rniucwns poncztr. Si^ igaicx utS-xgt;i£tu/Cæ. ïTuo q’ÎW17 pr uüicu? nbsp;nbsp;V

raiunaiitiB iftnimo; ^uogr^ätflnzc. ncc 4 qfc îüiûciaiw pncxé.Ö^offiao tn flïo pt ïuDqc imiogiuc lap la^ac tunas ul^ rtxgt; adult;îonç/uàs. ü-sS Rzunin‘’lt;ûjuoa; aï hcc alu? piaîr* ctnôgt;quoaoboc lîQcflbfïmpliat^ pwhoaolb^Taiûaaic/cp. îorftnitnlo ditio eqiupoUct vnuilali /vt î p.cfi icmanctt?- ce î p.tcaTC.qratca;-»^ lt;lXâca Uq icnunotu; fu^pzcwuc aoju tàtoq. nicblbnun'^ainobuc » JlÆôt’jofinsncsfici^wiS.tttcia^^^

§ CFSx qnop itotâi?,cft,q’acco2zrcbct pu?pmcic, lUjrtnzTCgtiU/qui

; apnuw pnoxognr.ffïnuioi.qpjt.

] €t-ßgt;. iras. tgt;d can; ponot fiiivôçc vueut çcpcDUC. ex -Uen ?,pnicc.q.ftaohoc foot cjtî lerne no.C.t^.uu'.oil’^ t q,4pcr pnn .ihb et octmqçc^ .^c. etj

€^5 pmt eoxod^ftatf pfltwê; au Kcus fùffiaait^iAmîct.î Imtt ir? pair alun ftuc.Tlugp a)gx:r*hcttK. a iTrfpjnte ?Wfle4^-ul^nxgt;fxnc;-^i fuit Vto^ïc rob-et yo.tlt;tco; ubK s. et îapie utt-obup. uî gp ftnnot. fàxw OD b«c.'^gt;.ioqtf ftnpfî.s.Vnxxôucn.^. vicciwû/fUp-'^-ctfî uiPgcT^^t^q’ nt.flP.p’urg^iuû non tebet. ttuj- q. ttq.qiutósac./^zf muta- pet. pzu xenao? - ■crôan vun. qi qu: puot/ cqpUhù/pZKnngat.^tqui bt onus piobaoonis b'r*z anoluinouZutî pic. Uqui puoix.'z qMÿ.oi,.cny.c.u. ff.V-^JbivKq. înfU.tf.tcgur.iwt^ tu. (ôol .tncûc^pa; q? ftaligp cjr pzo v octoïc pzobonu« up pwftiptiv tûc tdxtaupuTucuSi or fiufhnaonut’ tc;ct.ai:€ Uiofft.tc.ftU'? coo.be^ cot.tJ.fnbl. pe. 'qz-obibiucnous dV caa?lînicbù piotxtt/nconcnontp bonte. (^-V-iuûtui^ c-fl, d^tf.cn V {bß'^iPpn.cü c«iîa.ifi -C^tu biditq? (Virus VEltt 11 lap pzobaic nnos cilt;i geicnb?dV.€t(î niVfîtpzoactoiejy nîptu4.if.V.lt;pbo.cuoi. Cii.ige^nia-t.pent't“. confUctubute to giiàli actorpumo pjuir q^ieuszqo’ptoif wp(bguc2c ur.s.V.pilotM'-viccnb’ramp;. ^9Ôcqucq?cctaïcfbqgt;

(Ipoilao Rci fte pzcuiPicwUe .1. inte itinirpofitux; actO2is/pn'’OTnntn auquot;irus.ur.x^|.q-iu|.qui peonr. K;..i-^brpx. qr itcux^ q fit inao pfùpTot vialTi^txîtEutçro cuf’fit vo^c^. ZlP ite; .TU| .q.p.^xitotxß lt;î5^â3n(TilotibtabuocntoRci ne inutaî (tfhncs î pofitxolb‘’fhacninf: nclt;.r îfaune octoic;. Ct ut pu^q? pnos ptónc vibcns ci’ itcnadq fü bcuaj/ul^qunfvitt uB'bipi. wn

chutes pnctc tonet vtocns cfä V?inw(upEzcfb; 48.tcntux?.-

^5B^y^p3fltioc6.i^l5fttc foibus ; acaomMqrualttttfamp;iiiiatiauii?}-!

UîK.UlxUoii^fï^afècit.îo-ti.bla. giï^ nKttnctntu non coioit?5^in unit vi(^c(t hæ ixctniió antae gc ncnilc; .(5vb ou'^iri noanoi (hennu eft q’ Îplcu(?H tons non fiiit pHîoccs. S; ütcotcfOitn piOTiaxp uunmaito, (bin; lutçc (^ (ihguUs ateiclis WtUi ran ûxxuçnt. qifTDic ut-S-t?-tcfle:^. nue viccou; nobis, tpif. ôiîCuuaPo. ctm vbiqi pflaonce (bunnntui*.

quo laas qgt; qiicp fuît ante lu? 9te. ccccptionc çcœis (Icjpfltn. Coxa; tbbis wie (uox nuo.p.dîtçc cdiauii;. qxpcxaiOît talc; clcuoiin / ■föax^ non eflt xcnul^qua; otin nw i inouct auoicnnu;. lt;ôx ig^iUcnc^ Ibctcóiaitó/uf ft çtcôixatû vT ulû clcxicnftunt, ccapicns fit fbxmabir PTfitwœ.pofitxoneû. pono cp pexcuT fifiiztnlq. nbsp;nbsp;O’ mtnlx poxtc coztvvs.

itS'cüpugiio/vVhnailo.

fitcu; tnUbie - Ttzq’ i ttuxloœ. }t^z taltb'y pntib'^ (P tuihotus v œ tuU cû on pextufTJ^q^ luUaxo inuuianxn. 7t q’ iH^ cxat* tût tpus dezicud. exot i pof feffione deiieatZJt^q^ (tidxis a. i ? denaî c(R. It^q^vioifit cütöfiun dcxunle? fèzóitx^ -(€t finctox het co fitcut' pxobotn dt cccöicaao p fiun côftfltxx^ - ^.V.offi.tsTjJxubcntto;. -^.Itctn .fäll» tnflîtcaractoi.ieus bos pofitiocs negntns tubit pxo am cubs vcxbis opefent' inutoaszqtfwe plcneitt îp.iT.nûc viîèoûT^ ^.-lt;.vq.ab fV-Xgt;.^ fip?no; Buitcnon tciiebot^ jbi vice cubuob‘?igt;-i3xöê35I_

fiat poftUtSot? fup gt;nbsp;pxîcipoU.ur.S/f-4^/ ct:,^,uf. 4b qi/ hoc vinpcxuciiw-ytTnapiur vexbo îjonagui. 7 nuinnr ufip oo-i’. îqiitv^ ^tœpcoqntoçücplo/qd itcxfiuauttn^ fbxnians ex; pjfioones bamp;ot Ubellu; pxcoculis.urçc ipi‘’taioxt places fbiinct.tr confiîxxct biUgcnr qiub eu; piobaxeopoxtct. ôup oxb? cû quc^phoiehobct pfinoncs Ihaae. Hcc volet pofiob ncc côÇ^Tîo nifi fiotfupexir îxqunlt;wt-fl?t?.îwlt; a et. offcffioîb? ^:ef. on ui^^.bcl’ ein oU;. ctq.^.ctiio.7ftqn .€t cnuii loftp qucoiip biucxtîtula potent, irip ttnhatactb2gt;abfiia; îtaitu^ PCX pfiaocs-fl:x/.vcx.(lg: natuin m luUatioîS. etzb.icgr. iui**cncfirnata, O.Vpgt;tt‘’zqfii; fUo igçiuo (haat q» Cf ntutoctunoiilon cuque^ îiolo in ftttuin'? Imo^î pofit finubwobuxoinlt;’^

R GEMENTEM.

De materia cafuum fortuitorii. Et an is,cui fuit Conceflaimmunitas generalis ab oneribus,tenea-lur adonera,quçimponuntur propter cafuin belli inop inatum J amp;inlblitum, amp;nbsp;quicafuSjfit cafus belli.

SVMMARIVM.

In GENERALI mcntionc [acIa dc cAßbtts fortuitis, non continentur cAßus inofinAtt, inßoliti,ntßde eis(it cogitAtum ,ßAltem in généré,^ 'videinfiAnu.io.

Immunität conceßk per contrActum, cenßtur fortior, équot; mAgis elt ohferuAndA.

Remedium. 1.2. C. de refcin. ’vend. An hAbcAt locum in trAnßAÜione,^ 'vide etiAm num.12.

In contrAcl'ibws confiderAndA eltmens contrA-hentiu, O' tenendum ell, quod est 'verifimile. ObligAtio Ad cafus fortuites non comprehendit cajits ’valde infolitos ,ctiAm quod di£tumfit, quodquACunque decAtß,quxexcogitAripoß ßt, fj’c. t'el AppoßtAfint tali a -verb a, quA defui nAturA folcAnt continere cafiis inopinatos, sß“ mAiores expref is, ’velposi expreßione Aliquo-rumfitfubtefiA clAufulAgenerAlis, qtdod teneA tur de omnibus Alifs, quipoßfunt im Agin Ari, e-tiAm quodadßt iurAfnentum.

^^ttAmentum non Amp Hat,fed confirm At.

Cafus omnes fortuiti didpoffsnt infioliti, nbsp;nbsp;in-

opinati,fèdfecüdum mAgis, mimts, quo-modo, dr quailsft cAfit^belli.

Cafiis info lit us qui dicatur, dr quod infilitus, efi omnino inauditus cafus, dicatur euentus bcl-lorum,ob qua mult a iniuflepatiuntur homines , multas pecuniarum exactiones, multas cxcurfiones, agrorum deuafiationes, oner a a-lendi exercitus, depredationes, dr ineendia. clerici ad qua oner a teneantur.

In tranfaciionefitflricta interpretatio.

Principe iubente,cogitHrfeudatariusfoluere 0-nerA,fT collectas, etiam pro bonisfuorumfib-ieUorum abfentium,datur tarnen pofiea ei repetitie cotra ipfesfbieElos, etu^ Princepsft Tjranus, 'vel aliter iniufie exegeritpecunias.

Confilium 1.

HEcvNDVMea, quæin faóto proponuntur, diccn-dum viderctur, quod allegata inimunitas cópreJic: t?-datetiacafum belli, quani-uis fit cafus infolitus. t J’.a licet dici lblcat,quódh^e-neralimentione taftade cafibusfortuitis non contineantur cafus inopinati,amp; infoliti, iuxta tradita per Bar.inl,Seio.§.medico.ff.de annn. lega.amp;Bar.amp;cæterosinl.fedamp;fiquis. §.qt:e-fitum. ff. fl quis cautio. fecus tarnen effe vidc-tur,fi cogitatum fucrit,filtern in gcnere.de ta-libus infolitis cafibus, quemadmodum in cafu noftro, in quo diûû fuit, quod fint immunes ab alia quauis impofitione,etiam f i talia onera forent, quæindigerent cxpicfironc magis fpe-ciali, amp;nbsp;quævenirentinopinata, perça, quæiii his terminis tradit Alex, in conf. so.Pondera-tis.col.i.amp;4.in 5.vol.amp;conf i93-Exthcmatc, col.3.in 2.V0I.amp; in l.fi ex toto.in prin.in i. col. ff.de lega.i. Sc conf. 9 7. Alias de fafto, col. 1. Sc 4.in3.vol.

Secundo,quia licet aliqua pofleteffedubi-tatioinimmunitatc cocefla per priuilegium, t fecus tarnen effe videtur in ca, quæ conceffa fit per viam contraflus, vt in cafu noftro, nam iftacenfcturelle fortior, amp;nbsp;magis ad verbum obferuanda, vt idem Alcxan. tradit in d.conf. 193.col.4.

Tertio confidcrandftcft, quod tails immu-nitas concefla fuit per tranfuftioncm , quo cafu fauore litium tollcndarum voluntiura, quod omnino obfcructur.1. in fumma. §. i. ff. 3 decondic.indc. t Et hinc eft, quod remedium legis 2. C .de refcin.vendi. locum non habet in tranfuftione, fccundum Alex. ini. fi quis cum aliter.colum. I.amp;2.ff.de verbo.obi ig.amp;ibilafi colum. 5. amp;nbsp;6. amp;nbsp;quod trahaturtranfadioad quæcunque incogitata, fi ita didum fit, tradit Barto.inl.fi de certa.col.2. C.de tranfac.

Sedhis non obftantibus, contrarium puto A dciurc

deîûtc effèveriiis. Êtpræfuppofito, quod non 4 tantum in vltiinis voluntatibus, t verùm eti-am in contraóhibus confidcranda eft mens có-trahentium -, tenendum eft id, quod lit vérifia mile. J. inconucntionibus. ftquot;, de verb.figni.amp; I.ft debitor.§.veriftmi]e.ff. de cötrahen. emp. amp;Pau.de Caft.c0f.i73.Vifo cafu,colum.2.cer-

• 5 titrimumeft, tquodiicetquisleobligetadca-fus fortuitos, tabs tarnen obligatio non com-prehenditcafus valdeinfolitos. 1. fiftulas. §.fi. fF.de contrahen.emp. vt tradit Aug. conf. 176, Præmittendum,amp; Bald, confi.145. Cafus tails cft,colum.2.in3.vol.amp;Raph.fu]go.conf 193. Taftum fuper quo. quæ proccdunt, etiam ft didum fit, quod quacunque de canfi, quæ dici,vel cxcogitaripolftt, fccundum Alex. conf. iO7.Perlpcdis verbis,col.4.vcrftc. non obftat quod dominus.in'3. vol, vel ft quæcunquealia verba pofita ftnt, etiam quæ de fui natura folcant continerc cafus inopinatos,amp; maiores ex-prcft'is,fccundum And. Sicul.conft.21. præcla-icdixit,col.5.in 2.vol.ctiam ft exp reift fuilTcnt aliqui cafus forituiti,deinde fubieda claufula generalis, quod tcncatur de omnibus alijsca-libus qui iniaginari pofftnt, vt late per Alexan. conftl.28. Vifis.colum.3. amp;nbsp;4. in 1. vol.quia de talibus non eft vcriftmile fuillc cogitatti, qua-uis didum lït,quód trahcretur obligatio adin-cogitata vt ibi per eum, vbi etiam infcrt id pro-

• 6 cedcrc,ftadfitiuramcntum,amp;mcritó,tquia iuramentum non ampliat, fed confirmât. 1. fi. C.dcnonnu. pccu. quæ omnia fcquitur Corne. confil. 12.licet diffusé.in 4. volum. vbiait,

• 7 t quod cafus omnesfortuiti dicipofliint info-liti, amp;nbsp;inopinati, led fccundum magis, amp;mi-nus. nam quidam funt,qui facile à quocunque pollimt præuidcri. quidam, qui non nifi à pru-dentibus viris,quidam,qui folum à prudentif 9 fimis. quidam veto, quos nullus,etiam pru-dcntilftmus vir facile cogitarct; amp;nbsp;inter iftos ponit cafum belli,amp; idem in conf 23. Videtur, in2.volu.amp;fequiturRipain trac. de pefte.fol. mihi. 12. fccundum imprclftoncsparuas, ver-fic. fed hie alia dubitatio proponitur, amp;nbsp;Alex, ind.l.ftcxtoto.inprinc.incolum.fin. amp;latius Iafind.l.fcdamp;lîqiiis.§.quæfttum.colum.2.amp; 10 7. ff. ft quis cautio. fcquitur etiam Thom. Par-pal.in rcpeti.l.placct.num.9O.amp;2Oo.C.dcfa-crofin.Eccl.amp;pluribus rationibus Bald.conf ii9.Vcrbadicunt.in i.vol.adeo quoddubitan-dumnon eft , quin iftaftt communis opinio, queinadniodum etiam dubitandum non eft, quin in cafu noftro agatur de cafu valdc infoli-

S to. t nä fine is dicatur infolitus, qui à mille an-nis citra non contigit, vt excmplificat Bart, in d. §. Seio.liuc is,qui(rcic£to termino certi tern poris) prætcr vcrilimilcm cogitationem homi num cöntingit,lecundnm Corne.in d. cof fiueis,qui raro euenit,lccundum Alexan.inlt;^. conf 107. in 3. fine is, qui licet alibi plcrunquc eucniat,non tarnen folcat contingere in regio ne, de qua agitur lècundû Ripam vbi fuprà fol. 11.nu.78.vt Icnfttgio.ind.1.fiftulas. §. fin.cla■' rilftnlur^ cft,quód non nifi infolitus, amp;nbsp;omni-no inauditus cafus dicipoteft, euentus taliunt bellorum,ob quæ tam longo tepore tam milita iniuftilftmè pafft fimt homines iftiusregio-nis,tam multas pccuniani cxaófiones : mtilfas cxciirfioncs, deuaftationes agrorum,oncra a-lcndicxcrcitus,dcprædationcs,amp;inccndia.Et itaobhanc caufim concludendum eftomni-no,^ quod cclîantibus priuilegijs quibufeunq;, amp;nbsp;immunitatibus, ôt cöuentionibus, cogi de-’ béant omnes habentes bona fub iurifdiftionc ipforum Magnificorum dominorum de Cal-deraris fubirc partem oncris fui æqualance, amp;nbsp;debitis ratiocinationihus prias faAis, ad ipfos dominos fpcéfat talis diuifto onerû, amp;nbsp;exaftio collcéfarum rationc iurifdiûionis Alex, conf 35. Vifoprocelîu,col.2.in 4.vol.præfiippofitis cætcrishabilibus,dequibus per Bart. inl. i. C. de mulie. amp;nbsp;inquolo. lib. 10. amp;nbsp;per alios locis vulgaribus. Et corum iurifdiôlioncm ncsare nonpoftiint ifti prætendetes fc elle debereimmunes , quia in ipfo inftrumcnto fupradiôfat conuentiones recognofeunt cos vt dominos habentes iurifdiftiones, amp;nbsp;alfuetosimponere colledas, vt patet in multis partibus ip fi us im ftrumenti, præfertim dum iplîs promittfit lim gulis annis certam fummam pccuniarum, amp;nbsp;ceræ, amp;in ceteris ipli faciunt eos immunes, cxcmptos,queomniadenotantiurildiâ;ioné, vt per Alcxand. vbi fupra, amp;nbsp;de hoc, vt puto, nondiibitatur.

Itcmt 11 adtaliaonera tenStur clerici fecim dumBart.inl.nullus. C.decurfupubli.lib.i2-latèPetr. de Ancha. confi. 96. Super di(fto,ôî Andr. Sicul. confil.1.in 3.volum.amp; Ripalib.2' Relpon. Capitolo.20. dices clic communciiV qui funt exempli de iure cômuni 5 quanto ma-gisigitur,amp;c.

Non obftant,quç in contrarium funt deJu' dta. nam Alexan.in d. conf 193. ina. dccopl’ 9 7.in tertio, amp;nbsp;con f 3 o .in quinto, debet intf^' ligiincafu, qui non fit tam magnipræiiidif^^'i’ amp;nbsp;qui veriftmiliter non fi t ita omnino raruS,oC inopinatus,alioqui effet ftbi iplïcontrariiisi« alijsquamplurimislocisfupra allcgatis. EtE' cet in diifto confil. 97. fortius infiftat,amp; maximum ponat fundamStum in verbis illis, quf' quomodo,(fc quibulùis, ôcc. nihilom’inusd*’' quitur de cafu valde iqfolito ; male loquit^ih quiataliscafus continetur,quando nomio^quot; tim/ôc exprefsè, amp;nbsp;fingulariter decofift^E*-nieiitiôj

mentio,amp; non aliter,neque per quæcunq; alia verba;ctiam fi dixerint contrahentes, quod volebant haberi pro expreffisjÖc fpecificatis o-jnnes cafus, qui poffent cötingerc, fecunduin Ang.in d.l.fed amp;nbsp;fi quis. §. quefitum. in fin. amp;nbsp;ipfum AIex.amp; Iaf.coluni.2. fF. fi quis cautio. amp;nbsp;Vt fuprà dixi, ita eft communis opinio, amp;nbsp;quæ fine dubio eft magis æqua.

NÔ obftat, quod fccundo dicebatur, tai cm immunitatem in cafu noftro fuifie cóceflam, non in vimpriuilegij, fed in modum contra-ftuSjideoquc earn cfl'efirmiorem,refponde-turcnini, quod fupradida communis opinio ctiam proccdit in contradibus, vt patetin lotis fupra allcgatis. Prætcrea procederet argumentum , fi traftaretur de violanda, fcupeni-tus tollcndaiplaimmunitate,fcdhicagiturde cius intcrprctationc,quo cafurctorquetur argumentum in contrarium,quia fit intcrpreta-tio fecundum verifimilcm menteni ipforum contrahcntium,vt fupra didum fuit,amp; potius tontra cum, qui fe fundat in ipfo contradu. 1. Vcteribus.ff’.dc pac.

Simili modo refpondetur ad tertium.nam, licet verum fit, quod tranfaóUones non facile tiimpantur, hic tarnen non agitur de ea tollen da,fedpotiusintcrprctanda;t quo cafu fit po-fius ftrifta intcrprctatio in träfaftione, quam mcætcrisconuentionibus, fecundumglofl'.in 1- cmptor. §. Lucius.in fin. ff. de pac. quam fc-quituiBarfol.ind.l.fi de certa.colum.i. quango ratiorcftifermonis id patitur, vtcertèpa-tit Urin cafu noftro, quia verba generalia pof fiintvcrificariin multis caufis,amp; cafibus,omif fio tarnen cafu valde infolito, Hine etiam eft, quod tranfadio omnino ampla, amp;nbsp;generalis i^on comprehendit id, quod verifimiliter con cedi non debuit,vcluti enormem læfionem, t narnfccundum veriorem, amp;magis commu-nemopinionem,etiam in tranfaftionc locum habetrcrncdium.l.2.C.dcrcfcin.vendi.fccun dum Bartol.ibicolum. 2.5c Bart, in d. 1. fi quis cum aliter.amp;Alexand.confi.Sç. Vifopumfto, colum. 4. vcrfic. fecundo rcfpondeo.in2.vol. amp;IatiirimcDcci.confil. 60.coltim.3. Non etiam obftat dccifio Bartol.in d.1 .fi de certa.quia præterquam quod reprehendatur per Ripam vbi fuprà ; dici poteft, quod intelligitur fccundum prædida, videlicet quod non trahatur ad Valdè infolita , quia talia nullo modo præfu-muntur fuiffe cogitata.

Et licet ex fiipradiûisfublatafitomnisdu-bitatio: poteft tarnen in cafii noftro aliud con-fiderari, propter quod ojnnino etiam conclu-dendum eft, quod fupradiéla immunitas lo-Ij cum hie non habeat. t Nam, vt infaftopræ-fupponitur maxima pars pccuniarum, quç per iplbs Magnificos D. Calderaris folutæ fucrut militibus ; data, amp;nbsp;foluta fuit, ita iubentibus Ducibus,amp; Commiffarijs,amp;cætcris Præfeâis militum,iubentibus lnquam,quod ipfi Ma-gnifici domini foluerent tales pecunias, non quidCm pro fè tantum, fed pro illis omnibus, qui bona ibi fuæ iurifdiftioni fubiefla habe-bant, quia tales fubiedi non facile poterant conueniri, præfèrtim cû eflent abfcntes,quod quidem de iure potuit fieri.1. cum polfeflbr. ff. deccnfibus.amp;notatBald.inl.2.infecundaco-t lum.C.de hære.vel ac.vendi. quo cafudabitur deinderepetitio aduerfus eos, pro quibus fol-Ucrunt, vt tradit Thom. Parpal. in repeti. dift. l.placet.numcr. 72.amp;77.amp; 94.fcilicct pervti-lem alt;ftionem negotiorum geftorum, fecun-dum Bald, in 1. fi negotium. C. de nego. gcfl. amp;nbsp;idem ctiam fentit in 1.1. in fecunda column, verficul.fexto in muncrc.C.dc iu.emphy.amp; fe-quiturAlexan.confil.35.Vifoproccllu.colum. 4.Verficul.vndc dicit Bald.in quarto vol. quod ctiam procedit, dato, quódiniuftè abipfó fu-pcriorc domino exaéfæ fint talcs pecuniæ: fine ctiam fit verus dominus : fiuc fit Tyrannus; fine quiuis alius , qui faltcm de fatfto timcn-dus fit, per ea, quæ tradit Bart, in 1. nam amp;: Scr-uius.in princip.ff de ncgo.gcft.5cintra£la.dc Tyran.colum. 4. SCi^bbas confil.60. Quoni.t fatis.lib. 1.5c confil.21- In quæftionc. libro 2.5c ÔC Alcxand. confilio 57. (^oniam in quæftio-ne.column, fin.in primo volum.5c Bartolus in 1.2. in fin. vbi latius exteri. ft. de verbot, obligatio.

lacobus Mandelins Albenfis,Placcntiæ legens. 1538. menfe Nouembri pro do-minis de Grinzanis.

GVMÈNTVM.

Solutio dotis per vnum hçredem faâ:a,an cen-featur fadatotanomine proprio,an verôpartim proprio nomine,amp;partim nomine fui cohæredis. Et fecuta euidione ipfius dotis, an agi pofsit contra ilium cohçredem pro eius parte.Et an legatum faétumimputeturin dotem.

SVMMARIVM.

7 A C T V S nbsp;nbsp;duhio cenfetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominepro-

prio,

3 Tionatiopr^ßiJniturpropter conjànguinitate, maximefauore dotis, e^dato, (^uodfiluens dotem cjjèt 0 b^igatus mulieri ad eandern quanti-tatempecunia,'uidenu.'^.

3 Acius cenfiturfaÜus nomme aLieno, duob. con-currenttbus.

4 A£iuspertinent ad duos, é’fu^usper^nutan turn, cenfeturfallut nomine 'vtnufiue.

f A^us faitWfin dubio pr^fumiturfa^us ab illo^

A 3 qui

erat ■obitgattu, amp;nbsp;n oinine ei tu, dr de eitts mandata.

^^filuit vt hares, amp;nbsp;vir tute teflamenti, cen-ßturper omnia(bluere, vt continetur in tefla mento.

Donatiofauoreconfanguinitatis prafumiturin dubto,non apparente alia caufi,, dr idem in a-lijs, in cjuibus non fit fauor confianguinitatis, d}‘quomodo,videnum.S.

• 9 Donatiofauor e dotù guando prafiumatur.

• 10 Delegationefa£fa, cfieturfa^a nouatio, etiam deiure nouifiimo, dato, quod non fit expreß fitm, drfic-lfin. C.de noua, non procedit in de-legatione.

It Nouatio facia non cenfitur, licet folutio fit facia tartim etiam nomine aliéna, dr confifiit noua tioinprafiimptione, dr facilius negandaesi, quam induccnda.

tn Rebus datisinfolutum euiilis ,perindeeit, acfi folutum non effet, dr non cenfitur liberattts il-le, cuius nomine, vel mandata data fiierunt infolutum.

fj Nouatio adhocvt cenfeatur facia per delegatio nem, requiritur etia, quod delegatuspromit-tat expreße vt debitor de legantis-, necfitffcit, quodfimpliciterpromitt at.

• 14 Debit urn dot isfi er at neceffarium, legatupofi-eafactum computatur in dotem..

Confilinm 11.

R o dcclaratione coruni, quæ in fa£to proponnntur, vidcnda funt tr!à.Primum,an folutio dotis facta per Vinccntiû cenfeatur fréta par

tim fuo nomine,amp;partira nomine Zenefij co-hæredis fui,ita quod nihil amplius peti poflit à Zenefio ,an veto tota cenfeatur faótanomine iplius Vincenti), fcilicetpartimiurcobligatio nisexteftamcnto,amp; partim iure donationis. Secundum, dato quod cenfeatur factapartim nomine Zcncfij, an liante cafu euiólionis pro-pofito , polTit amplius agi contra ipfum Zc-nclium. Tertium ell,an Icgatum nouillhne faflumpcriulianunijfit imputandum in dotem.

Et circa primum, dicendum viderctur prima facie,quod cenfeatur tota folutio faétano haine iplîus Vincenti) foluentis, quia cum nii J hil diftum fit de Zenefio, cenferi in dubio debet aótus fiiilfe ficlus nomine proprio. 1. amp;nbsp;magis. ft', de folutio. amp;nbsp;perfona cxtrinfecus in-tèlligi non debet. 1. li ita llipulatus. §. Chryfo-2, gonus.ff de verbot, oblig. t amp;nbsp;fecundum hoc dimidia pars eiulmodi dotis cenferetur dona-ta, quod certè eft fatis verilimile propter con-finguinitatem, vt Barf ol. tradit in 1. cum quid colum.2.in fin.lf fl ccft.pctat.amp;Eclîn. in Cilp.S cautio.colum.2.dc fidcinllru.amp;Ludo.Roniä. conlî.235. Quo ad primum, column.i. præfet'-tim fauore dotis,vt in l.i.§.acccdit.Cod.de rci vx. ac. amp;nbsp;in terminis tradit Bald, nouel. in tra-éla.de dote in ô.par.priuil. 45. vbiconcludit, quod fiuorc dotis præfumiturdonatio,dato quod is, qui foluit, elTct obligatus ipfi mulieri ad eandem pecuniæ quantitate ; amp;nbsp;( quod plus ell ) dato, quod haberct animum compenfan-di,quia libi imputer, fi talcm animum non cx-prclïît,vt ibi latins per cum.

Sed,his non obllantibus, contrarium puto 3 dciurceflevcrius. Primotquia,quoticfciiii-qtie dubiiim cll, an aélus fit fiélus proprio nœ mine, an alicno ; tunc fi duo concurrant, fcili-cct quod illc tertius eftet ad illud obligatus, item quod mandauerit ifti, vt id faccret : ccu-fcturcocafufaólum id elle nomine illius ter^ tii,amp; ita nomine alieno,fecundu Bart, in 1. Th tium.§.altcro.col.2. verfic.3. cafu. If. deadnii-tut. amp;inl.qui negotiations.in princ. per ilium tex.eod.tit.quæ duo line dubio concurrunt in cafu nollro. nam tenebatur Zenclius ad dimi-diam partem dotis 5 amp;nbsp;cum elfet præfcns ciuf-modi folutioni, cefetur mandafle Vincentio, vt etia folucret pro parte fua,glo.in 1.1.in priu. ff.manda. amp;nbsp;ira Bal. confuluifle refertlaf. in fuerat. num. in. Inlli. de ac.amp;id facilius præfu-mendum cllinter cohærcdcs. quia etiam line aliquo madato polTunt inter fe repctcrc,quod vtilitcr cllgcllum.l. ex partc.inprinc.ff. famif hercif amp;nbsp;tanto magis in cafu nollro, quia ha' bet Vincentius apud fc pccunias omnes fof uedas pro ca dote, ram de parte Zenefij, quàm de parte fua, vt pater in inftrumento quodain dcanno.1526. 9.Februari)5ergOjamp;c.

4 nbsp;nbsp;Secundo t cum qui.s facit adum pertinen

tem partimad fe,parrim ad alium, videtur partim frccre nomine proprio ; partim alicno. h fin.Sc I.poll mortem. §. tutor.amp; vtrobiq; Barr, ff.quan.exfac.tuto.

5 Tertio t quando aélus, ad quern aliquis tenebatur,reperitur faduS; fi non côilct,per fuerit faélus ; præfumitur faftus ab co, qui crar obligatus,fccundumBar.inl.cum feruus.lfii^ verb. obli. vel fi collar,per quem fuerit fadi’^’ fed dubitatur,cuius nomine, vt in cafu noHr^’ tunc præfumitur ficins nomine illius, quief^^ obligatus,amp;de mandato iplius, IccundiiPaiih de Call.ind.l.cum fcruus.amp; idem tradit Félin.-inc.fient.colum. 16. vcrfic.limita fccundó hoc diélum.num.?!. de re iudi. amp;nbsp;multa finhlw^ ducit Alexan. conf. 25. Vifoinftrumento.

lum.3.verfic,nechabent.in2.vol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qmirtô, quiainipfo inftrumeto folutsslt;^®' 6 tisdicitur, t quod Vincentius foluit dotenh vtli«*

mentOjpoftquàm etiam 1'oluit totamfnm-mamdebitamexteftamento,icilicettam pro parte Zenefij,quàm pro parte fua, vt in fimili cà(ùtraditAbb.côlîl.ii6.iftLiddciure,colnni. penult.amp;fin.ina.volnm.amp;fi litaliqua diucr-litas inter fummam debitam ex tcftaniento, amp;fummamfolutam, iii cafnnoftro cft mini-ma,amp;non obftatjVt per Bartol, in 1. triticnm. verfic.quidfimuruaui centum, ft', de verboru ob]i.Etadillud,quoddiä:umtft,quod foluit, vthæreSjfaciuntquæ traditBart.ini. nun-ciafio.col.3.fF. deop. no. nun. amp;nbsp;Alex, confil. 37. Vifo dido.colum.3. in 3.V0I.

Qmnto id clarius conftat, quia in ipfo in-ftrumcnto dicitur,quód Vmcentius,vthcres, Vult foluere,amp; fatisfaccrc,amp; quod ca bona dat in folutum, Sc itaetiamiple Dominus Hiero-’^ymus,amp;vxor fatentur fc rccipcrcintcgram iftam fummam rationc dcbiti,amp;faciüntli-krationemamp;c. cum igitur dida fummadc tommuni confenfu detur animo diflbluendi obligationcm, fequitur, quod nulla omnino hic cadat donatio,vt per Bartol.in l. fi cum au-ruin. ff.de folu. fed quod etia diffoluta fit obligatio Zcneßj.

Non obftant,que in contrarium funt dedu-fta.nam primo ad tex.in 1.amp; magis, de folu.pa tet refponfio ex fuprà didis,nam limitatur, vt non procedat in didis cafibus, vt vbique tra-ditBartol. prsfertimindiól.§.altcro. t Et ad ptæfumptioncm donationis fauore confan-Sninitatisrcfpondetur,quódpgt;roccdït in dubio,id eil, quando non apparet alia caufa, vt patetexdiclisBartol.ind.l.cumquid. Incafu autem noftro non folùm cogitari poteft alia caufa,veriimctiäfuitcxprcfla. videlicet quod id fiebat caufa foluendi, amp;nbsp;fatisfacien. Et in 8 contrarium dicatur, t quodquando alia cau-fi nonapparet, præfumitur donatio non tantum inter coniànguineos , verum etiam in cætcris cafibus.l.Campanus.ff. deope. libert. ergo, vt aliquid fpeciale lit in confanguinita-fe^dicendiim videtur, quod præfiimatur donatio, etiam ii alia caiifii appareat:Rcfponde-tur, qiiöd'in confmguinitate efl ipcciale,vt præfumatiir donatio, qiiandoalia caiifi non apparet,id eft,nullo modo fuit exprcfla,fed tacite poteft cogitari, vt patet in exemplo po-(ito per Bartol. in dióla leg. cum quid. in quo poteft cogitari caula mutui, nec non amp;nbsp;caufa donationis, amp;nbsp;in dubio fumitur caufa donationis. At in cæteris cafibus nunquam præ-fumitur donatio, dummodo alia caufa poffit cogitari, vt per Alexan. confilio 13.Ex bis quæ in thcmate.colura.2. inprimo voluminej Ad 9 teitium fauorc dotis,amp;C. t refpondctur,ne-. gando, quod in dote fit aliquid fpeciale in hoc propofito,nifi qiiando pater dat dorem filiæi iuxtatex.inl.fina.C.de dot.promif. vtibi tra-duntglpfl.dt Dofl.dclicet Bald, ibi in fine rc-quot; dargiiatgloff. vo 1 entern indiftinólè, quöd extraneus in dubio non cenfeatur donarejcon-cludit tarnen Bald.quod in cafu noftro, id eft, quando extraneus, feu quilibet, excepto parte,adminiftrat bona, ex qiiibus dotanda eftip-fa millier; tunc non prçfumatur donatio, amp;nbsp;hoc fatetur Bald, nouel. vbi fuprà ; amp;nbsp;ideô fiiä illamdccifionem,quô eft contradecifionem-Baldi in d.1.fi.pofuitfub dubio,dum ait, quod id fortè poftet attentari,amp; fine dubio eft falfi, vt patet ex 11. adduólis per Bald.in d.1. fin. pre-tereàdato,quôdilla decifiofitvera,amp; verum fit,quöddos habeat aliquid fpeciale, vt prçfumatur donatio; id tarnen nihil fiicit ad cafum noftrii.nam hic nö fumus in dubio ; fuit cnim expreftaalia caula,fcilicet quod animo foluen di,amp;fitisfaciendiamp;c. Etitaconcludendü eft, quodfolutio ifta fuerit fada partim nomine Vincentii,partim vero nomine Zenefij.

Secundo principaliter cft vidend um, dato, quod ca folutio fit partim facia nomine Zenc fij,aneucnicntccafu CLiiélionis, poflit Zene-fius conucniri,vt principalis debitor pro integra fua parte dotis foluendæ.

Et vidercturdiccndii, quod amplius cône-niri no poftit ipfe Zenefius. nam, prcfuppofi-tis tribus,que in hoc cafu concurrunt, primo quod ipfe Zenefius effc debitor D. Hicronymi pro dimidia illa parte dotis, vt patet ex tefta-mento : fècûdo quod Vincctius haberct apud fc omnes pecuiiias dotis, etia pro parte Zene-fij;amp;itainhoc,eilet debitor ipfius Zenefij, vt patet exinftrumentoquodäde anno. 1526.111 quoVincentius id confiterur;tcrtiö quod ipfe Zenefius mandauerit Vincentio, vt foluerct ipfi D. Hicronymo prefenti,amp;confcnticnti, folueretinquam,etiäpro fe,idcft,proipfo Zc-nefio,vt fuprà fuit probatü, falte de tacito ma-dato:ftaiitibus his,fcqui videtur cömunis con clufîo,quôd fa£la fit delcgatio. 1. delegare.la prima,vbi Dort, prefertim Paul.de Caft. ff. de noua.amp; idem Pau.amp;Alexan.in l.qui vfumfru-jQ rtum.ff.dcverbo.obligat, t öcfifartaeftdcle-gatio,fequitur,quöd farta fit nouatió,etia de iure nouiüimo,dato, quod non fit expreflitm nam in dclegatione non procedit difpofitio tex.inl.fin.C. de noua. amp;§. pretcreà.Inftitutj qui.mo.tol.oblLfecundûgloft.cômuniterap probataminl.i.inprinc. C.dénoua.amp;latius per Dort.ind.l.qui vfumfrurtü.iSc in d. 1.dele? gare.vbilicet Paul.de Caft. dicat eile miiltos; lt;juiteilet coutrariû,adcô,quod paftiis iftcim

digetet dccifione Cæûrca ; nihilominus ita cft magis communis opinio, vt ait laf. in 1. fin-gularia.numc.37.amp;Deci.confil.io7. Incatifa. vndè, ß faélaeftnouatio, fequitur, quód ipfè Zcnefius eftomnino libcratus.diót.§.preter-cà.amp;hocinefFeftu eft, quod vult Bar. in dióta I.fingularia.numc.i 9 •Colum.7.in quæftionc il lade campfore,cui mandatum eft, vt foluat. Secundo,quia id clariuscolligi videtur ex fide-iuftioncfaAaperZcncftumrclpedu rerii im-mobilium,qua;datæfuutinfolutu. nam dixit Zenelïus Ic folum fideiubere pro dimidia parte carumrcrû,qua;dimidiaafccndit ad fcutos. i88. amp;nbsp;dixit Zenelïus, lè nolle ad aliud tcne-ri. vnde cum hoe faótum fit, præfentibus ipfo D. Hieronynio, amp;nbsp;vxore, amp;cxprcfsèconfen-tientibus (nam fidciuflïo fit per ftipulatione, amp;ita habuiteöfenfum, amp;nbsp;verba ipfius D. Hie-ronymi.l.blanditus.C.de fidciuir.)res videtur cl ara, quód pro refiduo liberatus eft Zenefius; amp;nbsp;ita conueniri non poterit pro integra dimidia parte totius dotis,fcd tantum pro dimidia fummadidar untrer um: neque pro ifta fum-ma conueniri poterit abfolutè, fed folùmvt fideiuflor, amp;: ita priusfaóta excufllone aduer-fusipfumVincentium. ,

Verum, bis non obftantibus, contrarium inhocputocflcvcrius. Et primo confideran-dum eft,quód tam in inftrumento ipfius dotis folutæ,quàminalio quodam inftrumento li-bcrationis faftæcrga Vincentium eodemmet dic,fcmperipic D. Hieronymus,amp; vxor fuafi-bi referuarunt cætc A omnia iura, fi quæ habe-rent rcfpedlu illius dotis, tarn eötra ipfum Vin centium, quàra contra alios, vndc apparct, quód iuribus fuis non aliter renunciarunt, ni-jj fiquatenusfuitcxprelTum? t Etideo fequitur, quódlicet folutio cenfeaturpartim fafta nomine Zenefij.-non tarnen cenlètur faólanoua-tio I ita dccidit Bartol, in 1. ex. duobus.colum. feptima,numc.28.verfic.lcptimôquæro.fF.de duo.reis;ôcfacir,quianouatiomultumconfi-ftitinpra;fumpfione,vtlatèpcrAretin.confil. 5.Incaulà.colum.prima,amp;liodicfaciiioresefi fe debemus ad negandani nouationcm, quàm ad induccndam,fccundum Bartol, inl. penuJ. colum.a.fF.dc præto.ftipu.

Secundô confiderandum eft,dato, quód in cafu noftro ea omnia accefliircnt,quæ nccclTa-ria funt ad delcgationcm, amp;nbsp;per confequens adnouationem, amp;nbsp;dato, quód faétafit noua-tio:non tarnen ccnlèri poteft hic faûa noua-tio abfolutè, fed fol ùm fi ipfe Vincentius foluat, non autem fi promittat. nam mandatum Zenefij tacitum,quod allegatur,non cft fadû, neque per D.Hieronymum acceptatum ad ali quant promiflïoncm vei obiigationem de no-

uofaciendant per Vincentium, lcd folùinad folutionem faciendam,vt patet ex ipfo iitftru-12 mento. t Etideo,firesdatæinfoiutû fint cui-ûæîperindc cft,acfi folutum non eilet. 1. qui concubinam.S.hæres.ft'.delega.?. ergo Zenefius non cft libcratus, ita cft tcx. in 1. fi débitèrent.ff.de noua.amp;latius déclarât Pau. de Caft. in d.1.delegare.colunt.2.verlicu.vnum tarnen feias. amp;ind.l. qui vfumfru(ftum.infine,amp; ibi Alcxan. colum.fin. qui tarnen dicunt, quód fi crcditor,id cft, ipfe D. Hieronymus acceptaf-fetprofolutioncpromiffionem, tûc effet int-putandum lîbi, fed id non contigit in cafu no-ftro;amp;itaverumcrit,quód Zenefius erit libc-ratus,quotiefcunque côftabit, quód Vincentius foluerit;alioquiidëcrit,ac fi nihil vnqua faólum fuiffet:amp; ad hoc fundamentum omni-noaducrtatur,quiatollitomncsdifficultatcs.

Tertiô eftaducrtendvi,quôdintcntio ipfius D. Hieronymi fatis cft fundata ex ipfo tefta-ntcnto.nam,fiZcnefius,mcdiâte perfona lu-liani,efthæresprodimidia5 crgotcncturaddi-midiam parte dotis; ôc ideô non vlterius qux-renda funt fundamenta, fed folùm remouen-da funt,quæ facere videntur in contrarium.

Non obftat igitur, quod primô dicebatur, faftam effe delcgationcm in cafu noftro,amp; per confequens faûam effe nouationcm 5 rclpon-13 deturenim, ncgando iftud. î nam prætcrtria fupradifta, rcquiritur ctiam aliud, videlicet quód debitor delegatus promittat cxprcfse,vt debitorillius delcgantis, nec fufficerct, quod fimpliciterpromififfetjfccundumgloff.coni-muniter approbatam in 1. quamuis. §.fi niu-lier. elfecondOjamp;ibiclariusnot.Pau. deCaff ff.ad Velleia.amp; Alcxand.in d.l.qui vfumfiuffii colum.2.inprinc. amp;inconfii.io. Vifisdepofi-tionibus.colum.2.in2.volum.amp;lafind.l.fin-gularia.num.38.amp; Deci.num.27. vbi reprobat id, quod in contrarium in fortioribus terminis volcbat Aretin. in d. confil. 5. in 2. coluin. In cafu autem noftro idnoninterucnit, quin-imó eft dubium, an Vincentius promilcrit no mine Zenefij, vt patet ex his, quæ fuprà ditri funt in primo articulo,crgo amp;c. Prætcreà dili' gentiusconliderando,videtur, quód incaW noftro nihil ex his interuenerit,quænecelfi' ria funt ad delcgationem.nam de mandate)gt;ƒ conftat,nifi forte dicamus mandatum tacitti» quód certè non fufficit in cafu noftro, quiao-pus eft, quód exprefsc dicatur, quód nomine illius foluitjVtperAIcxan.ind.confil.io-nonconftat, quód Vincentius effet debitor Zenefij ,nam de hoc nihil dicitur in ipfo inftrumento. Et dato, quód id in Ic efletverumd’^ forte probatur in inftrumento illo de anno, I s 2 6. non tarnen id fufiicit in cafu noftro, nifi inipri

in J P fn dci'cgatione id fuerit exprcffam, fecun-dunl Doft.in locis fuprà didis,præfertinî Pau de Caftr.in d.l.qui vfumfrudum.in fine. Et vitra iftas omnes rclponfioncs, dato quod fada fit delegatio, amp;nbsp;nouatio:illa tarnen folùm ccn feturfadaincafu,quo Vincentiusfoluiiret,amp; amp;nbsp;non aliter, vt modo did uni fuit in fccundo fundamento.

Adfecundû, de fideiuflione,refpondetur, •veruniefle,quDdZcncfîusde communi con-fenfuipforum contrahentium obligatus eft fo lum pro fcutis. i88.fcilicet nominefideiuflb-rioj fed per hoc non fequittir, quodremifinm fit ci id,ad quod ipfe ex pcrfona fua tcnebatur, quia talisconfcquentia non rcperitur in iure. nam exfeparatis non fit illatio iuribus vulga. amp;multô magis, quia ipfe dominus Hicrony-nius,amp; vxor referuarunt fibi omnia iura fua Contra alios, vtfupràdidum fuit. Etlicet dirent Zenefius fe nolle ad aliud teneri; illudin-^dJigitur, nomine fideiulforio, fecundû ter-fliinos , de quibus tune agebatur. Et dato, 'lt;ïüód intelligcretur generaliter, nihil opera-rctur,quia pars aduerlanonconfenfit.l. fin. §. hcin fl prædixerit. ff. naut. caupo. Etita con-Cludendücft, quod fi dominus Hieronymus probabit fibi non elfe folutam dotem fcilicct cumeffedu, quia forte euincantur bona fibi infolutum data; poterit pro dimidia totius do ■’^hagere contra Zenefium, tanquam princi-palitcr obligatum ex teftamen to,non obftan-hbus didis folutionibus iam fadis, amp;nbsp;fide iuf-honc.verumeft, quod imputabitur dimidia ex fcutis. 167. quos in bonis mobilibus habuit dominus Hieronymus, id eft feuti. 83. quiavi-detur fuifle foluttim communi nomine,poterit etiamprodida dimidia principali, quæat-tinet ad Zenefium, conuenire Vincentium; quia,fl fada non eft nouatio, vt fuprà didum fuit; fequitur, quod vterque pro eademm'et dimidiareftet obligatus.d.1.fin. C.de noua. amp;nbsp;§.præterea.Infti.quibusmodis toll.obli.amp;ita crunt vt duo rei debendi ; adco quod, etiam fi contra vnumagatur, Sc nihil obtineatur;agi adhuc poterit contra alium.1.fin. amp;l.rcos. C. defidciufib.declarando, vt per Bartol.ini.ex duobus.colum.ï. amp;meliusincolum.3.verfi-cu.lcdanaliis.lf.de duo.reis. Itcmproaliadi-lriidia,feuprociusrcfiduo,ad quam vlque ab initio tenebatur Vinccntius;poteritiple Vin-tentius conueniri; amp;, fi no erit foluendo,tunG poterit fideiulforio nomine conueniri Zenefius ad dimidiam ex fcutis. 375.ideftad feutos. Ï88. namvt fonant verba inftrumenti, Zenefius fideiulfitnomine Vincentij, amp;itapro ilia parte, pro qua tenetur ,Vincentius ; nec aliter præfumiturfadum, quia pro fua obligationc nemo poteft fideiubere*. 1. Vranius. ff. de fi-deitif. Sc fine potuerit , fine non fideiubere pro fc, ftandum eft verbis inftrumenti, amp;nbsp;forma: exteriori, quod fit fideiullbr, Bartol, in h-hi qui ad ciuilia.columnafina.verficu.4. ff.de fideiuf.

Tertio principalitereftvidendum,anlega-tumfaftum per luîianü imputer ur in dotem.

14 Etomifladilputationc,cum clarûfit, t quod debitum dotis erat nccelfarium, quiaadhoe grauatus fucrat ipfe lulianus per Francifeum primumteftatorcm;concludcndum eft om-nino,quod tale legatum imputetiu-, vt communiter Doifto.’concludunt in authen. præ-tereà. C.vnde viramp;VXO.amp;Bartol. amp;cæteri in l.lîcumdotcm.§.fipatcr.ff. folut.-matrim. Sz Campef intrafla.dedote in quinta prin.par. in ô.quæft.

lacobus Mandell. Alben. L Vi D. faltio amp;c. Placentiæ. 153 8.26.Dccem’' bris, pro D.Hieronymo

Saonenli,

R G r M E N T y

Debitor, qui foluit non vero creditor!, leu h«-,-redi,an fit liberatus,amp;an pofsititerum conueniri à vero creditore. Et dato,quod cenferetur libera-tus,an ipfe verus creditorpofsitagere contra illü. falfum creditorem,non obftante quadain libéra., tioneintereos faéla generaliter.

S V M M A RIVM..

Si debitor err/tuit, fi luit non cre-^ ditori,fi hahuit itijlum cuufiim errandi, an fit liberattts,(fi quando, fi qua fit iufia igno, rantUyfi vide mime. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Debitor bona.fidefioluens in cafiîi defofiti, cen-fitiir liberatits,etiam fii non habuerit iiifiam caufiam ignorandi.

Debitor generis fifioluatfalfio creditori,non cen~ fietur liber at Its a vero creditore, etiam quod habuerit iiifiifiimam caufiam error is.

Genus périre non potesE

Pecunia depofita in area, vel infiaccule obfigna.. ta,iudtcaturtanquamfiecies.

Depofitarius quando teneatur de dolo, fi latu culpa,fiquandodeleuifiima,fileui.

Depofitumfit quandoque fimulatum,facia fii-licet tranfiatione de contraSiu venditionis-in depofittum,fi iudicatur tune, vt contrit-, clus venditionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• gt;

/ nbsp;In contract U venditionis venit dolus, lata cul

pa, fi leu'is.

10 Petens depofiitum, vt h ares,non audit ur,nifidi. ceat ejfeharedem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

iî Soluensfalfi creditori,repetit ab eo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•quot;*

Infir^^

ïnfirumentum depoßti habet executionem pa, ratam,etiam cpiodfit depoßtum ßmulattim, ^irreguläre.

Liberatio facta cum 'vno,non trahitur adaliïi. Liberatio quantumcunijuegeneralis non tra~ hiturad incognita, ettamßanteiuramento, neque trahitur ad cognita, in c^^uibus error interuenit.

Ignorantia pramp;fumitur in eo,qui nouus eflßic-cejfor alterius.

Ceneralk ÜberatiofaPta nulla fumpta occaßo-ne,prafùmitur captioßa.

Confilium HL

a R o dcclarationc cafus propofiti, videnda funt duo, Primum eft, aii debitor iftc,qui iani foluit non vc-ro creditori, ïêu hæredi, fit libera-tus,adeó,quód ampliusconuenirinon poflit à vcrohærede. Secundum eft, prælùppolîto, quod debitor effet libcratus,an ipfe vcrus hæ-respoffit conuenire creditorem, forte Icgen-dum tutorem ilium,cui faóta fuit folutio,non obftantc quadam generali liberationc inter cos prins faóta.

Et circa primum vidercturdicendu, quod fit debitorliberatus ipfo iurc; poftquam foluit tutor! dato filiæ ipfius defundi, cum quo contraxcrat,nam,aliisfiliis non exiftentibus, præfumptio eft,quod ilia filia effet heres, vt ef-1 fe debet de iure communi ;t amp;itafi debitor id credidit,liceterrauerit; habuit tarnen iuftam caulam errandi; ergo amp;c.l.fin. ff. de tranlac. amp;nbsp;Lfugitiuus.ff’.de folut. vel faltcm videtur liberatus ope exceptionis,cedendo adiones contra eum,cui foluit. 1.cui foluit.1.cum quis. §. i. ff.defolu.Et quiaadiura ifta poftet rcfpondc-ri,quód folum proccdunt, quando error def-cendit,eó,quódaliquid prins faólum fuerit in pcrfonaillius,cnicftfolutum, velutili ille femel fit conftitutus procurator, amp;nbsp;deinde reuo catus,vel femel fuerit poffeffor hærcditatis, amp;nbsp;deinde reuocatus, vel femel fuerit feruus pro-batævitæ,amp;deinde faólus fit fugitiuus, amp;nbsp;hu-iufmodimam in his cafibus iuftiffima eft ignorantia.non autem procédant, quado nnllain-tcrneneritmntatioinpcrfonaillins,cnifolni-ttu' (vt in cafunoftro) inxta éa, quæ tradit Bar-tol.inl.filiæinteftatæ.ff.de folu.amp;probatnr in l.qui hominem. §. fi Titinm.amp;§. finullo. co. tit.amp;inl.inuito.cnmglof.C.defolu.amp;l.finö fortem.§.quifilio.ff.de cond.indc.amp; Bartol, in l.cum fundus. §. fcruum. colum. 3. verficu. venio ad fecundam.ff.fi cer.peta.amp;in l.falfus. colum.2.nume.4.C.de furt.amp; Paul, de Caftr. ind.l.cumquis.§.i.defolu.namtunc,licetad

fit ign o rantia,non tarnen eft iufta, vt per eös, vbi fnpra. Ideo fortins pro hac opinione facit tex.inl.i.§.firemàferuo dcpofitam.ff.dépoli.qui tcx.fpccialiterproccdit in cafu dcpofitigt; 2 vt eft cafus noftcr, vtfcilicet debitor bonafide foluens cenfeatnr omnino liberatus,ctiai'n fi non habnerit iufta caufam ignorandi eo modo,quo fupra diftum fnit,fccnndum Barto. amp;nbsp;latius Alberic. Ang.amp; Salice. inl. fi vrbana. ff de condic.inde.quia in depofito fatis eft quód abfit dolus,amp; lata culpa, vt ibi per cos;amp; ita ve rushærcs,fcn vcrus creditor foin poterit age-re adnerfus cum, cni folntum eft, vt not. Bartol.in d.§.fcrnü.col.3. verfic.fumnscxpcditi.

Sed his non obftantibns, tenendum eft oni nino,quód debitor non fit liberatus, ncquc ipfo iure,nequc ope exceptionis. Nam primo 3 flat communis conclnfio,t quod quotiefeun que quis eft debitor generis, amp;nbsp;non rci in fpe-cie,fi foluat falfo creditori, ctiam per qnamli-bet iuftiffimam caufam crrorisjnó tarnen cen-fetur liberatus à vero crcditorc,fecnndn gloff-inl. fl quis vxori.§ .apnd Labeoncm.amp;ibi Bar tol.ff.de fnrt.amp;Alberic.in d.l.cum fundus. §• fcrnum.colnm. 3. in fin. amp;nbsp;clariusibi Paul, de 4 Caft.amp; Salice. in fin. ff. fi ccr. pcta. quia genus pcrire non poteft. 1. incendium. C. fi cer. peta.fi cnim talis debitor non libcratur per ca fum fortuitu. d.1 .incendium, ergo multo minus per culpam, feu errorem, vt ctiam deducit Alberic.in d. 1. fi vrbana. Et licet Alcxand.amp; Deci.ind.§.fcruum,dicant,quód hæc refolu-tio non conuenit ad ilium tex. non tarnen ne-gant,quin in fc vera fit, neque poflunt negate. In cafuautem noftro confiderandiieft, quod, licet cotraftus appel latus fit per ipfos contra-hentes contraftus depofiti; pecunia ramen, quæ dcbctur,non fuit depofita, fed debetur cx contralt;ftuvenditionis,vt patetexipfomet in-ftrumcntojquo cafu pecunia dici non poteft 5 débita, vtfpecies,t pcrindeac fiin area, velin facculo oblignata,fuiflct depofita, iuxta text, in 1.plane. § .fi cadcm.ff.de lega. i. fed eft débita in gencre,cumrcvcra nihil fuerit depofitii, amp;nbsp;tale depofitum cenfetur irreguläre. l.LU' cius.la.i.ff.depofi.amp; de coiudicandû eft pcf inde,ac fi pecunia dcberctur ex contraftu niU' tui,vcl venditionis, vt infra dicam. vndc feqi'' tür,quód debitor non fit liberatus, foluend*’ alijs per errorem,quia ctiam per cafum nonb-beraretur;amp; exprefse de tali depofito tradit Dcci.inl.contraffus.colum.2. numc.5- ff-^^® rcg.iur.amp;Ludo.Roma.confil. 520. circapro-pofitam.colum.i.

Secundo ctiam dato, quod aliquid in fp^' cie debcrcturexcontraffudepofiti,no tarnen femper verum eft,quod dcpolitarius tencatur folutn

cftabfolùtèlicitiisjidcoq; licitacftctiam tails transfufiOjamp;habcbit natura depofiti,vt cöpc tat aftiodcpofiti.l.Lucius.la.i.ff.dcpofi.ergo nihil cft,quod impcdiat,quin habcat exccutio ncm parata; licet deinde tale depofitû fit irreguläre,amp; hi niultis rcgulari folcat fecundû na-turam contradus prçccdentis,vt fuprà dixi.

Circa fecundum articulû principalen!, vi-detur fuperfluum infiftcre,ftante conclufionc modo fafta,quóddebitornô fit liberatus. fed dato.quod debitor ipfo iure eflet liberatus, amp;nbsp;opuscirctagcreaducrfuseum,cui fuit folutû: dicendum eft, quod nullomodo obftabitgeneralis libera tio viciflîm côccpta inter ipfum verum creditorcni,amp; cum,cui fuit folutû. Primo,quia folutio fada fuitilli,tanquam tutor! cuiuldam filiæ.libcratio vero ci fada, nô atti-net ad perfonam ipfius filiæ ncq; ad bona cius, nequcadtutclani;fedrefpicitcun!, vt propria perfonan!,amp; proprio nomine, vt femper in du bio præfumitur. 1.amp;magis.flf. defblu. vndè cû ifte in duobus iftis adibus reprefentet duas pcrlbnas.§.fi tutor.Infti.dcinoffi.tcfta.lcqui-13 tur, t quodiibei’atio fadacû vnaperforia trahi non polTit ad aliam.1.fi vnus.§.ante omnia. iF.de pac.amp; l.qui cum tutoribus.inprinc. ff. de trail (ac.

Secundô,tquialibcratio,quantumuisgc-neralis,nontrahitur ad incognita.d.1.qui cum tutoribus.§.i.amp; §.2.vt traditBarto.ini. Aurelio. §. Caius, colum.fîna.ft'.dclibera.lega. ctia fi prçflitû fit iuramentû, fecundû laf. in 1. cum Aquiliana. in prin.fF.de tranfàc.ncc ctiâtrahi-tur ad ea,quç finit cognita,fed aliquis error in-teruenerit,fecundû Pau. de Caft. optime, in 1. fin.§.itemquæfitû.ff.decondic.inde. Erideô dato quodfadacflctilK,vt tutor!, noh tarnen cöprcliendit funima,dc qua agitur ; quia nun-quam fuit cognitaipfi hærcdi,iiifi nunc; amp;nbsp;ipfi hoc aflerent! eft crcdciidum,amp; onus proband! copetit aduerfario,fecundum Bart. ind. 1. qui 15 cumtutorib.§.fi.amp;mcritó, t quia hic fuccefi fit altcri;ergo iuftaeftcaufiiignorâtiæ. l.qui in altcrius.ft'.dcrcg.iur.ncc obftat, quod Bart, in d.§.Caius.in s.q.infin.vidcatur feutire, quod præfumatur feientia ; nifi probetur ignorantia dicociiim,quôd nihil adducit,amp;nihil firinat, idco non eft curandû de co ibi, fed ftandum eft dido fuoind.§. fi. quod cxprcfsèprobatur in illo tcx.Etincafunoftro,vtdixi, clarû eftpræ-fumi ignoraiitiam,quia eft nouus fucceffor.

i6 Tertio, quialibcratiofuitgcncral!s,amp;nul la fumpta occafionc ab aliquo ncgocio, fed fnnplicitcr didum, quod libérant fc amp;c. ergo præfumitur captiofa,fccundumBart.inl.cum Aquiliana verficu. vltimo nota, amp;nbsp;ibilaf. in ter t io no ta. ff, de tr anfàc.

lacobus Mandelins Alben.Piacentiæ. 15 3 Sgt;' die 5. April.pro D.Nicolao Vicedoniino?

legum fcholarc, Ciue Placentino.

R GVMENTrM.

Dotis conftitutiofadapermulierem de omnibus bonis,anvaleat renuntiatio donationis propter nuptias faélaperv.xorem.ltem an valeat donatio inter virum,amp;vxorem,amp; quando,amp; quid cumiuramento. Et an donatio inter viuos colla-ta poft mortem valeat. Et quando valeat donatio fine infinuatione, vel cum infinuatione fada exinteruallo.Etdeconfirmationeadusfadaalio tempore magis habili.Item an hæres dicatur con -trauenire voluntati dcfundfpatiens fe conueniri in indicium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

SVMMARIVM.

I M V L I E R potesidarebona in dotent, ojtiii fl anteflatuto. ^Hodrnarittts luereturtotam dotent.

3 Bonafutur a non cenfentur dari, nifl expreflè dicatur,Jêdfilùni prafentia.

3 Donatio de ont mb tu bonisprsflntibtts ’valet.

4 Statutuni,Delucrdda dote,no tollit ‘vxorifaclio-nem teflamentifledprocedit ab inteflato tantum.

J Renuntiatio donationispropter nuptias fa^apet multerem cum iuramento ‘Valet, item ’vaUt, fi confirmâtafittpost biennium.

6 Remit tere eJi dare, fl quando.

? Donatio inter 'virum fl ’vxorem non v'alet,amp; quid quando esiiurata, fl quid tunc open-,tur iuramentum, fl ’vide etiam nume.ïi-fl an iuramentum firmet earn ab initio, an 'verofiolumpostmortem donantis, 'uidenu-meroic).

S tyjlulier,conflantematrimonio,non pot efl dona-re dotem,neque de eapacifici.

Conditio, per quam reflringitur libera tefiandi facultas,est turpis,flimprobata, etiamfire-fieciii cert a rei tantiim.

to In donatione continente enormißima lafionem cenfietur e(fe dolus, fl fimulatio, qua non tolli-turper afiertionem partiurri.

JI Vxorfi donet viro, maxima est flùflicio metiü) 'velreuerentia.

i3 Donatio inter 'virum fl 'vxorem cum iurami^' to ’valet,fecundum ‘veriorem, fl magis munem opintonem.

J3 Donatio inter 'virum fl ’uxorem, etiam i'^’^ requirit tradttionem.

J ■I- Refiruatio ’vfusfiuctus, exiftentia in pojfeßiont exalta caufa,fl claufiula Coflituti, hac ornida habentur pro traditione, fl 'vnumquodijpt traditioni aquiparatur.

IS Di-

V Donatio reciproca,!^ remuneratoria, inter con-iuges valet.

Donatio inter virum vxorem collât a poll mortem, in eff'eófti collât a in harede valet, collât a in temfu^sjo luti matrimonj.

^7 Donatiofacia coniundtaferfona, viuente etiam marito,valet.

Donatiofit alioiuando poll mortem, ojux tarnen non ell donatio caufa mortis,fed donatio inter viuos collât apoll mortem, valet.

Donatio non rec^uirit infinuationem,q^uando efl appofitum luramentum,fecundu magis com-munem opinionem, ne que valetflatutum in contrarium.

'^dlaicosnonpertinetflatuere de iuramento, amp;nbsp;quid fl taleflatutum ejfet conflrmatum a Pontiflce,generaliter confirmanteflatuta lai-corum.

^2 Conflrmatiogeneralis, ef’fimplex,non conuali-dat altum nullum, illicit urn.

Conflrmatio Principis obtinet locu inflnuationi. Refiriptum intelligiturfecundum tenorem flip-plicatton'is.

Claufula, non obflantibus, tollitflatutum in co-trarium, nbsp;nbsp;cater a impedimenta omnia,

maxime etiam adtecla claufula, ex cert afcien tia. ,

Claufiila,ftipplentesomnesdefeclus.tollit defe^ llusiur'ispofitiuitantum.

^7 Donatio remuneratoria, fl}quot; reciproca non indi-get inflnuatione.

Statilt urn debet intelligi, fl}quot; reflrinflflcundum ius commune.

^9 Donatio conditionalis, cumpoflit dijfolui in defectum conditionis, non requirit inflnuatto-

nem.

Dos pot ell alicnari,flante iurament o.

Libera teflandifacultas auferri dicitur,quando quispromitttt,veldonat certa rem tantum, etiam fub conditione non reuocandt teflamen tum,fl}quot;c.

Donatiofa£la de dimidiaparte bar éditâtes valet.

Donatio fa^aperaliquemfubconditione,flin-ftituatur hares adonatario,eii valida, neque dicitur contra bonos mores.

^iodiis in dubiopotiitspraflimitur,quam conditio.

Remedium l.flcunda.C. de reflin. vendi. non habet locum in donatione, etiam data maxi

ma lafione, fl}quot; qua fit ratio.

^cttis,vel timor,feu reuerentia vxor 'is erga maritu nunqudprafumuntur,niflprobetur.

^utaper verbera,fiu minas pracedentes.

' ^'gt;nattofapius confirm at a, fl}quot; ex interuallo, ex-eluditomnemprafumptionefraud'is, fl}quot; me-

tus,veltimoris.

Donatio, fl}quot;omnis alius contra^us fieri poteii fl}quot; inferi in teflamento,nequepoteïi reuocari. R 9 Relatum cenfetur effe in refer ente cum omnibus fuis qualitatibus.

quot;7^ 0 Infinuatiofi interueniat ex interuallopofl dona-tionem,an fiifflciat, nbsp;nbsp;vide infra nume.4}.

Voluntas coqnofcitur ex acfunullo.

• ■^2 Conflrmatio tnducitur etiam ex qualibet taci-ta voluntate.

• quot;7-3 Donatio reciproca,fcu ob caufam an dicatur, licet vna donatio excedat aliam.

• •quot;^4 '^ffertionifa^a in inflrumento,quoddonatio fitpropter merita,efl credendum.

Plus,velminus dicitur, etiam refreêlu temporis, fl}quot; res tunc minus aflimatur.

• 4- 6 K_^dprafens oua eras pullisflint melioflii. quot;^7 Spes efl, quod qu otidie qu 'is acquirat bona. d-S Cafus aduerfus futurus quando habendus fit in confideratione.

d} Infinuatio donationis,anfieripoflit ex interual lo, amp;nbsp;an perpetuo.

• 10 Decretum iudicispoteli Interponi etiam ex interuallo poll nehm.

II '..^Lclus cenfeturfaclus ab initio,fi ab initio fuit conuentum deillo aidu faciendo.

• 12 foetusfact USfub conditione,fi confirmabitur a fiiperiore,valet.

IR c^dinfinuationem faciendam non esi necefie, quod Iudexfl de atpro tribun ali.

Id '.^d infinuationem an requiratur prafintia vtriufq^,donant 'is,fl}quot; donatarq 5 an vero fuf ficiatprafcntiadonatarfiveldonant 'is, fl}quot; fic vniustantiim.

II Praflumiturpro deer et 0 ludie'is, nbsp;nbsp;quod inter-

uenerit caufiecognitio.

16 Claufula info lit afaciuntflifricionem.

17 Conflrmatio a£lus fadla alio tempore magis ha-bili,multum operatur.

IS Verba enunciatiua quando non diflonunt, probantfait cm id, quod allegaturfuiflfe difrofitu, dijjonunt,fiflintprolata ab habente pote-fiatemfaciendi aclum, fl}quot; maximefl ante iu-ramento.

19 Contrauenire quando qu'is dicatur.

Confilium 11II.

A s y s ifte latis confufus propter multitudineniaduum, facit multas dubitationcs : amp;nbsp;procedendo iuxta ordinem ip forum aduum,amp; Inftrumentorum fuper cis faftorum, nalcitur prima dubitatio ex primo ipfo inftrumento, quod fcilicet continet conftitutioncm dotis. Etvidetur, quod duplici rcfpeftu non fubli-ftant, que in co continentur.Nam primo non videtur valere conftitutio ipfius dotis fifta de.

omni-

omnibus bonis ; quia, confidcrata difpofitio-neftatuti, quod hic cxtat, volentis, quód,fi mulicr in matrimonio dccedat fine libcris, marirus lucretur tota dotem ; fequitur, quód mulicr dando bona omnia in dotem, aufcrt fibi pcnitus facultatcm teftandi,quod eftcon-1 traiuravulgaria. t Et quanquam alias licitum fitmulicri date bona omnia indotem. 1. muller Jjonafua.fEdc iure dot.illud proccditinca fu,quo non fit ciufmodi ftatutum,quiaco ccf-fante,ccflatctiamratiofuprà dióta. Secundo, non videtnr valere rcnunciatio antcfadi, ï'eu donationis propter nuptias fada per iplarn vxorem,de qua in dido inftrumcnto, quia licet palfimliccat vnicuique renunciarc fauori fuo,fuisqueiuribus;fecus tarnen in cafu ifto, propter dagilitatcm mulierum, vt cft tcx. cx-prcflus inauthcn.fiLieà me. C.ad Velleia.

Scd bis non obftantibusdubitandum non cft, quin fupradidaambo deinrc valeant,nam dc iure communi fundamcntum ftat,quód licet mulieri dare bona omnia in dotem. d.I. mulicr. Et folùm reftat tollere impedimen-tumftatuti, quodeertè tollitur,fi confidcrc-'mus,quód data funt in dotem bona omnia præfcntia.non autem futura,vt exprefse patet ■2, inipfoinftrumento; t deidetiam tacitè fem-perdciurcintclligitur,nifiexprefsedidum fit de futuris,vt notant Dodo.inl.ftipulatio hoc niodo.ff.dcverbo.obligat, quo cafu dici non potcft,quódauferaturfacultas teftandi, reftat enimadidbona in futurum acquirenda præ-fumptionciuris.l.cura.§.i.tf. de mune. amp;ho-no.vt concludunt Dodo.in d.1. ftipulatio, vo 2 lentes propter talcmrationcm, t quöddona-ripoftint bona omnia prælcntia, non autem futura, vtetiamtraduntinleg.fina. C.depac.

4 t Prætcrcà talc ftatutum non tollit frdionem tcftamenti,fcd folum(Dc hoc tarnen dido vide latius per cundem D.mcum infràin confil. 5o.inpriuc.Vinc.)abinteftato,fecundumRa-pha.Cuma.confil.48. Procedit ctia fecundri, quod fcilicct renunciatio antefadi valucrit, nam fundata eftetiam inregulis iuris commu-nis.Et ad tcx.in d.authen. fiuc à mc, refponde-5 tur,tquódnonprocedit,ftantciuramento,vt in cafu noftro,fecunduni Bal.ibi,amp; in I.etiam, eod.tit.amp;probaturin cap.cumcontingat.de iureiuran.amp;incap.licctmulicrcs.co.tit.lib.ó. Item reipondetur, quod valet renüciatio etia de Iure Ciuili, dummodo confirmata fuerit poft bicnnium,vt vult tex.in d. authent. fine à me.amp; id fadum fuit in cafu noftro,non femel, fedfæpius. poteft etiam refponderi, quod ille tcx.corrigitur hieper ftatutum, quod vult, vt liccatiplisconiugibus pacifei fupcrlucro do-tis,amp; donationi s propter nuptias.

Secunda oritur dubitatio circa inftrumeq* tum conuentionü,de anno.i 517-2 i.Septcm-bris.vidcturcnim prima facie dicendCi, quód non valcant contenta in eo, pluribus rationi-bus. Primo,quia rcnunciatio, amp;nbsp;cclfio, amp;nbsp;rc» milfio fadaper vxorem nihil aliud cft in effe-6 du,quàmdonatio.Tnamremitterecftdarc.1. fi raulier.ff'.dc condic.ob cau.amp;l. pcculiura. la prima, in princip.fF. depecul.cum fcilicct fit remiftio reicertæ, amp;finc controuerfia, vt per Barto.inl.fiucapudada.colum.prima. C.de tranfac. tdonatioautem inter virum amp;nbsp;vxorem non valet iuribus vulgaribus,ctiam adhi-bitoiuramento,lecundumBar.inl.i.ff'.dedo-nat.inter virum amp;nbsp;vxo. Et dato (contra Bart.) quód valcrctcuni iuramento, vt infrà dicaiu, habet tarnen iuramentum tacitam condi-tionem, fi donans prius decedat, vt fernpet intelligiturdc iure communi.l.a marito.C.de donat.inter virum amp;nbsp;vxo.operaturenim iura-mentû,quôdinterim pendente euentu mor-. tis, non poteft donatio rcuocari, quæ alioqiü poftet,vtlatèperDcci.confil. 240. amp;confilio 536. Secundó non videtur valere huiufiiaodi donatio:quia non fuit infinuata, quemadmo-dum vitra ius commune cxtat difpolitio fta-tuti,fi fummaexcedat 25.1ibras,ncc talis defe-dus videtur fuppleri ex confirmationc Princi-. pis,narn talis confirmatio fuit conditionalis ' fcilicct fi adus erat validus, vt in ca exprefse cötinetur.hic ante fuit adus ipfo iure nullus, quia feruata nö fuit forma ftatuti, vt in terminis deftatuto infinuationis tradit Barto.in I- f itaquis.§.ea legc.colum.a.ft'.dc vcrborüobü-gationi. Tertió obftat,quiageneraliterviii^-8 mus, t quód confiante matrimonio don-ió nonpotefi pcrmulicrem ipfa dos,ncquc fieri aliquod padum in eins præiudiciû. 1.2,amp;1-Attilicinus.ft’.depac.dotal.vt late per Baldum Noucl.intrada.dot.in 7. par.priuil. ii. Et in cafu nofiro donata fuit propriè ipfa dos, feu bona in dotem data. Quartó,fadafuithuiuf-modi donatio fub il la conditionc, inter cæte-ras, fi maritusipfercdimerct, feu liberarct bona illa ipfius vxoris, quæ obnoxia crant cni-phy thcofi,amp; aliis, oncribus : amp;nbsp;cum talis conditio non probetur fuilTe implcta^ fequimir quód donatio,etiam valida à principio, refuf uatur,quaficaufinonfccuta.l.i.§. i. ft'.de na. Quinto in contrarium facit, quia con^^-ptafuir talisdonatio fub alia conditionc,fci-licet fi maritus eo tempore, quo taccrct fcfia-. mentum reliquiftet vfumfrudum oinniü bo-9 norum fuorum ipfi vxori; t ideoquevidetur cfteiplo iure nulla, tanquam cöccpta fub tut-, pi, amp;nbsp;improbata conditionc, videlicet fub con ditionc, per quam refiringitur libera teftandi facultas.

^Wiiltas.l.ftipuktio hocmodo.ff.de verb, ob-■'lt;. ctiara 11 rcftnngaturrcfpcûncertærcijfe-fündum Ludo.Roma, conül.171. Pro decifîo-ne.Sextó videtur obftarcj quia,cum fit dona* tio omnium bonorum, amp;nbsp;ira contineat enor-niiffimam læfioncm, non vidctur elle abfque dolojVt tradit Dcci. in 1. fraudis.ff.de reg.iu. ÔC in conf.iô.Præfertim inter coniuges, quorum aflertio non tollit,qnin vidcatur aéfus fimula-tuSjVt per Ludo.Roma. conf.i 93 .Præfnppofi-to.colum.2. t amp;tantomagis,quandovxorip-facftquidonat;qno cafu maxima eft fufpicio nictus,vclrcuercntiæ,iuxtagloff. ini. i. §.quæ oncrandæ.inverbOjMctu. ft', quarum rerû ac. nondet.

Sed, his non obftantibus, contrarium in o-mnibus eft de iure vérins, nam pro validitate 12 donationis ftat primum fundamëtum, t quia interuenit iuramentum; quo cafu fecundû ve-riorcmamp; magis communem opinionem valet donatio inter virum,amp; vxorê.vt fentit Bar. inl.fi quis pro co.in fin.ff. de fidciuf. latè Alex, conf y.Vifoinftrumcnto.in 6.vol.amp;confi.53. Vifis.col.pcnul.in3.volum.amp;conf.8. Vifis.in 2.volum. amp;nbsp;confit 157. Vifo.colum.penult.amp; fin.co.volum.amp;Dcci.c0nf.202. Et nouiflîmè B Ripalib.3.dcdona.cap.6.1 Etquanquamdonatio inter virum,amp;vxorem requirat traditio-ncm.l.Papinianus.lf.dedona.int.vir.amp;vx.cti-amftanrciuramento,vtprçfupponit Dcci.cô-14 fit202.colum. 3. idtamcnnonobftatjt quia hic rclcruatus fuit vfusfrudfus, amp;nbsp;ita habetur protraditione.l.quifquis. C.dcdona. amp;inhis terminis rradit Alexand.ind. confil.7. in prin. Præfcrcà maritus crat in nofl'cfl'ione ex alia eau fl, amp;nbsp;hoc fuftîcit, vtper Dcci. in d. confit 202, colnm. 3. iremfuit appofiracttufula, Confti-tiiti.quç habetur pro traditione,fccundumgt in 1,2.C.de dot. eau. amp;nbsp;Bartol, in d.t Papinia-nus.amp; eft magis communis opinio,fecundum Soci.inti.§.fi virvxori.colum.2. numc.14.ft'. deacqui.pofl'.amp; hic fuit direfta claufula, Con-ftituti.in ipfos hærcdes, quibus ctiam verè fichât donatio, vt infra dicam.

h Secundum eft fundamentum,î quia in cafu noftro fuit donatio reciproca,amp; ita fuit remuneratoria, vt inferius probabo ad aliud propo-lituin ;crgo fine dubio valuit inter coniuges.1. ’5iUodautcm.§.fivir.ft'.dedona.int.vir.amp;vxo. '^tèttfintexhociurc.nume.55.ff’.dciuftit.amp; jg''ScDcci.conf.232.

Tertio eft aduertendu, t quod non fuit do-inter virum, amp;nbsp;vxorcm. nam fuit coUata r°^tnortem vtriufquc:dicitur enimexprefsè ^Pfninftrumêto,quôd ipfa vxor donat in ca-k,q«ojpfc maritus præmoriatur, amp;nbsp;ita in effe-^udouat, nonipfi marito, fed fuis hæredibus.

l.i.C.vt ac.ab hære.amp;l.fctupulofam. C.dccÔ-trah.ftipu.amp;tquocunque.§.i.amp;2. ff. deverb. oblig.amp;§.poftmortcm. Inftit.deinutil.ftipu. amp;nbsp;ita hoc rcfpedu valct,quia collata eft in tem pusfolutimatrimonij.l.ficumfcruum.infinè, cum.tfcquen.lf.de dona.int.vir.amp;vx. Nccdi-catur, quôd, fi prohibetur donari marito ; ergo amp;eiushæredi,tanquamperfonæconiunâ:e 17 refpondctur enim, t quôd, etiam fi donarctur alicui perfonæ coniunôlæ , viuente marito, ( quod plus eft ) valeret tamen donatio, quia huiufmodi prohibitioncs funt reftringendæ, quantum fieri poteft, vt tradit Alcxand. confit 54. In cafu. columna fccunda, verficut tertio, quia. in 7.vot quinimô polfet donari ip-fimet marito , conferendo in tempus foluti matrimonij,putàfi foluaturper diuortium. d. 1. fieum. quia in his omnibus cafibus ccifant rationes omîtes, quæ folct prohibcrc raies do-nationcs. Alio ctiam rclpciftuconferturhæc donatio in tempus foluti matrimonij, fcilicct ex parte ipliusmulicris. donat enim, referua-18 tofibivfufru(ftu:t amp;nbsp;ita in elfectu donat poft

mortem fuam,vt tradit Alexand.in difto con-111.7.colum.pcnulti. in 6. volum. non quideni quôd fit donatio caufii mortis, fed eft donatio inter vinos,collata poft mortem,de qua in 1.2. C.deiu.dot.amp;l.c ùm maritus. §. fin. ff. de pac. dotal.amp;Roma.in d.confit26.in princ.amp; Alexand.ind. confit7. Quæfolctvalere,vbialiàs non valeret, fi non efl'et collata poft mortem, vt per gioflam in lege fin.in verbo Accommo-dauit.C.de pac.amp; Deci.in tpaftum. colum.2. verficut ex his infertur. C. de colla, poft Alexand.confit 83. Vila fafti.colum.pen.in 2. vol. amp;nbsp;ita ctiam hoc rclpcäru fumus in cafu didæ.t fl cum.

Non igitur obftant, quæ fupra in cotrarium fuêre adduda, refpondctur cnim ad primum, quôd Bart, male loquitur, amp;nbsp;quôd communis eft in contrarium, fcilicct quôd firmetur iura-19 mento,vtdixi. Etdumfubijcicbatur,tquôd iuramentum habet conditionem tacitam,fi vxor prins deccdcret, vt per Dcci. in d. confit 240. refpondeo, quôd id non fat is eft darum, amp;nbsp;in contrarium quôdgcneraliter, amp;nbsp;indiftin-lt;ftè firmetur iuramento ab initio, fentit Alex.. ind.conf.54.cot2.in7. quinimoid videturfa-tcri Dcci. dum ponit fundamentum, quôd in cafu fuo contrahentes cogitauerant, quôd no aliter valcrct donatio, nifi prins decederet do-nans. fed data opinionc Dccij pro vera ; no tamen hie obftat; quia exprefse hie fada fuit donatio,ctiam in cum ipfum cafum,quo maritus deccdcrct prior, amp;nbsp;cxprclfum tollit taciturn. Item hie non fuit donatio inter virum, amp;nbsp;vxo-rem,vt fupra dixi.

magisin confirmationibus fimpliciter, amp;ge-neraliterfaftis fine fpccialicaufæcognitione, quæ folcnt dici confirmationcs in forma corn muni, amp;nbsp;non conualidant aftum nullum, vel illicitû,vt per Abba.ôccætcros, præfertim Deci.in c.i.dc côfirma.vtil.amp; Deci.in Rubr. eiuf demtituli,amp;confîl. 72.111 fine. Prætercadico 23 tquôdfàtisinteruciiit infinuatio,cuminter-uçnerit alitid loco eins, quod quidem fuit po-tentius, fcilicet cöfirniatio Principis:quininiô talis confirmatio cenfetur tollere impedimen turn ftatuti,etiani fi nihil effet diftum de co, vt per Félin.inc.2.colum.pen. verfi. limita quar-tô,de referi. fed in cafu noftro id fatis cenfetur diftum exprefsè , poftquàni in fupplicatione 2.:}. fuit faftamentioftatuti, t namrcfbriptumiii-telligitür fecundum tenorcm fupplicationis laf. in 1. Iuftitia.col.2. ff. de iufti. amp;nbsp;iu. amp;: Deci.

confil. 33.Inprinc. amp;tantômagisvigoreillius i claufulæ, t nonobftantibus,quæpofitâfuitin referipto; quia fine dubio tollit ftatutum,amp; cætera impedimentainfupplicatione contenta, Barto.in cxtrauagan.ad reprimen.in verbo non obftantibus.in fine, amp;Deci. conf. 10. col. penul.præfcrtim ctiam cum talis confirmatio ccnlèatLir faóla, non fecundum form am com-munem, fed ex certa fcicntiajquia fcilicet in fupplicationcfuit infertus totus tenor rei, vt pcrDeci.inc.i.colum. 4.amp;inc.porrelt;fta,col. pen. amp;nbsp;c. vcncrabilis.inprinc. amp;vbique Abb. deconfir. vtil.vcl inutil. Etverbaillaappofita in rcfcripto, modo alias aólus effet validus See. debent intclligi, quod eflet validus -, quia nullus adeflet defedus iuris naturalis, putàquôd non vi, dolo, vel mctu, vcl crrorc fuiflet cclc-bratus:non autem comprehenditur nullitas 4 proucnienscxdefeftu iuris pofitiui, vcluticft 26 folcmnitasftatuti,amp;fimilcs,tnam talcs defe-élus iurispofitiui tollunturpcrPrincipcmvi-gorc illius claufulæ,fupplëtcs omnes defeftus, vt tradit Vital, in trafta.de clauful.in claufii. i4.amp;FcIi.in cap. 2. num. 5O.amp;c.poftuIafti.nu. 12.de refcrip.amp;Dcci.ind.c.i.colum.4.dccon-fir.vtil. Item alio ctiam modo ad argumëtuin principale de infinuationc poteft refponderi, ' zy t videlicet,quódifta cftdonatio remuneratoria,amp; reciproca,amp; ob caufim, quæ non côpre-henditur fub legibus loqucntibusdeinfinua-tione,vttradit Rom.ind. conf. 26. Etiafiml. -l.cx hoc iure.num. 53 .«5c Angel, conf 17 9 .Vifs prædiftis.colum.pen.amp; Deci.in d.confil.202. colum.3.i5cfî talis donatio non comprehendi-z8 tur àiurecommunij ergo neq; à ftatuto,t quia ftatutum debet intclligi, amp;nbsp;rcftringi fccundiiin ius commune.Dcci.conf i9.colum.2.amp;conf 37.etiamcolum.2. ôcconf 17. colum. 3. poteft ctiam rc fponderi, t quod ifta donatio poterat

diflblui in dcfeft uni conditionis, crlt;îo non rc-quiritinfinuationem.vt per Alex.conf 53. Vi' fis.col.pcn.în3.

3Q Ad tertium rcfpondetur t quod ftantc iU' ramento,poteft alienari dos, vt cft text.in c.ü' cetmulicrcs,deiurciuran. lib. 6. lt;5c in d. c.cui” contingat. quæ iura procedunt gcncralifcr'*' quibufeunque locis.vt tradit Bald.nouel.ft^'^' ii.priuil.fcptimæpartis,col.pcn.nu.i4.

Ad quartum rcfpondetur tribus niodis,?'^*' nió,quód ilia mentiodeprædijsrcdimedftf*^' ftafuitfblum in verbis enunciatiuis,nonau-temindifpofitiuis, vt patet infpicicntupfj'ia inftrumentum. Secundo refpondctur, ctiam fl fit in verbis difpofitiuis; non tameu facitconditionem,quia talis conditioniod); cam,vel nullam vtilitatem affertipfiniufty^ donantijfcd potius attinct ad vtilitatem ip^quot;-’^ injnti,

hibitas, quod eft alicnû à cafu noftro : quia hie non fit donatio ipfi marito,fcd fuis hçredibus; 44 quo cafu creditur limplici aftertioni faftæin inftrumento; quod donatio fit propter mcri-* ta,amp;c. vt tradit Bart.in l.fi forte.tf.de Caftren.

pccul.amp;Deci.in d.conf. 2O.infin.prætcreà,e-tiam fi fada eflet donatio inter ipios cöiuges ; non tarnen videtur inæqualis.confîderandum eft enim, quod ip fa mulicr donat bona fua, no omnia,fcd prefentia tantum, rcièruatis etiam. 2oo.libris. item non dat de præfenti, fed in futurum, feiheet poft mortem fuam, quia refcr-uat fibi vfumfructum ; quo cafu donatio recipit multo minorem æftimationem, quam ab-45 fohlte poflentæftimari ip ft bona, t quia plus, vel minus dicitur etiam rcfpeftu temporis. §. plus autem.Infti.deaftio.amp;l.i.ff'.de dot.præle-ga.amp; de æftimatione refpedu temporis eft tex. in 1 .prccia rcrum. vcrficu .nec cxpcdandum.ff.

46 ad legem Falcid.t facit quod ait gl. ini. cuij.in , princ. ft', de tranlac.fcilicctadpreicns ouacras pullis flint mcliora 5 quod ampliat laf in 1. na-turalitcr.§.nihilconiniune.num.io3. ft', deac-qui.pofpercontrariumvero ipfe maritusdonat ei,feu rclinquit vfumfruótum fuorum omnium bonorum, non folûpræfcntium, vcrùm etiam futurorû. quod quidem non recipit ccr-47 tâæftimatione, tquiaipeseft,quod quotidie acquirat bonajamp;itaquöd amplietur vfusfru-ólus.l.cura. § .deficientium. ff. de munc. amp;nbsp;ho-no.item ip fam vxorem fubftituit fibi hcredem vniucrfilemcafu,quo ipfi hæredcscontraue-nirent : amp;nbsp;hoc continet maximam fpem. Nec 48 dicatur, t quod tails culpahærcdumhabenda non fit in confideratione, tanquam cafus ad: uerfus .1.inter ftipu latent. §.lacram. if. de verb, oblig. quia refpondetur, quod habcndacftin confideratione, cum fit cafus proueniens cho hominis,vt eft tcx.in l.fin.§.fin autemaua* ritiæ.C.commu.dc Icga.qucm ad hoc propob' turn adducit Bar.in d.§ .facram.colum.3. ipfe maritus redemit multa ex bonis ipfius vxo ris,quæcrant fubicóhaiuri cmphyteotico,vta-perte poteft in facho probari,amp;in hoc expoluit maximam fummam pecuniarum,vidclicctvl-tra lib .2oo.ex quib. omnibus patet,quód mo-dica, vel nulla eft inæqualitas donationuni, amp;nbsp;dato, quod effet aliqua, no tarnen habcnd.icft in cöfidcrationc,pcr ea, quæ tradit Deci. conf. 2O2.colum.3.Etduæiftærcfponfionesaddifti-cultatcm iftam de infinuatione diéhæ fuut ad bene efl'c,nö autem quod fint neccffirie. Nam tertio modo refpondendo, dico, quódliic ve-rè intcruenit infinuatio, fcilicet co ram Preto-rc : amp;nbsp;quanquam fadha fucrit ex interuallo,f'*' licet quatuordccim dictum ; id tarnen non ob-

§. fimilique modo. C. de don.antenup. dit Bart.in 1. Modcftinus.ff'.dc dona. amp;nbsp;BaUnl-in hac. C. de dona. Sc in d. 1. fin. colum. prinm, quia nihil aliud eft, quant confirntatio, vt per eunt ibi in 2. colum. quinimopoteftnciipct' pctuo tails infinuatio, duntmodo fiat ante lire nt motant, fccundunt Aug. in d. confil.i79' Vifisprædidhis inftrumentis.colum.fin.vbi ta-50 ntcncftaliquantulunt corruptus. t dcgcnera-litcrvidcntus,quóddccretuntquodlibct^^‘^‘' cis poteft fcqui ex interuallo, vt per Bald- m • cum ipfe. col. fecunda. C. dcconttahvn-f'^P;

amp; Paul, de Caftr. in 1. fi quis mihi bona- ' funt. ff. de acquit, hærc. neque dicipo-^^“^^.’ quodftatutumrequirat infinuationéb'^‘^0’^^'-^' ncnti.nant ftatutum fimplicitcr loqtiittU';crgo debet intclligi fccundunt ius contnttme. amp;.la-tis addit ftatuttim vitra ius commune, dû cor-rigit ius commune à funtmafeutoru. 500. vel fecfidumaliquos. 800. adfumittantlibrarunt. 25.ncq; obftat didhunt Bart, in d.^.ealcge.quia loquitur Bart, de ftatuto,quodcxprefsèreqni-rit inlinuationem incontinenti, vt etiâ diftin-guit in l.cunt lcx.col.3 .ff.de fideiuffo. fed in cafu noftro loquitur ftatutum fintplicitcr : quin-imo ftatutum noftruntjfi bcncinfpiciatni,co-cedit infinuationem ex interuallo, dunt ait, quod donatio coraitt Indice debcatrecitarger-go prœfupponit cant prius fadhant-prætcrca dato etiam, quod incontinenti fiicienda eftetin-linuatio ; dico tarnen, quod in cafu noftro a dha fuit, vel habetur pro fadha iitcontincntb naminipfoadhu donatioitis conucncruntiph con-

59 dareturquantitas.tnonenimqüisdiciturcô-trauenifl'e, nifi ex proceflu appareat, quod nc-gauit, vt tradit Bartol, in 1. fi prius. col um. fe-cunda,in quintaoppofit.fF.de no.op. nun. vel nifi tanquam aâor niouetit litem ipfc, amp;nbsp;con-troucrliam,vtlatèper Alexand. confil. 52. Vi-1Ó teftamento. in primo vol umi. Prætereà dato , quod in proceflu negaflent adhuc tarnen non dicuntur habuifle litem fuper teftatoris voluntate,quia hie fada fuit locatio didli vfuf-frudus per vxorem ipfis donatariis, Sc petitio fundata fuit fuper inftrumeto tails locationis ; Sc per confequens lis ( fi quæ fuit ) dici non po-teftfuilTecircatefl:anientum,ncque circa vo-luntatc teftatoris,fcd,potius circa contraólum faólum per iplam mulierem.

IacobusMand.Albenfis,Placentiæ. 1539. MenfcAugufto,pro Domino Francifeo de Puteo.

R GVMENTVM.

De regula,quôd viftus vidori condemneturin cxpenfis,anfcilicet procedatetiam incriminali-bus, amp;nbsp;an reus abfolutus pofsit petere expenfas contra teftes, qui depofueruntin caufa, Si an contra ludicem, vel an contra querelantem, feu accu-fatorem.

SVMMARIVM.

I VI c T V s Vici ori condemniitur in expenßs ,e-tium in criminalthn^s ,fecundum communem op in.

• 2 Et un, cjueindo tales expenßpctipoßint contra tefles, ipui depoßieriint tn caufà.

• 3 cAn contra ludicem, vel contra aceußatorem.

• 4 Eortics rens, nthil confejßcs, cenjèturpiirgaße indit ia, eiij^ abßoluendttsperinde,acft contra-num probaret expreße.

) Vieltes victori non condemnattir in expenßs,qud-do habuit iußam catißam litigandi, qux di-caturitißa catißa.

tS Lataßententta abß)lutoria,non amplifie eit tra-1 ctandum de expenßs, quando veniunt ofßcio ludicis,ßde eis non fuit fa^a condemnatio, quidß Iudex reßruauit.

Confilium V.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ic E T communis coclufio fit, ftp

W etiamincriminalibusvidusvido-ri condemnandus fit in expenlis, damnis,amp; interelfe, vt tradit Bar.in l.nonignorct. C. de frud. amp;lit.cxpcn. amp;nbsp;Dodo. ini. properandum. §. finautem alterutra.

2 C. dcludi. inaudita tarnen res eft, t quodifta

peti polTint contra teftes, qui depofiierunt in caufa, nifi fortafle conuidi lint de falfo, iuxta tex.ini.I. §. prætereà.IF.ad legem Corn.delic-ca. vel quolibet alio modo vacillauerint,iiix-ta ea,quæ tradit Barto.in l.cx libero.If. de quæ' 3 ftio.t Sed totarcs vertituraducrfusludiccni inquirentem, 11 vel feueri ter, vel inique fegef fit.l.lcueriter. C. decxcula. tut. vt per Bald, in d.l.nonignoret.colum. fin. vel aduerfus accu-fatorem.l.i.§.incidit.tf.adTurpil.vtperBart. in did. 1. non ignorct. amp;latedcvtroquc tradit Hippol. deMarfil.infuaprad.in §. fupcrcft.amp; certum eft quod quando Index procelfit, non ex mero officio fuo, led ad inftigationcni que-relantiSjfcuacculatoris, non tcneturadfnpra-didasexpenlas;vt idem Marfil. vbi fupra tra; dit in §.conftante.colum.fin. Ft ftantibiishis, clarilfimu eft in cafunoftro, quatenusexpro-cclTu apparet, quod neque aduerfus teftes pro-dudos,nequc aduerfus ludiccm debetaudiri 'y reus iftc,id eft,Martinus,qui fuit abfolutus,fed folum reftat vidcre,an faltcm ins habeat aduerfus ipfiini querelantem, id eft, Francif uni Magnanum.

Ft videretur prima facie dicendum, quo^ * 4 didus Martinus fit audiendus nam cumipl^ fufficienter fuerit tortus, amp;nbsp;nihil omnino con felTus fit 5 cenfetur purgafle omnia inditia,lt;5c per confequens abfoluendus fuit, acficontra-riu exprefsè probairet,vt late per Cæpol. coni. 32. Quidam ruftici. col.8. amp;fi fuit abfolutus vt vete fuit,ergo fuit vidor,crgo vidusfuitiple FrancilcusMagnanus, ergo,amp;c.

Sed hoc non obftante, dubitandum ndedy quin contrarium lit verius : eft enini liniio’oo vulgatilFi ma ad fu pra didani regulani, ' f 5 cet non procédât,! quadoador, velaccnfi’^®^ habuit iuftam caufam litigandi. l.quifoliduni. §.ctiam.fF.dclega.2.amp;1.3.C.dccalunniinlo-^ late Dod.præfertim laf. in d. §. finalité alterutra.amp;per Marfil.inrepet. l.patre. col-S-iw-i?-IF. dequæftio. amp;nbsp;iufta caula cenfetur,quando quis habet inditia fufficientia ad talent accu-fationem,vt in terminis tradit. laf in d.§.ftn-autem alterutra.colum.7.num. 21.amp;22.in 8.q. vbirefert alios multos itaconcludentcsjamp;id etiam tradit Bald.ini,fin.in 2.col. C.de proba. dum ait, quod quælibet Icmiplcna probatio eum exculat,amp; tradit etiam Marfil.in d. §.con liante.colum.fin.quinimo (quodpluscftycx-cularetur, dato quod teftes nondepofuillent fufficienteradinditia;qui ramen prius iadaf-fent fe depolituros, vt per Bald, in d. I. non ignorct. in fin. amp;nbsp;in cafu noftro dare conftat per proceflum,qubd relics fufficienter, amp;nbsp;conclii- ; deutet depofucrunt,amp;fcceruntplcniirnnûiu-ditium ad tortutam. ergo nulla penitus poteft

tente-

fftncritas imputari dido Francifco Magnano; ^ita nullo modo poteft inexpcnfis molefta-Mtetianitradit Abb.confil.78.Vifo.col.fin, ^ßi.volum.

Non obftat,quod diccbatnr in contrarium. ’^'^Q’ondetur enim, quod licet per tortura pur-Scnturindiciajnon tarnen lcquitur,quódccn-fcantur reprobati ipfi teftes, neque cenfcntur ^’^ptefse reprobata eorum indicia, fed folum jVt ceflet eorum elFedus interim contra ip-™^reijni, vt patet ad lenfum -, amp;nbsp;colligitur ex '*^^5 Cçpollæind.conf 32.vbi clarius,quôdfi ^3ttranfitus ad torturani ttantibus próbatio-fiat per ludiccm proreftatio,quôd no entendit recedere àprobationibus 5 tunc dato, ^uod tortus nihil confiteatur : non tame cen-f^bunturfublatçprçcedcntcsprobationes.er-confiât ex hoc,quod tails purgatio nihil di-^cfio facit contraprobationes, vcl indicia. Et ^cfpondêdo in forma, polfunt admitti omnia in contrarium adduda, amp;nbsp;dici, quod non pro-ccdunt,quando quishabuit iuftam caufamli-figandi, vt didum fuit.

Ö Accédât etiani, quod quoad didum Mar-finum iani lata efi fententia abfolutoria 5 ergo amplius non videtur pofle tradari de talibus cxpcnfis,fi veniunt officio ludicis. 1. termina-to. C.defruc. amp;lit. expen. vt vere in cafu no-ftro veniunt officio ludicis, fecundum Bartol, inl.i.inprinc.colum.fin.ff.ad Turpil. amp;tradit Marfil.inti 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numer. 28. nec valet rcfer-

uatio carnm fafta per ludicem, fecundu m ma-Dodoru,de qua per laf in d. §.fin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alterutra.colum.fi.va-

Ictenim Ibluni relcruatio taxationis, fi fada tarnen fuifièt expreffa condeninatio , vt per Bartol.ind.i.terminato.Scd,vtdixi,cafusno-fter efi clarus ex fupra didis.

lacobus Mandellus Albenfis,legens Placcn-tiæ. 1540- 27-Februarij,in caula, quæa-gitabatur in Rocha Arcefij.

R G V M E jsi r V M.

Cafus difficillimus in materia fideicommifsi, quandofuntfadi varij gradus fubftitutionis,amp;c. Etan in legato florenorumveniantfloreniaurei, margentei. Etquomodoprobetur bonafuifiein ^onis eins qui fecit fideicommiflum.

SVMMÀRIVM.

^hoRENORVM Appellatione an 'veniatau^ ret,an argentei.

ïntefiamentis inl^icitur conirnunisnißaloquen^ di, conßtetttdo regionis.

• 3 Rona fuijje in bonk printiteflatork jprobaride^ het.

• 4 Conuentiones fideicommijfarij non valet inprx-iudicium altermsfideicommiffary.

• 3 Fideicommißi bona nopopßtnt alienari, amp;nbsp;anpoß ßt conflitui vßfiu£lta.

• 6 Ronafuijße in honk quomodo probetur nbsp;nbsp;an per

fam am in antiquk.

• 7 Fefes de auditu ah afs, ß legiffe in inflrumen-tk,quod ita eH,admittuntur in antiquk.

S Rona fuijfe in bonk, an probetur ex libro regifiri. p Et anper inflrumenta, in quihus etiam enuncia-tiuefat ment io de ipfs bonk.

• 10 In antiquk nulla eli melior probatio ,quam per infirumenta.

• II Filiatioprobaturper quafunque conieSiuras ,e-tiamper tefes de audttu, eirfama, dy comrnu-nireputatione.

• 12 Flur alitas nomink nonpraftmitur.

Confilium V I.

Ræsvpponitvr in fado, q» de anno 1450. dominus Antonius Dulzanus condidit tefiamentu, in quo hæredes vniuerfales infiituit

Andream filiuni fuum, amp;nbsp;Bertolinu. ipfius te-fiatoris abiaticum: amp;nbsp;tres filias,fcilicet Cathe-rinam, loannam, ScAntoniaminfiituit in fuis dotibus,amp; fupradidis duobus hæredibus fecit variosgradus fubfiitutionis : quorum vltimus fuit de filijs quondam Ioannis Dulzani, amp;de liberis didorum filiorum ipfius Ioannis, quorum liberorum aflerit fe elle vnum. D. Archan gclus, qui nunc viuit. amp;nbsp;euenienre cafu huius vltimæ fubfiitutionis, feu fideicomifii, difpo-fuittefiator,quód fupradidis tribus fuis filia-bus, feuliberis earum dari deberent tria millia florenorum, videlicet mille pro qualibet earu. Nunc igitur cum euenerit cafusfupradidivl-timi fideicommiffi,deducendo, vt latins habe fur in narratione fadi mihi miflajdubitatur de pluribus. Primó,an tres filiæ fupradidæ,feu earum delcendéntes poffint petcredidam fum-mamflorenorum. 5000. Etinhocresvidetur data, quod pofliint petere, quia, cum in tefia-mento nominentur etiam liberi ipfarum filia-rum ; ceflat hic illa quæfiio,an ins fideicomifii, vcl Icgati conditionalis tranfmittatur ad here-des ; amp;nbsp;nihil apparet, quo minus poffint pete-re,cum purificata fit cöditio. Vcrùm cfi,quód probate debebût, quod D. Archangelus acce-ptauerit fideicommifliim, vel faltem probent, quod bona,quæ tunc ipfc pofiidet ; fint de bonis illius tefiatoris. nec fufficit, quod lint tot bona, quæ poffint afeendereadfummamflo-renoru. 3000. fed opus efi,quôdpoflidGat tot

C 2 bona

bona fupra di£ti tcftatoris, quæ afcendant ad legitimam filij,amp;abiaticf.id eft,ad tertiam parte hçreditatis,quia darum eft,quôd fideicom-miflum non comprehendit legitimam ; amp;nbsp;prç-ter dida bona,pollideat alia bona ex bonis pre dicli teftatoris, quæ faltem afcendant ad fum-mamflorenorum.30oo.alioquiprobationon effet concludens. nam ftant iimul,quôd poffi-deataliqua ex didis bonis, amp;nbsp;tarnen non fint fubieda fideicommiffo,fed fmt libera,rationc fcilicet legitimæ. Qimd autem deinde dubita-I tur, t anintclliganturfloreniaurei, an veto ar-gentei, fcilicet conftantesex 32. folidis; habet facilem rcfponlionc, fcilicet qubdintclligun-turargentci,vt quotidic funt in ore,amp;invfu 3 hominum in ifta regione. t namintcftamcn-tis communis vfus loquendi inipicitur. 1. La-beo.ff.de fupp. Icga. amp;confuetudo regionis. 1. femper in ftipulationibus. ff. de reg. iur. amp;nbsp;in terminis eft tex.inl.hærcdcs. § .fed amp;nbsp;li no tarn, ff. de teftamen. amp;nbsp;vltcrius facit, quiainambi-guis debent intclligi minores nummi. 1. num-mis.ff.de lega.3.

Secundo dubitatur,præfupponcndo aliud in fado,vidclicct quod Bertolinus, qui erat v-nus ex hærcdibus, deceffit fine liberis ; adco, quod eius portio vigorc cuiufdam fideicomif-fi deuoluta fuit ad alium cohæredê, id eft, Am dream, excepta tarnen légitima, quæ per fen-tentiam arbitrametalcm adiudicata fuit mo-nafterio ftndi Sixti. lté quôd didus Andréas dcccffit ab intcftato,rclidis quatuor filiis maf-culis, vel vérins ( quantum ad propofitum no-ftrum attinct) rclidis tribus,fcilicet Antonio, Nicolao,amp; Ltidouico; qui très fucceflerunt in I omnibus bonis Andreæ ; quorum primus, fei-licct Antonius, dcccflit ab inteftato, reliôdo Andreaiuniore filio fuo,qni Andreas deinde dccclfit fine mafculis,amp; folùm reliquit filias quafdam nnne monachas, amp;nbsp;viuentcs; fecun-dus verb, id eft, Nicolaus, pari modo dcceftit line mafeulis, amp;nbsp;condito teftamento, reliquit vniuerfalcmvfumfrudum fuorum bonorum dominæ Elilàbe tæ vxori fuæ: amp;nbsp;poft ein s mortem reliquit vfumfrudum dominæ Polyxenæ filiæipfiusNicolai;amp;finitis talibus vfufrudi-bus,inftituit fibi, amp;nbsp;fubftituit varios gradus, amp;nbsp;vltimo loco didum D. Archangclum 5 qui ca-fusetiam euenit: tertiusautcm,ideft, Ludo-uicus,non attinet nunc adnosjquiacftinfa-eultate D. Aachanacli habere eins hærcditate, fi velit. Stantibus hi^ igitur, quæriturfccundo loco principali, an D. Archangel us, in cuius perfona euenit cafus fideicommhfi fadi per fupradidum D. Antonium feniorcm de anno. 1450. poffit de iurc agerc aduerfus fupradi-das filias Andreæ lunioris monachas,quçpofi fident quædam bona fubieda prçdido fidch commiffo. Et pro refponfione putoremcûc dcducendam in hune modû, videlicet ponen-do,quôd in hereditäre primi teftatoris D. An' tonij fenioris effent fölidi. 36. quorum terth pars crat légitima duorum hçredum, ideft, fr lij, Scabiatici, amp;nbsp;ita 12. folidinoncadebantin fidcicommiffum, lcd in fideicommiflb renia-nebant 24. namTrebcllianica hic nonhabet locum,cum fada fitprohibitio alicnandi;prç-fcrtimvtbona rcmancant infamilia,amp;cxdi-dis 36. peruenerunt 6.admonafteriumfandi Sixti pro légitima abiatici.30. autem pcrueiic-runt ad filium,id cft Andream feniorcm, vidc-licct.iS.experfonafua, amp;nbsp;12. per fidciconiniif-fum ex perfona abiatici, quorum.30. libræc-rant 6.pro légitimaipfius Andrée, que-30.de-uenêrc ad tres filios Andree, videlicet 10. Antonio iuniori.io. Nicolao,amp; lo. Ludouico; adeb, quôd in effedu fcquitur, qubd quilibet ex his tribus potuit difponcre deduabusvn-cijstantùm,quæ crantprotertiaparteiegih-mæ partis corum, amp;nbsp;rcliduos 8. debuit vnul-quifquc referuarc fideicommiffo,quia,vtiaiii dixi,opus eftin omnem cuentum, qubdfeui' pcrinfidcicommifforepcriâtur 24. Dicoigi' tur ad propofitam quæftionem, qubd niona-chæ fupradidæ poffunt moleftari,quatcnus a-liquid poflident, quod fit de bonis fupradidi primi teftatoris, vitra duos folidos ex. 36. qnh carû pater Andreas iunior difponcre non potuit vitra duos folidos : amp;nbsp;fimilem dediiftio-nem facit Bald, in conf. 94.Pundusqua;lho-nis.in 2. volu.licct erraucrit m calculo,vtô^' lè colligi poteft ex didis fuis, verum eff

3 opus crit,vt D.ArchangelusprobetdiioJ'^' dclicct bonahæc fuifle in bonis primi redato-ris,vtpcr Alex.c0f.51.col.pcn.in dô,qubd probet fe effe talcm,

l.fi quæramus. ff. de teftamen. amp;nbsp;deVtroqpn-ferius dicam. Eft tarnen aliud, quod videtur contraipfum D. Archangclum, nam Raphael iunior,qui ante D. Archangclum fucrat voca-tus ad fupradidum fideiebmiffum, fecit quafdam conuentiones cum prædidis monachis, rccipicdo partem illam in poffcffioncm.quo .4 cafu,licctpoffcttcntari,t quod nonvaluerint talcs conuentiones in prçiudiciumfideiconi-miffarij,vtperDeci.côf 39. col.a.amp;conf 44gt; col. 2. nihilominus alia via tencturD.Archan gel us cas feruarc, videlicet quia cftha:rcsdidi D.Raphaclis.l.cumàmatre.C.dcreivcndica. erit igitur videndum, an adiucrit cius hæredi-tatem,amp;an cum bencficio inuentarp.

Tertia dubitatio,an D. Archangcliis polfc agere côtra fupradidam domina Elifabcram, amp;nbsp;côtra quemcunqj alium vfufruduariuni, de tes eft

5 quod potcftagcre, t quiaresfub-icâæfideicommiïlb ccnfcntur prohibitc alic-' nari. autlien.rcs qus.C.commu.delega. quin imóincafunoftrofuitcxprcfsc fafta proliibi-tiojquo cafu conftitui nou poteft vfusfruótus. l.fina.C.dc rebus alie.uou alic. fcllicet poft mortem conftituentis, vt per laf. iul. fillusfii-milias.§.Diui.in2.1elt;ftu.num. 83. ff. delega.i. amp;traditAlexarid.conftl.2 9.in4. vol. amp;nbsp;Curt. fen.conf1.15.in fill.dum eadem rarionc voltit, q'iod coiiftitui non poflit vfiisfruftus fuper ^^§'dn]afiiioi-nn-i.amp; hie etiam opus erit; quod ^•■Afchaii.probet duo fupradiä:a,fcilicet bo-Jiafiüflc in bonis,amp;quod ipfe eft,qui vocatus ad fideiconimifl'um.

Quarto igif ur acceflbrie ad prædidta viden-lt;lum eft, t quo modo probari poftit bona fuif-bonis :amp; cum hic fimus in re valde anti-9ua,fcilicet 90. annorum, poflet id probari pcrfamam,fecundum Alexand.confil.13 9. co fem.pciiult.amp;fin.in 6. volum.amp;licet dicar rc; quiri tempus centum annorum; idem tarnen elliii tempore 90.annorum.quinimb amp;c 80. vtidemAlexan.melioribus rationibus tradit in conlil. 9 o .colum. 3 .in 6 .amp; ita probari potent per teftes déponentes de auditu, vt per Bar. inl.de quæftionc. §.plurium.ff.de quæftio. Et 7 eftgenerale, t quodin fadis antiquis admit-tunturtalesteftes diccntcs,fe ab aliis audiuif-fc, vcl fe legiftc in aliquibus inftrumentis ita cflc,vttraditPet.de Ancha. confilio 310.Tres 8 domim.in^.coluni. t Secundo probari pote-quo erant deferiptabo-nai ULIS Antoni) primi teftatoris vel prcdeccf-lbrum,vtpcrLudo.Roma.confil.i65. præfcr-tim quia hic non aginius de probando domi-nio,fcd tantum de probando bonafuifle in bo nis,quæfuntdiuerfa,vtpcrAlcxanxonfil.i7i. coluni.2.amp;3.in6.amp;quanquam ex libro regi-ftrinoninfcraturpræcisè,bonafuiflc in bonis tcniporc,quo mortuus eft teftaror; fi tarnen is coadiuuctur ex aliis conic«ftm-is, putà quod ca bona deinde fuerint apud hæredes, vt facile erit probare ex inftrumento diuifionis fiTx inter duos primos hæredes ; fatiscrit, per ca quæ tradit Barto.inl.cum feruus. IF. de verbo. oblig.amp;Alexand.confil.25. colum.3. in 2.V0I. î Tertio crit facilior modus probandi, t fi repe-tianturinftrumenta,inquibusfiat mentio de 'dibus bonis, etia enunciatiuè, fcilicct qubd ^îfent illius Antonij fcnioris,velutiinftrumen f^inueftiturarum, amp;nbsp;diuifionum, namplenè Pmbant,vtlatèperCur.confi.76.Supcrmoti-ms.colnni,2.3.amp;4.amp;pcrAnd.Siçul.confîl.4i. Ihudafferam. col.i- amp;nbsp;2. in i. volum. t nam in antiquis nullamclior probatio, quàm per in-ftrunicnta, vt tradit DccLconfil.42. colum. 5.

im VI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lî

quia tarnen non fufficit probare,qubd fuerînt bona illiü'sAntonij, vel predeceifor^,fed opus eft probarc, quod poflefta fuerint per cum tern pore mortis; ideo nccefseeft,quodtaliaiiiftry. menra,quæfintcelcbrata inter defeendenteS' fupradifti teftatoris; dicerent filtcm cnuncia-tiuè,quôdcabonafuerûtipfius teftatoris; tel fl taliainftrumentanö reperiatiir, opus critf'qr fintaliainftrumëta,quæ pro,bent, q? bona cr«at prçdicti teftatoris, coniungantur cum aliis inftrumentis, in quibus probetur talia bona fuiffcpoffcftapcrdcfcendetcs dicli teftatoris. nam,probatishis duobns extremis, latis ccn-feturprobatu,fciJicct qi fuerint teftatoris tem pore mortis,vt per Doft.vbifuprà. Et ideo in cafunoftro clarûeft,quôdbona,quæcontinë-turininueftiturisfaaisde anno. 138 8. perD. Nicolinumpatrem primi teftatoris probant, fiiunganturcLiminucftituris faftis per hæredes dióti teftatoris de anno 1452.quinimb iftæ inueftituræfadæpcr hæredes probant perfe, quia vitra præfumptioncm mod ici temporis, fcilicet anni à morte teftatoris; adeb, qubd ve rifîmile non eft cos acqüifiuiflc ca bona to t,amp; tanta,tamparuotcmporc;adeft alia ratio vr-gens , videlicet quia alter ex ipfis hærcdibus eratpupillus, qui non potuit acquircre,amp;c. multum etiam facit inftrumentnm diuifionis, inter ipfos hçrcdes,fi côiungatur cû prediiftis; ite multû faciût cÔucntiones,amp; fentStia cum monafterio lanifti Sixti. namibi fiitentur hæredes,qibonaibicnumcrata funt fubicTa fi-deicÔmiflb;amp; facile crit cuicunq; mcdiocri-’' ter diligêtireperirc alias fimiles probationes.

Vltimb eflet videndû, quo paóho poflit D. Archangelus probarc iè elfe eum, qui vocatus fuit ad fidcicommilfum. Et in hoc res videtur clara,quia in teftamento diôti primi teftatoti J vocanturinhoegradufilij quondam Ioan.amp; filijfiliorum,fcddilt;fti Ioannis filins fuit alius loannes natus pofthumus,vt dicitur in tribus inftrumentis, quæ funt in charta pergamena dean. 1442. amp;deanno. 1452. amp;nbsp;iftius fecundi loan.eftfiliusipfeD. Arch, vt probaturm teftamento dicli fecundi loan. amp;nbsp;in teftamento Il D. Lud.crgoamp;c. t namfiliatioprobatur per.

quafcunq;conic(fturas,vtper Deci. confil. 13, C0I.3 .amp; côfil. 54.adcb, qgt; etiâ fufficerent teftes deauditLi,amp;fama, amp;c cômuni reputatione, vt per eû,amp; in terminis hoc tradit ÀIcx.in d.con fil.9O.inprin.in6.vol.Et,fidicatur in cÔtra-rium fuifle alios cius no minis; opus eft, q» hoc 12 probetur, t quia plural iras nÔpræfumitur,vt-

perIafamp;Deci.inl.2.C.debon.poffecun.tab.

lacob.Mand.Alben.Placentiæ. 1540. die ii. ’ Augufti,pro D.Archangelo Dulzano.

c i

R C V M E N T r M.

De legitimato fine præiudicio proximiorum,amp; legitimorumhæredum,quôd fcilicetnon fucce-dat,nifiexteftamento. Et de duabus quartis de-trahendis per filium grauatum fub conditione, quomodoidprocedat.Etaliquain materia pro-hibitæalienationisper teftatorem. Et inaximèii teftator Habens tres filios,amp; vnam filiam,inftituat filios,amp;filiaminftituatin certa re tantü,priiietq; filioshsereditateincafucoinmifsideliftijamp;ne bo na tranfeant in fifcum, fubftituat fuperftites. Si contingat,quód vltimus filius delinquat, amp;c deca-pitetur,quomododiuidenda fint bona omnia inter fifcum,amp;illâ filiam,quæ fola fuperfuit, amp;nbsp;quo-modo vterque fuccedat,vide hoc latè.

SVMMARIVM.

t Legitimatvsßnepramp;iudicioproximio-rum, legitimoriim hlt;amp;redum,nihilpenitus pot(Eipetere,ntßfuerit ei reliclum per teßA-mentum,^ eEi communis opinio.

i LegttimAtus limit Ate in eo tuntum ,quodpAtri 'videbitur,etiAm reßeEiu legitim a, ß pAter nihilrelincpiAt,nihilpotesipeter€, etium c^uo Ad legitim Am.

• 3 Exclujits Ab inteflAto, cenfetur eÜAm exclußits a legitimA,

• 4 LegitimAtio c/uAndopropriedicAtur, non Autem dißenfitio.

S DißenßAtio diciturduplici modo, -vnA eß odio~ ß,Alter AfAuorAbilis, eß declArAt.cpuomodo.

• 6 EiltusgrAUAtus reflituere fub conditione, detrA-hit duos oiuArtas,idque procedit ,€tiAm oiuod teßutor tAcite, 'velexpreße prohibuerit Tre-belliAnicAm,^Abfilute etiAm in liber isprimi grAdws,(ßc.

• 7 TAlcidiA,(ßTrebelliAnicAnonpoßtint detrAhi de reprohibitAper teflAtorem expreße Alien Ari, fedtdintelligiturin CAß,quo potuißet teßu-tor,ß ‘voluiffet,prohibere expreße, ß non Aliter, (ß non proc edit in Uber is primi grAdtss.

f Siresßtprohibit A Alien Ari eueniente certo cAß, co cAfu tAntum cenfebitur prohibit a Trebel-liAntcA, ß non Aliter.

9 Perprohibitionem Alien Andi extrAfAmiliAm in-duciturßdeicomijfum,nonpure,fed cuenien-te CAfu AlienAtionis.

to SiquisinterßciAt Aliquem, cui er Atßcceßßrus, hAreditas Ab co Aufertur,tAnquA Ab indigno, non t Amen tot A ApplicAturfifco,neque etiAm tot A venientibus Ab inteßAto, ß quomodo.

tl ProhibitusAlienAre,ßAlienet,nonfolum priuA-turpArteßA,fed etiAm prohibetur, ne Admit-tAtur AdpArtem Aliorum cohAredum ßc.

ProhiàitioAlienAndinonexcludit 'venientesAb tnteßAto,nißßtfA^Ain cert Am, ß nominAr tAmperfinAm.

J3 Prohibitio AlienAndi fA^lu hAredibtts, cenfetHt fAUlA contempUtione cohAredum, ß eif defi-cientibus, contemplAtione 'venientiurndi^^'

teflAto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I ■I- FiliA,quA Accept A dote,iubetur eßetAcitHy

tentA,poteÈi petereßpplementum

ß quomodo, ß An Jupplementum con^^ dot is.item An poßitßcccederefrAtribus ab teflAto.

IE ClAußlA,de Plus non petendo, eEiflriEliiuritfl flricie intelligendA.

16 FiliA,poflquAm bon ap At er nA tranfltier tit inß' tres,poteElßccederefrAtribus,dAto, quod ri' nunciAuerit bonis p At er ms.

J7 Bon Aprohibit A Alien Ari non trAnflunt inflfiii^‘ tS BonÄßbieSlAfldeicdmißo non trAnfiiintin/ifia) nifl delinquentflt 'vltimus exfldeicomiflrii^-tFidcicommiffl,rtus 'ultimus potest lib ere dliena-rebonA,quiA in eo cenfltur extincltimfidd commtßum.

2 0 Fife US quicquid Aufert, opus eEi, quodpriwfl diCAtum inperfonA ilUus,A quo 'utiltAufeFt

21 Prohibitio AlienAndi IcgitimAm VAlct, quiado eEt fiEfA in fAtiorem filfputA ne Alienetur

trA certum tempus, nielfine confenfli miorum ßc.

Text.inl.ctimAuus,de condi.ßdcmcnßr'gt;gt;’’^ . procedit,quAndointeflAinentoeEtfidd^^^^' ' tio de mAfeul 'ts. Item eufeus illms legis adiatt-tere cenfeturfllios,non ex t efl Amenta,fid‘da

inteflAto.

23 Filiorum AppellAtioncfimpliciter fAcid, 'veniitt etiAmfœmins!. in teflAment'is.

24 ClAufeilA iubensflliAm eße tAcitAm, ß aontt^' tam,non excludit CAm afiibflitutiont

23 lllud,quodeEi 'verifimile, ß correßoiidd^^ per lent ia, ß rAtioni nAturAli,non(fi^“'^^‘’ probatione.

2 6 Prohibitio AlienAndi extrA fAmiluon non exclu ditfllias,licet excludat defiendente^ filtabus.

27 Teflatorprafeimitur in dubio femperfenfiße fe-cundtim interpretAtionem luris communis.

22 Stibflitutio inuicem fuEiA inter multos fratres flmpliciter, comprehendit etiam clericos, ß moniAles, licet fact a fierit fub conditione,ß deceßeritfine liber is,qua tAlibus no conucnit.

2q Mentio facia de mafetiUs ,fape comprehendit etiammafeulosexflliabus.

30 In dubio iudicandum eEi contraflfeum) mdxinîè fauoreflliortim.

31 f^dmittendum eEi,id quod eodem modo reßon dißet teflator,flfuißet interrogdtus ßc.

32 Infldeicommißum,ßinprohibitionem de non . altenando venit etid,quod qud habet exfiu' eeßionefaEla aliisperfldcicommißum ßc-

33 BonaalienAtaimputanturinlegitimam.

34- Am-

'^lieMtionesfacf£poîico}nnüJ]u.m delicitim, ^fecutamJèntentiamcondemnatoriAm,non talent, qitod procedit dunt ax ai in parte ad fifiumperttnentejècus in parte,qn£ pertinet ad alios prtu a! os,Jeu ad 'vemetes ab inteßato.

Confilium VII.

N c A V s A ifta, quatenus attinct adlegitimationcm,rcs eft latis cla-ra,pcr ca,quæ copiosè allegata fue-runt per alios Dominos confulcn-

’^csjexq^ib^sconftat,quodmultisrationibus iure nulla ciufmodilcgitimatio. Et da-fo^quod fit valida, vt forte pollet fuftineri; ccr tiffiinuincft,quôdnonpræiiidicat incafu ifto ï venientibus ab intcftato.t nameum Eifta fnc-meritb fieri debuit)fciiicet fine prçiudi-^'oproximiorum,amp; legitimorum hæredum; ^‘-'quitur,quôd tabs legitimatus nihil penitus polîît petere, nifi fuerit ei reliflum per tefta-mcntum,vt clarè indicant ipfa verba, amp;nbsp;tradit hul.de Caft.confil.222. Vifa.in fine.amp;confi. 225-Vidcndum.colum.fina. amp;cft communis opin.vt tradit Deci.confil.358.col. i.amp;confil. 393. inprin.cumitaquein cafu noftro nullum factum fuerit tcftamcntum,ergo ôcc.

Addi etiam poteft aliud clariflimum fun-2 damentum, t nam cumlegitimatioifta fuerit fiiclalimitato modo -, fcilicet in eo tantum, cp patrividcbitur,etiâ rcfpcdtulegitimæ; fequi-tur,quod fi pater nihil ci reliquerit, nihil po-

.f^''h^’V’^latè per Dcci.confi.257. amp;nbsp;licet Dcci.imin cafnfm^ deinde concludat contra-rium,racitilliidali;xrationc, videlicet quia file legitimatus ibi Icmel fuerat vocatusexte-ftamëto,vtpércum,amp; latins tradit idem Deci, confil. 264.vbiiu3. col. exprefsè ait,quod tali cafu peti etiam nô poterit légitima, quod 5 poteft comprobari, t quia régula eft, quod ex-cluftisabinteftato,ccnlctur etiam cxclufus à lcgitima,vt tradit ipfe Deci.confil.276. col.2. amp;confil.296.col.i.fatcor tarnen quod in cafu noftro fuit Icgitimatio propric, non autem difpenlatio, vt volucruntpræfiidti D.conful-4 tores, t nam licet fuccclî'io fuerit limitata, ipfa tarnen perfona fuit generaliter, amp;nbsp;abfolutè habilitata,amp;reftitutaad onincs gradus, hono rcs,amp;c.crgo propric fuit lcgitimatio,yt tradit bcci.ind.confil.2ô4.col.2.infi,vcrfic.inhoc, huren voluifte.amp;confi.258.col.fin.amp;in 1. pa-fthnquod dotali.col.5. C.de colla, vbi alios Wultos rcfert.Pretcreà dato,quod effet difpS-fi^fio,nô tarnen effet odiofa, vt volunt prædi-‘^iöomini confultorcs,quinimó eft fauora-5 bills, t Dicitur enfin difpenfatio duplici modo. Primo, quando fit de illegitime nato ex danrnato coitu. Secundo modo,tiuado fit de naturaii,id cft,dc nato ex foluto,amp; foluta, fed ‘ fit limitate,vt folfim fuccedat certo modo, vt tradit Deci.in d. confi.264. prima igitur eft o-diofa,quia agitur de fpurio,qui quids eft odio-fus.ficcunda verb eft fauorabilis, quidquid dicant Doft.quianonpoteftdariratio diuerfita tis inter iftâ, amp;nbsp;vera, feu abfoluta Icgitimatio-ncm,nifi fccundu plus,amp; minus, quinimb ifta eft magis cqua,amp; honcfta,quàm abfolutalcgi-timatio,quiapcriftamnonfucceditur, nifi li-mitato modo ; ergo per cam minus læduntur agnati,crgo eft magis fauorabilis. Et ifta difta fint ad hoc,nc fiat amplius fundamentum friper ilia rationc tails difpenfationis. Et quic-quidfit,fatiscft,quodqubad cafum noftrum tails Icgitimatio nullo niodo præiudicat.

Rcducitur igitur tota difficultas inter fifefi, amp;Mariam:fupcr quo paffu, quia prædifti Domini confultorcs non videntur fuftuliffe diffi-cultatcs,idcolatius infiftam, præfcrtim quia multurcfcrt,qubadcommodti iftoru bonorum acquirendorû vel fifeo, vel Mariæ,quo pa do res ifta intclligatur.Et quia res eft multiim confufa,idcb ante omnia permitto quædara

6 euidcntla.Primum igiturpræfuppono,tqubd *■ communis,amp; notiflima Dodorum cÖclufio de duabus quartis detrahendis per filium gra-uatumrcftituerc fub conditione, de qua per Bar.in 1. Papinianus. § .mcminiffe.ff. de inoffi. tefta.amp;perCano.incap.Raijnutius.amp;c.Raij-naldus.de tefta.amp;pcr Alexand.confil. 142. cir-ca,in4 amp;5.col.in2.volum.amp;Deci.confil.55. col.5.amp;confi.2 9 9.col.2.vbiait.qubdiftæduæ quartæafccndûtdimidiâ partem hærcditatis, amp;confil.228.col.2.proccdit,ctiam fi teftator tacite, vel exprefsè prohibuiffetTrcbcllianica, nam tails prohibitio in libcris primi gradus rciicitur.l.iubcmus.C.adTrebel.amp;ibi Dod.

• amp; late per Deci.confil.218.col.i.in fin.Et licet in hoc Dodo, variis modis loquantur, (nani funt,quidicût quodetiamin filiis poteft pro-hibcri Trcbcllianica, quando fumus in cafu, quo dctrahcrcntur dux quartæ, vt late refert Deci.confil.480.col.3. amp;nbsp;alij funt,qui velint;' quod eo cafu faltem frudus imputentur in Trebelllanica,vtpcr Alex.confi.250.in 6.vol. licet nonaudcat firmarc, amp;nbsp;idem fentit Curt, confi.5r.coLpcn.)vidcturtarnen verior,amp;ma gisxqua,amp;communis opinio quod abfolutè poftint detrahi dux quartx fupradldx, vt late per Deci.confil.81.col.2.

• 7 Secundum prxfuppofitu fit,t qubd licet de

re prohibita per teftatorem exprefsè alienari nulla pofilt dctrahiFalcidia,vclTrcbcllianica, authen.fcd amp;nbsp;in earc,vbi Dod. C. ad leg. Fal-cid. iftud tarnen intelligitur in cafu, quo po-tiilflct teftator, fi voluiffet, j)hibere exprefsè, amp;noni

amp; non aliter,vt tradit Roina. confil. 206. col. 2.amp;hoe habet rationcm cuidcnteni,videlicet ne taciturn plus poflit,quàm exprefTum. idco-que fi prohibitio alienandi fit in libcris primi gradusjin eis non procedit difpofitio illius au-thenticæ,vt ait Roma, vbifuprà.

Tertium fit, quod quemadmodum fi res abfolute prohibita fit alienari, cenfetur ctiam abfolutedeea prohibita Trebellianica. d. au-then.fedamp;inearc. fcilicct in cafibus,quibus 8 poteftprohiberi, vt modo dixi; t pari modo igiturfilitresprohibitaalienari,eucnicte cer-to cafu, ita cenlebitur eo cafu tantum prohibita Trebcllianica,amp; non aliter, quia limitata

fF.de acqui.re.domi.amp; fatis probatur in 1. fina. § .fed quia noftra.amp; § .fin autem fub conditio-ne.cum§.fcquen. C.commu.delcga.vbircs fubieftapure,amp; abfolute fideicommilTo cenfetur prohibita alienari pure,amp; abfolute, fi verb fubieóla fit fideicommilTo euenientecerto cxfu,tuc poteft alienari indi Hinde, excepto il-lo cafu; amp;nbsp;quia hoc habet rationem euidente, 9 non infifto.Et pari modo videmus,t quod per prohibitionem alienandi extra familiam,in-ducitur fideicommilTum, non quidem pure, fed duntaxat cueniente cafu alicnationis, vt pcrDeci.confil.287.col.3.amp;latiusin 5.

IO Quarto loco præfuppono, t quod quotief-cunq;quisinterficiateum cui eft fuccelTurus, tunc,licctabeoaufcratur hærcditas, vt ab in-digno; non tarnen ita abfolute eft verft, quod ha;reditas,fciiicctilliusdcfundi,totaapplice-turfilco,vt prima facie videretur veile tex.inl. cum ratio.in fin.lF.de bon.damna. ncq; etiam abfolute eft verum, quod applicetur tota aliis venientibusabinteftato, qui funt in paritate gradus cum ipfo intcrficiente, vt videtur vel le Bart.in d. 1.cum ratio, led eligitur quædâ media via,videlicet quod portio, in qua fuccelFu-rus erat ipfe interfector, applicatm filco, portio autem quæpertinebat ad alios pares ingra-du,rcleruatur cis, per tex. in 1.2. §. fratris. IF. fi quisaliquem tefta.prohi.vt traditglofl. in 1.1. in verbo, fifco.eod.tit. quamfequunturBald. Salic.amp; Alcx.inl.hærcditas. C. de his quib. vt indign. amp;nbsp;cam dicunt cômuniter approbata. 'ÏI Qmntum fit, t quod cum teftator prohiber hærcdes alienate in quodam cafu,Sc fi aliènent, priuat eos; tunc fi contingat, quod vnus alienando contraucniat voluntati ipfius tefta-toris;certè quemadmodftpriuatur parte fua, itactiam prohibctur,ne admittaturad parte aliorum quibus fuilTct luccelTurus,!! non con-traueniflet, tex. eft in 1. cum pater. §. libertis. fF. delcga. 2.’Sc fi aliter fentiremus, elTet fatis abfurdum, vt ait file tex.

Sextum præfuppofitu fit, t quod licet prohibitio alicnationis falt;fta per teftatorein non cxcludat venientes ab jnteftato. 1. cum §. cu m inter. Sc 1. pcto. §. fratre. IF. de lega. 2- 2 tarnen fa£tafit,ncalienctur in pcrfonamc^*^ tam,Scnominatam;tunc ad illam nullo do poteft tranfire t alis res, ctiam ab inteftat®' I. codicillis. §. matre. Sc i bi Bar .Sc Paul.de cod. titu. de lega. 2. Seper Doóto.inl.fina.lt^ quis. § .ea lege.fF.de vcrb.oblig.

Septimo præfuppono, t quod quandote-ftator prohiber hærcdib. alienationem,dato, quod non exprimât, cuius perfonæ conteni-plationis id faciat; cenlctur ramen id faccrc contcmplatione aliorum cohæredum:amp;cis deficientibus, cenlctur facere contemphtio-ne venientium ab inteftato. 1. pc to. in princip. vbi Bar to .IF. de lega. 2. Sc traditur in 1. is cui fub conditione.fF.de condi.Sc demon.

äcLazarumfilios fuos amp;inuiccm fubftituit, fi deccdereiitlineliberisamp;infupcr priuauit eos hæreditate,fî contingeret,quöd committcret deliftu,propter quod bona elTcnt deuoluenda infifcum;amp; tali cafu etiam fubftituit al ios, qui tunc effent fuperftites.Item in codé teftanaen-toinftituitinrecerta Mariä filia, dc qua nunc agimus,amp;iuflit earn cfle tacitä,amp; contentam, 2^c.î,tinortuoteftatore,dcceftit primo Bar-tboiou^æus ab inteftato,amp; fine liberis, fccun-^Ojdeceffit etiam ab inteftato, Sc fine liberis Matfhæys, quiafuitinterfeôtusà Lazaro : dc-^^dcdcceftit Lazarus etiam ab intcftato,amp; fi-ßeJiberis, amp;fuit dccapitatus,adcö quodnunc tantum reftat dida Maria.Et Placentinum de-crctum difponit, quod propter homicidium ^onadeuoluanturadfifcum. Qi^ritur igitur •Jüopado lint diuidenda bona omnia fiipra* difta inter fifcum, amp;c Mariam.

Primo igitur circa portione Bartholomæi, quiprimusdeceirit,putorcm eflc clara, quod pro dimidia fuit æqualiter deuoluta ad Mat-thæum,amp; Lazarû, iure fideicommiffi, alia verb dimidia,quæfcilicet pro légitima,amp; Trebel lianicadebeturvenientibus ab inteftato, per-tinebit ad Matthæû,amp; Lazarû,amp; Mariä, æquis portionibus,per ea quæ dixi in odauo præfup-pofito .Et quamquä quidä clarifiimus Dodor aliter fcripferit, vt patet in allegationibus inci pientibus,Agitur quantum pcrfpicio Scc. vult ^nim,quodjMa]-ij folü habeat portione legiti-inx,ego tarnen nefcio vidcrc,cur idem non fit ^^^’^J^Trebcllianica, quiavt dixi in primo, T n °P.^æ^^^PP*^fito,hic fumus in cafu quo Trebclhaiiica prohiber! non potuitj amp;dato, quodpotuiffetpi'ohibcri, vt volut quidä Doc, vtibidixi,hic tarnen nöcenfetur fnifle prohi-bita,nifieuenicntecafu,q? comittcretur deli-ftum,vt dixi in tertio præfuppofito,qui cafus non euenit in perfona Bartholomæi. ergo amp;c.

Dc bonis verb Matthæi,qui fuit intcrfedus per Lazarû,dicit fupradidus Dod. quodlcgi-timapertinet ad fifeû, fcilicetquiaufert earn àLazaro,vtabindigno, t alia verb bona dicit, quod pertincre nô debent ad fifcum,quia funt prohibitaalienarijlècundumBar.inl.Impera-tor.ff.de fideicom. liber. amp;nbsp;Alex, confil. 23. in 1.V0I.amp;non dicit vlterius, adquem pertineât talia bona,vult etiam quod Trebellianica nô pertineât ad fifeum, quia etiam hoc cafu cen-^ürfuifle prolîibita, fcilicet propter commif-^Wndelidum.Ego autemin his omnibus fum ^outrariæopinionis.namqub ad Icgitimam, PblicetipfiusMatthæi,in qua teftator non po-^niteumgrauare,noncft ver û, quod tota per-fineatadfifcû,quinimô eftæqualiter diuiden-dainter fifeum,amp;:Mariam,quç erat inparigraT

du fucccdcndi cum Lazaro in bonis Matthæi fratris,perea,que dixi in quarto præfuppofito. dum verô dicit,quod cæterabonaMatthæi nÔ pertinent ad fifeum, quia funt prohibita alie-nari,certèhæcratio nôvidetur concludere in cafu noftro:quia prohibitio,dc qua in teftame to, fada fub conditionc delidi, non pertinet ad partem Matthæi,quiquidem nullum com-milît delidü.Et cadem rationc male loquitur dum ait, quod prohibitahic fuit Trcbeiliani-ca,quiactiâ ipfii hic no cenfetur prohibita, cû Matthæus nô cômiferit dclidfl. Et fi forte len fit ifte D. Dodor dc prohibitione,quæ tacite, amp;nbsp;abfolutè côtinetur in fubftitutione fidcicô-miflaria prius fada inter fratres; tune dico, quod talis prohibitio le non extendit ad Tre-bellianicam,vtpatet;amp;vlterius quod talis ta-cita prohibitio nô impedit in cafu noftro quia 18 bona tranfeant in fifeum. t nam licet alias bona fubieda fideicommiflbnô tranfeant in fif-cum,vt per Alex.in d.confi.23.aliud tameneft in cafu noftro. dico cnim,quôd hîc extindum eft fidcicommiffum. nam fiidum fuit inter ip-19 fosfilios, t quorum cumLazarus fit vltimusj parsMatthæi ad eum deuoluta iurc fidcicom-milTbpotuifletperLazarumlibcrè alienari, amp;nbsp;in eo cenfetur extindum fidcicommiffum. 1. cum pater. §.liberis.ft'.dclcga.2. facit tcx. in 1. quoties.la.i.C.dcfidcicom.fi igitur potuit libéré alicnari,crgoamp; in fifeum poteft tranfire.

1 .iura liber torum. vbi Bartol. ff. dc iu. patro. amp;nbsp;per Alex.ind.confil.23.colum.2. Evin effedu extindum eft fideicommiffuni, vt dixi, quia non fupcreft amplius perfona ex vocatis per tcftatorë.d. §.libertis.in fin. Puto itaq^, quod in bonis iftiusMatthei tradâda fit res alio modo, videlicet quod primo cum Trebellianica, amp;nbsp;légitima nullatcnus in eo fint prohibitç,pcr ea,quæ dixi in primo,amp; fecundo,amp; tertio prç-fuppofito,pcrtincantadvcnientes ab inteftato æqualiter,id cft,ad Lazarum,amp;Mariam,pcr ea,quæ dixi in odauo præfuppofito : pars au te Lazari applicetur fifeo, vtdixiin quarto præfuppofito.alia verb dimidia, quæ videtur fubieda fidcicommiftb,licet prima facie vidcatur pertinerc ad Lazarum,amp; per cÔfequcns ad fil-cum,vt mododixi,alia tarnen rationc puto, quôdexclufo penitus fifeo, pertineât ad Ma-riam,confiderandumeftenim, quod teftator hic priuat Lazarum delinquents propria portione fua,idcftipfius Lazari. ergo mulrb ma-gis cenfetur eum priuaffe portione Matthæi, per ca,quæ dixiin quinto præfuppofito. fi igitur iftaportio Matthæi non poteft peruenire 20 adLaz3rum;ergonecadfifcû,tquiaquicquid habet fifcus,opus eft, quodpriusfit radicatû in perfona illius,à quo vult auferre, vt pcriaf.

D inl.

inl.fororcm.col.2. C.dehis.quib.vtindign.

amp; cùm non perucniat ad Lazarum, ncquc cti-am extct alia pcrfona vocata per fideicomniif fumjcrgoreduciturresadcauiam intcftati, Si: itaiplaMariatanquamproximioradmittitur. ficit ctia,quia fi teftator exprefsè prohiber,ne

CLim^ergo multb magis idem cenfetur voluif-fe ill parte Matthæi,qui nödeliquit. Neq^ ob-ftat, lidicatur, quód iftæ prohibitiones, per quascxclnditurfifcus,amp;Lazarus, non proce-dût in cafuifto,fi verum eft quod extinguatur fideicomiiTum, vt modo dixi;quia feilieet non cxtat amplius perfona aliquavocata per tefta-torem:crgo pcrindc cft,ac fi circa hoc nulla ef let difpofitio tcftatoris, fed rcducitur res ad caufam intcftati,amp; ira Lazarus, amp;nbsp;Maria fucce dere vidcnturæqualitcrMatthæo, Sc pars La-zari deinde applicatur filco amp;c. Relpondco c-nim,quód, licet rcducatur res ad cauhim intcftati; nullo tarnen modo fifcus potcftadmitti: quia cum Icmcl teftator prohibucrit, ne bona deueniantinfifcum:fufticithoc, nc vllo modo fifcus poliit habere,ctiam ab inteftato, per ca.quædixiin fexto præfuppofito : Sccxclulio filci cxtcnditur ctiam ad exclufionem Lazari, quia per eum acquircretur fifco.nam prohibi-to vno, cenlcntur omnia efle prohibita,per quæpcruenitur ad illud.h oratio.fF.dcfponftil. Et, licet non cxtct aliqua perfona vocata à tc-ftatore,dico,quod tacite ccnl'etur vocata Maria,vtproximior ab inteftato, per ca quç dixi in feptimo præfuppofito. Etita puto in effe-(ftu,quódde bonis Matthæi pertineat quarta pars ritco,mediante perfona Lazari:rcfiduum verb perrinet ad Mariam. Poflet ctiam dici, cp Mariactiamcenfeaturvocatacxprcfse iurc fi-deicommifli appellationc filiorum, fcilicct in vltima fubftitutionc fada ad cxcludcndû fif-cum, vt dicam paulb inferius. Er quoad efte-â:umcflcidcm,quia dimidiam partem torius hærcditatis habcret iurc fideicommifli,alia ve rb dimidia,quæcapitlcgitiniam. Sc Trcbcllia-nicam,vtdcuoluta ab inteftato ad Lazarum, amp;nbsp;Mariam;cftetdiuidcndaæqualiter inter Mariam ,amp; fifeum ,vt fuprà dixi.

Rcftattcrtiuscafus, feilieet de bonis Laza-ri.Et fupràdiólus Dominus Confultor tenet, qubd légitima pertineat ad fifeum, quia non potuit prohibcri: refiduum verb pertineat ad • Maria,quia non eft dicendu,qubd cxclufio pa-triscxtendaturadhunccafum,quiaetiâ fi exprefsè rciiunciaft'et amp;c.adducit ctiäin arg. tex. i n 1. c urn auus. fif. de condi. amp;nbsp;dem on. Sed amp;nbsp;in his puto,qubdlongcaliterfe res habcat. nam quarationcfifcus, feilieet vigorc dccreti,habet légitima,certè eadem rationc debcrct ha

bere ctia Trebellianica, quia noh videtur po-tuifleprohiberi, vtdixi in primo prefuppo/h to,nifi forte dicamus,q/ hoc cafu cömillidcli’. óli potuit prohiberi,quia tails prohibitio tendit in fauorcm ipfius grauati, videmus cnini eadem rationc,t qubd licet prohibitio alieift* di légitima no valcat ; valet tarnen, fi fiatinfi*

ói.confil.8 9 - Concludo îgitur ; quod de bonis Lazaripcrtiftèatquartapars fifco,relîduû veto pertinct adMariâ,per fupradiéla. Et intelli-go hoc fold procedere in bonis, quæLazarus habuit à Co.Ftanciico.lcil. vel ex perfona fixa, vel ex perfona aliotûfratru, quatenuseis fuc-32 ceflitperfideicommilTum. t nam id ctia venir infideicomiflunijfeu in prohibitionë fadam perteftatorem.Bar.ócDoól.in 1. Marcellus. §. quidâ.lf.adTrcbcl.amp;Deci.conf 8o.amp;cöf 8r. C0I.2.amp;conf.86.col.i.fî veto acquifiuiflct alia bona, tunc line dubio pertinerent ad fîfcum. Qupdautëdixi, quarta parte pertincre ad fif-cûjilludproccditratione Icgitimæ, qua tefta-tornullomodopotuitprohibere. Erit igitur aduertcndû,an Lazarus, antequa cômitterct dclidlûjfcilicetper intcruallu tëporis,aliena-ucrit aliqua bona,que fortè afcenderét ad Icgi timâ; tune enini eflet fifeus omninb excl ufus, 33 quianotilEimûeftjtquôdbonaalienataimpu tâtdrin légitima,vt per Deci.c0nf.202.col.4. amp;cÖf236.col.5.näfitiseft,qgt;quouis modoea fuerint de bonis tcftatoris,vt imputëtur in légitima.Bar.inl.in quartâ.col.4.ff.ad leg.falci.

Aduertendum tarnen erit ad fupradida om nia,quia mine mihi relatun^ fuit, extare ftatu-tumquoddamPlaccntiæ,quôdinterfcftorpc nitus remoueatur à fucceiîione intcrfcfli, idco crirconfiderandum, quod fortè vigore talis ftatiiti omnino excluditur filcus. nam quando fifeus fuccedit, eftopus,qgt; hærcditas priusradicetur inperfonam delinquentis. laf inl.fororcm.C.dcindign.vel erit videndum, an talc ftatutumintelligatur fecundû ius corn mune,fcilicet quod fifeus fuccedat.

Reftat etiam videre, quid iuris fit de con-uentionefaètaper Co. Lazarum cum filia le-gitimata,amp; hoc fttis diffuse fuit di fculfum per alios Dominosconfiilentes,qui concludunt quod talis conuentio fit nullius momenti, quia fàfta fuit per Co. Lazarum poft commif-funidcli(ftum,quo cafuiam crat priuatus per teftatorëamp;c. Ethoeputo vcrü,infercndo fern pcr,qu6d hoc folum habet locum in ca parte qua prohibere potuit teftator,nam ceflante ifta prohibitionë teftatoris,aliud effet: quia li-34 cctpaftimdicamus, quódpoftcömiffumdc-lidualicnationcsnonvalcant, fcilicet fccuta fcntcntiacödemnatoria.l.poftcontradü.vbi late Bar.ff de dona.illud tarnen folü procedit in ca par te,quæ pertinct ad fifeum, non autem quôadillam,quæpertînetadpriuatos, feu ad vcnicntesabintcftato,vtibiconcludit Barto, in fin.fed in cafu noftro ftante prohibit 10 nc,amp; priuationc per teftatorcm,que fcilicet videtur priuarc ipfo iure,per ilia verba,priuo, priua-toscfl'evolojiuxtanota.pcrgloff.inl.incnmi-nali.C.deiurifd.omdudi.amp;quæextcnditutâd totam portioncm Lazari,excepta légitima, vt fæpius fuprà dixijres videtur cl ara, quod nó po tuit difponerc de talibus bonis,fed deuoluun-tur ad Mariam, vel tanquam fubftitutam,''d tanquam proximiorem ab inteftato,amp;tacitt^' teftatore vocata,per fupradifta.

laco. Alb. Mctliola. 1541. die i6.Iulij,pro D. Maria Arcella.

R GFMENTrM^

Clerici an teneantiir ad CQlleâ:as,quæ imponim turperIaicos,amp;adquæonerateneantur.Et quando ftatutum dicatur cótralibertatem Eccleliaili-cam,amp;an valeat ftatutum laicorum ligans etiain Ecclefiam. Item an ftatutûprohibens alienarün nonfubditumcomprehendatclericos. Etlatède ftatuto,quód li bona alienentur in perfonam po-tentem,autpriuilegiatam,vtinEcclefiam amp;C.bo naipfanonamoueanturde regiftroalienantis,fed ipfe alienans teneatur ad onera.

Personae Eccleßaflicamp;notenentw X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per laicos imponuntur,

alia extraordinaria onera,^ quidre/jieci^^'' norumpatrimonialium. Item quid de edk' Elispriüteritis,antequam bona eJßntEcdeß^f (ß quid in caju 'vrgentis neeeßitatis.

Ecelefia tenetur ad tribut a, nbsp;onera omnia

tua,e^‘vniformia,quießtntaffxaipfi^d-

Statuta contra Ubertatem Ecclejiaßicanniaadb cantur.

Cautelaßatuti facientis pradia tribtt^'*^^ valet.

Eributaria resßu tributum, quando catur.

Statutum dißonerenon poteß^quodw^^''^^ turn cenßeatur munus mere reale.

Statut um,an, nbsp;nbsp;quando comprehend/itdidoS)

ß vinculum iniecit ante clericatum.

Statutum laicorum faciens mentionem (XßE ßamdeEccleßaabßolutenon valet è“ loquaturgeneraliter, an tunc compreheni^^ et tarn clericos, nbsp;nbsp;quando.

Statutum prohibent altenari in nonßibditiiWf lt;nbsp;non comprehendit clericos, neque eisprant' dicat.

Libertas Ecclcßaflica quomoda intelligatiie. Generalis dißoßtio non comprehendit eagt; qn^ Ppecialiter non venir ent.

Ratio,qui)dßatutum comprehendat clericos, ne ßilicet contingat laicos nimitim grauart a» oneraßißinendaßßacultates eorum minion' tur,anßt bona.^ vide etiaminßanu.tc-

ut uturn dtjjfonens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒper/iibditosfiut a-

lienutio in ferfinam priuilegiAtum, bona non amoucAntur dercgijlro uUcnantisj^c.An tja-lcAt.

yerißmile quodnon eïi, cenßttir quid imp oßi bile, ueluti im Agofußt At is.

^AriAßunt,non 'vendere, 'velnimis CArti Ajcdere. PAriAßint^prohibere ulienAtione in Eccleßu, 'vel (Am Admittereßed cum AliquA difficult Ate.

^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Libere, remouet omneimpedimentum.

St At Ht um non poteli tollere priutlegiA dut a per ius commune in fAUorem Ecclefi£,nequcdAtA per AliudßAtutum.

ll'^fiofitioprincipAlisßnon tenet, non etiAm tenet udieclio peen A.

IniußitiA Principis reput Atur cAßusfor tuit iss, edi“ eÜAmfient entiA iniußu cuiujlibet ludicis.

StAtutum luicorum quAndo comprehendut per-fionas EcclefiAßicasper indireEium.

InterpretAtiofiemperfiAciendA ePt,ne quis 'videA-tHrtollere,quodfemel coneeßit.

'-Ad tribut A, àquot; pttblicas penßtAtiones tenen-tiiretiAm clerici.

Confilium VUL

SRo refolutioncpræfcntis cafus,g verûtur in materia iaris confufa, præmittendæ fuut fcxcóclufioiies , magis communes,amp;per Doel, ap-probatævt veriores.

' T’nmacôclufioeft, çppcrfonæEcclefiafti-cænoiitcnentvir colleélas, quæ per laicos imponuntur, neq;ad alia extraordinaria one-ra.J.placet. C. deîàcrof.Ecclc.amp;authen.item 11 uIIa.C.dcEpifc.amp;cleri.amp;c.clericis laicos.in prin.deinunu.Eccle.lib.ó.amp; Cleme.i. eo. rit. ctiain fi loquamur de bonis patrimonialibus, vtper Abba, in c.Eeclelia landæMariæ.in pri-nialca.col.io.nu.2r.amp;ibiDeci.nu.45.decÖ-ftitu. nifi forteloquamur de colleélis prætcri-tis,ideft,iamimpofitis,amp;dcclaratis,antcquä res perueniret ad Ecclefia,vt tradit Feli.in d.c. Ecclef1a.nu.77.poftAng.conf.24. Ecclefia. ga time eiufmodi bona ftmt realiter obligata pro iplispnerib. præteritis,vt latius tradit idé Angel.conf 206.amp; Dcci. conf 285. col. pen. poft Bald.inl.i.§.quodfinemo.col.2.ff.qd'cuiufq; Viiiuer.no. tenctur etiäEccleliaad fupradifla çncra,quando cömunis vtilitas,vel neceftîtas ''''tgcrct,amp; tunc debet cöfuli PÖtifex. c. nö minus. vbilatèAbb.amp;c.aducrfus. deimmu.Ec-cle.amp;d.c.clericis.§.nóveró.co.tit.lib.6. amp;iil ^’^rrauagan.cömu.qd olim,fub eod.tit.de ingt; nrii.Ecclc.amp;latèper Ripam li.2.Refpon. c.20. amp;nbsp;uliquando fufiicit autoritas Epifcopi,diftin-SuendojVtperAbb.ind.c.nonminus.col.fin. it ibi ait in pen. col. quód fi£cclefia debet có-» tribuere, debet prius vocari, ôcvnà cumjaicis deliberate de eiufinodi exaélionefacienda.

2 Secunda cóclufio eft, t quód Ecclefia tene? tur ad tributa, amp;nbsp;ad onera omnia perpétua, amp;nbsp;vniformia,quæaffixa funt ipfi rei.glo. in c.i.fii verbo, bonorum. deimmu.Eccl.lib.6. icBan in d.1.placet, in prin. inprimalefl.amp;inrepcti* nu.59.amp;ibiIaf.nu.i7.amp;Bart.conf.i8o.amp;Balt in authen.item nulla. C .de Epif. amp;nbsp;cleri.amp; Pet. de Ancha.conf2i7.Abb.inc.i.dGcenf.amp;inc. fin.cölum.pen.devi.amp;honefclcri.amp;confil.?. colum.2.infi.amp;conf.9.ini.vol.amp;conf.i3.in2. vol.quia res tranfit cum fuo onere. c.cum non finde dccim,quæ conclufio fatisprobaturin c.fitributum.ii.q.i.amp;inl.dchis.'vbiDoól.C. deEpifamp;cleri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!lt;■

3 nbsp;nbsp;Tertiaconclufioeft,t quód ftatutailladi-

cunturcötrd'libertatcmEcclefiaftica,perquae impediuntur perfonæ Ecclefiafticæ facere ca, quæfibiex priuilcgio competunt, vel ex iure communi jvclfiquouis modo reddaturtimi-diores ad faciendum id, quod libéré faccrët de iurc,ceftantc tali ftatuto,vt deducit Félin.in d. e.Ecclefia.eol.24.num.69.amp;ibiDcci.col.i.amp; Feli.in c.noucrint.de feuten.exco.ôt Soci.côf. 241.circa primam. in s.col.pcr ca, quæ tradunt Bar.amp;alij inauthen.calfa.G.de làcrofan. Eccl. amp;nbsp;Bart.in 1.1.§.quæ onerandæ. flf. quarû rcrum 5 ac.amp; dicuntur contra libertatem Eccleliafti-cam, fiue diredè id fiat, fine per indireftum. c. ftatutum.de hçrcti.lib.6.amp;c.quanto.de prrui-leg. fine V'Crbis expreflis procédât, fiue fermo-nc vclâto, vel quouisalio colore vtantur. d. c. clcricis.§. fin. amp;nbsp;§. nosigitur.dcimmu.Eccle. lib. 6. ctiam fi nonloquanturdcipfispcrfonis Ecclefiafticis,feddc iilis tantum loquâttir, qui cum Ecclcfiafticis contrahunt, c. fi. de immu. Ecclc.in 6.amp;d.c.quanto.'

4 nbsp;nbsp;Quarta conclufio eft,t quódnon valet cau-

tclaftatuti facientisprædiatributaria. Abb.in cap.fi.infin.de vi.amp;ho.cleri.Ang.in d. confil. 24.Bal .in d.authen.item nulla.latè Félin.in d. cap.Ecclefia.in 5.q.nu.76.amp;ibi Deci.colum. 20. qui omnes reprobant opinionem Bartol, in 1. referipto. §. fin.ff. de munc. amp;nbsp;hono. ôi Barto.ind.l.placct.vbilatclafcolum. pen.Ôd

5 fin. t quia res non poteft dici tributaria,nifi * cxprclïafit certafpccies,amp;qualitas,amp;quantitas tributi,vt per Bald.in 1.neminem. C.defa-crofan.Eccl.amp;Pau.deCaft.amp;Iafind.l.placctk q? Ang.in d.conf.24.quinimô,etiam fi fint ex-prefia hæc triajadhuC tarnen non dicitiir tes elle tributaria,nifi re vera, amp;nbsp;ipfo fadlo fiat fo-lutiofuis fingulis temporib. nam tributü fu; mit nomen ab ipfare,amp; eftedu, id eft, àcôtri-butionc.l.agçr,§.ftipcmüû,ff'. de verb, lignifia

D 3 ergQ

num.52.fcdvcrius loqucndo,nôreprobatur, imoreftringitur, Icilicetvt procedat, duobus copulatiuè interuenientibus,primo quod apparent aliqua cauia rationalis, etiam reipedu Ecclefiæ,fecûdo vt illud, de quo agimus, pof fit oblèruari fine magna difficultate , vt latè deducit.ôc comprobat Fcli.in d.c.Ecclefia. in 8.q.amp;ibi Dcci.colum. 21.22. amp;23. poft Card, latè in c.perpendimus.in 4.amp; 5.char, verfi. h is attentis,dc fenten. exco. amp;nbsp;Albcr. de Roià. in z.q.fecundæpar. ftat. in fi. veluti fi ftatutû im-ponataliquam folennitatem contradui,vcl teftamëtOjVcl execution! faciendæ; vcl fi pro-hibeatalienationemcertarum rcrum in cafu particular!,putain minoribus, in mulieribus : vcl fiprohibeat alienari prædia inconfinibus exiftentia, ne forte contingat confines varia-ri,vel fi prohibeat armaalienari,autfiauget legitimam filiorum,amp; huiufmodi. tune cnim inadibusfuturis comprehenduntur etiacle-rici, ne alioquiaduslaicoru omnino fubucr-tanturjvtpatet in exemplis omnibus pofitis per Bart. amp;nbsp;Dodo, vbi fupra. amp;nbsp;Gemini- in d. c.fin. colum. fin. de immu. Eccle.amp;perAbb. inc. quod clericis. cot 6. defo.compe.amp;^ra-dit etiam Abb.conf.63.in i.votmaximèincO' lum.fin.verfic.concludo ergo, vbi concluait» quod fi ratio ftatuti tedat ad præiudiciuinïC' clefiæ, tunc ftatutum non valet, fiuc direto fine per indiredû procedat : fi verb ratioten-dat euidéteradaliumfînem rationabilenbamp; communcm tarn clericis, quàm laicis,tunc comprehendit etiam clericos,licet inciden-ter,amp;i n aliquo cafu particular! fiat eis aliquod præiudicium, vt optime etiam tradit Bald, in d.1. cundos populos, colum. 7. verfic. fedhic vlterius.amp;latèAlexand.confil.çs-Vifis.inz. volum. amp;nbsp;late etiam per Fedcric. de Sen.con-fit85.

9 Sexta conclufio eft, t quod ftatutum pm-hibens alienari in non fubdituni,non comprehendit clericos, neque cis præiudicat. c.h. de immu. Eccle .1!. 6. vt per Bart. in

§. diui. col urn. 3. ff- de leg. i. amp;nbsp;ibi late Alcxand, colum. 5.amp;Iafinprimalcdu.num.72.amp;æ^î'' cunda Icdu. num, 107, late Alberic.in 2- 9’ cundæ par, ftatu, vbi refert rationes conclu-dentes,reprobatis omnibus adduftis gnorol.confil,2i,Etvltracu,poteftdici,c[u0d rationes Signoroli omncscorruûfilipræ^^P' ponimus,t quodlibertas Ecclefiafticaintclli-gatur non folum refpedu coru,quæ funt con-ceffa Ecclefiæ in priuilcgium, vt ipfc ptæfnp-pofuit, verùm generaliter etiam refpedu corum,quæ compctunt de iure commun! dum fuit fuprain3,cóclufione. Etfun*^^^^^™ rationes fuæ contra text, in d. c.

Eccl.lib.6. Nec valet relpôfio aliquorum,qvu dicunt,quc)d ille text.procedit, quando fit ex-preffamentio clcricorum: nonautemproce-dabquando ftatutum fimpliciter, amp;nbsp;generaliter loqueretur. nôenim valet hæcrefponfio, Il quia notû eft,t quodgeneralis dilpolîtionon comprehendit ea, quæ fpecialitcr non veni-rent in obligatione generali, ff. de pigno. Et quidd'fferant generale ftatutum,amp;fpecialc, d idum fuit in 5. q. Et volentes,quôd ftatutum comprehendat clericos, adducuntrationcni prima facie multum vrgentem, quæ tanicnm 12 effedunihil valet, dicunt cnim,t quódrauo ftatuti cftæquiftîma, ne ffilicet continganp-^ foslaicos nimium grauari adonerafuftinëda, fi facultatcs eorum minuantur. Qug tatio prç-terquani quod magis communiter per Doft. reprobatur,vt refert Feli.in d. c. Ecclefia. in s. q.num. 87. amp;nbsp;8 9.nihil penitusconcludit.nam fatis cara confiderârunt Principes tam fecula-res,

confil.i55.colum,2.amp;3.quianonpotcftftatu-tuni tollere pnuilcgia per aliud ftatutum iani , Ecclefiæ concefla. Bart.in l.priuilegia.in fin. C.

de facrofan.Eccle. Soci.in d. conf. 241. colum. 3. ergo multo minus quæ funt conceflaperius commune. Poteftetiam diftaconclufio com-probari per tex.in c.quanto, de priuil.qui text. vult,quód pœna,quæ perfonis Ecclefiafticis perlaicosimponinonpotefl;,non etiam pof-fit imponi laieis fubditis ftatuentium, fi cum Ecclefiafticis cötrahunt.amp; faciunt multa,quæ tradit Fel. vbi fuprain i3.q.dum traärat de con-fanguineis clericorum, amp;nbsp;eorum colonis, qui non poflLintgrauari;amp; poft multa concludit, quod fi non valet ftatutum prohibitoriü alie-nandi,nonetiam valet ftatutum poenale: amp;nbsp;eft 19 reguläre, t quod fi dilpolitio principalis non tenet, non etiam tenet adieftio pœnæ. 1.3. in prin.lF.dearbitr. Icilicct quadoprincipalisdif pofitio non tenet,quia eft contra legem,vt tra diturinl. nondubium. C. de legibus, maxime quando pœna eft quid extrinfecû ab ipfo con-tradu.vt tradit Deci. conf 265. in fi. amp;nbsp;non eft dubium, quin in cafu noftro propriè fit pœna, cum quis patitur onera pro re quæ fibiabeft, glolT. in §. rei perfequendæ. in ver bo, condu-lt;fto.Inftitu.deac.amp;Angel. Aret. in §.pœnales. colum. I. eo.tit. amp;nbsp;cafum noftrum fatis decidit Ba]d.confi32.incip.CafusquidâvocatusRuf-finus.in3.v0l.

Non obftant adduôta in contrarium: negate turenimquod ilia ratio, t Ne alios contingat prægrauari, fit bona in hoc propofito, vt latè diétum fuit fupra in fextaconclufione : amp;ne-gatur,quôd in hoc cafulicuerit ftatuentibus li-ffarefuos fubditos,cum res tendat contra li-bertatem Ecclcfiafticam, quia in effèdu prohibant alienatio inEcclefiam,timoré pœnæ adieftæ. amp;nbsp;non eft vcrum,quôdratio hui us fta-tuti non fit principaliter contra Ecclefiam, eft quidem verum, quod eft contra Ecclefiam per indircdum.-lcd rameneftcôtraearn ex inten-tione principal! ftatuentium. ratio enimamp;in-tetio ftatuti eft, quôd fi Ecclelîa, vel alia perfo-na priuilegiata haberet ca bona, ipfi laici quo-tidie ma^is grauarëtur, ideô,nc talc arrauamen contingat, conatur ftatutum omnibus modis prouiderc, ne alienatio fiat, ergo ftatutû principaliter confiderat Ecclefiam, amp;nbsp;omnes per-fonas priuilegiatas.- ôc licet non principaliter moueatur in odium, amp;nbsp;damnum Ecclefiæ, amp;nbsp;aliorum priuilegiatorum, lèd moueatur ad bo num finem,fcilicet vt laici minus grauentur; hoc tarnen non fufiîcit,quia,vt didum fuit fupra in fexta conclufione,hçc ratio eft commu-nifcrrcprobata;amp; merito, quia etiam aderat iplà ratio eo tempore,quo erant legumlato-res, amp;nbsp;tarnen ea non obftante,côcefreruntiin-munitatem Ecclefiæ in præiudiciû laicorum. opus eft igitur,quôd laici æquo animo, nolintvc, immunitatem iftam Eccl efiafti^°™ patiantur, cùm lèmel fuerit concefla pto nis acquifitis, amp;acquirendis. d. c. i.deini’”.p Ecclc.in 6. amp;nbsp;d. authen. item nulla. C. nbsp;nbsp;nbsp;'

amp;cleri.quæ rame introduftafuit bonis nibus, vt fupra dcmonftratum fuit, amp;qu$di am nullam affert iniquiratélaicis.nam,fi^® rum Territorium, feu patrimonium minuit*^ propter perfonas priuilegiatas , impetrent ^ Principefuofeculari,vt minuatur eisæftin’'^’ amp;nbsp;minuantur onera, vt dixi in fexta conclufio' ne ; amp;,fi Princeps id nö faciat,facit iniuftithffl;

211 amp;iniuftitiaPrincipis reputatur calùs fortui-tus,amp; præter omnem opinionem contingcns. 1.Lucius.ïF.deeuic.vt tradit Alexand. conf.57-colum. 2. in i. vol. ficut amp;nbsp;lententiainiuto*^*^'

^iuiidecifione Baldi ibi.nanircfpödcturqua-fuor modis.Primó,quód illud non po teft profedere de Iure Canonico ill pcrfonis Hcclclia-fticis, quia eft contraeorumlibertatein, cum non fit verifimile, quod laicus velit cis vendc-rc timoré pœnæ, vt modo diólum fuit circa fta tntum.SecundôreIpondetur,quôd eft contra tex.ind.c.fîn.deimmu.Eccle.lib.6.quivult,qgt; liici poITint libéré in Ecclclîafticos alienate.-f^fgonnllanipœnammcretur, 1. Gracchus. C. neaaujfe. vt etia fupra dcftatutodiélumfuit.

volumus in hoc inducere difteren-inter lus Canonicuni,amp; Ciuil e,po teft re-fponderi, quodillc text, qui fîmpliciter loqui-f nr,non comprehendit clcricos,quia hoc cflét côtra priuilcgia, quæ ipfimet Impcratores Ec-defiis côceflerunt. d. authen. item nulla com-'^Unitas ; t amp;nbsp;faciéda eft femper interpretatio, lt;luis videatur tollere,quod femel conccflit. ^fci.conf 190.col.fin.amp;conf.239-col.fi.cflét ^Ufcin contra pri uilcgia ipforum, deducendo, vtfnpra didû fiiit de difpolitione ftatuti.nam, lî laicus in perpetuum cflét obligatusadone-ra, non eft verifimile, quod vnquani aliéner in Ecclcfiam,amp;c. Quarto, fi nolumus inducere differentiaminterlus Ciuile,amp; Canonicû,ne-que inter laicos,amp; clericos in terminis illius tcx.rclpondctur,quódtcxt.illenÖ loquiturde collcftis, amp;nbsp;eiufinodi onerib. extraordinarijs, fcdfolûdc tributis, vt exprefsè confiât ex ver-bistcxt.amp; de tributis loquitur totusilletitu-lus-,amp;titulus præcedens,vt déclarât Odoffred. inRub.vtriufqiiç tituli.vnde nonbcnèinfcr-tur ad coHcdtas relpeétu clericorum : amp;nbsp;ratio 24 dilfcrcntiæcft, tquiaadtributa, amp;publicasillas pcnfitationcs, de quibus loquitur ille text, tenentur ctiam clerici, vt efi tcx.in l.de his. C. dcEpif amp;clcri.qui noneficorrcélus,vtibi tra-dunt Bar.amp; Salie.amp; alij ; idcoqj, cùm text, in d. authen. fed pcriculum. fiiciat mentioncm de perfona minus idonca ; non potefi intelligi de clericis,quiaipfi in hoc propofito fiint idonci. ergo ille tcx.malèpcr Bald, trahitur ad clericos in propofito colleftarum. nccdicatur, quôd, licet text.loquatur de tributis,amp;de alijs perfo-nis, prætcr clericos ; potefi tarnen trahi àpari-tate rationis ad colleôtas in perfona clcricoru, quicorc^cétu cenfentur minus idonci, quia M eas non tenentur. replicabitur enim fem-îfrjquod tails cxtenfiocficontralibcrtatcm ^fclefiafiicam. nam,fi laicus in perpetuum te-*'’bitur ad onera,non efi verifimile, quôd alie-^.^flnclericos,amp;c.Et hæc relponfio non coin-prima, quia ilia corrigit textum. ifia euna refiringit, vt folùm procedat in ter-fuis, id efi, in tributis. Apparet igitur, quod decifio Baldi ibi non procedit, quia eft contra quamlibet ex quatuor fupradiftis re-ïponfionibus,amp; Salice. amp;nbsp;Paul, de Cafi. ibi nihil noui adducunt, fed fîmpliciter referut Balduin, amp;nbsp;tanto minor adhibenda efi fides Bal-do , quia ipfemet contrarium , amp;nbsp;melius te-nuitin d. confiez, in 3. volum. Et exhisreddi-turres latis clara in fauorem Ecclefiæ, ôc quan-do aliquafubcflét dubitatio, eflét in fauorem Ecclcliæ femper pronunciandum.l.funt per-fonæ. ff. de religiof.

Iacob,Mandell. Alben.Mediolani. 15 4i.Men-

Cc Nouembri, pro Rcuercndiflimo Epifi copo Albenfi, contra Communi-tatem Murræ,amp;c.

R GVMENTTM.

Dcmateriacontraâusfimulatijqiîotfintfpe-ciesfimulationis,amp;quôddebetallegari,amp;proba-ri certacaufa,amp;Ipecies fimulationis,amp;quispofsit a]legarc,amp; opponere fimnlationé,amp; quç præfum-ptiones, Ôc conieduræ excludant fimularionem, item quæ coniedurç earn inducant,amp; præfumi fa-' ciant.Et an quispofsit vti inftrumento,nô obfian-tibus his, quæ olim in contrarium dixit, amp;nbsp;fecit, amp;nbsp;quomodoadmittatur variatioetiâallegandocon ' traria,amp;maximèpropterinftrumentum,vcl aliud denouorepertum,amp;proptererrorê,amp;c.Etaliqua in materia inftrumentorum de nouo repertorum.

SVMMARIVM.

I Qvi ElicitcontrAciumfimuUtum,fiueagenda, ßue excipiendo, debet exprimere certummo-dum, ^certam ca.ußAmßmtda,tionis quàt ßt ratio.

• 2 Simulationum quadamßunt reprobata, qua-dam permijßt.

• 3 Simulationum reprobatarummultaßnt/pecies.

• 4 Eiuerßaßtnt caußa, propt er quasßuntßmulatio-nes.

• 3 Simulât io non praßmitur, nißprobetur.

• 6 Gert aperßona, propt er qua faciafitfimulatio, de-ducietiam debet.

• 7 Caußa firmulationis debet eße adpropoßtum gt;ßiffi-ciens,^ 'verißmilis^eßc.

S Caußafiimulationis nonfolum debet allegari,fede^ tiamprobari.

ÿ Pariafiunt,non eßfie, ajeleflfdnon apparere.

• 10 Simulationem opponere quispoßtt, ftquot;an ipßcon~ trahentespoßtnt opponere, an tertitts.

II ^uapraßimptiones excludantßmulationem.

• 12 Locatio iuncta cu quolibet alio adminiculo,probat poßlßionem, dominium.

• 13 Solutio cenßeturfacia ’vigorepracedentdpromiß ßonis.

• 14 GAciuipoßtiui infaciendo magis 'vrgent,quam aclw priuatiui in omittendo, (ß videetiam. numer.16.

fS ConiccinrA gUAclafn an ßntßfßcientes ad indu-ccndamßmulationem.

• 17 lußitia conßflit in naturalthm argument is.

IS Rat tone coßanguinitatis, familiaritatis, acdtis poßtiutts non Operatur effectum, c^uem de fut naturaßolet operari.

ip Partita, cjuarepcriunturßripta in Itbro Rationum ,praßumunturßripta nomine till ns, cu-itts cH liber, de eitts mand,ato.

• 20 Effe^ttspoßeaßibßcutns déclarâtpracedcntia.

• 21 Super teßibtts, ^probationibt-tspartes cotraria poteU cj^u'is ponerefundamentum, licet ab initio negauerit intentionem partis aduerfa.

• 22 Teßium contrarietM debet euitari, truantußeri poteil,fcederc dißincttones.

• 23 Teßes, qui gener ali ets loquuntur, debent intelli-gi, amp;nbsp;dßinguißecundum depoßtionem teß 'is, qui magßfte ci aliter loquitur.

• 24 Infiniment o -vti an quis poßit, non obßantibtes h'es, qua pritts in contrarium dtxit, fecit.

23 Variât 10, etiam allegando contraria admittitur inter eaßdem perßonasin diuerßa tnfiantia, ff quando allegans contraria ,ßutt viSlets in pri^ ma inßantia -, quod Amplia, fv déclara, vt in-fia.num.26.27. fiaS.

2g Cofiefiio meafactainiudiciomthinopraiudicat, ßaduerßaritts earn non acceptauit,fedconatess eltirnpugnare.

30 Propter infirumentum, vel aliquid aliud de no-110 repertum, licit um eil mut are propoßtum, ettamimpugnandoproprium fiaedtem, f7 etiamßßt conclußum in caußa.

• 31 Inßrumenta de nouo reperta reßeindunt iam fa-Ela,dummodo producantur ante lat amfinten t iam,licet fit conclußum in caußa.

• 32 Ex magna cattßapotesi Iudex quandoqueadmit-tere nouas probationes, licet iam fiit in caußa conclußum, nbsp;est magna caußa ,ßrepertaßnt

de nouo Inßrumenta.

33 Produllio infirumentorum de nouo repertorum potelifieri, etiam abßquerefiitutionetninte-

g/'um.

• 34 Inßrumenta de nouo reperta dictinîttr quatuor modis, fr quomodo.

• 33 Inßrumeta efße de nouo reperta-,probaturper iu-r amentum producent ts.

• 36 Ignorantiaprobatur per iuramentum.

• 37 Ea,quAquisßecit per erroremßacli extra iudi-cium, vel in iudtcio,p ojfiint reuocari nfique ad conclußionem in caußa, an etiam vfiq^ adßen-tentiam.

^IP;^b,ibetperßna de nouoßuperueniensßacit no-uum ludicium, licetpriorprocejßis adhuc dtt-ret,f7perßeiteret.

3g Veritati omnia cedunt, f7 'veritatißemper debet ejße locus.

Infirumentumper meproduElumpofißimpoßea impugnare, f7 e conuerß) permc impugnatum allegare, f7 quomodo.

4i Variatioßadmittatur, anhabendaßtvu^^’^-penßarum, (fi quando.

42 fiualibctiußacaußaexcußatabexpenßt-

43 Ignorantia infirumenti an probetur mentum, dato, quodprafimptiofit contf^^^' rantem.

44 Ignorantia anprobetur per 'verißmilitudmch urgentes praßumptiones, abßq^ iuraweniO'

43 lijllaxima legalitas, efi dignitasperßonarißf plet,d7c.

4 6 Doctor IS teßimonium remißiu'e.

47 Ignorantia, ^7 error dißerunt, f7 quomodo.

4S Error nonprobaturper iurametum,ßedpetetr-cumßantias, etiam inßacto proprio.

4g Error cenßeturprobatiss,ßconfiât cuideter,rttn alit erßc habere.

• 30 I^uicquidßadtum est adßalßam ajfirtioncmsd-uerßarßpotesl reuocari, detedla ßalfiitAtejid quaßit ratio.

JI quot;JS^on debet quis exfuo dolo,d7 improbitatecsm‘ modum report are in prAiudicium tertq-ƒ^ißlibet error, efi qualibet iufia caußa ex'cß^ dolo ^aperiurio.

• 33 Dubitans aquiparatur erranti.

• 34 t^.Allcgare qu 'isnon debet illud,quodprobat^’^'’^ poteli.

• 33 Periurium non potesi alle gari per eum, qaicd dolo, fi7 repellitur replicatione doli.

Coiifilium IX.

X ms, quæiambis rLintinmotiuis,amp; @ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“diitis, fatiseöftat, totanivin^^uius

caufæ rcduci ad duas ditftcultates, quarum prima eft,an inftrumciitu,dc quo agi-tur,fit verum, vel fimulatum. Sccunda,dato,

quod indrumentum fit verum,an D. Chrifto-phorus poflit in eo fe fundare,non obihntc cötrarietate,ncc periurio,nec cætcris, qus-’ad-uerfus eum allegätur. Et circa priinnm copio-se, amp;nbsp;crudité feriptum fuit per Magnificö.Do. Aduocatum ipfius D. Chriftophori. VcninfJ-men, quiaadhuc non quicfeit aniiniisMagfi'' fici D.Commiirarij, vt ipfemet ait.nain rc veri negari non poteft, quin prima facie res dubitations propter multas conicdiiiashiuc, amp;nbsp;inde exiftentes.-ideo fubijei pauca quædam ; ex quibus ( vt opinot) dilncide conftabit,nul]am hic fuifle fimubtioneni,nc-que etiam fi eilet, earn pofle allcgarb

Et in primis reafl'umpto fundaincnto illo, 11 quodquidicit contraftum fimulatum,linC agendo,fiuc excipiedo, debet exprimcrc certu modü, fub quo facla fit fimulatio : item expri-mere

mere caulam certS propter quam talis finiula-tiofafta fit,vt per Barto, in allegato confil.65. faftumtale. amp;nbsp;Bald. ini. ab Anaftafio. infin. C.manda.amp; Paul, de Call. ini. iuris gentium. §.dolo. IF. de pac. à qua conclufione nemo di-fcrcpatjVttradit Cæpo.in trac.fimula. 11124. præfump.amp;latiusinaô.præfump.col.fin. Pet. de Ancha. conf.227. Ad corroboratione. col. a.Alexan.conf.iii. Vifo fuperiore thematc.in prui.vol.3 • amp;nbsp;conf28.In caufa amp;nbsp;lire. col. 3. in 5-vol.Deci.conf36.col.4. amp;latius incôf.463. col'2. Ang. Are. Inft. de cxccp. in prin.fcil.fu-pcripfotexr.'à nu.28. vfq5adnu.40.Deci.ini. imaginaria.in fin.fF.de reg.iur. Et ratio efteui-2 dciis. t nam fimulationû quædam finit repro-batæ,amp;quçdâfuntpcrmiflæ,queniadniodum poft Bar.amp; Pau.vbi fiipra tradit Bal.in Rub. C. plusvale, quodagi. amp;4)baturin 1. fi exprecio, '^biBar. C.fi cer.pet.amp; tradit Bar.in 1. fi fub fpe ^æ'infi.C.depoftulan.amp;inl.cniptor.fF.de aq. plii.ircen. t amp;nbsp;earû, quæ finit rcprobatæqiiul-tæfuntfpecies, videlicet vel rationeperfona-rû,vtpatris,amp;filijf'purij,niariti,amp;vxoris,item tatione rerü, velut in bonis Ecclefiæ, quae tan-quani bona fua clericus donat côcubinæ: item rationetemporis, vt in alienatione poftdeli-ftum, quæ tarnen verè fada fît prius ; itê ratio-nccontraôlus,veluti cum de pignore fit cotra-4 élus venditionis. t funt etiaiii diuerfæcaufæ, propter quas fiüthuiufmodi fîmulationes. fit. cniiualiquando fiqiulatio ad vtilitatem illius, qnialienat,vtpatetinalienationibus,quæfiût pcrdelinquej|(.g5 aliquando auteni fit finiula-fio ad vtilitatem illius, in que fit alienatio, ve-luti in contraftu pignoratitio, vel vfurariojvcl in donatione clerici crgaconcubina. aliquan-do fit finiulatio ad vtilitatc ter ti; ,putà ad vtili-tatcni vnius creditoris in damnum alterius.

51 Cunique igitur limulatio non præfuniatur, nifî probetur. 1. cuni prccibus. C. deproba. 1. cumpropria.C.fi quis alte, vcl fîbi. item dato, quod probetur, de fe tarnen non eftprohibi-ta, nifî prohibitus fît modus, fub quo fit, vel caufa,propter quam fit, vt per Bar. amp;nbsp;alios vbi fupra.Itcni cum fîniulationum prohibitarum variæfnit fpecies,amp; variæ caufæ, amp;varij efFe-ftus,amp; perconfequens variæ rationes,præfer-tim quod aliquando finiulatio facit aóltuii ip-foiurc nulluni, quandoque facit ipfo iure valium, amp;nbsp;poteft aliquando finiulatio opponi i^tipfoscôtrahentes,aliquando pertertiam P^tfonani, aliquando per neminem ; nieritó ^'^tationibusintroduftum fuit,vt qui dicit a-‘^^’'^finiulatuni, deducere debeat amp;nbsp;fpecicm lt;5 ^J^ulationis, ôc certain caufàm, t quinimo amp;nbsp;‘^^ff^aniperfonâ, propter quam faólafitfiniu-lutiojvt ait Aiicha. vbi fupra ; alioqui fuccum-

bit, ncq; vllo modo eft audieiidus, vt tradunt 7 Bar.amp;cæteri vbi fupra. t Et talis caufa, quæal-legatur, debet efl'e adpropofîtum, de quo agi-tur, amp;fufficicns, atq;idonea, vt vcrifimile fît, quodpropter earn deuentumfueritadhuiufî modi fîniulationcni,vt tradunt prædiâ:i,nam allegare caufani, quæ fît extrapropofîtû, per-inde efl:,ac fi nihil allegarctur, gl. amp;nbsp;Doél.inl.

8 i.fF.deedcn. t item debet talis caufa nôfblum allcgari,fcd etiaiii probari, id eft, conftare de-bet,qiiôd illud,quod dicimus fuiffe caufàm fî-mulationis ; fuerit in rcruni natura eo tempore,quo faäius fuit contraä:us,vt per Bart, in d. conf 65.col.pen. verf. Secundovidendumeft proprer,dû ait, quod apparere debet talis cau-fa,amp;all egattex.ini.fed li niaritus.§.fin. fF.qui amp;nbsp;à quibus manumif qui tex. ait, quod diluci-disprobationibus debetidapprobari: facit e-tiani Bartol.æquiparationemad donationem caiifi mortis, quæ requirit, quod verè inftet periculum mortis. Et quod conflare debeat de tali cauta,tradit etiaiii Cæpol.in d. 24. præ-funip. dum ait, quod coftarc debet de tali cau-fa,ficut coftarc debet de creditoribus, in quorum fraudem allegatur aliquid efle faótu.idem etiaiii ait Anchara. in d. conf 227. col. 2. amp;nbsp;eft

9 notifrmium, quod paria funt,non efFe,vel efFe,amp; non apparcrc.l.in lege fundi.fF. de contrahen.eiiip. 1. duo funt titij. fF. de tefta. tutcl. Et fl no opus cfFct probare talem cauCim, cer-tè eluforia effet rcquifitio ipfius.nam facile effet vnicuiq; allegarc caufani aliquam finiula-tionis,fiuevera,fiucfalfani. Et quod talis caufa debeat oftendi, amp;nbsp;probari, fentit ctiaiii Deci.ind.conf 36.col.4.amp;conf 463.col.2. ponit ctianiAlexand. in d. conf III.in prill.dum ait, quod quis debet fpecifice expriniere,amp; pro-barc,amp;c. Deueniendo igitur ad cafumnoftru, licet hîc allegctur caufa lïmulatioiiis,quód in-ftrunientum eelebratum fuerit ad excluden-dumquofdamcolonos, amp;nbsp;perconfequenslicet cenfeatur fuilFc cxprefFa certa fpccics li-niulationis per cxpreirioneni ipfius caufæ;hæc tarnen non fufficiunt : iiaiii talis caufa probata non fuit, non eiiiiii confiât, quod illis tcni-poribus expulfus fuerit aliquis colonus ; idco-quepcrindc eft, ac fi nulla fuifFet cxprefFa cau-fa,vel fpecies fimulationis. Prætereàdato, ci-tra præiudicium, quod fuifFet expulfus aliquis colonus ; id tanien non fufficcret ad conclu-dciitem probationcm caufa? finiulationis,nifi etiani probaretur, quod poft expulfioncni co-loni faètum fuifFet aliud inftrunientum retro-traditionis, quiahæc fpecies fimulationis ad cxpellendum colonum eft de illis,quas fecun-do loco ponit Bart.in d.conf 65.id eft, de illis, quædurare debent modico tempore. Incafu

E 2 autem

autem noftro nullum fad um fuit tale inftfu-mcntum,nequc aliquid aliud æqûipollens, vt inferius dicetur. ergo cellar fufpicio finiula-tionis, cum effedus liibfeqiiciis ei non corrc-Ipodeat.l.fcdlulianus. §.proindc. ff. adMacc-do.Et cx vnico hoc primo capitc videtur pofle imponifilentiumaducrlarijs,quia,vtfupradi-dum eft, fi non probatur caufa verifinlilis, amp;c cöcludcns fimulationis, nihil vltcrius eft quæ-rendum. Et præter hæc, vrget ctiam naturalis ipla ratio : quis cnim credat eötrahentes adeo dementes repcriri,qui fimulate contrahant, nulla fubfiftente caula finalipropter quam id faciant i“ præfertim in eiufmodi cafibus, qualis eft cafus nofter, in quo ipfe alienans fubijeeret fe periculo araittendi bona delcriptain inftru-mento, Sc alius fubijeeret fe periculo fol uendi in futurum notabilem penfionSpro ipfis bonis præter intentionem fuam.

Secundo eft aduertendum,dato etiam ci tra præiudicium, qubd inftrumentum iftud eilet ilmulatum cx caufa per aducrûrios allegata, non tarnen poftet opponi huiufmodiiimula-tio per ipfum Bernardigium,fi viucrct,amp; mul-to minus nüc poteft opponi per eins hæredes.

10 tNamfccundumveram,amp;communcmDodorum intclligentiam,contradus fimulatus aliquando folumconcernit præiudicium, vel intereffe ipforum contrahentium , veluti eft contradus pignoratitius, contradus fimula-tæ dotis, Sc huiufmodi : amp;nbsp;tune poteft opponi tails fimulatio per alterum cx ipfis eötrahen-tibus aduerfus alium, quia tune nö all egat tur-pitudinem aliquam propriam,fcd potius al légat dcfedumconfcnfusjita procedit titulus. C.plus vale, quodagi.amp; titulus. C. fiquisalte, vel fibi. aliquando autem eötradus fimulatus refpieit præiudicium tcrtij,vt funt contradus, qui fiunt in fraudem creditorum vel fifei, vel altcrius 5 amp;nbsp;tune poteft quidem fimulatio alle-gariper tertium ill um, in cuius fraudem fuit fada.1.lient.§.fupcruacuum. ff. quib. mo. pig. velhypo.fbl. nonautempoteftallegari per a-liqucm cx ipfis contrahcntibus,quia allegaret tnrpitudincm propriam.l.cum profitcaris. C. dc rcuocan. dona.1. fi creditoribus. C. defer, pigno. dat. ncq; poteftallcgaripcrcorumhæ-rcdcs.l.filios.C.dehisquæinfrau.credi.itadi-ftinguitBart.ini. poft contradum.col.j. verf, fed an vcnditor.ff. dc dona. amp;nbsp;latins in d. conf 65.licet ibi fit mnltum corrnptnsjita etia con-cludit Pct.de Ancha.iU d. conf 227. in prin. Sc Pan.de Caft.in 1.contra lcgem.ff.de legi. Cùm igitnr hie dieant aduerûrij, contradnm iftum fuifte fiinulatum ad exclufionem coloni,amp; ita in fraudem tcrtij,feqnitur cx predidis fine dubio, tp neq; Bernardigius,qui fuit vnus cx con-trahentibns, neque eius haîredes poffunt t3' 1cmfimnlationemallegare. Nequehuiccoiu clnfioni obftat,qu6d Bartol, ini. lufinranclt»” quod cx conuentione. §. procurator.coin®' pcn.amp; colnm.fin.ff.de inreiur. velit, quodcO* am fimulatio fada in fraudem tertij poflit^^ legari per vnum ex ipfis contrahentibus aduct fus alium, faltem cxcipiendo, velrcplicandO; refpondetur cnim præterquàm Bart, idiioi^ fatis clarè probat,dato tarnen,quod vcrumlit; non procedit abfolute,fed duntaxat proceditf quando ille,contra quern allegatur fimulatio, certat dc lucro, amp;nbsp;allegans certatdedamno; quo cafuhoc admittiturexæquitatcquadani contra régulas iuris,ne fcilicct is, qui certat de lucro, locnpletetur cum iadnra alterius ; licet ctiam file alter participauerit fraudem, Sc alléger tnrpitudinem fuam: ceflante antem lucro, ceUat limitatio fupradida, ita tradit ipfentet Bar.in d. § .procurator.in duobus locis. Incafii antem noftro D. Chriftophorus,contraqueni allegatur fimulatio, nö tradat dc lucro, fed de damno cuitando, vt per fe patetjergo hie ceflat limitatio Bar. An autem ipfi aduerfarij tradét dc damno, vel de lucro, id parum facit ad rent, qnamuis ctiam fi cofidcrcmusperfonamco-rum, quia veniunt vt hærcdes;ccrtè veniiint cx canftlncratina.1.inter ftipnlantcm.§.fito®'^’ de verb, obli.amp;prædidalatius tradat Alevur conf III. Vifofnperiore thcmatc.col.i-amp;^''*’ S.volu.vbi fitis aperte dccidit cafumnofttoW'-amp;exfecundoetiâhoc capitc videturpofleim-poni filentium parti aduerlæ.

Scdamp;vltcrius difeurredo per fingubseo'’' ieduras quæ circa fimulationemhui''^^®^”' dus adducuntur hinc, Sc indc conft^^ nullam hic fuiffe fimnlationcm. Et agëdoquia diffusé fuper hoc iam fuit fenptu, videtur in effedu,quôd pro inftruflicöto ex-II tenttres præfumptiones concludcntes.t Prima eft, quia per teftes multos probatur Bernat digium percepiffe frudus, amp;nbsp;per confequens poflediffe. Bart.ini.2. C. dcacqni.pofle.quin-imo amp;gcffiffevtdominum.l.titia. vbiBart.ft. defolutio.Deci.cöf 57. col.2. Secunda principalis prçfumptio eft,qaBernardigiusfecitnid tas locationcs quarum raultæ probantiirpee inftrnmcnta,fcilicet vna. 151 9.die. iS.Iub'^ ita qnafi ftatim poft cclcbratû inftrumciitnni, dc quo agimus. nam celebratum fuit dcao^^o. 151 9. die. 18. Aprilis: itemfecitBernat‘i^gws aliam locationem. 1521. die.2.Maij.itcniithani. codem anno. 1521. die. 2.Iulij .item aiiatn. 1524. die. 16. Augufti. item aliam nonfine ipftus Bcrnardigij fccit frater D. Chriftophori} licet iftaaddneätnr in eötrarium per partemaduer-ftm, fed non obftat, vt inferius dicctur- Iftx

igwlocatióncs non eft dubium quin faciant condudcfttein prjcfuinptioncm pro inftru-12 nicnto. i nani folct locatioiundacumquo-Jibetalio adminiculo probare poflcirionem, amp;dominium.Bart.inl.adprobationcm.C.lo ca.Prac.Papicn. in for. libel, pro turba, polfe. in gloll'.Hodie tenet. col.2. Deci, confil. 146. col.5.niun. 14.miiltomagisigitur probat,iun-do adminiculo iplius inllrumenti conferen-tistiuilum,amp;vnuincoadiuuaturab alio. Ter-tiadcindepra;funiptiocft, quia in inftrumcn-to ipfo principal! Bernardigius exprefse pro-nii/cratfcfoluturuuiprioribusdoiuinis dire-cbslibras.4o.fingulisannis nomine ipforum domiiiorüfratrûdcMirabilijs,fupcrpenfionc ipforübonorü:amp;itarcpcriturineffeâ;u,quôd foluit,vt patet exinftrumento uuper reperto. inquocontinetur folutio duorn annorü,fci-beet.1524.amp; 1525. no cnim capipoteft alia coil icéltita, t nili quod folucrit vigore didlæ pro-iniirionis precedentis. Bar .in 1.1, §. li parens .ff. iï qtiis à parcn.fuc.manu.late Alexan.conf 25. Vifoinftrumcnto.col.3-vcrfi. nechabent ob-llarc.in. 2. vol. item ctiamfoluitalijs credito-ribus ipforü de Mirabilijs, præfertim D. Marco Antonio de Curionibus de AlTiOjVt extat inftrumentum. 1525. die27. Otfobris. Et tres iftæ præfiimptioncs fuut vrgentes, quia fuut de principalibiis, quæ polTint conficierari; amp;nbsp;rcfpondent optime ipfi inftrumento. ôc funt per aAus pofitiuos,idclf, infaciendo, t qui quidê vrgêt,qnàm aftus priuatiiii,id eft, inomittedo.lnno.i^ç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jej-efti.

■^^^^•y'^iicbcncdicim’. col.3. verf, item füllt quarto.de præfuni.amp; latius per De-ci.conl.79.col.2.infin.amp;confil.267.col.3,

15 nbsp;nbsp;Per contrarium verb, t quodinftrumentu

fit {imulatum,adducuntur plurcs coniecluræ, fcdlcLÜorcs pondère, quæ in effeefu non ob-ftant,fi diftinguâtur,vt finit diftinguedæ, nam eariim quædam confiftunt in actu pofitiuo q iiædani in aélu priuatino ; amp;nbsp;quædam eiepen-denta faclo D. Chriftophori,quifuitinerro-rc iufio; amp;nbsp;harum omnium diuerfa cft ratio,vt ftatini apparebit. In primis igitur adducitur, quodpoftcclebratuminftrumentum D. Hieronymus de Mirabilijs fecit quâdam locatio-ncni de quibufdam ex iplis bonis, nomine ta-ûicn Bernardigij. Ad quant conicef ura refpon ^ctur, quod fi fada fuit nomine Bernardigij ; ^ijonihil obftat: quinimó confirmât ipfum quot;ibtuincntu,amp; præfupponit, quod bona per-f“Wt vcrèad Bernardigiu : neq; valet repli-‘■^f''i,qubd Bernardigius eflet homo fagax, qui vcrifmiiiiter non permififlet négocia fua «pediri per aliu amp;c. Dico enim,quod queren dænonfunt tot fubtilcs imaginationcs, qua-doaâ;usdeïecftclarus,amp;corrcfpôdct ipfi in-ftrumento principali,amp; multis aliis locationi-bus,quas Sc ante Ufi, amp;nbsp;poft ilia Bernardigius fecit proprio fuo nomine.l.continuus.§.cum ita.ff.de verb.obliga.amp; rcalis interpretatio fe ipfimoffert,vidclicct,quodcumhæceffet res pauci momenti, permifit Bernardigius, tan-quavaldcoccupatus,qubd alius,qui erat fibi nepos,amp;vclut filins, amp;nbsp;quifècumfimul habi-tabat;idcxpcdirct,quinimb potuit elle, quod locationcm iftam feccrit nomine Bernardigij,co infeio,vel abfentc,cum fortè vrgeretur res ab aliquo ruftico condudorc,quorum gemis nonlibcntcf folct fingulishoris acccdcrc ad ciuitatcsj Sc in effedu non tant fubtiliter cft agendum, præfertim ad impugnandû inftru-mentunt. Adducitur deindefccuitda præfunt-ptioexiuramento, quodapponinon folet in Ituiufntodicontradibus.Rcfponfumiantfuit ad hoc per alios dominos feribêtes, qubd ne-celfitas ftatuti requirentis taie iuramcntü in venditionibus rcrum locatarû cxcufàt à fufpi-cionc.Tertiapræfumptioadducitur, quod de anno.1524.Bernardigius fecit locationc qua-dant de parte iftorunt bonorum nomine D. Chriftophori,amp;hærcdûalteriusfratris,amp; pri-' mafacicncgarinonpotcft,quin hæc præfunt-ptioaliquantulunt vrgcat:fcdclarifiimè tolli-tur,namlocatio ifta fuit fada folùnt de quo-dantlcdiminc, amp;dcillontct fccerat prins alia locationent ipfe Bernardigius proprio fuo nomine. i 521. die 2. Maij ; amp;nbsp;printaillalocatio bene refpondebat inftrnmento, de quo hie agintns, qniacrat ci ittagis vicinarcfpedn té-poris, idcoque tollit prçfuntptionem ntalani, qnærefnltatcxifta feennda, amp;nbsp;ncccflario fn-menda cft alia interpretatio rationc contra-1 ietatis cnitandæ, pntà qubd de hoc fedintinc aliqnid poftea fpccialiter fucrit conncntnm inter eos. Et qubd fccuitda hæc locatio fupra-didi fedintinis non præindicet inftrnmento ipfi principalircfpcdualiorunt bonorum,dc-monftratur clarius. nam fada fuit de anno.

1524. menfe Angufto,amp; eodemmet anno, amp;nbsp;menfe,fGilicctdie 16. Angnfti, Bernardigius fecit locations de qnibnfda ex ipfis bonis prô-prio fuo nontinc:itentanno feqncnti. die 22. Septentbris foluit libras. 80. primis dominis diredis nomine ipforum de Mirabilijs iuxta conuentionentfadamin inftrnmento, vt fu-pràdidn fuit; ergo amp;c. Adducuntur deinde tres aliæ præfnmptioncs,quæ confiftunt in 110 fiteiendo,videlicet,quodnoncôftat de aliqna folntionc fidilibcllarij in tot annis,ncq;con-ftat de folntionc illarû librarum.Soo.qnæfol-uendæcrant pro mcliorationibns : item quod inlibrisipforn de Mirabilijs nulla fit mentio

Es ‘ie

de huiufinodifolutionibus.Etpro rcfponfio-ne dici polFet,quod tres ifte conieduræ confi-ftentesinnonfaciendo paru opcrantur.ftan-tibus aliis conieduris fupra didis in contraria proinftrumenro,quæconfiftunt in adupofi-16 tiuojt qui quidc eftpotenrior, amp;nbsp;liipcrat adû

omilfiuum,vtpcrDeci.ind.confil.267.col.3. in duobus locis, amp;nbsp;per alios fuprà allegatos. Sedpræterhoc non défunt lingulis iftis præ-fumptionibusfuærefponfioncs. Nam ad pri-mam de annua folutionc fidi, rcfpondctur, quod confiât in generc, ipfum Bernardigium foluifle talcm fidum,co ipfo quod foluebat creditoribus ipforum dc Mirabiliis, de quibus fupràdidum fuit. amp;nbsp;licet non confier dc ali-qua præcifa folutionc ipfius fummæ annuæ ad rationëfolidorum.zS.pro fingula pertica;id tarnen non debet elle mirum in cafu nofiro, fi confideremusaffinitatem créditons, amp;nbsp;debi-toris,amp;corumcohabitationem, ôc commu-nemvidum, item fpem, quamipfc creditor habebat fuccedendi Bernardigio , mediante perfonavxorisiqucmadmodum deinde efFe-dus fubfecutus declarauit:amp; pari modo fi cô-fideremus quod Bernardigius præfiabat alimenta ipfi crcditori,amp; eins vxori; ccrtèfianti-bus omnibus his,non cfi mirandum,fi non ira præcisë fiebat exadio ipfîus fidi, hæc enim, vt per fcpatent,habctrationcm naturalem, t amp;nbsp;vtaitBald.inl.ædcm.coluni.s.C.loca.iufiitia

in cfFeótu confiftit in naturalibus argumcntis. jg amp;probâturhçcctiamexiurc politiuo, t nam rationccófanffuinitatisjamp;fomiliaritatisaólns pofitiuus non operatur cifcdnm,qucm dc fui natura folet opcrari, vt tradit Bar. amp;nbsp;latius A.~ lex.inl.qniiurc fimiliaritatis.fF.de acq.poßc. dumloquûtur de aftufilijin bonismaternis, amp;nbsp;de aótu fratris in bonis fororum, amp;nbsp;de adu. mariti in bonis vxoris.ergo inulto magis hoe dicendûeftinaâm omifliuo, vt feilicct ratio-ne familiaritatis. amp;nbsp;coniundtionis nihil ope-retur talis oniifno,quia,vt fæpe diftum eft, tails aftusomilTiuus debilior cft adu pofitiuo. PrætcrcàdîpofTenthabcriomncs libri ipforti de Mirabiliis,forte clariusconftarct dc huiuf-modi folutionibus,lcd talcs libri,quemadmo dumamp;cætcra bona,pcrucnerunt ad aduerfa-rios,qui funt hæredes Bcrnardigij,apud quem amp;nbsp;vixit, amp;nbsp;obiit ipfe frater D. Chriftophori. Adaliam coniedturam fupra didlain dcfolu-tionelibrarum.Soo.quæfaélanon fuit, cadût etiam omnes refponlîoncs modo datæ. Et vl-teriusdicipoteft, quod folutio didlarû libra-nim. 8 00. fada non fuit, quia parum cmolu-menti verfabatur ex parte vtriufquc contra-hentis,fîucfieret,fiue non fieret, nam fi fada 20 fuiffet folutio,fuiflet detrada fumma canonis adratam,cfi quidem verum, quod verbain-firumentipræcisè obligant Bernardigium ad foluendû:fèd res in fe refoluitur veluti ram facultatcm,quia vt didum efi, fine folutio,fiue non fieret, parum referebat. A aliampræfumptionem, quod in libris de Mirabiliis, nulla fit nientio de huiufnioi“ folutionibus, quinimo quod taies libri in'i*' cant,quod ipfi fratre.s poffiderent bonaifb» quia in iplis libris extant parccllæ dati, amp;nbsp;recept i, pertinc n tes adfrudus ifiorum bonoruni) amp;fcriptæ manu propria ipforum fratrum rcfponfumiam fuit per D. Aduocatum huius caufæ,quod non funt libri ipforum fratrü, fed potius Bernardigij : quod fiante, hoc non re-fert,quod in eis reperiâtur aliquæ partira: foi-ptæfimplicitcrperipfosfratres. t præfunmn-tur cnim feriptæ nomine Bernardigij ,amp; eiusmandato.Bald.inRubri.C.defideinftrit colum.p.vcrlic.fedhicquæro pone.amp; latius perlafinl.admoncndi.in2.lcdu. nume. 112-fF.deiureiuran.Adducunturaliæ quatuor cou icduræ contrainfirumentum, quæ dependét à fado Domini Chrifiophori, videlicet quia fcripfit literas illas priuatas; item quia in con-tradidionc'eridarum dixit bon a ad fepeif

re;amp; quia in fupplicationc dixit Bcrnardip^ poficdifFc iurc familiaritatis; item quia ded^' xit in capitulis,amp; per très tefies probauit na cum fratre poficdifFc hcc bona vfquc^ds*’' num.i522.amp;itapertricnniumpofi cclcbratu infirumentum. Sedquatuor iftæ conicdi'*'æ dependent, vt dixi, à fado D. ChriftoP^’^”’ idcoque habent aliam rationem, amp;nbsp;fiant.nam D.Chrifiophorus fuit in crrui'“^ fio,amp; quicquid fccit,amp; dixit,potcflde'^^'^ uocari, vt inferius dicctur in fccundo principali huius caufæ.EtquatcnusadprÇ^*^'^^ propofitum pertinct,dico,quôd literæiHæP’^^ uatæ fatis parum concludunt, neque confiât, quod precise faciat men tioncm dc bonis iftis, amp;nbsp;dato,quod de eis loquantur, cft Fatis verifi-mile,quôd D.Chriftophorus feripFenhFedu-dus perfuafionc Bernardigij,amp; fècundi manti,ad quem feribebantur literæ in modum rC' fponfionis,alFcrentium,quod cura talium norum pertineret ad ipFum D. Chriftophori’ quiavidebat Bernardigius contradum quotidie magis cfFc fibi grauem,fi pcrfcncraii dum ci fuiflet in folutionc fidi ad Folidos^ . profîngulapcrtica,cumeo tempore,qij ptæ afleruntur huiufmodi literæ, id eft» anno. 15 2 8. dcclinaflcnt redditus,amp; a:ftmiiatio-nes bonorum propter pcftes,amp; bclla, vt cft no toriu.amp; calumnia hæc Bernardigij ficilècrcdi debet, t quiacfFcduspoftea fubfecutus d^la rauitcam.l.quædam funt.fF.de rebusdub. e-ci.con-

adiplàbona,vtdiôtumfuit. Adcæteras fupra diftas conieftnras, fcilicetdcconfelTione D. Chriftophorifaéfaincontradiftione cridarû, amp;nbsp;fupplicatione porreda,refpondebitur in fe-quentiarticulodccontrarictate ipfius euitan da,quiaibi melius cadit. Et fupradida omnia circahuiufmodipræfumptiones,hinc,amp; inde adduólas,meliusetiamprocedunt,fi cum eis iungaturprimumfundamemnm fupra dedu-éFum, quod hic nulla eft probata verilîmilis caufa, propter quam contrahentes volnerint fimulatèagerc;namhoc tollit omncni dubi-tationem. Et dato (circapræiudicium) quod hicaliqna clFet dubitatio, tenenda tarnen cß ßet in dubio opinio, quæ fauet inftrumento, amp;quærcpcllitfimulationcm iuribns vnlgari-bus.Etdatoinomnem eucntum,quod con-traftus ifte elFet fimulatus; allegari tarnen non poftet fimulatio hæc peraduerfarios, vt fuprà diftum fuit in fccundo fundamento.

cau(æ,tanD.ChriftophorLispoflitvtiinftru-mento fupra dido, nonobftantibus his, quæ olim in contrarium dixit,amp;fecit. Et prima facie videturresmultnminclinare contra cum, nam,cùm inftrtmientum transférât ins vtile iftorum bonorum in Bernardiginm, amp;c tarnen in contradiélione cridarum dixcrit D. Chri-ftophorus hocius vtile ad fe omninó pertine-re,amp; iuraueritjamp;conatus fuerit etia id probate tam inillo iudicio cridarum quàm etiam in principio præfentis iudicij; videtur repellen-duSjtanquamallegans contraria, amp;nbsp;tanquam pcriuruSjóc vt veniens contra fiólum propriû, tanquam volens rcuocare propria confeß fionemiquæcumfaéfa lit in iudicio, videtur irreuocabilis. Sed diligentiusre conliderata, noneftdubitandum,quinpoflit D. Chrifto-phorus vti ipfo inftrumento,amp; in co fe fundarc. Et vt rcs clariordcducatur, præmittendæ 2^ finit conclufiones très. Prima lit, t quodva-riatio,etiam allegando contraria,admittitur inter cafdempcrlônas,quandofumus in diner ßiinftantia,amp;is,quieo modo allcgat contraria,fuit vidus in prima inftantia,i ta cft tex.in 1. poftlcgatû.infccundorelponfo.lF.de indign. vbi qui dixit teftamentum innalidnm, amp;nbsp;fnc-cnbuit,potcfl:inaliainftantiadiccre teftamen turn validum,amp; petere legatum in co teftame-to contentum j ad idem eft tex.in autlicn. item : polTeiror.C.quipotio.inpigno.vbinegâsrem elfe Titij, lî fuccubuit, poteft deinde dicere rem clFe Titij,fed le habere ins in ca,fcilicct in alio iudicio,vtibi ait glolF.in fin.probaturetiä in 1.Aurelius.§.fin.lF.de liber.lega. amp;nbsp;ml. qui Romæ.§. Scia.vbiBar.inprinc.lF.de verb, ob-liga.dc tradit Bar.in l.Papinianus. §.fed necim

pubcris. lF.de inolF. tefta.amp;inl.i.col.a.verfi. fccundo cafu.C.de furt.Bald.ini. I.col.penul. vcrfic.fedquid dices.C.de falf.cau.adiec.amp;lu-tèDoèt.Moder.prælcrtim Alcxand. Socin.amp; laf.in didto §.Scia.latè etiam Bart. ind. legatum.amp; fentit Innocen.in c.mnlicri. rciuran.Etquoddidum eft,hanc conclufiO' 26 ncm procederc,quando quis fuit vi(ftus,tam*

pliatur,vt idem etiam lit, quando lapfa eft ftantia,nonfad:a aliqua condcmnatione,vd ablblutionc,fccundumBar.ind.l.poftlegatiu

colnm.s.vcrlicn.procedovltcrius.amp;Fclin.in c. capitulum.colum. 9.de refcrip. quia dunv modo non viccrit,ccflat fempcr contrarictas, vtperBartol.ind.l.i. C.dcfurt.idcoque text, in d.1.poft legatum.loquiturabncgatiiièjduni , aitjiiec obtinuit amp;c. procedit ctianiifta con clufib, quando quis non fuit exprefsè vidus, nequeadhucinftantiaeftlaplà, led fpontè fua deftititàprimoremediointcntato.I. alia. C. de indign.amp; hoc cafu,quâdo quis exprefsè de-liftit fpontè fua,conceditur tranfitus ad aliud rcmcdiumcontrarium,ctiamin eadem infta-tia,vt tradit Bartol.in d. l.poft legatum. col. 2. vcrfic. fed quæro,fidixi nullum, vbi dat confilium,quod ante caufæexpeditionem quis de-fiftat,amp; clarius id ctiam tradit.in d.verfic.pto-ccdovltcrius,vbi exprefsè ait, quod fidcfiffi^ poterit in eodemmet iudicio audiri. t Ethæc proccdunt,dato,quód nullus intcruencrir error, vt parct in diftis iuribns, amp;nbsp;id dare fentit glolFquinimo ipfe text, in dióta authen.ùeut polFcflbr. dum vult quod propter mendaciu, illc reftituat prins polFeirionem,dcindcù’feu-tct,fi velit,aliud remedinm contrarié)

in d.1.1. C.de furt.exprefsè loqniturctl^ft^^’^* do quis feienter agit,amp; rationem fub-iiciam. Ethæcconclufioita dcclaratacopto-batur ex eo, quod alibi dicuntDodlo. t qtiod confeflio mca fafta in iudicio mihi non preiu-dicat,li aduerfarius cam non acccptauit,fed conatns eft femper cam impugnare. Bald, ia 1. cum precum.colum.I. C.de libera, can.amp;inl. fi quis teftibus. col. i. C. de tefti. vbi ait, quod ciufinodi confelFio mea cenlctur encruataper impugnationcm aduerfarij jidcoquefiiplde-probauit,potcro amp;nbsp;ego reprobare earn, lt;1“ _ ip le mihi viam aperuerit.argu.l.fipoft morte.

§ .fin.lF.de contra tab.vt per cum.

Secunda conclnfio fit, t quod propmrln-ftrnmentum, vcl quicquid aliud de nouore-pcrtum,licet mutare propofitunijCnani im-pngnando proprium faclum. c. nuIH.tieelec. in 6. etiam fl fitconclufnm in caufa, vt tradit Bar.inl.admonendi.colum.i.verfic. amp;ex hac notabililednra.lF.deiureiura. nam, licetpro-ptcr inftrumen ta de nouo reperta, folcant fo-lum

ïùmretraftari fententiç latæ fuper iuramento '^ecelFario, vt patct in d.l.admonendi.non au-^ciUcæteræ fententiæ. 1. Iniperatores, ff. de re jHüdica. t nihilominus in alijs caufis etiani rc-fcinduntur quæ fuerunt facia, dnmmodô pro-ducanturtaliainftrunicntaante latam fcntcn-tiam, licet lit conclufumin caufa, vt per Bart. vbifupra,amp;ibi Bald.col.a. amp;cætcri Doét, ma-giscontinuniter.Et licet Pau.de Caftr. ibi nu. 25-velitreftringerc dida Bar. communiter ta-ïncnrcptehenditur,vt ibi tradit Alexan.col .6. iiU'^i.ôcIatius confirmât laf. in prima ledu.

Î2 nunic.49. t quia ex magna caufa poteftquan-lt;iocunq; Iudex admittere nouas probationes, Jicct iam. fit conclufum in caufa. Specul.in tit. derenuncia.amp;conclu.inprinc. verfic.ôc fcias quod poft conclufioncm. Inftrumentaautem cfie de nouo reperta, eft magna caufa, vt ait tex. in I. videamus. §.fina. lF.de in litem iuran. ‘^fgoamp;c.amp;hocfequituretiamBald.inl. i. co-^^’ni.j.C.dccondic.inde.Felin.inc.paftoralis. coJ.j.num.Q.amp;nu.iy-decxccp.amp;inc.intima-uit.col.2.de tcfti.amp;: in c.cum dileftus. col.2. amp;

33 3.defidcinftr.Soci.fallcn.i84. t Etpoteft fieri talisproduftio, etiam abfque reftitutione in integrum,vt tradit Pau.de Caft.inl. oratione. col.2.1F.dcferijs.latè laf ind.l.admonendi.in primale(ftu.nu.49. amp;latius in fecunda ledu. num. 58 .tune enim folùm rcquiritur reftitutio in integrum,quando producuntur talia inftru mcntapoftlatam lententia,quia tunc poteft rc feindi quælibet fe ntc nt ia e X ge neral i refti t u-tione,liquamilniQfl-^^.^y^j^c. vt communi-tertradum Dofto.ind. 1. adnioncndi. prælcr-tiinla -col. s.amp;Felin.in d.c.intimauit.col.i.

Î41 üicnnturauteminftrunientadenouoreper taquatuorniodis, videlicet, fine quis penitus ignorabatea,quiafcilicetnunquam de eis ha-buit notitiam, vcl fi olim habuit notitiam,Ied nunc am pliusmcmoriâ corû non tenebat:fiue eorii memoriam tcncret,fed ignorabat,vbi ef-Icntjvellilèiebat, vbieftent, lèd ilia confequi non poterat, vt déclarât Excellens lurifcon. Moder.Purpura.ind.l.admonendi. nume. 26. poft Paul.de Caftr.ibi col.2.amp; hoc prius tradit Abb.inc.paftoralis.col.i.infin. amp;nbsp;ibiFcli. nu. 20.de excep.per text.in c. vt circa.de elec. in 6.

351 Item inftruméta elle de nouo reperta,proba-tur periuramentu ipfius producentis. d. c. vt firca.d.c.nulli.de elec.in 6. amp;nbsp;d.c.paftoralis.de .g’^’^ccp.tradunt Bar.amp; cæteriind.l.admonen-^•quemadmodû generaliter vidcmus,t quod i§'^orantia probatur per iuramentum.glolf amp;nbsp;^^'^ïo.inl.ficui.§.iifdem.lF.de accula, latè Ca-^o-inc, 2.de conftitu.quinimo vidctur,quôd.

iîf niultû verifimile, talia inftrumenta fuifde de nouo reperta} tune non requiratur iu-ramentum,per tex.in c.fi.qui matri. accu.pof. qui tex.ponit exemplum,quando quis diu fuit abfens,amp; eo cafu non requirit iuramentum,amp; iuramcntum,dequodi(ftum eft, poteft quan-docunque præftan, etiam in calculo ferendæ fententiæ, quia non cenfetur noua probatio, fedcftdeclaratio retro aditato rum.Bald, in 1. in bonæfidei. col. pen.verficu.fed hic dubita-tur.C.de reb.credi.vbiloquiturinfortioribus terminis,fcilicet de iuramento litis deciliuo, quod eft pars probationis principalis 5 multó magisigituriddebetadmitti in ijuramêto ifto quod venir accelîbriè ad qualitatem inciden-temiplîus probationis.

Tertia côcluliocrit velutacceflbriaadpræ-cedentem,amp; ab ea difterens, tanquam genus à yy fuafpecie, t quôdea, quæ quis fecitpererrorc fadipofiuntrcuocari,lîue faéla fuerint extra indicium. I.fi poftdiuifionem.C.de iur. amp;fac. ign.fiue fmt adtaiudicialia, ta deciforia, quàm præparatoria.I.error. vbiDofto.eod. tit.1. non fatetur.vbi Bar.ff.de confefc.fin.de confef amp;nbsp;talis reuocatio videtur poffe fieri vfque ad fen-tentiam.d.l.error.quod tarnen Dodo, reftrin gunt,vt folùmfieripolTit vfque ad conclufio-nem in caufi,Bal.ibi in a.ôc 4. quxft.amp;Iaf. col. 2.infi.negari tarnennô poteft, quin fubliftcn-teiuftilTimaaliqua caufa, admitti debeat talis reuocatio poft conclulîonem in caulà,pcr ea, quæ diximus fupra de produdionc inftrumen- 1 ti nouiter reperti. nam amp;nbsp;is,qui taleiuftrumS-tum producitjintenditineftedu errorem fuü. reuocare. quomodo autem p»robetur talis er-ror,amp; quis dicatur iuftus error, amp;nbsp;probabilis, diceturinferius.

His ita præmiftis, puto, quod intentio D. Chriftophori fundata fit ex qualibet trium fu-pradidarumconclufionuni.nam primo con-ftat,quod poteft D. Chriftophorusdicerecon trarium eorum omnium,quæ in contradidio-ne cridarum alleruit,extindum eft enim nunc illudiudicium,amp;ineoD. Chriftophorus non obtinuit.Poteft etiam diccre contrariü eorum omnium,quç dixit, amp;nbsp;fecit initio iudicij, quo DominaCatherinacœpitpetercdationemin folutü pro dotibus fuis,fcilicet de anno. 1532. amp;15 3 3. dum produxitcapitula, amp;nbsp;conatus eft probarc,quôdbonaifta, etiam ratione vtilis dominij, ad fe pertinerent. nam in effedu ipfc id non probauit, amp;nbsp;fine probauerit, fine non; fatis eft, quodnonobtinuit, ergo nunc poteft mutare propofitum, amp;nbsp;tentare contrarium, quia fumus in diuerfo iudicio, laltem refpedu hærcdum Bernardigij,qui poftca fuperuenêre: 38 t quælibet enim perfona de nouo fuperue-niês facit nouumindicium, licet prior procef fus adhuc durer,amp; perfeueret, vt per Deci. cô*

F 111.02,.

Cl.62.111 caufà quæagîtuf.cöl.pen.amp; fin. quin-inióetiamin indicio cœpto cnm ipfa Donii*-naCatherina,poteftD.Chrifiophorustentarc remcdiunicontrariuni,dato,quód adhuc dn-rctprinmm iudicium, nam defiftendo ,amp; re*-, nnnciandohis,quæpriLisdixit, poteftid facc-rc,amp; cenfetur dcliftcrc, Sc rcnnntiarc, co ipfo, quódproducitinftrumentumde nouo repcr-tunijamp;ita optime hic cadunt ea omnia, quæ didlafuerunt in prima conclufionc, quamuis ctiamadhucrcs clarior rcddatnr,quia inten-tio Domini Çhriftophori dirigitnr principali-tcr contrahærcdes Bcrnardigij, amp;nbsp;quo ad eos clarumeft,quódfnmusin dinerfo indicio ; ergo Scc.Sc hæc proccdimt,dato, qnod D. Chri-fiophorus non fuiflet in aliqno crtorc. nam quoqnomodo confier de veritate contrariti, debet iemper admitti,vt dixi in ipla prima con clnfione:amp; ratio cfi,quia quód bonaifia ratio-ne vtilis dominij pcrtincant ad Bernardigium,

ab eins negatione vel affirmarione,fed depen-det à contraftn, Sc infiriimcnto olim faóto; ideoque reperto tali contraftu per infirnmen-tü,vel per quamcunquealia probationë, cen-39 feturreperta veritas, t ventati autem omnia cedunt.c.veritate. 8. difiin. amp;nbsp;veritati femper debetefleloens,vtait text. inl.pen.§. mnlier. , fi'.de proba.óc ibi pónitnrcafus latis ad propo-fitnm, fcilicet quod falla confcfiio circa filia-tionem etiam icienter falt;fia,nö præiudicat ve-ritati,amp; idco Bart.in d.Lpofilcgatum.colum, i.item Sc col.2. in fin. ff. deindign. concludit, 4-0 t quód infirumentum per me prodnólü pof fiim pofiea impugnare: amp;nbsp;è connerfo infirn-mentumperme impngnatnm,pofihm pofiea allcgare ad intentions mca, quando caufaim-pugnationis,vcl canla validitatis nó dependet à potefiate niea; tradit etiam Dcci.conf.317.in fin.fi cmmtaliscaula dependeret à voluntate mea,tunc variatio non admitteretnr, nifi pro-batoerrore, vt per Barto, vbi fnprà; Sc eft id, qnod aliis verbis tradit ipfcBar.in 1,1.col.2. C. de fnrt. Infertur ergo,qiiód,ctiam fi non adefi fet hic infirnmentum de nouo repertn 5 poflet tarnen D.Chrifiophornsrecedereab bis, quæ olim fecit,amp;dixit,dum modo per aliqné mo-dnmprobater, veriratem fe habere, vt nnne alïcrit. Etidcofiinfirumentumipfum nö fuf-ficit,porefi D. Chrifiophorus coadiuuarc in-tentionem fua ex ipfi fmet probationibus partis aduerße olim fadis.vt per Bar.ind.1. pofile gatum.col.fin.verlîc.quæro, egonegaui. Nee 41 prædidtisobiiei potefi, qnod fortè in huinP modi variationc habeda fit ratio expenfarnm. rclpondetur emm , quód præterquam quód Doifiores non dicünt tales expenfiis deben, videtnr ratiomanifefia, quód non debeätur, fairem in cafunofiro, in quo is, qui variât, câ rCLisconnentus.namfi tails variatio fit in di-ucria infiantia, tunc res videtur clara, qnærcndum non efi de expenfis fadlis dinerfa infiantia , quæ tendebat ad aliuin^' ncmjamp;tanto niagis, fiis, qui petit expend cfia61:or,vtefiincafunofiro. Siveró finiusin cadem infiantia, tunc res videtur haberealgt;' qnam dnbitationcm, quia fient aftori non 1'* cct variarc, nifirefeftis expenfis. 1. édita.C.dc eden. ita ctiam dicendum videtur inreo.Sed quicqnid fit de hoc, ceflat dnbitatio in cafu nofiro, quia relpeótu ipforum hærcdnni Bcr-nardigij, contra qnos principaliter tenditin-firnmentum ; fnmus in dinerfa infiantia : amp;nbsp;dato, quód fine reipctfiu cornm, fiucrclpe-ftn D. Cathcrinæ,eflcmus in eademinftan-tia,ccflat ctiam hic dnbitatio expenfarumi propter infiumerrorcm Domini Chriftopho canfl cxcuiat ab expenfis. Deci, in 1. quodte. in vltimo nota. ff. lieer, peta. amp;habeturinlo-cis vulga. Sc fl infia canla litigandi cxcufit cS-demnatos per lententiam,mnltó magis dcbçt exenfare eos,qni non funt condemnati,ne fn-hcct pins operetur dilatio temporis, quàm d-âoria, vt tradunt Dofto. Moder, in d. 1. præfcrtim Purpura.col.pen.quinimo dekret potins pars adnerfa reficere expenfas nns faftas ipli Domino Chrifiophoro.quia dedit canfim talinmexpenlarnm,dum IciCcct tacnit tcnoreminfirnmëti, dchadcniisipfuni cclanit, præfumitur cnim in dolo. 1. fub textn. la. i. C. de tranfadb. Confiât his omnibus Dominum Chrifiophotu^^ here intentionem fundata ex prima conclufionc fupra didta.

Habet etiam D. Chrifiophorus intentio-nem fundatam ex fecunda conclufionc fupra-diela.namlicct infirnmentum,de quo hicagi-mus, contincat proprium negotium ipfus D. Chrifiophori, Sc ita dici non polfit ablblute nouLim primo modo' ex quatuor fupra difiis; potefi tarnen dici nouumalijs tribus modis,w dclicet, quia ipfe amplins mcmoriam non bi-bebat,quidpræcisècontinercturin eo,nctpæ rccordabatur de nomine Notarii5amp; pcrconlc-qucnsnöpotcrat habere ipfum inftrunicnt^n. Ncq; obfiat,quôd in facto proprio tam nota-bili nö detur præfnmptionc iuris oblim^-^nani idprocederct,li D.Chi'ifiophor® ftetidet præ-Icns, Sc cura habuiffet patrimonij fiai ; led confiât ex tefiibus bine, amp;nbsp;inde produftis,ipfum lcmperfuilleabfentem, non folum poft tempus confcdtiinfirumentivfqj ad tëpus procla-matiomim.

nij,vt etiam,fi opus erit,poterunt quandocun que ante fententiä dan informationes Magnifico D.Commiflario huius caufæjideoq; mi-randum non eft,fi memoria non retinuit præ-cifumtenorem iplius-inftrumcnti ; præfertim

nonpotuit vidcre aliquem notabilcm aâum,

lenouaretur ci memoria inftrumenti. quæ omniafinonredduntrem claram pro D.Chri llophoro, reddunt faltcm verifimiliter dubia.

43 ergo negari non poteft, t quin deferendum fit eiiuramentum, vt fupra didumfuitinipfa fe-cundaconclufionc:quinimb text, in c. fin.qui matrimo. accu. pof. vult ctiam deferendum elfeiuramentum,dato, qubd præfumptiofit contra iurantem. quia tarnen in hoc videtur contrarium vellc tex. in c. nulli. de elec, in 6. debet rcsintelligidepræfumptione non om-ninoconcludcnti, vtdeclarat Abb.ind.c. fin. col.pen.amp;clarius in C.2.C0I.fin.de conftitu. amp;nbsp;incafunoftro exfupradidis fuis apparer,qubd præfumptio, feu verifimilitudo eft pro eo, amp;nbsp;penitus cclTet dubi-tatio; lt;x dato,quod D. Chriftophorus præcisè memoria teneret totum tenorem inftrumenti; dicit tamen,qubd non rccordabatur de No tario,amp; in hoc onincs conicfturæ funt pro eo.

qui matrimo.accu,pof amp;nbsp;per glolT.in c.præfu-miturignorantia. dcrcg.iu.in 6.quæponit ve-rifimilitudinentjVt fpeciem probandi ignorä-tiamabfqueiuramento, Adeft ctiâ fides, qua dehuiufinodiignorantia D. Chriftophori ta-nus,amp; Maa;nificus D. Ambrolius Curio, Ad-uocatUS h uius cau fæ, amp;nbsp;licet cam faciant extra nialcgalitas,amp; dignitas perfonarum fupplet. vt in fimili propofito multa tradit laf. in 1. iu-bem US .col. pen. amp;nbsp;fi n. C. dc i ud i. m ulta Marfil.

teftimonio Dodtoris dielt Alcxand.confiJ.27. Incaufiamp;lite.infin. volumi2. Qued autem fubijeitur per partem aducrfim,quod D.Cliri ftophorus cd varius in buiufmodi afiertione ignorati infirumenti, quia in fuppücatione quadädixit,quod erat immemor contraclus, in alia verb dixit, quod diu perquifiuit talem contraftum.feu inftrumentum, fed no potuit rcpcrirc nee inttrumentum, nee nomen No- \ tatij; certè hoc parum obftat, quia fane intelli-gendo verba, amp;nbsp;non calumniando, nulla hie eft varieras, nee contradidio. crat enim immemor contradus, vcl inftrumenti; id eft, tc-noris in eo contend, non autemimmcmor abfolute, idcoque nimirum fi dicit fc dm quæ-fiuifle.

Ex tertiaetiam conclufionc fupradida habet D. Chriftophorus fundata intentionem, videlicet, quod ea omnia quæante repertum inftrumentum dixit,amp; fecit; peflimt leuocari, quiafadafuerunt per crrorem;amp; differt hoc fundamentum à præcedenti in fui rationc.tfi-

Dodorum,ignorantia eft velut caufa, amp;nbsp;error eft efFcdus exeaproccdcns : id eft, cû dicimus ignorantiam, præfupponimus nihil fuifle fa-dum,ledpotiusfüllte omiflum id, quod erat faciendum.cùm verb dicimus errorem,præfupponimus fuifle aliquid fadum, licet male fadum;idcoque voluut Dodo, t qubd ignorantia probetur per iuramcntum,vt fupra di-dum fuit, non autem error, vt tradit Abb.in cap.fin.de confeffedprobaridebet error ctia in fado proprio per circunftantias, vt ibi per cum.colum.fina.poftBarto.ini. non fatetur. colum.4.ff.dcconfefvndcincafunoftrofitis probatur error D.Chriftophori,coipfo,qubd probantur circunftantiæ,quæ explicatæ fuel ût F a in fmi-

ih fundanicnto præccdenti. Sc in effeStu poft admifliim inftrumentnni, taiiquam nouitcr repertunijVt vcrè adniitti debet,mediantc in-ramento D.Cliriftophori,velctiam fine inra-mento,vtdiftum fuitjcenfetur probatns cr-49 rot, quia conftat euidenter,tem aliter fe ha-bete. 1. fi p oft di ui fi o nem. C. de iur. Sc fac. ig no. qui tex.licet loquatur in erröte extra iudiciali 5 procedit tarnen etiâ in iudiciali, maximè ftan-tibus alijs coniefturis, vt per Bart. Sc Abb. vbi fupra, Sc ita hoc.fundamentum gradatim de-pendetà fundamento præccdenti; Scratione interlediftcrunt, led quantum attinct ad ca-funi noftrum,cfFeftu conncniunt ; Sc politum fuithoctertiumfundamentum ad remouen-daquædam,quæpcr aduerfarios adducuntur, vt ftatim dicetur.

y Addi etiam poteft quartum fundamentn. nam Bcrnardigius,ScD.Catlierinaeius iieptis, Sctanquamfilia,ambo fucrunt in dolo tempo re cridarum:Sc fucceiriue,dnm fcilicet cclauc-rut,quod bonaiftarationc vtilis dominij pcr-tinerent ad ipfum Bernardigium fub annuo ft-lt;ftu verfus D. Chriftophorum. fuerunt etiam indolo,dumfaftoipfoaflcrucrunt talia bona pertinercadipfam Do.Catherinam; adeo, vt ipfi liccret ponere ea bona ad cridas.Ideo quic-quid dixit. Sc fee it D. Chriftophorus,fccit vt coacl;us,ftantcciufmodi falla aflertione ipfo-rum. vnde fucceditcommunisconclulio, tqgt; quicquid faStum eft ad fallam aflertionem ad-uerfarij, poteft rcuocari, dcteóla falfitatc.Bar. ini. quxlitum. per ilium textum. It. quan. ac. de pecul.glofl.fin.ScibiBar.col.a.ind.l.error. C.dciur.Scfac.igno.Sc Bart, indicl.l.non fa-tctur.colum.4.Fclin.inc. inrimauit.coinm.r. detefti.facit tcx.inl.fiprxtor. §.Marcellus. IF. de iudi.Sc hoc habet rationem cnidentem,lci-licet, t ncquisexfuodolo,Sc improbitate co-modum reportet in præiudicium tertij. c. Sc fi neceflc.dedonatio.intervirumSc vxo.1. itaq; fullo.tf.defurt.

Et ex his laris conftat,fublata cflc,quæ addu cunturincontrarium.Etfolùmrcftatid,quod dicitur de pcriurio. fed iam refponfum fiiit per D. Aduocatumhuiuscaulæ,quôd D. Chrifto-phorus non iurauitpræcisè,quodca,quæ alTe-rcbat,cflcnt præcisè vera;fed duntaxat iurauit, fenópcrmalitiam,nee per dolumproccdcre. Etvlterius dici poteft,quod,ctiä fi abfoluteiu-raflet,ea,quæ tunc dicebat,eflc vcra;nö tarnen ceciditinpcriuriû, ftantc eins probabili erro-52 re,de quo fupra diStum eft. t nam quilibet er-ror,quælibctiuftacaulà exculàt a dolo. Sc per confequensaperiurio,vt palfim tradunt Do-Sto. Setanto magis à periurio excufatur,quia nonexmera voluntatefua, fed ex necelTitate iuris, fcilicet municipalis, iuräuit ; flut verba tcx.in l.fi.ff.de in litem iuran.Sc dato qüod D, Chriftophorus verifimiliter præfumercturha bere memoriam,fc olim vnà cum fratre fto cilTecontraSlumfuper his bonis;non tamen præcisè tenebat tenorem ipfius contrastas,fl fupràdiStumeft;idcô vel errabat, veldiibiW'

53 bat; Scdubitansæquiparaturerranti.Iafin‘'' l.erfor.inprinc. Prætcrcàdato, quod tenciA memoriam ipfins contraStus ; non tamcapu^ fehabeb'atinftrumentum, neque habere pO' terat,vt fupra concludentcr deduStum fuit; amp;nbsp;percölèqncnsiplixm contraStum probare no 54 poterat. f nemo autem debet allegarc, quod probarc non poteft. c. vt circa, de elec, in 6.amp; tunc bene proccdit,quod diStum fuit in prima folutione, fcilicet quod filtern verum eft,cum verèiuralfe,quódnö per malitia, neeperdolu

55 amp;c.Itcm dici poteft,t qi ftantc dolo ipf us Ben nardigij,5c Dominæ Catherinæ,nô poteft pet eosallcgari pcriurium D. Chriftophori, funt enimrepellcndireplicationcdoli, vt tradunt Innoc.amp;Bal.ind. c. intimauit, de tefti. quorii diSta ait effe aurca Fclin.ibi.colum. i.

Iacob.MandcIl.Albenfis,Mediolani.i54i-Menfe.Maio. proD. Chriftophorode

Mirabilijs de Affbri Mcdiolancnfi.

R G r M E N T V M.

Q^odftandumfit original:, fi inftrumentii traSlum aliter fe habet.Et an in venditionepo^^'”'’ addi confines exinteruallo, etiam fi reperiantnr mutati. amp;nbsp;quid fi erratum eftin confinibns-.^^” fufficiat,quôd conftet de re ipfa,abfq; conl''’'^ qui fuerunt omifsi tempore venditionis,amp;'^'’l’° quot;nbsp;fintpolleaaddiininftrumento. Etgenet'ilfl'''' Notarius pofsit addere, vel cor rigere 8iC.

SVMMARIVM.

SI Inflrumentum extramp;[tum habet aliejin di-itionewiy ctihs. non reperitttr in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delen

daeU tails diütio,ßandumj^ eß frotocollo.

Omißio,an dicatur error, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In ’venditione etiam faciaßne infrumentofT funtaddiconfnesextnteruallo,è'Pr^\^ cippßtißd ntinc reperiuntur nnitnthf^ll addt prafintes, c^ttando conßat de rt-

Omifio conßnium non vitiat 'venditi»^^^’ ' que etiam error ipforum confiniü nbsp;nbsp;nbsp;■

modo probetur certitude corportt-

Eemonßrationes dua ßifßciunt gt;nbsp;O' diquMda etiam 'vnica.

Si quis dicat, Tjendofundum,in quo oliuetum,^ per inde eß,acß nominarentur confnes-à'ide

inle^ato^

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mîo rei ncnditiepoteFiprobarietium ex

poUfacio.

^(neralis(crmo habetur pro flgt;ecißciito,quando in vnii re tantum po te ft •verißcari.

T^eßatorß Icgat fundum pratiuum, quem habet itixta Titium, valet legatu, quamuisreperia-yquodfundtafit vineattts ,fi tarnen co flat, ßtodnullum altum fundum habebat teßator ifixta Titium.

^'''^wnentum de vltimis voluntatibta ad con-

valet.

T'ßatorfi légat equumfuum album, valet lega-quamuis no h ab er et nifi vnum nigrum, (S’ dehetur ille eojutts niqer.

renditio fundi ,cuiit5 demonßratio fuitomijjà, '^aletyfiprobatur poßea,de quo fundo fnfi-tint contrahentes.

t’romifio cuiufcunque rei ingenerefa£tavalet, dtimmodo ex probabilibtts coniedduris conßet ^oßea, de qua reflnferint contrahentes.

Confines, qui ab mit 10 nonfuerUntappofiti, an poßmt poßeaaddiininßrumento.

'^tariuspotedi addere in inßrumento id,qtiod fuit omißiim,dHmodo probetur,itafuißfe cogitât um tempore contradius.

tnHotarÿsmaximeattenditur,quodßerifilet.

^7 îiotariuspotcdl ex interuallo addere tempus, vel locum omflfum, flg' quan do, flir an requiratur confenfus vtriufque partis.

li dl^tariqnonpofuntde faciliaddereinflrumen-toexcapitejuo ,fid debet interuenire autori-tdts Iud,tciSy^ß''(^

19 Pro^ao errore, etiam inpertinetibus adpartes, otanuspotesi ilium corrigereexinteruallo, quando fuit error in omittendo.

20 Pro I ^t^udditione,veldetractione,noncenfi-turprohibitadeclaratio.

2t Conßnesfeucoheretia pojfimt addi per Not arid.

22 Exduabus demoßrationibus,fufficit,qubd vna fit ver a.

23 Pars aduerfia potest compclli ad faciendum rio-uum inJirHmentum,cum fuis omnibus demon ßrationibits, adfirmierem rei memoriamin

futur urn.

24 t^liqua admitttintur ad coadiuuandu aliquid, qua alias non admitterentur.

25 üï'ïontalespojfimt de iure communi dicere tefii-moniumpro caufipertinete admonaßerium. ^tatutumfimpliciter faciensmetionemdevni-uerfiitate, non coprehendit vniuerfitatem Ec^

clefiafiicam.

Tfies,qui deponut,crederefuo,^recordarifiioi probant.

Trifles quot requirantur adprobandum errorem Contract us, vel ad dec larandum.

^9 ^Mcr^f^tatiofieri debet, vt adtus valeat,maxime fadi us bonafide, amp;nbsp;qui ft non valer et, re-

maneret alter ex contrahentibusdeceptus.

30 Contractus,qui fuit obfiruatus iam pluribus an-n 'is,non facile debet refiindi.

( Confilium X.

ST femel imponatiir finis huiclitij fundadaeft prius intentio iftarum Dominarum monialiuni; deinde ' clarèapparebit, nonobftaremoti* ua el eu ata.

I Etinprimist inoriginali,feuinprotocollo no adeftilladidio, vineæ. vt in faóto mihi præ-fupponitur ; non eft dnbium, quin ftandum fit originali,amp; quod dclenda eft didio, vineæ. po-fitaininftrumentoextraao,Bartol.ini.fl quis exargentanjs.§.prætor.ff'.de eden. Alex. conf. lOS.Rcucrende.colum.i.in 2.vol.Bar. in 1. fi li-brarius.colum.i.vcrf fedqualiterconftarc.fF. dercg.iu.amp;tailto magis,cum Notarius roga-tus de inftrumento fit mortuus, amp;nbsp;inftrumen-tum fuerit extraftum per alium Notarium, vt per Bàl.in Ruhr. C.defideinftr.colum.y.verf. quarto quæritur. vnde cum error fit notorius, debet corrigi per iplummct Notarium. Bar.in d.l.filibrarius.colum.i.Bal.inl. Imperator, la. i.ff.deftatuhomi.

Et ftante hoc, difficultas 5 qnæ reftat in cafu noftro, non verlatur propriè circa correctio- lt;nbsp;nem alicuius erroris, fedpotins confiftit in ad-ditionceius,quodfuitomiflum. namininftru mento dicitur nominatiue de perticis centum cxpetiavnatcrræbufchi fita in territorioloci de Bellufcho plcb. Vicomercati Duc.Mcdiol. cuitotipetiæterræcohæret, amp;c. quævcrba de fe funt clara,amp; nullû continent errorem,amp; fo-lum deficiunt cohærentiæ; de quibus tunc fuit quidcmcogitatum, quod apponerentur,quia z rcliftumfuitfpatiumchartæ. t Et licet omif fio,dicatur error,vt per Bald.in diet. 1. Imperator. la.I. colum. 2. in fin. id tarnen eft impro-priè, vel vérins eft error leuior, quam fi fuiflet oppofitum vnum pro alio, vt ibi ait Bald, colum.penult.

Et vt clarior res procedat, diftinguenda eft 3 in tria capita. Primo videndum eft, t an gene-, raliter in venditione etiam facia fine inftrumento,poft'int addi confines ex interuallo 5 amp;nbsp;de hoc eft text. ini. Titius hærcs. ft', de ac.cmp. qui vult quod dummodóconftct de re vendi-ta , polTunt confines addi, amp;nbsp;cogitur vendi-tor illos demonftrarc. hinc etiam videmus , quód fi ab initio vendita fuerit res , demon-ftratis confinibus, qui poftea ex longo tempore fuerint penitus mutati ; fi tarnen confiât de re,pofl'untdc nouo addi confines præfentes. Bartol.in l.demonftratio.in fin.fEde condi. amp;.

Î 3 demon,

demon,Dcci.conf.iop. colum.2. amp;nbsp;latins per Feli. i n cap. 2, co 1 urn. 5. verf, quart a co ncl ufio, delibel.obla.

Secundo videndu eft,an in cafu noftro con-ftet de rc vendita, feu datai n folutum: amp;nbsp;de iu-4 rcccrtumeft, quód omiflioconfiniumnon vitiat vcnditionem.d.I.Titius hærcs.neq; cti-am error ipforum confinium vitiat, glofl'. in 1. forma. inverbo,Vicinos.fF.deccnf. Alexand. inl.liquisinfundi. colum.i.if. dclcga.i.Fclin. incap.fignificantc.colum.3. de refcrip. amp;nbsp;Bar. in d. I. demonftratio. colum. pen. vbi conclu-dibquód fiue erratum iit in confinibus,amp; alijs demonftrationibus, liuc ifta fuerint omifla: valet tarnen difpofitio, dummodo probetur certitudo corporis,amp; patetin l.patronus. §. Sempronio.amp; §.Jibcrtis.ff.delega.3.amp;aittcx. inl.cumferuo.§.fina.iF. dccontrahen.empt. quod demonft/atione fundi faóla,fuperuacuü cft confines nominare?amp; eft nota. amp;nbsp;commu-$ nis conclufio, quód duæ demonftrationcs fufliciunt. Alexand.conf. 92. Vifo. colum.fin. in 5.volum.Arèti.conf iO2.Incaufa. colum.3. Dcci.confil.13. colum. fin. amp;nbsp;ex eis cft fundata intcntio,nifi probeturcontrariu.Pau.de Caft. in d.1. demonftratio. colum. 2. quinimo fuffi-ccrct vnica demonftratio, quæ rcdderct rem certam. Bartol, in d.1.demonftratio.colum. 5.

6 t Vilde ait glof.ind.l.fiquis in fundi, in verbo, nominauerit, quód dicendo fundum, in quo cftoliuetum,pcrindc cft,acfinominarentur confines; amp;nbsp;cam communiter fequuntur Do-ö:o,ibi, amp;nbsp;latins tradit Alexand, confis, Vidc-tur.in 4,vol,hincetiam eft, quódfi quis dicat, legovxori ilium fundum,qui ad me propter illam perucnit, valet legatfl perinde, ac fi no-minaflet confines, dummodó poftca probetur, quódfitillcfundus,!, i. in fi.ff. dedot, præ-7 lega.t amp;nbsp;demonftratio rcivcnditæ poteftpro-bari etiam ex poft fafto ,1, in venditionibus, §. plane,ffidc contra.emp. 1, qui ex pluribus, vbi Doéh, maxime lafifftdc verb, obli,vndeincafiu noftro, ex fupradiiftis verbis inftrumenti, iun-danunc depofitione duorum teftium, dicen-tium concludenter, quód venditor nunquam habuitalium fundum iftius mcnfiuræ in dido tcrritorio,nifi fundum in inftrumento nomi-natum, amp;nbsp;nunc delignatum per cohærcntias, dequibus in proccftii resvideturplufiquacla-ra, quód valuit venditio, feudatio in folutum perinde, ac fi fundus ipfe fuiflet in inftrumento defignatus cum omnibus demonftrationi-8 bus,amp;confinibus,tquiageneralisfermohabetur pro fpecificato, quando in vnare tatum poteftvcrificari.l,2,ff',de libe,amp;pofthu,amp;hoc in fortioribus terminis tradit lafiind, 1, fi quis in fundi,colum,5,nume,4o,41, amp;nbsp;42,vbi con

9 cludit, t quód fi teftator Icgat fundumptati-uum,quern habet iuxta Titium,qui fundus tarnen re vera fit vineatus ; valet Icgatumjlipiquot;®' bctur,quód teftator nonhabebataliuiU'“^' dum iuxtaTitium,nifi fundum nomin^t*^ in legato ;amp; conclufio lafonis videtur probariin l.pcn.§.patcrfam. ff. delcga.Ji^ tó magis igitur id procedit in cafii noftrOjC^’'^ hie non fucrit expreffa aliqua erronea denioquot; ftratio,fcd duntaxat fucrit omifla perfeft^“^'

11 d.l.fi quis in fundi, in fi.vbicöcludunt,tquo‘^j fi teftatorlégat equum fuum album, habcat vnicü,qui fit niger; debetur illc cquus. facit etiam text. ini. fundus qui locatus.ff.^^ fund, inftru. Et omiflaargumentationedevb timis voluntatibus ad contradus,calus noftet fatis deciditur per Bartol, in d. 1. itaftipuhfu^. col.4.verfic. vt igitur ifta materia liqucat:vbi 12 concludit,t quód valet promiflio fundi,cuius demonftratio fuit omifla, fi probetur, de quo fundofenferint contrahentes temporcipb^'^ contraftus ; amp;nbsp;idem Bart. ini. quicquidaftriii-gendæ.colum.fin.cod.tit.de verbot, oblig'^' clarius,quam Bart.concludunt Dodo.iudd. itaftipulatus. maxime Alexand.coluin.S.^^^^ num.30.amp; 3i.fupcrglofl'. in verbo, nomiiK^'^ Iaficolum.7.amp; 8. nu. 15. quód fine quis vnum fundum, fiuc habcat plurcs, valet vendit io fundi fimpliciicr nominati, duuu”^,^*’ poftcapoflitprobari, de quo fundofci’l^'^quot;^^

13 contrahentes. t Et valet promiflio cuiu^tuu-que reiingencre fada,dummodó libus conieduris conftet poftca, dequare^tu-fcrintcontrahentes.l.triticum.ff.deverb.ob-lig.q uem tex. ita ibi fumman t Bartol. amp;nbsp;cæteri Dod. Et totadifputatio Dodoruminl.fidomus.fF.dclcga.i.amp; in d.1. itaftipulatus. conh-ftitin hoc, quód promiflio fundi fimplicitcr videtur eluforia, quia poflet dari fundus vniu^ palmitis; ideoque fi aliquo modo probaripo^; fit,contrahentcsfenfifledealiquo fundo,q“‘ nonfaciatpromiflionem cluforiam,con^ ' dunt valere promiflionem : quæ oniuh'“ communiter approbata; amp;nbsp;ex cis infertu^ cafum noftrum, quód, etiam ceflantedepo i-tione iftorum teftium, videtur valufilt datio in folutum fada, amp;nbsp;videtur conftareFæ^^^c, amp;fpecificè de fundo, licet omiflifuermt confines.- nam nominata fuit pctia terrxbufchi, quæcratperticarumcctum, amp;nbsp;quæ cratinter-ritorio loci de Bellufcho,amp;quæ erat ipfius do-mini

^s,amp;filios, præfèrtim donatio. Et de côtraûu fa-™pcrminoreincumiuramento, quodvaleat, amp;nbsp;^uando non infringatur per reftitutionem. Et an i'2.C.de refcin.vendi.locumhabeatin donatione, vel in renunciatione mulieris. Et renunciatio filiæ ergamatrem an infringatur propter metum reue-rentialem, amp;nbsp;quando ceflent metus, amp;nbsp;fraus. Et quandoconcedaturabfolutioàiuramento. Etan renunciatio filiæ valeat refpeétu hæreditatis fra-tris viuentis. Et quando valeat paftum de hæredi-tateviuentis.Item an valeat trâfaâio faftaper mi-norem. Etquando diuifiopræfumaturex polTef-fionedecem annorum.

SVMMARIVM.

Ivs Tertijnonexclufiuum intentionsü^tisip-fi iure, oppont non pot eft.

2 ContraUss interfilios,^pa,rentes,oiua,ndo v^le-iint, andonntio,^quidfla,nteiHra,mento, ^mns contmetisp^r minorem cum iura,-mento vitlet.

• 4 Ruthen.faemmentApuberum,procedit etiam in Aliénât ione immobilitim, in rentinciAtione h£reditatis, in ipuocunquepAÜo, etiafifiAt donatio rerum iam acquifitarum.

• 5 luramentum tollitrefiitutionemimntegrum.

• 6 In donatione non confideratur enorm 's Laifio, omn 's donatio, qu£ prouenit ex Itheralitate, continet lamp;ßonem exparte donants.

Lex.2.C.derefiin. 'vendi.non habet locum in do^ nationefecundum communem opin. an ha~ beat locum in renunciationepuell£,feußli£ fa-^‘lt;'deh£reditate,(ßc.

S ^^ctus reuerentialis erga matrem an confidere-tur,jicut confideratur inpatre, manto.

p Metts retierentiais ad hoc 'Vt confideretur, oportet probare , quodmina, vel verberafoltta eß fient inferri.

JO (Jdietts, ^Jrais cejfint, propterprafentia ami-corum, confianguineorum : item propter prafientiam, qt deer et urn ludics, 'vtde infra. num.J2.

Ji Prafiumedum ePipro 'viris, quifiunt maxima au-•toritat's,(frnot£integritat's,acfrdei.

ti tMbfiolutto a iuramento concediturfiolum in ca-fibss,quibts iuramentum fruit extortum do-lO)Vel metu, 'velprajlitumfiuper re illicit a.

’ll- mPinorfrpofrquamfiacltsfruit maior ,permifit labi decennium, non auditur ampltss aduer-frusdonationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

PaElum de hamp;r edit ate ’viuet's negatiuum,id ePi, de non friccedendo, an ualeat cum iuramento, ^quando, nbsp;maximefifitfruperhareditate^

^ertij.

^‘^clum debar edit ate viuents valet,quado cer-inferfronanondefignatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■' ,

^7 Renunciatioiur'sfuturi,intelligitur deiurefiu-turo,quodtamehabet caufram deprafrènti, nifr

25

verbafiint multumgeneralia,^ vrgentia.

• *Tranfraàiio fraetaper minorem an valeat, (fiquid frtJit iurat a.

^9 ^JMaior fraPtm fiperfeuerat in contradiu fraeio, dum ejfret minor nbsp;nbsp;nbsp;non contradicit, cenfretur

comprobare, nbsp;intra quantumtemptspofrit

fieri contradielio.

20 De differentia inter refiitutionem, qua petitur exl.fin.C.detempo.ininteg. earn, quapeti^ tur exl.fi.C.fi maiorfrac.

21 Contracts minor urn non refrcinduntur,nifi ad-Jit lajio, qua fit magna.

^2 LeX.2.C.de refrein. vendi.nonhabet locuintran fractione,niji adfit vaide enorms lajio.

2^ Diuifiodattitulum,^fr£citremfruam.

24. Diuijioprafrumiturexpofrfifiione decern annor'd fraciafiparatim, (fi quomodo idprocedat.

21 TPraciâtur mult a, qua non perficiutur, ideo^ in-Pfici debet effeclis vltimo locoJiibfrecutis, (fic.

2 6 Diclio,(fi,defiui natura ampliat, (fi extendit, copulatperfie, firprincipaliter, fi idem importât, quod diStio, Item.

27 Induct a augmentum, non debent operar'i con-trarium.

2 S Diciio, Pradicta,n'o refrertur ad immediatepra-cedentiafied ad aliquantulum remota.

29 Superjluum non dtcitur,quodparticulariter ex-primitur, fiadtollendam dubitationem, fi quailbet minima ratio tollit argumentum fri-perjlui, fi verba quandoqueponuntur adde-monfirandum id,quodreipfra erit.

30 Legatahodiefiuntperquacunqueverba.

Confilium X1.

8, V c c I N T E, Scremifliue agendo, quâtuni anguftia temporis, amp;nbsp;ftre-pitus caufarum forenliumpatiun-tur,puto,quódres fit latis clara pro Magnifico D. Vefpafiano,fecundum dubita-tiones in fafto propofitas.Et in primis non vi-deturdnbitandum de ceflione,feu renunciatione olim fafta per filia magnifie® matri fuas, quia,etiam fi tails contraótus non valerct ; op-poni tarnen no poteftdeeiusinualiditateper I iMagnificum D.Fabritium, t cum fit ius tertij, quodnon eftexclufiuum intentionis agentis ipfo iurcjfi file nolit,iuxta nota.per Bar. in 1.2. • 7 ft'.deexcep.reiiudica, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Sed præter hoc videturipfaceffioomnino efle valida, neq; pofle infringi,etiam per iplam filiam, vt patet difeurrendo per lingula capita, quæ aliquant poffent facere dubitatione. Non enim po.teft impugnari ex eo, quod fit contra-2 dus inter matrem, amp;nbsp;filiam, t nam, ceflanre !. patria poteftate, valent contradus, amp;nbsp;indicia inter filioSjamp;parcntes.l.fi.C.de iniusvocan.l.

G con-

congruentius. C.dc pat. poteft. l.fiuc emanci-patis.C.de dona.amp; de donatione inter matrê, amp;nbsp;filios,eft text .in 1-lï codante. C .de dona.int. vir.amp;VXO.amp; tantó magis ftante iuramëto,quia tune valeret donatio patris in filium fub pote-ftatc conftitutum.Bar.óc laCin 1.frater à fratre. col.fi.ff.de condic.inde.amp;mul tó magis donatio filij fam.ergapatré, vtper Alciat. in c. cum contingat.nu.214..de iureiuran.

• 3 Non etiam videtur pofl'einfringi,t eó,quód contradus fit faéfus per minorem,maxime de rebus immobilibus,quorum alienatiofine de-creto eft ipfo iure nulia.ftanrc enim iuraméto, valet omnis co ntraâus faéfus per minore,au-then.facramentapuberum. C. fiaduer.vendi. fecundum opinionemMarti. communiter ibi

• 4 approbatam perglo.amp; Doft.^t Et proceditille text, etiam in alienatione immobiliü,amp; in re-nuciationc hæreditatis, Ôc in quocunq; paóto, Deci.conf.31- col.I.in fin. etiam fi fiat donatio rerum iam acquifitarum,vt latiflime per Alex, confi. 53. Vifisamp; confideratis.col.4.cum quatuor fequen.in 3. vol. amp;. eftrepetitum in confi.

i25.in i.volu. amp;loquitur Alex, in terminis no-ftris de donatione fafta per mulicre minorem; tradit etiam Soci.conf. 279. Vifadonatione. inprin.Deci.conf.i8i.col.2.

Nec poteft infringi per reftitutionem in integrum,quia præter quàm quod in cafu noftro fuit exprefse, amp;nbsp;cum iuramento rcnunciatum 5 tali reftitutionij iuramentu fimpliciterpræ-ftitum tollit cam,lecundum Bar. in d. authen. facramenta.colum.3.Alcxan.ind.conf 53.CO-lum.6. Dcci.ind.conf.3i.amp;latiusperAlexan. in l.fciendum.col. 9 .amp; 10. num.34. ff. de verb, oblig. quamuis etiam in cafu noftro nulla vi-deatur adeffc læfio, quæ fcilicet tanquam pro-ueniens ab aliquo errorcmercaturreftitutio- 8 nem,vt ftatini patebit.

Neevideturinfringiratione alicuius cnor-mis læfionis,quafi tunenöhabeat locum text, in d. authen. facranienta. quia effet iuramen-tum iniquitatis vinculu, vt late per Deci, con-6 fil.45, ƒ hoc enim non procedit in contradu donationis,quia donatio prouenit exlibcrali- 9 täte,amp; non poteft effe donatio, nifi contineat lælionem ex parte donantis. 1.1. ff. de dona, vt 7 tradit Deci.ind.conf.i8i.col.2.vbiait, quod fecundumcömunes opiniones, difpofitio legis. 2. C.de refein. vendi.non habet locû in do- 10 natione,amp; tradit Bar.in d.1.2.col.3.amp; ibi Bald. amp;cæterifequuntur,tradit Alex.ind.confil.53. col. 6. amp;nbsp;7.in 3. vol. vbi loquitur de puella, quæ in manib.pa trui renunciauit proprio patrimo-nio valoris feutorum. 5000. acceptis folu feu-tis quingentis. Neq; ad hæc obftant ea, quæ la- 11 tè tradit Deci.conf.i8o.col.4.amp; 5. dumcociu-dit,quôdrenunciatio magnç hæreditatis faftä per filiam debet refeindi propter enormenfi® fionem, etiarii nö impetrata abfolutionc^^“' ramento,quiain effeiftu potiffimu funda^’J*] tum Decij in cafu fuo dependet ex eo, quo'^, lia il la renunciauerat, ignoras fe habere monium,quod fubgeneralitate verborum nabatjVt ipfe Deci. ibi fatetur col. pe. amp;nbsp;col ' vbi exprefse ait,quód,fi conftitiffet, eä habu“' fe animum donandi 5 nö infpiceretur enorffl'^ lacfio : amp;nbsp;licet alia mul ta ibi fubijeiat Deci.laO^ tarnen contra cómunes opiniones,vt patetex his, quæ ipfemet tradit in eodemmet cof 18O. C0I.1.2.amp;3.amp; conf. 18 i.amp;conf.26.amp; per Alexin d.cöf 53.1113. amp;incafunoftro clariftimeco-ftat ex tenore iplius ceflionis, qgt; hæc filia ha-buitplcnam,amp;perfelt;ftamnotitiameoru,qui8 donabat,amp;nonfacile eft credendum,qiiólt;hp-fa errauerit, vel permiferit fe decipi, cum cflet maior viginti annis. Prætereà ceffat hic enor-mis læfio,quam côfiderat Deci.in d. conf.iSo. videlicet,quod filia nonreièruaueratfibidote competëtem, id eft, iàltem vfq; adlegitimam» vtibi traditin2. col.quia incafunoftrodosa-feenditad legitimam 5 quinimo earn excedit. Et vlterius cum fit dos trium millium ducato-rum,cenfetur competens, attenta qualitatc perfonæ,amp; confuetudine regionis,amp; cenfetur idoneaadinueniendum cödignummaritimij idcoq; ceffat ilia enormis læfio,quani Dodot-confiderantadrefcindendasdonationcs,ni^' xime cùm etiam referuaucritfibi facilitatere-deundiin cafum viduitatis addomuinmatcr-nam,feu fraternam, cû facultate confeqi'^^’'^^ condeccntcm vidum, amp;nbsp;veftitu, vt defile dit Deci.conf.26.col.2.

Non etiam videtur poffe impugnariexo^’^' tu aliquotrcuerentiali,qui forte interuenent, propter matrem, iuxta no ta. in 1. i. §. quæ 0^^^* randæ.ff.quarum rerum ac. non det. quiapræ-terquàm quod nö videtur eadem ratio in ma-tre,quæ eft in patre,amp; in marito, de quib. duo-bus loquuntur Dodor.in d. §. quæoncranda;. maxime cuni filia excedit vigcfimuniannun’gt; vt experientia docct ; t opus effet jibarc, qedd mater foiebat inferre minas, vel verbcra,ptO' Ut de patre,amp; de marito dicit Bart, in d. 9^'^ onerandæ.in fin. Abb.in c.cum contingat-to-lum.i. de iureiuran.Deci.confil.232.c-olaitt-a. in fi. t Prætereà ceffare videtur hiconintxtnc-tus, amp;nbsp;omnis fraus propter præfentùna ami-corum,amp;conlanguincorum.l.tranfadi®'^^^'i^-C. de tranfad. Et dato forte, qubdhoe non multum opcraretur,cum effent proximioies ipfi matri, videlicet fratres, quam ipfi filiæ; t præfumendum eft tarne pro eis, cum lint viri maximæ autoritatis, amp;nbsp;no tæiutegritatis,ac fi-del,

vt multa huiufmodi tradit laf in l.iube-^üs.col.pen.amp;fi.C.deiudi. Et ceflare debet ^icomnis fraus, dolus, amp;nbsp;mctus,propter præ-lèntiam,amp; decretum ludicis. 1. fin. in princ. ff. quodmet.cau.Bart.ini. frater à fratre. col.an-tepe.verf. tertio quæro. If.dccÔdic.inde. Alex, interminis noftris.in d.conf. 53.col.5-vcrf. tertio autem.in3.v0l.

Nee eft concedenda abfolutio à iuramen-13 to ,ftamibus prædidis. t eu folcat concedi fo-lumincafibus, iuramentum fuiflet cx-tortuni dolo, vel metu, aut præili tu fuiflet fu-pcrreiJlicita, veluti fuper vfuris:alioqui fru-ftratoriumeflet iuramentum fi polTctfemper relaxarijVt multa remilTniè per Dcci.in d.con-ni.iSo.colum. 3.amp;in terminis noftris latè hoc profequitur Alex.ind. conf. 53. col. 6. amp;7. vbi ^icitcoinmunem opinioneni,amp; Deci.confil. î^'tol.i.infin.

Wuper videtur cclTare omnis dubitatio, 1quia poftquam ipfi fiha fafta fui 11 cgitimæ æ-fatis,permifit labi decennium ; ideoque non amplius videtur audienda adueffus donatio-nein,vt efttcxt.ini. fin. C. fimaiorfac.aliéna. rat.Alex.conf117.Vifoproceiru.in5.vol.Dc-ci.conf 232.col.2.in fin.

Solùm videtur fubefle aliqua difficultas re-fpeftuportionis fraternæ, id eft, Magnifie! D. Traiani,qui deceflît poft huiufmodicontra-ctnmiamfaftunijquia fi dicimus portioncm quæ potuiflet pertinere ad ip r Tin ccflîone, U 1 is ver is , qmbus exprefsè renuiiciatur iuccc lom , quæ potuiffj.j- obuenirc propter mortem aheuius ex fratribus ; videtur talis re-nunciatio non valere,ctiam in vim paéfi, quia cftpaâumde hæreditate viucntis. 1. fin. C. de 15 pac. t Et quaniuis, mediantc iuramento, Ib-Icat valere paflum ncgatiun,id eft,de non fuc-cedendo. c. quatnuis. de pac. in 6. iftudproce-dit,quando fit paft uni cum ipfomet, de cuius fncceflionc traftatur; fccus autcmfifiatcum tertia perfona, vt tradit Alcxan. in 1. ftipulatio hocmodo.col.4.nu.i2. ff. de verb. obli. Deci. inl.paftum.col.4.in6.1imita. C. de colla. Re-fpondctadhocDcci.conf 3i.col.2.vcrfic.nec obftatfidicatur. quôd infpici debet principalis intentio, quæ fcilicet fuit, vt fieret paft um 'lïnonfuccedendo,amp; no debet attend!,quod ‘’'tonlèquentiamidccdat in vtilitatem altc-’'^'^bquæ tarnen refponfîo non videtur tuta, ft^hpolfet dici, quod imb principalis intetio eft , vt huiufmodi fucceflio fransferjtyj. de perfonavnius in perfonamal-principaliter videtur paftum de fuccedendo. PrætereàDeci.loquitur incafu, quo renunciatio cedit ad vtilitatem aliorum

omnium çqualiter,qui fuccelTuri funt ab inte-ftato,amp; ita fuccedunt non vigore pafti, fed ex iure fuo : amp;nbsp;paftu, feu renunciatio fofimi ope-ratur,qubd renuncias videtur nunquani fuifle in rerum natura, in cafu autemnoftro renunciatio fit folùm ad vtilitate matris, amp;nbsp;vult mater præfcrricætcris fratribus, IcU filijs in por-tioneiftius præmortui. ergo necefleeftfiiteri, qgt; veniat vigore pafti de fuccedendo. Et quod iubijcitDeci.ind.conf 3i.fitisefre, qubdillc, de cuius hæreditate traftatur, id poftea feiens, non contradicatjiion videtur line difficulta-tcproccdcre,!! bene conlidcretur, videtur ita-que melior refponfio , quod debetur faltem portio fratris poftea mortui vigore aliarfi clan fularum,amp; renunciationuniftcu paftorum,videlicet , dum generaliter ccdûtur omniaiura, amp;nbsp;bona,tarn in re, quani in fpe, amp;nbsp;quæ fib! ctia 16 in futurum fpeftarepoflcnt,amp;c.t valet enim paftum de hæreditate viuentis, quando certa perfona non dclignatur.1.3. § .de illo.lf.pro fo-17 cio.t Necdicatur, quod renunciatioiutis futur! intelligitur folùm de iure futuro,quod ramen habet caufam de præfcnti, vt per Bart, in l.poftcmancipationcm.§.il]ud.fF. deliber.le-ga. quia id noil procedit, quando verba finit niultumgencralia, amp;vrgentia, vt tradit Dcci. inl.i.col.pen. C. depac.amp;incafunoftrofunt gcneralia,amp; vrgentia, quia diftuni eft, quouis niodo,ac quandocunq;, amp;nbsp;qualitercunq;,amp;c. amp;nbsp;tai is congeries verborum fuit læpius repeti-ta.amp;vlter!usfatcturBarto.ind.l.i.col.2.C.de pac. quôd valeret paftum, ctiani pro caufi de futuro, 1! id exprimcrctur, amp;nbsp;in cafu noftro videtur fuifle exp reflum per verbaæquipollëtia, diftuni enim fuit, iura eidcni Ipcftantia nunc, vel in futurum,amp; quæ cidem fpeftarc poflent, quia fi dari debet differStia inter vnum cafum, amp;aliuni,illa verba, in futurum fpeftantia. debent referri ad caufini de præfcnti,amp; ilia verba Ipcftarc poffet.dcbcn t referri ad caulani de futuro. Etquodcötrahcntcslcnfèrint etiamde iure ex caufi de futuro, non eft dubifi, quia fæ-pius fecerunt mentionem de hærcditatibus, quæ poflent obuenirc. Et hæc, quatenus atti-iietad validitatemceffionis.

Circa validitatem tranfaftionis, non video 18 iuftamaliquanidubitatione, t quia licet, tran-faftio , quæ fit per minorcm fuper rebus ini-niobilibus,fit ipfo iure nulla.1.1.amp;ibiglo. C.fi aduer.tranfac.conualidatur tarnen inftrunien to,vt ibi per Bal.amp; tradunt Doft.onines in au-then. facramenta puberuni. vbi etiam ( quod plus eft) volunt, quod per iuramentum niino-ris conualidctur donatio, vt diftuni fuit in ar-ticulo præccdcnti. Nec videtur pofle refein-diperMagnificum D. Eabricium co prætcxtu, G 2 quod

tex.procedit,etiamfi non verbis expreflis, fed ipfo fado fiat comprobatio,fecundum gl. ibi, amp;Dod.iuxtaregulam.l.Paulus.ff.rem rat.habe, lèd amp;nbsp;dato, quöd nulla exprelfa comprobatio verbis, vel fadointeruenerit,quiatamen noncötradixit intra quinquennium poft maiorem ætatem, vel laltcm intra decennium, in contradulucratiuonöcftampliusaudiendus. I.fin. C.fima.fac.alie.rat.quitext.ioquiturde donatione fada per minoré,tradit Alex. conf. n7.Vifoproceflu.in5. Dcci.confil.2O9.col.2. ÎO amp;conf232.col.2.infin. t Etdiffert difpofitio d.l.fin. àdifpofitionelcgisfin. C. de tempo, in intcg.quiareftitutio præfupponit contradum ipfoiurecflevalidum,idcoq5 dantur folu quatuor anni ad earn petendam .-fed tex. in d.l.fin. loquitur de contradu, qui poterat dici ipfo iure nullus,vt per Deci.in d. conlil. 232.'col. 2. amp;nbsp;conf254.col.3.verfnonobftatquódconfen-tiendo. amp;proptcrcàdaturmaius tempus, fci-licct quinquennium,vel decennium. Diffèrut ctiam,quiareftitutio debet peti exprcfsè;a]io-qui currit tempus quat uor annorum,fed difpo fitio d.1. fin. poteft impediri per quancunq; ta-citam pro tertationem, vt ibi per Bartol.amp; hæc omnia concurrun t in cafu noftro.

21 nbsp;nbsp;Accedit etiam, t quod contradus fadi per

minoremnonrefeinduntur, nili adfitlæfio.1. non omnia.ft'.demino.l.fi maior.§.i. C.com-mu. diuidun. amp;nbsp;fi aliquaad’elfetlælîononma-gni momenti,nö efletinlpicienda.l.fcio. ff. de ininteg.reftitu.Et in cafu noftro, vt audio,non adeft læfio. Et difficilius etia propter læfionem foler refeindi contradus tranfadionis,ciim fit contradus fauorabilis propter extinguendas 22 htes. t hinc eft, quod dubitant Dod. an remedium 1. 2. C. derefein. vendi. habcat locum in tranftdionc,amp;videtur magis communis con-clufio quod no, nifi adlit valde enormis læfio, vt per Dec.conf 23.colum.2. in fi. amp;nbsp;3.amp;conf 216. col. 2. amp;nbsp;conf 479. col.pen.amp; fin.amp; conf. 597. col. fin.amp;firmior etiam debetremanere huiufinodi tranfadio,cû cclebrata fuerit, mc-diante traótatu, amp;nbsp;opera cognatorum, amp;ami‘ corum maximæ autoritatis, amp;nbsp;integritatis, dc quibus in ea fit mcntio.1. tranlaóiionem. C-de tranlacl. amp;nbsp;did urn fuit fupra ad aliud propdi-tum.

Reftant nunc, quæ dependent ex teftamdo magnificæ matris.Et in primis quoddubiti'“*' circa Icgatum bonorum loei Lù,quafi non'^’ luerit,quia fadum fit de re aliéna ; non videtui habere difficultatem.nam,cùm talia bonapel' uenerint ipli matri ex diuilionc, fada fuut W»

eftipfbiure,cx eo,quód per decern annos,amp; vitra,quilibet pofledit feparatimpartefiiani, fecundum gio ir.in l.fi maior. C. commu.diui. quamibi fequuntur Dodor.dummodóinter ipfas portiones non fit maxima inæqualitas,amp; late per Alex, confil. 92. Vifo amp;nbsp;difcufl'o.col.i. in2.vol.Iafin §.quædam,num.40.1nfti.deac. multa remifluuè per Deci, confil.79. col. fi. Et procedit ilia gio. quando aliunde non confiât, fuifle fadam al iquam diuifioncm. nitilto magis igitur debet^cedercin cafu noftro,in quo côftat,fuifle olim tradatum de diuifione,liccc difeeptetur de modo,fecundu quem fafta fue-rit.argu.l.videamus.verfic.anigitur.ft'.deinli-temiuran.amp;præfumunturpofliderevigorcdi-uifionisintcreosfadæ,iuxtanota.perB-irf'''’ 1.2. C. de acq ui. po (Te. «Sc ipfà poflclfio deebwb qualisfueritdiuifiOjVt in fimili propofitO'^*'^ Bal.inl.ficcrtisannis.col.3.inprin.amp;infin.C' depac. quod origocaufæpræfumiturfi'ifitta-lis, qualis eft fecuta præftatio ; item lis apparet folurio,talis præfumiturp*^^^'*^^' conceflio. Nee quiequamfacit, quodcxqui-bufdâ notuliSjicu quadernetis reperitur, fniftc tradatum de diuifione facienda alio modo, quia tales notulæ no faciunt fidem, amp;vitcrius 25 non fuerunt dedudæad effedû,t amp;molta tra-dan tur,quæ non perficiuntur, vt ait Bald, in 1. multumintercft.col.2. C. fi quisalte. vcllibt-ideoqueinfpiciendus eft effedus vltimoloto fubfecutus,iS«: longo fpatio temporis conipto-batus,vt multa huiufmodi tradit Dcci. tom' • 36.col.s.verf quinto noninteruenit.

Quod autem dubitatur, an legatum de bonis loci Lù, reftringatur fortèadpotfæ-nem D. Traiani, quiaappofitafuntifi^'^^æ'^’ amp;pro parte prædidi quondâMagnifidE^-TïA-ianfamp;c. pofTcnt multafecundumcoihccver-borumadduci: puto tarnen, quodcxmgemia interpretatione debeat legatum inteiligi generaliter de omnibus bonis loci Libquæ exdiuifione obuenerüt ipfæ teftatrici, namid prias dicitur clareibi,omnia prædiâ,amp; boiWjqoælu bet,Sc

quæ obuenerunt in diuifione prædiâ;a ^c.vndelicetpofieadicatur,amp;proparte præ-'fifiiamp;c’.hæc verba non refiringunt, fed am-^^pJiaiit,amp;cxtendunt, t prout efi de natura di-dianiSjEt.l.eatamenadiedio.ff'.deleg. J. Dc-ci.confil.zSQ.col.fin.verfic. non obftat quód primaclaufula; amp;eius natura efi copulate per fc,amp; principalitcr. Bar.inauthen. ingreifi.col. jànprimaleftu.C.deiacrofiin.Eccle.l.fiancil lasomnes.ff.deleg.I.Et fi pofitafuiflet didio, fië.tcsnöhaberet dubifi, fed copula Et, idem importât,quod diutio, Item,fccundii Bar. in 1. ^óa.g.Caio.col.a.ff.de fûdo infime.ergo amp;c.

Prætcreà,cum prius fuerit perfeâra claulula omnium bonorum cum tribus demonfiratio-

modis,amp;formis,quibus amp;c. effet abfonus in-ffllefius,quôd ilia verba,amp; pro parte,quæ fue-tpolita inferius in modii claufulæ imper-fcfiæ; reftringerent orationcm prius pofitam, quæeftperfeâra,vt per Bart.in d.§. Caio,

Tertió,quiaamp; verba præcedentia, amp;nbsp;fubfe-quentiatendunt ad ampliandum legatu, dicitur cnim omnia prædia,amp; inferius dicitur,qua liacunq;, amp;nbsp;quantacunq; fint, amp;nbsp;funt verbage minata,quæ magis vrgent. Si ergo refiringere-tur legatu per ilia verba,amp; pro partes efler contra mcntcm,Sc verba tefiatricis; amp;nbsp;ex præcede-tibusjamp;fequentibusdebent declarari media, t7 i/i^cr^^^isplurium.§,fin,fF.dclcga,i, t amp;indu-aat ^%'aaeutuna,^Qj.^ debent operari con-frariuin,iuri usvulgaribus,maxime ini. inra-none.la2.§.ramctfi.ff.a,neg.faleid.amp;inl.3.§. duæ. verlic. cætcr uni idoneos. ff.ad Car bo.

Quarto, quia ftatim poftquam diftnm efi, amp;nbsp;pro parte quondam D. Traiani, fubijeitur, qualiacunque,amp; quantacunque fint,amp; efl'e re-pcriantur bona prædiaa;certè ilia didio, præ-dicla.non poteftreferri ad bona D. Traiani, quia effet fuperflua,fatis enira fuiffet dicere, 6c pro parte D.Traiani,qualiacunquc,amp; quanta-cunquelint. t Et vlterius de natura fua huiuf modi verbum prædiâ:a,non folet ferri ad immediate præcedentia,fed ad aliquantulum remota, vtpatet ex communi vfu loquendi; amp;nbsp;probaturin 1. quicunque. ibi, Prædictam æfii-tnationem. C. de fer. fugi. neceffe eft igitur, ^uód verbum,Prædifta.referuatur ad friper o-’^Tcilicet ad omnia bona in loco Lù, de qui-^^^^pauló ante dictum fuerat.

Ówntó/quiain diuifione, ad quam legatu. ^tca;jttit,non fuerunt aflignata aliqua bona in J0C0LÙ feparatim pro portione D.Traiani; fed Ittper to ta hereditäre habita fuit ratio quo tæpartisfpectantiipfeteftatricitam ex perfo-na fua,quàm ex perfona D. Traiani, amp;nbsp;poftea fuit ei data vnica quota pars hæreditatis.debet igitur legatum dubium intelligi fecundü diui-fionem,adquamrefertur, quia relatum efi in rcfcrcnte,amp; cum fuis qualitatibus.l.afle toto, ff.dehære.infii.

Nee prædiélis obfiat, fi dicatur, illa verba amp;nbsp;pro parte DrTraiani,nihil operarentur, nifi rcftringerentlegatü,quiafub verbis præceden tibus fatis coiitinebätur omnia bona loci Lù, que obueniflent tefiatrici ; relpondeo, q? ex-preffum fuit id, quod tacite inerat, amp;nbsp;fuit ex-preffum ad tollenda omnem dubitatione, ne ■fortepolTetintelligi foil! de bonis, quæ ei pcr^

Iacob. Ma'dellus Alben, Mediolani. 1543. die 9. Martij, pro Magnifico IX Vefpafiano Bob-ba, legato apud Marchionem Vafii pro DuceMantuæ, amp;nbsp;pro Marchioni-busMontisferrati.

c 3 Aamp;Qrr

cenßentur etiam portionesfiuas donaße.

Maior conßanguinitus pnepimitur matris erga ßlios,cjuamfiatr'is ergafi^atrem.

Filiaßatrisdotata de bonis comunibits cum alio

fiatre,cenßeturfars alteriusßatrisßuiß do~ nata,ß ipßenon expreße contradixit.

ƒ Circa ins reale cenfitur quis fibifacerepraiudiciu, eo ipßo,quodnon declarat animumfiium in co~ trarium,ßeciisßßtiusperßonale.

tS Geßor negociorum alicutus ß praß at alimenta, velpecunias,vel quid aliud, an cenßeatur do

nate.

Etonatio prsßimitur, quandoalia caußa tranfla-tion 'is non apparet, (ß adeli chantasßangui-nis.

i lt;^dminißrator, cuißacilefuit animum declara-re,fiidnonfecit, praßimitur de indußria o-mißiße.

9 Tut ores,Curatores,ßnito officio,non tenentur de euiclione,etiam quod fimpliciter promiße-rint de euictione.

19 Tgt;e decißoneBald.in l.ßn.C.de dot.promifßcili-cet quandofiat er, velmater gerent es negotia puell£,dantfimpliciter dotem.

II Fauoredotispraßimiturdonatio,etiam vbipoß ßetpraßimi alia caußa.

13 Verba hac,nominefili£.finantin effeclu,perin-de,acß diceretur,Rroßlia,vel ad vtilitatem ßli£.

Confilium X I L

SR A E s E N s cafus habet latiflimu campumdifputationis,quiavcrfa-tur in materia coniefturali, eamq; ob eaufamDodo, fiintvarij, amp;nbsp;fi. biipfis non conftant.vtcunque tarnen puto in pundo iuris veriorem effe opinionem Cini, j t quod frater,vel mater,dantes fimpliciter in dotem rem propriam, vel communem, cen-feantur donate, etiam fi aliàs fint adminiftra-

tores, amp;nbsp;earn efle magis cömunem.nam earn tenet Cin.in l.fin.in j.quæft. poft Marti, de Fano,quem ibirefert.C.de dot. promif. amp;nbsp;I^co. de Are. quemibirefertBald.eam etiam latins ibiapprobat Salice.amp; earn habere videturp^ expedita,Ioan.de Imo.in 1.1.col.2. fuper inverbolemper.ff. folut. matri. Bald.inl^^' fennius. colum.2. ff. deneg. geft. nec hadtenus vidi.qui lèntiat contrarium,niûquot;*' in d.l.fin.de quo infra dicctur.

Primum igitur fundamentum furniture’^*' Nelennius.ff.de nego.geft. vbidubitabatur,^ mater donaffet alimenta, quia incertum erab de quibus bonis ea præftitiffct. fi enim pi'ob^' turn fuiffct,quod de bonis fuispræftitiflet,câ iudicandum erat fuifle donata,vt exprefsè vult file tex.ex contrario,amp; deducit Cin. vbi fupw, amp;nbsp;tradit ipfemet Bald.in d. 1. Nefennius. verûquot; fecundo nota.

Secundo per tex.in 1. fi feruus communis.ff 2 dedona.intervir.amp;vxo.vbi t fi virus exfratribus donat rem communem vxori, amp;nbsp;alij fratresid feiant, amp;nbsp;non contradicant ; cenfentut etiä portiones fuas donafle;vndc fi incafuil* lo donatio rei communisinduciturextacitur-nitate,amp;omiflïone,abfquèfa(ftoaliquoipfius donantis ; multo magis id dicendum videtur in cafu noftro,cum interuenerit expiefl’um fr dlum ipfius matris,cuius eratportio,quani di-cimusdonatam argumcn.gloff.amp;Dodo.inf 11 mora.ff. folu. matri. cum præfcrtinr ratiod-1.fi leruus communis. confiftat in confanguJ' nitate,vt declarat Bar.in l.Quæ dotis.coluu’-3 penul.ff.folu.matri. t quævtiquc maiorpt^' fumitur effe matris etgafilios,quàmfratris ga fratrem.l. nam amp;nbsp;fi parentibus. ff. de tefta.amp; eo fortius id videturdicenduiniut^v noftro, cum præter rationem languiu'^ etiam fauor dotis.vtinfimili propofito Deci.confil. 68.colum.penult.amp;fin.infctuus, 4 quod, t fi filiafratris fit dotata de bonis coiR-raunibus cum alio fratte, celctur pars alterius fratris fuiffe donata, fi ipfe non exprefsè contradixit.

5 nbsp;nbsp;Tertio confiderandumcft,quódtrcguhri-

ter circa ius reale cenfetur quis fi bi faccre indicium eoipfo,quod non declarat anim“'” fuuni in conrratium. l.fideiuffor. §.pater”; pigno.fecusautem circaius perfonale.f”^ j fam.§ .inuitus.ff.de procura.tradit Bart.)”

6 quædotis.colum.penul.amp;fin.vndc tcu)”S^ ftor negotioru præftat alimenta, velp””“”'^^’ vel quid aliud, quod in fuo genere recipiatjincrito procedit dilputatiO;^*^ aona-uerit,nec ne, amp;nbsp;rccurritur ad conicdtif^^, de quibus ill d.1.Nefennius.vt ait ibiBald.col.2. cum poffibile fit, quod eiufmodi peciiniæ, vel res ptoucnerint ex bonis illius, qui eft fub ad-miiiiftrationcalterius: vel datQ, quod re vera pro-

niSjVt fupra didum fuit, adeoque in adu ifto non fuit adminiftratrixneceflaria, fed volun-taria,ergo cenfetur donaffe, vt exprefsè vult Bald. Et quiequid fit de mente Bald.confiât ex prædidtis cómunem opinionem amp;nbsp;magis fun-datam effe in contrariuni.

Non etiam obfiant verba ilia, t nomine ip-fius filiæ,nam etiam fi mater voluiflet expreß sèdonare,necefle fuiflet apponere eiufmodi verba:amp; fonant in effeâ:u,perinde ac fi didtum fuiflet,pro fil ia, vel ad vtilitatem filiæ, fçilicet quando efiaólus, qui geri potefi fine man dato, vt per Bar.in diâio § .nunciatio.amp; in terminis de dote tradit Bald, Nouel. vbi fuprà,in 6. par.priuil.46. colum.fin.

Adl.cum pofi. §.i.fatis patet refponfio ex fupradi(fiis,vidclicet,quódloquiturnöinpro-miflione rei propriæ,vel cômunis, fed rei, quæ in fuo généré recipitfun£lionem,vt per Bald. ind.l.Nefennius.colum.2. Poflet etiam dici, quôdprocedit, quando exprefliim fuerat nomen Curatoris,vt patet ex ipfo tex.quodvti-que in cafu nofiro faifium non fuit.

Iacob. Mandell. Albenfis, lurifcon. Medio-lani. 1543.4.Nouembris.proD.Io.

Ba.Polbonello.

R G V M E N T V M.

De fubftitutione,fifilij,amp;quilibeteorumdece-derentamp;c.axi locum habeat,aliqiio eorum dece-dente,anverôomnibuscopulatiuèdecedentibus. Et quando cenfeantur etiam fubftituti, amp;nbsp;vocati filij fororumincafu,quo fafta fuit prohibitio, ne bona exirent de domo,amp;agnatione. Etanproce-datillaargumentatio,exclufitproximiores,vtfo-rores, ergo etiam remotiores, vtfilios fororum. Item quod onus legatorum pertineat ad fideicom mifl'ariumvniuerfalem,nonadhæredem.

S V M M A R I V M.

I Pericvlosvm esi înterpretAri mentent teßatoris, in eaßpe errAmus.

• 2 Aä^um 'videtu,r-,quodex -verbis colligitur.

• 3 Egt;ictio,quiUbet,deßiinAtu.rA,t^ proprietAte,ide importAt,(iuoddi£lio,Aliquis.

• 4 ClAuJttlAillA,fAltio 'vttnjrÄ,defiii nAturAmodiß-cAtßu limit At illu.d,Ad quod tmmediAte oppo~ nitur, (ß reßeruAt Aliquid inferius.

S nbsp;nbsp;nbsp;rAtione AgnAtionis conßderAtAperßAtutum,

'velper teßAtorem,nonßemper Arguitur indi-ßin£le,nequeßt extenßo ,Jed reßnngitur Ad perßonas nominAtas, eße.

• 6 PrAdileSttis in prima gr Adufubßitutionis, An een ßeAtur eÜAm prAdtlectus inficundo grAdu.

• 7 TeßAtorßexclußtpropriasß)rores,An cenßeAtur ettAm exclufißßeßUos ipßirumfororum.

S EeßAtoresfApe 'vocAnt deßendentes mAßulos ex ßliAbus^nonAutemipfAsßlias.

P \^rgumentum Ab exclufioneßliArtim nd exch’ ßonem defiendentium ex ipßsßliAbus, non

'VAlet,quAndo -verbA teßAtoris indicMt co»‘ trArium.

Infideicommißb vniuerßili onus legAtofttf'^î^' tinet in totum Ad ipßsm ßdeicommiß^^^^^

’vniuerfAlcm,non Autem Adhere dem-

Confilium X 111.

VM periculofum t fit interprdi^ mentem tefiatoris,amp;in ea Ixpcct* remus, vt ait Bal.in i. præcibus. C0' Ium.7. C.de impub.fubfti.mcriw iufaintroduxcrût,quôdà verbis tefiatorisit' cedendum non fit,nifi clarè confiet de eius vo

Z luntate,vulga.l.nonaliter.ff’.delega.3. t aôlumvideturid, quod ex verbiscolligitut-1. Labeo. §.idemPubcro.fF. de fuppl.lcga.amp;i Nepos Proculo.lf.de verb.fignifi. Accedendo

igitur adremnofiram,videtur fundata inten-tio filiorum natorum ex fororibus amp;c. ex ver-bis ipfius tefiamenti, dum diélum fuit,fi fififi amp;quilibetcorum decederent amp;c.cumdidio t quilibetjde fui natura, amp;nbsp;proprietate, idem importer, quod didio,aliquis. 1. fi pluribus he-redibus.ff.delega.2.amp;l. non diflingueraus. §• cuminplures.ff'.dearbitr.Bar.ini. 2. colum.i-iF.deduob.reis. Et tanto magis, quia didum fuit,fi filij,amp; quilibet eorum. nam, fi intentio tefiatorisfuiflet,quod fubfiitutio non ret locum,nifi omnibus filiis copulatiuède«' dentibus; fatis erar,quôd dixiflet, fi fifij dttlt;-'^' ferintj fed cum addiderit illani di(fiionem,qW' libet. videtur voluiffe comprehendere cafum.l.fiquando.ff’.delega.i.

Secundo videtur fundari eoruin inf^*^*'**’ ex alij s verbis tefiamenti, videlicet ex ciaufnla

illa,faluo vtinfràjqua; tcr,autquaterfuitrc-petita,vt maiorcm mdicaret deliberationem» amp;nbsp;fuit appofita immediate ipfi fubftitntioni, quæfiebat de quatuor filijs D. lacobinatura talisclaufulæefimodificare, feu limitare il-lud,ad quod immediate apponitur, ôtreferua-re aliquid inferius, vt de fe patet,amp; traditgloß in Litern Labeo. in verbo, fi pure. ff. fam-cif amp;nbsp;in l.fi debitor. § .fi in venditione.Æq“' ' mod.pign.velhipo.fol.vnde, cum liic tefiator fubfiitutionem de prædifiis quatuor filiis D.Iacobfamp;dcipforumfiliorû filijs^^ ' culis, amp;nbsp;defeendentibus, amp;nbsp;adiecerit claufulam,faluo,vt infra; non polfunius negate lecundü rationem rcdli ïèrmoniS luntas tefiatoris fuerit vocare didos filios D. Iacobi,amp; eorum defeendentes, non abfolute, fedlimitatè, videlicet excludendo eosaliquo cafu,amp; cùm in tota parte fublèquenti non re-periatur aliquis cafus pofteà exceptus per te-ftatorem,

cafus,de quo nunc agitur; ncccf-^’•^ft,quódfupradiótare(èruatio vcrificcturiu ®0J.fundus qui locatus.fF.de fund.inftruc.

Non obftant tria, quævidentur pofleaddu-lt;^iincontrariuru. Primo fcilicet, quod intcn-tiotcftatorisfuerit conferuarc bona in agna-tione,vtfæpiusfuitrepetitûin ipfo teftamen-ïOjiftiautemfilij fororum non funt de agna-donc,amp;diftio,quilibet.rcfoluituraliquando indiftionem,omncs.fi voluntas teftatoris id luadeat,didal. hoc articulo. Relpondetur c-^ini,qiio4 prçfenti cafu verba teftatoris tol-^^‘’fcamdiibitationcm, quia fiipradifta clau-^î'^a.faJuovt infra, fuit appolita non folùm in ipfafiibftitutionc,fed etiamin ratione ipfius fubftitutionis, amp;c prohibitionis. nam poftqua tüftum fuit,quod bona rcmancre deberent in domodeGlulfiano; fuitftatim repetita difta daufula, filuo femper prout infra.adeo, quod *ionfoluinpoftibilceft,quódteftatorvocaue-^ififtosfilios fororum in cafu, de quo nunca-öitiir, fed etiam idvidetur ncccflarium, quia alioquinonpoflentvcrificari dida verba, ne-quc dari aliquis cafus, in quo bona exirent de fainilia,amp;domodeGlufiiano. Et præter hoc 5 etiam dici pollet, quod t à ratione agnatio-nisconfideratæperftatutum vcl per teftato-icm,nonfempcrarguiturindiftinde,amp;ad c.x-clufioncnaonanium perfonarum,ncque fit ex-tcnfio abfoluta: fed folet reftringi tai is ratio agnationis ad perfonas nominatas exprefsè, neque trahitur ad fauorem aliarum perfona-™ fit maior ratio, neq; etiam tui mui in odiunialiarvim perfonarum, etiâ fi finticmotiorcsjvclineisfit maior ratio odij, vel minor ratiofuioris, yj- multa huiufinodi traditDcci confij.287j^cip. InciuitatePla-ccrxfiæ.coi.3,amp;q.verficu.fecundo proprius ad cafum,cum fcquentibus,amp; fentit Alexan. con fib 97' Vifb themate.col.2.in 2.vol.

6 Secundo non obftat, fi dicatur, quod t illi quatuorfilij Ü-Iacobiinpninogradufuæ fub-ftitutionisfucrunt prædilcfti iftis prouenien-tibusexfororibus, quia illi fiierunt vocati, amp;nbsp;iftinon;crgo etiam cenferi debent prædilcdi in fccundogradu lubftitutionis, vt fcilicet fi a-liquis eorum decedat fuperftitibus cæteris, talcs fuperftites fuccedat. 1. Lucius. §.pater pue-lum.fF.ad Trebell. Refpondet Bart.in 1. fin. fF. ^^Trcbcl.quod huiufmodi argumentum non î’^Qcedit, quando ratio redi fermonis no pa-prout proprie contingit in cafu noftro, .^ff'^'itaproprietateillius didionis,quilibet,amp; ^^bpefta claufula refcruatoria, amp;nbsp;limitatoria, ^uafüpra didunt fuit.

1 Non obftat tertio loco fidiceretur,t quod fi tcüntor exclufit proprias forores, amp;nbsp;cis præ»

tulit iftosfilios D.Iacobijamp;eorudefcenden-teSjVideturmultô magis exclufifle filios ip fa-rum fororum,amp; ei prætulit filios D.Iacobi. ar-gu.l.fiviuamatrc.verfic.nam licet. C. de bon. mater. Ad hoc enim facilis eftrefponfio,quôd ceflant hie tales conieduræ, amp;nbsp;eiufmodi argu-menta,cùmclarû lit, quod teftator magis di-lexitipfos filios fororum, quàm ipfàs forores. namipfos vocauit per fubftitutionem amp;nbsp;nun-qua vocauit forores. ncq; id debet elFemirum; 8 quinimô fiepe contingit, fcilicet t quodtefta-torcs vocant defoendêtes ex filiabus,dummo-do lint mafeuli, licet non vocauerint ip fas fi-lias;quiaconfiderantteftatores fexum mafeu-linum tanquam magis idoneum ad conleruan daea,quæfibirclinquunrur, quàm fexum fœ-mineum,quod communiter folcat tranfire ad alias familiaSjVt in fimili cafu confiderat Paul. dcCaft.confil.3 4i.alias.339-incip. Præfuppo-fito quod didum ftatutum.in fin.in antiqui.amp; 9 Deci, confil. 303. col.fina. Quodautemtnon valeat argumentum ab exclulionc filiarum ad exclulionem defeendentiû ex cis,quando verba teftatoris indicat contrarium, tradit Curt, fen.confil.44.alias45.ftatuto.col. lo.verficu. amp;nbsp;fi ex prcmilTis data, feu in vtrfi. fcq uenti ibi. Ad fecundum quod in fidcicommifl'is, amp;nbsp;tradit ibi Curt, multa facientia ad cafum noftrfi, maxime quod teftator in dubio præfumcndus eft minus grauafleproximiores,amp; quodinfpi-ciendum non eft, quid teftator cogitaucrit in mente fua, nifi eatenus, quatenus addifpofi-tionemperuenit;amp; quod nonpoteft allegari voluntasdefundi ad detrahendum verbis,amp; quod propter nimiam fubtilitatem erramus in conieduranda mente defundi, cum aniniu ipfius non Vidcamus, vt ibi per cum.

Qmj ad pctiam terre exiftentem in loco Ro biani,admittitur quod res confiftit in fado.

Quoautemad onera legatorum,res vide-turclariflimapro hærcde aduerfus fideicom-miflarium omifladifputatione,anextarcnt bo namobilia, nccne, quia,fi bene infpiciamus, fideicömilFum eft vniuerfalc. licet enim pro-’ hibitio alienandi referatur ad immobilia tantum , fideicommifFum tarnen eft vniucrfale, cum didum fit in bonis meis immobilibus,amp; iuribus, amp;nbsp;ftatim etiam fcquaturhæredes vni-uerfaics amp;c.amp; paulo inferius, duni legat flore-nos.2oo.fororibus,repetitur, hærcdcs mcos amp;C.amp; inferius in vltima fubftitutione,dum vo cat filios mafculos ipfarum fororum, dicit, in dida hæreditate amp;nbsp;bonis meis immobilibus hæredes vniucrfalcs, amp;c. fi enim poftcriore in gradu vult teftator fibiefle hæredes vniuer-fales in hæreditate , nccefic eft fateri, quod lint vniucrfales hcredes illi,quibus tales poftc-

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riores

tiöres fueccduftt, feu quorum medio admit-lo tuntur. Staute t igiturfideicommiffovniuer-fali,reseft fine dubio quód onus legatorû per-tinet in totum ad ipfum fideicommiflarium vniuerfalem,ctim hæres nihil apud fe habeat vitraquartamTrebellianicam.l.i.§. fin. Sc. ibi glofl'.amp;Doót.lF.adTrebel.amp;l.fin. C.eo. tit.amp; per glof.amp; Cyn.amp;alios in 1.2. eod.tit.

lacob. Mandellus Alben. Mediolani. 1544. Menfe Februario, pro D. Francifco de Be fana Aromatario.

R GFMENTVM.

Qupdab executione nonpofsit appellari. Erde exceptioneprouenientepollfentenriain, an poffit opponi in execntione, amp;nbsp;inaximè proneniens cxconfefsionepartium.Etanvbicunquelicet ex-ciperejiceatetiamappellate, amp;nbsp;quomodoinhoc intelligatnr glolf in c.intelleximus. de iudi.

SVMMARIVM.

• 1 execntione nonpoteii AppelUri, ne eine etiam

à pronuntidtione de exequendo.

• 3 Exceptioproneniensposifententicim) nnpoßit in execntione opponi.

• 3 Execntiorei iudientA impeditnr ,fide iniquitcite

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conßetpercvfeßionem pnrtis,^ qnomodo id

intelliir^tnr.

• 4 Litigare qnispotesi re 'vera.pro a,liodieet in corti~ ' ce ^ideatur iitigureproßeipßo.

quot;vti interpoßtn perßonn.

' Et quomodoprocedat tcx.in l. dsquot; qnißub ima~ gine.C.dediflrac.pigno.

d Exceptio,qn£fnitßemeloppofita,d3quot;ßnperqnaßnit iam cogmtnm,^ dißntatnm, non potedam-pliccs opponi,etiam qnodßt de illîsyquamp;pojßnt oppontpodßententiam.

• 7 '^ppellare licet, vhiennque licet excipere, ^3quot; de tntelligentiagloßc in c.intelleximus.de iudi.

t ^^ppellarenon licetpoßqnam res tranßuit in iu-dicatum ; nbsp;tarnen in execntionepojßnnt oppo

ni mult£ exceptiones.

• 9 execntionenon licet appelUre ; nbsp;nbsp;tarnen li

cet contra eam excipereßi nondum fuit exce-

-• ptnm.

Confilium X 11 Î L

BRaesvpposita communi. conclufionc, qubd t ab exccutio-ne non licet appellate, fine fit executio iplafadi, fine fit pronuncia-tio de excquendo,vt per Bart.in 1.ab executo-re.inprin.ff.de app.amp; eam communern dicit Alexand.confil. 95. Vifisprocef. colum. 2. in 2.volum.amp; latins per Felin.inc. quodad cou» fnltationem. colum. 8.amp; 9- de re indien, non obftant,quæin motiuis fnernnt excitata;

Et cùm motiuum vidcatur contincrcih cf fedn tria capita, quorum primum eft, qûod exceptio 1 proneniens poft feutcutiam po-teft in execntione opponi, veluti videture-ï-ceptio fimulati coutradusmcafnnofti'op''o-ueuiens ex coufcffioncpartinm,poftdinsfoi tcutias. amp;c. Pro rcfponfione dicitnr priniogt; non elle vernm, qubd ex tali coufeflionc inf';' ratur, qubd contrains fit fimulatns, quia,h' cet in iuftrnmcnto dicatnr contraftum faftum fiducialitei'j illndintclligitur refpcffi precij, qniade eo fuit habita fîdes, prout iæ nunut verba fnbfcqnciitia, Icilicct cùmdidu fuit, (qubd D. Baffiannstnuc non uumeiauit precinm, nec alind loco precij, ) prout latins dedudum fuit amp;nbsp;orctcnns,amp;iufcriptis,diim eanla pendebat coram Magnifico d. Prætorc; amp;nbsp;ueceffe eft fatcrivnum de duobus,Icilicct vel qubd dida coufcffio non inférât difttim coutradum fnifle fimulatnm,vci filtcm qubd id fit dilputabilc, amp;nbsp;vtroqne cafu repcllcndi fnntMagnificiDo.Viftariuijqniaquoddiciiiit 3 Dodo, t exeentiouem rei indicatæ impcdiii, fi de iniquitate confier per coufeffioncm partis ; non procedit, quando huinfinodi confef fio non efi omninb data, amp;nbsp;liquida, fed rcci-pitaliqnam dilputationcm, vel dtibitationé, vt traditFélin.inc. intercæteras.colum-iU’f^' penult, vcrfic.fecnudadeclaratio.amp;vcrfi- tet-tiadcclaratio.Sc vcrfic.ôc haue dcchuationcni dereiudica.

Refpondctnr amp;nbsp;alio modo, qubd talis con-fcflio,etiam fi contiucret apertani liniuhno' ncmcoutradns;nonvidctnrpotcnsad‘t'’“^f'' landumdnasfcntcntias , quæ trand^’C*'^^^’-iudicatum,amp; qnæ habeutnr pro vcrita.tc, qma talis confclfio, vel fimnlatio uonpoteftlt;^æ] coutincrc aiiquam iniquitatcm.nam,ftcutno efi prohibitum,qubd vuns litiget procurato-4 rio nomine pro aiio,itactiam nô debet cen-

feri prohibitum, qubd vuns litiget rc vera pro alio,licet in cortice vidcatur litigate pro Icip-jfo.idcnimvidcturfolûprohibcti,cûrcstr.uif fer tur in potentiorem adnerlarium,vt fünf'“ -favnlgata. ergoincæteriscafibus videturc* P c rm ill h m. 1. ne c n o u .gt;§. q no d ci s. ff- ex q can.maio.amp; hoc nnuqnam negaucruntPonu ni Adnocati ipfornm Dominoruni rnm:lcd alia ratione inferebaut ffen nnllitatem lènteutiarum ex prarclida cou--feflioncfimulafiouis,eó,quódiusdonuniTy-berij cedentisBafliano Bououo fiietat caiifa-tumexapprehenfioue fada vigore padoruin exccutinornmjamp;itaiurct piguoris; quo cafu nô Ijcebat vti interpófitaperfoua. 1. amp;nbsp;qui fub

nuagiue.

non folvim reijcicnda eft appellatio, vertirn ctia nbsp;nbsp;nbsp;admittereturjcflet tamë fruftratoria.

lacob. Mandell us Albenfis,lurifcon.fiil-uo amp;c.Mediolani.i544,die 7. Apri-lis. pro D. Sidonia.

R GVMENTVM.

D B Monitorijs,quando, amp;nbsp;contra qnos concc» dantur,amp;anpoft,amp;ante litem cœptam.

SVMMARIVM.

Iv D E X Eccleßtißicttsadinßantia,mcuiufcun^ fetentis poteïi^ concedere monitorias genera-les contra detinentes res aliens, item nbsp;nbsp;con

tra teßes, c^ni (dunt 'veritatem catera.

t tj^donitoriapojßtnt concedi nonßolum poß litem cœptam,ßed etiam ante.

} Judiciaßeri non debentßußratoria.

4 Stylus,,^uodmonitoriiit concedanturßolum poU litem cœptam,non valet,tancjuam contrarius indagandst veritati.

$ Frohationum facultas non eH coangußanda, neg. valetpadlum,(latutum,iuramentum,vel con ßetudo,ßtendant adreßringendam faculta-temprobationum.

6 Stylus anpoßit alle gari abnegatiuo modo ^c.

■g Propalationesßeri pojfunt cum iuramento,ß id pracipiaturin monitorys.

Confilium XV.

O N eft dubium de iure, quin Iudex t Eccleliafticus ad inftantiam cu-iufcunque petentis poflit concede-rc monitorias generales contra de

tinentes res aliénas, vt, niIr intra certum tem

pus reftituant,fmt excommunicati,vtperglo. in Clemen.difpendiofim.in verbo; præmoni-ti.deiudi.amp;glolf.Bar.amp;aliosinl.Ciuile. C.de furt.amp; id pro régula tradit Neuiza.in fua Syiua nuptiali,inverbo,Monitorie.inprin.amp;eadem ratione poftiint concedi eiufmodi generales monitoriæ contra teftes,qui veritatem fciunt dealiquoncgotio,cum corum nomina igno-rantur,vel aliter nolunt deponere,vt eft tex.in c.ad noftram.el.a.de iureiu.amp;ait ibi Abb. col.

i.quódilletex.proceditindiftinólè,nö folùm vbi agitur de materia peccati, fed etia vbicun-que telles polfunt compelli : amp;nbsp;ibi etia infert, pofte fieri hæc pro caufis traólandis coram Indice feculari,amp; pofte etiam concedi cötra per-fonas certas,amp; proprio nonr ne expreflas,fi re-cufant ferre teftimonium; tradit efiamNcui-za. vbi fuprain 2.col.verfic.amplia tertio.

2 Et poftiint t liuiufmodi monitoriæ concc-di,non folum poft iitcm iam cœpta^ fed etiam ca nondum cœptâ,vt patet in d. c.ad noftram. qui text, in verbis illis, vluras repeterc non attentent. clarè probat,^ non cœpta erat lis, lt;55 indiftinólèeasfempervidiconcelTas ante cœptam litem, amp;nbsp;banc pro notoria praólica tradit Neuiza. vbi fupra colum.7. verficu.fupcrc/1 pro complcmento. vbi ait,quod obtcntisp^'*’' palationibus, daturpoftea libellus,amp;parte tatapoftcarepetuntur, vt ibi per eum,colu®' fina.Etnaturalisiplàratio fuadet, quodcon-cedendæ etiam lint ante litem cœptam, fi petiturmam propalationes veritatis quæriin' tur,vt quis fcire pollir,an habirurus fit proba-tiones,quibus valeat dcducere ius fuum in indicium,amp; illud legitime profequi;amp; fruftrato-rium eflet inchoate iudicium,nili quis prias in manu haberet cxitum verilimilem, amp;nbsp;iaridicu

iplius iudicij. Et Iura hoc maxime curant,amp; 3 quotidicidiniunguntludicibus,nct videlicet fiant indicia fruftratoria. 1. fi prætoriufl’crit.in princip. If. de iudi.amp; ne inanibus li tibus,atque expenlis homines vexentur. 1.2. in princip. ft-dcaquaplu.arccn.

Neq;habcndahicvideturaliquadifficnltâs, quod forte ftylus t huius Curiæ cas moniro-rias duntaxat confucuerit côccdcre poftlitcni

cœptâ.nam prætcrquam quod puto non valere huiufmodiftylum, tanquam contrariûin-dagandæ veritati, cui iura femper volunt elle 5 locum.l.Imperatores.§.pen.lf.deproba.tncc probationû facultas eft coanguftanda.l.qno-niam.in fin. C.de hære.Sc regulariter reproba-turpadlum,ftatutum,iuramentuîu,confiietn-

do,fi tendunt ad reftringendâ facultatcin pto-bationum.not.Doft.inc.a.dcproba.vid^^quot;''’ quod t allegari nonpsoftit ftylus eo nioboa negatiuo,videlicet, quod fi conccduift^’- P® litemcœptâ,cenfeantur tacite denegafi^te cœptam litcm.potcftenim elle,qnôdcalus no cuenerit,quemadmodum de côfuetndine nc-gatiuadicunt Dofto.inl.dequibus.ff- delegi. amp;nbsp;in du bio recedendum non cft à difpoiitione iuris fcripti,præfcrtim quæ rationes habet eiii-dentes tam iuris naturalis, qnàm pofitiiii, quamvfuferuariatteftantur feribentes iu fi^^ materia,vt fuprà diftum fuit.

Nec video, quid timendum fit de fubntnn tione teftium, lî dcponantantclitefflcfff magis,quàm pofteam cœptam.Sienu”^^^.^ ciatur , quod poft corum depofitionen’ notum eorum nomen, amp;nbsp;itapoterui’ nari antequàm rurfus deponant in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

parte citata: Refpondco,quod pari nio o polfunt fubornari, lî eorû propalatiottesnumm-tur poft litem cœptam, cum etiam co cafu fint pofteà repetendi telles, parte citata; amp;nbsp;poftent fubornari poil eorum propalationcni, antc-quain

^^ûinfintrcpetiti,amp; idem incfFedueftvtro-Wcafii. Et nullo modoeft verifimile,quôd PffPaittantfefubornarijpoftquàm femel de-pofueriiit, quia detegerent euidêter fe varios. , tid tanto minus cil verifimile, fi t in propa-Jationibus deponant cû iuramento, quod fieri poteft,dummodô idpræcipiaturin monito-rijs,vtperNeuiza. vbi fuprà, colum. fin. tune enim effent periuri, fi variarent ; idcô Uullate-nus ideft credendum.

Jacobus ;^andell.AIben.Mediolani. 154-4.

7.Maij, prollluft. D. Dominico.

Saulo.

R crMENTFM.

Caftra feu fortalitia de fui natura an fint de rc-icruatisPrincipi, amp;nbsp;anpræfumantur feudalia. Et ^uôdaliquando pertineant ad dominum, iure fu-P^rioritatisjUon iure pleno.Et de iure pifcandfan ^'fderegalibus,amp;adquospertineat. Itéadquem Fmineantfoffataloci,amp;ripçfoiratorum,amp;arbo-resinipfis ripis exiftentes.

SVMMARIVM*

Q2 -Æ L I B E T Resprxßtwitur libéra.

2 Bona in dubioprafumuntur allodialia,non autew feudalia.

} Debet prills coflare de re,quàtn de ea diffutare, debet conflare prius dehomicidio.

4 Locus pert inet alfluandoaddominumiurejupe-tioritat'is^non autem iurepleno.

) In aniicjuss nulU melior eLt probatio, quarrt per in-

^^^^^ffl'iprobaturperinflrumetalocationum, i^flalflconieSluris.

P Liber Corriunitatis probat etiam proipJdComu-tiitateflfleruatus fuit in archiuis.

Euidentiajùperat omnes aliasprobationes.

9 Regaliaprafiribunturper tantum tempM, de cuius initia fyc.

ta luspifcadi an fit de regalibus, fg“ quando, (fquot; quid de turepiflandi infoffatu oppidi.

Il lusptflandinonfemper eLi de regalibus ,fedtune tantu quando Princeps ex longa confluetudine exigit vecligal ex commodo pifleandi.

t2 Pertempus.3o.'vel4o.annorum Comunitaspra-ferihit aluetimflumints publtci.

Generalis dictiopofledfubiecta, coprehendit omnes alios cafusfmilcs expreflis.

Condemnationesfunt de regalibus.

Bxceptio ,^reflruatio declarant conceflionem.

GMeliorationes pertinent ad eum, ex cuius fa-do,^induflriaproueniunt, ipflus lucro ce-^unt.

^7 Ripafojfatorum loci, (^arboresin ea exiflentes, adquempertineant.

Confilium XVI.

a As V s ifte, qui vertitur inter Corn munitatem, amp;c homines loci Tre-catæ, amp;nbsp;Magnificos dominos,feu feudatarios ipfius loci, videtur ali-quantulum côfufus, propter longum procef-fumdiuerfis temporibus inter eos agitatum: fedfîreducaturres ad punétum iuris, non videtur habere maximam difficultatem.Et cùm iplà Communitas, Sc homines fint rei côuen-ti, fatis effet cis doccre, quod fundamentaip-forumdominorum feudqtariorum non con-cludunt, cû reguläre fit, quod aftore non probante,reus ablbluitur. Nihilominus,vt res cia rior, amp;nbsp;tutior reddatur, non folùm relponde-bitur fundamentis ipforum adlorum, fed amp;nbsp;il-linc fumpta occafions, deducêtur fundamen-ta ipfius Communitatis, exquibus plenècon-ftabit de bono iure fuo,

Sigillatim igitur procededo iuxta ordinem trium dubiorum in fadto propofitorum, videlicet, quoad locum appellatü elCallellazzo, fecundo, quô ad foffas,feu foflata,amp; ins pifean di,tertio,quo ad ligna, feu arbores,qua: proues niunt ex ripis diftarü foflarû. Et primo quoad ipfum locum Caftellatij,feu Caftri,dicunt ipfi Magnifie! domini, fc habere intentioncm fun datam duplici ratione, videlicet,quia cafira, feufortalitiafunt de rebus referuatis Principi, velgercntibus locum Principis. Item quod in iuramëtis fidelitatis, amp;nbsp;recognitionis, ipfi homines rccognouerüt ipfos feudatarios, etiam in dominos fortalitiorum.

Et pro refponfione, poffet ipfi Comunitas primo diccre,non effe verum, quod caftra, feu fortalitia lint de fui natura de referuatis Principi ; quinimo fortius videtur, quod Caftra de I fui naturanôpræfumuntur feudalia, quia t eft régulacomunis,quod quælibet res præfumi-turlibera.i.altius. C.de feruitu.amp; aqua.Bal. in 1. libertas. in prima Icdura. ff. defta. homi. Et 2 t quod bona præfumûturallodialia, in dubio, eft vulgatum,vt traditur.in cap.i. §.i. amp;nbsp;2.fi de feud. dcfunc. conten. inter domi. amp;nbsp;agna. amp;nbsp;Ipecialiter in caftro, tradit Deci. confil.26 q.in prin.ôc conf252. col.2.verf fecundo principa-liter.alioquinonlaborarent Dod. anconcef-fo caftro, cenfcaturcôceflaiurifdidio, faltcm ex aliquibus verbis ipfius conceffionis, vt latè perOldrad.conf252. Adquæftioné,quaquæ-ritur. Et quod reperiantur fortalitia, quæ fmt allodialia, docet ipfi experientia, ideo non o-pus eft circa hoc infiftere.

Sedcompledendo vtrunq; fundamentum partis aduerfæ, quia ambo ad idem tendût,re-Ipondetur inprimis, quod extra propofitum H 3 vide-

vide fur petitio iftius caftii, feu fortalitij, cùm nonprobauerintipfi domini,incoloco eflede præfenti, vel Vnquani fuifle aliquod fortalitiû. 3 eft enim fine dubio,quod tprius debet confta-rede re,quàni de eadifpntare. l.diuus. vbi Bar. lF.de tefta.mili.prout etiani dicinius, quod ante omnia conftare debet de homicidio côniif-fo.l.i.§.itemillud.fF.adSyllan.Necquicquam inhocpropofitoprobauerût ipfi domini feu-datarijjjiec polTunt fe iuuare ex affertione fafta per ipfos homines in inftrumento recognitio-nis,quia præterqua quod ilia verbainftrumen-ti habent aliam intelligentiam, vt ftatim dice-tur, nihil faceret talis confefîîo, fi non confta-ret de re, cùm hic traéFctur de re, quæ non de-pendetab animo ipfius confitentis.Barto.ini. poftlegatum. col. 2. amp;nbsp;3. IF. deindign. Et quôd nüllum vnquam ibi fuerit fortalitium, etia ab initio, id eft, temporeprimæinueftituræ, làtis patet ex inftrumentis madati Fadi per Illuftrif-fimos Duces ad inferendum ipfum locuTre-catæ, amp;nbsp;exinftrumeto primæinueftituræ; nam in huiufinodi inftrumentis nullum verbum de caftris, feu fortalitijs.

Relpondeturdc lecundo modo,quod ipla Communitas non negat,quin diótus locus per. 4 tineat ad dominos, fcilicet iure t fuperiorita-tis, no autcmiureplcno, quia verba ipfiufmet reCognitionis arguunt contrarium. diciture-nim in dióto inftrumento, quod ipfi homines recognolcunt eum in dominum diftæ tcrræ Trecatæ,amp; fortalitiorum fuorum,amp; omnium iurium , referuata tarnen fuperioritate ftatus Mediolani, amp;c. Si itaque ipfi domini petunt hunc locum iurc fuperioritatis, prætendcntes folùm fe habere in eo iurifdiärionem,pront ha bent in rcliqua parte ipfius loci Trccatæ, bene petunt,amp;fi Communitas id rccufitct, male fit ceret. Si verô petunt pleno iure, male petunt,^' amp;nbsp;verba ipfius inftrumentirctorqucntur contra eos,quia vnico ftruólu verborum continc-tur locus Trecatæ, amp;nbsp;fortalitia fua, amp;nbsp;iura. vn-dequemadmodum rclpeäiu loci Trecatæ ipfi -domini duntaxat habet fiipcrioritatem, id eft, dominiumdircftum,feu iurifdiólionem feu-‘dalem,iuxtanota.per Specula.de feud. §.quo-niam.in 40. q. col. 2. ita etiam ncccfle eft fiite-ri,quód relpeftu diótoru. fortalitiorumidem fit,amp;c. argu.l.iähoc iure. IF.dc vulga. Etidcla-rius etiam patet ex inferiori parte inftrumen-ti, dum dicitur, quod ipfi homines didam terram Trecatæ cum fuis fortalitij's, amp;nbsp;iuribus te-nebunt, amp;nbsp;conferuabunt, amp;nbsp;cuftodient ad fta-tum, amp;nbsp;honorem ipfius domini feudatarij amp;c. quæ verba aperte dénotât meramrecognitio-ncm refpcdu fuperioritatis tantùm, quia fi ibi fuifl'et aliquod caftrum habens formam fortalitij , amp;nbsp;quod pleno iure fuiflet ip forum domij norum,certè à communiteraccidentibusno tradidilfent illud in manus fubditorum: amp;nbsp;fi tale caftrum fuiflet pleno iureiplbrumdonn-norum, fuiflet extra propofitu, quodipfildb-diti promififlent illud tenere,amp; côferuare,amp;c.

Tertio modo rcfpondetur, quod ipfa Com muniras clarè probauit, nuquam ibi fuifie fon talitium, tarn ex fitu ipfius loci, in quo videli-cet eft Ecclefiaparochialisantiqua, amp;coemc' tcriu, amp;nbsp;ædificiapriuata, quàm exmultisadi-busolim fadis per homines in dido loco, videlicet per inftrumcnta,quibuslocabantiii')‘^ vendcbantur ædificia priuatorum hominn'quot;’ amp;locabantur etiam aliquaædifîciapcrCôn’“ nitatem cxiftentia in dido loco , amp;nbsp;prod'll* funt libri ipfius Communitatis antiqui;inQ®'' bus etiam contincntur ciufmodi location's, amp;nbsp;venditiones,lcilicet tempore tarn primaein-ucftituræ, feuinfeudationis, quàmfequcntii'-5 Etintantiquis nullamclioreftprobatio,qii^ per inftrumeta,amp; Icripturas, vt per Deci, coni-6 42.colum.5. amp;nbsp;conf 146. colum.5. Et t periU' ftrumenta locationum probatur dominin*^’’ lundisalijsconieduris.Bart ini.adprobatio-nem.C.loca.amp;Dec.conf 146, colum.5. Fclin.

7 inc.interdiledos.col. 5.defideinftru. Ettli-ber CÔmunitatis probat etiam pro ipfa Coni-'munitate,fi probatum fuit,quod fcruatus fieri tin atchiuis, feu in finiili loco, vt hie probatum fuit.Roma, cöf 165. Li ber regiftri.amp;pro-batur. in §.fi veroetiamcxpublicis.authenfte ijsquiingred.adappellan.amp;Alex.confp^.Vi-fo. col. 3. in 2. Are t. i n c .cum caufun. el i. coU -de ptro ba.Feli.in c. ad audientiam. cohiiW'^’'Z* 2. conclu, de præfcrip. Adfunt etiateftesi”“ quot;nbsp;-ti,quidepofucruntdecertafcientia,iil‘^^’ vifu per quinquaginta annos, amp;nbsp;vitra, dituab coruanteceflbribus, iuxta 1. fiarbrten

8 fF. de proba. amp;t euidentiaipfiusloci, am de prçfcnti patet,fupcrat omncspr°'^‘^'-^°' ncs. 1. fiirruptionc. in fin. ft', fin. reguni- Et c.t ipfifmet teftibus partis aduerfe fatis conftat, hunc locum nunquam habuifle formamfor-talitij, quia deponunt, quod ipfi dominimif-tebant aliquando cquos fuosadpurgandin'’’ feupafeendum in dido locojquammsm^'’^^^” ris non concludant teftes ipforum domii’^/ quia non deponunt de certo tempore. i^ . omnes etiam patiun t ur exceptionem,*!“'“' funt domcftici, velaffines. Ncc oblW^æ dis,fi dicatur,quôd nullo exiftenteibift’^^^ 1-tio,non poifent verificari verba recogiy^iotvis aliquo modo, fcilicet,neq; relpedm plein do-minij, nec relpedu fuperioritatis. Relpondc-tur, quod ilia verba, cum fuis fortalitijs, funt enunciatiua, amp;nbsp;véniunt acceflbrie;deponunt intclh-

mûris, amp;nbsp;aggeribus ipfins loci Tre-neceflario inferunt aliqnod fortali-maxime cum nullum ibi repcriatur.

, Qi^rto modo refpondctur, quod etiam ft domini habniflent diftnm locum pleno '‘‘te, cum tarnen amifernnt per præferiptio-‘tcin,quæplenifl'inièprobatacftpertcftes,eti-

9 am de tempore,de cuius initio,amp;c. Etnöt eft dubiiim,quin per taqtnm tempus præfcriban-tur etiam regalia, c. fuper quibufdam. §. præ-tcrca.de verb, ftgn.quamuis hic rc vera fuffîcc-tet tempus. 30. vcl 40. annornm, quia in effe-^‘nioiiagitur de prælcriptioncfortalitij, leu tel feudalis, fed de ptæicriptionc rei priuatæ, quiaipfi homines non denegant fuperiorita-tcm,vt diftnm fuit. Sed dato, quód requiratur pralcriptio longiftimi temporis, de cuius initio,amp;c. ilia adeft, vt difturn fuit, ncq; ci obftat rccognitio fafta de anno. 1499. in qua homines coiifitcntnr difta fortalitia;quiaillafafta fmtper vim, me turn, etiam cnmaftiftcntia mi!itum,vt probatum fuit ; amp;nbsp;id eft veriftmile, faltcni quo ad mentionem diftoru fortalitio-nmpquia ilia nufquam fueratfaftainalijsin-ueftitutis, amp;nbsp;probatum eft etiam in proceflh, quód homines dcfcripti in difta rccognitionc quafi oiiincs erat forenfes. Prætereà tali s rccognitio, ftconfelEio fuit fafta de fortalitijs quo adiusfupcrioritatistantum, vt fupra conclu-deiiter fuit deduftnm ; ergo non debet extendi ad aliud propoft tum.

Secundus articnlus principalis eft refpeftu : o arum,ipftusoppidiTrcca-tæ^f^ticoninioditatis pifeandi, quæcxeisper-

J ^°^’P*quot;'^tamini feudatarij dnnta-10 xat dcducunt pro ftindamcnto fno, quód t ius pilcaiidi eft de regalibus ; ideô pertinet ad do-ininos.c.i.quæiii-i(-j.(.g^p vernm poteft ad hoc rcfpondcii niultis modis.

Primo,quódius pifeandidicitnrderegalibus,fi verfetnr circa flumina publ ica -, fecus au-tcni fi fit in locis priuatis.argn. tcx.in 1.1. §.hoc intcrdiftuiii.amp; §.item fi aiiinis. If. ne quidin fluini.publi. EtfolTataalienins oppidi vidêtur locapriuata,idcft,!ocaipfins oppidi, amp;nÔ pu-blica,ficnt funt flnmina,vt de fe patet; amp;nbsp;com-iiiodum, quod inde pcrcipitur, non videtnr pcrtincrcadipfüsdominos,quia ipfi folûha-bent fuperioritatcm;ergo pertinet ad ipfnm Oppidum.

, Secundo modo rclpondctur,q) ius pifeandi 1 ïion femper eft de regalibus, fed tune tâtiun, It'iiido ex longa confuctudinc Princeps, vcl ^^“üsfolet cxigerc publicum veftigal ex huiuf ■'ttodicommodo pifeandi, non aliter, vt dc-c^arat Aluarot.in d .c.prinio,col. 4.que fint rc-gal.dcftutit ibi Bal. colum. i. amp;nbsp;fequitur Dcci-confil.197. col.pen. quiomnes itaintelligunc ilium textum. cefl'ante autem tali confuctudi-ncjVcl præfcriptione Principis, leu filci, ins pi-fcandiiion eft de regal ibus, quin into eft commune omnibus,amp; nemini debet prohibcri. §. flumina.Inftit.de rcrumdiui.amp;1.2.amp;3. ff. cod. tit.vnde, cum in cafu noftro non coftet, quod iplidomini confucucrint habere apud fc talc iuspifcandijiieqjcxeo vnqiumperccperinta- _ ' liquod publicum veftigaftfeu commodii, fru-ftratoiia eft eorum petitio.

Tertio modo rcfpondcfur,quóddato(citra præiudicium ) quód hoc ins pifeandi fuiflet de regalibusj nunc tarnen eft acquifttum ipfis ho-minibus Trccatenlibus per præfcriptioncm, de cuius initio amp;ç.vt cone! udentcr probatum eft per locationes multas faótas nomine Com munitatis de iplacommoditatc pifeandi. d. c, fupcrquibufdam.

Quarto modo refpondctur, quodcu re ve-ra hoc ius pifeandi nunquam fuerit de rcgali-bus,fed ab initio vcl fuerit femper ipfms Com munitatis, vcl fuerit promifeuum inter Com-munitatem, amp;nbsp;Dominos, quia yidetur laltcm fcmiplene probatum, quod etiam ipfi d omini fecerint aliquando aliquot adus pifeandi, dici ^tur nunc, quotl talc ius eftacquifttum abfolu-tè ipft Communitati per præfcriptioncm tri-ginta, vel quadragintaannorû, quod tempns fufficit etiam influminc publico, quando tale iuseratdercgalibus.l.ft quifquam.vbiglofl'ôc Doft.ffde diner.prælcrip.t Et per tempus. 30. vcl 4o.annorum Communitas poteft præferi-bcrc alucum fluminis publici, vt tradit Brunns Aften, conftl.55. crgomnltomagisfoflata,vcl ius pifeandi in fluminc, vcl ill foifatis. Et in ft-milibusincffcftu debet inlpicicôfuctndo, vt ai t Aluar o t. i n dift. c. I. co 1.4. q næ ft n t regal. E t qubdmododixi elfeprobatum,quodipftDo-mini fecerint aliquando aliquos aftns pifean-di;potcft etiam cuitari alio modo, videlicet quod cum plenc probatum fit, quod iam lorn gilTimo tempore ipfa Cômunitas locabat hu-infmodi redditum pifeandi 5 fcquitur,qd quic-qnidfcceruiit ipft Domini, ccnlctur faftü iure familiaritatis, feu ex. mcra facilitate, amp;nbsp;gratia ipftus Commnnitatis;ideoq; non obligati in futurum.I.qniinre.ff.deacqni.pofle. Et puto etiam, quod in præfenti ipfi Communitas no denegabit dominis taleni facultatcm pifeandi pro eorum vfu,fed fatis eft, quod id no facit ad præfens indicium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

Qmnto modo refpondctur , quod ftante. cöueiitione fafta de anno. 1460. fcilicct,quod mediantibnsflorenis. 900. ipft Domini nihil amplius poflent pctere ex quacunq; canfa,amp;c, videtur darum, quód eotum petitio non pro-cedit^

cedit, amp;nbsp;fèruanda eft conucntio. Ncc eft du-bium, quin talis conuentio intclligatur ctiani de regalibus. ; qiiia exprcfse in ea diótü fuit,pro omni cenfu, phytis, tcdditibus, prouentibus, datijsdmbotaturis, ac emolumcntis, See. quæ verba dare dénotant cmolumentumcxrcsa-libus, amp;nbsp;quicquid eft ex eo genere quod præ-ftari folet feudatarijs, feudominis. ideo licet 13 nôomnescafusfuerintcxpreflijcùnit tarnen fubieóla fuerit ilia didio generalis, emolumS-tis. cenfetur comprehendere omnes alios ca-fus fimiles expreffis. 1. fed fi quis. §. quæli-tum.vbi Dodo. fF.fi quis cau. Et cum no con-ftet,quód Trecatenfes folerentpræftareipfis Dominis alia emolumenta, nifi prouenientia ratione infeudationis.-fequitur,quódcöuen-tio, etiam fi fimpliciter diet fa da, deberet in-tclligi de talibus emolumentis. 1. fundus, qui 14 locatus.fF.de fund.inftruc.amp;t cum de iure comuni co ndemnationes fint de regalibus, d. c. I. quæ fint regal. amp;nbsp;in ipfacouentioneipfi Domini fibi referuauerint folùm dimid iâ partem talium condemnationum ; cenfentur cætera omnia regalia fuifFe concefFa ipfi Communi-15 tati.-quiat cxceptio,amp;refcruatiodeclaratcon ccfFionem, vt in terminis noftris tradit Deci-, in d.conf 197. verf, tertio ad prædidam. amp;nbsp;ad-funt hic ilia verba, quacunq; caufa, amp;nbsp;occafio-ne,quæ funt gencraliffima,amp; repetita.

Neque obftat hic vnu, quid dicunt ipfi do-mini, tamrcfpcduiuris pifeandi, quàm refpe-du fupradidi Caftri, feu Caftcllatij, videlicet mutatam cfTc faciem rerû, quia tempore con-uentionis nondum aderant pifees infoflatis, nec locus didi Caftri erat redaéFus ad cul turâ ; quiarefpondetur,quôd verbaipfiusconuen-tionis funt gcncraliirima,vt didum eft,amp; funt indetcrminata,ctiam rcfpcdu temporis, fi vi-16 deäntur. Prætcrcà,t cùmeiufinodimeliora-tiones prouenerint ex fado, amp;nbsp;induftriàipfius Commuiiitatis ; cedunt eius lucro,fecundum gIo.inl.fimcrccs.§.vismaior.amp;ibiBarto. co-lum.fin.fF.loca. Alcxan. in 1. fi ex toto, in prin. col um. fin. fF. de Icga. i. Et vlterius fi caftrum, amp;nbsp;foflata pertinent ad Dominos folùm refpe-dufuperioritatis, vt didû fuit, nihil pertinct adipfosDominos,an ipfæ res fintrcdadæad culturam.

17 Tertius, amp;nbsp;vltimus articulus cftrcipfaip-forum foflatorû, amp;nbsp;de arboribus in ea exiften-tibus: Ethoefatiseftexpeditû ex fupradidis, quia dida de folFatis, cêfentur dida de eorum ripis. amp;nbsp;minor hic cadit difficultas,quia fumus extra ins pifeandi, quod aliquando eft de regalibus. Et hîc procedunt fuperius dedudade præfcriptione, amp;nbsp;de iure fuperioritatis tâtum, amp;nbsp;de conuentione fada cum ipfis Dominis.

Et in terminis,quôd CommiinitaspolTitlibéré difpon cre de ripa foflatorum oppidi, velci-uitatis,amp; de toto fcdimine,feuplanicieexiftc-te inter muros ciuitatis,amp; fofrata,præferfi*i'‘ lî Cömunitas diu pofFeditjtradit Brunus Aften, conf 23. quamuisincafunoftro resfitclarior, ftante fupradidacöucntione. Etquoddicitur de ripis, cenfetur didum de arboribus inipfo ripis cxiftentibus.l.riparum.fF.dercrunidiui.

lacob.Mandell. Alben.I.V.Dod.faluo,amp;c-Mediolani. 1544. feptimo Augufti,pto Communitate Trecatæ.

GVMENTVM.

An qnispofsitcopulatiuèpetercfideicon''’’i^' fum ex teftamento paternoquoadportionerol^ trisfiii,amp;]egatiimlibi reliduminteftamentoo^' di fratris,qui frater alium quendam inftituit, efl' am in ipfis bonis fideicommifsi. Et anquispo^’*’ impugnare teftamentum,amp; ex eopetere legatuni. Item fi debitor Icgat creditor! fuo, an cenfeatot velle copenfare, amp;nbsp;maxime creditori exfideico®' miffo. Etcafuquovniimtantiimpetipofsit/dJ'' cet vel fideicommilFum, vel legatum, ciiico®P‘^quot; tat eledio, an petenti, an veroilli hærediinffl^'^^® perfratrem. EtanBannitusfit capaxlegaticonh-llentis in rebus mobilibus, amp;nbsp;nominibusdebiM' rum,amp;fub cuius Territoriocenfèaiiturefieflflæ*' nadebitorum.

S V M A R I V M.

Q_v I Petit legatu?»,ce}jfitur tum,^ voluntatem Le guntis.

VniiierfAlisinßitutio comgrehendit omnistbon^} etiArnßubiedtAßdeicommiJfo.

Impugn Ans teßAment urn, anpoßitpoßei tere legAtum,^ cfuAndo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .,

4 TticLiones iß a, Omne, 'vel Tytumßlent prehendere,etiAmft saHafint, cluduntur.

3 TeßAtorfigrAUAt Aliquemreßituetl^'^^''^ JuA, 'veltotAmhAreditAtem, cenfiturWb’^’^'

6 LegAtumfAdlum creditori, cenfitur in dubij)fi~ dlum Animo compenfAndi,qHAndo debitu ctAf neceffiirium. Et quAndo dtcAtur debituw^i

cejfiirium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

LegAtum fA^um fideicom^miffiirio pct primitefiAtoris, cenfetur fAdtutnAnimo^'^^

penfiAndifideicommiffum.

2 Hebitum 'voluntArium quAndo dicAtut-

() LegAtumfAciumfiliAperpAtrem, dotem per ipfiumpAtrem iAm

to ConfefiiofiuAjfirtiofAcLAiniudiciof^^** epuAndo non fuit impugnAtA pet ACCeptAtA.

II Confefiio, vel rej^onfio, vel quilibet

iwbiguitsin iudicio,debet interpret art infauorem profèrent is.

Ciutela eß,quodquado quis impugnat a^us,ad-Herfarius faciat notari in aÙis taie impugna-tionem, nbsp;nbsp;e conuerfe impugnans defiflat, an-

tequam impugnatio notetur.

^3 l-tgtima,^ Trebellianica afienduntaddimi-diam bonorum.

liuttquarta detrahipofuntßilicet légitima, amp;nbsp;Trebellianica, quando quis fuit grauatusjûb conditioncy^hac eïi communis opinio.

Infideicommißis fucceditur fecundum ordinem fuccedendi ab inteflato.

iunnitus anfit capax legati confflentis in rebus mobilibuSf^nominibus debi tor urn.

^7 quot;N^minadebitorumcocernuntperfonamcredi-toris dreiadharentj^dicuntur ejffib terri-torio,vhi e^t creditor.

tinnitus, qui propter bannum priuatur bonis, cenfetur etiam priuatus nominibus debitoru, bonis mobilibus,vbicunqucfint. Et ficin confifeationem bonorti veniunt etiam nomina dehttorum.

^9 ^anmtusfipotesi impune ofendiperftatutu,po-tesi etiampriuari bonis no tantumperfifeum, fed fer quemltbetpriorem occupatorem,

29 Bona poïi bannum acquifita no 'veniuntin con-fifiationem.

21 Bonaposi h annum acquifita pojfitnt a banito au-ferri, taquam ab indigno,fiantefiatuto, quod vel quodfint iuris communis.

22 annitus reflituty^ de q;^ratia,(f non de iuftitia, non lt;^tnfeturrejlttuttt^ ad bona ,fedtantu quo adperfonam.

fetur appro bare inftitutionem Erdamdeipfo D. Andrea ;amp; per confequens cenfeturrepu-diarefideicommifltim,quod potuilTet petere 2 exteftamentopaterno,quiat fubprædiélavni uerfaliinftitutione conaprehenduntur omnia bona ipfius inftituentis , vndccunque proue-nientia,ctiam fi fmt fubieda fideicomnaiffo.l. cohæredi. cum filiæ.fF.de vulga.amp; pup. Sc fo-

fbr u m hæredum .l.lifideicommifTum.fF.dciu-di.c.Raynutius.amp;c.Raynaldus. extra de tefta. , cumvero petit fideicommifTumexteftaméto paterno , cenfetur omnino inipugnare tefta-mentum ipfius domini Bartholoniæi, quia cx-prefse impugnat voluntatem ipfius, fcilicct non potuerit difponere de bonis fuis fubicciis fideicommifro;idcoque nullo modo poteft co cafu petere legatum.l.poftiegatum. in prin. fF.

3 de his quibus vt indign. Nam, t licet impug-nans tcftamêrum,tanquam nullum,putà quia non fit fcruatafolcnnitasiuris, non prohibea-tur poftea petere Icgatum, fi re vera teftamcn-tum fubfiftit.l.pen. fF. de indign. amp;nbsp;d. 1. poft le-gatum. fecus tarnen eft, quando impugnat te-

, ftamentum, tanquam inofficiofum. d.l.poft legatum.in princ. vel quando quouis alio modo impugnat voluntatem teftatoris, vt ibi per gl.in verbo, eötendere. Et ratio difFcrcntiæeft manifefta, quia qui dicit folennitatcm dcfice-rc,rcmittit fe ad difpofitionem iuris, cum hoc non dependcat à voluntate fua,neccenfetur inipugnare teftamentum, vel voluntatem teftatoris,nimirum 11 poftcàrcperto teftamento folcnni,non prohiber ur petere legatuni,amp;approbate voluntate teftatoris, quia non incidit in aliquam contrarietatem. Sed quando dicit teftamétum inofficiofum, vel aliter iniquum, feu excedens facultatem teftatoris, impugnat exprefsevoluntatemipfiusteftatoris,vt de fe patet;amp; tails impugnatio dependet ab eius vo-luntatc,quiaipfepolFet approbate,fi vellet,fei licet tacendo.quicquidigitur poftea fuccedat, non poteft amplius peter e legatum, quia tunc approbaret voluntatem teftatoris, quam tarnen prius impugnauitjamp;itaincideretinma-nifeftam contrarietatem, vt declarat Bar. in d.

1. poft legatum. col. i. verf. quæro,videtis.amp;co-lum.z.verffedquæro de rationc.amp;Salice.ini. alia.C.de indign. Deci, confil.317. Vifis. infin. quod autem hie petédo fideiconimiflum, fiat contra voluntatem D. Bartholoniæi fecundi teftatoris ; patet,quia etiâ portio ilia ; quæ fub-iefta eft fideicommiflb, non minus erat in do-minio ipfius D.Bartholoniæi, quam rcliqua eius bona,vt per Alex.amp;Iaf.poft alios, in 1. do-

1 mus hærcditaria. fF. de lega. i. dum loquuntur de expenfis per hactedem faftis in re fubiefta

fi^éïcofftniifib. Et patet ctiam,quiavidemus, quód poft reftitutionem remanent diredæa-ftionés apud ipfum hæredem reftituentem. §, reftitnta. Inftitu. de fideicom. hæredita. Et D. Bartholomæus fecit inftitutionem cfl illis ver bis, fuper omnibus bonisipfius D. teftatoris, quibufcunqjinlocisfmtjamp;quomodocnnque fint, amp;c. amp;nbsp;itaverbis expreffis videtur fecifle inftitutionem generaliter de omnibus bonis 4 fuis,eriam de fubieótis fideicÓmiffo,quia thu-« iufinodidiftiones vniuerfales, omne. vel to-V tum.folentomniacöprehendere, etiamfita-liafint,quæaliàsnôincluderentur.Deci.con-fil.69,col.2.amp;conf.i95.co].2.quamuis, vtdi-ftum eft,non fit dubiu,quin etiam fi inftitutió fada fuiflet fimpliciter,amp;vnico verbo, cöpre-henderentur tarnen etiam bona fubicóla fidei-commiftb, quiaeft totum vnü patrimonium ; amp;fideicommiffumeftparshæreditatis.l. i. C. vbi de fideicom. agi. Siitaq; D. Alexander petit fideicommiftùm ex teftamento patcrno,amp; non vult, quod omnia bonaD. Bartholomæi (excepto legato) remaneat apud D. Andrcam; impugnat voluntatemipfiusD.Bartholomei, non folùm præfumptam à iure,fed etiâ expref-fiim proprijs verbis,cû inftituerit D. Andrcam hæredem in omnibus bonis fuis. Et quemad-5 modumvoluntDoftor.quodtfiteftatorgra-uat aliquem reftituere omnia bona fua, vel to-tam hæreditatem, feu totum patrimonium; cêlètur prohibuilfe Trebellianicam. 1. decem. in fin.amp;ibigl.ff.de fideicom.liberta. Bart.inl. centurio.col.S.nu.ay.fF. de vulga. laf. inl. pre-cibus.col.ii.amp;Deci. col.12. C.dcimpub.fub-fti. quia eiufmodi verba vniuerfilia dénotant, id quod fonant, fcilicet vt omnia bona tram leant in fidcicommiflarium. Itae conuerfo, fi teftator dixit,quod omnia bona rcmaneant a-pudhæredem,amp;c. vnde concludendodicen-dum eft,quod fi D. Alexander petit fidcicom-miffum , impugnat voluntatem teftatoris, fi autem petit legatum approbat ipfius teftatoris voluntatem.ergo debet efle altero conten-tus, ne alioqui incidat in manifeftam contrarie tatem.

Secundo videtur alia ratione, quod ipfe D. Alexanderdebeatcficaltero contentus,quia 6 eft communis Dodorum conclufio, quod legatum fadum creditor!, cenfetur in dubio fadumanimocompSfandi,fi ipfum debitum eratneceflarium.authen.prætercà.C.vhdevir amp;vxor.Barto.amp;cætcri Dodo. inl. fi cum dotent. §.fi pater.ff. folu. matri. amp;nbsp;dicitur debitu. neceflarium,quando nori habuit originem ab ipfo debitore, fed prouenit aliunde, vt déclarât laf in d.authen.prætereà.col.7.nu.18.in vl-timo notabili.Et talis eft cafus noftcr, quia ip

fum debitum fideicommifii non prouenit ex fado D.Bartholomæi fccûdi teftatoris, fed ex fado,amp; ex teftamento primi teftatoris, id eft patris eorum,amp; ita quo ad D. Bartholomæuni erat debitum neceflarium abfolute. ergo legatum cenfeturfadumanimo compenfandi, vt didum eft. Et crim legatriipfum excedat quan titatem fideicommifli, vt infrà dicetur, no eft tradandura, an vitra legatum, pofl'it D. Alexander aliquid vlterius petcre, vfq; ad fnpple-y mentum fideicommilTi.' Quod autcmtlega-tum fadum fideicommifiario per hæredépu' mi teftatoris, cenfeatur fadum animo cópeJi-fand! in fideicÖmiirum,tradit in de Caft.conf 64.incip. Videtur (

vtrunq; legatum, inantiquis. maxime pert*:’'' inl.huiufmodi. §. fi Sempronius. ft', dclcga.n necnon amp;perfuprafcriptam comrauncnico-clufionem, quod legatum cenlcaturindiibio fadum animo compenlàndi in debitum nc-ceftarium : amp;nbsp;ibi in quinto argumento moiiet Pau.de Caft.diflicul tatem, quiafidcicommif-fumrelidumàprimo teftatorc, videtur prima facie efl'e debitum voluntarium quo ad I’eeun-dum teftatorem, qui pofteatacitIcgatfi,quia erat in libera voluntate ipfius lecundi teftatoris adiré-, vel non adiré hæreditatem teftatoris primi,amp;fc obligate,vel no obligarcjamp;rcfpon-det vt ibi per euni. Sed mclior refponlio coilf gitur ex laf amp;nbsp;cæteris in d.authen.Præterca.du 8 dicunt,quôdt debitumdiciturvoluntarium.

quando procedit ex fado dcbitoris,quod tendit principaliter ad caufmdum tale debitum^ non autem fi incidentcr, vel acceftbrièM^^f’ quia femper debet infpici id, quod teragitur, itirib. Vulga. Itaigitureftin'^^^^'^'^' ftro,quiais,qui adit hæreditatem, nóadft'^'^’^^ ad hoc principaliter, Vt obliger fe nem alicuius fideicommifii;fed adit earn caufi lucri, vt de fe patct.crgolicet m côfequentiam veniat obligatio fidcicommif-fi, non cenfetur prouenire cxmcra,amp;priuci-pali ipfius voluntate, fed habet originem .idc-fundo : amp;nbsp;per confequens non definit deb' turn efl'e necelfarium. Et ad hoc ctiam tcudiP exemplum,quod ponit Pau. de Caft. vbibp''^ 9 fcilicct,quód t legatri fidum filiæ perpaucm compcnfiturindotcm per ipfumpatrcm*'^^^^ promiflam.d. §.fi pater. Et talc debitum^^bs participat de voluntario, fcilicct rcfpcftci lum mæ,quia poterat pater ab initio ƒ mitterema-iorem, vel minorem dotem, amp;nbsp;taméin eftcetu taledebitum cenfetur abfolute neceffariü,5c in eo compenfatur legatum. Præterca videtur clarior efl'e res in cafu noftro, qua in cafu Paul, de Caftr. quia hie videtur q» D- Bartholomæus teftator cxprelTms voluilfet, quod fieret com-penfa-

, quia dixit cxprefsè, quod omnia bo-'^fieberent remanere apud D. Andrcam. vt fu ?^3did:um fuit in. primo fundamento. Et poft huiulmodi inftitutionem exprcftis ver coiuprehendentem omnia bona, fecitle-

S^unijde quo hic agimus,amp; adiecit illa verba, hluisprædidis lcgauit,amp;c. amp;itafecitlegatum exprefla conditioncjdummodo prædiôta tlt;’nianerent ülua,amp; in ta(fta,amp; eiufinodi verba nonpolTunt referri,nifi ad inftitutionS de om-wbus bonis faótam in D. Andrcam, quiavlla ^liadifpofitio non prcccflcrat.l.fundus quilo-lt;^atus. ff. de fund, inftruc. ergo fi nunepeteret fideicommiffùm,diminucret ipfa bona relióha D'Andreæ ; amp;nbsp;per confequens non feruaret conditio ne m, fub qua faft nm eft Icgatum. ergo neceffe eft, vt vnum duntaxat ampleftatur, aliud, ad quod mul tum facit text, in 1. cum

P«er. §. Titio. in fin. ff. de Icga. 2..

Stantc igitur fupraferipta cÖcIufione,quód ^’num tantum poflit peti per D. Alexandru, vi-dendum nunc eft,cui competat clc(ftio,an fei-licet D, Andrea:, vt præftet Icgatum, vel præftet fideicôniiffum ; an vero fit eleclio D. Alexan-dri peterc, amp;nbsp;confequi in effeóhu illud, quod ei niagis placet. Et in hoc res erat claraab initio.

videlicet quod facultas,amp; eleótio compe tebat ipfiD.Alexandro. d.1. cum pater. §. Titio.de lega. 2. amp;nbsp;eft de fe manifeftum, quia non potc-rat D. Alexander aftringi adaccipiendum Icga-tnm, ft non voluiflet. Sed nunc videtur, quod translanfecleaio

in ipfum D. Andream, co, ’ j^j^^^^’^^'hipræiudicauitperca,quæ Jiadciîus deduxit in iudicium. nam in caula ap pellationis, quæ ctiani nuc pendet coram Magnifico. D. Hercule Vicecomite,dum refpon-derctipfe D. Alexander quibufdam pofitioni-busproduótisper f). Andrcam,dixit in relpon fionc ad nonam,quôd,cùmDominus Bartho-lonixusdecefl'iffct fine filijs ; per tinebat ad ip-funi Dominum Alexandrum dimidia pars hæ-reditatis illius, vigore fideicomraifti paterni, amp;:c. Sc ita perijt exprefse fidcicommiftüm. Et, licetdixeritetiam fe veile Icgatu, ( pront fem-per dixit,)nihilominus ifta duo non poflunt fi-tnulftarc, vt fupra diäium fuit, vndè cum Dominus Andreas etiam iudicialiter acceptaue-^'ftnpartibus fibi vtiliorib. diftas petitiones, ^ïcfponfiones, non videtur amplius licitum ^ütni^Q2\^lexandrovariarc. namt confeflio, ^^'^^ITcrtio, vel petitio iudicialis præiudicat. 1. ^^onhtctur.ff.dcconfcf.cûfimi. quando fcili-

fed fuit acceptata,vt hic fuit, fecundum Bald, in anthen.contra qui propriam. colum.fin.C. denonnumc. pecu. amp;inl.cum precum. C. de libera.cau.amp;inl.fiquisteftibus.colum.i.C.dc

34

tefti. Et quamuis Dominus Andreas fimplici-ter, feu generaliter acceptauerit eöfeflionem, Icu petitionem Domini Alexandri, neque cx-prcftcrit quam partem, Icu quam petitionem ex duabus prædidis acceptaret ; cenletur tarnen acceptafle illam partem,quç fibi eflet vti-II lior; quia reguläre cft,quódt confeflio, velre-lponfio,vel quilibet alius adlus iudicialis ambi guus,debet interpretari in fauorem ipfius pro-ferentis. Bart, inl,inter ftipulantem.§.i.col.2. ff.deverb.obli.Alexan.conf.iSj.Vifopunfto. col.2.in5.vol.Dcci.confi278.col.pen. Et tato magis idprocedit in cafunoftro, quia D. Andreas dixit fe acceptare in parte, amp;nbsp;partibus, id eft,in partibus fibi vtilioribus.quæ ante fit pars vtilior, poteft quandocunque declarare, pendente iudicio^amp;potcft facere comparationcm particularcm cdram Indicé de huiufmodi dc-clarationc. vt tradit Alex.in d.confil. 18 ?. col. 3. amp;fi.vtilior autempars pro D. Andrea eft,quod præftetur fideicommilTum, non autem legatu per ea,quæ infrà dicentiu'. Et pro confirmatio-ne praedi(ftorum,poflunt videri ca, quæ latè tra dit Félin.inc.capitulum.col.8.9.10.II.12.13.amp; I4.fecundû nouas imprcfliones,de referip. vbi poft lögam dilputationem dat cautelam. in 13. col.paulo ante verfic.demuminhacfexta.amp;c.

12 diccns,quôdtcùmquis impugnataduni,dc-bet aduerlarius efle cautus, vt faciat notari in alt;ftistalemimpugnationê,amp; vicifllm dat cautelam, quodimpugnans defiftat antequam ad-uerfarius impugnationem accepter,amp; Fcli. latè refpondet ad ea,quæhabenturind.l.poftle-gatum. ff. deindign. vbi habetur, quodimpugnans aliquemaólum vel allegans cötrarium, poteft defiftcre ante finem caufæ. nam nö pro-cedunt hæc, quando aduerfarius præuenit, amp;nbsp;acceptauit fibi vtilius,vt per ipfum Fcli. vbi fupra,colum.12.quia eft acquifitum ius ipfi accc-ptanti,vt per Bal. in d. authen. contra qui propriam.colhm.fin.quinimo cum incafunoftro impugnatio dependeat à voluntäte ipfius im-pugnantis, quia eratin facultate ipfius D. Alexandri non impugnarc teftamentü,lcuvolun-tatemfratrisjfcilicet non petendo fideicömif fum,fed dütaxat legatum, prout debebat facere ; fequitur clarius, quod nö poteft fc amplius fundare in difto teftameto fratris, amp;nbsp;petere le-gatum,vtpcrBartol.ind.l.poftlegatum.col.i. verf quæro,videtis.amp; C0I.2. verf, fed quæro do ratione.ôc verf fed quæro,fi dixi nullu. Et me-rito in talibus cafibus non conceditur rcuoca-tio,quia non eft verifimile,quod poflit proba-ri aliquis error,cum id depedeat à mera volun-tateipfiusimpugnantis, nifi forte error iuris, qui tarnen non fufficit, vt per Barto.in d.l.non fatetur.col.3.ff.de confef.

QupdautcmAtvtiliusD. Andrcæ præftarc fi dcicömifliim potins, quàmlcgatum, patct, quia totuin fideicommifliim, quod in fumma -potcftpetcreD.Alexâdcr ex bonis D.Bartho-lomæi vigorc teftamenti paterni : efl: quarta duntaxat pars illorumbonorum, quæhabuit ipfe D. Bartholomæus à pâtre : nam légitima, amp;nbsp;Trebellianica non veniunt in fideicommif-fum,iurib.vulga.præfertim cum hic non extet 13 aliqua prohibitio ipGus Trebcllianicæ. Et t a-feendunt legitima,amp;Trebellianicaad dimidiâ bonorum, vtdeducit Alex. côf. 6S. Circapræ-miflurn.coL1.in4.volu.Deci.conf 29 9.col.I. I4 in fin. Nec efl du bium, quint poflTint detrahi duæ quartæ,icilicet légitima,amp; Trebellianica, cùmD. Bartholomæus nôfueritgrauatuspu-rè,fcdfubconditione,fidccederetlineliberis, Bart.inl. Papinia. §.mcminifle^.deinofli.tc-fta.ôc eft communis opinio, vt per Deci. conf 25.col.pen.amp;ind.conf 299. col. i. Dcaliaau-tem dimidia didorum bonorum, quæ eft iub-ieda fideicommiflb, conftitucndæ funt duæ partcs:videlicetvnadebctur D.Alexâdro,alia D. Andreæ, cùmambo fmt in paritategradus, amp;nbsp;ambo fint vocati ad fideicomiffum ex tefta-•mCnto paternojadeô.quod line dubio côflat, folùmpoflcpctiper Dominum Alexandrum quartam partem fideicommiiri. Et prædida procédât, fine Dominus Andreas adeat hærc-ditatem Domini Bartholomæi,fluc nô adeat ; quia, fl adit hærcditatem, debétur ci légitima, amp;nbsp;Trebellianica, tanquam hærcdiinfolidum, fi verb fuccedit ab inteftato, debentur ei dida légitima, amp;nbsp;Trebellianica, tanqua proximio-ri,quia ipfe eft coniundusvtroquc latere, au-then.defundo. C.ad Tcrtul.

Etpræterfupradida,etiam poflet attetari, qubd D. Alexander nihil penitus poiTit petere de fideicommiffo, quia D. Andréas fuit frater vtrinqjconiundus D. Bartholomæi, lcd Do-minus Alexander fuit frater duntaxat vterinus ipfiLis D.Bartholomæi.-vndc,quemadmodum in fucceflîone àb inteftato præferretur ipfe D. Andréas, d. authen. defundo. iractiam vidc-turdicendum, qubdpræferendus fît in fuccef 15 fionc fidcicommifli, quia t in fidcicommiflis fucccditurfccundumordincm fuccedendi ab inteftato.Deci.confil.230.col. 3. verf ad tertiü dubium .amp; in terminis noftrisvidctur hoc de-duccrc Deci.conf 299.col.3. verf fubfequcu-tervidendum.

Q^æ au tem hadenus fuêre dida procédât, præliipponcndo, qubd Dominus Alexander effetcapaxfucceflibnis, fine legati, fine fidei-commilTi, nonobftantebanno. Sed cum forte vérins fit, qubd ipfe non fit capax,fcunon fuerit capax tempore delatæ fuccelTionis, vt latèdcdiidum fuit per Exccllentemîiirccon-fultum Dominu Vinccmallam ceflarentonv nés dubitatione$;amp; ipfe D. Alexander cfl'etpe-nitusrepcllcndus.

Nccobftatillud,quodporifTimuin adducit D. Alexander in côtrarium, fcilicet quodiplc 16 t faltemeftcapaxlcgati,quiaconfiftitciufiiio-dilcgatum in rebus naobilibus, videlicet rebus mcrcantilibus,amp; nominibus debitoriim, qn® non dicuntur elfe fub territorio bannientis.

Nam vitra refponlîoncs datas per piædidu»! D. Vincemallam,præfertim ill a, qubd dcci’f ducalia prohiber omninb, ne detur auxiHquot;^”' vel beneficium bannitisjvidetur poflcd‘‘quot;’’ dici, qubd, cum huiufmodilcgatnm conl'^^^ in nominibus debitorum;indicandtiniût^'' eo,ac 11 confiftcrctin bonis immobilib.fupP*^ litis territorio, feu dominio Mediolani,qigt;‘’æ' uis ipli debitores etiam forent forcnfcs,q^''* i7;t nomina dcbitorum,amp; bona mobilia cocci' nunt pcrfonain iplîiis creditoris, amp;nbsp;ei adhæ' 18 rcnt.-ideoquc, t li iplè priuatur propter baa-num bonis fuis, cenfetur ctiam priuatus tah-bus nominibus debitorum,amp;mobilibus,vbi-cunque lint,vtlatèdeducit Alcx.conf?!-Vifi’ titulo.ini.vol.quodeftrepetitum.in4-''^^‘‘^ conf 21 i.incip. Vilb thcmatc.amp; latins per Do-minu lacobi. de San. Georgio,in tracta.fcud. Icilicct fub tit. De Roydis.colum,4.5- amp;nbsp;ô. ct-go multô magis id procedit, fi ipfi dcbifotc’ fuut fub dominio Mediolani, vt funtinc-fn noftro. Etquamuisfifcus non apprcbcndiac-rit,feunonprofcquutus fucrit huiiifino’^'^’ dira, vt poterat facerc fecundum fto.s ; id tarnen nihil facit ad rem, quód fifcus non apprchendcrit, ccnlcf“'-minus Alcxâder fictus magis capax, net in fuis terminis, amp;nbsp;ftatu acgradu;5^Q^’‘° fifcusnÓcapit, rcmanct apudproxiniiotcsiP' finsbanniti, quifunt capaces. Et tantóniagiS quia extant décréta, t amp;nbsp;ftatura, qubd banmti polîint impunè offendi ; quo cafii pofiiuit pn* uari bonis fuis,non tantum per fifctini, lcdf c-r quemlibet priorcmoccupatorë,vt perQ'^’ feu.conf 59. Dux Philippus.colujunaaA*-^' fifcus nô apprchendidit talia bona,uict''^yj^_ tuitD.Andréascaoccuparc,ncq;an’P^'“^'' • beteispriuari.

Prætcrcàconfidcrando rcm,proiit^°.'”''ô'^ in cafu noftro, Dominus AlcxarJct'^'’^' bannitus,quädo D. Barrholoina:iis^‘-J-'^^^ , mentum fuum, amp;nbsp;deceflit : niminni^ igitur, li filcus non apprehendidit dida bona proucai.-cntiaextcftamêto D. Bartholoinæi;qiiiaviil-

20 gare eft,qubdt bonapoftbannüacqiiiiitanoa veniunt in confifeationem. L h tibimandane-■xo.§.iscuius.ff'.manda.Alex.conl,23.ini.'sol. vade.

Cönßlium

poft bannum fupcruenérunt bona (•^^tocitrapræiudicium,quodfuiflet corü ca-, P^^iUnquam acquifita per aliqucm modum PJ'oucnicntem à iure communi,vt voluut mul tiDofto.)potuerunt tarnen talia bonaab eo auferrijtanquam ab indigno,vt per Bart.in 1.1. ùifin.C.dehærc.infti.amp;licet Bart, non firmet pcdesjcft tarnen verum eins diftum, ftante de-creto,vel ftatuto,q banniti poflint impune of fcndi,vel quod fint extra protedionem iuris communiSjVtibi per Alex. infin.amp; per Curt. ind.conf.59.concludentem,vt fuprà dixi,q? ciufniodi occupatio fieri j^teft non tantfi per filcum.lcd amp;nbsp;per quemlibet alium. Si igitur D. Andreas occupauit,amp; occupât aliqua eins bona,feu ei delata,vel acquifita,meritó id fecit,amp; facit,ncque tenetur amplius retrotraderc talia bonaipfi Domino Alexädro.fub prætextu for 22tè,quôdfitrcftitutus;quia t cùmnoufitrcfti-futusdciuftitia,feddcgratia;fruftra traftat de rellitntionebonorum,vtperFclin.in c. inter quatuor.col.pen.amp;fin.de maio.amp; obed. amp;nbsp;in c.fuperco.col.i.deoffi.delega. Etquauis ex-tctquædamreftitutioetiamad bona, no pro-deft, quia vt in ea narratur,fuit concefla ad vnu. cffectumparticularcm,fcilicet propter dominum Hicronymum Morefinum de Lugano^öc prima reftitutio fuit fa cd a duntaxat ad perfo-na. Prætereà eiufmodi fecunda reftitutio fuit faâa folùm quo ad b o na, quæ i p fe h ab uer at au utcmpuscomnaiflidelicti, ergo no compre-hcnditbouaeidclata poft delidum, maxime ea cum effedu. Nee prædictis obftat, fidicatur, quod D. Andreas no acquiliuit fibihuiufmodi bona , quia nun-quamapprehcndiditea.fcilicet mobilia, amp;rcs mcrcantiles,amp;nominadebitoru; quiarelpou dctur,idcirealienumàvcritatc,proutiu facto mihifuitpræfuppofitu.Etcùm ipfeD.And. fit hærcs,amp;adicritliærcditatë,amp;ipfa bona bçre-ditariapoflideat,amp;exigatetia abipfis debito-ribus hæreditarijs,facitid,qnodde iure poteft, amp;nbsp;debet faccrc,etiam fi pofildeat res legatas, quia Icgata debent capi de manibus hæredum, amp;noualitcr.l.noudubium.C.dc lega.

XVIII.

Svmmarivm.

03^ P^t^treßitittionemex claußtU gen€rAli,ß quA wihi iußa caafi (^c. nbsp;nbsp;Aßeritße hAbutJß

ignorAntiAm-^ necejße e^i, quod tgnorAntta,ftient probAbilis, iußißimA-^^' quAndo dtCAtur probAbilis, iußA, quAndo non.

JgnorAnt'iA regulAriterprßiimitur.

FaIIù hix.c regulA,quAndo quishahuit notitiAm de AliquA pArterei.

ItemfAllit ,quAndo res eJitAlis ,quAm quisßire tenetur rAtione officqßi, nbsp;nbsp;ad eum pertine-

bAt inueßigAre.

Item fAllit quAndo quis AÜegAt ignorAntiAm pro ßundAment o intentionisßix.

ItemfAllit in cAßbus,in quibus requiritur igno-r Anti A iußA,(ßprobAbilis.

Scire Aliqutdnonfufficit,niß cumßis quAlitAti-bus,^ quomodoidintelligAtur.

Confilium XVIII.

81 T V T o R ifte habuit Icicntiam padilueudi, vtconceditur in mo-tiuo, amp;cft verum; reyvidetur da-riffimadeiure contra cum, amp;nbsp;per confequeus cotra pup ilium : quamuis ipfe tutor alTerat, fe non habuifle feientiam termini præfixi ad lueudum:quiavt aliquando didum I fuit iuhaccaula;is,t qui petit reftitutiouem in integrum ex claufula generali, fi qua mihi iuftacaulaamp;c. aflcrcus fc habuifle ignorantia; neceflecft,qu0d habucrit ignorantiam pro-babilcm. amp;iuftiflimam, vt tradit Arctiu. cou-filioij.Reucrcndiflimc.infiu. Roma, coufil. 127. Pofito. colum.fiua. Alcxaud. confilio 71. Videretur.col.i.ini. volum. Pelin, inc. Vigi-lanti.colum.3.in3.iimita.deprxfcrip. Deci. iu l.fibonorum.quæcft. 1.2. colum.2. C.qui admit.amp; latins iucoufil.267.coluui.fin. amp;confi. 266.infiu.amp;coufil.328. col.3. vndc videtnr qgt; uullo modo pofl'it quisdiccre,fc habuifle igno rantiam probabilem,cùm fcincrit partem rei, vt tradit Soci.in fallen. 176.argu.l.nöeftfercu-dus. ff. de tranfac. Et nihil aliudeft, efle igno-rantiam iuftam. amp;nbsp;probabilem,uifi efle talcm, quæ omni ex parte fit cxculabilis, öc circa cqua nullaintcrucnerit uegligcntia,vt tradunt Do-dores prædidi, qui omues in. terminis huiufmodi reftitutionis coucluduut, quod ad cam impcdicudam fulficit feientia ex couieduris, ctiam rcmotis;veluti fi agatur deuegotio inter coniundosfanguine,iutcrquos folctpræ-fumi feientia. vt per Decium iu confilio 272. iufin.amp;coufil.29.infin.vel fi præfumptiofit, quod quis haberet notitiam tcftaméti, faltem ingcucre,vt pcripfnmDeci.in d. coufil. 267.

1 3 iufiu.

in fin.iunftishis,ad quæibi fè remittit, videlicet his,quæ dixit in col.i.vcrfic. fed tarnen his. vbiconcludit,quód fufficit notitiaex conie-£huris;amp;idemctiam elf fiquis habuerit apud feinftrumenta, vel libres, vel alias fcripturas, cx qidb’potcrat fcirc illud,de quo agitur. nam id fufficit ad impediendam tal cm reftitutionë, vt traditAretin.ind.conlil.ij.infin.amp;Dcci.in d.conlïLjzS.col.?. cumitaq; tutorifte habue-ritnotitiam paüi de luendo, non poteft dici probabilis, amp;nbsp;iufta ignorantia, amp;nbsp;excufabilis circa ipfas qualitates padi, vt de fepatet.óc quiaetiaverifimilc eft,quód, ctim eflet tutor haberet apud fe onines ïcripturas pertinentes adipfumpupillum,quiafolcnt,amp; debent po-ni in inuentario ïuminatim,vt tradit Barto.in 1. tutor qui repertorium.colum.2.infin.amp;co-lum.j.verfic.quæroaninftrumenta. ff. de ad-mi. tut. videtur inferriid, quod tradit Arctin. vbi fupra.

Etcumhic, vt diólum eft, requiratur ignorantia iufta,amp; probabilis ; no poffer tutor earn all égaré, etiam fi non conftaret, quod habuif fetnotitiam in genere illius padi de luendo. nam cùm fit tutor, amp;nbsp;habeat curam, amp;nbsp;admi-niftrationem ipfiuspupilli,amp; return fuarumj pertinebat ad eum inueftigare de huiufmodi pado cum fuis qualitatibus,prçfertim cùm effet rcs,quæ pofita erat ei ante oculos. nam bona hæcfucranr alienata per partem iplîus pu-pilliduntaxatper biennium antc,adcó, quod res erat rcccns,amp; debebat omnino feire tutor, cabonafuiffc ipfiuspatris, amp;nbsp;perquirere, qua de caula fuiffent alienata, amp;cui, amp;nbsp;quomodo. Neque in fenfum hominis videtur poffe cade-re in effedu, quod id ignorauerit.I. régula. §. lediuris.ibijVtcui facile fcirc fcit.ff.de iur. amp;nbsp;fac.ignoran. Sed fine id fciucrit,fiue ignorauc-rit,cùm tarnen idpcrtinerctad eins curam, amp;nbsp;officium,de cùm facile id potuiffet feire, no po teft circa hoc dici iufta, amp;nbsp;probabilis ignorantia, vt eft tcx.in c.pcnul.vbi Abb. de reg. iur. amp;nbsp;tex.inc.innotuit.§.habitocrgo.amp;ibigloff.in vcrbo,Ignorantia.dc cledio. amp;nbsp;ceffante igno-rantiaiufta,amp; probabili,debet ceflare huiuf modi reftitutio, vt in decifionibus fupradidi, quæ deberent fufficcrc ad imponendû finem huic negotio.

Vtcunque tarnen, ne vltcrius contingat du bitare in hac caufàj vifum eft fubijccrc refpon-fionemnonfolùmadca,quæ in motiiio cxci-tato continentur, fed etiam ad alia quædam, quæ prima facie videréturfacerc in contrariû.

Non obftat igitur prim o tex. in c. præfumi-tur ignorantia.de regu.iur.in 6.ponens pro re-2 gula, quodt ignorantia præfumitur; nam re-3 fpondeturquatuormodis.Primo,quodtnon procedit,quando quis habuit notitiam de ali-qua parte ipfius rci. Socin.fallen. 176. numc. 6, argu.d.l.noneftferendus.

4. Secundo modo refpondetur, quodî non procedit, quando res cft talis, quant quis fdre tenetur rationc officij fui, amp;nbsp;ad eunt pertinebat inueftigare.d.c.innotuit.amp;d.c. penult, de regul.iur.amp; tradit gloff. in dift. c. præfumitur. ctiam fi fit circa fadualicnum,vt tradit Abb. indidocap.innotuir.colum.î.vcrfic.notaibi ncc probarcj Se id patet in illo text.amp; Socin.in d.fallen.176.

5 Tertio modo refpondetur, quod tnóp'’’' cedit,quando quis allcgat ignorait tiâ damentointentionis fuæ,nam tunedebenp'*^ cam probarc.Félin.ind.c.vigilanti. colu'n ’-Deci.confil.256.colum.5.vcrficu.capioisif'''‘ feptimum dubium. Et licet aliquando admit' taturprobatio talis ignorantiæ per iuramen' tum;illud tarnen non procedit, quandoignO' rantianoncft vcrifiniilis,vtin cafu noftro,ic' cundum Alexand. in diéto confil.7i.Vid^''e-tur.colum.i.ini. voluni. amp;nbsp;Abb. ind. c.iintO' tuit.colum. fina. amp;tantô minus id adniitt^tc-

tur, quâdo rcquiritur ignoraritia iufta,amp;pto-babilis, vt in cafù noftro.

Quarto modo refpondetur,quod tex.indi-6 (ftocap.præfumitur. tnonproccditincafibus inquibusrcquiriturignorantiaiufta.amp;proba-bilis,vt patet cx Aret.«5c Roma.Alcxan.amp;P^' ciovbifupra.

Non obftat modo id, quod dcduftunifmt 7 inmotiuis,fcilicet,quodtnôfufficitfcireali-quid,nifi cum fuis qualitatibus,fccundû Alex. confil.114. volum. I. quia refpondetur, quod Alexan.debet intelligi fecundum allegata per cum,videlicet, fecundum text.inc.conccrta-tioni.iScibigloff.inverbo.Sciuerir.dcappclla-in 6. nam loquuntur in cafibus, in quibus Icx exprefsèrequiritfcicntia, amp;nbsp;dat vnionus probandi feien tiam altcrius, vt patet in illo text.amp; in Clemen.caufàm. maxime.in§.pen.vbiglo. in verbo, Plcna.de clec. «5c per Félin. in c, quod ad confultationem.colura.penult, in 12. com cluf dcrciudi.qui cafus longé differt à cafu'quot;’ ftro,quia hiCjVt diftû eft,lex non reqtiiritf^ tiam,fedporiuspcrcontrariumrequiririS'l‘?_ rantiam,amp;vult,quôdille,qui petit talem^^ tutionem,deducat ignorantia pro fundat”^*^ to intentionis fuæ.nimirû igitur, fi nbsp;nbsp;nbsp;Pæ.

bariignorâtiaplenifiimèjficutè conu^tio probanda eft feientia, debet probanP^^^^ ƒ* mè.Et in effedulicet cafus fint diucrß’^'^'^Y' firn oppofiti,ratio tarnen eft cadent, fi connue rcntur.Ettantomagis fumus extra cafuni A-Icx. ôcgloffævbi fupra. quia confiât, quod ic lexrequiritnon folùm ignorantiant p*^®

difflcnto

relidaipfa filia. Et quauis aliud fit in fono vcr-borum,fine liberisA'^liud fitj fine filiis, cùin tarnen de iure videanrus ifta æquiparaii, vt pa-tet ex fupradiélisjideni videtur dicendum quo ad terminos diélæ I, i.

Qiuirtô,cùin inca fil noftro teftator in vna parte teftamëtijvbifecit mentionem de filiis, dixerit, filios mafculos, videtur inferendum, quôd fi in alijs partibus dixit finipliciter, de fi-lijs,nonaddita diftione, mafeulis. id fecit de induftria non autem per obliuioneni, quia fi id voluiffet exprimere, erat ei facile, argum. 1. vnicæ.§.finautemad defîcientis. vbi Paul, de Caftr. C.decadu.tollen. amp;nbsp;ita iatiflimè tradit Ludo.Bologni. inter confilia Alexand.confil. 53. Inuocato domino.maxime in 4.col.verfic. amp;: primo non eft.ôc in 5.col.verfic.nuncautem operæpretium.in 4.V0I.

Quinto, quiaetiam fi teftator non expref fifîet diftam conditionem, fubintelligebatur tarnen tacite ex difpofitionc iuris, l.cum auus. ff’.decondi.amp;demon.iunôlo tex. inl.cum acu tiftlmi.C.de fideicom.'vbi etiam idem trahi-tur ad fœminas. fiigitur teftator exprelfit id, quod tacite fubintelligebatur, non debet talis cxpreflio aliquid noui inducere.l. 3 .lf.de lega.i.

Pro contraria verb parte extant fundamen-ta omnino concludentiora, ex quorum etiam deduólione apparebit relponfio ad fupradida omnia exaduerfo dedufta.

Primum igitur conuenit inter omnes Do-(ftores,quód nomen*filius cöprehendit qui-dcmfilias,fcdcx interpretatione, non autem exproprietate lermonis ; quia ipfum vocabu-lum,filius,fonat in mafculos, vt côcludit Bart, in 1.1. If. de verb. fignif. amp;nbsp;expre ftius tradit Bart, in l.i.col.fina. ff.de pecul.vbi fortius ait, quôd nequeexfcrmonc,nequc ex interpretatione, fcilicetintclleâ;iua,coniprchcnditur, fed per cxtcnlionem. amp;nbsp;Socin. inter confil. Cur.lèn. confîl. 4o.Cùminpræfentiaruni.col.3.FuIgo. confil.i8.Solumita.amp;confil.38.Inpropofita. colum.i.amp;2 amp;nbsp;Socin. confil. 73. Capiendo, colum.i.in 4. volum. amp;nbsp;Alcia.Iib.i. in3. char, de verb.figni.amp;videtur tex.inl.pronunciatio. inprinc.lf de verbo. figni. ideoque talis inter-pretatiojfeu extenfio ceffat,fi in contrariû ad-lit aliquaconie£tura,vel finonadfiteadem ra-5 tio,vt per Doét.fupradiôtos. Hinctcft,quôd inodiofisnonveniuntfiliæ, vt per gloff inl.fi ita ferip turn. ff de lega. 2. fcilicet in difpo fi done teftatoris, vt latè per Archidiac. in c. fi quis fuadentc.i7.quæft.4. fcilicetin 2.'amp;3. colum. g Et in materia ftriótè interpretanda pariter nô veniuntfiliæjVtperDeci. confil. 223. inprinc. vbi multos rcfert,amp;confi.i7i.colum.fin.mul-7 to minus igitur debent venire, fit coniedura-

tamens teftatoris eas excludit.amp; in fortiori-bus terminis id probatur in d. 1.1. in fine. C.dc condi.infcr.vbi appellatio liberorum, quæfo-let effe communis ad mafculos,amp;adfœniinas; non tarnen comprehendit fœminas, fi voluntas teftatoris videatur in contrarium. dicitur 8 t autem euidens voluntas teftatoris ea etiam,

quæ colligirur exconiedturis. 1. licet, in princ. vbi Bar.ff de lega. i. vndè, cùm in cafu noftro 9 teftator t haberet propriam filiam, amp;nbsp;ilia non vocauent ininftitutione, ncq; in fubftitutio-ne,fcd ei prætulerit fiibftitutum; cenfeturnw^ tô magis ilium prætuliffe ipfi nepti, quæ motior.argu.l.fi viua matre.verlic. nam^'^ C.de bon.mater. Deci. confil. ij.coluin'^'^ confil.95.colum.3. amp;nbsp;confil. 545. colunt^* confi 1.270.colum. 2.amp; 3.amp; in terminisnoto'^

Confilium

fl folum per coniefturas conftaret '°'iintateteftatoris,vt tradit Deci.conf.15. /’^•penult.debet id multo magis procede-quot;^xprefsè conftatjVt de fe patet, amp;nbsp;traditur ^^^ocisfupvadiftis.

Quarto,cumt teftator in vna parte tefta-^cuti,vbipoteratcaderedubitatio, vtru vel-comprehendere mafculos tanttim, vel etia lŒminas,dixit exprefse de mafculis ; iequitur, Quodidemetiamcenfeatur voluifle in quali-^ftaliapartcteftamcnti.I.quifiliabus.inprin. ff'delega.i.vbi habetur,quod,fi in aliqua par-^'feftamentifiatmentio de filiabus fimplici-^^f)amp;inaliafiatmentiodefiliabuspofthumis; JUtc]ligitm;v5iquedcpofthumis;amp; hoede di-^'onc,mafculis. vttradit Abb. confi. 26. Vi-‘^’^turprimo.ini.vol.Cur.fen. confi.51. Super ^’:ftamento.colum.5.amp;6.amp;Andr.Sicul.inter ^onfiliaAlex.confil. 5a. Circa hanc. colum. 5. ^0 in4.volum.lateDeci.ind.confil.i5. col. ^•^confil.26i.colum.3.amp;confil.27o.col.3.amp; ‘^°lt;287.col.2-in fin.amp; 3.amp; 4.

^JJquibus fatis patet,hanc efle communcm opinioi-iein,amp; habere folidiora fundamenta.

Etexprædidtisetiampatetrefponfio ad ea, quæexaducrfofuerunt dedufta, quia fcilicct nonpioccdunt,quando aliqua conieftura ex-tatincontrarium,veluti in cafunoftro, in quo tcftatorprætulit fubftitutum proprijs filiabus, amp;nbsp;proprijs fororibus; ergo multo magis nepti-bus. Item non procedunt, liante ftatuto, de quo fupra.ltcm non procedunt,quando teftator ve exprefse, vcl tacite habuit rationem agnationis.Item non procedunt, vbi in aliqua parte teftamentidift^ eft de mafculis.amp; ma-°^'^’;^^ßologninus vbi fuprà, quia T in teftamentis facile præfumitur obliuio. 1. hacconfultiftinia. C.qui tefta.fa.pofamp; debet in cis infpici verifimiiis mens teftatorum,iu-ribnsvulga.præfertimpcrtext.ind. 1. quifilia-bus.amp;patct ex fupradiftis,communiter Doét. fcntirccontrarium.Ettex.ini.cum auus. amp;nbsp;1. cum acutiftîmi.fupcrius addufti ex aduerfo in-tclliguntur de conditione, (fine libens,)non autcmdeconditione, (fine filijs;)amp; itanö fa-ciunt ad cafuni noftrum.Et ex his confiât,nullam paritcrreftarc difficultatcmquo adcafiru, præfcrtim cùm fit pars ipfius hæreditatis, co, 4uódeft allodiale. nam quæ fuperiusfuerunt ^'fiadevniucrfaipla hæreditate, cafirû etiam Wm comprehendunt.

^^':o.MandellusAlbchfis,I.V. Doift.fal-Uoamp;c.Mediolani.i544.die.i7. No-uembris,adpetitionemD.A-lexandri Sexti.

A A, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

De interpretationecuiufdam ftatuti Mediola-ni,De pariete extruendo inter hortum,amp; curtem. Et de cafibus mixtis,an comprehendantur fubfim plicibusin ftatuto,amp;cuifimplicimagis adhæreat.

SVMMARIVM.

I Terra differt a curie,feu à loco lapidibmflru-^0.

• 2 lllud,de o^uofit jpecialis, fit» ar ma mentio, non cenfetur comfrehendi fub vocabulo generuli. fib quo altM comprehenderetur.

• 3 Exceptiofitis eH qiiodfit de regulu,filtern in genere.

• 4 CafUsniixti,qui,confiderAtA rAtione, effeliu, refiluuntur infimplices, compreheii^duntur fibfimpltczbtis,etiAmßantcflAtuto, quodfiu-tutAintelligAntur Ad liter Am, nbsp;nbsp;tAntbmAgzs

quAndo ndxtw WAgis Adh^ret unifimphei, quAm Alij.

J JnfAtutis comprehenditur CAfus non cUre fpecifi-CAtuf,quAndo Adefl omnimod a rAtio,etiAßAn teßAtuto,quodAdliterAm ^c.

• 6 Et quddo Adeß omnimodA rut io, comprehenditur CAfiis omifilis,tAnquAm ppeciesßzbgenere.

• 7 StAtutA debent intelligi,neßAtuentes poßint re-prehendi.

CAfis mixti cui exßmplicibu.5 mAglt Adhere Ant, quAndo neceffe eß, quod AdhareAnt mAgis vni, quAm aUj.

fgt; CAufiprohibespotiuA infiicitur,quÀmpermit:es, (fpotiusquodobßet,quAm quodprodeß.

• 10 StAtutum difionens, quodßAtutAferuentur ud liter Am, non excludit nAturules interpretA-tiones.

II InterpretAtio non debet Admitti,per quAm defA-cilireddereturelufertußAtutum, uelAliA difi poßtio.

• 12 Ero fAdlohAbendumell id,quoddefAcilepotesi fieri.

• 13 Iusfiuperuenienslitependente,An,^quAndo cd-prehendAtur in iudicio cœpto.

t4 RegulA,quodlitependente nihilinnoiietur, quo-modo intelligAtur.

IS Eeritis in Arte eHmAgis credendum,quAm cMeris omnibus teßibus,etiAmfinQn redd Ant rA-tionemdiclifiui, ^etiAmfi trudletur de pro-bundA confuetudine.

t6 Effeclus quilibetprinfiumitur in dubio fnijfi fu-ctus iurepropriofAcient'is, propter c Auf Am, Ad quAm poter At qu'is de iure compelU.

• 17 TionAtiononprAfumitur,ubtpoteEl CApi aUa co-iedlurA.

IS lus commune mAgu eEt confiderAndum, quAm ius fieciAle.

tu Luminibus uiciniAn quispofiit ofßicere,extru€n domurum.

K CON-

Confîlîun.1 X X.

gV M deinterprctationcftatutiiatn multa per alios fuerint dedufta, fucciinàèhæcpauca fubijcia priiis, quàm deueniam ad ca, quæ ex di-étis teftiuna colHguntur.

Quodcafusdeparietecxtriicndointerhor-tuin,amp;curten'i,decidaturpcrftatiituni inver-fic.Saluo fi quis,amp;c.proptcrillud vocabulum, (Terram,) nô videtur vllo modo pofle admit-ti, quia præterquàm quod de iure communi 11terradifFertàcurte,fcuàlocolapidco,vella-pidibusftruólo.l.Seruius.§.i.if.dcriuis.amp; 1.1. §.fiiî.eo.tit.idetiampatetex ipfifmct ftatutis pafli m, amp;nbsp;p O ti tfi mû e X ip fo ftat uto, amp;nbsp;ve r fie. d c quo hic difputatur,dû paulo inferiusait, (bra-chiorumquatuorcumdimidioà terra fupra.) vnde dato millics,q? vocabulum, Terra. fole-retcomptehendere amp;nbsp;curtem, amp;nbsp;quemlibet aliumciufmodilocum, vel lapidibus ftruftû, velnon ftrudum; id tarnen admitti non po-teft in præfenti cafu: quia,cùm de curte fiat Ipe 2 cialis, t amp;nbsp;feparata mentio; non cenfetur corn prehendi fub vocabulogenerali, fub quo aliàs comprehenderetur .1. fed amp;nbsp;fi per prætorcm. §. hæc claufula. ff. exquibus eau. maio. Sediftio, (Terra,) duntaxat comprehendit locum non liabentemaliquodnomenfpeciale. 1. ligni. §. i.ibi, quæ alio nomine nonappcllantur. fF.de lega.^.Nccquicquamctiam facit, quódpauló antèfuerit facFa mentio de claufula, inter curtem,amp; hortumjquia id faólum fuir inciden-ter,fumptaoccafionc ab illaclaufurafcpium, de quaiam cœperant loqui ftatucntes.lnfti.de Icga.in princ. Et principalitcr ibi traftatur de negotio interhortum,amp;hortum, vt patet in verfi.feu.§.inclaufuris .idcoq; eft etiam con-ueniens,quôd lila exceptio, (fàliio fiquis,)re-feratur ad illud,quodagitur principalitcr,non habitarationccorum,quæ incidenter profe-runtur.argu.l.fi quis neccaufàm.ff.fi cer.peta. 3 t Etfatiseft,quôd cxccptio fit de regula,fai-tcmingcncrc.l.nummis,amp;ibilaf colum.’.lF. de in litem iuran.Et ingenuaipfiusftatuti intel ligentiaper fe patet.nam,cùm ab vna parte di-xilîct, (liortû,vcl broliû,)pofuit deinde ab alia duo vocabula, fcilicct (hortum, vcl terrain,) corrcfpondcntiaduobus primis,amp; tanquam Sinonimaadilla duo præccdentia. amp;nbsp;fient di-ûio, (brolium,) fuit pofitaad denotandû rem fcrc eiufdcm naturæ,cuius eft hortus,videlicet ad denotandum hortum incultum,amp; nÔ ma-gis habentem forma horti, quàm agri ; ira etia didio, (Terra,)fuit pofitaabalia parte, ad denotandum paritcrrem,quæ non multum dif-ferret ab horto,v t indicat ilia difiunôtiua, ( vel) iuxtanota. in Rubri.fF. fiag. Vc£Eigal. îd cft,ad denotandum rem, quæ habet forniam media inter formam horti, amp;nbsp;formamagri,cuiufmo di multæ reperiuntur intra muros ci uitat is. Et dato etiam, quod in præfenti non reperiretur inciuitatcaliquis ciufmodi locus, (qiiodnon eft credendum) fatis eft, quod ftatutum confi-fiderauit potentiam, quemadmodiim etnm confiderauit brolium. Et in effedu fi appella-tioneterræinhoc ftatuto iritclligcremus etia, curtem, tanquam fit generale vocabulum; ne* cefle etiam eflet fateri,quôd appellatione ter-ræ veniret hortus ; amp;nbsp;per confequens fequere-tur, quod fruftra ftatucnteshabuilFeutnicii-tionem de curte feparatim, amp;nbsp;de horto, amp;nbsp;de brolio, amp;nbsp;omnia efîent confundcndaftl’'’^' mincterræ,amp; eluforia eflet difpofitiototius ftatutiin fuis omnibus diftindionibus;^'^^'! quàm fitabfurdum,pcrfcpatet. Neq;putO)lt;)? Ill lift. D. Commiflàrius caufæ, vilain Iiabeat de hisdubitationem.

Fateor huiufmodi cafus, inter hortum, amp;nbsp;curtem, efle comprehenfos fub ftatuto, non quidem verbis cxprclfis, feu fpccificis,fêufiib gcncralitate verborum explicantc cafns ambos fimplices, videlicet, inter cur*cm,amp; cuttern, amp;nbsp;inter hortum, amp;nbsp;hortum ; quia,cùm 4 huiufmodi cafus mixti hic refoluanturin fimplices,confiderata eorum rationc, amp;cf-fcdu,(namquilibet paries, qui fit interhortum, amp;nbsp;curtem, vcl eft brachiorumoclo,vcl quatuor cum dimidio) ideôcomprehenh’ccn fentur fub fimplicibus ; etiam ftantc ftatuto difponcntc, quod ftatuta intclliganturadli-teram, fccundumDodoresin 1.2. in princip. præfertim Alcia.colum. 2. de verborum obligatio. amp;nbsp;tanto magis, quado cafus mixtusma-gis adhæret vni ex fimplicibus, quàmalij,vt per Alciat.vbi fuprà, maxime per tcxtuminl. i.§.intcrdidorum. el. i. ff. dcintcrdic.quem-admodum contingit in cafu noftro,vtinfrà J dicetur. Et funt vulgares dccifiones, quodTin ftatutis comprehenditur cafus non clarè Ipc-cificatus,cLim adeft omnimoda ratio. latèB.il. in 1. maximum vitium.colum.2.amp;3. C.dcli-be. prætc. amp;nbsp;in 1. fi quis feruo. colum.2. amp;.’• C.defurt. Aretin.confilioloS.quioraneslo-quuntur etiam ftantc ftatuto,quod adliteram 6 amp;c. Et t quando adeftomnimodaratiO’Com-prehenditur cafus omiflus, tamquani fpecies fubgcnerc.Deci.confil.2?7.coluni.3dnh^'^-^^ 7 4.amp;eflent treprehendendi ftatuStcsdiomifif. fent hos cafus mixtos,iuxta diduniBald. re’a-tum per Socin.confil,63. col.penult'm i.vol. Neque pars ad uerfa negat, quin huhümodi cafus mixti corn prehendantur, amp;nbsp;id etiam quo-tidianus rcr um vfus atteftatur.

Solùni

/

î ^oluniftatdifficultas,quomodo rcgulan-*^‘’'nttalescafusnaixti, cui cx ßmplicibus ™^isadhæreant. cùm omninô ncccflc fit,qgt; ^‘^^æreantmagisvni,quàmalij,id cft, ncceffe fftjQUod paries fit vel brachioruna odo,vcl fit brachiorum quatuor cum dimidio.Et cùni ve ritasfoleatin paucis confiftere, diccnduni vi-detur vnica rationc , quôd huiufmodi cafus mixfi,quifuntduo,videlicet, quando dominus curtis vultædificare contra dominû hor-tMtem quando dominus horti vult ædificare contra dominum curtis, adhæreantilli cafui bmp]ici,qui concernit perfonam, aduerfus quam fit ædificium,non autem pcrfonâ illius, quiædificatjôc fecundum naturam talis fimpli cis cafus debet iudicari quilibet exiplîs cafibus mixtis. Nam præter vulgares régulas , quôd 5 tcaufaprohibensdebet potius infpici, quàm caufapcrmittens. Bar.in 1. tutor.inprincip.lf. ^':fufpcc.tuto.amp;exduobus,quorflvnumpof-^ttprodeffe, amp;nbsp;aliud poflet obeflc,debctinfpi-tfiJliid,quod pofict obefle.1.3. §.fin.cum glof amp;Bar.ft'.ad Sillan.id concludentius deducitur cxhis,quæ fatctur pars ipfaaduerfa.nam,fi dominas curtis ædificans contra dominum horti,poteftelcuaremurum duntaxat ad brachia quatuor cumdimidio,vteft notorium,amp; de-duxerunt aduerfarij in fuis capitulis,amp; itainfpi citur qualitas illius,contra quem edificatur,amp; nicritb per régulas fupradiélas, non autem illius,qui ædificat,quia opus effet ei tune conce-dere clcuationem vfq • ad brachia ofto, nelcio vidcrc,cur non idem quoque dicendum fit è conuerlo,cùm dominus horti ædificat contra turtis, vt fcilicct infpici debcat qua-iitasinius,aducrfusqueniædificatur,amp;nonil-lias,qui ædificat,amp;ita vtliccat eleuare vfq; ad brachia oôto. Et cft vulgare, quôd correlatiuo-ruin cadem debet cfl'c ratio,amp;proportio.l.fin. vbilatelaf C.deindic.vidu. Etidemdebet o-perari propofitum in propofito, quodopera-tur oppofitum in oppofito.l.fin. § .fin.ff.de le-ga.3.amp;contrariorum cadem debet effe difei-plina, fcilicct cx natura per contrarium, vt tra-dit Socin.in.Rubric.ff.de acqui. pofte. Et nifi putaremhanceffe mcntcni ftatuti, amp;nbsp;meram vcritatc,cffem primus ego, qui hortarcr Mag-nificum D. Candianum,quia à negotio hoc pe nitusdcfifteret. Necdicatur, quôd fupradifta ’’^guladecaufa prohibitiua præferenda caufæ l”^tmiflius, videatur pofte rétorquer! in con-^'?iitt,có,quód aduerfirius Magnifie! D. Can-‘^hni tendit ad prohibendum; ergo præferen-‘^^'^’quia hoc effet merum cauillum,neque di-gnururefpQnfione.

^’oflent etiam prædidla comprobari ex ra-fioneianipridem per alios adduda, quôd mu-

38

rum non poffet eleuare vitra brachia quatuor cum dimidio,concernit merum fauorem hor torum;vndè,quemadmodum fi ambo litiga-tores haberent hortum,poffent rcnunciare fa uoripro eis indudo,amp;nonobftantc ftatuto, poffent altius ædificare;non puto poffe dari bo namrationemdiucrfitatis, cur etiam,fi vnus tantum habeathortum,non poflit fattori fuo renunciare,iuribus vulganbus. Et quantû ca-lumniosè negetur,id fuiffe introdudum in fauorem hortorû,iudicetllluft. Dominus meus, cui fummahuius rei cft commifta.Et ftatutum 10 difponcns, t quodftatutaleruentur ad litera, non Iblet excluderc fimilcs interpretationes naturales.Bar.inl.omncspopuli.inô.q.princ.

in fin.amp; Bal. Areti.ôc Dcci. vbi fuprà.

n nbsp;nbsp;Prætereà non T debet admitti ca interpreta-

t!o,pcrquâdefac!l! redderetur cluforium fta-tutum,velquæl!bctaliad!lp'ofit!o.l. fi prætor iuffcrit.inprin.ff.deiudi.vndè,cùm dominus . horti poflit,quandocunquc volucrit, conuer-terc hortum in curtcm,amp; poftca ædificare vfq; ad brachia odo; non cft credendum, quôd fta-tuentesvoluerint diuerfum ins cöftitucre inter vniim cafum, amp;nbsp;alium,quandoquidcm tri- ■ 12 ta cft régula,quodt pro fitdo habendum eftid, quod de facili poteft fieri, 1. pen. ft', de mill, tc-fta.amp;l.non tantum.in princ. ff. de exeufa. tut. Bald.inl.fiproca.in 6.amp;7.quæftio. C.manda.

Nec video,per quant régulant poffit denegari Magnifico D.Candiano, quin etiâ lire hae pen dente,poffitconuertere hortum fuum in cuttern,amp; de ea curte idem iudicandum fit,perin-dc,ac fi fuiffet curtis tempore litis cocptæ.nam 13 iust etiam fuperueniens lite pendente, com-prehendituriniudicio coepto,fi dependeat à cauladepræterito.Bart. amp;nbsp;alij inl. non poteft videri.ff.deiudi. vel faite fi in poteftate ipfum deducentiserat tempore litis cœpræ, quam-uis tune non eft'et dedudum adeffedum. Bal. ind.l.nonpoteftvideri.col.fin. Ettrégula, vt lite pendente nihil innouetur, tendit ad hoc, videlicet,vt nihil fiat in præiudiciu iuris, quod habet aduerfarius; non autem prohiber, quin poffimcorroborareiusmeum.Bald.inl.2.co-lum.fin.C.nelice.poten.amp;patet cxl. manda-ucro tibi vt àTitio.ff.manda.amp;l.rcm alienam. ff.de pigno.ac.

Cæterùm, omiffa interpretatione ftatuti, res videtur omninô inclinare pro ipfo Domino CandianOjCÙmin primis pro eo dcpofuc-rint etiam iudicialiterArchitedi, iculngenic-15 rijfcrè omnes huius ciuitatis, qui t in huiufmodi negotijs funt cætcris omnibus teftibus præfcrendi, Specula.de proba. §. fina. col um. penult.etiam fi nöreddantrarionem didi lui, vt tradit Deci. inc. propofuifti. colum. 5.de

K 2 proba.

probâ.etîamfîtrafteturdc probanda confue-tiidine,quia eft eîs credcndum, quamuis non deponant de aftibus particularibus, fed fimpli citer dicantjitafc habere confnetudinem.Bar. in l.de quibus.in repeti.coJ .antepen.ft'.dc legibus.extant etianialijquamplnres teftes omni exceptionc maiopes,amp; concludenterdeponc-tes de Infinitis huiufmodi exemplis, qute deinde ex locorum infpcftione melius fuerut com probata. Et pretcrca exempla,de quibus teftes depofuerunt cóeludenter facere ad cafum no-ftrum,videlicetmurumfuiftc eleuatum, inui-fum,amp; non cxprelTerint, habendus eft pto 0-miflb.l.i.§dinautcm ad dcficientis. vbi Paul, de Caft.C.de cadu. tollen, prætercà aliud ftatii tum,fcilicctfol.?.à tergo in fine, non prælu-mitferuitutem luminis , nili fcncftræ fint in frontifpicio : alioqui transfert onus cam probandi.ideo fuccedit dilpofitio iuris communis,fecundum quod non eft habenda ratio lu* minum,nifi conftet de Icruitute proniilTa.l.cit eo.ff.deferuitu.vrb.præd.amp;l.altius. C.dcfer-uifu.amp;aqua. Et inomnem cafum nonoftid-tur luminibus, cùm non prohibetur ci^ coelumvideatur.1.lumen.ócl.fiarborem.ft'.tie feruitu.vrb.præd.

lacobus Mandelins Albenfis, Mediolani'

15 45. die îo.Ianuarij, pro Magnifico D. Angelo Candiano.

Czf K. G V M E N T V M.

Dm nullitatetutelæpropter defedum folenni-tatum,anpofsitopponiperipfuin tutorcin. Etan omifsio fatisdationisjoinifsio Inuentarij,amp;licf‘’; tiaadminiftrandi non petita à Indice, item ond' fiopromifsionisdedelendendopupillo,amp;fadea do quoderitei vtile,operentur nullitatem tuteh*

SVMMARIVM.

1 Nvllitas tuteUpropter tatumnonpotesiopponipertutorem.

A Turptttidtncmfkam qu^ndo qud non pofsit giire.

3 Iudex procedendo ad vlteriora, cenfetur re ^c.

■4- \,gt;EiitoritM ludicispotest eum, qui non dt tutot facere tutorem, multb magis d'ecUrarc ettni idoneum,(f legitime factum.

5 '.^ylllegans contraria,an, nbsp;nbsp;quando audiatur-

• 6 Omijiio fit'isdationls an operetur nullitatetutdi.

• 7 OmtfiO'Inuentarijprxfat caufam remottendi tU' torem,tamquamlujjectum,fedinterim eß tutor, nbsp;nbsp;'valent gcjla per eum.

S Licentiaadminijtrandinon impetrataa ludici, an 'vitietthtelam.

p Tut or es hodie de confiietudine adminiflrant,n'gt;’^ petita hcentia ludicis, nbsp;nbsp;fat 'is'ett einEgt;^‘'

to ClaufuU, quamp;folent apponi, dehentha^^^'f^^ appoftis.

zi Promfio de defendendo pupillo, tilta,fifuit omijfa, an 'uitietu operetur.

12 Omifio eins, quod tacitt fihintdliff^^^''^ gt;nbsp;ajitiat.

13 Lex aliquando requirit, 'velprohidd alii^uid, (I tarnen adtusnon est nullus,fi contrariumfat, nifi id lex precise dicat gt;

CON-

Confilium XXL

noiiiilinie cxcita-JK taaducrfus D. Chriftophorum, de t propter defedu. folennitatû, non videturpofleop-poniperipfun-iniet tutorcm, quia, cùni ornif-(gt;o ciufniodi folcnnitatum argnat doluni ip-finstutoris,maxime omiiTio Inucntarij^lcqui-^fiitciusturpitviJojt ideoque cam non poteft , ciim feilicet nondum (it dcteóta ab a-tendat ad præiudiciunialteriuSjamp;allcge-twadiicrfus cum, qui no eft particeps ciufmor ^ifurpitudini.SjVtconcludit Bar. inl.Iufiuran-lt;ium.qnodcxqonucntione.§.procurator.col. 3.amp;4.fF.dciurciu.

Ptætereà in prima inftatia,dum D. Chrifto-phorusopponerét, ilium non efle tutorcm le-S'timccôftitutum,rcplicauit ipfc tutor, fc efle '^^forein legitime, amp;nbsp;leruafle fcruäda, amp;nbsp;Iudex ‘Icindeproceflit ad vlteriora, admittedo eum Proidonco ttitorc. vnde inferuntur duo pri-mo, quod Iudex t procedendo ad vlteriora, ccnfctutcumdcclarafl'eidoncum, amp;nbsp;folenem tutorcm, iuxta nota.in 1.2. C.deordi.cogni.amp; pcrBar.iul.àproccdcte. C.dedila.adeó,quód non eft amplius id reuocandum in dubium. nam,licet autoritas ludicis non poiritfaccre procuratorcm eum,qui non eft ; poteft tarnen 4 cum,t qui non eft tutor,facerc tutorcm, amp;nbsp;multo magis poteft cum iam fadtum tutorcm, ^‘^*^’}ctun,feu legitime faclum, vt tra Pomponius. ftquot;, quod falf. cum fadtumludicis funda-tumlitni confcflioue iudiciali ipfius rutoris, quæci omnino præindicat. 1. cum precum. C. de libcra.cau.Infertur fccüdó,quód ifte tutor, 5 tanqiiamt uHeganscontraria, non eftaudien-dus.l.Titiæ.vbiBar.ff’.decondi.amp;dcmon.ma-ximc inter cafdem perfonas,amp; in cadem caula, qiiia(qnod fortius eft)ctiani in diucriacauia non pofl'ct allegarc contraria,fcilicet inter caf-dem pcrfonas,ft in primacaulaobtinuit,vt tra dit Barr. ini. Papinianus. §.(ed necimpuberis. col.a.ff.deinofli.tcfta. Et cum hie agatur de e-uidenti contrarictate,proccdunthæcctiamin cxccptionibus, amp;nbsp;rcplicationibus, vt per Bart. iul.nemo.ff.de cxccp.

Cctcrùm dato, fine veritatis præiudicio, qgt; hufinodiexceptio pofletper tutorcm iftûop-P''’^i;ccflattamcnaliarationc,quia nonpro-de iurc,faltcm in cafu noftro,ca,que in motho fuerunt cxcitata. namt omilTio fatif-^‘^fionisquamuis foleat operari nullitatcm tu telæ.l.fitutor. C. inquib.cau. ininteg. reftitu. noncftncccf.amp;hindubiû. C.dctuto.quinon ûtiCd. tanquani fit maioris momenti, qua alia requifita,quiafcilicctinanis eflet adlio contra tutorcm, fi non extarct perfona aliqua idonca ad foluendum, contra quam poflet agi. 1. nana is. If. de dolo. nihil tarnen facit ad cafum no-ftrumeiufmodiomiirio,cùni hic fimusintu-torc teftamentario, Inftitu. de latifda. tuto.in pr in. amp;nbsp;d. 1. i n d ubi'um.

7 nbsp;nbsp;Omiflio t autem inuentarij præftat caufam

remoLiendi tutorcm,tanquam fufpcdlum.l.fi. §.illud. C.arbitr. tutcl. ergo interim eft tutor, amp;nbsp;valent gefta per eum, vt concludit Bart, in I. tutor qui repertorium, colum.2. verf, contra-riumputo.ff.deadmi.tuto. Abb.conf 90.in 2. vol.Alexan.conf.8ó.Vifis.col.2.in2.voI.Co-mcn.confii5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

8 Et idem t paritcr dicendum eft de licentia adminiftrandi fumenda per manum ludicis ; nam ponitur fub eodem contcxtu verboru, amp;nbsp;fubcademrationccum omiflione Inuentarij, vtpatetind.I.fin. §.illud. Et neminidubium, quin longé maior defediis fit omilfio Inuenta rij, quàm liccntialudicis non impetrara, cùm omiflio Inuêtarij arguat do! urn. d. 1. tutor qui repcrtorium.inprinc.’amp;contineatcuidenteni fubtraftionem rerum pupillarium. prætercà 9 teft publica,amp; notoria hodic cöfuetudo tuto-ribusadminiftrandi,non petita licentialudicis ; ideoque laris eft earn allegarc, vt per Deci, conf 148.col.fin.quinimo non eft necefle earn allegarc,fecundum Bar.fill.I.in25.q.C.que fit lon.confuc.amp; text.qui communitcrallegatur per Dodo.de huiufmodi licentia ludicis,nihil exprefse dicit de Indice,fed duntaxat ait, quod fecundum folitfi morcm amp;c. videlicet text, in d.l.fi.§.illud. C.arbit. tutcl. Acccdatctiam,qgt; hie fumus in tutorc teftamentario, cuius fidcs cenfetur approbata à tcftatorc,amp; de quo lex multum confidit in his, quæ funt maioris præ-iudicij,vt fupradidumfuit. Quinimo foletdc confuctudinc apponi in teftamentis claufula ilia, quod poflint propria autoritäre, amp;c. quæ claufula tollit omnê difticultatcm,vt per Barr.

10 inl.legitimos.ff. dclcgi.tuto.Ert vulgare eft, quod claufulæ, quae communiter folcnt apponi,dcbcnthabcri proappofitis.latèDod. ini. ccrtic0didio.§.finummos.prxfertimIaf co-lum.3.amp; 4.fF.fi cer.peta.Et in cafu noftro tefta^ torvfqueadebconfifus eft de ipfis tutoribus, quódcisfrcultatëconccflit fubftituendialios tutorcs, quod'vtiquc videtur mains, quàm fi exprefse concefliflet facultatcm adniiniftran-di propria autoritäre.

It Cætcra duo, quæ folent rcqniri, videlicet f promittcredefenfionem pupilli,amp;promit-tcre, q? fient vtiha, amp;nbsp;omittentur inutilia (quæ duo in effedn refohinntnr in vnum, vt de fe pa tet)non faciunt uuUitatem tutelæ,quia id non Js 3 rcpcri-

repcritur iure cautû,fcd dun taxat poflunt ope-rari, quodremoueatur tutor, tanquam fufpe-ftus,quemadmodum fupra didû fuit de omif-fionelnuentarij, quæ cft valde maiorispræiu-dicij quo ad ipfum pupilluni, amp;nbsp;maioris culpæ quo adipfunitutorem. Et prædidaduo requi-fita funt modici mometi, amp;nbsp;tacite femper fub-intelliguntur,ideoq; t corumomiflio non debet vitiarCjCtiam fi effent de forma, vt per Bar. inl.fin.§.finverôpoftquam.in fin. C.de iu.de-lî libe. Et noneftnouum,quôdlexaliquidre-quirat, vel prohibeat, amp;nbsp;tarnen aólus non fit nullus, fi côtrarium fiat, nifi lex id exprefsè di-cat,quemadmodum per viginti exempla dedu citlaf. in 1. pâtre furiofo. col. 3.4. amp;nbsp;5. ff. deijs qui funt fui, vel al.iu.

Et invniuerfum quo ad omnia fuprà dida habendum eftpræ oculis, quàmfitabfurdum, quôd tutor ipfe,quifliftinct hoc indicium tanquam tutor, afferat fe veleffetutorenulliter, vel effe remouedum à tutela, cùm tarnen fun-gatur hic vice aftoris.

Dcæquitate maximaautem ipfius negocij, quæ aperte flat proD. Chriftophoro,diélu fuit aliquandoinalijs allegationibus. Et tandem effet imponendus finis huic cÔtrouerfiæ, cùm Magnificus D.Commiffarius caufæ,diligentif-fimè earn nunc difeuffam perlpiciat.

lacobus Mandcllus Albenfis, Mediolani. 1545. i8.Fcbruarii,proD. Chrifto-phoro dcMirabilijs.

R G F M E N T r M.

Donatio propriè an dicatur etiam quæ no habet traditionein,amp;anpromifsio de donando pro-ducatadlioncni. Item quid lit augmentumdotis, amp;nbsp;quid donatio propter nuptias, amp;nbsp;quid inter fe differant,amp; an hodie fit in vfu donatio propter nuptias, vt fiat de necefsitatc..

SVMMARIVM.

/ Donatio Eti^m propriè didtur, quamuis nonha,beAttrAditionem.

2 Donatio, ettamfifiatpa.£io nudo.,prodticit aciio-nem.

J Promißo de donando an producat aefionempra-cifam ad rem nominal am, nbsp;an cenfeatur do

natio.

4 Donatio propter nuptias cenfetur, quit quid datur per maritum quot;vxorijhabito rejpectu ad dotem.

i ^ugmentum dot is, ^donatio propter nuptias quando différant nbsp;nbsp;quod no dfferant,fi am

boft nt exparte mariti.

• 6 Inßrumenta duofifiant incontinenti vnum poPi aliudper eundem Not ar turn, coram eifdem teßibtis,perindeePi, acßomnta vnicoinßru-

mento comprehenderentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

• 7 Donatio quandofit per maritum vxori in inj t» meto dotali, cenfetur donatio propter nupttiiti

Ucetnonfueritexpreffum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

DonationeSjppter nuptias hodie non amplid^f^ in ffitjftlicet vtfiant ex neeeßitate, appellantur communiter augmenta dotiutH' 0 Donatio propter nuptias an valeat,qMndofitft maritum, confiante matrimonio,fi

tiam non auget dotem.

Confilium XX IL

As v s iftcnonvidcturhabcrepi'’' [ babilcm difficultatem,fi bcne^J'’ fidcretur. Nam in primis coft^^“ % nationem,dc quaagitur,effcVd‘'^ donationem, no autem effe promiffionen^ donando, non obftantc incidenti quodaffl“'' fto Paul.de Caft.ex aduerfo allegati, vidcl’^*'''’ conf. 106.incip.Difta donatio.coluni.fi-’’^^'’' tiquis,vbi videtur veile, quôd donatio prop^ fit ilia tantum, quæ annexam habet traditio-ncm. quicquid enim dicat Paul, de Call, haùc-I mus hodie iura clara, quôd t etiam proptioj^*' citurdonatio,quamuis non habeat trading' nem,vt eft tex. in §. aliæ-Inftitu.deaftiO'GO'”’ 2 imot etiam fi eiufmodi verbalis donatioquot;'^ paftonudojproducitadionem.l.fiquisiitp^*’ turn. §.fin. C. de dona. amp;nbsp;id procedit tùm in donationibus inter viuo^, fed donationibus, fccundumgl. cominunit‘^'’^P' probatam. ini. cum pater. §. Mæuio.inVCtbo, Donàbat.ff.delega.2.amp; per Dofto.inl.a.ff.^^ Icga.i.neque hoc negaffet Pau. de Call. qndO' quutuseftfecundum iura digeftoru. videlicet dcclarando text, inl.Papinianus. Eftquidcve-rum, quôd fi non effet donatio, fedproniilîîo de donando, id eft,fi quis nondiceret,donoti-bi, feddiceret, promitto tibi donate, tue efta-3 liqua dilputatio inter Dod. ant tailsproniif-fio de donando producat adionem pra:cifini ad rem nominatam, amp;nbsp;co cafu etiam videntur inclinare Dod. quôd tails promiffio producat adionempræcilàm, amp;nbsp;cenfeatur effe donatio-vt late per Angel. Arct. in §. in pcrfonain-oo -4. amp;nbsp;5. Inftitu.de ac.amp; fi opus effet,adduÇCt^^^^ tur aliquot moderni : afferentes eanici'''’ gis communem opinionem,Ócfecinid«'?”^®^ male etiam loqucreturPau.de Caft.'i’' quipropriè videtur loqui de proraiiü^’^'^ nandijfcd quicquidfit de hoc,nosfn*f}’ hanc difficultatcm,quia verba huius cotradus non fonant in promiffionem colbtttm inru-turum, fed funt abfoluta, amp;nbsp;concernunt præ-Icns tempus,dum videlicet didû eft gt;nbsp;augnicn-tauerunt,amp; augmentant,amp;c.

. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cônfilium

'^'^ïWfecuiïdó confiât, hanc efîe donatione

|’^‘^Ptcrimptias,nifi caluninia,amp; violcntia in-inftrunicnti, ôc mente cuidenti contrahentiû.. nam dicitur in inftru-

^•^fOjqLiod ipfi duo fratres de Rainonibus au-ö'Uentätdotem vxoriim lùarum,amp;c. quæ ver-ôanihil aliud pofTunt denotare,quàmdona-4tioiiem propter nuptias 5 quia t quicquidda-

turper niaritum vxori, habito refpeôlu ad do- 8 toUjCenfetur donatio propter nuptias, l.cùm multæ.inprinc.amp; §. fancimus. amp;in §. li igitur ‘lotcianipræftita. C.dedona.antcnup. ôcpaf-fimpwtotum ilium titulum, amp;c cùm fiunt ta-^esdonationes, habita mentione dotis, cen-fèntiirquafi antipherna,vt ait ille text.ideft, cenfentur faftæ contra dotem, feu correlatiuè laddotem, vtibipergl. Et t quamuis différant augnieiitum dotis ex parte vxoris, amp;nbsp;donatio parte tmariti; non tarnen differre inter fc poffunt ea duo, ftîf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’imbo fint ex parte mariti,fi res deducatur ad

, feu ad pradicam. quid enim aliud eft

incfFccfu,cùni maritusdicitfeaugeredotem vxori fuæ,nifi donatio quædam, quam iuraap-pellant propter nuptias ? co quod fit in inftru-mciitodotali, vcl aliàs fit,habitorclpeóluad dotem;amp;regulaturijfdcm modis,quibusip-fa dos rcgulatur, d. 1. cùm multæ. Et cùm de te ipfàconfiât,noneft curanduni demodo,vel 9 ordinc vcïborum. 1. vbi itadonatur. ff. de do*

• 6 na.câu. mor. Et t cùminftrumétumipfiusau-ginentifactumfuerit incontinenti poftinftru mentum dotale, amp;nbsp;per cundem Notarium, amp;: ^^.’■^^^'^^^'^'^‘^tcftibus-pcrinde eft,ac fi omnia 111 ^’^^vnicoinftrun^g^fQ comprchenfi.Bal.

inl.petcns.col.pcn. ç Alex, confil.25. col.J.Jnz.voI.Dcci.conf 245.colum.2.infin.

• 7 Ett quotiefeunque fit donatio per maritum vxoriininftriunentodotali,non cft dubium, qiiinccfeatur donatio propter nu prias,quamuis id non fucrit exprcflùm.d.l.cùm multæ. §. linantcni donatio talis.ibi,Dotali inftrumcn-to antécédente.

Neque his obftant ilia verba, nbsp;nbsp;hoc ex libe-

ralitatediftorum fratriim, amp;c. ) vt ex aduerfo fiiitallcgatum ; quia refpondetur, qubd ciuf-modi verba rctorquentur in contrarium. nam ca verba dénotant donationcm.l.i.in princ.fï. (Icdona.adeô,qu6dpcrinde cft,ac fi diclum '^ffet in inftrumento, quod fiebat donatio per 'Pfos maritos, fcilicet pro augmento dotis, vt Pîülbante diftum fuerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verba omnia

^'Miunfta, vtrum dénotent euidentem do-propter nuptias, id non patitur difpu-f^fioiicm. Minufque obftât verba 1! la, (amp; pro-pfct bene mérita, amp;c. ) vt pariter ex aduerfo fijitc.vcitatuni. nam refpondetur, quôddona*

X XI i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

tio propter nuptias,fîuc augmentum dotis,cft cffcftus principalis : benemerita autem ipfa-rum fororum funt caufr,propter quam fratres ipfideuenerint ad ciufmodi cffCcfum.-ideöqj vnum non impedit aliud, fed potius inter fe conueniunt.

Et planius hæc etiam procedunt attenta confuetudinc hôdierna, ncc non amp;nbsp;communi vfu loqucndi.nam t hodic non ampliùsfunt in vfu donationcs jppter nuptias, fcilicet, quæ fiant ex ncccnitatc,vt aitglo.inauthen. æqua-litas.C.de pac.conuén.amp;Barto.in 1.fi bum dotem. §.tranlgrcdiamur. cölum. 2. ff. folu. ma-tri. Et fi aliquâdo fiunt eiufmodi donationcs, appcilantur tipaffim, amp;nbsp;ex communi vfu lo- -[inueninuc quendi,augmentadotium ; ideo nô cftmiran- Crauet.con-dum,fi amp;nbsp;in prælcntiinftrumcntô id Icruatum A. fuit. Et quodfortiuseft,videmus,quôdetiam illis temporibus,quibus étant in vfu huiufmo-di donationcs propter nuptias, quinimo cum erantncccllariæ,iuxtatex. in authen. fed iain necelfe. C. cod. tit. variabantur tarnen earum nomina. Etquicquidincffcdu conferebatur per maritum in vxoreni, habito rclpedu ad dotem, cenfebatur donatio propter nuptias, vt pergloff primam in authen. co dccurfum.

C.eod.tit.

Inde etiam tollitur alia quædâra difficultas, qùæ poflet obijci, videlicet, t quod donatio propter nuptias de iure non valet, cùm.fit per maritum, confiante matrimonio, ni fi mulicr etiam augeat dotem.d. authen. fcdiamnccel-fc.quia refpondetur, Cùm hodie ciufmodi ne-cclfitas donandi propter nuptias non fit am-plius in vfu,cclEit talis difficultas. Præterca,cù. donatio fit ab initio, id eft, tempore conftiru-tæ dotis,vt fuit in calu noftro;ccflat omnis dif- ' ficultas, dummodo donatio propter nuptias non cxccdat quantitatem dotis, d.l.cùni mul-tæ.amp;1.fl confiante.eod.tit.amp;per Azo.infum-maeiufdem.tit.col.i.

Quibus ftantibus,res in iure videtur clara pro iftis fororibus,ncq; neceffaria extenfio ali-qua inftrumenti propter diflamcn fapientis.

lacobus Mandelins Albenfis,Mcdiolani.

1545. 9 .Martij, pro fororrbus de frnûo Petro.

R GRMÈMTRM.

De ftatuto Mediolani,quôd nupta forenfi fit exclufaab hæreditate amp;nbsp;an dicatur etiaexclufa àlé gitima.Etandotatapofsitpetere fupplcmentule-gitimæ,feu congruæ dotis. Etan fitetiaexclufaab hæreditate materna, fient paterna, amp;nbsp;an à bonisi quæ funt extra Territorium ftatuti. Item aninlpi-. ciantur ftatuta mariti,an vero originis vxoris.

S V M»

SVMMARIVM.

/ Exclvsvs Abin-teßato, cenßtur etiam ex-clußts a légitima.

• 2 Dosfiletßtcceäere loco légitima.

• 3 Dotataapatre non pot ell conqueri, neque pet ere ßipplementum légitima,ßu congrua dot is,ni-fi adfiit enormißtma lamp;fiio.

• 4 . ^^rbitriumludicismultum poteîi in declaran-do,qua dicatur dos congrua.

f Lexfimperhortaturparles ad aqualitatem fir-uandam interfilios.

• 6 Statutum Mediolani excludens nuptam fiorenfi àfitccefiione,an excludat etia aßtcceßione materna.

• 7 Lex noua non comprehenditcafium,quoifisiam er at acquifiitum al fi.

S Statuta non coprehendunt hona non fippofita fùo Territoria.

lT.pmina débitorum non circumficribuntur loco, ßdregulandafitnt fiecundum perfionamipfiius creditoris, dTficuridumflatuta reßicientia ip-fiamperfionam.

Vxoranfiquatur forum,^fiatuta mariti, dr quando.

Soluto matrimonio, d}' quando non agitur de beneficia mariti ; mulier, dx eius bona reguntur ficundumfiatuta originis propria ipfitus mu-lieris.

t2 Renunciatie facia in manibuspatris deportione haréditâtes nondum adita, quot;valet inpraiudi-cium renunciantis,fidnon adcommodumpatres , imii deuoluitur ea portio ad venientes ab intefiatoperius accrefiendi.

J3 lt;^cieesfit quandoque cum vno, dfadeum verba diriguntur,fied effect tes pertinet ad alium.

Confilium XXI IL

SVi A inpræfenticaulafcriptûiam fuir per eruditiflimos viros, amp;nbsp;de-duftum fuit in fauorcm Dominæ Eleonoræ,quicquid dici poiTi t pro ea in modum difputationis ; rcliquum cft,fnni inatim agendo,vidcrc,quid in efFeftu,amp; omiP fi difjjutatione, fit Iperâdum pro ea. Et in pri-mis quo ad hæreditatem paternani, no eft du-bium,quin aduerfirij fundatam habeat inten-tioneni, quodipfiD. Eleonora fit exclufi ab ciufinodi hæreditate, cum fit nupra forenfi, ftâte ftatutoMediolani,Nullamulier. fol. 90.

quod eft in viridi obferuâtia. item, quin fit exclufi per aliud ftatutum de fuccef.ab inteftato. fol. 82. per quod mafeuli, etiam ex fecûdo matrimonio,præfcrunturfœminis.

Neque dubiumvidetur, quin fit etiâcxclu-I fi à légitima, cum de iurefit, quod t exclufus

ab inteftato, cenlètur etiam exclufus àlegiti-ma. Angel.conf 105. Statutocauetur.Paul.dc Caft.conf 113. Si domina Cornelia.inprinc.amp; c5f.i25. Vifo punéto. Et tanto magis, cumfta-tuta Mediolani dilponât, fœminas deberedo-2 tari:nam dos foletfuccederelocolegitimæ, Salice.in authen.res quæ. in 2.nota. C. coinu. de lega. Neque infiftendum videtur, quôdfta-tuta non cxcludant penitus fœminas,feddun-taxat eis præferant mafculos. na fatis eft, quod ftantibus mafeulis excludunturjergo eo cafu funt etiS cxclufæ à légitima. Et præterhocer-cludunturfœminæabfolutè, quia nuptæfunt forenfibuSjVt diftum fuit.

Neque etiâ videtur, quod poffit peterc/û/’' plementum légitima:,eo, quod dos

3 elfe minor légitima, nam, cum fueritdo^ à pâtre,non videtur pofte conqucrijVrlateï*^^ Deci.conf.26. Et quamuis contrariölatècoïi' fuluerit idem Deci. conf.iSo. loquiturtanicu in alio cafu, videlicct,ftante læfionc cnormif-fima,vt ibi per eum ; amp;nbsp;quomodo cenfeaturC' normilfima læfio, déclarât idem Deci. confit i8i.col.2.concludens,quôdlæfiodebetlongo interuallo excedere dimidiam légitima:; quod vtique eft alienum à cafu noftro,etiam H infpa-ciantur facultatcs patris tempore eiusniorm» quia reliquit patrimonium librarum.

amp; pariter reliquit decem filios,quorumo'J’’ nium légitima eft dimidia pars totiushærcui-tatis.authen.nouilfima.C.deinoftî.tcft^'^^^' gitima fingulorum eft librarum milleduccn-tum,amp;quinquaginta;adeô,quôd,cùmDo'^^' naElconora habuerit dotem librarû.7oo.non eftlæfiin dimidia. Ideoqucceftant etiam,quæ fuerunt allegata,exhis,quæ tradunturpcrDc-ci.confa/ô.col.pen.amp;fin.

Ethuiufiuodiexclufioprocedit etiam quo ad bona Laudenfia, quia extant ftatuta Lau-denfia, quæ excludunt fœminas do taras ab ha: reditatepatris jideo non expedit traftarc,an pofita Domina Eleonora peteret fupplcmcn-tumlcgitimæ in bonis pofitis fub Territorio LaudcnfijCum ab eis pariter fitexclufa,tuni quia nullum debetur ei fupplenicntum, vtdi-Aumfuit.

4 nbsp;nbsp;Vtcunque tarnen,quia t in elFeftuinulf“^’

poteftarbitriumiudicisin declarado,«]]'®^^ caturdoscongrua,vtpcrDeci.ind.coum colum. I. benè erit petere huiufmodimPP

J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

men turn 1 egitimæ, feu congruæ dotisA re ludicem fauorabilem, quia æquim^ ƒ ƒ'R videtur fuaderc, vt D. Eleonora tâta® babcat dotem,quanta habuit Domina ca,quætraditDeci.in d.conf.aô.iup’^^'^c.qux licet non ita ablblutè procédant de iurc,habét tarnen æquitatem maximam,quiatiexfemper horta-

^ottatiir parentes ad æqualitatem feruandani ^•^Mlios.1.cum pater.§.cuidis.amp;ibiglofl'.ff. “'^Jcga.2.Deci.conli.59.colum.3.amp;conf. 319. 'nfinc.

Quovcro ad haereditatem maternamt rcs videtur inclinare pro ipfiiD.Eleonora,quauis rcLieranö carcat difputatione.Et qucmadmo-dum habet duos articulos, ita habet duas diffi-cultates.Primus articulus eft rcfpeólu dimidie partis, quæ pertineret ab inteftato ipß Domi-næElconoræ. NS prima facie videretur dicen-ipfanullo modo poflit fuccedcre, ftantefupradifto ftaturo Mediolani, excludë-teàqualibet fuccelTtone fœminas nuptas fo-renfibus;ergo tSà fucceffione materna,quàm paterna,cûverbafmtgeneralia. 1.1. ff. delega. præftan.nec quicquam profunteinouæcÔfti-tu.pcr quas acquiritur hçrcditas ipfo iure^quia tcfpondetur,quod id proccdit,fipetatur, vt ^ot.Doót.in l.cum hærcdes.ff.de acqui. poffc, Pfæterea nouæ conftitutiones fuerunt editæ ^ongepoft,quàm nupta fuit D.Eleonora ; quo 1 cafutiam erat ius acquifitum alijs,neq; lex noua talcin cafum comprehcndit, vt per Dofto. præfertiniFelin.inc.fin.deconftitu.poftBart. inl.omnes populi.in j.q.princ.

Vcruntamen, his non obftantibus, vcrifli-möputo, quod D. Eleonora admittatur. nam 8 nullacftdifficultas,quodt ftatutanoncöpre-hcndunt bona non fuppofita fuo Territorio, yt per Bart.inl. populos.in 6.amp;7.q.amp; ibiperalios.vndccöfiderandumeft, quodhæ-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiftit non in bonis im-

^^'^^‘^’^onainibus,ideft, incredito fuædotis libraruin mille: amp;nbsp;receptum eft inter 9 Dod.qnodtnominadebitorumnoncircum-feribuntur loco,fed regulanda funt fecundum perfonam ipfius creditoris,amp; fecundum ftatu-tarefpicientia ipfam perfonam, vt late tradit Alexan.conf 31. Vifo tit.in primo vol.amp;conf, in. Vifo thcmate.in 4.vol.amp;Iacobinus de lan-fto Gcorg.in trafta.de Roidis, col.4. cum ita-qucipfi mater elfer Laudenfis, amp;nbsp;nö effet fub-ieftaftatutis Mediolani; fcquitur,quöd neque cius hçrcditas eft fubiefta.Neque obftat,quód t vxor foleat fequi forü,amp; ftatuta mariti. l.exi-gcre dotcm.fF.de iudi.quia rcfpondetur,idfo-him procedere quo ad ea, quæ concernunt be-’'efieiü mariti, tarn refpedhu dotis, quàm alio-’'^Kijquoveroadaliaretinetmulier foru ori-^''lspropriæ,vtconcluditBar.inl.fin. §.item ^^•^tipfcrunt.ff.admunicip.adeo quod foluto n ^^airiinoniojceffatpenitus talc priuilegium;

^^nlier,amp;eius bonareguntur fecundum fta-fufaoriginis propriæ;. vt ait Paul, de Caftr. inl. cumqaædampuella.in princ.fF.de iurifdi.om. iudi.amp;opinio Bart. ind. §. itemreferipferunt. eftcömuniterapprobata.vtper Abb.inc.pro-pofuifti.colum.i.in fin. de fo. competen. Alc-xand. confioo. colum.i. in primo vol.laf inl. fiarrógator.num.45.fF. deadop. Paul.de Caft. confil.i95,incip.Poffetquis,inantiquis.Alex. confil.zo.infin. in2.vol. amp;plcniusind.l.cum quædam puella. colum.i. amp;nbsp;ibi Soci. colum.i. amp;Deci.in2.amp; Cur.Iun.conf.s.colum. fin.vn-de,cum in cafu noftro non agatur de bencficio mariti, item cum folutum fit matrimoniu, ex qualibet harum duarum rationü,infertur, effe infpiciêda ftatuta ipfius loci, vnde vxor habuit originem.

Secundus articulus eft refpedlu alterius di-midiæ, quæ pertinebat ad Dominam Polyxe-nam, cui dimidiæ ipfà Domina Polyxena re-nunciauit in manib. patris. Et quia in hoc diffuse etiam per alios feriptü fuit, breuiter nunc agendo,ego fum eiufdem opinionis,quód cti-ameadimidia pertineat ad Domina Eleono-12 ramjquiat quamuis DominaPolyxenarenun ciaucrit in manibus patris ; nullum tame adeft verbum in eiufmódi renunciatione, quod de-notet earn adiuiffe hærcditatcm, fed duntaxat adfunt verba denotantia repudiationem ; quo cafu fcquitur, quod repudiatio quide valuit in eins præiudicium,fcd non profuit patri,qui nÖ erat fucceffurus ab intcftato,quinimö deuolu-taeftpcriusaccrefccndiad venientes ab inteftato in aliam portionem, id eft, ad Dominam Eleonoram,qucmadmodum vitra Arct. in al-Icgato conf. 91. Vifo themate.tradunt DoóFo. præfcrtim Alex.amp; Deci.in l.fiaftionem. C.de 13 pac.amp;noneftnouum,quódFcontraóFtiscon-cipiatur cum vna perfona, amp;nbsp;vcrftis eä dirigan-tur verba,amp; tarnen ad aliam perfona pertineat efFedus, amp;nbsp;commodum, amp;nbsp;aftio. 1. fideicom-milfa.§.interdum.fF.dcle2:a.2.

Iacob.Mandell. Albenfis, Mcdiolani. 1545. 2i.Aprilis,pro D.Columbo defan-óto Columbano.

RG V M E N T r M.

De pcrplexitate quadam vnius teftamenti, amp;nbsp;verborum contradiftione. amp;nbsp;quodin dubio fufti-nendafitdifpofitio fecundum verifiiniléinentem teftatoris. amp;nbsp;de fubintelligenda conditioneilla,Si fine liberis decefferit amp;c.

S V M M A R I V M.

j Impossibilitas Proueniens ex perp lexitat e 'uerborum, -vitiat tot am dijpoßtionem.

• 2 Perplexität dtJfoluPdaeïi fetundum 'uerifimilem mentem tejlatoris.

• 3 Perplexität filet 'vitiare, quado ntillo medopotePi dijfiltti j alihficus.

L 4-

• 4 NemoprAßtmittirvelle extraneasfucceßioncsfuis prdferre.

i Pramp;dileciM in vntt e teßumenti, cenßtur e-tiamprtidiledtM in alia,parte, qua ed dubia.

• 6 ^lt;^rgumentum a comrnuniter accidentibtts oja-let,^ ex eoßilet etiam Tjoluntas teßatorisin-terpretari.

y Vnapars tefiamenti de dar at aliam, per vnam ßubßitutionem alia declaratur.

S ^..Nlrgumcntumßtmptum à ratione loci ,ßeu ordi~ nis 'ualet.

• 9 Perplexitasß cadat interplures res,praßertur illa res,qua esi fauorabilior, (ß in eins fauoremfit interpretatio.

• 10 Concurßis duorum haredumfimulnon admitti-turin dubio ,ßdfit interpretatio, quad vnus fit inflitutii4,alterßubfiitutu-s,^c.

II Error, velineptia Not ar if non nocet,fiedfit interpretatio 'verfimilis.

12 fiMensteflatoris'vincit'verba,

Confilium XXIIII.

R Æ s E N s cafus habet prima facic difiicul taten! maximapropterper-plexitatcm^ amp;c euidentérepugnan-tiamproucnictem cx verbis ipfius

tettamenti, dum voluit, quod decedente al tc-ra cx filiabus, fuccedat altera in totum 5 amp;nbsp;immediate fubijeitur, quod eo cafu Qmricus ha-beat plenumvfumfrudum omniü bonorum, amp;poft eins mortem pars ipforum bonorum ßt Antoni),amp; fratrum,amp;reliqua bona fint Eccle-fiæ fàndæ Mariæ,amp;c.

Hic enim apparet euidens côtradidio, quia fi hæreditas debet in totum pcrtincrc ad filiam fuperuiuente ; impoflibilc efi, quod verificen-tur Icgata, fubftitutiones,quæ icquuntur. ôc èconuerlb,filcgata,amp; fublbtutiones debent habercefFeftum; impoflibilc eft,quod illa filia fuccedat nonfolùm in totum, vt dicunt verba teftamenti, vcrùm etiam nec in partcm;amp; non cftdubium, quin fucrit error Notarij.

Et videtur prima facie diccndum,quôdam-bæ di fpofitioncs vitientur,quia id eft reguläre, i quódt impoflibilitas proueniens cxperplexi-tatc verborum, vitiat totam dilpofitionem. 1. fi Titius. vbi glo.amp; Bar.if.de condi.inftitu.amp;l. vbi repugnantia.ff de rcg.iur.

Z nbsp;nbsp;Sed,côfidcrata qualitate t ncgotij,amp; perfo-

narum, videtur dicend ü, quod huiufmodi perplexitas in cafu ifto non vitiet, fed diflbluenda fiticcundumverifimilcm mentem tcftatdris, iuxta tex.inl .qui quadringenta.in prin.ad legë

3 Falcid.nâf perplexitas folet vitiarc diipofitio-ncm,quâdo nullo probabilimodopoteftdifi folui} fccus autem fi diflbluipoflit aliquo modo, vt ait Bar.in d.l.fi Tititis.amp; per Deci. in et. 1; vbi repugnantia.idcoquc videtur probabiliter dicendû,qubd intentio teftatoris fuerit,quôd Cafu, quo filiafupcrftcs decederetfinelibens; tune locus effet Icgatis, amp;nbsp;fubftitutionibusfc-quentibus,amp; ita quod Notarius omifcnblh duo verba, fcilicct ipfa decedente fine liberis amp;c. amp;nbsp;hoc infra feriptis rationibus.

Primo, quia cft: communis coniedura legis 4 cx mête tefbatorum, quod t nemo præfumitiir vclle extraneas fuccefliones fuis præferre. l.Lu eins. la.2. if. de hære. infti. amp;nbsp;vfqjadeolexiftud præfumit, quod ctia, fi per teftatorem noner-primatur dida conditio, fi decefl erit i inc Jibf' ris. fubintelligitfirtarnen tacitè.1 .cum au»^'^' de condi. amp;nbsp;demon. amp;nbsp;1. cum acutiflimi.f*^*^ fideicom. Et inhocpropofitodcdiflbluet''^ pcrplcxitate iecundum verifimilcm mente® teftatoris, eft text, in d. 1. qui quadringcnta.® princ. amp;nbsp;fuflicit voluntas præfumpta,vtibipet glof amp;nbsp;alibi dicitur,qubd euidens eft voluntas ,teftatoris, fi per coniedtiras colligitur. l.licet, V bi Bar. i n prin. if. de Icga. i.

• 5 Sccundô, t quia ipiàfilia fuerat prædilcéla inprioribuspartibus teftamenti ab iplbtefta-torcjergo in rc dubia fieri debet interpretatio, quod etiam in hac parte teftamenti cenfeatur magis dileda, quàm alij, de quibus nihildidn fuit in alijspartibneftamcnti.l.fi. if adTrcbel.

• 6 Tertio,t quia valet argumentum àcoinnni

niter accidcntibus.l.neq; natales. C.dcptob^' amp;nbsp;eo modo foletvoluntas teftatorisintetpre-tari.l.hærcdespalâ.§.finotam.ff’.dc tefta-vude cum foleant cômunitcr teftatores vocareex-traneoSjCcifantibus defeendentibus fuis, non autem eis extâtibus videtur dicendum, ideni-metfenfiife teftatorem in cafu noftro,quem-admodum fimili argumëto ad tollendampcr-plexitatcm teftamenti vtitur Deci.conf1l.278-col.pen.vcrf.nonb quiavalet.

• 7 Qiiartb,t quia folet vna pars teftamenti de-

clararc aliam.l.qui filiabus.in princ.if dclega. I, vndè, cum teftator induabusprioribiisfub-ftitutionibus femper expreflerit côditioncin, fine liberis. dicendum cft pariter, cum ita vo-luiffc etiâ in fubftitutionc, de qua hic agin’quot;'’ vt per Deci. conf.15. dum loquitur dccôdi^^ ne, fine mafeulis.- Et tantb magishocdic'^ dum eft in hac fubftitutionc, per quan® turcxtranci.

• 8 Quintbt valet

  argumentum fump^^*’^

donc loci,feu ordinis,vt per Deci. in 278. col. 3. verf tertió adidem facit.^^decum hæc fit vltima fubftitutio, quam tcftdor facit interfuosfiliosj ôcpoftcà fecerittranfitumad extraneos jcredendum cftj cam fuifïc fadam debito ordinc prout exigebat locus, in quo

Confilium

^^Wita, videlicet,vtvocaret extraneos poft Efficientes teftatoris, amp;nbsp;non aliter.

^cxtô, t quiain materia perplexitatis debet Efififiderari,vtrum perplexitas cadat inter res ^'Snas, vel non dignas pari fauorc.nam,fi alte-fftuerit fauorabilior, debet præfcrri, amp;nbsp;fit in-ftrpretatioineius fauorem.1. fin. §. Titius. fti de vulga.amp; tradit Bartol, in l.i. colum.penult, ff’decondi.inftitu. amp;nbsp;non eftdubium, quin fauorabilior fit caufa filiorum,amp; defcëdentium, lt;lUfiinextrancorum, etiam fi fint collaterales, veletiam fi fit Ecclefia,vt per glo.in l.fi quis ad dfeliiiandam. in verbo,Simili modo. C. de E-Pi^amp;cleri.

Septimo, t quiain dubio facienda eft inter-pre ratio, vt non admittatur côcurfus duorum ^^ærcdumfimul; fedinterpretandum cft,quôd Vnusfitinftitutus,amp;alius fubftitutus.l.cùmin ^eftimento.in prin.lf.de hæred. infti. vel quod 'utermultos fubftitutos vnus habeat directo, ^‘UsPcr fideicommiftum, vt per Bald. in 1. mi-Jffitahærcdé.ff.de mili. tefta. amp;itaincafuno-^fioadmittendi funt il li fratres,amp;fratrum filij, Ecclefia poft defcendcntesillius teftatoris, quia id tacite fubintclligitur. diét.l. cùmauus. quamuis fimpliciter fuerint vocati per concur ftimcumipfis filiabus.

Et in vniuerfum ad prædifta confiderâdum n efl;,quôdt error,velineptiaNotarii non debet nocere, feddebet admitti interpretatio verifi-rniliSjVt perIaf.in.authen.nouiirima.nu.3O.C. demoffi, tefta. Etvulgareeft,quôdtmcnstc-tpr a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradit Bar. in 1. non ali-

Jnnrin j^^’^’^E^fttcx.inl.patctScucrinam. jnpnn.ff.dccondi.8,j,„,o„‘;

lacobusMandcJIiis Alben fis,Mediolani.

1545. MenfeMaio.

XüyHiuuuproDeturii-npudicavitamulierisvi-duæjCuifaâumeftlegatunifub conditione,amp;c.Et quomodo probetur copula carnalis illicita. Et an teftesfingularesprobentid,quodconfiftitin généré. Et an poft mortem delinqnétis polsitagide deliâo ciuiliter,aut criminaliter,etiam quoad bo na amp;c. Et, fi mulier vixit impudicè, adhuc viuente teftatore,anhæredespofsintconqueri. Et de fo-lutoindebitè,an,amp;quando repetatur.

S V M M A R I V M.

'Testes Singular es probant, quadotractatur deprobando aliquid ingenere, est magfi co-nunis opinio.

commijfiittt p£r 'vidtia probaturperte-flisfingulares.

d Poffloprobaturper tefiesfingulares,fifimplici-(erdeponantdeattibitspojfejforÿs.

A A V , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42

K^dprobandum impudicitiam,fieu copulam car-nalem ,fiolent fufficerequalefcunqueprobatio-nes,etidpr£fiumptiuamp;,prafirtim 'vbt non agitur de dtffoluendo matrtmonio.

S Famaprobatur per duos teßes.

Fama potehiprobari per tefiesfingulares. '^^dprobandum id, quodclàmfiôletfieri, ne^facileprobaripoteïl, 'vt eSi copula carnahstfuffi-ciunt qualefcunqueprobationes.

Tefies in dubioprafumuntur contefies ,fino appa-reat contrarium.

Poîi morte deliquentis an pofiit agi de delicto cri-minaliter,aut ciuiliter,etiam quh ad bona.

^uando agitur duntaxat adbonaciuilitcr ,po-teii tra^ari de delicto etiampost mortem de-linquentts.

it Hixredes teßatoris unpoßint conqueri de impudi-

citia millierd,fimulier ipfa delinquebat, ad-huc 'viuentetefiatore ,qui nunquamfuitcon-

queflus, quid fl teftator ignorabat.

'.^ntma teflatoris mortui prafumitur triflari propter impudicam 'vitam mulieris, cui lega-uitfiib c on diti one, ^c.

Indebitefilutum an repetatur,fi erat debitu fiib conditione,fi muiter inhabitu 'vtduali 'vixe-rit, ^c. Ipemfi nonfuitfolutum exprefiè,fid perfe creditorper cep it, ^c.

J4 AFtu^pofitiuusinfactedo dénotât 'voluntâtem.

deliherationem ,fed aclus omtßtutts in non faciendononinfertaliquAm voluntatem, uel deliberutionem.

Contun^i, Ajel 'vicini nonprtamp;fumuntur habere fcientiam,^ notitiam dehis a.clihits,qui clam filent fieri.

Per taciturnitatem an cenfieatur quis renunciare

Qio nemo facileprafmitur^ma-

partctYi ; male tarnen loquitur,amp;aducrfus ma-gis communem opinionem, vt tradit Corne. conf.9i.colum.i3.vcrfic.tamendumagitur. I. vol.amp;conf.i34.colum.2.verf.adprobandum. co.vol. amp;nbsp;conf. 247. colum.7.infîn.verf.dato autem fine præiudicio. in 2. volum. amp;nbsp;latins in conf.34.eod.lib.2.amp;conf.i85.colum.2.infin. verfamp;dato.in3.vol.amp;conf.2S6.colum.4.co. 3 .vol .in quibus locis atteftatur, hanc cfl'e communem opinionem,amp; Curt.iun.conf.64.col. 3.in fin.amp; Marfil.conf. i.colum. 5. verf. amp;nbsp;quôd iftiteftes. Etdato,quodarticulusiftehaberet aliquam difputationë,dcberct fufficcre, quôd in terminis noftris habeamus decifiones, vide licet Bald.conf 207.incip. Qmadifta domina. in4.vol.amp; Alcx.conf.13.Attentis.colum.fin. in 7.V0IU. amp;c vt dictum eft, cenfetur efle magis communis opinio, quôd in quacunque materia probent;amp; earn efle magis cômunem opinionem,dicit,amp; demonftrat eruditiflîmus inter modernos D. Aymo Crauetta, conf 73.in-cip. Dicendum videretur. colum. 8. amp;nbsp;9. amp;nbsp;i o. amp;ibictiamfcquiturfupra diftam dccifionem Z Bal. in terminis noftris, quôd t ftuprum com-miflum per viduam, probetur per teftes fingu-lares.Etvidcmusquotidieidin effcdlu ferua-ri, præfertim cum agitur de probanda poflef 3 fione, qua: t cenfetur probari, fi teftes fimpli-citerdeponantde aôtibus poflcflorijs,quam-uis vnus dicat vnum, alius aliud, vt per Deci. conf 221.col.fi.amp;conf 272.colum. 5. Ettantô 4 magis hoc debet ^ccdcre,cùm tagitur de pro-bandaimpudicitia,icu copula carnali. nam fo-Icntfuftîcere qualeicunque probationes,cti-am præfumptiuæ.c.Iiteris.amp; c.tertio loco, extra de præfump.præfertim vbi nô agitur de dif-foluendo matrimonio. vt per Félin, in c. præ-tcrca.colum.2.detefti.vbiait,quôdadmittun -turinditia latiora. amp;nbsp;tradit Abb.ind. c. tertio loco.colum.i.amp;dicitintercætera, quôdafler-tio ipforum teftium credentium, quôd ita fit, multum operatur, amp;nbsp;hoc afterunt teftes in ca-fu noftro; quinimô deponût de aftibus admo-dum propinquis. Et fubijcit etiam Abb. quôd copulacarnalis probatur per famâ in vicinia, 5 amp;nbsp;quôdtfama probatur per duos teftes, vt rra-ditBar.inl.dequæftione. §.plurium. colum.5. vcrfic. quæro qualiter probetur. ff.dequæftio. quinimô vult Bart, ibi in 6. col. verf fed quid fi 6 teftes.quôdtfamapofl'itprobariperteftesfin gulares.amp;Bal.inl.i.C.de teftamen.amp;Cur.iun. ind.conf 64.colum. 3. infin.amp;incafunoftro teftesvidentur deponere de fima, feu faltem aflcrunt,quôd erat notorium apud vicinos. Et 7 cumt probatio copulæ carnalis illicitæ fit de his adibus, qui clam folent fieri, neque facile poffunt probari j debent fufficcre qualefcunq; probationes, vt per Alexand. cOrtf.64 coliuôi fin.I.vol.amp;conf.53.in2.volum.amp;conf. 90.in 6.amp; Andr.Sicul. conf 41. col. 2. in primo vol. latèlaf inl.prætorait. §.prætor.colum.3'ff.de eden. Félin. amp;nbsp;Deci.in c. tertio loco-dc proba. Afflic.decif 13.

Prætereàin cafu noftro deponunt teftesde multitudineaûuum, amp;c multi ex cis référant alios homines quandoq; fuifl'e prelcntes:adco quôd poffibile cft,quôd fucrint conteftesiii quampluribusadibus: amp;nbsp;id videtur verifimi-le, attëta multi tudine aftuum, Si: qualitate teftium,qui tune étant familiäres, amp;nbsp;morabâtut in domo. Et proptereà videtur dicendû, quôd 8 fintcôtcftcs,quiat in dubio fcmperpræfutud-

turcontcftcs,fi non apparcatcontrariiinb''^ tradit Alex.conC47.Abundè.col.2.vciïi.ö°’' 0mitt0.in2.v0l.

Super fccûdo motiuo,videlicet quódtpoft morte mulieris, videatur non poffe agi deeius delifto, nec ciuiliter, neccriminalitcr,ctiant agendo ad bona amp;c. hoc côtinet duas difficul-tares, quarum prima ch, quôd poft morte de-Jinquentis non poflit traftari de eins dclifto iuxta titulum. C. lî reus vel accufa.amp; hæcdiffi-

cultas ( vt video ) non mouct Magnificum D. motiuantem, amp;nbsp;merito ; quia expcdituni cft, 10 quôdtquâdoagiturduntaxatadbona,poteft tradbaride delicto, etiam poft mortem,vtcft tex.inl.Caius.fF.adSylIan.amp;ini.fin.vbiglodii verbo,præftarc.amp; ibi Bal. C. de adult, cunif’'' licet agitur ciuiliter,amp; non criminalitcr,lctttit dumBar.ind.l.Caius.amp; Salicc.ind.l.finamp;’:^ id,quod alijs verbis dicit Cyn. in d. 1. fi.lcilicct vbiquxftiobonoru venit æquè principalitcr, amp;c non accelTorie ad caufam criminalé; amp;nbsp;pau-1Ôinferiusledeclarat, dum ait, quôd quæftio bonorum venit æquè principalitcr, cum agitur per viam ciuilem adipfabona,amp;traditiir ini.fin.C.fi reus,vel accufi.

Alia deinde difficultas ipfius feenndi moti-II ui eft, quôd t hærcdcs teftatoris non videntur pofteconqueri de impudicitia mulieris,fite-ftator prædeccffitjVt per Barto.amp;Alcxan.ini. rci iudicatæ. §. morû. IF. folu.matri.amp; per amp;nbsp;alios in d. 1.fi. C.dc adult.amp; ficilis eft fio quô ad cafum noftrum,quia lt;fti loquuntur de dclifto commiflb rem, viuentf teftatore, Si. qui niinqH'”” conqueftus : amp;nbsp;co cafu meritô conclud^^'}*^ gt;nbsp;$ hæredesnonpoftunt earn molcftarc,‘l‘’^'^^' ftator cenfetur remifilfe, cum tacuetif*^ fi teftatorignoraftTctdeliftum, no inipcdiren-tur hærcdes petcre,fecundum Bald-amp; Alexan. ƒ vbi fupra. vel etiam fi teftator id fciuiBct, fed morte præuétus nö pof uiftTct agere, vt latè tradit Alex, vbi fupra, adducens aliquot fimilia. vndè

I In quolibetacturecjuirunturduocopulAtiue,po-tefl as, efl voluntas.

• 2 Tie Itère communi nonpoflunt imponi oner a foren flbMs,etiAm pro bonis immobilibus pofltis in territoria,fed de confiietudine efl contrarium.

• 3 Credit A,feu nomina debitorum non cenfentur ef-feflib territoriaftAtuentium, ne quefltb terri-torto cr editor is,fl'd debitor is.

• 4 Tifpofltio generAlis non filet referri ud fiecifl-CAtA.

Crédita an connumerentur inter immobilia,ficut annui redit us.

• 6 Exemptio trahitur etiam ad id, quod fuit fibro-çatum.

• 7 Subrogatum filet habere omnes qualitates flc.

Confilium XXVL

R I T I s s I M A eft régula, quod t in quolibet aótu requiruntur duo copulatiue, videlicet, poteftas, amp;nbsp;voluntas.c. cùm fuper Abbatia. in infin.deoffi.delega.amp;l.cuinte. vbi Bald. col. I.de dona.ante nup. Deci, confil. 198. colum. 2.amp;inpræfenticafu,quo traftatur de ordina-tionibusfaftis per Dominos rcformatorcs æ-ftimi Laudenlis fuper creditis pccuniarijs regi-ftrandis,etiam fi pertincantforenfibus; viden-tur deficere ambo fupradicla.

Et in primis poteftas,leu autoritas ipforum 2 reformatorum videtur deefle, quia de iure communi non poflunt imponi onera forenli-bus, etiam pro bonis immobilibus pofitis in territorio,fccundum Bart.ini.liber. §. fola. IF. admunicip.Etquamuisde confuctudine forte fit contrarium,vt per Alexand.confil.78. in 6.volum.eó,quiancgarinon poteft, quinipla bona fint fubiefta ftatucntibus,adcô,quôd vel pervnamviam,vcl per alia videnturpofleimponi onera ipfis bonis; id tarnen nihil facit ad 3 præfentemcafum, quiat crédita, feu nomina debitorum non circunferibuntur loco, neque cenfentur cfl'c fub territorio ipforum ftatuen-tifl,ciim fint quidincorporalc : vel in onincm cucntuni,fi credita,amp; nominadebitorum lal-tem fidtè circunferibuntur loco, non tarnen cëfentur efle in territorio debitoris, fed in territorio creditoris,vt late traditAlcxan.confil. 31. Vifo titulo.maxime in 3. col. vcrficu.exhis infcrtur.in i.volum.amp; confil.in. Vifo thema-te.in4.volum.

Secundum paritcr requifitum, id eft, volun tas ipforum reformatorum, videtur deefle in præfenti cafu, fi dilcurrantur fingulæ ordina-tiones,fcu ftatuta.nam ordinationes illæ, quæ loquuntur de pecunij s, feu creditis pecuniarij s rcgiftrandis,non videntur comprehendere fo renfes,quiade forcnfibus extat fpccialis,amp;ex-preflaordinatio, quæincipit, ordinaucruntç omnes forcnfcs,amp;c. nam t difpofitio genera-4- Iis non foie t referri ad fpccificata.1. doliclaufu la.lf.de verb.oblig.ipfaautcm ordinatio édita fuper forenfibus, videtur duntaxat coniptehé-dereimmobilia,quiaeacxprimit, amp;nbsp;itainclu-dendo immobilia, ccnlètur cxcludcre cætcra omnia.l.cumprætor.ff'.deiudi. Ncc dicatur.q» 5 t créditafortafleenumerentur inter iminobi-lia,prout enumerantur annui redditusin Clemen.exiui.§.cumquc annui rcditus.devcrbo. figni.quia relpondetur qubd verba diêtaiordi-nationis funt de immobilibus,verè,amp;prop^'^ idcft,corporalibus,amp;habentibusexiftenf'^ firmam,amp;immobilem, dum fcilicetdich^* immobilia in agro Laudenfi pofita amp;c.

Et ftantibus his,non videtur curandude^^' teftatioiie, feu fidefadta per ipfos reformat^ res,quia cöftat,quod cxcedunt tenorem ipl^' rum ordi nationum.

Et in omnem euentum,dato,circa pra’iquot;'^' ciumvcritatis,quöd Magnificus D. Oi'led“^ comprehenderetur fub ftatutis prædidb’ conueniretur per exccutorcs oncrumjtC^^' rentur tarnenipfi Domini Viftarini cum uare,q uia prim o 1 oco promi feran t ci bonai® mobilia,amp; promilerant cacxempta,amp;demdC’ quia non fuit impetrata licentia alienandi® forenfem;fuit t fubrogata ipfi proiiiifl'®P^^' cuniarumjideoque debet intclligi iada tabs promilTio pariter cum exemptione,cimit®b-rogatum foleat habere omnes qualitates 1. fi eum. §. qui iniuriarum. IF. fi quis cau. Deci.confil.40.col.fin.amp;confil. ço.inP''^'’*'' ergo malèagunt.l.vendicantem.ff.dee^•.

Et habet caula hæcæquitatémaxin^^’ft'’'^ fuit fada promiffio hæc pro alimétiS; P'‘® pter oncra matrimonij fuftinenda; foluendi ad quatuordecim annos concermt commodum ipforum debitorum, in corum gratiam jideoque non débet negotium iftud ex duplici capitc aduerfus ipfuniD. Orlerium retorqueri.

Iacob. Mandcllus Alben. Mcdiolani. 154P 14. Septemb. pro Mag. D. Oftauia-no Orlcrio.

R G E M E N T

D E ftatiito excludenteillos de colleg®^Puffra-giisdandis, amp;nbsp;ab huiufmodi ofïïcijs publicrs, an intelligatur de Collegio Scholaftieotuni, veluti Caftilionorum,amp;Marlianoruin Papiæ- Et quod ftatutum tollatur per non vfum, velpet vfum con-trariuin.

SEM-

S V M M A R I V M.

Communis tollitur per non 'vßtm,ßu per contraritim z/ßm.

i'tuuttimtolliturpernon vßm ßuper contra.-riiim 'vßum,^ decent annißufficiunt.

} Itifiitutis dehet infpici communis 'vßis loquendi.

• 4 Numerus vnusßngularis, vel pluralis, non e^l mutandusin alium, uiß'vrgensaliqua ratio fiiideat.

} indepnita aquipollet 'vniuerßali per interpreta-f tönern, non exproprietateßermonis.

li^odores an veniant appellationefludentiu, 0/01 ftofeßorum,^ an ojeniant Scholaßici Licentiati.

• 7 Exprimituraliquandoaliquidadtollendum om-nem dßutationem, ideo^ non diciturßper-, fluum.

^^eoißcarifilent ea, quaßuntdigna fiecialimen-tione, quantuisßuh genere comprehenderen-tur.

• 9 ^tpetflua nunqud diciturparticular is expreßio. Mensftatuti ambiguipraßtmitur eße tails, qua-

Itter hadlenusfuit interpret at um.

Confiiium XXVIL

Ato (citrapræiudicium veritatis) quodftatuta clare excludcret eos, qui habitant in Collegijs, à fuffra-gijs dandis,amp; à cæteris ciufmodi of fici)spubhcis,cùm tarnen in cafu noftro rece-‘

illos,qui recepti funt in Collegium Domino' rum Medicorum,quia ftatutum dicit, (nec ali-quisdeCollcgio.) Etnoncftdubium quinfe-cundum communem vfum loqucndi ca verba in fingulari numero prolata referantur potins ad Collegiû Dominorü Medicorû,qnod eft V-nicum.quàmad Collegia Dominorü Schola-

3 fticorum,quæfuntmulta.Ettinftatutisdebet inlpici communis vfus loquendi. 1. librorum.

§. quod tarnen Caflius. ff. de Icga. 3. tradit Bart. inl.Labeo.col.z.fF.defuppel.lega. Abb.amp;Fe-lin.inproœ. décréta, quinimô proprietas iplâ verborûhochabet,q7 cùm volumus rS vna de-fignarCjVtimurfmgulari numero, amp;nbsp;cùm volumus dcfignare plurcs,vtimur numero plura-limeq; à tali verborü proprietate recedendum 4 cft,ncq; tmutanduscftnumerus vnus in aliû,

nifi vrgens aliquaratio fuadeat, vt tradir Soci. conf.43.col.fin.i.vol. Deci. côf.50. ideô, cùm hic ca verba, (ncc aliquisdeCollegio,)poirint commode verificari in Collegio Dominorü Medicorum;nonfunt violanda, ncq; exponS-

5 da,ideft,deCollegijs.Etidparitervidcmustin ' indefinita.nam, quanauisfoleataliquando æ-quipollcrevniuerfali. l.lipluribus. ff. de lega. 2. id tarnen fit per interprctationem,amp; non ex proprietate fermonis,vt ibitradit Bart. col.i. vndèjCÙm hic poflint verificari fecundû proprietärem, non cft ab ea reccdCndum. 1. non aliter.ff'.delcga. 3. Etintentioftatucntiumvi-- deturfuiflc,quôd,quamuis in initio ilocuti effent generaliter de ijs, qui fimt facultatis fuæ, id eft, qui dant operam artibus; rcftringcretur tarnen difpofitioftatuti, vt non comprehcn-dcretcafusibiexprcflbs, amp;nbsp;inter cæteros non comprehcnderet illas perfonas, quæ ingrefiæ funt Collegiû DominorumMedicorum. quæ verba cöprchcndunt duo genera perfonarum,

videlicet ipfos Dominos Medicos iam crcatos Doä:ores;amp; hoc fuit exprefl'um ad tollendum longamdifputationem, quæ vetitur de iure, 6 vtrumt appellatione ftudentium , velprofcf-forum cont ineätur Do(ftores,vt late per Abb. inproœ.Gregoria.col.2.amp;3. aliudgenus perfonarum funt Scholaftici Licentiati,vcl qui af fecuti funt Doftoratüdumtaxat Philo fophiæ. namamp;deeiseftdifputatio,vtrum foleant cö-prehendi,vt tradit Fclin.indido proœ. Grego.col.4.Et ratio,propter quam ftatutum vo-luerit eiufmodi perfonas excludcrc, videtur in promptu,quia,fcilicet propter dignitatem

acquifitani vidcntur multum diftare à Scho-lafticis. Et non eft vcrifimilc, quod adeo cn-

Doftores vel Licentiati folent anhelare âd proprium commodum, Hue incumbant cu-. randii

randisinfirmiSjfiueincumbantlefturæ, vt ex-pcrientia docetjtum quia funt digniores, amp;c maioris autoritatis,quàm fint fimplices Scho laftici.Etinfuffragijs fcrcndis, habcnda fem-pcreftpræ oculis æqualitas perfonarum.amp; id patet, quiaftatutumfucceffinè excluditScho lafticos publiée legentcs,amp; meritó^ quia fcili-cet verifimile cfi:,quód mouebuntur afFeftio-ne ad proprium commodum potius, quàm ad commune. Etpariter ratione æqualitatis fcr-uâdæ,amp;vt excluderetur omnis eiufiiiodi prçc-minentiaifuit idem ftatutum de ijs,qui volunt audire etiam lus Canonicum, vel Ciuile, vel exercent Notariatum.

Necabftat,fidicatur,quódexprefiIoColle-gij fuiflet fuperflua', cùm iam effent ipfo iure excluli exiftentes in Collegio Dominoru. Me-dicorum propter illa verba, nee aliquis Papien fis.quoniarefpondetur, quódpotuiffet rema-nerc dubium, an ea verba comprehenderent Dod:ores,velLicentiatos, cùm fint perfonæ præcminentes. vt per Abba.amp;Eelin.vbifuprà;, ideot adtollendam omnem diiputationem, fuit id etiam expreffum.l.quædubitatioms. ff. de regu.iur.vbi multa per I)eci. ad hoe propo-fitum.amp;l.i.§.fiintelligatur.ff.deedil.cdic. Et 8 t ea,quæfuntipccialimentione digna, folent ïpecificèexprimi,quamuis fubgencre compte henderentur. l.itcmapud Labeonem. §. ait 9 prætor.ff.deiniur. Et t particularis exprefsio nunquam folet cenferi fuperflua. Geminia. in c.i.colum.fina.C.deSum.Trini.inó.

Prætereà non videtur poflc affignari bona aliquaratio,propterquam ftatuentes volue-rint cxcludere dominos Scholafticos Colle-giorum : quinimó pro cis magis videtur prefu-mcndum,quàmprocæteris,cuni icilicet iam fintapprobati,cùm ad ipfum Collegium ad-mittuntur.nequedici propriè poflimt viuere alicnisfumptibusjquinimó cêfentur proprijs fumptibus viuere,cùm fint Domini,amp;Reâ;o-resipforum Col]egiorum,quandiu in cis ha-. bitant,veluti videmus in monaftcrijs, amp;nbsp;cæte-ris congregationibus.

ïo EtdatOjt quód verba ftatuti effent ambigua, dicendum eft nunc talem fuiffe mentem ftatuti,cùm haótcnus ita fucrit interpretatum.l.mi nimc. amp;nbsp;1. fi de interpre tatione. ff. de legibus. lacobus Mandellus Albenfis, Iuris Canonici

interpres Papiæ,in prima cathedra. 1545.

17. Decembris. Pro Collegio Ca-ftelliom,ideft,proD.Scho-lafticisArtiftis.

R G V M E N T V M.

D E præfcriptioneadionis cum mala fide poft îo.annosaduerfuscreditorem. Et quod exiftens in mala fide nunquam prælcribat, lèd tarnen quo talis mala fides non pofsitallegarijuifivfqueadjo. annos,amp;non poftea. Et an creditor pofsitagere adbonadebitoris,quæ habet in emphyteoum^

Ecclefia.

SVMMARIVM.

E x I s T E N s w malaßde nullo 'vnquam forepraßrihit, etiam in terris Imperi), agatttrdcmateria peccati, quod procedit in aSlionibus perßonalibus, contra Bart-amp;^' mitaturhsec régulaßngulariter, vt

me. 2.

ej\îalafides allegaripoteß dunt ax at gintaannos, dyttoti poßea, tranfit»^^^quot;'^ tunc malaßdes in bonamfidem, ntfi rium probetur,(dEtam in perfionalihtU)'^^ in realibus.

Bonaßdesprobaturper inditia, etiam per teßem, vel per quacunque arguments-Bonaßdes caußaripot eil ex iniußis, te^tritf^^

rationibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

ƒ Creditor an poßit agere ad bona debitorfif^’^ debitor habet in emphyteoßm ab Eccleßt-tf Eominium directum bonorum emphyteotd’^'^^^^.

Ecclefiiii.,ett quidem Eccleßaßddorninii^

* leett ipßitsdebitoris 3 nbsp;nbsp;nbsp;ettßb iurifdtd'd’^^

laicorum.

7 Omne commo dum,quo dpercipitur exdowint’^ tilibonorumemphyteoticorum,pottß^^^^i^' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re in er editor es.

Emphyteoßs Eccleßsi, anpoßit tranßre irt neos,remißiue.

Caducitate commißa in emphyteofi Eccltß^ß teil Eccleßaßbi omne ius upplicarei^fi^^ dicium creditorum^etia inpraiudid’*^^

Confilium XXVifi*

N praefenti cafu, quopetiw^^j'’^' tum ex contraólu celebrato''^’!^®

de anno. 14 91. à quo tempore ci-©9 tranunquafuitfadusaliqirisaftus ex parte creditoris; videtur dicendum de jure, effe repellcndum aótorcm ab eiufmodi peti-tione.-quia,quamuis régula fit,quód t in mala fide nullo vnquâ tempore pofllffr^ feribere,etiam in terris Imperij,cùmug^™^,^^ materiapeccati.c. fin. depræfcrip- dre-P . Ior.dereg.iur.lib.6.amp;id procedat erfiiri m a-ftionibus perfonalibus contra quæ communiter eftreprobata, in § .fi viam.ff.de vfucap.vt ibi per Ang-'^ r au.de a Caftr. recipit tarnen t hæc

quandam limitationem,commnniterper Le-giftas,«amp; Canoniftas approbatani, vt fcilicet ta

tuginta

y Waannos, amp;nbsp;non poftca ; quia elapfo tam æ*’gocurfu temporis,præfumit lex in bonam P^rfem,id eft,quod fuperuenerit aliquid, pro-P^crquodhabuerit debitor iuftam caufam no folucndi,feuveriusaliquid,propter quod de-bucrit creditor non amplius petere eiufmodi crcditmujamp;in fumma tranfmutatur mala fides in bonam fidem,nifi contrarium exprefse probetur,vt concluditBar.inl.fi. circa finem. C.vndevi. Et procedit id generaliter tam in pcrfonalibns^quàniinrealibus, feu corporali-bus,vt Abb.tradit confil. 8 9 .In quæftio. col. 3. verfic.dc debet hoc cafu præfumi didos nobi-^cs.i.vol.amp;confil.ioa.Incaula.col.i.infin.eo. vol.Areti.confi.ôs.Inprælenti.col.pen. verfi. modopofitoq) dominus. Alex.confi.151.Vifo themate.col.fi.verfi.nonomittoctia,qgt; dida pvæfcriptio.ina.vol.amp;confi.ô. Vifo thcmate. ^ol.i.vcrfic.necctiameftnecelTc.i.vol.

îtidplanius ctiam procederet,fi extabit de-Politio vnius tcftis atteftantis de folutione de-^^^bvclmaioris partis,vt in fado præfupponi-furiquia,quamuis nihil probct,quatenus atti-netad folutionem,coadiuuat tarnenbonam 3 fîdcmipfiusdcbitoris,cùmt foleat bona fides probariperinditia.l.pcn.vbiBald. C.de euic, Bart.inl.Celfus.col.4.nu.i8.ft’.de vfucap.ctia per vnunrtcftem.AIex.confi. 54. Circa primu. col.fin.inó.vol.vel per quæcunquc argumenta. Alex.confi.igy.Inhaccaufa. col. 3. vcrficu. nccobftatfidiceretur.in a.vol.Abb.ind.conf

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alibidicunt Dod. qgt; t bona fidcs

can ^hpoteftcxiniuftis,amp; temerarijs rationi-

272.co!.6.quamuisre verano lit nccclfaria huiufmodi probatio,ftan tibus fupradidis;bene eft tarnen earn facere, vt animus Indicis magis quiefcat. Et pari ter bené critdcduccrecæteras conieduras, feu verifi-militudincs,quæin fado narrantur, amp;nbsp;eas in proceffu vcrificare.

QmbiisftantibuSjCcinit vltimum quæfitu, 5 videlicet, E an ifte creditor pofl'it agcre ad bo-naipfius dcbitoris,queinemphyteofimhabet ab Ecclcfia.vtcunquc tarnen 11 elTet verus creditor, videtur,quód poftet agcre ad talia bona, 6 quiatipfumdominium diredum eft quidem Ecclefiæ; fed dominium vtilc eft ipfius debito-’'s,amp;eftfubiurildidionclaicorum, vt conclu ^^Anchar. conf 433. Poftquam ifta domina. ^^^a.Alex.confay.Vifo.col.a .in6.Soci.con-7 ^^^.Incaufaeximij.col.i.in primo vol. Et ®’^uecommodum,quod percipitur ex ipfo . “'’Poteft tranfire in creditores,vt per Barto. ^*\.*'^'^ita.§.fide vedigalibus. col.2. verficu. ieaquæro,qyjj2gj^fm..5everfi.quidfi propter debita.fEdeftani. infec. quod autem in ipfos crcditorespoifit ab folute tranfire totu ipfum

ius vtile,ciim fit emphyteofis Ecclefiaftica,nÔ vidcturfitisexpcditum, quia dependet ab in-8 tricataillaquæftione,t an emphyteofis Eccle fiæ tranfire pofl'it in extrancos; de qua fiint va-riæ opiniones,amp; necefte elTet videre inueftitu-ram,vt per Alex, inl.etiam. ff.fol.matri.amp; per Deci.conf 171. Et hæc procedunt, dummodó 9 nonfitcômifla caducitas. nam tunc clarü vider ur,(p Ecclefia po teft fibi omnia hæc applica reinpræiudiciumcreditorû, vt in fortioribus terminis,vidclicet,in præiudicium dotis, tra-dit Specul.tit.deloca.§.nuncaliqua. quæftio. centefima,vndecima.ôcHoftien.in fumma,amp; eod.tit.§.quidfitnatura.col.i.infin.

Si pars aduerla opponeret, quod hærcdi ere ditoriscompetitreftitutioin integrum propter iuftamignorantiani; refpondcatur, quod conftatdecorum fcientia,ex quo habucrunt libros patris apud fe,amp; in eis fit mentio de ifto credito.

lacob. Mandellus Alben. Papiæ legens lus Canonicum. 1540. ij.Februarihpro quodam Mediolanenlî.

R G K M E N T F M.

D E quibufdam verbis teftamentfan fcilicetde-notetfubftitutionem compendiofam, id eft, vul-garemjamp;fideicommifTariâ, an vulgarem tantum. Et an appellatione filiorum veniant nepotes,amp;cæ teri defeendentes in fubftitutionibus. Et anper di uiftonemeenfeatur renunciatum fideicommifto. Et de alijs,prout per te videre potes lingula quæli-ta,quæ poliiit Autor in principio confilij.

S V M M A R I V M.

I Verba denottemporis,compre-henduntfuhßitutionem compendiofim, qun deßti natura, continet vulgarem,d7ßdeicom-miffariam.

• 2 TiiEho,ßicceßiue. videtur fuadere, cjuodßt com-pendioßaßtbßitutio,^videnu.S.

• 3 Claußtla. codicillaris videtur operari, quod verba, direct a obliquenturfamp;videnu.ç.

• 4 In claußila codicillari fat is eß quod di^lufit ß va 1er et. no refert,fidi^um nofuitß vakbit.

J Di^iojpradmis, habet relationem adpraceden-tia,^videnum.i3.

• 6 In qualibet difpoßtione debetßmper,quantüßeri poteß,ßmi ea interpretatio,per quam tollitur contrarietas, varietas, abfurditiss.

• 7 Fideicommißumfaldum non fuife, interpretan-dum eli, quandofumns in inßitutione necef faria,cumfideicommiffumßt onus, nunqua debet induci,niß vel voluntas,vel verba ßnt clarißtma.

ƒ. Dittio

di^io,futceßiue.fAciunt fuhßitu-tionem compendiofa,m,qutdo eJi ndieSta, men-tio mortis,(ß quid operntur, quomodo in-telligntur.

9 Cluufuia, codicillnris quid operetur in inßitutio-nibusjßeufuhßitutionibtts, ö“ quando.

io 'Filiorum appelUtione un comprehendunturne-potes, à^camp;teridefcendentes inßubßitutioni-bus.

li '^^ppelUtione ßliorum, proprie loquendo, non •veniunt nepotes,d}quot; quundo 'veniunt,illudßt per interpretutionemßeu extcnßonem, dfnon 'veniunt in odioßs,neqneinßubßitutione reci-procu, ds“ vide etium numeß;quen.

• lt; 12 Subßitiitio reciprocA continet etiam ßdeicom-mijßiriam,^ inßubßitutionereciproca. appel-lationeßliortim non veniunt dcßcendentes, etiam quodaliquoreßecliidifpoßtio ßt fauo-rabilis.

t3 Filiorum appellationenunquam comprehendun-tiir alq deßcendentes, quando teßator expreß ßtßngula nominaßliorumßuorum.

iF Fideicommißiirn an cenßeatur remißum per di-uißonem, dx tranßaciionem,maximeßißtpofi-ta in inßrumento congeries verboŸum de non contraueniendo dt'c.

• 13 Verb a ilia poßta in diuißone, ipromißerunt non contrauenire djc.'} non operantur renuncia-tionemfidacommißi. Et quid de alsjs verbis mult isßmilibus,dF generalibus,vide ibi, nu-me.if.

• 16 Sententia arbitramentalis an operetur remiß fionemfideicommtßi,quod non.

• 17 Vocati adßdeicommißiim an poßint renuncian-dopraiudicarefuis deßcendentibuspariter vo cat is, velpoßtis in conditione.

• 1^ Jnßdeicommißis anfilq vtrinque coniunclipra-ferantiir alijs vtenn’is tantum.

• 19 Inßdeicommtßisßiccedituripß teßatori.

• 2 0 lusßdeicomißi conditionalis non tranßinittitur.

• 21 Fideicommijßim cejßat in vltimo, qutßupereß ex grauatis,illeq^poteJt libere dißonere.

• 22 Nepotesadmittunturinßirpes,d7non in capi-ta,quando agiturde ßiicceßionepatrui.

Confiiium XXIX.

Ro difcuflîoncpræfcntis cafus vi-M dendunicftpriniô,quæfubftitutio contincatur fub prioribus verbis tcftamcnti conditipcr D. Paulum Arcelkuii feniorem,anno. 1467. die ii. Inlij, dû Rilicet inftituit hærcdes filios fuos, «5c fub-iecithæcverba:Etpofteosfilios meos mafeu-ios,eorum,lt;5c cuiuflibctipforumfiliorü meo-rum filios malculos legitimos, amp;nbsp;naturales, amp;nbsp;fuccefiiuè poll meos ablaticos, eorummeo-

rumablaticorum filios inftituo, «amp; mihilixrC'

deseflcvoloamp;c.

Secundo, videndum eft,quse fubftitutio c5-tineatur ex verbis inferioribus didi teftamen-tijvbi diftum fuit,Itcm volo, qubd cafu aduc-niente,qgt; vnus ex prædiiElis filijs meis, vclalter corumdecederet ablq; filijs Icgitimis mai’cii-lis,exvcro, amp;legitimo matrinionio procrca-tis,vnus fuccedat alium,amp; alter alium.

Tertio, an renunciatum fuerit fidcicom-miffo peripfos filios,dum dcueneruntaddiui-fionem, «5c tranfaftionem , amp;nbsp;arbitramenta,

cum verbis,de quibus in cis.

Quarto,an potuerint ipfi filij renuciare fideicómiflb in præiudiciü dclcëdentiû fuon';

QLfintô,anfideicommiiris folcant omnes filij æqualiter, cùm vnus eormn’i^'’'' dit fine filij s, an verb admittantur dunta.ü^ ' li,quifunt vtrinque coniunfti.

Sextb,generaliter,amp;comple£lcndocklt;;*^^ omnia,videndû cft,ad que pcrtincant hætcidi-tates dominorû Baptiflæ,Raphaëlis, «Sc di filiorum ipfius teftatoris, fiue maneat tcfiati,fiue fuccedendum fit ab inteftato-

Et circa primum videretur prima cendum,fuifle fadam fubftitutionem,nô^ tumvulgarem, verùm ctia fideicomiidil'’'^*''’ fcilicct in duobus gradibus,filiorum, «5c turn,ad quant fint vocati ipfi filij inter deinde nepotes,amp;poftcaproncpotes,vtF''f‘'’’ I ex illis verbis,«5c poft cos amp;c. nam t taliaverba» cùm dénotent tradum temporis, videa^“’' comprchenderc lûbftitutioncm conipea^'°' fàm,quæ de fui natura, eötinet vulgarcnr« deicommiflariä,vtperAlex.confi3-Vifi^-‘-‘’-2.m fi.verfi.amp;fl diccrctur.in 4.vol.Söek‘^'',' 113. Suprafcriptiinfignis.col.4. ini.vo^-^'^*’ confil.zoj.col.s.jnprimo.Cur.iun.rr’'’ col.i.öcvideturdemente Bart, inl col.io.nume.32.vcrfic.lccundbopp0’^°‘, vulga.dum vult generalitcr,qubd cùm adtunc verba denotantia traiftum temporis, fit fi’*“^“' 2 tutiocompendiola. t Et idem etiam videtm fuadere in cafu noftro illa dilt;ftio, fucceffitie-vt per Socin.confil.i2.col.3.in tertio dubio,nif

V0I.amp;per Alex.vbi fupra.

3 Neque obftare videtur,qgt; t verba fint dir^' da,dum fcilicet dicitur,inftituo,«5c hærcdest^ fcvolo.quiarefpondetur,qubdclaufubm cillaris videtur operari, qubd obliqueatutgt;vt Deci.ind.conf 205.C0I. fin. ôcconlil.a S.CO' lum.3.«5cconfil.287. colum.2. amp;confil.29t'

4 colum.2. Curt.iun.confi.139.infi.Ettqiiaiit' uisin ipla claufula codicillari nö fit diftum,(fi valcbit,) id tarnen non refert, quia latis eft, ip didum fuit, (fi valeret;) quod cum fit verbum fubiundiui modi, relpicit etiam tempus tu-uu'um,

Confilium

concludit Bart.inl.i.iny.quæft.ff.de Codicil. Deci, confil. 242.colum.3.verfic.

‘i''^Vltimó.

etiam videtur obftare,quód in inferio-^'Parteteftamenti fuerit fadaalia fubftitutio ^agisexprefla, inquafolùm fit mentio dc fi-qtiia videtur poiTe refponderi, quod e tiam incafecundafubftitutionefuitintentio tefta-torisfacercfubftitutioncminter filios,amp; ne-poteSjSepronepotes prius nominatos,quia no Pædiftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia didio, prædi-

habet rclationem ad præccdentia, amp;nbsp;ope ^^f^kquodappcllatione filiorum veniant nc-potcs,öc pronepotes prius nominati, vt tradit ■Alexand.confil. 9. Vifis verbis.col.2.in fi.ver-fic.non etiam obftat quod quando. in i. vol.

Sedquamuis prædida videantur colorata, ’''hiloniinus verlor, amp;tutior videturcontra-^'^opinio; videlicet quod ex prima ipfa parte ^^ftamenti colligatur duntaxat fubftitutio vul non autem fideicommilTaria. Et in pri-^'sidfuadet proprietas verborum, quæ funt ^’tcfta,à qua regulariter non eft recedendum. hnonaliter.fF.deIcga.3. Item idfuadet fupra-dida alia fubftitutio fada in inferior! parte, quæ fine dubio eft compendiofa, continens etiam fideicommiflariam,amp; fuiflet ineptia teftatoris idem bis repetere,præfcrtim fub quo-dammodo repetendi tanquam capita princi-palia, vt patet ex ipfis verbis teftamenti. Et ® hlnqualibctdifpofitionedcbct fempcr,quan-tumficri potcft,fui-i-ii ea interpretatio,per qua to i^circontrarieras,varieras, amp;abfurditas. c. inter dl!cdos.§.cæ^.çJ.^æ Je flde namadca.fF.de condi. amp;nbsp;demon.vt per Deci. confilio 83.colmn.3.amp;confil.254.colum.2.in fin.amp; confil.317. col.2. amp;cxprcfFumfacit cef fare tacitum.l.cum ex filio.fF.de vulga. amp;nbsp;clara præfcrunturambiguis.l.continuus.§.cumita. fF.dc verbot, obligationib. Item id fuadet materia fubicda,quia fcilicct fada fuit inftitutio depcrfonis,quæexneceflitate,fcilicetcaufati-ua,erantinftituendæ,nc rumperctur teftame-tum.iuxtal.Gallus. Sc idpatet,quianonvoca-uit teftator omnes defcendcntcs,fcd duntaxat duosgradus, fcilicet ncpotes,amp; pronepotes, quiapoflibilc crat,qu6dfilij,amp;ncpotes dece-^ctentviucnteipfo teftatorc,vtfæpc folet cö-''quot;gcreivnde, t cùmfîmus ininftitutionene-'^''^itia, debet fieri intcrpretatio,vt fint fadæ ’^^'tiitiones dircdæ,amp; non fada fidcicom-J^gt;ffa,vtperBartolumamp;cæteros omnes in d. •‘•Gallus.§,quidamredè. turn quia ita præfu-lnlt^ref[e^^£^s reJatoris, turn quia fidcicom mi/Tum eft onus.l.cohæredi.§.cumfiliæ.,fF.de vulga. amp;nbsp;nunquam debet induci fideicommif-

XXIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

fum, nifi vel volutas, vel verba fint clariflÏma, vtperDeci.confil.63.colum.fin.

Non obftant ca,quæ fuerunt ex aduerfo ad-8 duftajnam t primo adillasdilt;ftiones,Poft.amp; fuccefiàuè. refpondetur, quod faciunt fubftitu tionem compendiofam , quando eft adieda mentio mortis, vt loquuntur Dodores alle-gati; fceus autem fi non dicatur,poft mortem, led dicatur,pofteos.amp;c. quiatalia verba non inferunt ncccflarió fideicommiflariam, cùm etiam polTmt vcrificari in vulgari,quia fcilicct teftatoreöftituit multos gradus vulgaris fub-ftiturionis,vnum poftalium, vtinl.poteft. ff. devulga. amp;operanturca verba, vt non videa-tur omnes fimul voeati, lcilicct filij eum pa-rentibus, ad tollendas omnes difputationcs Dodorum,mdido §. quidam redè. Cùm igi-tur ea verba non inférant neecHarió fidcieom miflariam in cafu noftro,non eft diecnduni, talem fideiconanfiflariam extare: quinimó ver ba rcpugnant,cùmfintdireda,vt diébum eft; ergo amp;C.amp; illadidio, fuceelïiuc. feu ordine fuecefl'iuo. iblct duobus modis intelligi, feili-ect per vulgarem,amp;per fideicommiflariam, vt per Dodores omnes,prælertim Pau. de Caftr. in did. §. quidam rede, colum. penult. amp;nbsp;ibi Socin.col.ctiam pcntil.qui concludunt,quód debentdenotare vulgarem, quando fumus in ordine neceflTitatis, etiam fi verba fint nondi-reda, fed communia, vt eft verbum, Subfti-tuo. ergo multo magishic, cùm fint direda, vtlate tradit Dcci.in didoconfilio 305. col.2. amp;nbsp;colum.fin.amp;confil.228.col. I. dconfi.248. col.pen.amp;fin.

Nccquicquamt facit c km fill a codicilJaris, nam certum eft,quód illa nihil folet opcrari in hoe propofito, nifi quando conftat dc eiara mente teftatoris, vel ex verbis exprcllis, vel ex illavrgentiflimaconieä;ura,q) aàusnon pof fet aliter habere cffcótum, nili verba obJiqua-rentur,vtpcr Dcei.ind.eonf1l.2o5.colum.fin. quod certè non rcpcrit ur in eafu noftro ; quin-imó in cafu noftro,amp; verba, amp;nbsp;mens teftatoris multis modis répugnât, vtdiftü fuit; idcoque curandumnoneftde elaufula ipfa eodicillari, vtctiatraditDeci.cöfi.287.col.2.amp;conf.2 9i. C0I.2.amp; Curt.iun.confi.13 9 in fine.

Adilludautem, quod dicebatur de didio-nc,Filijs.pofitain feeunda fubftitutione,patc-bitrefponfio ex his,quæmodo dicentur fuper

feeunda quæft.

Circa fecundum, videlicet, quid eontincat feeundafubftitutiOjVideretur prima freie di-lo cendum,quód cùm t faäiafucrit inter filios, comprehendat etiâ ncpotcs,amp;ceteros defeen dentes,có quod appellationefiliorum in vltinais voluntatibus,vidcntur omnes defcenden

tes

uaparsdiftælxærcditatis Dom. Baptiftæ: circa Quando vnus putat occidere vnum,amp; occidir, vel vuluerat aliù.Et de intelligsntia uouç conftitu.

M 3 Mediq-

Mediolani, Quod foins conatus puniatur pœna' mortis,quamuis fecutum non fuerithomicidium.

SVMMARIVM.

J Décréta,^fiAtut'AÇolentrecipereinter-■pretntionem à iure communi.

• 2 VulnerAns, 'uelinterficiens 'vntim,CHmputAret •vulnerAre,'velinterßcere Aliumyquomodopuni Atur de iure communi.

• 3 StAndum non est dicta delinquentisjquAdo Aliunde conflAt de deliSto Ahjque eiw confeßone.

Confilium XXX.

SI VE R V M eft præfuppofitumdo-minationisveftræ, quod ifte liabe-ret animum intcrficiendi vxorem, non autem earn, quam vulncrauit} putarcmeuninoneflc in cafn nouarunicöfti-tutionum, amp;nbsp;per confcquens non eflc punien-dnni pœna mords.Nam,ad hoc vt foins conatus puniatur pœna mords, quamuis fecutum non fuefit homicidiumjrequirunturduo co-puladuè, videlicet vulnus,fcu infultus cum te-lo euaginato, ité animus deliberatus occiden-di.vtpatet.cx§.homicida. amp;nbsp;in præfenticafu interuenit quidem infultus,amp; vulnus,fed non animusoccidendi;ergo,amp;c. Nccvideturdu-bium,quin iplæ nouæ conftitutiones intelli-ganturrequircreduofupradida circa eandcm perfonam j quia alioqui fequcretur,quôd alte-rum eorum tâtum fufficeret. nam nihil in hoc propoftto vidctur habere commune vnaper-fona cum alia ; adcô, quod fi animus occidendi vnum,amp;infultus faftus in alium fuftîccrent; nccefle eflet fateri, quôd amp;nbsp;animus occidendi per fe fufficeret, amp;: infultus per fc fufficeret, qd certe effet côtra verba ipfius text.in d.§.homi-cida.quiaapertèrequiriteaduocopulatiuè.

I Et cum t dccrcta,atque ftatuta loleant reci-pereinterpretationem à iure corn muni. c. eau fam quæ, de referip. vidctur prædida interpre-tatio fie ex magis communi opinione Doôto

2 rum.Nam t in hoc ipfo articulo,cum quis vul-nerat,vclinterficit vnum,putSs vulncrare, vel interficere alium ; côcluditur de iure communi,quod cum is daret operam rei illicitæ,tcnea tur quidem de co,quod Icquutum eft, vt tradit Bar. inl; refpicicndum. § .dclinquunt. in fi.per ilium text. ff. de pœnis.amp;in l.Diuus.colum.2. ff. de ficca, non tarnen tenebitur indiftinélè, prout tcnerctur, fi deliôlum fuiffet perpetratû in perfonam illam,in quant dirigebatur inten-tio 5 fed duntaxat tenebitur perinde,ac fi com-ntififfet delidum ex culpa,amp; non ex dolojquia cùm non adeffet animus præcifus ad ciufmodi deliótuni committenduin,n,on etiä aderat do

lus, vt concludi t Alexan.in addi.ad Barto.ind. S.delinquunt.poftAng.ini. fi cum feruo.ff.de iniur. amp;nbsp;latius tradit laf. in 1. fi pater, colum. 2. C.dehære.infti.vbi ait opinione iftam Angeli, tanquam mitiorem,effe tencndam,amp;tradite-tiamBald.inl.3. §.quacunque.col.2.verf.quo adtcrtium.ff.dciureiuran.vbifatctureumcffc in lata culpa.

Scdmultûdubitode præfuppofito ipfofu-pradido, videlicet, quod habuerit animum oc cidendi vxorem, amp;nbsp;non iftam puellam, qu^r vul ncrauit. nam ex circûftantijs videtur, quôd habuerit animum occidendi amp;nbsp;vxorem,amp;liâC

puellam; quia,cum effet iam dies clara,amp;puel-la iplà læpius clamaflet,amp; affercret, fc vxorciftius, prout latiseidcbebatcffci’‘’f“,^’ ex voce, amp;nbsp;afpcdu, amp;nbsp;tarnen perfeucrau^^^î'* vulncribus, donee fregit deinde enfeni;!'® tis video,amp;c.Neque t ftandum cfteiusditW hoc propofito,cùm iam aliunde conftcf fo deliéto abfque eius confeffionc, vt eft munisdiftinftio Doclorum,dc quapoft^^'^’ latè tradit Deci. in c. cum venerabilis.

• I O.amp;ii.dccxcep. Neque forte effet extrapto-pofitum eruerc ab eo veritatem per tortut^^’ ftantibus conieduris fupradidis: veru®^'''^ non vidi proceffum, non vl terius, progt£‘^*°‘''

lâcobus Mandelins Albenfis, Papiæ'

15 4-6. ii.Martij.

czf R G V M E N T r M.

Subftitntio fideicommifiaria,lèu lâ,quâdo eft fada de omnibus bonis omnium inftitutorum, quôd non cenfeawri.' cere fîdeicommiffum reciprocum interipfos®' ftitutos ; amp;nbsp;quôd différant inter fe,fubfti®^*'^l’°. ’mortem omnium, amp;nbsp;fubftituere vltifflo morieuu, amp;latè de bac materia, quando cenfeatur mduâa fubftitutio reciproca,amp;c.

SVMMARIVM.

SvBSTITVTIO ^^uddofuitfAdApodmoT‘ tem omnium inßitutorum, ^noftatexfrtf-sefAlt A 'ultimo eorum decedenti,An continiit reciprocAmßuhßitutioncm , à“ in quo potißmum conßßit controuerß^^^^ Eo^or.

• 2 SubßitutiofißAt 'ultimo decedenti, nibus bonis,eti expeditum,quod contiiK^f^^^' procAm.

• 3 ReciprocumßdeicommißtmnunquA cenßtiirß (tum, ntßi duo copulatiue concurrAnt ,ßilicet quodßt fA^Aßibßitutio de omnibus bonis,ßn de tot A re,quie inßsbßitutione deduciturßm qubdexpreße fuctAßit Ab 'ultimo decedents: dt tii mAvis communis opinio, a quA non elirece-deisdum,

Coiifilium

kndum, amfliat, ^decUmt, amp;nbsp;dat

Curt-lun. ex modernis tenuit contrarium, ffafuppenes paria ejfèfobftitutïonemfieri vl-decedentiy^fieripoïimortem omnium, ^^odtamenesifalfifiimum.

^^pudifia communis conclufito, quod no cenfea-^'^'^fAbtareciproca égt;quot;t-procedit,etiamfifacia ß^ßibfiicutio de omnihtcs bonis,nonfiolum in-^finitefidetiam cum dictione 'vniuerfiali. ^^^ocedit, etiam fi inter ipfis grauatos extet ex prafumpta mente tefiator'isfit

7 Et fiibßituto.

'ï‘*o»iodo intelligatur qsib adeffecium, nbsp;nbsp;quid

‘i‘^^ndo vniis ex grauatis moritur, quando ffecfu admittaturfubfiitutus,déclarât.

^‘^tiopradidlix, coclufionis qu£fit, cur fcilicet non ^nducatur reciprocum fideicommiffium , nifi lt;ltiando fiubflitutiojît de omnibus bonis, nbsp;nbsp;fit

^xfiefiè vltimo morienti, non autem alß ca-ßlgt;us, z/t quando fit poli mortem omnium ^c. brationem adducit, quam male Docior. de-darant.

9 l^dticommifiîim cenfètur onits, fs’^inquam de-lgt;(t cenferi induclum , nifi z/erbis exprima-tHr,'uelmens teflatoris necejfiartb inférât-, in duhio pronunciantur contrafideicommif-fiini.

!o Etdcicommijfum qtiodinducatur ex conieEluris, fraccdit ,fifint conieclura neceffaria, aut fnultum probabiles,(finon aliter.

U Stihfifutio quando fiadlapoil mortem multo-f^”^P^‘lt;^fter,iddl,non adiecla diclione col-'^^^^'^‘^fiavniuerfiaà, omnium, tune nullum intergrauatos cenfetur extarefideichmiffum, fi^^-^Hisdiclumfit,in omnibus bonis : fj’pro-’'^dithocfiuegrauatifint ext ranci, id est, non fite cedent es interfi,fluefint inter fi ab intefia-tojuccejfitri. idem quoque eii dicendtim, licet fient adiecla diElio zjniuerfalis,omnium.

12 i^tibjlitiitiofaclapoii mortem omnium no aqui-paraturjùbfiitutionifacia ziltimo decedenti : amp;tenentes contrariurn errant. Et deintelli-gentiatex .in l.codicilhs.inprin.ff. de zfiifruc. lega.ziidevfqueadnum.iy.

13 lus accrefeendi ex qualibet leui coieclura prafer-turfiubfiitiitioni.

14 EiiElto,omnium.anfiet colleEliuè,an zjcfio difiri-btitiue.

'J\fïtiitafiint zjera in aElu exercitosqua nonfiint ver a in aclufignato,ficundum JDialeclicos.

^iiud est ,fitbfituere poli mortem omniumfim-^liciter-,altud,fùbftituere zjltimo decedetifim pliciter. Ite aliud,fubfiituere ziltimo deceden-‘ in omnibus bonis, f;quot; aliud,fubfiituerepost tnortem omniu in omnibus bonis, nbsp;déclarât,

ip Subfiitutio quando esifacia,fiantibusperfonis.

XXXI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48

exprafùmpta 'voluntatetefiatoris,filent excluderefubfiitutum, an tune inter illasper-fionas cefiaturfaciafubfiitutio reciproca-,qubd non, qubd etiam hoc cafit procedatfiupra di-Ela communis conclufio.

tS Perfona ilU, qua ex conieElurata mente teflato-r 'isprafcrunturfiubfiituto, zjcniut ab intefta-to, fp non ex tefiament0, quafit ratio.

79 Perfina taris,quamp; excluditfubjlitutum,fat 'is eli, qubdfit zjeldeliber'is,z}elgeneralfusfit defuc-ceffitris ah intefiato inproximiorigradu, qua. fubfiitutus.

20 SubfiitutiofaElatalibusperfonis, qua excludut fubfiitutum, nd refert, anfaclafueritfine diclione zjniuerfali, omnium, an ziert) ea diclio fuerit adiecla, quia zjtroquecafu qualibetil-larum perfinarum praferturfiibfiituto, ^di-Elio, omnium, nihil operatur ad exclufionem fubftituti,nifi quandofiibflitutiofit extraneis.

21 Parifius etiam conf.43.in2. zjol. latifiimetenuit contra pradiclam magis comunem conclufio-ne,fed nihil adducit,quo d zirgeat tfpquot; eiusfundament is refpondetur.

22 Infideicommffi'isfpellanda ellpotifiimu ziolun-tastefiatoris fficilicet in eius interpretatione, pofiqufim confiât illud effi introduElum-fid in eo introdueendo opus ell zjerbis exprefiis, ziel coniecluris zirgettbus,(fiindubio est iudiean-dumfideicommijfium nonfitbeffi, fp it a debet intelligi ilia régula.

23 Diftinclio Paris f an conditiofiibfiitution 'is zie-rificetur inperfonamprimi,an ziltimi, est imper t inens, (f extra propofitum, (fi pert met ad all am mat eri am.

2 4 Reciprocum fidcicomiffiim non fitbell inter multos inflitutos, fi tarnen extraneus fubjlitutus cenfeturfubfiitutusfingiilis ,fid non admitti-tur, nifi mortuis omnibus fi tunc aduocat ad fe omnia bona,etiam fifuerint alienata,

Confilium XXXI.

amp; al ij s plcrifquc in locis,qui paulo inferius ad-1 ducëtur ; ynus t eorum cafmini eft, in quo po-tiirimuin confiftit cótrouerfia,qui modo pro-pofitus fuit, vidclicetjcum fubftitutio fit poft mortem omnium, amp;nbsp;no fui t exprefie fafta vl-2 timo eorum decedcnti.nam,tfi fieret vltimo decedentbeft expeditum, quod contineret re-ciprocam,cum fcilicet fit in omnibus bonis. ipertext.inl.TitiaSeio, §. Seia.fF.delega.2.amp; 3 t inefFcduvidctur cfle magis communis opinio,amp; à qua non audent recedcre quamplures ex Dofto.aflerentibus earn elTe dubiam j communis ( inquam ) quod nunquàm cen fetur fa-étum reciprocum fideicômiflùm, nifi duo co-pulatiue concurrant,quôd fit fafta fubftitutio de omnibus bonis, feu de tota ip(a re, quæ in fubftitutionemdeduciturjitcm quod expref-se fafta fit ab vltimo decedcntc. nam poft Bar. ind. §.Seia.amp;Pau.dc Ca.inl. fi pater impubères.colum.fin. if. de vulga. amp;nbsp;alios relatos per Soci.ind. §.cumita.colum.6.verfquintusamp; vltimus. cam diftinótè deducit, amp;nbsp;fequitur A-lexand.ini.pater filiam.§.duobus.colum.2.in fin.fF.adleg.Falcid.amp; confil.91.Ponderatis.in i.volum.vbi latiflime infiftit,prclèrtim,in 3 .amp; 4.colum.amp; eft repctitum in conf i i.in 3. vol.amp; cam fatetur communcm Soci.in d. § .cum ita. amp;nbsp;idem ctiani tradit in conf 113. colum. fin. in i.volum.amp;conf 249.colum.5.amp;6.in2.vol.amp; conf 104.colum.pcn.in3.vol.amp;conf 77. col. 5. in primo vol.amp;Io.Baptiftade lanfto Seueri-no inter confilia Soci.fcilicet conf 80.co'um. 4.ini.vol.Curt.fen.conf 42.colum.i3.verfad quintum refpondendo. amp;nbsp;eft canonizata per omnesDolt;ftorimodernos,vtpatetcxRipain d.§.cum ita.num. 14. vfqüe ad nu. 29. amp;nbsp;Gon-zadi. conf 67. col. fin. amp;nbsp;nouifiime tradit Do-ftiifimus, amp;Integerrimus intermodernos D. AymoCrauetta,conf 113.in prin.vbictiam dici t communcmjamp; conf 161.colum. 3.nu.7. vbi etiam refert, ita fuifle iudicatum, poft longam difputationem,pcr curiam, feu Parlamentum Grationopolis ; amp;nbsp;hanc etiam opinioncm vi-detur fuifle fecutuslaf ini. poteft. ff. de vulga. fcdquiaincafufuono fucrat fada fubftitutio in omnibus bonis, non eft curandum in hoc propofito de eins didis, amp;nbsp;earn clarius fccutus eft ipïè laf. in 1. pen. colum. 3. amp;nbsp;4. C. impube.

4 Et tex modernis folus Curt, iun.aufus eft te-ncre contrarium conf ii.colum. 3.amp; 4.amp; con-fil.i6.amp;conf 43.amp;confil. 156. amp;vbique repetit ealdem rationes,amp; motus potiflamumfuit co, quodpariafint ( fccundum cum ) fubftitu-tionë fieri vltimo deccdenti, amp;nbsp;fieri poft mortem omnium,quod tarnen eft falfilTimu vt in-ferius patebit.

5 Et t prædida communis conclufio, quod

non cenfeatur fada reciproca,amp;c. procedit,C' tiam fi fadafit fubftitutio de omnibus bonis» feu de tota re, non folum indefinite, ledetiam cumdidioncvniuerfali, vt patet cxDoftori-bus fupradidis,qui eo modo loquuntur.naffl, ceflante didione vniueriali, res videturhabere minus dubium,lccundum laf in d. 1. poteft. quamuis contrariu in hoc late defendat Curt, iun. vbi fupra, prout etiamvideturvoluiHeA-Icxan.ind.conf 9i.colum.2.in prin.amp;colum. 3 .in primo vol.fed pro opinione laf latiusinfi-ftit Ripain d. § .cum ita.num.18. amp;nbsp;huiufmodi controuerlia non facit difficul täte in cafuuo-ftro principali, vt inferius dicetur ;amp; fatisdt quod, ctiâfiappofita fit didio vniucrfali^’^ magiscommunis opinio,quod non ceid^*'^'^ contineri fideicommilTum reciprocun’i^'®^ multo minus eötinebitur, fi eiufinodiva''^’quot;^ falls didio fuerit omilTa.

Confilium

ioconf.i8o.infin.Et,tquamuis dici foleat,quod fideicommifliini inducitur ex conieduris ; id procedit, fi fint côiccturæ necefîariæ, aut mul-tutn probabiles,amp; non aliter. 1. Lucius. §. tres hæredes.fF.adTrebel.Pau.de Caft. conf.151.In caufaquævertitur.col.i.inantiquis.Ripaind. S.cùmita.nu.iy.Iaf.inl. poteft.col.a.verffed ftriftius procedendo. flF. de vulga. Proptereà, quandofubftitutiofitexprefsè dé ornnib. bo-ws, amp;nbsp;exprefsè fit vltinio dcccdëti ; tûc negate ï'onpofTumus, quin inter ipfos graüatos cen-

quoq; fadum fideicommifTum rccipro-^^ini,quia,cùin vélit teftator,^ fiibfti tutus ha-omnia bona ab vltimo decedente; vult e-fiini in necclTaria confequentiam, ad ipfum fitimum decedente perueniantpriusipfaom Wabonajquod certe fieri non poteft fine fidei-cômifTojamp;ita eo cafu amp;nbsp;mens teftatoris,amp;vei-dénotant fideicommifTum,vt déclarât Bar. itil.vel lingulis.ff.de vulga.Pau.de Caft. in d. 1. ^'paterimpuberes.col.fin. Soci.ind. conf.77. fol.5.in i.volu. quae ratio ceffat in alijs cafibus, ‘iquibusnöinterueniunt copulatiuè duo fu-P^adifta. nam fi fiat vltimo deccdenti,fed fim-P^idter,idcft,non exprimendo ipfa bona; nul-iuni tuncextat fideicommifTum reciprocü,d. •velfingniis.qnia fit interpretatio in partem ’''ifiorcnaj(Jefi,contrafidcic0mifTum,vtnon ^«nfeaturincludere,nifi portionem vltimi,cu fideicommif-

. Ita amp;nbsp;cum defi-exprcdiótis duobus,id eft, Biblis bo^'-'^'^ftitutio de tota te,feu de om-denn.ti,,, fit exprefsè vltimo dece-omni'nJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diftum fit,(poftmortem

rendifid”■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taimen fubcftnecelTitasinfe-

nin'if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reciprocum inter eos;

X 7^talefideicommifTum, fine non cfF ft’ ^^'^•^^’’■^‘^^^P^tvolutas teftatoris fuum n’ '^^bideft, vtroq; cafu tranfiturafunt om onaad fubftitutum -, amp;c eodem modo, amp;nbsp;co cm tempore,videlicet poft omnium mor-tcm. proptereà, cum nihil refcrat ad fubftitu-tum,quod inter ipfos grauatos extet fideicom nailTum, vel non extet ncq; etiam verba tefta-^enti id inférât ; nulla eft ratio, propter quam ebeamus opinari,falt;ftam fuiffe inter eos reci-^ocumfideicommifTum,flatibus fupradiólis, jj'^fithoc primum fundamentum.

Secundo videmus, quod, t quado fubftitm ‘ofiftacft poft mortem multorum fimplici-id eft, non adiefta diólione colleótiua, feu a^tiiuerfiii, omnium, extât iura aperta proban-tianullntjii^ter eos grauatos extare fideicom-miirum,qiiamuis appofita fint verba vniuerfa-Jiaadrem,idcft,fidiólum fit, ( in omnibus bonis. J nam, fi fint extranci,id eft, non fucccden-

XXXI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

tes inter fe,tunc vno eorum decedente,ftatini admittitur fubftitutus.l.fi.§-filium. fF. delega. 2.amp; 1. Lucius. §. Caio. fF. ad Trebel, fi veto fin t ab inteftato inter fe fuccclTuri, tunc no admittitur fubftitutus,vno dccedente,fcd admittun tur cætcri, fcilicetab inteftato, vt eft text. ini. pater filiam,quæ à viro. § .fi .ibi,Legitimus hæ-res.fF.ad legem Falcid. amp;ibi traduntgl. amp;nbsp;Do-ftor.omnes, præfertim Alex. amp;nbsp;qua ratione in cafu præcedenti,id eft, cum non eft adieda vni uerfalis diélio,omnium, non fubeft fideicommifTum reciproeû : idem quoq; videtur dicen-dumin cafu noftro,in quo adeft vniuerfalis di-diojomnium.quia non videtUr pofTe dari pro-babilis ratio differentia: inter vnum cafum, amp;nbsp;alium. nam, quamuis diólio, omnium, opere-tur in fauorem inftitutorum extrancorum, vt fubftitutus non admittatur,nifi omnibus ipfis decedentibus, in hæredibus tarnen non extra-neisnihil videtur operari tails di(ftio,quiaea et'amnonadieóla,no admittiturfubftitutus, nifi omnibus decedentibus ; amp;, fi aliqui tatum décédât, flat eorum portio in penden ti. vt déclarât Alexand.in d.conf 91. col .4. in i. Vol. amp;nbsp;ini. hæredes mei. $. cùm ita. colum. i. ita q uod ea diélio exprimit illud,quod tacite incrat. 1.3. ff.delega.i.crgo fi quo ad cos nihil operatur ea ditlio,quia etiam fine ea intelligebatur adeffe, quicquid poffet tails dièlio operari; necefle videtur fateri, quod lient ea non adieóla, coftat, quod non inducitur fideicommifTum rccipro-cum,lta quoque noninducitur,talidièlioné adieóla. Et quemadmodum in primo cafu, id eft, non extante ea dièlione, prædileèlio infti-tutionlsprimo loco faélæ, non operatur tale fideicommifTum ; idem quoque debet in fc-cundo cafu. quia, fi aliquid eft, ex quo deberC-mus prxfumere reciprocum fideicommilliim inter inftitutos primo loco, illud deberet eile, vel quia præfuraatur teftatorem magis diligc-reipfos omnes inftitutos, quàm fubftitutum, vel quia ilia verba, ( in omnibus bonis,) arguât voluntate teftatoris,quod bona maneant vni* ta,amp; eo modo vnito tranfeant in fubftitutum; amp;nbsp;tarnen nihil iftorum operatur fidcicommif funi in primo cafu.ergo neq; in cafu noftro, cu in vtroq; cafu reperiantur extare duo prçdiflâ. Etincffeólu huiufmodi vniucrfalcs dióliones folent operari id,quod fonant,videlicet,quôd fubftitutus non admittatur, vno tantum dece-dente,quæ eft materia dia.§.cum ita. amp;1.pen. C.deimpub. amp;nbsp;cumfideicommiflbreciproco nihil videntur talcs diftioncs habere cömune; amp;nbsp;quod fit vcrum,patet euidenter ex Bar. in d. §. cum ita. col. fin. qui communiter approba-tur, vbi vult, quod etiam, ftantc diftionc col-lelt;ftiua,vel vniuerfali, admittatur fubftitutus

N dum-

dummodó inftituti non fint ex perfonis, quæ de præfumpta teftatoris amp;c. amp;nbsp;concludit Bart, per ilium tex. quod talis diftio vniuerfalis, vel colleótiua, refoluitur in mul tas fingularitates, vt ibi per eum. Arguêdo igitur àfufficienti partium numeratione, cum neque diclio vniuerfalis relata ad perfonas,ncq; ea vniuerfalisre-Jata ad res,neq; etiam prxdileftio inftitutionis operentur fideicommiflum reciprocum ; non fatis confiât, vnde vclint aduerfarij fideicommiflum inducere: amp;nbsp;hoc fit fecundum fundamentum 5 feu fecunda ratio.

Tertio videtur in effeólu hanc communem côclufioncm probare tcxt.ind.l.TitiaSeio.§. Seia. vbi lurifconfultus manifefiè ponit funda nientu,quód fubfiitutio falt;Sta eflet vltimo de-cedenti : inquit eiiim tex. (in fecunda tame ad-iecerit verbigqui vltimo dcccflerit amp;c.)amp; non cficrcdedum, ca verba fuifle temerè poli ta, amp;nbsp;quod nihil opcrentur.l.fiquando.ff'.deleg.

Non obfiant modo ca,quæcx aduerfo exci-12 tätur.-Ett primo,qgt; fubfiitutio faólapofimor-tem omnium,æquiparctur fubfiitutioni faftæ vltimodeccdenti,vtvidcturprobariinl.codi-cillis.in prin. amp;nbsp;ibi Bar. if. de vfufruc. lega. quo fundamento mouctur Soci.in d. § .cum ita.du. difputando fentit cotra communem, amp;nbsp;Gurt, iun.in locis fupraallegatis. na fine dubio hoc efi erroneum corunyfundamcntum,quia præ-ter relponfionêad ilium tex.quæibicolligitur ex Bart. amp;nbsp;quæ efi cömunis,vidclicct quod iIIc tex. iniecundorelpölbloquiturdehabitatio-nc, amp;nbsp;vfufruólu, quorû natura efi, vt in eis ha-beat locum ius accrcfcedi, etiam pofiacquifi-tumcmolumcntigideoqfvnocxinfiitutisde-cedcntc,nonadmittiturfubfiitutus,fedaccrc-feit aliis,amp; tale ius accrcfcendi prefertur co ca-fu fubfiitutioni,quia cenletur adefle voluntas tefiatoris, quæ colligitur ex didione, omniu. fiant e habilitate ipfius materie fubicdæ,id efi, 13 iurisaccrefcendi,tquodexqualibetlcuicon-iedura folet præferri fubfiitutioni. vt tradunt Dod.in Ruhr. C.quan. non peten.par.adeó,qgt; tali cafu paria fLint,qgt; fiat fubfiitutio pofi mortem omniu, vel fiat vltimo deccdcnti, quia v-troquccafufubfiitutus non efi admittendus, quamdiufupcrefialiquis cxipfis grauatis, fine fint cxtranci, fine no extranci, potefialiter, amp;nbsp;commode rcipondcri, videlicet q? no dicit file tex.neqjdicit Bart.q? paria fint duo fupradida, fed dicit, qgt; fideicommiflum rclidu pofi mortem omnium, videtur efle relidum ab vltimo dccedetc; fei licet quo ad cfFedum, videlicet q, no admittiturfubfiitutus rcgulariter,nifi omnibus deccdcntibus.Nam,quamuis aliàs adic-da fit didio,omniu. fol ct dubitari,an eiufmo-14 di didio t fict collcdiue, an verb difiributiuè, iuxtatraditapcrBar.inhhöcarticuIo.lF.dche-' re. infii. amp;nbsp;fæpe contingit in hac ipfi matem fubfiitutionum,q7 fict difiributiuè, vt per Bar. in d. § .cum ita. col. fi. amp;nbsp;dccidit ur in 1.codicil-lis. qifiantcdidionc, omnium, no dcbeturle-gatum,nifi mortuis omnibus,amp;id fatctui'Bar. vbi fupra efle de ^jprietate fermonis. Sedpro-ptcr id quamuis verum fit, quod relidum poll mortem omnium no debeatur, nifi poftnior-tem vltimi ; non tarnen efi infercndiiiu, quod idem fit relinquere pofi mor tern omnium, rclinquerepofi mortem vltimi deccdcntis,!’ ci fiat exprefse fubfiitutio; id cfi,non fequiuu'» quod paria iempcr fint fubfiitucre in hæc verba , fubfiituo pofimortem omnium. tuerc in hæc,fcilicet fubfiituo vltimo ccdenti : quia, vt eft vulgare apud profdlo^'^^

15 Dialedicæ, tmultafuntvcrain aducxcrdWi quæ non fun t vera in adu fignato, amp;nbsp;è conucr-fo ; vcluti non valet c0fcqucntia,homocft^‘'* mal. ergo paria funt diccrc, homo. amp;nbsp;dicerc, animal. Et tanto minus admittedaeft

16 ratio fupradida, quiat cuidens eftratiodiuvr* fitatis inter vnum moduni loqucndi,amp;al‘^'^'’ fine infpiciamus cafum, quo fiunt fubftiti''^°' ncs fimpliciter,fiue cafum, quo fiut in tow^’ feu in omnibus bonis, nam primo cafu fubfiitutio pofi mortem omnium, cópr^l^'J' dunturpefrtionesomnium, d. §. cumitt''-'^‘:‘ l.pen. C. de impub. amp;nbsp;fi fiat vl timo dccedtm*:*’ cenfetur eius tantum portionem dere,vt traduit omnesind.l.potcft.amp;l'’':^^®' gulis.ff'.de vulga. Et pariter fi fiat in fecudo'^^' fu,id efi,cum fit in omnibus bonis, vt efiinca-fu nofiro ; euidentiflima efi ratio difterctiæ inter vnum modum, amp;aliü, quiacùmfitinom-nibus bonis vltimo deccdcnti,infcruntoni-nino verba, q; bona ipfa omniadcbcautprins ad ipfum vltimum perucnire, quod certe fieri nonpotefi, nifi mediantc rcciproca ftibftitu-tionc : quæ ratio, vel ncccflitas non adcft,cnin fit fubfiitutio in omnibus bonis poftinortcni omnium, vt fupra dedudum fuit.

Potefi amp;nbsp;tertio modo refponderiad tc.ud'i d.1.codicillis.fecundum glof.ibi,quódrario'l' lius text.fcihcct in fccundo refponfo, fnnnfquot;f ex primo refponfo ipfius text, in quo fubfiitutio exprefse fada vltimo decedi^'yb fubijeiturdeinde fccundus cafus,tanil‘^^P‘^''^ ciufdem tcfiamcti,amp; cum illis verbis, plius, quorum natura efi rcpetcrc qiiaWes, amp;nbsp;modificationes præccden tes ; ideoq; tarnen quod vna pars tefiamenti dcclarat aliam. 1. qui filiabus.fl’.delcga. i. tame propter prxdiclare-petitiua verba, mirandum non eft, quod con-cluditlurifcon.in fecundoetiarclponfojccu' fcri ab vltimo fuifle relidûm.

Non

Nonobftat, quod fècüdoloco obijciturde 17 perfona, t quæ ex præfixmpta voluntate tefta-toris folet excludere fubftitutuna, vt videlicet ftantibus eiufmodi perfonis cenfcatur inter eas facta reciproca fubftitutio, nc alioquin fub ftitutus extraneus præfcraturtalibus perfonis, vtconatur demonftrare Soci.ind. §.cuita.amp; Curt.ind.confil.ii.amp;i6.amp;43.amp;i56.diccnsid cffede mente Bart, in d. l.condicillis.colum.i. Nain præterquàna quod huiufmodi limitatio wmiumreftringcretcommunem iplam con-dufionem, amp;nbsp;earn quafi eluforiana redderet, ^niararó eft,quod tales fubftitntiones,«5c pro-uifiones fiant extraneis, vt docet expericntia ; sdcoq; nullatenus credcndum eft, earn efle de mente Doftoruni fupradióloruni,qui conclu-fioncin ipfam dicunt communem abfolute,amp; indiftii-iâèdcealoquendo,dicitur,limitatio-ncni hanc non pofte fubfiftcrc, cum régula lit, quod t perfonae il lç,quæ ex coniefturata men-mteftatorisprsfcruntur fubftituto, veniutab mteftato,amp; non ex tcftamento.l.cum auus. fif. dtcondi, amp;nbsp;demon. 1. cum acutiflimi. C.de fi-^cicom.1.Lucius.la.2. vbigl. communitcrap-pmbata. flf. dehære. infti. Et ratio tails regulæ cftinpromptu,quiapcrfonaexcludcnsfubfti-tutumexconiefturata mente teftatoris,non temper nominatur in teftameto, vt patet in d. bcumauus.crgo impoftlbile eft, cp ex teftame-'^ofuccedat, qui in teftameto neq; fpecialiter, vocatus, quia qui no com-fubdif 'comprehenditur ^9 Sect} ^'^^quot;■^^’^c.l.4..§.toties.ff'.dcdam.infec. conclufio, quod tad hæcvt modo fubftitutum, fitis eft, quodljt vej dg liberis, vel generalius fit de fuc-cc ’^J’JjabintcftatOjfcilicetinproximiorigra-^^“^l^^fi':fiibftitutus,vt poftalios tradit Deci, m .l.pcn.col.pen.C.deimpub.amp;al.fubfti.

videtur contra tex. md.l.paterfilia.§.fin.fF.adlcg. Falcid. vbifub-ftitiitiofafta duobus filijs , interpretatur qui-deni; vt vno eorum dcccdcnte,fuccedat alter, amp;præfcratur fubftituto ; non tarnen extefta-mcnto,fcdab inteftato, vt patet ex verbis illis, legitimus hærcs,vt fupra diótum fuit ad aliud io propofitiim, amp;nbsp;quamuis t in illo tcx.traftetur de fubftitutione fafta fimpliciter, id eft;fine diftione vniuerfili, omnium, id tarnen nihil videtur referre, nam, cùm eiufmodi perfonæ Pfæfcrantur fubftituto, non ex verbis, led ex ‘^oniefturata mente teftatorisjnon efteuran-dûdcverbisiplis in hoc propofito, prælèrtim cùmeuidenter conftetjca effe verba,quæ nihil polTunt hic operari,quia, vt fupra diôtum fuit, didio, omnium. nÔ operatur ad exclufionem fubftituti, nifi quâdo fubftitutio fit cxtraiieis. d.1.fin.§.filium.lF.de lega.2.1.Lucius. §. Caio. IF. ad Trebel, fi cnim fiatfubftitutio ijs, qui inter fefunt ab inteftato fuccefluri,quilibet eorum præfertur fubftituto, fcilicet extraneo, fine adiedFafit diftio,omnium.fine non fit adie-fta.d.1.pater filiam. §.fin.amp;dchacdifFerentia inter extraneos, amp;nbsp;non extraneos, tradit Ale-xand.in d.confil .91. colum. 4. in primo vol.amp; d.conf ii.colum.4. in 3.V0I. cùm ergo tails di-ftio, omnium.nihil faciat ad exclufionem fub ftituti,neque ad ipfius grauati admilFionem in fuccelFione alterius mauati : neccft'e eft fateri, quod pariter nihil faciat ad hoc, vtrû talis gra-uatus fuccedat alteri ex teftamento,vel ab inteftato, quia negato principali, negantur ac-ccftbria,iuribus tritis.

Prætercà cùm fideicommifla nunqua præ-fumenda fint, nifi vbi vrgent vel verba, vel voluntas vt fupra diftum fuit, amp;nbsp;hic nulla fubfit necelFitas inducendi talc fidcicomilFum, quia fatiseft,quódtalis pcrlbna præfertur fubftituto, ab furdum vidcretur talcfideicommilFum hie præfumere,

Et nihil adducit Soci. quod vrgeat, nam «5c hic præfuppojnit, quod paria fint, fubftitucre poft mortem omnium, amp;nbsp;fubftitucre vltimo decedenti, quod quidem non eft verum, vt fupra diófum fuit. Et pariter Cur. iun. mouetur ex diifto Bar.in d.1. codicillis. qui duntaxat ait, quod talis perfona præfertur fubftituto ; amp;nbsp;debet Bart, in telligi, quod præfcratur ab intefta-to,vt ctiam tradit Ripa in d. §. cum ita.nu.27.

Iacob. Mand. Alben. I. V. D. fiiluo amp;c. Papiæ.

1546. /.Martij,pro multum Magnifi.lu-rifcon. D. Gabriele Panirola

Mediolanenli.

eadern materia.

POs T QjA M cafcripfi,quæfupcriuscon tinentur, propolitumtmihi fuit ex aduer-fo Confilium D .Parifij. 43. Dominus Ambro-fius.in2.vol.vbiper.12.col. traftathanemate-riam,amp;conatur docere, contrariam opinione clFc veriorcm,amp; magis comunem. Sed,quamuis non fit Icuis eins autoritas, veriorem tarnen, amp;nbsp;magis cömune omnino elFe puto opi-nionem, quam fupra lecutus fum, cùm rationes, quas pro ca deduxi, videantur omnino eoncludentes: ncquecas videatur attigifl'c D. Parifius,tantum abeft, vt eis refpödeat ; amp;nbsp;ma-ior ctiam numerus Dodorum ftat pro ea,præ-lertim quod quamplure.s cx ijs, quos Parilius adducit loquuntur in alijs terminis, vtmodo dicetur. Et ex dedudis p ipfummet in quatuor priorib.columnisfacilèpatetjhâcopinioncni

N 2 elle

cflevcrioreni.namea^qua: deinde ipfe in col. fcquentibus tradit, non videntur concluden-tia 5 quininió funt fublatainefFeduper ea,quç ego fuperius deduxi.

Nam primo in 4-.c0l.in fine nu.24.cÔftituit D. Parifius primum fundamentum, quód tin fideicommiflis Ipeftanda eft potifiimum voluntas teftatoris amp;c. Sed hoe fundamétum ni-hilinfehabct, quia verum quidcmeft,fpcftari voluntatemin fideicömiflb, fcilicet in eins in-tcrpretatione,ciim iam cöftat, illud eflè intro-dudum; in eo auté introducendo opus eft verbis exprefliSjVel conieóluris vrgentibus,amp; que omninó concludant ; amp;nbsp;in dubio iudicandum eftjfideicommiflum nö fiibcftc -, cum fit onus, ita Pau.de Caft.conf. i5i.Incauûquævertitur. col.i.inantiquis.Iaf.inl.poft.col.a.ff'.devulga. Ripa in d. § .cum ita.num. 17. amp;nbsp;paflim per Doctor, vt etiam tradit moder. Crauetta cöf. 180. in fi. adeó, quód primum hoe cius fundamen-tumretorquetur in contrarium, vt ego deduxi in prima ratione.

Secundum eius fundamentum,nu.25.cft ex tex.ind.§.Seialibertis.fedille tcx.probat contrarium à contrario fenfu, vt fupraego deduxi intcrtiarationc.

Tertium eius fundamcntu,ntV26.eft, quód paria fint fubftitucre vltimo morienti, amp;nbsp;fub-ftitucre poft mortem omnium, quod certè eft falftim,vt fuperius demonftraui.

Q^artum,nu.28.eftcxgl.ini. fi pater impubères.amp; ibi Pau.de Caft.amp;Alcxan.in fin.amp; laf nu. ^.ftide vulga. Sed hoe non facit ad propo-fitum,quia procedit in alijs terminis, videlicet an fubftitutus multis fimpliciter admittatur, ctiani quód vnus tantumdecedat,anverófit expedandamors omnium,quæ eft material, pen. C. deimpub. fubfti. amp;dilt;fti. §. cùmita.amp; diucrfa à cafu noftro, vt ctiam fuperius deduxi; quininió hóe fundamentum potcft rctorque-ri in contrarium, nam voluut gl. amp;nbsp;Doft, præ-difti, quód aliquo exinftitutis fuperftite, non admittaturfubftitutus, fi ille fuperftesfitper-fona, quæ cx conieft urata meute teftatoris dc-beat fubftitutum excludcre,talis autem perfo-na eenfetur venire ab intcftato,non autem per fidcicommifrum,vt Bar. tradit in l.quida tefta-mento Proculum.in fi.ff.de VLilga.fubfti.amp;fu-perius ctiam tetigi ad aliud propofitum.

Et videns D. Parifiusetiamopiuionemefle periculofim, voluit confugcre ad diftinftio-23 nem,tfeu limitatiouem quaudam;quæ tarnen quiequa pro co non facit,fed potius retorquetur in contrariam. nam ipfe nu. 33ramp; num. 43. poftquàm coufeflus eft, cam opiuione effe du-bitabilcni; fubijeit cam pofte defendi fairem in cafu,quo ip fa conditio fubftitutionis verifi-

cata fuit in perfonam primi,amp; no in perfonam vltimi. qui modus loqueudi videtur imperti-neus, atq;extra propofitum cafus noftri.nani eadiftiuftio, vtrum verificetureöditioinperfonam primi, an vltimi, pertinet ad materiam diftæl.peu. amp;dift. §.cumita. amp;§. filiiinr. que text, ipfe Parifius ibi etiamadducit, videlicet cùm qucritur,au fubftitutio fafta pluribiisfib aliqua conditioue, requirat impleracntii con-ditionis in perfona omuiu fimul, an veiocen-featuradieftafingulis,ita vt in quolibeteoru vcrificetur; amp;nbsp;eo modo loquitur Corne, per Parifiadduftus,fcilicet Cor.in d.l.pc. Óclicon-tingatconditionem verificari in primo, quód alij fuperfint,cxcluditur fubftitiif«^’,^ admit tuntur fuperftitesjuon tame perfilt;i^“'æ milfumgt;fed ab in tcftato,vt eft tex. in l.pat'^J*'’ liam,quæà viro.§.fi.ibi, legitimus hærcs.ft^“ leg.Falcid.ft cum prædiftalimitationeuii^’^ Parifius aliam,fcilicet nu. 3 5.quæ pariteramp;bh' taeft ex fupradiftis. uam iuquit, quod filK® cenfeturinduftum reciprocum fidciconuw*' fum,quando perfona fiipercft,quæcxpra:ü’®J' pta mente teftatoris excludit fubftitutû,i5t^“' ducit Bart.iud. §.cum ita.col.a.verf vndeldj' uitglofôc verf non cnim eft alius.cum queu.fcd Bar.loquitur in alijs terminisd'i'’^’, cetin terminis limitationis præccdétis deduftæ. Prçtercà tails perfona cxcludcns'^ ƒ ftitutum,! cuit ab iutcftato,amp; non per, miffum, vt fæpc diftû fuit : amp;nbsp;mirum ipfe Parifius. nu. 64.velit,quódtalispcdo*'^^'' niât per fidcicommilfum,pcrtcxt.ind.§-S^’^' libcrtis.nam tcx.ille procedit in cafu, quoch' rè ex verbis confiât extarc fidcicommifium.

£ t D. Par i fium male fc n ti r e i n h 0 c articulo» cuidentius confiât cxrefponfionibus,quusiP' fe adducit ad fundamétum altcrius opinionis-nam omiflis refponfionibus, quas tradit num-3 9.4o.amp;44,quiaproccdût in alijs terminis,'ƒ modo diftum fuit; fubijeit aliam refponfione» nu.5O.amp; 53.diccns, quód, quamuis fubftitutio no fit exprefsè fafta vltimo dccedenti,quodi tarnen tacite cenfetur aftû ex tacita mentete ftatorisamp;c. quærefponfiocôfunditurpertt'' ind. §. Sci.i libertis. vbi lurifconfultusidj’'”^ nino cxigit, quód fit fafta vltimo deceitquot;' vt fupra diftum fuit, fideicommilft

ad non præfumuntur.Deinde ànum.34-''^l'’''' nu.63.multis verbis conaturdoccrc,q’,Q^'^’^} uisinvulgari,amp; pupillari fubfiitutioncpoiW volutas tefiatoris habere effeftum, ctia qtmç fuccedaturab intcfiato;fccus tarnen in ndei-commifraria,nifi fubeflet fidcicoinmifftiot tf ciprocum, quia cefl’antc tali fideicommiflo, poffetquilibct corum côfcrrcbonainhæ'^ ejftraueum. Sedhec cius deduftio uihih’? ’ It ma'

Confilium

hxc bene intclligatur,id eft,ex com-''liDoftorurnintcrpretationc.tcùmenîni inter multos inftitutos non fubcffe, ^^•prociimfideicommiffum, non proptercà quot;fganms,quin extraneus fubftitutus cenfea-'‘'■'fobftitutusfingulis.nam verba id omninó *«gunt,quæ ilium vocant ad totam hærcdita-quamuis non fit admittendusgt;nifi om-i ögt;busiuortuis,adeó,quodaliquoeorû viuen-tfïjnihilad fubftitutum pertmeatjomnibus ta-'i^eninortuis,poterit totam hærcditatcm pe-’:^'^'^)8tbonaad fe auocare,ctiam fi fuerint alie

déclarât lo. Baptiftade San.Seuerino ^nd.confil. so.inter confilia Socini. col. 4.amp; Alcx.idincfFeâ:uvultind.confil. 91.col. 4.in priinovol.amp;confi.4.infi.in3.vol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Wentlacobus Mandcllus Albenfis, Me-diolani.1546. lô.Oclobris.

R Gf^MENTTM.

eadein inateria,quando inter inftitutos cen ^wtnrindudumreciprocum fideicommiffum,amp; deeademconclufione.Qjmd fi fubftitutio eft fa-in omnibus bonis poft mortem omnium,nùm cenfeatur tune induci reciprocum fideicommif-fum.EteflConfiliumpræftantifsimumD.Andreæ quodinueni infertum cum præcedenti conf.D.mei de Alba.

S V M M A R I V M. .

• 1 C 0^ M V N I s conclußo eH,quod,fiß{bßitutio amp;ßtßSla in omni-n '^^^■■iteflatorcenßturßecißeßdeicommiß

J J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft (int concept a poft mortem

‘J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fY'

idemJit,ac]i exprejse eJ/etgrauA-■ hortens, vide nume.e).

• 3 ßteßatoyf^Qfj^ dixit, de omnibttsßlfts.ßed (d diclio)ie,quicunqiie.

• 4 IC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vniuerßAlii dißributiuA,

T) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infolidum.

( fi ntiuA,qH£ re(picit 'verbum decedendi, non C'^^crrtmodumßiccedendit, intelligiturßeun-Mm 'verbumycuieß AppliCAtA.

i ^i^iic,qnicunqHe.AlïquAndoßAt collectine, non Mtem diflributiue,(ftr niAxintè in ver bk ßb-flitutionis.

7 ^^^baßhßitutionisßßnt conceptA per copuUm, 'lt;Jidelicet,Petrics ßp quicunque AÜjßlßAn cen-fidtur int er eos eßefideicommijßum réciprocité '^^^‘CtorprAßmitur voluifßizccomodAre volun^ ^ictcmßuAmßecundumßA.tutA.

^‘‘^flitutio quAndo eil fAClA in omnibus bonis vk decedentijßcut tune inducitßibßitutio-^emreciprocAm inter ipßsgrau Atos-, An idem yoc^tteßt,quAndo non etißAclA vltimo mo-tiegt;iti,ßdßmpliciter poß mortem omnium, (ßconcluditqubdnon.

XXXI.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51

Perß)na,qiiit ex prißif^ptci voluntAte deßuncli excluditßubßitutum,non vemt iurefideicom mißi,ßdabinteßAto.

II SubßitutiofAcfAin omnibus bonkpoti mortem omnium,Adbuc non inducit fideicommiJpHm reciprocum inter tn(Htuto.s,dAto, quod inßi-tutißint prAdileCttßubßitutk,prout voluerÜt aliqui,eßmAle.

(

Confiliuni XXXII.

Chriftinomine.Infequendoof-OS ‘^^l'^^’^'^propofitæ dubitationis, vi-præfentica lu fîdeicommiiTum aliquod ex verbis teftatoris, qui fibi Pctrumj amp;nbsp;quofeunque alios filios fibi de legitimo matrim onio nafei-turos inftituit; amp;nbsp;fi diäius Petrus, amp;nbsp;quicunq; alijfilijdecederStfinefilijs ex legitimo matri-monio natis; tunc ipfi filio meo,fcufilijs,m omnibus bonis fubftituit filias fœminas.

Etvidctuisquodfiibfitfideicommiirumin-tcr ipfos,amp;vltimo dccedente,dcbeant admit-

I ti fœminæ: quia t communis conclufio eft, quod,11 fubftitutio fit fafta vltimo niorienti, amp;fitfa(ftain omnibus bonis; videturteftator non fmgulariter conferuafle ius legitimarum hærcditatum inter eos, fcdfcciflcfideicömif-fum,vt præcedcs tencretur reftituerefcquen-ti.l.Titia Scio.§. Seia. deleara. 2. Ana;c.Imol. Arct.inl.fi pater impuberis.de vulga.amp; pup. amp;nbsp;eft cómunis coclufio, vt p laf in l.poteft,amp;; l.fe qua.ff'.co.ti.amp; videtur iftud efle in cafunoftro.

Nee obftat, quod verba t fubftitutionis non funtconcepta in cafu vlrimi morientis, quia ex quo funt concepta poft omnium mortem; idem cft,ac fi exprefse effet grauatus vltimo loco moricns.1.codicillis.vbiBart.de vfu-fruc.lcga.D.Alcx.d.l.fi pater impuberis.

3 nbsp;nbsp;Ncc ctiam obftat, quod t teftator non dixe-

rit de omnibus filijs, fed vfus fit diftione, quicunque. quætdidioeft vniuerfalis diftributi-ua, amp;nbsp;attribuit aftum infolidum. l.edifto. amp;nbsp;1. aitdiuus. de iurefifei, per Bartol .amp; Imo. in 1. hocarticulo,dehsere.infti. amp;nbsp;propterea vide-retur filias admittendas ad fideicommilTum, vno quocunque morienti, non autem expe-ftari mortem vltimi dccedentis,amp;confcque-ter in omnem cafum fratres ipfos fubijci fi-4 deicommiffb ;quia refpondeo, quod t iftadi-ftributio rcfpicit verbumdeccdcndi,non autem niodum fuccedendi ipforum filiorum; amp;nbsp;proptereà intclligitur fecundum verbum, cui eft applicata.1. in delictis. §. fi extraneus., ftquot;, de nox. PauIusdeCaftr.ini. fubftitutionc. de vulga. amp;nbsp;pup. Signorol.de Homodeisin in confliio 57. in penultima columna. Abb. in

N 3 confit

confil. 107. colum.vlti. in princip. Prætcreà 6 apparet de mente teftatoris câpicntisiftam didionem pro collediuajCxquo in inftitutio-neinftituit Petrum,amp; quoicunque alios, non enimpoteft ftarediftributiue,amp; attribuerea-dum vnicuique infolidum,pront eft fua natura,ex quo non pofttmt eftc plures hæredes infolidum, vt déclarât Bart. ind. 1. hoc articulo, argumen.illius.l.in fin.mcritb in verbis fubfti-tutionis dicitur capi eodem modo,yt ftet col-lediue.argum.l.feruus plurium.in fin.de lega. primo. 1. cum pater. §. imperfeda/ de lega. fe-cundo,cum nota, ibiperlaf.1. quifiliabus. de lega.I.

Necobftat,quódt verba fubftitutionis fint ' concepta per copula, videlicet, Petrus amp;qui-cunquealij filij. tanquam requiratur concur-fusvtriufquecopulatiadhoc,vt conditio ve-rifîcetur.l.fihæredi plures.de condi.Barto.1.1? deiufti.amp;iu.amp;ifteconcurfus non poflitinter-uenirc,ex quo Petrus mortuus eft relido filio; ergo conditio dcficit,amp;confequcntcr nullum fideicommiflumfubcft.l.penul. C. de impub., Nam refpondeo,quód ex quo concurrentibus iftis duob’,quód fit fubftitutio fiida poft mor-tcmomnium,amp; quod fit in omnibus bonis; lexpræfumitvoluntatemdcfundi, quod hæredes cenfeatur inter feinuicem fubftituti per iurafupraallegata;noncuraturdeinde de im-proprietate ill ins copulæ,ex quo lex prefert vo luntatem verbisvt in iftis terminis dicit ex-prefse text.in 1. hæredes mei. § .cum ita.ad Tre bell.iftudetiamvoluntcommuniter Dodor, gt;nbsp;ibi,amp;ctiamBald.inconfi]. 119. Super primo quæfito. in vit. col.in 4. vbi loquitur in limili inftitutionefada,fifiliusamp;omnes fratres de-ceflerintfincliberis,anvno moriente cum li-bcris, expiret fidcicommiflum ; amp;nbsp;concludit, quod licet ex vi fermonis fubftitutio euanef-eat,non tarnen ex intentione teftatoris, quæ eft attcndcnda,vt per eum.amp;licet Bal.ibi con-cludat,quód aliquo deccdSte fine filij s, in por-tionem illius admitteretur fubftitutus, prout eft communis opinio in 1 .quidam in teftamen to.de vulga. amp;ibiper Alexand. tarnen in cafu noftrononputo,quódvltirno ita decedente, admittcrcnturfîliæ, exquo iftanon præfumi-g turfuiflemens teftatoris, qui voluit præferre mafculos fœminis,amp; accommodate volunta-tem fuam fecundum ftatuta, vt dicit Bart, in d. §.cum ita.vbi per hoc limitât ilium text. argu. did.1.penult. C.de impub.amp; firmat per multa Cornells in confil.3 83. Videtur prima facie, in primo.Etifta flint,quæ redd^int iftam partem valdcdubia,amp;faciunt cafum valde difticilem.

Sed tarnen his non obftantibus, puto con-trariam partem eflh veriorera, quod imo non nonfitaliquodfideicommiflum : amp;tota diffi-9 cultasdcpendct,ant conclufio Dodorumvo ]entium,quôdfifit fubftitutum vltimo decedent! in omnibus bonis,cenfeatur facere fub-ftitutionem in ter ipfos grauatos; habeat locu, quando non eft fada fubftitutio vltimomo-rienti,fedfimpliciter poft mortem omnium. In quo pundo Alex.in 1. fi pater, arguendo videtur concludcrc,quód fie, per d. 1. codiciJlis. amp;nbsp;idem dicit Barto. Socin.in d. § .cumita.in col.verfic.aliquando fit fubftitutio poft mortem plurium honoratorum in totahærcdita-te,amp; videntur tacite inuicem fubftituti, amp;nbsp;w-cludunt fubftitutum cxprefliim ; quia tunlt;^ det ur teftator fubftituifl’e exprefse vltimo'”^' ricnti.-amp; id propter præfumptam mentt®'^^^ ftatoris,ficut in cafud. 1. codicillis. fiibftitn^'^ in vfufrudu poft mortem plurium,ccnftt^^^ da vltimo dccedenti,cx quo intcreft gniuaW-rum ita efle fadu propter ius accrefceiidW” idem fi ex coniundione fanguinis præfirnm-mus de voluntate defun di, fecundum Bir.i^'’ confirmatur etiam per nota, in 1. qui duos-vulga. vbi fi fubftitutio fit fada duobus pctno* mencollediuum, non vocabitur fubftitnW^’ nifi poft mortem vltimi,quando iftiinft'®.' ti aliàs eflent ab inteftatofibi inuicem furi.

Sedifta didamihi non placent,nccliin^.'“ ra,neccommunitcrtcncntur,quicqnidûƒ Socin.Et proptereàconcludo, qiiodii”*^ “ ftitutio fada poft mortem plurium mills illi fubftitutioni,quæ fit vltimo inoK’^' ti,ad hoCjVt inducat taciturn fidcicomimflnm inter ipfosgrauatos. iftudprobatur maiiifcfe ex ratione didi §. Seia libertis. quam ibiaftig-nat Ioan.de Imo.poftDyn.ôcalios,amp;cxprelse fentit tex.nam, quando fit fubftitutio in ton

hæreditatcci,qui vltimo deccflerit, vt tenca-tur totam hæreditatem reftitucrc; fi tenetur, ergo mens teftatoris fuit,vt totam haberct, côfequcnter,vtportioncs cæterorum in euffl deuolucrentur; merito ergo ex meute defun-di,quam amp;nbsp;verba fatis i nducunt, iiidiicitur u' deicommifthm inter grauatos: fed quandnf^ ftator fubftituit fimpliciter poftmortem nium,ncc mens,ncc verba inferunt deicommifliim inter cos., Proptercai'’ confidcratoper eum, oftendo alia rati^iae, fuaopinionon potcftprocedcrc.

do grauati cxcludunt fubftitutum ex præCum-pta mentç,prout eft in cafu noftro,in quo mal culi cenfentur prælati feeminis, prout etiam eflent prælati ab inteftato ex forma ftatuti, vt per Bar.in d.§.cum ita. fubftitutio ipfa expref-fa euanefeit expræfumpta mente, vt didû eft; ergo etiam inter cos tacita dicitur euanefterc, quia

Confilium 5c taciturn, l.fi vxo.nam ^acitum fidcicommiflum inter grauatos* ‘®ninducitur,ni(ivtvltinius polfit deinde e-^nicntc cafu reftituerc integram hæreditate ^^prefsefubftituto.d.§.Seialibertis.5cibiDo-^O'fcdquando grauati excludunt ipfuin fub-•tutunijceffatratio; ergo non eft dicendum ™cfrcaliquodfideicommiflum,nec Bart, in ‘^•Uodicillis.dicit contrarium; quia,licet con w cludat, an fupcrfit perfona, qux ex præfuna-P^^'oluntate defunifti cxcludat fubftitutuni; ’^°*itanicnvult talem perfonam admitti vir-f‘^fctacitifidcicommifti, potcftenim iutc le-gitinioabinteftato. 1. vel fingulis. de vulga. 1. patofiliain.§.fin.adleg.falcid.Alexan.confil. 9i.in primo.in 9-coluni.vclfi.proutibiloqub ^wBar. Nec etiam notatain l.quiduos. faciut ”ipropofitum,quia ibi fubftitutio exprefla no ^’^fingiiebatuisprout in cafu noftro,in quo ex-^'’i^acxprcfia fubftitutione, difputatur, quid ‘^cfideiconaiiiifl'o inter ipfos grauatosdmo ip-^etext.videtur concludcre contra iploruni opinione, etiä quod ibi I'ubftitutio faólapoft mortem amborum noncenfeatur fatfta, etia quodvltimus deceflerit, nift quando hære-diras crat deuoluenda ab inteftato vltinio, nc dura propter coniundtioneni, fed etiam quia crantimpubères, 5c non poterant teftari; 5c lie 11 potuiflent teftari, aliud crat in cafu no-ftro. NecAlcxand. in dift. 1. fi pater impubc-ris.ftrmathaucopinioncm, fed fimpliciterar-

A.lexand. exprefsedeciditlafon in 1 a •vclfu^gyjig^ ôcipfcmct diótus Alcx-

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo I. in 6, col umna. verficu. non

oWhtqiiaiifum. i^ prinio, vbi allegat plura. Cumigitiirnon eft fada fubftitutio vltimo monenti, non eft dicendu m, quod fit aliquod fideicominiflum inter eos. 1. fin. §.filiam. de lega.2.1.Lucius.§.Caio.adTrcbel.5citaeft de mente Bart.ôc omnium in di£l. § .cum ita.ôc in dicl.l.pater filiam. §.fin. Etproptercàconclu-do,qnodquilibct cxipfis fratribus potcrit difi poncrede bonis fuis adlibitû, non habito re-fpedu ad fidcicommift'um,quia nullum fubeft intereos.Eftverumquodfi cÖtingeret,quód aliquis ipforum fratrum vltimo loco morere-tur,nullisreliclisfilijsmafculis, 5c non fupcr-üitibusfratribus,ncque fratrum filijs;cius por ^indeuolucretur ad forores fubftitutas. d. §.

ira. ôc quia ifto cafu cefat præfumptio ’Wis teftatoris orientis ex caufa inteftata

XXXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s»

ditione. C. decadu.tollen, ôc iftudcftclarifti-' mum quo ad moniales profeffas , quæ ftatuto Mcdiolani habentur pro mortuis hora præam bula, qua feccrunt profelfioncm; quod fem-perfuitobferuatum,licet eins validitas fir de iure dubia. Et iftis ftantibus,ïèquentia dubia non habent difticultatem, quia nedum légitima, 5c Trebcliianica , fed etiam cretera bona funtadarbitriumipforunijöc poterit D. Alber tus teftari adlibitum fuum,5c idem D. lofeph. nec quærendû cft,an mater illi ab inteftato fuc cedat,quia cu tranficrit ad fecunda vota,ex for maftatuti eft penitus exclufa,etiâà légitima, ôcproptcrcanon eftdiutius infîftendum.

VERBA VEBTAMEliTI.

IT E M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudico quihtilcunquefiliabm taViS

legitimis tam natit quam nafiiturd de légitima matrimonio librias oclo mille Imper.pro qualibet ea-rum^dE boepro earum dotibtii, nbsp;nbsp;(cherpa, amp;

qtiacommuniter dantitrjponfis,fibi dando/S per in-, fiafiriptumharedemm-eum,ßu inßafiriptos hamp;re-des mèos tempore,quo îTiaritabuntur, dr in hoc vo-lo, dr iubeo,acfnando eas flit as me asflare deb ere ta-citas, dr contentas, dr 'vlterins nihilpofflpetere,nec conflqui,in, dvfltper hareditate, dr bonis meis.

In omnihsts autem alijsmeis bonts mobilibiis, dr immobtlibtts,ac iuribtts,nominihus debit ornm,qu£ h abeo,dr die obit Its meircliquer 0,inflituo mihi ha-redem ajniuerfalem,feu hare des 'vmuerfalesPetrum de Tinctoribusfliummcumleqitimum, drqnoflun que aliosf Iios meos légitimas mafculos nafcituros, dr procreandos de légitima matrimonio, ore meo proprio nominando, dr nominaui, drnominofupra fcriptumPetrumfltummeum legitimum,dr quof cunque aliosf Iios meos légitimas mafculos nafcituros, amp;nbsp;procreandos de légitima matrimonio, 'utfi-pra,haredettjniuerfales aquisportiontbits, dr cum oneribusfiprafriptis.

Et cafu quo diclus Petrus,dr qtticunquealijfilij meilegitimifeuqui hafei, drprocreari contigerit, ^tfV^^^^ydccederentfineflio ,feufilqs legitim'is, de legitimo matrimonio procréât is feu procreandis' tunCidr co cafuipfisflio, dTfiufilqs meis legitim 'is, quot;Vt flipra, mihi, dr inpradici 'is omnib ,bonis meis, dr'Ptfupra,inftituo,drfubflituo haredes ‘vniuerfi.-^ les,ore meoproprio nominando,dr nomino quafiun quefiUasmeos légitimasnatas,dr nafiituras de le-gitim.omatrimonio,'vtfupra, aquis pqrtionthus,cit oneribusfiprafriptis.

A

SuprafcriptumConfiliuiam 25- elapfis am nis à mc,cùm Auinioni profitcrer,compofitu. , fuit,ôcnuperrimèin Fcrraricn. Gymnafio, cu. legerem, 1. hæredes mei. §. cumita. ffquot;, ad Trebel.eandem opinionem,re diligenter perpen-fa,fum

J tabitur.Naiîipræfuppofito, t qüod Cömmu-hitas hâbcat intentionem fun.4Atam imponé-di onera iftis boniS'A alia ßKiendi,qü3cficri fo IcnTratione fubicdiönis, ciim probafum fit, ea efle fub eins territörio. I. forma. §. fi véró quis agrnm.ff.de cCnfi.Sc per Deci.confil. 271. 'col.i.etiam fiperfbnæ fint forenfes;infpeda hodiegeneraliconfüetudine,vt per Alex.confit 52. Vifis.in 5.V0I.Dec.confil.ó94'.amp;'id pari-ter procedat,'etiani fi taliabona non repcrian-tnr in æftimo dcfcripta,vt per Deci. confi.285. Etpræfnppofitoetiam,qnôdfpccialiterfnnda tam habcat intentionem,qnód præcisè huiul-modi bona fint fub eins iurifdiâ:ione,amp; continue fucrintvfq;indiem præfentcm, c.ùm pro-batum fit,quód in grangijsipforum bonorum Communitas conftituit locü, in quo exigitur pcdagium,amp; icmpcr,atquc indiftinftè ex cge-2 rit.nam t talis acfus iurifdiclionalis -, quamuis fit vnicus, probat tarnen iurifdidionë in vni-uerfum,fi nemo probet, fc in contrariü exer-cuiife alios aftus.Innocen.in ca.dileólo. de of-fi.Archid.Abb.per ilium text, in c.i.colum. i. verfi.vltimó tenc menti,de religio.dom.amp; co fil.54-.Videtur. col.2. in i.vol.confi. 82. Qua-quam.col.3.co.vol.Alex.confil.8ó.Et vifo.co 3 lum.pcn.2.vol. ficut t alibi dicitur,quód per folamercefionë furcaru probatur iuriidiftio, vt plcnè per Deci.confil.249 .poft Oldrad. cö-fil. 161.Thema talc eft.vidcturpræter hæc,poi-fe tertio modo firmius,amp; clarius fundari intS-tioipfius Cômunitatis ex inftrumento tranf-•aiftionis per ipfiim parte aduerfâm produdo. nâ fumma,amp;effeétus diôtæ traniaftionis fuit, quôd Communitasfecit liberationcm, abfo-lutionem,amp;ccfiionem Dominis Benetarum de Omni eo,quod potuilfet ab eis petere occa-lione talearûjamp;aliorum omnium onerû temporis præteritijôt fecit cuni eis paârum de non petendo in perpetuum, deinde conuenerunt, lïon de bonis,fed deperfonisj amp;nbsp;diftum fuit, quôdipfifratrcsdeCoftis,accorum hæredc^ amp;nbsp;quicunque fucceflbres deberent efle in futurum immunes, amp;nbsp;liberi à quibufeunq; ta-lcis,amp;oncribusimponendis propter difta bo na;amp;conuentumfuit, quôd pro ea immuni-tatc perfolucrctur fingulis annis florenf quin-queamp;c.Hic cniih omifladifputatiôe, an t hæc inimunitas comprehendat fucccflorcs Moder nos , qui finit fiicceflôrcs fingularcs, vt facile poiTet fuftincri,quôd eos non comprehendat, iuxta tradita per Iaf.inl.quædam.§.nihil, ff. de eden, præfcrtimcùm hic traóletur de tranfac-tione, quæ eft ftriefi iuris, nonautem de priui-Icgio Principis, quod latè folct interpretari; adeô,quÔd ceflant ea.quæ tradit Alexan. confit 193. coluin, I. in 2.vol. Sedhoc (inquani)

omiffo, conftat' amp;’ ’VerbiS ƒ amp;nbsp;çffe-ft u ipfiuS traniàéfionisyquôdhæe bona repuf ata faeiut pro fiibieflisipfi tcrritoriôjamp;oiïcribus Cabal 5 lanj maioris, quia.i qui petit iniinunitatem, cenfeturfaterifubieftionem, amp;nbsp;qui rcmillio-nem talearumpra^teritaruni,ceHfetiu’ fateri fe obligatum,quemadniodum qui petit fimpli--citer abfolutionem ab. excommunicatione, xenfètur fateri fc cxcommunicatû.cap. vent-rabilem. §. pen.cxtradcelcc.amp;eftcommunis cOncIufio Barto. amp;aliornm in 1. dccem-Æ^!*: quot;verborum obligationib. quôd priuatio tune abfolutèpræfupponit habitum ; amp;nbsp;petitio vC' niæ præfupponit dcli6lum,amp; petitio rcmWquot;’' nis præfupponit obligationcm, quado fu»’quot;? in his,in quibus poteft aliquis co.nfitcii'i'’ præiudicare, velut in præfcnti cafu,cùm i'® 6 dubiumdeiure,quintpolfitaliquis ïiibücci^

alifs amp;nbsp;bona, amp;nbsp;feipfum,vt per Spccii.de §.quoniam fuper.amp;paflim per Dodo.iniupet iiïdiôtatraniàftionccxtat, vt didum eft, müTio ànnua florenorum quinque,qnæ bio arguit fùbicdioncm. cap. oninis annn^’ y extra de cenfi. Et t contradus dubij inter-pretantur per figna, Sceffedus, vtait confil.i59.Expræfentithematc.inprincgt;P’'’’ habetur in l.non codicilkmi. C. dctcftanicnt' amp;nbsp;in 1. vbiitadonatur.ff.de dona.cau.niot'^^quot; tantô magis hæc proccdunt,quia in narratin'^ 'præambuiis verbis ipfius tranfiidionis fiiit mentio de controuerfia fubiediomb ca non obftantc, conuentum fuit co inoôo, qui didus cft , amp;nbsp;qui præfupponit fiibicâ'O' nem ; amp;nbsp;limitata fuit talis fubiedio, vt quo adtalcas, amp;nbsp;onera præftarentur dïeti floreni quinque. -vaA- lt;nbsp;v A-

Proptcrcà^cùm iam eflet cOntroticrfia de fubicdione,amp; fuper cafuerit tranlàdtmhu ta li modo,qui præfupponit fubiedioncm,led li-mitatam per inimunitatcm;negafi nô poteft, quin fubfit talis fubiedio, vt aperte fonât verba,amp; effedus tranfadiohis; amp;nbsp;crcdcnduni cft, nientem contrahentium fuiflc,vt omniseiuf-8 modi controuerfia fopirctur,cùni ttalis 10-leateflefinis tranfadionum. l.i. if. de tranß’^-amp;-1. r. amp;nbsp;2.ff.deiurciuran.amp;cùnidiGinonpo^' fit, fuifle fopitam controuerfiani ita, na nullo modo eflent fubieda, quiaeft'-’^quot;^ répugnât, vt didum cft; necefsè eft fatenfttn -fc fopitam,vtremanerent fubieda,cùnuntet duooppofita,nonfolcat dari medium- ï-f alijsverbis ipfius tranfàdionis conftat etram dcralifùbiedionc.nam poftquâfuit côucntii de immunita te, fubieda fuerût hec verba, vide licet. Et ita,quôddc cæteroprohisnôpolfmt per didani Communitateni inquicrari,amp;c. dumenimdiciturgt;quodpro Kis, fcilicet taJcis

amp;one«

Confilium ^'^tieribusinquidtarinon pofTint; manifefte ^quot;Icrnntjquod quo ad alios relpcdlus, fi con-5 ^''’gerent, poflent ratione talium bonorum *’^9uietari,quia t vnius exclufio,eftinclufio al 'frius.c.qualis.25.diftinc. amp;1.cum prætor.fF, ®fiudi.quodvtiquenihil aliud fuit,quàm fa-' ^ïn,amp;conuenire,quód ipfa bona cenferentur lubieftaipfiierritorio, amp;nbsp;Communitati ; ncc dioquifuißetopus tranfigerc fuper immuni-^äte,vtdiä:umfuit.

Nequehisobftare videntur inueftituræali-'l'iotprodudlæex aducrfo,in quibusfitmen-^'odehuiufmodi bonis Monturoni, tanquam bona feudalia; quoniam rcfpondctur,qgt; tfimilesinucftituræ nonpolTunt præiudicare wribustertij,vtnot.inc.i.§.fiquisfeccrint.in dtu.quo tempore miles, ncque Princeps cen-Ibtur veile tertio præiudicarc,vt Alexan.tradit '^onfil.Sy.Accuratè.colum.z.in ó.volum. De-d.confil.144-. col.i.infin. amp;nbsp;tantôminor ha-eft ratio dcinueftiturisiftis, quia nulla ^^dsextat,in qua per Principe fuerint expref-sèAdiftindtè concefla in feudum hæc bona; fed funt generales, amp;fimpliccs recognitiones faftæper ipfos nobiles de Coftis,de alijs bonis vcrfusllluftriftimos Duces ; amp;nbsp;incidentcr, at-quevideo verbo inferebatur mentio iftorum bonorum, qui adtus procul dubio non magis auferuntiustcrtij,quàm fi quisvendcretrem alienam. Ft iam de mala fide in hoc propofito ipforumnobilium tunc de Coftis, conftabat

rat aduerfus illos,qui promifcucallcgant titu-lum,amp; præfcriptionem. vndè, cum in cafu nor ftro titulus fit limitatus,videlicet ad immuni-tatem qualificatam,nonpotcitpræfciiptio tales qualitates excedere.

Stanteigiturhac conclufione, quod bona ipfafint fubiedla territorio,amp; Communitati Caballarij cum imqiunitate prædifta, median te annua folutionedidlorum florcnoiil quin-que,infertqr alia conclufio ad decifioncm ca-15 fus nofth, quod, t quamuistranlaftio ipfa fit feruanda amp;nbsp;pro præteritis,amp; præfentibus, atq; futuristemporibus,cum longo curfu tempo-rum, amp;nbsp;tacito confenfu populi fæpius fuetit approbatajnihilominus temperanda videtur altero de duob’modis, videlicet, velinterpre-tanda,quöd cuenientibus oneribus valde ex-ceffiuis, atq; infolitis,prouteuenerunt ab aliquot anniscitra,non fit interim feruanda ipfa tranfaéliOjfcdfubeunda fit rata portio onerü, vt communitcrfolentintcrpretarifimilcscö-ceiTionesimmunitatum, quibufeunque mo-dis, amp;nbsp;quibufeunque verbis faclæ. vt tradit Alexand.confiliovigefimooftauo. Vifis. co-lum. penulti. amp;nbsp;fin. i. vol. amp;nbsp;confil. tos.Pcr-fpedis.colum.penult,verfic.non obftat quod dominus.in5.volum.multaperFclin.inc. fe-des.colum.2.amp;5.cumfequen.derefcrip. vel fi Verba contradtus non patiuntur talem inter-pretationem;apericnda fit alia via, videlicet, 16 t concedcndarefcilTioipfiustranfaäzionis, ßrl tem ftantibus bis nialis temporibus, per reme dium vel reftitutionis in integrum, vel per re-medium refcilTorium contraftus aff crentis le-fionem enormem;quod folct concedi,quam-uis contraftus, vel ffatutum, vel alius contra-dlus ab initio cötinerct lefionem,fed propter mutationemtemporumdeinde læfionc con-

tineretjfienimfit aólns fuccciïîuus refpiciens etiam futura tçnapora,debet fecundum quali-tatcmipforumtemporumregulari, vt in ter-ininis de huiufmodi diftribution c onerum tra dit Deciiconfil.335-Vifoconfil.pcrtex.incap. fuggeftum.de decirnis,amp;c.qnanto,de ccnfi.ôc per alias autoritäres, amp;nbsp;rationes per eum ad-dudtas,amp; per ca,quæ tradit laf.in I. quominus. in22.quæft.fEdefluni. Et videtur opinio ad-modumæqua;proptcrcà exiftimoeamnô vl-tèriori confirmatione indigere.

lacobus Mandellus Albenfis,Inrifcon.Papiæ.

1546. is.Iunij, pro Communitatc Ca-ballarij maioris.

^RGVMENTVM.

SeruitLis viæ,vel aftus,vel itineris quôd prîpfcrî-baturlongo tempore,fcilicet, decem annis inter præfentes, amp;nbsp;20. inter abfentes, amp;nbsp;quomodo, amp;nbsp;quærequirantur.

S V M M I V M.

ï Servit VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;vel itineris, eflfiruittts

difiontinua, est[èrtiittts renlis-, ideoj^ pote'si prsißrihi longo tempöre, dummodb allegetur titulw, (ßprohetur cfUAfipojfeßio dicti longi temporis ,fiue prsßrtbAtur contra facientem, ßuecontrapatientem-.ö^dummodb actitspof-fejjorÿfiant,fiiente aduerfiario, nbsp;nbsp;tanqtum

prouenientes a iure fiertiitutis, i^non familia-rttatis.

2 Acltsspojfiefforiosftdfiefacios iurefieruitutis, pro-battir,fiqualitas eorum Tjerifimiliter id fua-deat, dsquot; extent ctrcunfianti£,cpuamp; ad idem ten dant-efi ponit exempla.

3 Prsfiationes anntisißunt,interueniente fiadio v-triufiquepartis, dp ideo exprefiseßeri debent ex tali caufia,'veltttulo -.quodfiécu^ esi in acltbus fieruitutHm,quiper vnam tant um perfionam explicantur dpt.

4 '^ctus fachper Notarium, cenfientur ejfe a£lus pofifejforij fi conccrnunt ea,quiamp; fiolis Eabellio-nibus conueniunt.

3 hictum teftis cenfietur efiepertinensfii quouis modo poßit commode trahi adarticulum.

Multitude tefiium tollit exceptiones aliquorum, (fi integritcts -vnius fiolet fiupp 1ere defieclum alterius.

p Eefies non fuißc citatos,nihtlrefiert, dummodo co fiet exproceßu,eosfuißeprGduclos à parte, dp idßufftcit.

S luramentum in fiupplementum probationis peti poteH ufique ad conclufiionem in caußa, df iu-rariquandocunqtie antefententiam.

luramentum inftpplementum videtur,qubdpe-ttp oßit etiam posi conclufionem in caußafecun dum aliquos.

namintentio D. Chriftophori Homacini vi-

detur fundata ex proceiruquinfta dilpol 1 tione iuris,quacauetur quäuis leruitus vie,vclaftus, vel itineris, t fit fcruitusdifcontinua,vttndit Cæpol.intraôta.deferuit.vrb.præd.c.ip. col-2.in princip.amp; pater ad fcnfiini,adcb, quodvidetur non pofte præfcribfinifi per tantumtcin pus, de cuius initio non extat memoria in con trarium,vt not.in l.fcruitutes.la. 3. ff. dcfi’t'quot;' ' tu.nihilominùscùmfit feruitus rcalis,pc’tc præfcribi longo tempore, id eft, annis inter præfentes,amp;viginti inter abfenres/'^''^^ modôallcgcturconccftâo,feutitultis,licctj'® probetur,fed duntaxat probctiir quafi fio dicti longi temporis, fecundum glofl-i*' l.feruitutes.in glofl'magna,circa fincm,qf^'” fcquitur ibi Bartol .colum. fin. fiuc pra:lctl^‘‘' tur contra facientem, fine contra paticnfcn’gt; ' quiafcilicctagiturdchis,quæfunt modieff''® iudicij,vt funt feruitutes;amp; ea glof comn®y' terapprobaturper Legiftas, amp;nbsp;Canoniftüsl^' cundum Pau.de Caft.ibi,col.fin.amp;eam cómn nem,amp; fcruari,dicit Cæpol.in diól.c.ip- col-f dummodo aiftus ipfi pofteftbrij finnt, fèicntc aducrfiirio,amp; fiant, tanquàm aótus pröucwc“' tesàiure leruitutis, amp;non iure faniilbn'^^^^^’ vt per Paul, de Caftr.in d. 1. feruitutes. col.5-Cæpol.vbiftipra, cap.2o.col.i.amp;2.amp;AUxan. confil.75.col.3.infi.in4.vol.amp;confil.50’^°'' pen.feufin.in3.vol.amp;confi.io8.col.fi.covol.

Quæomnia videnturverificatahic perHo-macinum.nam patet ex proccffu,qiiódipfc al-legauit titulum,fcilicct,exconccftione impc-pctrataolim per fuos prædecefforcs tempore prioris diuifionis; deinde probanit concluden ter aólus poffeftbrios annorum deccm,amp;qniit decim,amp; viginti,amp; triginta,amp; plurium,prçleii tcillo D.Aluifiode Zach eis,qui tune erat dominus bonorum, amp;nbsp;iam dccelfit annis visb' ti,amp;præfentibus alijs multis fucccfforibi'^/'’ diet is bonis. Et in hoc propofito non referre didtafinguloru teftium, quia pct tent : amp;folùm videbatut fubeftc difficuP^^’A? tales adtus pofteftbrij non viderentur re feruitutis : led ceffat eiufiriodi difienhas, fi res ifta fino modo intelligatur, videlicet, , quod fatis cenfetur t probatum, talcs actus fuiffe.fadtos iure fcruitutis,fi qualitas eorum verifimiliter id fuadeat, amp;nbsp;extent circunllan-tiæ, quæadidcm tendunt, vt tradit Barto.in E I. §. I. alias, 2. quod iucipit, hoc interdifto. eol.

3 .fF.de itinraftu q; pritia. vbi ait, id pro-^'■ifiquis fecerit inciderc fepem caufa cundi, ^‘“e.Ktét aliqua figna viæ, vel famain vicinia, j 'fpfobatiir cx cadcm 1.1. §. lulianus. vbi etiani ’f-Et in hoc differunt t præftationes annuæ à fäiibus aftibus feruitutum, quiacü præftatio-fiant,intcruenicnte facto vtriulquc partis ; ''icritólexincisexigit -, vt exprefsc fiant ex tali wufa,vcl titiilo, vt per Bart, in 1. cum de inrem '■erfo.col.fin.fF.de vfiir.Alex.conf.iis-col.i.iii '•’•ol.fedcùmaélusferuitutum per vnam tan-quot;»quot;pcrfonam cxpliccntur,amp; fiant varijs tcm-pohtgt;us,amp;niodis,prout res exigit 5 non voluit lexadfioc nos côpellcrc, vt in fingulis afhibus foetdeclaratio animi ; fed fatis elTe voluit, cp rcsipfa,id cft, qualitas aftus fe ipfam démolira 'et,vtind.§.lulianus.amp; per Bar.vbifupra,amp;id ftiävoluit Alex.in d.conl. 50. Ponderatis.col. fi'Verf.ad predióta.amp; verf.ergo in propofito.in '''’olu.vbi ait,quöd t aclu.s facti per Notarium ‘^^quot;Icnturelfe pofiellbrii, ficoncernunt f^jtlüæfolis tabcllionibus conueniunt.

Ôiipdauteæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Homacinus tales

îdasinfercutes ius feruitutis, amp;nbsp;non ins ftmi-liaritatis; clarè confiât ex ipfifmct tcllibus Bo-fifij,præfcrtimcx2. tellcloannino dcponcnte dc contradiâione fafta olim per Alüifium Za-chcQin,amp;. deinde dcconuentioncnouiintinc-ris fafta tune inter ipfuni Zacheum, amp;nbsp;D. Pe-uuraHoinacinum: Sc 3.etiam tellis Bolifij de-ponit filtcnrperauditum de cötcntione inter ip o^Hotnacinuni, amp;nbsp;Zacheum, amp;c de percuf-depofitio comprobatur per a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;telles, vt modo dicctur. Nee

^’^^^^-''Cjquoddiciturcxaduerfo,duos depo fuifle extra capitula',quia facjlisndcturrefpôPæ^q^^^fatispertinct eo-rum dicluni ad capitulata,ctim in cis fucrit de-duólunu quód D. Bofilius polfidebat pacificè, amp;ipli telles dicunt id elfe verum,faluo, q? propter coutcntionem didi itineris amp;c. de iure 5 ! cenfeturdidlum tellis elle pertinës, fi quouis modo poß'it commode trahi ad articulum, vt per Bar.iu 1 .fi duo patroni. §. idem lulianus. amp;nbsp;ibialijDocl.prefertimlafcol.i.amp;pcn.ff.dciu-rciiiran.amp; traditBarto.ini. fi quislibertatem. tol.3.ff.dcpeti.hærc. Et præterduos fupralcri-ptos telles, extât alij duo ex teftibus iplius Bo-fifii,fcilicet oclauus, Pc trus de M.inogijs,amp; rio-quot;quot;SiD.Io. Antenius Zeroneti, quideponunt ^'quot;'dudenter de contradidlionc, amp;nbsp;quôd Ho-præualuerunt, præfertim cum dcllru-murum, qui fuerat faflus ad impedien-lt;^U'quot;Adcponunt ctiam de vtdncre.amp; quintu s ctiauiteHis Bofifij,amp; fextus,amp; feptimus depo-nuntdeprædiftis contentionibus, ac de rixa, vüincrc per auditum.

Sedclarius probantur hæc per telles ipfius Homacini, præfertim per nonuni, fcilicct Pe-tronum Maracij, qui deponit de muro dellru-ólo,amp;dc contradilt;5lionc,amp; conuentione;amp; idemdcponitvndccimustellis,D.PaulusPea-cij;quidicitdeconucntioneduplici,amp; dean-nis. 36. amp;nbsp;Ipecificè deponit deexprelFaconcel-lîone itincris tempore diuilîonis primæ,quæ fuit faôlaintcr D.Petrum,amp; alio.s antiquiorcs.“ amp;nbsp;quamuis patiatur exceptioué, quia e ft foro-rius, videtur tame probare cum cætcris fupra-diólis, qui fuut telles partis aduérfæ, amp;nbsp;cû alijs teftibus ipfius Homacini,prçfertim cum diflo telle nono, amp;nbsp;cum tertio, amp;nbsp;cû quinto, qui dicunt, quod iter, feu lenterium fuitimmuratû, amp;nbsp;cum cæteris ferè omnibus teftibus Homaci-ni,qui deponunt de pluribus aftibus faélis,fci-entibus,amp; patientibus aduerlarijs amp;nbsp;de ferui-tute,'feu conceflionc,amp; fama publica.

6 Et vulgare cft, quod t multitudo teftiû tol-lit except! ones aliquorum, amp;nbsp;integritas vnius folctfuppleredefeólumalterius, vt per Bal. in • 1 .fl quis exargentarijs. §.i. in princ. IF. de eden. gl.inl.3.§.eiuldem.inverbo,numerus.fF.dete-fti.Alex.conf 5.col.3.ini.vol.

Et tanto magis debent probate telles ifti fu-pradiÔlas qualitatcs, cum non concernât fun-damentum principale Homacini, fed dunta-xatcircumftantias, amp;nbsp;extent aliæ conicfluræ, præfertimilia, quod haélenus nunquàm Homacini habuerint aliunde aditum ; amp;nbsp;tarnen conftat cos haélenus femper habuiffe ftabu-lum, amp;nbsp;conduxifte beftias ^adeo, quod non fatis videtur pofte animus ludicis induci ad aliud crcdcndum.c.in prælcntia. de proba. amp;nbsp;1.3. §. i. ff.detcfti.

7 Nec quicquam videtur faccre, quod t obij-çitur,teftcs iftos nô fuifle citatos, quia rcfpon-detur, quod expivCsè conftat ex proceflii cos fuifte produclos à parte ; amp;nbsp;hoc fufticit, vt rra-ditBart.ini. poftlegatum. §. his vero.lF.dein-dign.amp;latè Felin.inc.2.col.7.amp; S.detefti.

Minus obftat,quod obijcitur, cos non iuraf le,quiacontrarium exprefsèpatet cxipfo pro-ceflu,quo collât cos in duobus locis iurafte ; amp;nbsp;conftat etiam, Bofifium fuifte citatü ad viden-dum cos iurare,quod ft.lficit,vt per Feli.in d .c. 2.C01.5.in 13.limita.de tefti.

Nonetiâobftat,quodHomacinus refpon-derit pofitionibus line iuramento, fed haben-dusfuerit pro confeftb.c.z.detefti.lib.ô. quia refpondetur, id non obftare, cùm etiâiplè Bo-fifius noniuraucrit.vt habetur in d.c.a.preter-eà per ftatutum tollitur nccelTi tas iurâdi. Item ciufmodipofitioncs nihil faciunt adcaulàm; quia dato, qi verû fit, quod D. Baptifta, amp;nbsp;eius autecefîbres poflederint diftam vineam tan-i

O 3 quam

quam domini ; non tarnen propter id excludi-tur,quin potuerit alijs præftari via.

Sedpræterfupradidfa omnia fit res clarior, fiHomacinusiurabitin fupplemetum proba-tionis ita eire,prout iam petijt tale iurametum fibi deferri, cum tunc fufficiat femiplena pro-batio, vtper Bar.amp;alios,in l.admonendi. neq; facienda videtur difficultas, an petitum fuerit talc iuramentum tempore debito, cùm fuerit petitum poft tempora probatoria per nouas conftitutiones concelFa, fed ante tempora re-8 probatoria:quiaprorefponfionedicitur,tc0-munem elFecöclufionem Dodorum, talc iuramentum pofFepeti vfque ad conclufionem incaula. vt tradit Bart.in d.l.admonendi. col. fin.amp; ibi late laf.in z.ledu.num. 318. amp;nbsp;deinde poteft quandocunque iurare ante fentetiam. vt perBald.ini.in bonæfidei.colum.pen.C.de reb.credi.amp; hie darum cft,quöd nondum fue-rat conclufum in caufa, quia nouæ eöftitutio-ncs non habent procclFum pro publicato, nifi 9 lapfis vltimis decern diebus ;quinimót videtur, quod etiam poft conclufionein caula pofi fit peti iuramentum, fccundum Salice. ind.I. in bonæfidei.colum.fin.amp;Fulgo.conf 19 8.In qucftione.colum .fi.amp; quamuis ad fundamenta Saliccticoneturrcfponderelafind.I.admo nendi. videtur tarnen, q? ca fundamenta mul-tum vrgeant. Vtcunque tarnen non eft necef fe hie ingredi earn difputationem, ftatibus fu-pradidis ; quæ etiam ex pradica, atqj ex eöfue-tudinc videntur efle notoria.

Proptcrca videtur in prælènti cafu ferenda fententia, per quam dcclarctur,compctcre ip-fi Homacino ius acceffiandi, eundi, amp;nbsp;redeun-di, amp;nbsp;beftias cöduccndi per fenterium, de quo in proceflu, amp;nbsp;ipfum Bofilium condemnandu ad præftandam talcm feruitutem, amp;nbsp;patientiä, quæ ad feruitutem ipfam critnccefl’ariajquia ita iuris elle puto, p fupradida, amp;nbsp;per alia qua-plura ex ipfb proceflu rcfultantia.

lacobusMandellus Albenfis LV. D.Papiæ. 1546. die.6. Decembris.

De donatione fadaablcnti,amp;cuius nominefti-pnlatus eftNotarius,quôdfcilicetpofsitreuocari, antequàm fuperueniat conlènfus , vel ratificatio abfentisjfecundummagis communemopin. Sed quodid non procedatin aliquibus calibus,amp;præ-lêrtimquâdo vitra Notarium interuenit perfona, quæduntaxatgerebatnegotium donatarijabfen-tis,amp;pro eo ftipulata eft, vel quando agitur dein-terefle talis perfonæ ftipulanti s.

SVMMARIVM.

/ DonatioTnUaiihfenti,cuitanomineßifu-

nAtArij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

J TionAtiofAliAinfAntibus Acquirit irreuocabile, non expedluta aliqtta ratify

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ui-

DonAtiofaUa,filio in poteßate pulAttufuit ßAt im -VAlet Abßue ratif'^’' cttm pAterfoßitflijgt;ulAri,(^ Acquittât

TionAtio fAciA Abfinti -VAlet abßque quAndofinon VAleret,Ageretur de fulAntis, etiAm quid fro Ulo fr^cit'‘y . ßifulAtttsßedfro Alioße cuim intet^jr^ ■ tur, (jr confequenter de intereßeßip^^“'^.^'t

Antecedens necejftrium Ad AÜqutd

DonAtiofemfer 'UAletßumtnodb AliqtiO^'^^^ ■ £tetur de 'vero interejfefitfulAntis foßeA ejfeclus donAtionis conferAtuW^^ ferfintts,etiAmfer multos grAdus.

Confilium XXXVI-

R TI c V L v s præfentiscafusvert videtur in hoe, vtrum t donatio •i' da abfenti, cuius nomine tus fit Notarius poflît reuocari’^î’ tequàm fuperuenerit côfenfus, feu ratifieat^® illius abfentis. amp;quamuis in hoc articule Vi-deatur efle magis communis opin.quod poflit reuocari, fcilicet vel in totum, vel in parte®» vel verbis expreflis, vel peraliquodfaduni, vt latè in terminis tradit Deci. confil. 226. amp;inl«

contraétus.nuni.ió. fF. de reg. iur. percania«-mè,qu£e tradit Bal.in J.nee ei. §. fatifdatio. co-2 lum.fi.fF.de adop.videturt tarnen eaconinW' nis nonprocedere, quando vltrapcrfonaNo' tarij, qui rogatus de inftrumentogeritnegO' tiumvtriufque partis ;adhibitafuit aliapcriO' na,quæduntaxatgerebat negotium illius/^ donatur,vt fuit perfona D. Gunifortiin^J/^ noftro,ita videtur elFe tex.amp;ibiBar. ' 11 ego. ft', de nego .geft.

Secundo,cùm t in præfenti donatio infantibuSjVidetur,^ eis flati® acquifitum ius irreuocabile, non liquaratificatione, cùm ageretur deeorueui-denti vrilitate,per tex.in l.iubemus. in fi.C.dc émancipa.

Tertio, in omnem euétum videtur t ftatitn valuilFe donatio abfq; aliqua ratificatione pro illapartc,quærelpiciebatD.Galeatium,filiuni D.Gu-

Conßlidm

quia ipfe D; Güniforttts-pater

1 ^ftipukri, Sc acquière filio in poteftatei yoddicitur.la.a.fF.de vcrbor.obligar.adeo, ®dei-nolumentuni fakem proprictatis cen ^'ffniireicquifitüin ipfrfilio,amp; noil'patri, J’kff’et caufa aduentitia,vtibi lentit gLconi •''liter approbata, amp;nbsp;clarius ibi Bartol. amp;nbsp;eft ''quot;•nnmnis opinio, vt ibi latèper Alcxand. co-

amp; 4, amp;nbsp;clarius per laf. columna4. nu-quot;ler.is.

Qninimot videtur ftatim valuifledonatid ^“^tiealiqua ratificationc, etiam pro illa par-^Muærcfpiciebat D. Io. Baptiftam nepoteni ^quot;'isü.Guniforti cxfratrc; amp;nbsp;hoc duabus ra-f'onibiis,prima,quiæamp;in ea parte agitur dc in-'^tcflcprædifti D.Galeatij,namfaftafuit fub-^'quot;itio in tali parte, vt li D.Io.Baptifta dece-''^t'ttfinefilijs mafculis, admitteretnr ad-eam 'quot;iam-portionemD.Galeatius,iu.xtatext.ini. ''Wdibiis.ff. dclcga. z.ergopotuit D. Gu-'^‘^Oftus ftipulari pro ea parte concernente in-filij fui,quod intcreire non pollet fubfi-^•quot;■^nificriä pHus fubfiftcretdonatioinper-ionamD.Io.Baptilk: amp;nbsp;ipain nccclKu-iam cö-iequenriam admilTus de'nirc ad ftipulanduni winpartçmpro intcrell'e D. Galcätij ,dcbuit cenfetiadmiflus ad Itipulandum pro D.Io'.Ba-6 ptifta,cumt id fit antecedens neceflarium, ar-gu.l.adrcm mobilem.lEde procura. amp;1. illud. if.de acqui.hæ^-£.5j^ 1.2. ff. de iurifdic. om. iudi‘. facittext.ini, quifunduiir.'la.î. §.in lege.ff.de contrahcn.cn^p.yß j vcildifd aqua ad fundum, tea «Ur ctiam veiiditfi iter pro ducçdaaqua.

ecu aratio, validitas donationiS pro cä .P'^r^C’Wfcfpicitj) Jo.Baptiftam concernit ftipinian/is. nani totusipfccontratfus fuit cclebratus fub caeö-ditionf/yvr D.Gunifortus mutuo daret ipfi do-näti fentos quinqiraginti,ptöut poftca in clfd-ftwdcdit jamp;conuentum fuit,quöd confeque-returcbrunifatisfaftionem, chm-do-natio ha-beret locum, id eft; finito vfufruéfu donantis ; amp;nbsp;diftum fuit, qubd èoriim fatisfaétionê con-fequcrcturfupcrillaporfione,quæpertinebat ad D. lodnnem Baptiftaiw, feu fuper fruftibuS 7 illiu'sportionis. DunlmOdot igiturtraftetur aliquo modo de vero intereffe ftipulantis in materiadonarioni’s-, valet cohtraftus, quam-mspofteacffeftus donations conferatur ina.-'hsperfonas, dtiam per mukos gradus, vt cft ^quot;’ft.iul.quotiesdonatio; G. dedona.quæfub tiiodo.cbntinens cafùm fpéciâlcm. quot;nbsp;’ lacobus Mandcllus Albchfis, lurifcon. Pa-» piæ.ï 547. diefis.Iähuärij.pro D.Io.

Baptifta Fid Alberto priuigno D.Dominici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

• •K ;

XX'XVIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5«

G r M'£ nbsp;r y'tii, ' J

Quodfpurijjid eft,nadexpatre cóiugato,amp; rna-tre foiuta,quç erat,velreputabaturyirgo,non ftic- * cedant eoru fratrilegitirnato. amp;'geheralius, quôd natiexcoitu damnato,id eft,accufab'ili de lure'Ci-uilfnon pbfsiiit alicui fuccedere ab inteftato,néqî interfe. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

, nbsp;nbsp;,, S V M M’A R i V 'm? '

I Q 0.1 T v s coniugAticHniulterefilutA -, efui er At, 'velframp;fitmebAtur ^trgo\ non foteSide a-t dulterio funifi-^^ote^i tarnen f uniri deßuprot tanquam comntijjds cum virgine , nifimulier effet vUis cßditiond, 'videlicet ancilU cotugatL

• 2- Pro ’virginitatej'emperprffumitur,nifiprobétur contrarium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

J Id^tiex coitu damnato^ideFi,accufabilidePure

, Ciuilirnonpoffintalicuiabintejlatojiiccede-re,nc(^ue:eorurn matri, necjue inter fe, cum radix fit infecla ,neque alicui eorumfiatrilegi-timo,'vellegitimato:fictti e'stinnatùex coït» nonpunibili.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

4 Coit lts commiffwper virum coniugatum cîi qua-licunque foemina, 'videtur[altempuntbilis de fiupro exparteipfiiuA 'viri,'velfialte deinturia.

Confilium XXXVII. • -

aV A M V I s multain præfentidafu dicipoflmt,vnum'tamen inter cæ-tera videtur extarc fundaméntiinl folidiflimum, quo pfobatiir de iU* re,iftos fratrcsfpurios, videlicet natos ex pâtre coniugato, amp;nbsp;matre foluta, quæ t miê erat, velefle præfumcbatur virgojnon effe acfmit-, tendos ad fuccclfoncm Io. Alberti co turn fra I trislcgitimati. nâtdato,quôdfaks coitus non polfit de adulterio puniri, vt videtur effe text, in 1.1. C. dc adulte. amp;nbsp;late per Soci.in 1. Gallus. §.quidfiis.col.pcn.amp;fin.ff dclibe.amp;pofthu. amp;nbsp;conf 148.Mcmini.in i.vol.ncgari tame non poteft, quin puniri poffit de ftupro, tanquam tails coitus fuei’it commiffus cum virgine.t ihrer libéras. §. I. ff dc adulte.amp; §.2.infti.dc pub, iudi.Sc fatetur Soci. vbi fupra, dum in cafufi.10 conatur euitare ctiam pœnam ftupri,cô,quôd mulier illa crat vilis conditionis, videlicet,an-cil la ipfius coniugati,6c per text. in I .què arful-tcrium.in fin.C .de adultoiquod Vtiq;,dici non poteft in præfenti cafiBviuia mulier hec hô crat ancillaipfius viri, ncq;anciiraalterius, Icdpe/-fona libera, amp;nbsp;honeftis parôfttibüsproefcata ; adcô,guôd propriè funlus in eafutcx.indd.intet libera'S'. § Neq ; de eins virghii tatevx^dit dubitarc, nam iprærcr confeffionem partis ad-2 ucrfæ,cxtat præfumprio iUrisfemper pro vir* gini täte,nifi pbetdf cötratiiï, Vftradir 'Abb.in

c.i.co-

c.i.col.i.de adultc.amp;intcrminis noftris tradit Stephan. Bertran. conf.i35-amp;con(il. 158.inz.

3 volu. Etnonèft tdubiunijquódnatiexcoitu damnato, id eft, accufabili delure Ciuili, non polTunralicui ab inteftatofuccedere, qui non habent iura côgnationis,vel agnationis. §. fin. inauthen.quib.mo,natu.effi.fui.amp; tradit gio. conimuniterapprobata,inl.fiquailluftris.vbi Salice.amp;alii,præfertini Corne. C. adOrficia. vbi etiamhabetur, quod no fuccedunt matri, ergo neque inter le poflunt fuccedere, quia radix eft infe(fta,vt late tradit Alexan. confi. 174. Supere0.in5.v0l. præfertiminz. colum. verf. amp;nbsp;qua ratione non contrahitur. amp;nbsp;eft de mente Bart, in l.fin. colum. 2. fF. deindign. Etficut non poflunt fuccedere inter lè,multó minus pofliint fuccedere alicui eoru fratri legitimo, vellcgitimato,vtibiper Alexand. colum. i. ex quibusconfiât,nos non efle incafutext.ini. hacparte.amp;inl.fpurius.ffvnde cogna.quiaiu-raillaloquuntur dcfpurijs natis ex coitunon punibili,vtmulta exempla tradit Alexand. vbi fupra.

4 nbsp;nbsp;Quinimo t videtur,quôd amp;c alia ratione præ

didus coitus commiflus per maritum coniu-gatùm cum qualicunque fœmina fit punibilis, ûltem de fiupro exparte ipfius viri,lccundum Deci.conf.306.colum.2.verfic. quarto amp;vlti-mo. vel faltem punibilis fitdeiniuria,fecun-dumBald.amp;Salice.ind.l.i. C.deadulte. Sed hæc non expedit attingere, fiante fundamen-to primo fupradióto.

lacob.Mandell.Alben.legens. Papiæ. 1547. ii.Februa. pro Magnifico D.Hierony-mo de Verafijs Afienfi, qui tule-ratlententiam pro ifia opinione.

lt;^RGVMENTVM.

hxi MercatoreSjamp;negociatores deftribi etiam deberentinæftimo generali, quod erat faciedum fupcrvniuerfis ciuitatibus, amp;nbsp;oppidis flatus Me-diolanijvtamp;ipfifubirétonera. Etan mercimonia, ficutimmobilia,æftimentur,quôdnon.

SVMMARIVM.

r AE s TI M V M ,fiudefiriptionon alia de cauja fit,nifi “vt aqualiter interßibditos dißribuan-tur oner aper Principem imponenda.

2 Impoßtioonerum dependetaiurißitEtione impo-nentis, ^per confèques afiibie^iione illoruntf quibuiimponuntur.

jb Bffe^ttSfConueniens eH, quod reguleturaßta cau~

4 SubieSiio quo ad oner a contrahiturper duo tantum,per defiriptionem bonoru immobiltum^

•• velperßnarumindotniuiohabitantium. ''' f Indußriaßa nemini debet nocere,à‘igt;^^^^^^ rumeisprodejje. ,

â ^JAPerces, ^pecunia, dx mobilia, an daßribi d(-béant in aßimo particulari ’vniufcHwfiituci-uitatis, 'vel oppidi,eïifatis dubium dtwre,ni-ßin Ulis oppidis, in quibus extat notaUlis valor, dr quantitas mer du,quia tunc deßriintn-tur ; dr cur fecus in aßimo ,fiu cofttributione generalitotiusßatus, ypfueinf.conf.

Vna dr eadem res non debet diuerfi iure cenferi, nißßt diuerfa ratio.

S Adus'unuspotesl eße vialidus reßeUu certarum perfinarum, dp nullus reßedu aliarutn.

? ^^Itbet ciuitas poteUßatuere inter ipfit quo adea,qua reßieiunt adminißratio^^^' JO. T^nedinconueniens ,quodmulta ßderentur interfe vno modo,drcomß^^^ aliasperfonas confiderentur alio mode-

aRTicrirs.

EXtraordinaria fubfidiä,lt;]UX)’C ti folent in fiatu Mediolani, folet uitates flatus a.d certam ratam diftribui-

Conquerütur aiiquæ ciuitates feniägi^o’^^' uari,quàm deberent,attento valore bonorum Mediolanenfium,amp; aliarum ciuitarum, quarc traólatur de conficiendo generali æftimo omnium ciuitatum flatus.

Præfuppofito j quod fieri debeat tale R’fiij mum, principaliter dubitatur, an mobilia fingularum ciuitatum poni debeant intaliæflimo.

Confilium XXXVIII.

ID E T V R de iure diccndu,quôd in æflimOjleu contributionegene-rali nunc facienda fuper vniuerfis ciuitatibus , amp;nbsp;oppidis ftatus Me*

^Mfequitur^quódineaimpofitione, feudi-Wtione facienda debeat ilia tantum confi-

, in quibus ipfaiutifdidfio, vel fubieCtio ^ndatunnon autem illa,quæ ad iurifdidtione, 'dfubieftionem nullatenus pertinent,quia 31 conueniens eft, quod effcftus reguletur à fua caufa.l.in agris. ff. de acqui. re. domi. amp;nbsp;ft oni-nesciuitates,amp; oppida omnia, debent æquali-t«adonerahæcvocari,infpeâ:alcilicetquali-tiitclocorû.l.3.§.præfes. ffquot;, de mune. amp;hono. ï'cceffe cft vti aliquo medio, quod omncs tan-S^^-argu.l .fi .in fi. C .de auto .tut. huiufmodi au ffmniedium necefle videtur, à fufficienti par^ düenunieratione, quód fitalterudcduobus, videlicet, t vel defcriptio bonorum immóbi-Jiuni, veldefcriptio perfonaru in dominio ha-bitantium ; quia per hæc duo tantü, contrahi-turfubicótio quo ad onera,vt de primo eft tcx. in d.l. forma. §. ft vero. ff. de cenft. amp;nbsp;d. 1. mune-inm. §.patrimoniorum. If. de mune. amp;nbsp;hono. ^delecundo efttex.ini .3. in prin.eo. tit. exer-«reautemniercimonia,id nihil facit adfub-icdionem; quia multi fuut fubditi,qui ea non excrcent;amp; è conuerfo funt,qui ea exercent,amp; tarnen non fuut fubditi ; velut funt ij,qui acce-duntadalia loca tempore nundinarum ; ergo de eishabcndanon eft ratio in præfenti pro po fito.amp;adhæc videtur pofte optime induci tex. inl.i,inprin.amp;l.procuratoris.§.mcrcisnomi-ne.cümnltis.§§.fequen. If. de tributo. ac. vbi habetur, tributione, quæ facienda eft inter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferui, amp;nbsp;creditores, qui

utn eo icruo coati-axerunt; ea duntaxat veni-unt,qiiægrj|.^j^^^]_^ispecuiiaris fuerunt con-mctijCxdiifis alijs negociationibus, tarn ex patte femi, quàm ex parte ipforum cre-ditoruni, co, quöd ratio, amp;nbsp;caufa, propter qua fuit innodnftaaólio tributoria,cöcernit duntaxat nierceni pcculiarem.ergo, vt effeftus nÖ exccderctfiianicaufam,deduxit ibi lurifcon-fiiltus per inulta exempla, non efte habendam rationemincontributione,nifi coru, quæim-mediatcad pcculiarem mcrcem pertinent, ad idem chain tendit text, in 1. coiri focictatem. cüfex.ll.fcqucn.ff.pro focio, vbi focietas fim-plicitcrcontralt;fta,cenfcturcötralt;ftainhisdun tixat negotijs, amp;nbsp;rebus, quæ ex quæftu vcniût ; ^'icoquein contributione facienda debet eo-^^niduntaxat ratio habcri, quæ ad quæftu per-^quot;'^nt.l.fednecæsalienum. amp;1.fedli adijeiat. ^°'t't.pro focio.

^^cundo cum certum fit ,quód omnia op-pidahabent bona immobilia,amp; focos, feu do-tuici]iaitieisbabitantium,non autem omnia oppidahabent merces,amp; fimiliaartificia; pro-ptereà fiomniacontribuerentur, fieret côtri-butio omninó inæqualis. amp;nbsp;cû cxercitiû mer-

cium proueniat ex induftria, amp;nbsp;no ex eo, quod aliquis fit fubieélus iurifdiftioni alterius 5 iê-5 querentur abfurda,quôd fciliccttinduftria fua cuilibet nocerct, amp;nbsp;inertia aliorum eis prodefi fet,vt in fimili videtur tex.in d.1. proçuratoris. §.fiplures.in fin. ftide tributo. ac. ibi, ne exal-terius re,aut merce alij indemnes fiant, alij dâ-numfentiant.

6 Tertio t eft fatis dubium de iure,an merces, amp;nbsp;pccuniæ,amp;rcliqua bona mobilia deferibi de beâtinæftimo, ctiâfifingulæciuitatcs,velop-pidaper fe côfiderentur,id cft,fi quilibet locu.s côfideretur, cum portioncm oneris ad le per-tinëtis diftribuit in lingulas perfonas ipliiis loci, vt facilè cft dijudicareijsjqui cum articuluni tradaucrunt.bona verb immobilia ,amp; paritei: focos, conftat apud omnesdeberedeferibi. fi igitur in contributione generali totiusftatus facienda defcribcrctur etiam mobilia, amp;nbsp;merces ; fequerctur,qubd clarä cû obfeuris, amp;nbsp;ccr-tacumincertis,amp;vniformia cu difformibus, amp;nbsp;liquida cum non liquidismifcerentur,quod vtique elfe non debet ; quia huiufmodi cöpar-titumeft vcluticontributio quædâ,feu com-penfatio, amp;nbsp;in compenfatione non folent ad-mitti ea,que nö funt liquida,cum his,quç funt liquida.l.fm. C .de compenfa.

Non obftat prædiftis, fi dicatur, qubd in dir ftributionibus onerü, quas faciunt ca oppida, in quib.extat notabilis valor,amp; quantitas mer cium: habetur ratio talium merciumj fccun-dum multos Doä:. ergo amp;nbsp;eadem ratio debet haberi, quando ciufmodi oppida dcducuntur in contributionem generalem totius ftatus, 7 ne alioqui fcquaturabfurdum, t qubd vna, amp;nbsp;eadem res diuerfo iure ccnfeatur.l.eum, qui æ-dcs.lF.de vfucap.quoniam refpondetur, qubd vbi cft diuerfa ratio, cclfant huiufmodi abfur-ditatcs.vt per Bar.in 1.Thais. § .Titius. ft', de fi-8 deicom.libcrta. quemadmodum t videmus, qubd aólus vnus poteft eft'c validu.s refpeftu certarum perfonarum, amp;nbsp;nullus refpcdualia-rum,fecundumBart. inl. prima, ff. quodfalfo tut. Etapertaeft ratio diffcrentiæhicinterv-num cafum, amp;nbsp;alium, quia quädo agitur de di-ftribuenda portione onerum intet eines, duntaxat vnius ciuitatis, tune forte conueniés eft, qubd fi in ea ciuitate maximus fit vfus mereiü; habeatur earn ratio, ne alij fortalTe pauperio-rcs viribus deftituantur, vt in his terminis pro-prievidetur loqui text.ind.I.3. §.præfes. ft', de 9 mune. amp;nbsp;ho. Et cum t quælibctciuitaspoftit ftatuere inter ipfos clues, quo'ad ca, quæ refpi-ciunt adminiftrationcm,vt per Bartol.in 1.om ncs populi.colum. 2. ffquot;, dc iufti. amp;nbsp;iur. amp;nbsp;diftri-butio talium onerum proprie pertineat ad fin-gulas ciuitates, amp;fingula oppida, fcilicet,quo

ad portîonem iam fibiaflîgnatampcrPrinci-penijquia Princeps nihü vlterius debet quære-re,nifivtinuenLiatniodumexigëdi pecuniam, Vt inquit BartoLin l.i. §.quôd fi nemo.circafi. ff. quod cuiufquevni. no. mcrito poflùntipfi eines inter fediftribiiere,prout qualitas perfo-narum,amp;rerum vidcatur exigere. d, §. præfes. quæ ratio non poteft procedere incontribu-tione generali per fnpra dida.Et ad hoc propo fitunifacit,quodtraditDec. conf 253. Propo-nitur.col.pen.fenfi.verfnonobftat ratio, qua 10 Soci.adducit amp;c. vbi inquit Dcc. non efle in-conueniens,quod aliquando multæperfonæ côparatæad alias perfonas confiderenturvno modo, amp;nbsp;deinde illæ multæ perfonæ confide-rentur inter fe alio modo j velutififaôtumfit compromifTum inter vnuin ex vna parte, amp;nbsp;a-lios multos ex alia parte,tale copromiffum nihil operatur quo ad illos multos inter fc,vt tra dit Bal.amp;Anto.de Butr. inlocis p cû adduétis,

Iacob. Mand. Albenfîs, Papiæ legens. 1547.

16. Februa.pro Inclyta Communi-tatcMediol.

RE VE R A eftpericulofuscafus,namBar. Ifern. Bald. Lucas de Penna, amp;nbsp;al ijmagis communiter concludunr,quod pro mer-cib.teneatur quis ad oncra.Et non videtur cô-rumdidu debere rcftringi ad diftributionem vniusciuitatis tantum, quia non videtur pofle dare bona ratio difîercntiæ inter diftributionê vnius ciuitatis,amp; diftributionem æftimi gene-ralis totius prouinciæ.Nifi forte dicatur,quôd eu m mercium quatitas quotidic augeatur, vel minuatur,fâcile eflet reformarc æftimü vnius ciuitatis, nÔ autem facile reformare æftimum generale totius prouinciæ.

Ex generali tarnen cöfuetudinc non folent mcrcesdefcribi. IdéIacob. Mand.Al-bcnfis,Pifis. 1553. is.Iunij.

R G FM E N E EM.

De cadem materia, amp;nbsp;fuper eodem cafu, quod mercatores non defcribantiirin æftimo pro mer-cibiis.Eteftconfiiium Magnifie! Alciati, quodin-ueniinfertumcûpræcedêtiConf.D.mei deAlba.

SVMMARIVM.

Z Mercatores^» defiribantur in^ßimo pro rebtis mercantilibus.

• 2 Collects imponuntur ratione quorumeunque bonorum 5 etidm mobilium.

• 3 Negociatores(oUy^ui deuotioni Principisferuiut, funt immunes.

• 4 CMerca.tores,quipa.nnosconducuntAp2rtib.yl-trAmont anis,nonfunt immunes.

S CMunerum aUa(untperßnAliAyAÜApAtrîmoRtA* Ua, AliAmixtA) ideH gt;nbsp;quAimponunturf erfind pro rebtts, -vt(unt collect A.

• 6 zP\ïobiliA etiA deßcribuntur in Aßimo quo id Rittner a pAtrimoniAliA.

• 7 ^P^'ndo Agitur de collectA,ßu munere, quod^er-fonis imponiturpro rebus,quA res tuRC defcri-bAntur in Aßimo, nbsp;nbsp;quod deferibAïiturfilttRi

res,quA de cofuetudinefolent defcribi-, à“ merces non defcribAntur de confuetttdine-

i Artißces fereomnesÀ perfinAlibus excufitioRe^ hAbent.

() eyplercAtores confequuntur immunitAtemniR^' neribusperfon Altbus,mixtis,quAmdwiRer cimonium exercent-, nbsp;nbsp;etiAm a pAtriRilt;i^’^'^'

busfecundum Aliquos.

10 CMerces non cohArent loco ciuitAtis, runtur quocunque •,ideb non debcRfdl^^^^ grAUAri, cum foluAnt 'veStigAliA.

II CApitAlemercium eitincertit propter^erictdaiR Amifionis.

12 Jniquum ett, quern cogi AdpropAladumr^^ mAxime mobiles, quAinfcretohAb£nttif-amp; propri ApAupertaspropAlutione detepno^'- dibet.

Confilium XXXIX

■ EI Opt.Max.nomineinuocito.Si inclyta Communitas Mediohni côftcere debcat æftimum procoi-leftis,quæ quotidie abagentibus pro CæCMaieftateimponuntur.

1 Qr^ritur,! an mercatores ciuitatis pro rebus mcrcantilibus in co defcribi dcbcant. Et prima fronte vidcreturdicendû,quôd fic.'qnh 2 t côlledtæ iftæ imponuntur ratione quoruni-cunq; bonorum, ctiam mobilium, iuxta text. cumgl.inl.fin.C.demunc.patri.lib.io.tradit Bartol.inl.i.C.demulie.amp;inquoloco.col.4'

3 verf.itemquæroproimponenda. Etquiatvi-demus duntaxat negotiatorcs, qui deuotiont Principisfcruiunt,ius immunitatis habcrc.I. ncgotiantes.C.dccxcufa.mun.lib.io.vndcap paret fecus elle inalijs. amp;proiftaopinioned text. inl. I. in princip. fccundum intcll^^“®

4 Dyni.ft.de iurciuran. vbi dicit,quôdrJ”^^ catores, qui pannos conducunt àpartd’“^ tramontanis,non debent immuniwi^^’^^ ^4-bere , cùm principaliter pro fuoconm^quo faciant, licet lècundarió vcrlètur vtihus pu-blica,facit.l.filij.§.fin.ft'.admumcip.l.fi.§'Piquot; trimoniorum.vcrli.adhuiufi.aiodi.demuuc.amp; hono.

Sed tarnen his non obftantibus, in cafu no-ftro aliud videtur dicedum. Et in primislcien-5 dum eft,qubdtmunerum alia funt perfonalia, alia

a Igt;ecijn£perßnAleshabenturiid inflatcolkcla.ru, ^filuantur ex mercimonio, negociationej érficexlucro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

y Colleèia,rH onus reflicitfluking, (fl ndfolutionem tenetur is,qui hithetflruciuum perceptioncm.

S Lucrum ex pecunia, habetur locoflukiuum.

p Finis £ftimi ad hoc tedit, quot;vt onus collect ar urn pro modo facultatu 'vniufcuiuflii^ imponatur ^c.

Confilium XL.

Eli q_v x m eft, vt iiihuiusgcnc-æftinii négocie diflerainus, an O ^wLiierciinonia de iure, quemadmo-dum bonaimmobilia, æftimari de-bcant. amp;nbsp;quia Magnifici Domini Mediolanen-fes aflercre videntur,quód ius no didet, vt ipfa niercimoniaæftimcntutjOpere precium fore duximusadducere aliqua fundamenta,ob quç dubitari po teft,quód dicta corum aflertio non procedat fecundum leges.

Et primo quod mercimonia æftimari debe-ant,facit tex.ini.fin.C.deimmu.nemi.conce-I den.lib.io.vbidicitur, t quod mobilia,,amp; immobilia,ac fe mouentiainæftimum reduci debent: hoc idemdicitBald.ini.ccnfualis. C.de dona.amp; Barto.in 1. vnica. C.dc mulie.amp; in quo lo.col.5.infin.nu.3i.vbiallegatd.l.fin.amp;text. ini.forma.ff'.dcccnfi.quo fit.vtfi mercimonia inter mobilia numerantur, coruni etiâin æfti-mo hocgencrali ratio habcri dcbcat.

2 nbsp;nbsp;Secundo hoc dare probari videturtper tex.

inl.filij.infin.if.admunicip. amp;inl. muncrum. §.patrimoniorum. verf, fcdamp;eos. ff. demun. amp;nbsp;hono.vbi dicitur,quód fœneratores, qui pe cunias exercent, tenêtur agnofccrc o uera,quæ patrimonij funt, amp;nbsp;Bartol.notât ibi, quod po-teft fœneratorib. imponi onus, amp;nbsp;collecta pro pecunia,quamhabent, quod diciteflementi tcncndum,amp;allcgat d.l.filij.ôc D. Aiexand.ibi inapoftilla.

Tertio, Bal.in l.ctiam.col.pen.circa finem, 3 deexecu.rciiudi.poftquàmdilleruit,tquomo do collcéta fit imponenda, dicit, quod omnes æftimari debent, amp;. vnufquifquc folucre debet onus impofitum, iuxta menfuram patrimonij fui,fine æftimari, fine æftimabilis, cùm fmt ali-qui,quihabentæs,amp;non æftimum;Vtilli,qui fœnus exercent, qui fi tenen t tapetû in diuer-fis prouincijs,colle£tatur, prout in loco nego-ciantur,amp; fie pro modo negociationis.

Q^irto, idem Bal. in 1. ncque. §.quod fi nemo.col.2.circa prin. ff. quodcuiufquevniuer.

4 nom.dicit,quôdtonuscollcctæfupportaridebet fecundum quantitatem æftimi, ôc quod ad hune effcctum facilitatescuiuflibet pcrpubli-cos officiales circumipici debent j ôz. nÔ folùn;

immobilia, fed ctiam mobilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Sc eti-

am pecunia numerata, quam quisiron habet, , fed fœncrauit.argu.d.l.filij libertoruni.§lt;vlti-mo.ff'.dcmunicip.

Quinto, Andr.de Ifer. in c, primo, quæfint regal. in verbo, Plauftrorum. circa fincm, ver-5 fic.quiddcmobilibus.quærit,tanfeudatarius tencatur contribuere in fubuentionibus pro mobilibus,amp; pecunia numerata;amp; concliidit, quod pro cis,fifrucl;ificantexinduftria,velar-tificio, vcl alio quæftu, tenetur contribuere, ctimhui ufmodidcducantur in apretium,amp; allcgat text.ini.11 fundus.ff.dc leg. 3.amp;l.fiita. If de ac. emp. quern refert, fcquitur Afflie./“ loco præallegato,colum. 5.circa fincm,ver/)*^' Alia verb bona mobilia, vbiallegatetiawf“' cam de Penna,inl.agros. C. de fund, liw'''*-^' incolum.2.verfic. Extat.dicit, quódquaroui^ ex forma Cancellariæregiæ nobiles pro nicrn monijs,amp;induftrijs,quæadlucrum,qua:ftun^' ve non profunt,fed folum pro ipforii vitæfnh' ftentati'one procedunt, non cogantiireoiitn-buere ; tarnen vbi mercimonia ipfa, atque in-duftria ad lucrum , vel quæftum prolilif'^'^b quodipfi nobiles négociantes pro ipfi^ nego-ciationibus taxandi effent in aprctio,prout ration! s régula, amp;nbsp;men furæ m o deftia pateretur. idem tenet in 1. fin. C. de quib. munc. vcl præ-fta. nem. lie. fcexcuf. ii, amp;nbsp;15. quart. Et exhis videtur dici pofte, quod legibus,amp; autorita-tibus probatur, mercimonia in cenfii redig* debere.

Addimus etiam id probari,quia videnms, 6 qubdtdccimæperfonalesquæhabcnturadin-ftar colleftarum, vt per Bald, in 1. neminem. C. de facrofanct. Eccle.Tolui debent exmcrci-monio, amp;nbsp;negociatione, amp;nbsp;fic ex liicro. c. non eft. amp;: c. paftoralis. vbi Abb.amp; cæteri, extrade decim. ergo idem dicendum erit de colledis . temporalibus.

7 Probatur etiam, ■fpicitfrudtus5hincvir,i jjlvuv.uxu...-lernfokitionem, qui habet frmftiiumperccp-'“Jj,/// tionem.l.fip.endcntcs.§.fiquidcloacarij.ft.dep^,ji/*(^^-vfufr.1.omnes.C.line een. vcl rcli.amp; 1. lincgo-;,y.«/.i.o

• 8 tium.C.denego.geft.lcdtluciiim,qLiodftlt;^-k»D''^''’quot; pecunia,habetur loco frudluum. 1.vfuræ-vfur. cum limi. ergo de tali lucrocolle^^æ*^^'’ i amexolucndævcniunt. Ethæcitapro'-*-“'“^^ videntur in æftinio generali,ficut in particula-ri,cum militer in omnibus, amp;nbsp;per onmiacadé,

• 9 amp;nbsp;par ratio : cum t finis æftimi ad hoc tendat, , vt onus colledlarum , quod perfonis pro rebus imponitur, facilius, amp;æqualius pro modo facultatum vniufcuiufque imponatur,amp;cxi-gatur;ita, vt qui plus habet, pi us foli!at,amp;v-nufquifque tamdiues, quàni pauper iuxta vi-

  quiat onus colleftariimre-

  «.fU ï.t \ yj 4quot; i O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 J f-1- T Ls.

respa-

^^Jttrimonij fui onus feratjuxtagloff.in 1.1.

''‘^ipoch.pub.lib.TO.amp;alijspluribus notis.

Rcfpondeatur tarnen amp;c.

Suprafcriptum motiuum peruenit mihi ad manus, Pifis. 1553.15. lunij. Alba.

R G V M E N T V M.

An liante fideicommiflb poffunt detrahi dusc 'l'nttæ,legitiina,amp; T rebellianica:amp; quid quando l^gitimaexcedittrientem, amp;afcendit ad dimidiä “^’’otmn.Etan maritus vitra quartam à ftatuto ^°'’ceiram,pofsitlegarevxori velles, amp;iocalia. Et tails quarta fit de totopatrimonio imputando ttiamfideicomtnifluin,an vero detrahendum fit Mdconimiirum,amp;c.

SvMMARIVM.

’ Ö V A E BiuiirtA,legitimit,^ ErebelliAnica.,dctrA hlpoßiiV’t,ßAnteßdeicommiJJo,ßcundum ma.-y,sdimidia om-nitimboKorum.

^nac^uArtAAn detrahipoßintetum incdfu^quo kgitimACXcedittrientem, ^aßcendit addi-midiam bonorumiquodfic, reprobata opinio-ne Baldi.

3 tMiritus, ultra quartam aflatuto concejfam, an foßitlegare uxori uejles ipfiua teßatoris, '^ngt;it'.los,ßiocalia,ßan in quartam impute-tur vefles notabiles,amp;c.

4 .^iirta nlinquenda uxori ex ßatuto, non esi lt;lßrta nbsp;nbsp;nbsp;patrimony ßedprints detrahi de-

'^^J‘ß^iionimißtim,tanquam as alienum.

} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^itlbu'S pot er at quit dißo-

H ^^^(^nonteneturferuare conditionem, prad-’^^h^tnteflator'isdeomnibtts legatispraflan-dis vxorißib pœnapriuationis,neque tails pœ naesi timendaßante-s.ßatuto,de 3'®^ßpra.

7 ^’^nientes ab inteßato tenenturperfiluere quarto, flatuti légat am uxori,quando hares répudiât bareditatem.flante.s.claufulacodicillari.

Bubßittitusprafertur uenientibus ab inteßato.

Confilium XL I.

j; Vo adprimum quæfitum, vtruni intcftamentoD.Palamidis de Ab-dua extct fidcicommiffum ; verba ipliusteftamenti funt clara, quód ’^’^tatfideicommilTum inter iplbs filios primi ^^J^t's,lialiquis eorum deeeflerit fineliberis '^§'tin)is:proptereàdehocnon expedit dubi-tsrc.l.ilic nbsp;nbsp;nbsp;illc. § .cum in verbis, ff. de Icga. 3.

I QllPad fecundum, an fcilicet liante fidei-

coinmiflb,poffint detrahi duæquartæ,legiti-nHamp;rrcbellianica,eft quidem fatis tritum, cas poffe detrahi, fecundum magi^ commu-nemopinionemtam Leghlarum, quàm Ca-noniftarum, vt per Barto, in 1- Papinianus. §. meminiffc.ff. deinoffi, tella. amp;nbsp;habetur in lo-cisvulgaribus,amp;alcenduntad dimidiam omnium bonorum,vtper Deci. confil.299-co-2 lumnafecunda, fed t dubitatio llaf,vtrû ciuf-modiduæquartæpoffent detrahi, quando légitima excedit trientem,amp; afeenditad dimidiam bonorum, vt in cafu nollro,cùm fuerint vitra quatuor filios,authcnt.nouiffima. C. de inoffic.tella. nam Bal. confi. 94.Punôlus quæ-llionis fuper quo petitur. verficu. dicamus igi-tur.in fecundo volu. voluit,quodeocafudetrahi non poffit Trebellianica; fed hoc male probat, amp;nbsp;nullam habet rationem.nam amp;nbsp;hoc cafu proceduntillæmet rationes, quæ alfignâ-tur,quando légitima non cxcedittrientem,de quibuspergloff. incap. Raijnutius. in verbo, Lcgitimam. extra de teftament. ôc per ipfuni Balduminl. quanquam.C. ad legem Falcid.ôc amp;nbsp;Curt. fen. confilio 51.coluni.antepenult. amp;nbsp;amp;confil.75. colum.4. Et contra id, quod voluit Bald, in dióto confilio 94. præfupponunt Doólo.pafiim, vt patet exAlexand. confil.68. Circa præmiflam.colum.i.verfic.fed infpeéla. 4.volum. amp;nbsp;ex ipfomet Bald, confil.ioi. eod. volum.2. Proptereà potuit D.Ioan. Baptilla difponcredcaliquantulummaiori parte, qua fit diniidia. nam légitima afeendit ad dimidia, amp;nbsp;Trebellianica erit quart.! pars alterius dimi-diæ; adeb,qnôdex oôto folidis potuit de quinque difponcrc, vt per Alexand. vbi fupra,quâ-uis inaliquibuslibris fit litera corrupta,cùm cnim inquit, Trebellianica non effet quarta portio. debet feribi, Trebellianica verb effet quarta portioamp;c.

3 Adtertium, t an maritus, vitra quartam à ftatuto concèftam,potuerit legate vxori veftes ipfius teftatoris, amp;t. annulos, ac alia iocalia, vi- ' detur omninb refpondcndum, qubd non potuit ; quia verba ftatuti funt clara, amp;nbsp;duntaxat concedunt quartam bonorum fuorum : Se no eftdubium, quin appellatione bonorum ve-niant ctiammobilia. 1.bonorum, ff.deverbo., fignifi.quinimb non caret dubitatione, qubd in earn quartam debeant imputari veftes no-tabilisæftimationis,amp;aliaiocaliaipfiusvxoris caufaparata,feucmpta:quia,quamuistalialu-cretur vxor ab inteftato, cxbeneficioaltcriuS ftatuti incip. Si maritus decefferit. id tarnen nonvidetur impedire difpolitionem alterius ftatuti loquentis in cafu teftati, amp;nbsp;verbis cla-riffimisdifponenfis,qubd relinqui nôpofilr, nifi quarta pars bonorum, argument, etia eorum, quæ tradit Bald, in 1. quoniaminpriori-bus.col.3. C.deinoffi. tella.

P 3 Ad

Confilium

Aromatariæ acquiratur nobilitas ; fed '“'fîxat illud agitur, quod per taie exercitiû '’°Wlitas prius acquifita non aniittatur ; quod ^'^^efacilius eftadmittendum,argu.l.pâtre fu ^‘Ofo.iuxtailludjturpius eijcitur, quant nÔ ad-^ittiturhofpes.

Quartó,quamuisfupradi£ta videantur fuf-5ncere,dicitanië poteft, t quod exercitium ar-tisrepugnâtis nobilitati nocet, quadiu quis in CO verfatur,amp; non poftea,vt in fintili dicitur in c.fin.devitaamp;honeft.cleri.amp;interminis tra-

Guido Papæ.quæft.i96.incip.nobiles.

Jacobus Mandellus Albenfis, Papiæ.

1547- 5-Mai).

o/Â GVMENTVM.

Quodfiliæ Ipuriæ pofsint tantùm relinqui ali-’Ucnta,veldos loco alimentorum, amp;nbsp;competens, ^cundum qualitatem perfonæ,amp;c.

SVMMARIVM.

^^atrimonivm cumfecundo marito no •viktjnißconflit de morte frimi.

i Filiitßgt;uri£ nihilpoteïi relinqui de lure Ciuili. ' J Spurt xdehent relinqui aliment a de lure CAnoni-CO y vel dos loco alimentorum.

4 Leantumfaclumflurianonpetitur ,nifl tanqua âos competens, poteH minui, fi ex qualitate pcrßna noncoüueniat tanta dos: fl}‘mortuA J}iigt;'ta,reuertitur ad harcdes teflatoris.

Confiliutn XLIIII.

ET V R,quodmatrimoniumin mottis contrapunt inter Cælarem, amp;nbsp;loanninant non va luerit,quiatloanninahabuerata-liuntmarituntjamp;nonconftabat de iliius mor-tc.c.in prælcntia.extra de Iponf.

Proptcrcà cùnt Catherina eorunt filiat fit incffeftufilia fpuria, niltil poterat ei relinqui de lure Ciuili, Authen.ex complexu. C.de in-

3 ceft.nup. fed t de lure Canonico pofliint, amp;nbsp;debent ci relinqui alimenta, c. cunt haberet. extra deeo,qui illam in matri.dux.quâpol.vel dotentlocoaIintentorû,vbitradûtDoP.om-nés .Et ftante hoc,concludendum eft, qgt; non poffi t Catherina pctere legatum, tanquant le-S«um,fedtanquam dotent competentem: amp;nbsp;f''nafsèntinueturtalis fummalegati, fi exqua “Uteperfonæ fuæ, amp;nbsp;patrimonij paterni, non ^ouücniatei tanta dos, vt latèper Abb.confil. Jb'Videtur primo attingendum. in a. vol. vbi etiamtradit,quôdntortuaipfafilia, debet dos reucrtiadhæredes teftatoris.

hcobus Mandell. Albenfis. Papiæ.i 547, 15. lunij.

XLV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61

Qupmodoprocedat,amp; quomodo intelligi de-beat,illaregulaBaldi,inl.petens.C. depac. Quod quando duo aPus,{èu duo inftrumenta reperiun-tur fafta eodem dies eadem hora,amp; per eundem Notarium amp;c. cenfeantur correlpcPiua, amp;nbsp;de eis iudicandum fit, tanquant de vnico aPu,vel iitftru-mento, amp;nbsp;ex poft faPo vnusaPus nonpofsitap-probarijvel fuftinerifine aliojamp;quod non femper procedantiftæillationes.

SvMMARIVM.

I IvDic E M decetejfiediligentem,d^’cun^a ri~ mari.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duofacli eodem tempore, nbsp;per eundem

^c. ojidentur correjpectiui.^ludicantur tan quam unicus aEttesyefiquot; ’vnU'Sfine alio fluflinert non potell : fled non flemper hac ventflunt : proceditregula,quandomateriaflubîe£tAidpA titur, idf 'veriflimiliter ex conieclurd efle.

• 3 Et quod non flemper cenfleantur correfpecfiui, quando cenfleantur,déclarât.

• 4 - Item non flemper ludicantur tanquam vjnicus a£lu^s.

J Item non eliflemper 'verum,quodexpoflflalio taies aldus non poflintflpararijfld debe.tnt vel Ambojùbfiflere,velambo corruere.

6 K^Huum duorumfimul, vel incontinentiflaclo-rum,vnMs aliquando cenfletur corrigerc, fin deflruerealium.

J Solennitatesfleruandamp;permulieresin contralti-bus eas obligantibus, anflatis fit,quod adhi-beantur in mandate, vel ratihabitione ipfius mulieris.

S ObligAtionemflolerenaflciex contradlu principa-li, non ex mandata,procedit idflîie, nbsp;nbsp;con

fiderato effeclu,non quo ad veritatem.

ç Aldus duo incontinenti fladii,non cenfintur cor-reflecliiii ,flaltem quando vnus alius eli ne-cejflarius:^ aliquando etiam fli fint ambo voluntary.

Confilium XLV.

Vamvis cum t qui debet iudica' re, deceat elfe diligentent, amp;nbsp;cun-Pa rimari.c.iudicantem.30.quæft. 5.nihilominùs quo adduas difticul tatespropofitasjficaufa mihi effet commiffa, exiftimarem non amplius elle hæfitandunt; quia tum exallegationibus,quas iam fæpius,amp; copiosèvideofuiffededuPas, tunt exipfa natural! ratione eiufmodi difficultates diffol-uuntur.

Prima igitur eft difficultas, quod t inftru-mentum inueftituræ,amp; inftrumentunt diuifio nis fucrunt ambo celebrata codent die, amp;nbsp;ca-

Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dent

dem hora,amp; per eundem Notarium, amp;nbsp;connu eifdem teftibus; ideoque videntur correfpefti Ua,amp; de cis iudicandum, tan qua de vnico adu, feu de vnico inftrun-ientO5amp; expoftfaólo vnus aólusnonpoteftapprobari,vel aliter fuftincri fine aliojVt per Bald, in l.petens.colum.penul. óchabeturpalTim.

Sed hæc illatio quemadmodu continetgra dus tres, ita ctiam videtur contincre tres falla-3 tias,Primo enim tnoneft verum, quöd lêmt pcr,amp; Omni cafu tales aótus fint correfpeftiui, vtlcilicetdicipoiTit, quódvnus eorum faftus nonfuifletfincalio,quiaideflctcontra tcx.in l.cumeiufdem.lF.deedil.edic.vbi (quod fortius eft) etiam fi vnico adu, vel inftruméto fiat venditiomultarurcrura fub lèparatis pretijs j taies venditiones non cenfentur corrclpedi-uæ:quininiô vna poterit fubfiftere, quamuis alia corruat : amp;c habetur etiam in 1. fi duos quis feruos.ff.dc contra.emp.amp; cùm ad tollendam confequentiam fufficiat dare inftanriâ. 1. cre-ditori.amp;ibilaf de no.oper.nunc.patct per exemplum fupradidum, conlèqucntiam prædi-dam non elle bonam, cùm non femper con-cl Lidat ; facile cft inuenire alia exempla.quid enim fi in duobus inftrumentis încontinenti faftis contincantur duæ confcflioncs erga ali-quemdcbitorcm propter duo diuerfa, amp;nbsp;vera aeliquida débita 5 amp;nbsp;quidfiinvno inftrumcn-to contincaturfolutio veridebiti, ôcinalio co tineaturmatrimonium.

Proceditigiturfupradida régula Baldi non femper;fedduntaxat,quando materia fubic-ûaid patitur ; veluti cùm ipfi ambo adus Ce in-uiccmcontingunt,amp; verifimiliter vnus facit coniefturam ad alium, amp;fubeftaliqua proba-bilis caufa, propter quamcontrahentes fcce-runt eos feparatim ; Sc cùm cft materia, in qua folent admitti coniefturæ, ôc præfumptioncs, putà cum dubitatur de fimulatione contra-étus, vt latè patet in allegato côfi. Angeli, 154. amp;nbsp;Roma.44.5. amp;nbsp;Curt. ïèn. 54. qui omnes tra-ftant cundem'cafum; amp;c in alia fpccic fimula-tionistraditBarto.ini. poft contraólum. co-lum.3.in 5.cafu.fF.dedoua. amp;ipfemet Curt, in , d.confil.54.infin.ait, quôd hæc fuut naturali-ter conicôturanda,amp; cum ratione intcllcdus, amp;C.amp;quôd hoc totum rcgulctur à conicôtu-riSjfccundum materiam fubiedam, vult Corne.in allegato confi.vltimo.colum.i.in i. vo-lum.amp;Deci.confi.254.col.3.amp;confi.279.col. 3.ibi,Et cuidens conieétura.

Et cùm fuperioribus diebus interpretarer diaam.l.pctens.rcperi,quôd Paul.de Caft.ibi tribus locis optime déclarât diftû Baldi, nam loquiturBal. dcpaclo incontinenti appofito iuxtacontraâumvcftitü, amp;refcrcns opinio-

quôd aôtus incotinenti fa(ftus,ccnfctur faclus fimuljamp;eodem confenfu,amp; pet confequens corrcfpcétiuè.Et Pau.de Caft.ibi. col. fi. verfi. dico ergo,q? in ifta materia amp;c.ait,^ opinio Pc tri, amp;nbsp;aliorum Vltramontanorum non fcin-per eft vera, q» fcilicet, quando contraftus eft pro vno, amp;c paéfum pro alio, rcfiiltct contra-dus innominatus correfpcftiuus; adeo, quod vnus aftus cenfeatur faclus proptcraliuni ; fed infpiciendam efle intentioneni partiû c-xqua-litatea(ftuum:amp;exemplum,in quo taies adus non cenfeatur correfpeft iui,tradit ibi Paul, de Caft'. colum.5. verfic. nunc circa iftaiii niafc-riam glolT.format. vbi concludit,quôdllfi'^‘^^ traâ:us,quo promittis mihi rcftitiicrcceutum mutuo à me accepta, amp;nbsp;fiat pafturii, q'iQ ^5'’ promittâ ire pro te Româ ; nô refultathiccon. traftus corrcfpcôliuus.nam primus côtradus fuitneceflarius,cô,quôd poteras coinpelli ad reftituendum mutuum,enam fi id non pronn fiflesin CO contraétu. ersro dici non potcftrq’ promiferim ire pro te Romam contemplât-'^quot; ncdiôficontraftus: amp;nbsp;idem, amp;nbsp;clarius repent PaU.dc Caft.ibi colum.fequen.in princ.vcrlic. glofEoprimèloquiturmelius,qnàmPetr.amp;e. amp;hanc declarationcm extollit ibi Rhninald. col.ô.dicensidetiamfuiffcdc mentcBar.ini. fi cum fundum. verficu nota ex ifta gîolT. ff. de pac.amp; probari videtur ex l.ifin.Ædecondic.ob eau. ibi, quia Stichum tibf.dedfamp;c. quôdau-tem didùm Bald, induft. 1. petens. confiftat in ratione contraftus innominati coiïcfpe-éæiui, deducit Corne.in difto confiliovlt.co-lum.i. infin. in i. volum.adeô,quôddnbitan-dum non cft,quin declaratio Paul, de Caftr. conueniat.

Proptereà cùm in prælenti cafu diuifîo,amp; inucftitura,fintaólushabcntes naturain fepa-ratam,cùm vnus fuerit neceflarius, videlicet, diuifîo, turn propter compromifTuin præcc-dens, tum quia ctiam fine côpromiflb poteft quilibet regulariter ad diuifioncm conipclli; inueftitura autem fuerit adus voluntarius; Ic-quitur nos efle in cafu Pau.de Caftr. quôd non cenfeantur taies adus efle correfpediufueqj rcfert,an compromifTum deinde competmm fuerit non fubfiftere; quia,cùm hic folô” deturde vcrifîmili mente contrahentium,ilia foletelici etiam ex adu nullo.l.fin.ft.dcïc-bus eorum. extant etiam aliquot probables conieduræ prouenientes ex ipfis inftrumcn-tis,per quas euidenter deprehenditur, contia-hentcsmutaflepropofitii multis refpcâib.in in fecundo inftruméto,amp; correxifîe primû, vt orctenus dcducctur per D. procurators huius caufæ jadcô, gjinprimQ contradunonconfî-derabat

fècundum. Et ftante prima hac falla-^^*^i(èquitur,teuidenteramp;aliaaduerfus fccun '^'Uillationem fupcrius faólam, quód tales a-^iiSiquamuis feparatim fa€li,cenfercntur fem Pcipcrindcjac fi effet vnicus aólus. nam li non demper cenfenturcorrefpeóliui,multó minus lt;ienfentur,vt vnicus aólus.

5 Sedamp;t erroneaefttertiaillatioj quód etia ®xpoftfaólo tales aótus nö poffint feparari, fed dcbeâtvclambo corruere, vel ambo fublifte-’^^•idcnini vidcturc0tratex.ini. fl ex faills. C. ‘^'^^nnfac.amp;contranota.inl.etiam.la.i. §. i. ^deinino.amp; pariter côtra tex.in d.l.cum eiuf. dcin.ff.deedil.edic.quinimô ex eavicinitate 6 aduumîinferuntaliquando Dod.quod vnus corû aduum cenfeatur corrigere, feu deftrue-tcalium, vtlatè patet in fupradiflo cafu. Ang. conlil.i45.amp;Roma.445.amp;Curt.fen.54.amp; tan tdmagisfifupcrueniatnouusconfcnfus ad v-’’Uiiicorumàauum,iliumcomprobans,iuxta ' tradita per Bart. inl.Aurelius.§.idçm quæfijt. ff'dcHb, lega. amp;nbsp;in adru minorum tradit Cor-‘ic-conf1.36.In hac confultationc. col.2. verfi. quateinisautem lit donatio.in 2. vol.

SccLindafuitdifficultas propofita,nunquid 7 î folcnnitatcsfcruandæ per mulieres contra-ftibiis eas obligantib’, fat is fit, quod adhibean tnrinmandatOjVelratihabitioneiplîus mulie ris.'amp;fuperhoc certè non videtur laborandu, quiaamp;verbaftatuti, amp;nbsp;mens, amp;nbsp;ratio euiden-terdénotant,quod eiufmodi folennitatcs de-bentadinbexi,q^a^^Q ipfa mandat, vel ratum a et,nonantëquandomandatarius, vel ge-Itor negotiorü contrahit pro ca. nam muller oWjgatiirexfa(^QßjQ^^onautemex fado al-tcrius.crgo tunc,cùm obligatur, debet folen-nitates fcruare.Nec obeft, quod ex aduerfo di-g cimr,obligationem tfolerenafci ex cÓtraóln principali,amp; nó ex mandato .Bar .in 1. fi vt pro-ponitnr.ff. defidciuf. quia patet refponfio, illudc£tfictè,amp; foliimcöfiderato effeólu: quia cümandatu,velratihabitiofintadlus acceffo-rij,cöucniens cft,qgt; obligatio,id eft,eius effeft’ tribuaturacluiprincipalijfed quo ad veritatë nôeftdubiû,quin muller obligetur ex mandato,amp; exratihabitione,vt patct,quia 11 nö mandat,vel non ratum habet, non obligatur.

Neqjlaf in 1.1. § .item acquirim’.ff.de acqui. Wf.cum alij s allegat is obftantjquinimó ha-^hproexpedito,q» folennitates debeâr inter-i'cnirein mandatojfed difputant,nunquid fuf-^ciatgcneralemandatum, an veró requiratur ^cciale^gj^italoquuntur in alijs terminis.

lacobus Mandellus Albenfis, Papiæ. 1547, 24.Iulij.Pro Domina Ambrofina de

Sachis,Mediolanen,

62

eaâem materia,

SC RIP T v M fuit fuperioribus diebus,quôd de iure non videbatur verum,quôd duo iiv 9 ftrumenta,vel duo alij aâ:us,qui t fiantincon--tinentijcenlèantur correfpeftiuè fafti, amp;nbsp;id inaximè darum cffe,quado vnus adus, fàltcni eftncceffarius.Itcm fcriptnmfuit,non effe verum, quód ex duobus adibus faótis correfpe-ól:iuè,non poffit ex poftfaóto vnus approbari per nouum confenfum fine alio.Nunc reuoca tur in dubium fecunda pars prædidæ primæ co dufionis,fcilicet,quando vnus adus eft necef-farlus ; amp;nbsp;obijeitur, quód id iure, vel Dodoru autoritäre non probatur. fed, vt amp;nbsp;tunc didn fuit,probatur id exautoritäre Pau.deCaft.ini. petens. in duobus locis, vbi cxdamat, id effç notandü,amp;exclamatetiamRiminal.ibi. Prx-tereànaturalisipfiiratio,feu præfumptio, qua mouenturBai.amp;alijinl.petens.addiccndum, quôd duo adus incontinenti fadi, præfuman-tur fieri correfpediuè; debet omnes mouere pariter ad dicendû, quód cùmvel ambo adus funtneccflarij,vel làltem vnus corum eftne-ceffarius,ceffat tails præfumptio,quód videan tur fadi correfpediuè, vt clarè deducit Pan. de Caft.vbifupra,amp;impoflibilè videtur hoe ne-gare,filntelligltur, nequetex. inl. fi ventri.in fi.ff.depriuileg. credi.loquiturde adualiquo neceffario.

Sedprætcrhancrcfponfionem,aducrtendq eftj^vtfuperioribus diebus didum fuit, ctia fi ambo adus fint voluntarij, non tarnen fem-perfuntcorrefpediui, vt patet ex 1. cumciufi dem.ff.de edil.cdic.amp;adduda fuêrc exempla, quæ quotidic contingunt. Deinde didû fuit, qgt;ex duobus adibus corrcfpediuis,nihil videbatur obftare,quin eoru vnus poftet ex poftfa-doeöfirmari fine alio.Proptereà non fitis video,quid ampliusrcftet,quod in hoc articulo poffit probabiliter fub dubium reuocari.

Idemiacobus Mandellus, Albenfis, Papiæ.

1547- 7gt;Odobris.etiam pro Domina Ambrofina.

G VMENTVM.

De animo deliberato ad homicidium,an præ-fumatur,amp; quôd id totum confiftat in coniedu-ris:amp;demulrisconicduris ad excludendum ani-mum deliberatum cuiufdam Magnifie! Inquifit. Et an præfumatur animus deliberatus ex inimici-tia,quæpræcedebat,amp;an exqualitatevulneris,vel pereufsionis.

S V M M A R T V M.

1 Ar TI c VL vs de animo deliberato verfatur in conie5iuris.

2 nbsp;nbsp;nbsp;2 Animui

s Animai délitéra.tas adhemicidiam in duhio non ■prafan'Mur,du,ohai cafibui excepta, latronu, eoruntjCjui agros depopulantur.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;régula non est recedendum, in duhio iudican-

dumeitpro régula.

4 VnUfiiuifquepraßtmitur fana mentis,fanij^ iudi-cijgt; amp;festere, 'velnonfacere, cfua quiltbet homo fini ludicÿfacer et, velnon facer et.

J Doctor minor.2i.annis non habet reflitutionem in integrum.

£ Ip^n prafimitur c^uis incidere in crimen perf-dta, amp;nbsp;amicos, vel coniun£tos veile mort'ape~ riculofub fiere.

y lionprxfimiturc^uis voluiffiprocederedefi^o, (juando iam cœperat via iuris experiri, ne que mutaffe voluntatem.

î Ifpn pramp;fumitur quis, bono confilio contempto, malumfbt,(fipcrnic!ofim proponere.

• 9 '..Animas délibérât as occidcndi nonprssfimitur, quando quisprias nihilex domo amotierat de bonisfis, rebas.

• 10 Simulate quis nonprafiimitur apudhonefios vi~ ros,neque cum Principibas,neque cum h is virés,à quibas dependet eiasfilas.

Il rita alicuius plurimum poteïi in prafimendis, velnon prafimenda criminibas.

• 12 Ex inimicitia, qua pracedebatcum inter fi cto, velprafimebatur,non debetprafitmi animus délibérât us occidendi.

• 13 Ex qualitate vulnerum,fploci,in quo quis fuit percu[fi{s,an prafimattir animus deliberatus.

s4 Prafimptionesplurcs, (fipropinquiores, fi ma-gisfieciales, fi vertfimiliores fic.fimper de-bentpraferri.

Confilium XLVI.

y M præfens articulus de animo I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘deliberate ad homicidium t verfe-

tLirin conieôturiSjVt extant iuta, ôz ioca Dodorum fatis nota ; videtur D.Poli£loniiis,amp; qui cum eo inquirunt de ho-micidio, habere intentionem fundatâ primo 2 ex régula iuris, quæ habet,quôd t in dubio animus deliberatus ijd homicidium non prælü-mitur,duobusca/’biisexcepris,iatronû,amp;co-ruin,quiagrosdepopulantur,vt tradunt Ho-fticn.amp; loan. And. in c. inter alia, extra de im-muni.Eccle.pcrilium tex. vtpriusibi fenferat Innoccn.amp;clariusibiexplicat Abb. colum. 6. n u. 2 O. verlicu. fed quæro circa prædifta. amp;nbsp;n o-üiflimè tradit, amp;nbsp;côprobat Marcus Antonius Biancus,qui nunc profitetut Paduæ, in reperi. J.fin.fF.dequæl1;iomu.54.vcrfic. vlterius feien-3 dum. Ptcùmhæc præfumptio fit tànquât re-gtilâ, non Facile ab ca eftrecedendum, vt per glolï. in 1. omnis diffinitio.ffde regu. iuf .cùm in dubio iudicandüm fit pro régula,Vt per De-ci.inl.i.eod.titu.

Sccunda præfumptio, quia t vnufquifquc præfumiturfanæ mentis, fanique iudicij,amp;h-cere,vel non facere,quæquilibet homofaniiu d i Cl) faceret, vel non faceret, vt latè per Alcxâ.

confil.141. i.volum.amp;hocnotoriumeftinip* fo D. Poliftonio, amp;nbsp;tanto magis cùm fit Do-5 ftor.nam videmus, quodt etiamfifintnrino' res25.annis,nonhabent reftitutionem.I-fî“'' damconfulcbant.vbiBar.fF.de rciudi.Etciu« nemo fmiiudicij,lîhabcretinimicuiii,qu‘^'’' ctiam deliberaflet occiderc, verifimilitt'’ occidcretjvcl affiftcns occidi mandar‘'t‘^‘’^‘’”’ tottcftibus,præfertim miniflris iuftit*’^’*!-”^ feiret vtiqj rem nôindigereprobationf’^ rct fc,amp; focios,enc condemnandospedoquot;'^ ' tcr,amp; priuandos facultatibus ;amp; fatis pr^ui*!^' ret alia incommoda, quæ ex tali bus aeWs fo-lent fequi,conccrncntia amp;c amilFionem edfr mationis, feu honoris,amp; anguftias parentuffl» cognatorum,amp; amicorû:amp; quant iiis aliqaait-do contingat, talia homicidia corara fieri; id ramen fict in rixa, feu ob alium tinum cafum ; fed cùm tempus affuit cogitan-di,ac per multos dies deliberandi; ccrtèclfeth tisfatuus, quiidcommitteret;neq; fortèxta-tenoftraauditum eft contigiflc aliqucmcj“^' modi cafum, nifi in morte Priiicipum, qiiij’fJ cinorolùs aliquis,fprcto mortis tintorc,laid* fibi habuitpublicèinterfcciffc, cùm iió aPtt pateretciaditusad tale fcelus perpetrandunt-fed in priuara pcrfonp,amp;vilis cöditioiiis,prout crat in præfenti cafu ifi;e interfedus, quent fa-cillimü fuiffctmultismodisclant intcrinicre; hoc nullo modo eft verifimile, non tantumlu D.Poliélonio, fed in quolibet viro longe nl^ norisgradus,amp;iudicij.Proptcrcàfucccdûtc!c-cifioncs vu)garcs:q,illud, quodnöcflveriinni Ic,eft quædam falfitatis imago, amp;nbsp;quxniaiqii'i eueniunt,non fuut verifimilia;amp;vbinatural!S ipfa ratio rem compleftitur, de qua agitai) no fun r quærendæ probationes,amp; hæc in materia conicfturali, velut eftprobafF'^^^^ mi deliberatfvr dictum fuit.

Tertiaconicótura, dato (pinD. tanta fuiflét animi perturbatio,vt liberaffctiftum,quacunq; data occafiottCiOC cidcrc,amp;contempto mortis periculo, fpt’^'--^ etiâ opibus, vifùm fibi omninô fuiifet ita age-6 rc;nul!atcnus tarnen efteredendût eiuttinci-difle in graue hoc crimen perfidiæ, vt adeo iniil tas perfonas nobiles,amp; diuites voJucrit dccipc rc,amp; fubfalfa aflertione honùncin capicndi, cOgitauerit eos fubijeere èc inortis pcricino, amp;nbsp;facultatum,cùm præftrtiin effent ei omnes velfànguine coniun(fti,velanaicitia.

Quarta

^artaconicólura, quia confiât t iudiciali-f ^iibdipfc D.Pohótoniuscüeffeélu, quan-''■’lin fe fuit, iam cœperat perfequi iftum via fis.nam in eo ipfo die immediatè præccden-‘'noftcm, qua fuit intcrfeftus, vfus fuit omni J *3entia,vt is caperctur;amp; adhibuit viros no-Wcsvnà cumexecutorib. D. prætoris ad duas portas ciuitatis Papiæ, amp;nbsp;alios, qui ibant, amp;re-

, Sc per quam plures horas dederut prær ^■dinobiles operam tali negocio,vt nunc iam ^icditurefie notorium, tum ex diólis ipforum ^’^'^lt;ntorum, tumexdcpofitionealiarum per-; adeo, quod res carebat omni fufpitio-J'tliniulationis,amp;nerno præfumitur mutare ^’oluncatem abfque nona caufa, nifi probetur. leuinqui.ff’.dcproba.

Qmnta, quia eo ipfo die D. Poliftonius vo-iiueratad fe ex vrbeMediolani quatuor teftes.

^Oillccrat acceptator bannitoru «Sc eos qua-t'^iortcfics habebat inædibus fuis,amp; ibi eos re-ip^ä nofte, qua ini t ad follicitandä ca-iftitis, tanquam die fequenti clfcnt di-^quot;'^uriteftimonium aduerfus ipftimcaptü: quæ ■■fshtis cuidenter demonftrabat, qualis efl'ct husaniiuusinipfa etiam hora, quarccelTit.

Sexta,dato cp D. Pohflonius maximo odio fuiffet profccutus hominem iftum, etiam vt dusraovtcdefidcrarct; erat ei in promptu via, ^'npotcrat fe licite,amp;impune vindicare,vidc-fucrant iudicialiter exa-'^^^’^^’quöderatillc receptator banni-cato^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft) ad id vo

ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crimefufficiens erat ad pœ-

hn, Ptobaturus i nfuper erat alia cius «injscgrcgia fafta , quorum fatis publica

Juillet igitur D. Polictonius iudicij j-bono confilio contcmpto,ma-duibbamp;pcr^iciofm^^ pæpofinflet -, quod ccr-iciurain iieinine præfumunt. 1.3. ftquot;, de milita, ft la. ergo nauito minus id præfumendum eft iniiiiisprofeflo].ç_

ScptJma,quia fi dicimus D.Poliébonium ha biiiffcanimumomninôiftumdefaflo interfi-ciëdi,neccfic effet faterhquod omnia, quæ cir-caillius capturam fichant, fi mulatè ficrent, amp;nbsp;Qubdnihil iuridicum haberet D. Pohftonius incfFcftucontra iftum.- quo cafu dicendum efi letaliaratione,eumfuifîe valdeleuis iudicij,amp; ’'^alèfibiconfuluifte. nam via, qua tentaucrat ^üntintcrficere,non erat certa,potuiiret enim ^lleigubdiftcpermififfct fc capi ab executori hus,5c ita euanuiU'et confilium D. Polidtonij via,quia neque eu de fadbo intcrfeciflct, Jftq; via iuridica huic capto attulifletpœnam aliquam,amp;tamé detexiffet D. Polidtonius ani mmnfuum, amp;nbsp;vindiftam, amp;nbsp;admaius odium

erant ab fentes à ciuitate Papiæ.

verbis ; nihilominus credendnm no eftin præ--lenti cafn, eum vti volnifl'e tali fimulatione, qnapanlb poft detcélurns omninó erat apud tot nobiles viros, amp;nbsp;malani de fe opinioneip* fis omnibus relióturns.

Decima, per biduumpriufquam continge-ret cafusiftc,allocutus fneratipfeD. Polido-nius Illuftrem D.Prçfidcm,amp; quàm multos ex Illuftribus Scnatoribuslætus, quôdfalfiimpu tatio iftius porrefta fuperioribus menfibus ad-uerfus ipfura D. Polidonium habuifiet cxb turn; quem meritó habere debueratjvidclicet, quod ex teftibus ipfins aduerfuij conftitillet, earn effe calumniofiirimam;amp;deprccatuscft ipfos Illuftres patres,ne fibi dceflent,qui accu-faturus erat hominem hue de rcceptione ban-nitorum,amp;dealijscriminibus: quinimbeade caufi eodem die acccflcrat ad Illuftriftinium Principem,nondum prins Éxcellcntiæ fuæ no-tus ; eaque omnia ci cxpofucrat. vnde vcriii-militer credendnm eft D. Poliftoniu non fuif-fe adeo leucm,vt ctiam fimulare voluerit cum Principibus, amp;nbsp;cum his viris, à quibus depen-det eins falus,amp; cos voluerit aduerfus fe ipfum prouocare : Sc fi concepiflet animo mortem iftius,certe non eft vcrifimilc,quod ad tales vi-ros tunc acccfliflct, iuxta illud, qui male agit, oditluccm.

Il Poftremo nota efle creditur ipfius t D. Po-li£t onij vitain cæteris negoeijs, quæ quantum pofiit in præfumendis,vcl no præfumendis cri

minibus,eft ctiam notiflimum.

Ex aduerfo autem duæ conicdturæaddu* cuntur; inimicitia, quæ inter cos propter litem præccdentcm præfumcbatur,amp; qualitas perculfionis, videlicet, cu duobus vulneribus, cxcunte ill o de quadam fcneftra.Sed ftantibuS fupradiftis, videntur ha: duæ coniefluræ adeó leucSi,vt ferè nö indigeant refponfione. Nâ qd

Ç} 5 adini»

ad ininiicitiam attinet,efto, quód præfumere-tur ; non tarnen conftabeam debuifle præfumi vfque ad defiderium mortis : fed amp;nbsp;dato,quod deliderarcturiftius mors,extabat via,quaD. Poliótonius poterat,iuftitia mediate, de eo fu-mere vindiótam, vt didu eft : amp;nbsp;dato, quod de-fideraffet de fado, atq; illicito modo eum in-terficerc, potniflet idclamaliquibusmadare, vclalijsmodisidagere.

13 nbsp;nbsp;Qtua veroadt qualitatempercuffionum,amp;

loci,refpondctur, quód ex hoe nihil cocluden ter,velprobabiliterpoteftinferri,fîcæterçcir-cumftantiæ inlpiciantur. namifterapiebatfu-gam, vt ipla qualitas lociindicat, amp;nbsp;omnes fa-tentut; amp;nbsp;D.Polidonius,amp; qui cum eo erant, ob hoc ipfum accefferat ad eum locum, ne taperet fugam ; amp;nbsp;id fecerant,fcicntibus,ac con-fentientibusexecutoribus. Cum igiturvide-runt hominem hune volentem fugere, feu venus cùmaudierût ftrepitum adfeneftra, ( quia nox erat) fecerunt illud,qd facerc eis erat con-ueniës, videlicet conati funt impedirc fugam, neque eam aliter poterant impedire, nifi cum armisamp; non eft mirum, quód vnus ex eis, vel duo direxerint arma ad feneftram,amp; hune per-euflerint in primo ipfo impetu, amp;nbsp;cum non fit in facultate femper hominû moderari pereuf-fiones, contigit huichomini id, quodeuilibet ali j facile potuifîet contingerc, quód ex paruo vulnere illato ingulam, quant extrafeneftram porrexerat, mortuus eft. hæc funt vcrilimilia ; amp;nbsp;vix eft,quód tes potuerit fc aliter habere.

14 Et cû fupradidæ præfumptiones dedudæ . proD. Polidonio,amp; Socijs fint longe plurcs, fintq; propinquioresjfintmagis Ipeciales, fint verifimiliores, fint magis concludentes ; funt

-'O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

præfercndæ, præfertim cum hic extet præfum-ptio regularis,animum occidendi in dubio nö præfumi, extat amp;nbsp;generalis régula,debere in du bio fieri interpretationë, vt cxcludatur, quantum fieri poteft, delidum, iuribus vulgaribus,

lacobus Mandelins Albenfis, legens Papiæ. 1547. 4. Augufti, pro Magnifico. I. V.

Dodore, D. Polidonio de Me-diifbarbis.

Hie D.Polidonius ciuisPapienfis, hoc anno. 1558. Menfe Septembri ob bene-merita fua creatus fuit Senator in Ampliflimo Senatu Medio.

Vin.Annib.

R GVMENrrM.

Aniudexpofsitconcedere licentiain acculato-ri,vtipfe vadat,vel mittat alios cum familia, ad ca-piendum malefadorem. amp;nbsp;fi malcfador in captura occidatur,an pofsit inquiri de hoinicidio ex ani mo deliberatOjVel de auxllio ad homicidium cou* '■ tra tales afsiftentes familiæ,amp;executoribus.

Svmmarivm.

I Qv I L IB E T Potesieffeexecutor, froprittcAufa., 'volenteludice, dummodofean-dAluin nonfecf^uAtur ; quod procedit in crimi-nAltbJ^^,ßcHt^nciuillbM^.

• 2 LicentialudicisprobaturißfAmiliändmittitß cum Accußatorem,^ßocios.

• 3 LicentiA ludicisftAnte,ßmAlefAdioroccidMrjii0 potePi inquißtio de homicidio ex Anime ddi-herAto form Ari contrA tllos, qui iueruntcum executoribui, ^Aßßebit, neque ctiAntdcAu-xilio.

Animui deliberAtuifolet proburi tumprAcedentem, •velper eß’eilu!foßigt;'P'‘' ficutos,^ ex genere Ar mor urn.

ISlemo debetpuniri de Auxilio, nififiienur Hind prafiiterit Adeumfinem,de quo im^uUtur, eßnifttAlisfcientiA expreße nominetur in tn-quifitione, probetur : ficientiA non ftfi' miturin dubio.

Confilium XL Vil-

O MIN V s Index videturpotuiffc concedcre licen tiam accufiton,vt vel ipfe, vel aliqui pro eo irent vnà cum familia ad capiendum male-fadorem,fi verifimiliter eins faniilia non crat

I fufficiens : quia t regulariter videtur concel-fum,vt quilibet polfit efle executor,dcniicius, in propria caula, Volente Indicé, dflmodofcan dalum non fequatur,vt concluditBart.inl.iu-ftè poftidet.fF.de acqui.poflef vbi dnntaxatex-cipit cafum, quando licentiamconcedcret foil parti, vt per vim ingrediatur,alio p vim obfi-ftentCjamp;multaibi rcmifliueadducitAlexand, numer. 30. Etquamuisloquanturdecau/i^^'' uilibus, videtur tarnen idem diccndiim^J’ fis criminalibus, vbi fit eadem ratio ;

tails licentia conceditur 110 foil accufatonA^'^ officialibns principaliter, vel falteni quando non coceditur ipfimet accufatori, fed all's pro co,qui fcilicet affiftant officialibns, amp;nbsp;Jocu de-monftrent, ac facilitatem capiédi,ptout quo-

Confilium. ^iuerRis illos, qui fenaper aftitcrunt didis of-Wibus ad porta domus, nullatcnus formari ''cheat inquifitio de homicidio ex animo de-''igt;erato,ricq; de auxilio adtalchomicidiuni. J'äiTi confiât non pofle contra eos inquiri de nomicidio;quia certum eft eos noncommb fiflehomicidium. neque pariter videtur pofTc 'nquiri de auxilio ex animo dcliberato. nam ‘llciiirianimus deliberatus foleat probari, vel per traftatum praecedentem, vel per efïèólus poftcafubfecutos, velut cx gencrearmorum, ’l'ribuspevpctratusfuitaólus.Bart.inl. i. §.di-Wüs.fF. dc ficcar. amp;nbsp;in 1. fi in rixa. colum. i. eod. ^'f'amp;hic non confier de aliquo traclatu, neq; ecianiconfier dc aliquo effedupereoscÔmif^ fo circa homicidiumj non ßttis video vnde cÜt 5 ciaturtalis corum deiiberatio. Et certum efl dciurecommuni, neminem debere puniri de auxilio, nifi feienter illud præfliterit ad cum fi« quot;ein,dc quo imputatur,amp; nifi talis feientia ex-pcefsenomincrurininquifitioncjamp;probctur, vtdcj-ijit Bartol.inl.omncs.la.2. C.de agrico, ^ecnfi. lib. n. amp;nbsp;f'equitur Felin.in c. ficut di-Snam.colum. 3- dchomicidi. amp;Maifi'. in fua Ptac.crimina.§.confiante.numer.64.qui om? quot;es concludunt, quod in dubio talis feientia ^quot;onptæiumitur.

tcidclarius proccdit,t flantibus nouis con ftitu.fcilicct fub titu. dcpœnis.§.quicunq; fei-ens.vbi exprefse requiritur feientia in præflan-^^'’^^quot;quot;^iHamadtaliahomicidiq. . ..

äduerfo pofie probabi-uitatc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes fimul eci-

rintvr nbsp;nbsp;nbsp;’'eceflerint, Sc femper fimul iue-

eilri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domu ; verifimile efl, quod

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yims^quid eflctadlu-

lus^ius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j^^y^j.^^^cilc videtur

poHc tolh per alias fortiorcs. præfuppofitac-nini quot;pradiclalicentiadominiludicis -, vel cx~ prelscconecfra,vcl faltem tacite perconfen-aw cxccutorü ; fatis confiât,quod caufa, pro-pferquam omnes iucrunt,erat,vt executorib. alliftcrciit ad capiendum , no vt intcrficerent ; proiitetiam dc hoc intet ipfos omnes fuerat diclum. Proptercà fumi non debet mala præ« fimptiOjfi per bona potcfl cxcludi. Et, quam-uispoftcamutauerintpropofitumilli, qui ho-quot;lincmintcrfeceruntab alia parte domus;id Wbnocerc non debet alijs,qui dabant opc-^^quot;ircilicitæiaffiflendo cxecutoribus, præfèr-^quot;quot;ciim pofTit cfl'c, quod oblataoccafionc ex , jniprouifo, vcl propter tiniorem ne fugeret, niutaucrintpropofitum. Etcùm (vt fupradi« (flucft)cxconicdurisverifimilibusfolcatani- .... niuscognofci,dcbentprædi6laponderari.

quot;J_ Etconcludit t Felin. in d. c. ficut dignum» coJum.2.amp; 3-in I.amp; s.limita.quodauxiiiunoii

XtyiKn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6

punitur,nifi præfliturn fit per admn proximu, amp;nbsp;fcicntcr,8c fequitur Marfil.v bi fupra numcr. 5O.55,amp;6i.

Nunquidautem poffit contra eos formari inquifitio alio modo, præterquS quód de animo delibcrato,nunc non dico;fed prædida vi« denturprimafiiciefuàdere,quôdnon.

lacobus Mandell. Albenfis,legens Papiæ. I5 4.7.i2.1unij.

R G r M E NEVM.

De materia authen.Hocamplius.C.defideico. Et an hæres priuandus fit hæreditate,fi teflator no fuitfepuItusinillaEcclefia,in quamandaueratfe efle fèpeliendum ; amp;an,amp;quando requiraturmo-nitiOjamp;lapfiis anni,de quib. in d.anthen.Hoc am» plius. amp;an,amp; quando procedat ille text.

SVMMARIVM.

I MoNifiô ■H£redu,(^ lapßts anni)je çiiüb .t)t authen.tloc amp 1ms.an rcquiratur tn aciihus, quiceleriterfuntexpediendi: ojidenu-iS.

i Heeres inctdit in moràw,^pcena.m, quantprimii potuitfâcere, quoddeheat, ^nonfeett, est am quod non fuerit oppofita ‘certa dies :fed njide tnfianum.iç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

j tdÂdonitio non ed necejjària, vbted apporta d^e!^ 4 Etes tacita,qu£i:énjètur inejfe ex natura, amp;qua^ litaterei,operatur ctiâ commißionemmoriXf ßcutdiesexprejfa : nbsp;nbsp;'videnu.ii.(ßnu.2o.

Huila requiritur monitio, quando non fumus in caßi omißionis ,ßu negligentitt ,ßdßumMin caßipoßtiuo contrauention 'is, quandoßcilicet iamhares contrauenit,

• 6 Eex-in atithen. Hoc antplitis, cumßtpcsnalisjnon ed trahendtts extra caßimßumcumßuis quq-■ litatihus.

• 7 Text, in authen.Hoc amplius. non debet trahi ad caßis exigent es celeritate,in quibus n'apoß[iint ^crißcartqualttates requißtittin illo textu.

S ^...yirgumentum de toto adpartem no valet, quando ed diuerßaratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

p Vbiplures interueniunt monitiones,ibi maior im poniturpeena.

10 CMonitioed,qu£ßacitincurrerepanarn • II Monitioßemper ed necejßaria, vbi no edexpreß-ßa dies certa : ß an ßißßciat dies tacit a in materia pœnali, ^priuatoria.

12 Omnis acius dßoniturfacientibus velßmplici-ter, vel in diem, velßib conditione.

13 'lt;~Hrgumentum valet a deßrudione conßequen-t'is ad deßrudionem antecedent'll.

14 Tex.inauthen.Hocamplius.^non eßderauerii diem tacita. Et ad hoc vt commitutur huiuß modipeena priuatiua, qiibd duo copulatiuere-quirantur, expreßio diei, expreßio pœnas.

13 Eext, in authen. Hoc amplius- locum non habet.

• xhi

Confilium XL VIII.

V A M VI s cruditilfimè lcriptum iam fuerit in præfenti caulà,nihilo-minusvifaeftmihi prima facie du-bitabilispofitacôclufiOjQuodhç-res non priuandus fit hæredirate, eo, quod te-

ftator nô fuerit fepultus in ilia Ecclefia, in qua mandauerat fe elle lepelicndum. Nam in con-I trarium primo' vila eft facere decifio t Bald, in authen. Hoc amplius.colum.penul. volentis, quôd moni tio, amp;nbsp;lap fus anni,dc quibus in ill o • text, non rcquirantur in aélibus, qui celeriter funtéxpediëdi.quæ opinio videtur haberera-tionèm,quia de hatura legis eft, vt comprehen datomnescafus.l.nonpoflunt.ff.delegi.amp;nô videtur pofte dare ratio diuerlitatis, quod tex. ind.authen.HocampIius.nonitavolueritcô-prehcnderecafus habentes celeritatem, lient alios celeritatem nô habentes ; amp;nbsp;fi illos com-prehendit, videtur neceftarium fateri id, quod ait Bald.quia fi aliter diceremus, rcfultaret ab-furdum, quinimô perplexitas, amp;nbsp;impoflibili-tas,quôd in exigentibus celeritatem, facienda eflet monitio,amp; expeftahdus annus: amp;nbsp;ad hoc optime videtur facere decifio Bart, in 1.1. verf. amp;per hoc dico. If. de glande legen. amp;nbsp;fupradi-élamdecifionemBal.in authen.Hoc amplius. videtur fequi Roma. in 1. in cognitione. If. ad Syllan.

Secundo in côtrarium videbatur facere gl. 2 inl.i.C.deindign.voleus,tquod,etiamnon appofita certa die, incidat hærcs in moram, amp;nbsp;pœnam, quamprimû potuit fiicere, quod de-bebat, amp;nbsp;non fecit, amp;nbsp;earn fequitur ibi Bartol. amp;nbsp;idem Bart.in d. 1. cognitione. in 2.colum. amp;nbsp;Abb.in c. extirpandæ. §. quia veto, col.pen. amp;nbsp;fin.de præben.

3 nbsp;nbsp;Tertio, quia vbi t eft appofita dies, non vi-

dcturnecefiariarnonitio,vttraditlnnoc.ind. c. extirpandæ. Sc habetur in 1. magnam. C. de 4 contra, ftipu. amp;: dies t tacita, quæ fcilicer cen-feturinefle ex natura, feu ex qualitate rei, folct etiam operari com niiffio nein morç,lîcut dies exprcfla,fecundum Bart, in i. item ilia, colum. i.ff.de conftitu. pecu. amp;nbsp;in 1. ita ftipulatus. in z. q.prinç.in fin.num.40.lf.de verbor.obliga. amp;nbsp;videtur elfe communis opinio, vt per Alex, in 1. fi .mora.colum. 5. amp;nbsp;ibi etiam laf. colum.5. IF. folu.mat.ôc laf in l.quoties in diem. colum.li. ff.de verb.oblig.

Qv^artô videbatur dicendum, nos non efle 5 t in cafuomilTionis, feu negligcntiæ,felt;hnca-fupofitiuo côtrauentionisj quo cafu nullarc-quiritur moni tio,vt per Innocen.amp;aliosind. c. extirpandæ. amp;nbsp;om nés fatentur amp;nbsp;efletridicu lamonitioin tali cafu.-vt inquit modcr.Cia-uettaconfi93-colum.i, nam hic nô folùm videtur fuifte negligens hæres in noncurando, vt defunftus lèpeliretur,prout madauerat-fed etiam videtur côtrauenilTe, quia fepulfusamp;if inaliaEcclefia,amp; modo quodai'nqu*'^°”^‘^‘ mittit reuocationem crroris,cum rit fepultus cum multis alijs.

Verùm, his nô obftantibus, cxilhmoverif* fimamefte conclufionem per fupradiftnMa-gnificum D. Confultoremfi(ftarn,quodnon 6 fit locus priuationi. Et primo t quia cura tc.xt. in d.authen. Hoc amplius. lit pœnalis, noneft trahendus extra cafum fuum cum fuis qua^’W' tibus.l.prætor ait. § .doccre.lF.de vi bon.rap.amp; 1. Fulcinius. § .2 .IF. ex quib. eau. in pofle. amp;nbsp;dit Geminia.in c.quanquam.declec.inô.ÂruJ c.i.colum.fin.de bigam.in ô.Angel.conû°°* Præmitto.inprin.amp; Comen. conf mum.inj.dubioFulgo.confi.y.Ianip^'^’^^’-7 colum.pcn.vndc,cum t tcx.ind.authen.Hoc amplius. loquatur in cafu, quo fieri debet moni tio, amp;nbsp;labitur annus vnus, amp;nbsp;fit correftorius iuris cômunis, amp;nbsp;fitpœnalis5nondebettrahi ad cafus exigentes celeritatem, in quibus non polFunt taies qualitates vcrificari, vc in fimili traditBar.in l.denuncialFe. §. qui tamcn.ff.de adulte.Dcci.conf 256.colum.fin. latè Abb.in c.licet caufam. colum. 10. amp;nbsp;ii. dcproba.amp;eft diuerlà ratio inter cafus predi(ftos,quiaiucali-bus,in quibus po tcft commode habere locum monitio, amp;nbsp;lapfus anni 5 confiât hærcdenicffc in maxima contumacia, amp;nbsp;protcruia;amp;pro-ptereàinfligitur ei talis pœna, vt priuctur hx-rcditate;que ratio ceirat,vbi ccflantdida^Ç'“' 8 litates. Et infimili videmust quôdnoiiiKt argumentum de toto ad partem, quadocitra-uerfà ratio,vt per Bar.inl.iurilgëtiura.§'i’^'^®‘ fF. de pac. Deci.inl.nondcbetcui.infin.ff-dc reg.iur.ôc facit glof in §.fi quisautem nonim-plens. in verbo Admonitus. in authen. de lis-9 re.amp;Falcid.volcns,tquôdvbiplurcsintcruc-niût monitiones, ibi maior imponitur pœna:

n Secundo videturt de iurc expcditum,quód vbinoncftexprefladiescerta,tunc iemper eft ncceflariamonitio.vt tradit Innocent, in d. c. extirpandæ. ôefatenturomnes Doótor. ind. 1. magnam. ideoque cum in cafu noftro non fue ht tails dies exprefla, videtur darum, quod ne-ceflariaeratmonitio.neqjdicendum eft,quod fufficiatdies tacita,ftilicet in hac materiapœ-nali,amp; priuatoria ; quia, attenta ea ratione, fe-queretur, quod nunquam requircretur moni-ho,t nam omnis aótus difponitur faciedus vel fimpliciter,vel in diem,vel fub conditione ; amp;nbsp;iîdifpofitio lit fimplex, debet adus fieri fta-hni,fcilicet fccundum materiam fubiedam.l. cum,qui calendis.^.quoties.ff.dc verb.oblig. amp;fidilpofitio fit in diem, vel fub conditione, debet aftus fieri,aduenicnte die,vel conditione ;amp; quilibet aftus habet tacitam diem, infra quameftfacicndus.l.interdum.lF.dcverb.ob-l'g adcó,quód fl dies tacita cöfideraretur,fuif-fetfuperflua prouifio text, in d. authen. Hoc amplias .dum requirit monitionem in cafu,de quoloquitur. Proptereà t arguendo à deftru-diotiecófequentis ad deftrudioncm antcce-dcntis.l.apud antiquos. C. de furt. amp;nbsp;1.2. §. mu-tuidatio. feu in §. appellata. IF. ficert. peta. fe-quiturcxncccllitate, quod cum t tex. in d. authen. Hocamplius. requirat monitionem, amp;nbsp;hpfunatëporis,non confiderat diem tacitam ; ^“^timbvidentur Dodor.fortius veile,quod .■^’^'''■'^^tnmittanturhuiufmodi pœnæpri ant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;vt duo copulatiue interueni-

np nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expreflio pœnæ,fcilicet

P ^ntorcn],J^^.pçJ.q^enlliberaliumdifpo ncntcniadie^|æij^p^j.fjj-ulah ipfo cafu, fuper quofitdifpofitio^Yf ^-j-adit Crauetta, conf. 59. coJuni.2,amp;conf.i93.col.i.amp;Gonzadi.confil.

^^^os,quos ip-moducut.vt iam fcriptum fuit ; quod li eft ve-tum,cafiis nofter redditur quafideindubita-bilijciinitcftator neque exprefleritdiem, neq; adieftionem pœnæ.

b Tcrtió,quia hic t non agiturdecommodo aliquopccuniario, quod vnquam potuerit af-ferre vtilitates, vel damnii teftatori, vel alter!

perfonæ.l.nonoportct.amp;ibigl.infi. C.dcin- 20 dig. vbi videtur cafus nofter in terminis deci-di)dum inquit ille text, non debcre hæredibns futceflionesauferrijeo quod in fepultura fu-prenaisiudicijsvel volûtatibus defunä;orum ^ionfitobtemperatum; Sccptext.ind.authen. Hocamplius. locum nonhabeat, vbi non agi-tur de CÖ mo do pccuniano,tradit ibi laf. col.j. in2Jimita.amp; Doft.ind. l.nö oportet. amp;Aret. conÛ5o.Vifis. C0I.4. Scquamuislaf. ôcprædi-äi Dod.limitent, quando agerctur de re con-cernente animam tcftatoris,id tarnen nihil fa-

Ad tertium icilicet, quod dies tacita t fuffi-ciat,refpondetur id non effe verum, vt didum fuit in lecundo fundamento ; amp;nbsp;allegata in co-trarium procedunt in commillione fimplicis moræ, videlicet propter vfuras, vel intcrefTe, vel interitu rci,iuxta nota.in l.quod te.ff. fi cer. peta. prout etiam in talibus effedibus procedunt ea,que tradi folet de mora irrcgulari,quç fit fine intcrpcllatione.Deci. conf. 151. colum. 8. non autem hæc procedunt quo ad pœna ex-trinfccam,id eft,priuatiuam,vt fatetur Bald.in d.authen. Hocamplius. colum. s.pcrGonza.

ind.

in d-.confamp; id euidcnterpræfupponit text^ .j ind.authcn. Hocaniplius.qui fi aliterintellir geretut) inepte requiretet in huinfrnodi pœ-nis nionitioncrti, amp;nbsp;lapfnni certi temporis, fi fufficeretdies tacita^vt didum fuit.

Ad quartum relpondetur, quôd cafus no-fternonvertiturincontrauentione,fed in o-mifllonejquiaadus fepcliendi nôfoletexpe-diri per ipfos hæredesj,fed per alias perlbnas,amp; ad hæredes duntaxat videtur pertinere, vt cura habeant,nealiquid fiatcôtravoluntatemdc-fundi : quam curam fi non habeant, videntur potins pcccareomittcndo,quàmfacicndo:amp; id clarius eft in præfenti cafu,cnm probari non pofsit, fepultum fuilTe teftatorem de manda-to ipfius hærediSjVt didum fuit.

Et præter fupradidas refponfionesad præ-dida omnia exaducrfo addudatraditas,patet etiam alia refponfio communis,quod hîc non agitur de commodo pecuniario, vel verè con-cernente animam teftatoris. Item alia relpon-fio, quod hic intcruenitignorantia teftamen-ti,arque ignorantia fcpulturæ, vt fupradidum fuit.

• 2 .1 nbsp;nbsp;Quo veto ad aliud quæfitum, t vtrum in le-

gatis ad pias caulas fufficiat mora irregularis quo ad priuationé hæreditatis ; nihil noui fuc-currit:quiaidlatisdeciditur,inallegato c.nos quidcm.de teftamS. Scinallegato confi. Gon-zadi.34..

lacobus Mandelins Albenfis, Papiæ legens.

154-7. 6. Dccembris. adrequifitio-nemMag. D.IacobiFrancifci Gambaranæ.

üfRGVMENTrM.

An Décréta Mediolani comprehendant nunc Placentiam.

SVMMARIVM.

l.fi côuenerit. $ .fi nuda.ilF.dç pigno.ac Cyn. amp;nbsp;j Salicc.inl.etiamiC.dcHt.doti Necquicquam facit,quod ait laf.in 1. vbi padum.inum. 18. C. de tranlàc.amp;inl.fin.numer-ij.ff.deiurifd.om. iudi. quia loquitur fecundum termines Bart, in 1.non dubito-lf.de captiuis, videlicet,quan-do extat exprclfum ftatutum, quôd bannitus in vno loco,pofsit offendi in loco confœdcra-to,amp; in cafu noftro nulla extat talis difpofitio. Prætcreà opinio Bartol, in d. 1. nondubito.amp; inl.cundos populos. 8.q. non eft bona, vtper Bald.in l.cxecutorcm. 8 .columna.C.dc execu. rci iudica.Fclin .in cap.poftulafti. colunr 4- de foro compet.amp; eilet contra text.ind.Lnon dubito,

. Sccundaratio eft, quia haftenus non confiât , quod Ciuitas Placcntiæ fit velvnitaP'd confœderata cû dominioMediolani.‘qnnnmo confiât de contrario,vt nupcrmihiafieruitnr qdâperitifiimus, Præfeôlus Secretaris, in qua Mediolani expediuntur negotiaPlacentis-

Non obfiat, quod ambæifiæprouinciæünt fub codem Principe ; adeo, quôd pollet amp;c. t t per Bal. in d.l.ctiam. in prioribus lcâuris,quia rcfpondetur,quôd haftenus id Cælàrnôfccit. Neque confiituendum efi fundamentu, quo cdiÄum Mediolani fucrit publicatuniftl’^’^' mine Cælaris,quia vulgatum eft, quodiquie quid fit Mediolani, fit fub nomineCslatis, ût t çcnlctur fieri fub nomine cius,tanqunnnD^' cisMediolanimuialîtpcrciusminillïOsinûO-mmio Mediolani.

lacobus Mandcllus Albenfis,Papis. 15 4 «•

24.Ianuarij.

ezf R G V ME N T EM.

An mulier pofsit teftari de dote, ftanteftatuto, q uôd maritus lucretur doté amp;c. Et an ftatutapro-fint forenfibus,amp; quando.

I Ordines,VelDécréta'vnittsflatu4,'velciui tatis,noforriguntur ad citiitate confœderata.

Et quidjiantejlatuto, £^uod bannittts in uno loco poftt offendi tn loco confie der at 0 : nbsp;nbsp;de 0-

finione Bar.in l.non dubito.de capti.

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEediolani ,ft fib nomine Cffàrit,

cefeturfierifùb nomine eim, tanquam Duels Mediolani.

Confilium XL IX.

S2 Go fumincÔtrariaopinionc,dua i bus rationibus,prima eft,quia fi ci-uitas Placcntiæ non eftfubiedado I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minioMediolani,fcddûtaxattcô-

foederata, eft expeditum, quôd ordines ftatus Mediolani ad cam non porriguntur.Bartol.in

Svmmarivm.

zStatvtvm De lucrandadoteintelli^'^'^^^ generaliter,fiue uxor decedatah uefia£lotefamento taie pot eEi praiudicare mar it o, al^s tuto, (juandoflatutum non vtituVMi^^ff“ cedat.fied euer bo, debeant habere.

• 2 Lucrumdotis cenfiturdefierrimaritotan crum pracifum, fbiomninodebitucxdti-fofitioneflatutt, maxime quandofibi defer tur,etiamfantihusflÿsà'‘'-

• 3 Vnafarsflatuti debetfecundum aliam intdlifi

• 4 Statut urn non prodesi fiorenfbus-,0’ quando id procedat, uelnon procedat, déclarât ffquein fnem confilij.

f Statutum nonprodeEiforenfbus, quandotractat

(alieiuo effe^u, c^ui dire^'b ref^icitperfinas ; Jecttsß refpiciat resprincipaliter,quia tunc in-dßinciefiruatur,etia quo ad forenfis, amp;nbsp;non j^^a diflinSttone,an verba dirigatur in rem, '^”'^^P^’fi^d,quadofiiliceteffe£iusrefiicitre.

praiudicatfor enfiibns,debet multbfad-bus eisprodejfi.

7 ^^‘ituentespofiunt expreßeprodejfi forenfibus,fisl t^on expreßepraiudicare.

^titutum puniens mulierem adult er am in priua-tionedotis, ^deferens earn marito,cenfetur Admittere etiam maritumforenfem.

^^ittttaprofitntforenfibus,quando in aliquaparte eis nocent 5 nbsp;nbsp;e conuerfi eis nocent, quando

in aliquaparte eisprofunt. Et idem etiam ed defiat Uto laicorum erga clericos.

to Abfurdum eït, quodeadem difiofitio non fit communis vtriquelitigatori.

tt ^ïaritus cenfitur habere lucrti dotis ex foladif. pofitionefidtuti, amp;nbsp;»on aider ,puta extefia-mento uxoris-

12 'S nd um hominis qiiddo accedit ad difiofitionem hgis necejfarid, non habetur ratio de tab fado bominis fidfolum cofideratur difiofitio legis.

tî Vuluntarium factum hominis non cenfitur illud, t^uodex dfiofitione legis erat neceffarium.

^titutumfi aptitudinefaltem noceatforenfibus, debet etiam eis prodejfi, quadofiilicetpot er at untingere cafus quod noceret.

2 mul tum facit ; quia, Vt dilt;ftum eft,tmaritusvo caturadvnampartemdotis, etiam ftatibusfi-lijs, amp;nbsp;certu eft, quod eo cafu maritus non fuc-cederetabinteftato. ergo neceffe eft fateri, maritus habeat tanquam lucrum præcifum, amp;nbsp;fibi omnino debitum ex difpofitione ftatuti, vtprobaturinl.fivir.amp;ibiAlexan.tradit.ff.ad leg.Falcid.amp;Alex, conf 105. colum.2. in 2. Et quod dicitur de marito, videtur quoque dicen dumdecæteris perfonis exeodemftatutovo-

3 catis;quiat vna pars ftatuti debet fecundum aliam intelligi,Bar.inl.i.lF.dereb.dub.Nequc cepfetur tolli facultas teftâdi ipfî mulieri: quia refpondent Doét, fupradiéli, quod poterit te-ftari dccæteris bonispræterdotem, vt per laf. amp;Rui.vbifupra.

Et ftante fupradiéta conclufione, non videtur obftare alia principalis difficultas propoli-

4 ta,quódthoc ftatutum non pofli t prodclTc ip-fis agnatis,quia fun t forenfes,vt per Brunft vbi fuprainó.artic.princ. col. i. perca,quætradit Pau.de Caft.in l.omnes populi.in fi.ff. de iufti. amp;nbsp;iur.amp;Roma.conf 224.Ifta captura.col.pen. amp;nbsp;Ang. conf 73. (^od diaaaétio.amp; Bal.conf 460 .Ioan.de Albigna. i.vol. poft Bart, in trac. de Reprefil .in i.q.s.par.prin.

QmavideturpoflercfpÔderi tribus modis.

5 Primo, quodidprocedat,quandoftatutum traétat de aliquo efteétu, qui direétó refpicit perfonas, nö autem quando traétat de effcétu relpiciête res, quæ fcilicet fint in territorio ip-fius ftatuti, vt manifeftè patet ex diétis per Angel.in d.conf73.vbiineffeétuprqfupponithSc diftinétionem.amp; Bar.amp; Pau.amp; Roma.loquun-tur in effeétibus relpicientibus perlbnas , amp;nbsp;non res ; prout etiam loquitur Angel, vt in co-rum exemplis patet.Nam,fi ftatutum rcfpiciat principaliterrem;putà quia difponat de modo fuccedcndi,cft magis communis conclufio Doétorum, quod tale ftatutum eftindiftinétè feruandum,nulla habita diftinétionc perfona-rum, an fint fubditæ, an fin t forenfes ; amp;nbsp;nulla habita diftinétionc, an verba dirigatur in rem, an in perfonam , quando fcilicet certum cft, quód effcétus ipfe refpicit rem, vt concludit Ancha.inrepeti. c. canonumftatuta. decöfti-tu.ini2.q.prin.verfquæroiuxtaprædiéta. poft Cyn.inl.cunétos populos.colum.fi.amp; late ipfe Brunus in d.6.artic.princ.colum.2. 3.amp;4.amp; Curt.iun.conf 5.colum.fin.amp;Parifius.confil. 84.num.45.i.volu. quiomnesreprobant Bar-tol.inl.cunétos populos.in 7.q.in fin.Siigitur

6 tale ftatutum difponens t principalitcrde fuc-ceirione,lèu de qualibet aliarefitainterrito-riOjValet indiftinftè, etiam in præiudicium fo-renfium,quia fcilicet nonconfideranturpcr-fonæ,fedres; certè videtur idem dicendum ea-j R 2 dem

dem ratiorie, quod talc ftatutumdebeatpro-defle forenfibus ; quinimó facilius debet ad-mittiinterpretatio, quód profit, quàm quod 7 noceat; quia t fi ftatuentes exprefsè vellet pro-defie perfonis forenfibus etiam principaliter confideratis abfque rebus fubieélis territorio, poffent id faccre ; amp;nbsp;tarnen non poflentècon-uerfo exprefsè directö eis præiudicare.1.fi.fF.de iurifd.omn.iudi.

E t ad prædida videtur tendere, id quod tra-dit Anchar.in d.repeti.cap.canonum. in 12. q. princ.verfic. quæro vlterius ftatutum eft Peru-fij. vbiconcludit, t quódftatutu puniensmu-iierem adulteram in priuatione dotis, amp;nbsp;deferens eammarito, cenfetur admittere etiama-ritum forenfem ; quia ftatutum principaliter non tradat de perfonis. argu.ex text.in l.Iulia-nus. fF. de in integ. refti. vt etiam repetit idem Ancha.in ca.ftatutum. § .cnm autem. col.2.de refcrip .in 6. amp;nbsp;Bar ba. con f 4 8. colum. 4. in 2. amp;nbsp;Oppizonus in repeti.l.filiusfamilias. §,diui. num. 5 6. fF. de lega. i.

Secundo modo poteft refponderi ad fupra-9 di(5tamdifficultatcm,quódtperfonisnöfub-ditis profunt ftatuta, quado in aliqua parte eis nocent;amp; è conuerfo eis nocent,quandoin aliqua parte eis profunt .• quemadmodn de fta-tuto laicorum crga clericos tradit Alex.confi. 2O9.Statuto.col.4.verffecundaprincipalira-tionc.ina.vol.amp;conffeq.colum. i. verf con-firmatur.poft Abba.in c.fin.in fi.de folutio.amp; in c.quod clericis. col. 8. verf amp;nbsp;fortè per hanc vltimam,deforocöpet. vbiadducitrationem 10 euidentem,qnódtabfurdunicft,vt eademdif-pofitiononeflèt communis vtrique litigato-ri,iuxtanot.ini.fin. C.de fruc.amp;lit.expen.tradit etiam ipfè Abb.conf 6. Cafus.i. vol.amp; Feli. in ca.Ecclelia fanètæMariæ. col. 32. in princ. amp;nbsp;Deci.c0l.20. amp;nbsp;col. fin. in fin. de conflit.amp; fa-ciunt,quæ tradit Bartol, in 1. Aurelius. § .idem quefijt.fF.de libera.lega. In præfenti autem ca-fuvideturhocftatutumreipfi,amp; cumefFeélu noeerc ipfis agnatis forefibus ; quia ab intefta-to darumeft, quód ftatutum præiudicatipfis agnatis,nam tribuit dimidia partem dotis ma-ritojamp;abinteftatopertineret ipfis agnatis cu totahçreditate,fcilicetceflantibusfilijs;adeô, quód, fi mulier ifta dcceffilFet ab inteftato, res nö haberet dubium, per rationem prædièlam. fed dato,quód fecerit teftametum, idem quo-que videtur diccndum ; quia talc teftametum, quodaddotem pertinct,eft nulliusmomëti, it vt fupradiélum fuit in prin.Fneq^ cenfetur ma-r-itus habere illam dimidiam cx teftameto, fed 12 Gxdifpofitioneftatuti:quia,tquotiefcunque frèlum hominis acccdit ad difpolitioncm legis ncccllariam, id cftgt; quam non poteft euita-

re;non habetur ratio de tali faèto hominis,fed fol um cöfideratur difpofitio legis,|vt per Bart. inl.i.§.diuus.col.3.infin.verfqu£Eroquando vnus debet pecuniam. nume.ii.fF.de var.amp;cx-13 traord.cogni.nequet cenfeturfaftumvoliin-tarium hominis illud,quod ex difpofitionclegis erat neceflarium,vt tradit ZDeci. in aiithcn. Præterea.col.7.nu.i2. verf, finaliter tarnen. C. vnde vir amp;nbsp;vxor. quia cenfetur coaftus,qui po-^ teftcogi.l.nouiffime.vbi Bal. fF. quod falfotii-to. Si igiturcenfèturmaritushaberevnanidimidiam ex difpofitionc ftatuti, fèqiütur,quód rc veraipfe conftituitfundamentum adiicrfus agnatos forenfes fuper tali ftatuto ; ergo dekt in alia parte contra fc pati,vt ftatutmu^‘^‘^“‘'‘’’

tur,per fupradidla.

14 Prætereà amp;nbsp;tertió dato, F quódreiph'’'‘^’''j tus in præfenti cafu non funieret fundaments. cxipfoftatutO5(quia peraccidens contigit vxor fecit teftamentû)potuifret tarnen defaO' li euenire, quód maritus voluifïet vti ftntuto j putàfi mulier non feciflettcftamëtiini,vclf^' cifFet nuliiter,vel adieciffetgratiamc. propter-ca cum aptitudine faltem profit ei ftatutum^ per confequës noceat agnatis forenfibus ; luider omnis æquitas, vt debcat etianiiplhug”^' tis prodelFe, vt per gl. quæ folet in fimilibu''^ • legarfinl.creditor.§. flinter. inverbo,htgt tur.fF.manda.de qua per Dec.in d.auth.en.pte-terea. col.2. in fi. verf.nec obftat quódquitta. amp;nbsp;facit text, in l.pen. C. defolutio.amp;itadunt Pau.de Caft. amp;nbsp;al ij in 1 .de fideicommilfO'^''-tranfàlt;ft.amp; tune cefïat ratio, qua folentmouc-riDoft. volentes, quód ftatutanôprofmtfo-renfibus, quia forenfes eis non fubijciuntur; nam i n cafu ifto fubijciuntur, vt diftuin fuit.

Iacob. Mandell. Albenfis, lus Ciiiilelcgcns matutinum Papiæ. 1548. y.Februaiij, pro D. Paulo Fa/ardo.

R GrMENTfM.

De materia inducendifideicômifsi. Etanfire-ftatordixit,fifilijmei,ac eorum defcendeiites’ que in infinitum decelFerint fine filijs, tune»' tuoaliosproximioresdeparentelatunetn' cenfeaturfaftum perpetuum fideiconuu^^ per inter illos de parentela;anverôcenfe^'quot;^ „ catiillifolùm,qui eruntinprimo gradu,extffi linea amp;c. propter ilia verba,tunc viuétes. Et de 1-â:ione,tunc. Et quando fideicommilfunicenlei-tur perpetuum,amp; quando non.

SVMMARIVM.

Qjv A N D o Tefiator vocAt iU-os depureteU,fett' defamiliA, cenfetur tuncindttctumfdeicom-miffumperpetuum inter ipfis defamilii.

Tefiatorfirelinquat aliqutl’-fib nomine colledi-notoen-

uOiCenfctur inter tosfacerefideicowmiffùm.

• 3 ^AriAfimtyVocAre illos de parenteU,^ ’vocnrepit rentelam.

• 4 Tideicommijfiim perpetuum cenßtur inducium inter illos depurenteU,dato,quod teflator -vo-CAuerit proximiores de paretela-.^perinde efi Acfißmpliciter 'vocauijfet illos de par ent eia.

• 5 ^ditOS lila,proximiores. femperßtbtntelligi-tur.

^idcicommißum quando efi conftitutum inter illos deparentela, cenßetur conßitutu inter eos filtern vßqueaddecimumgradum.

I l^ifi (xpartegrauatorum dictumßt,quodin inß-nitum ^c. quia tune excedit decimum grà^ dum.

Heßatorßßmpliciter habet mentionem de agna-tisßuis,cenßtur volutßß bona conßeruart inter eos,(ß conßituijßeßdeicommtjßim.

Etidem efi,quddo habet mentionem de maßulis.

P 7,1 teflator vocat proximiores de parentela tune Viuentes)An cenßatur vocare duntaxat pri-miimgtr^^^^ pnrentel£,^non poßertores-.i^ eoncludit quodnon,ßd omnes.

” ^tdeieommijßitn eïl onttsnon cenßetur indu-eium,quando capi pote'si alia conieciura.

Infideicommißii voluntM teßatoris principali-rerinfpicitur,^ aliquandoprufertur verbis. ^indo teflator vocatproximiores de parente-lAtune viuentes,non exprimendo propriu no-

'^'^nßedßub hoc generali nomine,proximioru. ^^rtfitur conflderareperßonas, non propterß, ^'^^^rü^terparentelam,(ßßc cenßetur vocare j .l'^^'^'^\Anntelam,flu agnationem.

ßißßexprtmatur,verificatur difloß-oninibtis habentibu^ illud ofliciumßctts

^‘(ojlitutio vocans duos antiquiores de domo, ^’'^telligitur'vocare in perpetuumßemper duos ^^Antiquioribus, neque refiringitur ad duos fimeltantum.

67

'verbis principalibw non eti recedtndu, ne^ conßituedaeti vis in vtiieo uerbo mcidenter prolato,^quodpoteïiintelligi ’vartjs modn.

Verba licet deßii naturafileant reßringi adpri^

dc paretclafcudefamilia,vcl agnatione ipfius teftatoris,coipfo,quodvocati funt ipfi dc fa-milia,pertcx.inl.cùmitalegatur.§.infidcicÔ-miffo.ff.delega.2. qui ita magis communitcr intclligitur,vt ibi dcclarat Paul.de Caft. Et per ilium tex. communiter Doft.concludunt,«^ 2 t cùmaliquidrelinquitur aliquibusfub nomine collcä:iuo,ccnfetur inter cosfaftüfideicÖ-miffum,vt tradit Arcti.inl. Gallus. §. quidam re£te. infin. ff. de libe. amp;nbsp;pofthu. amp;nbsp;ibi etiam Socin.colum.penult, verfic. quartus cafus. amp;nbsp;. idem Socin.confil. 90. Abunde amp;nbsp;fubtiliter. colum.fin.i.volum. amp;confi.113. Supraferipti. col. 2 .eo .V0I.amp; in l.fi cognatis. nu. 3 2. ff. dc re-

3 ncs.Ett pariafun.t,votarc illos de parentela, amp;nbsp;vocare parent clam, d. l.fi cognatis.in fin.Et

41 procédant prædiâ;a,ctiam fr teftator dixerit, proximiores de parentela. qnemadmodnm dixit in prxfenti cafn,vt late tradit Anch. con-iil. 9 5 Jn queftione que vertitur .quod conliliö.

eft

eft repetitum inter confiliaBaldi, videlicet, co ril.334.in3.volum.vbiconcluditur,idemcfîe, acfîvocatifinipliciter effent illi deparcntela, 5 quia t qualitas ilia,proximiorcs.nihil nouitri buit, nam femper fubintclligitur, vt habetur in diet O §.infideicommiffo. amp;nbsp;concludit An-6 char. t quod cenfetur conftitutum fidcicom-miffum inter eos faltem vfque ad decimû gra-dum,amp;fequitur cumin omnibus Deci.conlî. 32i.colum.i.infin.amp;confil.323.infin. amp;nbsp;con-

etiamdecimumgradum, quia ex parte graua-torumdióhumeft,quódin infinitû, amp;c. vt per Curt.fen.confil.4o.quodin effedu eft conlî-lium Socini.colum.pcnult.

Et poteft comprobari prædifta conclufio 2 cxco,quodalibi Doctores concludunt,t cùm teftatorlîmpliciter habet metionem de agna-tisfuis,tuncccnfeturvoluiffcbonaconfcruari intereos,amp;perconfequens conftituiffe fidei-commiffum,vtlatèrefcrtDcci.conlil.37i.co-Ium.3.verfic.lèxtóamp;vltimó,amp;indi(ftoconfi. 5i6.colum.4.inprincip.ficut ctiam cùm habet mentioncm de mafeulis, vt latè per eum conf1l.15.ergomultomagiscenfeturfeciffe fi-deiconimiffum,quando non fimpliciter cos nominat,lcdvocat difpofitiuè, amp;nbsp;confidcrat in cis proximitatem.

9 Soiùmvidctur t côlîftcrcdifficultas in ver-bis illis,tune viuentes.quævidcntur prima facie deiiotare ; quod teftator voluerit vocarc primum duntaxat gradum parentelæ, amp;c non 10 pofteriores,præfcrtim tcùm fidcicommiffum fit onus. 1. fi arrogator. ff. de adoptio. amp;nbsp;nun-quam Ibleat cenlcri induôtum, fi capi poteft aliaconicôhura, vt paffimpcr Dodo. amp;nbsp;refert Dcci.confi.63.col.fin.

Tarnen re diligentius confiderata, videtur concludendum pro fideicommiffo, nam,fair do prius prælùppofito vulgari, quod t in fi-dcicommiffis voluntas teftatoris principali-ter eft infpicicnda. Lin conditionibus primum locum.ff.de condi.ôc demon. amp;nbsp;aliquandoeft præferenda vcrbis.1.pater Seucrinam. in prin-cip.cod.titu.ftat primo pro fideicommiflb ratio cuidens, quæ fupradida reftridionem de- : :ïz ftruit.nam teftator t vocauitiftos tune viuen-tcs,non quidem proprio eorum nomine,neq; fub aliquo certo numero,fed fub generali nomine, proximortim deparcntela. adcb, quod non cenfetur confideraffe perfonas iplas particulates propter fe ; fed cenfetur confideraffe cas propter parentclam,feu agnationcm,amp; fa-miliam fuam, vtin fimili t habetur in c. quo-niam Abbas.de offi.delega. vbi diftinguitur,an exprimatur principahter nomen officij,an no-menperfbnæ; quia primo cafu vcrificatur difi pofitio in omnibus habentibus illud officiu. itaigitur hic cùm teftator confiderauit agna tionem,nonpoffumus dicere, quod voluetij vocare magis vnam perfonam, quàm alia, le to ta agnationcm; quia voluit ci fauere, amp;nbsp;pet confequens inducerc fidcicÔmiffum inter cos omnes,vocando femper proximiores-d-s-ƒ fideicommiffo.amp; in fortioribus terminis nac

nummos.præfertim laf col.3.4.amp; 5- ff-pet. amp;nbsp;potiffimum in tcftatoribus.l.hærctlf^ palàm.§.fi quid poft.ff.de tefta.

Necobftant ilia verba, tuneviueiitcs.ciquot;’^ I t didio, tune, folcat denotare extrcniitatt'^ tcmporis.l.4.§.i.ff.decondi.amp;demon.amp;hic videreturamittcrcpropriamfignificationcni; vel effe fuperfluam:quia relpondcturquod vel poli ta fuit ad exprimcnduni illud, quod tacite inerat,vtfæpccontingit in explicando mentê teftatorum,vt fcilicct deberent fuccedere illi, qui reperirentur in rerum natura,CO tempore, quo cafu eueniretgdeoque no debet exiftima-rifiiperflua.l.quædubitationis.ff.deregu.iur. vel fi poll ta fuit, vt aliquid difponerct, poteft intcLIigi pofita ad alios duos effedus, quorum vnus

VOUS eft amplîatiuus,vt feilicet remoueretur dubitatiOjiie aliquis intellexifîet illos tantum lt;k;pareutclavocari,quifuiffent nati, vel cocc-ptiviuo feftatore, vt in d. 1. fi cognatis. voluit cnimteftator per ea verba, tunc viueiatcs. vo-care omîtes,ad quos tune pertinerct fuccefiio, quamuis effent pofteaconceptijSc alius poteft cflccffcftus,fcilicet reftricliuus, qgt; vocauit teftator viuentes tantiina, nÓ auté præntortuos, ncquccorum hærcdes, vt tollerer difputatio-'aeittillant,an ius fideicontmifli conditionalis Vapûnittatur,dçquaper Doâ;. ini. cuntfilio. ffdclcga.i. Et quantuis diaio,tunc. denotet extremitatenttemporis; non tarnen id facit, quilt poffit prædiftis modis intclligi;non au-tent debet intelligi fitpradifto alio ntodo, txcludatontnesgradus præter printunt, qilia

Deinde quantuis diâtio,tunc.deitotet cx-^tnnitatcm temporis, non tarnen confiât ex ipfidiaione,de quo tempore fignificet; fed ftnipcr depeiT^dc’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcirc,

quodtentpus fit illud,cuius extrentitas denoted folet per diftionem, tunc, vt per gloff. amp;nbsp;Eofio .in l.in fub ftitutione .ff. de vulga. fubfii-tu.vitde,ctuttincafu noftro verba præcedctia ftenotent multos gradus,amp; ntultatentpora,vt ftipradtfituttfuit;ncceffe eft fatcri, quo didio, tunc, denotet extrentitatent multorum tent-^'tçoïum^qviiattalia funt fubieóta, qualia pcr-tniirnnteornnt prxdicata,vt inquit Abb .in c. ^''^^'‘'^•^^•qcordi.cogni.per tex.inc. inter di-, ôcibigloff. in verbo, Peti-

J«is.dcfidc„n„„,cn.

btinfiiitiniid efint Seproprietas verborum ptincipaliuni denotet fideicontmiflum inter iplosdcparentela,amp; rationes euidentes,' atq; omuinoverifiittilesex mente teftatoris idem fuadcaitt,ôc cuitt ad idem ctiant tendat co nt u-

Le G A T V M factum alicuipuellA pro eitts mart-t Agio,quA tarnen temporffaLti legatt iam erat mant ata,fibi non debetur.

J)ictio,pro.denotat modum ,ffCAufamfinalemy non autem conditionem.

^ermonesfumpti ex vulgari idiomAte,funt inter-pretandifecundum communem ^fiùmloquen-

di in eo idiowAte,

ßßid de pAtrejCfui r clin quitßliA pro eins dote, quA tarnen iam erat mAritAtA,inß:to ipßo pA^ tre?

Text-inlßitAßriptum.^.ßn.delegA.2.^ in l.fi iAmfActA.de condi.eß demon.quomodo procédant.

6 Legat umfub modo non debetur,nifi eiitenfi^,quA-

tenta exigit r es,fr opter quam legatur. iLAcaufi,finali debet regulari difpoßtio. Legatum fAclum puellce pro eita maritagio,quA

iam er At mAritAtA, infcio ipfi teßAtore, non debeturßbi, et 'tAm in CAßßcundi mAtrimo-nß-

p LegatumfaStumprofiliabus maritandis intclü-gitur de prim is nuptß tantum.

to Legatum,de quo inprxßnti caß,non remanet apud hAredes teßatoris tanquam caducum.

II Lxtenfiofieri debet,quot;vbi est eadem ratio.

12 ^uando quit non cenfeatur efife nudus minifier.

Confilium LIL

Eg A VIT teftator ducenta foro-

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntaritagio primæ filiæ ipfius

g fororis, amp;nbsp;neptis ipfius teftatoris; iZ amp;cafu,quodilt;fta primafilia more-, retur ante, aut poftntaritagiunt fine filijs legi-timis,amp;c. voluit teftator , quod ca ducenta perueniant, amp;nbsp;reuertantur ad diiftameius fo-rorem pro maritagio aliarunt filiarttm fuaru, amp;c. Ifia funt verbalcgati. Euenit,qu6d tempo reteftamenti difta prima filia nontinata erat nupta , Sc dotata ; vnde oppofitum fuit, illud legatum effc in caufa caduci. Sc fic rema-nere peneshæredes teftatoris, Quæritür,quid

Confilium

,S V M M A R I V M.

D E natura focietatis eti,quodficut partes lucri debentejfe aquales, it a etiam contributio re-rHm,fiiper quibusfitficietas,debet aqualis ef fe,qu£finonfit aqualis, neque etiam aquales ertint partes lucri.

• 2 '.^rpumentum aproportione valet.

• 3 Minus dare, nbsp;nbsp;nihil dare,non tx.quiparantur,fi

materiafubiecta r equirat.

• 4 ^inihilcontribuit,(ffeinfocietatempofieano tntromifit, cenfetur focietati renunciaffe, po-teflq^ afief conueniri ad inter ejfi.

I ^contulit minus,an ad,mittatur ad aqualem portionem lucri.

i contulit minus ex negligentia, vel dolo ^c. tenettirfief ad interejfi.

, Confilium LI IL

R AE s V p p o N IT V R faftacon-per hæc verba.Pro-mettenodi farvera,amp;bona cora-pagnia, amp;nbsp;mettcrli tanta terra per ^gniiino diloro,comc farà Giouanni amp;c.qual èvno di efli tre. Et fc per forte, fia ehe fi voglia delle parti,ne hauelfe de piu vnache I’altra; co-liii,chcpiunehauerà,lametta in la cöpagnia, amp;cllaiionfiapagata faluo alprecioamp;c. Vnus eonmi nihil terræ pofuit durante tempore ip-lius focietatis.

Alins pofoit folum ftaria fexaginta. ^^^^spofuitftariaoctocentum.

eunijqui nihil po ^^'^tto^çimtendum,quôdnullam pc-portionem lucri,neque aliquo mo-intromittere, etiam

, nbsp;nbsp;.''c^^etnuncperfoluerepro iua portione

de natura focietatis, que fit in ’■cous,eft fenaperin dnbio, quod ficuti partes ““idçbcnteffcæquales, ita etiam contribu-’lorcrfofuperqiiibusfit focietas, debet æqua-ufctneri.l.finonfucrint.in princip. amp;ibiglo. i-fF.profocio.amp;glofin§.i.Inftitu. codem tit. ' 3dcó,qiibdfinoncontulerint æqualiter, non debentetiä partes lucri efle æqualeSjVt tradit Bullt;i.inl.i.in4.quæft.amp;ibiSalicc.in7. C.cod. tit. Ange. Arc.in §.de illa.Infti.co.tit.lateCor nc.conf.24.i.vol.Proptcrcàfivnushihilpcni-^tiiscontribiiit,nullam etiam debet habere par tenilucrijtarguendo à proportione,iuxtagl. ’ul.i.§.finautcmàlocis.in verbo, Cönfuui-^uiationcm. C. dereivx.ac. amp;cùm t materiä ^ubiedaid rcquirit,non æquiparantur, minus nihil dare, vt tradit D. Alciat. in 1. mi-4 uusfoliituni.infin. if. deverb.fig. amp;ciim iftc nihil vnqiiam contribuerit, neq; aliquo modo fc in iócietatemintromiferit; cenfetur focieta

69

dem tit.

Q^o verb ad alium,qui t contulit 60 .ftaria, putocfîcconcludendü, quod admitti debcat ad æqualem portioncm lucri cum alio,qui cÔ-tulit.Soó.dummodó perfoluatei preciû principale ipfîus terraè iuxta conuentioncm inter eos faftam; quia,fl aliquid contulit, amp;nbsp;fuit ad-miffus ad focietatem hadenus abfque vlla con tradiétionc, conueniunt ei amp;c Verba paâ:i,amp; mens ip forum contrahentium.

' Vcrumcft,quôdt fi probaretur prouenilfe ex negligentia fua,vcldolo,vcl alia non licita caufa, vt non contulcrit maiorem fummam, quàm 60. cum efl'ct in facilitate fua maiorem fummam confcrre:tcneri poflet ex hoc capite adintercire.l.fociû,qui in eo.inprincip. ff.pro focio.

lacobus Mandcllus Albenfis, Papiæ. 1548.

16. Martij, pro D. lo. Francifco Bcl-lonode Valentia.

GVMENTTM.

De prohibitione alienandi,an inducat fideicom mÜTiiin abfolutum,etiam poft mortern:an verb duntaxatin cafum alienationis. Et an fideicoin-mifliim fatftnm fauore familiæ excludat filias fœ-minas amp;Ci

SvMMARIVM.

FideicomMissvM AbfilutHm an cenfiatur induclum ferprohibitionem alienandt,an ve ro folum in cafum alienationis, late dij^utant Uoclofunt tarnen duo cafits clari, 'vt hic, quorum vno cenfetur tndudlum in cafum aliena-tionis tantum-.altero abfolute, etiampof mortem, quando hoeft,déclarât.

^^ando dictum fuit, quod bona non egrediantur domosfamili£ ‘vfq^in infnitum : cenfetur in-ducdumfdeicom ffum perpetuu, nbsp;nbsp;abfolutu.

P r ohibitio alienandtfimplex,fifitgeminata,indji citfdeicommißtim abfelutum.

P r ohibitio alienandi an cenfeaturfacta duntaxat hsiredibttsprimo loco inflitutis:an verl) exten datur ad. camp;teros defiendentes, quando.

Prohibitie alienandi bonàextrafamilia,^agna-tionem,an, nbsp;nbsp;quando excludatfiliasfrmi-

nas.

• 6 Filiafæmina dicuntur agnata, efi defamilia.

• 7 Fili a fœmina non admittuntur inter agnatos, illos de familia, quando dijpofitio v/erifimili-terfaSta fuit in fauorem mafculorum ; multb minus ergo quando expreße fit inentio de maf-tulu.

is Mfeu-

g zMuJculorum mentïo inducitfideicommijfum flore if forum mafculorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ÿ TrebellianicA non detrAbitur de refrohibitA aUc-nArificut nec FAlcidiu.

DVo quæruturàdoniinationevcftra. An ex verbisteftamëti, qnôd exhibetur,in-ducaturfideicommifliim in cafn alienàtionis tantum, vel etiam poft mortcra.

Secundo,præfuppofito fideicommiflo poft mortem, an filij maiculi lint tantumvocati, vel etiam filiæfoeminæ,non obftante, quodin teftamentofadtafuerit mentio mafculorum, amp;nbsp;etiam non obftante,quôdift£E fœminæ fint nuptæ extra familiam. Et hoc quæritur, cùm nuperdeceflcritD.PctrusMaria,hçresinftitu-tus,rclilt;ftispoftiêduabusfiliabus, amp;nbsp;item fu-perfit D.Iacobus Antonius pariter inftitutus hæres,qui habet filios mafculosjvcllct D. laco bus Antonius petere fideicommiflum.

Confiiium LIIIL

fus eft,quando prohibitio fit per aliqua verba, quæ faciunt earn cfle validam,'amp; præter talia verba,fiipcraddunturadhucamp;alia verba,quæ noneflent néceflaria ad conualidandam pro-hibitionem,amp;quætamenfuntaptaad fideicÔ miflùm inducenduni:veluti cùm dicitur, pro-hibeo alienari extra familiam, vel extra mafeu los, velextra defeendentes . amp;nbsp;huiufmodi,amp; deinde fubijciturillaclaufula, quia vult, quod di.fta bona non exeat de familia. amp;nbsp;co cafu cen fetur induci fideicommiflum abibiutè.-ita qgt; non loliim in cafiim alienationis, ied etiam in cafum mortis bona funt rcftituendaillis,quo-rum fauorc faóta eft prohibitio ; quia alioquin poftcrior claufula nihil opcrareturnta poft Ion gam dilputationcm concludit Soci. inter coil filia Curt. fen .conf 40. Cum in præfentiarum.' col.pcn.amp;fi.amp;latè Curt.iim.conf 43.C01.4.5, amp;6.amp;confii4.col.5.amp;6.amp;nu.i6.amp;cóf [67. inquibuslocisadducitinfinitosalios,amp;idcm ctia voluit Deci.confil.481. amp;nbsp;idem voluit ipfe Soci.in l.quiRomæ. §.cohçredes.col.6.amp;7. vcrfic.tertius cafus. amp;nbsp;verfic. confirmatur ilia intelligentia.amp;idcm Socin. confil.251.Quo-niam in prælcnti. colum. 4. in 2. vol. vbi vult, quodfiresvertitur in fecuudo cafu ptædido, tunc cenleatur omnino prohibita alicnatio etiam per mortem, amp;nbsp;prohibita etiam in cos, qui fuccelTuri fuiflent ab inteftato ; amp;nbsp;luibet hçc diftinftio rationes cuidentes; amp;nbsp;Ibmus comprobabitur,fi crit opus.

Proptereà cùm in præfenti cafu vci'ba tefta-mentiapta ad fideicommiflum fint clarifl®^ repetita.nam poft prohibitioncin didumfuit hoc modojfcihcet, quia volo, quod dicta bona, in quibus inftitui didos del Maino, Brufatis,vt fuprà,perucniant, amp;nbsp;perucnirc dc-beant in filios malculos legitinios corum hæ-redumfiuorum,dignisrefpedibusmemoucn-tibusamp;c.deindcadditafunt alia verba, videlicet, maxi mè quia nolo,quód dicta mca bona, in quibus inftitui didos delMaino,amp; de Bm-fttishæredes,vtfiuprà,egrcdianturdoniosco-rumfamiliævfquein infinitumamp;c.non vidc-tur dubitandum, qumablolutè ccnfwtur in-dudum fidcicommilTum inter oinncs malculos defeendentes ex familia,amp; domo ipforum hæredum,iuxtaea,quæ fuperins fuerunt con-clulainfecundocafu; quia cuidentcrpatct,(p fupradida fecunda pars verborum noncrat ncceflaria ad conualidandam prohibitiouem fideicommiiri,quæiam erat valida propter ver bapræccdentia^ ergo nccclTarium vidcturfi-teri,fuiflc talia verba pofita ad fideicomifliini inducendum.

Accédât fccundo loco,qubdinpræfcntica-fudidumfuit, t quôd bona non egrediantur domos eorum familiæ vfque in infinitû, quæ verbacuidenterdénotant fidcicômifl'uraperpetuum, amp;nbsp;abfolutû, qualitcrcnnqucfucrint pofita,fiucprincipalitcrpcrfc,fincmodiunra-tionis,vtdcducit Socin.in dido §.cohærcdcs. col .y.fub quarto cafu.verficu.amp;hanc coneba-fionem fortins.amp;Deci.in dido conf 481.col. 2. verfic.amp; fpecialiter in propofito.

Accédât tertio,quodipfaprohibitio,confi-deratis cria prioribus verbis,videbarur effe valida,dato,quôd nonfuifl'entappolitæ fupradi-dæ duæ claufulæ,quia volo,amp;c. na in ipfapro-hibitione extant ilia verba,nifiperviamper-mutationis inter eos amp;c. quæ videntur deno-tare, quôd prohibitio fada fuit fauoreipfoiiî hærcdum

hærcdum; adeo quod non erat nuda; amp;nbsp;per có-fequenscætera omnia verba, quæ fequuntur, poffunt videri pofita non ad conualidandam prohibitionem,fed ad fideiconimifTum indu-cendum.

3 ■ Pofletetiamadduci, quod tradit Corne. confil.59.incip.DiupoftGonfilium. colum. i. amp;2i in i.voiuin.dum concludit, quod fi pro hi bitio fimplexfit geniinata, inducit fideicom-miffumabfolutum.Et pariter poflct adduci,lt;p in cafunoftro non videnturfuiflc verba cnun-ciatiuajfeddifpofitiuajdum fcilicct diftü fuit, quiavolo,quód dida bona amp;c.amp; dum didum faifquia nolo amp;c. vt per Socin. in dido §. co-hæredés.fedhæc non funt neceiTariàjftantibus fupradidis.

Necobftat,fifortèdicatur, fupradida pro-4 hibitioncm alienandifiiifTe fadam t duntaxat ipfisliæredibus primo loco inftitutis, non au-tentcætcrisdefcendentibus,amp; per conieques idipfbsdelcendentes no poffe extendi. §. no^ 'gituf.ihauthcn. dereftitu. fideicom. quia re-fpondctutj quod ftailtibus alijs inferioribus ^rbis,quæ le habent amp;nbsp;in modum rationis, amp;nbsp;’bmodum alterius principalis dilpofitionis, qtiævcrbaéomprehendunt hæredes i plbrum hærcdum, amp;nbsp;totam eorumdomum,acfami-liam; non eft habdnda ratio tails reftridionis, ''tlatètraditCurt.iun. indido conßl.43. co-lutn.pcnult. poftPaul.de Caftr.confi. 234. Vb hs,amp;confidcratis. colum. 3. in antiquis, 'amp; propofitum, cb-

uiscc'^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obftat, fi dicatur, quod, qua-

^^’■^diidudumin præicnti cafu fidci-;non tarnen videturex-^æminas ipforum hæredû, quia ” ''^'P^èdicuntur agnatæ,amp; de familia. § .cæte-runi.Inftitii.deicgi.agna.fuccefamp;in terminis ld atetradit Socin.confil. zzy. colum. 8. cum ™us,aut quatuor fequen. in 2. volum. quia tf pondetur,qubd t fœminæ non admittun-fwinteragnatos,neque inter illos de familia, fiverifimiiefit,qubddifpofifio fada fit in fa-noremmafculorum,vtmultarcmifliuè tradit I^cci.confil.319.colum.i.amp;in Rubric. C. vn-dclegiti.crgomultó minus funt admittendæ incafunoftro,càm exprefsè didum fuerit de ^Wculis. Et tradunt alibi Dod. t qubdmcn-PonaafcLilorum fada in fubftitutionibus fo-'iiindiicere fideicommiffum fauore ipforum inatculorum, vt late Deci. confil. 371. colum. 3, ''^dic.fextó. amp;nbsp;confil. 516. col. 4.

^oncludendum itaque videtur in præfenti cafu Dominü lacobum Antonium vnum ex hærcdibus mafculis inftitutis elTe admittendu. adportionem D.PetriMariæ, quideceffit fine

‘confultatione.colum.7.amp; 8.in 2.V0I.

lacobus Mandei lus Albenfis,!. V. Dod. Papiæ. 1548.23.Martij, pro D. lacobo Antonio deMaino,Mcdioia.

An vxorvfuFruduaria, cui teftator remifit cau-tionemdevtendó amp;c. pofsit propter hoc libéré difponeredep.roprieratibus,alienando amp;c. quod non.Etqiiôdvfufruduarius male vtendo amittat vfumfrudum,amp;etiamperfoluatdamnum. Et de quibusarboribuspofsit dilponere. Item an aga-tur contrahæredes vfufruduarijpro damno dato peripfumvfufruduariuin.

SVMMARIVM.

I Te s T A T o R ƒ di/ponat, 'vfufi-uefarium non teneri addandafideiußionem de utendo ^'c. quid of/eretur talis dtjpoßtio, etiam in vxere.

Et quodpropter hoc non cenfeatur concedere, ojt dijponat lib ere deproprietatihui.

2 Vxor 'vßifiucluaria,inflituto alio harede ‘vnitter fall,nihil penitm iurls habet in proprietati-bns,etiam quod yfiisfrucliisfit ei relt^m iure injlitutionis,^ cumfacultate apprehenden-dipropria autorit ate.

Vxor 'ußpfiuctuaria debet 'vti, nbsp;finifine damno

proprietatum, arbitrio boni uiri,nonob-fianteprohibitione teftatorit.

4 Eonits vir intelligitur Iudex.

I Peritifiunt confiulendi.

bfiftulduaritts male 'vtendo amittit 'vfiumfru-Etum, (ft etiam teneturperfioluere damnum il-latum -.^quomodo, anrequiratur damnu notabile.

7 ^ua arbores pertineant ad haredem, nbsp;nbsp;qua ad

'vfiiftuSiuarium, de quibns arbortbuspofiit dijponere 'vfiuftucluariM^,^ quomodo.

i ^^rbores fiep ar at a afiolo antemortem teft at oru pertinent ad haredem.

P miortuo 'vfiuftuSluariojan agi pofiit pro damno per eum dato contra eius hare des.

S 2 Con-

Ocafu Otiri difeeptatio aliqua in iurc,gp fortaf taciturnitatem cenferentur fuiffe reniif-*nna,iund:o curfulongi temporis, cöiun-^?®nefanguinis, amp;nbsp;calculationealioru nego-®fi«n,iuxtanota,inl.Procula.ff.deproba. ^'^obus Mandellus Albenfis , legens Papiae.

ïüs Ciuile in prima Cathedra,leftionis matutinæ.i 5 4.9- 2i.Ianuarij,pro Magni.I.V.Doót.D.Thoma Arccllo,Placentino.

^eHomicidio, an cenfeatur fuiffe commiffum ’’’perfonamvniuspererrorem.Etdctribus fcho-lalEcis focijs,amp; amicis,quia rixa,amp; infultu cû qui-^ufdaiuaduerfarijs fugerunt fuper quoddam fola

• amp; contigit, quod vnus ipforumfcholaftico-rutnrepertus Fuit mortuus fuper fummitate fcalæ; ‘iiodtalehomicidiû debeat imputari aduerfarijs ^Perfecutoribus,nonautemvniexipfisfcholafti-«sgt;vtfcilicet ipfe pe’^

credenseumeifeexperfecutoribus. Etlatè ’^^tnùltisconiefturisjamp;præfumptionibusvtrun-‘lüeinducentibus. Et dato,quod per erroré inter-

focium, quod non puniatur, neque pofsit Ptoiiabenda veritate de hoc torqueri.

' ^yMMARIVM.

'^Robatio perpr£fumptiones,amp;conie^u-rasadmitnturinhis,qu£ de fui naturafunt difßcilisprobationis, amp;nbsp;maxime idprocedit in caußs criminnUbus, in quibus agitur de oc-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argumentis examinanda.

^Q^^ßderantur,perfona,locus, te-f'*^gt;'}gt;t‘ilitas,quantitas, amp;nbsp;euentus.

• 4 Ptafumptio vna, velconieHurapotesialiam tol-^^^^gt;äfecialis tollit generalem, amp;nbsp;magis ve-^‘finnldprafertur minus verißmili.

• 5 P^doitiaiof 'vincit minorem, nbsp;nbsp;probatio maior

'mincit probationem minorem.

lutliciam vnum tollitaliud,(ß‘ vna conie^uraa-bnm,^maior verifimilitudo tollit minorem.

• 7 Prßimptiones dua paris potentiafiinuicemeli-dunt.

  J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturalis eïißifßciens prob Atto.

  9 Teßk dictum per 'uerbum, 'videtur. 'VAlet, cjuan-doesiperitus in eo ^decjuodepon/t, nbsp;nbsp;reddit

  rationemfui dicii,^t ett medicus deponens de wlnere ^c.

  ” Amicus communis vtri^ parti esi integer tcßis. domefiicus,'veiamicus, dummodoft bonA ''^ocis, ^famae, habetur pro intégra tefie ad ^fnfionem.

  aliquos commiffe homicidium,cejfare ^tii non erat cum Ulis,fed tontraillos.

71

bus,etid quod defalfi non conuincantur, it ent ef^adhiberefdempauciortbusteflibus.

Teflis ’vacillans, ^fbi contrarius nihilprobat, ^falfits in 'vno, eUfalfiis in omnibus ratione

periurij.

2i tfidprohandum vnum inditium requiruntur faltem duo tefles omni exceptione maiores,ve-. luti adprohandam confeßionem.

2 p Tefles cenfentur varq ex qualibet diuerfltate, quando tra^atur de probanda re verhali,ye-luti de prob anda confeflione.

30 Repertiinloco delilli pramp;fumuntur eße complices deliEli,f^de iure torqueri debent,maxime

ßantibus aliquibus conie^uris.

• 31 sJM.endacium valdeßibßätialeßifßcitperßpro inditio ad torturam.

• 32 Teflis negatiua, quodnon potuißet idfieri,quin ipfe audiufifet (ß’c. confundit alterius dtflum afßrmatiuum.

• 33^ Tpuncqpublici non eîi nouu,qubd aliquandofal- . fum dicant, nbsp;tuneßmt acrius puniendi.

• 34 Prsßtmendum eti, quod Uli,qui alia vulnera ali cui intulerut, intulerint etiam aliud vulnus, de quo etidubiÜ,anipflintulerint, velalius.

• 3$ TulneranSfVelinterfleiens aliquemper errorem,

5 3 cum

cum fut (tret 'vulnerarc, 'vtlinterficerevnum ex ferficutoribui ; tton cenfetur committere aliquod deli^um, quado dabut of er am rei licit a, amp;nbsp;quando fecitobnecejfariamdefenßo-nem.

• 36 Et licet occidens nolit coßterife occidijß tarnen, exquoa£lui criminals er noneH funibilts ,ß fattui fuißetper errorem -^nonpoteïlpro ve-ritate habenda torqueri, etia quod aliunde ojc-ritagt;shaberinonpoßit,nißßtfirun5. ‘

• 37 '^bßrdum eil ,quodquispoßit torqueri adha-bendam ojeritatem deillo aclu, dequo,ßcon-ßar et,nullam merer etur pœnam.

• 3S Seruißnt vilesperßona,^ aquiparantur qua-drupedibus.

• 37 Falßttis,quA neminipottsi nocere ,puniri no debet-

Confilium LV I.

Va MV IS dubitationcs cxcitatæ aduerfus D. Fracifcum Martellum videantur prima facie multumvr-gere ; tarnen re diligenter,atque ex

omni parte ipfius proceffus confiderata,non videntur obftare. Et ftudendo breuitati,quan-tnm fieri poteft, quia res agitur coram viris pe-ritifllmis, proponendum in primis eft præfup-I pofitû quoddam fatis vulgare. Qimdt in his, quæ de fui natura vt plurimum folcnt efle dif-ficilis probationis, admittitur^batio per præ-fumptiones,amp;conie(fturas,vttradit Abb.in c. fin.de teftibus cogen. Alexan.conf 64.colum. fin.in 1.V0I.amp; conf 24.colum.2. in 2.amp; confil. 53.eo,vol.amp;conf 9O.in 6.late Curt. len. conf. 76 .late laf in 1 .prætor ait. §. praetor, col. 3. If. de eden.Felin. amp;nbsp;Deci, in c.tertio loco,de proba. Deci.conf 575.amp;cóf ôja.amp;idpotifllmùmfo-let admittiin caufis criminalibus, in quib, tra-(ftatur de occulto deliólo, nam qui voluut dc-2 linquere, non vocantteftcs; idcoquet iuradi-cunt, eiufmodi caufis cfie argumentis exami-nandas.1.1. §.ijdem Cornelio Proculo. ff.de quæftio.amp;habetur in locis fupradiftis. amp;nbsp;alibi 3 dicuntiurat indeliftisdeberemulta confide-rari,præfèrtim caufam,perfonam,locum, tem pus,qualitatcm,quantitatem,cuentum. 1. aut fafta.ff.dcpœnis. amp;id patet ex cótrouerfiailia inter Doclo. Nunquid ex præfumptionibus pofTitaliquis criminalitercondemnari,dequa habeturmétio inmotiuis, amp;nbsp;infcriusdicetur.

4 Et inter coniefturas, t vel præfumptiones cx-peditu eft, quöd vna poteft aliam tollere, l.di-uus. ff. de in integ. reftitu. amp;nbsp;fpecialis tollit generale. 1.CÛ de indebito.vbi Bar.ff. de proba.dc magis verifimilis præfertur minus verifimili. Bald.inl.fiuepoffidetis.iufin.C.deproba.Iaf

inl.fi extraneus.colum.2. ff. decond.ob.cait 5 Curt.iun.confil.iyS.colum.i.ficuttmaiorri' tio vincit minorem, amp;nbsp;probatio maior vincit probationemminorem.Deci.conf.302-col-5. 6 amp;nbsp;vnum inditium t tollit aliud, amp;nbsp;vna conic-ótura tollit aliam, amp;nbsp;maior verifimilitudo tollit minorem. latèMarfil.in fua prac.cri®-^ diligenter.anum. 192. vfqueadnumet’PP’

• 7 duetpræfumptionesparispotêtiæfeinwccm clidunt. cap.mulier. amp;nbsp;ibi Abb. in tertio nota, deiureiuran.

Qmbus præfuppofitis, defcendcndo ad ca-fum noftrum,cxtant multæ cöieftura:, amp;pi^' fumptionesinfercntes,quód non eft vérifié'' le,amp; quafi nó eft poflibile, quód D. FrancifnJ interfecerit D.Alexandtum. Iteinpercontta* rium extant quàm plures prçfumptiones infc-rentes,quód verifimile eft,amp; propc ncccffa-rium, quód Gafparinus, amp;nbsp;BaptiftadeMeno-chis,amp; al ij,qui cu cis erant, interfecerintciun-

Prima conicótura,quódD.Francifcus lirifl' nocens,eft, quia ipfe nullam habebatcauhnJ ita faciendi 5 quinimó extabatcaufain^^''®’ rium,videlicef,continuatio,habitanó‘^'^'’”' citia,ac fratcrnitas inter cum,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' *

lexandrum,etiam in ipfoinftanti,fti^°™^'/ bant in Burgo famfti Antonij,quia colloquebantur inuicem,amp; fæpius refpiciebat retró,vt deponit vigefimus apiidiue tcftisma-gifterlo.IacobusdeMiliauachiSjamp;XX VIII. Francifcus de Oliuaris j qui deponit quód duo priores fcholaftici expeftauernnt tertiuravc-nientem lento paflii, amp;nbsp;abfq; birretto, amp;nbsp;cum enfe euaginato ( amp;nbsp;hic erat D. Alexander,vt quam plures teftes deponunt)amp;dixeruntc), ftatebcneaffaiàvenirc,amp; doue hauerehi’^' retta. amp;ipferefpödit,laberrettaèperrau5tnis di(ftis,cceperunt omnes tres fimul currereamp;c. quodintereosnunquàm fucritfufpicioinmn citiæ,deponitctiam D.Oliuerius.

• 8 Secunda cöieótura, amp;nbsp;ferè probatio à ratio-netnaturalivrgentiflïma.l.fiueoportet.§.fuf-ficit. ff. de excufa. tut. eft, quia ipfi tres fchola-resafcenderunt folarium percandem fcahm, vt fatentur amp;nbsp;aduerfarij, amp;nbsp;ferè omnes teftes, dumdicunt,quód D.Francifcus eratadfene' ftram,amp; D. Oliucrius fub tedo, amp;nbsp;D. Aletin* der mortuus fuper fummitate fcalæA tue aut dicimus,quód D. Alexander fuit vltinio^’ t^ afcenderit,vt patet per examen D.ftancuci,«. D.Oliuerij, amp;nbsp;eo cafu nullo modo videtur vc-rifimile,quodD.Francifcusintuleritcivulne-ra,quæ repertus eft habere D. Alexander,videlicet vel tria, vel quatuor, prout décorum numéro confiât exdièlo dominorûmcdicoruni; quinimo quód neque vnum ex eis vulneribus intulerit.- quia cû D. Alexander ceciderit mor

tuus

Confilium ipbasdomus faltem fexhomincs cum enftbus ûudisinmanibus; adeo quod nulla eft compa-^ho,an fcilicet imputandum fit didumho-®iddiuna D. Francifeo 5 an vero fit imputan-«umiftisfex.

Nona, quia nihil pertinebat ad ipfos de Mc-ûoehis, neque ad loannem Marotium. nam non eftbona eorum ratio,feidfeciffe,ne paro-chiapaterctur ; quia certum eft, quod ipft non funt de ilia parochia, vel Burgo fandi Anto-uij.vt fatetur Io. Dominicus in fccundo pro-23 ccffn.iftef igitur eorum adus tan quam imper-tinensarguit contra eos fufpicioncm.1. culpa eft. ff.de reg.iur.ficut alibi dicitur declaufula infolita,vt pergl.inl.ftquis fub conditione. ff. lt;lecôdi.inftitu.Deci.conf.94..col.i.quæfufpi-