcs inftituit, ueteri tarnen iure omz nino ad inteftati caufam res recidebat:amp;^ in hoc fecundum impcrfedum teftaz mentum tantum proficiebat,quod prius rcfcindeb4t,non uero ut inde hærediz tas adirctunNec etiam huic obftat quod teftamentum ratione^iblennitatis imz perfedum ualeat inter Iiberôs,non iitm ratione prçteritionisthoc cnim turn ue rum eft,cum inde aliquis liberorum incommodum percipere poteft, non item cum emolumêto elle poteft,ut hicîqiiod ÔC ex Honôfrtj SC Curtq ratione colliz gitunEx his ergo concluditurjinftitutis in fecundo imperfedo teftamento legt timis rumpt primum,quod multo certe magis procéder, cum fecundum teftaz mentum, in quo funt inftituti uenientes ab inteftato perfedum eft, SC iôla fili) præteritiouitiofas tabulas cfRcit: qui uidetur lafonisquocß fuifte intelledus* Quod fi autem non eflent inftituti uenientes ab inteftato, tune primû firmum manere fateor, SC ita procuIduHfo âliud Pauli rcfponfum accipïendum eft,

Tertium eft Pauli refpônfum in altero cafu ab Accurfio citatum,mirabilem 8 præ fe férens decifionemtnam cum quidam fado prius teftamentOjpoftea eun dem hæredem in alio teftamento inutiliter fado inftituifiet, ait Paulus pronun ciatum fuifte inteftatu deceftîftè teftatorcm : quod cum rationi maxime refraz garetur, Accurfîus intcllexit hæredem illtc decefsiftb, priufquam hæreditaz tem ex primo teftamf nto adtj ftet, Tu uide an non idem fit Papinianus,cuius 9 opinion? Paulus reprobat,quid id illic pronunciauit: nam fuit certe Præfedus praîtoriOjôd notas in eum Paulus SC Vlpianus fcripfere,lJidem Paulus alio fa tis cèlebri loco Papiniani fententiâ retg^dare uideturinam fi quis bene expenz dat, earn forte parte ilIic quoc^ obtinuiiTe liquebit, côtra quâ Paulus difputari

Eadem oratione exprcfsît,non admiftTurum fc hæreditatem eius, qui lifts caufla principem reliqueftt bæredeiTi : neque tabulas non legitime fa(flas,in quibus ipfc ob earn cauflam hæres inflitutus erat, probaturu: neque ex nuda uoce hæredis nomen admiflùrum: neque ex ulla feripta ra,cui iuris authoritas défît,aliquid adepturum. Secundum hoc diui Se uerus SC Antoninus fæpifsime referipfer^ntj Licet enim (inquiunt) legiz bus foluti.fîmus,attamen legibus uiuimus. •

I^ADEM ORATIONE EXPRESSIT.) Ex hisoraljonis capitibus X ^fandiisimi Imperatoris Peg:inacisingenium cognofeitur^ignust^ profe do erat qui diutius præeiîettquum tnmeftre uix tempus quo imperauit,pluriz ^is honeftifsimis legibj^s nobfiitaucrit, E ft autem SC hoe modeftiæ eius adferi bendum

bcndtim,quod cum ifta decernerc conftitutione perfc poflct,ad fenatum ta/ t^cn refcntmaluiu* Dicuntur em'min Iurc»noftro orationes,qua£ abipfis pn'ncipibus in fenatu habentur, quum ipfi icihcct explicatis rei totius ci'rcum/ ftantqsjquid luftum,utile,ac honeftum Reipublicæ lit,oftcnduftt, Senatumtp roganf,an fic conftitucre placeat,talis,pxtat (Äatiojuel pars potius orationis Im pcratons Scueri,de rebus corum qui fub tutela funt non alienandis.Citantur item Diui Marei orationes,de alimcntis,de fugitiuorum iequiiitionc,de bonis mat:rnis;item Antonini de donâtionibus inter uirum S)C uxoremtitem Hadria nidc petitione hærcditatis.ac quoniam confulitur à Principe Senatus,ipfæ 3 ctiam orationes^enatufconfulta interdum uocantur* Nam orationcm de pe/ titione hæreditatis Senatufconfultum etisihi uocat lureconfuItus.SC banc quo/ que Pertinacis orationem Capitolinus Senatufconfultum nuncupat,cuius lu/ 4- bet adferibere uerba,quum ad hunc locum non parum faciant» Legem ( in/ qait)tulit utteftamentaprioranonpriuseflent irrita, quam alia perfedaef/ fent,ne'ue ob hoc fi'fcus aliquando fuccederet ♦ Ipfe que profefllis eft,nullius fe aditurum hæreditatem, quæ aut adulatione alicuÄis delata eflêt, aut lite per/ plcxa,ut legitimi hæredcs SC ncceflarij priuarentur.addiditc^ Senatufconfulto hæcuerba: Saneftiuseft P«Cu'nopem RempuK obtinerc, quamad.diuitia/ rum CLimuliim per diferiminum atque dedecotum ueftigia peruenirc* Hade/ nus illc» Longe autem diuerfa mente fuit Dor^'tianuSjde quo ftc feribit Sue/ tonius : Confifcabantur alicnifsimæ hæreditates,uel exiftente uno qui diceret audiuifle fe ex defundo quum uiueret, hæredem fibi Caefarem effe, Sandifsi/ mum itaque eft nimiam licentiam quorundam improborum tyrannorum, im/ piorum'que SC malitioforum procuratorum,omnia filco uendicantium refre/ $ nare. Laudanda'que tarn nobilis Seueri SC Antonini cÄiftitutio î Licet legi/

bus C inquiunt ) foluti ftmus, legibus tarnen uiuimus. noftris'que Principibus inculcanda el?potius,qu'am illa adulatorum uox,Qiiod Principi

placuit,legis habet uigorcrg.Cætera quæ ad lus per/ tinent,ex alqs quifque repetere poteft,

VIVS TiTVLi vsvs lecundum receptam dodo/ rum interpretâtionc ualde eft adftridus î quo tame apud ueter js nullus propè celebrior fuit ♦ continet autem que/ relam contra teftamentum, quod contra patris ofFiciùm Sgt;C naturæius factum cft:tametfî inipeda legum folennt/ i täte, necplt;gt;iillum, necß iniuftum, ne^ ruptû autirritum diet poteft, Siquidem ïiire ciuih exhæredan filq in pote/ ftate pofliint,cæteri prætcrin.deftitutis tamen ipfîs Ci x.

uilis S)^ Prætorij Iuris auxiliOjpopuIus oîim fubuenicbat,ad quem fupretna erat prouocatio » Principes autem deinde æquitate moti conftitutionibus fuis extraordinarium hoc populi auxilium confirmaruntiamp;T de inoIRciofi querela fepifsime relcripferi^tu'taque res tandem in afsiduam ac prope ordinariam ici rifdidionemabijtJuftinianusautemampliusliberisfubuenit.neque enim te/ } mere cxhæredari autpræteriri pérmifittièd nifi certa lijitac^ caufa expreffà elTetjCttra querelam teftamentum iniuftum haberi uoluit.at quum caufa adq/ citur,tum querelam quoque adhuc ptffle proponi ; ita tamen ut obiedae caufæ ueritatem hæroMrobet.proinde fecundiim communem lèntentiam nunquam querela proponttur,nift cum caufa exprefla eft.'effedumqi confequetur,fi for/ teueram eftèprobarehæresnequiuerit.Mihi tamen hæc fententia nonfatisq-probaturtSC forfttan fupradida quc^elæ reftridio nequaquam ex mente impê/ ratoris introduda eft. mouct autem me in primis, quod in Græcorum glofsis

ad hunc titulum ex Pandedis Ô6 Codice £gt;ctlt;nAiKM relatum,nullam hu/ lufce corredionis mentionem reperiam. per Nouellam uero conftitutionem f autbMcumdeap. Diui luftiniani centefimam dêcimam quintal»hoc folum mutatum notant, 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q uod quum olim teftamentum, in quo filiiis in poteftate erat præteritus, nul/

lum effet, hodie quidem ualeat, amp;nbsp;in hæredis inftitu»one tantum rumpaturt de querela autem correda nihil omnino indicant,quum tarnen ex eadem con/ ftitutione no^ri hoe f|jdiixerint. Cæterum quum fècundum hanc fententtam gt;nbsp;Dodorum noftrorum,adeo multa ex ueteri iure emendentur,qui fieripotuit, ut non exprefs(ps hoe declararit Iuftinianus,cuius tkT? vixgxïs prope perpe

' tua quædam apparet tadantia, dum quid forte in legibus renouât. Hue etiam g ^.fiue igitur.^.fi- accedit, quod in conftitutione illis uerbis ufus luftinianus fuirit, «Kvp

ue tales.in.d.autb. «i'a'TjOfc'zartiöt«: r(uJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QUæ oftendunt fubftititifle alic^ando teftamen

b in.d.^.aliud adus, ipfo iure nullum fit ♦ Nec me mouet quod dicat luftinianus, non liccre • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i .tri

V Î A PLERVM CLV E parcntcs (inc caufa liberos fuos cxhæreclflnt uel omittunc,induólum eft ut de inofz ficiofo teftamento agerepofsint liberi,qui queruntur aut inique fe cxhærcdatoSjaut inique prætcritos:hocco/ lore^quafi non fanæ mentis fuerintjquum teftamentuna ordinarcnt.Sed hoc dicitutjUon quafi ucre furiofus fitjfgd rcétc quidem

fcceritteftamcntumjnon autemrx officio pietatis.Nam fi uere furiofus fitjnullum teftamentum eft. Non autem libsris tantum permiffum eft teftamentum parentum inofficiofum aceufare, ucrum ctiam libcrorum parcntibus.Soror autem amp;nbsp;fratetjturpibus perfonis feriptis hæredibus, ex facris conftitutionibuß prælati funt. Non ergo contra omnes hærc/ des agcrc poffunt» Vitra fratres igitur Ôi forores cognati nullo modo aut agere poftùnt,aut agentes uinccrc»

Agere possint.) Idefl;,utfupradcclaraui,hærcditatispetitioncm deinoffîciofo proponere,adita tarnen pn'ushæredïtâte.’antca enimnon eftcontraquemagâtjqui ueindicium defundidcfcndât.Bonorum tarnenpofi I.iiW ff.cont tab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatim SC contra ipfum teftamentum antequam hæres adtjc dari regulâri

'''' ‘ ‘ ter foletjdifferentiæcp rationes quum ab alijst^m à Fabro hic non obfcureexz J J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plicatæfunt.llla tarnen âblureconfulto fuiÿptajquia per bonorum poflèfsionê

■/no. .i.//.eo . jgjm.çp^{j.|-5jpçrq^jefejgçjejm.eteftamentiquæritur^Kic nihil pertinct,quum loquatur de fpeciali quadam bonorum poffefsione,quæ nec tpfa dari poteftjniz fi adita hær^itate a(#l|xemplum pâtroniiquod etiam fupra in alio articulo atiiz gû Color autem querelæ is eft,quafi non fanæ mentis teftâtor fuerit,quum te/ ftamentum oi^inaret. hodie tarnen Bärtokis eum colorem prætendi non pu/ tat,quum non aliter querela competat, quàm fi légitima çau^ fit inferta.’quod quidem quum fit obferiiatumjdemens uideri non poteft teftâtor,fed probe faz dT*”'’’ piens,quippe qui fecundum legum præftriptum uoluntatenÜTuam ordinauit. ’ nbsp;nbsp;nbsp;Sed ut demus ueram eftè comtflunen opinionem,non aliter icilicetcompetcre

querelam,quàm quum caufalégitima expreffa eft,mihi tarnen uideturadhuc * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* _lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colorent

' tûîorem dementiæ prætcxi aducrfiis parcntem,qui falfàtn caufàni filió obiccit, 41am ü noniprobatuiÿaufajfalfa fane præfiimityr:fi falfa cft,contra officium fcv ctflè eum quis négetfporro non difcernere quid fit offîcij patcrnfiprope furio/ fi effe uidetunnec me mouetjquod legata confetuènturjquum »oiia conffituz tione ea furoris fidio ad infiitudonem reffri^a fitrcætera autem à fano fada Icx iudicet.Qiiinimmo ü communis opinio uera effctjquis non uidct inique condemnatam Martini fententiam qui querelam inofficiofi teffamenti peniz tus hodic cefiare dixit.nam ü de probandi tantum difficultate agitut, mcrito di cemus inofficiofi querelam non competercjquum officium pietasq; patris non accLifetur.Idem gtiam cenfeo quum fratris teftamentum impugnatur,non tanz tum ob inftitutarum perfonarum turpitiÿinem, fed etiam ob pietatis öfficijtp obliuioncm:an enim illum fanæ mentis dicas, qui aduerfus naturalem inftigaz tionem grato fratri turpes perfonas fine caufa prætulit f ergo ÖSille mihidez mens uidebitur,putarimq; olim legata per claufulam codicillarcm ab inteftato repetitajuec illic folui debuiffct

L iberor Vii pareNTibvs.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parentes de inofz

ficiofb, nifi filius iure militari teftamentum feccrit, ueteri præfcrtim iurê, quod hodieadhuc obtincre fupraà medefenfum eft.Ncc itipaganisomniz noea res difficultatecaret,præfertim in pati»,qui ordinarium habet remez dium bonorum poffefsionis contra filtj teftamentum.Tandem tarnen in earn fententiam itum êft,ut parentesexhæredati querelamhabcant,prætcritiboz norum poffefsionis contra tabulas, nifi patrem filius teftatoris præcedar, qui antea ad querelam admittitur,quo uicîo pater præteritus demum fuccêdit.SC ratio quidem hiceft cur præteritus pater de inoffîciofo agat,quoniam turn pro exhæredato habetur iquemadmodum fi nepotem il-ætcritum pater præz cedat.co cnimfubmoto nepos qui præteritus fuit, non contra tabulas bonoz rum poffèfsionem Iwbet, fedquerclæ beneficium, utpotc SC ipfc tiim pro exz hærédato habitus. Verum hæcftntcntia mihi non placet ,SCarbitror patrem præteritum femper poffe querelam prdponère. Nec obftat quod ei bonorum poffefsio contra tabulas dètur,fiquidcm bonorum pofîèfsiij^on fimpliciter patri datur,fed mânumifIbri,Ô£l hoc ius Prætor etiam extraneo largiebatur: lamctfialio capitè naturali æquitate motus deeem illi perfonas proponendas effè cenfuit. Quo autem pater naturalis lîianumifsionis præmium rctineret, ÔSab inteftato ex capite v^nde lègitimijôd contra teftamentum quoque boz norum pofTefsionem ad exemplum patroni petere polfct, fiduciam olim conz traherecum emptore filqfamilias folebatfecundumucterem emancipationis ritum, uidelicet ut is cundem|»atri remanciparet,hoceft reuenderct, ac tune demum ab illo manumitteretur.eQuod Caius in Inftitutionibus fuis dare exponit, Arque exeo «tiam pendetintelledusTituIi Si quis à parente maz numiffiis fuerit. Quamobrem ego in hoc cafu ius fingulare effe arbitror,6d • bonorum poffefsionem cum querela concurrere. Nara»t|uod pater bonorum poffefsionem contra tabulas habet, hoccine baud fatis quidem plenum illi eft bcneficium,quum tantum ad conftitutam manumifsionispartem compez tat. Qu^ autem in fauorcm eius introduâa funt,non debent in odium retórz qucri:8C alia eft régula iuris antiqui: Quotiês duplici iure defertur alicui fucz cefsio,repudialonouo iure quod ante defertur, uetus fupcrelfe.ô^ in proz pofitodicitVlpiânus, Patrem accepta cÄitr ƒ tabulas bonorum poffefsione, Ô^ius antiquum quod fine manumifsione tanquam Q^ter habebat poffe fibi defenders

defendere. Quid autem hicaliud Iu*antiquum inKrpretcrjquam querêlamf^ eaenim SC matri datur SC patri qui non manumifit.' uel ut etiam rnanumiferit f d.l.pater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen prohibeturhoc iure*Uti,quodplenius eft quanfbonorum pólTefsio,*

quæcertam tantum partem feriptis hærcdibusauocat.proindc ego patrem in Papiniani relÇonfo quereiam habiturum arbitrorjCtiam ü filiorum caufa non præcefsifler.Quod uero nepoteift præteritum pro exhærcdato aiunt haberi in 7 g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mediocxiftente pâtre cxhæredato,id quocßfemperabfurdum mihi eft uifum»

nee Vlpiâni quiequamobftatreiponfumdi quisfaneintelligat.Nam quum de inofficiofo cogniturum mérita magis nepotis quam patris dclidla debere per/ pendere dicat,ncpotem fignificat tuilTe exhærcdatum.nam oræceditjQuum pofsit auus fuo iure utijcume^ exhæredare.quæ certe uerba uc nepote debent intelligi,etiam fi Accurfius interprAationc fua inerrorem cætcros attraxerit:

patrem prætentum pro exhærcdato haben' puto.ac idem lus iHi competere exi ftimojquod commiini more prætentis datun’patri fcik'cet qiiercIamjamp;T præterz ea bonorum poflcfsionem contra tabulas fi manumifen'ufi'lio contra tabulas non querelam,quæ extrerrife tantum loco conceditur fjs,quibus plene alio auxi

confuetudo nccefsitudoqijCum quibus nobis per patrem communiajnominis, familiæjOriginistji iiira funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latini utcrinos uocantjqui que/

relæ beneficium non nabênt.Hic autem animaduertendum eft, ab inteftato ho die fratres cum parêtibus fuccedere,arcp etiam Iratrum filios cum patruisiquu tarnen in querela parentes fratribus præferantur,SC ultra Tratres nulli admittan tur,ne ipfi quidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icieft fratrum filtj.Sed tarnen quum paren/9,

gîo.bïc m fi. frarrcsc^ prMonendo querelam inteftatum patremfamiliâs faciant, putat i.poîtb«mMr.^.si Faber SC Angeros refeifib teftamento nihilominus SC fratres cum parêtibus,SC ijKiiexhis.ff.eo. ftatrum filios cum patruis admittendos efle.’de quo tarnen uerifimiliter dubita ri potcft,quum(ut fupra dixi)hæc aéfiio,fit qugdam petitio hæreditatis de inof/ d.^,si (plis exhis ficiofotetiam ü non aiqs prodeft,quam qui ab inteftato uenire pôterant.SC quu femel teftamêtum ualucrit,non poteft omnino inteftatus uideri defunêîus. illi sic forte posset re uero tune fimuladmittunturjquum fimplicitcr caufa inteftati obtinet. Fratres sponderi pnedictie porro SC forores nec aliter quidem conqueri po^unt,quàm quum turpis pcrlô/ «wtlx-nttcic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftitutâ eft.De turpibus autem pcriônis exaêîe hic Fabcrdiftèrit.In libcrto

autêaliudrcquiriturctiam,fcilicetutde pJTronobcn^t meritus.ncc fimpicx beneficium erga patronum fufficit,fed maximum Conftantinusexigitifubiun w giturt^ in eius confti|ptiône, Excepto feruo neceflario hærede inftituto.quod tarnen in Th?odosqcfldice aliter habctur.namibiab feruo neceflario hærede *

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN TMr. DE INOF. TEST. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177:

quot;Tahi aiitem naturaTcIlibcri, quanTfecundum noftræ conftitutioma. diiiifionett^adoptaydta demu de inofficiofo teftamento agere poflunt, fi nuUo alio iure ad defunóli bona ucnire poffint. Nam qui ad hærcdi/ tatem totam uel partem eius alio iure ueniunt, de inofficiofe agere non poflunt.Pofthumi quoq;,qui nullo,alio ii#e uenire poffuntjde inofficio ' fo agere poffunt.

SiNVLLO AL 10 IVRE.) uel ciuili uel prætorio, nam hoc extraordi/ narium eft remedium, populi miferatione ab initio introdudû, quod cum ordinario auxilio non conctirritmifi forte ipfum noflo iure indudum effet, nec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdufe.i. de

I patri manumiffbri contra filij tabulas datur.Ei^et alia quædam bonorum pof/ lefflo quæ cum querela concûrrit, quam gratia ordinandæ litis ueteres uoca/ c l.rdfii.i.i,ff,co. uere : in qua uulgo grauiter hallucinantùv, cum putanthanc quafi fymbolum 4 in l.z.c.co.l, Pd. feu fignum fuiffè,quod à prætore fj s dabatur qui iure ciuili erant incogniti, ue/ nbsp;nbsp;pi,^.i.ff.eo,

luti emancipatis quo ad querelam(quæ fecundû ipfos ciuile eft auxilium)faci/ lias admitterentur.Sed hoc merum eft commentum,quale ÔC aliorum qui arbi c not.in d.1,

trantur hacbonoiiim poiTelTione obligari accufatorê,ne gxpugnato teftamen 1 to poiTit hæreditatem rcpudiare»M.ihi nero Græcorû interpretatio,multo pro/ babilior iüdetur,qLÜ ijj Conftantinopolitana fchola eruditi ueros legiim fenfus per manus a maioribus acccptos/criptis quocç non indtligenter tradidere.Rez perio autem apud illos in hanc fententians notatuin êffe. Qiiemadmodnm ad ordinandutn indicium pctitionis haereditatis aditio, et bonorû œflèfTio ad bo/ noriim poflèiToriam adionem præcedere debet, ita et ad qucreta inofficiofi or/ dinandam inuentamciïè hanc bonorum pofïèffîonem,quæob id gratia ordi/ dinandæ litis impetrari dicitur:cum enim eichæredato iure ciuili adiré non lice àt obftante teftamento, nec etiam uera bonorum polTeffio contra tabulas à prætore dari ei póftit, attç ita nullum ins fubfit, cui innitatur petitio hæredita/ tis ex inofficiofojtandem ad fimilitudinem aditionis, uel effïcacis bonorû pof/

feftîonis hoc extraordinarum ^nus poffeiTionis excogitatû eft,fuper quo de/ } inde lis inofficiofi teftamenti (Kinari poffît ♦ Omnis quippe adio aliquo fiib/ niti iure debet. Infuisq^item quemadmodumfuperuacuaeft uera bonorum polTeffîo, atque etiam aditio hæreditâtis (nam ij fine aliquo præcedente adu quot;nbsp;petitionem hæreditâtis intentare poiTunt ob cotinuationtm quæ ex fuitate ue/ j

* nit)ita nihil opus habent ad litcm amp;nbsp;querelam præparairaam eiulmodi poffèf/ fionis commento. manet enim infiiotametfiexhæredato fignum adhucali/ quod fuitatis indelebile,idc^ ad querelam fufficit.Hæc tarnen btîliorum poflef/ fio,nec poffèlTionem nec ius tribuit, fed tantum iter fubfequenti iudicio quafî præftruit i nec i!|?re bonorum poffèffîonis uim habetjfed tantum imaginem ÔC colorem fuper quo fequens lis inofficiofi iÿfta«ienti fundeturî atque ita etiam Theodorus ôd ThalelçusSeueri ÔÔ Antonini refcriptum quod fecundum eft

lyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEN, VIGLIM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

in Codice fub eodem titulo interprctantiir,Vnde iltelÏigitur 8C hodie, fÏrede h notJoci.ml.fin. atqj ordinelitigare uoliinnis neceiîànani eflèhancbonorum poflèflïonemad c.Mndtlfgi. litem fie qucrelam prçparandafn gt;nbsp;Qiianquam ü ucra eftîVIexandft fententia*

I tn Riib.c.cjui 4lt;l- intentât^ pofTefloria adione tacite uideri agnitam bonorum pofïèiîîoném,po/ teritquoepinquercladubitarieacenfeaturtaciteagnitaeiîe,Miht tarnen • hæc aliarum bonorum poiR’fïÎOTum naturam imitari non uidetur ♦ nec credo

w fab.iitA-fi-ye earn intra tempora alijs præfcripta finiri:quod QC Faber putauit,cum probabiz bon. poff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12 nt,eam fccundum querelam regijquæ quinquennio durât» nam cum cæreris

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflefïîonibus nihil propè commune habet. Ex bis porrb conduditur uanum

Mis Rbiwc.to, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uulgo aiunt,hanc bonorum poffcHionem pro illis efle introdudam,

qui iure ciuili funt incogniti. nam omnes omnino qui uel atflre uel bonorum polîcfïionem petere opus habent, Aie alias, turc ciuili ab inteftato fuccedere poHint, finenonpoffintjhacpræparatoria bonorum polîèHîoneindigent.Et miror unde hoc commentum inuenerit Accurfius de rfs qui iure ciuili iiint inz

O t» d.K PdP’ cognitirnam ad Papiniâni reiponfum omnino hariolari ipfum ac catteros maz nifcftum eft.Nec querela magis eft iuris ciuilis,quàm prætorij, fed extra ordiz lt;nbsp;nem conceditur utroc^ iur?deftitutis. Nouilîîmefciendum quod de pofthuz

P not.s,M^pofthu nbsp;nbsp;nbsp;in textu dicitur ex communi ièntentia fublatum êfîc, nam cum caufam inz

Je nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ƒ. -gratitudinis committere non poflîtjfruftra exhæredatur.Ex noftra tarnen opiz

nione colligitur, exhæredato eo,ualere nihilominus teftamentum, quod Alciatus aiiquando uoluit»

Sed hxc ica accipienda funt, li nibil eîs penitus à teftatoribus teftaz mento rclidtum eft : quod noftra conftitutio ad ucrecûdiam naturæ înz troduxît. Sin udFo quantacunque pars hæreditatis uel reseîs fuerit re lidta'de inofficiofo querela quiefcente,id,quod eis dceftjufquead quarz tam legi'timæ partis repleatur : licet non fuerit adievTum, boni uiri arbiz tratu debere earn compleri.

I Vilios uerecunde pdrentü iudidd/nîgt;uertcre deiere. i, Dr d^iette ad fufphtHentUt».

O Lim ad impediendam querelam fufficiebat relinquere teftamento quarz tâm partem eins,quam quifep ab inteftato erat habiturus, quæ légitima /f-eo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur:ô(^ hodie pro numero liberorSjUel tertia eft uel dimidiâ. Si quid autem

minus rclinquebatur iam querela dabatur, qu^d propter naturæ uerccundiam , * ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immutauit luftinianus.Et fi enim parentes impie filios prætereunt, filij tarnen

non poffunt non impudenter uideri parenflim conue^cre indicia, Et plcrique liberi à parêtibus inique præteriti hoc ipfb indigniores ea fe iniuria oftendunt, jamp; IiEy.crfp.S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qno æquiore cam anipio fuftinenttut de Aphronia Valerius Maximus feribir,

d l.omnmodo cum quæ præterift tcftamftitum matris patientia honorare, quam iudicio conueF I .de inoff. fandius eftè putauit.Induxitporrb luftinianus remedium, quo fatis h'bez « d,l.omnimodo j-jg fnccuvrituf, eoc^ hodie nihil eft ufîtatius. ferè enim parentes, liberos, dC præfertim filias in certis aliquibus rebus inftituunt, quaetamen fubinde legittz mam non effïciunt.tum ergo non querela dabitur, ut olim,fecj|:ondiâio ex luz ftiniani conftitutioné ut legitin^ r^lcatutJuulgo uocant adionem ad fupplez mentum légitimât, quæ non quinquennio quidem, ut querela, extinguitur, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tametß

(tametfi id credidit Bartoms) fed ex communi dodorum fent^ntia x x X an/ f 1-ß fdium nos durât,atque ad hæredem non præparata tranfmittiturinetÿ hanc repletio/

ueritjnon tarnen ideo hoc auxilium amittit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h l.f, ciuando.9.ß.

Situtornominepupillbcuiustûtclamgerebat, ex teftamento patris ’ fui legatum acceperit, cum nihil erat ipfi tutori relidlum à patre fuo : ni/ hilominuspoterit nomine fuo deinofficiofo patris teftamento agere»

Sed fi è contrario pupilli nomine,cui nihil reliótum fuerat, de inoffi/ ciofo egerit, amp;Tuperatus eft : ipfe tutq^, quod fibi in teftamento eodem legatum relicftum eft, non amittit.

RAtio dubitandi hie ea erat,quod qui femel t^lamentS approbauerit, non .poflit deinceps idem impugnare, : uerum cum tutcla munus fit quo quis a neceffitate adftringitûr, SC officium tutoris fit nihil prætcrmittere unde pupil/ * Iocommodumacquiratùr,meritoquerelaeiu»ialuum permanét, Quapropter regulariter aliud eft in aduocato,0C procuratore,qui iponte officium præftanh etiamffenim alteriuscaufam agant, à querela nihilominus excluduntur ♦ Nec huicquicquamobftât, quod propter aduocationemaccufatori liberti præftiz tam,ius in bonis liberti filius patroni non amittat: alius enim omnino is eft ca/ d l.fin. ff.eo, fus, SC diuerfa plane in eo ratio, hie enim approbatione uoluntaria ius quere/ ‘ læ amittitur,at qui fponte caufam défendit certe approhat : ibi uero non aliter filius ius in bonis liberti amittit,quam fl accufet,at aduocatus non accufat.Por ro hoc aduocatum ia propofito non excu(at,quod non ex fua fed clientis perfo g na approbet,cum tacitus eius cofenfus ex uoluntario officio colligatunQuam obrem fane fl iuiTu magiftratus aduocationem præftiterit, parendi neceffitas uel conteftatio eum excufabit»

Igitur quartam quis debet habere,ut de inofficiolb agere non poflin fiue iure hæreditario, hue iure Iegati,uel fideicóminï,uel fi mortis caufla ci quarta donata fuerit, uel inter uiuos:in rjs tantummodo cafibus, quo/ rum mentionem facit noftra conftitutio, uel alfjs modis, qui in noftris conftitutionibus continentnr. Quod autem de quarta diximus, ita intel/ ligendum eft;ut fiue unus fueri»,fiue plures, quibus agere de inofficiofo teftamento permittiftir : una quarta eis dari poflit, ut ea pro rata eis di/ ftribuatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

iS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gommen» VIGLIIi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

nunc non alitcr obtinetjquam cum niliil omnino reli'Aum ftn'tQtiartam igitiir habere quis debet uel ex dcfundi iudicio, uel Icgts repletione, ut de inofFiciofo agere no pofîîcSC fi fie præfent?paragraphû incclIextrimÄ nihil aiÄicrfabitur *

6 tilde gio.i.hic citi£ fupra diclæ lurtiniani conftitutioni. llkid autem quod hic cx ueteriiure refer/ opponit dc prtece. turjfiitficerc acTcxcIudendam querelam^ut uel iure hært'ditario,uel legatijUel fi detcommiffiquartarelidafitjhocneperpoftcrioremluftinianinouellamcorre

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumcft,Etcnimneceireeftutinftitutionts tituloaliquidfitrelidum:quodöC »

d Alcx.inhintercte obtinuiiTe uulgo aiant, tametfi diuerfum aliquando luftinianiis difpofuerit;ex tcrd.de lih.it po/i. cuius lententia amp;nbsp;hic adiedum putant legati titulü fufFicere, Ego erraffe huius

e m l, omni modo opinionis authores credidcriiTijdum nullum pofuerunt difcrimen inter ordina/ ria remédia reicindenditeftamenti,fi?hocexrraordinariü» Nam filiusfuus uel r. emancipatus etiamfi ex legatis quartam confequi poffit, nihil tarnen prohibe/ tur uel reftamentum ipfo iure fubuertere uel per bonorum polTèffîonem hoc f 1. itd turnen ^ui ftare no pätitncc de querela hic quærimus.fin erant exhæredatijfufficiebat cer

rogdtus.dd Trtfc, (•£ ojjCr, omni iure titulus legati : nam tune nullum ordinarium auxiliu fupere/ c£terd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;differential ratio per i?clara eft,cum diffi'cilius impediatur legitimum or

dinariumc^ auxiliumjquam extraordinaria adio. Hodic per luftinianum idem g in ahud extraordinariæ adioni comm^nicatum Iff, ut pro præterito nbsp;nbsp;hic cenfen/

• nbsp;nbsp;nbsp;dus fit,qui non aliquid inftitutionis titulo confequitur* Quod autem in ueteri/

b l.ex àfieadh fd- ßns aliquibus refponfis legimus ualuiffe teftamenta ipfo iure,in quibus filqs ni u IX iF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prgter legata relidum fiiit,hoc ego fane inrelligendum arbiiror,ut faltem ex

‘(-ih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heredatio interuenerit netp enim id illic negatur : ÔC cum teffamentum ualeat

i aIc:v ft dlios n d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘gff'-Ü diffindione tolletur difficultas, quæ plerofiç interpre/

I. inter L^tcrd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torfit.nihil ergo in Codice circa hanc rem noui iuris luffinianus intro/

ft c. }gt;pdter.lib.6, nbsp;ff Lixit* Ct quod in Nouellis dilpofuit pandedarû etiam leg^ abrogatnSc enim

I in d.l.interexterd titulus inftitutionis ubic^ requiritur : idiç iure etiam PontificiOobtinerc Faber 5 hl in duth.nouifsimd fubindicat,ô^ nouiffîme contra Alexandräm communiter elfe rcceptum lafon jww.ij c. eo nbsp;nbsp;nbsp;atteff atunnon idi^o tarnen minus fi id in quo inftitutio fada eft legitimam non

explebit,repletio ex legatis facienda erit ♦ Titulus autem inftitutionis non tan/ turn in filqs, led uiciffi'm etiam in parentibus requiritur. quanq nonnulli cafus

* **’ƒ•'” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annotati funt,in quib» inftitutionis titulus omitti pôffit.Hoc quoeç prolixe tra/

o Mod!rtpctunt X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodoribus, quæ fint in legitimam imputanda uel in fupplementum

I. inejudrtam ff, Icgitimæ. Ego ifta ex plenioribus dodorû comentarqspetenda arbitrer. cum ad I. fdlc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim quotidie in controuerfiam ueniant Si paucis exade comprehendi neque

ant,fatius propemodum fuerit non iritare,quanyion explere ftudioforum aui/ ditatem:amp; cum fefe ufus obtulerit, nihil, ut^uto, quifquam grauabitur ex in/ terpretationum SC confiliorum uoluminibus plenam eijis rci Icientiam perfcru tari,Nam in hoc utiles funt dodorum repetitæ commentationes, quod allega/ 4» tionum copia^onfilioljym recitatione,multiset limitationibus ÔC ampliationi/ bus, cos qui caufis patrocinantur egregie inftrucre poffint » Eos autem qui do/ cendi prouinci^m fuftinent, diligenter caucre decet, ne rerum fingularum ni/ mis minuta explicatione faftidium ftudiofis generent, multum enimintereft inter auditorem SC caufidicum : hic nihil grauatur quiduis euoluere quo cauiac fibi concreditæ præfidium aliquod inueniat : ille uero nulla prstenti occafionc motus,multa tanquam fuperuaifta feftidit.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PRO

» IN TIT. I DE INOFFI* TESTAM» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18»

PRO viRiLi.) ÄCCTirfius diligenter hic notât quae hodi'e in hac re corre/ da fint,quorum illud eft primum quod légitima ( græci uocant ygt; v'einini/ tïïosh *(lt;ôçw{z)aucfra fit fecuffdum liberorum numerunî ♦ Interdum autem quofdam ex P Mth-uouiftinn liberisuel iufteexheredarijuelaliaexcauia incapaces fieri cof^tingiCjUekiti

• quod aliquis Iiberorum in Diui Francifei autJDominici fodalitium fe deuouit. hie nempe queritur,an in fubducendaratione legitimæ, hq quo(^ fint annume randi.ferê tarnenobtinuit annumerari, nifi aliquid loco legitimæ alio titulo tri/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipap,^,

butum forte ipfis eftet. fæpe enim parentes no minus in dotem filiarfl erogant, nbsp;nbsp;quonidw ff. to.

quam fi heredes ipfas inftituerent,cum tamê lege municipal! inftituendi eas fu blata eftèt necelfitas. Qiiatenus aSt querela hodie obtineat,têpeftiuius à me in frote huiufte tituli tradatS eft. De caufis auo(^ ingratitudinis alibi dixi,amp; hie r it de ex iterum admoneo communem opinionenrnequaquam mihi probarijqua fimiz

les etiam caufæ recipiuntur : amp;nbsp;in nottra. fententia Curtium eftè comperio ♦ f in 'autb. non licet Nam fi communi opinioni adhæremus cur non idem etiam tradimus in if s can nbsp;nbsp;c.dt bb. preic.

tres tantum caufas pofuit Imperator, liberorumt^ ÔC fratrum ingratitudinenveaufarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

numero diftinxit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.^fn^tiiuJinu

i8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

I Diuipoitct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primes c]Jc Utiles er mul nbsp;nbsp;nbsp;z rietitulicontinuatione.

Aeredis generale nomê cftjCin'ns fpecies fub lioc titiilo tri ph'citcr diftn'butæ exph'cantur : ad naturam aiitem rei co/ » 3' iufep demonftraiidamcum primtsdiïüfio conduct'u Ciim 1 tarne quælibet prope res diuerfis infpecfÄonibus uarie di/ uidi pofntjhicfa fol3ponitur,quæ ufitatiffima eft,quæc^ pleniffimum habet encdumidiuidituri.^ hic hæredis no/ mcn,pro ut proprie accipitur : nam latiore certe fignifica/ tione bo^poHefîbrem amp;nbsp;fideicommilEô^ legatarium com prehendit.hinc confequenter quofdam hæredes legitimos uocamus, quofdam teftamentarios,quofdam IUtnorariosîqui tarnen apud uulgum hodie à fuperio ribus duobus non diftinguunrur.Ex hæredum ante qualitatejadeundi, immiP cendi, abftinendijrcpudiandijSC multa alia iura cognofeuntur. Vnde ÔC hie de acquirenda hæreditate paucis a*^iturjtn Pandedis latiffime. præfcns autem hæ redum difFcrentia ad teftamentum maxime perttnetinam eorum qui inftituun r, tur quidam funt neceflarq,quidam fui amp;nbsp;neceflanj, aIq cxtranci.Bene igitur at queordinccæteristitulis ad teftamenti ordinationem ac uigorem pertinenti/ bus, prüfens tradatus fubiundus eft»

i Aeredes autêjaut necefiarfi dicuntur,aut fui Si neceftarq, aut VI extranei. Neceflarius hæres eftjfcruws hæres inftitutus: mortem teftatoris protinus liber ÔC neceflarius hærcs fit.

Vnde quiTacultatcs fuas fufpedas habent,folent feruu fuum primo, aut fecundo,aut ctiam ulteriore gradu hæredem inftituerc: ut fi credico/ ribus fan's non fiat,potius eius hamp;rcdis bona quam ipfius teftatoris à ere ditoribus poffidcantur,ucl diftrahantur,uel inter eos diuidantur. Pro hoc tarnen incommodo,illud eicommodum præftatunut ea, quæ poft mortem patroni fui fibi adquifierit,ipfi reftjuentur.Et quamuis bona de funtfti non fufficiant creditoribus : iteriitamen ex ea caufa res eius, quas fibi adquificrit,non uencunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

z Jgnominiofum effè bona dlicuius poßideri er uendi d. crf(litoribus,ex Cicerone

OLim hærcdes fueriÂt uel neceflarif ,uel fui 8C ncceflarrj,uel extraneï, hoz die cum prima ïpecies defuetudine prope abolita fit ÖC lèruos in raro ufu • habeamu * nihil elÄpus de ipibrum qualitate multa hic referte ♦ In neceffitatis » ùutem cauia eft dominica poteftas: cur enim non liceat domini^æredem eum a i.infun ff. de li(gt;i uel inuitû inftituerej que SC occidere olim p^teratf ac hic quidê cum repudiate nbsp;nbsp;d pofth,

no poflitjmerito ptotinus fit hæresiqwid efh inutili dilatione SC mora opus eftf Erat autem interdum pauperibus dominis magno folatio quod fcrui neceftartj inftitutione,famæ fuç fuccurrere poterant:cum pleruncp accidat ut nemo hgte ditate fuipedam adiré uelitjne creditoribus fiatobnoxiusinmaiorefummaq ex hereditäre accêperit,unde neceflîtas imminet,ut bona publice profcribantur (xtrandi 1ÔC uendantur î ^•Jod quam ignominiofum ueteres duxerint eleganter Cicero pro P,Quintio demonftrat.HercIe inquit*cuius bona ex edido poftidentur, hu ius omnis fama ÔC exiftimatio cum bonis fimul poflidetiin de quo libelli in cele berrimis locis proponuntur,huic ne perire quidem certe tacite obftureq; conce dituncui magiftri fiunt SC domini conftituuntur, qui qua lege ÔC qua conditio/ ne pereat pronuncient, de quo homine preconis uox prædicat SC precium con/ ficit, huic acerbiflimum uiuo uidenti funus ducitur, fi funus id habendum fit.

quo non amici conueniuntad cxequiascohoneftandasjfedbonorumempto/ res ut carnifices adreh'quias uitæ lacerandas diftribuendas.Hutufce quoque rei infamiam Caiûs uben'us in inftitun'onibus fuis cxplicat.Nam qui creditori/ bus inquit tenentur obnoxîj, ÔC putant fc non tantum in fubftantia quantum in debitis relinquere,tpfi feruos fuos manumittut ÔC hærcdes nccefîàrios faciuntî quo magis hæres quam dominus infamiam incurratjcum res eins id eft hæredi tas domini,pro debitis uenditur amp;nbsp;creditoribus datur, Hinc etiam defunâoru } intereftê VIpianûs ait ut fucceflores habeant.Fit autem^ubinde neceflàrij fer/

ui inftitutione ut creditores fraudenturjqui ex huius diuenditi precio, fuû con/

fequi potuiflènt ♦ Sgruorum enim non mediocre erat olim preciumjcd tarnen pro artifîcij ingenijc^excellcntia diuerfûm ♦ nee hic diftinguebatur uilem tefta/ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßr-

tor manumiiîlîèt an preciofum. Et hoc quidem beneficia lege Aelia Sentia in/ trodudum fuit,cuius circa manumiffîonê ÔC alia etiamnum c^ita cxtant:qua g ë.quibuf y le eft Sc illud a Cicerone ÔC Aulo Gellio relata, Aftïduo uindex afliduus efto, nbsp;nbsp;^xcau.MM,nogt;t

proletarioquiuis uolet uindex efto:quo ftgnificatur affèrtorem Sgt;C liberalis eau j, ï^topids alter fx procuratorem debere locupletem efle,!! is de cuius ftatu quæritur amplum quoep poflïdeat peculium. hódie uetus aflèrtio penitus per luftinianum fubla/ i fac.tit.c.deaf-ta eft5ceflatc^ omnino eins capitis conftitutio ♦ Fuit autê hæc ab aliquo expril/ firtione tollende cis illis Aeltjs lata, quos QC dignitate confulari SC lurisprudentia célébrés fuifle multorum audorum teftimoijjô conftat.uidetur tarnen exiftimafle Gregórius k facd.z.ff.de Haloanderlegem hanc fub Auguftp latam, cofulibus Sex. Aelio Carulo 6C C« nbsp;orig.iuris

Sentio Saturnino : cui ipfe acceaerem,nifi me Ciceronis moueret audoritas * catalo.cofi,

6 In hac autem lege SC defundo ÓC icruo probe confulebatur, illi quia memoria infamiælabecarebat,huicquiafeparationempetebat:^il cniqjopuseratme glofijnperuer-tuere ne poftea à creditoribus inquietaretur ♦ Çftiod fi uero feruus fine lêpara/ tionisbeneficiOjUelhodiecertefine inuentario haereditatem ^ieritjprxdido ” fft« r:.dciure commodofua culpa carebitf

Suf autem^ nccefTarfi heredes funt,ueluti filius,filia,nepos neptisue ex filiojK deinceps cçteri liberijCjui in ^teflate moricntis modo fuerint,

184 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VlGLjFI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Scd ut nepos neptisuc fui hærcdes fint,non fufficit cum eamuc in po tcftatc aui mortis tempore fuifle : fed opus eft, ut pater eius ituo patre« fuo defierit fuus hærcs eftcjaut morte intcrccptus,aut qualibet alia ratio ne liberatus a patris poteftate.tunc enim nepos neptisue in locum patris fui fuccedit. Sed fui quidem nærcdcs ideo appcllantur,quia domeftici hçredes funt,Si uiuo quoqj patre quodammodo domini exiftimantur, Vnde etiam fi quis inteftatus moriatur,prima caufa eft in fucceftione li/ bcrorum, Neccftartj uero ideo dicuntur, quia omnino, fiue uelint, fine nolint,tarn ab inteftato,cp ex teftamento,ex lege duodecim tabularum hçredes fiut.Sed his prætor permittit uolentibus,abftinere hæreditatcî ut potius parentis, ipforu bona fimiliter aereditoribus poflideantur.

Sv 1 ) RefertAlciatusà SocmorogatuPolitianu quisfuushæres diccretur obmutuifle.de cuius uocis ufu multa eleganterBudçus annotauit in Græz i cæ linguæ comentarijsifed hic clariftîme ea diëiio exponitur, ideo enim fuos dt ci Tribunianus ait,quia domeftici hæredes funt ♦ hoc tarnen Græce fignifîcanz tins efi.oiKäop enim illi ÔC a domo deducuntifignifleat autem proprium.Et ueriz fimile eft cade ratione apud latinos domini fignifîcationê à domo deriuari. Eft b uidc curt.in I qui ^j-gQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hgres quaii^prius ÔC domi natus no aliSde accitus,quafiqj fui ipfius

je pa ris c,KM e hæfeg.qyod quidê no attendenti ad iuris fubtilitatê fubabftirdû uidcbiturjquoz modo enim aliquis fibi ipfi hæres eftè poteftr uerum lure Giuili filius quafi dns effe bonorû paternorû fingit,idcocp no illi iâ acquirit,fed in illS moriente patre continnatur doujiniû.fuus ergo hie ad dominiS refertur,ut SC pro meô,tuo, fuo polfidere dicimus.hanc ante fui hçredis qualitatê uulgus fuitatê uocat,SC in ea definienda ualde nonulli laborant,cum ex coniugato uocabulo hoc eft fui,fatis eius fignificatio liqueat.Quinnec fuitatê ufq apd'uetcres repcrias. fed tame in 2. his quæ ufu paulatim recepta SC ad docendu apta funt,non nimis fuperftitiofe Grammaticorum canonibus obftridi effe debemus: qua de re lubet Rodolphi ƒ IK epifiold ad A- noftri Agricolæ uiri multo eruditiffimi uerba adferibere, de Analogia (inquit) Ifx.HtgiKKi deriuandorum coponendorumtp nominum u^ mihi permiferim quieg finge

re qcFno apiid audores inueneritn: iiaha multiplexe^ res efttde'qua nihil præz cipl perpetuS poffit, 0^ in qua nihil audeâ,?iü fit forcée (ut inquit Horatius) neceflè indietjs monftrare recêtibus abdita rerS : tame ego etiam Socratitas Platonitas 8C entitas fcrte dixerim,quamuis repugnet Valenfis noftef,quid nf tarn libere cum necefl?fit,quam Cicero nulla neceflitate Apptetatem SC Len/ * tulitatem, amp;nbsp;Pollio Patauinitatem quandam dixit fonare T, Liuiumf Suorum g 1. cum ratio ff. de porrohæredûîîomenànaturalirationefumptumuideturaudore Paulo, cum j bo.ddmndtorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qviafi tacita quædam lex,liberis parentum hæreditatem addicat,uclut ad de/

bitam fucçefiîonê cos uocando.Sed hie tame fubtilitcr inlpici^ida eft luris na/ turalis SC ciuilis differentia, nanwprijÿû illud latius patet,nec Iblum in patre obz tinet fed in omnibus afeendentibus cuiufeunep fexus, lus uero ciuile tantumz

• modo in ijs liheris qui A poteftate funt confiftit,neq! in if s adhuc aliter,quam Q If ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primum

TIT. DE ÏÎAERËÇ. QVAL. ET DIFFERi ' prima locû obtineant: at^us naturale ad defiindoru fucceflîonem, quafî debi/ tam uocarin uita uero adfcendentia nullâ domintf participationê tribuit, cum • riec fui quidê légitima uiuo pâtre petere pôlïîht, lus igitur fuitatis ex iuris ciui Iis fubtilitate ac fidione origine habet ♦ nam fi natura domini (|pafi cum paren tibus filij efiènt, non mutaret id ius in emaq^ipatis,ôô filtj matnbus æque hære des fui exifterêt.Natura igitur filtf retû paternarû non funt domini,natura obz ligatio inter eôs côfiftit, naturafiltj bon. pacernorû poflefiionê non habent, ôd iure tanta ciuili dominiû quoddâcômune fingitur.Sed èC poffèflîo argumeto 4- reipônfi cuiufdâ,Iuliani Iurec5fulti,ex quo adeo filiû cû pâtre polfidere aiunt, ut nec ufucapere pro hgrede pofiît, quali continuata non nouo titulo acquifita polïèlfione.quîid equidê femper falfum credidi,cum illud relponfum tantû de rebus à pâtre donatis loquâtur, quæ cum ob donatione filius naturaliter femel polfidere cœperitjpro hærede eadê nequit,ob régula iuris,quç dicit neminê fi/ bi caufam polïelfionis mutare polîè : pro hçrede tarnen esteras res ufucapere eos nihil prohiber ♦ nam SC fi fui appellâtur, nihilominus hæredes funtîSC Dio/ clctiani côftitutiô aliû fenfum habet,q qui uulgo tradituricum enim dicat nihil pro hærede polîè ufucapi fuis hgredibus exiftentibuSjCgo intelligo eum qui fe ait pro hgrede polfidere,à quo fuus repetere hæreditatê poteft, titulû nô habe/ re,nec ufucapere polîc.Nam SC idem Impera^pr refcripfit,ex teftameto, uel ab inteftato exiftente fiîio uel nepote fuo hçrede, neminê polîè ab inteftato hære/ 5 dem exiftereUinde prçcedens côftitutiô aperte declaratur,ÔC cômunis opinio/ nis error detegitur.ridio ergo ifta iuris ciuiliSjCirca dominiû tantû eft,non ctiâ polîèlfionê. hærede enim dominû ueteres dixerunt, atep inde Xuus hæres diciz tur.nufcp uero legitur poffelfionis ius fiîio comunicatû fingijcum poflèlîîo nô tam iuris fit fadijSC fubtilitates cômentitiasc^ iftas ii^is ciuilis lîdiones re/ fpuât.quapropter nô rede exiftimo Accur.tradcre, uiuo pâtre liliû quafi poft felîbrê élîè.Suitati^ût multi funt cffèdus.nam necç adiré fuus nccèlîè habet, 6 ÔC nô aditâ hçreditatê trânfmittit, SC quan^ fe abftinuerit,îcgatû tarnen liber/ tatis folo fui hæredis nudo nomine côfirmatur. quod SC de pupillaribus tàbu/ lis,SC teftamêtaria tutcla uulgo traditû eft : SC altos ctiâ effèdas Porcius notât. Sepe tarnen qdem rurfus aliunde impediti effèdû fuû amittût. Nam SC Prçtor ius abftinendi dedit,fuitatemcp refoluit. Et ipfe pater uel exprelîà uolûtate uel inftitutionein arbitriû filij collatajuel cxhæredatione uel fubftitutione,ucl co/ hçredis datione,fuorû hçrcdum iura tollere poteftiquanq ifta fane ualde côtro tierfa funt,SC dodorû intricata ahercatiôibustac nos interdû per occafionê ali/ bi quædâ atttgimus. quæ fi firigula ad amulfim difeutere ucnemus,in immen/ fum præfensopus crclccret.Qlim quoq^ nepotes iura fuorû hæredû habebât, pâtre eorû emancipâtoiquod corrrdn cftjUt alio loco latins déclaraûi.Cohçre/ 7 bat aOt olim fuitati ne^lîîtas,unae fui SC neceflarij hæredes filij dicuntur: atep ea ob ius patrie poteftatis introduda eft. nam cui licet occidere, cur nô SC hæ/ redem lîbi facêre licearfed tamê paulatim humanius (^ftitutû ^lit, prefertim à prætoribus,qui cû uiderêt fçpe hac necelîîtate cöpullos filios, ob débitaJ5a/ 8 trum à creditoribus ignominiofe tradari, fatius elle ftatuerû^atrê filium, mortuû uiuû,nô fentientê q fentientê iniuria afficilhoc eft quod hic dicitur, Prçtorê pmittere uolentibus fe, abftinere hereditate, ut potius parentis ipfo rum bona fimftter à creditoribus polfideantur. facit igif prætor ex necelîàrio uolûtaria, fi tamê fefe abftineat. In dubigt;uefb fecûdû receptiorê lèntentiâ cre ditores adhuc cogunt immixtionê filij,pbaregt;priuf$ adueifus fiîiû de paternts^ bonis experiant : qua,ppter interea dû filius tacet^^m ftîtpêfo funt fuitatis iura;

18lt;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COWMEN. VIGLII

Cætcri qui teftatoris luri fubiedi non funl, extraneï hæredes ap/ pellantur. Itaque liberi quoque noftri^qui in poteda^ noftr^on funt, • hæredes à nobis inftituti,extranei hæredes nobis uidetur. Qua de eau/ fa,ôê qui hæredes à matre inftituuntur,eodem numero funt-.quia feemiz næ in poteftate liberos non h^ent.Seruus quoque hcres à domino inz ftitutus,amp; poft teftamentum fadlum ab eo manumiftus, eodem numez ro habetur.

Extr4»eoî did ad differentiam fuo/ t Catum non rede deßniitlße extraneos rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 Extraneoîmultiplidterdid.

TErti'a deinde hæredum ipecies eft,quod quidam funt extraneï,atquc if ccr te ad fuorum differentiam dicuntur:icilicet quia no domeftici lunt,fed ex alia familia ad familiam,id nbsp;nbsp;hanreditatem acccrfunturîqui nihilominus uetez

ri Qiiiritum more,teftatorum nonunquam nomen afTumcbantjperindecp hn/ bcbantur,ac û in defundi familiam ÔC poteftatem,quafî à uiuo adhuc eo adop A.làaiut.au.i.lib. tati fuifsênt.Melius autem hic eictraneos definiuit Tribunianus quam pofteriz 4.difpuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ore inftitutionum libro Caius,eos efle dicens extraneos, qui nullo propinquiz x

tit.}. mfine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gradu teftatori iunguntur.fic enim poffê extraneos aliquando accipi non

negauerim î fed dum fuis opponuntur, ij omnes fignifîcantur, quibus fui haez redis definitio non competit. Quamobrem fi quis uel defundi uoluntate, uel rab.hic et Aret. lege Municipal! prohibituff fuerit aliquid in extraneum alienâre, ex uerifimiz li mentis coniedura cTediderim, de eo intelligendum qui non eft in eadem faz milia, 8C fi alioqui fît cognatione iundus.Étenimcumaliqua ambigua uox eft ad uoluntatis conieduras recurrendum eft, quæ ex fiîbieda in primis maz Bdl.m J,ß cmanci- teria affumendæ funt : uârie quippe extraneus dicitur, interdum reipedu eius gt;nbsp;prfti.c, decollatio nbsp;nbsp;nbsp;jn poteftat£^ft,interdum îïlij,interdum uel agnati uel propinqui.

Inextraneishæredibusinudobfèruatur,utfîtcum eis teftamenti falt;ftio:fîue hæredes ipfî inftituâtunfîue hi, qui in poteftate eorumTunt. amp;nbsp;id duobus temporibus inlpicitur, teftamenti quidem faóli tempore, ut conftiterit inftitutio : mortis uero teftatoris, ut effeótum habeat. hoc amplius, Si cum adit hæreditatem, effe deHfet cum eo teftamenti faótio: (lue purcjfiue fub conditione hæres inftiîutus fît.ngm ius hæredts eo ma xime tempore infpiciendum eft, quo acquirit hæreditatem. Medio auz tem tempow inter fSftum teftamentum, Si mortem teftatoris, uel conz • ditionem inftitutionis exiftentem,mutatio iuris non nocet hæredi: quia (ut diximus)flria tempora infpici debent.

I Andif^oßtiohuiusparaffraphi fuisetiâ î Diffîdlit Antinomiaexfertuiïiani conueniat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • Re^onfo.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inextraneis

In’EXTRANEIS ifAEREDIEVS ILLVD OB SER V A T VR4)Vi/ dctur diucifum ius in ahjs hæredS fpecicbus eflè, nam cur feparatim de ex/

•traneis ifta dicerenÂrr'Sed tarnen oftendithic'Aretinus fuos quoc^ fî quo tem K pore incapaces fucrintjfruftra inftituf Scd an no fruftra irritut^uoque tefta/ mentum cenfetur,cum ab inteftato hærcditaj,cm occupare poflintj qui tempo/ re mortis fui funtr'pone quocp filium deportatum cum fratre qui in ciuitate re/ manfit hæredem faille inftitutum, qui tarnen cum pater moritur ciuitatem re/ cuperauitjan diccmus pro præterito hune haben',teftamentumcp ob id infirma ri f^quanquam hoc certe cafu non fuitati tantum, fed SC teftamentô reftitutio lt;lt;nbsp;arg.l.fin. c, de

porrb Florentirifim, à quo hoc refponfum fumptum eft aliud fenfîffc arbitror» Uifferentia quippe inter fuos neceflariost^ hæredes ÔC extraneos ea eft,quod non poteft non efle cum fuis SC neceHàrtjs, quatenus ipfis fuitas ncccffitast^ cohæretjteftamenti faâio: cum extraneis autem aliqiiando eft teftamentifa/

âio,aliquando non eft: qua propter in ipfis neceffe fuit tempora diuerfa inlpi/ cere* Quod fi cum fuis uelnecefiartjs aliquo tempore non luit teftamentifaz ëîiOjfane ncquefuos nc(Ç necelTarios eos tuncexinimauerim.Cæterum quod triplici tempore domini capacitas exigitur, ut feruus pofiît inftitui, cum T er/ tuUiâni refponlb multum diffidet * Accurfiiis^libi uulgari imperitorum in dif/ Ibluendis Antinomies more,hoc quod hic ftatuitutjfecundum ftridum ius eflê î ait, æquius tarnen quod Tertulüanus refpondit : uidelicet ut domini conditio nô obfit fcruOjUel manumiflo,uel alienato*hoc ucro loco exiftimat,apud Ter/ tullianum dominum fuilfe principafiter incapacem non feruum:fed neep hoc conuenitjcum régula fit iuris noftri feruos çaput non habere, SC ex domini per fona eorû inftitutionê cénferi: nec BartoÜ folutiones mihi placere fupra often/ di.Quapropter in eadê adhuc maneo fententia, quam ilfic tradidi, uideri mihi apud Tertullianum^fuifiè quidem cum domino teftamenti fadionem(aJioqui cnim inftitutio non côftitilTeOièd tantum ill tus hçreditatis uel portionis(quod inline innuitur)C3pacem non extitilfe. SCfan'seftut cum domino fit tefta/ menti fadio, quo confiftat inftitutio,tametfî quorundam bo,^rum dominus capax non fuêrit, quæ tarnen deinde feruus ipfe capere, uel nouo domino ac/ quirerepoteriu

Teftamenti autem faeftionem non folum is habere uicîctur, qui te/ ftamentum faccre poteftiicd etiam qui ex alicno teftamentô uel ipfe ca/ pere poteft, uel alq adquirere, licet non poftit faccre teftamentum. Et idco furiofus,ôi mutus,ôc p^thumus, K infans , Si. filius familias,ôi: fer/ uus alienus teftamenti fadtioniMn habere dicuntur.Licct cnim teftamen tuni faccre non poflWit : attamen ex teftamentô uel fîbi, uel alq adquiz rcrc poftunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

\ TeiCiioncm tefldentcnti dici^etlijs^uer'bbs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Qtsih/eredesinßituinequeuntieosquo^

non æque coniungi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberos in poteflette non libéré.

n'^ESTAAiENTi AVTEM F A C TIO N E AI *) Aliud aliquando fignifl * X cat fa(ftio,tihac fignifîcatione nifi cum teftamêti adiedione apudbonos authores non temere rcperias*Qui aût te)j^m«ntû faccre non polïînt, integro titulo pertradatum eft : SCeorum quidem ferui hæredes nihilominus inftitui

'188 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEN» VIGLII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

pofTiint, cû ipfîtnct poffîntPeregrini uero,déportât/,hofi:cs,atcß alt) qui redes fcribi neqiieLint,ne per feruos quidcm acquirere poffiint: dc^'Itjs non eft^ dubtum,cum ipfi liberos in pofeftate non habeant.Quoa autem de furiofo te/ xtus dicit,id Tîheophilus ubcrius déclarât,ètt» rav 1^1191/07©^ ((fuir'i) êmce^

«VTOif vnc rov ■^rt^Tƒö^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KÂH^av'oiioy . vc^ tTtfav joÿ ygtecfà^

Extranet’s autem hæredibus deliberandi poteftaseft de adeunda hæreditate,uel non adeunda.Sed fîue is,cui abftinendi poteftas eft,im/ mifcuertt fe bonis hæreditatis:fiiJfe extraneus, cui de adeunda hærcdita/ te deliberate licet,adicrit: poftea relinquendæ hæreditatis facultatê non habct,nifi minor fit uigintiquinq; annis.Nam huius ætatis horainibus, ficut in cæteris omnibus cauflts,deccptis:ita amp;nbsp;fi' temere damnofàm hæ/ reditatem fulceperint,praEtor fuccurrit. Sciendû eft tarnen diuum Ha/ drianum etiam maiori uigintiquinq; annis ueniâ dedifle, cum poft adi? tam hæreditatcm grande æ^alienum,quod aditæ hæreditatis tempore latebat,emerfiftet.Sed hocquidemdiuusHadrianus cuidam (peciali bcneficio prçftitit. diuus autë Gordianus poftea militibus tantummo/ do hoc concefsit, Sed noftra beneuolentia commune omnibus fubz leélis imperio noftro hoc beneficium præftitit : Si conftitutionem tam æquifsimam,quàt^nobilifsimâ lcripfit, cuius tenorem fi obferuauerint homines,licet eis adiré hærcditatem,ôi in tantum tenen', quantum ualez re bona hæreditatis contingit: ut ex haccaufla neqiie deliberationisauz xilium fit eis neceftarium, nifî omifla obferuatione noftræ conftitutioz nis, ôi delibqjandum exiftimauerint, ÔC fefe ueteri grauamini aditionis fupponere maluerint»

TNter fuos extraneos non obfcuræ funt difFerentiæ, quas ex hoc para/ » Xgtapho notare licettllli enim nccelTarijjhij uoluntartj,llli fe immifcêt,hij adez untdlii abftinent,hi) rcpud/ant.amp;: qui abftinent charaderem tarnen fuitatis fe/ mel imprefTum fccundum Theophilum retinentîqui répudiai t perinde haben tur ac fi nunquam eflènt uocaAin |p tarnen æqualis eft utriufe^ coditio, quod acquiftta fetnei hæreditas,ftue extraneojiue fuo, dimitti rurfus non poftit,nifi

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelmilitiæ

* *■ uclmtlitix priiiilegio, uelDb grande æs âlienû quodpoftea emerfit,uel faiiore €tatis,cui la^fæ regulariter fubueniri foletinifi tamê SC hoc Reftitutionis auxiz liurn facrameto abiti^atu fuerit, de cuius poteftate multa hie intempeftiue Por eins inculcat. Proinde deliberationc olim opus fuit in adeunda haercditate,cuz

• ius praetor pro arbitratu fuo tempus præfîniebât:quod tarnen ht^ie limitatum a bt-i-t .fß.de iure eft, fi quis ueteri iurc uti malucrit. Interea ante ij quibus dclata haereditas erat dchb, tnlpcdisinftruméntis Sc expenfis defunCii facultatibus quid faCtu opuseftet bfin.^’fedduia

Î confultabant. Veteres enim ufcç ad luftinianum eo iure ufi funt, ut hæredes ci^djim.t.deiure creditoribus folidum pcribluerent : nónun^ autem contingit, ut plura defunz dus debeat quam relinquat. unde hæredes damno afticiebântur. In legatis uero ad dodraniJtm ufque grauari tantummodo poterant, falcidiamqj detraz d hebant. luftinianus deinde totum hoc delfterandi ius, quæc^ illi occafionem

îultius,neqiie ufitatius eft.ad cutus quidem ordinationem quæ obfeniari con/ ‘ ueniatjab Aretino hie congefta funt, format^ eius à Speculatore ÔC pragmati/ f cis tabellionibusc^ pett poteft.Præftat autem earn hæredi utilitärem ut tantum modoineoacreditoribusconueniri poffit,quodipfein bonis defunâi inue/ g nit. Qiii uero tam falubre confilium fpcrnit,non modo creditoribus ultra uircs hæreditarias, ut olim obnoxius eritjuerum ne^falcidiam legatis detrahet. po/ b ftea Sc acerbius hunc grauauit luftinianus in nouella conftitutione, ut QC inte/ gra ab eo legata extgi poflrnt ultra patrimony haereditartj uires. Lex enim præ ’ fumit eum qui inuentarium omifit bona fubtraxilïè : quod tarnen fubdurum

1 eft,atque ideo comuniter traditum Alexander äitjin foro confcientiæ(fic enim {j nunc loquimur)neminem ultra accepta grauari, cum SC ubiejue praefumptio/ ni ucritas iacramento declarata praeferenda fit. Sed tameg mihi nunquam illo/ rum fuperftitiofa religio placuit qui huiufeemodi comrnentisSC confeientias

ftinianiconftitutioneapparetlegemfalcidiammire reftridam clîè,quætum lt;r folum hodie competit,cum repertorium fadum eft.Qiiæritur quoeç de legiti/ ma liberorum parte an ea ob omiffiim inuentarium denegari goftit: SC uulgo relponfum eft non denegari: de quo tarnen probabiliter dubitari poteft-nam fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auth.feJ

hçres de proprio Icgatarijs expendere cogitur,cum bçreditas no eft foluendo, ........

magis etiam uidetur légitima, id eft débita fibi portione priuari eum pofte: ÔC fi inuentarium feciflet, apparuiftrt forfitan non legatis tantum ioluendis, fed

7 etiam legitim ç hçreditatem fuffecilTe, Confequenter SC illud in maxima fern/ per controuerfia fuit,an ut falcidiæ fie SC Trebellianicae lucro,inuentartj omift fi culpa priuct, utranque partei multi SC graues authores defendunt : utnon/ nullidiicernêrenequiuerint quænam eftet crebrius recepta, quam ÔC indices » tn litiS difeeptatione fe^ii poftentîkecentiores tarnen uidentur uelle(id quod fiC Bartolus affèruit)nó omitti trebellianicam: quam ÔC nos aliquot rationibus cofirmabimus, hoc enim fatius eft quam fefe in authorftcitatiogrdiffundere. Non fuiftetcerte hoc fiiêtio præteriturus luftinianus, ^ui uerboîîs ubiep pro/ œmtis induftriâ 5C ftudiû fuu in nouarû legum cóftitutione emendate folet: nee temerc nobis licet quod in falcidia ftatutum eft, ad trebelnanicam exten/ dire,cum difFerentiæ euidens fit ratio. Siquidê inuentariu in longioris delibe/ rationis locum fticcêflîtjigiturubi olim nulla opus fuit deliberationc, ibi ncc nunc debet habere locum inuentarium tqglutfc'n opulenta hereditäre, in qua Ipecie tota h»c controuerfia procedit ♦ nam fi foluendo non eft,quarra deduct

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nequit *

190 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COWMEN* VIGLTI

nequit,nec I'fta tunc di/piitatione eft opus * Sed 0^ Kæres qui æs alienum Si te/ gata uniuerfa perfoluitjfæpiftîme lucrum confequitur: aoud haeredem uero fiz duciartum, id eft rogatum reftituere, nihil unquam ft diuerfam fententiam fe^ queremur req^ncrct, nifi forte quid maliciofe fubtraxit^amp;S iniquum eft contra quofcunque graues ÔC honeftosÿiiros peruerfam fufpicionem induceretquara fi admiferimuSj coniêquens etiam erit, Ht aduerfus eum de bonis reftituendis r lt;trg. Ltwior 4«i w in htem quoque iuretur,quomodo enim folam quartam quam iure fibi retineiz ptrtoriitnt.ff.de repotuiflct, fubtraxifle eum fuipicamur c* quod tarnen ut inauditum fic ÖC itu

iuftum efle arbitror ♦ Quin QC incerta fæpe fideicommiffî conditio dubiuscp exitus eft : ueluti fi quis fi fine liberis decedat reftituere eft rogatus, n'onne iniz quum eric quartam illic impediri eoj)ra:textu, quia non fadum eft inuentariz um,cumhæreditas locuples ÖÓ fideicommiiTum fub incerto euentu pendeatî* Redit autem ferè ex inuentarij confedione quædam ad defundum iniuria,qui uulgo creditur non foluendo fuifle, quod nemo bona eins fine inuentarij cauz tione fufcipere uoluerit î quae fortaflîs ratio etiam eft, quareapud Francos ufu moribusc^ reccptum fit, uyiro hærede fe gerere cum inuentarij beneficio nez mo poftit J nifi id à principe fmpetrarit î item ut proximiorem hoc beneficium impetrantem fequens excludat * Interdum tarnen SC cum inuentarium fadum t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in eftjCeflare adhuc falcidiam Ba^jolus cæteric^ aduerfus ius antiquum induxez

AKtb.tie h^r, et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ftilicet fi hæres fado inuentario nihilominus aliqua furripuerit uel caelaz

t nobir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luftiniani utuntur authoritatCjqui competere ait falcidiam fi nihil ma

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igt;ri~ liciofe hæredes interuerterint*ergo fi quid erit furreptum priuilegium merebiz

uilegittm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur amittere, qui cocefla fibi poteftate abufus eft.quæ opinio magis etiam adz

* in d. hine nobis {Iruetut fi negatiua particula ex textu tollat jueluti notauit quót^ Accurfius* gt;nbsp;cy.inAntb.fed ged tamen Cyniôpiÿo meo iudicio ueriffi'ma eft,ut qui rem furripuit, no om

^dkfrd^’ beneficium legis Falcidiæ amittat, fed in ea duntaxat re : quod SC ueteri Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j le.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obtinebat,nec immutatum exprefte compêritur « SC^a indudio qua fupez

gern falci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufi fumuSjCx fubintelledo fenfu SC contrario tantum id probatîôC negatio

a fac.l. prtedpiinns etiam in Græco eft exemplari, nec fine ea confiftere rede conftrudio poteft» c.lt;{f appel. nbsp;nbsp;nbsp;quam ob rem temerarium fuerit à Iure ueteri difeedere Gerte fi inuentarium

nullum eflèt fadum, tum ob legitimam fraudis præfumptionem, inficiari nez mo pofletjamitti Falcidiæ beneficium î at inuentarium prodeflè fane debet: SC ilia uerba luftiniani ex quibus id illi colligunt, loquuntur ante inuentarium faz dum.se ut etiam fignificarent amitti Falcidiæ beneficium, non eflèt tamen no p two» eft noannt. mjjy, pofteriores leges per priores declararituidelicet ut id in re tantum furrepz ff. c icgibt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligeremus ♦ neque enim facile corredio inducenda eft : ÔC iniquum eft

aliqucm grauius puniri quàm deliquerit, ac ol^Ieuis forte rei fubftradionem toto lucro priuarijam uero fi quis bene Iqjliniani uerba infpexerit, uidebitea minime ad hanc quæftionem faceretuult enim plerofifue ad Falcidiæ legis auz xilium decurrifle,qui rerum furreptione ipfi Falcidiæ occafi'onem prebuerunt, quod ne ampjius fiat,*^ ut incontaminata legis maneat authoritasjnulluscß do, lus ab hærede committaturjinuenit luftinianus inuentarij cautionem, qua obz uiam eatur hav*edum fraudibus « nihil ita«^ illic inducitur de Falcidiæ, fi quid fuerit furreptum,amiffîone»

Item extraneus hærcs teftamento*inftitutus, aut ab intcftato ad legt/ •timam hajfeditatLuocatus t poteft aut pro hærcdc gercndo, aut etiam nuda uoluntate fulcipiendæ hçrcditatis hæres fieri. Pro hærede autem gcrcrc quis uidctur,fi' rebus hæreditarqs tanquam hæres ufatur, uel ucn dendorcshæreditariaSjUelprædiarolendo locandoue, ôi quoquo mo/ do uoluntatem fuam dedaret, uel re, uel uerbo deadeunda hæreditatc:

dummodo fciat eum,in cuius bonis pro hærede gerit, teftatum intefta/ tùmùe obrjfiejSi fe ei hæredem efle.Pro hærede enim gerere, eft pro do minogcrere;ueteresenini hærcdes prodominis appellabant. Sicut autem nuda uoluntate extraneus hæ^s fit, ita contratria deftinatione ftatim ab hærcditate repellitur. Eumjqui furdus uel mutus natus, uel poftea faólus eft, nihil prohibetpro hçrede gerere,SC adquirere fibi hæ reditatemifi tarnen intelligit,quod agit.

gitimahiereditate, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 H^res unde diâusfît^

1. Antdcitituoluntas aliquem obli^et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 fie Crrtionc fem.

i tilium ([id domitm pro légitima, fua accepit nbsp;nbsp;nbsp;i De corrupto apud VarrofteM loco

QVoniam diâum eft hæreditatem femel aditam non poiTe rcJinqui,pro/ ^ptcr quod 5C lus deliberandi à ueteribus,6C beneficium inuentarij à lufti niano introdudum eft,pergit porrb oftendere Impcrator^quando tandem adi/ I fahærcditascenfcatùr,utdeinde conueniri àcreditoribus ÔC Icgatartjs hæres pofttt.SC cum triplicyure hæreditas dêferatur,tcftamentO3lege,SC iure honora/ x rio, de duabus tantum primis fpcciebus hic agitur ♦ nam honoraria hçreditas proprie bonorum poflêflîo dicituriSC ea non nuda uoluntatc uel fado acquiri/ tur 5 fed olim folenniter agnofei debebat : hodie fublatis folenqjtatibus necefte tarnen adhuc eft,ut uoluntas agnofeende eius indicio aliquo iudici innÔtefeat, b Hæreditas autem iure ciuili delata uel ex teftamento uel per legem ab intefta/ to,nullam omnino iudicis aditionem rcquiritîtotum quippe negocium in hæ/ redis uoluntate fitum eft, qui fife hæredem dixerit, uel pro hærede geflèrit, te/ t iiebitur* Quæritur tarnen an fola adeundæ hæreditatis uoluntas nullo indi/ cio exprcira,Ted animo tantum epneepta obliger : SC Bartolus pluresc^ altj pu/ c tant non obligate,contra Faber a'tq^ Angelus/ Porcius diftinguit inter obliga tionem ciiulem ÔC naturalem, öC hanc quidem putat ex tali uoluntate tacita na fei quæ ad conicientiæ^bligationFm fufficiat,illam minime ♦ Ego tarnen Bar/ tolum fequi indiftinde malim, cum uelle non uideamur quod non aliquo mo/ do declarauerimus. etenim uariæ funt humanæ mentis«iclinati^nes, ut nunc • ad adeundum nunc ad repudiandum propendcat : ÔC Tunc demum uelle ali/ quid uidcmur,cumanimumnoftrumexteriore aliquo figno confirmauimfis. Alioqui quid eft humanis cogitationibus uel inconftantius uel mutabiliusf nec deum uelle arbitror ut huiufmodi indiicreta uoluntate illaqueemur. Quiz bus autem figtWs SC præfumptionibus colligaturaliquem hæredem efle, apud dodores fuie tradatum eft î ÔC hucetian^li(|uid Rhetores conferunt ♦ Certe e quod ex Baldi fententia putat Angelus ,Tilium quife domiim paternampro

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitiz •

I9i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMEN. VIGLIÏ

légitima portione retinuiflè dixit,non’obftringi hæredîtati toti,communi opiz nionereprobatum eft.neque enim potcft partem hæreditatis acci^re,partem repudiarejegitima autem bic tereditatis pars habenda eft,non bOTorum:qua* [ ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dermate Socÿjins, Décius,atque alij traâant, Hoe bic quoquc notandiim,co/

dem modo repudiari bæreditateip quo acquiritur,boc eft folo animo: Contra/ ria enim(inquit)Imperatordeftinationetabbæreditate bæres rcpeUitur,id'que communi cuidam opinioni aduerfatur, qua receptum eft, fi quis fè nolle hærez ditatem dicat, repudiaffè tarnen non cenferitièd diuerià opiniô fortioribus(ut mibi uidetur) argumentisnititur.

VETERES ENIM HAEREDES.) Dicimus amp;nbsp;berum adhucdoz4. minum:fed tarnen uix uidetur boc ab eodem fonte deriuarfiiîjuum illic prima corripiatur, bic dipbtbongus fit,ut Abacrendo potius uideatur bares didus, quia proximus teftatori uel defundto in bonorum dominio bæreat fuccedatcç: uel ab are:nam nbsp;lex duodecim tabularum bæreditatem nonnunquam peeuz

niam uocat ♦ Commodum hue amp;nbsp;aliud uerbum antiquum adtjciam,quod eft ƒ Crêtio»nam olim erat quoque quaedam folennitas in adeunda hareditate præz fcripta,ut in bonorum pofteïsione.unde ôd ilia loquutio apud Ciceronem non infrequens eft,Creui haereditatem.qua qiiidem uulgus iam uti cœpit:neque tarnen icio an quifquam rede i^telligat^Nam Ifîdorus de fuo(ut arbitror)capiz tCjde dierum ftatuto fpacio fingitiforte quia criticos fou decretorios quoidam dies uulgo appellari meminerat.Ego certe arbitror non à decernendi fignifîcaz l lib.^.Jeuerb.oriS* tione didam cretionem,fod à cernendo,idcft uidendo:quod Varrónemquoi^ uelle puto.ô^ quanq locus ualde corruptus eft,forie tarnen tale aliquid fonfit» In cretione folitos oltm teftes adhiberi,quo bæreditatem adiré uiderenturiidc^ erat cernere hær^itatem,adhibitis foilicet puberibus ciuibus Romanis hæreditariarum rerum poflèfsionem palam ÔC folenniter aez cipere.Hodie uero cretionis folennitas adeg fubiaz

ta eft,ut nec qualis ilia fucn't,præterea ' quicquam colligere poz e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuerim«

FINIS COMMENTARIORVM VIGLII ZVICHEJWI PHRYSII V»I»DOCTORIS IN DECEM TiTVLOS INSTITVTIONVM

RVNDAM CtVAE IN HISCE COMMENTARi IS SlN * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gulan'cer explicangir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

RVM ET VERBORVM M E M O R A B I L IV M QVAE IN HISCÈ C O incntarijsexpIicâtURprimus numerus pa^nam gt;nbsp;fecundus rftmerum in margine pofijcum iimicabit»

Calplntrniæ fine C, Afranïæ improbi/ tas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 4.9*9

Canontftarum error nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ks'.iî,

Caftrcnfe pcculi(lt;n

Caniius Seucrus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•9’4

Caiifa fînalis ÔC impuUîua 48,8,2c 9 Charta deleutia, SC membrana delctitia îôquot;.?

Ciceroni's locus explicatus

Ciccronis rcprobatum cxcmplu in loco abetymologiapoftliminîj

Cingulum miiitare,2Ccingendorum mi'-litumiTios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4j, 18.19

Cingendus mox anhabeaturprocindo 583

Ciuilia uerba obligationem non induce/ re

Claufulxcodicillariseffcdus 10

Séi^öquot;, î

Claufulariim potcftas contrabeniibus SC teftatoribus exponcnda

Clericus filius fa.an poffît tcftari, SC quis hic dicatur clericus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^7.18

Codex pro teftamenti fcriptura y/n Cognomê quomodo a nomine SC prono/ mine différât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84.9

Cognomina prins fuiffè agnominajdcin/ de in uim nominum hæfifle 84,10

Comités Palatini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^» 8

Comitia fublata p»r principes î95 Corapêdiofa fubftitutio undedida 158,5 Compendiofa fubftitutio quando euane fcat uel obliquetur ibidem 7

Compilatores nimium feftinando mnita reliqniftè incondita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58,$

Compilatores inris quedâ immutafle 31,1 Coditionumimpoffîbilium genera n9.4' Conditionum poffîbiliiim diuifio 110,1 Conlîgnandorû teftamentorû mos 149.x Confuetudo quæ dicatur 14^*’^? Côfueta 'adqci pro adieus haberi,etiam fi omifla fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;156'.}

Continuationisrètio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4i

Contradus teftamento an inCen polTint 18.4.2^5

Conuentus quomodo différât à Comi rr)s

Çprneliæ leges multæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il'S

Cornelia lex de captiuis qn lata ibid, g

Cretio hæreditatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191, y

Creui hæreditati^ • ibid^i Curianum iudiciS 1x8.7 SC latins 140.X0 DAmnaio ad morte an conccdipolz fit teftamenti fadio 57,9

Definitio 2C diffinitio an différant 8,xlt;s‘ Definitionem pro régula fæpeaccipi 8,xj Derogatoriç claufulæ teftamentorû iff? x Determinare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

Domefticæ perionæ quæ fînt 30.7 Domefticû teftem ratione poteftatis tan/ turn hic prohiber! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 8

Donate caufa mortis filium fa.pofîè con fentiente pant,non tarnen tettari SL quare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6’4.7.2c 8

Donate an filius patri confentienti cauia mortis poffît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«rc.ij

Donatione cauiâ mortis à filio fadam an pater reuocare poffît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6’lt;î.i4

Donatio caufa mortis an tacito pado fie/ h poffît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G^Ji.

Dupondius • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iilt;S’,4

I H D

Hæres femel faculas non definit cflèhæZ res

Hæreshæredis quando teftatoris*fît hæz res

Hacredes quofdâTnftitiii non pofiè io4-.â' Hedor Hoxuyriiis Phryûus in fine Hoftes qui

IMperator «nde didus

Impofiibilis conditio quarc contradus luciec non ultimas uoluntates ïmpofiîbilis conditio quaeamp;^ quotuplex 119.4% ïmpubcrê ab omni teftamêto repelli ij.S Impubères analiquo cafii teftaripoftint lt;5’9.1 Indefinita fubftitutio an uniuerfali »qui poUeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;i$4-.2'

Infirmandi teilamenti modi ait) iuris ci iiilis alq prætortj

Infirmandi teftam.modi uarq s,lt;; ïniuri» quomodo olim afiîbus taxatæ fit erint

ïnfîdi» fubftitutorum quomodo cauenz d» a pupillis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4.8.i

Inftituere quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.. i

Inftitutionis titulum in olbnibus hodie Ifi beris requin'

Inftitutioncm fauorabilem elïè 6^ extenz di

Inftitutio de infiniris an uaîeat «JJ Inftitutiones diuerl» in eodem teftamen to

ïnftitutus ex re certa an habcatur loco lez gatarq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;S’4., 4-

ïnftitutionum qualitates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118. i

Inteftabilis quis dicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X4..1J

Inuentarrj utilitas Ô6 inuentio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»88.4-

Inuentartj beneficium an rei alicuius fub reptione amittatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19°. 8

Ifîdori reieda autoritas

ïudicq uari» fîgnifîcation^ s 70,^ ludicatus pro datftnato • ibidem.8 Iulius Frontinus iureconfultus 8C miles

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;S’.8

lurifdidio quo rede diffi'niatur ibidem.7 Infills quid différât à mandato, autoritaz tCjConfcnfu, ratihabitione eiio.i lufiiispatrisan hodie in filiorum aditioz tiepræcedere debeat • ibidem. 4.

LArgorum duo genera 73J Largicndi QC accipiêdi optimus mo , dus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidcm.i

Legatarius an teftis poflît efle in teftaz mento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34-.$.amp;^

Legatorum fideicommifiorum diffez rentiæ fublatæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3j.i.i.ôC j

LexVelleia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89. iT

Libra an pro h»reditate accipiatur ut as nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.tf

Lilxipens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.4

Liberi ÔC filq quomodo différant 85.15 Libcroftim lata fignifîcatio 79.4 Litflitanei milftes an priuilcgia militaris teftamenti nabeant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Locus à celîànte caulà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48^lt;S’

Locus ab etymologia 4.SC y.per totum Ludouici Boiognini opufculum 41.4 MÂcrocolla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.5

Manumiflôris sfitiquum ius 17,5 Marq nobile didum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;s’.9

Maiculorum iuftiffîma prerogatiua çô’.f j^lculi eut citius teftari po^int quàm fœminæ‘