METHODVS MEDENDI, VEL
DE MO REIS CVR ANDIS
THOMA LINA:
CKO ANGLO INTERPRETE.
LIBRI QVATVORDECIM.
In ƒ ne appofuimus quæ ipfe Linacer recognouit in opere De fanitate ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuenda«;
D;
XIX;
lANI LASCARISi
(j Mnigenos Pæan fuetuni tc pcUerc morbos In latiojóê diti fubtrahere arte animas^
Defidem vbijÄ bardum vidit facunde Galene, Pofthabitumc^abjs quos tneinorare piget;
Dixit profpicicns populis age AAVrlt;« Linacrc, Redde virum ingratis qiibet Aufonijs,
Tam fibi g proauiSjqui dogmata prifcarelinquunt, Tlincis(j inuoluunt ingeniajamp;tenebris, Hæcdcus3tThaumas afflatus numine talem
Te vertit, qualemgræcia cultatulit.
-ocr page 3-Gulicimus Budæus Thomæ Lupfeto Anglo. S ♦ D»
Vos milùlibfos tlicrapeuticos crcdideras Lupfetedo diffimcjcos ad tercmittOjtumultuaria quidê iedioe SL fubfultimj noetiapfuftohaamp; ofcitatcr cuolutos, Vo#gt; lui eni cojçt leâôe/no modo tibi operâjfed etia mihina uare»taétfîicuid prima faccre infillere, altius oîno nf«gt; hil aimo agitaba:^ vt pauco^ diegt officio fatiffacerem petitioi tuæ, fîmui vt eadê opa/aduêtitioije: volumina cotredatoe anima mcu oble ÉUrênegocijs cofedu.SoIetcin^vtnofti)noftræfortis hominibus încelTere cupido baud illibcralis, de vno quoç ope litterario æftima tionêfaditâdi, vtqfpiaftudiofojçtimediaptulitaliqcf igenij ^^uifpe cime, ita fcilicet natura feréte vtfui qfcj îg^ni/ atcj îduftriæ modu co tédere cû alio^t gaudeatjguo certius ppédatqd pihre eade in repof^ lit.Vera'cu idipm hoîm more faceréj humanit^ quoç mihi obrepfic (vt ingenue in finu tuo Ioquar)certadi quoç libidojcu libro^ L» lerpte Linacro»tametfî eu fuma elfe eruditiÔe pdituino nefcius iadiu forem.Itacçîpauca qusedam loca ad Momi lucernam infpedæet aîad ucrfioeCppe dixerimjdelatoria obferuatajquû primore fpecie fe mi hinopbalïentjcagræcoftatimexeplaricollataj ptim mutarejptim nouafaceredeintegroconatus, vtniliilaut pa^pmouere mefenß, crimiatioemillä meapoti’ fuiJTe iudicauiæmulæcotêtioiSjab inge^* nua ipam ÄftudiofaalacritatemanätiSsq iuftâ æquac^rephéfionê.idl ' vtrû in culpa inertiseÄ impitiæ verteremilii debeâjanin opis lau* de exade abfolutijalioJÇt ee iudiciû malojqnquidenodu mc/eu cefen* di locu in dodogi cÔcilio adepta eê arbitror,vt optim’ qfcç SL exidi-matiffim^ trafire in fentetiä meä debeat,anteq fê ipam ad mand afpe xerit.Haden’ tffiin media ferre fentetiä no dubitarim,fi oîa fifia lat ijs q legi. Galena nobis elegati ôL exquifito fermone latind ee faddlt; vtiam Britaniædecus hoc futuru fit, quod olimipergamu inAfia xL* luftrauit.Quo in opejaiaduerti Linacru multo plus tribuiffe prifcse fcribêdi vertedi«^ feueritati,'q nri tpis indulfilfelicentiæ lafciuienti, Hæc ad te fcripfi vir amice in inflrumeti viatorii apparatu coéptucj^ occupatus, ijs rebus côftituédisiquæ ad inflate mihi peregrepfesa dionem ptinebätjpeneiam vt accindus mihi elle viderer,cü ineudæ viæ dies no ex alieno arbitrio pederet .alioqui rarus domi)amp; iä curs= fitatorcircuitorep fadus inuito meo genio,amp;obludante mihi. Sed fortunafvt arbitror) ante mihi fere iiqua,nuc etiä ludos/fibinratL* bus hoib’ faditare in me exercedo côftituit.quæ negociofo gne co mereiji'eum ijs me hominibus comittit,qui(no tarn falutationu et vc^«, nerationis honore,qpoflulato]5t ærumnis gaudeat.quas cumfumma obledationefpedant. Vale.
-ocr page 4-INDEX
|
EORVM QVAE IN PRI MO LIBRO ANNO TATA SVNT INDEX. N thelTalum multa. g Quæ Hippocrates inuencrit primus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.up ThclTaliopinio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iiij Quæ diffcrcntiæ ad fpeciei conftitutio ncm coferant, quæ non fo.v. In omni re difquiréda quid prîcipiâ foliOiV. Quisdoceatetquisiperet. fo.vt Duo effe qfidcminucntis faciant.Lvi. De qua re medioiji ininucntioc lühoc opcrefitaäurus» fo.codem Methodo aliqd inqrcrc qd fit» fo,vi Rede molicntibus mcthodum quid fit initium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo» eodem Cur magna medicoJ^i pars’in methodo medendi tradenda crrarit. fo.vi. Qua ratione gcometræ vtuntur fo.vii InthciTalum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem Quæ empirici apparcre, quæ nofci, q tu apparcre tu nofci dicat fo.vii Duplex apparentium genus a veteris» bus philofophis ftatui fo.eode Axiomatum exempla fo.vii Scepticorum dogma fo*eodcm In methodicos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem Principium huius difciplinæ fo.viii Notiofanitatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodcm Notioægritudinis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.viii Nominu interpretatione ex patriæ co fuetudine me faciendam fo*viii Methodus diftinguendirerudiuerfita tern a nominu diuerfitatc fo.eode Latio quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ix Alteratio quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Inftrumentumquid fo.codem |
Axioma nihil abfiÿcaufa fieri fo.ix Themifonem fundamentum infaniæic* ciiTci* In olimpicum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Variæ opiniones de medicinæ fine. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vndecimo Duo genera elle quæ tou in natura dif fideant Quæ res inpræfenti difputatione^xi mæ inter fe fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xii Quatuor fibi proxima genera, fo.xii Duplex fympteoma^vcl etiam triplex folio eodem Duplex caufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem In olimpicum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xiii Nullum affeftummorbum elTc priulg aéfionem lædat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xiii Q^uod primum defyderamus id adio ipfa eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem Q^uod^pter hanc amp;nbsp;fecundo naturae lis afïeàus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem Q_uæ accidentia amp;nbsp;quæ fympt»mata. folio eodem InthelTalum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xiiii In olympicum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .eodem Breuis amp;nbsp;dilucidainterpretatio Galo ni* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem ANKOTATAIN SECVNDO^ Qu^ialtcfumdoccrcvult huic pro re* bus nominibus eft vtendum fo.xv Diuerfamorbo^nominum impofitio expofita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem Alæfaparticula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xv Afympt«matc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodcm Acaulaputata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fu.codem Melancolia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fo.xv A 3-4 aliqd externa^ fo.xy« |
annotationvm.
|
Qui veritatis eft ciipiJus ab imagina tione qua noïa p ræbet cauebit atc^ ad ' reru fubftantia accedet fo.xvi Libros de diftcrêtiis morboiji amp;nbsp;fyni* ptaomatu 010 an hoc op’ legêdos.f.c» Quid inter morbu amp;quod græcepa^ thos dicit interfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^xvi, Nec aftionis ncc fermonis nec mot’vl lius ptes aliquo tpe durare fo»eode Corporis motum put patitur pathos elle» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xvii Queadmodu pfei pathos acceperît.f.c, Quêadmodu iuniores acceperit* xvii. Queadmodu vocabulis morbi pathus amp; fymptamatis galen’ vtec fo.eoï Primu aâionis egere nos turn propter hanc fanitatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xvii Humeru morbojjt cophendere metho«» do no pofte q caru aâiois naturafr fe hhtis nueru no cophedat fo ^eodé Specialis in exeplis exercitatio et fiP i methodicos multa fo.xviii Syndrome quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^xix Roborare nomen nuduacveluti meta cfte quotendas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xix Anacephaleofis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxiî Hippocrate primum omniu refta infti tiftevia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Eunctiones afîmilarib’ edi coç vnica P fimilarê in quoç iftrumeto ce. ftxxii» In theftalum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Quifeinmethodis logicis no exercue rut lus melius eftevtexperiétiæaniss mum applicent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxiii Cum quibus deinceps fermoncm ha o bebit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io.xxiii Principiumtraftationis fo.eodem Genera morboi}t enumerata.fo. xxiii. De medendi indicationibus fo.eode Indicatio quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io.xxiii Indicatione iuenire quid nbsp;nbsp;nbsp;fo. wüi |
Finis propofitæ methodf. nbsp;nbsp;(o.xxiiii Principium ppofit^ methodi.fo.eodc. O es morbos vnius eiufdeç pticipatio ne morbos vocari. fo.xxiiiû Singulis noim fignificatis vna fubiefta rê efte fed no cui(^ voci vna re.fo.eo. Aliquadofignificaripvocem nec qcq fubijci, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxiiii Quibus vocibus res aliq fignificat his 1 quotfuntfignificata totidem rhdent return idcæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Aliud in fubftatia fubieftu,’aliud fp e^ cie vnu etia brutis notu eê fo.xxv In empiricos, , folioieodem Plato inphilebo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxv Afinos côcs priuatafç fpes noffe.xxv/ Idem numero ctiam idem multitudine dici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.e©dem Quae nomina de tota fubftantia rei dia 1 cantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^xxvü Quæ de accidentibus vel partium eius veltotius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Exercer ledorê in exeplis nbsp;fo.xxviii Simplicia compofîtis natura efte prio ra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem ANNOTATA IN TERTIO. Indicatione quæ a morbo fumitur pri^» cipiumtmefte methodi. quæ de me«» ; dendo inftituitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxix Hue demu medicu efte q pficere ea pof fit q pria idicatio pfcribit fo.eodem Primu artis opus efte vt intelligas fpe radu ne fit quod deftines fo.xxx. Dupliciter tutæagi pofte an liceat qlt;f deftines fperarc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Devlcere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxx In methodicos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Difputatio cum empirico fo.xxx ^.iij. |
INDEX
|
Cephalicon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»xxx Sarcoticon' cx oleo ccta ct ærugùie, folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi Idiofyncn'fia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»xxxi Stupefacietiumnoxa fo»xxxii Hypochyfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»xxxii Mydriafis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Rhytidufis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^xxxii Cur empirici vbi ph’ mcdicamétuno ;pfecit tranfire ad aliudrone non pof Caui vlceris fanandi (fintJo.codé vera mcthodus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. xxxii Generandæ carnis fanguinem- materia eé : opificem naturatquorum natura carnem gignat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Vnde conftet cuiufç corporis natura. folio . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii Duplex excrementum in alimenti mu tatioe pervniuerfum corpus proue#« nire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxii Inuifibilis perfpiratio quomodo red datur vifibilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Nonfatis clïemedicamcnti genus nifi inuentafitetfpecies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxiiï Cuius ordinis ficcatiu detergetiuç fit quod carnem æducat nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxiiï Duas effe prijnarum indicationum dif ferentias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De thuris natura refpeduhominum. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiii In methodicos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .xxxiii Empiricos expietias limitare. fo.eodê Quod néc difci nee fcribi nee pcipi po tefl id ^ütas in quoç eft fo .xxxiii/ Quantopere pftetmetliodo quiduis q fola experientia facere fo.xxxiiij No pofte medicum fine naturali feietia fimilariucuratioeminuenire fed nee inftrumetaliu faltem itegra. f.xxxiiij yiceris quod folum confiftat curatio. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV |
Duplicem effe in vlcerc affeftu poft ca uitatem expletam fo»xxxv Epidermis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio codera Vlceris quod folura fit fine alio affeftu curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»xxxv Dupliciter comenta manere quæ coin* mittatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Vnitionis effeftrix caufa. nbsp;nbsp;fo.xxxv Oræ vlceris quib’rebus comittat.f.e. Glutinatorij amp;nbsp;carnem producêtis dif ferentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxvi Altera methodus ad pparationem me^» dicinæ fpeftans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodc , Diuerfitas regignendi eius quod in cauo vlcere defit amp;nbsp;qlt;£ i plao. xxxvij Caro cade fpecie regignitur: cutis non folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvij. Naturam cutis qua rationc fit imitan* dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.xxxvij Ducerc ad cicatriccm qd fit fo.eodê Cicatricem inducentis inedicamed fib« ma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxvij Glutinatorij Si cicatrice iducentis dif ferentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxvii Ad cicatricem producentes materiæ. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvij Eacultatis mcdicamento^ noticia hoc op’ præcedere copofitois feq.fo.co. De fupcrefeete carne fo.xxxvij Carnis detraftionemmedicametis pft# ci non op era naturae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Speculatioad diferctionem pertinens folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxviij Non omnem naturam eadem medica#« menta requirere folio eodem Videtur defyderari hoc loco aliquid. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxviij Quis Optimus fitmedicus fo.eodem In methodicos Si cmpiricos.f.xxxviij Redit ad rem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxix Idiofyncrafia fo. codera |
ANNOTATIONVM.
|
Sicuttotu corpus fi temperatncntu ei’ ficcius fit ficciora defyderatjfic ctiam pars, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xxxix.' Mïfcetur vicus cu oibus qui cum eo fis» mui incidut affedibus fo.eodem Vlccris CU intempérie curatio. fo.eode Ambiétis quoç aeris infpiciendamtêlt;s Limitatio modi in calidoSi frigido a. , natura corporis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Cotrariæ indicatioes quemadmodum , traâandæ In corpe opti têpamêti mutada medica menti vis quod ad corporis naturam pertinetnon eft Contraria? indicationes quibus fimul fubferuire nonlicebit fo.eodem In complicatis affedibus tria fpedan#» da eile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlj Primu curadu elTe id qlt;f vrget.fo.eoæ Simplicis foliufç vlccris driplo.eodê A figura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlj, A magnitudine - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlj A tempore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem. Difcrimê dfiæ alicui’ affed’ ab affedu Quod primu eft fimplex eft, (fo.xlij amp; quod fimplex primu fo.eodem yiceri quod fignum habet reconditum moliendus efluxus eft, fo.xlij Detranfuerfis vlceribus fo.xlii/ De ijs q p iogitudine mufeulift feta. e. D e magnis et paruis fo ♦ xliij Deprofundis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlii/ De profundis fimul latifg^. fo.eode ANNOTATAIN QVARTO. Catagma Spafma Apopafma* |
Rhcgma Thlafma Ecchymofis Anaftomofis Diapidefis Anabrofis Erofionis caùfæ fo.xlfij fo*xliij fo.eodem fo.xliij fo.eodem fo.xliij fo.xliij De his quaemaius vicus feddutinhoc libroagf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Tres a?gre fanabiliu viceru moi^ xliiij Aliter diuidit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Methodi curandi finguloru fofxliii^ Siccæ intemperiei curatio i quot;nbsp;fo.eode Humidioris inteperiei curatio* f.eode Calidioris intêpe.curau fo.xliiij Notsecalorisamp;frigoris nbsp;nbsp;fo.eodem Vicus cum tumore particulæ nbsp;nbsp;fo..eo.' Labrorum viceru quæ decolorata dm» rave funt curatio fo^xliiif Mali fucci et exulceratis curatio. Eeo. Valentiorem intemperiem imbeciiiita tis elfe caufam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xliiii Ratio cui contrarium contrario oppu gnandum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xiv Externas caufas curationem non indi^. care fed affectum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlv Quid curationem indicet quid qua? par ticulatim funt agenda nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Curatio vlceris cui’ medicinæ partis proprie fit. - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlyi Profpeftas mediciæ duplex gen’, eo. Duas elTe functionum medici primas differentias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifo.xlvû Curare quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Profpicere quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlvi. In thelTallu de vlceribns quse cacose^» the vocantmulta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xlvi Neca diuturnitate nec arecentia nec omnino a tempore indicationem vU lam elTe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{o.xlvif fo,xliij fo.eodem folioicodem V^i« cauf« propterquas non fanefcat |
INDEX
|
vlcus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo*eod€m* Gacocliymia. Pletora. fo*codem Quae vctcrcs rubrifaciendo curabant* folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiviij Gacoetlius ab initio curatio.fo* codera Methodus quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foixlix PromilTiogaleni fo.eodera Rcuercitur ad prOpofitum. fo.eode hlethodi curandi formula‘generalis. folio codera.. InthcfTalios fo. codera folio J. fo.eodcm In quo omnibus medicis conuencrit. folio eodem» Dehippocratismenteex multis eiuf«» dem iocis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lu Veteres medio iranfgrcffojfæpctertid primo coniunxiÄc fo.eodem Gaeocthe quae Eiliömeïia Euliæraon fo.codem fo.eode fo*eode folio.codem ftnæ putrefiunt ex calido et humido putrefiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJij Omnium quibus ad vlccrum curation nem ett opus inuentorem hippocra# temfuifle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Redit ad theffalios folio.liij Redit ad hippocratem fo.eodem Indicationem ab cfEcdus' magnitudi 0 ne no omififfe liippocrate. fo.liij Mittendum fanguinem vbi valens fit morbus etiam fi fanguinis abundan. tiain corpore non fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo Jiij Quæ in fano corpore in quofanguis redundet pro fanguinis miilione fa? tiffaciant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Purgatio'nemnonfolum propter mali fucci redundantiam fed etiam pro ptervimmorbiadhiberi fo.liij |
De purgatiotie quibus et qua ratione fitvtilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio^liij Trifariara reddi vitia magna nbsp;nbsp;fodiij Venter hie quis accipiendus .fo.eodem Peritoneum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Gur vulnera in articulis cacoetbe £nt « folio.eodem* Indicationem quse amagnitudinemor bi iccipitur primumiueniffe hippo»» cratem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo,liiij Sanguiûem detrahendum propter cafe demcaufas propter quas etpurgan dum dixit . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Quaeconfummati’in fequentibus tra«» dabuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem De indicationibus quæ a pohtura for» ma vfu fenfus acumine hebetudinc vecapiuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lF.- Chalaflice nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.lv. Quæ a pofitura amp;nbsp;figura indicentur. folio .Ivÿ Communis omniu internarum partiS indicatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»codcm Quæ interioribus non conueniant« folio codem Quæconueniant fo.eodem Aufterum fine ftyphonquid fo.eode Acerbum fiue ftrypbnon quid fo.coæ Vinum vbi cauendura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .codem Ad vlcera in gula faucibus parillhmi» is amp;nbsp;afperaartcria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eôdcm Potionis aliquid in afperam arteriam etiam cum naturaliter fe habet per colarilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Ad vlcera pulmonis thoracis mife^ dum medicametis mcl elle fo.eodem Ad vlcera i vcfica amp;nbsp;renib’ no mo mel fed €t q vrinas moueat mifeeda. fo.lv Ad (f ligatone Äclyfleris amp;nbsp;catheterif vfu figura ptiu pofiturac^ c0ferre.lv/ Inruptis mitas idicationes in idéco |
annotàtionvm
|
cnrrerc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folioJvj Vaiétiora medicaméta rc^rere quae fado GOrpe iaborat g quæ i fainodv ƒ, EcchyiBolinicMMiemvacuationé indiü care nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio Ivj Ecchywofis curatiolt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lvj Chalaftica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fodvj Syntatica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lvj Cur qusertipta focrc fubùide dolorem renouent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foxode
|
Epidefîs qualis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJix Situ partis ad hæmorragiâconducerc. Ttaàatio eius cui ex vulnerc fanguià profluat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJix Quado totuvas fîtJicidedu foJix Radix vafis quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJix Aneurifma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ fo.lix Optima ad hæmorragias fficdicamcn!« turn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJix Dolor profluuiu profitât 5Cphlegmo nas augct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJx Mâna magis aftringens fo*ix Thus magis cft emplafticum fodx Laus dcfcnpti fupra medicamêti fo4x Deligandi modus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJx Gencratio cruftæ vnde fodx Quado maxime cruftificis velcadentî bus ferramentis vtendum fo.ix Quæ circa pudenda amp;nbsp;federn cur facile putrefcant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»ix Quid in cruftificis deligendis fpedan* dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo«lx Anaccphaîeofîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJxi Anideiiquio cofluxd phiberi fo^lxi Frigidamamp;pufca Sc vinü acerbufepe haemorragias inhiberc fodxi Deins fanguinis pfufionib’quaedep:? fundoerumput De mdicationc a partibus inftrumens talibus Frigida v el aftringétia extrinfec’ admo ueri vbiç no cöducere fodxi Quando refrigeratia extrinfecus admo uenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxiî Diapidefeos curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fotlxii Guratio vlceris in vena fodxii Gur aiiqui arteriam vulneratam coire pofle negent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Poros quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo*eodem Galei experietia dc artcria vulncrat,c« | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
INDEX Àttcnæ incife cufatio galcnf, fo. codé Ancuryfma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»eode Cur vniri aliqn artefla poflit fo.eode Vulneratæ i vtcro vcfica veh'n feftino venævelarteriæcuratio nbsp;nbsp;nbsp;fojxiij De pulmonis vIceribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.code Cur nonulii pulmonis vlcerainfanabi ’ lia elTèputarint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio’ code Difcretio quado fanguis apulmone 8L ' quandoarhoracereijcitur fojxiij Indiciafanguine apectoreper mebrass ‘napulmöis tranfmittipolTe fo.eode Empyi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem Mclicrato in thorace inicctum per pul monescxfpui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folxiii Piulcos ’ folio codem Curatio vulneris alicuius in pulmone vafis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio codem Pofca cruore cocrctnrefoluere fo.eo. Enliæraabarbara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJxiiij Ante omnia feruandn vt reces vafis in pulmone vuln^aggrediat fo.eode Poflq plilcgmone iuafit paru a quæ glu gt;nbsp;tinädieftfpes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cur eiufmoi vlcera curari vel difficult tervelnunqpollint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Collatiovlcerumin pectofe amp;nbsp;inpub mone quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Afperaarteriam rumpi folere fo.eode Nota venæ ruptæ et no afpæ arterise.c. Difficultatis curandæ ei^ caufaf. code Detranfuerfifepti vulnerib^ fo.eode Auris cuiufdam a metliodicis cura.? lt;nbsp;ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio Ixv. Galeni auris vlceratæ curatio fo.lxv} Medicametumex fcrrifcoria valenter ficcans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Redit ad methodum fo.eodem Audiendi locus ficcilTimus fo eode Quæ oculo exulceratocoueniat fo.eo. Quæ.naribus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio codera |
Quæ vlceribus in ore fo.eodem Stomatica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quæ ad vefica vteru SL iteftina fo teo» Genus medicamenti a partis fubftatia amp;nbsp;affectu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Modus vtendi a figura amp;nbsp;fitu foi code Quæ deuorataper os futpolTe itegris virib® ad inferiora ptingere fo.lxvi/ Ad vlcera pulmonis etpectoris purg5 da fortilTima elle excogitata fo.eo; Cur pulmo ôi pectus per tulles purges tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Ventriculu duplicitcr purgari fo.eode Non elfe pus e venthculo purgadum per vomitum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Curvlcerapulmois difficilia curatu.e. Ruptum Î pulmone vas poll phlegmo ne excitatu infanabile fo.eodem Afperæ arteriæ iterioris tunicæ amp;iari gis vlcera fanari fo.eodem De inuene q eplielcidatuflï expuit.eo; Ëphelcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Curatio inijenis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Lac tabiaru meriCo laudandu fo.eode Quælactabiaru ta vtilereddät fo.eo. Deferiptio tabiarum fo.eodem Vefuuiusmons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxviij’ Quæ in vefuuio ad aeris ficcitatem co pétant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Herbæ amp;nbsp;frutices idonei fo.eodê Laéfis afinæ vaccæ amp;nbsp;capræ coUatio.e. Maximupræcœptu de ladis vfu fo.elt; Mel et fal cur in lac ini/ciantur fo.eode De iuucne qui ex catarro fanguine re«^ iecit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Larinx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cur his qui ex peftilentialaborarutfa eile vlcus fit curatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo eodem Defchptiopeftilcntiæ fo.eodë Ëphelcis quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^eodem Qui ex catarro fagurâê reijciut quorao |
annotationvm
|
dotfaélandî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem De fplêdida rome mulicrc quæ faguine reiecit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo«eode Curatiogaleni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^eode Theriaccn quatuor ttiêfîum fôniferam cKe di fluxiones ficcare et leuiter craf fare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fodxîx De iuuene qui ex refrigeratis fpiritus inOrumétis fanguinereiecerat fo.eo. Curatio galcni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo eodem Diafpermatongaleni fo.eodem Diafp ermaton quæ faciat fo. eodem EoJÇt quos phlegmone fie occupauît Vt febricitarêtnuIPeftpfanat’ fo.eodê Qui diutius vixerunt fo. eodem Qui infanabiles ex bis qui inpulmonc vlcus habent amp;nbsp;cur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. eodem Quid maxime ideç inter initia his ca^» uendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Ne quid ex capite in pulmone décidât triplex præfidium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .eodem Pilulægaleniad plures cxcremétoru purgandas fpecies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem De mittédo his faguinepræcœptu. f.e. Tria elle quibus feruent quideplorati non fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo Jxx ,Vbi a minoribus incipiendum amp;nbsp;vbi a maximis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Inerafiftratu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem ïn tlieffalicos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Redit ad aliaru partiu vlcera fo Ixxj Ad vlcera in fede amp;nbsp;pene fo.eodê De humido vlcere in glande male a quodacurato nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodê Epuloticaquæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodê Medicamêtu ex quar ta cobufta ita alia valenter ficcantia fo.eodem Lythtargyros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodê Pompholy X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodê ANNOTATA IN SEXTO |
Catagma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Spafma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Vlcus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo*eodem Ruptio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Intheflalumamp; eius feéfatores fo.eodê Orditur a neruo puncto fo.lxxij Vndehois natura rationali medico de prchcndatuE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Enhsema nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem In thelTalioS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quis medicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem TlielTalij cuiufdc curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .code Quaratiocinatione puncti ncrui cura tionéinuencritgalenus fo.eodem Curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Aqua calidä vulneratis neruis aducr filTimam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxiij Neruorumfubftantia vnde fo.eodê Cur oleo calente ad neruum punctum vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Sabinu oleum tenuilTimum fo.eodê In medicamêtis pucti nerui q feruâda.e Medicamêta qbus vfus e galenus fo.e» Præcedere debereremediojÇi p metho*gt; du inuêtionê deinde hanc experiêtia confirraare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem S ordium cralTitudo fo.eodê Mellis cralTitudo fo.eodem Iamdiâ:a medicamenta ab ipfo galeno inuenta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem De quodam qui a thclTalijs medicis factus cil putris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Humidapinea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodê Strobilina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codem Cuiufmodi clTe nerui puncti medicamê turn debcat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxiiij Solu eu medicamêtis rede vti polie q certamethodocuret fo.codem Dequodaqui dieuphorbiu non rede fueratvfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De neruo cefim vulncrato fo.eodê |
|
INDEX | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
ANNOTATIONVM Quibus fafcia lata amp;nbsp;quibus angufta vtilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foicodem Dcligadonunumerus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codcm Succos p certain deligationê et expelli apartib’polTcetieascopelJï fo.eo. Dehgatura vitari phlcgmonc fo.eode In olie fife qddaphlcgmoseïcidcre.e, Sphacelos quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Duplex pma deligatura fo.eodem Cur fplenia adhibcat hippocrates £ .je. Ceratu humidu cur adhibitu fo. code Repofitiois figura ad duo diredaee.e. Figura partis in oïGum retraftione Si. coaptationc Ä deligationc 8i rcpoa fitione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxxj Liber de mufculorummotib’ fo.eode Quadofoluendadeligatio fo.eodem Pruritus remedium fo.eodem Quadoferulæcircuponêdæ fo.eodem Poros ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo*codem Solutionis interualium fo.eodem Perfufionis modus fo.eodem Si humiditas poro q gignêdo obftat.e. Quid minima p erfufio efficiat quid piurima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Ardatio fafciaru in cxpulfione amp;nbsp;re*« nutritionc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Devidusratione fo.eodem V idirs poro gignedo aptus fo.eodc De magnitudine pori fo.eodem Qua ratione por® vel augeri vel minui poffit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^eodê De longis fraâuris fo.lxxxij Dc multifariam cofraftis fo.eode De glollocomio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Aptiffimus laqueus fo.eodem Aliud glottocomion fo.eode Dc reliquis fraéfuris ad hippocratem remittitledorem fo.eodem Decyclifcis phacotis Äanguftis fcal pcllù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem |
Cyfelifei Phacoti fo.eodem fo.eodem Cephalica vndccoponatur fo.codé Quid medici aegris ad carnis ^duHiö^ nem præftent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxxiij Terebellequæ mergino poffitabapti ftagræcis diäae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode ChynicideS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Phacoti vfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Eggifomatacamarofes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Oitagra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Chirurgia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fo.eode Quantum eXcidendum nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cur frafta caluaria exciderecogimur.e. Cur os a latere capitis no exciderit ga lenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxxiiij Neruos aliquos exlaterib® capitis or^^ tu habere nullos ex fupnis fo.eode Poftq forata eft caluaria q præcipue ra tio incunda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. eodem Megesfidonius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Ifis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Eudemus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De auditorij meat’ fita et natura fo.co. ANNOTATA IN SEPTIMO Quid in tertio^quartoj quinto,fextoq^ egerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxxv Nemo pratter hippocratê cotinuitatis folutionê methodo curauit fo.lxxxv Primus morbus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxxv AâiÔes exfirarib®pcipue;puenirc.eo# In Erafiftratum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quid Erafiftrat® phclmonêcenfeat.co. , Qui idem cu hippocrate de clemcntis^ fenferunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxxvj Ingenuitas galeni in libri de elemetis inferiptione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Gnalis curatio morbi i fimilarib’ ♦ eo^ Speciale curatione cxduobus generc |
INDEX
facere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo*eodem Ad humida intempenem nbsp;fo.eodcm Adlïccam ventris intéperic fo^codcra Marafmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De male curato quodam nbsp;nbsp;fo.eodem Galenu diffidi/s medicoiKaCofufumjad moftratiua fe methodu contulilïe.eo. Imbecillitatu vetris curatio fo.eodem Coilatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Siccitatem prorfus cofummata infana^ bilera efïe, amp;nbsp;quæ ea fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .eode Quadruplex ficcitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .eode Aufferoruvfu oibus ficcitatib’ aduer«^ fumelTe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lxxxvij Curatio ficcati ab aufteris fo.eodë Exemplum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quæ eX iucudorum iniucudorucj cof taftu fuccedant foJxxxvüj Euryphoherodot’ Si^dic’ ex mamii lis iac fugendum cenfebat fo.eodë Diilerium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cur afininu Iac his comodu fo.eodem Optimi mellis norse fo.eodë Vifiofîmellisnotæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Üptimiladisnotæ , fo.eodem |
Afînæpræpâfàtio fo.eodem Concoéfi iam cibi notx nbsp;nbsp;fo .lx xxi x Ex calefaétione q fieri cematur fo.eo. Vbiimplereamp;vbi digerere quatenus calefaciëdum fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. codem Curvngendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quod i fumo nutriat id glutinofu eraf? fumcj fuccu omnino gignere fo.eodë Cur fuilla propofitis nö fit ex vfu.f.e. Nee qcf maxime nutriat nee qcf facilli«® mu fit cÓcoétu ppofitis' couenirc. eo. De vini qualitate 8i quatitatc fo.eodë Aquofu vinu quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. xc Oligophoron quod fo.eodem Nobilc yinu quod fo.eodem Aquævitia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Didorum vinoru virtutê aquæ vitijs elTe contrarias quot;nbsp;fo.eodem Pofionis menfura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodë Ciborummenfura fo.eodem Quëadmodu ficut de ventre ^pofitu eft fie corpus totu afficiatur fo.eodem Renütntorià refedoriaç vift’ ratio, quâanalepticenvocant fo.eodem Hefternû facilius cocoquit, q f ecëter iugulatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Ciïr Valentins slimentû vefperi fitexs, liibehdum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cx) Non elfe poft cenâmillico bibëdu.eo. Conualefcëtiû viftus ratio ci’ q fano^ 8i eius q ægroru media fo .xc| Varia viftus rationë veteribus fuilTe in vfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Ad eareducëdu quëq^quib’ affueuit.e, Cofuetudinë ad medicameto^ viftuf«^ inuëtionéjmagna vim habere fo.eodë Naturaru ^prietates infpiciëdæ fo. eo. Diucrfæ naturaru pprietates fo.eodë Reditadficca intemperiem fo.eodë De ficcitate folidarum fo.eodë ColUtio ficcitatu m yarijs ptil^ fq.eo. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
annotationvm
|
Curatio gnalis quatuor ficcitatu Cxcq Quarta ficcitas vt frigiditas potius cult;» raturtq vt ficcitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{o.xdf Permanere fîccitatem nomutata cabd tateveifrigiditatcnopolTe fo»eodê Siccitatis cum frigiditate non magna, curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cur Galen’difficillimæficcitatis cura tionédefcribendamfufcepit fo.eodê Siccitatis fuperius pofitæ cum frigidb täte curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»eodem Omnêcibu calidu exhibendû fo.eodé Affidue vngendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Purpura Tyria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Vitium medico^ tpe Galeni fo.eodem Stryphna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodé Siccitatis cumftafrigiditate curatio.e* Tutiores materiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo eodé Mel defpumatu frigidoventri vtililTi: mu, caiido inimiciffimu Amara ficcant Picatord medicamétum fo.eodé fo.xcii) fo.eodem fo.eodem fo.eodem Atrophuntes Naturalem ventriculi caloré augendd : Äquibus augeatur Puellus accubans fo.eodem fo.eodem Catclli pingues nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Calida fometa^pofitis no couenire.e. De ventris iteperie multu ficca no mul tumealida nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quadragenarius qui ficco caiido vé trelaborabat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De alio qfimilimorbo laborabat f.eo. Curatioeius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Particula valéter î ambab’ qualitatib’ mutata oem ei’ adioné pire fo.xciiij De intempérie in qua fuperat calor eu humiditatc mediocri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De calida intempérie cum mediocri fie citatc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem |
De humida intempérie nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Erroris occafio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Humidæ intemperiæ remedia fo^eodé Humidæ intemperiei cufrigiditatc.eo. Anaceplialeofis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xciüj Quæ P elTimæ intempéries nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodé De intéperantijs eu Iiumore fo.eodé Si humor in finu vetriculifitcótét’. co. Ne pars qcÔfluat recipiat duplicira«» tionecaueri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Inuelligatio eius qlt;î tranfmittit fo.eo* Spontaneæ cxcretioncs varias fo. xcv Citarri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Coryzæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Fluxionu curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Vitiofifucci que ventris tunicæimbibe runt curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Tunica^ vétris pharmacaquoufçp^ tmgere liceat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem S pecialia remédia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xcv Alose dota amp;nbsp;no elota qd polTit, f.eo. Compofitiohieræpicræ fo.eodé Vtilius vtendum picra ficca amp;nbsp;cum a^» fo.eodem Modus picræ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodé. Depicracûmelleetfincmelle fo.eodé Si lenta pituitavétriculo affigitur f.eo Modus ptilTanse et mulfæ eu pro vomi tionefumutur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xcv Mulfai qua incoélu apfintliiu fitfo.eo. Quomodo ibecilla aétio tu ad hoc op® tuadfanitatépertineat fo.eodé Varias elfe ventris affedu complcxios» nés nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xcvi Method’ de coplicatis alïcéfibus repè tita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Duplex magnitudo fo.eodem Rofio fyncopen et fud oreS accerfes .c. Ordinem curationis aliquado vni alïe éfuinocere, aliquado nulli fo.xcv/. De indicatione côducétiû varia fo.eo. |
|
INDEX Pntó coSucentiu indicatio nbsp;fó.xcv/ Secuda,terua.quafta»quïta fo.xcvj Min’ periclitari cos q cognato naturæ fuæ morbo laborent fo, xcvij y bi indicatio quæ a ptis oHiciovt cois cft fuinitur locn habet fo eodcm Quar« ptin neccïTariü eü op’ fo,codê Quaruetiacoeopus fo.xcvij Quaten’cerebri opus neccITariu fit.e» ffuotü adio nó eit fed ininifterium ad vitamneceflarium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^eodé Ofïicioru cordis cerebri iocinoris Ä ventriculi collatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo ♦ code Quæ ptes virtutêreliqs fuppcditét » c» Indicationéafigura modu vacuadido cere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. eodem yaxiæ ptes quæ mo vacuätur fo» code CatoteriCa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»eodein Indicatio a fitn quid doceat fo.eode Quid ptis locietas docucrit fo.eode Situs quaruda parti« fo.xcvij lecur per aluu Ä vomitu purgari, vil» deinteiledum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to.eodem Quæacuti hebetis vefenfus funt quse medicametaferant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io^xcvip ANNOTATA IN O CT AVO Eebris quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xcviij Cur alibi de febriudifferetijs egerit.c. Differentiae febriu primae fo.eodem Kecticafecunda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Prima febris indicatio fo.xcviij Secundafebris indicatio fo.eode Quæneceffariafebrêcuranti fo.eode In qb’ meatud ftipatio febri excitât.e. Atmodes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xcviij Quse co tr aria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.xcix De meatuu ftipatione fo.eodem De eo qui in abulis eft lauat® fo.eode Narratio in capiterepetita ' |
Abula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Locus galeni ex paraprofdocia fo.coi Ex diatritario:?! præcaptis qtum mali interim fuccedat fo.eodem Sincope nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio. C; Calidae et ficcae inteperieinotse fo. co. Hippocrate ,ppofiti inteperameti vid® formula et fymptomata docere fo.eo. Picrocholi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Refrigeratio iteri ex cibi exhibitioe.e. Quaiia effedebeantjppofiti intepera« menti nutrimeta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.G Medicamêtofu nutriment« fo.eode Picrocholos nÔ optime cócoqre fo.C Triplex cocodio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem PtilTanse cremor picrocholisapt’eoi Ptiffanæ vires nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fp.cj Triplex excremetu halituof« humid« amp;iiccum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Nullum excrementum a prilïana remo rari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cbdcm Qu^æ tria excremeta rerineant fo.cj Quod aftringatfologuftu dephêdi.e» Ptiffana deterforia vim habere fo.cj Cibi picrocholis idonei fo.eodem Aues idonæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem* Excremétofa elfe quse excrcitatione ca#» reant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Lacuflriactpaluftria excremétofa ee.c Cur vetula et recens édita fugiéda.f. e. Quse cutim ftipent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Varia aftridæ cutis exempla foicodé Oleum hifpanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Exempla cutim ficcantium fo .code Xerotribia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Profpcâricis amp;nbsp;medicatricis medict» necoîapræcepta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cij AliapicrocholorucoiacofiUa fo.cij Sanatio picrocholojçt cufebricitatco. Curatio omni« cois fo .codera Aftrifta habemi« cutim ^prû fo.cij |
ANNOTATI ONVM
|
. V i'rtus robuf Î {Inaioe lauatione ct ta libus attêdcndum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cij Refrigerandioleoratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodcm Ex frigore febricitatis curatio ^pn'a.e Sicugrauedie et diHillatioe febridtet. Non quouis tempore lauandos febris» citâtes effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem jViftus oïm ia cophéforu cois eodem Exuftoi^i et q ex ira fébricitant ^pri’.e Eorn qui ex vigilijs triftitia amp;nbsp;curis fe bricitat ^pri^ quale vinuhis dadû.e Frigidse potione picrocholis magno^* pere conucnirc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»eodein Frigida auerfatib’ quo fuadedu fo.ciij Cur diatriti vocabulo vtatur eodem Sententiæ hippocratis interptatio eo, Quibufda naturis vtilem elfe tridui in ' ediam ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»ciiij Duplicêex magna obflrudione oriri febrem polie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Putredims fignu in pulfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem iCruditatis fignu in vrinis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem ,Curatio tranfpirationis ïpeditæ code Magnitudo oblfrudionis vnde difcer natur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Poil vacuationê detefgendu velnutth» mêto vel medicamcto elle eodem 'Quo ppofitus in balneo tradad® f.C7 ,Quæ extrinfecus detergeant eodem ,Quæ moderatillime detergeant eodem .Quæmagis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem ,Quæ poll balneum exibenda eodem De diarijs a cruditate eodem Pellima cruditas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem De nidorofa fumpfaç cruditate fo.cv Si alu® his ^fluit curatio eodem P rouidétia eogi q circa vetriculû eo* Os vétris ftomachu abufiue vocari^e Si os ventris ibecillu fit eodem Bn calida efto q ftomachu applicet e» Vnguêtain duplici vafe calcfaciêda ♦ c |
Ceratum pofitis accomodum fo.cc/ Si ventriculus intus vritur eodem Cibatio ^ofitorum fi aiuus fluit» code Sifluxus fiftitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Si appetentia fit deieda eodem Si vêter omnino aftringic ^d agêduæ Rofionis curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Flatus curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem S emina quæ flatu difeutiant eodem Crudi in acidu mutations raro ï picro cholis incidere , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Fumidu vaporë ex tarda cocod. aut aeî da crudita non prouenire fo.cvi) Veriftimafniadeijs qui ifophifmatis cÔfenefcunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Diatritarij quoda p iocu didi eodem Logiari^quî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem De calidoetliumido tépefamento eo. Putridinofihabitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Curatio diariaru incalidis etliumidis naturis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cviij Quomodo his balneu profit codera De acquifito habitu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Exemplum acquifiti habit’ generâdi*e Collatiotêperamcntoruad febres eo. Collatio ad inediam in febribus toie^»» randam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Vidus diuerfitas intemperamentis fri gidis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem De vidu ratione téperamêci theoria.e Duplicemin fanorum vidu proponi finem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Natura cofuetis gauderc fo»cix ( Hippo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Quando intemperamentis naturis co trario intemperiei fue vidu vtêdum ôê quando fimili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Cois cibadi ratio in omnib® cotrarijs indication! bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Exercitatio in coi methodo p exépla.c Duoproexemplopropofiti fo.cix ’H’.j |
INDEX
|
Quæ apropofitis indicatiocs fo.cix Quæ a priorc Quid maxime in cotfarijs indication! bus fitfpeftandn Duplex indicatin magnitude eodem -Medicu debere exercitatum ac natura prudentemeïTe Heéticedidiariecollatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem annotata in nono Tria febrium genera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Diarias in putrefcêtes etbcaicas tran^ fire polie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Intrafitu a diarijs inputres vel hedi. tertium genus exiliere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem De tertio genere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Tertij generis indicium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Stipatio corporum vndc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxj Obftrudiones vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Sinachos ex diaria^ natura codem Cur febres fynochi dicantur codem Duplex fynochoru natura eodem Prior fynochorufpecies codem Duplex pfeuerantiæfebris caufa code Triplex in fynochis differetia eodem Secûda fynochoru fpecics nbsp;nbsp;nbsp;codem CÔmunia vtriufcç fpcciei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Neutra fynochonin gracili amp;nbsp;frigido corpore inciderc folere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Pulfus fynochis laborantin nbsp;nbsp;fo .exij Putrefeentis fynochi^pria codem Duo adolcfcêtes exêplo pofiti code Potioraexêplaeê quæipfeg^s viderit . qualibus gale.vtitur eodem Galenus quo ad medicina venerit eo» Palcllræ périt’quomodo curat’ code Detraxionê faguis vfc^ lipothymia ma ximu eê fynochoru remediu eodem Quæ aâa poll faguis millionê fo,cxii j |
S erui curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem VariæcÔtinuarU rationes nbsp;nbsp;nbsp;eodem Qui fynocho ex folaobltrudiÔc labo# rät faguine millo i putrefeété no icidut. Siætas aut vires ianguine ad lipothy, mia non patiuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Propofitos omninofanguinis rniHioc curandos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem De qua abundätia fithic fermo codem Cur feftinadu in his ad fanguine detra hendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo,cxiiij Vbi faguis no mittit q icidatdifficultas In his febrib’ nô nuero die^ fed robo ri viriu faguiemittédo attededu.co De frigida exhibenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Erigidæ itepefliue datée icomoda^ 1 gb’, confinant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Qu^æ in febri eu itêpeftiuc daf £aciatlt;co Quibus frigida dandanon eft codera Si eocoélionis apparêt notée quid acl» hue æftimadum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Erifepelas potu frigidæ fanari eodem Qniduab’ fynochis frigida exibêda. Solidaru natura roborata qd faciat eo. Ipfa calons copia cotrafngidænoxa quafi munimen elle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Quibus naturis frigidée potio parum tuta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.cxv Hedicis necgclidanec mltaexhibeda Adfeélionêvenéeællimâdacétu qpræ celïeruttuquéefequêtur codera Quæ naturée faguis millionê reeufêteo Qui fint ad fuccos digeredos parati. e Quis fanguis millionê poftulet nbsp;nbsp;co» Quêadmodum fermo a diarijs venerit ad continuas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem Reuertitur ad methodu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Adartis cuiufç feiam et gnalê metho# du et exercitationê i pticularib’reqrû De viriu indicatione fo»cxv Ineos quiyirtutis indicatione coferre |
ANNOTATIONVM
|
ad curationé negabant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .cx v Omnium mcdicandiidicationS explL? cario nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foxxv/ Quæ in proximo librodixen’t codera Tres facultates aial gubernare f.cxvij Qualibettriu virtutu amillanccelTc ef fcreliquasperire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Intêpeftiue miffi faguïs incomoda co» Virtutê align ex ijs guse vcluti in pemi ciem ei^ fiant iuuari codera De corruptione humorum codera Vbicucorruptione huraoru virt^iraa becilla eft guid agendum, fo.cxviij Sanguine reddi inuriiê bifaria codera In guibus miffio faguinis vt vacuatio vtilisfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera In guibus aliter vtilis codera ynum efte guod a virtutc indicetur ft* cut a rcliguis omnibus codera Quibus rebus feructur virtus f^exviij Maxima dignitas idicatiois a virtue, e Secudae dig.indicationis ab affeftu. co Quæ fine mora obeuda codera Quæ align obeuda no fut align paulati Indicato avirtute guo fit pria et guo n. Tres eê medicatorias idicatioes gnales Non elTe plura indications gna g tria abipa re^fubftatiaintelligi fo.cix Arabiens align ex morbi remedi/s eft, aliguando ex morbi caufis fo.cxix Quod ambicns ferat vitarino pofte .c Præparatio domus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Curatorias idicatioes ad vna rcduci.c Refolutio vni’inparticulares codera Tempamêtorum cognitio vn fitiuenie da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxx Vitahoclocoexguib’ cofiftat codera Præfens têperamétu ex ante afta vita aliguado cognofei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera |
Quaf fit tépamêti cognitio ex notis co. Præcipuatêperamêtt cognitioneraex cofueîudincpræftari 'fo.cxx CÓfuetudinê cuiufç corpis natura on Aligas cofuetudies nofacilc(dere.cxx p experientiam deplicndi codera Confuetudines iterueniéte natura mor biindicare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxx/ Aetate interuetu teperameft code D e corpojçê diuerfitate diligeter fignäda Frigida amp;nbsp;ficca coftantifubftatia efte. c Humida amp;nbsp;calida facillime refolui co. Citracaloreno pofte folui i lialitu cor^i pus vllum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Humidu efte adrefoluendu habile co*‘ Pueroru fubftätiä facile digeri codera Pueros no ægere vacuatione codera Qft tps maxime corp’ digérât codera SolutiÔis cotinui nome agaleo iditu*c Artis coftituendæ metliodus aplatonc dataguæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxx/ ANNOTATA IN DECIMO Vbi febris et caufæ coirariæ fut î dicati ones tria ftati ab iitio æftimeda.cxxi/ Caufæ plerûcjmaioré«^ eftevim codé Tria prima efte guæi^pofitis febrib’ indicationes preftét nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Ordo agendoru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Repetita mentio de diarii's codera A diarijs adpluriu dicru febres trafiri trifariara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Ingbus diarijscfteftrixcaufa defi/t. c In guibus manet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co dem Quæ faciant ftipulationem nbsp;nbsp;nbsp;codera Ipfu febris principiu aliguado ftipula tionê efficcre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .ex xii/ Cur febres diariæ nominentur codera Diariaçino ce vnS affeôtufed variu. e A gb’ diari/s ifeparabilis fitftipatio.c Cû plurimu eft coiufta amp;nbsp;eu aliguado eft, aliguando non codera |
|
INDEX Duas clTe caufas cur dianc aliquando diutius trahant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»cxxiïj Quæfcbris diaria^etpolycmcro^fit cómunis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Diariaixanacephalcofis codera Duplex Hipatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera GeneraliScuratjo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Virtuns æniraatio refp eduvacuationu Raroîbedlias eiTe vires in primo vel fecudódie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Aegri a {5mo die ibecillidifcriptio, co» Optim’’ biiiofo üomacho cib’ f.cxx’ïij CÓualefcétcsexleui ca fcbricitare xxv Ro cur aliq i pncipio febris fit cibädi Qui halit’ horrorérigos et febrem ex=* citarepoffint^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxxv Quado cxcitetur cocuiTio codera Quando horror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Qn vlcerofis féfus vel tra inæqlitas ,c Cibationis in varijs principij tepori.» bus, varia euenta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Horrore finito et febri iccpta,no ce cia . banduraanteinclinationé fo.cxxvj Ex quib’ difcernatur putrcdo codera Tépus äni in ftatu cæii aliqn itcUegi.co Hippocrate q et maxime necelïaria fint Ct ignorata fubindc repetere codera Mulieru ex trifticia amp;nbsp;vigilijs a pnci«» pioheéticafcbricitans codera Alter heftica laborans »codera luuenis qui in feruoribus cx ira febri citauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Vbi cibare fit vtilc Si vbi no f.cxxviƒ Duo efTeprocibatioe fpeftanda codé Siphiegmoaecu tali corpe difebrifit côiûêfa quod difcrimen codera Difcriminis caufa fo.cxxvij Diatritario:?! cibadi formula codera Repeiitio cibationis codera Galena phlcgmonê habétib® aliqn frfi» gidamexhibuiirc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera |
Curatio ^uifioné agnitionêtp fequicc. Quo loco iponéda r efrigcréna.cxxvüj Cur febris phlegraôas Icqt fo.cxxviij CuiufmÔi ht phiegmoncs natura codé Humoresivafis citra phlegmoncndu plicitcr putrefecre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Duplex refrigerantid humedatiumç materia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxxvii/ Refrigeratioiset huedatiÔis collatio. Scxretrigcrâtis humedantifç materiæ differentia? deinceps tradacæ.codcm Frigidilïimo acre quomÔ fit vtêdu co. Maïus elle cômodiï cx frigida ifpirata q maium ex cute denfata codera Quæ P aéré fngidu réfrigèrent Si quæ per comelfa Si bibita codera Cois oim ptiû refngeratio fo.cxx/ii) Agnitiohedica-’inlepto ficxxix Nifi corde fiïr affedo nullum genus fe^ bridcöfifterc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera De ijs quæ cxtrinfecus applicata refri«i gerent Si huraedent codera Aceta ad mixtâ caliditaté habere co. Humedäs ac réfrigéras fimplicillimu Optima ccra quæ fo.eodcra Humidi cerati formula fo.cxxix Réfrigéras medicameta quotiés reno* uabitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»eodcm Siplex rofaccu cuiufmoi fit galéo.cxxx Cui potilTimâ loco lâ dida medicamen ta iint applicanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codeia Experiétia galeni de applicatis phat* macis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De balcnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Cur propriæ cuiufij morbi indication nés ignorentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Eebriu oim qua febres fintj^priu reme dia refrigerationé elle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Quæ P fe refrigcrétamp; q cx accidéti co. Balnea vtroç modo rcfrigcrarc codé Balneipartcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foliotcodeni |
ANNOTATIONVM
|
Cur nccinfcbnlis fignificatioïs prm#. cipio nee incremêto qfq lauit f .cxxx Qui facile horrefcät quado Eexxxj Ratio cur horreant fo.eodcm De Iiis qbaincu ingrclTi no horret co. No Iiorrentib’5 nbsp;nbsp;bainco ^ucniahelt; Collatio prouenientiu ex balnco.fo»e. Fufio fuccoru ex balneo vbi noxia eo. Noxg fufionis fuccoru fo.eodem Quæ calidis SC üccis affectibus ex bal^« neipartib^^ueniat fo.cxxxi Sumatim quid ex balneis ^ueniat * eo. Cur hedica iaborantib’ periculofa fit frigid a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxxxij Heftica fébricitantes ct marafraodes no eëifrigida totos conijciedos eo. Nccfubftâtiafrigidænec itegra ei’qua litatêad vifcerapuenire eê vtile. eo. Hedicafebridtates exbalneonifi etia 1 frigidä fint milTijnon iuuari. fo.eo. Qui piae marafinoiaboratno fanabit. Duple xmarafmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem ^Qui frigida no mcrgêdi fed perfudédi Quéadmoduæger balneoffi (f.cxxxiij laborevtat CU rota rone vtendif.eo. Mediæ domus têperies fo.eo; ybioleoprofundêdus fo.eo. Aer cuiulç domus qualis fo.cxxxiij De nutrimëti facultate fo.eodë Aliese coditurafirailiterptilTanæ f.co. Sub qua frigiditate hæc cxliibedaf.eo. Qn afininû lac dandum fo.eodem Ne lac in vêtre cogatur fo. eodem A melle Si mulfa in hefticis febribus abftinendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Corrupti laéfis in vëtrcjnota cxxxiiij Hedicalaborâtes frigidiora qua tatu . graciles poftularc fo.eodem Hefficatantulaborantes quo i balneo lauandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Erigidæ temperatura fo.cxxxiüj |
Marafmus qdprimüm ^idfecudoj Si quid tertio côfumat fo.eodem Siplices ac pmælt;^ ptes exqb’côfiftat Carnofa parte in diuerfis ptib’ diucrfa Quæ proprie caro dicatur fo.cxxxiiif Cuiufç partis moles vndc maxime fît conflata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fo.eodem Quæ lubftätiapireetregigiiipoiritÄ quæ non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Colliquatiu febriuetmarafmod«n col Quo^ febres ardêtcsinmaraf (latio.e modes tranfeunt fo.eodem Gnafcolliquatiu febriu curatio. exx x v Mulfam incolliquâtib’ vitada eodem ANNOTAT A IN VNDECIMO Eoru q coîa febriu funt magna partem in præccdëtibus traditam eodem Quod remediu auxiliu ve dicit amp;nbsp;via ma prima fanitatis cam elfe fo.xxxv Ars Si artifex quo fanitatis caufæ co. Plilcbotomiaaliaex csufis morbiali* as auxilium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxxxvi Fortuna arte ct artifice materiæ interuê tu agerc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem Natura ex tribus conftarc codem Solidaru quâtitatéparcmanerc et quo Carnofæfubftatiæ quatitate variarc e» Sps fbam fere quolibet mometo variari V irt’ vcl 1 trib’ ia diéfis vel tépamëto. Temperamëtu duplex codem Curationcm dupliciter dici codem Duplex propliyladice foxxxxvj Si qua rcs idicas ptermittat curationc claudicare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem Viriumindicatio generalis fo.cxxxvi; Viriumindicatioes fpeciales eodem Spiritus cullodiavnde codem Cuftodia folidaru vnde fo.codë Carnofæ partis euftodia vnde codera •H’.ii) |
INDEX
|
'Optimahora têpcrie fep eêferuada.e. Qu3e optima non fit qn feruanda eft 8L quadoalteraripoITit nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxxx/ij Méfure auxilioru idicatione ex pfenti temperamento dan' fo»eodem Dignitas idicatiu vndefit iiidicada*e. Magnitude indicantis duplex fo»eodê Maxima maxieq^ pneipalia vafa q,c, Loca putfedinis vn febris oriac q, co» Deputredine q vel i maximis vafis vel in omnibus fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quæ corpora putrefcant foxxxxvij Eines vaforum vnde ftipent fo.eodcm Quæ fuccos extrorfu pcipitêt fo,code Methodus fanationis haj^febriu f.eo. Quæ a viribus inpropofita febri indi centur . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxxxviij Nutriment! quantitas vnde fo.eodem Nutriméti qualitas vnde fo.eodera Nutriendi tépus in fynocliis fo.eodê Erigidapropofitis cxliibenda fo*eodê Continuarum cu diarijs Si inter fecob latio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Summa dicendorum de Jebribus a pu«« tredine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Eebrium quæ ex putredine oriatur dif«« ferentiae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quæ defingulis différentes fint dicensgt; da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxxxvüj Deputredine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodera Principiu inuenienda; curationis ipfa reinaturam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foxxxxix Putredoquid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Naturalis caloris coferuatio vnde.co. Vacuationes putredinis quæ fo.eodê De fecudo in diuifione foieodcra Putredinis quæ in toto fit corpore^ va« cuatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Voraitio nopuocanda nifijhumoros ventris petat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quæaptavacuationis materia fo.eo^ |
Totum corpus quädo rare facienduôi quomedicamento fo.cxxxix Vinu qh exhibeat amp;nbsp;quid faciat fo.co. Dulcis aq balneu quid faciat amp;nbsp;quo , pore exhibendum fo.eodem In cotinuis febribus nec vino nec bal neo nec corpus rare faciêtib® vtêdu.e Eebris putredis amp;nbsp;effedricis caufæ eu hæc ad eft difficile effe collationê f.c. V irtutem ad morbos curandos aiiqua do neceffariam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxl In quibus vira cocodricê reqrara’ eo. Vbifrigidaexhibenda nbsp;nbsp;nbsp;to.eodem Qn frigidæ natatione vtendu fo»eodê Quandolauatio vini potio Si vndio rarefaciens apta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxl Quifrigidoambiêtevehemêter vrunc cos in præcepiti effe fo.eodê In bis q deplorati fut no ee infamanda remedia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Hippocratis pceptu cotraria cotrario ru effe remedia nuq fubuerti fo.cxf Siputredocxobftrudione cura redu«gt; dantiaintoto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo*codcra Obftrudio morbus inftruraêtalis.eo. Refolutiue raethodi clanffim'j fo.cxl Quid vltimu refoluendo eft inuetum: id primu peragendû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodê Curatio abvltimo inuêto incipiês.eo. Vltimu incuratio febris ipfa fo.cxl/ Si quid curationê interpeffet fo.eodê Sifyncope ex ffomacho interuenit ac cibus amp;nbsp;vinum cum frigida intempe ftiue eff dandum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo »cxlj Muifænoxa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Oxymeiitos noxæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quod vehementer profit citra vllara noxa difficile inueniri 8i cur fo.eo. Contrariocotraria remedia effeper petuo verum effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodera Sanationê ipfo^ effe affedu hanc yerq |
annotationvm
|
* fympteématu fequi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxlj • In fyinptflomatis quoq^ verû elle co tra riorû contraria remédia elTe fo.cxli Adiones amp;nbsp;earn offenfas nÔ fubfifterc fed fieri fine gerx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxl/ Cauédave fallamur noîbus nbsp;fo.cxli) Pro difeernédis cotrarijs pceptu fo.e. JExercetincÔtrari/sinueniendis fo.e. « Cotrarietate î corpojgt tum qlitate tum qntitateinueniri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxli) Quæ arifloteli cotraria Si q oppofita.e Quæ hippocrati et platoni nbsp;nbsp;fo.cxlij Repetitio generu i his fcbrib’caufarii morborijamp;fympt«matum fo.cxlii Quid fingulæ caufæ indicent. foxxlij Galenuprimumgiutinofo deterfiuum oppofniiTe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Rôcuf deterfiuuglutinofo opponat.e Inftrumentalis morbi îdicatioes et op pofîtiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlii) Synochon bene habiti corporis calen tis ætatis propriam elfe nbsp;nbsp;nbsp;fo .eode Si fynochos in puero ante quartûdcci mum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Si puer quartndecimu exceïTerit.Leo. Demêfura mittendi in bis febhbus fa guiniS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Sitrigintaannorumfit cuifanguis mit tendus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cur aliqd faguinis referuari in his fe^« bribus debeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodé ;Qpale amp;nbsp;quantum elfe debeat i his fe«» bribus nutrimentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De cataplafmatis et perfufionibus .eo. Methodicoru vidus ratio fo.eodem Vid^exquib’maxime coftet f.cxliii) Çataplafma amp;nbsp;^fufiones præcordio^ quibus noxia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Diuites q pauperes a qbufda medicis magis lædi et cur fo .cxliiï) In ojpnib’ a putredine febrib’ ytiliter |
venam incidi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Medi) corporis puidentia vbi magis minus ve noxia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Qui medi) corporis puidetia rcqmt.e. Quêadmodumfîtprouidendu to.cxiz Relaxantiaquidfaciant fo.eodé Aftringetiaipneipi/s dupPr coducere Qn tempeftiua relaxatio fo.eodem In qb’pcipue fit aftrigetib ’vtédü et cur Quado in iocinere et vetriefo aftringé tibusvtendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Exiocineris Si vetriculiïpfpera coco ftioncjduplicéprouenire noxâ. fo.eo* Inoifebripfpiciendu elfe cocodioni Nonflos ex ignoratia fua lucru facere Ventriculus etiecurquopfudét f.cxlv Duplex vis apfînthij fo.eodé Ponticu apfinthium^quod fo.eodem Amara qlitatéaftringéti via facere colt; Myrtinumaptu no effe Si cur fo.eo. Çataplafma quale elfe debeat fo. codé Si amarafif ôiaflrigêtia nÔ fintf.cxlvj Medic’ q ex iocinoris phlegmoe labo Vbi aftringêtiu relaxantiu ve ( rabat aut acriu plus imifeendum fo.eodem Quib^ptib®aftringétia mifcêdanô lut Derenibus Si pectorc fo.eodem De liene quando aftringendus .fo.eodé In quacunç pte humor putrefeat q oh feruada nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Si calor laboratis ptis mult’ no fitfeef magnitudo notabiiiter auda fo.cxlv) Qn galen’ et lauet et relaxantib’ cata^ plafmatis vtatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodé Inquib’pticulis aflringetia catapiafs* matis imifeeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Qn in pulmonis phlegmone cucurbita vtendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxlvi) Inphlegmone mébranaru cerebri qua do cucurbitulis vtendu fo.eodem Vtrcprimétiu vis alte defeendat fo.eo ^.iiÿ |
INDEX
|
Vbi caftofeoad phlcgmoas vtamur.e. Galenu fingularu pticuIaBt pprios mea tus fluxiles reddere folere fo.cxlvij Quifingulispartib® refpondeat eodê Quêadmodufingulis meatib’ fluxibili tas coparetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxlvïj ïn b aille o per fcbres adhibendo trib^ cITeattcndcndum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Comoda balnei vbialicf nihil obftat»e Si iferioris not^ ptiualiq fint iualid^,e Superuacua in partes imbecillas folere conflucre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foxxlviij Ex moderato calore proucnire duo eo. Imbecilla pars qucna fit inteliigëda» e. Parte phlegmonc autputrcdie afïeda fuperflua ^pter calore attrahere, co. Cauêdu his frigidufoliu etcur f. xlviij Qn balneis cataplafmatis relaxantis» busvtendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Qnoportune in febribus cibeturf.eo. Magis noxium a minus noxiovnde di fcerriatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Si phiegmone i vetriculo aut iocinore hïites an acceffionê cibet ^d accidat.e. In fumi vigoris morei^ notada fo.eo» In pncipij more q notada fo.cxlviij ANNOTAT A INDVODE^ CIMO Tres cë pmas fymptamatu differetias Quse fymptamatacura medici (f.cxlix ad fc trahut et quæ non fo.eodem Qn fymptÄ mata curationê itcrpellêt*e Que vires iædant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cxlix Si iabät vires no tantum fut vehemem’ terrefolutæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Si virtus iam rcfoluta fo.eodem Qncotra fympt®mainftac5iquando contra morbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem |
Quiqgenari^medic’qfibivcna icidit Medicos cotradolorê dupfrîftare.e» DyfentericorU cufatio vioicnu fo.cl tius q ex arte cÔtra morbû gnofe iftac terminus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodcni Elus qui dolorê mitigat terminus non prætereudus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»eodem Infoporiferis anodynis dupliciter er*» rare medicos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem .Quib® galen^fdnifcra anodynaexibuit Soporiferoru difcrimêquoddâ fo.eo. Soporitera oia annotina vtiliora ce. e, Phylonion qdiu fit vtiie fo.eodem Soporiteroru vfu eoru elle q aduerfus fymptlt;»raa pugnat fo.eodem Quæ fir et arfedu^fanët Si dolore fedät Nutrimétu aliqn et aiîedû fanare ctfyn copen^hibere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem De his q ex copia crudoj^t eu ftomachi offenlione fébricitant fo.cil Digcrentis olei côpofitio fo.code Mulfam his idoneam fo.eodem Mulfamdutaxat cibandu fo.eodem S omni Si vigiliæ modum in his elle tè» perandum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cl) SóiiucÓcoquerc vigilias digerere eo. •Si puiP his pu’ fit et vehemët ieqlis.c. Si puifus mediocrimagnitudinc to.eo» Si aiuus comode no deijciat fo. eodem Si immodice deijciat fo .eodem Si puifus fubito ad ibecillitate ineqlita te vei paruiuté mutentur fo .code Si eu eiufmodipulfu phiegmone in vê triculoveiiocinorcfit fo.eodem Qn cataplafmatis pfufionib’vtëdû eolt; Quadiu i hac febri aq mulfavtédu.f .clij Si crudi fucci fit et corrupt! fie vt p erco qui nequeant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Si æger mulfam faftidiat fo.eodem Acetu his no incoraodu fo.cli^ Qn oxymeli his dandum fo.eodem Erigidiorufuccorunotæ fo.eodem Horu puifus tardioresrariorefç elle |
ANNOTATIONVM
|
Dup lief tatione comphêdic nbsp;nbsp;nbsp;fo,clij Oxymcli qn frigidu amp;nbsp;qn calidu cxlii* bendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio code Quod balneum amp;nbsp;acr nimium calidus frigidusvefinthisaduerfa fo.eodé Quomodo a nimiu caJjdis lædac* eodê Quomodo 3. nimiu frigidis codem Siqsadfyncopeiavcxatos c accit^,e, Quib’frigidapotio cxhibêda eft clif Qüod vinum oib’ fyncope vexatis 6t vtile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio codem Elcctio vini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo,eodem Amara pre vetuftatc vina ne futo^eoef Quæ vina his comodiffimaquoijt fto* macusamarabiiivcxat codem Duplex phaiernum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ciiij Qpæ ingræciaamp; afia ad digeflionem in corpus lint apciiïima eodem Noxia vina ee qb^ admixtu mare ê.eo. Quæ vina aquoise fintfubüantiæ code Quæ cralTa funt vina codem Quævinahis qfyncopeex crudis la«» borantfintfugienda» fo.clii/ Quæ his olïcrenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Nullûalbuvinucalidu codem Calidiilima vinoJÇt flaua elle code Auftera vina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem Mina digtftioné î corp’ aptilTima. co » Si imbccillu ægro caput lit eodem O la fulua 8L odor a cap ut grauare co^ Auftera vina ventre robor are, nec ca# put tentare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio codera Auftcra vina at(Ç etia aquam in fyncof pefugiendaefte fo.codera Si deeft vinu accomodu in vtra^ fym« cope q cligenda. ' fo.codera Aquofi vini amp;nbsp;tului collatio codera Quæ maxime vrinas moueät fo.cliiij EuluoBtcralToJjtcuaufteris collatio. e. |
Item cum tenuibus. fo.codera Spas fubftacia cafolidis queadmodu i morbis cuftodiend a ' fo.cînï/ Vacuatio altcratiovc fpus qn ad hanc ar tern fp edent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cod era Aialis fpus fons Ä vn alat fo.eodem Vitalis fpusfons vbietvndealat. co. Si qs naturalis fit fpus î quo codeat .e^ Viriûlapf’cxfolidisdigerêdis vn. 'e. LapPviriu ex tepiefolidoijt mutaca.e, Alteratio in fp5 vh ^ueniat eodem blïentiæ fpus corruptio ex quib’ pro« ueniat. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fo.eodem Qui atïed’ fpm corrumpat. fo.eodem In qb’ aia p fe mouct amp;in quibus cor pusmouet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Si fpus fubftatia pP iufto tenuct. civ* Si corpus nimis rarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Ad robur viriu tuedu cibo^ potionucp habendam rationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codé Aeris que fpirado attrahim’ quæ ratio habenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foiio.eodcm Ad robur viriu amp;nbsp;ne fyncope incidac fingulare prefidium fo.eodem Vecricuiios ppter exquifitum fenfum fy ncop ê accerfere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. civ, Sicrudo^ abudatia amp;nbsp;mPtitudic vires pmat di meat’ infenfilcs obfttuatquj incoraoda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Qn crudo^ copia fyncopenafferat Ä qn lipopfychiam folio, codem Quo di qb’ hi nutriendi codera Quod vinu ab initio his idoneu code Q_ui fic fébricitant quotidie ' accclTios nein hre, di quo dici t^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem De his q ex nimiu tenuib’ fuccis fyn^» cope vrgent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;code Collatio ho]?: cum prediftis* codera Siqs iftos ab initio curandos fucccITc ric. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.codera Q^hppofitiinfanabilcs etcur.eodem Q^uib’occafioib’mortiferain his fa cics appareat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.cly i”i*.V« |
INDEX
|
Si talis facies cu aliq ex occafioib^clv Si abfcj occafionu aliqua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Digeftioné fpirituiï dupPr bis accedes« re.folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clvj Curatois (iïma.eo. SpeciaPcuratio.e* Quis aefjq vndoeSjq cibi his apti. ct Albij ouoijt ægre concoqui eodem Q^uodvinuhis vtüc eodem Q^uandocarodanda o’ eodem Si æger fyncope ia dephenfus eft. eoæ Sinodufyncopepræmit . fo^clvj Quatuor reliquæ occafioès quib® fyiv copefucccdunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. eodem PricipioiÿL inteperié duplicê eê codé Dedoloribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem D e doloB^ gnatione fumatim code A naturalib® noticijs qoîb’ (t cocs,ei Afclepiadis opinio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co. Mutationeq dolore afiEerret confertim fieri violeta. deb ere codé Methodos quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.clvij Guiufmodifit ^cotinuitatêdiuidat. e. Ruptio cotufio 8L ctodo vnde eodê Vbivehemês dolor qaeftimada.eodcm Medendi methodu ad affed’ agnitio* nem nonuq cof erre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;code Alius colicus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codé. No eê in quoç afïcdu qles in pleoriti de vf dyfêteriajnotas reqredas.clviij Sifanguinis abudatia diftêdat. clviij Si seger fanguis miffioné timeat vel U becillis fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Signum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Si ex flatuofo fpu dolor fit excitatus eu ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;code Si rodens humor affligit fo .clviiƒ Soporiferaanodyna minus hos q ahL« y os lædere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quib^alieniffimafinttorpore induce^ Si eu craHis fuccis coiud’ (tia.eo. alituofusfpusfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;code Dupfr eu cralTis adiugitalêhabîtu. ei Quib’.potiffimu incidat talis affeftus ctquando. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem |
Doloris ex frigidohumorc in mediis a : inteftinis inclufi curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.clix Agreftis qda colicus allio curatui coiî Alliu flatu difcutitjnec fitim infert.coæ Alliu agreftiu theriacen elTc code Quib’veliemês inteftino^ dolorjfine febrieft quævtilia • nbsp;nbsp;nbsp;. ...veodem Quib? eiufmodi dolor eu febri ƒ quid agendums nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem OculojÿL amp;nbsp;auriu doloris î febrefeda.» Medicamêtu qlt;f ex caftoreo ftio.eo.» i fitqb^vtile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’ eodem ColiyriadyopiuocTo^maximos do* lores remittere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Colliriorum diopiu noxa. nbsp;nbsp;eodem Noxæ difto]^ collirio correftio.eoæ Doloris q ex flatuofo fpu eft excitatus propria curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.clx De cucurbita eu flâma copiofa codé Qui a cucurbita ftati pfanêGÔiqb’re deat dolor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Curatio doloris ex flatucuhuore.eo. Aliquos appofita curatione cruciari , amp; poflea vitreu humore excernere.e. De dolore q extenui amp;nbsp;acrihûore ex* citât qêtcÔuulfionê aliqn accerfit. c, Deiuuene q ^rugiofuhuorê vomuit.e. Ptiffana fine rolione deterget. code De his qexficcitate nimia diftendut, ' et cruciantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem. Triplex couulfiocurabilisi codeü Couulfionê q ex neruofar-u ptiu ficcita ‘ te oritur infanabilê elfe' code ANNOTATA IN DECI* MOTERTIO. Phlegmones deferiptio fo.clxj In oî phlegmone calidu eê faguine.eo. |
ANNOTATIONVM
|
Variæ opmîoncs de phlegmones eau fa» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.cl XJ Omnis morbi quæ adhuc m gignendo cftj duplicem effe indicationé code Oîm q ingnatione funtcopofîtam elTc curationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fQÜo codera lt;5_uid ad medicum fpedet,quid ad fa?» nitatis tutorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Cois oïm phlegmonanî gnatio code Cofluxus fanguis duplex ca fo»clxj Quêadmodu partes fanguine trahut.c, Curphlegraonc ex dolore contrahat caufa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.eodera ExpuItrixviSjqnagat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera yaricias tumo^ex cius quod coflu xit natura oritur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .clxij ExempIa^CraiTura humore quodamo melancholicum ciTe fo.eodera Lentus humor vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Cumphlegmone inparticula incipit, quæ confyderanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Glandulas occafione longinqui vlcerif , fæpe intumefcerc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Glandulas eu intumuert bubones gr^ cedici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»eodcra Curatiobubonisexvlccrc vbi corp’ eft purura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»clxij« Duplex fanguiîiis miffîo codera Phymatis in glandulis gnatio» codera Quando particula ipa quse phlegraone laborat, facrificanda fit codera Duplex ca corpus vacuandf codera Vbi phlegmones feruor e remill’. co» Qn triticea farina dimitteda» fo .clxiij Emmota quse. Cur aduris cuiufmoi era plaftra funtj abftmedu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .clxiij Quib’ digerêtib’ tûc fit vtedu» codera Obferuâdus effcftus digeretia code Siirritataex digerentibus segra pars eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio codera Si puriscopiajinedicaniêtafupet» co* |
Vbi potiffimu aperiéda fuppuratio.e» Q^uomopoftincifionêmedicandu, et Sedio myrtaceu foliu imitas codera Quse in vlccre ponenda fo.eodera Error in epulotico^ vfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .code Qn epuloticis vtendura codera Eluxionis caufse nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.clxiiij Vn calor particulse accedat» code Vnde dolor ilii accedat nbsp;nbsp;nbsp;folio code Intempéries partis vnde codera Vbi totu corpus male afEeéfum eft, qd agendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodera Pléthore curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodé Cacochymie curatio fo.eodera Si ia febricitet eger^qua vacuatioe vte dum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.eodera Si no du febricitet fo.eodera Phlegmone laborantem partem nec ce cxercitädänecfricandam» codera Ad partes raaxime remotas auerfîoné fcmpfaciendam» « fo.eodera Si phlegraones initiu circa fedê, vehea colé renes mulieris vepudendu fit.e. Propria de phlegmoe tradatio codé Vbi phlegraone àaffedusfimul cura.^ tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodera Aftringentia et refrigeratia vacu^c amp;nbsp;vbi maxime coijt vfus fo.eodera Digerere qh eft tempehiuu codera Ex puduaialis morfuve doloris feda tio duplex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio.eodera Quædara eetotis fubftatiis inter fe co traria» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.clxv • Q_uoru methodus aliqua fîtj quo^ no fit.fed experientia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo .codé In hoc ope ea tantutradi qmethodo in ueniantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodera Cocra oira phicgmonaru curaaoncra laborante particula variari code Indicatioafimilaribus et inftrumenta rijs quidpræftcnt fo.eodera |
»
-ocr page 28-|
INDEX De îndfumétaliu indicâtioné fo.clx^ RefrîgeratÔis iphlegmoe qcomoda.e Quadruplex vacuätiii gen« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;code Phlegmocs î iocinore curatio» clxvj Qn pueris mitted’ fanguis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;code Vcnæeletonema laboratepticula m dicari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Qua longiJTime elle a pte fluxiÔc petî^ ta aduertendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Venæ fecadæ p partiu fone cleélio.eo» Quid P fluxioe auertêda viciedâ co. Refrigerare amp;nbsp;aftringere ta noxæ tum comodi occafione eïTe polie coæ Vida P ptiu rone variari fo^clxvi/ Quatu in iocinore référât nutrimentos» rum differentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo,eodem Ex dulcib’ iecur et liene itumefccre. e» Quæ mordentjcur cauitatis iocinoris plilegmonasjq gibbi magis irritet.e» Si in cauo iocinoris phlegmoe littet in venis mefenterij necelïario ce eo(î Iecur Âlienis ad fcirros oportuniffïi» fo.clxviij Quibus melius fît cxpicntix credere» nihiliç ex ratiocinado accipere eo» 'Qui caiculo vexent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Q^uib® maxîe iecur lien amp;nbsp;renés feirris laborent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxix De indicatioe q a pticulis fo»eodc De iocinore plilegmone et cS nihil ab« fiuatjteprimetib’vtedu.amp;cur. co» Roboris tuendi indicatio, qua^ ptiu fitcomunis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem locioris amp;nbsp;lieis ïdicationucollatio.e. A focietate q iudicent a eodem Q uouflt;5 inieda p clyfteré ptïgat* co» Parte phiegraone obfeffam nih cutem circudata fpillam heatjaniem foras emittere» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eódem Pedoris fpatiu p qua via purgcr.cixx Mcdiocriapedoris purgantia fo,eo. |
Q^uæ phlegmónes ï fumb, amp;nbsp;5 in alto corpe coueniat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo*clxx Cucurbita cur excogitata eodem De medicamcnticxhibcndi natura.co« Quae ftomaticis mifccndanofuht* coï Caputphreniticoijt oxyrhodino ibuc dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Capiti in lethargo applicari remédia, folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxx/ Exfrigoregt;calorcamp; humoris vitio q fequantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxx/ Coia amp;nbsp;^pria curatiom’s phrenitidos amp; Icthar gi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Vbi rurfus i lethargo Äphfenitide ad coem curationê redit codera DccoronalicômilTura eodem Quêadmodu ocul’ tradadus.fo.clxxi) Cur oui albu oculis phlegmone labo#« rantibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ codera’ Lêtu qff rofioe careat dolorê lenirc. c^ Manerein loco deberc; humidu quod dolorê fedet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Ophthalmica cuiufmoi eê oporteat. c. Rofionis oculo^ curatio codera Lauatio phlegmonc oculoijt labora* ti^quandovtilis eft codera Diftenfio quo curSda codera Humorum vcl fpiritus flatuofi extent fionis curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem Coededigeretib’pceptum» code Diutinæad ocîos fluxiôis curatio.eo. Quæ maxie intêpcries,fluxioes ad ca# putmittat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Effluxiois acris cxcalidaûitêpenc or tæ^curatio* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio code Si cerebru fluxiocs mittat fo.clxxii/ Si ex vafo^ vitio fit fluxio codera Quæ fluxio ægre curabilis code Si calid’ languis amp;nbsp;vapo^plen’ ad ca put afeendat curatio codem Quod vinculum arterijs Ä ycnis corn |
|
ANNOTATIONVM parandum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.clxxùj; A NNOTATIONES IN DECIMOQVARTO. Eryfîpelatis Si phicgmoncs coUatio. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxiiï/ Phicgmoncs amp;nbsp;Cf y fipciatis codcm Efyfipclatis curatio fo.clxxv Rcfrigcrantis materiæ cxepla. colt;f Si liuor ôccuparit quid agcndu. eo» Oodematis pcdu in îtcrcute amp;nbsp;phthoe €î ali|S vitijs curatio eodciti P^dcniatis ex pituitofo humofe i par ticulam côflucntc Diagiauci/jqbusvtilc fo»codem De ftrrofis atfcftibus fo.cl xxvj Gcncratio taliu,vndc fo.codcm Pori in articularijs morbis,vn« coi Calcule^ î renib’ gnatio,vn codé Scirrofis afEcdib’i apta medicamenta, quæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codcm. De partis indicationibus codcm Tédonû Âligamcto^ fcirrofo^jcura^ tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codcm De aceti vfu in varijs fcirrofîs ptib’.c. ligaméta fenfu carcrc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo»clx x vij De inflationibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codcm Mcdicamêtuqlt;f cotufos mufculos Ics» niatjqualc elfe dcbcau fo*clxxvij Aceti lixiuij amp;nbsp;vini coUatio codé De priapifmo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.clxxviij Qn halitus tranfpirat amp;nbsp;qn non codé Vacuationum genera codcm Obi abftinentia ex accidéd vacuarc,c, CÔc præccptu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codcm De lingua cuiufdatumefafta. clxxviij In priapifmo vomitoriis poti%in lin* guæ vitio deicâoriis vundû codé. |
Decancris/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codcm Nigra bilis qua aîal guflet fo.clxxix Cur atre bilis fuccu acidu dt palidse a* marum veteres vocarînt codé Vete atra bilis,quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodé Duplicé qbufdâclïc nigrabilcm. eof Oia vitia i maioris minorif«^^ rone dif» ferentias habere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codcm Curationis indicatoeS î cacro codé Atre bilis vacuatoria fo. codcm Port Purgationé qd agédum codcm Quid in principio amp;nbsp;fimul ipo pufga* tionis tpc agendum eodem Q^uid poft plena, qd poft mediocre, agendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Qualia digefetia adhibéda code In fumma quod apta medicame co. Si cacra pchirurgiafanabis. f.clxxx. De carbuculo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eode Eluxioncm in cacfo,nec auerti polTe nccdebcre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Panis purus etpanis furfuraceus qd i cathaplafmate poiTint codem Sup ipm vic’ qd imponendu codé Qusc cocoquät Ä pus moueät adhiben da non elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.codcm S carificatio adhibéda amp;nbsp;qlis code De ftrumis ftruraaru gnatio codé Dupliccs glandulæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;code Curatio prio^ glandulara codcm Partis ipi’ vna ca vitio, duplex fubla* tio* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio eodem Quæ hoijt triplicé qusc duplicé, amp;nbsp;quse vnicä curationé admittät. fo.clxxxj De tumorib’ f)ter natura famatim. co. Hypochyma mola qd idicét eodem Loci i quo tumor eft, fi natural fit pars duplicé indicationé ce fo.clxxxj In hypochymate duplex îdicatio. co. De hydrocelis amp;nbsp;afeitis codcm Dchcrmofis.columelia.yaricibus po^ |
|
INDEX lypo denté forato fo.clxxxj. In columella quid agendum code Optima curandi rationem tripliciter indicari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodcm Vt tuto cures tria refpicienda code Quid cliirurgia in didis vitiis deftis» net, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Q^uid medicameta in didis vitiis de#gt; ftinetprimu,amp; qd fecudo,f,clxxxij* Deijsquse vclmagnitudincvel nume • rodeficiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Quibus natura deficit ibis nec primu i necppterfc quodfecudum naturam fitj exped. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio codem Eorum qui nimiu funt obefi curatio, e ♦ luuenis nimium obefus agaleno cura^ . tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.clxxxiij Digcrcntia medicamenta codem Qn cibus cxhibcndus eodem Prædicendum in hac curatione.codem Vina his q fugicnda quæ ve peteda.eoi Nimis extenuato^ curatio. eodem Quib’ corpus eft extenuatum hi poft cibum lauandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Obftrudioneppofitistimeda codé Calculum ex tali vidu fi diudn’ fit gi» gnii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio code Cur oibus calculus infenibus non gi* gnatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Obftrudionisnota nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem Partiu quæ ægre reficiuntuf ac plufcm» . lu funt refrigerata curatio codé ' Eojçi quibus exiguum pputij deeft cuss ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo, eodem îslediocriter aftringetia fo.clxxxiiij Pforigencratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cicatrice cutemno eïTe fo.clxxxiiij Dealiis vitüs quæ cum fupradidis ha béant focietatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Herpetis amp;nbsp;Erifipelatis differétia. eox yiccru inæfuduate dna,vn. |
Curatio cois amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Herpetis curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera De nobili romana cui état in malleolo herpes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Cechria vn dida 8L queadmoeî oriat .c yicera qn^ fine totius cocochymia in partibus nafci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Reprimédi digerêdi ve tps codera Nô elTc reprimendumfi multum fît VI dofumfuccum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem. Q^ui fucci facile vacuent eodem Vacuatio in herpete fo.codé Acrochordonumamp;myrmecia]?! noua curatio' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^clxxxvj^ Quæ refici polTunt quæ non codé Varia gnata ciî pri’ oio nÔ eftent. co* In qb® amiftio pticulæ é qvtif fuerat.e* Pilivnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ fo.eodem Corruptio pilo^ et ftirpiu ad portion« liera vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera Notæhuraoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Huraoréexpeedétevidunofei codé Cuiufmodi digeretib’ vtedu.clxxxvii Cauêdacéqvaléterficcét codera PtiloBt curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera PterigiÔ quo a fâitatis hitu alicnu. co. P terigii curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codera De chalazio hypopyis amp;nbsp;hypochy* mate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem Hypopyo^ curatio iufti eodem Hypochyraatis curatio codé Si pus in oefis digerercplacet codé Quo loco diuidêdaccratoides codé Iris fîuc ftephanos fo.eodem Hypopyustrifariâcurarû codé Quéadmodn afearides amp;nbsp;cimynthes curentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.eodem FINIS INDICIS. ; |
INVIGTISSIMO, ILLVSTRISSIMO QVE
HENRICO OCTAVO
ANGLJtAB REGI, DOMINO HIBERNIAE.AC VVKt IIAE CORNVBIAE Qj/E PRINCIPIj
THOMAS LINACRVS
mêdicvs svys
SALV. PLVRï
Terum iam maicftatcm tuam Hcnticc Rcgum clanïfi»' me cogorexorare, vt cx inclytinoministuipfationc lucubrationibus meis fauoris aliquid cociliem. Quas em ad te nunc afferojanto æfedo magis q priores pa«» ________y trocinium tuum poftulantjquato fuerc ficut grauioris operæ ? ita vereorjne fupra vires meas .Affero ein nuc Galeni opus, in quo ille otöne quaeprie de medendo inftituitur,ration€m copie äitur^Opus plane arduuxt quod fiue id ob fubtilitate fuâîfiuc proli xitatêj mille iam annisi'nemo fan's latinene dicam ex tanti opis digni täte vertere(quodfciä}eftaggreffusjvt mihi plane dolenda Audios forufors videaturjquihadenusdefyderioeiuslpartimbarbaris qui Lufdam'ijfdem ç malefidei inuerßonibuSjpartim nudis rerum capi tibus Arabum quorudam arbitrio excerptis,omniçnonmodo ratio jiCf'quæ reluélatê leâorê ducereifed ctiä q liefitante quoquo modo inss hortari poflit orbatis :incubere funt coadi^Quod ipe mecu identidê reputanSjtentandum provirili exiftimaui,Kuqd ipe præftare pofs fem,quo fimul his melius confulcrcm;fiinul cum duas medicinsepar tisiprioribus lucubrationib^ tibi dedicalTem: no comitterem,vt vel tertiæ partis defyderio officium in tc meum claudicareuvel cu mub ti tibi pro feruata fanitate et debeant amp;nbsp;debituri fintino plurimi etiä fint,qui redditam fibifalutemtibi aliquando acceptam rcferat ♦ Itaç,
-ocr page 32-quag magnitude reino nihil me meritodeferruitjtamê quod quouis laborcinftanriacjnonlongiffimofalteminteruallo mealTequi poG» fe confidebam : detredandum non cenfui, potiffimn cumemagnos» pere cofolaretjquod doéli quocj homines primes noftros conat'-’ vc luti præludia fic approbarunt^ vtficubi/inhis quæ nunc paraui, vel tediotam longi op cris laïïus, vel difficultate alienis vcltigi/s femperinfiftendividus, humane forraffe more labenfacile fpcrcm æquos Icdorcs modoplura niteant, paucislquas ipe præfertim oc«# cupatus amp;nbsp;fubcifiuis temporibus ifta cudens, parum vbic^ cauc«# tim, nonirioffenfummaculis'*Qu^as alioquiiplas, quoi'tuo nomilt;» nequæafferimus, minus fintindignamoninhis modo,veruminom nibus quse fcripfero^proutvelabamicis ledoribus admoncbor,vej ipfeeas deprehendam^in eo quodfupercftvitæmeæftatui emacula!» rc.Interim Rex clarilTime^fincs has quoç lucubrationcs fub tui no minis patrocinio commendatiores exire. præfertim Ica non täame ïibi deftinatæ fint î g plane debitse. Vel quod ( in qua natæ funt ) au«« læ tuæ velutifætura fint,vel quod tuiquicquid vfqlaborum eft meolt;î . rumiure tibi vendices » Qui me tam munifice non vidu modo ftipé:# die alisîfed etiam amplilTimis munerib® ornas. Et alioqui'cuipo tius mea omnia aut debeantur,aut etiam dedicétur g tibi, qui fie me#» as quantuuis tenues lucubratiunculas æftimare foleas £ Cui potius medicus tuus hoc que fanitati tuæ confuli polTitjCofcram g tibi£ Cui fatiusditterarum ftudiofusipfe quicquidin his mufîïto nuncupcm/ g tibi Regum omnium litteratilTimof cum certe/non aliter erudites viros/fic vtfacis compleftcrerisjnxfi doftrinam eorumiipc probe p#» fpicercl £ Cui denitç Anglus ipfe aulicus ç tuus^nifi tibi di Rcgi
meo,^ principiindulgentiffimofQuo magis/his^cum totno minibus tibidebitavel verius tua fintîgratiam alfs» quamivclcx eo quod tibiomnino non difpl^
cent, parari patieris .Id futurum non dubito, 11 ca ( quod dixi ) fub inclyti nominis tui præfa* tioevelutimunitaâpu quot;nbsp;blicu prédire pmit
tas. Diuvale#«
asviuafçRe gumde* eus.
-ocr page 33-FO.I,
dimerhodu mconfcriba: ego fane tametfi tum vobis imprimis gratificari : tum vero pofte^î ros no nihil pro virib^iuuare ftudensî femp tarnen fateor cuâabaracdiftulimultis de eau fis5quas nunc quoc^ percÔmodedifturus
____ J deor,priufq id quod petitis aggrediar♦ Sunt enim ad ea quæ poft dicentur fane non inutiles. Earum igitur om Ilium ilia præcipua fuit, quod fruftra me feripturum timebam, Cum nemo pfopedixerim, hac noftra ætate veritatis inquifitio^s ni fit deditus5fedpecuniam, óiciuilempotentiam, et inexplebiles voluptatumdeliciasjomnes eoufç fufpiciant: vtfiquisfapientiæ quoduisftudium feftetur, proinfano hunehabeant.Quippe qui prima ipfamamp;vere fapientiâ,quædiuinaruhumaruq^rerueftfcié £ia,ne elfe quide omnino exiftiment.Medicina, Geometria, Rheto ricen, Arithmetice, Muficen, acreliquas id genus artes, elTequidê autumentjCæteruad finem earuftudio cÔtendendu minime cenfeat. Me vero ex bis qui me vnice diiigere funt vifi, nonulli fæpe icrepat quafiplus iufto veritatis ftudioimpêda, quafic^necmiliiipfi vfui: nec ipfis i to ta vita fim futurus .nifi SL ab hoc tanto veritatis indaga dæftudio defifta. Ämanefalutädo circueä. SL vefperiapudpotetes cené.His em artibus tum amariîtum accerfi, tum vero p artificibus haberi.nequaqex iis quæ in propria pfelTione fintconfecutiiNecj enim elfe qui de ea iudicent, vbi omnes totum dicm diuerfis ftudüs
-ocr page 34-|
METHO« MEDEN. GALENI franfigant. Manequidcmpnmes falutationibus publice occupati. inoîçinaliamunia difl radi.Vtiq^adforu elites,non exiguaturba. ad faltationcs, amp;nbsp;aurigas,alia maior.Iam vel aleæ vel amonb’, vel baJneis, vel ebrierati, vel comeffationijveldeinum alicuicorporis | |
|
voluptati deditus:faneno exiguus numerus. Vefpeh verqrurfum omnes ad fympoßapublicecolleai.Vbi,poftq vmofeimpleuere; no lyra, citlïaraue, aut aliud muficum inllrumentum circunfertur. quod ficut olim in eiufmodi congreffu tetigiffe honefturntfic cotra, ' ■’ noncontreftalfeadmodumeratturpe. Sednee fermones vlE hass bentur:quaUs in fympohis agitari folercyeteres prodiderut^nec aliudhoneflumquicg. Imoinuiccmfibi propinanr3amp;.de magniss tudine poculorum certant.vtpote inter quos Optimus cenfetur^no quiplurimis inflrumentis mulîciSjaut etiam fermone philofophi*gt; co vti tiouitt fed q multos,eofe^maximos calices exficcauit. Adeo mihi,man'e etiamnum ebrii videiitur ex his plcriq^.Nonnuili vero, etiam tam plane vinum olere; q fi modo haufiffent.Eoq^ fit, vt quOss ties ægrotare ceperint,medicos aduocent.nonquidemoptimoSj vtpotequos per fanitatemnofeere nunq üuduerunt : fed eos quos maxime familiäres habent, quicp ipfis maxime adulantur. Qui amp;nbsp;frigida dabunt,fi liane pofcent;amp; lauabunt cum iuirerint,amp; niuem vinumep porrigent. Poflremo quicquid iubebitur,mancipiorum | |
|
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtJC^vro , |
ritu efficient. Contra plane^ veteres illi medici ab æfculapio ohfgt; unâi:, qui tan§ duccs/militibus, reges/fubditis, imperare ægris voluerunt. Nequa^ vero Getaru,amp;Tibioru3amp; Phrygu,amp;Thra cum empticiorum ritu parere,atc^ obfequi.Itaç his^nô qui melius arte callettfed qui adulari aptius nouit,magis inprecioert.Huicc^^ plana omnia/peruiat^ funt.huic ædium fores patent.hic breui effi;« citur diues,plurimum(^ potell. huic difcipuli formofi a cubiculis, vbi iamfuerintexoleti traduntur. Atcj lioc,Theffalus ille cum ani«? maduertitnionfoluminaliis romæ diuitibus affentabatunfed ctia. artem tradere fex menfibus fe promittens îcomplures difcipulos breui comparauit.Si enim nei^ Geometriæ,nec^ A{lronomiæ,nesi qjDialetices, neq^ Mufices,necvllius denicç bonarum difciplinass rum indigent, qui medici funt futuri, queadmodum ThelTalus ille promittit, nec etiam longam experientiam, amp;nbsp;operum artis vfum defyderanttcuf non promptum fil,artem aggredi,ceu facile medi^ CO futuro f A t(^ hinc adeo fit, vt etiam futor es, amp;nbsp;tinctores, fabrf fummateriarii,turn ferrarii proprio magifterio relicto: in medici næ artis munerainfiliant.Naqui piéloribus amp;vnguentariis mix^ turas fuas préparant, ctia de primo loco certant. At(ÿ ob liæc/pfe |
LIBER PRIMVS FO.IL
medcndi meriiodinn fcribcrc fum cundatus ,Q_,uä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viri v
teres inceperunti SL pofterieorum,perficerefuntconati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olim
quidem^onparualis erat^eoru qui in Co atqt Cnidohabitabantj vtri videlicet,inuento:^ multitudinereliquos fuperarent.Q^uippe geminum hoc genus Afclepiadarum,adhucin Afia fupererat. deamp; cientenimirum quod in Rhodo viguerat^ Certabant cuhis hone# ftumilludcertame quod Hefiodus prædicabat, etiä medici qui Ita liamincolebant Pliiliftion,Empedocles,Paufanias Ähoru feda# tores, er anti^ tres hæ certantiuminterfenobiliumedicojjt fcholx, Plurimos ergo atc^ optimos difcipulos^Coæ fortunacontulit. Ab hoc,Cnidiæ. Nec tarne in paruo habenda precio erat, amp;nbsp;quæ in Ita lianofcebatur.At horumnemo,necmane-potentiumfores falutatUi» rus :nec vefp eri cenaturus frcquentabat* fed ficut Hefiodus cecinit, Nanç alium diuitem cernens cui deeft quod agatuf .Ipfe folum ver tit tauris îamp;feminaponit.Ita illiinterfe ppetuo certabantno vticp 33 de ar anda ferendaue terra.Q_uippe,quæ vt Afcl^iadarumgenere inferiora ; fic Afcreo poetæ erant non indecora. oed de Apollinis, Aefculapijt^arte tumexercenda: tum vero (empaugeda,acpro vi ribus perficienda.Nunc vero,honeftumomnecertamen intercidit» aut certe minimu eins inter homines adhuc fuperat. Regnat autem inhoneftu.nec eft qui hocauertat,aut Opernmalo ferat.De hac He# fiodus.Nec tibi perfuadeatiisdeuitarelaborem Dulcemalualte# 33 rius cuifit. Hsec emlis Cvt Hefiodo etiam diuinior poera cecinif ) ^3 Armatur primutenuisîfedpoflea cœlo,Admouetipfa caput,terris 33 Veftigiafigens^Huius h'tis ftimulis agitatus Theiralus,Hippocra aj temacreliquos Afclepiadas maledidis inccflit.actotius terrarum orbis theatrûinfuisipfius libris conftituens:inibiiudicatur,vin#| citç.amp; contra omnem antiquitatgipfe a fe viftor declaratur. Hæc faci^tumin eo libro quern de comunitatibus fcripfit: turn in fyncrc ticis.Q^uinin reliquis quoçomnibus/contumeliofus effenode# fillit.velutiin epillola,quam ad Neronemittii^his ipfis inter initia verbis vfus.Cumnouamfeélam condiderim,ÔC quse fola Vera, fit^ThcITaluS » proptereaquod qui ante me medici fuerunt omnes,nihil vtdepro# 33 diderunt,vel ad fanitatem tuendamtvel morbos propulfandos. 33 Pergens auteminopere,Hippocratesjnquit,noxiapr3eceptatra 33 didit.Aufus eft 8i aphorifmis eius .i.fententijs,cn fummo dcdecore 3 3 contradicere. di cum oftendat,fe in Hippocratica difciplina nec a quoq inftitutum:nec eius opera fub preceptorelegifte: tamennon veretur etiam talis cum fit, palmam fini ipfi tribuere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magis
aliquse efte meæ partes yidcntur,quaq4ias parum aftueti improvs
A.*’
-ocr page 36-‘“•-■metho;, meden. .. galeni
bos acerbe taxar etaliquid tarne contra hune,ob veter um contume^». ham dicere. Q_^uidimprobè,quse bona funt,calumniaritentas, vt, multîtudîni placeas £ Cum liceret tibi in veritatis contemplatione exccüerc,fi diiigens ciTcSjac veriutis amator. Q_uiditaruditatis= auditôçi çatrocinio abuterisj'ad veter um blafpliemiam£ Nurn pa«^_ temæ ar tis focios impudentiffime Thellale,indices medicorum lia tu€s£ Iftis fcilicetiudicibus vinces proculdubio, fine quid contra Hippocratêtfiue contra Dioclem,fine contra Praxagora^fiue con, traîfliquos veter es dixeris, Q^uin potius viros antiquos, dialo dicos 3 feientes qui ver a falfumç difcernere funt p erin, qui confess quens ac repugnans diftinguere gt;nbsp;qui demonürandi methodum a ' pueris funt meditatij hos inq indices in cofeiTumintroducito. his fedentibus audequippiam Hippocrate accufare. his pronunciatn ris aggrederc fcelefta ilia tnajbarbaracj voce contra Hippocrate,, priinumiiiud differ ere, no oporcere de hominis natura cnriofum effefDeinde,fi quis hoc donettmale ilium de ea inquifiuiffe, ac fal«^ fo omnia præcepiffe. Ergo,quis index eritt Nn plato/quando huic faltem/niurius effe minime es aufus .Ego vero,ne difcipulos quide eins refugiam.Non Spcufippnjnonzenocratem.Ariitotelis vero velrogem indicium fubeas, amp;nbsp;cu eo Theophrafti. optem zénonéjdê Chryfippum^amp;eoBt quihos fedantur quelibet, ludû cem eligas. Horum nemo vir audaciffime,Hippocratis de natura hominis feita damnauit.Q^uætumih^neclegiffe vnq vidensmec fl l^giffiintellexiffe.certe fi inteliexiffitiudicare de ij s^minime gem».. fi'um potuiffe. vf qui fub patrejnale lanas carpente in gyneceo fis' altus .Nec cm putes nos,vel egregium genus tuuî vel Clara dodri^' nam latere, nec Hippocrati amp;nbsp;reliquis veteribus^in furdo theatro maledicas. S ed qui fis, amp;nbsp;vnde venias, quo generc ortus, qua edih?' catione vfus^qua difciph’na imbutusjprins offende.at(ç ita Uicaü* cubi ifta.Verum illud prins vir audaciffime monitusmo effe euh» ûis in Vila benéinffïtuta ciuitate conceffum,publice dicere. Sed fi.
■ nbsp;nbsp;nbsp;quis virclarus eff quigenuspoffit,amp;educatione.tumverocrudi^
tioneconcionatoredignaoftenderediuic dicere permittunt leges. TujCu nihil hoi}t offêderé habeas 3 audes tame homo fordidiffime Hippocrate accufare.facifç i nugaciblibellis tuis græcos federe iudiccs.fers ante ipfe fcntetiä,nec ilioijtexpectas nbsp;nbsp;palmä tibi ipfi
das,modóde omnib’medicis;modo deomnib’græcis.Hec enim infignis audatiafapiêtiffimi fcilicet Theffali eff jOes fe medicos vis» . ciffc.Scd fe ipfo litigatorcp feipfo agonotheta, fe ipfo indice, poff . hos etiareliqnos græcos in certatne prouocaffcj Rhetoras? Gccm
-ocr page 37-liber primvs
FOJIL
metras, Gramaticos, Aftronomos, PliilofophoSj Inter quos coa? ftitutu, ac Janifici elocutioc vfum: cenfuiïTe fe omniu primum elle, Q^uippemedicina/ireliquas oes artes præccllere^fe verotaedicos oês fupcraire.qlt;f vnu forte fortunarccte coUegit. Sienimmedicina/ eft omniu artiupreftatilTima .In ca vero/TIielïalus primas partes optinet î vtiç/omniuhominu itafitprira^. Ac Socrate Si Lycurgû præcelIatjCæterofc^ oes quos Pytliius, vel vt viros bonos : vei vt fapienteSj Vel vtmufai^ miniftros, vel vt louis famulos, vel deniç vt alioquolibetmunere dijs gratosJaudauit.Agedumigitur Tlief falo Iiymnos de cætero ocs catent, fcribatc^ victoriæ carmina. T u publicu orbis theatru conllituatur. acceditoqp aliquis q canat^u q intextrinafit altus,vieille Demofthenê, Lyfiam,amp;reliquos rhamp;s toras.fuperalTe Platoné, Socrate,^ cæteros pliilofophos» Palma eripuilTeLycurgo, Soloni, amp;alijs legiflatorib’.viâorcmdeniç totius hominu generis coronatu elTejrhetorujphilofophoi^jiegif. latoj^.Nafi georaetraSjetiagramaticoSjac muficosjnominati poft 2 t^os titulos comemoreïcotumeliofus inliomine videar.vbi enim f
Lycurgus, Solon. Plato, Socrates, amp;nbsp;Pythogoras dantman^îNu puichruetiäfit3Hipparclii,ArcbimediS5 Ariftoxcni, Ariftarchi, SL alioi^quorudam id genus meminüTe, nullius precij hominu vc ThelTalus dicetf Sedquis tätifpiritus poetaexiftet,quiliæccanetf Q_uis dabitur Homerus^qui exametro tono häc Theftali vidoriä celebrabitf Aut quis lyricus qui veluti Pindarus, alte in dithyram bis tonabit£quilt;^ ficut olim bacchitita nunc ThelTali præconiu ef^ feretf Anhorupotius iiuUumrequirimusf fed eogt quiiäbos feri^ bunt, Archilocu alique, aut Hipponaftetaut ex tragica feena quo-piä.quilichominecopelletfQ^uiefccdummiferrime,!ftratistuis. JMac^ baud vides,quæ teputas noffe probe. Horeftis mihi fomniu narrasTheirale.Q_ualenâidtheatrûeft,inquotuvinces HippOii cratêfQ^ui indices erut, quina premia proponentfVis neprimu/ platonis fuffiragiulegam’ .FortaÎTe em,hunc indice no reijcies. At® qui iile Hæc ad verbu ait. Animæ igitur natura^apte putas intelligi pofte cognita totius natura.Imo,fi quideHippocratiex Afcle*s piadaru généré fides eft habendatne corporis quidem natur^abfq^ hacmethodo.Rede ais amice.oportettame,cuHippocratefermof ne coferetes :nü cn eo cocordet,æftimem®. S ane quide.Igitur de na#= turacofyderarc;quid eft qcf Hippocrates redaej ratio dicittNnad . hunc modu de cuiufc]^ rei natura,primniUud perpendi oportettSit ne de quo volum’ vel ipfi feientes efte:vel alios facere feietes poftet fimplextanvarias fpeties liabes.Moxfifimplexfit,facultase?æfti
ce ce ce
cc
I-
metho; meden, galeni
53 mäda eft,qua videlicet ad quid agedu optineat^aut qua ad patiedd 53 ab alio fit fortitu.Sin plures habeat eiufmodifpeciesî i]S enumera 33 tis q(f in vna feceris,id in vnaqua^ exigere oportebit.Nepe,quid 33 iftafaccrepnaturafitaptajVelquidabaliopati.Audiftinvirbonc, Platonÿnnili metbodo animæ natura inueniendä elle cei]^fere3 qua corporis natura Hippocrates f An adliuc vis,multas hominis di ftioncs ex multis libroi}t eius locis deligam.iquib^ille,Hippocra teomniu q antefefuerut3maximeadmiraturf Anpotiu^cuid alibi Hippolt;;» fecerim: CNepe in eo opcrçi quo de Hippocratis amp;nbsp;Platonis pla citis difterui J illuc q id fcire volepremittä.vbi vt arbitror^clarifti* meoftedimusji plurimis maximifçreb’ horn hominû inter fc co fenfum. A tç alio me cofcrens, alia tibi aduoce in tefte cætu.Nempe Peripateticu.q amp;nbsp;ipfe,Hippocratis phifiologiæ principiaconfir«» matfp_uin de hocquoç^dituame inalijs cometarijs elEQuogt vnus,de elemetis fecûdû Hippocrate infcribitur.poft hnçalij tres de têperamentis. mox,alij duo. alter,de inæqualiinteperie. qui etia ad traftationé de toperametis ptinet. Alternde optima corporis cosf ftitutione.Deinde etia tres de naturalib’ facultatib’. Hos i?itur fi quis legendäre pfpicietjrationu Hippocratis denaturaAriftotCs^ le interprété elle. Q_uin etia de morboijt difcrimine,quot h^quicjp fint3ac de fymptomatis pari modo, præterea de horn vtrornt^ can Q^ueliips^ fis,primusomniuCquosauditunouim’)Hippocrates,rca:eprinci pocrates pia dedifte videtur.poft en vero,Ariftoteles late ea eft iterpretat’. prim’ iiiue Hæçita elleitelliget,qui comatarios noftros3quos de fingulis ho«« netit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ru fcripfimus,legere no grauabitur.Q_uare,fi Peripatetici iudicin
exercebutî Hippocrates arbitroryincet.Tlieftalus^vtiuerecuduSj etipudens eijcietur.Sin Stoicis in|cofeirum admiffis,iuditin pmic* tetunex i/s piacitis quæ ipfimetftatuûtJHlippocrati pahna dabunt. C^uippe calidum3frigidn3ficcn3amp; humiduîprimus Hippocrates inuexit.poft en,Ariftoteles,euidêtidemoftrationeafteruit. Eadem Chryfippi emuliparata en accepiftentjminime funt obluftati.Sedl omnia?ex hoix mixtura côftare confirmant. Atcç hæc inter femutuo agere3ac patij artifice«^ natura efte.ola deniç Hippocratis dogma ta denatura,recipiut.nifi qd in rc tenui,eft iiiis en Ariftotele difté# Hippo. nbsp;nbsp;fio.Q^^uippe eu rede Hippocrates affirmer t totumcorpus effejVt
græce dicitur o-iSattvo vp «aî o-vf^oup qua û cofpirabile amp;nbsp;cofluxile dicas, omnefq^ animalis p articulas mutuo a fe afficiirccipint quidem hoc iKfPorfcitt. 1 vtricß’.deffidet i eo,qff Ariftoteles/qlitates tatni fe mutuo trafire/oni nino(^mifceri.ftoicÿio has modoffedetiâfubftantias ipfas exifti» méti^od ante hoc definite,medico fupnacun fit,quqdç admedi*
-ocr page 39-LIBER P RIM VS FO.IIIL
cinr op’ ab Lide nbsp;nbsp;nbsp;tätu cocedant ea quæ ab.Vtfif*^ fut demoftrataj
ite qd qlitates virtutefcß i mixtiSjtotæ lint totis pmixtæî.hæç/amp; ante a me fut demoftf ata: 8i fi res pofcet nuc demoflrabutur« Q^uare Platois «Si Peripatetico:^,^^ Hoico^ iudicio, Hippocratis phyfio logiæ/viâoriadabit, Imo veto/ex phyfiologia/oes q iä côpiiêfi fapiétiæ ^feiïores fut, oiled ut,nemini fas cire,morbos cömodecura • re:qcorpis vniuerfi natura no pfpexerit.Nuqd igit,fi de palmafub ho^ fapiétiæqjfelToJjt iudicio, ccrtalTet Thelfalus, vicilfetl Qu^ois fuae pliyfiologiæ Hippocrate Authore habet. Q_uid aut fi Geome tris, Altronomis, Muficis, aut Rhetorib^ iudiciu cóccdetf Putern’ nehos,Hippocrateptermiiro, alij vllipalma daturos {Ego fane,nec aliu quêuisiprimas elTelatuj^ arbitror : oimcj minime ipudetilTimu Thellaiu.vt que» nemo Geometria.Aflronomia, Mufice,ac Rheto rice magis dehoneftar it.Itaç apud hos^i paru amico Tlieatro certa uerit.V eru hos fortaffis i Theatru minime Iducct.vtpote,quos ipfc prior îimicos reddiderit.fed his fapietiæ æfelloijt dutaxat, q in dia îeélice futpcriüb vt q vere falfæcçofonis iudicadæ facultate exercuc rinthudicu partes cdcedet.Atquifi Platone, Arillotele3amp; Chryfip pu,ceupa^ 1 hac facultate exercitatos träfibim’tquofnä ÿo alios U ueniem’t Quar^fi nec alia^ artiu^felToresîiudices admittetjnec g indialeâice/cæteris oib’ fapiétiæ^felTorib’prælliterutîiUifuffratf gabunt .q täde erut, q eu vieille iudicabutf q illifreques Theatrû co Ilituentf Qui viétorë renûciabûtt Q_ui denilt;^ coronabutf’ipfe vide licetfeipfu.id q(f in illis egregijs libris fuis fecit.î quib^feipfuiudi cauitj coronauit, declarauitc^. At fortalTis^illud fibi gloriæ meoriaeÀ itef hoies occafione forejclt arbitrat’îfi optimis viris lacelTitis, ’ nos fibi refpoderc cogeretfVe^ ita,amp; zoilus celeber clarufç fit:qui homeri Ilatuâ flagellauitjamp;Salamone’xq loue eft imitât’.reliquat^ flagitiofoBt hoïm no exigua turba. q vel meliores no funt reueriti : vel in'deos ipfos fuerut çotumeliofi. V ei}t hi,no bona de fe opinio«’ né reliqrut.nec emulac qfqß copos fit mentis ,nec Homeromaftiga zoilujnecdemété Salmonea. Quauis maledicis_,zoii’ î admiratioe fit.amp; Salmone’ facriligis .Sed qd hos memoro» Cu amp;nbsp;q loculos pci du^fimiliapditoJÿ: ftudiaj^ ^ditores ^ditojgtjfufpiciât.Nec ellær«? fus qfpia, q ^priû cætu i quo palma mereat defyderet. Adeqfi Thef falus îter coquos^tinâoreSjlanificosjfutoreSjTcxtoreSjac fuUoes de victoria certas ifcripfilfetivti^^Ä retulillet de Hippocrate viélo riâ:amp; nemo noltru eirepugualfet. Nuqcu oes hoies indicés facit, ex hoi)i autnumero fût amp;nbsp;Plato,amp; Arilloteles, amp;TheophraIl’, Chryfippus:neqqoépûftûfol’feret.fed alicui fortaffis ^uocare ad aliû indicé iiccbit.Q^uâqem Hippocrates certarejCÛThclfalojVt
A.iiij,
-ocr page 40-metho; meden, galeni
pote îdigno fe^nolet.At forte Erafiftat’ no negligetj multo^ mmus Hefophip.atç his etiamin® Afdepiades,alij(^ multi junior u mes# dicoç^jquib^ eft ad cotetione natura^pefior,minime impune abire cotumelia fînêqq pariter oés græcos TlielTalus afpgit, fed ^dufto in mediu hoiet oés ei’ libres craffilTima ignoratia refertos^græcis oftédér.qtotlibris fcriptisjamp;totnugaciffimoi^z. verfuumilib’effu fis : nufq î vilo opem fuoi^ demoftrationé vlla affcrie tetauit ♦ f ed tylt;« rani ritu duos tatu elfe i oi vidus ratioe morboSjiubet. Nepe fiuxu, et claufummo îtelligens,fe differetia quada morbo^ dixüTe.quâ vticß prifei ( vt oflendem’) ^be nouerut. Cxteiû^emo ta rudis f uiçvc dif=-ferétias morboB^iipfos elfe morbos putaret.acremedioçtidicationé ab ijs fumcvet,fubftâtia ipfa ptermilfa. Atq hic Theflalipaiu’ feilicet error, que vel puer î fimpliciorib’ difciplinis altus: ftatùnaduerteret. Hic inq paru’ error, eo infoletiæ liomine cuexitîvt magnu, pclarii aliqd lueniiTcjfe putaret. Perinde,ac fi qs/cû omne aial ratioale efie, aut iiTationale dixiffettno aialiu differentiasîfed aliud qppiä dixilTe fe putaret, Cû feilicet huiçiilud quoç firailitcr fit didu, omne aial mor taie eft, vel imortale.Quippe,oppofitio quæ i fingulis differétijs nœ taturjconiundajdeoib’ fpecieb’ dicit. Omne cm aial,aut manfuetu eft: aut féru. Omne aial^aut pedatu eft;aut apes^ Omne aïal,aut cornu tuîaut mutilum. Nec eft iter differêtias iuenire oppofitione vlla, quae fit altera præftatior^aut potior, nec quæ magis oib’ infît pticuiarib’. y eru,no couenit,cu de aialiu numero quæritur : vna differentia^ op pofîtionérefpoderè. Hoc cm pado duo crutaialia^vniuerfa.nec vUu magis rationale vel irrationale î q mortale vel imortalcj aut feruvej maïuetu autreliquaijt oppofitionu quælibct.Quod fi quis,differetijs omiffis, ficut plane ratio exigit : equû,boué,canem,hominé, aquila, apim, formica, leone, ouê refpodeat,reliqua(ç oiaper fpedcs ani«! malia conumerettcoftat,huc,quærêti quot fint i totu aialia:rcde refpo dilTe.Quin^î multa fermone aialiamemorct,tcftetur(5 enumerare fe oia no poffeîficquoc^ comodilTimercfpoderit. Similis agitata qftio de morbo^ numero amp;nbsp;oib’ antiqs medicis eft ♦ alijs fepte ecs î totu clTéaffirmantib’.alijs plures his^pauciores ve dicentibus. oibus ta* men ad fpecies quæ in fubftatia, non quæ in differentia effent, refpc:* dum habentibus .Nemo enim ita erat indodus,aut logiep fpeculatio nis rudis ivrdifferentiä fpecierumipro fubftantia/loquêdo vfurparet. quemadmodu ifte qui e gyneceo exiliens,tantis vins malediciti Ipfe necgenus Habens quodreferat,neceducationé,ncceruditionê', qua* lernillorumquifcjiQuorum alius Ariftotclis, alius Platonis, alius Theophrafti,aut deniq^ alterius cuiufq eorum qui in logica contépla done f uere exercitati familiaris fuit. Veluti igitur rogat® quifpia^quot
-ocr page 41-LIBER PRIMVS EO,V;
fint in Vniuerfum elcmenta, fi duo ca elTc rcfpoderitrCquippe aut vo^ cale omnino: aut confonans elle quicquid vocis fit elementum) is,ve tu quidem dixerit : cæteru,ad quæftioiienon rcfpondent:ad eundem inodum arbitroijfi quis omniu morboru numeru compvebendereftu dcns Î fpedem quide vllam morborum veluti phlegmonciij fcirronj vel tumore, referte no curehfolas aut different!as memoret,fiuc^Iau fumamp; fluïdum, fiuciarumSi denfum,fiuedurun!et molle, fiueaflri äum 8i laxum, verum hfc quocç dixerit.minime tarnen ad quæftionê refpondcrit.P rimu nanc^/in eo error eft, quod non omnis differentia generi addita /ad fpeciei coftitutione aliquid conducit, fed quae, ex ge V ncris^priadiuifionenafcitur. Quippe/lisedemu different funt, quæ ' fpecies coftituant.reliquæ omnes/alienae.Etenim/animalis .ppriæ diff 5? 3^ ferentise funt, mortale amp;nbsp;immortale, rationale et irrationale, manfue«f tumamp;ferum, aliaq^ id genus. Molle veto ac durum, graue amp;lcue, raruamp;denfum, magnum et paruum,animalis differéti.« non funt,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
fubftatiæ. Itat^^etiam fi cum animale vel molle vel duru, vel denfum vel rarum, vel magnum vel paruum componas î ad fpeciem conftituê dam niliil fane contulerint.Sin vel rationale amp;nbsp;immortale, velratio#gt; nale amp;nbsp;mortale animaliadiecerisiefficit iam illic deus’.hichomo. Ita veto amp;nbsp;firationalianimaliduas illas differetias addideris, quæfunt greffile amp;nbsp;bipes:fic quocp fpeciê quampia effeceris. Nempc hominé.
,Vnde fieri non poteft, vtvlliusreifpecificas differ etias inueniat, qui. tam/diffinitióefiue fubftantia? oratione, ad vnguemnociicumfcrip^-ferit. A lius deinde error incidere folet his/quibus parum exercitata ra tio eft. quod cumvnam aliquam differentiarum oppofitioné/ïnuene=* lint ; fpeciem aliqua propofiti generis/fe putent inueniffe. ceu paulo ante/de vods elemcntis eft diftum ♦ Siquidcm,qui vocale amp;nbsp;cofonas dixitinon dum omnia humanæ vocis elemêta dixit,fed duas tantum primas amp;nbsp;generales differentias. Quod fi vocales rurfus inlongas, breuis,mcdiafqp diducens, turn confonantes infemiuocales, amp;nbsp;mu«s tas, itemvp tumlongas, turn brcuis vocales bifariam, medias veto trifariä,fed amp;nbsp;mutas primu in afpiratas, tenues, ac medias, dein rurlt;f fustripartitoharumfingulas, mox femiuocales propria fnefruftra mulris morer^feftione fecetnta quatuor amp;viginti elementa vocis quagræci vtuntur, inueniat. Quippe^idtantu dixilfequodelemeto^» Turn quseda vocales fintiquædam confonantesjnon dum omniu eles* mentor urn artifice, aut plane fciente auditore reddidit. fed fi quis/vbj in longas,breues,d^ medias diduxerittadiiciatduas eircbreueS;,Ne«f pe £ Ct 0 5 duas præterea longas, «, et Tres vero medias a, i,u. fic fane/artifice auditore de omnibus vocalibus effecerit. Itemcj de con«« lonis ad eunde mod«» Itide,fi quis tradere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numero inftif
-ocr page 42-• METHO» MEDEN. GALENI
Plato î phi
tuatj Quot ij invniuedum lint: non debet arbitrerais in prima Hatim differetia fubfiftere:fed diuifa ea^cedere,donec ad aliqua infimaru fpecierdjdêquæamplius inaiiadiftrahino poiTitjpueniat.Id vca ro^ hand cuic^ fit proptd/ed ei dutaxat q indiuidëdi arte magno«» pere fit exercitat’nntelligerepoteft piimuis^qoialegriTe voletj q de eo genere methodi in principio Philebi a Piatone fut prodita. Dein,cui Sophifta Politicukgiffeplacebit. la vero diiïiciiior adhuc res vidcbit^fi quern primu Ariitotelis librudc partibus ani maliu relegiffemon penitcbit. Conatur em/n eo iibro^ omnes anvgt; maliudifieretias enumerare.Atvbimultas dubitatioes mouit: vix
AnÜotclcs fufpeftej ac timide pnutiare qppia audet. Poft hæçcu Ariftoteles, et Plato tatam, tac^ difticife rem efte cefuerint, genera/in proprias, difïerétias exafte diuidere;ac poft hos^TheophraftuSjdialij philo fophijrationêabfolueretêtauerintjvtpoterieapudipfos quidê fa»« tis adhuc coftantediomo audaciffimus Theffalus /abfoiutCj citracÿ vllam ratione adhibitam ^nutians, crededu fibi cenfet, duos in to turn efte in viftus ratione morbos .pfertim fimplices,acprimoSj di veluti elemetares .Nä terciu ab his ratioe gignic. ex amoob^ copo fitu, Atfi vlla methodo hæcficutiaaas,iueftigafti;cur hac nobis nd dixiftifSedcotra plane,quap grauitatenomis qd? ubiarrogas ho:* mo temerarie,at(^ a methodo a/ieniftimc,rem ^nuntiafti. Qui ne principiuquidemipm vnq attigenSja quo cœpriiçnecefte fi^eums quireâecuiuflibetreifpecies et diiïerentias iitinuenturus ♦ De re , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;em qualibet puerivnu principiu optiinu.Nofte id oportet, de quo
propofitaquæftioeft,autprorfus eftaberradu. Piato^quodaloco
Inoire dif ait4Moaddiuidendummodoquiduis,abipfaqfitæreieftentia'no quirenda, bis efte inchoandu cenfens:fed etiä in omni difquireda reieiufmodj quod prim» femp principio vtendu»Ergo/hicquoç arbitrorpar crat, vbi quid»; cipiu. morbfit, qd fymptoma,amp; qd paffio,diligenter prius dixifles, ac dein q coueniat différât^ iplo^ fingula diiîiniuift’es :fic demû téta* * re in pprias ea differetias diducere,fecudu caquam fapiétiæ ,pfefto res tradidcrutmethodu.aut fi qua potiore ea,q ab ijs pditadt, exa ploraftesîhacipam prius aftruere.tuillcf oftedere.acgræcos docc re, hue q in textrina lit altus,fuperafte Ariftotele, di Platone^in mcd thodislogicis,humoafflixifte Theophraftu, amp;nbsp;ftoicos in diale«» fticejclariftime oftedifte oes eo^ feftatores ne primos quide mot bos, qui eftent,nuqnouifte,dico di Herop hilum illu dialefticu, di condifcipulum eins Philotimu,amp;præceptorem eins Praxagora, qui ab Aefculapio origine traxit, di q eu his,di ante hos fuerût Era fiftratu, Diocleni, Mnefitheu, Dieuclien, Philiftione, Pliftonicu, ipm deni^ Hippocrate. Porrc^fimpliciyerbo dicerc;oes in. viftu
-ocr page 43-LIBER PRIMVS _ FO.Vi;
morbos elle duos ;no mcthodojno dcmonftratione? no ratione vL la^babilijnonlcnimetoaliquojno alia reprorfus adliibita,fterq Quis docc . eiufmodi in veteres blafpliemia;idfacere/mperantis hois eft ^non at Si qs im»«’ docétis.Efto verotaceas;qualogicametliodo infiHês, hæcinuene peret» ris ♦ at c^:rte,vnde falte de ventate fermonis iudicallij adhibitd ali^ quid oportuit.Nainueniedi ei’ qd qrituf, logicæ metliodi faculta têpflant^Atquæ fideliisfaciatquæredefuntinucntaiduo funtaplt;f [Duo clTe omnes homines inflrumenta.NemperatiOjamp;experientia. Quip#= ßde inuetis pqad eum q intcrrogaueh^cur huic febricitanti/trigidæ bibedæ po faciant« teftatem fcceris: duplex refponfio eft. alteraquæ ortumjnaturacç fc brisdocetjacdemorbo^çt tpib’ dilferitjtuad eudemodu/aq frigb dse natura explanatj.vbi hæc^pofuitjconatur docere in hoc mor^s boj atc^ hoc teporejaquä frigiàâ cogrua remediu elTe.altera^de nul lius ho^ natura foUicica;ad expientia confugit. Neinpe,qlt;f in tali morboaatçtéporejfæpefrigidâpfecifTéîvidit. Debebat igiz opbgt; nor amp;nbsp;Thelfaius^vci experimentuîvel ratione affertiois fuæ occa.« hone adhibuilTeaio ficuti tyränus imperare,ac fibi citra demoftra tionecredendu exigere.At qua inquiu^audire demoftratione po#s ftulas £Itaemcotraa'nterrogätei^{cd3.tores,ISLecpid iniuria. vrq nee eo vnq puenerinüvtnotione demonftrationis teneret, Cu nec GeometriâjnecArithmeticêjnecDialedicê, necRefofutoria, nec deniç Logica vUä fpeculatione attigerint. Quocirca^efpondeos dumhis itaeft.JMimis fero,qd demonftratiofit,difcere poftulatis. : nec fieri poteü^vt breui tepor^fp eculatione, quæ fubtilitate mentis defyderatailequamini4)fertim,quinec fubtiles rationes audirefi. tis allueti;amp; peruerfi in diuturno errore verfahr Sed iftos mitta« mus.vt q ne intelligere quidem,quæ verc difeiplinæ fint, valeant: nedum ipfas difcere,aut rede iudicare,Nos veroyna cum ijs qui exercitati funt. Si demonftrationem intelh'gunt, Si natura fapiut.
■Cnetjenim Theffalios afinos docere profitemur) adid,quodpro ^.pofitum nobis ab initio eft^ccingamur.acftatim^'nacumipfame^ qcf ab il#
'dendi methodo tradeda:etiam caufas ipfas, vnde errarint p^^riepV^ cx ijs, qui tradereeam funt conati, exponamus. Q_nippe^dfir:?)|-^^^ mioremveritatis fidem^onparum conducere videtur id quoc^. * Aeprimum quidem^llud cauebimus,ne fimul de ambobus^tu me^s thodo/qucrationenitituntucxpericntiailqueratioe novtit, aga^s De quarc:^ mus .Non em de omni remedio^ inuentione,nüc loquiflatuimus. medio^ in fed tantum ea/|uæ hæc methodo explorât, ita vtic^ yt de empirice uentione in ipfaîamp;anobis/inalioopereefiproditumîamp;abipis empiricis plu hoc ope fit ximum, claboratum,Atç ytinam rationnes omnes medici^pofitu adurus.
-ocr page 44-METHO. MEDEN. GALENI itapremerêtjnec experientia^amp;rationeiniïcerêc.atc^m vnucofuu derêt. fed qua vtraeç vim habeatjquätucjad ppofitu artis fine con Metliodo ducat, feorfum traäraret.atcj ppenderet. Ergo,methodo qppiä ings» aliquidiuts refeiuenitecp,exaduerfo opponit cijqtf ertfortuitotemerec^fepe qrere, quid îire.Eft aute id/:u via quadä,amp; ordine.ita vt in difquifitionqaliqd fit, primûfit,aliquidfecudu3amp;:tertiu3amp;quartu.at($itadereliqs oïb’ deinceps,quoaddcmu/adipm quod ab initio eft ppofitu, fit puen^ ta. Ac empirici quidè/ra-tionabiliter ingénuec^fatétur.necinuenien di,necdocendiapud ipos efTeneceftariuordine. Na nee arte vUa rationeuc/experientianitiamo vnius fortune fauoreM ca quæ q^» Reftemoli ritinuenieda.,requirere.Qui vero ratione, inuentiois'fuæ autho.^ entib’ me^= rem ftatuerutjac ordinêivnac^p viam q ad fine ducat^^pofuerut: his thodum qcf fuerat qdem neceffariü,a primo aliquo aufpicatis, de quo inter oës fit initium. hoies coueniretïfictranfire adreliqua. Cæte%hanc ratione non fe.lt; quitur plerac^ medico pars :imo principia quoq^ ipfa cÓtrouerfa fumit.nec illa/demoftrationecofirmat.tumadreliqua/fimili modo Cur magna; tranfitjlegi flatoi^ritu fan xiens verius-.qdemoftrans. Quæ omnia/ medicoru inde adeo his acciduttquod nihil prius de demoftratione funt me^i ps 1 method ditati. fed fimul et inqfitis infiftunttôi ad eo^ fidem,demÓftrations do medédi nbsp;nbsp;nbsp;audet.Simile pfeâo quidda his moliehtes, q fphera, aut cubu,
tradêda er 3-nt cond aut cyhndru, aliudue id genus metiri aggrediuntur cum rarit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tame ois geometricæ, ac logicærationis fint ignari. imo vero nec
cubitijpalmiucjautpedismenfurapparatahabeatjac deindeijs q vel demonftratione ab ipis exigunt, vel tacere cenfenturafeuntur*
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veluti em in illo ridiculus fit, fi quis redaguli tfigoni, cuius altejjç
(exempli caufa) latus Icircaredu angulûlquiniç fit pedu, alterum duo dccim, dicat, ar earn non effetriginta pedum, fedquadra?inta,' nec eius rci/demoftrationem vllaafterat:itahicquolt;^/ridicuïus eft, quiqcqaffirmatquoddemonftrare nonpoffit. Ergo,ficuti inde^ moftratioedetfiaguloCnecj em recededunobis ab exemple eft, q indoctos iftos methodicos/adifputatioenoftraiaabegimus) ifm quod ppofitum effiex duabus his ppofitionib^ colligebatur, vna q fpatiu id,quod lateribus pedu quinqi. Si pedu.xij .cotinetuf : fexa^ ginta pedu effici dicit, altera, q triangulujdimidiu eius effefpatij poniL Harum vtraç/rurfusvtdemonftrationis fidem reciperet: alijs propofitionibus egebat. Mox illæ/alijs,quoad peruentum ' ad primas effet, hævero/nec ex aliis jneeper dernonftrationem^, fed ex fe fidem faciut; Sic arbitrer Si in his omnibus, quæ in medilt; cina demonftratur, ad primas Si indemoftrabiles propofitionesgt; Ctquæexfefidemfadant:omniaeffeperducenda.Acfi omnes^dc -
-ocr page 45-- LIBER PRIMVS . : nbsp;FO.VIL
mcdêdi metliodo fie dicere'aliquid inftituilïent; prorfus fîcuti ittr Ahtlimetic-oSj GeomctraSjCtlogïflicosîita intetipfos quoçcoue Q.uafone nilIet.CLuippe^apud quos/difccre ab ipfo ftatim initioiieet^quid Geometræ quoc^nominejquo vfuri funt^îgnificetur. C^uas præterea propo vtuntur» fitiones indemonftrabil.es (quæ axiomata yoeant) ad difceptarioss nem fintfumpturi,Velutiftnca,eflelongitudinem cirra latitudinq.
S up erfieiêj quæ logitudinem iatitudinêcj^ tantu; hab eat, Et tnagulu c ’ gt;'. r elle hoc^quadranguln illudjacreliquaad endcmmodn,Âbijs^vbi «■ axiomataeiufmodi/vfurpandafibi eile prædixerintjqüæeide funt æquahajintef fe elle æqualia.Et fi æqualib’/æqualia fmt adiefta, to ta fore æqualia poftea/lemonftrare theoremata tentant,Nihil ext» traeaquæaprinGipiopfuinpfefutadijcientes,Pleriq^tamen medî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T
co^jficutipefeis Hiero chariftimepinterrogati vndena principf^‘ um inuêtionis fuæ fumpferintitantn abeftyt mdemoftrabiiia prin cipia 8L q oibus hoibus in confelïo fint^ferat’,vt nec quo fibiipis côfonarefpodeantj inueniatifcd furfum ae deôrfum,euhpi more agatur.cotraria quif(ÿ inprogreffufermonis^ ifs quæ ab initio fta tuerunqafferentes.Siquidemfapientilïimus iftèTheftalus^cu apss In theftalu parentes eile comunitates dixiftetîpaulopoft,non foium no ' alium quêqprioi}t medico^ vidifteeas afteueratfted nec ipfumf qui pris» inus eas peperitThemifonê.Huius nacjviïius elle monftrofas ib ias comunitates fatetur,ceu patris legitimos fiiios. Poft lios yero, quifeeuti funt omneSjdê inter fe/5ê ab ipfo Theftalo diiïentiut.nec tafdêcomunitates tradêtesjnecomnino interfcjvelin vnb cocor dâtes.idquodfæpenumero tibi, ipfis etiam methodicis præfenrL ‘ bus,oftendi.fortaftec^ aliquando maius otiu naftus^dè inConftatia coi^t feriba. At(^ nûc tantu faite ad re^pofitamfumi expeditjOpors» tuifle eos pfertim feâæ authoresîexpofuiftepriüs^de qua re hngû Quæ empi lanominadicivellet.ficut empiricifaGiunt.qniapparere ea dicut,]ficiappare quæ fubfenfumcadut.nofciveroaquæ memoria tenentur. Appare j-e qnofciq re fimui et nofci, quæ 8L ante/aliquado fub fenfum veherunt: amp;nbsp;nue lîï appare fimiliinodo veniunt.Numigitur/itaipfi quot^/apparere comuniîî fe ta nofeî rates dicutjGeufenfucognitas.Andêquæratione copreliedim’ap dicat, parêtianominat. Empirici nac5,no adeo coceduqqcq'ex his quæfo Duplex ap la ratione nofei videntur, apparés dici. Rurfus,vetercs pliilofo “parétiu ge^ phi/iuplex efregen’apparétiûdeccrnut‘.vnu,q(fipi empirici cö^ n’a veteris probät.Nepe eoi^ quæ fenfu aftquo nofcufur.veluti albi5nigrij du b’ phis fta^ rijmolliSjCalidijfrigidijamp;fimiliu. Alternindemoftrabiie. eorum tuigt; nimirum,quæ intelligentiæ primo occurfu patent. Veluti/juæ eide Àxiomatn ’ futæqualia;eainter fe efte æquaJia.Etfiæqualib’æqualiaaddaturt exepla.
-ocr page 46-METHO. MEDEN. GALENI
tota xqualia Ecri, Etfi abæqualibus sequaliademas ; que reflant æqualiafore.Huius cflc generis aiut.éê quodnihilcitracaufamfit:
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;quod omnia ex ente quopia.Et quod ex eo quod omnino non fir,
nihilfiat.Similimodojperircnihilinidquodprorfus nofit. Item quod aflirmare vel negate de quoc^p fit neceflc. aliacj id genus non pauca, de qbus in logicis traflatibus agitur .amp; ipfe in cómentarijs Scepticogt de demoflratioe qua potui, dixi clariflime. De his,inter ciufmodi dogma, .principia^cuiufmodi logicanucupamusjquidamphilofophorum contendunt,at^ambigunt.Hitamen4iactcnus faltemfunt modefli, quod omni demonftrationi fidem fuam abrogant.Intelligentcs (ar bitror 3 taetfi id non dicant, illud faltem fe certofcire, nihil omnino In methodi demonftrari polTe, fi logicis principij s fides no fit adhibita. At^qui cos» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coufc^ rudes amcntefq^funüvtnc id quidenynteiligerequeat; hi,dc
monflrare quidem conantur. Cæteru/juæ qualiaue, aut quot demo ftratiois principiafinttnec nofcere, necquærerevolut.necaliudo cente audirc fuftinent.Sedabfolute pronûtiant,ôi verba loquutur, qua;nec qd fignificet,ipfi dare explicate valeant.Merito igitu^cOi* rumcmulis centumvoluminu operafcribuntur.partim inueftiga* tibus,de quo quodç dicinomen Thellalus voluerit : partim nihil tale inuenientibus, cui omnia ab eo particulatim dicta confentianU Nam quæ demu apparetes iUæ comuniutes fint, aut quomodo ap.^ parentes, dicere non poirunt,nifi iterum atç itcrum totidem Jibros fcripferint. (J^uippe qd apparet,autfubfenfuoîno cadat, opor# tet :aut fub intelligentiâ vno femel occurfu.vtrin(j,fine vlla demon flrationis ope.Q_^uod vero inteUectuifeynooccurfunonexhibet: protinus idem cotrouerfum eft,acdemonftratione egel^nec artem vllam a tali principio incepille conuenit.Heçfi in logicis metho^» dis exercuiUent: et ipfi ca intelliger ent;amp; tepus noftrû fruftra non contercrent.Nuncquoniamexercitatirudclc^, per amentiamy au#» dentdemonflratione vti, priufqquid eafit, didicerinttnecelTe eft^ cum fimilibus fui,omnes aberrent. prorfufc^p nugentur.Ac cos qui rectedemonftrant,minimc intellegant.fed tempus inaniter confn mant. Ergo,cum his nequa§, vtcumrationalibus animalibus vel difputandum amplius cfl: vel ijfdem impenfe contradiccndum^« R edit ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didicilTe quæna res demoftratio fityelint. amp;nbsp;quaten’ cxcr*
hieronem. ctt3.tuefreoportet,qea^befitvfur’.Tccuvero,omncdeinccps fer mone cofera.Ipfis vfus methodis,quas in cometarijs de démolira tioe tradidi.Quippe^io folum pncipiaois demoftratiois effc ca,^ tu fêfuiîtu intcUigctise manifefte fe exhibetfled ctia in oi re qred^o me ipm adfumi i difputatione opo?:ter e:î iUis docuim’*Nuc ucutf 5
-ocr page 47-LIBER PRIMVS FO.VIIl. pfæcipereflatuijnecquêadmodiimucnireniecquêadinoda demo?= , Itrare coïieniaL Sed iis qui didiceruiit, amp;nbsp;exercitéLti funt^ fimul ali^»
quêiaboris oportunufructu redderCjinuêta nii^iru non tenui re, nbsp;nbsp;u
qua nuc inflituim’:fimul fi q funt quibus artiä ma.xima.y cordi efl, quæ circa^ aniinu hominis verfatunipfos quoc^ in minoribus exer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
citarc. Quippe id tenaciter feruare i omni methodo oportet, vt in ea^temultis fæpeleuioribus pbiematis prius excrceas: qua maioi» ' rib’ manu admoueas.Hocigitur nobis verse difciplineprincipiu Principiîï eilo .quod ytic^ ftatim inter initia facturi fueramus. tum artem ipfi huius difci inqrêtcs:tum aliis præeuteSjqui adhucperuerfino eïTent.Quoniâ, plinæ. omnis morbi curatione inuenire propofitu eftmeceffe efl:,morbos= rum numerum prius fdri. At qm fieri nequitjVt aut différencias ge iieris vllius:autfpecies inuenias,ipfo quod diuidifur no plane ex ploratö:oportetprofecto,nunc etiam quid morbus fit, harremus.
Quo ficdiuifionem eins rite adeamus .Quaigitur ratioe id/metlio do inueniamus t Quana alia nifi ca, qua in libris de demonffratioe prsecepimus : Nempe vtde notione ipfa,prius conueniat. Cu fine hac,propofitæ rei fubftantiä inuenire non liceatJpfam vero notioH n^quæomnibus incofeffofitffumendädiximuSjVt qaliasprincilt;?-j\[otio fani piüiure no dicatur.Quse igitur eü de ægrotado/oibus hominibus tatis cÔfelTanotio.Etdequamaxiefubieétare^verbuhocægrotareeniL Notio se^gt; tiantfNuqdjVbi citra offenfam(omniu corporis partium adiones gritudi^ obcunt:et valere fetuncdicur:lt;Só minime medicis egereputaht,vbi nis*' vero/naturalium corporis adionu fenferint quapiä/vel male geri; vel prorfus no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ægrotare fe illaparte corporis exiftimät cu
ius aétionê affici videtidi medicu de remedio colulut. Ego fanq óm nes hoies ita video tum morbi,fiue ægritudinisîtu vero fanitatis, fiue valitudinis nome, vfurpare*Quinetiä,eä (!Juäm dixi notionem, OGS obferuare,no in bis modo noibusifed etia in omnibus quse cu bis coiugata funt, tum nominibusitum verbis .Quippe,cu amp;nbsp;vales^ reillum exiftimet,cui nullius partis actio fit viciata^dóægrotare, cui{fit viciatagt;dt valete eu nominet, cui’ oes corporis partes aétio,. nes fuas fcffm natura edat^-iSó ægrotate^cui male affecta pars aliqua fit.Nec quifq omnino, aut aliis nominib’ vtitunaut de alia re enu ciat iam dictoi}i nominum quiduis .id quod diffufe in medicinaliu Nominu nominum interpretatione oftendimus.Atep hoc faltem mib^p om terpretatio nem difceptatioem/nemoria tenerimaximevelim.Nominum in^ nem ex pt^ , terpretationem,expatriæmeconfuetudinefaâ:urumîficutin corn trisecofue«« 1' mentariis de demonftratione dixi.ipfius rerueffentise, tum inuen tiidinefacie tionera, tum inquifitionê, tum demôffrationem, nô elle,ex iis quæ. damlt;
-ocr page 48-metho; meden^ galeni
niultitudini videntujÿaéluru Jmmo ex fumptionib’ fciêÿcis qua? _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lemmatagræce vocant, de quoi^t inueniendi ratione in illis eft ^di
tum» Ergoaccepto eoquodomnes côfitenturprincipio. Nepc üllt;f, in medendi metliodo prop ofitum effe, vt ægr ota corp ora in fani ta^ tem vindices, id vero eft vtnaturales partin aétioes, fi quæ viciatæ fint, corrigas : iam quod deinceps ei^nquiramus . quotnumero in totu res fint,quæ loco propefe confiftuntmecubi ajiqua,proceden^ tefermoe, vel^ morbis accipiam% cufint his fimilia: vd vt fanita tem,cu ad huius natura prope accédant. Proponamus aute clarita^ tis ca,u[ajp3Tticul3.s aliquas,inquibus cofirmetur quoddicimus. ac primu qdem ante cseteras,oculum*Dehoc igitur,omnibus hominid bus,nô medicis modoîfed etiam aliis quibuflibet couenit, ei’opus elle, vt videat. S eu vero opus, feu aftionem inter loquendu dicam, in præfentia faltern no refert. Ad eunde modunyicc fi quis afpicere, oculoixeftcop’dixerit, nec fiquis afpeftujautvifumjautvifione, aut quomodocucç aliter nominet, quicq refert. Quado/ttam fi qs fo loecifmu co mittens nominettad rei ipfius fcientianyiiliil id atterat
' incomodi.modojdequarenome pronunciet,clare explicet.Inhoc cm,præcipuadoàrinæ vis eft. Nominetur igitur oculus^pars cor=? poris .Neq^ hicreferat,partemne : an particuia qs dixent.Qufcqd ?t nbsp;nbsp;nbsp;cm totum complétâtes intégrât: id toti’particular pars nomina^
tur.Eftein pars,exiis quæadaliquiddicuntur.Quippepar^totius ùitegriç pars dicituraeque^fecto: vt totu amp;nbsp;integru,per r elationem ad partes, et particulas ppriasnominatur.Eftçficutidextrû ad 1Lgt; iiiftrum,amp; finiftru ad dextru:ita planed totu ad partemjÄ pars fe Habens adtotû.Ergo,fiquis/hac feruatanotioe,malit parte dicere: quaparticula.autfi qscôtrayparticulapotius:quâpartem:is mihi ad reru inuetionê impedimeto no fit. Cæterû imperitu fe linguæ la^* tinæ prodit.Dictû vero alibi (vtfeis ) diffufe denominu vfu eft. Ac nuqquatu fatis ad re fitppofita arbitror, adiieia^ lUud dutaxat ûv dicans:nooportere nominib^feducij-necquiin iis diïlentiut, hos ftatim in rebus quoej ipfîs dilTentireputare.In quo generc,omnes (vt vno verbo dicam) non medicos modo noftræ tempeftatis : fed ctia philofophoj^t plerofqiparu exercitatos vides .vt quoru pau^ Methodus cilTimî'nominum diuerfîtato, a reijt diuerfitate diftinguere norint. diftinguen Vei^t huius quolt;sreimethodu^nlogicis fpeculationib’tradidim’. direrumdi cuius oportunitasƒ^quando alias:vti(snunc quolt;s,ad vfumvenit. üerfitatê a (^ænaigiturfuiteamethodusfNepe vt areruincipiasdiffereni» nominudis^ tia,no autenominu.tamêoftédas,quatuor exepli gratiaeffe res q uerfitate» nbsp;nbsp;in yicino funtpofitæ« Poft deinde, vtdemôftratiôc côfirmcs, neg^
-ocr page 49-■ C . LIBER PR IMVS? . EOJX; plufaÊlie;iiec^pauciora5quæmpfopofita difceptatione continean;si tunpoIlremOjVt accommodato rerum cuiç fuonomine,ficfeliquuin • fermoiicm abfoluas, nec mutans delimc: nec tranffercns nomen vLsj-lumZedcui reiipfe ab mitioimpofueris : de eadem perpetuo vfur sa^ pans.Q^uippe ita et diiucida dofthna efficitur atç a cauillationf.a bus quas Iiomonymia paritjEbera.et quod fmftra cU additum, faci^» Ie deprehenditurquod deficit^ citb mucnituiaet quæ confonant dif fonantq^^maximein eiufmodi explicationibus exaâe difcernuntur ♦ ErgoiUudrepetamus denuo. vifus^oeulorum aétio eft, locutio/lin^gt; guæ, inceffus/crurum.Ipfa rurfus aftio, motus eft aftiuus. Jam ho=^ rumipforummotusummutatio eft eius quodpræfuit, Aftiuus,,quia fe editur, Paftiuus^quiab alio quopiam extrinfecus pofito, excitasf tur.Veluti volatio,aftio eft animalis volatilis ♦ óê inceftus^animalis greffilis ,Q_uod autem ab. alio fic agiturîvt locum mutet: id vti($ no agit,fedpatitur.Egit nac^qui ex Pireo Suniu comeauit.Quippe mo tus aftiue eftîid eft ex feipo,amp; propria natura. Cotra,pairus eft, qui ex Pireo Suniu nauigauit. vtpote qui naui vedus eft. Kt quoniarq i motum,prioris j elle habitus mutationem diximus. Ea vero immuta tio, dupliciter fit. Nemp e aut in qualitate, aut iocowtic^ mutatio quae in loco agitui; latio dicitur ♦ quae in qualitate, alteratio Jta videlicet vtfit latio,imutatio,vel demutatio,vel mutatio prioris loci('de indu Latio quid ftria enim multis fum vfus nominibus .maxime fcilicet infmuare ftu dens, q(f licetyhius rei multas definftiones efticere, quae vocibus tä tummon etiam notionibus différant) ♦Alterationcm vero, vel muta Alteratio tionemin qualitate, veldemutationemeius,quæ præfuit qualitatis, quiff vel immutationem in qualitate, vel tranfmutationem qualitatis, vel quomodocunç aliter auditor! quod dicitur clarumfore fperaue^ ris. Q^uippehuctibi vatietas interpretationis fitvtilis. Ergovifio (namredeundum ad oculumeft}aftio partis eft, oculus vero, ipfa eft animalis particula. Nam particulam, an partem dicas (vtprae^-diximus (niliil refers Inftrumetum vero appello animalis partem, Inftrumen quæ pertedamedere actionem poffit. Veluti oculus/vifionem, amp;nbsp;tuquid. lingua iloquelam, amp;nbsp;cruraationem. Ad eundem modum amp;nbsp;arteria, amp;nbsp;vena, et neruus, turn inftrumenta:tum partes animalis funt. Pro hocnä(j^nominuvfu,non anobis modo: fedetiamveteribus défis» ' nitoîoculus quidem'dó pars, amp;particula,etinftrumetu vocabit.corsgt; nea vero tunica, particula amp;nbsp;pars,noq autem inftrumentum. Simili . modo quæ rhagoides j amp;nbsp;quæ arachnoides SL quæ ampÔbleftroi desgræce dicûtur.Quippe,quai}t fingulæprimûqdé ac maxime ocu li particule funt, quia is/etü facieipars eftîitidem SL ilix facieifut
-ocr page 50-METHO. meden; galeni
partes. fed fecunda quadam rati one. ita veto et totius corporis par^s tes funtî propterea quod facies ipfa/totius corporis eft portio. ho mceomeres vero,id eft fimilaris pars eft^ ficut ipfum dare indicat no inê,quæ vndiq^infimiles diuiditur.Velutiin oculo/vitreus humor, amp;nbsp;cryftallinuSp et tunicarum propria cuiufcp fubftantia Porro hæc latius indicatafunt in diffedionumcommentarijs.Hieverqcatan^i turn dixiffefat eft, quorum ad id quod inftai;meminiire eft opus.Eft autem opus oftenderc/n fingulis particulis plura inelTe quæ inter fe diflideant.nec tarnen a medicis omnibus fint percepta.hoc aute vtîs» le effe prædiximus,ad nomina a. nobis rede vtenda.vtiq^ cuius cau^» fa^unc id tradandum fufeepimus . Indicabitur autem, amp;nbsp;ad ipfam nobis propofitammethodum maxime neceffarium.Eft eniminftrii mentun^oculus .adio vero/vifiofVna ex particulis eius fimilaris, ac ynw::: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptimumvifionisinftrumcntum, cryftallinushumor.ficutiin libris
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;egimus monftratum eft. Id näq^ eft quod alterari debet,
ab aliquo extrinfecus occurrentium coIorum, vt animal videat:ab terari vero non potuit,nifi purum ornninoperfpicuumç effet. Atpu rum ita/perlucidumc^ elfe non pofîetjfine eo quod nunc obtinet tem p eramento .Q_uipp e oft enfum cft,vnamquaq^ r er um/talem effe quay _ 4 lis eft, propter calidi,frigidi, humidi, amp;nbsp;ficci temperamentum. Eoq^ fit, vt fiquid horum/magnopere immutatum fit: aut plane non vide.* bit; aut male vid ebit animal. Verum hoc nobis/parum adhuccony ftat,modo artem quærere orfis.Nec oportet aliquid ex ijs quæ poft
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;füllt inquirenda, velut feitum præfumere» Nec ipfe/huius gratia,eo^»
rum quæ de cryftallino alibi dixi^mentionem feci: fed claritatis cait» faeorumfquæ nunc funtdicenda.Videntes enim oculump|pbc mus# nus fuum obire, ac rurfus nequaq videre, atcç illud/fani^m eius, hoefmorbum, vel vitium,vel quicquid libet vocantes:( nihii enim ad rem propofitam refert) : quærimus deinceps^quæ demum fit eius noxæcaufa. Vndeinquies ad hoc motif Certe ex indemonftrabili axiomate.de quo inter omnes conuenit. propterea^quodinteiligeny Axioma,ni næ euidês cft.QuodergoeftidaxiomafNihiiafc^caufafieri.Quip lîil abfc^ ca pe,hoc non concefroînondatui;autlæfæ vifionis : autprorfus amiffæ fieri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufam requirere.Sed qm id ex ijs eftiquæintcUigentiæfunt manifey
fta:præfumêtes,iamaliquam fubeffe læfionis caufamtad eius inquifi«» tionê venimus .Ergo hanc caufam/eu affedû alique corporis îfeu cor pus certo modo afïedum appellare velistnihilfanevtadrempropo fitam intereft. lilud omnino fateberis, aut morbum ipfum hanc cfy
• fc: aut fiquidem morbus eft ipfa adionis læfio,afîedum qui huic ofEi# cit,morbi caufam elfe. Exiftitç hoc }oco rurfus de nomine contrqy
-ocr page 51-LIBER PRIMVS EO.X»
uerfiij ipfum ne oculorum affeétum, a quo vifus Iseditur^morbii ceinusî an ipfum adionis vitium. Verum,fiue quis adioncm vicia.t3 morbum dici veiit;vriq? multo prius ftatuat nccefic e{l, fanitatcméL fe naturaliter fe habentem aftronemffiucaffedum, quse aärioni inco modanmulto quoc^ ante qui fecundu natura eft, fiue hue affedum, ue conftitutioncmdici velit î fanitatis vocabulo appellet. Q^uippe commitercj vtcum inter adiones/pofueris fanitatema'n affedib’/exi dimes datuendum morbu. aut contra,cum in partium conditutione / fanitateun adionis vitiolmorbujtum reliquis metliodicis ; tum vero principi huius infaniæThefTalo/digna fententia ed.Etcm,omncs fe^ ƒƒ Tned.4 re qui funt indodi huius infaniç dogmatis fedatores,fanitate ede na nmlta» turalium adionum firmitatem, ac robur aiut ♦ morbum vero/nequaq adionis Isefionem^Si infirmitatê.fed alij Corporis quedam affedum, ali/torpuscertogcncre affedum. Quaquænam obfecro maior de.« mentia fitf Hoc em vel quiuis dephendacnon oportere in altero/fani tatem^in alteroimorbum^fedin vno omninogenerehmboconditui, Siquidem contraria funt,quæ in eodem genere plurimum inter fe dif#» fident. veluti cädidu amp;nbsp;nigru.Etem vnu ed ho^ gen’ color.Ide oq^jfi cotraria inter fefuntXanitas, atçægritudo îinquocuçgcnere/eoriî quæ naturaliter fehaben^datueturfanitas, in ipfi’innaturali habi.« tuponet morbusfQuaredi fanitas 'adio ed quæ fecudu natura fe ha* beat:omnino morb’ præter natura adio fuerit. Sin aut affedio qpiä, autconditutio naturaliter fe habens, fanitas ed:et morbus, aftedio conditutioue præter naturamlneceffario fuerit. Ac Thedalus quidem finire morbumdeaggredus quidemvfqed.quinpotius/arioladum iiobis reliquitjde qua re vocabulum id enunciet, Q^uod enim nihif interedecenfeat inter morbum,di pathos ;iam tibi in ipfius hominis comentarijs odendimus,inqbus/tranflaticie ambo ponit, trâfertç vtrucj in alteri’Iocum.ceu nihil interfii;hoc: an illomodo loquarisgt;
Eius vero fedatores vniuerfi/furfum deorfumq^ aguntur, ranoci,*:—quot; nantes, ac fe tegentes, omniaç facientes, vt vel obfeure loquan^* tur, vel omnino non vt Thcdalus ipfe atej ante huncThemifo, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fundamentum illis huius infaniæiecit . C^uodfi tibi/ea quæPros» Themifone culus, di Rheginus, amp;nbsp;Antipater, ad hæc quæ Eudemus, Mna^ mdamentu feus philo, di Dionyfius in hoc genere prodiderunt; dicere vcs? ieu lim,vtiç a pi;opofitatradatione, quæ di fcientifica edîdi ipfu quod vtilefit docefe conatur/mprudens excidam. Verum de horum dididentiadicebitaliquando, fortade ctiam in fequentibus men«* tionem facere. vnaej cum his Menemachi, qui omnes eorum res adutius turbauit,atçconfudit,dinugacis Olympicip cunç hoc
-ocr page 52-metho» meden. galeni
etiain apollonidsj amp;nbsp;Sotani^et qui adliuc viuit luiiajii. que vtiqj amp;nbsp;nos conuenimus. vt viua videlicet hominis voce,meras nugas con^s^ difcerem, fed nec is explicarepotuit,quid morbus, patlioiue effet. Cuius rei vel maximum fignum eft, quod cum vigmti plus anni iamfint, ex quo i Hum Alexandria conuenimus; fcnpfentç iterum iterum inftitutiones(nam has aflidue trafponit, tranftormatç*;
nunq ijs quas fcripfit contentus)mufq tarnen earum eft aufus,quid morbus fit prodere.Tametficerteladeo eaquæ nihil ad rem pern nét in ijs agitefî vt etiam illud inquirat, fit ne piftura/medicis ex vfu. Et tarnen (tarn multa talia«^ cumfcribat,necdifrimularehabeat,ficutnec Menemachus quafi methodicse feftæ abfurditatem dare no norit : ne in hodiernum quidem diem in inftitutionibuS fuis vfq fcripfit, quid morbum pathofue nominet^.Mihi certc ipfum in terr Ogan ti, ad co mu| ta obfcura^ refpondit : vt nihil eorum quæ dixit,plane intelligerem, cogereri^ illud tantu/homini dicere,quod mihi/defcifcere ab Olym pico videretur.quaq is auus doârinæ ipfius fuerat.Nam lulianus In olympi hicApollonidæ Ciprij,Ille/Olympicidifcipul’fuerat.ErgoOlym cum. picus vti dixi/anitatem morbumcç finite aulus, illam effe affeftum aiebatjquiin abfentiaamp;morbi, Rurfus^morbum,mutationem a ia natural!fi'n id quod præter naturam fit, ftabilem . Quorum fane vtroç/multa funt a ratione aliéna, quæ amp;nbsp;tue luliano expofui: amp;nbsp;nue fummatim dicam.Quod eniminquamconfufionemfacit, id eft quod Olympicus/non illud tantum abfolutedicit,fanitatem/affeftum efi^ fe/pofitum extra morbum: fed etiam illud definition! adijeit, quem af fedum definimus naturalium adionurp conftandam, firmitudis« nem. Haud enim conijeere valeo,in folane adionu conftantia: an in corporis affedu^n in ambobus fanitatemftatuat.fed foite,vt vtuß cureliquis methodicis affoletjcofufealieneijabudgræcoj^t vocib’^t ita nunc quoç/affedum non ad corpus : fed ad adiones refert.vt n!mirum/adhunc modum definitioncm intcllegas.Sanitas afîedio eftadionis/in abfentia morbi. Porroiuftumfarbitrer} fuerat,alte^ rum duorum definition! adieciffe, aut adionumfaut corporis. vt videlicet,aut ita fe haberet finitio, Sanitas,eft affedus adionum in abfetia morbi:autcerte talis/anitas eft aiïedio corporis inab* fentia morbi ♦ Q_uin etiam, fi ambo iungere voluiffet : ita quo^ lis» cuilfet, vt dilucide : fic breuibus dicere ♦ fanitas, eft aftedio tum adionum : turn corporis in abfentia morbi. Q^uid autcm,cumfub«» ijcit.Q^uem affedum,definimus conftantiam, ac robur adionum, naturam fuam tuentiumjvtrum ne pars hæcfuerit eius quod prædi* dum eft, iugendat^tota definido eft ad hunc modum.fanitas eft
-ocr page 53-LIBER PRIMVS FO,Xi;
fed US cofporisjin abfentiainorbi,^ conftannaadionum quæfccun dum naturam fe Iiabent, ac robur:an ifta ipfa^ feipfam perfeda dcE* nitio eftaçquidfanitasfit^ocens.prout fane nônuUis methodicor«. placui't.qui/'anitatcm elle dixerunt, conftantiam fecundum naturam fe liabentiumadionumfVerun^fi hæc/abfoluta eftîhaud fcio,quid do ceatca/quæante dfda eftjquæ/affeâum elle fanitatêpræcipit. Quip^j pe,illud quod dixit in abfentiamorbiieiufmodi plane eft, quod vel puer explodat.Cum^fiita definirepermittiturjmanifeflufitjdi mor#-. bum fore affedu corporis in abfentia fanitatis .ita videlicet: vt vtras definitioj non quid fit id quod quæritur, fed quid non fit^ doceat»^ Sed mittamus finqua) fi placet, amp;nbsp;hæc, cum fint ad rem non ad motf* dum necelfaria ♦ Illud certe præterire diffimulare«^ non licet, quod in fanitatis explicatione omnia aSionibus tribuantur» vel fobs :vel etiam confundendo inuoluendoq^, ac obfeurequodam modo mis? feendoipfum affedionis vocabulum. In ipfius vero morbidefinitio ne, nulla fit adionum mentio» Nam illud dicere fatis habuit, morbir elle mutationem corporis a naturali ftatu, ad cam quæ præter natm» ramfit,conflantem,amp;ftabilem. Acdebueratinquam, aut in adiom bus: aut in affedibus vtruc^ conftituere* Q_uid vero milii refponde rit/Si fæpe tibi iam mi Hiero narraui:amp; nunc repetere non erit alie num. Nihil Cinquit) miri eft, in adionu conftantia cum robore,fanv9 tatemponi.in affedu corporis præter natura,morbû.Neq^ cm con« trariafunt,vttu reris,inquit.Eft ein eoijt aliquidmediu,quodnecfa nitas fit: nec morbus. Quo ego fermone audito: abij ftupefadus, fijj mulac dolens .fatedumem efl,quod accidit. Antea emmeminem vn^ torum qui in tanta client opinione prorfus ftupidum conuencra.tu autemprimum conueniens^merito obftupui.non quod is folus/adeo fine fenfu ellettfed quod multos etia alios haberetdifcipulos, quijeu ftatim in initio dodrinæ fuæfmethodicos ita er rare videret : tarnen a feda non defcifcerent.aut fi omnino non vidèrent: prorfus client at« toniti.Nam quid quæfo adremtmorbun^anitatinon elle contrariuJ propterea,quod aliquid eorum fit medium.Patetem hac fcilicet ra« tionqnon fore album nigro contrarium.propterea/]uod eoix/fint me dia,flauum,amp;fufcum Ärubrum, amp;nbsp;p allidum, amp;nbsp;r eliquor u color um finguli ♦ nec calidum /frigido .quippe liorum quoç funt media, tepis dum,di temperatum. Aefapientes iftos methodico^cum necleuilnec fp ernendo lapfu,fic fint inter initia ftatim lapfi:fp eremus ne^veritate vllaeai}t quæ fequatur, polie intelligeref miniepfedo. Quippe,q in arte medica fp edantur, oia ex his pedere docebimus. idç merito. fi« ^d^inijs artibus q methodo ^quatradutrnjea^ œftituéda^ prin«
B.ft/.
-ocr page 54-METHO. MEDEN. GALENI
dpi Uj eft finis ipfius notio.Acinhui^ ^dem noticiaalijs quoçpmul plcrûcç fana
Variæ opi reîAfijs/eafacerc quæfint adfanitatecoducibilia.ali/s morbo^cau^ nioncs de fas adimere.alijs fe quê(^ omnia pagere. alijs putcuiq^ fuccurrif, inedicinæ ß. ac de liis definire feorfum conueniet.Nemo tameadeo fuit ftupiduss ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt in alio genere poncret fanitatêdn alio morbû.fed vel aéfionib^na
turaliter fe habentib’ eos tribuiîîveipartiucôftitutiombuSjquos alf qui affeftus vocat.Siue aute inaftionibus naturaliter editis/lit fani#« tas:in ijs/quæ pter naturafuntjcritmorbusîfiue incôftitutionib’/na turaliter fe liabentibus:inijfdcm)præter naturam fe liabentibus j erit morbus .fiue in affeftibusan his ipfis/erit amp;nbsp;inualetudo.Neq^ em pro funda vUa fpedatione,ad hoc eft opus. Tantu fuffici^no eftepuerfu. Nam qs obfecro dubitctjfividere/fanitas finmorbum efre,vei cecuti» re: vel omnino non videref Q_uis non inteliegit; fi audirej/fanitas fit: non elfemorbu vel ægre audire:velprorfus no audire.Parimodqfi cocoqre/boua valetuto eftîvcl male concoure; vel plane nô cÔcoqre: . îualitudo eft, Et fi fuo alique arbitrio moueri/fanitas eft: vtit^ morb’ fucritjÄ couulfioïetpalpitatio.quêpalmÓvocat.amp;neruo^ refoludo et tremor, amp;deni(jquicqdvolûtariu motu, velpenitus deftruit: vel etia impedit.Adhæçfinaturaliter fentire fanitatis opus fiuinfenfibi IitaSjamp;vitiofus fenfus,amp;ftupor3lt;amp; dolor ægritudines erut.Rurfus fi ordinate refpirarefanitas eîhvtiçfpirandidefedus, vel inæquali tas morbus eft.Atqui4îhimorbifuntîdubiunoeft,pardcularû affe âus,ex qb’ hæc edunt^morbo^elTecaufas. necoporter^autphleg monêtautfeirrujaut erifipclas3abfcefru,autvlcus,aut tumorêmor«» bos diccre.Gôtracçfihse ægritudines funt:manifeftueft,nullu illo^çt Duo genets eftemorbum.C^ippe duo reru generafun;nufqinter fefimiliu^ fed ra effequæ omnifariä diirfdentiu,amp; tota natura diffcrêdum. alterû ho^ genera, tota natura corpus vocät:aIreru,aftione.Ergo ocul% amp;nbsp;lingua,amp; auriSjÄcrus, diffideät. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genus fingula, corpora funt certo modo affefta. vifus, audit’,
fermo, inceftus, aftioes prædicto^ funt corpojçt. Si itaç in certo quo dam corpo^ habitu,ægritudo cÔftituiturîcertein certo quoda aófio^ num liabitu, non ftatuetur.Ediuerfqfi in hoclnorbus côfiflit : plana , rurfus eft,in corpora affeftu non efte. V er u^quod affeftus ipfe/caufa fît,acdo vero/id quod ab afteftu corporis cfticitur: id vero elfquod præter cætera amp;nbsp;fatendu medico fît:^ obfcruandu.Adeo,quifqs hoc ignoratjis in relabit,q plane eft ex neceftarijs.A^q vel aâiois lefio néîvcl corpis affeétiXah^uonoie appellatjquäqparucouenieterno«» minatjpoteft tarnen de rebus ipfis redam habere fententiam. Contin git autcm,non ex nominufted re^ reda opinione, ipfa cÔmoda mor^
-ocr page 55-n. - . LIBER RRIMV.S; FO.XII. borucufatio. lain hoe ipfum multos mcdico^ ignorâtes inuenias* putâtefc^'ùirebus dilhdereeosjc^ui corpo^aHeètuSjiriórbos elTcce fennab ijsiquim aâioiiis vitiojeofdemcôllituut. At^ho^omniu erro^, q'lt;Si fæpe ia didi fut:amp; poft dicêtunvnïca caufa elLqcf qui iiygt; uenire qduis iogice funtaggrelTiznÓ fuerein logica methodo’ exerci tati.fedlimul veiuti rationc cogirationcc^ cxercitaü fuiftent) ab expe rientia dcfciuerutrfimul ca in ijs inexercitati eftent, magnopere funt lapfi«Siquidêm^iUies cos denoibusjtanqderebus litigantes inue«» nio» Rurfum,vbirem quapiam maxima ignorarutinomefeignoratf putantes »veiuti in coquod nuc eft ^ppolitu^ difcernere nequeut, cor poris quidêftattiicaufæ ratione fuftuiercjaftione^eius quod ab eo p ficitur.fed 'nee quoH fanaturftd effe corporis afteftuiQuippe comita turneceftario huncnaturaliterfehabentemmaturalis aftio. Contra / fi a natura reccftcrit, vt adioftatim præter natura fe liabeati. porro^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
hoe totu vercitur*eftiçhoc principium ac veiuti prima quodda elc?3 *• mentdomnis methodi»quædemedendoinftituit» Cæterû^nhoc ipb» ; ? fumappcilaremorbuoporteat:anactionisvitia;id/eftdenominedu ’ , bitare.Dicemus autem aliquid de nomina vfu.ficut in alijs prius iam fecimus Nerum nunc deipfis non diftinguo.Quo vidclice^hoc d ipfum/rerum fide magiscomprobemjoftendamcjpe^uodnam fit huiu^ de medendo principiummetliodi etradix.In quoted alij multi ex ijs qui rationales fedogmaticofc^appellantttdvero ^bi iftumetliodicf. ‘.L funt falfi^Atq^ illud quidê,ijs q prudetes funt^aquodamodo apparet» nihil elle aliud, quod a medicis cureturtquä corpoiji affcad.veluti Jcimolibromoftrabitur.Ndqillud nobisppolitd erat yt ignorâaâ Redit ad coijicorrigerern%^ quotinvniuerfum res fintjquæinpfenti difputa rê ^pofîtâ. rione^ximæ inter le hab eant‘.ignorant. Videtur em vndhaijt genus Quæ res in cffe/ipfoijt'eorpo^, alterdjactiond;Ac corpo^ qdem gen’/præcedere pnti difpu^» actiones^eafqi gignm^lias verofequiadcp fi^oipora naturaliter fe tatioe^xi^* Jiabeantîinculpa’biies,adnaturales.Sinpter..naturamfintaffeâa: aut mæ inter fe nullas prorfustautomnihocerte ipeditaS4; Tcrtid præter hæc gen^/dînt. cft caufa^tj-q hos affeftusxreât.Nâ qua raridne habet afieél’ ad aftio«» *ncm:haiicalterd quippiâladipm afieftd omnino habeat oportet. illo T ddtâxafeuariahs, quod.alîcdus'cum actione/vna confiftit.nec poteft J ■i^qàut proba aftioeffe/fine corporis,natural! affeftu: aut vitiofalni fi cum corpus fit vitid affeftum. Eius autem affeftus/q aftione iims peditjcaufs^poftunt qiridemnonetiameffe.pQftunt autem amp;nbsp;adhuc manerezErgo diuerfæ omnino ab.affeftibus caufæ funt.-Ac teri» tium hociaminuentum genus diuerfuin eft,gt;amp;àbaftioneî(amp; eoqui hane gignit’afieftu Ab hoçquartum aliud genus eftj corum quæ. ca
-ocr page 56-METHO, MEDEN. GALENI corporib’jôi naturaEtcff Sipræter naturäfc habetibus^infinf.aaioni nec commodant : nec incomodant.Sicutexempli caufa,color corpo ris/ex diuturna in fole mora niger ex candido fadus .aut contra^vbi verfatus invmbraquis fit, ex nigrocandidus.aut ruber, lauätibusi autpalliduSjtimeiitibus .Quippe liæçnec adiones funt : nec corposa ris affedus, qui fint adionis caufæ.multoçp minus ipfæ caufæ, quæ «affedus qui prætcrnaturamfunt,creent.fedfymptlt;»mata^quæ diucr fas corporumaltcrationes ncceïrariofcquûtur.fiuehæfccundum na turam: fiue præter naturam fe habeat. Ergo,cum quatuor definitage liera iam fint.Ex quibusyelnofcendis’.vel nonnofcendis,probefe:o eufue incipiendam elïe medcndiartcmjmonftrabimus: bceat de exa tero/cuiuisjprout volet,ijs nomina imponerc.velutiaffedûcorpo^ præter naturam fe liabentem, cum adionem aliquam vitiatimorou fi ^atuor fi pUcetappellato.Ipfum vero fundiois vitium: infigne quoddamor* bi ipxima fymptæmat Quæ aliaratione accidunt,ccucoloresîcaquGÇfi vo genera. nbsp;nbsp;nbsp;Ict^appellato fymptâgt;mau, Cæteru,ea diftinguatafuctionumvitio.
Duplex fi hoçinfigiie morbi fymptcoina vocct: illa,familiaria propriaxÿ fympuma' nominet.Quædam etiam præter hæc:fivoletnec familiaria;neepro vcl etiatri# pria ^ed forte quadamincidentia.Q^uartum vero ab ijs genus fta? plex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuito, quod fit infalubrium, fine (vt ita dicam) morbificarum caufa?
rum.Atç harum^uæquideinipfo animalis corpore cofiftut:intern» Duplex ca. nas nominet. quæ extrinfccus : externas .nifi maiit, vt nunc vulgus mcdicorum infueuit, illas antécédentes;Iias primitiuas vocare. Po«» fitis autem pro arbitrio vcl lioct vei illo modo nominibus, dummo«gt; do clare, amp;nbsp;ex vfu legêtiumtnec mutet pofteatnec altier et eo^ vfum, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedperpetuoperomnemdifputationem obferuet. quo,amp; quæ dicat
facile inteUigamus. amp;refutationes, redargutioncfç omnes/ad ali«« ƒ ' quid darum, diftinetuçreferamus .Q_ualiterinquis,amp; ad quem modum. Nam id quoç indicandum adhuc arbitror,prpptcr ftupù , dos iftos methodicos, Ncmpe,efto dicat aliquis,phlegmonc^cdu elfe præter naturam.ipfam vero lefam, phlegmone laborantisparsä quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticulæ fundiohem: morbi infigne fymptamp;ma.veluü pedum quidem
lefumjingreïTum.oculorum,vïfum.auriu,auditu.Rubofcmautc, téfionê, Bi renixu, Bi tumore, q præter natura fit, ac phlegmÔis fuecc dat:diuerfumquoddamgenus fiuefymptoomatum, fiueaccidétiu, ue quo alio nomie appeUaremalitdllud modofcia^larcq^ dcfiniatj non elTe idem genus cum vitio adionis,R'urfu^fa^umis redundi» tiamfflfort^æc fuit} internam phlegmones caufam. externam ve^ ro^cibbrumabundantiam.Ergo^ficutiipfeycxemplafermonis ha^ bendi/clara pofui, Bi quatuor genera diftinxi,ac notioncs coruni
-ocr page 57-LIBER PRIM VS , FO.XIIL
dixiîita amp;Theira[olt;^rbirror)faciend5fuit.pfefcftim poR totjÄ tarb* tos vifoSjquos fe vieille prædicauif, nouam feâam codituro. Nunc vero^nec ipfeiapcrtum quicg attuliC: nec fetoot’um eius quifq. Oiym picus enimlcum aufus fit definire quid pathos fit: non eius, fed fymi= ptomatis retuiitnotione.In fuma igitur,nec quid pathos fitniecqua^ tenus a morbo differat^'ntellegunt. Vera hoc nos in fequentibus doeâ cebimus .fimul enim omnia dici no poffint.Verum concelTo i)S,idem ' elfe morbil ac pathos:infpiciamus ea quæ dicit Olympicus. Pathos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
inquitjeft conuerfio corporis a naturali habitu, in eum qui præter ' natüram eft permanens. Poft,paululum progreïTus : feiendum ait efl,^ difïerre a. fymptlt;»mate pathos .quod pathos, vt paulo ante dixiiaffe^# dus corporis cftpræter naturam permamens , fymptlt;ümaquod huic • accidit, quode^ in ij s quæ præter naturam funt fp ecialê gt;nbsp;ac magis ctia particularem. figurationêhabet. Hæcjeft egregiainterpretatio fapiê tis Olympici.quipathos acfymptojmafinireeft aufus.Q_uæ fane, tot vitijs fcatetîvt mihi in mentem veniat illuddlulti ad cribru,negan gtuftiad tis inuenire felquid eius obturet, aut no obturet. Q_uid enim primu Cribrum»S exipfis dicas,autqd omittasf Q^uipp^omniarefutarequæperpcra funt diftaftongumfit.Num omnis mutatio/ab eo quodfecundumnæ» turam fe habet, ad id quod præter natura eft,m^orbum ceiRetis .fi mo^i do pmanentiâ iUi adfitfAt vos turn coloris vitium;tum'atr^hiâ,id eft affectum in quo corpus non nutritur, fymptamp;matis nequaq mor«=gt; bis adnumeratis. Q_uid autem èacochymia, id eft vitio^us fuccus.
Q^uid cachexiaa\ malus corporis habitus . CL,uid fucci defeftus * Quid vercrip fa redundatia. none præter naturam funt f S i ergo p er^, manenti^his accêdat: intermorbos numerabuntur.''Atqui;iecipfi idi vultis. merito fane; Etem^upraîd quod præter natura fit affedus f jquftjj adijci oportet etiam aliquam ab eo ledi adionem. Nam quoad illefæ';^- morbu hæ omnes feruanturîetiam fi millies/corpus fit alteratum mutatum(ÿ: ! nnufa nullus timen eorum affeduum'morbus eft.Q^uod enim curationem ^^fonenile defyderàtraliud planeno eft:quaaffedus,qui vitiatadionem. Siqui#, dem quod phmûmaximeç defy deramuSjidnaturalis eftadio.pro/ q JqJ pj.^ pter hanc, amp;nbsp;naturalem fiue eu affedum, fine conftitutionem nomina# ^defvdess re velis.Videre nant^ amp;nbsp;audire,amp;loqui,amp;ingredi,indigemus,non j autem^oculiSjauribusjlinguajautcruribus.NamfividerehliapartL « cula liceret : quis oculorum effet vfus £ Et fi alio quouis inftrumento /q nnter* audirc licerctîquæ auriu effet vtilitas £ Pari modo amp;nbsp;lingua, amp;nbsp;cruris bus, minime ^fedo effet opus:fi loqui, at(çingredi fine his poffem®; paturalis Ac videre quidem, noftra ipforiim caufa indigemus. Oculis/non nofc= ^ffedus. ftra,fedideoîvt vïdeamus.Iam linguam,auresjcrura^no propterea
-ocr page 58-metho; quot;nbsp;MEDEN. ' GALENI ,tequinmus:vtmftrümentis amp;multis affluamus paatibus’.fed loques la? gratia^dó auditus, ^inceffus .Q^uippe demortua quauis particu« la,quæ abfcindipoteft, velutidigito'jpedejautfuinmanianu: no pat t/mur/Iianc ociofam geftare, acveluti pondus extraneum cireuferre* : illud dare hoc ipfo déclarâtes -, baud quaq nos( particulis illis :fed fun dionibus egere.Veluti igiturjtotamparticulamiadionis caufarequit rimus :eodem (arbitror) modonaturalem quoq^ eius coftitutionem, adionis gratia defy deramus. Sicuti enimfupradiximus^aufse vice Q^uæ acci aaionemjcoftitutio præftat.Quæverocoftitutionemivndcadio denfia nafciturnecefTariofequunturifanis quidemnobislaccidentiajsegrosr Q_uæ fym tantib’/fymptöjmata nucupantur.Atq? hæc quatuor genera funt,oin ptftinata. nium quse in corpore noftro habenturjfeu fecundu naturam nos|feu præter iiaturam habuerimus. AdiO) conft itutioj quæ has çræcedunt, quaîfequuntur.his dehincnominajqui volet, imponito. Singulis fes* orfuingt;ac Sidionem, autTheoncm appeUare velit eorum quodlibet, , h nbsp;nbsp;mea nihil refert. illud modo intellegat/feruetcç vbi^,quatuor in vnî
. uerfumrês elTejquæ fitæ inter feproximcfint.Etquoniam hue fermo nis veniîvideor mihi hoc iufte exigerqvtficutinos illis permittim’, quæ velint4iominaindere:ita illiinuicem nos vfitatis amp;nbsp;antiquis vtt finant. Alioqui fane grauequot;atep adeo iniurium ht,fiiUis/foloccifmû ca mittere/tyrannorum ritu licebinnobis/velgræcé vel latine ioqui non cocedetur.Vocanto fi placet fanitatem, ipfarum fundionu colfantia.' Q^uâq oflenfum a nobis eft, affectum conftitutionécç partium jeuius’ opefundiones feciîdum naturam edimus, fanitatemab omnibus ap^t pellarij Atc^ id cum ftatuerintfanitatemtmorbumtame cenfentojnon adionis -vinumtfed qui præter natura fit affedumL Tang ergo nos ib losmecgfæcerlatinc vc^necdialedicenominantcs,nonimpédimus: '‘1 / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita illinobis permittant, amp;nbsp;græcê latine vcißC dialedice non omnem
quipræternaturamfitaffectumîfedquiadionidncomodatjinorbuni ; nominare.quipræternaturamfit,nectarnenadionemobturbet:non '■ C morbum:fedmorbifympt«ma.Rurfus ficutilli/permanentiaadijti^ L/î Z) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicant/quot'horas ■ eiufmodi aftedus moratus : morbus fit
' ZZZ cenfendus:itaillinobis concédant,illud permanentiærioméfubtra«« - Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff^r^'Nam fi quis/fiue tribus horisîfiue quatuor,fiue horæ untumdi»
' “roi4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toto corpore vehementer fit arreptus,fic:vtne(^fentiat:ne^
‘ZZ. : A nioueaturihuc nos apopledon,fiue.atconitu dicimus. Aequæ fi quis ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toto corpore fit:hunc etiâ comitiali morbolaboràre:nüiia
quot;ipB I ^^lt;^borarum:nec dictum ratiOnc habita.Quippenomina id genus,' ■ quot;nbsp;nbsp;nbsp;, naturæ rei,nQ temporis modi funt inditia.Nön aliter:quä album,äC
' iiigrira,amp;calidum5amp;amp;igidum,alioqui;mirummchercule'fit,fi aqua
-ocr page 59-LIBER PRIMVS
FO.Xini.
calida:calida no fit, nifi pcrpetuu diem talis perduret. aut qui fcx Iio=^ ri^s febricitauitî non fcbnci tauen t. oportuilTe enim vt febricitaucrit: duralTe malum.Q_uä^iquod tempus id fit/quod durationêillam/iulla nefueritîanfecus detefmmetjnemo eorum tradidit.Vtrumncdicrum aliquis numerus fit;an mefium^an lioraru.aut cur durabilem dicant : cum Iicucrit diuturnum dicere.aut cur hoe quidem mutantes ,nÓnuliï eora idifficile folubile dicant. At certe hoc/non generaliter morbi: fed longi morbi proprium eftlt; perinde ac facile folubile, breuis .V eru ex iftimare,referrqæs^folubilem,an durabilem, an diutmu dixeris^no^ ne extremæ eft r udîtatis flam illud profeél'o magis miru, quod ipfij ve luti agraui fomno experreft^diftinguerc pathos a fympt^mate aggre In thelTalu diuntur.cu author ftupiditatis eorum in fecundo de methodo,fic fcri bat.Eadem na(^/cupræcedunt:pathe dicuntur.cu fucccdun^fymptöi^ mata.quauis ctiamlonge mirabilius hoc ipfumfit;qua eaquæ ab iliis dicuntur. vtiqpliocinoris plilegmonen, fi primo ftatim die irruat : pa^ thos elfe concedere.fin aheri cuipia, fecundo,aut tertio die fuccedat : abire infympuma.Q^uaqquid diem fecundammemoro.Cummeli’ fitiliora fecundam ab inuafionc dicere. An enim in fecundo diephlegai mone iocinoris, in fympt^ma migrabitfin fecuda ab initio hora^no migrabit^necfymptwma eritf Cum illud faltem quod eft, alicui quod præceffit/uperuenire illi omnino copetet. At quod tarn celeriter in*» quiunt fuperuenitjab eo quod vna irruitmo diftat.Rurfum igiturjdi«« ftum ab illo dare oportuit,quod horis determinet diftiguatej, quod fuperuenit: ab co quod vnainuadif.Ac Theifalus quidem eiufmodi olympi eft. Olympicus vero,ceu in arcem ipfamfapietise eueftusmo itapa^ cum / thos a fymptojmate difcernit.fcd pathos) id eile quod diftum eft. fym ptooma vero,quod huic accidit. Mirifice videlicet ac dilucide/dlentia cius interpretatus.Q_uippe,quid ipfum fympumaquod pathos co«s mitatur, fit :adi} cere (vt arbitror) ac definite oportuit. Nu corporis aliquis affeftus, nu lefio qusepiam aftionis, Nu pariter vtrucp diet.
Ac illc quide^niinime id dicit. fed nobis videlicet diuinare eft opus, Illud vero qnod definition! appofuit, Nempe fpecialem, atç etiam magis particulate in ijs quæ prater natura funtjfiguratione habens; qua non excellentiam claritatis hab et. A tc^ etia nominugtæcam pctis lepidac^^ interpretationef Si magis fpecialem quandafiguratione,in ijs quæ præter natura funt,fymptûgt;ma habettquid ergo eft,quod mi« gis generalem notam habet £ Non enim dixit,an fine collatione ad . generale,magis fpecialeliceatinuenite.Sinadnihilomninoreferês^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
magis fpcciale pronuntiat,oppido qua diligenter clatec^ interpréta^ dilucida in tur.Q^uamqdipaucis amp;dilucidis verbis dicere licebat,omnia quæ
-ocr page 60-METHO. MEDEN. GALENI
circa corpus animalis prætcr naturain funt, vel morbu cITe; vel cau«* famjVelfymptöima.Q^uibus omnibus|cu illudprætcrnatura/fit com inunc:morbus,aftioni officit. Caufa^pfum præccdit.fymptoomadlla fequirur.ipfum videlicet natura duplex.alteriî-aâionis iefio;alterumj affeâio quædain morbum fequens .verum(vt dixi)fi quisjomnes eo^ crrores excutere velitifine dicendi no inueniat. ipfec^ mi Hiero opti me fcis leorum nosjne millefima quidem partem refutare conatos .Er«*
fl illud tantu adieceroiprimu hunc librum hoc loco clauda. Nepe -quod in ipfo methodi principioî non pauci medicoru falluntur, vtic^ quiThcflaiiacThemifonis funtemuli.qui^methodicos fe appellat: infignibuSj ac maximis erroribus. Cum his vcro^no pauci coru^qui fe dogmaticos ac logicos nominant.Siquidemjnifiquis^omnes ahcöi élusla quibus adio leditur,innueritî numcru ipfum morborumlquans* tus^qualifcç fii;ad vngue definire non poteft, Xdtum quidam eorujfi* cere nunq vel tentauerintitirannorum more'quæ ipfis videntur, citra omneeuidentem probations, pronunciant ♦ Alijino modo iplino de monftrantîfednec ademoftrantibus difcunt.Ac plurimaCvt fcisgt;me « dicor urn p ar s (qui nuc funt in precio, eiufmodi eil mec id fortalTe mn» rum. Nam vbi philofophorumpleriq^citra demonftratione creden# dum fibi pollulantîquid de medicis mirerejquibus/nec vacat, veritas tis inquilitioni vacare.vt qui mane in exofculationibus (ita enimap^s pcllant)fint occupatie vefperi vino onulli^ac ebrij. V erum egolvetes* ris tibicinis exemplo/mi Hiero, vel cum mufis ipfis certauero. Cum alioqu^urpe putê5tibicinê, qui præfertim haud magna rem profpe«* remoliebaturjadeo repertumfuiïTelaudis cupidum,meautcquimess dendi metliodum ab antiquis inquifitam,non tarnen hadenus exadc proditam^inueftigare abfoluereç valeamtpropter camquæhac tem peflate regnat ignauiam,grauari atc^ cundari.Quarçcontra nunc afi» fedusîg ante,mihi videor. Non em'm propriu vobis,qui me ad mes# dendi artem^otam ordine perfcribedam hortati cftis,hocmunus de«* dico. A c primus liberjai^ milii fiiuatur, Touus quod fequitur opCs* ris fecundus^ad huiK modum ÿ^eps mcipito.
-ocr page 61-FO.XV, GALENI METHODVS MEDBNDI, ~ VEL DE MORBIS CVRAN»
DIS THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE.'
LIBER SECVNDVS.
Vx corpohbus noftris/a naturæfuæniodo ça ( greffis^Hiero dulciffime accidunt, eorum^ua^ ! tuor traditæ dilïerêtiæ funt, Vnaipfius funiho nis vicia.tx. Alteraieius qui liane pep er it alïeï= gt;nbsp;dus. Tertia(caufarum^qua; ipfumpræceilerunt ’aiïedum, Quaxtaifymptûümat(î,quse hue neccC# ! fario confequutur. Q_uod iac^ivel cunâa hæc __ nbsp;____________.1 elle morbum oporteat 5 vel liorum quafda, vei
Gerre ex Ins vnumiidpromptu coUigerecuiuis eft. Cum enim ægro tantibus/præter hæc nihil infit: vtit^ipræter hæc/morbus non fuerit» Quod ergo reliquum eft taut omnia hæc colle éta morbus erittauthofs rum quædamjaut vnum faltem omnino.Sed enim/omnium elle coiief éhonem,præter idlquod nemine vfq habuit author emtetiam dicinon poteft.Namjquæ quæfo morboru caufa j aut quod morbi fympuma critjfi omnium pariter colleftiolmorbus cenfebitur Neutrum pro fefto erit.Ergo duo præter morbos genera relinqui/nccelTum elt, Ala terum caufarum quæ hos créant: Alteru^orum quæ neçeffario fçquij tur.non tarnen homini officiunt,Verum,fi hæcabftuleris: reliquü eft, vt in altero duorum ftatuatur morbus :autipfis funftioibus affiiftis t aut qui has edunt affeftibus, Fuit(Ç antiqua fane de hoc controuer«» fia^Ôi hodie diffident inter fe omnes, non modo medici : fed etiapliL« lofophi^Alij/ipfius aftionis vitia, Alij äffedus vndeadiopditjmor:« bos nommantes .Et diffidere viros in rebus tam obfeuris^minime eft mirum^Non intelh'gere tame eosjquod de nomine contenduntjfane [ taxatione eft dignum. Q_^uipp^fi inter omnes conuenit, ad affedum ! qui fundioni obefteurationis cÔfiliadirigûquid ad artis officiagoj« ierat^de finiuiife, affedus ne:an læfa fundio,morbus fit appellandus t Vtrouis enim modo appellantibus : æger/fanitati reftituetur, modo quisalîeduitomodis præfidijs occurrat.Hicnac^ eft/quem alterare mutarecç amp;nbsp;prorfus fummouere oportetmo vitium fundiôis. Nemo cnimfipfam claudicationem fanat. Id enim effet ridiculum. fed a.Sea dum,qui hanc efficit. Veluti phlegmonenjfi liuius vitio claudicatur, At(^ hanc amp;nbsp;perfundit : Si catapWma fuper imponit5amp; fearificat, Si
-ocr page 62-metho: . meden, galeni pcf halitum digerit:amp; omni ratione difcutere tentât.Vtpote cum hac abolita,reddatur redus inceffus .Nec hac fijmotajclaudicatione cor lt;» ngereprorfus fit opus .Cum nec remaneat quicq prauæ funäioniSjfi qui huic obfuit/prorfus fit amotus affedus. Q^uoad vero/hui’ quicq relinquiturmecelTum eft/ad portionem eiusjaäione vitiofe edi. Hue itacp affedum/eu morbum appellaffe,feu pathos vitiuue, feu morbi caufamjfeu pathus vitijue caufam quis velit: id nihil ad curationem
nec profitjnec obfit.Sednec^^ fi Thcone aut Dionem hue vocet quis, modo rite fanetme hie quidem^aegrotanti officiât. Q^uinimo/i quis prorfus inominato eo, tarnen quæ exvfuægrotantis funtadhibeatre _ . . mcdiaînonfolumhiçnihiloffendctifedetiambelliflïmecurabit.Ve^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alterum docere volet quæ ipfe tenet: huieprorfus nominib’U
docerevult nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtieft opus.in quorum vfuHaritas quafi meta fped'andar
huic p reb erit.Nam quificlt;nominare quæqt ftudet,vtqui difciticlariflime inteb noibus eit (egatiis Optimus præceptorfuerit.Q^uoniä igitur amp;nbsp;nos/iam docen* y tenaum. nbsp;nbsp;nbsp;munus ingredimurmeceffe eft(alicubi rebus nominaimponamus»
' An vero dilucide;id vos eftimetis licet.Ergo affedus/qui adionevi:» . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiat, morbus app^ator .hunc fi quid affequitur, fymptooma.quod illu
cxercitat, caufamis ita diftindistinfpicienda diligenter eft nominu diuerfitaSjquæ ægritudinibusimpofuerut/ipforumpnmiauthores. minuimpo Suhindeeni alæfaparticulafuntinditajVtgræcispieuritis.i.lateru itio expose compudio.Peripncumonia.i.pulmonum phiegmone. ifehias.i.cob xendicum morbus. Podagra.!.pedum vitiumiNephritis.i.renumvi t' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tium.Arthritis.i.articulorum vitium.Ophthalmia.i.oculoruphleg«*
A1 r ‘ mone.«Sê Cephalalgiaid eft capitis dolor.amp;Dyfcnteria.i.intellino* b iymptw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torminalfS ubinde ab ipfo fymptwmate.vt Heos ,i .tenuioris inte«»
mate
Heos
flini morbus. Tinefmos .i.defidendi affidua cupiditas .Spafmus.i.co uulfio .PalmOS .i.palpitatio.ôi Tromos .i.tremor.Paralyfis a. refol« tio.amp; Apepfia.i.cruditas .Dyfpnoeaid eft difficultas fpirandi vcl im» ordinata fpiratio.Apnoea id eft defedus fpiradi.Ä Avrypniaideft vigilia.amp; Paraphrofmeid eft deliriu.di coma.i.fopor^æpc ab am«» bobus. vt Cephalalgia.^. Otalgia id eft auriu dolor. amp;nbsp;Cardialgia A caufa pu id eft cordis dolor» Odontalgia id eft dentin dolor. Hyfteralgiaid tata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft vteri dolor .^æpenumero a caufa putata. vt Melancholia, olbus,
Melancho Cholerae^ijs qui a Cnido medicis.Hincctiafortaffis amp;nbsp;Leucophleg lia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matias hyderos,quæ aquæ intercutis eft fpeties nomen accepit.^on
A fimilitu nuhq a fimilitudine ad aliquid extra pofitum.vt ElephaSjfine Elepha dine adaJi^« tiafis.Cancer. Polypus. Staphyle.i.vua.Leuceid eft vitiligo alba* qd externa. Myrmecia id eft mermecie, fine feffiles verrucæ. Atheroma id eft tUM
ber^ uipulticule fiimle ^uid ineft^quain graeci Athcram dicj^t,Stealt;
-ocr page 63-LIBER SECVNDVS FO.XVL
toma^ quod feuo fimiie quid continet. Staphyloma, id eil ocüli mor^: Steatóma« busjcuminfummatunicaquiSamacinofimileeminet.Meliceris.An Staphylo. thraxid eft carbunculus. Alopecia id eft areæ incapite.Ophiafis id Anthrax, eft vitiumferpentis forma repræfentans.Sycofis id eft ficus.SatyrL Sycofis. afmihlt;Sipriapifmi,pudendi præter naturam creftiones.^pforu vero Qjupda nec morborumlquæ nec locum afieftum nomine rcpræfentet, nec caufam locuafieftu quæeos elïecit;perpaucafuntnomina.Phlcgmone.Gangræna, Scir nec caufam rhosideftduritics vixfentiens. Eryfipelas.Apoftema.i.abfceftus. repfentare. Oedema q tumor eftlaxus citra dolore.Empyema.i. colleftuin thœ Empyema, race pus. Vlcus, ex arthrema.i.luxatio. Gatagma id eft oftis fraftura. Catagma, Spafma id eft conuulfum.Rhegma id eft ruptum.Colobojma.i.mutic; Spafina, lum fine curtum.Dothien.i.furuculus ,Ionthus id eft varus, Phyma lonthus, laxarum partium phlegmone. uaq horum quocj nonullajpartim locum corporis flue particulam afflidam fubindicare videntur;par#« tim aprægrauante fymptögt;mate nominan. Q_uod fi quidicitra huiuL modiinfinuationem eft nominatmatcerte differentias fuas multiform» mes habet. V eluti vlcus, tametfi ipfo nomineivnitatis folutionem in carnofa parte non iudicet, at(ç ita afflidam parte vna infinuettat par^« ticulares eius difïerêtiæ variæ funt nominatse. Chironiu, Teiephiu, Chironiu. Cancer, Herpes, Phagedæna omniaq^ id gen^.partim ab ijs qui prb= Cancer. mu ea fanarunt,vt Chironiumipartim ab ipfis qui ijfdem fut affefti. Herpes. V vt Telephium. Cancer autemfa fimilitudine ad animante.Phagedæna, Phagedæ* a fymptlt;tomate. Similiter Herpes♦ Verum Phagedænaylcus omnino eft.id(5 depafcens,fiue exedens,fiue quomodocumc^ appeliaffelibet. Herpes^nonfemper vlcus eft.quotiel(ÿ(cu exulcerationeeft,no vticß feruataveteri fede,vicinas partes depafcit ; fedficuti nome ipfum in?= dicat,rituferpentis beftiæ,relifto priore loco tranfit ad alteru.Gauu vero vlcus,amp; fordidum,ôil purum æquale quod v7r^amp;?Kûvp græ ce dicitur id eft cuius fupercrefcit caro ♦ hsec magis proprias flt;ytita funt appellationes, non tarnen fimihter omnes. Sed æquabiie,a pro# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u
pria nimiru differentia : ficuti amp;nbsp;cauum,dê fupercrefcens. At cruentu
et purum amp;nbsp;fordidu,non a proprijs differentij.s,fed ab externis fym Qui verita ptäjinatis funt appellata.Ergo cum tam impar nominu impofitio vete tis eft cupijs ribus fucrit, multoçetiam magis)cu Epinyftida^amp; Acrochordona.i. dus ab ima penfilem Verrucam/amp; Nyftiiopadicant, primu qi^d noftu eft enatu, ginatione alterum quod fumma occupât cutem, tertiu quod noftu vifum aufert, qua noiap^ aliac^ eiufmodi multa facfant(Q_uippe fiomnia numerem Cquod ipe betcauebit. fugere iuffi ) fuperuacuaperfequi videar^ : id/omni modo agendum atç ad reru f eft, ei que veritatis ftudium tenet, vt ab ea/quä nomina imaginatione fubftätiam t faciunt recedens, ad ipfam rerum fubftätiä fe coferat; atcj hanc infpLs accedet.
metho, meden, galeni
ciat.tiim quot in vniuerfum fint, 8i morbi,5i fymptoinau, amp;nbsp;proxL» inæ iiueiiiternæ liorumcaufa;requirat.Nos igitur;id(alijs cômenta;« fecimusquo^ vnus /de ægritudinum numero cft.inlcfïptus autê 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€Ü de morborum differentia. Alter /de fymptamatum eft differentia»
adeo veroiin eo op ereicaufas Iiorum; vtriulqp feorfum explorar e ftu^ ?: : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. duun% ( dico turn morbi’tum fymptamp;inatis cuiuf^);vt ad præfcntem
fine. Itac^tne legenda quidem quæ hic dicemus/vUi fuaferimî priuf^
1 in iliis fit exercitatus. Quippe,fi quis/illis tarn numerohs theorema^» f mor o^ôc ^snegiç^s^jmcfccontulcritînccipfc£cuauinperdpiet,amp;quæxcâ«i I lymptü^m^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradita|temere incufabit.Ac in iilis quidemTarticulatim oia,
tu omo^a^^ tummorboSjtum fymptlt;»mata,tumcaufas inquiro.hiciduob’adhuc hoc op es» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neceffaria erunt ijsqui medendi artem exerce bunt: turn
gendos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;muentoruin prodendum conferam.Quænâfunt inquies
duo iliaquæ paro. Gerte vnum,quid inter morbumjamp; quod græci pa thos vocant interfithndicabit * Alterumßuod fine corporis eiemêüS . txquibus primuconfiftitnofcendisjnopoffintmorbiinuèniriîofté
det. Hæc igitur nos accuratiffime tradere ftudebimus. Q^ui ea leget, oro,ne p rius ad ip fam metliodum medendi fe coferanttq amp;nbsp;iph/quoC in to turn morbi lint p er fe iuquifierint nbsp;nbsp;nbsp;quae prodita a nobis lunt
curiofe infpexerint.Ergo ceu hæcfecerintjincipia quae promifi.Tris O uid Iter effe in corpore affeftus praeter natura^oftenfum iäeit.Gaufas, Motss morbumamp; bos,Sympt®mata. Gaulas,veiutiredundatiamvelcorruptela. Mor quod ?ræce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pliiegmone, vlcus. Symptft-mata, vt malum colore,dó gracili
pathos dici Diuerfa ab his funt,quae ïmodice a corpore excernuntur, aut tur iterfit præternaturamretinentur,dôfunaionûvitia.Omniafciiicet;co
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* mum nonne fymptûomatadifta.cæteru/novni generi fubiefta.Qaiips’
pe affeftus quidacorporis eft/vitiofus color. Q_^uod cxcernitur,aut retinetur, atteftus no eft,fed affeftu fequitur. Similit er aftio v el l^fa, Vcl integra, aftedus fane non eft.particulae tame vnde edituraffedu, neceffario comitatur. Ac tumor quidem,dóphiegmone,ex ijs fut,quæ abfoiute elle dicuntur.Eodcm modo amp;nbsp;redundantia fanguinis,amp;. cor Nec adio pons pallor. Adio vero ex eorum numero non eft,quæ elle abfoiute nis nec fer^ dicuntur.autcertenonfimiiiter,licutiamcomprehenfa.Siquidênub monis, nec io tempons fpatio/manent eius partes, ficuti profedo/nec fermoniSj motus vlli^ nec etiam motus vliius .Sed horum quilibetin ipfo (vthc dicam)hetf» pres aliquo rijelTefuumoptinenGum vero duplex fit motus genus,vnuminlosgt; tepore du^ lt;^0,aliud/in qualitateîprïus, delatio,fecundu/alteratio dicitur.Ac om? rare. nis quidem adio,motus eft adiuus .Omnis alteiatio, eius quod ait^
-ocr page 65-LIBER SECVNDVS FO,XVIL ratufjüiot^ eft palTiu^.Patitnäq^qcF altcrat.ErgoaHca’daakcraut: mouenc .cu a motu ceïTauerintda aiterati fut,no aute ampli’ alterant. Quicqd çm quociit^ modo fe habet j, all quo oïno affeâufeH pra^dicu. Quod autê in coftati ægrec^ auferibili affedu efl ; id habitu quoda affedu eH.Sane alterat is,qnigrefitjAltérât’ eft^q ia obnigruit* Sme (' vt fic dicâ^nigrefaâ’ efl. Itac^p alteratio/generatio efl qualitatis^aut atïeélus, aut quomodocuc^ appellare vclis «Nee lï alteratione effe des^ pofitionê, vcimutationë ei’qcf præfuit dicashd pugnet ca co qiîdix?» li.alterationê generations elle qualitatis. Cu ambo in idê recidät, Nä et quæ prior i corpore qualitas fuit, mutât nbsp;nue noua gignit. Quip
pe ei’ q in foie verfat, cador mutât. nigria gignit. Rurfus,ei’ q igni fe calefacitjfrigus mutât, calor fit. Quo ties veracuiufpia q^ fubflan tiano fir,generationê elle dicim’,no ide eo fermone fignificam’,ficut ca abfolute generafione ^ferimus .Na quæ abfolute generatio nomi^« nativiaefl i fubflatia.Q^uæ vero hui’,veliUi’ gnatio dicitjvia efl i iflius Cvt fic loquar)entiam,fiue fubfiflêtia.veru hoc veluti extrarem fit didu.Q^uod vero ^pofitunobis î difputatioe maxime fuit,ferme iâdefinitu efl.Nêpe aliqua,i generatioe,amp;mutatione,amp;alteratione, ôi-vt femel dica,in motugpfam effentia habere: aliqua,f ipfius fubfla tiæcoflatia.Acfanitasqmdê,amp;morb’,3Lquæcuc5fymptœmatu,cau faruq^affeélus,vel habitus funt;ex permanentium conflantiumq? nu:^ Corporis mero funt.Aéliones omnes altcrationefc^.in quacuç re fuerintîi ipfo motûprouC fieri.eflentfam fuam poffident. Et corpus/fecundum quodcuc^ moue^ patitur, pa tur,fecundumidempatitur.motufeç eius/pathos,fiuepafrio efl. Sane thos effe» prifciimotus omnes, etiamquinaturaliterfehaben£,nifiaôliuifint, Quéadmo patliegræce.i.pafïïones nommant. Sicuti etiaipfos aâiuos motus, dum prifeî aâiones. Eo paôlo/amp;.platodenfuu alterationes,pathe,fiue pafïioncs pathos açs? appellat.Cumiunioribus/aliter(nefcio quomodo) fit vifum^vt vidc^ eexperint. licet/de folo co qui præter naturam fit : motu,id nomen vfurpent. Ac Plato, a veteribus quidem/pathos priuatim de omni extrinfecus motu/dicec’ Q_uemad^ batur.Nunc per abiîum etiam affeélus j qui ex paffione iam prouene modu iuni.« rc,necamplius inmotufunt^pathe,fiuepafriones appellant,Nonta?= ores accoc?« mendiuturniores,autægrius auferibiles.Sedeiufmodinomenculas’ perint, turæ a iunioribus funt inneélæ.Diximus autê alibi difïufius-de medi Quêadmo cinalium nominu vfu.Nec illud nobis ad confyderationem propofi- duvocabu#’ tumnuncefl.Sedtantumquêadmodumipfivtemur,claritatis gratia, lis morbi differere neceffariû efl vifum.Nam aduerfum fanitati affeâum, a quo pathus Si. lædi aâionê dfcim% morbutantu appellamus,fiue diutinus hic,hue lympt^ma breuis fit,fiue mometo duret.Ex reliquis affeélib’, qui præter natura tis galenus funt,eos qui hune præcçduntfcaufæçrationêoptinentîcaufas tantum vtetur.
C.j.
-ocr page 66-METHO. MEDEN. GALENI dicimus, vel patlie. Qui illu fequutu:^ fi aftionu offenfæ funt,amp; fyiUiS ptœmata,ôêpatlie.Eodémodoàiniodicas velinanitioneSj vel retB^
Quiveroafïeâus funt,veluti vitiofus color,fuprapaffiois, ^fympteómatis appellationêjetiaaffeélus vel affediones vocamus. Itanimiru vtfunt.Omniu igit hora comune id cftjqcf præter natura funtjS^caufæ,^ morbi, óêfympteómata.Propria illafutjquodmor^’ bus adioni incommodât. Symptoóma/huc fequitur* Caufapræcedit. Ergo nee is qui morbu elle motu præter natura dixit, intellexit quid diceret.quêadmodu in proximo libro docuim’^Methodicoru nonui los definiuilTe, adieda ex fupcrabundati coflantia. Nec fi quis/muta tione elTe ab eo5qcf fecundunatura^d id quod præter natura voluit. Quippe^quæino magis morbi, quam caufæ Si fymptamatis definitio eft. Quando,oia ea affedus funt præter natura. V erumjî breuis fpati/ funt,codât acuta elTe.Sinægre auelluntur,diuturna.Pathus autêfîue paffionis appellationê/demorbodixiffeveteres, quêadmodugræce et arr»ftian.i.infirmitatê amp;nbsp;afthenian.i.imbccillitate; oftefum nobis edpini/s quæ dcmedicinalib’ vocabulis fcripfimus. Inquib% illud quoeç traditu eft,ipfos qui ægrotant appellari ab illis græce/nÔ folu vûffSvTocç.i.ægrotantesîfed etia ûj^ÂSsvTaff.i.ægre habentes,5C àSsvSuTa» id eft paru valentes,amp; mxgvovTaff ,i.laborantes. Reliquununc fuerit, vt cuius caufaihæc omnia diximus, in media addudo, ad aliquid co^ râj quæ proxime tradada funt, deinceps trafeamus .Id quid fit/oges. Certeno aliud, qua quod fæpius iam didum eft. Primu ac maxime ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id medicos ftudere,id(5fere ^pïiû eorumunus elfe, vt morbos adiü *
^-jOnis egere mant. Quippe fimul cû hoenô modo adionis vitia ftatim euanefeits nos turn nbsp;nbsp;fed etia reliqua omnia fymptamataitolluntur. Siquideprimu ac mas»
pter hanc, xime adionis ipfius,quæfecundunaturâ edatur,oes egemus.pptei fanitatis. ilia verojSi fanitatis. Sed amp;nbsp;fundionis incomodu amoliri,oes cupw Numerum mus .ob id vero, etia morbu ipfum. Cæteru,'non fundionis vitio,fed morborum morbo ipfi, id eft affedui f ter natura q adioni komodat, applicam’ coprehede remedia.Quifquis igit,ex ijs quæ particulis naturaliterifunt,amp;quæ re metho »? temcre accidut,amp; quæ adionis fut caufæ, diftinguere no poteft: hunc do no pofs: fanc/credibilc no eft,affedu exquoprimaadioiædit5iuenire pofte, fe, q caufa^ Nä quæ temere corporib’ accidut, etia fi millies fint alterata: nocere ru adionis pfedo adioi no poftutiquadiu a qb’ orta eft, oiahatura fua tuentur. naturaliter Hojçt vero, fi vel vnuquodlibet fit altcratu, adione quoç ipfam; ftad fe habentis 1 ^di,i tatu eft neceffen quatu ab eojeu fecudu naturafe haberet, eft ad«» numeru no iuta. Ac mihi quid^res tota explicata iä cftjclaretç oftefu, ijs pfertim • coprehen?» qui îtelligere vera poftut, fieri no pofte, vt oun morbogt numeijt me«» dac. thodo qs coprehedat,nifi ide^mniu caula^a^wsnimie^, corpore
-ocr page 67-LIBER SECVNDVS nbsp;nbsp;EO.XVUL
fecundum naturam fe habentCj norit, Niliii tamcnfex iam didis intcl* ligcre adliuc poflunt^quicncj vei rudiores funt amp;nbsp;ingenio crailtorcï velmethodicæ feftæ nugis inutriti.Denuo igitur,qcf nuncgeueratiin Specialis ï diótum intelligentibus eiLiJLs quo«^ fpeciatim cxponainus ,vnü aL exêplis quod atq^ alteru'veluti exemplum fennonis proponetes, Cur lingua/ercitatio fapores percipitjnee vlla pars aliaf Num propter colore, aut ßtum, fimul î me autmagnitudine, autfiguramf Quippe ca affeäa,nec comode fapo^» tliodicos res fentienteîaut coloré eius adnaturam fuamreducemus,fi videlicet multa, huic/aâionê debet:autiam diftoru quoduis ; fi ab illo agendi vim acs cipit,Quod fi propter aliud ab ijs quippiam, confiât, h lUo tantu tca nu^ad naturale liabitdfit rcflituta,nuilo etiäreliquorumfore opus. Na eflo exepli gratia, denfitas cxiguo^ meatuu caufa fit, cur fucci fasgt; pore dijudicet,Nuquid horu fymmetriä,quaeinfanitate vifitur, tue^ bimur»rurfufcf ametrianjidefl aiuHo modo recelTum, quoties laboff; rant corrigeinus £Eilo^'ii placet)mediocris calor caufa lit :cur fapore intcliigat,Nu hic quO(Ç manifellu ell,cæteris neglediSjvnä ad|iibe=a da curä, vt illud feruemus a quo agédi facultaté accepit,Ia fi ^pterea quod ita in ficcohumidoç atteperatafit,idcirco fentiat:quis no reib» quis poll habitis,huc tantu intendatjVtnec^iullo ficcior.fit, nec etia humidiorf Quis rurfus/fi hoc veru ell,nÓ facile promptec^ coiligac;
duos elle vniuerfos linguæ morbos »aiteru ficcu,alterû humidû, luti rurfumffi per moderatiî calorê,amp; frigus,habet quod fentiatiquis non hic quoc^, duos elfe morbos eius intelligat, caioris frigoriiiß a modo recelïumfNon aliter quolt;^;fi propter tenuiû mcatuû côpeten^ tiâjfenfum efl naélajproptû profeâo hic quoç/coiiigere efljOinnino ca-ex horu contrario habitu elle vitiandam,duplex(ç vitiu fore, den fitudiné eiufmodi mcatuu,amp; raritudine,Sed nu etiam piura dicafquo ftupidos iflos induca, vt fi nihil aliudîiliud faite intelligant,no polie queqmec inuenfre,nec demonllratione aller ere morborum numeru, qui no ex i/s quæ particulis infunt,tumqux caufæ adionis finr, tum quæ temere accidunt norit.Num etia alteru adhuc tertiuc^ exemplum adijciam.Sæpenacç multitudine exemplorujflupidoru animi vçlutî a fomno excitantur. Age igitur/ita homines iterrogemus, Idcirco ne Corp us/calida,frigida, dura, mollia,lenia3lt;amp; afp era, omnia denicj ta gibilia fentit,quod candidum colore efl, aut nigrum,autrufum,aut! vno verbo, quod tails coloris efl £ An propter horu nihil, fed aimd quippiät Neminé enimhrbitror latere, quin/fi quid^oefentiédi mtb nere vtetur,id tantum iiii tuedu cuflodiendumc^ lit, ex quo v no,prçb be fentieiidi facultatemaccepit, Nam fi ex eo quod candidum fme,id dotis toptinuitieius nimirura tuendi,'maxima erat habenda cura, iicut
-ocr page 68-METHO» MEDEN. GALENI
nigri fugiendi.Sin cotrajex eo quod nigru fuit, fentiendi vim habuitî omnes^arbitrofjalios colorcs/fugere formidareç oportebat»Ad ca^ dem modum/amp; fi inde adeo fentit, quod flauu vel rufum eft î fugiendi (arbitrer) alij colores funt,ceufenfum vel penitus aboletes,vel vitia tes. Præterea^ co quod duru fit, fenfu eft præditutfi molle fiat, dete rius fentiet. A cque yt fi cd quod denfum fit : fi ad raritudine mutetur. lam fi tenuiu meatuu fymmctrise/accepta fenriendi vim refert: vbi ab hac receftcrit:vitiabitur.Et generalitervt fentiat,id tantu ipfum adfit oportetîvnde fenfum optmuit»atqj id tatucorrigatur:vnde fenfus eft læfus, ca a natura receftit.Nu igitur tertio exemplo eft opus, an hæc abunde fatiffacianti Sane prudentibus, vel hæcfupcruacua put», vt quivniuerfaleintelligercfine exemplis poftint.rudibus^autêamp;auer^ fis amp;nbsp;cotêtiofis/ne fi tertiu quidem addam exemplu, quicq fortaffe pfe cero.Veruntamê quando duo ia diéta funt,amp; inaniter tépus noftrum femp terunt:no fuerit aliéna, vnum etianumijs exepiuadijcere. Pro ponatur itaq^ iam queadmodum vetriculus male côcoquensnobis fit corrigendus erba autê faciemus^non folum cotra methodicos : fed
' etia cÔtra eos rationalia,qui no cognita ipfius aftionis prima caufa, qua continente etia nominare funt foliti,methodo quadam ac ratione / conftituipofte artem putant» Efto igitur quifpiam dicat (ab ijs eniin / quæ obuia promptaq^ abfurditatê exliibcnt/c^pifte præftat, quo eos fi fieri poteft, ad ea quæconfufamagis funt intelligendayfenfimpduca^ mus ) Efto inqua aliquis dicat, hune quêpiamjqui nunc cruditate las» borat,multos deinceps dies^folo laâe eft altus,ac ventris colorent mutauit,albuç exrubro reddidit îiccirco^ventris fui funftionem vù tiafte * Eortafte ia rides^ôê iure pfeéto rides. Vert^î feias qua fit fimis» le, amp;nbsp;huic de coloribus citra vllam demonftrationêadhibita,quiduis pronuciare:amp; tibi/de e xiguoru meatuu fymmetria, aut alio quolibet affeéî*u:no arbitror iure ridebis. Nam aut in tete, rifum vertes, aut na in hunc.Nam efto impudens fit,qui caufam minus probe concoqués^ di/coloriimputet,dicatc5/quod/quoniam ex naturaii colore ventric« lus ruber eft, nunc vero/redditus eft plane albus : iccirco cruditatc laboret eft necefte. Libens fane audiam^quid tu contra hune obijd«’ as. Ego enim/aliam rationem non inuenio, quâ/vt iubeam^qui ita di it ce^prius oftendat.an omnino propter colorem,iuftam ac naturalem aftionem ventriculus edat. Tu fi quam aliamhabes, libens audiam. Sed nec habes,nec habere aliamcontradicendirationempoteSjCons tra eum qui colorem, cruditatis ventriculi caufam efte dic:it:quam ex* igere,vt doceat, quomodo ex natural! colore confecutus, vtconco* queret ycntriculus, fit. An igitur huic^quî colorx/cruditati; caufam
-ocr page 69-LIBER SECVNDVS FO.XIX. imputât,fides no adhibebitur, ateg docea^etiä liocnomuie agere triculiit Tu/cu vel tenuiu meatuu fymmetfiæ vitio^vel alij cuipiähäc, afcribas ;cf edi tibi po{hüa.bis^pnufq doceas quo paólo ex fymmetria iniUo genere agatf At no hoc aio(inquit)nec aliud quicq elle conco^= dionis cotinente caufam, fed prorfus id ignorare me fateor, Atqui fi eijqui colorijaéhiÔis caufam tribuit: neceffe eft/tia eidelaefione adio nis imputet : qui vero tenuiu meatuu fymmetriæ/adionis caufam di=a cit, etiä Iioru ipfoi^t a iufto modo receffum, eande vitiare fateatur .Ta / qui temperameto quatuor qualitatum, caloris, frigoris^humoris,amp; ficcitatis^'adionis caufam affignat, etiä eorude ipforu intemperiei/ofi^ fenfam eius afcribanvtiq^ amp;nbsp;tibifneceffe erit,eo qcf fecundunaturam eftjprius præfumptOjita quod præter natura eft inquirere.aut fiipfa quod fecundu natura ef^no nofti: nec q(f egreffum a natura eft/ioftigt; Etenim vos etiä ipfos (audio cotra empiricos dicere. fieri no polTey t ; qui id quod fecudu naturä fitjno norit, dignofcere id quod præter na^. turä fit poffit. At nofco Cinquit)quod fecudu naturä fe habet. Quæro / totu ne,an parte eius aliquäf Atq^ pars ipfa/qua nofti: eft ne adionis^ ipfius caufajan ventriculo ineft ociofe £ Nam quid demu eius nofti£ fitum videlicet, amp;nbsp;magnitudine, cotextu, amp;nbsp;figurä. At nihil horum adionis eft caufa.fed nec empiricos/horu quicq latet^ Quippe'qui amp;nbsp;fejpartiu diffedionejcum occafip hanc offert, vti fatentur: amp;nbsp;ex ifta^fe hæc intelh'gere.Non tame adiones vfufcç particulars. Atnouiinquic amp;nbsp;adione.Eft enimcircuplexus Äattritio. Atjnifi caufam eius noues» ris’.necmorbu intellexeris. Nam fi quatuor qualitatumediocris tem peries(adionis fit caufatearu intemp eriesiomnino vitij caufa erit. Tu vero refis phlegmone,amp;fcirron,amp; tumore, amp;nbsp;abfceftum,alia(^(quæ oculis vfurparipolfunüfolos effevetricuU morbos, Quâuisnehæc îpfaquidemivclutiempiricijfolis oculis manibus Sêreliquis fenfibus appréhendas, fed ad ipfam effentiam eorujtentas afcendere. atç häc diligenter difquîrere f videlicet non contentus ifs fympt«matis(quæ fenfui apparêt.quæ tame fympt«matafempiricitdefiniunt ac circun^ fcribunt lui fyndromen. Sic enimipfi pppèllanaam cenfent fymptœ;» matum congeriem,quæ in affedo funt loco. Sed nec curationis indis-cationemjex apparentibus fymptamatis aceipis. Non enim.autumo præter naturam, nec anrenitens, nec an cum dolore, nec an ruber : fed an fit in finibus arteriarumimpadio ex coincidentia,confyderas. ac curationemf vtipfe fateris)ad hoc referens,exploras. An nô ea eft Erafiftrati docendi'ratio,vbi de febrib’ agit, Sicuti rurfus alia Dios’ dis, alia Praxagoræ, alia Afclepiadis, Itaç no a fymptamatis/quæ i phlegmôes apparet loco,îdicatio præfidij his fumit,Sed ab ipa fubss
-ocr page 70-METHO.' MEDEN. GALENI
Hantia.Necj cnim an tumor a natura egrcïTuSjne^ an rcnitêtia^neç an dolor puifatilisîfed an amp;nbsp;coincidcntiajdè impaélio in finib® pulfa tiliu, aut obftruftio in exitu venaru, aut putredo aliqua fuccorû j aut corpufculoi^t râtione coteplabiliu, in laxitatib® æque ratione fpecu labilibuSjintenfio fit,æftimât. Q^are hi oés/ab affedu phlegmone la boratis partis, no afymptamatis quæ hâcfequûtur,præfidio^indi!ï cationc iumunt. Ad eunde arbitrer modû^ fiquis calidu,frigidu,hu midu, amp;nbsp;ficcu,caufatur.V eru hic^etiam fi venter citra phlegmonê,au£ vlcus,autabfcellum,autaliaidgenus,eo tantuqcf fngidus fitnore^» fte cocoquat : tame remedijs no dellituitur,Ât qui phlegmonas,fcir^ ros(alialt;5^ quæ oculis viderc licet, tantû elle morbos pu tant: ridicule plane/cruditates quæ præter hæc£iunt,eximbecillitate ventris incis» dere dicût. Ceu affeâ:uin aliquê priuatu feiunduçlimbecillitatem elle velint» no autein fuppurantibus,aut feirro grauatis, aut phlegmone afieétiSjautaliaquauis ratione laborâtibus inelTe. Q^uippepialisec vitiajfiue in ventre, fme in iocinore,fiue in peâore/iueinalio quouis accidant ♦ illico /parte in qua funt ad propria funftione edendâ iriibe#’ cilliorê reddunt* S ed nec id fatis illis erat ad indicâda remedia»alioq fruftra inquirut afïeâus .fruftraej ad ipfammorbi elTentia fubeut«tâq no aliter detur idonei cÔpotes elle remedij . No igitur qui imbeciili tatê/vitiu elle dicuntjvbinullo ex ijs^quæ ipfi morbos definiunt affe^ fto ventriculo, animal cruditate laboratîi) dum anobis refellant ex*» pedant» S ed ipfi feipfos redarguut.Cu no propriualiquodîfedcom tnune omniû dicant,quodlt;j nec illis ipfis iudicib’jremediorû inuen tioné indicare facile poffit.Quippe illud roborare imbecilli£a£e,nOä5 Roborare men nudum ac veluti meta eft/quo curans dirigit,no curatio» Na qd nome nudn faciendolijs qui inualidi ad adionê funt,robur vindicesmon dicunt. ac veluti at in hoc/curatio cÔfiftit*Tummfi ventriculi aff edu inuento:vt remc metam elle diorûfis cÔpos,fieri nÔ poteft. Q_^uippefirefrixitîcalfaci€ndus eft. quo tedas » Si humentior eft effedus îficcandus eft. Si imodicc incaluit: refrigCi» randus eft * Sificcatus: humedandus eft, Atcj^ hæ/quatuor fimplices curationis rationes funt. Alteræ quatuor/copofitæ funt. Si frigidiore ac ficciore temperamento redditus venter cîh calfaciendus fimul hm» medanduftÿ eft.Sin humidioramp; calidior iufto euafitîficcandus acre frigerandus eft» Pari modo^ calidior ac ficcior eft affedus : turn re^ frigerandus tum humedandus eft. Sin humidior aefrigidior qpro natura eftîficcandus ac calfaciendus cft.Q_uareodo tum ventris ip«» fius affedus funt, quas illi imbecillitates dicunt. Tum odo medendi rationes. Nec ficüt empiricisific vllidogmatizâtiu^dicere licet. Sint hæ;no finunihil elle opus itelligere»Bunditus naç logica fedamfub^i
-ocr page 71-LIBER SECVNDVS FO»XX» weKent, fi ignorato affe£l-u,curariónis | tame faculrats abundc fibi fupi eile dicac.Eceiiim ab vfu ipfo oesiquomodo cufadd fit intelligêtifi ab ip n ’ rci naturajindicatione no fumet.Ac empmei quidcjamp;qcf iuenire p polTe no putet quieq, eo^ quæ abürufa funt^Ä qæ id etiä fi inuentd fit j no defyderet» Q Qu]ppe,obferuatas afe elTe cu ratio es in apparetibus ß cocurfib’^tmerito nec feire fe,an oftoaffeftus fint^quib’ veter iinbe^ y cillus fit aiunt:lt;amp; citra ciufmodi fupuacua morofitat^emedi/s fe abii dare. Q_ui veto 8L rationefe habere ^fitetur,cuius ope/etia abftrufa inqairät;amp; ipfoçiinuétionêjpræfidioijt præftare indicationê dicunt; hosjquomodono pudeat dicerejautno noITefe^an ofto affedus fint, aut eosjad medenduparu fe reqreref Neqt eni id tintâiâicere fatis elt^ no iidffe feiïedrefellerepar ef^cos quife feire affirmât, ceuparu vera profeffos .Quoad vero nec ipfi id faciut^afijc^ no paucfidemoflratio nis fide cofirmant, omne corp us ,p certo/quatuor qualitatd teperam^ to opus fun edere:rationabili’ efi^illis accedere.Nifi fortejq nuda affe runt verba,plus fibi’credipoftûlabut:q,;qui cu demoftrationu fide Io quutur. Atqui illi.fi no aliudjfalte fuadere ac docere auditore Hudeiit, no cogere iuberec^^Hi totu cotrajtyranoix ritu,iubent ne quseram’ aiffionis caufam.Veru nos/hoc nomineDionyfiu, Phalarî,cæterofq^ tyfannös odioprofequimur,quodiubent imperantlt;^,no fuadentac docent. Sicut Solon, Draco,amp; Lycurgus. At inquit,ego/itra limites artis maneo. VOS/amp; ab ijs exceditis,amp; ad naturalis phiiofopliiæ prisi cipiajnos abdùcere pgitis. An igic homo Icpidiffiine,,ne hoc quide , ipfum demoflrabistquina videlicet medicinae artis fint limites, quae^i nouiffe/expedit ei, q ratione/remedioru inuentione molietur. Sed terrified vultu tuo reddere attonitos putas. Audio quide ôê te^lud di cente,rid oportcre aftionis inquiri caufam.Audio à empiricos dice re,hec aftioncs ipfas cffeconfyderandas.Audio no minus illum/qui dicit, non tantum has (effc æftimadas ‘.fed etiam caufas vnde nafcantuc quærédas. Num igitur/ex eo'effe me iniquorumiudicum numero iu^« , bes, quilpriufq omnes qui inter’fe dif^deant audicrint,vni ferunt fufa. fragiumlAnprimum/quse veftrum quifej dicat, feorfum audire vis, dein conferre, att^ perpendere, quisitum fibi, turn apparentibus eonfeiitiat.Q^uis rurfus/nec fecumjuec cum ijs quæ app ar ent. Atqui / fi ifafaciam^mpiricos audiam, amp;fi quæ dicunL, Habiliter non de a-monflrent’.faitem ea lenirc conantes .Vosme id quidem facitis. Nam fane Ubenter audierim, quis veHrumIvel ienimen aliquod, vel demo.», ftrationem aliquam afferre fitcohatus jciir aHionis caufaminquisari non expediat. Q_uæ enfin ame methodos fuptaefl pofita,inqui* • rendam elIydemonftrauit.vos/quód,mquirend^nQn lip liée dcmomi.
-ocr page 72-METHO. meden. GAL ENI ftrationem vllanijiiccfationemvllampf obabikm afferr e conamini. Sed tantu elato fupercilio,tetrice nos obiurgatis ^abfcedef e a fumma phyfiologia iubêtes .nee fic quæf ere hominis natura intelligcre,vt phi lofoplii faciunt, qui ad prima vfcç elemêtarati^e afeedut. lUud quoç vobis(vel dixilïe tantufatis videtur.Nêpe arteriäjÄ venäjSineruu, principia cotinetiaiÄ veluti elemetaeius phyfiologiæ, quæ dehomi ne inftituitur,ponêda eïTe. In quo/quida,Herophyl« laudauit, quod ita ad verbu dixit.Efto hæc prima eïTejtametfi prima no fint.Sed qui ad demonftrationêpfouocat, ac hypothefes iftorujquific opinantur, pugnare fecu oftenditîhunc/aduerfamini ac fugitis^prorfuft^non ditiSj amp;nbsp;contenerc fimulatis .ibi^ ratione faftiditis, ijdem fcilicetjqui contra empiricos(ratione demonftrationêç extoUitis. Nam qlt;f fecu diffident rationes omniujqui vel ex dimidio dogmatizantj etia ijs q tenuiter in demonftrandi methodofuntexercitati, facile perfpiceré licet. Cu enim phlegmone venter laborat, atlt;^ inde adeo cocoquere no valet: quæna plffegmones caufafitjquærendum cenfent.atcpindc præfidiorum copiam conieétant, (prêta empiricoru inuentione.Cum
' vero citra phlegmone, aÜudue id genus vitium/oh'us intemp eratîae' culpaiconcoquere nonvaletjhicrurfusiauxiliorû facultatemp.b expc rientia petunt.Atquiliæcfecu no conueniùnt.Cum empiricoru opii» niojfibi collet. Prætereademollret efficiatçoquod volût,ex ijs quæ vos ipfi no inficiaminilemmatis.Q^uippqfi fieri vUomodo poteft, vtex i/s quæ apparent fympt»matis turandi ratio conieâeturjigno rato affeélu: vtiçdion hic poffibile, in alio fuerit parum poffibile ,fed æqueinomnibus poffibile erit.Ergo nehocquidemlocofrationem vllamafferre poteriusjquo minusjvbiaffeârum explorare nequitis, . experientia ipfaifatis fit ad remedio^ inuentionc. Omnia igituf lira noru ritu ip eratis .V ti vero demôllratione, ncc ipfi vidtis ( Præftat cnim ita fortaffe dicercjqua no poffe vos)3neci}s qui vti turn nolut,' turn poffun^cceditis* Itaçquid aliud funtdifceptationes vcftræ: g Etes, amp;nbsp;cotentio, amp;nbsp;^uocatio ad couitia amp;nbsp;pugnas £ Cuiufmodi præ* ceptoi}i veftroi^t/quidäppetuo exercuitjaut irrides fi quis calidi, vel frigidi mäione faceret^aq balneatorib® magis^q medicis ca nomina cÔuenirêt:aut vehemêter îcrepas, nbsp;nbsp;logiffime (a mededi arte digrel^
(um, aut Erafillrati/credêdu fibi cêfentisjauthoritate obij eiens .V era hæc|vt primo auditu obledabant: ita eu fecudo amp;nbsp;tertio audiui^ molc lia fane fueruntîceu fcurriSjqua medicis magis congrua. Siciumaiu» thoritas eoJ^t, q vitra no effe ^cededû iubctjlegitim® teftis effe ad do» ■ mollrationê putabitîoiajmeræ nugæ crutjnec finis î difputatioe vIP, nifi q nue vifit^umiciciajpugnaj couitiu, Quippe,q alogicis demon
-ocr page 73-LIBER SECVNDVS FO.XXI. ftratioib’ digrcffîj credi gppiâ cenfent^pterea^qcf Herophylus auti Erafiftrat’ita lulTit: hos neceïTe efttomis gnis couitia^pugnaf^^fe^jJ? admiranda fcih’cet difputationiî quæ nunc habent premia, Fingam’\ cm,alius dicat5huic qui comode non concoquat, ventre infîcco Âfri gido intemperiemcontraxiffetproindcçhumedandu accalfaciendu cïTe. Alius,quod naturalis eius habitus (mutatus ad frigidius humis diusfit:caJidumfîccuc^vidumadhibendum fuadeat.Tertius autem quifpiamjlccedens quod quæ comprchenfafunti nonrede fint dida, idnetentet quidemoftenderetfed tantai€os qui dixetint obiurget, quafi fuperflua fcrutent^Â telles adhibeat Erafiftratu vel Herophy*»^ (um.Nonne('vtdixi)difl'idi/ hinc/mutuicp conuitij initium excitabf tur.Quippeillos contra, necen'eeftAtheneu38i Mnefitheum,Âdio^* clempamp;pleftonïcumjÂHippocratem, et Philiftionem, amp;fexcêtos alios taies opponere telles »Si ein tellib’decifa lis eritmon modico hivincent.Na quodtuminlalubris intemperamentipluresfintfpcc» cies,tumcüiuf(ÿ carum(diuerfacuratio,vbi!no Hippocratis modo/ amp;nbsp;plurium alio^ medico^îfed etia. Platonis, AriftoteliSjTheophra fti, zenonis, Clir yfippij amp;nbsp;omnium illuftriu philofophoijt teflimos’ nio comprobarint:vtilt;5iamp; quod citra naturam corporis cxade inue tamifierinequeat, vt vel de morboJX differentia quicqinuenias, vel-, auxiliorum conuenientiu copiæ 'fîs compos, ijfdemipfis turn philo r fophis turn medicis cofirmabut^Hifçno tyranno^ ritUjficut iüilia । bentibustfedeuidentirationeprobantibus . Contra hæc igitur,qui calidum amp;nbsp;fngidum,balneato^non medicorum dicunt eïTe vocabu lajdideri/s videlicet vtentur, amp;nbsp;rifus mouebunt. moriones, phry^ gas,aut fcholafticos narrantes.Q^uippe/confcijfibifunt,non mo* do nihil demonllratione confirmatum fcire:fed(nec quid demonlira tio fiçintelligere.Ergo/ex hisdiderijs/necelTcell oriaturdiffidij ini tium.Vt cnim prima omnid memorem,quæ nugantes fine démolira tioneidicerenon dubitant, confydera,quo padomeceffefitlex eo pu#» gnam fubfequi,Nam vbi contra dida eo^ nuda, amp;nbsp;demollratioms cxpertia,ac contra telles ipfos quibus crededacenfenttalij (tuin celc briores,tum longe plures telles opponuttnecelTe ell vel cedere, vim« ciç vtroÇjôê quod demollrare recufarunt.et quod numeroteßia fint imparestvelperfridafrontCyErafillratuiomnibus illis teftibus dice remaioris elle fidei.Siquidem hie neceffumeft^alterum,negate elTc maioris fidei,aut Hippocrate, 5^Mnefitheo medicis :aut Ariftotelc amp;Platone philofophis:altera,eire maioris fideiinllare. Deindeya* ricvltro citro/ta immodella contentiofaçcotradidione iadata,aL terum cost impclliy t dicat^on elle, alterd, bene fane fi tu Erafillratö
C.v.
-ocr page 74-METHOC MEDEN. GALENI
in ot Jïne rcdigés .Hæc eniînjquotidie fieri in medico^ difputationîï« bus;0 Hiero vides Æa vero femel dataportajOiimiaiani muliercula.« /Tunivefba ingeruntur, amp;nbsp;cum mutuis fe maledictis afperferintn'nuti liter amiffo femport difeedunt. Atc^ hanc turpitudinen^on eft quod aicataliquisjnon efteab i/s qui demonftrationem fugiut, inceptam.
z, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fugiunt autem multifariam,vt fcis. Alij'cum grauitate untum in crcs«
pantes, Alijrfcurrile aliquid comenti.Alij in rifum fannafq^ difceptagt;gt; tione abrepta.Quodfi quis fermoni ftarejdemonftrationefcp audire audet,primu quidem omnino non intelligit.Neq^ em poteft qdemoi« ftratiuæ metliodi fitiniperituSjCOS qui ip(3. vtuntur intelligere. Des» indqfi aliquatenus intelligit;atquod dogma fuuinquo^ cftinnutrit» ^pugnare omnino decreuit, co tra tender e aggreirus.dein dejphénfus quæ nee rite cludant^nec colligantjtum vana nugaciat^ dicèrenrafei-» tur amp;nbsp;deuouet dialeàicos, ceu maloijt caufas 5 quod videlicet pituita a narib’ ipfo^ detergent,ipfiflt;^ mederi conantur. adhibitis fciliceC non melle amp;nbsp;placentis, fed aUio amp;nbsp;cepis quæ etiam pîtuita tentatos gallinaceoS fanare folent.Quippe millies a^^uiftiijSƒCÛa diuerfe du dentibus argumentis, non aliter, q ab ipfo âJlio et c^pis cogerêtur
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lachrymari.Nec te ÿfeétolatetjmuîtos fæpe nobis priuatimtaifos, ’
fêtire ia fe fua fedaq fit abfurdamec tn bac pofte publice mutare. Cu ' alioqnec alias noflet vn liaberêt in pcio,et ia vülgo^pter bæc ê: no ti amp;nbsp;in |)cio forët.Itaq? ob hæcipe quoç diftuftcômêtarios de mede*» di methodo feribere. pro coperto plane habens pauciftimos huius tempeftatis ab ijs adrutum iri. Etemftifi magna quæpiaymiracç muta t tioliumanarureru fiat:aâum de bonis ftudijs eft,vtpotecontufis ac s
Verum bos’ corruptis, Nemine veritatem ipamfted tantîi fcientiæ famS quærétc»y dieç. O?t;imeem ^feâofcisjne quincç quidem,vfq inueniftenoSjqui efte ' potius -iqvideri dofti cuperentîAtqui^nifi quis fapientiâ ipfamtpros» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;pterfeipfam expetatjnetempus quidêvlluminuenictquofe in logis»
ca metbodo exerceat,Imoidiuitijs,amp; famæ, amp;nbsp;poteliæ ciuili inbiasî in boi}f ambitu vitam omne cÔfumet.Ergo dimiftis bis,rurfus ad
Reditadrê pofitumrcdeamus.Eft autêabinitiopropofitiî illud, qui omné mot propofitâ, bo^ numerumimetbodo non inucneritîbunclnaxime in ipfis medê dimetbodi foribus lapfuru.Cumconftetftotidem efte medédi ratio#» nes’.quotfintmorboijtideæ.Ergo/ficinenumerandis morbis egifte, vt nec^ priuatis proprictatibus attentusjinfinitos ftatuat,nec in pris mis ftatim genehbus fubfiftatîid in prompfu cuiq^ non eft .fed ci t^ tum, ficut antea didum eft,quiin diuidendi metbodis fit exercitatiC», fimus .Principid veto diuifiois eoi^ eft^fic vt etiam aliubi diximus, yt effen^rauo xei ^uiidend« eonftituatur ♦ Igituxiüudmonftrattt
-ocr page 75-LIBER SECVNDVS FO.XXIL nobis cft,morbumiOinnmo vnu ex ijs elle,quæprêter naturam fint, Hæc autemquatuorcufinnadio offenfa, aiïeâus vnde aâio proues Auaccpba^ nit, affecta?ipfius caufa, et quæ hue fubfequatif fympte^mata, fiue fa leofis, dionem ipfani vidatam fiue vnde hæc prouenit aff câd, morbum no minarevelis »nihil id medendi methodd immutare oftenfum eft .mo^ do vnu iliud intelligatur, prima ipfam curationem qua etiam nonnul licontinentemappellat: affeftus elle,qui aftioni incomodat.Porro nbsp;nbsp;t
oftenfum a nobis diximus, rationabiuus, hunc) morbum appeliari» non tarnen vetare nos,quin fi cui id cordi fit,aft:ionis noxammorbd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
nominenaffedum qui hanc creet morbi caufam.Præfumpto igit,qlt;f morbus vocctur affedus is præter naturaqui fundioi officiât : inqui fiuimus dcincep^quot in vniuerfummorbi effent, Vbi darum obis^ ter fecimus fi quis via ordineç proceffurus fit,ncc ficut vulgus medi coijt fadt,Tyrani ritu imperaturusîhuicinueniendu effe affedd illd, quifundionis effedrix fit caufa,Hdcfane nos,temperamentum dixi? raus effecalidijfrigidijhumidijacficci. Proindeç primdmorbd in fimilaribus,effe ex hoj^i intempérie oftendimus. Alius quifpiam|Cor pufculo:çt et meatud fymmetriam ftatuet, eolt;^ icx indebito meatuum ip forum modo ægrotare animantes ♦ C^eterdji quis nee ipfe fadionis caufam, in quonam fit entid genere audebit ftatuere, nec ij s qui ftatu«» -imt cotradicetjac nihilo fedus tame/ratione methodoc^p fe procederc arbitrabitur:hdcîegregieimprobum effediximus,vtqui,nectutum
fe ab empiricorum accufationc facere poffit: nbsp;nbsp;fccum plane pugnet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
Quippe/eiufmodi homines ex dimidiologicos effe, qui qua ratione/ phlcgmone,fdrros5tumor,amp; alia id gen’ fiantjmulto labore difqui / runt.Lædi autem, etiamdtra hæcomnia icx fola intemperiæ adio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ' i
newjuonintelligunufcd empirice taliacurant.Quifqs igitquantum hi aberrentjfdre volentum quot morbos tranfiliantjquâtoç plures t ignorent^q norint, libros noftros de morboijt differentijs perlegat» j Intelligetem^ippocrateprimdomnid reda inftitiffe via, Quæ /cd Hippocra apofteris abfoluendafuerat:no modo nemo corum abfoluitîfed pie te primum xiqj^etiam quæ probe fucre inuenta, corrupcrunt. Proxime autem/vt oim reda viâqinchoataabeo/perficerent, abfoluerentq^^riftoteles amp;Thco«? ftitiffe via phraftus.accefferunt,Etfifateri verum oportei;potéftate abfoluerdt* Cumconftituermt,aliudeffeincorporibus fimilaribusmorbigen’, Fddioes a aliudinijsquæinftrumentaliadicantur,Quippea fimilaribus fun# fimilarib® fj diones edi, eoi^effe cuiufçinftrumentivnamtantum fimilarem.Re edi coç va liquaycroquæ cumhac quoduis inftrumentumperfidant,ea,vfus nica fimila alicuius gratia fada effe, illius quod prima erat adidis caufa» Sed amp;nbsp;re in quoep ƒ* horum tarnen rurfus cuiufç effeper fe adionem, veluti inoculis, inftro effe.
-ocr page 76-metho; meden, galeni
Dccîaratio Satius em fortaffis fitjquæ in alijs diffufe oftedimus^ftrictim hie co#» ' ho^ in ex? memoremus .Ipfum vifus inflrumcntum/eft cryitallinus humor .reli emplo. nbsp;nbsp;nbsp;quæoculi partes,cius caufafunt faâæ.Qua^omniu vfus^narrauim®
in decimo operis departiu vtilitatelibro.Gseterujquaq cryftallini maxime caufa lomnia fut fada,fingulatamêeogi(aliquafeorfum adio nem funt nafta.Ac vena quide, amp;nbsp;arteha, amp;nbsp;neruus,toti animati com mûnê.MembranuIæ oculi omnes,cufintnutrimentiparticipes,om3 nino naturalibus facultatibus funtpræditæ.acpcrindeetiafuftioni«’ buS jquæabhis proficifcutur.Quoties igitur cryftallinus humor ex intemperie laborat;omnino læditur oculoj^tfunftio. cæterum no eft eo^, vt organa funt, morbus. At quodhypochyma vocant, nullius fi milarium eft morbusîfedoculitotius,vtinftrumenti. Ad eudemmo? dum)fiin finibus venaru,quæ incauoiocinoris habenturjobftruftio ex lentis, aut craftis fuccis fubhefit-.digeftioquidem incorpuSip has mor abitur,ægritudo tamenftotius iocinoris, ceu inftrumenti cenfc? bitur,nulla fimilariu eius partiuægrotante.Quod fi intempéries, ve?» nas eius infeftauerit, ipfaru quidem illarum’morb’ primu erit. ex ac In theffaiu cidete vero Jetia iocinoris. Ac Erafiftratus quideïn phlegmones fub ftantia tradenda^eft lapfus. Cum nec in particulis quæ phlegmonc la borat/infinibus pulfatiliuimpaftionecelTarioccrnatur, nec arteriæ fpiritum tantujcum innaturalihabitufuntjcontineant. veluti in tra ftationedehis oftendimus.Siigitur phlegmone/eius generis mor? bus fit,cuius autumat, etfcirros/cius generis cuius ille opinatur, Ä reliquo^finguli,ficutipfe^bfcure,amp; multis,fcquaces eius/clari’ex plicarcconant’.vtiqpfolidas ipas partes/liberas propemodua mor? bis relinqt.nifi quatenus vlcerari,collidi,incidi(^ valeant,atq^ idge nus aliud quippiam pati.Laborarevero eas;fetotis/eiufmodi mor? bis,quales nos/ofto inteperatias oftendim^iid nuCqdicit.Atqui/cor pora vniuerfa, etia quæ difficillime afficiuntur, veluti æs, lapisjfer? r urn, faltem calfieri, frigefieri, ficcari, humefcerec^ cernutur. Vt vtiç I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miru fit, fi tantum arteria, amp;nbsp;vena,amp; neruusnihil eiufmodi fentient.
At(^ hoc etiam magis miru, fi patientur quidemifunftione tarnen legi ƒ.. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. timam cdent.veluti Cfîita fors tulitjin corde |facultasquædameft(vc
ipfequoeç Erafiftratus cofirmat^qua^axatur^i cotrahitur.Hac au? r ' temlædiprofeftooporte^iviuêtianimalicorfitcxemptu.quéadmo . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. dumfæpefaftu infacrificijs.videmus.Quippe/finonlæditur,perpc?
tuô mouebitur,nec tantum ad tempus aliquod,vt nue cerniturfMa A . nifeftu eftigit/læfamefre,proindecçmoueredefinere.Iiiüdigit|con fyderatu no inutile era.t,cum poteft/faltem facultas ea lsedi,etiâ ^te| ) r ' nbsp;nbsp;cor fit exemptum, quænam fit eius Jæfîo.quæna afta? prætcr intempe«
-ocr page 77-liber secvndvs eo.xxiil
riemt Namneq? figura cius mutata apparetjncc cauitas, nccligamen tuiDj nccofculuiHjiicc alia vlla pars perdita. fed tantum naturalis te peries mutata.. Ergo omnes hi fimilarium partium, morbi, omnino vtdidum cft ab illo funtomilfi.Siquidemivbi fanguisin finib® arte^k riarum impaftus laélionê vitiatîidiartcrias ipfas, quatcnus inftrume.^ r tafunt,male habet.Vt vero fimilares particulefunt,oâo quidemfess ' cundum nudas qualftates,intemperfes habent,ofto(^ rurfus eu flui= xione.Oportetigitur,quifqsho^,cum certa feientia demonftratio
I nes c^pilïevelinalibro deele’mentis incipiat. poft deinde/reliqiws nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fingillatimCvtdilt;5fueft)relegat.Sunt veroproximHiuic/cometarij
*^de temperamentis.Ab i)S proximus eftjquideinæqdali intempérie infcribitur.Mox/quide naturalibus facultatib’.Alijc^qui de animæ affedib® funtprodin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de vno quoç deinceps, et feorfum. Hos
J-excipiut, qui de particularum vfu funtinferipti. Quos fequutur,qui
-7 de morboj^ fympt«matU(^differentijs/titulum habent.fteri(5ves= romedico%nec tantuexperietiæapplicantes animuCcum tarnen lice ret ,ex empirico^ inllitutioe bom's elfe medicis ) 8i perfedioris ra egt; rionis Cupidi:cum auti/s quæcitra demonftrationem funt eniiciata, credantîaut vitioEs demoilrationibus fallantur : no folum nihil ex^ cogitant boniîfed etia quæ per experientia funt cognita, corrumput. Siquidem ratio(non leue momentuoptinet ad experientia, vel orna-j dam,vel corrupendam.Sed quatureda ratio,ornando adijcititatum, vel etiam amplius, vitiofaidetrahit. Attç hæc me fæpe medico^ vuL go prædicantê audis.quifpriufqin metliodis logicis fe exercuerint: Vel cum demollrare aliquid tentantjfeipfos fallunt:vel cum diuidere quiduis in fpecies aedifieretias î hic quoc^imperitoi)t coquoix ritu, non per membra incidntîfedconterut,coUidunt,acdilaniant.veluti in eo quod nunc eft propofitum. Gonfulo igitur fvt fcis}calibus om^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
, nibus^experiêtiæanimuintendant.Cumno leue inftetpericului/s( . dijlogi ' ‘qui fupra vires aliquid moliuturme amp;nbsp;id no confequâtur,amp; quæim
telligere alias polTent, omnino amittat. Ergo cum his^ qui turn redo cuerun^Iris funt ingenio,tumdifcereparati, ipfi rurfus fermonem conferamus. ttielius eue illud tantu ex his quæ inter initia diximus, comonentes^non elfe cod nbsp;nbsp;cxperies«
mittendumjvtvtracçfimulcofundantur^mifceanturcf^amp;quæper ex animn perientia funt inuenta, amp;nbsp;quæ fola ratione funt inuefligata. fed cum applicent* vfrui^feorfumfittradatu,poft/ambo coiungantur* Ergo cum ipfi/de experimental! inuentioe alibi cgerimusîde logicajinhis comenta^ rijs difiLerercpropofuimus.Acmihivideor^his præfertimqui corn? mjntarios noftros demorboi^fympt«matu(^differêtijsperlegeruf, en quibus fcilicetiinihi deinceps fermo eritjiam clare oftendilïe,ma!’
-ocr page 78-metho; meden, galeni
xime in ipGs flatim foribus lapfum ThelTalu elle.Lapfus cm no leui lapfujÄ Àfclepiades eranvbi inter initia (de elementis corporis ma? ___ le fenfit. Cæter n^multo ma.iorc et grauiore (The llalus ♦ Quipp ejqui cir' , t*zM**', oinncs in virius ratione niorbos(in duos fimiliter illi cotulit aifed’.
Multos vero medicinaliu fcopoi^i ademitjquibusiilie eft vfus. Pefti mu autem grauiftimuçlillud admifitjquodnecipfas aftionunoxas, nec affeftusjqui eaijt caufæfunt,morbos cenfet.fed fobs vacuationx bus, vel ftatis vel precipitatis intetos elle vult. Accedit^quod nec qd fit plus iufto fiftijprecipitatiue vacuatione,claredocet. Quippe vel ad vires, vel ad caufam, vel ad affeftu, vel ad id quod per fanitatem femper eft obferuatu:referri iudiciu oportet. Ex quofaftiun arbitrer^ vtpugna inter cius fcquaces nonparuafitorta*vt qui turn de reliqs omnibus inter fe diftideanf.tum deeoj^quæ pathe vocant, et notion ne amp;nbsp;fubfiftentia. Veru,fi nunc/de pugna eo^biHo^l^jn moueam, des* Cu qb’ del fleftam ad inutilia fermonem. Omnem igitur deinceps fermone faci^ ceps fermo amjceucuiftis agam,qui comentarios de morbo^,acfympt«matu né habebit. differentijs, prætereadecaufis eorum^elegerint.Ad haecquiea om^ Principiu nia, quorum paulo ante memini rcuoluerint.atç hùic orcliai^^o* traftatiois. niamaftiones omnesia fimilaribus corporibus proticifci oftêdim^ reliquas vero omnes fingulorum'inftrumeto^ paiticuias3vfumquamp;«gt; Gna mor pi^ni ipfis preberetduplex fane morbo^ genus erit. AIterum|in pat] bo^ enume tibus fimilaribus,alteru(in totis organis. In limilaribuspntemperi» rata* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tix. In totis organis,vnu/inHgura rpcftatur.aiiud/i^particuiatu nu
mero.aliudiin cuiuf«^ quatitate obferuaf, quartu/in pofitura ♦ Vtra^» ru(^ vero partiujid eft firnilariuminftrumentaliuc^jComunis eft ipa vnitati^ diuifio.Ergo fex in vniuerfum morboru lunt genera. Vnum/ ipforum fimilariu ^priu,Nempe intemperies^quatuor^vt modo dis» ftum eft, inftrumento^ cuiufe^-.et cum his lextum, quod4;um limita#’
I »3 Rp nbsp;nbsp;nbsp;ribus turn inftrumentalibus eft comune,ipfius vnitatis folutio.Ho#gt;
De medeiLs cuiufe^ different ad vltimas vfcj fpeciesp'n Ubro de morboj^t difs di indicatio funt traditæ.His lie fe liabentibuspam demededi indication» nibus eft dicendum.fed hoc/ipfo indicationis vocabulo prius expo Indicatio fito.Quippe/ipfam fequetis liue agendi infinuationcjindicatione dis’: cimus.Nam inuenitur quide:amp; ab ipfa experietia^id quod cÔfequés facienduue fit» Cæterum no ita,quafi in prsecedenti aliquo defignatu. proindeqjjnemo empiricoijt dicit,hoc,ifto indicariiQuäq certe/fèqui hoc illud dicut, amp;nbsp;præcedere hociUud,et confiftere hoc cumillo.De ni^iomnê artcmjio^ obferuationemmemoriâç elle dicunt.Nempe quid eu quo, et quid a quo, amp;nbsp;quid poft quidtidéntidemfit vilum.Er go/ex ipla rei natura ordir4at(j ab ipfa/quod fequés fib citra expe^
-ocr page 79-LIBER SBCVNDVS FO.XXIIIL rientiamimuenire:idcnindicationeinuenirc,definito iajn hoc quolt;# Indicatige (^jacrurfus quodantc dxxiniuSjadineinoriareuocatOjomnépieocnss qd dimetlioduifeiuélamabcxperietiaproccdercjnec redefaccre eos q ambas dodrinas empihcam logicä^jin vnu coguiitj atq^ cgfundut; quæreliquafuntprofequainur ♦Eueht auteomniu quse reijquafunt, ordincprimujquod^pofitaaamproximefcquic» Sequitur autepri«: mu ac maxime illudjquod omnis medendi methodus/per indicatio«« nemfit. Quippe/quatumab experientia feiundu efljid totum/indis» catio nominatur, Quarequifqs condere mçdendi methodum ad vn gue parat, huic,aprimis eil indicationibus aufpicadu. Atç liinc/ad eas quæ deinceps funt tranfeudum,ruffuf(ÿ ab bis adproximas .itacp pergenti^onpriusdefiftendu,q ipfius compos fit finis. Porro finis Finis ^polï propofitæfiac nobis tradationis ,eft, iuenire cuiufcj morbi remédia, tæ method/ Quodnam igituryias qu^ hue perducit ftatuetur principiut JMcin^: Principin pe morbi ipfi’cognitio,qualis fcilicetisnaturafit, vtprius eflofle ,ppofitæme fum.Qÿippeifi idquodcuratur,is en:ratio^feélo eft, ab ipfo quocß, thodi, indicationes eile incipiendas.Ergoprimu^quæ generalis çornunife^ morborum omniu indicatio fit,inueftigandu eft. Ab hac deinde, ad alias,fpeeiatimdifcedendu.Quippe,necefreeft,omnes morbos vni’ Oes mor «# ciufdec^participatfone,morbos appcllari.velutiarbitror homi« bos vnius iicm,amp; boue,amp;canem,etreliquo^fingula. Vnuna^ide^j'n omni* eiufdéc^ ptf bus hominibus habetur, cuius gratia/omnes eadem appellatione ho cipatione minis fortimur.Parimodojcanibus vnuidecj omnibus ineft: cui^Co morbos yo gitatioe innitimur, cum cane intelligerc volumus. Similiterçgh om cari, nib® equis,vnûideç ineftæpter qcf omnes equi dicunt. Inomony^« mis autemhoc clarius perfpicere licet, Nam omnibus quadrupedi^s bus animalibuSjquæ latrant,vnum idemq^ ineft : vtiq^ quod Si qua^ drupediafunt,amp;latrabilia,Atmarinis illis rapacibus belluis, quas ipfas quocÿ canes appellamus, vnu rurfus idem® ineft, quod terress ftrib’ no eftjta vt his cu illisjin canu natura,nufla fit: nifi tantu noss minis conuenientia, At hominis culiomineyeluti Socratis cum AL cibiade,non nominis modo: verum etiä eorum qu^ ijs infunt,focie# ta.s eft.Näamp;animalia,5ibipedcs,et pedeftres,äiration31es,etmor tales funt,In plenuc^nihil vlli fingulariuhominu,qua homo eft, in^ elfe deprehendas, quod non reliquis infit^Caeteru terreftribus ca nibus,ab ijs quifuntmarini/multa infuntdiuerfa,feu corporis fpes: des formâ,feuanimimores.Q_uippeille;cicureft,hominif(çamas* hicinfidiator,amp; ferus, Illeterreftris. hic marinus Jllej’quadrupcs, hic non,Rurfus ille latrabilis .hic ad latradu minime habilis M no terreftriu canu hic latrabilis cftjillejnon» nee rurfus,hic ^uadrupes,
-ocr page 80-METHO. MEDEN. GALENI alter non quidrupcs .fed omnib’ ipfis vni forma ineft^qua canes no minatur.Nec vero fubftatijs inodoiidinelTe videtun veruetiam ipfis accidetibuSjVel vcaffeétus funnvelvtaâionesjvel vtpalTiÔes^Ver bigratia^homo inambuläsiab liomine inambuläte niliiidiffert(fecun;^ dum ipfam inambulationcin.fcdnec vHus ab vRojUcc cæfus acæfo, nee albus ab albo,nccnigcr anigro.Veruminmaioris mmonfç tioiie. finguli non parua optinent dideretiam, veluti magis mi«’ nufue albus .Vern quatenus albus, vnum idécç cu altero albo.poHi^ det.Ita niiniruVtqualiomo eftjvnuidec^ cum alioquolibet homie. Et ill fiiigulis deniq? fignificat0J5t,vnu idem vbi^ ineft. Ita igitur ipfum ægrotare,amp; valcre,fe habent. lUud eni ægrotantibus omnib® ineftjhocvalentibus.vtic^vnuidéc^ vtfuCjp. Et veluti nomine homia niSi vnuhta etiam nomine fanitatis/vnu fignificatur.Déclarai autem et quotidianus inter nos fermo,quod)in quibus omonymia non ell, in his, vnu ell quod fignificatur.Si cm dicat quifpiäi'vulneratum fibi elle lapide caputjiiemini non dilucidus fermo eit, aut ambiguus.lîf cut ell cum dicitur,deuoratu elle a cane Corifeu. Siquidem^a quo Cif ncillatim rogabit auditor.Propterea vidclicet,quod duo fut canu ge nera.Terrellre/alteru,Alteru,marinu.Atnonquolapide,autquod ca put rogabit. Gu amp;nbsp;omnis lapidis qua lapis ell, vna fpecies fit, et om Siguîis noa« nis capitis qua caput. Ganis yero vt canis, fane non vna^ Sicut nec mnu figni linguiæ, qua lingula. Q_^uädoamp; tibiy amp;calciamentipars'lingula ncatis j/na ell.Acfi quern audias minillroiubentem)Vtlingulamaherat,incert« fubiefta ré^ eft qua lingulam dicat.Sin ventrem,aut veficam,aut iecur, alïerre iu elfe .fedno beatmonitem.Ergo fingulis figni’ficatis vnafubicélares ell.no tame cuicj^ voci cuicç vocijvna res fubijcitur.Interdu eih,tantumodo fignificatur per vna ré., nbsp;nbsp;nbsp;vocem, nec quicq fubijeitur. Veru de his quæ ita dicuntur diflerere^
Aliqn figni pfentis propofitino ell. Q^uibus autem no tantu fignificatur aliqd: ficarip voî» fedetiamres aliquafubieéla ell:his/quotquotfignificatafuerint:toti cé nec qcq dem funtet'reijt ideæ.Ac vocis quidem vnu fignificantis,vnanecelfa fubijei, rio erit amp;nbsp;rei fpecies .Numero tamen^plures has elfe licet. Sicuti A. Quib’ VO Eoqpifeptem elfe vocales dicimus.ElementagræcoJ^ridiomate quatUis cib'’ res ali or Äviginti, ad comuné videlicet omniufpecie^quæ vna ell reterciv qua fignifi^ tes’.nonadparticulares^quæ chartis,lignis,mébranis, amp;nbsp;Japidibus catur his funtfcriptæ.Q^uaru maximus numerus ell,necpotis numerari, pe quot fut amp;nbsp;neejin infinitum extenfus.Nam polTunt/in toto temporis fpatioinfi gnificata, nita fcribi turn A .turn B .turn G .Eodem modo amp;nbsp;reliquaru htterarum totidem fingulæ.Verum ea in vniuerfum quatuor elle, et viginti numero dici fpondétre;^ iwusmon particulates intelligentes/edtantûfpeciesjquibus vt arbx ru ideæ. nbsp;nbsp;tror ipfanomina indimus .C^uÿpejnon hoc quod in charta fcribit.
-ocr page 81-LIBER SECVNDVS , FQ.XXV.
A .dicituf îillud quod in ligno pnigittir, A .no dicitur* Imo turn hoc, » tum illud.idç fine defcribas in terra, hue m lapide, fine fcalpas fine colorib’ pingas.Sednecpueros docetquifpiammulta.A.et B.et G. etreiiquoiK fingula.Imo quodiçhoJ^tvnu,fimul ant oiaviginti qua«» tuor. Simili genere,fi equn vnu puero indices, aut camelu: vbi almm rurfus cqu5,aut camelu afp exit, no rogat quod animal id fit,fed illu cquu, bac camelu nominat, Atc^ illu que prius ,cu hoc que nue cernir, eudê elle dicit.Quauis fortalTis/alter mortuus ià Et:a.ltcr(liic vidcliî» cet que ccrnit)fupfit.Iam vina hoksßienliodieqi ide bibilTefe dieuf» Népe fpecie idê.Interimitria fe vûia hodie bibiiTe narrât, aut etiam Vnu,ad fpeciem vbiq^refpicientes.Prætere^uindenas fores vno fi;? gillo obfignataSfad fpeciem fcilicet in omnibus fermonem referetes. Adeoç eft euides, ac omnibus natura infitum, turn hominibus, turn brutis, vt aliud quid,ceu in fubftanüafubiedu, aliudjfeu fpecie vnu intelligantîvt vel afînojçt, qui tarnen omniubrutorunupidilTimi nbsp;nbsp;nbsp;«um. aliud
dentur, aliud eile fpecie vnum, aliud numero,noticiä non fugiat. Co fpe^anäc5camelo,afinuS(fe retrahitlt;Sifugit,ac timet,finuqante ca^ melu confpexit.Sin autem videre iam allueuit.quis aliam,aiiamlt;^ il h' demonftresîtamenpropter confuetudinen^non amplius timet.fed veluti vnam fpeciem intuetur, amp;nbsp;dlam cui infueuit, amp;nbsp;hanc quæ nuc primuapparet.Adeundemmodumnec homines timet/propter con fuetudinem.Sed hos quoc^yelut vnam fpeciem videt. Verumficura torem infpexit: non folum vt hominemtfed etiam vt hunc hominem agnofeit, amp;nbsp;micat auribus, et caudam quatit. Si- rudit. Si. lafeiuit, cum eum afpexit. vtic^ indicans fe familiärem agnofeere. Huncita^tum vt hominem, tum vt familiärem nofeit. Eum autem(quem primu iam videt, vt hominem fimiliter, vt familiärem non fimiliter. Q^uarc/ non nos modo : verum afini quoq^^am aliud) vt numero idem, tum vident, tum etiam nofeunt, acmeminerunt; aliud vt fpecie.Ac Dio^ nem curatoremfefto enim ita vocetur) aliter vt hominem,aliter pla ne vtcuratorem fuum agnofcunt vernaculi afini. vtic^ communem eins cumalijs hominibus fpeciem,vt hominis capientes»Priuatam veroacfecretam,vtDionis tätu.Ergotantuabeftytveteresphilofo 'lt; plios laude, tanq amplualiqd magnseq^ fubtilitatis inuenerintjquod idê ac diuerfum, vnu ac non vnü,no folum numero: fed etiam fpecie fit inaudiendum: vt etiam ipfis afinis / hoc ineffe natura dicam. Sane adijeiuntveteres philofophi non tantum numero, ac fpecie aliquid idem dici : verum etiam genere. Verum id iam lad rem propofitam • non defydero. Mihi enim|vnicum illud fatiffacit, quod ipfis afinis ftupidiores oltedi,quinoncocedunt,aliud/fpecieynu, aliud/numero
-ocr page 82-MÈTHO, meden; galeni
cos»
Jn empin; dici. Magifq^ his ctiam qui vnu cHe PhreniticS amp;nbsp;vnu Empiricum: vnu tarne effehoîem no cocedunt. Aut qui nÔ intelligutifpcdc quidé vnu elle hominem:numero no vnu.nee Socratêvnu elle tum fpecie.
tum numero.Phreniticu auteifpccie elle vnujmultitudine no vnum* Ca fieri no poffit vt Dion, Socrates,Theo, amp;nbsp;Corifcus,pariter fi ita fors tulitjphreniti laborantes,cu quatuor funuvn® multitudine fint. Sed fpecie,vnus,multitudine no vnus. Abfurdius aute multo eftqef Empirici dicut.Gu vnu elle empiricum dicut.Deinde^rogati quomo do vnudicantcumqui viuitjcu co quimortuus eum qui eft in græcia cum eo qui eft in Aegipto, mirificu refponfum afferunt. Qua tenus finquiunt) Empiricus eft^haftenus ctiam vnus eft.Hocem ex tremæ ftupiditatis eft. Si adieftis illis Quateû’ Haftfnus,nec q ipfimetloquutui;intelligant.Si em haftenus ßerapion, 8i Menodos« tus vnus funtjqua empiricifunüpfefto in alijs vnus non erut. Qua#gt; dofiomnifariamvnus efrent:fuperuacucCarbitror)acfruftra addita eftentillaiQuatenus etHaftenus.cu promptum efreçdicere,vnu efte Serapione et Menodotum.Itanimiru, vt h de ipfo tantû'Menodoto
loquens, adieftionenon egercs,Scdabfoluto ieimone diceres.Mc nodotus eftvnus.Ergo fi vnus abfoluto fermone eft Menodot% Sctf« rapionauteamp; Menodotuslio abfoluto fermonevnus, fed quatenus empiriciîomnino ^feftö ipfis aJiaquæpia incrût,quibus duo fut, Ä no vn’ambo.Efficiturtçhocillcf quod antiqui philofophi dixerût. aliud numero/amp; idem amp;nbsp;vnum efte_,alfudfpccie« Nec effe mirumjli Menodotus Serapionihnaliquô/idcmfitatc]^ vntiS :in aliquo^non idem, necÿ vnus. Quatenus enim empiricus,idem * Q^uatenuS ault;9 ternhic/rcfimusallcnafo adunco, aut candidus,autnigergt; aut magn® aütparuuSjnô idem. Nuqd igUific eft vt^tj eo^t homojVtvei nalo eft adunco, vel fcfimus.an fie, vt empiric’ eftf Anhoc quoçp puer in* ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;telligàt.q^ qua hom.ö,vn’fut.quahicrefimus, illegrypus,no \
Num igit éxtremi Auporis eftjâut ptinaciægt; aut nefcio quo noie me * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritoappenêjfatcrivnu elfe phreniticu, qua phreniticus. Simili mo*
dôlcthargicûamp; pleuriticuîhôîemverô,qua homo eft nô vnufPræ terea'c-mpiricu vnu dicere quâ eft empiric’tcquu vero vt cqu’ cft,no Vnu. Cu audire liceat Ariftotele amp;nbsp;Theophraftu^ffirmâtcs,fpecie q* dépolie alterualteriidé eftetnueroverQ/no idé.Atqpetiaan hos,iiiu q i^os hmoi fignificatoi^t diftinctione docuit,audirc,dicété mhii elle miriynu ellemulta,ôê mita vnS.Quippc,adeodilucideoém hac di plato ï phi feeptan’oné Plato inprîcipio Philcbi abfoluitzvt mihi vei ipis ftupi lebo. dis videaf eêdiluèid^. Afini nat^p norût tu hoîem,tu camelû, tu boue,
Præ£cahuchGîem3huccàmelûjhucboué.Eodémo vianorut,nó
-ocr page 83--LIBER SECVNDVS FO.XXVL
abfolute vt viamtfed etiam vthanc viam.Nam m ingrelTu viæqua non tiouf^afinuftatuc;attcndc(^vtillampcrambulet, ac totampera^ gat, in neutra partem decbnäs^ifi ficubi in diuerfa fcindit.vticj de.« claranSyfeifpcciem ipfam vix meminifTej amp;nbsp;clare intcIligcre.Quippe inambulat eami^uæ: trita eft.quatenuS aute ignöfatjfallitur.Neq^ cm ex recofdatione eius quæ infeéhilis / vnalt;^ numero eil, hanc quam no ncmit pefagere poteft. Manifeftum vcfo eft, eum häc via qua nuc pri mu infiftit^quatenüs via eftjVtnofcehteminambularetquatenus ro numero vna eftjeatenus iguorare.Propterea,quod amp;. nufqjad no tritam diuertat:amp; qua in duas fcinditutjuefciat vtra fit eundü.Quod tarne oino non ignoraret:fi (ecundo aut tertio^nüc p häc ingrederet. Nam qm altcrum.nouit, alterüno nouit.pptcrea videlicet quod c6fgt; munc viæ fpeciem cognofciçppria aute huius, vel illi’ ignot^ttvcic^ quatenus nouicno fallitur»C^uippeîqui tritæ infiftit. Quatenus igno rattfallitur.nelcius fubinde in triuijs^quaeligat^Duplicê ergo cognf tione^m habet amp;nbsp;afini.Comuniu fpecièru alteramjpriuataru alteram, In fumaifiuevnä fpeciem appellareicomune illud velis, fiuegenus/ fiuc comunitatemjfi illius/hanc qua ipfe nunc interpretor notioncm uatafo fpe»« cuftodias:denominibus contendesjrem tarnemutare non pOteris, nbsp;nbsp;nbsp;nolle.
Et de nominu quidem impofitione,alius fortaffe quifpiä tccum coiij^ tendet:vtiqp qui æque in rej^ cotemplatione vt tu paru eft e xercitat’. Cæterumos faltem no contendemus.illud potius te monebimus me#» minilTejquod Plato ait.Multa em’vnu elTc^Ä vnu multa. Mirificu fa ne diftu.necfacile eft cotendere cu eo,qho^ vtrulibetftatuat. Etem, fi hocobferuesmo eritquodcotendaSjVtnuccotendiSjpartimiigno^ rantiaipartimadduftus pertinacia.Sedfiuequis vnu elfe phreniti«!
cu dicat,vnu elTecofcntieSjfiuemuIta^itaquoc^cofcnties,Simili mo do di Empiricu jSi dogmaticu amp;nbsp;Methodicu.no aliter fane amp;nbsp;medi#» cu vnu efte^acmultos dices. Vnu qdequamedicu, no vnu vero/par nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
ticulari multitudine»No em de empirico loques,illud.Quatenus,ad#i hibebis .de medico loques^id tolles .Nec^prurfus de medico loquens adijcieSjde hoie loquens auferes. Nec phreniticum vnu elfe dices qua phreniüc’.ægrotante vero 'no vnu. Siquidêhic quocp qua ægro#» täs eftjvn’eft.Dedifceigittandenugas illas^quib^inalijs libris ca ptiofe vtêscenfesjoftédi tibijipm hoiem folum,di feorfum^ particu* laribus hoibus .Tanq ipfe oftedere poffis, empiricum, citra Menedo tum amp;nbsp;Serapione,di aiiosparticulares cmpiricos. Aut etiä phrenic* ticum/feorfum a particularib’ phreniticis. Vbi igit cft error, vndefj hsecmutatiolvtafinis adeoipisfintftolidiores.Nepe vn,ialqs quoc^ /nfinitis fallunt. Quippeybi anotioibus adre^ fubftatias tranfirc
D.i/,
-ocr page 84-METHO. MEDENr' GALENI
tentaiitj Deindejpcr logicæ coteplationis imperitiajn fallunturfvtiiç I fubuertunt ciun rcrum addubitationcj etiam ipfas notionest. Siquide / excipitçôsliicquæftiodegenetibus ^fpeciebus^quselao modo ho mines qui inlogids mediodis nonfunt^xercitatiîfed etiam iiifi a.cri^ ter intendant, aliquosex-ijs qui funtexlt;rcitati,pQXcft fall ere. Carter ü | non op ortet, propterea quod de return fubftantia dubitant: a manife#gt; ftis recederenotionibus'.Neçp.utare^ofultûaliquid inueniHe Vtrof uis,vel einpiricos ifi vnu dißaiit^non adiedo quo fignificato ynu fit, vel methodicosifi genere, veUpeeie, vel cÔmunitcomuiiitatê vfurgt; pent.Milii em melius vifum el^notióneipa. dare iad.efinita_,Nempe qua phrenitici funt, ha-c/eHe omnes vnu, qua vero hic(iuuenis,ille/fei» nex,aut gracilis, aut corpulentus, autvit-, aut mulier,hacimultos:vc teri elocutionede cæteto vti^ Accu Arillotele,Theophirafto,amp; Pla tone loquendo/periclitari,qui|Omniaidgenus/fpecie elle vnu dicut, multitudine veromo vnu. No phreniticumodö,autlethargic;u, aut empiricuîfed ctia, dogmaticu, methodicu, amp;. hoiem, amp;nbsp;cquu, vi ruyamp; muliere, amp;nbsp;reliquoB^fingula.Quodfiadparticularia dffeende ris_,veluti hac mulieremq indicari digito potelt,hanc fane nón'pot» fis ifpecie quidem vna dicere, multitudine vero multas .Q^ uippe hæc muller q îdicari digito poteft, vna eft vtroq^ modo, amp;nbsp;fpede, amp;nbsp;mul Ide nume^ titudine.qtf etiä alitertiumero dicere folemus .Hi vero/itanofaciut. ro etia. ide fçj alipcomunitates nominant, ceu yero no magis dubitari de ij s j g ' multitudiss gçneribus amp;nbsp;fpeciebus polïit.Alij quaten’ hoc quippia eft: vnu elle ne dici. dicunt. quatenus aute non vnu, nequaq explicat. EteÉn,pat erat,hos
quocçjquêadmodu oftedut,qcPmenodotus, amp;nbsp;Serapio, Theodas, ttGlaueias,SiappoUoni’,amp; Calides,^ Diodot’, amp;nbsp;Hetaclides, Si, lycusjvnus oes funt qua empirici: itarurfus,quéadmodumnô vn’, omnes:fed multi funt,exponcre.Siquidcm)in his exponendis jahew« bi plane deptehendilTent.idem turn vnu, turn multa^on modo elfe« ' . nbsp;nbsp;nbsp;fed ctia dici pofte. Menodot’ nalt;^ Si Serapio, qua empirici fut, vn®
funt.Imo vdo 8i qua medici,Si q holes ♦ Quid vero qua aialia f Nä id qri ab hisjoperepciu eft.Num haften® quoç Menodot®,amp; Sera? quot;nbsp;pio vn® funtfNafi idnegetinecnos côcedcm®quaten® empirici futt eaten® efte duos hoies, vnu. Sin concedat/hac quoc^^xîüos elle vnum, ' nepe quaten®/ ambo funtaialia: ^tinus illud fubi/ciemus. Rcftc igic ab antiquis philofophis diftum eft,aliud numero,aliud fpecie, alL« nd ghe efte,quod turn idem,tu vnu eft. Dehinc/rurfus interrogabi? mus,phrenitic® Menodot®5phreniticus Serapionjide ne eft, an di? uerfus f Si refpo dent/oino vnu phreniticu effejvnucj^amp;eudem ami» bos,qua phrenitici.Rurfus pcontabimurjquidautfquasegrótantes»
-ocr page 85-LIBER SECVNDVS FO.XXVIL numliacquoc^jambo viius funtîSinegentjneq^Jiosaiiis conccdem’) quaphrenitici. Sin annuent:vticj(rem aiiquamponcinus,cuius vna litfpccieSjde quaiomnes homines/moibinome enûciant. Nonenim plirenitisjres ahquafucnr^cui vna fit ideajatc^ haâenus omnes quf ea funt affeftijvnd efficiens. Morbus autemjfimiliter vnumnö faciec cos quos occupaucrit .At nulla cft^^inqQita dillindafpecieSjaut ani maliSjautmoroiîficuthominiSjdiplirenitidis. Q_uid ais improbe,— An niliil tibi fignificare videntur liæ voces, animal et morbus .Sed fi militer effern vt blytyri fcindapfus ♦ An fignificant quidem, ver« nulla res fubftatjquævocibus refpondeauveiuti in fcylla amp;nbsp;centau-^ _ rus . an ctia. fignificant,atc^ id quod fignificatur vnu elt£ Q^uippe fi T nuUa fit res,quæ i/s vocibus animale morbus,indicetur ; non rede dicisfhominê elle animal,aut phrenitimmorbu.Sin eft res aliqua,et vere dicis,tumjhuc qui aduenit animal elle, turn hue q decubit/ ægro tare;eft vtKjomnino aliquid eoçê,quæ ipfis infunt^de quo voce vtra enucias Nerum ad liæc intelligendaparu es exercitat’. tametfi. ea • cx primis finti'quæ in logicis iniïitutionibus tradantur. Cæteru,quid ‘ hocadipfam veritatem.NÔ em ^fedo exi/s quæ tu no intelligisau* i dicâda veritas eftîfed ex i/s I q quifpia inteiiigit, q 8Lnatura prudens ' fit:lt;Sê ea didicerit, ac cxercuerit.nec idê cotetiof^ fit/ed verdate ameu quo^ null« in te eil, quaq mediuffidius haud fcio, an ilia, natura pru détê defy derer. Quis em nefciï,noîde fignificare Socrate, acrefimu. fed Socratem,totius elle fubiedæ fubflantiæ nomen,reliquoJ^i nomi nu nuUu«de tota corporis fubftancia dici.No fîmum, non pgadora^i no caluuîfed hoijz. aliud/figuræ nafi eJle nome,aliud Mefedquot; capiUoj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
■»
1
incapite,aliudmagnitudinis elfe vetrisiatc^hæcfûtq refpedupar^ tia dicûtur. ht fi cadidû aut nigrû Socratem dica, de oibus arbitror corporis partib^nomina ^nûciem* Cæterû^non tota fubllantia, fed vnûexi/s.quæilii accidût,indicem.Nêpecoloré.Q^uinetiâyficraL fum dicam,aut tenue, durû, aut molle, hirtû, aut glabrû,aut cætera id genus quæ Socratiaccidût : ne fie quidem de omni eius fubltâcia ap^^ pellationes alïero.Sed vnû aliquid eojçtquæ ipfi accidûtbllêdo. Ad eûdû modû,lt;8ô federe ipm,ôi inäbuiare,amp; mouerc,«amp;dormire,0iL vif= gilar e, amp;nbsp;fingula id gen^^ noîa, de nulla ^fedo fubllantia dieim’. Sed aliquid eoJ^tquæ Socratiinfunt^iis fignificamus.Quænimirûin fusf penoribjveiaâiones eire,velpaffiones,veiquofdamadeâus dixi ’ mus .Satius ergo fucritjUÛc quoçfub hac te formula exerceâ» quêad modû etiâ in fupiorib® oftêdim^.ac no a noib^:fed arebus orfus ; In cipe vero ateipo primum,æltimac5jfimplex ne res fit, an compofita, y tru ne pes fis? an nafus,an ocuPjan caputf Collar em nullû te fioJji
-ocr page 86-METHO. MEDEN. G AL ENI cffcjfed nec finchis. Vet5^amp; ex his amp;nbsp;ex relics partibus vniulrfis, qua^fingulædebitambabcantpofituramjtotus es compofitus . Eüo igitur tibi nome Thcmifo.At cum Themifona^laudu elle aio, eoqtî dico claudumjpedum affedumfignificOjThemifo veroltotius eft no?3 men.Quinetiâiïmus cecufc^ja parte dicitur/Themifo. Rufus vero craffusjnonaparte:fedabafïeâibus quitoti infunt.no aÜter g inam buIanSjfedenSjdifputanSjamp;viuens.Num igitur intcUigis^non effe hæcitotius fubftantiæ tuæfigna.Scdaliaapartequapiameffe nomL= nata^aliaab vno afEeâur Cum vero bond tc, iuftuue quifpiam dicit: non etiamprofpicisjhæc elle afïeftuû nomina,qui in animo tuo con fiftuntf Atqui fl noris,quod liæc/ad portionem fehabcntocum^lbojó: nigro. ( Q_uippe,ficuti iflacorporisuta ilia animi affeftionu fut nos» mina) int eiliges ('arbitror)amp; artificem inerte, vel fi quod nome atss tifici eft contraria, ab animi affeftibus eifeimpofita. lâdî artifex vne» de nomen accepitfciasîfcics arbitror/Medicusquoq^ vndefit appel latus .At hunçfi vnde diftus fit cognorismon eft,quod magnopere la bores,vt inuenias,cui demd inditum fitnomen empirici. Sane ipfura quod a vobis exigo, nec adco difficile, necmagnu eft. Quippe ipfa prædicamenta diuidere,logica fpeculationis eft initium.Cuius (effe VOS omninocxpertes^facile declarant èa,qusetemere nugaminii Vcl nunc igitur refipifeentes pofthaçincipitejquæ corpori accidunt no^= minare.veluti quod hicalbus eft;et nigcr,autcerte veliemeter, adeo vtægre ferre caIorêpoffit.Deinde,caloréipfum)quiadeo auffus fit, vt occafione eius/corpus laboret,nec probe perfungi aftionepoffits permittite volenti appellarefebrem.oiquidem/Omncs homines eum qui ita fit calidus,febricitare dicunt. Nec fane rem magna facietis/ no men mutantes,nifi quod tempus veftruperdetis.Illud potius virbo ne facito.CuThemifonemfebricitare dices, amp;nbsp;Dionefebricitare, SC multos ad eummoda fébricitantes nominabist perpendediligenter, nunquid in ijs omnibusjvnu idemcj fit,ipfum(vt fic dicam}febricita#= re,andiuerfum£lnuenies enimjvnu effe idemc^^ fpecie$ muititudincj (quodetiam numero dicimusjnonvnum. Ca aliter tibi/necvtrefpon deas fas fit,necintelligas.Ergo quifcbricitat, isjqua febricitativnus plane eft.Quando et qui délirât,quatenus deliratjetiä eft vn®. Quid vero amp;nbsp;qui fimul febricitat SC delirat, nunquid di is, vnus eft, qua fis* mul amp;nbsp;febricitatamp;dehrat t Sane id/neminem latere arbitror. Po:# natur igitur ambobus ijs(vnum nomen, febricitanti dico ac deli^ ranti, voceturç phreniticus j qui ita laborat. Q_uod fi non inteb ligis^quemadmodum ambobus/vnum nomen fitpofitum , admo?* nebo tc fortaffis nominum quæ ipfc vfurpas. Q^uippe equum
-ocr page 87-LIBER SECVNDVS nbsp;nbsp;FO.XXVIII
aliquîd appellas.Ncmpe animal (vtita dicam)liinnibile3 fine quoi ad liiniiitLim fit habile. An igitur intereirccenfes, Equa dicas^an anr mal quodad liinniendn fit liabile t Ego fane^noncêfeo. Atqu^i id ita eft ambobus illis nominibuS5Ctanimali3amp; hinnibilbquo vti(^ bre^^ uior elTetfermOjcqun indidifti.Adhncetiammodn/iquodpedenre ôôbipes animal fit,pro tribus nominibusjvno interpretari vebs,ho mine vocabisÆt fane,folutio cuiufq^ nominis/infua orationem ad etî inodumabfoluitur» Quietiam'vtcÔijcias, componafçorationemin vnunomen^no alitcTjqia didofitmodo.CuvideEcet/amp;fimplicium cuiufc^notionemfecunduipfius nomen teneS3lt;amp;finiulexduobus fim piieibus rurfus altéra notionemefficerecompofitam potes. mox iL li nomen imponerc, fubinde rurfus ipfi compofitæ alia fimplici adie ôa, vbi ex tribus iam fimplicib^ vnanotioné fecerisdmic quoçho^ mcnaliquodimpQnere. Quomodo inquies SC quaratione idî Siqdê nongrauabor,exercêdoeos,qui refipifcere a diuturnaiflaignoraua -noreeufantîlongius^gredi.Caloi;fimplicisreinomenell.præterea aóhonis Ixfiojimplex quæda res eft.At tantus calorjquatus iä adio nioiîiciat,nÔetiamfimplexres eft. Quodfietia torn vexetcorpus, multo profefto minus iâfimplex eft.Ergoquo minus multis vtantur holes, ad copendiu alioqui natura prociiues, eiufmodi- calore, febrë vocant.Q_^uippe(cxpeditius diftu eft,febricitare Dionem:qua/tantn in toto corpore caloris habere; vt multas funftiones corrumpat. Er go cumaffeftumipfumfignificare volut ; febrim.cum vero eumfqui arfeftu laborat, ab afïeófu ipfo nomen déclinant. vocantc^ febricitan tern, ad eum modum quo a candore candidum, 8C anigrore (nigrum. Itaqpicompofitæreinomenfebris eft,at(j hoc etiammagis tebrici^ tans. Simplex autem|cft delirium. Verum^i fimplex hoc Cum com?» pofito copules Î homo ipfciplireniticus^afteftus^plirtnitis nominal Q^ueadmodum et homo ipie,ne animal rationale mortale dicamus, breuitatis caufa, homo eft nominatus. ipfo hominis vocabulo ora?» tionis vimquadamcomprehendente. Atq; id eft/quod veteres philo fopliilorationemnominis dicere appellant. Cseterum^non ducunt in infinitum; fedvfc^ad fimplicia fubeunt. Nam cum hominem in ani?» malamp; rationale amp;nbsp;mortale folueris ; pofteaipfum animal jfolues in fubftantiam fenfilem.Atnon ipfamfuoftantiam amplius foluere po p p___ teriSjnecetiamfenfile.Q^uippçfimpiex'primuc^efthorum vtrûtj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j
Quo fiqvt mihi mirarifubeat, deijsfqui phreniticum nbsp;nbsp;hominem Simplicia
elle/concedunt’.morbuveroô^animal eile, non concedunt. Quippe/o^^pofins qlt;f pinde eft, acficopofita elle,des ;de fimphcibus dubites .qua^ no natura elfe prioracôpofiiis natura,fimpliçia fint,At no vidiinqtjipm p fe aial. pnora,
p.iiij.
-ocr page 88-metho, meden, galeni
Sed nec homin^mfulfc vidifti.Et tarnen/teip fumais hominé eile. An illud fate bens ianimai autem eile temo fateberis t Nufg inquit vidi p fe morbu. Sed nec phrenitim vnq folain vidifti*Sed in Ihxonc, aut Dione, aut alio quopiam homine. Q_uare/hoc plane puerile ell ♦ eo quod nufqmorbumipfum per fe fold videns; iccirco putare morbn non elle. Quippejita nec fe brim, nec phrenitim, nec aliud qppiä id genus elïe dabis,vtquo^nullu vfqipfump fefoldvidens. Sane/ex pediebatpoti’(no ita:fed vt dibld fupra eft,areb^ ipfis cccpilfe^cogl tationecj ipfaifpedalle, quot effent m totd fimplicia.Mox/ppno no^» mine,cuiçimpofito, exipfis/iamcompofita nedere. Ergo/lubiedo corpori(vnd hocpnmd infit,quód fêtit.Num cui id ineft,animal no appellabis £non,inquies.Atqui de nomine hoc pabto helitabis. Sed nec fenfile corpus elfe concedes ♦ lam ita de rebus ipfis falfo opinai beris. At fi Si corpus aliquod fcnfile effe, 8i nomc hoc animal/de eiuf modi corpore dici cocedes ;audebis poltea dicerejanimal nihil effef Ergo nec album aliquid erit^nec inambulans nec currens. Q^uippe ab ijs quæ ipfi accidunt, dicitur corpus album, inambulans,et curs’ ' tens .Ipfo^ vero accidentium^ioci albedo, illud inambulatio.tertid curfus dicitur.Eodem mododenfus vnd quid eff,ex ijs quæ corpora* bus accidunt.fentiens vero, ipfum eff corpus .hoc vero/etiam animial nominatur.Q^uis igitur/vbifentiens corpus afpexiuomiffohocno mine animaltahud quæratjquod de eo dicat.Num corpus dutaxat h» telligitur, tanq Centaurus fan res quot^ aliqua huic appellationi eff fubieftaf Patetproculdubio/effefebiectam aliqua. Age^quidfenfust intelligitur ne tantunnan aliquid eft eorum quæ corpori infunt: Mif hi vero/etiam id darum elle videtur. Nempe/fenfum vnum effe ex i/s quæ corpori infunt. Atquijfineq^ corpus tantdmodo inteb ligitur i fed etiam fubfiftit: nec etiam fenfus. Imo is quolt;j fubfiftit: qui fietvt ambo coniunfta compofitum efficiant non ens f namid xam perridiculum fit^orpus quidem effejacfenfum, nihiltamen cß» fe fentiens corpus.Sicutillud magis ridiculum,fentiens quidem/ corpus effetanimal autem/nihil effe. Ceu aliud quiddam animal fit, amp;nbsp;non hoc .aut quicq interfit,oratione j an nomine iudicare aliquid Velis.Aequeabfurdum fi^amp;morbumiiegarealiquid effe.Q^uippe fl affedus nihil fit, morbus quoç nihil erit. Sin affedus ah'quid effe deturtvtiç Si morbus aliquid fuerit. Q^uicuc^^ enim affedus fundio ni officitps eft morbus.Atnon potes inquiuntoftedere mihi'ipfum per fe morbu.Imoinec phrenitim vir bone,nec febrim. quæ tame ms’ hilominus effe fateris .ficuti multa alia. Nä micrologia nominu /qua philofophi quida/feite funt comentijfed quæ omnem m vitaloqueru»
-ocr page 89-LIBER SECVNDVS FO.XXIX, di confuetudiîiefubuertit^CjVtiieipHquidem/nifuis ip forum op cri bus ea vti poffintîimpræfentiarum omitto.vt qui lt;amp;nbsp;aiioilde iplis/dit^ fufius egerim: amp;nbsp;in opere de dementis5quæcucj fuiit neccïTana^dixc^ rim Jntelligo autem micrologiai^qua diuidunt in genera, græca ilia -, y,' op,amp;'uTrapxop et TOlatine enSjóifubfincns, huefubUans dixcs» ris»QuippeJquæ tranflaticienobïs,tiïm hicitumînfequentibus ne ponentur. Vt autéomnes in omnibus refutem^ieri omnino nÔ pœ teft Sed enimiquod non modo propria morbi notio fit ;fed etiam res aiiqua fubieda, quæ/lianc appcllationé fit fortita, fatiffaciant ad præ?« fens quæ hadenus funt diéta. Ciarius autemiidem ipfum in progrefi: fu fermonis intelligeturtvbide primis indicationib'^/abfoiutadilpu^ tatio erit*Quæcui^ vero nue dida de morbqfunt,eamilii amp;nbsp;defym? ptœmate,âi pafTione effe diftacéfeo. Præterea fanitate, amp;paritate^ et robore, amp;nbsp;potentia, omnibufe^ alij s quoru nomina, «Si notiones de rebus quibufdam fubiedis funt dida_. Omnia nan^ hcc corporibusinfunt,partim vtafEeâus : partim vt adio=?
nes; partim vtpaffiones. Præterea quædam ceu
naturaiiter infint, quædam, ceu prêter
a plurimis tarnen,
-ocr page 90-galbni methodvs medbndi.
VEL DE MORBIS CVRANc DIS THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE.
LIBER TERTIVS»
I igitur Hiero, indicatio/quæ ab ipfa rei natura prim« ontünqiiod agendum fitjinuenitmeceffe cft^cmedior« inueniendorum initium/ex morborum ipforum natura fumi, Siquidemgbfurdumßt, aliud cJTequod curandi
Indication' nem qux a morbofun inicprmci;
rationem præfcribatîaliud/quod curetur.Eteninvuidicare de fequicç magis poteft ;qua de alio .Hoc autem clarius fie tin fequentib^. V er« quoniä omnibus in confefto eft,primas indicationes /ex alïedib'’ elTe fumendas teerte iaborandum pluribus frurtra non efttvt hinc eireinn-cipiendumdoccain.Illudpotius monftraretentemus,nec^ totumfioc minima,amp; tatum initiu. Igitur ijdem ipfi aiunt, calculu qui in vefica fit,proptereaiquod toto genere præter natura fit, ablanonê fm indin pi« tantum care.Adeundemmodum|verrucas,dim^rmecyas,amp; atheromata,lt;Si elTernetliOm fteatomata,dLmeliceridas y amp;nbsp;aha id genus. At/inteftinum quod iam di quæ de in fcrotum decidit, omnia^ quse luxata fut, quod videlicet,loci gratia I mededo nbsp;nbsp;præter naturam fe liabenttreponenda fc in fuumlocum docent. Atquij
tantum abeft, vt horum qmppiamiartificij cuiufq fittvt etiam priuato rumcuic^ipaterc poftit.Q_uippc/quimembr«)quodluxatufentiunt; -reduci in artus lubent. Prseterca verruca tolli.amp; vlcus ad cicatricem
duci. Si aluum fluête fifti» Vcrum/quibus hec rationibus fiantjidfajie nefciunt. Atç id eitquod adijci amedico debet Jtacçindicatio quæ a morbis fumiturtprincipium tantum eft^SLfvtficdicam) carcer,vnde medêdi ratio promouet. Nulla prorfus iplïus medicinæ artis adbuc portio.aut certe ncc magna,nec propria.fed quæ etia plebei fit coms’ Huedemu munis. Ergo cuifacultas eltjillainucnicndi^exquibusperficipoirir ) medicuelfe quodaprimaindicationefuggeritur,is merito morborum eft curaf qui pficere tor.Qui fi perexperientiaminuenit,obferuatorlt;amp; empiricus eft no ea pollit, q minandus .Sin rationc quada etmetliododogicus aamp;methodicus,^ prima indi dogmaticus. Ergo plcbeius quidem(altius enim idem repetedu eft J catio pferia medicum adit,reponi fibimëbrumiubensjaut oSjquod fortefradum Eit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft, formari atc^ componi,autmciicerida iibitolii.’/erum,quo pado )
horum quodc^ peragerur,idfane inuenire|medicinæartis eft munus. Ac empirici qmdem y per experientiam inueniri omnia contendunt.
-ocr page 91-LIBER TERTIVS
FO.XXX.
Nos partimexpcrientia:partimratione,Cum necp inainucnircoim nia queat ,ne(^ fola ratio. Vcrmitam^cofufam mixtac^ tradedam elle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t o
doélrina,no cenfemus. Sed feorfum cmpiricam^dc fcorfumlogicam, quo facile apparcat^qua liabeat vtracp vim.Nunc verojde eaquæ ra^s tione paritur, inueiitione dicere flatuimus.Num igitar eft nobis mc^ thodus aliqua,qua vfisjinuenireprædiéfoi}^ fingula liceat. dico^quod fuperuacaneugenere fit,adimere.amp; quod motum loco fit, id proprio loco redderc.amp; quod vnitatis folutu fit, vnire. An empiricen.ad hæc requiremus f Ego fane metliodum eile aliquara, qua quaefita inuenias, plane mihi pcrfuafi.Eiufç principium effe, id quod fingulimorbi fa ciendum didant.vnitatis nanqj folutio, vnitione pollulat.Ea in olTe, fraäura diciturjgræce, catagma.In carnofa partqvlcus. Sicuti etiam vulnus,amp; ruptio/quod rhegma,amp; conulfioqd fpafma dicit.VuInus quid^folutio quædam lex vulnerädo|in carnofa parte reliéta. Ruptio et couulfio/citra vulnerationem fada. prior enim/carnofae partis di«? uifioell.pofteriormeruofe. His omnibus Ivnitiomoliedaindicatur. quæ^anpræftari vbiq^poirit,anin multis nonpoffitjhoc vti(^ inter nofeereprimu iam hominis artificis eft.Quippenemoplebeius no^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
uit,necneruofam träfuerfi feptiparte, necinteflinatenuia,no polie quem indicant fine recipere, Sed de præpucio,amp;.detenuibuccara parte, quod fimiliter fc habet idem ignorât. Praeterca,an caries î olle, quæ Texedûinigræce dicitur,fanari queat,ficut erofio in carne,copers^ tum no habet.Iamjan coalefcere fraótura pollit^veluti vulnus .Præte rea^n callo adglutinari poHitjCertum nö iiitcUigit.Parimodo/in ca^ pitis fraéturis (vulgus omnino non nouit,fit ne expeéfada calli gcnelt; ratio,an aliter curandum. Porrolmulto adhuc magis ignorât,an cor de vulnerato,aut pulmone,aut ventriculo,aut iocinere,fiduciafana^ tionis fit. Nec in fuma /quicq vitra prima indicatione,vulgaris quifq nouit. Itai^/hoc ipfumiprimuartis eft opus, vtintelligas,fperare ne, Primu ar^» id quo têdis debeas: anfecus. Eins rei(duplex cognitio eftjnecpoteft tis opus ee addi ratiotertia. Altera per experientiä^uilongo vfu eft opus.Alte^ vt itellip^as raiper ipfius rei naturam,liquidem»hæc tum cuiufçp particulæ fubfta fperadu ne tiam æftimabitî tum aéfionem^um vfumlituq^. A quibus procedens ftt qd defti nonfolumquodfanarinopoteftjpræuidebitdedetiamquodrecipe^i nes. refanitatcmpoteft,de inueniendis ei remedijs deliberabit. Conftat Dupliciter aute^quod a fimplicillimis incÿiet.Porromihil eft fimplicius vlcere, itelligi pof quodiin fumma carnofa parte fit.Huius ergo li quidem vlcus tantum fe an liceat fit:curationis finislvnitio eft. Sin etiamcum cauitate fittduplex eins qddeftines propofitus eft finis.Sicutietiam duplexeft affeétus.Nêpevlcus^q^ fperare, eft vnitatis folutio; amp;nbsp;cauitas^quæ ex amilla aliqua animalis propria De vlcere,
-ocr page 92-METKO, meden. GALENI fubftatiacll cotrada. In quo gcncrcficn interim no poteft, vt alteri’ propofitaru Enia fis compos .veluti fi non modo caro ipfajfed etiam iubditum illioSipcrierit.Quippe impleri ad vnguêj'cauitas eiufmodi non poteft. cicatrice induci certe potcü. Sed hæc vlceris fanatio eft. CauitaSjinfanabilis remanebit. Hoc igitur ipfum'aut per experietia, autrationis ope dignofci oportebit. AtTlieilalus/nec his vtiturjiiec lertium quicq adijcit.lt;X tameninugari non crubcfcit.fed id mittimus ♦ In methosï lUud potius doceat imitator Theilali medicus,quo paä:o|cauu i car^^ dicos i nbsp;nbsp;nbsp;nofaparte vlcus^nuHo ex ijs quæfubfuntl^fo,fanabimus.Sarcotico
(inquit)medicamcntojd elbquod carne impieat,ipofito.Bene fane, magna facilitas, fortalle aute itupiditas potius erat dicendumgt;fi cum farcoticu dixinfatiffecilfe fe quseflioni putat*Q^uippedi farcoticu ia fcimus,quid amplius requirimus f Die nobis,quod illudfarcoticon fit,quo es vfurus.Tlius reorinquies,autiris,autariftolochia,aut er ui farina, aut panax. Namdeficcis medicamentis/principio mentios’ nem faciam. Age igitur,hæc medicamenta/quo pado inucniflifExpe rientia inquis. Quid igitur eff,quod per te amplius eif adiedum.bi:^ quidemquod cauum implendu fit,id quidê/Vel priuatus quifej nouit* At ex quibus idjÄ p quæ medicamenta fiat, experientia docuit, Thef falus veroinec vtcmpiricus,necvt logicus medicamentum id nouit. Vt empiricus, quia videlicetno vultvVtiogicuSjquia no potefl. Nâ ego eum, vt empiricum id feire,plane noun Cu enim duo iintomnis inuentionis inilrumenta. CNempe experiential^rationqui,qlt;f inue turn elf nouit, fed tarnen rationem eius dicere in promptu non habet; is prodit/fe per experientiam id inuenille. vt igitur,quanta erretin=’ teUigat ; aurium nobis operapaulifper accomodet.V olo enira paus» cis/cum folius experiétiæproleffore agere. Etenimfiunc quocj dice^i Difputatio re par efl,quopado ficcumhoc,quod carnem producat ,medicamen cu Empiris turn inuenit. quod vtiç cephalicon nominant. Porro componiturid co. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex iride amp;nbsp;arùlolochia, amp;nbsp;eruo, amp;nbsp;thure, amp;nbsp;manna.i. cortice thuris ♦
Cephalico EH autem, amp;nbsp;aliud,quod præter iam dida/corticem panacis reef pit.
Sicuti etiam aliud/:ui elota cadmiaadmifeetur. Dicat itaçmilii,hæc quomodo fint inuenta» Et quid (inquit ) attinet de inuentione eorum quærerc,acnon reéfe potius inuentis vtif Att^^hæcquidemfab initio Uatimrefpondent. Poll vero/interim exfomnijs inueniripoHc talia dicuntîinterim forte quapiam^aliud fuifre,in aliud elfufum.Mox,aii^ que vrimixto aufum.Cæteru/fiduciæ eius fpem no dicunt. Hæc igit manifeftæfunt nugæ* Tertius his inueniendi modus plane eft rauo#« nalis.Siquidemfimpliciumillorum quifpiam/t^nuquod^ vtfarcoti?» cu expertus,mox carne ajiquando non faccre cernens; ratione depre
-ocr page 93-y; LIBER TERTIVS ... FO.XXXI. hcndit/io.omninaturæj'eorumquodc^ competete.Sienim eui/ariftosâ' lochiLvlcus came nonimpleuiîîliuiamp;thus cotulit, Cuithus noprô^î fuitjhaiciris admotajfuxtvtilisïrationabileeratj^arbitrorjnonöin^ . nesiab omnib^ fîmilitef affiCi Hoc/bifemèliîiratiocinationêvenit: optimum fadu eft vifum: ^ïphirima'éùifdem fpecieijin idemmifcere, quojnulii corporis naturæ4celletgt;quod coueniaf, Atqui amicejin cô mixtis fpeciebus;no feruatüßaftio fuæ cuiufc^ fubftâtiæ.ficgt;vti vna? quat^ fubftantiæ fpecieino défit quod morbo curando conueniat.Na fl aut corporis naturam inucnire pofTent, aut adliibiti medicament! vimmon effet fortalfei/s/talrvarietate opus,vt quibus^vnû illud me^gt;’ ' dicamenttî quod vni corporr conueniret, i nuenire in promptu effet. . Nunc(cum ignorant vtr ü(^îpaTum reaeiomnia mifcent.vnumfcilicet; I quodomnibus naturis quadret ^moliri medicamétum fludetes ♦ Hac ego componendoîximmedrcamentorümrationenijprfmis illis medi cis excogit3.ta.ni arbitror^at(^‘ vt antiquû inuentum recipio » Cæterij^ tantum team a veramedicinali metlîodo ab effe reor î quanto certera^; tionabilior eft tranffufis infemutuo cribris. Q_uippc;nilî iilud.prn?: mum cogitet, folius fecompofitionis/quæ ex fimilibus fpæcie medie-camentis conflaturjuon eius'iquæ ex cotrarijs initur, metliodumdi? xiffe^-Mox ineius mifccllæmultitudine,vnumfortaffe effe medica^* mentum^quod laboranti fit vtikjfortaffe vero nec vnum,contra, fe^s ptem oftouejquae ex vfu non'fintjità Vtpluribus numeris,obfit eiùk modi medicamêtum, qua profitdiæc mquâ(nifi reputetîplus eu ignogt; rare ncgotifgt;qu3 nouiffé dixerim.Oleum naej/cauo vulneri infufum, aduerfiffimix omniû m’edicaînentum eft. Cum{i ita mederi velis ,vfu ipfo intelliges, fordidum acmale olens vlcus fieri.Q^uod fi tempus quocÿ.anni:ealidiüs'fit3ac vitio maft fucciftomo laboretjaut fluxionî bus obno xius n^tura fit, aut etiam in vi ftus rationc deliiiquantimor eft me iftiipars ea computrefeat, in qua vlcus eft faftu.Timor vero eft, amp;nbsp;fi Gera'fiue folijfiue in oleo foluta vtare. At«^ hæc quidem putrefee îe vlcus facîent.At fi eruginem/ad leuorem tunfaminfperges: ea qui=lt; demjndlomodo-putrefaciet.doloremtarnen,acrofioneminferetnOn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n -en
paruam.Prætereaiexedetjacpblegmonen excitabit.Quod/i largius ' vterc, c onuulfioné quoq^ accerfet. Quoniam igitur neç oleum, neç crugOjne«^ cera^rauum vkus implere came pôtéft : conftat,quod ex ij s qui experiêftam profitentur, nemo vfquâ ea mifcebit.^At ego fane hæc mifeebo. Imo débita menfura,non hæc modo: verum etiam afta millepharmaca,exi/s quæ Gauo vlcerifuntinimica.Q^uipp^fi non ijfdem facultatibus lædût, fed quodamodo contrarijstimparia quide immodicaç profeftofuerint,vtad cauumvlcus implendum.Verum '■
-ocr page 94-METHO. MEDEN. ^GALENI
- quêadmodum ex duobus temp er am ent fs immodicis:vnum eiïiciatur Sarcoticon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m medicamentorum componendoru rationibus docui^-
oieoccÿ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noneftigiturdifficile,exoleo,cera,amp;ærugine medicamêtum
ra amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carnem producat,conficere.Si enim noris^iufmodivlcus ine^gt;
diocriterffccandum effetnon ficcare autemjnec ceram,nec oleu:vtiç intelliges,ncc alterum^feorfum,nec àmbofimulicauum vlcus impie«» repoffc.Imo vero nec æruginemfolam, vt quæ îmodice ficcet. Ergo fl omnia mifeueris t modiçe ficcum efficere medicamentum poteris » Quis vero cuiufcÿ elle modus debeat^d mihi in libris qui de medica mentor um compofitionefuntinferiptijiamtraditumeft. Nuncquoc^p ; fi res poftulei^indicabitur in fermonis progreffu.Nam primumom« niumiabigendus mihia fequentibus libris amethodus illeTheffalus cft. fed indicate prius iili,quantu a. redoaberret» Nam prudentijvcl quæ nunedida funçfatis oftenderint, qualis elfe debeat medendi me«» thodus.Verum^ion eft cum'talibus fermo.Itaç etiam neceffe eftjCu iftis adliuc difputemus,hinc fumpto initio. Omnis/^uæ præter natUi« ram eft cauius:implcri poftulat.Quarqamp; quæ in carnofa etiam acci , nbsp;dit parte. Ipfa vero impletio^inuenicndorum remediorum finis quo
tenditur eff.Vt vero quæ ipleantinuenias,amp; multa ratione opus elf, etmultipliciparticulatimindicatione, amp;nbsp;metliodorationaliexada, Etenim^æpe vidifti difficiiia fanatu vlccra curare ncquiuiffe,nec eos quiexpérientiamprofitentur,iftos inquamquiremedijs fcatent,nec etiam cos qui rationem fibi vindicant omnes ( Qm'ppe Theffaii/ ifti^ quos metliodicos nominant} funt aute reucia. a methodo alicni,tanq aûni lyram, ne ad audiendamxiufmodi fpcculationem funt idonei t nedum quod reftum eft,ratione inueniant. Vidifliautem fubinde^ ciufmodi vlceribus empiricos quidem,alias fc ad aliud medicamem» tumtranfferre. Cum nulla profcâo ratio tranfitumipfum moftrarct.' Verum quonia multa funt expertijquæcauum vlcus implcaiit,ipfani Tdiofvncri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocantadiofyncrifian.i.corporum proprietatc, in qua )
fingulaeoru poliere funt vifajnecagnofccrejnecmeminiJlcpoffuntî ideo nunc quoc^jad quod fe tranfferant non intelligentes/ed fperam» tesin multis particularibus experiendis,obiter quod conueniatpm nino inuentum iïi i aj^'as ad aliud tranfiliunt, fortunæ potius, qua ra* tioni cius qf coducatinuentione permilTa. Similes his funt, tametfi îd nolunt,Si qui ex dogmaticis^d naturalia corpora principia(ubi«« rc ratione no valuerunt.Quippç hifvt ante oftendimus)ex dimidio empirici funt. De iftis vero amethodis ThelTali/s/quid etialoquarcf Soli igitur hi qui vera methodo curant, tum fingulis id genus vlceri buslidonca medicamenta, SC yiftum aptm iuueniunt;tuliquidiïÏOTC
1
-ocr page 95-LIBER TERTIVS FO.XXXII.
rebus ipEs oRendunt^quantopcre coiiducafjquantunK^admedendu lumepræftct 5 ipfa dénatura tra ft ano, Etcnimiprætermittinegligic^ aliquando quodvtile fit, hisiqui ab alio pliarmaco ad aliudiàlûdue tranfeußt: non femel tibi oftendi,vno aliquo ex medicamentisiquib’ ilii fuerätvfi^eiufmodi viceribus fanatis. Spreta vero eiufmodi me=^ dicamenti facultas ab ijs merito eftj quod videlicet^ propter intern peflinum vfum^non folum non prodelTe : fed etiam obeffe eil vifum,
quod in primo vfu nihil aliquando quod effet c ui dens effecit. V difliporroinon minus oculorûnos grauiffimos dolores fanare, auc balneo -, aut vini potione, aut fomentis y aut fanguinis miffionej.aut purgationcjquibus nihil aliud adhibet medicorum vulgus jqmedica menta hæcjquæ ex opio^ mandragora,amp; hyofeyamo fiunt.Maxi^ mam plane oculoiji permciem.vtpoteîquæ nulla re alia illius ad præ#» Qm^noxa. fens leniminis fpeciem præftantîq quod ipfum fenfum enecanh Mui tofc^ noff iiab eiufmodi medicamentorum vfu, cum liberaiius fuiffent admotajiiunq poffea naturalemftatureccepiffe^Sed ex his principio quidem,cofufeatlt;^ ægre vidiffe, tempore vero,fuffufione quam hy^ HvDOchv pochyfin,vocant,vei pupillæ nimia dilatationcjqua mydriafin, aplt; pellantjvel tabe,vel corrugatione, quam rhytidoofin, vocant, occu^ patos.Nofti profedo non minus amp;nbsp;illud,cu ab ephebis vfcj mecum o uyQdws» fis verfatus,nec fub vllo me vfqprseceptore vidiffe,eiufmodi opus: fed id per me/f atione excogitaffe, 8^ qua longo tempore aphorifmum ilium, Dolores oculorumineripotio,velbalneum,veltomentu,vel ^enaincifa,velpurgatiotoilit, confyderauerim. Quamlt;^ ex reliqua Hippocracjs diligentia fperarim,ne in hoc quidemivcl falfum qmp:^ • piam, vel quod fieri no poffit,præcipi JdiÇ fuiffe,quod me ad inqui^ fitioneraincitauit. quoadapfa Hippocratis infiffeus via, inueniyquo pafto difcernerem,quado,quomodolt;^/didorum quo^ fit vtendum» 0 ua ratioiie/multis qui talia viderunt^anifeftum feci, quanta medi^ emails methodi vis fit.quantiç mali occafio fuerint, quinon ferua^ n veteri medicina: nouas fedas condiderint. amp;nbsp;vos mequamq a principio recufantem : orando tarnen impuliffis, omnehoc opus ttadandumfufeiperem. Quod,deos precor^alijs quoq^ hominio^-'fit vfui.Certe exiguamfpemhabeo,proptereumqui nuncregnat bona rum -artium contemptum, diuitiarum vero /cxiftimationis amp;nbsp;ciiiilis potent!admirationem. Ad quæjquifquis fe conuertit, is nulla in re veritatem inuenire poterit»Verum hæcprout deo placebittita finien ' tur.Atnos^medendi methodum, quæ veteribus quidemexculta eft, nunc vero/negleda iacetjpro virili reftituemuslt;repetita nimiruqua de cauo vlcere inchoauimus difputatione .Ac de prima quidem inue^s
-ocr page 96-METHO, MEDEN. GALENI tionc^co^jquæ eiufmodi vlcus; carne iinpleantî fatiffaciatquæ paulo ante diximus, conccdamufc^ fi libet einpiricis quse dicunt omnia. At Cur empiï’ deinueiitorum vfuiamp;fæpetibiinipfis rebus oilendijamp;nunc fermoss rici V bi pri ne indicare conabor, queadmodum empirici^zbi folenne cuic^ mediss us medica^ camentum nihil profecit:aptc ad aliud,certaç ratione tranfire nefcis» mentu non ant. Atç idnure accidit, Siquidem cum caufam improfperi fuccelTus æfecit, träfi ptioris inedicamenti ignorentmec quo earn in fecundo déclinent,lia^» re ad aliud bent. QuippCiCum caufamignorent,curmunere fuomedicinafunga#» ratione no tur,nec cur fallat intelligere valent.Hoc vero ignorato,ncç ad aliud poffint, tranfire rationabiliterpofTunt. Quando necin lUo vitarceande cau;» Caui vice fam pofTunt, Agedum igitur/pfi iam Hippocraticamyeramc^ caui ris fanandi vlceris fanandi methodum, tradamus,PorrQbanc ab ipfa rei fubfta#» verametho tiaordiri oportet. Itacpqm incauo vlcere,id nobis proponitur, vt dus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caro quæ perijtreflituatur; fcire licet,generandæ carnis materia,fam»
Generâdæ guinem bonum efTejOpificemauthoret^naturam.Verunonfatis eill carnis faiv naturam dixifle, nifi etiam quorum natura, fit adiedum,amp; vbi.Com# giune mate flat au tern quod fubieftorum corporumquibus fuperinducicaro deo ria eê. opi=f bet, natura ipfa/gignendæ carnis opifex eft. Porto cuiufç corporis ficé,natura natura monftrata eft ex calidi,frigidi,humidi,ac (icci teperatura coiigt; Quoruna^ fiflcre. Quaremanifeftum eft,iuftumhorum temperamentum in fubs» turd carné icétis particulisquibusreftituturideficientemcarnemfumus: opiE^ gignat, nbsp;nbsp;nbsp;cis habere rationem. A c primu quidem,in omni cauo vlcerc, duo illa
Vndccon^ confyderandanobis funt,lt;Séquodfubicftumeftjiuftanetemperiefit, ft et cuiufcp id eft an fecundum natura fe habeat.('Q^uippe monftratum ei^anita corpori s tcm in fimiijaribus corporibus ipfarum quatuor qualitatum effe teo natura. nbsp;nbsp;nbsp;periem). Et præterea/fanguis qm influil,bonus ne an modieus fit. Si
igitur horum alterutrum vitiofum fit: multi fane affeftus præter natu ram exiftunt.Nobis tarnen,vna cauitas in carnofo membro proponi tur. Fingamus igitur,amp; fanam eJTe partem: amp;nbsp;fanguinis cofluxumjcif Duplex ex travllum,velinqualitate,velquantitatevitium.Portojhis itafehai cremétu in bentibus,nihil eft præterea quod obftet,quominus prima carnis gcs» alimeti mu neratio/profpctecontingat. idqpynullius externi medicamenti ope J tatione per Q^uippe/aufis ambabus vndenafciturpræfentibus,nulloç extrin'^ vniuerfum fç^us quodimpediatobftante:nopoteftptoliibcricarnisgeneratio, corpus pro Verum in ipfaprimæ carnis generationc/duplexptouenire excreme uenire. turn iiecefTe eft.veluti etia in cÔmêtarijs de natuta docuimus .Q^uod Inuifibilis omne qualitatis alimeti mutationem alterum craffius,altern tenuius pfpiratio excrcmentum fequitur. His excremetis etiam per vniuerfum corpus quoreddat femperprouenientibus, quod tenuius eft,ipfainuifibilis eftperipi:« V ifibilis. ratio .(^uæ etiä fubindc fit vifibilis^quoties vel naturalis calot lam’
-ocr page 97-LIBER TERTIVS EO.XXXIII.
guetj vel nutfimento vtitur g luftum fit ampliore, vel motus quifpia vehementior animali contigit. Alterü/cft fordes quæ in fummo cor^quot; pore noftro coUigitur. Qunietiamlin viceribus)tenuius excrement tumjfanieSjgræce^ichœr appeliatur.Quod craJïum eft/ordes. A c ex tenui quidem excremento^vlcus Iiumidum redditur, ex craifo fordid dum.Eocÿiduplicibus medicamentis eget.vti«^ vthumidu cfti ficcan tibuSjVtfordidumlquæ expurgent. ErgOfcumnuUo vnq tempore na iura celTettcerte nec tempus vUum entmin quo no ambo Iiæçïncauo vlcerecolü'gentur, Quare nec tempus vllum erit^n quo/non vtrac^ medicamentorum genus defyderabit.vti«^ amp;nbsp;quod fiçcçt^ quod purget.Accuiufmodi quidemgenere eiTemedicamentum debet:in?= nbsp;nbsp;nbsp;fatis ee
uentum iameft.Verum,non cftid fatis.Siquidemdpeciealiquainué^ medicamê=^ ta eftopus',quæ fitvlceri admouenda. Hæc igitur,quomodo3amp; qua ti gen^nifi mctliodo inuenietur £ Nempe ea quæ in libris defimplicium médis’ inuenta fit camentorum viribus,efl tradita. Oftendimus nancj inbisq[uædam ôtfpecies. medicamêta ficcare, quædam humedare, quædam refrigeraxe, quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r i
dam calfacere. Nonnulla p er coniugationemivel calfacere amp;nbsp;ficcare, vel frigefacere humeâ:are, vei calfacere amp;nbsp;humedare, vel refri «a gerate amp;nbsp;ficcare.elTetj ùi fingulis eorumjmaioris minorifç ratio lt;=gt; nem^multitudine fane infinitam^Cæterumad vfum medicinalemjlhs mitibus qui facilecomprehendantur,circumfcriptam.Primo quo^ dam in his j lt;amp;nbsp;fecundo, amp;nbsp;tertio, amp;nbsp;quarto llatuto ordine, graduue*
Cuius igitur ordinis,erit medicamentumjquod carni producendæ Cuius ordi fit aptu,quod(5 modice/tuficcare debere,tum dctergercppofuimus £ nis ficcatin Certe/primi ordinis .Quippe nbsp;nbsp;fuperhuefuerit,ita,vcnÔ modo dctergêtiu«
humoris,quiinfluit redundantia cofumat: fed etia affluent^ fangui#’: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod
né populet : id refici carné, ceumaterie eius abfumens,prohibebit. carné pro»» Porro talia elfe oftéfum eft.Thus, amp;nbsp;ordeacea, SL fabacea,amp; crui fa ducat » rina,amp;iri,diarillolochiam3amp;:cadmia,amp;panacé, dipompholygé., Omnia verohæc, turn maioris minorifçdifcrimineinterfedilliÆr dere îtum alia eoru/fimplices qualitates vincentes liaberè. Alia^com«* pofitas, monftratum cft. Siquidemjarillolochia, ôêpanax , tum cæterisjplus ficcant, tum natura magiscalent.Ordeacea fabarums
farinaImulto his minus ficcant,nec vllum caiorem optinent TliuS/modice calet,minus tarnen illis ficcat, AdeojVt qu’aldam cor^^ xu f. porum naturas iomnino non ficcet. Erui farinajdi iris gt;nbsp;liorum at$ Duas elle arillôlochias amp;nbsp;panacis/medium locum tenent.Verum/juod fermo primarum nofter vtiliter attigit,denuo repetam^.Quippe/tlius in humida cor^ mdicario»* poris natura carnëpduccre potefl;.ln ficcano potell.Scire nä(^ licetnum dûtes? duas elïf primarumindicauonu diffe?!cnüas.Quodfecùndumnatu^ rçntias, ..... nbsp;.............- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—-
-ocr page 98-metho; meden, galeni
ram fe habet, cuftodiam fui indicante, amp;nbsp;p f op terea quæ fimilia fui fintpoftulantc: quod præter naturam eftjfublationem fuijcoç coils traria rcquirente. Pehtenimquidçjn contrarium,5i a contrario. At(^ vlcus quidemfquo eft humidiusieofanejmedicamento quod ma gis hccet^mdiget. Corporis vero natura quanto eft humidiontanto quod minus ficcet,medicamentumpoftulat. Quare/i qua funt vices’ rajquibus par eft humiditasiquod in ficciore corporis temperamen to confiftitj vti(g^ magis ficcari poftulat : quod in humidioreftioc fa^ ne minus: quo natura naturae inter eft. Siquidemproduftamcamem, ei qux praefuit/imilem elTe oportet. Vbiigitur priftina ficcior fuit, nouellamquoc^ficcioremffericonueniet. Q^uare vberius hæcfico cari. Q^uantocç magis ficca fuerit : tanto/quod admouetur medica«» mentum, magis ficcamfacultatem habere debebit. Atinhumidiore De tliuris natura, tanto rurfumfijs quæ minus ficcent med ream cntis eft opus : natura re#s quantoicaro ipfa minus eft ficca. Thus igituryt ad human! corpOsA fpedu hoss ris naturamjeiufmodi optinet tcmperamcntum.Quod cum tempera^' mmum. tis SC medijs naturis confentit, humidiores/paulo liberalius ficcat.
Aeque fane vt quae ad fummu funtficcæ:ijs/paulo eft humidior.Metf rito itaejithus in quibufdam,tum vlceribusjtum naturis, pus quids mouet,carnemnon producit.in quibufdam,etiam carnemproduciu Itaçfiobferuaueris, ration! refpondere euentadeprehendes. In humidiore nanep natura^producere carnem poteft. In ficciorejnon p oteft. Praeterea in modice humidis vlceribus (carnem efficerc po?« teft.In ijs quæpræhumida funt,prorfus nonpoteft.Vides neigitur clariffime^qui refta methodo curare vlcus velit : quot hu!c( theore? ;' matis fit opus f Nampoftqinuentum eft,humoremomn!no huic vi^i tio ineffe-.vtK^ ficcansparandum medicamentum indie auit. At quOi* J,, niam ipforum ficcantium quædam magis ficcant, quædam,minus , p^timjex vlcerum d!uerf!tate,partimicx ægrinatura,quod expedit eft defumptum. Itaç non modo de corporis natura meditatus fit os« portet, quifquis commode fanare vlcus debet: verumetiamdiligen* terfpeculationemomnem de medicamentis didicille.turnficcihus^ midic^corporumtemperamenti notas, calIere.,Contcmplare igi^ tur,quanta fit methodicorum iftorum pfonunciandi temeritas. qui In methoss vnum id fibi/ad cauum vlcus fanandum/fatiffacere putant, fi feiant dicos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod carne eft implendum. Non cnim in hocycurandi ratio conf!
lilt, imo/in eo inueniendo quod carnc fit impleturum .'At quod ^mpiricos implebit^iam inquit^experientia eft inuentum^. Die pro!nde,5j expientias quod fanabit,inuentum experienna elTc, nec fruftra gloriare, limitarei^ nec methodun) extolle.^u^mquaapudipfos quoç empfticosi
-ocr page 99-LIBER TER TI VS • FO.XXXIIIL experieiitfa quæ fine certalimitationefitjdamnatur. Scribuntnanlt;^ ïncommcntarijs de medicamentis (ad Iiunc modum. Emplaftrum^d eos(quimolE funt corpore, amp;pueros óó mulieres. Norunt(5^thus/ in naturis eiufmodicarnem in cauis vlceribus, ( modo aliud nullum fymptöoma fit) producere j eademq^ implere. Vtrum tarnen eiufmo a di corpora! humida fint, atq^ iccirco (modice ficcantia defy derent, an alia euentus caufa fit: fane non noruntf Rurfus enim ad fenilia cor!* poraialiud fcriptum medicamentum inuenies aliudcç ad ea vlcera, quæ ægre ad cicatricem veniunt, orafq^ prætumidas habent, qua; ochtliwde/ græcivocant.multafcç alias difcretioncs in omnibus fuis medendicommentarijs fcribunt. Q^uibus^uoad licet, adcurandæ natura; proprietatem appofitum pharmacum inueniunt ♦ Q^uippfe, difcretionespn quaç arte proprium a communi fecernere conantur. quantoc^ plura quis difcreueritlimitaueritç : eo propiuszad pros? prietatem accedit. Ipfum vero ad vnguem proprium^ec fcribi om#’ nino potefl, nec dici, Eoç tum empirici ij qui in arte fuere diligen?’ tiffimi, tum dogmatici fere omnes, fatentur, nullam fcribi p ofTe cu rationem ad vnguem exadam. Sed idquod ad coniefturam de laboz* rantis natura defyderatur,alij/ex proprio cuiufç medentium vfu: alij lex ratiocinando adijciendum eile affirmant » Nemo tarnen eo s» rumadeo fuit prcceps^vtomni vlcericauoynamfe habere medicijn nam,quæ carnem reUituerit,profitcretur. Non enim apud vllumjinj? uenies eiufmodi pharmacum, quodomne vlcus cauumjfanet ♦ Imo pro modo humoriSifordifç,atc5p ipfa laborantis natura : immutan =» dum medicamentum elle ♦ Milla ergo hic methodicorum impüden^ tia : age^^ideamus quid empirici dicant, qui ex proprio cuiufç vfu exercitationec^ jadijciendum aliquid cenfent, ad propria laboranti inueniendaremédia ♦ Siquidem C vt fæpe diximus) nulla eft in arte Quod nec medica, nec res, nec medela,quæjfpecie dicibilis non fit. Sed quod dici nec nec dici nec fcribi/nec omnino præcipi poteft : id quantitas in qucfe= fcribi nec Ç eft ♦ Nam in vlceribuSi humor di fordes dici polTunt : quantitas 'pr^cipi po in neutro dici poteft .quamq hic quoc^ accedere propius ad indi:* teftjidquä candam earn ftudemus , exiguam copiofamqp fordern dicentes ♦ præz^ titas i quo«« tereatenuem,SicralIam, diprorfus multam, diadmodumpaueä, di 9 eft. mediocre, di copetente, aliterep ad hunc modum varie nominantes. Quantope quo videlicet, q pxime licet, ad quantitate indicandä accedam’. DilL prüftet me genter igitattendas nucvelim,vtintellegasquâtupræftet,methodo thodoquid quiduisî qua fola experientia facere. Efto nac^ nota fit,hoc vel illud uis, q fola pharmacuadcauuvlcus implendufacultatehabere,inijs qui/vtnos experietia îoquimur, humidiqre funt têperameto^vt obferuator^di empiricus, fasere.
E.ij.
-ocr page 100-METHO. MEDEN. GALENI qui molli funt carne ac mulienbus amp;nbsp;puen’s. deinde nunc tali admoss tum^ihil profit. Nos igiturjcuius caufa niliilprofuit^inueftigabiia mus atç hançin duo æftimanda reducemus . Nam aut parcius ficcis uit mcdicamentum : aut nimium. lioruq^ notas habebimus^fordem SC faniem. Nam fi plufculum fordis fit, totumcj vlcus liumidius : intra modum ficcauit. Sin purum amp;nbsp;abfc^ humore cernitur î vitra. Statim igiturimenfuram quo^ excellus defeâuf^Jex ipfo notar urn modo im» telligemus.tantoc^ipharmacumquod deinceps applicabitur, vel cius, vel non tale,admouebimus. Empiricus autem,fiadmotumcui^» piam medicamentum icarnem non reftituitnd quidem videt. cætcrura ignarus, parcius ne, an nimium ficcando,id euenerit :jtranfire ad alte^» rum non potefl. Ad eundem plane modum amp;nbsp;Erafiftratus, Herophi^i Jufcj^ ex dimidio ( vt diâum eft ) dogmatici, male vlcus fanabunt. Q^uippequi ea tantum vitia curare ratione tentant,quæ inftrumerb taliurn partium funt propria. Vlcus (vtiam diftum eft) commune fi» milarium inftrumcntaliumc^ eft. ideoc^/id quatenus in fimilaribus . proucnitîeatenusjempirice curabunt. Q^uinetiam, fi ca curare ten#» tent quorum fubftantiaomnino perijt, aut etiam quæ manca curtaqp funt : in his quoç nccelTe efte/a logice curando muitifariam aber#» rent ♦ Si enim quod pcrijt,fubftantia quæpiam fimilaris fit : neceïfe cft^eum qui fegignendæhuicconfulet, totius efte naturæperitum. A c de his quidem /poft dicetur. I llud intérim clariftime oft enfum ar^ bitroi;non efte cuiufç^robe vlcus curare, primamç indicationem, quæ vel plebeis patet,minimam efte curationis partem. Nam amp;ca^ lorem,frigus3humiditatem, acficcitatcm,aftiuas qualitates efte,de«3 monftratione accœpifte necefte cft.amp; deinde,quæ nobis /tum de teins peramentis feorfum dicato volumine funtfcripta.t tumiquæhucper#» tinent in ali ƒ s voluminibusiomnia nouifte. Atcç haftenus quidemjde vlcere cauoifermoeft habitus ,ipfam tantum cauiutcm curantibus nobis.' Siquidem.quæ vlceris propria curatio fit, nondum tra# Non pofte ditum eft. Perficitur autem ea quoç/iuxta eandem methodumf medicii Q_uippe/quæ turn a laborantis partis temperamcnto î tum a mes» nenaturaii dicamentorum facultate/accipitur. Porroiambo hæc/atraftatio#» fciêtiafimi ne de dementis pendent. Etenim/nifi illudinmethodo conceftum lariû cura=? fit,quatuor qualitates^enituræcorruptelæçcaufas efte:necmetho#? tione îueni duminchoafte,necprouexifte,necabfoluifte faseft. At veroyvtib re. fed nec las /agentes mutuo patientefç oftendas : id/ad fpeculationem de de#» inftrumen# mentis pertinet.Quod igitur in præcedentibus oftendimus : id nunc / taliu faltem præfenti fermone eft confirmatum. Nempe/nihil pofte medicum/de integram. yila fimiliarium paxtium agitwçfinc naturali quam vocant fcicnua.
-ocr page 101-LIBER TERTIVS FO.XXXV.’ erumillic,dc fimiliahbus dumtaxat id cft oftenfum^hic iam fefj? , ino nofterfquodammodo infinuatj ne inipfis quideminftrumentali^’ bus cuiqjintegram inucnire curationemlicere, qui illamnon attige«? rit. Porroi idem lin toto opéré etiam euidentius monftrabitur. Ve^= Vlcerisqçf, rumjad ipfam viceris quod folum confiftit curationem tranfirc/nunç fold conii!»= leinpeftiuumvidetur .Fueritautem folum,finecaffedus vllus fimul ftatjcura^s adfitjnec fymptama.EHoigiturquæcxulcerata eftparticula^necflu tio» xione vexata, nec malo fucco vitiofa, nec omnino extra naturalem temperiem, fed nec vlla cauitas adfitjnec vlia cutis amiffio. Nam id quoqjibona pars medicorum præterit. non intelligens^poflq cauum Duplicc eç vlcus carne iam impletum, ac planum ciïcaum^iliilominus tarnen in vlcexe a€ hiat; duplicemadlmcparticule affeétumfuperefTe, alterumfubflan^ fedu poft tix cutis amiffionem, alterum^continui folutionem.Ergoquoties vnu cauitate ex id habetur,ncmpe continui folutio^fiue ca fummæ eft cuticulse(^quam pletam ♦ cpidermidavocant} jfiue cutis totius,fiue etiampariter fubicéfæcar Epidetmis jiis : vitium quod vlcus dicitur, ita exiftit, poftulatç tantum agglui= tinari.Q^uippe fi commilTæ fimul fint cutis oræ : nihil eritin medio cutis I generis diuerfi. quemadmodum in eo quod iam repletum eft / planumc^ redditum. In hoc enimioræ viceris fc non contingunt. fed ' îotius vlceratæ partis cutis perijt. quam vtiqp reftituereoportet» At in eo/quod acuto aliquo eft diuifum : vna adglutinatio rcquiritury , non etiam cutis gcneratio»Q_uoties ergo^vlceris fimplicis propofi» rum fit inuenire curationem : præfumendum in fermone eft,diuifara elfe carnofam particulamjcitra vUius portionis amiflïonem. Nam latum,quod cicatriceinduci poftulat î omnino cuticulamqua epider==? mida græce vocauimuSjdefydcrat. Hanc igiturium gignere,tum fis bi vnire oportet. duoç tibi hoc loco exiftunt, ad quælicuti in cauo vlcere confilium diriges. Propterca quod afEeftus ipfe/geminus in ambobus eft ♦ Q_uo igitur (^ipforum inquiet forte aliquis ) planum vlcus/a cauo difeerniturtSi amp;nbsp;geminus vtrobic^ eft afïeftus,^ gémi,? nus curanti propofitus finis f Nempe multitudine amifïarum par7-tium.Q^uippe in cauo vlcercjnon ipfa modo perijt cuticula: verum etiam/rcliquacutis natura vniuerfa, amp;nbsp;fubieftse carnis portio ali« quando non exigua. In replcto vlcere/caro non deeft'.exterius co «s operimentum dcfyderatur. Acquæ eius generis vlcerum curatio fit^ poftdicemus» Nunc/eius quod vlcus tantum fit, nec aliumvllumaf# Viceris qæ feâumadiunftum habet, quænam débita curatio fit, præcipiamus, foin fit fine ErgoquoniamhiqfoladiuifioproponiturjdiduftorumorasJvnacÔ^ alio affes» àunftas elfeoportet.An non id folum: veiuetiamconiunftasmanere» du, Cuü» P-orro bifariam fimul manent, qu« comn^a funt, Cum aliaper fe, ratio»
E.üj.
-ocr page 102-metho; meden, galeni
Duplidter aliappc aliorumfubfiftantacmaneant. Per fe quidem^quæcunc^ coiufta ma cum concrefcunt ac coalefcunt. Aliorum ope, et quse coUigantur S: nere quæ, quæ glutino aliquo tenentur. Ac quae concrefcant ; omnino mollia na co mittant, turaliter fint oportet. Talis fane efl,tum caro ipfa, tumquæcuntç car=s nea ex ipfa conftitutione funt. Quæcunqj vero durd ficcacç funt 5 colt;9 rum diuifæ partes icoire fimul nequeunt.fed glutinum aliquod vincus» ‘ nbsp;nbsp;lumueiquo comifTa maneant, requirunt. Et taiium quidem fanatio, in
• fequentibus præcipietur.NunC|de ijs quae vniri polfunpncœptu (eti» monemperagamus.hicquôç/ipfamcoitionis coalefcentisec^ caufam Vnitionis inueftigantes .Efl verojficuti in cauis vlceribus,vt caro producatur; eiïeélrix ita in fimplici vlcerc,vt oræ ipfæ fecum coalefcant,natura certe causs caufa. ' . fa. Adeojfiiquae difTidenpn idemadamufTim componas^itra omnem ' nbsp;nbsp;nbsp;‘ reliquam extrinfecus molitionem coalefcunt. O riturtj tibi iam alius
attendendus finis. Nempe orarum adduftio.a quo orfus, quibus id Oræ vlccai efficias inuefligabis. (^uippe aut vinculo ex duobus initijs cirsa ris quib’re cundato,autfutura,aut fibulisfquas graece anderas vocant ) impo#gt; bus comitif. fitis: aut Iiorum quibufdamj automnibusjquæ diduéta funt in idem, tantur. adduces . Expedit autem, quod circuminijeitur, nec^ molle nimium fit, 8L algae ritu fragile, bry «des græce vocant,quo videlicet tuto c6#gt; tineat : nec^ rurfus ita durum, vtpremendo offendat. Turn vero ipfa circumd uftio, nec ita laxa fit, vt nihil effici at î nec ita vehemens, vt premendo dolorem excitet. Hx’c fi feceris jfueritc^ vlcus folumicitra vitiofum fuccum,aut fluxionem,autintemperiem,^phlegmonen, aut aliud quodlibet vicium :proculdubio coibitJiAt fivelprae eius magnitudine fieri nequeat, vtdifiunéfæipfæ partes fexade adimum vf(^ fibi coniungantur, videlicet nec futura,nec fibuliSjUec deligatuss rapertingere ad eas valente, vel etiam fanies iam illicfit colleda,' vel dolor quifpiam adiundus:eiufmodivlcus/ex folapartiu comif«« fione,adglutinari omnino non potefl.Quando quoddolet, plus alw quid affluere facit. Atej ctiam,fi quod affluit, pro iufto nature modo fe habeat: attarne vires ipfæ partium,quæ tuin propter dolorem, tum etiam ex vulnere funt imbecillæ, ne quod iuftum en ferent. fed veluti ab iniuflo/grauabuntur, At(^ Iiinc/omnino fuperuacua fanics proucs? niet, miru etiamjnifi amp;nbsp;phlegmone. lam vero/fi etiam citra dolorem 1 fanics in medio addudorum labrorum vlceris interuenerit, aut cti# am locus quifq médius interfuerit, qui fanie quide fit vacu’,fed aere quot;quot;^‘plenusmo potefteiufmodivlcus(foladifridentiupartfucoiundionc f glutinari.Quädoamp;fanies/iavnione difpefcit;amp; quæcôiûgedis iter«« ƒ nbsp;nbsp;ueniût loca vacua, interioijt lateru frontes /^pliibêt fe cotingere.Quaj
reillaj faite ylceris partes, vtcoeantjetia came prius implerinatwa?
-ocr page 103-LIBER TERTIVS FO.XXXVL
opefa poRulant, Porrojliæ adeo plane funt exiguæ, fi modo diuifæ vlceris partes’rite fint coniunâæ î vt vnius di ei fpatium^efyderenr, p aut ad fuinmum bidui. Hoc igitur tempore/'medicamento opus eit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
quod particulam ficcet.vt(amp; fi quafanies iam fubfitî hanc confumat.
et fi qua in vacuum locum influxura efldianc prohibeat. Nunc igitur / medicamentumquod carnem producatjÄ mediocriter ficcet : rurfus mihi ad memoriam reuocabis. vt intelliga.musficcius ne eo effe glugt; . tinatorium debeatian fecus .Saneiquod carnem producit, fi totum qui confluit fanguinemfconfumeret: ipfam matcriem creandæ carnis (adi mcret.At glutinatoriun\aut omnino carnis generationeno eget, aut Glutinatos; plane exigua.quare plus ficcctoportetquam quod carnem producit* rq amp;nbsp;carne Ergo tum hac ratione/enui quadam differentia inter fc diffident: producêtis tum vcro altera non parua. quatenus fcilicet iquod carnem produ aifferentia. Cit,ftatim etiamid etergendi vim optineat oportet, quo non modo re^^ dundantiam humoris ficcet : fed etiam fordern auferat. Glutinatoplt;.
umjnec detergeat, nec expurgetifed contra prorfus ifubftantiam omc= «y nem in idem cogat » Cuiufmodi facultatem habent medicamenta ea / quæ auftera amp;nbsp;aff ringen tia vocantur ♦ Hæc nançin idem cogendi ac ffipandi, non detergendi, neç purgandi facultatem habent.
Q_uo fitjVt vbi carni producendæ ffudemus : maxime cauendum fit : a medicamento quod aftringat. Vtpote,quod fordemylceribus , arffius affigat, q vt facile poffit abfolui»Vinum igituromnis vlce^’ :■ ris 3 qua vlcus eff optimum cff medicamentum.Q_uod(fi nec illud qua vlcus, fermoni fit adiedum: idem tarnen arbitror intelligcs ♦ 'Q^uippefrecordationis tantum caufa eff additum, ne quis obaudi?» at,non ficutneceffarium aliquid definiens. Adeo fi memorem te,eos= rum omnium 3 quæ in proximo librofunt tradita/ie rebus fingulis tum nominandisjtum vero fubieffis præftiteris: nihil eff quod talia tibi de cætero definiam. Illud tantum abunde mihi crit3fi per fingUis la eorumifimplices affeffusa compofitis fecernam . De quibus mihi non nihil prius eff didum. ac nunc nihilominus eff diccndum. non adeome herclerei ipfius caufa:quamquod pleriq^medicorumidiäs ftione ipfa decepti3 cauum amp;æquabile/rccens amp;inueteratum3 for?» didumamp; purum 3 liberum phlegmonc amp;nbsp;phlegmone impeditum, putant differentias effe vlcerum. Neceffe igitur eff diffinguerequæ propriæ vlcerum diff er entiæ fint 3 amp;quæ aliorum affeduumcomi? plexiones, Verum hoc/pofferius paulo. Sanejfolennis veteribus dodrina ( quæ vtinam nunc effet in vfu ) maxime naturalis eff. Q^uippe ijlimplicis cuiufe^ affedus propriam curationem dicunt, precipuæt^omnin Hippocrates, Medendi nant^ methodus/ad hune
E.iiij.
-ocr page 104-METHO, MEDEN, GALENI modum belliffime procedet.Si de fingulis fimplicibus feorfum pfæZ ccepehm^, poft deinde de copofitis omnibus)altera aliquä methods indicauefimus .Veluti enimdi duolyere effent in vi^tus ratione mor=? bijcJaufumjSi fluens .i.qui in retentione/amp; fluoré fpetoetur^cu feorsgt; fumvtriufcj curationem dixiffemuSjde coniunftione amborum effet agendum, ficut theffalus ipfe cenret;eodemCarbitror}modo,quonia vlccrumjqua vlcerafunt jvna omnino eft fpecies:tum phlegmonaru^ qua plilegmone funt,altera item fpecies vna eft. Oportetivbi feor^^ fumylceris, feorfum rurfus/phlegmones curationem tradideristpoft deindejambas in idem coniungere. Id igitur fi fecerimus, omne pro^» fefto vlcus^tum ficcari debere, turn etiam aftringi,pro difta lam me^ tliodo inueniemus,non tarnen detergeri. Contra,cauitatem in carne ficcari quidem poftulare/amp; abftergeri;minime autem aftringi ,Quin etiam) ad eundem modum quern prius diximus incauis vlceribus s nuc/ad portionem,'naturam corporis æftimabimus tmoUis nelac laxa fit, an dura;ficca»amp; compafta. Siquidemprior/quanto eft humidior t tanto medicamentis minus ficcantibus eget. Pofterior /quatenus eft ' ficcior: eatenus rurfum)quse velicmentius ficcent,magif(^ aftringant defyderat, Empiricus enim (arbitror) hie quoq^/pueros,amp; fexminas, et qui tenero funt corpore memorabit, iuuenes,agricolas, amp;nbsp;nautas his opponens.Cæterum/cum non inteliegit,quod in pueris,amp; feemi nis, propter humiditatem temp eram enti,eiufmodi medicamenta vifa funtconducere,rurfus,altera^mefforibus3ac nantis propter ficcita«* tern conuenire;ncccuiufcj corporis curationem ^xafte conijciet,nec erroris caufam deprehendet. Quo fityt nec queadmodu fe ad potius tranfferet, vbiparum ceffithis quæ per experientiamprius nouit. Altera me intelkget. Hec igitur fummatimde glutinatorijs medicamentis dixi tliodus ad musÎHinc veroialtera quædam methodus fuccedit^ad eorum præpa#» pparatione rationem compofitionem^ pertinens, Siquidem/cauo vlceri/quifc^d medicinæ volumus, ftatim applicamus, fine ficcum id, fine humidum medica fpeftans* mentum fit.Licet enim omni parti vlceris ;ea turn infpergere, turn iU linire.At in vulneribus quorum maior eft profunditas,id non licet. Q^uippejvbi femel oras coniunxerisîcontingere qusein alto funt dis uifa, non poffis, Confy derandum igitur ef^non modo ;in ficcans a# ftringenfcp modice medicamentum fit î verum etiam an peruenire ad imum valeat,Nam amp;nbsp;ceruffa;Sê lithargyrus,ficcant aftringuntlt;3pmOî» dice Î fed fi ea cineris ritu/circa vulnus infperges : nihil proficies. Nec^ enim^d fundum peruenit medicameti vis,quod ita fit ficcum. humiditatemigitur defyderat, quofimile emplaftici fit, vel etianj humidioris cuiufq medicaminis, Verum hæc/operis ei’ quod de lacn
-ocr page 105-LIBER TER TI VS FO.XXXVIL
quæ diffident. Cæteruiri/liuerfa ratione hicigignere quod defit:quain Diucrßtas cauo.Q^uandoiJlicIfanguiSjhic^aropromateria fit. Impletur igic ^^gigncndi quodcauu eft,ex gignenda carne.quæ ipfa/exfanguineprimordium ci^qcf ic3^ habet.At ad cicatrice/perducitur quod iam eft impletum, ex gigneiv uo vlccre da cute, quæ ex fubieaacrca,tur carne. Cæteru/caro/eademfpecie cuidefit S: q^ ea quae peri}txgigniincauo vlcere potdi^CutisItslis omnino,qualis3 piano, ' erat quæ perijuprorfus reftitui no poteft.Simile quidda cuti, amp;nbsp;qcfÇCaro ead€ eins officiumfuppleatpoteft.no tarnen plane cutis,Ac caufaquide, Hperegigni curftcuti caro adepfcp regignuturn'ta cutis/quae prorfus perierit re^ tur. Cutts gigninequeat, ex naturalibus ^blematis eftpetenda, queadmodum non* autcm(turnnatura,turnvfum cutis imitemurdiinc accipiendu. Eiufc^ Natura cu=« reimctjiodumiam tradam’, Q^uoniä tegere carnem natural! aliquo hs qroe fit tegumeto propofitum eftCquippeâd eft ducere ad cicatricem vlcus}; imitadu, autcutis nobis generanda eft,aut fuma caro,cuti fimilis efficienda. Ducere ad Verum vt cutis regeneretur fieri omnino ncquit ♦ quodfuper eft igit, cicatrtcem ffficere eft tentandu. Atquæ igitur huius efficiedi eft ratio f Ncmpe qdfit. alteratiOjQ^uippe vtcarnis pars qusepia/nonamplius caroperma#= neat’.fed veluticutis euadat,poftulamus.Q_uopaftoigitur inquies/ altcrabiturfProfefto^alicuius alterantiu qualitatu ope.Incidit enim rurfus hoc loco, velnolentibus nobis, de dementis fermo»fine quo nec quod cicatrice inducatinueniremedicamentulicetinedum quod carnis producendse, aut ad glutinandi facultatem hab eat. Ergo quoni am cutiSycarne ipfa turn ficcior eft, turn etiä denfior, fi carnem ficcabi musdiaftringemustcutietiaperfimilemreddemus .Habes medicals Cicatrice menti, quod cicatrice inducit fumma erum ea non fatiffacit.Nam et ducétis me glutinatoria turn ficcabant,tum etiam aftringebant.ErgOi'quo hæc ab dicamêti fd illis diftent, id/fi ipfam rei}i fubftantiam infpicias,inuenies .Nä quO:? ma.
niam in glutinatione vlcerum,ficcandu quod confluit eft, quo videli Glutinato !» cet affeftaparsjfuperuacuis vacet, in cicatrice ducenda no modo qd rij amp;nbsp;Cicass confluit, verum etia humor qui in ipfa carne continetur.eft confumen trice iduce^ dus îmulto ^fefto ficcius quod cicatricem-inducat, qua quod agglutÇtis diffiren net elle coueniet.Q^uando glutinaturoyviiu id propofitu eft, vt eius tia.
quod fecundum natura eft redundatiam^confumat.Q_ui cicatrice in^ ducet^ionhoc modo; veruetiam vt ei quod fecundum naturam fe ha?»
-ocr page 106-METHO. MEDEN. GALENI
bet^aliquid deradat.Galla igitur iniatura hoclocojôi malicoriuj âC ægiptiæ’ fpinæfruâus modiceficcantiapharmacafunt. Clialcitcs, Ad Cicatfi et^s vftumjamp;ærisfquama,Minify,amp;fillumalumenjmulto liisfut cempducé^ valetiora.Mify quidcjÄ calcites pcipue. Mitioraute æris fquamalt; teSjinaterip Atq^ etia hocmitius ^s vftum.QuodetiafiUuabisiVtii^ minus mor dens medicametu habebis .Porro hoc quoejjad fpeculationem de co ponendis medicamentis ptinetjquæfaneimededi methodum ordinc Facultatis fequitur. Nam medicamentorum facultates nolle, id quidemjmeden medicame di methodum præcedit, tradatumc^ de his alibi eft ♦ Compofitio toJ^notieiä ro medicamentorujmededi methodufequitur*Quippevbi hæc(vni^ hoc opus p uerfale præcepit^dico autem ficcandum? aut humeftädu, aut calfaciê cedere, co^ dumjautrefrigerandu elTe^tum vel modice id faciendum elle, vel vas» pofitois fe#- lenterjvelleuiter.intelleximufc^icuiufcjfimpliciumedicamento^ fa qui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cultatêjhancc^fperfe ÔL feorfum perpenfamïtumprofefto quo pafto
quis ea comode ad vfum mifcuentlconfyderare cóueniet.Exiftitigis» tur eo paéfo,duplex demedicamêtis peritia. Altera de co^ virib^jal tera, de compofitione ac præparatione. Veru ad id quod fupereft me De fuperef thodidevlceribus^redeundueft^Supereftautem^vtarbitror) defuss céte carne, percrefcete carne dicere,qua/hyperfarc«)fin graecc/vocatplerac^ me dicoHt pars .Eft porro is quoc^ morbus ex eo genercjquod in quan;« titatemagnitudineue partiu fpedatur. Licet em pro arbitrio voces. Ex eodem genere et cauitas erat, de qua iam egim'-’.Ergolveluti quod . vlcus cauu vocant^o vnu eft vitium: fed pariter et cauitas amp;nbsp;vicus. Ita vlcus quod fupcrefcetem carnem habet^no vnus eft morbustfed limul/caro fupercrefces, amp;nbsp;vlcus .Indicat autem magnitudo/quæ pra?^ ter natura eft^primaindicationemCquä/etiam velutimetam inuenis» cndoBtrcmedioix diximus)ipfius fcilicet exuperantis ablationem*' Garnis dßä, Athseqfolamedicamentoiji ope perficitur5non operanaturæ.yjdeii traéfionem cet co traqua in carne reftituenda aut glutinatione fe habuit.Hæc enij medicamês: naturæ ipfius funt opera.pharmacis tantujquæaéfionieius obftant ) tis pfici no fummouentibus . Atfupercrefcetis ca^is detraftio,nullum quidem opa naturæ naturæopus eft .fed medicamenti^e:^citu^quæ vehementer ficcer.
Torro/^xima funteiufmodimedicametajtumijs quæ valenter deter gent, tum ij s quæ cicatricem inducunt. fie vt non pauci interim p ers» rorem/medicamentu quod carne minuit, vel pro eo quod fordern des-terget, vel pro eo quod cicatricem inducit,accipiant. Exempli gra^ tia,mify Ächalcites fi humidæ naturæ applicabis;potius carnem de mcre,qcicatriceminduceredeprehendes.Vnde'fi quandoijs vti ad cicatricem inducendam in aliorumpenuria cogimur, parciiTimeip«* fis ytemur.fummu tant« fpecillum caad exaitilïiinû leuorem tuni'a
-ocr page 107-LIBER TERTIVS FO.XXXVIIL dimittentes .ac poH velut tenuilTimu quedam pollinem/partibus quæ cicatriceiaduci poftulant,imponetes.Quod fi miiiuerejquse fupcrcs: uereftudemus^liberalius iraponemus .Sane;ærugo magis etiam qua Iiæc minuerecarnem poteft. Ita vt genus eo^ quæ cicatricem indits cantpmnino fit egreila. At fi ilia etiä adurasivt minus acriaîfic/ad cis» catricem inducedam/reddes magis apta.Si veroetialaues: adhuc ft» ent mitiora,Mcminifti vero arbitrer ôê tujeius qui celebri hoc viri^ äim€(iLca.nientotfordidä vicus citra rationemcurauitjmelc^ ei admf fcuit.Acmultis deinceps dieb’/æquefordidumrepperitj fict^jinops confilij fuitjnec quo fe verterethabuit« Accidit eml vt non modo non purgaretur fordes:fed etiam, vt de fubiefta quoeç carne;no nihil vna detralierctur,lt;amp; colliquaretur.Proptereajquod medicamentu/valen^ tius:quä pro laborantis natura erat.Is vero qui medebatur, p? de^^ inde mellis affidue medicamentoadiecit^quo videlicetadhucvalü’ tius purgaret.ceu no fatis id medicametu prius adliibitumLeciftet, Euenitautem plane contra,Quippelquätu ille intenderat medicame [ia.crimoniajt3.n.td.ca.Tofubicä:a. contabuerat. Quod vero invlcere/ cx liquata carne fordis apparuitjid medico(Ceu medicamentu parum efficax fuillet, impofuit, At(^ liuius quidem ignorantia/etia in difeer nendiperitiaeratmonfoluminmedendimetliodo.Etem/fi quamaxi^ Spcculatxo mefimiliterfordidum exvtroejmedicamento vicus deprehenditjat diferetiis certecauitas maior ex valenti,5^quodcolliquatmedicamento/cftici onem pti?» tur,Q_uinetialabijspræaltis,rubruq^,etphiegmoequodâmodo aft nens» feólu'vlcus cernitur.Aliquädo vero rofione quoej manifeftam, ex liu iufmodi medicamento ægerfentit.Quod verojninus qua par eft fic^ cat, nee mordet, nee quicq efficit eo^ quæ rctuli » Patere autem amp;nbsp;in his arbitrer, Empiricu/etiä fi experientia qmaxime diflinéla, difere taç vtatur ; tranfire tarnen ,vbi quid non ceilit, ad id quod expedit i no poiTe.Imovni illi iddicere^q veramethodo/quaipfenuciftituo medet .Quippequa ThelTalij ifti amethodi metliodu profitetur,notf= , men elle nudu, intelligis, omnis effeftus vacuu. Qui ,'çum tanta taç multiplex faltemmethodus fit^in vlcere fanado,necç empirico^ dift criminçad inuenieda remedia funt vfi,nec^ ficut dogmatici ab ipfa re rum natura indicationem agendo]^ fumpferunt* S ed folum id, quod nee vulgares lateatproponenteSîNempe cauû vicus, impleri poftu lare. plenum, cicatrice induci, quod carne fupercrefeente luxuriat, minui.fordidum, expurgari.mudum,vel cicatrice inducivel aggluti nari : vlcerum curationis/methodum quandam explicafte fe putant. tantum fcilicet abfunt,vtintelligant/liumidioribus naturis, minus ficcantes mcdicinas conducerejficcioribus quæ magis ficcent. Ergo
-ocr page 108-METHO, MEDEN. GALENI
quod in totadifputatîonenoftramanif elle ap par uit, id denuo rcfu^ mcndumeß, vt et nos illi/qinaxime fimus attciitijdê reliqui omnes Veteré metliodum corruperunt, quanta aberrent clarius intelligant. Incipiam vero ab eo vlcerc,quæi!np!cri poftulat.vnu idlpfo cxem plo p roponens .quando etia proxime'de eo fcrmone feci. Ab hocjde Non omne omni in vniuerfum curatioe loquar.Ergo illud/no ratione modo: vc natura ea rumetiam experientiafconfyderantibus apparuit, non omnt natura de medica? eademmedicamentarequirere.fed infirmiores molliorefçjmitiora, meta requi validioresficciorefçjvaletiora.ItaveroXuminijs quibus cicatrix rere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;induecbatur, fe Iiabebat:tum ctiam'quæ glutinatione egebant. Omni
* Videtur no em/nullum vehemetium pharmaco^ ferunt molies nature, dh In defyderari ciufmodi vero fermonis noftri decurfu perfpicuu plane fit, ta ægri hoc loco 0;= naturam elle confyderandam, turn cuiufq^ hominis propriam ellecu liquid* rationemjtumfupra hæçïllud tertium. Nempe quoniam cuiufç na* Quis opti* turæproprietas ineffabilis ell, necexada feientia comprehendibi* nius fit me* lis diuncclTe optima cuiufq^ particularis ægritudinis medicum, qui dicus. iam metliodum comparauit, ex qua nbsp;dignofeere naturas polTit, amp;-
coieftura conf eq, quæ fint cuiufep propria remcdia.Porro exiftima* re comunem quanda effeomniu hominu curationemjficutiftupidif* In metho* fimi methodici putant:extremæ eft dementiæ. At qui,illi ob idftata dicos amp;nbsp;elTe p utat omnia medicina' artis Theoremata, hoc eft eiufmodi elTej Empiricos q uæ feientes homines faciat/ firmaç fui noticiam præftent ipforucp artem,noticia quanda elle comunitatum^nonproprietatum, tanqco munem Si generale homineninon particulaxes curarent. Ergo ficuti inalijs omnibus, ftatim inter initia funtlapfùfic in hoc quoç.Siqui dem curatur non homo comunis et generalis, fed noftrum quilç,' Alius videlicet,aliud temperamentunaturaeç optines. Hi vero,vna elle omniu hominu curationem exiftimant, Ego contra, fi cuiufi^^ prf uatim naturam explorare ad vngue fciremivtiq^qualem fuilTe Acfeu iapiummente concipio^talemme clTeputaremiSedquoniamidfieri iionpoteftjcertevt quoad homini licet,qproxime accedamitumyipc me exercere decfeui,turn alios vtidemfaciant,adhortor.Acconan* tur quidem quanta pollunri^ empirici, vt a comiuiibus quidem fe* cedere;ita(propius ad ea quæ propria funtaccedere,Verum,quatuin hi quoq^yab eius rei perfeâione abfint:fupra eft dictum* No em hæc inpuerisjvel mulieribus, velfenibus, veimollem carné, albac^ha* bentibus^alia^id genus, procertis difcrctionibus fficuti iUisph cet}funt ponenda. Imo queadmodum in humore Si ficcitate (corpus fe habeat. Ac empiricos quidem mcdicos/tum ob aJiarnfta^um ob id probare maxime conuenittquod accedere quantum licet^ad
-ocr page 109-LIBER TERTIVS FO.XXXIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,
prietatem conant .Poft cnim reliquas difcretiones oinnes, quas adhi bent, etiä quæ a confuetudine fumitur, adqciunt.tanq Iiinc/remcdioi}: quæægro inagis fint propria, copotcs futuri.Dicetur autcm anobis in fcquentibus, de cofuetudinefufius.Vbipro cognofccnda proprie täte laboratis/naturæ etiain difcrimen a confuetudinçprifcis inuent« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__
eile docemus .Hane ita.(^fca reliquis/empirici recipiunt, nbsp;nbsp;pter liac/lt;
ipfum etiä medicnjqui fæpe ægrum iiiuifit,quä eumqui non viderit,-^ comodius curaturn aiunt.Poftea tamen/cum liæc omnia adiecerint; quot;nbsp;ftabilein fe atq^ fcientificam habere noticiam propriæ curatiois xgri ; adhuc non dient. At vero imp udetiftimus Theftalus,'illud modo vnu intelligens,quod caun viens fit imp len du: conftantia tarnen et firma dicit eile medicinæ Theoremata.quäq hocfaltem omnesfvt ante iam diän eft:)homines fciunt.non ij modo,qui nunc funt, poftq TlieftaP ifte,altervidelicet Aefculapiusjintereos venitî fed etiam(arbitror) q ante Deucalione 8L Phoronen fueruntfti modo hirationales erat, Imo vero/prætcrhoçquod carne efte implendum caun vlcus noues» runtîetiam illnd non ignorarunt, qui medicamenta noftet quæ'tale vlcus/carne implerent : hunctnedicum elTe.Atcj haecifi per experien«« tiam funt inueta:conftat(empirice nobis effe curandn.Sin ratione in#gt; uentafunt:logice.Non em profefto aliud inuenit, aliud nuc como devtetur. Verumdehis/nobis cum empiricis res eft.Q^uod autem Redit ad dicerecccperäyera ipa medicina/de laborantis natura ,coiefturam fe rem. cit^ Nommât (arbitror)id'vulg’ medicoijtigrsece/idiofy'ncrafian. om^ Idiofyncra neft^jid incomprehefibilefatentur.Ideoq^,ipfamyerajnedicinx ar ;»^ia. tcinjAefculapio, Appollinicgcocednt. Pendetporro omni?hæcra=Ç tio/ex duplici principio. empiricis obferuatoribufç, ab ijs qmani^ fefteapparent.logicis,abfpfis elementis.Namquodalij aiiud medi camentu profit:etiä pueri ia ferme feiunt, amp;nbsp;ratio pariterquse ab eles» mentis dncitur,idcofirmat* Sinäcjquindecim differetias in homi#» num temperametis'ex minoris ini/s maiorifc^ ratione,idc^ inhumis» da tantn naturajftatuas: necefte profefto eftmedicameto^ etiam qui^» bus fis vfurus,quindecimdifferêtias noueris,quaBtali3emagis,aliæ min’ ficcent, quo nimirnquod cuic^ naturæ cogruatinuenias. Quod fi etiam in ficciorenatura, alijs quindecimpofitis,adhas quo^pari Sicut totu modo, alia quindecim medicamenta requiras:Habebis intotumtrL corp’ fi tés» gintamedicamenta,quætrigintanaturis conuenient. Quibus vtijs peramentn demn comodepoterit,qui in corpo^ temperamentis^diligeter fe ex ei’ ficci’fit: ercuerit.Nunquid igitur,fi totum corpus temperàmento fitficciore, ficciora de#gt; ab ijs quæ magis ficcent medicinis/iuuabitur.Si pars quæpiâ ei’cæ fyderat: fie tcrisparûbus fit ficefor,quæ minus ficcent requiretf An liquide pa^» etiapars.
-ocr page 110-METHO. meden. GALENI
tet hicquoçjquæ pars ficcius temperamentum obtinuit; hanqetiam q’uæ magis iiccentportularc.Q^ux Iiumidius fitfortita, minus ficci» tia.Atç hoctotu/ptermittunt amctliodi ifti ThelTalijjqui/vnam om^» ni particular congruere medicinam putant. Empirici quatum in hocj TheiTaiios iftos methodicos fuperant:tantu a veris methodicisjogi cifqp fuperantur.Habent em ^fedo illi quocj ab ipfo fcilicet vfu edo di, aliud medicametu ad ea vlcera, quæ in oculis accidut, aliud ad ea quar in aurib’, aut articulis, autcarnibusjaut fola cute. Cæteru|quod ncc in ijs i fe tranfferre ad alia poffint; ex ijs quæ fupra diximus,faci^ lepatet.Q^uoniamautemetde his/fatis iamdidueftjrurfus addifs» Mifcec vL putationis initiureuer'tamur.mifceamufc^ vlceri/omnes quifimul ca eus ca oib’ ipfo incidunt affedus .ab intempérie prima orfi. Si em exulcerata ea qcumeo fi ro/velprius etianVexquauis occafione fuit,vel ipfo viceratioms tÓgt; mul icidut pore/iufto calidiorfrigidiorueefteffetevti^imedelamexigitjquae affcéhb’. no modo moderate ficcet^fed etiam in tantu calfaciat,refrigeretueîin Vlceris ca -quanti^fubieda cmla, natural! fuo habitu receffit. Cum fieri non pof intepie, cu^ECjVt in vlcere,velcarnis produdiojvelfinus impletio,vel aggluti#» ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natio, vel cicatricis indudio, rede vn^ cedatmifi fubieda caro na
jturali modo fe habeat.Nec fruftra didu fupra eft, hæc oiaynaturæ eG fe opera. Purgari tarnen fordida'minuicjfupcrefcetia, hæc fierijetii carne naturalem ftatum no feruante/licet.proptereajquod tantu medi camento^funt opera.Q^uocirca legitimi vlcerataru partium tempe ramenti, quoties eas vei came implere, vel glutinare, vel cicatrice inducere ftudes jmaior nbi follicitudo erit.Seruari nacj debebut na turæ motus, quos comprehenforumfingulacomitatur At alias non feruabûtur,nîfi prorfus fe/pronaturæfuæ rationepars liabeat. Vein tiigit/fi phlegmonecu vlcere vna effet, priufq hæc/difeuffaeffet, ne mo id) vel carne implere, vel glutinare, vel cicatrice inducere, tenta«» ret;ad eudem arbitror modu etiam, fi fine phlegmone,fola fubfit inté(gt; peries mullum hoJ^ fore prius fperabimus,qua ilia fit fanata. RuT:* fus igitur liinc indicatio quæda, admedicametoi^quæfuperius cof^ prehenfa funt inuentionetöritur.Quippe/omniaeaficcanüa erant, fed diffidebant inter fe/pro intenfionis rcmiffionifijmodo. Cæteru / definitumanteanoneft^quatenusjin calefaciendo frigefaciendoç fe hab erent, fed methodusdioc quoc^ inueftigandum cogit.Non em lantumjan ficcet: fedan etiam non valde calehiciat^aut refrigerel^ex«a pendi oportet. Ergo altered, hyofeyamu gixce vocant, 8L mandra* gora, amp;meconiu, ceu fupra modurefrigerantia fugles . tametfi fie«« cant eaquoc^,quatum fit vlceri ex vfu. Refina verojetpixjdóafphal £us 3 quaq modicc fiocantî wœen imodice funt calida. ideo^ cis/ ne^
-ocr page 111-LIBER TERTIVS FO.XL.
mo vtetuf foil’s, nec aliter : nifijcuin leuiter r efrigcr atibus admixt^ vnum ex omnibus medicamentum fecerit^quod fit tempcratum IlSi igitur hæc/itafe habcntjficuti profedo habent : infpici etiam conue?» Ambientis niet, amp;nbsp;circudantis nos aeris temperiem.Siquidemveluti medicame quoç aeris tumquoddam,is quo^,'corporibus noftris forinfecusincidcns,vbi infpiciedä immodicus calore vel frigore eftîfanationem moratui» Dada igitur teperiem* opera eft, vt medicamenta, cxcelTui occurrat. Ideoç Hippocrates / Hippo, in calidioribus anni temporibus, i/s /quibus frigidior facultas fit, medicamentis/vtitur, calidioribus, per frigidiora.Non ignoras feéfo liicquoc^, ex ftupidis Tlieffalijs quêdam fateri, quo pafto/in calore amp;nbsp;frigore fehabeat,qui ægrum continet,aerem/nfpicere:no tarnen anni tempora a fe infpici. quafinomina ipfa temporum anni i profint obfintue, no co^ temperameti ratio.aut non huius caufajve teres/ad earefpexerint. Verum,quod quicertamethodojcurare vlc’ debet, Iiuic necelTc fit;tum ad prima amp;nbsp;maxime elementa venire, tum anni tempora, amp;nbsp;corpojçt tempcramenta(non in toto modo: veruetia in fingulis partibus confyderaretabunde monftratumreor. Rurfus verorepetendumlioc etiamloco eft,quod prius diximus /in indicas^ tione quæ a ficco humidoc^ fumitur.Nam ficuti in illis/humidior na Limitatio tura,humidiora,ficcior,ficciora medicamenta exigebat:itanunc/cali modi i cali dior calidiora,frigidior^ frigidiora requiret.Contrariam fcilicet ijs/ do SL frigid# quæpræter naturam,SLi)S quæ fecundum naturam funt indicatione do a natura præftantibus. quippcfquæ fecundu naturam fun^imiliu fibi indica corporis. tiua funt.quæ præter naturam, cotrariorum.fi modo illa fer uari, liæc / fummoueri defyderant. Ac quod/tum corpora temperies, tum anni ' tempora,tumpartiu naturæ,confyderanda ab eo fint/quiprobe vL cusfitfanaturusxclaremedocuilTc exiftimo.Adhæc/quodprima dem medicationis indicatio/a folofumaturaffedu,remediatame iii^ ucniri non polle,nifi prius/ad corpoi^ elemeta fit afcenfum, amp;nbsp;ægri temperamentum perpenfum, non corporis modo vniuerfnfed etiam affliéfæ particular. Cum hoc quocp/ambientis temperie arftimata, quævtiq^/cum ad præfentes flatus 5 tum vero regiones extenditur. Cotrari^ij« Quodautem contrariar fubindeinvnacuratione indicationes finty dicationes at(p has(queadmodum traflare conueniat;latius quidem dicetur in fe quentibus, non tarnen alienu fit, nunc quoc^/paucis de ip fis egiffe. dutrafladf Eterh/quod ægri temperamentum,fit humidiusjparticulaipfa quæ la borat/ficcior,aut contra/q? hæc fit humidior, to tins temperamentum / ’ ficcius ‘.mirandum non arbitror. Pari modo /in calore amp;nbsp;frigore, qcf contrario temperamentoifit pars/cum toto* Veluti igiturjfi totum cor pusjmedio temperamento effet, quod effe optimum docuimus, niliil
-ocr page 112-METHO. meden. GALENI
In corpore planc(quantum ad laborantis naturain attincret.m mcdicamentis no optimi tern uaremusntajvbi velficciuSjvelhumidiuSjvelc^idiuSjVelfrigidius peramenti iufto cernitur:eatenus mtcndcre vires medicamentolji oporteuquate murada me nus corpusjad naturalem intempérie eft verfum. No em^rbitroj^ex dicamenti cidit nobis, cjuse/naturalis intempéries fitj et quæpræter naturam.Di vis qcf ad dumem deipfis eftiin alijSjacpcipue/in libro qui de inæquali intern corpis nas= peramento eftinferiptus. Poneigiturtotumlaborantis corporiste tura ptinet peramentum(humidius elTe, eoc^lmedicamêtadefyderarcjquæ min® non eft» nbsp;nbsp;nbsp;ficcent;ipfam vero ægram particulam'ïx earn numero elle, quæ flo«
Lciores fint^qualiaefte diximuSjquæ minus funtcarnofa. Gums ge«» ^neris funt/quæ circa digitos et articuloshabentur,Præterea(quse Icirca auresjdi nafumjÄ oculos^et dentes funt ♦ ac vt femel dicam,vbj crebræ cartilagines nbsp;nbsp;mébranulæ, ligamentaj^i oftaj etnerui fut.
Adeps vero, et caro, vel omnino nulla eft/vel perqua exigua. Diuef«« fa autem in his eft ea, quæ a patiente particula accipitur indicatio, ab ea'quæ ex ægri fumitur natura» Quar^ fi quanto ægri temperamenta ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, iufto eft humidius, tanto/particula/iufto ht ficciormec adijciendum,
necdetrahendumpharmaco quicq eft. fed tale adhibendum,quaie;lî vlcusiin medij temperamenti particula confifteret,adhiberem’, Sin ; ficciordebito particula magisfuerit, qua corporis tempcramentum -, iufto eft humidius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum intendi ficcitatem medicaméti co«gt;
t ueniet: quantu/particulætemperamentu,totius temperamentum ex«-cedit. Veluti/fiquatuor numeris fitexulceratapars/medio tempe«, ramento ficciorjægrinatura^gradibus tribus humidiorimanfieftum eft/particulam^quænuncexulcerataeftjficcius vnogradu defydera: tura medicametum, qua quæ fit temperata. Quod aute hæc omniaco«» ieftura fint accipienda, turn quod op time conijeere potcïitf, qui in ra«» tiocinando de his/ fit exercitatusdiqdo patet. Ac in talibus quide om nibus/contrariæ fubinde indicationcs vno tempore fiut. Nelt;j em eft quod deindicationibuSjquæ a calido et frigido fumuntur 'etiamnum dicam.vtpote quæad portionem dido^ intelligi polfut.In aiijs
CotrariæîïS ro etiamin temporibus quibusperficiendæfunt indicationes depa«» dicatioesq rantur.inprincipiopræfertim curationis ƒ altera ceffare, altera orfi» bus fimui cio fungi. Sicut exempli caufa, cum vicus/cauu fimul fit, ct admodwn fubferuire ' fordidum. Q^uippçaftedusprætcrnaturam inhoc triplex eft, vL» no licet. eus, cauitaSjamp;fordes.Ordo vero fanationis,a forde expurgadaor dietunquod videlicet/necglutinari quicq,nec carne impieripoteft, priufqpurumfuerit.Secundulocum exigetcauitatis fanatic. Si naq^ vcl glutfnabimus, vel cicatricem inducemus, vei (vt fumatim dicä} curabimus vlcustcauitateipimplerenon potcrimus, Poncergo,non,
-ocr page 113-LIBER TERTIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FO.XLL
folum tria hæc/particulam obfidereifed etiam phlegmonen, vel Ery^s ^ip elas, vel gangrenam, vel liitemp ehern aliquä fimplfceiHj compofi fâue.Ndnam hic manifeflij eftjquod nifi quis|illam phus fanauer itn impiété cauu vicus non potehtf Q^nippe dictum fupra eft ca.mis \ generationem/ex fana qua? fubieda fît, ortum habere.Ex ea vero;quaP phlegmonepremit, etintempefata,etvno verbo ægtotaîcato gigni noua non potell.Ergo in omnibus eiufmodi complexiôibusjtriplex Jn copiiez tibipropofitus finis erit,vnus,'velutiacaufis fuptusjeius quodpofl tisaffeéfib’ futurum eftAlter'vt quod rationem optinet, eius fine quo non ♦ ters» trfa fpeftâîî’ tiusi eius quod veluti accelerantium,^^ vrgentium nominatur. Siqui Ja elfe* dem) iufta f ubieftæ carnis temp ehes, caufæ rationem habet, vt q con Cfefeere fecum quod vlceratu eft/faciat, cauitatem impleat^Puritas gt;nbsp;vlceris/rationêei’ fine quo non.Att^ hancfordes interpellans/Curas’ tionêmoranHabet veroamp;ipfacauitasjad vicus'rationem eius fine quo non. Q^uando ; nifi cauitas prius impletafît, induci cicatrice vicus non poffit. Ergojfî ad hæc refpexeris : ordinem fanationis inuenies. veluti fi phlegmone, ôi cauitas, lt;Si vicus, fordes fî«» mul in eademparticula conftiterint : primum phlegmonen 3 fccun do loco'fordern, tertio/cauitatem elfe fanandam, amp;nbsp;quarto Jvlcus. gt;nbsp;A.C in iam diftis quidem, turn or do, turn agendorum inuentio ex -his fumitur. Vrgentis veto indicatio;inter ifta non habetur. in ali/s autem/habetur.Nam/affeftus vnde primu maximecjîminethomini Primu cult;* Periculum:hic,primus curari debebit.interim vero/non prim’ mos’. rädu elfe id doîveruetiamfolus^velut^fî punfto mufeuli capite, conuulfio /quæt-qcf vrget» nulla conuenientiu medicamentoi)t vi remittitui;fuperueniat.Quip^ ? peipræcifo per tranfuerfum toto mufeulo, couulfionem quidem fana'/ ueris, aliquem tamen ex particulæ motibus/vitiauerisi Ad eundem^j modû/cue vena vel arteria/fanguis îmodice pfluit, fîtotuvas p trafî’ j uerfupcideris^vlcus qde ei’/fanarepofteanonpoteris, piculu tn qlt;f \ €Xpfluuiofanguinisimpêdebat,fuftuleris.Iâneruu pûftufæpe cos*; gimur trafuerfu pcidere,quoties;vel couulfioes, vel deliria, vel abo, magna ægrecç fanabilia'fupuenire vulneratiÔi cernimus .Pari modo vbi luxatiocu vlcere/in aliquo maio^ articuloijticiditî vie’ fanam’, luxationê infanata relin^mus ♦ Qn fi hac quoeç fanare conemur, co nbsp;nbsp;.
uulfioeS omnino fequent.Tertius itac^ ppofitus medeti finis is eft, ad id quod vrget,attedit.diuerfus nimiru a duobus illis modo di^
âis .Ne^ enim idem eft, aUquid vel vt caufam confyderes, vel vt id quod rationem optinet eius fine quo non, vel vt ,quod vrget. Sed amp;nbsp;quod vrget, turn eiufmodi interdum elfe, vt alium infanabilemaf#*' * feftum râinquat, diftum iam eft .Tum vero; affeftum ipfumno nunq
-ocr page 114-METHO. MEDEN. GALENI «
----; a nobifipfis mduci, pattim in ncruo pundo, Vel tendone, vel vafo^ rumcuiufg fangm'nis profufionejparrimincapite vulnerati mufcuss IbNam vbiluxatio/cum vlcere vna confiftit,non ipfi affedum facigt; musîfed tantu eum qui fadus eft, no fanamus .Dicetur vero de ijs ao curatius in fequentibus .In præfentia nätjiredire ad proprias viceriî diffcrentias placetjac propofitumfermonembreuiter côplcdi.Quo, fi qua ex his etiam indicatie remediorumreliqua ; cam non pter*» mittamus ,Ergo/putrefcens vlcus,amp; quod exeditur,^ ^vod gangree na, amp;nbsp;quod Äifip elate afïligiturjamp;cancerofum, amp;nbsp;dolens, amp;indo^ lenSjquæç aliaidgenus veluti vlcerum difeentias loquutur. fi gs empiricam curationem prodenSjnec aliud cogitas pertradet î no efl eu eo contendêdumjfi vlceru ea difeentias nominate Millies enim didumeft,nonoporteredcnoibus confédéré. Sin/tang artificiofuni aliquid de indicationibus didurustdocendus eft, omnes iam didos Simplicis affedus/compofitos efle. Alias vero elTe differentias, fimplicis fo * foliufç vL liufgp vicerisj et cuinullus alius adiundus fitaffedus.Nafi ab acui» ceris dife toaliquo;fadatantudiuifione,formaeius quodvulncrauitimprcifa rentiæ. cftiexiftent profedo fiqmultæ vlcerum dii^rcntiæ.obliquorum, re* A figura. dorum, pampini modo rctortoBijhami ritnvncoijt, aliter quocunç A magnitu modo fehabëtiu.Atcj hæ quide difeetiæ, oés a figura funt. A magnî dinc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tudine rurfus pro maioris minorifç rationc,mille aliæ. Nam et ma*
gnû,amp; patuû,amp; maius,amp; minus vlcus vlcere, turn dicitur, turn ve* ro eft.Q^uinetiam breucjamp;longujinfumo refidens j amp;nbsp;inprofun* dû penetrans.Atç in fingulis horum,tum/quod magis taie, minufej eft,fiue in fpatij,fiuc magnitudiniSjfiuc quâtitatiSjfiue quoeûç mo* do appellalle libet differcntia.Quod fi hsec ita fc habent^omnino ƒ * fcdo,amp; æquale vlcus jamp;inæqualc in alto,differentiae erunt. Q^uip* pe,diffiftofiitafors tulit, perlÔgitudincmfcmorc, poteft fuperioï diuifionis pars alt^ dcfcêdere,infcrior,in fûmo corpore hcrerc. auC cotra,in fumo cfte,q fuperior cft,^fundaiq inferior.Iam ilia quoç. Népe diruptû aliqua ex parte,aut ex toto fuiffe,amp; incifum fuilfe, ôt vbiquodvulnerauit,obliq fubcutcmfc dédit,altéra vlceris partem in côfpedu effe,altcrâfub cute latere,idçjvcl ex fupnis partib’ elle, A tép (^e. vel internis, vcl lateralibus :oîa haecylccris differénae funt. Ab ipfo téporciïurfus aliae vlcerûdifferétiaefumunt,crucntuj recens, exjgui temporis, amp;nbsp;diuturnum. Atç in omnibus his ipfa maioris mi* norifç ratioi numerofa eft ♦ Atlt;ÿ ab ipfa vlceris natura hae diffe* rentiæ fumuntur, maxime quidem propriae/quae a fubftantia rei capiuntur. Nempe, quæ a figura ducuntur, amp;a duifionis magni* tudincjld^ velin longitudincp velinaltitudinc, vclin ^babus»
-ocr page 115-LIBER TERTIVS FO,XLII.
Pfæterea æqualitatein his/amp; inæqualitate.Extrinfecus vero accede#! tes J et quæ fciiicet rationem optinent eius fine quo non.Tum a tem pore in quo faftu vie us eft (ita em aliud reces, aiicf vetus vocatur} ; turn ex eo quod totum, parfve confpeftum fugit, vel confpiciendum fe præbet. lamveroamp;ageneratióis ratione, eo quod totufitincifd, vel totum diruptum, vel pars incifa,pars dirupta, Quod,fi qu^ a lo co quoç,in quo eft vlcus,difiEeretias céfeasjveluti/lifinis mufculi, vel principiu mufculi, vel media mufculi, vel cutis fit quod vlceratu eft, vel iecur venterue fitjin quo vlcus confiftitftuerinc profeftogt; Bi ipfae vlcerum diiîerentiæ, non vtiiç a propria ipforum natura:fed a locis inquibus confiftuntdefumptae , Atcuphlegraone quis obfeftum vL eus dicitjautfupcrefeente carne preftumjautcauujdeinde^fimiles vl ceris dirferentias dixifte fcji/s quas modoretuliputat; liunc neceC? fe eft in medendimetliodo falii. Q^uippe græce, pliiegmænon elcos^ ex formula diftionis ilimile habet interpretationis figura, cu paruo vl cere.Caecerujquod fignificatur limile non eft. Siqmdê ^fundum, aut fummo tenus taftum, cd de vlcere dicimus :ppriam eius diiferenciam oftêdimus. Phiegmæno veropmnino vlcens difterentianÔ eft. Cd poftit phlegmone pars aftici, etiam vbi vlcus non lit.Q^uo fieri (ar bitrorj /t hic/immutare diftionem iiceat. Si em accidift’e aiicui j vlçus/ , cum plilegmone dixeris jproprius ad rei natura. Bi ciarius interpre tatus fis ,Non aûtft ali/ cum magnitudine, ali ƒ pd paruitate faétum di cas .Q^uippe cum Bi magis ex natura rei,Bi ciarius loquere : ii huic j magnumaccidifte vlcus,lililparuuradixeris.Adeojfineri poftit, vt^ mutata diftio, et rei naturæ/conuenientior, et audifuris/ ciarior fit:co quot;nbsp;mittendumnoneft quo minus idfiat. Q^uippe caput ad eftugienda ïn rebus deceptionem/eft, vt definitaiocuuonevtare. Quanàmigia tur in talibus metliodum ftatuamus. Etenimitradenda quæpiam præ ceptio eft, aeveluti feopus, quo femperintentis/difeernere ftatim Iiceatîdifterentiam ne aiicuius affedus dixerit quis, an alterius Difcrimen afiedus complexum« Efto igitur tibidifcrimen hoc, quod confi#’/differentiae ftere feorfum, Bi per fe potelt:id nullius vnq alterius tuent diffe^èalicui’ affe rentia. Ergo magnitudo, paruitas æquabiiitas inæquabilitas ,\ dus- ab aÉ» tempus , amp;nbsp;figura, ex eor um numero funt:quæaii/s accidunt. Vbfted eus, phlegmone,gangrena, Bi putredo, fingulajfeorfum, Bi per fe co fiftere pollunt.Suntnâcj,corporis noltrialledus quidâ pter natura, minimeeaquæaffedibus neceftario accidunt.Quippeomnibus his neceftario accidit, vt velparuafint, vel magna, velæquabilia,vei inaequabilia, vel recentia, vel inueterata, vel euidenter appa#» .
leant, vei condantur;( nec videantur. Plilegmone yero affici(ex
-ocr page 116--^METHO; meden; GALENI
ijs quæ vlceri accidunt ,non cft, vcluti nec putrefcere nec gangrc«» na tcntah. Sunt enim hæc omnia icx morborum genere i Siquidem : affedus præternaturamfunt, et adioncm vitiant » Alio rurfus mo«» dofvlcus crucians, 8L vlcus fordidum ceu quædam vlceris differen tiæ dicuntur* Cæterum compofitum quippiam hic quoç indica^gt; tur. Sed diuerfa ratione : quam^t phlegmone tentatum, aut putref * cens vlcus dicebatur . Q^uippe illic afïedus funt phlegmone amp;nbsp;putredo : hic dolorf amp;nbsp;fordes y ex fymptôomatum funt genere. Pari modo amp;nbsp;cumdicitur 3 cacochymon vlcus, id eft vitiofo fucco ob felTumy aut fluxione vexatumy aut arrofum : caufa cum affeduco«» pulatur. Manifeftumç ex talibus eft metliodi eius y quæde meden«» do inftituitur 3 primos 3 acfimpIiceS3 fine^ vUacompofitioe mor«» bos 3 veluti elementaquædam elfe. Q_uo magisjin commentarijs, qui de morborum differentijs funt fcripti 3 omnes eos enumerauis» Quod pris: mus. Sane'nihil référât (primos 3 an fimplices dixeris . Q^uando mn eftj fim quod primum eft 3 fîmplex eft . amp;nbsp;quod fimplex y primum. ideoç plex eft. amp;nbsp;etiam elementare * Indicatio vero curationis, ex dilïerentijs fit» fed quod fim«gt; non omnibus , Nam recens , vetufue vlcus, nihil indicat. Q^uamq plex, pri^» indicare videtur nonnullis. fed hi, feipfos fallunt. non aliter, quam mum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in his, q ad vidus ratione fpedant. Cu alia initij 3 alia incremeti, alia
fummi vigoris, aliam remiffionis indicationem elfe dicunt.Dequi=* busjlatius in fequentibus didurus: non eft quodnunc fim verbofior. Verum^quod tantum ad rem præfentem fit fatis : id adijciam. R ecens vlcusjcum omnino abaltero quolibet affedu eft liberum 3 nec fym«» ptama vllum habet adiundum: aliam putant indicare curationem g vêtus ♦ Id verq'nonitafehabet ♦ Siquidemjquod vlcus tantum eft, nec quicq aliud , eft porro eiufmodi, cuijnec cauitas adeft, nec do«« lor,nec fordeS3quod(5 amp;nbsp;omni alio affedu eft liberum, amp;. ipfa m turn vlceris fanationem defyderat 3 cuius vtiçpropofitus finis, vcl vnitio 3 vel agglutinatie 3 vel coitio, vel continuatie eft ( Q^uippe millies diximus,licere/appelles vt lubet, modojrei nihil mutes eiufmodi igitur vlcus, fiue recens, fine antiquum fit : eadern fem# per curationem requirit ♦ nihil plane proprium indicante diferimh# ne eo 3 quod a tempore fumitur * At fi cauitatem alte reconditam fub Vlceri qd cute habet : confyderare oportet3 vtrum ea'in fuperiore parte fit, ita find habet vt fanies' ex ea prona effluat:an in inferiore, fie vt illic fiftatur.Eius recoditum: igitutcuiefïluxuspatetteademquæaliorumcuratioeft. Cui no eft: moliendus huic ipfi moliamur effluxum oportet. Eius/duplex ratio eft, alias efflux’ eft. tota cauitate defeda, ah’as in fundo tantum aperta»Q^uandove«» ro harum altcrutra fit incunda ; docebit turn locorum ipfa natuxa.
-ocr page 117-/ LIBER TERTIVS FO.XLIIL tumverovlcehs magnitudo. Sinäc^etlocaipfaydubiä feótione faci#gt; anr, et vlcusjmagnu fueritn'n fundo aperire magis ex^cdit. Sin con^ träfe habeant, perfcindercpftat.Deligatio veroeiusincipiat quids fuperne,finiatur infra,vbi fcilicetjpatetefïluxus. Q^uod autein difïe rentia ca, quæ a vulneratis omnibus particulis fumitur, ad indicans» dam curationem fit maxime opportuna;id)in fuperioribus eft diäu. Vera eaquidêlvtfimilariujhæccuius nunc memini,vt injlrumcntasgt; liu eft indicatie. Sane dicetur de ea^quæ vf vt fimilarium corporum, vel vtinftrumentalium indicatio eft, in fequentibus vberius , Nunc^ ad proprias vlcerum differetias eft redeundum. Ac de ipfoyfeu träf^ uerfumfitjfeureftumjfeu profundum^feuinfummo corpore,feupar uu,feu magna definiendum.Träfuerfanäc^ vlcera,eo quod labra eo^ De tr^fuer rummagis diffident, abfunt^a fefe, comugi diligentius poftulant, fis vlcerib^ Ideocptumfuturis,tumfibulisinhis eft vtendum.Q^uæ veroperlo De i/s qua? gitudinem mufculoj^ifuntfaftadiæcfi a duplici initio deliges,nec fu p logitudis» turis,necfibulis,egebis.Sinaliterdeligarepiacebit,velfibulis5vel ne mufeuli futuris vtere.Sufficient autempauciffime omnino futuræ. Ft magnai funtfafta, quidemvlcerapfire^fe ea^queprius diftafuntmeminiftftijs quævaî’p lentius ficcent medicamentis/curabis.Parua vero,velqua; moderas»j De magnis teficcent,abundefanauerint. Profunda vero vlcera, omnino etiam amp;_p^uis. magna funt, voluntcp tum a duobus initij’s deligari; tum vero nec la»»' De ^udis. bra fuappropere glutinari.At quæ profunda^^multum^latacç funt, vt duplicirationefuntmagnaifiçdupiicemq^oçmdicationem pftant. De pfudis Itacjtfet quæ valenter ficcent,poftulant, neimmature labra coniun fimullatift^ gasî vt ä^uobus initi/s deliges,lt;Si vt alti^uturis confuas. Ad eus» demmodum,amp;fimultæffmuldifferétiæcoierint,quarum fua cuic^ fitindicatio,fi quideminterfe minimepugnent: omnibus vti maxi»! me expedit.Sin aliquatenus fecum pugnent,queadmodum diftingue
redetalibus oportebit: diftumquidemalicubi inprsecede»» tibus eft.locupleti’ tarnen dicetur in fequentibus.
Nunc em finiedus hoc locpitertius hic liber videtur.In quarto^kjui fequetur,de ijs af feftib q ui) vlcera comitari plurimu folcnt: difeeptatio erit. Traden»« tur autem cum his/'etiam
intemaru caufaru curatio»»
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes»
-ocr page 118-galeni metho dvs medendi,
VEL DE MORBIS CVRAN.
DIS THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE, LIBER QVARTVS,
Num eftemorborum genus,ipfam quoç cotinuitatem folutadiximus.Hæçinomnibus animalis partib’ inci dit.nô tame vnu nome in oib’ fortit. Quippe iq in cars? Q nofa parte,vlcus .in ofte/fradurajgræcis catagma dici tur.inneruojruptio.græcifpafmavocat. Eiuldê gnis
Apofpaima fgj. q græci itéra apofpafma di rhegma et thlafma dicut.Illud in li gamêtojhæc in vafis, mufculift^ ex violeto iftu, vcl graui cafu, vl a^.
Thia ma. jæ quopiam valete motu excitata. Q^use v ero ecchy mofis græce dn» hccliymo o cicjplurimu vna cu cótufióe ruptioeej inciditÆit aûtaliqn et ex oris A * a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aptione,quäanaftomofin vocat,amp; ex ea qanÓnuilis diapidc
Anaftomo:? ffg dicit.Aliud vtiçtuefolutse cotinuitatis gen®. lä veroÄ ex crofis» Es. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
Anabroofis
Erofionis caufæ.
ne,qua anabrac-in grsece vocat: foluit intcnm in aialis partib^ conii nuitas ,Veia is iam mixtus affcdus eft. Vt q aliud quoddä morbi gc«» nus adfcifcataquodin quatitatepartiu conbftin Velutifupra/cuin de cauis vlceribus ægimuSjeft monftratum.Eft em horum ipforum du^a plex ortus .alias/ab excifione, fæpciab erofioneproueniens. Verum; cxcifio quo pafto cueniat^non latet. Erofio/fi intrinfecus ab ipfoani^ mali pucnit: vitiofi fucci fobolcs eft,Sin cxtnnfecusjaut a valcntib’ medicamenris fitjautabigni.EtfancCvtdiftumfupra eft) diligenter
plici morbo/fimplexadhibendacuratiofit.compofitojno fimplex, Ac quæna in copofitis curadis/tenenda methodus fitjfupraeft dictu, Cæte^/no tantû generalitatê eius didiciffe t fed etiam in fingulis eius partibus/cxercitatu elle oportet.Cu in his quoc^jnon paucis metho^ dis(vtitadixerim)particularibus fit opus .Proptcrea/qdP cuiqmor bo^ fpeciei, fua fit methodi fpecics .Ergo quod rciiquu eft, viceru cu rationis in hoc libro exequamur.hinc fupto initio. Omne vlcus aut folumeftjipfum^ perfe,nullo neccum eo fimul inuadente, nec ipfu De his quæ pcedete,aut fequete alio afteftu:aut cu alio quopia/vnojmultifue cofi maius vic’ ftit.Q^uorumalij/non modo ftatimab initio vlcus excitarunttfed reddunt in etiam nunc maius efficiuntjalij eius finequonon,vtadcuradi opus hoc libro ratione optinent.Verum de his/prius diftu eft..Ajqmaius vlcus red agi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dutîdc ijsjhoc volumine aget.Ac duplex in his curatiois cofiliu eft:
-ocr page 119-LIBER QVARTVS FO.XLini.
vt Vel ciufmodi affeétiis/e corpore prorfus eximas, vel incomodum quod inferuntivincas.Veruhocjvbi exiguus plane affedus eftjfierili cetîvbi magn’ eft^duci ad cicatrice viens)pnus no poteritjg illi affe 61uiremedinattuleris«Ergo/quinält;amp;quos numero eiufmodi affeót’ fintî diligenter nob is confyderandu eft.inde nimiru fupto initioî vn fupra eff cœptu» Omne vlc^fiue fold fit, fiue vna ca cauitatc:amp; fubics» ftam fibi carne naturaliter fe habere poftulat, amp;nbsp;ne qd inter oras con glutmandaS/interfit.qcf th fæpe fit.ita vt pilus, arena, fofdes, oleum, aliudue id gen’glutinatione phibeat, Cætei^ Iiæc/ceu fympt®mata q da vlce^ fut, Si q morari fanationé,fi fint, poffuttofficere fi nÔ fint, no poffuttSubieff^ verocarnis affeâus/caufæ rationêoptinet,ad id qff efficit Quippeex hac, amp;p hâc,tuqdiffidêt^lutinantîtumqca gt;nbsp;' ua funt,carne implent,Hanc ergo planep natura fua fe habeatopor tet:quoihæc vtraq^|comode pfîciant. Atq? recte hæc qde fe habueritîfi, id quod rcliqs ctiä oîb’ eft comune,ppriu tepamentu tueat.itaejitem perata efte fubieda carné,ad vlcera turn glutinada,tum carneimplen da prorfus oportet,Nuqd igit hoc tatu/Utis eftiAn letia, fanguinem qui cofluit,amp; bond cffe.et modiedquaritate oportett Mihijid quoc^ multo maxime verd elle videt. Nä amp;nbsp;q corruptus fanguis eft, tatum abeftj vt ad glutinandd, et carné implêdd fit vtiiis: vt etia ipe ,nÔndq corpus erodat,atc5 exulceret.et mult’ humor,cd in vlcerib^ excreme . tacreet,fanationefceuprius dixim’)morat.Atqp hintres ægrefanabi Tres ægre lid vlcerd modi vident.Qui ex intéperie fubiedæ puenit carnis .qui fanabilmm exvitiocofluétis fitfaguinis.dêtertius qexméfula cofluétis nafcit. vlcei^ mo An no itafaciéda diuifio eft,fed fiC poti'*'iNepe ægre fanabilid rebeL di, lidcç vlceru,aliappter vlceratæ carnis intéperie,alia,ob cofluentem AliterdiuL« humoréttaliafieri.td intéperie rurfus ipfam, bifariâ diduci. Cd alias, dit.
in qualitate folanaturæ modd egreffafubditacaro fit:alias,'etia cuac^ ceftorio quopia tumore.la ipmcofluxd biparcito etia feindi, Nepe in cofluétis fucci, turn qualitate, td quatitatégt;interimvero,mifceridri doj^t affedud,aut aliquos, aut etia pariter oes.Porro^tradéda eft me?» Methodi dédimethod’ no oimfimuhfed cuiufcj feorfd. Ac-carnis qdé intepri curadi, fin^ cs,fifqualés ficcai^videtîaqtépatafoues humeftafç^corriges.Quo? gulo^. tics adt eo remedio vteris,efto tibi pfufionis,humeftationifq^ meta, Siccæ intamp;’ vt cum primum rubefeit,attolliturc^ particulæ moles : turn definas. penei cura Quippe fi vitra pfundastquod attraxifti,id euocabis .Ita(Ç.nihii ps» tio. feceris»Quietiamniedicamétoix humeftandi facultas, plenior efto : q vt in fana carne præccptum eft. Si verohumidior,q pro natura^ Humidio* li habitu caro fuerit : contraria ratio ineunda eft. ac medicamenlt;? ris intepieî torum facifftas, ad ficcius tranfferenda♦ Aqua vero nullatenus ad?» curatio»
-ocr page 120-METHO. MEDEN. GALENI • moncnda. imo/fi lauan du vlcus videtur: vinujautpofca, autdecofta CaJidiofis aufteræ cuiufq herbæ^præparandum. Eodemmodo ct caiidiorem ,5 it€p . curat, par eft carnis habitum refrigerabisjôê frigidiore^calefacies. Not^ calo#: ices veroliorumvtrucp, partim colorejpartimtaftu^partimlabori« ris amp;nbsp;frigo tis fenfu .Q^uippc alias,vftionem fentire fefatçntur, alias manife:» ris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftumfrigus in particulajgaudentc^ vel frigidis medicainentis, vel ca
lidis.Etalijs quidem,ruborlenis infidetjalijscolor magis albicat* Verum hæc ciiftinguere,propofiti operis officium non eft. Q^uip^» Vic’ ca tu^gt; pe in quo non dignofcendijfed medendi methodum inftituimus. fed more parti confequentiaquadamfermonis muitante,digreffiinhancfum’.Rur culæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus igitur ad ea quæ propofuimus rcuertamur. Partiumjquæ cum alt '
quopræter naturam tumore exulccratæfunt:earum/priusfanandus tumor eft. Q_uæ vero omnis præter naturam tumoris curandi ratio Labroi^tvl fit: in fequentibus dieet.Nuc/quantu eius reicoiuducu vlcerucura ceris q des» tioneeft:traftabitur.Culabratantuvlcerisjdecolorata dura vepluis colorata^ fculufuerinttexcidenda ea funtad fanä vflt;j carnem. Cu vero^ampli’ duravefut, ^greffus eiufmodi affedus eft:deliberatio incidit^xcidédû ve omne curatio. nbsp;nbsp;nbsp;id fit,quod pter natura vifitur :an fpatio potius curadu.Proculq^ du^
bio eft,ægri animu hoc cafu cofulédû efle. Aliqui enim longiore tem Mali fucci pore curaricitrafedionem malunt.Aliqui;quiduisfubire4umodo amp;nbsp;exulcera citius fanentur, funt parati. Aeque vero et mali fucci, qui ad exulce tis curatio. ratam partecofluitjvtvlceras quideeft,fanatioeius hic dieet.vtma lignus fuccus eft, aut copia redundas,in oprijs ipfo^ locis tradabigt; tur. Cu ergo q exulceratis partibus inflmt fuccus,nec multo plus iu^« fto,nec mfto deterior fit,auertf hue regeritp coueniet, aftridis fcili^s cetrefrigeratifç ijs particulis, q an cxulceratafunt. Inchoada quoç
—'^dcligatio eft alaboräte ipap articula, deducendaç verfus fanam. vc lutiinfraduris offiupeepit Hippocrates, fed amp;nbsp;q vlcerib’ipis ad«9 mouenturpharmaca/ficcent Valentins oportet:qeajquæ fîmplici ad^» jnouêtvlceri.Ç^odfififticdpefciq^ medicametis,influxus nequea» caufaei’inueftigädaeft.atq^ hæc/prius adüneda.Ac liquidé ob par.* tis qfluxurecipit ibecillitate aliquäidfiat, huienimiru medédu eft, Fueritautêliæcfvlceratæquo(^ partis ^pria quaeda curatio. Sin pro pter fanguinis copia,vitiofuue fuccu,vel corporis totius,vel alicu^ ius fuprapofitarû partiumuila fcilicet prius funt corrigenda. At ini* becillitas quidem partis,propter quä/plusiuftofucco^ illi influit: Valéfioréï^ omnino ab intempérie prouemt. Non tarnen ab omni. Eoc^ fit, vt têperiêibejî cxulcerata caro;nonnû§ intemperata tantum fit, non autem imbe.* cillitatis ee cilla:nonnûqvtrult;^,amp;intemperata, amp;imbecilla.QuippeinibeciL» caufam. nbsp;nbsp;nbsp;litatis afiedæ partis, valetior intêperics caiffa eft. hac aut^ nbsp;nbsp;nbsp;pw’
/
-ocr page 121-LIBER QVARTVS FO.XLV.
didu êjcufabis.vti^ ciliâajTcfrigerado, fîcca,humeftado, fhgida, calfaciendojhumidä ficcando.Quod fi frigidior pariter liumidior«^ locus fitïcalfaciendo pariter acficcado. Si in alijs ad cundem modu » Ratio cui Vincentern videlicet gualitatcj^contraria femper oppugnans, Hums cotrarium rti ia.ti.0 hæc eft* Qyidquid redum eft^on in animalibus modo^piäs’ contrario tis vet vcrdeti^m alijs quibufc^tid fymmetron eftjmediut^j Si omnis oppugnan vitiofi cxcelTus expers♦ Cui enim/necdemere quic^jnec adijcere,no dum, partem aliqua^no qualitatepoffisiprorfus idrcâe fe habet. Contra, quod demi fibi aliquidjadijcive poftulattid iam/ab optimohatu rc^ ceffit. Ad quem vtilt;^ redirelulitcr non cftmifi Si quod fuperuacuu eft/ tollatur:amp; quod deficiens efl^adiungatur. Ac de ijs quidem^quibus partes quæpia abundant, deficiuntve, alibi fermo erit.Vbi vero qua litas aliqua plus iufto inualuit: ibi/amp; continuo vinei contrariamilli necelTc.Et continuo vitium corrigi. ex ea, quæ vida efl/reftituenda, Quippe refrigerans quod imodice incaluittvna 3: quod deficit refti=ä m tues, quod fuperat diminues^Q^uarequæpcr intemperiemaliqua a natural! habitu recelTerunt’.eorum fanationem/per ea,quse cotraria viribus fut,fieri omnino eftneceffe^Atc^padliucmodumMrojalia ve carnofa quæpiam pars,quæ fluxione humorisbb imbecillitate/affii# gitur,fanari debebit. Vbiinteperiei affedumiam fanaueris ; deinde I ctiam exulcerationis affedumfanabis:Non aliter plane/nunccurata inteperie’.q fi citra vlcus incidilTer.Quo/manifeftum fit,no effevices' !ris,fed intemperiei propriam omne eiufraodi curationem. Ad eUns’ demmodumfiautalterius cuiuflibet particular occafione, aut ctiam totius corporis,cum in eQ'fanguis/mali vc fucci redundat, vitiofum aliquid^exulceratis partib’influxerittmedendumprius eft,vel ei qcf fluxionis eft caufa, vel etiam toti corpori. Ita igitur Si varices j qui fæpe fupra exulceratum locum funt,prius fanabimus.vt deinde mox vlcus fanemus. Etiam qui ex liene, aut alia quauis notabili parte la? borant. ipfa prius parte percurata,mox ad vlceris curationem access demus.Cæterum/nullaharumcurationumfipfius eft vlceris, fed alters Externas ' rius cuiufq affedus, quifvlcus vel gignit,vel certe fouet ♦ Nam illud caufas cura quoeç iam definiri/tempeftiuu videtu:içnullam externaru,vel vtnunc tione no in loquunturprimitiuarumcaufarum, curationis indicatricem elfe, fed dicare .fed huius indicatione/ab ipfo affedu initium habere. Q_uæ vero partis- affedum, culatim funt ag€da,hæc/tum ab eo quod prima indicatio didat, turn Quid cura vero^abægræ partis natura,tumambientis temperie,quæ(5 alia funt tione indis« his cognata, inueniri. Nam (vt breuiter dicam ) a nuUo eoru quæ ad cet, qd quæ hue non pcrmanel^indicatio fumi, cius quod ex vfu fiçpoteft. Sed nbsp;nbsp;particular
pterea(quolt;l ad eum affedum nofeendumiqui omnino turn rationem, luntagedalt;
-ocr page 122-METHO, MEDEN. GALENI
tumfenfumlateaÿæpecogimur de externacaufainquirere: opmatur vulguslhäcquo^fanationis rationeindicare.Q^uodplanefecus eft, , Apparet id liquido inijsfquib^ nofci affeâus exafte poteft. Siue eni ecchymeüfiSjfiue viens jfiue erifipelas, fine putfedOj feu pliiegmoe, in parte aliqua confiftatîfuperuacuuin eft jcaufam nbsp;nbsp;nbsp;horutn quodii
bet effecitj inquirere. nifi iam etiam faciat. Sic enim/fimul quod iam fadum eft curabimus t fimul quod adhuc facit : facere inhibebimus ♦ Si vero(fecit illa quidem, cæterunviam abijt: vtic^ qnod fadum eft cu rabimus^quod adhuc non eft mec fi velimusjfummouer e id polTum’, Quippe rd prxfentis eft curatio. Eins autem quod futurum eft, prOi* uidentia, Quod vero nec nunc lædft,nec læfuru timetur:id/ab vtroc^ artis munere,tum eo qef curatjtum eo quod prouidet^exceffit. Qua^ re/necindicatio ab hoçad curationem vlla, nec prouidentiæ ratio fin» mitur Î fed vti diftum eft, ad eos tantum affedus, qui noftf am noticia fugiuntjcxternsecaufæ cognitiojeft vtilis^Empiricis tamen/ceupars totius fymdromes .i.concurfus in quo curatione obferuarunt; extern na caufa interim fumitur. veJuri in ij s qui arabido cane, amp;nbsp;omnibus qui a venenofis beftijs funtlæfi. Quinetiam/ex dogmaticorum quoc^ numerqijs qui fine raticmali indicatione, fola experientia curare fe talia cofirmant.Quippe iiis quoc^/externa caufa/ceu pars totius fyiL» dromes .i .concurfus/quæritur.His verc/qui ex priore vfu/venenofa»? rum animantiu vim norunt, atg^ ab hac/indicationem curationis fu#» muntmonfanc ad curationis indicationcm coducit/externa caufa co»» gnita,fedadpræfentis affedus cognitione. Nam pone/ciam fcorpio nis venenunÿrigida vi effe/umaq^ veluti a frigido/remedij indicatio nemjnullo tarnen fignointellegamjtalemefte in hoc corpore affedu: manifeftum eft/i fcorpium percuffifTe didicero, quod calfacere tu cor pus totumitum pundam ab eoparticulamconabor.nulla amplius ex pedata experientia, fed ab ipfa rei naturaA'ndicatione fumpta, Mon^ ftratu enim in his libris eft/qui de medicametis funt inferipti, in qui»« bus/exercitatum elfecenfuijquifquis ex his comentarijs frudum peb piet: nullam eiufmodi facultatemfine experietiainueniri. ElTetenim profedo felicitatis cuiufdam munusjfi quis infpedo iithargyro, aut caftoreo^aut cantharide: protmus eoru vires intelligerev, VeruJicuC ill omnibus peccataitum ab i/s qui modum excedunt, turn qui citraco fiftunt,comittuntur:ita nimirum/hic quoq^.ac bis nbsp;nbsp;ocTToKrooy^^vt in
uerbio græco eft ) non femel arbitror,inter fe difeordant, amp;nbsp;qui neep in liodiernum vfç diem affirmant/feiri medicamentorum vires^idc? poft tantam experientiam;amp;. qui ex vnaexperientia,'fciri eas cenfenn Ham Si hocpræcipitanter inconfulte^ didum cft;fi vti$ incqnfi^w
-ocr page 123-LIBER QVARTVS FO.XLVI. eft quod fieri omnino non potcft . amp;nbsp;iftud/hominum eft aut omnino attonitonîîautplane litigioforu,Verura de hisipluraexpeftarenunc non oportet, vtpotei de quibus diftum latius eft, turn in tertio de tenv peramentis î tum in ijs libris, quos de medicamentis inferipfimus » Cæterumf' vt dixi) ad nofeendos affeftus laliquæ externarum caufaru conferunt.Vbi vero/præfentis affeftus nihil latet: nulla iam externæ caufæ eft vtilitis. Ac diximus quidem in fuperioribuSjno efte/in idê coniungendas vtraflt;^ doftrinas : fed feorfum,empiriccn5 amp;feorfum, tradendam rationalem.Memoria aute tcnendum)nuc quoç eft, quod quoniampropofitum nobis in his comentarijs eft,folam rationalem traftare, quâq ad quæpiam horum quse dicimus no apponitur quod abfolute vera non fint/ed tantum ex methodicorn fedæ fententiaialis; que tamenid per feratiocinari, vltroc^ apponere debere.Nunc enim,/ ipfi appofuimus,nullam externarum caularum ad curationis indicans tionem conducere .fed ad affeftus aliquando agnitionem^atentes vb delicet/externamcaufamijs qui empirice quiduis curant: vnam elTe partem totius cocurfus.idc^fiue ij ratione,reliqua curant :fiue omnia empirice.In his autem quæ deinceps fcribentur,non eritnecelTehoc adferibere.Rurfus igitur ad propofitum redeamus,indubitatu illud principiu præfumentes,quo/etiam in præcedentibus fumus vfi. vbi diximusyquod finem quo medicus tefidat,indicet id effe affeftum qui curari defyderet. Ex hoc vero,amp; reliqua omnia fumi. Quod vero cu hoc/nulla externæ caufæ focietas fit;ex ipfis maxime vlceribus,a qui . bus fermo eft ortus, intellegas .Finge enim,ex eo quod in partem alis» - quam procubuerit,natum vlcus elfe. Quod fi fittex vitioiis prouenù: • re fuccis manifeftum eft. Ita enim m morbis facere natura folet,cum : --o corpus expurgatîomne excrementu ad cutim trudit. A tej hanc quide vicerarijtotum vero corpuSipurgariaccidit.Q^uæna igitur eft eiuf^ modi vlcerum fanatioiNempe quæreliquorum omniu,quib’'nullus afteâus malignus, quod cacoethes græce vocant,eft adiunftus. Vern / ' fl hoc fic fe habet : manifeftum eft, nullam elfe ad curationem/a caufa quæ vlcus excitauit,indicationê. Atqui;fi vitiofus fuccus remaneret: omnino/aliqua ab hac quoç indicatio fumeretur.Et alioqui/abfurdu fit,fi curationem poftulet:quod amplius non fit. aut fi curationem in dicetîquod nullius indigeat.Q^uare dicere/indicationem curationis ab externa caufa fumiiomni modo eft abfurdum.Quoniam ergo/non Curatio vl ab hac,perfpicuu eft:ab ea quæ præfens eft(ïndicatione fore.At qua^ ceris cuius lis tandem ea eft indicatio £Nempe,'ei qui exafteloquetur, quæ ad medicinæ uidentiam pcrtinet.prophilafticen græciyocant,qui abuti vocabulo partis pro«» 3. volet,medicinalis .Quadoquidcmxpforum vlcerum,fiue tantu vlcCi? prie fit.
-ocr page 124-. METHO. meden. GALENI tafinttfiue etiam cum cauitate t fi quis diligenter æftimet: ex fugiêdis profpiciedifc^ijs quæ nature officient,fanatio perficitur.Et in fumma^ in quibus/quod efficiturjnaturæipfius opus eft,veluti vlceris gluti^ natio'amp; impletioîin his/ad earn quæ prouidet artis parte, omnis p er^ Profpeâri tinet curatCæterum(fanatio vulgo dicitur, Ideoc^.ttia huius quæ cis medicic uidet partis,in altero genere conftitutum eft, quod morbofum affed« næ duplex iam præfentem fumouetîin altero, quod eum qui no dum vfget^pro«^ genus. hibet.Italt;phic quoq^ iuniores medici de nominibus cotendere fe no Duas elle intellegunt.Par autem erat,fi dereb^ ftudiofi clTentjillud inuenilTse: funâionn duas effe fundionu medici primas differentias. Aut enimleos qui nue medici pris» vrgent afïedus,ijs quæ moliuntur curant î aut eos qui non funt, fieri mas difierê prohibent. Ergo præfentes iam affeâus tollere,fiue aimouendis ijs/ tias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ naturæ opus impediuntpd fiat:fiue per medicametaquidipfi mo
Curare, qd liamurtomnes profeéto hommes curare dicunt. Cauere autêneacci^ Profpice n dant :profpicere.Et fane,'ea quæfuccorum vitio funt exulcerataîcurat, re,quid♦ nbsp;nbsp;ij qui ratione ac methodo artem adminiftrant.fimul illos purgantes;
fimul caquæ naturæ opus impediun^auferentes. Quorum vtraqp, qui . exafteloquit,prophiladicavocat.Vetantna^Cvtinproximoofte?' fum eft libro) omnia talia/aut fordern vlceri î aut humiditatem nimia vitiofam vc/innafei. Non eft igitur'de nominibus mifere cotendedu. fed methodus potius aliquafanandorumvlccrum tradenda.qualem In theffalu arbitroripfe/tum in proximo librottum in hoçpræcipio. Egonanç de vlcerib’ vel ftupiditatemTheftali demiror, ita. de vlcerum quæ cacoethe dieu quæ cacoc:? tur curationelcribentis. Sunt autem perq neceftariæ amp;nbsp;comunitates cc the vocant, vlcerum diuturnorum, ac non fanefeentium^aut poft cicatricem indu cc multa, nbsp;nbsp;nbsp;étam,redeuntium( Ad hodvtin ijs quæ non coalefcunt quidem,£ft]b cc
metur quid fit quod prohibeat,idç tollatur.in ijs vero;quæ poft cica ce tricem induftam renouatur, vt cicatricem tenere cogas .roborans fei cc ( licet ( fie enim TôjuîTaovT-Hfivtipvertimus ) vclpatientemparticulamt cc vel etiam comuniter totum corpus; atq^ ne facile patiatur, id præpa^ ce rans,per caquæhæcfaciantpræfidia. Atc^hæcquidemTheftalus eu in principio ftatim libri de chirurgia/propofuiftet :poftea/deijs ip.s ce fis/latius ad hune modu fcripfit.Diuturna vlcera/5ê quæ nÔfanefeût, ce aut quæ ad cicatricem perdufta/denuo feuertutur:hæcindicant.Quæ ce quidem ad cicatricem non perueniunt, vt quæ coitionem fieri vêtant ce auferas,aclocuaffeftumnoues.Poftqfimilerecentivulnerifeceris: ce rurfus vt cruentum fanes. Quod,'fi non procelTeritîvt phlegmone Jni g tiges,amp;reliquamdiligentiamadhibeas. Quæveroadcicatricemve ce , lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niunt,^ rurfus fe aperiun^in acceffionibus quidem, amp;nbsp;exulceratio.« ce
nibus : vt fimili modo cures'ijs quæ recens phlegmone vrget ♦ turn ex
-ocr page 125-LIBER QVARTVS EO.XLVIL
IJS quæ mitigate folent, fuper cataplafma inducas. idcç. donee defer^^ ueat ira.vbi deferbuit^adiuues ad cicatricem inducedam. poft hæc, vt partes circumpofitas late complexus/malagmatequodex finapi fit compofitumïubere facias, aut alio quopia quod mutare poffit, ac vt minus malo pateant efficere.Quod fi ita non ceffentîetiam totius cœ muniter corporis curamliabeas.ipfumper varias exercitationeSjSê geftationes,amp; vociferationeSjadhibitis fcilicet earu rerumperitis, roborans etiam,viftus ratione gradatimtum auftanudiminuta.prin cipioavomitiÔeperradiculas fafto,Vteris etiäalbo veratro,alijfqf omnibus quibus vtimur in ijs, quidiuturni ægrcep fummoti morbi, viftus ratione fubijciuntur.Atcj hec quidemeft Theftali diétio. Ope repræcium vero eftjæftimare hominis vel ftuporem : vel audaciam. vti(^ fi rede fe dicere fibi perfuafit : ftuporem» fin confeius fibi nihil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.
dicercjimponere Icgentibus fperat:audaciam»Ex diuturnis vlcerib’ quænam eft o TheïTale/curatiois indicatiof Egofane/neç ex hismecç turnitate ex recentibus ;nec omnino a temp ore/in vlio morbo curationem vnq ^5^ recen inueni.fed ex ipfo que fanadum mihi propofui/affedu.Prorfus enim fi tempus fpedabiturjtanq ab eo indicatio fumatur:alteram omnino fecundusîalteram ^ertius dies indicationemdabit.Adeundemmodu etquartus/alteraaquinto.amp;ab his oninibus/fextus.amp;areliquisjfin=s guli qui poft iftos .Sic/afïedus quos curamus ,no vitra nobis ad co^-fyderationem proponentur»nec ab his/indicatio fumetur. quo tarnen/ ne cogitari quidemimagis alienum arationepoteft» Quomodo ergo neceftariæ funt diuturnorum vlcerum comunitates .vbi nihil indica^^ re tempus ipfum per fe poteftf Non enim profedo,vbi a malis fuccis vlcus eroditundiuerfam ex eo poft quatuor menfes indicationem fu:? memustab eafquam ftatim ab initiofumpfimus»Ego fançnec finerem quidemjeiufmodi vlcus diuturnum elTe^fedprotin^inprincipio/cau;’ fam eins adimerem.Nam Si noffe affedum a principio/pleruc]^ licet: et indicatione ab affedu fumi eft nccefte. Tempus verox]uid ampli’: q dierum numerus docere polTit, non hercle poftum conijcere,nifi id voluit Theffalus/ad eiufmodivlceranofcendajtepus omnino elTema nendum»Verum;fic primum idiota prorfus fit.fi videlicet fatetui;no prius agnofeere fe affedutq vlcus inueterauerit.Deinde/illud quoç i aperte fateatur oportet, ex alio/fuggeri fanationis indicationem : ex S alijsjprebcri affedus noticiam. Nam efto , conférât aliquid tempus ƒ ad agnitionéfCerte indicatio curationisja tempore no fumitur. C^id cnim ad rem pertineatjfi quod vlcus inueterauitjadimere quæ coitio nem impediantjSi nouare locum qui affligiturf Nam fi^pter fluxios» nem malignam, qua cacoethc dicunt ,vir incptefvlceris labra hoc veJ
-ocr page 126-MÊTHO. MEDEN. GALENI
illo modo funt affeda: quid comodi erit (i ea excideris, anteq fluxia# nififtendse cofuluerisf Videlicet vlcus latius eHicies. velutinonulii faciunt eorum/qui fimiliter vt tuvlcera curant, Siquidem caufa,quæ eaiâ^dura «Si cailofaprius reddidit adliucmanéte : nihil aliud ex h is , cxcidendis accedet: q vlceris amplicatio. Quippe^illa ipfa quæ exciü» derisjperinde Si duraîâê callofa rurfus erunuau^ ea quæ prius .Qua Jfne id ipfum quidem adiecit prudens fcilicet Theilalus, callofa Si dura5amp; decoloratapcxulceratæ partis excideda elle .fed abfoluto (cr^ mone abfcindi quæ coitione morantur iubctjac nouari. Ac fi quidem ) fummoucre caufas quæ glutinationem morantur fuaderetîôê vêtus ea ratio ellet’.necipfe eum accufare. Præcipitur enimab omnibus fere antiquis medicis/quicût^ ratione quadaïUjacmethodo de vlccru cura tione fcripferuntî caufas quæ illacreant^abfcindedas efle. æqueprofe âojvt cæterorum omniumorborum.Non enim arbitror^n vlcerib’ manête adhuc caufa, quæ ca excitauitîhac prius tolli exp editîln ali/s morbis non expcdit.fed omnino in omnibus^ quibus elïedrix eau«» fa ad hue manenab hacinchoanda curatio eft, Quod^iquæ coitionê
. impediuntjnon dixit de omnibus caufis quæ earn impedire poHuntj fed de labris tantum; veluti ex ijs quæ fubiecit,oftendit.plus certe ne ’' fcire;q feire/eorum quæ ad vlceris curationê fpeâa^videtur .Quippe Variæ eau#? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ahquando poteftj vtôiii-xc caufa/fola fit, quenninus fanefeat vl^^
fæ propter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.potefl etiam(^vt diâum eft) caufa elTe^ quæ citra tumorem/præsgt;
quas nÔ fa^» nbsp;nbsp;nbsp;natur^ fit in exulceratis partibusiintemperiesî Si qua: cä tumors
nefeat vlc’. quiden?coni^näa. lit^non tamêqui omnino fibi labra exc^i defysa deret.poteft amp;nbsp;varix fup eriacens, vel lieni^ audior. vel in locinore vitium aliquod.præter«^ hæc oia/imbecillitas ægræparûs .quæ ipfa Cacochy quoc^.inteid^a quædam eil intemp eries. Ç^inetiaVitiofus in toto cor#» mia,__— ' fuccus ,cacochymian vocant. maxima fcilicet caufarumquæ in^
' comodare vlceribus polTunt. Vexat fan/non minus vlcera,amp; fuccOî» Plethora. æqualiterfe habentiû/exuperantia,quâ/plethoran vocant.Ho#» ;
rum quodçjfi adimi theffaius iubetîlaudo hominê, ceu veterib® fub fcribentem.fin labra tantum: vnum nouit ex multis’.fed quod nee opî? nbsp;nbsp;..
lioncs lateat. Quippe fi opilio/vlceris labra, dura, 8L callola. Si iiuî? o da,amp; nigra,amp;alio quopiamnotabili coloris vitio videat:prorfus ea excidere non dubitabit. Eft enim excidere/res promptilTima. Maius vero quippiam-atc^ artis egens toedicamêds fanare. Theffaius aute, nec quæ iabramollirimedicamentis poffunt,vnq nouit:(Quippe fa tentur eumpenitus Jiac artis partem declinaffe. ita vtic^^tipU quofj indicaf, ) nec omnino ( experientiam rationalemve feientiam^ie vlio medicamêto vifus elf habere.quod ipfum quoçjex libro élus de mca
-ocr page 127-LIBER QVARTVS EO.XLVIII. äicamentis oUcnditur^Veruin/dc ijs quæ ibizonrede ab eo funtpro diUjinprogreiru opens dicemus. Nunc de diuturnoru vlcerumfai» nationej quammprius pofita didione tradiditparamus differere. Sane melius fuerat.non diuturna^fed cacoethe ea vocaffe, tum natura eorumnarralTe,amp;.caufas generationis eorum cxpofuilTe, curationê* cuiufcjtPnmn quidem/comune omnium quatenus vlcera funtjqua^ lern in tertio libxo deferipfi. deinde ypriuatam cuiuf^.pro cfficicntis caufæfpecie»veluuinhoclibro docui. Hiccum nihil horumfeceritj nouandum vlceratum locum cenfetî Si, vbi inftar recentis vulneris feceritîVt cruenta;fanandum:Hocfane,quis inoperibus artis exerci Utus;non euidentiiïime intcllegat,ab co eile feriptum^qui nuq vlcus curauitfSanare ne vlcus diuturnumvt cruentumjquifq poteftj vbi id / fimile receti vulneri feceritt vtrum nejabris eins fxbula adduftis : an futura coniundis .an potius horum nullo.fed medicamçto quod cru#’ entis fit aptumjamp; cum hçc/fola deligatura fretusiQuis ell/quino no ritvlcus cacoethes:ftatim etiam eauumclïe.vtpote/exrofione natu £ Nunquid igitur infuife Thelïale,fieri poteft, vt coalefcat cauu vlcus, priufq cauitas fcarne fit impleta £ an non eft hoc/vt cruentum fanare £ ■Ergo ipfe tufr ultra cauorum vlcerum curandorumindicationem,no elfe glutinationafed implctionem fcripfifti. Quod fi etiam non effet ex fe cauum/omne vlcus contumax : certçdum vt tupræcipis, excifis videlicet labris/vt cruentu efficituriex necclfitate cauu fit, maxima«^ conquirit labrorum diftantia.Adeoyt no videam,quomodo id glut/ nes. Si coire vt cruentu facias .Nam/fi adducere violenter,labra qusv plurimudillanttentabisî phlegmonennecelfario accerfent,nec coa^^ iefcent.id quod tantu inteUigere mihiThelfalus videtur.Subditem, Si non fuerint viétay t phlcgmoncn mitiges, Sacius vero fuerat^criss berc^cumnonvincentunvtphlegmonemitiges. Namnecelfe cl^no elfe vincenda. V crumyt hoc quolt;ÿ /Thelfalo donetur, atcj id tranfea#’ mus,nec anxie examinemusî illud cuius apertum eft, quod a commu nitatejquâipfemettradiditjprorfus rccclTit. Quippçfi/quod obftat, aufcremusînihiiamplius,dç cômunitate diuturnorum vlcerum, qua diuturna funt/umem’. Sed detur hoc quoç.videamus quæ fequunt. J, Scribitcnim ad hunemodum* Quse ad cicatricem veniunçôi rurfus „ fe aperiut;ha?c/inacceirione,amp;vlcerationefimiliter curabis:ijs,qu3e „ recenter vexata phlegmone funt. Poft hæc fubdit, Malagmate quod exfinapisfeminefitjcircumpofitis partibus,ruborem excitandum. Quid ais infane, etiam fi acre Si calidu fit quod influit, rubrifieri pat ticulam exfinapis femme oportetfvtquod in multo tempore contra^ here ex âu^otxe de^bat : ^d;ftatim ex tuo medicameto optineat,tota
-ocr page 128-. METHO. MEDEN. GALENI
Quæ vete^’ videlicet vlcerara atq^ erofaîNamveteresƒeas partiû imbecillitates, res rubrifa quæ vel ex frigore/vel plurimo humore citra manifeftum calorem^o» ciendo cugt;^ ciderant:rubrifaciendo curabant.Tu/rubrificatione in omnib’ deûn» rabant. nbsp;nbsp;nbsp;ceps vteris .primu/nullo fado difcrimine,propter ne partis imbécile
litatemunpropter fluxionis malicianijnô fanetur vlcus.DeindeXJrs» dinem inuertis .Nam cum finapi particulam vïTeriSjnec quicq profc«’ ceris ♦.tum ad corporis totius curationem accedis. Cum contra(vt ar^ bitror^ tum rationeîtum experimeto de ijs fit ftatutum.vt toto prius corpore afuperuacuis liberate, tum calidum aliquod, acreç medica ei' 'ifz«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentum parti admouere fit audendum. Quippe eiufmodi medicame
ta omnia/cucurbitæ ritu ad fe trabere a toto corpore fut habilia. itaeç, nifi id prius vacuaueris, materiem fluxionis facri medicamento relins» ques .Hoc enim/tum empirici fatenturttu dogmatici, hoc philofopho rum optimi fenferunt. (Nam cumeorumimeminitThefïaiuSînÔ alics» num fit/cos citare telles) quod oculum rede fanare/ante totum caput non licet.Neq^ hoc/ante totu corpus .fie Arifloteles ac platofdc mors? borucurationefenferut.Saneamp; Hippocrates,ôtDiocles^amp; Praxa#« goras jxS: Pliftonicus, amp;nbsp;veteres vniuerfi. Theffalus vero folus/non fic.fed primu ad compofitionem ex fina foliieitus efl.nehic quidemprudenter q
pi yenit.pofl;/de toto corpore uieq docens .Nam cum liceat I
corpore medicamento quod purget femel vacuato, mox falubri vidu reficerediicÿociferationu meminit, e xercitationuç, gellationum, et vidus certoambitu mutati,tum vomitionis - ex radicula.mox fum mam his imponit,ipfum veratrum* Idem fciliceçqui fine vllo magno negocio omnia fanare promifit.Ego vero/ne intelligere quidem poCs fum, quomodo quifq^autdeteriusîaut maiore teporis difpendiojaut inani magis opera fanauerit. Age igitur/icut vfu no nunq vidimus : fie verbis quoej homine fingam’, cui fanari vlcus cotumax fit opus» Ello aliquis qui quidem fitfanusîfed ex feabenda de repente quapia particula, veluti brachio : pullulamflatim excitariumox eadem ipfa particula/iteru atç iterum pruritu vexetur. puflulac^ dirupta, vlcus •decolor, inæqualiter erofum gignatur, atq^ hæc in tribus, quatuor ve diebus a principio inciderint. Dicat mihi hoc loco.^uifpiam ex mesa dicis qui Thelïalu imitantur,quona pado fanare eiufmodi vlcus cos« ƒ- : ?
Cacoethus ueniat.Egonanç^cacoethes omnino iddico,amp;ob id/qualis fittotius ab initio corporis affedus, llatim confyderabo.Inueniam nanç/tum ex vices» curatio. ris ipfius fymptwmatis îtum ex notis quas totu corpus præ fe feret, ' cuius maxime generis fit^'is qui redundat fuccus. Atq^ hücjmedicamês» tp protinus educa.necprotraham,dum totus hominis cubitusjafieda quêdamcontumace rebelle« curationi'contrahat. AtThellali fedas»
-ocr page 129-IIBER QVARTVS FO.XLIX. tOfes/ipHuS videlicet præcepta fcfuatesîprimu cxpeftabutjdum vb eus inueteratd fic.quo/in mirifica illainueteratoru vlcera comunitate recidat, Quafi,nó longe melius effet/coturaaciu vlceru^no auteinue«? teratorucomunitatêjquæ curationeindicaretjtradere . Mox duorn alter ufaut excidentj amp;nbsp;ceu recens vulnus redd ent, ac veluti ad glutinä dumfpartes cius adducent;autprimu(quod ex finapi conficitur medi camentOjVtentur.Quo no proficientejad fublatas voces jamp;geftatios» neSjÄ reiiquas exercitationeSjÄviäumpercircuitus mutandu con fugient.ab i js tvomitione ex radicula mouebut.Quod li his,vlcus no fanabitur Î veratru dabunt»Sin nec id profeccritdiominé in libyä ab^ legabunt. Nä id quoç,adi/cere debuitTheffalus,poft eximiäillä co tumaciu vlceru curationem. Quippein vociferationibuSjgeftationb buSjSi ali/s eiufmodi immorantur^quafimalu habitum corporis qua -cachexiam græci vocant,no vitiu humorumqua cacocliymia dicut, cur et.Et quid mirijfitumfatentur/fe vlcus cacoethes/ftatimvteft na^ tum non nolle:tum verofdum fit inueteratu, ac fiepe cicatricem ducat: fæpe fe aperiat manebunt : anteq quid fafto opus fit intcUegant. vbi ctiam.eos quiquoquomodofebheitent, accelïionê/quæ tertio die fus» turajno futura ve ert, tranfire cenfent. Adeo videlicet ad vngue/coma templatione de crifi ptiouerunt.aut fummu morbi incrementum futn^ rum profpicere polIunt.Quid igitur fæpe acciditfNepetabefeere in ledulis;Iioru culpa homines, qÜatilfecudo die/explicaripotuilTent. 'Quippeno femel nos, aut bis (ter vetfed fcxcenties,tü ipfijmultos fe«» bricitätes,fimul vt prima accellio defijt)lauimus:tu præceptores no«» ftros/id ipfumfacere vidimus^ intrepideejide cætero viftitarepmifi«» mus^eupoftifebricarituros.quos fapies fcilicetThellalus q prima diatriton.i.tridui media excogitauit:prorfus arcfecilTetjtotis (puto) trib’ dieb’ fame cofedos .mox dein Carbitror) modice fciiicet^ quarsi to die nutriuilTet.ab hoçpaulati reficiês:vix fexto aut feptimo,ad cos* fueta munia qui femel febricitalfent, dimifilTet.Adeo femp homines,î morbis tabefaciunf.a quib® vtiçlfacile pollent liberari.Nam cupau cilTimis diebfanari vlcus cotumax incipies polTet: ThelTalus id in annu,aut etialongius tepus,incurrercfinit.Manere nacji'dumidcica tricé fæpe inducat: fæpe etia fe refoluat, vt feias an contumax fitgt;mox, vbi curationê inccBperis,ne tue quide corpus flatim purgare,fed pri mu medicamêto ex finapijdein geftatione, amp;nbsp;vociferatione,amp; certo viétu, poft radicula, ab his(veratro vtfthæçquid aliud:q annu expe«» ftantis funtf An,per deumimmortalem.cumfex diebus, autplurima / feptem : poftet homo curaritmultos menfes trahemus. quo videlicet primu/an cacoethes y|cus fofeiamus, demcur^qnemchoabimw I
-ocr page 130-METHO. MEDEN. GALENI
Et quæ demu neceftitas era£,propriam inueteratorum vlcerum comu nitatemtradendi.præfercim cu nihil ad curationé conducatdicueritlt;ÿ^ non inueteratoru: fed contumacium, ncc horn me hercie comunitate indicatricem,fed curation« fcribereiQuippe accidit quibufdamtum vlccribus:tum morbis, vt contumaces rebcllefcj ad curandu fint,nec tame inde curatioms indicatiofumitur:fcdaffedus ipfe prima cura* tionis indicationé fuggerit.Ex ea vero, amp;nbsp;quæ funt agéda ùiueniunt, ad CU modum que ipfe tradidi.Q_uarc,hoc cft methodo curarqquod , j nos facimus^vetereS imitantcs.fi modo methodum efteoportet^^nam Mcthodus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vniuerfalcm viam, quæ omniu particulariu fit cómunis.Hio
‘ veroeda inhocfallitur.putatqfquicquidomninoinijs habetur,qui metliodo aliquid faciut,ipfam methodum elïe.Na noticiam certe ha beat oportet, turn fimilis |tum diftimilis, qui methodo quiduis molit, non tarne ipfum hoemethodus cft, fimilis fcilicetdiftimilifcj noticia.
Promiflio galeni.
Keucrtit * ad ^pofitu
Methodi curadi for#»
rails«
In thcITas’ Iios.
Ncçhoc Ariftoteies, Plato vc affinnat:quos,falfoThciïaiuscitarc audet. Ver um Iiæç ad præCens rcfcllerc non attinct» Quare rurfus ad medendi methodum rcuertor.promittolt;ç/)ftëfurum me, turn Vnn eße eins in omnibus curationibus principiumnum viam quæ ab €0 prin cipio ad fine vfcp dudtjin omnibus particularibus fimiié cße.Quarc amp;fi infingulis morbis/priuataquæd^cthodus fanandividecurîco;* mune taméin omnibus genus vnucftÎAufpicari naepperpetuo opor tet;ab indicatione;quæ ab affcâujcui mederi paramusjaccipit* Aefti mare vero,ac difcerncre,an caufa quæ aHedum excitauit: lâ defierit, an nunc quoç/ipfumtum augcat:tumfaciat.Dcinfi defijtîad eamquac in tertio huius operis libro traditur methodum cft veniendum. Sni adhuc facit: ad eam quæ hic docctur. Q^uijjpç'cadem hac methodo, turn phlegmones : tum febris, tum omnium yno vcrbq)morborum re^ mediainuenias.Vütç/fi nihil ctiamnu finde præccdentibus caufis no laborans .fed ab ipfo tantum affedu ordiens, Sin nunc qucxç aJiquid fit:duos tibi curationis fines proponens,tumaiiadeincepS3Vtdidum cft faciens .Sed cnim mirsri ftupiditatc eorum qui Theftalum fcquu* tutjeft operepræcium. NÔ vtiç quod intalibus delmquut: fed quod dyfpathiaSjÄ metafyncrifis,amp; ibecillitatcSjÔi firmitudines SL alia id genus nomina non pauca proferentes .quæ per ca fignificcntuiÿïc nunc quidemfi interroges;rcfpondcrc poiîunt. Nam quid fitjquod in omnibus diutumis vlceribus'græce dicuntmetafyncrineintenexin^ ncG fimiliter mter fc oês:ncc clare^nec vt prudentes refpondent» At* qu^fi vel antiquum nomen eilet:vei ab vllo græcorum vfurpatumieX ijs fottaftis quæ ifti fcriberentjintelligi poftet, de quo id négocie dw cerenc. Nundquoniam ftupiditaos ipfori^ proprium eft gt;nbsp;vti^ eX
-ocr page 131-LIBER QVARTVS FO.L»
A felepiadis Hypotlicfi natu^ ficut 8L reliqua cora placita: æquiî pro^ fedo eH^pfi fua fomnia intreprctent. Vnde fcilicet,q(f græce dicituc tru juçivfSdi Tà trcùMÂTôtKftîo-uaHfivtSai quafi mifccriifecernic^ Corpora dii« cas .fobs i/s qui corpufculajamp; meatus, aut indiuidua,lt;Si vacuum^aut denicp ipatibilia,5i. inalterabiiia,pnma elemeta ftatuiit îliceat vfur* pare.Sicut certe vfurpant,amp; affiduc ipfis nominib^ vtunc. Quinetia, ipfe TIielTalus/in canone cu Iiæc prmcipia coHrmat,nouat quide al£lt;» quid ibi quoc^praeter ea quæ a Tliemifone, 3L Afclepiade funt polita. C|teru/q(i fentit,docet fane no obfcure.No enim prorfus,ficut Afclea piades'cu in fymmetria quada.i.copetcntia exiguord meatuu fanitas» temjin ametria.i.incouenietiajmorbd collitueret reditu ad prifcam aneatuu fymmetria fa.n3.tione putauittita TlielTalus quo^j eft arbitrait tus. fed totu exiguoru meatuu ftatum cenfet imutandum. A tej e x hac opinioneproceifit mctafyncrifeos nome,ide plane indicans poteftas Mcthafyd te,quod græce metaporopoeefis nbsp;exiguoru ftatus mutatio. Caeteru /crifis.
no decebat ipfumin quib'^ fugere ab incertis obfeurifep iubet, amp;nbsp;tan^ Metaporo turn ijs comunitatibuSjquæ euidenter apparent;animu intendere : in poeciis ♦ his quoç dogmaticorum vti nominibus» At nolijinquiuntfedatorcs cius^a his vtitur: dogmatice eum audire. fed apheUs ♦ i, fimpliciter. Na ita ferre fuppetias ex fedatoribus eius quida folent. videlicet ad aliud rurfus nomenos reuocantes» Nepe aphelian,'quanos fimplicis täte vertimus. qua ne ip fam quide/quid fignificet^'pfe fane intelfigerc polTum.Si emi'licuti ipfi;hocquoq^ rurfus exponunt^ad aliud fciliceC magis friuolu nome nos remittetes.nempe græce viatic« s^qcfjpfumy rurfus exponetes : fignificari p id dicut, idêqd vulgo hominu/fimilis» ter;vticç tantudéfuerit apheUs/ ei qd no detinite,nec exade, fed fine Omni tu arteîtu fcietia.fiquide^oquutur liomines;q magis funt ad losî quêdu précipites /artiu noia, fub fenfîb’ quibufda, q nullo fundameto nitaturf Rogati vero qd fignificent,oftédere clare nô poffunt. Q(f fi hoc Tlieifali j ifti accidere fibi fateturdoq fe quæpia/iec intelligere fe exade quæ loquant:id ipm pfedofatent,qd nos/iilis obijcimus.Na metafyncrifis iila,fiquidê,de imutada poropoeia.i.exiguoru meatuu ftatu,dicacî certe/intelledus aliqd habucritdîgnificaueritcp realiqua» cæteru friuola muftis modis, Na nec ex corpufeulis, «amp; meatib^ cor^ pora noftra coftant: nec fi hoc v erû eilet, polïet tarne aliquis docere, qua ratione/finapimeatuum illorum ftatum imutaret. Neçfi id quoej oftendere aliquis polTetîconfentiens eorum fedæ eilet, qui fe apparê tibus communitatibus contentos elfe dicunt^ Ne igitur vtantur hoc nomine, nec nobis négocia faceifant »Licet em'm,amp; fine metafyncri#= feos nomine, diuturnorumvlecrumcurationemalijs verbis dicerc.
-ocr page 132-METHO. MEDEN. GALENI
ficut empiricifaciunt.Quod autê amp;nbsp;in atonias,i.imbecillitatis voca^i bulqfimili modo nugcntur:moftratumphus eftin fecundolibro. Si cnim ficut empinci, iiome vfurpant; aliud prorfus no fignificant:g/qcf aélio no feruatur*Sin aute facuitates aliquas/gubernare animai ^pos? nunt5qualcs;turn nos alTefimus îtumjoes tere vcteres:præter idjquod Afclepiadis dogmatis cotradicuntïcti^.'incerta^dequibus paf urn inter autliores coueniatjattingunt.quauis eafugere iubeant. Seddic tliclTalc^clare^quid fibi veiit iilud gsTaauyH?iveip i Si nac^ exiguos meagt; tus mutare : Si falleriSjÄ quse incerta funt vfurpas. Si firmari/anac^ reddi corporis particulam^ vel hominê totumihil hicypræter nomen/ plusïq empirici doces. Quippqfciuntlii quoqp(remedijs quibufdam admotis/reddi hominê fanum. Gseteru,qua rationejreraediaidfaciät, vticç nefciunt.Neç cnim,an exiguos meatus mutet medicamêtifacuU tas :ne^ an fymmetrian efficiatjne^ an totui'patientis particule qua» litatem alteretjpoteft empiricoru quifpia dicere. Atcj iliifaltemfunt r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modefti,vt qui vnum fe folum fcirc dicantdiuic fcilieet raorbo/in hoc
temporefamp;medicamenth ex finapi adhibeatursfæpe notalTe/fc vtilita tem fecutam.Nontamê methodos loquuntur.necfuperciliu attoUut. nee tali fibi noticia placent, nee antiquis maledicunt. nee Hippoera» tem pro nihiio habent.imo vero;ipfum laudant. fereej omnia vere di xilTe affirmant.Hic vero ThelTalus/qui turn hunc:tu reliquos omnes medicos contemnit:empiricacotumacis vlceris præccpta/fefcriberc no intelligit.Quäq,fi vel hoc comode faceretîvtiç/aliquid operepræ cium facer et. Atqui,ne id quide fecifle videtur.cum ordineremedioriî . inuertat:amp; prius/partis remedi/s vtatur:q totum corpus præparaucs» In quo 01 ƒ rf hNam hoç'infignis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argumentum eft .cum in vno co,fere omb
bus mediÿ, medicis coueniat^quauis inplurimis diftentiatfquod tot u cots» cis conue^ . nus/vacuu,puruc^ ab excrementis ante fit rcddendum-.qvllapars/va? nent. ‘lentibus remedijs fit fubijeienda, Nam fiue experietia/iudicare quis velitî fiue ctiain ratione cTertiu enim quo iudicetjneç in alia quapia arte|ncq^ in vlla vitæ parte/quifq habet) maxima elTe icomodum dcss prehêdet, eu toto corpore fuä cura requirente, priufq ilii fit^fpeftu s , affliftae partij acre aliqcf, 8i calida medicamêtujît admota.Trahit eni gt;ad fcfcucurbitæ morc/cx toto corpore fupuacua.atq^ ita/in graui parte Z jafhgitîvt segre auelli poffint.Quo magis operepr^ciu eft jTheftalios r ' jiftos percotari. vndenäTIielTalo in mete venerit/de eotumaciu vlcc*,| hu curatione talxanug^i.Gunecepiricus quifqäte:necrationahs,ita-fcripferiticd nec ipe Thcllalus î ncc ei® fequaeiu quifqciufmodi renie diorum ordine, aut cum experientia confentire:aut cum ratione aftirs» marc aufit.Addejqcf necdocerepolTuntquomodo tepus indicet^non
-ocr page 133-LIBER QVARTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FO,LL
autêaffeâus. Sed iictÿ(quod hoc maius cft^quomoJoThen’aluSjqui æftimandu cenfet, quid lit qlt;f cicatrice vlccrä moret^t«^ id toJIcndu; non prorfus fit ftupidus .Simui ca hoc tantujfatis cïTe no videac^diu* turnitaté aute vlccrd nihil eïTe ad re^fiinul ca non in vlccnbus modo? veru eciain reliquis morbis omnibus/id elTefaciédum, veluti vetercs monentmon aducrcit»Vcrn/ad hæcnobis nihil rcfpondcnt.fed fcmp nÔ reélc inteliigere nos disantes, tanq videlicet ipfi (vel Hippocr^u»: tisîvei veterum cuiufq fententia 'ad vngué intelligerent ; rede tlielïa« ium dixilTc affirmant, dinturnor u vlcern, vna quidam comunitatero clTe, Itaenim Hippocrate quoc^ fenfiffca'n libro de vlcerib% cumita Hipplt;^» fcribat.Etia ab inueteratis vlcerib?id agere, vt fanguis (crebro efflu« at : coducit.quomodocûcp videz opporcumi effe. Fortaffis ergo ad re pertineatjtametfi no prædixerimjme de Hippocratis metehoc loco De hippo* dillerturu;vel fummatim aliquid de ea perllringere.fucrityero quod cratis metc dicemus,no minus Ä prifeoru fenfus interpretatio. Hos naej viros, multis ccu nullius adhuç dogmatu fedae addiétos, led pura, amp;nbsp;fimplici mete eiufdem lo (ludentesîvtile quippia ad fanitate inuenire/credibile fane eft.qusedâ; cis* vfuîquæda/inuenilleratione.tu fcripfiffe quæ inuenerant/ubinde no adliibitainuêtionis fuæ ratione:aliquâdo vero ôi adhibita, at(^ id fe:« cilTedpfîus legentiu vtilitatis caufa,Quippeybi ad dextru inuentoru (7^2j vfumeonduduru pofteris fperabant, fi rationé inuetionis nouiïfent;
lum/ea diligenter ^didcrunt,vbi fecus:amp; fuper uacua reiatu putarunt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
etpropterea omiferunt. Namyquod fermonis eppendiu pnfei impri mis colucrutîid oéSj vel me tacête^â norunt, at(Ç ob hac maxime caus^ fam^o Hippocrates modoîveru etiareliqui prifeoru^edio^nterim Veteres me îrafgreirojprimo/tertiu adnedunt. Si cm primu/fecundi fitfignû:at(ÿ dio tranf hocjtertiu ex neceïlitate fequichta tertiumprimo fubijciunt,feeudum grelïojfæ^. prætereuntes, Oflendivero perfæp^turcliquos antiquosîtum vero pe tertium maxime omnium Hippocrat^taliafcripfiffe. dcbctlt;^ qui callereprii^ primo cosa feoruminterpretandigenus volet, inilhs exercitari. Nuneveroip* iunxilTe, fum quod propofitu elt tantuxxpona.Namquæ vlcerapibus rite dç^ centerq^ fadis,taméno fananturieamedicigræce cacoethe^os malia» Cacoethcj gnajcontumaciajrebellia ve dicimus. Quæ vero fit vlcerum vt vice quæ, ra funt/curatio:inlibro qui hue præcedit^efinitû eft. Hæc igitur vb cera,amp;cacoethe | amp;nbsp;inueterata nbsp;nbsp;diuturnavocant .indifferenter his
nominibus vtentes. Quinetiamjad nofeendumquod affedus ipfccaa-coethes,i.contumaxadfanandumfi^vnacuali/snotis:etiam iHali^Æ quam pof tionehabet.non tameiaut ipfa diuturnitas ;aut quod diutur na amp;nbsp;vocetur/amp; fint,idonea curatione indicat. fed ex hócquod male nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
affeda fit ylcerau pars,licet colligere. hoc vero inuento^ói curatio*
-ocr page 134-METHO. MEDEN. GALENI
Hippo.
Sphaccsä los.
EniiiomCîS na.
Hippo.
Hippo.
Hippo.
Enliæmon.
Hippo.
nis ratio conftabit.Quo inquics modolNempeivbi tantu cæ partes quibus vlcusinfidctjitafuntalïeâ-æîfihasfanaueris.vbitotumcors; pus vitiofo aliquo fucco abundat: fi hunc vacuaueris. cfignu qui^ dem vitiofi fucci^eft ipfa vlcehs diuturnitas.inuentioauteicius quod expeditjion ex diuturnitate:fed ex fucci vitio fuggeritur.QuarcJtria hæc deinceps fe habent;fignum,afïeâiOjamp;curatio.Signû quide/pfa diuturnitas. Affedus^fucci vitium.CuratiOjhuius vacuatio.Atcp Iiac ratione/fubinde vetcres muenias medio prætermiiTo : tertium ftatini primo fubijeere. veluti Hippocrates fccitjcu dixit. Tu ab îueteratis. cc vlceùb^/côfertjvt aïTidue fâguinê eiîluerefacias .vtcuq^ id opportunu cc videbit .Non vticp curatione indicante vetuftate/ed fanguinis vitio. Quippe/ipfe mox fubijcit Prohibet nâ(j/maximc quidem ciufmodi vlcerafanefcerc.Poft vero etiamreliquaoïaputredo fanguiniSj fi quid exfäguinis träfmutatioe eft ortu. Quinetia^oft pauio/cudc vb cerib quæ ad cicatrice no veniut^ilTerit. Ncçfi Cinquit) quæ vlcus ambiuunigricêt^ fanguine putri, aut etiä varice fluxionefuppeditäte î id gen’ vlcera coire poftunt.nifi quæ vlcus abiunt,fanareddas.Poft etiä de varicn fanatiôe/cribit. Ad liæc/etiâpurgatiois meminittoti’ corporis .tu i ali ƒ s quibufda vulnerib’ttu his/quib’ carieXjuä fphace^ lonvocät,inftare eft mctus.Prætereaferpentib’vlceru,amp; efthiome^« nis oibus .i.quæ exedutur.Ita enim græce nominar e foiet ea, quæ hu,? • mor aliquis erodit.Ia vero/in ijs quæ mox fequuntur, rurfus ad hunc modufubiungitJn quocuq^ vlcere/eryfipeîas fuperucnerit:purgatio cc totius corporis adliibéda eft. Et in fuma/fi curiofelibru de vlceribus cc reuoluasduenies fep/eu ab affeftu indicationé fumere.vti vero interî et téporeîfed ad affedu nofcedu.Quod vero hæc/ita fe habeattexipo ce libriingieftuagnofcasjqtalis eft.Viceramadefacere/quæcucp eafue^s ce rintjnifi vino/non oportet,Turn caufamadijeiens,ait. Namficcüfalt;» cc novicinius eft.humidumvero,nonfano.Etmox,vlcus cnimhumidu cc eft.fanum autem/ficcum.Ideoq^ per totulibru?cum totius vlcerum cu^» rationis finemjficcationeftatuat: mox/particulariainuenit.etiam finis ipfiusfubindenos comonefacies.Cuemitafcribit. Quodeuçvlcus cc acuto telo çefîm, percuftim ve diuifum eft: medicametu/quod cruentis cc ftatim iponitur ( enhæmon græci vocant^ ac fîccans aliquid, qlt;f lup#» c c purarc vetet, admittit.Fit eni eftluete fanguinçficcius. Et rurfus .Quæ c c CUÇ probet opportune purgata/femper ad ficcius promouetun his cc caro magnaiex parte non fupcrcrefeit,nifi fi contufa fint.Et rurfus.Si cc quod coirc nequit’.huicihumefta caroyincaufa eft. In his oib^primæ cc fanandoru vlceru indicationis nos admonet. Siqdeylceris q vlc’ eft fanatio,mcdiocris ficcatio eft. Cui’rei demÔftratip/î libro q hue prap
-ocr page 135-LIBER QVARTVS FO,LIT»
cedit tfadîu eft.Verum vicerisjquod cum alio affedu coiunftum eft; cuius yidelicetipræcederecufationeoportet; eius cur^tio/vt vlcçris foliuSjHo eft .fed prior'illius affeftus, fecundavlceris. Nä fiuc plileg mode quæpiam : fide nigricia,fine ecchymofis, fiue eryfipelas, fiuç tumor is qui oedema dicitur, vlceratam came obfederit ; primu cius’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
molienda curatio eft. 'At vero jquod vlcus interimjuon folum no co^. mode curaturîfed multo etiam maius redditurudnemine iateat.Nam, fiue contufa fuerint circumpofita vlceri loea:feu phiegmone^ aliu? ye tumor in his conftiterit:propria eius afteftus fanatio^inuenienda no bis eft.iliud pro certo habentibus, Hen non poïTe^vt vfeus fanetura Jlifi locus in quo conftitit ƒ prius fit fanatus .Ac proinde Hippoçra^’ tes ipfe/redigens nobis in memoriamJea quæ ftatim in libri initio tri dtderatîtum reliquaquæ paulo ante funt comprehenfa*.tum vero ïiæc
33 adferipfit Quodcuc^vlcus/cefimperculTim veacuto teip eft diuifum; Hippo.
5 J medicamentum enliæmon 8L ficcans aliqu(^d3 quod fuppurare vetet3
' PJ admittit.Sin caro aliquartelo turn contufa turn cefa fitdiuic ita medena, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.z-t
5 J dum eft3 vt q celerrime fuppuret.Nam minus plileginone vrgebi
turfdi necefte eft, carnes qua? contufa? cefæc^ fmt,putrefaftaSj amp;nbsp;i pus verfasjiiquariipofteanoua carnem nafei.Indicat enim hoc fermone j manifeftejfoios eos viccratarupartidaffedus npn efle (iccandos; m p f quibus(gigriiqcelerrimepus cupimus. vtilt;^/quodciim.aliquaputre I feentiapus fiatpbiter docensi Porrojomnia quae putrefiutjex cafido Qu^putre éi humidp ficafticiuntur. Ideoc^Jetia ea cataplafmata, qu^ ex ordei fiunt, ex ca faring cpmponuntur.ceuquæcaiefaciantdmmeftent«^,omnib^ijs a£» lido hu tóibusiquïbus moueri pus expedit,admouemus .Ordei nan^ f^i:^ mido putre nycxaquaamp;olêo.ltêçpanis/exaquadioleo.prætereafométdmub hunt, fee calidy aquæ.-di tctrapharmaci viSj omia deniç quse calefaciuta
. humedanfpcelerrimepus mouent.Ideoç,ctiaijs.partib’;,.quæphleg
: moneinfeftatunvbivehementiuSiapulfitantjficvtiadefperetur/de , horu cirra pus curationeiveteres oes jeiufmodi applicat medicamêta» ante veroinequaq.Atcç hoc,Hippocrates ipfejaperte nos dpeet^me#’ moratis ia verbis .quib’ iubet, qua? fine contufione vulneratæ partesL fun;q maxime ficcare.quarcumeotufione funtfada^ his ,qprimd pusy
5, mouere.Quinctiajcu dixit* Quæcuc^ vlcera no probe,amp; vt couenitj Hippo»
33 expurgata,fempprius pullùlare incipiuntdiis maxime carp fupererç
3 fcit.quævero ^be, SiAt decet expurgata/ep:ad ficciuspmouëtur.hi^ ;
33 nifi lint cotufa, caro no fupcrefcit. C^ippe liicyilludfnifi fint eptufa) ; qtf adijcitux;redigit nobis i memoriä, q^ in fupius ^ditis ve rbis eft , - didu.Nepe/opbrterc oia ficcar^pter ea quæ cotufa futem;iîcu£gt;î . cataplafmate qcf caifaciat hmnedetf^aliinutur quse^hiegmoe heftatt
-ocr page 136-METHO. MEDEN.. GALENI
« prima rationeid fit, hoccftivt remedium affcdus, fed vt fympu^ matis mitigatio.fiquidem,ipfius phlegmones remédia, ficciorû funt Hippo. virium.Audinancÿ loquentem Hippocratemjcataplafmacatoedemas» tum,amp; phlegmones quæ in circapofitis confiftit:verbafaun codum, amp;nbsp;folia trifolij cruda, et epipetri toliacqda, amp;nbsp;polium. Quippeyom* nia hæcificcandi vim habent. vclud in commentarijs defimplicibus medicamentis doGoimus. EtcopendiariaobfcÂarûphlcgmoncpar^’ hum earadojpei? id’genus prxfidiajobitur.quæ famc/velaßeduproi! fus fumownwvel-fi) quid» exiguum.| quod ûippuret^reliqucriiit, aitc^» luiiî rtjedîcamencüm acre, quodeducere pus qucatrequiritur.vcl fixe iwis arcunspofim atths fit, veliflt;ÿi:cicfius expiicatum ægEunamp;CeâJiQ pctendaefKCæflBJUÏiGurahaphlegttiOtteSspeîiôEdcifarinaBi^jeniehÊis mdatto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;madum pugaantis • Verum^deta
BnmrdifcîeiîtiauwfequenGibuff pleniusdocetur^ Hlaporro^inilirdeà» moolTraO'raanwefltepwoo. HippoŒatem^mm-vkeraquaBcpÉLCcaada r dïeiuïŒi^vstâimihâiis'efrircmcaxionis^b'nemflanxiffe. ipfa£rilicetaamp;* -du indîcahonem p^bencr, noa^ cepore.Quodâ^quis hoc magis etia fibÂp’eriuaftaM’cupialibrn eiusd« viccrdwis,!»»» diligêtius euoluac. Intelligct enim perfpicue,tu vna efl» vUeru-omniu generalemaita* ïionêjNépejquâ nos proximolib«o ciociaHiusîtavero^nÔ tninn^; ik ïod,nulla elïca tépore, necinvleerihus mec iHlt;plegmone,.n€c deniç
, inalioquopiâAdwjindicationê.Quoaiamvero'^buncfcmioius iocHin peru«uiB«®î!»quu6Û/gt;nendere^onmodo horumquæia retu OiWïfunt limusduiffeiauentorê Hlt;ippocratê:fcd etiam rcliquorSc5amiugt;quaJi» q uibtiS alt;f cu^ htmcfcirc qui eomode vicus fit fanaturus, eft op us.Videtur enî vlcera ett:^ is/nott folavkcia quae citra aiiû affedum conûfluntjfanandoruratio ratîonê eft neiBimt«wfte,vxquae'ftt£BGcando eonfiftat: fed etia priuahn^per fpc^ opusjinuc öesaßcduacuiuf(5.Nai»aötvitiofitsfuccus/adpa!iiccnicuivkuamp;iü* ’ * tore hippo fedfçamplius non fbit;ant eham âuit.ac G non amplâis fluihipGtanir crate fuiïTe tumquc^laborarioccurrendumeft. Si|quidem/Vclliuiduin,.velBL« grumi, vel rubrum confpicitur; fcarificando^ ac fanguinem emittedo. mox('vtipfius verbis vtar)fpongiam ftatim/fieciorêmagis : | huœi* diorÿupcrimpon€ndo.Neçeniin(arbitror)ignorabitquilpiampar hculam iftam(^ncgationis hoc loco vira habere.tanq ita diccretjXic . cioré,nÔ humidioré. Poft hæc vcro/etiâficcantia remédia applicas* do.ab hiSi fi res poftuler, rurfus fanguiné auferendo .ac mox/iteru ta* lia peragendo, donee parta omnino fanitasfit.Quodfilabravkeris/, dura, caUofaç appareantîetia ea exadendo* Etcnim/de Iiis quoçjita ** Hippo. ait.Circularia vkcrû,fi fubcaua fintîcirculo pcidcrcquæ abecfcunt oportcfjveloiaîvclexdimidiodrculijfecudnhominis longitud^
-ocr page 137-LIBER QVARTVS FOXIIL
Scripfit vcro amp;nbsp;de tuiuofib% qui coniundi cum viccre funt, vniuets* fis .quéadmodum;cuJraadifij3§uiifint»fimilx modo, et varicrb Quäs= do(ho^quo(ÿ occafionejcolumax-adfanandu vlcus reddit.Qjuoniä aliqua ex bis humiditasjad exulceratas partes defluat. Ad eunde mo# dum/Ä cumcx toto corpore humor eoJÔuitîtotû purgare iubet, nufq Rc^îit ad Videlicetmiiix indicationänatempoxe fumens. Nä Si ridiculu pialt; thejfalios « nrfitcradeQ multasgt;aevarias,.fei;p.ee£iamcontxax.ias indicationes;ab vna.comututatcficri.Nam fi; etiam demus /iudicationem aliquam a te porcfusDÙqux tandemca fit diccxe par eft.ac fuma quapiä vna, earn complcdi.veluti in reb'quis omnibus,i^ quo^ Theffalus facit : ne^ dum nosfcQ^uippeivnum illi ppetuo indicat.adflrifti corporis, affej? äus .Ncmpe vt rcmittatur, ac rdaxetur .vnum rurfus, foluti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt
aärmgatur.CLuinetiainjüupiiÄ vlceribus^quod. (otdidum eftiabi» ßergeripoßulat.quod caun cfbiuäpleri ..quod
ce induci ♦ cui c3io fupejrcrcutt,bacTibt.df trahj?.^etia.çQ: ipQ.authore« Lrgo ffitcut in boi^t fingulis îita. in diuturnis quoc^ alterum aliquid ad portionem ofl:cndatgt;quod vnu fit.y cru nonpoteft^Namdi. exciden da ca pcipit. At quama qfojütiflaraüonabilis a tempor.ciadicatro. ta remedio c xfinapi vti,. de quo fvanu illud nome metafyncrifeos vfurs? pat.ab hoc/cx radkula vomitu.Ä poftrcmojcum nilnl vfjia inuenfi» at^ vcratro.V crum liæc quidem('queadmodu dixi}e.tiä infeq.uentibus plenius dicetur.vbi niliil vfqvÜo in morbo a temporefixdicari, fed fignuidnonuqaffeausefrcîdocebimus.VeruJrurfus ad Hißpocra;* Redit ad Cemreuertor. Quem fane,diligentiaenomnxeadmirQrlt;c.ui£LatUis om liippocrate nibusîtumvero/quod pcipuu quiddä, quod medico adindicationem, non in vno alteroueded prorfus omni morbo firfpc^dandmuftow ferit.Eft porro idquod ab afïeélus magnitudine fumitur. quem^non Indicatio modo metliodici ptermiferuHt,nonem cft idmirumt fedctiam ratio^= nem ab affe naiiumpleriçp.at(5 etiam empirici, quamqaUomodo^Qmnes.Nam ßus magni vbiinredudantisfanguinis(vt illiloquutur)eQcur(ui|. vac.uationem tudienö o^» a feobferuatamdicuntimanifeflcfaxentur,ob nullius airerius eorum mififfe hip quæin segro vifuntur refpcdu,fe ad vacuatioem.accederc.,Nelt;ÿ hoc pocratem, dico propterea/qd purgatio, vacuatio fit,quäredunlt;fes fangumis Mittedum / concurfus nonindicetifed quod/ctiam tametfi redundatisi (anguinis Tanguinei^ concurfus non adfinadipfam tarnen fanguinis miffionem pinterdum ybi valens fitconfugiendum.Q_uando/ivalensmorbusÛ£/Çuinvàiurofeoîe: lïFmór^ nemo eft quifanguinemnottmittat.quivtiqijin artis operibus. fitcx»=: etßjangu^s erdutus. Q^uipp^ipfos empiricos videm’gt;cusalapVus. ahalto fitjaut alias'plaga aliqua contufas veliementer corporis partes ha î?^orpc imn bucrittad fanguinis rn^onem CQû£ugere.Q^uâq idem homo'paulc(fit..
-ocr page 138-METHO, MEDEN. GALENI
ante fanus fuerat^pforfuff^redudantisefanguinis cxpcrs. Ex quo pa tet, non hoc elTe/quodmittendunifanguinem indfcet .fed magnitUA dinemmorbijacvinum robur.exceptis tameafermone puehs.Na et alia ratione ƒ£ quis etiamnum fanus, nec adhuc quicq læfus,in fan. (juæîfano guinis rcdudantis concurfufitpofitusmonjfentfhuic mittifangui* corpel quo nem eft necefte.Imo/alij fatiffacit inedia.alij tibi paxcitas. alij/foiuCa; faiiguis re^ aluuSjvelpurgatiOjVelfrequentius balnea, alijfola exercitatio? vel dudet fä^ multafridioabundefuit.Miffioverofanguinis/neabipfis quideem guinis mif pificis, ijsquiita fe habe^neceflario adliibetur.Ad eundem modu^ hoe fatiffas: nec purgatiojin fola vitiofi fucci abundantia^conuenieter fufcipitur* ciant. fed hcut mifTio fanguinis^vel propter ipfius abundantia: vel æptct Purgatio if morbi magnitudinem t ita purgitiolamp; propter abundantiam oJI a nênonfolû terius cuiufqfucci:^ propter vim niorbi (adhibetuf. Ac defangui* ^pter mali his miffionejtum'in alio Ùbro egimushum verofin fequentibus age^ fucci redun inus.depurgation^'nhoc libro difTeram.Defyderant em ægri banc / dantiä ; fed non modo, vt quod noxiu fuperuacua/quo vrgetur^cducat: led ctia, êt ^pter VI vt quodjtumad diuerfumtrahatitumvacuet.Atq^ob earn remjHipis morbi ads» poerates^tum in. reliquis omnibus operibus:tum,ineo quod de vis» hiberi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceribus prodiditîctiam morbi magnitudine ^ad purgationis indicas»
De purga^ tionemconfyderat.Pufgatioinquiensperaluu,plerifiçvlcerapro^ c tioe qb'-^ amp;nbsp;deft.Prsetereajvulneribus quæ in capitefunt accepta.item quæ in ye ct q rone fit tre^amp;articulis.adhæc/i/s inquib^Oamp;carieSimpendet.prætereaqug cf vtilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuuntur,et quæ exedunt, Si quæ ferpuiitjCt reliquis,quæ virera dius; cç
Hippo, nbsp;nbsp;turna reddut, etiâ quæcuç deliganda funttper aluum purganda funt. ce
His verbis/claredocuit, vlceribuF oibus amp;vuln€rib^/quotiespræ*“quot; -Trifariam ualidafunt:purgationem effe vtilem.Cu enimtrifariamno ha;cmo# reddi vitia do vitiatveruetiam reliqua omniafgrauia magnac^ reddantur. Nem# magna. pe,vel propter affliélæ partis pftantiam; vel propter afteftus magni tudinë, vel propterea quod funt cacoethe.cuiufç horumXeorfum vw detur hippocrates mentionemfeciïTe.vticç in capitis ventrifç Vuinc Venter hie ribus/pftantiamlæfeindic^s partis .ventre autem hoc loco^onfolij qs accipien inferiore inteliigenSu elTetfed etiam fuperioremj patere cuiuis arbî«» dus. tror. Diuifo nancjjquod inter coUum et crura eft/trunco,in duas^ ca^ pacitates maximas,prior/fub tliorace: fecunda/fub mebrana q abdo Periton^o minifubtenditur^peritonæon græçivocätjcotinet. Etfanc/uln® qæ intra Thorac^intraue etiam peritonæonjpenetrauitmo p'aruu peri Cur vulne culumaffert.potiftimu^quidinteriofumVna fitvulneratum. Quin ra i articuf etiä cacoethe elTe,quæcucj in articuli^ accepta vulnerata fut:id quo^ cacoetlic nbsp;nbsp;oes fere feiut.Empirici quidem/ex fola ipa experientia. qui corporiç
fint. ■ ' naturæfcientiam/compararefbd^riintjexipfavuinerataru parti«
-ocr page 139-LIBER QVARTVS EO.LIIII.
natura. Vbiem tendones, et nerub et carne vacua^atc^olTeaiocafut; luc.doloriSj vigiliarumyconuulfioniSjdê delirij pcriculuminftat, TU hæcigitur vulnerattum quæfuunt .i.quæ adeo lût magna: vtfutuns indigeant, aut fi non Ins ; certe deligacura : p urgationem defy derant# At veroiam diäum in proximo libro efl, quæ magna vicerafunt; ea, vel futuris, vel deligaturis elfe coniugenda.Q^uinctiam 'quib’ cor=» rumpendi olTis periculu impedetiea'cum magnitudine phlegmones funt.Iam quæcûc^ exedunt,ea,tum cacoetlie funt:tum,maio^ fuccoJ^ foboles.Herpetes quoc^.a biliofo excremento ortum habent. reli «« qua(^ quæ inueterantur omniaiex huiufmodi quapiam caufa proue«» py niunt. Q^uarc in omnibus hisjnon fine rationc, purgari perjtóu«’ betjnprogrelïuverofhæcinfuper adijcit.Inomni vlcercjcui eryfi^
33 pelas fupuenitxpurgari corpus oportet.qua parte vlceri maxime co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q.
33 ducit.fiue idiper fupem3.iriueper infernafit,Cuius etia ipius rei dif 1 crimenjin libro de fuccis nos edocuit. auertere nosiubens adcon«» j traria.deriuare verojad latus,Q^uinetiä,cum maxime ifluit, tumjad diuerfareuellere.didum vero 8i de liocfin eo libro efl. Q^uare/nuc/ quoqp,fi etianum fluxio valenter irruatireuellere ad contraria ftude=*^ bimuSjVtic^ fiinfuperioribusivlcus confiftat: per inferna purgan^ quot;nbsp;tes.Sinaute ininferioribus finfuperiorem ventrem vacuantes,At fi iam fluxio reftitit,at^ in membro inhefiuderiuare per vicina magis ' ' expedite Cum amp;nbsp;in propinquioraitranflatio fit; amp;nbsp;purganti medica«» mêto/promptior, tum acceifus^tum attraétus^e vicino detur, Hac ve^^ ro rationem/ad aliam quoç artis partem fpeéfarep Nempe/quæ de fuc co^ medicatione præcipinneminem laterearbitror, Proindecj ïnfe Indication» quentibus etiam/repetereeameritneceffe^actotamabfoluere. Nunc /néq a man» ïllud docerevolo, turn ipammorbi/fiuevimifiue magnitudine appel gnitudine lare velis: pro indicatrice quadamfanguinis detraliendijvelpurgan^ morbi acci tionis adhibendaîj ftatuendam effeitum vero Hippocratem/hac om pit primû i niûfquos nouimus)primam indicationem adinuenilTe. Ac de alijs ueniffe bip quidem morbis in fequentibus libris idoftendam, devlceribus ven= pocrate, ro inlîbcjqui in manibus eft. Ac de purgationibus quidêïnihi expli catumiameft.Na cum triplici generejmorb’quifq^fitgrauis'.aut Saguinen) pter pcellentia partisiaut propter affeâus magnitudinem:autppter detrahendû ipfiuscacoetliian:omniuhoixlnieminit Hippocrates, vbi depurga ppter eaf^. tione egit.Q^uid igitur^içet aliquis)nûquid etiam fangùine detran decaspro«» hi interdû fuadet 3 propter has ipfascaufas (Mihi vero/idquoç iu^. pter quas here videtur.Verum breuiterjnec fine demonftratione.Velut^tû xp^ SL purgan^ fiîtumreliquis antiquis mos fuit.Idita elïepntelliges, primum qui« dû dixit
33 dem, fihæceius verba rel^geris.Omni recens fado yulneri, nifiin^ippo*
I
-ocr page 140-METHO. MEDEN.’ GALENI
ventre fit, expedit,ex ipfoftatim fanguinem pluSj minufve efflucre, Q_uippe,pliiegmoiie minus têùbiturjtumvlcus ipfum^tumquæ cir cupofita loca fuut. Poll hæc autem verba^quse in iibro de vlceribus * ab eo funt fcriptatfi etiam( que in alijs omnib® libris /fæpe propofuit . recorderis,dcbere fcilice^imitatorem clTc mcdicum? no tantû natn^ yræîfed etiameo^/quæ/cû fua fpontc veniantjconfcruntîclarc iam ' nis mentein intclliges/ de fanguine eu magna funt vulnera detraliën* do. Sinâcÿ expeditiintalibus fanguinem e£Eluere,nÔautein efiiuxitt quod deeffp^pc adiieias oportct.dedarant idjeaquæfubiugit.Quipî»
, pe/Iiæc ftatim cum iam diâ.is verbis copulat.Et ab ijs quæ inuctera# cc ta funt viccra, vt faguis crebro fluat;efticcre prodcft,vtcuq^ opportu ■ ' numvidebitur, turn ab ipis vlceribus î tu adreupofitis vlceri par^s tibus. Nam quonia prædixerat omni vlccri recens fado fangumem cmitti debere : cernens, nifi etiam de inucteratis mentionem faceretîfo re/vt ab aliquo putareturj de recentibus tantû^ita ^nuciaïle.idcirco ü , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- lud rede adiecit,et ab inueteratis vlceribus fangumem raitterc. Ac fi
*25* perpetuû eft, quod ab eo didicimus, incipientem fluxionem’ad CÔtra ' ria traJiendam effe, fixam vero, iam in laborante particula, vacuanda / effe,vel ab ipfa particula quæ affiigiturtvel a maxïe vicinau'n prom*sP - ptu nobisj amp;nbsp;de ianguinis detradione colligere nûc eft, qÆ in prin#i cipio/hæcc longinquojpoftca’ab ipfis exuiceratis partibus fitemo lienda.Quinetiaimîiijs quæiamdixijilludquocjadijcias ; nêpe!qlt;f ipm qui redudat fuccumjvacuandu elle Hippocrates fuadettaiias fä guinis detradionera adhibebis, cum videlicet is vincit; alias pharlt;» macujqtf ad bilemflauäjvclaträjvelpituita educendam vim habet, dabis.lllius interim inomnib’ his non îmemor.non elfe vlceris, q vlcus eflj vUa id genus curationem:fed vel vitiofi , qui coniundus cft fuccijvel xcdundantiæ, vel phlegmoncs,vel herpetis,vcl ci^ gelt;» neris alterius.Scd ncc illius oblitus,quod aliquid interimex ijs qug vlceribus accidutjindicationem propriamfuggerit. veluti magnitw do.Didum autem amp;nbsp;deipis vlceribus cft /in libro, qui hune pcedit. vbi/vlcerum difierentias omnes^etquotjÄ quæ fintjamp; quæ fit vniuß cuiuflt;jindicatio,cxpofuimus.Præbcri tarnen interim vacuandi iiv dicationem ab ipfa ægritudinis vi, in co libro non dixi. proptcrca, quodamp; longioremdemoftrationêrequirebahct totius corporis eu ramjcum vlceribus ineo noncôiunxi.hicverotacutus fun^uatu Quæ cofufs adrempropofitaeratvtile.Namabfolutus fermode hoegenereim» matius i fe^ dicationis/quâ a magnitudine morbi fumi diximus,etiam ii^fequei^ quêtib® tra tibus habendus reftat.Parimodo/deindicationcquæabæutclumi* dabunt. turgt;^tcrea de ca quæ ab humoribus fanandis ^ripiturjAd cundem
-ocr page 141-LIBE^ QVARTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FOXV,
( modum ctquæ ab affliftis^artibus indicatio exhibeturjconfumma^ tius in fequentibus libhs trade fur. Nunc em,quod ab earü natura, id eft teroperamento, amp;fubftantiafunii adcurationempotuiti tatum diximus. Q_uæ vero/turo a polîtu,tum a forma, itemcß vfu,praeters’ De indica* eafenfus acuroine, hebetudineue,indicatio fuggeritur;liane mon atti tioibus qa gimuStDicatur itaç de his,quanta fit ad vicerum curationem vti pofitura, le.Igitur quæacutifenfuspars eft,eamjqmaxime citra dolorcmjcus» forma,vfu, rarctentandu.Traditavero eiufmodiremediorummiteriaeftjinijs fenfus acu^gt; libris, quifunt^efimplicibus medicameritis inferipti^uæ parum minehebe* a^crifenfu eftjhæqfiafteftus itafuadetîvalentioraremcdiarecipit»Et tudineueca. principis quidem membri robur^eruari oportet»veiutilatius/v bi de piuntur» plilegmone agemus, docebitur .CL^^d tale no eft tlicet fiuic/eam me dendirationero tuto adliibeas,qua?)relaxando remittendot^ mitiget, Clialaftice chalafticen græd vocant,hæc quidem,in fequentibus/fufius tra^ Öabimus.Inhoclibro,earnquæ8ia pofitu,amp;a figura partiu fumit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
trademus.at(^itaquartoliuiclibrofinemimponemus .Hineigic nbsp;nbsp;nbsp;Quæapofi
cogitatum eft,eicui exulceratus ventriculus finmedicamenta efte bi^ tura amp;nbsp;figu benda.Cuigula^nonfemcljnectotafimuladfumenda,fedpaulatim,amp; raindicée, alTidue. quando ex tranfitu, et contaftu^vulneribus, quæ hic fut,vtitf= litas acccdit.nQnexcontinendo,ecdiutius adherendo.ficutijs quæin ventriculo funt.Q_uinimo,5é quod craftiora liæc magis léta fint adhibenda:id quoc^ja pofitufiguraej eft indicatum.NamquoniagUi? la'trafitus quidam coroefto^ bibitorucj eft : iccireo remedio^ eget, quæ adherere, et vndicÿ quafi concrefccrc, amp;nbsp;adglutinari poftint.no -autem quse elui,ac defluere fint prompta. Ac circa partes eius veluti concrcfcunt:quæcrairafunt,adglutinantur;quelenta funt, Q_uæ ve ro vlcerain craffis funt inteftinisthis quæ per fedem inijciuntur medijSfmagis cgent,Q_uippeycui magis funtpropinqua. Quæintc nuibus habentur,quoniâ amp;nbsp;longinquiora funt: et media fitu pofitatE amborequirunt.SL quæ fuperne fumunturxet quæ per fede infundu^gt;
. tur.Sane eomunis omniu internarupartiu indicatio eftîvtea ciigâ? Cois oimî ‘ turjquæ animalis naturæ maxime fint familiaria.fiueea cibi fint,lL= ternaBtpar ue medicamenta.fugiantur refpuanturc^ huic contraria» Quaq pin ijs qq idicatio quæ forts funtvlceribus:innoxius etiam taliu medicamentorum eft vfus,æruginislærifc^vfti,S:^æris fquamæ,amp;cadmiæ,amp;pomplioly gis,ôé lithargyri,et eeruftæ.Hæcigitur,amp;fimilia, interioribus ex Quæîterio liiberi non debebunt»Porro/proditumdénaturaho^cft,tumin ter rib’ noco=* tio de temperamentis volumine: tum de fimplicibus medicamentis. ueniat, Eligendavero alimenta funt,fi quide ad cicatrice pcrducere,autglu:* Q^uæ con tinare vieus ftudcm’îtum aufterattu glutinofa, tum quæ minime ro* ueniat.
-ocr page 142-METHO; MEDEN.' CALENT
dant»Sin emundareîquæmodiceabftefgeaalt, quod munus mei non coftumpræter cæterapræftat. Aufteræ vero potioncs^ct eiufdemra Aufteru tionis alimenta,cuic^ funtnota. Voco aufleriun, id quod ftyplion ueftyphon quoi^græce.i.aftringens dicitur.Acerbumvero,quod intcnfum au«» quid. fterum eft, græce ftryphnon.C^uæ vero medicamcnta tuto intror Acerbu fiï» fusfumunturjca traditafunt:in ijs librisiqui de medicamentis funt UC ftryph#= fcripti. Dicetur tarnen dinunoeorumformula.Ergointernis vlceri«’ non qd. bus opitulantur hypocyfhSjamp;balaufliuin^amp;cytinipunicorunijCt galUjamp;malicoriujâêterrafamia, amp;lemniufigiUuin,et roliis, rofa» (üccusj SL acacia, aliac^ id genus ♦necvllamvifceribusnoxam
inferunt. Danda vero Iiæc funt^x aliquo aftringcntium decofto. vel mali cotoneijvellentifci, vel fummorum rubijvitifue, vclmirti viss rentiû ramorum,vel dcnic^ ex vino aliquo auftero.NÔ iatet autem, Vinuin vbi SL de vini vfu,quodcauéduni id eft,vbiplilegmones fufpicio adeft. cauendu. alias/dari nihil vetat. Nec illud obfcurum eft, eiufmodi medicami* Ad vlcera na^prseparandajaciam diftis humidis excipicndaeffeîtum verotrJ in gula faus= gacanthen, amp;nbsp;gumi iilis admifcenda.potiflimumdî quis eahis quæ ill’ cibus pari?= gula funtiexhibcbit. Sed amp;nbsp;gargarizare quo® iubendu eft,eiqui adl fthinijs SL fauces,ôêpariftmiadiis vtetur.Atad vlcus qdinafperafitarteriavt afpa arte if fuppinus, diutiftime in ore teneat. ac omnes 'qui iliic funt mufcugt; ria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;los relaxet, rcniittatc^,præcipienduJnfluir ein he fenhin, SL paulatim
PotiÔis ali de medicamento aliquid fenfibiliter, SL manifefte ,m; ipfam arte 5. qd i afpera riam.Namctcum naturaiiterfe habet: fcirelicet.potionis non nû» arteriä etiä hil hue per colari.fed veiuti in fecundavalitudine:itanimirum in ads» cu naturafr uerfa^'cauedu cft,ne largius mfluat.vtpotejquod tulTim excitabit.Nä fe habet p quoad humor vndn^. iuxta tunicas arterise,ceuiuxta muru aqua dça colari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feendit: tuflim vticf non cit.h quid per media fpiritus viam incidit:
Ad vlcera tuftes ftatimcxcitat.Iurnhsecigitur'afitu, SLformapartiumpmnia . pulmois SL funt defumpta.Tumvero/no minus iliudjquod omnibus medicarac ' thoracifmi ris quæ thoracis, lt;amp;pulmonu vlceribus funt deftinata:mel fitadmi fcedu médis» feendum .Q_uando/h aufteraijs dutaxat medicamenta exhibebis: camentis nbsp;nbsp;ca,'in ventre morabuntur. Ergo,dfgeftionis eorum in corpus, inftru
mel effe. mentum^mel erit, ac celeris tranhtus, veiuti vehiculum. cn eo quod Advlceraî necvlcerinocebit. Adcundemmoduquoties invehea^Â renib^vw Vefica nbsp;nbsp;re tium conhftit:non folum mel ipfum : fed etiara eo^ quæ vrinas mos»
nibus non uent quippiam, vlccru medicamentis mifcerioportebit.Iliudquos» modo melî nbsp;nbsp;pater eye! me tacente, cuiuis arbitror-.exulceratas partes, turn ex
fed et q vri earumfubftantia,turn funftione,tum vtilitatcjtum pohtu, turn figu^ nas moueat ra difeerni. Monftratum autem id abunde eft, inlibro denotis atfcs* mifeenda. âorum locorum, verum non eft de ftlis nunc locus, Rurfus igitur
-ocr page 143-LIBER QVARTVS FO.LVI.
ad medendi methodum reucrtor, Aio igiturjno Iiæc modo: fed çtiam aha no pauca, ex figura partiumj pofiturac^ indiçari* Q^uippe quäs’ do nec deligarcconiodc ægram pticuiam pojfis: nifipriusVei exffi= Addeliga a gurajVelpofiEuiajvelvtrifi^^nehcahonemjfumpferiStfed nec imiL uonêâ^çly' terein£edenj(cl-yûerisfiftulamc6'inodequeâs;abf(jf eius generis iii^ fteris^d^ca^’ dicationchami*per pcBÆintic^e med^mgtain ycjïcâlfepg negcilum thetefis ^(L^S^^^^^i^^ddecathctereapponercopus non eftj quod eo)probe fum figuta vti omnino nequeasmifi Äpofitum, amp;figuram totius vrficæiplane ptiH pofitu perfpeftam habeas.In talibus ergo omnibus jclare patet: no parum /Cofers adtotam curationeiHjafïeâumipmlocumindicare. Inruptis autem,re# quæ rhegmata græci vocat : mufta? indicatiocs, in idem concurrunt.fi In f uptiy quidemjôi quæ apofitura capitur: rede ad examen venir. Nam prolt;; mitas idic« ptereaiquod et in prc^undo corporir £unt,amp; latent:iccirco/diuerfam tioes in ide curationem,abhisquae apparent,poftulabunt,Quoniam vero^cum çoçu]:rçj:ç , ccchymofi quidcm omninojaliquando vero;et cum contufionc ,circd ipam pruptam came confîftuntîiccircoiplures curationes indicabnt, Semperenim proaffedunnumerojetiam medendi indicationes ref pondent. Ac docebitur quidcm,vbi dephlegmone dilleremus: loss cupletius ^quodvalentiora medicamêtarcquirantjquæcucp in pro^» Valenrfora fundis partibus laborant:q/quæ in fummo corpore funt affeda, Nuc medicamen idfaltemarbitror,patere,quodfoluineceiruracft3pr^fidiorum q fo?» tareqrereq ris applicanturvim,vbijquodabliisiuuandumeU5inprofundo i ^pfudocot tet. quarc intendere hanc/eatenus oportebit: quatenus/per tranfilt; pore labo«» tum adprofundum eft remittenda.fanciecchymœfis omnis vacua«» ratqqu^in tionempro remedio curationis, indicat.Q^uarecalfacientib’huic, fumo.
amp; modice ficcantibus mçdicamentis eft opus .Q^uippe,quæ vehcine Ecchymo terficcant:digcruntillaquideminprincipioeuidcntius: qjquæfunt fin ornnem xmbecilla: cæterum,non nihilipiusvitij feirrofum difficile«^ curatu vacuatione xelinquut. Ac dicemus de hiS/ in fequenxibus diligentius .fed amp;nbsp;nunc / indicare. quanta ad xcm p€rtinet.abundc eft oiftu.Q^uæ cm humeftantjcalfa» Ecchymo» ciuntcçpharmaca.prætcrcahæcquæomnes iamgræcevocare chala fiscuratio. ftica.i.relaxantia folent.atç ex his/quæcuc^ad ficcius paulo vergüt. Ghalaftica nec tame adhuc clare manifeftec^^ cotrahentia funt^q fynutica græce Syntatica. vocantîhæçomnium funt ccchymamatum remedia ♦ Curandum ve#gt; ro eftjvt ruptis quae in profundo heret corpore: Hæc/turn vires ma^ gis habeantintenus’.tumipamagis acriajmagifçdiftipantiafint .tu ^vtfemel dicam^jtanto efficaciora:quantoimagis a cute ad profunda ccchym»fis rcccflit.Intalib’ fanc/nce cucurbitævfus fit inutilis. Id :___gt;
eft inftrumetfiiad violentum attraftumja medicis excogitatum.Gætc«» ra cum totumccchym«roa digeftum per halitum cftjficcare iam ve*
-ocr page 144-.metho; meden.' galeni
heméntius r upturn ipfum permittitur. Ac deîigAtu]:A‘coniungerc^m maf^infumniafacerejquæ vt vlcus coalefcatjcHicîant.ErgOjfi euoca tuin ccleriter ecchyin«ma finfacile coalefcet rupta ipfa caro, Sm lo?« gîore fpatiotfordes multafubnafcensimcdiuintervlceris labra fpa* ƒ
Cuf quæ ru tium occupât, ita:vt iam coire ruptio non poffit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indei'adeo
P ta lucre \fit:vtqualibctleuidccaufajnos haîcfuiadnioueant.Nam Iv fubinde do \ ne qui's obriguit,fiuc parum concoxitjfiuefcbri labora^” lore reno#’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ly uit,fiuc fe vchemcntius fatigauit;eiufniodî particulis /
uent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ illico dolet. Non enûnin idem coicre ruptionis
‘ bra. fed tantum prope funt admota ♦ Q_uo^fit,vt X leue momentum/ea facile feparct, 8L mediu lo »
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cun^'fuperuacuo humore repleat.Et quid quaf^
fo abud:q aiTiduenouumecchym 00 mains nbsp;nbsp;nbsp;'
gignitur. amp;nbsp;primo illi J cum videlicet primum caro cft rupta, fimile. m'fi quod nunc^ex tenuimagis fanie confiât. eu in principio, e fan guie ccchym»ma eîfet.ideo (^ßcilius ctiam nun« q îtTA litâ digcriCHxc itaçquæ haften’di ximuSjdifputatioi -devlccrib^ fatif faciêt. finêlt;5 ia/ qrtohuievo#’ lumini
pono.
-ocr page 145-FO. GL VIL
\ GALENI METHODVS 'MBDENDI, VEL DEMORDIS CVRANDIS THOMA LINAGRO A
G L O INTERPRETE» LIBER CtVINTVS»
Vemadmodu qms vicerum curationcm optime molialt;P duobus ante hue libris docuerimus: illud obi ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftendimus reliquos omnes medicos, qui fimpliciu
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïnquifitis artem
adeunt, non poilequicqcertaratione fanare, minimeq^ cjnnia qui thelTali dogma profitentur.Reliqui naq^ ea falte vlcera q indiuerfis fintpartibus,diuerfis rationibus fanandacenfent,ipfani mirurnexperientiadodi. Qui theïïaium authorem fequuntur pro* pter exceUentem fcilicet fapientiam, omne vlcus quacunç in parte animalis fedeht, fimilis ægere curationis putant.Quippe ficauum fitimpleri, fi aequale cicatrice induci, ficarofupercreicat banc de* trahijficruentumreccnfçfit, agglutinationempoftulareaiunt» Ceu vero qui hæc norit, cum rede mederi fit neceffcjnec fit hæc ratio eti* am cuilibct eplcbecomunis.Cumnemofitquihorum quicq igno* rct.CæterumnecquéadmodumimplenduS finus fit, necquëadmodn ad cicatricem perduci,quodimpfetum efl debeat, aut côprimi quod fuperaudum, aut coalcfcere quod purum citra^ finum eit,inteiieguf. Sunt enim eiufmodi opera, tantum medicorum quse vei ratione, vei experientia, velvtriufcÿ ope funtinuenta»Ruifusigitur repeten* tes fummatim ea percurram^^»Quo dicendoium caput cum didorum copuletur calce. Monflratum eft omne vlcus ficcantiamedicamen* tarequirere « Cxterum quod find habet, vt minus faneq reiiqua,fic ca quæ præterq quodmodice fieeët, etiam abflergédi facultatem ob* tineant, defy derate. Quod vero coniungi fibi labra poftulat ( cuiuf* modifciiicetfunt, quaemcdicis latine cruenta græce enæma dicun* tur)huic turn quæ magis etiam ficcent, turn vero quæ citra abller* fionem leuiter aftringant, opus efle.iamquæ vlcera pcrduciadcica trice poflulant,liæc no fold magis adliuc liccantibustfed etiä ftrenue aftrigetib’ remedijs ægere.Qlt;ï fi caro eo^ pter naturæ modd itumu itacria et demoliêtia q cade calida ficcacj neccllario fdt, defyderare.
-ocr page 146-METHO» meden» GALENI
Si quod vcro aliud fymptama vlccri adiunâum erat: ab cius natu^ ra curationis indicatio fumebatur. atcj ex hac ruffus remcdiorum facultas petebatur. Sinanç fordes innafccretur: quæ banc tollercnt opus elTe.eacp omnia abftergcndi vim habere.multOjfane maiorem: quam ea quæ carne implerent. Si vero copiofior in his humiditas cernerctur : etiamquod magis ficcaret medicamentoopus cïTc. terum quod propnam fpeciem non egredcretur. Acfi agglutinaturu medicamentum elTet : ficcans aflringenfc^ id eJTe deberc. fiimplcre: ficcans amp;nbsp;abflergens ♦ atcp in fingulis reiiquorum vti diftum eft. Si vero intemperatafubiefta caro elTet: primum cius int€pcriLiiti3e fuc#« currendum elTe.vtit^ quæ ficcior iufto eftetzhanc humeftatibus.quæ humidior ficcantibus. Turn quæ calidior elTet refrigerantibus, quæ frigidior hanccalefacientibus. Etfigemina qualitate elTetintempes» rata : pliarmacum quocp elegentibus, quod gemina effet qualitate contrarium. Q^uippe id omnium quæ prætcr naturam funt, com* mune efte : non pofte ad naturam fuam redire quicqua, fine Ins quæ ipfifacultatem haberent contrariam. Confyderandas præterea Ä intemperantiæ caufas hoc tempore efte. fiue hæ totius corporis cf* fent communes: fiue quarudam partium propriæ.quæ videlicet per Sympa* focietatem (quam fympathiaii vocant} exulceratum membrum in * thia» feftarent. Mededum vero primum efte caufæ quæ intemperantiam adhuc foueret : poft hanc vero j ipfi quæ iam fafta eftet intempe^. rantiæ. Q_uippe hanc communem indicationem efte omniumquæ ex caufa quapiam oriantur.Oftendimus autemtum ab vlcerum dilgt; ferentijs, diuerfas preberi indicationes ttumeas quæ a laborantis corporis temperamento fumuntur, diuerfam ab his habere ratione, Siquidemillæ, cum ex ijs quæ præter naturam funt fumantur : om* nes contraria efte adhibenda didant.hæ cum ab ipfa natura capian* tur : fimilia. Nam fi qua ficcior pars eft : ea magis ficcari poftulat » quæ minus talis eft : ea minus eft ficcanda. Ad eundem certe mo * dum di de calefaciendo refrigerandot^ eft præceptu.Ncc illud omis fimus: expræcellentiamembrij aut contrario ftatu item^jex fenfu acri 3 hebeteue : diuerfum medicandi confilium peti»Ergo quod re* liquum eft huius morborum generis curandi : id nunc apponamus. Nos genus id lucidioris doftrinæ caufa, vnitatis folutionem appel lauim’, nee refert,fi continuitatis folutionem voces. Incidit hxc no in fimilaribus modo 8i fimplicibus partibus:fed etiamin copofitis, amp;nbsp;inftrumetalib’.At vero remedioBt indicatioes,aliæ afimilaribus fumutur:aliæabinftrumêtalib’.Qua]9tambas norut quimethodum Hippocratis comprobant.proptercaquod vtraruç partiu natura
-ocr page 147-LIBER QVINTVS , FOXVIIL intellcgunt. altéras dumtaxat Cnempequæ ab mftrumetalibuS prc^i benturj, qui Erafiftratum Heropliiium Tequuntur* Q_^uare in his quæfequentur fermonibus : quæcuncp a calido, frigidoj humido. Si ficco corpore morboueindicationes fumuntur.nullius certe metho^« dum hi habebunt, quæ a forma,pofitUj præcelicntia, acri hebe=3 teue fenfu prebentur: has non ignorabunt ♦ lUuftrius erit quod dici mus, fipartes ipfas propofuerimus.Q^uoniamigitur deijs maxims meviceribus, quæincarnofisacciduntpartibushaéfenus tradaui?’ De arterie IBUS î nunc tempeftiuu videtur de ijs agcre, quæ in arteria, vena, amp;nbsp;ven^ Si nef Jieruo cotingunt.nec de ijs 3.b(olutey[edvt in quouis funt vifcere. vf ui viccrib’ dcniq^ inftrumentali animalis parte.Ergo fi cui arteria, venaue ma*’ gna vulnerata eft:amp; copiofum fanguinis profluuium continuo fuper Glutinari uenit,amp; glutinariid vulnus, difficile quide etiamin vena eft : in ar^ vuln^ in ar teria v ero non folum difficiles fed etiam quod fieri ( ficut nonullis me teria diffki dicorum ell vifum^ omnino fortalTe non polTit. Dicendum ergo de leeffe. vtrifc^ ell acprius de fanguis profluuio.fecudo loco de agglutinatio De fanguiS ne.qmautemetperanallomofin,amp;per diapedefin,^vtmoxdocebi profufione mus)profluuia eiufmodi fiunt: no alienu fit prop ter ea quod curatio#= nem comune habent, etiam hoc loco de ij s meminilTettametfi ex alio clTe morborumgenere vidcantur.Sane profluit ex vena, vel arteria Profufiok fanguis,aut referato earu ore,auttunica ea^ diuifa, aut (^vt fic dica9 ex vena vf tranfcolatus fiuetranfmilTus.Porrodiuidituripa tunica turn ex vul arciacaufæ neratione,tum contufione,turnruptione,turn erofione.Anaftomofis Anallomó accidit propter tum vafis imbecillitatem:tumfanguinis, qui ad os feos caufæ. eius impeturuatcopia.adhæc acrem quâpiâ,quæ illi extrinfecus in Diapedefe cidat qual itatem.Diapedefis ex tunica quidem ip fa rarefafla, fangui os caufæ, ne vero tenuato oritur.accidere præterea interim potell. Si ex graci liuvafoijtoreadapto,Diceduigitelldeho]5t affeóluu vnoquoq^ fc#» orfum,Acprimum de diuifione quam vel ex erofione, vcl vulnere. De diuifio«» vclcontufione, vel ruptioediximus accidere. Quæ itaq^ vulnerantî ne, ca funt acuta. atep ad fecandum habilia, quæ contundendo foluunt : cagrauia duraqi funt.quæ rumpuntiomniaid tenfionis interuentufa ciunt,idemamp;intenfior aélionis vehementia facit.turn fucci abun^ dantia, non vtiqj virium refpedu; fed quæ cum a vafe fuo non con tinetuî 5 etiam cafus ab alto. turn graue quippiam, durumc^ inci js dens. nbsp;nbsp;wippe eiufmodi aliquid cum vel vafis vacuis î vel pufillam
omninoremcontinentibus ineainciderit,fiduruex oppofito obie?: élu habet:contufareddit.at fi plenu vas fiuprius id rumpit: quacon^ tundat. Cum fit quod tum accidit perfimilcjac fi vtrem veficam#« ue impleas 3 atej in hanc lapidem iaäres, vel contra lapidi vtrem
-ocr page 148-metho; meden; galeni
violenter illidas .fane huic perfimile eft, quod accidit in cafibus ab al to.Q^uamnacjrationemvterhabet adlapidem: hanc homo habet ad folum. Q^uifquis vero ex maximo acutilTimo«^ clamore in put» monibus vasperfregittis violentiæadionis acceptum malum refes» ret.fimiliter huic, et qui ex eo quod prægraue onus, aut hum cris im?» ponere eft conatuSîaut alias manibus attollere: vas fregit ♦ at hoc etiammagis,cui ex concitatiffimo curfu, aut valentiffimo faitu aut aliter particula vlla violeter extenfaud accidit. Eft enimid quoc^ p*» fimile:ac fi funem,aut lorum, qmaxime diftendas, Porro perrumpi quoç non pauca,propterea quod fanguinem quern in fe habent, no continent,potillimum cum flatulentus is fit. indicio funttum doiia, quæ fæpe mufto rumpunturîtum alia multa valentiftimorum corpo=» rum. Ac fi ex vulnerc,vcl clamore, v el cafu, vel contufione perruptij Diuifi va?» vas eft : vtic^ in his caufaipfadefijt. Si vero ex abundantia: fieri po fis ex abun teft,vtvas etiamamplius rumpatur. effectrice faltem adhuc manen?» dätia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Atq^ in hoc quidem atfeftu vacuanda qprimum abudantia
eft, Abhinc fanguis fupprimendus . mox vlcus ipfum curandum, Vbi vero effedrix caufa iam defijt : primum fiftere fanguinem expe diet : poft vlcus fanare, obturato quidem quod pcrruptum eft.auer fo autem atq^ aliorfum tranflato, quod per id ferebatur. Q^uando fi id eo quo inter initia impetucöfluat ofculumcj vafis pari modo pateat:citius plane moriatur animans, quæ profluuio laborauquam Quo clau?» fanguis ceffet effluere. Porro vlcus ipfum ciaudetur, vellabris ei’ dat vlc’. quæ diffident in idem addudis ; vel ofculo eius obftrudo. Addu?» Quo labra centur in idem labra eius, tum noftrarum manuum opera vbi fic ei’ adducä ad manum vlcus fe exhibetîtum per deligaturam .tum vero per tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ea remedia, quæ refrigerent, amp;nbsp;aftringant. Nei^ enim fuere fas eft,
arteriæ, venæue vulnus ♦ veluti dixerint qui nullam a vulneratæ Quo ob?» partis fubftantia natura^fumf indicationem aiunt. Obftrueturvæ? ftruatur os fis ofculum, amp;nbsp;fanguine ipfo concreto, qui thrombos græce di?» vafis. citurtdi i/s quæ foris illi imponuntur ♦ Poffunt autem fuperira^ Thrombos poni, tum carnofæ ipfæ quæ circa vlcus funt, partes : tum in no?» quid. nullis vulneribus ipfa cutis . ad hæc quæcunç ipfi comminifei?» Emplaftica mur. Ea funt amp;nbsp;linamenta, quos moTOus græce vocant: Ämedica quæ. menta ea quæ iccirco quod exlenta craffaej fubftantiacofiftanttmea Efcara qd. tus obftruut.græci emplaftica vocant.præterea quæ crufta, qua græ Quæ elca?= ci efcaramvocantïefficiunt.Quippehancquoc^ceufeptumquodda rä faeiät. nbsp;nbsp;huiufeemodi vlceribus veteres excogitarunt. Efficiut hanc tu ignis
Quo fäguif ipfe :tum quædam medicamina, quibus ignea vis ineft. Atq^ his träfferat. nbsp;nbsp;quidem rebus obftruitur vafis ofculu* Auertitur aute fanguis j at$ aJ
-ocr page 149-_ LIBER QVINTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EOXIX,
alia membra couerntur, tum ad ^xima deriuatus:tû ad contraria rea üulfus.illuparoclieteufin :huncantifpafin3 græcivocant. Nam Iiæc Patoche^i quo(^ liippocratis inuetafuntjomnis fcilicetimmodicævacuationis teufîs, comunia .remcdia.deriuatio ad vicina fit;cu id quod per palatum va Antifpafîs. cuat:p nares tranffertgt;ad cotraria reuulfio fitîcû id ad infernareucL Hippocra lit.Rurfus quodp fedêprofluit:id p vuluaderiuam’.Surfumvero, tis inueta, reuellim’.Ita natç amp;nbsp;natura ipa facere folet.Mulicri em inquit Hip Exepla pas» po.fanguinem vometi; menfes fupuenientes remedio funt» Hac igit rocheteufe# decaufajfi vel mêfes cofertimcruperint;vel fanguis abvtero quo^» os antif« quo modopfluxeritjfurfumreueUes.cucurbitam magna fub mamis pafeos. delîgens .Nam et hoc Hippocratis inuentu eft. Eandé ob caufam c5 Ad mefiû^ c naribus fanguis erumpitî id retinetjmagnæin pcordijs defixæ cus» fluuiu. curbitæJnfigendæ aut funt, fi ex dextra narepfluitur î fup iocinore. Hippocra fin ex finiftratfup licnc.fi ab vtraç narexfup vtroeç funtimponendæ tis inuetu. vifcere.Q^uod fi refolutus adhucæger no fit:etiâ vena fub eo cubito Ad fangui* incidenda eftjqui profufioni e direéfo refpondetjvbipaulum detra^ nis e nari«» xeris :mox vnam hora intermittes : rurfus detrahes, poft iterum,atq^ bus pfufio^ iterum p laboratis viribus.Ad hue modumamp; reliquas oihes fluxio nem. nés, cquippe comunis ratio eft^tum ad cotrariareuocabisi turn per Ad ahas vicina dermabis.vtiqpquæper aluufluut:ea vel per vrinas : vel vte fluxiones. rumtranfmittens.Q^uæveropervrinasîcavelperlocosîvclperfc , dem tranfferens .Pari modo,quæ per locos erumpfit:vel per vrinas: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t -
fuprafuntomnibus,deorfum femp agitur.furfumini/s,quæfuntin^
fra.Prætcrca a dextris ad fim'ftra.ficut ab his rurfus ad illa.fimiliter
ex ijs quae intus habentur:ad ea quæ foris funt.contracj ab hislad iL Friftionem
la.Érgo friftio contra pofitæ partiSjpotiffîmum per ca medicameiv cotra pofi ta, quæcalefaciant.prætcrea vincula valétius addufta:i/s quæ ad con tæ pris amp;li trariureuocantremedi/s funt adnumeranda.no fecus profeftoamp;na gaturamex turaIiumeatuu,quipofitiexaduerfofunt:reclufio.Q_uæ vero antifpafti* ftare medicamenta polTintieorum tradita materia a nobis eft, in li cis elfe, bris quos de medicamétis prodidimus .fed de omni fluxioe in fequê ' tibus etiamlibrisjtradare neceffum erit.Nunc ad fanguim's proflit.
uiumeft redeundum. Q^uippe de genere obturantium quodammos» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
do eft 3 Si vinculumipfis profluentibus vafis iniedum. ipfilt;5 no#, ftri digiti ôvm ea coraittunt ftringuntc^ .Eft Si alia hue pertinens li^ gatio, quam gtæci epidefin vocant,quâq ipfum vas circulo non com Epidefîs, 1 pleftiturpficutivinculum^verucu exparte circûplexu fuo comittat qualis, quodâ modLo vulnerati mébri diïlidêua labra, amp;nbsp;q fupimpofita funt
-ocr page 150-METHO» MEDEN, , GALENI
Situ paf tis contiiieat : merito mtcf claudentia remedia numef atur. Præter om adhsemor#- nia iamdida, inter hæmorragias remedia cenfeatuf, amp;nbsp;appofîtus ragian con vulneratæ partis fitus. Porroappofitus fuerit;fi ad geminu hune fia ducere, nbsp;nbsp;nbsp;nem fit diredus »Nempe vt amp;nbsp;dolore pars carcat: amp;nbsp;furfum fpedet.
1 Si vero velprona fpedetîveldoleatmon folum profluuiumnon fia» ftetunfed etiam fi non fitjprouocabitur.Ergo qui hæc noritjfi quam» Tradatio do aftiterit ei cui ex vulnere fanguis profluit: (de his enim primum eiüs cui ex agam^illico digitum fuper os vuincris vafis imponat» blande innn» vulnere ßa= tens, ac fine dolore comprimens. Q^uippc fimul, turn fanguinem guis^fluat fiftetîtum eum cocrefeere in vulnere faciet. Q^uiimo fi vas vnde^:» fluitur alte fit dimilTum îcertius iplP turn pofitum intellegantum etiâ' '■ quot;nbsp;magnitudinem.prætcreavenanefitîanarteria,pofthæciniedovnalt; ‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO attollat, ac modice intorqueat, Q_uod fi obiter non fiftifur fam«
guis :fi vena fuerit: tentet citra vinculum fanguinem fupprimerc, aln» quo ex ijs medicamentis, quæ fanguinis fupprimendi facultate beant.Sane optima liorum funt emplaftica eajquæ ex frixa refîna, et farinæ triticeæ tenuilTimo p olline, amp;nbsp;gypfoj alij fç id genus, fut cÓfc da.Sin arteria fit:duorum alterum. aut vinculo ampledens : aut to*s tampræcidensprofluuium fîftes»Sanevinculummagnis quoç vea nis inijeere interdum cogimur.atcj ctiam interdum totas præcidere. Qn totum vticp tranfuerfas .Incidet autem huius necelfitas in ijs,que ex ^fun?» vas fît pd^ do loco rede alfurgunt. pfertimq^ per anguftas, vel principes par^. dêdum. nbsp;nbsp;nbsp;ticulas .Q^uippe ita retraliitur ex vtraç parte, pars vtraç celaturç,
acintegitur fuperiacentibus corporibus vulnus .Tutius tarnen ell vtruçfaccre,â vinculumvafis radici inijcere:amp; quod deinceps ha* Radix va? beturjpcidere.radicemvafîs voco priorem eius parte, quse vei iocLi fis,quæ. nori propior eft:vel ctia cordi.hæc in collo: ab inferiore efl parte*
Inbrachijs,etcrurib’tafuperiore.Infîngulifqp reliquat partiu: ut ex dilfedione intelligere licet.Q^ua nec ip fam amethodi ifli Thef fahj admittut.His per adis : implendum carne vuln® qprimu efl.pri ufq vinculum a vafe decidat.Nifî em ^duda caro prius locum,q cir^? ca pcifam arteria eft: impleuerit,fî loc’ aliqs vacuus fupfuerit : vtiç Ancufifnia quod græci aneuryfma dicunt,fequitur.Q^ua ob rem eo potius ge?» nere fanguine fîftentium, vtendum fuadeo, quod fua leticia meatus obftruat emplafticon vocant:qua, qif crufta eflicit .proptereaquod amp;~citi’,amp; miore ca piculo poft ipm iplet vuln’.Q^uippe piculu i aj . Optimuad tero eft,ne fidefluatcruftairurfu faguis ^fufio ex vafe exatet ♦ Optfi* hæmorragi mum igitur omnium, quæ noui,medicamêtorum, quo etiä ad cerebri as medica? membranarum h^morragiastutilTimevtemur: eft quod nunefubi/«» maitu. nbsp;nbsp;nbsp;ciam.Thuris pars vna,aloes partis vnius femiffi, mifeet. mox cum
-ocr page 151-LIBER QVINTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FOXX»
vtendi tempus inftat;tantum hums cum oui candido fubigitur : quâ^« tum mellis reddat cralTitudinem. hoc dehinc leporis molIiiTimo pi^î lo excipitur . deinde tum vafi ipfi: tum viceri toti, liberaliter impo riitur. alligandum autem id forinfecus fafcia eil, ex tenui lintco. Cu:igt; ius fafciæ primi quatuor quinque amplexus ipfi profluenti vafi inip cientur.abhincvafis radicem verfus, ducentur»ln quibus videlicet partibus radicem verfus ducere h'cet. Licet autemfere in omnibus, præterq cerebri membranis. His faftis:vbi tertio die folueris,fi tu^ to adhuc medicamen viceri adheret: aliud rurfus fupcrimponcs . ac veluti linamentum id quod ex pilis fadum inhefit madefaciens : dcigt; ligabis .ita:vt initio deligafti. Sin prius fua fponte reieceritlinamen tum:radicem vafis digito blande comprimens, quatenus videlicet ni hi! cofluatjhoc quidam fufpêfa manu adimcs» atç alterum impones. ad hunemodujquoad carnemunietîcurafe vas debcbis,vticp aprin cipio ad finem vl(p particulam fupinam feruans . Cuftodito tarnen in hac fitus figura modo»Vitandum enim ne dolor incidat, ac rursa fus profluuium excitet. Cum nihil fit quod profluuiu magis q dolor nbsp;nbsp;nbsp;,
proritetj Siphlegmonas augeat ♦ Hoc medicamento mulnfanam Vss tor .alias (vt didum eit) duplum thuris, aloe admifeens ; alias pari modo amoobusvtens.alias paulo fuperantealoethure, aut etiam/^^^F plufculo .fed non dum duplo. etiam mannam pro thure aliquan«« do inijeiens , Ed autem manna medicamentum quod magis : quam thus allringat ♦ Thus vero quam manna: magis cmplafticum. Pors^ . ro confiât in duris corporibus: plus aloes elfe immifcedum.inmol libus:plus thuris.Eritcj alterum eorum magis aflringens : alterum ♦ lenticia, amp;nbsp;crallitudine fua tenuibus fpiramentis, magis inherens. quod cmplafticoteron vocant. itaç etiam magis tenax, ac (vt fic di?= cam) refinofius deiigas thus oportet ,vbi magis elfe empiafticum ï’ ^lticum» medicamentum ftudebis. id fane tum mollius ed: tumalbidius.tuin quod manfum,ritu aloes, 52 mannæ non cominuitur. fed partes fuas fibi coherentes dcfendit.velutimadiche. Verum hsec eius tradatio.? nis funt propria:quæ de coponendis pharmacis præcipit. quam in hoc operenon alicubi attigide omnino non licuit.Siquide aut nufq nobis particularis exempli facienda mentio fuit,fed ipis tantu vnis» uerfalibus cotentos elTe methodis oportuit:aut fi particularia poncs» xemus:etiäpparatioeo^fuit attingeda.Verufvtanteed didu},eius generis remedio^, q methodo fint lueta, vno aiteroue exeplo htc pOt* fito cotetos eile coueniet.Id vero femp mihi teneri memoria velim, Sed teuertamur rurfus adidquoddicedo paru abfoluim’. Mêtioné cm iam didi me^cameti iccirco plurib^ feci: quod ceteris id oib^
-ocr page 152-' METHO. MEDEN. GALENI
Laus dci# Præflare mihiperfuafi.mirorc^ fi cui meli’ inuenire coringet. ideoç fcripti fuf tu in cerebri membranis femper-.tum in colii vulneribus co vtor.etiä pra medica ipfarum venarum iugularium quas fphagitidas vocant. vtpote ca menti* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;harum quoc^ profluuium citra vinculum fiHat. No eft autem in his
commitendumîvtin opéré properes 3 veluti quidam ftolidi chirur«« gifaciunt.fed altera manu inferiorem vafis partem comprimes ♦ aut coplexus tenebis. altera medicamentu vulneriimpones,ac blade ei apprimes .doneeconcretum adheferit.mox deligabis fupernede«» Deligandi orfum.no vtin artubus^ inferne furfum. fîqde radice verfus vaforu modus. nbsp;nbsp;nbsp;ducere deligatione oportet.ac quod cofiuitreprimere. Sut porro amp;
alianonpaucapliarmaca, quæ citra omne doloré emplafticamvim optinent.Verumnulluita carne implet.Expedit autem qmaxime in ciufmodicafu vtpriore medicamine cadente:caro circa vas ipfumfit produda.Atqusecruftas générant, quotics deciduntî magis nudam partemjquä pro ipfius naturali habitu, derelinquunt.Ell nanq^ ipli?» Gnatiocru us cruftæ generatio, exfubiedis circupofitifej corporibus (vtfic dï ftæ, vnde. cam/emiuftis . fie vt cuiufmodi in hiemem extinftos lios carbones rem parât: eiufmodiipfæ cxuftæcruflæ carnis fint reliquiæ. Quare quantum particule aduftum ad cruftam cft : tantum profefto ipfi de naturalicarne deperditur.iditaq^ omne particule decedif.cum cru.* fta cadit. Atlt;j ob earn rem nudum fineç carne vifitur. Multifç iam ex i/s quibus crufta decidit; profufio fanguinis j quæ ægre fuppri. mi potüit fuperuenit.Q_^uare in his quoç quifquis methodo admis» niftrare omnia volet i is tum modos omnes, quibus fanguis fuppri matur longe ante confyderauit: turn eum eliget, qui minus fit eu pe* riculo.vtens non minus, ôCreliquis omnibus quoties neeeffitas vr^ .'.Qn maxîe gebit.Maximâautneceiritatêvelcruftificismedicametisî velignitis cruftificis ferramentis vtendi animaduerti.vbi ex crofioncputrefccntis alieui®, 'vel candéti ^fluuiu fanguinis cocitatur. Quin etia vbî in taliaffedu totu quod b® femme computruit eft fublatumîtutius eftvelipius vclutiradicemadurere: tis vtêdu. vel certe cruftificis medicamentis vti. Hac vero ratione, turn in pu* Quæ circa dendisitumfedead talemneceffitatemfæpe deuenimus,quod videli pudenda amp;nbsp;ect hæ partes3tum propter naturalem humiditatem:tum quod excre«» fedê cur falt;= menton funt canales; ex leui caufa putrefcant.id vero quo pro incru eile putrem ftantium pliarmacorum deleftu confilium dirigesteritnon vtiçfo.* feant. lus calor : fed cum quo aftringendi facultas fit coniunfta. quaÜs Quid 1 cru inclialcitide,ôimyfi, Äatramento, fiuevftis his,fiue inuftis vtctt ftificis deli re : vifitur. Q_uæ vero ex calce non extinfta conficiuntur : vti«^ gedis fpe valentiora his funt. Cæterum aftringendi vim non habent. Ex* éandu. cidunt igitur citius, quæ ab his fiunt cruftæ.herent autem diu*
-ocr page 153-LIBER QVINTVS EO.LXL
quæ ab afthngentibus . Q^uod vtiq^IongeeflvtiliuSTquaus’ do ita prius iiafciturj in imo carum caro. efficiturlt;5 ^fluenti vaü ve^ kt operculu.Vndenec nofmetprécipites eile, velutinoiinulli fünf ad cruftas*vbi hemorragiaspericulnimminetdetrabendas oportet, nifi in iilis tantum affeélibusîin quibus propterputredinem candens jqoWKp, ferrum corporihominis admouimus, Appellant(^nefcio quomodo) yndç, cum affedum oes nuc medici græci yjoiJ-Kp a. verbo quod pafcere figni» ficat.proptereaquodpergere pafcendo id vitiumjab égris particm« lis j ad eas qué intégré fint foleat, Atcj haru femp aliquid xgris adi/js cerc. Quare no a fubftantiaindicatærei : fed ab accelforio^appella* tionem indider ut. Copia materia? medicamentorum omniu, quæ hac præditafacultate funt:inpropri/s comentarijs dicetur.Proprios in^ tellegOjÄ qui de fimplicibus medicamentis : amp;nbsp;qui de compoßtione corum funt fcripti.Ergo recenfitis Iiuius metliodi, qua fanguinis pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
fluuia qué ad manum funt eures capitibus : mox ad eorum quæ i alto funt corpore tradatione accingemur.Qui igitur e vafis profluit fan» guis, aut propterea quod amplius non confluet fiftetur:aut quod oc?» clufa diuifio erit, aut etiam propter vtruep. id quod reor tutilfimum, Porro confluere proliibetur amp;nbsp;propter animi deiiquiuîdê cum ad co Animi deli traria reuellitur, SL cum ad vicina deriuatur, amp;nbsp;per refrigerationem quio coflus« tum corporis totius :tum vero præcipue ipß’ partis aflliélæ.Hac em xum phi.« ratioe etiam frigida pota fæpe hemorragias fupprellit, Idem facit SL beri, frigida foris infufa, SedÄpufca, amp;nbsp;vinu acerbum, quod ftiyphnon Frigida amp;nbsp;dicitur.aliaq^quæcucç velaflringendi;velpoftremo refrigeradi vim pufcaet habent, Claudituripfa diuifiorfi vel contrahatur coniueatlt;5,id quod num acer diuifum eil:vel obftruatur.Sane contrahitur tum aflridionenum re^^ bu fæpe he frigeratione,tum deligatura,tum vinculo exceptum^ Obflruitur vel morragias intrinfecusîvelextrinfecus.Ecintrinfecusquiaem,ipfofanguineinhibere, creto. grxei thrombon vocant. Extrinfecusjtum hoc ipfo*. tum vero linamentis, SifpongijSjSicruflis, 5imedicamentis ijs quælenticia cralTicieç fua meatus obferant.græci cmplaft ica vocant. ad hæc çor^ poribus ijs quæcircuiacentjpropius admotis.Quoru fingulaquead Dehis fan modum perficiantur didu iam elf. At quæ de profundo fanguinis nbsp;nbsp;guinis pfu^s
fluuia erupunt:eanecvinculojuecdeligatura fanes.velutinecignitis fionib’qué ferramentiSjnec vt femel dicam ijSjquædiuifumipfumcorpus partamp;j de^fundo uecontingere machinamur. Imo per antifpafin, ac deriuatione ad erumpunt, vicina.prætereacibumjpotionecjpjqui amp;nbsp;emplafticam vim habeant. De indica^ et réfrigèrent, amp;nbsp;medicamenta quæ aflringant. Habes vero vberem tione a pti^gt; tabummateriem,in proprijs operibus.Quæveroa partibus indica businftruij tio fumiturtea comunibus quæ iam dida funt curandi indicationib’, mdalibus.
-ocr page 154-METHO, MEDEN. GALENI velutiauftahuminfmgulis affedibus acc cd it. fiquide inftrumcntis aliquado vtimur^pro partis ipfius proprietate. ahjs ad Vterum, alijs ad veficarrijalijs ad omnia inteftina quæ funt crafTa. Quippe in hæc: per clyfteremjin vterûîper ea^quae metrencliytas gixci vocantjido^' neorum aliquid medicamentorn infundimus. Sic ä in veficam per in diredn foratas fiftulas .Sane rariora ex his profluuiafanguinis fiut. fed tarnen aliquando fiunt.Si quaq non protufionc ipfa periculofa: at certeob diuturnitatem,no fine periculo. Siquideraquatemis diebus vidimus e vulua profluere fanguinêjnec potuiile vlio remedio fiili : De planta# quQ quarto die plantaginis fucco vtenüb’ prorfus conftiterit. Eft ginis fucco porro id medicame amp;nbsp;ad ea quae ex erofione excitantur fanguinis fluuiavtiliffimu.cui etiara valentius aliquodhoccafumedicamêtu, aliafç aliud, ei mifcere foleo .vticj ad totura refpiciês affedum id qÆ femper eft faciendum.ac pro maximo documento in omnibus haben dura.Nara in his ipfis quæ ex vulua, vefica, 8L inteftinis profluuia ci tantunæftimari debcbit ipfius protufionis quantitas .vt videlicet häc i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iara vel vt prima: vclvt fecundam indicarionê curationis habcamus^
' nec tarnen obiter totius affedus non habentes rationem. Namfi peti^ ruptum vas aliquod magnum eft,autvehementer reclufum hiat.vtiq^ aftringentibus medicinis eft opus .veluti balauftio amp;nbsp;hypocyftide, ctrhoejÂomphaciojôêacaciajetgailis immaturis,amp;malicorio.Sin vei exigun vas eft quod perruptu eft, vel modice reclufum, fie vt no multus fit qui ex eo profluit fanguisîetiam aloe,manna, amp;nbsp;pini cor tex,amp; terra icmnia,amp; fpinæ egyptiæfrudus nbsp;nbsp;crocu,5ê lapis ema««
rites, aiiatç id genus ex vino nigro auftero vtilia medicamenta funt. Quod fi nee genus id vini præfto fit, nee plantago,nec folanu (quip«s pehæcquocÿ funt idoneaj :coquem’^ in aqua,amp; rubi germina,amp; cy* nofbau.i.canini rubi,5ê mirti, amp;nbsp;lentifci, et hederæ, in fuma omnium quibus aftridoria vis left, fine radix fit,fiuc frudus,fiue cortex, fine germen .ideoc^^ etiam aftnngentium maioru,maximeç cotoneorum, iremç rairtorum, amp;nbsp;mefpilor um decodum, idoneu ad propofita præ fidium eft* At fi ex erofione profluuium incidit : no eft id ipfis inagna exparte profufius.fed exiguum,amp;paulatim effluens.Eocj veipauo#! nis, vei andronis, vel polyide paftiftis,vtendum eft.aut etiam(^vt di# dura eft; noftro.qui genere eandera vira optinet. cæterura magis po^ tentera.Siftunt enim liaec erofionem.fi tarnen etiam toti corporiht co fultum vt prius eft didum.Sin profufior hæmorragia fitxijs quae vea hementiflime aftringant vtendum medicamentis eft, quo ad vehemes eius impetus frangatur.mox deinde admifcedi illis paftiili funt. po*^ ftea ad ipfos folos veniendum. cum aliquo ex ante didis fuÇcis, aut
-ocr page 155-LIBER QVINTVS FOXXIL
de co élis. Atvero quæ extrinfecus profluenti'pafiiculæadmouentur, Frieda vd tum aftringentia, tum citra aftriétioncm frigida : hæc ipfe veluti ple^ aftringetia n(f mcdicorumnon vbicj probo.fcd mihi contra omnino g fieri res extrifccus poftulat,ipfum fanguinem intro copellcrcj ac venas quæ in alto funt admoueri, implcre videntur.Vidimus enim quofdam corum qui expulmonib’ vbit^ non fanguine reijeerentj ex thoracc refrigerando manifefte Isefos, A eque coducere, vt qui fanguine vomueruntnon nullos, poftq venter foris eil refrige ratus»,Eodem modo5^ eorum quibus exnahbus fanguis profluxit, aliqui cx capitis r efriger atione deteri’ habuer unt. Ergo nec omnino, nee fine diferimine,nec omni tempore, loca quæ circa. pa.rticula, vnde fanguis profluit funtpofita, refrigeranda fuaferim. Imo pofteaq in Quandore alia prius auertens,vtcxcmpli gratia, in naro,vbi fanguinis millions frigerantia ncCvt diximus )fis vfus. velartuum friftione deuinftionecj. velad extrinfecus præcordia defixis cucurbitis.Quin ne fic quide ad frontem amp;nbsp;caput admoueda» illico refrigerantibus vtendu. fed prius eft ad contraria reucllcndu. vti(^ affixain fummaceruicecucurbita.Quippe duplex efl i fanguii^i, nis ex naribus profufione aucrfio.Et quæ eft ad totius corporis infer na:5iqu^ eft ad capitis pofteriora. Propterea videlicet qcf ipfæ nares Ct in fuperiore, et in anteriore parte funt fitæ. Aduerfatur aute ei quod fupraeft,idquodifra;eteiquodpoft habetur,id quod antc.Verude fäguinis profluuio velhactenus dictuabudefit. Patetnâçetdi^i^ Diapidc* defin quä vocant, refrigerantibus aftringentibufç elfe curanda. Etfi feos cura propter tenuitaté fanguinis aliquando incidatjcraffiore victu. Is vc tio.
ro cuiufmodi fitidicetur in fequentibus. Diccuc^ iam ad quedä modn eft, in libro qui de atténuante victu, eft feriptus. lam vero ad memo^ ratortim aflectuum curationem eft redeudum. Ergo quod venæifedit Curatio vl vlcus,vbiad manumeft,eandem defyderat curationcjijs quæ in car nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;invo»
ne accidut.de quibus duobus ante hoc voluminibus difputaui ,Nam fiue ex recenti vulnere factu eft:id agendu eft, vt medicametis i/s quæ enema vocant coeat,fiuc ex erofîoneîquæcuncç dicta de rebelJiu vlce^ rum curatione funt tea prius ratione difeernenda. mox vt opere per;? ficiantur,tentanda.Quietiam vbi vinculo vas fis complexus,autmc dicamentis fanguinc fupprimetibus,autfcrramentis ignitis vfus, il ss ludeç tibi curationis propofitu reftet, vt quæ circa vlceris labra funt, came impleastijfdem omnino medicamentis vtere : quæ inmethodo finuoforum vlccrum funt præcepta. De arteria tarnen vulnerata,iam Cur aliqui diftum eft,no nullis medicorû videri,non pofte fieri, vt coeat. Atej arteria vuL id afterunt aliqui quidem fola experientia fe cotentos profefti, aliqui nerata coi* vero etiam ratione vfi eiufmodi. Siquidem duram efte ac cartilagine re pofte ne* am aiunt, altera arteriæ tunica, talium vero nihil pofte in vnn coire.
-ocr page 156-METHO. MEDEN.' GALENI
nerata ♦
fft)
cum fît moUium tanta corpora in vnum coeundi habilitas. vt turn in externis videre licet^nullo nec lapide cum lap id e^ ne c tefta cum tefta coeunte:tum veto in nobis ipfîs. Quando nec cartilage cum cartila:» gine :nec os cum elle coalefeat.Non enim frada oda per vnitionë co Paros qd. herent.fed per callu eum quem paron grseci vocantjceuglutine iun GalenieX:? guntur.Igitur nos quoeç ab experientianoftraprimaincipiamuSjin periëtia de mediuq^ proferamus, ea quse ipfî vifu vfurpauimus. Vidimus eniin arteria vul mulieribuSjôi pueris^tum conglutinatas arterias : turn carne vndicÿ circundatas. Idcj in fronte, malléole,amp; articule brachij fumseï^ msi# nus medio.Simile quiddam aliquando Si, agrefti cÔtigit iuueni. dura fanguinem fîbi mittendum veris tempore curaret. quod noftratibus maxime eft in vfu. Cum enim medicus,qui vcnäincifurus erar,bra^ cilium hominis deligaïTetî contigit attelii velutin gibbum arteriam.
ita hac pro vena medicus diuifît.Sane breuis incifio eraufanguis au»» tem flauus,5i tenuis, ^feruidus ftatim eiaculabatur.idçcumquoda veluti faltu. Ac medicus quidem vt crat admodum iuuenis, amp;nbsp;opera Arteri^ ins’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parum peritus,venam fe incidifte putabat. Ego vero cu quoda
cifæ, curasï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aderantmedicisjvticj feniorcjvbi quodacciditaduer/
tio Galeni. ’ præparato ex emplaftrorum genere quod fanguinem fupprimit, * medicamento’.tumincifionem curiofe coniunxv.tumfuper medicamê illico impofui.ac fpongiam moiliffima extrinfecus fuper hoe dehga^« ui. Mirante vero qui arteriam inciderat, infolitam noftra in hoe cam prouidentiamhndicauimus homini remfadam. fed pofteaquâincifi hominis diuerforiaexi/lTemus.Iuffimufc^nevclfoiueretiiobis ab/
Aneuryf«« ma.
Cuf vniri
fcntibusî vel ante quartam diemid aggrederetur, fed ita vt eratideii^^ gatum haberet .fpongiam dumtaxat defuper madefaciens .Poflca vc ro quam in quarto folucntes: plane conglucinatam indfuram inueni» mus îrurfus idem medicamé imponere lulïimus .turn limilimodo deli gare.necmultis pofteadiebus foiuere.Atçitapcrcurataeft hui^ho minis incifaarteria.folaomniûquas in cubito incifas vidi.Namreli quis omnibus ctneuryfmajalijs maiusjali/sminus fupuenit.AcquS* admodum quidem aneurifmita curare côueniat: in progrelTu dicctuE fuo loco, vticj cum reliquorum omniu præter naturam tumorûjcura* tio tradetur. Nunccœptam difputationêabfoluamus* Siquïdemarte rise natura difficultatem quidem durions tuniese fuse conglutinandae prorfus indicatjno tame eiufmodi quse euinci omnino nequeac.Necjs enim ita eft ficca dura(ÿ:v t os,vcl cartilage. Imo longe hi^ mollior. ac inagis carnofa.Quo vtic^ minus de vnienda fedionc eius efl difpc randum. vbi turn ipfa fît parua î turn hominis corpus natura molle. Vidçtur autê expehétia quoç ipfarationi fubfcribere. Cuamp;in pue/
-ocr page 157-LIBER QVINTVS FO.LXIIL
ris, amp;nbsp;in mulieribus, propter corporum Iiumiditatê, amp;nbsp;moUiciäj eam vidcrim glutinari : in vno iuuene,cui Q vt diäum eftj exigue erat incifa* Cuin vero fanatu difficilior fit artcn'a,^ venaino tarne ert niesgt; dicamentoi^ admodum diuerfus in vtraç vfus .imo fpecie plane idé» maioris minorifc^ ratione euarians .Quippe tanto ficcioribus media camentis egetarteria,^ vena: quanto ip fa eflfuapte natura ficcioris temp eramenti, qua vena.Quodfi carnem circa gigni eft opus:eadem ambæ requirunt.Siquidem ad eundem modum prouenit carnis gene ratio in bis circundandis:quo in cauis vlceribus prouenire efttradi Vulneratæ tum. At quæ in vtero,vefica, vel inteftino venæ arteriæt^ funt: cä ea^ j vtejo,vc«» dem genere medicamenta,vbi exulceratæfuntrequiranuetiainftru^ menta quibus infundantur metrenchytas .i.vterinum clyfterenjdi fy phone rcaum,amp; clyftercn defyderant.Ad ea vero quæ in redo inte^ vfarteriæ, Hino funt vlcera : etiam per veficam,cui fit fiftula ad fine annexa ini)^ curatio» cere liquatum medicame tepidum licet. Variabitur itaq^ remediorum .
craffitudojpro inflrumentoru fpecie, Necj enimfas eit eiufmodi ins ftrumentis crafifa.medicamentainfundere .fed bumidiorapoflulant^ Atcp idcirco mediocriter plerucj calida. proinde ficca medicamenta magis funt idonea:q ea quæ liquabib'a vocantur. Q^uoniä facile vel planraginisjvelalterius eius generis fucco mifceätur. Eiufmodime#i dicamenta funt amp;nbsp;crocum, amp;nbsp;pompholyx, amp;nbsp;aloc, amp;nbsp;quæ cepbalica græce dicuntur. Inipfo autem primo producendæ carnis tempore, quod fupprcllionem fanguinis continenter excipit: etiä lemnia terra De pulmo«» falutare auxilium eft. A t quæ in pulmone heferunt vlcera, difficilio^» ms vfceri ra ad curandumfunt. Quibufdam vero non difficilis modo eoru cu#= bus .
ratio:verum etiam quæperficiomninonequeat,videtur.idcptumra^ Curnonul tione coniedantibus:tum experientia.Ratione,quoniä pulmo inter lipulmois vifeera propter anbelitum perpetuo fit in motu, cum vtii^quietem re vlcera infa quirant,ea quæ fint fananda*Experientia,quod neminem vnq eorum nabibaeffe qui ita funt aftedi, fanatum viderint. At(^ de e xp erientia quide('nam putarint, Eine cœpifTe par eft ) dubitare fortafte licet.propter agnitione. Nos enim vidimus alium ex eo quod maxime vocem in clamore intendif» fet, alium quod ab alto cecidifTet, abum in paleftra percullum,non fo Ium ftatim grauiftime tufbuiftetfed etiam fimul cum tulTi, abos vnam duas vc,alios plures heminas fanguinis fpuilTe.Q^ui vero ita erant affedi,aliqui omnino fine dolore erantialij in pedore dolebant.Qui Diferetio etiam fanguis ijs quidoluerantjnecconfertimreiedus efttnecmult®, qn fanguis minufqp tum ruber : tum calens .ceu e longinquo veniens. At quibus a pulmone citra dolorem eft reiedus:ijs amp;nbsp;cofertim,amp; plurimus,tum ruber,fer amp;nbsp;qn atho«» uenflt;j,expucbatur.clare docens quod no procul veniret. Porroabi race reijeie
-ocr page 158-metho; meden, galeni
dubitationê facitjnec banc leuein, ipfa fangumis ex tliorace in afpe«» ram arteham tranflatio.propofitam videlicet a medicis ijs,qui traf«* mitti eum per membrana, quæ pulmone inuoluit, polTe no putarunt. Indicia fan Fortet^ mb multis eorum qui ita funt aff efti^ turn ftatim ortus dolor t guine apeturn vero quibufdam corn phlegmone fuperueniens j quæ pofteafup dore pine.? purauitjUianifeftum indicium prebuilTenr, in pedore cofiftentis af^ branä pub fedus:pronunciairent fanguinem ex pedore per fauces nung rei/ci moms traf? Nunc vero his indieijs confufiy a pedore quidem venire concedunt; mitti polfe cæteradum aliam viamjqua per pulmonis membranulaminquirut: Empyi, nbsp;nbsp;multa, eaq^ abfurdaproferre coguntur. Quauis in his quos sniruava
græce vocantjipfum pus quod medio fpatio inter pedus, amp;nbsp;pulmone contineri iph fatentur:videant arbitror apertiffime ex pulmone ex^ fpui.Nos vero in ijs quibus erat in pedore tantus abfcelTustvt etiam Melicrato offium aliquid carie corruperetun manifefte ipfis oftendimuSjmub in thoraçê fam quæ inieda inpedus fuerat,ex pulmone exfpui. Sane nouimus iniedii per invrbe romajoco profedo fluxionibus maxime obnoxiojeiufmodi puimones affedus in pedore non raro conllitifTetVtnecelTe fuerit ipfum os qlt;f exfpui » nbsp;nbsp;infedum fuerat exciderc. in plurimis vero etjammembrana quæ cos«
ftis intra fubtenditur, vna cum corrupta cofta inuenitur putrefada. Solemus ergo in curationejmulfa per vlcus infufajiubere aliquando quidem vt inclinatiinlaboratem partem tuffiant^fæpe vero molliter concutere, interim etiam organo quod pus extrahit C piulcum græci Piulcos. vocant) educere quod intus ex mulfa reliquu eft. Hoc fadojvbi turn pus vniuerfumdum etiam faniem vlceris eluiffe cofidimus : mox meî« dicamenta inijeimus .Ergo in eiufmodi affedibus fi que in medio pe^! doris, ac pulmonis fpatio humor em reliqueris t ftatim hue tuflï eiejs dum conteplabere .Mirum vero profedo eft, eos qui de via per pub mone hefitant^quo pado non magis hefitentjquemadmodum cradfus fanguis in fradi olTis callum effundat .Nam 66 ipfe qui infundit,non paulo natural! eft cralTiorid! cutis fubftatia loge vti^ craffior pulmo nis inuolucroeft.Q^ igit dixim’^cu velcafujVelpræualidaacutacç voce, vas aliquod in pulmone rumpiturjcitraç dolorem, confertim Curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;floridus,multufq^ eu tulfi expuitiîr : feire licetin vifeere vub
vulneris æ? effe.Aggredienda vero curatio eft,prout nos fæpefum’aggreb licuius in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuccelTit .Igitur laboranti iplî iniungendum
pulmone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magno vtatur refpiratu,ac femper agat filentium.pr^^t^r^®
vafis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cubitum internai^ eft, protinus incidenda. A qua bis,
Pofca cïvt» poftfanguis eftdetrahendus.vtKçeiusauertêdicaufa.tumar#» orêcocretu omnes fricandivinciedicg.itavtiipfifolemus.vbihæcfuntfada, refoluere ♦ pofca,turn dilutagt;tum tepida potui eft offereda. quo fiquis in
-ocr page 159-LIBER QVINWS EO.LXIIIL
vifcere thrombus .iicruor concretus latitet ; refolutus expuatur.atc^ hoc nihil vetat bis ter ve, ternis horis facere. Ab ijs vero ctiä aliqcf corum quæ tum emplafticam vim habcnt:tum aftringant medicamé^ tum exhibendum.idc^ aut ex pofca diiutaprimum : aut ex malorum mirtorumve,vel alicuius eiufmodi aftringentium decoélo* Rurfufqp vefperi medicamen hoc fimiliter dandum. circumcifo h valentior fit; omni nutrimento.fin aliter : forbitionis quod fatis eil,exhibendum. Maxime vero'ad rem pertinebit, fi etiam poftero die modo fortis cu. bans fit:parum fanguinis ab incifa iam vena rurfum detrahatur, tum vidu medicamentifc^ eodemmodo in quarcum vflt;^ diem vtatur. pe^« äore interi fi eftas fit;vndiçmalino rofaceoue madefaóto.finhiems; nardino vnguento.Quod fi emplaftico aliquo vti medicamento pla«» cctîhabes a nobis optimum, quo etiam ad reliqua vulneracum fidu^s cia vtare. Coftat id ex bituminc amp;nbsp;aceto,alijfç quæ illis mifceri me^ dicamentis folenttquæ enhæma barbaraa medicis dicutur.Q^uod fi Enhæma mulieri mcderis pueroue, aut denic^ corpori quod mollis fit carnis ; Barbara, quod ex chalcitide fit, fatis habile medicamentum fuerit. cuius vires • in primo libro eorum quæ de medicamentorum compofitione infcrb= pfi, cxplicauimus, Hac nos ratione multos ad quos llatim vt malum fenferunt acccITimus ipercurauimus .Quippe hoc maximum eft cuk^ Ante omia te attentum elle magnopcre oportet,an videlicet ftatimaruptura va=j feruadu vt fis faftacurationemincipias .quo cruetuadhucvulnuspriulq phlegm recês vafis mone excitctglutines,Nam fieafemelinuaferit, exiguafpes eft eius mpulmoe pofteaglutinandi.inlongius tarnen traherepoteft tepus.Ç^od veto vuinus ags? ciufmodi vlccfaveldifficulter,velplanenunqcuraripoirint:hocin grediaris. caufa eft.Quodphlegmone foluta; eluedapus vlceriSj^ faiiies funt. Poftqpfile atep ex vtero quidem Si veficaturnfuafponte excernuntur,quoniam gmone in«» vidclicetpronis delabiliceütueluiprætcreaanobis polTunt. in pul uafit parua mone neutrum omnino fieri poteft. Q^uare omnibus quæ huic loco glutinandi herentvlceribus,vnareliquaexpurgatioeft,eaquæper tuffes fit. At eftfpes ♦ fi refte his turn reliquamomnem quietem fuafim’, turn vero vt parce Cur eiufa refpirarent, nec quicq loquerentur,vt vuinus glutinaretur iniunxi a niodi vlce^» mus ;quæ poteft tufiïentibus elfe fanationis fpes. Non igiturpropte ra curari ' rea quod in perpetuo propter refpiratione motu vifeus id eft, delpe vel difficul rata curatio eft. velut qui ante nos fuere fenferunt. fed propter faniei ter vel nuq et puris vacuationem. Ideoq^ fi ftatim quis fit aggreftus,aciam difta poftint.
. ratione medeatuncoeunt, fin phlegmoneprius occuparit ; difficilem Collatiovl ' incertanKÇ curationem recipiunt. Quando pus amp;nbsp;fanies prorfus tOî? ceru in pe«s tacj,ex fpatijs inpuLmone no expelluntur;amp; tulfis ægras partes vaL dore SL in de lacerat. At quæ ex pedore educuntur, triplex compêdiumpræ ijs pulmone»
-ocr page 160-METHO. MEDEN. GALENI
quæ ex pulmone vacuantufjliabent.Nam etvafa ipa multo funtmÊ« iioraîamp; fanies in fpatium inteh’ effluit. amp;nbsp;in fuma magis carnofum pedus eft jg pulmo.Nam afperæ artehæ natura quæ admodum car^ nis expers hccaç eftjnulla alta animalis in parte inuenitur.quæ etia Afpera ar^ ipfa in eiufmodi reieàionibus rumpifolct.Cumfiqua reliquavcna teriarumpi vel arteria fitruptauplis afperis integris manentibusîpcr folas ofcu folere, lorumfvt fie dicam)coapertioes tranilatio fang uinis ht. Itaç nec ca Notavenæ lidusintalibusjnecruberjnecmultus fanguis emittitur.Acvidentur ruptæ et no quidem prima faltem fronte Icuiorcs eiulmodi affed®. vt quæ copia afperæ arte vacuationis minime terreat.Sunt veto vel ob hoc ipfum grauiores♦ næ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concretus circa ruptû vas cruortcui facilis tranlitus in afpe
DifficultaîS rasarterias noneftjglutinationemprohibet.Similimodo amp;nbsp;tranfss tis curadæ uerfi fepti vuinera,quæ foras non perueniunt,incarnofis quidêpar#» cius caufa. tibus fubinde coalcfcere funt vifa.eius motu non obftate.Quæ in ner De trafuef uofis eius herêtîinfanabiiia funt.Sane dilticilis grauifcj curatio eft fi fepti vuL etiam eo^ quæ in carnofis funt partibus .fi bas iam phlcgmone occu ncribus. pauit.ldc^nonipimododiaphragmatùverumetiamomnibus qin iraperitoneon funtcontcnta.quodin eafcilicetfanies defluat. Cætc rum dandaopera eftj vt ea quacucj ratione ficcemus^ turn per ea præ fidia quæ extnnfecus imponunturîtum per ea quæ ex aqua, vino ve tenui bibuntur.Porro hor um maxime idoncafuntjÄ quæ propter^ ca quod ex feminibus fiunt diafpermaton græce dicunturjÄ quod fo lenne nobis eft,quo in pedore perforato femper vtimur, quod ex cafiacoponitur.Cætera turn hæc,tû humidaquæda foris applicada, quæ eiufmodi vulneribus funt accomodata^ad tradatione de medû* cametis ptinet.Hicmethodos tatutradim’.qpfidio^indicet genus.
4^ quæda a nobis particulatim exemplis adhibeanu hæc addita claritatis caufa fuifle exiftimandum.Rurfus igitur propolis* tas methodos repetamus .monftremufej quantu generalis oim vice^ curatio,p lingulas animalis partes fpeciatim imutet. Hie näq^ difee mus pcipue qdé id quod in toto ope eft ppofitu.Nepc minime in cu rationib^ errare.velut appedicem vero^etia eo^ q fe methodicos vo cant,audatiam.Nam fi qd mihi,q nec ad gram quicq, nec ad odium r loqui folea eft credendutomniu ipli medicoBt maxime a methodo ali cm, damnant quatenus faltem fcribat, non folu reliquos veteres îfed ctia ipm ois nobis methodi authorem Hippocrate. Ac empiricus qgt; In method nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per indicationes inuenin oftedim’jea dicit per ex=.
dicos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perientiâ cognita. Cu vero pter indicatione et experietia nullu inue
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionis organupræterea fitiifti neutrovtetes, tn appellandos fe mes»
thodicos cêfcnt.Ergo fequant nos.amp;nuc falte oftédat, ylecrib’ oib’
-ocr page 161-UBER QVINTVS FO,LXV.' per fingula membra curandiSjvnam tïïc fanationis tatfonein,Audia mus homines quo paâo vlcus curent* autquales in’dicationes ab eo fumât. Nu alias vllas qua qcf plenuîcicatrice fît inducedu. finuofum: carne ipledu.cruetu: glutinadu {At quo paélo Îuenia qæ cicatrice indu cat3amp; qcf iplcatjóê quod coalefcerefaciatfNe labora inquiut.Sut em inueta. Atqui baud fcio an reftejautan oia.Fieri em poteftjVt vel ex deterioru nota quædam inuetafintjpotiora inueta no fint; vel vtqu^e inuêta elfe videatur;etiam ipfa fint mala. Indec^ adeo accidere, vt que dam vlcera prorfus non fanentur, quædam longiore fpatio^et cu do#3 lore.ctfamis cruciatu minime neceJTario* Necj cniinaudet quifquam nouam aggrcdi experientiam priufq fibi perfuaferitjpriorem cura«» dl rationê recte fe danaïTe.veluti in ijs vlceribus, quæ in pulmone fiftut,quæ ne agnouilTe quidê oino fas eft, citradilTectionû actionne^ noticia.quo^nimirumvtrucpaduerfantur, Cæterum concedatur ad præfês cognofei ab iftis ThelTali fectatoribus j vlcus quod pulmoni infederit. Nunquid igitut fîcuti hocillis côcelfimusific etia an quod fordidu fit intellegâejan purum janæquale, anfinuofujan fanieij vel purisplenujconcedemus .videlicet vel exdiuinoafflatujvelper iiisi fomniu ea videtes f an hæc quoeç quomodo agnofeat pereotabimur f an veto citra horu agnitioneSjpharmacu quoduis exhibere cocede^ mus f Ego nanc^ exiftimo primu expurgandam elfe immûdoru vlcç^ rum fordern jmplenda vero elfe quæ purajiSê finuofa fint,rurfus pus faniêq^ expurganda quib^ hæc circuhereant.mox ita cicatrice induce dâ.Ifti vero baud fcio quonâ modo talia vlcera fanauerint(nâ Tbefs» falus de bis prorfus no fcripfitjne videlicet,velignorâtiâfuâjvelin^ conftantia pder€t).Quippe vel rationi paru cÔfona amp;nbsp;falfa de bis di cent; vel fi quis vera dixerit; eoru idicationé ex rnebri fubftatia, prælt;» ter ea fitu formalt;^ accipiat necelTe eïTe.Nâ efto vlcus in pulmone forss didu puruij3amp;cupblegmone,5êfine pblcgmone,amp;finuofum,amp;ple nudignofcerenorint.etiâilludfcire eos det,quaqne ei’ quidê,täetfi minimi inuetionefibi vindicêt,nêpe qd tale vlcus viridi medicamelt;s to expurger,Macberionis Cfilibet)3vel Ifidis,(nihilemrefert.^Re«* fpodeatigif mihi,fivlcus in vifeere heferiüqdfacietfPslu viridis me dicameti aliqd deuoradu dabSt£ Oino fidiculares eft.Seddicat vuss denamedicameid in pulmonê deferedufeiutf Qd fi id quoc^ feiänib lud certe itelligere no poterut.an ipfa vim fua qua i extrinfec’ pofitis vlcerib’ habuit,feruauerit. At efto fciat hæc quoc^ qd? amp;nbsp;eandê tuebic vim, qua i externis vlcerib’ optinuit; amp;nbsp;qd fordes de terget, certe an tulTim mouerit intelligere no poterut. cu tame nifi p tullim fordes ex purgetmuUus fitde^rgêtis medicamêti vfus,Ergoidquocpiftis def,
-ocr page 162-metho; meden, galéni
Anns cuc^ iufdäames» thodicis cu rata.
at illud faltcm effugere non poffuntjquin diuerfam curationeminvL» cere fcemoriSjamp;vlcerc pulmonis adhibeant.Siquidem altcrumaqua perluntjalterum tuffibus expurgant. Pone vero rurfus vlcus, quod in pulmone fedit, cralTo clTc pure circundatum. Nunquid turn quoç viridemedicamenexbibcbunt.anmelpotius lingere iubebuntfAtid dicant vndena inuenerint, Non enim profefto id refpondebunt.quo^ niam tcnuandi incidendicf vim quandam optinet. Cum ipfii a faculta tibus eiufmodi difquircndis vitro diffugiant. Sednecquod cmpiris« cis in eiufmodi notarum concurfu inuentum eftjmelprodeiTe : pro«» pterea iftis,ficuti illis, eo vti fas eft.Primumjquod experientiam co temnunt.deinde quod empiricus in eiufmodi çoncurfujquænam fitin pulmone affedio ignorar c fc fatetur, cæterum quæ conducantj fe pq; experientiam obferuaffe. A t Tkeffalo no fatis eft curare quod omni«, no non norit,fed ab affeduu indicatione procedit. Sane b omnia illi feire donemuSjficuti prius^non minus quanos:atnuquaprofedo e£» fugietjquinindiuerfis corporis partibuSjCuratiois fpecies mutetur» Non enim eadem curationis fpecies profedo efttaut mulfam in vte«» rum propter fordidum vlcus infunderctautmelcomedendum exhibe re.aut fpongia vlcus detergere, Cæterum hæç adhuc parua,illapla«» ne maxima funt.Fingamus diutinum vlcus citra phlegmoncn in muL# tis elfe partib^oculojaurcjnafojorejfœmorej vétre/ede, pudendis^ Fingamus amp;nbsp;illud fi placet, vlcus eiufmodi vel plenum omnino eile, vel exiguo min’ plenu, Refpodeant«^ nobis ifti fedatores Theftali^ qui hæc nufq difcreuittquomodo id cicatrice tcgem’{ Nepe eo medi* camine qcf ex cadmia coficit .Id enim vlceri qlt;f in focmore conftitit, belle cicatrice iducere poteft.Sed nu igitur amp;nbsp;ei qd in audiedi meatu coftititfDicafortaftis incredibile,cæteru dijs ipfis notu.Depreliedj aliquado queda ex fapietib’iftis.Thelfali fedatorib%fic vlcus medi* cantediuturnum. Cum citius hominiauris putruillet,ac vermes ere alfet ; qua medicameto quod ex cadmia coponiturjinclufum cicatrice fuiftet. CseUXu permiffo homine plurib’ dieb’ medicameto fimilitec vti:poftea qua indies graui’auris olefetjamp;fameimpleretunetiain:? credibilius quidda^qprius aufumvidim’.Quipperatus meatu ipfu i^fundocotraxilïephlegmoné: cofugitad tctrapharmacu,qcf plane multo magis augere putredine debuit, vtpote qa ficcare vlcus pror«* fus no poteft.maturare phlegmone poteft.Ergo vbi hoc medicameto ad aftedu fanadu vno die eft vfus, vt facile videres id maxime eile ca trariuî amp;nbsp;multiplieata ftati faniei vis eft,amp; fetor itolerabilis obort’, Itacj qui ^pinquilaboratis erantjcontingcre amplius auré thellaliu nô linebantJUe vero præ ipudetia^ftulticiatjivolebatno modqm^
-ocr page 163-polie. An igiturCinqua)aliquando vlcuS quod iundum eftet, aceto acerrimo cu glaucio curatu
LIBER. QVINTVS FO.LXVL jdica,inentî tetrapîiarmaci aliquid inijcerc ; verum etiam extrmfccus cataplafma relaxans imponere. cum cum propinqui homi'ms abigt; gerent, timerentc^ ne in magno,periculo æger foret : nos vnum diem amplius permitti TIieïTalio afino curationem exoraunnus. Erat au temprofeâopoRridiejtumfanies multo copiofîor futura : turn odor grauiffimus ♦ quo die tentaui an fieri polTct vt fententiamThellalij afelli mutarem.iie omnes p orderet ægros .imo aliquos iam tactfi p3-u^ cos fcruare aliquando poHet.tam aliéna fcilicet ab omni vera metho do defertafeda.Ergoficagerecumhominefumorfus. Nunquid inq phlegmone elle videtur in intimo meatu, proindc rclaxantibus vte^ ris auxilii s rille turn iu effc magnopere contenditjtum aliter elle no cum phlegmone con#’ -vidiftir Minime genis
tiumlt;inquit)imo fiquis paftillis andronijs ex aceto liquatis vtatur; ctiam conuiilfionem fortalTc accerfat, Ergo(inquam_) fi quis alio quo#? piam medicamentOjquod fit andronis multo valentius, ex acerrimo aceto vteturhdc^ ad auremita propinquam cerebro inuolucrifuj eius particulam: niiquid plane te authore conuulfionem acccrfet,fi phleg#-mone præfertim aliqua fubfitr Hæc tum ipfi,tum his qui aftabat Vilis’ uerfis rede dicifunt vifa.Ergo quantuminquam ad ipfarum partium habitum fpedat,quæ ea quæ ad fummum ficcent defyderant, tametfi Galeni au#gt; nunc curationc tua fint veluti effœminatæn'am tali medicamento vte#’ ris vlcera #gt; • / rer. Nunc quoniam plures iam dies male ipfas affuefecifti : traffcrre tæ curatio ♦ .cas ad contrarium vno impetu amp;nbsp;femel non licet. Nam tibi acThef#» falo contenere confuetudinem licet, no minus qua partium naturam. nobis non licet. Scd phmo die aceto vtaa cumglaucio. fecundo vtar andronio.tertio ad valentius aliquod:q ipfum fit andr onium, tranfe bo. Atc^ hoc tribus quatuor ve diebus vfus :fi mihi vehementius etiä medicamentum requirere vlcus vidcbitur : eo vti non dubitabo. Ex a trinfecus vero inqua impona capiti ea parti qua auris infellatur, non me hercules ficutitu, cataplafma quod relaxare poteft.fed eorummc dicamentorumaliquodjquse vehcmentiffime ficcare polTunt^ cuiuf#= ' modi eft quod ex falice coficitur. aut etiam ipfum andronium ex aces’ toilliniam. autexifsaliquid quæhocmagisfiecent.Namquoniam • particula cui medemur ficcilTima eftmecefle eft valentiffime ficcetur. Indicat enim veluti vitium ipfum vt curetur, fibi applicandu elTe con, xrarium:fic particula ipfa quod fit fibi fimillimu. Itac^ et prout dixi, ’ cgi.fanauicç hominem.nullo potentiore requifito remedio.Q^uibuf#« dam vero qui potentiora defyderabant,quib’ vnoaltero veanno CHS aureni infeftauerauvalenUHS omnibus iam didis medicametum t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—— -w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;
metho; meden.^ galeni
Mcdicamê adliibuimus. id fuit fern fcoria tunfa, chbrataç tenuiffimo cribro, tu. ex ferri mox in tenuilTimum velutipollinëleuigata.poft cum acerrimo aceto fcoriavale^: ad mellis fordiucf crallitudine coda. Confiât aute multiplex efTe de«» ter ficcans. here in mixtione acetum.Veru quod fæpe iam dixijmateriae medicæ» Redit ad mentorum copiam ex alijs comentarijs petes .Nunc quæ ad methodij methodum fpedant^abfoluantur. Namaudiendi locus quonia eft ficciffimusucb Audiedi lo circo medicamentis eget,quæ vehementiffimeficcent. Quorunulluj eus ficcifli? reliquarum partiu cuiuis applicaffe expedit. Sedoculo exulcerato, mus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;collyriu for tafTe qcf ex thure coficitur. Naribus vero qlt;f multo fane
Quæ oePo magis ficcet,qua vt oculis coueniat.minus vero qua vtauri quadret. exulcerato Ttaqp amp;nbsp;prius coprehenfi oés paftilii,vtiles funt. amp;nbsp;medicamequod coueniant. ad mufam refertur. alia«^ generis ciufde. Vlceru vero quæ in ore acs Q uæ naris’ cidunt, quæcuqp admodu funt humida, ea medicametis egent quæ ves» bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liemêter ficcent.veluti diphrigejtum ipfo per fe, tu ex mellc amp;nbsp;vino,
Quæ vice” etmulfo.Prætereaea quæ iris dicitur.Äquæantliera^hifcçvel ficciss rib’ in ore, vel ex melle, vel mulfo.vel vino. Vtile vero ad talia eft,et mufæ medi camen. Præterea rbois fuccus. et omphacium.aliacjp quæcuc^p ftrenue ficcant.Quid enim materias percenfendo morer. At quæ fimpliciora oris vicera funt; hæc fanare comode poffunt eria medicaméta quæ mo dice ficcant.veluti hæc ipfa quæ ^pterea quod in afliduo funt vfu : fto Stomatica, maticagræce funt dida.Ea funt quod ex moris conficitur .et quod ex rubi frudu.amp; quod ex fucco corticis iuglandium viridis. Atcç etiam his magis qcf ex muftojÄ cupreffi fpherulis coponitur.Quæ vero i ore admodum humida vicera funtjproximecç offa vnde carie tentarî olfa periclitentur:hæc propter oflium naturam, quæ ficca eft, vehcii Quæ ad ve mentiffimis medicamentis indigent, itaeç ego iam comprehefos pa«» fica vterum ftillos femp leuigo.ac ficcu ipfum medicamêtû fupcr impono. Porro amp;nbsp;inteftina dida paulo ante funt,etad vcficam,3^ vterum,amp; inteftma,et pulmo«? Gen^ medi nem idonea medicamentorum genera, quibus fit in finguiis vtédum ♦ cameti aps« generequidem medicamenti ab ipfa curandarum partium fubftantia tisfubftan:« defumpto.fed cum affeftuprius etiamæftimato.modo verovtendi tiadêaffectu eius turn a forma, turn edam fifu. Hine nanep e xcogitati funt, Ä on«» Modusvte cularij clyfteres, quos contenchytas vocant.amp; vtericlyfteres,quas diafigura mctrencliytas , amp;nbsp;refti fyphones, quibus in vcficam aliquid in^ et fitu. funditur, quos catlieteras dicunt. 8i ipfi clyfteres* Hine rurfus quæ in vcntriculo peftore amp;nbsp;pulmone, vicera conftitere : per ea quæ c«« duntur,ac bibuntur elTe curanda. Q_uæ vero in inteftmis bifariam, Nam quæ vicina ventriculo funt : his per comefta, amp;nbsp;bibita fuc«»
• curritur. Q_uæ vero inferius funt fita : per ea quæ ini/ciuntur, Q^uando neq^ ad ea quæ vicina ventriculo funt. lubire poteft quod
-ocr page 165-LIBER QVINTVS FOXXVIL'^
per federn infunditur : nee integhs viribus ad infchorapertingerc, Quæ'deuo quod per OS fitingeftum. Ideoc^etiam quæ vlcerainriioraccjamp;puL 'rataper os moneconfiUuntrtumdifficiiius,ijs quæfuntinvcntriculo fanantur, funtnopof vt quoru fitus longius abfit, atep idcirco mcdicamentoru vis remitta^^ fe integris tur:tum propter hoc ipfurojmulto valentiorajcaquæ deuoretur prse viribus adl fidia requirutrquä fi ipfis ftatim vlceribus admoueretur.Indet^ adeo inferiora p excogitata medicis funt.vbi expurgädura ex pedore amp;puimone pus tingere ♦ chjfortilTimajquæqj inaxie driîecentpharmaca.taliac^omninojquæ Ad vicera fi vlcus in ventriculo eiTetripfum exacerbarent.Q^uinetiä quod liæc pulmonis per tulles expurgenturj no aliunde qua ex forma particular urn eft de et peftoris fumptu. Quod hænullum talera eximhabeantrqualevterus,vefica, puxganda, fedesjaurispnafusjctos. Hinectiafit,quodvetriculus vtrinç expur fortiffia eê garipolTit.furfumpervomitu,deoriumfecundumnacuram.Quippe excogitata. hoc genus indicationu.ab inftrumentalibus quatenus inftrumenta^ Cur pub liafuntjeft fumptum. Sicuti quæ ficcandum elfe docent,ab ipfaru fis; mo et peft’ milariumfubftantiafumuntur. Abipfis veromorbisrurfustaics.ve per tulles lutiabvlceribus Cquoniade ijs difputatio erat)8iquod ficcandafint purgentur. vtfupra eft coprehenfum;amp;quod qui evetriculo eluercpus volunt, Ventriculu non fine periculo vomitum mouent.Sicuti fi aliter infix am illi pituL dupiiciter ? tarn per oxymeli5acradiculam detergercnt.fedtutius deiedione vtu=; purgari. tur. Cum vomenti periculum fitjÄ ne quod exulceratum eftjdilace^» ivon elfe ret:amp; fuccum quepiam inutilem exvicinis attrahat.Quo nomine(vt pus e verrit dixi ) et vicera quæ pulmoni infident,difficillimafanatu (unt.vt quæ culopurga nec citra tulTim expurgare polTis : amp;nbsp;fi tullim excites laccraucns . du per vo^» Itacj quafi per mutuas operas, malum ijs in orbem redit. Q^uippe mnum. cum quæ lacerata funt, rurfus phlegmonen excitent : fccundo rurfus Cur vicera phlegmons ipfara maturari,lt;amp; pus expurgari defyderant. Quare ex pulmonis ’• omnibus fanandi dilficultas his exoritur.Et quod ea quæ idoneavL dirficilia^. ceribus medicamenta funt5contingere vlcus .ficuti in ventriculo non curatu. poirunt:amp;. qcf per mediu interuallu fere vim fuam amittunt.amp; prætee= Kup tum i rea quod refpirando mouentur.Si tulfiendo lacerantur.Iracp cum in puimone pulmoneruptu vas eft:fcireaperte licetjuifi protin’ante qua phleg- vas poft mone excitetur glutinatum fit: id pofteainfanabiiefore.Cæterum vh phiegmone cera quæ in afperæ arteriæ interiore funt tunica, amp;nbsp;potilfimum quæ^ excitatuiiv fummæeius partiquamlaringavocantjfuntvicinajautetiaminipfa: fanabile , hæcamp;curationemrecipiunt:amp;nos nopaucos eorumquiitafuntat« Aipe arte« fiidi fanauimus . Sanecurationem eorumhinc maximemuenimus . rieinterio« Ingrauis hums pellilentiæ initio quæ vtinam aliquando celfet iu« ris tuiin e, nenicuidam^cû noueiam dies ægrotalTet, totu corpus vlceribus fca« etiarigisvi tebat.veluti omnibus fere qui euaferant. eo die etiam tulfiebat pau« cerafanari»
I.iij.
-ocr page 166-Ç),3hnU
METHO. MEDEN.' GALENI
De iuuené lulum.poftridie vero vbi fc Uuerat : illico vehemêtius tulTiuitjÄ quieplielci tulTiexpulitcruftula quagfæce ephelcida vocant. eratq^ Iiomini feiL» da tulTi ex*» [us manifeftus vlccris in afp era quæ i collo eft arteria^^pe iugulum pyit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nati.Qpin aperto quocç hominis ore, fauces eius infpexim% nuquid
hphelcis lt;nbsp;în ijs alicubi vlcus elTet, fed ncc fie infpeftantib’ apparuit vitium, SL plane laboranti fenfus eius aliquis manifeftus, ex comeftorn bibito , ’ c, - rumfç tranfitu fuilfetxfi illic vlcus fuilIet.Quinetia ex aceto SL fynapf certioris noticiæ caufa, quædam ei deuoranda dedimus. fed nec horu quicquâ en momordit. fenfus doloris manifefte in collo erat.Quo Curatio nbsp;nbsp;loco etiam adeo irfitabatur:vt tulTire impelleretur .Suafimus itaç re
iuuenis. nbsp;nbsp;niti quantum polfet.nec tulTire. quod SL fccit. eo certe facilius, quod
exiguu eratquod proritabat.amp; nos omnibus modis opéra dedimus, vt vlcus ad cicatricem perueniret. foris medicamétum aliquod quod ficcaretimponentes.tumcubantifupino, humidualiquod ex ijs rnea dicamentis quæ ad eiufmodi vlcus facerent, exhibentes. ac iubentes id in ore cotinere.paulatimcj permittere inafperâ arteriam defluere. Sic igitur faciens, fentire fe manifefte aiebat aftringentis medicamGsi ti circa vlcus vim.Siue cavis huctranfmilfaeftxfiuemedicameipfum roris fpecie in arteriam defluxit SL tanq percolatum eft.Erat auté nec æger ipfe medicinæ imperitus .fed ex ijs quidam,qui ex vfu et exerci# tatione empiricemedicabantur.Ergofentire fe aiebat, tu medicamen turn in arteriam defluere:tum tulTim quo(^aliquandomouere.Oblu^i dabatur tame plurimu. ac tulTim coliibuit. Igitur ipfe quo^ fua fpos» te, Romæ quide vbi correptus fuerat, tridun etianii poft nonu diem cft moratus .poft hoc cofeenfo nauigioxprimu per flume ad marc na=lt; uigauit.quarto die poft,puenit adTabias. vfufcj eft iade,q(f SL miri Y ’ 1 . nbsp;nbsp;fica plane vim habet,nec fine caufa prædicatur. De cuius vfu aliquid
ac a la«» j£cere,oblatununctêpusvidctur.necdécotantuquodapudTablas 11 nbsp;nbsp;nbsp;° habetur: verum etiam alio omni. Neç^ enim ij s modo qui italiam in*
au a um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoad fiefipoteft,qui vbiuis habitant
ä arn S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodin tabijs habetur cômendandum, multa
vtile red * concurrunt.ôi locus ipfe fatis editus: SL aer illi circundatus ficcus. amp;nbsp;dant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paTcuu pecoribus falubre.Atç hoc quidéalibiquoqparte præpararc
lice bit. fi quis in colle modice edito herbas fruticeff^ ferat, qui falu * . bre fimul aftringcnfq^ lac reddant.Q^uorn exempla paulo poft dicÊ* tur. Cæterum vt ambiente acra fimilem reddas :fieri omnino nequit, Eligere tarnen fimillimu ex ea quæ datur aerum copia licet. Similli* P r • nbsp;nbsp;nbsp;mus autem is fuerit cui eadem adfunt,quæ illi. Altitudo collis medio
, . P nbsp;nbsp;cris, via a mari ad ipfn triginta ftadia. ampliufcp aftquid .fed no mub
* to. Locus autê ipfe verfus mare, NempcTabiæ in imo maxime finu
-ocr page 167-LIBER QVINTVS' FOXXVIIL
lt;n.qiii inter furrcntum Neapolim cofpicituf «magis tarne in latere quod ad Surrêtu pertiiiet. Porro totn id latus,collis eft fatis magn’. longitudine ad Tyrrenu mare porreâus. Infleâitur autë Icuiter coL lis hic ad occafum.nec in meridiem in totu plane procurrit. Ergo hic collis a ventis ijSjqui ab ortu fiant. Euro, Subfolano,5ê Boreatutum défendit finu. CÔiungitur illi in imo finu, alter collis no paruus .que et veter CS romaniinhiftorijsîamp; quinuc diligentiores funt, Vefuuiu Vefuuius nominant.Célébré nuncnouuqp nome Vefuiumcft,omnibus hominf mons.
bus notu,propter igné qui in eo ex terra fumittitur. Quæ res no pa#gt;
rum mihi ad ambientis acris ficcitatem conducere vidctur.SL alioqui Qux in ve ■præter ipfum ignëjnecftagnu,necpalus,nec fiuuius alicuius mom^ fuuio ad ae ti vfqua in finu habetur. Omnibus vero vetisquiabardoadæftiun nsliccitaté occafumpfiant, Vefuuius collis obijcitur.multufçcinis ab eo ad ma copetant, . re vfç peruenit. rcliquiæ videlicet materise,tum quæ in eo combufta cftttum quæ nunc etia vritur. Omnia hsec aere efficiunt ficcum.Licet porro Si alibi terraru eligere coUem fimiii modo ficcum. fciiicet nec longe a mari,nec adeo magnu:vt ventis fit expofitus .nec adeo liumi^ lemîvt fubieftoru camporu halitu prompte recipiat.Seruetur autem ne ad feptetrione fit verfusnta enim eritauerfus afole.Quod fi etiam in téperato orbis loco collis fit, veluti is qui ad Tabias confpicitur : longe magis ad re pertineat.Hoc in colle funto herbæ quidem A gro ftis,amp; Lotus,5ê Polygononamp; Meliffophyllon.Frutices vero Len nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ
tifcuSiamp; Arbutus ,8i Rubus Edera.Sê Cytifus. alijc^ his fimiles, Atcç ita tibi collis præparet .Pecora vero quæ in colle ad Tabias pab» cuntur,boues funt. Eftqp eius animalis lac fpiffumiita vt afinorum telt; Ladis afi^« nue. Ego vero ne quod iadis genus vfui défît, ex vaccis crafTum, ex næ, vaccæ, afînis tenue,excaprismedium;amp;bouesamp;afînos,amp;capras ipafcua nbsp;nbsp;capræ
.depuleri. Veteres veroetiammulierelaftantemi/s quiphthoecofus» coiiatio ♦ /lu/ -inerentur,adftarc voluerunt. Quorum fententiæipfe quocp accedo.et
quod familiare id fîn quod priufq ab ambiete refrigeretur, id fumi Maximum voluerint. Porro hoc tibi de laftis vfu pro maximo præcepto fît : vt pceptd de hiquibus eo efl opus, oîno id adftate animaliftatim muläu bibant. laéfis vfu. etia melle iniedo.fi cuicogiin ventriculo folet.Qæ fi ipfum defcen^ Mei Si fal dere ad aluû citius cupisîetiâ fale. Atq^ ille quidë adolefcens eu vlcus cur in lac U in arteria ex peftiléti morbo haberct,fanatus efl. ac poft eu fimiliter ijciantur ♦ alij ♦ Alter vero adolefcês annos natus circiter dece Si ofto,cu multis L)e iuuenc diebus ex deftillationelaboraffctî primu quide fanguine fioridu eu q ex catar.# tulTi expuit.non fane multu.poftea vero etiam tunicæ ipfius partem, ro faguinë quæ tegés intrinfecus arceriâ,in fauces Si os per ipfu arteriæ caput, reiecit. ( laringa voc^t) afeendit, Videbatur autem milii tum ex craffitudi^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦
-ocr page 168-METHO, MEDEN. GALENI
ne cius conieftantiitum ægri fcnfu’.ipfius laringis elle interna tunica, Quinetia iæfa illi ex eo voxtft. At^ liicquoqj iogiorc quide teporc. Cur his q fed tame fanatus eft. Gseteruquiexpcftilëtiahoc vitiolaborariitxpïS ex peftiien ptereamiliifacile fanatividenturjqcf præficcatumijSjprsepurgatücj tiaiaboratotu corpus fuerit.Quippeca vomuerunt exijs nonulli; Sioibus rut facile vl veter ^fluxerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cû ita iä vacuati efTentnj's qui euafuri erantj pUi^
eus fit cura ftule quas exanthemata vocantjnigræ toto corpore côfertï multse ap tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paruerut.vlcerofæ quide pluriinis .oib^ certe ficcæ, Eratiç itueti per«*
Deferiptio fpicuureliquias eas ellefäguinisjqinfebriputruerat.quas velutici?* peftilétiæ. nere quepia natura ad cutim trufiliet. Sicuti alia ex fupuacuis nönul*’ la trudit. Veru medicamêtis ad eiufmodi exanthemata opus non fuit. Cu fiderét fua fpote ad hune modu. Ali)s quide quib’ videlicet exuL« Eplieleis ceratafûma pars fuit : decidit ipfa vlceris cruftuia qua ephelcida no«» quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minät.deincepfcß qcf reliquu fuitj^pinquu fanitati erat. A c poft vnu
duos ve dies ad cicatrice puenit.Aiijs quib’ fcilicet vlcerata fûmitas no eft J exanthema quidêipfuin^Si afperujSi feabiofum erat.DecidiC vero veluti fquama quædâ. ac dchic oés fuere fani, Nihii itaiç mirifi etiâ hi quib’ eiufmodi exanthemata in pulmone funt ortat^pter vice*» ru ficcitatêfuntfanati.Quodnâiç incæteris vlcerib® vniuerlis fupra monftrauimus curationis elle ^pofitû : hoc iam ijs quæ ex peftiletia funt orta^præfto fuit.Omnia nä(^ ficcaamp; afp era fuere .piurima quidê fcabici.quædâ vero etiâ iepræ fimilia.Ergo eu experiêtia rationi atte fteturjviceru curationé hune vnu habere finêj vt hccenttpoterit quifs piam ex ijs qui fanguine ex pulmone reijciunt feruare permultos.ita vtnos fecimus, Acquêadmodu quidê medendum ijs fitjqui notabile in pulmone vas fregeruntjinde adeo quod ab alto Cnt lapfij vei îmo«* dice clamarint, vel pondus fupra vires fuftulerint, vel qcf durum ma«* gnûcTp aliquid extrinfecus ipforu pedori inciderit : diétum prius eft. Qui ex ca9 Quéadmodu veroqui excatarro fanguinêreijciuntjcomodiftime tra ’ tarro fagui dentur:nuncdicemus,^pofitaclaritatis caufa curationé,qua Romse ne reijciut, in fplendida muliere,peregimus .Hæe naç cum eiufmodi fermones quomo tra audilfet,quales nunc de ijs qui fanguinem ex pulmone reijciunt, Iia?» dandi. buimus : liuc ex catarro id, fiue vehementi tufti paululum quiddara De fplendi quod per nodem expuerat, illico ad me mifit.fe quicquid exigerem da Romæ prebituram promittens. Audiuerat vero ante id tempus, nili quis muliere q illico præfidium ftrenue afferret, priufq vlcus phlegmonen contra fanguinem heretteum operam amilfurum. atlt;^ hanc elfe præcipuam corum qui reiecit. fanguinem, reijciunt intérims caufam, Igitur incidere mulieri ve Curatio ' nam, quæ iam quatriduum propter catarrum propemodum fine cibo ■ Galeni. egiftet, non piacuit. fed iufti vt acri vtereiur clyfteri, mm crura
-ocr page 169-LIBER QVINTVS . FO.LXIX
manuft^ calfacienti pharmaco plurimum fricaret.vinciret. inox ca put räderet ♦ cui deinde medicaine quod ex palumbium Ilercore coo Üatjimpofui.interpoßtifcj tribus horis, in baineu duxi. ac laui. nui lo caput cÔtingês pingui.Dein pro eo qui tum erat teporis iîatiij ca* putidoneopiieo cotexi.nutrimc^folaforbitioe.poftquällatim fru äumaliquemauHerum dedi.Deindecumdormituraeilet, quod ex viperis conficitur medicamcntumdcdi^CTheriacenvocätj, circiter Tlieiiacen quatuor menfes ante confedu. Habet em id etatis adliucpualentepa;? qtuor mefis: paueris fuccu.qui in antiquatis ignauus reddit, ideoç amp;nbsp;fomniterû fonifes» eiLdêfluxiÔes tumliccat, tumleuitercrairat.Einitoveroprorfus ca ru cédé flu«; tarro, liquidoapparebat,tuniexrefpirandifpecie;tum fonitu femel xiÔes ficca excitatæ tuiTiSjpulmonêpurgatione egere.Cæte^ exhibere bac no . dóleui^ plaçait fecddo laltem die.fed in omnitaciturnitate.dô quiete muliere craiTare feruata,tum artub’ ei’ pfricatis vinélifc^nuiTi reliquas quoç omnes partes pfhcari.exceptocapite.quod adhucex medicamento incalu erat.rurius aûtvefpidediTlieriaces, ceufabæ noflratis magnitude» nem.Eratvero quod pridieacceperat, hoc longe amplius. Poft eave ,ro qiiacquoc^noóte probe dormiuiiTet:tertio diemanemel coétu co piOic exhibui.ac in quieteferuaui.Procedêtevero dic^totu corpus h militer pfncui.ac ptiifanæ cremore câ pane exiguo p cibo fumcreiuf lî.Mox quarto die mane qde, dedi mcdicamétû quod ex viperis ht.
fed qcf lâ in etate vigoris eilet.idcp eu copiofo melle. Capiti vero mu liens eodêpharmaco quod vehemeter turn hccat,tum calefacit impo fitOfac deinde ipalota nutritac^ modice;valentius iâ pulmonë expur gare in quinto fumaggreifus.Ac délaie rurfum rurfuc^ exinteruaL lo ad caput qdécofuetocerato quodThapfianrecipitfumvfus. Lo;# tamvero corporis curäjingeftationejfridionejambulatioej lauädi (J abltinentia, ac viétu tum moderatoîtum vero boni fucci ad reficie^» dum direxi.Hx’C itai^ mulier reéte fe habuit.minime laàis opem refgt; quirens. Alteri vero adolefcenti cui non ex dcftillationc,fed ex refri De iuuene geratis fpirit’ inftrumetis orta tuifis fuerat, cu fanguinê amp;nbsp;ipe ad di g ex refnge -midiä h^minä reijeeret; flatim vena incidi^ac bis codé die ex ea fans’ ratis fpus i guinedetraxi.Deinde rurPpoflridiebis .fed artuu friétioedi vinftu ftrumétis, rapriore die vfus,advefperädedipliarmacunoftru quod diafpers’ faguine res» maton dicit.Secddo die poft altera detraâionê impofui toti peftoii iecerat, ceratu,quodex thapfiacohcic.Moxvefperinefupra modu calfaces» Curatio ga ret id aulercs .Tertio die rurfus ad tris horas ipofitodioiemlaui. Ci lern'.
baui aut lifr trib^bis dieb’.priorib’ qdê duobus,forbitiuculis^ter^ Diafpma« tio vero ptiffanx prima cremore,deinde pifeeftatimaliquojq et fa;» ton galeni» çftis’Cocoâu eêtîamp;fimpbci rÔnepparat% adiefto. Dedi quo^ medi«’
-ocr page 170-METHO. meden; galeni
Diafpwa^ camentum diafpmaton. Si fecudo amp;nbsp;tertio die fimiliter ad vefpcrani; ton qux €a^ Q^uippe quod Si fomnu conciliât:amp;fenfum doloris eleuat,«amp; ficci» ciat. di vim liabet.Tum vero cu Si fpiritui delegaræ partes in naturali te* Eoi^ quos peramento elTcnt,et totu corpus vacuatu,ac nulla phlegmones fufpi phlegmoe cio circaruptu vas fupelïet:expurgate ccepimus.Mox bibito medi he occupa^ cameto quod viperas habet etatis iammaturæ:ad Tabias dimifi ♦ lie nit vt febri ego oes qui primo fe die mihi curados pmiferutjfanaui. Q_ui veto citaret nuL* poll duos^aut tris,non oes .fed aliquibus eoj^t infanabile vlcus fuiw lus eft pfa^ Q^uotquot autphlegmoneficoccupauitivtiamfcbricitaretîhorum natus. nullus eft intotupfanatus.Sedquipofteaficp oîapfidiaritetranfic Qui diuti® runt:vt ficcaret vlcus:hi tantu falte iucrifecerut,vt illud nec vitra p,# vixerut. nbsp;nbsp;grederetmec maius fieret.fed ficcatum ac callo duratum:longiore vù
Qui infana ta frui,hoiem fmeret.Ex his vero qui vlcus in pulmone habet, hi de biles ex hif mum infanabiies mihieftevidentur,quiex fucci vitiofi crofione idi q in pulmo poffident.quo^ aliqui ceu falfilaginem fputu fuu fentirc fc aiut.iSLam ne vlc’hnt. longo arbitror teporc omnino opus elfe vt fuccicorrigat vitiû Jn té amp;cur. pore vero necefïeeft duo^ alter um, autficcando vlcus ceu callû fici* ri, eoep fore omnino infanabiletautnon ficcâdo tumipm putrefeere, turn quæ circafunt depafcerc.atc^ itafpatio pulmones putrefacere, Porto multi ex ijs q eiufmodi fuccu vitiofum congefTiffent, cû ex co tulTirent, no tarnen ctianumfanguinêreijcercnt:hui’ noftræpuiden Quid maxi tix compotes facti:prorfus funt perfanati.Oportet aut in pnneipio me idç iter nullius rei æque elle follicituzquä vt necj tulfiat’.nec^ ex capite aliqd îitiahis ca in pulmone defluat.Cauet id triplici præfidio.purgatioe prima, fe uendu. cundo medicamine, quod diafpermaton dicit.tertio ipfi capiti proui Ne quid ex dendo.Quod purger,diuerfas facultates habeat oportet.cuius genes» capite î pul ris noftræ funt pilulæ, quæ ex Aloe, Scamonia, Colocynthide, Aga monédeciss rico,Bdellio,amp;Gumiarabicocoficiutur.adplufes videlicet excre^ dat, tris» metoi^tpurgandas fpecies.Sanefatiffaciantadvfum,amp;quæfine gmgt; plex pfidiu micoponutur.Pofteaverofirespoftulabit,etiam ijs quæ nigrâ bi» Pilulæ gas lem expurger vtare. Capiti prouidebit,cerati vfuqcf fit ex thapfia. leni ad plu Atc^hæcquidem in principiopagendafunt. Poft vero feficiendus res excre#= ægerfalubritercft,cibis bonifucci.friftione.inambulatione Si baigt; mêtoijt pur neo.Tradetur autde his methodus,in idoiieo operis loco. Portohï gadas fpês funt qui maxime lac requirut neglcdoc^ eo:omniu maxime funt infa* De mittenss nabiles.Cæterûdemittendohis fanguine,fcireilludlicet.Quicunqp do his fan^; paru habere fanguinisvidebutur, his ad quêdam fuccum probiorê, guine pcesgt; ficutipdixireduâisidetrahere fanguincm poteris.tumrurfus reficc ceptu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re.eofdem cria rurfus purgare.ac rurfus reficere.denuoc^p fi res fuadet
fanguincmmittere.potillimuquibus vclutilimus quidâ yiaofus Si
-ocr page 171-LIBER QVINTVS FO.LXX.
craffuSjtotus cftfanguis. Atquivalidifuntmulticj fagumisdiis fta tim a principio eil detrahendus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ retuli vcl modo, vcl ante,
fiuc eainueni ipe:fiueiuxtaHippocfatis viamvfurpaui: niliilpla* neno examinatu, ac iudicio comprobatum eil.fed per experietiä oia iudicata.Inquibus errorispericulaipipertulimus.Fruaum ex eoj^t vfu liabituri funt, quibufcuc^ arcis opera funt curæ* Siquide alij veri funt, alij fophiftaru fermones .Q_uaq quid fophiftas memorof Cum etiä no cotemnendoJÇi medico^ aliquijetia qui integra volumina de fanguinis reieéh'one prodiderunt, alia quidem multa ôiparua rede perfcripfermt,maximoBt autauxilioijinullius meminerint.paruin^ tellegeiites, permultaillaamp;paruaquærefteadmonêtjlongum ipfîs _ ægrotis comparandum interitu.Per hæc aut tria,qui plane déplora tino funt,oêsferuant.perfanguinismilTione.amp;purgationê.amp;eaq feruec^ caput roborant.Sanemfequentib^.cude fuccoJ^t curatione pcipie^s qdepiorati mus îdicemus de fanguinis miffione diligetius. Minime igitur ficuti non lint, medico^ nonullicêfent,a paruis incipiëdum auxilijs eft. Necficut Vbiamino illi dicut fentiêdu. iftafcilicetprius effetentanda.mox fi niliil profes? rib’^incipî cerint:aggrediendamaiora.Na in morbis5in quib’ periculu no im?
pêdetîvera ea opinio ell.at vbi moriedu ægro prorfus eft, fi plitlioe niaximis.,, femel e xceptus fitzalieniffimu a ratioe eft, a minorib’ inclioaffe« Na nbsp;nbsp;.
33 ficuti reliquaoiaab Hippocrate traditatitailla quoç fentetia rede Hippo» ?3 eft dida.Nempe ad vltimos morbos vltimaprorfus remedia maxis?
ma valere.Q_,nanâ igitur indudus opinione Erafiftratus in taiiû aÊ*gt; feduuprincipiojfegnistardufçeft, poftdiligens cumperi/t occa^ ftUtum» fiot'Namfanguinis miirione,cufanguis reijcitur,nufqprorfus vtn» tur.vitiofiftima ratione indudus,fed nec purgat quéqjnec caput fie n cat.Q^uibus nimiru fi quis phthoeoccupari périclitâtes fraudet: q?» uis reliqua omnia probe peragatmiliilo plus arbitror agat»Na fam? guinê mittererecufat,acfolis artuu deuindionibus ad cuauocandn vtitur .quo vt ipfemet ait, ad plilegmones tepora fat nobis fanguinis fuperfit.nec^pterinopiaeius ægrum nutrirecogamur»Sed heus tu Erafiftrate dicat arbitror aliquis .fi poft vena ruptä phlegmone iam pulmonëoccuparitîno eft quod fperes homine fanandu»propter ips« las quas paulo ante copreliedi rationes .Q^uare amplius opera tua no egebit.pditus videlicet p te inter initia.Q^uippe idê facis quod gubernator, qui vbi per eiusincuriampericlitatanauis eft.nauta^ cuipiam allerem in manu dat.indecç falutem comparare fuadet ♦ Sed Erafiftratus fortalTe exiftimabat phlegmone elle ex i/s quæ necelfæ?
rio vuln’ comitent.Verum fi ita fentie bat in magna plane erat igno rantia.Cumviderecuicjliceatfexcentis eo^qui quotidie finguiari
-ocr page 172-METHO, MEDEN, GALENI certamiiie dcccrtant^inaximacitra phegmonen glutinatavulnera.fic vt feciaclo, vel qrto die fint omnino in tuto,Nos vero etiä plurimos ex ijs qui vas i pulmone ex cafujclamore, plagaue rupiiTenn priufq phlcgmone excitareturjCurauim’.Q^uod h liorum quocj pulmones phlegnjoneninuafiileaiTeritîipfefuis ipfius placitis répugnât. Sis’ inul princeps vifcus quod maxime viciiiu cordi fit, phlegmone labo rare affirmas ;fimul liominêfebri carere.itemc^ rupta phlcgmone nit’ hil cxpuiffe.Ergo a.nobis quocç inuice audiatjnecfieripoffe,vtgluo tinetur vicus, fiphlegmonc pulmone inuaferit: omninoc^ febricitatu ru.ac puruleta deinde cu phlcgmone foluit, tuffi cxputuru. Ergo fi quisnecfcbricitabitjncctuiriet^necfaniê aliqua exvlcere amp;phlegsa mone fpuet,quæ ratio ell vt huius meffc pulmoni phlcgmone dicas £ Itacjtum hocmaximu certepfidiu no rede ab co damnatum ell ; tuna purgatio finevllamcntioneprætcrmittitur. Ac necvllum pharmacu quod efficax fit,cotra vllum ex coprehenfis gencribus ab co ell poli turn.Quinfiuecaputfluxioncmmittatjcollatulcruabitunfiue ex in” . tepcrie ipo^ fpirituahu tulTis incidanctiaipafic manebit. Ergo Era fillratus llatuario illi adfimilis videtjqui rcliquis omnibus partib’ ’ feite perfedis,ftatuam reliquit cecam. Na quæ qlo rcliquæ pulchri” tudinis gratia,cuoculos defyderes fPolleaii dijs placet cu tanti viri maxime aberrent:egrcgius vir ThelTalus qui artem nc nouit quidem In thelTaJisî metliodicumfe cenfetappcilandum,Ac nuncferme omnes fedatores os. eius fanguine mittcrc vidcmus,tum alijs ægro^ non pauciSjquibus non folum no vtiie: fed ctia noxium exillimare id plidij oportebat, pfertim fi proprijs ipfi hypothefib’ flarcnt; turn vero ijs qui fangui” nemfiue hunc pervomitumjfiue etiä cum tuffi reijeiunt, modo valcn tes vires habeant. Sedquomodocoherebuthæcfecum, vtvcnavbi fanguis reijcit incidcre iubeant,et in cementarijs fuis fcribat remea diumid allridis vitijs couenire.Ergonefemethodicos amplius no” mincnt.fcd cmpiricos.fi reic da rati one qua effe redam putaban eX” perientia vtuntur adinuenicnda pfidia. An igitur in his quidem da« re deprehenduntur, necmcthodo,nec omnino ratione aliqua quicq facereivbi vero partes inutiles effe ad curationis inuentionem aiut: non multo magis £ Atqui fi quis ad mcmoriam reuocet ea quæ de au* ribus,naribus, oculis^orc, pedorc, pulmone, prætcrca vtero, vefi* ca,ctvcntriculo, diximusierrare cos tota viavidebit,Talis igicur erat qui ad phlcgmone quæ in pudendo crat,macedonico mcdicame to ell vfus,ac cu eoetiamcatapiafmatcquod rclaxandi vimhabebat, Ncmpefolenni hocquod cxpanc,aqua amp;olcoconficitur.Etia alius quidam illi perfimilisjqui ad federn exulceratam, ijfdem eftylus ,
-ocr page 173-LIBER QVINTVS FO.LXXL
Vcfumdctalibus vbi cîcphlcgmonis difpuubitur agemusi Carter« Redû ad vlcera quæ citra phlegraonenjin pene/edç ve confiftunt; nullum ca^ alia^ par « taplafma defy derant .fed medicarnen quod cicatricem inducat. No ta tiu vlcera» mcnmehercles eins naturae quae vlcera quae in carne funt, inducere cicatrice poffit.imo quae tanto magis fiçcare poflit: qnato ha? partes Ad vlcera j funtcarneficciores.Q^uinetiaquodmagis admirerejipfo^quæ in fede pç;? pene funt vlceruj magis etiam ficcari pollulatj SL quae in toto cole he ne» ierunt;amp;quæ cxtrahuncetiafine eius qui glans diciturinfeflant.Mi nus vero quaeinpraeputio funt»At(^ etiam his minusjqusecuçùi rco liqua funt cute, quae totum colemveftit.Cumigitur humidumingla de vlcus quidam ex amethodis iftis medicisjiftis inq Thellalijs fa?: Dehumido narcaliquandononpoffetjmedicamentisijSj quae epulotica vocan^ vlcere in tur.i.quæ cicatricem inducunt:adhibuit in confilium me, Vbi igitur glande ma?» ex me audiuitlongeficcioremedicamêtopartiçulamegere, propter?: le 3^ quodS ea quod ficcioris naturæ eilet: primu non credidit, vt vero coaél’ ne curato. celTitate dl,aliquo ex noflris medicamentis vti:tribus diebus fanatu Epulotica vlcus eft .perfpicuuc^ erat medicu non tarn fuille defalute hominis quæ» letatum:quä inde adeotriftatum^quodinmaladifciplinae feéta fuif* fet cducatus .Siquidem mcdicamêquod ex papiracea charta combii?: Medicamê fta fit,hoe fcilicet nobis vfitatumüd genus vlcerum fanat, ficuti etia tu ex char?» anethum vftumjfimilimodo infperfum.Itemc^ colocynthaficca at^ ta cobufta vfta.ad eundem modum.Aliaprætereamultaex ijs quæ vehement ite alia va^ ter ficut ilia,ficcant. Si qua vero eiufmodi vlcerum fine madorc funt, lenter ficca acreccntiatliis folaaloe falutare medicarnen eft. Infpergitur autefic tia, ca.fed in tcnuillimu ceu pollinem redaaa,HæG vero etiam quæ in fe?» de confiftunt, ficca vlcera probe percurat, Simillimam huic vim ha^ betdi cadmia.vino elota, et ficca.Ab hac quocj non longe abeft arge ti fpuma.Lithargyros gra?ce difta,Deinceps vero molibdenafequi#» Litliargy tur. Omnibus vero his turn minus inferens doloris :tum nuUo min’ ros, effieax pomp holy X eft. Sin humidiora funt: ipfe per fe pini cortex, Pompho»? itemcçlapis hematites idoneus eft. Q^uodfiprofunditas quæpiam lyx. etiam adfitidifto^t alicui tantulummannse admifeendum eft : quanta fit ad carnem gignendam fatis ,Neç igitur horum quicq,vel per fom nium norunt qui iftius funt alienæ amethodo feftæ. Cum omne vL eus in quacunç animantis fit parte, eande poftulare curatione opi? nétur.Ne^ etiam queadmodumfuere quædam vlcera oporteat,velu ti ca quæ in abdomine contingunt.de quibus in fequenti libro cu ijs quæ reftant vniuerfis agetur ♦
-ocr page 174-- galeni methodvs medendi,
VEL DE MORBIS CVRAN^
DIS THOMA LINACRO
ANGLO INTERPRETE»
LIBER SEXTVS»
XUS vidcbor.qui vnum hadenus morborum gc curetur, exponam. dt autem non tam milii longitudinem hanc jƒ5q^^p3^J•^Jn^n{;eJ]^gcntcs quæ re*» äillimeab Hippocratefintfcripta, ea calûnia^ h funt conatibQ^uos ne queadmodu vlcus qdë rede curentfcire oftendi. nedu quod maius fit
quicq.Âtç ipfum quide morbi genus cuius vna fpecies vlcus eft feu continuitatisîfeu vnionis folutioncm voceSjuichilreferattlllud mo
ftratum eft metliodum curandi eius in quocuc^ corporis membre fit quæ quidem ab aiïectu ipo fumantur, indicationes feruare comunes j quæ expartibus pbeanturjalias atç alias habere. Cum em incarno fisparticulis incident, nominatur quidem vlcus» Habet vero cura^ tionis indicationem omniu quidem quæ præter naturamfunt cornu# nemjfui fciiicet ademptionem.qua vero ceu aÂedus pftat, vt per co# traria toUanqua vt diuifio eft,vnitionem ♦ Q^uippe generatio hui’ vitij in diuifione vnitatis confiftit»Ideo(ÿ in ofte vocatuT fraftura, Catagma. græcc catagma.in neruofis fibris, fpafmagt; in mufculis vie’, et ruptio» Spafma» nbsp;nbsp;quo^ differentia prius iam difta eft.Idem tarnen morbus eu in nef#
Vlcus » nbsp;nbsp;nbsp;uu, et arteriem,venam inciderit; nullam propriam appellationc
Ruptio» cft fortitus.Mutuatur aute interdum vlceris,interdum vulnerisjvcf ruptionis appellationem.Cæterum paruraeftedenominibus follicf turn dfberejeumcuirerumfcieiitiaminuenire fit propofitum îfæpe ïam diximus. Itaç hue potius nominibus negleftis properemus» Q^uando no ex horum exquifita impofitione,fed ex appofitis reme In theftalu ffijSjægro falus paritur.Rurfus igiturreuocanduad memoriam eft, et eius fefta quéadmodum audaciftimus Theftalus cum nulla curandi viceris me tores ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tliodu tradid eritîomnes tarnen dixifte fe arbitratur» Siquidem quod
finuofum vlcus poftuletimplerijÄ fimplex glutiari: hæc necidiotis funt ignota.Q_uêadmodum tarnen methodo quis pharmacainueni# at, quibus vel impleatur quod finuofum eft,vel glutinetur quod fim# plex eftîhæc vulgus non nouit. At id eft quod raedicis conlyderam«
-ocr page 175-LIBER SEXTVS FO,LXXII, pfoponituf ♦ atcp hoc cft m quo alius alio efl pfl^ntior. Q^uip.» pe velutiinpræcedentibus oflendimus»et inuenietremédia^8c inuen. ns reäevteturjquifquis inmcdendimetliodo eft exercitatus, Vt chi iam aliquid pcrfequamurjquod præccdentibus htdeinceps:fingam’ quepiamad nos venire,cui tantu cutis acu fitpunda.Hunc homine, Ofditup fa is litcuifacile vlcera fapefcat,ctia.m fi citra medicamentum pudo^ peruo pup.^? membro.adoperacofuetadimitt^smihilfentiet inali, Sin cuidiffi=» cutter fancntur, primum quidem dolebit, poll etiam turn pulfu par#» ticula infellabitur:tum phlegmone» Ac empiricus quidem examinai! do pcontandoc^ hominis naturam difcetJMos vero turn ex eiufmodi cxaminationeomnib’his vfbquæpercxperiêtiam inuenianntu ni^ Vndc hoi^ hilominus ex his notis quas de boni fucci malicj naturis habemus, natura r is? prætereadeijs quiacris hebetifc^funtfenfuSjtumplenitudinegraua tionali, nie tis,modiçeçfeinfucçishabentibus,noignari,quod quivelpietho dico dcpjiç ricuscft,veivitiolis fuccis pmitur,velacris eft fenfus,velho^ qu^ datur» ' Bufdam,omnibus vc pmitur,phlegmone tentabituriqui contra eft af fcftus,nihiimalifentiet,atcjhæcprofpicientesmon equide medica^ men quod glutinet imponem’» Cuiufmodi pleracç funt, eo^ q enhæ«: ma vocat (ea funt quæ recêtibus ftatim applicant vulneribus ) imo Enh^pi^j molle,amp;. blandup quod doloremmitiget»liquidem vbimagna diui Jioeft nbiftudiuimpcndidebebit,vtliccantibus remedij's labra vL ceris vmantur,atçcoalefcant»vbiacu ftilove faftadiuilio eft; id du taxat curandu eft,ne phlegmone particula tetetur. Atcç ex hoc mana# feftum eft crucnto^ viceru indicatione quæ a Theftalo eft ^dita, ni^ hilnos maius adhuc docere: qua fitcuilibete plfbenotu, Nuein fci re quid fieri oportet, jd magnates eft .vt quod oib’hominibuspatu-'i^Q^^......... rainlitfted quibus ratiopibus illud efficias,id vero fcire artificd eft, JXam fi nauem quifpiam fit ^dificaturus : fcimus profefto oes etiam quinauium fabri pon fumus, quo loco ponigubernacula debeant, quo loco puppis,quoprora,acreliquoJ3t quiduis .csptera nihil nolt;? bis hæcadrem,nefcientibus queadmodum ipfa ftruaptur, Acque 8^ quiædes moliturivticj non ignorât, nec quod primu iaciepda pin*’ Xopt fundamenta lint,nec quod fuper his erefti minimec^ inclinâtes crigendi lintmiwi,necquod fupcrhis ftrui teftuoportfat, nec quod hoftia,ctfçpeftræ,fingulælt;5reh'quaru dom’partiumjproprijs collo cande lint locis »Verum hæc ad domum ædificanda quid cófrrat, quo ad ipfe fabrilis artis ignarus,ea fabricate nefeiatf Vpi igitur ThelT^ legt; ex ompibus homibus pofte quid fieri oporteat,ad artificiofam PQ ticiamfatis efte videtur»Sednos per fuperius compfehenfa mpftra* pimusjid efte operum quæ ex artibus expeftepr? vçluti pripçipiuip
-ocr page 176-.
METHO; MEDEN. GALENI;
quüddam.noduin aliqua eoi^i» propriam paftem.Sed quæ etiafit aiî^ uis eplebecomunis,Quippeprimæ-inomni arte indicationes oni:* nibushominibusnaturafuntpræfto.Quare fi lise fatis funt ad opifi ces faciendos miliil veta^quin amp;nbsp;naues ipi ædificemus, et matehâ fa* bricemus.promptu«^ fit omnibus tumcalceos facere^tum veftes .ta domos.fed amp;nbsp;architeétos efle.et cythara pfonare.âi rctlioricari.Vct# rum non ita fe res babetjnec qui vulneratæ parti naturalem vnitio#« nem elfe molienda nouit^is medicus eft .fed qui quibus id rebus pfi* ciat, intellegit.quaq nc hoc quidem ipm p er fe fatis eft: nifi quis etia quopaâohis fitvtendumjfciat.Sedquiviam omne curationis couf (J p ercalluit:vt ipm confequi deftinatum finem qatjis demu eft q Q^uis mclt;! deri nouit. Ergo iftis amethodis Thcftali æmulis illud accidit, vt ca dicus^ maiora viribus audeantjncc ad ca quse confequi alioqui poftentj ac» Thcffalij cedant.Quippe cum dudum ftilo quidam'vulncratus in manu effet, cuiufdä CU#» ita. vt tota diuifa cute aliquid neruoijt qui fuberant pungereturrfapies ratio. fcilicet Theffalius in principio cmplaftrum quoddam impofuit, quo fsepeinmaximis vulneribus vfus profperefuerat.Putabat em arbiâ tror omne vulnus eandem curationê requirere.Phlegmone vero ob:* orta’.adcataplafma quod ex farina triticicomponitur fe conferens, atq^ interim hominem tabefaciensîintra feptimû dié iugulauit. Nee fane coprehedere numero eftjquotjvbiin P^onias ifto^ manus inci derejcóuulfioneperierint.quo fi dijs placet fanftio illaThcffaliafer! uetur, omne cruentu vlcus fimiliter effe eufandumjidq^ partib’ his q labor ent nullam indications conferentibus. Cætern vera ipa metho«» duSjno pcrinde atlt;^ hæcTliefïali eftamethodos. imo poteftvel nuc. ctiamjpoft tot tantofq^ medicos non fold melioramedicameta q pri® fueretfed etiamvniuerfum curationis moduminuenire.Nemoenim ftatimab initio ijs vfus, quænos inuenimus, ex neruivulnerein co Q ua ratio:* uulfioncm incidit,Aduertina«^ vbi punftus neruus effettci ex fentié* cinatioepu diquodoptinetacuminc, neceffeelfc turn dolorem inciderexqua re«» dinerui cu liquis partibus maiorem:tum ex neceffitate phiegmone cofequi.nifi ratione lue quis etmedelamdoloriinueniretîctphlegmonesgenerationem pro nerit Gale«« hiberet.Rationabile igiturmihieft vifumjcutis quide vulnus aper*» nus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn inglutinatu(ç cuftodire.quo per id ex neruo vulnerato fanies ef*
Curatio.’ flueret.totum vero corpus fupuacuis Immoribus liberare,acne quis dolor vulneratam partem vrgeret, in primis follicitudinem habere. Itaç etiä medicamêta excogitauino paucajquæ vulneri impofita ad vtrucp mire funt coparata, turn vt doloremitigentxtumvtexitum fa*» niei patefaciant.Tutius vero fueritjetiam fi qs cute latius incidat. ac totum corpus fanguinis miffioe ianiat.vti^fifortis fit vijst’. Siyerq
-ocr page 177-j IIBÊR SEXTVS. FO.LXXIIL
vîtiofîs fuGcis repletum corpus fit: ptinus purget. Aqua veto calida Aqua calis» quaqreliquas phkgmonas valde initigat : vulncratis tarnen ncruis da vulnera cH inimiciïTima. Cum præfertim eo^fubftantiaexrefngeratacon^s tis neruis cretac^pIiuraidioremateriafitcondita.Omnis ein eiufmodi conftitu^j aduerfifTist tiojpereaquæfimulcalefaciunt amp;nbsp;humedant : refoluitur ac putrefy mam, cit.Itac^ ab aqua calida eos qui ita vulnerati fuerant^omnino pfoliiî; Ncruorum bui.vtiiius iudicans oleo calente fouere.propterea quod demonflra^ fubftantia, tum a me eft^lioc quoqj fi frigidum applicetur, tenues meat^ obftrucrs vndc» re.fîncalidum digcrerc.Porro fugi ex liuius quoc^ genehb%amp; crult;gt; Cur oleo dumquod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibes græce dicitur,^ quoddenicj aftrigedivim ha calentead
beret.Delegiautem tenuiffimu, cuius generis Sabinû eit. quod etiä neruäpun^ vtilius fueritîfibimû trimumve fit.Q^uippe id q recens magis per du vtédu. • 'halitumdigerit.quoq^magis eftantiquuilioc fempermagis digéré?: Sabinum re eil potens .verum dolorem minus fedat.In pharmacis autem hue oleû tcnuif?» oihecofiliu direxijVteet eoj^r facultas,tu tenuis tu modice excalfaci^ fimu ens,âi quæ admodum ficcare citra dolorem poiTet. cum fola hæc tra.^ In raedica?» hereexprofundofaniemjnecjcontradaineç demorfa particulapoi mdis pun?» lit*Vfusfumautemprimuterebintinarefina,tumperfe, tu etiapauï^ di ncrui q lumeuphorbij admifcens.Etperfequidem inpueris,amp; mulierib% feruâda. ctgenerah'terijs qui molli elfent carne. Cum euphorbio veto in ijs Medicainê qui dura.Non fecus autem etpropoli.non perfc modo:verum etiam taquib’ vf’ cum euphorbio molliens. Q^uod fidurioreffet, cumtenuiquopia eff galen’» oleo.Q^uin 8i fagapeno in duris corporibus fum vfus.vtiq^ euoleo
amp; terebintina id mifcens . Sed amp;nbsp;opopanace ad eudem moduin, quo • amp;nbsp;fagapeno. Mihi vero ôi lachryma cyrenaica non inutilis fore vi detur» liquis emplaftrumexeafaçiat.cuiufmodieftquodnos exeu?gt; phorbio compofuimus ♦ Veru nodum id experientiaj quéadmodum rcliqua omniacomprobauimusiQuippepræcedere oportet, eà quâe Præcedere averamethodoproficifciturremedioQi inuentionêjhuicvero expe?: debere re?: rientiam ad certiorcm etiam fidem fubfcribere. Siquidem ex tali nbsp;nbsp;nbsp;medioru p
thodo etiam fulp hur, quod ignem exp ertum no fit, quodlt;^ lapidofu methodum .nÔfit,fedomninotenuiuptiû:eicuineruus vulneratus effet codudu iuetione.de rûfpcrauimus.tantueius tenuioleomifcentes’.dum quod ex vtrife^ ideliac, eX mixtum erat,fordiû haberctcraffitudine.In valetiorib’ vero durio?. peridia co ribufcçcorporib’ietiamfiadmellis fpiffitudinem redigas: ficquoej firmare, iuuens.Nam id quoej coprobatu expientiaeft.Quinetiâ lotacalcê^ Sordium fimiliter oleo admixta, his applicada excogitauim’. quæ etia fi mari craffitudo. lauenmagis pficiet.Lauat optic p æftatéfub ^ilu caniculæ.QÆ fi bis Mellis eraf térveeâlaueris:vtili’medicameefficies.Quopadoauttaliapparan fitudo, dafintîexcômêtarijs quos demedicametoj^i compofitioe edidimuSj.
-ocr page 178-metho; meden, galeni
la difta me intelleges .Nuc mihi tatu dixilTe fufficitjme turn haec: turn alia multi dicamta ab medicameta aduerfus neruoiji vulnera lueniffeiCu nec fub aliquo ma ipo galeno giftro ea vfurpata viderimmeci vete^alicui’autmededilibrisxaut inueta. quos de facultatibus infcributjpf odita.fed ex ipa reru natura indican tioes fumpfcrim.id quod upriu elTe medici methodo vtentiSjexifti^ mo.Mirificus autêThclTal’ ca ne vnu quide medicametu inuenerit: iam pridem materia eo^ notam effe affirmât.Atqui multoru mcdica mentor q nos excogitauimus^no modo Theffalo, et qui ante eu me dicifueruGmaterianotanoeftxfednecijs qpoft euinhuncvfçdiem De quoda fuerut.Siquide ipe ca accerfitusaliquado effem ad quedäjqui athelTa q a Tlieffæ= lijs iftis ainethodis medicis putris fueratfaftus^ac cernerem eu cata lijs medi:? plafma quod ex triticea farina fit, impofîturuîvbi nullu ad præfcns cis faét’ ell mihi medicametu erat:popofci ex figulo quod am, que videra ægri vi putris, nbsp;nbsp;nbsp;cino,aquä lixinä.tum coquens in ea. farina ordeaceam,nÔ aut ficut il
li in oleo aqua triticeam,impofui.Pollea vero farinam erui fimili modo coftä, ia. phlegmonc inflämato amp;nbsp;putri ex bella ho^ curatioc . nbsp;nbsp;neruo impones :vindicaui ab ca putrefaäioe homine. Veru de his q
cu phlegmone putrefcuf.alia difccptatio fequet.eaç diffufa. i oppor tuno opis loco.De neruis vero vulneratis fatiffaciät,q difta iä funt. Et fane ex ijs q ipi inuenimus,plurimi vno illo emplaftro vtunt, qcf ex euphorbiojÄ cera,amp; frida refina eil copofitu.Cui nefcio quomo aliquifinopidis aliqd polleamifcuefunt.aliqui ochrp. quo videlicet fucatu, vnde coponat lateret.Veru no e ft a principio fic a mc copofi tu.Mifcuerint fortalTis ei no nulli, et e falis flore aJiqd : aut aliud qp tale.quod coloré ei’ imutet,nec vim eius minuat.Poteft quis per I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignorätiä, etia talealiqd imifcerc^quod facultate eius imutet. V erum
nos ill^ excera,refinaterebétina.pice,amp;euphorbio3CÔpofuim’.ini» mifcétes ex cera parte vna, ex terebintina,amp; pice, vtriufc^ ptis vni’ dimidiu.fîc vt quod ex v trifq^ coflaref ceræ par eet.licet aute interim amp;nbsp;plus, fit quod ex ambobus confit: q cera. licet rurfus amp;nbsp;alterum cor um tantum, ceræ admifcere.Quinetiam etiam in penuriaterebin Humida pi tinæ,tum humidam pineam:turnetiam frixam commode admifeeas. nea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non minus etiamhis amp;nbsp;abietinä immittas.Strobilina vero duris tæ«
Strobih'na turn corporibus idonca eft, ad mollia vero immifeenda non eft. Si itac^ humidam refinam îmifcebisttunfum cribratuç euphorbiu reli»» quis imittes liquatis.Efto veropondus eiusjceræpars duodecima. etiam plus aliquando.vbi fcilicet valentius efficere eft in animo. Sin ficcam,ficuti quæ friéla eft:vtiq^ olei pufillu defyderabit euphorbiu^ Quare ego turn id cum oleo cotundês, ac ad fordiu fpiiritudinéredi» g«,moxrcliqs poft liquationérefrigeratis: teres mifcco. Sæpc ctiâ
-ocr page 179-LIBER sextvs; , EOXXXim.
tantulum aqiiæ immifcui inedicaineiitoconficiendojquantum m mix tis ipis liquandis, twnabfumijtumeuaiicfcereprorfuspotuit’« Verij omnia Iiuius generis ad traäatione de medicamentis magis attinet, Nunc fuffecerit ficuti antea fecimus, indicato quale elle debeat niedi^gt; camenti genus :paucapticulatim exepli caufa, apponere. Vbcrenä^ omniu materiä in opere de fimplicibus medicamentis inuenies ♦ Prse parareautem debebis vt in opere de eoru compofitioneeft traditu. Nunc igitur fatis eil hoc tantum dixiffe^ät^ad alia tranfire.Vulnes Cuiufmodi rati nerui curatio medicamenta poft ulat^quae amp;nbsp;tepidum calorem ex citent;Öi valenter fîccent.tumquæ ex fubftantiæfuænatura,Ä trahe#’ medica divimhabeantïamp;tenuiufintpartiu^Sanenoadmedicamento^ mo dojviftufcçmuentionéipainedendimethodus proficitî fed etiam ad ipfum inuentorum vfum.Nä veluti in fup erioribus oftendim’j quiG quis citra methodu quæ vlceri apta medicamenta funt molitur, eoru ne minimoquidem probe vtrpofleutaamp;nuc oftendere licet, Siqui^- ct-' -demintellexiile quätopereafiEeduvelficcarit,velcalefecerit,velmiti j? ^ume garitjvellacefteritmedicametiapplicafio.is demupotiseft,quime^ r thodoquadamcurat.IdeveroipCjnec alius etiäintendereea quibus inter initia eft vfus, velremitterCjnouit.Cu natç quod dieuphorbiui ^pterea quod euphorbia accipit vocat, qde vulnerato neruo ftatim , impofuiiret,idc^ fubindeprius ^fperefueratexptusftertiodieindiî’ Jquot; cauit mihi vulnerata parte turn dolentettu phlegmone tentata.mirat’ medicamennihil cotulilTe.Percotatus igit iaborajite fummum prb= mo die cu impofitum medicamêtû effet calorem quepia veluti ex fole fuaue fenfiffetas fe quicq eiufmodi fenfiffe negauit,Rurfus itac^ pco tabar 6t.medicu:quantoiamtemporepparataapud fe medicamenta habuiffct.ac quos co fanalTet.Ille plus ano apud fe habuifte, fanatos vero a fe aiebat pueros duos .amp; adolcfcete vnu,Cd aute Si de corpo;?
ris habitu adolefcetis rogaffem:albu eu, mollic^ corpore fuiffe amrlt;*'3 inabat.His egoauditiSjCaintelligere^vtad^pofitiadolefcetis tepe' rie euphorbia deeffe,poftulas tu ipm emplafticu medicametujtu etu euphorbiujfumêfç ex his quatu fatis putauinuffi manib’ medicamê'7 tu fubiger e.ac euphorbia dihgeter CQtudere,Pofteaq hsec fada funt: mifcere ea fimul iuff£,Ipe vero oleu fabinu, vtilt;^ fubantiquu,modice
“ calefaciesîfoui vulnerata partê.Refeftoç kuiter punduræ quod co niuebat foramineîimpofui medicamcn,iniuxi(^ homini inedia, Mcigt; dico vero præcepi,vt vefpi rurfus eum folueret.ac fimili modo quo S me videratjoleo vteret.Atc^his paétis apparuitpoftridiepars ^gra T amp;nbsp;finedolore:et fine.phlegmone,intellexerutc^ q huic operi aderant oes, veriffimu effe quod nos fæpe yfurpam®, nd ee adeo magnu qæ
-ocr page 180-\_/cA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
METHO; MEDEN. GALENI
mcdicamcnpftare poffiünifinaaumfitquieodextre vtatur.Eft aïjt dexter vfus qui tait plane metliodoxqualemipiiam fæpeincomenta rijSjquiante hucfunt oftendim’, ;pcedit;oniniu medicamento^tvfu ad calidujfrigidujhumidumjói ficcuin^veluti ad normas rclato. qua nimiru methodum no folum amethodi Theffali fedatores probe tra dare no valenttfed nec ErafiftratuSjUec ali’ medicoçt qfq qui corpo* ruelemetajautprorfus noinueftigarut:autalia,qquæ comprelienfa a nobis (unt, pofuerutSedde his hadenus.Siautemno piidus, fed De netuo plane cefim vulneratus neruus fittconfyderandu eft,quo pado fada cefimvulne vulneratiofit,vtrd nepertranfuerfumneruu;anper iógitudinê ci’, rato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum vcro quatum interucnietis diuifum fit cutis. Proponatur igit pri
mumultum effe cutis adapcrtum.adeovtneru’nudus apparcat
De cefo p per diredu,no per tranfuerfumdiuifus.Huie neruo nuUd ia memos» diredu ner ratoi^imcdicameto^qug ex euphorbio,acfimiliter acrib’ cmplaftri no* fpêfiutjapplicabis.Nudatusnâlt;çnoferetco^vim.itavt cuinterpo fita cutis erat, tuiit. Optime igit eo cafu calce elota in multo oleo folu ta, vterc.Salutarc vero eft,amp; quod ex pompholyge medicamentum fit.fi in largo rofaceo fit liquatum.Q^uod vtiç melius fuerit fi turn ro faced ipmxtum oleum falls fit expers .Siquidem nudato neruo omnis Cur andi nbsp;nbsp;curationis confilid hue tibi dirigendd eft ; vt minima cum rofione fie«»
nerui gene^ ces .Poffunt vero id pftare plane pauciftima medicamenta. Efto igic rails fcop® hoccafu calx falubriaquaæftatis tpefaepe elota.Efto præterea (vt di dd eft) amp;nbsp;pompholyx elotus .itavidelicet:vt elot^ habetur, in eo co pofito medicameto quo publice vtimur.qcfç alia elota in fe no pau»gt; Mctalica ca cotinet.Q^uippe quæ ex metalh's cofiftunt:ea elota elfe oia opor« elueda elTe tet.fi modo citra rofione vlla fint ficcatura.Salubre vero medicamo» fi rofioc ca^ turn eft, amp;nbsp;quod ex melle fub cmplaftri fpecic cÓponitur.vtii^ cd ex rebunt. nbsp;nbsp;nbsp;optimo fit melle .Solui vero et id rofaceo oportet.quod turn reliquis
conditioibus fitoptimd:td falls omnlnoexpers. (^Inetla cera quæ Acrls morss elufmodi medlcametls fit mlfcenda,elota elle côuenit. Aeque amp;nbsp;fi qd dêf(Ç médis» terebintlnærefinælnljcles; hæcquoq^ elota fit oportet. atlt;^ hac mas» camêtorum gis fialteri’ culufqrefinæ qdimlttes.Q^uippemedicamêtls oibus q humorelus» lauerls,acrls mordenfçfames dult.atçabfterget. Si verorobuft^ endo detra fit,quivuln’accœpit3amp;culcorpus fitafuperuacuis humohb’ mun hitc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd:in hoc fas eft, etia valcntlohbus remedljs nonnuUls vti. Veluti
luuenls q«» i^e allquado cd id genus vulnerls in medio brachij manufc^ articulo da phds ex accapifTetiuuenis qdâ,philofophlæftudiofus, alioq corpore bene vulnere hito,amp; td in æftluo foie pufto : ex polyidi paftillis fapa folutlSjpoft ncrui cura^ eafupcalldaaqtepefadis iinamétaibutaipofui.Nâldquotp vf îprî tus ♦ mis fêp habêdu curæ eft:ne qd ex hls q vulnus contlngetjfrigidd fit»
-ocr page 181-LIBER SEXTVS. FO.LXXV. '
Quadoquide ipa I ab o ras par Sj amp;nbsp;fcnfilis maxime eft : amp;nbsp;principum Quo J vul;? partita primati cotinua.amp; teperamento fuo frigida.Quoj^t omnm oc neratu iierlt;? cafioneamp;exfaciliafrigidoofféditîetfuaofféfam impertit cerebro. uia côâgett ’Quodfl cxijs fueritqinmufculosperueniant:etiacôuulfîoné facile frigidd ne accerfit,Siquide moftratiaeftjmufculos volutarij motus inftrumêra fît.
cfte.Idêfore in tendonibus expeftabis,ijfdedecaufîs, Cæterû en Mufculos memoratu remediu tu vulneri ipi iuuenis impofuiftemîtu vero par^ volununj tin fupra'erant non paru code coplexus fuiftem:quæ circa a.xilf^ mot^ inftf u laSjColIumjCaputqp ei^ er^t^ois. caléte oleo affiduemadefeci, Detfa= meta efte.
xi vero illi Si primo ftatim diefanguinem.fcarificata vena. In quar^ toigitur hic quo^ iuuenis reftehabuit.adjovt^amp;jugofum. Si pâr gt;^ uum^etcontraéluvicus iamcerneret.Verutame cofultius vifum eft, Vfç ad fcptimu nihil nouare.poft quem diem plane reddit^ eft fan^. Sane oleo perfundere tale vicus no oportet.pfercim cu vt nuc copre Cuiufmodf henfum eft, curat.Nä oleum paftilli huius virib^ eft aduerfum.ac for nerui vul f# ftidumvlcus reddit.lMet^em paruintereftjnudoiieneruoolcu: an p n^ oleo no interpofitam cutem admoueas. Ablueda igituravulnere fanies eft, pfundac. molli lana fpecillo circuuoluta.Madefacere veto lanam fî placet ne fcilicet ficco vicus attingasîfapa fuftecerit.In hac igitur lanam intin genS5moxexprimensÎvicus detergebis.Eftoverohæcquocj ipa. ten pidaprimis maxime dieb’.Q^uod fî oia ex fentêtia fuccefterint; etia vino dulci madefacere citra periculu licebit.vcrum dulce id oi mor dête qlitate careat. Cuiufmodi turn tlicreu eft:tu fcybelite.atc^ ab his qcf Caryinuvocat.Quæcucpveroamp;dulciapitertd^fuluafut, veluti Plialernu phalernuautilia fut.Quippe acria fut oia talia.ac fupra modu calida dulce et fui Vlcere vero iä ad cicatrice venieteiq albaplane futjettenuiajuecmul uum ta aqua tolerat,nec odorafuttea dulcib^ pftat. Aquæ vero vfu ad ner Aqua Si res* uuvulneratujfêpfugies.fîcuti etiärelaxas cataplafma.Adiadiftivc l^xas catagt; ro paftilli vfumjppe etiaacceditamp;medicametivfus, qcf diacalchi=? pla.fma in teos vocät.quo publice vtimur.Liqri vero et hoc debebit æftatc ro? nerui vul s» faceo.hiemejfabinooleo.Defcriptuauteftmedicametuhoc, inprio nere femp de medicametoijt copofîtiÔe.Polyidevero paftilP, vel trocifc’, vcl fugiêda. quomoeuqp appellafte libct,oib’ ferme noPeft.Cui^fî copiano eft: Diacalchii» andronis,vel pafîois, p eo eft fumed^. velnofter qetiaoib^ illis eft teos» valetior.Saneiam diftu eft robuftis corporib® vaietiora medicame ta,imbecillis mitiora elle adhibenda.Ifta Si vera methodos inuenit;
ctexpietia cofirmat.TheftaP vero cu fuis vnafophiftis in altothro Intheftalü no refidés lp KeiogiîSoio- àvo^çâv, Q vt cercitas ait) in pcio crit, du fuis ras» tionibus confirmattomnis vlceris recentis eadé elfe curati onem .necç liane vlla ex partiu natura indications fumere. Vnus tamê magni in
K.iij»
-ocr page 182-METHO. MEDEN. GALENI eins fapientia nois admirandavulnerato^ neruoi}t curationé, exco^ gitauit.Nam^tinus cos totos præcidit,ne admonito guide qui vub nerat’fuerat. quag in hoc quoç a fcä:a fua defciuit.Siqde par erat, vel Ämufculos vulneratos,amp; arterias ,amp; venaSjÄ aliud quiduis to ta pcideret’.vel nec neruu.Alioqui fic quodfugiut,id facere dephedn tur.vt diuerfa pro difcrimine partiu indicatione accipiat ♦ Veru hos De nefuo iam mittamus.acde tranfuerfo nerui vulnerc agamus. in quo maior p trafuerfu couulfionis metus impendet.phlegmone fcilicet 2 defedis fibris, ad vulnerato, nonfetojComunicata.Cæterucouulfîone ab ipis no fedis excita^ Curatio. ta.,A.c q ad vlceris curatione attinetîhic quoç fut eadê.c^tej^t detrahe re largiusfanguinê,ac tenui inagis:q in iUis vti vidu, tum in quiete omnino,ac ledulo molli hoicm continere, oportet: turn oleo calenti vbertiminaxillis, collo, tedonibus, ligamétis, ôêcapitevti. Quod fl vulncrat’ neru’ ex i/s fit, q in crure habent: ficuti cu in manu erat alasîita 1 his bubones largo oleo imbuedittu p totafpina,ad collu,e£ De neruo caput afcedcndu. Cotufi vero nerui vbi cu his vna cutis quoc^p cotufa cotufo vna exulcerataçefttmedicamêtapoftulâtjqinficcado qde comunener^« cu cute con ui vlcera fanatiu cofiliu feruet.caeteru q ptes q p cotufione a fe diffidc tufa amp;nbsp;exul ant contrahere côftringereç fint apta.Qui vero abf«^ cutis fifi alïe^« cerata. du fut cotufiîhos oleo caletcjcui euocadi facultas infit,fæpiiïimepfu Semei vifu dere oportet.ac toti’ corporis fimile cura hre.Semel hoc icidere vi? a galeno. di.fanauic^ id mature ipa ex oleo pfufioe. Veru vna cum cute neruos Athletaru cotufos fæpe nuero vidi.etppter ei’ fymptaomatis frequetiaxathletg cataplafma ipo vfu edodi,hnt cataplafma,qd ex oxymelite amp;nbsp;fabacea farina co Si dolor cu licit .quod plane falutare medicametu eft.Atfi dolor vna cu cotufioe cotufioefit. vexat;etiapicemliquidaimifcere,acbenecoquere,tum calens medi cametumimponereoportet.Vbivero magis ficcans eßicere voles: erui farinam inijcies ♦ Q^iiodfivtamplPquoq^ficcet defyderabis: Sitôt’ ner#= irim illyrica immittes.Totius aute corporis cura, his quoç cornu«* uus pcifus. nis eft.Atfi totus pcifus neru’fit:metus prætereanuU’inftat.dcbilis tn particula manebit. Curatio vero ei’ comunis cft,cu ea q alio^ eft Denerueis vlceru.quacjvnaTheftaliimitatores norut.Ergo deneruishsecabu ligametis fi de fintdida. Phlegmone vero quæ in his fuperueniet,queadmoduin ue copulis curadæ fint:vbi de phlegmonis agem® docebitur. Neruea vero liga«» vel fyndefîs menta,fiue copulæquos fyndefmos vocat,cu fimillimahabeattedo«» niis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibus fpeciê’.valêtifTimoix remedioi^t vim tolérât, quod nec ad cere*
Neruos nbsp;nbsp;bru pertingut:amp; fenfus funt expertes .Nam nerui omnes ah'j ex ïpo
oês ex cere planecerebro ortu habêt:alij fpinali interueniete medulla. Tedones bro ortum quoc^qmcopofitäeo^eefubftätiä,exncruo ligametoq^ oftcndim’j habere. nbsp;nbsp;nbsp;quaten’ nerui participes funtieatcn’ ex cerebro oriutur ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in^
-ocr page 183-liber sbxtvs.
FO.LXXVI
nus faltêîq ipfî nerui couullîone acccrfunt.Syndefmivero ca ex offe ortij habeantîquicutç rotudifunt, hineruis adfimiles funt.duriçie ta men plurimu dilTidenr.Vera in eo quod albi funt? exangues, amp;nbsp;ca uitate carentesjctin fibras diuiduturîfimilitudo illis en neruis^ôC tamp;* donibus collât.Ergo vbi teretes fyndefmij tendonefej vifuntur : qui dilïeélionu funtignarijneruos eosimaginantur.Potillimnquiniul^-to duriores eos neruis clTcno intellegût.Atvbilatifntîibi eos ancr=. uis diuerfos ce inteücgunt. quaq ne id quidem omnes. cæteJX ipfos fcfe difeernere non valent. Veru tu q pfertim cuiuffj triu ptiu natura pfpeâa habeSp tu vero amp;nbsp;forma, amp;nbsp;qua in toto corpe pofitura opti nentjinquocuc^ mêbro vulnus fieri côtigeritillatim inteUiges neru’ ne fitjquod in eo vulneratucftian fyndefmuSjtêdove. Et de ncrui qs» dcm,ac tedonis curatioe^iâ diélum nobis eft. Syndefmus vero vul=» , ncratusfiis ell,qui abolie ad os pmeauet maxime fine periculocll: amp;nbsp;que ficcans quibullibct medicamentis,nihil homine ofiendes .Sm is qui inmufeulu fe inferitîquanto eft neruo amp;nbsp;tendone minus pericu lo oportunusîtanto vtiçjnifiritccuretjreliquis fydcfmis magis ter^s vulne Tere debet.Ho^ nihil peragi methodo ab ijs medicis poteft, qui îdis: cationêquæaparticulisfumitur,vtiléeireadvlceru curationem ne^ gant.necab ijs qui id quidem confitentur.fed tame cuiufc^ particule naturamignorant.quse m’mirumficut ollendimus exipfo elemento* rum confiât temperamento.Verum hi quaq nihil aliud, faltem quæ ex inllrumentaria partium conllitutione indicanturaintellegut.Thcf falus vero, 8i qui fequaces eius funt, ctiam haec ignorant. Veluti
Ilatim fi diuifum abdomen tarn alte fit : vt intedinum e x eo procidat; Dcabdom^ necqueadmodumidreponereconueniet, neefi omentum excideriti vulnera abfeindendum ne id fit: an non,nec an vinculo id excipiedum:an fe s: eus, nec anfuendum vulnus fit : necne, nec fi fuendum fit : qua ratio ne fuendum : quicq intellegunt. vt quæ ne nos quidem intelligerem^: nifiexdilTeaionis rationc omnium quæ iftic continentur partium naturam didiciffemus ♦ quam etiam exponere necelTum ell.non clari tatis modo gratia eorum quæ dicenda funt:fed etiam fidei. Cutis ex««
. trinfecus omnibus antellat.hæc veroinmembranamfinitur.A cu«» Abdomi* te medio circitcr loco ncruea tenuitas mufçulorum, (qua aponeur«#: nis dille* fin græci vocant},gemina teditur,membranaru ritu.Eas plericç ana ^jo, tomico^jduas elle minime norunt.Cuamp;vna cohereant coalefcatç, fie vt labor fit eas feparalfe : amp;nbsp;fumma præterea fint tenuitate. Poil has deinceps habentur duo mufeuli reéli, amp;nbsp;carnofî', qui a peélorc ad ipa pubis olTa perueniut» Atc^ hæe qdê oia,^ fibi coherêt coalef* cutç.Et quod cûflatum ex ipfis ell; græci qui quêadmodum dimfum
-ocr page 184-k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\igt;4r^lt;^h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C»7a/w
)vagt;»»lrw‘? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;!
metho; meden, galeni
Epigaflnu ventrem fui conueniat, pfodiderunt epigaftfion .i.abdomen nomi« Peritoneo. narut.Q^uodverohocdemccps cxcipit:ab illis quidem vocat pe«* ritoneon.putantibus videlicet vnuamp;fimplex id elle corpus, mini«» mec^ compofitum.fed falfo. Cum id compofitu ex duobus corpori* bus fitjquo^ vtruc^ amp;nbsp;cxangue:amp;neruofum fit.Veijtaltera eo^ ner uofa tenuitas Caponeutafin græci vocat^Jeo^ mufculo^ eft, qui per tranfuerfum fe agunt.Alteru mêbrana prætenuis velut aranea, quæ vtic^ vere eft peritoneu. Ac tale quide in medio fui eft abdomen.Par u pen S’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtric^ ad latus, ad quatuor quafi digitos recedunt:
oneon^ ftatim a cute obliquos mufculos liabent.Priores quidem, q a pes? dore demittunt.Sccudos,quiabilibusafcendunt. Deinde poft hos träfuerfum mufculu fub quo eft periton eon. Ergo et minus periculi in hoc locoîq i medio eft. Gu tenue eiufmodi mébrana quale aponeu«* rœfin vocant nulla habeat. et futura in medio dilïiculter admimftre# tur..Q_^uippe CU amp;nbsp;^cidat hac parte maxime ïteftina:et ægre inibi co üncri queant.Q^^ui em coftrinxerant contra xeratcj ea: redi illi cats» nofilt;5 mufculi erat. quos ex pcdore ad pubis oftademiftos dixim’. . Ergo quoties ho^ aliquis eft vulneratus:duplici de caufa prociderc intcftinu eft neceffum.a partibus quide quæ funt adlatusï propterea quod mufculis q ifthic füt,coftringitur,amedijs vero;qlt;f nee mufeu lueujqcotinerethabetetianu validuïdiquod locus oportune ad cidetiam eft coparat’.Q^uotfimaius etiavuln® fueritîtumpluranc
Cur pua ab celle eft inteftina excidereitu difficili’ denuo imitti, Porro alia rône domis vub paruavulneratraftatufutdifficilia.Nânifiquod^ciditjiUico inlo«» nera trada cufuureponas:inflat furgitçintumore.Quocuenit vtpanguftuiQ tu fint diffi*! foramen imitti neqat.Min® igit in eiufmodi vulneratioib’graue me cilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diocre forame eft.Atç hæc qdê pfcilTc eft vtile.Proximu eft vt quû»
admodu q s hoc genus vulnerû comodilTime cotredet: cÔfyderem’lt; NaThefïali pceptu,quo cêfet êh^mis ca pfidi/s glutinada eé: parafa
Qup inab«s tiffacere manifefti^puto: q vtquêqlatere,q copos fit mentis poflïn domie vub Qm igit principio id agédu eft, vt inteftina q exciderût in fuu loc5 nerato or recodanc, Sccudo loco vt vlcus fuat,Tertio vt medicamë imponas, dîne agëda. Quarto vt ne q pftantiorpars fimul aiïiciac pfpicias :age ia de pris» Si vuliius mo ho^ agamus. Cum igitur triplex(vt didum eft) diferimen horiî adeo fit par vulnerum in magnitudine fitîpropriam a quolt;ÿ indicationem fume uu diintefti jg tentemus . Efto autem principio vulnus adeo paruu : vtinflatum nu adeo im» famqcf exciditinteftinuremittereno fit. Nuqd igit hoc loco altera flatu, vt ren duob’ eft necelïum.aut flatu educere,aut vulnus ampliaref Præfti mitti non terit autem. C vt arbitror} prius fi modo id cÔfequi hceat. At no ah'a poftit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poti® ratiÔe id confequaretq fi cam vn excitata iflatio eft,fumoucris.
-ocr page 185-LIBER SEXTVS FOXXXVIL
Eafgitur quædemu eft^Cefteanibientis aetis rcfrigcratio.Ita(^ etia InflationiS fanatio cx calefaciedo pctetur. Ergo fpogia molli amp;nbsp;ex fcruenti aqua curatio, madcnti, ac mox expræffajcalfacereintcftinu coueniet, Præparetur vero interea vina audera calidu. Quippe id magis calefacit:q aqua.
acrobur inteftino acquirit.Quod fihuic etiäprsefidio inteftini infla Scalpruin tio no celTerit: incidendu peritonei tantulu elbquantu ei quod excLs aptu ad in,» dit reponendo fit fatis.Appofitaporro ad eiufmodi incifione funtea, cifioncm, quæ græcifyryngotoma vocant.i. quæ ad fiftulas incidendas funt co Syryngo parata.Scalpelli vero quib’acies vtrinçIiabeturjautquibus cufpis toma.
acuta eft, omnino fugiedi funt. Situs vero laborati appofitus fuerit □ Sit’idone® cum in inferiore parte faftum vulnus eftîfi furfum vergat, cum vero in fuperioribusjfideorfum.Vnumaute vtrobic^ caueturme quod eXigt; ciderif,ab alijs quieqinteflinis degrauetur^ Itac^ ex hac ratione con ueniet,vtfiindextris vulnus fincorpus in contraria partem indinc^^ tur.Sinin finiflris fita'n dexteram.fic vt quæ vulnerata pars efttfemp altiorem locum occupet. At^ hoc tum in magnisîtum ctiam in medio cribus vulneribus 3 coducibile fuerit .Quippe id omnib’comune cos» filium eft.Caîterum repofitio inteftinoru in fuu locum, vbi ex magno nbsp;nbsp;nbsp;P .
exciderunt vulnere;piane miniftrum poftulat dextrum. Debet enim inteftinoru vbimanibus fuis totu vulnus extrinfecus apprehederit: intro reprb mere, tum conftringercjac exiguum femp fuenti nudare. Quinetiä id ipfum quod alTutum cft:modice coprimere, quo ad totum perfuatur.
lam vero quæ comoda ratio fuendi abdominis gaftroraphian vo s» Suendi ab* cant}in talibus vulneribus fit: deinceps doceamus. Quoniam coire, dominis ra coalefcerec^^ cn peritoneo oportet abdoméî incipiendum quide a cute tio, id eft cftjatcç ab externointrorfus acus inijeienda.Vbi vero tum cutr.tum gaftro ra rcftummufculurn totu tranfierit,præterito quodeifubeft peritoneo : phia♦ per reliquu peritoneum earn ab interno extrorfus inijeies. atej inde per reliquu abdomen tranfmittes .Vbi hoc penitus tranfmifit: rurfus ab externo introrfumidem abdomen eft perforandu. Mox vbi peri* coneumjquod illi quoç fubheretjpræterieriSjatcj ad contrarium ves neris: hoc quoc^ ab intemo extrorfus perpungendum. vna^^ cum co totum ipfi coniunftum abdome. Deinde ab hoc rurfus incipiendum, atej id cum contrario peritoneo confuendum. ac rurfus vicina quotj;
cute tranfmifTauterum ab ea parte acus introrfus eft inijeienda. con* fuendumej abdome id cum contrario peritoneo, ctia inibi vicina cute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
tranfmiffa. Atç hæciteru iteruc^p facienda.quoad totum vulnus firniß liter cofuerimus. Interualium vero quod futuris intcruenit, quod ad 7 copefeenda pcrtinct ea quæ fubfunhbreuiffimum eile poftulat.quod niteruaUu Vero ad firmitudinem ipfius cutis nec vbi rumpaturt breuitas parum
-ocr page 186-METHO. MEDEN. GALENI.
tuta eft.Quare vthufc^ vitato exceftu : elfgenda mediocritas cft. lam hoc quocj omniu vlccrum comune quodamodo eft.ficuti etiam ipfius Fill ratio.^ quo fuuntur^fiii ratio .Nam quod iufto durius eftjcutcm rupet.quoJ Qua diftäi» mollius, cito ip Cum rupitur. A cque vero fi proximc fumas oras acum tia acus ab tranfegerit, quod reliquum eft cutis quoniâ minima eft dum violeter oris viceadducitur:cogitur perrupi. Si plurimu ab ijs recefferis : multum cillt; ris fit inip tis inglutinatum relinques. Hæc tamctfi omnium fint vlccrum comil cicnda » nbsp;nbsp;nbsp;niatmaxime tarnen feruanda in abdomine fuendo funt. Ipfa veto ab»«
dominis futura aut iam difto modo adminiftrabitur, vti^ fi quis huç ftudium dirigat, vtperitonea abdomini coalefcere faciat, Cvix enim cum co coalelcit, vtpote neruofum):aut ficut nonuUi faciunt^qui qusc cognatænaturæ funt^ea comittunt.vtic^ peritoneo pcritoncu, amp;nbsp;ab* Aliafuendi dominiabdome.id fietad hunc modu.Oportet a vicino nobis abdó^ abdominis mine incipere.atc^ ab externo introrfum per id tantu acum tranfmit* ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tere. poft præteritis vtrifc^ peritonei labris i ex aduerfa parte ab ex«»
terno introrfus per vtrucj cius labrum acum rcuocare.deinde rurfus hanc reuocare.atqp ab interno extrorfum p aduerfum abdome traijee re. Hie modus a publicojamp; expromptOjquo videlicet vno adaftu p Tertia ra* quatuor labraacum tranfmittunt.hoc diferiminis habet^quod totum tio. peritoneon intra abdome prorfus abfeondit. Dcinceps vero de me Qualia ee dicamentis præcipiamus .Sane hæc quoç eiufdem eile materiæ debc medicamê* buntîcuius lunt ea quæ cnhæma dicutur. quæc^ aliarum quoc^ parti« ta oportet. vnire vulnera in fuperioribus commentari/s oftendimus. Deiigatio Deligatio. vero extrinfecus vel præcipue in his neceffariaeft* Quarta vero cud» Q^uarta rationis in his parspno paulo ab alij s diifidet. Siquidem quod intec pars cura* buboncs et axiilas efti id totum molli lana ex oleo mcdiocritcr cah* lionis iga* do imbutacircudare oportet. Satius itemfueritctfiperclyftcremin* ftroraplîia. teftinis aliud fimile infundas.Quod fi quid ipforum inteftinorumfit Si qd itefti vulneratum: quæ extrinfecus fieri debent omnia fimiliter funt pagen ni fit vulne da.Cæterum quod inijcitur vinummgrumjaufterumpSi tepens crit ♦ ratum* nbsp;nbsp;nbsp;eoeç magis fi totum perforatum vfç ad intemum meatu fit. Ac craifa
Inteftinoijt quidem inteftina facilia fanatu funt. econtrario dilïicilia quæ tenuia quæ facile funt.Ieiunum tamê omnino incurabilc cft. tum propter magnitudine faiiêturqu^ multitudinecç vaforu î tum quod tunica cius prætcnuis neruofa«^ eft. difficultcr. adde quod tum bilcm fincerum hocinteftinum recipit vniuerfam : tu quæ no fa* omniumiocinori maxime eft vicinum.Vcntriculi vero quæ carnofæ nentur. nbsp;nbsp;nbsp;p artes infernæ funtp curare cum fiducia têtabis. Nam fieri poteft etia
Cûr ieiunû vt bene cedat.Non folum quod hæ cralTiores funt: fed etiam quod fa vulneratu nantia medicamêta facile hoc loco ipfius fubfiftant. At quæ in ore ei% no fanetur ♦ ac gula vlccrum funtj dumtaxat contaâu mcdicamentorum m trafic«
-ocr page 187-LIBER SEXTVS . FOXXXVIII
fruutur. Quæ vero m ore cius funtjiis fenfus quoij acume fanationi obftat. Verum quanaratione ventriculi vulnerati^ alioruç cxitialiu vulnerum Hippocrates fanationem moliatur: ab ipfo peti cH fatius ♦ De Vetricu Ego näc^ non eo confilio, vt nemo Hippocratis librosiegat : ad hoc Io vulnera^s Opus fcribcndum acceffi.Verum quoniä is mihi primus idonea vfus to legedus cÈe via videtutj nec tarnen eä totam compleuilTe, cum quæda minime hippocraa limitata, quædam imp erfeda, obfcuracç ab eo prodita iuenire liceat : tes, iccirco ipfe tum omnia ea lucide expUcare : tum quæ parum difcreta funt diflinguere^tum quæ deficiutfupplere ftudui.Vbi igitur aliquis fe in his noftris primitus exercueritîtucfead libros Hippocratis lesgt; gendos coferat. ac tum eius de vlceribus librum relegat:tum quæ de vulneribus fcripfit.Porro fimul maxima adiumentum ex his noftris libris habebitîfimul certo intelleget, neminem methodicæfeftæ quæ nomine fpeciofo fe venditatjre autem maxime eft a methodo aliéna: comode vicus fanare pofte, fed nec reh'quorum rationalium quepia, quicu(^ parum cognitis hmiliariu partium dementis jartcm aggredi , cenfent.Quippe nefciunt hi quocç rationalem fîmpliciu animalis par tium curationë.vt qui ab inftrumentalibus tantu indicationes fumat.
Cæterum paucis etiamnum contra methodicos additis : de iftis quæ in ventre accidunt vulneribus alio ftilum conferemus .Vulnerato pe nbsp;nbsp;nbsp;ometo
ritoneo excidit fubinde omentUjquod primaria ne pars fit:annopri cum^cidit maria, vel ex quibus condatur^vcl quod habeat opus, vfum vc hi co contra me«» pertum non habent.Itaç fiiam liuet, autnigricat portio ea quæ exci tbodicos, ditftbi quid facient audire eft operepræciumlt; vtra ne præcident î an intra peritoneon remittent. Omnino em vel ab ipfa experietia quid agendum fit intelligent: velab ipfa particulæ natura indications fu»gt; ment. Atqui refugiunt hæc vtraç. Earn quidem qua experientia fups» p éditât cognitionndum venerandum fcilicet hoc feftæ fuæ nome me ihodum extollunt.eä vero quæ ex particulæ natura fuggeritur, quod nec fubftantiam eius norunt, nec opus, nec vfum : dum a difteftione ccu re plane inutili abhorrent Jtaç nefciunt,fit ne ex ijs quæ necefta lia ad vitam fintxan quæ neceftaria quidê non fint.ncc tarnen omnino irrita.fed nec an ad eius affeftum,fimulafficiendapars aliqua prima ria fitîan fccus. adde quod nec an vaforum quæ in eo continentur alis quod, poftit per fanguinis profufione hominê interimere, nec fi quis poft nigrum eius abfciftum,quod integrum eft vinculo copleftatur, quo fanguinis profluuium declinet;an id ipfum periculo vlli fitfutu* rum.cum leui faltem intuitu etiam neruofum videatur, adeo nifi quis cxafte naturam eius habeat compertam: nuq audebit vinculo vti,con uulfionis fcilicet metu,Horum cum nihil mirifici ifti methodici inteL
-ocr page 188-METHO; MEDEN. GALENI?
legantjvbi nigrumredditum omentum cftîfanc dicef e quid ageiiduni Omêti ^cï fit non poffunt. At nos arbitror polTumus »Qui eu vfum eius no adeo dentis cura effe animalimagnum,fubftatia^ eius ex membrana tenui,ac arterijs tio galenif venifc^ compofitam feiamus,horum tarnen initia ex maximis orta tu arteri/Sîtum venis intellegamusxfanguinis quidemprofufione cauelt;* bimus, coafficiendos vero neruos nontimebimus. proinde id quod fupra nigricans pofitum eft, vinculo excipiemus. quod poft vinculu eft amp utabimus ,at^ vt in imo fine iam comprehenfæ gaftroraphise vinculi fines pendeant,curabimus.quo nimiru facile eas cum ex vuL» nere fuppurante euomcnturtrecipiamus ♦ Ac de reliquis quidem coti* De oITium poris partibus didum abunde fitmunc de oftibus agendumfupereft» continuita Quando bis quolt;ç de quo nunc agitur morbus accidit, quem vnitio«» tis folutioe nis fiue continuatis folutionem appellamus. Huie cum in hanc ind:« derit partê:propriû nomen inditum græce eft catagma.omnibus fere Catagma. hominibus quigræceloquinorunt,tritum.Apagmananc^medicoru Apagma ♦ appellaüo propria eft.plcbci inufitatu.Solent autem ita nominare, quoties oftis finis,qua parte maxime cum alio comittitur, abruptus eft .fed amp;nbsp;e fraduris ipfis quæcucç fradi olTis partes iä prorfus fepa^ Fradura rarunneas HauAHjiôp fadas ^æce dicunt. Paret vero eiufmodi diuifio s* nem per tranfuerfum elTc fadam. veluti alteram effe quæ per lon^itu;* fada » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dinem magis fit fada. i qua vero non omnino feparatur a fe partes fic
Fradura afiedi oITis .fed veluti per reditudinem finduntur.quod genus fchiza fdiizacedd cedon fieri dicere folent.Non défunt ex medicis iunioribus qui adeo fada. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambiciofe oes fradurarum differentias, proprijs interpretentur no^«
Fradura minibus : vt etiam aliquam fa^avicTvôjj. i. ad raphani fpeciem fieri di raphanido cant.non content! orationc,os quod varie fitfradumjexplicafte. At fada. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non Hippocrates hums fuit fententiæ.fed quoad fieri licuit vfitatifti:*
mis vtens nominibuSjoratione interpretari non eft grauatus .no has modo fraduraru differentias: verumetiam earum quæ in capitis oftn» bus eucniunt. Acfiad eumodumde omnivitio egiffet: profedo bretfgt; nis mihi propofita tradatio fuiftet. Nuc cum plurimorum viam qua fitinfiftendumindicaritjfedquæparticulatim funt agenda, inchoata indefinitac^ reliquerit: neceffum eft in illis immoremur ♦ Nec tame in ipfis plus iufto .fed quæ tradita illi abunde funt ea fumatim edmemo^« rcmus .quibufdam etiam, demonftrationem adijeiamus .vti(^ quæ ab eo ratione parum funt munita. corum præterea quæ parum funt defi? nita, quædam definiamus .amp; quæ inordinata funt, ea in ordinem dif ponamus .poftremo cxijs quæille parum lucida reliquit, quibufdam iucem addamus .V erum fi in fingulis verba eius adferipfero î expofi? torij comentarij longitudinem liber nofter habebit. Nec décrit for««
-ocr page 189-LIBER SEXTVS FO.LXXIX.
talTis aliquis qui imodicam longitudinem noHram hic merito accufa Pfolixitaf bit.qui de hac in tertio, amp;nbsp;quarto volumine paru merito eft queftus i tis excufa^ In his enim necelTe fuit mihi multa Hippocratis ex eo libro qui de tio, vulneribus infcribitur loca apponerc.quibus reliquis medicis onéf derê cuiufmodi res fit, methodo quadam vlcerum curatione confcri here. In libro autê quo defrafturispræcipit.quis adeoeftftupidus, vt doébrinam eius omne ceu lucidam planeq^ abfolutilTima non fufpi=» ciat£ Quod fi quis etiam, vnus videlicet alterue dicat paru fe id opus miraridiis oportunilTimerefpondeatur, illudpoctæ. hos vnumatc^ Poetæ di«* alterumpermitte tabefcere.Quænam igitur fit fraéfuræ curandæ ve«* äum. ramethodus qua^ipfarei naturapræfcribatîiara tempeftiuum dice«* Eraâuræ re videtur. atejhincfumpto initio. Quoniafradioffis foluta partiu curadæ vc^ continuitas cft’.vtiç finis quo tender is qui eas curabit, falte primus, ra method’ vnitio eft.Quod fi is per affeftarum partium ficcitatem perfici polTe non videatur:reftat alter, qui eft vt alterius cuiufdam interuentuglu:* tinentur. quifinec ipfe comparabilis aduertitur : infanabile elTe tiumdixeris*Q^uodigitur coalefcerenequeattamdurumosjquaid Quoru fra quod in iuuenibus, amp;nbsp;adolefcentibus, amp;nbsp;viriSjinultoc^ magis in feni da olla coa bus cemiturr id profedo vel cuiuis patere poteft. Poteft certe illud Icfcere non tantum vnitionem recipere,quod abunde molle eft. cuiufmodi cofpii’ polTuiit et citur in puerulis. Quod autê alia quapiam interueniente fubftantia, quoru pofi» ceu glutinoquodaagglutinari,colligari^fecumfeparatæfradiolfis funt. particule queantîhinc maximefperetquifpiam.Monftratum eft om* nem animalis particulam proprium ac fimile fibitrahere ahmetum.
Id fi verum eft: oITium certe idoneum nutrimetum amp;nbsp;craffiusjôi ma« gis terreum q aliud quoduis nutrimetumin totoanimalifuerit. Non eft igitur nec a ratione alienummec quod fieri omnino non poftit,vt quod ex hoc ipfo proprio alimeto redundatjamp;in labris fraduræ co«* crefcitîfuo ipfius interuentuillaquoç conglutinet. Quinetiamita vfu cuenire confpicitur fubferibite^ fpei quam ratio fuppéditât,etiam ex Qyæ perientia ipfaJtaç confyderandum deinceps eft quana potilTimu ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^qui
tione corpus hoc quod fraduris innafeitur, quanta quale^ fit ex vfu prouenire polfit.Nam quod nec quantumlibet,necqualecu^,fed qcf mediocritatem i vtroq^feruetrequirim’:id plane eft euidens. Porro huius fymmetriæ tum qualitate : tum quatitate inuentaîdeinceps eft, vt qua maxime quis vtruc^ affequatur ratione ipfam quærat . fed nec tempus quo hæc efficicoueniat minus necelTarium qusefitueft, Vtru ve ftatima fradura fada,velutiftatim in vulnerib%mohebamur vni tionem:an id comodum tempus non eft^fed ap|:ius requirendu. Sane : inuenias hocquoçficutietreliqua omnia exipfareinaturacdodus» .
-ocr page 190-De fraâuÿ' ra quæper träfuerlum cHfaâa»
ÂntitaHs»
Secundus fcopus.
METHO; 'MEDEN« GALENi: “ Quænamigitur eft ipfius rei natura î Nempc os fradum fub aliquà paulo ante coinprehenfarum differentiarum. Age igitur videamus nuquid a fingulis differ entij s aliquid defumi ad eius curationem pof* fit, ab ea quam hûuahj-vôjj S, per tranfuerfum fieri dixiraus orfi i Diffigt; dent fie a fe in hac frafti offis partesj vt e direâo non iaceant. Quare patet primu id effe agendum, vt in diredum agatur, turn eorum quæ deinceps funt, aliquid geratur. Sane eumfitum habuerint, fi quis ei quæ fie diffident : integræ partis exemplo vfus,in eontrarium addu* cat. A quanimiru certiffima indieatio tranfpofitionis eora erit. Fieri cnim poteft vt turn prorfum : turn retrorfumjtùm in banc partem mè» bri, turn in illam fada tranflatio fit. Quæcdcg^ igitur rctrorfum magis funtaélaiea prorfum impellieonueniet.nec minus alteram quoc^ frasa fti offis partem modice ad eontrarium retrudi. Contra, quæ prorfum fut emota; liæe rurfus ipfa quidem retrorfum,reliquam vero partem fenfim duei prorfum. Eodem etiam modo, amp;nbsp;eorum quæ ad dextram funt detorta medicatio eftîfi ad finiftram dueantur.contract eora quæ ad finiftramîfi mutentur ad dextram. Semper fcilieet altera parte mos* dice in eontrarium aÔra.Cæterum in adducendis contrario motu par tibus,ne quæ frangantur earum extantiæmonleue periculu eff.Neq^ enim veluti in ferra defedis vifitur, leuis eft vtriufq^ partis finis. Na fi illæ frangantur: non poterunt ad amuffim feeû eoaptari fraâri offis fines .duplici de caufa. Nam fiue ipfa fragmenta inter partes coniuns» gendas interciderint,non finent ea quæ adaptatur fe contingere : fiue quid forte offium extra ceciderit, ne fiequidem eorum quæ effinxeris exada eoniûdio erit, fie vt priftinam vnionemimitentur. Q^uippc quæ turn demu eritîcum offis extantiæ in fuas cauitates fuerint recon ditæ. Quod fi femel cominutæperierint ineceffum eft inter applica«» tafimuloffavacans interueniatfpatium.inquodfanies colleda,atlt;5 in tempore putrefeens:totum pariter membrum fecum corrupet.At» ob hæc quidem quæ diffident, offa fe direélo admota effe oportet.qa commode certe fieri nequit: nifi retrorfum prius fint trada. antitafin vocant. Oportet igitur aut manibus ipfis, vtic^ fiparuum fit mêbru: autvinculis impofitis,autvnacumliis etiam inftrumetistcuiufmodî nobis Hippocrates prodidit, antitafin offium facere. Poftea vero q abunde retrada fuerint, nec vllus fuperfitmetus, ne fe in adducendo tangant’.tum in diredum opponere, vinculac^ remittere, ac mufeulis ipfis didudorumin idem comiffionem permittere. Interim vero tea ipfum quoc^ manibus fubferuire,ac ficubi aliquid paulum fubfultet, corrigere.atqp formate. Ab ijs fecundum quo diriges fueritîvtimotu prorfus membru conf^ÿ. ne quid eorum quæ effinxeris moucatur.
-ocr page 191-‘-z^Di-rh
LIBER SEXTVS FO.LXXX.
Q_uando ita neceïTe eft carurfum diffidcre. Ac fi ipfi qui'dcm xgroagt; tanti, vt quietudini membri profpiciat permifehs : vigilans fortaffis probe id curaucrit. at dormiens omnino mêbrum mouebit, Vtigitur non dormientis modo hominis: fed etiamad defîdêdumjitcmç cum cubile refternitur furgentis .eorum quae formata funt pofitura feruef: tutadeligaturacopledi fraâuram oportet, quæq^fraétiolfispartes Deligandu fecum coadare ad amuffim^pofTit, At veto cum per laxiorem adhibi qs fraéfum tam deligaturä oifibus moueri licet, quod aute veliementius eft aftri:? effe, ftum, dolore excitabit: danda opera eft, vt vitato ambarum incomo^ do: vtriufç fruamur comodo. Id fiet fi quod nimium eft ,declinabi^= DeligatUi^ nius. Ergo nec adeo ar dare deligaturam debebimus : vt iam compri#= j-æ modus. mat:nec adeo remittcre:vt laxa fit, Ac fi quidem æqualis effet craffitu Quib® faf dim's membruquodcj’.vtic^latifrimafafcia effet comodifrima,vtpo?’ cia lata amp;nbsp;te quæ totumæqualiter continenterq; ex omni parte fradum os como quib’ angu plederetur.Sed quonia id non eft:pedori quidem latiffima licet cits’ nbsp;nbsp;nbsp;vtilis.
cuponas ♦ artubus certe amp;nbsp;iugulo non potes .fed in talibus vtilior eft angufta .vtpote quæ nec rugas contrahet: 8L totius membri cui circus’ data eft cutem continget.Verum fipaucis coplexibus fraduram coms tinet : parum tuta eft. Quantum igitur fecuritatis ex anguftia deficit: tantum ei ex iniedionis numero amp;nbsp;verfus integrum dedudione eft, Deligatio/ adijciendum.Sed quonia deligationum qusecuq^ citra dolorem carne nanumer’. conftipant coartant(5,id virium habent, vt ex ijs partibus quib’pri=s mu inijciuntur,fuccos exprimant,in eas, in quas ipfse funt finitæ re=s: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
ponant,atq^figant;no alienum a ratione arbitror, deligaturæ princi=s pium fuper ipfam fraduram inijci. abhinc vero ad reliquu membru difpenfari. Etenim qui contra deligat : is ab integris ad ægram parte fanguinem compellit* At qui fi ab ægro loco incipiat: in integrum fi^ niat:non folum innoxia eiufmodi deligatura in ijs quæ diximus erit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fed etiam vtile quiddam contuIerit.Quippe cum nullam circa fradu^^ ram finet excitari phlegmonê cuius rei cura habere imprimis opor s» Deligatus* tet.timendum enim eft ne turn ex ilia in diuerfum vulfione,qua mems- ra, vitari brum infuam forma effigentes adminiftrauimus : turn velmagis ex phlegmoss co quod caufæ quæ fraduram faciunt pieruc^ circundata offibus cars’ nen. nem conftipando contundendoq^ prius ledunt: magnæ fubfequantur Inoffefimi phlegmonæ. Nec fane mirer fi phlegmones quiddam fimile etia ipfis le quiddam fradis offibus ad portionemaccidat. Quando etiam quæ parum pbe phlegmoæ funt curata,magis humidaiq pro natura fua manifefte cernantur.vbi incidere videlicetvna cum vulnereficos perfradumeft: vtfubafpedus notis’ poffe. ciam vemat, Q^uiimo necoffis caries quern fphacelon vocat,ex alia Sphacelos occafîoneoboritur.quæipfatotius offiu fubftatiæ corruptelaquæda quid.
-ocr page 192-METHO. MEDEN. GALENI.
Duplex pri ina dcliga#’ rura.
Cuf fple fl niaadhibe at hippo igt; crates » Ceratu hu;? miduin cur adhibitu ♦ Repofitio nis figura ad duo dire étam efTc,
eft. Non igitur negligendum quin totum fuperuacuum liuifiidum eX omnibus quæ circa fraâ'uram habetur partibus, exprimas. Incipies itaej ab ægra parte, ac cum bis ter ve circundederisîinde fanum ver»» fus difpcnfabis, Siquidem qui ita deligat:amp; ab integris ad laborante partem fanguinis confluxum arcet: amp;nbsp;quod iam coliedu in ea cfljcx«* primit. Cum vero duæ partes fint quæ amp;nbsp;rccipere aliquid a laboratc particula:amp; tranfmittere ad earn polTintîvtic^ quæ fuperiacenttum pter multitudinêitum magnitudiné ad ambo magis funt habiles. Ex-* tremæ vero propter contrarias coditiones: exiguumquidem aliquid vel recipere; vel tranfmittere polTunt. Multum vero nec ægris par«» tibus fumminiftrare; nec ab ipfîs recipere. Quo circa cum duas pri* mas fecerit Hippocrates deligaturasîpriore quidem, turn quod inla boranteparticula cotinetur ad fuperpofita expellif.tum quod ex his confluitjrepellit.Reliqua verojprimis quidecomplexibus quos fup ipfam frafturam facit, itemç^ difpeiifationejdeorfumjquædam ad in* feriora extrudit, quædam ne quid ex ijs confluât,prohibet.Reliquis deinceps omnibus, quibus videlicet ab infimis partibus furfum re* currere deligaturam cenfet, vt eodem videlicet loco cum priore finia tur:tum ad fuperiorarepellit:tum confluxum ab ijs prohibet. Muni unt igitur ac llabiliunt fraduram, nec phlegmoné oriri finunt prima duo lintea.non tame ea quæ diâafunt ad ambos hos vfus fatiffaciut. præfertira fola. Vnde ad corum quidem tutelam Hippocrates reme* dium excogitauit,vtfplcnia vnacum exterioribus fafei/s adhiberen* tur.Quæ hæc quo(ç ipfa flabiliant. Ne aute phlegmone oriatur5me* dicamento quopia exijs quæ phlegmone prohibent, vtiiubet.Qualc nimirum eft ceratum humidum. Hæc igitur omnia ratione vt copre* henfum eft, disante funt inuenta. Et præter hæcipfa repofitionis fi* gura,quæ ipfa quoej geminæ indicationi fubijcitur. priori quæ ex fo lis comunibus notionibus pcndet.alteriquæ excuradorumorgano* rum naturali conftitutione præftatur. Prior igitur earn quæ maxime a dolore abeft,eligendamfiguramfuadet. quo nec phlegmone parti* cula contrahat:amp; æger perliftere in vna ea diu imotus polTit.Secun* da quæ ex curandorum fumitur natura : arterias venas amp;nbsp;mufculos q reftilTimos poni præcipit.Sed et cofentiunt inter fc hæ indicationes, Q^uando amp;nbsp;reftilfima cuiufç partis figura maxime eft a dolore a* lienatet quæcuc^ magis q alia elf a dolore libera : ca maxime natura* lis membro eft .Brachio quide angulofa quæ eggomos græce dicitur. Cruri vero quæ paulominus porrefta eft. Porro ad dolorem vitan* dum non modo naturalis habitus cuiuis inftrumento eft vtilis: ver5 etiam confuetudo,quo(^ çonduçere non nihil videtur. Atlt;j hæc quide
-ocr page 193-LIBER SEXTVS. FO.LXXXL feuræinqua eu Hod ire membrum conueniat, inueniendæ ratio eft. Eadem porro inueniendæ figuræ ratio eftj SL in retraâione partium a Figura ptis fe quam antitafin vocant :ä cum in naturalem fitùmaptantur fraéli inoïTiures» olTis partes. Erenim expedit vt in redilTima atej a dolore alieniffima traétione et {ormi:,ea.s tum retrorfum retrabas: tum in naturalem habitum coap^: coaptatioc tes .multocj etiam magis jvtfub eadem figura, tumdeliges : turn ad etdeligatio quietemmembrum reponas. Siquidemfub aliadeligare^in aliam neet repo^ vero mutare : non dolorem modo incitare poteft : verumetiam olTa fitione* intorquere. Nam nifi eorum quæ præcepta funt in comentari/s quos de mufeulorum motibus fcripfimus obliuio obrepfit: neceïTe eil, vbi Liber de figura mutatur:aliosmufculorumtendi5acvelutcontrados rotunda^ mufeuloriï ri: alios folui, acremitti. Ergo vbi tenduntur : turnpremi eos a de^ motibus q ligatura eft necelTettum ex compreffione ipfa dolere. vbi vero tenfio remittitur, quo loco deligatura eft laxa: ibi fraéturam fulcimento de^ ftitui. Horum igitur omnium caufa, turn extendere, turn efiingere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ ‘
turn deligare,tum reponere, vna ea figura quæ doloris minimum ha^ beat,præcipue eil iludendum. Atej ad primum quidem opus quod in fraduris molimur: nullumiamreliquura eil præceptum.Soluereauss Quädo fol temex Hippocratis fententia tertio diedebebis, quo in membro uendadelis« præter folitum cooperto, nec dolor, nec pruritus creetur, nec eins gatio. quodiam infixum fraéluræ eil perfpiratio prohibeatur. Cuius oc^ cafione non modo noxius pruritus quibufdam accidit : fed ctiam cutemex acrimonia faniei erofamexulcerari. Infundendum igitur Pruritus tantum temperatæ aquæ eil î quantum ad euocandam eiufmodi fa remedium, tiiem eil fatis. Q^uod fi rurfus quoeç fimili modo facies : vtit^ fc ptimoid a primo die facere debebis ♦ Apparuerint vero iamom^ nia, modo nihil impediatphegmone libera, ac quam pro natura s’ li habitu , magis aliquando gracilia. Turn igitur licebit amp;nbsp;fetus’ Quädofcs» las circumponere : amp;nbsp;foluere ex maiore interuallo. Nam antea cum rulæ circils plilegmones deuitandæ confilium vinceret : tutum non erat ferulis ponendæ. premere. Nunc cum illud defijt, ac ilabilire fraéluram eil opus : fane non incommode his vtare. Sed amp;nbsp;foluere ex maiore interuallo li eet. videlicet non defyderantibus præterea partibus faniem excers» nere.Q_uinetiamcallus,quempaton græcidicunt,felicius itaptOss P«ros « uenerit. Q^uando ad hunc gignendum ( ficut didum eil ) cogi conctefcerelt;5 aliquid proprij oifium alimenti oportet. Non ell igitur hoe a labris ftadutæ eluendum, aut foras euocandum, quod tarnen aifidua folutio faciet. At vero nee tanro internais» ' Solutionis lo intermittendum ; vt nefcias quemadmodum fraólura procedat. intetuallu «
-ocr page 194-I
METHO. MEDEN. GALENI
Vidimus cnimnon femel cum valenter ßccarentur ofTajægrepfoucsf nifle callum. Expedit igitur iftis tertio vel quarto diejmodice aquam Perfufiois calidam infundamus. Hanc metamfiniendæpcrfufionis habcntes ; modus, nbsp;nbsp;cum carnes in rubrum tumorem attolluntur. Atcj in his quidem pri«#
ufq fubfidere incipiant: defiflendum eft. Contra vbi digeriquid volu Siliumidi#! musmon prius efl defiflendum : q quod ex perfufioneintumuit, fub«» tas p«ro gi fidat.In quibus vero quo minus callus in fraéluram proueniat humis gnendo ob diras abundantior obflat : ibi hanc ficcare ficut prius efl didum con#» fiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucnienti deligatura, amp;nbsp;perfufione aquæ quæ vel minima omnino fît,
Quid mini vel plurimajconabimur. Quippe minima cum prius defîflat : quam ma pfufio aliquid confluât amp;nbsp;qui ad manum humor es funt per fpiritum dige =* efliciat amp;nbsp;rit, SC qui in alto funt modice liquat.Expedit autem ita folui liquaricç qd plurima ea quæ per deligaturam funt expellenda. Plurima vero digeritjplus Arâatio fa quam attrahit. Sane conflatinea quidem deligatura quæ exprimet, fciai}j.inex^ minus elTe ardandos fafeiarum fines î in ea vero quæ ad renutrien«« pulfîone 8C dum efl comparata. nec minus hos arélandos amp;nbsp;vniuerfos circum e* renutritioc duétus laxiores facicndos.Quoniam autem non folum quo tempore fubueniendum callo gignendo fît-.fed etiam quo pado^efl inuentum: De viôfus reliquu fuerit de vniuerfa vidus ratione præcipere,At quod in pritb» ratione. nbsp;nbsp;cipio quidem fît tenuiffime cibandum:id vbi de propria phlegmonaif
rum curatione agemus,dicetur. Porro monflrabitur SC quod venam Vid’pæro incidere interdum oportet :amp; per ventrem fuperuacuaexpellere. At gignendo quo tempore callus gignitur: nutriendum corpus efl, cibis boni fuc^. aptus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci. SC quæ multum nutriant. ex quibus prouenire fuccus foleat non
folum bonus : fed etiam tenax.ex quali fieri callum maxime expedit» Q^uippe cum ex ferofa humiditate, ac tenuigigni prorfus ncqueat» Ex craffavero , fed quæ fragilis fît : ac pinguitudinis expers gigni quidem poterit,nonfegniter.cætcrum tempore ficcefeens friabilior. Demagni^î at(^ ita fradioni obnoxius, reddetur. Magnitudocalli ea fîtjquæ et tudie P «ri, offibus tuto vinculo fît : nec mufculos tarnen comprimât. Nam qui minor iuflo efl : hic offaparum reddettuta^ qui maior efl : dolorem mufeulis inuehet. attendendum vero diligenter efl, vt vel promo s? Qua ration ueaturjfi minor iuflo proueniat:vel inliibeatur, fi immodice incref* nepœr’vel cat.Sunt vero quibus hæc efîicies ipfîus perfufiom’s turn quantitas : augeri vel turn vero qualitas. præterque ciborum quantitas ac medicaminum, minui pofsî quæ illi cxtrinfecus imponuntur facultates ♦ Ac de perfundendo quif ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem, amp;nbsp;vidus ratione fupra efl didum. Ex medicamentis vero quæ a
cu(ç emplaflica fubflantia habent ac modice calfaciuntiea callos tum promouentîtum vero augent.Quæ vero digerédi vim optinêtzeama
-ocr page 195-liber sextvs, foxxxxil
gnos iam callos diminuunt. Si veto nec augere callum: nec minucre ftudeSjfed eo ficutvltroproucnit es coiitentus:inedicamentoaliquo eorum quæ cruentis adliibentur vuliieribus, vtere, quæ cum modice ficcent i etiam coagulari acconcrcfcere mcdiocriter calîum faciunt. Ac de tranfuerfis quideinfraduris, hæc fatiffaciant, De longis vero Delongis reliqua omnia id eundem fc habent modum* cæterum comprimendæ fraduhs, hæ magis in ipfo fraéturæ loco funt. turn quod receffit retrudendum introrfus ell, Quæ veroconfraélamultifariamfunt,potilTimum cum De multiia vlcere^quemadmodum fieri plurimumfolet: his fplenium circundan riam con^# dum afdæ ritu incuruum. Hippocrates præcepit. eaç vino imbuta, fraél’is. turn auftero î tum nigro 5 æftate potiffimum. Q^uippe putrefcunt Hippo, fiue oleo quis vtatur:fiue cerato.cum poftulent amplius:q reliqua fic^ cari .vtpote vitio ipfo reliquis maforc,Quinetia medicamenta quoc^ omnia ex,ficcantium fint numero.ficuti ille'præcepit.fed fimul modum ipfum ficcationis definiens, Etenim ex enliæmis eiufmodi elfe pliar#» maca vuIt.Quod fi protinus ab initio quis ipfis vtatur: tale elfe debe re enhæmon fuadet,quod imbui fit aptum, Ac reliqua quidem omnia ex illius præceptis funt peragenda. non in ijs quæ diâa funt modo : verumetiam fiue nudatumos defecari ferra poftulet î fiue fragmenta quæpiam vel teipfum eximerc:vel expellenti naturæ fubferuire opor teat. De ijs vero quæ cruribus fupponuntur organis, quos folenas græci vocant, quæcucp Hippocrates addubitauit vtenda ne fint; nec neîet omnes norunt;et laudandas elfe rationes cenfeo. Q_uod autem De gloffö neotoricis inuentum eft glolTocomion quo maxime tempore gignen comio i di calli vtimurîlaudandum id quidem quantum aliud quiduis eiufmo di machinarum ,ducimus. Verum non videtur id Hippocrates no uiffe. quaq alias in organis quæ vfui forent excogitandis non indi a ligens. At vero quod cruribus fubijcitur inftrumentum rede illis ex cogitatum ell, quod per vnicum axem, qui in fine machinæ ad inferna eius partem ell collocatus, contrarium nixum toti membro gemina tenfione efïicit. Nominatur earum altera quæ vticj membrum tendit in diredum,græce entbyporos id ell inredumprocedens .quæ vero prius furfum,mox deorfumjeametalepticegræce.dicitur,quafitranf iatiuam dixeris. Obeuntur ambæ per laqueorum circumplexum.
Porto aptiffimus in hune vfum laqueus ell, qui duas habeat appenlt;= Aptilfim^ ’ dices .Hic igitur cum in partibus membri quæ infra fraduram funt, i^^’^eus, iniedus ell;priorcm fiue enthyporon efïicit tenfionem. brachijs feiss licet ipfius axi circumpofitis. Cumvero in partibus quæ fupra fra?. duram funt idem laqueus imponitur; metalepticen tenfionem efïicit.
abadis videlicet ipfi^ brachijs prius furfu,mox deorfu.Quippe hæc
-ocr page 196-METHO,
MEDEN. GALENI
Aliud glot tocomion.
quot^ circudanda axi funt ♦ Porro circumadum,ac veluti flexum ba#, chiorum laquei, quia fuperioribus partibus ad inferiores agitur, per trochleas fieri oportet, quæ in lateribus glottocomi fint pofitæ. Licebit 3L folena voces eiufmodi machinam, amp;nbsp;cum adiedione fie. folena mechanicu. aut glottocomo mechanicum.Verum de inftrumê tis vberius præcipiemus, quandodeluxatis agemus , vbi etiamdc varietate deligaturarum quæ fuper imponuntur non minus dicetur. Nunc vero poftq de mechanico folene mentionem feci, qui plurimu cruri commodat, turn alias cum reponitur, turn vel magis cum æger cubile mutât, aut etiam e ventre aliquid excernit : no ab re fuerit,quo nihil tradationi de eo defyderetur multo magis illud glottocomion laudare. cuius alterumlaterum, itemq^tabellulaminquapcdcmcols»
locant, quo nulli no quadret membri magnitudini, mobilia faciunt. Ac dereliquis quidem frafturis hæcnoffe ciunijs quæ Hippocrates præcepif, fat fuerit. De i/s vero quæ in capite accidunt, Hippocra»* tes certe integrum volumen fcripfit. vbi omnia præcipit quæ in his funt agenda, ct nos cum huic operi finem impofuerimus, enarranda eius opera aggrediemur.Ad præfens vero quoniam in his commen* tarifs, diquæfupra ea,quæ iîle dixit funt inuenta,adijcimust et quæ indefinite dixit definimus : necelTe eft primum de cauis excif«3rijs fcal cis,phuco#’ pj-fj quQj græce cyclifcos vocant, mox de ijs quos alenticulæfpe#» tis etangu!« ^ie phacotus vocant,poft hos,de anguftis fcalpellis,demum deme«» ftis fcalpel dicamentorum vfu, aliquid agamus .^Ergo de fraduris caluariæ quæ#» lis . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
fraduris
crate remit titledore.
dam vfcj ad fecundam laminam quam græce ^ïttao hp vocant^perucs» niunt.quædam vfq^ad intemam olTium faciem .qucdam limplices fraduræ funt. quædam contufiones. quædam veftigia eorum^quibus inflidaplaga eft. Q_uæ igitur fimplices fraduræ ad fecundam vf^ laminam perueniunt : i/s quos modo diximus angullis fcalpcllis in* digent. Exp edit autemhos vt numero multos îita magnitudine iniif pares eJTe. nec vbi defit quod operi fit commodiffimum. poftea vcs? ro nudato prout fieri folet, vitiato olTe : vtendum primo quidem la#» tilfimo. fecundo loco quod illo eft anguftiuslt; mox itareliquis dein#» ceps, vflt;^ ad anguftiftimum. Hoc veroin ipfa difploe eft vtendum. Pofthæc turn protinus : turn ad finemvfç ficcis mcdicamcntis eft medendum. Q_uæ ob id ipfumcephalica græce id eft capitaliafunt Cephalica dida.Ea coponutur exiri illyricajcterui farina, amp;nbsp;manna jÄarifto^» vnde copo lochia, amp;nbsp;panacis radicis cortice.in fuma oibus,quæ extergerc citra nantur. nbsp;nbsp;nbsp;rofione polfunt.Ipa nalt;]^ generatio carnis,naturæ op’ eft.Itaç ægro
ad ea rê nihil opus eft arte medica.vt autê quæ^uenitcaro coalefcat, circuhereatlt;5 oi oftis partiud inde maxime cuenict^fine^ fordes fup
Pliacoti,
liber sextvs. fo.lxxxiil
CO fît:nec oleofa quæpiampinguitudo. Id igitut eft quod xgris mcdi Q^uid ci ad carnis produélionempræftat. vt totus locus ficcus fit.tum quæ^ dici ægris libet vitâti offis pars plane pura, Atc^ hæc quidem oranium fradura ad carnis rum cum caro in his produci mcipif.comunia funt.Ex fraduris vero ^dudione quæ ad cerebri vfç membranas perueneruntîfi fimplex tantum fradu præftent. rafit:iamdidis fcalpellis anguftis vtendum.Sincumcontufioneali;^ quaiquod contufumeft excididebcbit.idcjvel terebellis prius incir cuituperforatum.mox deinde fcalpris admotis. velprotinus ab ini’ tio cyclifcis. Ac quæ per terebellam quidem ratio fungitur^pard tuta cft.proptereaquod dumaudacius cam tradantîduram mêbrana quæ offifubfterniturnonraro violant. Quod vero per cyclifcos opus ad
miniftratur :ne id quidé omnino vitio caret. Cum quatiat imodice ca put, quod potius quietem poftulat. Miliiigitur hic quocj placet, vtjî magnæ fint fraduræ,^ olTa quæ frada funt vehementer motatcychl? cis vti.quippe paucis excifionibus;facies lêticulatis exciforijs locu. « i n SinfirmaplurimuolTafintîforandaterebellafunt.Quidamautêquo minus vlq aberrent: eiufmodi terebellas excogitarunt, quæ mergi no polTint.quas ab argumento abaptiHa dicunt.Circucurrit enim paru lupra terebellæ acutam cufpidem,circulus quidam paru extans .Sane cxpedit complûtes id genus præparatas haberejadomnemcaluariæ cralIitudinê.Nam craffiori longior terebra coueniet, ( voco aute ira.
græcis diâæ»
cuius fpacium quod inter fumma eft cufp idem, amp;nbsp;circulum qui extas drcucurrit,maius eft.}Tenuiori,breuior.eft autem huicquoc^ quod inter eft inter cufpidem quod circuncurrit, minus. A liqui vero fiue illos his timidiores î fiue tutiores appellem,etiâi)S quas chynicidas vocant,funt vfi. Tu vero fineç improuidus eorum quæ faliere pof(^Üiynici;* funt fis futurus :neç plufq fatis eft timidus : commodilTime cyclifcis nbsp;nbsp;nbsp;'
vtere. amp;nbsp;primo quidem aggrellu latioribus ♦ poftea magis anguftis. donee ad craffam membranam perueneris. Cæterum quod excidi o^gt; portetîid totum circulo cyclifcis nudandum non eft. fed ex ea maxis# me parte, qua fradura eft grauiffima.Nam præter alia etiam mébra^ na ipfa ab offib’ quæ vehemêter funt afflida, celerrime recedit. Adeo vt nuUus fitmetus earn quæiam feiunda eft tetigiffe. Si vero vna fcs# mel nudaueris parte, ac fcalpru qui in cufpide præfixum habet obtUs# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
famleuefçlenticulæ fpcciemjacie vero per longitudine ercdâ,fubmi feristvbi lata parte lenticulæ fup mêbrana ftatueris : fériés malleolo.
ac fie caiuariam diuides ♦ Euenient em ita agentibus quæ requirimus oia.Nammêbrana ne fi dormitans quidê quis agat,lata tantumlentigt; culæ parte occurrens vulnerari poteft.Qui ficubi adhereat caluariæ: huius quoç adherent winnoxiedirimit ipfa lenticulæ rotunditas.
-ocr page 198-METHO. MEDEN. GALENI
Subfcquiturvcro præcuntcm cam a tergo ipfefcalpcr.caluariamfcî* cans .Quare nec qui minus cum pcriculomec qui celerius perficiatur forandi rnodum inucnias. Maxime tarnen liunc in vehementiffimis fraâuris laudabis .quas vticj recentiorum non nuUi medicorum g^ Eggifoma a ce eggifomata5amp; camarofcs nomin ant. Eggifomata quidem, quæ in ta. Camaro medio fui membranæ innituntur. Camaromata vcro, quæ eande ip«» fes ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fam partem exaltatam habent. Cæterum qua primum ab integris fra^
Zturæ partibus diduci ægrum ccepit: intro magis recedunt, ac mebra^# næ innituntur.Quippeceierrimein talibus quodsegrum eft5totu exs« ciditur.v tpote cn promptius fubintretlenticulati fcalpri finis jin his quæ plurimum a naturali habitu recelTerunt.Quinetiam inftrumento Oftagra. quod oflagran vocant, aliquibus olTium quæ vehementer funt com minutajvel exaltatis vel conuerfis : ea potillimu parte vtdemittatur lenticulatum fcalprujpræparabimus .Quo fado îluccedunt deinccps omnia, quibus ell opus. cum fccuritate fimul ac celcritate. Vt ferme dixeris celcbrc illud didum in reliquis quide omnibus, probe fe ha/^ bere.Dimidium fadi qui bene ccepithabet. Hie vero no dimidium, fed vel totum,vel paulominus totum habeas, vbi lenticulatum fcab» prum immiferis .Atc^ hæc optima eft fraduraru,quæ in caluaria funC Chirurgia manualis tradatio.quam chirurgian vocant. Quantumvero excidc:* Quantum re conueniat eius quod affedum efttdeinceps exponam.Quod vchc^ excidedu. menter eft confradum : id totum eft auferendum. Si vero ab co frag:, menta quædam longius excurrant, quemadmodum aliquando cemi, tur accidercîhæc perfcqui ad finem,non expedit.illud perfuafum In bentibus minime futurum, vt ex co noxa fcquatur vlla.modo reliqua omnia rite fint perada. Nos enim, no femel aut bis,fed plane perfæ#gt; pe ficfacientesîvoticompotes fuimus. Indicatio vero agedorum hie quoqp ex naturaipfarumpartium affedarum fumminiftrataeft.Nara Cur fradä dcligaturam quamin alijs fraduris ccu maxime phlcgmonas arccns» caluaria ex tem ratio inuenit,capiti adaptare no poffis .Iraqi nec quod affluit re* ciderc cogi primimcc quod in ægris partibus continetur exprimerc,queas .Sine quibus præfidijs, nec reliquorumoftium vllum feruari fanupoteft, Nam pone in brachio ad medullam vfq fradum os efte, neminemç poftcaprofraduræ legibus id dcligafte. Omnino necelfum crit fa* niem no folum qui foris fub cute,amp; fub mufeulis eft colleda : fed etiä quæ in medulla cotinetur,tum ip fam primu ac maxime corrumpefc ? turn cum ipfa os vniuerfum.Quando etiam nunc quoqi omnibus rite peradis aliquando talia contingunt.Q^uomodo ergo non vel magis in capite ca accidat.Cum nec dcligaturam quæ fraduris debetur,ad* mittatîdê omnis fanies prona feratur,fic vt fuper mebranam vniuerfa
-ocr page 199-liber SEXTVS FO.LXXXIIIL
coacef uetur Hn ab/s igitur fraéturis dcligatur a cuin rite adhibetufj tatum abeft vtfupcruacuam aliquam humiditatêcolligi in læfo olTe patiaturivt etiamgraciliusîg pro naturali Iiabitu membrum reddar* Incapite vcro ratio quæ per deligaturameft cxcogitata, necpoteft ita, turn os ipm confraâum j tum quæ illi circûftant ficcare vt neç pbiegmonen contf ahant ; nelt;^ pcnitus vllam efficiat faniem, nec me dicamentum eft vlluquod vcl in alijs qdepartibus citra dcligaturâgt; os fradum quatenus nunc didum eft ficcumjattç ab fupuacms pura reddere valeat.NeceiTu igitur ert nobis primu fraduræ aliquid nu«» dare.quo videlicet detergerabluerefaniem a mcmbranaliceat. Poft veto ca plilegmones tps pterijCaOÎaç ficcaad vngucm funttcar né^ducerejac cicatrice locû icludere.No eft hic fermo nudus reruç yacu’îcuiufmodi eft ille fophiftaj^:q operu artis nefcij querut,cur ca pitisfraduræcaliunoducûuDucuteih viribonùvofcÿ ta demetes ,, cftisîVteo^quæno funtjtanqfintcaufas aftignetis,N.ouim’ cm alis# quado fîncipitis os fradum^ quod aut os huic ofti protinus fûccedit (tpis os vocat ) in quo ipfas fquamatim copadas cÔmifturas eê acci dit, in eo locuiéta fradura longiÛime ptincbat^qua ipe equidé minb me co tinges, fed tantum fîncipitis os excindcnsxhominem fanaui.fic vt nue quoej multos iam annos viuat»Quod fi fîncipitis quoeç os di miffiftemîputruiffet citius quæ illi fuberat cerebri inembranatq cab lum fradura duxiftet.Nam fi nulla ex læfis partibus fanies intro co^-flucrchfuperfluu effet os excindereÆrgo illi prout foient nugêtur, Cur os a la Ego vero in alia fimiliter fe habente fradura cogitaram fupernu os tere capitis dimittcregt;ac quod a laterib® erat quo fanies deflueret eximere. raox no excides» cum amp;nbsp;craffitudinem eius, amp;nbsp;duritiam æftimafl’em : vtilius fore rit galen’* iudicaui fupernum os potius eximeretqobdefluxus follicitudi ss
nem, cerebrum valenter concutere ♦ Cogitaui præterea accidere Neruos ali polie, vt fi a latere magnum fieret inoflïbus foramen : promine^ quos ex la^ rct fortallis hac parte cerebrum ♦ Eft porro amp;nbsp;in latenbus non teribus ca^« vno in loco etiam neruorum, liorumc^ non leuis momenti, qui#« puis ortu dam exortus ♦ Cum in fupernis capitis ne minimus quidem vfq hre.nullos oriatur neruus ► His admonitis abftinui ab eximendo offe,quod in ex fupnis. ; latere capitis effet. At callum femper duxit.modo rite curaretur. Ac Poftq fora iam quod difquiramus,hocfere fupereft.Quænafit poftq foratu os ta eft calua«» eft, tum raedicamentoijtîtum vniuerfæ diligentiæ noftræ pcipua oim ria, q preci ratio.vtrum ne blandiffima et qui maxime voluptati cubantis fub?» pue ratio b feribat,veluti qua nuepleric^ vtutur;an quæ Iiuic maxime eft aducr^gt; eunda, fa.Nempequæp mcdicaméta,quævehemétiffime ficcet,perficitur, Meges fis» Cuiufmodi et meges Cidonius laudat t et ciuis quidam noffer femper donius,
L,iii/.
-ocr page 200-METHO, MEDEN. GALENI
Ifîs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft vfus.fic vt etiam ein plaftrum quod ifin vocantjillico nudatæ iné=^
branæ iinponeret,amp; fuper hanefohs oxymeli.Sane is fencx erat fa tis exercitatusinhacartis parte, Cætcrumnc«^ aJium queinpia his Eudemus, vfumvidunecipfevtifumaufus,Tantum tarnenteftificari Eudemo polTumfnam id feninomen eratjmagis fuiffeferuatos qui ab illo cu rabantunqquiabijs qui bladis vtebantur.AggrefTus vero fuilTem aliquando ipfe quo^ experiri eiufmodi curationis rationemifi pets’ petuo in Aha manhlfem.Sed cum Romæ plurimum agerem: ciuita#» lis moremfumfecutus.permiffa i/s quos chirurgos vocant, maxii* ma eiufmodi op erum parte, Cæterum ipfam reinaturam æftimasna^ lem quandam determinationem longa noftra experientia confirmas;
De auditOsi tarn concipio,Qui auditorius meatus dicitur,non foium vfç ad cere rij meat’fi duram membranam pertinetîfed etiam neruum contingib qui in tu et natura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerebro defcendit,Is autem quaq ita pofitus in vicinoitaraen
vehementilTima fîcutdiâum prius eft, medicameta tolerat, Nilt; hil igitur miri fitifi poft forariones craffa cerebri mem?gt; brana, anteq notabiliter plilegmone occup et;
valentilTimis gaudeat medicamentis. ccu ficcam naturaliter fubftan s’ tiam habens.
-ocr page 201-en T WW
GALENI METHODVS MEDENDI, VEL DE MORBIS CV^ RANDIS THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE, LIBER SEPTIMVS,
Edendi methodu EugenianecharilTiniejqüa oîi in Hie#» ronis gratia fcribédâ fufeeperäj poftea q iliu fubito Ion gum iter ingredi coaämUjno multo poH die obi/lTe nii«* ciatumîipfiquoçperfequi dcHitimus, Tu cm mihi con^ feius es, neçhocmeopus tnec^ aliud vllumpopularis auræ itudio fuilTe aggreiTumdedquo vel amicis gratificarer; vcl me -ipfu fimul vriliiTima ratione ad rem propoßtam exercitare : ßmui ad obliuionem fenij (vt Plato iquit) cömentarios mihi reponerê.Quip pe multitudinis laus commodumad vfus no nullos inilrumentû vygt; uentibus aiiquando eft.mortuis certe nihil prodcft,ficutnc(jviuen tium q uib ufdä ♦ Nam qui viuere in tranquiiio op tarut, ac fruótum ex philoiophia ceperunt,lt;amp; ijs quæ corpori curando fufficiuntfunt co^ tentiîhijs vti^ impediméto non paruo ell apud vulgum fama.vc qusc eos a rebus pulcherrimis plus lulto tranfuerfos auterat. veluti me quoc^ no ignoras ab ij s quæ funt moiella, fie nÔnunq tedio afieftum: vt bono interim fpatio ne tangere quidem librum poHim. Ego veroj (haudfcio quaratioe) abiplavfc^ adolefcetia mirifice fiue infpira««i-^ rus, fiue furore Percitus, fiue quomodocuç dixille libet, amp;nbsp;vuigi fa^ lt;nbsp;mamcoteinpfi amp;nbsp;veritatis fcientiæ(ÿlludio flagraui, nulla elle nec j honclliorem nec diuiniorem polTellionera ratus Atç ideo nuili lit» brorura meorum nomen meum præfcripfi. Imovosficutipfe tellis es,rogaui, nemeimmodice Cvtfolctis ) apudhomines laudarctis, necnomenmeum operibus quæ proderem, iferiberetis.Ob hæcigia tur omnia etiammedendi methodus quaminceperam,ame ell depo* fita. Cum capita inuentorum breuibus commentarijs mihi ipfilcrfi» pfilïem, nec vilam pleniorem docendi rationcm etiamnum adiecif a lem. Nunc quando et tuîamp; alij ex amicis non pauci exigitis quæ fub#= Quid î tef^ inde me opéré in ægris peragere vidiftisivt ea in commentarios re«» tio, qrto , digam:adijciam huic operi quodreliquu ell. Ergo ihorum comme«5 quinto,fex tariorum tertio, quarto, quinto, amp;nbsp;lexto ? quemadmodum fimilariu toç egerit.
-ocr page 202-METHO» MEDEN» GALENI inflfumêraliûcj partium comunémorbum curari coueniatjcripferä, Idcirconimirü ab eo aufpicatus^quod 8i. confpediorrcliquis eileu cteuidenter omnes propemodd priores medicos^qui certa methodo artem tradere pollicitijametliodi inipis curationibus dcprehendun Nemo pre tufjConfutaret.Namcumab Hippocrate difcelTens, qui nobis om^* ter hippOsî niu falutariu præceptoru femina prebuitjreliquorum certc nemo vel crate conti conat’ eil genus hoc morbi metliodo curare.PoIlulantautem 8i quæ nuitatis foîs Hippocrates ipfe reliquit, no malos agricolas quieatufeminêtco«» lutionê me mode:tumaugeant»tumpficiant.Idaute fecilTcantcnosneininêjfed thodocura plcrof^etia femina quæreliquitcorrupilTejijs qui animû aduerte^» uit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rut dare monllratu arbitror, Porro hoe morbi gen’ vel continuatis
folutionêtvel vnitionis, vel qualitercuc^ eft libitujappellarc cuiç Primus nbsp;nbsp;mifimus .Quado de noibus nec in hoc operemec alio medicinaliu vf
morbus nbsp;nbsp;lo laboram’.fed quo pafto artis maxime fine cofequamur. Reuerta^
mur autê nue ad morbu eu qui omniu ell prim’.Nempe quiî fimilari bus nafciGquib’ fcilicet primuanimatis fundioes referunt accepta Adiocs ex Siquidémôllratuin alijs operib^ eftjqueadmodu inUrumetaliu qua fimilarib’ ç partiu aliquid agere dicamus .veluti oculu videre. aut crus ambui* pcipue pro lare.EITeem ficutiid qef precipuu ell adiois cruru^no cruris totius, uenire» nbsp;nbsp;nbsp;fed mufculofi in eo generis :fic vifîonê nÔ oculi toti^. fed chryllailini
inipfohumorisîaci reliquis quibufçorganis ad portionem.Porro oflenfu in fecudohoru volumiiid efl^ gen’ hoc morbi no folucogni* tu elfe maxime necelfariuîfed eti anemine ipfu ratione curare polfe, In Erafis» 4^^ prima corporis elemeta nÔ norit. Preterea nô îtelligere ea quae dratum » nonullos eoru, qui rationales fe nominat.quoties imbeciliitas te elfe dicuntjvel ventris^vel inteflino^^veliocinoris, veloculo^, vel alteri® cuiuIlibct.Si na^infirraitate impotetiac^p ad naturale op’ ita nominal J nihil plus plebeiointelligut» Quippequédicere audias imbecillu fibi ventre elfe.nÔ em cocoquere eû vel minima leuilTima ç quæ fumpfit.Quodfi imbeciliitatê quæ ell in ventre affedu quepia elle aiutîiterpretent quefo nobis quemna demu hue elfe volut. quêad modu de phlegmone fccerunt.Nâ empirico fatfueritjfi fymptiomata laboratis particulæ expofuerit. Nempe tumore prêter natura, SL m'xum, SL pulfatiiê doloréamp; tenfionêdê ruborê,aliaç id genus. ims* ponitcÿ nônunq breuitatis docedicaufacudis fimul colledis vnum nomé.ficuticoprehenfis iam, phlegmone.DogmaticiveronÔ itide« Quid Erafi {ej fpfam morbi naturam infpiciuntquam fympt«matum illoru coU flrat’ phles» ledio necelfario fequitur, Siquidem Erafillrato videtur fâguis, qui gmonécen in arterias incidit.vbifpiritu impellitur, in exitu ear um impadus leat ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herere ♦ id^ phlegmone effe» At parfarbitror) erat, vel EraiiÜratu
-ocr page 203-LIBER SEPTIMVS FO.LXXXVL
ïpfumtvel all quem ex feäatoribus eiuSjlîmiliniodoaJïeâum qui in imbecillitatecuiufq^ partis fubeiljinterpretari^TäqeÄ deplilegino nein quidnamtranflatus natuialis membrihabitus fit, explicuit: ita ratio exigebatamp;vttranflatiocuiufc^ particular in imbeciUitatem ab co explicarctur.Non em cum pro naturæ ratione eil afiEefta:ad pro# priamaäionemcftimbccilla.fedacccffitomnino aliqua præter na# turam occaßo, quæ earn dlïToluit dciecitq^ mortuar fimilem cffecit. quamvtic^necErafiftratus dixitjnecHerophilus 3 nccaliusquifpiä ■ medicot^^qui de primo^ corpoijt natura aufialiquid pronaciare no funt« Cæteçr immorandu in Ins diutius non eil. cum prafertim pri’ monftratu fit, amp;nbsp;genus hoc morbi vtiliiTimu eile, quod a medicis dif
. quiratur: et qui comode id fit traétaturus huicncceiïeprius efTe^ de dementis confyderaiTc. Itac^ qui nobis habendus fermoeft, is to,f tus expriusdemoftratiselemétis abfoluctur.dequib^vnufvtfcis) volumen edidùnus .quod de elemétisfecudum Hippocrate infcripfi mus.Saneeadê opinio de corporis natura eft turnDiocli^tum Mnc fitheojtum DicuchijtumAtheneOjtumpbatifTimis ferequibufej me dicoi^r.itidêvtpftantiffimisphilofophoi^.vtquiexcalidojfrigido, humidojÔi ficco mixtaputeGtum alia corpora vniuerfa:tu vero ani mantiuinprimis. Cæteru ciquidehis primu pronuciauit demon# y • r nrauitq^iuftumarbitrorreddere,quod inuenit.Ideocj amp;nbsp;nos ca fe# P . cunduHippocratemelementavocamus.etiafi Gryfippus, Ariftote lefve, autaiius quifpiam medicus philofophufve fimiiiter de ijs fit 3 opinatus.Ergoquoniavnaqu^çanimalis particula propria aftio# né edit, quæ tantu ab aliaru aftionib’ differt:quanta ipa particula ab P^æ^^* alijs, quæ illas edunteft diuerfajDiffertvero ab alijs particula q(ç. eo quodcalidior, velfrigidior,vd ficcior, vclhumidior fit. aut qcf binis hoi^ quibuflibetfitaffefta: Qui tueriaZh'onem vult;hic tepera métum carueuftodiat oportet. Cuftodietauté fi id quod ad calidius dl conuerfum; refrigerabit.quod ad frigidius inclinatuefl;calfaciet. nior^» Pari modo fi quod ad ficcius cft alteratu: humeftabit. amp;nbsp;quod ad hu f- r mentius eftverfum;ficcabit.Rurfus quocjiihccabit panter accaita# ciet;quod humidu cft redditum, amp;nbsp;frigidum.ficcabit pariter et refri# gerabinquod humidius,fimulamp; calidius euafit.etin reliquis duab® coiugationibus ad portionem.Semp cm pro eo quodexuperatinduL cendum eoufcç contraria eft;quoad particulamin fymmetrian amp;,na^r turalé habita vindicaueris .Ac genere quidé omnis ægritudinis,quæ in fimilaribus confiftit, iam difta mihi raedédi eft methodus. Cu em oâoearumfintdilîerentiæ, velutiinlibris de morbo^ differentia cft traditumioftonimiruerunt 5imedendi rationes .quara vnaquo
-ocr page 204-metho; meden; gaienl -medentis confilia diriguntut curationis meta eftjipfius fimilaris cor poris alteration Q^uandoquide ctiam morbus ipe ex intempérie,et naturalis temperamêti alteratione eft ortus» At quæ membratimme#» Speciale cu dicatioagitur,ex his duobus conficitur. Nempe materiæ copia, amp;nbsp;ration? ex liuius congruo vfu. Ac medicamento^ ^dê copiam tu ex libro de fim duob’ gHe pliciummedicamentoj^i viribus:tum ex eo qui de co^ compofitione coftare, nbsp;nbsp;nbsp;præcipit methodo, Iiaurias licebit.Eoi^t q ad vift’ ration? ptinet, hie
Vndc medi fumes .fed amp;nbsp;queadmodu cuiufç morbi iteperiem agnofeere licebit, cameta pe^^ extrib^ opib® intelliges.prio eo q^ detepametis.fcrfo co qlt;f de pti* tenda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus afflidis .deinde eo quod ars medica infcribitur.No eft igitur ad
Vn viftus. ea quæ nunc ordimur,i/s qui prudentes natura funt,ac cogitationem Ars medif= inprimis exercitarut,multis prætereaopus.Cuineutrulio^ adeft: ca q inicraîî huic certe ad præfentcm difputatione nonparua re eft opus ♦ Q^uod techne. ';fiinprauæ doârinæ fefta prætereafit altusihic geminu tepus requi#» rit.aiteru in quo prauas opiniones dedifcattaltcru in quomeliorib’ fe exerceat.Sane te feimus et ex ijs quæ in vniuerfum dida funt,pars» , ticularia per te inuenire pofte:et alioqui multos id genus morbos a nobis peuratos vidifte.fic,vt vtracj ratione particulariu tradatione minus requiras.Sed quoniamCvt Plato ait)no poftunt quæfcripta funt non e manibus excidere,quo fi quado liber in alterius non ex ercitatæ rationis manus deuenerittfacilius hucdoceatiadijciparticu lariu quæpiam oportet.ex quib^ etiamprotinus dare, id quod pro^ ximedixiintelliget, fieri pofte vt per teipm particularia inuenias. Siquidem ipe ea per meipm omnia inueftigaui*ratione ipfa via mon Queadmo#» ftrate.Q^uando fi præccptores fecutus fuiftemtipequoqp ventriculo diTimbecil imbecillis fuafiffem,vt cibis aftringentibus, amp;nbsp;fubamaris vteretuf. luvetre, nbsp;nbsp;vino quocçfimiliter auftero.prætereaapfinthio.amp; quod ex mali co»«
ceptores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conficitur fucco.alijf^ ciufmodi,quæ deuorantur medicameni=
galeni cura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinetquæ extrinfecus applicantur,primu
rut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfundi vetriculu ex apfinthio, etoleo crudo iuftiffem. Mox hapfu
lane, turn ex ijfdemipisîtumvero exvnguetis, melinoÄ mafticlii«* no,amp;nardino imponi.ab ijs ceratum ex ijfde compofitum. poft alia Epitliema^j pharmaca.vtiqi ceratis valentiora.quæ a mcdicis vocatur epithema^’ ta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta. Ea tum ex didis vnguentis: turn ex ijs quæ fimilem vim optinent
medicamentis coponunt.In quibus eft aromatu quoc^multitudono parua.Spica nardiamomu.amp; calamus aromaticus iris.amp; lada num.amp;malobathri foliu.amp; ftyrax.Ä bdelliu.S^ opobalfamu.Ä Xbgt; lobalfamû.reliquufç aromatu catalogus. Q_uodfiho^ nihilprofe ciftet:cÔmune omniu remediu, quibus imbecillitas nocet,in fine ad^ hibuiftem.nempe rubrificationem, Cphœnigmon gr^ce vocant)quæ
-ocr page 205-LIBER SEPTIMVS FO.LXXXVII.
Vel P tkapfiam, vel finapi, vel tale ali^d excitatur♦ phcenigmon grx^ cc vocant.deinde ad vfum aquaru calidaru ablegaÊcm* C^uippe vb Phœnigf trahæcempiricus nihilnouitjVeluticomentarij eorumdocêt.Quin mos^qd. tus vero ijs qui de cruditatCjaut inappetêtia qrerentur.primu quidê Quinti, cu cxercitari fuadebat.tum elTe quæ amp;nbsp;concoftu qfacillima eiTentjÄ no ratio, multa.quibus hæcnon cÓtulilTent cogebatur ipfe quoq^ ad empirico ru dogmata cofugere.Nam qs nefcit quéadmod urn calidum, frigid □□ humidum, ficcum mordcre fit folitus. balncato^ elle nomina didi tas. Sine quibus tarnen methodo curare partiuimbecillitaté omnino non eft.Ç^uare p hos nihil obftititquo minus ipfe quo^ eadem in^ ftitilTem via in eiufmodi affcdibus fanandis .Verum ratio me docuit Galcni, co* odo imbecilli ventriculicuritiones,Vidiüiigitur 8L tu quofdä vno ratio, die,vel potius hora,frigidapotioneleuatos.quo^ alijs non aquam Adcalidu modo dedi fontana recente:fed etiam quæ niue effet rririgerata.velu ventrem, ti romæ præpararefolent.calfaciensfcilicetprius, qua ipi bifcoda Erigidæ p^ä appellant.cibos prætereaadeudemmodumrefrigeratos identidem paratio. me illis pmittere vidifti,in quibus eftamp;quamelcam vocant.Vnus Mclca, is quot^^romælaudato^ciborumvelutietiamaphrogala.fedamp;frif Aphroga^ gidæiacultatisfrudus.fimiliterrefrigerans.ijfdem dediamp; ptiffana la, probe codam pari rationerefrigeratamîaliaç id genus fexccnta,in quibus vnam rem mihi propofui.ipam fcilicet refrigerationem. Ve «• tui aute apfinthiu et quicquid aftringeret contingere. veluti alios rur fus arefrigerantibusabftinui.Calfeciautemomniratione.vinuvess Ad frigidu tus ex eorugenere,quæ valdecalfaciunt exhibens .cuius maxime ge ventrem, neris funt phalernum 3 amp;furrentinum, turn nutrimentum quod cab Phalernu faciendi vim haberet cum largo pipere.In non nullis omne confiliu et furretinu curationis ad ficcandu direxi. dabamç ijs turn cibos qui natura eb maxime ca fent ficci,ac probe codi:turn prorfus exigua potione. Iniunxi autem lefacere.
amp; aftringentiu omniu vfum, quê vnu qui illis citra rationem medé;» Adhumida tur norunt.Aliu vero non pridem, qui iam adeo ficcatus fuerat: vt fi.* inteperie, millimuhabitumpræferretijSjquimarafmo.iffcnili ariditate mace?^ Adiicca vê fcuntîfanaui.cÔtrarijs omnino exhibitis ijs quæ egregij ifti medici tris itepié* fuaferant.Q^uippe non ex alia occafione eo pcriculi venerat, cu imi Marafm’, ter initia exiguamintemperié ex ficcitate quæ madefieri poftulabat De male cu habuiffettq quod ij qui eum curandu fufceperuntjtum apfinthio pOd rato quoda tanteSjtumamacoSjafparagoSjamp;bulbos ededos dantes 3 Itec^mala cotonea35iceftiana3amp;punica3poft quoc^p vbi venter nihil continc bat:etiam rois fuccum bibere cogentes3tumquæ paulo fupradixi ex trinfecus imponentes,paulo minus omnis madoris expertem reddb deruntihunc nos fanauimus omniratione humedltes.ipiç materia
-ocr page 206-metho; meden, galeni.
inuenxentçs ex ca metliodo quse in op ere de medicametis eft tradita/ Galenu di( Namficutiin librodedemonftratiuafeftadixijnunierofis medicoi^j fidijs incdi inter fe dilTidijs vndic^confufus:vbi me ad iudicandnde his conuef coi}tconfujs tin'ntellexiprius indemonftratiuamethodoexercitandum me effe. fumtad de^ Quod cum multis deiiiceps annisfecifrem:fingulaipi dogmata fublt;^ monftratiieci,3.t(^ prout inuento^ indicatio meducebattita curatioes inftitui.quot; uafe metho Verumquoniaidno omnes faltem polTunt.expediet ipis fcribipef du cotulifïî ofto curandi indicationes particularis materiæ comparandæ médita fe, tiones.a ventriculo rurfus fumpto initio, quoniamhuius primu me^» Imbecilli tionenunodo fecimus ,\c facillime quidem ad curandu alterationes tatu vetris funt, quæ ex calido amp;nbsp;frigido cofiftut. ppterea quod maxime aftiuis curationu . qualitatibus corriguntur.Aegrius curantjquæ in humidoficcoç ha CoHatio, bentnr.quod imbccilliSjÄ (vt fie dicam^magis materialibus qualita tibus eoijt curatio perficitur.potiffimuq^ cum humeftandu efte requi ritur.Ac tempus quidem caloris frigorifq^reparandijpar quodam^ modo eft.Securitas tarnen impar.Nifi enim cuftajquæ ei quod curai» tur circudata funt corpora, valida plane fintî met® eftjnc ab i/s quae refrigerentjnoxam cotrahant non leuem.In reliquis duabus qualita*« , tibus fecuritas fimilis eft .Tempus curationis in ficca intêperie muLgt; to ampli®. Quippe quod fenium in fanis eft:id ficca int^eries eft in Siccitatem ægris .Italt;^ etiä infanabilis eft.fi prorfus fit confumata.Eft aute proc prorfus co fus côfummatajvbifoîidafimilariupartiufubftahtiareddita eft ficb fumata infa cior.Nam eft et altera ficcitas.vti«^ cum ea quo^ fubftantia ex huma nabilëeë.et re concreto conftatjficutcarOjamp;adepsduntliquata. Etiam tertiacu quæ eafit? ^pria humiditas vnde partes nutriuntur omnino eft abfumpta. Co Quadrui» tinetur ea in omnibus animalis partibus,ceuros quida per eas fpaf plex ficci:# fus .de qua diftu aliubi fæpe eft.Hane igitur inferere particulis fine taslt; inutrimétonon eft.ideoc^ difficillimaeft omniu eiufmodi affeftuu cu ui;.i’ nbsp;nbsp;ratio.Diuerfaabi/sficcitaseftjquæin^prijs cuiufcç particule exfi»
. ;■* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib® arteri/s venifq^confiftit. ProuenitSLhæcex fanguinis penuria.
Aufteroru Omnibus itaç his ficcitatibus maxime cotrarius eft auftero^ vfus, vfum Oib® fiue eacibi finüfiuepotiones.fiue etiam medicamenta.Q^uippe quæ ficcitatibus fi quid in his fupereft naturalis humoris: id abfumunt.partim ebibe aduerfu ee. tia, p^artim in finu vetris per exiguos meatus exprimêtia, partim ad Curatio'fie continehîes partes trudetia.Gurabis igitur ipfas, fi meatus qui eon cati ab au*« traftifintjdilataueris.acquodinvicinasparticulas eftcompulfum, fteris. reuellas.prætereafingulas fimilariupartiu propria liumiditate hu*lt; Excmplu. meftatis nutrimëti ppCjfepleas.veluti nos que memorauimus a me*» dicïs ficcatum curauimus .Is in ea contrarietate quæ in frigido SL ca*» lido confiftit, nuUam euidenter yincetem habebatintemperiem. nec
-ocr page 207-LIBëR SEPTIMVS FO.LXXXVIIL
in vniucrfo corpore:nec in vcntriculo»ficcus tamé et gracilis admo dunij eft redditus .propterea quod venter ei’ cx ficca intëperie imbe#: cillusjinale concoxerat.Huicnaq^ omne curationis cofilium Iiuc te^ dcbat*vt liumeftaretur tum ventriculus ipe:tum reliquum omne cor pus .Q^uibus autem fingillatim agendis, quibuf«^ maxime materij s firn vfus, vt voti compos elTerntnon fit ab re dicere. Domu ei param? maxime balneo vicinam.quales multas eftein diuitum domibus, no ignoras. Ab liacftatimin balneum fup er linteis maneintuli.Vtiçne fi ipe fe inouerettumficcaretur:tum anteq commodu effet^langueret. Horum ein alterum contraria afïeftui eftialterum moram in balneo minuit.Logiftime nanc^ in aqua verfari hominë expedit.ideoç etU natationes vtiliores funt î q parui aluei.quos pyelus græce vocant. atc^ ex ipis natationibus potiffimu quæ propinqu^funtforas egrefÿ» fui.quofcilicetilli ab aqua foras non longa fit via. Nam aerem bal^ nei in ijs qui ita funt affedij baud quaq defyderamus. Efto autë aqua ad vngué temperata. Cum quæ frigidior eft: latenter frigus corpori infirmo infînuet.Calidior autem cogat conftringatcç tenues meatus ac dêfet. At nos eos eu coafti fut, remitti,laxari,ac dilatari poftula#» mus .quod temperatæ aquæ qualitas præftat.vtpote quæ iucudiffima cumfîtînaturamadexplicadamfeatqtaddulcedinemquâ pftat quOi? quo verfus remittendâ prouocat.cotraria videlicetratione bis, quæ Quæ ex iu funt iniucuda. ab ijs ein recedit,fugitcç ad profundum.,Q_uo minus cudo^ iniu mirumeft cxofEcndentiucontaftuftipari,conftringi,acdurari cor#= cundoruc^ pora.tenuefcçcoi^îmeatus cogi,acdenfari. contrat^, bis fcilicetquæ cotaftu fuc iucundafunt/uccedcre cotraria.vtiq^ fundi, aemoiliri corpora, di:? cedant. îarari(^ meat’. Ab eiufmodi lauacro ftatiin afininu exbibuilac. fed in duftainipam qua iacebat, domuafina.Q^uippe ficmibi pfuaferam maxime quidem ccleriter bomine fanandum,fi fieri poftet, vt ipe alb» namfugeretîfinidgrauaretur expedite, vtqminimo tepore in aere^ lac moraretur.propterea quod celerrime mutari fit aptum. Vti(^ ge«? nitalis feminis rituquod necipmaliquadiu extra ppria vafa, fimö^ do fuas vires feruabit morari patif .fed vel in ipius maris partibus contincri’.velipius fœminæ partibus fitum efte poftulat: Et fane vtL» liftimûlac eft, eu ex ipis mamillis qs liauferit.veluti Eurypbon, et Eurypbon Herodotus,^ Prodicus cenfent.qui tantum in eo ad corpora refici herodot’ et endafiduciamhabuerunt:vtetiâquiptboetabefcerent, exipa mulie prodic’ ex ris papilla lac fugere iuberent.Veru eu hoc plerifç non placeanmc^ mamillis lius eft calens adhuc ex mamillis, id in ægri ventriculum qoeiftime lac fugedu tranfferre.Acoptimuquidem,vtpotecognatumuliebrelaceft, Sed cefebat. quoniam id exhiberi fibi ceupueris pleric^ reeufant:vtic^ ceu afinis Dideriu»
-ocr page 208-METHO, MEDEN. GALENI.
afîninum ipfis darf conuenict Jd efn reliquis omnibus ad propoHtu Cur aGnijs affeâumeft vtilius.Q^uippecumtenuiffimufit, minime coagula nû lac jjiis turjS^ quoquo verfus ocilïime in corpus digeritur. Eget autem lioriî comodu» vtriufc^ cui ventriculus laborat.vticç ne glacietur, cômunis comodi gratia.omnibus cm id eft incomodû.Vt quoquo verfus digérât: pro ptereaquod amp;nbsp;celeriter nutriri eft opus nbsp;nbsp;quod vise per quas alime
turn tranfit iam coniucnt.Igitur turn lac ipm per fe eft his dandu: turn ctiam mellis tepidi pauxillulum immifeendu. Maxima vero habeda cura eft in eiufraodi affeftib^ de vtriuf«^ bonitate. Q_uod igitur mel Optimi colore flauo eft, amp;nbsp;odore fuaui, turn purum;, adeo vt totu pelluceat, mellis, aeguftanti acutum iucudiftimu^jprætereatam fibicolierens:vtfi di notæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gito attoUatxcontinuu fibi nee intercifum ad humu defluat.id omniu
Viriofi mei eft optimu.Sivcroabrumpitur,nccdemiirumadterramvf(^ confia liSjnotæ. nuitatem feruat:id aut cralfius iufto eft,aut tenuius .aut partium dif fimilium græci anomoeomeres vocant.Depreliendas autem id,fi di» ligentius infpicias autcralTitudines :authumiditates habere innatan tes,qu^ nee inter fe fint fimiles nee etia toti.Cerofum ita^ magis mei cft quod et eraflïus eft:amp; cui tales quæpia craffitudines innatant.Ex crementofumveroacperficiconcoqui^ difficilius, turn quod totu humidum cftxtum in quo multæ in partibus fparfæ apparent humo«^‘ ' ' ris guttæ.Porroinquo vel ceræ quaÜtas aliquaxvel propolis, vel id genus aliaguftu deprehenditur, adeo non eft optimuxvt etiam malu ' fit.Q^uippenulIapcnitus alterms cuiufqrei eminenteminfe contiin tierequalitate debct.Q^uo circa quod thymu plane redoletxno pro«» bo.Eft em idparumconfummatu.nec planequodamodomei. Quaq non ignoro a quibufdam id laudari ♦ eocj fieri vt non nulli venditOs» res incifadiymapoftilliinijciant.quoid redoleat.vidcaturtç optis» mu.Ipfc tarnen quod tam improbe thymu oletmo laudo.multo^ mi nus ficui inieftfi thymu fit.Q^tiod autem confufam quadam qualita OptimiLv temodoreguftuve præfertxidnonvitupero. Ad eundem modum amp;nbsp;ftiSjHOtæ. lac nullam externa qualitateodore guftuvepræ fe ferat.fed efto qdul cifTimu. fibi/pi continuü.lt;amp; prout lafti conuenitjfplendens.fuper omnia quoad eins fieri poteft,fimiles Iiabeto partes.Nacj banc dote veluti meioptimu,ad perfeftionem nonrecipit. Q_uo vero tale lac Afînæppa^ fiatctidoneis nutrimentis alendum animal eft exercitationibus ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mediocribus admouendum:Ä pullus fi qué laftat auferendus. Quod
autem ætatis quoc^ maxime florentis efte debeat : id neminem latet. Curanduitem vtlt;qoptime concoquat.contemptis videlicet ijs, qui fi afinoçt quolt;^ viâus rationi confolemus ridebunt.Siem qui veneti praftini ftudio tenetur,equo^ ftercora^quointelligatqueadmodu
-ocr page 209-LIBER SEPTIMVS, FOXXXXIX,
alimenta concoxerint odorant, tang ex eo omnê eoi^ bona habitudL» nê cognituriîmulto^pfeélo magis noftru fuerit hoïs falute nihil ta?» “ le no ^fpicere. atcç herbas animah'.q no admodn fint humidæ.fœnnss
(J Si ordea quod fit mediocre obijcereîfednecillaomittere : vt afinse corpus refrigerem’ amp;nbsp;fricem’ 8L detergam%amp; mudem^.Porro fi hu midiora^Si olêtiora, 8L flat’ plenaexcreuériüplanu ^feólo eft no co«» coxilTe ^be.Quare aut detrahendu aligd de alimeto eftiaut cxercita tioni aligd adijciedu.aut qlitates imutadæaut refrigeratiois friftio^» nifç Cura variada.Sin duriora reddat aialis aluus ;ad coti:a.na. eft int^ fpici€da,a.tc^ illo^t aligd imutädum.Nä fi ipe oia g cofyderada circa aial fut cui’ lafte vfuri fum^ deinceps pfequarîtota tuedæ fanitatis ar tern comemore, qua legerit neceffe eft, quifqs idoneum lac pparabit, Nucverodici op’ noeft.cualibideeatraditufitabfolutiffime.Sed ad ppofitureuertor .Ac mihi iarurfus memoria répétés hominê g Si curatione, lauatus eft:Silacfumpfit,Huncitagi ad fecuda vf($ lauationê gefccre pinittem’îCum modicefricabimus, et pinguiter, vtiç fi lac quod fum
pfit iam ad vnguê cofecit.id quod tu ex ruftuîtum vetris mole licebit Cocoéli ia coijcere.Modicu vero tpis inter prima Sifecunda lauationê internal lum eritîfi quatuor aut quinç equinoftialiu horaru fpatiu interfit. fci licet fi tertio adhuc lauare paras .Sin aliter plurium. Sane tertio laua bis, fi multis lauationibus fuit affuetus .Hi nacj et deleftantîSi iuua^» lur fi fæpe lauent.Q_^uinetiâ poft quacç lauationê homine vngemus, priufq fe veftiat.Quippc coducit ad renutritione id quot^ .ficut et fri élio.Reddita vero de ho^ oim facultate ratio eft,in libhs qui de fa^lt; ■ nitate tuenda funt fcripti.no tame inutile fuerit nue quoeç fummatim ea repetilTe. Nam fiue cuilibet parti corporis temperatam infundas calidaaquâîfiue friceSjfiuelaueSjfiue aliter quomodocuq^ calfacias: Ex caiefas» idêfieri cernes, guod Hippocrates deijsdixit,’quibus aquacalida dione q fie defupinfundit. Nam primu attollitur. mox gracile eflicitur. Ideoc^p ri cernant* vbi carne implere quodlibet corpus ftudemüs,id eatenus calfaciêdu Vbi impies nobis efttdum intumefcat.Vbi vero digerere amp;nbsp;vacuare cupim’,ea«= reSi vbi di tenus continuandum eft:dumquodintumuit,fubfidat. Sane qui eiuf^ gerere,qua modi operibus præficitur,foliiciteattêtus elfe debebit. potiflïmuç tenus« cale«» vbi carne implereftudetur.Na digeredi certe tepus adeo late patet: faciedu fit, vt etiam fi velis,no aberres. At carne impledi plane preceps eft og» ' cafio.Siquidê euprimu intumueritîtum eft defiftêdu.Atintumefcere hoc fingulis corporibus fuu eft.No em fieri poteft,vt q nunc nobis ’ æpofi't’ gracilis efttita intumefcat’.vt illi q fani fut.Imo poftq leuiter intumuittptin’ digerit.Itaç attedendu diligêter eft j ne cia te elabac jppofitus tpis articulus , Siueigitur hominê qui extreitia gracilitate
MJ* •
-ocr page 210-metho; meden, galeni
cft pfiiccs/ufficiattibi foPrubor:fiue laues,fatis efto mediocris ca* Cuf vngen lor.Si qd vitra pergastrefolucs hoiein,n3agis nu tries .Vngedu ve^» dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro poft lauationê oleo eft.ne videlicet plus iufto digerat.fed obftru*
a.nt exigüa. fpiramêta.Idê^tin’ etficcitatis remediu fuerit: amp;nbsp;aduer* fus incÔmodu,quod ab acre ambietccotingit, veluti munimetu.
a guide deleótatlade:poftfecuda quo^lauatione^idexhibebis. Sin alitenptilTana diligeter co darauf alicam ptilTanaeritu pparata.Hk vbi rurfus quieucritî ad tertia reducedus lauationem eft.aut illico ad cena.Sit aut pparatus illipanis purus . amp;nbsp;qui curiofe in furno fit co* ftus.Ä tum fcrmenti:tu falis quod fatis cft,habuerit ♦ Opfoniu quoç cxfaxatilibus pifcibus,autexalboiurcafelP. Præterea alæ teftefç gallmacei,qui lade fitaltus,idonei funt. Quoi^ fi copia no eft: atijs vtendu .Ad eudemoduamp;pdicib^xamp;pafterculis qui motanifint,amp; mollis carnis,vefcedu.Vitanda aut amp;nbsp;quæ paluftria funt : amp;nbsp;q carnc funt dura.Ec (vt paucis alimeti fuma côpleâar)fit codu facile, ÿi nu , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triés,minimet^ glutinofum.atq^ excremétofum.Porro omniu (quos
nouim® ) ciboi^ maxîe nutries fuilla caro eft. Veru no æq î ac pdida Quod i fu* cocodufacilis eft.ptereaglutinofumfuccucralfuc^ generat. Alioquï mo nutriat necaliocëhabitupoteft,qcf infumofitnutriës. Quippe adherereid id glutino* debet,et firmiter adiugi.no autpræ tenuitate diffluere.No tn ad fu cralTuç pofîtu affedu vti hac couenit.Sicm nutrimétu ipm,feipm cocoqret, fuccu Omni ac in ptes digcrerct,præterea alédis partib’ airimilaret,amp; quib’ ali^ no gigncre mento eft opus adlierefceretî^culdubioijsquib’plurimu nutrimcn Cur fuilla turn requiritur, maxime nutriente cibo effet opus. Verum quomam propofitis non aliud eft quod nutrimentu defy derat: aliud quod ipm côficit,fcd no fit ex v^ quod nutriendum eft, ipfum fibi 8L nutrimetu attrahit, mutât, amp;nbsp;co fu. coquit, amp;adiungit,amp;adfimilat:ad duo nimiru nobis in opportuno cibo eligedofpedadum effe didat.vnu ipi’ cibi natura: alteru vires fuas proprias infitafq^.Itaç ex his illudpatet:nec plane quod maxi Nec quod me nutriatoptimu effei/S corporibus quæ reficimagis egét, vtpotc maxime nu quibus concoquendifacilitas no cfttnecetia quod faciilimu cocodu triât, nec eft. Cu fcilicet ipm nequeat maxime effe nutries. Cu igit hæ indica* qd? facillis. tioncs exaduerfopugnet:comittendunoneft,vtdumaiterinimiufis mu fit coco intentus:alterius omninoobliuifcaris.fed vtriufc^inemor quoad li* du ^pofitif cet,vtru(^ raifceas .quod mihi pceptu vbiqps meoria teneri velim. la couenire. vini turnqualitatem:tum quantitate memoremus.vtpotequod maxi* Deviniqli muadtaliavimhabet.quadovnumhocvtedum cefeooibus,quibus täte amp;nbsp;qua* refici corpus eft opus .modo non febricitent. Efto igitur vinu quod titate. exempli loco dicatur, quale eft fabinu in itaiia.arfiniu vero in aiia,ac vtfuma quada ac generatim comprelienda,quod aquofum quidé eft.
-ocr page 211-LIBER SEPTIM vs; FO.XC.' cætefuIeuitetaftringit.Aquofunatufaappello vinu quod tenue eft» Aquofu vii? etpurn,5i oligophoro vt HippocrateS græcenominauit» Eftautem nu^quod. oligophoron quod fi diluit;minima fuftinet aquæ mixtione» Id eft fa Oligopho neibecilliffiniu3amp; vt in. viniSyaqùofiüimn. Nä quod plurimu aquæ foil quod, in mixcura fuftineUid tä vehemêtiffirnuïtuni validiffiiuu eft.Eiufmoi» di vina Hippocrates ocnodcjlioc eft vt verbi vim exprima, vinofu nominat. Vera ab hoc cauendu eft.qm imbecillas vires feriat. nbsp;nbsp;qcf
aquofum natura eft, cæteru aufteruud pcomodu eft .quod amp;nbsp;ab aquae imbecillitate recelTitiiSi vini noxam nÖdu habet. Ad hæc nbsp;nbsp;nbsp;refpici
cns :tum ætate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teperametu inuenias. Quippe quod nouellu efh
id tu aquofius:tum vero imbecilli’ quodamodo eft;q vt vino par fit. Adde etiä quod ægri® cocoquit, ac magis excremetofum eft, Antiqus vero,vt vinofius eftuta vehementi’ eft-.q vt^pofitis fit ex vfu. Quo circa citius fexto anno nobile Sabinu idoneu non eft. quod nbsp;nbsp;diurif
fime inftomacho,acventreinnatet;amp;fluâuatiÔes faciat.Nobile vo cojq^ aufteru eft.no Sabinu liiodoiveru etiä Adrianu,amp; Albanu,et Nobile vi-^ Arfyniu, etTitacazenu, oïaej id gen’.Diftu nac^ fufe de oib® vinis fe num quod. orfum eft. Ad has igit veluti metas refpicies;etia mixturä €l^ cu aqua teperabis,Quietia exactius coiefturade iä diäus facies; fi vitio^ aq capita memoria tenueris,Porro pedet ea ex frigiditate ei’ oîa. Cui’ Aquæ vitia culpa amp;nbsp;in pcordijs diutilTime morat;amp; fluduatioes excitat, amp;nbsp;in fla turn mutât.amp; corrupit.et ita ventriculi refoluit robur;fic vt deterius proinde concoquat.fed nec digerendo per corpus alimento, aliquid magnopere coducit,At vero memorato^ vinoijt virtutes cophenfis DidoIJi vis» iam aq vidjs adaerüm quodamodo natura habent.Cu necintlent p noi}j. virtvi^ cordia,imo fi iflata fint:fubfidere faciatmec inibi mora trahat.ppter tes aquæ vi t. caloris mediocritate.Addequodcu digeftiois vias aperiat, amp;pari«= ti)S ee. con*» ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter impellat,ac nutrimetu furfum agattad celeritate deduftiois m cor trarias »
puscoducut.Suntptereabonifucci, dóadmifcêda cócoquedac^ eaq in vetriculo amp;nbsp;venis fut idonea.Iam vires qüoç organoj^ adaugét, Si exp ellendis excremetis via fadut.Eoc^ fit vt etiä talia vinapter cæ tera,vrinas moueät.Quado Si ipatotu Corpus celeriterträfeüt’.duim petu curfus fui excrementa fecum expellunt. Ac diftum quidem alibi diligentius eft de vinorum facultate. æque ac ciborum. conüenitc^ vt qui artem methodo tradi fibi ftudet, omnis materiæ vires pris»
' us perdidicerit .necexpeftet:vteas infingulis affeftibus audias» fed fimul ac curationis tantumfpeciemnorindebitamviftus ratio sa nem inuenire poftit. Ego vero ijs confulens qui veritatis difeendæ ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt auidi, eiufmodi doftrinä attingere faltem non giauabor .quo fei
licet qui minus exercitata cogitatione funt, exemplis a generalibus
M.ij.
-ocr page 212-metho; meden, galeni
ad particularia, vcluti manudufti defcendant.Ergo quod reliquu eft Potois me apponendum potioms is modus erinvt nec in ventriculo innatet, fura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec fluéluatiois vllius fenfum inuehat. Cibo^ verojpotiffimu fi fie«»
Ciboijtmê^ ïi poteftîvtnegrauentquidê ipfum.quodcum difficille fit vel fortaf fur a. fe eiufmodi quod vitari in imbccillo ventriculo omnino nequeat:
ximu eftjVt qcitüTimegrauis elTc definat.Ab hoctefio inflation præ cordio^ vitadæ ijs fût.Q^Æ fi talc qppia prio die inciderit,^ magni tudincfymptamatis ad portioem : detraliedu poftridie de cibo cft. fin rede oia cedunt paululu adijciendu. Ad eûdem modu amp;nbsp;in tertio die.vel demercîvel adijeere^ coueniet .cumpeedente confer entib us. ita femp oia pro renutriendi reficiendiq^ ratione fridiomb%gc ftationibuSjinabulationibus prout corporis incrementupcedit ad s« miniftrare.etiâreliquaoiaprorefedoriavocata ratione adijcientûâ bus .Q_uæ fane genere a propofita ratione no differt.fed in eo quod fub ilia pinde totum corpus eftafEedum.ficutifub hac ventriculus, ^ueadmo^ A ccidit autem fie affici corpus in diuturnis potilTimu morbis. vtic^^ du ficut de cum coiuda cuiufi^ partis humiditas ex qua prima nutritur, ppemo dumomnis exbauftaiam efl.Namvtfolidaruipfarum ficcitas corri pofitu eft, gaturîid fieri omnino nonpoteft.ficuti nec fcnium.veluti in libro de fie corp^to Marafmo docuimus.Hanc vero humiditateetiamfi omnino fit abfu tu afficiat, pta:regigni modo dida vidus rationelicet.Atçp inalijs refedionib’ ventriculus egregie præ cætera non afficit.in propofito affedujmor bus ipi’ eft ventriculi.Tepore vero totu corpus vtpote paru probe nutritu macefcit.Quorationabili’ eft exqfitiorelios vid® roné req«® rere.ppter cocodiois ibccillitate.Cæte^ eu meliores fut efïedi : traf Renutrito ferêdi fenfim fut ad renutritoria refedoriaç vocata vid^ rone anale ria refedo«’ pticen græci vocat.Id fiet fi plurib’ et fridionibus, Ôêgeftationib’: riac^ viduf q ante vtemur.Mutanda vero interea eft, «Xcibo^ turn qualitas: tum roj qua ana quantitas .fie vt tum plures:tum valetiores îq prius exhibeant. Ac tpe lepticenvo pcedetejcu adfanitatis ftatupropevcntuiameftîfeponêdafunt ptif# ^ât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fana^ et lac.præterca forbitio ex alica.ac ad côfuetos cibos veniêdu.
/ ƒgt;pod ctiâ pifees detrahendi.nifi fi incôfuetudine fuerut.ac volatilib® cibadum.Tumfuillas carnes eêa pedib’inptilfana elixis, incipict. Poft vero etia imucrus rede fumat.ab hoc etia reliquas partes, pri.? mumquidemiuuenis porcelli.quifi hi?ms fit: etia pfidie iuguletur. Hefternu Nam hefternû:q recens necatu facili’ cocoquitur. Aeftate fat fuerit fi faciliusjOîî mane immolât’porcellus fit.ae circa folis occafumcomcdat. Quips’ coquit q re pe quod in fupioribus fuafimuSjtumvalcntius alimetu vefperi exhi center iugu bêducéfuim’iidfepobferuareftudebim’.vtic^no leue pceptuhs co latum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modu i/s q ita cibabunt .qcf fane dilige tius infpicies : agnofces. Sati ’
-ocr page 213-LIBER SEPTIMVS. FO.XCL
ennn eft à pfincipi'o rem cœpiïTc.quoniam quiitafc Iiabent plurimo nutrimento ladigêtjnequeut aute vel quod mediocre eft concoquerej paulatim hos fæpi’cibare oportet. Atcj idcirco fieri no poteft : v£ femel eos cibalTe fitfatis.fednec bis,quoad fcilicetfut graciliiftinn'.
At(^ hac de ca ipe ter eos cibare fum foIit^.Veru qn iä manifefte me,=. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Hores fafti apparet:etia bis nutriuifte fit fatis .Ergo tatä exhiberi pri ma cibatione eft ronabileiquata, priufq fecuda fuinat tota prorfus aiime»a critcocofta.Idcotingere valêtiorialimétonopoteft. Quarepriolo co leuefumedu his eft.quo videlicet et cocoquatcelerrimetamp;excrei« , u e meta, ei’ difcédat.ôC vacu^ purufcj vetriculus fecudu excipiit. At qm * no fold quies,amp;fomn®jfedetia logins tps hui’ naturale adminiftra tione excipitîronabile e: vt valetiores cibo^ hoc maxie tpe oflEerat♦ Itac^ etiä athletæ oés,ficfaciut.Q^ui eu vfuno fold aliq rone iuene^lt; rdtîfed etia. loga. expietia coprobarat.Sed em amp;nbsp;q^ illifacidt; nihil mali fit:fi ij q coualentid vidu vtuntietia faciat.vt illico poft cenä no bibatîvidehcet anq cib’ cocoquat. Siquide inatat cibi fi bibat, ita vt cos vetriculi corpus,^pter interpofitd humoré,nô contingat. Verd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biben*
fifitibddi fuerintj^hibere eos in totd vtgraue cftutanec expédiés ♦ fed tantilld indulgedd,quod Si defyderid foletj amp;fitimleuet. Poftea vero q nutrimétd cocoxerint:abdde bibere fdt finedi. Quippe celerri me fi itafaciat p corp’tdigerit.Mane vero poft fomnd cd deiecerit, amp;pauldinambulauerinttmodice funtfricadi.Eftadtmodica his fri-s dio,que eaten’ adminiftraturtdum corpus incaleat.Mox geftationi bus vtendd.deinrurfus turn lauandifdtttumfricandi.idç intra meri ' diem.autplane circa ipfum meridiem.quo videlicet inde ad vefpera abunde fpatid interueniat.Q^uod autem Si de domibus in quib’ con ualcfcens nutrit habendain primis curafit,potiffimdne frigidiores calidiorefve iufto fintifuperuacud dicere arbitror. Pari modo Si de alijs eius generis, quæinuenire fibi quifç finenoftra opera poteft.
Doftus videlicet non folum ex ij s quæ hic:fed etiam que in opere de fanitate tuenda funt difta. Eft naqp conualefcetid vidus ratio, media' Conualefcé qdä inter earn quæ fanorum propria eft. Si quæ ægrotantium. Q_ua«» tid vid’ ra re'difficile no eft ex ijs quæ devtracj funt prodita:vtper feipm quis eius fano mediaminueniat.Namficutnecaliardrerdîitanecvidus vnaoib’ rd amp;nbsp;eius fpes i cofuetudie eft.Cd alijs femel ee,ali)s bis,óêaltjs citi% alijs.ad ægro]Çt mea vefpera iccepille cibd,moris fit.Ia cib’ ipe alijs pifcis plurimd e.aut diagt; denic^ aliqd ex mari.alijs oleramagis,autdeni(5hortéfia. alijs po^ Varia vid’ ma.alijs legumia.alij s nuces .alijs ati(f qppia.alijs qdrupedd carnes rone veten' atçhaijîahjs aliæ.alijS auid.idqp alijs alia^.Quietiam cafeoetlade bus fuille Î vtuntnonulli, plus q ceteris cibis.generaliter qdécapraijtvel bod. vfu,
M.iii.
-ocr page 214-METHO. MEDEN. GAIENI
Sunt tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alioix aialiu.Bibut quoqp alij calidujalij frigidu.amp; vi*
nd vel liberaliterîvel parcius «vel omnino nuUu.vcl hoc genus. vel il Ad earedu lud^Adcaigiturreducendusquifc^cftjquibusinfueuit.Scriptum au céda ce que tem diligentius deconfuetudinefeorfum cft.Nuc illuddixiffe abude qp qb’ alTue lît^no modo in coualefcentiu viftus ratioe : fed etiä in morbis magna uit. partem ad totius vidus medicamentorucj inuentionê ex cofuetudinc Cofuetudi fumi.Ratio em totugen’ indicare poteft.Materiacu exalijs quse re ne ad medi tuli:tum vero ex cofuetudine no minime eft fumenda. Sed amp;nbsp;natura#« cameto^vi ruminfpiciedæfuntproprietates.Nouiem quofdam, qui fi quod vi dufc^ îuéti#’ gilantium opus node obire fuilTent coaditdormire prseterea non po oné magna tuerint.Talibus igiturvtnodubibantjConfulendunoneft, ne vide#» vim hf e. nbsp;nbsp;licet ea occafione vigilare coadi:maximam inde noxam fentiat. Sic#«
Natura^cat naç totum corporis habita vigiha. Eoc^ infeftiffima cft ijs qui prietates nbsp;nbsp;exficcitatelaborant.Suntamp;qfi ptiftanam guftennprotin’naufient.
fpiciendæ Eadêin quibufdam facile acceffit.ElTe veroaliquos q facile carné bu Diuerf^ na bula cocoquatiia vnu ex publice iadatis eft. præterea alios efte q ad turai)t ^pri alios cibos potufç rede fe, aut no rede habeat.No folum aut ex his etates. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;materiæ q ad vida ptinct copia fuggerit:fed etiä ex regioe et tepore.
Scripta q iam haec f unt a multis, q me pceffcrat.quo min’ ipe iftis ùis* fifto.qui ideo tata ea comemorojne quid videlicet fit omiftum. quod vero ab olb’ iunioribus medicis eft omilTumud perfequor. Nempe quéadmodd affed’ corpoiji methodo curent.eamethodd vcteres(vt ante dixi)pbe inchoarut.nemo tarnen eoigt ipfam abfoluit.Vera rur#gt; Redit ad fus ad ;ppofitaredeudum.Siccæintéperies vbi folidaipa corpora co ficcä intép e tigerunt^fi quidé in vna quapiam parte confiftant,veluti nunc in vé« riem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triculo ^pofitum eftmûq ad perfedioné fanabunt.necin eum ftatum
Deficcitate qui ante morbufuitjreuertent. Sedquoddici in confuetudine vulgo folida^. fokt re fcilicct ipfa edodotid talib’ maxime inteperatijs acciditjmor bu vétriculu afflixiffe,amp; inreliqua vita ïbeciliureddidiïTe.Quippe fenu hi ventriculu optinet, priufqcofenuerint. Q^uo fit, vtfacile ex leuibus I^dant caufis.pinde ac fenesjuee ^be cÔcoqrc polTint. Quo euenit, vt etiätotum his corpus deterius fe habeat. Ad eude modum Collatio nbsp;nbsp;Ct fi alia quauis afEiciant parte. Q_uod fi ipo etiam corde fint affedi:
ficcitatu in celeriterarefcût.vocatlt;^ariditatéfiuemarafmaeiufmodi, Philipp’ varijs pti#s exmorbofeniu.Is igitmarafm’breuimorteaffert.Proxrehuicqafa bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iocinore eft icœpt’.Mox q a vetriculo.Q^ui ab alijs pticuh's ortum
Philippus habetjtäto fanetardiustquäto qlibethagt minoris eft pftantiæjq iliac
Si vero kuiter cordis corpus ficcatu fittfenefeut quidê cekriter. cætc ru plures annos trahutîq qui veheméter funt læfi ♦ Ad eadem modum in iocinore3Ä ventriculoceu didum eft «ac in reliquis omnibus
-ocr page 215-LIBER SEPTIMVS» FO.XCIL
ad portionem. Cæteru vidus ratio eadcmgenere eft, tum in hac ficci CurAtio ge tate:tum in illa quæ folam cam humiditatemabfumit.qusefolidas nu ncralis qtu trit.Præterea etiam in tertia quam fupra memorauimus ficcitategt; Fa^’ or ficcitatu cillima vero omniu fanatu quarta eft,in qua vcnæ fucco fûtinanitæ.
Imohicafteftus vtfrigiditaspotius habitus curatur:qvtficcitas.vel Quart! vt tutius loquar frigiditatis rcfp eftus .in hac ficcitate exup erat picuis citas vt fti;^ lum^ in ea vertitur, Siccitas fecundu locum optinet.habetq^ proindc giditas po^j fanationem tum exproptam:tum celerem.Siquidcm fi biduo quis vi tius curat q äus rationem his caute exhibeat, modice calfaciens, amp;tuto nutries: vt ficcitas* ftatim in tertio pîeniorê viftum citra noxä admittunt.multoc^ id ma.
gis in quarto amp;nbsp;quinto^ Atcj hoc fane erat quod Hippocrates præce Hippo»
35 pit^Q^uælongo fpatio cxtenuata corpora funtt ea fegniter reficere oportet.quæ breui^breuius.Scire aut licetfolido^ corpo^ ficcitati? bus fipdurehfuccederenecelTario frigiditate.Q^uippe ptoanere fic»# Permanere citas p fe no mutata oppofitioe q ex calido etfrigido confiftit: no po ficcitate no teft. Celeriter ein ex nutriendi defcftu refrigerant ptes .ppterea fcili mutata calf cet quod ex calido fucco fanguis nutriut,Sed qcf inter litia diftu eft. ditatc vf fri nue ficcitatis curatione executi fum’.amp; q ab initio eft cotrafta: et qua giditate no nulla diutilTime fecuta eft notabilis frigiditas. Ergo pximu fuerit fri pofte» giditate illi copulare, quæ euidetes qde habeat notas, cæteru magna Siccitatis no fit.Eft itac^ curationis cofiliuno fimplex.vt prius.cu no modo ti^ cû frigidi^j bi vt humeftes däda fit opaifed etia vt calefacias .C^uare intendendu ta.te no ma^ acritcr eft ad pfidio]?^ matene,necubi imprudetes ijs q humeftat, ea gna , cura quæ nimiu calefaciat adiungam’.Q^uippe his vehemetcr ficcadi vis tio. fubeft.Iam vero quatitas noxæ in vtrac^ inteperie admateriæ innen tionerapoteft via oftedere. Verbi gfa maximæ qdê ficcitatis fanatio nem modo pferipfimus .Modic^ vero adeo fcrupulofa vid’ ratione no indiget.Quadoqde nec vires ipis funditus funtcollapfæ. Etenim nulla alia de caufadifficilis reddit validæ ficcitatis in corpe comoïs da curatioîq quod vbi refici corpus poftulatmec cib’ fe ipo coalefce Cur galen® re cu eo poteft, fed ci® quod nutrit opera qua pparet reqrit : ipm eft difficillimg xmbecillu.Ergo cuid modice ficcu fuerit,ppterea quod vires no pe^ ficcitatis cu nitus cociderut:vbcri®cibarelicct.necmetus eft vll®, ne a modo ab^ ratione dc^»quot; erres .Quo magisipfi de difficillima itêp crie diftcr ere iftituim®,ac fcribeda fu in ea veluti exéplo ftudiofos excrcuim®.Hinc nä(^ orfi ipimet ad me feepit. diocres ficcitates corrigedas idonea materiam iueniet.Proponatur Siccitatis autemamp; nucficcitas quidemfimilispriori.copuleturq^eifrigiditas. fupi® pofis» Ergo calefacientis matériæ admifeendu iam didis tantu erit : qua turn tæ cu frigiis particulaadfrigus inclinauit.Proponam®igit eä primumodicere«5 diratecufa^ frigeratam. Ergo ijs quæ paulo anteretulimus in ladis quidem vfu tio»
^M.iiij.
-ocr page 216-METHO» MEDEN. GALENI
melvberius adijcietuf.Vinuveroquod quidéadgen’ fpedatidem. cætcrûquod minus aquofuimq priuSjÄ pluriuanno^^tfit, dabimus. Oem cibu Q^uinetiä efculcnta oia calidiora exhibebimus .idlt;^ no naturalibus calidu exhi modo ipoi]iteperamentis:veru etiarccétib’ex igniqualitatib’.Nar bendu. dino pterea vngiiento vngendus alTidue venter eft.fic vt nunq rema^ AlTidue nbsp;nbsp;nbsp;neat ficcus .Sin id vnguentum non adfittmaftichinu fatiffecerit.fed eî
vngendu. opobalfamo eum perungas .tum ipo p er fettum vero cu iä didis mix to.Q_uod fi corpori ea.magis adherere ftudebisteriäceræ aliqd ad^^ mifcebis.Siveroetiamaerambiens fitfrigidustlanä ex bis imbutä ipones.Quinetiä cliiajmafticlie in opobalfamo, aut nardino vngue toliquansjlanamindemadentem ventriculo impones. Sane vtilius Purpura fuerit fi qcf madefacies, ctia optima fit purpura.qiis eft tyria.Quado tyria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;aftringi ipm modice:et cutis ei’ meatus obflrui expedit. Siqde q
rarfi habitufaciunt, etrelaxanttea tum digerut fuccos ;tu pticulas fri gidis cxtrinfecus adueniêtib’obnoxiareddunt. Quæ vero valeter aftrmg5t:eaficcät.Q^uo fit,vt medicametum quod eiufmodi corpo:^ ra cxcalfaciat:id nec euocante vim habere expediatmec aftridoriam multä fibi iromixtä.Memineris em velim tum eo^ q in ægris es cote platusitum quæ in ope demedicametis es edod’.Nepe acerbä quali täte fua qde ipius virtute,amp; refrigerate et ficcare.qd? fi cui valide caL» facientiufi£admixta:quodexambobus copofitum ed, minus qdem in caifadendi munere efficeretquä alteru.Siccädo verono minus : q Vitin medi vtruç.Maxime cotrariafaciut Iiis^q præcepim%noftritpis medici, co^ tpe ga q ficcæ parti amp;nbsp;qnutrimento male fruiturtcompofitn fæpe medicame » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu ex calida, amp;nbsp;acerba materia imponut.Eft aut eo^ q ftryphna græ
Stryphna. cedicunt.nosinopia comodioris vocabuli,acerba dixim’.nullum ^fedomodice aftringésjideocj necmodiceficcas.quo videlicet masgt; Siccitatis gis prohibenda ca in iam didis affedib’ funt.At vero fi en ficcitatis enmPta fri intêpcriemultafrigiditas fitîficvt fortius calfacere fubigat: oim pri giditateeuf mfi inteperametigenusadmemoriäreuocabis.Q_uippequod oim ratio. grauiffimnelfeoftedimus.Quocircaad corrigendaquoc^elTe diflh cillimu multalt;5 follicitudine egere idtminime eft ignoradn. Incipere Tutiores nbsp;nbsp;^ero fiPi modo a coprehenfîs prius materijs tentabis.fperas fdlicet
materiæ fore,vt logo tpe p tutiores fanée affed’.Sutporro tutiores hæfnâ re Mel defpu pçtej-ç eaq fût ta neceffaria eft fati’) .In nardino vnguêto foluesma mata frigi? ftichem chiamqpinguifTimajacpurpura excipiês vteris. Eritc^p vtb lius mo copia ci’ fitîfi opobalfamû adicceris .Dadû pterea vberij en vtiliffimû, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.fed detrada pri’ fpuma.quo et min’ fit excrementofû: amp;
calido inis. magis nutriat. Quîctiâmelipmdcfpumatûp fe optima nutrimétum ■miciftimn. frigide vcntriculo eft ♦ ita vt calido aducrfilTnnum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc ambo
-ocr page 217-i
LIBER SEPTIMVS FO.XCIIL
mcmmiITe in primis oportet, vticp apleriflt;^ medicis ignota. Ac ncç aliquid frigide corpori melle potius expetere : nec^ ad calidu magis refpuere.Ergo plurimu huic afïedui pro nutrimeto mei optima ello» fed quod prius fuper prunas ex quercu vite ve ad fummu candentes, fuerit decodum. ac curiofe defpumatum, Vinum autem eligeda femp Vinu^pO:^ cft antiquu.eocj antiquius:quo maiorfuerit frigiditas .Tu fi res poftu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^Q
labit totu genus immutandu. ac primo loco adrianû. mox tiburtinu. neum. aliud ve fimilis generis eligendum. Vetera quidem omnia.cæteru no
adeo î vt amara iam fint, Siccant enim quæ amara funt imodice. Sane Amara fie »s optimum medicamétum talibus omnibus fit : quo picatores quotidie cant. vtutur.Ergo illinire eo totu ventrem coueniet. aepoft auelli.fed prilt;= Picatorum üfq refrigeretur. Atq^ hoc fi bis vno die deinceps feceris abunde erit. medicamê fæpius autno expedit. quando itaperlialitumdigeras^no fanguine turn. bono particula impleas. At nos ex propinquis locis attrahere^no id quod cotinetur educere ftudemus. Idem omnibus particuliSjquæ ex nutrimento fruétum no fentiunt atrophutas græci vocant, mirificum Atrophuns= medicamê efl.fi quis co moderate feiat vti.Sed amp;nbsp;calfacere ventricus: tes♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
lum, ita vt in quætitate calore eius no intendas jfed qua maxime natu rale eius temperamentu tueariSjac fubflantiam inaugeasîid ex lenifj fimis in eiufmodi affeélu cofilijs no efl. EfEicit hoc in viftu fimul cum Naturalem ïjs quæ iam difta fut, maxime vinum.Exijs vero quæ ventri extrin^ ventriculi fecus applicanturîbonihabitus puellus vna ficaccubans: vtfemper caloreaugê abdomé eius contingat. Suntqui catellos pingucs in hune vfum ha^» du et quib’ beat. nelt;5 id î aduerfa modo valetudine:veru etiamin^fpera. Taies augeatur, itaep ij s qui propter ficcitatê quocjfolamimbecillu ventriculum ha^ Puellus ac bent funt idonei* Seruandume^ ante omnia efl ne puellus humeâa fit Cubans ♦ cute.QuienimnoHufudore perfunduntunrefrigerantpotius^qcale Catellipin faciunt. Nocent præterea tali affeftui, et calida fomenta, quæ quidem gués.
ficca funt:eo quod rorem fimilariu corporum depafcunt.quæ humida Calida fo f funt:quod huncdigeruntipotiffimumvbilargius his vtimur.Præte menta^po rea quod nimis rarum frigoriç oportunu corpus efficiut. Ac de hac fitis no cœ inteperantiaru coniugatione haélenus fit fatis. Ab hinc multæ vtpro uenire. pofitum efl ficcitati, iunéla caliditas eflo non admodu multa.In eiuf:gt; De ventris modi intempérie primû curationis modum feruabimus.fed vini vim intempérie mellifcp copia diminuentes :non folum no augentes. Ita vt mel pror#! m uitu ficca fus no degufletur.Vinum vero exhibeatur quod minime fit antiquu. no mulfum Iam cibos apponemus fublaélis tepore.fed fi æflas efl fub aquæ fomgt; calida. tanæ frigore ♦ Sed et vétriculum vngemus oleo turn crudo:tu melino.
'Ac multo fane magis fi plufcula caliditas fit : ipfum vinum turn aquo^« fius exhibebimus : turn fub eo frigore quod fontis aqua per medium
M.v.
-ocr page 218-metho; meden, gàieni; ■
ver exhibet.illud nobfs perfuadentes eiufmodi aff cdum adportionê clTe febrem.Quippe quod ilia vel in toto anitnali, vel in corde eftud propofitus nunc affeftus in ventriculo eft; ipfe fcio me vna cura præceptoribus primû omniu vidilTe hominem quedam maturæ ætass tiSjnon paucos iam menfes vexatum.fed nec corumquifqua afEeâura eius intellexit:nec etiam ipfe. Poftea vero cumiam medendi eius at» fedus methodum inueniffem: vcnit mihi in mentéjhunc vtic^ illu effe Quadiage affeftum que olim fueram contemplatus .Melius autem eft rem etiara narius qui exponam.Quippe vtilis omnino eritp'js qui audierint^nonfccustac ficco call fuit mihi. Homo erat quadraginta annos natus ♦ medio dura valebat do vétre la crafTitudinis amp;nbsp;gracilitatis habituels fiti affligebatur, ac calda auer«» borabat. fabatur.cu illifrigidam nemo daret.tam et fi hancimpenfe flagitabat, febricitare tame medicis non videbatur.ôi ventriculus quæ fumpfe« ratjtribus aut quatuor horis poft euomuit.fimulcupotione.Itaq^gra cilis iam effeftus eft^acpericulo propinquus, minime videlicet adiu tus ab aufteris acerbifçtumcibiSjtummedicamentis.Sumpfitvero et poft cibum aufterum vinu. Is homo cum nec vitra fitim toleraret, ac vt aiebat mori mallet : qua in cruciatu viueretaquä frigidam fimul multa fuper cibum hauriens’.protinus fitire deftitit.paulo vero poft plurimû eius euomuit. Ab hinchorroremin toto corpore fenfit^plib» ra^ operimenta popofcit. cum prius omnia abijceret.tunc igitur reii quum totum diem quo id fecitnoctemç totam in quiete egit.cooperi«* mentis fe fouens .Excreuit vero femel circa mediam nodem^quæ mes» diocriter erant coafta.Itaçnecfiticulofus præterea erat.Poft ero au^ tem die tum coloratior multo : tum firmior eft effeftus. Ac délibéras» bant iam medici, an hominê lauare expediret. Alij quidem fuadetes, alij dilluadentes. vidt aute fententia eorum qui lauare fuaferut. Itac^ etiam lauatus citra offeiifam eft.ac modice cibatus. tum melius ei qua pridie venter concoxit. Queftus autem eft quod difficulter tranfglu»»gt; tircLvifuraç omnibus eft propter vomitum, qui præter confuetudiss ncm inciderat 3 vellicatam illi gulam fuilTe.ac proide male fe habere. Cæterum vt etiam fecutis diebus fymptojma permanfitîconftabat no bis omnibus ventriculi imbecillitatêeffe fanatam.gulam autem effe perfrigeratam.Nec fane mirandum erat ficut potione ilia, quod îmos» De alio q dice calfaâum erat ad mediocritatem eft reuerfumtfic quod mediocri fimili mor^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habebat fuiffe refrigeratum. Cæterumgulam eius nemo potuit
bo laboras: fanare.fed vitioin vitiummutato,tempore interpofitomoritur.Aliii bat i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimilem non paucis annis poft, vidi.cum omne ventris ins»
Curatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eriem difcernere iam poffem .V ifum igitur eft mihi ftatim maio^
eius ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conatu refrigerandum effe.priufq homo magis extenuatus : fin^c
-ocr page 219-LIBER SEPTIMVS
FO.XCIIIL
quîppiam priori ex refrigeratioe pateretur* Tutius igitur vifuin efl, primurefrigerantiamedicamentaquæ præcordijs imponuntur expc riri.Quofaftoæftus fane ventriculi eft remilTus. Cæterum homo fus^ fpiranti fimiliter refpirabat.tang ægre totu tlioracem moueret. Quin ipfe quolt;5 interrogatus talem quapiam fentire fe offenfam fatebatur. Aducrti ita(^ illi tranfuerfum feptum refrigeratu effe, proindecj abie dis refrigeratorijSî foui locum oleo calido» Cum autê refpiratio fta^quot; tim naturalem motus fui ordinem reciperetta fouendo deftiti. Statui autem homine longiore fpatio moderate refrigerare.Ergo SL quæ ex^^ trinfecus applicui infra magis impofui a fepto vmbelicum verfus re^ ccdens ,8L cibum potioneq^ omne exccpto ladcjfub fontanæ aquæ fri giditate exhibui. Atqp iu longiore fpatio fanatus eft* nufq alibi offen Pamcula fus. Sciri tarnen illud ante omnia debebit*vbi valide in ambab’ quali valenter in tatibus immutata quæuis particula cftîomnem eius adionem perire* ambab’ qli nec facile quod lie eft affedum ad fuam natura reuerti poffe. Vbi vero tatib^muta altera tantum qualitas plufculum îmutara eft, vcluti nunc ficcitate fin«: nbsp;nbsp;omnem
ximuSjreliquarum aliqua mediocriter fe habet î vtiej qui ita affedus nbsp;nbsp;nbsp;adione
eftfanaripoteft. Proponamus itac^rurfus exuperare intemperie ca^ penre lidam.huic autemadiundam elle modo humiditatemxmodo ficcitate. nbsp;nbsp;nbsp;intêoe
fed mediocrem vtraç.ac prius humiditate*Hanc intemperie minore nbsp;nbsp;j quaffu,,
metu aqua frigida curabimus ♦ quando minime ex ea lædentur vicinæ p^rat calor partes .vt quæ mediocriter fe habeant. Nä in ficcis affedibus neceffe humis» eft non ea modo quæ proximafut: fed etiam totum corpus gracilius reddi♦ Ventriculo aute ipfo non dum ficcato, vt nunc eft propofitum : nectotumattenuatnelle corpus poteft*Quarenecfrigidæpotulædi.
Sicubi vero adeo vehemes calons inteperies ventre occupet : vt vf«^ ad cor ipfum perueniatjfebricitare hominem neceffe eft.Quo minus miru eftjfieiufmodi intemperie maius periculuminfequitur. fanatio tame genere eadem eft.tradeturautemjpoftea vbi defebriumeuratio ne differetur. Qui aute cum ficcitate coiundus calor eftîeadêgenere calidai remédiapofcit.cæterumno adeo fecurus eftrefrigerantiumvfus.pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cy
pter eas quas retulicaufas. Humida vero intempéries fiuc fola confi ^^diocri ftat:fiuecumcalorefrigoreveconiundafitiomniufacillimecuratur. ficnlate. Et quonia tres hæ intempéries creberrime ventriculn affligutj funtcç De humida curatu facillime: harum curatione in memoria habent, quicuç abfç intêperie. methodo,hoc cft viaamp;ratione morbis medentur.acad alias earning Erroris oc temperies vtdidumeft tranfferunt.ignorantes videlicetplures effe.
Sunt porroipfius humidæ intemperatiæ cum fola confîftit remédia; cibi qui citra valetem calefadionê refrigerationê ve h^cent. præterea it^pf confuetæ potionis parcitas .Eius aute quæ eu caliditate coiunda eft ; remedia.
-ocr page 220-metho; meden, galeni;
Humid^ in aftfingêtiû Si ciboru et potionu vfus » Sint aute amp;nbsp;hi aufteri fine calcs; teperiei ca faftione.At eins quæ eu frigiditate eft coiunfta,optima præfidia fut: frigiditate. acria oia. quibus admifeeri debebunt quæ acerba/ed citra manifeftu frigus funti Optimu eft Si his pfidiu cxigua potio.atç ea vini cuiufg infiniter caletis.coftat autê id minime nouu effe. Ad portions vero eo ru quæ comefta Si bibita fu t: etia reliqua oia quæ foris appiicatur adi^ Anacepha^ hiberidebebunt. Et quonia de his abudé traftatu eft: repetito rurfus leofis » fermonis initio: capita ei® colligemus ♦ Calida ergo intêperies refris? geräda eft.frigida vero,calfaciêda. Similiter humida ficcada.amp; ficca humeftada. Quod fi p copulatione aliqua dua^ qualitatu intêperies cofiftat:mifcêda amboj^i cofilia funt» ac quæ humida calidaç eit:ficca da Si rcfrigeranda.quæ vero humida Si frigida:ficcanda ac calfacien da. Ad eundêmodujficca Si frigida : humeftanda ac calfacienda.ficca Quæ pelTi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calida:humeftanda Si refrigeranda. Scire vero licet omnium
mæ intepCtf baru pefTima elTe interfimplicesjficcam ♦ in copofitis ficca amp;nbsp;frigida. ries ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atep hoc loco finem habeant ventris intêperies ♦ quas fcilicet extrinfe
De intêpe^' eus nullus alit fuperuacuus humor. Deîceps ad eas quæ ex eiufmodi rantijs cum q^apiäoccafione fiuntjftilû couerta.Sæpeigit in ipfofînu ventriculi humore. cotentus humor, qui aut calfaciêdi, aut pfrigerandi, aut humeftandi, aut ficcadi, aut eua horu aliqua per coiugationê efficiêdi natura optie» net:intêperiê creat.Interim vero Si in ipfas ventriculi tunicas, vt ita Si humor i ^i^am imbibitus .fiue impaftus. Ergo prior alïeâuSjfi femel conftite finu vêtri o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vomitu expurgatus facile quiefeit, Sin rurfus ex ah'a quapia,
culi fit cone= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;particulis humor cofluit:diligêter difeerni indiget. Curatio
tentus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effeftricis caufæ cognitionê ftatim fe exhibet.Diftum enim
nobis eft tu alibi: ta vero in ijs,quæ de differêtijs febriu fcripfîmus : cofluere nonûq ex alijs in alias particulas id qf in his redudat.velu ti ex capite ad oculos.Quo cafu oportet curato eo qcf trafmittit : du* taxat firmitati pfpicere oculoru.quo videlicet eoru quæ cofluunt,rai;» nus prompte quicq admittant.Ita igit et in vêtriculi affedu oportet, vbi id q(f fuperuacuu tranfmittit inueneris : omnê hue cura conferre.
Ne pars q de vêtriculo autê tantifper elfe follicitu : ne quæ cofluat,prompte rç^ cofiuatreci cipiat.Id qÆ duplici (vt arbitror^ratione fiet.vna omniu fluxionum piatdupli^e cÔmuni.quippequæabaftringentibus repercutiutur.altéraverono ci ntione minus ipfa quoq^ omniu partiiî, quæ ad bona habitudine reducuntur cauefi. nbsp;nbsp;nbsp;comuni.nêpe ex ipfaru têperiei mediochtate.Ergo primû infpiden:^
Inueftiga o du totu corpus eft.an excrementofum,an plethoricon.i.nimiaæqua« tio eïus qd lium humoru copiaredundans:fluxionêventriculi imittat.Secundo trafmittiu loco fi id non videtur fingulæ partes expendendæ. Atcç in toto quidê corpore ^ftimado, tu redundâtiæ:tu exerementoru notas,Si ex opéré
-ocr page 221-LIBER SEPTIM VS FO.XCV.
de fanitate tuêda:amp; ex Iibro de plenitudine didicifti* Super has tame ilia quoç æftimabis .prima quide i mulierib’.an naturaliter no pur^» gentur. mox in viris^ an excretio aliqua confueta his retenta fit. Non nullis enim ora venam quæ i fede Iiabent, vacuar e fupflua funt fueta, Alijs ^fluens cnaribus fanguis aut vomituSjaut alio quopiamodo î Spontane^ certis periodis3 vas aliquod reclufum.Noui em turn in oreîtu in fau^» excretioes ’ cibus id multis cotingere. No défunt quib’ amp;nbsp;per ventriculû fangui?’|^'''ariæ, nis expulfio certo tepore fiat.potiffimu i/s qui eu vehemente exercita ;; tioné depofuerutja priore tamê vidu no deftiterunt. aut etia artuumj toto aliquo funt phuati. veluti etia Hippocrates indicauit^ Sut quib’ Hippo. diarroeæ 3 Sicholeræ certis interuallis omne corporis redundatiam educant. Ab his illud æflimandu quana vidus ratione fit vfus .vtrum ne frequêti cruditateîaut fatietate.idc^p in ociofa vitaj ac prsecipue præ ter cÔfuetudinê:an contra.Illud deinde perpedendûjan aliud mêbru corporis certo tépora circuitu vexari folitu, nunc no vexetur. Alijs enim articularis morb^autcoxendicis^aucpodagra. alijs cephalea, aut etia fluxio aliqua, quæ in oculos vel aures peubuit î nue migrauit ad ventriculû.No paucis vero catarri,et coryze.i.diflillationes per Catarri♦ guttur et nares quæ alTidue vexabatîcouerfæ certo tepore in vêtriculi Coryzæ. locafunt. His igit oibus cofyderatis fi quidecx minus mometaneis Fluxion« traflacio faäa efl:qaodfuperflad eft rurfus ad eareuelles. Sinexijs curatio. quæ maioris funt momêti:ambobus fimul co fuies .eu femp fumouens affedum, qui fluxione cxcitet. Fiet id fi oes corporis partes ad bona habitudinéreducamus.ac oes naturales expulfionesjfluxiles femper reddamus .Hæc queadmodum efficere pollis :in opéré de fanitate tué da eft præceptu. Nec illud latet fi ppter æqualiu in toto corpore fucsgt; coru redundantiä veter fluxione tetatuf: totd corpus vacuandu elTe.
Simili modo fi ppter mali fucci abundantiadiunc expellendum elle. Atc^ hinc ad vetriculu veniedum.Prorfus em cuplures ia dies delata in eu fuperuacua funtjaliquid vitij ex malicia eoru cotraxit. Itaq^ no intép eftiue qui ita laborat;abfinthij potione vtetur. Sed nec quæ pO;« ft ea adhibêda prouidentia fit, quoad priftinu vetri habitu coparaue^» ris ïlatere arbitror. Quippe fi pro teperamento noxiæ fluxionis inté perie aliquando laboret: corrigi nimiru per cotraria præfidia poftu lat.Facillimu vero eft eiufmodi noxa corrigere : vbi paucos durauit dies .Na fi defyderio ei’ qui curalTetlogiore fpatio pmafit:aliquado Vitiofi fuci tunicæ ei’ malo fucco iplentur. aliquado ipfa fimilaris earu fubftatia ci qué ven-^ intép erata no kuiter eflefta : fimilis curæ indiget ei, qua prius de in?» tris tunicæ téperantijs in hoe Iibro retulimus.Rcliquu igitur eft : vt exponam’ imbiberut, quéadmodu curari fuccus vitiofus debeat. qui in vétriculitunicis eft curatio.
-ocr page 222-METHO, MEDEN, GALENT,
Tunîcafum reccptus, Suntpono ad eiufmodi affeftus idoneapharmacagcnere vetris phar quidc ea,quse modicepufgant^ficvt eofuvis fuper ventris etintefti maca quolt;= noru loca no afcendat.aut fi quid; vitra vafa tantum inmefenterio co^-ptinge tingant.Speciatim vcro quæ ex aloe coponuntur funt aptilTima^Etia reliceat, fi ilia præîlono fint:aloeipfa. Hæc itac^ non elota valentius vacuat, Specialia elota vacuat quide minus ,fed roborat ventre magis,Exp edit ergo pa reraedia . rataliabere^qua oes medici picran,i.amara vocant.attjbancduplici Aloeelota ter cofeftam.vtiç^ ex aloe elota^etno elota. Admifcentur aute huic cb Ct no elota namomuj 8L xilobalfamu^ amp;nbsp;alTaruj et fpica nardi, amp;nbsp;crocum^ Si cliia qd polTit, maftice. Sunto ante horn cuiufcj drachmæ fex. vnius aloes dragmæ Côpolîtio centum .Præftantillimn hoc medicamentn ell ad vitiofos fuccos. qui hier^ picr^: in tunicis ventriculi habentur .vtiliufc^ eft eo ficco ex aqua vti duum Vtilius vte paruoru cochlearin menfura.vbi mediocriter acmedio quodamodo dumpicra eo vtilludemus, Namaximus eius moduSjacabfolutiflim’ ell^duo ficca et cum rn no vticj paruo^,fcd magnoJ^i potio.in aquae teperatæ cyathis tri^i aqua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus .minimus vnius parui. Vtedum vero hoc tepore,Si ptilTanae cres*
Modus nbsp;nbsp;more ell.qui primus a balneo fumetur. Na medicamé ei folito purga
picræ. nbsp;nbsp;nbsp;tin medicamentoijt tepore dabitur. Poll id vero vbi modice inambu
De picra Iauerit3amp; modice fe mouerit;de reliqua viétus ratione nihil eltimus» cum melle tand um. Sunt qui reponunt medicamentum.excïpiétes id defpumato et finemeb melle.Etlîtquidêitadurabilius.cætcranonpcrindeadppofitos hoc Ie , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco affeélus vtile.cn et minus ventre roborct; et magis deijciat.Ve^
Si léta pitu quibus lenta pituita vetriculo infigitur; i/s prius exhibeda funr^ quae^ itavêtricu#» cnq^ hancdillecent.poll deinde purgandû.Quod fi ad vomendn lunt lo affigit. idoneimo inutile fit per radiculaex oxymelite vomere.Sin neclêtus Mod’ ptiD humor fitmec cralTus : vtic^ abunde fit a ptilTanæ folius cremore vo«* fanæ et mul muilTe. ite a mulfa. Quo cafu fumedum vtriufuis plus ell;qua vel nu? ft cum pro tfimenti; vel etia deiedionis caufa fumeretur, Idoneum vero eft^amp; fi vomitione mulfa in qua incoélum abfinthin fit;bibatur. Na id quoc^ tenues fuc? fumuntur. cos quicnç videlicet in ipfius vetriculi orecótinenturtcomode deor? Mulfain q fum impellit.Sane comunis eft totus hic fermo qui de inteperieagit: incoélum cn fanitatis tuedæ præceptis. ea fcilicet fui parte: qua de paru firmis abfinthin aélionibus difputat.Non em profeélo ea:qua de perditis .aut vitiofe fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funftis agit. (^ippe pars ilia a fanitatis tuendæ cÔteplatione plane
Quomodo feiunéla eft. Imbecilla vero aâio prout magis minus ve talis eft: aut imbecilla ad fanitatis tuendæ:aut ad mededi tradatione pertinet. leuiter quidé aélio tu ad impedita ad priore. grauius ad polleriorê. Difcernitur vtrac^ ex co hoc op’ tu qcf a cofuetis aélionibus obeundis ^pter noxæ magnitudine vel de n ad faiiitatê fiflatur;vel non defillat. Diélum auté et de his eft in opéré de fanitate pertineat. 'tuéda.Quovtiq^ celerius tranfeundacorntraélatio nûcell.prgfertim
-ocr page 223-LIBER SEPTIMVS
fo.xcvt;
omni metliodo qua ventris intêpchcs fint curäfc ia perfcripta« fine hæ firmius ci ex uiora inhefcrinufiue leui’.Nec vero illud latere puss Varias elle to;effe aliquado mixtu ex trib® iam didis fimplicib® in ventriculo a£» ventris af fcftu.ita vt e[ipfæ folidæ partes laborent, mali fucci ita ventri fint feéf un corn infixi’.vtelui exfacilinequeantjCtalij in interno eius finu cotineatur. plexiones»* Poteft naq^ iterim fieri :vt primus en feendo cÔfiftat. poteft et fecun^ dus vnacîi tertio.poteft etprimus en tertio, fæpc etia oês fimul.Pro quibus methodum qua prins de vulneribus tradidimus, vbi oes affe Methodus dus fimul cÔiuximus;admemoriareuocabis. Quamnuncquoq^aptf’ decopiica^s ponere no fit inutile. Primum naç in eiufmodi coplexu æftimabis a tis affedi n quo maxime diferimen ægro impêdere videatur.Sccundo loco quid, bus repeth» quæ ve ex liis caufæ ratione optineat, 8L quid efïedus. Tertio quæ fas» ta.
nah ante alia poffint.^ quæ no polTint. veluti de vlcerib’, quæ vna en phlegmonis coftitere ofledimus. Vbi nâ(Ç a quoq affedun no leue periculn inftat:ad id qlt;T vrgettdirigi primn curantis cdfilium debet. Vbi aliud elïiciens eflxaliud qcf ab co cfficituru'pfacaufafpcdanda.^ At vbi curare hoc fine illo no licet; ad id qtf ordo didat, eft rcfpicien p dum. Atc^ 1 eo quide curationis cofilio qlt;f ab vrgente initur; affedus J magiiitudo perpendenda eft. Ea triplex cft.alia quæ ex læfæ adionis Triplex præftatia fpedatur.alia quæ ex ^pria affedus eftentia. et tertia præ^^ inagnitudo ter has, quæ ex facultate,quæ læfum corpus gubernat æftimat. In co vero cofilio qcf ex caufæ ratione initur animaduertedum eft. quidna corn quæ coiunda funt, augere autgignere reliqua polTit. Quæ rur;= fus vel gignantur;vcl incrcmetum ab eo accipiant.In eo vero qcf or^gt; do præfcribit;quid a quo, vel quid cn quo, vel quid poft quid, fanari polTit. Fingatur igitur in ventre defluere ex cerebro fuperfluu queda Exêplum, humorêfrigidum.atc^ eius occafione intépehe in ventre cotradam ia • clfe.Quî potius main iam fuccum per totn eius corpus media omnia fimilariû particulars fpatia occupaffe. In eiufmodi coplicatis digna tione maius eft intëperies. pptcrca videlicet qtf ipfa têperics. ^phæ vero eftétiæ ratione quodcncÿ vtic^ taie fuerit, circa ppofitn in fermo neægrum.Acponatur adpræfens maximus triumaffedus elTefucco
ru, qui in tunicis ventris cotinenturÆfto(filibet^vt idem quocjalîe Rofiofyn^ dus rofionis fenfumfaciat,at(çexeoipfo animidefedum.amp;fudores copenet fu quofdam en fyncopes dilTolutione accerfat. ita videlicet;vtquatenus dores accer fupra vires eft,reliquis fit maius. Conftat igitur prima elle adhibeda fens. curam:vt ei qcf vires refoluitjOCcurratur.D einde qm omnin maximn ;ppriæ elTcntiæ ratione hoc finximus ;vtiç ad id primum te vertehslt; ac phmS id fanes .Vbi id mediocriter fe habueht,acne(^ vires apli’ labent, nec^ plurimn vitiofi fucci in vetre fit; tn nimirn ad canfam ac^
-ocr page 224-metho; meden; galeni;
cedes aliud pro co per to liabens^no poffe ad petfedione vllum affclt;^ Ordmécuf' dumfanarijmanêteadhuçipfavnde nata eftjcaufa^Ordoautecuras» rationis ali tiom'Sjmodo cotraria inter fe rcinediajficutin phlegmone j Si vlcere quandovni indicat. (oftenfum naç eft quæ phlegmone fanant, ea maius redderc afteftui no vlcus^:modo alteri affeftui nihil nocet.ficut in ppofito nuc cafu. Qui cere aliqh cnim educit humore, qui in finu ventris contineturîis humoru qui in nulli ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunicis cotitietur alimetu .adimit.æque et qui cerebru îta. fanat, ne qua
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenfibilê redundantiä creet: is veluti fonte fluxionis in vetre deftruit.
In his ergo ordo curationis, cu ordine caufaru cofentit.quaqin alijs diftentit. Cæteru quod ex magnitudine fpeftatur : id diftingui prout diftum eft, debebit« Ac primö quide id agedum eft :vt ei q(f maxima
. eft 5propriä medicamentoru materie accomodes^Deinde procaufas ru ordine, totu eures, Etenim cu nec^ copia notabilis exeremetorum in vetre fit:nec eoru quæ in capacitate eius cotinetun nec eoru quæ in tunicis3fednec^rofio quæ viribus officiât; tu omniu primu fanädum . ipfumecrebru eft.Abhocfinus ipfe ventris vacuandus.extergeduftÿ eft.Poftea ipfæ tunicæ expurgandæ,Poftremo inteperiei eft medens» dum.Difta vero prius funt cuiufq^ horum medicamétaJtat^ nec pro lixus habedus ad hue fermo eft.fed finis ialibro iponendus. Omnia cm reliquaru partiu inteperies fimiliter i)s,quas in ventrepropofuis# Deindica^j mus fanabuntur.Semp cm coparandumremedium eft ; qcf fit affeftui tione codu cotrariu.acilliremedioru indicatio3quæalaborâtis natura fumitur, centiu vas» adijcienda.dequadiftuminfupcriorib’iamcft.diceturtameinfequQ ria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibus vberius.NcccfTum vero eritamp;nuncpaucis de ca mentione fa;«
.Prima con cere.Prima quide indicatio alaboratis loci teperiefumitur.quæ caL« ducentium faciendi3refrigerandi,ficcandi,velhumeftandi,velaliquidhorucon indicatio, iunfte cu alio faciendi 3 menfura præfcribit, Secunda ex eo fumitur , Secunda* quod aftio eius oibus aialis partib^ fit comunis, aut quodcomuneni Terha, nbsp;nbsp;nbsp;virtute nuc fumminiftret,Tertia,ab ipfa partis figura.Quarta ab ips»
Quarta, nbsp;nbsp;fius pofitura,cuius portio eft ad vicinas aialis partes focietas ♦ Turn
Quinta, nbsp;prætcr hæc oia ipfe fentiedi, vel acrimonia,vel hebetudo, Ac dicetur
quidéinfequêtibus defingulis horulatius.nuncpaucis eatranfeut:#
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ramus, Quæcucj calidiores natura partes e x frigore laborant ; hæ Si
’- . - liberaliusïdê diutius calfieri poftuiant,Sicuti etia quæ frigidiores na ‘1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tura funt.fi ex calore laborêt;refrigerari, Et ficciores,fi ex humiditate
. nbsp;nbsp;male habeant;ficcari. Ad eunde vero modum Si humeftari, quæ humi
diora naturaliter funtïvbi ex ficcitate laborant, tu vberius tu diutius poftulant, Quippe eatenus redeat ad natura eoru quodq^ necefTe eft : quatenus a natura reccffit.ac veluti quadam via retro feratur, quæin diuerfum agat eijquæ fafta in ipfo eft trafmutationûGôtra vero pars
-ocr page 225-LIBER septimvs; fo.xcvil
quæ calMior natura eft,fi calido morboaegrotatjcxigua breuis Poris Tefrigeratione eget.Sicut quæ frigidior eft:calfaftione* Ad que modum in. humidïs quoç, et ficcis fe habet. Si quidem breuis ch in -■ nbsp;nbsp;nbsp;-
ciufmodijinid quodpræter natura eftjlapfuSjetrurfus in id quod fc^» cundumnaturain, reditus. Vnde etiam minus periclitantur quicunt^ Mm'’ pi’cli cognato naturæ fuae morbo laborant.No latet vero et quod ficubi co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quj
îugatæ intêperies inciderunt:eatenus lise rcduci ad natura poftulant: cognato na quatenus a natura recelTerut. Atc^ ita quide a teperameto laborantis partis auxilioru indicatiofumitur ♦ Ab eo vero quod adio ei’ omni morbo la? tus animalis partibusvtilis fit,aut paucis quibufdâjaut vni fibûi ijs borent ♦ ïntéperiei generibuSjque abfi^ humore infeftant,vtilt;^ nihil exhac ii? Vbi indica dicationefumit. Nâecrefrigerari,etGalfieri,etfiGcari, ethumectarij j;[o quæ a et per coiugationêquiduis horum patijfingulse particule pro morbi ptis ofticiô portionerequirunt.lnijs tame quæ exhumoribus funtortæ, fi partie vtcois eft, culafolifibiinferuiaüaudaftervacues licet.prout aflEeftus fuadebit, fumit loc« fed tarnen etiam virtuti attentus. Sinneceftarium opus eius fitoîbus; habetlt; ' animalis partib’,velu£i ventris etiocinorismo leuis habendafolli=s Quaixptiiî citudo derobore virtutis eft. ne hanc. magna femel vacuatione vfuS necelTarin dilToluas.Eftporro comuneopus,^¥îharugt;^ arceriarü amp;nbsp;cordis, eft opus, et thoracis, et renu, et vtriufç veficæ.tum eius quæ lotium excipitîtu Quarû etia quæ bilem.cum vafis etiam,quæ ab vtrac^ procedunt. Cerebri vero côe opus . opus eu fanifumus ad voluntarias aftiones necelTariu eft. ijs fcilicet Quaten’cç inftrumétis quib’ eiufmodiaftiones obimus.Cumxgri fumus necef rebri opuS fariûnoneftmifiijs tantuquæadrefpiratufuntdeputata. Reliquorû neceftanu vero organoru aftio certe non eft.minifteriu tarnen eft ad vitanecef? ßt, fariu.velutipulmonis etafperæarteriæetfaucium.Ergo exeiufmodi Quorua^ particulis q primu vacuare redundantia licetjprout volueris. Ex ve no eft tre vero, di iocinore vtcuç vacuare no licet.fed eu cautione.vt ne qd (ed ininifte virtutiofficias.Qm auténo par eft aftionu dignitas ad ægros feruâ? riu ad vita doSjfedaliæmagis his:aliæmin’falutares futtvticÿ ad portions aftio necelTariu. nu dignitatis,etia cuiufcp ptis pfpiciêdû eft robori. Maxima igit eft Offieiorû cordis oHici) dignitas .atc^ægrotâtib’maxieoimnecelTaria.Cerebn cordis cere vero ad vita qdê pareil momêtu.no tn par robur ei® i ægrotis reqri? bri iocino^ mus.CûnccclTeoîb’no fi£neruo9î,acmufculoçiopavti.Itaçabude j-jjetvêtriai fucrir.fi tâtu ei’ feruatu fit:quo refpiratiois mun® fit obeudu. Atvero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colla
iocinoris opus oib’particulis pnecelïariu-eft.no tamé adeo faite ppe ftg * ’ tuanecelTitatêhabetfficutiipfius cordis.Adportionêautéiocinoris, etia vétris opus fe habet.Intelligés ergo oim particular u, tu funftios» nesnum vfus quos in alijs comentarijs tradidimus : hauddifficultef inueniesjquatenus cuiufcj robur euftodiri oporteat.Ad eudem vero
-ocr page 226-*
( If
'C:
METHO. MEDEN. GALENI
modum, et quæcu^ partes alijs authorcs facultatum funtzharu quoqr robur feruaredccet,pro facultatis carum vfus portionc.quo vidcli* Quae ptes cctillis animalis paitibus fumminiftrent.Sancde his particulis illud virtute reli arbitrordidicifti. Cerebrum neruis acmufculis,Cor artcrijs, Iccur quis fuppe veiiis,fuppeditare virtutem. A figura vero indicatio ipfius modiva* ditent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuandi excrementi, fugeeritur.ad Iiunc modum. V enter vomitu deic»«
cuandi excremcnti, fuggchtur.ad Iiunc modum. M enter vomitu deic,
Indicatio S’ ne a figura modu vacu adidocere, Varise ptes qux modo vacuentur. Catoterica Indicatio a
âioncfç inanitur» Intellina deieétione tantum. Cicuti etiam iocinoris caua.Kencs vero, et veficajac iocinoris gibba,fi multo viciofofucco funt refeda: per deiedioncs et pharmaca dcicdoria,catotcricagræcî vocantjexpurgantur» Sin modico: per vrinales meatus. Cerebrum vero per palatum, et nares, et aures .Pedus,ct puimoncs per afpera arteriam, et fauces .A fitu indicatio dabitur,tum ad folidarum intern»« peries ;tum ad fuccorum vitium,fanc non leuis. Nam qui perfumma corporis intemperie laborant; ijs medicamenta quae intempéries tu quiritapplicabimus. Quibus autem in profundo corporc intempc^ ries eft ; in his rationera intcrualli inibimus. Si cnimmedicamenns
ceax.
his vterc,quæ intempéries requirit ; multo imbccilliora : qpro vfu tuo, ad locum pcrucnicnt. lam ad vacuationes quolt;^ non nihil fitus indicat. dum focietatemlaborantis particule cum alijs docct. Nam nifi illud compertum hab eremus, quod cauo iocinoris fubijci* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- J tur ventriculus et ieiunum, turn quod ieiuno ipfi tenue inteftinû fuo«
focietäs do cedit,id vero colon excipitjac colon, quod appellant,reöum ; viilt;p - inucniireilludnonlicuilf€t.quodiccur,ctpcraiuum:ctpcrvomitum m. r bit quaru ^xpurgari poffit. Cæterum aptior fit prior vacuatio. tanq vfu ianj I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inteftinis ,iocinoris fuperftuatolcrarc. Non fpernenda
. indicatio eft, ct ca quam fenfus partium acuitas hebetudo® fup peditant. Quando omne mcdicamc contenunt quae tardi funt un* fus .etiam fi non Icuiter rodant. At quae acuti funt fenfus : corum vires dolore refoluuntur.Expedit igitur has ncc cofertim: ncc femel valentibus auxili/s mcdcri tentes, fed tuto potius in tempore. At vbitardus eft fenfus;inhis etiam cclerfi»
uumamp;vos» mitum pur gari 3 vndc inteiiedu* Quæ acuti hebetis ve fenfus funt quse medi camentafci’ rant»
ter obirc quod iuftum eft licct.femeivfis remedio,
quod fit idoneum. Verum quod fupra dixi de horum indicatione latius difeepubitur in fcquentibus» Jdq^ co praccipuc loco, quo de tumorum prætcr naturam curationc
agemus»
-ocr page 227-’ Fo.xcvni.
GALENI METHODVS MEDENDI, ■’
VEL DE MORBIS CVRAN^
DIS THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE. LIBER OCTAVVS.
Vcmadmodum vero febres quotj non fecus quam alij morbi qui ex intemperie in nobis confiftunt, quofcj in præcedcnti libro narraui metliodo curentur : tempefti», uum nnc dicere videtur.Quod igit Eugcniane charilTi!« me fimplicium ac primarum partium ( quas ariftoteles fimilares vocat)natura3cx calidopfrigido, humidoj etficco inter fe mixtis conftehvno volumine oftcndimus .in quo de elementis fecun dum hippocratem difputauim®. Quod vero ex eo quodhæccalidior fit, ilia frigidiotj vel humidior, v el ficcior, vel fimul horum aliquib’ copulatis affeda 5 fimplices ac primse particular inter fe différant : id iniibro dctemperamentis eft airertum.at in libro quo de morborum diff er cntij s agitur, duo in vniuerfum efTe morborum genera quse in fimplicibus animalis particulis oriantur docuimus. alteru quod etia fecundis amp;nbsp;compofitis amp;nbsp;inftrumentalibus fit comune C vocauimus autem id vnitionis folutioncm} .alterum ipfarum peculiare. quod in calidijfrigidbhumidi,^ ficci intemperie confiftat. elTe autem ex inté peranti/s ipfisjquæ quidem in vna funt contrarietate: fimplices lt;quae in ambab’j compofitas ♦ In ea itaq^ quæ eft inter calidum et frigidum oppofitionejduas effefimplices inteperies. altera vbiquicqtanto ef#gt; ficiturqua erat, calidius vteius ledaturadio. altera, vbi pari modo inualuit frigidu. In ea vero oppofitioe quæ eft inter humidu et ficcu, altéras etiageminas.nepeliumida etficca.copulatis veroiuicefimpli cib’:alias exiftere quatuor .liumida etfrigida,humidaamp;calida,ficca et frigidä,ficcä ci ida. Traditæ vero fut et caufæ quæ has itéperies generét, 1 alio libro .in quo morbo^ caufas reddidim’.fane vn^qfpia morbo^ eft, qs itéperies créât, et febris .vtiç eu adeo imodice audus calor eft, vt et hoiem offédat, et adionéledat.Qn fi neutru adhuc effi#» Eebris qd » ciat, quatuuis fit ho nue q ate calidior: nodu tn febricitare eu moftra^ uim’.Qm aût qcqdpter natura inobis orit,fiuefpecialenoméfortL-tufibfiuegnalejidextracorp^no eft,fed tu pleuritis, tu phlegmoe, tu morb’jtria fimul i vno côliftut corpore, verbi gratia Dionis, idis* cat auté et horu quif^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicatione, aeque ^fçdo vt ei’ q maxime
N.i/.
-ocr page 228-metho; meden, galeni
Cur alibi omnium fpecialis eft ipfc differentiæ : ob liæc vtilius vifumeft feof«« de febrium fum de febrium differentijs traftarc. Q_uo omnibus prius prsepara^^ diffcretijs tis^, (crnio nobis hoc loco citra omnem eorum qui parum rede de ijs cgerir. nbsp;nbsp;nbsp;fcripferuntjrefutatiohem abfolueretur.Reuocemus igitur ad memo
Difterêtiæ riam difcriminis earum capita. Quo propriam ex vnaquac^ indica =« febriu pmp tione fumamus. Eft igitur vna earn dilïerétia ilia in qua caufa ad hue adeft .febrim creans .autfebri excitatajiam dcfijt. Altera vero qua vel Hedica. nbsp;nbsp;vt grxei loquutur, Hedica febris eft quæ iam fada eft:vel etia vt all
Schetica. quis eorundem dixerit, Schetica. Nam quoin a eos affedus qui facile difeutiuntur, enfehefeh grxee vocant qui tales nonfunt en cxi; conce dendum eft dilucidioris dodrinæ caufa, etia febriu ipfarum eas quæ ægre difcutiunturjiedicas.qua facile fcheticas nominari. Diceducj^ febriu alias facile folubili affedu elfcjperinde vt percalfadum i foie lignum,alias difficilefolubili.Veluti quodignieatenus excalfadum eft, vt iam accendatur.et fumu edat.Hæ funt primæ febrium different tise. Quas vbi cum fummis primuindicationibus iunxerimus: mox Prima fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magis illis fpeciales veniemus, Prima enim omnis febris indicass
bris indica veluti a morbo cft.ablatione eius præfcribenSiSecunda vero ceu abs tali eft morbo.quæ non abfolute fublatione, vt prior,fed certam Secundafe ftuandamfublationemindicat.Nam cum fébricitantes exmtempcrie bris idica i^i^orantmeceffe eft fanationem quoc^ eoru intemperantiæ depuHio^i nem effe.Omnis autem exceffus per contrariu exceffum fanacur.Ete^ nim id quocj ante eft oft en fum. Quare febrilis quoçintemperantise exceffus,per contrariûexceffümfanabitur. Eftaute febrilis intempc rantiæ exceffus in caloris abudantia. Huie ergo ad temperamentum via erit .per id qd refrigeret.Itacj h iam præfens febris eft, fed caufa quæ eä excitauit iam defi/t : hue tantum fanandæ eius cofilium dirigis«' tur,vt refrigeretur. Quare quærenda nobis talis materia eft,quæ cu redundante calore paria refrigerando faciat. At fi in generatione ad^ huefebris eftîcaufa quæ earn accendit fubmouenda eft. Sin pars eius iam genitaeft,pars ingigncndo:vtri(^ cofulendum eft. Primu quide fubmouendo quæ earn accendit caufam, deinde extinguendo quæ ab Quæ necef hac accenfa eft,febrem. Ergo nifi quis ad vnguem memoria teneat, faria febre quæ caufæ febres generent, amp;nbsp;in quo cuiufcç corporis affeftuîis nun«* curanti. nbsp;nbsp;qua methodo febri profpiciet.Diéfu nancÿ eft in ijs corporibus mea««
Inqb’mea tuum conftipationé febrem excitare, inquibus quod tranfpirat half«» tuuftipatio tuofum non eft. Q_uodatmodes græci dicunt. Cuiufmodi vifitur in febrim exci ijs qui boni funt fucci.Sed mordax et acre fumo fuligini ve non abfi«* tat. mile.His i?itur corporibus faluberrima eft ex aqua dulci et tempe=* Atmodes. rata lauatio. turn friétio quæ rarefaciat. et exercitationes modicæ.
-ocr page 229-LIBER OGTAVVS, . EO.XCIX.
viftus qui dulces efficiat fuccos. AduerfiïTima vefo funt lauatio friQuæ con^» gidaetaluminofa.Silauarionis abftinentia.etexercitatioacuta.ctfri traria. dio vel plane nuUa, vel dura.et viftus mali fucci. et vigiliæ.amp; ira,amp; triftitia. amp;nbsp;cura vftio in fole. amp;nbsp;fatigatio. Verum de reliquis poft dicam. De ftipatione vero meatuum vnde digreftus fermo eft liquid nbsp;nbsp;nbsp;meatuu
do fcire Iicet:folam earn fi reliquaomniadefintj accendere febre poft. ftm3.none. fe.Siitaç eiufmodinaturas aconuenientibus libilauationibus pro;. hibeas:protinus febricitat.Vidiftiautemprofefto quo tempore Ro mæ nobifcum egiftijaliquos ita laborare.In quibus qui mirifica dia;= triton traiïfraittere eos in cibi inediaccnfcntïipfi difficiilimas febrcs faciunt, Quando protinus in primæ acceftionis inclinatione ^in bal#;
neu eos ducere oportebat. Ibiç finere crebro fi vellentjnedum femel aut bis lauare.Ego nanc^ reliquis omnib’ omiftis ,eum tibi inmemo^ riarcuocabojquiinaquisaluminofis quæ Abulavocantjeftlauatus. j^eeo quii Ac ex cocutedenfata:poftincepitfebricitare.Quippcfatiffacietis p ^bulis eft claritate fermonis noftri veluti exemplum ♦ Sane homine inuifebant J^u^tus medici quidam no incelebres, Alter Erafiftatius^ Alter methodicus» vifum autem eft ambobus hominem a cibo cotinere.Quod tame nos cum poft illos digrelTos fuperueniremusmo permilimus. Sed ftatim in balneum perduftum^ et tepentioleolargiffime perfufum, tublan.? Curatio* diftime perfriftum^qua plurimu temporis in calidi folij aqua verfa#: riiuftimus» Mox egreftojacfrigida ex confuetudine vfojtû fyndone coopertOjConfiderepaululu ad vires recreandas præcepim’.pofteaj denuo in balneu perdufto, ac rurfus fimiliter turn vnftoj tuperfridogt; ac in calida morari iulTo, dein rurfum edüfto ac frigida merfo deter #gt; foc^texhibuimus cibum^Protinus quide vtegreffus eft^atf^ aqua bits .
bit; Ptiftanæ cremore.deinparuo interuallo laftucara. Acpoft liane ex fimplici albo iure,pifeium aliquid, eorû qui molli funt carne, Cu.» iufmodi faxatiles funt omnes .et afelli.Porro non alienum fit quo ni.. Narratio a hilnarration! defitjomnia recenfere.Tempus anni eratjquohæcage capiterepe bantjpaululu poft caniculares quos vocant dies .Homo ipfe circiter tita. quicç et trigintaanoçt. colore nigello.ethabitu corporis graciliratç hirto.tu q tangentib^etia eu valeretjmanifefte calore exhiberetmor quot;quot;nbsp;dente. Vrinas quoq^ habuitabunde flauas.Acfi plufeulu cibo abftine^ retjCtia mordentes. Aluus affidue ficcaerat.Tû quæ excreuitjexigua^ acriaç et ficca.Mores animiadira etcogitatione ppenfi.Ipfepauci' omnino fomni.et quippetuode vigilijs quereretur.Hicquodaloco, quo negotioru gratia cÔcefterat: Abulis quæ liaud longe aberant vte Abula. batur. Septima C vt aiebat} diei hora, ac ter quaterq^ fe lauit. Salu..
briterfibi confuluiffe ratus» Hinc quoçvbirurfus inagrumfe re.«
N.iij.
-ocr page 230-metho; meden? gaieni
cepiïTe13 ac cibum fumpfiïTct 3 amp;nbsp;paululum indormillet : venir ad vf sj bem fero vefpere.Vbideftitutus idoneo balneo3 node febricitauit, Cum autem tertia fere diei hora contemplati eum medici effent : iuf #• ferunt non eum modo diemîverum etiam poll erum totum per inédit am tranugere.Q^uo tertiae diei nodem obferuarent ♦ Atc^ his didis abierunt. Nos turn lauato 3 turn vt prædidum eft cibato ; miniftris præcepimus 3 fi medici vefperi venirent quiefeere hominem dice «s rent.eofcç ftatim remitter ent ♦ ac poftridie mane redire iuberent. Vt veto abierunt:rurfus hominem fimili modo lauatumjac cibatum,his ipfis quæ cgimuS3dormire probe fecimus » Accedentes autem mane poftridiemedici:cenfueruntetiam co die cibo illiabftinendum»Etia fi quam maxime fine febri prorfus effet, Ilio veropromittentequod iuberent:fcis quatus illis digreffis rifus fit excitatus.Quern nos pau#gt; lopoftfuperuenientes deprehendimus. Nonfugitvero3necquorao^= do cum laborante ipfo fit adum.Nam quoniam inquam cum valeres, bis lauare folebas3 ac medici cibum tibi omnino circuncidunt:nec ib lis iure in totum obfequendum effe3et aiiquid eorum quibus per fani locus gale titemes vfus imutandumarbitrer. Eo vero putante me fuafurum 3 vt niex paras» lauaret quidem3fed non biSjtumparatumfe affirmante quicquidiuff profdocia, tóm exequi: ergo inquam ne^inediam toierabis 3nclt;5 lauabis bis, (^Siquidem et laboraffe mihi videris iam triduo et calfadus vehemeu tius a foie fuiffe). propter igitur labore inquam et vftionem3 vnam te adi/cere lauationem ad duas oportet, acter mihi audientem lauari. Quoniam id mihipollicitus es .Ille fubridens dura inquit imperas. Cæterum quoniam ftare pa élis eft iuftumffaciam quæ iubes .Quæ vc ro medicipoft hæc egeremofti plane quato erant dignarifu.Bis lam lauatus fuerat. pranfuf^ dormierat. Cum circa occafum folis minis» ftrorum quifpiam adeffe medicos nunciat. Hie vero febricitare fe lb mulat. Ac vefte circundatus inuolutufc^jquo minus bibiffe vinum de prehenderetur: amico cuidam mandat, medicis fi quid per conte ntur, pro fe refpondeat. Erant autem de more vbi inuolutum curiofe hosa minem3 etiam cum eapite vidèrent: primum illud folenne ipfis roga^ turi.Quota hora acceffio inuafiffet. Cum autem amicus refpodiffet, ferme ne vnam quidem integram ex quo ccepiffct interceffiffe hora ♦ CÛ horrore ne an frigore ccEpiffet3rogant.Eo cu horrore refpodente: tangunt homine iam corpore propter rifum amp;nbsp;operimetum madete. Itac^vbihominêlaudaffent3qi fibi obteperaffet3necquicq ate ternæ diei acceffione deliquiffet: ob id ipfum iquiut nuc te deferuit horror. Ellqj fudoris indicia .ac multahumiditas circa cute.Quæ haud quaq eueniffetînifi inediatoleraffes,ettriduu trafmififfes. luffis igit
-ocr page 231-. IIBÊR OCTAVVS, fô.C, pînquis fî quæ guttulæ îlli tnanatent gt;nbsp;diligenter detergercntj ne fri;^ gore officer ent, tum mane fe redituros præfatiîdifcediir. Ne tuin qui=^ dem poft fudores, iuïTo homine nutriri.Vifæ nancj funt illis nodes eo tempore breues, Vtiliufq^ effe poftridie mane nutrire. Digrcftis igLtur ipfisïperfufus fudore iuuenis ita vt inuolutus veftibus fuerat in balneum cucurriti ac tertio lauit^etfimiliter eft cibatus. Poftfidie priufquam aduentar ent medici; egreffus domo dedita opera eftme fe deprelienderenti Itaq? cum paulo poft vcnirent, amp;. egreffum intcili gerent,mirati inter fe funt,quid tandem hominem egredi fubegiffet. iam biduipaftum inediam. Ergo fi hoe vno male aftedi ab eiufmodï medicis ægri effent, quodpluribus diebus in cubilibus detinentur, cum liceret fine intempeftiua hac inedia,multo citius ad confueta vi^ tæ munia redire;erat profedo vel id pergraue. V erum longe grauius nbsp;nbsp;nbsp;ai^-trita
eft quod accidit« Cu enim memoratæ naturæ vbi fub tali vidu regunlt;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F £ƒ
turjgrauiffimis occupenturfebribus;qui hune iniungunt medici,ni=s hil mihi a carnificibus differre videntur. Non enim veluti qui hus= mteri midi ac boni fucci funt, vbi in febri diaria tranfmittere mirificam dia ^^^^^dat ♦ triton coguntur,vnum id tantum patiuntur incommodum quod fru igt; (Ira cruciâtur; fie etiam naturæ iam comprehenfæ * Imo ex longiore inedia accerrimis acutiffimifç corripiuntur febrib^, Aquibus prom^ ptus eft in hedicas tranfitus . atc^ ab his rurfus in torridum marafts _ mum. Aut fi os ventris facile iniurijs patet ; in eum qui fyncopen. i. Syncope « animæ defedum infert. Audifti enim fubinde nonnullis talium médis’ corum dicentem me, licere ipfis euidenter intelligere, quantum mali comittant,dum eiufmodi naturas in inedia euftodiunt, fi velint dum fani omnino funt, biduum eos inediam iubere tolerare. Cernent enim illico fébricitantes. idç ob nullum profedo aliud, quam famé, Siquidem cui nee fuberat prius quicqua in corpore, qcf grauaretur, nee quicqua illi interim acceflit extnnfecus noui;is plane ex inedia febricitauit.Quando enim vt didu eftjnon vnus alterue,fic intepera torum,fed plane omnes vbi inediam tolerarunt, amp;nbsp;balnei folio abfti Calidæ et nuerut,febri corripiuntur:ne vel Icuis quide amplius relinqui nobis £ccæ intent fufpitio poteft,quafi ob aliud qppia,amp; no ledia febricitarint. C^ib^ periei notp nan^ in corporis temperatura ficcum præualet humido, amp;nbsp;calidum Hippocra frigidot his corporis habitus gracilisjhirfutuSjamp;nigrior eft, ac nbsp;nbsp;nbsp;temppofiti
liquis tribus intemperamentis, quæ hoc fuht minus caiida,tadu ca^^ intepametr lidior aduertitur. plurima quoc^ his flaua eft bilis, vrinæc^ ac deies» vid’formu dio bill fatura.etpulfus magni.etfomnileues, etpauci. etanimi im«^ la, et fym^ petus vehemens ,Ergo rede horum hippocrates turn generale vidus pt«mata formulamj cuiufntodi effe conueniat^tum quot, ac qualia fymptoima^ docere,
Ndiij,
-ocr page 232-gt; METHO. MEDEN. GALENI
tain eiufmodi homines incidant, non folumvbi totum diem in cibi media tranfegerintj verum etiam vbi altero cibo^ qui pro prandio da tur abftinuerint prodidit.Q_uippe in fexto de populatim gralTantL’ Hippo* bus morbis itaiquit Incalidanarurarefrigeratio.aquæpotiojquies.
In libro autem de acutorum vidu quern aiiqui Cnidijs fententijs ad fcribunticum deijs difputatjqui folitumprandiumdimittunt: etiam PicrochoH huius naturæ hominum meininit.Picrocholos eos græce quafi ama#» ræ bills homines .ab redundate fcilicet fucco nominans.Habent ro eius verbafeadhuncmodum.Sedet qui bis die corned ere confue cc ueruntuj finonprandentjægrotant.Tumimbecilli fiunt.actimidiad ce. quoduis opus. Præterea cordis dolorem fentiunt.Siquidemfufpen^ cc fa illis vifcera videntur. et calidum pallidumq^ mingunt. Si deiedio cc vritur.Suntprætcrea quibns os ventris amaricaf. oculi cauantur.tes» cc pora faliunt. 8i extrcmæpartes frigent.Hæc vbi prædixit: moxalia cc quædamjtum de cena^tum denodcjad finemfermonis ait. Huiufmo di notæ homines quos picrocholos vocat turn vnicum î die vidum, turn inediam, qua alios hommes diHicilius ferre.vnam nimirum in eo libro exponens partem eorum quæ in fexto epidemion monuit in Réfrigérais vniuerfum.Nempequod ad vidum fpedat. Nam refrigeratioquam tio interim calidis naturis fuafit; efficitur, cum ex ali) s î tum non minime ex cibi excibi exhi exhibitione. Quinaç originalemtemperaturam parum moderatam bitione. nbsp;nbsp;habeiit, horum infitum cal or em, h fqualens acercj eft, cibi mitiorem
minuf(^ mordentem reddunt.Sane illudnon latet et boni fucci^et ex Qualia ee quifîta debcre elfe, quæ his exhibeantur nutrimenta. Non tarnen ea debeant^s: quæ boni fucci prop ter ea quod exiguum huiufmodi fubllantiæ infe pofitiintéss habentjiiominenturj acnutrire nequeant, Imoquæ vtile piurimum peramenti in fe contincant.Sunt nanc^ et maluæ, et brafTicæjiSi betæjdê laducæ, iiutrimêta. et denicj omnia olera 8i frudus,nutrimenta. Cu fubftantia in his Iw bilis ad alendum contineatur.Verum ficut in his exiguû efl quod nu^ i trit, non exiguum quod eft inutile, ita in pane puro, et ouis, et carne, et alica piurimum eft quod nutrit : minimumquod eft inutile. Quod Medicamé fi id quod admixtum inutile eft præter quam quod non nutrit, ctiam tofum nu^ acrem,autacutam,autacerbam,aut amaramautdeniç vitiofam qua trimêtum» piam qualitatem habetmon modo non proprie nutrimenta funtî fed etiam medicamentofæ facultatis non parum in fe habent. Expedit igi Picrocho o tur taies homines illis nutrire cibiSjquicuc^ nec medicamentofam v| los noopti lamfenfuperceptam vimhabeant.fednecipfum quod nutrit pluri:« mecÔcoqre mû.Q^uando hoc quoqj fi exuperatjvitio non caret. Principio nac^ TriplexcÔ nccquæ inveniriculo eorum agitur, concodioeft exada.Necfive* codio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triculus coru fuperet ; quæ in venis obitur, eft abfoluta. Nec fi ifthic
-ocr page 233-LIBER OCTAVVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FO.GL
baud magnus fit error, faltem tertia quæ fingulis partiu propria eft ; facile in omnib’ illis^ex fcntentia refpodet.Coueniet profedo huic, et vtfrigidujiumiduc^quodamodo einutrimentum exliibcas, vbi corpus turn calidius turn ficcius folito eft redditum.Quare comodiL Ptiilaæ ere fimus huic eft ptiïïanæ cremor.ad vngue coftusa'n quo nullu fit fu^ mor picro«» perfluucondimentum.Vtpotequietrefrigerarejamp;humeftare, aefi^ choirs ap^ ne fiti feruare hominem poieft, Cu eo quod nec halituofum, nec hu?gt; tus, Si cur. midum, necficcum detinet excrementum.Voco halituofa, quæcunc^ Ptiffase vi» per cutim foris effluere funt apta.Humidaquæperveficam.Siccaq res. per aluu, Q^uippe avincenti in fingulis corum fubftantia, nomina Triplex ex impofui.Q_uod autem nullum horum retinebit ptiffanpcremorjma cremetd .ha nifeftumeft.Q_uæ cnim alui deieftiones funt^eas aftringentia rcti^ lituofum, nerefolent.CLuæpervrinas etvniuerfamexeuntcutimjiæc detinêt humidu, 8i ca. quæ exiguis ineatibus inherent.Emplattomena vocant .Præterea ficcu. quæ valenter aftringut.Eaftryphna grxei vocat. PtiiTana veroj nec Nullum ex cxiguos cutis meatus obturandijnecaftringedi vim habet vliam. Ac crementu a quod non aftringat quide, vel guftus ipe docet. Cui® vnius eft, quod ptilTaiia re aftringendi vim hab eat difeernere. Q^uod vero nec cutis meatib® less *inorarr. riciacrailitudinevefuainhereat.Idveroratiocinariexreliquis eius Quæ tria effeftibus eft promptum.Namfiuefordidu corpus extrinfecus ptiL excremeta fana defricesïvtic^ lient aphronitru et mei deterget. Siue ex vetre edu retineant. ceremediocrempituitavelismihilominus mulfajVtilêptilTanæ eres» Quodaftrî morem experieris.Additum tarnen in diftioncm eft('mediocre) quoss gat folo gu niam fi multa, Si vehementer glutinofa, et crafta pituita fit; hanc radi ftu dephen cula ex oxymelitenon mulfaj aut ptilTana detergere eft habilis. Eft dr. fane amp;nbsp;aqua mulfa ad omnes ante diftas expulfiones idonea.Verum nec fitimreftinguitjVt ptilTana,amp; in amarabili abundantibus natu?= PtilTana de ris facile vertitur in biiem.Optimuigrtur (vtprædiximus) rneiuf? terforia vi modi temperamentis nutrrmentu eft ptilTana.Proximuab hoc, aib habere. ca.Curpaululumacetifitadieftum.TertiuquæfineaCetolrquida eft, Cibipicro non cralTa. Q^ualfm nonnulli préparant adfimilem pulti . Iniess cholis ido«« cilTeverohuicamp;coérialiquidporrifattuseft.Nam quod turn ane«! net. thi,tum falls aliquid necelTario habebit, neminem latet.Q^uinetiam infurnocoftus panis,vtih's eft cibus.SicutetiamcpiTcibus, faxatt^ Pifees rdo* les omnes .Nec ipfis minus afellt. Nifi fi prop e lacum, aut magnum net. flumen, quod in mare décidât, depaftithumidam magis glutinofamç habeantcarnem.Proximeafellos funtfolea,amp;torpedo.Itemlt;jlus= pus .amp; mullus .Poft mugrlepelago.Omnisautepifcis deterioreft, qur prope lacum,quimari coniungitur,autmagni fluminis hoftium AueS rdo*' pafcit.Écvolatilibus autem optimifunt perdices.acmontant omnes neæ.
N.v.
-ocr page 234-METHO, MEDEN, GALENi:
, palTcres.Ab his gallinacci.amp; phafiani,amp;iuuenes columbæ, Scdnec Excremeto hæ tarnen intus claudendæ. Cum excrementofa fint oninia, quæ exer.* faeéqexeT::» citationecarent.Excrcmentofaverononminus funtj turn iacuftria) citatioe cas^ tuinpalufthaomnia.Q^uo fit vtetiam exipfis fuillis carnib% opti^» rcant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ma fit montana. Ab bis deinceps hedi funt.Ïn omnibus iam didis fu
Lacuftfia ’ gienda, turn vetula, tu recens édita funt JUa nac^ duriora concoduq^ etpaluftria difficiliorafunt.hæcimodice humidajamp;excremetofa. Ac potifTimn excremeto quæcuc^ ex animaliu generibus funtj quæ naturaliter humida funt,vt fa elfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cues fuefc^. Verum de omni cibo^ facultate^alibi præcepimus. Nuc
Cur vetula veluti alia in hoc opereïficiftaquoc^ exempli caufa fint diéta. Siqui«» amp;rccês edi dem propofitum nobis in hoc ell, nontanqini/s^quæde alimentis. ta fugieda. ét medicamentis fcripfimus, materias iuefligarc: fed folas facultatcs
generales .Nihil auteprofedo refer at generales ne facultates, an vnf uerfales appelles.Reuertamur ergorurfus ad^pofitu, Quib’ acre aliquid quotidie trafpiratdii fi cutis ipfis flipetur prompte febri cor QuÉ ^tim ripiutur.Sfipant vero hanc:turn quæ aftringut omnia, veluti paulo ftipent, fupra memorauimus de Abulis aquis:tum quæ lêticia craffitudinevc
fua exiguis mcaubus inherent.Aliquado autem ipfa cutis immodera tior ficcitasjcxiguos ipfius meatus denfat. Proinde qui oenathe in Varia aftri balneo vtebaturhuncnos vidifti quo tempore inæquaiitatemfentirc âæ cutis ex fequereretur vetuilTe, Simili modo et qui largo vino, cumoleo exi» cmpla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guo vtebatur.Item qui lentifcino turn cu defitudincm fentiebat : hue
quoq^ de cæteroCvtfcisjvti^hibuimus, Inhibuimus non minus amp;nbsp;eum qui quotidie infolabatur.dó eu quipuluere vtebatur, Alteri vcs» , nbsp;ro qui iam ad inæqualitate febrilem peruenerat, vehementiam remit
terefridionis iuffunus.Iamaliumi^vtfcisXurauimus, mirante quo pado vna lauatione, ac débita fridione horridam eius multoJX dieru Oleu hifi’ inæqualitatem dilTolucrimus .Vtebatur autem et ille aflringete oleo, panum, hoc inquam iurepropter alios vfus celebri.Hifpanum vocant.Hoc , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur mutantes ac fabino, turn pinguiter, turn molliter vberius per^gt;
quot; fricantes, ac bis lauantestillico fanum reddidimus. Non folum igic hæc vitandaijs funtjquibus quifumidumamp;fuliginofum e corporc cxhalant.Sed etia quæglutinofumjamp;quæcralfum gignunt fuccum, Q^uando hæc paruis meatibus inherentiattranfpiratione morätur, Retinent non minus(vt didum cfl^tranfpiratione Si quæ cutim modice ficcant.Multos fiquidem talium cu fole vterenturxalios vero Exepla cUis cumvberiorenitro/alios cum falejautexercitationemulta, aut fris tim ficcätiu dione dura,prætereafridione ficca ç xerotribian vocant). 8i calidis Xcrotribia fomcntis,amp;puluercjCum horum occafione quotannis ægrotaretnpe
tedis cSjVtab his prohibitosjmultis iamannis integros feruauengt;
-ocr page 235-LIBER OCTAVVS , FO.CIL
mus »Sunt autem merito eiufmodi præcepta tum valentiu 3 tum eoru Profpe^ln qui de valitudine qruntur comunia.Non em ci quæ iam fada eil fe cis et medi*» bri confulunt.Sed ci quæ nunc in generatione eft profpiciunt. Toile catricis me dis fciliceti/s,quæillas excitant caufis.Q^uippequæadliuc in genc dici^^ coia ratione febris eftjdum aufertur caufajipfa vna interit ♦ Q_uare quæ pcepta, in libris de fanitate tuenda de eiufmodi temperametis funt prodita: ea omnia ad eos qui febricitare incipiut, fiue id fanationem appellafs^ feoportetjfiueprouidentiam, funttranfferenda.Siquidem fanamus id febris quod iam inuafit, etiam fi exiguum eft, Profpicim’ ne quid
amplius proueniatAdimentes caufam.Velutiveroiamditeu ma^ Aliapicro^ xime naturarum, et cura valent, et cura de fe qrûtur, illud comune co cholorum filiu eft, vt fluxile amp;nbsp;tranfpirabile vndic^ corpus reddatur î ita illud coia cofilia quo(5,vtturavigilias,tumiram3tumtriftitiamj tumcuram,tu vftio nera,tumfrigus3tumlaftitudinemfugiant. Cum promptiftirae poft hæCjeiufmoditemperamétafebricapiantur.Sanareveroeas , quo^^ Sanatio pi ties ex aliquadiftarumoccafionufebricitantjoportetjpartimfimili^ crocholoi^ ter ijs quos ex ftipata cute laborare diximus, partim diftimiliter, cumfcbrici Q^uippein prima acceftione inclinante, ducendi in balneu omnes tant. funt.Tumpinguiterjfimul ac molliter fricandi. Q^ui quidcm ex alfi= Curato om quo quod cutim aftrinxit laborant, ficut diftum eft. Qjii vero ex fie«! niu cois. citate,fricandi quidem et ipfi:fed parcius. Lauandi autem vberius . Aftriéta ha Refpiciendum vero femper ad virtutis modum eft.in omnibus eiuL bêtiu cutim modiauxilijs.Atç iræquidem, ÄtriftinaejS^ vigiliæ^accuræ, nec ^pria. friftione indigentmec multa lauatione.Sed omnibus qui ex eiufmo:^ Siccato^^ dioccafionefcbricitant,oleuminfundendutepidumlarge eft. cui mi pria, nime aftringens vis infit. tum paululum fricandi.at^j ex confuetudis= Virtutis ro nelauandi. Vftio vero protinus ab initio refrigerationem defydc^ buriftrifti rat.tum crebrioremlauationem. Minime vero aut oleum largum, onelauatio autcrebramfriftionem.Sintautemquaercfrigerentsamp;rofaceum, amp;nbsp;neet talib’ ompliacinum quod arbitrer omotribes ,i. crudum oleum nominant. attêdêdu Vtiliora vero exliis funt, quæ nihil in fe falis omnino habent, Effi^: Réfrigéra cies hæc magis frigida,fi ita vas in quocontinentur in puteo fufpen di olei ro* das:vtaquamtangat,Prætereafidefluxus frigidæaquæjVafi fe lilies dat,magis huraorem réfrigérât. Quod fi largi’refrigcratam cupis: Ex frigore niue circudabis. Infund ere autem fyncipiti fublata in altum manu p febricitatis mediocremlanæ modum oportet*Hæcvfç ad indinationem facies: curato ppa in balneum duces. Siveroquimemoratoeft temperamento, de quo Sicu graue omnis hic ferme eft ex frigore febricitetietiamducendus ad balneu dine de^» inremiffioneis eft.SiautemcumgrauedinCiSô deftillatione febriciîs ftiliatoefc:« tctîpriufq hæ concoquantur, lauandus non eft. At qui ex vftione felt; bricitef,
-ocr page 236-METHO, 'MEDEN. GALENi;
bncitantzij vel cum Iiæc adfint lauari debebunt.Veluti in libf is de fa nitate tuenda oftendimus .Poft lauacrn vero ijfdcm quibus ante ma#gt; dcfacienda amboJ^t capita funt.Eorum quidem qui ex vftione febrici tarutjrefrigerantibus qui ex frigorecalfacientibus , Sunto aute amp;nbsp;hæc poft balneum mediocria .cuiufmodi Irinu eft Nardinu vngue tum.Verum de his immorandum pluribus non eft. Præfertim in li«» bris defanitatc tuenda iam proditis.Sed fuffecerit dixifte reliqua lis milimodoin febiicitantibus eftc facienda: queadmodum in vftis
Non quOüs refrigeratis citrafebremjfaciendapccpimus.Nontamêquouis tem«« uis tpclaua pore lauandos fébricitantes efte.Sed in acceftionis remiffïone.Præ«» dos febrici terea qui ex vftione fébricitant, his intcndendam quæ ex refrigerant tantes elfe, tibus conftat curationem elle. His vero qui ex frigore,ea quæ ex cal facientibus confiftitremittendam.ReliquuautemfueritjVt commut nitatemac differentiamin viftujomniu comprehenfarum conditio^ num in propofito temp eramentum, vbi febri diaria laborat;, expo«» Viftus oim namus .Omnium igitur comunis viftus fpecies efto,quæ amp;nbsp;bom fit i^cophefot fuccijamp;concoftu facilisjamp;quænufq exiguis cutis meatibus inlie«» ru côis. reat.Sed i)s quiexuftifunt^cum eoquodrefrigeretamp; humeftct.Parf Exuftoi^i amp;nbsp;modo ijs quos ira male habuit.Iis vero quiretrigcrati fuerunt, cum qex ira fe«» co quod calfaciatmodice.Iis qui peruigiiio, ettriftitia,amp;nimiacu bricitant p ra funt affefti : quod humeftet acfomndconciliet.Adeudem modu; prius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijs qui fatigati funt : magis nutries .lis qui refrigerati funt minus nu
Eo^ q ex triens.Rehquis quod medium fit ambor urn .Vinu veto ipe confcius vigilijs trit es,omnibus me eiufmodinaturis concedere. Sedquod turn afpedu, ftitiadi ent turn virib’ fit aquofum.Id enira ad omniavtilius,quaaquaeftiVtpo hs febrici t tequod et concoftionemiuuet, ôivrinasacfudores prouocet.Con tat,ppri’. ftat autem et Hippocratem,non indiarijs modofebnbus : veructia quaie vinu in acutis exijs quæ de acuta^.viftu pdit vinu dare. At in fexto epi* his dadu, demilt;»n,fiue ipfe fit,fiue thelTalus eius filiusxvinucalidis temperame Hippo. nbsp;nbsp;tis prohibet.ld(^ non modo cum febricitant:fed ctiam per fanitatem,
Thelfalus Q^uippe in calida natura fuadet, turn refrigeratioem:tum aquæ po hippocra tionemitum quietem.Nififorte copiofius vtendum effeaqua qua vis» tis filius. no eiufmodi naturis fuadere eum dixeris ♦ Q^ueadmodum nonnul s« lis placet.Hoc igitur feorfum per fedifquiratur.Depotione vero fri Erigid^po gidæ decidendum. Ego igitur cenfeo eius generis naturas jet du va hione picro lent,eiufmodi potione magnopere iuuari:nec in diaria febri his qui eholis mas» bus invfufuit earncircucido. Siquis vero non adfueuitxhuic perfc gnope com brem dare non inceperim. nifi priftina plane fanitate prius reddita. ^uenire* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^uod fi vel propter timiditatem, vel propter cofuetudinem a pue«*
ns, velfalfamopinionemfrigidamtimeatîtum operehomini per«»
-ocr page 237-LIBER OCTAVVS FO.CIIi;
fuadeaiTijobferuans in æfîate cum æfluafjtum oratioe poR opus .Na Fngida a. it vbi poft vfum eiufmodi potionisjibcratus ftatim ab vrcndo^ftuan ucrfantib’ do^ eft,vifuftpfirmiorem ex eo ftomacliUjqua ante liaberc:tuin ven quomodo * ter lilibiliofumdeiecit: et probe concoxit: ac corpus cum eaiterum fuadendu.
iteruc^ cft vfumjrcficituntum vero alqs quotjindicatis, quib’firniss li rationccontulittcxpofuerim primuquideillud efte omniu longe verilTimUjquod contraria contrario!^ funt medicamenta. Proditum autem miliidehocpri’useft.MoxilludquodtemperamentumePfa? nitatis fymmetrian egrelTumimorbo eft propinquu.Tum quod fani tas eiufmodi corporum dubia eft.acpotius inaffeftu qua Scliefin vo cant: q in habitu quam Exin. Præferea quod fi boni tcmperameti eet: liocilli oi ftudio tuerer.cum vcro vitioli fit tempcramentij et naturæ: in melius imuto.Porro diftuetdehis fufe eft^in libris defanitatetU!* : enda.Vndenecimmorandümihiliicmultis eft. cos imitanti fcriptos» reSjqui cum pauca prorfus fcianttipfa in omnibus libris inculcant. ld em non multa eft docere^fed multa fcribere.óê multas chartas co fumere.cumliceatpaucas .acmultum temporis nulla neceilitate co^ tercre.Itaqpnecnotas diariarum febrium hoe loco defcribo ♦ Vtpotc iamprædiftas mihiin fecundodecrifi propemodum vniuerfas . Si quæ veroreliquæ fuerunt:etiam in primo de febrium difïerentijs ditas. Q_uï etiam in libris de pulfibus, quatum ex ipfis fit vtilc, exs» pofuimus.foliCvtfcis)omniu qui ante nos fuerunt.ldc^ adeo (arbiss tror)clare3Vt nee puerum quod tradidimus lateat. Cum Arcliigenes (vt oftendimus^non docuerit.Sed debiaterarit plurima.tum inope re de pulfibus:tumin co quod de febrium fignificatioe inferibit. Täq autem eumqui in aluminofa aqua fe lauit’.medici vfep in tertium die cibo abftinere iufterunt: ad eundem fcis modu neminem eoi}t qui vel exufti fuerunt, vel alia quapiam ex iam diftis caufis febri tentati. Ia«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
uaire.autnutriuiirejpriufqdiatritontranfmififtent. NccelTe emprOïs ƒ fefto eft amp;nbsp;me diatriton dicere.Ne in hoe quoc^ nugis eorum me ex^ ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
ponam.dicentium aliam elTe tertij dici accelTionemj aliam ipfam pri * mam diatriton.Quippe hadenus eo^ nugas proccftiirej ipfe aliqua do audifti.Sed fiucprima diatriton^fiuc aliud quiduis appellalTe ve
■ lintjnon femel nos bis ve aut ter, verum fæpius, qua vt mcminilTe pof fimuSjtum in primo ftatim die ad vefpcramj cos qui diaria febri la^ boraruntjlauimusitum vel magfs in fecundo. imo etiam in ipfo ter^ tio.ceu paulo ante diximus .de eo eux ftipata cutis fuerat. Veru liane caufam rarentcr vidifebremaccendere.Itacp etiam liane maxime tra dandam defumpfi.Vftionem vero amp;nbsp;laffitudinem, crcæterorum fin gula plane fæpe.Vidifti autem eos omnes quarto diemancjadfolita
-ocr page 238-METHO, MEDEN, GALENi;
redire munia.ac media’s qui ipfos tertium diem prorfus in cibi ine^ dia-cxegiffefuctant opinati,occurrereJtaçctiammiranti tibi 5 qct demumcaufæeïTetjCur velnuncfaltemabijs quse perp eram opinan turjnon recédant: conuenienterfvt arbitrer J refpodi.quod neç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
Hippo,
(
Sententie hippocras* tis interp^ ratio.
Hippo,
ram fpeculationcm nofeerent^Ä nunc earn incipere difeere erubefee* ret, Aliq tamefveluti confitente aliquado ex ij s queda, idc^ cd lachry#» mis veritate nobis folis audiuifti^ nec vitæ fibineceilaria aiutfupfu^» tura^fi qui eos feire aliquid exiftimant difeetes iam vidcant, V erd tu hoc femel audifti, Deos autem teftorjmultos id mihi fsepe foli con*» feffos.idç iachrymantes, acinfcelicitatemfuam déplorantes, quod fub malis pceptorib’ tempus perdidiffent.Iuroç tibirurfus deos, illud quoç mihi perfæpe a codifeipulis didu elfe j cum elTem adhuc adolefces .Nam cum mihi mos fueratj vbi aliquis me de feda aliqua^ num fana effetpercontaretur,dicere me refpondere nonpoffe, nillrc . liquor dogmata didiciffem, ac methodum quapiam mihi comparaf#gt; fem, qua quod potius effet difeernerem: nonpauci ex condifeipulis quihæc audierant, refponderunt.Me SC excelled natura fingulari propter patris meiliberalitatemeffe eruditione.tiimamp;SEtatemad dr feedum idoneamjamp;impenfas vnde ftudi/s vacemjfuppeditataSjhas» bere.fecum nonita agi.qui amp;nbsp;rudes in primis difciplinis effent, nec acuto vt egOjingenio.necquodimpendcrent habere, Itaq^ contetos effe ©portere i/s quæ noffent.quahacuq^ ea forent» Minime igit mi^ rcris, cur plcroftç medicorum non pudcat diatriton in ore habere, etiam fi fexcenties nos pfagirein ægris viderunt, diariane febri las borarennan ea quæ tertio quartove die affh'geret, Illud potius æfti ma, quod Hippocrates monuit,homoah'as ingenio maxime philo fophico.Cum in acumine morbus efliftatim turn vltimos labores in fertjtumtenuiad vltimu vidunecelfecflvti.Vbivcronon,fed licet libcralius cibare:tantum eft de vlumo remittendum, quantum mors’ bus,vltimis eft mitior,Labores nalt;^ dicit, omnia quæ hominem oL fendunt.vltimosvero,maximos.quales vtiçin fummovigorc hut, lubet autem referuari in id temporis fumma vidus tenuitatem,nihil 1 profedo doces diuerfum, ab eo quod alibi dixit. Cum in fummo vb gore morbus eft: turn viduvtitenuiffimo eft neceffe.Atqui fieri nd poteft,vt fumma vidus tenuitatem, ad fumi vigoris tepus différas, nifi inter initia conieceris, circiter quotum diem in vigore morbus fit futurus .Sed amp;nbsp;infanire Hippocratem dicunt, cum hæc fcripfit, Ä tametfi nos opere ea oftedimus :omnia potius putant q poffe quepia in prima aliquando acceirione,certam noticiam affed’ habere. Ego yero nec in omnibus ægrotantibuSjfateor exade me feire in primo
-ocr page 239-LIBER OCTAVVS FO.CIIII.
die affcftunijncc vllam diariam me fcbrcm pofTcfugerc. At vero vt üihilinvidus rationeprùnisfaltemdiebuspccccsjîiocfatis eft. Si difccrnerc diaham a. reliquis qucas. A c propterea quarto die, iii quo illihominem,qucm iam ficcarunt,pn'mu nutrire incipiut:nos ad co# fuetadimittimus.Acadiari/s inacutas febres tranfitum fieri,hac vi ftus ratione prohibemus .Cum fi quis aliter cibet: excipient nccefta# rio iam diftas naturas ardentilTime febres.Sunt ein aliænaturæ qui# bus aut nihil, aut non magnopcreincomodet tot dierum incdia» Si# cut c diuerfo aliXj quibus non modo non innoxiaifed etiam vtilis eft triumdieruinedia.Verum de caeteris naturis poft decernam. Propo fitam vcro nunc nobis ab initio naturam, incdiæ in fummû ducût dif . .. crimen.in quacuq^ iniungantur febri.non folum ijs quas modo corn# * mcmoraui diari/s .Etenim fi propter obftruéfionem aliquando, vt di âum eft, morata trafpiratio eft:fi parua ca fit:qui rcéte detcrferit, fe# cundamforcacceftioncmvetabit.SinmomentaneatnonpofTis ita mittere.Q^uodfimulti amp;nbsp;craïTi ctglutinofi impaftifucci funuquæ hos excipitfebris, fieri non poteft,vt intra fines diariarum cÔfiftat.
Q^uado ncceffitatehuic,in mali fucci naturis,ea quæ exputredi Duplicê ex ne humor um accenditur fuccedet.Nam in alijs faltcm temperamen# magna obf# lis 3 quæ in fequentibus cxponamiexcitari ex tali caufa poteft,citra trudioeori humorumputredineraaliquacontinentis febris fpecies.Porro cape ri febrêpof rcciufmodifermoncs omninononpoteft 3 quiprius in memoratis fe. opcribus no fit exercitatus.ac potilTimû in eo quod de febrium diffe rêtiainfcribitur. Na vbi obftrudio quæpiam mediocris eft, ob qua febricitatqbus vitiofus eft fuccuS3inprimo die atlt;5 etiamfecudiali# Putrcdis fi quaparte3nullumcftmpulfuputredinis fignum,æquevt nec crudi# gnuî pulfu tatisinvrinis.Protrada tarnen remilTione, nec ampliuspro ratio Cruditatis ne3 ficutpoft fummu vigorem incœperat cedente ; fufpcdus affedus fignu î vri# eft*Vclutiediucrroin quibus ad diftolutionemfeftinat3 velhalitus ms.
aliqui,vel fudores exicrunt3 vel multa bona vrina,cum fignis inpul Putredinis fu bonistin ijs proculdubio diariafebris eft.Sedquæ ex paruaori# fufpedæno tur obftrudione, ca vt didum eft, faltcm inter initia fimilis diarijs ta.
cft.Protradatarneninclinationcîfufpedaredditur.quauis putredi# Diariarum nis indicia in pulfu adhuc non appareant.Quippenifi vitiofus fuc# nocv, eus penit® trafpiretmccefTc eft putréfiât.Ergo vt trâfpirctmaiorciâ auxiiio eft opus.Acfiquidemvelpuervelfenex fitjfanguincm de#‘?Curatio traherc non licct.inter has ætates,vbi robur ægro non deeftî fccan# trafpiratio candavenaeft.etiamfiplenitudinis figna nonadfunt. Præftat em vifnis ïpeditæ tiofi fucci maiore parte emiffaiad detergendas obftrudiones accede re.Cûalioqui metus fit3fi obftrudionibus liberandis priufq vacua#
-ocr page 240-metho; meden, galeni.
(
uehsjftudeasjue ipfaS magis impingas.Atfoluutquide obftfuâioi* nes quæ deterforiamfacultatem obtinent.Seuforis cuti fint admotâj feu intro in corpus accepta. Periculumvero eft etiam ne quæ foras traliuntjvna cum ijs quæ obftruutj etiam aliud quippiam attrahant. etquæ ab interno furfumferunturjaliquid fecum ex ijs quæ in vafis continentur rapiant.Q^uod ipm fi tenax fit, Si crafTum, obftrudionê plane gcminabit,fiaaliter:multitudinecerte fuanonparum omnino nocebit, Cernimus em aliquando etiam quod multum eft j cum fimul . ' totumconfluitjobftruendoherere.infigicç.nominusquaeaquæglu tinofafunt.et crafTa.Q^uod fi per meatus anguftos eft tranfitusî mul to profefto magis retineri.Q^uo igitur Si his iter liberum? et quæ fo ris admouêtur attraftio tuta fit; vtiliffimu eft corpus inaniïTe. Quin etiam fumofa fuliginofaq^ fuccorum excrementa quæ tranfpirant fuc ciSjipfis imminutis pauciorareftabunt. Q^uare inde quoc^ minoC reddeturfebrilis calor.Sicvt foras trâfpirare?fiexigupobftruftioes fint? queat. Ergo cumfufpicioeritcutimefTeexobftruftione occlufa. Id quod tum ex eo coni/cies quod non fuerit in phmæ accelfionis rc miffioeavacuatio fatis magna, turn quod fimifts fibi perdurauerit re • miffio’.fi homo ex nulla manifefta febricitauit caufa? etiam certius ar : ' ^uraentum obftruftionis habes. Sin ex euidentî aliquacaufa ; fiert poteft vt duæ fimul coierint caufæ.Na fi altera tätum caufarum, Nem pe quam externa impreffit? fubeffettiminuta remiffio fuilTet.cum fen fibili alicuius expullione.Haud quaq igitur difietendum eft fangui MagnitUss nis aliquid ita laborantium mittere.Scilicet tum ad virtutis? turn ad do obftruiî obftruâionismodiportionem.Difcerneturautem obftrudioisma ftiois vn di gnitudo?ex ipamagnitudine fcbris . vt quæ ex maiore obftruftionc fcernat^ maior? ex miore minor iciderit.Vbi vero modice vacuaucris; haud Poft vacua multo poft?aut nutrimentum aliquod?autpharmacum,exijs quæ de tiohfe deter tergeaiit exliibebis.Sunt porro non multa quæ in febribusidpræss geduvf nu ftent.Sed ficutdiftumpriuscftjinalimentorumratione, funtptifTa«» trimeto vel na? Si mulfa .In pharmacojji, oxymcli?amp; quæcuc^^ incoquere in mul* medicame * fa licet, ceu calamintham. Si hiffop urn? amp;nbsp;origanum? et ferp ilium ? et J ^^7 to ee. irim?etapium.Verumhæcomniaiuftofuntcalidiora.Ideo«^febres 3.J Detergetiu accendunt.Ita vtic^vtvinum,Oxymelivero folum?nec febres accc materia, nbsp;nbsp;dif.et ftrenue deterget? fic vt ea quæ glutinofa crallacj funt? difloluat.
Ptiffana Si meatus obftruftos liberet.Porro inter mulfam Si oxymeli mediu Oxymedi. locum habet?quod apomeli græcedicitur. Cuius plurimus circa pe*. Apomeli. loponefum eft vfus, No immerito arbitror amp;nbsp;Saccharum inter hæc Saccharu; numeradum.Ex hoc vidu feruabis quantum defebrili calore minui* Quo lauan tur.Etemfi tertio die mane vidcris minima elle?quod de febri relin* du.
-ocr page 241-Vƒ’*i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»gt; ei’ obl^T^
IIBER OCTAVVS. FO.CV, »
quituf, âc lie(^ putredinis liumogiinpulfunota fubfit^necç m Vfiiia cruditatis fufpeéba vero hora qua primo diefebris occiipauit extra meridiem fitTaudafter homineqocylTimelauabisJonge ante fextam horam. Abunde tarnen fitjfi intra tertiam horam lauationem comple üeris.Adeundernmodumamp; fidecimam horamfufpeftam habuens, vfc]^ ad feptima laues licet.Cu tris æquinoftiales horas,quatuor ve, inter baineu acceffioifç tempus interponi,abunde fit fatis .Debet au Quo ^pofï tem in balneo corpus prius vnö:um5ac moderatiffimefriduj mox tus in bal;« detergeriextrinfccus ablui(^.fanedeterg€tium materiam expofitam neo trada* Iiabes in commentarijs ijSj qui de medicamentis funt conferipti* dus» Deligêda vero Temper funt, quæ ad rem propofitam fint accomoda» Q^uippe diftinda in liis funt,tum quæ magis,tum quæminus deter gent.Sed et nunc exempli caufa pauca dicemus .Moderatiffime deter Quæ extrî gent,tum crui farina,tum ordei.tum fabarum. Præterea mulfa quæ l^cus deters fit aquofa. Magis vero q hæc iris et panacis radix, amp;nbsp;auftolochia, et geät» mulfa quæ mediocri eft mixtura.Veluti ctiam Hac magis quæ meracif Quæ mode ma eft .Fit liæc vbi mixta melliexigua eft aqua. Sic vtliquatum mel, ratilTime exiguos cutis meatus facile ingredi poffit.Poftunt autem vel hacma detergeat. gisdctergere,tumfpumanitri.tumnitrumipm.tumaphronitru. Sit C^uæmas^ autem nitrumoportet, quod extenuibus partibus conftet. cuiufmo gis, di Bereniciumeft. Siverolapidofumfittvri id leuigaric^ diligenter Nitru bere debebit. Mel autempuriffimum.acerrimumi^.cuiufmodi eft hymet^s nicium, tium»Eft autem et fapo, ex his quæ maxime detergere valeant. At^ Mel hy hæcfatis multa detergentium materiæ exempla funt, Tempeftiuum mettiu. cnimeft iam ad eaquæ poft balneum adhibentur, accedamus . Sunt Sapo, autem ea minime multa. Nampræter aquam quæparum apij inco^ Quæ poft dum in fe habuerit:nihil his eft offerendum.Licet quod inter balnea balnea ex s» etfufpedas boras fpatium erit triumfore horarum conijeiamus. bibenda.
Si vero circa vefperam, aut duabus boris citiusjacceffio inuadet: tii lauifTe mane liceat; turn cibaffe. fed tantum p tiftanæ cremore. D ein^i de fi fufp edæ boræ nihil afférant: amp;nbsp;lauare rurfus fi velit, licet : amp;nbsp;ci«» nbsp;nbsp;nbsp;,
bare.ad eas quas diximus confyderatioes intento. Sin aliquid eue^s a niat:amp; conferendu id eft cum acceirione,quæ primo die inciderat,amp; tumvrinæ confyderandæ,tumpulfus funt» Quæ omnia profedo tnclt; diocria apparetunt, vbi exigua relinquic obftrudio. Quare ipm amp;nbsp;lauabis qrto die:amp; cibabis .ad ia didas cofyderatoes fpedas. fpera bifqp nihil quinto die fupueturu.At fi magna obftrudio fada fit : ea fe bris ex diariaijt gh e non erit.Quare in pximu differatur librû» Cu in bocdediarijs tâtuagereftatuerim’.Q^migiturdiariæfebres,in^ De diari/s pofitis corpo^ têpamêtis,fæpcnacro etiä cruditatib’ fuccedut : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a cruditate.
-ocr page 242-c/' v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;^a frc
lt;4' ^f-vtrtrtf^j«
metho; meden, galeni
mumfucrit dc ipfis diiTefere.Efgo peffima quidem in eiufmodi tem Peffîma peramentis cruditas efljcitiffirneq^ fcbrem accendit, in qua cibi in cruditas. nbsp;nidorulentam, et fumofam qualitatem corrumpunt♦ Q^uädo ea quæ
in acidamvercitjvtrarotalibusnaturis contingitdta minus nocet. Dicemus au temde vtrat^ feorfum.incipiêtes abea, quæ fæpius his incidit.di magis lædit.Ea eft^vt diximus ) nidorofa quæda ac fumo De nidoro fa.Quævtiq^ fialuus lubrica eftîminus eft noxia.Sin a{lfingit:gra^gt; fa fumofaq^ uis eft. Siquidem cx aftridionc eius vitiofæ naturæ in febrcs prom cruditate nbsp;nbsp;pte incidunt ac potiftimum ca neglefto confilio in leftulo domi mane
di ad fol ira conu er tunt opa .Febricität aut nonullij amp;nbsp;e x ij s quos di»» arroea poft cruditates male habet.Q^uibus vtilt;^ non minime prori tatur febris ex defurgendifrequentia.Quod fi etiä rofio, aut dolor, aut calorimodicus in ventre Äinteftinis fit,hincvticj vellogc ma#« gis affedio febrilis increfcit.Eft aut eo^ quib^ claufaaluus eft,amp;q«« bus fluenSjUo eadefanatio.Italt;^ etiam feorfum de vtrifqj aget, Ap:^ Si alu’ his parebit em fic tradantibus non folum quaten’ differuttfed eti^ quata ^fluit cura ambob®fitcomune.Siigitureatantuqcorruptafuere,vacuataee vi - nbsp;nbsp;dentuntum lauandu, tum nutriendum in remilTioe febris eft. Sed ijs
Prouidetia q circa vetriculu funt, prius cofulto.Sin ita multa inanitio, aut prius eo^ q cir fada fit, aut nuc ctia in homine durctyvt virtus iam defeffa fit : fatius ca vetricus« eftomiftalauatioecibare. Sed cofulto prius i/sqnæ circa ventrem ium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt.Confulec ita laborantib%fimodo vacuatio amplius non duret
fométo cx oleo amp;nbsp;apfinthio. Exp edit aut tingi apfintliiu, quo min’ ni Purpura nbsp;dore offcndat,feruentiaqua.Quod fi qs rofionis aut doloris fenfus
tyria curp invetreadhucfupfit:incingiillipeniculuspoftfometu debebit,quf ftet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel calidus fit, et ficcustvel ex oleo in quo apfinthiu incodu fuitjma»»
Os vetris, dens.acplurimuexpreffus.Satius autem fuerit, fi nardini vnguenti ftomachu quod curiofe fit fadu,facultas fit exeo peniculu eode modo imbut« abufiue vo»» ventri incingere.Iam multo etiä fatius fit, fi purpura marina is fit, cari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atq^ etiam longeoptimu,fi optima fit tyria. Q_uippe tenuiore aftrin
Si os vetrif gendi vim habet, turn ea purpura, turn optima nardus .Ita vt earum ibecillu fit. vis ficcando,calfaciendo, acroburinferendo, corpora quæ circa vc Bn calida tremhabentur,altepenetrarepoirit.Quodfios ventris,quodftoma efto q fto 5= chum appellare folemus,abutentes nimiru appellatioe, imbecillius macho ap =# fit:etiam tanta portioe chiæ Maftiches in nardino tunfa, vnde fordia plicenf. nbsp;nbsp;craftitudo exiftat, madefada ex eo purpura imponemus. Efto autem
Vnguetain abundecalestaliumquodçcumprimumimponitur. Q^uippe quæ 4/dupliciva#! tepida funt, omnia ventriculi firmitudinediffoluunt. Non autem tc fe calcfacie»« fugit,folere me vnguentacalcfacere in vafeduplici. Vtilt;5p conieda da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prius in vas maiuSjaquaferucte.Qn aliter calefactis, viciât eoj^t fa^^
-ocr page 243-J
liber octavvs; fo.cvi.
cuîtaS*Cætefum fluenteadliucaluo:vtilius eftoptimo recentec^ me# lino fimili modo quo Nardmo quot;vtùVtile autem ad omnia talia eflj mafticliinum.Non in poftrcmis accomodata funt eiufmodi ventri# culi affeétibusj amp;nbsp;vngueta ei, quse ad gratia delicataf u mulieru fiunf, Hæc inquam præciofa quæ Romano^ luxus videtur inueniJTe ap# pcilarioncfcp dcdifTc.Nominant em turn fpicata, turn foliata.Si ve# Spicata* ro qui affligitur, cindum non patitur: fiuc ob confuetudinemjfiue de toliata. liciascingirecufetdicetccratoidemefEicias.EHautin eiufmodi vfn CeratupfO optimu^quodexcera fit Tyrrhcnica in vnguento nardino liquata* pofitis ac# Cui poflq rcfrigeratum eft;aloes acmafliches molliiTim’puluis eft comodum, admixtus. Debet aute fingulorum hie efte modus. Ceræ ac nardi par tes pares.Aloes pars oaaua.Sicetiamamp; maftiches. Vel(fi placet) Iiuius paulo aliquidplus* Q_uod fi cerato aliquid e fumptuofis liiS vnguentis admifceasîpræftantius medicametum habebis ♦ Si autem Si vetricUïS ventriculus intus vritur^itavtaffeft:’ quidam phlegmonefimilis in Pint’vht* co confiftere videatur:vtilius eft ceratum quod ex melino cÔücitur^ Suntporro et alia medicamenca non pauca. Alia quidem ex oenäthe» Alia ex hipocyfcidcjÄ balauftijs, palumlaru carne/cofefta. quæ vcntriculo turn refrigefando) turn vero firmado fintidonea. Horum crgoquodadrempræfentéfîtcomodiffimujiddeliges.ijs quas me# morauim’ cofyderationibus intentus .Cibadi vero his funt. Flu ente Cibatio guide etianum ventreipolenta, pane, quern grsece oxylipe vocat. pofitoi^ fi qui vtiep minimu aceti habeat.non ficuti in dyfenteria, amp;nbsp;diutina di# aluus fluit* arrhoeapparare folcmus.Infpergcrc autem polenta debebis, alias Oxylipe. aquæ calidæ vbertim,aliasjvbi[cilicet venter adhuc plus iufto ex# Polêtæ vP cemitjvel mali punici, velpirorum, vel malo^fucco. potiftimu co# toneorum.Quod fi iucudius laborati eritietiadecofto ex piris j auc malis,aut myrtiSjpræparato,polentainfperges»Sin venter non am
plius excernitî funecerit turn aJica fimiliter ptiftanæ præparata, ;Sifluxus fi hoc eft aceti habens pauxillum, turn ex eafine aceto forbitio ♦ turn Jlitur. gallinaceorum tefticuli. amp;nbsp;faxatiles eX albo iure pifees . Prætereài fruftuum aliquis,ex his quiaftringânt*vel folüStvelcum pane*
Hos vero vel magis, etiam ventre adhuc fluete, dabis. Q_uod fi ap T petentia careant, fic vtcibos aucrfentur*(Inciditnä(^id non pau# Si appeten ds eorum quos diarroea ex cruditate male habet) etiam de medi#,Qafit camento quod ex fucco fit cotoneorum, vnum autduo cocleariai^^* danda his funt. Aut fi huius copia non eft : eius quod ex came co# -rum componitur . Tradita vero eius generis inedicamentorum compofitio eft,inlibris de tuenda fanitate ♦ At^ ita quidem in pri# ma remiftione, his qm* ex cruditate fébricitant, mederi conuenit*
-ocr page 244-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-y f—öƒ«4gt;^»^5
^METHO; MEDEN. GALENI
Si veter om Si vcro omnino vêtcr aflringitur:ptradatis prius præcordijs, mox nino aftrin toto ventrcjconfyderabis num cibus in gracile inteftinujaut in colt;^ gitur, quid Ion defcenderit.Deinde ægruminterrogabisjqua maxime in parte, agendum, vel rofionem,vei grauitatemfentiat♦ qualeflt;^ habeatruâus♦ V bi ex his compertum habuerisjinquanatoiius ventris parte nutrimentu confiftaufiinfuperioribus partibus pendet.aliquid diatriton pipes« reon dabis.non mcdicamétofi illiuSjfed eius quod in op ere de lanita te tueda, ceu SL fimpliciffimu, et ij s qui cruditate laboraret aptiïTimû, laudauimus. Poft deinde præcordiajomnemc^ ventrem pcrfundes. Hocvero etiamfiinferius defcenderint quæ vitiofafuut,facies,plm» ris minorif^rationeidvarians.Siquidemplus et temporis etperfu fioiiis exigunt, ad præparatione eo^ quæ deinceps funt agenda, qui bus in fuperioribus ventris corruptum nutrimêtu ad hue manet, Sin motu id notabiliter ad inferiora fit;adiuuadu aut glande fubdita, aut leuiper inferius infulîone eft.Vticç fi rofio fimul adfitniancmitigan.# tibus.fi flatusdiunc coprimetibus.Sin neutrum fueritî ex meiieaqua Rofionis nbsp;nbsp;nbsp;paululo olei,id quod fubterinfundeturfacietibus,Vbi vero velies»
curatio. nbsp;nbsp;nbsp;mentior rofio vrgenfabinu oleum,in quo aliquid feui anferini fit lis
quatumjcft vtilius.Sivero eius copia no eibgallinaccifeui. Sin liée huius facultas eftîcaprini.Q^uodlihuius quocjpenuriacftîini/ciéf Flatus cura dumoleoparumceræeft.potiftimu elotæ,hiatus vcro fanandi fût, tio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oleo in quaruta, amp;nbsp;femiiia quæ flatus difcutiunr,fuere iiicofta, Cus
ibemina q iufniodi funtapij, ^cuminijctmaratri, et finonis, aliaqp id genus, flatû difcu#= Vacuatavcroaluo,nutriédumprotinus,incæteris quidem,i)s quos tiant, memorauimus fimiliter eft, amotis tarnen ijs quæ aftringat. Ac li qs» Cibatio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primo die ad vefpera hæc egeris,aut etiam noâis qualibet hos«
raietiafecudo diefimilemadliibebisprouidentia.Inquo etia fi plai« ne defijtfebrisdauari hominê fines.Ac vbiinfequenti node quietus citra oflenfam dormicritîfanum iam hominem prorfus exiftimabis. Si vcro qui cruditati fucceftit dies,cum fequenti nofte febrem attu#» lerinveluti in fecundo die:itatuncamp; accurandusî amp;nbsp;nutriendus ho^ mo eft. Si vero nox tertiæ dici febrile quiddam pauiuium atferatf ne id quidem formidadû.Sed hos quoc^ poftridielauabis.nutriefcp, Crudi 1 aci Ac rciiqua omnia in illis, vt ante definitum eft, exequeris . Sane dû mutatio mutationes crudi alimenti in acidam qualitatem , nec incidere in ne raro i pi eiufmodi naturis cernuntur, nifi admodum raro, idt^p ex cibis quæ crocliolis 1 prompte acefeunt: nec febrem accendere diariam. Aequevtnec cidere* tarditas concoftionis, Q^uando ficubi propter tale crudiratem fe bricitant, quibus amara bilis in temperamentoabundatîobftruftii» onis amp;nbsp;humorum putredinis fufpitio eft . De qua poftea dili^
-ocr page 245-' .liber octavvs. fo.cvil
géîitiusdeEnianijCunîdeputfedinéaga.Nutichuicdediah/s (ebrii^ FuitiiâS Và bus difputationijiocadieétojadallatrafibo.Fumidus vapor extern pore ex tat ditatecocodiom'SjautGfüditatejinquaruétus fentiuntur acidi nunq da côcoâ:^ • excitatur.Quippe frigidi lialitus abs talibus fuccis afcendunt. Hiç aut acida omninopatici'ffimf.Mimmc autvapores multi,fumidiÇjacfuligino cruditamo fi.Gumnecihijs quæ extra funt.aliterautfumu ediautfuliginem vb puenire* deas î q fumu ex materij sCvt ita dicam^fcmiullis .buiigmé ex immodi Halitus» ce affis vflifqj.En: nâcç fuligo vapor terreftris» fumus mixtio qdam Vapor♦ ex terreflri aqueat^ fubftatia.Veru non eft quod hoc loco audire ex Fuligo. ’ î peaeSjautquéadmoduijsqtardecocoquuGautijs qaeidu rudant, Eumus. fitpfpiciedu.Eft em de his tratoio ad opus de tueda fanitatc ptinês. hic tantu eai^ cruditatum mentionê faciemus,quas febris fubfequic.
Q^uonia igic dia.ria. febris cruditites quæ cû acido ruâu funtjno cq fequitur.Quæ vero ex putredine humo^ orit,ea qhcjfequitîno fine rationein earn traâationéjquæ de illis inftituiturjdiftuli de his cru^ ditatibus præcipere.Sedne tue quidem eo modo quo in fanitatis tUs:-endælibris Jniilis em diximus quænamper fanitatem agenda fint illi quicruditate laborat. Hic vero quæna in ijS febribus, quæ crudi tati fupueniunt. Diéfa mihi ferme funt de diarijs febribus vniuerfa* Q^uado qui ex bubone fébricitant,medicos quid fibifit agenda, ne confuluntquide.Sed vbitumvlceri quod bubonis occafiofuit, turn poftea buboni ipi pfpexerint,in remilfione eius quæ incident accef fionis, lauantur. Âcfi quis tum diatriton vel nominet: oes irridentlt; -^cholafticui^ appellât.NaturafputoJipa intelligentes, id tranfmit*« tendu non eire,quod omnino non erit. Cenfentcj etia in omnibus i/s quæ fenfumfugiut,taies debere elfe medicosîquales ipfifünt^ in i/s quæ fenfui apparet.Porro in omnib^ taies elle, nihil eft aliud q intel ligere,qn fit in tertio accelTio futura amp;nbsp;quando futura no fit. C^uin etiam qui refrixerunt, aut vfti funt, aut fatigatijaut taie quippiampaf fi, poftea vero febricitaruntdii vbiinremilfionetalemftatus quic:? tem qualis erat per fanitatem fentiunt, ne tune quidem eos qui dia^? triton nominent 5 ferre polTunt. Q^uodenim vfurparefæpe foleo, Verilfima quemlibetprimatumqui fecundum naturamfe habeat, quouis foss de ifs' phifta veriores opiniones habere î hoc etiam in diuina iftorum fo^hif diatrito videre licet. Vt quæ ab omnibus qui naturaliter fe ha«» niatis cofe^^ bent fit irrifa. Nuper enim e plebe quida qui in fplendidacena pro« nefcünt# lixius fibi epulis potuç indulfilfet, venit domu errabundus ac ma^» nu deduftus.Cum autemquibus grauabatur,inventriculo eius fluL» tarenhomnia ea euoinuit^etper noftem quidem febricitauit.Dormiss uitautem in magna partem fequentis diei* Poftea furgês aepaululu
O .iijlt;
-ocr page 246-, metho; meden. GALENI
inambulans läuft. r nbsp;nbsp;nbsp;eum qui fibi diatf iton manendä fuaferat. IL
. lo nac^ autliofe etia. poücro dieincdiam tolerate debuilTet.Vt autem res ipfamonebatjamp;ipe fuafpontefaciebat, lotus etmodice cibatus, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. poft fomno dcditusjcoqp inoffenfe fruenSjmane furrexiftct.ad cofue
. taq^ rediftet.etiaminipfa diatrito.in qua cu tolerate inediam opot;» Diattitarij tuiftet, fi diatritarij s patuiftet.Ita enim eos per iocum eleganter no#» quoda p io minauit quidam.Sed et ca cenatus iam ex confuetudine homo eftet, ca difti. accedens facetus ille^rifum excitauit.comemorans queadmodu eum qui tertio ante vefperi vomuiffet^oportuiftet etiam biduo inediä fic^ cumacfordiumplenum tolerate.adhoraf^fpeftantcm pro diatrita rioBi iuftu decubere. Sutemarbitrorplebicjnoobfcura, qpter la euidetia temere audent. At(^ inde merito alios medicoSjalios grae LogiatrL ce logiatros .i.verbis tenus medicos elledicut.Quomodo em no iu^ qui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re hae appcllatioe cenfeantutjqui ea nefciatjquæ nemo e vulgo igno
ratf Quomodo non meritiftime irridendi carpendic^, qui etia cu ta«« lia ignorêtj Hippocrati fe pponut. V erum ilio^ ftupiditate ne Mer curi’ quide ipe cumufis fanauerit. Abfoluta veto in ijs naturis quL bus amarabilis redundatjinquibus fcilicet elementum frigiduvin^ cituracalidojamp;elementumhumidumaficcojdediarijs febribus df quot;nbsp;fputationeîad aliud cotporum temperamêtS trafeam’. quod nihilmi nus qfupra diftu vitiofo eftfucco.in quo fcilicet calidum pualet to De calido gidoj^ humido ficcu.Maximcem oim putredinis morbis hæcintê^ Ct humido peries expolita eft.Propterea quod p ipamfanitatem pximeputredi teperame^- ne accedit.Veluti turn ex fudonb® conijccte eft, qui gfauiter his olet: to. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn veto e x vrinis, deieftioe, at(^ etia ipfa refpiratioe. Etem qualig
eft hirco:^:talis eft ettaliunaturaijt têperies.Ideoc^ proptaeft ex qli bet occafioe,tum alij s morbis,tu veto febrib’cotripi.Na q liac in^ teperie funt, cu ftipata cutis eo^ eft, effugere febrera no poflunt.Sed nec cu valente cruditatem cotraxerut, aut pufti in foie fuerut.aut talc quippiam aliud paffi.Ac vitiofis quide habitib%ftipatio cutis pluri mu efte incomoda foletTdeoç quibus amara redudat bilis,no min’ Putredino q qui ad putredinem funt pronijo-KirseAojja o-.i.putrcdinofos gt^ci fi habitus, vocat,febribus ijs quæ ex ftipataoriunt cute,patent. At ab nidoro«# fis ctuditatibus,q humidæ amp;nbsp;calidæ naturae funt, quas modo putre^î dinofas ppterea vocaui quod fucci facillime in ijs putrefcat,propti’ lædent.NadeobftrudioequidattinetdicetefQuâidcircomaxiefes» bres accedere dixim%quod putredinein ijs qno trafpirat corporL bus creet.Verudeeiufmodifebribuspoft agemus. Sane diatia; oes proptilTime in iä didis teperametis accedutur.Idcj ex qlibet earum caçîjqs mo in amara bili vitiatis naturis retuli. curatione«^ pfimfte
-ocr page 247-LIBER O CTA VVS. FO.CVIIL
ilKs fiabent.acinpaucis omninodilTidêtem.Namcmn Iiæ humidiö Cufatio di res naturæ fint.magis fcrunt q illæ famem fitimc^.Itac^ minus lædcnt aria^ i calf hæ^fiquando fame per diatritarios crucienufi modo libera ipis traf dis Àliumi piratio non defit,At(^ idcirco balneulii 3 ceu quod cutim eoj^^-Iaxctj dis naturis vel magis vel certe non minus jq qui amara bili abudant3 requirunt. Quo modo ceuquodliumeftetjnonrequirunt.Q^uæcui^verödeeiufmodi natu his balncu ra funt difta,eade de acquifito habitu dida effe cefendum, Aliqui em profit.
quibus boni funt natura fuccijcoeuntibus aliquando eodein tcmpo#= De acqfito re pluribus ficcantibus calfacientibufcj caufis, in amaræ bills vitio? habitu, fum habitum mutant .Da em venilTe hominê æftatis tpe in regionem Exemplum calida amp;nbsp;ficca. elle præterea eodem tpe Hatum cceli calidu ac ficcu.tu acqfiri habi vefeieum cibis calidis ficcif^.cogitate quoc^ ac triftari.amp; vigiiare, tus genera^ amp;irafci.5êqplurfmûlaborare.fieri autcmpoteftvt idem homo p id di.
tempus venerefitvfus frequetijCtinfole maiore ex parte verfatus. Ct medicamenta quæ ficcent calfaciantcj biberit.veluti aliqui Theria== cen.nonulli Ambrofiam.alij Athanafiam.(Scimus cm profeâo me^gt; dicameta aiunioribus medicis ciufmodi nominibus vocarD Cui er?» gooiaiamdida.pcræftatemcontigeruntthunc necefTe eft calidu amp;nbsp;ficcum reddiderint, ac propterea eo habitu3 qui amara bili abun«* det.quauis antea optimi fucci fuerit.Itac^ etiam ex omnibus ijfdern i.. caufis facile febricitabit. Ad eunde modu amp;nbsp;fi qs naturaliter boni fit fucci3 ac locu teperatu incolat^j fi illinc fe in alteru locu q calidus fit, Ct humidus tranfferat, idc^ ftatu cceli calido humido^ turn omni vD dus ratione calida humidaq^ vtatîis quoc^ fimiiiter illis qui natura funt putredinofajtumcæteris tentabitur morbiSjqueadmoduilhjtu febricitabit,no foldalijs ficuti ilhS ex ijfdem caufis febrib® ; fed etia. no minimediari/s,de quibus nucinftituimus.Cumveroofto intcrn^^ perles invniuerfumfintjVt oftendimus zoportunilTlmaadfebres calida amp;nbsp;ficca,Ac nlfi qs hacvtdlftu eft clbet, oeyffimein ea mutât diarlafebris in acuta, Propinqua hulc eft pfertlm quod ad febre atti netjquis ad alia fit deterior, calida Intepies humida,Tertla ab his intepies eft fimplexillajlnqua oppofitlo altera rede fc habet3Vtl(5 q ex humido et ficco coftat, in altera calidu cxuperat.Qulppe oportu nior êhæcqcæter^ q fequutjtu vtoib’ fupradictis occafioib’ iædat; tu ex diari/s in pluriu die^ febres tranfeat.Huicpxia eft q in calido et frigido debitu modu feruat,Cæteru ficcu elcmetum habet humido præualens .Ab hac delnceps inedia oim eft,fcilicet q medlocrltate in Collato àd vtracp oppofitioe feruat.Quatuor qrellquæfunt intempéries , nec^ incdla in fe facile febribus 3 occafione iamdidarum caufarum patent tneç dia^» brlb^ tôle «s ria tentatæ P fi inediam tolerant, in plurlumdierum febres tranfeut. randa.
O.iil/.
-ocr page 248-METHOD . MEDEN. GALENI
Imo aliquæ faltem earum vbi rcdundantiam humord citra corruptee' lam contraxeruntfcontrahuntautem eiufmodi imtemperies affiduc) vtilitatem ex media fentiunt. Ac potilTiinum quæ frigida eil amp;nbsp;humi da,Ab hacquæhumidaefl.Tertioloco quæfrigida.Q_uartoloco q lïcca eü ct frigida.Siquidempoil diarias febres difcuiTas vbicoaét’ quifpiam nulla necelTitate eft mirificam diarriton trafmittere; alia qe-dam nulla in frigidis temperamentis exinediafebris excitabit. Læe» detur tarnen ipe fuccus Si frigidus corporis habitus qmaxime. Ne vt nih longo tempore redire ad naturam, qui ea funt intemperie, no poITint. Cæterumfi quod forte fortunahis adfit acquifitkium hu e» morum vitium:fieri poteft vbiin famcj SU illoti per triduum cuftodi untur,vt ex diarijs in plurium dierum febres immigrent. At quæ fie ca quidem corporis natura eft,fed in altera contrarietate temperata, ea in longioribus inedijs gracilefcit, magis q quæ ficca eft Si frigi da.reficitur tarnen facilius . cum idoneum nafta eft viftum. Emucro
Viftus di e eiufmodi omnibus viftus ratio alterandus cft.multo profefto magis uerfitas i te q i/s de quibus primu omniu eft diftum.Ncmpe calido Si ficco item perametis calido Si humido.Q^uippe qui frigidus et humidus natura eft, qm frigidis» calido ficcoc^ in vtraeç intêperie côtrarie eft alîeft’:cÔtrario nimiru vtet viftu ♦ Meli’ tame eft non abfoluto fermone cotrario dicere.fed ex folius temperamenti indicatione.Q^uando ex eo quod eadéfebrî febricitant,non diuerfamjfcd omnino. eademfortietur indicatione. Diftu näq^ fæpenumero iam eft, id quod fecudu natura eft fimiliafëp poftulare.Quod præter natura eft,contraria. Si quidem quod natuss raliterfe habet, cuftodirc,q(f præter natura eft tollere oportet. Por^ ro febris ois præter naturam eft .Ideocj viftus rationem humida fris» Deviftu ra gidac^ exigit.Temperamenta vero ipa,alias fimiliatalias poftuiant tioe tepera cotraria.Q^uæcm vitiocaret,fimiliappetuo.Quippequas feruare menti theo expedit.Quæ vitiumhabent veluti in opcre defanitate tuendaeft di ria.. dum, alias fimilia : alias contraria. Idq^ merito accidit.cumnecad vnguemnaturaliterfehabcantjfquomodo enimeftent vitiofi^ :ncc prorfus præter naturam. quando qui fie attemperati client: pers» petuoægrotarent. Ergo fimilia defyderant, tuminalijs de quibus mox dicetur, turn vero in vlceribus omnibus .Monftratum enim id fæpenumeroiaminfupcrioribus eft. Contraria vero, in eo viftu qui per fanitatem adhibetur. veluti de fanitate tuenda docuimus.
^DupIicêin Sedneqj hæcperpetuo.fedtucu corrigére intêperieeoBtftudemus.
L/” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q_,uippe duplcxnobis in ijs qui fani funt, finis .pponitur. Nempe
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftu propos» vel corpus fanum in priftina eius teperie tucri, vel etiam hac mciio^
ni finein. nbsp;nbsp;remreddere.Sic igitur arbitror in ijs qui diaria febrilaborat ciba«*
-ocr page 249-, / LIBER OCTAVVS FO.CIX.
disjvel vnifebrili afïcâui cotrariujvel eriaipG laboranris ïiirépcra inento defuma. In ea tamë natura quæ baud dubie in medio têperame toeft5ab ipfafebricotra.horaindicatioc accepta; eatenus bumidum frigiduc^ viâum adbibebimus ;quatenus ficcius calidiufcp q antejiam redditu corpus apparet« Veruboctumperfpicuujtumîdubitatuell. Reucrtamur aute rurfus ad itéperatas naturas. Nam qm eas ficut de fanitate tucnda eft proditu,licet et quales accepimus feruare; licet et ad melius tranfferre: fatius arbitror eft, eu plane valent, no eu ægro#gt;.
tantjvel de fequæruntur,viâus illis ratione mutare^ Gaudent enina Naturâco naturæ cofuetis fempcr.vt et Hippocrates euidentilTimis argumetis fuetis gau?» inlibrodeacutoruviétuaftruxinetoïbus qui fe fecundum natura ba dere » bentmanifefteapparet. Quodnacpqui fibiiadifplicent extra cctum Hippo» coru qui fecundu natura febabent,fint ponëdûid nemo qui copos eft ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
mentis dubitet. Cetera bi an præter naturafcjanno naturaliter folu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
habeant:id vti^ quis æftimandu duxerit* Atqui fiex ipfacofuetudine Quado in^ indLca.tLonê aliqua fumicoueniet,fi quide multo iam tepore intepera tempcraris tas naturas cotrario viâu ei qui vicit intêperiei cibauimus; ita etiam naturis cosr et cd paru ex fententia fe habentjfaciemus. Sin minus ; quæ fimilia të:^ trario intés» peramentofuadetindicationépræferemus.Itaveroôê Hippocrates periei lue
3, mibifentire videtur. vbi aitbumidus omnis viftus, febricitantibus viftu vten^^ 35 eft idoneus» Potiffimuautempueris, etalijs quiitacibarifunt fueti. du. etquaa
Febricitantib^ enimin quanta fébricitant, ex ipfacotrarioruindica-, do fimili. tioncjbumidus viétus coducit.Pueris exfimiliu. Eodé aute modo amp;nbsp;Hippo, cam quæ a cofuetudine præbetur,quo ea. quæ ab ætate daturjaccepit.
Nâ etætas cd ex ijs fit, quæ natura nobis infuntjfimiléfibi viftum po ftulat i et quæ a confuetudine indicatio fumitur, fie fumpta eft, ficut ea quæ ab ætateiQuippe feruare quoej bac iubet. perinde ac proprium ætatis téperamentu.Itacj etianos tu ex omnibus quæ circaægru fpe^ ^fantur, eius qæ coducit inuentione moliri; turn quando indicationes , oés fecu cofentiant, et quado inter fe diffentiant,infpicere coueniet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
Omnibus enim cÔfentientib® vna prorfus viftus fpeciécÔftituem’. Coisciba?» Diffidentibus inter fe:quæ valétiores ac plures fint præferemus. Ita f^tio in ‘ vt viftus fpccies quâlieæ præfcribant,præferatur. Sic tame ne cotræ oîb^ cotra#gt;' ria fit neglefta, Porto prælatio bæc. alias vtrif^ in vnius auxilij ma indica terid mixtis pfîcitur . alias feorfum fumptis. Ac comunis quidé bæc tionibus. ' ratio eft omniu quæ coplicatæ funt cotrariaruindicationu.Quomois do auté banc ad vfum coferre oporteat, eu ali quado ipfi morbi coeun ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- '
tes fint cotrarij, aliquädo morbus vnus fit,fed qui cotrariam indicæ? tionéfubi)ciat,autnaturali laboratis téperamento,autei quamnunc acquifieritjpræterca ætati,et cofuetudini,et locojCtanni tempori in
-ocr page 250-Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V ■
‘Z.nirt'O'i^
METHO, MEDEN, GALENI,
ipfa particulatim traélatione oftenda, Nunc cfgo cum propofîtuno* Exercita bis hoc loco fit, vnicuicjî memoratoru intéperiei generûjidoneu mue tio in coi nire viftumtcomunis quem cœpimus methodi modus^velutifub exs» inetliodo p cinplo cxaminctur. Ponc cnim correptos febri eiTc duos homines exempla, in regione natos educatofc^ teperata.nunc in ea non elTe.imo alterum Duo p exe in calida et ficca. alteru inliumida etfrigida. Præterea eofde diuerfo téperamentottumnatura.tum côfuetudine.tuætate,etiam fub diuerfo (fi placet)ctanni tempore. amp;nbsp;ftatucæliægrotare.Sic vt alter calidus ficcufcj natura fit^ac tali viâus rationi mtotuminfueuerit, prætereaiuuenis fit et hiemeægrotet^idç in humida et frigida regio«» nejac ftatu cæli fimili.Alterhumidus etfrigidus^ fimili vidnalïuet’. tum puer ætate. a.c æftate, in calida ficcacp regione ,ac fimili cæli ftatu Quæ a pro laborer, C^æna igitur in vtroej horu funt indicationes (Nempe quæ pofitis indi a febricitando fumitur^ co munis amborum eft »Ac quæ réfrigèrent et cationes, humeftent defydcrans. Reliquorum nulla eft præterea comunis » Si Q_uæ a nbsp;nbsp;quidé priori, et propter natura, et propter ætatê, quæ fimili fibi vidu
priore. fuere afruetæ,ficcioris calidiorifi^ temperamenti cibus idoneus eft, Idêcj propter et annitêpus,et ftatumcelijÂregioné couenit.No ein quæ ab his fuppeditatur indicatie, fimilia defyderat.fed contraria , Q^uæ afe#gt; Alteri ex propofitis, propter ætatê,amp; naturam,et confuetudincjfimi -cundo, nbsp;nbsp;nbsp;liaipfîs exhibêda indicantur. Propter ætatê quidêhumidamodicet^
calida. Propter natura etcófuetudinêjhumidaet frigida,Propter re«»
- gionêetannitempus,etftatu cæli,cotraria, Quæetipfanimirûfunt tanto têperatis frigidiora et humidiora:quanto regiones ipi^x funt ca lidiores têperatis, et ficciores. A cofuetudineenim femp eft indicatio fimiliU,quoad fcilicet ægrotant homines, At ab ætatê, natura,regio«» ne, anni têpore, et ftatu cæli, vbitêpcratahæc funt: fimiliu femp præfi diorueft indicatio .fiuevaleant homines, fine ægrotent.Cotraabin«» têperatis anni tep ore ftatu cæli et regione, contrarier u eft indicatio, Q_^uid ma Cæteru ab ætatê amp;nbsp;natura no abfolute. fed cum confuetudine, Porro ximc in CO nihilincontrarijs indicationib’tamcouenitexpendiqmagnitudi«» trarijs indi nemeoru quæ ad indicationêcoierunt,C^avtiç inlibris defanitatc cationibus (u^da duplicem effeoftendimus.Altéraquæ exipforuquæindicatur fitfpedandignitatib’ cenfeatur.Altéraquæ exipforum(vt fiedicam)proprijs
, fubftantijs fpeftetur.Quas ex conferendo eu mediocri et quod fecun Duplex in dum natura eft,accipiendas elTe teftati fumus.Nifi em ita quis indica dicantium non um poteftates examinetmequeat fane menfuram viftus inuenire.-magnitudo em refrigerandum Iiumedandûc^p elfe febris perpetuoindicet, reliquGJÇt vero quod(^ prout diftu efttvbi cocors eo^ indicatio eft : nullu exhibetur negotiu.vbidifcors,^ pluhbus acpotioribus for«*
-ocr page 251-LIBER OCTAVVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FO.CX.
mari victus ratio debebit.Siquide i modo ^pofîtisjcx eo qcf febriœ Exempla, tat,cois rcfrigeratiu acliumcctatiu indicatio pftat.No tamê ex cxtc^ ris.Sed cui® tuætasjtutéperamêtujvnacu cofuetudine, tu regio,tum anm' tep% et cæli ftatus, Iiumectatia refrigerantia«^ exhibêda indicat ;
hue baud dubiu eft no fold Iiumeéfadd refrigeraddej elfe; fed etia nee leuitcr hæc,nec vtcdq^ facieda eê.imo plane magnope ac veliemeter. oib’ fcilicet indicatioib’ ide didatib^. Cui® vero reiiqua oia refrige^^ ratéquidéhumedatê(5vidum,quêadmoddetfebris non indicant, fed ; contrarid ipfi,calfacientê fcilicet et ficcante: vtiç ambiguitas pugna Ç indicationd inter fe oritur. Quo cafu magnopere opus eft, tum nu merd indicationdi turn magnitudine fimul coferas. Quippe quæ a fe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z
bri fumitur, ea reliquis quando oes contrarid faciendum præfcribunt numero quidê inferior eft. Magnitudine tamê quæ ex dignitate, aut poteftate, aut quomodocdc^ appellaffe libet,fpedatur:vtiç fuperior eft. potiffimdfi longea naturareceffft. Quippe duplex tum magnitu do illi accedit.etquæ exfebris genere prouenit,quæ oibus eftcoisxL et quæ ppria fuac^ ipfi® eft.Siquidê et qafebris,plus cæteris oîb® fol licitos nos liaber;e£ qa pterq qæ febris eft, etia magnitudo illi notabij lis acceftiniccirco côtrarias indicatioes iducit atc^ obdbrat. Sin par , uafueriùfas eft reliquas oes vnacoidéfas cd ea coferri.at«^^ expendi. Ac fiquidê pares vidennnecj febris ïdicatio pferenfic vt humeftadd et refrigeradd fit,neç etiâ reliquo^i.fic vt calfaciendd ac ficcandd fît. imo media viftus ratio, vbi ita fe corp® habet, eligeda erit.Sin altera / indicatio exupetTtatdreceiriffe a teperato et medio viftu par eftiqua#, tdeaquæpollentjfuacotrariafuperat. Ergotdexercitatdinoib®,td Medicude natura prudétê effe medied coueniet.Quo cuiufcj idicationis potefta bere exer te diligêter cofyderata’.oibufq^ îter fe collatisîvna idonei viâus fum citatd ac na ma, quæ laborati fît comoda, coparet^aediariard quidê febrid idica^ tura prude tiones, ex his generib® capiunt. Raroc^ accidit fî alicubi a laboratis tem effe. viridmodo.Cd febridq plurib® dieb®affligdtîdicatioes,no fold vi^ rid refpeéfd neceftario adhibeatî CNo eï leue i his cofîlid eft,q(f a vi rib® petit)fed etia caufai?£ q ipas excitât.Exceptis tn hefticis.Vtpote qs nulia accêdit caufa. Quêadmodd nec corp® id qlt;f ia habitu calore ignis I fe fufcepit.Siue id lapis fîue lignd fît. Illud naç coe eu diarijs habêt.qcf videlicet no aplius fidt.Differdtî eo qcf diariæ, i leui vt fîc lt;li^tiæ cob dica affeftu,(Catafchefîn græcivocat) calorêhabêt.Heéficæ i habiss l^bo. tu, q ægre foluat.Licet etia dicas ea quoej q a virib® fumit indicatio fches= nê,td î reliqs oib®morbis:tdi diarijs febrib®fêpadhiberi*Nobis tn nbsp;nbsp;•
î pféti difputatioe op® ea no effe.Propterea qd ex pma qdêratioe no îdiceCex accidêti vero idicet.Deo vero accedete i fequêtib®diirerem’.
-ocr page 252-• GALENI METHODVS MBDENDI, VEL DE MORBIS CVRAN^ DIS THOMA LINACRO^ -ANGLO INTERPRETE, LIBER NONVS,
lariarumo Eugehiane curationem,inlibfoqui hune præcedit,expofm\totîuspfopofît£opcris oâauo# Eft autë huîus febriugeneris vnica acceffio. vno plurima die ex ipfius faiteiiaturajCircumfcripta.Quippe cac^ velper medicorum ignoratiam, vel xgrotâ intê^ .miniftrantium errorumjin ciufmodi febribus comif«» fa, in aliud ip fas genus tranfferunt : hæc fuæ naturæ fponte non incisgt; dunt. Non enim eft profeéfo mir um, fi per ea quæ delinquunturjnon folum porrigatur, aut in aliud genus tranfeat morbus quiuis. fed etia cum prius non effet,nunc excitetur, Nam cum ijs quiintegii funtjde , . - nbsp;nbsp;nbsp;Lnquere non fit tutumdiaud quag id ægris fine diferiminexontingat.
Triatebrm Reliqua vero cum fintgenera duo,veluti in libro de febrium différé genera ♦ nbsp;nbsp;nbsp;j/j j eft oftenfumtalterum ex humoru putredine nafei docuimus, alto
rum quod fam folidas animalis particulas occupauithefticamnomi Diarias in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tranfeunt aute diariæ febres, veluti ante oftendimus, in vtruq^
putrefeetes genus .nifi quis cas comode trader,Veluti autera in cætcris rebus om Ct liedicas nibus, quæcuc^ vno genere comprelienfæ, focietatem in naturis Iw träfire poL j^ent, ac propterea mutuo in fe tranfire valent,tertia quaedam formu«# la in trafitu ipfarum exiftit, quæ neutrius extremitatum formampias» In trafitu a ne exhibetata nimirum et in diariarum febrium tranfitu imagineris diarij s ipu licet,alterumquoddamgenus in tranfitu exoriri .quod neutriextremi tres vel lies’ tatumfit idem, Aeprimu quid cm de hoedifferendum elle mihi vides» di,tertium jQf,Quo ficuti reliqua,etiamipfumturnprotinus nofcaturcum incû genus exi ditffumfic inhibcatur in primo ortu,ne aut ægre fanabile aut infanas ft ere. bile poftq audum eft euadat, Cæterum medium id cum incideritjnec De tertio noffe ij poffunt, nec fanare, qui extremitatum quarum eft medium, genere, nbsp;nbsp;fpeciem ignorant. At tibi qui præfertim non folum diariaru : fed etiâ
Tertij ge si leliquorum duum generum notas intelligis : vbi vel diariarum noße ncris indi? aliquatenus funt alienatæ,vel reliquarum notse fimul apparentthaud cium ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difficile fuerit iam tranfitum fufpicari. Ergo ex aduftione, cruditate,
laffitudine,vigilia,animi perturbatione,vcl bubone qui ex euidenti aliqua fit caufamunq ad tertium vf(j diem progredietur febris accef
-ocr page 253-LIBER NONVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FO;CXL
fio» nifi quid deliftum circa laborantcm fit. At quitus nipatio febris Stipatio occafio cflnjs ctiam vitra hos porrigi acccffio poteft.Nam quoniam corporum ftipatio vel obilrudis cxilibus meatibus,vel coniuetibus,vel ctiam viiuc, corpore ipfo imoderatius denfato acciditimerito arbitrer diximus ex frigore, et balneis^quæ vel contaâu refrigerent, vel facultatCjprætess rea pharmacis fimilis generiSppari modo ijs quæ cutim lîccet, veluti foie feruente, nec minus ctiam ijs quæ denfent, veluti dura cû i)s quæ frigefaciantjfridione: et detineri intra corpus ceu fumida fuliginofa ç excrementa, et ab ijs febrem accendi, Verum ex his denfationem quadam corporum ipforum fieri, ac veluti exiguorum meatuum coni’ niuétiam.Obftruéfionem vero,velpropter glutinofos,vcl craïTos, ObEruéfio vel copiofos fuccos incidere.Quinctiamfebres quafeue^ vcl coniuci» nes vnde. tia meatuum, vel recens corporum denfatio excitant : has et defiftere Q_uæ dia o poft prima acceftionem, fi quis reâe cas traftet, et vere diarias turn riæ vno die cfre,tum appcllari. At quæ ex obftruftione creâtur,fi liæc pufilla fit; finiantur, folui ipfas quo(ÿ, fimiliter vtalias diarias. fi quis ea legitime fanct.
Sin valenter impafti humores fint,fie vt valentius aliquid quod eos Quæ inte^ eximat defyderentieas febres porrigi vitra vnum diem ncceffe cft.ac rim,non ♦ diariarum febrium genus videri egreftas «Quomodo enim dicivitra • diariafebris poteft,quæin tertium vfcp diem extenditur, Quado ex ipfa nominis ratione in fecundo earn defiftere parcrat. Diftum enim fupra eft,xxiiij.horas elfe ficappellatæ diei fpatium, vti(^ vt cum no Jnine diei, nox quoep vna comprehenditur. Atqui fi nec^ humorpu trefeens fubfitjnec corpus ipfum febrilem calorem vt habitum fufee?» peritî a duobus generibus diuerfum fit. Aut ergo aliud præter tria ia difta genus elfe ni prima febrium diuifione dicendum cft ;aut appcl-latione^nihilo habita, diarias ipfas nominate oportebit.Ncc^eni profefto de fubftâtia ipfa talium febriu eft diariæ vocabulum. Vcru couenienti nomine deftituti3clarioris fimul breuiorifep dodrinæ gra tia:ab eo quod fæpius acciditnome indidimus .Ac natura qui dé cade hiscft,quædiarijs,nomennonidem.Siquidcminquibus vnaaccefi diaria^ fio ab initio ad fineperpetuomanens,in multos dies porrigitur; cas febres Synochos.i.continentes appellant, non illi quidcm græco no minevfijcæterum Soloecilmucômittcndumpotius rati3quâformam ly^^ochidf ipfarum fine nomine linquendam.Arnon ficuti idea vnaeiufmodi fcsî brium eft,aqua Synochos cas nominantuta et natura fimplex vnac^ Duplex fy eft.Quædamnancç carumanifeftamhabcntputrcdinis nota.Quæda nochorum prorfus non habent. Quas nimirumex diariarûfebriumgcnerc efte natura. diximus.Cumenimacceftionis remilïioex feruentiuhumoru tranft Priorfyno piratucontingerefoletjiiontranfpirantauteminvehementiftipatio cho^fpés.
-ocr page 254-metho; medenlt; gaieni;
nemecclTe eft multorum dicrum fieri acccftionê. Igi'tur vbi in tali fe«» bri nulla fub eft occafiojquæ alterius accelTionis prindpiumcxcitett vitra hoc quod multorum dierufebris eft^nec inuafionem alicuius fe brium fignificatiois facit.Sed permanet ab initio ad fine vna febris , Vehemcns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quotidianse,nec tertianæ,nec quartanæ nota præferat. Cætc
ftipatio 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audis dicentem, vbi vehementer ftipata corpora funt,
J nbsp;nbsp;cohiberi intra corpus febrilem caloremjnon ita faftam prorfus den^«
îteUigêda, ßtu^fnem putandum eft jVtnullumcxijs humoribus qui tenuati ad « modumfintjeffluere foras finat. Cumnec fide olTibus itadixeris jid vcrum fit^nc dum carne et cute, ef um cum feruentium humorû va«» por fubeft plurimus, effluit auté foras exiguus, hune qui reliftus eft Duplex nbsp;nbsp;febrem feruare eft necelTe.Neç id modo propterea quod ipfe manet:
feuerantiæ nbsp;nbsp;nbsp;ctiam propterea quod quæ proxima funt,adurit. Q_^uonia igitur
febris cau;« duobus his feruari febris poteft, et quod totus vapor non tranfpi è*. , . rat, et quod idem vapor caquæcontingitjetiamexcalfacitmeceire eft Triplex in efteinfynochisfebribusdifferentias.Nempevelparipermané^ te magnitudine ea,quam in prima acceftione fumma habuit, vel etia 1 eretia. a^/jciente femper exiguum aliquid,diminuete ve.atq^ hæc vel æquas liter facientc, vel inæqualiter, Ac fi quidem quod accenditur, ei quod trafpirat par fueritmec augeri nec minui febrilis calor cernetur. Sed perinde fibi fimilis permanebit,ac fi nihil illi adijeeretur, aut demci» retur,Quippe ad æqualitatis euftodiam, nihil intereft feruetur ne ea dem affidue fubftantia, an ei quæ vacuatur^par fit ea quæ adijciatur. Verum fi altéra earum vicerit, vtilt;^ fi quæ vacuaturtminui febrem ne cefte eft,Siii quæ adijcitur^omnino icrefcere. Sednec illud faneque^ latet:quod cum ex febribus altera magis minus ve q altera, turn auge tur turn minuitur,id ob exuperantiæ imparitatem neceffario accidat. Nam vbialias amplioremenfura,alias minore,velfebrium genera tio, vel tranfpiratio exuperatmec ijs quæ augentur omnibus par elle Secuda fy«# auft^io,necijs quæ minuuntur demptio omnino poteft, Imo plurima nochorum clTe turn exceffus turn defeftus ditterentiam eft neceffe^ A tip vnum fpecies. nbsp;nbsp;nbsp;quidem hoc fiue genus, fiue fpeciem, feu quiduis aliud appellate liî*
Coia vtri*’ bet^Synocheon id eft cotinentium febrium eft. quod«^ ex eadem cum ufe^ fpeciei diarijs,natura conftat, Alterum eft vbi in omnibus vafis, ac potiffi s, Neutrafy#s mum maximis ,æquabiliter fucciputrefcunt.Eiufmodi febriû in gra«» nochon in cili etfrigidocorpore,neutraconfîfterefolet.Sedplurimuinijsqui gracili et fanguine abundant,et corpulentis gigni cernuntur.Quandonec ob^ frigido cor ftruftio,citra putredinem excitarcfebrem valet,nifi id quod tranfpi pore icideîî rat, et copiofum fit, et calidum : nec humorum putredo in omnis quæ te folere ♦ inter inguina, et alas interfunt venas,æquabiliter,ac cito porrigi,in
-ocr page 255-LIBER NONVS FO.CXIL
frigido h abitu poteft. Debent enim quæ putrefcunt □ tum calida hu «« midac^ eile : tum vero difficilem tranfpirationem habere,Eo^ fit, vt nccin frigida ætatejuec in frigido corporis temperameto, hue id ab initio conftititjfiue modo frigidum fit fadum;contincns cxcitetur fe^ bris » Sed ncc in gracilibus, vel qui raro funt corporis habitu. Imo tum ætate,tum natura, tum acquifitio tcmperamcnto, quæ calida fint, acpcipue, fietcmoCus^et bono acmulto fanguineaffluens,et denfo corpore æger fit. Aut etiam calidis excrementis refcrtus .proinde fit, vt qui ita fébricitant:ijs etpulfus maxim® fit, et æqualis, et vehemes. Pulfus fy ’Quibus etiam irterix habitus, nec durior q pro natura efl,necmoL nochis la iior.Celeritatis tarnenfrequentiæç eoperuenit j quo febris ipfama^ borätium. gnitudinis. At(^ hæcquidcmambarumfuntcommunia^ Alteri vero Putrefcetis priuatim putredinis infuntnotæ .idç tum in lotio,tum pulfujtum ca fynochi Ioris ingrataqualitate.Ac tibi exempli caufajtedigaminmemoriam pria.
adulefcentes duoSjquos vnamecumvidifti.Erataltereorumliber,ct Duo adole paleftræperitus. Alterferuus,haud incxercitatus ille quidem, cæte^ fcentespro rum in paleftra parum vehemens.nec tarnen ad quotidiana quæ feruu exem plo^ deceant,tumexercitiajtumOperatraäanda,noidoneus.Porroliber pofiti.
continent! citra putredinem febrilaborauit. Seruus continenti:cu pu tredine.horum vtriçquænam fitadhibitacuratio:non intempeftiuu didununcarbitror. Quandoquidem in exemplis exercitariquiduis difcentes, maxime expedit. Neq^ enim fatiffaciunt ad exaäam cogni tionem vniuerfales methodi. Sunt autem exemplorum ea pro potio Potiora ex ribus habenda,quæipfioculis vfurpauimus . Quando fi omnes qui empla eile docerefcribere ve aliquidfuntaggrelTi, eaprius operibus oftendiD quæipfeqs £ent:prorfus pauculaqusedam falfo diceretur.Nuc vero plericj alios videritqua doceretentant,quænecipfi vnqfecerunt3necali]s ollenderunt.Cæte libus gale, ra vulgus medicorum nihil miri efl fi conteptis bonis moribus,opif« vtitur. nionifapientiæmagis q veritatiinhiat. Verum non fic fuitratio nos^^ ft ra» Non em heri, aut nudius tertius, fed ftatim ab adolefcentia phi^s b lofophise ftudio capti: primumnos ad earn contulimus. Mox patris TGalenus euidenti infomnio moniti:ad medicinæftudium venimus .acper tota iquomodo vitam operibus,magis q verbis, vtric^ftudio incubuimus .Quo mis; ad medici nus mirum cftjfi in quo tempore alij tota vrbem falutando luftrant, na venerit. Ct cum diuitibus cenant,ac eofdem comitantur: hoc omni fedulo nos laborantes tprimum quidem omnia quæ veteribus pulchre funt inue tadidicimus. Moxeademopere tumindicauimus, tumexercuimus. Paleftræ Ergo qui paleftræ peritus iuuenis erat, vbi febricitare hora prima penVquo^» noftis cepifret,poftridieeummane,circfterhoramdiei tertiamvidfmodo cura mus .Cum autem inuenillem febrem admodum calidam, Sed pulfus tus .
-ocr page 256-METHO. MEDEN. GALENI.
KM?
æqualeSjCt maximos et celeres,et frequentes^ct vehementes ^tum cæ» loris qualitatemquæminine morderetjiam vero et vrinas turn craffi tudmcjtum colore, a naturali habitunon multnalienas^audicns præ terea hominem circiter triginta dies exercitationis confuetudinê in«» termifilTejpridie tame exercitaffe fc vehementius, cæterum non mub tum, lump hile autemfolitos ciboSjatcj eos concoxilTe, quis tarde, et ægtfjvtpote cumfcbris vefpereoccupalTetjCa itéra rubicundus pie««’ nufç homo appareretjatcj etiam plenitudinis fenfum fe percipere di ceretjfacicnte interim quodam eoix qui aderant de vena fecandamen tionemîvifumnobis eft eins auxilij confyderationemjin aliud tem«« pus remittere. Simul vt certius feiremus, cuius generis febris effet’, fimul neceffario propter cam quæ praecefferat concodionis tarditar tem.Cum autem vefperi,fimilem vigorem tueri febris eft vifa,ceu ni hil fenfibiliter remittens i fufpicio iam erat fynochon effe. hanec^ ex obffrudione.ctfanguinis abadantia. et prse carnis copia ftipatione, Ac cum parem magnitu dine m per totam nodem febris feruaret j po«« ftero die vifumeft medicis omnibus, qui eum inuiferant, fanguinem effe mittendum .Difeordia vero orta de tempore, et vmccntibus,qui id in fequentem dicm difïerendum fuaderenu febris per totum eu die euidenter vifa eft vigorem fuum augerc, Mox tertiafequentenode, ' alia quidem acceffio minime incidit, quæ primæ ad portionem refpo deret. Erat tarnenæftus ipfclaborantiintollerabilis. Vrgebateptum tenfio totius corporis, vtpotc repletiîtd capitis pulfatio. Atq^ ob hæc grauis vigilia.iuuene in aliam alias fe figuram iadante.Itacf eu vitra ferre non poffet. liora nodis circiter odaua, mittit ad me miniftrum. rogatiç ad fe ocyus veniam» Ipfe annuo atq^ abeo. inuenioç febrem Curation calidiffimam,pulfumçqualcm prædixi.Quoniam autem necinhoc, nec in lotio,nec ipfa caloris qualitate, indicium aliquod humorupu«« trefeétium apparuit : optimum fadu vifum eft venam incidercjanteq putredo inciperet. Aufero italt;^ ab homine eoufcÿ de induftria fangui nem, quoad animo linqueretur. Maximum plane vbi valentes vires Detradio^ funtjcontinuæfebris remedium.Id quodtumratione^tum experietia nê faguinis didici.Primum nanq^ in contrarium ftatum agitur corpus ,ceierrimc vfcp iipo O ex animi defedu refrigeratum. Hocvero nemo inuenire poteft, net^ thymiâ ma quod iplïs ægris,ne(^ quodnaturæ quæ animantes gubernat, iucum» ximum effe dius vtilius ve fit. Poftmodum in eiufmodi corporibus, neceffario fynochoru fuperuenitalui deiedio.Nonnuqetiambilis vomitio.Quas res ftatî rcmedium, a toto corpore madores fudores ve cxcipiunt. Quæ nimirum omnia cum huic quoiç contingerent:protinus febre extinxerunt,Sicvtqui«« dam ex i ƒ s qui aderant, iugulaff c me febrem per iocum diceret. V nde
-ocr page 257-LIBER KONVS, FO.CXIII.
óês nfimus ♦ V etä quo namtionê omne abfoluä, ni hil m3.1i erit pa.Uf!
cula addidilTc.Poft duas nanq-afanguinis milTionelioras^paulo nu? Quæ aéla trimenti datOjac lulTo quicfcereîdifceffi. Quintavero hora reuerfuSj poft fägui^5 tarn ^fundo fomno indormicntem inucni, vt tangente mc prorfus no nis iniüïo # fentiret» Cû vero et miniftri adeo illi altu fomnu fuifte diceret, vt nec nem, cumadores eius abftergerennexpgifceretftuafiitafacerentÆITenâc^ homine iä prorfus a febrilibern.Reuerfus aute et décima rurfus ho.^ ra, etiä tune dormietem inueni, Egreftus aute iteru ad alios vifendos ægros:redeo hora prima noftismo tarne vt ante tacens, Sed voce de induftria fublata.quo ægrn 3. (omno excitare. Quod cum ita acciditgt; vbifoloptilTanæcremorenutriuerä^abij.Cuius modumpofterodie äugens, tertio lauatum dimifi.Acquæ adhunepertinebant infirmuim ita funt gefta .Quæ vero ad alterummunc dicamjs cu toto die multu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuf
laboraftet, deindelauatus paucula comedftlet î cœpitnofte febricita^ re.totu etiam continuans fequente die ► Hunc nos poft fecudam node vidimus »in cæteris quide omnib’ iam dido iuueni fimiliter affedum» Vern putrefeetin humoru euidetes præbente notas. itaej vena quocß huieprotinus incifa: vfe^ ad animi defedumvacuauim^,Poftidido«i neo interpofito fpatiOjCibauim’.Primn mulfa.Deinde vna interpor fita horajptÜTanæ cremore» Atç hæc oia intra quinta ada fut horamlt; Cu autêfimilis fibi perfeueraretfebris: lynnoclion earn fore ex putre dine expedauimus.Itaçaccidit. Q^uippe en ea fecunda nodis hora pari magnitudine cernerem’; tertiæ diei acceftionêjfuturane effet an fecusî diligenterobferuare volebamus» cuius in feptimâ hora nodis fufpitio erat.Itac^ cum fnmo manefuperuenilfem: inueni quod expe^» daram.Nä nee tertianainciderat accelfio, febriremftlior paululo g vefperi fuerat,apparuit»Vt aute rurfus hominê meridiæ vidiierat^ iä certiffimû, et febrê decreuiffe, et fynnochon febre elfe, fed quæ affis^ duæ decrefceretîvifum eft tn quolt;p homine fimiliter nutrire. Q^uar^« ta vero exada node : manifefte minor,etiam quarto die erat. Q_uo rurfus quoq^ ad eundem modum homine cibatoiaduertimus »turn illo die toto: tum quæ hunc fecuta eft, quinta node magnitudinem remitte re. fie vt quîto die liquido planeappareret,minor elfe febris g ante.
Itaq^ ad portione minuentis fe febris, vrinæ quoc^ concodio ^ceftess rat.Eratc^ haud obfcurn feptimo(^id quod fadum eft)finiendâ.Hanc igitur plané continentern ex humorum putredine febrem,et quæ affL? due decrefeeret vidimus. Multas vero alias continentes cofpexim’. Q^uarnaliæcrefcenteSjaliælîniilêtenorêferuâtes erant. Ilias Epacs^ Variæconi inafticas,has Acmafticas vel Omotonus græci vocant.Aliæ ceu qua tinuarnra^ modo mêorauim^decrcfcêtes, qs Paracmafticas dicunt.Aliæ rurfns tiones. (
-ocr page 258-METHO. MEDEN. GALENI
in primo die putredinis notas habuerunt, slix in tcitio, aut ccrtc al fummuquarto.Idc^ alias medico^ipfoi^ infeitia, qui fanguinenon Qui fyno^ miferant,alias laborantin ipfoijttimiditate.Siquideeoru qui ex fosgt; cho ex fola la obftrudione febricitarantmemo in putredinis febrem incidit,qui
obftruftioe prius fanguinemmiferat.QuevbivalidavirtusfubeftjÄætaspets» laborätjfä^ mittif.vfc^ ad animi dcfeäum mittcre expedit. Vbi horum altern no guinc fatis refpondet:tutius eft^quantufatis vifumfuerintantumprincipio fo in putress detraliere. quod defuit iteratione fupplere.Eteni hoc præfidio omifs» fcetem non fo,qui ita fébricitant, in fummu difcrime veniunt.Nifi fi eos vel viriu incidunt. robur, vellargu fanguinis profluuiu,vel fudor copiofus ex manifcs» Si ætas aut fta pnicie eripiat.Et tarne no nulli ex medicis funt, qui tamctfi videt vires fägui natura fanguinis pfluuio no paucos eo^ qui fie piclitent feruare:tas» neadliposs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*quot;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
thymiä no
Redît ad
traâionem de cotinuis
obftrudio ne.
tos omnbgt;
men fanguinis milTione fugiant.Nullänec experietiä,nec vera ratio ne fecuti. Cætei)^ hos mittamus .Difputato pfertim cotra illos abnde, patiuiitur. vno integro libro, qui eil de fanguinis miffione cotra Erafiftratu feri Redît ad ptus. ipfi vero ad ppofitn reuertamur.Erat vero in pfenti difputatioc propohtujde ijs febrib’ difTerere^quse ex ftipatis perobflrudionem meatib^ oriuntur.Quas fi fine putredine cofiftant ex diariaru elTe ge febribus tx nere dixi. Sin ijs putredo aliqua^vel ab initio ftatimjvel poftmodu fuperueniat,vbiinoibus venis,acpræcipuemagnis eacoilititjcofi* nuas excitari febres, vbi in vnica animalis parte acceffiôes quæ eer s» to ambitu répétant. Vern de his poftea. Q^uod ante amp;nbsp;bis arbitror, et ter, et fæpius, iterneç dicedu ell, qui italaborant fi rede curabunt : his fanguinis miffio elladhibenda.Quando quibus corpus exfucco rum abundantia inhabile ad tranfpirationeiam redditum, tantum ca loris congelTitjVtindciamfebricitetxijs tantum fanguinis ell detrasgt; nis milfioe hendum: quantum vires tolerant. Pro certo quo«^ habendu,nifiijs, curandos. lt;1^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natura funt habitu, id adhibeatur præfidium: fore,vt vel
De qua as» bundantia
fit hic fers’ mo ♦
fulîocentunvelcertefyncope omnino periclitentur.Nifivtdidum eil eos, vel virium robur, vel plurimus fudor, vel largum fanguinis profluuium a morte vindicet. At illud vel me tacente confiât, ijs prae^ fertim quilibrum de plenitudinefludiofe perlegerunt, quäqamp;nunc quoç a me dicetur :non elfe nunc nobis de ea abundantia fermonem, quæ ad virtutem comparatur .Q^uippe quæ nec fic obllruit venarum orajvtrefrigerationem prohibeat: nec tunicas eorum dillendit. nec
ruboremjnectumoremînuehit. multocf minus vclcarnis, vel cutis tranfpirationemjmoratur. Veru deea quæ contineri a vafis vitra no valct.quæ(^ ob id ipfum tu pcrrumpere vafa^tum recludere folet.reü« liquac^ modo difta fymptœmatainduciLobftruaioné.diftentione. tu morê,ruboré,De hac inq mihi ois fermo tu habit’eft .tu vcro habéd’.
-ocr page 259-LIBER NON VS. FO.CXIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Siquidem copia hæcjdumbonitatêfuam feruatj vtparitcraugericij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
robore viriâ eft natatita fi quando has grauaGnec de cætero augeb tur, et bonitate naturæ amittet. At fi naturalem femel bonitatem amfi^ ferittfieri nequit vt non putrefcat.Quandoquidem nec aliud vllum ex i/s quae foris funtjiumidum calidug^ corpusmanere imputrefcibile cernimus Ergo feftinare ad fanguine detrahendum oportet. Quo v narum natura ex tranfpirando, ventilando^ naturale temperiem fert« Curfeftina uanSî humoribus eo quo inter initia modo dominetur. Quando fi ad du i his ad intemperiem verfalaborabinmetuendum eft ne hi putrefcat. Excitât fanguinem auteinteperies in ea, ex febris calore. Q_ue fi quadorudis quifpiam detrahedu.
medicus auxitjno vacuata ftipationis caufaiin certo reliquu omne re media eft.Vbi naç emitti abudantiapoftulatjcalorauureffigerari : Vbi faguis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
pugnadifcordiat^^ inter ipfafanandi oritur remedia. Scilicet ijs quæ nonmittit, refrigerant quauis temperie naturæ concilient,falte abundantiä intra quæ icidat corpus detinentibus. Quævero rarefacienda cutehanccducant,om^gt; difficultas♦ nibus calfaci entibus. Sic vt fi abûdantia emittere velis ftebre augeas.
Si febrem refrigerareiabundantia moreris .In hanc confilij inopiam deueniunt,qui ftatima principio non vacuarunt, Erafiftrati perfua^s Erafiftratî fioneinduâi. Quinecfpontaneafanguinis profluuiapotuit imitari. perfuafio ♦ Optimu igitur faftu eft(id quod nos femp in re quacç facere vidifti) In his febri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
ftatim no numero dierû,fed vni viriû robori,in febribus cius gene^= bus no nu riSjattentuefte.C^ippe quod fiferuatûeft;ndfolufextofeptimo ve: merodieru Q*» fed etiara fequentibus dicbus,fanguis eft mittendus .Q^uod fi curare fed robori aliquando infirma cogeris, cuinon folu antea fecandæ venæ remediû viriu,^ f^, prætermiftum eft; fed nunc quocj vel per medicoru ignorantiam, vel guine mitte ipfiuslaboratis,pfopinquo^veeiustimiditaté procedéte tempore doatteden^« mitterefanguinephiberis;adfrigidamexhibendaaccedes.Seddili^ dum.
genfer ante difcernens,quanta ex ea nocumentumcontingere poftit. De frigida Nam fi id aut exiguuerit,autnulld; offerenda potui cft,quæ prorfus exhibêda « fit gelida, quanta bibere ægro libet.Q_ui imo magis id audebis fi fri#gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
gidsepotioniinfueuerit.Sinmagnu timet inc0modd:ab hac quidem abftinedu. atc^ alijs auxili/s quib’ obftruftio eximatur, et abûdantia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
vacuctur,ctfebrisferuordeferbeatjVtendum.Porroincomoda,quæ Frigidseite frigida potione intêpeftiue imodicec^ exhibita,fequûtur: in his confi peftiue da^s ‘ ftunt.Q^uod lentos cralTofc^ humores,fiue hi obftruftioneSjfiue pu ta? incomo tredine,fiue Phlegmone,fiuc qualis Erifepelas,aut Scirros,aut Oe=si da, iquib^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
dema eft,affedum creauerint:attenuari digeric^ prohibent.Ergo quo confiftant.
ties ex his febris accenditur, atç ad eos vacuandos frigida data no conducittad prsefens quidem non parum afiert leuamen. Propter rt a qlt;f ia accenfam febre e xtinguit. V era cu caufa eius adhuc p erfteti
P«ij» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
-ocr page 260-metho; meden; gaieni
ali'am denuo accendi eft neceffe ♦ Atc^ ea quæ præcelTit non nug diffi# Quæinfe «9 ciliore.Propterea quoddenfatii ex trigida corpus eft» nbsp;nbsp;nbsp;hæc vna
bn cu mtés» noxæ fpecies eft»niinime cotenenda.Aiteratalis eft.Multælaboratis peftiuc da;9 imbecillæ particulæjfiue ita fe ex naturali mtemperie hab eant, fiue ex lur faciat ♦ vicio adfciticio: a frigida leduntur. Ah'ƒ naç gula adeo veheniêter eft affeda,vt vix deglutiret.Alq ventriculusjlic vt vix cocoqueret.Alij ipfum vetficuli os,aut iecur^aut colon, aut pulmo ,aut feptu trafuefs» fun],autrenes3autvefica,aut£alequippiaaliud,afngidapercuflum? ad propriu opus infirma eft redditu. No nulli aute ex intepeftiua im modicac^ eius potione,nÔ inulto interpofito tepore,nec poft modu, fed illico difficultate fpiradi, ct couullionej et tremore corripiuntjac toto^vt femel dica^neruofo genere lædhtur.Necignoro quin formij» dolofumte ad frigida ofiferêdâjijs quæ memoraui redderè,nili eame vfumfubindevidiïTes.fempcjcufuccefru^necægruinviloniamfefte Q_uib’ fri læfiftc. Quibufcuq^ ein i pneipe particula tumor aiiquis c Phlegmo gidadanda Oedematos,aut Scirrigenere»conftitit;ijs frigiuam offerre non non eft» oportet.Sednecijs quib’ obftruftio,putridus ve humor non conco«» incomodat. C^uod fi euidetes pcipis abf^ lä diftis tumoribus, äionisap r cocoftiois notas:illud dumtaxatseftimabisjfitnepars aliquatépera parêt notæ mento adeo frigido,vt in hanc noxa procûbat. Porro Erifepelas qlt;£ quid adliuc venî Erifepelas fit,no aliter fanaueris. At fi mixtu cû phlcgmoneiit : æftimadu. in hoc cocoftionis expeâandæ funt notæ» Atc^ hæc latius q re nûc Erifepelas propofita. Cu poftmodu etia forte necelfum eritde frigida exhibeda potu irigi^ mentionê facere. Nunc em altera continetium febriu, ex fola obftruss dæ fanari. ârione eft orta.Altera vero,etia eu putredine per oes venas. Cu ergo Q_uädo in cocoftionis humoi)r in his notas videris,de quibus didumabudein duab’fyno ftbrisdecrificft:audaderfrigidamdabis.Q^uippefolidaruanimaïf chis frigis» lis partiu natura roborata,prsetenuatos ia humores .aggreditur. Ita daexhibcii vtquivtiles fintjatc^ ad nutrieduhabiles: hosquidaadietrahat, ins» da, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utiles vel p ventre, vel p cutim eijciatt C^uod fi ctia frigidæ aftuetus
Solidarum xgçr fuit:magna cu fiduciafrigidaexhibebis. Ipfafcilicet experietia natura ro=9 iamdodus,oiavifcera,eius occurfumfamiliariter£olerare»(Jmnino borata qd naeç fi quod frigidu adeo effet, vt ab Iiac olïenderet per fanitatis id te faciat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pus euidêter offenfam fua oftendilIet»Nulla vero p fanitatê particula
lpfam calo quicq ab hac læfa: nee etia inter febricitandu quicq lædetur.Vbinac^ ris copiam non nulli aquæ frigidæ potioni non affueti,tarnen propter ardentem cotra frigid febrem eam bibere coadi, nullum incomodum fenferunt: mul£opro^lt; dæ noxam fedo minus eo^ qui affueuerutquifqlædi debet. Cuietiam qualipro quafi muni munimentomaximoacceditipfacaloris copia.Hicnancçcuminvaj« men elfe ♦ forum finibus plurimus contineatift, vtpote tu aerea in his fubftaua.
-ocr page 261-liber NONVsr ;foxxv.
tutu etîamfuccîs omnibus inflamitis‘»quantumab frigldöpatitul're#’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' f' ‘
frigeratuSjtantum rurfus calfaciendoinipfumagit.Ideoc^minustu=? Quib’na)? ta^ijs quiexiguufanguinêcarnçq^optincntjfrigidæpotioeft. Celeri tüfis frigw ter naç ad folidas animalis peruenit partes. Nulli quod ei’ vim fran dæ potio gatj occurrens» Eoetiamfit^vthæéticæfebresjnecperindeearnquæ pi^tuta« prorfus fit gelida, nec multam-defyderent. Ceu quæ cxtenuatis omni# Hsefticis noycxigüic^ fanguinis corporibus incidant. Verum de illis poft age necgtlfda tur .Maxima vero continentium fcbrium remedia.hæc duo funt.De#^ nec muita i traftio fanguinis et potio frigida. Verum illa nullo non tempore mo ' exliibedä. do vires fuftineantîhæccumetinpulfujctvrinisjconcoftionis eui#
dentes cernunturnotæ. febris autê eft maxima. Attendenda vero cum Adfcftion2? venæ fecandæ indicationibus funt;tum quæ eam præcedunt, turn vero venæ æfti # quæ omnino excipient^Nam fi præcedat ciboru cruditas^tato tépore manda elfe differre venæ fectione iubebis:quantu fatiffacerejtu ad eo^ cocoftio tu quæ præ nênuvCexcremêtadifeêdantvidebic. Sinfequetneceftario vacuatio cefterutjtu quæpiamîtantu illi de fuperate parcêdum: quantu eft per eam vacua# quæ feque# dum. Itaç fi tépore mittendi fanguinis .menfes moueri contigerib fi# tur ♦ ue etiam ora venarum fanguinem fundere folita^fintreclufadi ifpefto fluentis impetu, ipfe fatis fore videbiturjquifolus quod requins va# cuetmaturæremomnem permittes.Sinminus tantumipfædetrabes, quo ex coniunftis ambobuS5pcrficiatur quod poftulas.Veluti autem ïn bis ad ipfam naturalem vacuationem, quæ fenfu vfurpetur, non le# niter attentum efte oportetu'ta alibi vel ad natura ipfam, vel ætatcmj
vel cæli ftatum. Sunt em nonnulli ad exbalandos digerendofç cor# Quæ natu# poris fuccoSjnaturapropenfi.Puericertepropterætatemperpetuo. ræfâguinis Cæli veroftatus vbicalidus nimiumeftjCtficcus.Vococæliftatum; milTionem îpfam ambientis nos aeris têperié.fub qua et anni tépus, et regio co# recufent ♦ præbêdituf, Quandoboruquoc^ vtrucpjexambietis têperiæjindica Pueri cur* tionem mutuatur.Propenfi aute ad dirigendos corporis fuccos funt, CæliftatuS quicu(^ natura funt bumidi.magifcç fi accédât caliditas .Præterea qui cur.
raro corporis funttextu.Adbæcquib’ os vetris autamarabiliabu# Cæb’ftatus datjaut imbecillu eftjaut fupra modum fenfile. Atc^ bæ quidé indica# quis . tiones funt, quæ fanguine detrabendu debortatur. Contra poft ulant. Qui fint ad vna eu affedu cuius caufa primurequirebatjbabitus duruSjdenfufc^. fuccos dige et vno verbo qui baud facile digerit. tu ambiens bumidus frigidufe^ rendes pa# Sane merito quæda fanguine mittendu adbortaturjquædâdebortan# rati.
tur.Siquidê ea pro vacuationc omnino fufeipitur.At eorûquæ corn# Q^uis fam» prebéfa funt,quædatranfpirationes morantur. Quæda promouent. guinismiC# Et quæda ad vacuandu propta funt^Q^uæda fecus. Sane trafpiratio fionem po*» nem corporaprobibentjtameatud ftipatio,tu circadantis nos aeris ftulet.
P.iij.
-ocr page 262-metho; meden;\ galeni
Quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humiditas et frigiditas. Cotra promouent, ca quæ his funt cdtraria.
ueant » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eo^ aute quæ vacuantufj quæ calida humidaq^ ac tenuia funt, ea celer
Quæfacile rime digeruntuf»CotraquæcraiTaglutinofa etfrigidafuntjægre träf digerätur, pirant. Atcp hæc quide ad rem ^poHta de miffione fanguiriisy ac frigi et quæ no. dæ aquæ potione no ignoraïTe expedit.Quaru vtraqp mctuentes non H^mopho paucos medicos vidifti.vtiq^ iperitos. Quorualteros hæmophobos bi.pfycliio ideftfanguinis mittêditimidos, Alteros PfychrophoboS.i.frigidae phobi » nbsp;nbsp;nbsp;cxliibêdp formidates, fic græcc nominamusîficut q a rabido cane funt
morfî, Hydrophobos .S unt ein procui dubio hord quoç aliqui, præ dogmatis fui ftudio,non leui in rabie» Ergo reliétis his nos inftitutu Queadmo ^fequamur. Ad memoria reuocates queadmodu fermo nofkr occafio dum fermo ne comuniu quoruda in ipfis accidétiû,a diari/S vcnic ad cotinuatasc adiari/svc Qm eni obftruftionis afïedusjcuet ipfaexilis cft,etritecurat jdia^ neritad co«» ni febre efficit, ca vero vel ^pter magnitudine y vel medici iufticia^ tinuas. nbsp;nbsp;nbsp;confuetu diariaru tépus exccirit,aut cÔtinenté, autaJiqua earum quae
ccrto ambitu repetunt:merito nos de ea quæ diari/s cognata eft coti«» nenti febre difputatio excepit.Propter hac vero^tinus et dehac quæ eu putredine humo^ erat. Vifumej fatius eft,vel claritatis,vel exers» cendi legentis caufa, vnius ægroti invtrocp febriumgenerementio;« nem facere.Igitur quonia hæc nobis perada funt.ac per ea démolira turn euidenter ell,id quod in præcedenti hunclibro ad calcem eft dia» Reuertitur âum,oporterein alijs febrib^ quæampiius diariæno fint, no modo ad metho î» ab ij s rebus quæ in ilio præcipiatur faciundorum indicationes peti, dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed etia ab ea caufa quæ febre excitet, ac iaborantis virib’î ad vniuer:*
Ad artis eu falê denuo exercitationê reuertamur.pro comperto habentes non 11* iuf(^ feiêtia ceic vllius artis fcientiamnancifci,nifi et methodum quandam habuc et generale ris per vniuerfalia vocata theoremata,ctin particularibus te cxepliÿ methodum excrcueris. Cum necjfieri polTit, vtfine multiplici inægris fingula^ et exercita«» tim exercitatione,quod ex vfu fit facias ,nec fine vniuerfalium cogn^ tioné i parts tione probe exercitatio procedat» Qpippe cum invniuerfalibus mc^ ticularibus thodus, in particularibus exercitatio confiftat »Tanq igitur qui iter requiri. nbsp;nbsp;aliquod ingredifludent,vtrolt;^ inuicem vtutur crure,qui alteroclau#
Devirium dus efl,vno dumtaxatvtitur,etlongofpatio,etfæpeerrans viaper^« indicatioe. agit:ita fane et qui finem cuiuflibet artis confequi parat, duobus his In eos qui veluti cruribus,vel inflrumentis, vcl quomodocumcjappcllalTc li virtutis idi bet, vtidebebit » in vniuerfalibus theorematis, methodo .inparti«» cationéco^ cularibus exercitatione. Reuerfiigitur ad methodum, nunc age de ferre ad cuslt; ægrotantis agamus viribus, conférant ne ad curationem hæ quip»» rationéne.» pram, an plane nihil, ceunonnullis eft vifum. Videtur tarnen eo^ gabant ♦ nbsp;nbsp;xum qui inutilem virtutem cHc ad curationem inueniendam dicunt.
-ocr page 263-LIBER NONVS; FO^CXVL non proprfa opcrum artis difceptatio effe, fed logica potius , acfoü phifl:afum,Aiuntenimab eo quem curamus affeäuj faciendorum in?» dicationem pr^ftari. Haudquaq a viribus , Ergo et anni tempus, €t rcgioncm^ et ftatum cæli, et ætatem, et cofuetudine, et corporum t€mfgt; perieSjinutiles elfe eadem fcilicet ratione dicunt, Poftea cummutaj« re curationem propter hæc coguntur j immemores eorum quæ inter initia. dixcTant:,quxdim eorum contraria aliquando indicate aiunt, ijs ad quæ curaiitis confilium dirigitur. quædam ad præfidiorumma’ terias elle vtilia. quemadmodum amp;nbsp;animalis partes . Eteniminilja lis quocç eadem vtuntur ftropha^ Inprincipio fermonis inutiles eas elle ad curationis inuentionem afferentes . Poft vbi redarguuntur, ad curationis quidem indicationem inutiles diélitantes* ad materie tarnen mutationem, vel inuentionem, vel diffetentiam j vel qualita tem, Cnam neenominant eodem omnes modo)neCeiranas elfe faten? tes. Itac^quod modo dixi,nunc quoq^ repetam. Nempe quod egref#) fi ex eo quod in arte eft vtile, in logicam difceptationem veniunt.Eft nanc^ artis vtilitas auxilia quibus æger fanetur jinuenire. Q_uo illi relifto de nominibus litigant. Endixes jet Antendixes, quali indicass tiones etindicationum conttadiftiones dicasjitemcommunitatesjet ScopoSjet auxilio^ materias,alialt;^ fimilialoquetes. Scilicet Iiac no minu diuerfitate, refponfum pro ijs quæ falfoaffirmauerantjdedilfe fe arbitrantes .Ego veto minime veto nominibus quib’ libitu fit vti. Meminilfe tarnen eos velim, eoru quæ ab initio ^pofuerunt. Eafunt auxiliorum inuentiones , Ad quas quicquid coducere quomodolibet videbitur,idfatendum eft ad curationem elfenecelfarium. Sicigitur ct virtus necelfaria ne confydetatu in ægtis a medico fit, an non inda gem^.Ego em fæpe maxime elfe necelfaria aio.Sic vt quæ circaægru adminiftratur:oia ferme eius vnius caufafiat. Aliquadomediocriter necelfaria. Sic vt aliquid ex Iiac quoc5,ad ea quæ facieda funt, cofilij petatur .No tame præcipua faciendo^ ratio hue ois referatur. Polfu rurfus oftêdere tibi,virtuté adeo exiguû ad inuenienda remedia conj« ferre,vt propter exilitate etiälateat« Alias veroprætermitti,aGfilêtio præteriri*quafiprorfus ex vtiliterconfyderandis no fit. Veruquod accidit in virtute, id in reliquis oîb’, quæ aliquid faciedû indicat j vfu veiiit .Na aliquâdo aliud eoijr alio minus,aut plus valet. Aliqn adeo eft vales, vt folu idicare videat. aut ita ibecillu, vt omittat. Hæc igic du doceoîadfis animo veli.Illud habes î memoria qd nec i alij s vliis curatio quæ p method um agitj cofiftit, nec alius ante nos quifq oia ea ordine definiuit. Quaq etia ab Hippocrate via eft inuenta. Hæc em ipa q ego nue enarraturus fu,ille curatione idicare pmus oimfcripfit#
P.iiij*
-ocr page 264-metho; meden, galeni
Vefum ccu primus inucntor, nec debitum omnibus ordincm dedit ♦ nec cuiufq^ indicationis dignitatem ad vnguem finiuit. et quafdam in ip fis difcretiones omifit.obfcurec^plurima proantiquadicendi bress uitatc eft interprætatus. Prætereade compiicatis affeftibus^paucif fima omnino præcepit, Ac vt breuiter dicam omnem ad medicatione viam aperuifte milii videtur. Sed ita tamê, vt eacuram diligetiacjp ad abfolutione defyderet.Veluti nunc quoc^ videmus quafdam veterum in terns viaru.Quibus pars qusepia eftjvel lutofa^veilapidib^fenti bus ve ipedita.velmolelk arduajvel piculofe prona.vei teris obfeG fa*velppter magnitudinefluminu^inuia. vel ionga.vel afpera. Itac^ Traianus ; nbsp;nbsp;nbsp;ficfe hab erent oes initaiia viæteas Traianus refecit.Quæquidem
earn humidæ ac lutofæ partes erantjlapidib’ fternens. aut editis ag^ geftionibus exaltas.quæfenticofæ.etafperæ erantjeas expurgans*ac fluminaquæ tranfinno poJ[rent5ponnb^iungens. Vbi longior qua opus erâtjvia. videbaturj alia breuioreexcindens .Sicubi vero ^ptcr arduS coiiem difficilis crat^per mitiora loca defleétés Jam fi obfeiTa feriSjvel deferta erat.ab ilia tranfferens .ac per habitata ducens ♦ turn afperas complanans Jtacç mirarinemo debet,!! cum viam rationeqp medendiab Hippocrate inuenta cfte,Cmteftis:ipfe tame hoc opus fcribere fum aggrelTus. Nelt;^ enim ad hæcceu plane no inuenta. Sed veJutiquæproxime diximus defyderatia ;prodendavenimus. Ne^ mine priorum qui eä methodu abfoiuerit,ante me inuento. O_uâdo alij omnino eä no nouerant. A h} cu nolTentjno potuerunt tame quod defuit adijcere.Non deerant qui incognita efte vmbrac^ indudam ac prorfus e medio fublatam voluerut.Ii vero qui fuerintjin progreftn Omniu me dicetur.Nunc qlt;f promifi aggrediar.omnefç deiiiceps medicadi inî» dicadi indi dicationes cxpona.Vtile aute ad claritate eoru principiu fumetur, ex cationu ex reuocatis ad memoria ijs, quæ in proximo librodifferuimus.cumde plicatio. diarij s ageretur. Videbatur em in illis prima, ac(vt fic dica)maxime Quæi^xiîî præcipuafacicndoru indicatio efte,quæa!ïeâ:umægrotantis ammosi mo iibro uendu fuadet. Aeque vt in fanis prima efre,quæ ftatum eoçt feruädn dixerit. nbsp;nbsp;nbsp;monet.Vcrum hic ficutper fimilia feruaturnta per contraria perimLa
tur. Conferreprætereaad auxiliorum inuentionem diximus, turn ipfam corporis temperiem, vna cum confuetudine : turn regionem : turnanni tempus, turncæliftatum.Inquibus veromorbis egregius aliquis in vna parte animalis affedus fubfifteret, veluti ex aduftio ne,incapite: apartequo(jipfaaliquam faciendorum indicationem fumi. De viribus tarnen, vel caufa quæ affedum creet, in eo Iibro nis» hilcft didum. Proptereaquod nec vires indiarijs febribus egres« giamvUam prouideiitiam requirant, vtpote vaiidæ, nec affcs*
-ocr page 265-LIBER NO N VS FO.CXVIL ftus vllus in veri diarii fubfît, quæ cam velgignat, vcl augeat. Nam vrrot^ modo loqui licetoVerum nunc prius de viribus præci piam.deinde ad caufas quæfebrem excitant accedam. Gubernat anis» mal vtin libro de Hippocratis amp;nbsp;Platonis dogmatis eft monllratu, tres diuerfi inter fe generis facultates .toti corpori exfuo quodam ve Tres facuL luti fonte quæçdiftributa.Eas Plato animas vocat. propria cuiufc^ fubftantiam inueniens.Eft em caj^tquædam ad nutriendu animal ne malguber#? ceftaria «aeftirpibus comunis .quæiecurvelutipro fotehabet. Ca nare, nales vero ab hoc in totum corpus fparfos^ipas venas. Hanefeuap piato. petitricem^feu naturalem^feu altricem voces ; nihil intereft. Veluti Prima, nee fi animarajautfacultatem appelles .Altera eft, quæ non modo vt Secunda. ftirpibus5autvitapræditis.Sedetiam vtanimaiibus nobis eft inh^ ta.Hæc federn in corde habet.Ipo quoej infiti caloris quodä ceu fon te.Abhoefonte canales arteriæfunt. vocaturcç hsec multis fane no^ minibus.Nam et facultas hue virtus vitalis.âê facultas hue virt’ ani mofa.et anima animofadicic.Tertiaratiocinatrix in cerebro domis’ Tertia, ciliu habet. Ea voluntarijs aftionibus, vna cu fenfib^ præfîdet. Vtit ct hæcparticulis quibufdam,ceu canalibus .nempeipis neruis. fen^ fum motuq^ per hos in totum animal tranfmittes. Ergo has facultates feruare, nihil plane eft aliud,qvitamferuare. Siquidem monftratum QuaJ/ßet cftjqualibetearumamiirajnecefTeeftereliquas quoc^vnaperire. Ac virtu =» proptcreainoperedefanitatetuenda,hucomne cofiliu direximus. tum amifla Înhocveroquodcftdemctliodomedendi3primûpropofitum,et ei necefte eile quod in opere de fanitatetuenda ^ponitur, ad portionem refpodes: morbi eft fublatio.Q^uädo cuiufmodi in illo fanitatis eft tuitio, eiuf modi in hoc eft morbi fublatio.Q_^uoi)tvtri(Ç vnu eft comune. ipfa fcilicetvitæcuftodia.Quænimiruinillo opere fanitatis cuftodiam fcquebatur.Q^uod em fecundæ valetudinis tuendæ gratia gerit,idé ftatim et vitam tuetur. at in hoc ope aliter fe habet. Propterea quod quæaffeftionespræternaturaminnobis difeutiunnea non omnino vitamcuftodiant.Q^uippealiquaeiufmodi prædita funt facultate, vt fi immoderate ,aut intempeftiue vtareivitam adimant. Siquidem in fanguinis miflione, qua vflt;^ ad animi defeftum facienda elfe, pau lo ante diximus,quo flammain continentibus ex meatuuclaufurafe#: bribus 3 extinguereturmon paruumerito fubfequetur incommodu. nifi oportuno têpore,aut débita menfurafiat.Duos nac^ in ipfis me^gt; dicorummanibus perire vidi.quipoftq animo linquerêtur, nûq re^ Intêpeftiue uixerunt.Multivero ôêfi nonprotinus, atpoftea propter virtutis miftifâgmgt; infirmitatemperierunt.Q^uos fiquis citra cius refolutionem vacuaf nis income-feuminirne pcrijftent.Quinetiam aliqui ni morbos inciderunt Ion«» moda.
reliquaspe rire.
P.v.
-ocr page 266-nvKgt;
METHO. MEDEN. GALENI.
Vif tute ali^s
gos .Poft^ immodica inanirionc refoluta naturalis vis fuit. A lij s ciï immodicc vacuationis noxam fartire no potuifTentan omne r eliquu vitæ tempus, totius corporis tempcramenturedditum eft frigidius. Ex quarefrigcratione, facile ex quauis occafionelsefi,ali/ décolorais ti, acmalo corporis habituvixerunt.Alij ex co ipfo in morbos dcci^f deruntexitiales.Aqua intercutcm.et orthopnæa.et iocinoris ac vens’ triculiimbecillitatem:et apoplexian.etdeliria.Ergo cum virtus tans’ toperenecelTaria fit, earn autemlædat omnia vacuantia remedia , fi quis fcilicetijs parum moderate vtatur:vtiç aduerfæ inter fefacienss dorum indicationes intalibus corporibus funt: in quibus affeâus quoexpugnetur,,notabilemvacuationemdefyderat.virtus autë häc ferre non valet. Verum cum fæpe ex vacuatione virtus nihil lædatî hincfumiturinconfîderatis amp;nbsp;temerarijs medicis occafîo,vteâpræ termittant.ceu nufq quicq indicet.Falluntur autem (vt didum eftj pterea quod non intellegunt,alterius cuiufdamrei caufa virtute elfe îpedandam. nec quicq ad affedum ammouendu indicare. Tanq igis» tuf in i) s quivalent,fempereacomitaturquse fanitatis gratia admi:« niftrantur,nec eft quicq inuenire quod fanitatemtueatur,quod idem quando ex vires corrumpat : fie in ægrotantibus aliquando ijs fucceditquæ vc ijs q veluti luti inperniciem eius adminiftrantur,aliquando ab ipîs foluitur. Si in pniciem naçabundantiapaulo viribus fupior fuerit: vtiq^ ex moderata va.^ ei’fiat, iuigt; cu^tione^a-deonuUum accedit viribus incdmodum,vt etiammaxii» uari. mum comparetur commodu. quod earn premebat fublato. Sin quo Vbivacua;5 affedus fanetur multa vacuatione eft opus, refoluetur autem ex tam» tio virtuti ta inanitione virtus î non modo rurfus homini no proderittfed etia autoberit. maximum illi periculum afferet. Porroinijs continentibus febriis bus, quæ ex ftipatione meatuuaccenduntur,quoniam valida pleruq^ virtus eft î citra periculumvacuatio adhibetur. In alijs vero mor bis maxime eft periculofa. Veluti Cfiea forte incidit} in corruptela
De corru humorum. De qua tempeftiuum eft, mentionem facere. quo omnes ptione hu,? mittendi fanguinis indicationes in hoc libro decidam®. Ergo quod morum. corruptum eft, id alienum a natura eft .quod taie eft id fe auf erend« didat. Si igitur cum virib’ imbecillis corruptela incidit î vtiç quod affedus remedium eft : id cum virtutis euftodia pugnat ♦ Siquidem affedus vacuandum elfe præcipit. Id(^ vel vena incifa, vel purga o tione. Harum autem neutram ferent imbecillæ vires .Q^uoniam igi tur in omnibus eiufmodirepugnatijs incerta fuccurrendî ratio eftt alias infanabilis omnino affedus relinquitur.Alias fpatio, 3^ægre, idc^ fi magnum nadus fitmedicum,fanari poterit.Oportet nac^ vbi indicationes ita fibiaduerfantur, etpaulatim quod vitiofum eft va^
-ocr page 267-rtm-
LIBER NO N VS . FO.CXVIIL cuafejamp;paulatîminuicemquodfalubre eft^pfo eoreponcre. Vocât Vbicâ cor inedki ciufmodî vitiofifucci curationcm græce Epicrafîn.Memine ruptioe hu ris veromihiadeaquædiceda funt, etia quorum caufa venæ fcdio moi?^ vift’ pctitur. Nam quoniam hæc fanguinis vacuandi caufa adhibetur, îbecillaen. fanguis autem vtilis naturæefl:vti(j probe banc adminiftrari coiiss quid ageiv ucnict üc vt quod mutile naturæ fit emittatJit fanguis naturæ inu;« dum. tilis 3 bifariam. velcumpropriamqualitatem advnguem non fers^ Epicrafis uatjnecamplius nutrireficut prius, cum vtilis effet poteft, vel ita quid, multitudinecreuitîvt aut vires premat, aut turn venasjtumartcrias. Sanguine veldiffêdatjVelfindat.velobffruat.Acinhis quidemmiffïofanguk reddi inutî nis vtilis eft.ceuvacuantium præfidiorum vna. In alijs, ceu quod lébifaria^r humorum vehemêtioremimpetum ad diuerfam partem reuocet.vel In qb® mif perpropinquaderiuet*Poflulatautemfempervalentes vires.quæ fio faguîs, modo vacuationis eius refpondeant* Ad liæc igitur refpicientesîfan vt vacuatio. guine detrahimus.alias femel,alias bis, vel ter.vel fæpius. veluti in vtilis fit. fequentibus patebit.lnpræfentiaveroilludmanifeftumfecimusîvir In qb® ali» tutem vacuantia remedia aliquando citra noxam ferre .vtpote nec ter vtilis» adiutam ab his quicq, quod fit æffimandum, ncc vero læfam. Sæpe veromagis minufve turn iuuari,turn lædi.Prætereaquoties notabû» lis illi ex vacuantib’ auxilijs noxa incidet; toties patercjipam quo
vtile aliquid ad confyderandum indicate.Aeque vtic^ vt cum ma^» nifeffe iuuabitur.Vbi vero ex ijs quæ affedum fummouent, neccom^; modum illi acceditvllum,nec incommodum;ibi velut inutilis prælt; Vnu ee qæ termittitur.Porro vnafemper eff quæ ab hac præflatur confèrent a virtutein tis indicatio.Veluti etiam reliquorum. omnium. Nam quicquid pro dicec ficut a natura fua indicat : id vnum femper indicabit.ceu quod vnam habes» reliqs oib’ at naturam.Atcj id vnum fi quod indicationem facit fimplex eff : ipm quoc^ fimplex erit.Sin illud eff compofitum : hocquoiç erit compo«» fitum.Sanequædamfuicuffodiam indicant, quædam ammotionem.
Siue autem liane indicent, fiue illam: quod fimplex eff fimplicem quoq^indicationem habet. Q_uodnonfimplexîctiam non fimplia» cem. Idcirco in fuperioribus femper fimplicem intemperiem, fimpli cemindicationépræberediximus .velutiin frigiditate etcaliditate. Non fimplicem vero, etiam indicationem fuggerere non fimplicem. Calidamenim ficcamç intemperiem, curationemfui percaquæ hu medent amp;nbsp;refrigerent moliendam indicareÆrgo virtus quoc^ vna remfemper indicabit.vticpfuicuffodiam.Quib’ergofrogetquis) ' rationibus feruabiturf Nempepotiffimarationeexeoquoddefub^ Quib’ re^ ftantiaeius velinanitum, velalteratumeft,corrigendo. Secundo lo b’feruetur CO ex prohibêdis ijSjquæ fubffantiam eius vacuare alterare ve poG virtus.
-ocr page 268-' metho; meden; galeni; ’
funt . CompHenfa veto inter eaqusealterantj bfeuitatis caufa fint, Ct quæeius vnitatem dillrahuntHæc itac^ cum virtiis perpetuo indiV cenin valentibus C ficuC didum eft) confcnfus agendorum omnium ad eius perennitatem eft. in ægrotantibus non femper.Q^uo tern«» pore æftimari debebit, quod vcl magnitudinc,vcl dignitate^vtprius Maxia nbsp;nbsp;nbsp;eft diftum) pualeat» Maxima igit dignitas ipfarum eft virin,Q_uam»
gnitas indi doviuere ipm nobis ex liarum cuftodia conftat.vtpote cum vitam cationis a. aut ipfas efte vires, aut earum aftiones fit necefte. At vita ipa, nihil ' virtute. eftepriusinanimantis corpore poteft^ Proptcrea quod nec fanos Vita qd. nbsp;nbsp;cftecitra vitam licet.Virtus ergo omniu prima cuftodienda liomis»
nibus eftJdlt;5 ex co quod nec eius fubftantiam inanirij nec tanta aL terationealtcrari, quæ coruptioni fitpropinqua^patiantur.Atcjhui» ius cuftodiæ pars eft, vbivel temp eriem ipam prsefcntem feruam®, SccPæ dig. Vclabfentem inducimus.A viriumindicationeproximaeft.quse ab indicatois affeftib^ quos curare proponimus datur. poftea deinceps reliquæ, ab affeftu. Q^uicquid igitur indicationi quam vires pbent aduerfatur;id fecun#« dieft loci.acpofterioris j ijs quxilixprxcipiunt, Quæverocû i/s qvirib’ c0ducut,in idécopetutîhæcvtruq^calculureferunUSi corn Quæ- fine qprimæ('vtitadixcrim)fintnotæ;amp;eoQtqfc^æJta(5hæccitraoém mora oben cuâ:ationêfutobeuda.Quæveroaducrfant,aliquâdo adminifträda da, prorfus no funt, aliquado pauIatim.Quippe fi que curare ftudes af«^ Quæaliqn feftu, is vacuationem requirit: vires autem extrema imbecillitate obcuda no laborantîtotoillo tempore quo vires reficim% eorum quæ afEeótum funt. aliqn fanent, nihil plane ægrotanti exhibebimus .Vbi vero eo roboris pa paulatim, ucnifte eas coi/cimus, vt nihil parum ve ex vacuando fint lædendæs tum eft ad affeftus quoc^ curationem accedendum,Prima igitur oni nium indicatio ea eft, quæ a virtute fumitur. Verum non fic prima, Indicatioa vtquæ curationem doccat .cum ex numero curatriciumindicationn virtute, nbsp;nbsp;non fit.Verum(^vt ita dixerim^vitalium,fiue quæ ad vitæ cuftodiam
quo fit pris’ pertinent.Namnecjvtvaleamus, nec vt a morbis liberemur ab ea ma.amp;quo quicqprimudefumimus.fedvtviuamus.Additumautem in fermo* non, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne eftuHud primu,quod ex accidente aliquando virtutis roboratio,'
adaffeftus curationem conducit. Verum id in fcquentibus docebis» mus .nuncadpenfum rurfus redeamus.Inpaucas fummas comp?!» Breuiariu dij caufa, rem omnem cogentes. Medicatoriæ indicationes a mor=s idicationu. bo ipfo fumuntur.a corporis temperamento,et tertio ambiente nos eë me aere.Qtiodfialiæquædamanteafuntpofitæjrurfufc^nonhæ modo, dicatorias verä etiam aliæ dicentur; omnes tarnen ex ijsin partes diduftis, na idicatioes tæ videbuntur.Siquidem corporis temperies quæ illo tempore fuit, generales, quo ægrotare id cospit, quæç ad inueniéda remedia eft y tilis ? ex n^
-ocr page 269-LIBER NO N VS FO.CXIX.
tura, ætate, confuctudmc^ct ambiente nos acre ortum habet. Ambi«» ens vero ipfe eiufmodi cft redditus^ propter tum regionem ip fam, tum anni tempus .tum cæli Batum ♦ Ergo cum vnum fit eorum vtrucp: ex pluribus tarnen tale efficitur« A ffedus vero baud quag vt in cau ?» fas, diduci eft aptus.fed vt indifferentias.Namautin fimilarib’ co fiftitpartibus, autin inftrumentarijs. Acinfimilaribusquidcm vel fimplcx eft intempéries, velcompofita.Ininftrumentarijs circa, firn pliciumpartium,vclpofituram,velformam,vel numerum, vel ma^quot; gnitudinem,tum quæ Iiorum traditæ funt differentia?, confiftit ♦ Ha?c itacj tria ilia prima funt, quæ curationem indicant. Nempe ambiens Ipfe cum geminis corporis fiue affeftionibus fiue conftitutioibus li?’ bitum eft appellaffe.vna naturali,altera quæ præter natura fit, Hæc autem morbus eft.Non pofte autem plura efte genera indicationum No eê plu quæ ad medendumpertineant,quam tria quæ modo diximus,exipa raidicatio^ rerumfubftantiafcire licet. Nam morbus amp;fanitas corporis funtaf num gna q feftus. Ille fe tollendum.Hæc fe tuendam indicans. Am bies vero is tria, ab ipa cft fine quo nec tolli morbus,nec teneri fanitas poteft. Hic igit cau^^ re^ fubfta^ fæ fine qua non, obtinet rationem, At vero cum id quod ægrotat aL tia intelligi teramus,nificonftat quoufqj fit mutandum,vtic^ quando fit ab altera dodefiftendumnonintclligemus.Generatimigitur in omnicuratio ne agendorumindicationes in his adfummu tribus confiftut. Mem? bratim verofvt fupra eft comprehefumjialiquæ fimplicium particu?!
larum funt propriæ.aliquæ compofitarum,Eorum ergo quæ in firn?» plices incidunt partes,vnu eft intempéries ea, quæ in calido confi ftit.Hæc cumintotum diffufa corpus eft, febris nominatur. ideoqj Febris, omnis febris, qua febris eftdiumeftatio refrigeratioqj remedia funt.
Ac fi fola hæc fit: ad refrigerandum humeftandumqj omne medentis confilium, veluti ad finem dirigitur. Ita vt nihil fit, quod præterea dcfyderetur,nifivtmateriæ inueniâtur,quæhuic propofito futido? neæ.Materia veroinuenta,vt opportunum tempus ex febris tempo Ambiens ribus,captes. C^uantitatemvero,exconferendocumnaturali habi aliquando tu, morbum.Q_^uippe quantum is a natural! habitu receftit : tantum exmorbi re opus eft ægrum réfrigérés amp;nbsp;humeftes. Sane ambiens fi contrariam medijs eft, morbo temperiem habet: e præfidio^numcro vnus eft. Sin fimile, aliquando ægritudinaliumeaufarum eft vnus.Q^uoniam autem reliquas mate? exmorbi rias tumdeligere, tumfugere licet:quam autem ambiens præftat: fu? caufis, gere no licet,imo necefte eft præfenti cæli ftatu vti:idcirco huicquo Quod am^» attend efte cogimur.qui vti^ fæpe cum ijs quæ morbus facienda biens ferat fuadet(vt diximus)eft concors .Sæpe difeors, amp;nbsp;qui contra moliat, vitari non Habebit ergo (vt diximus)ambiens rationem modo materiæ fana s» pofte.
-ocr page 270-zi-Czc .
METHO; MEDENlt; GALENi; ‘ tisjinodo caufæmotbum foucntis.Q^uippe cumhumcäarirefnge raricj morbus poftulatjfihæcpræftatîfanantis maten'æ rationê obti net. Sin calefaciatamp;ficcenmorbificis caufis eft annumerandus. Vbi igitur cummedendiindicationibus confonatïpro gratia cft habedu. Sicubi aduerfaturiinhibcnda eius noxa eft.fcilicetreliquo^ auxilio* . rum humiditate ac frigoreintentiSjaudadifcj.Sedulo igitur agenda eft, vt ambientem quoad fieri poteftjqualem eiTe expedit, praepares. fcilicet humidiores frigidiorefc^ domos tum deligensîtum ver o præ parans .Sicut e diuerfo fi frigida fit, humidaç morbi fpecies quæ cal fieri ficcariçpoftulet;amp; eligendæô^ præparandæ domus funt, quæ calfaciant amp;nbsp;exficcent.Ât deligendas quidem dico quæ feipis eiufigt; Præparalt;= modifunt.Præparâdas vero,cumartenoftramolimur per æftatem tio domus, fubterraneas eas,amp; adfeptetriones verfas,acpauimenta earum aiTis» due humore afpergentcs*Tu vt ex euripo aliquoaurainfpiretmaclii nantes.Flores prætereaacgerminajquæfrigidæ humidælt;j faculta«* tis fint, per aream proi/cientes. per hîemem vero contraria horum molientesfPræfertim vbi morbus vt prædiftum eft fuadet. Vbi non fuadct,excellus tantu vtriufc^ temporis remittetes.Dequomihiali=s quid neceïlario poftea eft dicendum.Nuncauxiliorum materias ius« dicare non decreuimus.fed methodos docere.Q^uarerurfus ad has difputationem reuocem’.doccamufcj queadmodum et paucæ amp;nbsp;muL* tæ pro diuerfafeftionc curatoriæ indicationes fint.Q^uando et tris vniuerfas^vt proxime docuimus)facias licct.in pauca capita totafiis marcdufta.etqualibet earum rurfus diuifa,ex ipis multa efficere. Id quod etiam monftratum eft.Q^uin Si iparum feftionu qualibet rufü» Prim^ tres fum diducas in membra licet, donee ad mfeftile venias. lam primas indicatioes quoc^ illas tres quas memorauimus, fieripoteftjvtredigas ad duas. reducut ad fie vt bina eorum quæ curationem indicentfumma capita fint* Nem duas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pe præfens affeftus quern morbum nominamus ,Si qui prius fuit^que
îanitatem Si naturalem Iiabitum diximus .IMecj em aliud eft ipfa fas« natio,q præfentis in corpore vitiofi afieftus in naturalem habitu mu ratio. Cum autem contranj hi affedus fintmecefte eft per cotraria fi;» at eorum alterius inalterum trallatio.At^ ita rurfus vnafolaerit cu Curatoriaf rationum maxime generalis indicatio .nepe cotrarietas. Ergo liinc idicatioes rurfus fumpto initio,age particulares indicatioes difquiram^.Quo ad vna re niam id quod ægrotat,eiquod valet eft contrariumtvtiqp per contra duci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ria eft ab illoinhac via.Atquomodoinquies incotrarijs inuenietur
Refolutio mod’. JXo ein fatis eft calido affeduiadmouiftefrigida,nifi id debt vni’ in par ta fiat menfura. Cum alioquimetus fit, fi intra modu id fiat: ne mor#« ticulares. bi reliquu quippia relinquat. Sin modum excédas contraria genus
-ocr page 271-LIBER NONVS FO.CXX.
morbiinducas. Q^ ui em fupra g par cH calidu morbum refrigcrat: IS fanitatis mcdiocntatetranfmilTajalium excitabit morbum, qui fit frigidus ,Quod quo minus accidatmaturam curandi corporis fcias oportet.quo quantum morbus ab illius fymmctria difcelTerit intclli gens, menfuram rcfrigerantipfidiæ imponas. At fieri non poteft, vc quanta a fe inuice diftèt inuenias,nifi compertu habeas qua effet cor^f pus authumidum, autfrigidum,autcalidum,aut ficcum cä valeret. quantucj ex bis excefferitpoffqægrotauit. Q^uippequod plurimu anaturalihabitureceffit,id vehemcntibus eget contrarijs .quod no plurimu,leuibus«Sane plurimu receffitfrigidus morbus, a corpore natura calido Jta vt e diuerfo calidus,a frigido.Minus receffit tum caliduma calido:tumfrigidumafrigido.Qu^^^ exvtrifcjindicatio curatiois præffatur.Verum cum materiæreliquo^præfidiorum om nium eiedio in noffra poteffate fit, eius vero qua ambiens p radia tin noffra manu no fit;ratio eft ex hoc quoqj .ppriam quadam indication? nemfumaraus. Cæterum quoniamnofei advngue oportet corpora temperamenta, id vero eft plane difficile:vtiç tentandum eil, tum TêpamêtOn? cxijs quæ inlibro de temperamentis funt feriptajea inuenire:tum racognitio vero vitra hæc, quo magis fcientificanoticiafit,exætate, «Sêtota ans? vnfit inue?» te aélavita.quænimiruin vitæexercitio Siviétus ratione confiffit. nienda. Prætereainhac tegionCySi. hoc anni tempore, amp;nbsp;hoc ff atu cæli, cÔ Vita hoc lo iierfatione.Sinaq^ natura gracilis, amp;nbsp;tangéticalidus,amp; biliofus y et co ex qbus propenfus adifam,5:hirtus fitîcalidus hic fîccufç natura eff . Non cofiffat. tarnen neceffe eff nunc quoç cum ægrotare incœpit, eudem plane ha bere affeélum.Fieri enim poteft vt in defidia vixerit. Idcj cum frigin?
dis humidiflt;5 potioe eteibis .Ad hæc etiam cum balneis poff cibos, et multo fomno .Præterea in habitatione humida.dê frigida.dê hieme inquafrigidus ethumidus exuperabatcæliffatus . Rurfus fieri po?= teff vt horumpræcefferint contraria.i.calfacientia amp;nbsp;ficcantian'dcp p fingula difforumiamgenerum.Ergofiquoad præfens temperamé Præfens te tumnofcendudcficimunid expræeutibus ipis fupplebimus.Ex illo perametum vero inuento, adminiffrandorum indicatio fuppeditabitur ♦ Ac di s? ex ante affa élumquidempriuseft vbi de frigida exhibenda præcepimus, illud vita, aliqn quoeç exijs vna effequæconfyderanda turn effentjiiunquid particu cognofei, la quæpiam cui frigida natura effet, lædi magnopere ex eius potion ne polTct.Anigiturfas eftinægrotantehominecuiufcçparticuiæ te«: Prouer, peramentuminueniffe, abfc^ ijs notis quas in libris de ipfisretuli«? Qualis fit mustAtq^illiquidemnec inquirunt, neenorunt. Sediuxtaprouer^ têpametico bium vno calapodio omnes calceant. Nos certe quibus inquiren gnitio ex di cura fuit ; illud inuenimus, quod per plures ac cognitu difficiles notis.
-ocr page 272-METHO? meden; galeni;
Pfæcipuâ tempamêtî cognitione ex cofuctus^ die pftari.
notas, cuiufç^membntempefamentum conîedura potius q fcientia inueniat. Si igiturnotis multis et paruis aliqua certior apparuerit; nonne abieftis illis, banc pro omnibus arripicmusiNemo id arbi? trorqui mentis eft compos negabiuAtquifi omnes temperamento^ notas in vnum colligas îcælongiïTime abfunt vt parem ei quam con fuetudopræftatfidemfaciant.Siein anteaperfamtatcm quifpiä fri^s gidä Perpetuo biberit, neutiqneciniocinere , nec vefica^nec ventri culo 3 nec alio quopiam talium oiîenfus: planum eft amp;nbsp;valida illi cfte hæc omnia, nec nunc a frigida lædendum.Non eft igitur quod pars» iiumquiddam,atc^adfpeftandumleue, adinuêtionem remediorum confuetudinem exiftemus.Veluti nec ad fanitatem tuendam Nemo cm adeo eft ftupidus, vt magnopere ex frigidæ potione læfuSî hacin diutinumvfumduxilTevelit.pptereaquodlæfus interim,atq^ ægroja tansjomnino ab ea defiftet.Ergo ficut alia non pauca quidammedici præter comunes fenfus;itaillud quoqp effuderunt^quod nullanecfa.» lubris inueniendi viftuSjnecægro^ curationis, ex confuetudine fu
matur occafio.Videtur enim non ficut alia quædam exigua leuemc^ gt;nbsp;J. l^edplanemaximâaacmaximeprincipalempoteftatêhabere,Vtquæ fingulorum ôorporumnaturam oftendat. Sane ipfi vU rationec^ ab nemcuiulcç procidentes:fatemurnos partium affeftuminuenire. Dein ex ilio rurfus ad facicndorum indicationem venire, Empiricus vero præte turà often o naturse inquifitionem profitetur.Qutppf lt;l^od per earn côfe=« cuturus fuilTet, id iam fe liabere.Intelligere fciiicet fe non lædi a frfi» gidæ potioneægrotantis corpus Jd vero efte quod nobis ab initio proponaturmonvtnaturam nofcamus.Poft arbitrornos quideve#» luti ambages fruftrafecutos meritotaxet.Eos vero quiintotu inuti lem efte confuetudinem dicunt:velutia communi fenfu alienos iufte accufet.Q uid igitur Cinquies)dicemus nos qui metliodo artem con dimus £ Nempe quid aliud q quod véra dicunt, de ijs confuetudinis» ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus quæ adeo euidentem vt’litatem ofïenfam ve oftendunt £ Quips»
pe quas nemo vel ante methodum no nouit» Atreliquarum quafdam Aliqs con^ quæ fciiicet paulatim magnucontraliuntincomodummonæquelicet fuetudines per experientiam inuenire.Diftumautemfufius de eiufmodiconfuc nó facile p tudinibus eft in libris de fanitate tuenda.Vnde fi in frigidæ quolt;^ cX expientiam hfbitione,cÓfuetudo citra methodum fatiffacit,necnospfeftoexpc oepliendi. rientiam fugimus.imo omnem quam illi vtilitatem ab ea capiétes, etiam extrinfecus præter hanc adijcimus (qui faltem id poftumus), earn quæ a rerum natura fuggeritur indicationé. In hoc vero libro methodi rationem fequentes, fatemur longiore via idem inuenire, quod breuius inuenire citra ratiocinationem iiceret. Si quidem cum
-ocr page 273-IIBBR NONVS. FO.CXXI.
fæpe larn vidimus non paucos ex ijs qui febfibus ardentibus pre merenturjcumiammediochterconcoélihumores elTent ftatim ex CofuCtudieJ frigidæ potionefebreliberatosj quauis eius potioni parum alTueti né iterueni fuilTentîmuItoarbifformagismijs qui aïTueuerunt vtilitatem fore ente natura citranoxamvllamfperabimus*Habes itaçnunc etiam de confuetu morbiindt dine rationem et fi ex incidenti oblatam, tamé fatis definitam» Efl cm care.
ea quoç vnum quiddam corum quæ curationis rationem per morbi Actatéitergt; natura intercedentem indicent quemadmodum et ætas. Siquidem ipa uentu quolt;^ temperamenti interuentu indicationem præftat.Velutipuero^ menti, rum quæ câ humidam et calidam temperiera habeatjfacile digeritur. JJe corpo^» Adfis enim animo velim ad eaquæ de corpora diuerfîtate hoc loco ra diuerfi^» dica.Iapidum fubftantiaconßansftabilifijpropter ficcitatem et fri täte dilige^ gus eß. Ad cundem modum æris, Ä ferrij et auri, 8i vno verbo ona p ter fignâda nium quæ ex terra funt corporum.Atquæ humida calidaçfunt, eoo Frigida et rum fubßantia celerrime in ambientem diffipatur. Alias in halitum ficca coßan fenfibßem foluta.Alias inperfpirationes.quæ vifum fugiant. Sed ti fubßätia ratione deprehendantur. At(^ hæ corporum naturæ veluti per dilt; eße. metientem vtgræciloquuntur.i.longiffimo interuallo a fedißant. Humida et Kcliquarum omnium ulæ quæfrigidæac ficcæ, proxime accedunt: calida facil ægrequidemper halitum digeri poßunt. minus tarnen ægre q fer?» lime refol*» rum et lapis etadamas. At quæ calidæet humidæfunt vicinæîhæ ui. promptius quidem digeruntur.atq^ exhalant. Cæteru minus hæ quo Citra calo:^ q aqua calefacta, Nam citra calorem non poteß in halitum di re no poße geri corpus vllum. Subßantia eius coada denfataç manente. foluiihalis» Sed ncc per calorem omne. Imo quod habile eß in halitum refoL tu corp’ vl ui. Taie porro cß quod humidumeß. Ergo puerorum fubßan«? Ium.
tia omnium facillime digeritur ac dißipatur ♦ propterea quod eß Humidum omnium humidißima, nulla vero frigidior. Quo minus vacuantis ee ad refob præfidij eget, cumhabeatexfeipa vndenaturalitervacuetur.Fit au uedu habi«s tem profeßo et propter calidam ficcamij regionemj amp;nbsp;tempus æfli #= le. uum3CcßatumcæliimpenfecaIidum^ amp;nbsp;ficcum, notabilisper cutim Puerorum vacuatio^Itatç etia huius caufajhisquifanguinis detrahendi egent: fubflatiä fa aut prorfus vena no fecabimuSjaut parum detrahemus . Saneerunt cillic dige*» in hac quoc^ detraßioe multa a medico fpeßanda. Natura ab initio ri. CofuetudojAetaSjLocus habitatioiSjAnnitpSjGselißatus.Adh^c Pueros no ægritudinahs que curam’ aßeß’. aliaeç ratiÔe ante hue laboratis vi egere vacu res. Cu vero aßeß’ nuerofi fintjcuiq^ eoi^t fua eß curatois indicatio. atione, Quippeacalidoindicatio eßrefrigcrandi.afrigidocalefacicndi.ac Qßtps ma a reliquorum quolibet contraria applicandi.Quare ca oßo intempe xime corp’ ramenta fintjoßo etia erunt morboru quibus fimplicia corpora funt digerat.
-ocr page 274-METHO. MEDEN. GALENI
obnoxia, particular es indicationes.Vltraçhas vnaeius affeârus, Solutionis etiam inftrumentalium eft comunis. Cuius nullum apud priores nœ cÓtinui no?» men fuit.Sed nos qui eum interpretari fumus coaftijcontinui folutio men a gale nemappellauimus .oftendimufqp communem curationis indicatio:# no inditu. nem hic quoç elle vnitionem. At vero quæ ex hoc rurfum in partes didufto particulares confillanf.hæ quatuor voluminibus fût^ditæ. Népe tertio.quarto .quinto amp;nbsp;fexto huius opcris. Acnunc quidé in«» ftitutum deintemperamentisfermonem^etiaminfequentibus libris perfequar. Hoc abfoluto ad inftrumentalium partium morbos con»» uertar.oftendamcp fecundum eandem methodum in his quolt;ç tum primas omnium curationis indicationcs’.quas vtiq^ generaliïlimas appelles licetjtum quæ ex harum feftione nafcantur ♦ Deinde rurfus , quæ ex illis oriantur.donee ad eas quæ vitra fedionem non admit# Artis cofti tant peruenero. Hanc etenim omnis conftitucndæ artis methodum tuendae mclt;» Plato nos docuit.Verum de inftrumentaiibus poftca (vt promifi}di thod’ a pla ceturmunc ü prius in qua parte propofîti opens fimus admouenm’: tone data, præfenti iam difputationi fincm idoneû imponemus . Eft igitur vna quae. morbi genus quod fîmilares et fîmplices animalis vexât partes, qua intemperiem vocant.Huius aliquas difïerentias ex corporibus nu# da qualitate alteratis prouenire docuim’.Aliquas cum materia qua# piam.quæ corporibus inheferit.Rurfufçambas incidere.vclin vni cam animalis particulam,vel plures.vel etiam totum corpus . Ergo/ cum in operis huius feptimo intempéries eas quæ alteratis tan# tum qualitatibus in partibus prouemuntpertraftarimtin duobus deinceps libris ad eas quæ in totum fe animal extendunt venientes : primum agere de febribus
placuit. At quoniam harum ipfarum aliquæ adhuc fiunt.manête feilicet in corpore eau# fa quæ eas excitauit. Aliquæ faftæ ia fûtgt; fed quæ eas accedit caufaiaabijts' fati^ vifum eft de i/s primû fer#
monê facere.vtpote fimpli# céprimacuratiôisindica tionê habétib’.Deindc lilas quoqpftilo ag# gredi quarum in corpore caufa fubh#
ftitlt;
-ocr page 275-FO.CXXIL
galeni methodvs medendi, VEL DE MORBIS CVRAN. DIS THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE, LIBER DECIMVS,
Rgo indiari/s febrib®fimplex eft incorpore pter natura affeft®,vtpoteGaufis q primneas cxciatadim adelnptis,In quib’ vero caufa q eas accedit? adhuc ma* nettin ijs ncc^Scdus fimplexjnecfanatio eft.Siquidem ^^^!quod febris ia. rccepta in corpore efta’d ex ^pria ipfi’ curandi indicatioedifcutere oportet. Q_^uod adhuc eftfuturu, idp#» pulfare, ac ne fiat vitare,Vetabit autj fi q id excitât caufa,prorfus fit fummota.Itacç in diarijsfaciêdo^ indications ex ipa febre maxime capiemus.Sed ca ilia, natura,amp;ætatê, cÔfuetudinemjprætereaan ni tempus,cæli ftatum,5i regionem et vires fimul expendenteSjin re ïiquis quæ accenfiois fuæ caufam intus habet, prima indicatio ab ip«» fa fumetur caufa.Itaç fi febriu quæ multos dies cotinuant,reä:e oftê* .dimus putrediné elfe caufamîliæcnimirufananda eft prima. Sed nec interim extinguedæ febris, quæ per cam iam accenfa eft:ratio no ha benda. A c fi quidem in idem confentiant amp;nbsp;quæ febrem extingunt, et quæ caufam oppugnant, in quod vtraç confpirant,cum vnû fit, fine cunéfatione peragendum eft.Sin febris quæ iam accenfa fit fanatio, caufam quæ liane excitauitjcft auéfuraîaut quæ caufam fummouet, fe bremexafperabuntîdiligens habendaconfydcratio eftderemedio rum fpecie. Sane diligenter confyderauerit, qui totam délibéra?» S tionem in tria hæcæftimanda diuiferit, febris ne folacurandafit, . quot;Z non follicitis de caufa. An caufa oppugnanda minime curantibus de febri 3 an plurimu quidem remediorum ad alteram earum fit adhi bendum.non tarnen altera neglefta.At quod primo quidem ïo» . . . CO eft diftum, probare non debemus. Q_^uando ü quibus præfia dijs id quod febris femper gignitur, oppugnamus, ea affedricem cius caufam auxerint : plane necgenerationem eius aliquando inhi?» bebimus, nec magnitudinem minuemus. Q^uippe Âgeneratio ei’ effedricis caufæ fpeciem imitabitur .amp; magnitudo cum ilia pari ?gt; ter inaugefeet. Q_uod fecundoloco diximus, fi id diftinguemus: poteriteftenonincomodum.Namfi intolerabilis ægro magnitudo febris fincomittenduno eftjVt per ea quibus caufam adimimbre
-ocr page 276-METHO. MEDEN. GALENI
augcainus.SimuIein arbitrorvtruc^.etfebnmfuftulerimusiet homi nem.Sinitamediochs Et febhs:vt quo tempore contra caufam tan^ turn pugnaSjobruend^ interim vires xgrountis non finb vti^ con tenendus is modus non eft. Non contenendusautemnectertius eftlt;; _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui contra id,cuius maius mometu eftjinftare iubct.ncc tarnen altes«
Caulæ plcis j-jyj omnino iiegligentem elTe.Sane pleruc^ caufse maior eft vis. Fic:« rucp maio;= ri tarnen aliquando poteft, vt eafitfebris magnitudo, quæpræferk) re ee vim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perniciem nifi occurras affcrat.Q_uo cafu oportebit liac prius
fumota, deinde ad cam accedere.atc^ Iiæc mi Eugeniane decidenda ti bi inter initia ftatim de cotrarqs indicationib’ lunt. Cu autem in ijs examinandis no parum vifa eft ad hominis falutem momenti habc^ re,vis ipanaturalistvtic^ de eaquo(^ nonleuis ad agendorum inuen Triji prima tionem confyderatio eft habenda.Ita Et vt tria prima fint quæ in^s« pofitis iamfebribus agendorumindicationemnobis prebeaiit.Vna fitis febril febris ipfa. Altera efïeftrix eius caufa.Tertia vis ipfa naturalis.
terum priora duo fumouendafunt.tertiu eft tuendum.Erit igitur rur tioes pftêt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoqp eade tibi cÓfyderatio quæ fupra.vt cum virib’, turn fe
brem;turn caufam inuicem coferas .Mox fi eadem ambo remedia re^ qüirenttea prompte exequaris.Sinindicaciones pugnabut; vna præ feras vel quæ a viribus fumif ut .vel quæ a caufa.vcl quæ afebre. Ac q cæteris fit valentior, hac magis fequaris.nec tarnen cæteras ncgiigas. Ordo agêss Ex hacnalt;^difcretione,doceberis.primucaufam febréc^ .pfligare. d 0151. Vbi videlicet coi/cis ha^ remedia vires pofte ferre ♦ Rurfus prima Repetita roborada virtute efte, vbi hæc imbecillior eft,q vt caufæ febrifçpfi mentio de diafuftineat.Q^uinetiaoia pariter fub cÔiedura agi licet.veluti paix diarijs ♦ nbsp;nbsp;nbsp;lo fupra de febri, Si de caufa e*ft monftratum.Ergo cum tria hæc fint
A diarijfad ad quæattentum te efte inpropofitis febribus oporteat, febris ipfa pluriu die^ huius efficiens caufa, amp;nbsp;ægrotantis vires j inuenti præterea généras» rurti febreS les indicationu modi,quos etia vniuerfales dicimus; tranfeundu ar«» traEri trifa bitror nunceft,adpræfidiorumdifferentias.quæfpeciajiaparticula ria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riac^ funt. Sedmentione de diari/s repetita. Q^uandoquidem ab ip
In qb’ dia fis in eas quæ plures dies continuet, aliqui tranfeunt. At vero cum rijs effec fn has tranfeant, vna quidem ratione maxime comuni, ipa medico^ trix câde ss infcitia,duabusmagis priuatis,quodipa^ febriu velcaufaia abijt, ft)vel etiamnum manet: de vtrifç feorfum eft dicendu.Porro abijt efi« In qb’ ma=s feftrix caufa quoties ab ira,dolore, vigilia,cura,æftiuo foie, fatigas» net. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione,amp; bubone ia inclinato, excitata citra ftipationê febris eft.Ma
Qj? faciat net quoties vel ab externa caufa, vel ab ipa febreftipatioaliquafafta ftipuiatio«» eft.Näet frigiditas, lt;8êaftringétiûvfus,ftipandi occafioe fempfes» nein. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brê excitât. Vftio præterea nÔnuq corporis liabitu coftipat.Iä ipm
-ocr page 277-liber dêcimvs. fo.cxxiil
febns pn'ncipiûjvbieu horforeiuaGtjftipationêfubîde fecit. Qum Ipm febfis etiâglutmofi,craffi^aut eti^ copiolî fucci,vbi mediocriter obürui« pricipium xerutjdiariaaliqnfebréaccêdunt.vtiçcuidoneufortiri fut mcdicu. aliqn ftipa vtfupra cft l’ndicatum.Sancdicuiitur idcirco id genus febres diariscj tionem eiîi quia folui (^quod vtit^ ex ipis efl) vno die funtaptæ. computato cum cere.
hoc vna et node. Q^ueadmoduindicifoletjmêlemelTe triginta die^ Cur febres rum:et annu trecentorufexagintaquine^ .dè hoc geftum elle ante tris diariæ nolt;» dics.aut gerendu clTe poll quatuor.Cæte^ non eil idem ipa^ oinniu minentur. affcdus.Sed ab aliquibus infeparabilis ilipatio eil.Ab aiiquib’mb Diariaruin niineifeparabilis.Sed vcl vtpleru(jfimuiadeib.velambigua forte^ no vnueiïê velraro.Infeparabilisftipatioeilji/s qexaluminofaaqua3Velatra5gt; affedu fed mentofa vel tali quapiam alia,aut cxfrigore,aut leui obilrudione fe varium. bricitarunt.Plurimûveroijsadeiljquiex vilione fébricitant» Am? Aqb” dia? bigua forte, ijs qui ex fatigatione. Quicunc^ vero ex ira vcl triilicia rijs infepaj» vd vigilijs velpertinaci iludio vd crudita.tc vel bubonefébricitant: rabilis lit i/s raro adiuéla ilipatio di^Atep ha.ra oimfcbnum nulla Cquod vti^ ttipitio. ex ipa fit)ad fecunda vfc^ acceffionem perdurat.Scd intra quatuor et Cum pluri vigintihoras omninodefînit.Autfiquado eaixaiiquæfquodtame ra mûeilcoiu rius fit;longius trahut:duæ ijs accedut caufæ quæ ipas folui vêtant. éla:et cû ait Earu vna frigus cil.quod vel ex ambiente acre, vel ex vndione qua? quando efl, piamextrinfec®admota^ueniat.Alteraegregiaiiladiatritos eil .Si ahqh no. q videlicet liac trafîre medico^ infeitiacogunt. QuodliÓÓ ambiens Quib’ ra? aercalidus fitîctnemo ex medicis q diatriton fufpiciût, ad ægrotan? ro adefl. temaccedatîfebris quidepoilprimaaccelTionefiniet.Id^cumfudo? Duas elfe re.vel madore.veltranfpiratujq halituofus fit.Aegeraut vbi felibe? câs cur dia ratu afebrifcnfcrit:ad côfueta munia redibit.Lauans vngëf(^ fe. aut riæ aliqua? €tiam 11 agreilis quifpiam monticola iîühis omÜTiSjCoedés. Ac vul«» dodiutius gus qdé licuti multa alia Cvtic^ ab ipfa re^ natura edodul melius q fo trahat# phiilæagitîitaindiarijs fcbribuSjOiafibiipipilarcfufiicit. Præferri ’, vbi citra valete ilipatione coilitcre.Vbi vero eu Iiac vna inuaferut: qui infortunati funt^inmedicumaliqueinciduntjcorum qui diatri#» ton efferunt. Q_ui fortunati,in eum qui ipfos etlauabit : dê nutriet. cæteracçomniapræilabit, quibus ilipatio foluatur. Sæpc nâ(j (ceu diélumeil)ex leuiobflrudioncjcum cutis latente denlitudine, quæ vcl ex vitiofa lauatione : vel alio quopiam cil contraéla: diari/s non nullifebribus funt correpti.Q^uo tempore nifi quis ccleriter obilru ôionem fumoueritîinpluriu dierû febres tranfcut.Eilnanq^ ciufmo Quæfebnf di febris(quantum ex ipa cil^earum quæ plurcs dies infeilant Ä quæ diariaru Si diariæfunt, communis.Cæterum propter caufæ paruitatem,vnius polyemero diei eHicitur.Sicutietia propter magnitudinem, multorum intérim ru ut cois.
-ocr page 278-METHO. MEDEN. GALENI
dicfum. Vefum acceffiocius ab initio ad exitumvfc^jvna cft. Mos*
patio.
do ne ipam excipiat, ea quæ ex putredine liumo^nafcitur. Ergo quo adnecin pulfujnecincalorcjneclotiojputredinis adhuc aduertitur nota, atç ex fola obftrudione ortum habet : vticp ipfa obftrudionis folutio cius eft fanatio.quemadmodumcp hancfoluere coueniatjani» Diariaf}ta«s tec(| diftum.MuItæigiturapparentdiariarucftefebrium particula nacepliale#: res differentia.Vnajqua^ iamprorfus abijt effeftrix caufa.vcluti ofis. vftio.AIterajquaru hæcetiamadeft.ficutftipatio.Cui’duæmoftra^ Duplex fti tæ flintdifferentiæ.Nempeexiguoçt meatuûdenfitasjctdequa nunc agimus obftruéHo.Sanedenhtudoipfa, alias ex ficcitate proucnit. Veluti poftferuores.autfatigationes.autiras. Alias exfrigore.eoqp vel fimplici : vel cum aftriftoria vi Q^use quemadmodum inter fc differantïin libro de mcdicamentis eft præceptum, lam vefo obftru élionum ipfarumjalia eft quæ ex abundantia, alia quæ ex qualitatc fuccorumj fcilicetquiautlenti autcralTi fint, in cidi t. Prefer et ur au«« tem inter remedia, in ea quam copia facit, fanguinis miffio.In ea quæ ex humoruin qualitate confiftit, attenuantium vfus .Q_uod vcro ex viribus confilij petatur, vt in diarijs fane eft exiguum:fta in ijs quæ pluribus diebus vrgcnt, fatis magnieftmomenti.Ëoc5maforis,quo refpeftu va hæfuntlongiores. Enimvero vbinaturaliter fe vires habentme mi=» cuationu. nimumquideminpluriumdierumfcbribus, vacuationum vfummo rantur, Vbinonnaturaliter feliabent:^voco autem non naturaliter cum infiïmiores quodammodo funt) pro magnitudine imbeciliitas» Raroimbe tis, impcditur vacuantium auxiliorum vfus. Sanerarius accidit vt cillas cê vi protinus in primo fecundove die, vires imbecillse cernantur. Accfi? res in prio dit tarneninterdum. vel propter ægrotantis malum corporis habi«» vel feCudo tum: vel propter fenium, Nonnullis etiam fatigatio, vbi trifticia vi
Gnalis cu= ratio.
Virtu tis æftimatio
die. giliæç præcefferunt, amp;nbsp;inedia per totum fecuta eft diem, dein fe * bris priufq homo cibaretur, circa vefperamoccupauit, et nox in Aegri a pri fomnis eft afta, vires magnopere refoiuit.Nec alicnum fit, fi tibi ta^ mo die ibe^ 1cm ægrotum defcribam.In quo primum aufus fum ratione ipa mihi cilli, defcri viammonftrante:amp;diatritoncontemnere,amp; virium rationemhabc ptio. re.Pofteac^ alios quos in fimili cafu vidi,audafter eodem modo quo ilium curare.Siquidem primum periculujpoftqijs quæ ab indicatio nefuntinuentafubfcripfit:ad fecundum vfum reddit magis animoi* fos.Ergoiuucnis qui febri eft correptus, annos natus eratquinc^
* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;viginti.gf acili corpore amp;nbsp;mufculofo .veluti canis, turn ficco calh»
doqp omnino tepcramento.Iam idem exercitatioe dcieftabat. amp;nbsp;alis» oqui cogitabundus, Äinduftrius erat. Is peregre agens cum nun^ cium parumgratumaccœpiffet:5êtriftat’eft amp;nbsp;propere feaccingens
-ocr page 279-LIBER DECIMVS. . FO.CXXIIIL
al vrbem feftinaui’t. Ac priore quide die 8i laborauit modicet Si iot^ cenatuf(^in quoda diuerforio quieuit. fed maxîa ex parte fine fono. Portera die etiâ migis fertinauit ac loga via.jSi fabuiofa3amp; fqualéte, tum fub feruête foie coferta, hora ,ppe feptima Si femilTe puenit in vr bern.IbicneaquoRtcaufamaturalfetmeliora audiretun gymnafimn ïauaturus pficifcitur.dein vnrtus, vna ca quoda eoj}i qui aderât iuue ne pfrirtus ert. A quo cum vt paululu dimoueret, puocaret:orta ins= ter cos contétionCjqualiafæpe incidunthis qui excrcitationib’insgt; dulgent:plus iurto ert exercitatus .eratq^ iam immodice ficcus. Egrefs fus vero gymnafîum ; inuenit amicoi^ quofdam pugnantes, quos dû diriminimprudés in aliam exercitatione no leue incidit.Dum alios coijidiuellit.Alios impellit. Alios coplertic medios* Alios vtiniuris» os increpat.aepi/s quüniurijs afferti effent irafeit. Adeo vt domu feinfumma ficcitatereciperet.laffitudfne inæqualitatemcç fentiens Aquam igitur ex cofuetudine bibes^vbi nihilo fe leuatu, fedinæqua -litarem fibi intendi fentitjhanequidem vomuit, ratus autem vtilius adhuc cibo abrtinercjaccubuit.ac quietife dédit.hora ferme diei vn;? décima.Vigilans autem acfebricitans pertotameam noélem, poftri diequoep quieuit.vfcj ad meridiem.fperas fe fomnialiquid confecuss turum . Q^uo tempore cum cum quidam diatriton colentes j inuife rent’.tum quidem homini fatis magnam effe febrem aiebant, v efperi autem fc ilium rcuifuros.Ita(^5:vcfperi cum redirent, ac febrem in^ clinatam cernerent;ne tum,quidcm nutriendum cenfuerunt. quis etia id alius quidam medicus fuaderet.imo rtrenue rertiterunt. Adi/cieni» tes fi quidem fine febri effet: fortaffe cibum daturos. fébricitante ads^ huetminime id farturos. nbsp;nbsp;nbsp;uin etiam eu tertio die mane rediret: etia
tertiæ diei acceffionem tranfmittenda cenfuerunt. Erat autem(^vtprif us dirtumeft^fufpertaliorajillius diei vndecima. Ergo digreffis ib lis:ipcacceffijac facieiuuenis contemplatusxvidi talemcffcjqualem inpgnorticis Hippocrates his verbis pingit.Nafus acutus .conca=» ui ocFi.ac reliqua q deinceps ab eo diftafcim’.Itaqp eu oino mihi ps= Gaîeni cult;sgt; fuaderêjfore vt tu in herticâ febre, tum qua marafmoden vocat ho ni f atioï fi cibaret icidercf.forbitionem ex alica q prirau paro.atlt;ç exhibeo.
Et tame quis hac fuptajciî acceffiofuo tpe,circa vndecima inuaderet fie extremis partib’ pfrixit : vt calfieri hæ vix poffent, et pulfus illi paruus.rarufep q maxime fuit.Qua ex caufa illi etia quarto die. tum mane,tumvefpericibudcdi.Quofeilicet etvires repararem et cor?» pushumertarê.Eratnac^cutis ei’ceucoriujarida.vbi autem febris tenuis, Si fimilis perfeucrauittftatui deinde quinto non fimplici for;« bitioe hoiem cibare vt ate,fed alica ex aqua calidajcitrac^ coditura.
-ocr page 280-METHO. MEDEN. GALENI
Optim^ bi iniedis in haue mali punici granis. Eft nac^ is optimus cib’ biliófo 11010 fto^ ftomacho.Na amp;nbsp;roboratliucmalu punicu:amp; Alicaeu diutiïTime in macho ei vetre citra corruptione maneat» Senfim cocoquit .nee acefces nee ina^» bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas .Quæ vitia accedere forbitioib’ aliqh folétJncidit vero et in ipo
, ü ' quinto principiu acceffiois fimilc.Itéc^ eu amp;nbsp;fcxto amp;nbsp;feptimo eum fi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mili ratione cibarêïin nono rurfus fimüe principiu pcedentibus fuif.
Vbi nimiru vel amentia, vel ptinacia, vei baud fcio quid dicam, co^ qui in principio hominé tranfmittere tertiædiei accelTionem fine cdgt; bo iuITerantjprorfus intelligere licebat.Na cum cudis euidenterap pareret.nuq puenturu eu ad quartu fuiiTe, fi nutritus ante acceffione tcrcij noafuiilecilli amp;nbsp;turn eum;amp; fccutis etiam diebus,non refte nu tritum aicbant. Cseteru comittendum no erat vt eoiK redarguendi if u dio ægrû qs no exliibito in ipo acceflionis diecibo pdefet. Igit no* no die fimiliter hominem nutricns,cernenflt;5 inaccelfioe puKum ei’ redditum, qprius crat firmiorem, cæterum imbeciilitatem iliamad«» hue præferentem.cu extrema^ partium frigoremon potui fuifinerc ^medicorumiilorummeras nugas . Sed vndecimo diepræfat’ prius ^ægrotantis amicis, fore vt ipfo die intciligerent hominem haifenus noifraopera fuiffe feruatum:permifimus lili prseterire aceeffionis horas . Ergo cum et fine pulfu omnino in ipfis effet, frigus eu ve* hemens totius corporis premeret, ficvt nee loqueretur amplius, amp;vix iinpcllaitejn fentiret y conuocati in vnum medici ornnes qui ab initio videramus : ab ægrotantis propinquis propemodum iu^» mus difeerpti. Ego quidem quafi ob pertinaciam prodcre ægri falu tern voluiilem. qui diatriton colebant, propter ignorantiam, et itu* piditatem.Ac ilii quidem pallidiores frigidiorefqp q ipe æger, confi* ' iiu quodda fugæ captabant.Q^uod ego profpiciens aulæ oifium ob* ferari iuiTeram.et hmul amicocuidam claue feruare. Poft medi’ eoix ftans.iaminqvobis coftareplanearbitror, quis hadenus homine fcruarit.5eruabitur autem etnuncnoftraopera.Necpemfi perituru omninoin hacacceiTioneputaffem a cibationc deftitiffcm.Sed qm ex præcedenti iam vidu tantum illi roboris fupcrciTe noueram vt to lerare acceirionepoiTetjpmifi acceffionishorasfine cibo trafmitte* re.Ac fatius qdê fuilTet multo ante homine nutrire. Vei}i quo et iftos redargua amp;nbsp;qbufda his aufcultatiu,q cofici anobis iuuene, quod ilia occafione omiferim dicut pfuadeamuc illis ofteda, vel in acceftioe ip fa ægrotates quofda nutriri debere.nedu ante hac.His didis,ac didu dis lioîsmaxillis,infundoex anguftioris vafculojcremoris prilfa* nætris cyath'os.Paulo autem poft albi amp;nbsp;tenuis vinimodice(Ç caii* da dlluti,duos cyathos .Poft quos amp;nbsp;fuftulit oculos, amp;nbsp;turn audire.
-ocr page 281-liber DECIMVS. FO.CXXV.
tumîoqui\tum præfentes noUe cœpir.Cum ante velu n hgnum ahdu porrcélus fine voceac fenfu laceret. Rurfus itacj dato ex vnio, Cquo di'xi modo diluto^jpane ad comedendum exiguo prorfus hcminê re uocaui.Quem vtrurfum ad inftituta ab initio vidus rationë reduxj, cttertijdecimi diei acccEjcncm facile tolerare vidi : in quarto dccjigt; mo rurfus mane cibaui, Acpofl circiter horam oéfauam laui. Deinde rurfus liberalius cibaui.acmox vinum bibendumexhibui.Idevero et in duodecimo ettertiodecimo feceram. In quinto auté decimo rurr^ fum cibaui mane. Cum vero facilius turn quoç acceffionem ferret : in fexto decimo denuo lauf. Cæteraq? circa ho miné peregi, ficut in prær cedentibus diebus. At vbi in decimo feptimo minime grauis paruaqj acceflio fuit: audader hominem de cætero fub coualefcentium vidus ratione habui, Hic xger non paucos femimalorum ac non penitus afinorumjdocuitetiam ante acceffîones ipfas nonunq elle cibandum. vel fi duarum horarum intercédât fpatiumjac multo magis âte accefjâ fionem tertij.Oftendi autem tibi et in prima ipfa acceilionis inuafo^. ne eiufmodi homines effe nutriendos ,Dico autem eiufmodi homines in quibus corporis intempérie S ad ficcum et calidum couerfaj febres acccndit.Porro hocquoq^plerifç medicorufortafle fit incredibile. Sed fiuerationiipfifides eft adhibendajfiueoperibustnos fidemam bobus facimus.Operibus quide^dumhomines his monftramus^qui fi biduo patiantur inediamzneceile eft febricitent, Ita fcilicet vtnon nulli vbi concitatiadiram funtjvel merore vel vigiJijs affefti.euid^ Coualefcës» tiftimeenirntuminconualcfcentibus ex diutino morbo^talia fieri cer tes ex leui nuntur;turnijsquicalidoetfîccofunttemperamento»Quamverora^ caufafebri^ tio ipfa fidem huic rei facit, alibi iam didaeft. Dicentur tamë amp;nbsp;nunc citare. ciusreifummæ.Mordenshalitus etficcus vbi per fenfibilia corpora Ratio cur ferturihorrores etinequales toti’ corporis coculïiones (Rigos græ aliqui in -ce dicunt)f3.cit.ini)S quibus cute ftipatajquæ prius trafpirabantiam pneipiofe^»» funtretenta.Q^uoties em fuliginofafuntjfebres accédunt.Ergo eiuf? bris lintei«?( modi halitus et fuccos, turnmulta et vehemes dimotio jtum vigilise. bandi. et ira.etdolor.et cura,plures reddunt.tum proxime ab iftis vnum iL Qui halit® lud per fe interdum augere eos fufficit.vtiq^ fi cibum quis no fumpfe«» horroreriss , rit.Efficitur enim corporis halitus infjs naturis, quæ facile amaram gos etfebré bilem générant, ex longa inedia biliofus. Si igitur tum id incidatjtu excitare æger motu quopiam valentiore, qpro viribus vfus^rodentium ex» poftint. crementorumimpetumconfertim foras excitaritmecefteeft veluti in fymptœmatum caufis oftendimus, vel concullionem qua modo dixi, Quädo ex* vel horrorefubfequi.AcconculIio quideiftafuccidet.ppter co:çr quæ citetur con feruntur excrementoru,tummultitudine,tu acrimonia.tum impetus cuftio.
Q.V.
-ocr page 282-metho; meden, galeni.
celeritateiîijtum laborantis virium mfirmitatcm. Nam amp;nbsp;multa pau^ cis et quæ qualitate funt infigni ijs quæ ita non funt y roHunt magis. Pari modo et quæ cum celeritate feruntur, ijs quæ tarde. lam vires vbi valentes funtxomnia contenunt.actolerant.vbi infirmæ funtred^« D ando ’^^^æ^^.bs quouis offenduntur.Horrorfietvbietqualitas eorUjCtimiS horror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;velocitas eft remilTa to. copia minor* Ac potilTimujCum vis na
-, * J turalistriftantiobfiftit^Siveroiamdiftalargiusremittanturjnelior «rofus fen nbsp;nbsp;nbsp;quidemfiet. Sed vel vlcerofus fenfus : veltam inæqualitas. Ergo
- coeuntibus omnibus iam dilt;ftis;quod vehemetiiTimu eft oritur, vtic^ ^us fupradifta totius corporis concufTio* Rurfus remilTis oibusmulius * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ex tranfitu excrementorum fit fenfus ♦ Quod fi quædam fintjquædam
non fint, et quædam maiora fint,quædam minorau’n eiufmodi mixtio nibus, media latitudo omnis,quæ inter id quod maximum eft, quod rigos græce vocari diximus, et minimu,qui eft nullus omnino cxcrci» mentorum fenfus, efficitur.Itac^ nihil mirum eft, fi diftaru caufarum quælibet vel per fe vel cum ali/s iunftaalij inæqualitatê, alij vlceris quempiamfenfum,authofrorê, aut diftam conculTionem aiîerrcv]^ deatur.Nam pone vires imbecillæ fint, corpus ipfum admodum fem» file3 f Quippe id quoc^ oftenfum eft non parum ad eiufmodi fympt» matumgenerarione conferre)habitus aute corporis gracilis,et têpei» ramentum biliofum,ftómachuf9 fimiliter bill affeétus .tum his omni bus accédantinedia cibijet vigiliæ quæpiamjettrifticia, etfollicitu^ do. Ad hæcperigrinatio quæ exurgente quapiamcaufa fit neceffaria. Poftea his propofitis,id quod aliquado fieri vidifti, det fedulo opCs* ram vt plus itineris re ita poftulanteperagat. quo cito ad vrbemree» deat. Nunquid huic ex eo qui excitatus eft rodentium excrementoru motu,primû quidem inæqualitas quædam ♦ mox vero etiam horror ' prompte incidetf Quodfimotumquoç continuet,nifîprius cibum fumât, protinus etiam febris. Equide ita fébricitantes aliquos oftenss Alius ciba^ nbsp;nbsp;tibi.maxime ex ijs qui e longo morbo conualuerant.Q^uorucum
tus in horîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortuna occurrilfem, qui mox ante horrefeere capilTct, vt
J.QJ.Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem oftenderat, dato ex vino diluto pane:continuo horrorem inhh«
bui. Verum hunc(vti feis) per viam in officina quadamperduftum, febricitare prohibui.Ahos vero qui prius fe domumrecœpiïTentjin ipfo principio horroris,vel paulopofterius cibauim’.Atçvt femel Cibatîonis dicam quibus incipientis adhuc acceffionis aderantfymptaamatan'/s î varijs omnibus panem ex vino diluto, ac calente mature exhibens:et hor^ cipij têpori roremftatiminhibui,amp; febrem prohibui. Q_^uanto verohos citius bus,varia cibauerisîtanto fcilicet magis febrem prohibueris. Q^uod fipaulu.* euenta. nbsp;nbsp;nbsp;lum aliquando morereîvtiçfebris ne turn quidem,calor tamenmub
-ocr page 283-\ *r, »
LIBER DECIMVS. FO.CXXvI, tus ij's adueiüt.SimilIiiTie plane ijs qui per vehementes rigores faélo itinerejreuerß domumjcalidis funtnutriti. Quippe h plufculu more^» rcjmaiorein calorem fentient^talemcj actantu vt dubites an hune fe^: brem appelles. Sin duæ horæ ab initio inæqualitatis interpofitse fint; nutries tunc quoq^jmodo horror adhucdurer» Prædicens tame quod hi febricitabunt. cæterum innoxia febre» et cui Cutis mador fuccedet, Q_uofafto turnlauare^turnrurfusnutriredebebis.Q^uodfihorror Horrorefi pn^terieritaciamplanefebricitenttcibandiid teporis nonfunt. Sed niroetfebri decrefeente iam acceffione illico funt nutriendi. integritate non expe incepta, no ffata. In nullo nanç ficco affeduj comode finitur accelTiOjpriufq illi elfe ciban vel exlauachro velhumido viftu jhumedatio acceffcrit. Hæcego du j,antc in omnia cum operibus indicarem:qui me vel laudabant^vel emulabaii clinatione. tur/cilicetquodfupra eorum opinionem erantquæ egeramtparado Paradoxon xopæumj,quodparadoxafacerem(^vtfcis)vocabant.Cumvcroration: poeos. ne deijfdem dillerens ^doceremaliquos ante acceffionem efrcciban^= dos 3 aliquos in ipfa, id vel inclinare iam incip iente, vel eriä in ipfo fummo vigorcjtum paradoxologum me quod paradoxa dicere vide rerjappeliabant.Ergo quid facias his hominibus quibus nec opere, nec ration e perfuaderi poteftf A t inquiut fieri nequit, vt eiufmodi af^» fedusquis agnofcat,Q_uomodoigiturnos eas agnouimusfVidetur ne cuipiam fieri non poffe vt calida et ficca inteperies agnofcatur^ vel quæ ab ortu vfc^ fueritj vel quæ in præfenti tempore talis fitredditaf Mihi fane tarn videtur facile,qua has ipfas agnouiifc litteras ♦ Quid illud veto fi huic non fit adhucin fuccis putredo vlla, illi vero fit : non polTc vobis videtur hoc difeerni f Mihi polfe videtur. Nam amp;nbsp;Ex quibus cxpulfu,etvrinaetexipfa nonnunquam quæ in calore efl qualita^ difeernatur tCîCuidenter id difeernimus ♦ Q^uod fi propterea quod necipfi quicq putredo. difeere voluntjneefefe exercitare^feientibus paru credunt;quid vetat quo minus turn geometris ipfisjtumarithmeticisjtumreliquis artifia cibus omnibus nihil credantf MilTo igitur hoegenere hominum rur^' fus feriem fermonis noftriperfcquamur. Calidis ac ficcis naturis ad^» uerfillima res inedia eft. acfebrium paratilfima caufa. Voco naturas calidas et ficcas,non folum quæ a primo ortu tales ex proprio tempe ramento fintîfed etiam quæpofterius excalido ficcoeç viftu et plurb» ma dimotione, et vigilia, et cura, et trifticia amp;nbsp;regione calida ficcac^, et tempore æftiuo, et cæli ftatu calido ficcoc^ fint acquifitæ. S ane licet etcitratemporis annimentionê,in eiufmodifermoneftatum cælinoi» Tépus ani* minare. Verum fi altius repetâ:id quod dico magis credes. Calida amp;nbsp;i ftatu cæli ficca temperamenta,fiue ea ex prima origine talia fint, fine ex viftu, et ah'quando immodicolabore,etanimiperturbationibus,etregione,di cæli fta^ intcllcgû
-ocr page 284-metho; meden* galeni »
tuu’nedia vehemeter lædit.In hac didione ipfis falte verbis jOmiiTum eft anni tempus .poteftate tame omiffumnoneft. vtpote quodincaeli ftatu comprelienditur .Quando calidus in fummo ficcufc^p cæli ftatus : iam didamtemperie efficit. Hie autem ftatus alio anni tempore qua æftatejplane incidere non poteft, Quado nec in autunOjiiec in vere multocf minus in hieme fieri poteft vt calidilTimus fimul ficcilTimufcÿ cæli ftatus fiat. Sicut nec humidilTimus pariter frigidiffimufe^ in alio qua hieme. Ob hæc igitur ipfe quoq^ prætermiffo anni tempore, cæli ftatu fumcontentusXiceat tarnen cuKj nominibus quibus velit vti. modo a reru natura non difeedat. Eft porro rerum natura qualem amp;nbsp;Hippocra modo diximus,etnihilominus nuncdicemus. Namquæ maxime fut tem quæ amp;nbsp;ad curationem neceftaria^eademq^ maxime ignorata, nec Hippocra maxime ne tes ipfe identidem repetcre grauatur.Igitur media ficcis calidifç cor ceffariafint poribus, valentibus quidem noxiaeft.ijs veroquiincalidaamp;ficca et ignorata æftate febre laborant,quæ fcilicet ex vftione aut labore ïmodico,auC fubindere«» vigili'|s,autcompræhenfisiamanimimotibus fitcontrada:notantS petere. nbsp;nbsp;nbsp;noxiaeft,fed fi quicq aliud,planeperniciofa* Quippe vel in febres
ardêtcs ex eaincidunt,aqmbus nifiprius mors occupet,in hedicas migrant,atlt;^ ab his in marafmu: vel protinus ardentibus præteritis in hedicas .Maxime tarnen C vt didum fæpius eft) ficcos calidofcÿ af^* fedus ftatim a principio hedica corripit * Sicuti mulieri accidit quae Mulieijtex autiJnoextrifticiaamp;vigilijs febricitarecœpit. Perfeuerauit autêad trifticia amp;nbsp;plurimu hiemis. Hane quarto die Cvt fcisjvidimus dcpræhedimufiÿ vigilijs a Qatim liedicam effe febrem, cum alia quam humorcs excitarant coiua principio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Curatio autem vna tum fuerat, vt frigida tepeftiue amp;nbsp;moderate
hedica fe#gt; daretur. Confuetæ fcilicet hanc per fanitatem bibere ♦ Verum eo die bricitans ♦ alijs iam curationem comifcrat.Quarenobis filere eft vifum. Altcri A Iter hedi çj-q qui eodem tempore ægrotarat, et fe nobis comiferat, quoties nii ca laboräs. tritus eftîfontanæ plane geiidæ dedimus interim binos cyathos,intc Curatio. j-fni ternos .Quando frigidam fimul multam fibi dari,qui itafunt affe di,citra noxam non ferunt. Quocirca vtiliffimu eftjvbi febris ideam perfpexeris,in primaftatim acceftione,minore cumpericulo, copio fiori frigida vti.corp oribus ad validam ficcitatem nondu perdudis. luucnis q Î Qui enim in fcruoribus fub caniculaex ira febricitauit, (luuenis au^ feruoribus tem hic erat ficcus et calidus)vbi in prima accelTione duas frigidæ he ex ira febri minas bibiffet: ftatim quidem vomuit flauiftimam bilemjnon multo citauit. nbsp;nbsp;nbsp;autem poft etiam deorfum exereuit. Deinde cu rurfus poft cibu aquae
7« r. heminam fimiliter fumpfilTetu'am febricitare defijt. No defucre tarne ' ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medici qui eu nulla a prindpio febris fpeciem agnofeerét, fed poftea
cum iä præteriiTet occafio intellegentes vcl in hedica, vel e tia in ma*
-ocr page 285-LIBER DECIMVS/quot; FO.CXXVIL
ralmoden febrem ægrotaritem incidiirejfn'gidam bibcndam^nos irai tantes præbuerunt.Scd nemo metamattigit* Nam magna folicitudo habendacfljinijs quiita. fe habcntde frigidæpotionis menfura .De quapaulopoft dicemus. vbipropofitæ difputationifinem impofucri _ . : . mus. Quippe æger is que deicripfimus,exemplo omnibus clt quib’ propter ficcitatem aprindpio ftatim dari cibus debet, etiam fi febricf tare iam incipiant.Nam cum accenditur in bis febris5^pter mordent Ratio » tem acrimoniam excalfadi attenuaticç ex fole^ et inedia, et laboribus, Vbi cibare fucciîmaximueius remedium efthumidumnutrimentum.Sicutiedi!* fit vtile Si uerfo vbi ob copia, vel obftruélionem, vel plilegmone,vel (vt femel vbi non. dicam)humoris alicuius putredinefebris ell ortajmaximomalo elt Qui non cibus. Atc^ hos quidemnecin inclinationefebris,citranoxam nutri cibandi. as,nedum ipfa acceifione inuadente.Illos vero omni certe tempore, fed potiffimu per inclinationem.me quoç fubinde vidifti, eos qui ex
abundantia, et qui ex plilegmone laboraret, fub loga inedia tenuiffe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÆM ^**^‘^*lt; tKgt;
ficvtprorfus ante feptimumnoncibarem.fedfolamulfa contentus effem.viribus fcilicet valentibus. Quofdam eorum quibus videlicet vires validse non fuerant,autftomaclius biliofus,aut imbecillus,aut
plus iufto fenfilis îfolo ptilTanæ ’cremore vf(ç ad feptimu diem traxi. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■
Quo morbus in fummo elfe incremento debuerat. aut etiam omnino per crifim difcuti. Sunto igitur tibi a primo ftatim die in omni ægro Duo elTe^ fpedanda duo ilia,quæ Hippocrates iuffit,a quibus cibandi cofilia cibatione petas,morbi fummus vigor, et ægrotantis vires^ Poftea fi tranfirj. fu.= fpedanda. mum incrementum fine omni cibo poteft: in cibi abftinentia Iiomine Hippo, feruabis. Sin exiguum adminiculum requiratîabunde erit fola mulfa. Quod fl mains defyderatqua fit exmulfa,ptiiranæ cremor fatis erit.gt; Atfifas noneftfummu morbi incrementum, aut tenuividu,autinef dia tranfmitti’.id agendum vt homo ftatim in primæ acceftionis incli natione cibetur. Aliquos vero eoru(vt diftum eft}et cum iuafura ad«« hue eft, et cum incipit cibabis. Sint porro hi ficco temperamento ac calido, aut a primo ortu, aut certe illo tempore oportet, turn viribus neceftario imbecillis. Neç ein fieri poteft vt abunde ficcum caliduç corpus cum febricitet,viribus fit valentibus. Si tarnen cu eiufmodi Si phlegssi febri ac corpore,momentanei membri phlegmone fit coniunfta om mone cum nino æger morietur. Nam id quocj prædixifte me Temper,nuq vero tali corpo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
falfum ipfeteftis es.Magifc^id certumeft,fipulmonis,velmébranæ re et febri ' quæ coftis fubtenditur,vel ventriculi, vel iocinoris phlegmone fit. fit coiufta, Etenim quæ has partes phlegmone occuparunt, no modo iƒs qui tarn quod diferi
imbecillis funt viribus, fed etiam i)S quivalentiores ipfis funt:mors= nien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
tiferæ eile folet. Vnai^ falus tu pleuriticis turn peripnemonicis .adde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
-ocr page 286-METHO. meden; GALENI
etiam fynanchitis .i.qui angina laborant efljipfum viriu robur.Non fecus vcrojctquibus vel iccur^vel ventriculum phlegmoncobfid et. Difcrimi^s Nam quod ad phlcgmone quæ in his eft partibus fpcdat;minime pla nis caufa. nc eft cibandum.Quod ad virium infirmitatem, vti^ fepe.Ita nccefi» fario, aut vires refolucntur:aut phlegmone augebitur. A tq^ hæc mihi latius fortaftis qua pro re propofitajfuntdifta, Q^uipræfertimhoc libro ftatuerim de febribus quæ abfc^ phlegmone infellant dilTcrere. Cæterum traftationis conuenientiafecitjVt quatcnus neceftariu eftet digrederemur. Denuoigitur redcamus adfebresjquæ iam cóprehen fis funt affines ^quas nominare Hefticas folem’. Nam qui fupra de^ fcriptus ame iuuenis eft, heftica febri laboraffetîfi mirificam diatrito tranfigere fuiffet coaftus. Nifi tarnen prius^ab ijs qui abfç methodo viftus rationem ordinäre confueueruntjfuiffetinteremptus.Propo»» natur igitur alius quifpiam cui cumfupradifto cæteraquidcm omnia fint eadcm,vires tarnen tanto fint valentiores vttridui inedia toléra^
p. . , taduret.Neceffe efthuncfi modo itacibctur,quemadmodumcibant, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui diatritonextollunt:inhefticamincidere.Nami/primu in quarto
ru Cl an I ipfumcibarét.poftinfcxtOjmoxîoftauojdeindeindecimo.Quippe tormuia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft(vt fæpevidifti)eorumcibandiformula.Primaquidem ciba
tio poft prima diatriton.reliquæ alternis diebus .Protinus aute(arbi tfor^et ex artomelite.i.pane acmelie ficcaffent eius præcordia.Nam id quoc^ ex legibus eiufmodi medicorum eft.Siue phlegmone vifcus aliquodlaborct,fiue fecus. At quêadmodumquidêeos cibarcjquiita laborent,inter initia conueniatifupra eft diftum.Sed nihilo tame fcs» cius nunc fummati repetctur.Q^uoties vel exlaffitudine^velirajvel
Repetitio
pluribus curisjvel vigihjs, vel trifticia, vel longa inedia, vel vniuer fis vna, ficutin fupra defcripto iuuene coeuntibus, ficcatum corpus cft5ac fcbris inuafitjquæ et aridam rcddatcutemjCt ignCum habeat ca lorem, vtiç hunc talem timor eft febri heOrica correptum iri.Potiffi^ cibationis. mum in seftate ac cæli ftatu calido ficcoc^.Oportet auté qua primum Galenum ptiffanæ cremore,et forbitioe ex alicanutritumjpaneqppoft oblato : phlcgmo#. aquæ frigidæ potione homine cures. Q^uippe protinus extinguitur nêhabêtib® accclTatomninofebris.Modo^vtdidum elQnecphlegmonefitadia aiiqn frigi.s da,nec putridus humor.Namfi horumvteruis fit;attendere diligent’ dam exhiïs fd-oportetac difccrnere quo primum tempore aquamfrigidam dare buiffe. nbsp;nbsp;nbsp;homini fit audendum.Ego em talium quoc^ no paucis dedi.tutius cffc
Curatiopÿ. rams phlegmonas inpræfens augere:quäfinere hominehedicamfcüJ uifionerna^ brem incurrere.Vbicf igitur(^vt fcmper dicerc foleo)curatio prouifio gnitioneq^ nem agnitionemc^confequitur.Siquidéet agnofcat quod præfens eft, fequitur. et prouideat quod ex eo futurum eft oportet? qui volet notabilis effi^»
-ocr page 287-LIBER DECIMVS.. FO.CXXVIIL cadæ remeJio vti.Si tarnen magnum fore incommodum, vel Iiumori putrij vel plilegmone conijcies : afrigida quidem dandaabftinebis. Refrigerandbus autequxforis applicanturjVteris»Modoeafup os ventriculbauttota præcordiajmodofuperpedus iponens.Vbifcic? Quo loco licetplurimufubelTe caloris maximeiudicabis.Sane diximus ijs qui ïponêdare^ its. Uborsnty balnea quoç elle no incomoda. Dico ijs qui ficcato plu frigeretia. rima corpore funt, et ex aliqua earum quæ didæ funt caufarum^citra liumoris putredinem fébricitant « Monftratum vero nobis eft jin ijs Cur febris quæ de febribus fcripßmuSjphlegmonas quoçpropterputredinem plilegmo humorum qui in iplîs habenturjfebres fubfcqui. Quo circa, fi quado nas fequac, dicam febribus quæ ex putredine accendunturj taie quippiam condu Obferuan:« cerejvelnonconducereîetiameasquæaphlegmonecxcitanturjinco du î diâis muni putredinis genere compræhenfas intclliges. Sicubi vero deirk galeni. ceps vtrucç nominare videris îfcias eas quæ ex phlegmôejab ijs quæ exfolaputredine ortum habentjtumdifcerni. Cumfmodiautemfit plilcgmones affeduSjtum inlibro de inæquali intempérie,turn vero Cuiufmodî in eo qui de tumofibus præter naturam eft infcriptuSjdocuim®, Ad lt;nbsp;fit phieg a monuiïTe tarnen et nunc te non fit inutile. Cum fanguis calidus amp;nbsp;co«« moues na n piofus in aliquam animalis partem procubuinmaiora eius vafa pro«» tura. tinus dift enduntur ♦ vtpote abundantiæ non fufficientia. Ab his dein»? Humorcs ceps quæ minorafunt.Mox vbinee in his fan's cotineturjcxudatfo^ in vafis ein ras, in ea fpatia quæ inter vafa funt. Sic vt etiam omnia quæ in c0polt; tra ph leg si fita carne habentur, locaoccuper. Atc^ hæc quidem eft phiegmones moncn dus^ affeftio.PolTunt vero amp;nbsp;fine hac,in ipfis vafis humores aliqui putrem pliciter pu fcere.Idcp aut in vna animalis particulajin finibus ip forum impafti, trefeere. aut etiam in ton's eorum capacitatibus, quæ inter bubones et alas fut Duplex ren comprehenfa. Cumigiturfeeu diximusjeitraputredinem fqualenti frigcrantiu corpori fcbricitare congerit,caputtotius curationis inijs quæ refris» humeftätiu gerent amp;nbsp;humeftentftatuefe oportet.Porro duplex genere eft harum materia, rerum prima materia. Vna eorum quæforis admouentur.AItéraquæ Réfrigéra* intro fumuntur.Extrinfecus corpori accedunt, turn aer ipfe, qui nos dois amp;nbsp;hult;^ ambintum pharmaca quæcucç humeftadi refrigeradic^ vim optinêt. meftatiois ct tertium præter hæc dulcis aquæ folium.Intro fumuntur quæ eduns» collatio. turac bibuntur.etinfpiratus aer.Ab his gcneribus,tentandum eftpsgt; Sex refrigc pofids hoe loco febribus,turn humiditatemitum refrigerationê com? rads hume parare.Verumrefrigeratio quoniam per efficaciftimä qualitatem iru» ftatifcj ma^« ducitur : amp;nbsp;parui temporis opus eft,etpericulofum» contra ficcitatis teriæ dilïe* per ea quæhumeftentcuratio vtlongi téporis eft opus: itaminus eft retiæ dein^ quarefrigeratio periculo expofita.Igitur diftas fexmateriæ différés» ceps trafta tiasjdcincepsiamexaminemusab ambieteexorfi. Hicigiturfitems» tæ ♦
-ocr page 288-METHO? meden; GALENI
peratus eft:quaIemfeexhibet,vtiq^taUnobis cft vtendus. nihil am!« plius de eo follicitis» Sin admodum calidus eftjvel admodum frigi dusiprocalidoinducendus contrarius eft.fubtcraneis inuentis domi bus^quae et frigidiïTimæ fint: et maxime perflatse^etad ardum verfæ. turn auris quibufdamj quæ ipfis fint proprise, op era noftra paratis. Alias ex euripis in quos fe dei/dant multi aqua^ fontes* Alias aqui frigida de vafis in vafa tranffufaJam hoe ftatim etiam fomniferu cil» Præterea domo affidueaqua quæprorfus gelida fitjafperfa.Ac rofis plurimis humi fufis^autvitiumcapreoliSjautruborumjautlcntifci ramorum,autdeniqj reliquarumquæ réfrigèrent ftirpium aliquibus» De quibus etiam prius elf didum. Turba quoç hominu ingredipro hibita.Nam id quolt;j domu calefacit. Atq^ ita quidem calidiffimu aerc refrigcrare, qui fcilicet in æftate calida et ficca acciditj eft tentandum. Quandoquidem in hiemej calidiïTimus effe non poteft .Sicuti nee friü» gidilTimus in æftate. At fi quis modice frigidus eft: hoe elle contetos oportet .nihil aut machinantes,aut de temperie cius altérantes. Qui Frigidiffis« veto frigidilTimus eft, vticj quatenus refpirando attraliiturjadmittc mo aere, lt;1^^ ril. vt qui calorem qui eft in corde admodum refrigeTet ♦ Non ta«» quomo fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatenus cxtrinfecus ægrum cotingit. Quippe id denfat co^ù(p
vtendu » ' cutim, ac putrefeentium Iiumoru effluxum tranfpirarc prohiber. Si quidê per pulmonê quod rarum vifeus eft:difîiciie non eft, vttu qua^ litas ipfiusxtum fubftatia ad corperueniat nbsp;nbsp;nbsp;per cutim ficrinequit,'
vt eius vel qualitas,vel fubftantiaad cor pueniat, vtpotc prius déni» fatam. Nam quod in libris de fimpliciu medicametorum facuitate,de ijs quæ vehementer aftringunt, eft diftum : id hic quoej reuocari aef Maius elle memoriam debebit,Ac feir^qui nimium frigidus aer eft,hune cutim comodu ex denfando,femper fibi ipfi viam præcludere. Scire tarnen licet maiug frigida ifpi fore ex frigida infpiratione comodumjqua ex cute denfanda incomo rata,q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum.Præfertim cum operimentis hanccalfacerelicet.Porro vtendu
lum ex cute maxime eiufmodi aere eft,in ijs hefticis,quibus primum quod affi dêfata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citur,ipfum eft cor.Aeque vt fi ventriculus primu diet affiiftus:ipfi
Quæ p acre per comefta amp;nbsp;bibita erat fuccurrendum. Huie em ilia cum integris frigida adhuc viribus occurrunt, ficut cordi infpiratus aer ♦ at iocinori ex frigerent et infpiratoaere,nullacerte vtilitas accedit.Acomeftis vero et bibitis,' q p come” minor plane quamventriculo.cæterumaliqua non obfcurcaduenit*) ft a amp;nbsp;bibi s9 Comunis autem omniu fanatio eft: per ea quæ extrinfecus applicatar ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refrigerant et humeftant. Atc^ in his quidê vifccribus magna ex par«»
Cois oium tehefticas marafmodeflt;p febres contemplati fumus. Supcrueniunt ptiu refri tarnenaliquando etpulmonfificco calidot^ intemperamento.Attamc geratio» nbsp;nbsp;oportunu eiufmodi febribus,id yifeus no eft, vtpote humidulaxuç.
-ocr page 289-liber DBCIMVS. . EO;,CXXIX.
Iiidd mît prætcrea et p eftorij t pingui mêbranae quod mention dicit^ turret ieiunojct colo. Interim vero et vterojCt renibus Jn fepto vero tranfuerfo marafmn non vidi .Hcâicam fane febrem vidi. et hanc fc;» mel quidem plane abfolutam/æpe vero citius interimente^jqua plane effet copiera. Eiufmodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affedum, et fpirandi difficultas, amp;nbsp;deli #, ■df' .
riunîjexcipere folet. Ex quibus magna ex parte prius mofiuturgt;qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
hedicaprorfus fitperfeda.Ellautem eorumagnitiofacillima.tumex pulfus duricia: turn ex eo quod præcordia plurimn trahutur furfum» . lum ex difficultate fpiradi. quæ illis eft et inæqualis ce v^ria., Quippc P alias q maxime parun et frequens fpirant. Rurfus aliquando imniêea Ile fpiritum tardant. Dein fubito queadmodum gemêtes refpirarent j vel duplicem fpiritus intro milTionëjquafi fuperinfpiranteSjVeldu«» plicem foras miiTionêfacfunt. velutirefpiratiorefpirationemcopre hendat.Refpirant vero hi ûepe et reliquo pedore toto.non fenfibiiw ter raodo:verum ctia. noubiîitcr^ Turn opertas fcoptulasjquas omo^ Ômopîaf^ platasvocantjattollentes» Aliquando admodumraram, et magnam refpirationem edunt. cum delirij malum præcipue dominatur.
Verum præfentis inftituti non eftjVcllaboratium partium notas, vel carum caufas referre. Quare denuo ad curationes reuertamur. Aefti*gt; meraufcjîjquas vires propolîtæ iam materiæaduerfus hedicas febres habeant.Sane diximus iam no nulla de acre tum calidojtum frigido. Qui præcipue quide eft vtilis^cu quod primû afficitur ipfum eft cor.
Quauis confert et in reliquis febribus no paru.Quandoquidc in his quo^neceife eft cor fimilë intempérie recipiat. citra quâ,nec maraf^i mosjnechedica,necreliquaru vlla fcbriu,confifterepoteft.Quo fa^ Nilî cordc cilc apparet etiara pulmones, vbi fcilicet hi funt,qui primum patiun«= lîfr affedo tur.plus cæteris omnibus refrigeratemaeremrequirere.Sequituria, nuUu gen” vtdeijs medicamentis agam, quæ extrinfecus admotahumedentôi febriûcofi* refrigerent.Porro horu quoç ea deligenda elfe,quse citra vehemen? ftere.
tem aftridionem réfrigèrent nemine latet.Talia cm præterq quod no De if s quse humedant,etiam demittere frigiditatêfuam alte non valent. Propte^ extrinfecus rèa quod cutim cogunt,ac coartant. Optima vero funt quse no modo applicataïc citra aftridionem refrigerant î fed ctiam corporis fubftantia funt te=gt; frigerent et nui. Ac quæ quidem abfolutillime tenuium partium lit,fubftantia cx^ humedet. j ade frigidam inuenifTejfortalTe no eft. Dixi exade propter Acetum, quod cum omnium (quæ nouimus ) poteftate rcfrigcrantiumjplaa
ne tenuiffimarum fit partium ; admixtam fibi aliquam caliditatem Acetum ad habet.Præterea corpora quæ contingitficcat.quauis ad imaginatie^’ mixta cali*» nem fit humidum. Quo fit vt ad eos affedus quos humedari et ren ditatem ha frigerari expedit,folo co no vtamur. Sed tanto aquæ frigidæ admix^ bere.
-ocr page 290-METHO. MEDEN. GALENI
to,vtpoiTit bibi. Gæte^ 55 quod abfolute tenuiupartiulit,et fimulfrigidujinuenireno cftîattamê deligi materias oportetjquæ ad ciufmodi medicameti copofitione maxime fint idoneæ. Ac didu quidc latius de his eftjinopcrede medicametis.Diceturauteinexeplis no Humeftas nihil et nuc. quo in hoc quolt;^ genere,mebratim fis exercitatus ♦ Incis ac refriges= pia aute ab eo mcdicaminc^qd omniu quæ humedent ac refrigerent, rans fimpli eft fimpliciffimu.Quo ctiâ aduerfus cryfipclata vtor.etphlcgmonas cftTimu. nbsp;nbsp;nbsp;in pudendis. vticpintcr initia, priufq depafccns aliqua fubindicetuc
Optima ce ra quæ.
Humidi ce ratiforniu^s la.
putredo.Dcbebit aute ad id praeparari ceraq optima, et elota. Sane optima fuerit, vel alba pontica; vcl quæ ex atticis fit fauis. Efto aute et rofaceu,quod ex oleo lit, a nonnullis vocato omphacio.ab alijs cru;^ do.quodc^ citra fale fitconfedura.Maxirac vero ad rem ptinebitjfi et ipfum tenuiu prorfus fitpartiu.Cuiufmodi fabinu eft .Cu vti voles: ambo mixta liquator.in vafe duplici.Fafto«^ humido ccratofcumfmo di fcilicet crit quod triplu aut quadruplum ad ceräjrofaceu habebit) poftqipm eft refrigeratUjmifcetor ei paulatiin mortariOjtatu aquæ: quanta in fe du cu ea mollitur accipere poftit. Expedit aute et ceratu ipfum prius admodu efferefrigeratum .atq^ etiä quæ huic acimifcebic aqua, elTe frigidilTima.Abunde aute ceratu refrigerabis,fi cu modice coiuitîtotû vaSjin quo continetur,in aquamfrigidîffîmamdimittas. Quod fi acetiquoejadmodum tenuis acclari paululu adijeere veiis : vtic^ magis adhuc tumrefrigerans,tu humeótans medicamentu effi^ cies. No debebit aute medicamentu hoc eo vfç fuper ægrum corpus medicaméi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manifefte incaleat. fed alliduefubiademutari. Aliud me:s
tu Ü t' tlicamentum. Oxalidos aut Oxylapathi fuccus cum exigua polenta renouabit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excipiatur duplicato peniculo detrito. afîatîqp frigidu impona
Aliud me * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciufmodi peniculi occafio no fit’.tum linteu duplicatu,ct
J. ƒ madefaftum fefrigeradæparticulæ impones♦ Quinetiam portulacse, I en U» nbsp;nbsp;femperuiui,et vuæ imaturæfuccus, fimiliter polentæmifeetur. Ad
Aliud.
Aliud.
Aliud, ex palmulis ♦
hæclens alacunis fiuepaluftris et viridis tribuii,etpolygoni, etla^» élucæ etintybi fuccus. Aliaç quæcûqprefrigcrarc eft diftum,cu tenui polenta.Præterea fine polêta, licet integris herbis tunfis vti.Iavero quodexpinguibus fit palmulis, quas TTotTKAoua- græcevocant,faluta re medicamen eft .Porro coquere oportet haru carnem,omni mêbra^ nofo exempto, alias ex folo claro acetotalias aquaipG admixta. Atlt;ÿ hac vbi tenera fatis reddita eft,tunfa vti.Quod fi paru molli crafiïcu^ dine videbitunpræftiteritiam diéti aliquid admifeuiffe cerati.Quod fi rofacei quippiam diftorum fingulis mifcerc volueris: nihil inutilî« us pharmacumhabebis. Efto autem quod admifcetur,tum minimum turn et fimplex: et perfrigidu, et quod faftum ex oleo fit faits experti.
-ocr page 291-LIBÊR. pßCIMVSlt; FÖ.CXKR»
Sâne quotîes fîmpicx fofaceu,au£aliud quidüis îdgenus dicö : qüöd SiiüpleXfö finearomatis e(l confedum, intelligi volo* EH vero falutare ad talia faceUjCüiuf inedicainsjetfofafufuccus frigiduSjvnacumpoIenta.Salutafes vero modi fit ga funt etipfe rofæ tunfæ, Præterca ftirpium quæ moderate aftringunt leno ♦ germina trita» Ad que modu vti aliquädo licet,et herbis quæ medio criteraftringant,Veluti folano. Verueiufmodi medicaminu materia in alio operereddidimus vniuerfam.Nucabude exeplis funtjquæ iam difta funt,Porro vtendu his eil, no ficut vulgus facit toti ipofitis Cui pôtiîti pedorijauttotivetri.Imoillimaximeqff primo eftaffedu.JMei^em mu locoiä necelïum eft, vt aut ca eo qcf refrigerari valenter defyderat, etiä id re diéfa mcdilt;* frigercs qlt;f prorfus no defy derat, aut ante iuftu tepus refrigerate de? camera fint fiftas timens vicina. aliqua particulä lædi»Ego nant^ hominefciOjqui appHcäda* impofito præcordi/s refrigeratemedicameto^difficultateftatim fpira Experiétia di laborarit.Altern vero,qui ptinus tullierit» Att^ paulo poft vrricß galeni de finitu fympt«ma,vbi qlt;f refrigerauerat eft ablatu. Quod fi adeo ftregt;# applicatiS nue refrigerate no ftudebis : habes quæ id modice efficiät,adheretiu pliarmaciä medicaminu,ac cerati ipeciê rcfcretitia magna copia. Q^orû no mae» teriæ modo vimufed etiä copofitionis methodudidicifti.Vern ego en iam fentia menfura præfentis inftituti me exceftilTe, ad ea quæ trafta^a fionis fériés proximaexhiber,conuertar.Proximevero feaiadiftis Debalneiâ exhibée cofyderatio de balneis.tn fuo iporn nomnicî tuvel magis nbsp;nbsp;Philippus
pter Philippu.qui hefticis quas marafmodes vocanteas noxias pU::» medicus * tat.Ipfe igit quid tâ deoi balnearn vijtum etiä quæ ad eos qui hedfi» ca et marafmo laborant, vel Cvt femel dica)oib’ eft accomoda, in hoc maxime libro quid fentiä explicabo. Mcmini naeç me et fupra in dia rijs febrib^illas laudareietin feptimo Imi^ opis libro,ini/s qcrudiss täte jppter ficcam vetriculi intepehe laborabatjfæpe vtendas lubere^ Cætern de vniuerfa earn vi,nullo aiiolibrb difterui^fed in hue ferua ui.Vbi et de ijs agit quib’ efficaciftim’earn eft vfus, et quib’ philips’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
pus eainterdidt.At(^ prius quidevbi de vlcern curatione egim®,idi PhihppuS cata caufa eft,cur ,ppriæ cuiufep morbi indicatioes fintignoratæ.Di#» cetur ante nihilo fecius amp;nbsp;nuc. Vtpote ta ad ea quæ nuc param’itn ad 5^^ ea quæ dicedafntvtilis.Cn em vnus incorpore affeftus eft,ei^cura;= biidicatioj« tione inuenire fi no ratione certe vfu baud difficile eft, Vbi vero con^i nbsp;nbsp;nbsp;ignoré
nexi duo tres vc funt : præfertim q cotraria inter fe auxilia requirär, fieri neqt,vtexperietiaqcf agendufit,inueniaf,Imonecfacileratioe.
Siquidê et fubftantiä cuiufc^ affeftus ad vnguê nouille oportetî amp;nbsp;pria curatÔis idicationê a quo(^ affeftu ccEpiffe.Præterea que primu oïmjautmagisjquêrurfnmin^autfecudo tertioveloco curare coue niât. Hæc igit caufa eft, cur v ulgô medko^ ignotu fit, quod fe briu “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R.ip
-ocr page 292-METHO. MEDEN. GALENI
Febriuoin^ omniu^quafebresfunt^ptopriuremediurefrigeratiofit, fiueeatalig niu qua fe s* aftu fit,fiue potcftatexet quod alia multa ex accideti refrigerando, fe^ bres fint, brifi fint remedia. De quib’ et didum no nihil in præccdentib® eft:Ä pria remes» in fcquetib’ dicetur♦ Quæda naç remedia coplicatä quodamodo du«» diu refrigc plicêc^ facultaté habent. ita vt primararionc proficiant, ct ex acci«» rationeelTe dentc.Quod genus baineu eft. Nafrigidæpotioper fc ^ficit.vtpote Qup p fere adu réfrigéras.Succus aute viiæimaturæ poteftateréfrigéras medici frigerêt et q metu eft. A tc^ hæc quide ambo refrigerant primu. Id eft p fe fpfa.ncc ex accidêti interccdêtealio.Atfanguinis millio,('vclutipriusindicauim’=')infe^ bribus cotinetibuSjquas Synochos vocât,nÔ primu fed ex accident! calida aliquado intepcriê fanat. Ad eundê modu amp;nbsp;clyfter, et purga« tio,etfomêtuexcalidoliquore,amp;cataplafmaqcf digérât, autconco«, Balneum quat.Vtracç vero facultatéin fecoprehefam habet ^pofitu nucinfen« vtroç mo«» mone baineu. vtpote ex partib’ varia facultaté prxditis copofitum. do refrigc«* Quippeingrediêtcs in acre vcrfant calido.Poftea in aqua calida rare, fcedunt.Mox ab hac egreiri,m frigida. Poftremo fudoré detergent. Balnei par Poteft aute prima ei® pars,matcrias pertotu corpus, tucalfacercjtu tes. vero liquarc.Præterea quae ingqualiafunt,æquare.etcutimlaxare.et Primæpar multaquæ detetafub hacfuerût,vacuare.Secûda ei^ pars vbiquis in tis vis . ficco corporis affedu ca vtit :poteft madoré vtilê folîdis partib^ imit Secundæ tere.Tertia balnei pars,potcft vbi quis frigida vtit, et totû corpus rc partis vis. frigerare,amp; cute dcnfare.et vires firmarc .Quarta vero, corpus p fu Tertiæ par dores citrarefrigerationis noxam vacuarc.Ergo eu hæc oia circa ho tis vis. minis corpus efficere valcatdulcis aquæ teperatu baineu,amp; prætcr Quartæ hæc etia fi quis intepeftiue lauetur,tu horrores,tu cutis denfitatextens partis vis ♦ tandu nobis eft oîa deinceps diftinguerc. Ac primu de ülfs fermone facere ; qui eu in balneo fe lauantî horrore tentant. His cm vna^vt fie dicam}cotinés cxcitati fymptomatis caufaeft. Aliæquæ haepeedut, Horroris multæ. Sane Horroris caufa elfe dico,rodétiu excrcméto^ confertim cÔtinés ca. adoçt citatiore motu. Proindequib’ horu eft abudatia,carovero ac cutis denfæ,fiue balneu fint fngreiri,fiue fteterint i fole,fiuc quoquo«* modo vel geftati,vel perfridi, vcl exercitati,vchemêti’ fint dimoti: i)S horror incidit.Cotra quib’ hæcpauca funt,et corporis habi . tus vt remittatur laxeturc^ a balnei calorc promptus, ij nô modo non
Flpliorrentîfcd etia mcliores reddunt.vtpote excremetis p id vacuatis. icbn is 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationabilius nec in febrilis fignificationis principio,nec in ina
gnihcatio^ cremeto quifqægrotatelauit.Quippe defata eft hoc téporc coartaej nis pncipio çj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfa:et quæ fubhac habetur carneafubftätia.At infebris incli
nee iervme«= natioe vcl incipietc, vcl procedete, vcl amplius pgreftatetnos fæpe: to qiq iault aijj medicino nulii multos Qpenueroægrotos iauâtcs,no pa^this
-ocr page 293-LIBER ‘DECIMVS. FO.CXXXL
contulimus .Porro quando inclinatione incipiente, aut lam ^pgreffa^ aut etiä in fumo incremento« (Interdu ein id quocp accidittametfi ras« to)æger in baineu fitducendustin fequetibus definieinus .Nunc ca de generali facultate fingularu balnei partiu dilTerercinftituij vnu o minium primu exponä, Dicot^ multos eo^ qui cruditate laborant,plu Qyi facile Tes vcro eo^jin quibus rodentiû excrcmecorum abundantia fubeil, horrefcat et omnes vero qui vel in febrili fignificatione,vei in afcenfu, etiam onts quando. nés qui fummo funt incremcntOjpræter admodum paucosîfiue hi fint inbalneningreiri:fiuefteterintincalidofole,fiueexercitationes,fri p . ôiones, geftationes vc tentauerint merito horrefcere. Singula nancç .
horum,confertim et impetu a.gi excrcmeta fubigunt. Cum igitur tam adhucdenfalauantis cutis fit,vtadprimum ambientis aeris occur# fum,nequeat naturalem fuum habitumrecipcrc, fed maiorc ad id fpa tio mdigeat5excrcmenta vero foras verfus ruant vniuerfa,etretinerf illic eaeftnecelTe : et qua fub cute funt aceruata, et qua perçâmes fe#= runturjmordere. Porro inlibris de caufis fympt«matum indicaui? mus rodentiaexcrcmenta, vbi per fenfibilia corpora feruntur î turn concufTiones corporis noftr^quas çiv« vocantjtum horrores in no#» bis excitare. Ergo quamobrem liorreantin balncis, omnes qui ante De his qui funt compræhenfiham caufas inuenimus .P ari modo et cur non lior^^ balnen in«* reantjquibus aut nullum eft in corpore excrementura mordens : aut grelfi non tantiIlum,vtfacilevacuetur.Ergo de his deinceps loquamur propter horrent. quos etiam de ijs qui horrent meminimus. Si quis balneum ingref ?= No horre* fus noninhorruitjfcdremifla eft illi laxatacç cutis: huic plane necefi= tib%qu^ eX farioprædiélafuccedentjexcrementorum vacuatio.equalis peromne balneo^ue corpus calor.exiguorum mcatuum rarefaftio. denfatorum fufio. Ac niant. vacuatio quidem exerementorumjomnifebrieftvtiliffima.Parimo«* Coilatio^ do amp;nbsp;rarefaftio relaxio . Fufio tarnen amp;nbsp;calor non item. Sed calof. uenietiu ex omni febrieft inimicus.Quando refrigerari,non calfieri febrium aß’ balneo. feftus poftulat. Atfundiæqualiterjid folidis quidem animalis parti.s Fufio fucco bus non eft alienum.Succis certenonperpetuo eft vtile.Sed quoties ru ex bal#» in animali vcl phlegmonejvel affeâus phlegmone fimilis conftitit, neo, vbi Vel vtrauis abundantia,fiue ea quæ ad vires confertur,fiue ea quæ ad noxia. vaforum capacitatem: omniu profefto inimicilTimum. Ac phlegmoss Noxf fufio ne quidem cum calefadi et liquatifucci ad ipfas confluunt augentur, nis fucco^t Tunicæ vero vaforum impares abundantiæ, quæiamex liquations Quæ câlin» ne, fpiritu eftimpleta, diftenduntur. Ac vires hoc ipfo male af,» dis etficcis ficiuntur. Ergo calidis his ficcife^ affeftibus , de quibus ageba#» affeftib’eX mus 3 et emilTio mordentium eft falubris : amp;nbsp;liquatio eorum citra pma balnei periculum. Galefaftio tarnen noxanon caret. Atlt;^ hæc quidem pte^uéiat»
Rdij. .
-ocr page 294-METHO. MEDEN. GALENI
cx prima balnei pafte, ij's qui italaborantpucnirej modo têpcftiuc Quæ ex Fes’ balneo v£antur;memoria tcneamus. Tranfeamus modo ad fccundam cunda. nbsp;nbsp;nbsp;eins parte, quæ erat id quod propric lauachrum vocant. Ergo in hac
Quæ ex ter ficut ex liuraedationc iuuatur:fic ex calorc nihil illis comodi accedit, tia. Accedamus et ad tertia, in qua et refrigerantur innoxie, quæ fuerant excalfaä:a:et vires firmantur. Siquaveroetfaxata,etiuftoplus funt Quæ ex remilTa: ea in naturale redeunt mediocritate.Id quod quarta lauachri quarta. nbsp;nbsp;pars indicat.Quippe quibus omnia rite funt adhibita:ij poft frigidæ
Summatim vfum adhucfudant.et omnia ipfis excrementa vacuantur.Iratç ex om quid ex bal nibus quæ de balneis retulimus vnafummacolligitur.Quod vacua^» iieis proue^ tur quidem quicquid in corpore,vel fuliginofum, vel fumidum fuit, niât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confift unt autem in natural! fymraetria turn caro ipfa, turn cutis .So:»
lidarum partium ariditas corrigitur .et calor,non modo is qui ex la* uacro acceffittveru etiam quiprius fuit, ex frigidæ vfufummouctur. maximoliuius rei documentoeft,ftatus qui ex eiufmodi balneo red«* ditur,poftq aliquis in folo feruente iter fecit. Quippe accedimus ad id ne loqui quidem, præ linguæ etfaucium ariditate, valentes .Totdep corpus tlipulæ ritu aridu habentes. AtegrelTi e frigidatillico omnia pro naturæ habitu recipimus. Nccfebrili calorc vexati,ncc ficcitate affiifti.prompteiÿ loquentes. ac plurima fitis parte kuati. An igituf cuidentius ad hue balnei vires in ficco amp;nbsp;calido corporis affedu via dere defyderas f Ego fane no arbitrer. Licet autem cui placet, expe,* riatur quæ incomoda fequantur, vbi tali perafto itinercmon lauerit. Aut em ftatim febricitabituut multo plenus tedio grauato fcilicctca*i pite pfeuerabit.Potiffimu fi frigida calore no dum extinxerit.Multi tame iuucnes, eiufmodi cofeftis itineribus, vbi illico fc in aqua frigi dam piccerint:iuuatur. Ac potiffimu q valetib’ funt virib’.ct frigido (olio affueti. Ita vero amp;nbsp;f uri faciut.vbi qd* balneæ no funt: in ftagna vel flumina fe ipfos conijciunt.nullo medici fuafu.fed ipfa gubernatc corpus natura,ad id qd conducat impulfnQuæ cade,ctia rationc ca^ rentib’ animalib^ inftinftum inferit, ad eo^ quæ offendunt cotraria. Siquide eaquo«^ vbiæftu vcxantur:frigida fe lauat. Sicuti etiam vbi frigore vrgentuncalida cubilia fibi inueniut. Eodecotrarictatis ftu# dio, etiä cu cfuriunt:comedunt.et cum fitiunt:bibunt. reliquacp oia na turæ impulfu obeut. Ac fi certa febrici tatiu naturæ noticiä haberem’s ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no (arbitrer)dubitaremus eo^aliquos,alTidueinaquis frigidis cia
' nbsp;nbsp;nbsp;tra balneulauare.Nam quod lint quidam qui earn dcfyderenf,vcl ex
ijs quos iuuit conftare poteft. vt quibus frigida lauatio baud quaq cotulilleünifieo tepore,oportunu ad earn afïeaum habuiftent. Verä quonia exafta nobis affeftuum noticia non eft, ac maxima ex errorc
-ocr page 295-LIBER DECIMVS. - FO.CXXXIL
impendctnoxa: vti'f^pciufmodipræfidiarccüfam’.Potïnïinuinfebrî Cuf hcâ^i bus heélicis . Quado per lias et pauci fangüini'Sjetnüdu cariie^et cx^ ca laborati 'pers adipi's5redditu corpus eft.NuJlu emhi folidaru partiu munime bus piculo habent/qif Frigidxvimhuenoxaexcipiat. Sedprotinusfimilàribus faßt frigislt; ïpfîsparnb’occurritjquib’oês animantiuaâiones obeunturJuucäs da.
nis veto cüL abunde fit carnisjæftatis têporejarqj in febris fummo vi gore, modo nulla viCccra plilcgmone fubfîtjfiin frigidafe coiecerit î fudabit. Quod fi frigidæ lauationi fit ailuetus :fecurus remedio vtet. ,Vcru de ciufmodi corporibus poft agetur. Qui autê ex calida ctficca intêpericjhefticafébricitant,aepotiftimuqui iaramarafmodesfiut: tt «‘ ? ijs vbi ta.le præfîdium petunt : tutu no eft in tota cÔijci, A cque vt nec gracilib’etimbecillis,quiæftatecalidaetficca^Iongaviaperafta, re ^^^^^^^ntes frigerationeindigent.Nânc(j^his tutus eftfrigidi foIi/vfuSjnifipri’ etmaralmo fuerintin balneo æqualiter cxcalfafti.Qüippe fîmilequiddamnobis accidere videtur, cû in frigidu foliû poft balneu ingredimurî ei quodî,^ irigidam ferro accidifjcu tingitur.Etemm tu refrigeramur; tu roboramur.quc?f^?^®j admodu et illud, vbi candens iâ redditu frigida mergitur. Atç huius ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
rei caufa ad imbccilla corpora inuentæ funt balneæ.quæ ea præcalfi?
ciant.atçad frigidu foliu præparet.Non diffimile quiddafaciuntjâi qui fine balneo frigida vtunt,eu fcilicet fe ab exercitatione in ea faltu dimittunt.Siquidê cuiufmodi nobis eft balneu: ciufmodi iliis eft excr citatio.vt quæ no tàntu calfaciatî fed etia infiti caloris motu extrorfu concitet.Sicvt ctfrigidæimpetioccurrat: etquo minus violenter iii profundum ruens, vifeeru aliquôdferiat,aduerfetür. atc^ prohibeat ♦ Nâm nec^p ipfam frigidæ fubftantia,ne(^ eius qualitatê omninointe.-; Nec fubfta gram,vfcç ad vifccraptingercjcft falubrc. Imo etfatiüs et tutius eft, tiä fhgidâe îola ei’ qualitatê per ca quæ intercedunt (vt fie dicâ)propàgatâ3 citra nec integra fubftantiam ad pfundum permeare.lam qui lieftica fébricitantes,ad ei’ qualita^ balneum accedunt,nifi in frigidam fint dimilTi : nihil iuuantur ♦ Qui te ad vifee^^ cnim aliter fébricitant, corum folidæ partes no dum difficile fepara^s ra puenire bilem calore optinent. Itaçctiam ex fudoribuSjVnacum infenfibili elle vtile. tranfpiratu,abunde his remedij eft. Et fane diariaru febriû ipfam pf Hcfticafe«» pemodum fubftantiam vacuari, per hsec contingit.In ijs vero qui ex bricitanteS îîccitate et caliditate febribus hcfticis vrgentur gt;nbsp;folidarum partium ex balneo affeéfus candentiferroeftfimiiis.Quo vtilt;^minus eos inbaîneis cal nifi etia in feciffe dumtaxathumeftaffeep contenti effe debemus .Quippe cum fie frigida fint alimcntumincrementucjfebri præbucrimus,lmo melius erit,vtmer miffi, non fis in frigida extinguamus calorcm. A t in hoc metus eft ne corpus in iuuari. diuerfa trafferas.acfrigidum reddas.Quis hocncgatfNo tame pro#» pterea vitio dadu eft,quod pfpcre ex præfidio fucccdit.Nccpptcfea Obieftio *
-ocr page 296-METHO. , MEDEN. GAIENI
quod mcnfura eius deprehendi efl diHieilis :prorfus eü defer endum. , Siquidein fi aliter liccret tum esteras hefticas febres^tum marafmo^ des fanare;confultius effet, tutiore via infïftere. Nuc quoniam totum curationis momentum in reff igerando humeâandocçconfiftit, omni Thucyditf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refrigerantibus auxüijs propter corporis Iiorugracilitate
noxa imine t: neceflarium arbitror Tliucydidis effe confiliu, agentes aliquid, vel periclitari. Quibus enirn alia falutis ratio no eft,et quæ vnica videtur, ea dubia eftmeceffum arbitror bis eft aduerfos pericu lis ire.Sed nec error ipfe aut mortiferus eft aut irremediabilis.Siqui dem quos in extinguenda febre, aqua frigida in contrarium affedum tranftulit : lios licet in toto quod fequitur tepore, calfaciendo fanarc. la nec periçulu par eft,nec frigidi alîedus : nec etiâ ipli^ remedioru ♦ Indicauim’nâc^,tuprius inliuius operisfeptimo, tdin librodema rafmojtu ante hos in libris de tuenda fanitate,fieri non polie, vt folis» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;darum partium ficcitas confummate fanetur.Atfi fieri id polleuvtitß
fiehpofle, vtnonfenefecretquieavidus rationevteretur, Siigituc infariabilis folidarum partiu liccitas eft, tum expeditillimai earn per hedicas febres via patettmelius eft hominéinfrigidam intemperiem tranfferre.ac cui curationê adliibcam’ habere.Quippe qui id tecerit; is poftea noxam oppugnauerit.Qui vero peftiferâmfiftere vialinet: • is difperatä ægrotanti falutê fecerit. Quato itaep fatius eft aliquid no nulla fiducia vel eu periculo facere, q fpe adempta certo perireîtanco profedo fatius eft potentibus pfidijs pugnaretq niliil agcre.Ergo il* lico eos qui liedica fébricitant, oiratione refrigeremus.anteq^grcfiï in marafmû peruenerint. Que autc marafmus plane ia occupauinhiic Oui plane fanarenetentaueris.Nam amp;ficalorêeius extinxerisî attameficcitas marafmo la quæ relinquitur fenedutis ritu Iiomine côficiet.Tantifper nimiru vin borat J non durû,quoad folidæ ei’ partes reniti aduerfus fumma ficcitatem vale.* fanabit. nbsp;nbsp;bunt. Atqui maluerit fortaffe propinquorum ægrotantis aliquis, ma
gif(^ ægrotas ipfe, aliquo fpatio in fenis habitu viueretq illico mori. Duplexma curare hos quoç cum præfatione expedit. ac in altéra tranffer.* rafmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marafmum. quem iam nominate feniu ex morbo infueuimus. L£*
cebit ein his no tantum plûtes dies îverum et-iam menfes viuere. Ego nâ(^ cumiuuenê quedam,quiitalaborabat,fanaircm,tcficies deinde,' ■ ac fenilem eius imbecâlitatê pro fenû ratione tradansî no fold i mêi* fest fed etiä anos viuu feruaui, Nec eft qcf hic eiufmodi marafmi cura tione audiredefydetes. Vtpote tu in huius opis feptimo,dum ficcas ‘ et frigidas intêperies fanauimus tradita poteftate:tu opis de fanitate tuenda ea in parte, quæ fenib’ alendis eft delegata. Prefens autem li*» Matafm’. ber no marafmorû,fed hedicaru febtiu curationê docendä promilit.
-ocr page 297-UBER DEGIMVS. ' FOXXXXIIL
Ex quo generefum.-etquæ Marafmodesgræcedicutur.deqb’ tü alfa Hedjcema nonpaucadiximus^q nomodorationistfedctiavfus ludicio.proba rafmodes n uimus: tuillud^rcilketno.oportere bahieu(vt Philippus façir)for^ Philippe,. inidare.Qui cautius fortafTis, eo vtiturjad eurn inodü.quo in cxteris folemus fcbribuSjquasvelphlegmonej veiputrcfcentes fucci accen Qui frigis» derunt.In his ein nihil oHendes, etiam fi in frigidam ægrum no mer da no mer feris.Sed eum(vtmos en^perfundasjprimumtepida.pollj eaq ve gedifedp#» luti ex foie tantum æpiuo tepeu mox hac etiam pauio frigidiore . In fundendi. ' hefticis vcrofebribuSyid quod remedium affert calidæ folium, non cftjfed frigidæ ♦ ad quam balneæ ægrotantis préparant corpus.Aeq vtreliquo^ omniumjqui per fanitatcmlauantur.Porro no propter id modo videtur mihi Phihppus ignorare, q falubris res balneum fit in his qui marafmode heâica laborant^ quod ta extenuatos in fri gidx folio tingerc nemo audet;aut faltemvltimam aquam ipis frigk dam infundercîfed etiam quod fæpe altera coniunda febris eft, quæ velexhumorisputrefcentia, velphlegmone fitexcitata .Turnvero quod tali hecticalaborantium mortiferum eft vicium. Ac propterea quidam non refte omnia quæ his exhibentui’jculpant. Cum non fit il Il'simputandaculpa, fed affeftui.Ergo recenfitis denuoquæ dixim’ Anacepha^ huic difputationi finem imponemus. Quicucj hecticafebre laborat, l^ofis. at(5 ex.hispcipuequiiam marafmode heftica fébricitant modo his alia nulla febris, nec ex putrefcente humorejiiec phlegmone fit adc= iunfta, cos omncs audafter lauabis.Sed prorfus citraomnemlabo rcm.ne vires refoluas.Quodipm cu noceat vehementer : occafio fit balnei culpadi.Quod citra. laborcm dixind ita intelligo. Volo æger in balneum fuper leftulo deportetur. in cuius prima e tribus domo, Queadmo;# nudetur.actranfferaturinfyndonecalentem.prompte in idipmpa^ dumæger ratam.Sint autem quatuor qui hanc teneant.a quoq^ fini vnus , Ac fi balneo fine quidem prima domus fatis calida fit:æger in ea nudatus, in fecunda labore vta^ portetur.SintibifrigidiorvidcânonuduSjfedcoopertus, vei alia tur.cutota fyndone, minime frigidatvel tali aliquo inuolucro. Confiât autem rone vtedi Ct fyndpnem earn qua portabitur, effe valentiorem oportere, Aut fi imbecillaperfefit,duplicari eameritfatius . Efto autem media do;^ Mediædo mus,non tantum fitumediaifed etiam temperie. Tanto fcilicet prk m’tepies. ma calidior î quanto eft tertia frigidipr . In hac dpmo oleu tepidum cftp.quo æger fuper fyndone illatusiprotinus perfundatur.Hocfa^ Vbi oleo p do tcrtiam ingrcdianturdomum.ducantç hominem vbi fplium eft. fundend’. Sic vt per tris balnei domos dutaxattranfiehnt.Perquas necceleri Morai do gradu tranfibunt,ij qui ægrumportant. Sed tantifper in prioribus mib’ prio* domibus morabuturtdum in altera tranfferatur tantum a ieftulo. In ribus♦
(ycch^
metho; meden, galeni
Acr cuiufc^ media vcro dum perfundatur oleo.Efto autem et acrcuiufi^ domusj domus 5q#gt; necfummocalorc, necetiamfrigens .fedadmodumtepcratus.amp;mo lis♦ dicehumidus.Id fietfi aquatemperata, ex labro fit liberaliter pro^ icda.Sic vtperfluatpet omnes domos.In ipfa veto folij aqua met diocriter moretur.Idt^pinfyndonc fuftentus. Nulla infufione aquæj cuiufmodi in ali/s vti folemuSjadliibita.Imo nec capiti eius infundi quicqvelim.Cum fitfatis idquoçbis tervevna cum toto corpore in aquamergi.demillamediocriterdeorfumfyndonc ac rurfumper quatuor iuueneSjqui cum portant leuata.Mox hinc edudusa'n frigi dam femel totus tingatur.Ne vcl breuiffimo quide fpatio illic mora tus.Porroquieumportant,turnrcliquaomnia curiofc elle cdoftos conuenietîtum celeritatem tingendi,non document! modo : veruetia præcepti loco prætercætera habere.Protinus vero alter parata ha« bens fyndonemn’pfi inijciat.ac deinde aliam. Turn in Icftuio colloca tus:primu fpongijs, detergeatur; deinde mollibus linteis.Nec com» mittcntqui eumdetergebunt, vtviolentius eumcontrcéfet. fed quo« ad fieri poteftjblandiflime.Poft hæc vndumjac veftib’ amiau,rur« fus fup ledulo in domu vbi cibatur reducent ac nutrient. Sane diäru fupraeftinhorum commcnta'riorum feptimo, vbificcam ventriculi intempcriemfanauimus5domubalneodeberc coniungi. Acde bab neis quidemfatis('quodad rempropofitam fpedat)haacnus. Sequi prædidavidetur,vtde nutriment! facultate pcipiam.Sane humidu De nutrime effe ac frigidu quod hedicis febribus fitcondufturum, nemonefeit. ti facultate Eiufmodi vero funt, turn ptilïanæ cremor, cum frigiduS fumiturnum Alicæ con« alica,fimiliter ptiHanæ cremori condita.Id vero eft ex aqua, ct exi« ditura, fifr guoporrij^ anctho,tumfalc.oleoamp; aceto.Comodus prætereaijs ptilTanæ. qui fie laborant eft, et exiguus in aqua frigida panis. Cseterum nullit Sub q frigi horum purafrigiditas cfledebebit.ficuti potionis.Quippe hsec ma* ditate hæc ture rum incalefcit,tum per corpus digeritur.Illa cum plufculu tern exhibeda. poris in ventriculo morentutjipfum fortaffis refrigerent. fi fuerint Qn afininu immodicc frigida.Vbi veto febris iam traxeritîdandumquoç afini lac dandu. nu lac eft.Sed diligenter obferuato,ne in ventriculo cogatur. Id vc« ro interim ipe nos æger docebit. vtpote fuæ ipi’ naturæ pericus. In« Ne lac Î ve terim id a nobis inueniendum eft.Paulatim ad eius vfum accedenti.* tre cogat. bus. Acexpedita quidem ratio eft ad fymptooma declinadum, fi mel A melle amp;nbsp;illiadmifceas.autfalis quo vefcimurcxiguu.Cæterum abftinendum mulfa in he quoad fieri poteft,in hedicis febribus a meJle eft. atc^ idcirco etiain dicis febri amulfa.Quippcprotinus vertiturin bilem.amp;ficciores acrioriflt;5 ca bus abftinê loris febres reddit.Dandus itac^ principio eft afinini ladis no plus dum. cyathusîvelutiamc datum vidifti.Sedindufto inipfum cubiculum
-ocr page 299-/^crA»0gt;
LIBER DECIMVS^ FO.CXXXIIIL afino.Quo nullum tempus ïnteiponatur.fed ægcf id protmus bibat, Contemplantibus diligenternobis^acconfercntibusartcriæ motu, qui a fumpto lade agitur, cum eo qui ante id fumptum fuit. Si ein cor ruptumfitjeiufmodi inuenies pulfus, cuiufmodiin oris ventris af# Corrupti flidione acciderenofti. Sin autem corrupts non fit:lt;Xmaiores amp;nbsp;vats’ ladis invê ientioresredditos inuenies.Itaq^ctiamlicebit(cumpoflea exhibe«’ trc,nota bis ) modum ladis diroidio cyatlio adaugeas .ac deinde rurfus alium dimidium adijcias .ficc^ fenfîm vfqp ad mediocrem modu addas. Moss di vero non ladis tantumjfed ctiam reliquorum ciboi^ omnium me^ tx quibus attentus eris:in feptimo huius operisjvbi ventriculi fana«» uimus intemperieSjfunttraditæ.Namcumprimuin co libro frigid dam cius intemperiem hadenus inucteratam propofuerimus, vt tolt;» tumiam corpus gracile reddideritn'ndicauim® quo pado quis fimul ambo probe fît fanaturus’.tum ventris intemperiem: tum corporis gracilitatem.Idcoç fortalTe fit fatius .quo minus multa feribam’: ad ilium te librum pro reliquis omnibus cibis remittam. Cum ein firniß Ies affedus fintjfimilianimiru remedia poftulant. Verum quanto he J4e{^£calagt; dicarum febrium affedus eft calidiontanto vtiep fngidiora requirit auxilia.Ec fimul maioremfollicitudinem ne valentibus auxilijs vte^s • • nbsp;nbsp;nbsp;-
tes:quicqlædamus.atquiiammarafmo vrgenturjcos ficut didu eft lauabis .Quos vero hedica premit,no dum tame marafmo tentant: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n *
eos licet etiam fine fyndonc fubiedalaues .vtpote viribus adhuc va lentes .Inferri tarnen amp;nbsp;hos in domum, vel fuper ledulo, vel faltem alio quopiamidoneoconueniet.Moxipfos feipfis ingredientes,ad ^^rafrn^ calidamduci.quo ineamorentur.Atqui ex his minus funt valentes: t , « • cos non tutum eft permittcre infrigidam natationem defeendere. fed foris potius ipfos perfundes.Primumtcpida.Secudofrida.Eftoausj tem præparata in labro aqua frigida (quanta fcilicet ex co femel hau nbsp;nbsp;nbsp;lauädi
fta perfundere fimul totum iam lauatum poffit.^ea frigiditate vt nul lam euidentemquaJftatem,necprorfus frigidaru, nectepidaru præ«! jæ ferat.fed qualem ea quæ fontana vocatur.quæ amp;nbsp;frigoris, quodtanq p«-atura fcrit:31teporis,quirefoluit,eftinmedio.Acfiquidem omnia curios? fc adminiftrabunturjtum quod ad balneum, turn quod ad nutrimen ta fpcdatîvticç fanandi iam eius quern marafmus confumir, fpes eft. Sin error vel in vno committatur: is rcliqua fubuertit omnia.Quip«» pc cum exitialis horum affedus fit: ne leuiffimum quidem errorcm tolerat. ac fi quis talium eft feruatus: huic carnofam portioncm masr Marafmus rafmus occupaucrat.Ipfis vero folidis ficcatis:fierinequit,vthomo in carnofa prorfus pcrfanetur.fed omninovel ftatim cum febris ipfa iugulaue parte, rit : vel poftqin eum affedum eft tranflata, quem fenium ex morbo
-ocr page 300-metho: meden; galeni
Marafmus vocamus.Nam primum ciufmodifebris pfopriam partium humî:^ ^d primum ditatem, ex qua nutriuntur dcpafcit, Hine veto ad carnofum genus qd feefo, amp;nbsp;tranfit. quod circa turn fibrofas, tummembranofas partes foiidoü» quid tertio rum corporum beret, Ita deinde ipfas folidas populatur. Siquidem cofumat, in fingulis fimplicium ac primarum quas vocant partium, (vt in diG Simp lices fedionibus es contemplatus) alia portio fubflantiæ corum eft velus» acpriæpar tifibrofa.aUa membranofa.aJiacarnofa.Sicutexemplicaufacuvc:* tes, ex qb^ navnamtunicambabeat, Steam tenuemdicet fibras inea inuenirc cofiftat. multas,quæ fint araneofis quibufdam interfitis cotextæ.quib’vtriG
lt;5, ipfa propria venæ fubftatia adnafcitur.Hæc alia, in alijs partib® Carnofam babetur. nec vllum comune nomen eft nafta, Cæterum docendi cao» ptê in diuer fa nibii vetat, earn carnofam fubftantiam voces ,Vel certe buius par* fis ptib’ di ticulæcarnem, quæinvciitriculoquidemfitalia,iniocinore aba,fî* uerfa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;militer in arteria ct mufculo.Vocatur autem caro,tantum ea quæ in
. Quæ ^pe mufeuio eft,reliquarum nullam homines carnem vocant præterq ad caro dicat, modumpauci,fedquæinvifceribus, ceuiocinore,renibus ,lienc Pareneby^ pulmone,vifuntur:eas parenebymataquafi affufiones dixerisgræ* matai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc vocant.Quæininteftinis ventriculoftomacbo amp;vtcro funt, fine
Cuiufcç p o nomine rclinquut.Tu tarnen de nominibus non laborabis.IUud pOigt; tis moles tius intelliges,fingularumparticularumfubftätisemolem,cxtali ma vn maxime xime complctam effe natura,quæ vtic^Cvtinfinuofis vlccribus vide fit coflata, re licet) amp;nbsp;pcrire SL regigni poteft. At vero nec fibrofa, nec neruofa Qu^ fubfta membranofa ve natura candem generationem babcre cernitur,Nec tia pire amp;nbsp;fas eft eiufmodi fingularum partium fibras, a malignis febribus li* regignipof quari,ficuticarnes,Quando^imalipfumpriufqbæprorfus fint fie lit:etqno, catæ,intcremerint.Sanefuntquas marafmodes febres vocat,vni* Colliquan#= ucrfæ ex eorum genere quæ colliquant, Sed in eo differut, quod quæ tiufebriuet portio carnis in bis colliquatur: eafemper vaporis vice digeritur» marafmo*» In illis defluit in ventrem. Cernitur hoc ctiam in carnibus, dum in dûsn colla* craticulistorrenturcuidcnterfieri.Siquidemab aliquibus plurima tio, liquatio defluit,fcrturç in prunas largitcr, Aliquandonihil omni* no, quod vtiqi fentias, defluerc videtur etiam fi par fit prunaru fub* dita copia.Quippe feris fubus, aut nihil omnino, aut plane minimij eft quod defluat,cicurib’plurimu.Quato(5 magis vel adipc, vcl car ne animal abundat:tanto profefto quod abipius carnibus duin era* Quoru fe* ticulis torrentur defluit, cernitur copiofius, Ad eundem itaq^ mod« bres arden in calidiffimis febribus, ficarnes bumidæ acmolles,cum adipis co* tes, in ma* pia fucrintjeas fenfu liquarideprehedas. Sin fine adipe amp;nbsp;ficcæfint rafmodes in marafmodes febres tranfeunt. Clariffimo huius rei argumeto funt tranfeut, infirmi,qui per aluum,quod liquatur excernunt, qui nifi prius vet
-ocr page 301-LIBER DECIMVS^
FO.CXXXV.
mofbiviolentiavel mcdicorum infcitiamohantut, in marafmodes febrcs incidunt. Siquidcm quoad matcham vberem hab«it:hanc colliquant. vbilUis turn adcps, tucaro mollis dcfecinduras amp;ægre Mafafmib* liquabilcs carnes ficcant. a quibus propter ficcitatem nihil defluit. cepcio. veluti necabhis quæfalefunt ficcatæ.Siquis lias quoç torrerepalt;ü rans 3 pari cum alijs igniadmoueat.NamSêficciores earum carnçs reddentur:amp; cori/ ritu durabuntur.necdefluctex liis vila fenfibilis
liquatio. Hæc igitur cumfcias etiamcolliquantiumfcbriumji/fdem Generalis methodis curamages.tumadfrigidam cxhibendam qprimumpro«f coliiquans* perans : turn i/s quæ humeftant amp;nbsp;refrigerent, nutricns. Mub '■ fam vero inimicilTimam cenfebis.qua tarnen vti plerofc^ me* j dicorum ineiufmodi febribus vides «Verum de colli*
tiufebriuni curatio, Mu Ham in coUiquati#s bus vitaUiS dam«
quantibus febribus dilTerere in poftcrum liccbit. Aequevtdei/s hefticis febribus qusein pfftilen* tijs contingunt, cuiufmodi ea eft quæ nunc publice graJTatur. Dicctur nanc^p amp;nbsp;de liac inter peftilentes febres «Re* liquarumvcrum turn he* dicarum, turn quas marafmodes vocas» muSjabudemihi fanariois me* thodutra*
didilTe videigt; or.
-ocr page 302-GALENI'METHODVS medendi, VEL DE MORBIS CVRAN^
DIS THOMA LINACRO
ANGLO INTERPRETE.
LIBER VNDECIMVS.
quot;Ebrm quas putrefcês accêdit humor, primæ rcme(3io]5t ! indicationes didæprius funt.quo loco eas quêadmoda etduas amp;tris efficias docui.etiafi velis vnam. Nuc ve roquodm alijsfebribusfccimuSjVtexprimis generi«* Obus didudis,ad vhimas vfçfpccies diuidendoperuc*
niremus:idein et in propolïta diHcrentia facere téptemus. Illud pTÏ^ us admonentesjquod etiam in libris de pulfu oftendim’^fiuc primas differêtias jfiuc prima generajfiuc maxime generales ideas, line quo modocui^ aliter appeharclibear,modo cxaäam rei notionéfcruesï nihil interfuturum. Ac tebrium quidem ipfaj^t, queadmodu eas quas diarias vocamus cures ïin hor um comentariorumodauo expofui. Pari modo et quêadmodum continentcs,inlibro qui ilium fequitur. atç etiam quemadmodum hedicas, in co qui illi fuccedit. qui totius operis eü decimus.Inquibus non propria modo cuiufc^ : led etiam Eoljt q coia. comuniu pleracj expiicaui.Nunc quéadmodu quæ ex putrefcentib’ febriü funt humoribus excitcrur,metliodo fint lanandæ:aggrcdiflatui.Qua.’cuj* magna pté rationemindicant,proutinduodiuiduntur;affcftus que curamus,' in pcedétitf amp;nbsp;partium ægrotantis temperies funt,Licet autem eaCvtdidum eflj tibus tradi etvnafumma interpretemur.dicentes vnam elfe omniu morborum tam. comunem curationis indicationem.Nempe contrarietatê ipam, qua rurfus diuifa,duas cxiflere .morbo fcilicet ex ijs quæfibi contraria Quod rçigt; fint, adhibenda remedia indicante.Laborantis vero temperie, vna medium au cumipfo morbo,contrarietatis menfuram definiente. Porto didura Xiliuve di= in illis eft,ambientequoqjnos aerem,vnä elïicere idicationë polTe. citur, et vh et cum prima fedionê in duo tacimus:ambiente vel ægritudim’s cau^ timam prL fis,vclfanitatis annumerandû elle. Atvero cum fanitatis caufæ finr, mam fanita omnia quæ fanitatem efîiciunvna certe earum cil,quod auxilium re^gt; ris cam ee. mediu ve vocatur.quod pro varijs rationibus, amp;nbsp;vltima : et prima Ars amp;nbsp;arti fanitatis caufarede dicitur.Quippetempore, vltimaent. Propter«* fex, quo fa^ ea quod tempore, amp;nbsp;natura Sé ars et fortuna:priores eo fanitatis eau nitatis eau*: fæfunt.Prima vero eft gt;nbsp;quatenus idlaborantis corpus tangit .alte^« fa\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratc^ ems affedum.ac propter alterationem quam id facit, cum aegra
-ocr page 303-LIBER VNDECIMVS. FOXXXm corpora ad fanitarem pcrducuntur:ars ct artifex fanitatis caufe fiari Non quod liæc morbos primu fummoueär. fed quod ahainarcria ad idcomodaintercedentejquod auxiliuin appeliatur, Siquidcmfan^ PhlcbotO^^ guinïs mifTiOjquampIilebotoinianvocantjipfaquidem per fe^ hoc mia aliaeX quod lam diftum eft nomen poITidet. At cum liomini malum aiïert: cais morbi excaufis fitmorbificis.Contra cum prodcHjexfanis* Aepropterea alias auxtj^ cum proficit: vocatur auxilium ♦ Sicut profeäro omnis materia quæ h'um* quomodolibetcorpus alterat5quo temporeiuuattauxiliu dicitur^Ad Vh fuæ qliii eunäem rnöäunictambietis^proprium pro tiatura.fua.nome eil aer. tates vndelt; Relatus tarnen ad nosjalias auxilium et fanitatis caufarum vnus efii Fortuna ar citur.Alias cotrariarumijs.Nempemorbificarum*Atquoniamaeri téetartifice tum ex præfente cæli natu:tum anni tempore^ tum region is natura, matenæ in fuæinhumidô4fîcco.calidoetfrigidomutationes accedut : ex illoru teruetu rurfus vnoquocpâliæpticülares indicationes oriuntur.Acfortunaq re. demetarSjetartifeXjmateriaixinterucntu agunt^Naturaveroperfe Natura eX ipfam.Ea ex tribus liis partibus conflat.cxfpiritus fubfiantia. Si nbsp;nbsp;trib^cofla^»
earum quæ vere dicuntur folidæ/ubflantia.quas alibi ex femine re, nitali conditas ciTe môftrauimus .8i tertia ab i/s carnofa, q cuicj par Qualitas ticuJsecftfua.Singulæ autemiamdiâarumtrium,propriampro na=s triiivn colt;^ tura fua turn qualitatemliabent,turn quatitatenn Ac qualitas quidem flet* earum ex congruatemperichumidijficcijcalidi, et frigidi confîlb't. Solidarum Quantitas vero folidaru partium par femper manet.fed ijsqui ad^ quatitatein . hucinaugenturjnumerodutaxat.Qui vero abfoJuti iamfunt, etiain paré mânes* magnitudine.Carnofæ vero fubftantiæjmagnitudo variatur.ctiam fi rc et quo . prætereanonaugeatur animans.Pari modo etfpiritus fubflantiajta Carnofa? turn non quolibet mometOjtum minor: tum maiof coiifpicitur. Ergo fubllantia? ctiamfupraea,quæ indicationes præftareprius diximus: virtus vcl quatitatem». folainijstribusjquæmodocomprehendimusjfimul enumeratis ad variare, ditunvclfi temperamentum feorfum fit diferetumtin ipfo. At(p hoc Spûs fub#’ ipfum rurfus bifariaquoçjvtoftenfumefijfcinditur.èin originalé ilantia fere naturam,amp; in acquifiticium alïedum.fic nimirum, vt ex illis,Sialijs quolibet quæprius dida funt,propriaquædamcuiuf(^curationis ratio indis^ mométo va cetur. Sæpe autemadfcitatemperies ad efficientes caufas reduffa, il riari* lis indicationem fuam concedit.Adhuncitaqjmodumexætate, arte Si confuetudine,indicationéremedio^fuggeridixim’.confentirec^ Virt’ vel t interfeomnesiàdiélasindicationes.Siquidem inijsquæ magis fut trib’ia di=s fpecialeSjCotineri femp quæ magis fint generales. Agi vero in vfum dis vel tetti quæ magis fintparticulares.fcilicet ex magis gcneralium fedioe im peraméto uentas .Prima naep omnium curationis indicationu.quæ ex ipfo qui Tépamétu curaturmorbo accipituricotrarietatem præfcripfit» At quonia morjs duplex.
-ocr page 304-metho; meden, galeni
borum plura funt generatcui^ eorum fua ent contrarietas .V cru ca?* terainpræfens omittantur. Proponatur autem nobis ad prxfcntcm difputationcm dûtaxat^morbiquem curamus genus^in intéperie effc politum.Id igitur per contrariam ipfiintempérie,fanabitur. At quo«» niam vniuerlifebriu generis,intempéries cU calormimirumper fri giditatem curabitur.ficomncs indicationes inter fe concordant. Nä liuedixeris abfoluto fermonc,fcbrem per contraria fanandam clTetfi ueadijcicns,per eaquæ contrario funttempcramentojnulla pugnan tia in fermone erit. Similiter nec fi per frigida fanandam febrem effc dixerimus. Sed necfi diuidetes id dicamus,aliquando fanarc nos fc«» brem per ca quæ^effedu frigida funt,aliquado per ea q poteftate, ali«. quando amp;nbsp;per ea quæ ex accidenti refrigerant,aut etiam ifla coniun^ gentes, nuila pugnantiacumijs quæ did:afunt,in fermone erit. Pa ri modo nec fiquis dicat,quæaâ:u,poteftatc3vel ex accidenti calfa«» ciant;eafebres détériores reddere q prius fuerant. Contra quæ £fu,facultatc, vei ex accidente réfrigèrent;ea febres fanare» Qjiippc indicatio quæ ab affeftu fumitur, in tot numero particulares indica«» tiones eft didufta.Hæ vero ipæ particulates indicationcS matetias inucniunt, iuxta cas methodos, quæ in opcre de medicamentis funt traditæ.Quando illarum principium id eft,in quo finita eft curandi Cutationê affedus diuifio. Ac maxime quide in foluendo morbo intclligitur cu dupliciter ratio.fed per abufionem, etiam mixtum genus, quod tu ex vera cura«» dici. tione, turn prouifione quam prophylafticen pars artis pftat compo«» Quo^t pro nitur.Acdiariaruquidéfebriu, cthefticarujvera ct propria curatio prie dicat eft.Earuvero quæ ex putrefeentibus excitantur humoribus, vocata curatio. nbsp;nbsp;nbsp;curatio; ^phyladiccn quo^ fibi adiuxit.cui® officiu eft, caufam quæ
Quoixabu morbucréâtadimere.Sanenoiathæcipfaquot^pars artis curatrix.’ fiuc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ vtiç ab ea,quæ pure fyncerecj prophylafticc dicitur, in co di*
Prophyla* ftinftaeft, quod fubhaciamfenfibilitcr ex ipacaufa morbus gignit, ftices offi* Inprophylafticceftfuturus.At«^ nominibus quidem,quif^prout cium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;volet vtatur.ld cnim femper monerc oportet, Sed remediorum in*
Duplex nbsp;nbsp;dicationem quæ a rebus fingulis præftetur fcruct. Quando fi vel vna
phylafticc. aliquaearu prætercanad portionemturn magnitudmis illius,tum fa Si qua res cultatiSjCuratioclaudicabit.Porroqueadmodum ab affedu ad ma* indicasprp terias præfidiorumpcruenimus;eodcmmodo ab fingulis relfquoJ?c termittat : generum primorum,defeendendum ad eas eft.veluti a virtute. Nam curatioem ea morbo ccu aduerfatrix eft oppofita. ^ppofitumç medico eft huic claudicare. omnirationcopitulari.acfubucnirc. Ergo quis primus eft a virtute fcopus.aut quænam indicatio primafNam hie quotj loqui proarbi trio poftis.fcilicet virtutem ipam vnum fcopum ac primum, fed q(f
-ocr page 305-LIBER VNDECIMVS» ÊO.CXXXVIL indicctjftatuens »Quod vero ab ea mdicatur altera et fecundumJta^s 9 cum monftratura fitjvirtuté fui cuflodiitn praefcribere, ftcuti morf Viria bum fetoliêdumteritrurfus ïiivmutefecudusfcopusjfiue quod inigt; catió gnaP* dicat, ipi^ cuftodia^ficut in morbis ipojçt fublado.Ac vero cuftodia, Viria indifi iimiiid exhibitionem indicabit ♦ fublatio contrariorum Quoniam catoes fpe* Vero virium fubftantiajtum ex fpiritUjtum ex carnofafpeciejtum fo ciales* lidis ipis completunex ijs quefimiliafunt, moliricui(]^fua cuftodia Spus cufto conueniet.Spirituiexrefpirationeactranfpirationcj et qui exfan^j dia, vnde* guinc attoUitur vapore. Liceat vero hicquoq^ volenti, velgræce Cuftodia ««fwiT'ijiquafi acrationemdicas, velfanguinis attcnuationcm,vcl in folidaç^ Vn halitum folutionem,vel vtca(^ libucrit appellare.Solidaruyeroge Carnof^ p^ neri,exfolido nutrimento. Carnofo generi per earn naturae, qua in tis cufto.* medio humidorumacfolidorum corporumefl .Porrocuiufq^ horu diavnde* modum, ex conferuandae fubftantiae modo inucnies. Qualitatcm ve Optimarn ro,ex iparum temp eric. Cum vero horumcuiufç, vel optima tempe bo^ têpie^, ries fitjvelaliquatenus vitiofa,quæ quidemoptima eftjfemperferua fp eé feruâlt;^ ri debebit. Quæ vero omnino vitio non caret, baec in fanis quidem, dam* vclferuandaeft, velalteranda.Inægris veroferuandaeft. Ea ipfa Quæ optia fcilicetrationequaprius oftendimus, maximamcllea GonfueCudis= non fit, qn ne indicationcm. Quippe vel temperamentum originale ipamferts feruadaell, nare,vel ad adfciricium inducere. Præftari vero (vt prædidumeft) 8i qn altera modi auxiliorum indicationcm,ex eo temperamento quod iam præ ri polTit* fens fit.Itanimiruficutcxætate,nônquamægerprius habuerit, fed Mefurae âU quamnuric habeat. Gum vero diuerfitas nonparua fit in partiu anï^ xilio^ indi malis temperamento îpropriam cuilt;j menfuram fore, eorum quæ catione ex ipfî fint fimilia. Nempe ei quæ tetrea eft, eorum quæ magis fint ter^ pnti tepa « rea.dê ei quæ humida eft, eorum quæ finthumidiora * Adeundé moss méto dari* ' dum, et ci quæ magis aerea eft, eorum quæ plus huius fubftantiæ in fehabeant.ficutcalidiori,eorumquæ magis fubftantiæ ignee fint DignitäS î participes. Hinc vero iam materias particularcs in Gibis,potione3 dicatiu vrt aerc, Si omnibus peragi folitis,inueniendas effe.Vbi vero fccum pu de fit iudi^ gnaucrint indicationes aliquæîfuperius comprehéfamethôdo ad ea canda* quæ agenda fint inuenienda, vtendum elfe, p erp enfisfcilicct eorum Magnitu^ quæ indicentjtum magnitudincjtum dignitate* Oftendim® cnim élis» do indicàii gendas cas indicationes efre,quas digniora maiorac^ indicatiapferi tis duplcxi bant.ac dignitatem eorum,velvitæ,vel fanitatis refpeftu, iudicada* Exercita^ Magnitudinêveroduplicem eirc,velpropriæfubftâtiærationc,vel tio leftoris declinationis a naturali habitu.Ergo ab bis iam metbodis agedu ex=?tin febribüS crdtemuringnefebriu,quod ex putredinenafeit. Qm putredo vel a putredi* æqlitcrinôib’’fubfiftitvafis,vrinmaximis,maximeç prÎGipalib’ÿ ne*
-ocr page 306-METHO. MEDEN. GALENI
Maxîa ma (caporro fut inter alas ctinguinajvel vna quapiam particula, qusc ximccjprî^ vel phlegmonen infc habctjvclctiâcitraplilcgmoncnjveluti info* cipalia va* coquodaprincipinfebris infccotineüinfogulis his differentijs fc fajquæ. nbsp;nbsp;orfumcxercitari couenict. Ac prima ea tradanda ^poncm%q vcl in
Locaputrc maximis vafis j vcl fimulomnibus cofiftit .'Quæ igitur ex taliaffeda dinis vndc oritur fcbris,plane nccelTumen, S ynoclion.i.continua elle. Nec fie* febris oriat ri poieftjvt ca faneturjuifi inhibitaprius putredo fit.Porro eâ inhi* quæ. t berijcaufaetiam durate.no poteft.Quare fumouêda ipius caufa eft. De putredi Si modo putredo ipfa prima,mox febris fanari debebit.Ergo q eau ne q vel iii faputredinis eftjquæ fc p oiavafaæquabiliter diffdditur. Sane me* maximis nbsp;nbsp;morare prius conuenietj quænam alias putredinis indicata fit, caufa.
vafis, vf in Sic deinde cur pari modo in omnibus animalis partibus fiat. inqui» oib® fit. rere.Ergo oftenfum eft vbimorborumeaufas reddidimus,illa tanta Synoebos. putrefcerc corpora,quæ cum calidaliumida(ç natura fint,nelt;çperfla Quaecorpa ta,ncqj ventilata,incalidobumidoqiloco maneant. Quod fiin motu putrefeat. fint,ventilcnturç,acpcrflcnturîpoirc ea non putria integraep ferua* ri.pocilTimum quæcûcj fua ipo^naturareguntur. ficut animalium et ftirpium.Ea nalt;ÿ,Cficut in opère de naturalibus facultatibus eft pro ditum} ab initio cogenitos fecû motus kabéf.qbus fupflua excernat. Oftenfum non minus etinalijs duobus libellis eft,quata fit tum re* _ fpiratiois,tumpulfuu vtiiitaSjadperflatu ventilationë«^ corporis, atç eius natiuû calorctucndum.Itaç fi quid in eo manifefte putrefee redebebit : diftas tranfpirationes impeditas cfTc oportet.Atvero fieri poteft, vt illæ per totum animal fiftantur, nifi vel finibus vafo*
Fines vafo* ftipatis,vcltou cutc.Porroacciderein finibus vaforumftipa* ru vndefti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, velexvebementiextrinfecus refrigeratione: vel ex fuc*
corumqui extrorfum in ipfis confertim tuerint, craftitudine. multi» Qu/fuccof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;léticia.Accidithoc illis, amp;nbsp;ex ijs quaein paleftra exerce*
extrorfd p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^oriofo,vclambientis ftatu,cuex
cipitêt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fgore in æftu fubito eft mutatus .Nonullis vero feruêtes ex ira fuc *
* ci ,aç foras fimul impetu ruentes, didas ftipationes cffcccrunt.
Methodus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur propofitam fanaturus eft fcbrcmihic fimul eau*
(anationis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adimat oportet, fimul calorcm, quiinanimali cxdtatus
hagt febriu refrigeret. Ac quemadmodum quidem illc fit refrigeran* dus, prius eft didum. Caufam vero adimioportebit, propria eu* iufqi naturæ inuenta contrarietate. Vtiç fi ex frigida caufa ftipatum denlum^ redditum corpus cft:relaxatoeo omni«^ ratione rcmif* fo.Sin ex obftrudionc ita eft afitedum : bac reclufa. Quod vero re* cludet,bicquoc5inucnics,ad contrarietatis indications attent’. Vbî nancj abundantiabumoru eft j bos yacuabis. Vbi craïli funt amp;nbsp;glu^
-ocr page 307-LIBER. VNDECIMVS, .FO.CXXXVIIL
tinonitenues cos ac fluxilcs cffici'es.SipIufeS caufæ aliquando cois buntîomnibus per contraria occurres»Si quidê fieri poteft^vt et co artatii corpus fittet exigui meatus dcnfati;et multi fimul ac Iciiti liu mores fubfiiit. In eiufmodi autem caufarum complexu^ fi reéte quæ pfius comprelicnfafuntmeminimusîcœpifTeafanguinis milTioe cq ueniet.Acabundantiavacuatajtum adextenuandos humorcs veni» re* Ab Iioc ad remittenda quæ funt conftridaict rarefacienda que funt défata.Atc^ hæcqdéamorbi affeâujindicatiuefuntfumeda, A viri» bus autiila«Quoniâ bas cibijpotioeSjSc fpuSjcerta mêfura amp;nbsp;apta Quæ àviri qlitate cxbibitijeruabutîinuent’ aut cH quatitatis eo:çt modus, ex vi bus in ^po ïiu fubftatia,qualitatis vero a téperametomimiru æftimari debebir, fita febri irt queadmodu vires q corpus regutjin bis fe babeat* Quippe fi valent dicetur»
' tes fînt:audader vacuatibus præfidijs vtcris .Hæc aut ab effedu mo£ bifuere accepta.Sin infirmiores fint redditæ: vacuatia remedia cau^s tins adminiftrabis.Sed etnutrimeti moduSjbinc tibi eft defumedus. Nutrimeti ,Quippe eu vires legitimuroburfuûbabétjetmorbi fum’vigor ma quantitas, turc expedaturîtenuiffimo viâu licet vti.Cn fint ifirmiores î no licet vnde. fine graui noxa. Sed adijeere ad nutrimetatantu oportetiquatu eft de robore viriu îminutu. atcç ex bis cofyderatib’ accipiedus eft nutri:« méti modus»Qualitas vero,ex morbi afîeftu.vnaeu folido^ corpos» Kütriméti Xu,quod tu eftjtépamento.Ab affcdu,fi is obftruâio eft, q eXtenuet. qlitasj vn* A naturali ipo^tteperievna eu cofuetudincjput etiam prius eft défi nitum. Tempus vero nutriendi quod quidem ad reliquas fpeftatfesJ ‘ bres, quseex putredine oriuturn'n progreftu fermonis dicetur.Quæ Nutfiedite vero vnicam a principio fuo ad finem acceffionem babent î (de bis pus i fyno»* nanc^ præfens eft fermo)in bis facilis toleratiojctcofuetudofpefta# ebis, ridebebut.Quandocibus illis eo tpe eft offerendusiquo facili^ q in cæteris morbumtolerant.Eoc^potilTimu dieitempore,quo prius ci bari funt fueti.Etenim facillime cibum ferent,fi ex bis confyderatio nibus allument. Quod autem frigida quoç bis qui ita laborant, fit Frigida p cxbibendajcum fcilicet iam fucci concoquutur, amp;nbsp;craffitudo eorum pofitis ex^ extenuata eft:id ex ijsquæ prius funt comprebenfa, manifeftum ar.» hibendam* bitror. Siquidem cum eiufmodi febris communia quedam eumam^» babus babeatîtum ijs quæ ex bumorum ortæ putredinC) circuitibus quibufdamredeunt, turn ijs quas diarias vocamus : merito in vtro^
genere,deipfa mentionem facimus.Cumvnicamaccelfionem ba
beatvtdiariæ5 cæterumex putredine ortaimultos durer dies.Itacp Gotinuaru etiam vnum cum diarijs comune babebit.Duo cum i/s quæ ex çutre eu diari/s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=
dine ortæîmultos durât dies . Reliquû côtinuaru febriû quas Sino#= amp;nbsp;inter fe ebos vocat gen% duo habet eu diarijs coia.Nêpe amp;nbsp;qd fine putredle collatio# , /
' “ ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S4 quot;
-ocr page 308-METHO. MEDEN. GAIENI
finetquodabfc^ ci'rcuitu.Tcrtmvero comuneno eft,Cumfubindeia quintu porrigat die. Atq^ hard ^dê cotinetiu febriu pditaprius cura^ tio eft. Gotinuard vero quas putredo excitauit curatio^ ca vtriqp gc? neri cois eftettetianos in ambob’ de ipa differere coegit.Cæte^fub ftantia earn totaqp natura, ex eo eft gcnercjquod nuc nobis pponit. In vno aut eo^ q ipis accidutjcu diarijs côueniebant. Id fuir, quod vna in totutotius moibi acceftio crat.Ergo amp;nbsp;curatio earu,vnû hoc dutaxat comune cu diarijs habeat oportet.In reliquis oib’ bifariam diducatur. At^ aliæ qde curatiois indicatioes,ex comuni ghcf ai}t q ex putredine lint ortæ,accipiât. Alise ex ^pria. nbsp;nbsp;nbsp;fubftatia. Ad cäa
dem vero moduamp;cæteras nataru ex putredine febriu differentias, fanari coueniet.Nepe (ficut fæpe prius diftu cftj^indicatioe tu a cos» muni ipaijt gheitum vero a cuiufc^ ^pria differetia, defumpta. Ergo denuorepetetes,dicam’primuquot fint febriu quas putredo accem» oumma 01^« vniuerfum differétiæ.deinde quænafitipius generis ea^, co^ f h munis vtiliuauxilioBiiudicatio.Moxqfitfingulatimcuiufçæpria. e riDus Par eft cm pfeftoamp; quod 01m caix comune eft,comune habeat indi putredine cationeiamp;quod infingulis eft ^priu,quatuar€liquis ciufde generis c 1 — diuerfumnntantu 8L diuerfam ab illis fortiaturindicatione.Sunt Febriu quæ —£ nataru ex humoris putredine, eiufmodi differêtîæ. Vna ex eoqcf ex putredi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putredinisiamadfunt,velnÔ adfunt,Secûda,exeoquod
ne oriantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffufa putredo fit,aut eius aliqua parte occupet. Tertia
differétiæ. quatenus cü phlegmone eft,aut citra hanc. Igit confyderadu nobis Quæ de fin eß^quidna comune habeat indicatio,qacaufafumitadhucmanente, guiis dinesgt; Quidna ea qua putredo ipa præftat. Ab his deinde, quid indicatio rcntijs lint pytfedinis q per totudiffunditaial,aut certemaxime principaliain dicenda. nbsp;nbsp;çq fanguis vafa.Quid ei^ q in vna cofiftit parte. Mox deinde earn q
in vna parte funt,æftimabim’ differétias. Quippe alia effe indicatio ne ei’,q cu phlegmone coiungit ratio eft,Alia eius q fine hac confis» ftit.Rurfus iniftisetiamipis,aliaeê præfente adhuc effcftrice caus» fa,alia vero hac fumota.Poftremo cuiufc^ caufæ adhucmanetis diffc rentias .p 01a q in fpecier u diuifione funt inuenta. Siquidem hie iam definantneceffumeft indicationes,quæ ex curandis.fumun£ur affe:# ftibus.poft has vero eas nimiium quse ab ip fis curandis fuggerutur particulis,pro iam difta methodo fumem’ .Quib’ fi eas q a viribus praebentur, adiecerimusiabfoluta nobis methodus de febribusfana De putrelt;# dis erit.Ergoordiamurabeoquodprimuin diuifione indicans fu# dine. it.Ea erit humorum putredo, ac confyderemus quibus maxime im» dicantibus, quibufc^ indicationibus vfi: curàtionem eius inuenirc poftim’.Priücipium vero inuétiÔis,ipa erit rei natura, qua de agit.
-ocr page 309-LIBER VNDECIMVS, . FO.CXXXIX.
Etcm id qnoc^ m.demoHradimcthodis didicitnus , Quæna igitur eft Pnncipiu’ putredinis naturafNempemutatiototius putfefcetis corporis‘fub? inueniendp üannæ ad coffuptcia.a calido cxterno.Nö ein pfcfto a proprio calo curatioiS:, ■ re corrapit quicq.imocontra prorfus.Quicqd in rebus fubfiflit; id ipam reina nbsp;j .
glifcitjroboratjfanu eßjac viuit,dupprio caiorcregitur* veluti ni^s turam, ‘ mira ipaanimantiu corpora tametfi piurimä naturæ fuæ porrionera Putredo * humidam et calidam funt fortita:magnu tame anno^numeru ßne pu quid, ‘ trcdine,ac fana viuac^ exigut.fi feruetfvtmoHratueil^eci^proprius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;'
calor.In cordis quidêcorporeperrefpiratione. In reliquis omnib’ Naturalis partibuSjtumpercomunitatem^quamhabcntcucordc,tumperalte calons co#» ramrefpirationis fpcciem^qusepertotamagiturcutem.öitranfpira#» feruatio, tioperfpiratfovedicitur.His verolæfîstvna etiänaturalis calorlæ vnde, ditur. Alter vero quidam alicnus, ac præter naturara in corporibus cxcitatusxprimumquidemiposfuccos propter humiditatem amp;pu#» trefacit amp;nbsp;corrumpit^fpatio vero tum adipes inuadit:tum etiä carné, Tanqigit in ijs quæ non viuutcorporib%primu quatum eo^ iä co#» putruitjfeparät, dein ei quod reliquu eft in frigiduaerem fublato^p^ fpirationem rcfrigerantem moliuturnta vtic^^ Si putredinem q in vf uis eft ortajfanabimus .Id fcilicet quod ia corruptu eft, omni ratioe vacuantes .Quod reliquu eft moderatis motibuSj amp;nbsp;réfrigérante per .
fpiratUjadexaftam fymmetrianreducétes.acvacuationêeo^ pvri#» namjdeieftionesjvomitumjacfudores moliemur. Poft lianc dimo^ Vacuatio^ tiones mediocres,vnacum ambietis temperie adhibebim’. Quéad nes putrem» moduautemhorumquod«^redeadminifträdumfitjpaulo poft æfti^ dinisjquæ* mabimus. Nunc ad fecundu in diuifione tranfeamus .Nepe queadmo De fecudo dum quis caufæ^quæ putredinemexcitauitjadhuemanentis remediu indiuifioe, inueniat.Eft autemnecj in hoc difticultas vlia.Quippe cu per cotra#» ria tollatur .Itac^ quoniam tranfpiratiois proliibitio, putredinis OG#gt; -cafio fuitîhancarbitrorfummouere oportet.Ateacum varijs gene#» ' tibus eft orta, etdenfatis exiguis meatibus, amp;conftridis corpori#» buSjSê humoribus tum abundantiajtum craffitudine, tu lenticia fua obftruétibusîfingulæ harum affedionu curadæ p cotraria funt. Des» fitas per eaquæ rarefaciunt.Conftridio per eaquæfundunt. Abudä tia p ea quæ vacuant. Craffitudo per ea quæ diftecant ♦ et lentor ijs q nbsp;nbsp;nbsp;;
detergent.Acfi quidem totu corpus didoj^t iam fingula occuparint: .
etiam toti per contraria eft fuccurrendum ♦ Sin vnam partem quam piamputredoinuaferit:illiadhibendaiamdidafunt remedia.Sa#» ne non eafdem omnes partes, vacuationes medicamenta ve requi#» rent. Cum ettemperamentis, 8i pofituriSjôê forma,amp; omni denicj cóftitutióejnatura^ inter fe diftideant.Ergo queadmodu fingulis fit
-ocr page 310-METHO. MEDEN. GALENI
Putrcdinîs opitulandum:id poftca coueniente fcrmonis ordine difquircmuslt;f qin toto fit Cui’inifiu aputredmcjq totu corpus occupet^qipacotinuas quo^ corpe J vafebres quas fynochos vocat excitetjfaciemus.Ergo a corporib^quae Guatio. ficafficiuntur:expellêdaquæputrucrut3pvrinasamp;aluu5 etfudorem Vomitio n funt.Quod fi ad os ventriculi aliqn fua fpontc impetu capianuetiani puocanda, p vomitiones .Aliter aut,non ell quod ea præccr na turain irrites .Ac nifi humor eo^ quidem quæ iam didas vacuationes promoueanf.non parua ma os ventris terise copia ell.fed maior eo^ portiojcum calida ficcaq; facultate fit: petat. febrem auget.Ita«^ deligenda medico funt eajquæ citra calfadionem Quae apta ficcationemq^ valentem, fupradidas vacuationes prxllent. Cuiufmo vacuatiois di funtcremor ptifanæ.amp; aq mulfa.5i oxymeli.et apomeli.ô: apij ra materia, dix.in aqua quse potui daturjincoéla.Hæcauceipa ventri quoq^ funt Totum cor idonea.Qui li nihil reddatu'nqcienda per clyllcrem aquamulfa cum p’,qn rare oleo ell.Sane totum corpus priufq id vacuaris;rarefaccre no faciendu.amp; dit.vbi vacuatumell:vtiqplicebitidmcdicamentoaliquo cui tepida quo inedi s* vis fitjrarefacias. cuiufmodiell, quod ex chamemelocôficit.Inhoc camêto lt;nbsp;nbsp;nbsp;tpe fi vinu quoç aquofum bibaturîid omnes vacuationes promouc^
Vinuqn ex rit.idem faciatamp;têperatumdulcis aquælauachru. Quodfiappolt» hibeat. amp;nbsp;turn aliqn indiélione vocabuludulcis nô fitxvticç id fubaudire debe qd faciat. bis .certo feiens de eo nos in febricitantib’, lauachro femp loqui.no Dulcis aq bituminofo.autfulfurco.aut aluminofo.autatramêtofo.aut falfo.aut balneu, qd marinoipo.Cæteruvbimagnitudofebrisrefillifjficutin continuiss faciat. et nec vino ell vtêdu5nec lauachro.necijs q habitum rarefaciat vnfticM quo tpe eXf nibus.Sedaquafrigidajficutprius diximuspota,inhis febribus ell hibendu. aptiflïma.nili tarnen aliquid coj^t quae pdiéla funt, liane quot^^ prohi* In cotinuif beat.Quippe ipfius febriSjfrigida pota perpetuo ell remedium.No febrib’ nec tarnenputrefcentiuhumoçt.peraluujvrinas, vel fudore vacuado^. vino nec ~ Quomagis exercitatuelfejinijsquasnunc tradim’metliodis opot balneOjnec tet.acinaegrotantibus confyderarejctquae fintipius febris remedia, corp’rarcü’ etquæipfius,vbipfefolafubfillitîputredinis. Quæ rurfus efficietis facientibus hac caufætAtlt;^ hui’quo(5p,cu p feipamfubfillit.Quippc no femp in* vtendu. nbsp;nbsp;ter fe confentiunt hæc omnia.fed pleru(]p aduerfantur.Quo cafu me*
mores corum,quæ didicimuSjid quod maximu omnium ell aggredi
Febris, pu* oportebit.atc^ ei vel foli vel magis qcæteris fubuenire.Sane fcirc li tredîs amp;nbsp;cf cet difficile elfe, acreqp iudiciu indigês, febré putredinê amp;nbsp;effedricem feélricif cae caufam, vbi fcilicetipa quoç adelb.inter fe côferre.Difficilius tn ell, eu hæc ad* fi vires quoç eu illis vnacôfcrre velis.quodvtiçficut ate compte* ell î difficile henfum ell, propter vitæ ipfius refpcélum, femper ell necelTariu. Ali* eê collatio* quando veto amp;nbsp;ex accideti.ficut ad morborum fanationem.hoc veto nem. meoftefuru pmifi. Siqdê qcf putrcfcit,fi vellis eenaliud vc inanimé
-ocr page 311-' LIBER VNDECIMVS. FO,CXL.
corpus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e X ij s dtjtaxat quæ prxdifta funt, indicationctn cap nbsp;nbsp;Vit tute âd
remus .Nunc cum in viuente corpore putredo concipiiur; quod turn inorbos cu akerare potell? turn concoquere,turn viilereddere quicquid putrcfce rados aliqn tium,veluti femiputrefccns femimalumç eft, vtiq^facultatem, eins q necelTaria » naturaliter concoquit excitans firmanfçtquæputrefcentia funtjfana^ In qb’vim bis.Itac^etiam turn maxime eos cumfiducia,velin balneoiauamus, cocoftricc velijs quæhabitum rarefaciant,medicamentis vtimur, vel aqua fri reqram’* gidam, vel vinum bibendum damns : cum notas humorum concoétio nis cernimus.Nec^ enim pulfusdutaxat vires ad eiufmodi agenda, .
firmas requirimus,veluti nec eius facultatis quæ voluntariura motu præftat.Sed ficut eft diftum,ipfius potius concoftricis. Ergo fi amp;nbsp;vi^ Vbi itigi^ xcs cunftæ valentes funt, amp;nbsp;febris ardentiffima,8L concoéfionis noi» da exhibe tæ plane euidcntesîfrigidam homini dareaudader debebis ♦ Gon^ dâ* ftat nanc^ talem hominêfenem no elle.ex quo omnes illi virtutes va^ Qn frigidâê lentes eftepropofuimus^Quod fi etiabona corporis habitudine fit, natatione quodào-afKojjgræci vocant, tumftatus cælicalidus,acficcusîetiamfi vtendum. in frigidam natatione hue dimittas,haud quaq lædet.Eiufmodinaqj Qn lauatio tpis oportunitate vfi qui fefe in frigidam coiecerunt;amp;protin’ oes vini potio fudaruntjamp;nonullis eo^aluusbiliofa reddidit. At fi mediocris eft etvnftiora febris, ôi vires nonvalidæ:fed cunotis cocodionisîijs quiitafe hai= refaciês,ap bentbalneu^dcft.amp; vinipotio*tum veroex vndionibusjcæquæra ta.
refaciunt.Idq^ multo maxime cum ambiens eft frigidus ♦ Nec^ enim aut frigidam in balneo lotionem,aut frigidam potionera, in eiufmo^ ‘di cæliftatufereexpetunt.vtpote refpiratu ipfoaiïïdue refrigerati. Qui frigi«» Cum fi quando in frigido am biente, vehementer vri hominê contins- do ambiete Qtc.a gat:exigua falutis eius habenda fpes eft.Si vero nec concodionis ha vehement- j beat figna,nec vires validasîferuari is plane no poteft. Quo minus ter vrutur aut idem lauandus inbalneo eft 3 aut medicamentis ijsquæ rarefa?« eos inpee;« ciant, vngendus, aut vinum illi dandum,frigida ve ofïerêda. In quo .piti elle, -cmdefperataomninofaluseftîimprudêtiscofilijfuerit,apud vulgu'inhis qde infamarepræfidia,quæmultisfuercfaluti.lpfefiquidem aliquos no ploratilut, iii,examethodisiftismedicis,quicumeaquæ nos geffimus,elTent nÔ ee infa# imitarin'/fdemq^præfidijs in ijs qui prorfus moriturierantvfitadeo mäda reme nihil profecerunt t vt etiim tempeftiuu eo^ vfum fufpedu formidoj^ dia.
lofumç reddiderint. Verû nos tpa præfidiac^ ijs, quos feruari fpes lt;ft:prodimus .Quando ægris qui infanabiles funtnhis nec têpus vl# lum oportunu,nec præfidiu eft. Âtq^ hoc mihi p omne fermons tene^ ri memoria velim.Quo minus pcipua ilia primacy omniu curatiois indicatio,couellialiquâdo polie videatur. Quippecum dicat Hipi» pocrates contraria cÙc contrariorum remediaiquid vetat omnibus
S.iiij;
-ocr page 312-METHO* MEDEN. GAIENI_
Hippocta^ febficitantibus frigidam Vno ordinc exhibcfef Vera ncccxhibcnda tis pceptu J eft nec fubuertitur co tempore generalis omnis curationis indica# cotraria co tio.Vnum enim ex ijs quæ aftu refrigerant aqua frigida eft. Sed amp;nbsp;trariorum aliaplura funtjquæ partim potcftate(vtdidum eft)réfrigèrent:par eêremedia, timexaccidenti.Quorumalijs ^pter cocurfumpugnantiu inter fc nuq fubuer indications,alias vtimur*Porrotraditaiammethodus eft,ci” quod ti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coducit,ante alia femp diligendi. Oftêfum pterca eft ipi’ febris,jput
Si putredo febris eft:aqua frigida femp elTc remedium .quod ad alia fpedat:non ex obftrui! femp.vcluti cum ex obftrudioneglutinofi ctcralTi humoris,putredo éfione cum oritur. Ponaturvero dieu hoc redudantiam in toto elle corpore.tu redudätia i virtutemnoimbecillam.In ciufmodinäc^^coplexionibus, cum mul toto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta pra;ter natura in corpore fint,quædâ eo^ præcedétes caufæ erunr,
Qbftrudo velutiredudantiaeuglutinofis etcralTis humoribus.Horum em vi morbus in tio, obftrudio cft orta.quæ morbus inftrumentalis eft eorum, q ob«» ftrumentaiJ ftruda funtcorporum.Hanc fymptama fccutum eft,ipatranfpiratio lis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis rctentio.qua rurfus putredo humorum excepit.ipfafcilicet febri
Refolutiu£ antecedens quædamcaufa.Ergoquifebrem curare volet : nccelTe eft methodi nbsp;nbsp;putredinc inhibeat.ita duæ indicationes fe exliibét.Altéra a febri, al
ciariftimu tera a putredinc.Atep a febrirurfus duæ.fcîlicet vt portio febris q ia accenfa eft pcuret.Quæ vero in generatiôe eft, inhibeaf. Aliæcç duæ a putredine. vt amp;nbsp;quod putredinis iamfaéfu eft,fanes: amp;nbsp;quod in gc^« neratioeadlîuc eft,fiftas. Porro quod in gnatioe eft, id pfpiratio ingt; pedita facit, ita ab hacquoç aliæ duæ indicatioes nafcenc.tum vtqæ retentum eft vacuet.tum quod retinendu eft prohibeatur» Sane phi» bebitur ijs præfidijs,quæobftrudionimcdentur. Cui’rurfum ipi”, quod iamoccupauif,fanandum cft. quod futurum eft propulfandu. At curabitur quidem quod obftruftionis iam faéfum cft, per ea quse obftrufta libérât. propulfabitur quod futurum eft, fi affluxum ob^ ftruentium fuccorum compefeas .Ergo quod vltimum in ipfa refolu* Oüod vltilt;* nbsp;nbsp;nbsp;metliodo eft inuentum : id primum omnium in curatioe cft per*
mu refolue ^g^idum. Oftenfum enim in prioribus libris eft,fi ijs quæobftru# do eft inué? eximant vti, non vacuataprius abundantia velimus:fo# tu : id pmu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo nihil proficiamus : fed ctiam affedum maiorcin
pagendu. reddamus. Pugnantibus fcilicet inter fc indicationibus . Atfiva* Curatio ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;muititudine, ad curandam obftrudionem accedimus :
vltimoîuêîî n^edicamétis ijsquæobftrudioncs cxpediant,eritopus. Veru quo* to incipiês niamho^ plcraqpcalidafunnmetus cft,ne tum putredine, tum febré augeant.Itacpijs q citracalorê liberate obftrudioes valeat,vtcmur. vbiautem quæobftruuntjdeterfadiftedaqp funnper aluu,vrinas, amp;nbsp;fudorem, ea vacuarc tentandum. Cu vero materiæ quæ liæc cfEiciant,
-ocr page 313-LIBER VNDECIMVS. FO.CXLI
etiam calidæ fint: neccITe eft interea tum putredine augerijtum fcbré» Quare quoad Iicetjid agenda vt quæ minus calfaciat,matena dcliga tiir. Aut fi qua inueniri potefl, quæno calfaciat queadmodum in hoc cafu balneum, vtic^ ea eft petenda«Hoc vero tempore etiam vires ro borare,quo etputredinefuperentjctfuccos concoquantftudebimus. Quodverofebhsipfiusiamaccenfumeft:idrefrigerabim’.Inauxi^ VItimumi liorum enim inueniendorum ordinc, vltima eil quæ ab hac fumit nbsp;nbsp;curatioe fc
dicatio.Quäuis alia ratioe fitprima.Quippe cä a febri cceperitinue^» niendorum præfidiorum nunc methodus. Ac fi nuUum quide interim vehemens incidat fymptamajprohibeat^ quo minus auxilia ab ini^, tio morbi ad finem ita procédant, celerrime finietur febris. Sin tale
quippiä incidat, quod totam ad fe curationê reuocet : necelTe eft feri’ ratione in^^ adueniat curationis finis .Siquide quod ita interucnit,omnino velco terpcilcc, trarium eil remedijSjquæ ante diäum caufarumjaffeduu, et fympt«#» matum ordinem fanent: vel omnino nihil faltem cofert» Enim vero fi cius quod mteruenitfanatio,ante difto præfidioru ordini fit contraü-riænecefTeeft interim cunfta détériora reddi. Sin nihil originali aflt;» fedui, inter ucnientis obiter mali corredio, ncc officit,nec prodeft ;
curationis celeritati in mora erit. Si aute nocet: neceffe eft aut vniuer fam medicatione in longius fpatiu trahi, aut aliquod fubfequi pcricu Ium,aut etiam fore vtrûlt;^. Finge näc^ exempli gratia afflido interim Si fyncope ftomacho,fyncope incidiife.cui fuccurrerecoadi, cibum intepeftiue nbsp;nbsp;nbsp;flomas»
dcderimus.acvinu cum frigida.Ex horum em vfuitumobdrudione, nbsp;nbsp;nbsp;iterue
tum corporis coartationem,tumputredine audas effenecelfum eil ♦ accib’ Atej ex harum audu,ipfam etia febre.Verum vbi tum virtus fatis va t vinu cu lens eft,necquicq interuenit,cuiufmodi qua modo diximus,ex vitio frfgidainté ftomachi ortam fyncopen, fed nec quæ aiiquando accidere polfunt, p^Hiue eft autfanguinis profluuiu, aut vigilia, aut dolor, aut error aliquis, vel dandum. ipfius ægrotantis,vel eins familiariu,vbi inquamnihii tale accidit: totus qui proxime didus eft remediorum ordo, homine profedo fa«» nabit, Sed nec ipfe tarnen quocuc^ remedio, omnia quæ præter nanis ram funt fanat.Nâ aqua mulfa,quod ad cralTos fuccos extenuandos,
glutinofos detergendos, et excrctione promouendam attinet: optf mum plane medicamen fuerit, in his fynochis quos habitus coartas= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îio**
tior,et putredft excitarunt. Quatenus vero calore febris adauget,eft noxia. Adeo fi hicimodicus finparcendum aquæ mulfæeft. vtenduep ptilfan^ cremoræ. Quod fi difficiles accotumaces elfe obftrudiones iudicaueris:etiamoxymelite«Athocipfumrurfus fiîmodicevtare:et Oxymeh\ intcftina radit,et tuffim excitatetneruofa l^dit.Adeo fcilicetdifficile tos noxæ^ cft,eiufmodi aliquod auxiliuminueniïTc, quodcitravllam noxam
S.v.
-ocr page 314-cwöetz-
metho; meden; galeni
QÆ vehe^ magnifiéeprofit.Id acciditCvtdidumeftJexcopIexioneortOfumin menter ^pfit corpore præter naturam affcduum, vnacum præcedentibus eos cau^ citra vilain fistetfequentibus fympt«matis. Nungtarnen propterea præceptum noxä, diffis, illudj quod contrariorum contraria fint remedia:aliquado veru crit, eile inuenitf aliquando falfum. imo id perpetuo verum eft* Quando fieri non po* ri.etcur» nbsp;nbsp;teft, vt eoruin^quæ præter naturam fintquicqjper aiiam vliamremc*
Cotrario diorum fpeciem curetur .Non tarnen ex vfu cft femperjomnibus quse ru,cotraiia præter naturam fint mederi* fed cum fola per fe fubfiftunt. Nam fi cij remediace, alijs vna incidantxalijs nonnuq eft ante illa medendu. Sicutin cauis ppetuo vc(s viceribus. vbies.fimulcumphlegmonefuntconiunda.Quippçveriï rum elTe. in his quo ç manet quod per ea quæ carne imp lent curantur. Cæter« his vtijpriufq plilegmonen curaucristnon licet. At interim dum hæc fanaturtvlcus ipfum adeo no minus q fuit redditunvtetia fiat magis cauum, Quod fiijs quæimplcatmedieaminibus vti vclisme«^ ipfum impIeueriSjetphlegmonéauxeris.Quænâtjcarne implent:cademiî implere poffuntjquæ phlegmone vacant.non quæ phlegmoneadhuc funtoppreffa. Hoc itat^ quod in diftione tarn eft breue.Nempe con* traria contrarioru effe remédia: poteftate deprehenditur maximum, Quippe omne medendi meihodum confundet,quifquis Iiancindica* tionemneglexerit.Cum omnia quæ præter naturam funt: ab i/s qusc ipfis finteotraria^curentur. Gumautem eorum quæpræter naturam funtjduplex prima differentia fit, alijs per fe fubhftentibus, alijs in ipfo (vt fic dicam) fieri, effentiam fuam habetibus^ac vmbræ ritu a£* Sanatione feftus comitantibus : fanatio quidem affeduum ipforum eft fublatio, ' ipforuelTc hanc vero fympt»matura amotio fequitur. Quibusquaqipfis nihil affeduum. prima ratione adhibetur:attamé in ijs quoeç perpetuum ülud præce* hancvero prummanetjquod contraria cÔtrariorum funtmedelæ.Quippecum fympteuma affedus quos fymptomatafequutur fanamus: fympt»matanimirum tafcqui. nbsp;nbsp;ipfa in contrarium ftatum perducimus. Quare quæcult;çfymptecmata z
In fympt» exiguorum meatuum denfitas inuexittea rarefadione tolietur. Quod matis quos= fi ipfi quoep fymptôomati, quod ex denfitate fpiramêtorum eft natum, çveiji effe, Nempe id eft minori q iuftum fit cxcrementi effluxui, adiapneufeian cotrarioru græce vocaiit fymptœmatum genus cotrarium opponere velis : ne fie àotraria re quidemdéfit quod dixeris.Suntnaq^ pluraiufto defluuia, iuftopau* mediaeffe. cioribus,contraria.Adeoficuiinfymptœmatis ipfisjlibetcontraria Adioes amp;nbsp;contrariorum remedia dicere: in his quoc^ ftatimmotus primus ille ea^tofféfas omniu quæ præternaturam funtcurationis index.Veru fatius eft (vt no fubfiftes: prædiximus} eorum quæ vere et prima curantur. id eft affeduum in re fed fieri corpore qui vere funt fubfiftentes, contraria effe remedia exiftimes, fiuegeri. Quippe adiones eorujat^ etiamoffenfasjvteasinipfo (vtficdica)
-ocr page 315-gt; rof^7itx n*7.^^i^en,
• ! - •
LIBER VNDEdIMVSgt; FO.CXLIL
gcri elle dixeriSjita fubfiftére minime dixcris.Nam manu extenderc aut fleftef e, ex ijs qvx abfolute funt, dici non polTunt. S ed ex ijs guæ fiunt, Multoc^ minus ipfius immobilitas, Quæ ipfa quoc^ fymptooma eft, eius qui in mufculis neruis ve fubeft affeftus.Sed affcftum qui ex fubfiftentiu numero eft vnus,contraria poftulare remédia« Hunc vc ro folutum contrarium fequi ftatum, quæ fanitas eft. A tej banc rurfus quadam naturæ aftionê. quæ fympt® mati iam finito fit contraria.Sed nec nominibus fällig quæ fæpe alia forma proferunturjq vt cotrarijs Cauedu ve conueniat. Sæpe plane non funU Sed ex ipfa rerum natura cotrarium fallamur inuenire.Habens fcilicetquopro illo difeernédo fpeftes, confelTum nominib^. illud,cotraria efte quæ fub vno genere plurimu inter fe diftent.Ergo Pro difeer^. fi in illo genere q^ mediocre eft intellexeris .Id vero eft(^vt fæpe mon nedis cotra ftrauimus) quod inter extrema eft medium: infinitam quadam contra rijs peep tu. riarum rerum multitudinêjquæ maioris minorife^ ratioê inter fe dif^ fideant,ex eoinuenies .Verbigratia.In affeftibus tenuium fpiramcn Exercet in torum fymmetrian intelligens:ex vtraqp parte duo imodicaquæinter contrarijs fe fint contraria inuenies. In aftionibus vero fymmetrian vacuatoru inueniedis. confyderansîipfi quolt;^ ex vtraç parte immodica refpodent. Verum in paruis fpiramentis nomina exceftibus no defunt.Nempedenfitas Ct raritas fin vacuatis pofita no funt. Eoç fit vt cogamur plures pau cioref(^ effluxus dicere. Itanimirum vtfi denfitatis raritatife^ nomb na non effent,fpirametorum ipforum alibi plura iufto effe alibi pau=î ciora dicere cogeremur.Ergo ficut dixim’ hoc maxime feruare debe^gt; mus,fimul etiam in eo nos exercitare,quo celerius cuiufç fie diélijco
- trariuminueniamus .Non enim in corporum modo qualitate;verum
etiam in quantitate eiufmodi contrarietate inuenias. quam vti^ Arilt; Cotrarieta ftoteles oppofitionem vocat.non contrarietatem. Neç em magnum te i corpo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n
paruo vult effe contrarium^ Sed in eo quod ad aliquid dicitur oppofi tu qualitate ( tum.Net^ multum pauco.Sednec rarumdenfo.Nec^ relaxatum con^ turn qtitate ’ƒ trafto. Nelt;5 ipfi quodfecudum naturam eft, id quod præter naturam inueniri.
eft .Verum Hippocrati omnia id genus, contrariorum habent appel Quæ Ari nbsp;nbsp;/
lationem.Sicuti etiam Platoni. qui generationes ex cotrarijs effe óin ftoteli co cit.Oftenfumquocjameinalijs eft,necAriftotelemipfum,fuamips: traria et q fius legem in nominibus feruaffe.Quo loco principiacoru,quæni= oppofita, turareguntur,materiam fpeciem etpriuationem ftatuit. Verum quod Qjæ liip^, diuinum Platonem fecuti femper teftamur,c0temnere nomina opor^ pocrati Ä tet.Miniraeautem feientiamrerum.Ea nanç ad falutem hominu ma? platoni.
gis pertinet.errorifç in ea finis eft pernicies. Nominibus fiue ^prie fiue improprie vtare:ad ægrotos id parum attinet. Intelligas id cla? riuSjfi non cotrariorum contraria, fed queadmodum illis placet, op:*
-ocr page 316-metho; meden; galeni
pofita fibi inuicem cITe fcmcdia dicas, Siquidem multitudinem fanat vacuatio .defedu nutrimcnta.nifumina quod cxuperatjabiatio»quod Hippocfa deficicns eftjadieftio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiamm alio opcrc^rcâcarbitror a Sene
tes ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diftuin,Medicina appofitio eft et dctradio.deficientium quidcin ap*
pofitio»redundantium detraâio. Porto deficiunt redundantly quæda in quantitate,quædam in qualitate.In quantitate cum fanguis immO:* dice eft auftus .aut r urfus minor redditus « In qualitate cu vel calidus. vel frigidus vel craJIus vel tenuis plus iufto minus ve eft effedus. Siuc igitur contrarietatem fine oppofitione nominate libet:eius indf cationis quæ ab omnibus quæ præter naturam funtjpræbetur, femp meminilïe debebis*eiy elle intentus. PotiïTimum quidem vt didum prius eft,inaffedibus. Sed tarnen et in fymptamatis.Quauis horum nec primum curatio fitjnec proprie contrarietas.Sed curatio quidem fimul cum afEedibus, ex accidenri. Contrarietas veto lucidioris feilb! cet breuiorify dodrinæ caufa loquentibus,abufiue. Verum ad medS* .. di indicationes propoHti nobis febrium generis rcuertamur. RepCî» Kepetitio tamufiy lingula genera quæ innobis præter naturam funt,non caufa«» modo .verum etiam morborum amp;nbsp;fymptwmatu. Et caufaru quf febribus j genera funt multitudo et craffitudo et kntor bumoris« Caufa fi#gt; caufarum mul nbsp;fympt«ma, eft tranfpirabilis excreméti retenuo.Simili modo
morboi^ pariter ctaffedus eft ipfa putredo. Morbus vero turn obdru* fymptwma febris ipfa. Symptama vero eft ipfa tranfpirabilis excreméti tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retcntio.Efgo indicabit f vt didum eft)præcedétium caufarum quæ.^
Quid fingu übet,proprium aliquid multitudo ipfa, quæ ex eo^ eft numero^quae læ caufæ in ad aliquid in prædicamento quantitatis,vacuationem. Lenticia dicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j-q çc craffitudo, quæ funt in qualitatis affeduffanationem quæ pc£
contraria perficiatur. Cum vero in plerifcy oppofitionibus publica - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomina non fintjaccidit, vt qui in reru feientia minus funt peritijfat*
lantur.Cum em vno nomine nequeunt, quod animo concipiunt,no»» minare:id ceu prorfus non fit dimittunt.Quemadmodum profedo in Galenupri glutinofis 8i craffis fuccis faciunt.Quippecraffus fuccus exaduerfo mu glutino oppofitu habet tenuem. Glutinofis vero(ficuti ipfe primus græceno fo deterfi:’ minaui^Toj) fuirTïxojiquafi deterfiuumdicas.Sicutivero aliquis di^» uum oppor xerit qui a folidis corporib’ nominadi occafione acciperet: friabile» fuiffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siquidem hoc pado femper videtur Ariftoteles oppofitione facere •
Ariftoteles nbsp;nbsp;erum non in fuccis ( vt dixi ) fed in folidis ipfis. Quod fi glutinofi
Ratio cur humoris naturam fub ea ratione intellegas, quod quicquid tetigerit deterfiuum bm^ ægj-c diflblubilis adheret : non immerito arbitror,eum qui nec glunnofo adhcret:5i ea quæ adherent deterget,contrarium ipfiftatues.Ec ante«» Opponat. cedentium quidem caufaru cotrarict^es abunde funt didæ Ininftru*
-ocr page 317-LIBER VNDECIMVS^ FOgt;CXLIIL
ineiitali vero morbo, qui eil obftru£lio:contrariuni eil græce ecphra InHf umen xis quäreclufioneCputo^dixeris.Symptamativero quodeft träfpilt;# talismorbi rabilium retentio:cxcretio ipforum contrarium eft.At veroin Iiuino indicarioes ruin putredine:et excrctio ct rcfrigeratio et ventilatie et femiputrido et oppofi rumcocoâioîexaduerfo refpondent.Ipfius vero febris rcfrigeratio, tiones ♦ oppofitio eil. Porro quibus methodis materia quæ fingula modo me moratorum perliciatinuenias, iam diximus .Pugnätibus igitur his (quot;ficut diximus ) alias aliæ tum indicationes vincentttum materise. inlt;s dclt;5 fadum eil, vt quidam cum ignoralTent, vnam Temper dari ex re quaç indication?, ac fi prseter naturam fit quod indicer, cotrarium id Temper indicare.finfecundum natura fehabeat, non contrariuTed fi^s milemec medendi hi nec Tanitatis tuendse metliodum conftitucre pOs« tuerint.Siquidem cum in primis ipfis indicationib’ Tunt lapfr.multo profedomagis in i/s quse Tecuturæ erantjdecipi debebant. Debet em (arbitrer ) edificijs fundameta ia.ci firma.etTcaphis poni idonea car^gt; ma,!! quid edificandorum pangendoruq^ in i/s futurum eft firmum ♦ Vbi enim prima ipfa bafis ftatim ab initio debilis fuit : qui fieri po®* teil, vt quod Tuper Tlruxeris futurum infirma non fit T Itaqp quonia in continentibus expropofitaftipationefebribus.(Ne(^enimgrauari debemus iteru atç iterum Termonem repetere,quo nunc Taltem medi corum vulgus veram methodum codiTcat ) Quoniam inq Tepté præ^s-ter naturam pofita funt,a quibus indicationes fumutunhumorü muL titudo.craTTitudo.lentor.obftruftio. tranfpirationis retentiejputtCï» dojÓê febris carens intermiTTione^at^ hæc cotraria omnino eïTe ad^ hibenda docebant; prseter hæc vero ab ijs quæ Tecundum naturam Te habebantjpofitæ indicationes Tunt, ex temperameto turn ipfius labooi rantis partis, turn reliquarum omniu quæ principes Tunt, ex Tubflantf« tiæ ipTarum quantitate amp;nbsp;ex Tpiritus ipfius Tubftantiæ, tum quätitate tum qualitate,herum vero indicationes no contrariorum crant,Ted fimilium,ad ifta vero (ficut diximus ) dignoTcenda,tum ætas, tum co Tuetudojtum omnes quæ externæ morbo cauTæ fuere'contulerut, vtiç ortis hinequoej indicationibus non paucis: omnés pfeâo inTpicere fimul medicum decet. quo Tcilicet intellegat quona primum ac maxis?
me,quonäminus et Tecundo,quona adhuc minus amp;nbsp;tertio, atç dein?» ceps quo poft quod medicamento fit vtendum. Quippe fi vires eius, qui ex putredine humorum Cvt pofitum eft ) febricitat, valentes fint : Synochon mittendus ftatimTanguis eft.Sicruditas ventris no fit,ftatim morbo bene habi=? incipientc.Sin vires infirmæ fint,autætas dîTTuadeat: incidédavena ti corpis et non eft.Porro diâum Tupra eft,ciuTmodi febrem in virtutem imbcc? calêtis ætas» cillam non incidere. Quippe Tynochos bene habiti corporis ac calé?* tis ppa elle
-ocr page 318-ZÎP/C
METHO. MEDEN.’ GALENI
Si fyno tis ætatis propria eft. A t fi in puerum incidatj qui quartudecimum an^s» chos 1 pue;» num haftenus non attigit z mitti illifanguis non debebit. Propterea ro ace quar quod tantillis cum præfertim calidi ac humidifint: plurimum corpo tudecimu. ris fubftantiæ quoüdie defluat. ac digeratur. Ita quod ex incidenda vena moliendum nobis fuerat : id vitro nobis ex curati corporis na^
Si puer qr^â tura præftatur .Quod fi quarûdecimum annum excefferittæftimâdum ta décima cft,qualis nam ei’ corporis natura fit.Num gracilis et fpifta et dura cxccITcrit. et copiofi fanguinis.an cotra. Atcp ita. in priori miffionem fanguinis De mefura adhibebis.Infecunda nequaq. Quinetiam modus vacuandi fanguif mittendi in nis ex ijfdem indicantibus fumetur.Si enim cui fanguis mittitur tri^ lus febrib’ gintaannos natus fitjfcd laxus etmollis ctpinguis etalbus,acgracislt; fanguinis. libus venis diuic aut plane fanguinênon mitteSjaut parum dctrahes ♦ Si triginta Et omnino quidcmnÔ mittes, in tempore seftatiSjCtregionc æftuofa, ano^fitcui et cæli ftatu calido ac ficco. Parum detrahes in reliquis turn anni tem faguis mit, poribus :tum regioe. tu cæli ftatu. Ecenim fi neç obftrudio fubelTet, tendus. nbsp;nbsp;nbsp;nec putredo,fed fola fuccorum redundantia:protinus a mÜTione fan#
guiniSjpro naturæ fuærationefehaberct. Itaq^ tantum fuccorum in omni'tum corporis temperamentot turn regionCjtum anni tempore, tumftatu cælijdetrahi par erat,quantumfupranaturalem ftatum fuc Cur aliad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verumquoniamnecobftruéfio,necputredo, curarip
fâ^uinis re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miftionêpoteft, vt quæ alia remediaceu prius eft monftra#
feruaii î his defyderent; reponi fanguinis aliquid ad curationis fpatium dc^ febrib’ de^ bebit.Quo minus intepeftiue nutrire neceffitate vUa cogamur.Qua* beat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nancj ad eiufmodi pertinet febrem, prorfus nutriêdumnon eft.
Si quidem oftenfum prius eft, folum virtutis refpeftum eïTc qui de nu trimento indicationem prebeat» At vero quantum ad id quod inanitu corpus eft,nutrire oportet.ItanecefTumeft duorualterumjautfebrâ fi nutris augcrc,aut vires fi no nutris,dei/cere.Satius italt;^ fueritfvÉ Quale amp;nbsp;diâum eft j aliquid fanguinis quod proprium partibus animalis nu;# quantu elfe trimentum fît,relinquas.Ac ipfe paucas forbitiones potionefç exhi# debeati his bere fîs contentus .C^ibus vtic^ ceu medicamcntis potius q nutrimê;, febrib^nu^ tis egemus »Nam id quoc^ fupra quo minus multa de ijfdem adhuc Iom trimêtu. nbsp;nbsp;quamur eft oftenfum.Imo de cataplafmatis ac præcordi/s perfunden
De catao dis eft loquendum.Quippepleracpmedicorumturba,vnumquidda plafmatis hoc quoç ex methodicorum iftorum curandi fandionibus ftatuit et perfufîoï! Omnefe^ fîcuti poft tertium diem nutriunttita eüam oîeo prius pfun* nibus. dunt. Inde vno die interpofîto rurfum nutriunt, cataplafma prius im Methodi?» ’ ponentes. Quod fî cuialuus eft aftridat ctiam hanc elyftere ducetes, coi^ vidus Itac^ his faltem audoribus ordinâdi vidus artem,vna hora quis dif ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicerit. Verum non ita fe vera res habet. Sed cum ars ipfa tota fit ma*
-ocr page 319-} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I f^^’fftn^
LIBER VNDECIMVS^ FO.CXLIIIL gnamon leuilTima eius pars eftfcientia ordinandi viâ’us, Quæ vti(^ cxhis maxime rebus conflituîtur.cibo.potionc.perfufione.cataplat Viél'us ex matis .et alui ex clyftere dudione. Quippe ijdem medici cum fangui? quib’maxi nis miffionc in principio ctiam folam adhibuerincreiiquam omnem me côftet. xgri curationem viftui madant.ItacjCvt dixi) vnius horæ eft, viétus corum difciplina.Quod fi qui difeit ingenio vaieatî ne huius quidem integræ.fed minimæ eius partis, in qua fcilicet quænunc dicamau^ diffe licuerit.Qui fcbricitantjfi valentes viribus fint:omnib’ fangui«» nem ab initio mittes.Perfufofç oleo poft tertise acceftionê:vel ra ulfa cum aliqua nutries, vel forbitione. Deinceps vero alternis cibabis diebus. Sed cataplafma ex artomelite prius imponens. Sicubi vero aluus aftringitunclyftere hanc duces illorum quidé vniuerfam ordinandi viftus artem, in bis verbis iam audifti ♦ Non vtiç in fex Vera dicte*« menfibus. Sed fexverficulis. Veram autem dicteticen.i.vidus ordi « nandi artem, nuncaudies. CalfacereçræcordiacataplafmatiSjautp« nbsp;nbsp;nbsp;( ] f
(ufiOüibus^noneüüerpetuotutum.Sedinijsuntumxgris^quibus F r'’ in toto corporenuuum erratfuperfluum. Caeteris omnibus extrema nbsp;nbsp;nbsp;ae p u
cft pernicics.Nam fiueredudâtiavtrauis fit,velquæ ad vires velquæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfæ
ad vaforum continentiam comparatutjfiue etiam in vna parte pluri« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
bus ve vitiofa cxcrcmcnta fintiomnia ad partem excalfadam trahun tur. Quoties enim vidifti præcordia cum plane phlegmone careret : intra quatuor dies q ea gregales ifti medici pfundere cQepiffêt,phleg monen contrahere» Cum ego etiam id ipfum tibi prædixiiïem, mfliU femtÿ diligenter ad phlegmonen futuram attétus elles. In quibus id maxime intellcxiftijquantum malum fit, vfui qui alienus a ratione fit infccfccre.Quippe hi cum ex ijs quæ ipfimet faciutjphlegmonas fép excitcnt:id non am'maduertunt. S ed ijfdem lemper erroribus impli^ cantur. Veluti Hippocrates ijs accidere dixit,qui hinc amp;nbsp;inde oftïu Hippo? frafturas eu vlcere deligabat» Etenimilli cum phlegmonas in vlcere crearentînon tarnen deftiterunt. Ratiid adeo non ex deligatura, fed alio quopiam errore incidilTe. Etquomodo quæfo ad aliâcurationis rationem fe tranftuliffent,qui vfumfine ratione profitebantur^Scili? cetquod ita turn ipfi Temper facere effent affuetiuu præceptores fuos ante fe facere cÔtemplati. Siquidem huius generis homines ne tenta* dum quidê cenfent, vt ex indicatione quicq fumant, fed fola experien tia funt cotenti.At Hippocrates ab ipfa rei natura,idoneum curatio Hippo? nis modum inuenit.Quo poftea in vfum venicntetcognitû eft,quan« tus effet in priori error.Quin fi quis in eiufmodi affedibus,cataplaf matis'Ä perfufione ex oleo reliftis, velit ad curationem qua ratio do cet acccdercjipfæ quantopere aberrent,qui plethorica et quæ parum
-ocr page 320-I p -ƒ
METHO, meden; GALENI
pura funt corpora fic curant, baud magno ncgocio experientia ipfa Diuites q iudicabit.Saneacciditvtineiufmodimorbis, diuites potius qpaiult; pauperes a-peres perperam curentur.In bis ein propter ipforudelicias,duplex quibufdam peccatumnon raro comitfitur.etquod fanguis non mittitur; et a me#» medicis ma dicis impenfior fcilicet adhibetur diligetia, vt quotidie aliquid circa gis lædi ,et ægrotatis corpus fiat. Ac inter initia quide fanguinis miftionemaioi cur, eoijt pars,ppter mollicie no admittit.Ta et fi magis q pauperes redu datiæ fanguinis affeftib® funt obiefti. vt qui magis tu cibis fe ipleat : turn in ocio viuant.Medici vero qui eos curant, vbi fummu remedin eft omiffumtaliorum vfu farturos fe quod deficit putant.Huc accedic quod ipfiquo^ ægri,fi quis viftu contra morbum minore cunegotio inftet:negligentia rati,fiqs rurfum quiduis agat diligetia: cogut cos pcordijs aliquid quotidie admouere. fed nec muftis pfefto ipfis me* dicis .vt qui facere femp aliquid videri velint.quod fic fe maiore met cedem accepturos fperant.Itac^ accidit, vt illo ipfo tepore phiegmo* næ diuitib®incipiant:quo fa pauperib® morb® ppemodu pduftus eft ad finc.Quippe millo in ^pofitis febrib® inter initia fâguine:nô pan perib®modo:verÛ€tiâdiuit5feruis,plurimis quidequinto,aiiquib® feptimo crifis cotigit, nemini fcrius .At diuites q et fâguinis copia et excremento^ plus q pauperes et ferui habet,cü langumis mittédi p#» termifere remediu:ac quotidie tu calido oleo pfundant: tûiaxantib® cataplafmatis vtatur : phlegmone nimiru aliqua vel in iocinore,vel V€triculo,velreliquo]9i ifthic vifeeru aliquo cotrahut.Alij in quarto, Ali ƒ in quinto.oés plane in fexto. Nec oblit® arbitror es eius,qui dn
perfunderetjcomodu difficultate fpirandi laborauit» omni fupuacuo ad pcordïa calons vi reuocato .Ergo no hic modo perijt.fed aiij quo In oîbus a nbsp;nbsp;infiniriquotidiepcreunt.cataplafmate ipfo cucurbitulse ritu totp
putredie fe corporis fupuacua in vifeera trahete.No defucrutpfeö:o,et q cucur«« brib’ vtihgt; bitula quoçipfa,funtvh.Eo tantu cofilio,vt circa ægrotanté aliquid ter venam femp moliri videretur. Saluberrimu aut^vtpdiximus febrib®, xneidi, vena incidere.no cotinuis modowcru ctiaoibus quas putrefees hii#
vena incidere.no cotinuis modo,veru ctia oibus quas putrefees hu# Medij cor^gt; mor cocitat. vbi pfertim nec ætas nec vires phibet. Lcuata nacp quæf poris puijs corpus noftru regit natura, exoneratai^eo quo vclutfarcmafmitUK dentia vbi baud ægrc qtf reliquu eft vincet.Itacp ^prij muneris baud oblita,ct magis min® coquet qcf cocoqui eft habilejet excernetqcf poteft excerni.Eorueni venoxia. quæinmediofuntcorpore(vtiftivocaO^uidetia,vbidetradusfan Qui medij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no eft; maxima plane eft malu. Vbi detraftus eft,no maximum,
corpis^ui#: Quäq fie quoqp noxia effe in fynocliis febrib® poteft.Quippe deufta dêtia requi imodico calore vifeera, etiä amplius deurit ac torret. Ergo eiufmodi rant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æuidêtia iili dutaxat requiret, quib® i vna particula putredo coftitit.
-ocr page 321-LIBER VNDECIMVS. _ • FO.CXLV,
fi tarnen fanguine prius miferint» Prouidcbi£ ante his no ficut triuia#» QuêadmOi«’ les ifti medici puidentj qui ftatim inter initia relaxant ♦ fed in pleriftj dum fit ^ui prorfus cotra.Relaxantia nacj rcmediajficuti quod in mêbris conti» dendurn. nctur cuocatîitafi inprincipiofintadmota:^coplusattrahunt»lata Rclaxatia ein adhuc ad affcdu locu fluxionejreprimere remitteren banc cxpe»» qdfaciat. dû. no ad ipfum attraliere.Quæ vero reprimetiadicutur^fi aftringê»= Aftringetia di vim optinêtîin principijs idonea funt.duplici ratioe.ct qcf robur in pncipijs affedis particulis inferut:vnde minus propte affluxu excrementoru dupliciter inferecipiat:etq(f eoi^i quæ in his iä co tenta funt, tcnuiffimuretror;» cÓducerc» fumexprimant.Q^fi turn fluxio humoijt per ca remédia copefeintu Qn tepeftî denfitasquæ ex aflringendoinaflEedaparticularelidacft, craffiora ua relaxai« detinctîiatêpefliuarelaxadoefl.quocaquæretétafuntjvacues.Præî» tio.
cipue auté aflringetib^ eft vtendu,vbi iniecur,autvcntriculufupua* Inqb’ pci*» cuum pcubuit.quando et eprimorib’ admodu eæ partes fut: ctmun’ pue,fitaftri fuu obcantj vel in ipfis morbis eft neccffum.Porro eft no exiguu co gétib’ vten ru munuSjqualen reliquat partiu.Quib’ iiludmodo negociû eft,vt du amp;nbsp;cur.
id quo nutriunt coficiant. Veru qcf tantopcre aialis interfit, vt fi neç in vetriculo probe alimentd cocoquaturjncc in fanguine in iocinorc mutctur:vtilt;nq^ infame nobis accidit, vt cibipenuria exigere in ab ftinentia cogamurude turn oibus aialis partibus accidat.Non cm ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ijs quæ deuorarit quis,fed exijs quæ in iam didis vifeerib’ confece^ rit:alimentu toti corpori fuppeditat. At^ ob hæc nimiru impêfius q 3^ ven caetera mébra, vetriculus et iccur aftringêtia defyderant.Ergo cum ea triefo aftri quae iam infixa funt^euocadi tepus eft:tum quoiç modice aftringi po*» getib® vten ftulant. quod em adftridionis in pneipio largius his q cæteris par tibus adhibeturjid feruandu affiduc eft. quoadfaltem quæidindicet Ex iocine*« caufa manet.Caufa vero eft (vt paulo ante teftatifumus,) nutrimenti r/g et vétri»» cofedio. Si igitur p imbccillitatê paru rede cocoxerint : no modo af*= cull impro fumpticibi nulla eft vtilitas:fed etii ventre no raro ex ei® corruptela fpera coco*« laceflïtozexpellit quoç aliquid prioris. Itafit vt duplex ia noxa toti dioe,dupli corpori accedat.cu nec ex cibo fumpto nutriat ; et aliqd ex eo qcf fibi ce pucnirc repofuerat,araittat. Hue accedit et qcf ciboj^é cÔcodio fiue ca in ioci*» jjQxâ .
nore fiue î vétriculo fit iprofperatfcbrcs intêdit.ac fucci vitio exacerf* qJ febri bat. Quo magis in oi febri, ciboi}t concodioni ^fpicerc magnopere ^fpiciendu oportet.Atç ei®rei caufa roboris quoc^ inftrumeto^ quib® pficitur, çHe concô*gt; no leuis habedaeft cura. Sanealiquifunt(vt Hippocrates ait)qex dioni.
CO qcf ignoratjno paru lucrifaciut.Arbitratur em iocinoris fe phieg No nullos moné rclaxantib® præfidijs curarc.ex co fcilicet famafibi comparan ex ignoran .teSjquodinagnitionefalluntur. Siquidem videntur nonunquam li«’ tia fua lu*» neamenta mufeuli, quiacoftisad præcordiapcruenitjper fimilia crufacere.
-ocr page 322-METHO. MEDEN. GALENI
iocinori. Miru aute minime arbitror, cos qui nee aliud quicq in arte ^bc didicerut: nec in agnofeedis affeftis partib’ fc exercucrutj ficlau Vetriculus de aliquado cofequi.Veru iftos mittamus.Nos vcl fi mininafufpitio Ctiecurquo fitiecur ventriculu vc laborare: apfintliiu^tinus olco incoquem’.ac pfundent. eas particulas pfundemus. Cu aute duplex in oi apfinthio facultas et ' Duplex vis qualitas fit:veluti i libris de medicamentis eft traditu, vtiqp in potico apfinthij. aftringedifacultas no parua eft. Inrcliquis oib’ amara quidë qualiss tas eft vchemetilTima. Aftridio vero qua falte guftu agnofcaSjautpla Ponticu ap ne obfcura:aut prorfus nulla fentit.Proindeponticu ad iocinoris et fintliiu jqa vetris phlegmonas eligi fftat. Porro id eft tu folio, tu vero flore los# ' ge q cætera apfinthia minore.odor quolt;5 liuic no modo no infuauis 5 veru etiäaromatu quid præfcrés. rcliquis omnibus plane eft fædus. Q uare hæcfugere couenict.vti aute femp pontico.Etia reiiquoJÇt megt;» Amara aua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quib’ mixta cuamaritudineaftringendi vis eft^aliqd
Iitate aftri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conijcerc.atç ad eunde modum vti licet. Oftendimus nacj in
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opcre qlt;f de medicametis inferibit, amara qualitate præirc. ac viam
gcnti viam
Hiftricum
oleum.
urn no eft.
aftringëti faccrc. Quo fit vt mcdicametu id genus,oibus quse tantum aftringantjfit pftantius. Ac fi quide intederc aftridioneftudcS : etiam oleu ipfum aftringedi vim Iiabeat. cuiufmodi eft, ct qcf Hifpanu vof cant:et qlt;f cu frondib’oleæpparc folcnt.vel quale eft crudu,q(f græ ci omphacinu vocanf. Sin leuiorc vti aftridionc placettaliud olei gc nus pparabis.præcipue qlt;f tenuiu fit partiu. quod genus fabinu eft, Optima tame vbi aftringerc vehemenüus eft opus,hiftricu oleu eft. vt qlt;f ambas 1 fe virtutes habeat.et amara:et quse aftringat. In penu:« ria vero apfinthij inter initia vel mclinu vcl mafticliinu vcl letifeinu fatiffecerit. Q^ fi cxiguafebris fif.etiä vnguentu qd ex nardo copo«* Nardinum nbsp;nbsp;nbsp;Efto aute optimu id quoç. nec^ cm paru intereft, inter idjct qæ
vnguentu. vitiofumeft.ciî id qcf Neapoli i Itäia coficiuntjnoîe tantu nardinu vnguétu fit.fi cu eo qcf in afiafitcoferat.Id antca Laodiceae tantu co^» poncbatur.nuc ctia in multis fit oppidis .Quod fi inclinatio febris in qua ifta molirisjno plane fit facilis:abftincbis a nardino. Vtcris au^ té hoc tépore redius mclino.aut fi id non eft,lentifcino* ab hoc vero maftichino. Omnibus nalt;^ his nardinu vnguentu valcntius excalfa#» Myrtinum dt.Quarc fi reliquo^ copia no eft’.rofaceu illi admifeebis .fane myr^« aptu no céj tini aftridio idonea non eft. cum crafliorum fit partium,^ vt alte dcsgt; ct cur♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feendere poflit. Atej hæc quidem exempli gratia protuiimus . nam
magna eorum copiam deligerc : ex mcdicamentorum libris licet. Ad Cataplaf is eundem vero modum amp;nbsp;cataplafma compofitam vim habcat. ex ea ma quale q^uætenuium fit partium acrelaxetjtum vero ex amara,et aftringétc. ce debeat. Superetautcminijs,vbi fciliccttum reprimere, turn rob uraddcrc.
-ocr page 323-LIBÊR VNDÊCIMVS» . FO.CXlVL ftudeïn’:qlt;f aftringat,vbitenuareacdctefgcre:amar5. Vbieuocàfc t quæ ex reiaxatib’ renuiu maxime fint parfiü»Siqüidê quæ craïTaéfüb*» ftâriæ funtîea pus mouécib® funt accoinoda,Gii aute definicu in opcte de medicametis fit: et quse vel fola optiheat aftringendi vim^ vel atna^» ritudinéjCt quæ ambas poirideatqualitates:maximedeligedafuht3q ambas habet.vbieanoadfunt:ipfeamaraijsquæaftringantjmifces» Siamafâfî bis.Ita nimiru vti nos in iodnoris phlcgmone, ex copijs pfentibus mul et aftri coponere cataplafma vidifti. Erat cm is qui aegrotabat medicus* que gentià non xam lucernis accefis inuifim’.quo tepore ab ijs qui talia veditatjnihil fint* emi potuit.Ergo ca inclinata notabiliter febre inucnilTeint vtcndu oc Medicus cafione q primu cenfui.eo ccrtc magis^qd fufpeda hora quæ g.illici^ eX ioäoris nio futura erat,alterius accelTiois initiu allatura verebamur. Incoxi phlegmoe ergo in oleo quide apfinthiu .in aqua vero cotoneu. Da aute hæc co» laborabat ♦ quebantur myrabolanq, fquod graeci myrabolanu piefma vocant)et Myrabola xreos radicê,quæ intus iucnerä:cotudi cribraui«^. Dein olei eta.qu3s num. quæ parauerä portionê in lebecc imifi. ac vbi modice coxera $ myras* bolanu et irim vna cu exigua cera inieci.Coquimus autecotoncu no in aqua modoîveru etiä pfæpe in auftefo vino. Ac oîbus eiufmodi ca taplæmatis,de ipfa quoqp cotonei carne interdu admifcem’»Quippe Vbi aftfin?« vbietqd confluitcopiofumcft,ctparticulaipfainfirmior:aftringen gentiu rela te vim(fîcutfcis)inaugemus .Vbi verotum corpus totupuruefttnec xantium ve mêbru ipfum imbecillu,nec vitra quid cofluiüibi inijs quæ mifcent aut acrium materijs minimu quidêfit qd aOringat. eopiofius vero non folu qd plus imifce relaxet:fed etiä amp;qdamaru cft:ctqdacre. Quodfi exigua febris fit: Jum. ac phlcgmone nô adeo calens, turn æger ipfe inedia tolerare valcatt hoc cafu digeftoria quida curandi fpccie intendes .aHririgête aute ïé» mittes .Nec^ em amplius ipfi faite phlcgmone, coducere pollunt quæ aftringunt. vbi nec affluit quic^, amp;nbsp;cralTus humor affedo locô tena citercftmfixus.fedficpt(prædiftuc{l}trahédæparucurationis,àcq 'kpfs * aftringat mifeedi, cofiliu pbam’.quo roburmebro^ tucamur. Vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ P
nec colo laboratc, nec reliquoi^t inteftinoru quouis, nec mufeulis qui inpcordijs habetur,autipfopitoneo,mifcédaaftringcntia funt*Sed nec eu vefica male habet, vterus vc. modo (vt didum eft),nihil vitra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ad locu fluat, nec fanguinis rcdudatia,nec exeremetoru copia in toto _ fint corpore. Porro rênes et peäus i media prædidoru coditiôe fut. ïenib quatu fcilicet a vetriculi iocinorifç follicitudine abfunt: tatû reliquo ru fupgrelTa, Siquidé in vetriculo ac iocinore, refolui robur eft pni« ciofiffimu.In illis minime eft piculofu.In his vero eft qdê piculofu, no tn pinde vt î illis, nifi fi pus educere ex pedore,aut pulraonc alib qnfitop’.Dcliene^nuciarcabfolutcnô e*neGnifiprfaefinitatacor ♦
-ocr page 324-METHO. lt;i .meden; 7 GAXENI
ports tonus natura: tu vero affedu quicuranonis teporc occupauin - Na fi vclægcr ex ijs fit,q atræ bilis cxcrcmcntu naturaliter cogérât, vel ctiâ CQ têpore fuccus is in co abundctmcccffc eft inlicne curädo, aftringétia rcliquis admifeeas. quo vifeeris robur cuflodias. Ita em et exeremeta ad fe trahctjct cu corpus cxpurgarit,ipfc rurfus in ven? ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: triculucxcemet.vclutiinnaturaiib’ cometarijs dcijs.cft ^ditu*Sin
A ‘ nullu oinofitatræ bilis exerementu: aut oinoadftringcdu no eft,au£ j iHi* parcilïimc.Obfcruâduverodiligêtcrcft,nÔinlienemodo:vcrûetiâ quacult;5 nbsp;nbsp;otbus partibus inquib? htimorputrefcit, qd fympteoma maxime
p e luraor nbsp;nbsp;vchemens .quod fccudo loco aut tertio .quo videlicet affeäu ex ijgt;
cjuæ obfcr^'
uanda.'
Pl^nc inuêtoxidoneâ ei cura, adhibeas.Alias nâç in mébro affetto calor fuperat. Alias tumor qui vel pptcrabundantia humoris, vel^
fenfim per ca quæ tepente calore optinet,digérât.quod genus eii turn . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- linifemêîtumchamcmelu. Quibusadijcivclordeiveltabarufarina
rtomcli. dcbet.quippc quo^ ventru cxcalfacit. Sæpc autem(vtino ignoras) . quod medici artomeli vocant cataplafmatc eiufmodi phlegmoncs Ö1 calor la:» præparam’.atç aquae aliquid mifcem®.Ad lienem vero etia accti ali. Doratis par qyä^oaliquid.Siverolaboratis phlcgmonepartis calor, no multu ns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a natura excclTcrit : fed magnitudo ci^ notabilis fuerit-.digcrere baud
non lit. led f/niide fine aquadebebis .etia fcnigtæci aliquid fupradittis imifcens.
magnitudo notabilitcr auda.
Si fcirrofa
lit*
Si veluti fcirrofa duricic phlegmonc fir,^ptcr humoris quëcotincr, vel crafTitudinë vel Icntoréîtu aceti aliquid, tum amara médicamenta fimul imifcenda curabis .potilTimu in licne. Etcnim vifcus hoe ^ptcs» rea qcf ab iocinore cralTum humorem trahit, eiufmodi humoris occa fione plerucj laborat. Quo magis cataplafmata quæ ex oxymelitc Si apfinthio et cappari fiuntïilli funt idonea.Hæc igitur ca mcdicorum vulgus ignoret:oês oleo pfundunt etcataplafmatis relaxantibus cu^ rant.Priufq corpus vacuetur.Omniuç maxime diuites.Quibus no folu in talib’ obfcquuntunfcd etia eos lauari inbalneo pmittut. Ego Qjiado ga vero nee co^ qui ex putrefcente humorc fcbricitét, laue quêq. ncc rca» Jen’ etlauet laxantib’ cataplafmatis priufq fupuacua purgarim, vtar.His vacua ctrelaxatfÿ» tis,no folu auoader lauemifcd ctia cataplafmatis vtar.Inalijs quidë b’ cataplaf mêbris,i‘/s quæ relaxent. In ioeinefe vero acventriculo,additis etia matis vtatlt; qus,^ aftringant.Parcius vero ad pedus q ad ca cft aftringentib’ vten In qb’ pti^ dum. Quando talia humorcs qui phlegmone excitant, in pulmones culis aftrin et cor nonnunq reprimunt. Ac cibis potius horum firmitudinieft gétia cata çonfulendum.Nccj cnim ficut in iocinore amp;nbsp;ventricule,ita hic quoq^ plafmatis i tenuiffimo viâu elt vtcndum.In illis nan(ç alimentum concoquitur; mifeear. nbsp;nbsp;metufç cU ne ipûs phlcgmone laborantibus ; nec nutrimentum rite
-ocr page 325-quot;\/ƒ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/ k„Krn-^*/O .
LIBER VNDECIMVS. FO.CXLVIL concoquatur,etphlcginoncaugeantuf. Inpeftus veto taritu alimefi iam concoêli peruenit: quanta vni ipfi particular nutriedæ fatiffaciat* Ag longe quidé magis in pulmonis plilegmone abftinendu ab aHrin gentibus eft^Quando in eo ipfis quocj relaxantibus^admifcendualt quid acrium quodamodo5ê euidenter calfacientiura eft« Quippe fo^ rastraherepotiusqreprimcreineodebemusJtac^^etiamcücurbita vtiliter ijs qui üc laborant,!! prius fintvacuatijapplicabituriSi veto Quandö in abundantiafuccorum (quam vocantpletora)in his fitnion mâgis ex pujmonis ■ pulmone in peftus aliquid excreméti tranfteretjq ex toto corporeat#gt; phlegmoe trabet in vtruc^^Eadem ratione nee in cerebri et cius membranarum eucurbita pblegmonisjcucurbitulis in morbi initio vtemur.Verum vbi necinlt; vtendum* fluit adbuc quicqiet totu corpus prius eft vacuatu. At reprimetib’ in nbsp;nbsp;nbsp;phlegs»
bis quoep inter initia vtendum* Sed cum offib® cranei mediu occupa mone meni tibus,in altu defeendere reprimentiu vim cupimus îeorû quæ precire branaiji ac deducere ea poffunt, aliquid reprimêtibus admifeebimus »Ea funt, rebri qn en quoru fubrtantia ex tenuib’ partib’ coftat, Sane acetum no modo te«« curbitulis nuiu partium eftjfed etia no mediocre reprimendi vim opfinet. Quo vtendu. æfefto rationabilius inprincipijs affeéluû ipfo vtunt. rofaceo admi«= Vt réprimé feentes .Procedente vero tepore, etia fpodylij et férpilli, quib^ ia no tia vis alte modo partis tenuitasîfed etia calor ineft,aliquid admifeennQuo fei«« defeedat, L’cct têpore^tralire ad ea quæ cocoquant ac digérât cou cnit. At(^ hæc vtrac^ valentiora, q poftulet ipfa pars affeéla deligere. ceu Vitibus coijt per ea quæ inter funt olTa remittendis.Sane ad eu modSetcafto«« Vbicaflotc reovtimur.cumtaméeoinalijS pblegmonis minime vtamur.quauis oadpbleg«« ctiâinfummainclinationefint.eftcmcalidius id qvt pblegmonis fit monas vta idoncu. A t veto locis circa ccrebru pblegmonis ipfis ia inclinatib’, mur * cft vtiliffimu. Quoniano cotinuo bis jfed olTib’ interuenientib’ oc«? Galenu fin currat.Incft aute eiufmodi pbarmaco,etpartiu tenuitas .Quod ipfum gularu pti#» ijs quoijt P clufum obicé tranfraitti vim oportet, eft accomodu. Illud cula^ppos te pfefto no fugit,nos fingularuparticulars meatüS,quiijs ad fuper#gt; méatus flu«» uacuorS emiftionéfunt pprißfluxiles reddere.Inteftino ventricule xiles redde etmefenterio etconcauis iocinoriS,inteftinSreftS.Renib%veficæ, refolere* iocinoris gibbis,venæ cauæ, et arteriæ magnæ, et oîbus quæ in ISbis Qui finguô habentur,cSquivrinis eftdelegatus.Pulmonibus Âpeftori, ipfam lis ptib^re:« afperam arteriadifauces.Cerebro eteiusinuolucriSjcSquiperpa«» fpodeant* latS et nares difeendit. Paritur fluxibilitas ijs quæ p fedé excerni bagt; C^ueadmo bcnt,mulfa 8i cibis ijs qui ventrem liquant.et pbarmacis quæ modif dS fingulis ceproritare poftunt.Quæein acriorafunt,vitareoportet.quoniam meatib^ flii pblegmonas exacerbent. Ad ventriculS vero iccur et Iiené,fi quando Xibiliras co pblcgmone fint yexata î ncc inulfa ipfa eft vtilis. qm illico in bilem paretuf •
T.üj.
-ocr page 326-METHO. MEDEN. GAIENI
tranfeat.ac vifcerupklegmonas augcat.At cxcrcmenta quæcû vrinis . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruntur, per ea quæ vrinas niouent(diurctica grxci vocant) pmoue«s
*^'‘11^ nbsp;nbsp;bis .No focus quæ in pcftore et pulmone cotincnturjtufTi p ca fcilicct
quæ l|äc moueantjvacuabis. Porro in opere de mcdicamétis cuiufç matehä didicifti.Non eo^ modo quæ ia coprehefa funt: fed cria quæ cerebri mebranaruç eius fupflua p nares emittunt. Etenî horu quo«^ omniu vberé materiæ fuppcllcdilê in illis coinetarij s babes. Quarc abundefuntad repraefente^qusebaftenus depblegmone laborantin partium difEcreria difputauimus. Didurus cm plura de ijs fum,in ca inetbodo quæ oim tumoBtjqui præter natura funt curationê comprcs» bendet.Neq^ em in præfenria dedita opera et ftudiOjbunc fermonem fum ingreffus .Sed præter penfum in eujfequela quada reru inuitatc, diuerri. Siquidc propofitu nobis in boc libro nn fuit, vt te partis cit» Hif^ pbicgmone obfcffæ curationc docereJmo vt noxam coj^t oftcnlt;* derem,quib’cataplafmata infcbrib’jnÔ vacuatoprius toto corpo^ re imponuntur.PotilTimu vbi intra corpus aliquid pblcgmoncinfcs» ftatur .Quippe fi ambiens ita calet, vt materias valêter liquet: maior noxa eiufmodi cataplafmatis fucceditt q lotioni in balneo. Quâq au^* tumant qui quotidie præcordia perfundut,amp; cataplafmatis inducûr, non modo nuUa ex ijs noxatfed cria magna vtibtatê ægris coparari. Cotra ex lauadojno modo nulla vtilitateifed etia maximaîcômodu. Scilicet ignorâtes,ficuti reb'quo^ oim quæ circa ægru adminiftrant: ita et balncaru natura. Ego vero de vniuerfa earu vi,in fuperiorib’ difputaui pleniffimc. Nunc tantu dixillc eftfatis. Quibufda prorfus nibilnociturubalncu.Quibufdâminus q cataplafmata.Quod cm in pcordijs relaxatia q ifli vocant pfidia faciunt,id balneu in toto cHicit corpore.Eoçjuin remilTioe febris adbibct, corpore iamediocriter In balneo tranfpiratetnô exiguu afïert comodu.oîa ex eo tû fuliginofa excrcmc P febres ad taitu fumida educens. Et fi quidc nullius vifccris imbecilbtas fubfit : bibedo tri» ^ficiet ægrotanti.fi tame borror inter exbibêdu no incidit.Trib’cm bus effe at^ bis in balneojqcf in quacuçfebriadbibcbis,intêtus fis oportct.Vni tendendu. qf citra borrore fit adminiftratu.Secundo qd nuUû primæ notæ vù Gommoda feus fît imbecillu.Tertioqcf multitude crudibumoris iprimis venis balnei vbi no cotineat.Horror nac^Cvtprius diducfDnÓfoluitêdereiapfen aliud nibil te febrêpoteft:fed etia eu no fuit, ea interî excitare. Partes vero îbeügt; obftat. cillæliquatos ia bumores magis rccipiut:q antcqliquarent .Crudos» Si iferioris ru vero copia,i totu corpus digerit. Horu fi nibil obftettex balineis not^ partiu duo bsec ægro copedia accedat.et qd rcdûdatiæ bumoi^c aliqd vacuæ» aliquæ fint bitur.et quod multum febrilis caloris tranfpirabit. Quod fi præterq inualidæ. quod nulla princeps pars imbecilla fit j cria inferioris notæ parrium
-ocr page 327-V gt;*5
LIBER VNDECIMVS. . FOXXLVIIL aliqua firm ualida, vcluu podagricis pedes} et ijs qui articulari vitio hbor^t^àçe?iriKc\ja-grxcivocânt)vniiicrü corporis ^r[icülùma.xiigt; J mafaluns pars ægro ex balneo coparabitur. Iphs infirmis parrib% quæ fuperuacua funt excipientib’,Affolent em no nûq etcitra balnen q onact a fuperuacanea in partes infirmas confluere. A balneo vero magis .vt^ . pote tum fuccis ipfis per id liquatis, ta vi)S p quas meent patefadis. Ambo cm hæc ex moderato calorepueiiiantneceffc eft, tu vthumOeî resliquentuntum viædilatentur.ProindefitjVtcu iecur^vetriculusj pulmoncSjpedus, vel principu id genus partiu aliquod imbecillum g^ ^nodera finmaximelædatur quicûç felauennt.fi illis fuperuacua in corpore fint.Idem.^ ipCi aupUfmate vfi,duplex incomodum fentiât. At(^ id nullo redemptû comodo. Quippc balneu tum corpus totum vacüat* tum quod fumidu eff acfuliginoium digerit« RcUxantia cataplafmai? ta ac limilis facultatis perfulîones vt nihil boni afferuntî fie fuperua=lt;» cuum omne ad imbeciîliuSjquodcunc^p id circa mediu corpus ht con»^ trahunt. fine iecur id fiue vétricuiusjfiue feptu tranfucrfumjfiuc meo fenterionjfiue ieiunujfiue colon^renes ve fît. Quod fî diligentia oùb tare valétes ctia pedus vna cxcalfaciant:vel in ipfum, vel etia in cor, velinpulmonéfupfluarapient.Vocoimbecillapartevelquænatura - , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
eft intéperaciorfAlij naqp alia fîcfc habet^'vel quæ ex præcedentc alis= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fciHaj
quo morbointeperié cotraxitjvel quæ inpr^fenti tepore in hanc fîc pduda.Non emparriuoimquæautplilegmone laborant, aut putter htintelligê feentes liumoreSjautobffrudiones cofinétjvirtus ffatiminfirma eft. * proptius tamé in his quo(^ fuperuacua qualecucç id fît, in segra par#» . tein propter calorem quem aiïedus excitât,fertur. Quippeparncula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pblc
quamobftrudio,aut putredo, aut phlegmone obfedit; tebris ipfîus g^o^e aut veluti focus eft.Ergo cum huic propter calorem fua fponte trahenti, alia quæpiam occafio extrinfecus, exi/s quæ poteftate excalfaciant, acceffit:neceffe eft affedumintedi. Atvero fi quis vti prædidum eft, toto corpore prius vacuato relaxantibus curet, vbi fcilicet maxima febris non adeft : vtiep prodeffe aliquando poteft. Turn Vero ceu dis’ dumetiameftjlauarecitra noxamlicet. Cauendum tarnen a frigido _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
folio his eft. Q uando et crudi et putrefeentes fucci, minus apti ad ex halandum redduntur. fi quis in eo moretur. Sane officit his etiam fi his trigiaa aqua admodum fitfrigida.Quando ficaffedorum tum corpus totum. turn vel maxime afflida particula,difflari euaporarieç poftulat.Quo fitjVt vel perfundere illos aqua idonea foleam’î vel fî moderate quæ innatatione eft frigeat, ingredi permiffos, celeriter cxire iubere. In progreffu tarnen morbi,quo tempore et abfumpta iam fuperuaï» cua funt: amp;nbsp;tum cruda tum putrefeentia concoda:lt;Si cataplafma#.
-ocr page 328-METHO» MEDEN. GALENI
Quado bal tis felaxantibus, et balneis intrepidc vtare.Porro aptiilimû m febri neis Si cata bus quæ intermitcuntj et repctutjtepus eft:cu vti didu eft exlialare ia plafmatis cœperit febrilis calor.Statim cm corpus ad nutrimétupparat.Huius rciaxantib’ quoq^ oportuno teporc ex dupIicicoieâatorefpeâu.Nempefummo vtendum, præcedêtis acccffionis vigorcjctfuturæprincipio.Adhæcnacpfpc!» Qn oportu danteSjopera dabimus vtg longilTime ab vtrocp nutriamus. Ergo fi nein febril fpatiu quod inter fuinmuprioris acceJTionis vigorëjctfcquétis pria bus cibcc. cipiu interuenit/atis fîtamplu: fadlc eft idoncu tépus inuenirc. Sin cxiguu id fucrit : citera facias ncccffe eft, vt aut ægru admodu adliuc calentê nutrias:aut fequetis açceftïonis inuafione la ia affutura. Quo magis præfagi medici eiufmodi febris indiget.qui primis ftatimdic bus quâto fpatio duratura febris fitjConijciet.Quippc fi cÔtinens fuc ritîcôftat breuifinienda.Si ûaç vitra fcptimu ^grcIïuranÔ videbit: prorfus cotinendus a cibo æger cft.vti«^ fi virtutë no defeftura cÔijci mus .Sin adnonujaut vndecim5,aut quartu decimu vfcp progrcftura vider: aut ctia in fcptimo finiëdaxcætcru æger vires infirmiores habe re, qua vt in tanta repus fufficiat : neceffum eritnutrire^ Ac deligere, Magis no^ ficut in rc ancipiti coucnit,q(î minus fit noxiu. diftinguedo id difeers* Xtü a min’ nendoc^ ab co qd magis fitnocituru.Idcj turn ex loco afllifto vna efi noxioj vn^ affeftuttu acceftionis etprincipij etfummi ctiavigoris côfuetudinc. de difcerna Siquidevbi vel iccur vcl ventriculfi plilcgmone prehendit : pnicios* tur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiftimu eft ante acccITione cibarc.Vbi hæc abeftjquib’infirma eft vir
Si phicg tus 5 vtiliffimu. Affolent cm ijs qui ita fe habentjiocinore quide afflt^ mone i ven ffoxalui dcieftioncs,vna cu acceffionib’ inuaderc» Ore aute vetriculx triculo aut vexato xfyncopc. In alijs vero aialis inftrumetis,qd iä diftis portio iociofehn^! nc refpódcat:tum ex fitus eo^ ratione^tu dignitatis æftimabis.AgCs« tes, ante ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftmodu. At fumi vigoris ct acceffionis pneipij more
ceffione ci- fic cofydcrcs cenfeo.In fumo vigore notabis,an citra magnitudinem bent quid febrilis caloris ficcus fitetfqualensxancitraficcitatCjvrens.Priorcm accidat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humeftante vidu madcfaccre q prima oportet»In fecudo du plu
Infumicaloris feremittatjmanere. Inprincipij vero acceffionis more goris more æftimabis,an corporis extrema perfrigeret. et magnamfanguinis re q notada. uocatione ad interiora corporis faciat.anomnino corpus non pmat. In pncipij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecundu hoc ceu facile contenes .In priorc diftinguas opor«»
more quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vifccris phiegmone, aut fuccorum redundantia, moî»
notanda. tus ad interiora in acceffionibus pollet: nihil ofEendes paulo ante ci* bans. Sin vel phlcgmone vcl redundantia fubfi t:caucnda eft nbsp;nbsp;nbsp;ac
ccffioncTO cibatio. ceu res maxime noxia.
-ocr page 329-FO.CXLIX.
GALENI METHODVS MEDENDI, VEL DE MORBIS CVRAN^ DIS THOMA LINACRO ANGLO INTERPRETE LIBER DVODEGIMVS.
On funt ficut non nulli autumâtjhæ quæ ca fympt«niass tis cofiftutfcbres,autfebri5 genus vllu autfpecies diiïe rentiavc,Scdvclutitumaliusmorbus alij morbo, tum fymptœma fymptamati vno tempore,codcm in corpo __re copulatufjfic ct tum febre inddunt quxdam grauio«» ra fymptwmata, quibus profpid maiore medentis ioilicitudine de^* bet.Nam de leuioribus quæ febrium generatiói necelïariu fuccedut, adeo omrn'no non memineruntïvt enam ceuprorfus non fint, innOï^ minataeareliquerint.Atquæ vel rarenter febricitantibus inadunt, vel cómuncm magnitudinem excedunt,feorfum ab ali/s tradenda cB? fent.Suntporro eorum primæ differentiae tres. Aut ein in aäionum Tres ee pri offenfa confiftunt:aut in retentorum vacuatorum vc immodico excef mas fymp* fu,autcorporum ipforumaffedu. Quartum em genus numerandum tlt;»matudifi» inter fymptomata non eft.Etiamfi inter fympt«mataq maxime non feretias, pauci id pofuere.ficut eryfipelata, opthalmias.viceraparotidas.reii quac^ id genus.Ex prædictis vero tribus, adionu quidem offenfæ fi Quae fymp contriftantffollicitudinem medici ad fc conuertunt.affeducj deferere t«mata cua cogunt.Idemfaciunt,et eorum quæ retinentur vel expelluntur eX:# rammedici ceflus. At genus quod in affedibus confiftit, alterius quide quem cu^» ad fe trahut rare oportet, affedus eft fignum.Ipfum tarnen nullam feorfum cura^» Ä quæ no. tionem exigit.vtpote cum affeduy nde nafeitur, vna celTans. vt enim in fumma dicam nuUum fymptö6ma,qua fymptama eft, nec curatios» nis rationemindicat:necprimuimmutat.Möftratum cm eft exmorf bis ipfis curationis indicationempræftari.veluti ex caufis ipfis pro uidentiæ.Didum præterea eft,ct quomodo prouifio ipfa cum medB» do fimul fit mixta.Ex accidenti tarnen fymptosmataquoç curandi ra tionem mutant.caufæ fcilicet locum eo tempore habentia.Eorum om Qn fymp^» nium cum veluti caufæ curationem immutant, vnu cap ut eft , Dico id tomata cu * vnumlæfionem.Siuecaipfius virtutis fit,fiueaffedionis.Quandofi ratione in* nihil his officiant: curationem non interpellant. Lædunt autem vis« terpellent, reSjvigiliæ.dolor.amp;ïmodica vacuaao. Affeduivero, eadénovticj Quævires femper,cæterummagna ex partenocent. acpotiffimum cum fuerint lædanu
-ocr page 330-METHO. MEDEN. GALENI iminodica. Ob hæc jgitur fola^curädiratioe quam ab initio inftituo» ramus ad præfens mutata:fympt«mafûmoucreprimu cogimur. Er«gt; Silabât vif= go fi labant vircSjDon tarnen vehementer funt iamrefolutse p fed ad#gt; res non tn hue refiftunnad fymptoma tantu fumus attend.at(Ç id q primu fumo fut veheme uere maturamus.Siniam refolutæ vehementer vires funnnon modo ter refolutæ fymptoma fed are, fed etiam illas firmare properamus. Quod fi vno Si virtus ia remediojtu fymptoma lenirutum morbus curariqueat: id vtiep non refoluta. nbsp;nbsp;fueritfymptomarefpicercjautfymptomatis caufa remédia fumere»
Qn contra féd omnis eiufmodi auxiliorum fpecies, planemorbicuratio eft. fympteoma Neep em cum latens dolorem in pleuritide, miffofanguine, vel cor* inftatjCtqn pore purgatOjfanamusmcccumabfcefTumdiftentumamp;cum dolorc cotra mor* pulfans diuidimusjacpus cmitimus eiufmodi curatio fymptomatis bum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.fed cumin dyfenterxcoruin defeetionibuc^vbi vehementer roduts
vel tragi fuccujvelhircinum feuujvel rofaceuceratu perinferius in«» dimus.quibus vtiq^præfidijs, ipfa exulceratio inteftinorum non fa natur.maxime fiputrefeens aliquid habeant. fed vires interim con* quiefeunt, At(Ç id eft contra fymptoma inftare, morbo ad id tempus neglefto. Quippe vbivirium roboris fiduciaeft:adconunq contra fymptoma pugnamus:vtcontraprorfus,percanonnûqpræfidia q dolorem afferuntjmorbos ipfos curemus . veluti profefto dyfente* riæipfi, morden tibus maxime medicamentis tum potiffimum mede* Quiquage* mur;cum vtiq^ fitgrauilTima.Quippe medicus quidam quinquagena nari’medi iamfeptem noftibus ægrotaffetjnecviribus admoduvalö» eus qui fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elTenvbi dolor illicapitis vehemens in dextro potiiTimû tem*
venâ icidit obortuSjnon expedans dumamicorum quifpiamadfeveni renfibiipfi node venam incidit.Itacp dolor illi protinus conquieuit. quot;nbsp;Cæterum longo tempore, tum decolor, tum viribus imbecillis, tum cxilis manfit.aliqp corpus cius defijt.atrophian græci vocant. fic vt vix priftinumhabitumreciperet.Eft porrohiequot^p duplex medi* Medicos corum contra dolorem inftantium ratio. Altera qua delicijs cirbatin cotra dolo ftiNcribunnaltera ex artisratione.Quippefi licet ægrum dolorib^^ ré cluplici* obnitentem, valentibus remedijs vno die perfanari : qui tota neglc* ter inftare. curatione,dolori tantum eft intentusmon id exartis ratione. fed in ægrotantis gratiam facit. At fi ex dolorc vires refoluuntur, atep ex co periculu impendet:amp; mitigari dolor, amp;nbsp;roborari vires debebuf* , quo et morbo refiftere amp;nbsp;curationis fpatio fufîicerc valeant. Equidc noui quofdam turn medicositum ægros,qui dum animofi videri vo* lebant:ob id ipfum perierunt:quod fortiterac virilitercontradolo«® i ' rem femperfunt renixi. ncc quod cu leniret quicq cccperunt.Scd in i afperisamp;vtipfiinterprctabantur,affedumdcftruetibus auxilijsp*
-ocr page 331-LIBER DVODECIMVS* FO.CL» • feuenrunt«Quos fane fpatio curatos elle fatius fuiffettq br eui virili« ter mori.Quidam autenijVtfibieftvifusgenerofe dyfentericos hementiffimomcdicamentocuransïmultos vnofanauit die .quofda Dyfenteri* veroiugulauit.Eratnançcius medicandiratio eiufmodi, Gepas id cora cura* genus quod grxci carton vocant, vno die comcdendas cum pane da tio violets., bat.tumpaululum bibendum. poftridie manejUiuria acerrimam per inferiora infudit.fecundum hanc, etiam pharmacum valentifTimum» His igiturtolerandis quicuçfufficerc potuerunüprorfus funtfana* ti.Âliqui vero conuulfionejautanimse ex dolore defedu, vna ca ma* dore cutis oborto interiere.Efto igitur terminus quem non trafibit. Ei’ q ex ar* is qui ex arte generofe contra morbum pugnat : vt tuto medicet. Ei te contra vero qui dolorem mitigat t ipfarum virium cuftodia^vbi vitra per* morbu ge* gituncrudelis hominis officium facit qui vna CU morbo 3 vitäquocß nerofe in^ hominiaufert. Qui vero cubantis delicijs fubfcribitjeiuh^ volupta* ff at, tennis’ tem pro meta gerendon Iiabetjadulatoris. Cönuttuntmedici eiufmo nus» diexceffuSjCuminali/s quoçremcdiorumgeneribus no paucis : tu Ei’q dolo* vel maximein ijs vocatis anodynis,quæexpapaueris fucco^vdaL re mitigat, terci femine,vel madragoræ radice, vel ftyrace,vf tali quopia hunt, termin’ no Nametquiægris gratificantur,ineorummedicamcntoijt vfu modu ptereudus. cxcedunt:8i qui ititempefliue immodicec^^ funtanimofi,dum prorfus In fopori * hoiumvfumrefugiunüdoloribus ægros iugulant.Ergovclutiinom feris ano* nitotius vitx tumhabitudine, tumaffionejitahic quocÿconfiliu il* dynisdu* ludfapientisjquifnequid nimis^dixitjCompledemur.habentes pro pliciter er* fine quo tendamus, cubantis vtilitatem.Quippe fi fas eft, ijs reme* rare medi * dijs quæ morbumfanent,quod optamus efficereî abflinedum ab ijs cos. fomniferis medicamentis en,quævocâtanodyna.Sin exvigihjsS: Ne qdnb» viribus refoluendis,ad mortis difcrimen ægcr tendat î tum profeéto mis. tcmpeftiue eiufmodi medicamentis vtare.fcilicetno ignaruSjCorpo* ris habitum non nihil ex his lædcndum.Læfionem tarnen qua mor* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
tem,potius optandam.Nam fi hæcadmodum magna non fit: faltem fpatioeamfarcirelicebit.Sinitaeff immodica, vtnec prolixo fpa* tio perfanari qucatiat certe hanc ipfam eligedam potius remur : qua vthomo pereat.Hacnimirûperfuafioncjipfe quoeç, tametfi omniuf Quib’ ga* maximcab vfugrauiterfopientium abhorrens : aliquando tarnen ca lenus fom* etcolicis exhibeo:amp; ijs qui veloculorum,velaurium, vel aliarum nifera ano* partium vehementiffimo dolore cruciantur.Interim vero et cuæger dyna exhi* ex tcnuideftillatione,vigilijSj vehementi tuffivrgetunpauxillulu buit, eiufmodi mcdicaraenti offero.Facile noxam ci’,fi quis femel eft vfus: Soporife* fpatio cmendatum iri ratus .Porro diffident inter fe, ipfa medicame* ro^ diferi* ta.Quippc quæplurimu torporem inducentium in fe habent; ca ad me quodda
-ocr page 332-v/c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ch eiitcrhS ■
I '
METHO. MEDEN. GALENI
præfensin3gisfuntefficacia,CæterumvaIentemgt; â^remedijs rebeL iem^in corpore frigiditatem rclmquût.Quæ horum in fc habcnt mi^ nuSjcalfacientium veto quæ admixta funt plüriinumiea quanto funt Soporifera adpræfcns minus cfficaciananto in futurum minus funtnoxia.Om» oiaj annoti niatamenid genus magis funt falubria, fi poft annua compofitionc na vtiliora fumantur.vclutiquodadphilonerefcruntauftorem. quodad dolo#» efte. reSjCX fenfus torpore fedädoSjnullo minus eft celebre. Sunt fane Ä Philonio. alia medicamenta non pauca, ex feminibus etpaftmaca pifee confegt;^ Diafpmato da.græcediafpermaton et Trygonos vocanturjquæ ficutad torpore et trigonos in præfens inducendum mitiorau’ta in futurum funt tutiora. atc^ haec Philonion quoc^omnia^vtilius annotinafumuntur.Pliilonis vero medicamêj q diu fit vti ctiam fi duorum triuve aut quatuor annorum finmulto fane eft raeli’, le, fed nee inutile tn fequetib’ anis ad decimu vfq^. qd? em vitra luetera!» uitjtäto qdê eft min’ noxiutquäto eft vetufti’.cæteru laguidis eft vif rib’, Eoç paru nA«itti3CUi*gratiaparatu eft^ perficii. Ergo ficuti ca uendus eft quoad fieri potdheiufmodi medicamento^ vfus îita fi neceffitas vrgcf.necadmodum noua funt offer éda: quodfrigidaquæ in bis funt pualentes vires adhuc habcatjnec ita antiquaîvt fpem no ftram fruftrentur.fed vti cornprchénfum eft, tädiudimittenda funt: quoad violentia refrigerantium, ab eo^quæ cakfaciuntvi mitiget. Soporifero Ettalium quidem medicamentei vfus^eorum qui aduerfus fympt» ru vfuj eoi ma pugnätjcft proprius.potiffimû vbi ex frigida caufa dolor eft exa eêq aduer#= citatus ,obfuntcmtaliaplurimuipfiaffeôlui*ac curationicontumat» fus fympto cem eu reddut,At fanguinis miffio quæ fcilicetvires no deijcit, fym ma pugnat ptoma fpeftantis medici opus non eft .fed eius qui totum affeftu adi«p Quæ fif Si mere ftudet. Ad cundem modum Si baJneum.amp; purgatio. Si fomenta affcftum fa calidajamp;vini potio. Quoi omnium Hippocrates in aplionfmis, nêtjdi dolo vbi de oculis dolentibus loquiturj bis verbis meminit, Oculorum ce rêfedant. dolores meripotio,lauatiojfomentum calidum,vcl purgatio foluit. ce Hippo. nbsp;nbsp;Hæc nâ(^ omnia dum affeftus fanant:vna etiam cum ipfis dolores fe
Nutrimen# dànt.Eodemmodonutrimentum ( vtinfuperioribus eft diftu) vbi tu aliqn Si in ficco Si fqualente corpore, ftomaebo laborante exliibetundum af affeftufana feftumipfumfanat:etiamfyncope periclitari ^Iiibet.At noeaquæ reamp; fynco exredudantiafrigidorum incidit,fiuerefolutio,fiueftomacbifynco pen ^bibcss pe eft,alimentum ceu medicamen dcfyderat.Quaq etiam in eiufmo** re. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di affeftibus,nonfolum nutrimentumîfed etiam vini aliquid,non ra
ro ægrotanti dare cogimur.non vtiq^quo affedum curcmusffed quo pcriculum inpræfens depellamus.Quippevacuatio, potiusqadic dio,eft bocgencrelaborantium curatio.Licetçquotidie videre, fie ægrotantium plurimos^inedicorum ignorantia pcrditos.Dc quib®
-ocr page 333-LIBER DVODECIMVS» FO.CLL
agefe nunc mihi tempeftiuu videtur.Ergo febricitarc incipiunt non De Ins qui nullij vbi magna erudoiji fuccoix copiam, vna cum oris ventris gt;nbsp;qcf ex copia -ftomacliumvocantjoffcnfionejvel excfuditatibuSjvralia quapiam crudojçi cu occafionc congeiTcrunt.His præcordiainflatajdê tota corpus am ftomachiof pliore mole, qua pro naturae modo cernitur.tum color liis ad albi^ fenfionefe^ diusj q pro naturali habitu,amp; intercute aqua laborantium magis IL» bricität. milejellmutatus.Nonullis etiamadnigfius.autliuidius. quos qui;« dem medici plumbei palloris appellant.omnibus pulfus arteriae mif nores funt^q pro caloris ratioe.Præterca obfeuri omnino«^ inæqua les .fæpc ea inæquah'tate, quam fyftematicen græci vocant. femper vc ro ea quæ in vno eft idu.Nulli talium fanguis mittijfinc maximo diG pendio folet.cum tarnen vacuationem defyderent.verum ncc fangui nis miflïonem:nec purgationem fuftinent.vtpotequos finchis, fyn^
cope fubito adoritur.Qusenä igitur eft ratio talibus medendi:q cum Curatio fic vacuaripoftulenttvacuätiapraefidianon ferunt. Sane nullam aliam laborätiu. bis idoneam vacuationem inuenijpræter earn quæ ex friftione parat.
Incipere vero in principio ftatim morbi oportet.ac primum a cruri busjfupcrnc deorfum^idejlinteis non admodum mollibus, fed afp dinis mediocre quid habentibus. Debet em radi ab his cutis .cum iio I mul amp;nbsp;calefieri per earn amp;nbsp;digeri ægrotus poftulet.Dehinc tota bra^« chia, ab humeris vfç, atlt;^ fuperne dcorfum , fimili modo funt fri canda.Vbi vero arms omnes abunde calere videtur: amp;nbsp;metus eft nc^ quis J e *multitudine fridionisj contufa iam carne laftitudinis fenfus fuperueniat:oleorclaxatevteris.quod genus eftfabinum. Abaftrin gête vero abftinebisicuiufmodi hifpanum eft hiftricuc^ amp;nbsp;quod vna cum germinibusjVcl ex oliua adhuc immatura conficitur. Hyems vero fi fueritmihilo deterius fit, fi ad digerentium aliquod trafieris* Olea dige* cuiufmodi ficyoniu eft.aut quod cu chamemelo componitur. aut q^ rentia« apud ægyptios eft in præcio.Quod fi horum copia non fit : oporte# bit accepto relaxantium oleo^ aliquOj amp;nbsp;in quo nulla fit aftridio po nftimuep quod eft antiquiuSjimmittere ipfi anethi quod videbiturfa Digerentis tis.Mox vbiin vafe duplici tantifpercalfeceriSjdu mediocritervim olei compo herbæimbiberitîvngerehocartusamp;fricarejtuncquoc^pqplurimum fitio* debcbis.pofteaolcumjquoniamtediumafferatjdetergere.atç ad fpi lum dorfi tranfire.hanc«^ totam fricare.Primum ficca fridione. poft oleo. Ab hac rurfus ad crura te conférés .amp; ab his ad brachia. Exin denuo ad fpinam .ita totum agens diem.in domo puræ lucis ♦ nec ma«» denteiEfto ei®,domus etcalor mediatemperic.Sane mulfainquaco/MuIfahis ' dum hyftopumfuitjhis eft aptiffima.feruandu^ ne velcibujvelforIdoneam. bitioncmj vel aquam cxhibcasj vcl omnino Eberaliter bibcrc finas.f
-ocr page 334-METHO. MEDEN. GALENI
Mulfa dao nifimulfa tribus primis diebus dutaxatvti.ipfequas dixi partes ot taxat ciban dine fricans^eocpfolum tempore intermittens : quo fomnus homine dum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occupauerit.Ad que etiam aliiciendumj amp;nbsp;friftio vberior facit, itac^
Somni et vi vel lïoc nomincj vtile prsefidium fuerit. ne du quod inaniat. At vero gili^ modu nec vberior fomnus,bis eftfalutaris.cunec crudos fuccos digcri li« in his ee te nat:amp; vifccragrauiorareddat.Sed fi quis alius affeâus eftgt;qui fom«? ^erandu. num amp;nbsp;vigilias modicas defyderet:hic profeéto in his eft. Quippe Somnu co^ fomnus concoquit.Vigiliae digerunt.Quorum vtroc^ eft opus, ijs coquere, vi mulütudinecrudo^fucco^ ægrotant.Ergo inuicem médiocrité^ gilias dige adhibiti,iuuarefemutuovtiliterpoterunt.Atçfipulfushis paruus rere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admodum infirmufq^ fitîaut etiam fupra hæc vehementer inæqualiss
Si puIPhif fcire licet extremûpericulum elle.facienda tarnen nobis quæretuli paru® fit 8L funt.necaliud quicq moliedu. Sinpulfus robore mediocri fitjac ma vehemeter gnitudinc, præterea minime intercifus, amp;nbsp;æqualisîconfyderaquæ ad . inæqualis. aluu fpeftant. ac fi fua fponte commode non deijcianaudafter p infc
Si pulf®me rius aliquid infudes.Accidit naç poft aquam mulfam,vt quæ in pri?» diocri mas* mis vcnis,quæ fcilicet circaiecur,dê mefcnteriu funt,colligifuperua gnitudinc. cua folentthac commode deijciantur.Quod fi maior iufto fupfluoru Si aluus co impetus ad aluum citeturîprincipio quidem percoquere mulfam am moden de» plius oportebit. Id nac^ ficut minus aluu fubducitûta magîs nutrit. ijciat, Cotra crudum,vt minus nutrit:fic magis fubducit.Poft hæc fî fup.. V Si imodice uacualargius defeendantme fie quidem funt fiftenda. fed exhibedus deijciat. nbsp;nbsp;pro aquamuifaptiffansecremor eft.Si veto fluerc pergantîalicæ for
bitione nutrics .pulfuum interim ratioe obferuata. Aiiquâdo em fubi
Si pulf® fuïs to ad imbecillitatem,vel inæqualitatem^vf paruitatem mutant.Quo bito ad im#s tempore,panem ex vino diluto, exhibere conueniet.vti^ fi nec ven» becillitatê ter,nec iecur,phlegmonc laboret.Quando fi bac infeftentur : iacor^ î^qlitatêvP porecrudis fuccis referto:plane defperatafalus ægro eft. pulfib® fie puitatê mu mutatis .Ergo in eiufmodi ægri cafu, tcipfum a culpa immune prae* tent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftabis .fi moriturum prædixeris. ac nullo generofiorc medicamento
Si eu eiuflt; vfusfueris.Quibusverofpcs eft falutis, (eft autemomnibus, qita modi pulfu citra plilegmoneægrotant^) maximu medico, qui vti«^ ipfos in prin pblegmoc cipio fufeeperit,videtur mihi dedecus efïe:fiin fyncopen îdderint » in vêtricFo quâq per infeiriammedicorum, quotidieid fieri cernitur. Veru non vel iocinos- çft quod hos fpedemus .aut cum his nofmetconferamus .fed cu eogt; q| re fit. cum revera peritus in arte fittfædum putet ægrum anima ex templo Q n cata » linqui. ipfo nec fymptafima prædicente. nec ad id præparato.aut ide plafmatis probibete.Sane oiftuameetiaminfuperioribus cft,quicataplafm3i pfufionib® tis,Ct perfufionibuSjafTidue præcordia vexantîipfos in eiufmodi af* vtêdum. ^^Ibus pblegmonas accerferc'.Minime igitur eft bis vtedum ♦ Pri*,
-ocr page 335-LIBER DVODECIMVS. FO.CLIL ufqfuperuacua magna ex parte, partim vacuata fint: partim conco ƒ Quadiu in äa.tumvero etiahis vtaris licet.non tarne dntaxatrelaxans.fed ex hacfebria^» apfinthio mediocriter perfiindens. fi tarnen febris non plane fit ma^ qua mulfa gna. Si veromedicanti tibi tres primos dieSjVtdidumeftjnihil ocf vtendum, curratincómodum:ijfdemipfisvteris vflt;ÿad feptimu.aquadntaxat Si crudi mulfa, in qua incodumhylTopum fit, contentus , Siquidem longilTi^' fuccifint et mam, qui ita funt affedi, cibi abftinentiam ferunt, corpore fcilicet ex corrupti fic crudis ipfis quos continetfuccis,concoquendis alto.QH^*^ vtpcoqnes' do crudi fucci fint,fed etiam eo corruptionis pcruenerint, vt concos’ queant. qui ad perfedionem no queannqui fic segrotant, eorum dcfperata eft Si æger falus.Sedqui,finulluspræfcrtimcômittaturerror,feruari poïfunt: mulfam faigt; ij aqua folum mulfa adfeptimn vfcjfuntnutriendi. autficubi id res ftidiat* cxigat:velaluo fluentc,velægro mulfam faftidiente:ad ptiffansecre Acetu his morem eft tranfeundum.Sinhuncquocj auerfetur : alica,adeundem no incómo quo ptilfana modum,ei prjeparabitur, Neç em ijs qui ita funt afe dum« éi,acetum incomodum eftamo ficubi crudos affatim fuccos elfe ani^ Qn oxyme maduerteris toxymeli pro mulfa exhibere alTidue debebis. Quod fi li his dadu, huius affiduus vfus tedio elfe cœperit : tranfire inuicem ad mulfam, Frigidord amp;nbsp;ptilfanam conueniet.dein rurfus ad oxymcli reuerti.Maxime ven fucco^ nos» ro quibus tum paruus, tum tardus pulfus cftjijs frigidos fubeffe fuc tæ» cos putandum«Iifdê protin^ amp;nbsp;color vitiatus in toto corpore manitf= Ho^ fefte cernitur.qualis nimiruprius eft tradit’.Sed fieri fortaffe(quod tardiores diftumeft;nonpofte cuipiamvideatur,cumnulli febricitantiu, aut rariorcflt;g^ tardior,autrarior pulfus fiat. Cætcrumdupliciratione, verum efte eê duplicf quod idum eft,comperietur. Vna, quod euidenter in acceftionibus rone depre appareat,amp;tardiores amp;nbsp;rariores,qua pro naturali ipforum habitu hendit, puifus fieri. Altera quod reliquis præter aCceffionem temporib^, ho O xymeli rum arteriæ tum rarius,tum tardius q aliorum quoruuis qualitercu^ qn frigid« cpfebricitantiumferiunt.Ergofiæftas fit,amp; æger frigidæpotioni af amp;nbsp;qn caii#gt; fuetus :frigidumhuicoxymelidabis.Sinhyems fit:omnibus cali^ ducxhibeir dn.tum ijs qui calidæ,tum ijs qui frigidæ infucueruntöfteres.Aeque dum. vtfi immodicus æftatis tepore æftus fiüetiam qui calidæ adfueti fut, balneiî frigidum. vtiq^ fi nullum fit ijs vifeus adiniuriamopportunû.Sane Âaer nimi propofitis aduerfiftimafunt,tum balneum,turn aerambiens .quoti? um calidus es vel nimium calidus eft, vel frigidus .1 taeç vt lauandi hi non funt: frigidufvc fic amp;nbsp;reclinandi in domo funt.æftate quidem quæ frigeat,hyeme quae fint his caleat. Læduntur nac^^ non parum ab vtroc^ exceftu.videlicet in bal«« uerfa« neo, æftate,amp; omni caloris incremento, crudis humoris liquatis .ac'^Quo ani^ per omnes corporis partes fluentibus .ita vt metuedum fit,ne ad pul miu calidis monesjet corferantur.Aliquando etiam,nc ad cerebrum fub.cantxu Want.
-ocr page 336-metho, meden, galeni
longe præftcüj vt circa lecurjÄprimas venas fubßftant, in domo vc Quo a ni«’ roimmodicefrigidajamp;hyemcjâêdenic^ambientefrigidoifucciqui mium frigi crudifuntjamp;ineptiadconcoquendummancntiamp;iocinoris obürus» Jis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftioneSjfi Icues funt augent.fi nullæ funt:eas crallitudine fua herctes
impaéhc^jcreant.atqjhæcquidem agenda funtjvbi a primo die ipfe Si quis ad curationem fufeeperis . Si auiem ad eos quos fyncope iam premif, fyncopc ia fis accitus;fi caquæ retuli loca plilegmone vaccnbpanem exhibcbis vexatos é non multumdiuncç ex vino ahquojquod ceierê in corpus digcftio^ accitus, nbsp;nbsp;nbsp;nem adiuuet.ftatimcp ad friâiÔcs venics. quas ctiam pro tradito ia
modojadminiürabis .aefi quidcm alias fit^aut regio naturalitcr ca* lens3amp; æftuansjautftat’ caii vehementer calidus; cum frigida vin« dabis.fi nihil ciufmodi fit’.cum calida, Quæ tarnen fecundo amp;nbsp;tertio dabiturporiojomninocahdamexhibendâ curabis. Quippc advuL» uerfarn cam curatione,cuius gratiafridioncs adhibuim^jcaiorpræ^ Quib’ fri^ ftat.vtpote crudo^ fuccojçi concodionem adiuuans .At quibus ex fia gida exh5gt; uabilijquæos ventriculi infellefj fyncope inciditnjsfrigida exhi^i béda potio benda potio elhVinum tarnen quod ctcaîidû natura ht; et dedudio* eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem in corpus promoucatjomnib® quos fyncope maie habet, oHer
Qd vinum re couenier.diffribui nâ(j per corpus nutrimentum, quod fumptura oib’ fynco ell,non in ventre maner e vol umus. Confiât autem ex vinîs ea dehge pe vexatis daefrejquæetflauofintcolorGetfubflantiatenubamp;ætatevcccra.ta.» htvtile. lianimirum ctboniodoris contiüuofuerint.Quinetiamipfe,fipault;» Eieétio vb lulumvbi mixtafintjgufles’.fenticscaloremper totum corpus tranfe» ni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitti.Cæterum amara præ vctuflate,v inane futo. præfertim quæ ijs
Amara pr^ exhibcbis,quo^t os v cntriculi flaua bili vrgetur.Talia naeç fimui lau vetuflate v i dabilcm ac nutrientern vini fuccum iam amiferut*, fimul îiucûda cum lia ne futo. fintthoc ipo flomachumolïendût. CÔmodiïTima igitur his vina fut, Quæ vina quæ cumnaturalitcrauflera hntifcnlilcm iam aflringcndi vim, pro#» his como #= pt^î^ vetuflatcmnon exhibent.calorem tarnen admodum euidentera diffia quOs» habent. omnia cm quæ requifimus,inijs quorumflomachus amara rum üoma bili vcxatur,cfEicient.cum Ä iucundefumantunÄtumconcoaione, ch’ amara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;digeflionem in corpus promoueant.Ä fucci vitium mitigent. Ä
bifi vexât corporis habitum cxcalfaciant.Âflomachumipfumfirmêt. Huiufee generis vinorum optima funt Surrentinu.Signinu.Sabinû. Tiburti num.Marfum.omniaquidcm italica.amp;aflringentia.non tarnen pagt; rimodo omnia. Nam furrentinum cum mediocriter aflringat’.tum ca lidius cætcris,tum iucundius efl.ab hoenobile tiburtinum.Efl enira amp;nbsp;qüoddam imbecillum tiburtinum.quod ctiam ficut fabinum : Icui* tïr potefl aflringerc.SigninS vero auflerius cfl. ficut ctiam fignino, marfum.Hæc omniavinajflomachoquiamara vexât bili, faiubria
-ocr page 337-LIBER DVODECIMVS. fO,CLIII» funt.Ideocß illis vtendum. quo ties is vel ex ardenti febri ofEenfuS, fyncopenatculerit,velalias multaincumbilisfluxerit.vcl multam ' imbiberit.Quibus tameexcrudis humoribus j fyncopes periculum imminet;faneplialernu,tantoiammemoratis prællatquato tum me lioriseftfucci;tumetiaincalidius^vtpotequodamp; velocius ilb'sper corpus digerctur amp;nbsp;crudis fuccis concoquendis auxilio erit ♦ Quae cum diäorum fingula, aliud magis, aliud minus facianttomnia tarne phalerna magis ftomachumroborat.Atqmipoj^ipIialernoru, aliud Duplex oulce admodum eft, quod phauftianum vocant, aliud fi cum hoc co#= phalernu, ferastaufterum^fi cumfigmno Ämarfo dulcetdeligendum ad tahafe cundum eft.Si vero cubans per fanitate dulcibus vinis infueuittliuic nihil prohibet, dulcius phalernum exaibere.Verum in aha, amp;nbsp;græ^ Quæ i græ ciajdi nationibus quæhis funtvicinse^vbi copiaiam difto^i generu cia amp;nbsp;afia aliquädono elf: ex ij s quæillæ regiones fuppéditât, aptiilima ad db ad digehio geltione in corpus fut Ariufîum amp;nbsp;Lefbiu.Hoc quidê veLuti ex ipfo ne in corp® nominepatettinlefbonatu.Ariufiulocis quibufdamin chio proues* fint aptifiï* nit.Cumverotria fintinlefbo oppidatminus certetumodorum,tum ma. dulce in Mitylenegignit.Magis odoratu amp;nbsp;dulce in ErclTo. Dein Tria inlef?* in Methynma porro fumeda ex his funt, qbus marina aqua admixta bo oppida. no eftfVtpotemaxiofuturo incomodo,ex ijs qb® eft admixta. Alioq Noxia vl* nec alTolet in lefbo nobihbus vinis, de quib^ nuc agit, marina aquä na ce qbus imittere.Velutinecariufio in chio.prouenitamp;in hellcfpoti Myfia, admixtum vinum furrentinonon abfimile. Myfinum per eminentiam vocant. mare efl. Hæcoiavina flaua, amp;odorafunt.amp;fubflantiaq inter aquofa, craG Quæ vina facj fit media. Aquofæ porro fubftantise funt adrianu,amp;fabinu. amp;al aquofae fine banu.öi gaurianu .amp; thuftu^ amp;nbsp;neapolitanu amineu.quod fcilicet in fubftätise. locis neapoli vicinis'gignitur.Vnde etiam ita id nominal. In afia ve Quse crafla roamp;tibecinujdititacazenumjamp;tertiumabijs arfyinu. Contra vc;? fut vina. ro crafla,veluti fapa funt, amp;nbsp;fcybellites tliereu. di albates . In afia Quæ vina veroægeateSjdiperperinu.Ergoqb’ ex abudätia crudoijthumoru his qfynco fyncope inciditujs cralTa vinaceu noxia,aquofa ceu paru efficacia, peex crudif luntfugienda.Deligëdaveroeoijifuntmedia.quæqpvtpdiftueftjflajs laborant, «a fint.di calida.Neq^ em inucnias ex albo vmo^gnecahduin vllu. fintfugieda ’Quando etiäauftera,dimediocritcr alba,cuinueterauerint, fuluio#» Quaehiso£ xaquodämodo reddatur. Quod fi aliter noiare fuluu colorem velis: fereda. licet voces igneu pallens .Quotquot autinipis calidiffima funt; om^s Nullu albu Ilia certe flaua funt. Cuiufmodi in italia elf cucubum. Quod etiam vinucalidu vnum quoddam genus eiufmodi vinorum ab initio, ficut aliqui pib* CalidiRi^ tant,noneft.Vcruexvetuftate,eo peruenittvtigneumcolorem con ma vino^ trahat»yndeipmquolt;5 nome eft fortitum. Noûeooiaperueniunt. flaua elle.
-ocr page 338-METHO» MEDEN. GALENI
Cum pn'us crallentuftg ûiperluddo flauofcm accipiant» Rcliquogt vini generum, auftera quæ mediocritcr alba craffa^ funt, certe nuL lum ad digeftionem per corpus eft idoneum. Si tarnen abunde inucs» terauerintjuecaliarum copia fiuvti illis licebit.Suntvero eiufmodi omnia,cuminueterauerintjftomacho vtilia.Quo verohabeas horn Aufteraviigt; quot^exemplum,turn eius quodexNicomediaafEertur, memineris na. veliin:quod omnibus eft notum,turn ficuli Aminei.quod in magnis ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reponitur fiftilibus.Quod em in paruis feruatur lagunculis, maxi#»
Vina dige^» me huic eft contrarium»Cum et malum ftomacho fit:amp; capitis dolo#» ftionei cor rem excitet. Acfemper quidem eft id agendum, vt optima eligas » Si pus aptifti ilt;i no eftjquod illi pro iam comprehenfis notis,eft q fimillimu « Ap«» lua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiftimanancjad deduftionemin corpus,funt Ariufium.et Lefbium»
Si imbecil* Sed fi ea defint,fimufqg in afiaiaut aphrodifienfc petemus: aut aufte«« lu ægro ca^ Tmolitê,aut aliquod his fimilium.quod ct colore fitfuluu:et illi put fit«: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co cum bibitur, manifefte excalfaciat. Confyderandum vero ante om
Si firmum nia eft,qualifnam ægrotatis natura fit.Nam fi imbecillum illi caput ægro caput eft,amp; quod facile calentibus vinis tcntetunquæ minus caleant, po«* fit. tius funt offercnda. Sin firmo admodu capite efttalibus vinis dc«i Oia fulua ledaturxaut etiä citra noxam ea ferre eft folitus thaud timide his vte et odora ca tur* Porro funt, quatu ex ipo^ eft natura, q odora fuluac^ funt,oia ca put graua o putgrauatia.Eo«^ turn phalernu,tumTmoiites, turn lefbiu infirmo re. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capiti noxia funt,Qualis aut in phalernis tradita nobis differentia
Auftera vi eftnalis profefto amp;nbsp;in Tmolitis habetur. Alterum effiadmodumeft na vêtré ro dulce,alterum aufterum.fi cum illo conferatur.Calida tarnen admoi« borare nec dum,ambofunt.eoçcaputgrauantia.Aufteravinaventrem robo^ caput £eta#= rant.caput«^ inter omnia minime tentant. Caetcrum ad digeftionem re. in corpus nonfeftinant.quo magis fugiendatibi in animæ defeéhi Auftera vi funt.non fecus q aqua.Habile vero ad facilem in corpus deduftio«« na atcp etiä nem,amp; Hippodamatium cuminueterauiteft.Ipfumquocjexeafpc aqua i fyn?« cie,cuius turn dulce phalernum eft.turn vero Tmolites .Ineft huic Ä cope fugie?« aftriftio manifefta.quæ tarnen in neutroillorum cft.Itaç ctiam falu da effe. nbsp;nbsp;nbsp;l^rius ftomacho eft.In penuria vero vini,quod accomodum vtri«^
Si deeft vi/ fyncope fit, ei inqua quæ ex multitudine crudi fucci oritur,et ei quse nu accómo ex biii incidit, coaftus prorfus vino vtitfugere (vt prædixim®}opoJB du, 1 vtrac^ tebit oia,tu auftera:tumnoua.ite(5 craffa.Deligere vero aquofa. ma fyncope q giflt;j fi fint antiqua.Talia näq^ täetfi no valeter excalfaciutîtn facile in eligeda. omne corpus deducuntur. Proinde cum celeritas fparfionis in cor/ Aquofi vi/ pus fit his cum fuluis communis: differentia rurfus in his erit,quod ni SL fului concoftioni quæ vel in ventriculo, vel venis agitur, fulua ma/ coUatio» gis conducunt ♦ propterea quod magis excalfaciunt. Præterea
-ocr page 339-LIBER DV.ODECIMVS. FO.CLIIIL
miftibflia funt.amp; nuthétia^eoc^ ad fucci bonitatê opportuna. Quo«^ rum omnium nihil in aquofis vinis cibNihil em cx horum fubüan;:’ tia. in fanguinis mutatur fpccie.Sed cum fuiua caputferiau quse aquo flora funtjttufq id contriftat^Vrinas autcm^prseter cætcra omnia mo Quæ m^xi ucnt.Aquibus fccundum locum obtincnt, quæcuqp fuluorum maxb mevrinas me funt tcnuia.quæ etiam ad fyncop en potilïimû funt deligenda.Tar moueanf, dilTime horu deducuntur in corpus,quae fuiua funt, ct cralfa. Quäq Fuluorum eaquocç aufleris omnibus magis funt penetrabiiia.At vero nutriuc cralTo^ ca hæCjmagis qtenuia.ac vitiofos fuccos celerrirae bonofanguine ge^ auihris col nerando corrigunt. Ergo inflirutum fermonem denuo repetamus . latio. itc cu Quodfyncopepræceps viriumlapfusfitî£d abaiijs ante mediftum tciuiib h cft.Sed cum effentia virium quibus regitur corpus, turn in fpiritu;tu Regrdï’, in folidorum corporum temp er a me nt o conflllitthæc nobis amp;nbsp;vbi in tegra funt feruat i,amp;vbi corrupta funt, ad integrum reuocari,omni=^ no debent. Ac queadmodum tueri ea per fanitatem conueniat,in opc rede tuenda fanitate eflpræceptum. Quêadmodum vero et in mots’ bis traditum iam aliquatenus, amp;nbsp;in præcedentibus commentarijs eft.Non tarnen adhuc res tota ad talcm,qualem exigir,contemplano nemeft perdufta.nectalemmethodumhabuifjqualempriora.Quod Spus fub^ igitur defuit,idnucadijeiamus.Spiritus fubftantia,vnacumfolidis ftätiacufof corporibus, fie nobis cuftodienda in morbis funnvttum quaiitare, quéad tum quantitate, quoad fieri licet, naturaliterfeliabeant. Ac liquidem modum in flcprofpicihis poffet.vtnecfubftantiæ eoi)iquicqaut vacuarec, aut morbis cu^» prorfus imutaretunidefTetantiquiffimu.Sed quoniamin c6mentas= ftodieda, rijs de fanitate tuenda oflendimus, fieri non pofte, vtid gencrabili corpori vnq contingattid agendum eft, vtquæ fubftatiæ portio de^^ fluit, banc apponendo farciamus,quod alterafcittin debitam tempess xiem per contrariam alterarionem vindicemus .Siigitur turn vacua^ tio,tumalteratio,fenfimpaulatimc^fiat:etiam correftio vtriufe^ fen Vacuatio fimadminiftrabitur.Quod minus,adartemfanitatis tuendæ fpeto alteratiove reeft monftratum. Sin confertimamp; femel vel magna aliquando va^- fpfis qn ad cuatio:veletiam adieftio incidattetmorbus itaefticitur, amp;nbsp;medendi hacartefp’e methodum ad eius fanationem requiremus . Veluticnim mutatio#= Q;ent. nem in non naturalem habitum, quæfenfimpaulatimcp irrepit,coi's: Aialisfpus rigere, fanitatis tuendæ artis funt partes : ita eamquæ multa fimul fons, amp;nbsp;vn quot;nbsp;irruit faicire ad medendi peritiam fpeftat. Ergo animalis fpirit» alat.
tus, cerebrum veluti fontem efte,clare oftendimus . qui partim ex Vitalis ,fpi infpirando Î partim ex eo quod reticularis plexus fuppeditatj its^ ritus fons, rigatur.atcfalitur * Vitalis fpiritus,nonæquecuidcns demoftratio vbi vn erat.Scd tn in corde eu et arterijs cotineri.exiftimare alienu a ratioe alat.
V.ij.
-ocr page 340-METHO. MEDEN. GAIENI
ex folidis digeredis j vnde»
Si qs natUi» non eft.Eudé(ÿ nutritumaxime quidêex infpirando.fed tn 8i ex fani» ralis fit fpi guinc»Quod fi naturalis quoc^ aliquis fpus eftîvtit^^ is quoc^ in ioci rit’ in quo nore etvenis co tinebit. Sane didufufiflime de viriuelTentia eft, in li contineat. bris quos de Hippocratis 8i Platonis placitis fcripfimus .Solidoru vero corpotjifubftantiacertaeftequatitatc proculdubio defyderat. Eoç nutrimeta mortale gen’ tuent .Sed nihilo fecius Si elemêta ex q«* bus componiturmcdiocriefTetemperierequirit.diduçfubinde eit, quêadmodu temperies ea fit tueda. Cæterum viriu lapfus de quo nuc agere inftitui,qui quidem folidoJ^t corpo^ fubftantiæ digcrêdæfuc«« cedit, in iongiffimis morbis fubinde incidit. Animante ex atrophia, id eft nutriendi defedu, extenuato.Præterea in his febribus acutis, quæ corpus liquant.Qui ex fubftatiæ teperie mutata puenit, cumvf jmodicc fuerit caJefada, vel frigefada, vel madefada, vel ficcata, aut hoj^i aliquibus copulatis affefta.Alteratio veto in fpiritu, turn ex vi tiofis proucnitfuccisîtum ex ambientis malicia.qui alias alia de cau Alreratio i” fainlianc eft mutata.prætereavenenatis facultatibus,autanimalium fpu vn pro'^uæ virus eieftantjvenenis .Verum hæca præfenti inftituto fepona«* ueniat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.Ipfius vero cffentiæ fpiritus corruptio, amp;nbsp;quæ futura timetur Ä
riûextépie foil do rum inutata.
plfétiæfpisî quæ lamadeftjquætumexaffcftuanimiinciditjtumingenti dolore, rit’ corru tum crebris motibus,cuius generis amp;nbsp;vigiliæ funt,tum ex immodigt; ptio ex qui ca eius tenuitate,amp; continentieumcorpo^raritudme,tumvero an=, b’putniat. te hæc omnia exipforefpiratoprohibitOjôinutrimentidclïeftu: di#» Qui affeft’ ligentius corrigi profefto poftulat. Suntporroafïeæanimi, timor fpm corruîs fubitus,3^ vehemens .quem ecplexim grxci vocanb Præterea quæ co P . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traria huic timori eft voluptas maxima .græci pericharian vocat qua
Ecplexis. fl excelTum gaudij dixeris. Scimus em amborum occafione peri/lïe Pencharia quofdam.Iamreliquiquocjmagnitimores omncs,amp; cum his, ma«« ximæ voluptates,etfi noniugulantiat certe facile refolubilem, infirt? mumej fpiiitum reddunt.Triftitia vero, amp;nbsp;anxietas, amp;nbsp;ira, Si cura., eo genere funtnoxiæ, quo frequentes vigiliæ. qnoniam vires refotgt; uant.Acinhis quidê omnibus,ipfa per feipfam mouetur anima ah In qb’ aia corporalibus autemaéfionibüs,ipfacorpus mouet.Refoluitur autê P fe mouec. efus robur, vtroc^ motuu fuorum genere.fi modum excedant. De la^ 8i i qb’ cor boribus vero quid attinet dicere, quo pado et vehementius audi, pusmouet, quofdamiugularint,amp;omnescertelæfcrint.tametlî non fuftulerut.
In omnibus ciufmodicafibuSjVidcntuf ægro tan tes, turn animo linn quiîtum viribus refolutis elTe.Nonullivero Cvt didum eft; cti^ njo ri.fcilicet alias fpiritu ipfo corrupto,alias alterato, Aliquado ex par tc digefto.Non raro hsec vtraeç perperfo. Traftatum autem fufius de his ell, cii in alijs libris;tu vero in ijs q de Hippocratis et Platoms
-ocr page 341-LIBER DVODECIMVS. - FO.CLV,
dogmatis prodidimus?Ad rem vero propofitamjinodum quo fingu Si fpuS fub la lædere funtnata^difquirercnccelTenon cft.Imo quod lædünt, ab nänapPiu ipfaeuidcntiaaccipercjaceoadvirestuendas in morbis falubriter Hotcnuetr vti,Pari modo et fi fpirituum^quinoftrum corpus rcgunt fubftätiagt; Si corp^ni aliquädo plus iufto extcnuetur:vtroc^ profeélo modo imbecilla fue^ mis raru» rit.ettanqtcmperie alterata:ettanq dilTipabiliS)vel exhalabilis,vP Adfobur quocunc^ modo libct appellaJ(rc5reddita.Eademnimirum ratioe amp;nbsp;viria tuêda fi totum corpus tranfmutatum inimmodicamraritudinem fit t facile cibo^ poti fpirituu fubftantia digcretur.Quod et ipfa tcnuia partium fit, Ä cor onuç bnda pus earn non contineat.Ergonecrarcfacicndumimmodicc ægrotan ronem, tis corpus efLfi fpiritum retincri fludcs.Sed nec quæ in co funt p co Aeris que mefta et bibita valenter cxtenuäda.Iam vero quod ipforum quoc^ ci (pirado atgt; borum,acpotionum,nonlcuis habéda fit cura adroburvirium tue trahimus q dum 5 vt vidch’cct tum quantitate modiciîtum qualitate exadi, exqui* ro hnda* . fitic^ fintn'd neminem latere arbitror.ficut illud profeäo cuiç perfpi Ad robut cuu.Quodetiamfubftantiæ,quamfpuattrahimus habendafitcura, viriuamp;nc vti fcilicet tum optima temperie fin tum ab omni inquinamento pu fyncope id riïTima. Nee aliquid ex metalliSjaut caminiSjaut barathris fibi admi dat. fingula fceat.aut aliquid ex putredine leguminu,vcl olcrum^vcl animalium, re pfidiu* vcl cuiufeuqp rei contrahat.aut halitum ex ffagnis, vcl paludib% vel
fluuio recipiat.His it^cp omnib^ piofpiciiit oportet, qui vires illæ
fas tueri volet. Ad hæc etiam ipfo^ corpoijt folidoijt ? in quib’ vtiç VetriePi os vel maxime cofiftereviriu fubftantia videtur,noparuahabeda pro ,ppter exq?» uidentia eft.vt fcilicet fano teperamento fint.ati^ hoc quidem omniu tied fefum, partium comune commodumeft.Adroburautemvirtutis conferua fyncope äc dum, 8i ad fyncopalcm acceftionem,quominus derepete incidat, ca^ cerfere. r uendamtfingulare præfidium eft,temperamenti cuftodia ♦ Ante 001^= Si crudoru nia quidem trium principiorum.Mox vefo rcliquarum partiu,qusCäs abudätia cun«^ in confortium afïeàus,principia fecum ex facili trahut. Cuiufs» multitudif modi eft ventriculi os .quod ^pter exquifitum fenfum, tum alia fym ne vires p# ptœmatano pauca:tum vero fyncopcn accerfit.porro memoratus mat, amp;nbsp;me# crudorum humorum affeftus,fi et copia fua hi vires premant, amp;nbsp;pro atus infenfi pterjtummultitudinemjtumcraflïtudinemcxiguos animalis meat’ les obftru# obftruantn'am multis nominibus exitialis eft.acfyncopæ opportu# at, quæ ko nos reddit^Nempe amp;nbsp;quod animal fub eo non nutriatur’.ct funocet: moda.
Ct quodmediocritas temperamenti eius,nQfolu alteretur : fed etiam Qn crudo# corrupat.Quippc cfudifuccinutrire,priufqcócoqnt nequcut.Iide rum copia 9cumultifut,grauat.Sivcrofpirameta,qb’’pfpiratioagit,obftru# fyncope af ant’.calore extingut.Quod fi nec obftruant,nec onerent’.fyncopen hi feratetqn li certe non inferuntJed anim^elxquia, quas lipopfychias graeci vo#’ popfychiä
-ocr page 342-l:’t-*ropc.
METHO. MEDEN. GALENI
Quo amp;nbsp;cant.SKjuidemrcfoluuturciufmodiægrotantcs.iùfi frcqucntius nu«« bus hi nu^ triantur.Porro cxliibchhis oportcbit non copiofe fcmelj nccquse triédi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;craffafrigida vc potcftatcnutrimcnta fint, fed ficut didum prius cft,
. vinum quæ c x gcncrc cxccnuantiu calfadcntiücj fint*Ad cundc modû SL ab iirio bis dicamcnta,quæcuc5 faltcm médicamenta fumere febricitans ho po# idoneu. nbsp;nbsp;nbsp;teft, extenuanha calcfacienü’aç funt oHerenda.His SL aquofum vina
Qui fie fc idoneu ab initioßatim cft.fi tarnen vehementer non fcbricitet. Quod bricitant nbsp;nbsp;tcmerc in hoc ahedu fieri non affolct.Magis etiam fi qui laborat fc*
lt;5uotidie ac ncs fint;pbendum his poft quaçGibationéjVinû eft. Magiftj ctia, fi celfione ha interpontaquictisfpatiajmcdiocriafint. Sane qui ex ciulmodi fuc* bere.etquo cis iaboranuhos quotidicacccflioncs cxcrccnt.Pr|cipue9 ad vcfpc dieitpe. nbsp;nbsp;nbsp;rem.amp;noftu*nonmane.nccvfcp ad meridiem. At«^ de his quide ha*
Deijsgex ftenusabundc*Agcinodotrantcamusadcos qui contrario quidem nimium te# huic laborantaffedu.Scd tarnen fyncopc fimiliter opprimuntur.ni* nuibus fuc fiquisfeduiofitattcntus.Hifuntquiprætenues fuccos habent.ficvt cis fynco^ ocyilime exhalcnt.Itaç etiam diuerfa a iamdiftis ratione/unt curan pc vrgcnf: di.Iilos nä^paulatimaamp;alfiduc vacuauimus.propterca^multäfi* Coliacio nbsp;nbsp;mul vacuationcm ferre non potcrant. At qui fie fc habent î hos pau*
ho^ CU pdi latim et aifiduenutricmus.Quod fi a principio hos, viribus adhuc dis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;valcntibus, curandos fufcepcrimus : ncc paulatim cos dbabimus.
Si qs iftos Polfuntnançhij vclquod iibcrius fcmcl datum eft, nutrimentum abiitio cu* fuperarc.Tanqautcmcos qui ex humons multitudinc.fyncopc peri* rados fufee chtanturjprorfus ad cxitium fpcftarc diximus:fi vcl iccur his vclvc périt. triculum plilcgmoncobfcditntidcmdc quibus nuc agcrc inftituim% Qn^pofiti infanabilcs funtexiftimandi, fi viribus iam langucntibus, aliquod infanabfes ægrum vifeus phlcgmoncinfeftetur. Quando ncc aftiduc hos nutri* Ct cur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re fas eft, fed tantum in rcmiifionibus, ncc fcruare cos fi non nutria
Quib’ oc* tur licct.In eiufmodi affeftibus mortifera ilia fpccics in facie celcri* cafionibus ter apparet, nafus acutus, oculi caui, amp;nbsp;rcliqua quae dcinccps funt a^ mortifera i fcripta.Namfiucmultumexccrnantjfiucvigiicntfiuctriftenturjfiuc his facies non cito nutriantur:protinus eiufmodi faciem habcnt.Porro fi alien apparcat. ius hormn, aut etiam plurium occafione, talcs effe videbuntur : mi* Si taf faci* nus effc malum putabis ; quam fi abfç his effent cmaciati. Sin abfi» cs cu aliq nbsp;nbsp;nbsp;his talcs appareant ; plane peftiferum indicabis. Atqp hoc ampli*
ex occahoi usjfia principio morbieahabcatfpccic.Nc(j cm dum concoquatur b us. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufficient. Atlt;ÿ ob id Hippocrates dixit. Si quid eiufmodi confenfe
Si abfq^ oc? rit:minus fubcife pcricuft putadu.In morbinacj principiojfvt pdi* cafioHU ali xiƒetiam ficum aliquo diftorum into fintftatu: baud quaq id bo* qua. • num eft . Caetcrum minus id pcriculi minatur : quam fi cum horum Hippo, nbsp;nbsp;nullo.Imo exfpirituipfo prompte digcfb.Nonfolum autem exte*
-ocr page 343-gt; I ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ I
113'ÈR HVOD^CÏ^VS.. FO.CLVI.
nuatisadeum inodunifpirituliorumetfanguinc,digeftio fa;pe ind jyigtÛiôüê dcre affucuit:fed cfiamcxpulthce viper vnmerfam corporis molein fpiritü.5 dü ïmoderatius concitata^ïd quod incidere maxime cx imbecillitate re pliciter liis tentricis foIet.Sanenutrire quic^d hoJ^t inciderit, eft neceffe, Sicut accederc. ctiam corporis fumma denfare.non fecus qpriord rarefacerc. Cum Curationif enim maxime hi affedus dilTideant etiam præfîdiorum fpeciem di*= fumma* uerfilTimamrcquirunt.Ergofrigidumhis acrem, aftringenterac^^co^' SpeciaP cU parabim’.Quiqueadmodufiatjprius cft didu.Vnguêdi pterea futgt; ratio» aftridorijs vnguêtis»Tucibihis dadijquinoadmoduproptediÆlu Quis aer, ant»non aqua mulfa» non ptiiTansecremor.fedpaniSjamp;forbitio ex q viidioef) alica,amp; frudus aufteri.quinon facile corrumpanc. turn ipi p fe ; tu ve q cibi liis ; ro ca pane*Etia alica^q in aqua fit coda» Dabis vero aliqn his -, Si, apti» oua.pcipueqp eorum vitellos. Albu em Coriim ægrc cocoquic » Prse? Aibu ouo^ O gt;nbsp;terea gallinaceoijt, q lade fint aki, tefticulos. itemcj fuiilum cerebru» ægre cÓco^» Sed vel diligêteraffum fquadofi cruentu dcé,fumopere Iæditgt;ei in qui» albo iure legitime elixu.porro 8i anetho iniedis » Denic^ omni rone agcndu, vt etfucco^ materia cralTiore reddasîct cutim denfes ♦ Si ex^ halatione inhibeas. Vinu vero his aquofu necellariu inter initia ell. Quod vinu fumptu poft cibu.Quodfiexfnia vobis oiarnderinnetia carnei his his vtile» akqd nutrimeti^poft alia dabim’.PonlTimu poft quand dié* Succis Qn caro q febré excitauerdt,iaad cocodione venietib^.Tah affedu laboran»* dada» tis iuuenis, in decio iibro meminimus »td queadmodd (vti dixi) quo tidienutriuerim.idcjanteacceftïonepotiftimdïtd quéadmodd femel dedita opa,no exhibito illi cibojacceftio cd fyncope îuai'crit. Ergo * in oibus eiufmodicuratiÔib%fi iadeprehenfus fyncope cubans eftî omnis foUicitudo medetis ad fympteema vcrtic * Sm nodd ca pmict Si ggcr fyn vtriufçcurahabebit:amp; vtfympte»ma nonincidat:d£vt morbus pad copeiä de^j iatimdifcutiatur»Cclerius autêhuncdifcuteremuSjfinUllus fympi®i? prehêfus ê» matis fubeffetmetus^Quippèquimultitudinecrudi fucci grauatur: Si nodum hune fi modo iuftam femel vacuationem ferre pöffettnec metusali^ fyncope p^' quis fyncopes impenderetdemd arbitror vacuatutn amôrbo explü mitur» car emus, Eum vero cuius fpiritaSjSi fucci facile exhalant, fi ante a.Ca
ceftioné cibare no cogeremurdogioré illi morba certe no reddere#* Quatuorre mus .Ac de his qdé hæcmihi dixiftefitfatis^ Ndcreliqs oecafiÔes q^ Üqusg occa^ bus (yncopæfucceddtreferem’.Hæfdt numéro qtuor,Dolorvehci« fiôcs qbu^ mens.vigilia?»imodica vêtris inanitio»acinhis quraliénaloqudtur^, fyncopæ aliqn motus .fed et quinta fi no difplicet addas .Népe principiojçt in^ fuccedunt» téperié.dequa in cake libri agemus. Idcirco maxime quod dupiiet» Pficipioj^t ter puenit,velinnuda qualitate partiefis alteratisgt;vel vitiofo fuccO intéperiem inhasrccepto.Deincepsigitdeoib? qmemor^uim’eÛ agéndumi dupîicé ce*
-ocr page 344-.METHO. 'MEDEN. GALENI
De dolofi^ Initio a dolorib’ fdpto. Ergo fi caufam vnde dolor cxciutur, adime bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re poffis:itavticjcotrafympt»mano pugnaueris. fed ægritudincin
curaueris.ScdfiquaoccafionepIiibitus affcäuifummouedo intcni elle no licet: vehemetia doloris mitigabis .Verum qm nec dolo^ cau 1 quot;nbsp;' fas fumouere, nec vchemetia eoijt rcmittere fas eft, nifi intcllexeris, ' •’ cuius vitio is dolor incubatis corporeexcitetxppêdêdæprius tucau i * nbsp;nbsp;fæ doloQt funtxtum vero figna, qbus hæ dignofei queat.Na ca fenfui
plerucÿ paru pateatîliominê qui in tali fp eculatione fit exercitatus ni»’ mirupoftulant.ltaqpcu nobis in alijs operibusjno pauca de doloi^ De doloru gnationefintpceptajipforuçomniuopportunutps lam vei^ritme* gnatioe fa cclluin arbitror^tota eo^t rationem fummatim peurrere. Qni igitur matim. in animalis corpore omnibus cofentientibus fedis5non omnes par tes fenfiles funtimanifeftu eft^quse prorfus funtinfenfiies^eas no do lituras .Igitur cufenfilibus dutaxat dolor accidanfeques eftjvtæfti* memusjciufmodi ne corpora ppctuo fint dolitura, an vnq aliquo te« pore, cu videlicet ortus in Iiis crucians affeâtus fit.Atfi ip fa euiden«* tianos docet^multumelTe temporis, quo nihil omnino doleamus s non obfeurum eft, certo aliquo tpe, quo fcilicet exdtatur in finguiis quæ dolent, crucians affeausmeceffe effe ea dolere. Ergo fi inuetum nobis fucrit, q nâ afiEedio ca fit, q in fenfilibus corporibus orta, facit A natutaliî vt animal dolcat:vtiç et quod quæriraus ia. faerie inaeata. Hic igi^ b^ noticijs ab ijs naturaUbus noticijs,qu3e omnibus nobis funtcomunes, pro«» quæ oîbus cederemethodo adidquodcofyderaduproponit, coucniet.Porro funt cocs. naturalis noticia nos docet, vitiu id corporis ex quo fit doliturum, aut continuitatis diuifionc eire:aut altcratione aliqua.Ita ctia no inco Afclcpia? mode didû ijs eft, q ex infedilibus,vel infenfiiib’, vcl incopaftili^ dis opinio» bus elcmétis,corpus coponut:affeau vn dolor nafcaf prorfus îuenij» fi no polfe.Quippe q tatumodo tagut,co]5t nihil videt dolorificurm At talia corpora tatûfeinuicêtangunt.Quod finocotingant modo: fed etiä feinuicéincocurfu collidant:ad dolorem creandunihilo pl’ coferut.fi q colliduturxinfêfiliaftatuutur.Nifi ctia lapides eu diuidu* tur,dolore affici dicem’.Veru dehis latius,tum alibi:tu in quinto de Afclcpiadis placitis dilferuim^.Nuc cofelTum hoc principiu fumen tes, nccellceirc, vtaffeftus qui dolorem cxcitet, vcl diuifio fit, vcl 7 nbsp;nbsp;nbsp;alteratioxillud etiam memoria repetamus , ne alterationem quidem
Mutatione fpfam fenfim irrepetem,dolorem afïerrc animali polie. Sed quæ do q doloré af lore animal afïicict, cam mutatione tu confertim faftâ:tu vero violêta feret coferô elle debere. Vident ein corpora,no folu eu in nÔ naturale habitu co fieri amp;vioiî fertimaguntur, triftem grauemç mutationem fentire : fed etiam in lêta debere ipfo ad naturalem ftatum fuum reditu, nifi cum paulatimaccipiant.
-ocr page 345-LIBER DVODECIMVS. FO.CLVII» obiter cruaari. Scimus cm qui in vehcmêtifn’gorciterfeceruntjeos eu fcfe no fenfim, fed femel calfacerc ^perarent: dolore circa vnguiij radices adeo vehement! affedosîvt ferre non polïent.IUud vero im» quirerejan ipfum quod vehementer excalfacit^aut réfrigérât, diuifio nem aliquam continui efficiat t longiore fortaffe difputatione æget Etvticj demonftratumanobis eftjin cÔmentarijs de fimplicium me^« dicamentorum facultatibus .Veru quid agendo, quæ vehementer vel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
c xcalfaciunt, vel refrigerant, dolorem inférant: querere ad rem proa» pofitam minime eft neceffe. Siue- enim vt fubftantiæ fenfibilium con* linuitatemdiuidentiaîfiuevteamferneletconfertim alterantia,idad eorum inuentionem quæ dolorem leuabunt, paru refert^Modo feia«» mus, quod violenter vel excalfadt : vel réfrigérât, id fentientia cor^^ pora dolore afficere.Ergo fi coepillc ab euidentibus coueniet, euiden ter autem videntur, eorum quæ corporibus noftris propinquat, hæc fola elfe dolorifîca, et quæ vehementer vel excalfaciant : vel refrige:* rent, et quæ fubftantiæ cotinuitatem foluant, hæc autem funt quæ vel contundunt, vel incidunt, vel diftendunt: vtic^ curationis eoru inuen tionem quæremus, via aliqua infiftentes,quæ ad querêdorum natura fit accepta,quæ methodos appellatur, Rurfus igitur fupra repetetes MethodöS dicamus»Quoniäid querimus,quêadmodum in morbis dolore affli«« quid ♦ gamurjvbi nihil nobis extrinfecus trifte appropinquatinecelTum eft aliquam talem caufamin corpore queramus,quæ fcilicet vehementer exGaIfaciens,vclrefrigerans,veifubftantiam fenfilis alicuius corpo ris diuidens,nos excrucieLÂcprima illud fpeculabimur^cuiufnam . elfe naturæ debeat, quod cotinuitatem diuidet, Neceffe igitur eft, vel Cui^inodi ruptioaem,velcontufionem,vd«ofioneeffeaffeftum eum,qui diui^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oty
fionem continui faciat,At vero ruptio ex diftetione, cotufio ex graui quopiam, erofio ex rodente prouenit qualitate.Ergo eu nihil extrin? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*.
fecus fit,quod vel diftendat,vcl grauet,vel erodat,fedexfeipfo hoi^t aliquod corpus fentiat : neminclatere poteft dïftentionem ab aliqua' r intrinfecus fubftatiaquæ multitudine fua corpus fe continens diften ƒ ïo,vna». dat, aut imodica ficcitate, prouenire« Contufionem, ex eo quod aliq^ corpus ab externo fuperceciderit»q[uod vel durum,vel magnum vel graue, vel fimul ambo fuit. Erofîonem verdi ex fucco aliquo, cui mor nbsp;nbsp;nbsp;. ,
dens naturainfit.Igiturvbivehemensdolorvrgetjfcrutandanobis-eft,anfuccus plurimus,anfpifitüs,cuinorifitexitus,ahgrauismos» ies,an mordens humor, anficcüs affeftus fubfît. Ad hæc, veluti inter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ |
' initii eft definitum,analiquid5quod valentetexcâlfaciat, velrefrige rec.Qûoftô ipforum quoq^rurfum caufæ,vel infpiritu,vel in humcM ribus jfvel in folidis ipfis funt ftatyçndæ.QHÎ^ft^^^
-ocr page 346-METHO. ' MEDEN. GALENI menter excalfaâum refrigeratum ve fit,quando quod vicinum eft tan«? gitxgraue illi moleftuç redditur .Igitur quêadmodum fingula quse co prehendimus agnofeipoffint,tum vero quod non oim habeam’ malt;« nifeftas notas,quodq^ fi aliud quicq, etiam caufarumjet affeduu qu« fenfum fugiunt agnitio, ex multa e xercitatione, et curiofa omniu per»» penfionc nobis pariaturxalibi monftratum cft.Nunc id confyderare Mcdêdime propofitum nobis non eft. Imo folam ipfam medendi methodu per»» thoduadaf fequi.Exqua feienterperfpeftajquatum auxilium compendiu^medi fedus agni cis,non ad præfîdiorum modo,curationuç facultatem x fed etiam ad tione nonu affeftus aliquando agnitione comparetur,fæpc vobis in ipfis ægro*lt; q coferre. tantibus manifefte oftendi .quorum iam duos tris ve,quf baud pride De quadra f^^^t fanati referam. Vnus em, vt fcis,quadragenarius erat ♦ qui cum genario co colo laborare putaretur,non modo nihil eft a fometis, turn humidis ficcis leuatusxfed nec cataplafmatis necclyft eribus, quibus fcili* cet publice vti in eiufmodi affedibus folentxveru etiam a plerifqp eogt;* rum exacerbams, Nam a rutaceo oleo per federn infufo, deterius ha*» buit.Itemcp a caftorco. quinetiam vbi raci coftum cum pipere alTum pfit X extremis doloribus eft afflidus . Iam cum cremorcmcodi fenf Curatio ga græci, vna cum melle accepiffetx vehementer eft irritatus. Ipfe igitur leni. vbimordentes fuccosintunicisinteftinorumimmerfoscöicci^qui fcilicetfecum vna corrumperent, tum ea quæ per inferiora effent im» fufaxtum ea quæ per os accepta : exhibui homini nutrimentum,quod non facile corrumperetur. Deinde cum minus cum cruciatum intcUc xixviciofos humor es purgandos iudicaui* Cum veroaptiffimumad eiufmodi viciofos humores effet,medicamentum quod ex aloe comgt;
eus.
poniturjquodq^ iam vulgo picran appellat ; vtiç femel homme fuße purgare,non fum aufus.quod doloribus,et media duobus iam mem’ fibus inanitus effet. Verum ex modicis quibufdam interuallis id fa«* ciês,quindccim circitet diebus,hominc (vtfds)prorfus fanaui.ldq^ nullo præterea adhibito prefidio. Atlt;^ hic quidem iUo primum tem* Alius coli^ pore fie eft vexatus .nunq prius inteftmi dolorem expertus. At alius iuuenis huic quidem ætate ^pe par,fed qui fæpc ante, colico cruciatu fucrat affeftus,accepto feamoniæ fucco:fuit purgatus. Cum aute bene largiter fuiffet vacuatus: primo quidem die vefperi in balneo lotus, mox ptiffanæ cremore fumens,poft pifee quoej comedens noftc ea , quæ coßperat, euomuit.Seeudo die itidem lauatus, comedit primu la*» àueam. Mox auium camis aliquid.in albo iure elixæ.ab hac alicä ex aqua fumpfit.vino auftero iniefto. Vbi vero ab ijs mediocritcr fe hats bere eft vifusî etiam tertio die nutritus fimiliter eft. Reddidit tarnen
per aluunijplura qua pro cxborum portionc.caç cii rofione.Bcindc
-ocr page 347-LIBER DVODECIMVSï FO.GLVni quarto die, etiam magis dolcrc fibi ventrem fenlît^et cum fe in balneo aiicubi frigus acccpiïTe imprudentem putailct:rutaceum fibi oleu per federn infundens, non folum vehementiiTime eft vexatus îfed ctiamli* quidam dcicdionêper magna habuit, quod facile declarauit,aliquid a toto coi^ore, ad loca ventris dcferri,Poft deinde per circuitus, mills redibat cruciatus. Audientes autem eius fympteematauntellcxx mus noxam ex fcamonialn illis maxime inteftinis procubuilTc gt;nbsp;quæ prius .etiam fuerant imbecilla. Sicut quafi fluxionis quidam exortuS cHet aff eftus. Ergo queadmodum hunc quoç fanauerim feis. Abi/ccs= re em iuffi præfidia colica. alicaq^ calentc quse coda in aqua elTct, nu?’ nbsp;nbsp;nbsp;* .
tririJmiffis mali puiud granis. Cum autem tota node citra dolorem dormiuilletîmiratus profedo eftremedij nouiatem. rogauitep quid effet bibedum.Dedimus itacjbibcndumdilutumrois crcmore.Quo videlicet fiue aliqua effet in fumo inteftino fada exulceratio, ea affrin gcrctîfiue etiam ex confuetudine aliquid ex fuperioribus locis in par tem afflidam conflueret^id reprimerct.prandioç codem vti iuffim’. Deinde ad vefperem cenarepane puro ex vino aliquo naturalitcr au ftcro. Conceffimus pætereajVt aufferum quecucj vellet, frudum fu«» mcrct.fiuc malu, fiue pirum, fiue punicum. S imili ratione etiam tertio -die cibatusiin quarto tlieriacê bioit.Sanufcj ommno eft redditus. ac de cætcro ad confuetudinem reuerfus mullum fenfit incomodu. Simi.
ii generc amp;nbsp;all um quendara in arflatc affedum,cum fitibundus admo«? Tertius cu?gt; dum effettfupra alia quæmcmoraui.etiafrigidapotionc vtipermifi. ratus ♦ Ergo ne requiras in omni affedu eiufmodi notas, qualcs in pleuritn» NÔ effe in dejvel dyfenteria apparent. Quippc feientifica eft morborum id ge quoç affe^ nus agnitio.certis videlicet definitif^ notis comparata. Cumeorum du,quales qui proxime (imt didi. conieduralis agnitio fit. ac folis ijs inueniri inpieoriti?* potis,qui exade cuiufçmorbipropriam curationemnorint.Quare de vcl dyfe quoniam de hac propofita nunc difputatio eft : ipfam per fe abfolua?’ teria, notas mus ,Ncc affeduu agm'tiones attingamus .maxime quæ ex coniedura reqrendas. libus notis incipientes, cum eorum quæ profunt obfuntç cognitio s« Regreffus nefunt coniundæ.Methodum enim deijs,atç ctiam exercitationem ad dolores in ca, in morborum agnitionibus feorfum per fc fecimus. quo fcilicct Si faguinis arte quis inftrudus:in omni ægro,tum locum qui affligiturjtu ipfius abudatia di affcdumjficuti noSaîueniat.Ergo reuertamur ad affedus qui dolores ftendat. cxcitant.Si fanguinis abundantia fit,quod diftcndat,vcluti in phleg Si ægerfan mone fieri folet.protinus vbi vires ægri valentes funufanguis mitte guis^mifiïo * dus eft.Sedfiis,vcl fanguinis miffionem timeat,vcl imbccillis viri^ nem timeac bus fitîtumaucrtendus indiuerfumfanguis eft î turn per propinqua vclimbecil deriuandus. Diddç nobis prius cftj queadmodum hæc fieri conue«» lis fit.
-ocr page 348-METHO» MEDEN» GALENI
Signum, niât. Quod fi his peraâriSjdolor etiam petftatî patet ^fedo in ægroiî tante p articula impadum elle quod contriftat. Patet vcro no minus. Si ex flatuo et quod curatio ipla^per digerentia medicamenta fit molienda» Pari fo fp û do rationc, et qui e x flatuofo fpiritu dolores fiunt, curabimus. S ed fimul lor fit exci«: infiis potiuSjtumex tenuantibus cibisjtumpotione^tumperfedem. tatus 3 cura îniedionibuSjtum cataplafmatis^tum humidis ficcifi^ fomcntis auxi tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liantes.Sin. moles aliqua grauando contundendove, dolore excitct«
Si rodens moli ipfi eft medendum,Sin rodens humor eft qui affligitjaduerfilTi* humor affli mahuicfuntjquæ exténuant, etcalfaciunt.Poftulatnançhuiusgcnc gît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris affedus, fi modo curandus eft; vt ea. quæ contriftant vacuêtur ♦ Si
id omnino fieri nequeat; vt per epicrafin fanetur.Sin id quo(^ fieri no Soporifera pollit :vt quæ torpore inférant,medicamenta exhibeatur.Quæ quaq anodyna funt reliquoru comuniatminus tarnen hos affcdus,qua alios ledunt. minus hos Quippe tenuis confiftentiæ,ct calidarunivirnim^pleriq^taliumhu* q alios le s’ morum funt.Ediuerfo qmæ ex papaueris fucco, ct alterco, ct eo modo d ere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frigidis compofita medicamenta funt, fimul omm'no et refrigerant; c£
ficcant.quaratione,non folum vtfenfuitorporem induccntiafaluta^ Tia funtîfed ctiam vt humoru tenuitate cogenaa,at(J craftantia. prXi^ Quib^ alic terea vehementem calorem refrigerantia. Vbi vero crafti glutinofiç niffima fint humorcs habenturtalieniftima funt,quæ torporcm inducunt.Cauen torpore dufe^ magnoperc in ciufmodi affedibus,coru vfus eft.Sed ncc alio^ ducentia. comitatur eiufmodi fuccos,modo foli fint, dolor vehcmcns. Si vcro Si cu craf s’ ex accident! aliquojConiundus his halituofus fpiritus eft, qui ex ijs fis fuccis quibus continetur corporibus erumperc prorfus no poteft;grauiïö coiud’ ha* mis omnino doloribus,qui ita fe habent cruciatur. Porro accidit id lituofus fpi iUis,duplici ex caufa,vel obftrudioncjVel calore.Nam etobftrudio ritus fit. nbsp;nbsp;nbsp;fpiritum cohibct;nec cxire permittit;et crafta glutinofaqp cu calefiut:
Dupliciter flatuofum fpiritu gignere folent. Eiufmodi fane a£Ecdus,ijs qui fe en» cum craffis bis natura frigidis, et confiftentia craftis, ac glutinofis referferunt, adiungi tas» quando in ipfis inteftinorum tunicis flatuofus fpiritus cotinctur; po le habitu. lilTimum incidit.Namcumhæ duplices fint;vbimedio earum fpatio Q uib’ pos» eiufmodi colledus humor efttin flatulcntum mutatur fpiritum. Sane tiffimu iciss is etcralfusict tardi motus,et frigidus eft. Vbiigitur turn retinetur: dat talis afs* turn tunicas diftedit,tum fuccus vnde oritur inteftini partes,quas co fed’ .et qn. tingit,vehementer refrigerat;duplici occafione affiiguntur,quificla Queadmoss borant. Ac ad tempus quidem, vbi torporcm facicns medicamcn bi* du hi a tors’ berunttprorfus indolentes redduntur.Cæterum afïedus his omnino poriferis le fitmaior. Nam et inteftinorum tunicæ medicamentorum frigiditatc dantuf. nbsp;nbsp;nbsp;dcnfiores,mmuflt;5 flatui tranfmittendo habiles redduntur; amp;nbsp;humor
ipfe turn craffiór,tum ad motum ineptior euadit, Itaç et fpatio Ion*
-ocr page 349-'-0 71 7
LIBER DVODECIMVS^ FO.CLIX.
giore, ad ægri curationem: et medico qui ægregie in arte fit eXercita tus,eft opus .Nifi cnim certa ratione poftmodum curationem aggre^ dietur : verendum erit, ne fucci fecundo loco in flatuofum fpiritum verfi,eundem dolorem renouent ♦ Vnde rurfus ftupefacientium ali^i quidmedicamentorum exhiberi fit opus . eadem fcilicet neceffitate vrgente. Ac pari modo tertio amp;nbsp;quarto amp;nbsp;fæpc deinceps . quoad ho=« mo infanabilis effedus : in malum totius corporis habitum perues^ _ . . niat. et poft longa tandem tedia pereat ► Quo pado igitur dolores cos, quos frigidus humor in medio inteftinorum interclufus excita lt;nbsp;uit, fanare conuenietf Sane non perfufionibus nbsp;nbsp;cataplafmatis, quæ
ex
frigido hutf» morel mes« di) s inteftis? nis inclufi, curatio.
valenter excaîfaciant♦ Quippe lentiomnes cralTi:^ amp;nbsp;frigidi Iiumo^ res, ab ijs quæ calfaciunt ,nifi etiam valenter digérant, liquantur. ac in flatum mutantur. Oportebit igitur eos incidere fimul Si concoques? re.Quas res tenuantiamedicamentapræftabunt.PotifTimum tarnen, fi calida vehementer non fint. Quod autem horum quoc^ipforum, eamaximedeligendafint, quæmagis flatumdifeutiant, magif:^ fic^ cent’.neminipotcftdubium effe. Sæpeq^ ex plebe nonpaucos audis= as,minus fibi dolere colon affirmantes, cum necipfis cataplafma im^ ponitur, nec oleo aliquo perfunduntur. nec per clyftere aliquid in^a funditur.Et fane qui generofi animijfortefcj funttfi mediocri vtuntur vidujtutius longiore in tempore percurantur : quanvqui violenter (vtdiâum eft J calfacientibus vtuntur.A nullo enimin eiufmodi fuc^ Agreftis ciSjtameftmetuedumiquaacalorepqui eos liquebatçinflatumdacolicus^ tat. Seddigerere non valeat. Vidimus nanc^ ex agreftibus operis aliiocurat^ quempiam,qui vbi coli dolorem fenfit:protinusfecinxit. Cumcingi Alliu flatn ante non foleret. comedit autem cum pane, allium, nullum dimittens difeutit, nec confuetum opus. nec toto die quicq bibit. fed vefperi merapius ♦ Ab fiti infert. his et tota node dormiebat î et mane ab omni dolore plane liber fur Alliu agre#gt; rexit.Eft enim profedo allium,ex eorum ciborum gencre quæ amp;nbsp;flai? ftiu thenar turn difcutiant:amp; minime fitim inférant ♦ Sunt quiparum idexperti ccnelfe. cxiftiment, maiorem : quam cepas fitim excitare. fed plane errore. Quib’ ve^f Cum non modo non maiorem quam cepæ : fed nec omnino fitim fa rs hemes ite ciat. Idem omnium plane eduliorum, maxime flatum difeutit. Ita«^ ftinoJJt. do ipfe certe agreftium theriacen idappello. Aefiquis vel thracas,vel lor fine fe^t gallos,vel deni(^ quifrigidam regionem incolunhvefci alhjs vetue^ bri eft,quae rit:nÔ leuiterijs hominibus nocuerit. Ac quos ex fupra dida caufa, vtilia. vehemens inteftinorum dolor citrafebrem exercetthis et allium elfe Quib’ eiuf ' liceuet Theriacen bibere .Quippe quae eiufmodi affedibus magnos modi dolor pere fubuenit.At fi cum febri vna,talis dolor incidattprincipio quL* cufebri,qd dem,!! idferunt, fomentumficcumexmilio, eft adhibendum. Si ab agendu,
-ocr page 350-Zrt Olt;1
olco
lOculorum ictAuria do Ions infelt;* brefedatio.
METHO» MEDEN, GALENI hoc non quicfcant: fernen aliquod, quod datum diffipetjin oleo quod tenuium fit partiumjcoquere, moxper iinteuiHj quo purum fit oleum colare,deinde anferis feuum in oleo liquare, Si per federn infundere oportebit, Si anferis feuum non fit : gaiiinaceo eft vtendum. impris mifq^curandum, vt fitexpers falis. Efto autem nec admodum vetus. Licet veto et recenti vti.præfertim anferino. A t fi neqj ex hoc remitt« tuntur dolores îfecundo rurfus inijeiendum idem eft.adieâa etiamnn caftoreietpapaucris fucci^vtriuf^ fabæ nonampliusjmagnitudine» Oleiverojheminamodus efto. excipitur Si lanula ex hoc medicas» mento aliquid. Debebiti^ appenfa forti filo,qua penitiffime in redd inteftinum dimitti.Quo vtiep et cum libet^id facile recipiatunet euis dentem conférât vtilitatem.Ad eundera modumjCt oculorum etauris urn dolores,qui ex huiufmodi humore,autfpiritu flatulentoin febri excftantur,fcdare conuenict. Turn fomento ex milio5quoniam id om nium etleuiiTimum eft :et maxime ficcans: quodc^ ab eo defluitinno«’ xium experfq^ rofionis eft ; turn auribus medicamentum id,quod ex caftofeo et papaueris fucco conficitur infundentibus. quo fciiicet ad
lort! in a XL
mos doios» res remitte re.
vocantcpfema.pleric^medicorumfireongræceappellat.Quod Cataplaf fi imponi cataplafma res aliquando fuadebit : papauerum capitibus in aqua difcodis,ac fenigræci vel ordei v dlini leminis farinaaquæ Medicamé immiffa,cataplafma conficies. Scireaufc’ ilicet,medicametumquod tu qcf ex ca caftoreum recipitjnon folum aurium fedare dolorem: fed etiam ocusa ftoreo fit,q iorum amp;. dentium .fi auribus inftilletur. lam vero colly ria quæ ex busvtile, opio fiuntjvehementilTimos oculorum dolores remittcrejomnes no Coliyria runt.vtendumc^Cvt prædiximus) his eft, cum maxima neceftitas vr^* diopiu ocu gç[, lilud minime ignorantibus, particulas ipfas non nihil ledeut» das. imbecilliorefi^ in reliquam vitam ex frigore futuras.Cæterum faluti hominis in præfens, ipfam futuramnoxam poft habentibus, Siquidemno paucos eorum,quihis funtvfi,eo infirmitatis venilTc, vtalij fere nihil omnino viderent, :ilij propemodum furdi forent, id Collyrioi}r omnibus iam notum eft.Itaq? nos fi quando cogimur his vtupoftmo diopiu nos (imji fn fanitatis temp ore, particulas ipfas excalfacimus.Nempe aus xa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus oleum id, quod folum caftoreum habet, infundentes. Oculis
Noxæ dis vero,coliyriaquætantumexcalfaciant.Adquodfcilicet munus,mas, doi^^coliy xime id probamus, quod ex cinamomo conficitur. Ac de doloribus * rioru cone quidem,qui ex cralTis glutinofis ve,aut frigidis fuccis,vel etiam vês tfio . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tofo fpiritu excitantur, haftenus abunde. Similis nancj eft eorum
Diacina omnium curatio,amp; quæper comprehenfas iammaterias perficiatur. momu. nbsp;nbsp;nbsp;Mifi $ is qui fpiritum flatuofum comitatur, propriam quandam cus
-ocr page 351-?lt; rot^ro
LIBER DVODECIMVS^ FO,CLX.
tationem eft fortitus, ex cucurbita cum flamma copiofa fubinde ad Doloris mota,Videbiturq? tibi præfidium hoc in huiufmodi affeftibuSjmean ex flatuofo Ç tamenti cuiufg fimilc quid efficere.Siue hi ininteftinis :fiue in quauis fpu eft exci corporis particula funt excitati. Illico enim cucurbita admota : qui tatus, ^pa fpiritu flatuofo cruciantur, tum a dolore liberiitum omnino fani red=s curatio. duntur. Quos vero non fpiritus modo flatuofus î fed etiarn humor De cucurbi quifpiam vnde is oritur male habetîhis illico ad tempus dolor feda#gt; ta eu fläma tur^Redit tarnen vel in fequente noftexvel poftridie. vel etiam tertio copiofa n die fimilis dolor♦ Acpotiffimum vbi invidu aliquid deliquerint ♦ Qjui a cu a aut importunius particulas excalfecerint.Tibi vero hoc quoc^ maxi curbitafta»» mum indicium affedus erit. ac curationem pro ratione profequeris, ti pfanent, Nec impenfe particulam excalfacienstenuatoria curationis ratio#’ etquib® reigt; ne vtens«Quod fi in ventre quotp txlium quippiam incidat : mirifice deat dolor» hi ex acriuni iniedione Icuantur» Sed percuranda in bis primum dös’ Signum» Ioris acceffioeft»admota fcilicetcucurbita,quoventofusdigeratur Curatiodo -fpiritus» Poft id vacuandus humor eft. infufo per federn eiufmodi Ioris ex fla medicamentorum aliquo, Ego vero oleo quopiam tenuis fubftantiæ tu cu humo vti affueui. rutam incoquens » Porro aliqui in tali curandi ratione, re, vbi oleum acceperuntjmaximo dolore cruciantur. poftea exiguo in Aliquos a terpofito fpatiojcxcemunt humorem vitreum, atq^ ex hoc protinus ppofita cuü) fimulamp;adoloreamp;abaffeduliberantur» Quippe fublata caufa quæ rationecru fpiritumflatuofumgenuitîomnia conquiefcunt»His humoribus con ciarijÄ po trariammaximenaturam habent,qui tenues funt^atej acres .Sed fimi ftea vitreu lern dolorem inferunt.nonunq autem amp;nbsp;conuulfiones crebras accer#= humore ex#gt; funt. vtilt;]^ cum in ore ventris funt colledi» Veluti dudum illi conti=# cernere, git 3 qui paulopoft æruginofum humorem euomuit.Satius vero fit, De dolore no æruginofum dicere:fed exadam plane æruginem. Talis näc^ erat q extenui et qualis pulcherrima eft ærugo.Verum huic adolefcenti cum conuuk acriliumo#» fione 8L fyncope, etiam guttæ quædam frigidæ, amp;nbsp;pulfus in fummo re excitât, gradu parui erant» Ex quibus cum conijeerem, in ore ventris 3 quem qui etia co#= publice ftomachum vocant, rodentem aliquem contineri humorem : uulfione alf dedi illi aquamtepidambibere. poft quam protinus tale quid euo#» qnaccerfit» muit,quäle fiipfefacere veiles, floridilTimam æruginem aquæ mifee De iuuene res. Cum igitur tahs humor in ventre conftitit : vomitu eft expeUen«# qæruginos# dus .Cum in inteftinis,inijcere per fede conueniet,quod eluere eiuf# fum humo#» modi humorem fitaptum.Atid deterfiuum fitomnino oportebit.Cu re vomuit» autem talium pleraç mordeant : commodiffime ex his aliquod deli #. Ptiffana fi#* gitur,cuirofio abfit» Eius generis maxime eft ptiffanæ cremor. Cibi ne rofione vero exhibendi his funt, qui amp;nbsp;boni fint fucci,nec facile corrumpan#» deterget» tur.quorum exemplum in priorclibro iam traditum habes »Quoniä
-ocr page 352-/© rM
cv . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
METHO. MEDEN.' GALENI , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rri/»/-Mgt; rK ;
De ijs q ex veto etiam eoruniaqui cx ficcitate nimia tenauntur cfucianturlt;^,nien lïccitate ni« tionem feci;non alienum fuerit de his etiam aliquid apponerc, Scirc mia diften#- nanc^ licetjciufmodi affedum^fi modo curabitur:humedationem po«« dunt et cru fcere» Cæteru curatu per difficilem elle .vel potius qui curari omnmo ciantur nbsp;nbsp;nbsp;non pofïitj fi febris occafione eft contradus. Succedit maxime cxcitia
liphrem’tidi.necfanatum qucmpiamita conuulforum^autipfe vidit aut alium narrantem audiui. Nam temere conuulfio^vel cxplcnitudi Triplex co ne neruofarum partium inciditj qua ratione,eos quos magna phlegm» uuliio cura mone præmitjadoriturîvelex mordente amp;nbsp;tcnuihumorc^qui ncruo«’ biiis ♦ fa corpora rodât. vei ex ingenti frigore. quod taie quippiam quale Couulfio gelu clïicit.Âtc^ hæ tres conuulfiones fubûidepercurantur. Sed quae neqexner exneruofarumpartiumficcitate prouenit,infanabilis cft ♦ uofaru ptiu ctiam in libro de marafmo docnimf)lt;?, folidorum corporum ficci ficcitate ori tatem omnino elle mfanabilem. Quo minus adij ticudum quicqj tur infanass nbsp;nbsp;de eiufmodi fymptœmatis præterea puto* Sed nec deijs quæ
bile elfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitio immodicæ vacuationiSp vel per aluiî? vel per vomitu
yel fanguinis profufîonem încidunt.Quod amp;nbsp;antea de liis mediocriter fit diduin : et pofthac dicere fit neccITum t
Potiffimum cum mihi de tumoribuspquiprstec naturam inciduntp erit agendum. Itac^ u brum hunciam claudam. quando de fympumatis ijSp quæ vtiç trass öatu maxime erant necefs»
faria, præcipue quæ cum febriumalîedi?
busfuntconne#» xip abunde dilTerui t.
-ocr page 353-FO. cm
GALENI METHODVS MEDÊKDIgt; VEL DE MORBIS CVRAK^ DIS THOMA LINAGRO ANGLO INTERPRETE.
LIBER DECIMVSTERTIVS*
Vo lam genera morbof 5 queadmodum quis methodo fanetjdocuim®. Alteru in tepehe pofitum,cui antique eft appcliado;akcrd cuiiios nomeindidim’jCotinui* catis folutione.de Iiacprima in tertio quarto^quîto ac icxto horn cómétario^ præccpim’.Poft ea de ijs quae in inrépene cofiftunt,vfcj ad duodecima cgiratis. In hoc vero toti^ Opcris tertiodecimo de tumonb’ qui præcer natura incidunt diiTere»* re incipiemus .in quib’ fciiicct partes a naturali habitu in quantitate Sanitatem recefterunt. Sane fanitate an naturale habitu dixeris : ad ea quae nunc aut naturae paramus, nihil interfit. At cum plures fpecieafteftiones in his fint; lêhabitudî primuraagemus dephlegmoe. Expeditenimabhaccœpifte.etquod cere hiepa rrequentiflime incidit.Ä quodfebres aliacj fympt«matapericuiofifis rureferre. fimaexcitet. Cumaute veteres phlogofinquainflammationeinterCur aphle pretere,fubinde phlegmone appellent ♦. fein volumus j non hoc loco gmoe incii» nos dehacphlegmonedilTcrcre.fed ea quæfuprainflammationemj piet. tenfioné quoej in particula facit. qua non modo ipfî taftu deprehecb Phlogofis damuSîfedetiaipfeæger proprio lenfu aduertat. Quinetiam pro ten Veteres fse fionis modo,tangentiquocjrenititurpars phlegmone obfelfa. au# pe phleglt;gt; ôiorc^ eft : q pro naturali habitu. nec dolor ilii deeft, maior minor monë pro ve. Cum quo non nunq amp;nbsp;pulfacionis eft fenfus. cum fcilicet malum phiogofi amplius increuir.ac potiftimu cum fuppurat. Rubor quo^ in parte vfurparc. quæ phlegmone laborat, maior minor ve femp vifitur. Adeo hue in Phlegmon ipfo pedis veftigio, fiue in parte interna manus, magna phlegmone nes defcri#» incubuitthæc quoç magis rubravidenturtqante »Etenimdemonftra ptio . turn eft phlegmonen omnem, c fanguinis confluxu confiftere ♦ Qui Inoiphleg aWjs ftatim calidior eft:q pro natura fuit.omnibus certe in ipfa parte moe calidu quæ phlegmone vexatur. Atqp hoc omnium feftarum commune eft. efte fangugt; Siue impaftum tantum fanguinem infinibus vaforum, phlegmon nem. nes caufam velint:fiue intercidentiameius^paremptofinvocanQin Variæopi folisarterijSjfiueobftruftionemaliquam.fiucinraritatibus ratio# niones de ne contemplabilibus refiftentiam.(^o fitvt etiam curationis indica phlegmo#» tio,omnibus fit comunis. Nempe vacuatio redundatis in particula nes caufa.
-ocr page 354-METHO. MEDEN. GALENI
Ois morbî phiegmone obfeira^fanguinis. Plilegmoncs vero q i gnatioe adhuc q adhuc in. eft:duplex indicatio eftjvelutiinreliquis morbis oibus, quicuc^p in gignêdo êj gignedo adhuc fut,nee du abfolutionê funt nafti. Na qd eo]^ genera duplicêefte täiàeft,id mcdicinseartisparti,qmorbos curatfubi/cit. inge^» îdicationê. neratioe adhuc cft:partiquæfuturu morbu pcauct. Atq^ idcirco dixi O mniu q i mus no fimplicefcd copofîta efTejtota de ijs ægritudinib’ quse in ge gnatioefut nerationeadhucfut,medétis follicitudiné.Exeafcilicetquæ^uidet. copofitam et ea. q curat.Sicuti etia fi oinophlegmonc laborare adhuc no cœpe#» elfe curatio rit,fcd tame appareat ia fubeffe in corpore gen’ aliqcf eoijtjq phlcgtf» nem. mone excitarepoftinttin talib’ quoqp oibus fola ^uifio indicat.Atfi Quid ad nullaadhucincowore caufafubalit : ijs qitafe habet,eaqfanitatis medicufpe eft tutrix,^uidet.Ergoqcaufæ phlegmonê accerferc videtîhas cuia ftet qd ad in corpore fint coceptætfcd tamê exiguæ adhuc, et incipietes:vtiç ne fanitatis tu maioris fiant,inhibere coueniet.At«^ hoc cauétis phlegmonc eft offi tore * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciu. Cu vero ea magnitudine fint, vt ia phlegmonê creentteas fumoue
Cois oium re oportet.acquatuiaphlegmoes genitu eftfanare.Accômunis oîm phlegmo lt;f phlegmonai3igcneratio,ex faguinis influxu eft,copiofioris fciJicet,q nai)c genera lit parti ex vfu.vcluti tuinlibro de tumorib’ pter natura oftendim’t tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu fil CO q de i^quali têperamêto eft inferiptus .Sane copiofior faguis
Coflux’ fa inflüit,aîia quapiâ,ali/s vepartichs aliqn eumittêtîb^.ac ea q phleg guinis du;? mone laborareicipitjrecipiete.Ah'qn particula q affligit,huncad fc plexcaufa. trahête.partes quse mittûf,vel vt copia fupuacüu:vel vt qualitatemo Quêadmotf' Icftu,vel vtroeç nomine fuccu pfequunt. Quæ attrahunt, ea morbofo du ptes fan calorc trahut.Porro in dolorib’,incipitquidê caufa,ab eo qæ affligi guincm tra tur.Sed qcqd eft phlcgmones :id fuppofitæ partes cfficiunt.Ergo qcf hunt, ad parte excalfaääveltrahuturvicinifucci,vt nos cenfem’,vel con^« Afclepia«« fluut vt Afclepiades putat,euideter cernit.amp;conftethoc loco ex ipo dis opinio qÆcernit,fermonifides.Atveroquædolêt cernunf eaquoçphlegi» Cur phleg mone ex dolore pati. fed caufam eius quida oino no aftignat, quidam moe ex do#» nullo modo pbabilem.Noftra vero fentêtia talis eft. Docuim’ in eo lore cotras« opéré, qlt;f de naturalib’ facultatib’ cdidimusîvna effe naturæ facuL hat.caufa. täte qua exeretoriädicimus.Ea fuo munere turn fungitutjcu trifte ali Expultrix quidfentit.Vnu vero quiddam eft ex ijs quæ eä contriftant,ipfa quæ vis ,quädo dolore excitât caufa,quæcuq^ ea fit.Hancigitur eijeere dum ^peral r agat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phlegmonc interdu in particula concitat. cum em primis fuis conati
bus,nihilprofedt:vehemetius aggrcfta,qlt;f infeftat expellere:fangui nis aliquid,étfpiritus ex fuperpofitis partibuSjin affliftamfimul ex primit.Âtcç hinc fit, quod ex dolore,particula pro portione coflucn tis in earn humoris,in tumoreattollitur. Qiiinetiam omnium tumo^ rumquiprætcxnaturam funt,yarictas,ex eius quodinfluit,natura
-ocr page 355-I ? ij gt;»lt;gt;
LIBER DECIMVSTßRTIVS. FOXLXIL
nafdtur ♦ Vbi enim flatuicnta materia copiofior acccffitjflatuöfi mä#s Vadetag tu gis tumores fiunt.Phlegmone vero magis fimileSjVbi fanguis Jicut moJ^ cX ei^ erifipelati,vbi flaua bilis .et tumentiores,vbipituita.Similiter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qcfGÓflüXit
rofi, vbi vel cralTus, vel vehemêter lentus humor eftj qui parti eft in^. natura óf ic fixus. Sane craffushumorjquodamodoiamelacholicusjmagis mi- Exempla* nus ve eft. Lentus aute ex glutinofis ^uenit ci bis. Sed et ex ipfis alL Craftu hu^j quandoneruofis partibus ,vtic^ cummultumexcrementigaiuenüt:» more quOiJ Verum de cæteris tumoribus poft dicetur.Nunc de phieginone agcs» dammo me mus,Acprius quæoim funtcomuniajaddifputationépropofitisdic lancholica deinde quæfolius eius vicij funtpropria adijciemus.Cu igfturpar^ elle♦ Jicula aliqua phlegmone vrgeri cceperitividedum eftjan propter ca Lentus hu loremaliquemjquiinillaprætcr naturam fit orta, an propter dolo^ mofvndc* rem,vel ipfius,vel propinquæ alicuius partisîhanc contraxerit.quo Cu phlegm fcilicetademptacaufa;phlegmonenonamplius increfcat. Poft hanc mórieiptii’ confyderationemjproxime illacontemplabere. Nunquid vicina aii cula icjpit, qua particulafanguincmlargius ad phlegmone tranfmittat. Deinde quæ coiify num totuin corpus fanguine nimium abundet, plethoran vocant.Na deranda, tibi arbitror non excidit, vt pote faepe a nobis monftratu, fuperuaca nea quæ valentioribus partibus ob redundantiam, vel qualitaté ex? GÎanduiaâ pelluntur i ea in imbecilliores procumbere. At(^ hinc accidere, vt facile fluxia glandulxjquas adenas vocant facile fluxiones recipiant amp;nbsp;maxime ones recipe’ quæ rariores natura funt. Quippe vaientius eft arteriarum amp;nbsp;vena;* re ♦ rum,amp;neruorumamp;mufculorumrobur* Imbecillius autem acforte GlanduÏag nullum,corporum quæ glandularum funtnaturæ. Sic igitur fit,vt amp;nbsp;occafioe la propter vicus^quod in manus aut pedis digito fit,eiufmodi glâdulæ ging vice a in inguinibus amp;nbsp;alls, tum intumefcant:tum phlegmone occupentur : ris fæpein cum defluentem ad vitimos artus fanguinem, priores cxceperint* tumefcere* Ouinetiamincollo,etfecus aures, fæpenumeroglandulæ,his quib’ GlandulaS in collo,capite, vei aliqua vicina parte vlcus eft natum ,intumercut. cu itumuc Nommant autemipos adenas cumficintumucrunt,bubones.Quod rutbuboeS fifeirrofior earum partium phlegmone aliquando fuentîhæcægre græce dief* fanabih s eft:et ftruma dicitur. Quænam vero fit ftrumarum curatio. Struma qd in proximo diceturiibro*Nunc de phlegmonis,quoniam de i/s dif? De phleg#» fererepropofuimus:denuorepctentcs,dicamus,quodinhibitio ea?: monecÔmi rum incipientium.ex generate illas caufa tollenda præftatur.primu:^ tâte vlcera. lt;5 de ijs quæ vlcera fequuntur agamus. Poftea enim q prope magna Curatio bu arteriâjaut venavlcus ortumeftjcelerrime bubones excitant.Cernic bonis eXvi autem aliquado ipfa quoç vena, per totum membru rubra« amp;nbsp;calens cere vbi et diftenta* ac fi quis earn tangat,dolens . Ergo fi vel fanguine tOtum corpus eft corpusjvdmalofuccoredundctîdifficilis curatioredditur.Sinfanu purum*
-ocr page 356-METHO. MEDEN. ' GALBNI '
plane fitîfacilis.Quippe excalfaceregt; Si humeftare modice to turn mamp;i . brum^quodolor mitigetur^oportct.^Nofti autê eiufmodi prxHdio;^ t rum materiam) ipfi vtic^ vlceri tetrapliarmacû in linteolo impones. ’ ‘ ■ (Liquatur id oleo poriffima rofaceo.vel fi id no fit:relaxanti aliquo)
Totum vero rnébrii j hapfo lanæ ex caiente oleo imbuto circundans. Quinetiam ip ii vlceri, calidum imponi medicamëta oportet. Ac fup calidum extrinfecus cataplafma dare, quod ex farina, vei ordeacea.
veltnticea,velambabus mixtiSjConftet.Humoréautehabeatjaquâ * cum oleo pauxiliulû.Nonfecus vero etiamjpfiadeni quæ phi egmo* 1 ne vrgen ccepit,vt mitigetur imponi debebit ,pmo die iana,exolco -, gt;. caientemadens.nonautemficutnonnullifaciuntjllanmadditofale. Qu ado laie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;im fale vtemurxum Si tumor per totum membru tuent remif
Si vel P le îs tlioricu cor pus fit vei
vtendum. dolorvlceris fedatus. Quinetiam macedonicumquod vocant pliarmacum,fimiliter ficut tetrapharmacum,ipfi vlceri imponere li* cebit.Etenim fimiliainter fe funt.folo thure tetrapharmacu macedo* nico fuperante.Âtfi velpletlioricum corpus fit,veimaio fucco redu detîcuratio per ea quæ fie calent,fluxionê ad membru citât.Atqui nec aliavilavti datur.Cogimur ergo alias fanguiné mittere.idc^ autve* na incifa,aut membris ijs,quæ læfa non funt,fcarificatis.Manu enim guinis mil* laboranteîfcarificabis crura. Altero crurum male habite ; reiiquum. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Has naiic^ vacuationes,indicat ipfa copia.ficut etia fuccoru viuum,
Duplex fä
redundantis fucci edudione. Ac picrûcÿ poil hæc pfidia ,giandular5 Phymatis phlegmone definit. Sæpe tame vel ipfo qui curat,ad corporis vacua î glandulis none fegniore. vel ipo qui laborat præ mollicie earn non admittente: generatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phlegmone maior elîicit. fie vt ad fuppurationé pueniat. Sed et
Qn pticula quæ phymataquoq^ græce appeliant;memoratis carnib%fic vbiflu* ipa q phleg xio in eas pcubuitîcitravlceris occafioné accidut. vbi ergo diftentæ mone labo veheméter glandulæ fut,aut alia deniqp particula quæuiSjqua phleg*
rat 3 fearifi.» nione pmiucogimur toto corpore pri'-' vacuato ipfa fearificare.Sane canda fit. vacuam® totu corpus^ficut in libro de plenitudine dixim^^no modo Duplex ca nbsp;nbsp;in redudatise fucco^eft habitu:fed etiavbi magnitudo morbi fua
9a ^icorpusva^ det,cûmcdiocritatëfucco^cotinet.Siquidêdolor,amp;membri in quo ' Plt;pgt;’cuâdi. nbsp;nbsp;' phlegmone fedet,calor,etia fi puruab excremetis totu corpus fitjflu
Eltimada, xionis caufafiut.Expeditigiturparci’idhoccafufacerc.acvacuare cum vacua prout maxime,tu ætati laboratis, tu naturæ congruit.æftimatis prams’ du fit. tcica. turn anni teporc:tum regionejtum hominis ipfius cÔfuetudine. Vbi phleg dequib’ fæpe iam in multis diximus.ficvt etia fi adhibitain fermôe mones fers» nonfintîfubaudire eacoueniat.Vbivero phlegmÔes,ipfevelutifer* uor eft rc* uoriamfubfedit:mitigatori)scataplafmatisdimißis;adeaqusedigc* miilus. nbsp;nbsp;nbsp;runtjpaulaumeft trâicundum,acprimû cummitigatorijsjpaululura
-ocr page 357-LIBER DECIMVSTERTIVS, F0.CLX1ÎL mellis mifcendum. mox triticea farina in totum prörfus auferenda» Qs contentis ordeacea cum melle vberiore» Deinde ad aliquod eiufmo«» far ia diinû di digercntium medicamentorum eft venicndum»quæ vel humida co tcnda * fiftentiafintjfimiliterijs quae in linamcntis vellinteolis excipiuntur
innoià grxce vocant) vel cerati fpecie»A duris autem abftinendum Emftiotaq# eft. qualia plerac^ emplaftra funt* Nam Si phlegmonarum reliquias Cur aduris contrahunt : et rurfus phlegmonen in ægra parte excitant ♦ Quin h cuiufmodi pus aliquod notabile in fuppurante particula fit contentum: non ex? emplaftra peditjqiiodnon nulli faciunt, protinus inciderc,imo exhalationcm fut^abftine moliri.medicamentis ad idvalcntibus .quorum vfus ex affedu fit du. coniedatus .Quippe cum phlegmoncs naturae quicq in membro ad?
hue reftattacria medicamenta magis irritant:q digerut * Cum vero retib^’tunc quod ex phlegmone relinquitur^fcirrofum effedum videtur: fid enter fic vtendu. iam valentibus medicamentis vteris.fed obferuato bis in die quem Obferuad® praeftenteffedum. primum manejfecundo vefperi. Quod fi balneo effed’ digC quoep vtatur:etiam eo tempore.Siquando ergo ægram partem medi? retiu. camentiacrimoniairritatamvideris :itavttumentior autrubicun? Siirritata dior fit,aut magis indoleat: mitigabis eamjinterea fometo quod per ex digereti fpongiam adminiftrabis .Id autemaliquando ex aqua dulci cfto.ali? bus ægra quando etiam fal habente.vbi feilicct fcirrofiorcs phlegmone funt. pars eft* Sin aliquando puris copia medicamenta fuperet: nec ea videatur ti? Sipuris co bitotumdigererepoiTcTfecarecxitumei quod digeftioni non ceflïtî piajmedica co potiffimumloco oportcr5quo eft cditilTimum.Quippetenuiffima metafupet. etiam illic inuenies cutim. Memineris præterca in fedione Si alteri’ Vbi potiffi indicationiSjquæad effluxumpertinet.atcjad amborefpicienSjita mu apieda quodfuppurauitincide.acdcinceps medicamentum aliquod corum fuppuratio quæ fine erofione ficcent^impone. Quod fi coputruiffe portio aliqua Quo poft i fuppurantis partis videbitur: cxcidi earn eft neceffe. Sanequidain cifionemcii ijs quæ in axillis Si bubonibus fuppurant î in myrtei folij fpccicm, dicadu.
. femp excidi cutim iubent.quomam in his laxa ca naturaliter fit.idco? Si fuppurM çomne quod aduenit prompte recipiens.prætereaipfi ex leuiocca? tis ps aliq fiohe phlegmonefacile contrahant ♦ Atmaximas aliqui fediones fa? coputruit. ciunt.quarum occafioneparticula,vbiad cicatricemeftperduda,no Noxæ ex folum turpiffima redditur î fed etiam fit imbccillior.dê quæ fæpc ho? amplis fe ? mini ad motus fit in mora.Hæcigituripfi virantes : plurimum eer? dionibus, re fola incifione, Si medicamentis valenter ficcantibus, huiufmo ? di affedus fanauimus, quod fi aliquando excidcrc aliquid propter multitudinemjnon puris modo:fed etiam corruptarum partium fuit Sedio myt opusîcontenti eramus fedione quæ myrti folium imitatur plane non taceu folia magna, Cura araera in ca cxcifionc longù^o m^or, qua latitude fiu irait^ •
-ocr page 358-»O7Îlt;,$
METHO. MEDEN. GALENI
Quomodo cHo in bubonc,longitude pertranfuerfum dudamon autemper cru^ ppofitafe^ ris reâitudincm.C^ippc itacum crus infleftimus: naturaliter cutis dio in bu^» fibi applicatur. poft excifam cutim^mcdicamcnto quod græd man* benefit ad nam vocantafiedampartem implebimus . Eftautem eapurgamen* bib enda. turn thuris .leui aftridionc prædita, atc^ hoc nomine ctiam thure ipo Mannaqd adnonnuUa vtilior .Thus enim puris tantum mouendi facultatem Thuris vis optinet.vtpote nullam aftringendi vim habens. Magifeç id facit qtf pinguius ex eo eft .ct magis albicans. Sicuti etiam quod flauum ex eo Manæ vis» magis eftivalidius ficcat. Mannæ veto, etiam corticis thuris paulu* Corticis lum eft admixtu. vnde fcilicet aftringendi vim habet. Ipfc verocor* thuris vis ; tex thuris, turn aftringit, turn ficcat infigniter. Ita«^^ etiam ad modéra ' tiores fanguinis profufioncs, eo vtimur folo ♦ Sicut etiam ad valcn* tioreSjfolo vfto. fed tunc dicribrato : et in molifTimum pulueremre* Mitigandä dado, Quinetiammitigareprius incifam partem^ficutdidum eft) prius incifa quantum pofeefe videbitur,oportet, fomentis primû,deincataplafi» elfe parte, mate.mox humedante aliquo medicamento.aut non ficcantc ♦ fingu* Quæ 1 vice lis fcilicet extrinfecus impofitis. Nam in ipfo vlcere^tum mannä (vt reponêda. didumeft)tum ex praefidijs quæhnteolis excipiuntur,primu ea quæ pus citant,dein ea quæ expurgant funt imponenda.poft quæ,fi caufi» Epulotica. tas etiamnum fit: quæ inmleant adhibenda funt.Sin aliteriea quæ ci* Synulotica catriceminducut.græce Synuloticaet epulotica vocant.veiuti quod Error i epu ex cadmia conficitur» At quoniam in horum quoç vfu, plerifç me^ lotico^vfu dicorum non paruum quiddam omittitur : non ab re fuerit etiam de hoc differere. Turn nanej ducere vlcus ad cicatricem incipiunt, ac idonea iUi rei medicamenta applicant, cumiampenitus fit impie* tum.necquicqillireftatcauum. Hincillis accidit, vt cicatrices effi* Qn epulo* ciant j circumpofita cute magis eminentes. C^o igitur illiyCutifint tids vtedu, æquales:conueniet id genus medicamentis vti,priufq vlcus ad æqua litatem prorfus fit impletum. Impofito fupcr ipfas vlceris eras ex fpecilli mucrone medicamento aliquo ficco, ex ijs quæ in vlcerum cu ratione retulimus. fuper reliquum linamcnto dato, quod aliquo me* dicamento ex i/s,quæ cicatricem inducant, amp;nbsp;humida fint confiften* tia, fuerit imbutum. Cædente autem profpere curatione ; ctiam id ammouebis. ac poftea, ficco tantum medicamine vteris, lato fpecilli Ely chnia mucrone, ex eo f up er toto vlcere volutato. Eoris autem fuffccerit li * tharfenfia# namentum, vcl ficcum, vel ex vino madens .acpotilfimum quod Reuertitur exmollib’fit elychnijs cuiufmodi tharfenfia funt»Quonia ilia quolt;^ ad phleg * ad vlccra,quæ fupercrefcant fubmittenda,vim optineat.atcp hæc du* monaj^ in* cetenos reru focietatc,dixim®.Nuc adfermonede phlegmone seucr dicationes ♦ fi? dicamus comune omniu phlegmona^ curationis indicatione, elle
-ocr page 359-LIBER DECIMVSTERTIVS. EOXLXmi. vàcuationem, Qusc vero adhuc in gencrationc funtun his prior va»gt; cuatione cftjconflucntis ad affedum locum fanguinis inhibiiio* Inss hibcbitur is commode,fiipfamfluxionis caufaminuenerimus^Sane ca duplex cH. aliquando enim ex ipfa parte quam phlegmonc vexât, . . . oritur. Aliquando ex alia quapiam alij s ve. Ex ipfa quotics aut califs dioreftfaftajautdolorcfficutiantediximus^vrgetur.Nonexipfaa quando vel alia quapiam, vcl alijs (uperfluum illi tranfmittitur: vel ctiam ex totius corporis afFedu. Fit igitur calidius,vcl propter modicum motum: vel aliquem ex foie,aut igniteporem.vcl acre me^s dicamentum. Dolore vero angitur, ct prop ter intemperie, et vulnus, P æ Ct contufionem, SL dillorfionem, 8i tenfioncm amp;nbsp;obllrudioncm, amp;nbsp;fpiritum flatuofum. Intempéries modo extrinfecus illi prouenitt j modo ex fucciSjqui inipfo habenturcorporc ♦ Et extrinfecus,vel ab aliquo venenatorum animalium î vel pliarmaco , quod vehementer nbsp;nbsp;2
cxcalfaciat.aut refrigeret, etiam ex ambiente non nunq.Ex ipfo vero laborantis corporc,cum id iam vitiofos fuccos,qui facultate fint diß. vnde. fimili,congeirit.His igituromnibus æftimatisîquæphlcgmonead? totum hucingenerafioncfuntjcarum caufas prius abfcindes.Quævero ia corpfmale fadae funt : has vtiep curabis folas. Ergo quidnam medenti agendum ^ffedü eft, fit,fi totum corpus male fit aftedumiet dida prius turn in his no pau«f agedu. ca funt : turn in libro de plcnitudine.et nunc fummas corum qusc dis? I^lçthora dafunt,recenfebimus.vbi cnim æquabiliter inter fc fucci funtadaui? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦
diîidôè plctorangræcivocant,nos plenitudinem,lt;Sifuccorumredu«: Cacochy dantiam dixerimus.vbi vero vcl flaua bili,vei nigra,vel pituita,vel nbsp;nbsp;nbsp;quid,
fcrofis humoribus refertum corpus eft: cum habitum cacochymian, Plcthoræ quafi fuccorum vitium dicas,nominant.Ergo plethora,turn fanguir curatio, nis miflione curaturttumfrequeti balneo.tum exercitationc.tum fri«» Cacochy dione. Praeterea digerentibus medicaraentis. Et praeter liæc omnia lïiiæcurais inedia. de quibus inhis quæde fanitatc tuenda funt prodita,didum tio. abundc eft.Succorum vitium,purgatione quæ cuitç fuperanti fucco Si ia febri.* fit accomodata, corrigit .Didum porro et de hac eft, in ca parte op e=» citet æger, ris de fanitatc tuêda,quæ de vitadis morbis eft inftituta.Illincigitur qua vacuagt; hue ea tranfferas oportebit.ac cofydcres,quo vti maxime expédiât, tiôe vtêdu, Siquidé fiiamfebricitet ægcrmcc cxercitatione vacuare exuperantia Si no dum licctuicc vndioe quæ cxcalfaciat. fed nec multa fridiÔcjncc balneo. febricitet. Imo fâguinis miftione,vna eu inedia. vel purgatioc aliqua. Atfi no Phlcgmoe dum febricitattoib’ iam didis vtare:optimu quodq^ ad id qæ inftat, laboratem ; .deligens. Illud efi patere vcl me tacente arbitror, eu cui crura phleg pte nec elle monc laborant, non efte velambulatione, vcl curfu exercitandum. excrcitada. \Sed nec ftareilli cliciubendum.Imojedenti plurimumfricari,mox necfricyâ.
-ocr page 360-METHO. MEDEN. GALENI
manuum motu excrcitari, illi eft fatius .At ß cui in fupernis par tibus cæperitpars aliquaphlegmonetcntarixhuicmotus ex inambulatio* ne^autcurfu eft falutaris . Similiter 8i fridio, his guidemea potior eftjquæ cruribus adhibetur, iliisjquæ in fupernis partibus admini* Ad partes ftratur.Quippc præceptum incontrarium auerfionisjinomnib’ ta* maximere#gt; libus commune eft. Neq^ igitur cü vel circa federn ^vel aliquam huic motas auer vicinam partem, initium phlegmones incidit : aluum deijcics. Ncç fionê femp cumin vefica, vel cole, vel renibus eftceptajpharmacaquæ vrinas^ facieda. nbsp;nbsp;uocent bibenda dabis. Nec fi mulieri in vtero vcl pudendo infedit :
Si phlegm menfes huic prouocabis .Sed ad partes quæ maxime logmquæ fint ; moes ïitiu femp auerfionê facies,æftimatafcilicet tu phlegmones magnitudine; circa'fedé tum corporis torius ftatu. Nam fi plurima fuccorum abundanfia fit: Veficäjcole nec exercitationejuec balnco,fine periculo vtare. Sin exigua fitdicet renes mulie et per hæc vacues .Cæterû(quod dixi)hæc tum in ea parte opens de ris ve pude fanitatc tuenda quæ morbos præcauet funt fcripta: tu in iibro qui de dum fit. nbsp;nbsp;plenitudine infcribitur.tum in his quæ de phlebotomia, fiue incidem’
PhlebotOf da vena,turn quæ de purgantiu medicaméto^ facultatibus edidim’. mia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed quod ad comouefaciendum tantum de i/s fit fatisxnûc etiaabûde
Propria de eft didum.Itaç ad ppriam de phlcgmone difputationêjnunceft vesgt; phlegmÔe niedum. In qua primu merito verba faciemus de phlegmone, prout traftatio. ab affeftu partis cui infedit eft orta.Quippe fatis côftat affeaum illu Vbiphlegi* principio tibi elle fanandum.Mox quicquid iamphlegmones eft fas» moe amp;nbsp;afte dum. Porro interim ijfdem præfidijs ambo tolluntur. veluti cum ex dus fimul flatulentofpirituamp;denfitateparticulædolor eft ortus.Hoc emcafu curantur. eo^ quæ modice calefaciût, quæ etia chalaftica.i.relaxatia fiue remit* Chalaftica tentia vocamus vfus eft comodus. Vt qui pariter amp;nbsp;conniuentia cor quæ ♦ poris laxetxdê flatuofum fpiritu tenuct.et qlt;f phlegmones iam cofla^a Aftringêtia tum eft digérât.Ad eundê modu amp;nbsp;fi exfrigido dominante,int€perfes et réfrigéra fit oborta.Na tune quoç calefaciédo,nô folu inteperantiæîfedetiam tia vacuare phlegmone vna medeberis.Itide fi calor vehemetiorinteperie fecit: et vbi maxi reffigerâtib® pfidijs ambo fiftes .Siquidê inteperatia cÔtraria femp re me vP quirit,Vacuat aute qtf impletu eftjnomodo medicametis ijs,quæ d£* Digerere gerutxfed etia q aftringût.et réfrigérât. Magifç ^fedo ad incipietes qn eft tepe«' plilegmonas frigidis adftringctibufç : q i)S quæ digerut eft vtedum. ftiuum. nbsp;nbsp;nbsp;Atç etiânu magis, vbi cralfum qd côfluitnÔ eft, Sedfi fâguis inpar
Ex pundu ticulaqua phlegmone phendit,vehemeter eft ipadusxnô eft amplius aialis mor* repercutiêtib’ vtendum. Sed tum digerere eft tépeftiuu. Vbiautê ex fu ve ,dolo animalis pundu morfu ve,dolor inciditxduplexfedandidoloris ra«» ris fedatio tio efti Vel virus ipfum vacuâdoxvel quod dolore excitât,alterando. duplex ., Sane vacues idjcorumedicaminum ope,quævehementer aitrahunt.
-ocr page 361-LIBER DECIMVSTERTIVS. BOXLXV.
Älteres,ijs quæ funtcontraria.idç velqualitatibus,vel tota fubftaii tia.Monftfatu näq^eftjinlibris de medicametis qanobis fut cditi, quædam cHetotis fubftantijs inter fecontraria:quædamfolaqualita^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eê
te.Sed amp;nbsp;iliud indicatuniæque eft,quod eo^ quæ cotraria qualitativ totis fubfta bus funt,inethodus quæpiam fit»eo^ quæ tota fubftätia funt aduerlt; tijs intet (q fa,mcthodus no fit.Sedoiafintpcr expericntiaminucnta.Tu igitur cotraria* quæcuc^ methodo explorentur:hinc difees »Que experientia tantum Quo^ mes» deprehendit:eainhisopcribus,quibus demedicamentisagit, om» riiódus alitf» nia funt collefta.Vno quod defacultate coru inferibitur* altero quod qua fit, quo de compofitiÔe.amp; tertio quod de facile parabilibus. In qbus operiv rum no fit. bus oftendimusquænâ ex fola experientia,quæna ex fofa ratione, fed expiea ct quæna ex ambabus inuenta fint pharmaca. Ergo metliodus quam tia.
hocope tradere inftitui,in doloribus vniuerfis^qui vT ex animaliu. In hoc ope medicamentorumvenoxaexcitanturtduplicem indicatione habet* eatantu tra Nempe eius quod dolorem créât vacuationcm,at(5 alteratione. Va^ di quæ mev cuaiit id,tum cxcalfaftoria oiattum quæ citra caiefaftionem vehemev thodo- inue ter trahunt.v eluti amp;nbsp;cucurbitulæ, 8i cornua quædam, quibus nonnui niant ♦ licucurbitularumvice vtutur.Sunt aut et qui ore fuo virus extrahut. Quæ va#» ægre videlicet particulæ admotiJpmç labijs complexi.Huc fane pv cuent* tinet amp;nbsp;cauterium:amp; medicamenta, quæ cauterijs fimiliier,efcarâ efv Cucurbitæ ficiunt. At(j^ hæc omnia totam eius quod infeftat, fubftätiä exinaniut. amp;nbsp;cornua q Aiterumauxiliorumgenus cft,eoruquæ qualitatem per contrariam dam. , quaiitatemalterant.Scilicetexhibentibusnobisfivehementem calo Cauteriu. rem æger vel in ipfo demorfo loco,vel in toto corpore fentiat,auxiv Quæ alte« ' lia refrigerantia.Sin frigus fentiat,calefacietia.Docuimus âute vtrav rentvZ ç in i J s operibus quæ de medicametis funt feripta. At tales quidem, Coem oim omnis phlegmones,comuncs medicationes funt.Varianturautepro phlegmo=» laborâtium particularum ratione. Etenim id iam quoej oftefum eft, narum cura vbi de vlcerum curatione egimus .Nec longo fermone eft opùs, ei q tionêpro la ïnemineritjcorumquæ ibi funt dida.fed fat erit,paucis ca tranfeurv borate pat riffe.Vna itaç indicatio ex ipis fimilaribus accipitur partibus. alte»» ticTa variai ra e X inftrumentarijs ea quæ ex fimilaribus fumitur, modum cal»» ri. faciendi,refrigerandi, ficcandi^ac humeftandidéterminât. Quæ ve#» Indicatio a ro exinftrumentarijs,tum locum ipfumjperquem vacuare oportet: fimilaribus turn vacuationis rationé.tum vero infimilis fpeciei medicamentoru amp;nbsp;inftrumé vfujipfumplurisminorif«^modum.Ac defimilariupartium indica tarijs,quid tione,fupra vbide vlceribus eft traâatum,diximus .de inftrumenta præftent. ria vero,hic agemus .Cu cm phlegmone duplici ratione a natura re#- De inftru cellit, quod pars ipa multo faguinc fit referma : amp;nbsp;quodæadê fit cas» mentaliu in lidiorîvtif^ vacuatiois indicatio,refrigerationis ihdicationtm vin^ dicatiôe.
X.v. ~
-ocr page 362-METHO. MEDEN. GALENI
cit.contrafcilicct q in cryfipclatc.ln ilio nac^ rcfrigeratioms indica tiojinagis vrgct;^ vacuationis.quaq vtriufcpaffcdus curandbcom«: mune caput dlinfcftantis humons vacuatio.Ideocjpoftg réfrigéra tum eryfipelas eft:ad ea qusedigeruntmedicamenta couertimur. In phlegmone igitur tantifper cft rcfrigerandumjquatenüs et ad incre#gt; mentum eius liftendum inhibenduq^ eft cÓmodum.Etem cum imodc ratus calor dolorem excitet^atc^ etia aliquid ad ægram partem atra« Rjfrigera«9 hatjvtrocj nomine augefeere phlegmoncn accidit.Ergo quatu rcfrL» tiois 1 phle gerationis, phlegmone ceu calido morbo cogruin tantu certe amp;nbsp;in* gmone quæ cremetum eius inhibere eft aptumJde parem gratiam præftat^Â ca cÔmoda. rcpercutit^id lt;]uod affluit.Quod vero eius (^uic^uid in iaboräte mé* bro contineturjin proximas partes repeilitjhoc phlegmones lä ge* Modice ca# nitse mcdcla eft.Simili modo et quæ modice excaitaciut;vtra(5 inter* lefaciétium dum ratione profunt. Quoniä 8i dolorem fedentiÄ quod eötentu in inphlegmo laboranteparticulaeftjdigerant.Quippc doloremmirigando,äuge ne comoda riphlegmonas vetant.digerendo,quodearumiamcoceptumeft, fa nant.Quoniara igitur momentum omne laborantis phlegmone par tis, in redundantis inipfofanguinis vacuationc conliftit : vacuatio aut hoc genus affeftorum excogitata cft duplextaut tranflato ad ali* Dupheiva as partesjqui inægracontincbatur fanguinc,aut foris a corpore ex* cuatioe vte pulfoîfatius profcftoeftjVtraq^ vti.obferuantibusdiligenterjncqua dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çjç accident!lælîo fequatur.Ergo cum gemina lit diftarum vacuatio*
Quadru* num vtralt;^:quadruplex in vniucrfumnafcitur vacuantium auxilio^ plex vacua genus.Traflationis emfanguinis ad alias partes, ailerû genus eft, tium genus vbi ipfa pars quæ phlegmone laborat,(anguine abigit. A Iterum cd eæ que integræ funt,ad fe trahunt.Eius autem quæ extra corpus edu* cit 3 alterum fenhbili effluxu, alter um ratione tantum conte mpiabili, perficitur. Atc^id quodfenfibili effluxu peragitur,alias per ipam fit DilTeftio* partem, in qua phlegmone refidet, alias per eajquæ vnacum hacapc nu noticia riuntur.Proinde etiam diftedionu noticia, ad ciufmodi confortiura hie vtilis. intelligendumjcft opus.Ergo turn hæ indicationcs, phlegmonarura curationem imutantes a partium natura præftantur : tum fuprahas Quæ labo* quæ tum ex pofitu^tumfiguratione partium fumuntur. Quas nimird raus locus laborans locuSjquainftrumentaliSjnonquafimilariseftidicat, Sut vt iftrumö» etiam aliæ quæ tuminftrumcntalium:tum fimilariura cocs funt.ficu* taliè eft, in ti cum actionem earum infpicimus.Præterea an rara pars fit,an den dicet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa.anacutifenfus,an hebetis. Ad quæ omnia intentum elle oportet,
qui rede curare ftudet.Quoniam vero Cvt femper teftati fumus} non fatis cft ipa tantu vniuerfalia nouiftcjnifiquis etiam in particularib® fe exerceatîiuvtiç et nos nuncfaciamus. non tarnen omnia particu*
-ocr page 363-yrt
itoiK^ ■
LIBER DEGIMVSTERTIVS. FO,CLXVL
laria pcrcurrentcs . fed ea tantum quæ nobis necelTaha leftori vides» Éxcfcitatio buntur.Proponatufitaq^iccuriamphlcgraonen contrahere cœpif? ledoris me fe.tumquænammaliciusjcomodilfimafitcuratioqratur » Omnium bratim» ergo prima ab i/s quæ retuli incipiensjan totum corpus inanitione PhlegraOsJ indigcatjconfyderabis»Quod fi indigere inuenerisunox ægri virtu nes in iocia turn æftimabis.pollit ne femel iuftamvacuationemtolerare. Prima nore cura o ergo valida virtus efto» Ab bac æftimabis ætate^Nam fi puer fit, quæ tio.
per defedam venam Et(vt fupra efl monftratum) vacuationem non Si valés ferct. Verucum pubertatemattigerintîiam pueri miffionemfanguîs pofitilabos» tolérât. Ergo pariter ta rcuelled’tdeducéd%q ad iecur fluitfanguis râtis virt^ cft. internain dextro cubito infeda vena.propterea quod amp;nbsp;e regio ,fin nejetamplavia cum vena quæ cauadicitur,focietate habet» Haeno Qn pueris comparcnte,media fecanda eft.Quod fi nec ea fe oftenderit : reliqua mined’ fan ac tertiaefl incidenda.Moda vero vacuationis, turn ex redudantiæ guis, modonumcxreliquis quæinfupcrioribus diximuSj inuenies .æta» Vn in ^po te.natura.tempore anni.regione.amp; confuetudine.tum ante hæc, ipfa fitis mitten laborantis virtute.Hæceminoîbus funtcomunia.Illud verointer? dus. nane,an media, an humeralis fccada fit, an eaqiuxta malleola efl, Venæ ele# anquæinpoplitend vero exlaboranteparticulaindicatur.acdefini? dione alagt; turaiam elljinijs quædeincidcndavenafcripfimus,devacuationib’ borate pti? id genus omnibus, dicetur^nunc, quantum ht ad rem propofitâ ops» cula indica portunu.primuq^hoc i^m,non effcfcilicetfolumillud fatis,quod va ri. cuandumfitinuenÜTe.vclutifentiuntqui amethodon fedam colunt. quibus nuUa de laborantium locoix differentia habetur ratio. Non em ratio folumtveru etiamvfus ipeindicat, aliam alij parti vacua? Aliamalij tioncmcongruere.Siquidcmex ij s quibus oculitentari phlegmone parti vacua coeperantjnon nullos fola purgationeper aluû,vno die fanatos vidi tionem con fti.Quamrem fi quis in iocinore cum phlegmoelaborare incipit: te gruere. teümaximâ excitabit phlegmone. Aeque vt fi cum in renibuSjaut ve fica incipit,quæ vrinas cient, exhibeat. Aut fi cum vterus phlegmo?
nelaborat:menfesdeuocct.Siquidemlongiffime a tentata fluxiouc Qua logif? parte,auellere,nequaqadeamtrahere3Conuenit.Hacitaç ratione, fimeeffe a nec fi ventrem,autinteftinaphlegmone occuparc iamcœperitîmedi pte fluxioe camenquodaluûdei/ciatjVticonueniat.eâdemcum his indicationê petita auer etvterus fortitur.ficuti cum vrinævafis,pudenda.At vomitu vtipU:^ tedum, dibundislaboranribusjindiuerfarcuellcns auxilium efl. græci am^ Exempla, tifpafticon vocant. Eadcm ratione in omnibus quæ circa caput acci^ Antifpaffi* duntjpurgatio ad contraria auertit.Si qua vero circafauces, amp;nbsp;pa»9 con. latum,aut linguamaut denic^ i ore, phlegmoe laborare ineceperint; Apophlegi# in his oibus caueda funt,quæ pituitäper os euocant, Apophiegma« matifm’.
-ocr page 364-METHO» MEDEN. GALENI
tifmos vocant.Quippe cum id fimile fit, ac fi dcijccre aluu inteftinis ægrotantibus vclis.aut vrinas mouere cd rcnib^aut veficæ fit ægrc. aut vomitumlacelTerc,cum partes ftomachi fintafflidae .Satius igi*» tur fit, vbi partes quse in ore funt,phlegmone accerfere cœperintî de Venæ fecä:? riuare ad nares .Pari modo venam quo^ vbi hæ partes fic labotät? dse^ partim inciderehumeralem in manu.fi eanon cernirur,mediam. vbi iccur, um roneele peftus,pulmo,aut cor ficafficiunturunternam.In angina,quä fynä ftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebengræce vocant,primas in manibus.Secudas eas,que fub lingua
habentur.A t ijs nbsp;nbsp;nbsp;in occipite funt,fic afEiidiszetiameam quæ incu
bito eft.nec no earn quæ habetur in fronte.Renibus vero, amp;nbsp;vefica, 8i pudendo,8i vtero fic habentibusieas quæ incruribus funtfitæ.ac potilTimum quæ circa poplitemfunt.Sinminus,cas quæ iuxta mak leolum.ac perpetuo quidem in omnibus,quæ e direfto eft .Vbi iecur phlegmone inuadit:quæ in dextrafunt manu.vbi liene,cÖtra ♦ Ita^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatim prima vacuationis diuerfitas,pro particulars diuerfitatc va s*
riat.conftatq^ comune indicatfonem,nonmagis efte vtilitatistgno* xæ caufam.Siquidcm quod vacuandumfitnd comunis indicatio eft, vnde autem, aut quo modo vacuatio fit facienda, id æger ipe docet lo Artuu vin* eus. Ad eudemnâlt;ÿmodu,vbipeâ:us aut venter, aut partes circa col ’’ nbsp;nbsp;Ium,caput ve,phlegmone laboranüexcogitatum eft artusvincirc.
ÓiOjvbi.
Quid flu xione auer têda, vinei!« cndu»
ro
Qh^PP^^P”’phlegmone infeftatur,vinciendumnoneft.Sed fi in manibus phlegmone eft orta,crufa.Sin in crurib%manus .fed nec refrigerare inter initia,aut aftringere, citralaborantis particulæ in* dicationem, vtilitatis magis q noxæ funt caufæ.Nam in particulis q Réfrigéra* circa artus funt fat fuerit, etiam fpogiam,vel ex frigida aqua,cui pau re amp;nbsp;aftrin lulumaceti fit immixtum, vel aqua fola imponeren Sicut etiam ex vi* gere tu no* no aliquo auftcro.in iocinere vero,fi phlegmone laborarc cœpit: ne x^,tu com* mo compos rationis bis vtatur.imo nec fi malino infundas, aut myr modi occa* teo,autmaftiebino,autnardino,aut lentifcino,aut aliquo oleo quod aftringat, aut etiam aboquopiam,cuiapfinthium fit incoftumeho^ quidemvllumcoueniet, frigidu.ficutnecvllum cataplafma frigid«. Sed fi mala,præcipue cotonea,vino incoques,cataplafma ex co præ . paraucris ;fi iecur phlegmone laborarc ccepitme id quidem admoue bis frigidum.vclutinec oleum Cvtdiftumcft)præparatum »vel ocu* lis,veloris partibus .ficubi hæc tentari phlegmone cceperint ♦ Auri vero etiam fi acetum cum rofacco infundas : nil offendes. At non eft
hoe oculis laborantibus vtile.vcluti necmcdicamenjquod ex woris Diamofo i conficitur.aut aliud quippiam eorum quæ ftomatica græcc dicunrur. Stomatica ♦ Sunt ein ciufmodi omnia oculis trift ia. quäq generc, funt ex ijs quæ - indiccntur,Glandulis vero phlegmone teuricceptisftæpc folu olcu
-ocr page 365-LIBER DBCIMVSTERTIVS. FOXLXVIL
calens/at fuit. S cd etrcliquus viâus ordinanduspjs quibus glandu Viélum ' læautetiaraaliquid circaartus phlcgmonetentaturtviiam tantijin^ pri5 rone . dicationem habet.quæ tot ac talia txhiberi iubecquot qualiafacii va.TÛrù liincconcoqucntur.Nec quicq refertjalica,anptiflana j an niulfam, an punicumjan malum^an tale qmppiam exhibeas^ Atli iecurphleg inoneinfeftaturtexquilitillimoviiElu ell opus. Aeque profeâo etli vé Iccur 8i ve terficlaborat.quippemunus eoruni,totianinialieftcommune. Acce tnculum ä ditc^ omnibus animalis partibus maximû incoinodumjiue no pro?» phlegmÔe be concodumalimentumfitifiucnonritein fanguinem conuerfum. tentent^eX;« Artuum vero partes, tantum alimenti capiuntiquanto funt nutriêdæ qlitiHimu Quo fit, vt fiue ex malo quod probe in ventre fit concoäum, aiimen;! viäa pofce tum ad eas perueniatifiue ex alica,liue ex ptiflana j non multu interns re.amp; cur. fit.In iocinore vero, quantum référât nutrimentor um diiïerentia, tä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i io
quod maximam in vträc^ partem vimhabeat,hinc difcas licet. Nam cinore refe expelli e iocinore oportet, qcquid in eo,tum amaræ bilis î tu faniei, ratnutrime quæ ex phlegmone prouenit,eftcolleaum.Id vero fieri nequit, nili to^ dria. ctvafaquse funt in vifcere3detergeantur:amp;. meatus qui ad leiunu pti netjfit apertus.Ergo alica cum et huic inhereattÄ vafaquæ in vifce«» re funt condita,obftruatîpræcipuec5 eo^oratdi biiem in inteftinum defcendere, et alimentum in totum corpus digeriproliibct. Pof eiter go tum iecur ipmitum meatus qui biiem tranlmittitjCibos et pliarma caquæobftruéla recludant.Taliaveroomniafunt,lentaquidemmi nfme,fed tenui confiflcntia,amp; qualitace mordete.At vero ab Ins, vt pote rodentibus, phlegmonf irritantur.Quare quæ citra rofioné ea detergeant,indigemus.Cuiufmodifcilicetmulfacit.at nouirnus du! Ex dulcib® cibus omnibus,tum iecur,tumliene maxime intumefeere. Superfut iecur amp;nbsp;lie igitur,quæculpavacent,vtincibisptiirana, quippequæfinerolio«s ne intumesf ne deterget,vtin pharmacis oxymeii aqua mixtum.Nä amp;nbsp;punicum feere» malu,amp; cætera quæ aflringunt,dum bilis meatumartantibüem ipam excerni prohibent.Atçinde iocinoris phiegmÔis, funt incomoda.
præfertim ijs quæ in cauo vifeeris confiftunt. Quibus ad anguftias quas facit ipfa phlegmone, etiam ea quæ ex aftringentibus, et lentis fiteibis ,accedit.ac quæ mordent, ea phlegmonas ipas quæ in cauo Quæ mof#s funtvifeeris,magis irritant. Quippehis quæ in gibbis eius confiai denf,cur ea ftunt,mutataiamveniunt,eaquæaffumptafunt.itavtnec quæ aflris uitatis ioci doriafunt,fimiliteradhucaftringant:nec quod mordens elt,fimilù= noris phle ter mordeat.ncc quod propterientorem in anguftis vafis herebat.fi* gmonas, q militer etiânummaneatlentu.EHauthisoccafiomutatioisduplex, gibbi ma* et quod prius funt cocodaîÔt quod fanguini, q i iocinore prius erat, gis irritet, funt admixta. Cauo autem iocinohs phlegmone obfciïo t protinus
-ocr page 366-METHO. MEDEN. GALENI
Si in cauo ctiam vcnas quæ in mefcntchofuntjvnaphlegmonelaborare cH ne iocinoris nbsp;cclïc.Quando ex ea quse ad portam pertinetjomnes fint ortæ.proti^
phlegmoe nus etiam quæcuc^ ofculis carum inciderunt,vim fuam oftendcrc.An lit^eriaj vc tibiadcomunemphlegmones curationem^paruaexparticulis ipfîs ms mefête«? accedcre difïcrétia vidctur.Mihi fane maxima videtur.quis ij qthef xi) necelTa«! faliftupiditatem cmulaniuraCÔmunemindicationem fatiffacere pult;» rio clTe. nbsp;nbsp;tent.Placet autcm nue ad memoriam reuocare tibi ægregiam corum
Theagenes curationcm,quam Theagcni philofopbo cynico adbibuerunt. Siqui a methodiï» dem banc noruntplurimi.proptervirifamä.vt qui publice difputa cis curams re in Traiani circo quotidie fit folitus.Erat qui hominê curabatj vn® ex Sorani difcipulis5nomine Attalus.Is impofuit quotidie ioemo^» ricataplafma ex pane amp;melIe.HaudintelligensvifcushoG medio#» ƒ7 M,»»4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;criter aftringi deberc.propterea quod animalib®, aitricis facuitatis
principium fit.amp; venofum ab hoc oriatur genus .Ita igitur vifcus cu ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rauittficut bubonas .meris fctiicet amp;. folis reiaxantibus vtens ♦ Cata*»
plafma ex paneamp;melleimponcns.ac prius oleo calentc p erf un dés. turn forbitioneexalicacibans.Hæcnacç tria fermeomnib’nueame*» thodis iftis thcllalijs ad acutorum curationcm fufficiunt.Vifum aut eft mihi feorfum Attalum moncre^vtaHringcns aliquid admifcerct. nee nudisvteretur reiaxantibus.ac devifeeris quidem natura nihil cram homini didurus .Id ein fuiflet, plane afino fabulam narrare.fcj quo mc perfuafurum hominiarbitrabar3amp; cuiomnes facile aJlenti# re videojid untumcxpofui.Nempclongamcxperientiam medicos Iocinoris docuifle, vt lecur mixta medicamentorum materia curarent, Earn au refta cura#- tem ferip ram innen tu ruin ijs mcdicorumlibris^quifintdemedendi tio, ratioe conferipti.Si ergoinq tibi videtunmifeealiquid de apfinthij coma diligenter tunfajcataplafmati. Oleo verojtotius herbæaliqd, modice id queadmodum aiios cerniSjin illo incoquentes. Cataplaf Mirabola^ mari verojid quod ex vnguentojamp;palmulis fit.Mirabolanu piefma nu piefma. vocant.amp;. ihm,etiunciflorem.aut narditidos herbæradicem.autcy peri mifcebis .non inutile fit,amp; ex vino ea aliquando ppararc. ac mi feere,interim ctiam de fecc ipfa.Quinetiam aliquid aftringentiü ine coquere malo^t.cuiufraodicotoncafunt. etquæ vocantur Struthia. Prætcreaquæromæabundant,vocata Ceftiana.Oleumvero (nam id quotÿ video mifeerc ta) non quodlibet efto.Sed vcl hifpanu : vel hiftricu, vel crudum, vcllcntifcinu,vel myrteu, vel melinu, vel nar^ dinu vnguentu.Porro aliam matcriam plurimam eile dixi, corum quæ incoquere liccret.Nam et lentifciteneragerminaramp; myrtictru briamp; vitis præfertim filueftris.A qua oenätlien vocata decerpimus.
Oenandic ♦ Non alienu etiam fitjöC atticuhyflopum^tum catapUfmati? tum ctia
-ocr page 367-LIBER DECIMVSTERTIVS. FO.CLXVIII.
ccratis imïcere.Nam et cera.ta. quæpiam illi ex eiufmodi materia im# ponercpoftcataplafmafuafi.etapponereilli tentabavïüuerfam de# inceps curationem.Quo fcilicet eciam quæ a media's græce Epithe# mata vocantur ex mixta materia coponeret.Na melius inq eft fubla to cataplafmate^aliquid fuper vifcus elle« Attains vero fermone in# terpcllanSjnifimultum inquit tibi tribueremmihil horu toleralTem. nam in quibus fupcriores medici palTi naufragia funt, priufq vera medicina inuenta a noftris effet, ea mihi veluti ignaro fuades .Cæte# ra trisinquit aut quattuor dies fine me theageni ex mea fententia^# fpicerc.amp; fanum eum penitus confpicies.Sed quid inq fi cum fubito paucijamp;hiletiapparuerintfudores moriatur, recordaberis ne quse promiferis, acdecætero fentetiam mutabis f A tç Attains poft hæc abij t.irridens nee quicq præterea refpodens .fie vt ne(^ de alica qcq me confulere permitteret.Sed necquod ex ijs quæ vrinas cient, mi# fcerc aqnæpaulo poft op örteret. Quod fcilicet iocinoris gibba effet afflida.Nam fienti iocinoris cauu per alun purgatur, ceupanlo fu# Caua ioci# pra diximuszfic gibba eins per eaquae modicevrinas mouenncui’ge noris p al# neris eft apium.Procedente autemtempore,vbiphlegmoneiam co num, coquiturtetiam valentioribus vti licet.affaro amp;nbsp;celtica nardo.et phu Gibba per et petrofelino*amp; fmyrnio et Meo«Sicut etiam per ventrem vacuare, vrinas put} fi caunafficitur.Cnico cibis admixto.amp; vrtica et mercuriali ♦ amp;nbsp;epi# gari.
thymo.amp;filicula.omnib’prætercaquæ modicealuudeijciut.magif# Vrinas mo in remiffionibus,tum his ipfis audacins vtendum : turn vero quæ uetia.
his funt valentiora.partim in ptiffanaincoftis: partim tunfis, ac in Caui ioci» ’ molliffimnpuluereredadis.cxhibendaveroamp;hæcfunt, velexptif noris vacu fanatvelexaqua.Egona^etiamfiliculæaliquidinptiffanaaliquâdo atoria, incoxi.etnigrivcratricortice.Etiamclyfterivacuare eos coueniet. Clyften j Inter initia vel fale,vr nitro, vel aphronitro aquæ mulfæ admixto co tentis.in remiffioe vero potiffimnej fi quid feirrofum reliéfn ephleg raoneeft:etiamvalentiora medicamentamifcentibus.Quippehyffo lecur et lie pum eo cafu aquæincoquimus.amp; origann etcolocyntida. amp;nbsp;minus nis ad feir# centauriu.Oportuniffimana^adfcirrumfuntiecuróêlienis.fiueqs rosoportu pamm habita de his ratione,glutinofo cibo vtatnr.ficut Attains qui niffima. Theageni quotidie alicamexhibuittfiuenihil offerat, quod turn ob# ftruftiones eximat.tum detergeat.verum quod cotigit Theageni, vP potius Attalo,dicieft tempus, vt em promiferatpoft tris dies datu# rum fe hominem a iocinoris phlegmoe liberatumttum magis q pri® calenteoleo vifcus plurimn perfudit: turn cataplafmata frequenuus eft vfus . Hac diligentia felicius fibi curationem ceffuram fperans,^ refponditq^ percotantibus de Theagenc gloriabudus mcUora i Cæ#
-ocr page 368-METHO» MEDEN. * GALENI
terum contigit prout ipfe prædixeramjubito Iiomine mori. Et quod omniu maximedignumhfu fuitjduccbat attains fecumjcxijs qui de hominis ftatu rogalTentquofdanyjquibus oftenderctadco rednm en fe habere;vtiamelTetlauandus.iætuft^ cummultis ingreffus eft do««* mn in quo iacebat. Cum Theagene mortuu quidam ex amicis 3 qui amp;nbsp;Cynici quidam erant;amp; alioquiphilofophi, lauare ex more paraflt;* fent Jtac^ etiam vf(^ ad mortuum accedcrcjidq^ vna cum fpedatoru c^tu attalo contigit vtpote cum nemo intus lugeret. Nam Theagcni necferuus eratinec puerjnecmulier.fed cu eo foli amici philofopha tes verfabantur. qui iuftaquidcmmortuorum^citra tarnen omnê lu*» âumobibant.AtcÿhanclaudemTheïTalius afinus inter multos fpes» ftatores eftconfecutus.oftendcns explicatum a phlegmonc hominc intra quatuor(vtpollicitus cft)dies.Rcliqui vero mcthodici) cum innumeros quotidieiugulentiadeo rationem curandi mutarcadhuc nolunnvtquæamedicis funtfcriptajquiartis operibus vcre infuda runt, ne vel femel experiri velint.adeo indelebile vitium vchemcns Nimia igs» ignorantiaeft.Præfertimficumfuperbiafitconiunâa.Eiufmodi igi norâtia îde tur in omnibus funtTheïTalifeétatores . Nobis autem vitandi eiuf»» lebilevitin modi errores funt.At fi nihil aliud fuppetat^faltemipfi experiential crcdendumjdquodipfepcrpetuo fuaderenondefino, ijs qui circa Quib’ mcfî rationem parum funt exercitati.Nam melius profeólo his cft, quan»» iius fit expi do et rudes funt amp;nbsp;fimul in rationabili methodo, quam nos nunc cntiæcrede dimuSjminimeexercitatijVtnihilpenitusex ratiocinado accipiat. re. nihilq^ Qyipp^ iocinoris fubllantia5fcirrismaximeopportunaeft .vtpote ex rocinan quænaturaliterlutofumquippiamcontinet.veiutimedicus quidam do aedpe. noftri temporis per iocum dixit.Licnis vero rarior fubftantiaiq io^ lecur feir»» cinoris eft.Caeterum crebrius feirrofis vitijs affligitur.propter no«’ ris oppor»' trimenti quo vtitur fpeciem.Monftratu nä^ eft, quod crafTo nutrif tunu eê. nbsp;nbsp;nbsp;fanguine.qui veluti limus putrioris eft .Eacillimeq^ nigra bilis effici
Lienecrcs» tur.ideoç etiam ipmmelanchoiicujfiueatrum appellamus excreme brius q ic‘f tum.atcp hæc duo vifeera,feirrofis tumoribus tentarijvel experietia cut feirris ipfa clare indicat.Renes vero, quod conditi funtttaftu effugiunt.Cae tetari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terum hos quoip facile feirris dephendi,ratio docet.Atç idcifco ne*
Renes quo phritidas alias facile folubiles,alias segre folubiles efte. Cum re* 9 feirris te nes ambo habeant, quæ in vifeerum vtroç prædifta funt ineffe. turn tari. fubftantiæ qualitatcm, tum excrementorum, quæ per ca dilabuntur. Qui caJcik vitium.Quofitvtqui crafTi fucci cibis vefcantur,calculivitio vexê* lo vexent. tur.Ergo quanto triumhorum vifccrum fcirrolraffeftus difïidli® cu ranturuato magis effe follicitos oportet, ne quis in hos inddat. Ma ximeawtemCvtdiftum eft^ inddunt, quiipfis phlegmonc laboran*
-ocr page 369-LIBER DECIMVSTERTIVS. FO.dLXIX;
tibnsjijs cibis vtuntunquicraEos lentof^ fuccos effician Quinctu Quib^ina^ ciufmodiaffcduummcdicaminajinteromnes conueiüt ea eiïe q diC» xime iccuf fecentdêdiIToluantamp;frangant.Quævtiçexco^funtgendre, q ob^» lien amp;nbsp;re* ftruäiones crude amp;nbsp;detergét.cæteru viribus valétiora. Ho^ non fo nes fcirris Ium matcriamxfcd etiamfacultatcmjin opere defimplicibus mcdicao laborer» mentis expofuimus.Itaqi etia breuiornuc ero, cotentus gnali facub täte, amp;nbsp;fola methodo, cu paucis cxeplis .Na cu 8i facuitatu materiam iam habeas præparata,et quæcurationem vna coindicet fint prædi* Äamihil nue aliud fuperefljnifivt proprias cuiuf^ morbi indicatio
nes comcinorê. Coindicantia igiz voco virtutem,natura, ætate, anni Coindican tempus,regionê,et c6fuctudinê,5ê fiqua funt id genus alia, proindc tia quae» de ea quæ a particulis fumiturindicatione,dcinceps dicâ initio aio/ De indica* cinorefumpto.Quippevbiidphlegmonelaborat, quæextrinfccus tiÔeq aptî applicantur, ea mixtæ elle facultatis debere poftulat.idlt;ÿ no in gene^ culis ♦ ratione phlegmones modo, (eft em id omniu phlcgmonaru cômu# De iocino* ne.quando etiafi quis reprimentibus tatd iiio tpc vtatur,nonpeccet) re» fedetiam eu nec artluatamplius quicq: necrepelliquod in laborante Iniocino* particula cotinctur polïït. Accidit em hocquoep multis de caufîs. Sa ris phleg* nein principio turn parum eft quodaffluif.tum magna ex parte non mone, etia XtacralTum, turn partis ipfius quærecipitvirtus nonnûq valentior. eu nihil aamp;i vtpote nondum lalTata, turn quod in afflifta continetur parte, nodu fluat, repri violenterimpadum.Atcumphlcgmonein vigorefuo iam confiftit: mêtib’ vt^ tum multus ineafanguis continetur : ife^ crafliorfubinde ac vehCb du»amp;cur» menter impaftus, turn virtus membri iam eft debilior. Quam aho.=» qui valentem requirimus, Quo fciliccta fefuperuacuaamoJiatur* quandoquidem baud fan’s potens eft aftringentium præfidiorum vis quæ fola totum efficiat.Quippe poteft hsec cogendis, ac côftrin gcndis,amp;vcluti denfandis,amp; exprimendis corp ori bus: quæ tenuio res funt ad circupofitas partes expellerc, Cætera nifi etiam laboran* lis particule virtus aliquid auxilieturtnihil adco magnum efficiat* turn igitur quæ a phlegmone fumatur, vna dutaxat eft mdicatio.Hac græce diaphorefin vocat.Latine digeftione euaporationem ve dixe* DiiphOff * ris. Hæc humorem qui in phlegmoe obfeffa parte cotince p meatus 1ÎS» infcnfibilcs cducit.Quæ vero ab ipa fumic parte:ea in diuerfam nos partem trahit. fcilicet robur eius feruari iubens .Coeuntibus igitur vnacontrarijsindicationibusxcompofitumquot^elTe medicamenta Roboris oportet. At fœmur fi phlegmone laborer, aut tibia, aut cubitus, aut tuendi indi brachium, aut qui in his funt adenes : caufa non eft, cur horum ro«= catio,qua^ bori confulas.Hæctibi communis indicatio fit, in omnibus ijs par^ partiutti fit tib’,quaruramunuseiufmodicft,vttoticorporifitcxv(u.Ergonec cóisï
-ocr page 370-5 J - w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rolf^^o.
i__vc » »15
METHO. MEDEN. GALENI
Iiene tatum relaxantibus curare oportet, eu liic quocj ex iocinore, quicqd limofum amp;nbsp;melacholicon eft expurget. proptcrea fcilicet qlt;f locinoris cx co huniore nutritJdcirco quoties obftrudio i ed kiditjaut pbleg etlienis inügt; motiejpotiffimu q fcirrofa fit:tum eaq obftruétiocs exiinat^tu qdiC? dicationu fecent velicmêtiora exigit.Nam quale medicamétu iocmori ell apfin coUatio. thiuïtale eH lieni capparis cortex.Quale rurfus iocinori, qcf voeät eupatoriû:talc eftlicni fcolopédriu.Siquidéfimilia genere medica* meta, ambo vifcera poHuIat.Gæteru tato valétiora lienisxquäto erat flore vtLC aliméto.ScirroigicUborantibus ipisî habilia nutriment! futjgne qdéeadê.fed maioris minorifej ronc dria.Itacj ctfi capparis ex oxymelite edatjvtilis fane eft vtric^ vifccri. Cæteru nec ipa pari modo nec fifiter mixtu habes oxymeli. Na et ipacopiofiortet ex mi nus diluto oxymelitej licni crit vtihor. Atc^ hæc dria eft q cx maios« ris minorifcÿ rone accepta eft.At fimiliu gne,vcl fpecicgt; aut quomo focietate docuç dixilfc libetpfidio^,ex aftione etcopofitiôe indicatio fupta q iudicent. eft.A focietate vero ca vicinis partib%quodidéeufitueftjillacapiiî locinoris turjquod gibba iocinoris p rênes expurgari oporteat.Caua vero p caua et gib inferioreventre.lnlicncvciojalterâ dûtaxat eefupflui vacuatione. ba etlienis cumq prenes agat nulla huic vifccrivacuando via pateat. Proinde qb’vijsex vbiphîegmonepmiturîdeiedorijs id medicarnêtisjtum detergem^: purgent. tulacefTim’.quo remittat deponatc^ fupuacua.Sane duplex ratio eft Quoufcÿin ciufmodimcdicaméto^vfus.Cumpartes fuperius pofîtæ laborant; ieftap cly-fî peaquæedunt, ac bibunt.Cum inferiores, p id quod fit per clyfte^ fterem ptin reminfufum.Quandoquide quæedunt acbibunturjeorum vis aui» gant. teq ad inferiores partes perueniat,refoluitur,Quæ infufafutîca om# btomacli’ nino ad ieiunuafcenderenon poftunt.imo fiadmodum nitaris: ^prie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortaffe tenue tantu inteftinum contingant.Ergo illud quo^ ex par^#
Progulaet tiumpofituradidicimus.Nempe inferioribus inteftinorum aliquid ore vétris . elfe per clyfterem infundendum.Superioribus veroatc^ etia ipi vca Vbi cata =# tri lieni etftomaclio fupnealiquid exhibendum, voco lioc loco fto^» plafmata U macbum,gulam,quapropric græciftomachuappellant.No nûq enî ponenda. itavocatos ventris .veluti cum ftomachice anima linquialiquos dt Parte phle cunt, verum gulæ quæproprievocaturftomachusîcataplafmatafih# gmone obs» perfpinamdorfiimponimus.nonautemadpeéfus .idemfacimus et feffanifi eu cum os ventris plilegmonc vrgetur. Siquidem fpinæ gula fuperia# té circunda cet.per collum àpedus vfcç ad ventrem porrefta. Neç igitur Iiæc ta fpiXTâ ha nouerejqui Thclfalum imitantur. ideolt;ÿ omnes vna raftone cu^ beat, fanié rant.Neq^ vtii^ illud,quod omne membrum, phlegmone labo«» foras emit«» rans, nifi cutim fibi circundatam habeat fpiffam î tenuis faniei fo=# tere. ras aiiquid dimittit » Eo fit vt cx ijs t quæ in ore, Si. nafo, amp;nbsp;fau«#
-ocr page 371-LIBER DECIMVSTERTIVS. FO.CLXX, cibuS3amp; ftomachojÄ mteftiniSjCt ventrcjct vifceribus funtjalïquid foras effluat. Ad eude modd ctia cx. interna fade peâohs, ca plileg«» mone premie; excermtur a’iqua fanies .Quéadraodn igit licms ipfegt; amp;nbsp;iodnoris caua p itcftinajgibba vero iodnoris «Si renes p vrinas purganturn'ta pedus vbi interna eins plilegmonc tentantuf : p mem branä qua tegif (liypezocaota vocat} aiiqd in medium fui pulmonüqj HypezO fpatium5trafmittit.idautexpurgarip eandé qua pulmo viamdebeu cws* ï Dabim’igitijs qficlaboratjmedicamêta qb’tenuatoriafit vis.qb’ Peâoris ctviæaperiantunetquædeferêdaper easfuntjdiilecenturac diâipe fpatium p tur.præfertim cum vel craifæ fubllantiæ funn vel glutinofæ qualia in qua viäpui* his funtjquos Empios vocant^deJegendatameexhis funtjqdiuads- get# hue phlegmone inualcfcit:quæ mediocria funt.Cum veto plane iam decreuit;autpcnitus cclTauitjet educi excremeta poftulanttquse vale«# tiora funt.Ergo mediocre in hoegenere eft^tum ptilTanæ cremor; tu Mediocria mill fa. Valentins autem3lt;Si vrticælemen:etmulfain quam conicdrum pelt;aoris fnitjpaululum aliquid acriumherbarum.Quales fikoriganult;Si hyfr= purgatia, fopum.amp; calaminthæ.«Si pulegiu.iSiiilyricæ ireos radix. Quod li vl Valétiora/ plus horumadmifceas5velirinmmolliirimupuiiceremtunfamjcri Acres her* brararn'pinmulfamimittasimaximeincidens medicarnen Iiabebis. bæ. Ad eundem modum5Ctquod ex marubio confidtur oxymeii, alia^ OXymelt eiufmodijvalcntercraiïïoraexcremcntaquæ inpedore «Sipulraone exmarubio continenrur, incidcrc polTunt. omriidc| eorum copiam inuenies in cperibus ijSjquæ de medicamentis edidimus.Nori folum autem iam didam remediomm differentiam ex laborante loco dididmus ; fed Quæ phielt;s etiam illud, quod quae in fummo corporis phlegmone laborant; ea gmonis i fu proprijs phlegmones remedijs curentur. quæ in altofunt corpore, mo amp;nbsp;q i ai fl cum his aliquid acrium medicamentorumfit immixtum.Refoluun to corpore tur enim eorum vires, dumalte defeendunt. Hacratione Si cucur*5 coueniat. bitula Cnobile plane auxilium) eft inuenta. turn vt foras cuocentur Cucurbita quæ funt in alto:tum vt eximantur atej eruantur; quæ iam in fcir=s la cur exco rum abeunt.vcrum vtendum cucurbita in ip fa parte, quæ phlegmo gitata. ne vrgetur inter initia non eft. Imo poftea q totum Corpus vacuaue^ Qn cucur^» ris .ac neceffarium eft eorum quæ in ægra parte continentur, alf» bitula i ipa quid educas. atej eruas ♦ autetiam foras verfus attrahas. Generan^ pte labora^gt; dis autem adhuc vitijs, minime ijs membris quæ laborare incipu te vtêdu, 8i untjfed quæ continuate his funt cucurbita imponi debebit auellendi qnihuiced in contrarium caufa.fic nac^ ad mamillas cucurbitas imponimus.cu tinuatis. fanguis ex vteroprofluit.defixo maxime in ipfis cómunibus pedosj Varius cu^i ris amp;nbsp;vteri vafis,eius ore.ficfi ex naribus fanguis profunditur;præ#gt; curbitufse cordijs maximas cucurbitas affigimus ,;fic ct omne aliud fanguinis vfus.
-ocr page 372-» f-n C M Ai
METHO; MEDEN. GALENI pfofluuiujadcotrahumper comunes v enas auertimus .ficetiamet fanguinemCfiitaeft opus^attrahimus.Siquidecamenfes euocare in animoclbinpubeamp;bubonccucurbitamfigimus.Præterea cucurbi ta in occipite defixajcfficax eft remedium, ad oculo^ fluxiones. Va^ cuari tarnen prius totum corpus expedit. Na fi refertu fanguine cor«» pus fitîinquacuçparte capitis cucurbitädefixerisnotuipm impie«» bis.Ergohæc omnis phlegmoes comunisindicatioahaud quaq fimi liter in qualibetparteadminiftratur. Accedit ad omnia quæprædLi De medica ftafunt,pro nonleuiportioneipfius exliibendi medicamenti natugt; mêti exhi«« ra.Necj em abfolutcfi adftringereincipiétem phlegmone eft opus: bendi natu quidlibetaftringensini/s quæ deuorâdafunt, adliibebimus .fedca ra. quibus nulla corruptrix admixta vis eft. Nam atrametum interpræ cipuaadftringit.Sicut eti^ Miüxt Sori. etchalcites . et DiphrigeSï amp;nbsp;Aes vftum.ôifquama eius.amp;flos.vcruhsecmedicametanoxiade«* Quæ ftoma uorata funt.Quocirca ftomaticis ea mifeere tutu non eft.defluit naeç ticis mifcêa exijs aliquidad ventrem.fednecaloenprobe mifeueris, ijs medi«« da no funt. camentis quæ phlegmones alicuius caufa quæ intus conftiteritdeuOîS Cur aloc randa funt.Quando huic quolt;ç admixta purgandi vis eft. Cæterum ftomaticis vbi phlegmone prorfus inclinauerit ; fi quis paululuin alocs admî^ non mifeen fceandeijciendi ventris caufa,qui prorfus no dciecitmihil lædet.Ve«* da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum fatius eft mercuriali,aut vrtica, aut Cnico, aut talium aliquo,
aluumficlaborantiumfubducere.InfummaverOjfiquis cam quæ a partibus ipfis præftatur indicationemadimatmihilobftatjquo mi» nus medicinam non fex menfibus,fed fex dieb’ tota pdifeas. At vero ' neefi quæ a partibus fumiturindicationem adijciasîiamtotum quod exigitur ad curationem habeas .nifi etiam methodos de medicamen«» tis didiceris ♦ itaqp cas aggrediatur oportet,quifqs cofumate fanatu^ rus eft morbos.Nunc em fialicui’ medicamentimeminim’:id (vtfæ pe teftatifumus^exempli caufa fecimus.Sed adijciam’ adhuc ea quæ de indicatione, quæ a partibus fumitur, no dum attigimus .Theftalio rumiftoçtfcftâ cuidêtiffimcpcipitantes.quicu nec dilleftiois rone attigerint:necpartiuaftoes, vfus venorint:tn eu floccos carpentem quêqcernut,5ifcftucas legetemtaudentoxyrliodino caput madeface Caput re.noftrocxemplo.Nam curÿonothoracêpotiustSiquidêexindf phrenitico catione remédia inueniunt. fane fieri poteft vt etiam corde affefto, ruoxyrhotf phrenitic’ qs efficiatur.Empiricus naç ab experietiafeait eiufmodi dino imbu medicamentorumnaftum inuentionem. Quiautem amp;nbsp;hanc vitupe«* endum. rat:amp; inquifitioncm de aftioibus refugit, huic vnde quefo fuccurrit, vt pro thorace,caput in phreniticis madefacere potius eligatfGætc rumhocipmoxyrhodinu quod capitiphreniticorumapplicamus.
-ocr page 373-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*5
LIBER DECIMVSTERTIVS. EO.CLXXL
ceu quida ex amicis diccre folebatpno fold amethodos iftos TlielTali fedatoresîfed etiam reliquos manifefteredarguit vniuerfos.qufcdq^ principem animi partem in corde ftatudt.Nam cd aliquado vidiflet quedam ex Atliinei difcipulisjcaput aceto amp;nbsp;olco mixtis perfunde»» Oxyrhodt rej^hibuita'ulTitç peétori admouere id remedid.Quippe la;fam in num. delirio effe partem principem. Eaaute elfe autbore Atliineo in cor«* de.itaq^ non rede relido pedore caput eum integrum præfertim me brumvcxarelt;eiçnegociumfaceirere,nunc oxyrhodind infundetb domunc radendo) turn fpondylid,aut ferpild, aut id genus aliqd alt;L mouendo.imo vero fi malum traberet, etiam caftoreum.aut etiam cui» curbitam Quippe id efle perlimile,acfi cui in fœmore pblegmone lîtîcalcaneo remedium applicet.Quinetiam inletbargiciSj nemo eft Capiti i k qui non capiti applicetauxilia.namamp; id vitiumcontrariumquoda tbargoap:# modo fecundumfpeciempbrenitidi eft.Gigniturautem incapite in plicari quo fcilicet princeps animi pars refidet.Ergo cum bumor qui in ca^ media, piteredundatfrigidus eftn’nfenfibilitas immobilitafc^ bominem op Notæ. pnmunt.cum calidus eftxperpetuus potius motus, vna cum ratiois noxa.Accidie cm veluti demonftfatum in libris de bis eft j ex frigo:^ Ex frigore, re fegnicia.excalore, immodicus motus.Ex bumoris verovitio, de caloreetbu mentia.itac^incidedaintalibus affedibus vena eft .ftatim ab initio, morisvis’ fi modo tarn valens virtus fit, vt fine noxa miftionem fanguinis tole^gt; tio, q fequa ret.ac nibii probibeat eorum quæ de fecanda vena retulimus. Sicuti tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
velcrudibumoris copiatvelpuerilis ætasjvel anni tempus,vel re? Coiacura? prkro gioinquofitextremus calor,autfrigus. Atçboc quidem commune tiois pbre? vtriep vitio, et ci quod cum foporeidi ei quod cum vigilijs incidit. nitidos amp;nbsp;CÔmuneprætereavtriufçeft,vtoxyrbodiaum inprincipioadmo? letbargi.
ueas.Namrepellendus acapitebumoreft,quifquis is fuerit. Quæ Propriacu fequdtur contraria funt. Nam quæ cum vigilijs coiunda funt, ea leni ratiois ytri re expedit.quæ cum immobilitate excitare.Iure ergo cum in fummo ufç. incrementofunt: ijs vitijs quæperuigilio amp;nbsp;delirio infeftant^perfu? fiones ex papauerum capitibus applicabimus , odorem quoq^nari? bus obijciemus.ac nares ipfas intus, vel frontem ex fimilibus medis?
cametis illinemus ♦ Quippefopire ac ftupcfacereprincipe facultatc oportet.cerebru fcilicet quod fupra modum incaluit^refrigerado. In cotrarijs aut vitijs,excitare,ac noxij bumoris,qui citra putredinêj Ct citra febrê altos fopores inuebit,craftitudineicidere. atç excalfa«» cere .Tales nimi^ ipet’ foporis apoplexias, et caros et catoebas grg ce vocant.Q^ fi aliqn bumor putrefeat. vtic^ cu febri icidut ea gna vocaturc^ morb® græce letbargus .Incoquetes igit in aceto Tbymu Letbafgus Ct pulcgiu Si origanu alia^ id genusmrito fic affedoru admoue^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
-ocr page 374-L
/tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cs. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
METHO. MEDEN. GAIENI
bimus .quo vapor ad cerebrum dclatusxcrafTitudinem humoris diffc cct.Moxctiampalatuvalcniibus Äaeribus mcdicametis vngem’, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ab his vero etiä fternutamentis vtemur.tu ad caput fifes pfidio^ fa
cultatcs accomodabimus. intenta fep co^ etia ad ipm vfc^ fynapi vc Vbi furfus hemetia.fi vitiu diu traliat. Quinetia cucurbitis ad vtruqp vitium, fi in lethargo diutinu fit:vtemuratet^p caftorcu.Quippc quod eaprobc concoquit. Ct phreniti fidebitot^fitadhibitu.Quarchicadcoraunerurfus curationê rc^ dead coem deuntlethargus amp;phrenitis. Ergo inciufmodi affedibus manifeftc curatoncra redarguuturjÄ q TlicïTalum fequutur omnesquifqs medic’ pria redit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipemanimifacultatem ftatuit in cordc.No fold em iam diéloiÿi prse
fidioj^dcftituenturcopiasfed etiam cuiea parti accomodabunt,non inteihgent.Netjcmtanqinophthalmia, velpleuritidcjVclangina, turn ipo ægroaficéfus locus fentitur:tum nobjs partim tadu, partim vifu innotcfcitxfic in letliargo, amp;nbsp;phrenitide, amp;nbsp;epilepfia, amp;nbsp;delirio, amp;couulfionibuS3amp; tetanis.prsetereaco quod proprie vocatur cato^ dicj fc habet. In quibus omnib’ prsefidiorum formula, ex afïcét’ in^^ uenitur natura.Locus vero cui maxime fint applicanda ex prænofcê dis,tuniaâ:iotubusttutn pattium vfibus .Illud autem quis in fermo^ nc aliquado omittatur: fsepcnumcro pri® diaum eft.meminilTc opof tere nos coriwn quæ fimul indiccnt.Cæterum in præfcnticam quæ a partib’fumptacftindicationem,propofitum eft perfequi.velutifta^ tim in ijs quæad caput ptinet.ct fi no aliudjfaltem illudnolle cuiuis eft promptum.obiedum nobis ante cerebru elle, cralTam mebranä. quæ corijs iftis externis fit alTiroilis.poft hacctia craniu. Itaç rcfol ui in denfis obicibus amp;duris pfidiojjt quæ imponuntur vim eft nccef De corona Kouras in capitis olTe natura ipfafuilletmolita: nihil adeo li comilTu«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efficeret pharmacu vlluextrinfecus impofitu. Sed quo
niam etiam futuræ, et ûi his præcipuc coronaria, non folum impofiti roedicamenti qualitates : fed etiam fubftantiam, fi tenuis eft facile in tro tranfmittinmerito multacirca ccrebrum vitia extrinfecus apph':* catorum rcraediorumfacultatc iuuantur.Ipfceminmeipo expertus memfiujcuminfunderctur rofaceumfrigidumicitilTime clarilfimecj fenfifle me in fyncipitis loco, eius intro penetrations.Quinetia plu* rimadiueditas futuræ huius in hoibus fi inter fe conférant, etiam an Medicos te diffedionem apparet. Vidimus enim in ijs quibus rafum caputfue oes ad coro rat, iter madedujComilTiois olTiuincoronali futuramanifeftu motu. nale cornify fic vi facile apparerctheminibus illis,laxa eeeiufmodi offiu capitis fura apph=® copofitione.Meritoigitadhacmaximcparte,applicant oes medi» care capiti cicapitiinfufioncs.videh'cet acceptaquafipermanus a primis inuc remedia, toribus ratione, ad id opus vcnictcs.Scd Ä ipi quicuç no negligeter
-ocr page 375-LIBER DECIMVSTERTIVS, FO.CLXXIL
ïjs qiiæ fieri affolent attend ut, cernêtcs 8L quéadmodû futura ealiqdd mota appareat, amp;nbsp;queadmodu ccicrrime lioies liac parte, fiuc ab cX*» terno quopia rcfrigereturjfiue excalfiat id fentiät.Nä prater rcliqua, ctia tenuiffimu eft hoc loco craniu;amp; rariffimu.Ergo quotics medilt;* caméti cuiufq vim v ehe meter defcedcre voles: hoc maxime loco im» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
pones. Comodius e£iafuerit,fiamp;cuinfridione id facias, auttufisca Vtnai^âict^ piUis,autetia plane abrafis.Quod fihumidu fit,qlt;f applicadu eft: fi mentu alee id ex alto effundas,ac veluti torretis ritu illidas. quippe penitus nbsp;nbsp;nbsp;pcacUet,
troabiftucopellitiSicutauthicvehcmetior humoris caf® coducit: ita in oefis eft cotrari’.In capite nä(^ os eft quod ferit.in oculis mé branofa qdä ibccilla«^ corpora. Et in capite qdê aliud eft quod iftu cxcipit.aliud quod curat .quodq^ vt iftu no fentit:ita facultatc quæ ex incuffu ad ipm puenitfruit. At in oculo no eft qÆ ferit, diuerfum ab co quod curat.fedideipm quod eft curandu valenter icitun Ad haec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
os capitis fenfu caret.ocul’ icerrimi ettfenfus.Ergo infundere huic Queadmo* medicameta oportet,primufupioré genä blädiffime attolletes,mox «uni ocul’j minime quéadmoduin capiteincutictes.Inuenicdi pterea humorcs tr^ftadus,, mitiffim c minimec^ mordetis naturæ.q cu medicametis fint infunde di. Atmihi öde magnacu cofyderatoe vident veter es ad oui deuenif fehumorê, elefto fcilicet ex co quod ct mordes minime eetxet glucino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ochs
fum.Nä ex eo qlt;f minime rodir,modo diftä idicationê ijs copleuit. pblegmoc Ex lêtóre aut,ad indolcntiä no m'hil confert.Quippe lenire ciufmo#» l^borätibh dihumores pntjafperitates oes,quafcuc^ acris fluxio excitât, accedic quod craffus ac letus humor,coftätius q tenuis et aquofus in loco pf’ maner. Sane quod lentu id quod abflt;^ rofione fit,c5 modice incaleat, Letu qæ ro dolorem maxime leniat:id pfedo cxrodentibus inaluo deieftioni=» ßoecareat, bus didicifti. in quibus inieftu fæuu illico dolorem mitigat. Quod dolore leni autem pmanere quoc^ in laborante particula eiufmodi humidu expe diat:manifeftum eft.Siquidem inhis quæin ventreaccidut,per clys: Minerein fiere affiducinfundere,molcftumeft.in bis quæ in oculis, genä at^ tollere.At vero exquifitus membri fenfus lene effe quod inijeieturjni nbsp;nbsp;nbsp;j
hilqp in fe afperu fabulofum ve habere oino indicat.hinc igit excogi quod aola» tatûcomodeeft,tumhumidoouivtédû:tumquæ terrea ophthalmia rêfedet. cis .i.ocularifs medicamentis mifeenda funt,ea effc cu fumma diligés« OpbthaL tiaad vngue Icuigada.Quoties tn dolores his accidunt vehementes, mica cuiuG’ repctitisijsquaedcomniudolo^gnationcaccepiftndifquiresquo^ ^odi ee o^ nam ex his affeftu dolere oculos in phlegmoc de quanuc fermo pro portent, ponitur, contingat.Nam aut ex vehementi agris cofluentis humoris rofione, aut quod eorum tunicæ plenitudine diftenduntur, aut pro«» pter crafforum humqruj flatuofi vc fpixitus cxtefionéivchemétes in .
TR-
-ocr page 376-METHO. MEDEN. GALENI
Ro Cionis his cxcitantur lt;âok)tts nbsp;nbsp;rofiont quide, tuna purgantib’ medicame
ocfo^ cu^ tiSjfcilicetetdrorfumrcucHcndotamp;vacuandocurareconucmt.Tuin ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipi partioulæ ouihumore infufo..quo per cum acris flu xio fine offenfa
Lauatio eiuatur# vbi autemconcodaiam phlcgmone ipfa fuerit, et fimul cor »t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phicgmoe pus vacuum.tum vtiîç lauationes in balneo his funt aptifïimæ. Nara
___ oculo^ la. igt; ct doiorem ftatim fcdant:5i fluxionem qui ad oculos fertur fift ut.Ma »♦5 boratij qn ximaquidem eius parte inter lauandum, per totum corpus excreta, vtilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reiiquo vero diluto.At vero diflenfionem quæ c x repletione prouc*
Diflenfio nit partis : miffionc fanguinis3amp; alui deiedione amp;nbsp;infernaru partiu curada friamp;one,curarecoucniet.Quod fi necelTitas aliquando vrgeanligan dis aatub’.mox fométis ipilaboräti particule ex aqua dulcij modice Humo^vP calidaadhibitis.AthumoJ^tvelflatuofifpiritus cxtêfiones curabi* fpus flatuo mus vacuato prius in his quoeç toto corpore,fed et humofum momc fi extefioisj to deorfum auerfo.Mox localib’ remedijs (’græciTopica vocar} vte curatio. du.nontarnenmedicawentis ijs quærcpercutiantjacreprimat.imo Topica. iijs quse cuocâ:.Fowêdi igit funtCficut modo diximus)ac fœnigræci de codum ijs infudedum.Sedlauato prius curiofe fœnogræco. ne qd il Ecenugr^cu li vel pulucris vd. Cabuli adherens dam lateat. Efl nat^ medicamen ad oculos. hoc maxime omnia qaæoculis appiicantur,lt;înc oflenfa digérés, Me minilTc vero in omnibus quae membratim docenturjcomuniu præcc ptorumoportehQuorum vnum id cftjd^erentia médicamenta, vbi Coe de digt; redudatiaintoto corpore fabeftifi particPisquibufdamapplicetur: gerentibus implere potius qeducerc.Ergoturcliquos morbos’.turn vero phleg pceptum. monaSjficubi curasmullo euaporante auxilio prius vterisiq totum In 01 vitio corpus purgaueris^Uludquoq^attendas in omni vitiojnedu phleg* obferuadu, moneoportct.aliquando toturocorpus mediocri habitu elle in hu* morum,tuin qualitateitum modo.vnam autem aliquam aut duas ea* Diutin^ ad rum quae fiiprapofitae funt partium,redundantiam fua ad ægra traf« oePos fiuxi mittere.vcluti nonraro^fedplane flepenumero accidercinoePis vi« onisjcura^j dcre iicct.capite his fluxionem mittete.Manifeftiim igit arbitrer in tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijs quolt;ÿ cflcj ipm prius caput fanandu clTc.expIorato eius affedu,
Quse maxi qué fupfluo^ gnatio comiutur. Et diutinas quidc ocPoJÇt fluxioncs me intepc* curamus,ocuiis ipis dimilfis.atqfadcapitis curationecoucrfi.Cui® ries, fluxio viiiufiexgenere intempcranhiarumfit-curationem ex fibi cotrarijs, nes ad ci*» ficut prius monftratum eft, adhibendam indicat.Plurimu igitur vel put mittät. frigidaintemperies caput vitiat : vel humida.necdubiueft quinetia FluXiois 3:» ambaecongrediantur.Rariorcs funt quse propter calorem acreocu* cris ex cali lis fluxionem imittunt» inquibus baud expedit ijs quae exThapfia daitepieor ctfinapifiuntmedicamentis vtuimo cotrarijs omnino.Oleo crudo tæ,curatio. ctliifpaiio.Ârofacœ.tufrcquéticxaquaduicijinbalnco iauationc.
-ocr page 377-LIBER DECIMVSTERTIVS. FO^CLXXIIL
Aîç alilt;juando œrcbrû ipm fluxione trafmittit. debet«^^ huius inteni:r Si cefebr« penes tocius capitis epithematis corrigi, Aliquando vaforum ipfo#» fluxioncs rum virium eß.cum venæ vcl aitcriæ imbecilliores funt.fic vt alioru mittat ♦ vaforum fuperuacuarecipiant. Quo cafu aliqua carum parte excifa, Si ex vafo^ autetiam ton's beneaitcpræcifisjdura cicatrice quod intereftjinterci ra vitiofic pimus .Qua dilîundæ incifæ vafis partes :continuæ præterea no fint, fluxio » nec ex altera in alteram confluere aliquid pofîït. Cæterum cum eoru Curatio ♦ vaforuquæ in profundo funtreconditajac efuperioreadoculos vna Qup fluxio cum neruis perueniunt,vitiu eftmihil horum agi licct.Proinde ægre ægre cura;« curabiles omnes eiufmodi fluxiones funt.Quæ vero extrinfecus po=f bilis. fita vafa funt: ea vcl fine chirurgia roborare licet, illiris medicaments tis quxrobur inférant, græci Tonica vocant*Eftamp; quando calidus Tonica. fanguis, ac vaporumplenus,ad caput afcendit.ac maxime in arterijs Si calidus redundat ♦ Cui vitio excogitatum faluberrimum remedium medicis fanguis Ä efljVtipfaincidatur arteria.Oportetautemderafocapitc,curiofe vapo^plc tangere,turn quæ retrottum quæ fecundum vtramc^ aurcm funt artcts nus ad ca rias.Prætereaquseinfrotectquæintcmporibus funt. Quarumquæ putafeedat, calidiorcs apparcbuntjacmaioremqaliæ exhibentes pulfumîhæfut curatio, incidendæ. Quæcunc]^ vero Âparuæ et prope cutemrefident:harum velfi partem aliquam excideris, veluti faccre in crurum varicibus folemus,aptius erit. noftrocp tempore,quidam ex ocularijs medicis Ocularius non minimus, ex arterijs quæ in temporu fummis mufeulis refident, medicus, no exiguam excidit partem. A c fere quidem cum exciditur arteria^re liquæ eius partes ad fibi continuas retrahuntur.Euenitlt;çid magis in ijs arterijs quæ turn minores funt : turn minorem exhibent pulfum.
Quod fi inter nudandum appareat tibi vas magnum,aut magnum ex hibere pulfum:tutius fuerit vinculo id prius excipere, Mox quod in nbsp;nbsp;nbsp;vineux
medio eft præcidere. Sunto autem eiufmodi vincula jCx materia alit» lu arterijs qua minime putrefcibili.Talis autem romæ eft ca quæ Gaietanorum coparadu» dicitur.Ipfa ex gallijs adueéta.venditata vero maxime in facra via, quæ atemplo defeendit ad fora, Ac horum quidem romæ facilis eft occafio .Viliftime enim venduntur. At fi in alia vrbe artem exerccas : comparctur filum aliquodjCX ijs quæ ferica nucupantur.Habent em cadiuites mulieres in multis fub ditioe romanorumlocis. potifTimiî in magnis vrbibus .In quibus multæ funt mulieres id genus .Sin hu ius facultas non eft:ex ijs quæ inueniuntur inregione quam incolis, deiigito materiam quæ minime fit putrefeibilis. Cuiufmodi eft graci lium chordarum.Nam quæ facile putrefeuntteæ cito a vafis decidut. Nos vero poftq vndicç fût carne impkta: decidere vincula volum% Quænaç caro in abfcilTis vaforum partibus coalcfcittcapro oper*
y.v.
-ocr page 378-* METHO. MEDEN. GALENI
quot; culo eft. ac ofculum corum cludit. Poftea vero g id faftum ccfm'tur : Quodvin«? deciderc lam vincula fccurc polTunt. At vero cum venarum parrem culu venis, aliquam cxciderismon eft opus eas tarn imputrcfcibiJi materiadclù ges .fed fuffecerit alia guæpiam.Siguidcmin arterijSjpcrpetuus mo* tus infeâi vafis ora refoluit. In veins autem poftea quam fcmcl funt vtcumcÿ claufæ, fiue per dcligaturam conftriâæo fiuc p er mcdicamen tum aftridæ:permittunt circumpofitam carnem circa coalefccre. po* tiffimum fi qui curatur immotam partem feruet. magifç etiam fi toto corpore vàcuato,fuppinam habcatnon pronam. Quippe etiam va^ Varix qd, curamus. vocatur autem varix vena dilatata. Porro dilatax». tur in tcfticulis amp;nbsp;cruribus omnino. Sed quoniam cum hos fcribe* rem commcntariosjnon pauci amicorum rogarunta vt in fine ope* ris omnia quse ad chirurgian pertinentjdcinceps memoremac* circo traftano de varicibus nunc diffcratur. Cura vero non pauci fpcciatim fint oculorura mot bij q ui magis fpecialem curationem dcfydcrenhne de bis quidera hoc loco eft agendum.Nam qui curiofcquæprædifta funtlc* gerit, et natural! prudentia fucritîhuic omnia inuenire eorum rationem fequenti, nullo ncgotiolicebit. Quiitanon funtihis latius fuerit omnium vitiorum
quæoculis incidunt,curan* di rationem priuatim gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcriberc.Maxime
cumamicorura non pauci ita poftulat.
-ocr page 379-FO.CLXXIIII.
galeni methodvs medendi,
VEL DE MORBIS CVRAN.
DIS THOMA LINACRO
ANGLO INTERPRETE.
LIBER DECIMVSQVARTVS.
E turaohbus qui praeter natura in corpore cofiflunt quot numero quaiefç fintîproditum a nobis fingulari 7olumiae fcorfum prius eii » Quemadmodum autêhi metliodo curandi lint, quod vtic^ docere propria pro pofiti op er is profeiTio eft ,in horum commentarioru tertiodecimo præcipere coepimus. Et quoniä in fuperioribus de om ni febrium ratione fermo erat habitus japtius vif um eft, dephlegmo#» ne primu dein difTerere^vt quæ et frequentiftime incideret î et febres fubinde accenderet. Ac didum quidem non nihil fueratjin febriu cutfgt; ratione, inter cseteras earum caufas, etiam de phlegmone.V erum ab^» folutus fermo, amp;nbsp;qui proprie illi debebatur, in libro quihunc praelt;* cedit, eft traditus .In quo methodum curandæ eius quaiifnam elfe co «eniat, tradidimus. nequaq tarnen auxiliorum raateriam. nifi tantum exempli gratia, ficut in fuperioribus fecimus. Haudlonge veroa phlegmoneabeft,amp;alius morbus,quemgræciEryfîpeiâS voeät. Is vti monftratum eft, ex biliofo fucco nafeitur. Sed pftiterit fortalTis Eryfipciai* cum pluribus verbis a phlegmone diftinguere.Ergo comunia ambo tis et phle^» rum funtjtum tumor,qui præter naturafitUum vero calor.Diffident gmocs coL inter fe primum et maxime colore,Quando fi is ruber fittphlegmone vitium appellant.Sin pallidus flauus ve,vel ex pailido flauoej niix#» CÓiaabc^ tus’.eryfipelas .Præterea pulfatio magnæ phlegmones proprium eft Propria fymptöoma.Qu^ippe quæ alte magis in corpus dimittitur. Eryfipelas vtriuiç ♦ in cute potius conliftihq alte defeendit. Tenuis nanç fubftantiæ eft, paliidæ bills humor, Itacj facile ad ipfam cutim tranffluit. carnofis rarife^ corporibus tranfmiffis. Cutis vero denfitas no æque eft huic bill peruia.nifi fi admodum tenuis aquofac^ eft. Tails nanç maxime eft etiam quæ quotldle cum fudore exlt.Licet«^ multorum qui in ball Inedia tole neis fudorem fibi ftrlgilibus detergent: hunc eius vldere coloris,cu ratiu vrlna ius iotiu eftjhis qui diutlus cibo abftinuerunt. Netj em id ignoras, Amara bi^ qui Inediam diu tolerant : eorum pallidius ex aquofolotiumreddi. Ils qn infen Mox vero etiam flauum.nifiquls prius humeftantenutrlmento,po,» fibiliter ex lionci^ fcalorem corporis irroret. Ac corpore quide p naturæ modo haict, ,
-ocr page 380-METHO, MEDEN, GALENI fegubernanteîamaræbilis fuccus inuifibilitef exhalat. Prætetnatu#» ram vero fe habcntc:tumm alijs de quibus poft agetur vitijs reduus dat:tum vero in co de quo nuc agitur.quod Eryfipelas vocant, Cum Quado no enim vel longe copiofiorjvel cralTior, q pro naturæ modo redditus, vniuerfus ad cutim tuerineam tum perurit,tumintumoremattollit, Sed fatius eft,veluti femper non dicimus modo; fed etiâfacimusî i» Inceptiois nunc qucxç a rebus non a nominibus initiu faciamus. Alteruq^ prim» a reb’ cxcc cipiumpriore fcilicctcomodius eiufmodi fermoni demus.Cumfan^? plum, guis copiofusinaliquamparticulamprocubuitjficvtab eius pirtiigt; Phlegmon culæ vafis nequeatcotineri^exilitt^ aliquidroris vice exipfis vafis, nes giîatio. in ea mufculorum fpatia quæ fimilaribus corporibus, ex quibus co^ ponunturjinterucniuntïvti^ tumor ex plenitudine oritur, cui fucccs-dit cutis tenfio. et in alta came cum pulfu dolor. et tangenti renixus quidam .et rubor, et calor. Ip fa nimirum cute ea quæ fubiefta fibi ca? ro patiturjfentiente. Similis iam dido etin vifccribus affedus orit. Eft enim liis quoç fua quædam caro^quam aliqui parenchyma græs» ce vocant. In quam videlicet fanguis ex refertis vafis, halitus fpem exudans ;iam dida fymptteinata efticit.Atcj hic vnus afïeduS eft fans» guineæ fluxionis fobolesun carnofa corpora maxime incidens, Se»» Eryfipela^ cundus alter biliofæ fluxionis germé eft.accirca cutim maxime com tis gnatio, fiftens.Tum hancinq foriSjquæ omnium partium comune eft tegu Duplex cu mentumîtummembranofamâêtenuemquæ fingulis internaru eft cir tis, cundata. Ergo ficuti prior affedus etiamcutis aliquid apprehenditj ita hic quocj aliquid fubiedæ fibi carnis occupat.Quod li craflior hu Epidermis moracriorq^ fit r fumma cuticulamfgræci epidermida vocantlexco»» riat. Spatioc^ad profundumaliquando cutis exulceratio peruenit.
Eryfipelas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftic quidemaffedus Eryfipelas nuncupetur.duplici vtiamdidu
duplex. çQ diuerfitate. Quod vel abflt;]^ exulcerationejvel vnacuhacincidat. Prior autem affedus vnius rationis eft.vocetur«^^ phlegmonc. Cum ergo nec plane biliofa nec fanguinca fluxio eft,fed ex ambabus mix.* Phlegmoe ta; vtiq^ ab eo quod in mixtura exuperatjnome ipfi indatur. Ac dicat eiyfipelato deeoidquodexuperat.Sicvtvelphlegmoneeryfipelatofamidvoce fa.Eryfipelt; mus îvel Eryfipelas phlegmonofum.Vbi neutrum vinciuibi vitium las phîegs» phlegmones eryfipelatofcj medium nominetuf.Curationis veto me monofum. thodus ficutiinalijs compofitisn'ta et nunc tradatur. Initio a fimpli* Mediuvi* cibus fumpto.Ergo omnibus qui fîcpræternaturamcofiftunttumo*» tium. ribusjcomunis indicatie,vacuatio eft. Adieciveroillud,fic,admo^ ' nens temultitudinis humoru,quieos excitent. Nam fi quis haneva^
Vacuatio cuet;naturalem habitum membru recipiet, lam vacuatio pari modo duplex, ' omnium duplex eft. Vna repellentium ad alias partes, altera foras
-ocr page 381-LIBER DECIMVSQVARTVS. FO.GLXXV, digerentiumjper cum qui fenfum fugiat lialitum. At quoiiiä eryfipe^ Eryfipela las non quantitate modo affliginfed etiam ex vehementi fcilicetinflä tis curatio» matione, qualitate ipfa cruciat: ampliorem f efrigerationem q phlegs» mone rcquirit. Nec tarnen nonpericulofa toti corpori eit eiufmodi curatio.Pfopterea quod bilis interim ad aliquod princeps membru fertur.Quippe cum fi vel fanguis ipfeabundet; baud tutum fit^ex mis noris notæ membris fluxionem eius reprimere.Tanqigiturinilla, poft totius corporis vacuationemrcprimentibus auxilijs vfifumus, itanunc quo«^ faciemus . fed pro fanguinis milTione^medicamento quod bilem trahat^purgantes. Ipfam vero affliftam particulä refri=s gérantes.Efto autem refrigerationis terminus,ipfa colons mutatio. Quoufcjre Etenim quodpurum eryfipelas eft,ftatim cumbocquiefcit.Quod no frigeradu, purum eft, fed iam quodämödo pblegmonodes fi piufculum rcfriges: res liuidam cutim præfert.Sinne fie quidé quis defiftat:nigricat.posi tiftimum in fenili corpore« Sic vt quædam ita refrigeratorumjne di«« gerentibus quidam medicamentis ad perfedionem fanentur.fed fcir«gt; rofus quidam tumor in particuladerelinquatur. Ergofatius eft vbi laborantis particular altcratum colorem videris : a refrigerantibus aftringentibufq^ ad cotraria tranfire.priufq vel liuida: vel nigra pror fus fiat. Porro refrigerantium materia in opere de medicamentis eft Refriger^ tradita.Solanum,etfemperuiuum3etportuiaca3amp;vmbelicus vene^^ tis materiæ ris, et pfylium, et altercum, et laéluca, et intybum, et lenticula a lacus exempla, nis fiue paluftris, et cerata ex aqua admodum frigida,amp; alia id gen®, Vbi vero inflammatio ægrotantis membri iam defi/t: cataplafma illi Cataplaf priufqlincat,exordei farina wmenlyfingræce vocanteft imponen=« ma,qnipa dum.Quodfiiamliuor occuparitn'ncifacutecataplafmafuperpone^* nendu, dum eft.perfundendufc^ locus plurimuquidemexaquacalida,fedet «ipelyfis marina aqua etmuria interim conducet,Quinetiam ipfi cataplafmati quid, eiufmodi aqua vel acetum vel exalme mifceatur.Hoc tempore etiam nbsp;nbsp;liuor oc
coriandrum cu polenta quidam elfe falubre Eryfipelatum medicamé cuparit,qd tumfcripferunt.Alij rurfus codem inter initia vfi’.magnænoxæ occa ^S^ndu,» fio laborätibus fucre ,fcd etrofaceum ceratum ,cui immixtu fit calcis aliquid, codé modo funt qui prodiderut Eryfipelati prodelle. aliaç fimilis generis non nulla,ex ijs quæ valenter excalfaciant.Quorum nullum eft eryfipelatis medcla, anteq videlicet mutatum,definat eile id quod ab initio fuerat, atqpt alterum iam, illic^ contrarium euaferit.
Quomodo enim quæfo non fit contrariécalido affeftui frigidus,aut ei quod flauo aut pallido colore eft, id quod liuidum aut nigrum eft, Eryfipelas Sicuti autefubindepblegmone admifeetureryfipelas: ita etiamali? oedematOM quando oedemati, ac vocetur quod ex ambobus tum eft conflatum, fa ï
-ocr page 382-METHO. MEDEN. GALENI
cryfipelas oedematofa. Non fecus q vbi ex refrigerado durij ægfcq^ Eryfipelas refolubile reddit,vocabiturerylipelas fcirrofum Jani curatio quo(j fcirrofum. veluti in omnibus compofitisata in his adminillrabitur. ac potilli=f Curatio. mum quidem contra cxupcrans pugnabitur. Non prætermiliatamé nec eaquæ ex admixto præftatur,taciendorum indicanone.Sicutem Oedema ex biliofafluxione,eryiipelas : itaex pituita conllatoedema. Ipfum 4^id. raraquædam atcç indolens moles . E quidem fcio aliter quolt;^ oede«» mata ^uenire.ficut in pedib’ in intercutis aquæ affedib’.et plithois^ Oedema a alijfcj qui vehementes fint malis corporis habitib’. Atc^ in illis qui» tis pedu in dem oedema multitudinis eius quae hominem premit elt lympt«ma. intercute et nullam feorfum propria curationerequirens .Nam fatis ent fi modo phthoe, amp;nbsp;curatione egebit: ipfa turn crura perfricare,alias oxyrhodino:alias alijs vitijs oleocumfalejaut etiaoxyrhodinofalhabente, Atfiexpituitofohu curatio. more in particulaminfluente,oedemaconftitit:abundeahquandofas» Oedema js tis facit fpôgia,quæex aqua in qua fit accti aliquidsmaduerit. Porro tis ex pitui hæc ita attemperabunturjvt vel bibi pollint.vel vt no multumfupra tofo humos= hoc aceti habeant. Deligare vero fpongia debebiSjab inferiore par«* re i particu te incipiens. ac fupra hnicns. Eho autem fpongia modo COnduétura lacôfluétc, fit,omnino noua. Huius fioccafio non cft-.cuius erit,häc detergcbis Curatio. expurgabif(^ nitro et aphronitro et aqua lixina.Quod h fub his oede Pofcæ tem ma non fubfidat,vbi rurfus deligabiS’.pufillualiquid aiumims côip peratio. cies .ac nouam fpongiam admouebis. Si nouae copia nonfit’.melius DeligatiOîS eft eo quod vulgus vocat elychnio vtare .Id vero ante omnia molle nis ratio, efto. Quod genus tarficum eft. Cuius fi facultas eft ; audatler vtitor. Spogiæ p vtilius enim cxperiere,q fpongiam. Madeat vero ex pufta,quæ alfi» paratio . quid habeataluminis.tum(vtpfcriptumeft}deligetur abinteriore Elychnio. furfum.Sit autem artatio mediocris.velutimollis fraftura.acpmæ quidem fafciæ inieftiones ,quæ fcilicet infernc incipiunt,magis arta^» dæ.quædeinceps funtîfenfimremittendæ.Cæterumnonadeovtlaxa fit aliqua deligationis pars. Porro idoneu medicamentum ad hæc et Glaucium. Glauciu eft.turn ipfumperfeliquatum in pufta;tumvelmagis medi«* cametum noftrum,quod ex eocompofitum eft. Cuius compofitione
• habes in eo opere,quod de medicamentis eft infcriptum.Sane hafte ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iius a me fcripta funt opera tria,vnum de fimplicibus .alteru de com
Liber de pofitione medicamentorum. et tertium de facile parabilibus. Vide#» decé trafta turcj mihiadijciendum quartum.quandoquidemmulti amicorumita tibus. fuadent.In eo de comunibus et proprijs cuiuftjp partis et vitij medi* Diaglau o camentis agetur. Veru mcdicame illud quodglaucium habet^no Oe ciu,qLiibus demata modo:verum multo etiam magis turn eryfipelataitum phleg vtile. monas incipientes fanat. acpotilTimii calidas Manifeftum aute qdf
V
-ocr page 383-c
LIBER DECIMVSQVARTVS, FO.CLXXVL cryfipcÏatofas phlcgmonas cteryfipdata phlegmonofaidem medis» camentum fanet. At non eas plilegmonas quæ in fcirrum tranficrunf, aut eryfipelata quæ iam refrixerunt» aut denic^ vllum fcirrofum affe^= dum fanauerit.dequibus vticj in quinto de fimplicium medicament’ De fci’rro torum facultatibus aliquid eft proditum.dicetur vero etnunc.SiquL fis affeâib’ dem humor vnde eiufmodi vitiunafciturjautglutinofus eftjaut craL Generatio fus.aut vtriufc^ rationis particeps.Curandivero eius comunis indi taliujvn. catio cftjVt quodpræternaturam in particula eft^totuvacuctur.Mo? Curatio» dus tarnen vacuationis eius proprius eft.Nam detergere id, vbi cÓigt; tumaciter inlieret oportebit.Quod fi quis ijs quæ vehementer trahut digeruntcj medicamenris vacuare tentet: nee ijs quæ humedent et ex calfaciantmolliatjacliqucnhuicpaucis primis diebus egregieprOï« ceïTilTe curatio videbitur.Cæterum quod de affeftu reftabit^id infa#gt; nabile erit.Siquidem toto quod in eo tenuium partium erat digefto: quod rcliquu eft veluti lapidofa concretio linquetur. Quippe etiam Poriin afi* qui in articulari morbo vifunrur pori,ex humore cralTo giutinofoc^ ticularijs proucniunt.quando is non paulatim eft digeftus.Sed vioietis medi morbis vh. camentis totus fimul liccatus. Ad eundem modum et calculi générant Caiculo^i in renibus .afto fcilicet in his craflo glutinofoc^ fucco.Hac igitur de renib’gna«s caufa adfeirrofos affeftus nullu vehementer excalfaciens ficcans ve tio,vndc. medicamentum eft aptum.Sed ea tantum quæ cum molliendo digérés» Scirrofîs af re comode polTunt.Cuiufmodi funt turn ceruina medulla: turn vitu»» fedib’apta lina.tumfeuumhircinu.di taurinum.amp;leoninu. Ad hæc Ammonias» medicamês» cum thymiama.et Bdellium vtrumq^.magifç Scythicu.quanto vide ta,quæ, licet eft humentius .Pari modo et Styrax qui humentior eft, fîcco vti Bdclliu fey lior eftihis igitur indicationibus attetus : etiam complicatos affedus thicu. fanare poteris .pro fubinde iam dida in omnibus copofîtis vitijs me Styrax hu^ thodo.Mihi veroiam tempeftiuum fuerit deaffedarum partiu diffe mentior ♦ rentia roentionem facere.Quam Temper in omnib’ turn morbis, tuin fymptamatisjin memoria habenda cenfui. Diximus aute non pauca de omniu earum indicatione in libro qui hue præcedit. Si quide oms» mum qui præter naturam funt tumoru, in quibus vtic^ adhuc no funt partiu geniti pamp;ri,prima indicatio vacuatio eft. Earum veropartium,quæ indication! iam fcirrum contraxerunt, vacuatio per iam dida medicamenta per»» bus. ficitur.Vocare^ ea maladica.i.mollientia medici folent. Quonia au?» Maladica, tern membrorum alia rariora naturaliter funt, alia denfiora : etia vas» cuationem eoru diuerfa fpecie remédia poftulare eft necefTum, Hac Tedonu et igitur de caufaturn in tendonibus:tum in ligamcntis,cu feirrofa fues» ligamdoru rintivifummihifatius eft,ei curationi qua per mollientia molimur, feirroforu, aliquid incidetiu admifeere. Ex quorum numero vel in primis acetu curatio.
-ocr page 384-METHO. MEDEN. GALENI
eft .Interim vero et inah'/s partibus^quas feirros affedtjeo vtimuf. vt paulo poft dica. Vern in tendonibus et ligamentis in hunc modu. In aceto acerrimo candentem ignilapidem extinguo. he liquidé ha.» Pyrites. ten poteftjqui certe in magnis vrbibus rarus non eft 5pyriten. Sin Mylites. eius copia non datur: molare græci Mylitcn vocant. Scilicet ex quo molasjquibus molimus faciunt. Deinde afeendente poft infufumlapi di acetum vapore calidou’n hoc dimoueri feirrofum ligamentum vel tendonem cogo.atq^ exinde rurfus medicame quod moihat impono. Oleu qua^« Oleo tame non aqua^quotidie omnino laborante particulam perfun Ie his aptu. Efto autem id oleum haudquaq aftringensjfed plane tenuiu par^ tium.cuiufmodi fabinum eft.Incoquimus autem oleo interdu althcse radicemjac filueftris cucumeris .ct li qua eft ci’ generis alia, Atç hoc vtor^vt dixi)quotidie. Cæterum curatio quæ per acetum adminiftra* turjVtilis eft, vitio iam adulto.et ca præparata iam fub mollientibuS pars fuerit.Excogitaui autem et compolita qusedam ex aceto medica»» inenta:quæ inter mollientiu vfum,ad vnum diem impono.Siquidem De aceti aceti vis,modo ca quis modicc ct debito tepore vtatur^falutaris ciuf vfu in va;» modiaffedibus eft. ccu crallos humores dilTecans .acrefoluens. Sin rij s feirro«» vel immoderarius vel in tempore non idoneo: tenuiores partes vio::» fis partib’. lenter abfumesad quod reliq^uum eft,lapidefccrefinit. Sed ct fi quis co diutius vtaturifubftantiam ipfam neruo^ delibauerit. Ob id igi^ tur necfæpe’.ac inter initia,nec longo tempore, medicametis quæex aceto componuntur,ad ligamenta ct tcndoncs eft vtendu. At in licnc, etcarnofis mufeuli partibus, feirro affeftis, tutus eius eft vfus .Quip pc raræ funtnaturaliter hæ partes .nec eft qlt;f mctuas,nc quis ncruus eius vi lædatur.Acammoniaco quidemThymiamate cum aceto,etia alij non pauci lieni imponentes vtuntur.ad luti fcilicet craftitudin^ quod ex vtrif^ mixtum eft redado. Idqp folum ei curando fatis fuit £ Ad mufculos vero alium fane nonvidi.Ego vero etia fæpc fum vfus, vtiep mollientium vfui interponcns. Attj fub illis nullus cernitur cui dens vtilitas .Sed poftea q mollitus per ea feirrofus tumor eftimaxi mum certe vfum Ammoniacu aceto liquatum confert. Sufficit autem co vno altcro ve die vfos, rurfus ad moilientia reuerti. Ac rurfus his pluribus diebus vfos,denuo ad mcdicamen quod ex aceto fit redire, fiue id Ammoniacu,fiue quid aliud habcat eoruin mollientium ,qu3C paulo fupra funt comprehenfa. Neç cnim aliud quicq eft admouen.» dum. Cuiufmodi fcilicet pleraç funt, corum mcdicametoiK quæficca vocant.Siquidem inter initia medicamentum probabis.Scdid infa^ nabiles affedionis reliquias rclinquet. Ego näcj eius rei caufa in me^» Althea. nbsp;nbsp;nbsp;dio tepore cataplafmate ex althca fum vfus. Vocat auté hanc vulgus
-ocr page 385-11B E R D E CIM V s QV A R T V.S, FO. CLXX VIL nbsp;'
Anadendromalachen.Huius igitur radix feuo liquatajalutarc ad ta lia. medicamêm eft. Efto aute fcuu lî fieri poteft anferinu. Sin id non lit:galIinacca.Sin nec Iiuius facukas fitduillo vtendum. Sed etfîluc«» ■. (Iris maluæjquæpaHininafciturfoliajCufupradidorualiquotufa^^» ücient^ Meliora tarnen crudis funt, quæ modice ante funt decoâa, Ac eiufmodiquidéauxiliajetcurationisvariatiojqualis iam copræhenfa efîjomniu particular^ quæ fcirrofis viti/s funt affedæ comunia funt. Ad eundê modum oedemata curatiojquäpauio ante memorauimus, copræhenfîs iam difïerentijs per particulas variatur.Iis enim quæ io. prxcordi-js funt oedematis5nemofrigfdam expuftafpongiamappli cucrit.vciuti nec alijs qui in his funt tumorib’.Iam quis apfinthiura oleo incoquenSjgenuvnqperfudit^QuisoculujautaliquideoiJtquæ intra os funt5qualftercu(^ affeâuAt iocinori ægrotanti etlieni fub#» inde cu maxima vtilitate adhibentur.Docet id ipfum et experientia, quæ vim eo]}t euidenter indicat.no fecus q ratio. Nos tame nunc hoc
operefolam earemedioruinuentionê quæ methodo paritur, lt;jualis eo qult;4 nam fitdifferimus.In opcribus demedicamentis ambas mifcuimus. niethodoi«* omnia medico cognofcenda cffe rati ♦ turn quæ folo inuenta funt vfu, tieniat, tan turn quæ fola ratione. Ad hæc tertio loco quæ conferentibus ad iniies» 'turn agi. tione vtrifcT^, Omnibus aute his ille folus co mode vtetur^qui in hac methodo eft exercitatus ♦ A c de phlegmone quide fcirro et oedemate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
fatis funtOjquæ haétenus funtcopræhéfa. lUononomiifo qcf fcitrd ScirroS qd ' nominamus tumore duru, qui fine dolore eft .no tame oino fine fenfu. gt;
Talis em fanabilis no eft. reliqui oes ficut ægrius fenfile ipfam parte * nbsp;nbsp;nbsp;-
affeftam redduntîita omnino no infenfibile non faciunt.vti^ fi fenfi^r lis natura fit. Ligamêta nanç fcimus infenfilia effe. Quod fi quis eos Ligamenta dutaxat tumores, qui et præter natura funüet omnino infciïfiles iciro (ciu carere. ros appellandos cenfeaureliquos no fcirros^fcd tumores fcirrofost et fc de nominib’ litigare fciatj et nos quoties cu eo difputabimusîita quoc^ affeftu nominabimus .Siquide is mos nofter eft quibus quifc^ Galeni in nominib’ deleftatjijfdein difputatione cu illo vti.Nunc tempeftiuu difputando eft vt de inflationibus difteramus .quibus diuerfa ab oedematis cura mos. tio eft.Illanäc^ ceu diximus expituitofofucco ortu habent.Proinde DeinflatiO prementibus nobis ccdunt. digiticç admodum alte in ipfa defcedunt. nibus. Inflationes vero, ex flatuofo fpiritu collefto nafcunt .Alias fub cute : Inflationis Alias fub mêbranisjquæoffibus circundantur. aut mufculos vifceru et oedemas ve aliquod includunt.Porro colligitur aliqn non paru etiâ in ventre tis differcn et inteftinis .Itêc^ in medio fpatio hoijt et pitonei»Differut quolt;5^ hæc tia. ab oedematis, q(f et prcffa digitis no retinent veftigium .et fonitu vc luti tympanu reddut .Ité^ q(f in cauitate fenfibili fubinde cotinetur.
-ocr page 386-METHO, MEDEN. GALENI
Inflations At(ç hac no imq maxima. Indicatio ant curationis oim comunis eß, curatio. nbsp;nbsp;vt qcf praeter natura eft, vacuet.in quocucj id cotineat .Propria vero
poß hac comune eßj vt tenuißimis et caiidis potcßate medicametis.
Inflations Atc^invetre quideetvifcerib’joleuqcT tcnuineßpartiujquodc^rni’ in ventre et ta habet incodä, aut aliqcf calido^ feminujcuiufmodi funt cumini et vifceribus j apij et petrofelinijid pßabit.^Aliqh vero amp;nbsp;Cucurbita bis ter ve fine curatio. incifione medio ven tri affixa .Tata vero actaliterapplicatajCtiä totS Inflationis vmbelicn copraehedet.Ac i artub’ et mufculis q, fub cute, aut etiä me» q in artub’ braniSjq ofla veßint^inflatioe orta: ficitra dolore fit; liquor aliquis et mufculis tenuißima^ partin,cuiufmodi eß lixiuin noua fpogia exccptu, fatiG et me.bräis fccerit Sin dolor quo(^ vrget; vnguéda pars eß,oleo qd relaxädi re«« q oßa circS mittedicj vim habeat.Incidutporro eiufmodi affeßus,vbi vel mufcu dar, curatio lus vel mêbrana q os circuit,eß contufa. Acfup rnebrana quidéquæ Si en infla^ os ambit,antcdiâa imponéda eß fpôgia. Ad mufculos vero^nâç lii tîone dolor aliqn doient)medicamëtn qlt;f magis mitiget efl adliibedn.Quo fit,vt vrgeat. ad hos folo lixiuio no vtamur. fed imißa ci tu fapa;tu pauculo oleo. Vt»i dolor Satius aSt fuerit in principio no addidiffe lixiuiû.fcd lapa eu vino et en iflatioe exigno aceto vti.ac qcf mediocre fit olci adij cere.vbi mix ta funtîmos» maxime in» dieeexcalfacere.aclana no lotäquä fuccidä vocät^ipfis imbutäimpo cidat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nere.Qu^od fi eiufmodi lanæ facultas no fit : ipfius oefipus ini/ciêdus
Admufcu«! mifeelisefupradiä?« eß.Quodauteaßicus oefipus cæteris oib’præ^. los cn infla ßetttametfi a me no dicatur;ipfe feis .Quinetiä ceratum qlt;f ex oefipo tioedolciv coponit,medicametn eß oibus notS.Vtunturplurimieo, ad phlegss tes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monaSjquæ in pcordijs funt. Ergo huius quoej aliquid vbi oefipus
Lana fucci prseßo no eß, rede inieceris.Debent ein contufi mufculileniri, medi da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;camento cui mixta facultas fit. quæ fimul cocoquat digerat et modicc
Oefipus. aßringat. Qn fi nihil habet adßriftionis : äuget aliqn phlegmonas. Cerarn ex Ac maximein his corporibus quæ fanguine abndant. Ergo trin iam oefipo. copræhenfarn indications in inflatis ex plaga mufculis memor: vbi Medicame dolor maior vrget; mitigatiua magis ratione vteris .vbi abeß maiori tn q^ cotui» vi inflabis. Maiorem vim intelligo, cn breui via ^peratur ad finem, fos mufcu«- porro breuis via fit5per ea quæ valentes habet vires. hæ maxime in losleniat,q lixiuio et aceto habentur. Poß liæcin vino. Quoties igitur demitfi» leeedebeat gando no laboras diornplus in mixturäcoijcies.Rurfus vbirepeL Aceti lixi^ lereßudestvini plus q hör um imittes. porro id optimn inline vium uij et vini fuerit, fi nigrum außeruc^ fit. Atfi digerere males : lixiuij plus indes, collatio. Acetn vero fi his mifccbis; adabo erit vtilis mixtura.^ptea qcf acetS Proiixiuio mixtas (vtmoßratn êjhabet facultates.vbi vero mufeuP fine dolore aphronis» eß licet fane i lixiuij penuria,^ eo aphronitrn imitterc.Eßo aut id mi trum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nie lapidofS.fcd magis fpumoln.Eßyero qlt;f lapidofS ê duJjtietfpißS
-ocr page 387-1
UBER DECIMVSQVARTVS*ÊO»CLXXVI1L
acsegreliquabilcjcu lä didis liquorib®inifcec.Spumofd veröjinöUe AphtOiii’^ eiltetlaxü, itecß cädidiuSjq lapidofum.Hoc italt;^ tu celerhme ab Im? tru lapido#^ more föluit; tu iuuat maximc^vtpotc tenuiu partiu* Quaeverolmms fu»Aphfolt;» generis inflaciÔes neglcdæinueterarutîprimoquidelocoliisjcaq ex nitrunifpü lixiuiocoponuncCvtpdidu ed)adbibeas.Sccddo ioco einplailiGum mofu ♦ aiiqcf,Dica aute et horucxcmplu.Strigmenta gymnafio^çt teruefadà Si inuetera pcola primu»ûc vt purafint, deinde rurfuin in cacabum imilTisîcalce uit inflatio viuâ in farinæfpecie tunfam infpcrge.ad luti vfç craiTitudiné.Saiui» Emplafticf titcliis cftjctmedicamenqlt;f exfycomorocoponic. aliaqtidgenus, cxeinplu. Nue eÂ(^vt didu cft)cxêpla tantu nbsp;nbsp;nbsp;medicamento^ fcnbo,quord
generalis facultas p medêdimcthodûinuenit.Tanq vero medicame*' to^ hoc loco ponunc exepla^tu vt tota liæc method us clarius intclli#’ gac :tu vt magis nobis ad inueniéda materia facultas fuppetat:fic cti3 _ nbsp;nbsp;nbsp;.
et affedaru corporis particularupponunt .Starim em aifedus quida cft qtf iuniores priapifmu nuncuparut.propterea qcf i;s qui fie funt affedij etia inuitis pudédum arrigic. quod vbi vident quilpiâj qui in his comêtarijs eft excrcitatusj^tinus intelliget ex inflationu elfe ge nere. Qui cm memoria tenuerittu ôia quaçin dÜïedione cius mêbri apparêtîtu quæ de fündionc ei^ et vfu in naturalib’ libris funt pdita s is nullo negocio int^lligêtjqÆ cauemofiis neru’ qui ^pria colis füb=» ftantia coftituitjialituofo fpiritu impletuSjaßcdu hûc excitât. Por»» ro halituofum fpiritu in animalis corpore tx fuccis, qui lente excal fiant^nafcididicim’.Quippe vbi turn infitus calorvalidus eftnupar Qnhalituâ tis humiditas ad fummu côcoda ; vticÿ in tenue halitu folutajinfcnfi? trafp irat éC bili tranfpiratu in ambienté cffluit* Cotra vbi vcl ingenit’ caior im^ qn non * becillus cfttvelnaturalis humor tu femicoduSjtucrafïuSjtuglutino fuSîibi cralTior excitât halitusxq vttrafpirare polïit. Acpôtilfiniûfij» cubi particula ipfa denfior eft reddita.NÔ nuq vero humor q in mé« bro continef fubfrigidus eft.præterea craffus et glutinofus; audios vero caior in halitus eu craffos refoluit.Quæ res pfedo magnopere tibi ad curatione æftimada difeernedaç eft. Siquidé principiû ambo Cufàtiô * bus affedibus comunceft.ncmpctotumprius corpus vacuare.modo id capax vacuatiois fit.Didu vero a nobis fæpe elhde vacuantiu auî» xiiioix facultate .Ea fut miïiïo fanguinis.et purgatio. tu p ea q fubter Vacuatiö^ ' cXpcllutîtu P ea quæ fupra fiue ea vomitoria dicere mauis* Præterea nugenera* multa fridio.ct ois dimotio. Iteç balncu.potiftimu qÆ ex aqs fit di,# gerentib’.Sed acria medicamëta illita p halitu digeruntlt;oia(j vno Gibiabftia verbo q calfaciut et ficcat. Ex accideti etia vacuare indicauim% et eibi nétia ex ac^ abftinêtia. potiffimu vbi ambies calet.Ergo quicquid horu fuftinere cidenti Cubans aptiftime poteftîhoc eft yacuadus Jmponeduç ipfi laborati çuare ♦
-ocr page 388-METHO. MEDEN. GALENI particule medicaraentu^fi ea calidior fit effedajqd ad portionc caloss ns refrigcrct. Sin aliter unter initia qdeoîno qa modice refrigerct. Poftca vero idneceftum nÔ cft. Pari modo et quæ circa lumbos funt particulæ oes^eiufdefacultatis medicamétofuntcoprehédendae.Etia reiiqu^ vidus cxhibêduSjquieüftatui aduerfenetficcet.Incidit vero vitiu hoc no fane muftis .fed iuuenib’magis qalijsætatib®.Quoma#i gis his fâguinis miftio pcipuc eft falutaris .ceu ncc setate eo^ ea reçu Priapifn? * fante .Scio em ipe queda a me curatûgt;tribus dieb® naturalé habitu rc cuiuidâ cu»â ccepifte.faguine primu mifto.dein mcdicameto hoc adhibito. Gerat« ratus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex limplici rofaceo fadujita liquidujficut ad fraduras vti fokm^aq
frigida imbues 3 aefimul cueafubigés (naæftaiis initi« erat) pudêdo Alius cura^î ac iubis impofui. atcç ita quidc hue peuraui. Simili modo et ali« qui tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poft milium fanguine humido medicametOpqd ex chamamelo cofici
turpcft vfus .Porro iftis etia Nymphe^ aliqd potadu cxhibco.faltc i principio» Mox amerinæ femé.ac fi traxenc adhuc vitiuirutæ fernen Coc præce copiofe comededu. Eft cm illud coraune pceptu oîra ferme^quos vis» Ptum. tiofus fuccus créât morbo^.qd in fine calfaciétib’ et ficeâtib^'’ fit vtamp;^ De hngua dû.quippe hæc qà xeliquû humoris eft prorfus abfumunt. Sane lins» cuiufdà tu^ gua ita tumefada cuida vidim’îvt ore hominis cotineri no pollet.ls mefada. nbsp;nbsp;ncc vena icidcrat vnqietfex agenari’ ia crat. horac^dieiferc décima.
Curatio. cum ad eu primu accelli. Ac vifus mihi eft vfitatis mihi pilulisex
tamé particulæ affliétsejfuali rcfrigcratiû aliqd îponere. faite i initio» poH cm ing applicabimusjprout fuadebit cuentus »Verû id vni medi co^no placcbat. ac^ptereapilulas ^dêfupfit.Dclocalitamêreme«» dio, deliberatio in diê poftcru cft dila£a.quo téporc ctia efficaci® ali« pftituruquic^d^batufuiflctjfperabat.etpurgatofcilicetiato Egli ïfonj^ to corporeiet humorib’ ad inferna reuulfis ♦ Cætern ca. node cuidco gaicnicou^ tiffimu p quiete ifomniujnoftru liomini cofilin approbauit.ac mate#» Un appro # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medicameti definiuit. laducæ fucco collui iubes. quo die folo
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îprorfus eft fanat’«nullius alteri’ egens» QÆ ante in priapifmo
In papif#1 vomirorijs potius,q fubducetib’ fit vtendn; inlingux vitiocôtraud mo vomito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicari manifeftn eft. Na auerfionis in cotrariij,quae
rijs poti^ 3 iniîguæ vi tio deieélosgt;
ab hippocrate antifpafis dicit, no a fubftatia, fed a curandi membri pofitu inuentio præftatur. la vero tepus monet, vt ad aliud tumor« . J nbsp;nbsp;genus tranfeamus .atç a re potius q nomine initiu faciamus. Ea näq^
rqs vt^ U» J dubie verccj feientifica dodrina^Quod igituroibus eiufnio e cacris. nbsp;nbsp;tumorib’ fuccus aiiquis influitiidin libro que de tumorib’prætet
natura fcripfimuS jindicatum eft» Quod ante no idem in omnibus fits ipfe fenfus euidenter docet.differetibus nimiru ip fis tumoribuspnon
-ocr page 389-LIBER DBGIMVSQVARTVS, FO.CLXXIX» colore modoïveru eti^ijs qcx calore frigore mollicie duriciec^ fpe#gt; dant differétijs ,Ac ruber ^de tuinor^ euidétcr fubeiïe faguinis idicac humorê. Sicuciflauus Äpallidus^pfimileipfis bile.Subaibid^vero ct laxuSj pituita, S uï aut et pter hos, tumores ^da qui colore fint iter Cacti color rubru et nigrumedio»cuiulmodi color fufcus eil.Huncca in corpo#» çj-ris partib^ incidat: pleric^ medico^ fæpe liuidu,græce,peiidno vQà‘ cant.Renixus aut his quog^ tumorib’ vales eft*ac fi venas euidêtio^’ res mêbru habet, exaltatas eas a cralïo et nigriore quodämodo.fans« guine,cuiufmodi p aluu aliqn nonpaucis epaticoj^t exccrnit, viderc licebit» Sutc^medici,qmihi ea no abfurde vident feci q fup vinidoss lijs heretjalTimilare.birgo hic humorgt;vbî äpli’ incalucrit,aut^ptcr Putredinê aut febre inflamate,nigra efficit bile. qua nuilu animaljne ipfi qdêmures guftauerint.Terraquoç radie ab ca* ac partes q radu* Nigrabilis lur, oés fe in aitu attoUunt.vocaturç is elîedijs(v£ plato quoda loco 9’^^ inquiry tu feruor tu fcrmêtatio.Ell nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is humor tahs ; quale effe ace^» Bet ♦
tä docuimus .Ex quo ipfo quoç fi in terra effuderis ude ciîedus vifit. Pl^to. Quo minus alienu eft,fi veteres eiufmodihumore acidu nominarut. Cur atrj bi Aeque vt pallidæ bilis,amarû. Sane no raro etiä in vomitionib® ta^ ^ccu a* lis apparet* Vetu ficuti paulo ante diXi, vnu quodda vitiu elle ^priu, cidu, et p^ verdij fcirrd,qui pter alia, etia infenfilis fit.reliquos tumores ,q vis» lidæ amaru delicet no du funt oino infenfiles, dupliciter elle a medicis vocaios. vetefes vo Népe vei fcirros,^pterea qcf generis fcirroru funt,vel fcirrofos tusgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
mores :fic et in humorib®, quæ quide haud dubie nigra eft biiisgt; ea ta lis ell, qualê modo pmxim^. certe acida et terra fermêti ritu eleuas .tu tgt;ilis, quæ.-oi animäti iniucuda. Quæ vero fieri talis eft idoneaihæc bifariä niï^ cupat. vel melächolicus humor:velnigfabilis. fcilicet qui lie eä no^ Duplice minätjaffirmaturis. Aliaeirenigrâ,quæ dû animal naturaliter fe ha? tgt;ufda effe bet quotidie gignit. Alia quæ ex vftione coflat .Quod aute femp pcis^ nigra bile ♦ pio,vt nominib^ cotêptis,ipfam naturæ reru feietia exerceasad nue eft faciendu.ac nominâdu quide prout fuccurret. Cæteru oratione fie interptandu,qlt;f quida pter natura tumores, ex eiufmodi naturæ fuc«s co ^ueniut, cuiufmodi ell fex in vino.et amurca in olco.et qÆ hi fpa? tio teporis putrefeete humore,ppterea qcf in vafis fit ipadus,exulce rantur.Ergo ficuti rehqua oia vitia plurima habet particulate in masgt; O la vitia Î ioris minorife^ ratione differentiaxfic etiam hocvitiu habet.Quippe maioris mi phlegmones alia quide admodurubra eHjaliapaulo magis qprona norifç ra«* turalihabitu rubra. Atfpecies flue genus fiuequomodoiibctappcL» tionediffe«» les,abob^ ell ide.lMa et rubriores q pro naturæ modo funtx amp;nbsp;dolor retias habe oino cu ip fis ell .qui ipfc quoeç magna habet in eXcelïu defeduç ddïe re. rêtia.Ad cundê modu necrenixus,nec cutis tenfio,oibus cft æqualis.
zÀij,
-ocr page 390-METHO. MEDEN. GALENI
Comune tarnen corâ eft, tu qcf pars magis renitit î g naturalitcr fe haberet:tu qcf in tumore queda attollit.exteta fcilicct attêtacÿ eaten’ cute:quatcn’ tumor alTurrexit. Simili ratiôe et vitiu qcf modo defcri pfimus,alias cofufa exiguacç et q vulgufortafte latere polïint, adert fymptdcmata.Aliasitavehemetiajetmagnajetcuä'is euidentiajVtne pueru quidê clam fint.Veru comune illud in oib’ particularib’jqcf in telligétia ad fe trahit;vnus id morb’ efte oftédit.et vna fibi appellat tionéiponicogit.Atvbimagna quidêoiafunt;nemodeappeiiatioc ambigit, Sed nominat vno aïfcnfu oes eiufmodi alïedû câcrû.Cû a ut adhucicipit,nihilmiricftjfi vulgus lateatjnÔ fecus^fedo qüirpes, Cufatiois q e terra la exeut. Qn hæ quoç,pitis tatuagricolis agnofcunc.Ergo indicarioes quæna in cacro turn cois,tu^pria curationis idicatio fittopportunc incacro. nbsp;nbsp;nûc dieet. Comunis igit eft,vthumorevnde vitiu eftnatu, illico vat*
eues .fimili vacuatiois genere, ci q in alijs tumorib’ fupra eft co près« liêfa.Mox^hibere potifTimu fifieripoteft,ne de cætero eiufmodi fuc eus 1 venis colligat.Sin id fierineqtîfalte eu oino ex îteruailo vacua re.et fimul particulâfirmarc.ne qd humoru redudatiæ ad ea côfluat, Veluti ergo amaræ bilis humorêamedicameto qcf eu liumorê cuocarc Atræ bilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;melancholicu educem’.vel fimpliciu aliquo,
vacuatoriu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epithymu. Podo drachma^ quatuor i fero ladis mui
fa ve exhibitu.vel cÔpofito^ aliquo.cuiufmodi noftrû cfljqtf ex duo bus ettrigintafîmplicibus medicamêtis eft copofitû. Sed horûmatc Poftpurga riainalijs tradita habes. Hic qad^pofitametliodu^priæptinent, tioné quid dicamus. Poft naej purgationê illud de oib’ eiufmodi aftedib’ pri’ agêdu. eft pccptibqcf vel retro regerere humorc^q in mebro j^cubuitopor^ Quid in pn tet: vel ipfû digcrere.Præterea qcf in principio quidê ta in ipfo pur^ cipio et lî^ gationis têpore,q ante id repeliere,vbi iam totiî corp’cxquifite pur^i mulipopur gaueriSjdigerere.Vbitarnenmediocris tantupurgatiopceftitimixtu gatiôis tpe efte qlt;îapplicabit pharmacu,ex reprimête digerétecj facultatecouc agendu. nbsp;nbsp;niet. Sane ad craftum liumorê,inutiles fut,tu imbecillæ,eo qcf nulJu
Q uid poft operepciu efticiat : tu valêtes,qlt;î vehemêter teiiuiores q in venis fut plena,quid fanguinis ptes,vel digérât vel retrudât.Craftas vero et melancholia poft medio cas,quas feci aftimilauim’mec euocet,nee reprimât.Ergo lî his inter ere, aged Û. initia vtere : vtic^ miiiutus apte tumor erit. Cæte^ qcf reliquu ei’ eft, Quaha dicotumax ad foluêdu reddef. Quare mediocriu viriu medicamêtis eft gerêtia ad^ opus.quæ nee pp ter ibecillitatê vincêtur: nee pp ter effeftus vehemê* hibeda. nbsp;nbsp;tiâ, valeter fanguinê craftabut. Ad hæc itê quæ oino haud mordeant.
In fumma Quandoquidê vitij malignitas ab ijs quæ mordent irritât .Ac vt dici quod aptu folet efferatur. Propter hæcigiturquæ virib’ quidê funt mediocria, medicamê, qualitate vero minime mordentia,eiufmodi anedibus funt idonea.
-ocr page 391-riz-
LIBER DECIMVSQVARTVS. FO.GLXXX.
Materiæ vcro copia, (fîcuti in libris de medicamcntis eft traditu) ex . - nbsp;nbsp;nbsp;■
vftis elo£irlt;ç mctaliicis habebit» Quippc q ex Iiis coponunt, vna c3 ,, purgationibfanâdos incipiétescancros,magnâvimliabét.Mas9 .. , . ; lores vcro,fat fuerit fî bis pliibeant augeri. Profpicere veroj vc qu£ ia funt fanati, ampli’ no regenerentur t id artis de tuenda fanitate cft opus. Cuius fane portio eft, ea quæ de cibis pcipit. Cæteru fi quando nbsp;nbsp;cancru p
cancru per chirurgia curare audcbis:c(Xpifre quideab vacuandoper chirurgiam purgations mclancliolico Iiumorc oportebit.Vbivcro totu qlt;f vicia fiii?bis. tum eft prorfus excideris: fie vtnulla fuperfitradix, Gnes cfflucre fan guinê.nec propere eu inbibebis« Imo premêdopotius vicinas par?» tes, exprimes ex bis craïTiore fanguinë. Mox alijs vlcerib’ fimiiiter curabis.Elî tarne et aliud viciu qlt;f ex bumore craffo feruentecç nafci carbun tur.Incipit hoc plerutÿ a pullula. Aliquado vero et fine bac. Cæteru culo. inter initia quib’bocinllat,fcabun.t particulaomnino, Mox oritur Deferiptio pullulaquædâ.quarupta,vleus câ crullagignit.Sæpe verono vna carbuculi» oritur feabetib’ pullula. S ed multæ exiles .veiuti milij Cemina. crebræ in particula refidentes .quib’ pruptis fimiiiter cruflofum vleus pue#» nit.lncarbunculis vero qui per Afiampopulatim funtgralTatijetia Carbueuîf citra pullula,no nullis cxcoriata flatim cutis ell. Omnibus tamevti perafia po dixi crullofum vicus fit* Modocrulla ipfacineris colorépræferetc: pulateS « modo nigrorê. oîbus præterea bis circûpofîta caro in fumma perue#» nit inflammations, non tame colore afpicitur ery fipelatis. Imo qui adbuc pblegmones colore fit nigrior.veiuti fi plufeulo rubro, minus mifeeas nigri.Quod autem nccelTario febricitent, qui ita. funt affeéli: idcçnominuSjimomagiSjqilliquib’cryfipelatofaell pblegmone: Curatio* id vtic^ latere nemine potell. Sed amp;nbsp;incipienda ab incifa vena cura#» Fluxioneirt tione elle: id quoep nemine latere arbitror. Qui pfertim meminerit, cancro nee qua; in curationc febriu defanguinis miffione diximus.Necillud ob auertipolfe fcurujfanguinis vacuatione q ad animi defeélu vf(ç fit adbibitaj ma#» needeberé* gis bis etiä colIatura.Nifi tarne aliud quippiä obllet:ex ijs quæ vena Quæ feme#» incidivctent.Imponi vero fibilaborans particula qlt;f ad inflamatio#» diaappli* ne fp edatrefrigerantia defy derat. Cæteru ppterbumoris cralfitudi#» cada. ne,atlt;^ etiä malicia,nec fluxione auertere poteris îct fi quado id fece^ Cataplaf d ris:aliud quippia qe? in alto fit corpore offendes .Atqui necadflucre mataido is pmittendus ell.Quin potius inquiredaremediafunt,quæ cu modi nea. C cc reprimedo, etiä digercrc polTint.Tale pfefto ell tu cataplafma, qcf Panis put^’ ex plätagine coficiturxtu quod ex difeoda letegt; fcilicet mifcentib’ bis etpanis fur nobis micäpanis,qfurnofitcod’.Elloautpanisjnecoinoafurfure furace’qdï purus’.nec niraiu ci'^ babes. Siqdê q oino purus ell, ei’ fubllätia i cu^ cataplafma tis meatib’ bercre ell apta.Emplallicotero græci yocät.FurfuraceuS te polfint«.
-ocr page 392-METHO. MEDEN. GALENI
Super ipm aute craffiora eft partiu.Supcr ipfum veto vkus,vales aliqtf impo* vlcus qd Î tiendfi eft medicanletu .cuiufmodi eft Adronis. Pafiois .vel polyidæ» ponédu. liquaric^ id ca vino aliquo dulci ad fordid crafTitudine debebit» Por to comodiffima ad Iiunc vfum vina funt^td Theredjtum fcybilite.In Quæ coco quoijt inopiajfapa vtendd.Qu^ adt reliquis adliiberi vlcerib’ folef, quat Ct pus nepequse cocoquant et pus moucaneandcadhibedano funt.Quado tnoueat àdî= jta putredine particular foueris ♦ Quinetia fcarificare eiufmodi turnon hibedanon res poft fanguinis milTionealiend no lit.Sunto autêincifiôes, medio elle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribus altiores .Propter infeftätis humons cralïitudinem. Ceftantc
Scarificatio vero ia inflamatione: viens ad cicâtricé lîmiiiter reliquis vlcerib’ adhibenda dyceS. At^ haften’ de carbunculis dixifTe fat arbitrer. Deinceps dje et qûalis. rdiquis aga tumorib’.orfus aftrumis .chorradas græci vocat.Exiftdc De ftruwis hæ glandulis in feirrofum affeftd mutatis. Eftep curatio card ,q^ ad Strumard ipfumattinctvitidjijsfeirrisquæinalijspartib’nafcdturcomunis. gnatio. nbsp;nbsp;nbsp;Gseterd qlt;f ad ipfius partis naturâ fpeftat, in quibufda glandulis ali
Curatio. as gemmas curatiôis indicâtiôes adijcidt.pftiterit fortaffis hoc loco Duplices denominibus aliquid clarioris doftrinægratia diftinxifTe.Quippc giandulæ. glandulæ quse nbsp;nbsp;in medio vafoJ^t in diuerfas partes diduftord habe
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur iplent^eiufcj diduftionis firmamêto fdtteard haud magn’ vfus
animatib’ eft.Sed ex abundantiorc ^uidetia/icut aliaquædâ;fîc has quoej glandulas natura fabricauit.Eard vero quæ vel falïuâ, vel lac, vel genitale feme,ad hæc q pituitofum queda humore in mefenterio, Glandulo^ velfaucibuSjvellaryngé,générât:eardmaior eft vfus. Atc^aliq lias facorpa,q noglandulaSjfcdglâdulofavocantcorpora.vtqnopauloqreliquæ a nÔnullis glandulæ et rariore finhet magis fpogiofa fubftatia. Quinetia in has vocent. nbsp;nbsp;td arteriæ,td venæ puenidt. Atcj hæ quide cd in feirrofo funt alïeftu:
Curatio po no aliter q cætcrae oés partes funtfanâdæ. At quæ in medio vaforum rd glanduis fpatio côfiftdninijs aliacurationis indicatiopftatur.qua fîmul cura larum. nbsp;nbsp;nbsp;vitio ctia pars ipfa tollit .Eft vero duplex ca quoc^.Nepe vel totd qæ
Partis ipi® viciatdeft,excidentib’nobis.velutiincancro.velputrefcereid me^» vna cum vi dicaméto cogentib’.Porro quæ eiufmodi medicametord materia fit, tio,duplex id in opère de medicamétis eft pditd.Mihi vero tepeftiud eft de alijs fublatio. tumorib’ docere.Quordfe primdabfcelTus offert. Apoftema id grae De abfccfsï ce dicit.Huius duplexite genus eft.Vndcdphlegmoneinpus verfas fu. pus ipm tanq in finu ah'quo eft colleftd. Alterd cd nulla præccdentc A bfeeffus phlegmone,humor ah'quis ftad ab initio,ifcç alias fpecic alius,cæte** duplex. nbsp;nbsp;rum omnino acris, in parte aliqua colligit .porro excoriât hic cired*
pofîta corpora. Spatid videlicet fibi moliens.vel inter duas tunicas;
In abfceffi vel fub certis mebranis. Excoriât adt omnino ipa copia diftendens. bus inuéta. Inter! veroputredine quadatêporc cotrahés.Sane îueniunt ihuiufi»
-ocr page 393-l]hfylt;.T0
fïXcfxrcti/^
FO.CLXXXL
modi abfcelTib^cu fcalpello funtdiuifij^prictates quæda nonpau^ cæ.nec humorummodo: fed etiam folidorum quorudam corporum. Siquidem vnguiu5pilorum5ofrium5 teftarunij lapidum? ctpœn fragj^ Triafreque mentorumfimiliajinuenta in his corporafunt. Ac humorum iporu, tiiTima abf»» alius veluti Iutuni,vel cenu,velolei quidam limuSjVel vinifex, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceïIiiH gha»
adeograuiterölensîvtomnes auerfentur.Verumhæc rari’ inciduu Atheroma, FrequentilTimaveto huius morbi funt tria genera.quo^ fingula pro Steatoma, priam appellationemgrsecc funtfortita.Eafunt, AtheromatajSteato Meiiceris , niafa,etMeliccris,Afimilitudinecontentorumin his corporum di# Athera, fta.Eft em aliud corum veluti feuu, aliud veluti mel.aliud pulticulse Curatio, quam Atheravocant,fimile,Curationisveroco^ indicationcs funt Quæ hord comunes.Nempeidquod contineturjVel digerere : vel totum putre tripliccm q reddere.vclcxcidere.Aliquiigitur ciufmoditumoi)t tripiicem cura#» dupliceetq tionis rationcm admittunt.quoquot fcilicct ex tenuiore humore con^^ vnica cura#» ftant.Aliqui duplicem tantum, veluti atheroma ♦ Quippe quod turn tioné admit cxcidercjtum putrefacere licet.Steatoma vero fola manuu opera cugt; tant, ratur. Cu nec putrcficri poiTin nec digeri, In ijs vero abfcellib’ quæ Si abfcefl® in alto corporis conftiterunf,ac potilTimum in vifceribus, medica«’ i alto fit cor mcnta quæ ex aromatis coponutur,maxime funt vtilia.vtpote quo;» pore, rum vis colledum humorem, turn in halitum refoluantum digerat, Theriace, Sunt profefto et alia eius generis no pauca,quoJ5ilaudatifrima funt, Ambrofia. turn Antidotus quæ ex vipcris componitur Theriacen vocant ; turn Atîianalîa, quæ Athanafiavocatur,tum Ambrofia,atçhæc quidem fumptuofa. De tumori iViliorumfaneoptimûeftnoftrmquodcxcreticacaiamynthæ eft co bus pterna pofitum. Omnia vero id genus inoperc de medicametis colligem’, tura fuma#gt; Quod vtipaulo ante diximusîfatius arbitrer his tribus quæ fupra tim.
memoraui,quo nihil defit,fubijcere.Quoniam vero eord quæ p chi Myrmelt;a rurgiam fiunt,curatiomquot;s indicationcs aliquid comunehabent,aliqd cia.acra» propriumifatius nobis vifumeft ea no diftrahcre,fcd vniuerfain cal cliordo cal cc huius operis apponcre. Nunc porro tantulu ctiam de tumoribus cu,vefîcæ » quipræternaturamconfiftunt,eftadi/ciendum,quod quicucçex his hypochy#» toto genere præter natura funtnj’ fui ablationera indicent,cÔmuniori ma ,mola, fcilicct indicationi quæperomniaqtotis fubftantijsanaturæhabi^ qd indicet, tu reccfferunt,extenditur,fubiefti,veluti in fteatomatis amp;nbsp;atheroma Mola qd. tisfchabet.Huius certcgeneris eft,etq Myrmcciagræce vocatur. Loci i quo et quæ acrochordon,Præterea in vefica calculus ,et Hypochyma, et tumor eft, fi inmuiicribus molæin vtero geftatio. Ita vero appellant informem natural fit carnem,Oianâcptalia,fumouere intotumproperamus,Quo^vero pars,duplî etiâ locus ipe affeftus, vna quæpiam naturaiium partiu cft, prima in ce idicatiolt;* dicatio cft, vt affeftus fanetur,fecunda ab hac,fi infanabilis is fit, vt nem elle.
Z, V
-ocr page 394-METHO. MEDEN. GALENI
In hypolt;= nbsp;vnacum vitio pars quoçp ipfa cxcidanir.Sicuti in cancro et omnib’
eliminate nbsp;nbsp;vlceribus quæ curationem refpuunt.Econtrario vero in(uHufiÓc qlt;f
duplex idi:s hypochyma vocant^vidiin prima indicationcjadah'ij caiocuj qui catio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mmoris fit momcntbtranfferimus.Non défunt qui hæcquolt;^ vacua
re fint agrelTi, Sicut in liis quæ cliirurgia tradantur, dicam.Nunc il* De hydro îs luddixifle fufficictjquod humor qui inby drocelis vifitur, aiienus 3. cclis lt;amp;afci corporis fubftantia tota natura fit.Sicut etiamquæ in Afeitis ccnti#gt; tis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;netur aqua.Quaru certe vacuationemjvel medicamentis quæ dige«»
rant molimunvel chirurgia. In hydrocele quidem imiïTo fiphone.
In qb^ vna in a.fcite vero, adhibita pundionc.quain paracentefim vocant, Por«» cum affeâu ro cxciditur vna cum affedu ipOjvciuti in i/s quse ante comprehenfa cxcidit aii«= funtjetiampars affeda:itaetinherniofis aliquid peritonei, pari mo quid, do 8L Columella aliquando vna cu vitio ipo exciditur.Itideqj in cru Dehernios» ribus ettefticulisjvnacum varicib’ipfæ venæ.Ad hæc tunicainna fis .columel fojcum polypo.et foratus denSjCum foraminc.verum ex his'nullum la.varicib’ eftjquod ad naturale habitum poITit reduci.In columella vero id ora polypo. de nino eft conandum^ nec properandum ad earn excidendam.fcd quan«» te forato. do exilis cft:amp; ad Iori tenuitatem redada;tum eft auferéda.porro In columel km cam reddctjlongius tempus .At quakm Hippocrates in pfagijs la qd agen# defcnpfîtîpauco^ dieru numerus .Aeque vero amp;nbsp;cætera quæ in ma* dum. gnitudine naturalem habitum cxccfTerunt.inquibus innumerada fut Hippo. nbsp;nbsp;omnia,quibus fupercrcuitcaro.amp;Encanthides. diquiinfedcThy*
Encanthk mi dicuntur.Suntex iftiufmodi vlceribus,amp; quæ ambigua fint fpe* des ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cie.veluti cicatrices quæ fupracircumpofitam cutim multum extant.
Thymi. nbsp;nbsp;item quæ in oculis funt Pterigia. Gurationis tarnen eorum indicatio
Cicatrices manifefta eft .Siquidem talia omnia ammouere oportebit.atqp id age nimiu emù re,vt rationibus quibus id fiatpenfitatis:optimâ femper earum deli netes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gas.Sane optimæ rationes,tripliciter iudicantur, turn ex temporis •
Pterigia. curandi breuitateîtum ex curando citra dolorem.tum ex maxime tu Optima cu te curando.Rurfus vt tuto cures tria propria funt, quibus intentus raiidi rone fis oportet.Vnuprimuqf,vtomnino abfolutionem operis cofcqua* tripPr iudi ris.Alterum,vtficubihunc non confequarisîfaltcmcubantemnÔlæ cari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/das.Tcrtium,vt vitiu non facile reuertatur. His confyderationib’,
Vttuto euî» fioptimameurationis viamiudicaueris:inuenicturinomnibus,quae res tria re* nuncpropofuimus,quandopotius chirurgiæ, amp;nbsp;quando potius me fpicienda. dicamentorum ope fit curandum.At chirurgiæ quidem ftudiu, in ijs Quid chi* præfertim quæ nunc funt propofita,ad interemptioncm eorum fefti rurgia i di* nat. vt quæ quod in animalis corpore toto gcncre præter natura ha* ôis vitijS betur,id prorfus tollendumfibiproponat.Quod fiperficerc neqat; deftinet. nbsp;nbsp;proximum illud confilin habet, y t vitiu trâfferat.vcluuinhypochy«*
-ocr page 395-.
• ' ' «
LIBER DECIMVSQVARTVS. FO.CLXXXIL
matis.Quodvcroexmedicametis petiturjpnmu huetedit, vtquod Quidmedi j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præter naturam cftj turn vacuet:tum digérât. Quod fi per m embri na camera î df
turâ,aut etià viti) rcbellionê,ficri no licetîvt id ta i pus vertatitu pu^ dis vifi/s tre faciatJioc vero fecudo loco deftinat. Quippe ita in columellæ vi deflinetpri tio facimus.primu fcilicet ad naturalem habitum earn reuocare ten^» nja.amp;’ quid tantesJdficonfcquinoneftjprorfus amputantes.idcpvl cliirurgiæ fecudo» operaîvel percaufticamedicamenta.verummcdicameta, melius eft in tradationemdeIiis diïïeramus.Quandoquidemtribus iam ^di^ tisy aliam quocjadijciendamftatuimus.accliirurgiam in calce hui® operis apponamus .Non eft igitur quod in his ampli® immoremur.
fed tranfeundum ad ea quæ fimilcm ijs quse comphenfa funt, curatio?’ De ijs q vP i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îiem dcfyderant.Ea funt, tum quæ in numero amp;nbsp;magnitudine conues- magnitudi*
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nientem modu excedunf.tum quæ in ambobus deficiunt.dixi hoc lo? ne vel nues»
CO conuenientem^Quod fi conferentem,vel conducentera,vel fecun* ro deficiut. dum naturam,vel vtilemalibivfurpauero:cadem fermonis vis erit.
Ac didum quidem de his eft alibi iatius.Cæterum redigere in memo riam fummatimomnia, etiam hoc loco alienu non fuerit.Omniu cr^ go quæ in corpore habentur,primu cuius maxime indigem® eft ipa De vfu particularumminime impeditafundio.Hancvero quiapoftidemus cis fecudu naturaudcirco publice dicimuSjexpetere nos fecudumnaturam age natura» re.Et quia hoc ipm,cumeo quod eft fecundum naturam, vel natural! , ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter fc habere, eft coniudumtmerito profedo nihil interefte arbitras»
murjfecundum naturam habere,an fecundum natura agere, dicam®» Quindê fine additione interim græcedicimus, expeterenos tou ktp* TàgiiJcriji.vtic^fubaudito in didione, vel habere;vel agere, vel amboc bus.Latinitas propter articulifortaftis inopiam, ea figura deftituit.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atc^ hæc quidem caufa eft,cur medicis rede vfurpata vox hæc fecu.*
dum naturam fit,de omnibus quæ in corpore ex fententia noftra eile Quib® na * cupimus.Scircautem licetinijs quibus natura deficit,neeprimum, turadeficit: nec propter fe ipm ,fecundum natura a nobis expeti.fed ^pter adio^ in his nec nem.dê ex accidete.Siquidem fextus digitus nô nullis ab ipo ftatim prima nec
1 ortueft cogenitus.amp;quintus defecit.amp;aliaquædamfimilia,aliqua ^pterfeqef in numero, aliqua in légitima quantitate vitiofa. Ac liquidé hæcplu#= fecudu nas* rimu, reda vero rara fierenticontra q mine de naturæ operibus ftas; tm-jî fit, ex*» tueremus .vticç no mentes, vtnuc.fed auferentes ea.Hec ratio memo petû ria tua nuq excidat.cum fit ad nominu vfum vtilis .quæ tu fallere im confyderatospolTunt’.tumdifcordiæphâtalian excitare .ficubi alter dicatjtotum quod præter naturam eft, elfe tollendum. Alter quod no cet.aut inutile eft.aut incomodatadioni. Ergo denuo repetentes, de
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebus loquamur .quando de nominibus eft nobis definitu.hinc orfi.
-ocr page 396-/ P
Ot; 07^ ■
METHO. MEDEN. GALENI
De ijs quæ Coniunda compræhefîs ïam morbis funt^ea quæ vcl magnitudine; magnûudi vel numero,a debito naturæfunt aliéna,in quibus amputare quidcm ne vei nu« conueniet quodmagnitudinc vel numeroredundat. Reficereautem mero a iu et fingere quod defit. v bi videlicet fieri id licet. Quintum nâcj digi^ ito naturæ tn, aut tale aliud membrum, medico certe facere non licet. Sed vnius modo defiss naturæ opus funt omnia taiia.verum in totum tollere quod numero ciunt. . redundat,aut pcidere aiiquid eius quod magnitudine modum excefi» fit,hæc nobis quot^ licet.Siquidem ex medici officijs vnum eft, nec id leuilTiraUjvbiin corpulentiaeo deuenitcorpus,vtnecingredi fi^ ne moleftia’.nec federn propter ventris molem contingere,ftd nec rc fpirare liberepolTitdianchquare ac tollere. A equenimirum, vtcum corpus ali definit, (atrophia græci voeât) quod genus,quos vomica male habet patiunturdiuic quoc^ reficiendo prolpicere.Sæpe autera cuenit,vtnontotumcorpuS3fed vnaquæpiam pars ex atrophia talt;» befcat.quam fcilicet vel neruo^ refolutio:vei iplius inremptramen«’ Eo^qui ni tum,occupauit.Opportuneçiamdccuratiôehorum coniyderabio miufûtobe mus.orfiabijs quicorpulentianimiuonerantur. Oitenfum vero in fi, curatio. hbris eft,quide tempeiametis funtinfcripti,quod caiidior ficciorq^ temperics, exile corpus reddit.Ergo id agendum vtnimiû obefi cor poris temperameiitum,tale elfe faciamus . fi modo ad debitum mos? dum redibit.Sanedocuimus tum inilloopcretunihilo fecius inope re de tuend a fanitate, quod acuta cxercitatio amp;nbsp;tenuans viâus id genus medicamenta, amp;nbsp;animi cegitatio, temperamentum non fo«» lumcalidius:fed etiam ficcius,ac proptereacorpus exiiius redduf, Igiturin exercitationibus celerrimus curfus eft idoneus.Tenuantis vero viftus materia,feorfum fingulari libro eft prodita. C^od fi me dicamenta quoej requircnt:etiam hæc in operibus, quæ de medicao mentis confcripfimus funt édita. Quaq reîerentur eorum nue quotj; quæ funtefficacilTima.Quibus, vbi demere nimiam obefitatem ftuo des,vtarisfuadeo. Ergoquæad articulariavitia quidam exhiberc Medicamê folent,quæ fcilicetvalentem diffipandifacuitate habcnt,ijs tu quolt;^ taobefis mi cumnimiam obefitatem curabis,vtitor.Sunt porro taiiajrutæ feme, nuédis ido^ præfertimcjfilueftris. vnacum ipis corymbis.dê Ariftolochiarotu«« nea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da.amp; minus centauriu.amp; Gentiana.amp; polium.Præterea ex vrinam
cientibus,ea quæ pollentes habentvires.velutipetrofelinum.Vnum quodq^ enim talium, tum ipfum per fe:tum veto mixta vniuerfa, Ä extenuate poteter fuccos:amp; vacuare funt habilia.partim quidem fen fibiliter per vrinas.partimperinfenfibilcm tranfpiratum. fed di fal quod ex combuftis fit viperis, potenter extenuat. Multicp cum vei graciliores vel mediocris habitudinis cïlét ; ex ciufmodi medicamê’
-ocr page 397-LIBER DECIMVSQVARTVS. FO.CLXXXIIL torumpotione penerunt.fanguineiporumexcodo. Rucrant autem Errons oc ad cajpropterca quod hbcratos aliquos articulah/s vitijs vidcraut* cafio. minime fcdicet æftim ates .quod temp eries eolji, qui fanati fucrat, hu^» midior pituitofiorc^ erat.qualis nimiru obeforum eft. in quib® eiußs modi medicamentorum fecurus eft vfus. Ipfenanq^ iuuenemquen* luuenis nf damjquadragintacirciterannos natum,oppidoqi obefum pcuraui. miuobefus vfus turn antidoto quæaduerfus articularia vitia eft compofituiUjtu gdeno cu falethcriaco.ipa^theriace.acreliquo extenuantiviftu.amp;pro €xerlt;i ratus. citatione curfu veloci. Porro præparaui hominem ad curfum jpèrfri Præpatio cädo primii linteis afperis3quoad cutis ruberet,dein ftatimcûoleo, hois ^dcuj quod in fe digerens aliquod medicametum habucrat.quo etiampoft fura» curfumrurfus vtebar. Talia medicametafunt, turn filueftris cucurbiss tæ radix Î turn althea.tum gcntiana. turn ariftolochia. turn panacis radix : turn polium\ turn Centarium. Per hyeme vcro^etiam a baL Digcrentia neOjia difto oleo hominem reunxilTe profuerit.Vcrum cibum cxhis» medicame»«* bercnonftatima balneo.fed intcrpohto fomno^coueniet.Quod fi vc ta. lit etiam rurfus ante cibum lauari, permittes .Magis etiam ad rem pti nebitjfiaquæipfîdigerendifacultas infit. Ac fiquidem talem aliqua Qn cib’eX fponcenatamhabemuSjipfavtemur. cuiufmodi inlefbovifit.a mL hibendus. tylenc ftadijs qdragita.fin min%ipfi fimilealiquamoliemunEft por Aqua ro ea q in mitylcnc cofpicitjet virib^ et colore talist qlis vticp fiat^fi res ^pe mi qs floremfalis marimifceat.Hæcipa aqua etiahydropicis,etreliqs tylenê. tumefaftisjidonea eft.vtpote valenter deficcans. ita profefto vt præ pinguibus .ac præcipue fi quis cogat in ea celcrrime natare. nec poft lauationem protinus elTe,bibereve.fcdfomno interpofito.automni Prædicédtî no faltcm quiete.Saneilllt;f eft fciedu, atc^ab eoquiobefitatem curat in hac cura prædicendu.quod aliquando ex multo fimul obito motu, etfebri ho tione. , minem tentari eft crcdibilc:et quod febris ad rem propofita no alie na erit*vti(ÿ fi medicus reftc omnia faciat.Etenim perfpicuu eft, vbi Vina his q exlalTitudinefebricitarintjquiitacuranturjquodfopita eoru febre, fugienda q rurfus ad eandem curationis formulam redibunt.Sane fugere in his ve pcteda. curandis coueniet, et vina quæ multum nutriunt. Cuius generis craf fafunt.VtiverovelaquofisCideftcolorealbis et fubftatiatenuib’^ Nimis ex»* £ vel quibus mare eft admixtum. At vbi eos qui cxtenuati funt reficere tenuatoru ill animo eft;his vinuexhibcbimus pingue.Cibum vero, qui fuccujcuratio* cfticiatcraftum.exercitationes paucas .Friftionem mediocrem. ac vt -Picatio. fummacompledar, omnia iam comprehenfis contraria moliemur.
His vero etiampicari commodum eft. Idq^ tribus quatuor vc die^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
bus .Quippe id ad carnem inftauradam, egregium mcdicamentu eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
adeo fi quodfingulare membrum hoc vitio laborat: id hoc prsefidio
-ocr page 398-METHO* MEDEN* GALENI
Picationis reflituctur. Ac nobis quidem in omibus ferme hoe vnu fatiffecit, Si eßeäus, nbsp;nbsp;quidem humeftat SL calefacit*fanguinis multitudine accita* Ergo nee
aiTidue id ægrotanti corpori admouere conueniet neccum cÓuenict: Qpc illinire.veru ï hyeme bis .in æftate femel id feciïlc cft fatis*Quisgt; bus vero anataii diegtacilia fut membra quaedam^i/s etiam mango«« Mägonum nes puerorum hoc ipfo præfidio fuccurrunt. vna cu certa pereuflio«» curatio ex? ne, quam græce ETrixfouaHj) vocat. Eft porro etillius mediocritas tenuitarum quædam.vtfcilicetnecplus iuftonecminus fiat.Eatalis eft .ferulas partium* paruas ac leues modice ilhtas,gracilib® partibus incutiut.donec mo Epicrufis * dice attollantur. Quippe in hoc fummarei eft ♦ veluti Hippocrates Hippo* de perfufioe aquæcalidæ dixit.Primu quidem pars intumelcit* poft: Quib’ totu gracilcfcit.Ergoquibufcuq^particulisbonamhabitudinem reddere corpuse ex ftudemusthas amp;fricare,lt;amp;pcrfundere,etpercutere5amp;picare opor»» renuatu, hi tebit.tantifperdumintumefcant.Hocvbifinprotinus dcfiftere*pri9 poft cibum ufg digeri coeperint* Etem quæ calcfaciuntomnia,ficutiaarahere; iu lauadi* nbsp;nbsp;nbsp;etiam digerere funt apta.Si ergo perftes, dum quod attraftum eft di
Obftruftio geratur:operamlufcris*Ad hunc modum mago quidam proximcna neppofitis tes pucrifamcconfumptas^breuiauxit.percuiTu mediocri quotidie timêda* nbsp;nbsp;nbsp;vfus,aut faltem alternis diebus .item moderata picatione. Cseteru
Calculum bus totum corpus eft extenuatum,ijs lauari quolt;j poft cibu eft ido«gt; ex tali vb neum.velutiautem metus eratjnetenuantibus auxili/s febris fucce-ftufi diuti? derencorporefcilicetimodiceperhseccalefaftojficijs quiacibola^ n’fit gigni* uantur,timendum eft ne fibi iecur obftruatur.potilTimum propter ci Cur oibus borum fpecies.Quippe cum aliter quo(^obftruere foieant,quae fuos calcuPi re? cum craftum gignut * fi quis his liberalius vtatur .vbi igitur alias id nib® non gi efficere folentimulto profefto promptius idem poft balneum faciet. gnat* Incidit tarnen ex tali viftu diutius cxhibito,etiam calculi in renib’ Obftruftio generatio. quod vitiu,cur omnib® noncontingat,fatis patet.Quip^ nis nota, peincredibile noneft,quibufdamveldenfos admodum elfe renes, Curatio* vel per angufta venarum in iocinore ora. Quibufda contra elTc ha? Partiu quæ bita.Horumc^ dignotio nulla plane certa eft .fed percontandam afli? ægre refici? due ab eo qui iam dido modo eft cibatus,num quis illi grauitatis fen lint ac plu? fus in dextris pcordijs ct circa renes fit. Quod fi quid tale aiiquando fculfi fut re? fenferittprotinus cappari ex oxymelitein principio cibatfonis,do? frigerata, nec conftitcrit grauitas dabitur* Ad membra vero quæ ægre reficie? curatio. nbsp;nbsp;bantur, ac plufculum iam refrigerata erattvfus aiiquando amp;nbsp;thapfia
Eoi^ quib® fum .alias ea ex melle membrum illiniens * alias etiam ex cerato. Si exiguuppu quidem attrahit ea quo(^ partibus quibus fuperponitur fanguinis tij deeft cu? copiam.Quibus autem exiguumaliquidpudendipputiodenaturalf ratio* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deeft quantitate,ijs non raro citw thapfi^ fola tenjionc débita mo
-ocr page 399-LIBER DECIMVSQVARTVS.FO.CLXXXnii; cîunircddidi. Mcmbranulammolleinfifniät^ cutigumi iilïtæ circu«« uolucns .Satis autem confiât,quod etiammêbranulæfincm parti fub«lt; ieéiæ agglutinari garni oportebit.Siquidem amp;nbsp;ficcat cito:amp; hne doo lore aftrjngit»Porro cuti pputij ex interna parte rotudum aliquid ac mediocre,fupponi prius oportebit.quod videlicet pofteaq agglutis» nata membranula eft, facile eximas .Eorum vero q tliapfiappuiiu ad««! Curatio p ducunt,quidärotundum id e plumbofecerunUvelutifoIenariuquod Thapfiatn» dä.Mox illi extrinfecus pputij cutim circutenduntac molli lorode«» Iigant.Fuerit(^ amp;nbsp;id no nunq vtile.vtic^ quib’ multa defit cutis.Qui«? bus autem exiguu eft quod deeftnjs Cvtcompræhenfum eft) fola me«« branula circndata fufficiat.vbi autem circudabitur cuti, amp;nbsp;agglutina biturîfubtus imponi folcnarium prius oportebit. Ego vero cum ni«* hil horum præfto efttmodicum chartæ inuoluens,immitterc fulci*' mento pputij foleo.vt poftea cum plane coaluit quod foris eft circu# datum, exempto quod fulciuerat,facile meiat is qui curatur. Confiât , vero hoc quocÿ vitium ex eo morborum efre’genere,quod naturalem magnitudinem eft egreJTum.alias putrefeentepputio meidens, ahas ab ipfo ortu minorc q par erat congenito.Subijcitur autem duplici Vitiu hoc chirurgiærationi.interim in fupernapudedi parte circule inciiacu dupliciter j te,quo videlicet eius vnitate foluta,eaten® deorfurn trahatur, quoad p chirurgie» glandem cooperiat,interim vero fcalpro ex interna parte,qua glan«^ ancurari. dis iniiium eft, excoriata. Mox deorfum trafta ♦ ac deinde ( vt fu^ nbsp;,
pra compræhenfum eft)molli quopiam deligata» Dicemus autem amp;nbsp;dee: ufmodi rationibus in fermonis progrelfu. Aeque ^fefto, vt de curtis id genus,quæcolobomatagræciappellant.Quippc ita vocat Coloboma quæiniabijs -i autn3ribus,autauredcficiut. Nammethodo quadam ta, curantur hsec quocj.primu quidem incifa vtrinqt cute, deinde addu«* Coloboma élis coniunélifcç inter fe cutium oris .ac vtriuf^ quod callofum eft de t«n curatio traélo. Mox quæ reliquafuntadfutis.atq^ agglutinatis. Eiufdemge««gt; neris funt, amp;quas inmaiore oculi angulo Rhoeadas græce vos» Rhoeadef, cant.vticj vel minuto vel prorfus perdito ipfo angulo.at prorfus q«» dem perdito eo, omnino infanabilerelinquitur vitium. Minuto ve«» ro,ijs quæ modiceaftringuntcuratur.fitarnen totum corpus primu ante purgaueris.dein caput.Suntmediocriteraftringentia,dó quæ e Medioefî«» glaucio componuntur amp;nbsp;croco:amp; quæ nardina vocant. Item in pri ter aftringê mis quæ ex vino funt confeéla.Vt vero fumma compleélar, quibus fta, peritaliquid fubftantiæ:maxime quidem id agendum, vtei quam iù. millimam faciendam curemus .fi id fieri nequit:falte aliquid quod eu dem pftet vfum machinabimur.Erit autem profeélo amp;nbsp;id eaten® fimi le.Etem cum offis tibiæ nonnuq excidere portionem cogimurud aL
-ocr page 400-METHO. meden; galeni
tefam locoeius fubftantiamproduccndamgt;carném clicientibus mc^ Pari gene dicamcntis naturam ipfam prouocamus.Quæ vtic^ inter initia vclut ratio ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dura cft caro .Poftinodum calli durions firmidïnem accipit, ac ternes
poris fpatioroboratajadingreïïumoïTis loco fit habilis . Quinetia vbi internodiadigitorum excidimus:in exciforum loco altera C^ua«*« kmprædiximusJnaturara prouenirecernimus.Quodautem venas quoçfenfibiles generatas aiiquando vidimus^prius eft didum.yclt;fl rum lias no tam limiles ijs quæ prius perieranng eafdem renafei di xcris.velutiin cauis viceribus carnem. Cicatrix veroquæinhaccal li modo durâUgignitur J ça. cuti quidem cü g fimillima.cutis tarnen cutênoeë» noneft.Quadoamp;denfiorcavifutaduq^fentitunamp;rationeacxcoqtf pilos non edit, intelligitur, Hæcigitur fi præfto tibi ad manu femp erunt:qusetibi in curarionibus peragenda fint,minime requires.Mt hi vero lam icmpcftiuû eft ad alia morborum genera tranùre. fed q* bus ell cum fupra compræhenfis focietas Ærgo ferpens vlcus,q Hec De aliÇ vi pes græcc dicitur^is eiufdem eft generis cum cxuiccrato eryfipelas» cijsqcufu#» te.Ramex veroqua farcocelen vocant,cufcirris.AtvitiaqOpliia^ pradÿlis Alopccian,5i Ptilofin app«llant ex CO funt morborum gencre,in habeat foi» quibus naturale aliquid eft amiffum. Aeque nimirum vt Myrmecia cietatem. eorum eft quæ toto genere fut præter naturam. Porto triplex omniu Triplex eo horum eft differentia.Quædam naçex mutatione confiftunc folida* rugenus. rum partium .ficutmyrmecia.amp;lence.âê vitiligo.amp; offis caries, quâ fphacelon vocant. amp;elcplias.etfcabies.amp; iepra.Quædam cum pri^ omnino nonfuerint,poftmodumfuntorta.vcluti Meliceris.di Athc romata.et Stratomata.atcj alio modo Eimynthes^et Afearides .et Ce Ceria. nbsp;nbsp;nbsp;ria. (ita em vocant longam latarnc^ Eimyntha.) omnialt;^ quæ fupra
diximus inabfceffibus callofæfubftantiæautlapillis autoffibus aut all JS quibufdam id genus fimiliainueniri.Itaçattentum eftefemper oportet, in omnibus quæ præter naturam habentur, atlt;ç diligenter aduerrere ex quo eagenercfint.fi modo illud reéleanobis didu eft. Prima faciêdorummdicationemjvndc ad omnia quæ deinceps funt adminiftranda initium capietur,agenereipfo fumi.Herpetas nanç biliofus procréât fuccus.Quo fit vteatenus eiufdemfitcumEryfipe^ Herpetis late generis .atç huius quoej magis etiam cum eo quod cxulceratum et Eryfipe^ eft.differt autem ab Eryfipelate humoris tenuitate. Eft em admodu latis differ» tenuis, qui lierpctem excitât.adeo profedo vt non folum omnes in^ rentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teriores partes, quæ vticp ca.rnof3£ fint tranfeatifed etiam cutim ipam
ad fumma vfç cuticulam C epidermida græci vocant^ quam folâ pro*i pterea quodab ca remoratur,tum erodit, tumexedit.Quado fihanc quoç fudoris vice trafirctîhaud quaq vicus excitaret. Quippe id vl
-ocr page 401-r LIBER DECIMVSQVARTVS. FO.CLXXXV, cerumquse exmordentc Iiumore ohuntur, quænimirumfpontanca vocatjCÓmune eft.quod humor qui ea facit,fiftit ac tardât, porro ex Vlceru in co quod alter humor altero fittenuior^craffior ve,vIceruin different pfunditate tiæ quæ ex profuuditatc fpedantur, pueniunt. Huius certe generis dfavnde, eftjct quæphagedænagræce dicit. ôiexulceraticancri.QuoJÇi om^» Phagedæo niu comunis curatio clt,vtihibeaturprimu humoris cofluxio. poft na. fanetur vlcus .Propria vero cuiuf^tu ex mébri iuenit naturaitu ex Cacer exul humoris no folu fpeciexfed etia quatitate.At tenuiftim’ quidê i eiuL ceratus. modi humorib’ eitjis q exulceratu herpeté excitât. CralTiftim® q câ;; Curatio c6 cru.Proximum ab his locn occupât, quodadcraffitudineattinet, q munis;5i Phagedænas créât.Harufpecies quædafut, quæ Chironia ac Teles» pria, phia græce dicunt.Iam aliæ quæda eiufmodi appellatioes fut, fed io utiles amp;nbsp;fupuacuæ. Siquidead curatione, pnofeioportet huoris, tn copiâ,tu craftitudinis tenuitatisc^ eius modu.tupotêtia.veluti ftati i Herpete.Qm humor tenuis eft, vt q ex genere flauæ fit bilis, vbifn Herpetis macuticulaitranfituperrupitîvtiçcu digeftusis eftipermittitcicæs curatio. trice vlceri induci.Itaç fi quis toto pri’ corpore purgato, mox quæ xnfluêtem humore réprimât regeratc^ medicametis vtatuniâ herpete eurauerit. Sinneutrû horu feceritîfed tantu ea q cicatrice iducut, ad«» hibueritîvtic^ cxulcerata cuticula ita fanauerit. Proximæ tn illi quo min® exulceret no cofuluerit. Poftmodum vero, ilia quot^ cicatrice inclufa,quæipicontinuacft,exulcerat.Idq^longo fpatio, ceu malo ipo ferpéte fit.donec humor vnde ortu eft fit vacuatus. Etem Romæ De nobili mulier quæda illuftris,cum herpete inmalleolo haberetîprimu qui«» romanacui dem medicamêto quod algamrecipit eft vfa.Hoc cû^tinus cicatrix erat in mal induceretîproxima illifummacutis eft excoriata.veluti exdefquæ’ leolo her«» matis.Guicû deinde fuperpofitûmedicametû eftî rurfus illi cotinua pes, eft exulccrata. Idç ita alïidue perrexit. donee ad gehu exulceratio pueniret.Cû interim quiduis potius pati,q medicamêto quod bilem trälleret purgari parata effet.Itaij etiâ quod fieri in talib® affueuit, quoaiâpIerKçculpantnonculpanda,damnato ex alga medicamêto: aliud admoueri iuffit. Deîceps igit quod ex fandice coponit, vteba mur.vt vero id quoiç quod exulceratum iam fuerat fanauitjquod ve«» ronunc exulcerabatur no inhibuit,fed iam ad bubones vfcj vitium afcêderat,ipaneceffitate coaftajferû fe laftis fumpturam annuit.Im«» mittentes igiturclanculûminimû fcamoniæîinuitam purgauimus.ac fanauimus.Ergo cuius gratiahæc difta fint, denuo repetam®.Poftq comunêoimquæfub eode genere vitioQtfût,indicatione acceperis: vtiçnohancmparticularib®exequeris.Sedreduces ferop addiffe#» rentiâpquæ turn affeéfibusîtumipogt caufis fit accÔmoda.Sicutide
AÂ.J.
-ocr page 402-MEDEN. METHO. GAIENI
fpontaneis oftenfum cQ viceribus . Vacuabis naç eum qui redundat humorcm. Cæterum aliquando medkamcnto quod flauam purgac bilem.Sæpeeo quod nigram.Modo eoquod mixfse eft facultaris quod fcilicet bileni fimul et pituitam educat. veluti in altero hcrpc:« turn genere. quem a fimiiitudmequamhabetcumrailio cenchriam Ccnchria græce appellant. Quippeis non p rot mus vlcus facits quemadmOî* vn dida. et dum alter. Sed admodum exiguas punulasjadfpcciem inilij.quæip quéadmOîs feinterpofitofpatio in vlcus abeunt. Adeo non line ratione quibuf;» dumoriac. damvifumcft ineiufmodivitio^bili eiTealiquidpituifæ admixtum. Vlcera qua Incidunt fane non nûqamp;citravehcmens totius corporis Immorum doqj fine to vitium, in partibus vicera.quæ baud difficuiter inedicamctis quæ re ti’cacochy primendidigerendiqp inixtasfacultateshabentcurantur. At repris, inia 1 ptib^ munt quidem non folumea quæ aftringunt: fed etiam quæ finealtri*» nafci. äione refrigerant.digerunt vero quæ caiefaciunt. Conliatq^ quod in Reprimen generatione vlceris^exuperare debebunt quæreprimendi facultate db digeren^ habcnt.vbi non amplius confluit in ægrotantem particulam vitiofus dive tepus humorjquædigcrunt.Siquidemexiguum vitiofihumoris, etiamfi quis ad vifcera et magnas venas retrudatmullumprofcdo quod fen jgt;jo ee rep;* f^ percipiatur malum committet.At fieius non leuis quantitas fit. in mcndum fi princeps aliquod raembrum aliquado procumbit. vbi fcilicet prius mult’ fit vi naturæ viribus totum corpus expurgantis, non fit vel per dciedio^ tiofufuccu. nem vel vrinas velcutimjquætotumcorpusinciuditvacuatus.Atc^ Qui fucci fl^uæ quidem bilis vacuatio eft facilis, Pituitæ vero, ac potiffimum facile vacu ^ius quæ cralTior glutinofiortpeft, itemçnigræ bilis, dilïicilior. entur. Qü® magis purgantis medicamcuti ope indigent ♦ In herpete vero Vacuatio i quoniam tenuis humor cft^ qui id vitium creanabunde eft etiam ab herpete, uum leuiter foluiffe.vel vrinas per ea quæ id modice efficiunt citafi» fe. V erum quoniam de medicamentorum methodo proditum etia aii.* quid in fuperioribus eftmonparumautem etin operibus quæ pro» prie his funt dicata:fatius fit fermonem nihil vitra proferre ♦ Quan* do fatiffacere etiam ei qui attentus erit hæc polTunt. Ne^ enim nos ca c mufis accepimus ♦ Verum homini qui prudcns fit et dihgens, ctmenteexercitatuSjipfa rerum natura quid agendum fit fuggerit. Vbi vero etiam inueniendi viam ab aho quis traditam ceperit : huic facillimumeft per earn vitraprogredi.Huius reiamplumteftimoni urn fueiit,quod eiufmodi viri,artemmaximis operibus iliuftrarunC Qui veroparum funt prudentes :ij nihil præterea inueniat, etiam fi totavitainfinitos artis affeftus confpexerint.Plurimanâcç inuenb untur hodiecj.quæ apud maiores noftros non fuere inuenta. veluti nunc Romæ quidam excogitauit, quemadmodum acrochordonas
-ocr page 403-LIBER DECIMVSQVARTVS. Fo.CLXXXVL
et myrmecias ore fanet, Verum de pripribus, vtpote a cute extant tibus minus eft mirum. demyrmecijs vero potilTimum quæ eu fum Acrochof ma cute prorfus funt æquales, mirum videbatur.Verûtamehas quOî? donum amp;nbsp;certa primum labiorum applicatione ceu fudu ad fe traxit.atc^ a myrmecia i, radice euuIfit.Deinde primoribus apprehenfam dentibus, totamiL ra noua eu mul exemit. Sed etfcalpro ad myrtaceifolij fpeciem formate, et fer ratio, ramento eo j quod fcolopomacherion grxci vocant, quifpiam mani Alia curaü« bus exercitatus, facile eas excidat. Cum proprijs lineamentis a cir tio. cupofiiacute circufcripta difcernantur. Aeque vero et valente aliqua Alia cura^ pinna circule myrmcciæimpofita, ipam educimus. debebit porro tie. pinnæ fillula eße myrmeciæ craßitudinipar.vt earn vndiep prorfus conHringat.Quæ poßea circumada, ac ßmul deorfum impulfa, ce lerrime ita myrmecian etiam cum ipfa radice totam educet. CÔftat vc ro et quodfinis ipfepinnæ, que eam circule fecabit, non tenuis mo doîfed etiam acutus amp;nbsp;firmus eße debebit.Itacj tumgalli veteris pin na, tumvelmagis aquilæadliuncvfumeûcommoda.Abfcindere vero ab bis tantum radicem verfus oportet: quatenus reliquæ par^» tis fißula compledi myrmecian poßit.Sane ex ipfa ßatim abfcißio^ ne, fi modo feite fiat:etiam acumen ipfi comparabis .Âtq^ hoc quidera ratio inuenit.non cafus .lam quod hæc vehementer attrahentib® fur fum veiletur, lt;Sêputrefaciétibus enccabitur. ratione ab aliquo eft in# uétum.Quiijfdem poßea vfus: experiétia rem comprobauit.Quæ:’’ dam naq^ etia an experiêtiamjfiduciam de fe manifeße præbent.velu ti aculeum ac telum quod modo infixum fit eximendum eße.Item are nuias fi quæ oculo inciderunt.Quædamratione cerce excogitantur. • confirmantur autê ipo vfu.Quo autefacilius etia per te e iifmodi viagt; as adcurationumcomparandacopiam, iuenias:no tedebit aliquod huius generis exemplum ^ponere.Nominamus autê id genus in nu * mero particular vitiu.Quonia cm quædam deficiuntjficut dens vel digitus,vel enafo naris,velauris quæpiamparticula, vel pudcndi peilis,quædamredudant veiutifextus digitus,Si quægræce exoßo fes dicunturjctdentium hi,quinaturalibus adnafcunturiadimerc
dem quod fupcruacuu eß,fane haud difficile eß. Aliud vero produit cere quod fife ei fit, quod defit,id inqbufdäqdeeß facße.in qbufda dißiciie.In alijs plane fieri non poteß.Si näc^ carnofufit quodde? Quæ refîci cß:haud magno negocio idreficias.At^ cius reiin cauis vlceribus poßint, q iraditamethodus eß,finos fit,ipm qdê inßaurare no eßcæter aliud non,
eo durüefiicere,idlicct.Di01uveroetiäinpcedetib®eß, dcrefici endis venis .Nempe quod aliqn nouas alias fcnfibiliter ^genitas vi dim’.ahqn oia tentatib’no ^uenerut,Atfi digit’ défit, vel taleqppiä
ÂAij,
-ocr page 404-MEDEN. METHO. GALENI
tcflituere id pro^fus non licebit.Sanc proditum et de præputio ph® eft.queadmodum id quifpiain inftauret»Atquæ i nafo vei aure vel la bio flint curtaiea guide vtrefeciiTenon licetiita decorcm aliqucm liis adijcere Iicet.fi quis diuifamvrhncjcutinn,mox in vnu coduda qat Varia gna«» agglutinare. Aliavcro rationehuicmorboru generi adnumerantut tacu pnus Atheromata.etSteatoinata.SóMelicerides.etAfcarides.et Ceria.Ä oinonoef^ Efmynthes.PrætereaquæinarticuIoset pulmones incidunt Calli, quos pÄcros vocat.Itemi^ qui in renib^ amp;nbsp;vefica inueniunt calculi. P«ri, Quippcin oibus his comunis eft fubftatiæ generatio quæ ante non In qbus ass fuit. Contra fit in Alopecia amp;nbsp;Ophiafiamp; Ptilofi.item Caluiciein^!* miftio ptiss ßyj amiftio particulæ eft, quæ vtiiis fuerat.Täq igitur in cæteris ois« culæ ê quæ ßuj inquibus gigni quippiam volumus^idagimus,vt naturæ mot’ ytif fuerat. liberos minimec^impeditos reddamusteodêcerte modo 3êin pilis amüTis.Quippe naturæ opus cft,veluti in finuofis viceribus genera tio carnisîitidêin capite amp;nbsp;cilijs pdudio pilo^.Ergo fi recordabes» ris ea quæ in naturalibus libris nofths de pilo^ generatione didici ’ Pili vnde. ftnvtitç ex ipis amiftionis eojjt caufas inuenies. Siquidcm oftenfum in his eft,quod ex fuccisjqui per cutim trafpirät, quod limofum eft, id pilos,tum a principio gigmt î tum de cætefo vcluti fuccrefcendo Corruptio auget. Hoc igitur quoties velprorfusperi/nvelredditucftvitiofu: pilorum 8i loties pilos corrumpi eft neceffe.Corrumpunturnâcç ôiftirpes ipæ ftirpiu ad dupiicideçà.Aliasnutriêteluccodeftitutæ.Âiias non idoneo vfæ. portionem Ac prorfus quidem pdito co qui pilos alatfuccotcaluicies orit.Eode vnde. vitiato’.tum quas Ophiafes græce vocanntum Alopetiæ pueniût. At Caluiciei. phmu quidem ex natural! eorura, turn ortu turn mutatione; ctia aiics« ophiafeos nam a natura caufam inueftigabis.Abhinc curationis rationem inuc et alopetiæ nies. Quæ vticç per indicationes ad id quod omnibus iamdiftis in generatio ♦ gbus vel aliud quoduis vitiumvel etiam vlcus ex humoris vitio im» Curatio» cidit comune propofitum eft reducit.Si quidem amp;nbsp;inhibere quod in
Huit amp;nbsp;abfumere aedigerere quod iâægrotantêlocuoccupauit,con« ueniet.Ergo ceu in vlcerib’ illis purgatione nocetis fucci primu adf hibuifti'.eodêmodoi pilis ipis, ab haeprimu curatione inchoabis. Notæ hit« Scilicet diligeter prius æftimâs,quis color cutis fit,cuius cernis cor moris. ruptos pilos.Nâli is albidiorqæ naturæ habitu finpituitofihumos* ris purgatione exhibebis .Sin pallidioneiufmodi bilis purgatione. nô fecus q fi nigrior cofpicitur, quæ nigra detrahant bilem öfteres . Humorem Sane ad vitiofi humoris fpeciem certius agnofeenda, non Icue tibi expcedëte adiumentum præcedens viftus conferet.Præfertim inteUigenti qui Vittu nofci nam ciborum nigræ bilis fuccû colligant,qui na pallidæ.Ôë pituitæ.
Etgo eu iam plane puru ex purgatione corpus exiftiraasîcum qui in
-ocr page 405-LIBER DECIMVSQVARTVS; Fo.CLXXXVIL cute continctur humor ein, digcrentibus medicainentis difcuties.Siç Cuiufmodi tamê vt inhis caueaSjneadeocalidaacriacjîadmoueaSjVtcutis cXfgt; digerefib® ülceretur. Quinetiam eaquævalenterficcant,cauere conueniet .ne vtendum. ‘ videlicetcuin vitiato humore etiam vtilem qui confluitabfumas.Ve Caueda eê lutiincaluiciefit.Hæcigitur ipfe aduertens î admifcui primum i/s qua?valenlt;^i' inedicamentis quæ Alopecianfanarent,exiguum thapliæ. Deinde ter ficcentgt; ;.confyderans quotidie -, quemadmodum ægrotantis natura ab hac clïet alïeâa: vbi vel tumetaâam plufculum, vel quodammodo exco#» riatam vidi : illo quidem die medicameiitum abÛinui. liieui autem particulain vel gaili vel anferis liquato feuo . Proptcrea^ quod hæc Cur galli । . magis tenuiufuntpartium.Âaltius defcendunt.DeindepoHerodie vel anferis ( fi quidem aliquid iam didorum remanfcratifitnili modo illeui. Sin feuo fit vP. niliil talcapparucrat rurfus medicamento fum vfus. At(ÿ vt id alte dimittcretur etiä cutim pri® lintco infricui. quoad manifeflc rubra fieret. Verum fi a balneo vti ciufmodi medicamento voles : id ipfum cx balneo fadum cernes, quod prius ex friäione habebas .lam eos quocj quibus periere ex ciÜjs pili, quos græce ptilos nominant: fi^’ Ptiii,qui. .•. -milibus genere inedicamentis fanabis . Deliges autem materiä ocu Ptiloj^ cu^ S lisidQneam.necpernegligentiamcommitteSjVtmedicamentuminss ratio, tra tunicas eorum confluât, itaqj ficca tutiorafunt. De quibus æque ac de caeteris in noftris de medicamentis operibus eft proditum, Nunc enim(quod dixi) abunde efl, fola genera medicamentorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
prætermilTa particulari materia, tranfcurrere. Quo minus de iifdêy identidem dicere cogar . Ergo quæcunlt;^ ab ipfa naturæ moderatios» ne füllt aiienata i ea tollere conucniet ► Quæcunc^ vero fub hac fe te«» ,nent, cæterum quodammodo corrumpuntur î ea feruare quatenus . licet oporte bit. Sane didum a nobis eit aliqua ambiguæ naturæ efii fe. Nee illud non didum, quod eorum quæ aliéna funt, quædam ,tota fubftantia funt aliéna, logica fcilicet inquifitione,nec ad cüratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
nés in quibufdam affedibus perinde vtili. Si quidem pterigiu a fani Pterigion^ itatis habitu alienum efle,patcrecuiuis arbitror.Non tarnenide fub quomo afa ftantiærarione,quemadmodumatheroma, etmeliteris eftalienum. nitatis ha^f fanatio vero hums quoç, dum paruura adhuc eft, et molle, per Litu aliéna ca quæ detergent perficitur, Cuius generis funt, quæ trachoma^» Pterigij eu tica vocant. Vbi magnum durume^ euafit t chirurgian poftulat. ratio. Simili ratione et aquularum, quas hydatidas vocânt, quæmagnæ De chala^ funt chirurgia curabis. Quæparuæfunt ficcantibus medicamentis zio hypo iuuantur.Atchalaziumj^cllenimidquoçex vicijs quæoculos infc:* pyjs ethy#« fiant vnu) eu toto genere aliéna a natura fit-.auferri poflulat. Ad nbsp;nbsp;nbsp;pochyma *
demmoduSipusaboculis^quos hypopyus yocat.Veru idpleruç te,
AA.iij.
-ocr page 406-METHO. MEDEN. GALENI
medicamentis digerituf .Hypochyma vero ia incipies digerit. vbi diucoftitit,non poteft.Aetate vero noftra ocularius quida medicus luftus ocu cuiluftonomê eraf, etiacoculTione capitis multos hypopyus fana# loi^ medic® uit.Collocauit ein cos in fella redos .ac capita eoi^ vtrincç a laterib® Hypopyo apprehendcns^mox quatiebat.adeo vtmanifeftedefcendercpus ipf ru curatio videremus.Manfitaiïtlioijipus deorfum^pter grauitatemfubftan# iufti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tise. Tametfi hypocliymatis ncquaq mancntibus. nifi admcdu eaqs
diligéterimpingi cogeret.Etem leuius eftjac vtitaqs alTimilet, ne# Hypochy buiæfimilius HypocIiymajqpus.Quaqlio^quocjipo^qdafHy mans cura# pochymatd dicoXerofioris humoris funt.Hæc aut pudroe ad præ# tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lens difcutiunt.Interpofito tame baud iongo fpatiOjCeulimus quida
deorfum fertur. At quando pus quod in oculis eft digcrere placet: co Si pus in lyrijs quæ myrrliä habet, maxime vtemur.quæ vtiqp et diafmyrnes ocïis dige# grxci ^prievocant.his certeminus fed reliquis melius faciunt,q rereplacet. Dialibanu vocant. Que vero impéfeficcât,adpfens certe valenter vacuat.Sed quod reliquu eft ita cogunt, vt ægre refolui poftit.Veluti de fcirrofis tumoribus prius eft côprehenfum.Subinde vero multu fimul purrs vacuabim®.diuifa tunica eaquæ coruus eft fpecie.pauio Quo loco fupra iocu quo côroittût iter fe tunicæ vniuerfæ. Noiant porro locu diuidenda græcc alij irim,alij ftepIianon.i.corona.Quo fit,vthocquoc^ vitiu ceratoides trib® fubijciat vacuadr modis, amp;nbsp;chirurgiæ q fiP mPtu aut totu expel Iris fiue fte litjÄ p medicamentaquæ paulatimjÄ ei qad aliumtranffertlocû.ve phanos. luti côculfioni.Suntptedo exgenere eoi)t qtotafubftatia præter na Hypopy’ tura fint, et Afcarides SL Elmynthes fiue eæ teretes fint.fiue etia latæ. tritariâ eu# Quo circa amp;nbsp;prorfus eas expclli e corpore conueniet. Expelies aut xari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi pri® enecaueris .Necant aute amaris medicamétis .Viuetes naç ob
Quêadmo# fiftunt inteftinis adheretes.At mortuæ expellunt vna euftcrcore.Ex dum afeari pellunt cum hoc etia viuæ.Sedftupefadæ.amp;vtita qs dixerit femi# des et ei# mortuæ faéfæ.At teretes qde apfintliiu pimere poteft.Latæ vehemé# mynthes tiora medicameta defyderat.Pari modo quæ afearis græce dicit. Ve curent. nbsp;nbsp;nbsp;rude medicameto^ copia dicere no eft pfentis propofiti. Quare hic
Interpres, nbsp;nbsp;nbsp;iam huic quoej libro fiiiem imponamus. nbsp;nbsp;Pro his vigin#
ti Galenilibris quib®iile tris præcipuas medicinæ par tes eft cÔplexus linacro Anglo,qui eos fuma qua potuit fide vertit,ledor candide quifqs
ex ijs frudu percæpifti, bene præceris.
El NI S.
Dco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia.
-ocr page 407-Defidenus MaheuHudioEs S. D.
N On pepcrcim’ cadide ledor, laboriythocnobilc Äinfignitet eruditumopus gemendatillinium c noftra oHicina in publier f)rodiret, Nifi quodhæc, quibus fententiæ condnnitaS' vtcuncç vio ari vidcaturjnoftraCncfcio quo infortunio)fæpius repetitam ctfuge^ runt ledionem. Sed non ignoras illi elle ignofeendu quiimprudens ac plane inuitus peccauit» Quare amp;nbsp;meo nomine ôi tuo iibru his ma culis qprimum purgato» Vale.
|
Folio. Verfu. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Folio. Pagîa. Verfug | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Folio.Pagina. V erfu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ad leélorem.
Pauca hæc Leétof nudiofe^quæmopcredc fanitatc tuenda perfn«» curia fut omiffajhicpotius infcrêda q prætereûda cenfui.Quod hoc op’ vt potc cognatumjcS iUo copaginadu exiftimo. Et alioqui de in duftria^pari charta et littera hac ip fa de caufa eft excufuin.
EoUo.Pagîa-Vttfu.
|
ii |
ii |
cummul |
p’qualibeC |
adde quod titulo pfcribit |
|
u |
ii |
tiame |
latiati (ei^ |
fcribe latim’tate |
|
VII |
i |
perpctuo |
pro.Qui |
fcnbe Nam |
|
ix |
ii |
corpus |
pro pueilis |
fcribe infantibus |
|
X |
ii |
to fui |
pro quod |
fcribe Quid |
|
xii |
ii |
hibédos |
vbi é ac |
deme ac» |
|
xii |
ii |
vcro |
^fotanare* |
fcribe fontanæ recentis |
|
xii |
ii |
fit contra |
preliqs^ceti |
fcribe reliquarura |
|
xiii |
i |
quo plus |
pro omius |
fcribe omnc |
|
xiii |
i |
noxam |
toierabit |
fcribe toierauerit |
|
xiii |
ii |
uiqj couc |
^finqcf ad | |
|
corp’fpedac | ||||
|
mêbra eius |
fcribe fin corporis mebra | |||
|
xiii |
11 |
fedvt |
pmuoim |
fcribe primo loco |
|
xiiii |
i |
qui of |
pro ofcillu |
fcribe ofculum |
|
xviif |
i |
etexig |
deme ncóê^ |
fcribe quampiam |
|
xviij |
i |
ptijaut |
^eritfqpia |
fcribe iri |
|
xviij |
'ij |
fridionu figura eft b | ||
|
xxiii |
i |
aug |
modicam |
fcribe mediocrem ( uerfa |
|
/ xxxij |
i |
creme |
pro diftefis' |
fcnbe diftentis |
|
xxxi} |
1 |
feres |
poft mancat |
adde tanto pfedo magis |
|
xxxiij |
i |
rendum |
incuneata |
fcribe impada |
|
xxxiij |
i |
riens |
pro huic |
fcribe hunc |
|
xliij |
i |
tibus |
fubtilibus |
fcribe tenuibus |
|
xliij |
i |
turo |
ex natura |
fcribe naturæfuse |
|
xliij |
i |
accipiat |
pro accipiat |
fcribe recipiac |
|
xliij |
i) |
litus; |
pro itermifit |
fcribe intermiferit |
|
•xliiij |
i |
fum fuc |
,F effc cophe |
fcribe comprehendilTe |
|
' xiiiii |
if |
lofucco |
,pid(ÿ (fos |
fcribe hit^ |
|
xlv |
if |
Aduret |
,p eft’ imodi |
fcribe eftuimmodico |
|
xlv x[v |
li |
mal ex Cetenim |
P obfelTit poft talibus |
fcribe addc |
obfelTum funt |
|
xlv |
ii |
Ce ter um |
Dele |
funt | |
|
xlvii |
ii |
fub tralie |
proEnuIa |
fcribe helenium | |
|
lii |
ii |
quæ ex |
^rÔ ducitur |
fcribe ducitur,rationem | |
|
liu |
i |
^pria na |
difpêfanc |
fcribe |
reguntur |
|
liii |
i |
cojquæ |
pro allari |
fcribe |
torreri |
|
lüi |
i |
tumfuf |
proea |
fcribe |
eo |
|
lix |
11 |
mumvbi |
^obftruftoe |
fcribe |
obftruftiones |
|
Ixv |
i |
totum |
prirnuverfii |
dele |
vt pote bis pofitum |
|
Quod |
in no nullis |
cafti s» |
gatum inuenies | ||
|
Ixv Ixv |
1 i |
non eft cidere |
profubfit pot glis ê |
fcribe fcribe |
fubeft plurimus^vtin; |
|
Ixv |
i |
cidere |
Dele |
plurimus | |
|
Ixv |
i |
pternat |
poft calor |
Adde |
poteft |
|
ixv |
i |
led exigu |
p^hiîcverfu |
Addc |
tenue.Sicut ediucrfo |
|
frigidis |
intemperantiis 3 |
• calidioravinaprebemus.At | |||
LVTETIAEj SVMPTV GODEERIDI HITTORPII SPECTATAEI DE MER CATO RIS APVD DESIDERIVM MA HEV. men SB IV N I O A N.N O M.D.XIS.
-ocr page 412-