AD MAXIMILIANVM BOHE-mia Regem, Archiducem huflriee
Ioannis Sturmij Pruefatio,
N jMrfxzw/ïwneRfX, magna : imperfeBa tarnen tfed tui clientis : puto officiorum rationi-bus deberi-.ut tui nominis authori-täte gratia'^; ad huius libri diuulgationem niti po/?imus. Ç^uidenim maius quàm lex? amp;nbsp;^uid Regium magis tjuàm in magnis rebus impêrfe-éia,perficere?et quid Principe dignius’.ti^uàm plt;t^ troc inart clicntelis ? Qui libellum hunc confecit Joannes Vlricus 7.aßus,Brigantinusfuitnn(luo oppido matrem adhuc hi/ce annishabuit : Bello Germanico proximo, cùm Ca/àris partes fecu-tus effet, bello inclinato amp;nbsp;propè cot^e£îo,mor^ bo affliii.us Bßingam deportatus eß,t^ in patris ßpulchro conditus; quiibidiem ßium obierat, tum, cùm in eo loco Imperij Camerarium lus di^ ceretur: unust^uefuit ex ludicum numero. Brgô Bßinga filij corpus cum patris çadauere coniutl éîum ; habet auod mortaïibus optabile eßeßdett ^uicunlt;iue in nuiußnodi ctsrimonia {èn/ùsfitità
morum.
-ocr page 3-PRAEFATIO.
tnorum. Seti^uoniim mentes «fcteleß'udûtttU cilia migràruntiet corpora optatam ohtinuerunt /epulturam : id ([uod ab utraquefilij parte profe^ élum eß i ittgenij monumentum de antiqws legL bus: tui nominis authoritati außgt;icijs^ commen-damus:t}uô non/obm pro fè^uerùm etiam pro mi tre nbsp;nbsp;propin^uiSj^ui Brigantij ßtnt, gratiam pi
trocinium'c^ inueniat.quod profe^io meretur.Etf nim exprejja in eo extant ueßigia : naturae prae~ clar£,ingen!j copioß, memoriae amp[ae,iudicij a~ cuti^orationis latinae cum ornatu pura. id^ei atate, quam ultra uigeßmum fextum annum pro du^lam nonfuiSje audio. Argumentum uerô tra.. ‘ ilatione praeclarum:cognitione magnißcum eß:
ijuo nihil praeßantius Si antic^uae bonae leges omnesfciripoßint. Sedfuit indußrij attjue eru-diti ingenij : tantum coaceruare,auantum ex lu-reconßdtiset Oratoribus amp;nbsp;Uißoricis cognoßi potuit.reliquum t^uod deeß legibus:id Imperato^ rum efl.Regum^ perßcere.ut ne quid populis de fit: ad ottum atque honeflatem. Sed quoniam tu inter Principes uiros,Maximiliane Rex,won mi nimum locum occupas, honoris, gratiae, exifii-mationis,fauoriSfÇxpe3:ationiSfamp;quia Zafiut
*
-ocr page 4-PRAEfATIOii
Bri^antbîusfwt.commendo tibi memori^mmor tui:monumemu defun^itopus clientis tui.Goirt--tnendo tibi uerd alienutn : interea dum
goetMmaliqitidparo'.Modmeum t . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßt: et qitod ad tuos honores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
at^ne laudes accont- A
quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modetur. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ '
-ocr page 5-IN LIBRVM DE LE.GL
gt; t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hus Prcefario.
BiONSIDERANTI MI-
i ht omnes maiorum minorumt^ gen ■ tiufcriptores fofi proßigatam af~ imultipliciter fuperiorwn temporum burbariem certattm hoc agere, ut ue-rceattfi antitiKce lue is aliquid bonis ßudijsadde^ rent J ccepi amp;nbsp;ego circumij'icere, ƒ i^im in parte operant ntcam rebus communibus exhiherepoß ßent.Cunt enim nos deus Opt.Max.omnes atefue ßngulos inhunc liber ahum fludiorum quafi a-grum publicum confiituerit amp;nbsp;collocarit, debe^ mus ßnguli curare, ne ipuam partem eius inculta, atij; defntam efje patiamur * Infer omnes autem promouendorum ßudiorum rationes nulla mihi plus aut dignitatis aut utilitatis habere uidetur ^uam eaaua de antiepuis inßitutis legibus'^; profita efl, habet enim uenerationem maximam cu ex uetuflate, turn ex ÎÆaieflate Imperij Romatîh utilitatem uero non minoremflijuidem iflee leges cum per Oratorum, Plifloricorum, lurisconjid. torum^ libros paflim^flarfleflnt, explanatione ■opus habent'.et e[uia ufits earum in rep. (juondam
3
-ocr page 6-PRAEFATIO. ' ep tim us fuit: adhAeri etum dd rerum præfentiÜ gdminiflritione non incommode po/funt, f^uan^ tô uerô olim amplior atc^ illußriorfuit reßgt;.Ro-ntdndyUnto etum pluribus legibus adminiftrdtd efl.t^am prater dntiepuifimits XII tibularum lef ges,et iurd turn ciuilia c^uàm honontria alia eti-Km legesßparatim à Diâatoribus, Confulibus, Pratorib. T ribunis plebis aut necefitate impel-ïente,aut fuadeteutilitate publica lata funt, epuet fartim plebifcitoru, partim fenatufconfultorum uim nomeni^ haberepoffuntjdenominationern tarnen ab ijs habent ([ui eas tulerunt. Ex Ijs autê alia ad lus publicum, id eft,facra,facerdotia,iC tnagifîratus pertinuere, alia uerô ad emendan-das XII tabularum leges rogata funt, alijs belli amp;‘prQuinciadécréta, altjsiudicia tampriuata ^uàm publia rerumciiie capitalium i^uaftioneS conßituta, alijs ordinum iura uel au£ia uel com-^ preffa,alijs largitiones m populum data rurfusef^ adempta, alijs caßigata luxuria,fuusqiie epulis acenis'^ modus conßitutus, amp;nbsp;ut multa in pauca ttonferam maxima potißima^. reip.partes hifce legibus conßituta effe uidentur. Ç^od (guident uel ex hoc facile perjfici poteß, Nrfw ^uando.
-ocr page 7-PRAEFATIO.
f«a^ il) iflis legihus uel ui utfecit Sulpitius,uel ^olo milo receßum cfl,ciuilii mox Mli,ci^ua u~ naliherarum auitiitutn,i»ioregnorum Imperiof rum^ omnium maxima peflii remp. occupa, runt, amp;'tandem cùm paucorum conß)iratio ac poteatia plus quàm h^e leges ualerent tota ref^, Romana unà cum libertate concidit. Has itaijue leges uariè per authores dil^erfas in unum colli. gere decreuiinus^non ijutdem omnes ^^ute unquS à quo^uam magifiratu in libéra rep. lat a e^jenty quis enim in fenoc reàperet, ^uod cùm praflare nemo poßit, impudentis efiet promittere,/êd eas ^e ^uibus, ut in conditionibus olim, autbore Cü cerone,fcribt lblitumfuit,fciam potero'^, Nee fanè ignora alios etiam^ doéièet diligenter in bac materia uer/âtos e/fe, fed ij tarnen uel mihi nel cuiuis alteri/âtis/ùperlj; cum ad fcribendum, turn ad cogitandum relijuerunt.Jtaiy magis pof. funt de incepto ^uam pe^eRo opere gloriartt
eorum uoluntas i^uàm opera commendabilior. Sed amp;nbsp;nos quemadmodum palmamftperioribus non inuiti abripuimus, ita poflerioribus ft aut plura aut meliora adducent libenter tradituri fu~ ittus^ Reli^uos autem obtrt^atores omnem'ii; iL
A 4
-ocr page 8-PRAEFATIO.
lam uitilitigatorum,ut Çatonis uerbo utar, tur^ bam infamem omniumq- uotis çondemnatam tan ti nonfaciQ.partim confcientia negocij honafde fufiepti, partim qitia mihi prater alia fubfidia,e^ tiam benefcium reftitutionis in integrum,ficithi lapßs aut opinione mea deceptusfuero,tanciuàm minori re/eruatum eß. I« explicandis autem le^ ■gibus iflis maxime nobis ordo ille ob inuentio^ nisfacilitatem placuit,quem amp;nbsp;Pomponius fus uir do^lißimus fecutus- ïtac^ leges luxta laf tinarum literaruin progreß^um recenßbi.
mus, niß ubi qoniunéiarum mate, riarum ratio auelli eas à ß inuicem non pa.
tietur.
-ocr page 9-
INDEX LEGVM.^ |
) | |
A | ||
Acilia fsi |
■Aebutû | |
AeliäFufid . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V |
t» | |
Aelii Sanéiia |
4: | |
Aclii S^ntu |
4' | |
Aemilii S4; |
Antia |
84; |
Antonid iu/iiciaritt |
5^ | |
Apuleia de ciuitate |
.. - |
4?* ' |
ApuleiaMaieftdtis |
li* | |
Aquilia 6. |
Atcrina |
i^ |
Atilii '■ |
Aainta |
6t |
Aurelia iudiciaritt |
■ 43. | |
Aurelia de tribunis |
y» | |
C | ||
Cacilia amp;nbsp;Didia |
%. | |
Cacilia Repetundarunt | ||
Calphurnia Ambitus |
S^73: | |
Calphurnia Repetundarum |
i7t | |
‘Campana i3. ’ |
Canuleia |
*4- |
Caj?ia agraria |
s |
8. |
Caßiade ludicijs populi | ||
CaßiaTabellaria |
3Î’ | |
CinciadcMuttfribus |
»4: | |
A |
INDEX.
^liUtiiitdeSenatu C^ioduileCen/ôrAus
Clotiii de Colleçüs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
Clodii de ScrAis
^AdiiJnimentarii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;o .q.',
(^iodinMonetiria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Cceliit 'Tabelltriti
Cornelia amp;GellU
Cornelia Agraria Cornelia de Falß
Cornelia de ijs lt;iKi legAusJohfuntw
Cornelia de Iniurijs
Cornelia de Profcriptione
^oritelu de Sicarijs Cornelia lndiciaria
Cornelia Maiefiatis Cornelia Repetundarunt
IDtdiaSumptuarta
* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Vuel-
-ocr page 11-
INDEX. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1X^4 |
INDEX
J«/MAgr4rw |
«8, 75- |
lulia de Adukerijs |
8o: |
.iulUdeAnnonn |
68Î |
lultadeCiuitäte |
4*’ |
■ Julia deFanere |
7^- |
Julia dej^ihertatibu! | |
. Itdia de Maritandis ordinij^us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raf | |
.JidiadeSacerdotijs | |
■Julia deVi | |
Julia ludiciaria | |
Julia Miieftatis |
9^' |
Julia Peculatus |
6ó» |
Jtdia Repetundarui» |
99' |
.Ifdia Suntptuaria |
sy- |
Julia Theatralis |
8»; |
Junia amp;Licinia | |
Junia Annalis |
38' |
Junia Norbana | |
Junia Vellea | |
•XS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E |
. i |
LeSioria de Minoribus |
«7* |
'.J^kinia amp;nbsp;Ebutia |
c.;.... .-A / S^* |
.L^iftia^Fiwia |
• |
J^cittia |
INDEX.
^icinii Communi Jiuidundo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i *^87.'
i'icinia de Sacerdot^i ; 111';'' •
^ieinia de Sodalitijs lt;■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-'-$gt;•*
^rconis de Ambitit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•■
Mtnilii de hello M-ithridatico
^«ftihiide Suffragijslibertinorunt Minlia
Demmin de Calumnidtoribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 9*î.
N
P
F4ft4
-ocr page 14-
INDEX* | |
'Paf ix ie litre ciuitatis |
41t |
Pafià de maritandisordiitibits | |
Pxfyrix deNexis *■ | |
Paf^ia de reficiendis T ribunis | |
Papy/ta dep.erxndis xÿris | |
PafiyrU Monetaria |
96: |
PipyriiTabellariti - |
34’ |
Pedia deinterfeSioribits Clt;iefaris |
Î’Z- |
Pétilla Ambitus |
73* '! |
Petilia Peculatus „, t s. |
r |
Petronia v -' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7. v |
97gt; |
Phdipfi Agraria | |
Plautia Agraria |
»7' |
PlautiadeVi |
ƒ»' |
plautia Itfdiciaria '-'.v |
47- , |
Plautia rof^atio |
5^^ |
Pompeia Ambitus |
74’ |
Pom P eia de Qolonijs | |
Poinpeia de iure magflratuum |
10t. |
Pompeia ludiciaria |
48: |
Pompeia Parricidij |
99’ |
Pompeiac^uceBithynisdataeji |
tooJ |
Portia de ciuium libertate |
tolî |
Ptibliliit leges |
lt; 103. |
Pupia |
INDEX
PupiitJeSenatnhabenJo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;top
Qi, QfcWfM h^KrÎA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jlî
R Rowk/pm de Triumuiris
PofcuTrutnentarin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tofî
P-ofcta T heatraîis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®tî
S
Setnfronia Agrarta
Semj^ronia de atate militari
Sempronia de libertate ciuiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot:
Semproniadelocatione Aßa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to9t
Sempronia de popfdi
Semproniadeprouincijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tort
Sfnlt;j7jlt; h^arii
SerKilia îudiciaru
-ocr page 16-index Sulkni amp;nbsp;Carbonis kx ~ Sulpitia leges
T
Tarpeia
Terentia amp;nbsp;Caßia .' -.n'T Terentilla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ .
Thoria Agrariii
Titta Agraria. j
T/Ym lt;/e Jonis amp;nbsp;muneribus Tieia de Pronincijs C^uaeßorijs Titia amp;nbsp;Cornelia de Aiea ' -p TttlliadeAmbitu
V
Valeria de liber fate ciuiutn-Valeria de Profcriptione V aleria de Prouocatione
Valeria de Qjfadrantefolneado ValeriiX leges reliipax
Varia de Maießate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 'I'
Vatinia
Viaria Cnrionis
Vaßellia
■Voconia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' t- .
Voleronia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'
-ocr page 17-LEX AELIA
ÏVSIA, ET LEGES AD lYS FERENDARVM LE.
^unt pertinent,
VM EA SIT LIBERA-rum ciuitatum conditio, ut ßne tni gna legwn copia fiariter amp;nbsp;metit jalute e^e non poßint, magna hoc cura ueteres prouiderunt, ne leges à magißrati~ hus paf?tm ac temerèferrentur^ Itatj^ multa di^jx» fuerunt uiri lapientißimi de iure atcj^ tempore le^ gum rogandarum, nbsp;nbsp;nbsp;ambitioforum magifira-
tuum aâionibus ^uafi propugnaculd lt;jult;edant obijciposent. Ex /jzifunt etiam leges quxdant ad hoc peculiariter latlt;(, ext^uibus prima janè * fit helia lufia, quie iubebat, ut ijuoties lex alù ^ua à quocunj; magiflratuferretur, iiira inter^ ceßionum,au^iciorumq;feruarentur,'^j‘ ut eut, cunc^. obnunciare liceret legem roganti. Teren^ diC legis cau/à fuit,ijuod antiquitus Tribuni ple^ bis, quiTributis comit'ijs leges ferebant, ad au^ ^iaorum religionem non ajtrtngebantur, cuiu/ 7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß
-ocr page 18-LEGVM ANTIQ^VARVM rei iiahor eß Dionyfius Ylaliatrnxlleus.'Eft igi-tur per hxnc legem Tribunitijs a^ionibus tjux/i frenum quoddam iniecium, cùm illorum non mi nus qudm reliquorum magißratuum ii£iiones ob nuntixtionibus tollerentur^Obnuntiationem iu~ tem^tefe Donato,uocabant antiqui,cùm malum altquod,feuumq; omen nunciatuf,ut cùm tonu-tfet,autfulmen uifum e^fet. QMre cùm tale ali-quid à collegio augurum, aut Confule, Pr^cfore ue nunciatum ejjet, concilium popult dirimeba-tur,nihilq;eo die agi phas er at.Cicero in Yatini umt Ni;/« ex omnibus tribunis plebis,qui- J cunque feditiofi, tarn audacem audierisfuilfe,ut nbsp;nbsp;j
unquàm contra legem Aeliam aut lèufia m concilium conuocaret. Ét idem in oratione pof reditu in Senatu,/ententiam legispulchrè comple^i-tur ; Qtioin/peéîanteacfedentelegem tribunus ; plebis tulit, ne au//gt;icijs obtemperaretur, ne ob-nuntiare concilia aut comitijs, ne legi intercede-re liceret, ut lex Aelia 7ufia ne ualeret,qutt maio res noflri certiflima fubfldia contra tribunitios furores e//e uoluerunt. idem de prouincns conflt nbsp;,
laribus : Cjtare aut uobis flatuendum e/i,legem A.eliam manerc, legem I. ifiam nw e/fe abroga-, tum^
-ocr page 19-CATALOGVS. *
tim, MO« omnibus faflis legem feiri licere, ck« lexferitur de ccelo^fcrMri, obnuntiari,interce-dilicere,
Lati eß iutem lex ab Aelio amp;nbsp;Tußo Tribu-nisplebis. Scribitauiem Cicero in Pißnem,cett tum annis legem hanc in repub. retentamfuiße, priußquam abrogiretur i P. Clodio. 5i igitur à confulitu A. Gabinijamp;L. Pifonis computatio ßit^incurret legis huius latio in ea tempora, qune poßinterfeilos GracchoSjamp;antePunicum bei Ium tertiumfuerunt.Meminit huius legis Afco-nius in Pifonianam, Cicero libro t.amp; 4-ad Atticum^t in oratione de reß:onfis Arußiicum.
Sequitur hanc lex Cacilia et Didia,et ipß ad CacL iusferendarumlegumpertinent, exhuiufmodi In caufa lata. Solebant Tribuni pl.et ij,quibus roga l^dii» re legem phas erat,plura fub unius rogationis no * mine ad populum ferre, amp;nbsp;plerunq- utilia cü per niciofts,bona cum malis coniungere,qua rations febat, ut plebes fepe propter ea, qua ßlubria e-rant in rogatione j rtwm mala lubere cogeretur, non difiungentibus ea-Tribunis pl.Exemplueui denseßapud Liuiu li.6.ab V.C. Inter priorem, inquitfdiüaturam abdicatam^nouamq; à Manlio
B
-ocr page 20-LEGVM ANTIQ^VARVM ïnitjm,ah tribunis ueluf per Interregnum concL lio plebis habito, apparuit, qu^e ex promulgatis plebi qui£ Ijtoribus gratiora effent. Numdefce^ noreatque agro rogationes ittbebant, de plebeio (o'fful.tu aÜicabant, et perfedia utraque res ef. /èt, ni tribuni ff in omnia firn ul cgtffùlcre plebem dixiffent.CautUm igiturlege Caciliaamp;' Didii fuit, ut de ffingulis rebus ffparatim,non de plurL busconiuniïimadpopuiumferretur , praterett ut leges trinundino rogarentur. Cicero pro do^ tno juai Si quod in cteteris legibus trinum nundi num effe oportet, id in adoptione fftis efl triunt effe horarum,nihil reprithendo. Sin eadem obffer Uandafftnt, decreuit Senatus M. DruffilegibuS, quce contra legem Cceciliam Didiam lata eff. Jent, populum non teneri^ Idem : Cjadffi etiam pluribus de rebus uno ffortitu tulifli, tarnen nè ar hitraris,id tjuod M.Druffus in legibus fuis plcriff-que, bonus ille uir M. Scaurus, amp;L.7. CraffuS conjularis non obtinuerant, id te poffe omniunt facinorum ac fluproru omnium decumis et Clo^ dijs autboribusobtinerefEtpaulàpd/l: Quaeff quaß alia uis qua Jententia Cacilia legis amp;nbsp;Di dta, niß had ne populo neceffefitin coniunSlis ’ rebus
-ocr page 21-CATALOGVS. J re bus compltfribus , aut id quod nolit reciptre tut id quod uelit repudiare. ida^enus Cictro.
Legem autem tulerunt Ccecilius Metel. lus,amp;T, Didius V iuius Confutes annoV rbis condult;ie (excetefimo quinquagefmo fexto-Mam banc legem inter conjularesuiiq^egesrecetfet Cicero pro Sefio. Meminit etiam Pbilippica
Cceterùm his duabus legibus Cicero pierun- lunii que luniam amp;nbsp;Liciniam adiungit, ut in oratio- Li. neproSeflio,amp;lib-4 epiflolarumad Atticum^ cinia» Videtur autem de tempore ferendaru kgum la -ta effe, ne fcilicetfefis diebus cum populo agere tur,aut lex aliqua promulgaretur,quod etiam an tea fieri folitum, pofiea noua hac lege confirma, tum amp;nbsp;reduSium efi. Scribit enim Appianus It. tro i.debellisciuilibus, L-Sullam,amp;' Qk.Po»» peium Confides,P.Sulpitio tribunoplebis pemitt cio/iis leges promulgante, plurium dierum iu/ii. tium acferias indixiffe,ne T ntnMo interea de ’c ge agere phas effet.
Lata efl lex à D. Junio Sillano, nbsp;nbsp;L.Licinio '
MxrezM Coss, anno urbis conditte fexcentefimo nonageftmofecundo,unde etiam Cicero Philip-pica f.penèrecentem earn uocat’Me autem pcena nbsp;nbsp;nbsp;•
' B Î
-ocr page 22-LEGVM ANTIQ.VARVM
deefjet committentibm in bas leges, confiituU erlt;tnt iudicii, quihus conueniebttntur trdnfgreP ßres amp;nbsp;puniebantur.Cicero ad Atticum lib.4gt; Nunc ad ea, quiX dmeris de Catone. Lege luniti Liciniaßis abßliftunt. lußa ego tibi nuncio abfolutum iri. Praterea leges contra has latns ipß iure inualidœ erant, ut colligiiur ex oratio^ ne Cicerortis pro domo fua, amp;nbsp;innuit Quintilbt nus lib. z.his uerbis : Aut enim de iure dubitari fotefl eius (^ui rogat,ut de P, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non rL
tè Tribunus créants effè arguebatur : aut de i
• pßus rogationiSjijuod eft uarium, fiue non trino forte nundino promulgata, fiue non idoneo die, fiue contra interc^iones, uel außicia, aliudûe ' quid ,lt;j^uodlegitimèobftatjdicitur lata effe uel ferri.liis autem leges omnes una rogatione fußit lit P. Clodius in T ribunatu fo, qua quidem rogatione Cicero cenft uniuerfam rempublicatn ejjedeletam. LtproSefiiodeeademlege Clodif loquens:Mitte,inquitjeam legem,qult;£ omnia iura religionum, außiciorum pote/latem, omnes leges, qua funt de iure atq^ tempore legum ro-gandarum, una rogationefuflulit. Lex Caci-iu etDidiaperperttm apud Cicerqncmlibro 4.
«i
-ocr page 23-CATALOGVS. 4
Ktticum legitur Ccelii et 'Dii{id,c^uettisdtno~ dumamp;in Vatiniumfali'àimj^rejjitm efl,luliaet Ltcima pro lunia e's' Licinia.
LEX AELIA SENTIA.
E X Aelia Sent ia ad ins anile per tinuit, traslat enim de heereditati bus, habetqiîe uarios articnlos per lurifconfultorum libres paßim di •fperIbs.Primùm igitur amplms c^uàm unu htere-. dem neceljariu fieri ne tab at. I. Qjùfiiluendo.jf» dehteredibus inftitnendtsAtem libertatesTefia-mento dari,aut haeredes inftitui fieruos in fraude creditoruntprohibebat,certum'lt;:^ modunt wanu~ tnittendi conftituebat^minoribus uigintiquinque annis dominis.l. Siis.ff.deheeredi.r.s inA' L in fraudem.C.de T efiamentaria manumifiione,amp;‘ 2n/l. per totum Titulutnt Ç^ibus ex caufis ma~ numittere non licet. Praterea cauebatur, ut fr duo, pluresûe ex eadem caufia hæredes/cripti efi. fient, quifi^uis primus ficriptus e(fiet,keeres e/fiet,L i.C. Qjii manu', non pofrunt. Pofrremô iueebat lex, ut fil efret donatio fiatla inter uirum nbsp;nbsp;uxo~
re,fii res tradita no efret,lt;amp; maritus in frlentio il^ lo uitam finifret, ne midierrei uendicationépt^
B 4
-ocr page 24-LEGVM ANTrQ_VARVM tnortem ntitriti hiheretjed exceptionem tiMMi fi non poßideret contra petitores, ut habetur itt Con/ïitutionibus ]ujiiniani,lt;luas Au tent i cas uo cant, conftitutione i6i. «tietiam dicitImperator, Rempublicam banc legem a corpore legunt Ittarum ablegaffe.Pleruj; putant legem latam eße à Con. Sext.kelio Catulo, amp;nbsp;L'Sentlo Saturnino Augufti temporibus. guibus et ego affenti-rimalim.biamlegem Aeltam San^iam cuiusiH Topicis meminit Cicero diuerfam abhacfuiße arbitror. Jubebat autem ea aßiduo uindicem eße aßiduum,id efl,locupletem locupleti.
LEX AEBVTIA.
■; E G E Aebutia XIJ. Tabularum ' ius in locis quibufdam corredium atlt;jj emendatum fuiße uidetur.Gel liuslib.i6.cap.io.Sedenim,inciuitf c'm proletarij, atque aßidui,amp; Sanates,amp; Va. des/jr Subu ides,^ tä^inticpumcp- aßes,lt;^^Ta. Hones,ir furtorum quaeßiones cum lance amp;nbsp;H. cio, omnis^ illa duodecim Tabularum antüjui. tas, niß in legis a^iionibus Centumuiralium can far um, lege Aebutialata conföpita fit, /ludium fcientiami^ egopraftaredcbeo iuris amp;legnm,
Mcum^
-ocr page 25-CATALOGVS. f ttocumij-earum quibtts utmur.Pratcr hunc Gel lij locum nihil de hac lege inueni, cx ijuo tumen fatis conßat legem X H. tabitlarum lege hcbn^ MimmuUtimfuilJe.
LEX ATERINA.
EX AffT/HÆ circd multas uerfatur, Multa autem nomen ab Ofcisacce efijfic enim eorum lingua pee ^^nadicebatur,non tame ijuauis,/ê(i pccuaria tantum ^authore V arrone.l^am cvm le^ gum antiquarum pana non niß pecore conflarec authore'Pliniolib.'^^. cap.t.lt;amp;lib.t3. cap.^. re^ Hè earn Ofco uocabulo MulHam uocauerunt. De re autem mulHatitia tres leges latas efje inue nio. Extjuibus primam tulerunt Sp. Tifrpei«s Capitolinus , nbsp;nbsp;nbsp;J\.. hterinus Eontinalis Coss,
unde etiam ipfa lex tarn T arpeia auarn Ater ma dicitur. Cuiare autem lata pt, oflendit Gellius his uerbis; ConieHare autem poßumuSytjuod Jta ha tunc effet armenti^ißima, multam^; quæ ap. pellaturpuprema, infiitutam in fingulos dies dua rum ouium,triginta boum, pro copia [cilicet bo. um, ouiuma^penuria. Sed cùm huiuftnodt multa ipecoTiS armentitpùe afiimata à magifiratibus ef,
B $
-ocr page 26-LEGVM ANTIQ^VARVM ftt, adigebintur oues bouesa. alias farm frecijf tliàs mmoris,ealt;jHe resfaciebatincetftakm tnnh tat parMionem. Icdrcô foflea lege Aterina co)t JiitKtlt;£ßint in oues ftngulas aris deni, in boues ttriscenteni.EtFefius:Quiei)ecudes,inquit,[gt;o fieaquàm cere fignato ccepit mi pop. Romanus^ Tarpeia lege camum efl, m bos Gentuflis, ouis JDecuflis ceflimaretur. Ex his fatis conflat hanc Jegem de ceflimatione multarum latam efle. rm tered chw ante hos Conflules flolis Confulibus ius fuiflet multce dicendcejflanxit lex mi id omnibus tnagiflratibus liceret^utflcribit Dionyflus Uald carnafleus. Alteram autem legem idem Eeflus let tarn efle flcribit de modo multarum à T.Menenio Lanato, amp;• P. Sexfio Capitolino Coflfl. biennio foflquam Aterina lata efl. Tertiam prceterea ipflam de ceflimatione pecoris latamfuiflfle LiuiuS fcribit anno uiceflimo quinto pofl Aterinam.Vef ha Liuij hcee fluntlih.4..ab urbe conditaiLegentt incpuit, de multarum ceflimationepergratam po^ pulojCuaTribunis parari conflules unius ex collegia proditioneexcepiflflent , ipflprceoccupaue-runt ferre. Eueruntautem Coss.L.rapyriuSfi^f L,lulius Tullus, Vtrum autem hi Cofl-eeflimit-tionein
-ocr page 27-CATALOGVS. 4
tîonem ex lege Aterind conflifutant mutauerint, Mt ip/e Liuius , cira hac tempore Je/cribenJ^ tteghgentior à multis iiccußtui,(iuod Aterino et Tarpeio tribucndum erat, his attribuerit, affir-Mare non poj]'um. Q^re de hoc prudentiores uiderint,
LEX ACt.VILIA.
-----EX AcpuiliajinciuitVlpiartuSjod mnibus legibus, qua ante fè de da-i tnno,iniuria,locutlt;ie funt, derogatt !fiue duodecim tabularum, ßue ali£ qua fuerunt.Legis tria capitafuerunt,ex quibus f'ecundum,eodem Vlpiano authore in deluetudi-nem dbtjt. Primum autem ac Tertium in Iuris ci uilis uoluminibus abundè explicantur. Tuit aute etiam altera lex Atjuilia, de qua Cicero in Brutoquot;. Atq^ eodem,tnquit,tempore accu/ator de plebe L.Cafidenusfuit,quem ego audiui iamfenent cùm à Lucio Sabelio multam lege Aquilia de iu-flitiapeteret. Pac lex cuiufmodifuerit, legere me nonmemini. Illa autemfuperior plebi/cituf jt eftt lata ab Aquilio Tribuno plebis»
-ocr page 28-lEGVM ANTIQ^VARVM
LEX ATINIA«
ni EX Atiniti deiureciuililM efï,iM ; thore Cicerone a^ione j. inVer-^ ? rem. Pertinuit autem proprièad ______i Vfticapiones. Dicitentmlex Ati-nia-, Pemfurtiuam ufncapinoiTpo^e, nifiinpo^ teflatem eius, cuifubrepta efi, reuertatur, t^uod fie accipendum eß, ut in domini poteflaté debe^ atreuerti,n5 in eius cui/ubrepta efl, l. Seijuitutf l.Nonfolum.jf.de Yfucapionibus-lnpotefta-tem autem domini remfurtiuam uenifje uideri et fi eins uindicandiX poteßatem habuerit, Stbinus amp;nbsp;Caßius dicebant, l-poteßas. ff. de uerborunt fignißcationibus. Prohibcbatur igiturlege Ath niafurtiuarum rerum Vfucapio , undeetiamin tafcriptumfutffe Gellius tradit : Cjiodfubre^ ftum erit,eius rei perpétua authoritas eßo.Sigtti fcatenim h'.c authoritas, ius rei fute uindicandiC ^u-ilibet Vfucapione remota. V nde et in legedu--«dectm tabularum : Aduerfus hoflem perpetui ituthorltas.in :nftitutis.§.furtiult;e de VfucapiQ-n^ibuifabi) legit ur pro Atitüa Atilia^
LEX
-ocr page 29-CATALOaV/S. y
LEX AVRELIA.
i.AVRELIVS Cotta,qui Cort ^1/«/ eu L.Manlio Torquato fuit, k~ ■ 'gemtulit,uttribunisplebislieeret poflea alios magißratus eapere.Ni L.Sulla Di^tor, oeeupata per dißimfionem cL Uilem repub.memor quid ipß aliquando à Tribu nis pleba-paßus eßet,lata lege tribunitiam pote^ fiatem uehementer debilitauit,atq. inter aha con ßituit ut qui tribunatu plebis eepißet, alios ma., giflratus poßea ne gereret. Cuius rei authores Jûnt,Appianus lib.t.bellorum eiuiliumjamp; Aßo nius in Corneltanam.
LEX ATILIA.
IC VI, inquit Imperator, nullus omninotutorfuerat,eie{abaturi» iftbequi(!emàPratoreurhano,amp;‘ maiore parte tribunorumplebis ex lege Atili a.unde tutor ita datus Atilianus dieu tur.Pis uerbis etiam Liuius aflipulatur libro ^9, de Pifjtalalibertinaloquem : Q^ineoproce(Jê^ Wf confuetudine capta utpofipatroni mortem^
-ocr page 30-lEGVM ANTIQ^VARVM
in nullius manu erat tutore à Tribunis Priitorepetito, cùm teflamentumfaceret,ununt Pbutitim infiitueret.Plt;ec Liuius. Caterum cùm hac lege nei^ de cautione à T utoribus exigendat rem faluam pupillis fore, nequecompellendis tu^ toribus ad tutelce adminiflrationem quictpuam cautum eßet^ tutores dare ex hàc legedeßerunt» £t primo confules pupillis utriuf^;/exus tutores dare ex in^juifiiione caperunt, ^uod à Claudia primùm inßitutumfuif 'e, Suetonius in uitaeius fcribit. Poßea autem ex Conßitutionibus Prin-cipum Prarores T wfor« dare cceperunt.Capito linus in AntoninophilofophoiPratoremtutela^ rum primusfecit, cùmante TutoresàConfuli-ius poßerentur, ut diligentius de T utoribus tri {iaretur. Ex bis facile patet,legis Atiliee fandli tinem à Claudio Ceefare abrogatam,cuius deinde conïlitutionem fußulit Antoninus.Cceterum tnagißratus qui Tutores dare potuerunt,praeter fraedidlos, enumerantur ab Vlpiano inl.i.ff. de Tutoribus amp;nbsp;Curatoribus datis ab bis qui ius dandi babent : Proconful,Prlt;!eßs,Prafedlus
Proconfulis^omnes magißra-tus municipales.
LIX
-ocr page 31-CATALOGV!?. ' nbsp;nbsp;«
LEX CASSIA AGRARIA, relique leges Aguris. _ Grarne leges, nbsp;nbsp;nbsp;maximisfêin^
I fiermotihus'Romanam'Rentp.cS, ; cu^erunt^initiumfumfferZtàSf» ; Ct^io Conßtle, anno urbis condi tct Jucentefttno lexagefïmo oéïauo. Nantjue^ ut tradit Liuius, nbsp;nbsp;nbsp;eo tempore fœdus cum Herni
j cis idiumfui/lêt,^ ijs agri partes dua ademptœ ejjènt,füllt legem Sp. Caßius,uti ex eo aff-o dL tnidium LatiniSj dimidium plebi diuideretur» H«ic largitioni adijciebat agri alK^uatum, lt;juenf publicu à priuatis poßideri criminabatur.Aüio^ nibus Caf?ij cum fenatus amp;nbsp;collega, tum ex cL uibus Optimus incorruptißmus aduer-fabantur^fed nec ip/a plebs muncri maximopere fauebat. Nam largitio prudentibus di/})licebat, alijsuerö/ordebatmunus , ^uod Ulis cum/ocijs commune effet. EtProculusVirginius collegit Caf?ij uociferabatur non agrum populo, fed re., gnum, CUIUS tu maxime inuidiofum nomen erat, Caßio (fuieri. Qhlt;£ nonfrußradiéia uiderett tur,ipfe Caßius effecit. Nam ut fibi ciuium ani^ tnoSf^uos ob communicatum cutnßc'ijs agrunt^ infen/io..
tEGVM ANTIQ^VARVM in^fHjlorcs haheiat, rcconciliaret iußit ut pfS Siculo frumento pecunia accepta plebi tefiitue^ tetur. ; d ueró baudpctis ac prcefente regni mer- I £edem a/^ernata plebes eß. it Caßius ubi primÜ magifintu abtjt,die perduellionis didia d Cctjo-He Fabio, et L. Valerio C^uceßoribus damnatutf ttecatus^ eft, bona eius publicata, cedes dirutce. Sunt tarnen quißcribant ipl'um patrem Caßij do^ tni cognita cauja uerberatum ßlium necajje. H«-iupnod i exit um Ibrtitus eß primut agrar icc legiS lator,(puem populus ob dulcedinem agraricé lar-gitionis mortuum magis, quam uiuum amauit. Indealiquandiuquiesßiit, quam tandem nimii faucorum opulentioruauaritia amp;nbsp;cupiditas tur bauit. ISiamijagrumpublicum,quemexhoßi i US ceperant Romani, citm indiuißis efßet,omnS ferè occupauerat, nec contenti agrum publicum reipub.auertiße,etiam priuatos pauperum agroi ß.nitimos partim precio redemerant, partim mi -tus extorßrant,ßoli'q; immenß camporum ßgt;acia tontinuantes, tenuioresomnipropemodum a-^o eiecerant. Quce res cùm uulgô iadiaretur,amp; in magna inuidiadiuiteseßent, datuse/i locuS tribuniti^s adiionibuSf mox^^ anno urbis condh
u
-ocr page 33-CATALOGVS. 9 tiè trecmteßmo feftuageßmo ocIkuo C. Lid- LeJ^ hiusStoloTribunusflebis ac/inuanfeL, Sextio Lici~ collega, agrariam legem ßmul cum alijs duabus nia a -ad populum tulit. leges cùm pro plebe con grana trapatriciorum opes lat^e efße uidererituf, ingeH ti certamineres inter Or dines a^a eß, aded üt ob \tribunitias iriterceßioties reßgt;ub.continuo quitta ijuennio curiili magiflratu earner it, Uetantibui tribunis comitia haberi, nißperlatalegei rurßti patribus ingetiti ardore pró dignitaie bonii ßuis dimicantibus.Cuiusrei et Liuius.et Appia-nus,et Trebellius Pollio aUthores ßint. Tandem uero, cùm riullus contentiohumßnis eßet, ceße-re tribunitiiC perßuerantix Patres, leiti^Ke bi bancßententiam perlata eft ut tradit Appianus lib.i.debellisciuilibUs: Ne quis ultra c^uingenta iugera dgri poßideret,neüe pccoris maioris ultra centum,minorisultra c/uingenta capita haberet, H/i adiungebantur capita ^èruorum ac in^eiiuo-rum, lt;jult;£ quis ad eußodiam ä^ri pecorisq- certo numero haberet. Inhalte legem omnes magiflra-tus iurauerunt, iudiciumcj^ cum peena conßitu-tum eß in eos,ciui in legem commißßdtt.'f^on ta tnen tanti uel religio lurißurattdi, uel pecnafuitf
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C
-ocr page 34-LEGVM ANTIQ_VARVM
mox alitjM infraudcm kgis, docente ttUJfi tM,excogit4rentur. Primus'^ iffè legißtaoti ctti f curlt;e ejje debebat, ne ^ui/^u/fr» fententum legif ciTCttmuentretydolut»,ciM legis uitn eluderet,ex eogitiuit.l^am citn mille iugeri poßideret cort. tra legem ,ßlioemancipatQ quingenta dédit ut non anus/ed duo poßidereuidercntur. Sedde^ , teéia fraude à M..Popilio Lenate Tribuno accu-ßtus, primuscyfui lege decem millibus aris da-mnatus ef. Meminere huius legis Liuius lib. 7-e£ff 4.4..Gellius ltb.7.cap.y Valerius Maximus i lib.S.cap 6- Plinius lib, i8. CÆp. j.
Poflhanc legem diu de agrorum diuif one nbsp;nbsp;‘
Qw/« nihilattentatumeß,doneeQ.Quintiusflami-tiiA- niustribunuspleb annis aliquot ante bellumPu ^aria nicumßcundumdeagro Gallico amp;nbsp;Picenoui-ritim diuidendo ad populum inuito Senatu ferret,ut feribit Cicero in Lucullo, li-ex tarnen per-lata non eil. Nlt;t»» Tlaminium,cùm nullis optima tum minis,amp;ne exercitu quidem aduerfus fe co fcripto terreri poßet,pater ßus concilium plebis habentem de templo deduxit,adiionem^ depone recoegit, uttraditCice/olibrofecundode I»-uentionr,et Valerius Maximus libro ó.capite S»
-ocr page 35-CATALOGVS. «b
Hmäc iHtf m Tlimtnium, qui pofiea ad T hrafime hu/n malèreMp.gel?it,ualuil]e dicendo ad fopu~ Ium Cicero in Bruto fcrihit, cuius forta/Jefacul titisfiducia a£iionem hancfu/ceperat.
Sequitur hinc aha lex Agraria Sempronia^ qUif ip/a maximorum in haha motuum cauftfu. it,ftiitde multorum malorumlèminarium.Ç^a frotM re ahquantö diffufius de illa dicemus, con/lat e. nmt auaritiam diuitum,inopiam Italorum, durL tiem 5f natus,amp;ambitionem etiam ex aliqua par te Cracchi his mails initium dediße. Bello igi. tur ^umantino,quod Mancinus Conful aduerf^ fortuna geßit,T iberius Gracchus Numantia u- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
ÇiU‘ffturam geßerat, rediens, quaquauerßus iterper Italiam faciebat, ab Italis appellabatur, qui diuitu fraude agris poßeßionibus'(^ fuis pulß p adextremaminopiam mi/èriamq^peruenerant^ it erant utiq^ cum lamentationes amp;nbsp;querela eo^ rum auditu miferabiles , tum facies affeâufœ^ Ja.Turbata matres in uia procurrebant esd^au-ßa ac propemodum eneüa fame,orantes ut iant uix taierabih miferia laborantibusßibueniret.Jn de oiienfis ts^tntibus uociferabantur, tollere Je li ieros injfen ati^fubfidia reipub, quos aut nunq
C X
-ocr page 36-LEGVM ANTICLVARVM ndfc^aut ncttos perdere mclins ejJet,lt;jHd)n inopii acfdmeahjumi. Ipfi dntetn uiri uulnera dc acd-trices polttd uefte denuddtttes, commemordbdnt numerum (iipendiorum^atcj- etidm imperatores, ftib quibus miiitdtierdiit, per omtiem atdtem pro Rep.hoßibus obieSioi,dc unlneribus exhauflo^, cùm domKth tdttdetn qudß in pdCdtum redijjßent, inßsedißimnm ac intolerdbilem hoßem fdment incidiße, cxteris duidem perddldßipendid ßne ntdlorttm dfferre,ßbiuero principium,ddeö ßdtL US eßß inter hoßilid teld dtcy in ipßd acie,(j^ndm iti ter uxorum,liberorumcj.ßdme tdbeßentium cU-mores amp;nbsp;eiuldtus uerßiri, lußosß^uotidteprd aris amp;focis ditnicdre, quipducorum cupiditdte ans ^ßocis, diuinis humanisb^omnibus eßent euerß. Êlt;£ igitur atqueßmilesßciorKm querela uehementer Grdcchum permouebdnb îuit enini uir ille animi inprimis mißericordis, tlgquot; popula-risßdcundia nobilißima,forma praterea aCge-Here amplißimo.QudS animi corporis^ dotes in eo admirati Itali, ad ipßm potißimum deßderia fka detulerant. Augebat indignitatem rei multi^ tudoßruorum, qui per omnes agros dißgt;erß alt;d agriculturam erant^etpropemodum potiore cort ditionCf
-ocr page 37-CATALOGVS. « ditione,lt;iuàm ingenui utebantur. Nee tarnen Gracchus primo quic'^ mouit, cùm magnitudi-ne ret cleterritus,tum opibus eorum,quorum po^ tentia, fi fufciperetur aüio, proculdubio irnpu-gnanda erat. Cùm autem paulo poft caufa Marei ni ftedusi^ Numantinum in Senatu tradiaretur, decretum^ effet, ut tam ignominiofta pax reftin deretur nbsp;nbsp;nbsp;authores fcederis per Raciales nudi
traderëtur^uehementer commotus eft Gracchus. Cùm enimfcedus illudfteret per ffgt;onftonem, no folùm ipfte cumlegatis, TribunismilitaribuSy C^aftoribusq; ffgt;oponderat, ftdetiam priua~ tim Numantinis, qui eum ob patris memoriam colebant, promiftratipacem Senatum ratam ha- . biturum. Intelledia igitur Senatusftententia ,ft~ mulq^ amp;nbsp;rei ipftus infamia, quôd ftdem ftuam a-, pud Nu/nantinos periclitari uidebat^amp;' deditio^ , fiismetuconftematus: Senatui infen/ùs efje cœ^ pit; utq- acceptam iniuriam aliquo modo uindicit ret, Tplebis petere inftituit, ex quo magiftratuueluti ara quadam impunè optimati-bus inftultaret.Mox'q- ingëti populi ftudio T rib. PI. creatus legem Àgrariam inuifttm Patfibus promulgauitßperqi ea re CQncionem habuit. In
C y
-ocr page 38-tionu laborumq-ßoeü effent,
LEGVM ANTIQ^VARVM ^«4 conqueßui Italos, qui fanguinis gentis^ | (lusdem CUIUS amp;nbsp;Romani, omnium expedi^ i indigne à pauas o^ fulentis^quihus uirtus atcy ußus in rep.nullus,cu~ fiditas immenfa effet, abfumi, atq^ ad extremem nonfolùm inopiam ,ffdetiam defferationemre^ • digi, cum ob fa^ionem diuitum nemo patroci. nium amp;“ cauffm miffrorum per tot annos focio^ rumßifceperit. Pofteaffrudium gregum multi-tudinem deteflatus, primùm oftendit eos ad rei-fubliCiX munera, quibus Imperium totum fuffi-neretur, adhiberimoremaiorumnonpoffe. Deinde amp;in perßdiam eorum inueiius commemo-rauit, quantos nuper in Sicilia tumultus bellum Seruile excitaffet, nec prouincias tantum feruili lus motibus agitatas,fed etia in ipßa urbe ffruilis audacia ati^fceleris ueftigia apparere. Hlt;ec cùm uir copiofus et gratioffus ad populum magno cum affenffi audientiü peroraffet,legem promulgauit in hancßententiail^emini habere agri ultra quin genta iugera Heere. Si quis autemßlium habeat emancipatu,ei dimidiam parte attribui poffie. Ad diuidendos aut agros T riumuiros creandos effe, ^uibus ßngulis annis noui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^os in ple^
lern dl.
-ocr page 39-CATALOGVS. it bent eliuiJerent.Poflrenfô etiam hoc cautît e^af, ne quis agri modum, i^uent à Triumuiris aca^ fiffêt, uenderet : Qt^arationeplehsfierpetuôin igris conjiitui uidebatur: cwm nec egeni uende.. re quad acceperant per legem poßent, nec diiti-teiemere ali^uidultra praeßnitutnagrimodutn tuderent.Promulgata in hune modum lege^rnti. gn^e diuitum querela, ingenstumultus confècutus efi.Iniquum enim uidebatur plerisijif fe non folum agris proprijs cedere ,fed etiam uiL tas,domus^rboreSf nbsp;nbsp;huiufmodi aha ad cultu-
ram amp;nbsp;decorem agrorum adißcari plantariqite confueta,amittere.fidij etiam uiciniee commodu tateminuitide/èrebant, alijßpulchraacmoni-menta maiorum, ^utt amijjuri erant, défichant. Alij pradia à maioribus tjuafi per manustra-dita omm ratione retinere conabantur. Prlt;eîer-ea pleriijue tjuiet fuam pect(niamjamp; uxorui» do tes in pradia collocauerant, aut agros filijs de~ derant, aut ab alijs pignori acceperant, et dotes tfxoribus, amp;filijs patemam hberalitatem, fibijpfis pignora eripi conijuerebantur. Nec fànc pauciora ab egenisdicebantur, eo^ tandem res peruenit y M ciuitas in duas partes diuideretur,
C 4
-ocr page 40-LEGVM ANT-IQ^VARVM ^udrunt utraque fe ad futurum certamenprlt;£ft(-. rabat-Pofit^uam igitur diesferendæ legis uenit, Gracchus in concione multis uerbis plebem ad accipendam legem adhortatus,fcribam recitare codicem,in i^uo lex fcrifta eratjiufit. Tum M» Oélï«/«; Tribunusplebis adiuitibus /uborna-fus,iure tribunitice poteflatis intercefit,amp;fcri-liain i^fit. Ef ea ij^uidem dies mutuis certa-tninibifs amp;nbsp;nuerelis exempta e/i. Posera die Graccho injtitnto fuo legem ferenti, iterum in-fercefit O^auius, queres magnam contention nem inter tribunos excitauit, cumf præ tumul-tu amp;nbsp;/Irepitu nthil agi pof[et, (pui ex optimatL bus aderant, T ribunis fuadent,uf controuerfiam ad Senatum déférant, eof difceptatore utantur. Iturigiturad Senatum,ubi çùm Gracchus nihi^ là teguiores patres,lt;^uàm collegam ojfendifet,re ^uerfus in concionem pronunctauit,fe pof era die fimul amp;nbsp;de collegce intercefione,amp; de ipfa lege populum in fufragium mifurum. Pofleradie Gracchus de abrogatione Odiauij,amp; de lege ad populum tulit. Odiauius ea re nihil territus,fiue ^uód mutarefntentiaturpe uideretur,fiue auod populum eo proceffurumjUt magifratum fibi nlt;f
-ocr page 41-CATALOGVS.
//o exfwplo abrogaret,non putaret^denuo inter^ federe cœpit. Tum Mero Gr a cchus de abrogd^ tione OSiauij concionem hahuit, cuius (umma e^ rat:Tribunus pleins,tjui ut défendit plebem inßi tutus fit,fl oblitus officij fui, amp;nbsp;benefc'ij populi, commodisplebis fe opponat, reûè ei magifratu abrogari po/feTnumerauit deinde exempla Re-g«w,^Mitjlt;5 populus regnum ob Tarquini) fact-nus abrogauerit, tametfi diuino humanoi^ûe iure tnagis quàm tribuni plebis muniti effent. Tribus deinde in ftfffitgiu mifit, et cùm ex triginta quin ^ue tribubus decem etfeptem magifratü Oïlia. uio abrogaffent,rogauit eu Gracchus, ut cœpto uolens defifleret,nec tarne ille autpopuli uolunti te comotus eß, aut Gracchi precibus ceßit,duitt in propofito perßueraret,atc^ ita OElauiusfacL lius de magißratu,'lßntetia dimoueri potuit.Re moto Odlauio,iamqMe nemine refiflere auß, lex perlata eß, amp;Triumuiri agro diuidendo creati Tiberius et C.Gracchfet Appius Claudiusfo.. cerTiber'^,metuente plebe, nefi ad alios ea cura tio delata eßet,res tota fraude et dolis optimatii interpofita mora aboleretur. Cùm auteß^uenti ^nnQTibcrins tutnultuofiusTribunatum petens
-ocr page 42-lEGVM ANTIQ^VARVM interfe^s e^et, atch ipfe etum Appiuf deceßif-lèt,in locum eoru /ïiffe^ M. Tuluitts ïldccus coit ftldriï,e[ C’Pdpyrius Cârbo,unà cum G.GraC chofraterndrum déiionum nftdurdtore^Jiuißo^ nem agrorum moliebantur. Q«J cw» confuse o-ntnid agerent, etfeditiones praterea excitarentj Senatus às curctfione ex Scipionis Africanilèn-tentid dhrogduit, at^T uditanum Conftdem negotium ftfapere iufit, t^ui perßviia rei perplexi i ttffe atque inuidid, omiffo negotio,in rebedantes turn forte lapidas-profe£ius e^.Citm autem ftt^ tentid Scipionis in publicum emdndlfet-,uehemen ter territi ßmtTriumuiri^dtque ipfam etiam pie-bem in Scipionis odium excitdrunt,ljgt;drfo rumo re, ipfum legem m uniuerfum aboliturum. 'NeC multo poU quiefcenti ipfi uis dilata eR,ut pleriji putant, per CarbonemTriumuirum, conicid u-xore Scipionis Sempronia. Ita fummos duos ui-ros, (fuorum alter ciuilibus,alter bellicis uirtuti-hus, uter^uenobilitate,eloijuetttia,amp;- ffiritu,e-tninebant,lex agraria de Repub. fimultitle de ui-tafufulit. Mortuo Scipione ßditionesTrium-ttirales acrius exar/èrunt, iam^ kali depofita cu ' rdagrorum inciuitatem fejerec^ fiagitabant^ 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uibus
-ocr page 43-CATALOGVS. »4 quibusopmmfuam M. flaccus inpritnisfollL citus eû,t^ui£ res poflea mulsorum malorum orL go fuit. Nee multôfôRidem tlaccuscum C. Gr4ccfco,CK»i fumma imis permi/cerét,iam^ iin tnodeflius ägerent,c}uänt libera ciuitas ferre pof. fetydecreto Renatus hofies ludieati ati^ue interfe.. amp;i funt. Ç^uibus fublatis immanis illa eiuitatisfè ditiofnemaccepit.
Po/i mortem Gracehorumlexpromulgata Alitt eS,ut igros quos ^ui/^ue in diuifione accepilfet, Lex ueadere liceret,ciuod in lege Tloerius probibue. ri(f.Nec multo podl alu lexfertur ; Agro; publi. ria. cos inpoßeru non effe diutdendos, led 'ijs t^ui eos foftderent,Hediigäli impofito permittendos: pe^ cuniam autem^cj^uce ex uedligali redigeretur,ple~ bl dißrtbuend(im.ilxclex,ouu ffemlargitionis cuiu/^am habebatjà plebe libëter accepta eß,fed cùn tant£ multitudini hoc uediigal nonfufjice-ret,elufà eßplebis expediatio. Pofl^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res ne-
gligiatquefaflidiricœpit, Sp.Thoriustribunus plebis legem tulit,i^ua agrum publicum uedliga-h leuauit,atq; ita populus cum ab agris,tum à ue-£iigali exadtt.,pQß decern et quin(yannos,quàm grarùt tigtarukxàTilwioQraccbolataerat.
Cictcni/tt
-ocr page 44-lEGVM ANTICLVARVM
CæffTMw Florus contra Appianifententiatn faillit, agri modum non quingentis lugaibus, ■ fèd decern tantum prafinitùfuiffeMeminit legis agraria Sempronia Cicao contra Rullum^uhi dicit Gracchos plebem Rontanam in agris pu-bhcis conflituiße, ^ui agri antea à priuatisfue- i rtntpofjeßh ttproSeflio;AgrariamT.Grae- | chtts legem ferebat, grata erat populoi for tuna i confitui tenuiorum uidebantur; contra optima- ' tes cjitod amp;nbsp;dijeordiam excitari uidebant,amp; c« hcupletes poffefionibus diuturnis mouerentur, ffoliari remp. propugiutoribus arbitrabantur^ ik lege uerö T horia ficfaibit in BrutoiSp.T ho riusfatis ualuit in popular! genere dicendi,is (]ui agrum publicum uitiofa amp;nbsp;inutili lege uediigali leuauit. Meminit etia li.z.de Oratore,ubi de fo-cijs tradiat. Diffentit aute ab Appiano hic etiam CiceroiNam ille legem de agro non amplius di-uidendo latam à T borio fcribitthic autem de ue-iHgaliabolendo, quem nos libentiusfe^uuti fu-tnus.
Izje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Po^l hac tempora ufq^ ad quot;Didlaturam Sylla nbsp;nbsp;।
Philip nihil de agrar 'ijs legibus adiu legimus^ nifi quod. pi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cicero li,z, Officiorumfcribit^Philippum Tri-,
punum
-ocr page 45-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
CATALOGVS. !ƒ iunum pUegem Agrariam promulgafje, de cjiiit cum concionem huberet,dixitefje duo miL liihominum in ciuitate lt;^ui remhaberent» Et Valerius Maximus li.Q.cap.t.tradit Sex. Tif/a, ^ui ob Satumini imaginem damnatus efl, legem Tjtti.
tulifle^ Hlt;£ tarnen leges i^uid uolue^ rint,nemotradit,
Veniamus igitur ad legem Comeliam,ijuam tulit Didlator Sulla,publicatisij-multis agris,et ^tifne maximè’tjS,lt;luiin'Thufliacirca Volaterrasac teflulits erant, militibuS eos fliis diuiflt. De hac legeflribit Cic. contra Rullu i Sunt enim multi agri lege Cornelia publicati, nee cui'^ aflignati, nelt;^ uenditi.ijui à paueis hominibus impudent fl fimè poßidentur. Hitnc legem inuflam uebemen^ terfecerant Sudani milites cotinuandöpoflèflio^ nes,amp; pro/cribendo eos,(Quorum pradia interru pere deflinati agri modum uidebantur. Cpuod L ffl Cicero cumin orationibus contra Cullum, tum pro Ro/cio Amerino con^ueritur.
Pofl Corneham legem lata efl Seruilia ejc o-tnnibus agrarijs legibus multo uehementißima, f^uteflperlatafuiflet,totius nonflolum ciuitatiSf fedetiam orbisflatum aut concufliflet, aut mu^ taflet.
-ocr page 46-LEGVM ANTICtVARVM lex tdJJ';t. Eius fromulginda aufam hatte tradunt Sfrui - authores. èylla rerum potituf plerosi^ aduerji-Ua. runt partium, partim honorum petetüorum iure, partim bonis omnibusf^liauerat ,ratus je hac ratione non folum prxjMtbus rebus ,jèd tiamfuturis confulerepojje ,fiij, quas maxiini uduerjarios habuerat, quam fninimumamp;priua-. tim amp;nbsp;publice pojjent. Hi lt;tKffm cum amp;nbsp;multi ejjettt, amp;nbsp;nobiles etiam ex ijs quidam, po/i mortem ^ylllt;x jummopere curabant,utiniusalt;t bonapriflinareflituerentur. Sedcùmadhucuo-' Iida efjet Optirnatium, quorum opes Sylla extu-lt; nbsp;nbsp;nbsp;lerat,fa£lio’. atque ea Sullana a£ia quaji res iudi-
catasrefeindi, aUtinfirmari nullo modopate-retur : facile apparebat negotium per ordina-rios magiflratus,perqüe Senatum confci nott pojfetitaque nouum in republicaßatum, nbsp;nbsp;ex-
traordittorias poteflate's tlli atümo Uoluebant. fsd quad confeiundum illud maximè deerat^ quôdTribunitia poteftas, qux huiusmoditur-pulentas aclionesexcitare,atque introducerefo-kbat, ita debilitata ab eodem Sulla erat, ut noH uimantiquam,/edimaginem tantum retineret^ foßquam autem ea opera Pompeij Magni reßi-tuu
-ocr page 47-CATALCGV^ «lt;î
tuUiefl,fualt;j^ùeredijt concionibus tim ad fopulum apitare caperut, ijuorum inter-frat at^ Syliac debilitari, quem inuidiofis T^-rtnni Regist^uenominibKS traducebant,picbe!n. qiie orabant,nt in recupentionefortumrum rum fibi adiumento eßet. Reitcimen ftuepudore TriPtmorum, fiuedeßerutione conficiundine-gotijyfiuereuereutia atahoritite/èngt;îrus nt-^ueprincipum ciuititis ulit^uindiu extraÜJ eß. t.iutem lulio CafAre,amp; Qjt. M.tirtio Therma Coss.Tributti plebisdeßgnati principe?. Send lia Rullo, legem conlcripferunt igrnr iim,cuius dulcedine amp;fituore non diffidebant fe et plebem tenere, amp;nbsp;optimätium uires perfringere pojje.
I Prlt;fftrea, ut ipfis etitm SulUnis minusfuße^ii eßet,capita omnia etfènfus omnes legis ita mode rati erant, utetiam illis gratificari uiderentur. ^am dm lege Cornelia agri diuifi eßent militi-bus, pleri^ attributi agri modum longe exceß rantfUicinorum prtcdiorum dominos,more ac li^ centia uiHorum partim tn profcriptos referenda, partim ut expellendo : ^mlt;c cwm patefada eßent,in magna adpopulum inuidia erant, ita utpleri^ue prœdia tir poßeßiones tarn inuidio.
-ocr page 48-tEGVM ANTIQ_VARVM fus commutare eu per ent, maiora fericuU ex pi)-i full indigmtionemetuentes. H/5 owMjfcw capita t^uodam legis Rullus confuluit atque prof^exit. Summa autë legis erat, ut 'DecemuiriJumma eu f Ote flöte crearentur,quibus permiflum efletpo^ fuliiuflu totius Jtalne, Syria, Afla, Libya, frouinciarum, quas nuper Pómpeius flubegerat, ttendere, atij; ex ea pecunia agros populo emere, ac alimenta conflituere.Deinde uti eis liceret da tnnare,(iuos uellent,damnatos in inte^um reflL tuere,exules reducere.Praterea ut in municipia et colonias deducere poflent nouas colonias quai uellent, ijs^ agros aflimare quibus in locis ueL lent. Puiusq^ rei caufa haberent apparitores,fcri bas,librarios,pracones,architedios, amp;nbsp;ut eis da rentur more maiorum mufltabernacuta, Centuria, fltpellex. Ipfàm deinde poteflatemßam tant immoderatam, tamq^ infinitam in Qjiinquenniu extendebant. In his autem rebus omnibus fond-endis ultra quadraginta ipflus legis capita occu-pabantur. tt omninô,ut inquit Cicero,nihilali“ ud parabatur, quàm utdecem Reges arar'tj, ue-éiigalium, prouinciarum omnium, totius Reip. regnorum,liberorum populorum, orbis deniiptë
terrarum.
-ocr page 49-CATALOGVÖ. tr iemrum domini conflituerentur. I-ratigituriti tnignti expeSiatione at^ue metu ciuitas,inc(rns omnibus gt;nbsp;(^uemnam exitutn tam pemiciofi aSiio eßet habitura. Accedebat adfollicitudinem ho. tninum, ^uöd C. Antonius Cos. Deß adiuuare Tribunos exiflimabatur^paéïione cum Rullo hd bita, ut amp;nbsp;ifße Decemùif crearetur. Sed hos mo~ tus omnes faliitaris Reipub, conßulatus M.T m/Zï/ Giceronis difcüßit^i Isprimùm ArttotiiUm colle-gam pa^ione Prouinciæ in officio cotinuit.Deinde ita de tota illalargitione, ac regno Decern-uirorum in condone diffutauit,ut legem hanc a-grariam, id eß, ut Plinius imjuit alimentaßia, tribus abdicarent. Ita huius unius eloquentia amp;nbsp;uirtute totius huius largitionis metus Calendis lanuarijs, ut teßatur ipje in Pißone,ßiblatus e/l.
Po/l aliquot deinde annos ßmilemhuic lege Curionem Tnbunum plebis in condone iaSiaßd Cœlius ßcribit libro o^uo epißolarumfamilia- £fx rium:Leuffimèenim,inquit,quia de intercalan-dononobtinuerat,transfugitad Populumje da Cd gernq^ Viariam non dißimilem agrarite Rulli, et donis, ilimentariam quas lubet AedileS metiri iaä:auit. Cur autem Lex V iaria uocetur à Ccelio, oßen-
-ocr page 50-LEGVM ANTIQ^V.
tïit Appianus liirofècundo bellorum ciuilittm : At CuriOyinejuitynefubitd mitratione,omnibuSf quid aiium effet, innotefceret'. cur am fibiuii-rum atqueitinerum defumpfif.eiqde muneri Cu~ fatorem fè conßitui in quinquennium pojiuU-uit, nondubius neminem idfibiconceffurumt maxime gutem Pompeij amicosftbi in hoc aduer ßsfore,atque ita ßbi caufam idoneum dan Pomi peioaduerfitndi.
Sed amp;nbsp;aliam Awariam legem circa idem tempus agitatamfuiffefcribit Cicero libropn^ moad Atticumhisuerbis: Agraria autempro-tlauia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îlauio Canuleio eademfamp;è qugt;£
fuit Plot ia. Pt deinde; Agraria lex à Flauio Tribuno Plebis uehementer agitabatur, autho^ rePompeio, qu^e nihil populäre habet, pneter authorem. Parum autem legum quisfenfusfue. rit,nontraditur.
Veniamusiam ad Legem luliam Agrariam, Capua igitur bello Punico fecundoper Q«. F«/^ M/M»i Tlaccum Proconfulem recepta,amp; omni ci^ uitatis iure, obfingularem in Pomanos perfdif am crudelitatem ,ffgt;oliata, in Prlt;efe£iuram redaiia eü, Ager po/lea totius Italiafertilifi^
mustf
-ocr page 51-CATALOGVS. 13
»gt;t«s Ä Cenforihus lege Lucretia locatus eß : ex
^uo Reßiublica annuum ueiiigal maximum, amp;nbsp;oh loci commoditatem certißimum fgt;ercifgt;iehat. Uunc agrum etiam anteaTrihunitijs a^iiontbus ügitatum,C.îulius Ccefar lata lege uiritim diui^ fu ijSjijui trium liberorum parentes er ant. Ç)iia-rehcec lex Iulia Agraria dicitur- Ciceroetiam Campanam uocatlibro/ecundo ad Atticumi Hä etiam Campana lex execrationem Candidatorum in concione, ß mentionem fecef rint,quö alter ager poßideatur, ad qu^e ut ex le~ gibus lulijs non dubitant iurare cxter i,Lateren-jis exijtimaturreamp;iefeciße , cjuodTribunatuin plebis petere defiitit ne iuraret. Dijficulter au-teinhi(clexperlataeR,non tarn propter dorne-dlici ueéiigahs detrimentum, ifuàm quorundam inuidiamjijui non tarn agrum Populo,ij^uàm Clt;€ /an hac lege potcntiatiuieri agrèferebant. SMlt;t-fit autem legem Pompeius ÏAagnus,ciui omnesfu as opes ad Caefarem detulerat,ita obflinate et arroganter,ut cuidam interroganti,an lege probat turus e(fet,relfQnderit: SenonfolùmprobaturUf fed etiafiopusfit,cu parma et gladio accurfuru. Qture Cic.ad AtLamißi ue^igalis culpa ma:d
Lex Iulia Agrai na.
LEGVM ANTîQT.
mein Pompeiutn reijcit, amaraimjione dicens^ Pompeiutn reipMca ueamp;:igal in monte Antili bano confiituijfe,dgri Campani abfttdi(Je. De hac lege etiam Paterculus libro fecundo ita fcri-btt : In hoc conßtlatu Ca/ar legetn tulit,ut aget Campanus plebi dtuilt;ieretur,luaßre legis Pom-peio. Ita circiter xic ciuium ed deduéiaf tir ini ab his reflitutu poflannos circiter centum t^uin-i^uaginta duos, quàm bello Punico ab Romanis Capua in formamPnefeéiurâfredaÛa erat. Vt autem facilius unufquifciue agri Jibi attributi mo dum /eruaret,confiituta efl poena pecuniaria ad-uerflus eos,ciui termirtos flatutos extrafluum ter-minum finesue mouerent dolo malo.Nam in terminas flngulos, quos quis eieceritflocoue moue-rit, quinciuaginta aureos in publicum dareiuf-flt, ut author efl Calliüratus lureconfultus in I-finali. jfl. de Termina moto.Agrum autem hunt Viginti uiri diuiflrunt, ut teflatur Suetonius irt Augudlo, amp;nbsp;Cicero in epi/lolis ad Atticum-
Meminere etiam Appianus libroflcundo beL lorum ciuilium, amp;nbsp;Cicero Philippica quinta»
LEX
-ocr page 53-CATALOGVS. »lt;gt;
LEX CASSIA DE îudicijs Populi.
ANC LEGEM rfufAore A-fconiotulitCgt; Caßius L. F. Lo».
; C. llauiolimbria. Coss, a J mitiu-fndim nobilitatis potentia,tlt;t tjuem Populns dit-, ffinaßet, cuiue ImperiÜahrogaßet, in Senatu ne fßet.T uier at autem earn maximè propter fimul-fates cum Qu-Seruilio Cepione, tjui ante bienni fffn Cos.fuerat, et cui populus, quta male aJuer^ fus Cimbros pumauerat, primo tmniupofiTar ^uinium Superbum Imperium abrogauerat,
LEX CLODIA
Monefdrw.
^EGE Clodia Vidioriatus num-mus percuffus eft: Ntfw antea affes Œ tantummodà,amp; bigati, quadriga-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à notis bigarum (ir ^^uadriga-
rum in ufu erant,Plinius libro capite i. Qui nunc V idloriatus appellatur, Lege Clodia percuffus e/}. hntea enim hie numm us ex 3 llyrico tdueiius, mercis loco habebatur. E/î lt;i«te»jjl-g^tus ViäQriii, Ct inde nomett, Pac ille»
- D }
-ocr page 54-LEGVM ANTICL-LEX CLAVDIÀ De Senatoribui.
Bquot;quot; ANCLEGEMaduerßis Senatum Q«. Claudius tulit Tribu-nus plebts, adiuuante ex Patriójs C.Tlaminio^ Liuiuslibro^x. Jnui-fus etiam Senatui ob nouam legem, quam inique Qu. Claudius Tribunusplebisaduerfus Senatu uno Patrum adiuuante C. Tlaminiotulerat : Ne-quis Senator,quille Senatoris pater fuiffet,mari-timamnauem, quceplusqtrecentarumamphora-rum effet,haberef.tdfatis uifum adfrudius ex a-gris uedtandosi quaeflus omnis indecorus Patri-bus uifus efl.De hac lege loquitur etiam Cicero, eélione in Verrem 7.Noli,inquit,metuere,p{or-tenf, ne qutxram q^uî licuerit nauem xdificare Se natoriiantiquÆ funtiflce leges amp;nbsp;mortuce, quem admodu tu foies dicere,qui£ uetantTuit ifia Ref publica quondam, fuitifîafèueritas in ludicijs, M iflam rem accufator in magnis criminibus obf qciendam putaret. Ptpaulô pôft l Ne illud quide quifqua poterat fùfficariite habere in Italia ma-ritimufundum,et adfrudlus deportandos onera riam naue comparare.Patnc autë. legem poßea in luliam
-ocr page 55-CAT AL OG VS.' to Iulia pMm de Repetundis Cigfiir DiSlator tratts tulit. î^am ex lege Iulia Repetundarum SfW4-toribus habere naues non Itcuit, inquit Sc^euoli in I. Hh naues.ff.de'Vacatiot amp;excutmu-tterum-
LEGES CLODIAE.
. Clodius Pulcherininticus dee,, ronis, in Tribunatu quatuor leges tulit pemiciojas proculdubio reip^ Annonariam^utfrumentutn Popu lo,quod àntea fenis tens autbus in fingulos ma~ dios dabatur,gratis daretur. Df fcrfc lege dice-nius,cu de Semproniafrumentaria tradiabimus. Alteram uero : Ne quis per eos dies, quibus cum populo agi liceret, de ccelo feruaret, qua lege Obnuntiatiofublataefl, qua maxime pemi. ciofis legibus ex lege Aelia Fufia refiftebatur^ de qua re fatis fuprà in lege Aelia ïufia dixi-mus,
Tertia fuit de colleges reflituendis,alijs(^ in fiituendis. Tuerunt autem Collegia Romte pri-mu inflituta à Rege Nwwit authiire Plutarcho^ ad exemplum nimirum Attica ciuitatis. Nrf»»
D 4
-ocr page 56-LEGVM ANTIQ^.
^urd collegiorumex Solonis legibus petita Caius putat in l.finali.ff. de Collegijs. îlorus tarnen amp;nbsp;Orofius amp;nbsp;lornandes collegiorum cS flitutionem Seruio Tullio tribuunt. Verba Pltt-tarchi in l^utna hacßint, ex quibus caufa conflituendi, amp;nbsp;nomma collegiorum intelligi poffunt'.'Expleristi^jinquityeius inflitutis,difiri-hutio mukitudinis per artificia maxime admira-none digna habetur. Ham cùm ciuitas ex Sabinis,amp; Romanis conflaret,efjentlt;y inter eos cre-hrlt;£ contentiones, ftatuit eos Huma inplures f artesJecare, ut magnas illas duas fadiiones ilt plures amp;nbsp;minutas partes dißedias penitus tolle-retTuit autem hcecdifiributioex ratione artiß-çiorumfadia, utpote T ihicinum,fii.urificum,J\.r fhitedlorum, Tindiorum, Cerdonum, Coria-riorum,Fabrorum, Figulorum, eademij^ ratione relic^uorum artißcum, atq^ 'ijs cum certos conuen fus,tum etiam deos tjuos colerent, pro dignitate cuiusq- attribuit. T um primumfaÜiones illa ex ftrbe/ublatlt;efunt, utalij Sabini,al'ij Romani,alij Tatij, alij Romuli dues inuidiojis nomitiibus di-fercntur. lîa'dîenus Plutarchus. lam uideamui (uiufmodi collegia apud atitiijuos fuerint,
-ocr page 57-CATALOGVS. 1»
gui J iuris habuerint. Collegij T erf ;ƒ henrio-rum Fahrûtn à Numa inflituti meminit Pli. lib» 34.CÆ.i.Erlt;/e collegia Capttolinorum amp;nbsp;Mer-curultum fcribit CicJib.z. epiftolarum ad Çi^» fratrem. Tuitautem collegium Mercurialiu proprium mercatorum inßitutum Appio ClaudiOf ^‘»Seruilio Coss.authore Liuio lib. z.ab urbe co ~ dita. Didium eß autem N.ercuriale collegium a Mercurio, qui deus peculiaris illius collegijfuitf ^m ilium antiquitus ut patronum mercatores Colebant, quorum uota amp;nbsp;preces pulchre deßcri-bit Ouidius in Iaüis.Collegium autem Capitoli norum poßurbema Callis captam ex Senatuf. conßiltoperM. Furium Camillum Didiatorem conßitutum efl, ludorum Capitolinorum caußa^ Utflcribit Liuius lib. 6. Tibicinum quoq- collegia,cuius Valerius Max.li.z. cap-i.mentionem facii,facriflciorum caufla conßitutum fuit,autho ribus Liuto, Strabone, Ouidio. Htbuerunt flium collegium etiam Viatores, autboreCellio iib.tz.cap.^.Fuitetiam Romlt;f collegium Piflo-rum celeberrimum.Piflorum autem appellations non/olum qui panes coquuntcomprehenduntur, fldçmncs qui piflrinum exercent tquibus olm
-ocr page 58-LEGVM ANTIQ_quot; fxcu/àtiofuitàT U teils. Prouincialibus ÀTutelis alienorum. Vrbicis uerôetiim à colle-^tvumfilijs,utoflenditPâpinianus mi /înali.ff. . dePxcufâtionibus. HahuerecollegiaettamNi-uicularij, ^ui annonce urbis in/èruiebant, Fi-igt;ricenfes,detiuibu5 Imferdtorhb.ô. CodicisiH fineQ^dnutetn luris bibuerint huiufmoili collegia, oftendit Cains lureconßtltus in 1.1. Q^od cniuscuntjue unmerfitatis nomine,uel co-tra earn agatur i Colkgia,inquit, Roma certi fünf, i^uorum corpus Senatufconfulto amp;nbsp;confti-tutionibus principalibus confirmatum eR, uelti-ti Piflorum, amp;nbsp;(^uorundam aliorum, amp;^dui-culariorumjepuif!^ inProuineijs/unt. Qjiibus autem permifjum eft corpus habere collegij, uel focietatis, uel cuiuscunque Vwjxas wowzne, eo-rum proprium eft ad exemplar reipublica habere res communes,ar cam communem,et a^oretn fiue Syndicum, per c^uem tanciuàm inrep. lt;juod communiferagifteri oporteat,agatur,ftat. Hæc Caius. Potuerunt praterea ifta collegia amp;• ma-numittere,amp; legatum capere, amp;nbsp;kges ftbi ferre,dummodo ne quid ex publicis leg^us corrutn I peretur. Scauola l.pater filium.ff.de legatis tert.
Paulus
-ocr page 59-CAT ALO GV s. iz
Paulus in I. Cum Senatus.ff.de rebus dubijs.Sed ijs collegijs,amp; corporibus, in quibus artificij Misijue (til caulaadfutnebatur, immunitas tri^ buebatur,utfabrorum,amp;huiuffiodi. Hæc eniwi Jcarco confftuta erant, utneceffariam operant publias utilitatibus exhibèrent Calliftratus in ifemper-ffde lureimmuni.Cùm igitur inlibera adhuc auitdtemulta perniaoßrum hominu col. legiafierent, ex ijuihus multa quotidie faanora prodibantffaiium eftS.C. L. Lufcello, C. Mlt;i-rio Coss, c^uo collegiafublata funt,cpult;£ aduerfus Remp.effe uidebStur,paucis atq- certis reip.cau-faconferuitis, cuiufmodifuerunt Fabrorum amp;nbsp;LiiiorunijUtfcribitPedianus Ciceronianus I«-ïerpres in Pffonianam amp;Corneltanam.Clodius autemlata lege prohibita ilia collegia reflituitf at^ etiam alia noua adiecit, ex omnifece urbis ac feruitiOjUt inifuit Cicero in Piffnem. Pofiea Lentulo et Metello Confulibus factum e/l S.C. utSodalitates amp;nbsp;Decuriati dffeederent, qui non dißeffffent, ea poena quee eRdeVi tenerentur, utfcribit Cicerohb. z- epißolarum ad Cuffra-trê. Heec aut pcena etia poßea in illicita collegia ßatuta e^î, V Ipianus in I, (i^fquis. ff.de collegijs
amp;cor-
-ocr page 60-LECVM ANTICL»
Cÿ* corporibus. Quisquii,inlt;juit,illicitiigt;n colle-^ çium ufurpnuerit^eii pana tenetur., (pun tenentur ni, (j^ui hominibustirmatisloca publica, uel tem~ pla occupa/Je ludicaü funtSodalitates autem Ci cero collegia uocat.Suntenim Sodales,tefle Caio lurecon/ûlto, eiusdem collegij homines r 1« Ger?«lt;tMWf(wgt;« hodie collegia habentur, ^uas ^unftasfiue ^eçhas uocant, eacj^moreantiouo tnagiftratum habent, cuius inliberis ciuitatibus ttotieflleuisauthoritas, hlilt;iuandopro collegia Concilium dicitur ut.l.finali. C.deNaufra^Sf
Q^rtam legem Clodius tulit de nota Cen-foria,ne que Cenfores inSenatu legendo pr^eterO irent,net(e quaignominia ajficfrent,nifi quis apud ipfos accufatus, amp;nbsp;utnujq; Cenforis ludi-CIO condemnatus effet,ut inquit A/conius. ihc autem lege Cenßrilt;£ potefiatis ius imminututn efl,quod quadringentis annis in rep.ut inquit in Piflonem Cicero, retentumfuerat. Antea enim Cenforibus notam apponere licuit etiam non ac cufatis,amp;‘quod unus flatuiflet, nifl alter diflrtè itüerceflifjet,aut notatum liberaflet, tantundem frat,acfl utriufque iudicio effet damnatus.
-ocr page 61-CATALOGvS.
LEX CLODIA DE
Scribis,
E X Clodia contra Scribas Qjÿe-j ßorioslata erat. Sueto'.in Domitia noiScribas Ctiaeftoriosnegotian-
Clodiam^uenia infn^teritum donauit.Scri barum autetn ordo Rotna hand incelebrisfnit, irat enim is ordo indnßri£ prapofitus digni tati, éorum hominumfidei, ut induit Cicero a^ionein N errent tabuhe fiublicæ amp;nbsp;magL firatuu pericula committebantur. Habebant att^ temßias Scriba,cfuemadmodum ludices, De curias: amp;nbsp;ex ijs/orte ducebanturquipartimVr barns magiflratibus,partim prouinctalibus in mi tii/ierio erant. In Decurias autetn à magiftrati-bus legebantur Ç^uafiorij quidem à Quafiorif bus, Prator'ij à Pratoribus, Aedilicij db AedL libus, ut colligiturex oratione Ciceronis pro Cluentio,cuius hac uerba junf.^uper hominent tenuem Scribam Aedilicium D.Matrinium cùm defendißem apudJA. îunium,Cji. Publicium Pratores:amp;M.Pletorium, Cllaminium Aedi les Curules perfuafi ut fcribam lurati legerent eumf
-ocr page 62-LEGVM ANTICL* euMj^uein ifde/n ißiQenfores anriutn relitiuilf /éndt Li-uius lib.4.o.ciu.Pettltu! Prlt;etor Vr-hanus ftudiofus legendi, eos libroiaL. Petilid fumplit eir erat fimtliarts ufus,quod fcribtm êum Ç^uaftor Petilius in Decuriam lege^ rat. Sed amp;nbsp;prccio Decuriam emipotui^e Cicero author efiaclione^. in'Vérrem. Scribasaute antKjui proprio nomine et poetas et Librarios uo cabant.Pofiea aute di£li Scrib^e quidem librarij, qui rationes publicasfcribebat in tabulis, utjcri^ Dit Tcefius lib. 17. De his etiam plura traciat Plu tarchus in Catone Pratorio. H/c autem ordo, quia in magnisreip.negotijs uerfabatur,multum ualuit cum gratiUytum authoritate,ita ut poß 3e natores,Pquites,amp; Tribunos uerarios facile pri mum locum teneret, quod ex Ciceranis in L» Catihnam inue^iuis colligere poffumus^Prœft tim cùm etiam Pli.lib. r6 cap.i.fignißcetetiant Equités Romanos Scribarum officiofun3:os,ue mirer eqitidem AemiliumProbum huncordme ut uilem amp;nbsp;abicSium traducere aufum fuiße. Salarium Scribis ex publico dabatur, quodeis numerabant Q^ceßores,ut oßendit Plidib, epi-fiolarum 4. ad Amanum,
LEX
-ocr page 63-CATALOGVS. 14 LEX CANVLEIA. ’ '
HEcemuiri legibus/crihunJis, ciîwf c/ecew Tabulas iant confeci/Jeni',Ht fotum Romanum ius integrum co^ deretur , duas fraterea tabulas “‘liecerant, in quibus hoc conflitutum erat^ •lt;f /cribit Dionyflus Halicarnaßens : Ne licerec ^atricijs coniungi connubio cum Plebeijs. Hoc I Wem iccircô conflitutü erat à Decemuiris, t^ui omnes Patricij erantj^uod more maiorum nema Plebeius aufj^icia habebat, cfuippeea folis Patri-cijs Romulus dederat,authore Ciceronede Dz^ Kinjfionf; proptereafuturum eratfi connu, bia non dirimercntur, ut incerta prole aulfgt;tciit turbarentur.Contra hanc Decemuiralem legent C.Canuleius Trz/». pl ad populum tulit,ut con-nubia promtfcua eßent patribus, plebi^ : nelt;jue entm liberce ciuitati conßentaneumeßße, maxima partem ciuium ueluti contaminatam indignant connubio haben. Contra hanc legem acerrime Patres dimicabant. Contaminari enim [anguine fuum,confundi'^iura gentium exiflimabant, un deß^ueretur perturbatio publicorum aufbicia-ru,etpriuatorugt; Sed ctbn eodem tempore ab alijs
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tribu-
-ocr page 64-leGvm antiq_»
T ribums /ex promulgata efjet, ut alter Cos^ Plebe crearetur, amp;nbsp;Plebs in boe acriter incun^ beret yueriti Patres, ne fi Canuleiant rogationent tton concederent, alteri afifienfitm pr^ebere coge^ rentur : ut lex de connubio ferretur concefiere-Pi£c autem adla funt M. Genutlo, P,Curlatilt;) Coss.author Liuius lib.4. '
LEX CINCIA DE DONIS çÿ* Muneribus^
H EGEM Cinciam de donis^ \muneribustulitM., Cinetus, Cornelio Cethego,P. Setnpronio i'TuditanoCoffi.LegemluafitQU’
Fabius Maximus Verrucofits, uir cum nobiliu^ te,tum mentis erga remp. memorabilis,lt;iuipO‘ ßea rem Pomanam cundiando,ut dixit EnniuS, refiituit. Cjtare autem lata fit, oflendit Liuius lib.44..his ucrbis: Qjaidlegem Cinciam excite uit de donis amp;nbsp;muneribus, nifi. quia uediigalis i^ (ir flipendiaria Plebs efje Senatui cceperat. Lt Tacitus lib. tf. Sic orator urn lieentia Cinciant rogationem, Candidatorum ambitus ïuliasle.. ges, Magiftratuum auarltia Calphumia fcitape
pererunt-
-ocr page 65-C ATALOGVS. ' J !ƒ fererunt. Confiât igitur lege Cincia cautumfu^ ifie, ut Patrocmii, quce tenuioribus prafiaban-^‘ft'^gntuita efient ^cü eo tempore caufirü patro-ui Plebem occafione munerum amp;nbsp;donorum ex^ bwrirenh Vnde Cincius legifldtor lepidè in C. Ccntonem iocatus efi authore Cicerone lif brofecundode OrdtoreiCùm enim ea. die, cpun Ie gem laturus erat Cincius, prod'ijfiet Cetito, amp;nbsp;fitis contumeliosè : Quid fers Ci)jciole,^ut!efif. {et:Vtemas,inqutt, Cai,fi uti uelis.Meminithu^ ius legis Cicero libro primo ad Atticum, lt;amp;nbsp;in libro de Senedlute. Ad legemCincitmfiripfit Piulus ïureconfultus,qui liber non extat. Simi^ lis autem legi Cincilt;£ uidetur Titiajnam amp;nbsp;hac ciiuebätur,ne ijuis ob Caufam orandam pecunum T donumile accipiat, authore Cornelio'Pacito li-bro fixto. Q^amuis autem fint qui in hoe loco T aciti exifiiment, non T itia,fid Cincia legen-dum efic, quod certè probabiliterfaciunt, me tarnen mouct Aufonius pocta, qui in eundem fin. fum banc legem adducit,cuius certè uerba ob car i minis rationem mutari non pofiunt, Verba Au. fonijfunthaec z
lurifionfidto, cui nubit adultéra coniuXj
E
-ocr page 66-r LEGVM ANTIQl'
Paf)iiilexpliicuit,hliadilf'licuit.
Qjt(eritis,undeßtblt;£c clifiantii,/èmitlt;ir ip/^ Scanfiniam metuens,non
Luditautemin hrtfconßiltmn poè'ta^ c«w PapialegepropoßtaeiJentpruimiiiiis, lt;{Ui uxores dttxißent, placebat ea lex lurißonfulto, ^iti iuxta legis uoluntatem maritus er at. Sed ui aßtm Iulia lex deadulteriji, eos qui adultéré ducebant, puniebat, infamabat^, quarationeea lex incommoda erat lurisconfulto. Idemlurif-confultus, ctim parum pudicè uiueret, pcenis le^ gis Scantinia, qu(e eos qui muhebria patiuntur, proßquebatur^obnoxius erat, amp;nbsp;propterea eafft timebdt. Sed cum propter imperitiam eius nemo eo patrono uti uellet non erat quad metueret le^ gern Titiam, cùmeummuneribus Adonis nemo coleret. Quis autem hanc legem tulerit) incertum efl. De OrdforKm autem amp;nbsp;PrffrO-norum Salarijs, deque Senatusconfldto Claudiä-no,amp; l-diéiis qutbusdam ad hanc rem pertinent tibus, uide Tacitum libro flexto. Plinium lihro epiflolarurn quinto ad Rufum, ^Vlpianum in 'jf' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxtraordinar'ijs cognitio-
nibus.
COR-
-ocr page 67-CATALOGvS. i6 CORNELIAE LEGES.
EL L O Ciuili,quod cum C.Mr.. rio Arpinate L.Cornelws Sylla di vnitatts optitnatiur» alJertor gef-Jif,indicia omnia, ut induit in ßru^ to Cicero,omi(Jafùntdeges(^ tacuenint.Quam obrem Sylla, recuperata Republica, indicia le-gtsqûeconflituereaggre/Jus , antic[nas leges of fitnes, ex (pnibus tum indiciaßebant reuocauit, ti/ quatuor præterea nouas leges tulit, ex tjui~ lias qmefliones conjiitnerentur,ettotidem Præ-tores, inciuitPomponiusinl. de Originelu^ ris.adiecit : DeTalfo, de Pamcidio,^de Sicarijs, de Iniurtjs. Et fit ifutdem, qnlt;£ efl de Parrici. dio poflea à Pompeio Mdgno emendata, nomen ipßns accepît, quareinlegibus Pompeijsdeea dicemus,dereliquis tribus iam tra^iabimns.
LEX CORNELIA
lt;/e 7alfl).
RX ComeliadefalfloTeflamenf torum occaflone lata efl ,nnde amp;nbsp;Teflamentaria dicitur apud Cice ronem aâione tertia in V erre,i^
£ 1
-ocr page 68-LEGVM ANTICL.
Vlpianum in I. Annonvn.ff.de ExtraordimrijS criminibus. lt;amp;nbsp;inLunica, C.'Qjundo ciuilis 6tto critninidi prceiudicet. Lt idem Cicero li~ bro tertio de Natura Deorum, Tedhtmentorutn quadliones hac lege^c^uam nouam ipfe uocat,con diitutas ait, Pertinuit autem lex partim ad eo^ rum Tedlamenta^ qui in hofliumpoteßate erant, partim ad ea, ex quibus crimen falCi oritur, it eorum quidemTeflamenta, qui in noflium pote-. flate deceßifjentyconfirmabat^ tantumq. luris ib lis tribuebat, acfi teßator in hoflium poteflatenl nunquàm perueniffet, ut fcribut lurifconjulti ift I. Cum in futiul-ff.de iniuflo,improbo,irrito Te.-ßamento. in I. lege.ff, citi.i'i^^^facerepoßint' I.lex.ff- de uulgari amp;nbsp;pupillarißbßitutione.l. tlt; If- ad legem Falcidiam. Tametß autem 'lex legh timos apudhoßes defundlo conßituebat hare, des : ad eu tarnen qui illicßtßceptus er at,non pet. tinebatxùm eo tempore ,quo captus eßßiem ß. um obqfße pater exißimetur. Praterea neceffe erat teflamentum inciuitateßeri,Namßapuii hoßesßadlum efßt, non ualebat, quamuis is qui fecerat,rediiffet,l. i C.de Poßliminioetredem. ptisabhoßibus,^§.ßnali. Indi. Qfiibusnott eß
-ocr page 69-CATALOGVS. az
eß periniffùntfacere teflamentutn. Reliijuaai en teftimenta pertinuere, quæ i(mota,fuppreUäf celiU, uitiati, deleta, interlita, ßbrepta ,re^ quocunque modofalse(criptd,jigna~ ta y recitata elfent. Nec fd/p modo ieftamenta, fed etiam aliae multipliées corruptela fub hatte legem eadunt, utpote Men/urarum, literarum^ fiueScriptur^e, ludicum, Teftium, Ittftrumen^ torum ,Potiderum. üueetiam pertinet Motte-titdeprauatio, ft quisfcilicet autaurum uitiaf. }et, aut argenteum nummum adulteritium co»-flaffet. Itide eß: apud Cicerottem Lex n«, qua etiam conflitutumfuiße Pedianus feri-bit, Ne quis prwatim pecuttiam faceret. Perti. nuere prlt;£terea ad hoc crimen, partus/ùppofiti-tijyhdßueratio falßnominis,uel cognominis,Sif gna adulterina,amp;ß ({»is fe pro alio gerat, aut ilf licitis inßgnibus utatur. Cuiufmodifuereapud d^tiquos Equititius,qui fe Gracchi ßlium men-tiebatur, amp;nbsp;alius quidam, qui fe pro Neronea-pudParthosgeßit, 1« noßrishiflorijs adulte-rinum Eridertcum ßcuttdum habemus,et ahum, ^ai ß pro Balduino Elandro Imperatore Graeco vbtrußt homintbus, Committunt etiam in hanc
E 3
-ocr page 70-LEGVM ANTIq^.
legem, qui duobus diucrß teftimonia fraienti qui q; duobus eandem rem diuerßs contradlibùs in)oltdum uendunt: Quiâdlitemfalfurn inflitu endam pecunum acceperint, dut in earn rem coi-erint, confenfennt, ceUuerint, autnon obflite-rint. Aliquandoexlege tefiamentariadupîiâ-terexperiripofJumus^Vt ßtibulce teßamenti ne de lnofficiojbdiceretur,diufitppre^lt;ießnt, mox mortuoßlio prolatce, haredesfilijiduerßus eos, qui fuppreßerunt, amp;nbsp;lege Cornelia, amp;nbsp;de dolo poßuntexperiri. l. Si quis. ff.dedolomalo.l.lo-cum. §. Si quiS‘ ff- de Tabulis exhibendis^. Ex
Teflamento, ctlm ex Interdidia de T abulis exbibendisfuerit adium,etiam ex lege Cornelia crimen nihtlominus poterit infer^ ri.l.Vnica. C. QKtint/o ciuilis aflio criminali praiudicet. Er hcec quidem de huius legis fen-tentia lurifconfulti prodiderunt- Meminiteius etiam Suetonius in Augufio: Etcùmdefal/o, inquit, Teflamento ageretur, omnesquefignd-tores lege Cornelia tenerentur : non tarnen du-as tabellas, 'Damnatoriam g?' Abfolutoriam fi-militer cognofcentibus dedit: SedTertiam quo-que, qua ignofceretur ifs quos fraude ad obft-
-ocr page 71-CATALOG VS. ... 28 ^itn^um,uelerroreinductos conftdijfct. Pa. Hit iutem legis fuit dej^ortmio, uelfiexigat mu-gnitudo criminis,capitale fupphcium. l.VbifaL ft. ad legem Corneliam defalfis. Nonnun-^uàmetiamin metallumdamnabantur. Plinius libro epiflolarumdecimo ad Traianum. Reci-tata efl fententu Velij Pauli Proconfulis, qua probabatur Archippus crimine falfi damnatus m metallum. Quiautemponderauelmenfuras ftlfa/fent, in infulam relegabantur. Seruis quL dem, fl in hoc crimine depræhenfi eflënt, ultimu fiipplicium conflitutatn erat.
LEX CORNELIA Df Sicarijs.
E G E Come/jit de Sicarijs tene~ batur,qui hominem occidiffet, aut , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidendi caufa cum telo ambulaf.
^^^^'fet, uel uenenum para/fet, habuif fet,uendidi(fet;fi(ypriuatusaliquisteRimoniuni dolo malo dixiffet, quo quis ludiciopublico conf fam pecuntam accepiflet, ut publica Legequis reus fieret. Adie^m e/i ex Senatusco^ultis, E 4
-ocr page 72-I LEGVM ANTIQ_;\ fddem lege tenen eos, lt;jui homines libidi'nis uel fromercij cauß caßrauiffentyautThlibiasfecif-]ènt,autlilios^ exceptis ludteis, circuncidiljent} facrifjcuiie m.alafea^ent ,habui/fmt. Exc ipi-untur time à lege, ^ui occidiffent peffugam,uel uim inferentem, uel pudicitjam uiolenteratten-tantem.'Exceperatetiitm eos SylU,qui profcri‘ ptione ob relati ciuium apiti pecunum ex £-rario accepiffent,quos timen contn legis uolun^ titem Cafir^cùm de Siarijs qut^reret, amp;nbsp;ipßs Siciriorum numerohibuit, iuthore Suetonio irt uitieius. Pcemlegis Comelitxiuxtiperfonti-rum quihtitem irrogitur. liim qui in honore aliquopofitifknt, deportintur, Reliqui ueroci-pitepuniuntur. Ç^uipcem nonfolùm Siarq et Venefici tenentur ^Jèd etiim ij, quorum friude iutconfilio mufngi fuppreßi per uimfuennt, nemui ibiuepericlitintibusopituliripoßint. I. Qjii mufngum.ff, de Incendia, ruini,nnfri-gio. Item ex conflitutionibus, qui diti open in aduer/a partis res atque bom ineendium intU‘ lifjent. I. Diti, C. Q^iiccufirenonpofjunt. Caterùm Pomponius, quihinc Ç^ua^ionent pritnùm à Sylla condlitutam tndit, uidetur er-
-ocr page 73-CATALOGVS. 19
Nrfw Cicero libro/ecundo deßnibusdia fintei Qt^teftionemhancfw/Jeßribit,his uer^^ bis‘,An tu me de L.Tubulo putas dicere,qui ciiirt Prlt;f for qu^eflionem inter Sicarios exercui/[et,if tn aperte cepitpecunias obremiudicandam ,uc anno proximo P. ScteuolaTribunusplebisfer-ref dcf PopulumiVclient ne de e'a re cpuaeri^ Óito Plebifcito décréta à Senatu edi confuli ^uafiio Cn.Scipioni. Sed hie locus nihil officit Pompo^ nio. Nam tametßi etiam ante Syllam Quafiia inter Sicarios fuit exercita non tarnen erat ea perpétua, fed extra ordinem Preetoribus uel ex ^enatusconfilto, uel ex Plebifiito mandabatur, Pomponius autem loquitur de perpétua (puaeflio. iie,cuius caufaftngulis annis Praetor ordinarius creabatur^ ex confiitutione, ut diximus, Sylla Didiatoris. Meminithuius Quafiionts Ci, eero pro Cluentio. Ipfius autem legis Seneca li~ bro primo de diuina Prouidentia^ Et libro De-clamationum tertio. Item m ludo (puem de morf te Claudij Ceefaris compofuit ubi pulchre iudi~. ciorum antic^uorumformamexplicat.'Ducit iL lum,inpuit,ante Tribunal Aeaci, is lege Corne.a. liafpua de Siclt;cr'tisUtae^^'lt;iuarebat,poßulat,
■ -»u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E J
-ocr page 74-LEGVM ANTICL-MomeM eins recipit,!£ditf'ubjcriptioncm:Oai(o} Senatoren triginta'Squites Romanos Trecentos ^um(lecim,at(y plnres^ Cateros dncetttos tl unum.litdienus, Seneca.
LRX CORNELIA DE
Iniurijs.
i E X Cornelia Je Iniurijs competit ei, qui Iniuriarum a^e uolet, eb I earn rem,quèJfepulJatum,uerbera - turnde, Jomumuefuam ut introi-tam elje Jicat. Qua lege cauetur, ut non luJi-eet,qui ei, qui aget, gener, focer,uitricus,priui-gnus/obrmus lie eft,propriusiie eoru,quos queit^ que in ea cognatione affinitateiie attingit : quide eius parentisue eorum patronus erit. l.lex Cor^ nelia. ff. de Iniurijs. Ex fcrfc lege iniuriarum a^ üic)introdudla e^. ^.Sedamp; lex. Infi, de In-iur'ijs. T oflt;t autemlex in liberis tantùm perfonis locum habet, Nee enim fèruus ex lege Cornelia iniuriarum reus recipiebatur, cùm ei durior pee.-na extra ordinem immineat. Ipfa uerô Adiio,ta. meffipro publica utilitateexercetur, priuata ta. men eft, unde amp;nbsp;procurator daripot^ ; amp;nbsp;ci-uiliter agiconceditut f cottdemnatione aftuuaf
tione
-ocr page 75-CATALOGVS. 30 tioneludicisfaciendii.l. licet, ff. deprocuratorL bus amp;defeitforibus,et in bConfiituttonibus.ff. de Iniuriji.T ulit amp;nbsp;dlias'le^es $ylU,^uiiS fuoló co amp;nbsp;tempore declarabitnus, ■ LEX CORNELIA DE IIS qui legibus/àluimtiir.
. Cornelius Trib. pl.fuit, C. CaL ! phumio'Pifone,K.J\.cilioGlnbrio ne Coss. li legem tulit, ut ffribit Pedianus,ne quis infenatu legibus folueretur,niß ducenti adfui/Jentineiie quis, cùnt fflutus effet, intercederet, cum de ea re ad popu^ lumferretur. Næw antiquitus, cùm quis legibus per Senatum (oluebatur, adijciebatur S. C.ut de ea re ad-populum ferreturffed paulatimferri erat defitum, res'q; in earn confuetudinem iam uene^ rat, utpoflremd neadijceretur quidemin S. C, de rogatione ad populum ferenda,ea'^ ipfa S. C.-per paucos admodum ffebant. Morem igitur an^-tiquum hac lege, non fine graub optimatium of. fenfa,quibus exhacre non paruus gratif candi locus dabatur,retHlit Cornelius. Soluitur autent legibus,cui id permittiturj quodleges prohL bent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
LEX
-ocr page 76-LEGVM ANTiCt.
LEX CORNELIA De luredicundo.
DEM Corneliusaliitnlegemtu^ lit, multis inuitis,nemine timen re~ pugmnte: ut Pr^etores ex
____.fuis Perpetuis lus (licerent,lt;jult;£ res gritiam dmbitiofs.Pi'(etorihus,(iui lus uiriè ceref)lebint,minuit^ ut tracht Pechanus. Cau-fàferendce legisfuit^quod Pr Stores,cùm edi^i ßa Perpetua haberent ^.negleéiis ijs,ipfi ciuce ui-debantur edtcebant,undefiebat,utfingulis annis noua Pdi^.proponerentur, cùmfemper nouus Pnftor nouum edi^ium proponeret jCpia licentii faciebat^ut multaiediéia cùm ad gratiam.)tum ad lucrum confcribcrèntur, ipfumqùe lus Prcetori-um,quod üctnorar^umuocant, ob Ediéîorum u^t rietatem turbaretur^ lndeefl,ciuôd Cicero Pdi-Qum Pnetoris legem Annuam uocdt,aéiione y in yerrem. Q^re ne lus itd uariè diceretur, quod amp;nbsp;litigantibus incommodum, Prdtto.-ribus indecorum erdt,fanxit Cornelius,ut in iure dicundoyPrcetores Perpetuum Pdiäum ob-(eruarent. Hqcautettf edidium ^aluiuslulidnuS auus Imperator IS bidij luliini,iiidriani tempo-
A .1J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus
-ocr page 77-C(aTALr)GvS?3J 5t rib»j itt'aitltiit 'eollegitatqué ia certos Tituloi digeftam im^^retatus eß ^wfcriba EutropuUf amp;nbsp;mcmimilmp.in bz.G.de ueteri iure enucle^ andó.Tanta autemfitit Tdi^ii'Perpetui authorL tas ,utßex eo alitiuid decernatur, quo minus id. ' fiat,non permittatur appellare.i.finali.jfi,de Ap-pellationibus recipiendis uel nongt;
FVRIA
T efiiamentaria.
V RIA Lex de Te^iament'is ai iusciuilepertinuit,tjualegandili'-: centia,(iui£ ex XII. fafcw/itrMm lU-is^ reproueniebat, reflriéla eß. Nlt;i»t
fx eo lure uel totum patrimonium in legata erof ^are licebat, quippe in quo ita cautum eßet ^Vt quifiquelegafifetfiucerei, itaiuseßo. QMreo-tnnino modus imponenduseratlegatisipfiorum-maximè Teßatorum gratia,ob id, quod plerun^ que inteßati moricbantur, recufiantibuslcriptis^ hicredibus pro nullo, aut tenui luiro hceredita-tes adire.lnß.de lege falcidia in principio. T he~ opbilus in Greecislnßitutionibus, hac lege confittutu fui/Jë traditf ne cui plus quam mille num-., mi,ficut
-ocr page 78-LEGVM ANTIQTÎ
Kttyfwé Ut ipfefcribit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uvulinuerct poß
fènt,alio(iuin eiuSi^uotl amplius legatu effet,([uit druplum reftituidebefe, Tulithanclegem Cgt; Furius trihums ^Ubis,ut tradit Cicero fro Cor nelioBilbo.
. LEX FALCIDIA.
V M Loc. Vurict parum fufficert ^dconfùtnmationetn rei tejtamett-täriit uidefetur, lata eß lex îalci-ƒ dia,lt;iùa cauetur, ne plus legare H-Ceat,quant dodrantetn totorum bonorum, id eß, utßue unus bares inßitutus ßt,ßue plures, apud ipfumeosue pars quarta remaneat. Verba legis talcidia, quibuslegatorum modus conflituitur, funthac exßecundo capite; Quicuno; ctuis Ro-manuspoßhanclegem rogatam Teflamentufit“ ciet,is quant am cutq^ ciui Romano pecuniam iu~ re publico,dare,legare uolet, lus poteßasq; eßoi dum ita detur legatum,ne minus,qpartem quar -tarn hareditatis ex eo teflamento haredes captant.Bis quibus ita datü,legatumiie erit,eam pecu itiam fine fraude fuacapereliceto,isc^ bares,qut cam pecuniam dare iuffus, damnatusüe erit, eatn peçuniam debeto dare,quam damnatus eß. Haäe
nns
-ocr page 79-CATALOGV/S*
nus uerJxikgi'S pofuimus,ut l^juidius uppareretf in ijua/tt fententiam lau e/Jèt.Cteterùnt Et^bius I inChronicis/cribit, latum itafuifje , utciuartd, fars tum demum hlt;£redibusfuferefjtt,fi(iuatu^ or ((Kf minus efpnt.Q^od etjuidem in Juriscon^ fùltorum bbris nufljuàm me levere meminb Sed amp;nbsp;Dion ce^bris hifloricus lib. Ealcidiufub Augu/lô legem tulipefcribit, ut hceredibus fcri~ ftisliceatijuartam hoereditatis fartemretineref teliciuum omittere,fi grauatifint. Atifuiex iure noftro uttij- hares, nifi totam hareditatem agno^ [cat,non admittitur. Aitenim Paulus inl-i.ff.de ucc^uirenda hareditate: Q«i totam hareditatem ^cqutrere foteß, is pro parte earnßcindendo adi.. ft non poteß. Et VIpianus ait, Neminem poffè ^uaßlam partes repudiare,lt;iuaßlam agnoßere,e^ tiamß ex pluribus partibus in eiufdem haredita^ teinßitutus ßt- 5ed Eußbium amp;nbsp;Dionem diuer ßtm abhoc profeßionis genus facile tuetur,ut eis ignoßinonßlüm pofitßdetiamdebeat. Tubt autem legem C.Ealcidius tribunus plebiSyijs tem poribus, quibus ‘Triumuirireipublica conßitu.. endaCafar,AntoniuSiamp;' Lepidus dominaban-tur,authore eodem Eufebio ct iftdoro in.c.Qj^a
i dain:tj.difi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEX
-ocr page 80-ir IEGVmM ANTIQf^ quot;nbsp;’’ LEX FVSIA CANINIÀ?
egptvsiacanîniA Cërtus rnodiii conßitittus fuit in fei' uiiTe/iamento ntanumittêclii,^uS îuflinunus Imperator in fauorem
Ubertatîs, cui ihiquior uidçhatut) fußulit. Iliti eß himiruih'lexFufia ißa, cuius amp;nbsp;Cicero tt£ii-Olie tertia in V errem meminit.
LLX FAVIA DE PLAÇIO.
EX FrfMWcontre Vlagiarioslati efly^ua cauetur^ut liber,qui l^omi^ nem ingenuum, uel libertinum irt' uitum celauerit,in uinculis habuC' rit,emerit, feiens,dolo malo i quiiie in earum lt;}U^ Re ßcius er it: qui'ijgt; fèruo alieno,ßrult;ieKe perfua-flit, ut à domino, dominaûefugiat, uel eum,e^ amûe inuito uel infciente domino, dominaûe ce^ bfuerit, in uineulis habuent, emerit, feiens, dolo malo, lt;iuiùe in ea refcius erit, pana legis te-neatur,inquit Calliflratus in l.Non ßatim.ff.id legem lauiam. Pana autem huic legi prinwui pecuniaria eonßitutafuit, c^ua deinde in ufu eße defijt. ïlani^ inhoccrimtne detediiprodehdU
modo I
-ocr page 81-ÔATALOGVg. JJ
coercentur, amp;nbsp;moJô gltdio feriuntttf^ Modo in metallum damnanturd.finali.C .adlege huiam.Meniinit hums legis Cicero pro UahL rio Perduellionisreo,amp; lureconfulti inl.t.ff.de fugitiuis,amp; l- Menro.ff.profocia. Ç^is auteni eam tulerit, incertUni efi. Sed ne de Mmine lt;pii~ dem fätis confiât,cùnt eäni alij Tauiant) alij fabi^ ^in,alij ^lauiatn appellent»
l :
lEX GABINIÀ TABELLARIA amp;-Reliqu(e leges Tabellar ia.
BOPyLV S Romanus fiiffiagiu primo uocetulitfCuminmagifirati bus mandandis i tuminiudicandis reis,legibus t^fandendis, uel abro. ^iHdis-Sed cùm hacratione fuffragandi obnexi ^s optimatibus uideretHr,data efi populoTabeL li,^U(t ut inciuit Cicero pro Plancio,frontes ape nt hominum, mentes tegit,eam'^ libertatem dat^ ut(iuoduelint faciant,promittant autem quod rogantur. Erant autem Tabella ifia cera illitä^ in ipuibus pun^ fcribebahtur lt;}ua uocahsfitf^ fiagtj uicëobtinebant.Vndeetiam Cic.pro M«, fOM rt Plancio punât proufurpauit»
-ocr page 82-'• lEGVM ANTlQl*
, Caterùmkges tabdljriaijuiituor litte
ut fcribit Cicero lilrro tertio de Legibus Ex fc/ï-pn wlt; efi Gibiniij^uS tulit Gibtnius homo for^ didus,amp; ignotus, Cn. Calphurnio Vifone, M. Po^iilio Lemte Coss.Vtcomitijs, ijuibus magi-^ flratus creerentur, Populus no» uoce, fed T ibtb li ßiffragium ferret.Lt c^uo ld liberius eßet, au-tumeß : Ne (juts inßiceretTibelldm,nerogi.t: ret,ne appelldret,iu tb omni pirte liberu iudiciu ßium in magißratibus crandis populus habebât.
Secutd (ft biennio poß Caßia, uti in iudic'fjs Cdßu populi de dimnttndo uel abfoluendo reo, quemtd rnodïi et in creandis magißrittibus,tiibelIdTefiff-fragium eßet.Hane autem Legem tulit L.Caßi-us, homo nobilis, ^uem Cicero in Bruto fribit wultum potut/ß,non eloquentia ,ßd dicendo tarnen, hominemquefuiße eum non hberalitate, ut aliffed ipfa trißitia feuer itate populärem.
La ta eß Lex M. Aemilio Lepido Porcina, C. HoüiltoMancinoConfulibuStaduerfan-te Lepido Conftle, amp;nbsp;Tribuno plebis L. Anitio Brißne. PedianusinßcundamadiioneminNef rem, uideturdepluribuslegibus Caß^^s loqui,, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jndefunt,inquit,leges Caßiat tabellaria, defuf.a
-ocr page 83-CATALOGVS.
frigijf liberè ferendis,noti Mcefed uMU. ninit etitm Cicero fgt;ro Sefiio, amp;nbsp;in libro de A. micitu i ^uihus in locis indiat, magno Patrunt dolorehaslegeslataseße, cim prudeutiorihm netan^uàm uideretur è repnb. effe, tahelllt;e Heen-tiam populo committH
Tertia Lexeß Papyria^tjuamtulit Carbo feditiofùs at^ue improbus ciuis deiubendisamp; p^py-, uetandis legibus» Csm «rro fua lege Caßius perduellionis indicium excepifjet ejuod eißili. cetini^uum eße uideretur in ciuts Romani^ ui-tce honorumiiile omnium dilcrimine, tabellarutn Hcentiie locum dari, dedit huic ^ocfue ludicio Ccelius Tabellam^at^ue ita uocisjitßragium pe. nitus (itblatum eß. Caeterùm, cum fußragia ablata à populo, tusqile creandorum magiflratu. um T iberius Princeps, authore T acito,ad Sena tum tranßulißet,etiam Senatus,cùm antea uoca-lißiffragioutej etur, circa Traiani tempora per tßiellammagißratuscreareccepit. In Tabellis tarnen Senator/js non pun£ia,ßd ip/a Candidato. rum nomina faibebantur. No«lt; tarne hac ratio «0« diu in Senatu manßt,obßngulare quorunda iutpudentiam at^ue petulantiam, de qua re plura»
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F »
-ocr page 84-LEGVM ANTIQ^:
ßrihit Plinius libroepißolarum quarto amp;’^uigt;i toad Maximum. DicunturauteapudauthoreS ßtffragiailla TaMlaria etiam Clancularia Tacita: VocaliaueroManifefta, quodillaclàm^ hac autem palam ßerent.
LIX GABINIA DE ___________Piratisperßequendis.
.GABINIVS tribunusplebit legem tulit, ut Pompeio bellum Pi raticum decerneretur.Dequalege ita Jeribit Paterculus librofecun^ do ; Conuerterat inßCn. Pompetj perjona totu terrarum orbem, amp;nbsp;per omnia maiore ui babebi tur,qui cum Cos. perquàm laudabiliter iurajßtf Je in nullam Prouinciam exeo magifiratu ituru, id'q;ßruajjet, pofl biennium A.. Gabinius tribu-nus plebis legem tulit, ut cùm belli more,non trociniorum, orbem claßibus, non lamfurtiuii expeditionibus Pirata tenerent, quasdam^ietiH Italia urbes diripuifjent, Cn. Pompeius ad eos opprimendos mitteretur, cfjet'c^ ei imperium quum in omnibus Prouincijs cum ProconfulibuS ußj; ad quinquageßmum miliarium à marh Paf iienus Velleius^ tlirplttrt alia Plutarchus in uita'
Pompeq,
I
-ocr page 85-CATALOGVS.
Pofftpeij. H/c eflautem ilk Gabinius,qHi Cott. fil cum Pi(ónef^uit, at^; ex confuUtu Prouinci-tnt Syrunmdeptus, Regent Ptolontteum inre^ gnum reßituit pulfo Arcbelao Cappadoee. No-tißimusetum inimicitifs Ciceronis,amp; linguliri fiuore Pompeij-LiU eft antem leX)L,i^t€llo et Qu Martio Conßilibus,
LEX GABINIA DeFcfrtore.
D E M Gdtjw/w legem ie fceno. re tuht ^ua Prouincijs ^re ttlieno oppreß($ pro/j^exit. Cicero lihro ____fexto id Atticum ; Silaminij cm ^omlt;s Herßtriim facere uellent, non poter^nt, lt;lnod lex Gibinia. uetubat. Ec in adem eptflola Audio omnino Scaptium pcen![cre,nam qupd S, C. fjyè dicebit, ut ius ex Syngraphi diceretur^ to conßliofi^um efl, ijuàd pecuniim Salamtnij contTA legem Gibinium fumpflrint.Vetabit 4Mgt; tem Auli lex ius did de iti/ùmpta pecunii' Ex hisfAdlècolligitur, lege Gabinii certum ufliri.. Tum modum per Prouincias conflitutum,^ult;e fa pidtate Publicanorum ita uexibantur, ut illit r i
-ocr page 86-LEGVM ANTIQ^.
nihil id fupremam miferiitn deeU'et.'Ëxeinpîo eß ■^ciptius ille, quetn in epißohs id htticÜ Cicero ^JUitnor CenteftmiSi Siliminf^sexegi^etetro^ re militarit obfelfoly lt;amp;nbsp;iffliüo illorum Zemti, fcribit.HuicAtitem miloproffiexit Gabiniu5,amp;' 'fïnxit, ut Syngriphee, ejua contn legem ditct eßent y in ins produ^iec, nihil uilerent. Fecerit gutem idem etiim tntei in hfu L. Luctdlus »o» finegriui offenfi Publianorum, ifuorum npi-cititi uix mAximi atque opulentißimi regtuj^ fciebint. Sed et Ciçero cùm in eim ProuinciM froconfuliri Imperio ueniffetyCobrcitis publia-^ ms ciuititesfœnore obrutis fubleuiuit.ldem po-ßeiCafirfecitf
LEX HORTENSIA.
ANC LEGEM TVLiT I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Qw.Horffwyz«; Didlator. Nrf« Ci
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utiniluitTlorttSt
propter asalienum^gnues^^it^tie longis ßeditiones id ultimum fec^ißet infini culum, iti^ue ob earn rem tn migno timoreeßeiit pAtreSy creAtus DiiÎAtor Qu. Portenßus Plebe indedçduxit, legem'^ tulit, Vtomnes Quirites
-ocr page 87-CATALOGVS.
flelilcitA non minus ne rehc^Uie leges teneroa. Cellius lihro decimo quinto,apite if. Tribunif inijuit^ne^ueaduocitnt Patricios, netfuereferre ad eos de ulla re poffunt. Ita ne leges quidepra. priè,('ed plebifcita appellantur,qutie T rihunisplef bis ferentibus acceptaj'unt. Quibusrogationi. bus antea Patricij non tenebantur, donee Portenfius Di£iator earn legem tulit, ut eo lure^ quod plebes flatuiffet, omnes Quirites teneren-tur.Pt Plinius libro decimo fexto capite decimo: a^.Hortenftus DiHator CMm plebs feeeßiffet in ianiculum,lege in efculeto tulit,ut quod ea lußif. /et,omnes Quintes teneret.Pis aßipulatur lmp. in.^.plebi/cittt.Infi.de iure naturali,gentiu,et cb uili.Sed et plebi/cita lege Portenfta nï minus ua.
leges,cceperunt.it Pompomus inl.i.ffide origine iuris-Deinde, inquit, cùm e/et in ciuita^ te lex XILTabularum,amp;ius ciuile,eUent et le. gis aéîiones,euenit ut plebs in di/cordiS eu Patri bus ueniret,amp; fecederet,fibiq; iura conßitueret, qua plebifcita uocantunmox cùm reuoeata effet plebs, quia multa di/cordia nafcebantur ex nis plebifcitis, pro legibus placuit et ea ob/eruare Ie. ge Portenfia,^ itafaäum efi, ut inter plebi/citit
-ocr page 88-lEGVM ANTIQ^;
leges,ßgt;ecies conflituendi intereßet, pofeßtfi flJeteidem, j^ótenusl^ontfonius- Uiçautent tîortenfius Dictator in ipfo tnagiftrafu mortffus eftauthorelcioro lib.ii. LiuuncCEpitomes, 'D.Augußinplih.de cwitate dei ^.cäp.17.
LEGES HORATIAE.
OST refiitntam Tribunitum pO teftatem.,lt;ll{cs: ob decemuirale Imperium creari de/ierat, ac receptS ‘ /eceßione Auentinuna. libertate, creati Coss. E.V alerius^M.. Horatius uiri populäres,, aç Decemuirali Tyrunnidi infenß, leges pro populo tuierunt,utfcribit Liuius lib.}, primùm omnium cum ueluti in controuerfo iure eflet,tenerentur né pitres plebifcitis,legem Ceti turiitis Comitijs tulere, ut ^uod plebs tributim iußtßet, populum teneret. lege tribunitijs adiionibus telum acerrimum datum efi. ttanc au tern legem non effe obleruatam argumenta efl lex'tiortenfij,ciuam in eandem fententiam iter urn fern opus n5fui(fet,fihac patres uti flatuiffent. Alum deinde Confularem legem de prouocatio ne unicum pneftdium libenatiSf decemuirali pa-
-ocr page 89-CATAL0GV5. jr euerßtn.non refiituerunt modo,fed etianf itifoßerum munter unt,fanciendo nouam legem. Ne ijuis ullum magifiratum fine prouocattone crearet,qui crea/fent, eum lus fthas'^^effetoaif dimeue eA ctedes CAfitAlis noxa hdheretur.TLer tiilexproTribunitu poteßAtelAtAeß. Vtqui Trib.Pl.Aedilibus, ludicibus, Decemuiris,no~ (Uiffet, eiuscAput loutficrum effet: fimiliA äd ttdem Cereris,Liberi,Libemueuenum iret.Eo-dem etiAm anno M. Duellius flebifcito cauit,^ui Lex fiebern fine T ribunis reliijuijfet,ijui^ niAgifirA. DueL tu fine frouocAtione creaßet, tergo ac CAfite fu Ha-niretur. ÜArum legum etiAm Dtonyfius meminit lib.ij, h^AfunthcecAnnoV. Ç. trecentefimo
LEX HOSTILIA.
EGE HofliliA fermiffumfuf ‘^fitfurti Agere eorum nomine^ |; Afud hoßes eßet,AUt reif.
CAuß Abeffent,^itie in eorum cuius TutelA effet. $. Prate. reA. Inß.fer t^uos Agere foffu mus.Adiiones c^ua ex hAC legefrodeunt Cicero lib.hdeOrAtore fub ferfonA Antonij PoßHu.
-ocr page 90-LEGVM ANTIQ£* 1U5 Mctt.lt credo, inlt;juit,in Hid militii cdtt/ä,ß tu tut h^edent aut militent defendiffes,ad Hofli liarui te a^ïiones, non ad tuam uim, amp;nbsp;eratori-amfacultatem contulif[es. Qins autem hanc le~ çem tulerit,aut ^uo tempre lata fit, non contât.
______LEX HIRCIA.
' Hircius Caefaris amicus,(fui p ßea in pgna ad Mutinam Cos^ cecidit,legem tulit,ijua Pompeia-ni magiflratus capere, aut tenert frohibebantur : ut habetur in epi/lola Antonij, qute in/èrta eß Philippicae Ciceronis decimii ter tia.Huius autem legis authoritatem uehementer eleuat Cicero, t^ui amp;nbsp;ipß Pompeij partium fue-rat, earuml^ ruinas reßaurare eo temporeßu~ firamoliebatur.
LEX ICILIA.
SCILIA lexunaexfacratislegH bus fuit, quas ftbi populus abie^us antea,c^T obnoxius. parandiiuriS, canßituendae M.aießatis gra-‘ tia, ßceßione in Sacrum montem ut Liuius Cicero,ßue ut P i/o çjr Salußius uolunt,in Auen tinum
-ocr page 91-CATALOGVS. ” nbsp;5^
tinuntfiSjiypirtxuit.Litiiusli.yiib uric condiiit placet,inlt;p(it^crelt;tri Decemuiros fine prouoc»^ tione,amp; ne quis eo armo alius magifiratus efftt^ admifcerenturue plebe'^,controuerfia aiiijuandiif fuit-Poßremo conceßum Patribus: madone lex kilia de Auentino,aloe(^ßcratceleges tolleren-tur.Erant autem haclege iurapopuli, amp;nbsp;Tribu nitice poteßatis compræhen/à. Sacrata autem leges iccircd dicuntur,authore Eeßo,ciuia dits fan. amp;um erat,ut fi quis aduerfus easfeciffet,facer a-licui Deorum effet, cum familia pecuniacj^. I» ouam fèntentiam etiam Cicero pro Cornelio Bal bofcribit'.Primu Saaofanéium nibilefcpoteft, nifi lt;i^uod populus plebsùefanxiffet. Tieindefan-diones ipfà facranda funt, aut genere ipfo, aut cbteüationc nbsp;nbsp;nbsp;conf cratione legis, aut pcena^
fîîm caputeius,tiui contrafacit,confcratur.Tu lit autem hanc legem L.lciliusT ribunus plebis ^uing. annis ante creatos Decemuiros, LEX IVNIA ANNALIS.
Begem luniam Annalem L. Manlio Accideno,QnEuluioElac co Coss, latamfuiße Liuius author eflib.'XXXX. Eoimiuitf
anno
-ocr page 92-LEGVM ANTIQ^.'
rogatio frimùm Uta efl ah L. lunio Tr/fc. fl.lt;iuotanno$natiquenqi magiflrattim peterent caperent inde cognomen familice inditum ut Annales appellarmtnr.ferendaautem legis cau làmpulchrètndicat Cicero Philippica s^is uer bis : Legibus Annalibus çùm grandiorem ata-temadconfluUtum conflituebant, adulefcenM temeritatem uirebanturjC.Ceeflar ineunte atate' docuit ah excellenti eximialy uirtute progreßunt atatis expeûari non oportere. Ita^ maiores no^ flriueteresilli adinodum antiquileges Annales non babebant, quas multis pofl annis attulit am-bitio, Ht gradus eflet petitionis inter alt;^ualesgt; Ita^ue flepe magna indoles uirtutis, priuj^reipgt; prodefle potuiflet/\tin^ efl. At uero apud an-tiquas PulliyDecij,Coruini,multiqi alij:Recen-tiore autem memoria fuperior Africanus, T.lU minius admodum adolefcentes Confules faBi tantas res gejferunt,ut Po.Ro. Imperium auxe-rint,nome omarint-CuidMacedo Alexander, cum ah ineunte atateres maximas gerere ccepfl flt,nonne tertio Zr trigeßmo anno oh(jt,qua eß aetas noftris legibus decë annis minor, q Confl-Urà,^x ha uerbis apparct Confularcm atatem
quadra-
I
-ocr page 93-ÖATALOGV^. 5^ f^UiJntginta trium amorum fuifje, unde etiant Ciceroglomtur je fuoanno Conlulatum ade^ ptum,id eji,eo anno (fuo ei primum per leges An nales,petere liéuit. Qj^ôd fi uerô alujuis compu^ tetà Confulatu C. Serrani^ amp;nbsp;Q«. CepiomSt emergent anni t^uadragintatres ad confulatunt nsij; Ciceronis. Duobus autem annis minor fuit Oratoria iietas,rurjùs biennio minor tjuàm Prx toriafuit Aedilicta, Multos tarnen legimus bis legibus folutosfuijfeex quibus primus fuit Afri canus poflerior, qui cùm iuuenis adilitatem pete tet, non fine maxima contentione fenatui amp;nbsp;pk bis Conful creatus eji^ut fcribit Appianus in Lù byco.Appellatur autem hiec lex etiam Annarùt ^ejiuslib. I. Annarialex dicebaturabantiquif ea quafniuntur anni magi^iratus capiendi » Et ^mpridius in Commodö. PoR bac uenialé'gis Ânnarilt;£ impetrata Conjùl fabius ejlgt; Seii rt M. Pinmrium Pufcam legent Annalemtulijfé Cif (erolib.i,de Oraîorejcribitgt;
LEX IVNIA NORBÀNA.
EX iMHjtfNortdfMCzrcdZzfcfThnor« L f atum uerfatur. Mam ex bac lege IL bertini qui Latini uoeantur infiituti
-ocr page 94-. LEGVM ANTICt*
uiui liberi (juiJetn ertnt/ed cim mßfif-» htntnr inferuilem conditionem recideb4nty ion4 eorum ixre lt;^uodlt;(mmodo peculij rmnutniß fores tenebgnt, cum ipfi nec tefamentift^iioiièf nec tlialiberorum Romanorum luri haberettb i^uiclegi primu.S.C.Largiino, deinde U.Trti^ iani edicio tbrogtitum cft.Voßremo aut lußinm ni Principis conßitutione tota fublata eß,qua co fiituitur, ut omnes libertini,fublatis antiquis dif ferentijs,eines Romanifini.^.Sedhtecde liber^ tinis.lnß.defnecefionelihertorum. Lataefiaut lex imper ante ClaudioT iberio a Confilibus M-Ihhio Sillano, amp;nbsp;L. Norbano Balbo,pofi natutn faluatorem noßrum Dei ßlium anno uiceßmif primo.
LEX IVNIA VELLEA.
EX I«nwVelleadeTeßamentii lata eß,qua cauebatur,ut is qui tef ßamentumfailurus eßet, amnes kJ «irz/wfexHS,qui ei fui htieredesfu-turi eßintjCum nafcerentur,neceßariö inßituab Deinde,ß quis ex fuis haeredibus fuus eße defie^ rit,Uberi eiuSjamp;' caeteriin locum fuorum,fuf bat redts fuccedantfi in Teflamento hatredes inßi^
‘ tUtl
-ocr page 95-CATALOGVS. 40
tiftifint X ' Multi prteterea in hic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de te/itù-
•nentis ftncitd ennt diligentius,(luïm ipud tntL, ffuosieapoti^imumritione,ne tïmficilèTe^iJ nenta agnatione,iut ejuiß agnatione rum peren, tur-§. Poflhumum. In/i.de Exhitreditione lihe._ rorum.Ati^ i/iipulatur Cicero lib. iJe Onto., re dicens Agni/cendo rumpi teßunentum iure «ntiquo-QM deinde pïaru^ Tribonunus ef fo tijents inPindeiiasfuaspipim tnnßuleruntd. Si hiereditas.ff.de Tutelis I. Gallus, fj.de liberii
poflhumis,
LEX IVLIA MISCELLA.
®EGIS IVLIAE MI. jcella fludium circa procreatio. nem liberoru uerfabatur. Permit, tebat enim uxori^t tametfi uir pra hibuiffet ^i^ueedam etiam ad hoc reliquiffet^ He ad fecundas nuptias tranfiret,ßtarnen ipfi iiura annum iuraret^/è liberorum procreandô. rum caufaad fecundas nuptias progredi, inmaritHus ueniret amp;nbsp;ejuod reliamp;Mm effet rtperet, QMdfnavMspn(t(rijffet^filt;luidem witlier
-ocr page 96-' LEGVM ANTIQJ mulierrdi^um uokbat ca^e, aan aliter cd-» f)erelicehat^lt;lUüm cautionem expofuiljetfiadlê cunJas nuj^tias non peruenturam. ' Hanc auteni appendicem fitte claufilam non ipfè luliits lAifctl ÎKS idinttenityUerùm C^it.Mutius Sceeuola,tjuiigt;f omnibus, (fute exfaéii ptohibitione penderent, eiujmodicautiones excogitauit y hanc fortè legt appofuit. Cteterüm cùm ini^iutm Uideretur attb naturali àt^uitati minus confentdneuiit,ob utk compendium amp;'periur'iadb mulieribus adf-cundi uou tranfèuntibus,feri:amp;fceminas,lt;lti^ adhuc parère, arlt;jue rempub.fobole augere pof-fentyà connübijs oreert,promulgauit conflitutio^ nem maximus,fipientißimusti; imperator lußi-nianus,lt;iua totam legem ßtfluiit, nbsp;nbsp;mulieribus,
nulloobfiantelegis iulilt;e impedimento,libercad f'cundas nuptias tranfirepermifit, aua conftitu-tione uifus eß optime et lurifiurandi tebgionijti reipub^utilitati proßiexiße.
LEX IVLIA,ET RELIQ_VAE Leges ad lus Ciuitatis Rowiu na pertinentes, nbsp;nbsp;nbsp;v.
LEGE
I
-ocr page 97-CATALOGvS. 4t
E G E IV LIA Ciuitis unmeri fo Lario data efl ciim Joaj Latinii ob ne^atatn Ciuitatem ingens bellum mouiUent,uttradit Appianus bbro primo, Cicero pro Cornelio Balbo, amp;
Cellius libro quarto, capite quarto. Vt autent facilius cauß huiuS belli^legis'c^ ferenda percipi-atur, repetenda eft altius ad earn rem pertinens bijioria, totumqde ius cum Latij, turn Ciuitatis ^culisfubijciendum. Princeps igitur amp;nbsp;condi-tor Romana ciuitatis Romulus, ah initio fatim deutéios populos in ciuitatem recepit, augcnda Hiultitudinis caufat Itaqueeo tempore dues Ro-tnanifaiii funt Cetünenfes^ Cru/iumin'^, An. temnates,amp; deinde ex fadere Albani, Romuli poflea atque Reg«m authoritate et exemplo nun quàm intedni^aefl à Romanis largitio amp;nbsp;com. tnunicatiociuifatis, Dabaturautem Ciuitasa. pud antiquos duobus modis, cum /ùffragio j fine fuffragio^» Qut Ciuitatefn cum Juffragio nancifcehantur,tequo iure cum Romanis ciuibus tnagiftratuscreabant, leges ferebant, ludiciafa. debant;in cerfum deferebantur,amp;,fi uolebant^ Roma etiam habitahant,hareditates atq; legate
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G
-ocr page 98-LEGVM ANTiCL-capiebM,inlt;iilt;e libertos pAtronoruni ßlios in fof tfflite hibebant, amp;nbsp;ïuris connttbiorunt pirtici-fief erunt. Vtebantur etiam lure GentilitatiSf AJoptioniSf AgnationiSy Togee ferenda, iC-in 'R.ornemis legionibus militandi, Iwr^ omnia propria cinium Romanorum fuernnt^ (^ibus accefferunt deinde Immunitates à fup-plicijs, à TributiSy ah Exaâonibus ac mul-tis altji grauaminibusejuibus Romani dues non tenebantur. lus autem Latü, fiue Latini-tas originem habet ex Tcedere,fiue Societate, is Latinis Romani pepigere. Cüm enim eos magna pugna ad lacum Regillunt amp;nbsp;deinde ad Vefertm deuiciffènt, in eas condi-tiones pacem cum ijs frmârunt, ut Eatinifuo iu^ | re uiuerent, atejueinbellomilitesdarent, ho-flescjiie communes cum Romanis haberent : Ifl bellis autem ate^ue expeditionibus Romani En -tinis Tertias preeda preefiarent ; Ipfiqiie Latini Ropuli Romanifocij atijue amici dicerentur. In hoc autem multà deter ior erat 1-atinorum condi^ tio, quod omnes illorum res pace belloque ex nu-tu atque arbitrio Romanorum pendehant. NtfW tametfi liherielfentfnihtl tarnen puldicè deceme- '
-ocr page 99-CATALOGVS: nbsp;nbsp;4*
refine tffenfu Popult Ronuni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfs
tnilitibus Latinii tfnoties in expeJitionem ib/tnt, Prtefeihis non ex Latinis j/èd ex Romtnis di~ bttur,cnmcitlt;e fno /anguine régna ac Prouincias aot^utferent, nihil ex ijs, praeter tertiam pradee partem,nancifcebantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ob res fxpe cona^
tl funt Latini, partim precibus,partim minis,ius fuum in meliorem conditionem reßituere, modo ipfum ius Ciuitatis,modó ut alter utiijue Confùl ex Latinis crearetur,pofiulantes. Q«or«w alte, runt Hits in perpetuum denegatum, alterum tan. lt;lem Jub hac conditione conceffum, ut qui ex La tinisfiirpemex/êdomirelinquerent, ciuesRo-rnaniferent. iiorumuerborumfententiammul^ ticircumuenientes,partimRomanis,partimSo. • eijs iniuriam faciebant. J^am amp;nbsp;ne flirpem do. mi relinquerent, liberos/uos quibusquibus Ro-earn conditionem,ut manumittcrentur, mancipio dabant,libertinique aues e/fenttet qui. bus ßirpes deeßet, quam relinquerent, ut ciueî bornant ßebant.Poßea his quoq; imaginihus lu. rit ßiretiSfpromi/cue fine lege,pne fiir^ in ciui. täte Romana per migrationë amp;nbsp;Cen/um trat^. ^tint.iUc ratione eu exhauriretur Lr t j«,»fc faci
6
-ocr page 100-' LEGVM ANT IQ..'
lè tam multii migrantihus Latimmilites ex formula dare pofjent,conlt;jue/}i apud Senatum impe tràrunt^ ut G. Claudius Conful legem ex Sejw-tusconfulto de tjsferret : Vt^uifocij, ac nomtWi Clau ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfi matoresiie eorü lÄ.Claudiofr»
^tagt; nbsp;nbsp;tio Cenjorihus, po/lque eos apud focios nominis
lAtini certi effent, ut omnes in fuam lt;jui/que d-uitateanteCalendasNouembrisredirent. Q«i« ^zo,yî qui ita non redijffent,L.Mummio Prieto, 'ri décréta eß. ilanclegem CUudiam primant de ßctjs -n ßa ciuitaie regundis, latam inuenitf anno Vrbis condita quingentefimo ßptuageß l/X mofeptimo. Poßea ueroalialexPapiadeeade papd- re lata efl,qua conflitutumfuit iudicium,quofof
cij Latini nominis,omnesque alia gentes Rami^ no imperia fubiediione, aut focietate , uel fadere aßtnes, ciuesfuos repeterent,fi qut ciuitatefit Romanam ußrpauiffent. Cicero pro Corne f ho Balbo: Indices cùm praß ferrent,palam^ lo-querentur,quideffent de bi.Craßo MamertiniS lege Papiarepetentibus iudicaturi , Mamertini publiceßßepta cauß deßiterunt.ldem pro Lici^quot;^ nio Archta: Q_uid cùm ccsteri non modo poß cif uitatem datam, ßd etiam poß legem Papiam itf'
earum
-ocr page 101-GATALOGVSr 45 nrum ciuitatum tabulas irrepfcrunt.'^t Valerius Maximus libro tertio^cap. i^uarto deM.Ptr-fenna: Cuinteri/u cuius uitatriumphauit,mors Papia lege damnata efl. Ndn^ patrem cius,nihil fidjepertinentia ciuis Romani iura complexum, ^abelli ludicio petitü redire in prißinas jedes coe serunt. Exhis/atis conßat in peregrines,^uiß-pi ciuitatis lus ußirpabantßege Papia iudiciu da!^ fum.Tulitautehanclegem Papius quidam, pau-IJaute Gracchana tempora, ut uix de hac loqui uideatur Gicerp libro tertio Offiçiorum ; Male igt;ilt;j^uit, qui peregrinos urbibus uti prohibent, r-i osq; exterminant, ut Petronius apud patres no. ßrosfecit'jPapius nuper^ Mam urbis uju prohi. ) bere peregrinosfine inhumanumefi, Lo^uitKr igitur hîc non de ciuitatis iure ,ßedde urbis ußt Cicero. Hisuero legibus remotos à ßgt;econß-quenda ciuitatis Socios denuo inßamtnauit M. Èuluius Elaccus, quicuminconßdatu-, tum in Triumuiratu agri, lege Semproniadiuidendi, Ciuitatem omnibus Italicis pollicitus efl pri. mus, utfcribit Appianus, Quamuis Velleius Cr Plutarchus tradant Tiberium Gracchum P. Mutio.Lgt; Calphumio Cossgt; Ciuitatem Italicis
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 3
-ocr page 102-' LEGVM ANTIGl« fromififlè.îtiluuna a£îiones,{fuonitm in cünß(^ htuipfiusperferrinonpotuerunt^ pofiquiiin i-ffè priMtus efje ccepit, exirmateejunt. nbsp;nbsp;nbsp;cufn
e« in Triuinuiritufuoretraamp;xret, aJiuuiXtt C. Qraahoy umbo decreto Senatui interfeiü fitnt. Deflitntosantemhac Socios pofi ili-quot deinde tnnos M.. hiitius' Drußis Tribuntti plehis erexit,is iratm Semttui, lt;iuem aSlionibuS fuis adKerfirifentiebtt,ad dindiintJtitliteciMtt-tem ininium adiecitj^ttoftiio^ cùn Itilorutn nimos in f côntiertiljet,utlt;^ ingenti fitpatus tuf^ ba è foronuerterctur, percufus in titrbi ties fus uium'^ fmul depofuit. Uic uerô Drufî cùm fè tnignifcè gereret, Socijs'cyperfutfumef fêt, ipftm utique (^uod promifratpraflaturumf magna muhitudo ex Latinis fducia illius uiri Romani f contulerat ob (juam caufàm L. Lici~ __ ' ttius Crafus, nbsp;nbsp;P. MKfz«î Scæuola Confiles,
kgem tulerunt^qua fociorü unufyuifque in f«£ ci uitatis ius redtgeretur,qult;efto(y in eos conflitu^ Lex nbsp;nbsp;ta efi^qui f no dues pro duibus gerebant.Cuius
licL rei Cicero pro Cornelio, nbsp;nbsp;in earn orationein^
ma nbsp;nbsp;nbsp;terpres eius Pedianus authores fint. Hæc lex Lif
îiuùi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ppcIl^tHrddtnfCKdib.^.Offic.
N4W
-ocr page 103-CATALOGVS. 44 Nam effe prociue(^ui cinis nsnfit reSiumeß iion licere^ (^uam legem tulerunt ßpientißimi Conßtlei Craßus amp;nbsp;Scauola. Fuit autem lex lulde iußera. Ne^ f«/m folàm ijt^ui recens in ciuitatemßinßnuaueriint,ttrcebantur,ßcl etiS ^tjui amp;ntitiRomöeernnty amp;nbsp;muneribnsciui~ um fungebuntur, fi maiores eorum iuris I^lici fuißent, ^ciuttatem. Romamm noneßentn-depti. Cicero in Bruto de LyfuiBß enim Atticus,ijuonumcertè Athenis amp;nbsp;nutus eß,famp; mot tuus,amp; omnium ciuiummunerefunâ:us,^iun^ Timaus eu quaft Licinu amp;nbsp;Mutialegeref^tit Syracußts.Ad eos tarnen, ^ui uel ob legu prtemùt in ciuitatemperueaerSt, aut ob uirtutem ciuita. te doruti ab Imperatonbus erat, lex non ^ertinit it, utfcribitidem Cic.pro Cornelio Balbo-Cæ-terium hac lege animi Italicorumitaexaßerati ßtnt,utuniuerß propemodu ducibus Silone Po-pedio,HerioA/inio,Inßeio Gatone,C.PStio Tf jf/îwo Samnite, alijs'^; uirisfortiß. acerrimis^à Romanis,moto ingeti bello defciuerint. Itt co c« uehementer premereturRomani uiderenti^idefe üione Latinorü,Mjirßru, Samnitium,et Picen-tum^etum reh^uorum Italiitpopulorum animos
G 4
-ocr page 104-LEGVM ANTIQt-filtre,ciuiute lege lulitprimum Hetru/cis^tt^ Vmbris, qui notidu aperte defecerant^cleüeruntf tleindereliquisetia nominis Latini/ocifs. lt;leiniiè,cim in o£lo tantàm tribubusßiffragiurrf ferrentfinTngintaquinq; tribus dißribuit Cirt-‘ na,amp;poft eum liio cum italicis populisfadere^ conftrmauit Sylla, Hoc^; potißimu modo Itaîici ciuitatem adepti funt. Ceeteru non in uniuerfunt lus Latij aboliium eft,ftd paftim in Prouincijs d uitatesfHere,quie eo lure utebantur. Scribit PH^ nius Veftnftartum Auguftum iaéiatum procel-lts reipub.uniuetfte tiiftgt;inite lus Lat'q tribuiftêgt; Et Suetonius tradit Dfuum Auguftum pleras^ ciuitates mérita ftiain rempublicam allegantes Latinitate uel ciuàate donafte^ Bac autem uocaf bulaLitinitatis amp;nbsp;ciuttatisttum demuminde^ fuetudinem abierunt, cùm Antoninus Pius Impe rator omnes, qui in orbe Romano eftent, ciues Romanos efte luftit, ut tradit iureconfttltus Vl-fianus inJ.ln orbe.ft.deftatu hominum. Et D. Auguftinus lib. de Ciuitate Det c. 17. Vnde tt Modeftinus ind.Roma.ft.ad municipalem.Ro mam communem patriam efte ait. Exfuperiori-bus autem legibus Qriturreatus PeregrmitatiSf
quem
-ocr page 105-CATALOGVS. 4f (^uemfubibatir tj^auicLiiita.tcm Rominamfalsó ufurpabjnt,ijuibus pana ent conftituta, ukimS fiippliauni - Scribitenimin Claudio Suetonius, Claudium eos, qui fe pro ciuibus '^Romanisfalß gerebant,in campo B/quilinoßcuri pereußif-
Pertinent etiamadhatic rem aliiiduit leoes^ non ita magni m'omenti, ex quibus pritnd eji puleia,quam tulit Apuleius Saturninus,qui gn-tificari Holens C. Mario, cuius tum magna erat in rep’potentia,acßngularis ambitjo, legem tU'-litiVtin ßngulas Colomas Latinas Marius tcr^ nos Ctues Romanos facere pofßx ^ßd hac lege nihil aihiin eß, utfcribit Cicero pro Cornelio Balbo. Altera eß Cornelia amp;nbsp;Gellia,qua potet ßas dabatur Cn. Pompeio Proconfuli in Bißa. niam ad periculofum bellum profici/centi,ciuita~ te donandieos,qHi de rep.bene meriti eßent. Le., gern tulerunt L.Cellius PHblicola,amp; Cn.Cor^ neliHS Lentulus.luliam autem legem tulit L. luf lius Citfarqui cum P. Rutilio Lupo Confulfuit tnno urbis condita ßxcentefimo fexageßm»
-ocr page 106-leGvm antiq;.'
1£X IVLIA DE IVDICIIS relilt;iU{i leges ludidiles.
£ S ludicialis in Romana rep. ua-S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riè agitata efl', magnas'^ fcepenu-
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cotentiones duiles excitauitf
proprer Sexatonjamp;itjnefirisor' dinis diHenßonesdtat^ plnres de bac re legesU-t(efi(nt,^uas breititer perflringemus. lam inde igiturab urhe condita, iitiudidjs dominabantiff patres,apudtt eos caufie agebantur ,amp;ij Joli e-rant in confüio Coßdibus prxtoribu$cy,reli(pii^ autem ordinibus nulla ad ludicandum facult^^^ dabatur.l1ocautem ius Senatorio ordini traduis rat Romulus,utfcribd Dionyßus Utlicamaße^ us lib.(ècundo.iiec fané inter tot/èditiones ac tu ntitltus auistjuamPatribus hoc luriseriperecO' natuse/t,up^adC. Semproniu Gracchum,^ui primus oifenfus Senatui Pcfueßremordinemab eo difiungere meditatus, legem de ludicifs ad ifuires transferendis tulit, nadtus occafionem ci lumniandi Senatus,(iult;)dludicia Senatorialar^t tionem redolere uidebantur, ut author eß hp-pianufibhdf bellis duilibus, Hoc lt;«r cùm baud frufirà
-ocr page 107-'CÂT ALO-GVS. 46 frufirà diceretwQnuhi enim eo tëpore Repefun darim rei,lt;^ut obeuidentiSet mdgnitudinemfur torufn,etfùafthominu opinione iatn condemru tierant^iKdicuntpecunucorrKptortfmperßdui eriniab/ôlilt;fi)SeMusuerecifndiii»}Otus,legent ferrip4ffusefi. Etip/i Pleb^auidèenmaccepitf tun ob ludiciorum netum htud pirum poten^ tiifPittrum obttoxia erat, ut fcribit Plutarchus in uita Cracchoruin . ‘ Legif auten ßnfus rtt,uttrecentis, tumerant^Senatoribusfex. cehti Equités admifcereHtur,atith6reEloro,lt;jua ptonia rttione ßebatjUt Etjuitesbit tantum uirutn in iitdicijt hiierent. Hlt;ec lex ordinum concordil int uehemenierafflixit, duitatent^ite-.ut ait Var ro,bicipitem fecit. Sicjuidem poft multos demutn nnnos, uatias^ile acfauas difcordias, Marcus Tullius Cicero in confulàtu Equeßrem ordi~ ^iem ^enatorio reconciliauit,'profedum ß ex eo diStirans,eteiusuires peculiaripopularitate ijune rens,utfcrtbit Plinius,li.^y cap. i. htq. ipße etia lib.i.ad Atticum glcriatur ordinu concordiam ißeeß[e conglutinatam-Legeaute Sempronia E-^ueßerordotnnis tjuindecimfineinfamia iudi~ (auitf authore PedianotCtetermnannodecimê
■quot; ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quinto
-ocr page 108-LîGVM ANTIQ^, auMo poft Gracchi mortem Senatum ÿtfoftêft fionem ludiciorüreftituere conatuscft Q«. Slt;t-Cfpjo Cos. Caftiodorus in Chronicis, Clu.Seruilio,inciuit,amp;‘ C.Attdio, Serrano Cott Serui. fttlibus,Cepio Cos, ludicia Bquitibus^Scnato lu. ribus communi(auit. Ex his uerbft confiât Ce-fionem non in uniuerftuin ludicu ad_ Senatu trait ftuliftefidbocegifft^M pares uires in^u^s St
■j gt;j. natores^ir Equités haberent.'Dehaclege^l^^td^ . '•! turetiam Cicero Idf^i^de InuentionciOffenimti :•. (fl,inquit quodeorum qu} audiuntuoluntatem ladit, ut ft quis apud Equités Romanos cupidoS iitdicandi, CepioMs legem ludicuriam laudtt^ idem in Bruto de Saeuolaloq^s.. Omnibus quidem alqs,inquam, magiftratibus^ftd T ri bunus anno póft fuit^ eoqóe in roftris ftdentt ftuaftt.Seruiliam kgem Craft[ics.HancCrafti pro lege Seruilia orationem Ciceroftbi quaft. magd ftramfuiftefcribit, in qua omaoatur authoritaf ftnatus. Meminit idem lib. z. de Oratore amp;nbsp;in orationepro Cluentio. Tacituspraterealib.it-bis uerbis. Claudius omne ius tradidit, de quo totiesfiditione aut ar mis certatum fuerat. cum Sempronift rogatïoai^ Equeiier ordoin poft e ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fteftiotie
-ocr page 109-' CATALOG VS. 4^ ffßione iudiciorum locaretur aut rur/us SeruL' l^e leges Senatui iudtcia redderent.Pofi dttmru^ tum iutcm Cepionem,eius'^ calamitoßßimutni fxituElt;juiti iudicii refiituif G. Seruilius Gluit^ tiiiciui lege Etjuefhrem ordinem, utinquit Cice gt;■0 in Bruto^ibi uehementer deuinxit.Üanc lege Glituciam authores wctntyin qut etianoui hoc Lex ttit, ut comperendinaretur reus, anrea uero ucl Glau^ iudicari {gt;rimöfgt;oterat, uel amplius fgt;ronunciarl,^ da. utinquit Ciceroactio.^.in Nerrem. Qtad fit Wem Comperendinatio,lt;iuid item, Ampliation «bundè in eum locum fcribit Pedianus. H(tc autê foteßate ludicandi ita immoderate abufi funt e^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.7
(ßites, utpmeetercaterainfolcnteracambitiole iudicata etiam P. Rutilium cum iurisfcientia ce^ lebrem,tum in omru uita innocentißimum, inte^ ^errimum'ij^^ uirum condemnärint ,quo ludicio totius ciuitatis flatum conuulfum e^Je Cicero ex ißimat. Quare nS multo pöfl lata eji lex Plotia, de qua ita fcribit Cicero pro Cornelia^ üemo-tiateneo, cùmprimùm Senatorescum equitibus lege Plotia iudicarent, hominem dijs ac nobilita PlotUn ti periuuifum Cn. Pompeium caufam lege Varia, de Maiefiate dixiffeJT ulitautem earn M Platüi^
tis SiUanus
-ocr page 110-tEC.VM ANTICt* t(S 3illinus Trib.pl. Cn.Potfipa» Strahünejt» PortiQ CaoneConfulibuSf fecundo amo helli ïtidiciyidiKMntibus nobilibus. lubebit autê lex ut Tribus fingulæ ex fuo corpore i^uinos denos fuffrugio cretrent,ijui eo tnno iudicarêt^ ex quo fiebat,ut Senatores quo(^ in eo numero efjent,et quidam etiam exipfa Plebe. Hihc legem ßatim 1 nbsp;nbsp;nbsp;■ confecutum eft bellum ciudeatrox, atque mulü^
plex, in quo ludicia omnia omifta efte^egesi^ ta-cuifte Cicero in Bruto gt;nbsp;utfuprà etiam diximus, authoreft.CuamobreL. Sylla,recuperatarep-qute multis confcifta uulneribus, acribus reme-dqs Opus habebat,ciim ceeteras eius partes,tu etitl Come didiciaconftituit.ltaq^lata Cornelia legeprimü omnium iudicia Senatui reddidit, atq^ Equités è tudieu numero omninô fuftulit, abrogatis Sem-pronijs legibus, ex quibus tarnen aliqua infuatn Corneliam tranftulit,quare etiam Cic. pro Clu antio dicit, earn quæ tune Cornelia fuent, olint Semproniam fuift e. Eadem lege cautum fuit,l^e quis plures quàm tres indices reqeeret, ut ftri-Pit Cicero adiio', in Verrem 4. Reiediio autent iecirco dicitur,quàd cum multi indices à Prato-feia Confdium conuocandieftent,necefteerat
ets
-ocr page 111-CATALOGVS. 48
fOiprimùmex Decurijs Scnatorum lt;onfcrihi;lt;kinde in urmm fortito mini,ut de plu nbus necefliiriw: numerus conßci poßet.TertiOf id eß^poß urmm, permitti aceußttori ic reo^ut fx illo numero retjcerentjquos putaffèntßbi aut inimicos^ aut ex re alujua incommodas fore. Mo dum igitur Reiediionibus confiituit lex Corne~ lutjUe plus auam tres reijeere liceret. Indern lex optionem dabat reo dam an palam deß uellet itt dicari,id iß, uoce an per tabellam. Cicero pro CluentioiCùm in confilium iri oporteret,ciutieß~ Ult abeoC. lunius C^ßtor ex lege illa Come nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
lia,(iua tùm erat,clàm an palam deß Sententiam ferri uellet. Ckw autem decem annis ex lege Cornelia ludicaßßnt Senatores, ati^ue munera ßmmacum infamiaac turpitudine à reis acce^ pißent,lata eß lex Aurelia,(^uamtulitM. Kure. L«’« lius Cotta, homo,ut Cicero ait,nobilißimus,^ui ^wre. tum Prtttor erat,authore Floro lib. nonageßimo Ha, ßptimoLiuiana Ppitomes. Hic autem Cotta tribus ordinibus iudida commißt, Senatoribus, llt;juiribus,et Tribunis (erarijs,ijui amp;nbsp;ipß de cor pare Romanorum E^uitu erant,authore Plidtb» jj,cap.itVelleiusli.t,Per idem, induit,tempus
Cotta
-ocr page 112-LEGVM ANTIQ^.
Cotta iudicandi munus t^uod C, Gracchus erf^ fgt;tu Semtui ad etjuites, Sylla ah illis ad Scnatutn tranßulerat,aqualiter inter utrunsj; ordine par^ titus efl.idem Hero antea tentauerat M. Liuius 'Drufls,cuius tarnen leges cito interierunt.Legt Aurelia per annos circiter decent flex iudicia penes illos ordineS permanflruntjCÙm non multi pofl legem latam.,ut diclum efl,I4Cicero Sena.gt; tui equeflrem ordinem reconciliaflet.'Deindeau^ tern Pompeius Magnus in flcundo conflulatu It-gtm amp;nbsp;ipfle ludidialem tulit, ut flcilicet ex am.-pltflimo Cenflu aliter atiy antea le£ii iudiceS, tc-que tame ex illis tribus ordinibus iudicarent,huf tus legis ludiciarice meminit Cicero in Piflonem* Sed paulo pofl. idë Pompeius in ilia celebri confl latu tertio iudiciariam legem uehementem atlt;^ ' acrem tulit, in qua de ordinibus qui turn iudica^ '■’v.'-i bant nihilmutauit,ipflam autem iudiciorumflof‘ .t' mamuehementercircumcidit.iubebatenimlex, i tefle Aflconio, ut priuflquam caufla ageretur tefles i per triduum audirentur, diéia autem eorum iu^ dices conflrmarent ; quarta die adeflfle omnes diempoflerum luherenturac coram accuflatore । ac reo, pila m quibus iudicum nomina injcripta
-ocr page 113-CATALOGVS. 4^ t^ent, te^Mrcntur. Deinde rurßis poflero dii fortitio indicum fieret unius amp;nbsp;{èfituaginta lt;jni Numerus cùmßrte obtigifjet, ij protinusß/fim irent^um ad dicendum aceufator duas horas^re-us tres haberet, eodem^ die illo res iudicaretuf, frius autem,quam ßententiaferretur, quinos ex fmgulis ordinibus aceufator,totidem reus reijcef ret, ita ut numerus ludicum relinc^ueretur c[uin. ^uagefimusamp;unus, Uuiufnodiigiturlex Pont peiafuit, (iux,ut ex Afconio colligere licet, ma^ 2is tjuia Pompe'tjfiotentiarefiflerenemoaude^ bat, quant quod è repub, magnopere uideretur, Accepta eft. Ipfi quidem eloquentiae pernicioß uc propemodunt exitiabilisfuit. Ntfm po/ï hanc iegem latam omnis pene Oratarum dignitas ac tontentiocollapf eft,cùm maximorum OratorU facundia intra tam paucarum hor arum fines effet incluß, quam indignitatem etiam commémorât Cicero in Bruto bis uerbis : Maxime uerd perffe^a eft utriußue noftrum exercitatio pait-lo antequàm perterritum hoc armis fludium Bm te noftrum conticuitfubito amp;nbsp;obmutuit,cùm le-ge Pompeittemishorisaddicendumdatis, ad iaufas fimihmas inter fe uel potius eafdem nous
H
-ocr page 114-LEGVM ANTIC^: tteniebamus ^uotiJie^dutbus o.mdcm caußs tue^ tiam Brute prxßofuißi, compluresiy nohißS V ßlus egißi • Artnis autefn perterritum hoc fin iiiufft iccirco Cicero i/icit, ijuccl Bompeius, cùgt;n M.CceliusTrib.pl.pertinacius in legem inuehe-rftur,eö procefiit^ut diceretß coi£lus efifet ß misremp.defenfurum» M/loniinum prteterei in dicium, quod primum hue lege Uta exercitu efi, circum pofitis arma tufèpfit,ne cuuj; integru eßet contra legem alilt;luid uel dicere,uelfacere, Sed et Tacitus tantum Romante elociuentue cafium de~ florat in Dialogo de Oratoribus : Tranßo, iw-quit,adformam amp;nbsp;confuetudinem ueterum iuili ciorum, ^uie etß nunc ardiior efl, ita tarnen elo-quentiam tanto illud forum magis exercebat ,in ÛUO nemo intrapaucifiimas hora$ perorare cogt batur,et libéra comperendinationes erant^et mo dum dicendifibi quißuefumebat,et numerus ne-que dierum,nelt;j- patronorum cauebatur.PrimuS tertio confulatu Cn. Pompeius aflrinxit, impo, ßit(^ uelutifienoselolt;iuentilt;e,ita tamen,ut info ro omnia, nbsp;nbsp;legibus omnia apud Pratorem ge.
Terentur,apud quos quanto maiora negotia exer ' cerißlitafint^quodmaius argumentü efi, ^»àn» ' ^uod
-ocr page 115-CAT ALO GV s. yo
5KÔJ Ciupe CentKmuir4les,^Mnu»cprimuoh^ tinent locum, aJeo flgt;lenÂore relitytorum iuäicL drum obruebitttur^ut nei^ Ciceronis,netj; Ceeß fis,ttei^; Bruti,ne^ Ccelij,nety Ctlui/ten Jeniij^ KÜtus Ordtoris magnus liber «pud Centumuiros di^us legdtur^lia^enus Tdcitus^ Selegerttetcf tun Pompeius trecentos (exdgintti ludtces, t}uo~ rum meminere Cicero Itbro odauo ad Atticum^ amp;nbsp;Paterculus libroficundo.
Poß legem Pompeiam lataefl lex Îidi4,lt;iuam LfX tulit Clt;ejar Didator, qua lege ludicesadduo genera redegit, Senatorij amp;nbsp;equeßris ordints, Trtbunos eerarios,quod tertium erat/ußulit, ut author eß Suetonius in Ceefare. M.ulta praterea buius legis capita fuerunt, deipforumiudicum ietate,dignitate,amp;conditione, de forma amp;nbsp;con fuetudine iudiciorum publicorum amp;priuatoru, Q«lt;t omnw in antiquis lurifconfultorum libris comprahenß opera T riboniani abolitafuntHe* minere tarnen huius legis 'Vlpianus in I, Con/en-/^e.ß.ubi quis agere uel conueniri debeat. Calli Ihatus in I. Cum lege, ff^de receptis arbitris- amp;nbsp;Modeßinus in l.Vnica.ff.de Ambitu. et Gellius lib.decimo quarto.ca.ij.his uerbistAtq^in reruifi
H *
-ocr page 116-LEGVM ÄNflc£.
éfHÎJem (JiffufionihuijComperendinaaottihufjamp;' ; alijs tj^uibufciam legitimis in rebus ex ipß lege lu lit(^amp;‘ ex Sabini i^ßurij, amp;nbsp;quorundatn aliorü luriljieritorum commentarijs commoniti amp;nbsp;ad-tniniculati fumus. Poß obitum autem Caßarii Antonius Conßul ludiaariam legem ferre coM-tus efl,^uain tertiam Decurum,qute Tribunif-rum Aerariorumfuerat, Centuriones atc^ue A-laudis conijcere decreuerat, de qua lege fleniuS fcribit Cicero Philip fca prima. Sed ille prius ha fiis ludicitus efl,quàm lexfueritperlata. Q««e autem poßea de iudiciorum rationefancitaßnt, Conflitutionum nomine compreehenduntur»
LEX IVLIA DE VI.
Hl IS ßcundü lurißonfultos dupleit [j eß,Publica amp;nbsp;Priuata. Vis publia H ca dicitur cum ab armatis uiolen.. ' tia committitur.V is autem priuata quce ßt ßne armis. l. Hoi accufare.ff- de acctfati- ’ onibus amp;nbsp;Infcriptionibus. De Vi publica prL tnùm dicemus.Ue ea igitur duas leges latas mue-nio t Plautiam amp;nbsp;luliam. Vtriußjue meritioft ' in l‘ Itionfolùmtjf^ de Vfifcapionibus. in ÿi
-ocr page 117-CATALOGVS. ft
furtiua. Infl. cod; titulo, Vbi dicitur rerum Vi nflucifionem lege lulid Plautiit inhiheri.Caterim antit^uior efl Plautid,dute ui-detur eo tempore htifuiflflftfuo M.Lepiaus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Qk. Citulus Coss, perniaoflas diflcordias inter fl inuicem alebtnt, Cicero pro Calio iDeVi ^uteritiSf ^ult;e lex ad Imperium,ad Maieflatem, ad flatum patria, adfalutem omnium pertinet: ^uam legem Q«- C4t«/«s armata diflenflone cif uium reip.pene extremis temporibus tulit:^ult;£^ dU lex fedata flamma conflulatus mei, fumantis reliquus coniurationis extinxit. Ciceronem au~ tempofl confulatum, demandata ei extra ordi~ item in coniuratos ([uaeflione, Indicium hac lege Plautia in eos exercui/fl etiam Salufliusei in In-UeStiua obijcit.Tenebantur autem ex lege Plaits iiaomnes ^ui armati Senatum obfldiflent,magL flratibus uim attuliflent, rempublica oppu^fl. flnt, ex dua parte neec lex cum lege fliaieflatis cSiundiafuit.Item flquis cum telo in publico fuf ifflt, aut pugn^ caufl. loca fuperiora occupaflet, alienisuetedibus /axis, ignibus aut ferro cladem intuli/fet. Praterea fx S.C. Sodalitates Df-cwiatif nbsp;nbsp;comdia amp;nbsp;indicia turbabant, uran
ia }
-ocr page 118-LEGVM ANTIQuquot; thorefi Cicero pro Calio nbsp;nbsp;nbsp;de Refjfon/isA^
ruljiicKm,^ lih.jecundo epifioltrum nd trem.Pediittus praterea in Milonünam.Ex hac igitur lege ^nte lege/n lulidm Ro/na wdicii ex^ ercehtntur de Vi pubticd, ut teßdtur Cicero libgt; Hij. ad Atticum. Er Salu/iiui Citilitum ait lege Plautia interro^tumfiiijle ab L.PauIo. Tuli/Je iutetn legem arbitror Plautium fiue Plotium tri^ hutwm pl.ex authoritate Qu-Catuli Cos.cpii eo tempore Vrbi contra Lepidi furore prafidebat, etineoi potif?imu,lt;jui remp. unà cÜ Lepido tum Rogjt^ oppugnabant.Rogatio autem Plotia^cuius Sueto tio Pio' nius in Ciefare,item Gellius meminere,qua ^ui-tia. hu/3am,dui Lepidt partiupoß morte eius ad Ser toriu cofugerant,reditus confeüut eß^ nihilbuC 'Lex pertinet. luliam autem legem de VitulitC.lu-Iulia- Hus Caßr Di^tor^tjua tenentur ij,qui quocutt ^ue modaium armatam aut publice aut priuatim attètauerótt,eius'^ rei ergo arma aut hommes co ègerint,nec folu uis,fedetia dolus malus hac lege uindicatur,ut filt;iuis dolo malofecerit,lt;iuà minus iudicia tutô exerceantur^ aut indices,ut oportet, iudicent.Nonnun^ etia dignitas perfonarti facit, Ut ia eas etiam fine arnus uis publica comittatur, utfi^uis
-ocr page 119-CATALOGVS. fi ut ƒ c^uis legatos, oratores,cogt;nitesùe eor« futlfii Her it,aut iniuria affecerit.Item fi^uis cum impe^ riu poteflatemüe haheret, einem Romanu aJuer-fus prouocatione laferitjut habetur per totu titu / lum.ff‘ ad lege luliam de Vi publica. Diligenter ttia cautu erat de Teftimonijs, ne hac lege in rett teftimoniu dicere hceat ei, qui je ab eo,parenteùe eius liberauerit,quiiie impubes erit,qHi eorum in integrum reßitutus non er it, c«wj ludicio publL co damnatus effet, qui in uinculis cußodia'q^pic, blicaerit,quitte ad beßias utdepugnet,ß locaue.. rit: quitte palam qult;tßufecit,fecerittte : quitte ob teßimoniu dicendum uel non dicendum pecunia accepiße ludicatus uel courus er it. l.Teßiu.^.’ lege Iulia.ff.de T eßibus. Conßitutu etia erat,ne quis de ui damnatus prouocaret ad populit,qua)n claußla p»ßea M. Antonius lata lege immutare conatus eß, at^ ob id à Cicerone ù Philippicis merito repraheditur.Nominatim prtfterea ««tü erat ,ne is,cui obtigißet exercitio,poßit eaß/ßci fcatur mandare.l.qutecuq^.ff.de eo cui madata eß îurifdi^o.l. Sed et partus.ff. quad metus caußt. Damnatoaut de ui,aqua amp;nbsp;igni interdicebatur^ bonaq^eiuspublicabantur, utfcribit Ctc.Pbilip
H 4
-ocr page 120-LEGVM ANTIQ.;
^icd prima, in epiftolis ad Brutum. Tit Vlpia-fw$ iit 1. Qui dolo.ff. ad legem luliam de V i puf ilica. Quamuis Imperatorin.^.Itemlex lulia, 'Jfïfl.de publicis iudidjs, pandm ei,dui armatam liim commififjet^ deportationem exhac lege cott fiitutamfuiffe dicat. Praterea fic damnati non iugebantur4.M.inimè.ff.de religiofis. HaélenuS de ui publica. N««c pde priuata^ Lege lulia de uipriuata tenentur,(]ui conuocatis honti ftibus uimfecerint, quo quis uerberetur,autpul-faretur,item cùm ccetum aliquis amp;nbsp;concurfumfe d(Je dicitur,quó minus quis in ius produceretur, et ß quis aliquem ex agroßio hominibus congre vatisßnearmis deiecerit. Vraetereaex S.C»Vo lußanOf qui improbè coeunt in alienam litem, ut ^uicquid ex condemnatione in rem ipßus reda-Ïium fuerit,inter hos communicaretur» De Vi gutem priuata damnatis pars tertia bonorum pu iflicatur, ipfiq; infames ßunt.
LEX IVLIA MAIESTATIS.
Hr I V S Q^V A M /eg;fc«î ad Maieflatem pertinentibus dica-mus, aperte precium fa£iuri uide-mur,ß, quid amp;nbsp;cuiufmodi fuerit gpud
-ocr page 121-CATALOGVS.
«pnJ tmtiquos Maieflatis crimen, (irex quihits •ieliüis nafci confueuerit,oßendamus. Maießa. tem igituryi£iorinus Ctceronis interpres, am-filitudinem amp;nbsp;ma^ißccntiim eße ait,in qua ius totius ciuitatis conßßit. Htcc autem olim in pof fuloeße dicebatur^quemadmodum authoritas in Semtu. M.inuere igititr ÎÂaieflatem efl^ut inquit Cicero libro fecundo de lnuentione,de dignitate tut amplitudine^aut poteßate po[gt;uli,aut eorum, quibus fiopulus poteftatem dedit,iltquid derogat te. Ex Ms uerbis colligitur Maiefiatis crimen fartim inifßumfopulum^ partim inmagifiratus committi. Populi ^leflatem minuit, ß quis ex. frcitum Po.Ro. tradidit, ut inquitCicero libro ßecundo de Oratore: aut ßi legionem uel exercitU iuiußu Populi aut Senatusßolicitauerit, deîeSîu ûe habuerit'.ut idem Cicero pro Cluentioßribit, Û'Martianus in l. lexduodecim tahularum.ßf ad legem luliam Maiefiatis^Jtemß quis potefla-tf atque imperio prlt;£ditus exercitum extra ßuant Prouinciaminiußu Populiabduxißet,authore eodem Cicerone inPißonem. Vnde Fabius il. le Maximus inuidiosè P. Scipioni,qui Proconßul ex Pißania ad regem Zyphacemßocietatis ctxun
H 5
-ocr page 122-LÏGVM antiq;;
ia CMfi MuigäHerdt^ohncit quod prouindd amp;nbsp;exerdtu relidp fine lege/ine S. C.duabus ndui-bus Po. Ro. Imperdtorfortunam puhlicdnt, bidiefdtem ïmperij,qult;£ in cdpite eius periditd-bdturycotnmifiifetyutfcribit Liuius lib. 18. Mlt;lt;-iefidtis etidm crimine comprahendebdtur fi quii rempublicdm fitd culpa male griffet» atq^ exerd I tum ainififfet.Bxemplo ßwt Cn. Fuluiui,et QU-Cepio,quorum alter Punico fecundo,alter Cint brico bello exercitum ami/erat. Hmc refertur etif ' am crimen imbellia,etflatiotùs de/èrta^ authofi 1 bus Suida, Suetonioq^ tn uita Augußi,et no infuprà allegata lege. Pracipuè uerô ad hoc crimen pertinuit,fi quis regnum affeüaffe cond ausfuijfet,autreip.occupanda conftlia inij/fet, ’ in qua caufa olimfuerunt Sp.Cafius, M..Mattli' i us, Sp.Melius. Jtefi quis feditionibus populu ex-agitaui/fet, aut opera fuadoloiie belli populo coH flaflet,F.xemplü efi in Cn.Norbano,propter que lex Apuleia lata eß,et in uniuerfa nwditatei cuius opera bellifaciale coßatum fuiffe uidebatur, ^acdufafuit legis Varia ferenda,de quib. po-fiea dicemuSt Hoc dufem cn wfM propne ad Mi-ieflatem pertinuiffe CicM PartiMtubus author
-ocr page 123-CATALOGVS. ^4
preetm'i Maiefiitis rei erant, (^^itiprL tuti hofles puhlicos domi fltce hahu^ent, aitt ins ciuititis,uel magiflratus fni minmflent, uttefla. tur Cic. adio.in V errem.^.^ Tjiterpres eius Pe tiianits.Itëfl'^uis in regio alii^no Comitatu prater poptili Romani dignitstffliiflet.Scrihit enim Suetonius,Claudium Cafltrem (^uendanotafle, ^uod comes reois in prouinciafuifflt,référés ma \ iorum temperihus Rabirio Poflhumo Ptolemeeîi Alexandria crediti caufa flcuto,crimê Maieflaf tis apnd indices motu. Ceeteràm,ne di^ia c^uide impnnèerant.'Nam Claudia App'tjfllia,^incou ferta multitudine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procedëte carpëto,palàm
6ptauerit,ut frater fitus Pulcher reuiuifceret,at. ^ne iteru claffem amitteret,ciuû minor turba Rogt; ittae eflet, Kaieflatis iudiciü apud populü fubijt^ ntfcribit Suetonius inTiberio,amp; Gellius li.io. cap. 6. Peflremô in huius crminis nomen omnes tranfitiones,proditiones,pa{îionesij; eu hoflibut cotraremp.habitæ aut initie ueniebat. Haéienus ^uatenustdaieflatis crimen in populum commit teretur, diximus gt;nbsp;nue uideamus demagiflratib, (Rôties igitur, induit Vidiorinus, magiflratus impediutUurfacere ojficiu/ÙMm^offenditur JU-
-ocr page 124-LEGVM ANTIQ^: kflas. Item ß cuius opert dolo tnalo, confiliutn , initïi erit ^uo quis magißratus populi Romani, quiue tnperium poteftatemue habet,occidatur. Item ß i^uis interceßioni T ribunitilt;g non paruif-ßt,autconcionemabTribunis auocaffet,cuius l^mus rei illußre exemplum eß apud Liuium de Cenfo^ hb‘). ribus C.ClaudLO,etTib.Graccho, ^uibus dient deca.f. perduellionis dixit Riutilius,ßue ut Valerius M‘t ximusfcribit,Popilius.Pratereaß lt;^uis concilia j um plebis ui atc^. audacia turbaßßet, T ribunosile in ordinem coegißet, lA.aießatis in eum ludiciÜ exercebatur,lt;iuale deßribit Liuius,libro tjuintamp; decadis tertilt;£,de M. Poßhumio Pirgenß,amp;ot dine Publicanorum.Sed lt;amp;ß (juis Tribunopk-bis de uia non deceßißßt, in hoc crimen quaßßeo j pulum c^uendam impingebat. Scribit enim Plutaï chus in Gracchts, C. Veturium ciuem Romanu ultimoßipplicioaffeRum, quöd Tribuno plebis t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in foro ambulanti,de uia no deceßißßet,lt;iuilm mo
remaiorumomnes eicederetenerentur. Catef rùmhoccrimenanticiui perduellionè uocabant, exeanimirum caufa,lt;iuöd huius criminis conuL £ii,hoßili animo aduerßis remp. eßße uiderentur. Uam antilt;iui hofles perduelles uocabant. 'ïtacpie
-ocr page 125-CATALOGVS. y;
Jißerentu efi inter ferduellionis amp;nbsp;Maiefla-crimen quod omnia perduellionis deliéia fnb nomen Maiejktis cadunt,non autem omnia quec ^imina Maiefiatis dicuntur^Perduellionis ßntf ißnali.ff.ad legem luliam maießatis.
Njttic ad ipfâs leges de Maiefiatepeculiariter Vittas ueniamuS’ Ix quibus primaßanefit Apule-^,qu(e lata efl in C.Norbamm einem improbu, hpulef *cleditiolum,qui Qu.Cepionem iniudicium uo ^lt;ttum,nullo nec iure^nec legend excitato poptt biri ti(mKltu,milèrabilitcr damnauerat. Accuj/à^ fus efi igiturNorbanus^quôd Maiefiatem minu. ifiet,contra legem Apuleiam fèditiones excitan^ do,populum^ concitando.Accufauit autem Nor banum 3ulpitius, défendit M. Antonius, de quit feplurafcribit Cicero libroficundo de Orato-•■e- SecundaleX de Maiefiate lata efi Varia, ex Lex bac cau/à. Cmot bellum/cgt;ciale,quod maxime o. Var 'ia* fnnium cutn Romance reipub.tum ipfi Italia exi^ tiabilefuit, opera acfiudionobilitatis conflatum ffiediceretur, atque ob id nobilitas in magna effet inuidia,lata efi Varia, qua iubebat ut quare-retur de his, quorum ope confilioile foc'ij arma contraPo.Ro./umpfiffent- Tulitautemlegent
Qu.Variu$
-ocr page 126-LEGVM ANTIQ_.
Qk. Nirwi Sucronenfis Tr/k pl. ^ui etutn ob objcuru ius ciuitatis hybride diâ:us eß, Orttof ftutemporis nonuulgarishabitus quietipßtal^ gt;nbsp;àemfua lege damnatus jamp;'in exilium profebiui eßjUtfcribunt Cic. in Bruto,amp; Valerius Max. It.B cap.6. Ccçterum cùm ardente bello una bac lege,cceteris otmßis,iudiciaßerent, amp;nbsp;multi eX nobilibus inique damnarentur, quafi hoc bellufif tills authoribus corfiatum effet,alia'c^fuper aliOt ïtalicorum defeéiiones nunciarêtur,Senatus tri-ßitiaeius interuentu,occafionem nadius,deert-uit,'Me ludicia dum tumultus Italicus effet exer^ , cerentur.atq^eo décréta etiamea iudicia,qult;!teX lege Variapebant,fublatafunt, cu adhuc fuper-effent,quißbimaximemetuerent,ut G.Curio adolefcenSf cuius ßlius bello ciuili Cießarisfuit partium,utfcribit Pedianusinorationem Cice-ronis proCorncUo.
Come Poft hanc legem lata eft Cornelia à L. Syll^f lii, nbsp;nbsp;nbsp;Di^tatore, in qua ea potiftimùm traélabantur,dt
quibusfupràin crinunibus Maieftatis diximus, Meminit huius legis Comelite de Maieftate Cif cera tn Pifonè,et Pedianus in ComelianS, Pant lulu, fèquitur lex Iulia, in qua omniafuperiora tranft
laU
-ocr page 127-CATALOGVS. $6
larafunt, adieSia etiam perfona principis, tjuant timen non ipfè Ctefar ilt;iiecit,(ed fofi lüum Tt-IxTtus princepi dtmnofee incommoda aufle^ ntitis. Plinius inPanegyricot Diauit, intjuit, T iherius Augußü,fed ut Maiefiatis crimen indi ceret, amp;-Tacitus lib.i. de eodem Tiberio: Nitflt legem,inlt;juit,Miiefiatis reduxerat, cui nome a-fud ueteres idem,/èd alia in iudicium ueniebantj fiauisproditioneexercitum, autplebem fèditio^ nibus,denic^ male geßa rep.Maiefiatem Po.Ro. ninuißet, fiéiaarpuebantur,di£ia impunèe-rant.Primus hugußus cognirionem de famoßt bbelhsf/lecielegis eius traéiauit,comotus Caßij Seueri libidine,(fua uirosfaminaslj^ älißres pro cicibus diciis diffamauerat. Ex bis conßat À«. gußum nihil de fua perßona ßatuiße ,1^ cauißr tintum,nefa/t^i libellr ßriberentur,aut aderef tur,qui fcripfißet,^uiiie adidißet,aut recitaßef, {xma huius legis teneretur. Hrnc etiam eß tjuod Pontius dicit in arte poëtica.
Succeßit uetus bis Comcedia, no ßne magn4 Taude,ßd in uitium libertés excidit,et uim Dignam lege regi,lex eß accepta,cborus^ T urpirer obticuir ffuÜato iure nocendi.
-ocr page 128-LEGVM ANTIQ^'
Po/î mortem igitur Augufli Ttberitis fuc^ ce^or eius consultante Macro Praetore^ an ludL da Maieflatisredderentur ^Pxercendas efjele^ ges reSjfondit, fiatimqde animaduerfa uoluntate Princifis,crudelißimefrequentif?imetyexerceri lex ccepit. Ita^ in iudicium etiam leuij^ima qutef tfue deduct coeperunt, pa^im^ delationes amp;nbsp;ca^. lumniarempub.occupabant.Vndeamp; Senecali-bro tertio de beneficijs, ait Jub Tiberio principe fui/Jeaccufandi frequentem amp;nbsp;penè publicam ra biem,qult;£ omni ciuili bello grauius togatam ciui tatem confecerit. Siquisautefcirecupiat,quàin friuola, qudmi^ uixfermone, nedum ludiciOjamp;' tarn graui pcena digna ffecie huius legis tradiati ßnt, Suetonium, Tacitum'q., amp;reliquosautho-res temporum iflorum legat^in quibus adhuc ue-luti ueftigia principü crudelitatis reper let.Qua-re redlè PliniusinPanegyrico Maieflatiscrime fingulare amp;penc unicum crimen eorumuocati qui crimine carerent. Pcena autem huius crimi-nis non eademfuit apudantiques. Quofdam e-nim ultimo fupplicio affedios legimus , ut M. Manlium,Sp-Caßiumt alios exilio damnatos,ut M-PoflhumiumjCn.Puluium: alijs muldiam tait tùm di-
-ocr page 129-CATALOGVS.
ÏWM ClaudU Apfij ßlite,4d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt;t
etiam Plautui alludere nidetKr :
N««c BtirhariCi leg: cerium eß tut meum omne . . . .
conjilittm interen ipio nci uiu amp;nbsp;Ui^u pro9 hibeatU.
Hii diem diCdm^irrogibo mulSitm^
Cicero éute/n pro Rjtbirio perduelltonis reo^ ittnuere uideiurt dimMtos hoe crimine in cruce 9gi loUtos. Nlt;(W perduellionis,inciuit, tudicium, ^uod à me fublitum e[fe criminnn foles.meü crL fiten efl,non Rahirij.Qjiod utinumf (frites, e-go ld primus Mtfolus ex hacrepub. fufiuli/Jem. Quid enim optaripotefl^ijuod ego malle, ^àm »te in confulatu meo carntfieem de foro, crucem de eampo ßifiuli/Je. Perduellionis aute reis,ci(m mica ad Populumprouoeare lieeret, ut tnanife-flè oßendil in Cœfare Suetonius,lex Juha id tiprohibuit. Uoßrisautem legibus pana huic crimini conftttuta eßamißio animée, er damna^ tio memorii£ poft mortem,item publicatio omni^ um bonorum. Publico.Jnft. de publicis Judi. c'tjs.l.Qui/^uis.C.adlegem Juliam Maieftatis^ lt;uius tarnen legh diritatem,Budtieus noftri tem.
-ocr page 130-LEGVM ANTIC^T
f or is ornamentum multo maximum,in Annota^ tionibus fuis fitter PandeSias poßerioribus gt;nbsp;mi-tigatam eße putat per aliam llonoriiamp; ^ca-dij conßitutionem, lt;jua habetur in l. Sandmus» C.de pcenis. Tautem legem luham de Ma-ießate C. Julius Cteßar DiSiator, authore Cicerone Philippica prima , ,cui deinde multa alia cum ex Senatußonßiltis,[um ex Prindpum coit ßitutionibus adie^aßnt.
.LEX IV'LIÄ REPE-
tundarum.
-^PXDPPLC'VMlïSP.l-petundis ad codrcendam magißra-tuum auaritiam Sociorum caußaco ßitiita fuit,authore Cicerone aSii-one tpuarta in Verrem,et Tacito lib.decimo quitt to» Vnde Lex ipß Sodalis à Cicerone diatwr, indtciuarcem Sociorum uocat, tjuöd hac ie^eeniuriasßtas Socij contra magißratus Ro-matios perßcpuebantur.Legem autem de pecuntjs Repetundis primus tulit L.Calphumius Piß tri bunusplebis L-Martio Cenßrtno,amp;‘ M.Mani-Ito Coss, hello Punico tertio, utfcrihit Cicero iß ßruto.lt lib.ßcundo Ojficiorum : Nondum, induit.
-ocr page 131-CATALOGVS. , S3 tn^uitfCentum amp;nbsp;decem annifunt^cùm depecit^ hijs re^ufidisàL, PifoneUu eßlex, nulla an^ tea cufuißet. Caterùm ex hadere frima omniü quteßiones Perpetua ionfiituta ßunt j ut imjuit Cicero in Bruto,cùm antea nulla fuißent, Ç^ua ßiones aut Perpetua iccirco dicuntur,lt;juolt;{ per^ petuo exercebantur, i^uarumijite cauß PratoreS «nnis fingulis creabantur, quos Quaßores uoci bat.Huiußnodi funt i^uaßio ex lege Calphumia noßra repetundaru,amp; (puaßiones ex legib.Cor hel'tjSjde Talßo,de Sicarijs^d^ lniurtjs,item ex lef ge Calphumia de ambitu,amp; Plautia de V i.
Poß legem autem Calphumiam, amp;nbsp;ante Ju~ liam etiam aha leges de pecun'tjs repetundis lata ßnt,ut Cacilia, cuius meminit Valerius M.axi- Caci mus libroßxto capite undecimoi L.Lentulus,in •fuit, conßularis lege Cacilia Repetundarum cri mineoppreßus,Cenßr cum L- Cenßrino crea^ tus efl. Fuit autem hic Lnttulus Conful triennio foß Cenß)rinum,unde apparet legem Caciliam foß Calphumiam latamfuiße.
Proximam huic inuenio Seruiliam .Pedianus Seruif w orationem pro Scauro : Qk. Seruilius Cepio Scaurum obhgatioms Aßatica^ amp;nbsp;pecuruarum
-ocr page 132-LEGVM ANTIC^, contra leges captarum reum feat lege Repeturt-dirKm.,quam tulit Seruilius Glaucia. lx his uef bis apparet legem latamlinf[e 4 Glaucia qui E-quitibusiudicia,utfupra diïiunt èft^reflitiiib Ci ceroproScauro: ibidem reus eflfaamp;us d Q«-Seruilio Cepione lege Seruilia j cu indicia penes equeßrem ordinem effent RtRutilio damna-tOjnemo tam innocens uideretur ut non timeret illa, Dehaclegeloquituretiam Valerius Maximus libro odlauOjCipite primo. G. etiam Co-fcanium Seruilia legereum propter plurimaamp; euidentißima facinora fineulla dubitationeno-Centern, Valerij Valentini aca^atoriseiusreci-tatum in iudicio carmen, contexit. Multaau-tem in haclege accuratius fancita erant^ quàm in prioribus,ex quibus etiam hoc fuit, Vt fiquis eX LatiniSi id eß, feeder at is Senatorem (nam 'ijfi-li cum magiflratibus lege Repetundarum tene-bantur, ut Jerihit CiceroproRabirioPoßhu-mo} in ludicium adduxiffet amp;nbsp;damnäjfet ,utei ciuitasRomana pramium eßet.
Acilia, Lata eß preeterea de pecunifS Repetundis lex Acilia. Cicero in Verrem a^ione fecundai Tac tibi patemae legis Aciliae luniid in mentenif qua lege
-ocr page 133-CATALOGVS.
lege Populus Romanus tlepecun^s Repetun diSjOptimis ludiàjSffeueri^imistjàeiudicÂus u~ fus eft. EtA^lionetertiai quot;Ego tibi ilUm AcL liam legem reftituo , lege multi tccuftiti fei nel di^ caufa ftmcl auditis teftibus cottdef tnnatifun^ in priorem locum Redianus, AcL lius^ intuit, Qlabrio Legem Actliam tulit de pecunijs Repettmdis feueriftimam in qua nec comperendinari quidem reum licet, iltnc legem primam de Pecuntjs Repetundis latam effe Philippus Beroaldusin Commentarijs Suetonianis filsqexiftimauit.
Sed amp;nbsp;L. Sylla Le^em de pecunijs Repetuti-dis tulit, in qua pritnwn de ipfo Proconftilum ac Pr^etorum Imperio cautumfuitf ut oftendit Cicero libro primo epiftolarufamiliarium ad Len-tulum. Deinde Legatis,quiqite ProcQi^lef amp;nbsp;Pratores in Prouincias ftquebantur, quoscomi tes magtftratuum uocabant, certus modus ftun. ptuum praftnitus fuit, ne immodicis expenfts Prouincine grauarentur. Cicero libro tertio e-piftolarumad Appiumt Ad me adiré quofdam tnemini nimirum ex Epiiîeto,qui dicerent nimis ma^os fumptuslegatis decerni, quibus ego non
i i
-ocr page 134-leGvm anticl: um imperaui quäm cenfui .fumptus legatis (jttant tMximè id Legem Comeliam decernendos-Poflremo etiamde rationedecemendicauehnt» Cicero eodemlibro : Lion modo ibi non fuißi, ubi me qtiàmprimùm uidere poßes,fed eô di/ctf-ßflij quoegoteneperfei^ui quidempoßemtri-gintttdiebus, tjui tibi ad decedendum lege^ut pinor Cornelu confiituti eß~ent. Meminit etiam j idem Cicero in ontione pro Rabirio Pofihitmo. lulù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Seij^nitur hinc lex Iulia, quam tulit C. luliuf
Cœ/àr in confulatu, quem cum M..Bibulogel?it» | Ctc.in Vatiniu : L^uiX cu itafittt,quiero ex te,ßs lt;nbsp;néexpauperrimo diuesfaSius illo ipfo anno,quo lex lata e/i de pecunijs Repetudis acerrima,ut o^ mnes intelligerepoßet, ateno modo nofira aiiif quos tyrannos uocas,fed etiam amicißimi tui le- ] gern eße contemptam. Fuit aut Vatiniui eode art no T rib. Pl.quo Ccejar confulatu geßit. Ide Cicgt; pro Seßio de P. Clgdio loquens : Ftiam ne eius, queßtalege,fuo beneßcio omatü,munit'u,armatu folet gloriari,C.Caefarts de pecunijs Repetundii legem,no putat eße lege.Lege aut Iulia eapecu-niif reuocantnr, quas quis in magißratu,poteßtt tCf curutione^ legatione^uel quo alio officio,mu-
nere.
-ocr page 135-CATALOGVS. éo
HerCjWiniflcnoM' publics cepit^uel aliquis ex co hone ipftus,induit HAartianus m.l. nbsp;nbsp;nbsp;dd legent ~
lulidtn Refetunddrunt. Ç^uonum dutem mdgi-ftrdtus omnes dUt V rbdtti funt,dut ProuincidleSf fej^rdtim de ijs dice)nus,po/ied dutem dd cur.dtio nes et legdtiones ueniemus.Cdutumerdtlege, Ik-lid^ut inquït Venuleius, ut Vrbdtti mdgi^dtus tb omni jorde fe dbflinedt, neue plus dom tnune. risùein dnno dccipidnt, qudgt;» ijuodßtdureorunt centum: Neue ifuis obiudicedrbitrumile ddndS, utdit ÏAdrcellus, mutdndü iubendumüe, ut iudL cettneue ob non ddndum,non mutdndum,non m iendum, ut ludicet: neue ob hominem in uincuU Ïublicd conijciendum,utncijendum, uinciriüe iu^ endum,uel ex uinculis dimittendum, neue lt;juis ob hominem condemndndum, tb/oluendumiief neue ob litem aßimdnddm, ludiaumiie cdpitis, pecuniiCue fdciendum, uelnon fdciendum dli-quid dccipidt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«frfcrf le^is non minus di
Prouincidles mdgiflrdtus, qudm Vrbdnosperfu nent.Sed amp;nbsp;Sendtores, qui obrem iudicdnddnt uel non iudicdnddm pecuntdm dccepifjentjdut in Sendtu conßlioue publico uendlem ßntentunt dixißent, lege Repetunddru tenebantur,dutho^
I 4
-ocr page 136-LEGVM ANTIQ^;
tihus Miirtiiw « Vemdeio iiarKotifultis, tt Ci lt;(ronr tâioHe ij.in Verrem.Circa prouincukt gutem megifirgtut tjuintem curamadbibuerint t(eteres,o()eræ precium eß namre, Ngtuue prb «îHw 0mnium,çùm uiderent, ißis megißrittbus gißntibus à pitrii ßislt;^, multa. opus fore, ne in lt;4 re Soeijs ff-aues efßnt, fuppelleÜile eos atijue pecufjü publice inßruebant t Cicero aüio.óart Nerrem, N idete dum meiorum ddigentiam, ^ui nihddum etigm ißiußnodi fußgt;icäbantur, ueruit-tarnen ea tjuce paruis in rebus ßeri poteram, pro-gt; uidebant,neminem ^i cum poteßate autlegatio ne in Prouinciam eßet profeSlus, tarn ameiaem fore putârunt,ut emeret argentum, Tiabatur f-nim de pub/ico:ut ueßem,pr(ebebatur enim Jegi-busimancipium putaucrunt, quo amp;nbsp;omnes utb niur, amp;nbsp;non pnebetur à populo ; Sanxerunt ne quis emeret mancipium, niß m demortui locum, ita^io,7- ybimulbinquitjubiTabernacula, nbi tottanta^ ortumenta magißratibus (if lega tis à $enatu Populo^ Komano data etpermißa. Aded ueteres neminem in Prouincia domumfr-gm inßri^e uolebant,tantaqf diligentia m^gb firaius ab emptionibus remouebant, quod puta.
baM
-ocr page 137-CATALOGVS. ét hont ereptionem efjf^ non emptionent, «w um-ditorißio arhitrittu uendere non liceret. H«Wf co luetudinem diu mtcnniffam reuocauit Alexan. der Seuerus.Ldpridiusin utu eiust Indices cùnt fromouaet exemflo ueterum^ut amp;nbsp;Cicero do^ (et, O' argenta amp;nbsp;nece^aftjs inftruebat, ita ut fraftdes Prouinciarum acciperentargentipon-do uicena,phialasCenas, tnulas binas, eijuos bL ftos, uefles forenfes binas domeßieasßngulas, balneares fingulas,aureos centenos,cocos fingu-los.P,t ft uxores non haberentfingulas concubi-tias, t^uod fine bis effe non poßent, reddituri def pofita adminifiratione mulos, mulas,eduos,ntu^ Hones et cocosicceterafibi habitvri,fioenè egif. fenttin (^uadruplum reddituri,ft male. Paéienus IHampridius. Alt;/ed autem etiam poßea cautunt fnit.neProuincice Prafidum auaritia grauaren^ ^^r,aut exhaurirentur,ut etiam principalibus c5 ßitutionibus cautumfuerit,ne hi,qui prouinciat circa eos funt,negotientur, muttt. pecunia dent, fcenusûe exerceant'.ßd ne uxo^ f'ent quidem quisquam ducere pot uit ex eapro^ itinda oriundam, ueldomicilium ibihabentem, fhoetum uxoremducenti cot^irenondebttg
1 f
-ocr page 138-LEGVM ANTICI,* ^turtttione Je iure cmili infirmes enattiJUmt' fti£. iprincipalibus.jj-. SicertKmpetaturcoit-Jitione.i.Si ijuis.ff.Je Ritunupturum. l. Aifer^ tur.jf.de bis c^uibus ut indignis iuferuntur.Rrlt;Xi terea ^uod à pnefideyfeu procumtore, uel c^wli-het aliQ in et prauincia, in ijM ndtninißna, licet f^fuppofitatnperfotum compimtum erdt,i)t-frmato contra£iu uindiatbttur,amp; (tfiimitio eiusjifco inferebttur mm amp;nbsp;mttem in ea fro^ uincu. in nbsp;nbsp;nbsp;^uis adminijbrabat, adijtetre pro-
bibebitnr.b Aufertur.jf.de iurejifei. Clt;fte^ rum lege luluh^c peculiariter ciramagijbri-tus prouincitrumfincita inueniuntur : Ne/ci/i) rer ijs ius in liberos populos de pecunijscreditis dicere beeret. nbsp;nbsp;Item ne ijuis de prouincia exb
ret,aut exercituminde fim uuthoritate educe, ret,bellum fut jf ante gereret,in regnum alie, num iniuffu Srmtus ac populi accederet, Mo, dus pritterea diplomtttum,muium ,frumentiiji!e exigendi conjlitutus ernt i enutum etiam, utli, bertasfocijs, nc promut ob meritn in rempubli, enm data, integrn ejfent, cuius rei author eji Ci^ cero in Pijcmem ,amp;de prouinc'^s conjidaribus» Cot^itutum etiam er4t: Ne
-ocr page 139-CATALOGVS. Éz
Coronirium uur im^enre, tut acdpere liceret^ nifi cui decretus à Senatu effet triumphus, ut induit ide/n Cicero in Pijonem , Cuid autem fit nurum Coronarium offendit Gellius lih- quinto capite fèxto : Triumphales,inquit)Coronlt;e fuut tureit, qua ïmperatoribus ob honorem TriMW-phi mittuntur. ld uulgö dicitur aurum Corona- -»■wm.Df his Coronis etiam Ltuius paßim loqui-tur,cùm defer ibittriumphos,in quibus^huiufmot dl corona praferebantur. Seruius autem Celebris grammaticus in hoe carmen Virgilq, quad habetur Aeneidos od^auo. Uonarecognofitpo-pulorum. AurumCoronariumeffeaity quodui-^isgentibus ob conceffam uitam imponebatur,. Q«æ fententia mihi minus placet^ nam aurïi co-fonanum non tam à uidiis ciuitatibus, quam fo-djs dtq. liberis dabatur^eratcy collationis quoddS ^enus^quodetiam fub Cafaribui durauit.Capi-tolinus in Antonino Pio: Aurum Coronarium^ quod adoptionis fua caufa collatufueratdtalicis totum,mediu Prouincialibus reddidit. Cùtn igi-fur multi quaff, triumphaturi aurum Coronariu pcterent à Prouineijs, id'q- uelfffonte omiffo, uel ^bnegato triutnpho in priuatos uffts uerterent,, uehc~
-ocr page 140-LEGVM ANTIQ_. Hfkementer grauabintnr prouincia, ^uibus tief Aunm hoc conferendum eljtt, lt;juire hac le^ j gf ctutum fitif, ne cni daretur^nift cui um decrc tus effet trinwphus.Sed etiim huic reifrius tiou dem ttdhibit4eß.Scribitenim Dionlib,4.^.Pr^t teres lt;iuofddm,pirttm Antonij, partim Oäauif gratu frétas triumphalia arnamenta à SenatK impetraffe^hoct^ prtetextn plurimum auri coro^ nar^ à prouinciahb, exe^if/etiadeo nihil tarn dd ligenterßncitKm eß^in epuo circumueniendo ho-minum attiditas non elaboret. Cautum etiam lege lulufitit quantum à preuincialibus legati ctif teri^ comités acciperentj Cicero Itb, quinto AtticunnLeuantur tarne mißrae ciuitates, q^uod wdlusßtßmptus,neque in nos, neq^ in legatos, neque in CMtßorem, neque in quenquam: Scito non modo nos fctnumjCir quod lege Iulia dariß-let non accipereßd ne ligna quidem,necprietef quatuor leîios amp;“ te£ium,quenquamaccipere quiequam, multis locis ne teüum quidem^ itt tabe^culo manere plarunque.Prohibitumfuit etiam,ne dona acciperent Q^ßores aut Xenii^ Plinius lib.epißolarum 4..ad Vrßmt Poe aliai (um onerabat quod homo [implex amp;quot;nbsp;incautus qtutdam
-ocr page 141-Catalogvs.
à prouincialibus ut amicis nccefertt^ j N«»w fuerat tn prouincia etdem Qjtafior. Hlt;cc ^ccufatoresfurta amp;nbsp;ntfims, ipfe munera uoc4~ ^it. Sed lex munera lt;iuolt;j^ accifi uetat.Lo^uituf «utem de Julio BaJ]o Repetundarum reo.
tJdigenter fratera de ref erendis ntionibuS (tutumf^uity^imtim ut prouincûrum Rediores, futiones^priusijuàindecederet, ifud diuts in fr» tiincù ciuitaJes de^onerent.Cicero lib.f.epißoh td Rifum • Qitod igiturfeciffem id urbem, ß (onfuetudogrifiiM manereiüdytjUindolege lu» lii relinlt;juere rationes in frouincia nece/jeeraf, eadem^ totidem uerbis referre ad ararium, feci infrouincia.î.tpaulàfoftiJllud guident certèftt iium ef,ijuod lex iube-bat ut apd duas ciuita. fts, l^odicenfem et kfam^em,lt;iuee urbes maxi wlt;f uidebantur ^uoniam ita nece/fe erat, ratiofi nesconfeiiiStSii'confolidatasdefoneremus. Et lib.6. epißolarum ad Atticum, IgoLaodiceet Çjjt^foretn Mefinium expeâtre lufi, modo L tfe uenrrit, ut confedlas rationes lege Julia ap ui duos ciuitates foffem relitujuere, Cautumfuit et boc: Ne 4«« Procos.aut Pfif tor legatum fuum tnteß deprouincia dimittat,itt. l, Meminiße,ff, deoffieioProcos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixten»
-ocr page 142-LEGVM ant I cl.
IxtcnJir autem lex utgorem fuum etldtn ti non cum poteflate tliquafknt ,fe(t curi-tionetantUy cmufmodißmt,qHibu$ oferii alicu-ius publicèftciendi^frumenttûe comptrandi, Kzæ reficiendii cum committitur.Praterea in là çatoSj^ui prouinciarum reéioribus à Semtu dtl^ iantur,prafeóïos'^;,amp;Tribunos, ctiim^totaml^ cohortem PriXtoruin fx fcdc leg^ iudicium ditur, Si ijuid accepiffe à prouincnW-conuiéii fuerint.lmt enim auibusdam eorumß miliare opemm(uam reSiorib. et Proconfulibus ad turpißimafd^d accommodare.’Nonnumjutim gutem hlt;£c lex etiam ad priuatos pertinuit, ut alt;l eoi t^ui ob negotium faciendum, uel nonfacieit^ c.imper calumniam pecuniam accepiffent.l.i-ff.de Calumniatoribus l. Qj^fitum.ff. de Tei ffibus.Zt ex S. C. Claudiano ad Caufidicos, ät-tfuepatronos^oui ultra dena (effertia, ftue centS aureos ob cau/am orandam,patrociniumHeprlt;ie' ffanduih accepijfent. Pane enim fummam egref ffPepetundarum tenebantur} ut/cribit Tacittü Itb.undccimo»
Priufyuàmautemdepctna huius legis dii^ mus,de ipfo iudiciopaucapramittemus. Prouiit
(üleSf
-ocr page 143-CAT AL OG VS. £4 ' dales,Igitur,fl lt;juiffoliati elfent,iniufus et deft^ deru ftta ad eos deferebant, lt;iui aut in eadem fro ubicu iuftè,moderate'ij. fr(efuiffent,ut Siculi ad (^iceromm, Sardi ad C. lulium. aut quos tpfas ^el maiores ifforunt tota frouincia fatronos cat optaffet, ut Achai ad L. P^«egt;n contra Pub» Gabinium. Vetus enim con/uetudo Romatfuit^ ea ij^uidem laudatifitna,defendere focios, aut clientes,aut ho(fites,atlt;^ etiam eorum caufa ini-tnicitias fufcipere^utfcribit Cicero in Diuina-tioneiij ueri),quipatrociniugt;n,uindicandas^pro uincialium iniurias fufceperant^ nomen rei ad Prlt;!etorem,qui de Pecuntjs Repetundis ius dicef ba't,deferebant, hocLatininominis delationent Uocabant, at^ue ex eo tempore is, quiffoliaue^ ratprouinciam,inter reos habebatur . nbsp;nbsp;Q^ôd
flplures accufatores effent, ludicium prius de tccufatore confiituendo habebatur, quod Diui-nationem appellabant, Qup conftituto certutn , ti tempus ad inquirendum à Preetore daba~ I t«r , quo ip/e in prouinciam profcifci, cri. tnina colligere , tefles euocare , caufam de^ nique inßruere poffet . Ef tempus quident inquirendi alijs longius y alijs breuius daba-
-ocr page 144-lEGVM ANT I CL-
htr, pro nugnitudinecriminKm, uel preuittci^ in t^Mmpropcifcendumerüdißintia. TcliiiK^ mutent numero centum amp;nbsp;uiginti denuncurete-fiimonium licuit^authore'Vtderiolib.B.ap.i, Si ^uisMem ob dennnciandum teflimoniu uel nûA denunciandumamp;ip/èpecunum tccepifjet, l(-^e Repetudarum teneb4tur,ut int^uit VcnuleiuS in.l. ladem.ff. ad legem luliam Repetundarunt» Inquifuione perfedïa accifator unà cum teßibus tcreliquis probationibus decretisl^ ciuitatu Ro-dabantur uiginti dies ad accu fandum legiiimi,amp; totidem reo ad defcndenduf utfcribit Pedianus in Verrinam ^.Jntra quadrat ginta igitur diesiudicium publicum depecunifs Pepetundis peragebatur^atque aut abßluehatuf reus,aut codemnabatur, Si damnatus effet reut, pecuniam reddere cogebatur{ut inquit Pedia-nus)extimata lite,hoc efl,in precium redacts o-tnnibusfitrtis, quam fummam pecunia profcri-ptis eius bonis Seilores curabant. Seilores autê dicebantur, quiffem lucriffiifècuti, bona con^ demnatorum uel profcriptorum redimebant, nsi^ in auilione uenditis pecuniam oerario foluet bant liorK autem nomen itffame admodum ßtit^
, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qwrc
-ocr page 145-CATALOG VS. 6f
amp; Cicero in Philip fids Antoninm Sf-iioreni Pompdj per contumeltatn uocat. Et P/i-Hius lihro trigefimo fexto, capite decimo quinta MetelUm S^hx uxoretn Seâricem. Didtur lt;amp;nbsp;Se£lio Apud Çiceronem PhilippicA fecundA TAcitutn libro dedmo tertio. Si AUtem ex bonis dAmnAti tAntum redigi non pofJet,quAnti hs a/li ntAtA erAt^iubebAt lex IuUa, nbsp;nbsp;Ante eAtn non ma
do CorneliAfid etum SeruiliA,per/equi Ab ijs,Ad quos dAmnAti pecuniA prxdAtitiA peruenerAt^ quA rAtioneetiAm eA qult;£ creditoribus dAtA erAnt reuocAbAntur,utfcribit Cic.pro PAbirio Pofthti nio. NonnunquÀm etiAtndecernebAtur, ut bonA qux reus AnteProuindAm hAbuerAt, à reliquis (e pArArentur,Atq; illAliberis eius, hxc fpoliatts re^ Itnquerentur: Et hxc quidem de bonis. Ipfi uerd teiahquAndopro rAtione delimit uelexiliopuni-Untur, AUt ß immAnius egerint, phneq^ crudeld ter poteßAte exer euer int, CAp ite pleéîuntur, AUt in infuläm deportAntur. DAmnAti Autem nec in teflAmentis udhiberi pofßunt, neq^ Ad dicendum teßimonium udmittuntur. l. Qui teflAmento.^, ^xnt'ff.CuiteflA'.fAcerepoßunt. Aéîiones etd wi contTA haredes dAntur duntAXAt intrA AtuMj
X
-ocr page 146-LEGVM ANTIQ_^
W Mtjuit Sequoia, ^uolt;i in ludicio Claßici gliquindiu intermifjum fuilJet, fuo tempore re~ dnhumfHifle Plmius tefiatur lib.tertio epiftold^ rum ad Comelium tAinutianum, Jf ord9 exercendihwM iudicij, autreliouorum iudicia~ rum publicorum in i^u efje deßjt, durante tarnen fcena legum, ut ait Paulus in b Ordo.ff.de Pu^ blicis ludicijs. ixercitumeflautempofieahoc iudiaum in Senatu, à Senatu autem, fi criminis ratio idpateretur,indices dabantur.Pliaius libro fecundo epiflolarum ad Arrianum-. Maruis PrL feus accufantibus Afris, ^uibus Proconfulprat’ fuit,omiffa defenfione indices petijt.Ego et Oor nelius Tacitus adeffe Prouincialibus iußi,exifti^ manimns fdei no/iree conuenire, notum Senatni facere, exceßiffe Prifcum immanitate ac feuiM crimina, quibus indices dan poffent^ cùm oh innocentes condemnandos interfciendos etiam^ pecuniam accepifjent. 2t Suetonius in Dom'^ tiano ; Author amp;nbsp;Tribunus plebisfnit Aedilein fordidum Pepetundarum accufandi, indicesc^ûe ineum à Senatu petendi. Sedamp;'patrom à Se. natudabantur, qnosantea Prouincialeseli^e. bant, ut ofiendit in eadem epifiola Plinius. In-.
a^^uift.
-ocr page 147-CATALOGVS. 66 fHi/itifrei etiam à Prouincitdihns fligehatUuTf ^tnim itttei ipfi accufitores hoc officio fitngereit tHTy ut colligitur f X e ode m Plinio lib.iij. epi/ioi. kruffiid Minutunum f ubide NorbanoloquL tur.Legnti iutem Proconfulum fordinm dionruu fi,eut tur^tter ff in legations geffiffe conuicii uel vdine Senatorio tnot{ebantur,£ut fórtiri ffio lo-fo temfore Prouinciam prohibebantur^quod ignof^ini^fn^t non uulgare au. thoreeodem Plinioamp; Suetonioin Galba,ubi ffribit Ctium Imperatoris Galbafratrem attri^ fisfacuJtattbus urbe ceffiffe, prohibituni'^^/orti. fianno fuo Proconffulatum uoluntarta morte ob^ ijffe. Pxemplum autem caufa Repetundarunt tnte legem Calphurniam a^a habes apud Liui. fim libro tertio decade quinta.amp;yalerium Md-ximumlib.quinto capiteoi5ïauo,deManlio Tor-^Kdto lurecoiffulto.
LEX IVLIA PECVLATVS, de Reffduis amp;nbsp;Sacrilegijs.
AECLEXETSl criminaalif puante inter ff diftantia compléta H fi tur,ab eodem tarnen Pratore iudif M) nbsp;nbsp;nbsp;ex M ueniebant, exercitn
K »
-ocr page 148-*• LEGVM ANTICX.;
funt ^eo le dieet, cuius (d^utefiiopeculdtuseritf ut ajierteteßatur Cicero pro Cluentio, uhiJi-cit C. Oi chinium collegatn juum Ç^ucefiionent Peculatus pariter amp;nbsp;de Reßduis exercuiße. Peculdtum autem deßnit Liheo, utfitpecuniiC publica autficra furtum, inijuam^uidemdt^ j ftiitionem non Peculatusfolùm , jed eütm crilegium cadit. A peculatu dicitur etitm peculator , quem Pedianus in ASiionem feeundant in Verrem, eum effedicit, qui ßirtum facit pecunia publica. Vndeamp; Cicero pro flacco dd^ mnatum pecunia publica eum dicit, qui peculatus damnatus erat. Propriè igitur PeculatUS ad pecuniam publicam pertinet, diüus àpecore, attfthore Tefto, Sacrilegiumautemadfacram.
LegeitaquePeculatus, utinquitVenuleiuS, tenetur, fiquispecuniampublicam furripueriti aut ut/umperetur curauerit ,aut in aurum, af-gentumtie, aut as publicum quid indiderit, ud immifcuerit ,feceritqüedolo malo, quo id peim fieret. Pratereaquias, in quo leges incifae-rant, refixent, uel quid inde immutauerit, aut in publias Tabulisquiddeleueritf uelinduxe-rit. Ad hoc crimen pertinebat, fi quis Impera-torpe-
-ocr page 149-CATALOGVS. 6r tor pecununt expradt captam penes fèpriui. tim retinui/Jèt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nee in Trinntpho tuliffety
Mee imenriunt retuli/Jet. LxempU funtapui tiuMtn libro trigeßmo o^no de L. Scipione. L te/n ficjuis pecuniant ßbi externrioittribuum titertiliet\aut pecunitim publicam nd emptionem frutnenti, uel alius rei cau/a datant fceneratus ef. fet,authore Cicerone in Verrem KSiionefecuH da amp;nbsp;auinta. Pcena legis de peculatu uaria efl. Nä*« ji quispr^edant ab hoßibus captam ßibrL puit,in ijuadruplum damnatur, cteteris at^ua ignt interdicitur, quam peenam deinde Depots titio (ecuta efi, in quem fiatum deduéîi, ficut o* mnia prißina iura,inquit V lpianus,ita etiam bof na amittunt. In hoc ludicio ^equè ac in pecuni. is Repetundis eeflimationes litium fiunt, cort~ traque hteredes aiiia datur, cum in hoc iudicio non minus principalis Q^:eflio ablató pecunia moueatur. ludices autem , id eß. Praß, des, amp;nbsp;Redlores Prouinciarum,ß tempore ad. minißrationis publicas pecunias fubtraxerint, capitali animaduerßone tarn ipß, quam mini. firieorum,amp; co^q puniuntur. ÿ. Item lex Iulia Peculatus. Inß, de Publicis ludicijs. l.
y
-ocr page 150-LEGVM ANTIQ^:
Vnici. C. QMndociuilisaStiocrintituïipnf-itKÜcet.
Crimini Pectdutus fnitimuntefl crmen de Pefiduis. Pecunia autem Reßdua Jicuntarf ^ua delegtita in u/ùm publicum nee in eum U-fum conjumpta apud alKpiem reßderunt. Ade9 uutem ßmilu funthacduodeliild, utnonnunf ^udm pro codem accipiantur. Liuius lib. fri^-jimo tertio ; Annibaligt;oßqudm ueâigdlit quatt^ ti terreßria meritimalt;y.eßcnt, (y in tjuas res t' rogurentur, animaduertit, quid eorum ofdi-gt; narij retpub. uj'us confumerent, quantum pécule^ tus auerteret,omnibus Reßduispecunijs exaliiSj tribute priuatis remijßf, fans locupletemremp. foreaduedigälpraflandum Romanis pronun-ciauit in concione^^ praflitit promißum. Pf-«nw Reßduas Liuius uocat eas, quas per Peett btum primäres ciuitatis adfuos ufus detinebant-Si quis igitur pecuniam aut ad bellum décrétant, aut ad adißcium inßaurandum, uel adißcan-dum, uiamüemuniendam autfaciendam, aut ad aliam quamcunq- rem curandam,datam:non red ditis ratiortibus ßippreßißßet,hac lege tenebaturi ntlt;^ hoc iudtetum non minus in haredes, qfupc--
-ocr page 151-CATALOGVS. é8
riora exercetur.VnJe etiam Cicero fgt;ro Cluen~ fio,^ CQMtn Rullutnjtem^- Pedianus in Cor^ neliatum j la^tum gliijtundoRomainlènutit fcribut,ut pecunia,quni Sylla Diûator per muL tos annos non redditis rationibus ex arario ßtttt pferitt,äßlio eins Tiußo repofcerentur.Damnati deR^tduisimpliustertia parte, ^uamdebent, I puniuntur,aut/}oreMartiano.
Sacrilegium autem committit, ([ui rem Cram aufertac depradatur, lt;^uo crimine tenen^ tur,c^t aurum, uel argentum, aut aliud quid ex templis auferunt,templaile effringunt, atque ad buiulmodi fcelera uel conßenfum fuum, uel ope^ ram accommodant. Pxemplairfigniumfacri-legorumapudRomanoshabemusQu. Plemif nium Scipionis legatum amp;nbsp;C. Verrem Sicilia gt;nbsp;Pratorem, utequidem mirer La£iantium tarn inuidiofe in Ciceronem declamare , qui Verrem huius criminis reum egerit, quad fana ac templa^fßoliauerit, imagines auexerit, orna-menta detraxerit, cum nac omnia Verres a-ntmo in uniuerßtm facrilego commifirit, wo» o-dio tdololatrica fuperßitionis, uera^ religioms amore, Pcena ficnlegq pro modo amp;nbsp;qualitate
-ocr page 152-LEGVM antiq^. läii^Himdo/euerius^nonnuniiMm remißius adhi/ hetur,lt;iudre de eareut plurimum ludices cogna fcunt,inl^e£ia conditione rei^temporis,ceutis,et /exuS‘
IVLIA DE ANNONA. N N O N AE cum SerU^ tui primùm^tum poften principle bus miximafuit, ob euitandoS populi tumultus ,lt;fuos fames iC annonce penurin grauitascj^con^ i citubat, Ne^- enimfacile maiorestumultus plebf j excitauit, (f^uam cùm fame quafi rabie tjuadam a^ gitataeft.Quare Aurelianus Imperator ad îli-uium Arabianum praefeamp;um Annonlt;e ftribit, Populo Romano faturo nihd effe leetius. Itaijue praeter ingentes claftes,maximascj. prouincias et fertiltftimas huicrei deftinatas j etiam pecuharis magijbratus tnftitutus eft, cui annonae cura incu^ bebat. Lege autem Iulia de annona, ut inquit Vl-pianus, pcena ftatuitur aduerfus eum, nbsp;nbsp;nbsp;contra !
unnonamfeceritficietatemue coierit^ lt;^uo anno-na cariorftat. Lade lege cauetur,ne tjuis nautaf nauemue retineat,aut dolo malofaciat, quo ma-gis detineatur, et pcena uiginti aureorum ftatui
tur.
-ocr page 153-CATALOGVS. 69 fur.Eos autem qui Annonant gnuibiOit aruiqui Dardanarios uocaf[e uidenturd. Dardanar'^.jf. lt;fe Ixtraordinarijs criminibus. l.ln Dardimru os.ffidefcenis.
LEX IVLIA DE SA-cerdotijs^
OMANI lege! aliquot de lacer-dotijs dandis (ir capitndis ad tus puhlicu pertinentes habueret quas inhunc locum comjcere nobis ui-
I fumefl.PrintamautetndeSacerdotijslegentla-tam inuenio Ogulniam. Ndw (Oino V.C.qua Ogul^ dringentefimo quinquagefimo tertio M.Valerio «M. Coruino V.amp; Qu.Apuleio Pan/à ConlultbuSf Q«.ïïr Cn- OgulnijTrib.pl.rogationem pro-Mulgàrunt, utcùmquatuor Augures, quatuor Pontifices eo tempore efifint, placeret^ augeri Sacerdotum numerum,quatuor Pontifices, quin que Augures de plebe omnes adlegerentur, cùm antea more à regibus tradito jolis Patricüs cape, re 3acerdotia liceret.Itaque Patres,CHm hoc lus, caterisper plebem ablatis,iamferè fiolum retine. rent, quafi prarogatiuam quandam dignitatis fiuae^aliquandiu rogiaioni aduerfati fiunt, nec tdr
-ocr page 154-LEGVM ANTiCt.' nenttmtoanimiardore,ciuatito /upmoribus tOt-. nis decertatum cß, pïtribus tam uinci affuetis. VnusAffpius Clauditts uir uebemens diftr-tus J profiugnator^; nobilitatis acerrimus, de et rogatione grauiter cu uirofortißimo P. Decio conrendit. Vtriusc^ conaones apud Liuium ha-ientur. Vicit tarnen ad extremum pertuiacia pit iis,amp; ed magis,lt;jult;)d multi in eo ordine,pofl ld gem lactniam,erant ConßularesßC riumphalei^ utri,(juorum digtütati amp;nbsp;(ßlendori,ßßacerdotia rum capiendorum ius daretur, nihil deeßepote^ rat.Q«lt;tre tum primùm de plebe Fotttifices tuor ireatifitnt.Suaßr legirP'. Decius Mus,?-Sempronius Sophus,C.Martius Rutilius,M..Li MUS Dcnter.Quinij; item deptebe Augures, GenutiuSfP. Aelius Pietus,M.Minucius ïeffus, C Martius,T.Publius. AuthorhuiusreiLiui-^ ttslib.io aburbecondita-
Multis autem annis poßhanc legem IdUeß 'Romu lfxRomuleia,(iua Triumuiri Epulones cretti /unt atque Epulonum collegium lußitutum. Li-uius lib.'^.dec. ^..Roma eo primum anno Trium Mn Epulones fadïiC.Licinius Lucullus,T. Ro-muieiuSfiiui legem de creandis his tulerat, amp;nbsp;P»
Portita
-ocr page 155-CATALOGVS. r»
Portius Lf C«. Hn T riKWK'm item dc pontißci ddtumTogce Pratextisferendix ius.Caulàm ue fó,cur ij creuti ßnt,oftcndit Cicero lib.^.de Orit tore.^ed ut Pontifices ueteres propterfiacrificiot fummultitudinem Trejiiiros Ppulones effiuo-lueruntycùm e^ent ipfi à Nnwft, «t etidm ludorii illud Epulare fitcrifimüfitcercnt.infiitutf.fic So-frdtinaMyïrMdftor« à communiPhilo/ophia iiomine fiparauerunt^cum ueteres dicendi lt;(T in~ telii^endi mirificäm fiocietutem effe uoluifient, Cutterum ex iftis Triumuiris pofiei Septemuiri fi^Ufiunt. Pli.lib.i.epifió.id krriänumtStabatf igt;tlt;juit,modoConfiularis, modo Septemuir E^k-lonum,iam neutrum.
Pc^ legem Romuleiam aliitm legem id Sicer LicL dotùpertinente promulgauitC.Licinius Crap nia^ fits C^uPibio Aemiliano, amp;■ L.Pofiilio Mancif «o C{iss,anno V .C.fiexcentejimo nono. Senten-tia legis erat,utpcerdotes no à colleges cooptaf tentuTified per populu ßeret. Legem diffilafiit C. i^lius Prator,populus'^;eam abrogauit. P!unc C.Liciniu Cic.de Amicitia author efi primu in-fiituififie infioriihi uerfits agere cum populo,quod Plutarchus in Cracchis C.Crucchotribuit.
-ocr page 156-LEGVM ANTIQl-
HtMc a utem legem n Crafjo agititutn, aiq- d fopulo repudtatiim reJuxit Cn Domitius Aen» T rib.pI.C.MariOjC.ïimbriit Co«. S«f# fo«iw in li(rone‘.AtMuSyin(iuit,Cn, Domitius ittTributtatu Pontifiabus offênfior, lt;}uoclaliunt quàm fê in putris fui locum cooptuflent,ius fubro Domif gtndorum facerdotum à collegijs ad populurtt trat^ulit.it Paterculus lib. i. Cn.iu^uit,Dogt;ni tius legem tula,ut Sacerdotes, tjuos atttea colle^ ga/ufficiebantyPopulus creareKCum autem,ut Jcribit Cicero contra P.ullum,falua religiooe amp;lt;nbsp;cerdotesab uniuerfopopulo crcarinonposent, ita moderatus efi legem Domitius, ut minor pars fopuli uocaretur,ab ea parte qui e^etfaàus,is à collegia cooptaretur ; ita nec collegijs cooptione ndemit, amp;nbsp;populo poteßatem mandandorum facer dotiorum dédit. Dabatur autem legepetendi facultas etiam abfentibus. Cicero in epiflolis ad Brutum : Pxißimo omninô abßntium rationed Sacerdotum haben pof e : nam etiam faiîum eß tmteaiC.enim Karius,cùm in Cappadocia eßetf lege Domitiafaéîus eß Augur. Sed amp;nbsp;Patercu lus author efl C.Caflrem,cùm in Afia effet,P.0 met Populi fuffragijs Pontiflcem creatum.
-ocr page 157-CATALOGVS. r«
Ifgf ni auttm luhS de Sacerdotijs tuJit C.Iu~ JtdiÀ lius Caßr Diüator, cuius meminit in adem e~ fißolA Cicero.ifl etium in lege lulii ^ua lex eß de Sicerdotijs proxima,Qjii petit cuiufuis ratio halebitur.'tiec ijuic^uam amplius de haclege in^ neni.
L£X IVLIA DE FcpHore.
OE N V S malum ^uocun^ue pe~ netrauerit^nonfolumfingulisho-minibus,ßd etiam totis ciuitatibus ac populis exitiabile,urbem Roma primis ftatim temporibus inuafit,uexauittj^,cùn fcencratorum auaritia ciues primvm pecunijs exi bauriret,inde etiam nexos débitâtes creditorib» traderet.Uinc ingetes fapefeditiones motet funt^ MomninonecefjeelJetfcenebremlicentiamlegi bus conflringere, ne foluta ac libera in maxima gt;nala remp.pnecipitaret.Primvm ita^ C.Martio ^utilio,Cn.iAanlio Capitolina Con/uhbus an. fio urbis condita trecentefimo nonageftmo oûa. xo lex de Ynciariofdnore à M.Duellio, nbsp;nbsp;L.
^ewewio T rib.pl.efl perlata, authore Liuio lib. 7’ Q^amuis Tacitus lib. f. Feenus Vneiarium duode.
-ocr page 158-IEGVM ANTICt* ^uoiiecim ubulirurnkgilms confluutumfui^'^ tradit.DecenniowtenifofiillSde yttcuriofi^ (tore htam legem Semiuncùrium tifUum ex ' curiofdSbm TribunitfjSfUtitufuitTaatKSjfO-gi(tiotuims, ac folutio ar is alieni in portianes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
^uisTriennijfitautquttrtaprafenseflet dißail Jàta^UacMtem aüafùnt T.Manlio, C. PUutio
ConfultbusiSed cùm ne fieqtiidemfanus tolérai
Genutius ad plebem tulit, nefcBitt-
rareliceret. Sed cùm conßri^ effet hifee legt-
bus auaritia, aperte^. S^^^tffdri metu legum nolt
auderet^adfraudes/è conuertit.V iafraudis haC
fuiti Vtnomma inflt;3aos,(iuihil(:elegibus non
tenebantur, tranfcriberent atque ita libero foe-noire debitores obruebantur. Deprahenfa auteni
hacfraude,fimulij; perffgt;e£ia amp;nbsp;deteüa magni-
5e»u tudinearisalieniM.. Sempronius Trib.pl. eX
pronia authoritatePatrumPlebemrogauitjPlebs^ffi^
uit,ut cum focijs ac nomine Latino pecunia ere-
dita ius idem,(iuod cum ciuibus Romanis effet’
Uac lex Sempronia anno abV. C. ^uingente-
fimofexagffimo primo lata eflL’ ComelioMe-
rula,Qu.Minutio Coss.ut fcribit Liuius. Quid
out deinceps defxnQre cfit^itutufutrit,non ha-
betUTf
-ocr page 159-CAT AL OG VS. 7* ^ttKr,us(^ id Mil ciuilis Pompeiinitempori, i9 ’ ,«o C. CtgfiV ui^is hoflibusfuis,reçuferitat^ fff», dm omnes in nouarum fibularu expe£iitio He e/fent,ob ter is ahem magnitudtne, nece/fariS iudiciuit liti lege cu debitoribus, turn creditorL bus confulere. ^uare,ut intfuit Suetonius, difie^ HiTi bularu m noutrum expeilatione de pecu-nijsmutuis fanxit,utdebitores creditoribusfc. tisfacerent peraliimationem pofefionu,tfuinti ^uastfue ante ciuile bellum comparajfent, dedu.. Oafummictrisalienifi quidyfurce nomine nu Hieratum amp;nbsp;pr^efcriptumfui/fetiifui conditione tfuartdferepars crediti deperibat. Meminithtt. ius legis Tacitus lib. ^utntohnterea magna uis tccu/itorum in eos irrupit, ^ui pecuniamfœno. re auhitabant, contra legëDiÛatoris Ca fris, lt;}ua de modo credendi,pofidendi'i^ intra Italia/n cauerat.Pxhis uerbisfatis confiât Cxfarem ma ximuprafiantifiimumcf; uirum impofitoyfuris modo cofliruif[e,ut pecunia crédita ad poffèfih onu modu aflringerentur,ne alicui plus credere.^ tur,^ ex bonts eius redigi pofiet.Vnde etiam be., neficium Cefiionis honor u promanat, debitorih. lege lulu conceffum, quo tarnen duntaxat ciuef » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oma.
-ocr page 160-LEGVM ANTIQi^
f^omani utebanturSifoluendo non efjent, 7o-ßeit aiaem ex conpitiîtione Uiuorum fratruift etUm Vrouinc'^s impertitum efij.legis C • Qÿ bonii ceilere pol?int. QjÿX autem pofiea deVjuris/äncitaßntin iuris duilis lihriS'/ùis locisre-periuntur.Sed cùm diuinn fcriptura Vfurds lit tt-niuerfum condetnnet,ad principum officium tinet, rem cùm diuim authoritnte reprohatdHti tum multis exemplis pemiciofim è ChrifiÀn^ rcclefia tollere : ijuod tantum abe/i ut fiat, ut tâ Mte deantiquifcenoris magnitudine jcribuntffft fi cum hifce Vfuris, quibus paf?im per Qermatull mercatores utuntur,conferantur : ludus locus^ tiideri poj?int.
LEX IVLIA DE LI, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bertatibus.
D STATVM EORVM, qui ex feruitutemanumifi effent, Lex pertinuit, quam lufinud nus fuflulit, promulgata confiitu-tione, qua reieéia lege amp;nbsp;Senatusconfulto Lat^ gianojolum Ciuitatis Romance ius in libertati-bus dandis ob/èruaripreeçepit, remoto omni df-crimtf
-ocr page 161-CATAtOGyS.
irimine ucl loei, uel lt;etatis, ucl alicuius glins irri-^ pedintenti. §.lnde«deó gutem. Vtltbertideegt-^ teró gureo gnnulo ne indigegnt.
LIXIVLIADÉ
Ambitu.
M BIT V M duj^Iicem fgcit Ci^ cero in orgtione contrg Sglu/ïiumf Conce^um glterum^gt^^etigm lau dation tjuem Populärem ipfè u».. cgt, càm quis operam fugm magiflrgtum gut cu~ rationem petendo reipub.ojfert,iudicium'^; de Je faciendum populo permittit gbfque dolomalo^ Hoc genui ambition:s nullis legibus prohibetur, fèd gpprobatum ßmper gc g maximis pneflantifl fimistf; Uiris exercitum efl.Nam in reipub.admi^ nißrgtione neceffarium eft effe aliquos, ^ui ho^ norcs innocenter gerant zir petant. Jllud au. tem alterum genus infame , aclegum feueritate notgtum,non légitima uia incedit,ftd aliquando ui, nonnum^udm dolo graffatur. Vnde homici. dig,largitiones, ac uarice corruptellt;£ngft:untur. Ad hunc gutem Ambitum coercendum uariae le ges latcefunt. Primus aut de hgc re ad populu f m-litC, Petilius Trib.Pl, Cn.Pabio Ambufto,C,
-ocr page 162-lEGVM ANTIQ,;
geßmumßptimum,
P/jutio ProculóCoss.circa annum condita ur* ins trecentefimum nona rogatione non largttio aliqua uindicata eß in paupere turn ciuitate nutla eße potuitßed pri£
poftera ambiendi ratio coercita, cùm noui dam homines praeter morem nundinas nbsp;nbsp;concL
liabuli obirent/ibi'i^ hominumfauorem concili. arent ,fuffragiaci^ peterent. Uuius rei author eß Liuius librojeptimo. Poß muîtum deinde tempo ris aha leges de Amhitu lataßtnt à P. Cornelio Lentulo^M-Bcbio Pamphilo Coss, eodem Ltuio authore, qua cuiußnodißierint,nec ipß,necali-us quißluam oßcndit. Ueinde item aliam legetn de Amhitulatamicribit Tlorus libro quadragep moßeptimo,nec quicquapraterea, nijilatam eßt Cal- dicit, Quareomißisqs ad legem Calphumiani phur. ueniamus, quam tuht C.Calphurnius Pßo, qui
Cos. fuit cum M.Aciho Glabrione,anno Vrbis condita ßxcenteßmoßptimo nbsp;oéiogefmo/ü
iam Reßgt;ub. amp;nbsp;Imperij digitate, amp;nbsp;opum ma-gnitudine,magnam amp;nbsp;ambiendi caufam,(2r lar-giendi materiem praberet. In hac lege prater af lias panas pecuniaria quoq^ erat adieSia,tuthore Pediano in Corttelianam. Hanc legem cùm ferret
-ocr page 163-CATALOGVS. 74 tetPifo Conßilex Serutufconfulto tJ fopulum^ iti à multitult;{ineeoru»i,lt;iui Amhitu pttfii ic ßtti rtti,legem contra commodaßtafore arbitraban tur,exceptas eß,ut eforo pelleretar.Deinde au-tem maiori mana flipatus in forum defcendit, clit »lanstQui rem faluam effe uellent,utad lege ac~ cipiendam adeßent,eac^ ratione exterritis ijs ^ui aduerßbantur,legem pertulif.flaüml^ apparuit, legem nSfi-ufirà latamfutßey nam felt;iuenti anno Coss.Dess.P.Sylla,amp;‘ P. Antonius lege hac in~ terrogati dammtic^ pcenas dederunt. Ncc tarnen aut feueritate legis, aut exempli trifiifimi nouü fite extinguiferuens malü potuit.Quarr neceffe fuit Senatui plura ad legem adijcere. Itaque M. Tullio Cicerone Conßle Senatuscon/ultum fa^ fiumefi,lt;juo cauebaturi Ne (fuis biennio quo mal gißratu petat, petiturusile fit, gladiatores daret, ntft ex Teßamento pricßitutä die. Item ne quis tnercedeconduéius obuiam Candidatis tret, aut conduéîus feSiaretur. Praeterea ne quis prandia uulgo daret.qui eoru quidfecißet,c5tra lege Cal fhumiamfa£lu uideri. Adieóia eß etiam pcena ^}gt;erior quam antea, nempe exilium, cwm «itfeM damnati in Ciuitate remanerent. Uanc aute legem
L 2.
-ocr page 164-ÎEGVM ANTIQj
Je Ambitu Cicero ex Seruttufconfuito [iluis iiJ ß’icijs tulit,unde lex T ullm dicitur,cuius memL tut ipfè Cicero in oratione pro Murena, amp;nbsp;pro SeJtiO) Item in Vatinium. Idem uero Cicero li~ bro primo ad Atticum aliam legem de Ambitn lat am fuißefcribit à Lurcone T ribuno plebis, in ^ua noui hocfueriti ut ^ui nummos in tribu pro^ nunc lauer it, ß non dederit, impune.ßt,ßn dede^ rit, ut (^uoad uiuatßngulis tribubus HS CCCC XY-XV debeat.Ceeterùm paulo pôfl gerente res tnaximas in Gallijs Caefare, Pompeioijite Vrbi prceßdente,tantus Romce Ambitus exarßt,ut in^ Janientihus Candidatis , ferro'cy gy igni interß depugnantibus ,■ populo uero corrupto, acindb uerfa ftudia ßijßojcomitia haberi non potuerint, atadpßa urbs odio menßbus,utfcribit Appianus, magißratu caruerit • Quare ahjs Didiatorein creandum cenßntibus, Cato qui extraordinarii imperia oder at,earn ßntentiam dixit, ut exißi^ maretPompeium/o'.umabfquecollega Conßu~ lern ad componendam Rempublicam creandum, qilt;£ ßntentia uicit./olusque Cn.Pompeius terti-um Con]ul ab Interrege creatus efl. Ij ßißcepti Reipub, cura, Ambitus leges tulitßuerißimas,
coer-
-ocr page 165-CATALOGVS. 7;
Cocrcitis'^; diuiforibus, lt;amp;nbsp;punitiifontihus Am- Pompe hitum campo noßne magm landepepulit, nt in- la, (pfit Phninsgt;
Poft Legem antein Pompeiam lata eft Inlia^ Jnlia-^nam tnlit C.Cxftr Oéîauianus. Naw c«wpfr Lrinmuirornm tempora ins creandorum magi-ftratunm à populo abUtumfuiftet, ipfi^Trium-niri magiftratus reipub.darent'. Anguftus prifti-num ins comitiorum foins um Imperiopotitns^ reduxit, ac multiplici pcena, anthore Snetonio^ ambitnm coercuit. Sed Tiberij tempore,cam co. mitia, utfcribitTacitns, in curia ècampotranft-lata efjent, ac deinde ad ipftnm Prineipem,ceftd. tiit lex Ambitus in Vrbe j nt int^uit Modeftinns^/
Qumtilianus lib,lextode Ambituloquens: Poc genus, ine^uit, noftris temporibus totu penè fnblatum eft, cum omnia tntelx curte't^ unn(S,inf nixa periclitari nullo ludicij exitu poftint, cuius tei etum Ammianus li. decimo lt;juarto meminit.
Hmc autem pertinent alia dua Leges, Fabia Fabia^ de Sediatoribus, lt;amp;nbsp;Licinia de Sodalitijs,de tj^ui-bus breuiter dicemus. Sedlatores diccbantur, ^ui Candidatos ft£iabantur, quorum tres partes facit Q«. Cicero t/e Petitione Confulatus ad M.
L 5
-ocr page 166-LEGVM ANTKX.» fritrem. De liis legcm tulit Tibius,iiuim Popu-lus tß!erMtus eß.Cicero pro Murentt: Itaque et legi labile,qute efi de numeroßdiatorum, amp;nbsp;Se natusconfuUo, lt;j^uod eß L. Cafare Confule fa-Rum^reßiterunt. Nulla efi cnim pcena,^u^ pof-fit haue obfiruant'iam tenuiorum abhocueteri infiituto ofiiaorum exdudere.
Llcinia Lexautem Liciniade Sodalitijs in eos lata efl,lt;iuicoiciones bonorum adipifiendorum cau-fii feafient, autoperam fiuamadcorrumpenda interpol uifient'.nam hos nomine crimt-nofo Romani Sodales uocabant, ut author eß Ci cero pro Plancio. üuiufinodi autem er ent Secpie fires, apud ijuos,ut induit Pedtanus,pecunia de~ pQnebatur,äti^ bi nS minus in corrumpendis po-pull fiijfiagijs, ijuam iudic'tjs adhibebantur, Vt colligitur ex ficunda adiione Ciceronis in 'Verrem,amp;'pro Cluentio. irant preeterea 'Diuifores aquè infames, i^ui pecunia in tribus diuidebant, quos Pedunus a Plauto Magifiros Curiaru dici putat. Hl fi depraehenfi et conuidli efient,damna bantur pier unique in praiudicium eorum,lt;^ui lar^ gitionem fecifie dicebantur authore Cicerone pro Planciogt;Singulas autem tribus fuum ïjiuifo)
rem
-ocr page 167-CATALOGVS. 76
tem }}ahuifle fcribitidem Ctcefode’Refjxml’is Aru/j’icum.Erant amp;nbsp;Interpretri^perquos indu cebaturpióiio. Quießioniäutem legisEianne de Sadalitijs proprius Ç^^æfitor deputatus erat, W indicat Pedianus in Milonianam. lllud i^uidc ttonpruetermittendum uidetury^uod iSji^uiambi^ tus condemnatus er at. Si ahum eiußdetn criminis ream in iudicium adduxiÇfet^i^damnajpt^in integrum reßituebatur, cuius rei authoresßnt QiceroproCluentioj lt;amp;nbsp;Appianus lib. i. bello^ fum ciuilium.amp;‘ Q^iintilianus lib.$. Me-tninit legis Licinice Cicero lib. S.epißolarum amp;nbsp;pro Plancio. Sunt ^ui putent hanc legem latatn fße àM‘Licinio CrafTo ^uiàParthis cceßiseß^ de ^uo ego ut in re dubia nihilßatuo. Cceterum fx iure noßroß quis in municipio contra legem Ambitus magißratum aut Sacerdotiumpetierity per S.C.centum aureis cum ii^amia puniturn^ua le^ damnatuSyß alium conuicerit, in integrum fßtituitur^nS tarnen pecumam recipit.Q_ua poe^ naetiam is ple^itur. lt;pui nouum ueamp;igal inßL tuit,authore Modeßino md, V nica. ff, ad legem iuham ambitus,
' L 4
f
-ocr page 168-LEGVM ANTIC^». lEX IVLIA VEL PAPIA demaritandtsordinibns.
E G E M lulitm uel Papiaiff tuIitD. Auguftusfalubretn imprimis rcip. ac anrio uti-^lißimam. Suetonius in hU‘ , gufto: Lfge; retraduit, lt;(!f quafddm ex inte^ro finxit,
Ut Sumptuiiriitm, de Adulterijs, 'O' de Pudh citii,^ de'Ambt tu, nbsp;nbsp;de Mitritindis ordinib-
Hattecùmaliquantôfeuerius, quàm citeras,e^ niendtffet,prlt;£ tumultu reeufantium perferre itS fotuit,nifi adempti demum lenitnue pirte partie rum, amp;“uicationeTriennijdata,auéiisd-prie^ tntjs. Sic t^uoi^ue abolitionem eius publico ^eâa^ (ulo pertinaciter poßulanteelt;iuite,accitos Ger-manici liberos,receptps'cy partim ad fe, partim in patris gremium,oßentauit, manu uultuij; figni-ßcans, ne grauarentur imitari luuenis exemplu» Cum'^^etiam immaturitate ßgt;onßrum, amp;nbsp;mo^ trimoniorum crebra mutationc uim legis eludi fentiret,tempusßtonfas habendi coartauit,diuor tijs modumtmpo/ùit.Exhis Sueton'ij uerbis ap.
-ocr page 169-CATALOGVS. 77 paretjhiinc legem tam muißm omnibus jèrtim Equeftri ordini,no ab Augußo primüexf cogitatamjed emendatam tantum,atlt;^ue reftitu-tamfuilje. Egerat autem de hac re cum populo multos ante annos uir amplißimus Qu. ÎAetéL lusCenfor. Eloruslib. fc). Qu.imiuit,Metelliis CenÇor cenfuii, utducere uxores omnesomni^ Hü cogerentur liberorum creandorum cauß-Ex-tat oratio eiuS fi^uam Augufius Cafar, cum de maritandis ordinibus ageret, ueluteo tempore fcriptam, in Senatu recitauit. Er Suetonius in Auguflot Etiamlibrostotosamp;Senatui reciu^ uit,amp;populo notos per edidium Jiepefecit,ut o-rationes Qu.Metelli de prole augenda,et P, Rm tilijdemodoaedificiorum, t^uömagis perßiade-retutramlt;iue rem non àfe primo animaduerfam^ (èd antiquis tam tunc curxfuif/e.Summa aut on tionis Metelli fuerat, ciuitatem pne matrimo-niarum frec^uentia confißere non poffe, author Gelliuslib. I. cap. 6. Dehaclegeloqùituretiam Tacitus lib.yRelatum eß,int^uit,de moderanda Tapia Poplt;ea,(^uamßenior Augußus poß Iulias rogationeSfincitandis ccelibum panis,amp; augen dQitrariofanxeratinecideô coniugia amp;nbsp;educaf.-
-ocr page 170-LEGVM ANTIQ^; tionef liberorum fretj^uentibantur , ^rceuali^^t »rbiute.
FereiîJii legii cauf/i fuit^e^^uod plctriq- JiuiteS Mxaresnon ducebant,propter uitdndi matrimo^ mor urn onert-Ei «w nullos liberos fuosi^ bäCfe. des tollerem, in magno propter diuitias atij; o-pes honore habebanturab äs, tfui ad/ucce^ione ipforum ißnrabant, captabantur^ non fàlùm a propinijuis,/èd etiam alienis. H*c res cunt reip.multiplidter damnoß e^et^ nam amp;nbsp;legitd maßbole auitas deßituebatur lt;0“ TeßamenU multa Improba, !noßicioß,et inhumana ßebantf eorrexithaclege Augußus faluberrimus Priit-ceps publicum incommodum , ßatutis multipli-abuspramijSj immunitatibus, att^ue honoribuS ns qui uxores haherent,ati^ exijs liberos fioeli-latum autem atlt;y orbitatem uicißim pcenisßibie cit^qua omnes ad locupletandu terarium itßitu-tixati^ excogitatoe eranttcumlynoui uediigalii magßl ad populum inuidiam eße cemeretjhacß rationeexci^auit, q,utid faceretex TiiuLlulijt quepopulus uehementer amp;nbsp;uiuum dilexerat,amp;‘ mortuüuindicauerat, comentar'ijs edodiuseßet. V aria a^ëUx in ß contincbat qu^ omnia cum
-ocr page 171-CATALOGVS. 73 ob Kwifjos antK^uoruin lureconfultorion libros feferre nS f!oßimtis,ea qutC extant, inJicabtttms.
Primum itat^ caututn erat, Vtß lt;juis hitres fxtraneus inßitutusfuiljet, it priufquàm httre^ ditatem adirer, Viceßmam eins partemßßo da~ t(t,(p(a legeßlij amp;nbsp;proximiores h^eredes non te Hebjntur. Cuius rei author efl Andreas Alcia-tus uir cum clt;tterarum maximarum rerum, tum ttero Iuris ciuilis illuftri peritia praditus, et kga lis dißiplinlt;ie noßrofeculo inclytus inßaurator: libro Di/}gt;un£iionum ßtarum.ycap,6. Hæc lt;t«-tem legis pars, cùm in ijs tantum locum haberet, ^ui dues Romani erant ucteres,amp; ij, qui nuper inciuitatem uelper Latium, uelbeneßcio Prin~ dpis,perueniß[ent, niß hoc Ißecialiierimpetraß ßnt,excluderentur : primusillud quaßuitio^ eflemendare Nerw fanèius bo^ nufque Princeps. Js itaque ßanxit, Vt quad ex fnatris ad liberos, exliberorum bonis ad ma^ ftem peruenißet, etiamß cognationum iura nott ffcepißßent, cùm ciuitatem nadu eßent, eius ui-rrßmam ne darent- Lleruae autem adoptioneßli-ns^ttqi in Imperiaßicceßor Traianus dçlioatS *p«rmtc rem cemßimtuitt Qonfiituit enim,Vt
-ocr page 172-LEGVM ANTIQ^. auemadmodutn inpitris ßltus ,fic mharedititç plij pater eßet im munis,ßed amp;nbsp;Hiam l^eri(£ ex-ceptionem fufiulit: Si modo in patris poteßateß-liuselJèt.îlt;!ec uerd contentus prima co^nationis ^adum uiceßmte abfluliße,etiam ßecundum ex-emit,cauitlt;ji: Vt infororis bonis frater, et contrit in fratris foror, utty auus,auia, in neptis nepotis ^He,et inuicem HHßruarentur immunes. Poßre^ mdcùnexlege Papia omnis utcuni^ tenuishne-reditas Viceßmie onertb.obnoxia efet,idëprin-ceps ad certamßimma hiereditate taxauit, quit uiceßmam penderet, pauperes'^ et exhauflas hit reditates uedligalis onere leuauit. Hlt;ec decreti Traiani Plinius in Panegyrico mtHtis at^ßllu-ßribus uerbis et laudat et commémorât,
PoßTraianum M. Antoninus Augußust^ ipßde Viceßma blt;£reditatum leges conßituit, ^ua tarnen cuiufmodifuerint non iradit Capito linus. Gratianus autem Imperator, ut tradit in Gratiarum adiione Außnius, Viceßmam into-tumfußulit.De legibus autem ViceßtmeprimuS fcripßt lurißonfultus A-OffHius authore Pomponio Df Origine Iuris,
Fitit ^alù y iceßmicxlege Manlilt, ijuant ' nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confui '
-ocr page 173-Catalogvs.
Clonßd Cn. Manlius Capitolinus nd Sutrium tii lit, utV i'ceßma torii cjui manumitttrentur ad d. rartum fertineret,autnor Limns lih.T-.Huius Vi ctfimit meminittt Ctccroad A^tticu lib.z.quatn uis Blondus in ßua Roma T'riüphante,ubi de ^et (iigalib.difßutat, nef cio cuius author itatefret^ Qiceronem meolocode Victfima quads loi^ui, ßcribat,quam ex refrumentaria Latini Romanis praßiterint. Legis aut luli^e aliud ca pt fuir, utßi haeres inflitutus uiuente Teßatore, uel ante aditam haereditatem deceßiffet,ßfco bona addi-ierentur,ex quo capite totaCaducorum materia introdudia eji,de qua per totum Titulum de Ca dUcistollendis. Cautupraetereafuit, ytfiuiret uxor libcros non haberent,ut eius quod uir uxo^ ri,aut uxor uiro reliquifjet décima pars ad ßfcU pertineret,quod deindefußulere Impp. Arcadi-^s et Honorius, ut habetur in hßnali,C.de Inßr tnandis pcents calibatus.
De libertiS etiam multa ad ius nuptiarum,^ tnatiimoniorii liberorumq- pertinentia ßancita e-rtfnr-Ndiex legePapiaß libertusduosßliosuel diuerß tempore in poteßate habuifßt,obligatio-tte operarum liberabatur. l. Ncc patronis. C.
operis
-ocr page 174-ttGVM ANTlçi.
topró Jiiferttjru.Retnittelutur etum lilerto lif’ iuritndum, quod tn hec oppofuum trit^ ne uv»-retn duceretjilfertigiie ne nuberet/i tnodo nu^H nscontraherereSièttellentd. Adigere.ff.de I«rlt; fiajrondfHi.Prohibehatpra teret lilperum diuer-tere à Patrono, amp;nbsp;alij inuito Patrono nubere. L 'VnicA.ff.Vnde uir amp;nbsp;uxor-Mentio fithuius le^ gis etum tn.^.poflet. ïnfl. de Succeß.libertorii^ nnftiarum. l. Si libertam. C. de
I^uptiji.l.Q^idam Teftamento.ff. de S.C.Silff-niano.Ex ^uo loco facile colligit ur, de quo qui^ dldm dubitauere, eandem legem fuiffe lulitm amp;nbsp;Pdfiam ciim dicat ibi lureconfultus lege Julii bend CaducdfiueVacdntiaad ardrium perti9 re^quod inTitulo de Caducis tollendisd» i. Iw-fierdtor Pdpite tribuit. QjidredliquandoutleX Licinid amp;nbsp;Mutid,dut AelidSdntid coniungun^ tur, ut in.l. Sdncimus.C.de INuptijt.
Lege dute Iuliaftue Pdpia fxdgendrij, quad generdredmfliusnon pofjeuidebantury nonte^ nebdntur, exTiberqconflitutione, cuideinde Cldudius dhrogduit,duthore Suetonio, Memi^ nit Lddidntius bis uerbis : Q^id eß, qued /t^ud^oetdsldldcißimtfs Inciter deßeritliberoi nllere.
-ocr page 175-' CATALOGVS. «o ' iollerCjUtrttm fcxagonrius eßfiShti üli lex ll^ipußhuliim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç^arenupitiX wet
^xtgenarios amp;nbsp;Qiàni^Udgefurios prchibù,î ttint, ^uoJ Imper^ror Ceejtr lufiifiiaïius Au-^uflus aboleuit.J.l.Sancimus. C.delSluptijS.
H«c etiampertinui/Je utietur lex lulude pra ^io doitAÎij de qua loquitur lurifconfultus in'Ttltt lo de T undo dotait,et Imp.l'nß. Qutbus alteture licci uel non. ’Poßremo «erd lege Pipit conßL tuta étant pramta delatortbus qui hereditates^ fx quibus lege Papia aliquid ad ßjcum pertinei bit,deferebant. Suetonius in Jgt;leronej Prèntu delitorum legis Papie ad quittas redegit.Dflaf tores autem ißosTraianus in uniuerjutnfußu^ litfiuthore Plinto in Panegyrico-Prominant ex biclege etiam Jura liberoru,dequibus multi PU tiius in epiflolis,et Martialis, quæ à Principe tnt petrare neceße erat. Meminithuius legis etiant Aptdeius in- Apologia : Lexquidem, inquit, îulii de mari tandis ordinibus nunquàm fcilicet «dhuncmodum interdicit: Yxoreminuilltnit duato, Jrtidet iutem tccufatorem, qui et qua-, fl magnum quoddtm crimen obittcerat quôd tixorem in uilla duxi/fet ♦ Dtcitur Ment
-ocr page 176-lEGVM ANTIQ^?
t(X Papii à C.Papio Popeco Sabino, quiedin tluthoritate Augufti ad populum tulit in confuli tu, (juem cutn Sulpitio Camerino^el?ilt;^ Quinquennia anteßbitum Augufli, Jßdori mar conuincitur qui. q.difl. c.quctdam» ncfcribit'.Leges dicuntur ab bis,quieas condidc runt,utConjulares,Tribuni'ti£, Iulia, Cornelia. Namßtb Odlauianoßuffedii Coss.Papius et Pompeius legem tulerunt,quce à nominibus eoru ippellatur Papia amp;nbsp;Pompeia,continens patrunt framia pro/ufcipiendis liber is. Padienus ißdo-
TüS*
LiX IV LI A DE A-dulteriß.
VEMADMODVM prior lex iccircà conflituta efi, utfrequê tarentur matrimonia, ita haccon-tradia in officio continet » panas^ adulteris conßituit.Cautum igitur legefuittNe quis fiuprum adulteriumile faceret ß:iens, dolo nialo, quod ad etim quißiaßt, amp;nbsp;ad eum qui ßuprum uel adulterium intulit,pertinet. Venii etiam dabatur patri ac niarito, ß deprahenßnt Kxoreniautßliam cumipß) adultero interemiß.
fent.
-ocr page 177-CATALOGVS. 8» ßnt,Aclt;lUHm tnim uijum efllegißatori ignofcê» reiuftißitn^ irlt;e. Ne tarnen occaßonemdeäiße clt;edibus uidereturjicentiam hanc teniforum ttlocorumdifcriminibus^perßonarumq-differett tijs^coartauit.Pertinent «ero ad legem non adulter la folùm ,fedetiam flupra, Committitur au^ tem, ut inlt;juit VIpianus, adulterium proprie itt nuptäm, propter partum ex altera conceptu com foßto nomine. Stuprum uero in uirginem utdu^ amile, quod Graci appellant. 'Lenociniit præterea, ßue in uxorem, ßuein alias perßonas exerata 5 hac Lege puniuntur. De ijuihus o-mmbus plenißime ßribunt lureconßdti ad lege luliam de hdulteriß, libro tjuadrageßmo oSia-UoPandediarum. Pcenahuius legis capitalisejL Tuliteam D. Augußusauthoribus Vlpiano, Suetonio,amp;' Seneca libroßexto de beneßcijs- A. deo autem ßuere earn exercuit,ut ipßam etiam ßf liamßiam neptemq^ adulteries ßamoßas damnai ret, ex quibus ßlice forum ipßim, ac roßra, ex ^uibus pater legem de adulter ijs tulerat,ut induit Seneca, adßuprum placuere. T«ƒjf autem cum banc., tum alias leges, praeter earn, quaeßde Üaritandis ordinibus in ßexto [uo Conßlatn^
M
-ocr page 178-LÎGVM ANTIQ/:
CU M. Agrippa gepit^quo etiam antto Au^ gu/ii nomctjeià Senatu delatum efl, utfcrihit itt Chromas Ca/^iodorus.Meminithuius legs Pli ntus libro fexto epiflolarum ad Cornelianum, et V Ipianus in l.t. ff.de Concuhmis.
LE X I V'LI A
IV Roma ußtatumfuit^utpro.-njijcuèludos ffe^arent OrdineSf nec cuiquam uthonoratiori ffcre^ tuserat in ffediaculislocus.Pnmi , »ut/ècernere Senatum à plebe aggreßi fut« SeXgt; Aelius Pxtus, C.Comelius Céthégus Cf»-/ôreiLudis Romanis, (juos Aediles C. AttiliuS Serranus, L. Scribonius Libo «debant. Uuius
autem rei author Cenfôribusfuit P. Scipio Afi canus,cùm quingentis et oôio annis antea promit fcuè f:eéiatum fuiffet. Author Liuius libro trite fimo quarto. Speiiabant autem Senatores ex Or chefrUy qui locus etiam exterarum nationum le-gatis honoratioribus ffeilandi gratia dabatuft ut author ef Tacitus.
Riffaa nbsp;nbsp;nbsp;Pof multos autem annos lata ef lex Rofciit
lex. quam tuht L. Rofcius tribunus plebis,L‘Pifônef
-ocr page 179-CAT AL OG VS.
M. Acilio Cmißdibm, ut ^Mtuordecim ^/tdus froximi ^.i^Kitibus aßigmtremur inTheatro, uc
I firibit îlorus in 'Epitome, libro nonagefimo no^ I «0. Et Cicero pro Murena;^. Otho uirfortiSy^ ^eus neceljirniSfEquefiri ordini reflituit nonfo dignittttem^fedetiam uolupMem. Jtaque hlt;ec lex,lt;niee td ludos pertinet, cß omnium gntf. tißima, ijuod honeßißimo ordini cum jjilendore fruüus quoique lucunditatis eß reßitutus^ Hlt;ec ««rem lex Orhoni hfud mediocrem inuidum pe^ ferit,ciim plebs hocßdis difcrimine magis notti~ tarn ß, honontum e^uefirem ordinem putäret» ^oßium tarnen in conjulatu fuo plebi reconcilia-KitM^CicerOfUtei Theatrum ingredienti etiant plaufam dirent, ut/cribunt Plutarchus in Cice-tone,amp;‘ Plinius lib.feptimo capite triceßmo. 1« •Juituordecim tarnen ordinibus non ßdebant niß •{ui Cenßum etiam eijueflrem haberent, quamuis ilioquinexfamilia Equeßrießent. CiceroPhu lippicaßcunda : lllud tarnen auddcilt;e tua, lt;juöd fedißi in ej^uatuordecim ordinibus, cùm eßet lege Roßia decodioribus certus locus confiitutus, ^uamuis qui fortunée uitio, nonßto decoxißent.
Poß aliquot tut tnws P), Augußus cu Eque .'ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... M
-ocr page 180-- legVm- a^îtTc^^ , .
ßrmordinem
±iUk J etiéri deiure^'e^icindi'iféitifiititit, legfi^' i Rolciim infitätui. 'T^tec lex luhd Theatralis di'- , fitur. Plilùhihbro ti^gefimot^ïtid, 'lt;:dpitefe'^ I (undo I ïïdc^delat^'((coriflft'iaiii^‘^\l^^ ànmlornm efjetf ttiß eut ingenuoipfi, pdtri ,d' uoqde paterno, Sejhftii tj^tittdringénu Cenfu^ ßitjjetyamp;'Lege lulii Theitraliin‘lt;^ttótuorde' eint OrdinibitS' ßdendi. Legiÿ 'dUtent Roliiib iigorem, pdijperei E^uitêf'^'^ùdtnordecirgt;^ gradibus/ubnïoUebiitj mitigudt- Akg'fi/hif. S«^ tonius in uiti eins: Cimt antem p/àriijue B' fuites, attrito bellis Ciuilibus fdtrimönid îiâreè Quiduordecimnonandet-(9ttytnetupc^ nlt;£ Theatralis jpronunciauit, Nonfenmeoy^ iiKibus i fgt;fis j p/irentibusile eorum Equefier Cen-/its uniiuànt fuil/èt. Quatuordecirn ifti Grit-dus , jiue Ordines , quu in ijs Etjnites refi-debant, Eqnéftrid dicuntur à Se«etx Ühro fe-ptimo De Beneficijs. Ef ///gt;ro ^Udrto Gonirlt;}‘ uerßarunt- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
LEX ÎVLI A S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
- / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^K«rw.
1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ IN
-ocr page 181-CATALOGVS. Sj N ROM ANA REPVBLI , ca, parfmoniam et frugahtatent ^ri mónon leges, nccpcencecontinue-runtt Sed er at cuiqne ad retinendas ■ eas magilirapaup^tas atque continentia. Si ^uid atttem nonnunlt;^nà/n luxuriolius a3:H)n uidere-tur ; Qen/oria animaduerfio interueniebat. Sed amp;dofnefiiçadj/ci[)lina jingulorum itainftituta, erat, ut (th.omnibus uoluj^tatibus amp;nbsp;delitijs ab-borreret. îxemplo/untQjiintiaprata,amp; fi-âilta M..,Citrij, notatusqueConjularisSeneXj ^uod decern pgndo argentifaéü haberet. Cùni Went defuncia Punicis b/lacedonicisijiie bellis {f(lgt;ub.arnia in Aßam uertiffet, quafi contagio-({uadant luxuria uoluptatesqiie printùm Ro-^ano militi, poliea etiant plebi obrcp/erunt, eó(^ fandeni peruentuni efi, ut Afiant magijlrant w Roma longo interuallo poß: ß uicïam relink queret. Huie mala dum remedium tjueeritur, la-flt;^funt leges Sumptuariee', Pxquibus prima fuit ^rchia, lt;j,ult;£conuiuasadcertumnumerumre. Or-degit,de modo Sumptuum nihil conftituit. Hm - chia, fns Legis latio incurrit in annum quingentefimu fiptuagefimum pnmum ab urbe condita, in Cott
' M 5
-ocr page 182-LEGVM ANTIQ^;
fubtum uero M.dauJtj Mircelli, amp;nbsp;Qu.Vabif Libeonis. Lcgem tulit Orchius tribunus plebii^ FatMÙ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annum deinde uiceßmum jecundum lata
efl Fatïnia de Sumptibus: Ne quis uidelicet plus^ quàm centenos aflei influmeret id ludii tan-tùm Romanis, Plebeii, amp;nbsp;Satum^libuî, alijs'^ ijuibusdam flat is diebus.Decern deinde alijs aie--bus in flngulosmenfls tricenitertsincenuiuio-rumfumptus concefù erant. Caeteris autem di-ebus plus denos tnfumcre lex uetabat. CautuUf etiam erat, Ne quid uoiucrum poneretur preeter nnam galltnam^quoe non eflet altilis, quod deinde caput tranßatum per omnes alias lumptuarias leges ambulauit,authore Plinio libro decimo,cii-pite quinquageflmo. T ulit autem hanc legem C-Pannius Str ^o,qui Cos.fuit cum M.Meflalaan nis undecim ante Punicum bellum tertium.
Didia, nbsp;nbsp;nbsp;Sequitur hanc Didia, qui£ non folùm Roma
nis ciuibus, fld etiam uniuerfls Italis lugum fl-um impofuitflanxit'q^prttterea Vf Ç^ui inuita-rent, amp;nbsp;qui inuitati adfuiflent, pecna legis tene-rentur.Lata efl Lex à Didio Tribuno plebis^J^P pio ClaudioPulchrOf Cu.MetelloM.acedonico CosStKimisdcccm^oamp;^o poflPttnniam.lntani ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn
-ocr page 183-CATALOGVS. 84 t«w excreuerat luxurta, ut intra tam paucos an. not nouam legem ferre,panas augere,atiyetiain td focios extendere opus effet.
Deinde autem lata efi lex Lidnia,^Uie in teris (fuidem Tanniae par fuit,nuptijs tantu duce, ^idi nos indulfit, certis'^ dieb- fiatuit aris tricenos, nia^ deinde carnts aridœ amp;nbsp;falfamentorum certu pon dus in dies fingulos confituit. Ea autem quit ter ra,arbore,uite,nata eßent,promi/cuelargita efl, Abhac lege Centenarias cœnas uocabant, in ^uasex lege non plus centufibus pneter terr4 nataimpendebantur,authoreJeflamp;lib.^. Tulit earn P.Lidnius Craffus cognommecopijsij-iux ta diues, ipui cum Cn.lentulo Confulfuitan»9 fixcentefimo ^uinlt;^uagefimofptimo urbis con. ditce.
Po fl hæc ingentia ac andpitia bella remp. oc duile
c«p4Mfru«f. italicumprimum^moxque
Ktrianumi quibus,utft, cùm legum metus ex. cefliflêtexanimis hominum, multiqiie in ma., gnis opibus helluarentur, atipue ampla patrimo. niadeuorarent,L.Sylla Didiator, quieo tempo, re cegram rempub. afferis medicamentis cura, batflegem fumptuariam nbsp;nbsp;ipfe tulit,quam Cor^
H 4
-ocr page 184-LEGVM ANTIQ^;
Corne neliim uocant.Legisjententu ernt,ut CalendiSf lu. Idihus, No«z5, diebusij; ludorum amp;fer'tjs c^ui -bufdam folennibus. tricenos numtnos infitmere ius e^et:Clt;eteris diebus omnibus tçrnos tantum fefiertios prafiniuit. Ladern lege minora rebus freciaimpofitaßnt.
AemL Inuenitur apud authores etiam Aemilia Sum lia. ptuaria,ciuam tulipe uidetur M. Aetmlius Scau-riiS Cos.Pli.lib.3 cap.^7. Sorices ipfbs hye^ mecondi,author eßNigidius,ßcutglires i^uoS Cenforiæ leges ^rinceps^; M. Scaurus in con/ù^ latu, non alio modo cœnis ademere,quàm con. cbylia aut ex alio orbeadueSias aues, Hæc autem lex no quo fumptu,jed quibus cibis cceme inßrue rentur continebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
i^ntia. nbsp;nbsp;nbsp;Lata efl etiam lex Antia Sumptuaria, qui£
pneter certum numerum ceris, qui in conuiuii erogaretur,id etiam fanxitiNe quis magiflratus aut magißratum capturus nijiadcertasperfo^ ' nas ccenandi caufa accederet. Tulit banc legem Anitius L.eflio,fèd paulô pàfl conßenfu repudiati efl. Legis Sumptuarilt;£ meminit Cicero lib. 7gt; epiß.familiarium ad Galium. Lex Sumptuariitf | qult;( uidetur attuliße, ea mibi fraudi
-ocr page 185-CATALOGVS. 8;
fraudifuit.l^itm dum uolum ißiUuti terra nata^ «^ua lege excepta funt,in honore adducere^fun^ gos,heluellas,herbas omnes ita condiunt, ut nihil poßit ejjefùauius, Ef Suetonius ait Ctefarent . liidiatorem legem prtecipuè Sumptuariam exer -(uifje, dijjioßtis circa macellum cußodibus, lt;}ui obfonia contra uetitum retinerent portarent^^ ad fe^fubmißis nonnumjuàm lidîoribus at^ militi. bus,(j^ui appofita lam è triclinioauferrent,
Poß haec legem Sumptuariam etiam Augu- lulütd flus tulit,princeps,ß ulla aha re,ßugalitate cer~ tf, ac ßmptuum moderatione maxime commen-dandus, at^^ ea lex poßrema ad populum perue-nit. Qua quidemaliquidde ßperiorum legum duritia remifßum eß. Ndgt;w profeßis diebus du-centi nummi permittebantur, Teßiuis autem die^ bus trecenti,nupttjs uero lt;amp;nbsp;repotijs mille- Po-flea Pdtdio T iberij conceßum eß,ut ßtmptus cce Harum perdierum uarias ßilennitates à trecen-tisßßertijsadusci^ duo milliapropagaripoßetf uthis ßaltemßnibus efferueß:ens ,/eßtJ{ longé ac late proferens luxuria contineri, coerceril{;poß [et. Dicuntur hlt;e leges etiam Cibarice ,ouas eX Petris Lycurgi Romam tranßatas eßefcribit
-ocr page 186-LEGVM ANTIQ^;
‘^mianuslib.16. PræftTftt Gellins bb. ». Ciip. bb.to.capj.amp; Macrobiusbb.».cap.ts. flura de hu/cribunt. Et haéienus tjuident de le-^ibw lulijs, in ^uai etiam alias de eifdem rebus i«tas com rem us, ob Au^u/b^familiæinclytattt fer omnes terras, amnesty ittates amflitudineM ^tiyMaieflatem»
LEX liciniVde CONSV^ leexflebe crearâo, atij; icre aliè-no minuendo.
• Lietnius Siolo Trib.pl. tres ß-3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnul leges tulit.Vnam kgrariantf
Agrarias diâlum efl» - '-“‘■nA’tw Altéra,c^u£ tarnen prima promut gata efl, de cere alieno minuendo , ut deduôio en de capite,tjuod ufûris pemumeratù effet, id quoi fttpereffettriennio æquis portionibus perfoluere tur. Ucec lex maxime plebi placuit,exhaufbefce/ nore,atq; cere aliéna obrutee, itaçi; huius maxime aéiionis ßducia etiam reliquat duas Tribunifi^ ceperunt. T ertia lex fuit de altera Gos. ex plebe creando. Ntfw et tempora fôli Patricqin ma-iorum magiflratuum pofjefione erant, quee res plebis potentum uehementer debditabat. Guare
__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inhaiK
-ocr page 187-CATÂLOÔVS/^-î 86 in banc legem pertinacifim^ à Pa tribus fugna^ tum ef.Gonciones at^; adeô contentiones potius epud Liuium habentur '.■' Sed uiéii tandem Pa^ tres legem perferri paßifunt,ati}ueita primus de plebe Cos. faéius e/î L. Sextius Lattranus, cum antea per annos trecentos oéioginta nouent nemo de plebe,ant confulatu, autprcefediura ur^ hiSyMagißerioifeahquopotitus ejfet. Deinde au tem fancitumeß,ut ßmper alter utiqueCos.de plebe crearetur, quod deinceps obßruatum eß. Hf autem tres leges ciuitatem dßcordia labo, rtntem propter ordinum dtßidia in concordiam reduxerunt, ßmulqueamp;'patrüm nimiam poten, tiam caßigärunt, plebeiam humditatem ita extulerunt, ut deinde plebs à patribus contcmai defierit,
LEX LiCrNIA ET
Ebutia.
^ta- nnxjtuojjs magtjmtuiJi rogi. tiones Utxfünt,qHib. illu facultas i [irt£cidttur,jub nomine et ftnetex^ tu popularis comodi fiuefc,fiuefuos locuplctare, Cic,de kgehgrana CQtrn Kidlu'. Q«os tandem
-ocr page 188-lEGVM ANTI Gt*
Dff emuiros creare uult^ Se pritnu. Quïh'cet^I^ enim ßtnt ueteres, nec^ ca conßila.re$fßquid nbsp;nbsp;'
intereße hoc arhitraminißd T/ihunftiæ, uobis nuioribus^ uejiris uehetnenter mta titcj^ mcun dx, Licinid eß lex ältera. Ebutia non modo eunt aui tulerit de aliqua curatione ac po-teßate,ßd etiam colleges eius^cognatos,affines, excipit,ne eis poteffas curatioiie mandetur . ide pro domo fua ad Pontißcest Prccterijuam quöd, neid lt;iuidetn per legem Liciniam, ufiwffetibi cu^ rationemferres,facerepotutfii. Exnis uerbif Ciceronis tarn claris, tamt^^nonambiguisfacil? fnuentia legum Licinia amp;nbsp;Ebutiae perffgt;iciturt. Sed haeiuo tempore lataftnt, prueßrtitn flt;ts Tribunitias effe Cicero dicat ,fcire non pof film, cùm maxima’pars Pomanarum Annalium ' temporum iniuriaperierit. A-d has kges Cicero etiam lib.iyad Atticum alludere u'idetur. Atc^ hoc etiam accepi, non folitos maiores noffros le'' gare in decem i^ui effent imperatorum neceffdrij, nbsp;nbsp;j
ut nos ignari pulcherrimorum inflitutorum, aut négligentes potius id..Lucullum amp;nbsp;L.Murenam Cf cateros ad L-Lucullum mifimus. Euit autem iH. i'UddJiff frater L^l,U(ulßMMrena uerö gett-
•• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ i.
-ocr page 189-tilig amp;nbsp;(ognatuTi -Niiot amp;nbsp;MwreWiC amp;’ LuculH . fx gente Licinufuo'HMjCôgmyniittbus tantum eliftinéii.- , ■- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• •
LE jC’ LiçYmAquot; DÎ' commüni Jiuuiundo.
-,.;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'««J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
BVIVS /eg»oiifcura adntodunt efiratio^cuiuse^unotantum, ^uoJ fciam , in lotofà mentio, nemft apitdMoTtianumindTinali.jf.de «iKnationeludicijrat^afiÉia.StijuiS^in^uitjW. dicij commurnduadundoeuitandreat^ rent alit üaucrityexkge Lictnia intetdicitùr ei, ne cont-Muni diuidundo ludicto expertatur: îitdîenus liartiioiiit. ..: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
LEX LEGTORIA DE ClR, cuffî/criptioncadolefcentunt.
E G T O R1A /ex euni,^ui ad(K. w ^^l'‘^^^^dnt,autfürto)um,qui'lt;^-fult;e M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuris^non,e/Jèt ctr’-
cumfcripß^et, fraude doloùe maîo îudicio publicaperfèquebantUr. gt;nbsp;lubebatetiam hutufntodt perfonis Curatores dati. Cicero lib^ j-.de Diuinatiöne. ïnde tot Indicia de Tide maU, Tutelle J
-ocr page 190-iElt;3YHrANTlQ^:
Tutel(t^Mitndtti,prolôcio,fîiiucix,relicjUiilt;jUiiç rx empto, aut uendita, ata condu^o^ aut locato, contraßdem ßunt. Inde ]udicium publicum rei, friuata lege J^eßwa,ldemlib-3gt;~., Officioruffit Atlt;j^ iße dolus maius klam legibus erat uindica-tus^ ut T ttfe/it XlîTabuliS, Circumßriptio adlt;f lefcentulegelie^ria.,etßneIcgeiudicijs in(juit bus exßde bona, agitier. Item Capstohnus in An tontno PhilofophoiDeCuratoribus uerö,cu an^ te non niß ex ßge Leéioriit uel propter laßiuia^ uel propter dementiam daretur^ßatüie^ut omnes adulti curatores acciperent non redditts caußs* Bane lege Alciatus nunquamßnefummihono^ ns pnepatione à nobisnominandus Qjiinam ut-i cenariam apud Plaut um in Pjeudolo in peeßini Calidoriado'lcicentis^dici pütat , quem uidelib. ó.parergan Iuris ciutlis cap. WLLcge?« autent tulitÇli^.I^torius.
LEX MANILJA.
BEGE.Mrfwj/w Qj^eßioconßitit taeßbello lugurthino ineos, qui pecunias. à rege accepißßent. Salußi us'de bello lugurthino: Interea Rd A metfinquit, Bracchus iAatmlius LentetanusTr, pl,roga^
-ocr page 191-CATAtOGvS. 83 firo^itionem id populum promulga,nt^uitTe retnr ineos, quorü confilio lugurtM ^nului de j treti neglexil/et, quide ab fo «« legationibus amp;nbsp;! Imperijs pecunias accepifjent, ^ui ekfhantos^ petfugas tradidiffent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^ui de pace et
bello c'dhojiib.padlionesfecilJent.Adhac fiione exercenda conflituti era nt tres Quiefito^ resfinter iiuosfnitM.Aemilius Scaurus^quilt;juS nis et ipfèbuic crimini affinis eUet^artificio tarne ^uodi perfeceratjUt non folù.m interreos no reci perctur,j'ed etia Qticefitor ipfe ac iudex in aüos iudiciüexerceret.Ç)iilt;ieftione aut bac publica co demmti ßtnt quatuor Conßdares.uiri, atq^ unus Sacerdos C.Sulpicius Galba- Cdfularesautfue rut L.Calpburnius Beflta,C.Portius Cato^ Sp. Albinus,L.OpimP,qui C.GracchÜ interfici cu rauerat, quaobcaufampotißimua Gracchanis iudicibus. i. Bquitibus è ciuitatelublatus efi,c»nt «ntea à populo, accusante Gtt.Decio Tribj^l» : quod indemnatos dues in carcerem conieci/^f tbfolutus effet,ut fcribunt Ilorus lib.fexagefimo tb“ Cicero in Bruto. Pacautem lex inuidiofiai tnodu nobilitatis potential uehementer i^ixit, tumi^primùm plebs laccntibtts nobilibus, noues homines
-ocr page 192-LEGVM ANTIQ3
homines ambitiofos nbsp;nbsp;nbsp;cupidosad honores eult;^~gt;
here ccepit,ex quopaulo pó/i atrox helium ciuik fequutitm eß, in t^uo magna parte nohilitatis ex^ । tÏnSia, ipß tandem nobiles duce Sylla uicerunt, fopulus'q. et pnefèrtim 'Equefler ordo male con^ fultorum pcenas acerbißimas dedit.
LEX MANILIA DE BEL-
gt;•- loMithridatico.
h C autem lege Manilia belli Mi^ ® R thridatici cura Cn. Pompeio Mtf-
pa tribus, plebe uero omnibus uiri-bus annitente.M.ouebat autem Ptffres L. LuculH iuthoritas, quiea tempeflate fceliciterhoc hella gerebjt,amp;penè confeceratiquem à reli'lt;^u'ijs belf li abflrahwus'q; conßmati laude amp;nbsp;gloriaßau'/ ddriinit^uum cenßbant.Plebem autem agitabant cum innataleuitas, tum odium Luculli, fauorb; erga Pompeium. Tulit igitur legem Mantlius Trib. pl. quem Patrrculusßemper uenalem atque tlienaminißrum potentie fuißeßcrihit. Legem auteßaßt Cicero Prcetor oratione amplißima^ in qua ßmul amp;nbsp;magnitudinem difficultatem'c^ beüi demonßratf'amp; Pompeium magnis laudihus
ornat.
-ocr page 193-CAT’ALOGVS.--
•piÆf, }^cäutcmt funt L. V olcatio, M.L?. ■* piJo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salubfis Uerç Reipub.rogatid
I Htnilufuit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo heliolii^gulari Pompeijf« ’
hciute HC uirtute î^thriaiites omnibus rebut* fx^^tlts gt;nbsp;ßl^ijcelm mortem ßbi afferre com~-tus eßf populo^i^ Romano ueftigalia antitjua 0-^ reßituta^ac itoua tnfuper, adu’üaßunt. De ( ^fUtrepluraßf ibi^ i^orid. , Meminit ius legis Çl^intilianutlibto ßcundohis uerbis: Nflt; me fallitiçatlt;iuolt;fue leges eße gt;nbsp;(jux non itt perpetuum rogentur ,ßd de tionoribus^aut Im-per'^s,lt;iMlisi^niliafuit, de ipua Cieeronis orn-^ hoeß,
/fgH plenius percipiiitur. pauea de Libertini Or-dinis fuffragijs dieemus. Cùm igitur Rom^t tri ginritlt;iutnlt;}ueTrtbuseßent in (j^uas umuerlus Po.Ro^dißributuserat, Libertiniexinßituto Seruij TuUÿ.in quatuor tantum Vrbanis Tri-ê,/ ■ ■ ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N
-ocr page 194-lEpyM-'AKtlQ^P^ hul}us'ßlt;ßrä2i‘tffr^i^aMjci{m Rußicceyrffprie frt® ^enuorum inijiiit Plihiu^.'M'ùJtvi^ iemf^ f ore nemù llbetii^ùs in tribu Ri^ka cenfisfuic frater Vindicium,cui ob'côhiuÿâtionem Aijui-îiàrUth dettiidfn, dftio àP.Vi!crio CohfnleJd- ‘ t'a eß, ut in (fui tribu uellctßiffri^umßrrret^ ut ’ fcribit PÏutarchus in uita PublkoU'. ïfp'deinde Cenfores,alt;l cfioru tunm haii'fertint^anty frt^' itima Ofera hoc 'egerunt,ntfiigt;eriifii Rußicis 'tri bubus immifcerentur. Affiui atitem ClattdiMS/ cùm in Cenfura, ^Ua3 ß^erau^ratin'Send/üofef' non eßet cdnßecUtui, ad hnmiiimam fleit^ß ton tulit^ac libertinos in omnes tribus dißribuit,non nullos etiam in Stn^tum alle^it'^efUifttuiS eam le-éiionem ratam nemo habuerit. Hi ÆHirw cùm Ctquot; multi eßent, äCaßidue inforo uerßareniiiir cibn in alijs urbanis a^ionibus, tum ueróin'comitijs fhnc dominibarituf,, ßatumque ciuitatts turba^ bant^mandando inßmis cjuibufque honores,qui fè Ofera lilorum Cn. ille Tlauius nbsp;nbsp;iflßiibertu
ni generts adadilitatem ßimma cum î^iobilita-ris indignatiohe feruenerat. Jffd uetà flebt ingenua agricultura oferai» na'uâbat^ fiecith tereßeomnisciuilibusnegotijsfottrtt ita.
-ocr page 195-CATÀLOGVS. 90 fctt) ut àmnu per agelantur fol retifis tllifiüio igeret. Qjta res cùm totius rei^^ puolicafsciem turpitudine quadam d^ormarety Çiu.ïâpius Rutilianus Cetifor libertinos ûmneS in (^uituor Vrbanas Tribus,in ^uibus anted fue-rant,coniecit.'EtLiuius (puidem Vrbanarum Tri-iwoH nomen tum priintm emerfiffeßribit.Tiio^ nyfiHsautem Hdltcdrndffeus author ipjo Liuio haud paulodiligentior, Quatuor illds Seruiunt Tullium in/iituiffe traditjC^uem nos hbtntius f{~ mus fcutii Stepepoßea libertini,cùm ß Rußicis^ tribubus infudifßnt,inde emoti funt. Clt;eteri( L. Cornelius Ctnna Cos.pulftis per difjcnfionem ci uilëab Oâduto collega,Libertinis polltcitus cß, fiadrecuperandam dignitate fuamduxilioeorit tdiutus eßet,'dißributurü ß^os in triginta quinque Tribubus; etpaulopofloccupata urbe,quod prontiferat prießitit, cuiusrei Appianus nbsp;nbsp;Jlo^
rus authores fuht. Itnpröbatd aut pofl ui^corid no bilitatis Cinnæ tyrannide, aciis'q^ ^ius reßißis, etidlibertinis Cinnte beneßciu ereptutn efi. lgt;lec quisq deinde caußm eoru recepifß traditur,prt£^ ter hunc Gn.Manl/ßifui Liberiinoru ac ßruorü manu jubnixuSfperditißimatn lege tulit,ut liber-
N i
-ocr page 196-LEGVM ANTICL-' tinii in omnihuf mhuhus fuffr^gium.çffft,, fer tumultunt egit amp;nbsp;diuum C^pjtoliiwn ob-jedit. Huncautem cattim L. DowatiMi AenoW bus Ç^afl!orfrrrufit,atlt;iiie d(fieat,iÿ' ^wbi^-dtim Minbaîusinterfe^is, Liber rinos ormes, i-fßintijiicMänihfon ifbe feren^relegiiremouit, Hlt;ec legis MtmiiA/attentufuit, de^M cero pro Milone loc^uitur.
LEX MARIA
De Pontibui.
AEG LEX AD COER-9 QuÖkS I cendum Ambitum Pontes angu^
tertio De Legibus. Erant autem Pontes in campo Martio, per ijuos fuffragiafere bantur,ut colligitur ex Cicerone libro primo ad Perennium,ub.i de Conflitutionedijfinitiua trc^ aat,amp; ex Suetonio in Cafare, ubi dicit coniu-ratos in ammo habuiße Caßrem in campo per comitia tribus adfuffragia uocantem,diuißs pat tibus è ponte deijcere, atcjue exceptum trucida-re- AquoautemMarioPratorene,anConfule , V11. lata fit hac lex non ma gm momenti, affir--^ | mare non pojfurn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« '
LEX
-ocr page 197-CATALOGVS. 9t
• L E X M A R I A
Df Moneta.
Hari A lege ratio .^Kifitnaria conftitutaeß, tempore lU »arid erttt, ut homines tjuiJ haberent ignorarent, Cicero libro tQttio de Ojficijs: Ne Mdriws ([uidem Gra-tididntfs officio bom uirifunéîusefl, tunc, c«»» ^Prl£tof^f ,''collegium'^ Pratorum Tribuni p/ebis idbibuiffentt utres t^ummttridde commn tu fententhtconflitueretur.uciabiturenim tem-poribus illis nummus ftc^utnemo fcirepoffet, ^uid habereh' Coni cripferunt communiter Pdi^ amp;um cumpamiamp;iudiciOf confiitutrunt^-, ut omnes fimul pofi meridiem in roflra defender rent amp;nbsp;catert ^uidem alius alio. Marius lt;t fub^ fell'tjs inroftra redià, amp;nbsp;i^uod communiter com9 pofitumfuerat,folus edixiti. Qi^od dutem Cice^ ro hic Edicium dicit, Plinius legem uocdt libro tricefimp tertio^ cap. nono, de Denario locfuensi Alij,inquit,è pondéréfubtrihuntjcùm fit lufium oóiogintd ciudtuor èlibrisfigttdrii Igitur ars fa-üd Qemriosprobdre^tdm jucundd lege plebi,ut Mario Gratidianouicatim totas fiatuas dicarit, .. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N J
-ocr page 198-LEGVM ANTlQd AJ hi$ iutem ftAtuds ettatn thui amp;nbsp;cerei aJhibi ti lunt. quo modo dijsfupplictihatur.'lïuiMS rei alt thoreslunt Cicero amp;nbsp;Seneca libró ï^io de Ira» Hzc eß die M^arius Gratidianus^cidiiicafut Ci tdina per urbem ttdit, quod ei muidiaßßime ob-ijcit Cicero. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
LEX MEMMIA DE Calwnniatoribus. ■' He M MIA /ege Calnniniiitoriblii pana conßituta erat. Calumman-turautem, qui fallasacculatiotiti mßituunt,fraude doloue malo-Cicero pro Rofcio Amerino : Jta tarnen te quaßu: cupidum eße oportebat, uthorum exißimatio-nem lt;amp;nbsp;legem Memmiam putares aliquid ualere oportere.Vlpianus in it.ff.adSenatulconfultunt Turpilianum : Calumniatoribus inquit, pcetti ■lege Memmia irrogatur ,fed noriutique qui non probat quodintendit, protinu^calumniari ui-detur. Papinianus ettam in l. Qu^ßtum.ß, de Teßibus ait , eos qui in publicis tudicijs ca. lumnite damnatrßnt, poßeainiudiciopubliCO teßimonium dicere non prohiberi Lege Me/w-«w. Cautum etiam erat hac lege Vt abfentes f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reip»
-ocr page 199-, ^A'TJALOG.V-Sï ; nbsp;nbsp;91
re'iD-cpijQ'iud^imr.fiibire noa i^o^amp;itifr^Yale rîksliè.yCofrti M. hiitonius ält Qjia fior^roficifcenè'ïn'Afum'^i’unduiium lamper ^^K^tiHi^literis^iertiarpoßu ^kttfn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T
ct^lir:«ff^^^i^iferjpitegt;n^QpKliß rcorw» gt;1 iiiaebat^^^ip, idiUjj^rr beaeEciole^s Mewmia ,^(rft,^iii^Xi^r^^__fliureipiiibliç^çâufiitbe^ Itedpi (^t^in^iipiabat, i/i yrèet^pi^areçurrjt, t:»tiuf,ß(i^ä ^iiogt;lex deftomitwiioncin buberet? 0 cm ççfprilî^e^if amp;nbsp;honoribus jimmisfutf-ÿHt ^c^üp^yiïiJjpricoi ^ Orator^S- célébrés ■/fiftd ^^^i^cr^xcilpjhxçlexcumapuii Cicero-,/f(^fi^.ap^ y ale num wcfirrupifcAcreSiele-gt;nelt;iiocridu^icipquot;pvi£ditusduf ^’^itibitfCiui^^^iduóbiisilb^^^ ^itionl^bpiwfii/pd^J^emmü. /it, Ynde \.m}ugis^irQr,(piC)fdimCicerpai5‘yrt(.rpretcslp-if.n^jliuptpro[^ofcio exhbraleff^)^ cpnatos,e-t.fflfndâre,^}a.tfçf probabili^tte^ t^limili ratio
■.liU.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4
-ocr page 200-LECVW ANTÏQJ
* 'LEX MENIA DÏquot;‘A:O'h.Q.‘
■''i..‘-.i cuj.. , \ ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.quot;t
AE C kii de mbuttnclit
•dpnëtitii^'^iiu}utii,{gt;rudfgt;t _3|Tilt;f jtfc lü^lfü^iseuiu^f
kon/èt^W^y, (^uo res i^i^is'a^teipl'o iudfi'iUhii itakitt. Hgt;)|C
uelfrudèfitidiis Hlicuiu^lite
«ocitemajPT^fti A«h)r« Muiierkrnyme (jitorii con/èn/ù'^ii^Cftndüe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fü'urtere!!' fàta rt^tf
'^â^ut'fè^îbu^t'iiuiits hh ;j7, Qieeramp;^o ‘ ïltticd Cÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huWi-
rem ßerijtVädi^'P-tulus in.
thoritate iamp;^'àir^enfu T Kfo)*K/h. Efie«/îjlt;^rtif, ftoninterjà^itUs’ Tntor authorfui^rîtiualef^' ihorit4sel{ti,’éSfh'lêidfrobaredicif^^uodaÿ^
^turthoceßhid^quot;ÄUthoremßm^iamp;^^^ tifr idiurisi*iiiiéshah^bint,trtiudidèfhUm rati e(fent eju'^ fo'l^iis iu/ferat» ftPatrei'^iuthdrvS flerent,ide^,càmreinfadiantprohitr€ht,Liüiui lib.6,1/ ne is i^uidem finis certaminnnifdimMi
■‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PatrL
-ocr page 201--CATALöGvS. I 9j
■ Pitrictjfi itahàresfore yte^abunt. Et Vi£iori^ nus iitffin^aitibôritate^^ csnfenfû Scnxtus rudf I Um Ugem óiifnf^i potuij^. C^m vuteàt (àt^ fieret,rerum a^Qptäo'detretitrumiv^ •'the^èsfi^j.iidïtent^ latie^iexMenU, tjuamàit ■Wàt/iYid /i(iitUtsrei,utPit(ribu?iiuihoritas tiem ‘relih^efefurÿ^deneiiMi'^liatètic ihurifis. 'Ciimamp;tnftitttéitfó/i Littimßtffrag^m autho^^, faPàtrtffrt re^^Mi‘ereturi^itldr^samp;^)r^Ut■m^ ' ff fuf^^tum âuthoret eius rei, ''^ad po'^ulusiaffuru^ einitiitet frcUnt, jffqÙKcpiûl \'it3CäUthdfkiai^^irum^Qu]^
• i(ideivturjiiui»^.frbf)^.Dehgt;eft(tn ettim',iit 'lt;ôtrtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filftc nt\im tffet,fi
'■PitrtsauthoT^tfieréftt-'.hodtfijiMmagijiriitLbus ■ Ugii^ds^ydigittidfi tl/ùrpatW'idetfrjus uiadem-ptum,^prii^^ii»n 'pö^lus,ßiff^^um tneat.in inf Wtuni'btmtiïibfum enetitufft Pderes' authortf Pldn^iö^Nitmiß itsejjet, ut, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wtör-w ffo/hffi tettere »onpio
^pYe^tiforei effettPïómitiorumf bl hiH)et^kt^}ü^jlt;fUQlt;i fîUmuel minus eft'feren dum:Tum etüm migißntuinnöiigtrehitis tjvi cè^dt^i Patres authares non erantfa3:i:nunc
N f
-ocr page 202-LEGVH ANTICÎ,^.
•'■foßulitura nobisexilu) c^nixmtusl^, « indicium Va^Ko.rçj^Mhendutis^.i^ç ^(}KÔli '■^i^usin orttiotje Macr/Trib.pj^icit^Libf-- rajimjuitjubaiühciribus Patriçijs/i(/jbv!gi4gt;ndilt;f ; ref uejiri parduerim. Hanc/iut^,kgem »» T/ff • ' fl.Wienio latamftuffèitrbittix^cinn^tum antei . incadem potcfitte M ». C«7«iiP4treÿ âuthones fen coë^if[et,Plinius df'.uiris-i/bffirâi.ifijfUÇti' trio loifuëi:Trib. nbsp;nbsp;Patres autboiVftfe^i.fpeamp;^
xomiâjs,tjKibus f4ebeius mag^^^ûs (reabatuf» Jtem CictToin 3r|/foiM.C«nHi»(,^(K/ isj r‘b» rfl. Afgt;pioC(eeo^i/êrtoh9,niiu^i^^)9Mi4'etgt;t^ quot;ie^es hibente, cim defiebe Çafi^iltmnpnaciii' s ^lebatPatres antea dUthores-feKa^if^ ifterit pertîu^uinkge
rgitur ratiotie P^tribtti adempt4,efiigt;f)ithôritài ^iquam ijsRomulus^^fonbif. l^^.li^.sfradide‘ WatyOuamu^ßb ß^ecie i^uada M/^jMretwi ,re quidam-^di^Jitperiorem loe^I^mifinterfrf ' tatttur, falß (xtflimärunt Liuittiv ^Ç^firibifi hjuiyt]ui Pt(trtbiîsanti(iuum illnd attthorita^^ î tus ui a^mi^enit i nbsp;nbsp;nbsp;uimdudum, lfgegt;bAtiM^‘
i lüaablatumfta^et,, ■ ..,tv.mi;,',uT-.' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;,Yuir LEXî
i 'î
-ocr page 203-CATALOGVS. I 94
_ -'LÊX- METÆL.LA'. . nbsp;nbsp;quot;»
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lexnoniutnultutnadfti^
H ÀMwrfzp. pert inuit, ßimagisad
SsaeöfiÄ' de creuloi^ùitnr'ii^ui Heftes poliutt turt¥mbYicit,inlt;iuit, non nift 'poliendis ueftibus ttlftumitur, f^etjueenim pigevithdnc ^uo^-pirèc nttirigere, ciJ/ft /eac Meteik enaet' Fullontbus dL éld,quitnG.fla/ninius amp;nbsp;I^^milïus Cenftres dedej-e ad populùferendânr,ddeô\)nmitt ntaiorib. curafui^unt.ixhis conflit banc ledern de ratio He poliendaru tn uefliutn Ftdlönibus datam,lt;iuatn ex prtecéptoet uoluntate CetiforuiiiyMetellHStu lit ad ptopûlum, unde lex Metelladicitur.
‘ LEX OPPIA DE MVN-
■ ■ domuliebri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’•
r A N C lege ad coercendam tniilie [ rum luxuria tulitC.OppiusTrib, I pl.Qjt-FabidMaximo,Tib. Sepi-o J nio GracchoConftdibus in medio ^tridórebelli Punici Secundi ; Me^uamulier plus flmuncii aHribiberet,neu ueflimento uerflcolo-^i MeretHr,nevteiun£io uchiculo in urbe oppidb^ ; mt propins i^e^.mille paflits ^ nifl/acroritm eublL
-ocr page 204-: nbsp;nbsp;nbsp;LEGVM ANTIQ^.
fubiicorum aufi eeherctnr. Pofi hiec autein^ cùm quieti àbellis tam andpitihus ejjetrelj). M-Punlt;lanmfamp;'^Lgt; yalcritts Trtb.fl, dt Oppa l(-i ge ahragatfda lt;id fgt;op(ili{m tulerutit, T^xjtpro k geM.Portius Cato Confulfrurfuscontra legem ^ribnnus l„Valerins,(iuorum oratiories di/at^ “fine ittifue uehementes apud Liidnifi e.3ttant.LeX . autempopuli itt/Jii, ingenti foémiwrtimgatidio inntii^natit eß^mCeßmo anno (juàmldttierat dH-.thorhuiusfeildtiiHslib.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s
9. LEXaPAPYRIA DMA. r-j
BN TI Q_V A conßtetudo in repgt; Romana fuit,M conjeçrarentur des, Sacrte appellantnr, agri ! prateréa de hoftibus capti, cuius-tnodifuitager Carthaginenfii^utlcribit Cicertf .. contra Ruüum.Campus etiam Martius expulßi ( regibusfacratusfuit^authore Liuiolib.ij.Sacra-bantur praterea ara, (}ua religionem loco ajfer 5 rent, in lt;juoerant confècratic, ut ara Martisitt ^ Campo Martio, ut ^adit Lfiuius lib. 39. Prohi-buit igitur iexPapyria iniul]upopuli,aedes,ter-, t^4mfaramde^ecff^ecrare,iß^ant€tnlegem tmi-.Ù .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lèuttel.
-ocr page 205-lè intcl/exit P.Ctodius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofuH
ftumpriMWum ciuiumadfs conlêcnri, K^tiotKpo/Jêf/ar/bus aufari foffe^utlcribit Ci, (ero fgt;ro dotfiofiMad Ponkifices.l'iilitAUtcm gent Qu.Pa{yrinsTrib.pl./è4 ^uo tempore tn^ certunt, Agrtautent ^ui con/ècrabantur in nuL bus bonis erant ex iure Romano, ^uemadmoJii f^ciuitates,fi inijsaratrunt t^uéîum eßet^quod paffa efl Carthago ) omnia iura ciuitatum t^uafl morte habere dtflnebant, authore Modeflino tn t Si yfufru^us. ffi Qjiibus modis Vfufrußus Uel ufusamittatur. Ad hanc confluetudinem alludit Poratius Carminum lib.i.Ode i6. ' .
Irtf T hyeflen exitio graui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;«
Strauere,amp;' altis tumbus ultimi£ Stetere caufie,cur perirent îunditus^imprimeretîjfmuris
. Poflile aratrum exercitus infolens.
Fuit igitur,ut Acron intuit,eadem confuetn do Hir condendis amp;nbsp;euertendisciuitattbus.Aro.. trum cnim,cùm conderentur urbes, duci cotflte^ nifle ex y irgilio, lt;i2^' Plutarcho in uita Romuli, ' itemij^ Cicerone Philippica • ij, notius efi, i^uanf ' nthicdiufltimmorandum. Antujuumautemib, lum
-ocr page 206-V* lEGtM ANTIQ^ tn^rem inettertendis itrbibus retuli/JêuiJ^-fKrforti/?imui fificnti^imus'typrinceps fridert CHS Acnobtfrbus A.ugnßus,(itti Mediolanum Cit-ftum cuerfum^uearatrouertity utaß'endereto^ mniaciuitatis iura inde fenitus fublata. 'lSem itt Brixiam amp;nbsp;Bononiam flatuiße Bóiricumßtif bunty Bartolus in-l. autfaüa.^. Monnun^uam^ ff.de pcenis,^ Panormitanus ingt;C.Dileäus.e}C^ tra.de Simonia.
s LEX PAPYRIA DE
Nex/i.
X iure XII tabuhtrum conßitutÜ olimfuit,utdebitores,fifoluendo non eßent)Creditori ßß nexum di ___re coherenttir,ut mißrßalicet debitor,auod in eere no haheret, lueret in corpore^ Bratautem nexorrimißrrima conditio, cüm id omnes iniurias cotumelias^; creditorum expoßd ttßent,^Cätenis conflri£ii, miiltisliborib.oMß attererentur. Hoc igitur ius ad extremuU^ ^L.Papynjfceneratoris ßngularem libidineitt ^terudelitatem eße deßft.Is cum C.Publium tateformalfßpraßantem adoleßentem, c[uiß(^ ’ 9b its alièntim paternum nexum dederat,de tur* 'ï......
-ocr page 207-CÄTALOGVS? 96 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fniffêtj aejiie
dbl^censingenùitatis gt;nigis,quàm tiinlt;£Wemlt;gt;r,inTpudicum acinceliumfermontm, Mön folùm ànim6 j pd ne auribus (juidem recipe^. ret^mdignAtusfameratortergum iuKamp;îis uerbef' ribui lacerauit-Qua tndigrutas cùnin pofidunt Mcifefanie tdokfcente emaM/Jèt^ ingens con.gt;y curi'ttsfaciusfft-.ibi ob repentinam tumultwn ci,. uocato Senatu,negotiü Conßilibus L. Papyrib,“ et C.Petilio ditum efl, ut legem ad pofmlumfer : rent.Ne'^uis nißt^ui noxammeruiljet,donee ptg. namlueret, incomgedibus autmnernotenere^ tur. Peadiiie débita bona debitor is non corpus obnoxium e/Jèt.ka ncxi joluti autum^;inpoßf rumneneéierentur-Author Liutuslib.e.
lt; LEX PAPYRIA DE RE- ■
-gt; feûioneTrib.pl.
B. PapyriusCarboTrib.pl.rogtl i tion€tulit,uteundem trib.pl.t}uoti ' es (^uideuellet creari liceret, quoJ mukis legib. uetitum erat.Rogatia ne Carbonis dijertißimi ciuitatis, at^ in hisetU. C.Lalius amp;nbsp;P. Africanus dißiiaferunt ,ifltju^ ttiaèntionèP.Africanus dixit^Tib, Cracchü iuro
-ocr page 208-? •; LtGVM. ANTIQ^I iiaecalitniwdm. SualitcontraRogationeC* GricchtHyffd Scipio obtinuit, lex'^ admodum pifpularis nifa/u^hagijs populi repuduta efi.CHi . JUS rei authores Junt iJorus bb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qicero M j
'Labo.YÜCeft iüeC.Cirbo homofeditiofuSf lt;}Ki ! etdem tlb Scipiatu uim attulilje exiftimatus eßf authore Cjceroiwlib.ij.epißolarum ad Qu.Iri^ tiem.Et cùm deinde à L,Cra/Jô oratoreprteßatt tißimo acclißtus fuiffet,diffident cMpeßia Ca tharidasfumpßffe dicitur, utfcribitidemCice-ro lib. epifiolarum ad Papyrium Pettwn,
: TEX PAPYRIA MO.
«er/trw.
SSES quibusolimPo.Po.utebo^ tur, uario amp;nbsp;diuerfb pondéré per-cufffimt, pro ratione temporum^ ßatu'q- reip. Caterù.m poß bellugt;n lt;
Punicutnßcundu Affes Semuncialcs fa^i ßint lege Papyria,ut tradit Plinius lib.j^.ca.y QÿfS Mtem ex gettte Papyria hanc legem tuier it fttolt traduur.
LEX PEDIA.
LEGE
-ocr page 209-CäTALOGVS. 9?
EGE Pedia, ConßtlPedf-lt; Uscolkgii Ciifäris Oiiauianitu. lit, omnibus quiCaßrempatrem interfecerant lt;iamnatis',it(pliamp; L,
mtcrdiaum eß. Ex fc/ï autem pracipuifue^ runt,M..amp; D.BrutijC.Caßius, Sulpitius GiL ba, Tm//z«5 Cimber, C.Trebonius, Seruilü Jua cognomento Gafclt;!e,et multi alij,qui diuerjis m6 diSjOmnes tameri mox mi(trèp(rierè.Conful au^ te PediifiaditaprößriptionieTriumuirali, c«frt in urbe tùmultus ac ionflerrtittiö orta eßet, Vr-^ bem circumietts, ac laboribuS ßolicitudine'q. dorn. feüus,inter'tjt,authore Appiano,lib. quarto beL lorum ciuiliunti ^Meminitbuius legis Suetoniui inNeroneamp;''Galbd^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ,
lEX PETIEIA DE
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'• Peculatu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ‘ !
! ETILIA lege PECV.
'^io conflituta eßweos, qui pecuniam expreeda bello Aßtd^ tico, quod cum rege Antiocho giA.
ßum eft, interuertiße infumalabantur. Hoc tem maxime pertinebat ad L.Scipibnem,qui bel^ Ium illud Confiil geßerat, atque ad Legatos eiuf
-ocr page 210-LEGVM ANTIQJ.
C^uetßores'i^-1« omnes prlt;eterei,qui pecuttiaftf fublicam ad /uos ujus auerterant,T trentio Cul^ ieoni Prteron quoad in ntagißratu fuit, Qk^-fiio mandata eft. VndeLiuius libro tricefimo no^ Ko fcribit Ctt-Manlium V olfonem fèrius trium^ fhaße,ne Qu.Tcrentio Pratore caufam lege Pt ! tilia diceret. Pcena autem legis crat,utlite tefi^ tnata^fi pecunia iudicata ex damnati bonis redi-ginonpolfet, ducereturreusiufft Ç^ucefitoris in uincula,ibilt;^ adfnem ufque uitce efet. Deitt^ de poji mortem nudus ante carcerem pro'ijcere-tur. Dequareplura/cribitLiuiuslibrotricefu j mo oAtuo^ . LEX PETRONIA.
V Adereprincipaliterhceclexlaf ta fit, affrmarenonaufim, duo ta-men ea cauta fuiffe inueni, Primo, Ne dommis poteftas effet ad befti-ts depugnandas fuo arbitratu fruostradere.l» Circumcidere. ff. ad legem Comeliam de 5ica-ifijs. Secundo,Vtei,qui lureuiridelatumadulte-num non peregiffet,nunquàm pofiea deferre hoC crimen permitteretur. l. Abolitionem. C. «//f-gem luluin de Adultérins fiupris.
LEX
-ocr page 211-CATALOGVS. 98
LEX POMPEIA DE iure Colo nur um.
O L ON IA S o/iw Rotrnni ai exemplum Crxcoru plurimas in uaria loca deiuxeruiü) ^uæ efjfent ceupropugnacul^Imperif^atij-reif pub. Romina tpuiß effigies t^uadam amp;nbsp;ßmula.f chra- tiieautem colonia duorum generumfue.. ruM. l^am dia Romjnje,alia Laima diceban^ tur,propter tuns diuerfita,tem.'biam Romans co loma ciuiutri Romunorumera^t^ c^uibusms ciui. tatis non minus ac ijs lt;jui m urbe habit^bant.; in:e grum erat.Latina autem Coloniaytamiffi O' L pfa à Romanis, et ex Romams coti/htuerentur, non tarnenßimulac deducia ennt. Romanorum Ciuium iure, ßd ^ociorum, id eß, Ritmoruin iureutebantur. Lxiure enim Romano ita com.^ paratum erat, ut ß ciues Romani inLatin,mi Co loniam nomina deßffcnt, uel jua uoluntate, uel metu mulci^e, aut peeme alicnius, ipß Laruti iuris ßerent ,Ciuitätemiideimitterent. Ckjms rei author eil Cicero pro Domo ßta ad Poiu tißces pro A. Cecinna. Si autcm Latini in ioloniartt Romanam effent prof edii, aues Roma ü 1
-ocr page 212-LEGVM ANtrc^..
tti propterea nonfrbjntfcd Latiniiarii era»t,u( fcribit Liuius libro tricefimo quarto^ de Ferenti-iMtibus.' ViunifmodiÏgitur dif crimen inter 'Lati-fus nbsp;nbsp;Romanas Cóloniasfuit. Cæterùm pofi-
^Hitm Latinis, td efi, Socijs duitafdataefl^kge, ßt diximus,îttlia,cceperunt Latini omnes, ^ui in liatio eranti^plerjtjue Itali ciüüdtis titré Mi, d ^no tarnen exclfifié erant Tranß^adana Colû~ nice y ci^ucelt;^ extraFtalTamfinitimx''Pado in agr^ Gallico erant conftitutx, ut Ariminttm amp;nbsp;relb ^ux.iJisigiturCn.Pompeius Strabo Conßtlli^ ta lege idem tus dédit,cpuod Latinis,id eß, ut A-fconius inquit, utpetendi magiflratus gratia ciifi tatem Romanam adipifcerentur, amp;nbsp;hcereditates dPo.Ro. capere, reliquo'ij; lure Romanorum ci^ uium uti posent.iïas ego duodecim Coloniasfit tffe puto, de c^uibus Cicero pro Cecinna loijui gt;nbsp;tur. Fuitautem Cn.Pompeius Confùl annopoß L.Cxlarem,qui Socijs ciuitatem dédit.Frant alix ùttnx Colonix per Gallias, Pißanias^ir
cxtcris orbis Romani partibus, tjuxCiuita-- | few non habebant, Qtiare Suetonius fcribit Cx ( firem Colonias Latinas de petenda Ciuitate agi j tantes adijße^ ^alu^uid ifti^ne effediurumfuif ,
-ocr page 213-CATALOGVS. 9?
/e,niß.Conßiies conlcnptas in Cilicidm legiones ob id ipßim rcnnurîJniL. Izx igitur ad folos Tratijjiadanos pertinuit.
LEX POMPEIA
Parricidij.
VPERIORIS Pompei]ßUus Qn. cognomento Magnus, prin. cepsßio tempore in repub cùm au-thoritate,tum opibus,aliquot amp;nbsp;i~ pß leges tulit, exquibuspleraequepoßruinain uiri illius interciderunt. Inter eas autem,qu£ rc-manferunt^efl ea, qu£ in parricidas lata eft. Et conditor quidem urbis Romulus interrogatus ali quando, C^uiditanihilde ijsßanxißßet,quiparen tibus uim mortiferam intulifjent, Reffiondit, Se nS credere quenquam ad tantam dementiam perf ttenire poß[e,lt;amp; propterea lata lege admonere ho minesfacinoris inußtati noluiße. Sed nihil tant aut natura fandium,autlegibus munitum efl, ad quad prophanandum euertendumly humana au^ dacia non adßnret. Mam ut ait Plutarchus, poft annum urbis condit£ftxcenteftmum L. Oftius patrem occidit. Deinde P.Malleolus poft bellum Cimbrku.C,MarlOfL,Valerio Ilacco Co$s.ma
-ocr page 214-LEGVM ANTICL-trem 'interemit, istjiïe primus culeo injutus,ac iti tntrepriccipitatus ejl» Poßei JeParricidijs ^ult;t ßioncm conflituit Sylli, ut Mthor eß Pcmpom^ us i t^uiin deinde Potnpeius emendauit, nouamtj-de ijs legem tulit, lt;pua C(iutumfuit,Vt »onß)lMn quipitrem aut mstrê.fed etiam epui cognatos iut piitronos neciffentjpurricidij teneretuT’ §Atemgt; l.Pos accußre.ff.deaccttßitionibus et inß:riptiof nibus.Panu autem legis Pompeice de Parrieidio duplexfuit.Nitm qui perßonam aliquam extra, pi trem aut matrem,auum autauiam ocadißet,pce-na legis Cornelite, utfcribitMartianus,de Stci-rijs tenebatur^ Çyui autpatrem uel matre,autex eßendentibus aliquem nec£^et,ea pcena,qult;£ mo fe mziorü confïttuta erat,adßciebatur,Pa huiuf-modifutt.Judicato ßatim folliculo lupino os ob^ uoluebatur, ßolete Itgnece pedibus induceban-turßeinde in carcerem ußque adßpplicij ßumert-di tempus conijciebatur. Produdius deinde,uir-gisij. prtmè.m ßnguineis uerberatus,culeo inßte-batur CU cane, gallo gallinaceo,uipera,^ßimiai poßea in mare profundum culeus ia3:abatur,aut ß mare propinquum non eßet,in proßuentem, ut fcribunt Cicero lib-q^ad lierennium^et Modeßi
-ocr page 215-CATALOGVS. 100
in tfiiuli.ff.ad legem Pompetam Pamcidij. Puius autem jupplicij uitn atcj^^ atrocitatem pul-cbemmède/criDit Cicero pro Ro/cio hmerino: Cijiid enim tarn commune, ifuànßgt;iritus uiub^ terra mortuis^marefludluantibus, littuseiedïisi Ita uiuunt,dum poff '.int, utducere anima de ca~ lo non queant'.ita moriuntur ut eorum o/Ja terra non tangant,ita ia£iantur fluciibus ut nunlt;iuàm glluanturntapoflremô e^ciuntur,utnead/axa nuidem mortui con^uiefcant.Hac pana nifi con~ feßi non adficiuntur.Vnde Suetonius fcribit Au gu/fum miti^tmum principem cpuendam mani-fefliparricidijreumita interroga(le: Certèpa-trem tuum no occidifli- Pxercebatur autem bate lex cum pana nanlôlùm in urbe,fèd etiam in pro uincijs,ut apparet ex epißolis Ciceronis ad Qk. fratrem. Hoc gfwwfupplicij primus inuenit Trfr epuinius rex,ciui M. T ullium Duumuirum, epuod librum fecreta ciuilium facrorum continentem euftodue fuce commtßum corruptus Petronio Slt; bino de/cribendum dediflet,culeo injutum in ma re abijci iußit, ut tradunt Valerius Max. lib. i»
Dionyßus lib.3.
-ocr page 216-Ï,EQVM ANTIC^; lEX POMPEIA, (X,V AE ßithynis daUefl,
IT H Y NIA ProK/ncw populi Romani Mithndatico bello uelma ximèappetitaet uexataefl unde | wlt;tg«M5 legiim uel inter itus uel co-tcmptus confecutus eß. QMrecompoßto OrL entis ßatu Pompeiu$ Bithynis legem con/cripfit, qu£ maxime ad normam Romance confuetudi^ tus adaptata er at.Legis nariacapitaßferunt^ Ne falicet caperet magißratum^ite eßet in fe natu minor annis triginta, utl^ i^ui tnagißratnm cepißet in Sena tu eßet, H«/c çapiti ppßea dero^ gauit edidium D.Âugufli^ciuo permißrat mino^ l'es magiflratus. teb annis duobus amp;nbsp;uiginti cape re.Cautum etiam eratß^e quid Decuriones, qui j
CuriamaCenßonbuslegebantur, prq introitu durent, quam pecuniam ohm Hono-rarium Decurionatus uocabant. Sed deinde etia ab hoc capite receßiim efl,cùm ij quos Imperataf res ex indulgentiaciuitatibus fupra legitimutn numerum permittebant,et ßngula millia denario rum^et bitM inferretüfquod deinde etiam ad eoSf
-ocr page 217-CATALOGVS. «oi ^ui inter ordimnos amp;nbsp;légitimas legebantur, tranßiitutn eß. Prteterea permißunteratBithyf nicis ciuititibus, adfcribereßbi quos uellent d. ues j.dum ciuitatis non effent iliena, fed fuarunt quisq; matru auitatum qult;£ effent in Bithynd^ Hifc prs legis confetfu ^uodam exoleuit. Q«lt;t-reTraianus fier refer if tum nd PliniumBithy. nice Procos du fit legem Pompe mm in fofierunt obferunrijde ijs autem ^uce ante aSia erantj nihil mutciri uoluit,nefrouinci£triinifuillitns concu. teretur. Poßremo certa cnufefcriftaeraitf propter ^uas Senatores d Cenforibus ordine mo uerentur. Hdc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legeetiam ßnitimi Bithy.
niorumPontici utebantur, utplenißimefcribit Plidib. lo.epißolarü ad T raianum. Pluires prce~ terea Pompeius Magnus leges tulit,in quibus e^ tiam unam de Iure magißratuuiny lt;jua inter albt etiam hoc ßatuebatur^ut abßntes à petitione ho. norumßibnfouerentur, ut author eß Suetonius in Caefare. Plinius etiam de lege Pompeia lo^ui. turlib.).cap.zo.
ïrEX PORTIA DE IVRE (iuiwnKgtnaiWutn»
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P i
-ocr page 218-LEGVM ANTIQ_.
R E S leges iptid antiquos de hier tite ciuium Rontanorü latafunt. PrimaValerii, auatenbeadem familia repethae/t. Clt;tufa imtouin dafèegius hiud alii fuit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj^uod plus giuco-
ru'n opts.^iuàm hiertas pleiis poterant. lubeiat autem lex Valeria : N E Q^V IS prouo-cajjet uirgis caderetur, autfccuri necaretur, ft quis aduerfus eafeciffet,nihil ultra, e^uam imgro bèfa^ium iuderi,adiecif.id,qui tum pudor erat, uifum uinculum fatis ualidum legi.
P orfz j nbsp;nbsp;nbsp;Poft hanc lata eft lex Portia efficacior mult9
quant fieperior, graui emm pcena fanxit ,ft quis uerberaftet,necalfetde ciuem Romanu, utinquit Liuius hb. io‘ Hzmc Cicero pro Rabirio perdueh ■ lionisreo'. Portia,inquit,lexuirgasabomniugt;ft ciuiunt Romanorunt corpore amouit.Portia le^ ' libertatem ciuium lifiorieripuit. Pt Saluflius Ciceronigrauiter obijcit, Mcd dues Romanos Catilinajocios indiâa caufa,contra legem Pof^ tiam necaffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Sem^ Sequitur legemPortiamZempronia qua ca» | pronia turn fuit,utinquit Cicero pro RabirioperdueL
Itonii reOf Plutarchus in Gracchis,Ne de ca^
quot; ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pite
-ocr page 219-CATALOGVS. toi fiteàuiutn Romaftorum iniu/Ju po^uli iudiaf retur, ([Ut tudica/Jef, uti i» eum populi unimdd-uerfio effet.'Kenmithuius. legis Cicero in Œ-tilinam,amp;' Siluftnts in ontione Ciifäris.lÜs an tcm legibus non impunitasfacinorofis ciuibus di iatur,/ed exilium dimnutis pcrmittebiitur • S4-. lußtus in eadem omtione. Sedeodem Ulo tempo'., re Crlt;£ciie more imituti uerberibus animaduertc bant in ciues,de condemnatisfummußtpplicium fumebant.Roflc^uam reff.adoleuit,'amp; multitudi-ne ciulumfaâaones ualuere^circumueniri inno^ centes,alia huiufmodißericceperey tunc lex Por tiaaliaî^legesparatce funt, quibus leoibus exi^ lium dimnatis permiffum efl. Hine efl juod Ci. cero dicitpro A.Cecinna : Exilium,imndt no« fupplicium efl ,fld perfugium portust^juppliciji itam (j^ui uolunt pcenam aliau^tm flubterfu^eref ttut calamitatem,edfolum uertunt, hoc efl,jedent AC locum mutant. Dehis duabus legibus loquif tur amp;nbsp;Cicero aSlione r. in 'Verrem, tibi graui. ter in eum inuehitur, i^uod Gauium miinicipent Coflanum Meflanae in crucem fltfluliflbt.Sedne i uinciri ^uidem ciuem Romanum licuit,ut often. ditLKCAS EuangeliflA inAâisde Diuo Paulo Apoflohf
-ocr page 220-LEGVM ANT-IQ^. ipoßolaloqueni ; /^ccedens, inquit, Tribunuf dixit ei,die mihi num tu Romanus es/ui reljiott dit Paulus, iffe fè utii^ ciuem Romanum.Dixit Tribunus; Ego multa jurnma ciuitatem Ro-manam con/èiiuutusfum.Paulusuerà refj^ondit^ fc etiam natum effe ciuem Romanum. Protinus frgo rccejjerunt ab eo,^ui ut eum torquerent,a-filter ant. Ef ipfie T ribunus uehementer timuit, audito Paulum ciuem Romanum efie. Exemplo autem apofiolorumprincipis difcimus: neminem ius fiium negligere debere.
Tultt autem legem 'ValeriamM. Valerius Confitl collega Qjt.Apule'tj P.anfie,Portiam ue. ro Wi.Portius Cato Cenforius,^emproniam C. Sempronius Cracchus. Hlt;f5 leges ppflea Caefar infuam luliam de Vi publica tranfiulit, iufiitqile eum,qui cum Imperium potefiatemue haltet,ci uem Romanum aduer/us prouocationem, necaue rit,tferberauerit, lufferitue quid fieri, aut quid itt Collum iniecerit, ut torqueatur, legis lidia de Vi fttna teneri, ut ait V Ipianus inddex lulicfi^^ feÿtm luliam de Vi publica,
LiGES PVBLILXAE.
^.Publi^
-ocr page 221-catalogvs. «6| ;
. Puhlilius Phihis Didator ann9
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-C-c^uädringenteßmodécima
quarto tres leges aduerfus Senatû tulit ■. Vnamy uiplehijcita omnès Qjmtestenerent.AlteràmyUt légum,qua comi tijs Centuriatisferrentur, ante initumfujfragiü quot;Pittres authoresfierent.Tertiam, ut alter utique explcbéycùm-eo uentumßt, ut utrunq^plebeiu/n ßeriliceat, Cenßorßat. Hlt;c aKfcm leges flatim e^. uanuerunt. Nam prima longo pcfi tempore ah Portenfmrepetita amp;nbsp;perlata efl : ßcimda «eró a Nenio, utfuprà diximus. Author Liuius lihta oólauo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*
LEX PVPIA DE SENA-tuhabendo.
EGE P«pwcWiOMfcwpwCOM* 1 flitutum fuit, quo Senatushaberè~
nlium iterà Indiciu.Capitolinûsbt (jotdiano:Non legitimà.fèd indigo Senatus die Cos. inÇuriajn uenit. Ef Aelius Spartianus in Adriartô ; ^enatailegitimo^cînnifrbeautextrtt urbem haberetur ,femperrnierfuit.Meminit hu~ ius7e^s-Cicerolib,i.epiflol.Senatus,inquit,ha, péri
-ocr page 222-LEGVM ANTIQ^;
Jxrl tntc Calendas Februarias^id qtfod fcis, fgt;ef legem Pupiam non fotefi, ne^ue menje FebrM^ rio totO) nijiperfeâs aut réunis legationibut* Quodautem hîc Cicero de legationibus dicit^ fciendum efijMenje Februario olim legatis Pro-uinciarum Senatum dari folitum,cjuaretotus fere illemcniisaudiendis frouinciarum poftulatis rofumebatur.author Pedianus in Verrinam ter^ tiam. Idem Cicero lib. fecundoefifolarum att Qu.FratremtAppius interpretatur,non impedif ri fe lege Pupia,lt;juö minus habeat Senatum, O' ^uod Gabiniafaniium ßt, etiam cogiex Calen-disFebruarijs usque ad Calendas Martias Senatum legatis quotidie dari, itaputanturdetrudi comma in menfem bïartium. Hane legem tuliße jiadetur M..PupiusPifo Calphurnianus^qui cunt M.Meßdla Cosfuit, authore Cixßtre lib. prima de bello Gallico.Caterùm tempora, quibus ha-,lgt;eretur Senatus legitimus, etiam CaeßarOiiaf tiianus conßituitjdequa re Suetonius fcribit,
LEX RVPILIA SIVE Bieromca,
L£X
-ocr page 223-ÇATALOGVS. 104
E X kuplid SicuUs data efl, que^ ŒJ adinodumPompeiaf deqttaluprà dtximuSjBithynis. Cic.aéîio.4.in Verrent : Siculi hoc iure funt, ut
0uod ciuis cunt ciue agat, domi certent fuis legL busi^uod Siculus cum Stculo non eiufdem ciuita tiSjUt de eo Preetor iudicet ex P.Rupil'ijdécréta, ^uod is de decem legatoru fntentiaßatuit,quant lege Siculi Rupiliam uocant/orüatur.Çijuodpri uatus à populo petit,aut populus à priuato,fgt;tat^ fx aliqua ciuitate qui iudicet datur : cmi alternlt;è ciuitates reieamp;efunt. Ç^od ciuis Romanus à Si culo petit,Siculus tudcx daturiquod Siculus à ci ue Romanoiciuis Romanus datur.Cdteraru re^ rum feleéii ludices ex ciuium Romanorum con~ uentu proponifolent. Inter Aratores amp;nbsp;Decu^ manos legefrumentaria, quam Pieronicam ap. pellant ,iudtcia funt.Px his uerbis Ciceronis fatis conßat, qult;e uislegis Rupilieefutrit.Tulit «utem legem P. Ruplfus qui cùm aliquando in Operis publicanorum eßet, Confulfaéius eft,amp;‘ Siciliam bello precdonum amp;nbsp;fugitiuorum libe^ rauit,atq^ Siculis de decem legatorum fententià leges cofcripfu,cuius rei authoresfunt Valerius^
MaX‘
-ocr page 224-LEGV'M ANTI(X_?
Max.lib.. 6. ct([) .to.amp; Pedianus in VerriniiH a^tam.'Eadem kgecautumfuiti ne extra fora luum uadimoniafiromitterent dratores, inulta^; aha'ad füßinendim prouincia tYanquillitatetn Caluhrit'er exco^itata. Lex autem }dieronicaßcfi fta eßab Hierofte T^ranno, qua eonßitutufuit ^ahtumfrumenti,aut quo precio,quoue tempos re,aratorfrumentum 'Decumano,id efl,publica^ ^o,qui décimas redemerat, daret. l^tecautem o^ innia ita diligenter amp;nbsp;cautè fcriptä (^ant,ut ned itrator 'Decumanum fraudare, nec T)ecumanuS flus décima ab aratore auferre pofjêt, Quare ob •equitatem legis,'Romani Sicilia phtiti,nihil mu-tauerunt. lAet^orabile etiam hoc in ï.ege fuit^ qUod numerus airatoru quotannis aptidmagißra^ tus publicefubfcribebatur, tanta éràt diligentii Iteterum in magnis iuxta ac paruis tebus.
lEX sempronia-
ïrumentaria.
dämnoßam admo^ ■ H L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q- Seniproniui i
quad anted plebi aut omnuttl'-nort dabaturj
-ocr page 225-CATALOGVS. tóf
, aut intégra precio nbsp;àtr^io ueniehtf
ßmilJeamp;'T riente plebi daretnr. Author ïlorus . in'Epitomelibrofèxigelitno. üuiclegiSenttus ’ din aduetfatui efi,cum propter tenrij incontnto-duin, turn ^udd plebes, d^un uiHus ei Urge ßne hborefuppeditidntturf tb indußrUtd dejiduntf Ut inijuit Cicero pro Sefiio^ uocari uidebitur» Gracchus contra putahat,ut ait Florus libro tertio , Aequum e^je inopem populum ex arario jüouiuere. lubebatautem lex^Vt frumentunt publicè emeretur,iiuod deinde plebi uilißimo pre cio dabatur, eratj^ locus Roma conßitutus, in nuofirumentum publicum affêruabatur^unà cunt îegtbuS frumentar'^s quem locum horrea Sem-pronia uocabant^authore Feßo. Frumentum autem ßngulis menßbus per ßn^ulas tribus in ple-bem diuidebatur ^qua res quamßtmptuoßa ara-rioßterit,aßendit Plutarchus in Caßre.Scribit enim menflruumfrumentum, quod plebi diuidebatur , quingentis amp;nbsp;quinquaginta myriadibus ßetißß,quie ßimma ad aßimationem noßri nunt mi qumgenta amp;nbsp;quinquaginta aureorum milita conßcit. Refert Cicero memorabile didü L.PÛ ßmis Frugi T ußculanarum C^aßionü lib, iq. Is
P
-ocr page 226---o» LEGV-M ANTTCt,?
jftfij; Vifofempercoiun kgemfrufHOUtiriafn db xerat. Deinde Ihm lege Confulnris ad fruntenrn gcapiendü Hcncrat,hnimaduertit Gracchus Pi^ ßnem tn condoneflantê. Qult;ierit audiente Po» Ro. Qtfifibifonßet^cümealegefrumentumpe-' tat^quam difßti^erat.Ctii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;equidem ti
li mea ho»a Gracche uiritim diuidere liceatßed fl facias partem petam. Qjia uoce uir gra uis et flt;( piens declarautt patrimonium publicu kge Sem-‘ pronia dißipari. Hane aut legem M.Odauium Cnfltum populißei^uentis iuffu abrogaße^ ali-amif; reipimagis tolerabile fubflituifelcribit Ci cero in Bruto,amp;ltb.ij.de Offieijs. Cieterùm J\-puleius Saturninus legem frumeiitartarn obfißen tibus mult is ex integro tulit,ut tradit Cicero lb fecundo ad Herennium. Itaque datum eßßumett tum plebi Semißtbus nbsp;nbsp;Trientibus ußue ad P’
Lex Clod'ij PulchriTribunatum. Isenim Clodiusle Clodia ^em tulit» utfrumentum plebi gratis daretur, ut
/cribit Afconius in Pißnianam. Er Cicero pro Seßio inter aha inuehitur in Clodium, quod re^ mtßis Semißibus amp;nbsp;Trientibus, ejumtam propè uedligalium partem fußulerit, Alter lus etiatn legis frumentariae P.oßilt;e meminit idem Cicero lihro
-ocr page 227-CATALOGVS. io6 .
lik'ofêcunde id Atücutn.'De qua le^e etiam lod qui uidetur Saluflius in condone M.icri Tribu-uiflebis, QMntaautetij multitudofrumentunt ex publico acceperit di/dte oftendit Suetonius in Casare his uerbis : 'Recenfum populi nec more,nec loco jolito,fed uicatim per dominos Inßu larumfccit, atque ex uiginti trecentis'^ millibus accipicntiüfrumentuè publico ad centum quin-quaginta retraxitgt; Ylancfrumcttti largitionefru mentationem uocat idem Suetonius in Augu/îo: Romani,inquit, populi cen/ion uicatim egit, ac ne plebs frumentationum caufafrequentius à ne-got'ijs auocaretur^terin anno quatemorum men-jium tejjdas dare deßinauitjed deßderanti conf fuetudirtem ueterc conceßit rurßs, utßui ctiiufq^ menßs acciperet. Rx bis duobus Iods colligitur, «ec omnibus ßumentti datüfuißß, nec quocunc^ tcmpoigt;e,ßed femel tantu in mtnfe,unde etßumef tum menßruüappellitur. 'Neautfrumentudeef. fet, magna ad hoc claßis deputata erat, qui£ ex : ßumcntarijSprouincijSjCuiufnodifuerut Sicilia,,
Sardinia, Aßica,}diffdnta,Aegyptus,c^ in lu-lix lietrUria,annonaRomam deportaret.Cu aut plera^ ex Sempronijs legibus mature perierintj
P X
-ocr page 228-lEGVM .ANTIQ^;
folä hlt;tc ad extremum u[lt;luepermanfit.^Adeo nim dulce fuit uiéium ex alienq paratum habere^ Ut earn populus aboleri nunt^uàm paffus fit.
LtX' S'LMPRQNIA deColonijs deducendis. BCCASIONE legis Agrarit^i
lt;ntam poftfratrem C. Gracchus irt fiaurauit, aliam etiam legem tulitf ut colonise Romanorum ciuiumht diuerfas orbis partes deducerentur. In bis autent etiam Carthago fuit j quam non ita multô antei Scipio Africanus deleuerat. Q«æ rei uel maxime Patres infenfos legi reddidit, cùm ad earn die nulla extra Italiam colonia deduéia effets I^ant maiores cùm uiderent tantd potentiorem Tyro Carthaginem,Mafiliam Phocaa, Syracufas Co rintho,Ci^ycum ac Ryfantium îiileto genitali folo, diligenter id ob/èruârant, ne extra Jtaliant coloniam deducerent. Obtinuittame CracchuSf fuacj^ lege Triumuir creatus, colonias in uarias orbis partes deduxit, nemine potentia: eius palam refifiere aufo. De hac autem re plura feri-bunt, Plutarchus in Gracchis, Appianus in Li-lgt;yco,amp;‘ Paterculus libro/ecundo.
LEX
-ocr page 229-CATALOGVS. lt;07 tEX SEMPRONiA DE
Muitutn comtnodis.
DEM C.GracchusduiS alias Ie ges tulitad rem militareferünen-tes. Vnam, ut ueflis ^ult;e militibus mitti (olebat,gratis daretur,nec ijs propterea,id quod antea fieri ßlebat,deflipendio t^uict^^uam detraheretur.'tiuiusferendae legis uu ^a h£cfuit.L.Ï{urelius Horefies Confitl prouin^ ciam Sardiniam fortitus, bellum inea gerebat^ huic Horeflt Quxfior erat Gracchus, dm au. tem ualidaac pro^emodum intolerabdis uis hye. mis ingruiffet atij^ue ijuotidie multi milites nu. dilate ac inopia perirent, miferat ad ciuitates co« fui,ut ueflis militibus publice praberetur. Ciui. tates rem ad Senatum detulerunttSenatus cenßt. iteos ab hoe onere immunes effe.Cùm itaqueni. hil nec^ue à ciuitatibus, netpue à republica pnebe. retur,multi ex militibus partim affligebanturfri gore, partim omnino peribant. Gracchus igi. tur mifèricordia motus ciuitates ipfè adijt, easq^ fuadendo ed perduxit, ut uefes militibus ultro darent. (yutecum Romanunciata effent,Sena. tus grauiter tulitf^ui Graccho cuin obfraternas
P 5
-ocr page 230-LEGVM ANTIQ_. ifiio)ïes,tum oh ßnguhire populiergi if/um diugt;»,infen^KSerat. QuireTrihunitumpofieJ nj^ius Gncchus de bic re «id populum ttilit,pof fiiluslt;i^ iußit.Qjii rogitione ingcns iterum uuL tJKS ^erarium accepit.
Altern lex erat, Nr w/«or« dccem et festem nnnis ad militintn eogerentur. Vnde hac poße4 tetds militnris ohlcrudtd efl, ante ejuam nemo m-uitus facramento adigi potuit. lAaiautem duai leges C.Gracchntuliße author eß Plutarchus in uita Graceborum.
LEX SEMPRONIA DE ProM(«nz/rMgt;« adminißratione,
ANC LEGEM IDEM Gracchustulitpro Senatu, cuius uires agrarijs ludiciarijs^ legibus attenuauerat. Cauebaturautehac }ege,ut de Prouincijs Senatusßatueret, easlt;:^ re^ gendas daret magiflratibus. Jlorus libro tertio de legibus Gracchanis loquens ; Ç^uid ad lus li-iertatis atpuandamagis efßicax, cpuàm ut Sena^ tu regente^rouincias, ordinis et^uefirisautbori-tas faltem ludiciorum regno niteretur. Item Saf lufiius de bedo lugurthino', Sed ubi Senatus de^ ' liât
-ocr page 231-CATALOGVS. ' nbsp;nbsp;»o8
îi£îi con/ciéntidpopulum timet,Yrouincilt;i futitf ris Conßtlibus i^umidia ati^ue Itiliti Lege Se/n-frohii deca-nuntur. Et Ciceralibro primo epi-flolarumfamiHitriUmad Lentultm: Nd’wJ amp;ßif pendium Clt;efm decretum eft- decem legati, amp;nbsp;ne lege Sempronia fuccederetur, facile perfe-^um. Idem pro Balbo : Scnatus uiddorem exer-citum in anguftijs ærarij fiipendiaaffecit, Impef ratori deeem^ Legatos decreuit : lege Semproitia fuccedendum non cenfdt. Ex bis fatis conßat, frouinciarum decernendarumius, (Hrpoteftatê dandi/ùcceffores magifiratibus prouincialibuSf omnino lege Sempronia penes Senatum fuiße. Ç^od etiam plenius idem Cicero in Vatinium declarat: Eripueras,inlt;puit,Senatui prouinciae de cernend^ poteßatem, Imperator'ts deligendi iu~ dicium^ararij di/fenfationcm,t}utenun^ttàm ß~ hi Populusd^manus appetiuit^ qui nunquant hæc à fummi confilij gubernationeauferre cona. tus efl., Hecautem iccircoobqcit Cicero Va., tinio,^u6dis iataad populum lege,.Gallias et jL lyricum Gafliri decreueratcUm decent legioiti-bus in quinquennium,quant legemVatiniam au. ^rès uocant. . i«-. av. vW«, ri vÿ,? v
■ È 4
-ocr page 232-LEGVM ANTIQ^.
5EMPR0NIA DE PO, n
Be R VIV S T «//«« rf X cum Ce„ tur'mu cotnitia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut
Centurilt;e ex cenfu (ùffngiumfer^ rent, ratushoc generefuffragiori tnigiflrntuum creationetn penes optimtitesfore, de tSM re pîurafcribunt Liutus et Dionyftus.CS trahanc igitur Seruij conßitutionem Gracchus^ ^ui opnmtitiutn partibus aduerfabatur, aliam le~ gem in Tribunatu promulgauit, ut fcilicet ex cS fußs quinque claßibus ßrte Centuria uocaren^ tur,non autem ex cenfu : qua ratione ßebat, ut Comitia Centuriata non minus in tenuiorum, quàm diuitum potefiate effent. Bac autem lex nS efl accepta. Author uero huius rei efl SalufliuS ad C^Cafarem de rep.ordinanda^
LEX SEMPRONIA DE LO, catione agri Attalici nbsp;nbsp;fiffia.
T T A L V S rex Pergami Eume nWMSg nisfllius teflamento Po. Ro. reli-quit haredem. Hmmc hareditatent recentem C. Gracchus lata If gf ift alitftëfa popi49 édiffHt'^ a^i regij à Cettf
-ocr page 233-CATALOGVS. »09, Jôribus perßngulos antios locarentur ,f4naU}ti ^.xhaclocatiônePo.Ro.ueEligiilntaximuinarti tlifumpercipiebit. Cic.in Verrem aEiio-quuttii. Inter Siciliam,tncit{it,clt;eteriis'tj‘prouinciiss îuclt-i ces, in agrorum ueôiigaliii rat tone hoc mterelt^K quàd aeteris dut impojitumuedhgalefl certum^. ^uodftipendtum diatur, tit Hißtanis amp;pierisij; Pcenorum,ciudß uidioris premium, amp;nbsp;pcena bel li:aut Cenforid locatio conßituta. eft, ut A/w /r-ge Sem pronid.Meminithuius ueéitgdlis Cicer9 etidi» contra Rullum.
LRX SCANT.LNIA.
CANTINIA/exmcflsJ-tM efi,lt;iui dut ahendmpudicitidm foL hcitdjjent, dutfuamipft pro/iituiß fènt. PcczM autem confiitutifuit primùm pecunidria,decetn miïlium/cilicet num^ tntim^authore Qjiintilidno lib, 4. amp;nbsp;7, Orato~ riarum Inßitutionum- Sedpofieaobmagnitudif nemhuius fceleriSydtq; culp^emaximam atrocita te^pccnaglddij à ChrißianiS Imperatóribus co ßitutd efl,ijudm prirnum/anxerunt Conßantius amp;nbsp;Conflans, ut habetur in l. Cum uir nubit. t(d legem luliam dc ^Adulterijs Sifnt ^ui putent
-ocr page 234-LEGVM ANTIQJ.
hanc levetn LitatnfuilJe à C.Scantinio Capitolin no Triouno plehii,(iui cùm M.Marcelli uiri illu^ firis filium de impudicitià appelUßet, pâtre ac^ cußnte dammtus efl, utflrihit Plutarchus in ui tt MarcellijCtV alerius Mitximus libro flxto ca^ pife primo.. Meminere hums legis Suetonius in Domitiano, lüquot; luuennlis Satyra flxta, apud Ciceronem in epiflolis Cairns.
LEX SVLLANI ET
Citrton/s.
ege Sullaniamp; Carbonis data efl ciuitas eis,aui faderatis ciuita-tibus aflriptifuiflent,fi tum cum lexferebitur, in italia domicilium htbuiffent,^^ fl fexaginta diebus apud Prig'tore efletprofefli,cuius rei author efl Ci.pro Archia.
■. SVLPITIAE LEGES.
n. Sulpitiusuirfuit flio tempore cùm bonis omnibus charus atcj; gratus, tu eloquemia omni^facultate dice di magnus amp;nbsp;Celebris. Poflea autp T rib.pl. creatus ambitione ac ar dore quodam cS tentionis ed prouedius efl,ut amp;nbsp;optimatium fauo rem amittcrvt^ dr flotpuentiifita in proprü per~
Î * j quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niciem
-ocr page 235-OATALOGVS?' no nicie dhjitei-ftur. Csufa nutern conttrdionu hxi erat. C.iulius Qxßr.de.cuiuifeftiuaateäclcpa re rfiuLta in hbris de Orat()i\Cicero,dicit, ge/iii tedilitate Conßlattnn omij]a ï-rœtuu petiiiirifi erat,tiuod legibus Attnaltbus omnino prohibitu erat. H«iKS igitur extrawdiiiariae petitioni cum alij Tribuniplebis, tu Sulpitius ipjefeje obieat, frimum'ij^ modeftè et legitime res a^ta eß:po/iea tarnen nimia contentione uincendiljjtudioad ar tnaferruéy proceßit.ln hoc tumultu Sulpitius in. cenfus ira multa^ita geßtt, ut ei nihil ad extremu furoretn deeße uideretur. Leges etiatn qua/datUi. lit,authorePlutarcho in uitaiSyllt^^cxquib. una fuitaduerßts SenatumiNe Q^is ordmis Senator rijultraduo millia drachmaru œs dienUm-coni. ßare po/Jet.lp/b autc legiflator^ùnruita exceßtr^ ultra trecentas myriades debiti nomine reliquit. Tres etia praterea alias legeS tulit,ex quib. pria ma fuit,ut exules reuocarentur. Altera,ut hbei-ti ni ac noui ctues in Ramanas tribus ingenuas'q; di firibuerentur,cü eo tepore noui ctues in odio tan tutribub./uffragiuferrët,authoreAppiano,eoru qùefuffragiù propter reliquarü tribuu multitudi ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mometi effet.Terttakx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cos.Syhf
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latft
-ocr page 236-LEGVM ANTI Ct?
Jagt;n liti fuit,cut cum magme cu C.Mario e/feit( çontêtioneî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^fè à Sena tu dux ad bellunt
Mithridaticu deßinatus e/fetttulit ad populu Sul fitius, ut Mano Prouincia ilia decemeretun. Hec lex una ex caufis belli ciuilis,(iuod mox fe-ijfiutum eß,fuit,dicente ^lla, fe legibus Sulpi-tifs,tjuôd per uim lat£ effent, non tenen,moxcp-Capuam ad exercitum profedlus,urbetn occupa uit,Manum expulit,Sulpitiutn occidit,eius^; de creta omnia refadit. Authores huius rei funt Ci^ cero Philippica 8. îÿ* de Relfonfs Arufficum, ubi in omnibus exemplaribus mendosè legitur C.ThufciusproC.luiio. Item Appianuslib. i. tlorus lib.77.^ Só.Hac autem adiafunt Con^ lilibus L.Cornelio Sulla,et Qu.Pompeto Rufot i.EX TERENTIA ET
Cafiat
ANC legem tuieruntM.Teret^ I II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Varus Confu-
S les ex S. C. qua confitutum erat, utfrumentum inpenuria annonce t populo emereturf,ut faibit Cicero a£iio.f.amp;‘ in Verrem. Quàm autem damnofifuerit cerario HU UrgitiOfS^endit Çicerot cniw tribus iU hsaft^
-ocr page 237-CAT A LOG VS. • «ti lis anrtis^qûibus Sicilia Verres obtinuit,HS cfrt# ties amp;nbsp;tricies m folam Sicilienfitn emftioneßc. iffe erogata. Qi^ißtmma in nummo aureo folato conficit trecenta amp;nbsp;uigintiqitini^ millia^iratait tem ex legefrumentwn SiciliiX ciuifatibus etijM liter diflribututn, (juantum ijute^ ciuitas dtret, ttijf omnia ita accommodata erant,ut nee Sictdi^ nee Romani damni ali^uid acciperent. Sed hanc legis lt;elt;juabilitatem Verres in fuum lt;fult;£fium a~ uertit,qnlt;£ ei multis in locis deteSiis eius frauds bus obijeit Cicero.
LEX TERENTILLA.
Hj OPVL VS Romanus ab initio. j nullo iurefcripto, authore quot;Diony-j fio lib. lo. ußts efl. S'edprimùn ipß ' reges iura poftulantibus reddebatf et^quodabipßsdecretum pronunciatum^eßet, pro lege habebatur.Pulßs auteRegibus cùm ca^ fera officia Regum,tum etiam lurisdiSiio ad CS ßilare Imperium tranßijt, ijs^ ludicibus contra-uerßee nbsp;nbsp;lites agitabantur. A ^«o officio etiam
Conßules didli Junt, nam conßulere pro iudicare ueteres ußurpabant, uttradit Quintilianusli. t. formulas autem afiionum, dies^ ^uibus lege agi
-ocr page 238-» ieGvm antîcl-föf/et,Senkte mdgifbatuutn amp;nbsp;lureconßflti nebtnt,quos populus ipfe conßilektit, ijslt;^ hono^ i^es et dignitates auaft pro pnemio reddekiit.Prt^ ^ea in libris Pdnti/icijs pdueaeratrepofitd^tiui^ bus uis legis er(tt,^utejoli Pdtricij noueront,qui ^üe inurbc frequêter uerf'tsbtintiir.Ciuiitfràdut mercdturte, aut cultui agi-orum operam dabant, ètrprorfus ignorabant, cùm norttti/i nundinis iti urbent uenirent. Cùm igitur isß.itus ciuitatii fjjet, amp;nbsp;Confules IttrisdiSiioncmfiam libcram ßepe non ad cequitatis iufiique normdm^fed prO-pridm uoluntatem dta^libidinem dirigerent,cre.^ vrofiebitjUt multd db ijs uariè dtey dmbitio/e de-cernerentur.Qudm incequnlitdtem dicundi iuris Udriee querehe plebis, p-rrtim ex iniquitdte decre torum,partim exinuidia,qui£ ma^is potefiatib-dßidua comes ejjefoletyconlequebatur.hmo'^ita^ que urbis conditee ducenteltmo nonagefimo/ècii do, cùm Conf'iiles L. Lucretius amp;nbsp;T. VffHn«î hello HernicooccupatiCjjent,Qu^. Tcrentillus Arjd T nbsp;nbsp;nbsp;p I. rat us locum T ribunitiis aéiionib.
datum,per aliquot dies patrum fuperbiam ad pie hem criminatus, maxime in Confidare Impedi^ nm/anquàm nimium, nec tolerabile liberté dub-
titi.
-ocr page 239-CATALOCVS.” t^i^înwhebitur, nomine emm tantùm minusi/f Kidioßtmj reipla profè itrocius ^uàm regium tf. /è^(li(ifgt;fgt;e difos pro uno dominos acceptas immo-derata,inßnita poteflate:ijuißluti at^^effrenati ipli,omnesmetuslegumjomnia(y fupplicia uerte rent inplebem : quœ ne atema tjs licentia fit, le^ gern fe promulgaturum,ut Q^inqueuiri crcarett^ tur legibus de Imperio Cofitlarifcribendis'.iiuod-populus in fè ius dederit,eo Confulè ufurum,noit ipfos licentiam atij^ libidinem (uâ pro lege habitn' ros: Er haamp;nus quidem Liuius. Dionyfius autê dihgentifimus Romana hißoriafcriptor,no de Çîuinqueuiris^fed Decemuiris promulgatufuif. ß fcribit,ijs(ji poteflatem non tantùm de Confula ri Imperio leges ferendi decretam,ßd de Omnib^. publicis priuatis rebus, cuius quideßntentia mihi magis placet, ^uis dubium no fit,ipfumetiS Liuiualiquem fua opinionis authorem babuiffe. Cateru eo anno,quo lex promulgata efi,Teretil lus caßigatus à Çÿu.ïabio prafeéio urbi, atq^ ad. uerfante praterea omni Senatu nihil egit. 5equè^ tiaut anno P. Volumnio,Ser.SulpitioCoss.lex a toto collegioTribunitio relata ingéniés motus excitauit,/ufcipienteprimas adonis partes A» . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virgi.
-ocr page 240-lEGVM ANTIQlÏ
Virginia Trib. pL utro acejrimo,nec firum dL feTto.]Aiecuero contentio in nonumusi^ttfinunt frodn^ efl, intenta in legem plebe, T ribnnisj-ekerrimè pro lege in Patres ac Confltles dtmica-tibiis.Tande!nSp.Tarpeio,A.AetemioCon/i(^ UbuSjCÙinfliperioris anni Confides, (juialegem ferri non patiebantur,datnnati effent, nec tamett eoru calamitasflgnioresnouosfaceret, palant'^ uitarent,fe ntio; damnari poffe, plebem uero amp;nbsp;Tribttnos legem flrre non pofle : Tribnni plebii conflantia Confulwn commoti, depoflta legele^ nius agere cu Patribns ccepere, res^ tandem ad eas conditiones perHenit,ut leges quidem Icribe-TentKr,non tarnen ab itllo ex plebe,fed à Patricijt tantu. ibi cilm aliquandiu kuiter certatum fuif fltjConceffum id tandem Patribus efl,flc^abro~ gatis Cieterts magiflratibus, Decemuiri legibus fcribendisfme prouocatione creati funt, ijuiius Jcriptum partim ex Atticis legibus, quas Solon inclytus fapientia et luftiaa fcripferat, partim eX aliarum ciuitatum lure compofuerut, totumc^ in XII Tabulasredegerunt,unde lus XllTabuli^ nm etiam hodieappellatur. Occafioneita^ his kgibusfcribendis dedit lexTerentilla, atque eX
eotem.
-ocr page 241-CATALOGVS.
Po tempore Po.Ro.prim^m ius lt;iifodlt;iatn certurti hibereccepit, 'QMreamp;' Imperatorluflinianus m^is Confiitutionibus, quasNouellasuocant^ in Titiilo Dë his lt;jui nuptias iterant, legem XII T ibuîaru omnium uetußi^iniam uocat ,amp;(iuae prima ferè RomananrRempub.conßituerit. Fk-' tTrff autem antea lus Papyrianum, quod tameri exa£iis regibus, autbore Pomponio, TribunL ^s aéîionibus fublatum efl.
LEX TITIA ET Cornelia.
A S leges nußpuam me legere me^ S QÖia B mini,tjuàmapudMartianumlure-
leatoribus. S.C.inquit Paulus,uë~ tuit in pecuniam ludere: prlt;etercpuàmß epuis cer-tetdifco uelpilo iaciendo,currendo,faliendo,lu~ dendo, pugnando, quod uirtutis caußaßat. I« quibus, inipuit Martianus, ex lege T itia et Cornelia, etiamßionßonemfacere licet. Sed ex alips ubi pro uirtute certamen nonßt, non licet. ïx bis lureconßulti uerbis colligerepoßumus,hanc legem de Alea latamfuißß: Nequisßilicetin pecuniam luderet, /ßonfioneml^ eius rei ergo
-ocr page 242-LEGVM ANTICX.:
füceret, nifi uirtutis cau/à. Legis autem Je Alei tneminit Cicero Philipfiafecundi : dominent uero nec^uißimum ijui non Jubiwet uel in fora alea ludere, lege qute eß: de ulea condemnatunif i^ui in integrum re/iituit, is non ^pertißime fiu-diumfuum proßtetur. Lo^uitur autem de LicL nio Lenticula^ lt;juem de AJea condemnatum Aiu tonius in integrum reßituerat.
LEX TITIA DE
’ 'VaciaioneConßildtus^
. TitiusTribunusplebisdominait tibusin repub. Triumuiris legem j tulit,utConfulatusdumTriumui-riremp.conftituerent in quimiuen-nium uacaret, qui pari modo dcConfulesillum obtinerent.Author Appianus libro quarto.
LEX TITIA.
' L T E RIV S legis Titilt;e menti-! onem facit Cicero in oratione pro 9 L.Murena,ubideC^iefluraf/lu^ I renaeloquituri Uabuithic^ inquit, lege Titiaprouinciam tacitam tlff quietam. Sole-iMntautemokm etiamex Quteßonbusquidam frouinciasßrtiriprimim ex 5.C, quodfa^lum
-ocr page 243-CATALÓGVS, tt4 rß D. Bruto if Porcina Coss, authore VlfuM lt;{lt; Officio Quiffioris. Deinde ex lege Titia^ut offendit hic Cicero,amp; lufliniatius Imperator itt Inflitutionihits ßtis, T /ïm/o De AttiliAno T uto~ re fcribit Tutores in prouincia dtri (àlitos ex le., ge^idu Ex t^uibus omnibus colligitw lege Titii de Ç^uie/iorijs Prouinc 'ijs,de^ eorunt quiineas proffeifeebantur iure,at^uepotefiate diligenter cautum fuiffè. (^isAUtemhanc le., gern tulerit incertum cß. De Titio quodam 3er.. uij dißipulo ßribit PomponiuS de Origine Im-rù.E/ Cicero duos commemont Tjhos in Bruto , Sextum Caium, ttepue utrilt;}ue modicant elolt;juentiam tribuit. An autem ex his althuis le» gem tulerit iffirmarenon poffum.
LEX VALERIA DE ProMOMtiortf.
.V ALBPIV3 Voleßfiliusja. lubres alii^uot in Confuûtu reipt S tlir libertati Romanne leges tulit^ unde ei ob ftnguUre ßudium er» gu populum Publicohe nomen inditumeß. Ex bgt;is unaßdt, Vt uduerfus otnnes mugißrutus pro Mocutio effet udpopidum, Qk4 /ege Confubtre
-ocr page 244-. I LEGVM ANTl^t-Jmperiunt'^iîJûlutùm fmße Lwusiibro ijuarta fcribit. A D/éid f ore'îawieM ad populum prouoca^ nnonlicuit,lit idem Lruius lib. ij.-iradit.
LEGES VALERIAE
i.'.o- .S reliquiie.
œD E M Valerius etiam alias lieget tulit, Nf haberet Roma impe num, nifl cui id à populo datum effet facrandocj^^um capitebonis e-ius, iiui régnioccupandi conßlia iniffêt. fjac lex propf-'i^ àtf erimen Maieftatis pertinuit, ijua conciderunt pófiea Sp'. Caßius, Sp. Melius, M* Md«/z«s. Pecunia autem, lt;jua ex bonis ita da-mnatorum Tedi^bantur,làcra erMCéfen-,aitt thore Dionyßolibrodecimo. Aliameundem legem tuliße Pîutarchusßribit, ijua plebs à por-tor'ijs amp;nbsp;tributis praflandis liberabatur.Satis e-nim ßipendijpauperes pendere uidebantur, ß liberos tollerent. Hancautem legem tuleratobßi-dentibus Romam Tar^uiniis,uthis delinimentis affeélaplebes facilius amp;nbsp;libentius obßdionis incommoda fùflineret-
LEX VALERIA DE are alieno.
Vale-
-ocr page 245-CAT A LOG VS.
A L E RIV S Tlaccus, (jui in h . demor-ßffeÜus e^., in Confulatu fuo turpißiwtcleais author fuit, utfcri bit Paterculus, qua lubeoat creditoribus qua-, drantem tantum /olui,id eft, quartam tantùm X-ris alieni,ftue débita ^cunia partem : cuius fa-Hi me)-ita eugt;n peena intra biennium fecutaeft-^ Piam ex confulatu prouinciam Aftam fortitui, cùm eo' perueniffet,jeditione exercitus fui, ope-ra^ C.Fimbria fteleftiftimi atque audaciftimi hominis interfecius eft,manifefto exempla : Ne-minem debej:e pqteftatefua ad eripiendum ius ftu^ urn alt'eri;abuü^
’ L.ÈX VALERIA de Profcriptione.
. 'Valerius Flaccus , quern Florus principem Senatus tiocat Interrex, legem tulit,utiftylla Diâator ere. aretur, eil^uitaamp;necispoteftas in dues effet. Cicero de lege Agraria contra Pullum : Omnium legum iniquiftimam,diftimi. limaml^lcgis efte arbitror earn, qium^ L.Flaeçus J^terrex de Sulla.tulit : 'Vt omnia quacum^^ilk
' '' ' ' Qi.' 3 ‘
-ocr page 246-lEGVM ANTICL*
rata. Naw cùm clt;eterii in ciuitati-bus Tyrannis infiitutis leges omnes extinguan-tur amp;nbsp;tolUntur.hic Reip.Tyrannnm lege conjli tuit. l.flinuicliofalex,ficutdixi,ueruntamenha^ betexcufationem,non enim uidetur hominis lex elfefed temporis, üanc legem etiam alifs in loeis turn Valeriam,tum Comeliam uocat.Vt^ro R» fcio Amerino'.Verùm ego hoc quaerojtjut jiotue-rint ifla ipfa lege, lt;jult;tde profcriptione efi ^ftue Valeria efljiue Comelia^no enim noui,ttec fcio^ uerùm ifla ipfl legebona Sex. Roflàj uenire cpd potueruntî Scriptum enim ita dicunt efle^Vt co^ rum bona ueneant,(iuiprofl:ripti flnt. it Ailio^ nein Verremtertia abfolutè Comeliamuocat: Tex^impuit,Cornelia profcriptum iuuari uetat.
LEX VOCONIA.
OCONlAlexde coercendis mulieru hixreditatibus lata efl,au-thore Gellio lib.xx. cap. i. Ef Cic* a^iio. iij. in Verrem, cautum lege fuiflefcribit,ne puis hutredem uirgine,néue muli
eremjFaceret.In pue locum Pedlanus fcribens,ait Vocoïûu legem tiflifle,Ne puis Cenfiis, hoc eflt ftcmiofltshaeredertlinpuerctfllia.I.tAugKfli--nus
-ocr page 247-CATALOGVS. nó
WKJ lib. 5. de ciuitate dei. Lita eflreti£im,in^uitf ilLt lex Voconu, Nlt;- ^kj5 hteredemfcemmamfi ceret^nec unicamfilum. Qm kge lt;iuid iniciuiia dia dutC9gitaripoßit,ignor». Brat aut cogt;^iitit ta lege certa fntnma,^uæ pofjTet ex teftameto patas ant alterius ad uirginem uel tnttlierem perue nire,lt;juod ex Cicerone colligiturlA.fecundo de finibusMemini me,in(iHit^deffie P. Sextdio Rm fo,quàm is ad arnicas rem ita d^erret,lè e^je ha-redem Qi^. Badio Gallo, cuius in Teflamento fcriptum eflêt,/è effe ad eo rogatum ut omnis hat reditas ad filiam perueniret, id Sextiliusfaiium negabat.Poterat autem impune. Ç^uis enim re-dargueretlnemo noflrum negabat,eratqûe ueri. flmilius huncmentiri cuius intereflet,ciuamiL lumtiuiid ferogalje flripflflet yquod debuiflet rogare. Addebatfe etiam in legem Voconiam iuf ratum,contra eamfacere non audere, nifl aliter emicis uideretur . Aderamus nos quidemado-leflcentes, fed etiam multi ampliflimi uiri, /quorum nemo cenfuit plus Badine dandum, ciuàm pofletadeam lege Voconia po’uenire.
nus Cicero.Hane autem legem etiam ad Vfuco-. fiQttes pertitwiflefcribit Paulus in.l. Se^itur.ffi
CL 4
-ocr page 248-LEGVM ANTIQi,, de yfucapionibus^his uerbis : Libertätem ferui-tutum 'Vfuctipi pojje uerius eftt ijuia ea/n 'Vfttai fionetn fuflulit lex Voconia,lt;iu£feruitutem co-fiituit,non etidtn earn, lt;iult;£ libertate praflatfubf lataferuitute'. lUtiue fi cùtn tibiferuitutem debe-retn^ne mib^p}Ult;i,liceret altius tedificare, et per fiitutum tempus aldus cedijicatum-babuero'/ub^ ,lataerit/èruitus.Tulit banc legem Qu.Voconi-us Saxa Trib. pl. eamc^fitafit utfcribit Cic.de SeneSiute,H,Portius Cato,Qu. Seruilio Cepio i^t'ti.o Pbdippo iteru Conßilibus. Fuit auteVocQttius legißatcrr Aricinus, autbore Cicerone Philippica. ySed et apud Florum lib. 41. falfdpro Voconiolegitur Volumniusgt;
LEX^.VISCELLIA.
' AF C lex cuiufmodifuerit, indi-jcat refer iptum Digcletiani amp;nbsp;Ma-ximiani,quod babeturlib.^.Codd ciSidtulo ad legem Vi[celliam,his uerbisiLexy ifiellia liber time conditionis bomi ties perfe^uitur,flea,quae ingenuorum funtj cir^ ca honores ((^dignitates aufi.fuerint attentate, ^eî Decurionatum arripere t nift iine aureorutn wntdwutnJmpetratti à prmetpeif^imanturf tunc ■
-ocr page 249-CATALOGVS. ■ nbsp;n/’
^fncenitn^iioadumuntfimügiitein,nonßatüh}^ genuitatis obtinent (^fwc periculo ingenuoru i officia perigunt eüam fublica.Qni autem libet. tinus fe d/c^^,ingenuugt;n, tatn derO^çriiciuililms fQterdyiiMfniegis 'Vifcelli^crimitteperurgm. Jn .Cwrziw: autetn ße immfccns-damnoquidetn cunt htfftniaafficiïicr.. 'E.tiœc-qiudcm fiint nerim
yXi„VOLE]^.QNIA. , : ■ E G E VoZ^ofiJ4 cautumfuit,, ut
Plebeij magißra];u^, cuiuß^odi^ /crunt Aedilei.iamp;^'Pribuniplebii, Tributis comités,fièrent. Sciendu tft autem tripliaa potißimum afud Romanos eet mitiafuiffeiCuriata, Centunata^amp;’Tributa^ Ixhis Cunata antiuuißimaß{erunt,quippe quit bus ipßeRomulusufus ff^eo^ tepcire totius reip. cura perßntentias Curiarum çxpediebatur, au-thore Pomponio, ff. de Origine Iuris» Hiccautc Comitia Curiataincreandis magißratibusma-ioribus,çùmÇenturiataàSeruio Tullio infiitu^
tafuiff€nt,fibolita funt, in minoribus autem etiS pofi reges ad AtMpfexaginta tres circi. ter permeiifferntitfitnßbe - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Qi. »
-ocr page 250-LEGVM ANTIQ^.
rilui 'lÄÄvißrätihits ntigißratum Tributis conit tiji^ßJiußiusCuriafa lege Jari. Et Tacitus lib, ti.authoreß Qj^itßoresßfb Regibus lege Cu^ j rwftf creatos, e[uain legem L. BrKtMS repetierib In quibusJitm etiam altjs rebus Curiata comi-tiaaußiiciorum gratia in republica remanferunt. V tin re mtlitari.Nafn Conßdi absij-lege Curia^ ttremmilitarem attingerenonlicebaty utfcri-lit Cicero de lege Agraria contra Rullum. Et Liuius lib.ßexto Comitia Curiata, ait, rem mi.-litarem continere.C_uod idem etiam lib. decimo clarius oßendit, bis uerbis : Papyrius C. luni-um Rubulcum magißrumequitumdixit^atiiue ei legem Curiatam de Imperio ferenti, triße o-men diem difßdit,lt;i^uod Eaucia Curiee ßdtpritt-cipium duabus inßgtüs cladibus,capta urbiSy^“ Caudina pacis. Ex fc« conßat neminem in re militari Imperium habere potuiße, nißi cui id in urbe Curiata lege datum fuiß[et, cuius rei etiam Cicero author eß lib.primo epißolarum ad Lenf tulumiamp;adQti.fratrem.Nemini autem Cu-riata lege imperium dabatur, niß cui antea ue~ ris comitijs, id eß,Tributis uel Centuriatis da^ tus eß^et intgißrftus'-j tndit idem Ciceto
contre
-ocr page 251-CATAIOGVS. ««8 contra 'Rullum. Ano git tones etiam kge Curia^ tißebant^nam bac Imperium conßituebitur ar-' nbsp;nbsp;rogatori in anogatum. Gellius Ub. quinto cap.
IC). Se4 arrogattones non fernere, nec inexplo-rato conceduntur. Nlt;rm Comittaarbitris etiam pontifeibus, quee Curiataappellantur,qs com. tijs populus ita rogabatur : Velitis, iubeatis, ut 'L.ValeriusL, Titio tarn iure legeqil.eßiusßbi fiet, quantß ex eo patre matreqùe families natus eßet, utique ei uitat necisqûe in eunt poteßas ßet,ut pariendoßlio eft, hoc ita uf dixi, ita uos Ç^uirites ro^o. nbsp;nbsp;Hwe rogatio di^a, quia hic
în aliénant familiant tranßtusper popuu roga~ tionentßt » Lt Cicero in.oratione pro donto ßa ad pontißces ita de hac arrogatione feri. hif. Credo enint, quanquant inillaadoptione * legitime faiiunt eß nihil, tarnen te efßeinterro-gatum : ' Äuthof neefjes, utinte P. Pon. reius uitæ necisßile poteßatent haberet, ut in ßlio: queero ßi aut negaffes aut tacuiffes, ß ta ntenid triginta Curilt;£ iußißent, nuntidiuß. ßum eßet ratum. Appianus etiam libro fecun, do bellorum ciuilium ßcribit C.Cceßarem O(JÎ4_ uiaititntiteruntjèparenfiin adoptio/tem dediße
-ocr page 252-LEGVM ANTIQ^.
lege Curiati, L(Je tuitem idd populo in adoptio-tie conßrmari. Hoc aute genus adopt/onis poßeti inpnncipem trinputumefl,quoduliociuiniure gntilt;iuo neceßario per populum ßebat. l.i.C. de /idoptionibus. §. ». Inß. QtabusmodisTeßi-mentAinßrmentur. Omne enim ins populi lege Regii in Imperatorem trdnßutum eß.lnß, de ÏU re naturuli,gentium et ciuili.§. Sedet i^uod print dpi. Bac gutem Comitigguß}iciorum caußa re-mgnferuntyUnde de c(xloßerugl}gtur,amp;‘ Pogt;J-tifices Augures'th '^s interergntjUt tradit Cic. de ProiündjsCo)yulgribus,amp;lib.4..epiflolgrügd /Uticum,ubi depgSiione Domkij cum Cotfuli-bus lQquitur,qug detexit Memmius, amp;nbsp;GelliuS in locoßiprg glleggto.Beec uero Comitig per tri-gintgU^ores perggebgntur^gdfledern gtlt;^ ußf p^tionem (pigndgm uetußgtis, guthoribus Cicerone de lege Agrgrig contrg RuUum, amp;nbsp;Celli» lib.tf.cgp.t7-.
Secundgrgtio comitiorum Centurigtg did-tury^ugmexcogitguitSeruius Tulliusrex, igt;f qug fic omnig infiitutg gc ordingtg ergnt,ut eg co mitig inpoteflgte optimgtium effent fipfgl^ ple-. bes ttthilpo^et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofieg ciuitgtCj
■ ■ Tribuum
-ocr page 253-CATALOGV'S.- •
Tribu um uumtro,ut inquitLiuius lib^ t. conlk^ efltib inßituto Ttdl^ nd firunft-I lt;ƒlt;/« ordinum concorduthi^.actm primèm Cm r«n\e otnws centum et nonnginta tres e//ent, au thore Dionypff,Prima clapis, itftjua ditißimi errant,prima uocabaturad ferendum fujjr'agium, tlabebatautem ea claßis oéio amp;nbsp;nonaginfa Cen turias^Secunda uiginti,lt;iuairUm duarum claßiufn Centuri(e,fi consentirent, reliijuas numero pipe., rabant, ea'^ rationeßiffragia nuni}uàm ad inp^. mam plebem perueniebant. Pofiea uero,ut con-cordiaordinum,utdiximus,con/eruaretur,comi tja blt;£c fie haberi confueuere, Primùm omnium ex omni numero Centuriarum prtitô Praeroga^ tiua confïituebatur Centuria, qua prima in juf. fragium mitteretur. Deinde prima claßis Cen^ tuna uocabantur amp;nbsp;Secunda, qua Primo Va^ catas Centurias appellabant. Cicero Philippics iTcce Dolabella Comitioru dies: firtitio pra~ rogatiua,quiefcif.renuntiatur:tacet,Prima clap fis uocatur,renuntiatur: deinde utaffolet,fuffrâ^ gia:tum Secunda clafis uocatur, qua omnia cL tius funtfaêla quàm dixi.lèt Liuius lib.^T^emL iti dubium erat,quin Qu- Jubius omnium conpn fude.
-ocr page 254-. LEGVM ANTICX.»
fû deßinüretur, Prterôgatiua et primo uocitte omnes Centuria Confident cunt L. Mo^ lummodicehtint. Poßhaautem uocabantut । tribus,quas Jureuocatas dicebant.Liuiuslib. 4» HdKi/ inuitis patribus P.Licinium Caluunt Pra .rogatiua T rib.mihtunt non petentem créât,mo-■derationis experta inprioremagiflratu uirhntf lt;ceterum iam turn exaîia atatistomnesih deinde ex collegio eiujUem anni refici apparebat, qui priusquàntrenunciürentur j /«re uocatis T ribu-bus permi/]u jnterregis, P. Lid«i«j Caluus iti uerbafecit. Ef Czcero de lege Agraria contri Pullum : Itaque me non extrema tribus fuffrd-giorumfid primi illi ueftri concurfus'.neque fin' gulauoces praconum ; fèd unauoce uniuerfiti Po.Po.Conjùlem declarauit. Ex b/îfatis coït' fiat,banc Comitiorumformam admixtisTribn bus quafi duplicemfa£lam. Cruodetiam Afiof nius in Verrinamficundam tefiatur, Prarogi' tiua,inquit/unt tribus, qua primafuffiagium feruntante iure uocatas. Mos enimfuerat, qiio facilius in comitijs concordia feruaretur, bina d^ if/dem candidatis comitiafieri, quorum tribui prima Prarogatiua dicebitntur quos uellettt
-ocr page 255-CATALOG VS. ixó
^otfulei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SecunJte I«re Vocita, qucd in^
lisfèciuentep»fulo, Pnxrogatwitrum uolunutc 9mnu cotnflerentur. T rihus tutem hïc in prio.. re membro pro Centur^s iccepilje uidetur niKs. Neoue enimapud authoresTribiuPréef rogttiult;£,fcd Centuria dicuntur. Prarog^tL Uitnautemluflorum Comitiorum uolebant ef. ß Pomani y authore Cicerone lih. primo de Di-uinutione. Q««re etum nomen illud uirieußr-pitur . ï^m amp;nbsp;praiudicium fiue atühoriu-tem quondam fignißcot, utapud Liuium libra primo Decadis tertia in principio. Et C/cero a^iione in 'Verrem fecunda pulchra Dialo^ia luf dit inM.etellum,qui cùm magna pecuniOyA 'Ver^ re qui tum reus erat acceptOy atque in'Prarogaf tiuam Centuriam erogata y Praturamnaamp;us fui/ßy uelemifßpotius exifiimaretur ; pra^ iudiciofuo reum 'Verrem iuuabat. nbsp;nbsp;Hie y in^
quit Cicero y MefelluSy quamßt ißi amicus attendue : dédit enim pntrogatiuam ßia uo^ luntatis eiußnodiy utiftipro prarogatiua redf didifß uideatur , Priore loco praroga^ tiuahiepro praeiudiciaaccipitnr, inpoßeriorg
«fro
-ocr page 256-itiro pro CcrttltriaiS'^ amp;nbsp;ïur^onfitlü kue kolt;x, fiii [cjuadam ’,'' Iure qttoäainfj^iitlitei' ildiâto:yipùÀuiiii-K^efcripto\HlAurtèrum^ ff,He Mimvrfbki^'honoriiins'.I: ' Ohlêrutre.ff. Hè officiop/ocóiH^ ^is.'Ci'Heef ifcûfis et cle^
• Cim auiiêtn tnécHito generi Gomifioiwn oh MfficiorUmratióhèfft^ patriïih^^utJïoritatent optimatumpoiéhtitx öhhoxia mHertntitr^tttlitle 'gem P. Vo/tTO -litplebeij ma^fi^iiùsTributis tomitijs fièrent,in ifcàbtfs nee aufficia fèrunban-iwr,nee authofiids patruni re^ùirebatùrjèd plebes per trigint/^uin^- tribus Hiflributa fuffrdgid ttullonec religiöfo durfacro , necciuiliuinculo äßnamp;d ferebdt . 'Propofitis igitur tribus Comb Ttoruni generibus, uidedmus tjuomodo finguld di fcTetd life inurcenrfiterint • Ciiridta Comitid d T ributis itd differuht,(iuôd Curidtd et antiquio-rd funt,duffiedtüii^ßebdnt, amp;nbsp;patres ijs Comi-ttjs authored erant.Chorum ante legem keliant fufidm in *rribà't^nmil obfêrudbdturiPreeterei^ ^ributd edere^näxti amp;nbsp;loâr, 'ut niepiit Gel-lius^conficiebantur - Curiatdexratione Sdcra-
rum,
-ocr page 257-CATALOGvg. lit
JTh» , fccundum qutm à Romulo cwflituîtt^^ rant,ßebant. Vtrifouetitmenhoccommune fu~ it -, tjuod mixtimßt^ra^iumferebütttr, in quo ef tum à Centurutisdifferunt jT^amijs Comitijs fopulus CenfuyOrdinious, atatibusï^ defer iptus udhibebaturinfufjiragium^utinquitCicero li-^ bro tertio de Legibus. Centuriata et um Co~ tnitu ßefeunadieconßcinonpoterant. Tribu-ta uerà una die perßet neeeßeerat. Preeterea Curiataamp;' Tributa cuminurbe tum in campo biberephasfuit, Centuriata uero in urbe lube-ri non potuerunt,cuius rei autbores fùnt Diony-fitislibronono, Liuius libro trieeßmo ßptimo^ Dion Caßius libro trieeßmo primo, Gel'ius libro decimo quinto,capite uieeßmo/eptimo.Vn de liquida apparei, uehementer errare eos, qui ducem ßententice ßi^eßquuti îlauium Blondum libro Roma Triumphantistertio, Curiataamp; Tributa Comitiaeademßuißeafßeruntiamp;muL tomagiseos , qui TeßumcelebremGrammatu cumimitati , ex Curiatisamp; Centuriatis idem tomitiOrum ßenus faciunt.
ihec quam breuißime de antiquis- comitio. rum geüeritius, quibus Romani cum in magiflru
R
-ocr page 258-LEGVM ANTI. CATAL.
tibus creandis, turn m legibus ferendis ffwe re9 iudicandOfUtebufaur’, difjèrerelibuit. titu eft autem lex VolerotM T. Qwntio, Apj^io Cluudio Confulibus, ,
FINIS.
-ocr page 259-INDEX RERvm et VERBO. rum memonbilium, in c^uOjUt infufiettoTi, obßf tubit Le^lor \fnopHn^:oprtoreni,gemi. nato i^ofleriorem pigimm ft. gnifcari.
A
| ||||||||||||
Author amp;nbsp;Authoritds (juid fignifcoü éîpx: B |
^igatinummi |
’9. |
Cetfaris InterfeSiores dimmti |
97* |
Calumnuftores |
9*: |
Cafius |
$: |
GenforiapotefdS |
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*x: |
Centendrix coena |
64. |
Centuridtdcomitid |
ti8: |
Cibdrtce leges | |
Gictronii iQcui reßitutus |
3: ft |
INDEX.
Ciuitates condendi etcuertendi conßictudo
Ciuiutis ins apud Romunos (j^iule
Comitutriplicia'R.Qtnlt;e
Conßdes unde di£li
D
Dardanarij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Decemuiri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
; 1 ■lt;*
E
EJz^htPerpff«!* it^ueftria
F
Fcf»w Yncuriumamp;Setniunciariutn
H
I
Impudidtilt;ef)ctM
IKS
-ocr page 261-
index. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
INDEX.
8i.
PUgijpatu }t: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tkbfcitt ^6,
PifnAt Cicerp ßff/rtgu uoe^t ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3
R
i(.effetunJ^itgt;tt crimen
Repetuntiarum iuJiciunt amp;nbsp;pceru
Rußica tribui
S
Sucrilegiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^:69.
Seribtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;Se^ores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tf*
SeiHo
-ocr page 263-INDEX.
Seûîo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Se^oref ^41
Semproniähorrett nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tof»
Senatus legitimus amp;indi[lu5 gt;
, Sicanorumamp;ueneficorum^tstu
Solutus legibus
^*f^‘tgi‘i'l'‘tbelläriitamp;Vccdlu
T
I Teßdmentarialex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»6.5t.
Tn/iHj Vrbana amp;nbsp;Rußic^
V
^i^oridtusnummus
' Vis publica amp;nbsp;priuutd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fot
! Vi ddmmtorum ^cenu ^fbana tribus
Vfucdpionibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i
1
-ocr page 264- -ocr page 265- -ocr page 266- -ocr page 267-’n fl «{Ä
I äu ^lt;«*tcMn*^o'Ii-ftigt;»r^t'’lJgt;*P'’jt»^»»/’ 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uhytfii^ ölt;xi^irtj'te
M^ti/awuMiZJ i u^ flgt;s((im(iT c/il?cziJgt;»r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttMT» t‘tü'niMMftt?«
. .MDtnauctlüf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nUc^l^iaJI»
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Tcn/Kro iult;na{nrprow^ju
’ tt»Ài0^ ƒ tMwêîf
t^ptviika «pW« ^cnt|gt;tntlt;{n79fl«^ j iMfufi^tme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ifiuü^mébu^ u:^
15^00^0/
■ «wîihàr lt;|Ä«. t tvn^Ht'tpMi j*^w(p«lt;-:d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1?fti
I®^Ç»«J «^wtmctM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Ä-Jtrfhv
mot^m ram aópf «y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;awbow’ oauSi^J pAun Aui ndouft
j »r?M.itnAgt; Adttiorir nlt;^pv 4-^7»,^»
-ocr page 268-