AD DVAS STEPHANI EPISCOPI Vintonïenfis Angli couidatn'ces Epiftolas, Deccclibatu facerdotum ôôcœnobitarfl: in qua demonftratur, S.coniugtj abftinentiam contra Dei ôiSEcclefiæ leges exigi abomnx» bus ad facerdotium 5C admifsis, Ó^admittendis*

JZonordhile efl inter omnes coniugium, CT cuMe pollutum. Scortdtoresduton O' ddu!tc' ros iudicdbit Deiii-

N G E N T E S agimus merito gra das Deo, ÔÔ patri Domini noftri lefu Chriftijper hunc filiü eins,SC fcruatorem noftrum,fratres phiri mû colendi SC charifsimijpro mi'* rifica iila confolatione,quam pro immenfafua bonitate ex eo nogt;-bis hoc tempore afFert, quod regni fui apud uos fundamenta reparat, SC reconcinnat, tarn præclarè, tam foildè QC feliciter.Naifd enim fumus his diebus eas concione3,quibus populumueftrum ad leoio^ nem D.fcripturarum, pie Sgt;C efficaciter adhortami--niifidêcp, qua Chriftianiiumus, iuftificationê, qua (alus nobis omnis conftat,SC cætera religionis no^ ReHituiio Ürx prima capita eidêfanflifsimè expIicatis.His ue rofundamentisritèrepofids, quidpofsitinueftris chrifliper Ecclefijs ad plenam,cum doÂinaî, tum diiciplinæ Angliam. Chrifti fuperædifîcationem diu defiderari Nam cum,qui uolêt Chrifti elfe, legent, ut pie docetis, QC magna ui fuadetis, Diuinas fcripturas cas^ cûdis humanæfapientiædecreds tanto anteponentjquâ-to eft Deus maior hominc, Optimus amp;nbsp;benigniisu mus Magiftcr nofter coeleftis, lefus Chriftus, ftium illis fpiritum tarn large adflabit,eum qui in omnera I'nducit ucritatem,ut hinc eruditi ad falutem per dem, indies plenius,ut homines Dei,iuxta promiß fionem eiufdem Ipiritus Cnnûi, quæ eft per Apofto

î.Timo.J. Ium Paulum prodita, pcrficiantnr, afad omneo^ tides liera pus bonum inftruantur,ôô adaptentur. Ad quam ritèdocer feh'citatem îllis, Sgt;C eo plurimum confertis, quod R' dei ueræ ôC ChriRiznxnaturam.ac m'm, quæ prima ratur^^^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcriptuns difcendaeft, eis tam dilucidè

grauiter exponitis:eam^ à fide mortua, tam rclp gioiè feparahs.Iam his cûm fiibîjcitis, ôô eui'dentifsi ml'^doAnn” fcripturatum tcftimonqs confirmatis, in quam chrifti capi' tam fumus omnes miïèriam, 06mortem primïParez' ta.dcpcrdita , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ . . nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç.

pcrAdânatu tis peccato præcipitatutum, quod ab nac perdition inftifiâtîô-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia,Ô6filij cius merito,ô6refurrc(fiio-'

ne,ctiuftifica ne,uindicamur, atcwinDei confpedîu iuftificamur, incpfilios ôôhæredes ab eocooptamur; demque, quæefleopofteatftudiaô6 opéra fie iuftificatorum ô6renatorum:hacipiadoClrinæChfifti adeô plena Ô6 dextra reftitutione, regnum Chrifti ueftris ho' minibus totum fie referas,ut nullæ ueteris ferment! reliquiæ,inullauel ccremoniarum,uel difeiplinaî parte poisint diuhçrere»

Repurga^' Qiiis etenim ueftrorum hominum nefciat,poft* tio(acrantë haciàcramêta Dei fie omnino debere adminiftrari, torum^ ufi Chriftus ipfe ea nobis commêdauit 2lt; tradiditf'

Vt his nimirum eius gratia,Ô6 faluifica comunicano omnibus, quos deceat eis paracipare,prædicetur, exhibeatur, atque obfîgnetur, Ô6 intelJigentifsimè, Ô6 religiofiftimè : ita fcilicet, ut ad indubitatam fidei, atque totius pietatis inftaurationem, quàm plurimum ilia conférant^ Quis item ignoret, cætcx rasquoque omnes Ecclefiarum ceremonias, cun* (ftam^difciplinam, tam populi,quàm cleri,eoo^ portere reparari, retineri, Ô6 exerceri, ut Ô6 Éuan* gelium, éc facramenta Chrifti, eo auguftius, Ô6

I fanÆuSjCÙmadminiftrentur,tuAî cxcipianturf' Quib.ma' Qviam beatam donorum dC operum Chn'fti co^ ximcuijs fecutionem, uetus humant generis hoftis non ig^ crrfogtnrf' norans, illud ut pridem, itaôôhoc feculo efficere totis utribus élaborât, ne homines Diuinas fcrilt;

pturaslegant: aut laltem ne legantjiitquæ uelad falutem nos fan's doceant, SC inftituant ; uel ctiam ' intelligi fanèqueant ex Ce ipfis,non adhibitis Ec' defiç,quas falfo uocant, tradirionibus,ôôinterpre» tatione.Quibus enim perfuaferit,eas Ecdefienomt natas traditioneSjpariyatt^ ipiàm Dei fcripturam,ie uerentia atlt;p authoritate excipiendas,ôô habendas, item nullam effefanam fcripturarum interpretation nem, quam non nomine uniuerfeChrifti Ecdefiç Fucus tr4' comprobaritfedes Romana :hisnouit facile quid^ ditionum, uis deinceps impofturarum fuarum fub illis titulis, interpre ecdeÜadicç ueltraditionis,uelinterpretationis, ob trübere;atqp ita abftrados fenh'm à Dei uiuifico, fi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Û

cuFwerbOjitaetiamimperiOjfuçexitialitumdoclriquot;' næjtum tyrannidijper omniaaddicere..

Nam his ftatim,utuidemuSjConfirmat dogma il Dogntd de ludfuum defidemortua,utputent, qui hacprediti fidemor^ fint,hoe eft,qui fe,qugcunqï credenda fedes Roma na proponatjfiue de fcripturis,fiue defuis commcn tis,omnia tenere dicant : cos tametfi ueram, uiua»^ Chriftifidem fa dis manifeftè pernegent, tarnen a dre,00haberidebcre, no èuulgo modo, uerumetiâ ex fummis Ecclefig principibus,fiquidem in eum lo cum femel fauentcRom.fede inuaferint.

Cuilubiungitmoxalterumprincipemanimaru De inpnL hqueum, dogmailluddeinfinitaclerifui,maxime tuckri, atïtem Romani Pontificis,dignitate,immunitate,et Rowwni , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 3 pote«

poteftafe:ut cfcdant,quofcunqs Rom.Pontifices in clero fùo femel agnouerint, eos non nifi ab ipfo Ro mano Pontifice,à hune à nemi'ne omni'no homi'nS pofle nidican, ÔC corngi, nec à Synodo quidem : e-* tiamfimulta illeannnarü mih'a pertrahatfecum ad njîinâio ' gehennam. Nec cœlum cuiquam pofTe patere, qui Ke4o. fu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çJ'^g quot^ fauore adiutus, dC ïpfius cere^

monqs expiatusadierit. Easdeni(jcœli,terræ,6^ abyfsi claues tenere,ut penes eum fit, cunótas QC ges Sc imperia refîgere , 8)C mutare fuo arbitratu: Dominumep proprium efTe mundi totiuSjUerumç pofleiTorem opum mûdi omniumtiam^ nec bomP ncm,necDeum,imôDeum terrenum.

Vittt eorti Hislaqueishominesirretiti,uitamfere imitâtur qui Pap€ eorum,quos duces fibi ad uitam beatam exiftimant

Chri' propoütos:tamen,ciu3tnqii3mm3nife{iisfceleribus fio fidunt. gi(:flag{tîjs filiumDei conculcent,SCfanguinêcius prophanum ducant, propitium fibi Deum, in fù turo uitam beatam,poft tolerabilem purgationem, pollicêtur: dummodoinRomanæfèdis obedientia perfeueranteSjSC approbatis ab eadem fede ccrcmo nîjSjUtcunque communicantes,eius iedis Indulgen lias,SC Diuorum interceftionem, urjs quas eadê iè--des præfcribit, fibi comparauerint, SC perceperint, Hinc ie cô impietatis 8é peruerfitatis pars pôpuli . Chriftianinominis longe maxima præcipitarit, ut ÔC Turcis propterea abominabiles fîmus*

KeH't ‘tio- .MaximasitaquedebemusageregratiasDcOjSC neRemi Seruatori noftro pro uobis, quibus déditiftis tena-* Chrifii a' dCsimis alias Satanac uinculis tam féliciter diruptis, pudRritan teterrimis illis tenebris depulfis,traducereuos,cC no^, nbsp;nbsp;nbsp;ueüros fub beatum iugum Domini noftri lefu Chri

ftijinrcgnum Incis Stlibcratis fcmpiternæ: fie ui' delicet reftituta ÔC commendata omnibus D. fen* pturarum 8gt;â leélione, ô£. authoritate, ex bis tani fanbtè dextrè explicatis primis Chriftianp doôri nac capitibus, de uera in Chriftum fide de humani generis per primum ÔC terrenum Adam perdition ne,de elecflorum peralterum cœleftem Adam rc ftitutione amp;innouatione,deœ.rcftitutorum 6C in* nouatorû ofFicîjsJam enimueftri homines quicûcp ifta tanta Chrifti per uos benefida grati fufeeperint, crudientur de his ipfîs D, literis.indies plenius,ad omnem pietatem Slt;faIutem:ÔCinftruentur ad om* ne opus bonû turn publice,tum priuatim : idœ cùm fide robufti, turn imbecilli« Ex his enim,utiecun' dum D.Fulgentium pie prædicatis, non minus fu* gSt Chrifti infantes lac fuu, -/» Aoy/xov «J'oAov,quani percipiunt grandiores fide dbumfolidum, cibû ut* tæ æternæ»

Quapropter Dcum,amp; patrem noftru per filium cius feruatorem noftrum precabimur, ut quod cœ-pit in uobis^opus bonum, reftituendo regnum filtj fuijdignetur etiam quàm primum perfîcere, ôi. ufcp in diem filij fui perfeûum feruare. De quo Domini opéré apud uos tam féliciter cœpto, mêtionem qua lemeunque hoclocofaccreinftitui, duabus de eau* Cs,Vna,ut admirandam illam,SC omnibus Chriftia nis maximopere celebrâdam Dei in uos beneficen' tiam,pro confolatione multorumfiliorum Dei, uP cunque commemorarem. Altera, ut uos appellant^ ïus de ueftrate homine, Domino Stephano VintO' nienfi Epifcopo,à plaufibiliori^confentaneo tarnen lt;aufacloco,ordirerr

Pcrmulti ueftrûm Icgeriintpndem indubic, duas hums uiti Epiftolas, in me pcrquàm fæuè couiciatri ces:nccnwlH ueftrS,ut aliquotfesfiim monitus, mû ratifuntjCur refpodere ei liadlenus diftulerim fus copercndinaü'onis caufàmmine putaui mihi fedicendam:maxime, cum in profequutione clt;X' ptæ Ratifponæ difputationis, de natura SC ingenio Hdci iuftifkatricis,hoc eft iuftificantem nos Dei migt; (èricordiam in Chrifto Domino ita. iblidè appre-hendentiSjUtcertOsnosreddat iàlutis fempitemæ, huius quedam fophiimata confutarim, quibus oro thodoxam ille noftram confefsioncm, uere^ Apo* ftolicam dodîrinam conuellere eft conatus ►

dilatie ßnttu,atcf^ alijs delocis,de quibus metam direeft crimi confutatio natus,refpondere,eiüs(^rophi{iicam, calumnias nés crimi' qtialesüntdemoniirare:femper aut:emayamihi ne nationum gotiaruntobiedia,qu^haiidpotuerim indicate no pntonien propiusadmeumpertinereminifterium,quàm ar^' jis m uce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refutarc illius,non minus,quicquid de eis ip '

Sic enim cogitabam,qui iftas tam impotentis O' dqcalumnias, tam^ turpiterfophifticas cauillatio nés legerintjCaufam quainter nos agitur, noient co gnofcere,aut noient.Si noient,fiiç illis relinquendç funtmendaciorurh ÔC calumniarumdelicig,nec àô ueniteos defenfione ueritatis magis irritare.Sin uo lent,SC homines funt, quib. fit aliquod ueri ÔC æqui ftudium,exipfis Vintonienfis feriptis,SCrjs locis quos ex meo ille libro adducit, abunde cognofcêt, ilium fibi femel propofuifre,quçcuncp à me quamli bet

bet pie SkTicóIc di'dla funt,fuisô(^ fophifmatis pcrgt; uertere,etmaledi(fîis adobruere.Quocirca hi nullis fe Vintoniêfis criminationibus moueri ad aliquod contra me præiudicium patientur, nifi ÔC meum li-brumj'n quê ille fie debacchatur,antea perlegerint. Quod fi fecerint, non dubitabunt,hominem ilium obftinato animo bellum gerere cum iplà Chrifti do lt;firinaj£lt; fincera Ecclefiarum reftitutione: cumtp c5 tra hâc nihil pofsit alFerre probabiliter, uoluifle prg termifsisnoftris de rcipfà,folidis demonftrationix buSjCx Dei, totius Ecclefiæ Apoftolicæ author!* tateconclufis, aliquahinc inde in noftris libris ar* rodere uerbuIa,Slt;^ locos aliquos arripere, ambiguæ attp incertæinterpretationis,inquibus declararet, quàmacutus amp;difcretus eftet,bene dida peruer-tendOjamp;immerentibus maledicendo.

Etenim in eo libro ad Latomum, in quo cautio* nés nonnullas Apoftoli annotaui, quas Vintonien fis uexareadeô rabiofe inftituit,demonftraui ex cia ris Dei uerbis,Slt; confenfu Ecclefiæ uerè Apoftoli* cæ,cam,quâLatomus defendendâfufcepit, tanquâ Ecclefiæ legem, qua Sacerdotibus matrimonio in' vide in tra terdiciturjUon elfe Ecclefiæ Dei legem,fcdpeftê po dlt;lt;fM decœ tius lcgum,qua omnis uera iandimonia, turn cleri, libatu.pdgi turn populi Dei,fequentisfcilicet pudicitiam pafto ”lt;lt;9^ *umfiïorum,horrenduminmodum profligatacft: propterea quodmultosad procurandas falutariter Ecclefias Deiidoneos,lexift''.rcijcit:amp;SEcclcfias,e' iufinodi hominibus adobruit ÔC opprimit,per quos -Q^rtholo * Chrifti £lt; dodrina nbsp;nbsp;difeiplina prorfus euertitur, ^ei LatO'

àCextingnitttn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi,criAlt;ir

(Rinn, hab crc in fe,quib.fun(Rio faccrdotah's nón paru adiuuctuneamcp ob rem, SpiritS fanifîû in do tibus àC uirtutibus Epifcopi pn'mo loco ponere, ut honcftus maiitus fit, 6^ pius frugicp paterfamilias.

Axiomatä, Docui rcmipfamcuincere,non totreperiri, quife guibus con propt^rcgnamcœlornm caftrent, qualis cœliba/ futatur lex foius idoneus eftfacerdotio : quotopus fit reli* adminiftris.Planum feci deinde,ipiritum ian c^tlo/uin iubere eos qui uruntur,ôôin periculo uerfan* turimpuri coelibatus,iungimatrim onio,nullis obfi ftentib.uel uotis,uel legib.humanis.Obieci poftregt; mô,cumfcriptura Dei Si canones, atc^S.pafru au* thoritates,Slt;: eorum patrum,quifacerdotes cœlibes

maximopere requifiuerunt ; quibus fi locus detur, ut dari plane debet (uerbo enim 6C lege ipfa Dei hi canones ôôfententiænituntur) ex mille hodie facer dotibusuixunumreperiri,quipoftitinfacro minifterio relinqui:necid tantum propter uitiofumô^ turpem eorum cœlibatum, uerumetiam quod fint mundiimplicatinegocqs ,nullocR paicendigrcgis Dominici uel fcientia, uel eura iuila præditi; ut qui cœlibatum fuum nequaquam propter regnum cœ* lorum,fed propter opimaiacerdotia, Si Ecclefiafti* cas dignitates funtamplexi.

ex ipfis Dei decretis c5clufis,dcmonftraui, cxigerc hodie,utcœlibatûuoueât, quicuq^ad procurandas T)emoftr((' Ecclefias admitri debeât : hoc minifterio depelle* tio cciijUtit j e^qui^quo làn(Rè inucrêr,uxorcs in lacerdotio, uel

poft ,pfefsionê monafticcs, in Dno duxerüt : id tam no polfc legi iilli Ecclcfiæattribui, ut fit omnino do gma habcndö Daemoniom; quo ÔC Chrifti,et Ecclc fisc

fiæ leges mifemmuin mods (u nt rcfixæ 56 conculca tæ, toto den ordine omnis ficut ui'tæ ûnÆmo* niajita etiam pi'etas profligata.

Contra hecuero,quid quæfoaffert Vi'ntonien^ Vintonieii' fist'quod'namhorûaxiûmatû,quibusmea cohçretj fis nihil co amp;nbsp;côçludit, euidentifs.demonftratio, annifus eft co funlt' uellerefOLiidigitur caufæfitjCur refpodendo tami'r rcligiofts ÔC permaledicis illis captiuculis, ÔC conuP /*• cijsjbonas boras no benecollocaft'emc'TamenjUt di XI,nc deeffem oinninofratru uotis, refpofionérneâ tantopcre flagitantm, non femel uolui cœptam prP dem refponfionem profequi: quani^ no dubitareni fratresillos, ut ficmihibacde reinftarent,moueri magis quads aduerfus importunifsimas Vintonien fis glorias indignatione, quam ex co quod uidercnt meum filentium Ecclcfiæ Dei multum obefte,

Inftitueramauteminmca ad Vintonieniem re^ fponfione,locum de facerdotum,Slt;monaftices pro feftorum codibatu, anteadLatomum, cxD. maxp me fcripturis tra(ftatum(quanquam amp;nbsp;in eo fcripto, S.Patrum Ecclefiæ^ autboritatem in loco adbibue Argumen -rim)Slt;^ ex S.Patrum fententqs copiofius retracftare, tiîiufiæde' quæcp ante Diuinis demonftraui oraculis , nunc fcn/ionis crebrioribus uetcris Ecclefiæ teftimonijscommenz Vitt' dare : turn ctiam omnia, non Vintonienfis tan^ tonienfem, tum,uerum8lt; aliorum fopbifmata, hadcnus nogt; bis in hac caufa obiecfta , quæ quidem ullam ue* rifimilitudinem babere uideantur,confutare.

Cum uero de boc opere paulo poft edendo,præ monerifeciftcm Scrcnifsimû amp;nbsp;potêtifsimûRegê, clarifsimæ mcmöri£,Henricum huius nominis o^a «umzatcp illerelpondiffet, fe malle, ut open's buius ' b 2 editio*

cditioncm aliquanüfpcr differfcmîfccnim fpcrare fore,ut de hacjôôaltfsreligioniscontrouerfîjs,plaça Hf» tisaliquando animiscolloquerer cum Vmtonien' rich.8. pui alijs dodiis rcgni fui, ad quærendam piam in fropofitii, |•elig^oneconciliationcm,amp;Ecde^îarum inftaura--tionem.’cui propofito pofsetnonihil officerc,fi Vin tonienfis,cuius nec ipCein fcribendo acerbitatê pro baret, publico fcripto contra nos amplius commo* ueretur. Accepto itaque hoc Regis refponfo, pio amp;nbsp;fapiente,cum alioqui,ut memini, non uiderê me hocIaborefinguIarealiquodEcclefifsoperæpreciû fa(îîurum,inftitutum opus rurfus fepofui ; maxime, cuminterca plus fatisncgociorum exhibitum fit, à neceflarqsminifterq meinegocrjs.

Nunc autem cum in traôanda quacftione de lu^ llificatione, excuflèrim 8C Vintonienfis ibphiima^ ta, quæ ille non tam contra noftram, quàm Ecclefiae Cdufi cuf Chrifti catholicam amp;nbsp;orthodoxam doôrinam, in hic, cr de fuis contra me fcriptis,fuafoh'taarrogantia,ialt;flan^ (alibdtu tins obiecitfnolui enim quicquam præterire, quod re/ponde ' 3,}^ aduerfàrijs aliqua cû probabilitate uideri queat nobis de loco elle obietflû) uiium eft his adtjcere ali qua ad uos, dC de cœlibatu, falfo^ mihi ab eodem Vintonienfintentatapfeudologia:ne rurftisillebo nis fratribus,importunis fuis glorrjs infultationc moleftus effet,iacflitando, me ideo non ÔC de his loreis andere cum eo feriptis dccertare, quod fentiara mein eis teneriab ipfb plane conul'ôum.

fentisrc' paucisdabo. Primùmdeeo,quodpieacuerèaffi'r f^onßoiiis- maui,complureshomines itaàDeoad coniugium

ptcrregnum cœlorum fufcipicndum, capercnon pofsint. Deinde, quod etiamll conftarec, unum^ quenque uerbum hoe ßnfli cœlibatus polTejfi tan^ tum ueht,capere,6C donum eius impetrare,ut Vin^ tonienfis contendit:tamen cozlibatum hodie cotia Ecclefiæueten's authon'tatê exigi ab omnibus, qui in facer dot! um affumi dçbeât, uel in eo retinerijqui uemonafticen funtprofefsi. Tertio,de falfo mihi î â Vintonienfi intentata pfeudologia. Poftremo 4 de genuina interpretationeloci inius:Qui autem fir mus fiat in corde fuo,non Habens necefsitatem, fed poteftatem habet propriæ uoluntatis,ôf hoc decre-uit in corde fuo,ut feruet fuam uirginem,bene facit. Quibuspauculafubijciam ô^dehis locis,Non eft bonum homini efte foli, Bonum eft hominimulie^ rem non tangere : item, Propter fornicationem ha* beat quifque uxorem fuam,ÔÔC.

Primum igitur,utidoccre, quàmimpiatyranni-* decœlibatusexigaturpromifeuè ab omnibus,qui quouis modo uel inmonafteriafunt detrufi, uelfagt; cerdotijs obtrufi, quern omnes cernunt nihil quàm perniciofom elfe Satanælaqueû,quo ille in tarn hor rendam impudicitiam præcipitem, dédit ordinê Ec clefiafticum,Slt;monafticumpropètotum: inter cæ-tera urfi di(fta illaDomini,No.n omnes capiunt hoc uerbum, fed quibus datum eft. Item,Qui poteft cagt; pere,capiat.Etdi(ftumApoftoli: Volo omnes eflcom«ff ’ca-ficut me ipfum : fed unufquifcp habet donum fuum piunt hoc proprium,ille fic,alius fic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbîî: amp;

Haccergoueritatis noftræ fundamenta Vinto- Qutpotvß nienfisfubruereconatus,primùm defendendam fu rarpcrcjca feepiceam dilt;ftoruniChrifti,No omnes capiûthoc

ueibum,S«^c.5C,Qi»‘pot^ftcapcrc capfat,intcfprcta tionê,quanonullihæcuerba ( cap ere, ôi^pofle cape re)pcrfnde fignificare uolunt,at«^ uelic capere. qua fi Dominus dicere uoIuifTet, Non omnes uoluthoc uerbum capere.Et qui uult capcre,capiat,Atq; hinc Jrtprtore calûniatur,mc uellehæcDomini diefîaeneperiro' vintonien prolatainonfecus, acde re inexpugnabili uul* /ij contra gQ dici Toict,capiat qui potcilcapcre,dumügnificâC meEptjo^ neminem expugnaturum.

P«.X7.cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uero,ut quifqî legere poteft, in meo ad La--

j8 ' tomumlibro,nullumfeci uerbum de ironia.quindt fertè confeffus ibi fum,mulfis dari, ut hoc uerbû ca-piant:fed no omnibus. Vrgeo autem ibi,quod Do* minus clarè dixit: No omnes capiût hoc, ÔC, Capiat yideinpri illud qui poteft.necenimdixitjNon omnes uolunt 0« Vinto' hoc capcrc.ôd,Qin uult,capiat.

üolTca^ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœlibatus unicum largitorem,ôô fummû

' comprobatorem,fi in cuiufc]puoluntate hune cape* re pofuiiret,nec longe pluribus decreuilTet dare ca* ftitatem capere coniugalem,non ccclibem, ad difcfgt; pulorum dilt;flum,fi non liceat ingratam uxorem re* pudiare,præftare nullam uxorem ducere,refponfu* rum fui(îe,preftare hoc quidem,fi id fiat propter te.» gnum cœlorum,fed nolle hancuiuendi rationê otn nés amplelt;fli:ergo ampleôi earn debere,quiuelint, fe conantibus amp;nbsp;lab orantibus ope fua no defuturS, Nunc autem non ita.'uerùm fie dixit,Non omnes ca piunthoc uerbum,fed quibus datum eft.Ex quibus uerbis,fiuimnullâeisfacias,quidquçfo aliud inteP ligas,^Dnm dicereuoluifle, ideo no omnesiftius reiefle capaces,quiahoc no det omnib,{èd certis ta-

Atqui Vintoiïïcnfis ciiminatur,hanc interpréta lionem ex mco defutnptarn efle cerebrorfuam aiitê, traditam ab orthodoxis. Qiiod quàmtianèfcripfè' ritjteftcnturidonei 6c ucrè orthodoxi patres, uericrj

D. Hieronymus certè perftrenuus cœlibis uitæ Hicro»gt; propugnator,fcripfitcôtraIouinianÛ5eoIibro,quo ueri cœlibatus dignitatê totis uiribus uindicauit:Si « omnes uirgines efle polTentjirunquam 8^. Dns dice ret, Quipotefl:capere capiat;ôd Apoilolus in fuadc « do nô trepidaret.Idem fcribensinhuncipfuni Mat-thæi locum,cum negalTet hoc Dni didtum,Eos modo hoc uerbû capcrc,quibus datum fit,referendum efle ad fatum,ueî fortunam, autcafum : fed intelligi debere his datum eflre,qui orauerunt, qui uoluerût, qui ut caperent laborauerunt; huiuscp fuæ interpre tationis rationemhanciubieciflct,quôd omni petê ti datur,ôô quærês inuenit,ôô pulfanti apcritur: pau quot;nbsp;lo pôft tarnen,explicans illud, Qiii potefl capere ca piat,hæc pofuit; Vndc,inquit,infcrt Dominus, qui ««• poteflcaperecapiat, utunufquifcp confiderctuires « fuaSjUtrumpofsituirginalia,ôôpudicitiæ implere ‘c præcepta. Per fe enim caflitas blanda efl, ôô quemli- « betadfealliciens. Sedconfiderandæfuntuires,ut, quipoteflcapere,capiat.Hæcille.Sêfititaq^,cœliba pote/l:non, turn propter regnum cœlorumfufceptum,non dari qui unit. omnibus: quibus autem datur,his dari eumnon fato,fortuna, aut cafu,fed donc Dei.’ôô dono,quod fit precibus,Audio, atque labore cùm percipicn' dum, turn confcruandum.Qiiibus itaqj Deus fpiri tum fuum,don,ûiftwd ex fideorâdi ÔC qucvcdiadfpi

rat,hi orantillud cxorant.Sêd fpirifu îiuncDeiîs ijs tâtum adipnat,quos ad cœlibcm uitam uocauit: quemadmodum eos quos ad fandum coniugium uocauitjafflat ipihtu rogandi,S(^ elaborandi pro ca* flitate coniugali. EfRcit enim Deus in unoquoquc per ipiritum fuum, quod ipfe decreuit : diftribuit cuique fua dona, prout ipfe uult, ôi cuique pro fua uoca tio ne. I, Corinth. u.

Kilariui. Hinc D. Hilarius in hune eundem Matthæi locum fcribit:Dominum nos eo admoncre, fimiles ». fieri ei qui ultro decreuerit effe cœlebs, fi tame pofi fimus:non dicitjfi tarnen uelimus.

gjj, 0^ D.Âuguftinus de adulterinis nuptijs, ca* pite ij».ad Pollentiumjloquens de eo quod Apofto lus icripfitjQui dat nuptû,benefacit,qui no dat nu* ptum,meliu§ facit,fcribit:Âd id quod amplius expc dit confîlio Apoftolijquicunque poteft capere pro* Pro«oc4' uocatur.Vide, non ait, quofiiis, fed eos modo qui t**ß^**dö°” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerba capere,ad cœlibatum, per Apo*

'cap.29,partetcrtia,fcribit,cœlibescfreàpijs ôôfîde' kbus paftoribus admonendos,ut fi tentationû pro* cellas cum difflcultatefalutis tolerant,coniugij por* turn petant.Et fèquenti capite eiufdem libri icribit: Audiant peccatorum carnis ignari, quod per femet fpfumdehac integritate ueritas dicit,Nonomnes uerbumhoc. Quod co innotuitfummû ef* rtxlibatut. denegauit, omniû.Ecceteftatur,Deum fini* pliciternegaifehocdonum effeomnium.

tcntia,finc cofideratfone; Vtinâj/n quit, qui contine Te no ualentjperfe A'onê profited, aut cœlibatui da Te nomina ucreantur.Sumptuofa quidem turris eft,

uerbumgrande, quodnoomnes caperepofsût. No orne« Infermoncad clericos,de conteptu mundi, cap. 29. caperepof

Videtis ergo religiofifsimifratres,quötS.2gt;^or-' thodoxorum Patrum,di(fla ilia Domini,Non om* nés capere pium co2libatum,intellexerint enarra uerint ad eundem modum,quo nos.Tamennon pi guit Vintonienfem fcribere,nos ilia ex noftro’cere* brOjSC contra quàm orthodoxi foliti fint,interpréta ri.Agnofcitisigiturôdexhoc loco,quàm indignu fit,adeô manifeftis impudentibus calumnijs, at-que iÿcophantqsreipondere. Non inficior tarnen, Vintonienfem habere ex ueterib.quos iue interpre tâtionis authores citet; fed eos perpaucos habet, ôi inhacinterpretatione cum noftris non conferêdos. Deinde fiat à nobis gurèv Domini. Videtis igitur, qua fronte fcripferit Vintonienfi,nós mterpretatio-nem noftram ex noftro protulilTé cerebro, Sgt;C cotïn fententiam orthodoxorum.

Cum uero noftram intcrprctationcm,cxD,Paii li authoritate ego cofirmaüerim, adducfto illo loco, Volo omnes homines eiTeficutmeipftim, fed unuf quiftp habet proprium donurn ex Dcó,hic quidem fic,ahus fic:anniius eft Vintonienfis,6lt;hunc locum nobis extorquere. Dicitenim, quódaliqui donum cœlibatus nonhabent,id illórum fieri culpa, omni* bus enim àDeohocdonûperindé offerri. Huiuftp fui pronunciati tres affert rationes.Vnam: Paulum dicere,bonum efle homini mulierem non tangere: nec dicere illi,aut illi bonum/ed in wniuerfum,indc

'vintoniett' finite, omnibus. fubijccre cnim, Volo omncs homi* ßs diilti fi nes eiïc ficut meipfum. Apoftolum autem non fuif* nitè fumit, omnibus optaturum, quod non omnibus pofleC titnquimdi conuenireullo modo,nee cum munifica Dei benig indeß quadrate,ut aliquibus tantum ofFerat,cum ac eeptione perfonarum, quod tam clarèper os Apo* ftoli elocutus fit,expedire omnibus.

Exeo. Videtisreligiofiisimi uiri,quantum ifte Epiico* quod ApO' pus fibi in uerbum Dei fumatÆrgô neideoin uni* flolut opta uerfum 2lt; indefinite dixit Apoftolus, bonumamp; o* uitomnes ptabfie effè omnibus,no tangeremuliercmfquia di omneshominesefleficutmeipfum.Non* besy nonco nefubiecit continenter ditfli iui contraóiionem Sé hh t'i ‘^^finitionemfSedunufquifœ habetiuumpropriu omnibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deo,hic quidem fit, ille uero fic. Et poft

fe bonum- paucula : Qui non continent, iunganturmatrimo* nio.Item,Melius eft nubere quam uri.Sicut etiâfu«-periori di(fto,Bonum eft homini mulierem non tan gere : adiecit ilico fuam quoep definitionê : Propter fornicationem autem habeat unfquifcp iuam uxo* rem. Quod cum Vintonienfis interpretetur de ha* bente iam fuam uxorem, SC agnofcateiuimodiho* mini non bonum elTe mulierem fuam non tangere, fi non Sc ipfa in ccelibatum confentiat : fed debere unumquenq^ maritum uxorifuæ debitam coniugif beneuolentiam , iuxta præceptum ipiritus Santfti reddere,quomodoaudetdicere,Deum per os Pau liclocutum effe,mulierem no tangere expedite, bo nû^efte omnibus inuniuerfum amp;nbsp;indefiniteVMo* reitaqpfuo Vintonienfis fiChic falfum ftimpfit,efle didum indefinite, quod definite ditftum eft.Atqui ex falfo lemmate quiduis inféras, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Quinctfam fi Paulus diélo fuo iftfinito,non tam claram QC repctitam adiecifTet fini'tionem, tarnen ex his uerbiSjVolo omnes effeficutmeipfum,nonpof fet codudijCœlibatû propterea efle eiufinodi donG, quod Deus pro iua munifica benignitate öfter at o» ninibus,nifiuelithaberi acceptor perfonaru. Idem • enim Paulus fcribit ad eofdê Corinthios, ÔC in eadê hac epiftola,cap.i4.VoIo uos omnes loqui linguis, Exeo, inagis autem ut prophetetisinec adiecithuic fuo uo guod ApO' toullam contracflionemjUtfuperiori de cœlibatu. JMutdixit, Hine ergo fi uerum eftlemmaVintonienfis,conclu no!ocès lo demus,qui modo uelint, orêt, eos omnes poffe à nbsp;nbsp;Unguis

Deo accipere donum linguarumjamp; prophetiae. nee ptophe cnim quadrare cum munifica Dei benignitatCjUt iP lud aliquibus tantum ofFerat cum acceptione perfo narum,quodtamclarèperos Apoftolielocutusfit, loquiUn- ‘ elTebonüjS^ optabile omnibus. Atqui fpiritus fan-«flus per Paulum pronûciauit hçcfua dona diftribue re prout ipfc ueliqatep eo ipfo fine acceptione perfo narum. nullius enim in eo perfonam refpicit,fed fuam tantum fandlam 8gt;C iuftam uoluntatem,Ecclelt; fiæcp fuæ utilitatem : dum alij dat donum prophet tiæ, altj donum linguarum, alij donum diicernendi fpiritus, alrj donum opitulandi, all) donum guber-nandi. Sic igitur dat etiam alq donum ad uitam cce* libem, alij ad (ancflum coniugium, nullo ullius per* fonæ refpeôu, fed pro fua tantum uocatione , SuS Ecclefîaî fuæ commoditate. Quamobrem ficut ex co quod Apoftolus dixit, Volo omnes prophet tare, non concluditur, donum hoc ofFerri propte* tea à Diuina munificentia omnibus , aut elk a* pud Deum acceptionem perfonarum:ita multo-c z minus

minus potcrit códudi ex eo,quod Apoftolus opta' uit omnes efle coelibes ut femetipfum cœlibatum proptetca unicuicj (inpræfcnti quidem uita) bonu eflç,3^ à Deo ofFerri,aut Deum efTe perfonarum acgt; ceptorem.Namcum Apoftolus optaffèt omnibus cœlibatum, adiecit huius generalis uotifui mode* rationemtquod poft uotumproplietiac non fedt»

Deinde conftat,donum prophetiae per fc plus a* Üquanto ad Ecclefiae utilitatem conferre, quam do* nu ccelibatus.Sed quid opus tam multisr' Nonne di etiä Apoftolus fimplidter, ÓCfine ulla definitio* t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne, Volo iuniores uiduas nuberef'Cócludemus igi*

turhinÇjfecuti lemnaVintonienfisjbonumefte ut omnes iuniores uidug nubant:6C malum efle,ft ulla uiduapuella cœlibatum in Domino ampletflaturi* Et cum idem Apoftolus dixerit, Optaui anathema efle à Chriftoflnferemus'ne, praeftitifle eum à Chri* fto rei] ci,quam cum eo regnare in cœlisf'Videtis igi tur Chriftiani,non efle in hoe Epifcopo tantum eru ditioniSjóC cogitantiæ, quantum ferocia: çotranos, £lt; iadantiæ,

Videamus nunc' ÔC de altera Vintonienlîs ratio ne,quanititur probarejCœlibatus donumàDeo of' ferri pariter omnibus, Duas tantuminquit efleui* Vitonië/?; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conditiones, cœlibatum SC matrimoniû,

* Deum autem fingulis utriuiuis poteftatem facere: fingulis igitur etiam utriufe^ conditionis eleeftionê ofFerre,SC ea omnia quæ ad utran«^ condition? per* tineant. quod ni faceret,nec in alteram conditionem conftare uoluntatem,ele(ftionem,autpoteftatê,qug cum dont ratione conueniret : fed coaeftionem po* tins. SC in unam partem impulfioncm meritô diet de bere,

berCjà munere 8C uocationc alicnam,^: Dcum vide ri in aliquos non effe nninificum. Hæc altera Vïntb nienfis ratio.

In qua prodit rurfus iecuramiuam confîdentiam D“» wf» , f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T-x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Vinto»

in lumendo,quæ ipii nec per Deum^nec per nos da nienfis : Deâ, tafuntAiîy^tXTcfc.quorum unumeft:Deû,de quibus ?ènnq™Hibê rebus. uel uitæ conditionibus, fecit hominibus in «lt;««*lt;*-

» rL 1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r* 1 nem,canire-

communi poteltate ehgcndi quam quiu^ uelit, ea rumetü im* rum rerumjuel uitæ conditionum,de ijs rebus,SC ui Fë: amp;'n^hoc tæ conditionibus largiri etiam cuii^facultatem, ut quam quiflt;^ uelit, pofsit ampledi,SC fibi ufurparc. ÂIterum:cum Deus per Apoftolum fuum libéra ob tulerit omnibus eledionem cœlibatus, uel coiugtf, fi non etiam cuit^ donet facultatem ampledendi ugt; tramuelit uitæ conditionem,eum quam uerbis libe ram cœlibatus uel coniugq eledionem per Apofto lum omnibus obtulitjreipfa non omnibus permit^ tere,fed in alterutrum uitæ genus quê^ ui adigere, necuideri in omnes paritermunificum. Ex bis lem^ matis concluditVintoniêfis, alteram fuam rationê; quorum utruncp falfum eft,

Falfitatem prioris fumpti inde quifque cognogt; fcat:Deus hominibus liberam potcftatem fecit bogt; narum artium quarumlibet,non minus quam cœlP batus SCconiugij.Siueenimquis artem ampleda^ tur agriculture,fiue mechanicam aliquam,fiue ratio earum renim nalem,in eo certe per fe non peccatrnullam enim ha tem, qaarum rum artiü Deus difcere prohibuit♦ Ex eo uero haud aeaioncw.'quot; quaquam confequjtur, Deum dare propterea uni* cui^ etiam facultatem,ut quamcuncp fibi delegcrit artê, earn quocp pofsit perdifcere : et nifi earn Deus detjUidcri ipfum in aliquos non elfe munificum. ut

ßquisfadiTs fit, Sifftatus ad opera Corporis,SC inamp;‘ ptus prorfus ad eas artes,quibus confiât cultus ingc-nq,uelitautem ÖC oret donari fibi facultatem difcea di multas linguas, ÔC artes philofbphicas,oporterc propterea fateri, DeS huic,ne non munificus in om nes uideatur, daturum quoqj cam facultatê, ut fieri breui pofsit pcritus multarum linguarum, dC artiû. Atqui ad regnum Dei propagandum, ÔC ornandu, per fe longe plus confert eruditio linguarum,amp; bogt; narum artium,quam efiefine uxore:quod ÔC pucris SC fatuisdatur,quiEcclefiæ tarnen (uo coclibatu nihil poflunt comodare,ut ualent, qui bonis funt prac diti artibus.

Deus quidem libera hominibus reliquitelecfiioquot; nem rerum uitac,conditionum ÔC aefiionum omniff, de quibus non dedit certa præceptarhanc autem ele (fiionem non uult fieri fernere,SC ipfo incofulto, fed .prudenter SCpiè:idefi,adhibita pofiinuocationem fpiritus, eius religiofa inquifitionc,ad quid Deus quenq^ ficut fecit idoneum,ita SC uocauit.Exploran dum enim nobis efi in omnibus rebus,quid placeat } Domino:uidendum ut accurate uiuamus,non ut in fipientesjfedutfapientes : non ut imprudentes, fed ut intelligentes,quæ fit uoluntas Domini. Atqui ex donis tpiisDei,atep facultatibus quas Deuscuitp attribuit,cogno(cendum efi,ad quod uitç genus,ad quas artes amp;nbsp;atfiioncs Deus quenep defiinauerit. Ad quancuno} enim 5)C uitæ rationem Deus quêcp defiinauitjSC fecit,ad earn ctiam largitur cuique fua dona ÔC facultatcs. Quod QC fapientes inter Ethni* cos agnouerunt:qui propterea præccperunt,in edu catione puerorum id primurn omnium difpicere.

ad quam quifqj artcm SCrem ftatus, fadlus^mdea* tur. Nec propterea poteft uideriDeusinaliquos non munificus, fi non omnibus cadem munera lar^ i.Cor.« giatur,cum nemini no plun'ma coferat, quanquam alijs alia.Nec etiam dici propterea poteft,Deum ali quorum preces, contra fuam promiisionem,no exgt; audire, No enim promifit Deus fe exauditurö nos, quicquid ab ipfo petamus : fed ü quid oremus ab ip fo per nomen filijiui. Per huius autem nomen non poflumus abfolute petere,amp; fine conditione hac, fi quidem uelit pater id quod petimus, ualere ad ian* lt;ftificandumnomenfuum,filt; prouehendum amp;^or^ nandum regnumfuum: nifi ea dona, de quibus cer ta eiuSj ut ea petamus,præcepta accepimus.lam nul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Ium præceptumhabemus,de petenda ab ipfo facub täte uiuendi abfq; uxore : ficuthabemus de orando nbsp;nbsp;aîîttan

incremento fideijSC charitatis, de^ in communire^ tum eapeti bus omnibus, quas ipfe pater uoluerit conferre alix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ai

quid ad fandificationem nominis fui, dC proucdû gloriàipft' regni fiiû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciunt,

Falfumigitureftquod Vintonienfisprioreloco alterius argumenti fui fumpfit,Deum dare cinq; fa-cultatem ÔC dona affequendijô^ præftâdi ea omnia, quorum Deus in fcripturis fuis libcram reliquit eîe-lt;ftionem:autuideri eum,inaliquos no munificum.

Non minus uanum eft Sgt;C alterum Vinto-nienfis pronunciatum : Nonrelinqui à Deo ho-mini liberam uoluntatem eligendi cœlibatum, uel coniugium ; fed cogi, ôô impelli unumquen-que ad alterum : fi Deus non unicuique parem facultatem largiatur, ad utrumuis fufcipiendum, ftue

No idea co fine coelibatum, fiue matnmom'um, Nam fpintus git 'Deut di Chrifti,quo omnes fill] Det aguntur,cfficir, ut quifi aliquodui' queuolenstd uitæ genus amplelt;Qatur,ad quodlc tiegeni^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;godem fpiritu,0^ dom's ad id collatis, uoca

^ocrft Ct do lt;^fi”’r‘fi«s.cumqp Deus filijs fuis fua dona, ôd fpiri* ^7u^de facultates in hoc tpfum largiatur,utcas uitæ funlt;fiiones,quas cuii^ ipfe praefintuit,illi hoc fid cer Donis fuii (:ior£^nimircntentiâ,8Cuolunt3tepropetiüore2t(^ tfficit De- conftantioreobeantîVintonienfishoccertèadmo* Ms,«tf«iw()*duminconfideratè, ôdàTheologiratione nimium cationefud aliénéinfertjHomines ademptalibera uoluntate SC felt;judntur eledionc, cogi ad ccelibatum Uel coniugium, fi ue-foWehtw. vuiYifit quodnosaffi'rmamuSjâliumaccipereàDeo donum Dei ad coniugium,alium ad cœlibatum : QC ccelibatumpiefufciperc neminêpoire,nifi cuihoc peculiariter datum fit:ficutnecfandum coiugium, qui non huius donum acceperit»

tdrumreru num 6C aefiionum præfentis uitæ,fuis libera defert, liberd [uis ut hoc minus ipfe unumquenep ad certum Sdunum relinciuite- genus SC aófionum,ficut deftinauit,ita iuo etiâ ledioné-.Çed fpfritu agat SC deducat, donis^ fuis inftruat. Neci-fc4ftc ip/e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-ppg jgjucft fn omnibus femitis, ad

fciïrJüT re» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unumquen«^ elegit,deftinauit,fecit,SC do

nis fuisinftituit, quicquam, illorum detrahit libero deletfiui SC arbitriô,aut infère aliquid uiolentiæ ÔC coaefiionis .Efficit enim in fuis SCuelle Sgt;C efficere, quicquid illis bono fuerit,pro fua in eos paterna be* neuolentia.

Deuttrdhit Propofuit Deus in lege fua omnibus uitâ SCmor fuoi ctd fi' tem,8C facitlibcramutriufi^eledionem. Eledosta linin:tiihilo menfuosmo«et€ffîcadter,utuitam eligant,id eft, legis

legis fîiae obcdicntiani:mortcm,id eft, legis trâfgrefminai ipfî fionemrepudient.cumcæterosnonita moueat cdifujquoqili caciter, quod Qi. faniores Scholaftici agnouerunt.

Eo uerô fit,ut hi,ficut non audiunt Ôé difcSt à pâtre, non trahuntur ab eo ad filiuni, ita ncc uem'ant adgt; Chriftum Dominumrtamen nechi ad mortem, nec illi ad uitam compelluntur ; nec poftunt ucl illi glogt; nari, fe m'tâ efle amplexos,fi ne pecufiari Dei dono, Sgt;C eo quod altjs non eft collatum:necifti queri, fibt quicquam efte iniun'a negatum,quod datû fit alijs.

De quo pulchrê D. Auguftinus libro de fancfta uirginitate,cap. 40. Etdeipfa continentiaApoftox Auguß.ie lus ait: Volo autê omnes elîe ficut meipfum, fed Uz ^ono conti nufquifq; proprium donum habet à Deo, alius fie, alius fic.Qiiis ergo donat ifta f Quis diftribuit pro-pria unicuicp fi cut uultfNempe Deus, apud quem non eft iniquitas . Ac per hoc, qua æquitate ille faz ciat alios fie, alios autê fic,homini nofle, aut impoC fibile,autdifficileeft. (^lin tarnenæquitate faciat, dubitarefas non eft. Quid itatp habes,quod non ac cepifti f Aut qua peruerfitate minus diliges, à quo amplius accepiftirHæc ille.

' In quibus uerbis obferua,faterihuncuirum Dei, eos quifepropterregnumDeicaftrant,3mplius à Deo, quàm altj, donum accepilfe : id^ pro liberali Dei uoluntate, qui diftribuit propria unicuiqj ficut uult:non prouiribus ôd facûltatibus,quas hi pares cum altjs acceperint.

Planumigitur eftex eoquodnos aftèrimus,in eofaciente nobifcumfaniore parte faneftorum paz trum,fic donari alios facul täte fan (fti coniugfj, alios pij ccelibatustut necifti féliciter coniugium, nec illi d cœliba*

cœlibatum ampicdti falutan'tcr queant,adeô no pof fe colh'gij ucl hos ad cœlibatum, uel illos ad coniugt; gi'utn cogi S)C impellijimmtnura, nedum fublata eo* rum libera uoluntate ÔC eledlione: ut ex eo omnino contrarium concludatur:unumquen{pfcilicet defti natumfibi uitæ genus, turn detnum amp;certapia^ cle(fîionc,ôôfolida aclibentiore uoluntate, ciim fu* fcipcrcjtum perfequi, cum ad id Dei dona, Qi. Ipiri-tuales facultates perceperit.

Teft'm Vin Tertiam ration cm dicit fe aftèrrc contra me, que tonießsra uult fine ratione negate extremum indult;5iionis,qui dederim principium.Nam Deum omnibus dare do num cœlibatus, tali forfanipfe colligendûputatin* dudlione: Dedit hoc donum Deus Paulo, dedit Iogt; annijdedit multis milibus olim,8C monachorum,S^ uirginum,nec hodie fuam hac in re liberalitatê clau fit:ergo datillud omnib. qui id modo ex animo pe^ tant,8C ut percipiant,elaborent.Quod cum ego ne* gcm,requirit expreffum à me fcripturæ teftimoniS: quo ceu obice cohibeatur progreffus huius donf adfingulos:00 accufatmeimpudentiae, amp;temerifa* tis,qui improbem incognita : negando nimirû abf-que expreflb fcripturæ teftimonio, Deum donû cce libatus conferre uolentibus,0i^ petêtibus omnibus: quod tarnen agnolcam,eum concedere aliquibus»

obijcitBit abfqjfcripturæauthoritate,negateDeumdarecoeli fero,f« lo batus donum omnibus : teftimonia fcripturæ, quæ guißneßri bgcfn re fequor,ipfetandcm, poftquam fefenon* ptura:etip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuiciandomihirecrcauit,commémorât,hgc

fcilicet:unumquencp à Deo fuum habere proprium g»lt;w i«e fe donum,iUwm f^c,alIumƒic;ô(; ynum «ocari ad coniu ghim.

gnim,aliuni ad uitam ccelibem : finit uocat Deus a* ÿwVttf, co-lium adferui'tutêjaliumadlibertatê. Porro utuidit memorat: ifinfcriptararumteflimoniaeffeeuidcntiora^quàm ut ea poffet refutarc:tranfilit ea fortiter,exclamat interim me for tem aflertorem: ait^, bis quæ ego de diuerfis Dei donis £gt;(. uocatione adduco, mea infir* mari,non ftatui.NulIum aöt aliud huius fure iaóan-tiæ adducit argumentum j quamid quod modo fo^ phifma confutauimus.Vtrunœ donum ofFerri omgt; nibus,alterius alioqui baud ene eleôionem,quç fei licet unius partis nulla fitrnecreële dici poffe alique ccelibatum capere, quinonpofsit eum etiam non

At nos oftendimus exeo,quodDeusin fcriptu ris Cais liberam fuis rerum diuerfarum offert eleifîia nem,non confequi,eum parem propterea cuiqj dare in utranep partem poteftatem,£C ad res quaslibet æqualia dona. Propofita enim eft omnibus à Deo, utanteadixi,morsôôuita,ôô libera utriuluis relida deeftiorat quod fanefti uitam eligunt, ampletftendo fide Cbriftumjid no nifi donati fpiritu fidei pofsût: ÔÔhi ipfi peccare, id eft, eligere mortem no poftunt, co quod fernen Deiin illis,id cft,uis fidei,et beata re generatio permanet : 2C tarnen hoc fidei dono, tarn non aufertur fanóis libera uoluntas, ut eorum uolu 10^4«. s tas hocprimum dono uere libera fiat:ficut à Domi i.Cor.j no tantûjôô fpiritu eius,uera libertas contingit, Qiiae ex philofopbiafuafubtjcit,qui pofsit cape,eu nbsp;nbsp;nbsp;foßit

pofte et no capere:alioqui falfum efre,eCt poffe cape, fx ad prgfentê difptUationênihilptinêt, nbsp;funt in hac

fucukätib^Dei, quae no in ucra®, fed in una parte lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f °*

coftfenintUf.Etenim qui dono præditus fit fapien' tiæ,aut dono fidei, cum rede dicimus poffe fapere, £lt; non perinde polTe defipere:ponecredcre,Slt; non peræquè no credere.Ita qui dono pollet pi] cœliba-' - tus, eum rectè dicimus pofle uiuere uitam cum pie* täte cœlibem,ÔL non æquèpofle uiuendi rationem amplecri côtrariâ. Videtis rcligiofîfsimi uiri, quant indignis noftra profefsiôe fophifmatis implicemur, dum illi Epifeopo uolumus ad fingula refpondere:' (iÿtcani^ nbsp;nbsp;nbsp;Id tarnen uelim refponderet Vintonienfis, dum

boni ali' cotenditcœlibatus donum omnibus perinde offer* quid habet rûquiqsurunturinuitacœlibej SCdonohocdeftitu prtealijpid uatur^illos eo dono fim ipforum ignauia Sgt;C defidia nonnij^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quihac depulfa àfe ignauia

fcet.guo iüi lt;fi^untur,hæc obueniat facultas uolûtas, oblatum alifdonati cœlibatus donum recipiendi, ÔC ufurpandif Vtrum nonfunk earn habeant ex feipfis,an exDeot'Siillud dieet, ab • firmabit cum Pelagianis,poffe hominem habere bo ni aliquid, quod nonacceperit Dei gratuitodono: fin hoc dicit,iam fateatur necefie eft, his qui non u* runtur,acidcouerbumcœlibatus prompted con* ftantercapiunt,donum effe collatû diuinitus, quod illis quiuruntur,inde^ fe non continent, no eft col latum,utcuncpipforum ignauia amp;nbsp;defidia in cauià., fit. Vertatitacpfequô uelit,tamêaut adPelagianos; defîciatoportet: aut fateatur, ijs qui fe caftrant pro* pterregnûDei,donatumeffe,quodalqs,quifenon continent SC uruntur,ac ideo iubenturiungi matrP, monio,non eft collatum.

Siiam uerô pergat huius doni inopiam, præfer* tanin îjs qui Ut donum fijum acceperuntjita ad fan*

ôum adfpi'rant cÓnfugium,dcpütarc pcccato : fciat feiatnfacerecumManicheiSjimöcumdodrinis dg lt;nbsp;monionim,fanctas prohibentnim nuptias; amp;nbsp;Cpirb tui fancflo contradiccre,qui pronunciat coniugium fandïum efïè: QC quiillud ineunt, nonpeccare, fed Heh.ti benefacere:SCquiuruntur, debere matrimonio iun gi:eo^ melius facere,quam fi cœlibesmancant.

Criminaturmehocloco VintonienfiSjfomniare p^iore vocâtiones quafdam in coelibatu, in uerbo uoca^ tionisfenfum retinere apudme^aueritate Ecclcfiæ catholicælongealienifsimum : quafi certa hominû corpora,eahumorum temperaturaad cœlibatûfinx xeritDeus,quæillifuodono ampledlendo conuegt; ï^uf^uani niant,ut fine Omni nature ludla,fine Omni ui, (fic ait me loqui)illud retineant QC conferuent.

Equidem rumfpiritus San(flus perPaulöfuum, j^perte pium coniugiS in fandis Deiuocationibus ponat, nitio dari mihi à Chriftianis hominibus non poteft, quod hoc uerbo libêterutor: quo Deoamp;fidori no bit vinto^ ftro,qui effîcit omnia in omnibus, feram confefsio' nien/t!. nc pleniore accepta bona omnia.Nee enim ullu hugt; ius uerbi fenfum à ueritate catholicæ Ecdefig alienu apudmeretineo.Namillade humorum temperatu ra, qua fiat,ut qui cœlibatus dono præditi funt, do« num hoc fine omni naturæ luda ÔCui retineât, Vin tonienfis de fuo,non de meo protulit; nufquâ enim ea in meis feriptis legit»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ inflifuit fuo»

pturis proditum merito cohteor,Deum, qui omnia jam inde ab efFicit in omnibus,æterna iîia fàpientia,pertingente potenteràfincufcpadfinem, SC dilponente omnia foauiter,eledos fuos uocare jTicut cum non funt, ut'icia.41.4!».

Ro.8.ft p. firttJita ctiam ut ea fint 2C aganr, ad quae ipfe uflum* ».Cor.i. qucncp deftinauit:atlt;p ad hæc ipfa munera,a fe cui'q} quot;J' nbsp;nbsp;nbsp;afsignata , illos SCformare in matris utero, ÔC àmagt;

tris utero fibi fegregarc:donisœ dC corporis , QC 2Ltti' mi ad eadem munia adaptare, QC inftruerc, quo ilia pofsintad gloriam eiuSjinEcçIefiat ædificatione bè ne féliciter obire.

Tarnen pilos capitis noftri habet Deus numeragt; tosjuecunusdecapitenoftrofine eius certaproui-dentiacadiriamp;fcilicetnoncuic^hominü certoprsc* finiretjin utro fibi uitae genere Ceruire debeat, coeli^ bijUel coniugalifNemo fäpiens artifex in opere fuo non omnia ad preftitutum fibi in eo operc finem de t39gt; ftinat SiC adaptat:2lt; nos dubitemuSjDeum, quicun dfa noftra membra in materni uteri tenebris ipfe for matjOmnes quo(^ cum corporis,tum animi,00 par-« tes ôf uires,ad eas ipfas uitg fund iones prgformare, amp;C applicare,ad quas unumquent^ elegit ante condi tummundum.

iotia no op in nobis nunquam dû hic uiuimus,non repugnant, p«gn4tS4'fQQji^nfuocgtiQneSCiuiruDeûagnofcimus ÔC hoc in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis 6C in fufcipiendo amp;nbsp;in retinêdo pio

lutftandum óf certandum.Interim tarnen, quia ipiri tusfanftus ipfeiubet,eos qui non continent, iungi matn'monio,ôf hocijs qui uruntur, melius elfe pro . nunciatreas^ uiduas quæ in periculo uerfentur im«* püræ uitæ,uult nubere : etiam hinc fi quis fcntiat ïè propter importuniorem uftionem periditari, obfer uandum ôf agnofcendum aftîrmamus coniugq uo-«

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cationem»fednô tantum hincjdocemusenimiraio*

candumcfreinprimi’sfpirit«rriCïinfti,quiinomnê Q«lt;lt; rtïb inducit uentatem, ôi^quoagunturin omnibus filij gioneflatu Dei: deinde confulendos eiTepiosamp;^ ïàpientcs uv roSjacmaximeeos,quorumquifq? curæàDomino fitpeculiariter commifTus : denicp cx eodem fpiritu Chrifti probe confiderâdum,cuiufmodi fint ad que unumquencp Deus uitæ munia uocarit:ÓC utrü uit^ genus cœlibatusjuel cóiugium, illis muneribus pié obeundis fit maxime commodo, uel incommodof.

Stulrus enim eft,qui opera Deiinalqs non confide-' rat:ftultior,qui nee in feipfo. quod feculi fapiêtcs ïta agnouerunt, ut eos S^ûp.ct.■x^^v redle iudicauerint, qui ad alias fe uitac adiones conentur coferre, ad quæ fe natos amp;nbsp;facflos fcntiunt.Hinc SC S. Patres,ut exlocis fupra addueflis uidere efl,iubent eos qui ui* tam uelint fufeipere cœlibê, religiofe antèfe explo^ rare ,amp; agnofcere,fi uires ad hoe uitæ genus, Slt; fum ptus à Deo perceperinf.

In bis quid non ex diuinis literis depromptS eft, f«* quid non cum catholico S.Patrum confenfuconfen taneum,quid denicpnonueræfanlt;fî:itatiaccommo^ ionimps, dumf Agnofcitis italt;p,quam impia fitVintonienfis calumnia,cum nobis impingit, nos tale donum cœ libatus faccre,quod noniam continentia, uel abfti-ïientia,fedimpotentia,autcorporis aduenerem ingt; eptia dici propriè debeat.Et figna nos huius do ni fa cere, nullis naturæ ftimulis ad uenerê moueri : fi eut figna uocationis ad matrimonium,fihomines,poft* quâ donû cœlibatus luxu SC delicqs extinxerint, fen tiât fe ad coiugiû inclinari. Ifta aût in quib.noftris Iv brislegitdn quo un^ audiuit ea à nobis colloquioc’ ferip ta igit fua,dü tam manifeftis refetfit mendacqs,

Qnii} Jonu ^Nos magiftrum noftrum unicum Chriftum in ccelibati» cœlis fcqucntes, donum cœlibatus uocamus cafna dicdtur tioncm propter regnum cœlorum ,Slt;fpirjtum fan-ôitatis ccclibis,quo poffuntjqui eo donad funt,libe ti àmatrimonio, Deohoc continentius adhærere; ÔC diuina munia quibus coniugium impedimento foretjObireeoexpeditiuSjôf conftantius.Impotcn-' nbsp;nbsp;nbsp;tia ôfineptia corporis ad uenerê, nomina funt apta

cxlibdtuf facimus, nullum, uel aliquem ad uenercm motunl fentirerfed ut dixi, parcntum,5C piorum at(^ fapien turn in Chrifto confilia,ipfas^ diuinitus oblatas ui tæ funcfiioneSj Ôf obieda pia negotia, quæ in cœli-batu uel co ni agio obiri qucant ad Dei gloriam, Si Ecclefiæiàlutem,commodius:tum etiam piasanP morum ad alterutrum uiucndi genus propêfiones, ÔC cùm animijtum corporis facultates.Cœlibatus fa ne per fe Deo non placet,ôf ftultarum uirginû mer-cedem referunt, qui eum non propter regnum cœ-lorum fufcipiuntjôf conferuant, utDomino fcilicet in amplioribus,quàm feratuita coniugalis, muneri b us, quorum^ utilitas latius pateat,pofsint feruire, Ôf expeditius,ôlt;f conftantius,6C fruc^uofius. Hæc i' nos figna obferuari iubemus ijs, qui inquirunt an ad cœlibatum uocati fint,nec ne.

vjlio quo([i /\t quoniam,ut dixi.fpiritus fantfius, fiimmus do pgnii eßuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;largitor ueræ fancfiimoniæ, ipfe pronunciat,

(öiugium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niyV

H multam uîm uftioncm fuftfnent, at^ ea de caufâ inpenculo uerfanturlapfus, deberefè matrj'monio taU çxtmere difcnminctnec poirumus,ncc debemus inficiari, qui huiufinodi uim uftionem patiantur, nec pofsint earn precibus,ôôuera piacp carm'smorti ficatione depenere,tum uideantpîures fibi delèrui'ê di Deo fecundum dus præcepta, occafiones offer« in coniugi'o,quàm in çœlibatmhos redlè ÔC preface re, cum^ hæcindfciaiudkant uocationis ad con* tugium^

Ifta nunc ftiffiidant de primo noftræ defcnfionis Ioco,quo confirmare inftitui, plerofc]^ fic uocari,do nari^ diuinitus ad S, coniugium , '06 inter hos non paucos, fados amp;nbsp;donatos ad facrum Ecclefîaru mi* nifterium : ut donum cœlibatus fruftra fint oraturf, amp;hoc genus uite nunquam pie,eo^ nee féliciter fti feepturi. Quæueftroreligiofiisimiuiri offero iudi* cio:ac omnium quidê, qui uelint legere, atep piè ex pendere, quædiuinæliteræubicp èCdocentpræce* ptis, amp;nbsp;exemplis commendant, primûm de æterna Dei omnia in omnibus efficiente po tentia, bonita^ tejfàpientiattum defiliorum Deiuocationc,renoua done, certo^ in omnibus per ipiritum fuum adu: poftremo, de ipib coniugio attp cœlibatu ufucp in Ecclefiautriufqs: prætcreaetiam confiderare,quid doceat, moneat, ÔC euincat ilia ter miferanda tot fae-' culorum experientia,fandis nunquam contemnen da operum amp;nbsp;donorum Dei index » Nec enim dubi to,quicunq3 ifta omnia religiofe cognouerint ST pê fitarint,eos omnino agnituros, longemaximamho minum partem,atqj in bis quâpiurimos pios fan* lt;dos uiros, à Deo ad procurandas Ecclefias modis e Omni

'omnibus compaiatos, ôdindruc^os, ficcflediuinP tus fados , uocatos , donatos ad fandum coniu? giü:utdonum Slt;uftim cœlibatus grau'Deo,hoc eft null's promouendo regno Dei, poftquam omni* no Dei nutuiomnehominum indicium uotum pofthaberi debeat fide,necpetcreaDeo,nec reip* fa ufurpare ualeant ; amp;nbsp;quæcunque Vintonienfis contra attulit, effe uana, irreligiofa, dC calumniofa fophifmata,

lamitaq^adaltcrumnoftræ præfentis defenfio* nis locum tranfeamuSjô^ doceamus,quicquid fit de dono cœlibatus oblato,uel pariter omnibus horru-nibus,quod Vintonienfis contendit: uel certis tan* tum,0^ in hoc diuinitus deledis hominibus, quod nos ex Dei uerbo £lt; fandorû Patrum autoritäre eui

Alter locws cimus: tarnen id omninopugnare cum DeiôdEc* huiusdefen clcfiælegibus,fandorum'quepatrum authoritate, fionif,lt;lHic exigerc hodiematrimonq abiurationem, SCabfti' guiddedo' nenu'am , ab omnibus qui in facerdotum aut cœ^ no cœ nobitarum profefsionem admitti debeant, uel funt tra Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primum itacp hortor omnes, qui regnum ChrP

gedepte le ft’ ^niant, ÔC decorem domus Dei,ucramcp facerdo gfs.^KOii tij fanditatem reftitui exoptant, ut pie expendant, abomnibui quid de facerdotû fuorum coniugio Deusipfe,qui fitcerdotib. folusnouit quidcuiep donicontulerit, autconferre cr ccenobi uelit: quidetiamfacerdotalêuitam magis cum de* twexigitur ceatjtu adiuuetn'n eo doceat £lt; praecipiat,quod per abftinentia Paulum fuum, duobus in locis, amp;nbsp;in ijs locis ubi de fandi con facerdotum ßnditate St uirtutibus ex profcftbdo* ccrAquot;præcipit, illud, ut Epifeopus fit unius uxo* ris

rfsmar/tusjamp;^bóftus hberofum fîîommformarcr» piincipio pofint earumuirtiitum, quas ïnEpifco.' po ôd cæten's mimftris requint. Deinde rogo,uf cumhocdiuino Canone reh'giofe conférant, ïHam Romanæ fedis legem,cuius patrocinium ôô Vinto^ nienfîs fufcepit, qua nemo omnino, quantumuis fanc^us Omni uita iua, ôC quamlibct donis omnigt; bus Spiritus fanôi adfancfæEcclefiæminifterium inftrucffus, in ordinem facerdotum admittitur, ni* fi uoueat,fe nulliusuxoris fore maritum: Sgt;C à Sa* cerdotio retjcitur , quicunque in eo uxorem du* xerit. inde'que iudicent, an non ifta Papæ Ro* mani lex , cum Dei lege plane pugnct. Deus e* nim in ordine facerdotum,atqueadeô Epifcopa* li, tantum non requirit, certe admittit maritum, ■ amp;nbsp;fimpliciter : Papa autem Romanus , maritum nec admittit in hune ordinem , nec tolérât in eo ullo modo . Explicet ergo Vintonienlîs nobis, quomodo Papa Romanus , Deus terrenus, in co non omnino contradicat Deo ccelefti , ÔC

Hicfi ad corum patrum Vintonienfis auto* ritatem confugiat, qui hunc Dei Canonem fic uolunt intelligi , ut quo excludantur quidem à Sacerdotio , qui plures una uxores habuerintt non autem ad Sacerdotium admittantur, qui unam habcant,eamcR uelint in ufu coniugtj retinerc : atep obijeiat Ecclefias Aegypti,Orientis,6Cfedis Apo- Advigibn ftolicæjiamDiuiHieronymi tempore nonrecipe* inb re folitas infacerdotibus, nifi qui mariti autnon^‘®‘ fuiffent, autefle defrjlTent ; Nos contra ci obqci*

mus, pn'mum rfpùitus fandi : fn quo nullum inert ucrbum,ex quo pofsit colligijcum modo adfa cerdotium debere admitti, qui fucrit, no autem qui fitunius uxorisuir. Deinde non ignorât Vintoniê-fis/nullam porte legem,ad falutem quidem necertagt; rianijS.patrum authoritate conrtitui.Præterea diffi teri non poteft,haud minoris habendam D.Chryfo ftomi aliorujqui à nobis rtant,quam fuorum S.pa trum authoritatem : imo illorum hoc pluris facieiv . damjquo eoru interpretatio ert uerbis Spiritus ian* trtimagis cofentanea.illi autem hoc di(rtum,Vnius uxoris uir,in eandem,in quam noSjfententiam intel Iexerunt,2lt; expoluerunt:idi^ plané docuerunt/pP ritumfancrtum,hocipfo præcepto,utunius uxoris InEpijlol. uirfitEpifcopuSjUoluirte etmatrimontjdignitatem öiiTifMff», commendareJ hæreticos illosprædamnare,qui fiermonez, jn^purialiquid inerte coniugio blafphemaruntn’d^ co, quod hoc ipfo loco docet,coniugium rem effe tarn fanlt;rtam amp;nbsp;honertam,ut cum eo quis polsitetia in fanéîum confeendere thronum, fedem fcilicet E* pifcopalem.Portremo nouit amp;nbsp;iftud Vintonienfis, D,Chryfoftpmi,6é cumipfo facientium interpréta* tionem,à nemine S. patrS,ut quæ non debeat habe* ri orthodoxa,ertereielt;rtâ:necàD.Hieronymo qui* dem,qui earn tarnen in enarrâdo hocloco adduxit.

Dicat ergo nunc Vintonienfis, qua authoritate fedes Romana uetet Chryfoftomi, à aliorum cum hoc fentientiu patrS iequi iententiâ:ÔC cópeUat,hac tanquâ hæretica,r epudiata, fequi interpretationem D.Hieronymi,amp;: eorö qui ab illo ftätrDicat,cur no bis pro lege catholica obtrudatur,quæ catholicaniJ quäfuitjuel bis ipßs patrib«s,qui illam coprobant^

Ad 11 æc feit Vintonienfis, fandtos Patres plutp t.T/n». gt;nbsp;bus canonibus fanxiffc, i'd^ ex canone Dei, nemix Tit.i nem omnino in aliquê cleri gradum debere admit* tijUec admiffum quçquam in eo tolerari, qui uitam de impuritate,ucrifimiliter modo fufpedlâ, nedum palam contaminatam,autuixifre, aut uiuere depre* hendatur.Et hic ergo refpondeat, quem SpiritS fe* cuti RomancnièSjSC qui cum illis faciunt,ad quosli bet etiam fummos S.miniftertj ordines euehunt, Sgt;C in his tolerat,id^totiamfeculis,qui uiuunt palam impudicèf’Dicat etiam, çui hoc accepts fpiritui fer-ti debcat,quod hi non contend à S, minifterijs reif-cere, puniûtpræterea tam fæuèfacerdotes quiuxo* res ducunt,contra canones quofdam, dC eos confti* tutos humanitus : quamlibetpie ÔC fandlè illi uitam degant, Ôf quantumuis ad ædificandam Ecclefiam Dei fint ftudiofi Qi. idonei.0^ facerdotes interim at^ que Epifeopos, manifeftis fcortationibus, flupris, adulterijs, Qi grauioribus flagitijs implicatos,quic]^ nullam unquam minifterij paftoralis parte rité intel |exerunt,nedum obire quouis modo cogitauerût, non fol um non puniuntjfed etiam fummis iæpe Ec^ clefiafticæ dignitatis ôipoteftatisfaftigfjs exornât.

Deindenouitæhoc Vintoniêfis, patres omnes cœlibatum quantumuis puré, quod ad corpus atti* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuÉ-

netjeruatum^tamen agnouiue clleabotninandam amp;nbsp;minifterijj Deo hypocrifîmifinoninhocfufcipiatur, ôdferuez ^«“eft'abo-* tutjUtDeo quifigeontinendus adhæreat,etminifte wüutioni. rium ei fuum ad Bcclefiæ ædificationem perfeddus exhibeat. D. Chryloftomû no ignorât, ut arbitror, d- Chrytodo fcribereinillud PauliîHoc uerô dico ad utilitatê ue libarû, abfttgt; ftram,uon ut uobis laqueum inîjciam.fed quod hoz e i neßum

ijrum fteuK dcAiiit«

ne ft Lim fitjSt' conférât co,ut Domino CoUdè St indi-uulfeadhætean's Slt;^inferuiaris,non eiïè necuirginé, ncchoneftam, quæcun's i'mph'cetur mundi. Apo* ftolum enim,cum dixitdiuifam efte uxorem Sx^ iiiï'' ginem, in coipfo pofuifle diffcrêtiam earumjquod fcih'cet ilia quæ mundi, hæc eurer quæ Dei lünt: atque definitionem dedifTe uirginis,non nuptias, neque continentiam, «M« àTrgotyuoo'tiuàu, ksù 'æo* AvzsTfotyuoffuwitu, curisfeculi uel uacare, uel impli' cari.

S.Pdtres maluerunt pastores

Quocirca S.Patres tanti cœlibatum nunquam fccerunr,tametfieumpermagnifecerint, quin cen* fuerint Écclefijs maritos potius eife præficiendos, mdràoîjre feculinegotijs repudiatis, cœleftibus curis ef* tiM diuinii fentamplius dediti : quàm uirgines, qui inuero Re deditos, ligionis ftudio effent remifsiores. De quo diuus ^«4tn uirgi Hieronymus contra louianum ifta fcripfit : Et quo^ nntmpfecd modo, inquies,frequenter in ordinatione Sacerdo* tojcMrw^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negligitur, S)C maritus affumiturf Quia

re{»(Mm«(ii. (-ætera opera non habet uirginitati congru* entia : aut uirgo putatur, S)Cnon eft : aut eft uirgi* nitas infamis : aut certe ipfa uirginitas ei parit fu*

perbiam, S^ dum fibi plaudit de fola corporis cafti* täte, uirtutes cæteras negligit: non fouet paupc* res, pecuniæ cupidus eft.Hæc ille. En rcijci iure àfacro minifterio agnofeit hic uirDei, nonfolum eos,quorum uirginitas fit mentira, quorum^quein* famis ôô fuipecftaiimo etiam eos,quorum uirginita* ticæteræ uirtutes Slt; opera uirginitati congruentia defint: qui non foueant pauperes, qui pecuniæ fint

Hic re/pondcat Vintonicnfis , qua frönte pôfsiü Cedes Romana,fiC qui cumillafaciunt,S.Patrumau toritatem hac in caufacontra nos proferre, quine corporis quidem caftitatem à fuis fàcerdotibus, ne' Qjtod prit dum talem ccclibatum,quireiedis curis müdi,diuigt; cipuum in uinis tantum rebus fit deditus,ca requiruntfeuerL caUbatu ft täte, qua rcquirunt,ne quis legitimam hab cat uxo cerdoturegt; rem f' Excutiat hic Vintonienfis fuam quoque ui- qwridebe^ tam,fuas aÆones, fuam Epifcopalem gubernatio' nem:8Cagnofcat,quam longe abeffe fe declararit ab eo, quem Sandi Patres folum agnofcunt Chrifh'a-num,nedumfacerdotalem,ccGlibatum: eo'quecum pianènegli præftando in feipfo, tum exigendo ac defendendo ab alijsjfiue clericis,fiue alijs hominibus, qui ei fru^ duofialiquando fuerunt. Non commemoro hic Qwdw a'ie quamfugerit, autcaptarit negotia mundi, St fun- ntwv/nfo-diones nonEpifcopalcs : quam imminuerit aut auz nicfisicu' xerit aulicam in fuo famulitio pompam » Sit ipfe nbsp;mundi,

fuus 06 accufator iudex : fed fecundum Dei ÔC Ecclefiæ leges. Multo minus uero ei obgannio, ut me in altera fua Epiftola fugillauit, fi quid Prin-cipi fuo ad publicam falutem , ædificationem Ecclefiæ infcruierit. Noui enim, quas ÔC diuus Ambrofius Impcratoribus fuis obierit legatio-nes : bC quæ diuus Gregorius Romanis, SC plcx rique fandifsimi Patres præfentibus principum Sc populorum Chrifti nccefsitatibus,publicæ que faluti tranqu llitati præftiterint ; fed quanta his crux fuerit, uel horam a fuo proprio'auocari mi' lufterio , etiam re ipfa,non uerbis tantum,teftati funt»

Sednccdcco dubftatVintonfcftns,apu40mn5 fef,n(iUas,aut Ecdefiæ antiquitatem infanum ludicandum fuiP {èjCiquiEcclefiasmaluifTent automni cura paftora Xü« bo- W deftituijaut per manifeftè flagitiofos paftores ua^ oos' ftarûquàm per pros nbsp;nbsp;idoncos mim'ftros,quanqua

In confutatio maritos, pie fiCfalutan'ter admmiftrart Epipha^ niusfcribitjubifuo tcmporecanones finceriter fer^ uabanturjuonfuiffe fufceptos in ordinem presbyte roruiTij diaconorum, hypodiaconorum, nifi qui uel ab fep uxore effent, uel ab uxore fua fe contine-« rent: tarnen fateturfimuljtum in quibufdamlocis in hunc ordinem adiegi confueffe qui adhuc liberos gignebant’.huius^reicaufamfuiffefcribit,apuda^ , lios EcclefiarS, quibus opus erat minifkis,multitu^ dinemjSCinopiamuerècoelibum hominum, qui ni mirum cæteris quoep 8C neceffarijs facri minifterq dotibus fuiffentinftrudüapud alios,languentê iam Canonis obferuationem, èc propriam mentem ca* vbi inopïa_ rum Ecclefiarum ói. Epiicoporum,quigignêtes ad-mVftioX” hue liberos,in fuperiores S. minifterq ordines afTu* ’rc'ßcTcfihquot; niebant.Attamennechas Ecclefias,uel Epifcopos, ptæfici ccfuit cenfet hic uir Dei communione Ecclefiaftica exclu* Bpiphanius. ^gj^^jgs^uel lianc cis libertatem adimendam. In ea*

EpiphJnins amp;Hicrony' musncccos damnât flagi tii.qut niilli ncccfsitate

itaq; qui maritos infacerdotum ordinem legebant, adae^i miniftrorum ccelibum,qui ad pafcendos gre ges Domini fuiffent idonei,inopia,Epiphanius nul lam culpam impingitragnofcebat enim præft:are,ha bere plebium Chrifti idoneos paftores uel maritos, quam nullos, aut non idoneos: ill os uero qui id fa' ciebant,uel exremifsionefeuerioris difciplinx, uel quod ita eis commodiqs uideretur,quanquam iudi carit

can't hos co recefsifle à reccpta Eccicfiae di/ciplini* tarnen ob id nechabuit fchifmaticos,nec quicquam cdam grauius in eos fcripfictantum notauit eos, cu tufdam à finceriore difciplina declinationis.

Qui ifta iam 00 alia,que S.Patrcs cum de iacri mi niftcnj religione,miniftrorum^ fanlt;flitate,tum etia de cœlibatufcriptareliquerunt,pielegerit, 06 expê' derit:is nunquam dubitauerit, omnes illos uere fan ÖOS panes,quantumuis laudibus cœlibem uitâexx Sanofi tulerintjfi nunc adeflent,amp;eis qui EccJgfijs cœlibes nbsp;nbsp;nbsp;hodte^

multis iam feculis praeficiuntur, cernerent, modis omnibushortaturos efle,ut admifTo facerdotibus cöniugio,uelaliquainhuncordinem pietatis cura ôôdifciplina reuocareturnemotis^qs, qui nunc Ec ficiyenteK clefias tarn miferè difpcrdunt, cœlibibus, mariti, fi «irfritor. pietate modo S/. regni Chrifti cum fcientia, turn cu^ ‘ ra effent prxditi,ad procurandas Ecclefias quampri mum adhiberentur.Et mariti cnim, fi pij fint, 5)C ad regnum Chrifti dolt;fti,probecp animati,poffuntEo clefias Dei ædificare : cum impij homines, ÔC regni Chrifti nec ftudiofi, nec intelligentes, Ecclefias tan tumperdere pofsint, nunquam ædificare, etiamfi la pidibusmagiscœlibesfint.Impqautem amp;nbsp;Chrifti cognitione ôd ftudio uacant,quicun(^ in manifeftis fiagitijs perfeuerant.

Hie ergo refpondeat Vintonienfis, quam uete* rum autoritatem fcquantur Rom .Pontifices cû fuis, in eo,quod pafsi funt iam pridem,plebes Chrifti no folum idoneis paftoribus omnino ipoliari ( quod quantum malum fit,uos nuncfentitis,uiri religiofiff fimi,dum reftituere apud uos rem Ecclefiafticam ag grefsieftis) uerum etiam lands hominum probris, i loco

loco paflorum opprimi amp;nbsp;dißipari, ac tantum non omnïno Chnftirdfgione exui ; quod^ hodieom' nia Clirifti malut peflum ire, quam admittere ad iïic currcndumtamafflidïis SCpeflundatis Ecclefijs,ut illae per pios dodos^ ad regnum Dei maritos,pro-’ curarentur.

tufeb. hb, Qi^idfiieteresueriEpircopijlaicoSjinirumühos ^ccle/iafti' non etiam maritos,ad docendum populos iuos etia clt;c/?iôorilt;e ipfis præfentibus adhibucruntjubi reperiebant ad ƒ. J muneris macis quàm fe idoneos: noftri uerô Epi

hicos et mu conculcant,quàm contra nos odiofe iaôant, priuf-ritos,fîbi quam maritos,quantumuis fandlos ôô ad docêdum guoq- ipßs ChriftuminftrudloSjconcédèrent gregibusDomp prtetuterut nicispafcendis,quæacceperunt à Domino talenta addocendu impendere,permittuntpotius,utnonfolum greges popK/wm, Domini pafeuis uitæ æternæ careant,ueruraetiâper quàdoadid manifeftos fures amp;nbsp;Iatrones,hoc eft, afeendentes a* P^'^^^ri^^^Sjdifsipentur, dilaniêtur, riebant^^' P^^'^antur. Quàm multi enim religiofi uiri, amp;nbsp;ad paîcêdas plebes Chrifti ab ipfo Domino uocatijifta matrimontj probibitione ab hoc minifterio abarceâ turjilla deploranda omnibus bonorum paftorûino pia plus nimio déclarât» Hoccumamp;^ Vintonienfis fatis compertum habeat,cur non ÔC in eo ueterû au-thoritatem fequendam exiftimatjUt cenferet,hoc eu primis SC Principibus 6CEpifcopiscurandum,quo Chrifti doeftrina 8^ difeiplina plebibus eius pure 8C ßdeliter adminiftraretur : SC ut ad hoc munus adfti-icerenturjquofcuncpconftaretcfte adid à Domino ipfo facftoSjSC inftru(ftos,at(p ideo etiam uocatos: fi we illi in coniiigio,fiue in cœlibatupiè fanôe^ uiue

îcftùquandoqui'dcm cœlibatus lieras, quem S. P»* tres in Ecclefiarum miniftn's requirebant, quf^ fo^ lus Deo placet,requin'pridem defîeritiSC quirequi ri foletjtantam impuritatiscolluuiemin ordinemiâ ccrdotaleminundarit. Vtcnim Ecclcfiæ uerè fan-ôosSefrugifacerdotes habeant,intcrcfle ad falu-tem omnium neCeflariô feimus: ut uerô facerdotes tantum fint abfque légitimis uxoribus, cui quæfo tiel tantillum prodeftf'quantæ autemfuerit,amp;fitEc defijs perniciei,quis queat fan's eloquif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Poftremô SCillud Vfntonicnfi abundè confiât, QUit De» nonpolîe gratumDeouotumeflc,nifi quod ex fi ' grota uottt deuerbieiusfitfufceptumrSCualcatad (àncfiifican- fint* dum nomen eius;nouit^,quàm temere,quàm coa-lt;fiè,quàm etiamfæpe impie à compluribus facrificu Iis SC ccenobitis nota cœlibatus fiunt, quæ nimi*

, rum ex mille uix unus feruare unquam cogitât, præ fertim piè, id efi, gratia feruiendi Deo, SC minifie* rium Ecclefiç hoc fandius SC fruduofius obeùndi» id quod q omnes nimium cralTe demonftrant, qui ilulla externa ui continentur. quæûis enim nego-tia illi obeuntpotius, quàm ea, quæ iunt monafti-teSjUel facerdotalis ordinis propria^

Perfpedum denique SC illud Vintonienfis QMtwefe-habct,quàm dementer Deus ipfe, SC làndi Patres uotum cœlibatus remiferuntillis,qui id male ferua bant. Spiritus fandus iufsit fimpliciter iuniores ui-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Julti remit

duas,quæpnmamfidemirntam iecerant,nubcre, pofiquâinimpudicitiæ, flagitiofæ^ criminationis pcriculo uerfabantur. Hæc cum Dei uerba fint j SC pcfunêt ad onines,qui fe ineo quod hic exprimitur

périculo deprehendunt : ÖÓfunt omni humarn uet uotijUel edi(flï exceptione maiora. Iftud ïntelh'gens D.Cyphanus, deuirginibuSjquæcœlibatum erant profeffæjfcripfit: id^nonex fua tantum fcntentia, ucrumetiam aliquot collegarumfuorum, atc^padeo Ecclefîæ Chrifti uniuerfo: Si perfeuerare nolunt,ud non poffunt,melius eft ut nubanqquàm in igné de* licqs fuis cadanttcertè nullum fratribus aut fororib» meîiuiinci faciant fcandalum.Sicamp;D.Epiphaniuspronuncia dere nubat uit, eflemelius jptolapfumà curiuS^ uoto cœliba' dopo/î MO/ tus,palàmuxorem ducere/ecundumlegem,attçita tum in iudt lacidere «? v Mçl/xût,id eft,ut ipfe interpretatur, in iu' cium,qttiiin dicium pœnitentiæ,aliquanto tempore agêdæ, qua i» fornica^ per^dla. inducatur iterum in Ecclefiam:quàm iub fi* b^do^^'^c“ mulatioecœlibatusoccultisquotidieiaculis faucia dèniitionê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incidere propterfornicationem,«?'fi Kocrti

De bono ni cœftbatus inita non diflbluebantur,nec damnabilia JmiWmcm- quidemhabebantur.EtSynodus magna Chalcedo pite 9. ZT nenfis, Epiftopis poteftatem nominatim fecit,uotô remittendi» Qiiinamp; PapaGelafiuSjUi* duas poft promiflam Deo pudicitiam nubêtes, fuae

Canone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wp-p.ot'xpiç tâto durior ueniat cxigêdi uota,qu3m

d.i7.(j. 1. fuerit fandiisimis illis patribus,iêueritas f Sed quid deuiduM, dicoexigendiuotafexigendi dicere debebam,nc

quis poft uotum cœlibatus,legitimo iûgatur matrP monio.nam ut uota præftentur pi} coelibatus,id eft, ut qui uota huiufinodi fccerunt, hoc uiuant coniun dius

Necpræiudicarehi'saliquid poteft commêtum illud de uoto fimph'd ÔC folenni. Eadem em'm eft mnts uoti Deo fadi religto, ut feruâdum fanÆs fit, fi confentiat cum legeDei:reijciendum, fi cum ucr-bo Dei diiïentiat.Satis quotjpatet, nihil pofle am* plius ineffè uotis,qua£ comment! illiusauthores fo* lennia faciunt: quod non fuent ÔC in illis uotis, quæ S.Patres,quorum ièntentias adduxi, remittenda cê fueruntjhis enim uotis homines feie Deo confecra* uerant : ficut hoc ipfum in omni pio uoto cum pri* mis requiritur.

Ifta Vintonienfis excutiat perpcndat:fi^ po* teftjOftendathis non effe planum fadum, legem il* lam,cuius fuftepit defenfionem, quæ à fantfto con* iugio prohiber omnes in ordinem facerdoturn, uel ad uitam cœnobiticam ièmel airumptos,aut affumê dos,non folum nulla pofte defendi Ecclefîç Chrifti, uel S.Patrum authoritateiuerumetiam omnino ad* uerfari, ficut ipfi Dei legi,ita etiam ueris attj catholi cis Ecclefiae fancftæ Dei canonibus, confenfui^ om niumfanrftorumSCorthodoxorum Patrum» In his ergo feciat Vintonienfis Epifcopi officium, SC ueris nos,fi ualet, argumentis conuincat enoris : ac défi* nat tam futilibus et irreligiofis captiunculis diuinas. amp;nbsp;S.Patrum fententias deprauare:noftram fimplici ter ac piè propofitam confefsionem calumniofis fo* phifmatis peruertere:2lt;^ prætermifsis noftris folidis argumentis, quædam hincinde uerbula fua dicaci* täte arrodereratcp in locis fe iadare ambiguiSjin qui bus caufa no confîftit; interim nirais benigne decli* f 3. natis.

-natfs ucHs confefstom'snoftræ fundamcnt/s, amp;fma ntfeftifsimis D.fcn'pturarumteftimonqs.

Hæc enitn non Èpifcopo modo, fed ne homme quidem digna funt: fient SC canina ilia facundia.cu* iusneemodum necfinemftatuerein his contra me fcn'ptispotuit.Hæcdiôafintde altero noftræ de* fenfionis Ioco:quo docendum fufccpi,ficut Dei, ita £C Ecclefiæ Dei legibus S.Patrum autoritatem omgt; nino repugnare, quod coniugq fandîi abiuratio abftinentia exigitur ab omnibus,adfacerdotiumô^ uitam cœnobiticam SC admittendis,6C admiisis.

Tertiia lo cuidefen-fiotw, de pfeudolo' gilt.

lam 5C de pfeudologia refpodeamus,quam nobjs Vintonienfis falfo impingit,de qua certo loco dieç* dum mihi propolui.Perncgat Vintoniêfis, in men tem fibi uenifle comments illud, de necefsitatc elox candi filiam patri ab anguftia obueniente rei familia ris: quod ego me ab ipib innoftro colloquioaudi* uifle, ad Latomum affirmaui*

Ego uero Chriftum Dominum uiuorum ct mor tuorum iudicem,0C memorem omnium noftrorum dit^orum SC faClorum appello,SC iratum habeam,fi ullius in eum confingendi uerbi uoluntatem conce perim unquamtnec quod audiuiffemeab eo memi-» ni,fimpliciter,abfc^ ullafraudis cogitationc, narra* uerim. Abfurdum lane interpretametum ÔC mihiui* debatur,fiue ferió,fiaeme tentahdo,aut mihi illudc «doillud protulerit,quanquamièriô dicere mihi ui* fos fit: fed plerac^ non minus iniana in eo colloquia magno fupercilio pronunciauit. Quale enim uos ib lud iudicatis,quod audebat defenderc,Principes bcncfacerc,qut fuas,^ Dei leges,feuerius uindicât; fie capitale faciôqfi quis facerdos uxorem ducat, ftu pra

47 pra autcm Si adulteria relinquïït impunitaf Hæc au nm coram inïpecflore cordium Deo,de ipfius dono gloriari,mihi hoe femper curae fuifTcjin Omni CÛ adx iierfarijs religionis certami'ne,neinorum dióla, ucl fcripta,aliter quam ipfi uellent,dixiflent,aut fcripfif fent, acciper em, aut r eferrem.

Sedquàmfancfîèegonegome quiequain Vin* toniêfemmentitueffejtamaudacfïerilIeidafRrmat: quis ergo inter nos iudicabitfDe teftibus ille defpe rat:feribitep me non recipere telles, nifi coniuratos, quos folos pios uocê,amp;fide dignos.Ex re igitur te-» llimonium petit.utcp Sophocles fe exhibita fabula, quâtuminmanib.habebat,purgauit de delirio r jta Sôipièæquum bonum Iedlorêpofl:ulat,numfimile ueri uideatur,eumtamftultâ,taminfulfa,filt;ab om? ni feripturarû co gnitione tam aliéna,mihi aliquâdo refpondiflre,qui Si ilia feripferit, quæ fupprimam: Si eaitidë,quæfecundô contra me ediditpublicè.Hec cnim fua feripta uult uideri,eam D. feripturarû feien tiam,5lt; iudicq acrimoniam referre,ut incredibilc ha beridebeat, eum mihi aliquid reipondifle tam inegt; ptum , tarn' que indignum eo , qui diuinas litegt; ras tradandas fufeeperit, Hacc ille jn altera in me Epiftola»

Ego uerô ad dicendû de nofîro colloquio teflimo Teftes libè niû,libêter admifero,quorûçû(^inhuiufmodi eau- terWonroj fateftimoniûdebeatamp;pofsitpodus aliqcP habere: quoslibet • neccoiuratosullosagnofco,nifi quiinuerba Chrigt; fti,ô:^eorundëprincipû atep magiftratuû mecû piè iurauerût.Pios quoep etfide dignos habeo,quicû(p ex pietatis fuæ frutîlibus agnofei taies pofsût.Tales igitur fîue illius fint domeftici,fiue mihi in I^omino

coniunéti pcculiariter dicant QC teftentuf,qmcqui'd de noftro colloquio meminerint.

Vintonien- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(criptorum illius teftimonia rcfugio: aC-*

/?ï gueri' pincetcxhisiudicari,S^quamuerusritVinto' tttr ,fuu ad nienGs noftra dïóïa referêdo,ÓÓ quam certus ac pró Sucerufcri bus in fcripturisDei interpretâdis.Notatmc,quod ptii,noedi^ fuum fcriptum fuppn'mam : fed G ex eo fuam putat t« 4 Buce' caufam iuuari,cur ipfe illud non pridem euulgauitf ro,cr e^e Affirmât enim,habere penes fe autographum.Sanè reittudipfe iHud meç refponGoni præmittere Temper conGGum ^»aenui fuit.'ut propediem res ipfa declarable. In præfentiarS uerôjdum nee tempus nee locus eft illud totum ex-cutiendi: tantum exeo referam,quantum ad præfèn tem caufam fan's Gt;idcp cum fcriptis eius per Typo graphum editis conferam, ut appareat, quid nd ei eius fcripta,ó^ quo haberi loco mereantun

Nam G ÔCnobis comunis de teftibus lex ualeat, ne eorum recipiantur teftimonia, qui ipG fecu pug-nantia dicunt: Vintonienfem fcripta(ua,non mCjUa nitatis Sgt;C calumniæ conuincent,

inferipto enim, quodadmemifit à colloquio, poftquam conatus eft probare locum ilium Pauli, Quod G quis indecorum putet, de uirgine fua,G Gt plufquamadulta,debereintelligi:deuir^ineiam de fponfa,cuiuscp tradendæ ipofo tempus a patrepro* • miffum iam preterierit,ifta fcripGt.

Verba Vin Ceterum inquit Paulus, is pater, qui animo Gr-toniêps ex yriQ conftanti de Glia uirgine conferuanda, nihil eil« fcri' uacinans:cuicp adhuc integrum eft de Glig nupnjs, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut cœlibatu apud fe ftatuere î deniqp, qui nulla ne^

cefsitate,autex diffi'cultate collocationisnata,aut ab eo(paâis videlicet, que prgftandafvnt) accerû-

ta, fiUam collocärecogitur: fed poteftafemhabeat propriac uoluntatis, ut adhucliberum fit, ucl colloz care matn'monio,uel non collocare ; denicp certo nimi decreto ftatuerit fuam feruarcuirginem,hic in quam pater,ex Pauli fententia, qui perpetuo animi tenore atcß conftantia uirginem fuam feruat, quafi DeodicatamÖi^ confecratam,facitquodnon folum uirginijUt antea dixerat, fed etiam quod apud Den ipfi patri profit. Et ideo,inquit Paulus, bene facit. Atc^ hæc eft genuina Pauli fententia.Hæc ille, quæ exautographo,quod penes fehabet,agnofcet.

In his quidem uerbis non eft expreife pofita,illa^ quam Vintonienfis in colloquio attulerat, interpre ratio,de necefsitate elocandifiliam, ab inopia obla^ tareifamiliaris:quantum quidem uerba eius intelli go.nec enim p ercipio,quid fibiuelit, per necefsitax tern elocandifiliam,natam ex collocationis difficul tate.Sed mirum id non eft,ft uel uniUs notftis ipacio ad cogitandum dato,id quod ei inter dilputandum ternere excidcrat,mutaritatc^ córrexerit,fi tame cor rexit.Haud enimut dixiintelligo,quæeifitina elox candi filiam necefsitas,quam fcribit nafci ex colloca tionis difficultate.Videtisenimduplicemillumpo nere necefsitatem,qua filiam fuam pater cogatur nu ptuitradere:unam accerfitamexpatftis fpofalibus, alteramnatamex difficultate collocationis. Quod di(ftum,finonpugnatfecum , eft tarnen perincomx mode amp;nbsp;obfcurècompofitum. Quæ enim pofsit ex locandi filiam necefsitas, ex collocationis nafci difS cultate,no apparet.Interpretetur ergo ipfe,quam in tellexerit hie collocationis difficultate oblatam*ne ex tenuitate patriitnonii,fi«e aliamf

Ego P Cf g O oQenderc quot módi's ei’us fcn’pta tn ter fe dilTentiuntjCt fe mutuo euertunt:cx quo no il* lud .antutn patebit,cum fuis ipfius tcftibus falfî con uincûfed hoc quoqj co^ofcetur, nô eife mirandS, fi quod inter difputandum inconfîderatè dixit, uo-» luerit poftea in fcripto mutare:quando et ea quç fcri pfitmeditatOjdamnaritpoftea, idcp non altero tan* tumjed etiam in eodem iuo fcripto,eo^ publico» vintoniett' Ex his ergo quç ex eius manufcripto adduxi,ob fis adfertor- feruateprimum, Vintonienfem illud Pauli,Non ha SfoJGM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necefsitatem, interpretatum effe no folum in-

contanter ôô abfqj ulla hefitatione,Ô^ in unam et fim plicem fententiam:uerumetiam fubieciffe interpre* tationi confidentem aflreuerationem,Hæc,enimin* quit,eft Pauli genuina fententia. Deinde elTelocutn huneinterpretatum,denecefsitate filiam tradendi nuptui,non feruâdi. Poftremô de necefsitate uel na ta ex difficultate collocatiois,uel ex paÆs accerfita»

His iam conferte, quæ contra me fcripfit in fua priore epiftola publice édita, In hac enim aceufat me irreligiofçaudaciæ,quodexhocPauliloco dif* ficili SC incerti fen{us,unum ÔC certum fenfum protu B.tt lenni:quodipfefibifumere nolit.Equidem, feribit, Vintonien nonmihiidarrogo,Bucere,utdifFiciliores feriptu* fæ locos ftatimaperiâzôômodeftius uideturinam* °'' biguis,alia atlt;^ alia coniecîura prolata SeepticS age ffp icuf, j.gjqu^mquoc}tufacis,incontanterftatuerc,quæip* fe non intelligas.Et Rdem fadurus huius meæ igno rationis dC arrogantiæ,fubfcribit græca fcholia,quæ incerto authore,cuidamPhotio,Ô!fOicomenio ad*' fcribuntUfîScholiaftis necantiquis, necreceptæ au thoritatis; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambo locum iftum , Non hab ens

neccfsi'tatcmjntcfprctantur dcncceßitafc non do candi,fed feruandi uirginem.Et cum alter,Photius, fcribatlocum hunc polTe æquèpropriè intelligi de necefsitatefiliamelocandi:tamenintelligit neceCsi' tatem,quam ÔC nos,qug ueniat à fîliæ conditione ÔC uoluntate:non eam,quam commentas eft Vintoni enGsjUel natam ex collOcationis difficultatc, ucl ex pa cl IS accerfitam fponfalibus. Præterea banc ipfam Photij intcrpretationem,quam file loco Paulino no minus,quam earn quam præmiferat, de necefsitate feruandi filiamagnofcitpropriam, Vintonienfis QC in code admemanufcripto,Slt;impre(rofcripto fuo, totisuiribus oppugnat,ôôcouictjs fuperbifsimis ad obruinuocans earn frigidam,ridiculam,ineptâ,cum uerbis Pauli non confiftcntem, quin etiam ilia euer tentem.De quo paulo poft plura dicam.

Poftremô,cum banc non magis noftram,0dPho trj illius, quam omnium uere ueterû Só Sancftoru Pa trum interpretationem tantopere oppugnet,0lt;^ con uicijs profcindatuamenimpingitnobis, quod no* ftra hie inferamus commenta, £lt;interpretationiue^ nerandæ uetuftatis præferamus . Sic enim,poft^ quam Photij S)C Oicomenq,de quorum tarnen anti^ quitate non habet quod certi afferat, fcholia in fuum librum transfcripfiflèt, in nos eft inue-ÔUS.

Ego autem id æftimandum cætcris relinquo,ccx viie hie dendum'ne fitmagis fimplici uetuftati, quæcaufam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hie

Chriftianorum agebat communem, fedatis affe^ Epi/coput (flibusreligioncuenerubztur.aneorum arrogâtiæ, qui uentris dC ueneris impudentifsimi patroni, inceftosetiamS^nefarioscoitus,apudorbistribu-“” ’

näljOmfti religi’oncfpreta Suf con cul ca ta defendcrc: ô^neipfi inpietatempeccafTeuideantur, omnes in impietatis barathrum pertrahere, equis, uelis, nagt; uibus,pedib.moIiutur.Hæcuerba funt Vintonien* fistquibus planum facit, qualis fitEpifcopus, quam piuSjprudenSjhumiliSjfobriuSjCaftus ÔC quietus.

Videtis ergo, uiri religiofiisimi, quotmodis,ôiî quantopere Vintonicnfis pugnetfecumin fcriptis fuis,utcp euertat fua ipfe didfarnec folum in pofterio ris fcripto,quac affirmauitin priore, uerumetiâ quæ in eodem publico fcripto propofuit. In fuo enim manu fcripto protulit nobis,Stoicus, non incontan termodo,uerumetiamadfeuerâter,unam certamcp £lt; genuinam,ipfo authore, loei huius Paulini, qua» uis d i fficil is Slt; obfcurijfententiam. In impreiïo uero fcripto tribuit hoe impie ignorantiæ èC arrogantiæ, uerendae^ antiquitatis contemptrici: óó ladîat fc, a* ha ôi alia conieclura prolata,non iam inquirere fen tentiam ucrifimilem, unam tarnen, more Academi» corumtuerùm fuftento omni alTeniUjflutfiuare inter contrarias ctiam fententias, Scepticum. Cumcp in manuferiptointerpretatusfit, didum Pauli dene» cefsitate elocandifiliam:inimpreflb producit Scho Iiaft:as,eoscp co euehit,ut qui eos non fequitur, fit ir religiofeignorans2lt; arrogans, qui interpretantur hunc locum in contrarium,de necefsitate feruandi fi ham. Et cum nobis ueterum,8lt; horum fuorum feho liaftarumauthoritatcm magno fupercilio obijeiat, alter horum cumueteribusintelligathic necefsP tatem clocandifiliam,quæinferatur patri à ftliæ con ditioneöó uoluntatc: ipfeinmanuferipto nouûad» fert commentum^ignoratum Omni uetuftati,de ne» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ cefsi*

ccTsi täte ucl nata ex collocationis diffi'cultatc,ueï ac cerfita ex paÆs paternis : in fcripto impreffo.in-terpretationem alteram Photi) fui, dC ueterum ton's uiribus oppugnat,Slt; tam diris incefsit conuictjs,

Ipfi ergo nunc ftatuite, quid fidei haberi debeat fcriptis Vintonienfis,quæ uidetis quot modis inter fe diffentiuntjfefem ipfa inuicem deftruunt Cumep ille fibi ipfi adeo aauerfatur in fcriptis fuiSjSC no tan turn in diuerfisjuerumetiam inqfdem,quis nó agno fcat elfe admodum credibile, alia quoq; ilium in ca* lente difputationeprofudifre,amp;alia poftea cumfe* cum effet fcripfiffetEt cum in fcriptis fuis, Sd in alte -ro per triennium meditato(tantum enim interfluxit inter colloquium noftrumamp; eius fciipti compofi^ tionem)deprehenditurfcripfifre tamabfurda, Óóab Apoftoli fententia tam aliéna,atep fecum quoc^ pux gnätia : quis dicat parum uerifimile,Sophoclê hiïc, cuius eft tâ mala fabulameditato fcripta, facile quo-* queintumultuaria 06ardentidifputati6e effutijffe, quae ÔC ipfo,nedum Apoftolo,fint indigna t Negat file fe in hac difputatione mecum contendiffe, Equi demautemitaardereeumuidicontentionegt;utuene rit'^ intoni eius inmanibus,quodinnullo unquamhomineuf en/tsin di' di,fubfiltrent,tremerent,quoties audiret à nobis, /î’Utatione,. quod offendebat:maxime fi quid tale dixiffet doeftif fimus,Slt; uere pius Theologus,Alexarider Alefius, quern unum mecum adduxerâ. Sedfatisfitde Vingt; tonienfis pfeudologia»

Quod uero hoc loco nos patronos conuiciatur conuidit uentris ueneris impudentifs. QCc, eius turpifsf vintonieit' ma maledi(fta,utrum in eum,uel in nos magis com^ fisin ipfa petant,iudicentpoft Deum,qui utriuftp uitam ha. fcmnt

bentpropius petTpctQam.Hæcopera carnis Si. tenc brarum nos gratia Chrifti reprehendcre ftudemus, non defendereneligionemcp Chrifti fincerâ, quant Romanenfes tantopere afpernantur Sc conculcanfj reftituerc fuæ dignitati 8C fplendori enitimur: utcp exbarathro impietatis,in quod illi tot hominü myri adas præcipitaruntjfaltem ah'quos cripiamus,elabo ramus:cauentes quantum Dominus dederit,ne ucl ipfi in pietatem aliquid peccemus,nc'ue alijs peccâ' di in occafionem ullam obqciamus.Siidem fa* citjftudet^ VintoniêfiSjfiC fi nunquâ ei dulcis odor lucri fuitjCtiam ex fœtidis proftibulis,n6 folö ex ab* ominando facerdotüfuorum c5cubinatu:utplericp Romanêfes cpifcopi folêt : SCan ipfe, uel Rex prior cas ipfius aedes Londini, quæ tâ turpiter ei quçftuo fac erantjhoneftis iufteritjhominibus locarfeoq} ab* ominandum eius quæftum imminucrit, teftetur ip* fe de fe,amp;qui résilias notas habent. Prætereohic, quod pietatem ueram, taris conatibus oppugnauit totiamannis, conftilendoj'nftigando, impellcndo quos potuitjperniciofis fophifinatiSjCalumnijs,bla* dictjsjminis,obfequijs,largitionibus, fimulatione, uietcrudelitate.Pigetôôpudetiftauel uerbis attin^ gerCjôd tarnen difsiniulari non fcmper debet : ut uel hinc cognofeât qui Chrifti regnum uere amat, iftos homines ad oppugnandumfanrftum coniugiû, nul Io impelli ueræ caftitatis amore, fed cupiditate mo* do retinendæ tyrannidis fue,amp; effrenis in omnê ui' tæluxum licentiæ. Verum his iufto iudici relitftis, aggr ediamur nos exequi ultimu refpofionis noftræ lociïjdeuerainterpretatione loci iftius Apoftolici: Qiii uero ftatfirmusin corde, no babes necefsitate, pote*

potcftatc nero habet fuæ uoIStatis, Slt;f hoc ludi'cau/t in corde fuo feruare uirgi'nem fuam,bene facit.

Priufquam uerô de loci huius agâ interpretatioz De quih. re nCjpaucis perftringâ,quaoccafioneindifputationê de eo deuenerimus. Vintoniêfis id de noltro colloz quiouerumcommémorât,fcilludcxorfum elle, de principes communibus ÔC. ratione, quibus couinci quifc^^pofsitjdelocisreh'gionisnoftræ cotrouerfis. illud autem non minus uerum eft,me turn non moz do ■25ûtpctlt;î'o^ov, uerumetiam plane falium iudicafTe 5C refutafle,quod negabat fupereiTe principia, QC certa rationem, quibus uera religionis noftræ dogmata demonftrêtur,ÔC contraria refutentur. In promptu enimerat,quodei obieci,fcripturam nimirumd^ uinitus infpiratam fan's elfe abundè ad utrûcp,ut Spi ^.Tiw.j ritus faneflus ipfe per Paulum teftatus eft.Cum uerô caufaretur Vintonienfis uulgatum illud aduerfarijs fanae docfirinæ,D.Scriptuiis unumquenc^jCum que, ipfe uelitjfenfum affîngere : amp;nbsp;ueterû interpréta no ' niamplius no ftarKrefpodi,rjsquib. non défit fides Chrijô^ ftudiû fequêdi uerbû Dei, ex feripturis Dei facile demôftrarijfiC que fequêda nobis,ôd quæ uifâ' dafuntinreligioneChritde^uerô feripturarû feiiz fu,qd*attinetadneceiraria falutis noftræ dogmata, polTe haud magno negotio cÔuenire inf eos, qui pz mifla prece,uero pietatis ftudio,etijs modo uijs ger manû feripturarû fenfiï inquirât, quibus in alqs feriz pris authorû fentêtia,cû de ea ambigit,inquiri fol et.

Sed nolebatille rê deducere ad copendiû illud,ut quicquid principes dereliniôeftatuâLidfequi unûz gt;quot;ƒ himana-queqj debere. Itacpuenimus in dnputatione depo. diuinarutn teftateprincipum^iin ea que funt religionis; nec miz ne re^e puni« nirnam « s’'»««*.

nirnS colloqufj partem in co confiimpfimus, quod ’ defendere Vintonienfis conabatur,principes redle ' facercjdum fiiarumlegum feuerius,quàm Dei,tranf giefsionem puniunt:0^ capitale habent,fi quis in fc xta fcptimanæ carnibus uefcatur, etiam quadrupcz dumjUel uolucrum,ficut pifcium:aut fi iacerdos,aut cœnobita uxorem ducat : dum interim graflari ftu* pris ôôadulten'jsjôcfeipfos atep alios enecare pocu» liSjpro ludo ducunt»

Aygumetu Ate^ hinedeuenimusindifputationê deiniqup Vintonien t^te eius lcgis,qua coniugium interdicitur iacerdo^ fis:pater po tibusreuius ille legis retinendæ ÔC uindicandçius et tefliure fi: poteftatêprincipibus indeuolebat adfcrere, quod lii inuitam non minus illihabcant in fubditosfuos iuris amp;nbsp;po* feruarj itt' teftatis,quàm pater habeatinfiliam fuam. proinde «Kptrf ; er- ßeut patri ea fit poteftas, ut Hliâ ii uelit, retineat in^ Cf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principum etiam effe manu,facerdox

t(d ccelibi' lbiobiecipoteftatishuiuscontraóïionem,quam tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus fandîus exprefsit his uerbis: Nonhabês ne

Nemo in cefsitatemjpoteftatem uero habetuolûtatis fuc. Cu çMen^Kd,» enimnemoinquêquampoteftatem habere poisit, potefiatem niQ pietatis ædificationem:dicebam patri no fie* biifcft, nifi poteftatem à Dco,fcruâdi fuam filiam innuptam, in tonHin. yjjfj Qj,y, animaduerterit, id effe Sd fore è re filiæ 8é collaturum ei aliquid eo, ut feruiat Deo comodius £lt;expeditius,Sin,patrem tarn non habere hac in re voluntatis fuæ,ut filiam feruetuirginem, poteftaté: ut necefsitatem potius habeat, tradendi earn nu* ptui.

tem cIocandifih'am,abipfàfih’a:2Cfuum ingcrebat comm en tum dereifamiliaris anguftia, qua al i quan do parentes elocare filias fuas cogcrentur. Ego ue» ro inhærebam in hocindubitato fcn'pturæ D. pnn' cipio,patrempoteftatem habere nonpoffe feruan' di filiam, nifi cognofcat id filiæ fore ialutare : fe* eus cafurum id uerifimiliter metuat, cum necefle ha bere filiam,cuiloco Dei fui,amp;illius ueri patris præ* fit,eo^ tantum ad falutem, traderenuptui.

HæcubiVintonienfis poftea exat^ius forfânagt; pud fe perpenditjfcriptum ad me mifiqin quo illud, Non habens necefsitatem, eftinterpretatus, utfu-pra eiusuerbaretulijdenecefsitateelocandi filiam, uel nata ex diffîcultate collocationisjucl patflis fpo^ (àlibus accerfita.ln quo ôô illud commentum primû attulit,Paulum hoc loco refpondere de uirgineiam àpatrcdefponfata,2lt;nonplanèlibera:de quo nul! S in colloquio uerbumfecerat. ficutetiam fine omni autore iftud ex fe folo confinxit.

Scribit hic VintonienfiSjine coturbatum animo fibi contantius refpondiflTetut cifuerim hinc admfi rationi.Sed uosipfi conf)citc,optimiuni, quid mi' hipotucrit oboriri uel conturbationis,uel conta^ tionis jinrefpondendo hacin reVintonienfis obx iecflis. Qyaliaeniminter colloquendum ci ficutin mentemq'ta amp;inosuenirepotuerint:exhis quæpo ftea meditatis feriptis obtendiqfacilis côiecfiura efi, Hæcitacp qualia fint,Ôlt; quàm hrmiter ea Vintoniêx B.i fis demonftrarit, confîderemus.Primùm obqcit,no er x. ftramhanc interpretationem, de necefsitate filiam eiocandqquæpatriinqciatur,fi uideatfiliamad con »ugium,nonadcoelibatum uocatam,Slt; donatâ, nos

folos habere au th ores, noftrum cfTe hanc /nuf turn, noftrumcommentum. Deinde eflequo® apprimc n'diculam,abfurdam,0(^ cum uerbis Apoftoli liaud^ quaquam confifterc,imô ca euertcre.PoftremOjCfTe ciufmodi, ut ca pofita, fatendum fit, Paulum ufum hic obfeuro uerborum inuoIucrOjSlt; à re dicenda rc' motozuerba^ profudxlTe fruftranea,0^ quæfcnfu careant.

Hæcnobis Vintonienfis contra noftrâ interpre tationemobijeitin fuo impreflb contra me fcripto priore. Duo pofteriora obieda conatur probare: quahbus uero argumentis, poftea uidebimus. Pri* nnim fan's habet ïimplititer obieciflcjnifi quod fcho lia Photij QC Oicomcnij adfcripfiqqui iftud,Non ha bens nccersitatem,aliter funt interpretatuquanqua Photiusetiamnoftram interpretationem attulerit, utdixi,atcphuic Paulino loco æquè elTcpropriam pronunciauitjUt paulo poftoftendemus. Vtitaque primi obiedi Vintonienfis uanitas plenius pateat, quo criminatur noftrum efte inuentum Só common tum,quam in hunc Apoftoli locum attulimus inter pretationem,proferendi nobis funt noftræ interpre / tationis non quidemauthores, (autorcnimeius eft ipfe Spiritus fancfîus, ex cuius uerbis cam deftimpfi tnus) fed idonei ex antiquitate Ecclefiac teftes, qui cundem fecuti authorcmjCandem quoeç uerborum Pauli interpretationerri tradiderunt.

D. Amtro' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambrofius igitur inillud, Si quis ante turpê

yÎKf. fe uiderit ftipra uirgincm fuam, ft fit ultra pubci fa* tem,amp;c. (fic enim i'lle hunc Pauli locum redditû fuç interpretationi præmifit) poft alia amp;nbsp;ifta fcripfit ; Si ergo aliqua in defîdeiïo nuptiarum eft, iam matura ad

ad ui’fum, Apoftolû do cere hîc, meîius eflCjUt ea fè* cundum conceHâm legem publiée nubat,quàm occulte turpiter agat iftud, ÔC erubefeatur in ilia. Et in ilia Apoftoli uerba, Qui autem ftatuit in corde fuo firmus,no h ab es necefsitatem,ôôc.ifta fcripfît : Hoc dicitjUt qui uirginë habet,cui animus ad nuptias no eftjieruet illam, nec ingérât ei fomitem nuptiarum, quam uidet nubendi uoluntatem non habere.

In his fane fcholqs clarè uidetis, dC D. Ambrofiu intcliexifle, Apoftolum hic docere uoIuilTe, boni pij^ patris eflcjConfiderarefiliæfuæ ingeniû ôi. uoluntatem: fi uideatfiliam elfe indefiderio nuptiarum,ut agnofcatfe non habere feruâdi eampotefta Eauirg» tem, fed habere necefsitatem,earn tradendi nuptui: modoferuS fic^fierioportere,ncfiliæoccafio ofFeratur lapftis, d4efi,qult;e Sinuideatfiliamnubendiuoluntatemnon habere, noßt inde ut tum demum fer uct earn, nee ingérât fomitem nu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'**'

ptiarum:fed quæ commodafîntaduirginitatem fer uandam Chrifto DominOjfuppeditet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wî«

In commentarijs uerô illis,que D.Hieronimo ad ^otii,üuoi feripti funt, legimus, in illud, Et ita oportetfieri : Si „eeeßi eß. itaneceflcfueritjpropterfiliæuoluntatêznamparen vide, unde tes quidemufipadlegifimam ætatem euftodirede- ßtiudidf bent,ôiS docere quod melius eft;fî autem ilia nolue- paterni de rit,fiat quod necefie eft. Et in illud. Nam qui ftatuit nbsp;nbsp;nbsp;feruan

in corde fuo firmuszlile firmus ftatuit, cuius puellæ confenfus patris firmauerit uoluntatem : amp;nbsp;non illû compellitfiliæ nccelsitas, facere quoduolebat.Et hune ergo interprété idem in Apoftoli uerbis quod nos3uidifleconftat:hoceft,poteftatemferuandiuir-ginemjSCnecefsitatemelocandieam,à conditione à uoluntatcpendereuirginis^

pèuerbis,D.Pnmafius,epifcopus Vticcnfis,D. Au guftini difcipulus.IlIudenim,EtKa oportet fieri,ftc i nterpretatus eft: Ita necefl’e cft, propter uoluntateni pucllæ. Et hoc,Qiit ftatuit in corde fuo firmus : firgt; ^oiunmcm. mus illc ftatin't,cuius filiæuoluntas firmaucrit uolSgt; fui'quKquef tatcm.Idem hoc loco feribit: Si unufquifque hoc ad pofsiwnru- catnem fuam reuocet, QC uideat fe uirginitatem fer^ leteiubct. uare no polTc,nubat:ne fornicädo turpis appareat*

Pofteriorcs In eandcm fententiam expofiicrunt hæc Apofto «luoque'^coQ' Il uerba Ô6 Thomas Aquinas, amp;nbsp;Glofla ordinaria, fcnttunt. Micolaus Lyranus,Era(mus Roterodamus : qui in interpretatione huius loci hoc quoqj fcripfit,Cóiu* Bt Erafmus gium cftc rcm legitimam Sgt;C honeftam, quibufdam gquot;um eff°qü; ^tiam ncccirariam.

bufdaninccef Videamijs iam Slt; alteram Photn in hunc Pauli »nun, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ n

locu interpretatione, que Vintonienlis contra me, tanquâprecipuuuetuftatis teftê,produxit.Hiccum præmifîfletillam priorê interpretatione de necefsi* tare feruandi uirginê,itafubiecit. awjoctm 5 r»{j.h t'xov »jï fiTfovoïKiîaç iK\Hlt;:p^bSiU,oïov^p.H cù/ocy Hcc^ô/jXrQquot; i) bouiTjovTS-oiâv 'Vîiîè TT/ç^uyotTfôf.t«,!' ûf« 'm 'l^dvyocT^àç^Ç'P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;!lt;ioi,yKlt;i.^orrti.^ ^ïX0($«Aa

aveu-7101,TU^çiv'fi ciocvTiovmj'jÜ Kgd.toj of/xSf, Kgu ']^yv0)[xHr,iK€iocyfji.ai/o(.tK'äaiovyip,K7^'wxK'icnov'fi Âw/otr. tirà ij.i'm. 'tS £ck»lt;j7»,K9Ù àc xêgov om x7fiHÂ!vlt;lv, ioujtk (jSi avyvâu.hu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'pvßgt;ictlt;miiSjiov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xtp

tt'w cd-nocy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft:Poteftautem hoc,

non habens necefsitatem, aliter, atep non minus propriè accipi:ut perinde fit,atcp non coaeftus à filia facere contrarium,Si uideat enim ea quae filiæ funt,

compcllcrc fe,ut eam tradat nwptuf, non debet ufrgt; ginem feruaretui adigendo earn in contran'um fuæ propenfiom'sôôfententiæ» Virginitas eni'm res eft uoluntan'ajnoninuoluntaria.Etenimfiüirgo inui» ta feruetur,ÔCindeterius inclinet,fibiipfiueniâdatt caufani errons rerjcitin eum, qui ipfam ad uirgû

Hic quæfo quid'nam eorum,quae ego de hoclogt; CO fcripfi,non vides expreflum f Nunquid clare te-ftatur2t^hicScholiaftes,non habere necefsitaten»,’. idem eftcjafcp non cogi patrem à filiajUt tradat cam nuptui.^Et patrem debere cofiderarCjqup ftint filiæ, eins fcilicet ôçfxàu nsù yva/xàujid eft,naturç eius impui fum,SC animi fententiarnfnec earn contra (uam UO' luntatem uir^inem feruaref

Hoc uero cum Vintonienfis facile prouideret, mcfibiobie(fturum,præoccupans meam obietflio-nem,icribit fe concedere, Photium quidem fentire, uirginemnondebereferuari inuitam. At qua tan^ dem,inquit,rationefAn quia dono caretf quia non uocaraeftf minime gentium.Sed quid hoc,Epi-fcope,ad tuum inftitutumf’Quâquam cum Photius iubet ea quæfuntfiliæ,eius^ of/xZtù Kgdyvajuàu confl-derare,certe amp;nbsp;doni ôôuocationis rationem ducere in uirgine præcepit, ut ÔC ex fuperius dicfîis fatis cognofcitur,5C poftea planius faciam.Quod Yinto^vintonien nienfis in colloquio contendebat,erat,cum pater cx^f uuh,p{i' hoc Pauli loco ius habeat feruandifiliam inuirarn,'et frefn po//c laqueum ei uirginitatis inrjciendi, quem Paulus in- fîli‘eju£ U îjeere nolebat ( hæc cnim uerba eius funt, in fuo ad 5“^“ memanukripto) ôïf principem habere poteftatem^^“'’^^’”*^“* qu.bus uelit fubditis fuis,etiam inuitis, inij ciendi la h 3 queum

queum'coelibattïs» Huic commento ah non plané contradidt tam uetus 8gt;C laudatus Vintoni'enfi, Pau liintcrpres Phodusf'Difertc enim pronundat Apo ftolum hic docerc, patrem nondeberefiliamferua* rc uirginem inuitam, non contra fuam impellere Sç-K3Ù. yvffl^fujjUirgmitatcm efle rem uoluntaria,non ïnuoluntan'am. Etfi quis id aufit, cum dare uirgini (uæ occafionemjUt fi peccet^id non fibi, fed ei impu tetjà quo fît in tale uitæ genus detrufà. Manifeftum eft igitur,quicquid de dono SC uocatione fit, Pho' tium in eo ftare à nobis contraVintonieniem,quod agnouitjSpiritum fandum per Apoftolumhicdo* cere,patrem non debere laqueum uirginitatis ioqce refiliæinuitæ.’ôô oportere iudicrj fui de fjlia iêruâda firmitatem,etiam ab illius petere conditione amp;nbsp;uo* luntate,quamlibet ætate Slt; fexu infirmæ. Atlt;p pro** inde ex hoc Pauli loco haudquaquam pofte conclu dijullammundipoteftatem ius habere, ut laqueum cœlibatus ullis ftiis fubditis infjciat, Denicp Vintogt; nienfem no minus Photio fuo, atcp çæteris iantftifsi mis patribus ac uiris, Apoftoli interpretib*quam no bis illuderc,cumfcribit:DicBucere, undefirmitas;' Confulat,te authore,infirma cum fexu,tü çtate puel lamf* Et in fuo ad me manufcripto, Medicu patrem efte oportet bene peripicace, QC exercitatum etiam, qui ex habitudine corporis,aut moribus Ô6 fermoni bus filiæ deprehendat, certo poftefeftatuere amp;nbsp;de-•Tviq ■ ccrnere in corde fuo, de feruanda filia uirgine, fine omni periculo fornicationis.

Photitt! Jo Sediamuideamus,annonSCPhotiusagnouerit tid^uoca-_ Apoftolumhoc loco præciperepatri,utDeidonu tionemDei uocationeminfiliaçonfîderet,ineo quodagno* uit

trit ill um iubcrepatrcm, ca quæ filfac faut, efùscp Si pitforel^-naturae incJinationem.ôCanimi fententiam IntuerL Paulum ccrtc ill c enarrabat,nec Pelagianus crat, ut »rbitroncum itacp Apoftolus in hocipfo capiteS^ cœlibem 5i contugalem uitam pie fufdpere, pecu^

1 taris Dci dont fadt,6C ccrtæ uocanonis,quî non ag nouifTet Si Photius, filiæ ô^p-là: Kgù yviü^liu ad utrâuis uitæ condttionem piè fufdpiendanijefle donû Dci, ».Clt;r. filie pro Tua uocatione collatumc'Qutd enim habes, inquit Apoftolus,quod non accepiftif

Sed quid tam multis defophifinatis iftis adeo fu tilibus,amp; irreligiofisc'Nam utra quçfo pius pater in fil ia fpe(ftct potius:que ab ipfa funt uiciofa, uçl ingc fta à Diabolo pernidofa, an 'quac donata ei funt à Deo ûlutaria,à quo omne bonum datum uenitf'Ra tionem'ne ducat religiofus pater cupiditatis incon^ fultae in puclla,an nutus potius adîus Dei,qui filios fuos ita agitSpiritu fuo, Si. fie effîcit in illis, Si uelle, fie efticerc,quod bonum eft, ut quifep de fua 8i fuo-rum uocatione facile queat certior fieri : fi religiofc modô,8C præmifsis precibus, de ea inquirat, eiuscg figna Si indicia piè obferueU

Ex bis itaque manifeftum eft, interpretationem, quam nos in hune Pauli locum,Nô Habens nccefsfi tatem,attulimus,efteagnitam Si traditam,ut germa nam,ô(S exipfisÂpoftoliuerbis defiimçtâ,abomni bus idoneis Apoftoli interpretibus, cumuetuftis, turn recentioribus : atque adeôabipfo etiamPho-tio, quem Vintonienfis tanquam totius antiquita* tisteftem, contra nos,tamfuperbopraeiudidoadz duxit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VliniftSd

6^ nonfolumimpudenti’suam'tatis,cum auRisfitfcri* bcreiftaminterpretationênos foloshabcreaurho* reSjHoftrum elle jnuentum, noftrum commentum: verumctiamdeteftandginueritatem, dC uerendant S.Patrum authoritatem,procacitatis ÔC maledicen-tj'ae; propterea quod no minus in illos quam in nos, qui eandem omnino,quam nos, loci huius interpre tationem dcderunt,illa eius competunt conuicia,in terpretationis frigidæ, ridiculæ,incptæ, cum uerbis Apoftoli non confiftentis,amp; ea cuertentis»

Nunc ergo uideamus,quo'nam argumentoVin tonienfis conatus fit oftendere,hec conuicia,in hac, non minus Photij fui,S.Patrum,acomnium idoneo rum Pauli interpretum, quam noftra interpretation ne hærere.Quod frigida illa,abfurda,ridicula,0lt;l in* digna Apoftolo haberi interpretatio debeat, his pu tatfeargumentis oftendilTe. Non apparere dicit, fi bunc fenfum recipiamus, quod'nam ambiguu Apo ftolus tarn multis amp;nbsp;grauibus uerbis,Si quis indeco rum fibi putetjôôc.diflbluerit : ad quam'ue dubita* tionemCorinthijsreiponderit. Nec enim aliquod clTe tradendi nuptijs uirginis tempus præfinitû: aut dubitare quenquam,fe debere uirginêferuare, quae nuptias refpuat.

Deinde Apoftolum potuifTcjid quod nos intern pretamur,fiillud docere uoluiflet,dicere planion ribus,§^ paucioribus uerbis:nimirum, Pater feruet filiam uolentem uiuerein uirginitate,nolentem tra datnuptui:cum,fi noftrum fenfum Apoftolo tribua rnuSjUideatur ufus obfeuro uerborum inuolucro,et are propofita remote,uerbafe profudifte ffuftran ne3,$lt; fine fenfu,Sic argutatur Vintonienfis in duo bus

tus fcrfptfs fu^, amp;’ eo quod ad itic dédît mans ext* ratum,amp;in priorc datoinpubiicum.

Ollendendum igitur nobis eft , amp;nbsp;ad quant rem dubiam Paulum refpÔdilîè hoc loco uerifimiK fk:amp;'quàm idfeceritappofitis claris^ uerbis. Cer* te nec S.Patribus uifum hoc infolens fuit, necuidc^ ri alienum poteft hodic ullis communi fenfti prædi-tis : fuifle turn in ecclcfia Corinthiaca, quando ilia Apoftoli fcntentiam de hilce rebus requirebat, mi* nimè paucos Patres, (nam SC in noftris permulti ta* les repcriuntur)qui indecorum exiftimarint SC fibi, ' amp;nbsp;filiabus fuis,fi filias domi fuæ innuptas diu feruaf fent fûpra nubile aetatem. Nam Paulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di

eit,id eftjukra quam adultam.lnter gentes enim illf, in urbe uiuebant,ucneri,luxuicp omni ita dedita, ut prouerbio illi, No eft cuiufuis adiré Corinthum, caufam dederit. Ciuium quotp 5C amicorum fuorfir ethnicorum, gratiam, dC. uiciofaiudicia tanti adhuc plericç Corinthiorum faciebant,ut illorum etiä ido* lolatricis facrifietjs communicarent: de^ ueracafti-tate fentiebant tarn adhuc maligne,ut necefle habe* rent moneri,id^ tarn multis,fornicationê efle Chri ftianis fugiendam, 8C regno Dei excludere.

AdhæcquisdubitetfuilTeCorinthi etiarn inter iàncfh'ores uiros, qui Dci,no uulgi indicium ueritf, indecorû fibi filiabus fuis arbitrati fint, filias luas ultra ætatem,quæ matura nuptijs habebarur, (erua-! reuirgincs: exmetufcilicet, ucl uitij, quod ofterri, uel probri,quo carum oblacdi famapotcrat, in urbe pracfertim tarn licentiofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Quis itacp no uidcat,{atis fuper^ ambigui SC du bitationis uerifimiliter extitifle apud Corinthios, ' id«

dffiliabusultranubilem ætatcm (eruandis in ui'rgi nitate,quödtollere Apoftolus fua dodlrina debuelt; rit, döcendo, qua radone fih'ac, pi è uel feruari uirgi-neSjUel tradi nuptui debeat Nihil ergo in hoe Apo ftolirelponfo, fecudumnoftram interpretationem, ineft,quod uider» queat efle fruftra,ód no iufta ÓC nc ceflaria de caulalcriptum.

Tantundemineoapparet, quod iudicârf queat effe dieflum inuoluté5obfcuréjaut minus ad propoß tam fententiâ appofitè,amp;l difertê. Pracdicauerat per* mulds Apoftolus ccelibatus amp;nbsp;fanflitatem, óc: com inoda,ut inde uideri potuerit,ud Ambrofius in hSc locum fcrip fit, coniugiaefleinudlia, ó^abqcienda» Sicut ergo in prioribus luis refponfis, in hoe capitc perfcriptiSjfecitdta uoluit Slt; in hoe reiponfo facere,^ qua religione uerus 6^ gratus Deo cœlibatus fit iu* fcipiendus,óó fouêdus.Prouidebat enim fpiritu im* manê illam Ecclefig cladem:quam ei Sata ex prgpo ftera óófupcrftitioia cœlibatus admiratioc inflixit.

Scripfit igitur,Si quis parum honeftum fibi ac fi Üaefiiac ducat,uel propter aliorum prgiudicia,uel ex fiio proprio iudicio,quod nimirum aut uitium, aut probrumfiliæmetuat,feruarefiliam ultraidtempo ris,quo pucllæ maturæ nuptijs habentur,amp; oportet itafieri,quod uult faciat,non peccat, iungatur matri monio.In his uerbis, cum adiecit (Et oportet ita fie* ri)nonne claré docuiqpatrem debere religiofam iu* dicij fui rationem ducere, ideo^ fecundum Dei uec bum probe perpêderc,quid Deus defilia fua ftatuc rit. Cum uero addidit SC illa, Non peccat, iungatur matrimonio : confirmauit his uerbis piam coniugq cjüftünadonem, fan^uw^ uliim ; de quo ita accu-s/- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratè

ratem6ncn,ß flon cos quibus tSrcfcribcbat,poftc* ros tarnen corum , profpicicbat opus habere. Ver* bum cntm Der, ÔC docfln'nam fciebat (c diïpenfàre, quaadfinem ufque mundi (ändos inftitui, regi'cp oportet. Quamobrcm feruaturos Hlias fuas uirgi* nespluribus admonui't:Qui,inquit,ftat firmus in corde fuo, non Habens necefsrtatem,Sdc» Quo do cuit, quam religiofe pater inquircre debeat, anfi* liam fuam Deus ad piam uirginitatcm fecerit,6C do nis Elis inftruxerit,amp; utrum poteftatem fibi feruan* difiliamfecerit,an nccefsitatem potius ofFerat cam clocandi : dcquo haudquaquam tcmcre, 8C ex in-conEilta,uelEia,uel filiæ afFedione,aut pcrEiafionc debet deccrnere : fed debet in cordefuo, hoc eft, re omniôôcundis circumftantijs pie ôôfapienterper* penfis, èx uerbo 6C ipiritu Chrifti iudicare, ut ftarc coram Deo pofsit in fua fententia firmus,non rcdar CuenteeumEiaconfcicntia : ut qui illuddefilia Eia ltatuerit,quodnonadDei gloriam,Ö^Ecclefiae æ* dificationem in ea conférât,

Adhuncergomodum,dumhaecApoftoIi uer* baintcrpretamur,quid quaeEgt; uidcatur in illis fcri* ptum ciTe , pijs duntaxat hominibus , non diEr* tè , non dilucide, non appofite Slt; religiofef Vt tgitur Vintonienfi uerba ifta Apoftoli, hoc ue* ro ÔÔ genuino corum fenfu, frigeant ridicula^ ö^ineptauideantur,talia certenunquam uidebun-' turqs, qui Eint Chrifli ipiritu QC mente fana prac* diti;

PoteratEntcntiam iftam, inquit Vintonienfis, fi cam doccrc uoluüTct, cloqui paucis uerbis, rei^

quaeagebâtur confentaneis. Oftenda~t îgftur ipftj quid in his uerbis,iuxta noftram intcrpretationê,fu p€rfluat,autinftitutacreiminus congruat. Nonno« modo nihil tale cernimus:fed nec tot fandifsimi Pa treSjamp;idoneiApoftoli intcrpretcs,aliquid huiuf* modi uiderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ex his itacp cognofci abundc potcft, quàm irreli gioiàprocacitatc, Vintonicnfis blafphemarit hanc, non tam noftfam,quàm S.Patrû, fui^ Photîj, eo^ hatfîcnus fuam ipfius intcrpretationcm, ciîe appn-me ridiculam,frigidam, obfcuram : dC ex qua uerba Spiritus fandiuideantur eflefruftra, ßne fenfix dida.

' lam pcripiciamus,an in his Apoftoli uerbis, iu* xta eandem S.Patrum, ÔC noftram interpretations acceptisgt;uideaturineflealiquid «o-vsr*Tx,aut quod fe cum pugnet. Id uult Vintoniêfis ex his duobus Çnis commentisapparerc. Vno,quod Paulus dicat, fi quisuerôfirmusftatuat in corde fuo:nihilautem Rr mi ftatui à pâtre pofle defîlia, fi is incertam filiæ, SC dubiam conditionem,atqî uoluntatem adhibere in confilium dcbeat:maximè cum nos dicamus, nemt-nemomnino cerroCcire unquam pofie , fiipfemet ad perpetuum cœlibatum fit uocatus. Altero, fi (e^ quenda patri fit Dei de filia uocatio, utrû de ilia fia* tuatjferuandam cam fibi effe, ucl tradêdam nuptui, femperhabiturum iudicîj fiiineceisitatcm, nunquâ liberam uolûtatis fuæ poteftatem.ut ucrè dici de co nûquâpofsitjNôhabêspotcftatë. Vocations enim Dci ilium femper oporterc fequi necefTariô.

Vlentofe Adprius fophifmarcfpondeamus, neminê quî* [tu (oiitio dcm,acidco necpuellamuirginem^poflè ex fe certo fcirc,,

Ccire, quid Deus de ft ftatuerft î uel in pr«ftns, negt;lt; w ttr/K * dutnin futurum : multo minus in perpetuum. At teßftatutte qui ftriô orant Deum, ut eos doceat cognofeere fcqui in omnibus fuam uoluntatem, Si ducat in fe* mitis fuis, eos benignifsimus pater non finit in du-bijs hxrere deliberationibus, fed oftendit eis, ut Pfalm. canitjUias fuas,et docet eos femitas fuas.Dix rigit enim manfuetos in iudicio,0^docet mites uias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f“®

fuas.OquisillefVirjinquamjquitimetDominum: nam docebit eum uiam.quam elegit. Porro religio» fo ftudiOjôô pijs precibus hoc Dei beneficium,ut o* innia,quærendum,6C orandum eft»

. Chriftianus igitur pater, confulturus filiæ, non tarn fuçiam,quàm Dei,inuocato primo fpiritu Chri fti, amp;nbsp;per ft, Qi. per filiam, at^ totam cum domum, tumEcclefiâ( nifi enim hie indicium patris firmet, uagum Qi inftabile erit quicquid decreuerit ) fum» ma explorabit religionc, qua nam fit ilia conditio-ne,qua uoluntate praedita,quibus'ue Dei donis in* ftrudla,uel etiam deftitutaratep hinc, ad utrum uitac genus Deus ipft uocatam à ft filiam declarer. Sicue ro orantijö^ quacrenci patri, cum cognoftcre,tum egt; tiamfaccre,defiliafuaid,quodDeusipft deea fieri uelit idem Deus,0(^ pater nofter benignifsimus da* btt,utidpatcrdcfilia ftatuat fiia, 00iudicet,quod ficut ab ipfo eft præiudicatum Qi ftatutumn'ta no po terit non Qi patri Qi filiæ fore filutare, at(^ honeftS» !d^ Deus ipft quoep firmum cfficiet,0^ ftabile,ut fi-liaferuiatipficonftanti fanefiitate corporis Qi fpiri-tus,quamlibet imbecilla fit ex ft, Qi incerti propofi-ti. Confilium enim Domini inaeternumperftat,S^ confirmât opus fuum ipft, quodcunep in fuis opera i i tur„

Firmutn ttaqueDeus , SC ftabilem fadet quoquc pium cœlibatum, in ijs omnibus, quos ad eum ip^ fe uocarit,donee is fuerit illis falutarc.Dum enim fe* eus effe coeperitjuocantemilliicqui Deum debent, eius iuffu ccelibatum permutare fancflo coniugt; gio:id^ nemini uel inconftantiæ,ucl ullius uitij no tam inuret, apud filios duntaxat Dei, Ab hominigt; bus enim huius feculi condênari ÓC haberi ludibrio, propriüefteorS, quosiuftificatfiCglorificatDeus» * Ifta iam rideat,8lt; execretur quantum uelitVinto nienfis fanditas,SC conftantia:tamen,qui uerx fan« tflitati QC conftantiæ in iufta Dei obedientia fl^udêt, hiponuntcundafuatempora, amp;nbsp;uitæmomentairt manuDomini:huicpræbent dexteram iuam, fefeep ipfi cius confilio regendos in rebus omnibus, QC o* tempore,penitus permittunt,omniumœ iiioru QC confiliorum ÔC fadorum conftantiam ÔC Itabilita tern pctuntab ipib,cuius omnia mSdata firma funt, ÔC fuffulta in fcculum amp;nbsp;feculum.

Hæc igitur qui pie perpenderint, agnofeent tis,nihil in noftra elle huius Paulini loci interpréta* done,quod non plane conlentiat dC cum his Apo* ftoli uerbis, quibus requirit, ut pater de filia fua icr* tianda ftatuat,amp; iudicet in corde fiio firmus.

Quod iam iterum ibphifticaturVintónienfis,dc decretipaterni necefsitate, quod pater iecundum noftram intcrprctationem,requircntem, ut uocatio nemillefequatur Domini,nunquam non habitu* rus fit agendi necefsitatem,eo^ nunquam uolunta tis fuae poteftatenijpoftquam pi«s pater neceffe fem per

per habèat Dei de filia uocationem fequï, haec ufdelt; ris ipfl 5 quam indigna fint, de quibus multa uerba faciamus.Nam fi pater uiderit filiam uocatam ad uilt; tam coelibem arinon iam nullam habet necefsitalt; tem tradendi earn nuptui, fed liberam poteftatem feruandi earn uirginem f Contra fi agnofcat uoca* tam ad landas nuptias,nonne nullam habet neceP fitatem ièruandi earn uirginem, fed poteftatem lu beram earn elocandi : quanquam id reuera fieri oporteat, fit'que neceffe poftquam ita uifum fit Deof

Hæretfemper Vintoniêfis in co errore^quan pug net cum libera uoluntateomnis neceftitas : cum ea tantum necefsitas libertati aduerfetur uoluntatis, quae in fe habet aliquid coaiftionis 0^ uiolentiae: qua lis nulla necefsitas fequêtibusexfideuera uerbum Deiinciderepoteft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

SicuteniminDeOjSCinbcatis apud Den? inde fumma eft rcéix uoluntatis QC uitæ necefsitas, quia liberrima eis eft, amp;lubentifsima omnis boni amp;nbsp;rclt; eeßitat, cH ^iuoluntas:ita 5)C fide Chrifti, QC fidei adionibus, Ubero quibus uitam SC cccleftem QC diuinam, quoad licet, trio hieuiuereincipimus, hocpluseftuere liberacaclu* ndt. bentis uoluntatis, quo plenior eft inhisueritatis QC I» d^ioni' bonitatis necefsitudo,id eft, adio purior folidiorcp üMnKt Dei.Neceftarium adfalutem eft,diligereDcum: QC quicûtç uere nouit, neceffàriô etiam diligit Deura. Ex eo autem quis dicat, credetesDeo diligere Deu inuitos,0C non liberam habere diligendi Deum, ut 4^,0^ lioluntatem,itaôCpoteftatemc’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îubètioreji

abft/nct5peccato coaâus,auf non habet îiberam benefadendi potcftatem f Sed de hacre plura in iu* fta noftra contra Vintonfenfis calumnias defen-fione,

Nunc ifta quac diximus,fuffîcjcnt, ut fndc l'd per fpidatur,nec ex ifto Vmtonienfis commente, de proprietatc 8C difsidio inter fe harum, S/Cuocum SC rerum,poteftatis ÔC necefsi'tatiSjeuinci, l'neiïequic* quam in noftra interprctationCjquod cum Apofto* k uel uerbiSjUel fententia, non per omnia côgruaf, Si fitconfentancum. At(p ira manifeftû eft,illa Vin-i tonienfis conuicia, ficut interpretationis frigid ae SC ridiculx,6C incptæ,ita etiâ interpretationis no confi ftcntis,8lt;: cum Apoftoli uerbis pugnantis, hærere omnia,inipfiuscommentis : nec quicquam eorum in ea loci huius Apoftolici, de quo agimus, enarra* tione, quam nos poft tot S. Patres SC probates A* . poftoli interprétés attulimustconuinciœhinc, non noSjfed ipfum Vintonienfem irreligioiæ in Apofto , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li uerba audaciæ,6C in uenerandam Ecclefie antiqui

Hgc de loci illius intcrpretatione,Si quis indeco rum putet de uirgincfua, SCc, reipondere paulo fu-- fins ad Vintonienfis calumnias SC fophifmata ui* ‘ fumcft:proptcrca,quoduerusamp;gcrmanusloci hti ius inrellelt;ftus,ad iuftitutamà nobis defenfionem li bertatis Chriftianæ,perindeadfan(ftum côiugium, ad pium ccclibatum, femper conceffæ, pluftu-« lum facit:tum ctiam quod Vintonienfis in hoc fe lo CO importunius contra nos iatftat.

nes, quas iHum commcndationibus coelibatus ach lunxilTe, in refponfione mea ad Latomum annota» uijfophifticatuseftuuftacnoftræcontraillius caluni nias Sc fophiirnata defenfioni referuareres ipfaco» git:quandoquidempraefens refponfiohuc ufepex» creuerit.

De duobus tamen adhiic locis monendum pau» cis Iccftorcm exiftimo:eo quod amp;nbsp;ex illorum genui-naintelligentiafohdius patet, quam Spiritus fan» cftus pij coniugij libertatem confiimare per ca uo» lucrit, quac i. Corinth. 7. de coniugio coelibatu diifcruit : turn quod SC ex horum quoque locoi uni tra(îïatione,Vintonicnfis,miros de nobis, fed non* dumdeuicflis,cgittriumphos. Vnus horum loco» rum eft,conciliatio 6C enarratio harum fententiarû. Non eft bonum homini efle foli: ÔC,Bonum eft ho» mini, mulicrem non tangere. Alter locus eft, inter» pretatio di(ftihuius,propter fornicationcsuero u* nufquifcp habcatuxorem fuam,6Ce,

De priore ergo nos loco flagellât Vintonienfis, quod cam Domini fentcntiam,quam de Adamo,ut nit homini parente generis humani,non de quolibet uiro dixe nbsp;nbsp;foli,

ficnos ad fingulos uiros, matrimoniô idoneos, 6C ad cœlibatum non uocatos, pertinere dicimus. At quis docfti inæ Chriftianæ non omnino cxpcrs,non agnofcat, cos qui ncc corpore ad coniugium funt inepti, ncc animo amp;nbsp;corpore ad cœlibem uitâ pro» pterregnum cœlorum deftinati, SCuocati, hoc eft, quiinnullo eorum hominum genere comprehen» duntur, quos Dominus côiugrj uocatione cxcepit Matthæi 19. elfe, quod ad (àncftüm coniugium atti» Bctp'n eadem, in qua Adam primus faeftus fuit,con»

rfitioïic: irtnccipfîsboniimfit jhancirftam abf^u-acoribus tranfigcre : propterca, quod £gt;( illos Deus bonus,ad coniugium uocarit, ueb't^ cos in hac, noninuitæcoelibisfibiuocatione feruire. His ita* quebonum eft, SC mulierem tangere fi quam ba* bent: (quod Vintonienfisfatetur) amp;acapere, fi jion habcnt,quod item fatcri coçitur: nifi contradi* cerc uelit Spiritui fando in his,Si no continent,iun gâturmatrimonio,Melius eftnubere quàmuri,Vo loiuniorcsuiduasnubcre, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tonum ejl Qiianquamautemita res habcatdc uocatis ad homini wu coniugium,tarnen,quiaaliquandoerimus omne» lierénonti ficutangeliDei, nuptiarum omnino expertes,

boe beatiores Spiritus fandus eos pronunciat, qui bic pio cœlibatu ad felicitatem illam acceiferint pri? pius:curnondiceremus,omniquidem bomini per febonumeffe,mulierempropter regnum coelorö^ non tangere,fi uniuerfam eius fpedes códitionem: non autem,fi uocationem inbac uita, fiquidem illa fit ad coniugium.

Sicut Paulus dixit, multo melius elle fe dilToP vi y efle cum Cbrifto : cum refpiciebat nimirum in uniueriàm fuam uocationem, Qi recuperatam in Cbrifto uitam acternam. QC tarnen huic fuo dido fta tim fubiccit, Permanere uero in carne,magis ncceC farium eft propter uos:atquc idco ctiam badenus melius,propter uocationemicilicet,6C opus (alu* tismultorum, quod Dominus per bunc iuum A* poftofum uoluit perficere, Quod itaque per fe, QC melius, ac ideo optabilius Apoftolo crat : id agno* uit pro tempore,atcniuffii Dciadco non melius, ut contraiimn eius melius iudicaüüeo^ ipfo hoc am, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plius,,

pîius, fed pro fuo tantum temporc expctîjt, quo id agnouitmagis neceflarium:hoceft,amp;Deogratius, be falubrius hominibus. Adeo no pugnant interfe, q^o ^uic' Ätdixi,inrebusfidei,neceflarium8C uoluntarium. que tuagÿ Ha:ctcquaefo,piclelt;flor,propiusintuerejacdez necejjanu, indeiudica ipfe, an non plané ad eundem modum, u'itacœlcbs(ncquaquam tarnen ilia,pro qua puggt; nat VintonienfiSjfed pia 8eangelica,id eft, quæ de/ feruittotafummoregniChrifti prouehendi 06 orgt; ‘ nandiftudio, per folidam fantftitatem corporis Ô6 lpiritus)fit fimpltciter, SCper fe, cunciis eleÆs Det cxpetibilior,ac ideo melior, uita coniugali : ut quæ hac tanto pleniorem habeat in fe uitæ cceleftis cum meditationem,turnguftumf Et tarnen,cum Deus uelit ad finem ufque huius feculi producere cotti' die Ô6 educari homines, etiam iuorum faneftorum minifterio, qui hic quoep eum inuocent bC glorifi' cent,unumquenque iâncfîorum, quosDeusadui* tamuocaritconiugalem,re(ftcdiccre cum Apoftogt; Io, Optarim quidem folutus uinculo coniugq,iun* eftifsime adhærereDco meo, Ô6 regno eius amplifia cando,atcp decorando, hocdeferuire 66 expeditius Ô6 fanc^ius, atque hoc ipfum longe melius effet : at quia uideo illud magis efle neoclfarium, quia Deo meo placitum eft ( ex quo folo eft, utbonum Ô6 fa* lutarc fitquicquid eiuimodi eft) ut DeO meo ftrgt; uiam fub iugo matrimonq , fiat eius uoluntas, 66 detipfc,ut inhac difficiliore 66acrumnofiorc uitat conditionc, gratum ipfi, Ô6 Ecdefiac eius falutare praeftem meum minifterium.

guæfijntuiæamp;J laboris , cum ijs quæ termini funt êc praernijfcuius meinfimulat Vmtonienfis rQuid adferimus nouijquid abfurdifQuid denique, quod. nonfolum cum nullo fcn'pturæ loco,fed etiam in aliquo minus congruat cumdocfïn'na faneftoruPa* trumf Attamen, quam fuperbè infultat mihi amp;a* mare hicEpifcopus, ob hanc memoratorum loco* ruminterpretationemSC conciliationemc'

IdcmfccitjS^ atquèuanis fretus commcntis de eo,quodillud,Propter fornicationem uero unuf* quifque uxorem fuam habeat: interpretatus fum, unufquifquc uxorem accipiat, ficut præccptum ha* Vnufquifq- bendi ualetinhisDomini dicfïis, Habete ndem,Ha fui hetbeut bete falem in uobismetipfis * Vintonienfis enim «xorem, uerbum hoe ( habeat ) uult idem poliere, atque tc' ttneat earn,, 8lt; fruatur ea quam tam habet , Non défunt hic quidem Vintonienfi fuæ interpretatio* nisauthoresexS.Patribus, ficut cius conieóu*. ræ, quam fequitur, de quæftione Corinthiorum, ad quam Apoftolushoclocorefpondit. Sed nouit id quoc^ Vintonienfis, fandiorumPatrS authorita te nullam polfe Encfri nee regulam fidei, nee fcri* pturæaîiquaminterpretationem, ut ea recipienda fit neceffario omnibus. Nouit etiam, noftra: de cœ* libatufcntentiædcmonftrationemnequaquam ni* ti ueluerbi huius (habeat) interpretatione,uel conx iedïura de Corinthiorum quæftione . Axiomata quibus illa confiftit, fupra commemorauitea no* bis inuida perftant, quiequid fit tam de Corin* thiorum quæftione, quam de proprio præfentis præcepti fenfti, Propter fornicationem unufquiP queuxoremfuamhabeat^-CuiusfalTusfum germa* nam

nam întcrprctatfoncm penderc à Connthtoru quae’ ftione jCui Apoftolushoc loco l'nftituit refponde-XZ'. quæ autem hæc quæftio fuent,conijciendutn clTe ex Apoftoli refponfis certo fcùi non polTc, Vi'ntdnienfis autem tanquam pro certo pronunz AtttóVt» ciat, Con'nthios dubitafle, num Chn'ftiano liceret tonûnfisin dutüæante Chriftiam'fmum uxori etiamnum adhæx re dubia rerCjQC de eo docerï fe ab Apoftolo petijffè : nec ha^ bet tarnen huius coniedlationis aliam rationem, quàm, Dominum dixilTe, Qui non reliquerint pa» rentes, üxorem, liberos, eosnon poffe elfe fuos di-cipulosjôdaliahuiufmodi demundi, uitæœ præ* entiscontemptu: ôi ex bis Domini didlis Corin^' thios tantum ad uitam cœlibem concepifTe ardo* rem , utdubitarint de coniugio j num retineri in Chriftianifmo poffet, Habetis conielt;?lùræ Vinto# nienfisrationem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Hanc autem conferte uos cum qs Apoftoli xe^ prehenfionibuSj ôô admonitionibus, quibus Cogt; rinthios ipfe notauit, perquàm grauis negligentiæ inferuanda uera uitæ caftitate, SC in coercenda profliganda àfemanifefta impudicitia,fornicatio-' ne, incœftu : has inquam reprehenfiones SC admo* nitiones, quas legïmus in priore ad Corinthios Epi ftola capitibus y ô.SC 7. SC in pofteriore u.piè expen*

lt; dite, ac deinde quid Vintonienfis SC conieSlura, SC coniedlurac ratio habeant uerifimilitudinis, fta* tuite, quamcp cum tanto cœlibatus ftudio, quantum illis tribuit Vintonienfis congruat, indicate» Si enim Corinthrj ex illis Domini diôis,quibus ab-negationem requirituxorum,liberorum, mundicp totiys, atque anitnaî propriæ, eo uitæ cœlibis SC

cCeleftis ftudio cœpcrunt exarderc, quod commcn tumVintonknfisaffért,utdubitarent,num ChrP ftiano liceretren'nereuxorcmj'amdudlam: quîpo-tueruntuemïeeôlemtatis £lt;ftupoMsin Chrifti dP , «Xorj. fciplina,ut exdtandi Äpoftolo fuerint reprchcn^

fione tarn acri, ne putarcnt difsimulandam tn Ec-clefia fua fornicationem, quail's ne inter genres qui^ dem audiebatur, ut quis nouercam fuam hab er et iixoris locof atque docendi 8C admonendi tarn mul tis tam^grauibus argumentis, fornicationem efle^ Chriftianis fugiendam, SCauellere earn à Chrifto,j regno^iusexcludere^

lam poft hafte tarn graues ÓÓ peracres repre-hcnfiones , ÔC admonitiones ftripfit ad eos ».Cor.n poftolus , fe metuere , ne cum redeatad eos, Deus ipfum humiliet, ut poenitentiae ludum pro il* Iis fuftipere cogatur , qui de immunditia, forni-çatione6lt;laftiuia, quam admiferant, nullam cgiG fent pœnitentiam, Hos'neigituruerifimilefit, cœ* libatus ftudio inarfiftcadeo iupramodum, utlabo* randum Äpoftolo fuerit ( fic enim ftribit Vintoni* enfis)in eorum ardore temperandot'

An non multo probabilius fit, primum perpau-cos aliquos inEccleßa Corinthiaca extitifre,quica* ftrationem propter regnum cœlorum intellcxerût, ôdreipfaampledicœperuntjfuis^ ut eamfuftipe-rent, authores fuerunt : turn alios , tam eos ^ui tam aegrè in caftitatc retinebantur coniugali, quam ctiam nonnullos, qui ex horum intcmperantia, a-liorum,qui profiteri cœlibatum cœperant, pudi* ciüx metuebant, huic nouo inter eos cœlibatus ftu^

dio fcdamafle : hoccp tuucndt genus , ucl parum dignum, uel minus tutum Chriftianis cenfuifTe. Sp cutnonfolum apudmundi fa pi en tes quos plericp Corinthiorum,utadhucinChriftola(^anei£lt; cargt; jn opere., nales, pluris æquo faciebant : ucrumcriam apud Egt; braeos, qui dodirinamDciprofitcbantur, coeliba-' turim uo' tus uitio dabatur, coniugium laudi. Antiquifsimi enim Ebræorum, cos qui ultra idoneam matrimox nioaetatemcœlibes manent, id^ non cauladifcenx dæ legis Dei, pronunciant obnoxios elTe crimini fuß fanguinis , imminutæ^ gloriæ SC maieftatis Dei in populo Ifrael : nbsp;nbsp;indignos proinde, qui in

populo Dei tolerentur . Tanti fecerunt officium procreandi liberos in populo Dei, cum his confèm platodete tientes fapientes Græcorum, cenfuerunt, eos quigt6wïW,lt;ï. ufquead trigefimum quintum annum ccclibes effent , Sc mulClarentur pecunia, ÔC afficerentur igno^ niinia,SCnominatim ea,ut nemo illis cum bono-f rem exhiberet, qui folet à minoribus exhiberi fe* nioribus,

Hisitaquecxcaufisuerifimilceft, fuiffeinterCo i Cor.*, rinthios exortas hacde re contentiones, ut cotendê cz ?. di malo alioquierant obnoxtj: eam^ ob remuifum fuiffe tori Ecclefiac,fcifcitari per epiftolam ab Apo^ ftolo,num Sc cœlibatus,8C quis c celibatus Chriftia.-nam deceret religionem f Certè Apoftolus hoe lo^ co longe pluribus in ijs immoratur, quibus comgt; . mendat ccelibatum, qua'm quibus coniugium:ea uero commendarionc ad quid opus fuit apud eos, qui tanto iam ipfi cœlibatus ftudio flagrabantf Quodenim nee coniugium Apoftolus in bis fuis

rêlponfîs lîia deftituit commendations , magi s cä caufa fecifle uidetur , nc ccclibatus commendatio j'n peruerfum Q quod tarnen eft factum ) fenfum, à pofteris raperetur,quam quod turn opus habuennt Corinthif docen'jCOiugium efle licirum ÔC fandum: qui feil ice t tam acgre perfuadebâtur, fornicarionem efte illicitanijSf cum Chriftianorû ianiftitate ÔC proz fefsionepugnarc.

Vosdeutriufque Sé conieSiara. conieefturae rationibusiudiciumfacite. Equidem , quanquam uidetis quanto fint noftræ , qua'm Vintonienfis, conietfturæ probabiliores : his tarnen non nitiz mur in hac caufa , fed tjs clan's , Sé à Deo difetz tè pronunciatis oraculis , quæ præmifi, £lt; ex quiz bus noftras demonftrationesconclufi: ilia ft potent Vintonienfis, infirmet, Sé fuæ opinionis foliz da adferat fundamenta: non fophifmata tam futP lia,0f captiunculas calumniofas. Verum ille in utra* que fua contra me Epiftola, in ijs fe maxime iadlat locisjinquibusftatus controuerfiaru inter nos non conliftinfortiter tranfilitis qs argumentis,quibus Sé doeftrina noftra potifsimum nititur,SC eius contradi óio omnino iugulatur.

Sicut fecit Sé de loci illius interpretatione, teri dijudicent, in priore Epiftola ad Corinthios de cimo quarto, quern obiecimus Latomo, Sé a lij s noz ftris aduerfarijs , qui fidem populi Dei Romano Papæ, amp;huic obnoxijs concilijs addicereconan-tur.Quiä enim hoc Apoftoli ditftum Sé de reliquis tantum prophetisintelligi poteft (quanquam id ne cefle nonfitjimo de «erbisöifcntenti« Pauli longe magis

ma gis congruat noftra intcrprctatio',qu5 ôd D. Am brofiustradiditjfingulisinEcdefiahocIoco defer-. rijUt audita à Prophetis examinent,Ô6 de cis interro gent,ficutD. Ambro fius uerbû Oilsf-K^iviraOcA reddi-dinfic debacchatur tarnen Vintoniêfis in nos,quod illudfolemus de omnibus audientibus in Ecclcfia intelligere,tanquam fi deprehendifletjuos uoluifle praccipuumaliquemfidci noflra: articulum cucrtc-rc.Interim deipfo controueifiæfiatu nihil. Atquic-tiamfi huius loci author!tatem aduerlarqs concéda^' mus,tame quam multis claris etindubitatis fcriptu-rarum teftimonijs demonftrauimus, id quod nos in hac controuerfia contendimus, unumquenep feili-cet Chriftianum oportere ex fpirituDeiipfum cog-Bofccrc,amp; dijudicare,quicquid ci tanquam Dei prg ceptum ueluerbum offcratur,àquocun(ÿ demum illudofferatunutfitnimiru unufquifiç uere dotffus à DeOjamp;ucre crcdat,non hominibus,fed Dco:pof-fitep anathema habere etiamangclumde cœlo,con* trarium offerentem»

Ad eundem omnino modum nos inuafit amp;nbsp;de Euchariftia,eiuscpadorationc. Verum de his amp;nbsp;caclt; teris huius hominis calumnt)s,fuoloco fatisfaciamr quam etiam mihi luculentam iniuriam faciat,ob-tjeiendo edm ccrtamencumnoftrishac de re, turn etiam prius defenfae docîîrinæ retraclationcm,dc-monftrabo. Qiianquam de his^jpijs pridem rem ip* famomnemuthabet, expofuerim inmeis inEuan-geliftas cnarrationibus 2lt; retraefiationibus. Nunc’ quia alioqui praefationis modum pridem excefsi, fi* nemfaciam refutandi hominis iftius calumnias 5^ fophifmata;atqj ha:c omnia ueftro, ac piorum om*i

•' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k y nium

m’um ludido ofFero fubfjdo.Oroqj Dcum ÓC pa-trem Domini noftri left» ChriftijUtamp; huic, Si cxtz' ris omnibus aduerßrrjs,non tam noftris,quàm rcg* ni Alij fui,donet fpiritum fuum, Euangelij^ fui luce in eorum mentibus acccndat,quo in tempore à fidu da iui ipforum conuerfi,ofculentur filium ipfius,pri ufquam exardcfcente in eos huius ira,pereat de uia.

Idem Seruator Si bonus paftor nofter,cuftodiac amp;nbsp;regat,omni^ cœlefti benedióionefua cumulet, Serenifsimum, Si tarn pietate quam potctia iuipicic dumRegemucftrum,illuftrifsimum Si potentifsi* mumregniprotelt;^lorem:religiofiisimum Si fapien tifsimum Archiepifcopum Cantuarienfem,Ecclefia rum Anglicanarum ucre primatem, ati^ clarifsimu Senatum Regium totum:0^ utriuftj procurationis Ecclefîafticæ Si politicae adminiftros, cum uniuerfo populo Chrifti:quo reftitutis penitus Eccleftjs ue* ftris,ex his deinde multisalijs nationibus Ecclefia-rum inftauratores mittantur:uti olim, collaplà pro* pe in pleriftB Galliac Si Germania: regionibus, reli* gione Chrifti,cumiplafcripturarum bonarum^ar tium cognitione,ueftra: Ecclefiae dederunt uere uc' nerabilemBedam,Slt;eximia£religionis Si dotflrinç uiros Alcuinum,Claudium,Ioannem Schotum,6i ante hos Bonifacium,et alios complures admodum ftudiofos,ut ea tempora ex arcana Dei diliienfatio* ne ferebantjEcdefiarum Chrifti inftauratores. Huquot; ius amplifsimi Dei benefiet} per uos ad multas Eu* ropaeregiones peruenturi,non paruam nobis Ipem facit Regis ueftri,in hac a:tate,amp;^ in ifta potentiç am plitudine amor in puram Chrifti rdigioncm,8C bo* nas literas tamardensjindcfeflumcpftudiûîtum fin* 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gularis

goïads lila Ü antiqua Dei in rcgnum ücftnim bcfie, uolentia, qua reges uobis pcrfàepe daredignatuf: cft præcipuos bonarum literarum Ôlt;S artium amato-rcs amp;nbsp;propagatoreSjiam inde à fapiêtifsimo illo Re geSigiberto,qui circa Annû Domini m. n.exxx. licut CantabrigienC Academiam,ita plurimas alias per regnum fuum fcholas primus fundauir,SC orna-, wit. Quo Deidono prudentifsimus fortifsimus Rex Henrichus v 11 Litacxcelluir,uthodienullurn regnum fit,quod plurcs habeat uere do0:os ac pi os proceres, nullum in quo epifeopi quotp tanta do^ «flrinaatq;pietatc excellant:utcunqjVintonicnlis meus eruditionem fuam, qua peramplacertè à Deo eft: donatuSjCruci Chrifti nondum fubiecerit.

Noftræitacp,amp; omnium Chrifii regnum uerea. mantium partes funt,ut indefinenter preces ad DeS fgt;atremnoftrum,perfilium eiusDominûnoftrum efum Chriftum, ardentifsimas fundamus, ut hoc fuum opus cœptum apud uos tarn féliciter:opus fa* lutis,non ueftrae tantum,fed complurimorum filio* rumDeiperuos,reftitutionem inquam regnifuf; pari felicitate perducat amp;nbsp;perficiat:atque ad hoc ip-fum opus cotidie potentius prouehendum, clemen ter conleruet,amp; benigne donis fuis augeat,cùm Se* renifsimum Regem,tum omnes eius fïdcles confi-liarios miniftros,et in ciuili et in Ecclefiaftica pro curatione. Spirits ergo ifta precâdi exciter et corroborer Dominus,uobis nobis,ac fuis omnib. pre* cesep noftras exaudire dignetur. Amen. Rogabitis quoep Deum ÔC PatrênoftrS per filiû eius Dominû noftrum lefum Chriftum .ardenribus uotis,pro no-bis GermaniSjUt quos fecit illuftratione ÔC regni fui seftû

refliïutionc hoc fcculo primosme finat noRra {!»• gratitudinefîerî in huius bcncEcrj fruiti'one poRre^i «nos, Gratia Dci fit cû omnibus nobis: Amen, Anno Chrifti m o x l v 11, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.