-ocr page 1-

-ocr page 2-

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

MARIÆ SIBILLÆ MERIAN

METAMORPHOSIBUS

INSECTORUM

VERMES amp;nbsp;ERUCAS SURINAMENSES,

EARUMQUE ADMIRANDAM METAMORPHOSIN, Plantæ, flores amp;nbsp;fiuiaus, quibus vefcuntur, Sc in quibus fiipnint-inventæ, exhibentur.

HIS ADJUNGUNTUR

BUFONES, LACERTI, SERPENTES, ARANEÆ,

ALIAQUE ADMIRANDA ISTIUS REGIONIS ANIMALCULAj omnia manu ejufdem Matrone in America ad vivum accurate dcpida, amp;nunc æri inciiâ.

A C C E D I T

Appendix Transformationutn PISCIUM in RANAS, amp;nbsp;RANARUM in PISCES.

Apud JOANN E M O O S T E R W Ÿ K,

-ocr page 10-

Monentur Leóbores , in Bibliopolio noftro etiam proftare ejufdem M A R IÆ SIBILLÆ MERIAN DiHertationem de Infeótis Europæis , quæ pafiter ad vivum depiéla amp;nbsp;nativis coloribus ornata funt.

-ocr page 11-

te.-










Nfeftis jam ab ipfa juventute mea examinandis occupata, primum de bombyce Francofurti ad Mœnum in patria civitate feci initium ,• dein veto y Papiliones multo pulchriores amp;nbsp;diurnos amp;nbsp;nodturnos ex aliis produci erucis, animadverfo, ut omnes, quas invenire licuit, emcas congiegarem, earumquemetamorphofes notarem, commota film. Quam-obrem Humana plane deferens confortia , unice his vacavi obfervatio-quo me in arte pióloria magis exercere, ad vivum fingulas turn adumbrare, turn vivis coloribus exprimere pofiem. Ira faftum eft, ut cunóla, quœ initio Fran-cofurti ÔC poftea Noribergæ reperi Infeóta, in Pergamenis mihi pulchre admodum pida congregarem.Hæcubipoftmodumcafùinquorundamcurioforuniincideruntconfpeàum, maxime illi, ut hascc de Infedlis oblervationes meas publico daiem, atque fic indu-ftriis naturæ examinatoribus eorumque expeóbationi fatisfacerem turn temporis co-hortati funt. Permota tandem perfuafionibus, figuris mea manuæri incifis, easdem edidi 5 Partem Primamin Quarto, Anno 1079. Secundam Anno 1083. In Frifiam deinde ac Belgium profedta, porro in examine Infedtorum continuavi, præfertim in Frifia, cum in Belgio magis quam alibi deeftet occafio, illls præcipue inveftigandis, quæ in ericetis ac locis cæspofis reperiuntur. Aliorum tarnen curioforum fblertia iftum fæpiffime fiipplevit defedtum, qui erucas mihi attulerunt, ad explorandas ul-terius earum metamorphofes : quemadmodum plures ejusmodicolledlasmecum fervo obfervationes , mihi præcedentibus binis Partibus alias adhuc addendi anfam fuppe-ditantes. Verum in Belgio , quot animalium genera ex utraque India amp;nbsp;Oriental! amp;nbsp;Occidental! advehi curarentur , cum admiratione perfpexi, maxime cum egre-gium dignata fuiftem perluftrare thefaurum Nobiliflimi amp;nbsp;Ampliflimi Viri, Nicolai Witsen, /z? TJrbe Am^elodamenfi Conßtlis in Societate Orientalis lndiamp; Aßeff^oris meritijjîmi, ut Nobiliflimi Viri J ONÆ W I T S E n , eidemcAjitati à fecretis. Vidi etiam poftea thefaurum Clarilf FrideriCI Ruischii, M. Sd^,AnatomiiX. Idotanices Profeßoris, nec iion LiviNi Vincent, amp;nbsp;aliorum quamplurimos , ubi hæc atque alia numero innumera confpexi Infedla, ita tarnen, ut in illis turn origo , turn generatio deficeret, qua ratione fcilicet ex erucis fierent aureliæ , amp;nbsp;quoraodo ulte-rius transformarentur. Hoc ipfo incitata, longinquum amp;nbsp;fumtuofiim iter tentavi, atque in terram Surinamenfem in America, ( regionem calidam amp;nbsp;humidam unde Vir! prædidiiiftaacceperuntinfedla,) menfèjunio anni i699.transnavigav!, utaccuratius eadem indagarem, amp;nbsp;in ftudio meo pergerem, admenfem Junii anno 1701. ibidem commorata : turn autem Belgium verf us iterum vela feci , atque infequente menfe Septembris die 23. ibi rurfus appuli. Sexaginta has figuras cum illarum obfervatio-nibus ifthuc loci in Pergamenis natural!magnitudine fiimmo cum ftudio pinxij veluti apud me una cum animalculis ficcatiscerni poflunt. Qu^am vero animo conceperam, in regione ilia opportunitatem Infcdla examinandi non inveni, quippe cum ejusdem clima fit calidisfimum, atque hie æstus naturæ mcæ adverfetur: qua de re coadha do-mum citius reverti, ac mini antea propofitum erat. Pofteaquam in Belgio eflem redux, pifturasque meas nonnulli cernerentrerum amantes, hi prelo easdem commir-tetem amp;nbsp;public! juris lacerem, valde à me contendere cœperunt, primum hoc amp;nbsp;pul-

-ocr page 12-

pulchcrriinum ex Operibus unquam in America piclis cHe , arbitrati. Vemm initio fumtus, ad perficiendum librum impendendi, me abeo deterruerunt, donee tandem hoc quoque onere luscepto illi manusadmoverem.

Confiftit itaqnc hoc Opus ex figuris æneis fexaginta gt;nbsp;quibus ultra nonaginta Oblcrvationes de Erucis, Vermibus amp;: Acaris exhibentur, quomodo ilia cum exu-viis priftinum mutent colorem Sc formam, 6c tandem in Papiliones, Phalænas, Sca-rabæos, Apes Sc Muscas transfigurentur. Omnia hæc animalcula iisdemquæqueap-pofui plantis floribus ac fruóhibus, quæ fingulis escam præbuerunt : illisque adhuc addita eft generatio Araneorum Indiæ Occidentalis gt;nbsp;Eormicarum i Serpentum, La-certarum j rariorum Bufonum atque Ranarum ; omnia in America à me obfervata 6c ad vivùm delineata, paucis folùm cxceptis , quæ ex ore Indorum percepta junxi.

Quæftum in Opere hoc conficiendo non quæfivi, modo adhibitos mihi reddat Itimtus, contenta : neque enim his ad perficiendum illud peperci , fed à peritiffimis artificum tabulas æneas incidi, atque optimam huic fcopo chartam eligi curavi gt;nbsp;ut ita artis non folum gnaris , verum ctiam cunclis Infèóhorum 6c Plantarum ftudiofis, rem facerem jucundam eorumque expedlationi refponderem. Quod ft ilium me confecutam efle finem, atque fimul 6c fatisfecifte , 6c nondifplicuifle, animadverte-ro, non parum gaudebo.

Scriptas explicationes in hoc libro, ad exemplum Cl. Bidloo, Profeftbris Lug-dunenfis, in fua Anatomia^ binis femper figuris interpofui, integro folio expreftas. Easdem extendcre longius facilis mihi resfuifletj attamen cum hodie orbis adeo fit de^ licatus , neque ipfbs inter eruditos conveniat j obfervationibus fimpliciter inhærere mcis, hisque materiam fuppedirare volui, unde poftet unusquisque, prout libuerit, confiderationes inftituere illasque fecundum beneplacitum applicare : præterquam quod idem jam abunde fecerint alii, veluti Mouffetus , God Artus, Swammerdam, Blanckart, 6cc. Primam omnium Infedtorum metamorphofin At^.reUas feu fhas, fecundam Erucarum Pa^iUonesy qui diurni funt feu de die circumvolitant , no-ófurnos vero five noófu circumvolitantes cum Mouffeto PhaUnas vocavi j fecundam denique Acarorum 6c Vermium transformationem Muscas 6c nbsp;nbsp;s nuncupavi.

Plantarum nomina, quæ ab incolis atque Indis impofita iis funt, retinui; Latina vero, aliaque cognomina in notis fubjunxit Clarisf Casparus CommelinM. D. Horti Medici quot;Potanicus Academia Cafareo-Leopoldina Collega,

Ubi vitam fànitatemque concefterit Deus, obfervationes meas in Germania colleras, illis, quas in Frifia 6c Belgio annotavi, augere atque fie illas Latino ac Bel-gico idiomate in lucem emittere decrevi. Vale.

-ocr page 13-

Viro Ampliflimo amp;nbsp;Magnifico

DO. BALTHAZARI SCÖTT,

J- u. D.

Celeberrimæ Reipublicæ Amftelodamenfîs

Judici Senatori,

Ibidemque Comitatus Hollandiæ QUÆSTORI Fideliffimo

ut amp;

-ocr page 14-

Territorii, vulgo de Watergraefs-meer, B A I L L I V O.

Ejusdemque aggerum curandorum PRAEFECTO SUMMO.

Nataliim fpkndore avitis, at maxime propriis

VIRTÜTIBUS, cSc HONORIBUS llluflri, inclyto,

Optimé de Patriâ merito, indiesque merentt Quæ omnia Carmen meiim Belgicum

I ndicat.

Oorlugte hoofdttelg van uw Hooggebooren Stam

Groot Agtbre Schepen van ons magtig Amfterdam,

En wakkre Raedtsheer, lact uw heusheyt niet mishaegen, Dat ik dit Boekjuweel u nedrigh op kom draegen,

Zoo zal de naem van SCO TT aen’twerkvan MERIAEN

Een luyfter geven, door geene Eeuwen te vergaen.

Quod fummà obfervantiâ

in Obfcquii fui tefferam ;

Vovet

Humillirnus Cliens

JOANNES OOSTE RW Y

-ocr page 15-

fcopum quifque curiofus iiitelligere potcft iilque artificiofa illa ac indefcffa millier illud perduxit, quare monendum mihi foliimmodo reftat, quod poft diligentiflîmæ fœminæ mortem, ejufque filiarum peregrinationes, hujus fcilicet in Surinamen, illius veto in Mufcoviam, cîcgantis-limo hoc Surinamcnfium Infedtorum operc, ac deinde Europeen-hum emtione potitus, atque perinde compertus fini, opera hæc per partes quidem aliquas édita , nullum veto opus complctum evulgatum efle, quare non Europeënfialnfeéta complctari tantum amp;nbsp;evulgari ftatuebam, aft ilieo tarn belgico , quam Latino idio-mate, uti latis notum, cdidi.

Multæ veto lefe mihi difficultates in hocce altero amp;nbsp;amplilfimo opere exequendo oppofuerunt, cum magno depiétorum Inleéto-rum Surinamenfium numero, illorumque alimentis potitus, quorum tarnen minima pars æri incifa erat, mecum quidem confule-bam, variis harum amoenitatuniAmatoribus inftigatus, elegan-tiflimum hoc opus juxta ipfum autStoris propofitum ad finem per-ducere, amp;nbsp;artificiofiflimo Titulo aliilque ornamentis illuftratum evulgare, at plurimum de propofitàviaaberrafiëm, amp;fruftraneos fumptus feciflem, nifi verus ille indagator atque rarioris hujus-modi fupelledtilispofleflbr, SIMON SCHYNVOET, (propter virtutes eximias amp;nbsp;ingenii dotes rariores cuivis amantilfimus) opem attulilTet, adque prefcntem conditionem librum hunc præ-ftantifiimum redegiflet fuo confilio prudentilfimo, ita ut nun-quam auéhior edi pofiit, cum omne Surinamenfe fiipelledtile, quod laudabilis memoriæ mulier illa collegerat, æri hîc incifuni oftenditur, quod e fuperabundanti attamen duabus æreis tabu-lis, mihi favore amicilfimi A SEBÆ fuppeditatis ex fimilis fu-pelledtilis gazophylacio fuo elegantilfimo, auxi, ficuti pag. 71. amp;nbsp;72. manifefte leélori patebit.

JOANNES OOSTERWYK.

-ocr page 16-

SURINAEMSCHE insecten

VAN W Y L E

JUFF^ MARIA SA^BILLA MERIAEN.

O opent zich èèn nieuwe Hóf

Van overzeefch Geboomte en bloemen. Wie leerfaem is, vind hier weer ftóf. Om ’swyzen Scheppers maght te roemen. En uyt het allermïnftc Kruydt

Tc ontdekken, hoe ver zy verdwaelen. Die goddeloos en dwaes verhaelen. Dat alles uyt zich zelven ïpruyt.

Elk Blad, elk Bloeylïel toont Gods werking. En wyft zyne onderhouding aen, En leert, dat zonder die verfterking Hier alles buyten maet zou gaen.

Niet piinder kan men dit befliffen’ In dit geópent Kabinet, Door MERIAEN te faem gezet Uyt '^Surinaemfche Hagedijfen

Uyt Vorgehen3 Padden^ Slang en Spin Uyt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, en vremde Wormen

Diâ, eerftelijk verandert in Een iopje'^ naderhant vervormen van verfcheyden aert. En veelerley koleur en vlekken, Die yders ogen naer zich trekken, Al^de uyterdc verwond’ring waert.

Ik kaä^myn oogluft niet verzaeden;

Hoe méér ik lette op kleur en lyf, Hoe méér ’k verlief op deeze bladen, Hoe hoger ’k opgetogen blyf. En my verplicht vind dank te zeggen Aen Vrou SYBILLAES geeft, en vlyt, Die vry voor ’t knaegen van den tydt, Haer naem in yders mond zal leggen, En leeven doet na haeren doot, Nu Oofierwyk, die uyt ontfarmen Haer Letter-weeskind maekte groot, Het fteunen leert op eygen’ armen, Dies ’t ook uyt dankbaerheyt zyn Voogt, En Moeders roem en zorg verhoogt.

M. BKOUËRIUS VAN NIEDER.

-ocr page 17-

-ocr page 18-

-ocr page 19-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. i

E X P L I C A T I O FIGUR. I.

A Nanas inter omnes fruärus terrarum cdules facile princeps, merito etiam in hujus Operis Obfervationumque mearum ordine ducit agmen: florentem exhiber figura prima, qui in fequenti maturus confpiciendus erit. Parva ejufdem va-riegata folia, quibus proxime infidet fruôlus, rutilantis funt inftar ferici, flavis ma-culis ornatij tcneraadlatusgermina,poftquammaturus decerptus eft frudbus, ulterius excrescuntj folia oblonga exterius viridi fed glauco, intcrius herbaceô funt colore, in margine quodammodo rubefeentia , validis aculeis munita. Quod ad cæte-ra pulcherrimum hune luaviffimumque frudbum varii doôtiffimi Viri, veluti Pifo amp;nbsp;Maregravius in Hiftor. Braûl. Reede in Part. XL Horti Malabarici, Commelinus in Part. I. Horti Amftelodam. ut amp;nbsp;alii uberius defcripfèrunt} quamobrem ad meas de Infèdlis Obfervationes progreflùra, circa ilium non amplius morabor.

Infedhorum in America omnium notiflîma fiint ita didiæ Kakkerlaca, quod maxima ubique damnum amp;nbsp;incommoda afférant incolis, horum lanificia amp;: lintea.devaftan-do ac cibum potumque corrumpendo. Dulcia quæque communis ipfis funt efca, qua de caufa amp;nbsp;hoc fruôtu tantopere deleôbantur. Acervatim fua accurnulant fèmi-na, quæ, perinde ac nonnullæ in noftris regionibus faciunt araneæ, telà in gyrum duétâ obtegunt. Ovulis maturitatem nadlis, ac perfedtis demum fœtibus, rodendo teftas ovulorum frangunt fiimmàquc excurrunt celeritate tenellæ ICakkerlaca, atque cum formicis majores *non fint, per rimas fèrrarumque clauftra in thecas amp;nbsp;ferinia nullo negotio penetrant, ubi corrodunt omnia atque depascunt. Tandem in illam augen-tur molem , qua Tabula Prima iftarum unam depidfam fiflit, coloris èfusco albican-tis. Ubi perfedfam denique acquifiverunt magnitudinem , difiuptâ in dorfo pelle, alata prodit Kakkerlaca, mollis amp;nbsp;alba, remanentibus exuviis, priftinarri infeéli for-mam inani cute mentientibus.

In oppofito latere hujus frudfus aliud quoddam Kakkerlacarum genus confpicitur, quod ipfum in fufeo quodam facculo fub ventre recondita gerit femina ; verum hunc facculum tadha animalcula ftatim dejedlum linquunt, ut citius avolare fugamque capefi fere poffint. Ex facculo fœtus proveniunt, qui eandem cum' prædidtis majoribus, fine alio diferimine, fubeunt metamorphofin.

Dwerpt, quihas planta hac à diuerfis j ra ^alaharica fnea, faper Xll, Partes Horti ribfis inß^ätur, nomina,collegareperianttirin£'io’\labartci conferipta.

-ocr page 20-

t IvIETAMORPHOSIS insectorum surinamensium.

EXPLICATIO FIGUR. II.

SI

Ie Ananas eft matunis, qui antequam comedatur, pelle fua nudaïidus eft, quip-pe hæc pollicem craffitie adæquans fi tenuior auferatur, fibrillas quasdam retinet

inter edendum linguæ cum aliquo doloris fenfü inhærentes. Guftu fruóbus hic uvas, mala punica, ribefia, poma arque pyra inter fe mifta refert, omnium enim horum fiu-ótnum fàporemquafiinunoillofimulreperies. Odor ejusfortis eft aegratus, integrum conclave fuavitate fiia replens, fi difiecetur frudtus. Corona qua tegitur, item ger-mina ad latus excrefeentia, terræ mandata, novas producunt plantas quæ zizaniorum in modum læte crefeunt, tenu! hujufmodi germine fpatium fex menfium ad perfe-dham maturitatem’nancifcendam requirente. Tarn crudus, quam coétus comeditur frudlusî amp;nbsp;quod inde five prælo five igné poteft elici vinum ac fpiritus ardens, utra-que gratifiîmo fàpore alia id genus omnia fuperant.

Eruca huic infidens Ananæ anno lyoi. a me in graminibus illi proximis reporta eft, Tub initium menfis Maji : colore gaudet fiibviridi, atque per univerfam corporis longitudinem ftria rubra amp;nbsp;albicante infignitur. Die Maji lO. in nympham trans-figurata, ulterius die 18. Maji in elegantiffimum mutabatur papilionem diurnum, fla-vefeentem ^pulchriter fplendentibus viridibufque maculis ornatum, qualis in acre volitans amp;nbsp;frudtui infidens exhibetur.

In Corona hujus Ananæ rubicundus hæret vermiculus, tenuiffimamneftens telam, cui parva involuta eft’nympha : ille ipfe vermiculus eft , qui Coccinellam devoratî cujufmodi plures non folum ipfa collegi verum etiam inter Coccinellam ad noftras regiones delatam invenire licet j veluti cuilibet novitatis avido in rei examine patebit. Supra telam nunc didam iftius vermiculi in corona frudus quædam hæret aurelia, in cujus aperta pelle reperi Coccinellam, quæ in fummitate coronæ depida exhibetur, nihil-que aliud eft, quam corpus binorum Scarabæorum, alterius volitantis, alterius fe-dentis, qui in eâdem Tabula repræfentantur, nigricante alarum alias rubicundarum limbo. Atque hæc ad ornamentum Figuræ fblum addidi, ex ficcata enim Coccinel-la tantummodo colleda funt, neque ad metamorphofes Americanas fpedant : idem-que ab aliis Naturæ curiofis obfervatoribus notatum eft. Inter illos vid. Leuwen-hoekius Epiftol. 6o. amp;28.Novemb. 1Ó87-. pag, 141 ufqueadi44- item Blankardus de Infedis pag. 21$.

Quod fi oculo per microfcopium armato papilionem afpicias, farinaceus pulviscu-lus, quo obducuntur alægt; utifquamæ pifeium apparent j. quælibet fquamulatresquafi dentes habet longioribus pilis inftrudos , omnefque eo funt ordine pofitæ, ut fine magno labore numerari pofTent : at corpus ipfum plumis fcatet interfitifque pilis.

-ocr page 21-

-ocr page 22-

-ocr page 23-

-ocr page 24-

-ocr page 25-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 3

EXPLICATIO FIGUR. III.

HIc frudlus in regione Surinamenß Parvum Suurfak vöcatuf Bélgico idiotnate perinde uti Magnum leone XIV. exhib'ebitur. Arborum crefeunt modo, vilein ac fere inutilem gcrentes fruóFum, qui exterius flavefeit, interius nigris leminibus, medullaque alba repletus eft. - .

Reperi in hac arbore anno 1700 menfe Augufto pulchram iftam viridemque Eru-cam , quæ folds illius nutrita ulque ad diem 18 Augufti, depofitis exuviis in nym-pham punicei coloris mutabatur 5 hæc vero die Septembris 12. in nigricantem iftiusmo-. di albicantemque papilionem noóturnuni rurfus tranfibat. Duplici font inftrudli pro-bofeide hi papiliones, quam mel ex floribus foóluri ita componunt , ut unica veluti • formetur fiftula, pabulo transmittendo apta , quo peradlo probofeidem in arólum convolutam ita fub capite inter pilos recondunt , ut vix inveniri rurftis queat. Alias nodiu folum circumvolitant, vitaque , gaud ent fotis tenaci. Microfoopio ad--j hibito 5 alarum pulvisculus plumas gallinaruna variegatas coIoris fufei gt;nbsp;albi Sc'nigri repræfentat : corpus ipfom urfi inftar hirfotum eft , neque oculo à pilis immuni : probofoidem anatis ßve anforis tracheam elfe diceres : pedes denique 8c antennæ tan-lt; quam longe pulcherrimum papilionis ornamentum apparent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;

Hujus planta varia in Prodromo Paradiß ^ataui Jub nomine proponuntur perinde ac in l/orti Adalahar. 'Tart. III. ßib titulo Anona ma-rans Attamarans. Ex Timerica in Belgium diuerfarum Nnonxfl^ecierum qaotannis transmittun-tur femina-^ earumque tres in Horto Amflelodamenß coluntur.^ fraßrtim magnitudine inter fe dtfere^an» tes^


'S


-ocr page 26-

4 metamorphosis insectorum surinamensium EXPLICATIO FIGUR. IV.

P Lanta hæc in America Mamhot Manyot, atque panis quern ex ipfius radicC conficiunt, CaJJaija nuncupatur. Odo vel novem pedum altitudine crefeit her-ba 5 trunco ßvc caule rubicundo 5 eademque ut late multumque propagetur in frufta longitudinc palmæ confeinditur caulis , quæ terræ mandata , perinde ac fit de facchari arundine , poft anni fpatium aptam dant radicem pro pane inde conflan-

* do, veluti in fequentiFigura V. confpici poteft.

Spadiceam hanc pilofamque erucam Anno 1700. mcniejunio in herba reperi, ejufi dem folia depafeentem, quibufcum etiam ad diem 12. Junii porro infedum alui : turn in nympham mutabatur , qualis in uno foliorum hæret. Exin die i. Julii hu-jusmodi papilio fufeis albicantibufque maculis adlperlus prodiicebatur : cujus generis in agris Domini âe Vreedenburg ingentcm copiam circumvolitantem confpexi, ubi hanc quoque obfervavi metamorphofin.

- Ad ornatum Figuras cauli plantæ adhuc impofiii animalculum gt;nbsp;quod vocatur atque progrefth temporis Crocodili magnitudinem decern vel duodecim pedum nancifeitur. Cadavera pro paftu ipfi inlerviunt, vivos tarnen homines inftar Crocodili non aggreditur. Cum ova ponit , fingulari Naturas folertia in fluviorum ripis excavat arenam prius foemina, ibique à fblis æftu poftmodum excluduntur ova. Hæc ipla quoque Indorum cibus funtj magnitudine adæquant ova gallinarum, quas nobis attulit Calicutia, nifi quod paulo fint oblongiora. Amphibium eft, tarn in terra , quam fhb aquis vivens animal ; ideoque fi deficiant cadavera vel pifees, formicis vel mufeis etiam vefeitur. Quod fi hoc de Infedis opus brevi diftributum iri atque curiofis Ledoribus non ingratum fore animadvertero, forfan de animalibus iftiusmo-di integer Tradatus fequetur.

flint plantte ex c^uarum radice in Arne- India Occidentali probet panem. Di^erßs gaudet rica panem conficiunt încola : uti ex Jucca foliis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ita uocatur Manihot Theveti,

Aloes , teflante in Horto Farnefiano ylldino Jucca amp;nbsp;Caflavi J. B. Hiucca five Mandioca ex fA: ßecie quadam deque ficripfi in Praludtis qua Cafiavi Parkinf. Manihot Indorum five Jucca meisBotanicis. Communicanjerat mecumillud Kexam. foliis Cannabinis C. B. Pin. Ricinus minor, vi-Clar.NaJfi ,adjunEIo jCX tllius radice panem fnrmareßxcÄs obtufb folio, caule verrucofo , flore pen-Indos'. crefcitque adhuc dum in Horto Medico Jw- tapetalo, albido, ex cujus radice tuberofa fuc-fîelodamenfi planta. Verum hoc Manihot uidetur qo venenato turgida Americani panem conficiunt. illud effie planttegenm , quod omnium plurimum m 'Sloan. Catal. Plant. Jamaic.

-ocr page 27-

13



-ocr page 28-

-ocr page 29-

-ocr page 30-


-ocr page 31-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURIN A MENSIUM. s

EXPLI.CATJO FIGUR. V-

CAJJ'a^ja radix hæc nuncupatur, unde panis conficitur , communis Indorum Eu-ropæorumque in America cibus. Et primum quidcm ex corrafa radice fuccus omnis exprimitur, cum ifte admodum fit venenatus gt;nbsp;dein radix exprefia ferreæ im-ponitur laminæ , quali in noftris regionibus pileorum ftruHores utuntur , amp;c lenis huic laminæ fupponitur ignis, ut quicquid fupereft humiditatis, probe exhalarepoffit j fic denique in mafiâm quandam coit, quæ figura amp;nbsp;fapore optimum Belgarum pa-nem biscoóhum refert. Q^od fi ab homine vel bruto exprcifiis fuccus bibatur, cum maximis cruciatibus ei moriendum eft j coólus autem idem fuccus optimum præbet neque noxium potum.

Magna nigricanfque eruca , cujus Sc caput Sc pars pofterior colore fanguineo, integrum vero corpus nigris Sc flavis infignitur ftriis, ingens mco temporein Surina., menfium terra huic plantæ noxa erat 5 totos enini eadcm confitos depafcebat agros, hominum nutrition! deftinatos. Menfè Decembri, Anni 1700. depofita pelle in fu-Icam ejusmodi transi vit nympham ? quæ quatuor feptimanis poft in papilionem hanc noólurnam, feu phalænam ex albo nigroque elegantiffime variegatam amp;c maculis in. corpore aurantii coloris infignitam, degeneravit.

Appofui ad ornandam magis Tabulam Serpentem, quæ natura ita conforta pul-cherrimeque maculata , tumido ventre indicat ova in illo contineri gt;nbsp;iftius generis, quam in radiceCaflavæ cernuntur. Ova hæc non ut avium, teftâ, verum-codeur modo ut ova Crocodilorum Sc animalium quæ vocantur Sat^vegardes ) five etiam te-ftudinum, cute quadam coeruleis hinc inde notata maculis obdudta flint, ex oblom go rotunda.

1S

-ocr page 32-

e METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. VL

CArduus hic, in America Maccaï vócatus, ad quatuor ulnarum excrcscit altitu-dinem 5 florem prolert album flavis ftaminibus in medio ornatum : baccas gerit flavefcentes ac rubicundas, quibus tam homines , quam aves vescuntur. Truncus adeo tandem evadit magnus ac durus, ut lècuri opus fit ad eundem recidendum.

Rubicunda flavisque infignita ftriis, quæ cernitur in fummitate eruca , longiori-bus, renitentibus ac fufeis pilis obfita eft j foliis liujus cardui pafcitur. Die 4- Au-gufti Anni 1700. apud me, depofitis prius, more omnium erucarum, fuis exuviis, in nympham abiit, telæ cuidam lignei coloris fe iplam involventemj unde poftmo-dum die 30. Augufti elegans produéla eft phalæna.

Inferior eruca flaya eft, atris notata maculis,pilifque oblongis onufta. Mirum hoc eft infeéborum genus, quod ingenti acervo ita congregatur , ut capite unius caudæ alterius annexo quafi circulum efforment, quern fi disjedtis quibusdam rumpas, fta-tim rurfus inftar Mercurii vivi in unum coeunt. Carduus ifte pro efca illis infervit, die 20. Julii anni 1700. tela nexa femet obduxerunt, atque hinc die 24. Septembris primus papilio noóburnus prodiit.

Uterque hie papilio microscopii ope conlpedhus fere pellem refert urfi Hungarici, adeo hirfiiti ambo amp;nbsp;fœdi apparent, pilis inftar ariftarum hordei deformes, qui alias oculo non armato elegantiffimi videbantur. Obfervavi, omnes nofturnos papiliones pilis, diurnos plumis, papilionesque transparentes amp;nbsp;vitreos Iquamis obfitos efle.

flanta eji Juripeba Pifonis Cheru-Chunda in Parte 11. Horti Malabar. de[criftaac aepiHa. Diverfa ippus cognomina in Flora Ma-

lahar, meacollera in-veniuntur fub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Solanum

Indicum fpinofum, fruftu minimo miniato, gla-bro, Raji.


-ocr page 33-

-ocr page 34-

-ocr page 35-

-ocr page 36-

)



Z


t


‘t



-ocr page 37-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM 7

EXPLICATIO FIGUR. VIL

CAraß Americana, quæ hic exhibui, iioflris in Europa lapore baud æquîparanda funt: neque arbores etiam, quæ flore gaudent albo rubroque , magnitudinem ceraforum vel in Belgio vel in Germania excedunt. Melioris tarnen forte notæ ac perfeftioris coli poflet fruclus, fi terrain gens magis aflueta labori, 8c quæftus minus avida inhabitaret.

Binas folum hujufinodi flavescentes reperi erucas, quarum altera mortua efl, altera die 20. Aprilis in viridem aureliam transfigurata gt;nbsp;poftmodum die aó.Maji in tam pulchrum magnumque papilionem mutata eft.

-ocr page 38-

8 metamorphosis INSECTORUM SURINAMENsium.

EXPLICATIO FIGUR, VIIL

JAfminum înâïcHmita vocatum in America, in proceram arborem excrefcit ; flores fert ponderofos ôc denfos, odoris longe luaviffimij Folia viridia itidem lunt crafla ôc lucculenta 5 ubi ramulum decerpleris , laóteus efflùit liquor. Facillime propagaturi modo ramum decerptum terræ mandaveris, antequam laóteus humor fit clFufiis, ifte paucorum menfium Ipatio magna arbor evadet.

Fronde Jafininorum vefcitur coronata hæc eruca, quæ die 20. Septembris in nym-pham, atquc exin die ii.Oóhobris in elegantem hujufmodi amp;nbsp;undulatum quafi pa-pilionem abiit, exterius lex ordinc maculis albis in utraque ala notatum, interius ex atro rubroque infignitum. Ubi oculis microfcopio munitis animalculum contempla* tus fueris, admiranda ejus Tibi apparebit pulchritudo , digna quæ intentius adfpi-ciatur, cum verbis eadem defcribi aut exprimi nequeat.

quot;Hane arborem Hernandes in Hißor, ftta Mexicana cap. 33. nomine Quauthlepatli, fi’Tje Arbor Ignea, defcribit ; ficut etiam in Part, 11. Hort. tAmßelo-dam, cap. XXIK. fub tititlo Apocynum America-num frutefeens, longiffimo folio, flore albo odo-rato, proponitar.


-ocr page 39-

11



-ocr page 40-

-ocr page 41-

-ocr page 42-



-ocr page 43-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 9

EXPLICATIO FIGUR. IX.

GRanata Arbor cuin flore amp;nbsp;fruftu Jibentcr quidem in agro Surinamenfi crefcit, parum tarnen ab Incolis colitur. Quandoquidem in Europa ctiam Intis nota jam eft, in ilia largius defcribenda non perfiftam.

Flavam.hanc erucam in regione Surinamenfi foliisGranatænutrivi, ulquc dum die 22. Aprilis fixa hærens in cirierei coIoris nympham ex eâpoftmodumdie g.Majiin papilionem hnnc venuftiffimum mutaretur ; qui ex argenteo cœruleoque tinólus, margine fufeo circumdatus, circulisque femilunaribus infignis eft, adlperfis in latere oppofito , quod puniceum ? maculis flavelcentibus. Maxima gaudet velocitate , quando circumvolat inledtum.

Microlcopio in ufum vocato , cœruleus hic papilio tegulas ejuldem coIoris , uti teftis inftratæ jacent, exaóte refert i adeo eleganti concinno ordine latiores quæ-dam plumæ, quales funtpavonum, alis impofitæ videntur, quætantoinfiiper fplen-dorc fulgent, ut diligentem illecontemplationem prorfiis mereatur, quippecumnon poffit vel calamo exponi vel Icripto explicari.

-ocr page 44-

10 METAlvIORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. X.

XJlon arboreumSurinamenfecitoexcrefcit, atque tempore fex menfium è fcminc in arborem, altitudine mali cydoneæ noftratis æmulam, elevatur. Foliis viren-tibus ad vulnera refrigeranda fananda utuntur Indi. Flores gerit duplices ? amp;nbsp;ru-bicundos 5c lülphureos , rubicundi ftcriics funt ac fruótum nullum dant , Rilphurei goflypium proferunt. Scilicet poft florem fèquitur capitulum , iftius loco progermi-nans, quod ipftim ubi fuam nadum eft maturitatem, fulcum evadit atque dehiscens albiftimum goftypium exhibet , tribus conftans partibus , quarum quælibet nigricans fernen continet, oui goflypium adhæret. Ex hoc goflypio fila ducunt telasque conficiunt pro leftis pendulis, in quos adquietcm fe componant, Indi.

Duplicis generis erucam hæc arbor mihi exhibuit : inferiorem nigricantem ad diem ufque 20. Mardi viridi ejufdcm fronde alui j turn veto depofitis exuviis in aure-liam mutara eft , ex qua die 28. Aprilis 1701. phalæna colore goflypium refercns produfta eft.

Superior albicans pariter foliis hujus arboris pafcitur. Hæc die 9. Juniiinnympham transformata , exin die 24. Julii fadla eftpapilio , argenteis puniceifque maculis fu-pcrbiens.

Prior albicans phalæna ft ope microfcopii confpiciatur, tanquam ex albis nigrisque plumis gt;nbsp;quæ tarnen ad pilos magis accedunt, videtur efle conflata, binis ejus corni-culis binos ferpentes ex albo nigroque variegatos refercntibus.

Alter autem ifte papiliunculus in dorfo copiofam gerit plumam fiibtus exiguas quasdam protuberantias coloribus longe pulcherrimis tinólas, plumarum enim quafi funt elevati fafciculi, rubente, coeruleo, purpureo , aureo argenteoque'colore fiia-ves i qualis eft pavonum pluma. Extremitates alarum ad caudam eminentes pariter elegantiffimæ funt plumarum criftæ j antennæ binos rcpræfentant atros ferpentes.

Xylon arboreum duiilici flore gandere, -primns tur hoc tantum cum difcrimine ut capfula TJermannus in Hör to Lugdunenß obfer^ayit ^unde ßeminales nulla poß rubicundum , fed folummodo pofl tanquam binas ß^ecies di^erfas arboris illudprogonit \ \ florem flavum fequantur. Priorfub nomine quem fecutus efl inlnflitut. R€iHerbar.Pournefwtius.'^\oorc.vim fl. B. poßeriorut Xylon arboreum flore Kerum fecundum hanc t^lutoris noflra defcriptionem \^^vo à Tournefortio fropomtur ubilt;i^ lt;^lia deno--duplices ißi flores in una eademque arbore reperiun- ■ minationes ejusdem exhibentur.

-ocr page 45-



-ocr page 46-

-ocr page 47-

-ocr page 48-

-ocr page 49-

Metamorphosis insectorum surinamensium. u

EXPLICATIO FIGUR. XL

HIc râiiius efl: arboris Surinamenfis Belgico idiomate Pallifaden-Boom vocatæ , ex qua flfla aflercs conficiuntj quibus in America utuntur ad domus fuas vel ca-fas exftruendas , quatuor trabibus ad quatuor angulos in terrain defixis pro afferum fulcimento. Florem gerit arbor flavefcentem, denfum veto amp;pondcrofum, adeout poft cundem deciduum in altum rurfus erigatur ramus, unde propendebat. Capfuls leminales funt inftar fcoparum, cui etiam infcrviunt ufui apud incolas 5 fcatentie-minibus, figura amp;nbsp;magnitudine lemina milii referentibus.

Qmd cernis erucarum genus, flavefcens, nigris notatum ftriis, Scfexfpiculisar-matum 5 ter hanc arborem fingulis annis infeftat, Cum ad magnimdinis fiiæ tertiam acceflerunt partem, deponunt exuvias atque aurantium nancifcuntur colorem, fingulis fegmentis nigricante rotund aque macula confpicuis ; fex item Ipiculis ut antea mu-niuntur : verum paucos dies poft , iterum mutata pelle, Ipiculis inermes apparent. Anno 1700. d. 14.. Aprilis ex erucis mihifaélælüntnymphæ, quæ d. 12. Junii inap-pofitas phalænas tranfierunt. Inferior ex his amp;nbsp;minor mas, fuperioramp; major fœmi-na eft.

-ocr page 50-

12 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. XIL

BAnana, hie fruAus in America vocatus, loco pomorum infcrvit, grad quippe faporis, perinde ac in Bclgio poma , coótus pariter atque crudus fuavis eft.

Cum maturus nondum evafit, ex albo flavelcit, maturus citrino extusamp; intus colore tinólus eft , cortice craftiore in ft ar citri munitus. More racemorum pendet fru-(ftus, qualibet arbore unicum folummodo proferente racemum, qui g vel i o habet cir-culos , horum autem finguli 12. vel 14- gcrunt frudlus , omnes fttrfum fpeótantes. Ejufmodi racemus tantæ eft magnitudinis, quantæ aliquis ferendo par elle poteft. Florida 'fimul cum fruótu eft abor , flore elegantiflîmo apparente , qui conftat ex quinque foliis corii adinftar cralfis, coloris quidem fangvinei, ex oppofito autem latere quafirore coeruleo ontiftis. Arbor ceubralfica ïpongiofà eft , truncus foliofus Sc ex variis conflatus tegumentis, quæque erumpuntgermina, fèx menfiumfpado in 13. pedum altitudinem excrefeunt, amp;nbsp;craffitiemproportione habita malo craffiori na-vium parem. Folia feptem pedibus longiora , dimidioque latiora funt p fuaviter viridefeetitia ; pani eadem ftibfternunt incolæ , quo poffint commode ilium clibano ingerere.

Erucam ex albo viridefeentem in arbore ifta reperi, cujus etiam foliis à me ad diem 21. Aprilis nutrita fuit, cum fepofitis exuviis in nympham abiit, poftmodum die 10. Maji in pulchram hanc phalænam mutata.

Planta hac e(l Mufa Serapionis , tot diftinBis inßgmta nominibus quot de ilia fcripfèri^'nt AmBo-res. Omnia nomina congregata, in Flora Ma-labarica mea fub nomine Ficoïdes feu Ficus Indica, longiflîmo latiflîmoque folio , frudu longiffimo, Mufa Serapionis didaZÆrw. Cat.fropoßta inuenie^.


-ocr page 51-

-ocr page 52-

-ocr page 53-

-ocr page 54-

-ocr page 55-

metamorphosis INSECTORUM SURINAMENSIUM 13

EXPLIC AT I O FIGUR. XIIL

HIc rùmüs exhibctur Pruni Americanæ quæ in tantâm excrefcit altitudinem , qiiantam in Belgio Nux Juglans attingit, ejufdemque habita proportione fere eft craffitieiî foliis amp;nbsp;flofibus maxime ad Sambucum vulgarem accedit, præterquam quod flos odore careat. Fruófus racemorum inftar pendet ex arbore , quæ tarnen ïponte crefeit, neque inferitur î cum in iftis regionibus Europæi præter Arundinem Sacchariferam nihil colanL Adftringit frudfus atque movet fudorem , qui perinde acfrudfus, àquo prolicitur, flavo tinéfus eft colore. Quod inprunocontinctur oflî-culutn, dimidiam illius conftituit partem? caro fruétus eft admodum fibrofà.

Virides amp;nbsp;Ipinofie erucæ floribus irrepentes , iisdem fumme deleftantur 5 eorum autem defeéfu fronde arboris pafeuntur, naturâ iègnes, totam diem non nifi pabulo fe replent. Die $• Aprilis quietæ hærebânt firmius, atque die 7gt; in nymphasdefigu^ ratæ, poftmodum die 20, ejufdem menfls coerulei taies faéfi funt papiliones.

-ocr page 56-

14 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

E XP L IC A TI O FIGUR. XIV.

Î'K le ramus eft proceræ arboris , quæ à frudtu in' America Belgice ZaurÇak Voca-tur. Folia ejus pulchriori, quam cirri arboris folia, fiint tindla viridi j flores é flavo viridefeunt, petalis crasfis inftruefti. Frudtus melon! fere fimilis, inftar uva-rum fapit acidiufculum duriori pelle cinftus : caro ejus alba, mollis , gratisfimique eftfaporisgt; tarn codha, quam cruda edulis. Antequam vero maturelcat, coquendus eft/quando cum aqua amp;nbsp;faccharo codlus cibum præbet.non contemnendum. In Barbados Infiilis vinum quoque e frudhu hoc exprimitur.

Frons.hujus arboris virens elca fuit magnæ iftius amp;nbsp;viridefeentis erucæ , quæ die 2 2. Junii immota jacuit, exuvias depofuit amp;nbsp;in nympham degeneravit, unde Au-gufti die '23. phalæna fpadiceo tindla colore produdla eft.'

Flavefcens autem erucula , circumvoluta ramulo inhærens, pariter hujus arboris fronde vefeitur. Die 3. Decemb. telam lignei coloris compofiiit, ex qua die 24. Januari! phalæna albicans erupit, qualis folio arboris impofita cernitur.

Adinorhujusarboris[pcaesJ quamlielgice^vMï- etiam fub nomine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in hortis Belgicis ean--

Idik 'vocant) jam turn pt guru UI. exhibe tur ; ejfi cognit am» folio 3, jam diä^ftm frit.

-ocr page 57-

-ocr page 58-

-ocr page 59-

-ocr page 60-

-ocr page 61-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. ij

EXPLICATIO FIGUR. XV. »

I Meldnes Aquatici, perinde ut cucumeres in Bcigio, ad terrain rependo crefcunt.

Cortice duriore obdudli lunt , qui pcdetentim interius fiiam amittic duritiem.

Caro Iplendens inftar facchari in ore liquefcit, grati faporis, ad fanitatem amp;nbsp;ægro-tantium refocillationem utilis. Parvi Rint amp;nbsp;forma viles flofculi, flavefcentes j fe-mina rubcnt, ad extremam vero ubi pervenerunt maturitatem, nigricant.

Quadrata eruca foliis iftius Melonis infidet, antica amp;nbsp;poftica corporis parte coe-rulea , media viridis, pedibus cute tedbis vifeofa , qualis eft cochlearum. Die «

Julii 5. tclæ fè involuit, mirum quid ex rara ifthaceruca melperante: verumfpefru-ftrata ftim, cum Augufti die 10. Anni 1700. exiguus ejufinodi fpernendæque formas papilio noóturnus inde prodiret. Idem plus vice fimplici mihi accidit ut pulcherri-mas rariffimasque erucas in fœda nulliufque pretii animalcula tranfirentj deformes au-tem peflîmæque erucæ in papiliones elegantiflîmos vel nodturnos, vel diurnos , mu-tarentun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Melo aquaticà^ .ißff efi Angüria Cicrullus diâalfemine nigro j quibusdam Angiiria J. B» B. Pin» Ö^*Citrullusgt; folioColocynthidisfeâo» j

-ocr page 62-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR, XVL

HÆc in America Cafihot^, fru£tus PomaCafchou nuncupantur. Duplex ejus reperitur fpecies , quarum altera florem fert album pomaque flavefeentia , altera rubicundum producit florem ejufdemque coloris poma i ambæ tarnen in viridi fronde conveniunt. Poma faporis licet acidiufeuli amp;nbsp;adftringentis, bona tarnen flint, quæ coquantur. Vinum ex illis in quibufdam Americæ locis expreffhm adeo forte eft, ut qui jufto largius de eo bibunt , hinc inebrientur. Adhærent pomis curva quædam reniformia corpora, quæpropric dicuntur , velut in duorum pomorum , his cxcrefcentiis Cafchot^ didlis arborem tangentium , extremitatibus confpicitur. Acris admodum eft hæc pomi appendix, ejufque fiiccus cutemcarnemque abfiimit, fic pror-fus , ut fonticulis excitandis apta exiftat j aflata veto adverfus diarrhœam proficua, vermes quoque pellit, caftancam fapore æmulans. Folia coronæinftarcingunt arborem, velut in hocramocernitur.

Anno 1701. duplicis generiseruca in hac arbore à merepertaeft, quarum altera ni-vem candido æquabat colore, pilofa valde, ficuti folio infidentem vides. Ad diem 3. Martii hanc fronde arboris nutrivi, cumfufea evafit nympha, pofteadie is. Mar-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

tii transparens fadfa papilio *, qualis in acre volkans exhibetun

Altera fuperior eruca rubicunda erat amp;nbsp;celeri reptatu, locum quærens, ubi telæfè includerct, id quod etiam die 5. Aprilis perficereinchoavit, diezo. ejufdemmenfis hinc iu papilionem lignei coloris mutata.

arbor e(i Anacardium Occidentale cajous didum, officulo reni leporis figura, Herm. largius tn III. Parte Hort. Malabar, defcribitur (uh nomine Kapa-mava 8c Katjavomaram. Varia ejuf-dem co^omina aha in Flora Malabarica no^ra collera le^untur.


»

-ocr page 63-

-ocr page 64-

-ocr page 65-

-ocr page 66-

-ocr page 67-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 17

EXPLICATIO FIGUR. XVIL

EXigui Lnrionn vulgariflimi funt Surinami fruHus , qui cibis fere omnibus apponunturgt; cum illis afTumuntur. Exiguorum Citriorum eft Ipecics quæ-daminfylvis nafcciis, cujus arbor ad altitudinem procerac niali excrelcic, folia dimi-dia vulgaris citri folia magnitudine æquant, flores quoque eâdemproportione minores exiftunt. Pretiofiflîmum ex flore oleum elicitur, parvi limones immaturi fàccharo condiuntur , cortices frudtus expreffi pariter oleum largiuntur. Arbores toto anno flores gerunt frudtusquc , tarn maturos , quam immaturos copioftftl-mos , inftar Juniperorum in Germania, neque minus, ut rcliquæ omnes in regione Surinamenfium arbores , quippe cum hyeme ilia omnino careat.

Fule a hæc eruca maculaque fuperbiens albicante, plurima reperitur in arboribus iftis, quibus in acervos coadta adhæret. Limâcum in modum fibi invicem agglutinantur ; tadta vero flavelcentia ex capite cornicula protrudunt, vel femetipfas quafi defenfu-ræ gt;nbsp;vel hoftes etiam fuos offenfüræ. Foliis Limonum ad d. 24.. Mart. Anno 1700. easdem nutrivi gt;nbsp;turn in fusci coIoris aurelias mutatæ flint, qualis in caudice jacens delineatur 5 hinc die Aprilis 2, ejusdem anni papiliones prodierunt nigricantes , ex albo rubroque maculatæ, cujufmodi binas, volantem alteram, ramoque inftdeü’ tem alteram, repræfentavimus.

Pufîlla ifta animalcula, coloris al bic antis, quæ foliorum cuidam irrepuiit, copiofi in Limonum arboribus reperiuntur : à 20. ad 24. diem Aprilis metamorphofin fùbie-runt, quibusdam in atros, aliis in albicantes fcarabæos transfiguratis.

-ocr page 68-

18 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. XVIII.

HAc Tabula décima amp;nbsp;oóhava araneas , formicas 8c aviculas Belgis Colohritgens diólas, in ramo arboris Guajav^ repræfentavi , cum araneæ omnium maximæ plerumque in ifta arbore à me repertæ lint. Inproxime fequenti figura XIX. itcrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum infedlis luis propofitura, deea nunc taceo, ad araneas me com î

vertens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Iftiusmodi magnas nigrasque araneas in Guajava, arbore plurimas inveni, quibus glo-bofus ille nidus, telam crucæ in fequenti figura exhibens , præbet domicilium: non veto , prout à quibusdam peregrinatoribus nobis obtrudi cœpit , longiores telasducunt. Undiquepilistedfæ funt, munitæ inliiper acuminatis dentibus, quibus-cum graviffime morfitando periculofa infligunt vulnera , his ipfis fimul humore quo-dam infufo. Communis iplarum esca funt formicæ, præda, dum in arbores excur-runt, baud facile efFugicns î quod more omnium aranearum o6fo oculis inftrudtæ lint, quorum bini furfum, bini deorfum, bini ad dextram, bini denique ad finiftram Ipedhant. Formicarum dcfcdfu, ipfas é nidis tollunt aviculas , omnemque corpusculis cruorem exfugunt. Pellem quidem pari modo ac erucæ fiibinde mutant ; nunquam tarnen volantes reperi. Minus araneorum genus, quale telæ inhærens delineatur , ovula gerit Itia fub ventre in placenta quadam , ubi etiamexcluduntur foetus. Pari-ter oófo oculis muniuntur, qui tarnen hinc inde Sc confufe magis, quam in illis ma-joribus, locati limt.

Prægrandcs in America dantur formicæ, quæ intégras arbores una noóle ita fronde lüa nudare pollunt, ut lcopas non arbores référant. Binis fiint armatæ curvis denti- j bus, forficis inftar lèipfos interlecantibus, horumopeficarborisrefecantfolia, ut in | terram décidant, arbor veto appareat nuda, qualis in-Europa ab hycme reddita cer-nitur. Decidentem in tellure frondem millenæ excipiunt formicæ, hanc exfpedan- 1 tes prædam , in nidos haud pro nutritione fiia , led tenellis fœtibus , adhuc ver-miculis , ftatim deferendam. Perinde enim’ ac culices , lemina ponunt ala-tæ formicæ, unde vermiculi five acari duplicis generis exckiduntur, aliis eorum telæ ? lèmet involventibus aliis ôc plerisque in nymphas transeuntibus. Hæ nymphæ il-lud iplùm lunt , • quod rei ignari lormicarum ova nuncupant 5 cum hæc multo fint minora , illæ ad nutriendas Surinami gallinas faciant , meliusque his vel avena , vel hordeo , pabulum præbeant. Prodeunt ex nymphis formicæ , quæ mutata pelle fiunt alatæ, Sc turn ponunt ovula, vermiculos iftos producentia, quorum nutritioni tanta alacritate invigilant formicæ : in calidis etenim illis regio-nibus adverlüs frigora futura non opus eft quod fibi profpiciant , quoniam nulla unquam ibi regnat hyenis. Cavernas ,in terris excavant ad oéfo pedum altitu-dinem, tam concinne enormatas , ut humanæ artis opus diceres. Quod fi aliorlum transmigratecupiunt, nondataadeousqueperveniendumvia, pontem hoe fibi ftruunt modo, ut prima alicubi dentibus ligno infixis quiescat, lècunda priorem lèquatur eique adhæreat firmiter , tertia rurftis fecundæ , quarta den’uo tertiæ Sc ita fibi ipfis porto invicem appendentes, libere Iele exponant vento, quousque hujus flatu ad iftum locum projiciantur , Sc fic millenis aliis transcurrentibus pro ponte infèrviant. Cum araneis , reliquisque omnibus hujus terræ infcófis , perpétua his fotmicis intcr-cedit inimicitia. Quando é cavernis fiiis etumpunt , id quod fingulis annis fit femel, innumeta earum ptodit multitudo, qua domos replent, ex uno in aliud conclave transmigrant, Sc animalcula cunóta majora, minora, exfugendo necant. Majus iftiusmodi phalangiummomento fete hinc eftconlumtum, quoniam tantis cumulatut acetvis, ut expedite tam cito fefe Sc à peticulo liberate nequeat. Quin ipfi homines fuga fibi caveant oportet, adeounum poft aliud acervatim permeant cubiculumj atque lie tota domo vaftata Sc quafi terfa, ptoximam petunt, donee tandem ad fuas re-deant caveas.

Aviculæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgis diôtæ ab araneo nidis fuis infidentes capiuntur, alias cibus

SacerdotumSutinamenfium, quibus, ceu relatummihieft, aliisvelcicibisprohibitum eft. Qi^aterna perinde ut aliæ aves ponuntova, eaque incubando excluduntur. Gele trime volitant aviculæ, expanfisque mel è flotibuslugunt alis, ut immotæ velutiin acte hæreant, variis elegantiffime pidæ colotibus, ipfoque pavone pulchriores.

-ocr page 69-

-ocr page 70-

-ocr page 71-

-ocr page 72-


‘ff


-ocr page 73-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 19

EXPLICATIO FIGUR. XIX.

T Ic ramus exhibetur, arboris ex fruótu ab Indis Guaj/tva yozoZ’s.. Quan-

Ltamin Germania nialus, altitudinem acquirit, folia cum prunorum folds con-veniunt, flores ladlei multis flavefcentibus donantur ftaminibus. Fruólus cortice teneriore fulphureo cindbus , carnem habet rubicundatn, quæ amp;: cruda amp;nbsp;cofta grati eft faporis : intus lemina continet exigua plura, rubefcenti pulpæ inhærentia, atque hæc cruda aflumtapariterquidembona eftj attamen ubicoquitur fruóbus, quic-quid feminum ôc humiditatis adeft, cochleari folet eximi gt;nbsp;atque fic ad placentas amp;nbsp;confervas inde parandas adhibetur. Facillinie crefcunt hæ arbores, quia folum natu-ræ ipfarum congruit, fic ut copiofe iponte amp;nbsp;in fy 1 vis nafcentes inveniantun

Magnarum hujufinodi erucaruni non paucas amp;nbsp;in prædiôba arbore reperi, amp;foliis ejusdem nutrivi. Ex atro ftriatæ candicant, ab utroque latere quinquaginta punótis rubicundis inftar corallorum fplendentibus ornatæ. Clar. Leuwenhoekius quidem hæc pLindba corallina oculos efle putatepiflola 140 apag. 430ad452. verummihiidip-fum hucufque nondum patuit, quippe cum ifta ratione ôc à tergo amp;nbsp;à lateribus pabulum nullo negotio detegerent, quod tarnen in hanc usque diem non obfervavi, certepalpcbris illas nullis, vel membrana oculos claudente, inftrudas vidi. Cum ad ju-ftam pervenerunt magnitudinem, prægrandem forma nidi telain flruunt, ex arbore * • •

pendulam, quo fado in aurelias transformantur ceu An. 1699. die 20. Odobris apud me contigifle notavi , unde 22. die Januarii ejufeemodi phalænæ prodierunt, cum nigiis flriis albicantes. Nonnullæ tarnen erucarum , rariore metamorphofi , candidiores fiebant acari, poft elapfos decern dies iterum in mufeas eleganter viri-defcentes permutât!.

Superiorem viride tindam erucam eisdem foliis ad d. 2. Augufti Anni 1700. alui, turn veto in aureliam transiit, qualis in uno foliorum hæret, amp;nbsp;hinc die 1$. 16. amp;nbsp;17. tales produdæ funt papiliones, ex atro maculatæ amp;nbsp;transparentes.

B/'wz’ tn hac fr^cedenü icône ef(hibiti ramifitnt exGuajava alba-dulci cap.6^. P.I.Horti^mßeloda-menf, deferipta. Duplex enim ejus fpecies in Horto Amflelodamenß cohtur qua utraque flores ibi f ru-

Brusque protulft. nyiijerfa cognomina quibus d partis auBoribus inflgnitur omnia colleBa reperies in Flora Malabarica mea, fub nomine , Guajava alba dulcis, fruâu longiorc. Herm. Catal.


-ocr page 74-

20 METAMORPHOSIS INSECTORUAt SURINAMENSIUM.

E X P L I C AT IO FIGUR. XX.

ANno 1700. menfe Aprilis commorata in prædio Surinamcnfi , quod erat Fe-minæ Soomclsdyk , Sc Providentia nuncupari fiieverat, varias de inledtis obfervationes collegi, ingenti quoque copia arboruni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fponte nafcentium

ibidem reperta 5 quaruni unius hie ramum exhibeo. Inftar betulæ in Europa fere crefeit arbor, exterius cortice albicante ftriato obduófa ; hoc incifo gt;nbsp;exftillat gummi, quod ipflim ut delcribamus, non erit opus, quippe piótoribus folummodo cognitum eft.

Repcrimagnam iftiusmodi, Ôc atra viridique ftria notatam erucamin hac arbore, cujus etiam fronde ad finem ufque menfis Aprilis à me nutrita fuit, ubi poftquam globofam lignei coloris fabricaflèt telam, huic inclufa in aureliam mutata eft, atque cx illa die 3. Junii in papilionem elegantiflïmum, qualishic amp;c in aëre amp;nbsp;ramoinfi-dens expreffus eft. Antequam transfigurata effet eruca, viridis in rubicundum trans-ivit coloremgt; prius fcilicet, quam aurelia fieret, eruca perfeótam jam naôtâ mag-nitudinem.

funt arlores Gutta Gamba fttndentes, uti Carcapuli Acoftx t item Carcapuli Linfehotani, Çquart4m prior non folum conuenit cum Goddam-Pulli j in PArt, 1. Uorü Malahar. defcrïpta gt;nbsp;fed eadem eft gt;) tum qttoque bic depi^ii denique

Efulæ Indicæ affinis planta , de qua 'Bontius lib, Vl. cap. 57. Inquitur. Gutta Gamba 'veroex ar^ bore Coddam-Pulli in Horto Adalaharico defcripta ftillare » S. a Dale in Pharmacologia (uapag, 4 8 4.4r-bitratw.


-ocr page 75-

-ocr page 76-

-ocr page 77-

-ocr page 78-

-ocr page 79-

METAMORPHOSIS INSECTORU'M SURINAMENSIUM 21

EXPLICATIO FIGUR. XXL

MArqwaas dicitur in America hie fruéhis j præcedens eundem flós eft p/öi l^ajßo^ nis, noftris tarnen in Europa crefeentibus multo major, qui odorem fpirat fuaviflîmuiuè longinquo olfaftum gratia fiia perfundentem. Planta ipfa utiConvolvuIus Icandit, ad frondeas cafas in hortis veftiendas aptiffima, licet illa Surinamenfes Bel-gæ non multum utäntur , fic ut binorum annorum fpatio integram crefeendo tegat viridem cafam , quæ variis animalculis alatis Liavitatc odoris eo alIeóLis podinodum dulce præbet habitaculum. Fruólus nigrum continet lemen , albo glutine circumda-tum gt;nbsp;quod refrigerantis amp;c pergrati faporis eft.

Primamajufeulofolioinfidenseruca, eodemetiam velcitur : An. 1701. die 28. Maji texturæ inclufa in aureliam , qualis juxta erucam depiólacernitur, amp;nbsp;ex ifta porro die 7. Junii mutata eft in papilionem diurnam exiguam, uti volantem exhibui.

Secunda cauli inhærens eruca , viridi tinóla colore , ultimo die Maji in floribus prædidiis à me repertafuit, eosdem depascens. Raro admodum gaudebat domicilio, quod ex variis tubulis luper cava lignorum fruftula ereólis compofitum erat , hinc inde domum luam multis inftruólam caplulis percurrente eruca , Sc jam ex uno tu-bulorum p mox iterum ex altero prolpiciente, veluti in apice ejusdem cernitur. Die 10. Junii in fuscum ejusmodi transformata eft animalculum , quale infidet cauli rubicundis maculis diftindtum.

Erucula tertia, cujusmodi in fruólu hæret, etiam folia plantæ pro esca habet. Die 4« Junii apud me telæ fc involuit iftius formæ , ac in caule pofita conlpiciturj unde porro die 14. tarn pulchre variegata prodiit musea , quam in caule ledet, pedibus fiffis , atque tenerrimis, adeo, ut ad levillimum atcaótum décidèrent.

Hplanta eß Murucuia Guacu quot;biAV^^aini y logo Horti iAcademicifuo interplantas retulijfet, qua c?* Murucuia quarta P/Tow/y, Clematis Indica à florum jorma^\osc3 Paffionis dicuntur\ eandern fruélu citriformi, folüs oblongis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tab. \nihtlominus in Prodromo Paradiß Batavi inter Cle-

80. Tournefortio etiam in Inßitut. Rei Herbar. | matiim /pecies Qquthujeumnequeflorts y neque capfula 'üoeatur Granadilla fruCtu citriformi, folüs oblon- feminalis re/peclu con^uenit^ rtirjus locavityAC ß an tea in gis; ab Hermanno in Catologo Horti Academici Catalogo longe aberra^jet : hoc ipfumtamen idem Her Cucumis Flos Paffionis diäus, Guajavæ folio ma- mannus denuo in tßo Paradifo Batauo pag. xj-g, jor. Hermannus psfiquam hanc plantam in Cata- emendayit.

-ocr page 80-

22 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. XXIL

RUbicunda hæc ex albicante bulbo palfim fponte progerminant, viridi folio lericum Iplendore Ilio imitante j vires eorum tarnen fiint ignotæ. Bulbo-rum nonnullos inde niecum attuli, qui in hortis Belgicis prius flores, dein folia pro-tulerunc.

Quam virenti cernis irrepere folio erueain , pilis hirta eft nigris , ferrea fila du-ritie æmulantibus capite ac pedibus rubet, corpore ex cœruleo inaculata , cin-gente maculas circulo flavescente. Foliis liliorum virentibus pafta, die 4. Junii tex-tum oviforme contexit, cuiinclulainfuscamtransfigurabaturaureliam, qualeinplan-tæ medio appofui : ex ifta die 30. Junii elegans prodiit noefturnus papiliunculus, cujus alæ anteriores ligneo feu ex fusco pallente, pofteriores aurantio maculis nigris in-terftindlo colore, tindlæ erant, ceuin volante hic reprælentatur.

. Exigua vero ifthæc Eruca , cum viridi amp;nbsp;albicante ftria rubens , in agro Suri-namenfi graminibus ad hæc Lilia proximis inhæfît. Die Augufti 10. telam fibi ftruxit candicantem, uti folio impofita cernitur , unde ejusdem menfis die 24. mufea ex atro fulphurea, qualem hie pariter vides, produóta eft.

Eruca hæc ab ifta, cui Fol. 12. Banana esca efle dicitur , prorfiis diflert, quam-vis inter utriusque phalænas nullum fere discrimen intercédât.

Tlanta hac Lilionarciflus Polyantos, flore in« dif. Batav. appellatur Lilium Americanum puniceo earnato, fundoex luteo albefcente 'vocatur apud flore, Bella dona di^huin.

Sloane tn Cat. Ramate. ab Hermanno in Para- [

-ocr page 81-


-ocr page 82-

-ocr page 83-

-ocr page 84-

-ocr page 85-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 23

EXPLICATIO FIGUR. XXIII.

FRuâzQS hic pallide flavescens quot;Baccow dicitur, eftque Ipecies BananAconç. XII. exhibitæ , cujus folia etiam cum his plane conveniunt. Fruólus baud aliter, quam in Europa pomaamp;pyra, discrepant, Baccows tarnen carne quodammodo gau-dcnt teneriore , quam Banana. lisdem uterque ufibus infervit, præterquam quod hie fruótus aceto, ex aqua amp;nbsp;faccharo parato, indi foleat, quo citius acescat.

Eruca fusco tindha pigmento , in foliis hujus arboris à me reperta , quatuor acu-leis in dorfo armatur, caput veluti corona fuperbit, cauda bifida, pedesque funtrubicund!. Die 3. Decembris fixa hærens in aureliam coloris ligne! amp;nbsp;ex utroque latere duplici macula argentea fulgentem transformara fuit, unde 20. cjuldem menfis die pulcher fadtus eft papilio , cujus binæ fiiperiores alæ interius colore ochræ can-didiore , binæ inferiores è cœruleo peramœno pidtæ funt, toto papilionc exterius flavis i puniceis, albis amp;nbsp;nigris ftriis infîgnito : Parvus Atlas in Belgio nuncupatur.

Cœruleatam cum ovulis fuis Lacertam idco maxime appofui, ut majus iconiacce-deret ornamentum. Domi meæ in terra nidificaverat , quatuor ovis rotundis amp;nbsp;al-bicantibus in nidulo pofids , veluti tria funt ilia caudici impofita. Iter in Belgium parans eadem mecum in navem deportav! ova , unde tcnellæ in mar! excludebantur lacertæ, exiles? neque majores, quam earum una in caulecerniturj fed matris ôc pabuli defedhum morte luebant.

f/ac eß ffccies Mufæ Serapîonîs fol. Xll. re- rici fol. lo. fedecim numerate le^untttr finguU-frxfentatuc. lllud Mttpe genus uarias diyerfasque rum diferimine appoßto.

continet fpecies , quarum in Part. 1. Horti Malala-

-ocr page 86-

2 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. | EXPLICATIO FIGUR. XXIV.

r Ic Carduus fpiuofus in agris Surinamenfibus fponte proveniens flavis ornatur [ floribus , ÔC dldaeca/ ibidem nuncupari fuevic. Ad hominis fere pertingit alti-tudinem j prægrandia ejus funt folia , cæfiis venis eadem perreptantibus.

Vefeuntur Ipinofæ hujus plantæ radice vermes cxigui, capite amp;nbsp;cauda nigri, corpore autem ex aurantio tindfi , qui pedetentim in parvos fcarabæos flavis adlperfos , maculis transfigurantur, quemadmodum menie Martio An. 1701. obfervavi amp;nbsp;hie ( plantæ inferius appingi curavi. Cum vero iftorum vermiculorum metamorphofis ab ilia, quam communiter erucæ fubeunt, multum difierre mihi videretur, ulterius circa fcarabæorum transmutationes invefligare circumftantias decrevi.

Aliud itaque die 26. Martii An. 1701. adhuc reperi genus vermium ligno putrido i inclufbrum , qui paulatim amp;nbsp;mutatione oculis conlpicua, in Icarabæos transibant gt;nbsp;! priftina vermium forma in'ventre quodammodo fuperftite remanente , velut in fu-perna plantæ parte exhibui. Crescunt vermium dentes, exporriguntur, amp;: in corni* J cula Scarabæorum abeunt j alæ corporis initio coloris ochræ tandem. nigri-cant, prout reliquum animalculi corpus fenfim fenlimque transformatur crescit amp;c ad perfedam molem augetur. Ponunt ova lua hi Scarabæi , unde rurfus poflea eX' , cluduntur vermes, qualem medio cardui impofui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

VUnta hac efl Papaver Spinofum Cafpar,^ Joh. 17?« Herb, non fine ratîone novum conflituit genus , Bauhmi j ex quo tarnen Tournefortius tn Inflitut. \plantamfroponens fubnomine

-ocr page 87-

-ocr page 88-

-ocr page 89-

-ocr page 90-

-ocr page 91-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 25

EXPLICATIO FIGUR. XXV.

Æc VanilU Ipecies eft maxima, ex binis , quæ in agro Surinamenfi cfescunt. Earum altera minore folio amp;nbsp;frudtu præditaeftj folia hujus digitum craffitie adæ^

quantjieque Sedo vulgari domefticoinEuropa funt tenuiora. Hæc in arbores uti Clematis ascenditiisque adhæret firmiterj caulis amp;nbsp;folia coloris funt graminei, fruehus viridis inftar fabæ triangularis fcatet ftminibus oleofis fiiaveolentibus. Sponte paffim nascens ad ar-borum excurrit excelfiflimas, præcipue tarnen illas, quæ in locis funt humidis ac pa-ludofis. Cum uftrs ipfius fruétus ad conficiendam Succolatam fatis innotuerit j bas terras dolendum eft curiofis deftitui incolis , qui iftas colant arbores atque alias id genus plures disquirant, in tam vafta amp;nbsp;fertili regionc procul dubio reperiundas.

Huic plantæ læpius irrepere vidi Erucas iftas punicei coloris amp;nbsp;ex flavo ftriatas, (veluti amp;nbsp;in Murucuja Flore Paflîonis dióla fol. 21. cerni pofllmt J ad finem usque Maji menfis câdem nutritas 5 turn fîxæ manentes in nymphas , atque hinc die Junii 7- in pulchras ejusmodi papiliones transierunt, quarum intefius croceo , latus ex-terius flavo , rubicundo , fusco tinólum erat colore , adfperfo maculis argenteis gt;nbsp;quales hic ? alteram volitantem, alteram quiescentem , delineavi.

Q^æ præterea in foliorum infimo adhuc confpicitur erucula , viridis , die 12. Fe-bruarii an. 1700. apud me in exilem degeneravit aureliam virore perfufam , unde fequenti die exigua phalæna cineritii coloris produéta eft, volando velociffima.

eft Volubilis filiquofa Mexicana , foliis nigrescence nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H^iverfis adhuc altis plantât

plantaginis Raft , ab Hernande m Hißor. Mexic. à diijerßs auBoribus infigmtur nomtnibus, qu(€ col-Flilxochid, flosnigei amp;nbsp;aracus aromaticus, amp;nbsp;^^Ela in'vemuntar apud Pluckenet. in a Plumerto in traBatu eut titulus ^o'va plantar. । tanico pag. 381.

American, genera^ anilla flore viridiamp; albo,fruâ:u I

-ocr page 92-

26 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

E X P L I C A TI O FIGUR. XXVI.

EXhibet mmum arborls Cacao , cujus folia' funt dura , rigida amp;nbsp;graminei coloris. Crescuht hæ arbores altitudinc mail, fimul flores amp;nbsp;fruólus, tam maturos, quam immaturos ferentes : rubicund! flores utrinque ex ligno progerminant : fruólus teneriores cum rubore viridescunt j maturi veto tanquam citri flavefcunt, cortice teóli crafflore, qui ad fblum pingue reddendum loco fimi adhibetur. Semina feu f abæ ? ante-quam in alias peregre transmittantur regiones , in umbra probe ficcantur. Gaudent agroSurinamenfiatque in eo lubentifflme excrescunt hæ arbores; verum culturæ funt difficilioris, quoniam alia femper fub arbore latere debent , quæ adverfus magnum ardoremfolisillastueatur, huic ferendo non pares : unde fit, uttenerioribus ^ananas feu Baccoves apponantur, quo poftea iftarum timbra’à nimio æflu tegi poffînt.

' Nigricantes ejusmodi erucæ, rubentibus notatæ ftriis, qualis virent! folio inhærens cernitur, in hac arbore plurimæ à me repertæ fùht, dllius frondem depascentes. Striæ rubicundæ punftulis riiveis diflinguuntur. Torpentes amp;nbsp;fcgnes naturâ, die 26. Marti! in aurelias amp;c hinc die 20, Aprilis in phalænas albicantes , ftriis punftulisque nigris fuaves, permutatæ funt.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

* quot;nbsp;gt;

Hac arhor Cacao Clufii^Amygdalis fini- J Tourne/ortitis inde feculiare in Inftit. Rei Hcrhar. lis'Guatiraalenfis B. Pin. nè([ne ad ullum à'veteri-1 genus-conßituit, uhi etiam flores flruHus dlius bus defiriptum genus referri gotefl j quamobrem Cl, [accuratedeflripfitdelineaijit.

-ocr page 93-

Il

S!

i?;


-ocr page 94-

-ocr page 95-

-ocr page 96-

-ocr page 97-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 27

EXPLICATIO FIGUR. XXVII.

FRudus hie poinum Sodomy vocatur , natus in planta, quæ fesquiulnæ vel dua-runi ulnarum nanciscitur altitudinem , undique gt;nbsp;folio etiani non cxccpto acutis Ipinis horrida , perinde ac fi natura præmonitionis addere fignum voluifi fet, cum in cæteris ad tadum molliafint folia. Frudus five pbma ifthic’flavescunt, in planta hic produda rubescunt, venenata adniodum, fie prorfiis, ut hbminesnon minus atque bruta interficiant comefta : intus feminibus , rubentis quodammodo fus ci coloris, repleta fiint.

Erucam Ipadiceam cum ftriis rubicundis, ceu 'fiiperius virent! irrepit folio, in planta reperi. An. 1700« die 24. Septembris fusca indé fada eft nympha 3 qualis ibidem cernitur j 8c hæc in flavescentem die 12. Odobris transiit phalænam , è fusco ma-culatam, uti pariter folio infidens depida eft.

Vermis in caule répit, aurantio gaudens colore, quem attûlif mihi fervaNigrita, fimul cdocens, pulchras inde produci locuftas. Hic in fuscam mutabatur bullam , quæ in viride ejusmodi animalculum (ex unanimi incolarum aflenfu) debebat trans-formari, fenfim alis veftiendum, ad inftar locuftæ volarîtis : attamen cum rotunda hæc nympha morte periret, id ipfiim obfervare mihi non licuit. Quoniam autem alii ex propriis obfervationibus de rei iftius certitudine mihi afSrmaruntj hicomnino illud filentio præterire nolui, ut fi qui funt novitatis amantes, illis in veritatem in-quirendi occafionem præberem.

Vocat hanc plantam Tournefortiusinlnflùut. Rei pyri parvi inveriî forma 8c magnitudine. Licet Herbar. pag. Solanum Americanum molle, enimyilloßora à Plucbenetio pingantur folia quam foliorum nervis amp;nbsp;aculeis flavescentibus, frudu hic fit, una eademque nihdominus eßplanta. Sloane manimofo , Placl^enetius in ^Photographiaßta appellaziit tllam în Catalogo fuo Plantar. Inful. fa-Tab. CCXXP^I. Ptgur. I. Solanum Barbadenfe fpi- .mait. Solanum pomiferum tomeutofum fruâu py-nofum, foliis villofis fruâu aureo, rotundiorc, | riformi inverfo.

-ocr page 98-

28 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

E X P L I C A T I O FIGUR. XXVIIL

ELegantes amp;nbsp;reliquis omnibus majores Citri in agris Surinamenfibus Iponte pro-veniunt. Arbores magnitudine alciflimas in Europa malos æquant , folia amp;nbsp;flores cum vulgaribus citreis plane conveniunt^ præterquam quod majores fint amp;nbsp;cras-fiores, habito refpeclu ad prægrandcs frudus 5 qui intus parum pulpæ continent, cxtus craffisfimo cortice cinguntur, in maturis ut in vulgari Cicro , flavescente : conditushic cortex placentis admiscetur, Sein Belgio Zuccaâe, in Germania vocatur.

Mirum Sc prorfus fingulare animalculi genus in hac arbore reperi, ab erucis omni-no discrepans , quod ejusdem foliis vescebatur , iisque limacum more inhærebat f cum pelle quadam veftiantur pedes, cujus ope foliis Ie agglutinât. Venenata flint ani-malcula, ita ut membra quoque ab illis tadla rigeant amp;nbsp;inflammentur. Die 11. Junii, Anno 1701. exuviis dejeólis textum flruxerunt, ceu in folio cernis, amp;nbsp;ex uno illo-rum die 27. ejusdem menfis, (me navem Belgium petentem jamingrefla,) tarn rara erupit exilis phalæna, quam in eodem arboris folio confpicitur.

Scarabæum nigricantem amp;nbsp;ex rubro flavoque pulchriter maculatum fruótui propter ejus raritatem impoflii, ut iconem adimpletam magis ornarem : infeóli quam vis in* cognitam mihi originem aliis inveftigandamrelinquam. • •

Citri hie ah AuBore de/cript^ jam fatis Juperque declma leone depi^a^ quamolrem de tills baud multa in Belgio cognitie frnt arbores^ non minus utiLimo- [abjungenda effe duxi, num/eptima amp;nbsp;décima, atque GranatiC arbor un~

-ocr page 99-

-ocr page 100-

-ocr page 101-

-ocr page 102-

-ocr page 103-

metamorphosis INSECTORUM SURINAMENSIUM 29

EXPLICATIO FIGUR. XXIX.

PRægrandis hic amp;nbsp;egregius fruólus Pompelnioes Surinaini nuncupatur. Arbores mail crcscunt altitudine, fruóluumcopia admodumonudæ, fie ut ramos à pondéré frangi, periculum fit. Cedit fruólus dulcedine porno aurantio , minus tarnen acidus citreo j vincit utrumque corticis amp;: pulpæ duritie proin quoque faporis fiia-vitate.

Infident arboribus, virentemque earum depascunt frondem erucæ virides, quibus caput cœruleum corpus eft pilis oblongis onuftum, ferreo filo non mollioribus. Die 3. Augufti cœperunt agglutinari, in aurelias ex Ipadiceo maculatas dein'permutatæ 5 unde ejusdem menfis die 19. tam venuftæ exierunt papiliones , variis piélæ colori-bus, nigro, viridi, cœruleo amp;nbsp;albo, atque auri amp;nbsp;argenti inftar fulgentes j adeove-loces autem Sc aki volantes, utvixnifipererucarummetamorphofin capi poffint ilkfie.

Hze arbor eß Malus aurantia Indica , frudu omnium maximo, Pumpelmusdiâio, cujus binas Jpecies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in arboreta Ceilonenß aliarumtjue

in India Orientait regionum, colunt conßßentefoifm differentia fru^uutn in pulpa his ipßs incluße colore^ t/eluti Hermannus in Catalogo Horti beadem, ffiopag^ 405. annotapvit ubi hanc arborent pradi^o nomine infignhit.


-ocr page 104-

30 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM,

E X P L I C A T I O FIGUR. XXX.

PAlmn Chrißt in regione Surinamenfl Belgis Olyboom vocata , crcscit altiflime , fpeóhatu clegans flores gerit flavescentess quos capfulæ leminales echinatæ fc-quuntuTj lèmina initio virentia, matura, Rintfusca. Si coquatur in aqua lemen, eli-citur amp;nbsp;aquæ innatat oleum, quod ifthuc loci non folum ad varia vulnera ßnanda , verum etiam ad flammas in lampadum ellychniis nutriendas, ut noftu luceant, uRir-patur.

Arboris folia esca font erucæ, quæ feminibus fliperne irrepit, fubviridis amp;nbsp;longio-ribus pilis albicantibus inftruôhæ. Die 3. Maji in aureliam transmutata efl, utilcmi-nibus inhærens cernitur-, unde menfis ejusdem die 17. papilio nigricans prodibat , cujus duæ anteriores alæ fiilphureo , duæ pofteriores coccineo erant imbutæ colore. - Nigricans eruca, ex fèminibus pendens, maculis adornatur flavescentibus, in bis aliisque arboribus plurima lemper reperiunda. More Indorum quafi in leôbis pendu-lis continentur, unde nunquam integro exeunt corpore. Aliopabuliquærendi gratià migraturæ, iftas domus fiias, ex ficca arborum fronde ut videtur conftruólas , ritu cochlearum lecum asportant, quas turn alicubi moraturæ artificio fingulari aflSrmare fciunt. Die Aprilis 14.. in nidulo fuo hæc transfigurata in vilem transiit phalænam , natura admodum feram.

Bac planta eß Ricinus Americanus major , caule virescentc Hort, 'Pari/. amp;nbsp;Avanacœ

[we Citavanacu Parte U. B orti Malabar ici de/erifta.


-ocr page 105-

-ocr page 106-

-ocr page 107-

-ocr page 108-


-ocr page 109-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 31

EXPLICATIO FIGUR. XXXL

Ha. , exCaribicisInRilis inagros Surinamenfestranslatæ, ibilætecrescuntj niveæ quando matutino tempore aperiuntur, rubicundæ poft meridiem , yes-peri iterum decidunt.

Candidas iftiusmodi amp;nbsp;maculis puniceis fiiavés erucâs qualem folio impofui, ut in minorum Limonum arboribus icone 17. expreffis, etiam in his rofis inveni. Præ-bent escam virentia fruticis folia , quibuscum à 26. ad diem Augufti 30. illas alui quando iisdem agglutinatæ, cincritii coloris faeftæ font nymphæ , die 14. Septembris An. 1700. duplicis generis papiliones iterum producentes. Harum altera nigricat amp;nbsp;flavescit, altera latere interiore atroviridi confpicua eft , alarum pofticis exterius colore puniceo, maculis flavis, cœruleis amp;nbsp;rubicundis diftinefto, pulchre tinóhis 5 quod ad reliqua, pidlura in ambabus eadem apparet.

/fac eß Rofa Sinenfis à Verrdrio in 'Plorutn Cultura hoc nomine defcripta^ optimoq^ue jure Ket-mia Sinenfis fruriu rotundo à ^ournefortto nuncu-patur. Nomina ilia numero plurima y quibus planta hac à i)ariis ^uïiorihus proponitur omnia col-leBa reportes in Plora mea Malabarica , fub titulo Alcea arborescens Japonica, patnpineis foliis fub-asperis , florc mutabili, five colorera mutante

*Tro^r» 2,


-ocr page 110-

52 METAMORPHOSIS INSECTORUM SU RINAMENSIUM.

E X P L I C A T I O FIGUR. XXXIL

HAc planta, Surinamenfibus Belgico idiomate Slaapertjes nuncupata p quatu in horto meo colui, vulneribus imponitur , quod ad curationem eorum condu-cat. Nodiu folia plantæ omnia complicantur, binis lemper ita fibi invicem jundtis, ut unum eHè videantur. Caule prædita eft duriore , lex pedum altitudinc nascitur ? flores profert flavescentes exiguos, unde oblongæ tenues emergunt filiquæ, pluri* mo parvo, femine fœtæ, radix fibrofa albescit.

Vescebantur virenti fronde erucæ cujusmodi unam frutici inhærere cernis , viri-des, rofeis adornatæ ftriis, amp;nbsp;duobus corniculis munitæ. An. 1700. diezo. Maji de-ponere exuvias inchoarunt, amp;nbsp;colores indutæ magis exaltatos^ fic in aurelias mutatx flint rubicundas, argenteisque maculis coruscas. Hine vero die 4-. Junii ejusmodi pa-piliones fpadiceæ amp;nbsp;flavo venuftæ eruperunt, ceu binæ in acre volkans, atque plantæ infidens, delineatæ flint.

Planta hac a V'tfone Lib. cap. 23. nomine Paiomirioba fecunda de/cribitur in Catalogo Horti ^Academici Lugduno-Bataui ah Uertnanno Senna Occidentalis , odorc opii minus virofo , folds glabris obtufis appellatur, J^ia -vero no)i niß flore folum convenit cum Senna Alexandrina amp;nbsp;Italica i ilia à Cl. Tournejortio jure meritoque re-fertur ad Caffiam fiftiilam Alexandrinam, ad quam ■propius florum flruEîus ßmilitudine accedit eitjue dicitur Americana fœtida, folds fubrotun-dis acuminatis , quemadmodum pag. 61^. Inftit. Rei Herb, legitur.


-ocr page 111-

3^


-ocr page 112-

-ocr page 113-

-ocr page 114-

-ocr page 115-

METAMORPHOSIS INSECTORUAI SURINAMENSIUM. 33

EXPLICATIO FIGUR. XXXIII.

QUandoquidetn Ficm Americanae, omni ex parte ßmiles illis lunt, quæ in Europa reperiuntur, iftas ut défcribam , plane non erit opus. Majori copia in 'agris Surinamenfibus crescére facillime pofTent) modo ab incolis cultæ magis propagarentur j cum fruélus fint adeo fuaves atque réfrigérantes , calidas regiones inhabitantibus îonge utiliflîmi.

Erucas inferius appofitas, virentia folia depascentes, ex his arboribus collegi. Die Mardi 22. ex viridi colore cum ftriis flavescentibus , in aurantium rubicundis firiis per totum corpus infignem, transmutatæ finit, capite infiiper Sc cauda nigrescente , ita ut nova piéiura veftitæ à priftinis plane diffimiles viderentur crucæ. Neque etiani poft banc metamorphofin ullum amplius fiimebant pabulum , fed in nymphas he-patici coloris pedetentim transibant, unde Aiï. 1701. die April. i2.phalænæfpadiceæ prodierunt tam elegantes, quam in una volante ad fiimmitatem iconis potuit exprimi. Hanc paucis diebus poft infècuta eft alia, colore multo obfcurior gt;nbsp;aliterque maculata priore , quemadmodum in caudicis apice hærens oftendit*

7ï/Iulta de hac planta fuhjüngere mihi res yidetur tarnen ffecierum illiusplures in'veniuntar, fruBuum omnino fupev^atanea, lt;^uip^e cum in E/tropa qux- differentia maxime inter Je discrepantes -, wluti apwd namßnt arbores Tieus quinatn ejus dem fru^us , I Tournefortium in Inßttutiomh. Rei Herb, fag, 262. unicuiepue fatis fuperepte innotuerit, ^i’verJarumX^ 263. legitur.

-ocr page 116-

34 metamorphosis insectorum surinamensium.

EXPLICATIO FIGUR. XXXIV.

UVéL 3 tam rubro amp;nbsp;coeriileo, quam viridi amp;nbsp;albo acino, læte admodum citoque in terris Surinamenfibus crescunt; adeo ut palmes abscisfus, foloque mandatus, fex menfibus elapfis uvas proférât maturas , amp;nbsp;fic totiiis anni decurfii fruólus carpi qucat , fi idem propagandi modus fingulis menfibus repetatur. Dolendum fiine ? ifiliuc loci non habitare, quihuic culturæ ftudere ament; vinum quippe Surinamum transferri non foret’opus , quin potius inde in Belgium transvehi illud pofiet , cum quotannis vindemias fæpius ita colligendi daretur opportunitas.

Erucas iftiusmodi? qualem in Tabula fimul expreffi, d. 26. Augufii folia vitiginea depascentes reperi. Spadiceo amp;nbsp;fuaviter candicante colore nitidæ erant, reptatu ce-lcresgt; paftu voraces, atque hinc copiofaSc coacervataexcrementa: poftremumcorporis fegmentum macula nigricans diftinguebat , cujus medium nivea pellicula cry-flalli inftar fplendente conlpicuum erat, quæ quoties refpirabat infèófum, alternatim elcvabatur rurfusque concidebat. Arbitratur in erucis plures fe obfervafle oculos Leu-wenhoekius, uti fcriptum legitur Epiftola’ 146. à pag. 430. ad 452. verum mihi eos-dem detegere nondum contigit, tametfi erucas ingentes fæpius habuerim. Die 26. Augufti 3 Anno 1700. una ex his in pampino pulchre contortiplicato , fueta erucis metamorphofi, aurelia fadla eft: dieis. Septemb. elegansindephalæna emerfit, viridis 3 fed alarum pofticis colore coeruleo amp;nbsp;rubicundo inter fe mixtis pióta.

C^andoqutdem in Ettvopa ad neceljitudinem rica, wvarum fpecief diverpe multo labore coluntur 5 veï j'aùs co^nita jam Qp plures, quam in Ante- de Ulis aliquid addere baud necefjum erit.

-ocr page 117-

-ocr page 118-

-ocr page 119-

-ocr page 120-

-ocr page 121-

JMETAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 3S

EXPLICATIO FIGUR. XXX V.

Cone hac rcpræfentatus ex arbore fylveftri ramus eft, cujusfrudus, tanquamglo-buli rofariorum apud Pontificios , fibi invicem jundii cohærenr. Flores ut Mali Perficæ coloratifunt}-frudlus viridescentes, feptem vel odlo numéro conjunóti pendent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ’

Erucarum iftius generis, quod hie ad vivum delineavi, prima in hac arbore à mé feperta fuit, rubicunda amp;nbsp;fuscismaculisinfignita. Poftniodumeasdemingenticopia vidi in Palma Coccos ferente quam Operi meo inferere nolui , tum quod ab alüs jam latis deferipta amp;nbsp;depidfa fit, tum quod ob magnitudinem nimiain hucnoncjua-diet. In hac Palma lacculum compofiierant, feu tela ducendo formaverant jam' didtæ erucæ, qui longitudine ad dimidiam fere ulnam accedens, colore ochræ fimi-lis, ardius amp;nbsp;denle contextus erat, innumeris tam erucis , quam erucarum exuviis repletus. Ego vero ad ædes meas asportatum, folio arboris hic exhibitæ poftmodum appendi facculum , ulterius erucarum mores inveftigatura : atque fie de die illas in facco manere reconditas, nodfu autem ad pabulum quærendum emigrate obfervavi, facculo proxime ad frudium ex folio pendente. Menfis Aprilis initio his arboribus Sc circa easdem agglutinatæ in nymphas transformatæ funt eleganter tindlas , quæ diebus 14. 1$. amp;nbsp;16. Aprilis papiliones fia vos , puniceis maculis conlperfos , pro-duxerunt.

Eruculas hirfutas amp;fuscas, comam virentem depascentes, pariter in eâdem arbore obfervavi. Die 9. amp;nbsp;10. Aprilis telæ femet inclulèrunt, amp;die 23. ejusdem menfis papiliunculi transparentes inde prodierunt, ex atro pulchriter maculati , qualem in-ferius ad plantam delineatum dedi.

Banc plantam apud nemïnem hucusque ‘vel de-fcr 'tptam 'vel icône exprejjam 'vtdere mihi contigit , printer hanc ^u^oremnoßratny meoq^ue judicio nun-cupari poffèt Coronilla Americana arborescens floribus dilute rubescentibus.


-ocr page 122-

3G METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO EIGUR. XXXVI.

PLantam hanc cum in dumeto reperifTem, nulla vero ifthuc loci refecari poffit ? quin öatim marccscat, illam ab Indo fervo è terra cum fiia radice efFoslam gt;nbsp;do-mum transferrin amp;nbsp;in hortum meum locari curavi. Albiffima gaudet radice , Ni* cotianæ alias quodammodo fimilis, florem prof er t candid urn, Hyacinth! radice tube-rofi Cluf’æmulum', quo deciduo, poft clapfum fex menfium tempus iterum floret. Nomen amp;nbsp;vires ejus prorfus ignota funt Surinamenfibus, quippe quos talia inveftigandi nulla tenet cupido j quin me alia præter làcchari arundinem in agris quærentem deri-debant, cum tarnen in vepretis longe plura meo judicio detegi poffent, modo hæc eslènt pervia : tot enim carduis amp;nbsp;fpinis denfa horrent , ut mancipia fecuri armata præmittenda eflent gt;nbsp;ad aperiendum mihi transitum quodammodo penetrabilem, qui nihilominus mihi erat difficillimus.

Puniceam ôc ex albo nigroque eleganter variegatam erucam foliis plantæ vesci ob-fervavi. Anno 1701. die Aprilis 14. in aureliam, atque hinc porro die 26. ejusdem menfis in fuscam amp;nbsp;candicantem papilionem, quatuor maculis aurantiis in ala pofte-riore utraque infignem, transformata eft.

Inhærebant eidem adhuc plantæ albicantes quædam bcftiolæ, depofitas exuvias in corporis poftico circumgerentes, quibus pediculi virides, aGoedartioPart. I. pag. 90. delcriptæ , esca erant in hac planta. IpGs Calendis Aprilis textum fibi ftruxerunt, unde die decimo poft muscæ hujusmodi coloris ligne! evolarunt.

-ocr page 123-

-ocr page 124-

-ocr page 125-

-ocr page 126-

mM


-ocr page 127-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM 37

EXPLICATIO FIGUR. XXXVIL

H^c planta Surinami Okkerum, alias nuncupari folita, Botanicis abunde cognita eft. In altitudinem viro majorem excrescit j duplici gaudet flore, amp;nbsp;ex albo flavescente , amp;c roleo j fruóbum ft dislecueris lentor tenacicate quafi fila du-cens effluit^ coótus vero ciburn præbet mancipiis in America.

Erucula plantæ irrepens, ejusdem fronde pascitur. Die 17. Junii Anno 1700. telæ involuta in nymph am coloris hepatici permutata eft, qualis frucftui adjacet unde men-fis ejusdem die 28. exigua rubescens phalæna prorupit.

Virentium foliorum infimo albicans inhæret beftiola nigris notata maculis, quæ in planta ifta vivit, atque die i. Martii in animalculum alatum mutata eft, quodat-tadlum vel leviffimum faitu effugiebat.

quot;HAC planta dicitur Ketmia Brafilienfis , folio ficus, frudu pyramidato, fulcato, aTottrntfor-tio in In flit. Rei Herb, à Patruo meo Jeh. Comme-^ lino^ Alcea Americana annua, florc albo, maximo , fruciu pyramidali, fulcato , ahi delineateD efl Part. I. Hort. Amflelod. d ^arcgra.'vio in floria rer. nat. Brafll. Qiiingombo Lufitanis Con* genflbus amp;nbsp;Angolenfibus Quislobo,


-ocr page 128-

3S METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

E X P L I C A T I O FIGUR. XXXVHL

Eperi haiic plantam in terris Surinamenfibus fponte nascentem , ofto pedum altitudine : exiguos obfcurc rubentes producit flores , capfiilæ fèminales tripar-thæ funt, earum qualibet unicum fernen continente quod initio viride, poflea fu-scumevadit. Extremam virentium foliorum oram cingunt fibrillæ quædam , pariter virideseentes, 8c fingulæ capitulo aliquo munitæ, qui purgationibus ac enematispræ-parandis infervit : decoólorum etiam capitulorum aquam illis exhibere fblent , qui morbo ibidem popular! gt;nbsp;nomine Beljak y infeftantur.

Folia hujus plantæ , fimiliter ut Anonæ no 14. defcriptæ , esca fuerunt ingentis illius ac viridis erucæ, quæ famelica licet atque vorax , copia tarnen excrementorum minimas non excedebat eruculas, validis corporis motibus quafi reverberans, ubitan-gcretur. Die 23. menfis Junii immota hærens exuvias, quas folio impofitas cernis, amp;nbsp;viridem cum iis colorcm depofiiit, rubicundo tunc quodammodo tindta. Altera die pofl in hepatici coloris mutabatur aurelianij proboscide exterius inftrudlam, uti delineata infra cauli adjacct 5 quæ inquiéta admodum per quadrantem fere horæ con-tinuis fe jadlitabat contorfionibus. Die 20. Augufti Anno 1700. magna inde phalæna eru-pit, corpore fex aurantiis orbiculis ornata , quatuor vero alis amp;nbsp;fex pedibus nigra elegantiflimeque variegata. Proboscis illius ex duobus confiât canaliculis , quos ita jüngere fibique invicem applicate fcit hoc phalænarum genus , ut unica veluti for-nietur fiftula^ amp;nbsp;illæ mel ex floribus per eandem attrahere poffint j quo exfüótopro-boscidem in orbem arde convolutam fub capite inter oculosrecondunt, ficprorfus, ut vix ibi rurfus inveniri queat. Fortes fimt, amp;nbsp;difficulter fatis necantur, ovula po-nunt albicantia copiofiffima.

Minorem eruculam fuperius icone expreflam eadem plantæ fronde alui, usque dum in aureliam d. 6. Maji, ceu fupra in caule jacetp atque hinc die 20. ejusdem menfis in aurei coloris papiliunculum, nigricante limbo cindum, transformaretur.

Planta hæc efl Ricinus Americanus perennis , genus atque Kicinoiâcs, Staphifagriæ folio, nun-floribuspurpurascentibüs, Staphidisagriæfoliis, cupatur. Casp. Bauhino dtcitur Ricinus Ame-'Part. 1. Hort, ^mflelod. defenptus-, meritQ autem WxcSinMs y folio Staphifagriæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, folio

à Tournefortio in Inflit. Rei Herb, ad aliud refertur I ficus.

-ocr page 129-

-ocr page 130-

-ocr page 131-

-ocr page 132-

-ocr page 133-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 39

ATIO FIGUR. XXXIX.

HÆc in horto meo Surinami progerminavit planta, nemine vel viresibi velnomen ejus me docente. Altitudinc plenæ crescit ulnæ , flosculos producit fla-vescentes.

Erucas in hac planta reperi prægrandes, cjusdem folia depascentes, colore virides Sc ex albo, nigro amp;nbsp;rubicundo maculatas. Sub finem menfis Maji telæ , qualem cauli appofiii, le iplas involverunt amp;nbsp;in puniceas coloris hepatici aurelias mutatæ (ùnt : unde menfis Junii die 20. unica hæc exigua emerfit phalæna , cinerea amp;nbsp;ni-gris albicantibusque maculis infignita, reliquis omnibus mihi morte ereptis.

-ocr page 134-

40 METAMORPHOSIS INSECTORUAî SURINAMENSIUM-

EXPLICATIO FIGUR. XL.

Uplex eft Ipecies arbjris, cujus hie delineatum exhibeo ramum , altera to-cunda, fterilis altera j hæc mas dicitur, ôc flores tantum vifu fiiaviffimos prO' fert, plena lemper denfis florum racemis j ilia quam hie cernis , fœmina vocata z ex caudice albos protrudit flosculos, unde frudlus enascuntur. Admodum differunt fiudlus illi turn flgura , turn magnitudine ; quidam ovati feu ex oblongo rotundi feint, alii contra magis globofl, amp;nbsp;rurfeisnonnulli majores, alii vèro minores. La-(fteus effluit liquor, ft incidantur fruótus, femine nigro intus featentes : gratiquoque faporis feint, ipfoque in ore fumti liquescunt. Maturi flavescunt, coefti autem gt;nbsp;quando maturitatis medium circiter attigerunt , optimarum inftar raparum fepiunt i quin amp;nbsp;Iblum in aqua decoqui, póftea confeindi amp;nbsp;fee manducari folent. Truncus veluti caulis braflicæ mollis eft, interne cavus , quamobrem ad canales inde param dos y pro excipienda in tcóhis aqua pluviah adhibetur. Brevi quidem tempore in altum excrescit arbor, caudice refto, amp;nbsp;fjaeótatu jucunda , fed brevi etiam rurfus périt. Folia fiiperius ex apice trunci emergunt, quern eleganti fpeólaculouti corona dilperfe cingunt : iflhuc loci Arbor nuncupatur.

Erucas albicantes obfervavi non paucas in apice proceræ iftius arboris, quam , ut easdem colligerem, penitus feci detruncari, quia turn ob altitudinem nimiam, turn propter cavitatem feiam confeendi nequit. Virent! fronde ejusdem arboris alui erucas , ad decimum usque diem menfes Junii Anno 1700. cum tela circumtextæ in aurelias hepatic! coloris mutatæ feint, cujusmodi in caule frueftus conlpicitur 5 atque hinc die 3. Juli! exiguæ prodicrunt phalænæ, qualis ipfe fruélui inhærens cernitur.

Alias præterea flavescentes erucas, ftriisque hepatic! coloris obduólas , in lummi* täte hujus arboris amp;nbsp;reperi, amp;nbsp;colleólas iisdem foliis nutriv!, donee Aprilis die 6. fexæ in aurelias, Ôc poftea die 20, ejusdem menfes , in albicantes ejusmod! papilio-nes, ceu volkans in acre delineata eft , transformarentur.

Bwæ arbores, mas Çamtna^ fulchredept- 8c Papaja Orientalis Columns atque Pepo arbo-deferipta funt Part. 1. Hort. Adalabar. rescens mas, feu iierilis Parad. Bat, quot;Prodrom, lllarum denommationes dantur plures quas omnes | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïn^entes.

inmea plora Malabar tea fubtitulo Pepo arborescens |

-ocr page 135-

-ocr page 136-

-ocr page 137-

-ocr page 138-


-ocr page 139-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 41

EXPLICATIO FIGUR. XLI.

RAdix hxc , ^attattes didla j rubedine paulo dilutiore tinóha eft , quam radix

Betæ rubræ radice rapæ C. B. in Europa : eodem autem modo atque hæc præpara-tur, vcl carni junóha etiam decoquitur , ’lapore valde ad Caftaneas accedens, tene-riore ramen illisque adhuc fuaviore. Ciro adeo crescit amp;nbsp;augetur , ut integrum agrum brevi temporis fpatio unica repleat radix, Inftar Convolvuli Icandit planta , qua de re amp;: hie delineatam Arundini cuidam circuniduxi , quæ pariter in iftis regionibus circa ripas nascitur, floribus cum rubore flavescentibusornata. Cœ-rulei funt flores hujus ^attattes^ cujus fl terramtetigeritramus, rurfus ibi radices agir, hac ratione per radices, ramos amp;nbsp;lèmina planta multum propagata.

Eruca hujus arundinis irrepit folio , quæ utraque vescebaturherba. Plane qua-drata erat, ê flavo viridis, capitulis inftruâza globofis amp;nbsp;rubentibus j pedes ipflns amp;c exiles ungulæ tenui amp;nbsp;pellucida continebantur pellicula ? quæ totius etiam ventris erat tegumentum , fle ut in reptatu nulli pedes apparerent, verum ubique , inftar limacis , ope hujus cuticulæ ' agglutinaretur eruca. Die 22. Julii textum colore ochræ flbi ipfl ftruxit, unde die Augufti 23. ejusmodi alatumprorupitanimal-culum , puniceum atque ex aureo flavo eleganter ftriatum , quale ad fiimmitatem iconis volitans delineavi.

Folia quot;Battattes escam præbuerunt minor! viridescenti eruculæ , cujus generis hic binas, amp;nbsp;in caule gt;nbsp;' amp;nbsp;in folio, repentes expreffi plures vero etiam in Cucumerum fronde obfervavi, turn antrorlum, turn retrorflim reptando celerrinias. Ad extremum rofeum indutæ colorem , in tenui albicante* texto flbi ipfls ftruólo die 24. Augufti aureliæ funt fadlæ : hinc diebus 29. 30. 31. Augufti duplex papiliunculorum fpecies emerflt, candicans amp;nbsp;flava, margine cindla puniceo , velut icon exhibet gt;nbsp;alteram quiescentern, alteram volantem.

^rundo hdc Tabula, depioîa eß Cannacorus flore coccineo fplendente7’o«r«^’/orró Inßit.Rei Herb. Canna Indica flore fulgcnti Cocco fplendente Herm Catal. Convolvulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eidem arcum'vo-

lutus arundini Kappakelengu nbsp;nbsp;Horto Adalahar.

dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Batatasß^ve Camotes Hifpanorum

apud Clußum audit , nomine^ quo ilium defcribit. Tlurimas denominationes quihus À ar its proponi-tur AuTloribus iße Convolvulus , reperies coll eel äs' in Flora Malaharica mea fub titulo Convolvulus Indiens, radice tuberofa eduli , cortice rubro, Batatas diâus, Parad. Bat. Prod. Hucusque tarnen quod ßiam prater AuPlorem hujus Operis , nemo flores hujus planta delinea znt tarnetß in Hifloria jua Haturali fcripflerit Pifb, planta Batata dibdafpeûes producere florem inflar Convolvuli. Cluflusrefcire nunquam potuit , qualem hao planta 'vel florem 'vel frubîum proferret nbsp;quin Marcgravtus utrumque

in ilia nascij negat : ut adeo ex hacfigura dare pa-teat , merito à uariis zAuPloribus earn inter ConuoLyu-los referri. Hernandes in Hiftoria fiia Mexicana in cognata quadam flecie J qua CacamoticTlanoqui-loni feu Batata Purgativa ah ipflo'vocatury flores ß-miles Convolvuli floribus reprafientat, quQs eidem planta etiam Pifo Adarcgrauius tribuunt.


-ocr page 140-

42 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. XLIL

F Los hie diftus Moschatus, Belgice Muscus-'Bloem, in planta odlo circiter pedes alta crescit J fubflavus, nullius odoris i ubidecidit, grandis producitur caplüla Icminalis , plena intus fèininibus fuscis, quæ fortem Moschi odorem Ipirant. Virgines ifta fills fericeis excepta brachiis circumdant, more fuo fe ipfas ornaturæ : fo-liis ad laginandos gallinarum Indarum pullos utuntur*

Viride quoddam amp;nbsp;ex atro ftriatum Erucarum genus , ceu in capitulo floris fii-perius hæret, in hac planta obfèrvavi, quod virent! ejusdem fronde pascebatur. Die 20. Mardi in aurelias punicei coloris, qualem proxime ad erucam pofui, trans-mutatæ, hinc die 2. Aprilis in phalænas albicantes transierunt , cujusmodi unam ad fiimmitatem iconis volantem delineavi.

Menlè Julio infèquentê aliud adhuc erucarum genus in eâdem planta reperi quod ctiam in Guajava Tab. XIX. exhibita prævideram , nigricans amp;nbsp;è flavo ftriatum , capiteSc cauda rubens. Die 10. Julii tenu! le inclufit texto, atque in exiguam trans-iit aureliam; unde 26. ejusdem menfis die papiliunculus , ftriis ad cœruleum acce-dentibus elegans, produeftus eft , velut infra in figura expreflî.

Planta hic exhibita à 'variis ^u^orihus non fi-lam defertbitar, ^erum ctiam delineatur e^nomini-bus donatur 'variis , ceu eadem collera le^untur in Tlora Malabarica J inter fpecies Alceæ. Pra omni-bui illix 'vero aptifjlma mihi 'videtur planta denomi-natio à Cl. Tourtiefortio propoßta, quando ah eodem yocatur Ketmia Ægyptiaca , fêmine Moschato.


-ocr page 141-

-ocr page 142-

-ocr page 143-

-ocr page 144-

-ocr page 145-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 43

E XT L I C A T I O FIGUR. XLIII.

HIc ramus eft arboris lylveftris excelfiflîmæ, foliis duris amp;nbsp;rigidioribus, in cujus pediculis ligneis asperæ quædam enascuntur excrescentiæ gt;nbsp;rotundis veluti corniculis inftruôtæ , quibus in Medicina ad pulmonum morbos utuntur. Dicitur hæc arbor Belgis Marmelade-Doosjes-Boom, à fruélu in eâdem crcscente, quiextushor-ridus amp;nbsp;pilofus, primum viridcscit dein lignea flavedine tindus indurescit. Iftius per medium diHedti interanea comeduntur, cum Mespilis Europæis fapore , colore amp;nbsp;fe-minibus plurimum convenientia j cortex'rcferc pyxidem, quamobrem amp;nbsp;Marmelade^ doos Belgice,. hoc eft pyxis Marmelatæ, nuncupatur.

Erucam in hac arbore reperi corpore hirfutis aculeis arm at a in , quorum extremi-tatibusappendiculaquædamforma ftellæ adhærebat: totanigraerat, duriora vero hæc folia ipfi pabulum largiebantur. Die 3. Aprilis in aureliam transfigurata eft, poftquam ligno arboris Ie agglutinasfet : hinc die 18. ejusdem menfis venufta erupit papilio , quam Gallico nomine in Belgio de la Peine appellate fucverunt.

Adult um conduit hac arbor cum ißa qua dicitur in Horto Ad al ah ar. Panitsjika-Maram , d Pi~ yô«? Janipaba j cujus plura cognomtna aha recenfen-tur tn Flora Adalabarica ubi 'vocata Pomifera

Indica Tinftoria , Janipaba difta , Raji Tlißor, Piant. Differentia /olum quadam in caltce floris fttb» efje 'videtur y qui in Horto Malabar, fru^ui prabet fulcimentum.


-ocr page 146-

44 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

E X P L I C A T I O FIGUR. XLIV.

Qcn procera arbor eft , florem dilute rubentem , inftar mali in Europa , pro-ducens j quo deciduo , lequitur capftila fcminalis , ex oblongo rotunda , amp;nbsp;caftaneæ in modum echinata. Hac ipfa pulchre rubentia continentur femina, quæ in aqua ad macerandum reponunt Indi, atque fic rubicunda lecedit tinóhura amp;nbsp;ad fundum præcipitatur : tum fenfim decantata aqua gt;nbsp;colorem é fundo colleótum fic-cant, quicum varias fibi ipfts in nuda cute pingunt figuras , ita ie multum ornari ; exiftimantes.

Virenti pascitur fronde cauli inferius irrepens eruca , punicea , flavescenti-bus ftriis infignita , amp;c pilis rubentibus onufta. Die 4. Aprilis in duriusculam hirfiitam aureliam gt;nbsp;bine die 6./Maji in phalænam obicure virentem transiit.

Præterea in hac arbore reperi fuscam ejusmodi erucam , ceu luperius folio impo-fui, quæ eadem vescebatur fronde. Die 26. Mardi telæ inclufa in aureliam abiit, qualis interjacet foliis, amp;nbsp;die Aprilis 10. in cineream mutata eft phalænam , veluti ad figuræ lùmmum in planta hærentem expreffi.

arbor efl Urucvi a P/flne defcripta , amp;nbsp;in tur Mitella ; quoniam fru^us iflius fariter , ac in Part. I. Idorti tAmfielodam. Orleane vel Orel- binis Cortufæ Americanæ ffleçiebus , dehiscunt lana, folliculisLappaceis, Hermanni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qaando Junt maturi mitellam feu m'ttram Efisco-

tur y ubi adhuc alia denominationes in illius defcri-\üalem forime ßmilitudine refe ptione recenfentur. Cl. Tournefortius hanc arborem | Infiitut. Rei Herb, ab eodem cum duabus Cortufæ Americanæ fpeciebus junxit » ricana, maxima , tinftoria, nouumque inde genus eonjiituit, quod ah illo diet-1

erentes, Hac itaque in t yocatur Mitella Amc-

-ocr page 147-


-ocr page 148-

-ocr page 149-

-ocr page 150-

ff


-ocr page 151-

METAMORPHOSIS ÎNSECTORUM SURINAMENSIUM 4-S

EXPLIGATIO FIGUR. XLV.

Hie Flos Pavonisj planta noveni pedum altitudine crescens 5 flores producit fla-vos amp;nbsp;rubicundos. Semen mulieribus exhibetur parturientibus , ad promo-vendos partus labores : hinc fit, ut Indæ apud Belgas in fervitute fiia durius traóla-tæ , ejus ope fibi abortum accerfânt , liberos tam gravi jugo fibi fimiles amp;nbsp;pariter mancipia nasei, præpedituræ. Servæ etiam Nigritæ, Surinamum è Guinea vel Angola delatæ, ni benigne admodum excipiantur, neque procréant neque expetunt infantes : quin mortem interdum fibi ipfis confciscunt , ob aeerbitatem jugi, quo communiter premuntur j in patria enim fe ab amicis cum libertate regeneratum iri, arbitrantur 5 veluti hoc ipfæ mihi enarrarunt.

Erucæ in hac planta vivunt cæfio colore tindlæ, quæ vifenti ejus frondé nutriun-tur* Anno 1700. die 22. Januarii quietæ jacentes, mutata forma aureliæ faôlæ funt coloris punicei; unde Februari! die 16. cineritiæ phalænæprodierunt, proboscide fua mel è floribus fugentes, qualem fuperius volantem delineavi.

jPaô arbor in Part. Horti Adalabar. de-piEla cernttur nomine Tsjetti-Mandarii de-feripta efi. Fi^oerfis ept^oque aliis denominationihus apud alios eadem proponitur qu^e omnes in Flora dïdalabarica mea recenjentur conprepata Jub titulo ,

Crifta Pavonis, corohilîæ folio , prima

Cum autem^ banc plantamgenerumhucusque cogni-tortim ntilli polje accenfiri, Cl. Toumefortius obfer-t ex ea nouum condidit Poincianain flore pulcherrimo illam nuncupayit^


-ocr page 152-

4-6 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. XLVI.

SUaveolentia Jasmina Surinam! fpontc, neque minus denft, quam vepreta in Europa, paffim crescunt, adeofortemfpirantiaodorem, ut è longinquo fuavitate fixa nares feriant.

Sub his Jasminorum virgultis plerumque magna copia delitescunt Lacertæ, Igua-nægt; Marcgravioficdidtæ. Belgis Leguanen^ Serpentes: quamobrem hic pulchrum amp;nbsp;rarum appofixi Serpentem , fixb illis ad radices pîantæ à me captum , qui morem prorlus habet fingularem ita in orbem fèfè contortiplicandi, ut caput inter gyros fixos penitus recondat.

Fronde Jasminorum vescebatur viridis hæc eruca, quæ plantarum Tab. XHL amp;nbsp;XIV. exhibitarum folia depascebat. Die Februarii 12. in pulchre ftriatam fusci ac nigri coloris aureliam transfigurata eft, quæ tacfta diu fefe circumvolvebat : hinc die 16. Mardi phalæna cinerea producebatur, interioribus alis flavescens.

H^ec planta eft Pitsjegam-Mulla in Part KL Ela reperiuntur in Flora Malabarica poft titnium Hortf Malabar, de/criptay cujits nomina aliaconjun- Jasminum humilius magno Hore, B. T'in,

-ocr page 153-

-ocr page 154-

-ocr page 155-

-ocr page 156-

-ocr page 157-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 47

EXPLICATIO FIGUR. XLVIL

QUod ipfiim pag. 34. de Vw cœruleis attuli, idem bîc de albicantibus poflet dici, quæ non minus ac i 11æ in terra Surinamcnß augentur amp;nbsp;luxuriant.

Anni 1700. menie Majo in pampinis hujus vitis prægrandes obfervavi viri-desccntes erucas, admodum voraces, qualem fuperius in palmite delineatam cernis. Hæc die Maji 15. quieta hærens colore mutato ad fuscum magis accedebat Sgt;c tres dies poft in aurcliam transibat; unde Junii die 3. venufta erupit phalæna, viridis ac lubicunda, cum ftriis pallide fpadiceis, proboscide amp;nbsp;cornieulis aureaflavedine tin-óbis y uti in volante fuperius cxprefli. Mas. tarnen hujus phalænæ pulchrior longe eratj acfoemina.

Inferior eruca fimiliter folia vitiginea depascebat. Exporrefta luperiori longitu-dine non cedcbat; tada veto in ardum feie contrahebat, velut in cauliculo hærens infra cernitur, ipumam ex ore emittens. Circa medium Maji meniisan. 1700. de-poiitis exuviis, in fuscam aureliam , qualis adjacet cauli, transfigurata eft, amp;die 6. Junii in elegantem hujusmodi phalænam, è fusco maculatam amp;nbsp;ex alboftriatam, pedibus niveis, amp;nbsp;proboscide auri in modum flavescente. Utramquemetamorpho-iin unica in Tabula repræfentavi, cum ambobus infedis una eadcmque effet esca.

-ocr page 158-

48 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAxMENSlUM.

EXPLICATIO FIGUR. XLVIIi.

I oAbrouha, virens fruftus , ab Indis fic didlus , in procera nascitur arbore fyl* jL veftri, quæ flores exiguos profert ex albo viridescentes, fimiis cibum præben-tes. Floribus deciduis, rotundum apparet dehiscensque capitulum, unde fenfim pro-ducitur fruólus, fcmine, ut Ficus , interins Icatens plurimo, fed albicante. HinC fuccum exprimunt Indi, quern Solis exponunt radiis ; fic ille tandem nigrescit, ipfisquC colorem exhibet, quo nudo in corpore varias fibi pingunt figuras , per novem die-rnm Ipatium nullo fapone delendas j poft illos veto claplbs baud diutius durât orna-tus. Fruólus venenofus ab iis creditur. Lignum arboris incifiim laóteum fundit Ib quorem gt;nbsp;quo ad caput fibi inungendum utuntur Indi , fi nimis illud pruriat. Qi^-niam enim nudo incedunt capite , in illud ex animalculis quibusdam alatis emifltim fernen facile decidit, Scvermiculosibigenerat, maximumpruritum excitantes, quos ope fucci iftius necant amp;nbsp;pellunt.

Eruca fruólui irrepens, foliis hujus arboris nutritur ; ex atro flavescit, fetis fere fimilis peniculo , quo veftes tergere folemus. Augufti circiter die 3. telam lignei coloris contexuit, cuiinclufaetiamtransformata eft, ape magna, nigra amp;nbsp;flavis annulis cinéla die 15. Augufti inde prorumpente.

Pfægrandem in fummitate iconis appofiii volantem Scarabæum, ut magis illam re-plcrem.

Vermis firbalbidus in figuræ medio virent! folio irrepit, Palmyt Worm Belgice vo-catus, quod in Palma arbore fiium quærat pabulum. Hie ilium appofiii , quia Pal-mam ob foliorum profunde fedorum amplitudinem nimiam non potui delineatam ex-hibere. Nascitur alias hæc Palma caudicebrevi amp;nbsp;raro , quern cingunt folia , unuiu fiipra aliud ex illo usque ad apicem emergentia , in altum fiirredla. Quinquaginta annos crescere arboicm, antequamomninofit perfedla, incolæ perhibent : turn veto illam cædunt, ubi foliorum exortus eft. Truncumetiam viri longitudine, quousque fcilicet mollis feu rarus eft, amputate, Brafficæ floridæ in modum decoquere as-fblent j gratiore enim gaudent fapore, cjuam thalami Cinaræ. Procreantur in trun-co hujus arboris copia innumera vermiculi, qui medulla ejusdem pascuntur , acaris cafeorum initio baud majores, tandem veto in molem audtæ , qualem hie expreffi. Vermes iftos prunis imponunt candentibus, aflatosque cibum credunt eflè delicatifli-mum. Producitur à vermibus his Scarabæus cjusmodi nigricans , uti hie depiótum exhibui, quern Indi nuncupant Parentem vermium in Palma arbore viventium, Belgæ Moeder der Palmyt-Wormen,

-ocr page 159-

-ocr page 160-

-ocr page 161-

-ocr page 162-

-ocr page 163-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 49

E X P L I C A T I O EIGUR. XLIX.

Tunica y arbor ubique terrarum fatis nota, etiam in agris Surinamenfibus nascitur. Exhibuit ilia mihi aliquod fcarabæorum genus, tardum natura Sc fegne, atque adeo captu facile, anterius fub capite oblongam gerens proboscidem , quam, ut mel per eandem cxfugant floribus leite infigunt. Die 20. immote illis quies-. centibus , ex fponte rupta in dorlb pelle muscæ virides erupcrunt^ alis inftrudlæ pd-lucidis, quales Surinam! frequentifiimæ reperiuntur, volando celerrimæ , ita ut alb quot uni folùm capiendæ boras infiimerem. Lyræ fonum edit musea ejusmodi, eminus cantu percipienda, qua de re Lyricen etiam. Belgis Lierman, nuncupari luevit. Eandem vero, quam præcedens habuerat fcarabæus, lervaverat proboscidem-? cum perdorfum pedes, oculi, totumque corpus exivisfet, relióhis exuviis, fitu Sc forma priftinum inlèótum mentientibus. Perfiiafiun mihi ab Indis eft , ex hoc muscæ genere ita diSIos Laternarios, Belgis Lantarendragen, produci, formatos, ut hie in mare Sc foemina tarn volitante, quam quiescente delineavi. Caput corum leu cucullus in capite noSlu laternæ in modum lucet j de die autem plane eft transparens inftar veficæ, atque ftriis è rubicundo viridique colore diftinguitur. Qualis eftlucernæte-nebras illuminantis lux, talis noShurno tempore exhac vefica emittebaturfulgor, lie prorlus, ut Icripta exprefla typis , ac funt novellarum in Belgio , ad lumen ejus legere baud foret impoffibile. Adhuc apud me iftiusmodiconfervomuscam, luæme-tamorphofi proximam, quæ omni ex parte , ipfis quoque non mutatis alis , muscæ retinuit formam, nil! quod in capite accreverit vefica. Dicitur hæc musea ab Indis mater Laternariorum, perinde ut fcarabæum prædiSIum muscæ nuncupant patentem. Quam inferius in flore mali Punicæ cernis hærere muscam, quomodo lenfim Lyricen in Laternarium transfiguretur, exhiber. Ut melius diftingui polfint, ita vocantur quamvis pofterior æque ac prior Lyræ fonum edat, forfan proboscide mediante , quippe cum hæc communis omnibus fit Sc in cunólis transformationibus maneat ea-dem. Cum aliquando Laternarios magna copiamihiattuliflentIndi, fcatulæeosdem majoriligneæinclufi, illosnoSIu lucere, adhuc infeia 5 verum de noSte infolito ftre-pitu expergefada Sc perterrita, é ledo profiliens lumen accendere julli , quis domi meæ inluetus elfer ftrepitus, ignara. Turn vero, è Icatulaftridorem profedlum, illico nobis patuit ; illam itaque cum animi quadam perturbatione aperuimus, fed ad-apertam magis adhuc paventes in terrain fubito rurfiis dejecimus , quod inter ape-riendum inde velutignea erumperet flamma, tories refulgens, queries novum evo-laret infedum: quo tandem animadverfo? ad nos redeuntes, iterum congregavimus animalcula, Iplendorem in ipfis plurimum demiratæ.

Figura IX. ramus ex Malo Piinica , feu Gra- fpicitur: utraque arborfatisapudnos cognita eß,at-nata, flore fiinplici, hie flore duplici delineata cort’- que in hortis colitur.

-ocr page 164-

50 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. L.

Attattes albicantes frudus fant terreftres Iponte provcnientes, quibus tarnen homines non vescuntur. Florem producunt album elegantem , veluti cernitur in

hac figura.

Plures ex ifto erucarum genere, quod in radice rcpit, apud me colleftas lervavi, fed corrafis perforatisque fcatulis , ê ca re crib us crupcrunt gt;nbsp;libcrtatcm fuga quæren-tes. Die autem 4. Aprilis in horto meo cavitatem quandam in terra fediendo detexi, quæ nonnullos ejusmodi vermes continebat, radici quot;Battattes adjacentes, Scinarólum convolutos : ex his una formam aurei iftius amp;nbsp;pulchri fcarabæi jam turn penitus in-duerat, alias ad eandem minus accedebant , omnes adhuc molles plane atque albicantes erant, fed aliquot horis poft obdurescentes, tarn venufto amp;nbsp;aurea viriditate fplendente colore pedetentim tingebantur.

Die 6, Junii aliud in his radicibus reperi genus vermium, figuras , qualis in caule repens confpicitur, pariter tarnen in anguftum fèfe contrahens, veluti ad apicem plantæ exprefli. Initio molies amp;nbsp;albi, fi paucas per horas aëri expofiti linquerentur, cum duritie nigrorem acquirebant, fenfim permutât! in fcarabæos ejusmodi, qua-lem fupra volantem delineavi.

Aïiagt; Battattes leone XLT. exhibita^ ßos Convolvuli contra pt campaniformis, marine defertpta efl, quam turn merito à 'variis ^utiorihtis\plerumqHe extror/umreflexo. Debetitaque^3itt2.ztG3 ad Convolvuli genus referri, in eâdem pagina fitb- Une propoßta potius ad genus reduci, quod 'vocaue-junxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vero htc depingtturpecies, inter Con- j runt Quamocli t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meo judicio nuncupari, Qiia-

volvulos ne^it loeari, cum florem habeat in mul-1 moclit Americana radice tuberofa , flore albo , tas partes fleclum , praterea influndibuliflormem j | pulcherrimo.

-ocr page 165-

-ocr page 166-

-ocr page 167-

-ocr page 168-

-ocr page 169-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM si

EXPLICATIO FIGUR. LL

HIc ramus eft proceræ arboris fylveftris, cujus flores tenuiaamp;oblonga continent ftamina, capfulæ feminales longiores funt amp;nbsp;contortæ filiquæ , repletæ intus fabis nigris, alba circumdatis viscofitate , quæ ob gratam dulcedinein exfugi folet. Propter eandem quoque fabæ dulces, Belgis Zoete-boontjes nuncupatur , tametfi'faba-rum ufus fit ignotus, quas Indivocant J-Fycke-l^ccbjes., ‘ ■ r:

Pafcuntur fronde arboris virenti flavescentcs hæ erucæ, pedibus nigræ, aculeis in dorfo nigricantibus armatæ. Plures quam centum collegeram, fed omnes perie-’ mnt 5 quod folia ex arbore decerpta ftatim ficcentur amp;nbsp;fic induresca'nt, ut erucis escämi dare nequeant. Unica tarnen die 16. Junii 1700. transmutata cft' in aufeliam / qualis in extremitate filiquæ jacet, ex qua fiib finem menfis ejusdem eleganspapilioproduólus eftgt; cujusmodivolantem amp;nbsp;quiescentem hic exhibuimus.

in tanto eorundcm numero

commode referri potef}^

Hac arbar nusquam, me confcio defiripta repe-ritury neque etiam ad genus abqtiod pUntm notum.

-ocr page 170-

52 METAxMORPHOSIS INSECTORUAI SURINAMENSIUM.

E'X P L I C A T I O EIGUR. LIL

MAIus Aurantia, Sincnfis noftratibus dióla, Surinami crescit altiflïma, utcXcel-fiflïmam in Europa malum altitudine fua poifit æquare. Folia virentia fplen* dcnt j'flores albicantes amp;nbsp;fragrantilfimi , fruólus aurantio flavo tinólusfaporeprædi-tus efl: gratilfimo.

Erucæ, quas hiijus arboris folia dcpascere obfcrvavi, viridescunt flava per to-tum corpus infigniuntur ftria, quolibet fcgmentorum quatuor rotundis veluti coral-liis aurantiis diftinóto , quæ pilis exiguis circumlèpta fuut. Die Februari! i8. telæ fcfe intexuerunt colore ochræ, veluti caulibus infra cernitur interjacens 5 unde Marti! die 11. tam venuftæ prodierunt phalænæ, fingulis alis macula vitro, quod Moscoviticum dicitur, non abfimil! notatæ, volatu celeres ? quæ tribus diebus poft decem pofue* runt ovula albicantia. Copiofæ ifthuc loc! reperiuntur prædidlæ erucæ, ad extremum adeo pinguesSc craflæ, ut plane fiant rotundæ, ter in anno hanc arborem obfidentes. Telam ducunt fortem, quare bonum fore lericum rata, iftius aliquam colleg! copiam amp;nbsp;in Belgium transmifi, ubieademoptima judicata eft : utitaque, fi quis erucas iftas congregandi laborem non detreftaverit, amp;c bonæ notæ bombycem , amp;nbsp;maximum hinc lucrum fib! comparare poflet.

Hac arbor eß Aurantium Olyffipponenfe,amp;r^ • | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Malus A rantia Lufitanica, Horti Variß

-ocr page 171-

Il



-ocr page 172-

-ocr page 173-

-ocr page 174-

-ocr page 175-

METAAIOKPHOSIS INSEGTORUM SUKINAMENSIUM. 53

EXPLICATIO FIGUR. LIIL

CUm aliquando in deferta amp;nbsp;incultaloca eflem longiusegrefla, inter alias ctiani repcri arborem altiffimam , quæ Mesj^ilus ab incolis vocatur. Fruchus in medio Eli corpus quoddam albicans continet, forma cor referens, Scnigris coopertumfc' minibus, quo vescuntur homines pro mespilo : proxime fub illo bina crafiTa cernun-tur fanguinei coloris folia, quæ adhuc quinque alia , itidem denfa , fed colore fub’ viridi tinófa, iequuntur, Ipedfaculo fatis jucundo.

Appohta flavescens eruca hie à me reperta eft j per totius corporis longitudinem ftriis rofeis erat ornata, capite fusca, quatuor nigris aculeis in unoquoque fegmento armata, pedibus itidem rofeo colore pidfa. Dornum translata brevi in aureliam If gnei fubalbidi coloris transfigurata eft, veluti inferius ramulo arboris impoftta confph citur : quatuordecim dies poft , circa finem menfis Januarii An. 1700. hinc elegan-tiffimus ifte erupit papilio. Politum ille æmulatur argentum, cœruleo longe nitidiffi-mo colore veftitus, viridescens, purpureus , imo totus quantus formofilfimus , ita ut neque calamus defcribere, neque penicillus imitari valeat ejus venuftatem,- quam-' libet alam tres orbiculi flavedine aurantia tindti adornant, quos cingunt nigricantes circuli, iterum viridescenti ora circumdati: alarum extima colore aurantioflavescunt, nigris amp;nbsp;albicantibus ftriis pulchre infignita.

Volia hujus arboris non dilßmiha funt Ulis , I ^mßelod. defcripta : an 'vero eadem fit hac, aßlr~ habet Mespilus Americana, alni vel coryli fo- ware non aujim qnia ex defert^tione nimis breyt id liis , fruftu mucaginofo albo , Part. 1. Horti | /ÿy»/» hand licjuet.

-ocr page 176-

54- METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM

EXPLICATIO EIGUR. LIV.

HÆc Planta, ab Indis Ballia nuncupata , in dumetis ad ripas in locis paludofis nascitur, quatuor vel quinque pedum altitudinej folds inftruéla eft virentibus rigidioribus , ceu ftmt arundinis, florem producit denfum rubicundum , cujus capitula funt exiliora.

Eruca folio inferius adhærens, eodeni pascitur , flava amp;nbsp;nigricans, amp;nbsp;ftriis qui-busdam diftindla. Die 14. Junii in aureliam hepatici coloris mutata, veluti depióta eidefn folio injacet, hinc die 21. Junii in exiguani phalænam coloris cineritii amp;nbsp;pun-dis nigricantibus confperfam, qualem infra folio appofui, transformata eft.

Superior flavescens eruca, nigrescentibus ftriis amp;nbsp;fusco capite infignis , ad diem 2. Aprilis folds hiscc nutrita , exuvias depofdit, telamque contexuit, ut in fecundo foliofum cernitur, unde paritet die 14. Aprilis parva erupit phalæna ochræ colore tin-da , veluti fuperius in planta delineavi.

Circa idem fere tempus, maflTam aliquam luti figura ovatam f eneftræ meæ adjacentem reperi,• quam fimulatque aperuiflem, quatuor fèparatas in ilia cavitates Sein his ver-•miculös albicantes detexi, cum fuis exuviis adjacentibus, ficut in binis infra folium exhibet; 'Die 3. Maji feræ iftiusmodi apes feu vespæ , qualem expreffi volantem inde ftmt produdæ. Hoc infedorum genus Surinami quotidiana mihi vexatio erat, quod rebus delineandis intentam, ante oculos obvolitando, circa caput fùfurran-do, identidem turbarent. Proxime ad latus meum in ciftella pidoria ex argilia, uti prædixi, ' nidum ftruebant, tarn exade rotundum , ac fi rota figulari verfitus eflet, bafi innixum exiguæ , quam itidem operimento ex argilla eingebaut, ut interiora ab omni tuerentur incommodo. Foramen inluper orbiculare in nido reliquerant, ita non minus introitu, quam cxitu patente, qua via indies ipfas exiles in domumfuam transferre erucas obfervavi, pabulo turn ipfis, turn fuis fœtibus feu vermiculis, pro-cul dubio cefluras , perinde ac faciunt formicæ. Cum veto illud vesparum confor-tium mihi tandem evaderet moleftum, deftrudo earum domicilioomnesdispuli, at-que fic totum hoc artificium mihi fuit manifeftum.

Hacplantamihi'videturepe Lachryma Job Americana altiflima, arundinis folio amp;nbsp;facie, 'Plumer.

à Cl. Townefortio in Inflitut. Rei P/erhar.propoßta,


-ocr page 177-

-ocr page 178-

-ocr page 179-

-ocr page 180-

-ocr page 181-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM, 55

EXPLICATIO FIGUR. LV.

înàïcHm medii nascitur viri altitudine, flores gerit albicantes, fed in medio violaceos, caule furgit viridi amp;nbsp;duro , folia profert mollia amp;nbsp;graminei coloris, fruóhus initio virens, poftmodum eleganter rubescit. Quatuor fruétus hie appo-fui fpecies, quoniam flores amp;nbsp;folia in omnibus eadem funt, præterquam quod ma-gnitudine tantum différant, pro frudbus diverfitate. Acris ille ôc urentis efl faporis , quamobrem ab Indis pani comedendo affricatur , à Belgis vero concifiis cum carne ÔC piscibus aflumi , brodiis etiam nec non aceto indi folet,

Exhibuit mihi Piper elegantem iflam ôc prægrandem erucani. Utrumqne ejus latus ftria rubicunda per corporis longitudinem , amp;nbsp;integrum dorfiim ftria albicante in longum dudta confpicuum erat: fegmentorum poftremum corniculo rofei coloris, quodlibet illorum autem macula flavescente cum limbo rofeo diftinguebatur. Præbue-runt escam non fblum folia, 'fed ipfum quoque Piper gt;nbsp;erucæ. Die 22. Januarii in fuscam aureliam, atque hinc die 16. Februarii in phalænam ejusmódi coloris cinerei transfigurata eft, quæ in utroque latere quinque maculas aureaflavedineinfignes often-debat, nodfu fblum circumvolans, de die vero quiescens.

Hac planta Capficiim Dodon^ei T^ourne- mine in Inßitutionibus Rei Herb, recenfet ournefor-fortiiy Piper Indicum Ca.sjgt;. Job. Bauhini tius iflarttm plurimis etiam ad yiuum delintatisin ctijus difcrimen infruHuuntce confiait. nbsp;Magnus inde\ Horto Ryfiettenji,

tius iflarum plurimis etiam ad yiuum delintatisin

fit fpecierum numerus (^uemfingulorum appfito no-1

-ocr page 182-

S6 METAMORPHOSIS INSECTORÜM SU RIN AMENSIUM.

E^X PLICATIO FIGUR. LVL

QUós hic exhibui flores, in flagnantibus reperi aquis : folia in illis non obfèr-vavi 5 caulisulnææquabatlongitudinem, flores ipfi Croco flore violaceo fimi-les, finguli folium habebant cœrulcum flava macula diftinótum, quale eft Iridis.

Animalcula in his aquis obfervavi gt;nbsp;quæ Scorpiones aquatic! ab incolis vocantur. Die IO. Maji An. 1701. quosdam ex illis collegi, unde menfis ejusdem die 12. hu-jusmodi animal produftum eft alarum, ceu ad fummitatem plantæ volans delineavi.

Plures aquæ innatabant ranæ, binis auribus in capite inftrudfæ, ac è virid! fusco-qiie colore undulatæ: finguli pedum digiti globulo in extremitate muniti erant, fin-gulari naturæ artificio, ut ita fuffultæ non folum natare fed amp;nbsp;ftiper aquas paludofas amp;nbsp;limofas incedefe poflint. Sperma fuum ad ripas aquarum exponunt, quodipfiim, fl earundemxupis oblervarc mutationem , colligendum Sc in fidili aqua repleto fii-per vivum cæspitem in fundo reponendum eft. Pundum nigricans eft nullius for-mæ fernen, quod albo glutine circumdatur, in illo vivit, ac fenfim fenfimque ma-gis moveturj usque dum odiduo circiterpoft caudasnanciscantur, amp;c in aquanatent tenellæ, fed informes ranulæ , quales fupra ad prædidam ranam quinque delineavi. Poft aliquot dierum elapfum oculis, pauloque ferius pofticis pedibus inftrudæ apparent , binis anterioribus iterum odiduo poft è cute prorumpentibus j quo fado, cauda putrefada decidit, amp;nbsp;fic quadrupèdes Sc perfedæ jam font ranæ, ex aquis in terras non raro emigrantes. Notandum veto, Sc aquam Sc cæspitem efle identidem reno-vandd, animalcula vero^ fimulac mover! eadem animadvertimus, mica panis in aqua debere nutriri. Cl. Leuwenhoek easdem obfervationes narrat in epiftola Ann. 1699» die 1$. Septembris fcripta à pag. 113. ad 126. quas prorfiis cum his meis congruere perfpexi.

-ocr page 183-

-ocr page 184-

-ocr page 185-

-ocr page 186-

-ocr page 187-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM. 57

EXPLICATIO FIGUR. EVIL

HÆc Guajava fruétus eft meliore præditus fapore , quam Guajava leone XIX, expreffa , neque etiam tot intus lapillis feu feminibus Icatet.

Reperi in hac arbore genus aliquod erucarum , viride , lex ftriis albicantibus in utroque latere, rotunda nigricante macula in quolibet lègmento, atque in poftremo ex his rubente corniculo infignitum. Anno 1700. die 20. Majiillarum nonnullæim-motæ jacentes , amp;nbsp;per quatuor dies ab omni pabulo abftinentes , in aurelias trans-formatæ ftint, qualem infra cauli appofitam cernisj unde 14.. die Junii prima erupit phalæna , cujus alæ ex cinereo , nigro amp;nbsp;albicante colore marmoris inftar varie-gatæ erant , corpus autem maculæ aurantiæ decern ornabant, capite^praelongamu-nito rubescente proboscide, qua exfiigebant flores, velut hie delineavi.

Aliud ad hue maxime piloftim erucarum genus in eadem arbore inveni, frondem illius depascens. Pili in quibusdam albicantes erant, in aliis flavescentesj cutis fub illis humanam æmulabatur. Admodum ftint venenatæ erucæ, fie ut manus ipfa, quæ easdem tetigit, protinus inflammetur, cum maximis cruciatibus, velut iplahoc ob-fèrvavi. Quatuor licet pedibus in medio corporis inftrudfæ , fegmentorum tarnen fingulis innixæ proreptant. Nonnullæ Martio, aliæ ferius Majo'menfètelæfèmetin-i clulerunt, quam ex propriis contexuerunt dejeófis pilis, ceu inter folia pendet i atque hinc decern vel duodecim diebus elapfis nihil aliud, quam viles iftiusmodi evo-larunt muscæ, tametfi erucarum plurimas collegiflcm.

Hlt;ec Arbor eß Malakka Pela, Part III. HortiAda- | mnia in Flora Malabarica me a ßub titulOy Guaja-lab arid defer tpt a nbsp;nbsp;nbsp;deline at a. Tot fere habet no- va rubra acida, fruâu rotundiore , collera repe^

mina quot de ilia fcrifjerunt Autiores , eiua o- rinntur.

-ocr page 188-

58 METAMORPHOSIS INSECTORUAl SURINAMENSIUM.

EXPLICATIO FIGUR. LVIH.

HIc ramum proceræ arboris delineavigt; in fylvis dnmetisque Americænascentis, capiula feminali fabas nigricantes continente gt;nbsp;unde nomen fortita eft arbor , Bclgico idiomate Zoete ^oonen-'Boom, Cingit hasce fabas medulla albicans , liiaviffinia dulcedine grata, quæ vermiculos mihi leu acaros exhibuit candicantes, ceuinfiliqua aperta exprefli, in aurelias fusci coloris dégénérantes , amp;nbsp;die 2. Aprilis decimo poft, in virides ejusmodi muscas transeuntes, veluti proximeadacarumunacernitur.

Erucam inferius appendentem, foliis hujus arboris, pariter ac fronde plantæTab. XXXIL expreffæ, nutrivi ad diem usque Junii 16. Anni 1700. cum in viridem mu-tata aureliam, bine poft elapfos decern dies in papilionem, qualis fupra in filiquahæ-ret, transfigurata eft.

Alias adhuc maxima copia in hac arbore erucas obfervavi, formatas, ceu in caule fuperius repere unam cernis, quæ pilis flavis atque nigricantibus fetisonufta, dejeéfos poftmodum pilos fcatulæ, ubi refervata erat , agglutinabat, telam cineritii coloris ovatam inde contexens , ut in virente confpicis folio. Huie inclufa nido in aureliam , atque dein , fpatio trium dicrum, in muscam transiit j reliquis hujus generis omnibus fimili modo intextis fimilem metamorphofin ftibeuntibus, muscis prodeun-tibus, quarum alæ fusco , corpora rubicundo , viridi, aureo, argenteoque colore pióha nitebant.

-ocr page 189-

I




1


I t 1 i 1 i


-ocr page 190-

-ocr page 191-

-ocr page 192-

-ocr page 193-

metamorphosis INSECTORUM SURINAMENSIUM. 59

EXPLICATIO FIGUR. LIX.

CRescit in aquis Surinamenfibus Ipecies quædam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, foliis craffioribus ,

glabrisamp;fucculentis, caule cum flavedine viridi, flore palJide rubicundo, quæ pro Spinachia amp;nbsp;acetariis infervit.

Cum in co jam res fit, ut meode Infedtis Opefi coron idem imponere decreverim, non incongruum erit, huic Naflurtio aquatico adhuc animalaquaticum, ^ufonemÏQi-licet i apponere. Fœmina ex animalibus ejus generis in dorfo gerit fœtus fuos , quippe uterus ad longitudinem dorfipofitus fcmina concipit, fovet nutrit, usque dum maturitatem vitamque nadti fint fœtus, quando ipfipercutemfibipariuntviam, unus poft alium lenfim velut ex ovo erumpentes. Ego veroeareperfpedfa, matrem confervavi in Spiritu Vini cum reliquis fœtibus, quorum nonnulli capitefolum, alii parte corporis dimidia jam emerferant. Comeduntur ifthucloci amancipiis bufones illi, neque cibus iisdem creditur efle contemnendus. Coloris fimt è nigro fusci, pe-dibus anterio ribus ran am, pofterioribus anatem æmulantes.

Conchylia quoque ubi lervos è fundo maris expiscari jufliflem, quænam include-rcnt animalcula, inveftigatura, plura eorundem collegi, animalculis adhuc vivis in-habitataj horumque nonnullis vi extradlis, ilia parte anticalpecies cancrorum, pofti-ca elle limaces conchæ implicitos, obiervavi. Interdiu quiescebant, nodfuverope-dibus lurde in domiciliis fuis obftrepcbant gt;nbsp;admodum inquiéta.

-ocr page 194-

60 METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

E X P L I C A T I O FIGUR. LX.

ANni 1701. menfe Januario in agro Surinamenß vcpretum ingrefla, numquid detegere poffem, hinc inde perfcrutatura j floremiftum pulchre rubentem in arbore quadam reperi, cujus nomen amp;nbsp;natura illius rcgionis incolis ignota erant.

Erucam quoque turn temporis inveni prægr'andem, rubicundam, tribus velutico-ralliis cœruleis in fingulo legmentorum, amp;nbsp;in quolibet córaliio pluma nigricante in-fignem. Fronde hujus arboris eandem alere mihi propolucram , tclæ autem ftatim lefe intexuit, in raram hujusmodi aureliam degencrata, ut adeo an veram ei præbue-rim escam nec ne , incertam me lateat. Die Januarii 14- tarn formofus inde pro-duólus eft papilio, alarum pofticis intus nitide cœruleis , anticis cum albicante ftria cœruleo mixta fuscis , veluti exprefliim hie in volante dedi : alas autem exteriores ornanbarcusrotunditres, nigricante, flavo amp;fusco colore tindii acpulchre flammei, .ceu in quiescente delineavi. In Belgio de Groote Atlas, hoc eftmagnus Atlas, nun-cupari folet.

Ferum aliquod genus vesparum , quas incolæ Marihonfe vocant, ubique Surinam!, tuminædibus, tuminagris, frequens eft. Coloris funt fusci, neque homines folum fed amp;nbsp;bruta cundta, quæ ipfàs propinquitate naolefta in opere fuo turbant, aggrediun-tur amp;nbsp;pungendo aculeis fauciant. Nidos perinde ac in Europa variæ elegantis ftruÆu-ræ conficiunt, fpedlatu dignos, amp;nbsp;de mira earum folertia teftantes, quam concinnc eadem ftbi adverfiis pluviæ ventique injurias conftruant domicilia, tantum, ut fèmina fœtusque confèrvata reponantur. Semen hoc ipfàrum primùm vermem producit album, qualis infra juxta erucam pofitus eft, qui pedetentim in feras iftiusmodi apes gt;nbsp;peftem illius regionis, transformatur.

-ocr page 195-

-ocr page 196-

-ocr page 197-

-ocr page 198-

-ocr page 199-

metamorphosis INSECTORUM SURINAMENSIUM. 61

EXP Lie ATI O FIGUR. LX I.

Lantam hanc, quæ Guaiavaalba daleis vocatur, pag. 19. accurate defcriptam, amp;nbsp;fimul cum ejus frudu tab. 19. delineatam reperics. Eruca veto, quæ hujus frondes depalcit, die 24-. Februarii in Aureliam transformata eft, unde 2. die Marti! Phalæna erupit, cujus album corpus maculæ é flavo fulcæ ornabant. Erucæ caput amp;nbsp;dorfum nigrum paulatim déclinât ad alburn colorem , deinde pulchcrrime flavefeit, ac in pofteriori corporis parte nigerrimos fpinolosque pilos , uti in ante-riori, amp;nbsp;fub ventrem pulcherrimos flavos gerit j Aurelia perfufea eft , 8c nigris pilis, ficuti calvum ejus caput rubro alboque circulo, ornatur.

Magna verb ilia Eruca, quæ in eadern arbore reperiebatur, fubnigra eft, dorfum de capite ufque ad caudam nigra ftrià, ceteraque pars corporis nigris circulis, infig-nita funt, at ventrem verfus albi punóluli, uti in capite Sc cauda purpureus color confpicitur, hujus generis Erucarum adco frequens copia eft , ut ipfa plus quam quinquaginta pofledi. Hæcce autem 30. die Augufti in Aureliam cineream , per-fufeis ftriis ac maculis decoratam, mutata eft, unde 16. die Septembris magna hæc Phalæna erupit, cujus corpus ftria candida , quatuor maculis nigris adumbrata, adornat, quam juxta utrinque quatuor lineæ obliquæ nigræ , ac fimiles quatuor ftriæ five maculæ albæ vifuntur. Maculis fubobfcuris albifque alæ fuperiores va-riegatæ, at inferiores fuperné crocei, fubtus fiibobfcuri coloris funt.

-ocr page 200-

62

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

EXPLICA IIO FIGUR. L X I I.

f'^Ruftus hie Ramus eft arboris , Papaydiôlæ, una cum ejus floribus, pulcher-rime albicantibus iiiterius aureis, cujus defcriptionem pag. 40. antec. Lector videac. In dida arbore reperta eft fuperior Eruca , viridis luteique coloris, in primo poft caput fegmento puniceum occllulum amp;nbsp;orbicularem maculam albam oftendens, cujus a latere duæ aliæ maculæ fubrotundæ , cufpidatim prædidum o-cellulum circumeurrentes, vifuntur. Celerrimé hæcce Eruca curfitat, magnaque fe vi défendit amp;nbsp;pugnat. Die 16. Maji in fufeam amp;nbsp;valde amp;nbsp;incandefeentem aureliam, nigris maculis circumdatam, transformata eft, unde feq: die 19. Junii hæcce Pha-lænâ, quæ Belgico idiomate quot;Brummer Vyl dicitur, erupit, multifarii coloris maculis Sc ftriis ornata amp;nbsp;variegata.

Prægrandis verb inferior Eruca in eadem arbore reperiebatur, amp;nbsp;ex fufco deorfum, at ventrem verfus ex albo colore eft, amp;nbsp;marmoris inftar variegata amp;nbsp;in utroque late-tere fex recurvis uncinulis albicantibus ornata eft , caput autem nigrum clypeum , duabus crucibus, adamantis inftar fulgentibus, oftendit. Die 12. Maji in aurei coloris Aureliam transformata eft, unde 12. die Junii hæcce Phalæna, quam Brummer quot;Vyl apellamus, erupit, binis oculis majufeulis, valde extuberantibus, in dor-fo ftriâ albâ nigrifque lineis tranfverfis, amp;nbsp;in utroque latere albis nigrifque maculis ornata eft, fuperioribus alis ex fubobfcuro, fulvo , nigro alboque colore mar-moratis, inferioribus veto furfùm ex aureo , deorfum ex fubobfcuro colore, in fulvam amp;nbsp;denticulatam marginem finit, amp;nbsp;evanefeit.

-ocr page 201-


■too


-ocr page 202-

-ocr page 203-

-ocr page 204-

-ocr page 205-

METAMORPHOSIS INSECTORUM, SURINAMENSIUM. nbsp;63

EXI^LÏCATIO FIGURÆ LXIII.

MAgna hæcce Eruca prima in arbore, belgicé de Cacauboom didà /reperta cft, utpote quæ illam depafcit, eque luteo viridis coloris eft. Spinofi autcm Pili, qui fubtus virides, dcorfum lutei funt, totum corpus muniunt. Die 21. Ju-nii telam contexuit , amp;nbsp;in fufcam aureliam mutata eft , unde feq: die 16. Septembris magna ilia Phalæna erupit coloris rofei, cujus alas inferiores magnæ duæ maculæ albæ, quas nigerrima amp;nbsp;lata margo circumcurrit, ornant, cujus in medio angulofa amp;nbsp;parva amp;nbsp;magna macula confpiciuntur. Admodum venenata hæcce Eruca eft, cum attingentes digitos meos priores vulneravit, ita ut ftatim purpurarent flavelcerentque cum maximiscruciatibus manus meæ ufqueincubitum, ad quos tollendum ftatim olco Scorpionio utebar, quod intra horæ dimidium oinné cruciamentum tollebat. Poft hæc per microfcopium fpeculabar, eamque plenam fpinulis punftifque comperiebam, qui fubtus viridcs amp;nbsp;craflî, fuperne vero nigri amp;nbsp;tenues erant, amp;nbsp;abruti in cute mihi hærebant, amp;nbsp;veneficiihujus auftores exfta-bant,Temperautemoleum fcorpionolcum contratalem læfioncm Erucarum aliorum-que animalculorum optima Medicina comperta eft.

Altera ifta Erucanullam fpinam habet amp;pene depilis eft,at varii coloris, amp;nbsp;ni-gris circulis amp;nbsp;lineis ornatur totum corpus ejus album ex glauco, ubique rubris pundulis confitum. Ingramine, quod depafcit, reperta, atque 7. die Januarii in cineream aureliam transformata eft, unde feq; 2$. die ejufdem menfis pulcherrima prorupit mufca,coloris cineritii amp;nbsp;albiex glauco, argentofis maculis ornata, cujus alæ inferiores caudas alafque gerunt.

Hæc arbor Cacari Caca'vifera , five Caca'va C^aluitl ab Hernande in hiftoria Mexiocana vocatur. ^tnigäalb fimilis Guatimalenjis a C: Bauhino. Qacao 9^merica five ^^ijellana Me^icanA nj. Bauhino Chocolata a Pifone in Mantilla Aromatica.

-ocr page 206-

64- METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM

EX P L I C A T I O FIGUR. LXIV.

PAg. 4^ amp;nbsp;62 folium atque florem arboris Papajæ æri incifa vidimus. Iterum-que hacce tabula exhibetur arbor fimul cum ejus frudiu amp;nbsp;quidem in maxi-mo vigore, qui, adhuc immaturus, albus eft, amp;nbsp;quo magis maturefcit, eo flavio-rcm, ■ tandemque aureum colorem exhiber, amp;c fuavis atque grati faporis eft. Intus parva femina nigra condit adinftar Grani piperis ; quæ femimatura , inter carnes coquuntur amp;nbsp;foventur, uti cinararum fellæ. Cum verb femine amp;nbsp;cortice folutus eft frudhus in longis gracilifque partibus diftecatus, ad ficca humidaque condimen-ta paranda , quæ valde lapida funt, ufurpatur. In hocce frudtu quoque fupradepidla Eruca reperta eft, optime ex flavoSc fubviridi colore variegata, quæ 2. die Mardite-1am contexuit amp;nbsp;in cineritiam aureliam mutata eft, unde feq: 20. die Martii magna ilia Phalæna, quæ belgicevocatur, erupit, confimilis omni modo Phalænæ quæ belgico idiomate nominanatur iie groote Onrufl five ’/ Camperfoeliheeft.

Inferior fufca prafina Eruca in utroque latere ftriâ, ex ftavo rubroque colore in-termixta, de capite ad caudam ornata, in capite femi rotundum clypeum gerit, adinftar Adamantis corufcans, Arborem, vulgo Papayboom inhabitat î die 14. Novembris in fufcam Aureliam transformata eft, in capite roftrum, quod fe pec-torem verfus incurvât, gerens, unde fequenti die 28. Novembris magna hæc Phalæna, quam noftrates de krummer Vyl vocitant, erupit, colore lucido pullo amp;nbsp;albo a-cuminatimvariegata,cujus corpus ftriis rofeis ac nigris amp;nbsp;dorfumuna tantum cine-ritiä ftriâ, nigris maculis protexta ornabantur.

-ocr page 207-

-ocr page 208-

-ocr page 209-

-ocr page 210-

-ocr page 211-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURÎNAMENSIUM. 65

EXPLIC AT IO FIGUR. L X V.

ERùca ilia, quæ pulcherrime flavefcit, amp;nbsp;ventrem verfus rubicunda cfl:, ftiag-nam ac flammatam in cauda tignam gerit. Citrum inhabitat ejusquc frondes depafcit, at raro occurrit. Telam die 2$. Februarii contexuit, amp;nbsp;in Au-liam transformata eft, cujus filum fpecies ferici erat , quod aliorum Bombycum telas amp;nbsp;multitudine Sc fulgore antecellit. Dolendum eft,tarnpaucas hujus generis Erucas inveniri, cum certa fim ex his majus emolumentum acquirendum efte , ft modo tam facile, quam aliæ, educari poffent ; quod tarnen , ni fallor , nullus un-quam aggrefliis eft. Inde feq. die 25. Martii hæcce Phalæna prorupit, quæ per-magna Sc aurei ac rubicund! coloris eft, ac ftriis albis, tarn in luperioribus , quam inferioribus alis ornata, in quarum unaquaque, adinftar vitri fulgens, macula, per-lucida Sc duobus circulis, interiore fcilicet albo, extimo autem nigro , circumfe-pta, apparet, ita ut hæcce macula baud lecus , quam Ipeculum, pluteo circum-ducfta, confpiciatur, quamobrem hæcce Eruca ab fautoribus fpeculi portator, five bel-gico idiomate de S^iegeldrager appellatur.

-ocr page 212-

6G METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM

E X P L I C A T I O FIGUR. LXVI.

PLurimi Tndiæ Orientalis, quam occidentalis operis rarioris atnatores fibl imaginantur, ÔC affirmant, imo vidifle ipfos dicunt animalculum, quod belgico idiomatehet 'ivandelende^ladvocQX\xx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;provenifle 5 unde matura-

tum dclabitur, ac deinde fe in pedes dat, five avolat gt;nbsp;fed re vera magnus error eft , ex merâ ignorantià profedlus, cumanimalculi originem nunquam perfcrutati fint, amp;nbsp;hoc æque, ac alia animalcula, ex ovis producatur. Ex ouis autem omnes antencmina-tæ Phalænæ oriuntur, quæ poft naturales conjunóliones eo loco deponuntur, quo inde produccnda animalcula illico alimentum fuurn capere queunt , amp;nbsp;primo ver-miculi, five Erucæ funt , quæ manducantes crefcunt amp;nbsp;augefcunt , atque jam in jüftam ftaturam excretæ, telam contexunt, amp;: in aurelias transformantur, quarum hæ longiori illæ breviori tempore ad pcrfedtum vigorem confequendum egent, quæ tandern inde pr.orumpunt ac proveniunt omnes humidæ, maxime contortæ, ac interdum illarum alæ intra minus, quam femi-horæ fpatium, poftquam paululum a-gitarunt Sc commoverunt fcfe, exarefcunt, atque extenduntur, ita ut omni modo perfeôtæ Fhalenæ hinc confpiciantur, quæ ,ita mutatæ, decies amp;nbsp;amplius majores funt, quam ipfæ Aureliæ, in quibus jam pridem recludebantur.

Hocce Animalculum, belgice diôbum het 'wandelende quot;Blad^ utpote Locuftarum genus , eodem modo nafcitur : quæ autem de illo expertus fum , enarrabo. Negrus meus, cui fcmper injungebam ubivis in fylvis vermes, Erucas,aliaque animalcula indagare, coardfatum mihi folium apportavit , quod fubtiliter reclufum aliquot mihi prafina ova confpicienda dabat adcoriandri magnitudinem, unde poft pauco-rum dierum intervallum parva animalcula nigra nafcebantur adinftar parvarum formicarum. quæ fubinde accrefcebant amp;nbsp;eandem formam , quæ priora, ôc hic effi-giata, aftequebantur, donee plena magnitudine alis potita effent, uti figura 2. demonftrat. In Aurelias verb non mutantur, ficut Phalænæ, fed juftam menfu-ram confequuntur augmento membrorum, veluti hoc genus animalculorum perpe-tuo folet. Horum alæ viridi folio fi miles funt , fimilibufque fibris muniuntur. Varia genera reperiuntur î nonnulla enim viridis hilari, nonnulla viridis fufci 5c alia rurfus varii ac cinerei coloris funt : non raro etiam nobis occurrunt , quorum alæ aridis foliis confimiles videntur. Inter ilia, quæ in India Oriental! proveniunt, unum datur, cujus alæ fuperiores, tam coloris quam formæ ergo ,fimillimæ foliis Citri funt. hæcce Animalcula in nidulis fuis, arbori impofitis, juftam formam af-fecuta, uti figura prima demonftrat, aliquantulum fe telæ integunt amp;; magnopore commovent, donee alæ omnirnodoliberæatque expanfæ funt; unde magis evalcf-cunt, contedam telam frangunt 5c de arboribus cadunt, five avolant. Cum verb horum alæ virides fint, amp;nbsp;folii formam oftendant, inexpert! crediderunt ipfa a-nimalcula in arboribus provenifte.

Ne locus hujus Tabulæ vacaret, fubtus hic genus Glyris fylveftrisdepiôlum eft, qui catulos, quorum vulgb quinque vel fex unâ fæturâ enititur , in dorfo fecum portât : ex flauo fufci coloris, at fubucula ejus alba eft. cum antra exeunt alimen-ticaufa,a catulis circumeurruntur, qui jam faturi, vel moleftias fufpicantes, ilico matris dorfum afeendunt, 5c caudas fuas parentum caudis involvunt, qui illos fta-tim in antra apportant.

Hujus autem generis Glirium varii reperiuntur, at præcipuus vere eft, qui belgico Idiomate de of Beurs~rot appellatur, quorum femellæ fempercatulos fecum in ventro gerunt, qui pabulandi ergo prodeunt, 5c, alimento fumpto, rurfus matris ventrem irrepare folent.

-ocr page 213-

-ocr page 214-

-ocr page 215-

-ocr page 216-

-ocr page 217-

MAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

67

T X P L I C A T I O FIGURA LXVII.

MAgna hæc varü coloris amp;nbsp;marmorata Eruca in Fieu commoratur, cujus fron, des depafeit î quando illæ quifpiam moleftus eft vel arripere conatur, jux-ta caput duo aurantia cornicula extendit, quibus fe défendit, quorum punitio maximum venenata, amp;nbsp;dolorifica eft. Die 13. Junii telam contexuit, amp;c in flavam aureliam, fufeis flammeolis confitam, mutataeft, unde Die 21. fequenti hæcce pul-cherrima Phalæna erupit, quam color indigo, fubviridis amp;nbsp;fufeus at paululum argenteo fimilis , ornât.

Altera veroifta Eruca parva fubviridis eft , amp;nbsp;ftriis albis depida, atque, uti antenominata in Fieu reperitur. varias hujus generis poffedi î aft omnes, antequam transformandi tempus adeftèt, moriebantur, hæcce tarnen fola Die 14. Auguftite^ lam contexuit, amp;nbsp;in puniceam aureliam transformata eft, quæ in capite roftrum , fpinæ fimile gerit, unde Die 21. fequenti hæcce Phalæna, quæ ex fiavo, cineritio amp;nbsp;albo colore variegata eft, erupiebat.

-ocr page 218-

62. METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMENSIUM.

E XP L IC A T I O FIGUR. LXVIIL

MAgnâ hâÈc, pulcherrimis fpinis ornata Emca à Negro mihi ex fylva alia-ta eft J ita ut nulla mihi notitia fit herbæ aut frondium , quas depafcic : pulcherrime aureo amp;nbsp;cramefino colore variegata eft Sc^egregie fplendefcit. Die lo. Septembris in brevem, craflam amp;nbsp;triangulärem Aureliam mutata eft ^coloris glauci at fiibpallidi, unde die 12. Odobris optima hæc Phalæna erupit, cujus quatuor alarum partes fuperiores cæruleæ, inferiores fufcæ funt, maculis aureis adornatæ 5 infernê vero cæruleo, fufco amp;nbsp;aureo colore,adinftar marmoris, depiôlæ funt, Sc unamquamque alam lex rotundi ocelluli adornant, quorum ora nigra eft , circu-lus fecundusaurei, amp;nbsp;macula media albi coloris eft.

Eruca altera, quæ flava eft, amp;nbsp;nigris maculis ornata, mihi,ficuti ilia fupra-de-fcripta , allata eft , aft alimenti folennis pene infeia lum : Die 14- Novembris in pulcherrimam aureliam coccinei coloris transformata eft, unde Die 28. ejufdem menfis hæcce Phalæna, quam nos Belgæ de Brummer Î^Zvocamus, prorupit, quæ adinftar marmoris ex fufco flava amp;nbsp;alba erat.

Hujus etiam minutiffimæ Erucæ, quæ cineracei coloris eft , alimentum folenne omnino latet j Die 2. Augufti in coccineam aureliam transformata eft , unde Die 10. ejusdem menfis hæcce parva Phalæna, quæ Belgice een Brummer quot;Vyltje dicitur^ erupit, quæ ex fqualido, flavo, fufco, alboque colore, adinftar marmoris, depiôfa eft.

-ocr page 219-

-ocr page 220-

-ocr page 221-

-ocr page 222-

-ocr page 223-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SURINAMËNSIUM. □ EXPLICATIO FIGUR. LXIX.

REpræfentatur hic Surinamenös Crocodili Effigies, ab orientalibus Indis Cayman vocati, eftque lïiultö roboré præftans amp;nbsp;formidabile animal tam honü-nibus, quam terreftribus ac aquaticis animantibus î in terra enim æque ac in aqui deget 5 amp;nbsp;quæcunque fibi obviam veniunt devorat : Ex ovo, ad magnitudinem ovi anferini propemodum, progignitur, aft impoffibile videtur, quod animal, ex tarn parva machina proruptum , ilico fexies amp;nbsp;oólies exftare poteft majus tcfta , quam inclufum fuit. .Vide tale hie ovum quod a fronte apertum eft , fub pofteriorem hujus animalis ungulam locatum. Licet vero tarn parvum nafcatur , nihilominus maximum animal efficitur, quod ex óvo provenir, cumCrocodilialiquandoad vi-ginti, amp;nbsp;plurium pedum magnitudinem reperiantur. Illorum Caput, corporis fu-perficies amp;nbsp;cauda maxime defquamata funt amp;nbsp;dura,ita ut lædi non poffint, tamgt; mollis vero ventris cutis eft , ut ibidem facillime trucidari queant : magnum illorum robur in duabus lineis acutiffimorum dentium confiftit, qui arófiffime invi-cem clauduntur, amp;nbsp;quicquid arripuére, illico conterunt. Celeriter curfitant, reófo limite, amp;nbsp;ft corpus hue amp;nbsp;illuc vertere poflent, nihil illos effugeret : fupremarum maxillarum motus fit in fuperiori capitis parte, cum inferiores immobiles funt, quod nullis aliis animantibus commune eft, quorum omnium maxillæ inferiores movent ur.

Viperæ, quæ adinftar Crocodilorum ex ovis ptOveniunt, multifariæ funt, licet illorum ova multo minutiora fint. Exemplum vides fub capite hujus viperæ^ quæ vulgo amphysboena, five Biceps vocatur , quia ejus caput, amp;nbsp;cauda fibi in-vicem, refpeófu formæ amp;nbsp;circuitùs, fimilia funt j quod vero duo capita haberet ; minime verum eft, cum facile amp;nbsp;os amp;nbsp;ocellulim ordinaria capitis parte confpici pos-' fint, aft minime in altera , quæ cauda ejus revera eft. Omnes inter viperas hæcce pulcherrimi coloris eftmt pote quæ nigris, Coccineis Flavifque maculis ornatur : datur: amp;nbsp;viperarum alia fpecies, quæ è cineritio Icilicet albi amp;nbsp;flavi, atque fufei coloris eft.

111

-ocr page 224-

METAMORPHOSIS INSECTORUM SÜRINAMENSIÜM.

E X P L I C A T I O FIGUR. LXX. » gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

HOcce Animal, qùod vùlgo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àicitur (licet hujus denominatiônis mihi

ratio läteat ) in Sylvis Surinamenfibus repefitiir amp;c polite ac tenuiter fquäm-rnatumeft, forma autem amp;nbsp;membra adinftär Lacerti aft multö majora, habet: Lacertorum multæ fpecies dantur, quas inter ttiam Salamandra numeratur, quæ inter illâs medium tenet, quam Liguants fequitur , Veluti Crocodilus Liguänum refpeólu menfuræ : Experientiæ defeâùs nobis prohibet plura de höc animale de-fcribere ; notum tarnen eft , illud , ßcüti Laccfti onineï -, ex ovis oriri , amp;nbsp;noiî ïaro devoratorem *ovmm volatili'Um in ipfis volucrüfti feptis mets cômprehendi.

-ocr page 225-

. ..


'1'11


' '' quot;w*' 'k


OÄW

SÄ»


iiiifquot; .-•9


''it

■'i'


fi lt;ii


'•'S


8S«.»iîS

5gt;'î'’Àîtlt;


t!!®^ÎSâSi


il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ ' ..lt;*

-.jt»

' Ä'Xquot;’ à’» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\\'*s\'5^^quot;fc'*T*, iÇV\i'''^^ïî?*^*

5f-îW

/ÿ»; '


■ • •gt;, ;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•l’V* «F £. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;r kK'


»?


’quot;tó .


.**rlt;


'^'!W

S'


;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;f


-ocr page 226-

-ocr page 227-

-ocr page 228-

-ocr page 229-

APPENDIX MÉTAMOPH. INSECT. SURINAMENSIUM. )j EX P L IC AT I O FIGUR. LXXI.

M Agnus amp;nbsp;Pcritiflïmus niuitiÎFariæ amp;nbsp;exôticæ fuppclledlilis rarïoris PolTefToc d’A. Seba hacce me Sciagraphia dönavit , benigne, quidquid de generatione ôc Metamorphofi Ranarum expertus eft, mihi communicavit, illarüm fcilicet, quæ ex pifcibus in Ranas 5 amp;nbsp;quî^ ex Ranis in Pifces mütantur, ficuti in feqq. dûabus Tabulis videbis.

In priniâ five inferior! Tabula Litterà A. Metâmorphôfindemonftrat fingularis generis Ranàrum Americanarum, quæ ex Ranis Pifces fiunt : hic forma, ad Num. i. perfeôliflîma Rana demonft’ràtür , qüæ paululum flavefcitamp; viridi aflîmilis eft, aft aliquantulurh infiîfcatur 5 cutis earum circa dórfum amp;nbsp;latera macülis ornantun venter vero pallidioris coloris eft, amp;nbsp;ilebulofüs î pofteriores pedes anatum, anteriores veró communium Ranarum pedibus aflîmiles funt: influmine Silrinamenfi, nempe Cor-nawina Creek amp;nbsp;Piricà copiofe inveniùntur. Poftquam plenàm magnitudinem con-fecutæ funt, hinc ilico Metamörphöfis videtür provenire , ira ut caudulam , quæ fcnfim accrefcit, acquirant , titi Nquot;, ii. demonftratur , amp;nbsp;formam pifcis confie-quuntur, anterioribüs pedibus decrefieentibus amp;nbsp;perientibus , ficut Nquot;, iri. amp;nbsp;deinde pofteribribuS, veluti N°. 4. exhibetur j tota dcnique Ranæ forma in Pificem mutatur. N®, s • quales mutati Pifces ab incölis Americanis amp;nbsp;ipfis Europæenfibus, ibi commOrancibus, vulgo Jakjes appcllantur, at que, ut delicatiflîmum edulium, undique cöhquiruntur. EjUfdem fubftantiæ, ac noftra muftela, funt: dorfi fpina, omniaque officula leniæ, Sc vere Cartilagines funt àt in juftos articulos divifa : Pifces ipfi Lenes, tenuiter ac eleganter parvis fquammis loco pedum , ornati funt, qui ab pofteriori capitis parte fupra caudam, Sc rurfus üfque ad Ventrem medium expanfi videnturs animalium horum color miitatur j qui antea fubofcurus erat, deinde cineritius exftat.

Prædidla transformatio Europæenfium Railarum Metamorphofi contraria eft^ quare eadem pagina tabula fecunda ad Litt. B. harum genituram oftendit, quæ ad inenfem Martium amp;nbsp;Aprilem àccidit, incalefcente enim acre veris tempore ani-malcula noftra in ftagnis amp;nbsp;paludibüs conveniiint, affeôfibus naturalibus fatisdant, at-que ejaculato femirie, coaxànt, illudque affiant, ita ut incalefcat, amp;nbsp;vificofia hæc materia concrefcat, amp;nbsp;übiqüe paülatim oculos confequatur , uti figura ad N”, i. demonftrat, qiiæ folis æftu vitam nancifcitUr, N”. 2. ubi ex quölibet ocello nigro motus quidam , adinftar pificuli aft nigerrimi oriri videtur , qui ad diem creC-cit, amp;nbsp;primo pofteriores pedes duos acquirit N”. 3. amp;nbsp;poft dierum oôfo vel decern interlapfum N”. 4. Pifcis, ünacum duobus pofterioribus pedibus j apparet, poft hinc pes anterior Lateris (Vide N°. $.) erüptus, alterque pes anterior jamjam erum pendus confipicitur, quod tenue fiolummodo membranulum corii tamdiu impedit, donee pes effringendi vires acquifiverit. Poftquam vero quatuor pedes prodierint, caput Sctota forma Ranam oftendit juxta N‘\ 0. Cauda indies périt, ac diminuitur Nquot;. 7. ita ad N°. 8. trunculus tantum. Scad N®. 9. perfeda Rana fine cauda vifi-tur, quæ advivum non major,quam quæ hie depingitur, eft, fed temporis traófu crefeit, aliumque colorem affumit, uti ad N^’. 10. videri poteft, imo multo magis creficit, Sc tanto major fit, ut non opus plura de ifto animalculo adferibere putavi.

-ocr page 230-

^6 APPENDIX. METAMORPH. INSECT. SURINAMENSIUM.

E X P L I G A T I O F I. G U R. LXXII.

CUm antehac Metamorphofin amp;nbsp;Genituram Americanarumamp;Europæënfium Kanarum demonftravi placethîc mihi addere genituram Afiaticàrum Afri-canarum, quæ omnibus modis priorum genituræ affimilis eft, fi illarum ex-cipias majorem formam colorem, uti N°. i. demonftratur, amp;nbsp;Pifciculus fimul pedes fuos pofteriores acquirens , (ficuti forma Europeënfis Kanæ ad Num. 4.} adfiguram, N”.2. notatam, pofteriores pedes multo majores funt. Ad Num. 3. prodit lævus pes anterior, quartùs extuberat, ôc cutem pertërebrat. N“. 4. Rana quadrupes fpeôtanda datur , capite ômnino Ranie conveniente , aft Càuda minu-tiore exiftente, veluti N°. $. oftenditur, ubi caüda magis decrefcit, amp;veram formam accipit; ita ut hoc genus Europæenfibus Ranis confimile fit, refpetftu genitù-ræ amp;nbsp;incrementi. Num vero hæcce animalcula traólu temporis amp;nbsp;accrefcentibus annis rurfus in Pifces niutantur, nemô adhüc expertus eft, vel documentum aliquod vidit aut refcivit.

Ulvam, quæ circa Ranas in aqùà cernitur , amp;nbsp;Litt. A. îiotatur , Africa nobis apportât, ubi copiofe ex Mari, Ulvarum denominata, colligitur, ôctam generis, quam coloris difpar eft. Litera B. maculam coralinam ( belgicé een Coraalwoesje) conchæ innatam3demonftrat,utiamp;:minutam arcam,Noëam diélam,quæinGuinæa reperitur, veluti Ramulus marinus, Litt. C. fignatus. Infimæ duæ Conchæ, Litt. D. notatæ, rariflîmum genus Amboïnenfium Criftarum Galli funt, quæ invicem fibi quadrant, amp;nbsp;infrequentis formæ fiint. Concha,quamLitera E. exhibet^ amp;nbsp;cujus os hîc furfum elevatum confpicitur, rara Amboinenfis Buccina, achatis adinftar, eft, diverfis coloribus ornata, ita amp;nbsp;Concha altera Amboïnenfis Lit. E. elegantiffimæ piôluræ eft. Bruchus, Litera G. defignatus, Mochæ reperitur, amp;nbsp;non folum plane niger eft, fed pulcherrime Refulgct , amp;nbsp;duo rariflîma cornicula gerit, quæ inter longum roftrum eminet, adinftar Elcphantis.

• Arborem Arekam, licet hic delineatam videas, non animus eft defcribere, quo-niam jam fæpiùs amp;nbsp;prolixe hoc ab aliis faólum eft , qui de extraneis arboribus traólarunt j folum hoc loco earn exhibui, ad Erucas amp;nbsp;Papiliones , qui fuper il-lam proveniunt ôc gignuntur , demonftrandos. Magna ilia Eruca alimentum ex fioribus petit, amp;nbsp;fruâu hujus arboris , amp;nbsp;ftatim ac plena magnitudine potita eft^ in Aureliam mutatur, unde poft aliquot diespulcherrimusPapilio, formofis nigrif-que alis fupernis, infernis vero aurei coloris, erumpit, quæ nigris marginibus ac ftriis fimbriatæ funt, ipfius Papilionis dorfo rubicundis punôlulis decorato. Secundum tertiumque genus nigrum etiam ac flavum eft, pulcherrime depiélum, 8c ex-celfi coloris eft, atqueillius natura amp;nbsp;proprietates cujuslibet dignæ funt perferutationis.

E I N î S.

-ocr page 231-

-ocr page 232-

-ocr page 233-


-ocr page 234-

-ocr page 235-

-ocr page 236-

-ocr page 237-

-ocr page 238-