-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More Information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

irttül —f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jvöfjjaw

ff 91


Miscellanea Theolodca

Octavo n».

jeaiar I I „rT^^'**^*^*’'*’'*^'** *

zeSM^Juujj/^ygajifc^ •** ^~tnuk»ajgt; Jïj

1«^ mb f^,lt;w«4’p«ll t »««JI £(lt;

'tr^ ■ iif

Mla*»up t »«{ri»« a^«p.y«j.j|li' oJgt;PJX”ïngt;'a'^ ■Jfftftttintffi.j^ lUI« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w7(

•«pï «fc


IT’quot;

KUinjMWi^ iJiotbiani^r ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■quot; ■A*» - -Tl».Ji»- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjiff

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

EPISTOLÆ

'V'-^

DE MVLTORVM GENTI-//«W» in 'var^s Infulis ad Chfißt fdem perSocietatistionti-nts lefu Theologo! connerfione.

In quitus etiam moresjegesj Jocorumque fitusjucu-lenter defcri-buntur.

t o V A N I T, (^ptid RMgcrum Velf lunt, Sub Câflro Angelico. Cum Piiuilegio Regio Ad 4.Anno».

4.1.^egt; t3'\ti _SJ^Sî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc.3.-. «^'^.Cï*

v.% .

-ocr page 12-

-ocr page 13-

ILLVSTRISS-

PRINCIPI AC DOMINO

D. Gulielmo, C'Omiti Palatino Rhcni^ 'utriufque PauariA Duci,^ c£t.

Domino Jtto clemeu-tißmo. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dudum, Sercnifsrm«

atque llluftrifsime Prin-ceps,Domineclementifsi-• commodam aliquant idoncam occafioné da-ri, vehementer geftio, qua ego Bauariç Domui dcuinétu«,8i omnibus ei (quodaiunt) conftriftus vinculis, meant V.C.voluncatem teftari qneamjanimiimq; ► de bencficijsacccptis oftendere gratifsimu.

Namciimf'ciam fatearque duabus potifsï-mum de caufis me vobis debere plurimum: amp;nbsp;quód liberalitatê veRram niinc priuatim, nunc publicè expertus fum fæpius,amp; quèd ' indies magis magifque mea ftudia com* mendata vobis probari intelligo:mcritó fané ax «f is I crimine notai i debeam,fi beneficium acceptum difsimulando eai (quatf referri fortiina non patitur)ingenij vel ani-mi qualibufeunque dotibus gratias habere i ij non

-ocr page 14-

, P R AB P A T IO.

non ftudeam.Ecenim fcrenifsimc Princep* domine clementifsime, licec ingratum elîc în quouis hominc rcprehenfionem mctea* lur non leuc, 8c apud vcteres pro tanto fît habitû femper crimine, vt quidâ collata in ingracos beneficia malefîcia dixericân eo ta mécum primis 8c maxime damnandu eft hoc vitium,qui vclbcncfafta malefadis cc' penfat , vel filentio praecermifTa Canquam non coliocata difsimulat. Quod autem CatoniQuæfiori ScScipioni Ennius,quod, Oôtauio Auguûo Virgilius , quod Meccc' naci Horatius, quod alij poêcç clientes vn* quam fuis dominis patronis ,hoc ego 8^ ampliut debere me fateor ferenifsimo po-tencifsimoque Germaniæ principi Catho lico, ac Domino D. Alberto vtriufque Bauariæ duci T. C. parent!, domino meo longe clementifsimo,mihiq; poft Deum 8t diuos religiosè 8c piè obferuâdo. Eius certè VC maxima ac penè immortaliain me ex* tant beneficia,ita etiam plurimis in Remp-ChriftianâSc Ecclefîâ(cui omnia debcmus) catholicam meritis virtus fua illuftrataeft» vtprorfusncfciam,aur, fi fcio, vt dubitemi Vtrtim gcnerofifsimum T.C.parétem inter alios catholicæ profefsionis principes tan* quam eximium pietatis 8c veræ religionis aflcrtorem vencrari, an verô vt bencfictini dominum

-ocr page 15-

P R AE F A T I Ol

dominum, tutorcm, 5c in fuos poêtas catholicos cacholicè liberale Mecœnaté ob« fctuare debearn: vnum fcio 6c affirmare no dubico,quôd eius apud me in obliuioné venire nô pofsint merita.Nâ cùm illc fit Prin ceps ex Pythagoræ fentcntia(qucm magis venerâcui quàm metuunt fubditi) iuftui,feuerns, grauis,magnanimui,largus,fic bene-ficus,clemétia pariter 5c liberalitate indru» ftifsimusxumqj in Athenienbum illaRcp, «lim adiierfus ingrates aAio conûituta fue-rit; quippc qui bene merito parera referr® gratiam negligendo dandi 5c accipiendibe-nefieij tollunt commcrcium;quomodô ego grauifsimam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'icprehenûonetn

uô mcrcar?G,poft tot accepta beneficia fere-nifsimi Prîcipis mei tacédo liberalitatc dif-fimuléiSc non potiustibi llluftrifsimc Prin-ceps veræ optimi parentis imagini volun® tatem déclaré mcam,6c animû teller gra-tifsimû,qui veluti haéienus diligenter fem-percauitjnecui fufpicioncm male collocatî beneficij daret: ita etiam pofthac opérant daturus (um,5c ftudebo quàm maxime,vC aitarum in ftudia mea impenfarum neque Principem pœniteat, neque quenqualh con filiariorum meicommendatipüdeat. Nam quæ rarius poêcis folent contingere : etfi faeukatesdefuerint,animus tarnen 5c bene-1 ii| merendi

-ocr page 16-

P R AE F A T I o. merend! ftudium grarificandiq; promptif-fima voluncas nunquam deFutura funt.

Cum igitur Rutgerus Velpius hïc apud Louanienfes typographus nunquam ancè» hacexcufas de admirabid apud Indos Chri* ftianç religionis profedu 8c increméto, peï Reucrendos Sx. dodifsimos laudacilsione Societati« lefu Theologes è lapania vfque milTaSjprælo fuo publicâdas apcarec epilio* las,meq; rogaret,quaftdo vacarem à Spôgiâ (id enim fcripto mco , quo ad Schmidlint calumnias Si VVolfmenij inepcias refpon-debam,nomen cft)vc tantum fibi tempor» tribuerem, quantü præfationi epiftolis ift» lapanicis præhgendæ fatis etTeeputaui ho* mini amico amp;nbsp;pio nó denegandü cfFe quod peteretjmaximècùm multa in ijs ad com' muné omnium dodrina fcripta legere,plu' ra indé aliquando profedpra efle commo-da profpicerc.Sumenti itaq; in manuscala-mum(namiam vna cum calamo Spógiam Schmidlini amp;nbsp;Wolfmertij fordibus im' mundam abieceram}in meutern venit pre* fationem iftam T.C.nominiinlcribendaiH effe,quod te paternæ vîrtucisæmulatorem» catholicæ religionis alTertorem,hifl:oricsqi veritatis Si iucundæ nouitatisftudiofsiniu eflêrecognofcerem.Inucniet auté5£ admi* raberis in EpiRolis iHis lapanicis,plurimoi ex gen*

-ocr page 17-

P R AE F A T I o.

exgentilibus ad Chrifti fidem catholicam conuevfos : audies qiioque è barbar is Sc avó pwTOûjça rcjlt;? humanos 2c totos lt;piA«v-fadoSjdeChrilto piè amp;nbsp;fanftc ver ba facere, amp;nbsp;cfi gratia de diuinis myfterijs placidé diiïererejimmêfam Dei bonicaCem anceaincognitam prædicare,camq-,alijs an-nunciare ad Chrifti fidem conuertendis gé-tilibus.Hæipfæ epiftolas eariim tibi inpri-misrerfi teftes erunc,quæ geruncur in lapa* nia,fimulq;gaudiorum 8c læcitiæ niintium, Iticemq; veritatis adferent certifsimam. Hic primo ülius olim ApoftolorS tempore florencis Ecclefiæ fimplicis, fanftæ amp;nbsp;inte-græimmaCulacumjncorruptum 8c purum ftatum licebic deprchendcrc ; vbi nihil fi« mulatGjiiihil fucatum^fed omnia vera,omnia fyncera confpicies.Hïc certè,quod pro-priumhiftoriæ Pliniusaflerir, verfielTecó-periesiRerü videlicet geftarû férié quoquo modofcriptâ deleftarc. Quâuis enim,illu-ftrifsime princeps,oîs oratiôi fucus defutu-ru» cft (fimplex enim 8c plana eft veritatis oratio) quâuispura 8cnuda erit rerû gefta» rum 8c aftionis continuatie,quamuis fim* plexhiftoriæ narratio : ita tarnen fentîes te affici amp;nbsp;ad eâ legendam cognofeendamq; mirabili modo pertrahi, vt didurus fis amp;nbsp;falTurus ingenue, te tanquam genio alîquo

» nij ducence,

-ocr page 18-

P R AÉ F A T I o;

ducente,ad res Indicas magis magifquc re-cognofcendas impclli Sc incendidiuinicus. Sed quid ego harum cpiftolarû laudes enu» merem,de quibus fano viuorum præfcn-tium hominum iudicio commendacifsimis præftat plurima cacere, quàni tantum pau-ca dicere.

Vt itaqj miflâ ifta faciam,5c nihilominus honcfta Vclpio pecéti morem géra; ita ora* tioneminflicuendam duxi,vc hæc meaßue nunciipatoria fiuepræfatio epiflolis ex In» dia Sc lapania mifsispræfixa mereaturdici in illas præfatio,hoc cft quæ ita eu illis con- , ucniat, vt prorfas cum fequentibus eadem continuatione 5C rerum feric contexta , Si aliæ ex hacmea præfationcadnexæ, atque inter feaptae,gt quafi permateriâ Sc argU' monta fibi cohærentia colligatæ cenfeancur. Hoc autem,illuftrifsime princeps.commo« difsimè faôturus videbor, fi à Principio in-ftitiitæ Sociecatis lefu originem amp;nbsp;progref-ßonem feriptis paucis perfequar : quod vt confido T.C.gratum futurum,ita ctiam li-benter Si diligenter idem fadurus fum.

lam anno t$îo. die verô lulijmenfisz/. propter impiamamp;horrendam male amp;per-Veneno tinaciter defenfam hærefim Martinus Lu-retnediû therus vt homo arrogans Sifuperbus,ita e* ebieaQ, tiâexinftitutoD.Auguftinimonachusam-bitiofus

-ocr page 19-

P R. AE P A T 1 O;

bîtiofus Romæ per pontificem Romanum hæreticus deciaratus erac : cùm anno Deus OpC.Max«ab Ignacio fanâifsimæ So-cietati Icfu concta hærefes remedio futur« initium faceret. iReautem Ignatius nobili geliere natus,virapprimèpius,cùm are militari ad fanûioris amp;nbsp;pcrfcaioris vitæ ge»* nus à Dco vocatus effet,cogitauit melion id lationeSc via fieri vix polie,quàm li que# dam viuédi modûinRitueret,qui abaduerfo cum hçrcticorum vita,moribus amp;c doûrina pugnarec.Qiib certè faftum eft,vt ipfenon ica mulcô póft plurimos ad hoc vitæ genus excicaueiit,plurim8s quoq; conucrterit,cô-uerfps in religionis amp;c fidei cacholicæ officio tenuerit fideliter, ic cofirmaucrit féliciter. Felicius verô votis fuis 8c pijs conatibus fatis fa£tumcft,atqueipfe tune inftituta fua perfecit pleniua,quâdo homoliterarûigna-■ rus alios decem feientiarum feripturaruque peritifsimos fibi adiungeret : quibus pofteà comitatus focijs,cùm Romam vcniffet,ob-tinuic vt pium vit» fuæ inftitutum anno t$4o. Summus Pontifex decreti fui 8c offi-ci) auûoricate confirmatum.ftudiosèliben-terqjcomprobarct.

Intere'a viri ifti de fua 5c comuni omniu falute foliciti, confiderantes vbique malos mores»malæque confuecudinis corruptelam -inua-

-ocr page 20-

P R AE F A T I o.

înualuilTe, v: iam per cam radicibus fuw tanquam aculeis in hominum animos di« niifsis hærefes late ferpere inciperent, 8C contagium pafsim agercnc : iplî inter fe diuino implorato auxilio délibérant Si confukantanxiè.quomodb tantis maÜs oc« curri pofsic quàm citifsimè : tandem verô ca.tanquam potifsima, illis ftetic fententia, qua fuam Reip. Chriftianæ Sc laborâti Ec-clefiæ decreuerant opcram ,quam certè vt haflenus diligeiitempta etiam nauauerunc vtilifsimam.

Sparguntur itaque primo perltaliam,deinde ad alia Europæ loca fe conferunt : Si quamuis magnas paterentur iniurias,gra-uefque pafsim contumelias acciperent, Si varijs atücerentur ignominijs(qucmadmo* du fieri folet,vbipeccatis liberiuscontradi-cicur) multis tarnen pijs famiiiaribufq; col loquijs, exercirijs fpiritualibus, concioni-buiq; eftïcacibas,admodum magna hominum confluentium Sc concurrcntium mul-titudinem,non foKim in tcplis, verüetiam in viarum compitis ad deteftanda peccata CÛ fummofruftu func adhortati:quarè non folïimad frequentem obfcriiandorum Sacra mentorum:vt confefsionîs 5c corporis Do-minicizvfum perduxcriint,verumctiâ plu-rimos 8c pafsim Ecclefiæ pakores Sc reli-giofos

-ocr page 21-

P R AB F A T I o;

giofosad fui pùm æmulationé , vt idéfa» fticarentjincitâranr, qui publicè in fuis cô-cionibus ha» ipfas exercitationes, promo-uendæ virtutis rationes,amp; Societatis infti-tutaplurimu comendârunt • Vndè pollea confccutû cftjVt in Italiæ aliarumq-, regio-numlocis fandbifsimi Sacramenti Socicta* tes amp;nbsp;operum mifericordiæ ad vfum pan* pcrum Si orphanortim viduarumq; Si pe-rcgrinorum inftitutæ fint.Quibufda ctiam in locis apodatis ab errore fuo reduâis,ms. retvicibus ad melioré vita St caftioré men-temà libidinis ftudio reuocatis , ludæisad Chrifli fidéconuerfis ædes,in qaibu« habi-tarent St alerentur, extruétæ funt.Pauperi* bus quoque St miferisPtochotrophe/a Sc Xenodochfta erefta,8t monaftcria,vel col lapfa, vel negleûa priftinodecori rcftituta funt,8c râquam prorfus inftaurata- lllud au-tem prætcr immenfum fruftum, qui faftus eftjvidetur non minima laude dignü, qubd in Sicilia edifto caucû fuit, qe medici ter-tib vllum ægrum,nifi confeffum inuiferér, quod St obferuatumeft alibi : Vtinâ inter Chriftianos vbique, Poftea in Sardiniam Societas mifla cft, vbi anceà maxima craC rerum diuinarum ignorantia, morumq; St bonaâ corruptela confuetudinis,

Poftcaquàm iam per totiim Chriftiano* rum

-ocr page 22-

P R AB F A T I o.

rum difpcrfus orbe rumor de noua bac So« Cmacucl cict. ad aures D. Emanuelis Luficaniç Re« LufÙKcx giî perueniflet, feriptis à fummo Pontifice petijcliceris ,vtßbi duos Societacem han« profelTos Theologos in Indiam porrô pro gentilium côuerfione miteendos ablegarec* Rex autem illc non fuam modô, fed amp;nbsp;a-liorum falucc übi curadam elle aibitratus» in hoc torus incubuide dicitur, vc Chridi fuaul iugo barbaræ gentes fe fubmitterét. Mifsifunt Reuerendi in Chrifto Patres D. Xauier. Francifeus Xauict ius,8i P, Simon,qui intet pi i mos Societati nafeenci audores erât,viri vicæ innocétia Sc feientiarum varietate co« mendatifsimi. Dum pa'^andis iam 5c in-ftruendis nauibus multum Si. longum tem« pus impertiendû eflet, regios aulæ Lufira-niæ minidros adeô ad picrate inflamàrunt, vt frequentes ad peccata confitenda indu-xeririt,multique Magnatum amp;nbsp;Principum Xmttitio filjj (inter quos ira Pâtre Rege iubente, qui exenu”° pictatis feruorcacccnfus fuis exemplum, cflè voluit, ipfe Princeps Lufiraniç Régis filius fingulis Veneris diebus confelTus eft) de peccatis admifsis confefsionem fa-ciendam receperint. Mirum videri poflêf, qualiterciues qtiàm plurimosad fui imita-tionem excitauerint.Iamquc tantum bond in omnes ferè Lußtanif partes feextéderat,

cum

-ocr page 23-

P R AE F A T 1 o.

cû bteui temporis fpatio amplifsimos fru^ {tus faftos Rex cÔfiderans, alceiû R.P. Si* moné apud fe dctinuic, tandcmq-, inGgne collegia Conimbricç fanûifsimo lefu no-mini extruftû voluic.Sed vnde deflexit, eo rcuertatur oratio'.P.Frâcifcus in principio anni falutis human; 154.1.in India tranfiit, vbi,quemadmodû 5c in Ormutio vicinifqi locis,Malacca,lapania, amp;nbsp;Moluccis infulis infinicûgentiliû numerûad Chrifti legé co uertif.tandem verb pic amp;. benè fuo mune-te defunâus,dûin Sinâ nauigarec,mortuu8 cftjmultifque claret pod fata miraculis.

Qnoniâ verb Indorum res Regi cordi c-tantjbc plurimi viri graues nobilitate pari-ter 5c doftrinainfignes focietaté ingrederé-tunanno 1542« habito inter coGliarios ma turo coGliojdc modo Indorû gcnté ad Chri ftû adducédojdeliberatû eftjvbi cômuni o*lt; niû confenGi Sc iudicio Societatis humeris onus hoc imponédü, 5c collegia fundanda cGe côcluditur,totiufq-,teligiSis ncgotiu in India Societati comittitur , cui etiâ duces hac in re Gibeffe cogâtur» Atque ita multis priuilcgijs focietas auâa eft, aliiq;ad Pâtre Xauierium pro Chrifti Gde operarij ex So-cietate Chrifti mifsi funt,qui ftcrilé Indo* lum vineam excolerent,

initio quoque anni t54.8,mifûfunt no« nullt

-ocr page 24-

P !l AE F A T I O.

nulli ad înferioremÆthyopiam vJtra aequi* noHialé ütâjVC illam quoque vineâ,qi]æ ia multos Chrifticiueshabebac excolerér,vbi tn Sc propter operariorû inopia Sc vitæ im probitaté,partim ncgligcbantur, partim có , culcabâtur fetnina EuangeJij. Ex Societate prætcrcàà fummo Pont, dcleâi funt Patri» aicha fc Epifcopus , qui cû nonnullis alijgt; fupcriorit Æthiopiæ Nilo adiaccntis Reg« non fine vitas periculo adirer,et fchifmati» cos illos, de quibus fpes erat, ad Ecckfif vnioncm reuocarent • Mox amp;nbsp;ad alia Afri» cæ loca Mozabicam ,Sofalam, amp;nbsp;tandem anno 1549. ad regnum MahambanumjSî ad potentifsimum Manamotape Regem icum eft , v’bi vous propter lanâam Chri' Rianinominig profeftionerri capitale fup' pliciiim pafliis cft, quemadrnodum amp;nbsp;ali/ alijs in locis maximam diuerforiim formé» torum vim propter Chrifti nomen pei ferre non detrcftârunt: vfque adco boni ifti Pa» trej à morte non abhorrée,dummodo alio» autaliquos Chrillo lucrifaciant. Qiiinim^ ad vaftiflimæ Brafiliæ incoîas homines (fi tarnen hominis appellationé merentar,qiii humanîs vefciintiir carnibus av^fwwoj^«» gt;or) filueftres amp;nbsp;ferosnihil praeterhuma-nam figuram habentei,profefti funt:vbi ti men quetnadmodum èi. in America magis

adfe'

-ocr page 25-

P R. AE F A T I o;

ad feptcntrionem vergente,n5 fine magno emoîumenco Sc fruâu per fanâæ Societas tis Icfu Theologes verbum Dei 8c Euanga lium piædicatum eft. Arque haec de Indis^ quibus laudatifsimæ Societatis lefu benefilt;lt; cio Chtifti Euangclium anteaaurincogni.* tum,aut faltem nomine notum fcire 8c no» uiflc contigit : quod folum firmifsimo argumente effe pofletCatholicam eandemq; Romanam,8c nonaliam,veramefleEccle fiam, penes quam fyncera fit fides, 8c ver» religio, qua vcluti vniucvfæ nationes, 8C genres batbaræadChrillum adduftæ funtt ica etiam per eandem Indos ad Chrifti Ec-clefiam adduci oporccre , Hanc vnam «a-demq-, fidem Catholicam ipfi à Chrifto ac-* ceperunt Apoftoli : bac vna 8c cadem fide Catholica prædicafa Apeftoli 8c Apoflo-lorum difeipuli genres conuerterunt : hac quoque vnaeademq-, fide tnanente reliquæ gentes(fi quç reliant conucrtendæ)ad Chri llum adducendæ funt.Hinc faâü videmue, vt Arrianis,Ne!lorianis,Pelagianis,Dona-tifti$,aliifq-, inter medios gentiles 8c Chri-fti holies habitantibus hæreticis Chriftin fuam denegancrit gratianijqua gentiles po-tuiffent ad Chrifti fidem amplcctendam in-ducere-.Catholiciautem iam à principiôet primo Chrifliançreligioniiaâo fundamé-

to,ad

-ocr page 26-

P R AB F A T I o.

to, ad prasfentem vfquc diem potuerunt K debueruntdiueriâs indiuerfislocis cues di* fperfas Sc aberrates ad verum Chrifii ouile adducere,Gcuci ex fupradiâis quilibec fatis plané colligit,planius Sc plenius intelleâu-* rus,fi ea quae in iftis amp;nbsp;alijs anteà excufis epiilolis continentur,diligenter examiner^ perpendatjSe ad doârinæ Chriftianæ pr«* cepta fyncerè dirigat, Sed quo prolaboB baec de indicia diâa fufHciant, Sc tandem ad earn quam nos habitamus orbis partem veniamus , Sc de ija qui in Germaniam Si Belgium miffi funt, agamus.

Anno 1542. P» Petrus Faber,Sc P.Clau diusin Germaniam mifsi funt,qui muleis principibus,magnatibus Scpiæfulibus ex* iftentes folatio tarn grati fempcr fueruiit ptiùs Regi, Sc poftcà cidem Romanorum Imperatori Diuo Ferdinando tuo,Serenifsi me princeps,auo materno,vt fempcr eu re* culänti Epifcopatu valdèopimu fæpius P« Claudio obtulerir, Sc Collegia aliquot So* cietati regia magnificentia extruxerit: que poftcà fecutus ferenifsimus atq; Illuftrifs« Princeps ac Dominus D.Albertus vtriiisqj Bauariæ Dux Sec.T. C . parens Dominus meus clementifsimus: que (inquam)Sc alij Principes Sc Elcdores Epifcopi per vniuet (ära Germaniam fcliciccc imitatifunt,atq;

ctiam

-ocr page 27-

P R AÊ F A T 1 O-.

-etum nunc diucifis in locisimitantur. D* Scücia ,Gallu amp;. Hjbernia curiofius nolo perfequi,q, d.Sociecatis increinéco in hoc nohro Bcigio agcrc conftitui, idquod ego (tibi gratius futurû cxiRimo , initia pa* tria,maxime verô Hollandia,Zclandia,amp;c Phtytia Ptincipû Bauariæ plurimç extent lantiquitatesjSt terræ nó ta propiia q grata, vtrinqjtamé vcra,infignia Agam itaq;

‘de ïclici profetlu,Sc incrcmento Societatis ûnBelgiocuifim 6c breuitcr,ûc tn vt ,quæ • diftu videantur neccllatia, noi^piaiereâ.

- Petrus Faber omni virtute St dodtina Paber, '®g'’cgiè inftruausrcliais Hifpanijs in Gal

lium, ex Gallia porró Francilco Strata iuuc Stata,, ne Hifpano dodo 5c eloquente comi« .tatus,anno 154.3. Louanium venit. Vbi is I primó quorûdam rogatu priuatas quafdain conciones habuit: poftca in publicum que-dam locum prodijt,qui cum auditores,qui-bus erat gratifsimus,non caperct: iuflus eft in S. Michaelis fano amplo fatis 6t capace è fuggeftu ad populir dicere, vbi tanta gratia cum fummo vniuerfi auditorii applautxi concionatus eft, vt ipfe mediocriter tätum dodus,totius Academiæ dodoribus 6C Profefforibus dodifsimisnon modb pcrpla c er et,led ad idé attentandum in hoc vitÇjôC dilciplinæ genere nonmillos viros dodos

» excitaiet

-ocr page 28-

P R AB F Ar I o;

t;n«n .-«.-J..

excitaret : qui amp;nbsp;ipfi Ecclefiæ rebus bené elTe cupiéces à vidjs advirtutem homines impellerccontenderenuPorió dû hçc fiût, plurimi viridocli èc qui polîeà vel alijs regeiidis aut docendis prætécd funt, vel protcllbres exciierunr;pium Societati« lefu Theologorum inJlitutûamplexi funt, amp;nbsp;partim Romam, paitim iiiHilpaniam ad pcrteôtionis magiliros abiêreialij veçoà R.Ê.Perro Fabro pi«ads inllitutiones aifl biebaocj'quàd (credo) Societaté lefu Reip» conferoaixlae vtrlem ccrwerét, amp;. miferafl’ temporiHTixalamitatem, contra quarrt So» cietatiss htrius a-Ïus effet, aliquandofutura profpicerSnt, Duro hjcc ica fe habercnt,8i SociecaîifeUcicec Si. prbfperc omnia fucc« derent,rcaeperuntcogitàfenon maiè Reiplt; Sc Societatis infticungt;confultû fore, fi ,qui - diiperfi trant,in vnam familiâ conuenirentt Iraque anno «54.7. quadam grata fimplid; tâcedeletlati, 8c fimpiici puritate contcniî finelaperiare fi roui viuerte occeperût: quoJ cùro fadtim effet, ccce Deus ftatim D. Fra* ' cifcurnKnobardum virum integcrrimuOi incitairic,!qui domum fuam, quam iuxta Slt; Michaeiîs fanum habebat,adannos la.So' cietati babitandâ cócederet,vtvcró omni* ab vno pèndentia cap rte rediua inftitueré' t tut,anno 15^4.^ « qui reliquis tanquam in*

-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpedoi

-ocr page 29-

f^ïtaoradelTct, vna« congregation! cû fin. gulari amp;c magno fruâu datus cli.Nam dum multi vitam l'uam reüiua Çi melius infti* tutam cuperenc : turn ad fpiritualia exer» citia^tum ad fiequétes côfelsiones, magnut hominum concurfus faüus cft » Henricua Baxius in S.Michaelis sede pallor,plebis iu uâd^ ftudio motus,primus intcplo fuo cô* ciôaturis 8i pcccatoru côfcfsioné cxccptu» ris locû fecit:deindc in D.Petri æde ad con fcfsioncs audicdas vocati funt.vbi adhuc no cû paruo pietatis St difciplinæ cxéplo cô-fcffionibus audiédis quotidiè prçfunt.Qgid de cxcrcitationib’ fpiritualib’ ratiÔe vitç mclioris inftituédç dicâkùm nô tâtû plebci St rudiorcBjVeructiâ graues,doâi SiC magnç auftoticatis viri Tbcologis Soci. lefuquafi ptçceptoribus adhibitis in ijs multû profe-cerint. Anno 1553. Bernardus Oliuerius, Si M.QuintinuspijparitcrSc doûiviri ex vrbe R orna in Belgiû Tornaeû deiiencrût, vbicôcionibus,pi)s cohortationibus collo, qu'ûfq-, Si pietatis opetib’ inl!{lctcs,dû pc» Âilétia laborâtesiSi infeâos côtagiofis moi bis hoiés c5folantur,8i vifitât,in eûdé mot bû inciderûtjSEgrotufq-, P.Bcrn. prouîcialia prçpofit* in bac prouincia pri’ ex vrbe vix creatUB ipfe accepto nûtio cû focio mori« tur ,non paruo fui defiderio ciuibus rcli* fto qui cius exemple pofteù moti Socle.

2 ij tatem

-ocr page 30-

■ PR AB F A T I o;

tatem habere cupiueriinfc : ei veró mortuo Prouinf yir âdminillrandis rebus admodum ido'

neus D.Euerarduï Mercurianus An. » 557« fucceffir.

Circa hæc tempora R.P.Ribadeuera vif Hifpanus no minus elóquens,amp; dicédi pa ritus, quam pius Louanium venit, vbi CJC Ciceronis fencentia humilia fubtiliter,ma‘ gna grauiter 8c mediócria téperatè traöata prQnuncians in magna auditorum frequen* tia dilpoficc, ornate 8c copiosè fcmper di* xiticuius brationijvelutineque prudentia, ncque confilium defuit,iraetiâ in aula plu* rimurn valuic. Na Catholicus Hifpaniaru RagisPri Rcx Philippus per vniucrfum Belgium fan Milegtü» ftam hanc Socictatem viuere,8c fua habere collegia permifit:vnde conGdcrates quidam ( pios 8c verè non fimulatè coiili-liarios Catholicos) quam pro matris Ecde liæ falutç ftrenuè laborarent diligentes ifti înChrifti vinea oper3rij,fimulq;profpicié« tes quod aliquando futurum poflet contin-gcrc: pium Societatis inftitutum quacunqj potuerunt ratione 8c modo promoucrunC .officiosè,8c iiiuârunt confi!iô,profuerût be* nifîcio: inter quos Elias Schore côfilio Bra p. Elias bahtiæ à fccretis, vir bonus, 8c ob pietâte Schore. lt;,, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

oC maxima in pauperes largitatem æterna memoria dignifsimus, qui amplis ædibui

Socic

-ocr page 31-

P R AE F A T I o.

Socktatcm donauic.

Anno item 1561,(quo tempore etiâ Dio* nanti Societas innotuit)Reucrédiffimus,at« que lUuftrifsim. Princeps ac Dominus D. Maximilianus à Bergis Cameracenfis E» Reftore» pifcopuSjfuorum faluti optime côfulcns,Le Soiitt« ûorcs quofdam ex vrbe vocauit,cum qui-bus tune primum, qui Socictatis collcgijs præeffent, Reftotes Tornacum Sc Loua* nium miffifunt.

lamqi Tornacéfe Collegium, St prçcepto» turn doftifsimorum diligentiajSi auditora numero erat florentifsîmû,cùm fchola in-iurijsjvel potius furijsiconoclaftatura fol-ueretur; qui in domû irructes, res quaflibet obuias partim difeerpebât, partim confriiv gebant,partim etiâ auferebât, fratribus interim,qui in horto flexis genibus mortem expeftabant,orantibus,quià domofua pro-hibiti StexcluG, præter minas St conuitia nihil incommodi acceperût. Louanij quo-queabanno lt;562.Societas magnum incre* mentû fenfit, vbi nô folùm vno anno qua-draginta aliquot pium inftitutu Socictatis funt amplcxi, verum etiâtantus in pietatis cxercitijs meditationibufq-, erudiri cupien-tiû aliquando fimul extititnumerus, vt ne- Gualtet’ que locus, nequepræccptoresrecipiendis Ronfc» fufficcient, Volens itaque Dominus Gual- bus;

a il) terus

-ocr page 32-

P 1 AB F A T I o;

torus Runfelius D. Poert Canonicus, Sc (à« er» Thoologiæ Licenciatus Societacisin** ftitutum, quodconfilio diu fouerac , etiam ïuuare bsneficio,annoi5(ï$. domum,quant habebac,non ntodó donauicliberaliter, fed vetorum,Sc fanctorum Patrum exemplo ad eius partem fe recïpiens.curauic vt Senatus aiiaoritatc comprobantc,Societas hâc hæ* reditatemfniß faliorjprimam adirer. Nant eius domus, quam olim libcralitate Sc vir-lt; tute commendatifsimus Elias Schoreeme« rat:anno 15(^8. hæreditatem primu adiuit Societas, procurants id , Sc optimi pacris volStati cupiente fatisfaccre, doó^l'simoS^ clarifsimo viro D. Dodore loanne Schors EliaeSchore filio, quiapud Senatu Catholi' cum fpontc fua paratifsimiim diligéter hoC perfecic negotium.

Annoquoque lyiJ^.Rcuerédifsimus Au' domarenlis Epifcopus D. Gerardus ab Ha* mericourt,vir antiquæ pietatia, 6C gencri» commendacionc nobilis, primus in Belgio Collegium liborali prouentu Sc reditu do* natum erexit.quod magnifiée perficiendurfl non inutile fuisciuibus Audomarenfibus futurum experitur :quin huiuipietatisex* emplum imitatut reuoreudus in Chri(ilt;’ Pater ac Dominus Olt; loanes Abbas Aquç* cindinus fui manefis^Sc dignitatis nô obi»

. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t“*

-ocr page 33-

P R AE F A T I Oi

tui,qüi eruditióc 5c omni virtutû generein ßgnis (uperiori anno ex hac Socieute pro-feliores aliquot in AcademiamDuacenam auocauic, vbi egregium aut potiut legium opus in tria Collegia diftributü extruitur, quorum primum Thcologisc ftudioGs, fe-cundum tenuioris fortunae facerdotibus, tertium Societatii lefu Theologis deftina-uic,penes quos omnem duorum priorum curam tlTe voluit: quse certe pietas cumli* beralitate coniunüa in iftis duobus Prae-fulibus ( vt 5c in alio verè reuerendo Patre Domino D. lacobo Veltackero Abbate in Tongerllt;^, omnium ftudioforum 8c pio-ra patrono ) fummoperc commédanda eft: qui cû Belgio ifti noftro miferè afAiûo funt vtiles.tum hoc exulceratifsimo feculo'funt ad iuuandam Ecclcfiam valdè ncceftarij.

Hçc funtjllluftrifsimcPrincepSjquç ideo de origine Socictatit pro EcclcGa fortitec 6c féliciter mil it anti s relata effe volui ,.vt tonGderaremus Dei omnipotentis bonita tem 5c dementia,qua ipfe nunquâ Gros déferle,fed hic aut per hæreticos difperfasjauC per milos Ecceuæ miniftros abieâaa vcl negleftas oues alibi colligit,fouet, 5c curât diligétifsimè.Hi cnim fanftç Societ.Theo logijdmp verba : quibus Chriftus Apofto* las euntesin vniueilum orbem predicate

3 üÿ Euaiv

-ocr page 34-

P R AE F A T I O.*

îuangeliû voluit;Gbi quoqite ea difta arbî* trâtur , fruftus certè baud pœnitédos faciuC vcrbûDeiapud Indos aliafq; nationespro* pagando, amp;nbsp;Ecclefiam Cbrifti per Germa* niam.Galliam, Panoniam,Prufciam alia régna,partim ab hæreticis,partim ab abu* fibus, qui paulatim irrepferfit,vjndicando, eam(|; florifuo amp;priftinodccori reftituen* do. Hi cnim queadmodó amp;nbsp;alij(interquo» non poftremus eft nofter, auc potius veftet Martinus Ifengrenius præpofitus Oetiiv genGs Sic.abfolutifsimæfcientiæ Theolo' gus)hi(inquam)qiicmadmodum ßc alij,e%' eorü numero cfls videntur, qui i* hæc mi* ferrima, 8c calamitoGfsima tempora refer-Uati cœleftibus dodrinis, falubribus medi' cinis EccleGam quaG confenefeentem defi' cientemq; reficercnt,ac inftaurarét, femina Euangelijiaäanutrirent, 8c vt conferuari) 5c fruftum facerc pofGnt, fontibus diuinis irrlgarent,aberrantes,abduclaSjamifTasoufi’ ad Chrifti ouile . 8c Dominicum gregeni adducercnt.Hi funt Ulud (de quo Matchç' us ç.capitc) fal terrae,quorum bcneGcio 5-pia diligentia animi 8c vita hominum cô* dîta in æternam falutem conferuantur: hi funt qui ad cœleftis fponG paratas nuptias, ex vniuerfo terrarum orbe colJeào« conuiuas vocant.Hi funt(vt breuiter dicam omnia)

-ocr page 35-

P R AB F A Tï o;

omnia) quorum in omnem terram exiuit fonus,quitanqua pet manus ab Apoftoli*, amp;nbsp;Apoftolorum difcipulis traditam fidcca* tholicamannuntiantjquameandem ( ficuti iam per Societatis,Theologes Indi) amp;nbsp;nos olim per Robertum,Coibinianum, VliicS, Sc alios Chrifti legatos ttadica accepimus: in qua eötra h^rcticorum fratulesjiniuriafq; falua ÔC integra côferuanda adfit nobis per-feucrantibus Deus Opc,Max« fcmpct Sc v-biquein omnibuspraedicandus, Amen, His ego fcriptis generofifsimo parenti tuo. Sc fctcnifsimæ dominæ matri ,tibique Illu-ftrifsimaPrinceps Sc dominæ coniugi feli-cem in nouo anno rebus veftris fucceffum precatus me 8c mea ftudia T. C. com-mendata effe vehementer cupio.

Lomnij ex meo mufu CAlend, linuA. ^nnois6().

Tux Serenlßlmx,atq,Tllu-ftrifsimx Celfitudini dedi# tifs. diens Sc Scruulus.

M.Hannardus de Gamerc Mofæus Poëta laureatus 8c in numero Auli* corum Bauatiæ minimus.

-ocr page 36-

-ocr page 37-

EXCERPTA

^'AEDAM. EI EPISrOLA R.P .FfAncifii Xau!er,Pgt;'Apoßii Prg^

ttincitdis Ittdiiit, Ad Pra^e-fnum gene rAient.

fS4P*

ppania non ita pridem innen ta,ampla in pri» mis infala eft,ad mille oftingenta miliaria in longum protëfa,Iata vero nongentacK vet* fus Septcntrionem pofita, eodem quo Italia climate. In huius Infulse notitiam primo Venit R.P.Xauieran. 1541.per snercatorea, quivirum quendam nobilem lapanem fiu* gerium nomine, vitae fui rationetn redde* re volentem,9C iuueatutis err ores plan gere,

, Malaccans ad R..P. Xauier aäduxerai)t,cui ctiarn fe totum commifit, SC cum cfTet in doärina Chrißiana fatia inflruftus, baptt* (mate (ufcepto, Paulus Sanfidius difius cft. Ex huius relatu R»P Franciflt;ur,tot»s inflsm. matur , vt in lapaniam proficifcaeur . Cau* (am enam aJfcrt profedionis ; diflantiam Go« iCegnico;8C lapanummiram (ctiben üratioQCinadiiciG

^Aief

-ocr page 38-

E P I S T O L Æ

/ PAter^ in lt;uifceribus Chïb ßi vnice dtlecie.pAUCA h'A^ de rebus Indicis accipe. If omnibus India part ihm i vbi Chriflianißunt, AliqU^

ex nofifA SocietAte morAntHr,in Malucch MaIocca, CaulAno, Comorino promontorih BAßtino, SocoterA. ^puibus i» locis pAruf^ 'videorpoßi adiumenti Aßerre, tum qtto^ Indorum ibi Patres degant^ tum quid magnAßtht'

hebetu* do.

darum hebetudo in bis locis, immAni‘

Worum corrupte Ia.

Japan« curiofï

bus infelftßntßeleribuj,(juihu4 fitj'vtfi' nèntülAfnAâ fldem noftram pifcißendifi^ pro^enßi/nem habeantjmo oderint^Ac ^ri^' . ue fit de ba^tifmA/e fifiipiendo quicqui 'l^ nobis audire.Relatiim mihieH a mult is J apaniA In fid a pr^pe Sinai poßta, quAt» ■lEthmcitAtummodo,non Maurinec ludt^

incolunt: eamq^ habere vires bonis morihiü ingcni praditos,curioßßimos,ingeniofösauidos rt' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rti nouaru tam de Deo naturaliuß diuinA'

rum. Decreui non abßue magna animi 1)0' luptate i/lam quoq^ Infalam inuifire iqitii iitdicem eo in loco fru^lum ocßdei adtßcä (fundamente femel iaófo ) in multM an-narum

-ocr page 39-

ï A P A N I C Æ.

tiorum tnyrtAâAf durAturum.

Goa in coUe^oßtn^fA fdei trosfint «gt; dolefientes lapants , ejui dum anno iS4S, ^-Malacca redirent, ipßquo^ue'vénérant: hi magna de Iapaniapromittunt:hene mo~ ratifint, pra fiant ingénié, prafirtim P talus,^tti ad T.Cditeras dat Hic ocio tantum menfium flgt;atio legere,firibere, Lufitanict losfui dtdicit,nuncfiiritualibui mcditatio-nibus difiinetur,multamprofecit, res, fidei i^uàm optiniè callet-CMagna me fies tenet, amp;nbsp;bac in D. nosiro plurimos in laptnia, Ghrifiianos futures.Statui ante omnia tllo-, rum adiré Regem,poHea ifi Academiam, maxime confidens in Chrifio le fifore, quot;Vt ihi Dei legem promotiea. Afiirmat Paulus lapant fis, originem trahere a redone Ceg^ lapsnes «Ó nuncupata, aua 'ultra ^inam (fi Tar-

f , ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cccnici

thaum jtta,- ttinere^, trium annorum opus,^ ft tus. éfièy'ut quis ex lapania in Cegnicum abeat, redeatjf. Ex lapania ad T. C.literas dabo,, ac plane mores, (^'firibe 'ndi ritumgentù fi^ifcabo. Praterea intelliges tpua pralega-, tUr etdoceantur in maÿta Cegnicenfi Academia j quandoquidem •vniuerfa Sina ■' ■ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tarthaun»

-ocr page 40-

E P I s T o L Æ

Tirthium etiam äe^riftAm non habelt ^uam illiui AcÂdemije,vt Pinlus tljeuertf' Libres eorü vt videra, cum Acadewii Ltpanenß egerafußw ßngulA ßcribere Idc vltmt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quendAv^ Cofmam Torres^

vrbe VilenÜA oriundum de duc Am rnc t»?n, qui hîc Chrißo in Societite nomC^ de dis i nbsp;nbsp;nbsp;tres illas lapAKenfes AdoleßeOquot;

tes: AtqneÇDet ßifente auxtiio)hoc men^i Aprilss iS4o-proßciß:emur. PerMf.liccAt^ nobis trAnßeundum ePi^^Sinsts. Iter vtd ex Goa in JApAniAm miliAriA hebet spß Tinern nunquA ßribendtfacerem ,ß litefd petßequi vellenty qitsntA Animiperfundd letitiA ex hec noiirA proßsifionejicet ntof Jis periculornm p[enißimA,ob vhos cir pd' celloAplurimoßq^pirAtas,adeovt tum epti' nu enAuigAtumputentß e 4. neuibus dtd portum lapAnenßem tenHerint.TerumU^ JapAniAmproficßci non defiiiem , hecßl ßentel concept a in domino ( quemuis cef'^ tißimeßiem meiorA quem entehac vnqu* fubtturum me vite difcriminA) fenil ßdem neilrem in hec Inßle mirum in mi‘ dttmenclem ift. Tidebis fene ed chriü'* doilrh

-ocr page 41-

I A P A N I C Æ.

iodrinAm d’tj^ofitionem perquaw optt» fnam illarum regionuw , cx ea quam 'vfiti i cum hü literii Ad vos de hdc InjulA mïttOy nArrAtione,zMitlo tAhellAm Alphabetic^ lajjanum more confe^am,in t^ua contem-plari Ucebithart^m gentium miram fcribe^ dirationcy^ tnultuma nofiro difetepanie: . a fummo cnim deorfum lineas fuas ducut. KiRogatia hic nofier Pattltis^cur w more no-firo verßfs piagerent,vict/sim ^u^ßait^cuf nonlapanum morenos id faceremtts nefiram ^uefiionem lepide dißoluütße^ hanc demdm fAtionem reddidit: Cttmdn-cfuitjoomini caputßtblime.naiuradcderit, pedes vero imos.^ humilior;^^ loco fitos vo-luit'.quid ni eüam infcribendoperinde nature ordinem imitabimur?

Reliqua que de lapanica infula ßripta mitto^gentiumq^ ritu maioribiii, Paulo 'oeritAtu amatori accepta ferantur.I/tame libros^quide gentium lege ac relit^one traçant , quod alio quam vulgari idiom ate, quot;Vt apud nos , conßriptt ßnt, fatetur ße non intelligere : J^id veri) contineant, vbi appulero/nquirami (^T.R.certiotem faciam.

-ocr page 42-

foci Ant. Hisfinem fcribendi literii niei tmpoNOfvbtT.char. mi P. imprtmts ohfec ' ttAfide ex animo rogauero, genubtts etia» ' in terra prouolutm ,non (ecui ac ft tarn ccfî ejjcm.,vt me feruentibn^tuisprecibnt, tide ntibw orationibftA,facrofanffiifacrific'^^ Veo commendare non cefjèt^quo ipßM'Vt ’ UtntatemintelligerefinteileUAmperfe^tiß’ ' me fè^Hî (if adimplcre donet t nbsp;nbsp;euolnU

huitit vita curricttlo in paradiß gleritt» traducatji^men.

Coccini ad ƒƒ. Kalend.

lt; Febr. Annozj-^^.

' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Francifcus Xauicriu»*'

-ocr page 43-

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LJTE\^

rum R. p. Migtsiri Xauteri Prottincialtt Prafolïti Societatis I ES F in India »d

eos qui de eademßtnt Societate in Europa. Dat. Men.Mart.

J S .t 3’

KRGVMFNTVM.

J2)Bfctibitut lapanii, morèftpeiufde»» 8CIelt; ges. VanaciicaParadifumJnfcrnü Si (ua religionis auâ:ores opinio; Bonztirn frauS des,öi perutrfuni ad aliorum £acnltatca • occupanJas confilium • Bonzorntn Con» ciones de mulieribusjS peccatorü per ele» emotynascxpiatione: Amangucfi multis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

cóuerfis extruftum collegia: gentilium c5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Chtiftianis difputationes: Cófpirationo* biliuin contra Uucë Aniangucci.St Dutii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

inoretzBonzorum (ïudia SC Academix« n:

' \ nbsp;nbsp;nbsp;t:! _ I

Pax Cr gTiitu Chrißi ßnt fetnfi' •» t»rJiiut

HbiitU, A.nitit.

AL VI amp;nbsp;incolumes i» lapanenjè Return appuli-initi,i3.Calend.Septemb. • An. JS4ß. nauimq^ (iimM ‘

Cangaßima, qua pa-

''trinefi eorum Iapancnßum,quos eo nobiß . cum adueximus. Humantterac beneua-; le admodifm fuimui excepü, ciim ah omc

-ocr page 44-

i r'^EPlSTOLÆ ’i i iiibiü eif^ bet tttcolts, titf» verb waxtn^ , nbsp;nbsp;4 ^Arentibuf fauli lApattenßs : i^ui rté»

ita Jfriäetn, Af^innie dtuino numine, ad veritatu agnitione addttclua, authorfttit, vt dffarentes, ChriSh ftde ^tit amplexi.

Citm agercmusCangaßitriAfgautfißtnt admodugetiles, verba diuina legis audter 'dOf qua ad id teporis vfg^ qs in loc is inau-pefcfi. dha^tq^ incognita fuerat.Eßautlaganefe ni« *peî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amplißtmÜ^ vndequaque mi

digrefsio circumcinÊtu: vnica tantulingua vtun nem. turomnes,qu£hauddifßcultcraddifcttw- i l^'à^a i rftdlor) vel decimus nunc agi-Lufitanis ttironnus, ex quo Lußianis, totumßernte terrarum orbe longa, nee minus fericuloß nauigatiöne obeuntibus,ha lapanejcs ln~ ßulaprmii innotiterut.Incola virißuntmi ^^aexifiimationisßectataq^authoritatis: Tapan?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;belUcu, equitaiugr£ßertim,nullos

fe» belli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßcundosfe arbirratur: quaproftet

cofi. teliquos praße populos vilipenduntiar-~.tna plurimi faciÜt,^eque vlla de re ta tope reßfi iaSlitdt,coque magis,ß vel auro,vel “lirgento affArim omata ac elahorata ßnt: '^ladqs ac pugiofjibus perpetw) tam derM

■* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtiiM

-ocr page 45-

I A P A N I C Æ. 3

^tùm firn Accingtnlur,.quos etîjm nocln Iffb cafite repofitos ajfiruaat. laculan-diperitiA extern facfi natioaihiu ante-(elltuîtypedites dimicAnty licet quos con-fiendifit equi non d€fint:Morum ciuilttA- M ores et te funt infignes:eA tAmen crgA uduentiti-es^iospr£ficonîernnunt,'utuntur mini pauûûu mè.InArmis,vcflitu,etfi.mi{litio,quicquid habent,infiimunt, nullos tlieÇauros coAccr-UAnt;Sunt Apprime bellicoß: quiAfim~ per in militiA viuunt yvnicum hAbent Re -gem, tAmetß lAm inde a centum nbsp;quin-

quAgintA Annis ei non pAruerunt: Ijac eti-Am de CAufi continuo Armis inter fi de^ cerlAnt. Eßporro tn hoc regno lApanen-fi ingens ttan uirorum quc,m fiacminArum multittido,qui relig^ionemprofitenturVin db indigenn Bonzi nuncupAti, in dupli- Bonzi ac ci fiunt diffcrentiA, ftquidem âlq Grifieo^lq Nigre colore vefiiuntur : inter vtrofi-quepArum conuenit;hn enim illi dit as im^ precantur, quos indeSos vitAtn omnium fiAgitiorum turprtudine contAmi* tMtam degere Alfirunt-BonzArum item a^ Ua Nigro^tA Gïtfio colore infigniaturd^^

-ocr page 46-

4 EPISTOL Æ

Uji vir is eittfdem colons,quofunt indut^t, ^‘irent.Incredihjle penitus eJl,quAntsisfit ingês B5 Jjoruin in terra Iapanenfinumerus. Accept wónTfk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fide dignis (quorum authorùaü ob

norû nu eaqu£ipfe pofimodu vidi, facileJubfcri-«Btrus. pjèrim fiducem elfe,in cuius ditione oUin^

genta plus minus monafteria vtriufjue fixus reperi.mtur: quorum fingula no mi‘ nus triginta perfonas alunt.Prêter hxc (fi

ÊxSyna leges fu» ai luttét

Aiitho res scîi« gionis.

Feligîo» nis varie tas.

alla inueniesplurima,qu£ quatuorfièxAUi o^opcrfonas fufientant. ,^tuis profi-tentiirleges, quot;e Sjnafontigua huic regioni, antiquitus allait funt. Scripta homin^i quorunda afifi ruât,qui vnofiuobus, tdrtri' PUS annora milUhus inJùmmo totius vttst rigore f}- ajperitate inenitentia egifièdicii^ tunhorii nomina junt Xaca,ÜAmedia. Fuerut dt’huiusfarinx apqplurimi.quoru hi duo pr£cipui,vciut coriph£i,cmniu fin-tentia^ opinione coftituuntur. Nouent hahentlegum maximarum interfedifire^ pantium genera , integrûmquepafitn om~ nibus efi vtriufjue fexus,vtpro fua quifi que libidine, quam velitfigrtnfeôletur: (umnemo prffirtim ad h^e magis quant

. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iUaru

-ocr page 47-

I A P A N I C Æ.

ilLtm amb'lcclcndäm A(lri?2gatur. Itäijue fimiliïts licet rcperire^lurimns, in cjuibta wr unam^ muiter aliam, allant fibjj'ecla. coluni atcjue fufcipiunt, quot;vt wre dicere foßis , quot capita tot fenßud. Necftie 111/0 h£c lepum diuerplM, aut mutuum animo-rum confefßiim,äut concordiampaccmc^ue domefiicam vlla ratione laheßtHat ,aut conucldt, c 'um in regwne deligcnda ,fuo tjuiJ'cjue-^onalienoutaturfttdicio.Agita»-tnr interim non raro Jèditionihus interfe^ ijitih (^armis décernât, dum faam fingili

I extern omnihfis Icgem antefirre conten-dunt.Nulia penitns nouemßeclarum^ aut crealionis mitndi, autanimarum cjuiccjua meminit. Pro^tenturqutdem omnet In- inuttb's fernum ejjè (ß Paradißim, vtrùmntdla ^ana poteßdft ijuem hac duoßnem condita ßnt: jjftf mulio 1’ero minu£,quihtts de caufts homi- iftrno ia nes ad inferos deturbetur- Nu^turtame infuis fcriptis de nontdlis, (juos nbsp;nbsp;infmu ***

cum paradifo condidiffè, nbsp;nbsp;vno, dtiobttSf

Deltribits annorum millibtis pcenitentiam ^giffe diSlitant: ut nimirum [upplerentali-orum hac inpir:e deft^um, quos aut ra- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

B i^ ra stut

-ocr page 48-

6 EP I S T O L Æ »

rOy^utnun-jUdm vitit aatcailæ^onimiffà-rumj^ facino^'ftmpœnitet: t^iîèd'uelÇic tA-dem ali(juid Jpei confèquendx falutistali- ■ reliquttm fAcerent.Confirmantetiam^ t^uod^ui contrat os animi nAuos pæniten-tia no ebterint,ß modfo cofidenter citra ’vlld, animi hsißtattone harÜJèctaru fri-mos authores imtocârintdneoSytanquAi/t.

fiu vana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AtTchoramfimuemf'altttisßgt;em collo-

fu g fl il i o contes, nonÇolùm ah omnibus cidomitati-orumnis liberari, 'uerùm ex ipßs

•utliori* înfernipenetralibus reuocan debeant-Va-fcus- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rio otcffte multipliées ah hoc hominumgé

néré fahulo pro veris rniraculis recenfên-tur : cptiM ß omnes hic fermone compleSli veile,ßnem i^modumexcedercm: epuare ÿsproterm '^is ad alia pergo. nbsp;Seclarum

alto trecento,olio quingento procepta nu-

ramp;^uume nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confenßi oßfeuerAt

»ii«. omnes , omnibus epu 'tncjue obferuatu efß; Prçcep'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tioru primum eß/ton occide-

j. neceiïa re,nec ahepuo re vefii, ejuo mortißtobno-'**' xia: Çecundttm , non furori: tertium, non odulterori: (juartum,non mentiritepuintu, • 0 vino abjlinere. Bonzi eh'Bonzo dum

hoc

-ocr page 49-

, I A P A NJ C Æ. y

ffAc^rJUeptA decUmrentjrudi flehecttU iwponentes ,ferfitaferuateorum nemine ■lt;■ h^icprAceftnohferUAtefojje,propterea ‘ inmunda odhtK verlareatur, viitant: pumtos igittir fe offerebant, totum iftud BanrorS tn!dum,(jwd i»prdceptis non obferunndis. ç7pM*uèr comfni(Jwt cjlçnt ,in (è fufciPere : ca tA- {um in aè tn^nlege nbsp;nbsp;cenditionc, utfib 't de monA-

fieras■prindiorttmfiitMits.pccHnijSjAlÿf^ p5jquot;, ^g* ed vitAfnJàft^ntAndAtn nere^rijs a pefu ülium. lo proßficereturyAc fitntmm honor'deferre~ tw. CAterum/ton^Aitxtiw hukpetitio-nifubfcrip/èrunt optimAtes,^uo videliiet. . •' Omni escompte pedtandi [crupulo (vt nemo non licentiAßtdeterior) uoluptAtdtu dilueront, indu'gerentgenio, aHa^jne- luentu. pAndA flAgitiAperpetrarent liherius.

HohenturitAque Bomd in mo^A A^i-mAtione nbsp;nbsp;honore,eojj WAgis, (juodpèpit-

ha omnino fihi perfitajum hAbe^, penes eos poteHatem ejße , AnimAS uel ex ipfu QrcifAUcibtareuocAndifß'eripiendiipM-tenue omniumnornine mAndatA feruAtu- t ros, AÜaJ^ recitAturos preces fe obfirinxe-rwtï - Hoe pAtri^n genus fiÀtisdiebu^ 'igt;ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B ii^ popidt

-ocr page 50-

« EP I S T O L Æ «

BonxorS pojnfloconcjonatar,jgt;otif^imumé. ificulcat, omnem dAmn^tionis aie am eos pO' icM. nbsp;nbsp;nbsp;fitos ejje, (jUAnuis longé grauißimA peccA'

torum quA commißritnt, committiintciue indies^ole^remerctur: ts enim Çanctui, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. cutu^fecî-af» colunt, eos licet ïam xd wfe^

ros pT/ecipitatcs, ab interitu Aterno in li‘ bertatem ajferet^ iitdicabit. P.:ujgt;erih(U cmnem conÇetjuendst falittù ßern adi-munt, (]uitgt;[)e cjui nihil.qucd Bondis cUr^ gianturjjabh.^inc^mttlieres ^uintjue «onzorû mandata trAnfgrejJitsJèntartpoJJè negant, ejttauis mulierplus criminum hâeat,

•ioi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A-rhitratu, qtià/k omnes in 'vniuer-

J ß mundiambitu viri:quorumnoxa Bon zorum interceßionc expiatur.-aiunt enim remtam immundam 'vix feruari pofje-Dehinc rttrßis dicere incipiunt, altquidem euadenda damnationis (pem mulierihuf reliquat fore, ß amphores quàm 'viri^ele-

inofyni» magnampecuntaru quantitate in Bon putët ex» zos.jdH hoc luce mortalißu»tur,elarlt;^ttifn P'*’’*' nbsp;nbsp;nbsp;erint, recépturiJùntdecupÜ eiufde proifus

mono U inaltera'vitA,'igt;tvArqs rerüvß* iftf

-ocr page 51-

‘ I A P A N I C Æ. 9

necef?itatibuf^ tUic obaeaietibus/ubue* mre poßtnt.V ride efficiturvtplurimi vtri* ufqite fexus ïnqçntem nummorum cefgt;i-am ionzjis eUr^iAntttr,'vel ccncredAntpo-tifts, exiflimantes reiigiofum quid - Imo ßtcreßncfum credentes, decuflumfthi re^ fittutum iri, vbi hivic pr-ife/item vitam cu morte commutauerint. ^^apropter amp;nbsp;chirographum a BonzHyvelut cerium hu~ iui rei teflimonium non grauatim accifi-uni, idq^ cum ex hac vita migrant, vnil Jecum terra mandari volunt, arbitrantes certo certius, damone huitts virtute fer-^ territumfugari. Vt demum faucis multa comfle^ary merM deceitiones nbsp;nbsp;imjm-

fturoi populum docent Bonamp;i. f îÇ fané res omni commifiratione digni(^ima, vi‘ dere quantam ic^ud omnespafiim autho-ritatem obtineant, quantdque reuerentia frofequatur plebecula eos ,qui nullis vel minimum lar^untur, cum ah omnibus flurima recipianty^ millefiagitqs ab in-trit vulgo ctrcumuentopècunias eliciunt, quoi hic hreuitatisgratia pratcrmitto-

Igt;einceps,vterat propofitum ,itinerif no^n

-ocr page 52-

»o E P I S T‘ O L Æ t

no flri IjtfAftenfls fttcceffttm Primttm lt;»nniu(ut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retuU)

fimam veattnus, vbi PmIhs concttHfibfH ^uas multai habuit ,parentes^çhrifl0 lu‘. crifecit:lt;juia ^lij pluri)ni,adcoj^omnti. fere inco'A ChriflimA prifejitene fufiefl‘ fefit facile ) nifl Bonzi,pe^imu genus hä' winu,muUiicon:ttibus noßris impedifnät^ puîrcon” ohiecifènt. DetiilerunttUinofirosaieii^ Mcrßone. Kgionis dace ampliflifnum,minitantes fl.

re bretti, vt prouincia tota funditU^ ettertcretur, dcord pba^ foie adcijHH' rent ur,fl impunèfubigclof Çhrifiianam ïi' lißonem eu fitù legikus/sc diametro pH' gadtem,ample0ti flneret- Addiderunteti' am,quod qui nomina Chriflo darent, pef' dftun eßentomnem deuotionem nbsp;awf

rem, quo prius erga fanges begum fuaruHt (onditores afficiebantur. Extorferunt tatt‘ Capitis demaduce i vt capite pleEti ediUo pH* fertur ïn dtheret qui Cbrißiana fl rcfiß^ tot qui addicerent. Rebus ' ergo hoc moit chriftura confiitutis,ttnnum hic lon^ minortßu^it ^rùr * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periculo exegimus, occupati tont

mjbruendu,quamconßrmanduneophitii,

Ü»‘

-ocr page 53-

ï A P A N I C Æ. U

addi(cendA, trAttiferendtf item

* in iafAi?.en('em fermonem e^aibttjclam è lege nofira, ad mundi creationem JpeitAn” tibui, additù nonntdlis cornentariol^i no»

i lt;• é

K

4

'lt;

minus 'uùLibusguïm nece(fArtjs:qttAfAr’ tim cxplicAbcitit 'vnum eße rerum omnitt

Deum,partim myfieriA vitAChrißi ab ßtm^ta natur A hurnana nbsp;nbsp;nbsp;ad eius in cee^

les ßcenlum eople£iebantur,cu breui ejua- Lftelli ä« da, etfileSlu non indigna extremi ludicij enarratione . ßani omnia non ahßjue na cdnn» in^ntinoßrobworeinlinguam lajranen- ‘«f« femtransfura,charaóïeribusnoftr/s exara- , -C 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r I I

utmus.Eum Libru recens conuerfis legeba- (e,uandi mus,'vt quo Deus cum 1 eßi Chrtfio vnige- cöutrfo» nitoßlioritucolendus ac adorandus eßet, inteüigeret.Nonmediocriter,tamChrifii^ di, a»i quam gentiles hac leStione recreati ßtntdtavtingenue if ßßimam( quodaiunt) veritatem fidenoflra contineri aßeuera-

rent.Suntenimß»g^ariejuadamperßgt;ica-

' cia initenü, ufentif^ acumine prAditi Ia~ î»?”**»

I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;î«* icent

fAnenfes, nccjue grAUAtimjuum rattont w- nbsp;nbsp;nbsp;*•

dicitifuhmittut.Deterrwtplvnmosducalû. edili^ifeueritasfuppltcÿj^ cApitalis in traß.

-ocr page 54-

li E P I s T o L Æ »

ßfitetia, (ftw minus no fir amp;nbsp;ß religioni Adiunxerint: cit m tame fidem titf ftramveram effe fuam^falfitm acftlfo eH' eogitatam minimi ignorarent. EtioMi annijfacio,e 'um videremits eius terra dit . ce nuUa ratione addiicipo(fè,'vt nobis Chd ßiAnafidei my fieriaprc^alandi poteßate^^ difießimas, ncf^ digrediti^'

titudo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrßtani indigena. mitltts funt proß'

cnti lachrymu-ob fingtdarem ijuem tn itd^ conceperant amorem, pro accepto benefit» immortales agentes patios,ijuod videld^'^ ad immortalis Dei notitiam opera noßf^

;} effentprouelti.Utianßt iliic Paulus lapi' * nenßs verusChrßi miles ^vtChrißiiigt;figt;^' ^ttaßdeißtnt orthodoxa explicatius doet' Pri«ep8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In aliam deinde z/rbem profePii,ß

humané nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domino omnibus humanitali^

excipit, ofiicysexcipimurflibiyetiampoßpaucosdi' flum*an txi^os, decemperfinas Chrißobaptif nunciari ittotfsfocramento ablutas adiunximus.ln-patitur. tere a temporis zinusnoßrum lapanenfet»

tinguam perdidicerat,e^ui partim coKctonb bus habitis partim leciione libnjupradiitii non paucos Chrtfio Domino cone^uißuit.-requot;

-ocr page 55-

t A P A N l C Æ. 13

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum neofhitis ChrifliA^

nis Co(’»iiuTerrcnfis;Ego vero cum lo-«nne Fernade'!^adaTa^lißimam ciuitate

J ^mMgucci,foieti(ii?nocMdAtnPrindpt Awïruc fitbieôlamproficifcimur.tjuæ Joocoo. domos

, ex lignis taniKm confiruFfas habere diet- familia«

J tur. Erant illtc flurimî tain nobile s ^uam 16 auidè fogularescupide,cjuam legem doceremui^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

, fitre defiderAKtes:'vnde etmmum décréta 2aiu«s._ J fiaiuimfü, bis diebu^ßn^is in plateis J compitis concionem nobis effè habendam, J ijua abfolueretur partim leCHone Ubri in I lapancnfe ideotna traducii,partim nonnul-lis explicationibus ad leFiwnem accum • modatis. (J\4.amusfuithomintimadcon-ciones noßras corßuentium concurfus/iec raroprimates, alij^ nobtles 'uirt nos accer j^empto« j ßendos curärunt,l^-tamßdei ,qusmcon- b»nt.

cionit noflraru ßbi rationem reddipolhda-bat ,poliicentes,cpiod ad religione noßramp;m

. animum adßere,illamj^, reli£lo errorum itrifio »• lidiyrtntho, ampleóli vellent, ß modo eorii fiüehü in legibus praFtantiorem,noSha proharemtts.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fluresßbi a nobisfatisfadum,haud ob- cionato

fcurisßgnißcabant argumentHi cum inte- quot;*•

'gt; Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rim

-ocr page 56-

14- ET U T.O

înflJeliS fim alif velws irridere»t,vel

ftîanos **' Agitnti, intqKofiryet-affîtWfij^^^^ côciona« compitù cwcwniremw. Piteyiamp;relilt;r •or«’* jtgpaU celluuies (ibilis (^cachinftis nûi

flodebant, 'vociférantes : Ht fu»t(jui ait tteum A nobis adorandum colendîi tr •vt nosJeruet, ne cjue AÜud cjuicciutiWi ßruare poffe^priterrerMn omnium Cotd^ ..., torem. Alÿ ciAtnAbant;Hifunt,i^utv!i^.

•unieA vxore cOntentumviuere debere^j firunt. '[■lonmdli'ueforHifunt ( inlt;iuiti^ ^i lihidtnem propoßtam (gt;fs in locis î/' tAtifsimam)vetAnt.Sic^(igidatimfin^ ia noflrAlegts madata Ju^dAhat, quo'^ fie tnatorr in nos ignominie nota tnueht rent. PoS^dies plurimos/putbus firetx^ AC indefeßüm coctonibus tam domi qusP forts habedis infudatum fuerat.-tum accef findos nos adfecurauitDux Aman^ck ü ^i tum ßrie illicapebAt : multa^ ex ftt

• feifittatusesf^,'Videlicet.cuiates eff

, ƒ tnus f nam cauß nos ad earn tri' duxißnt vrbem. Cui e^ in lapania if ^m nos 'veniffe refero: 'vt le^^ Dii 'oiuentü iUü in locis inco^ttam pronnil' gt;

-ocr page 57-

1 A P A N 1 C Æ.

(, ^Aremusfum nullusf/dut is AternA compos î’ feripoßit/jui Igt;eum Opt. Max. ciuji^ßli» * J ES FM Chrisium i^orAret. Iübet ille hafte (ibi fdem enodAri. PrAleStA Uli


lt;1

'f

boNApArs libri iraßAli^fjuam poflquitm no AtjuistAntum Attribus,Jed nbsp;nbsp;InbenSt Atte-

to^ AnitKo, per vmus ferme korAßAÜum kgem at Audiuißet, mißos nos fecit, nee tdiud tum «.“« tfuic^ effebfum eif^. CMAnftmu: hAc in wbe diebus plurimü, concionibus le-Uiontbus intenti. Libenter multi vitAm ‘

r

* r

lt;1

Christ uttdiuernnt yKec One tonfilatione finguUri^eo vt mnltislAchryn^ix. ßni ex^ cujj'lt;£,prtifertitn ciim ad Paßtenis r/iyßerii 'ferttentum eßet. Cu»/ 'vero htcpAUCOS etd Chriïii fdem accedere Animaduertet e' wui, nullutnj^vel exi^ytum (Altemfrtt--ÜumfromAnArej/rofitmmii laborihui no ftrußAtmwtts AltAmvnbem, toitiis Meiamm lApAnenfts prouincijt prtfnArtAm, 'petere,

* Meiaeum vttlgo nttncupAtur. Totum menßum confecir ~mus, non fne prAfenta vitA noHrA perieu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

, Meiacum vtilgb nt hoc iter ßofio ducrum f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

■«)

lo, cum ob bellA 'diUerfA,qHA tum tempons , ßin^slocis^trebAKturiiumetiAM vbprxdo-

nes

-ocr page 58-

E P I s T,O L Æ t ingtneia nesgriffantes, nee nonfropterri^' '8®”' diffimA eiuefro»incilt;eßtgera. llluc Unit diebus aliquat lahor,wimfts,vt si Regem patere t nohis acceffits,vt ah eoint' petrata facultate citra moleßias legem ib uinampromulgaremus • Sedfiuïtra: mb nime Regis mandatum expeclare profutb cum pdiiditi a Rege defectffent. Itaquett' tare per nos cieptmits ,fi forte ejuu veiti Dei capaxeffet. Sed(h' iifrustra ,proptef VrbisMa imminentis belli rumorem.Fuithac iaci vafti Maiacum quondam maxima,nunc autetfi **** matoriexpartc deuafrata eß. Sunt quiÜ' cunt ohm centum (fr oefoginta milita adi' um habuiß, quod quantum ex tpfius (fr amplitudine licet colligere , ajen mib^ dicere wdentur.-fr quanquam ƒvt dixij tnagna ex parte cobußaßeuaFlataq^ßttitf ; , ■ merustamenadiumadioooooplusmintK-

* i C««? itaque ibi omnia extrema quaqttl quot;nbsp;• ' minarentur, nec in turbata p.tce euangebt locus effet,mutato confilio,fgt;4mangtccui* Literçad reuertimur- Gubernator aulem fr Epifef .puilitertts nobis adduce Amanmtccenfeni snanvuc s,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,• r i rj

Kpiem« dederanl, cum munujcuhsjqutbujaam tt ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aquot;quot;*

-ocr page 59-

I A P A N I C Ä. «y

ßgnum beneuoletjtit£. eerie heneuoQ tnunußula. cum Literis accepitjC^pro officie liierdifime 'vicifiim aurt argenct^ue po^ du-s non minimum obtubt. Sed nobu con-fittutum ernt,plane nihil admtttere ,prA-terejuam hoc^num ,111 Euangeliumtuto tn regione illamp;m liceret tnferre. Nec aliud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

poflulamus,qHam hanc vnam,fi uellet/io-bisgratiam referret. Retulit ceri'e(nt erat Dux Aa »Ö» illiberalis) rémque imam hanc nobu Tna?quot;«’ ./•. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/■*/'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c ‘ conccuic

gratijsimam concejsitmecjolum concejsd, vtfuts fed fifam ejuot^ue authoritatem adiunxit, Chrulu» ic veluti (citum,per publicum pr£conem proclamare iujsit ,liberam cth^uc posihac » tranfeundi ad /ide Chriflianorumfaculta-

, tern efe. Addidit etiam monafleriu quod-’ dam ( cuiiifmodi RonsM efie dtximtu) in ' modum college extru^ittm : id^ coepimus

i»habttare._^jM (atfi maximum omnïu c'a- Maximua

’ ctirfiusfuit,adaudiendamfideiChri(l'iamt

' nbsp;nbsp;doclrinam. Hanc enimin dies finales bu ones cSa

populo expofiuimfuiac deinde bona tempo-

* ru pars difiiutatieni data efl, qua ipfi aut fuas qutefliortes opponebant, aut fi de qui-

* btu mm fatu erat explicatÜ, rogabat: nobîs ” - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G verh

I

-ocr page 60-

»î E P I î T o L Æ t vero ad omnia cotinuo erat re/j^ondendi^ nec agendam aliud. Tantui Jane erat iquot; mniuntconfluxttSy n/tdorntii noJ^lra fgt;erfe‘ tuo quafi referta populo fuerit : tnio frequenter tanta multitudine non ceperit-Nec ipfî a rogando dedHterunt,quou(q^ cU‘ riua aliquanii) ex refjonjis noHris tntelh' gerentJùarum legu vanitate,^ noYlrlt;e^‘ ' âeifolida veritate. Fuitaut id aliquante tempore, fuis qu^eïtionibus negotij cef^ noP arum nobis fecerint, pauto tarnen pei(, acquteuenit^e^ q maxime,qui antea tii i/f , cocionibus tu difjutaticnib.'vehemetifif^ Conner- pro uiribus aduerfibatur. Qui 'verb Chri e^partc nobih^ erdtiqui quata deincepsfludic S ode täte tlgt; lexcriit,explicari no poteß^. Hi dili'deterit^ nos deferunt, quicqutd gentUiumlegtht^ (fimtautem eanouemjadmodum in terf difcrepantes, ’vtdiciü eiiJ cotinetur-^quot; bus perfeHis ,probationes quarimtts,ade' ttincendd le^ iHaru, opinionuq^ falßtatt-' ^uptidie i^tur leges ipforum oppugnA' lt;00°?^! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interrogationibus,q argumentdi

4e fua« necpotuttadea'velhifierequifquam,'vel

So»'

-ocr page 61-

I A P A N I C Æ.

Sonzoïum,velBonzAriifL’c'ßqa'tAlij htc funt fîdei ChriBtianx holies. Hoc vide tes Chriltiani recens couerß,giiudebdt,facie^ bintje indies, frouentum nonposnitendu, in fidc Christi. Getiks ctiA qui dißutAtio-nibui intererant, mAgis mAgis^ a jùts legibus Atq, feßdiA AueriebAntur. Vîdentes Bonzi tot A ^AtriA ’relißone deßcere, intti-duflimuloperciti,grAuiter inceßebAt co-ucr[ôs, qgt;fAnchrüJnoru coKiemptss legib. ß’proculcAtis, Chrisiu ncfiio queßequcre-tur. Re/ponÇum A Christ Anis eïi ^CAthe cumenis, primü lege h Ane Chri^ii (ihive-riore mtdto,rAtiomi^ confintaneAvideri, Cf ideirco Çe hic Amplexos effè.-tii ChrifliA-nos reru ßiaru roes cAnfas Adferre^cùm ' ■ ' ipß intérim ,ßquüd de religioncAï^me^

I nbsp;nbsp;nbsp;turn proponiturpenittes obmutefcAt. Verît

td miru videtur,'gentiles hojce( quod etia Anßfi dixi) nullAnt tn lihrisjuis, quos de reli^onecoÇcriptos Adßeruit,decrcAtione.^^,^^

' nbsp;nbsp;mundtmentionemhAbere,Autpgt;ï'is,Autlu- “quot;quot;uwU

^jfiellArum, cœli, terrx, mAris, i^c. Sed ^nonn|f AtrbßrAntur h^c non Aliunde^uAm aßeipßs

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff^ticipium fumpßße. ^Are tjue de

C rerua^quot;

-ocr page 62-

, nbsp;nbsp;nbsp;2o’ E'p f s‘ T Ö E Æ I

aK-zi'.lkirerüm a nohis^e^eratim dicê'

hantur ,ftimrrfa cum admiratiiiKe r,udie'‘ bant, fnaxirne qubd etikm ahima^ eunde creatorcm habere tnteUi^rent : ac maioi ent cmn 'ittm admirattff, quotnintts '^ante a de ereatore fch-e ólit^id poterant, ant vn^uaw^ale (juidin hifborysfeule^endif ent auditif.Idnc 'Verb'ffi/n'iüerfa reru m* synenfes /'«fa nb^'vnv creotvrefirodu^iifuiß'et, add perHo« frabantyy^Èynehfes id(^^ur^eriiißimi hi^ res,àqui# bentardam in his /jtia ddreligione, yuant bus ncm pealij fu as leges accepe* eitabantUf d nobts de eoprincipio, honunf „. he efTetdan mahim.-Pdiierex fi'unict^ eP Quæfrio f'.'. '-j’- T ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . . . ■ ■

yaa: ad rttn^ub . behe;ß^jmandam fft“' ilantlatere piffaij^efdl^ltilta/ß-

de princi toritumbtmarunirerumJ)rtncipiuf)i,,ilf fio rerS. bonarum^^ malaruiti ei^'Hyuo? Rcffibtidf tfiui vntim iantumejfe (iiy/tme bomintff' tramait alieuius particifaiwnem^ /fpèy«' •n îsô S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ihtpofsibile. Si enfin 'ticUsJUf^fè'

~nx-)nn\zrfhdtt,(ffjn'm^ bontie eßj ßtomodo dàmettfi 1 m Jgt;eßimiis;ßnerte]ue htiidkhd'^ infenßßjiffd Ciaaton^ fjoflti cyiaùitflDiximus'-ÙMtda bonos fa^ fe^ maGtia 'uerbpropria depnttdtos ,'iti efi ptends^iäjwnc iMtntjtixtermtmd iu^^t tv.s'AST -j U

-ocr page 63-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 A VA» ÎS I C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

ßimwA boniMe tantAcntdcHtM eß'e 'fto^oteß,'ut mi(ericordi£ omnif immetnor,propter v nicü lApßm Ater/iAi pæntü infli^it. Dein- ftitia iu* dfiß,zgt;t Afferitis,bügt;ftif}em (^upg^. çreAuity nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i*

c!trteurieti^iid,tmümbii^pertierßßimü P*” pAtitur,prxßftint citm ideo crcArtt, vtper ipßfm honorctur,^' lAudemferAts^dde-VAnt eliAm:(jt(o»fed_o bonus eJJèi/jni homines mtferos adco ac imbecilles promptißi-f^ioß^ ad omne malum fecerit-guos wßoltt-tßimos feciße oportebat-Atgui r/o hsic ta-tum incon[ulte acperperam 'uemtt etiamp;m infernum omnuim malorum pcfsi-mum creaßedongeg^ tetcrfïmutft, 'vt ntdla .j. tnißericordta er^ danatos moueretur,guin potii^ ia Atermim torguendos rclingueret-Puterea quomodo fieri po fis it e um bontem efiè, gut legcm illAm dece prlt;£ceptorum tulerit, ohfitruatulon^ diffictllimam. c^are ex his, multißß algs consUre, legem illam qtiam haitenus obfieruarant, pielatc maf o- tent ptç? rem(ß fnifiericordiam promittere,cttmvel eX ipfiis inférai fiaucibus liberandos fie cre-derent intercefsione fuotum legifiatorum:

C tg Kts

-ocr page 64-

aa EPISTOLÆ I

nos 'Vert contra nulls.m in inferno redent’ ftionem efe diceremut.

S'

His adjs^ mult is e or urn auaß^ionihut ■b fyo^ofiti^' (Heo iuuante fa nobis fatiffalt^ e^l, 'ut non Parum noHris re//gt;on/ionihut content! difieferint. Sed hoc admiratiorit mihidi^um •videtur,vt homines vidt’ licet Ethnicos atjtto animo cedere, cr con-uiHlos rationi parère,verumadeo /ludioit cognitionis fciethe cupiditate trahiitnt, vt prills ah intjutrcndo no deft si ant, e^uarn rem probe intellexerint, attjue rcfbonfa no-Ignoran aljs identidem non cefent enarrare, *!’. S*'” I^norabant mttndumejfe rotundum, i^nt ' rah antfoils cuffom, ignorabant caufas Co-metar-um, Elanetarum,grandintim ,fmi-lium^ rcrttm , epua -vt diligenter a noiK explicatafunt, ita ah illis excepta fumtnl' cum alacritate^ l^o fa£lum eH, 'vt mo-gnam de no^ira eruditione opinionem co-ceperint, nobts^, in dijjiitando maior an-thoritas parta ßt. Solent antecpuam cjuif-^uam nostrum eb veniret, etiam inter Jefe dißutationes exercere de fits feEtis, (ejuoi nouem fuijf diximiis) ejuanatn

ex

-ocr page 65-

I A P A N I C Æ. IJ

ex ontKibfu effet pr^irafttifstm/i: terü Anteferendn. fmïc diJputAtiones feu. altereAtiones deineeps omiferuntfolam Chrifii legemanimo'voluentes.

ies eriet admiratione digaA,'videre paf-fim per domos Q'eopita tant£ ciuitAtis hommes magnofittdio de reeens aeeeptafide ae legibus Agere. Infinitum effet omnes h!c

omnium ejiiAlione s aficribere. Br Ai autem intei feâae p. qua negaret animoru im-mortAlitate fiim pefima habita ab otbuSfOc immor« Jè^atores h.ihuit'vtplurimüncbttlones t»Ut»te»n feurras.Hae etia mfernîi plane explodebat.

Pojt multos demu habitus tnterroga-tiones ac quofiiones, intra duorum menß-umffaeium . seo .plus minus baptifmi jà- jaoistp* eramento Chrifi^o funteonfierati:^ plures indies eonfeeranturjChrifio lasts. Cognoui-mus fane e.\' his qui f.dem fitfiepe}'Ut,'uer-Jutios (fiteehnus Bonzuirum .feedarumque Qua« f« aliarum, quibus mifitvpopulo imponunt, ”5^33 quo eerie, ahfq^ horum opera non itafaeile zorûmy fuiffèt indagare. Singulari nos amore dili-gunt,'vtvelhac vna in re fdeißneerita-te agnoJcAS. Coteru no parum negoeiffuit,

C iiif ante-

-ocr page 66-

«A E P I S T o L Æ I tnteejuam baptißnum Admitterent in ex-imendo quodAm Jcrupiile,cinem ex nbsp;quA

deJitmmA Dei honitAtea nobis dtjjèru ^'*d*d** conceferAnt.lSiAm m'tßericord^De-boniutc' negidoAnt, qubd Ante AdtienUirn noßrumßefe populo ilii non reuelAffèt:itA •vt,ß verum effet quoddtcehAmiss, nulltu fAlutem ill Am AternAmllgt;erArepotuer:t,qut ilium Ante A non coluiffèt.Cerie crudelitA-tis id ejfe^on piet Atts,quod priores vtvo-btit verA ipßfu Dei cognitione cArere, iti eÜA omnesin infernumdetrufit.Hic fcru-pultu mAxinie illos remorAri videbAtur quo minus Deu hunc AdorAret. SedplAcuit diuintt honitAti, eÜAm hoc mAlo exepfos, veritAtu cApices efficcre. Adduximus rA-ttones VArias fjAnc diuinA le^ßgu omnii fuiffe primA, nec lApAnenfes olim lAtuifè, illicitum effe occidere furArifAlfitm dicere teßimonium, aliAq, innumera contra Dei pr£ceptAcomittere,fciuiffeq, ca omnia an' tequAm Synenßu le^es in lApaniAm effent all At A.1 df Abundetefatum fuiffe confie-tiæ vermem rcmorfum, qui ob malum ferpetratssm confcientiam arrodebat per-petus,

-ocr page 67-

UP ANIC Ä. iç

fetuo^fcripamprcinde If gem in cordibui il ma/o declinAndu cejuiffe, bonumj^fcicte -dum. I ta videcem rnidatorum cognitio' nem habuerunt gentes, a ntdlo mortabum frMerijuam Deo Opt. Max. edo^i. ^^^od fi adh»c anx^ htefitarent, experirentur in abquo frro ^agresühomine , qui aut in montibui, aut Jÿluis educatm , literarum imperitU'S, dr legum Synefium effet igna‘-riis,interrogarent^huiulmodi incultu dr feerum homtnem, numperpetrare homici-dia,furta,alia^ enormia crimina , Licitu effet, an non : ai que eins lefj^onfo agnofee^^ rent in hoc legis diuina notitiamp;m a natura if^ forts sc beluinfs prope-modumhominibus fit hsc notitia,quanib magis in liberaliter in^iitutis drprudenti-bus. Igitur priufquam lex illa a Deo ede^ retur, 'uoluntas eius, hominum cordibta fuit infiulpta.

Hacratione conui^i, libentcr acquie-uerunt,omni fcrupulo prorfus abicEto, ficilius ChriHi iugo fefe fuhmiferunt.

Bonzi nobis funt longe infenßfomi, propterea quod eorumfraudes dr menda-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cia

-ocr page 68-

EPISTOLÆ »

ei/i dete^mui.NAWi (-vt diximusJ ^ofntlt imponentes ferfuadehantijuiftqae fti obferitari no» po^e:(]uare obßringehat fieu pro plebe fèruaiuros , hiu:îege tarnen, vt necefiariafuppeditarentur,lt;dr honor de-firreturquin etiam ex ipfi inferno, fi cjui €0 defiendifint, erepturos. Nos diuefim docebann(s,redtmedi in infemofiem ntd‘ lam e(fe, neqne qucnquam a Bonzis inde liberaripoffe. Hac noßra ratioepacati funt, amp;nbsp;conciliAti nobis lapanenßum animi, tti •vt ingemti faterentur ad fi 'vfi^ue temporis fibi a Bonzis impoßtunt fuifie. Efi'ecli eii tandent( Deofit laus dvt vel ipß BonzÀ ne gare non potnerunt/ju£ de in ferne a nobis di/firebantur, nec animas e pænd eriperepofe, imo fatebanturfi hac nopra-d’.carentfiefutura fibi ad vitanifisfientan-dam neceffariaBucceffu 'uctv temporis mi gis fotagifiß^ deßcere cecperunt folita eie ernt finafitt -veritis lar^tiones^ec prifiino ii^ honore efi, ita vt viles ahieili domi cum inedia c^liitarentur-Ingens fanecon-trouerßa de inferno inter nos ^ißos Bonzes,eoj^ eueiia,vt exacetbatos eoritm ani

mos

-ocr page 69-

ï Ä P À N I C Æ. 17 tnoi vixdü mitigutum iri,cdio^,fipito grt tiam iniripofie fperemu^.

Plurimi tu viri, tufteminlt;e huim habitu reie£io,ad commune’vita. redière, jiroduntjj Bonzoru verßttiitf,ijut adhac in ßuvcfintaperfeuerxnt. Vnde eorum ret in Amingucco tjuotidie in redi” ^ntur, omnemj^fdem apud dues amit-tunt. Retulcrunt mihi Chrifidni breui fore, vt multn Bonzoru monAferiii (f itu li cetap^ellire )(ju^ centti hac in vrbe nume rxntur,ob eleemo/ynaru defeliu intereat.

Antiquif Bonzos Bonzai,fijttado tjuin^ iflAma.da,ti. tranf^ederetur, capite fledebat Br£fe[tu^ Prouincixfeu homici-diu id effet ^fatrAffèntjfeafimicatio, feu fitrtüjfeu vetitorii ejia. Verü abolit a la cft hac cûfuetudo, vfui •verfti in abufunt, vt no modo publice 'uinutn bibat,pifcibuA cia alys vefantur, metiantur,verùm etia impudentifsime fomicentur,pueroi impuri alat,ac ne vereatar ijutde hac publice pra~ dicarefedpeccatu ne^t. Ex populo pleri^^ eifde criminibu^s detinetur,ad tam pracU-rum fcilicetiforum hominum exemplngt; tJUagi-

-ocr page 70-

î8 .EPJSTÇjLÆ » ^^ngiHros ctiumplurimu fei^uitnttfr di/' ctpult: (Rulleres a^^idue apud rds ver-Jàntttr, tAnc^tidfn miniUrorwn âcfa.mulo-rttm vxores,hûrtis (dr ^grd excolcndu dt.-dits . Sedneç ûffendit quiiquAmfieber» ^iußnodi côntierfatio, eiureßne mmori miliiiritAte eße nor) filet. Jrfuißtnt lt;vltri citïoj^ Bonzi Bonzai nbsp;nbsp;nbsp;Bonzei. Bonze)!-

Nec defiunt ejui die Ant hat herbu vti, quibui conceftum imfedieuitfinTn qrtibM ^bortiAnt. Nec miror equidem tarn enor-mibui eos flAgitqsimflicArf,cv4ADel»t .titlA flnne defiiuerunt, CAcodftmones Ar» flelduntur, venerAntur, colunt.

ïapanef. Qmnes in 'vHwefim lAfAnenfis in nibu? co rAtionibfts lon^ coronis (quai -vocAnt)v-tonis V* tunturxonfiAnt Autcm So.fihcrulù,^ di tuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnguloi eltaquAmfi^dturfieclA,

author um nbsp;nbsp;frincifum nome exfrimut-

^ibufidAmçtiAmfiherulas..quaßqiic murmurAndofrequentiuifercurtere^ecultArd religio eft. ^ui 'uerbfiehlArum fracifui habetur et Atimores(vtfiufrA dixi )fi(ntXACit (bquot; Ameda. Bonzi nbsp;Bonza fiuluo colore

inßgniti,cu fotißimA fofuli farte AmedaU

ßquu»-

-ocr page 71-

’ nbsp;nbsp;nbsp;1 A P Â K I

fe^utmtur,(j«i'yero nlgro,a hSc X Acani ^otifsiftium 'uèro Xacan citnt al^s Kuitis.

Curjiui, quant a. potui dirt^entin, explo-randum, eci^ùid de Hits co^pfiipo(fct',ja^ pientéfne ht ,aut J)hi[efiphi ihß^es fuißcnß^ ßntulq rogaui Chnßianos, vt vit as eoruM ßriptoad me re ferrent. Deprehendi itaque exipßorumßcriptis homines nonfuiße, na: tnilla,, autduo annornm milHa vtxiße di'^ çehant : Xacam vero eti'am tria annorurn tniüia tn vitafuiffetquihus.'icceßerunt mttl ta non mtntes alßtrda'vnde cctb^ere facile erat,nonhominesolim extitiße,fedmeroif cacodamp;monum tllußones pfafiigias.

Oro,^tefiorqcmnes,ßqttiUteras has lef Hurißint, Dei mißrtcordram auxiliumq^ imploret, vt nobisßngularifua gratia ‘VéïH àdefe cotra hos dsmcnes Xacan Jme^ dan:ac deutHosdedat ad maiore fa loni^ tatû horrorerntJ mminuitur interim indte^ rnagis magiffeorumfdes authoritas. '

Vir efi in hac vrbe apprirnè nchiiïs,quf , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter alios ßudijs noßris maxihiefruet ,nec

, jsïfrttzr? ipßtil/iSxor in nos ^beneuolentiat^ , nbsp;nbsp;nbsp;daaraf quo è/fa impedimentumvllum

' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrißi

-ocr page 72-

P E P I s T o L Æ »

ChriflifidesJ^ar^iur. Siqtàdem vtriqtd non P arum placuit noßra religio ^neuier U’ men earn fußepit. Hane ob caufatn credt quodmultaBonzoru coUegiaproprys Jur»-' ptibui erexerint,(^ redditibtt^ dolarmt,vi ßngulariter pro fe apud Ameda (ettife to-tos deuouerdt)intercederet^t^^ ita ex omnibus huius 'vita malts ereptißla vita fi£-licitate y(jua illum frui putdt,co»fetjuereturgt;

Adjerebant enim has rationes qua 't ‘ Chrißiana rcligtone ipfos tmpedirh, quU id totos fefe Xaca (jr Ameda dedidißent, erogatis tot largitionibus, tótqne ere£lis e-dib^us.qubd ß modb hanc noßra fide ßßi-perentßruflra omnes illos ßtmptus impen-dißent.Credut enimeertb certius receptu-^ rosfedecuplu omnium qua élargiti [ùnt,itf altera vita,expe^antß^ ingenteßuarum lat gitionum frugem: exßimant etiam homines tum cibo,potu, vefiitu, edßfiß^ opus ha-biturosßlloßß^ maioriin honorefuturos tum apud Xacam amp;nbsp;Amedam, tum apudaliot qui diuitßs etia reliquos antecelluerint-

Hac nbsp;alia id genusfexcenta doeebant^

Sonzi^ui code tempore nobißum concio;.

nabiU-

-ocr page 73-

I A P A N ï C Ä. 31

tubantur. Calumnim fuas in freijuenüfii-ma cocionc euomebant,tum in nos, turn in legem nofiram-.irno Deum ipjùm hall enns inui^um et inauditum fuiße:nec ^ieripoße, ^uinfeßimus damonßt,que nos (è^uere-tnur.c^arefibi a lege noflracauerentßore eni vt Jafanenßü regiofunditus intereat, eptocun^ momento Deu-s nofier adoretur: Nome quo^^ Deiperpera intetpretabatur, malttios'e id tor/juentes adfua bn^a, (juafi ide eßet Tgt;etts (ß' Dain,^ apud eos meda~ du magnu fi)nat:ac proindenosfugeret no minus 'venenasalijfig^ cotumelijs Deu et fide noßra inceßehat,^uas tarne Ule pro in-fiiafibi boni täte in opttmü couertit.^uato enim ipßmagis debacchabatur, tato nobts^ maiorfides haberi ccepta efi,plureß^ Chri-flü agnoßcebant. Nee enim latuit ipßos ex inuidia magss •veritatts amore tata^ tragedian excitari-NonparÜ opera laborts tdhibui,lt;vtfeirefiantea ‘vnqti'a lapanejes aliqua autDei, aut legis nojlra cognitione htutuißent. Intellexi quot;ven tarn exferiptif tortan,q aborü oratione,nunquam de Deo aliquid eo perUtum fuiße, aut cofftitutn.

Cangaß-

-ocr page 74-

JI E P 1 s T o L Æ t

Dux cS« gafHmz Crucis fig no pro infï» gni Vfc» batur.

Dux BS genfii.

CoftgApim^ tAffie Ducent(quo in loco an^ numiitmui commorati)fgt;ro tnft^i compt' rimns^lbAm crtuem hjd)ere,fid ChristuHi pUM ignorATc^

Dum Amagucci a^erem cum P. Cofnti Torres,Cf loAnne FernAnde^y Dux Bun‘ genßsyilioqutn^otentißimfts,(uis me lite-fis euocautt, quod nauis quscdam LufitanO' rum eb appulißet: hsbere proinde, de qui-bits mecum a^ret. Ego necdum morutuf) ebfum profeèlus, tum vtprobArem, ßfotß ChristiAnorum ßdem vellet ampleUi^ttttn etiAm vt LußtAKOS viderem^ P.CofinA loAnne cum psutcts recens conucrCisAmA-guccirehSlis^ DuxßummAcu humMitAtt

me excepit,necpArum me Lußtunoru ad-uentfts recreAuit. *'i

«editia v.«' Cum Verb Bungi eßem- ,ßitim a met dtfießu AmAngetccibeihtm !(trox conciw utt Demon/iefcio q»es;Nam Primas qui‘ dam in ducem inßtrrexit, nbsp;nbsp;collât is cur»

eoßgtis in fagam vertit, fugteniemq^ perft cutus eft ma^sis copifs.Duxverb citmnub lam videfet elahendißem ne viuus ce-p^rehendervtttrprifssßliumßuumparuulur» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adU

-ocr page 75-

I A R A N I Ç Æ. 33 âdhuc cjuetnfie um trahebatj turn fifu* gioKe confadit,Jufi mandinSjVteorfUó v* triufiue concreTnarent^e wl cadttuera, in hosiium mxnui de^enirent. J^j^d (fi fï^ cfuiH esi. la quot (^ quantisperfculif no-‘ c-i;« firt belii temparc fierintconfiitutiiCX lite- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rd b'i Adiunctis Didtre licebit, .

I ntcrficio Ducc,primores exifiimAntei prauineiam riopoffè icdmintfirAritniß qud indcfiuiidi locum J'uf/icercturdegAtes mfi firunt nd Duce Bungcnfimjifni ex ipfiut^ frAtribui, quern vellet^dacAturn eßerentes^ Mj/fiti ergoDucts filter,prouiaeiam fitfie--pdr.Efi hie Dux Bungeafii fummui tAriorum Amicuiy ditionem habet amplifia fitmam, gentem ad bellum itifiruHam: qui poßquam Regit LußtaniA nomen aceepit, eins CMaieftati fifi obtulit, detlidttque,. amp;nbsp;irt certius amiciti£ teiiimoninm arrMt tranfmifit. ^d Proregem Indias deSlina-uit etiam ex fits aliquem ad contrahen\ dam amieitiarn: venit eo nobififtm Proregefiummo cum honore humanita-teexceptus eß.Pramifit etiam ßefieeffeblu-. rum jqpudfratremiPucem '^moMÿtceeru

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö fim.

-ocr page 76-

H EPISTOLA » fint, quot;jt neHru infidei neffgt;tiofaueat, itf uetj^.Sedamp;friiteripfiflt;gt;ïffuuinAmtin' ^ccum aduentii iden» follicitus eß. diu htc eÿmut ( funtautem tam fire dut annicum dimidia)ChrïïiianirsimiLufi‘ gi»Lufilt; t^niaRegu eieemojynu vMttautm^ tani». //4ri nobts iußerat in hocprouincia. Erifi^ enim vUra mille duc ati. Diet non potedt, quanta Uiiua in nos fint mérita,guantump in nofiram grittiam pecunia, tum in elee^ mojjnas, tum in erigendat domos é“ eollt' gia impendat.

Con^itueram reli^ot^man^cco eU Sonzo in indiamproßeifii cum Lufitattd, turn vt cum fiatribtes sdiquantum a laho-rib Ui immenfis refiirarem, turn vt illitu mecum fratres aliquot in'fipaniam addw cerem.-tum et tam vt de ijs nobis ibi proffb derem, quorum htcpenurialaberamus. Nono igiturCalend. Febr. Cocinum appU' hmus, nbsp;nbsp;a Proroge humaniter fium exce'

ptui.Hoc menfi Aprili anno iii2. Patres aliquot in lapant amprofiefifitnt, (jr cunt eis vna reuetfitrusfiruus Dueie Bongefits: fitxit Dt/u, vtfruilui quam plstrimos ia

-ocr page 77-

1 A J» A N I C Æ. 3$

en me^e celligimus : tjuod(jr emnino credo futurum . id hominurn gentts indicia follet, vilet in^nio, difcere cKfitt Titioni obedit, alitfjue dtuinisfanè do/ibue frnditum efi.

Esl in lafania Academia lange maxi- Actde^ mA(Ea»doovul^ nomimtur) adguat»

Bonzorum numerus confluit fu- p,nia.

Ww difeendarum le^m, ex Sym fri-munt AlUu,ideo Synenß adhuc chnrASle-re(cùm Aliotjui farutn lAfanenJcs a Syne-ßbus dißerAHi ) funt conjcrtftA.

ChATA^erum ven feu liternr^ tifttd Ia-fAnenfes duflex genus, alterum a ’viris,Al'-i terum a mulieribus vfurfAtü: 'vtdgo enim tAm 'viri (ju/im fxminA legere norunt,^^ feribere,nobiles maxime (^mercatores.' Bonzee fuellas in ea genere docent, Bonzi tJobilet fueHos. ^Qui nobiliores Çuntflijs lùts domi 'fi'’)» fuis fedagtgps aluni ,A guibus inïiituAntur.

Bonzt ifßfeßjncacißimi ingenijfunt,mul »lunu tum contemflationi dediti , eat^ue con- . temflari conjüeuerunt, tjuxfbß homini-hueeuenturafunt. ^uorttm fane aliquot* A ßU eotaetvflatione veritatis fene^ '

-ocr page 78-

3^ E P I S T O L Æ » trârunt j vt ingenue faterenturfe in alitée institut0, ejuale ha^enus exercuerAt» fulutem confeejui non po/Jè:atque nece/JÀ-rium e^e, •vtomniA ah ab^uofrincipio^^ primo, folo dependerent. Nec id ahoi pAtere potuijfe, e]uos ißud occultAjß pittAt,' proptercA nulUm hAheretcreationu reri^ omniu notitiAm,ß)lAmj^ ijs^ quA idprobA-rent, AuthoritAtem dcfuiffe.Hi emnes non grAUAtim, necßne voluptAte legem neßri Aufiultdrunt.

In t^ntAngucco nomen Chrißo dcdlt ^uidAfn,ijut multts iitm Annts in SAndoff (ijUAm lApAnenßtmceleberrimAm Acade^ miAm diximtis)literis operAm nAuarAt^n omnic^ eruditione nominAttßsimus^tAtuA-, rAt Ù priußquam tn lApAXtiAm 'venirttn^f^f, «sIHo ^onzisß/e Adiungere. Sed rnutAto cettßquot; finl «t'gt; in noftAßdeibice igt;xoretn.duxit. I^efe\ •'S, nnnifrflf^ Jjÿi;^fjgÇg Pofiz,orum coßtrtiO’ fnA-^ f^npsAtum, quod lApAnenßum Uget ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ep^ßt'mAret, 'vnum 'vero Deum Ad»

rAßet omnium conditorem^ Igpn pAru^ UtAtißti^t^^ rßiquiChrißiAni in huiipipp\ uerßone, qubd in totÀvtbepropter et^it» (y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tienem

-ocr page 79-

1 A P A N I C Æ. 57

tioncm celehemmtts eßet.

■ Pr.amp;terhanc funt •^cademu: hxctAmen, 'utdixi, mAximi eß. Pofihact fauente De o,qttetAnais ex Indi a Patres no ßri in la^AntAin njenient, ^K^mangticci damns jocietAtt erigetur t in qua turn Hn~ ^Atn Addi/cant, turn quid cuiufque fe£}ig legjbus cantine Atur, inteUigAntdta vt quo-tießunque zelits fiducia ^eculiaris Patres incitahtt ad acadcmtAm adeundamj inuenturi ßnt htc, a quibus herum Ungtii ^errorem intelligant. J^od farK non ntediocrem 'utilitatem adferet ijs, qui tt-ta nostra Europa leEtifsimi hue aliquan-do^vtß^to, 'venturißint. P-Cofinas Terres, loannes Fernandez nunc occupan-tur in explicandis 'vita C H RI STI my-ßerqs,concionibus,alitfque id genus of/i-eijs, nec fine fruEttt . Tantum enim hi Chriltiani e vita chrtßi gutium percipi-unt, vt in concionibus a lachrymis inter-dum non tempere nt. P.Cofimas lin/^tAno-ßra condones componit , quas loannes lapanice (quam linguam optime collet) transfert: atque hoc pa^o optime Chrißia-

Fgt; iq »te

-ocr page 80-

58 E P I S T O L Ä t

Sign® cruci« fe munire

»«■ confulitur.Dum adhuc in errore vetfA-rentur, tn fuss precibfts,Aut coronis(vtv9'. cAt)Dett identidem que fe£f Abitur, Appel-labAnt. SufeeptAvero religsone ChrißiAnA, tfo fe^ius Chrifti fonit-Primußgno cru-cisfemunire dijeut, in ^uo curiof ores Ali-lit,in nomine PAtris, (ÿ- Filij, Spirituf I* ftnöfi-Deinde curdcxterAprimu ÂdmoueA pancfei» •' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , \

turcApiti, cum aicttur. In nomine PAtris! peclori verb,cum filq:A leuo humero mAtf Ad dexterum ducAtur, cum JfiirituffAncfb ^upru vbi A nobis explicAtA ratio efl, mi^ rum quit urn in Domino recreentur • Sub-

iunzunt deinde, Kirieeleyfin, ChrifieeUj‘ fon,KtrieeleyJon,at^ 'e veftigio interfrettquot; ttone fcifcitantur. Poflhjtc precationesfuii coroU^ recitdt,ac ftngulis An^eltctf Çilttti“ tionibuó infinejefus MarinadiÜgunt.Vtttt 'vehemeteriingit,ggt; in Infernü diAtnnlU ejjè redeptione .dolentj^plurinti de pAtrÜ, filioru/ognAtoru dAnAtione,nitl-Idntd^ redimedi nbsp;nbsp;ijs relief a effè. Rogiiit

fre^juherecquA rAttone iuuAri qifeAt,elee-t)ioJyitis,orAtioibfi',AltjJ'^ tdger^ charitAtif ^cqs.

-ocr page 81-

I A P A N I C Æ.

Rejpodemiu nulla, ratione fojje itt' luri-H'ic maxim» dolore at coci^tuntSed leuiua isia euro, tu vt [eliicitudine maiort leneatur/it.tfdutù,tum vt alienopericulo fro^rium vitent.Rogaruntettamnu Dew Uherare ex Inferno poffet, (in qua de caU' fafaenaa eorii aternas faceret. re-JJiondi quantumfatù erat. Sednihilominw tarnen plorare cogebantur, tta vt ego ipfi tatum no eorutngemitu in lachrymas pro-rumperem ,cum charißimorum dn amt-cifimorum maßitatem •uiderctn, qua tarnen omnino mut art non po/fet.

Sunt lapanenfes colorecandidi.Terra Sina Taa Sinenfs huiefinitima ,amplißima efidr pacatifima, dn, vtLufitani narrant, om-nes Europaregiones equitatuantecellit. Sinenfes vero qaos in lapania, dn alibi vidi, fingulari ingenq acrimoniapollent : vt alhis equis ( quodaiunt ) lapanenfes hac in parte pracurrant • dr alioquin funtßu-dioßßimi. Terra frugum , eorumque qua ad vitam necejfariafitntferax: vrbesße-quentes dr inß^es domw ingeniöse ex lapieübw exttuHa: Et ne longiorfim,regio affluttitw

D iiq fane

-ocr page 82-

40 E P I S T O L Æ t

fane ditißima, (ericis referti(?ima. Ho~ mifiesplurimum Tjtntoribus , its, le^* hus interfedifferunt, eof^ fsrtim ludset, f srttm(JMsuros e(Je intcllexi: sn niero e-“ tism lilitjnißnt Cnrißiani, nondum hauet-Sfero hoc anno. isS2.}ne,'ubi Rex habitat, iturum^ tu: relatwum indefrucium alit^ue-Iliorum conuerßonenf ad hoc plurimnnt faciuram video ,vt lapanetßs libcntim etiam proculcatu antiquis le gib ns, Chr ißt* ■ agnoßcant.Inter Liamputn (qua vnaprit' cijWarum ciuitatum cß)amp; Sinatn freturn tanturn quoddam interieclum efl leucar» » Ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;So:(]gt;é-ro Dei auxilio id aoertum iri^on nO'

'' , ' bisßolu, fed ((r omnibus aliaru regionÜfa‘\ tribus,vt quo iadtidunt. maximis deßde^ [ rijs anheldt, magnti Chrifiißdeliunumera ' ad catholics matris grernium adducant-^^apropterquam po/fum ebnixßime oro obteßor omnes,qugt;bus aliquodpropaga-^ daßdeifiudium inefi, peramoremleß , Chrißi, vt mei memoria in ßuis orationh' ■ '•gt; 7 ' bus facrißeqs habere velint,qtio tandii-u, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diqiiddfquiram, inquaipßfan

■t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diißimafuadeßderiaplenißime perßeiant.

D(

-ocr page 83-

I A P A N 1 C Æ. 41

Tgt;e rebus Induis nihil firibo, ^ubdfiltres t^ui iUu degnntj exiflime de ijs abide si vos petfirif/i/fe. Hucu[^ ex Japania fa* fio vegeto corpore, ahjeitie omni tarnen fuit Hall cofûlatione perueniferof in mi* fericordia, mentu Domini nojlrt left Chrifi,vires fuffèllurM, quibus lahoribus pleni (^periculis iterinSina confciam. Cofenut quide, atÿ^ ad canos deueni, viribus tame corporis nunq mihi videor magis viguiffedabores quosfubimus,taetfi ma^i Juntfeci tarne magnas confolationes adfe-rit.Nampo/lcoceffam a Ducepradicandi facultate,tAntusfu:t hominu cocurpss/um ad d futationes noßras,tu cociones: vt no potuerit mihi no iucundißimu efe id vi-dere/u qubd per nos quanqua inutiles,Deo vifum ejfet ^tiles cofundere,viiioriam^ in manttmdare,tu qubd iucundifsimu effet ipfis reces ad fide couerßs, reliquos quo-que cbuerti-Vidijßs vna lahorates alacres, fedulos cu Cetilibfss difputado verfari, hör tari, mon€re,vt Chrßu etia ampleóleren-tur.'^wd fi perfuaferat,gauderefetarifuas viSiorias namre. Sumahac mihi erat ré

créa*

-ocr page 84-

4î E P I S T O L Æ » erea.tio,vtifgt;ß labern paru, Mt nihil(ènff rim.Atijue utinam, vti hanc animi met recreAtiene üterît perfiribo, ita reipfA Europe ocademiM ijuaJ^ue tranfinittant-Credere fore, •vt omnes maximu alio^pt^ tAlentu pr^diti, vtiliui in bec fidei ne-gocium expenderent, eojj lubentitu, que faciliuihic ef homines adfideminduceref Ad ejuAfn iamdudum videntur inclintri-Id reHisu ac tnaiori eu landefa^uros exif imirefi emi/Jè lure Canonico Dolores, Erelati vero di^itatibua abdicate ,ac red-ditibut, in lipaniamad vitafn beatiorentt iucundteremràquot; trinquilliorem, quam in quA défunt, ejuam^rimitm (èjè tranfferAt-

H AC rAptim, 'vtfirs obtidit^ullo ordint tut curAfiripß : ErAt enim iAmiAmprefe-diwA nAUU,f^ lâterM h as, Alioejni fatis lo-gAS amicoru vißtAtionesfreejueterinterru-perint. Jtaejnefinem impono,EeumOpt-Max.orAns, vtAdAternA UlagAudiA nos perducAt. Amen.

Ex Cocino. 2^. bnuârÿ. 1 f

Ttta» mP» la Cbrifio frAttifni Hanitf*

-ocr page 85-

T IX ET 1 STOL A

Dilcens S octet. lefu e lapMÎa odfratres Contmbricenfes tnijpt.

SS 4.

P Xancifco Xauitro in Malar« oportunStatE Sina» trai)ciëdi,exptftâte,Cangal(imâ deue-niunt,vnde inBonganSregnQ profcéii, be* nigneexcipiûturà Rege, qui (orn«i «ffici* oblita,8C fidê gratam habuit. Narrat deinde de infîdiji Rcgi (iruftir, quarfi authotibua ' capiteplexii,conflagfatx funt omnifi peni ciuium.ctiä lelnitarû zde*,prxtcr indumeta faccrdotalia,SC ad facra ptrttnentia,quc mi» raculoiè conferuantur.Gentilium côtume* lias in cbrtftianos (ubiungit.-infupcr mi* racula quxdatn, SL Chrißianorum in fide confiantiain, ethnicoramcÿ diabolium cr* ga idolaluperflitionem.

FAX CHR13TL

Att.zSS4-

Is.Caled. lSMaj in Sinan» n WjiWxl Eracifius Xauier iterin^ ^ituit^fßtmptu 'vnaF.Bal' « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qng0 Jacerdote,

Eduardo Syluio^ me, non vtin Sina, fe^ eu not adduceret,fedin lapant^ able garet.

-ocr page 86-

44- E P I S T O t Æ ï

ctijn i» Mal^ccjim (qtu ah Indu^ iSoo.tnirtaribtts dißat)'uentuj^ effet, b4' tâzaro nobiipt^fccîo, ttos difftffit.^^a ret ee rnagis nob aplaçait tjuod alio^ui nobif fine pafiore tffr confèjfario eundunt fuiffèt. lp!e ‘vero in Malacca remaft oportunitatt ad Sinai traijciendi expelfans.Nospo^lri-die Monas lunij lapamanipetiuimics cOfi-fcen[a naai, fjua in Sinai prof iferelur-càm proféra naaigatïoe 'ueniff'cmas, comrnodam ettam inde in lapaniatn traie-cimiispofiridie Calend. Augaßi^oc poßri' die Idas eiufdem menfts Cangafsima, ipn curfas erat., appalimw, vbi etia ante a no-ßer P. FrdciJcusf»erAt.Vjhis dominas ha-mane nos excepit, amp;nbsp;ad dies o£to, qaihm ibidem haßmus,fails liberaliter nosfaßa nuit. Vndecinto -verb''Cidend Septemb. in Bonzanum re^num perreximas nonft nt multunepeßatibas nbsp;nbsp;procellis, eoff^ 7.1 dut

Septetnb.appulimus. Rex nobis iufit ades adornari, enmj^ pofforidie adiuimus. Po-tens fane Princeps eff, cui mtdtxparent nationes. Obtùlimas ei arma altaff^ ma* • nera non exi^iprety, a Vicerege miffà.

Hd

-ocr page 87-

i 1 A P A N I.e M. 4Ç

Hit iffe recreAtui,nuliu •vicißitn in nos^ WAnitAtu officiu f r^etermi^l^ Singuliis die-’VAriAfercula ciborum jniitats. .■ , InteliexerAtP.Cojm^iTorres AniAn^ ^icci tnm A^ns, de Aduentti nçfiro, quAre loAnnem Ferdinandum Ap^rime .in fjiftefi linÿtA '^er/Àtum dd nos [rAnfmißt, •vt Ageremits Af»d Negern de quibuJdA ‘vi” ceregu negoc^Sj necno rebttsßdei- Ferttm hoc quinto frimu die Aprima. çoUoquio li^ c»it,(^ de fide gratA Regifuit edmodu no\ firA orAtio.PoJl Aliquot dies iteiuni deqjdt^ rebus in hunc fere modum e^ijnnst nbsp;nbsp;quot;««n

NuferM.T^pAucis afferuimus de^j\ ro Ti.eo,qui^ AnintArum nof rAr^,amp;eor\ forum..c(eli item amp;nbsp;terrA CrcAtor i'Amperf etuis fuff Ifcqs deflinAtos redomit^ Tsiximus ettAmiiberum fore 4 dolts i^fid-i Ucqs dAmonum^AternAq^ gAud’.A,^^ beAtir tudinemverAm cofecuturum,qui kuic minofideliterAdhAferitjferuierit, amp;. ddo^ TAuerit. ContrA verb qui neglexerit,dAMtn mJubie£lu,Acfefi mortemfaenu fetfetUM. udiudicAtum irisHAc Itbere Mnquot;. exptfwi* ttius,jfintelkxerJmf»~(i(Uteri( /td Profe-»

-ocr page 88-

4lt; 'E P I S T O L Æ t gem, et noftrum iiduentum te defideraft amp;nbsp;etiiimn»mopure,vt lex UJARe^ùi' terni ac creAtoru omnium in tuisprouin^ c^s fromulgetursdr nißfAllimur, tUA que MtdeßtiA ChrifliAnAfide erudtAtur-Hi üenus ej^eÜAtum efi, diUtumfi^ negocti»-2^nc iAmtAftdem Rex Adfiumus,mA^»it excitißu^s, vivotu tuis tAm pif sper neS gt;nbsp;thündè ßitiffiAt. DeliberetitAque Maießtf^ tUA, quid facie opusfit, confidtûmne 'vide-ntur, nos in hoc regno federn ponere. ßManetfintenÜA, quApotiJsimum rattont J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem tAntam c^^ediendam arhitratur? Sut

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b.. Patres ex India Accerfendos indiciquot;

hit, meminifiè profecib opOriet breuem /K MomentAneam efiè quot;vitAm Isominis, ref^ ' humanat continuo fluxu dilabi . Nos tS' meninterim tuA humanitatis nunquaot non poterimus meminifiè,ac beneuolentii qiM nos fouer/s',prompt dm que in nos ani-mivoluntitem exofctdari. ^fipd fi vide-if it ur forte hfveßtgto ne^ium tamardti' itm Arripinon debere, fetemus (fi- hoc : fi dum temput melius aliquid fi‘ oportunitot oimanguccum cenceâe‘ must

-ocr page 89-

1 X P À N I C Æ.


47


ww.’Ö* aliud t foltern linguoJ» addifiemuä, donee flacebit t^aieïïoti tu^ nos mine auocare. ^^antum ad nos at-Stnet,poHpofttisomnibus,fra^o erimus. InteUi^mus quendam ex tuis hominem nohilem a tjiîaieitate tua eo trats(mittif ^uare defniri iam rem totam vehementer o^tamus: atque fidifiedendum eii,n CM.aießate T. et frofcilionis comités darh “I^eque enim id inutile futurum arbitra-niur. Si redeundum erit, re tota cum P a-tre eommunicata ( preut ad Dei gloriam conducere videbitur) Maiefi.T• quàm ü-bentifimè feruiemus.

Reßondit Rex optime fi

omnia fare fi item P. Cofinam Aman^- ontioiÄ ci agere,ac mtdtos iam ad fidemperduxiffè: dolere^vero fi nundum in fuo re^o Chri-^ ßianum vllum ejfe.ltaque cum audiatper gj P-Coßnam ibif dempropagari, fibi videri (uiafee« vt apudfi manente re^ifui gentem quo-que Chrtfo tnitiemus : Velle etiam fapius^ ga {idem cum Proroge fua communicare : quare o-^ catholi/ pus ejfet vt ipfi P .Salthax^r prafinsfit,fi^ nbsp;nbsp;nbsp;■

(w eni vitro citro^ Uteroi mittt non pofiè.'-

fi quo-

-ocr page 90-

4t E P I S T O L Æ * fi ^uo^ue tum eb ha»c cm fint, tum eÜAr» ebpopdumfitimChr/Jlo tuUuceeium äe-. fidcrare fintntepere ne (jtte^dificdamui»

Refiondtiwu UudAndum efiin Regt tant diuinum antnti deßfirium .■ TameH res tantaßt ,Tefirrefhtnmunt ,fi de ta re friua cttnt P. Coßna agatur, fii cAteru inhfie re^enibttt atatt matot fjfit^ in hû negûcijs 'vfu mnltnm poßeP Ratianem ^oejcte ht^nd^eße tn^ri‘ met Amangttcci, /fidid iki^ft»a frAdica»‘ oUfoteyiM noHus iamdadinn eßet cenceß fi teamß. titew regßs ßr^atarn , ac ont' nium primatum ipßwfifßagfi frebatat^ ** ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttiam fiert d^ere,ß non oh

jixidisv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p , À j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

-’i-.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntet

-ocr page 91-

I A P A N I C Æ. 4?

mos coniitrtrndos.Vîdere tomenßhi tem~ pni pATttm idoneum lAborihn^s euangelicK grauihm alioqui, quad iorp frigoro incalcf-ccrent . Vostrcmnm hocfocde depuLimu^j data nobts eße cerpora, “vt Chrijit nomine pattamur, in^ fideipromottendo negocio ipjùm imitemur, quare deßigoribtte nos nequoquAm eße ßollicitos,fi modoßes oli-qtiA ßt ipßuißortam augendt.

Vielem Ule nihil nos a ßententio dimo-tten,P. ColmAm(fiqutdcm itA viderctur) eonueniendum eße dtxit ,fe^ in hoc ne-gocio nobis non defuturu.Interim licere,'ut chart A publias in loc is , ac tot a vrbe cele-berrimisyßgantw, quibus nbsp;nbsp;c^mmenda-

tio aliqua fiituro prAdicatioi accederetjbre-futuram ßgnificetur. Melius tarne vi-ßum (II, vt nißre pnus cum Cojma com-munie ata, nihil publicaretur : cut ßproba-retur, tum id nos commode factures, ad eu quidemmodum,quo'^mangucci antea.

' t^ittor itaque menßefequenti, qui Oeîo-' bererat, an. rss^:- a P. Ëaltazaro Aman-guccum, quod Bongo miliaribus 120. ab-

' nbsp;nbsp;nbsp;erotpedeßritttnere- ExcipiuntmeP. Coß.

E nitfs^

-ocr page 92-

50 E P 1 S T O L Æ ï

7nAi^et reltqtit ChrißianiÇummA citm chi' ritate . Suhßecutiis eH fciulo fo/tEduardMi CAdem ib omnibmfußepttti benig»dittt rnagnAtng. conß)latione atttdit ifgt;ßus adui' tfti.Poßrefno P.BaltAzarGagiió cum Ferdinande circa finem Decembris etuf^

. ' anninoßne magna tum noßra, tunt Chïi' , • ßtanorum latitia.

Jffi die Natalii Domini Saluatoti^ noPiri Miffaru Çolennia celebrauirntts, mi' gno omniumChrißianorumgaudio. Sacfi 'verb nox in legenda Chrißi vita ex farte conßimfta eß. Et quia cuicjue fi' cerdotum tria Jàcra celebranda erant, i' CoßmiU facti rationem declarauit.

Pridie Non.Februarij An.i5S3- P-^i^' tazar Gagu^, (ß loannes Ferdinandus,(t ego Bongum reHerttmur,ßatim^, vbi id . uenimus, Regem Baltazar acceptt, a prschra humanißime exceftus, ad ijuietem fir^' pietasin cipere iußue eß: voluit enim Rex parcel^ noftros, defatigato. Redeuntem altero die tn fcf bendis literii ad Proregem occupauit,qt(i' btss grafias agebat, de munifcentia, df ttileramui. Signißcabatetiaf^

Patrd

-ocr page 93-

I A P A N 1 C Æ. 5»

fatre! iamiiim fidei negocium inÇmo regn^ *^r(lfuros,grAtitmßbi id ejjè, ac fuo Hore id froficuturum , Ioca quo^ ad habi-tandum, reli^jtiaj^ necejfaria largiturum. Gattdium fuum quoque expreßit, ^ued co~ cepijfe ße aiebat ex eo qHod tbi remaneret

j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baltaxgt;ar: Eiuj enim opera fe 'vti 'velle, ad

ßribendumJapitu Proregi, 'vt alijs tnln~ dia Begß Lußtania Prafeltis, quorum fa-miliarttatem cr amicitiam iam a multis

I nbsp;nbsp;nbsp;annis expetißet : verum qutd fde le s de-

I nbsp;nbsp;nbsp;fuiffènthomines,antmißutdeßdcrium ex-

i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plicare non potuiße: modo ve^o id explica-

1, re, ßeßque promptum qfferre ,ß quid ßt^ quodipßsßta opera poffel impendi, roga-

I, réquevtplures vethi Dei prlt;econestranf-mittantur- Expedite hißce literû,me

I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E irandum contulißinc ad iSo. miliaribfts

dßttum, nudo vtens interprète. Interim , volenti dicere, ß^is nutibtu loquendi eratycoq^medo agendum fuit ad dies eUo-decim, quanta cum mole fia, vebis relin-

,, quoconiedtandum. Satu mihi eH ipfi rei experientia.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secudo die a ?neo difiefßt atroces tragedie

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ ï (Xcitlf

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. HU

-ocr page 94-

ça E P I S T O L .£ nbsp;nbsp;2

excitât £ßtnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coÛa P. BAltaz^nrutt^

alios fratres. Tres enim primates igt;t

Hh.

Regts necem conßirauerant, eoque tur-hationis wntum e^ ,fecttfjdo ^uadrif gefttna. die ChriPitaninoHros co»fr' luerint, »um (atitss e(set colleölis rebtts e-mnibfis, •vrbe ejuaß iamiam incendendi cedere. P, Baltazar conßderatis pericultigt; in t^tttbits Rex 'verßareturdoannemFerdi' «andum eo mißt,qui homine animaret,d ad fiduciam in Deit hortaretur,qui ipßuttf, amp;ßbiaddiSlos,(ß a pericttlis Itbcrare peß fet, (ß ab hofiibta: nos etiam nofiras quiquot; Magna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regis ßalute oblaturo!-

«gijcöä Rex vertin tantodißrimine conßitutuif ßqrti nihtlominus animo in ßanila perßitd voluntate. Cum adpalatium ventret loiquot; nes noHerptam commota deprehendit ont’ nia ctrcunquaq^,vt holles a iradttorurn ßquot; £itone dißerni nopotuen'nt: (ß amicos hOquot; fiibftsßosleßß^ amicis tta immixtos,vt pUquot; ne de aditu ad Re^ defjteraret. Calerutu voluit T)efts,vt ab eaparte ./jua loanes e.^gt; peclabat,porta aperiretur. ßifi ergo Re^tt aeeurrit, Raltazarü nomine iufßtf erd

-ocr page 95-

1 A P A N I C Æ. 55

erat renunciare, rcnuncut, non fine Régit latitiA,(juiidentidem ctiam roganitf^tja-lutem fuam Dee diligenter commendare-

. Naflrietiamfericulo non aherantj fed fperantes in Domino non funt confu-ß •• ijuanuii vbique flater armatii opple-rentur , ac maxima fericiila indique immine rent: hreui tarnen temporis /^acio fublatifunt tres Uli principes feditionis au-Hores^e^ filij/uxorefj^ eorti quotquot ab ipßs fitterant, R egis ittßfu no multi) pbfi interepti.Principum nomina erant Lotor-midonus, Scimandonns , Nacacandonus omnes turn genere, turn titulis in barbara natione dart. Nosfiurn al^ c^dibtts dant operam ßeduio, omnia cadaticribns replen-tes, ad orationis arma cofufimits.Hic ecce fiitus cuiufdam feditioßprincipis in tern-plum nufirtim accurrit, latebrat tjuarenSf rogauit, 'vt in cifiam alicubi abderetur-Oc-cultamits ßib leito in tertiu die ,donectu-tius dimitteretur.Cafis ergo ßedittonts au-thoribus, ignis in eoru palatia iriiecitts efi, adeo^flamainaaluit jZittrecenta am-plius ades vna cofiagrârint, at^ inter eas

£ Of turn

-ocr page 96-

$ E P I s T o L Æ » tum nob ilium, tum diuitum mercatoruwgt; Inhumé« ntcnon t^no^ra, domt^s, indumenta, tamt dotTli»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idtArepertinent, t

miraculo flammis miro qunda. modo conferuata fint-omnibus circunquaqut feriuta.* cubiculum,in quo a/feruabantur/n' tttld:um manßtjiauddubic quin prouidenK Deo, qui ne minimum quidemperire vO' luerit,'vt ne in compamndis alqs diu ntul' tumq^ denuo eßet Uborandum, quod facile hie haberi non pofiint: IfU ipfa noEle R(^ nonparum de noh/i ßHicitus, quenda nti' , ßt, qui nos conßolaretur, tum quidem pr»' pterillatamcalamitAtem, tum propter, ß' eamprAceßerant, lab ores : bonbque animt eße iuberet.-cum bellum iam fæUcifsimeß i pitum eßet,ße dolerede iaElura nofira'Vtquot; | hementer, fed tomen earn in ße recipert- r rbi ojero de Jacris 'veßibus intellexit, itt'. ? tegras adhuc eße,omniaq^ quA ad mißt fi- ' crificium comparantur ffummopere gout' fus efl. t^gnouimus Çane Regis in nos a-nimum,ac ^Maieslati ipflus de tanta tuW follicitudine, tumbeneuolentia (ß lib erf Iitate gratiou egmus.

-ocr page 97-

I A P A N 1 C Æ.

^^arto deinde die Regem Pater ac-ttßt, verba de rebta dittinis,(^ vtilitate ^uerforum fa£iurfts, edque de manu Bei non mintu ^uam projpera accipienda ejje docuit.

Veriim non multi) pbß.,exorta eß in nos non leuis tragoedia^'occaßoneßnnpta ex eo quod in Bonz,i cuiuÇdam lt;£des ( genus hoc de picerdotibus gentilium e(Je diximus) fefe Paternofiey habitandi çqratia receperat. Cum itaque inter ipfos mult£ grattes dißutationes tnfutgerent, itque eut- ^^jquot;*** dentipsimis , (ß' verißtmü argumentes lucetvc* conuincerentur, quA ißorum ))ominum ritattan. perttnacia efi, tanto magû crefeens, quan-to clarior elucet veritas : ad clamores BôzotS furorem fe conuerterunt, feedas (jr hor- P« **quot;» rendus voces adeoque dsmone indignas *■'** proferentes. Deinde foras pro filientes, omnia complehant clamoribus,fe vi^icres vo ciferabantiir : alij nos damones vocabant,

I alq ridebanp, amp;nbsp;iocantes, P. Baltazsartim Deurn Patrem appellabant, quod Dei Jàpe mentione faceret. Rogabant etia,vt lude-rentjvbinam Det/s effet? Alq auellendum

P ïtij ip(i

-ocr page 98-

5lt;f E P I S T O L Æ î ipß cApUt a ceruice cUmitahAnt, acpfrictt' lum fAciendum nü rediret Ad 'uitAm,moï‘ îHorum reßtmciio/jem notAntes:Altf hApÜ ’ finît irride tes, lAUAri veile ße,vt ChrtftiAni fieret di^itahit.Breuiter in omni a cauiIUquot; bAtitrDeUyRefinrrciliène, BA^ttlmü,fic fiuAdenttspopulo,qttod quiequid de Cegni‘ co, id oft, re cœlttus mifi ab ipfio diceretur, mendAcium effet nißamentes h/dieß veile t,(^decipi./quodfides vUa ipß/^ verbis hAberi no deberet.Feritm cum ß pApin^ conuinci^onfiundiff^ rAtionibus videret,clr ,-3 nbsp;nbsp;noStefie vindicAbAnt,domünofiramßAxd

•' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impetentes.-Imo interdum vix fe conttne- ।

quin de die etiam lapldibus in nosfi- : uirent. G ater um,iAm tide nihil Audent pA- [ Um Attent Are, non quod nos reuercAntur, fed quia Begem metuunt. Is enim commi | fit id negotq vir/s nobilibns noftra vici- ■ nia,vtnoclu excubitores Addomum no-fir Am confiituerentsqui tumultuu Authores islos comprehenfios,Ad ^Auiores pœnus trA- ! herent. Verum vbi hoc Regu ßudiu ergt ’ nos intellexere, dcfliterunt, verfÀfff efi in i tYAnquillitAtem tempeslas,Atque effulßt in cordi-

-ocr page 99-

I A P Â N I C Æ.

(ordibui naflrts non mintmA confilatio,ob id maxime, qùodnouorum Cbrijlianorutn feruormagù ,ma^ip]ue augcbatur.ita -vt »ojolùfnfe fublicé profiteatar Chrifiianos^ verü etia aiios ad Chrifiiamtate hortentur-

EdictÙ tarnen Remits non omnis de* pul(a efl aduerfttiti,nam Bónz-i nefarij ho mines amp;fceleßt,maxima nos odio profe-^ituntur, qu'od quo plures pernos ^vident eonuerti ad fidem,tantb ma^is donaria co-rum (ß- eleemofjna decrefcant.nequeproi-terea, pro defunttis, quos ex inferno libe- . rari r^onpoffè oflendimusialiquid reciptÜt, “vtfolent antea. Gentiles enim qui hoc de re condones no^rM audierunt , minus quam [blent largiuntur,'uidentes veritatit lumen mentis tenebras repellere capiffe, H.tcres bonos'ifos qjiros grauiter angit:

! nbsp;nbsp;nbsp;c^Mre nihil non agunt, quo turbos aliquos

graues nobis moueant ,ciuéfque in caput noßfum irritent.

' SedadnouorumChrißianorumdiligen- Peruor tiam idr femorem venio.Interomnes 'vnus NeophY eß: qui pro coteris tantu ad concionandÜ,'

' Chrißumque omnibusper[iMdendu ineen*

-ocr page 100-

‘rS EPISTOLÆ i fweß,vt jfîeaquahabttM vrbü pArte, •vix 'ulUßimiliA reperiatur, qu£ ChrisÜA-nos non habeat : vtomittam multos alios, quos et tam alibi adfufcipiedam fidem i/t-duxit. v^lius, cuius flij aondum er ont baptizati, cùm ipfirum 'vnus tn morbunt incidiffet^medicamen a nobispetß. Rt' ßondit P ater,non effèßbi aliud, quam ad animamßanandam valeret. Redÿt d domum, nec filio 'verbum 'vllumfccit regno lyei. CMortuus ille e^ in in/ideli' attonitus mortui pater, rurfu^ ad nos accHrrit,fles, (ß quot;vt ipfemet aiebst, meritbmamfibi imputandum eJJèjquodfi' Uus fine baptifmate e lt;viuis exceßiffet:

res farté homini horrore, terrorent^ maximu incuf^it, vt multù affltclionihtit cß pcenitentÿs banc maculant diluerefi A' tueret: veritus potrb ne ide eueniret alfi, exteplb omnes vna cum -uxore ad ChrfiH baptifinumfufcipiendum adduxtt,ablutiq; funtfitmma cum rcligione.Pauto pbfi filia-rum 'vna,eode morbo quofrater perß,cüt-repta efi,qua iuffà Chrtfio confiderepofiero die incolumù (urrexit.

Eodet»

-ocr page 101-

1 A P A N I C Æ. Ç5gt;

jEodem die vir quidam nobilù tertio ah 'uihe lapide habitans, Patrem euocauit ad baptizandum vxore cum filqs, quo.die trigmta facris aquis ablutt : 'varidfque di- z«». (bntationes cum Bottzts, ehquot; id ^nua ho-minibui habuit,qui omnes cofutati abiere.' 'yi.am fi Beta pro nobis, q({{s contra nos» In alioetiam pa^o multi baptizati Junt, inter quos erat quidam natua annos 13.'a puera cæcf{s,quißihitbabaptifinatc (ole, cçc’poft cœlum^, catera omnia 'uidere cœpit,ac accepta perfekte vifum recepit. Qua res Chriflia-nos multum conjirmautt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pit.

F aber hîc quidam eß ,ita in res diui-nas accenfui , rut 'vicatim concionetur, ß quem cenuertit, ad nos quampri-mum baptizandum adducit. Isadeo Ia~ parfum ßeUas exhorret,^ 'uilipendit,fe-ßorttmque conßtetudines (h rdtrs adeo execratur, vt cùm nuperfeßum quod-dam celebraretur, ipfe (cfi ad opus com-pofuerit. Rogatus vero num eß ipße effet Chriltianus, aut quo animo^auderet tam filennidie traclare fabrtlia,reffondit ßul tos effe, qui dAmonibusfesfos dies agerctr ‘

-ocr page 102-

6o


E P I S T O L Æ


Se 'uero legem ûb/èruare Creators cæli ferne, ChriHianum efje, cbiuof^^ cuâeït pro domo Patrum LuÇitanorum-

Aly etiam viriprimary Chrtsiiaai do’ mum notlram,ßam [olam ob caufam tnicf' dum aceedunt, nt laborando damonumft' fia violent.nullam artem callet,fuaf» ys ytit norunt,pr.ePlantoperam, vel iuuat, Piü obfe cihos apparant: aly fodtunt, vel fahris quiü no» etmurarys miniPlrantJoulatereh uoruin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.j rf ■

Chriftia» acjuam/ialcem, arenam,tliu etta necejjariii' Boram. fiuppeditando./^dficaturitoy^domus hiC diinƒ'pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figt;atioÇo admodurn, plano, cO' ‘

tribus do modo ,pridie idus lunij Anno. iiS3- tiO-natum. a Rege donato.

In hac planicie ipfo Veneris, pridie S. Maria Magdalena, Pater Saltax,arinfigti !

praalt am Crucem multis prajentibuf Chrisiianisduobue Lußtanis virisnO' ; bilibus erexit. indutue ipfi alha vefie linei preces hör arias de S^Cruce recitabat ,ytti ;

, res Chrfiianos multu recreauit. Chriftia-nouorS ^^orum numerus tum tn hac vrbe, tum in chriHia* pagif vicinis habitantium efi circitcr óon. notmn. ^ttgetur^ yuotidie. Hi in rebus fidei bene funt

-ocr page 103-

ï A P A N 1 C Æ. éx

funt inßituti ,Adeo^.flahiles,'utetiam 'vi-tamfarati ßntpro huius 'veritAte frofitn-dere.Tribta tAwen tentationum machi)iù 4 âimone Çolent infefiAri lt;■ Primurn quod toU. nefciant, quid^oß banc ’uitAm futurum ßt,cum nem» e mortuts , qui if a reftrat, reuertatur. Secundo,qubd lexidolorum tot innos viguerit, Atque inflitutA ßtA fu/t AUthoribfis nimirum fanctis . Tertio/qu'od ntßpoßtriA fer'e milliA Annortim hxc verA lex non fueritipßs wAnifeßdtA, tarn tArdiui dllAtA videatur- SedbAcfimniA efficiui rAtione ipßs ex Animo euulfimtts.

Ciuitas Pungum mo£o aUa pace ßuitur, noßrA ettAm omnid pACdtd funt. Rex cum duobui primdrß, quorttm conßlqs po~ ; nbsp;nbsp;ttßimum ‘vtitur.nobts ddmodumfduet'ff •

que res »ofirA nbsp;nbsp;do£lrind comprimtsprO'

vAtur. Speramus ex hdc •vinea tdmetfi in-cultA bdLlenm, ßuCtum dliquando •vber-‘ vimu horreodominico Accefitrum. Amdn-^cum, vbi multo tempore egtmtts^mul^ tosßmiliterChrifianos hdbetyin quibtu Ad religion is perfeélionem nihil deßderes. Res ChrißiAndcumprimis ipßscordi ef,

Ade»

-ocr page 104-

E P I s T o L Æ

adeo vt iudicare ßt ndmodum difficilf» quidi^id)ipßs différant etiamßatres no-firi, ohamorem ßngularem (dr chartti’ tem lt;]»a nos ^rofeejuuntur. Lußtanos ow Npuiter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco habent.GeH

conuerfi tUtum omnem memoriam abiecerunh

orac pro niß cjuod orando pro ipßorum Jklute, à bus.”*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dfldem eandern follb

citandOf affe£lMm ctiamnum prodant ßjf' gularem .

In hac 'vrbe variât udmodumfuntßlft accidit^ue non raro inter maritu vX'

orem, religionem non conßarcyac ne inttl ßlios quidem . 'Qm res apud ipfos lefH^ habetur. Offiffue enim t^uamcumjue anb mo lubetfeäam an.ple£litttr:nec htctuipt efla parentibus fr ßutribus etiam relißo’ Eximia nedifferreiInterChrißianosTjerb nonite-Chriftia« Sed i^uißjue fedulbad eandemßdem dl norü pie legem ahum hortatur, omnesj^ inter feß iunguntWynonilia cAf bus ipfï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humana,ß’d dittina charitatelnßgt;

chri ftia» deles interim Chriflianos vt hofles capiti' dïo?qJo” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horrentxontra Chrißianici

ipfitamê inßdelibtts libenter uerfantw fOmner»

-ocr page 105-

I A P A N I C Æ.

j ^ffurentes hortandi, docendi, monendi chrifti^ i occnfionem .• fi quo modo lyeiti iUis quo-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quela,r^rivelitfuAm gYAtiam. Demijfo

' ; nbsp;nbsp;nbsp;Adeoatjue humili animo omnes fuditi

' i fu»t,eaque morum Amahilitatey'vt riÓ hor-' rcAntfefein culinAm prorifere, loei mu-

nerA obire, cuhicula componere, 'verrere. l-t gratum quidem id obfequium Deo Arbitrantur , fi lubentes fAciant , fibtque •vieißim hoc laborü) inßgni Aliquo beneficia cumuUtum tri. S Apenumerb Jfiiri- nbsp;nbsp;,

tuale aliquod remedium petunt, tanquAm fiinvitAffiirituAliiAmlon^ effentproue -cîi. Vbicunque Jefe offert occafio,de re-bnt ffirituAlibui diuinis libenter col-loquuntur traclant, gentiles repre-hendunt, idola eorum confringunt, io-cAntes interim : Num quid poffunt ? in-quiunt : quin vindicAntfie ? quid tAcent? Lyitque itA Deos Gentilium ludificAntur. Sunt etiam nonnulli ,qui vouerunt ,fie de nullA re penitus ntfi dtuina Arturos. Ornnes fingulis Dominicis diebusfiacrifi-doMiffie religiosb interfiunt .^^ultufian^ inter hosi(^ Indos ChriiliAnos intereS^.

2ieqM

-ocr page 106-

EPIST O'L Æ

' Negtteidmirtatt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multf

funt fertteiitieivil ingenioßgYef^^.^are t' tiam luhegt;itif?i»a ad bits partei -vohii. eßt aduolandnm , ndfi veftrèi iabor^i tanto fru^u ifnpenderetù.

' Orta ntiper itt Chriflianes efiddumnii * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^uadd B otizerum.-Nam ex auarttia evs

ßdem induct dicebant B^zt^ vine lt;j»e^ id tet ann»i cenfitetudo recepemt, ele ernt' Jjnxlargiretttr-jSjMreChrßiafiiadP.Bd' 'thazarum cgnuefiêré, e^ere'i^c«fn ipfr,'Vt 'paaperibtes iti leutig gazepbdaciitttt c/i^-yeiitrdn ^t(gdcifttij'ejt(e fjKanti(r)in)id€reti{fgt; cgnifceret, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wen (thus m panpertS

iPgentes itogàretur.Et i» hftncvfum tam vafaa^' nouorü tpngteertisinUieti cgllgidrunt,ea^,cniJ' noröeïeé tittplentHrtaw iarß.'utpgß datai cui^ mofin». 'efeemgfynaißtperßt.x^nte^attt venei' bgs dißrihuant, explicationem praceptt-ruw Deipramiitunt,vt menti cjugtj, conf^ latur-Certeipßrum tum largitatetum chi‘ ritate ßne ma:gna admiraticme videre tit fgtuim'', ngftra imperfe^ig/s wuhü cofc^' ’ ^^Itud praterea miferiegrdée ^us cif ta mortugruw fepultura a^reßsi funt, pi-ratt

-ocr page 107-

i K ? A K I C amp;. nbsp;nbsp;nbsp;6^

taw iuxtA tem^Lum noßrum ccemite-rio jconfeelo etiAtn elegAnti (eretro, Adfe‘ rendA cAdAtterA. ^ui nobtUores(ünt fit-nus eßerunt : nbsp;nbsp;nbsp;quod etÏArn de omnibus

relie dixeiim, it a mijericordite operibus, ‘ nbsp;nbsp;inciibunt, it a Ad ntAiorem indies iet Atem

çontenduntfitAßoium Chrijium cogitAHt,vt alios incitent:multiß etiamnum ad 'vete-res noflras ades non raro de patre Ce^i-corum, idefl, rerum ceelefiium nuncio,per-contenturgt; ^^em cum reßonderent male-uoU in Lußtaniam reuerii[ße,neceßumfutt inforo publice concionari : ac tum ad ades noßras maiore numero cocurrerecœperut.

Prima ^^adrageÇima cincnbusChri-ßianorum frontesÇignauimus, 'vt recorda-rcntur originisßua,ßß’q^ inpuluerem (jr ci nerem diquando conuerßcm iri.Ik qua re quoque habita concio eßt, atque explicata h£c Ecclefisi Catholica fin^a auita con-

^uetudo. [ane Auditores no fnediocri Viudiü Affecit.Mttlü tot a quAdrAgeßmA ie^ lt;uniitr»ßritÄrtint}^ulieres omniSAbbAto tunia« •otiw Anni^Ametß difficileßthuic gett ob lonßtetudine i«tn ifutiteiaidynune. cibum f tien


-ocr page 108-

E P I s T o L Æ i

w»fumei-e.Off;cium S.Crucis ipfaFenerif fiicu die WMe celebrAuimm. Crucem deinde ^opnlo'veiieranddm expo(ttif»us. Po-ßeiiDominifrxlecla. efl, necpitici fiteriit, qui in tcmplopernodtArent.Säntii PaflchAtis celebritate abflbiio fllenni flAcfi eptilum ChrifliAnitotine vrbis adornarüt, eo modo ijito domi noflret ßngidd menfihm foie nt: Abi tj erb corporiî KeceJiitAtiflatisfi’ ciffènt, ad templnm itnm efl, vt ne Animo quoqtte flues deejfet cibies. PoPifiifl^ iflturpreces,aciifli]ue ^Atifs Deo omniur» lArfltori, pro deflnndhs eÜAm orAtum ed(;

Miracula quxJara pcraquam Baptifmatis patrata.

HV'N C CkrfliAnorum feruorepltt-rimum iuueriint miractilA, per Aqua bap nbsp;nbsp;' aepMA flacri baptifinatis Deo’vflunt

partû fa ■ nbsp;nbsp;nbsp;operAri. P rimum hAc part its leuAtue ed

ciiitat. mulieribtis nonnuUis flmulAt^^ haiißflent: Febres fa flebres epuoque depulfli. Alins cui ad men-P^i'alyßs vocem etiamademeroit »algt;fim. pofl mùUa tentata remedia nbsp;nbsp;nbsp;incationei

À ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hanfli

-ocr page 109-

I A P A N I C Æ. 4/ luuftn ba^tifinutis, ßätim friftinam ÇanitAtem, cj- lingua lt;vßtm recepit, ipje^ tAfiti boni nuncifü ad nos accurrit. K^li;t{ (jHO^jue muho temporeparalyß de-tentti-s, magna fide aquam eandern haufit, ccepity,eod!e meliM habere, ita'vtjèjè in alium locum transfeire ^otuerit. Item a-Um febribus laborans, il nobis remedium petift. luf^imissfignaret fe alicpiotiesßgno criicis.ln nomine Patris, (fr Pilij,amp; Spirt-titsfoft^i.Obfi'cutffs esl Ule, ^ fëbrisre- bris pel» ceßit.Tentmignorans i/le fuum liberate- '“»»»• rem, ad idolum ijuoddatn confugit, cuius auxilie ftuduit impetrare, ne recurrerent febres. S ed dum domum redit, tn peenam impietatis grautorem , longe acriore fe-bri correptui esß . ßhtp.rc vt folet vexa-tio dare intelleBum , ad Patrem Baltha-zarum rediit, vcntamcjite (f-auxilium in : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanto ^ericulo poßidauit . lubeturbistoti-

1 dem feße crucibiss fignare ; Itaßte nihil morbi fenßt pollea. C^teriim vt po-ffili ftdem declarem , é* quam de noßris cocepitepinjone,refera quid venatort Re-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totaßamilia fide accepit, eueneriti

I

-ocr page 110-

EPISTOLÆ 2

Is cum falconem amißlJet, a Rege in nui-ximopreciû hÆbitumjfugiffèt^, quod pro-fternegligentiam iaßturAm fibi a Rege metueret : materîpfius adP. RedtazArum Accurrit, non fine lAchrymis rogsns, 'ut Jiericulo in quo verßireturßlium liberAret. Sufcipit Paternegotiu, bono animo ejfe iubetA^ltero die dum maneßib dio horAA frecarias récitât, ecce falco in teidum do-' tnus nofra'volaturefedit :‘vocatoq^homi' ne, falco recepties efi,ac miferi iUi a metis

k demo»

nis vex* idemnjirancillam quondam damoni atione fi» familiärem habuit, qui qjulpis figura acce-!ica*^Hb^e» ß^g'dis noclibus miferam %mo eda-tan, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•ßußeptafide ab hoc ffeditro liberatA

ef, ita vt non comparueritpofiea-

id quoque dcgentiliumrcligione referA-jifli^int fe I apanenfes gentiles Tjarifsin-commodis ; temporefrigido aqua algidifi-Poeniten ma(quam etiamarte quadamfngidiorern 1Ϋ/fffisstduntallate 'vero, ferue-^ ti, nec hue inducuntur, »ifidiabolicif qui-hufdam fuggefiionibus quibus iam A ittultis ftcidumifen dementanfur- dni-

Wi/»

-ocr page 111-

I A P A N I C Æ.

mum demiffum Admodum,vt •videtur, ge-runt,'ueriim in eiujmodi humilitate ani-abieciione in^tesßfpejd^ite moles d^-mon folet erigere.

Efl nbsp;nbsp;Bonzorum gettMfimili inflanu

correftum ; qui ad montem quondam (efl flmilis peenitentia agenda giatia conferutf vbi in Idelio confillentes y Ó0. dierum (pa-flt;0 non amplius quam olilies maducare di- tia Bon^ cuntur,idq.^tantiim,quantum'vola manta zotum capere licet. Ebi vero hoc pceniietia tern-pus exaclum esl, publice inuicem produnt fuacrimina, accepte datoque iureiurando Cófef»io neminem eapublicaturum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crimmü

T efi bic manetpiorum, marly rum damonis numerus, njldici non poflsit. Eflquodda Idoliü in praalta rupe,ex quo lapanenfes fl pracipitare fllent,quod arbi-trarenturfieri nonpo/fl, njt non flint flanlti qui propter Deos ita ßbt vitam abripiant..

ó^liud efl idolium , vbije aflfli-gunt hoc modo ; Erecli conflflunt,ita •vt nemo a^terum tangat, be ne tarnen ntim-mati iubentur accedere : I’bi verb pro da-monis arbitrio flatis pœnarum dediflè vi~

F iif demur.

-ocr page 112-

•}^ E P I s T o L Æ » dentur, tubetur (juipjue afjumptts numnii^ cymbi 've£ius in mire tendere, ihidefH ferfiratA muicuLi, 'utfduetttr, mt(ereilt-, terire. Honore di^ißirnttm arhitrAntur,ß yttùßbi TKAntu inferAt: ^uytre cùm nobi-lu quißiäm eß occidendni ,fi cArn 'ßccnt ^TAueniens, ipßeJe trucidet, Aternam Jt-bi (ß pofleru paritfitmam, ac mernoriaw, eoßue tnirific'e paßi/n ob huiufmodi fad-nora vcncrantur. Contra ejui carnificcrfi expect At, tum ipÇc, turn poßeri ignomind not Am indelebilem incurrunt.

Sed Accipite aliud tn Jani a genus cpoi he tempore P. Franctfei contigit Fenithtu: quidam C^taiacopeluim J'ecum ferens, ß-^uam mirahi[eeiHid,ac fwrojanclum.quo^ in CA ^J^aiacenßs Rex pedes latdßet. gt;nbsp;Hune enim Regem JanciitAtis nomine celebrant . ^^are peluim hanc non paucls eæremonjs 'veneratifunt multi, ßuhindt CApiti earn smponentes, ß ^uid forte Jan-Hitatis cerebro aßricaretur. Folensejuo-ejue infaelix hie (yiFaiaeenJis Patfi Fran-eißo grAtißcari ,rogauit ,num fßipje ea-piti cuperetpebtim imponere.Tum illejub-ridem:

-ocr page 113-

; ï A P A N I C Æ. 71

ridensidifir, incjuit, aliqUAntiJfier. lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;». .. e.

Rex tiic zMaiacenßs terrAm fedibus tAHgit nunt^uAKJ : ijucdßtAngAt, A^tum de ipftusfrnciitAte clumant: dignitAte, fividetu.r,exuiint.

LipAniA cjUAdrAgintA fex frouinciM ' ’ hAbet, IdolA iscoc. In RegÎAAulA nullum ‘genus Idolorum deeH : cAufim hänc ad-ferunt, ejuod vigilAre Idolvrum Animas AïbitrAntttr, nbsp;nbsp;Rcgis curAm gerere.

^^ùod ßRegent contingAt Aauerfi Aliejuid 'r’ P At I, Aut egrotAre, Idolum illud,cui nocie, 1 /7Z« Regis Up Ania curA commijßt erat, 'ver beribus excipiunt, eieiiuinque epAUtio centum dies exuUt. Deinde humAnitA-te mAgnA recipiunt, bUnditijs lignum, ßsxumue demulcent ; 'verentur enim ne^ ignominiofum exilium mane At aIia tnente repoHum , contumeliamque tun-tAm AlicjuAndo ßeueriiss vindicet, ActA~, lioncm reddat. TAntitfane hominum cee-citas hic eÏ^, dementia . Rogate qua-ßfrAtres cfMrißimi DOMJ'N T-' M ,i’t mittAt, qiii tantA zizAnia inimici homi-

nis ridicitM extit^et.

t 'ii^

-ocr page 114-

7* E P 1 S T P L Æ 2

Aman» nbsp;nbsp;^^mun^cci habitat P. Coßnat Torra

^rgt;}oo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo/iam fratre.Habet hac duitai

Chriftia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quingentos ampliui Chrisiianosgt; nbsp;J

nog, ôun ÿtingurn wrb vbi P. Balthazar agit, cttm rô^yoo* quodam Itdaorum p)cio, 700. idmque apert a via efi, vt omnes ChriPti fdemfuß-cfpiant. R ex enim impense fauet, nec mh ntti ipfiui frater Rex Amangitccenfis. Det Dettf ipfis fidci lumen illuflre, quo credant nomint fanStoeius.

FirandS nbsp;nbsp;nbsp;Ftrandum quodBongo akeß oUidui/tt

Mo.Chri cifff 200. Chryiianos habet:jumnd aliqtß hab«, noßrii deßderant, quem ß haherent, proculdubtb plurimi Chrifli ßdem ample-eieretur. Multos enitm js- dieru ßacio,quo tbi e^t P. Balthazar, hapttfmate abluit, inter eosejuofdam prima nobilitatis vt-ros. Ipfe quoq,vrbu Dominits mültu pr^ pedet,quod ex hiße eius verbisfit is, dum tpfim inuifirem intellexi : Cor( inquit) meum iam quaß Chrißianum eß, faxit CHRISTAS vtbreuivertußt noiira religionü cultor.

Prima ciuitas, ad quam P. Franeißus appulit,Cangaßima efi, vbi Chrifiiani nu-

mera n-

-ocr page 115-

, I A P A N I C Æ. 7Î merantur ad soo.plures alioqui futtiri, ß o^erarÿfùpfgt;etêre»t.Orate Chnfiur» demi- chrißiaa nuMjVtvûs hue mittatincc dubium , tjuia “*• ma^um futurum fit veßrum premiuntt fir gloria.

Scrum InutiV» Societatis lefu

'''V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -gt;

P. Baltazar Gagw, P. Ignatio S octet. J efit fra^oßto generali.2 J. Septemb.

Zyfn. isss^

KV.QVtM.HfVW..

Artat Francifei Xaukri mortem , amp;nbsp;lapa» lienftum mores 8( vitia, diramque paren» tum in infantes tyrannidem^præmiiTa inte* rim conuertendi Gentiles ratione, Tyran» dum defcribit, Qi deeius lociprxfeAo, in* colifque Chrifti ftdem ampleftentibus qux« dam memorat.

i

Ppulittn lapanenfem Infu-lam primum P. Francifeui Xauteritii,an. is49. Cum^ tertio unno varijs in locù Chriftianam fdem public af

(et, diuulgaffet^, fir Chrifiiana religioni funda^

-ocr page 116-

74 E P I S T O L Æ j fundament A p^fim ieci/fet, in Stnaru»* regnum iam cooitAns,P.CiifmAm Torres i» locum fuum fuffecit,adiunlio ei gt;vna loan-ne Fernandez, necnon soo.Iafanenfbus, ^uosChrißiAna militiAtum odferifferAt-ItA^ Goam reuerfits Anno is52- Atque confiitutisijs, quA ad S octetAtis nofirA,qiH in India eß-jcommodum ^fuStum ^tedi' nere vidcbantur, ad Sinai jterrexit, i^cum eo Petrus Alcafena.Ego 'verb Ë-duardtss Syluitis, uhi ad eum Molucca lo cum feruenimui, in quo arcem habet PeX LufitAntaßißontem ah India 1500. mtlH' ribitaicommodum fe nauts obtulit exfedb tA,(^ probe inßrucla, in inßilom quandar» e rcgione Sinorum ßtamportubus alioquin (dr mercatorum ßequentia celebrem. Dr ßatporrb hac infula a 'JMalucco 1500. mi-Uaribns, nbsp;nbsp;nbsp;c^oo.a lapania.P'bi dttm in pot-

turn aduehimur, en oporlune rurßis alte-ram nAuim,qua conßenßa/ios in lopaniaw reuertimur. P.Francifcfss''verb itcrfuuw in Sinas eF^proficutus. Sed flatim ipßus Patris pia 'voluntati no leuia impedimen-fiß obiecerunt. Lege enim exteri prf’

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utnctA

-ocr page 117-

lAPANICÆ.. 75

uincuprohibebantur. Cum itot^ue tum tpfi gt;tufK Lufitanii nullus ndittts d^retur att^ue (id tempus ingens fideipromeuen-dm flttdium , /^ub minus quod iamdttdum dtuinitus conceperat, effeltum darct, im-pedtretur:morbo grAUi coryept us,in codem quo appulemtportuperegrinations ^mi- uicrmo. nißerij fiii,cuipro fua 'vocatione fc totum dederat, finem habuit,(^ 'ultimum ddern claußt. Sed hacnolo lalius, qubdcm-nia R. P. arbitrer (ats intellexiffe , obiter tantum qua delapania in mentem've--nient, perßringam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-a

Populofatmprims adniodum e^^. In-coU candido colore, ac toto corporis ha-bitu , membrorumque preportione optime conflituti : Ciuiles admodum in-genioß.

^)^od ad Societatem nosiram attinet, duos hîc domos habemus alteram in A-mangucco (qua ciuitas ad Septentrioncm 'uergens. in 34 . (dr dimidiato gradu ßta eFl) vbi P. Cofmas agit, (dr alter quidam ex noßru ;qjq,duo lapanes adolefcentes cohabitant , concionandi dono inßgnes:

Horum

-ocr page 118-

7^ EPISTOLÆ J

i. O O oi Horum operA iam duo hominum milliA f-■mpleftâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnregn9

tur.

Bungcmo, Bongo ciUitAte, quA AmAn^cco 3S-iniliAribtts Ahefi. A: des etiAmfAcrA hfC nobis extruciA efl,in quAdam Are a , quitn Tempia Rex libersliter in eum vfum contulit-norû À» ^borifliAni adisoo.numerAmtur, quidiebus mîgvi:d.fingulü ficro nofiro diligenter intofunt, AltArum^. nAtionum Ad Chrisium conuet' d^i^rib^ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;integritAte

adfidem ficUi Antecellunt:pleriq^ tAwenpAupereS cxpediti. ßiftt^quos hic experimur rerum diuinAruin m Agis y quAm cAteros effe cApAces : Hnde ßt etiA vt fAcrofAncpA myßici corporis fAcïA' ment A, quÀm cAteri diligentiiisßequetet.

PrimAïij (ß“ quotquot opulentiores funt, non it AfAcile ad Chrifinm pAtiperem fèclA' dum,eMfq^ vitAtn integerrimAm inducun' tWyvitA voluptAtibiis lAtn AlJuefAili, horrend/vitijs inuolutiperßiAfum hAb entes

(credo itn cogente d^mone ) fœliciorem vit Am A pr-xfinti non fupereffè- t^udiunt tjuidem condones jfefeg^ melitts Alicpuctntt ^rere coßtefcütK^Aterum cupiditAttbus, ac dAmonu/nundij^ vincidisirretiü,ftto quo Antei

-ocr page 119-

I A P A N 1 C Æ. 77

tnîen more pergunt. Prouinciarum tarnen Reges nbsp;nbsp;P réitérés nohû non obfcurefauet,

con^uettidine renoms interdui» g, chH-inuifimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nianos.

Ratioconcionandi fuperioribui tempo-ribtes hac a nobu habita tfi. Primdm'ver- «ertendi naculaltnguaex libroad populum tectum ® ” ’* efi:nunc f ’ePtts nbsp;nbsp;nbsp;domintets diêbttsinE-

uangelio diei exponendo verfamur,^ qua funt ingenij dexteritate,qux dictmusyhaud difficulter capiunt, exciptunf^, tanquam rationi maxinù confortnia. ^ndc etiam fetfoi omnes, qua antea in ea regione lon-late^ reggium occupârantfalfas efe ipft-metfatentur. i^tque in concionibus hifee loannes Perdinandez, qui linguam lapa-nicamexactifts quam ’uemaciilam tenet^ •valet plurimum^ concionatorem agit •vica-timjirop'e ^otiiatim baud indiligentem, Ide tametfinon pari facilitate^git Eduar-dus. lapones quoque nonnulii non infotUci-ter concionantur i tametfi hû gentiles, qui aliquo in honore funt, aut dignitate , non ita multum tribuat/ut filet,popularibus é* votû. p.uangelq tamenfiuPtum ex paupe-

ribfte

-ocr page 120-

78 E P I S T O L Æ 3 rib tu re féru» t baudpa»iîe»dti}»: hi enitü minui fflu prtepeditijfàcilius ’vcritatem i quocunquepropofitam amplectutur.LibrOi duos churJLiiere fermone 'veynaculo it cónjcri^fmtu, alte turn de vita ChriHi, th terumde rerum omnium principqs .SeA huic labori praferendam lon^e ducimta | Viuâvo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efficacicre?», fcuti

célibtis experitnur, ad impeliendos animos. fcriptis ^Q^are necejjarium imfinm/i effet, ado- ■ dani^^quot; ^^jtetitiores e nostra Socieute hue mitti itifigtiifpititu, ac ftngulari iuuandi froxi-mumdeftderio pradiics. Tdicma noniti diffcileesi.,quinadeitii petfetîam coani- ' tionem citiftme fint ferueniuri. Oftn certe quod a^rcfi ftmtu, grande est laboriofum . luiiattamenma^ia Dei mi- ' Jericordia, ftoj^-, permothos , paupertt-tern , damotitim rrraues vexatisncs , ahd' ' que difirtmina vocat,fdem late ddfundit, eledtos exferturbationibtes erigit f acfoU- ' tur^ qua confilatto dttiina omnem humt-nam volu^iatem longe fupcrat. (JMulÙ melitu htc ageretur cum populo, nißtanta propemodum omnium effet feruitfult;

FulgiU

-ocr page 121-

I A. P A N I C Æ. 7^

VulgUi 'vix quictjUAm pr^xter indufium fuumhAhet^ ^lanej.^pendeta fgt;offeßionum amp;nbsp;Agjorum cuUu, t^uos a dominas exco-lendos acci^it, vt ipfirtttn dominorum^ ipfedamon maxime domintiseït, itAne-ce^um etiam eH, 'vt quidontinis hifce^ub~ qciuntur,mores eorum quoque fequautur^ Verum ß quando nbsp;nbsp;hos domintts fidei lu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

mine, verdque cognitione frauenerit, Aut vt wrifts dicAm, cttm ueritAti deßerint impedimentum ohijcere ,fiet profelfb, ut hie mult A Chriïio nbsp;nbsp;pulchrA HAjcAturpro-

les,ô'lt;imæniftmA Eccleß^ pomeri a quAm lAtißimc extendAntur.

Prêter cAterA nefAndAvitiA^quibtis Ia~ Crudelb pAnes obnoxq funt, -vnnm id est mAxime i^paiwrw . execrAndtim , quod 'vixdum nAtos infitn- in infaa* tes interimAnt pArentes ,feu rcrum ino- ‘*** pi A , qtiA prémuni iir, ßu e duc Andi diffi-cultAte deterriti. VndefAt^ium e^t vt Lu-douicus ÂlmeidA wr LußtAnM , ßeu ue-riuspereîi Deus, ad infantes hos reßexe-rit, Hic entm muit a clArus virtute cum nos Audtretde tantA infAnttim dode lame-tantes jCAmq^ expAUpertate nAfci,pe»uriAgf

pArertigt;

-ocr page 122-

lo E P I s T o L Æ 5

fArentum, flatim mille nureos Çi»e ducAtoi tneleemoiynoililaeriditer conttdit. PrAfi-Hum vrbts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hic iff à caufa accepimni)

»ATrantes cjUAntum béni inde erireturtei^ frouinci£,ß infantes illi eebtcaretur: Roÿ^' uitnuf^vtfeeloi hoc edidlo fgt;ublice vePt' ret, additA etiam pce nA in tam crudele^ tmpofierum infantum intemecionemfo pArentum potiu.s pArricidiA. Si ^Auarentttf impedes Aut educattonç^d nos in Nofocf Mium^ (juod turn erigendum erat, natci deport Arent, bonorum -virorum epen amp;nbsp;Infantiel' Jumptibus educandos.SummèpUcuit Pritf' hrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;]ftoddgt;'

nix'e rogAbamusferi etiAm 'voluit.Eode^ die Ades noflrtos, e^uod alioqui non rarb ƒ' let^cceftit, intellexitij. plane quam non to' lerandum effetfcelfos in recens natos partus cruentas manus inïfcere ac uagientt^ etiamdum paruulos trucidare.

- Hacfiribere adR.P. V. 'volui, 'vtpred bus 'vefiris ardentiffimis tam abominabilt malum tollatur, P^euff^pofihac 'uefiris rni-tigatus OTAtionibut lap^nenfi populo co»‘ ^tttr. , ;;

iliè

-ocr page 123-

U P A N I C Æ. Si

,, ISi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.cutM it^digen^ Um jirSJum

' tjttoque çce^ere Çhrifiijini fierj,vfbi Firan- Chriftü du nomen efiffoTîHcelehri^qiio concîomn-di^ratt», ifiterdunt excurjimw yHugetur^ quotidieChrtfiianorum numerm^Sitiu hic forteseHcirca, inftd^ capat, ribu^ a Bongo ß fedes iter conficiru : fin ,ui. ffaïugio, .^jo-yergit^Ad Meridiem grad» f i/citer 33' Plttrimum hue Lufitanorum tiares a^^elluntur - Chrißianos habet cir- Pifâ^un» ipfe vrbu tantum non

.ebrißianam ßdem amgle^itur, nec Co- no», /»w vt id intelligamttf, anirai fui dejide-ïHtm declarauit, yerùmetiam are am in

. ^^^^httßicrux erigeretur, dédit. t.^c iam eamgrafenüb^ non paucû Chrißia-tatserexirntu^ C^cœn^ite^f 'iuj^ quoepe cir-gumduxim.us . ßl^re P.Coßna vtileim-frimis fore yßim eCt, turn lt;vt JCußtani conßterentur, tum ‘vtlaganes tnChriCU doCtßina inßituerentur, ß aliquis e^o no-firum fefe conferret. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ '''

Paulus lapo coneiönator inß^ts,fida-ciai erfores ßeClarum optime réfutât prodit,quibUfp/^ifn gentiles implicantur. ’ 'À.V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€ Finem

-ocr page 124-

nihil lit er Arum ex EuropArece^tmtUy off' norqtiodnullihuc veniAnt, nißexrel^^ iiAuigAtione fit defieciendum. ImoAHtii^ iiimtrib tu nihil etiam ex Indi a Audi^^'. rntts.-^^nificentigiffietnuper, nAuim ton Am in SinAm proficifii, eÜAm num dt Indis Audiffiemtu nihil. Prxfe^lo tU-ellEduArdtu GAmmA, vir nohtlu â

’ boniu,qui nec pAfitu est nofirts Aliquid d(‘

•' fieri J imb quAmfitû erAt, plus vitro lif gitus efi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideo firibo, vi in bemfiquot;

Etorum nofir oru cAtAlogum referAtur cumij^ nofirArum vnApoIthAc pArticepsß Ts in Lu (itAm Am cogitAt-decreuit^^ 'hu in poflerum confiteri} nbsp;nbsp;ex confitlto M-

jtro vit Am omnem infiituere, vt nobis (jr hip Ania oret, eÜAm AtqueetiiJO 'rogAmtts.

ExTyrAndo q^CaIDEI.

lt;^n.i$s5-

Inutilis (eruus, Baltazar Gagus.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riGE-

-ocr page 125-

I A P A N I C Æ. «3 , rICES IM AT F RT IA T^pEEMB.

z^Ielchier Muneftus.

A.^QV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

J^aec epidola fequens dependet a przcedentc, refert enitn infantes icrudeli morte liberal tos ( qtiod in praîcedente epiftola latius de« claratur ) 8C cum nutricibus ad baptifmi fa» cramentum addudoi, ope D« Ludouici A1« meidx Lufitani: EiufdemqiKpi« opera erga Societatisfratrei,SCc*

.r ' PAX CHRISTI.

Altazar D . Ludouicui Ahtteyda a Bungano rege obtinuernntj'ut ßbi infantes ^donarentUTj'unA cum nutri-cibia, cfui parent um crade-litAte vixdum nAli mijerc trucidAbantur,

Fgt;c 'victu recepit Ludouicus ^s fi proffe-(durum,(inA etiarHyfjuod Bongi remajerit cauJa eli : toa^ charitAtis beneficio prome-■rttityvtnon fliim fibi committerentur in- fantibua fAWeSyVcritm etiam cum infAntibiunutri- baptifmi ces ipfz facro bApti[mate Abluerentur. Sunt tVabka” ex tenuiori condttione. Hoc faEium plane tur«

C» ÿ diuinum

-ocr page 126-

«4. E P 1 S T O L Æ 5

diuinum flurimum x lapanenfibfts eeltquot; bratur^ncitat^ non parum ad amplecleft' dam noßram religionem . Ipfe etiam Lti-douicHi ^(10 tenetw deßderto tuuandtU-panes, cum me 'videretdtutins harereÇ ni' ues enim mihi deerant) qaafi mora ifnpi' tiens ,per ßdum quendam nÜcium 2000 dH' eatorum ad me tranßnißt, quihus , qftd fupererat uineris, 'vlterius peßcerem-Verum -voluit Heits tantà opttsnonefff impendqs : ßoluerunt enim in lapanii^ tres naues, tß’proßeraeontigit nauigit^ i^uide is nofirum aduentum expeilabtiy cupiens ame infirui, qua ratione inpofii' rum-vitam ßuam reide inßitutam auctit poßet,ad maiorem Hei gloriam, ae certit' rem animaßuaßalutem.Het Heus,lt;vt a^i‘ tarn eins voluntatem exaiVepeßciamus^

Machnx qui Sinenfis portus eft. Calend. Oétobr.zr/j.

Melchior Nunefiuf'

EHV AU-

-ocr page 127-

1 A P A N I C Æ. 15

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;srzriFS

SocietAtii leJùfiAtribtts fuis inln-âiA Agentihus,(jr Bongo.

4. idits Sept.

I S S

Krgvmentvm.

^Pulum, pramitTa conciont,pauperibui pM rant lapants,muht indies Chtifti dogma, etiam Nobiles ex regia aula primarij ample« ßuntur: qui iplî alios ad Chriftutn pertra» hupt. Item Bonzi duo,Stalij magni nomi* nu viti, quoTÜvnus parentes 8t (amiliaret luos ad Chriflum quoque fedulo adduxit. Ahanci conueriuntut*. Bonzoa, etftRufti» ei 1 ddpucatiotie luperant. Ad conctonem frequens nobilium concurlus, Varia de no« ftra lege vcrtuntut lapanitd.

Icfus.

ÿprmfir’pto mihi incÜkAtf-a-

ium Chrißinnoru htc aduosperfribe-

re.-fAciAm id (juidcm, oa (jult;e nout^ 'ut forte nunc in mentem 'uenerint ,comple-iiAr.Deceßtthinc Petrus AlcAnz^nA mefe

G i^ Septet».

-ocr page 128-

îd E P I s T o L Æ 4

Septefnbri,Kgt;fnno isss- a quo P. C'oßn^i Am^gucci mecÜ degit cum quatuor Chri-ßiams, Laurentio, qui idioma lapanenfc probe nouil: f^^elchiore lapane, qui mort nosiro noßra (jr leßt dt: firihit: loanne Francifio Ben^àlantSfqui res domeßieAi trA£tAnt,BonßieliStißtntBalthAZAt Gi‘ loannes Ferdinandusy^^mAtor, à“ crifidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facriiicium contint'

côcio* nbsp;nbsp;nbsp;haïdentts hic aidum eß/oncio et ta hi-

ne» in la» bitA,ßu ledhapotitts adpopulum lApanict firmonCjAuditorio [Ätisßeqiieti.chrißani ftn^lu mefîbus cibospAuperibit^s,pr.cmifft tarnen, qua ipßmethabent,condone.mini' ßrdt, neepauci Chriftiani(nsum arnpleitU' tur quotidie, atque inter cos nobiles non-Nobile» nulU, in Reßs aula priniarq : qq, tant» rij^Regi^s tifdorefidei initia profequuntur, ’vtetiam chrilium quilibetfacr^ pifcationi anbnum intedati ôTntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interduni 15. alitis item 20. atl

^ózïóao Fuangelium pertrahat: inter alios, BonzsS conucrii duos mïaiacen(ès(quoru alteregregiefai feddeperitit^s) vita Chriftianorunt exem-plo adßdei lumen induxit • IDoeiior mul- . tat mouit quaßiones, toturnque animi fui

-ocr page 129-

I A P A N I C Æ. Sr fenfum gt;nbsp;quidnam de cinirnA, eiuf^^ créa-' tiene fentiret, Aperuit P.Co[n2£. Summ a ent, nullum effè Creatofem. Voluit tarnen qui ipßim creârat Uetü^fuawt ipßgratiam tmpartiriy qua reiel^o errore , tffum Crea-torem agnoßeret. Porro tantum efficacU contultt Deus P. CoßnA reß/onßonibus, 'vt in alium frorßus hominem, ah eo qui priua fuerat, traduxerit. Calum a terra tantum non dißahat, quantum ilie a Chriiliano. ‘Njtnc igitur in pofieru Chrißoßeruire de-creuit, acße rcrum diuinarum fludio totti dedere. J^are reieHlii omnibus quibu-f primo impendebat operam,propius ad nos habitatum acceßit.Chara^leres noßrosßor^ mare didicit,ita'vtßiie ad loannem Fer-dinandum epißclamßripßcrit. Hutus ex - • emplum mitto. Sperat P- Coßnas vtrunti^ ßore vtilißsimum lapania, njt in hac lattus Dei nomenpropagetur- Alius quidam Ba-ptißnum ßißepit, humanus admudum (ß fama cclebru , ingenio (ß Uteris praFlans: confinés qui licet in errore quinquageßmum annu iamfidc ’ exccßerit,nunquam tarnen aut/eclOS tjI-■ lai probare, aut creaturas colore voluit, cçpu. U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' G Hij Paulo

-ocr page 130-

85 E P I S T O L Æ 4

PauIo Uit nomen eflrvtChrtfinnäntßdeW Amße^eretw, hdtc era.t occafio. Vxori ffi-mum cAmgrAttd, dederAtChrßttft vt fef noßros commotteretunquA viroporro prtt~ diciitre,exponere,Ac comendxre ccepitCin'i-flianorum doÜrtnam, Chrifti^^ legem vi 'ueriorem^d eamq^ dtltgentitti hortari. Pt quident mmto quodiamdudd mente con-ceperat iperßtaßt : qui etiam ah lut tu, tarn totmefl in rehtts dtuinù . Chrißtanasf reces memoriterdidicet, proprio marteßhe-rulaeßbiprecatorias,^ cruels eff/ç^ie feul-pftt. ^tßc quid pretere A fltcrA ßripiftn irt linguam lapanicam esltraduilum, tran[-fcripßt, idq.ßeduio meditatur. P.CoßnaW, vt intelUgat, ßepe accedit,multißq^ ß ßionihtu exercet. ^^irum quantopere hoc ipßgt; ChriUianoru accreßant animi,ac i^en-Paulus tiles ad idem faciendum eXciicntur. tri-parentrj tremfuum quoque non minoris ingeniq ad Chrifti^fi ^^‘‘^ttiumconuertit multos alios pare-dem con tes, offnes, amp;nbsp;quotquotfibifangttine 'vel ucrtiu conjuetudine iunclos habuit. eJdh omni-bnsipßits humilitas^animif Jubmißsio ce-lebratur, cumßumma alioqui virtute con-iwiciii

-ocr page 131-

I A P Ä N I C Æ.

ch erxnt, evnniA tranfcri^ßt ér in me-liorem ordinent rfdegitj ^iäem rem cttntfrimù 'vtilem ßt£ genti fecit, eaß^ hac in re pollet dexteritate^vt htnc afud ipfitu contribnles éf ^tmicosf/Kr‘e j'cri^turx non ftrurn commendxtianis accédât.

i^tim item vir nobilîf Primas,cM’ nos So. nattis, (jttifilet ante a magnis hono-rihns, raro^jCultw genere idolaaienerari f nam exfre^uenti idolornm contreciatio-ne manus ififi iam callos obduxerant, dum Ptimi» ilia nunc hue, nunc alio trofssfert, ß^it,atq, igt;'epgtt,cr alt}s in Jeatbffs couocat, prout dem am* 1 gentiliumfirunt ritus mores} ad Chri~ I Jlum conuerfus eß,inutiUmj^ iStum idolo-i rum cultum ac 'uanitatem tandem a^no-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

I fiere, atejue damnare cæpit. laminae nihil I aguevirum angit,aetata impietatis me-l moria. Con^ueritur identidem, lamenta-l nbsp;nbsp;nbsp;tur, nee aliud fere njerbu facit, quam cjued

I labores fitos, ae coecitatem priHina deplo.^ 1 re t. Jam de erigenda in graft am C hriJiia-' norum ade faera cogitat, eorum prafertim I nbsp;nbsp;nbsp;ijuifitbfi degunt, tiuo fefi conueniant, ae

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de re-

-ocr page 132-

po E P I s T o L Æ 4

Aliancü ciijitas.

de rebtts diuinu collo quatur^ itaque earum eommemorationefefe mutùo ad maiora ferfecliora inßamme»t,(lr ea qua adfalute pertinent y exaciitit addi[cant. Libru qM' que lapanice confcriptu de let^e Chtißiani. propria manu tranfjcripßt,nibil emittenh quoßtbdit OSfüos omni animt contentient acfludio ad Chriflianam religionem hof tetur- Filius patrem in Christi ßdepratic-nerat. ResdiuinasreFt'e intelligunt, mifi oblationihus ,ßicris cocionibus,^ idgcnut Chrißianoru exercitqs diligeterintef^ünt'

RuHtci chrißta» ni indo lt;nbsp;Ai acu« tiusdi» fputanf 0Û Bözo,

Eri oppidum quod Aliancu dtcitw, idq, Amangucco i-miliaribits aicst: Inquo tu-fere fidemßtJceperunt.Sed omnes ht rusti-cißtnt, legendi ßcribendiq, prorßus i^arb CUFagno tarnen animifertiore de rebus âi-uintsagnnt, vt alius qutsßitaut ne doch quidem çrentiles in hatte arena défi endete cum ipßs audeant. Sed et Bonzum cotigit, qui difiutando aliquotics molerius erat, magno pudore 'viriu ahire. itaq, malu hoc quadfiepe molerium erat, fiisiuleritnt.Sap'e conuentunt, de rebus Chririianüfiermones miße enthoc modo inuieem infiammri, e^i»

-ocr page 133-

I A P A N I C Æ. 5» .

tn legem diuinA excitentur- Eo Laure~ tiMi,ex quo temporefrigiisßeuitacritei^ Pgt; CofwA milJuiitpJoi Animauityjpolia^ infu-perretulit i2.hominumf inter quos amp;nbsp;ve- jdentulse tuUerata/iqu()tedentul£,obdeuexa vide- conuctfc licet xtAtem, quas tame necfiig/ts, nec U-bortdi infiituto retraxit. Ha hreui admo-dumJpacio Chrißianai orxtioncs memorta mandauerunt, eaÇque expedite pronunci-ant aque atque nos: veirtm hoc commune cßomnium chriflianorum.llltnc etiam nu-per ad nos quidam chnßia/iiM venit-, retu-Utq^ßdelium numerum ad soo.excreutße, joo.con» ßudium^ fdei omnes vnum habere,(ß f^em oplimam inpofierum fupereße.

j Pridie quam i^talu Domini ageretur anno iSS4. Domua noftra Chnßianis re-fertafuit, amp;nbsp;quidem nobiiibus tum virii ftuxus. tum mulieribus.Horaprima noHtis poß oc-caßm yccepimus per vices libru legere lingua lapanica, de ßx mundi atatibtts, ab Adamo ad finem mundi conßriptum, in quo agebatur de hominis creattone, cßfla- / tu innocentia,(^ peccato.Item de orbu to-tius inundatione,origine linguarum poFt^

Nocbum

-ocr page 134-

J)X E P I s T o L Æ 4

Nochurn, idololatri^ init^s, excidio Sodo' Niniuitarum:pretere A lefeftd

CAptittitAte, ^at lacobi PAtfÎArchA fm/Jet: Regig PhAroffnis ta Ifi-aelytof tyrxft^ ntde, eoramj^t duce Moyfè, [iberAtugt;^‘ Tgt;ei/t de lege diuinitm dAtA in monte Si' nAifWgreJJit Iud.eorum i» PAleflinAmrC’ promi^am a Deo dtent de Dauide, etujj; Adulterio, ^œnttenÜA.Pefhremb EUa Cl Eltfeo, ludith, fl:AtuA Njiinchodonofirdj DAnielis^uo^rcbttigeflû. t^tqueirthit le cl tone Âd medium no^is perfèuerAtujrt eH^on ft ne omnium ijui Aderant, confoli' tione,(d}‘ confirmAtione.Subftecutum eßfi' crum Mufico concentu. Celebrauit AUtet^ P.Coftnoi : (JUA res eÜAm non mediocriief omnium Animos recreauit. A Miffe fAcri' ftcto Ad enArrAtionem ftextA Atais ventutn esi,(]UA Chrifli Aduentum continet, fol»' temft^ noftrtanx^ideoftj hic erecli omnium mentesfunt,vt non minim Am occofionem ipftrum conft:AMtiAj,£titiA, é'gAudium t»' Prâdium tuentihus dederit diuinom extollendi be-iui ^ero/ »igMtX'teni'ti^ itAperAÜis^ApudnosprAH' gatum* fifuntpAuperibtti turn poftridîe epulum dAtum

-ocr page 135-

- TA P A N I C Æ.

Jatitm eß,fe^ue hoc tlie ntulit dowiftici, fîcÇhriibtotos impe/tderuftt, vero tempre megM conpteatium Mm multitudefuit, Mm re-Itgio y qui iciunw thßinentia totam ^Mdragefimamperegerunt Potißimum •vert omnium ^rdtr ßudium emictât ilU fAcru hebdomada nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifii ngenif

memortA celebrAtur. lMuIü domumno' firam accej/èru»t,tumvt cihum Apud Çumerent ( id enim religioßMArbitrAbAßr, Mr ) Mm vt noldem integrAm quod fecerunt non fine eximio jrtfidu, pqs collo quij s darent. I^fio fitcro PAfijonù die fiatt-cIa Cruels officigomnes interfuere. Peßig oîfldwn Do;wi»x vulgat g idiom Ate pAle£lA efl.

'PafichA fimili fludio celebrAtum efi.Â- tut« liquotfecro fonti admeti ; quod JufererAt nbsp;nbsp;'

temprUyAdfiecundAmgo/loccAfiumhorAt» i eoncionibus impnfium.

AVuquadani defutnpucx cpiftola P.Cofmx ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Torras. , -

WODt

-ocr page 136-

^ 4- E P I S T O L Æ ÿ ît^uoH A4 Ododiebfüfin^lisjû.autizfaù-«lie b«p- XYx/’^W4«/ hapttfmum cebflKÜt, (jus' tizatur.- i. rum^’votis non annutmu^ .|)rif^J, quant nobis de conflantia earum,(^Jynci^ ritate conftet,(^quaadrem fantam reqtti' riturdntedi^lrad quod Dei'tqgt;em^ implofi-fe di/cûnt:orati«nes addifcuntf (b' rècitanf-Tgt;eo^ de beneßcio praflifo niaximat gri-tiatagunt, adcociones qttotidte venittnt) monentur vf infirmitatum '^ paugertittif onusfortiterChrißi nomineferat. Eleern!)-Jyndf i^s largitur, ac latidomunireméit’, videntur omnes breui ChrifttimifutKri-

■qd’otidie quißde amplechdt' o^îjfri nbsp;nbsp;^fuf,fldfimi tamenfa'iîgsteSi omos hni:

pafum excitât dtùiiutn charitiiiy Pliirim/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bene^cta^qùi durit adtct»'

inàiK ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interiint,igt;éniunt, eX

Ittuntuf. Ordine[edftibuf^leemofyntdJnr^iütftfß-lanturq^^quo ft ’vtde'acffgtaChrifUf^t Jurnmogerefbierratuletur. Ncc minus diui tes,^^a^^fo^o^fnt Ec'cdfßtfyica hit' rarchta ordirté^ tf' ßeum q^ tantum jibi quoq^ 'veritatulunic 'imperttuit extollttt,^^ frifiinam 'vitam detefiantur^

EX Ll^

-ocr page 137-

r EX LITERIS LEDOVICt

FroisijzMdUccA firiptàjadjr^-tresfu0SjGo£ agentes 7. ianuarij.

sytnno. I iSd-^

J^Ufert qnotnodo non fine Dei gratia modo apCTta fit via ad Sinarfi cSuerfionem,apud 4U0S lege latum crat,ne qmifub poena cae * pitii,aut perpétuât {cruitutn,aut carceris ho rum fines exterus ingrcdcrctur : ofFeruntur J««.ducati pro liberatiôç vnius nobilisLu fitani capti. Opinioncs ipfotfi de creatione mfidi,amp;l aia, meres narrantur:dtfputatio efi Cazico chinenfi* Inuitat Fratres (uos,vt ii^ Chinam properent. C onuettuntur Primari) K lapanix gubernatoresfitem duo Bonzi prça fiantiisimi, per ques Deus mirabilia opclt; ratut.Lufitanusquidâomnca {uas opes la* bot^lque pauperibus, SC nolocomio imptii dens,societati(éaddicit' V '■

\ 'X

GratiaamoraternutlESVChriEti gt;

Domini noHri in nohis deßde^ y

*, gt;nbsp;'lt; ’? riftm accendatimi' - \ v .vr tandifi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«A

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34 E

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ riDiri

-ocr page 138-

0 EPJSTOIÄ r

idete chirißirni contineij^s vefiri gemitfU, (ujftria , luchrjirtiij^ ex au-didtur. DeiAs enim modo ini fiftm coauerßonis gent'diutu

dfdit^c njelut oHiuniud Sinaspatefecitß' quot;to a vobis tempore defideratum : Jam Societas noJtra nouella planta radices a^gt; longe latej^va^oßlli regno Chri-ßtanant reli^onem indtKetß qtad ChrßD 'confdimuiï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

._Scrtpß^per .Melchiori Nunezautt^^ triremi Francßi TatfcoMtperueniJJe; pic ^s qui rßtper hue ex Sina natie appuie rantaccepimfts vtnouAdpa latißimti op tatißimag.jQmnes Latfitanorum nattes qut ih ßjßa ßtntßaß inßulam, cui Campaehm nomen, 'ubimercAtoresptas negOciatienei filent exercere,conu€nerunt,^ habitAtio-nesqùafiâtnèrexeru»t*i^îri.in eodemlo' co,qtiodteti^li ■vicem ptppleat ■: vbi quoti-die fiacru peraclumeJpcp-muiter am coU' feßiones cxcepta.r.Siquidem eb iamcon-fluxerant Ltijfiani circiter 400 pueris quo^ docirina ChriJiiana explicata el^-P- Mcl-

chief

-ocr page 139-

I A T A N I C Æ. gt;7

ehier ^uadiu Inc egit, ad D.EgtdijGoes tri-remem fe recepit: Git/parVilella cum Stephana nofiro ad Fracijci Tufci. At dituus vero y amp;nbsp;'^ntoniui F)ia7^ in naui ^n-tonij Perera ho/Jgt;itatus fuit. Ferdinandut O^udeßus, lt;^ntonius ^aeT^, al^fia-tres apud templumj’vt pralto eßent qui fa-cerdotes id celebraturos iuuaret.Loctts tpßcj MeUhiorem de B. Francifco Xauierio ad~ monuit, qudtos ide lahores pertulerit, dum in tam populofam ciuitatem Cantaon adi-tum fibi pararet: quo tame non peruenit: ad In[ùlam entm qua Sanchoam dicitur, decefsit, fanlfifimo deßderio, quod, vt res cLamat, iam d Deo obtinuißc credi po-teA, vt Lußtanis, noFira Societati ad Sinas adituspateat. Inter chinenßs enim amp;nbsp;Lußtanes certss legibfu couenityOJt iam

j nbsp;nbsp;tutd lie eat accedere. ßiuam oportunitatem

I uacius P.Melchior, cH LudouicoK^lmei^ 1 ' danauis prafeIio,Sinis non i^otOf'und in ' 'vriemß;iontulit,ßecumq^ duxit Stepha-i nbsp;nbsp;num Goes, eo antmo, vt ipßim ibi relin-

quat, ß qua forte ßesfruilus euangelij tß.

' fulgeat,tumvtlinguamaddifcat.

■ xst nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H Haferttnt

t

-ocr page 140-

jgt;8 E P I S T O L Æ ƒ

H£jerunt ibi ad menÇem, ut fi cafaces efi‘ fient ChïiJHan£ doctrinx,vidèrent tdrfef lufirarent obiter politient orhts,^ mores-Sane perluflrdrunt cjtudam, (ju£ no^id erbis homines admirentur. P. (Jiîd’ chitr amp;nbsp;Ludouicfis Almeida, veniapr^' feUi Cantaonenfis, adièrunt MattheuHt Britium nobilem Lufi.tanum,ejui cum dM‘ h»s alijs in carcere multù ferrû etcathenH omtjlus, maniets nbsp;nbsp;nbsp;pedicis conftri^ffs,

ac tantum non confie chef iacebat, E coH^ tabe/lapendebat adpeSlus demiffà,ejuiii fiententU ferenda necifi^^ fiignum erat-Ht uifio P.Melchiore,pra Utitia, lachfj' mas non continuerunt : ille plurimumib los confiolatus eïi, ponderefi ferri non fitA-leuautt tantum ; verùm etiam ii Proreff multis precibiis obtinuit, vt ad domufts quondam mere ai or is, apud quem hinO' firtfi'atres hofiitabantur, ire licuerit-Mirum, quam Stnenfiès fintperuicaces^é“ Sinuum nbsp;nbsp;fiulspeccatu objiinati, necpeccatis , fiei

*n»re». abominaîionibtos imbuti peecatorum.

C^îundi creationem non nbrunt^æli, terra^ atemitatem imafiinantur, ad Epicée r«»t

-ocr page 141-

I A P A N I C Æ.

reos plane propendent, •ventrem pro Deo colùnt. BreuilerfummAfnfœlicttatem Çen-fuum •voluptatibfu metiuntur: hominem nihil Aliud effe ejukm •viuere, c-r mori credüt, nihil porrb ßtperef/e put Ant a rogo: “vt pAtrem •vjuras colunt Itbidines •vt niA- vlurailjk trem: nihil guUreliquum faciuntjfep-tiescibum fumunt indies Çtngtdos , AUt verius comeffAntur; quoßt,ilt;t (int Ad om-ne genus •viciorum mugisprocliues. Retu- fj. ■' ht h^c nobis vir quidumprobus, qui cum Septie» ipßs uliquAmdiu fAmilt Anter egit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co m«dü»

InumbulAns P. CMelchior per ciuitA-fern, venit ud quoddum templum fum-ptuoßim Admodum^ßAcerdotemq^ ullocutut esi,ßveri Dei forte notitium udmitteret.

Res Ad dißutAtionem venit: nec itle quod ........ diceret hubuit .Tuntumhoc dixit :ßdof- cazteorS ßcq eße , in hoc tcmplo pro monuis oru-re , nec uliud ßcire : lOgAte Autent', lt;vt ße **** ßneret. Finito igiturmenß, redqt P. Melchior Ad nAues , vt ßuos vißeret, ac miffit ßicrißcium offerret, Dei mifericordiAtn im-plorAns,vt horum gentilium mentes dernü vellet illußrAre, quituntis tenebris obruti,

H ij in cert»

-ocr page 142-

»oo E P I s T O L Æ 7

in certo falutis difcrimine amp;nbsp;'vmira mor 'quot;tis 'verfirentur : JnuocAtoa, diuino atixilii

CAntdon rttrßtm ahß, wi^vno

Ducati ƒmeße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;soo- ducatos fro Matihai

vuiuTm« redemftione obtiiUt :'verum ProrcX dSptione redimifolße negattit, nifrius de Regufefi’ tentia comfertuf» haberet. Interea moud ti3 publi. Cazimm tjuendam literaium, dt ca c5 Ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afudßcos authoritatis^ad fMtt^

zfco'infti M.elchiore in maxima SinenßumcO'

* •’’ gregatione dtfjsutandum.Conuenere ifitut . ‘ ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circiter 300 Sinenßes,inter(juos mulülitt'

Literati ratierant iudicesfutursdjßutatiomsxosß^ lapanei. gß dißceftatio cum magno circunfiantiul» afflait(u,(ß expectatione, ob mirabilia dt Deum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habtemis, qua de Deo propf

nebantur^rerumq^ qua 'uidsntur, aut [ub 1 i-y,y , iectaßenßuinonßunt creâtione,cuiufmoi^i . ''‘-i difertationunquamantea inciderat-Camp;-terumßtcerdotisgentilis Sinenßs eloqueU’ tia, ipßoflatim dißutationum initio, euro Cazicu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reßondendum ße compararetßß'

do™ ^in •' tantum rrdsorem actus eti, 'vt eitur. nbsp;nbsp;f»zw non videretqubfe 'verteret,ratus (

quod erat) confultius ac tutius ft ßnem di'

-ocr page 143-

I A P A N I C Æ. tot

f^utAtionii non expeSlAret, ne femel quod reliquum habebAt AUihoritAtis, Amitteret: mAgno furore in fAtrls Melchiorts fAciem expuit! tergoq^ 'verfo/liAboluSf inquit, hue Alterum dtAbolum hue Adduxit, vt mecum difgt;utAret, Sinenßseovifo,ftuCAzÄcunt multts cAchinnù fchommAtibtts exce-perunt: AC Dei AterntnotiÜA Sinti mAgts innotefeere cæp!t:(^ quAuii h^c feregrina ß»t,flgt;ero tAmenfsre, vt h^c in iffts mAiuideßderiumpAriAnt,^ AdplurA de fuo Creatore audiendum excitentur-^[uamuts autem P. CMelchior non fterit ad hos mi fus,fed ad eoi qua ferierunt tn lapania oues,commodu tarnen 'utfum eii^ hie falutis authorem omaino non tace-

re. Venietis igttur 'vosfratres, amp;nbsp;ar entern xdhor* ■ hanc 'uineamrigabitlstDomintts increme- tatio ad t turn addet,vt lon^ Ittteq^ficrofancîü iff us j’j * t nomen dtfundatur, honoretur, adoretur^ {em vj» iNecmircrufrimocongrefunullosConner- nbsp;nbsp;nbsp;pro.

fos efe : Nam 'vt qua facile irnem conci- » ftunt, 'velutt fale a facile etiam extin^u-tur ,flammaq, vixdum excitata^morttur: itA de hominibm ef indicandum.

H iq

-ocr page 144-

10» E P I s T o L Æ 1

^^omodo inuacahutDeÜ, in cjue tió cre^^' derüt:tjuomodo credent,fi no Attdier»t:iiii{ modo Audiet,ntß mitUmini, eof^ defifttß , lute copardda ^leniu4 inflruAtis'filutit vO bum nnnuncietis?En temfus guo nihil bis eße debet optatifts:Enqu£jgt;ortieh(dl(’ nui claudebantur, patent : Jitblatum (r ^uicquid intrantibus impedimentum itb debatur obijcere:(ß ejuamuis inueterata cO’ . fuetudomorumßifßcultatem marnant ifgt;' I ^eratanimOjCharitnU domini qui lapatid^ arrogant!am contudit,^ immaculate Chtt' fiiiugt fubdiditddem conficiet, vt qui turaminasfunt indomiti,minori negic^^ cicurentur. CMulta alia retulit,qu£ owni^ P.Melchioremper ßratrem nofirum Ant^' nium Paeztranjjcripturumputo. , ' ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temptts oportunum pt^^

effluxißet,quo U^ïAuccam nauigari joltb redßP. Melchior ad naues Indtcaswilfl^ P.GaßaroVHella ex China in lapaniat^' nestranJ IfftfreaDeo itadifponente EduardusGß fit, maex lapaniahic appultt: melioraqtiif* , fperari hailenus potuerunt, nunciat. | t^agnus .n. fit populi concurßts ad adtt noßr^

-ocr page 145-

I A P A N I C Æ. toj ttoßroi ex omnibus fere lapanitepariibtti, vt DeihenignititeChrifli ficris »ntieiur. Referunt etiam Lufitani,qui 'vnA eum chiifti»* GxmmAAppttlere, Frttnarium Amangueci nifiunt. ^bernatorem hominem^-andeuu (Char- u^p7’n** tondo ei nomen)cum dttobti-s filijs Chrißia- cep» bapé Z/« [è adiunxijße :poteß is 'vel'vnico impe- ^®*'*^* iio( tameßpotens) decern armamp;torum ho-mintim m 'dlia in procinitu exhibere. Hie Con*« fl ßatimpoßacceptH ba^tifina , poßtisgeni- pjèun* bus, manibus ecuUß^^ in ccelu fubUtis,Deu rogautt, cjuia iam ea at ate ad ipfttts cogni-tione peruenire contigifet, tanta fœlicitate adipißi, etiam ex hoc mudo ad fe ’vinculis mortalitatisfolutis 'uenireconcederet.Ve-rttat admaiits Ecclefia bonupiam hac viri petition? dilatam fjgt;eramus:ablata non efe propcmodu conßat-lt;gt;4litis tteprimus 300. M*’ ?«■'* clietibus,(jr alio claro admoduprincipe fde ßt/cepit.Deitsperipfiim breui temporiißa- picit. do res magnM confccitsJMagnu facit reru apparatum ad animaritm cohuerÇione, id^ vero fidei(Jgt;tritu:tanta 'vero Dei ognitiene illujlratur,et firuore charitatts, vt cotinert fibpofiptjtiin p vniHer(a lapania et remo^^

H iitj tifinti

-ocr page 146-

ie4gt; EPISTOLÆ 7

a”'Eiwn reg»a,ijui EuAngelia regni jtternif §elixan/ ^f*f^t^^redemptionem Annuncient^mit-üdefïdt tAtxontendit^^A fAtrihu^ id obttnere,vt ßto caIcuIo hoe deßderium confirment ta-metfi httiui fr Ater, cjuo nihil nequim habet 'IAparna ,cum minimum putat fie 'uidert, perfe/juatur nos,(fi' fiaxu impetat:adeo ije rum e^i, vno reieEto alterum affumi.

Hue prAterea rumor ex China tdfiertur admiranda ßupendaque Heum conficere Opera per(uos eleEtos, nbsp;nbsp;vt olim inprimi-

tiua Ecclefia, ita modo mulla fieri miracU' “ la ad fidei confirmationem, (fi- eorum qui Chriflum fiunt dmplexi,f:onjtantiam:cœcit vtfiumrefiitut,çlaudis grejfium. infirniiti' tes manuum tantum impoßtione curari-

Difputa* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bonzi ßue facerdotes JapaneSjOjid

tio».BS« Admodum honorati, inter doéfos qut sorun. Maiaci erant,do£iifiimi: ccnfeclo hoc Ion' gifiimo ittnere ,Buncrum 'venerunt ad di' ßutandumcum Baltafiaro Gago,exciti 'viri fiama , qua late circumquaq^ reßonespet' uadebat. lamq^ rumores de lege creatoru pafiim ßargebantur-

imiter eorum, fiubtiliacuto^ eratingC' ni»

-ocr page 147-

I A P A N I C Æ. loç niopriditui^mediocriter in rerum na-turdlium cognitione,(iue nAturAli Philoio- philoïoi*^ fhia 'verfitu4:hic interdum res tAm fubli-mesJjgt;eculAbAUir,rimAbAtur^^ amp;nbsp;fropone-bAt.tAntoj^Animt'vigore, vtin AdmirAtio^ ne rap ere I PAltAZArent heminu ingeniu, cut Socio pofllotigoi difficiléÇlt;jue di/pu~ tAtiones, t An tum luminis diuini infudit Deu^M notitiA^vt Chrijli filüipfius leger» Arnple^erenlur-

Q^ontAm vero BAltAZAr AlitjUAndo inter dijputAndum AliegAbAt loc a S.PauU, ro-gAbnt doHior ifie, quid hominü fuifjet hie PAulus:fuit ii, inquit BAltAZAr \ tdiquAndif mAgnui Eccle/tA nAfcentu perficutor, j hoflü cApitAlis, dein 'vus eleSitonu fA^tts [ Tgt;ei bonitAte^EuAngelium ipfitts per vni-I uerßim pene mundum diuulgAns , pre I Chrifti nomine inßnitos lAbores exAntU-I «ilt;: deniq^ 'ut cfr Ad multAA virtutes m/Ar-I tjrqpAlmArnAdqceret.

I His Auditls,ref}gt;o»ditfelix tUeBonz^u^; Bonzo*

1 quoniAmS.PAulum(tnquit) fecutui Jitm^t'^nomi-I amp;nbsp;ipßu^errores ér peccAtA in Deunt quo- p’ k dAwmodo exprejiipriu^ quAm ceuerterer: Baxnabat 1

-ocr page 148-

tog EPISTOLÆ J

Ro^o mihi PauU nomen imfomtur, vt - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipßui (juoijuefa^A prAclArA,(jf(A poßeA

foßoltts fecit,proponam tmitandA-t^lteh Barnabat quod PAttli jociuifuiffetH. BarnahAi,hit‘

iui ßhi Aßumpfit nomen, VitA(]ue exe»t‘ Bor5 vir pl»m delegit. Hahentur Amho itßtio velat columnA quAdAm nAfcentis EcclefiA,eÂm-que habent nominû fAmAm, ob eA quA ho^ rum minifierio De tu operatur : vt ntdlt modofi velim feferre, mentoriA pAtiAtur-GmniA Ab eo viro qui Go Am pergit, a quo hxc Accept J,Atiui intelligerepoteritis : n(C enim ßribere temporis AngiißiA permitùt-Pauli mo t^ddAmtAntum PAulum hune Dei vit fand« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnum ef]e, per quos Deus ea fi-

citin lApAnÎA, quA in omniumfuntAdmh rAtione: (fr vt referunt, mat or a quAm vllus h Avenus ex hox gente ChriftiAnut‘. quotidie ieiunAt, nocielocopuluinArisfAXO vtitur,mediAno5teAd meditAndum fut ^t,idque continenter,meditAti»ne mtd-tumtemporû fiudiique impendit,vArqs exquiftifque uffildionibus feß exercet, fimper euAngelizAndi CAufu /dtvnu ciui-tAte in AÜAm mi^At^^irAculu cluret/nub

t os Ail

-ocr page 149-

I A P A N I C Æ. 107

tos ndChriHiim pertrihit, ftatis tempori-hus a,d Baltazarem confitendi caufr redit, dein ad fuas condones reuertitur : plura refem de hoe viro nee ocij eH.,nec ingenip. Dgmfua infinit a dente tia hosfamulos fiuos in futs fiacrofandis miniflerips confirmet.

Sunda in Sinam 'venère triremi Ia~ cobi Perera odo lapanes, quos cum vidiÇ-fet loachimus lapanenfis arte faber, fia-tim ipsvtpopularibuiyChriPium pradica- nbsp;nbsp;cQuer

recæpit,qui facris vndis abluti ßint: tend» g« multa de hoc fabro, fi temptts fuppeteret, feribendaforent. Tanîum hoc firibo fiper indodos hac agit Dominus, quid per mt-gnos viros ,prouedos turn in pietate , turn in eruditione,tnultumque amere diuino accenfosfiadurum putatts?

c^muis autem lapanes artem me-dicam pra reliquis iaditant , Chirtirgia tarnen fimt i^ari: cumque Patres nofiri Upanes ob idpauperes Christianos^auifiima pati Chirur# incommoda cernerent, nec effet qui iuua-retyDeits qui fua mifericordiaçffproutden-tia nos mirabiliter gubernat, protegit, luuenem quondam exdtauit.HÎc triremi

Pduardi

-ocr page 150-

toi EPISTOLÆ 7

D.ludoui EduArdi Gamm£'vehebatur ,nec inChh eîe^^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UtinA maïe 'verßittts(L»

fî. Sófös douico AlmeidA nomen eEt)qui ducAtorum Hiapietas quinque milltAApud Je hAbebAt.Hic t^itur vidons toipAuperes ChrifliAnospenunA A( tnorbo grAUAri ( non dubiumquin finguUri Dei conßlio ad commtfirAtionem commo' tus) ineorum gTAtiAmBungi barere vo^ luit : Nojbcomium excitAt Jiiis impenßs; »iume/ p^»petes colligit,etfummA chAritAte fouet. rigit« '^liAm pratereA domum extruxit,in qui aU infinies voluit,qui a pArentibusJùmmi crude Ut Ate trucidsbAntur- C^os.n. crude-lij^irnus inoleuitvt honorati lApAnes,pAU-peres tAmen, opera obftetricum,(^ eArum ik toUk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pArturientibus AdfuntfiAtim natos in

fantes pede collo impreffb occidant : dicen-tes,pauperibui non eje opus vita^uam in miferqstraducant. Horum .igitur mifer-tusD. Ludouicus,huc curatadferri, bapti-sc.Ari,educari,^ thriEiianis monbus insii-tut.Rarum exemplumprabet omnibus tarn - Cbriliianis quam gentilibus : necdum tarnen infocietatem Admijfus,fed fta volu-tate etpielaîe bac pia opera exercet.Rogate

Patres

-ocr page 151-

I A P A N I C Æ.

Patres fratrescharißimi 'Deum,'vtilliut benefiào gratia^ perfeuerei/aborum^ fito-rumfiuéiu perpetub in posierumfruatur.

'lfouis hifie rebus excitatus Francifcus 'Tufeanus,Jita triremi, qua nulla maioreli in his partibus, in lapaniam conte dit,cum aliquot fratrib us noïtrIS. P. Melchior cum tlijs, nauem lacobi r az,ei 7 aracone/ts,qtii ppius hoc iterconfecit,conjeendit. Videte fiatres quanta mejfis prouenerit tarn pau-corumlabore nbsp;nbsp;opera: quid futurum exi-

flimatiSjf multi praclaris 'virtutibus or-

nati hue accurrerent. Ferunt tarn multos modo ad noftros Patres baptißni gratia co-fiuere,'ut etiatn a quinquagefimo,ioo. 200. MuUo« miliari accédant: idd cumfilijs, vxoribus, ram ad •vniuerfa denique familia. Stmulatque Eduardus Gamma nÜciauit in lapania P. curtui. M. Melchiorem, cÜ multis Malacca opor^ tunilatcm in lapaniam nautgadiexpe^a-re, aclegationead Regem fitngi, multa co^ Jolatione perfußfuntfratres: qui iam 4.^ eo amplius annis, nihil de Societate nO‘ fira audiuerant. Latitia hac (è quoque ad nouosChrißianos exteditßmo et ad ipfiim

Regem,

-ocr page 152-

IIO E P I s T o L Æ 7

Rege, licet gentiles, quodditu ad P. M.et' chiorem Uteris quidim fignificaitit, rowans •ut iicceleret,fe jimuLic 'veniffèt, Chrifit do^ SlrinAm Amplexurum. rem omiii finals PAtrum fÀCTtficqs,frAtrum ineditA-tion:b!/s,amp;puerorum orAtionibus ex Animo commendo.

JPx Colle gio (JMAlAccenfi 7.1 Anu. isslt;Sgt;

Seruas inutilis.

Lodouicus Froyst

REX FIRANDI. ' Reuerendo Patn M.Melchiori.

O Euere de PAter, P. M. PrAncifcus ve-nit Ad hue med vrbcj^^ Aliquot bApti • x.Auit/juodmihigrAti^imiifuit, nbsp;nbsp;omni

fauore ßudioq^ ptm proßecutusmec permifi, vt quts ei effet mole fus . PrAtercA bis Ad me venit P. ille, qui Bon^ a fit, amp;nbsp;nonul-los pArentum meorum, multofqtie aUos no-biles Ad Chrifiifidem Adduxit. Ego ipfe aliquoties eum doc entern Audiui : Placuit •uÂlde viri dodlrinA ,'vt(f ea qua populo tdifferebat : adeo vt etiAmnu HIa qua turn

-ocr page 153-

I A P A N I C Æ. I»

dif/èruit, in petfore ger am ^neca ChrifltA-nafdeßt/cipienda ßmAlienta. Gratißt^ munt effetß V.R.hucße conferret,quart-uisdeßterif» ßemel ,ßcundo tarnen non fet ,^te omnifauore honore, queitum in me erit, iuuabo :ßero id ad Dei obfe-quiumfore.

Firandi ló.OU^ob.

An. isss-

f FXi^LIA EDrARDi Syluq, Bongt lo. Septetnb.

ß:ripta.

Anno. iSSS.

krgvmentvm.

■^onzi duo qui ad ventratione SS; Apofiolo I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum Pauli ÔC Barnabac, eorum fibi nomin*

imponicupierant,Taris(uilt; virtutibui fru^ ßum faciunt- Pia pöpa funebris famuli Re* gii multos ad fidcm inclinât. Tcmplum, 8C domut Societatis exiruitur^pauptrum item eleemot'jnsE aufix. Rex Patres Socie/ tatis à ptrfecutione libcrat'.liber de lebus fi« dei Regi dicatur,cü applaufulegitur, SC ab co conRgnatur; magnorumvtrorumcona uerfioîSlinlibrit in luum idioma conuet» tendis,öl aliis adchritium adducendis ope« (a.lru»ndiQi Cbiifium »mplcftuntuc.

M£KITO

-ocr page 154-

tn E P I S T O L Æ S

ERITO fnaxi}»tU

a^re debemtts, de into religiontf itc virtutuwgt; (juem Bonz,i illi MeacettfeS nnper conuerß Patdus à

BAmab/U ciiiitntfrttéltt. Pudetme tnei, cùm viras ißosintueor,qui eb venerint btt militât U, vtmuUb etiaperfeéliores a ter-go relinquant. t^ddatDeus tantis vittu-tibus conflintum. luuimus ùm eos irt

extruendn domo, in ^ua l/dore mAntiunt vildHm fArtmt, nec induct goffitnt, vt t^uicguAm vel Anobis jvelnb al^sACci-fiant:Aliud nilnl mente(vt cjuidem vide- , tur) Agitantes, rjuam qub virtutes quam accumulatifsimas habeant.

Pridie CoJ'ma Damiani, AmbroßfH I famulus Be^us e viuis cxcefit. Ego (ß ' Melchiorßuferfelliceis albû induti,frAeti-te( vt noPlratibus morts ePl)vexillo crucd

Pompa cum2oo.ChriEtianis ad domum funebrcrn Chriftia# f^tmediam feri vrbem Amanguccenfer^ ai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(nam in extrema vrbeßta erat) concept-

mus.Cadauerferetro imfoftum/ic fuhltme latum cum multocercorum lumine,ita vt C . i i. i x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medii J

-ocr page 155-

I A P A N I C Æ. «5 med'iAnßcle cUta dies eluxiffè'videretMr, fepulchro tnudimM:IdijJbUnnitAte quaa-ta.potuimui maxima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex re, non ijs

folum j fanguine ipjttm ac cognatione proxime cc.Mnge'oant, -verum etiam vrbi fax tou maximum fidci ChrißianA defi-derium inie^u efi. Vtinam tantum ne de-eßent idonet concionatores,Vxor ipßus per dies 4.pauperespauit,nonnibil quo^^ ad e-rigendam paupci'ibiis danum elargitaeß:. Datui etia fundoes cß in hitnc v/um a quo- £lemofi dam hominc opadento. CMa^na Cane e(l

■ Dowus

Amanguccenjium rn pauperes largitas: pauperü. nam cum antea rnenfe fernel tantumpt-lent paupcribus erogere,modb ter, qtiaterue idfaeiunt.Inpiperpauperibusdomum huic Venupaa noßrAfimilcmiedißeant,o}iz,am reponunt, P®*''quot;** noflris qtioquç nouas ades cxtruunt, nam -vetußa ■mtnamminantur.Templum iam ftruftio« ereùum eß,tn eoqjàcra facta , condones habita de noua dr ‘vitio îempLi adifi-eio. Paulus, Barnaba comité, dum ifihac iterfaceret, ibi magno omnibtts exemplo

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f . f. . P«I«cu«

l tmpe-

-ocr page 156-

»14 E P I S T O L Æ 8 impetehumur aliquot dies;In vulgus enitt* Jparfum erat, nos came humana vefci. CA‘ terùm Rexmiffo fatelltte^urorem omnsf/^ compreßit. Fuit hoc Chriftianorum fide^ i. n • nbsp;nbsp;prob atio non leuu, eorumq^ confiantia p(f

CS (laHa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innotuit. Bxcubiasßtas agi'

neop h t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noctu^de die nostr/ti ades tutabantuf-

torum, Pi- concionibus nihil intermilfunt elti^ gratiam ChnflianoruWy neque de difputF tionibus contra Bonz.os,donee viFH^fatigF ti^ difeederent. Tandem contendebant i Boiizipopuloperfuaderemus lapaniesrft jeût am a noflra lege nihil dtuerjam i Jtaque neccJliim erat lucem 'à tenebris di‘ \ fcernerej,ucem vocare dicm, tenebras vt‘ ro noblem inter mendacium, ipßßi‘ mam veritatem diPcrimen oßendere •

» lapanum ße£fas mendacijs niti, Chrtßi^' nam vero reli^ionern viam veritatis e(ß-Hac ita ße[e habere, dedimus omnemtfit' ram,vt omnisitati fcxuiß,perßiaßim efjet) nihilq^ agtmus aliud, quam vthoc ipfuf» capiant ißj- intelligant, necfallimurconaW-Librum Baltaz.ar Gagus conßripßt, Rt‘ g!^ dedicäutt, qui ipj'um coram tum Cort’ fiiiarijs,

-ocr page 157-

I A P A N IC Æ. t«5 fiitaiîjs,tum rcgniprimorihuitotumlegen-dum cufAuit . CMagnoj^ applaufu omnium ü. ab «o excipitur, legitur amp;nbsp;teritur, nec ^Unm le- fijinatus, gem e(ß,^u£ cum noßra ccnferrifoßit,fii- * tentur. Ipße Rex Antigraghum fubdidit, re-mißtj^,retento tarnen fibt exemplari, -vtij qui regnopaßim pr^funt, •videant,^ ag-nofcant ipftus legu^quam Patres fpintuides Chriflianorum docent, •veritaiem, ac fauo-re iuuent. Ipß faclifiti rationem Patriß-gnißcauit.Poßhacgaulum a tumultu quie-uimus.

Vix vnquam eß, quin aliqui Chrißiß-dem pt/cipiant,inter quos ettam quadrage- •viu con# narws quidam fuit, vir tngentolus, ^elo- umû®. quens,in lege Genxt àpgrimé verfattts ,quA cateris etiarn aucloritate j)raßat,tametß 4 rogo hominis quicquarn fugereße neget.

Paulo ipß indttum nomen. Hic depr^henßo nbsp;nbsp;,

errore fuo, tanta ctt ^eßicuitate ßdei lume agnoßit,vt nihil fupra. Nu quam non ßeiltt fu£ errores, inculcat, (ir pr^ußantiam le^is Chrißiana extollit.i^ntequa fe Deocofe-criret,a damoniyadeo exagttabatur,vt irr morhti inctderet. Ahtebla vefo omni hitfita

I q tione.

-ocr page 158-

u6 E P I S T O L JB 8

tionefvbi vcritAtem amplexus cß^jbcrtitn gaflare ccepitnumna abfcogt;'idittim:'utipfii(i minißerioiamVeus lt;vtaiurin lt;verienâis

, ys, e]u£ ad propagatioxem fdci imprimH | 'videntur ueceffària, : turn i» conuetiendii etiam contribulthus, nbsp;nbsp;nbsp;gui conuerß(uni

conßrmandu. S iguidem illos initio prcßÜ ' non minima perjecutio. T^iper vna eu P-Baltazaro hic profeciue cß adßex miliariiy cmolumentuß, baud pænilendum e populo Iran ult; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attulit. Modo 'vero Firadu,

guod octodieru iter bine AbcHßeeontiillti , vt ettam CbriPiianis ibi degenlibus, dutn i eo in loco, agit Gagne notier, ope aliguafe' I rat.Vxorguog^ ipßuicum filgs baptizato, relig ofe admodum vititt, iß‘ tam intelli^ non mediocremßuFlum Firandißeri.

Contem. ^onzusguidam admodumßn£ ßecfapefb pUtiuus tus, ex meditantium(eu conlemplantium tôuerfuî genere, gui nobußunt infenßßimi hofies, tanto ßdei lumine ii Deo prauentus ePi, 'vt iam Chrisium ßapiat magno cü animi fii gaudio, (ß ßciteßia errorem, luce (guod aiunt)clariusperßieiat. Perpetuo aliguid . guarit (ß inguirit, guod adßalutemßtam » ßeFluit

-ocr page 159-

I A P A N I C Æ. tty

l])e^areputet,aclegincltilt;i Acquie-' Çcit:ChriHiiwosetiam tuuAt. Ltkrt'.rn que^ dißudiö« dzm trjnJ/cr’lgt;fif,ex vArqs concicnibm col-leciunt, 'ut ex eoad ntAnum fit-^quod popu-^ Unhiu qtiAndo in patri a redtcritpro ponat. SitA non procul efiu Mcaco hxc Academii, omnium fe£iArum oltrice,^ niAtre.RefptciAt eum,AcprouchAt ipfttti bo-nam voluntate Tiominui. Ma^iafarù ^i-deturpromittere.Siquidez/irJimplexe^j dr cAndidttf, nec minus benefiet or um me-mor,tarn ditiinoruntyquAm quA ub homini-bus ’vnquam accepit.Pro nobis continenter orAt,Alijfq^qui tum^jtadnosprimumn^e-neritjin cAufafuerunt ,tum in lege no^trA propAgAnda occupantur.

ódnno S4 prope Rongum, vir quidam

nobilis d?“ ciuitAtis cuiufdam dominusJoa- no'’*'’* plifmi recipiendigrAtiA, BAlihAZArum ad jX'vjbc fe euocAuitbAptiJrniq.gTAtiAmcum totAfa- conuer# miliAjAC ciuibus Aliquot efl conjecutus: hoc porro hortante, ciuitAi toiApAulAtim Chri-fium Ampleäiitur. Ipfe quoque cum flqs fuhditos orationes Chri/hAnAsdocet.

Hoc eodem Anno quidu Antonius Neo-

I iij chrißiA-

-ocr page 160-

tis E P I s T o L Æ 8 chrifiiani{iCutafntfecotulit,3o. miliaribuf hific dißitHm : vbi in virurn quenda,m in' cidit,cuitu ^Unt itAdinmon nd dies’/o-firinxerat, vttAnlum nonfùffbcaret: nihd enim cibi nec potns tnr^cere in fionti' chïipoferat.lUe hominis cafum tnijeratith mcmoYfjue diuinst mifericordiA, ^ua Utro-ne pcenitente,rogAnte^ 'ueniam/ipeccrtn Aquactu motte AtcfnA liberauiffet, at^uamfi^ cisSigno crncis in Chrifii nomine ßgnaH}t,addttt fid oratio otAtione DominicA. Deinde Arreptittlin^ tTarrepü nbsp;nbsp;^ntcA^tA vitA(celerA deteßAndA, Chfi'

tium la ' finjue ßdem Ac 'ueri CyeAtoris SaluAtorß^ nat, notiÛAm AdhortAtM-i:cum tile credere fe di' ceretj Acjmm expotAndAm dedit, guA fint difficultAte hAufiA,oriZAm Addidit.llle animo turn deinceps Ad baptifmu fiufctfedum primo (juo^^ teporeprorfusinfiammatttsefi) compleuitiAbiePlis idolis, fi?

orationes Chriflianas edoUlns: Tjeriim ntn multo fgfl'vitAm cum morte commutauit’

^^lium auocjue ejnincjuAgenartumno-Vif nobi bilitAte^efi“ familia non poßremum conuet-BapdU ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baptijmate Luca nomen efl indi- ,

tur. /»w. ItA^ hie vnd vxorem multos ad fident

-ocr page 161-

1 A P A N I C Æ. «;gt;

fidem pertraxii. Multis precibus contendit tutno ss-h Baltazaro nojlro, ijtadfe 'ueni-. ret:Acccßtt cum loanne I'erdtNandO)Pau~^ lo,(^ Antvniû:(juidüibihsiretadS.aut 10. 5ngt; dies,tantis inuolutifuntoccupationibus,td d’!e,tumno£tu:lllequtd€mconcionibui,htc dûcedâ orationibtcsdlle bapttz,andis ijs qui vndiq^concurrcrÜt. Puei/utautem i6e.qui tune Chrifii ßdem, (ujeepto baptißnate^ fiintamplexvexjola Luc^fAmilia, 6o.etinter cesvxor et filq,quihfis nihilchrifttanf.

Hominui quoq^ ciuiUtu nomine Cut a-midonOy'vnui ex tribusprAcipuis regni Bu- Primarîâ ganiprincipibusytantoferè'verbo diuino eß deleclatus-, ’vt occupAtus ’uAr'qs interrogA- Juos ad fi tionibuf de lege Domini toto die ad ve/pe- nbsp;nbsp;nbsp;h“*'*

rum vÇque ieiunus nihtlAÏtud egerit:adeoq^^^'''^'‘* Atrißre ipß omniA qtue dicebAntur,'vt tom-etßtunc Chrifti dogmA non ßufieperitßfci-piendi tAme nopArttu deßderiu declArärit, dixerit^^ ß cum R ege hAc de re Acluru :nio-do vero Chriflianoru q inßuA ditione e(iet. peculiAre cur a ß^cipere^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;vtomnes

CbrißiAni ftnt-S eruos etta od legem Chrßi, hortAius e^.obteperAnt multiy^^ religiofe

-, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l tiq perß-

-ocr page 162-

tîo E P I s T o L Æ 7 ferfeuerantj^ttemudmodumexfre^uenti-biii literis intelligirntHy nu.merus omnium

300. SperAmits inde fru^ui amplißi-covilu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a quo

reftitmx ’vß^quidumfere priudUts, cumipfoChri-»ur. flianißno intégré vißm recepit. Cuitu rei ßurpe'S vbique locorum rumor id effecit, vt ad nos fanitatis recuperandæ ^atti, varijs ex Ipcis conflux erint plurimi diuer-ßt mails àflè^i,cocci, leprofi, muti, fébricitantes,tflrc- Inter alios arreptitius, cum faa co^ationis hominibiis, amp;dductus est, ab equafihareditario malum hocfertitus: dtiati; quifacultatn quicquid kabebat, infumpfe-ratplacandis Idolû: verttmitanihilfer^^ ^^ ßtauxdi) , vtpotins tormenta nbsp;nbsp;nbsp;damo-

num vexaftones adau^tse flnt, tarn in fe, quam fllto iam 30. annos nato. Hoc vert anno 3 3.in homine loqui damonium cccpit, necpattern nec matrem agnofcens, etiam iS-diebnsa cibo abïiinuit'. Sub herum fl-nem hominem accefit P. Baltazar, iuf-fitflf vt D.zMichaele nominaret: dum di-uum nominal, vehementi tremote cctp 'it concuti, varios motus ntembrorum edere,

-ocr page 163-

1 A P A N I C Æ. ni edere, ùa vtcircunßantibus temri faerit~ Jnuocant-e verb PAtre Deum PAtrew,FUi-nm, Spiritumpin6lum,(ubitb a d^mo-ne liberexîittt,^ aif» rAtione lequi cœpit, amp;nbsp;comedit : Atquectim Alijs fex ficro bA-fiißni font!. AdtnoîM (-MichAelii nomen fortitui eti, pater verb Paulnt, Paueis po(l diebns fororhuMs Annos habcns circitcr 2p. molefiijs damonis aßt Ata., qui etiam in fominA loquebatur, certis temporibn^s Pa~ - tru noHri cbcionibia audit is, ô' vtpotuit, intelle^tis : nbsp;nbsp;nbsp;ventilis arreptiiia Chri-

flianam fdem fùfiipere voluit. Tum verb cum facro fonti effet admouenda , docere-*'*r^i fi cruels ftgnaculo muni-re, tremere vehementer concuti ceepit: Paterpreces funàebat folieitits . Ipfafa-crofanilum ïefù nomen dr diui Michaelis s, Micha proferre nitebatur. SedmAgis ipfam tune élis inuo dxmon irritAuit obtlrin^endo es corn- 'â'*®

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leit dis

prtmenao. fadem vero tn eantu prortim- mon, exelAmatiSi idola Xacam ßrt^me^ dAtn feitarurn lapaneftum Authores reijci^ mus', nudus fùperefi qui adorAri debeat, aliAji hue ffeUAntiA protulit/jec effe quod in qs

-ocr page 164-

na E P I S T O L Æ 8

Idola lau in ijs reprehendere ^uipjua/nfojjèt. nbsp;Se-

* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtteü die,tjtti beatit Virginifacer eß\ chri'.

flianu Aceruatint dotnum noïtram concurrentie us jfacrum fècit Pater, cui quoque intererat damoniaca:finite facro rogat,qui 'ualeret? Ojttimè, ait. lujfa 'verb fat^i Michaelis nomen pronunciare, tremere ac ditesfiringere catpit fefjue exire 'velle di-Tres sEta , tertiam agi xtatem, à guo in hac fa-fa^lîam hofi^ttio 'uteretur : guare rogare, vt dæmo I migrare cogeretur- lubet iterum Pater oMedit. proferre S. C:]4ichael/s nomen .Refjtonâd idpermoleflum effc: nbsp;nbsp;lachrymasfindet}^

crconguerens, t^uo., inguit, me'uertamlt fuos imitatusdfcipulos,gui ajùo magiflre dç^nis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicerefilent: Si tubemus offices nû-

flris, neceffariogue aliorum loculos emun-, gere, gubnos 'uertemusi Çhrifliani itague * omnes in orationes corruunt; dûmguefat is dudumorant, denuo occu^atam haclenus prtedam defruit. Ipfa 'vero, guod primum erat verbum ,potum petgt. Admonita 'Vt lefum Mariam nominaretyanlafuaui-täte vtrugue protulitnome,vt Anqplivo-cem vidercmur audire: S.guogue Michae-km

-ocr page 165-

1 A P A N I C Æ. lîj

lem nominAuit. Vide fîtes Chrifliani ipfam iam prorpis ej/è libera, gratias Deo Domine noflro egère, nomêm^ue et Maria in-ditum. lam ades noßras beneficij tnemor

ff^ijus^fitat.

Addam tjuodcuida etia mulieri accidit. Hac haptijmi canfaex lda( oppidum eß, vbi aliquot deght Chriftiani)'vna cü ma-rite ad nos venerat- Verum cum abejß P. Baltazare co(rnouit,tdiire 'voluit. Antonitts nofier,qui tue aderat, id 'vides,oes monet, vtpro muliereße dent orationi. Obtempérant, qui tu forte aderantjChrißiani.Dum oratione dominica 'vno ore recitant,mulier fortißimis tremoribm cocuti ccepit, adeo^ aßtari, vt tres 'viri ad ea relinendam non (ùfficerh,/lriduit^dentibus adeb,vt coteri quis dixiffet. Antonius ea aqua confecrata ^quç allgt;erfit, du alij orationes cotinuant,lddem fecrata. obdormiuit.Expergefalta tande exclamat, fe hinc non abituram.Admonita 'vt lefim (ir zMariam compellaret, quot;voce tracÜda,^ vt apparebat, intrnica compellauit Jefum

Maria. Rurßm omnibits ad orationem prolixiorem recurrentibus, adfe redqt, ttnimo

-ocr page 166-

114 E P I S T O L Æ 8

animo mininte iurhato nome lept,(yvir' Mulierex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matris cnm[umma reuerentia nomi

ucituur.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;addens Çeilium adorare, quij'e ere-

t^t.-jfergensporro adS. Crucis imaginent, fe grauiler deiiijuiffè confitehatur. Nam-uitmihi posiea festemfi annis circa cor graas pondus fenfijjèyadeo^ fè ia plane ne» fiolùm iiberam effè, 'verum etiam matnant animi alacritatem^lalitiam^ pcrcipere. Semei pernoÜatiitapud nos 'una cum mi-ritoimane admonita/ut fiepe veneranduW nomen lefiu Saluatoris noHri, nbsp;nbsp;B. Virgi

nis ïnuocaret, cum[umma cofiolatione di-mifiimus. K^bijt eo animo, vt hue ad ha-ptifimum recipiedum cum fuo marito(ctim re dip (fie t Pater Baltazar ) reuerteretur.

Sumntc miht gratum fiuit, epubd mulierent tantum a priori mutatam cernerem, nee mutatam (ôlùm,fiedlopuPntem, vtffiiritu Dei affiatam^efi- infiigni charitate accefiam.

^Quotpuot in hac regions fiunt aoroti, Chrißianam ampleciunturfidem. Idafifie-uerare po(fium, 300. agrotos,(fi- amplius hoe übâpü° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnifica Dei ex-

zati. nbsp;nbsp;nbsp;tollunt opera., qua infie fufcepto baptifimOt

expe-

-ocr page 167-

U P A N I C Æ. WÇ

experiuKtur-Hic tolerantium ininjirmita,-tibiii AdmivAtur ,graîiamDeipreptef 'ua-letudifiem (uhlAtAin aUus pr^idicAt. CertA-tint quifque niMur aIios elÏAm Adfde Ad- tis virtu-dticerc ^uidem Adducit,hictrcs^/k ƒ.

AU/a ite 10. Aut is- ,^o vero contvA mor- ’ aducûi. bos reniedio vtuntur, AquA luIirAlis efi, paßim in tantA njcnerAtione hAbita, Admi-rAtione,^ precio^vt'undieiue a 4o. mdiAribas cerlAÙm petAtur ■ Vaïias peliit Xqux U infirmitAtes ^potißhnu 'uero oadorum w-tiA hîc frei^uentißimA. Maîot pAUperitm pArs,cnm eo qui omnihaspr£efi,ChrßiA-nAmfidem profitaur,(ß PAulAtim cmnes paupcrû ( bAptizantur. Sépias nos Accedunt.'vt orA' cma. tiones AddifcAnt.Dein Ad eleemoßnASpc-tendiU abeunt.

Hoc Anno lass- Ab initio ^AdrAgefi-mamp; de ieiunio (ßfAcrts, mdîo dte quicqtsA gç, internnßum eH, q' condones indies firn- quotidic mo mAnchAbitA Ad ChristiAnos.^uorÜ de-ßderioßAtisfAcientcs ,Ad PentecoHen elt;u cotinuAmus pleno femper Auditoric:Adeoq^ Aucium eHpietAtisfltidium,'utcx'uici- chôni»« nislocà diem integruw prgt;suenerint, âlq noium.

AurorAm

-ocr page 168-

nd E P I S T O L £ nbsp;nbsp;8

Auroram nnteverterint, vt loco. prlt;eoccupA-rent. ChArifimtti fr.ttern6flerIoAnesFer‘ nandeT. Ontionem Tyominicam explicAt, rem ifßs nbsp;nbsp;gratißimam et iucundißtmi’

Diet in ^^adrageßma non fuit., quin vel 10. vel If. vel 20. baptißnum fußeperint-Omnes ß colligimus toto ^^odrageßfM 700- In tempore foo. abiuimitiy^into die magni tllitii hebdomadx fan, quo [àlutis no-baptizati ßr£ mylteria, benefcidque in memoriarn reuocantur, Chrifiiflagellatienem ,fla^i( Je cadentes religiose celebrdrunt. Secttte

Chrilti explicatio, tottißue ftianorû. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pietati ac deuotionibus diligenter in‘

ßmptus, nec minore fertfore. Sexto ver'e die vndique tantus hominum confuxm adnoßrum templumfuit, vt cent inenter Ratio fe« refertum exttterit. iJilultum mouet, Gentiquot;e»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gentiles, qtiam exercemus.moi'

ad chri/ tuorum inhumatio. Cumprimitm ejferre^ ftnm ex. mus funM, tria hominum millia, eoque amplius accurrcre, non tarn adpompam, quam vtrem^ hicplane infolitam,^- a fuis Quomo. ”^oribtts alientm viderent: Gentiles enint do Gen« patru defunlit cadauer non folum nonfe' peltunt

-ocr page 169-

I A P A N I C Æ. tJ7 feHunt honorifice, 'verum ne peranticum tiles cura ^ttidem quod efferatur, dignum futant, mattuo« fedper^oHicum, ne 'a quoquam wdeAtury eq Cl un t : mintu feyunt pro defunidù cru- agant. w • ettAM Bonz,i, mAgis her^ Tendo crudelitAtti venere'vtuntur : eiim Mosb6*

S . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;, zoTU le-

tmpiAm mortem tmmtnere AntmAduer- peUendi #«»#, domo exturbant, nee in Adibui qui- mottuos dem moripAttuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;usdomo

Videntes modo ChriFtiAnorum etil er- tijtiunt. gACAdAuerA chAritAtem , (^pAuperes, di-uitefque defun£tos AquAÜ honore Affice-re : dum efferuntur, multum noHrA Ab ip-ßs commendAntur y it a vt interdum , qui fAniores funt, non vereAnturfAteri, nul-Um e(fe legem, qu.e cum ChrifitAnA com-pAretur : edmque nmAm eße , quAtn mérita emnes ample^i debcAnt.

tMulti ex ChriïtiAnis confefiionu Sa-crAm ent um frequentArent ,fed cum vni-cui dumtAXAt ßt ftcerdos yßtiißieri omnibus non pote^^. C^ißA fitcrificio conti-nenter interfunt, nbsp;nbsp;concionibus ,fAzurit

vtAppAret, Ad Tgt; El obfequium , quAn-tum tniunxeris.

Bummo-

-ocr page 170-

ni EPISTOLÆ S

ƒƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sumwoperiparentes adviwmutxùonet»

fidsX*''^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuerfio, nbsp;nbsp;probitas,quant

cum Chriiiianis coniunctAm effe anifnâd-uertunt. Tanta in his Deigratia nbsp;nbsp;'uiï'

Chridi»* /«J potefi,vtfe ,quamlibet fuelicißimis, fœlid ore s iudicent, qui a mundo multi, grautag^ cum tgnommia Jnffcrunt, cum ili derr.um Chrßumprofilerißbi videantur-^idam couerfionts initio pudore cffecluc, GratituJ podpqscolloquqs alÿs aberrore,quo do. impltciti fûnt, reuocadis^magis quam 'vUi realia deleclari cœpit, adeo vthü magß pafci, quam cibo potuq^ 'uideretur. Die M' duq^ ßud nihil,quam de erroribu^s ßsopinionibus agens, quibies priuj fuerit intricate, cß frlicitate,.quam iam efl aß Per totü ßecutus vcritatis a^rnitione.rer’vniucrjum Bonga? ^onganum regnuin modo velplures, 'uel näChri» pauciores Christianißtnt. lacataa 6o. Si-Oiani guida tantidem.Cutauri 200. (jr amplitis, lacaux otnnesüngulari condantia,tam parentet eo. quamßlij.In omnibtts etia 'vnU'S efi,qu€m Siguidaf honoratiore habent, 'vtprimarium ve-cufami nerantur: cui exhortandi officium incÜbit, »oo. vtprimts bene ccptis, alacriteradmaion

conten-

-ocr page 171-

I A P A N I C Æ.

eenténdint. ^^tquot tidesfunt^ hue facrUiConcioHeJ^ nuditu^vtfunul orationea add.ifcatt inflitUAHtur^ exiudiius.,‘veniunît

Det gratia quotidie mugis proficiunt.

Ego modb folds Eongt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indies P.

Eultazurt uduentum ex^eitoifjuife cu Iih anne Ferdinando, Amatore, à' Ludouict f^lmeida., p,mIo Firandum contulitt

Luftanorii e^ui eo tffulerunt, co/tfefiones excepturus. \^udtens Rex de Raltax^rit profectione,htic adnos,quaeflhumanitii-te,venit,e^ ne f'oUicitus effet de profeilio-»e montât: miffurum ff virum talem,qui quicquid tn itinere effet neceffariu,curaret, fuhmimftraretqj: atq^ etiam,ft ita videre-tur,deduceret. Monitospr^eterea voluitfuos duces, qui in itinere,qua Patri tranfeundu erat,morAhantur, equos vt paratos haberet, gt;nbsp;' amp;nbsp;cbmeatum. Àbeunti verb quatuor equos dedit : tot enim opus effe putauit, propter iatronu}»,qHi 'viiis paftm objedebant,graf fationem.

Intedibds nofiris perpetubde^tquida ChriftJa» Chriitiamss,natus annos jo-cwm nonntdlis tdqs virisprobis,qui hue tommeat, ac dor- Ujeatuk

K miunt.

-ocr page 172-

tjo E P I s T o L Æ 8

miunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de die nocluque domw

cuutn gerunt: cum ÿs qui ad^des noßrit ‘veniütßerebiti diuinis dgunt, ijßj^ lihrutn quendum de febuó fidei in lingUAm ßttam 'uemActtUmtrAnsfuiumlevunt.

tio dome nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßS^^ ^d orAtwne nos een-

ûica. ferimiis, quA OrAtione TsominicAy Saluti' tione\^ngelicAy nbsp;nbsp;’vefpertinA prece, qui

ReginAm cceli 'venerAmur, Abfiluitar. OrAtur eÜA pro nauigAntibus : nominAtd» Ontur uero pro nofiru qui jn lApAniA veniïit. Si-gäti^T? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;letAniA dicuntur, -vt Deus nos amp;b

hoßibus liberetytu vifibilibus,tu inuiÇtbib-bus. Poflhamp;c Ad leclum quifquefe eónfert: det Deus, qjt in eA conuerjatione ipfortt^f Aliquid \addAtur pietAti.

Antonius CinA pArticuUtim nobis tri^-fuit B.FrAncifii Xauierq Ad folidore vith deßcripßt, Deo Uus^qui ipfum trAnfluliti’i^ eu locum,^nde noflroi neeeßitaies (ß mi-ßrias clAriusproßedAs^rdentiußq^,AC mi-tori orAtionurn effcAciA pro nobts Apud Deti intercedAt. Si mthißn^lA de rebus lApA-nicisfcribendAforet, quA ud Det gloriA lt;ß tbjequiti geruntur, longAfuperefet texedt hißerii^

-ocr page 173-

I A P A N I C Æ. ijt ■ x.

hiflerU: tit A enim tdijs indies fuccedunt} idj^ in tanto numero/vt memoriaprecede • ttii ,^ult;e fequuiur oblitérét.^^are htsfini facies, me, omnef^ noßros,qui in laptiniA degut, plurimum orationibus vefirà com-mendo , logoque vt 'ue^iris precibfts con-fequamini ,quo nosmagis tdoneos efficiat fuagratia , obfequy^ miniiiros .

Bongito. Scptemb. t$55«

Seruus inutilii. Eduaidus Syluius*

ARGVMENTVM.

^gitur de fua in lapania proftftiSe, K mult» qux tn itincrc cuencrut pcriculitgt; Detebus Sinar5 SC i). prouincijc, totidémcp maximis ciuitatibus:Cätaon,Metropoli.Moribus Si* nara,legib, rationc gubcrnadi,o{ficii(,lt;Iigni* tatibus,Regis potêtia,diuitij8,Ptçfeftor5 m* ießate, multitudine^rcut ttiumphalei, (ub* ditotGobedientia,9Cferuitute,Regionilt;va* (titate,Kegia.Cur Sinatum couetfio di(ficiUslt; Eor6 ingeniG.vitia,errores,facerdotes, ido* la.dilhcultas nauigandi^in lapaniam obedU entix vittus SC ctftcacia.

literal MELCHIORIS N^NESIl Rreuincialis S octet at is leju in India, ex Chinenft portu Machnan,adJiios in Chri-ßofratres in India agentes Nouembrif 23, \^nnoisss-

K Gtiiia

-ocr page 174-

Ijl EPISTOLÆ 9 Gratia Sc pax Domini noftri lefu Chriftifemper fîtinani» mis Ycftris.

X‘ literii fuperiori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad

VOS mtßu^ intellexiffèvos Arbitrer,me MaIacca hyt' mAfp;: nu»c vt vobit, qui dile^ißimi, Dei Opt. ^J^ax. beneßcii iu memortam reuocem,ß)nülque fpirituAler» ediquAm conßolAtionem impertiAr,breuiter tot A nofiri itineru rAtionem, vt in ca cru-cis flores AgnofcAtis, quihus nos Deus re-creAuit, refers: quidoquidemprAflentes,d‘ vnii Agere n'a dstur-MAlAccA itsq^ is.Apri

, rSd5’ in ÎApAniAm nsuigaturi difcefimtu: cum tAmen nihil non obijceret veteraM

hoflis difficultAtu-/n,ne flifleptAm hsnc nA-uigAtionem perfceremns.Curnd nsue non inueniremus, quA in lApAnis jolueretß. D. Antonio NorognAnbfMAlAcceßs Arc is prs-flecto, trireme uccepimus RegiAm, qusfri-mA nobis occAflo contigit,vt in sdtterßs rebus omnemflem in ïieoflgendAm diflere-mm.

-ocr page 175-

I A P A N I C Æ. 135

mm.Earn autcm multis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff'

ßru^a/n ej/èopertuit: l^ucleruiyNaMtit 'fdiajf quA in re nauali rcqMiruntur:iii:«»ifA‘‘ randa: in hoc lAborandu nobù,^frAtri nohro FerdinAdo Mendez,io multum im~ pendendum. Ft in hac apparatione tribut integru meßbm, linuAriofcilicet, Febriui.

Marti 0 imfnorandü.^Quibm tAnde eut-lutisdn ^auem morbii tncidi^njuo vixdu refocilUtfu, 'vnA cum reii^uisfrAtribm co-Jcendi.EA fitjuideDeiclementiAeß,'vt in tot negociorußu^tibm, ejUA tu •vAriu Ani-mum difirAhut,tum etii nAturA debtli no ßttis conuentetiA,ßgt;lAtium non defueritt^“ (juod ex humanA indußriAfiatribrndeerAt^ hoc diuinA mihigrotiAfugpeditAret- dues Inges fe» Autdiß:eßum n^ru multis lAchrymnpro- votciuiS Jeojuutißtntyijuod mecofuditplurimu:Alifs vero , njt AnimAduerti^AdmaiorAßimttlos Adiecit. PltirimA, mAximAQ^ periculA in tA incerto KAuigAtionis curßi experü ßumm. FenedÀElm Dem, cjui nos ne in pericults tjutdem tantis non dc(cri{it. AliguA ex ^s AdijciAm,quibm reliquafAcile intelligAtis.

Primitm trigeßmojexto a MaIacca mi-K iij Uufi^

-ocr page 176-

^4- EPISTOLÆ

Hari, tepeßatu 'uù tanta exorta eß, vt •velum ferruper it ; quod ruß fußet difruptÜ,. perpontum corpora iacuißßmtis:deinde vl^i ad S incapurafreturn •venimus, triremts iff breuihttsfùbfedit, quidem in hoßiu loco : qui non it a pridern Lußtanos aliquot, multäßtpplicqs affeSlos, enecarant. Citf» *vero iam quotquot nauigationü erantfodj, ffem omnamJalutis amiffàm exiflimaret, obnixe rogarunt, vt lembo magna trtretnt (Grdeonem vocant) qui nos anteucrtcrat, inßquerer,eosq^ quiprauehebantur, advi-tarn ,fAcultateß^ noßras tuendas implora-rem. Itaquefratribus Ferdinando Stephana Goefeo comitatus^um Jub noFie »a ratjp, nauiculas so./nßquetes coßeximfU, tatis clantoribtts, •vt attonitos, ac prop emo- ' dum ßupidosnos/eddiderint.Cum iam mortu certißimam,vtputahamui imaginé •uideremus, nihil reßabatßei ,praterqui fduciainDeum, oratione. ^ui aderat, titionem mihi dedcrunt, manihus tenen-dd , ac fic tormenti -ueluti formamprocul osienderem. Sed in tarnpraßnti periculo (. exi^a admodumfßes in titionc ponertda

erati

-ocr page 177-

ï A P A N I C Æ. 13Ç

er^t. dd eum intendendA mens ernt, gui in oporlunttaïib^ tnhulntionihsu fojjèt Auxiliari:i]ui etiitmfecit,vt iAmü capiedi CAleone Äßecutifitmus. zMauri 'verb,guia iam nos el.ipfisyOpeg^ praßd^s tutosvi-debAntjCeßere. Ego gui huiufmodi perica-lü non ita affiteueram, inm ipßt re docltu, ßntio, guAm præhts Icuia ßnt ieiuniAjcili-ctA,verberAtfones, omneß^,gueAd arnem domAndAm comparamus, mortifieAtiones, Autfi guid efi eiußnodi ,guodvel minima cum morte compArAtionem admittAt. fiß^Are dum Ad nnuim noflra properAmus, Del O^t. Max. Auxilio ^e breuibus educinm cognouimtis: Secundum hoc ernt. Tertium reHAt: l^m dum in tnßulAm gunm Pelo- ^*'®*?* timAon’vocAntfferimur, LußtAni in hAnc luh, egrefii, in non [eue dißrimenßeß coniece-runt: in infidß enimlAtere ÜMauros de-prehenderunt ßigittts 'venenAiis infiru-StoSyVi huic hominumgeneriprAcipUA vis in veneno efi. ^^tngue Autem ex nofiris Mituri.^Artts nAUtica peritiores guibus cArebAmus agrius, adßos effugerut.Nego ciuproptercAcü PrAfeóto,et NAUclerofuitt

K iiif gut

-ocr page 178-

»3^ E P 1 S T O L Æ 9

^ui obntxc rog^da-s erat, vt 'vlterimfri' grederetur- ^uartum periculu moxfubfe-auutum eß, cttm Patana agpulimtu: Nam htc ad arma concitatos cogficuimui indige-naa aduerßts Lufitanos. Magna enim hac trïremis (feu pratoria -vocare malis) Lu-Çitanorum, Patanenßs Praße [li natiim ce-ferat,omnibiu ^uotquöt ea veh£bati(r,ene-catii. Nos. (Utt in tam ancipiti periculo,bûc •vnum admirabamuryreliejHos non tantum homines,ßedpuerosetia orphanos^gui vnA nobifuntnautm confcedcrant,magnoßem-per,fortiÿ^ in T)eum animo perfttiffè : qua ex re -vel ipß experietia didicimnsjdiuino conßlio nobis hac omnia contigiße, ne vel ’ patientia fructu deßaudaremur, vel de Auxrlio difceremns deßerare, a quo vnii in afliStionibus auxiliu eß-Sub initii MayPatanaßoluimiis in lapaniaßeraba-mus out vt tpfo D. Iodnis die ßcra cord di-le[lisfrat rib Its, alijfß chrißianis ,qin Pagina degßt ciuitate, perageremus. feru(ft-ue meapeccatafuerint in cauf,ßue dame nißfceptu iterdißUcuitßue Deo Op.Max. ita vißum fuit)ingeti oborla inßnu marts

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pttllo-

-ocr page 179-

1 A, P, A N 1 C Æ. 157

Pftllocodorc?ißs,tepeflatf,ahre{gt;ti tantu tio periuimtfs.Tata enim aquarü gt;vügt; amp;nbsp;mul-tiiudo celoce noßru depreßitjabefailauit^, tantamj^ aquAxopiam tranfmifit, 'utnociu amp;nbsp;interdiu exhauriendo fuhleuari nonpe-tucrit. Vtdentes Nauarchta, ctiteriq^Luß-tant, in quantis verfiremur periculis, ob~ nixe nos rogare c(Eperunt,ne tanti lapane-ßum ßalutemfaceremusy'utnoflrampcßtha-beremus-.lurantento conßrmanies, quatum experientiacompertum haberent, fieri non P^fß}Vt Chinenfe Ulud aßuofum conci-tatum mare celox ßuperet, fed ad ainum omnes perditum iri j certo cerùtu habere, lam 'VOS cogitate, quanto meo cum dolore,

I nbsp;nbsp;nbsp;iter tanto deßderio,tot tantifq^perieulis pe-

I ne confe^um , intermittendum fuerit.

1 Ferùm indigni eramtu f fic enim coliigo ) I tantoßiccefu qui iter ißud conficeremtos, I cum iam propemodum 'vndis depreffiis 1 celox eßet, 'ventus adeo contrarius, vt

I nbsp;nbsp;nbsp;40. dierumßacio quot;vix ad i jo-miliaria per-

I uenerimtu. Pelotimaon itaque reaerßßuas ibi oßendimu4 Lußlanorumnaues./qusi hue aquatum aduenerant, t^tque hte cum in

Sinam

-ocr page 180-

IJ» EPISTOLÆ

Sinum properdrent ^rogaruntf'vt noflrA triremi ( ^ua tA»to periculo 'vehehi' mur)ficum in Chimm nMirrAremm-ïn^^ enim (jgt;erAbAntin lapAniAmfacile nos tri' ieÜuros. Dubtmitapue, num in IndiAtHt prim A obi At A occAßone, proficifci confulturtt effet, intellexitjÂtAlAccAm per IndiAm nott nißnouetn menßbus tutam eßfe nAuigAtit' nem. Si verb inChinam concederem,ßit’ Uum Alitjuem ex inßdelium cenuerßotit fierabam : Uteris etiam epuAS ex lApAftii) vel India expeitaham,ßgnißcaretur, cjuid iff noflrA religionis (ß- ßdei propagAtionc facto effet opus , interim in amplifi' mo Chinenßum regno vctfàrer r Tlt;tfgt;' dem vt vna nauigaremtsa, addtui-num honorem Augendum, (ß ad fidel» noßram propagAndam vtile iudicauimui. Seddum celocem noflram deferere pari-mus , in alitid incidimus periculum ,ejuo vix aliud habuimui grauius. l^ile enitn intempeßa tanto impetu triremes in celocem impegit, vi propemodum demer-ferit. Fertur illa infaxaffi- fiopulos, di-uina tarnen bonitAtefummum periculum inet-

-ocr page 181-

I A P A N I C Æ.

iftcolftmes euifimas.j^idAm firtemfuam deflebant, terrebanturj^ 'vehementer, cum in tAmdifßcili long0queitinere,quedad Dei objè(juium ßijceptum erat, mortem prafintißimam 'vidèrent imminere,ßefe^ in tot tantif^periculis 'verßiri : ofuaJane in re farua ßdei fjecimen declararunt. Deuó enim quos diligit caftigare , cor-^tgereJölet, multif^ obie£ios difficultati-buifrobare, earatione quaauruminfor-nace,'vt habentßacra liter£. Hac autem fo (Jeciatim, ^Jiimmatim refero, 'vtintel-ligatis fingulari Dei prouidentia deberi, quod ftmus incolumes , 'vt ifß poïthac fi-deliui nbsp;nbsp;nbsp;diligentiuiferuiamtts ; 'voluijj'e

quoqueJiqßmum Saluatorem nostotaéfos tem^eflatibui monete, 'vt ad Ethnicorum conuerßonem 'veniremtts,conflantiores .(ßquot; fortiores : indigni alioqtti, qui tam debiles inexercitati, tarn nobilem prouinciam ßufiiperemtu; ^^iMre nos qs'virtutihui, quas tarn arduum negotiu requirit, inßra-^os eße alertere.

Innauemigitur ßumus ingreßi Fran-cißciTufii, qui in Goano collegio ßlium habebat.

-ocr page 182-

/4-O E P I S T O L Æ , lt;hoa* hahebat. C\îedi0 lt;verb Ittl^ ad Inßdar»

S anchoamferuenimui,quo tarnen antequt deueniremiu,perloca ^uadafaxofatriuw •vix vlnarwin altitudinu, vtnto 'violent» ( aU^i nauigauimu6:ln tjua fi nauu impefifi fet, de omnium fiidute a^um fuiffet. Et i» ■ hoc tam pr^efienti mortis pcriculo Sanüioti frigebamur^axtmi autem San-sanchoa Üifii»tii Trinitatis, qua, dum litanijs im-9o.tiiilia plondfamus auxilium, nosfioLibatur. Con-utnedî* cefittmihi Deus, 'vtinSanchoa (qua S»-ftat. miharibusCantaone diflat) mififia fictif-cium peragerem,in loco 'vbiB.P.Francifin fiepultum fui/fie affirmabant. Utfox curdtti, 'Vf ciuitatem ingrederer,qu£ haclemu ne-mini patuerat, vt nec tot um Return : si quod modoFum omnibus Lufitanis, •utpi» । credo,tumnobis^raîionesB.P.Fracificiisdi-turn impetrârunt. P auto enim postquaille diem obqJfiet,Lufitanorum nemoCantaone ctuitateprohibitus eft,ltberaq, cum eagete commercia fuère. ^fiwd ceriè benefciuw fibifoil impendipetierat D.Francifiusfed adeo non obtinuit,vi inpoficrosfioc efi/iot ' , eton commoditatem, qui talem babituri

eramus,

-ocr page 183-

Ï A P A N I C Æ,. nbsp;nbsp;nbsp;»4»

vero rem me gntAm vobif ficla-rum exißimo/i quid dehac freuinctAper-Çcri^[èr0: commodum urn e^,breuiter tju.e ï^(e vel viderim, vel Audierimy referre.

Sint itt^ tott Is-centineturprouincij'S, autrum nullt eß,quin vrbem inßgnem ht- Prouin*lt; bett,totiuiprouinciieprimariam, t ijut le- «»« jfj petuntur, nbsp;nbsp;totim prouinctA tdmini-

ßrttio.InterhtU tutemcitütttesprimtri^ Ctnttonem minimtm tflerunt, auA ttme, Ciuitwa , r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! I- • \lrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vartUM,

Luptanorumomnium tudicio,Kltjtponem hominum multitudine^ mtgnitudine

tntecellitj^liix, venjlonge Ctnttonem hominum frecjuentity nbsp;nbsp;pomerio)-umtm-

1 nbsp;nbsp;bitu fupertnt. Eß tute Ctntton ßrmu pro- cStaonia

pugntculis, Adiumß^mtgnißcentittdmo- de(«ip» ( nbsp;nbsp;dumftmoßtjin et^^ i^uxlibetplttet porttm **’

i htbet y cju£ de noße occluditur, vt ne ex vntplitet in tltertmvlliyveltdfurtnduy vel td grtfJÀndum trtnßre licett. In vijs ptßtm trcta triumohtlesßtnt, nbsp;nbsp;inßgnes,

plures optnoryCfuam Joo.Necmirum^Pnn-cipes enim qui triennio quoque ofßcio de-ceduntyhuiußnoditrcui inperpetutm me-

moritn»

-ocr page 184-

14* E P I S T O L Æ ।

mort Am ertgunt, in quibui nbsp;nbsp;fuA expri’

munt nominA, nbsp;nbsp;quo tempore rerum ad’

miniflrAtione trAéiârint. Vbi verb in huiujmodt arcus non funt, longo ordinf magna arbores crefiut,vqs ipßs veluti hot’ ti formam pr^betes-Ciuitas quoçp omnium rerum^quibus ad vitam opus eit,mßruldil‘ ßma:et in qualibetplatea macellum hahet-^ydqutsßuminis totacingitur, it a vtoper^ tune circumcirca nauigari poßit. Campos amplos extra habet,qui omnes irri^ißnh quot;Tctntti ob tantam aquarum commoditatem.ppwt-

etiam ter tn anno terraßuclus[itospro-producit ducit, qß^ qui in Europa naß:untur, pares: vt etiam arbores, animalia, quicquid In Adul. demum terra profert. Honeflo cisrn vid, tum mulieres habitu vtuntur:ßauere in a-dulteros animaduertunt. zMechanicié'

ucrê ani^ macluer*

*i‘“*'* nbsp;nbsp;nbsp;Cerdonesper regiones dißributi : qui eiuf-

dem artificij funt,vnum occupant. T^c als-quu aliam ßliumßuum docet artem prater earn quam ipße exercet.^peminem in ocio Ocium viuerepermittuntßed vel Mechanica ad-prohibe» oltfiontOportet, vel aliquo in Republicaof-tur, ßciofunguntur:necc(ecos,quosmolisadhi- 1 benk

I

-ocr page 185-

I A. P A N I C Æ. t4î

bent/ie mendie tire cogintur, ocittri ßnut. In Mechanicû rehtts tunt a pollet indufiriAt ut in toto vix terïArutn orbe exifiimem homines maiort.T^eminem pAtiuntnr,'uel nobilitatfs tituld aucupari, vel potentem fieri,uel perpetuos phi cenfiits parare ,ne vl' la occafione Principls , rebellio aut ßditio eriatur , iugum exiutiant: propterea ^uifique fiuos filios in fiummo gubernato- ' rum obfiequio iniiituitiqui gubernatores in earn quoque rern vigilantifiimi funt, omnfioui exaquoius reddunt, impe-rant.

LegatusSiaonùpro certo nobu retulit, Chinenftum Regem soo.fiipari magnU vins, veluti quibufdam ^gantibsss, qnos ipfie ajfieruit fie uidifie.ldem alq Chrilliani vno

i nbsp;nbsp;ore confirmarunt. Tam verb potent nbsp;nbsp;po-

pulofium hocregnu ePl,vt cum in hoeportu in quo agimus, plufiquam tria aut quatuor milUa librarum piperls,(^ centu millia du-' catorii argenti celatijn vna tatitum naui, 1 qua ex lapania venerat,vcheretur,vnifes menfits JJiacio difiralla fint : Vt (^-'alia . omnia qua hue feruntur, facilb pofiint^ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CUI»

-ocr page 186-

14 E P I S T O L Æ ?

cum CAntMnenfibui cottceditury vt liceit fua^ tnerceindinfulAm Sanchonneffirret ejuA negocundi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ndmittuntur extefh

vt cum Sinis merces fua4 commutent.

'vero A Sinis recijftu^in Indiam,LU‘ fitAntAm,(^ tiliairef^iones efferunt. Sinti' liter ßn^is annislreui/Jfitcio c/uictjuii hue adfertur, wndi affèrunt nut cornntu-Immefa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAHtaonis vrbem^ a»^

Cataonis - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n. ■ . ft

tributa. tttterIj.omntum eß m‘ntm:t,ßngulii nn^' nis Regt amplitts quam fixcenta milUa li' brarum argenttpenderc teßantur SineÇes-ceriè vis argentin etßnimia prittt^ facie videatur, rem tarnen ita ß habereß' eile conßabitß tot am illam exailionem iti partes deducamus, Primum enimgrauet illos cenßis eb* indicliones ,qua cuilibet int' potiutur. 7^m vbi annum qu/s attißt il-vfquead do, fexßoluit nummos reß,qni tertiamprvpemodum conßeiutpartem aü' retirantundem ftn^U que que pendent ß' milia. Ex omnibus verb mercibtts qua hue aduehutnr,quintam:(b‘ ex quibußam-nte' dtam exiguntpartem:vnde facUe cotUgeff

, ticetytaatam vimar^nti Regis erarioirt' '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetri-

-ocr page 187-

I A P A N I C Æ. »4J ferri.Tanta etiam hue appeUitur nauium Multitudo, turn minorum, turn maiorum, vtnuUttf non admiretur. tJtîenÇts fbado S’’***\-ttucetoi gt;0“ odogtnta noues, decern mil- uium. iiamilitum nuper in adem tnfiruxére co-tra lapanenfes, qui tanta 'valent dtßiplina uaii**pts»» nauali, vt nonfuerint veriti multis excur- ftint. fionibus regno potentißima Chinenßum ßtpepopulari.^^am calamitatemdtumul- ••• tuntq^ paßt Cbinenßes magna hominum, nauiumq^ collegia multitudine,m lapane- , ßestotum belliimpetudirexere, quostanto profequittur odioj'vt certatim preeiüßoluat^

qtteties quii ex ipßs aliquem ecciderit.

. J f» I'l

Ciuitatum Magifiratus certe Jpe£ta,ttt dignui eß,^' inÇummo apttdomnes hono^ veneriitione i adeovtopta ßt tertio Anno nouos ex tdqsprouincijs creore. £t qutmuis plurimum commeffitionihM ßnt addicli(quA res inÇoletiores reddit homines )magna tame Prstfeliloru cura et vi-giltntia, tata inter fe pace nbsp;nbsp;traquiliitate

fiuuntur/ut nullti due, ne prafeHum qui-dem arma ferentem 'videos. Tant am e^o hiutdfatts admirari deßno traquillitatem.

-ocr page 188-

14lt;J E P I S T O L Æ

Offida ^'luttâtes ifta re^untur-IftterhonortW Reipubli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E»chaft vacant, qui in fla^tio-

tu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joj animadaertit homines^^uodpenes eut»

ittfiitu criminalis pateflasßt: Alius quer» Ponchaftum, nos qustßorem appellaremM ^eftor. fe^i, Eßi^tertifts, Chaentu di£tus, qM . oculi nbsp;nbsp;man' forma inßta gefiat clamide,

atq^hic inter alios eminet.cuttts munuseht Cenfor. düigenter objernareß reliqui benepraßnt, fr recl'tßta munere fungantur : quos ßdf officqs priuatft négligentes deprehenderit: vtß mortis fententiam, vel fupplicia flu' gittoßs irrogata,executi non fnt, q»apritff ex caria Regia denimciata accepere.Alim PtMn. denique valgo diciturTiitaonus,qMi omni' bui alqsimperat, frdtgnitate longeßpC' rat, efif veluti Prorex, penes quem totitu regni eß ädminiflratio,vntucrfamq, regO' nem perlußrat.Hi autem omnes gubernO' tores certo generepilciffrpecaliarivtutur Infignia veßiumgenere, cum eiufde Regit inßgni' prztcäi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humeros,qua funt Leoniseffi'

gies.^^i huiufinodi ornantur,tanio omnet pro cuiußp gradu,afßciuturhonore,vtcredi vixpoßititantaq^ eorum mateßm, vt non

-ocr page 189-

I A P A N I C Æ. »47

nififlexû geni^m-, nbsp;nbsp;certa. dißantiA con~

ueniantur. PiûUÜA inhabitAnt Admodum mAgnifica.ab tpÇoRege conccJfÀ.Ne pAU“ cos huiufmodi guboHAtores credas, Chi-neniès afiir/MjntJnhac folACA/itaonispro- „ , _

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ■ Prafefto

wnciA Regem Alere centum hominum ,5 milltA, cjuibfts tura tantum commißa mukuu' iudiciorum admtnißratio y amp;nbsp;cura, ut fer; ueturprouinciAtranejuddtAS : nechoscon-ueniendifacultdi datur,nipin SenatUfAUt iudicÿs: nbsp;nbsp;tune quidem p quid expetitur,

literis licet, lanuis etiam adhibentur lani-tores : qui Admitti ad ïudicium eufit, alta uocequid'uelitypgni^cat. Eoru armaj quos Atmii Rex in iflorum comitatu defiinat, arundi-nés pintduorum cubitorumjlAtitudtne ue-ropalmiyplpA per medium, admotoigne

\tndurAtiamp;.^^libet autemßue is diuesßue pauper,darns aut igncbilisßt,ßne udo dif-crimine, etiam eblata leui caufa, ciim Ist^ poen«» bet, his arundinibuicidi iubeturfub tibiae rumiunciuris,tAntA inhumanitatet utfi S0.idus quis receperit^ animam interuer^ bera reddat, uel claudus efßciatur, carne vfq^ ad oppA contufA,Meprapente le. huiuf

L ü modi

-ocr page 190-

»4« EPISTOLÆ , modi verbera cutdam inflixêre, inten* tiares credo dolores ex Hits decent fenfit, fiitam ejutbtts lud^i ^o.vnn minsts ex lege inflixêre. Abjôluto iiliquo iudicio,moxper-ta^ occlsidiint,^ profigilli teflitnonio fiche-dttlas quafidam foribsts affigunt sedium in {udicnra auihi^ habitant. Quotics atstem e^ediun-magnin/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö

«cnüa, tnrfidsbstsperunturma^ificss, (fiaUtjut quot;equos manu ducentes comitantssr. Frater plurimam turba eorum hominum.qus uridines illM,ittitcleiuas ex Regù cojlttutione geftiteefi alios qui tabellcU ex htsmeris bavent dépende tes,in quibsts nome iUists,qui • fiungunttsr Magifiratu,inficriptum efi/senso

^aliui in wa comparére atidet.Ei omnes bi-ni longo anteprocedunt ordine,maernss ac-'elamantes vocibsss: vtcedantfin^^uli : nec -ullitunc perplatea palet aditsss,Jed in ades fie omnes rectpiunt. ^Iq z’ias, qua tranfi '^fandum efl,purgant diligenler: iamq^ in-genti illi ineedut ambitione,'vt nulla 'vox, diim tranfièifnijin vqs exaudiatur- Tanti denifise eorum grauiî as efi efi maiefiai,vt ipfi Lußtani, qui eb fe confcrunt, ^t com-mercia contrahant, eos ipfios non ntfifie-xù

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genub/ss.

-ocr page 191-

I A P A N I C Æ.. nbsp;nbsp;149.

^enubui,(^- emintu alloijuilur. Atque hde omnium maxima. efidtfficultM, quam in china innenio,proChrißiana noßra fide difficibs propaganda. ‘Tam ^raui enim homines fi’ ptop« hic premuntuf imperio,’vt aliam lenzem profiterinon audeant,citra eorum quipra-funt facultatem .• l^c ipfi Prouinciarum guhernatores fine Regia pot eft ate vel tm~ per io promulgate po^Junt.c^are C quantum - ego experientia di fiere potui ) hac raiione httitis gentu conuerfioni intendere poftu-mus ( inuocata interim Spiritus fiancii gratia } qua Cl alicubi, hîc eCi inuocanda.

Legatus mittendus efifiet , qui pacts fir- fe» con* dera inter ipfios Lufitanos firmaret ft-mulque ex Societate aliqui cum legato irentfijac tantum de caufia, -vt Regis ciui-tatem ingredi pojfient, quern afierunt mille , amp;nbsp;quinquaginta abeffie miliaribus, (^velutiin re^i latere mcditidlio : plu-rima autem huiu^s itineris miliaria perfiu-men nauigio confici poffunt. ^Cupniam vero pofiquam legatus Ca^otaonem venift fietjbtque ad annum inteffum harendum ejfiet,dumad Regem itur,Q- refionfium

L iq acci-

-ocr page 192-

IÇO E P I s T o L Æ 9 tucipiAtartUngu^e niîdifcendie^ cognofie-^djt regtonis daretur oporlunitAi. ' T um ß cam legAto Regem Accederent^ tb ipfo dtuini offïc^ celebrAdi,dr inpiji be^ neßif^ ASitonibui occupAndiypogalamd ift moritfUi inßituendipeteret liberAmfacul-tAtem, Pofl(juam 'uerede Tjirtutibits tpßora coHßAretperlegAtam,lt;;^pereofdem Patres SocietAtu,tjai e'e concédèrent,poßit obtine-ri diplomA Regium, vttjui vellent, Chri' ’ ßionam religionemprofiterentur, Crei-tornßi legem ampleHiliberi:poßnt, citrts ^reprehenßonem 'vllam aat impedimeiam-Deinde ne Mandarini,^ relicnti moderi-tores obßsierent, conandum effèt, endest-dum^ •vtfauore (juopoßnt maximopro-ßejaerentur, (jai Chrißlanam relißonens proßterentur. Uac aatemratione negocittrts poß conßci, mihi perptadeo. Secits entra ne^ Rex,nee ipßtu Mandarini cum poptt^ lo nos Agere facile concèdent, ne^^ ßdeino-ßrA femina facile htc ff Ärgere licebit. Si (jatf prAterea eßmodm, non tam humants, ßdpotius diuinis eget medys. Igernpevt duo SocietAtti Patres ma^o animarum zelo

-ocr page 193-

I A P A N I C Æ. t5»

zelo accenft, Cantaonem duabus infiru£li Unguu in^ederentur, ihtque cttm pericUiO incurrendipœmm qtM arnndinibu^ infli-gitur, Chrißianam,fanctifintAmj^ fidem, amp;nbsp;lgt;ublicè (^priftatim docere , ^concie~ nui nunquAm ce parent: nec minis,tor-mentifüe verbum Dei retic erent ,imb eb mugis promulgArent, quo prohiberentur Amplius : fic^ cùm in proßeris, tum in ad-uerfis magna ße fide tn Deum ereldi, propone rent illud Chrifit: N ifigranum fru-menti cadens in terram, mortuumfuerit, ntdloifiuclus : fiautem mortuum fuerit, plurimum fi-uéius a^ert.Sed htc difficult as fießatim obßit, quod prater Chinenßs iu-uenes nullos habeamiss interprétés, qui in leuißimis etiampericulis animÜdeßiunt, nec tanto valent intelle^u, ó' tudicio, vt resdiuinas explicate pofient.Tam ctia le-uesfiunt amp;nbsp;inconfiantes,vt ea reuocent^ negent,qua mox affirmârant.cùm firnium animi propoßtum tn qs omnibus necefiariit fit,(^conßantta exemple, ad omnium

1 nbsp;nbsp;nbsp;virtutum culmen aßirandum, qui alios in

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vita Chrifiiana inßituunt.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L tiff Ltbenter

-ocr page 194-

lp E P I s T o L Æ

Libeter admodu in china remdßfjernt ni negotiorum pondtts mihi imfoßntmfi' itinerts,quos mecum in lapaniam ah' ducOy prohtbuijjent. ibtdem quendam eX noflris relinquere decreueram,'ut Chinenfi Idioma addißeret : veriimßne ^ubernatO' rif faadtate tentare nolui, vt huic pericult obßeretur:qua eeriefacult^ts, quia dtfßciit impetratur ( ojt ex ipßs indigenif accept) Populuf ^ibellojupphci mihi dariexpetif. Pepului Chinenf. autem chinenßs,quantum ha£lenuf inteh dohi *quot;* potui, bona fat is -videtur indoltt, qtiam eerie meliorem haberent y ft efßent Chrifiani.Effrenatas enim animi 'volupli' tesytndomitofq^ mot us refrenare diferent, ^o.q^ctßpct'nari qua menti maximas offun-dunt tenebraf. In }li:heraltbult;s autem arit-bus, rebus mcehanicis, mercibufq^ eontra-hendis.hißq,ßmilihus, fingulari valent in-genio,^ induflria . In qs verb rebus, qua ammo, falutcm coneernunt,admodum(u»t fiupidiycasei ne^igentes. IfuUam eorum qua hailenus doeui, habere videntur co-guitione, néq^ ebperducipojfunt,vt intcllu gat animam efe immortalem, vnum efe

Heum

-ocr page 195-

I A P A N 1 C Æ. tçj

Deitm omnium Creitorem:nec vllum ^oß hune 'uitam exfeéHt a,£lionum ^temium^ nec tarUreai metuuntpœnof. H inc fit vt tiomniaparui fuciant, (jult;e Chrtfliana fides xd unimurtim Çalutem habetpotifiima.

Sacerdotcsfiileo tantum fimili Albane-fittm caphio difietnutur, tonfo omnes ince-dut capite, nec ad^juid in habita virogra- 1«. «Z (fi' religiofidi^nü apparet : fiantht infima coditionts homines(fi' de Tjili plebe. Ltbenter cum legu religionifi^^ erudite 'verba hahuifiem, 'ut reli^ionis guflu alitjuem percepiffèm: nemine tame intteni, cjui ali-qutd eruditïou pra fifierret. Ma^a habet tjuifinjue demi pt a de or um pmulachra, gua fitmo adelhfifauifiime,nullu tame prccum habent 'vfum, Sortibia aut rfiaximam tri- gj*.

! nbsp;nbsp;nbsp;buiit fidc. N ihil enim aggrediutur,ni forti-

I legio pramifpo Si vero cotra p)rtes quid eue i nbsp;nbsp;nbsp;nerit^ idola ftatim luutymultu verberibus

l excepta.^^am 'velle ego-tvt aliqui Secieta l tis PatresChrifii amere infiamati, anima-I tum^ zale accefi, idioma prias addifeeret ' S inenfe., deinde per eojde pro pta bonitate \ ineffahilipqfitm* De^ miracula operaretur, deûdtm \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibas

-ocr page 196-

EPISTOLÆ ƒ

ijuihui commoti chinenfes, fe noßrd reü‘ gieais ofienderent auides,ßc^ Chriitifef’ uAtoru noflfifidem in htfce partibiu lon^ ipßmet dtjfanderét: initÿs enim Ad-modum pAruis mAiorA Adderet incremetit amp;nbsp;nec nohis effent impedimenta, Protti/t-ciArum ReUores prouocAret.

PoPiquAm hue Appult, CtmtAonem me

. . bit contuffprimbvt ires LufftAnoSjAliffÿi ChriftiL totidem ChrifliAnosdues .,£11101 inteterri-DünSint. mAm cuflûdiAm conieccrAnt,liberAremgt; c^ru vniAs MAttheM, cognomine Brite, cùm dd nos L^AndArini imperia 'veniffet, nudû pedtbus, nudo^^ CApite, UgAtù ferro mAnibfts, compedibuf^ inieStis pedibus, dp tahelU cûUo AppenfÀ,in ^uafAcinut lite- ! rit expreffum er Ai : nos adfuAm,Aliorumtp qui eifdem tenebAntur 'vinculis, commifi- nbsp;i

rAtioncm commouit. lUos ßc excipiunt,^ut nbsp;I

Bella Lu* ^^pdit crimen tliquod Admiferut. Porrohi ficaniz /«rf beUi in SinA cAptiui detinentur, quod ci Sinii. inter LußtAnos df Sinenfes ortum,non iu pridemconfeclum efiiceriefi quA nAues ilia belli impetu cApiebAntur, omnes qui ijs vehebantur, vel enectbAnt^vel cArceribus mAfici-

-ocr page 197-

I A P A N I C Æ. iyy manetpabant.a quo feiere, quod pactsfédéra cum Luftants inierint, iam teperant. Mecum nonnihilSuccini fiueambrt detu-rAm,mulu ^romittens , ƒ quii enm attu-lißet. Jn fuis enim libres id 'vium Jenibtu froducere inueniunt^ft Alijscjutbufdi uro-mAtü confeStionibtts mixtum fumatur^ Secundo mouebat me ad fantam profeüio' nem^ vt ^bernatori pro tfiforum hberatio-ne mille nbsp;nbsp;quingentos ducatos numerat e

tantu enim mutuo acceperam. ^^uos certe fiy vtfpero^ex vincults Itberauero^tot mi hi comparand^ erunt eleemojÿme^ donee om -nia refituam . De Sina nihil hic finbam amplim: nimium enim foret (îngula corn-memorare. Concédât itaq^ pijfimm lefus, animarum Saluator ,frequent'tfimo huic, ampli(?imoq^ populo, qui nullum “vnquam verbu de noflra Chrifiiipia religionejChri-fiiq^ Euagelio accepitfUt per Societatif no-fira Patres Chrißiana fidei veritas Ulis de-nuncietur. Ego interim veluti terra pro-mifionis ingreftts fum explorator,vt noua nuncia

-ocr page 198-

i$lt;f E P I s T o L Æ ? nunctA vobû frAjcriberem. Et (juauu htc multos cernas Gigantes, cum loÇue tarnen (^Caleph fentio.-^ubdß omnipotent Deus, cut Çeruimus,nos iuuerit ,ciuitates ingre-diemur munitas, melle, butiróejueg[uii e terra manant ,fiuemur.

lap« Iternoßrum ex Indta in Iapania,auod nutrafit t . ■ j-rr , t ■ nbsp;nbsp;nbsp;‘ r-

ob nimiam difpcultatem btennio confies baud pot uit, iam tandem aliejuando ab fol-uetur- Rogant enim nos pleri^,vt ettm tllu conßendamus. la duodecimus agtlur dies, à (juo ingens opulenta nauis appulit, in ejua plurimi Lußtani, qui in lapanta hye-mare decreuerunt, rvt in fj^îayo proximo, quo tempore nauigatio commoda e^f,fil-uant. Lußtani verb qui hue ex lapania re-deunt ,admodum pradicant lapanenßum conuerßonem, (ß fidei înerementum,cum in Chri^Hanis virtutibus, turn in eoram numero qui baptizantur, qua certè nos recreant, (ß inßaqpmant. Difßcilia hac adeo pericula, qua feobtulere, indicate mihi videntur Deum Optimum (^axi operam noilram requirere, ad tanti huiui fopuU conuerßonem. Mayo proximo etnnus agetuf

-ocr page 199-

I A P A N I C Æ.

ex ijuo Goa difiejiiwusin lapaniam , (^uod certe tempui longis, dif-ficillimtfque nauigationibm cofumpßmui. C^aiertcerte confilatione^ fi 'vheriorfiru-idm acceßiffet temfui ilhtd traduxißem^ Me tamen conjolantur 3o.anni,^uosChri-ßui Saluatornofier ( antequam Euangeltîé ßuum lon^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtffundere incipcret)tra-

duxit : ijHtd K^poßeltn ipße duos anttos tn 'uincults tranßgit, citm etiam tadiu uel in Mileta hyemaret fra^ia naue el) delatue. Hoc tarnen ßlere no pofßumßoclrina Chri'-fliana explicattonem nuncjuam omißant fuiffe^nec coctones ad Lußtanos,piaßß^ eX' hor tat tones dil'tgeter habitat eße : çiuonim plurimi hts in lacis Chrißtanaßdei obliti^ confußi, to^taß^ mente errant vagantur, cum nimiaße lucri, tum voluptatÜ atrto-re, muiteribus emptitijs peßtme abutatur. Et ex literis noflrorum, nbsp;nbsp;non obßuro, vt

dtxi,Lußtanorum rumore intellexi,mAgwi Chrifltana noßraßdem ßtmere increment tutnoßro aut aduentu^accefiione ßeramm matore.Proidemea,lt;ß R.P.lgnatij mes femperßfit fVtißud iter projequeremur.

Verum

-ocr page 200-

15» É P I S T O L Æ 9

Verum ƒ aliqunm fft£ voluntatis mihi de^ diffet ßgnificationem, dum in hu med^t fiuólibtu, fericalis, doloribus verfart' mur, maiorem certe ipfe fènttjjjèm eonfo-Utionem: cerib mihi perßtadens,de diuini bonitate certiorem me factum effe.

0 fratres charifimi, quam diuina resef fanCfa obedientia, qua omnem animis no-flru extmit fcrupulum,^ pacem conférés, (jr quietem perfe^tam mentibus, quam certeßßquimur, nunqnam aherrare po-terimus : muLtb enim cuperem libentiui ex obedientia mintu recte agere, quam ex voluntate propria ageremprattantiora.

tUud tarn longa dtdici experientia, Propria eum qui quod melius ef in rebus fngulis c«dsquot;cu* inuentre, Tgt;eo fideliterferuire, ex piditati« hu duobus alterum fateatur. Vel ß adeO «’«» »ggt;‘ y? effeperfettum ßiritualem , vt ßgt;iri-Ufia, ” tujjàfittivnltione in omnibus regatur,vel ß femper fubmitKre debere ei qui ipfum regat, veluti inßrumento diuina prouiden tut : ita vt neque veht quicquam ne que amet aliud, quam qua fanîta obedientia. vult (ßptacipit. ^wdßfeceritf omnibus in re-

-ocr page 201-

I A P A N I C Æ. »59 in rebut multo certe eritfecuritfr:nec hue, iUticue ifnpelleturfaâlè^eque vnquam in re vUi turbabitur. Mihi •verb etß dubttatio indJerit, diuinn tarnen mediante gratiit, amplum naaigationiexfeSiabo teput,quod in Mayo effe folet, nbsp;nbsp;inchoatum iter ^ro-

fequentur^

Vident Dominus Ludouicut Almeida, me tanto tempore in via harere, veritut ne nattium defedu id accideret, mißt duo ducatorum miUia, 'vt quod fuperefl itine-ris y conficerem : quibus non opus fore mo-^0 conßdo/um ad manumßntdua na-ues:Multum deßderat noßro eonßlio

Tjitam fuam in poßerum reSfe componere. Det Deus, vt omnes ipßus volun-tatemfe qua-

mur.

Machuä Sinarutn portu a}. Nouemb,

/ƒƒƒ. •

Melchior Nutneiïus«

-ocr page 202-

E P I s T o L Æ IO

fEXEMPLVM LITERARK^ M. Melchioris quot;Njinez^ Coccintf

'I -■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn IndiaJcriptarttm gt;

,■ ■lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.lanuarij.

- \^nno^ I 'S 5 i.

- ‘ i

ARG VM ENT VM.

JN lapaniam nauigat, maris perictila mémo* rat.Dum in Lampaco infula hibernant,tem* plo erefto in medio idololatrum,Luntano« ^' admeliorem vit« rationem traducunt*Vt .■ bcm Sinarû Cantaon ingefsi cxplorant,quilt;i . fpei fit de euâgelioannüciîdo.jra Dei Pto* ~ Uinciam Sanciam aquis obruit, fiigiêtes ig* neperdit.Bella lapanica. Amangucci euergt; fio,Bongarïa (cditio,P.CofinX' SC Francifci Xauiertarx virtutcsSi labores',Bózotö im pietas.Epicurei leges filent inïapania: mi* icra lapanutn viftitandi ratio,cur difficilh quorundam conucrfio. B iprifmo fanitatei conferuntur. Arnangucci, Bongi, Firandi, multiconuertOntur.-tatio conucrtendi, in tunttna de (uo inindiam reditu.

Grstia amp;nbsp;pax Chrilâî Domini noftri fëmpec in ani* misnoftris

À M E N.

-ocr page 203-

I A P A N 1 C Æ. »tf»

NNO tnenfe Igt;c- J-”«p»c8 ccmbrisfirilgt;(i'vobù ex ptla LAmpaco,de ÿAtÎA au-xilioj^, quad ntiht Dem in ' hoc itinere(ojt nuncjua non benignm efi, clemens Jimpendit : übe* raait enifM nos nonÇemel ex immeßs fe-ricalss maris : clarej.ßm expertm, (juam verum i/iud ßt: ^^i vult animam Juan» ßaluam facere,perdet ea-Haß hoc in portu cum ^s ijui aderant ad lunium, quo ttm-jore in lajaniam traijct filet. Literas hic recefi,auibm ßgnißcabaturomnino in In~ dia redeundü eße cjuam citßime, eb enim camProregts digitate D.P.Mazearennas affpulerat, vir honoris diuini inter cateros ßudioß(simm:tjuarefie ejfi ab eo facile oh-tentu iri, juicejuid ad Dei gloria gromouê-da/»gertinere intelligeretfiribitur etia cÜ Prorege alios no veniße exSociet.ejuam P. FrancifcÜ Vtera^^^ lacobu Soneraliumié“ frojter India coUegioru negotia prafinlia mea reejuirebant. Accedebat R. P.N. M. Ignaß litera, quibus vt ne 'ullus Prouin-i âaUs Pra^oßtfss India relinqueret,fi^ß~ l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CX04ÏW.'

-ocr page 204-

E P I s T o L Æ to

cab at Ur: veru cbm elapfum eßet teptti ,ejHt nautgatio in India tutior eft intellige^ frofcciione in la^ania ’vtilißtmafuturam, flacuit ad Dei ftcriam in Sinahyhernare, amp;nbsp;in I un io in lapaniam traftere :ßem enim niagna fruäfiifore,ß ad tempus ihi manerem, -nTgenteß alicjua in India ne-ceßitate^cb, me S .ebedientia coformandt, redirent. Hftern.tui itaq, in Infitla Lam-

Lampacn .

Infula Si » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS-leucis Cantaone diftat^ vt fi-

narum« tnuliuuandis Luftianis occuparer, tjuildc i ^uepue in hybernis erant no pauciores 3C0. I ftpuoniam qjerb infula hac non erat habi- j , adiculam in templum extruximus, ca(as aliquotpaleaceas;atijue it a bi Be' cembri ad lunium 'ufque indies ßr cele- ' hr at urn eft,^ftngults Dominicis ,feftifque diebus condones habita . jQ^uotidie eti.tr» Chriftianam dodrinam Lufttanorum fet' uitqs ,famulifque expltcauimus ßi'Dei gratia c^fuere frttclum hand exiguum ex hifce laboribus retulimus. Erant enim qui a midtis annis conßientia onus non pofue-Fnifliisla ntulta reftitutaftnt^ qua iniujicpo^-borii* ftdebantur: muita reieda eoncubina, qua , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multos

-ocr page 205-

,, I A P A N I C Æ. Kfj

multos annos inpeccatûtraduxer^int .‘Alist mutrimonio copiiUt^.V ixex^[ica.re peffum ßatres f^uata coloUtio Lititia mihifue-rit 'uidere in Sina,t^uo ah initio mundi(vt quidam ferunt) (bitts refits Dei cultus n'a ferucnit ^fed idololatrta femper njiguit: chrifti»»

(acrificia munda offerri (facra ofjicit celebrari, Euangelium pradicari, idq^ non fine Attditorum lachrymis,confiolatione-ofilicia (lipiidem hebdomadiiJanCftt, tantA. fuere célébrât a nbsp;nbsp;nbsp;religionc, ôquot; fiolennitA^

te, vt plurimtim ij qui intererant, ad pie-tatem (intexercitati. SanStifiimum Chri-fii corpus Klendidifiimo quod ex pannif preaoßs auleu adomârant ffepulchrOy Hifitanico more repofitum cß. Pafi'io quo-que Chrifii, etus certamtnapro condo- ,

' ne explicaia,tatis auditortim lachrymis,ut nbsp;nbsp;nbsp;çJi»

I expltcare vix pofllim. Sabbato item fianSlo ftianotà. 1 condo habita ad monumetum Chrifii,po^d 1 nbsp;nbsp;nbsp;alleluyafiolenniter decant Atum^taMareli-

1 pionis magnificentia,‘vtdixerim Auditores \fibi videri ip(am fieChrtfii refitrre£iienem

prffente intueri.Ipfia Pafihatis fiolennitate fuppUcatioinffitutaefi:Lufitaniqui emnes dor

cM q ^ofi

-ocr page 206-

E P I S T O L Æ lt;• foß criminum confeßionem,S. Chriflicoï' pfnfumfferinï, ramos (^ßores |»■lt;^ccedcte regio'vexillg manibus gefiantes, longo or-dtneincedebdt-In fumma, magn/ts eraf o-mnium ifits diebus deuotionisferuor- Ego fane teßari de me ifßo hoc poffum, toto ißo tempore,lt;juo in hoc deferta injùla.hafi, ta-ta mihi animum letitia diffiuiße,tantäque ConfoUz ßngularium conjolationu 'vbertate,f^tat» tio »njje», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncjud,ex ijuo natftsßrn,

Pariendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt;’roepiffe memtni : hüte aceeßereffO

chriftino Chrtßinomine ejuamplurima patiedideß-minedefî Indic certishorisadarhoretuattod-«crium- j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

aam me recept, quod mthtparadyß ßaui-tatem referre'videbatuf Senßmaius trift inme mundi f.ißidiu, menteßimulari ad VtilijcS creatorts amorem (ß laude ex taufi tëplatio. creaturarum, qua octets fubqciebantur,va' rietate (gj- ornatu:anirnumß^ alacriorem ad Mcdita« nomen eitts inuocandii ferijcßdeßderittttt diuinarö ^^oddÜ cocipere,adßrenda no tantu jM-quac fe ad WJ, aut 14. 'verum etia quoad 'viuam pro proximo RachdéleferaitUte. S cd ex altera parte foc ft opHma^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no deßttitparère,etfruEtu adferre,

eft- urgente multa animarum necefotate, qua taut

-ocr page 207-

Ï A P A N 1 C Æ. itfÿ

f47» caro Chrifii fAHgaine redemptA Jùnt’ i (fr coUocjuijsfAluiiribtü deflituuntur, conft-Uo, criminu expiAÜonCyAÜjfß^ Auxilijs^ lt;juA AdÇAiutem neceßiirib eompArantur.

ntAm hi (jui hoi frequent Ant reÿones^ple-rique tnerenui funt^^ec heneßAtu expertes nee b Ari Ari, vt ad vit Am rcllAm ,meref^ fAcilius Ac eommodiuifbrmentur.

Dum in LAmpAco hAreo, lites^ dißert tiones inter nAuium prAfelfos ortA funt,vt minimum Abfuerit, qutnfefe rnututs cAdi-btis coßcerent.Sed Aliter Deo vifumfuit,q Diftidi» effeeit vthAc dißentte maiortsvnionù,v troque penitus ilUfojCAufAfuerttiNecid in minimu beneßeifsponendum efi,omnibt{s prAßrtim Ad Arm a excitis.PrAtereA nec il-ludpArÜ videri debet,q^ redeptißnt jyoo. Cap,j„| Aureis numerAtù,Aliquot LußtAni qui Apud rcdëpti, ' SinAS cAptiui detinebAtur, iaiAm lAtAjen-tentiApleHedi: ßtu ^fquAÜore teterrimi, Aßerrimiq^ exreeru,iAtAcrudeïilAte(fr mi-

féru ffrcft, vt fieri no pofe ejuù crediLt, niß experte tu edo£1^,titA heiem tolerAre pojfe. ^adrageßma eUpßa,CantAof quA vrhs

amp; porta Celebris eß, (fr AmplißintA,

-ocr page 208-

\66 EPISTOLÆ lo

*n Lulttania Vly^ipone ) 'venintm, de quit (Mno elapfo (cripßfitü cognouidilitß-firns ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(idu 22,ad Septentrio^tem ■

In hoc rnmores f]gt;arft quidam, qui fainter tadiâratpD^fdum: ferehatur enim in San-Sacia pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gffji ^üttincia in hac re^nß efi)eruÿiffe

«upjione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vim aquariim i: terra,gt;02 ad6o. leu-

mirabili cAi regionem inundarit , ftßtem ciuitates obrutaquot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;muit a opfiida nbsp;nbsp;lgt;affßs, nulU

ddiftcia ab 'vndis reliqua efjè. ?duüum ani- ' Qui aqua mal,acne hominem quidcm vUu euaftffe,^ delatu.-aliäi tus milTa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indufl-riafalute qtieftiffent, i^è

pereunt» dflittn deid^ß cotißa^raßc.\^Uareprima- • ritti GubdrnatorCantaoneß Ochauie,quiit ea ïnundatfone pater, cdimqite eo 'vniuerß hiitqs'pprqfßht, Maißßratuße 'ahdtcaitit, qui re-tnoi'iäßß eitm^dfentes moriuntur,

1 fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sànc?i{^,pudoßde'didß'e^u^brtlif-

nibus CÓ» t^titi-ßkidnortaliudef tin'n'ßuam ex Si-tinent. naràrh rèhidù:nS'Lu^titi^i'logt;i^//i retene pé^etràm noh itaperrhttlim'î-,vt ned dliÿs''. etè^eilod,ei^ldrittores'v'eriiï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ƒ*'

^^Tdit^ègo- eon(hiero1j^èeàUmitàt^^^

lidminumeèfum, quipmier'^alurd àr4l''lt;'‘

Ml

Item

-ocr page 209-

I A P A N I C Æ. 167 ftem diuimtus eueniUAC perpendû(îmiliter R. P. noftrum Fractjcam Xauienum,dum Cantâon peteretco no» perueniffè,(èd Heo ita volete, in »nui obyffexiArc uidere ht videbtr, nihitinpropagando pKangetio hic 4 nobis caesium iri^hanc meä cbieclu-mm cofinnAuit fratris noflri Stephani Goes morbm, (juem CantaonijUtlinguam Sine-fern addi[ceret, relit^tieram: Eji entm vir frobits, (jr in virtntibits adeo prot:ecius/ut tuto in ea ciuitate harere licuerit-Hoc con-fiiium tune v/fum efl mihi coprimis vtile pro tempore, jiforte alitjuando daretu-rEgt;ei le^ publicare,tantttm^^ taboris in addifie-da lingua um imp e der at,vt capitis debilitate contraxerit: fat enim difficultatis ha-het hoc idioma, rinde etia, coieci noflro la-bore minißerio Deti in Sina nondum vti velleiac froinde ciim ex lapania in India reuertererßanguente comperiens, tarn feptimu dicm ftne cibo agetem,itidicaHi in Indiam efè reducendu.Praterea ejuadoSi-ftefes adeo Regi, protiinciaru Prafedfis fubduntur, vt fnefacultate eos vclalloqui exteru fit diff eile: fieri no poffe videtur,ft iiip huma-

-ocr page 210-

t6t E P I S T O L Æ IO ratioaibtti aajuiefcendu efl, vtfine eoruff' de iuthoritAte ad Euangedcam le^,(^ nO' num viuendi modum traducantur : ^uare opits efje , vt cum legato cjuoptam EatruW aliquis, flcut iam ante R.P. Xauierifti con-ceperat, Regem adeat, Euangelizgt;andipe-titurfu facultatem.

Dum menfle lunio anni. 1556.ego, nbsp;nbsp;Ga-

RexBon gan’ Pro régi In« dix fcri« bü.

Dei o* pus con' ucrfio.

flarVilella, cum adjs quatuor fiatribtts in lapaniam pergimm ,flante aduer/o vento, periclitari ccepimui, ne in hreuia (co-pulos incidcremus: nec periculum èuaflfle-M(u, nifi nohu mercator quida adfuiflt, in hoc mart probe 'verfatus , qui nauem 'a flcopults collectii ‘veils, arreptoqfClauo,auef-tit. Htc aduerti qudti refcrat,/pern Domino tota ponere,qui (-r fe inuocatibtss adefl, amp;nbsp;e periculis liberatSufcipimuf hanc pro-fediione ingenti(pe,de Regis Bonganico-uerflone, turn ob ept (Iola qua ad Prore^ew D. Alfonfum fcrip(erat:tu ob ea qua ad ip-(um portabamfti,munera.Scdplacuitdiui-nx bonitati o(icdere,nofHfficere ad animarum conujrflone humana prafldia,aut qua ma^o cofliterint, ornamenta,aut legatoru ^atiam

-ocr page 211-

I A P AN I C Æ. 169

: fed ad hoc ipfam diuina gratia opu-s efe , fer quam nihil tam immenfum aut dtffdie,quod »on(ferminifros tarnen quos elegit) confici pofit: ac tanto cititta confici, quanto hi magfs jefe idoncos pra-fiiterint,ac pufiores,modo ahj non reßi^lant ferttnadter Spiritui fanclo. quot;Dum quari^ mus Bongum, ecce in terram inddimus, •uhiprincipes iam in armu erat contra Regem Bonginum,qui adnauemnoflramap-pellentes,id (tgnijicarunt,Bongum euerfam ejfe diUitabant, exi/limarequoquefi,Pa- ChineW* tresChinchicos tnteremptos effe, Regefu-gijfe : qua res fane fummopere nos,-vide- fi. buit,(ir omnes qui vna nobifeum erant,co» trifiauit, turbauit, non tarnen perturbautt: (l^es enim cum charitate operantem non

I nbsp;nbsp;nbsp;cofundit. Pergimus nihtlominus,'uarqs 4gt-

l nbsp;nbsp;nbsp;tati cogitationibus, inter breuia aduerfo

J nbsp;nbsp;nbsp;•vente n't)fnepertculo.Cum Bongti •venijfe-

mus,fi’atres omnes)Dei henefido,(anosf!d-

I uoÇ^ ofendimus : P. Cofmam Torrem, P. I nbsp;nbsp;nbsp;Baltazarü Gagu, Joane Ferdinidu,Eduar-

1 nbsp;nbsp;nbsp;dti Siluiu,(^r Ludouicu Almeida:quos cum

V •viderem/lid non poteß, quantum latitia I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;receperim:

-ocr page 212-

170 E P I S T O L JE, 10 receperim : redtuiuos enim mihi eos 'vide-bar videre, ejuos fama iam erat interfffè-

virtui*

Ipfe ^uoque Coßntsi bontst fenex fife tern-perare a laehyymis non pot ait^um nos vi-Torres deret^plexÀreturf^. Profèetb rarum ett omnibus virtaüs exemplar,mortuus plant mundo. Hunevirum fecamper lapaniam abduxit R. P. Francifius Xauter, abiens Amanguccifieliefuit, vbi octo totos annet eftmoratus^eoß^ temporeFamem nü^aatn contigit. Efàmèmim carniurd lap ânes in grttuiftimts peccatts habebant.,maxi/Me vbi

ViStdiT» tio.

ciuilîtM poktiA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ama

{•pano pane car rent.

zed: nee (oitima. eitrntamp;uieibflinuit^ne e^uem offerieret^ fed etiim dh religtonem, t/tcorl/fei TjMceraret. ff'pane apuä I/epttnesKcneratvfi’eijWK hitbuit,vt nec.fifiesrecentiffrèseiubdprociila fniri-^jfffèt. Etvifè?nel dieprater pifèer» filjitm, herbigi ff'orjzitm,tne)re lapaniet decoct am pua difficttker digeritur^ »M ^fteutitiadeoj^ taw huts ’viëitit affiteuerAt, vt ß cArhe~’vtendum fuifftt, propter tnfoH•gt; tiam foutere valetttdinem incurriffet. Hic jdman^ctplurifrios td Chr 'tfium comter-

Hi

-ocr page 213-

’ 1 A P A NI C Æ. 171

tit, inter quos nmnulli myjleriontm T)ei probe funt capaces, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deleSlantar. Sufti~

nuit^rauißintos laberes, ac mttltas rerum angHßtas,nonraroßnevit^fufKmo dijcri-mine : tnterdum etiam domi lapidibtesa tioincoï Bonzis impetitiss,^ (Onuitqs ,ita vi ob aß. mam. ßduam maledicenttam dr probra infe pro-dire pergraue fuerit. t^ufi ßntautempe-tulantius Senem hoc arrepta anß lacefßre^.

Citm hic ageret P.Francifcus, quadam prodttorum conßtratione vrbis dominus Rex est»! oceiß/s efl:a quo tempore nunquam defli-teruntßiccrefcere inimicitia dr bella inter Principes dr Prinsates, adeO •vtomnespene qui inter nobiles dr ^'ernatores erant primi,interierunt, cum nullo tempore ante hos tumulttu,nuUiißdßfiitdißtdia Sparße-' Euange« rtntti^uritt 'üul^ ifli'Bonzi (quoivt^^sw^mn Patres venêrantUr) nofirorum wduentum^'^^ß^^^^^* legem Dei quam docebitmus ^ifominumeß tut. * ' adChrißi eontterßofiem çp* Baptißnatg;. tanta cidatnttati, atque pseertem tra. qua. perturbât a effet ' Beßubh'CÄ, aepenè jie/ßtm. inifft, c^ußmpra^ijße t^nde perßecuti». n^si)» digt;fn}'/tfn\jcw cetMpio'dietif erat qidid

-ocr page 214-

lyi E P I S T O L Æ lo

ÎAm effet mundo cruàfxui, ifgt;ß mun-SolatiG dufyAudAcius excitjhAnt.ViuehaitUe nihil-ta* ùi pf'r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mult A je cur it Ate (jr cofolAtione,

fecutióf. ci(miiropterhonore»iChrißi,eiuf^glortAnt ad augment um fr de hum hac patereturdtt-tellexi Ab eo,fe nunquAmßtAuitu vixijßr quam ißu ofto annlf ,quos pene ope huma-na deflitutiii, A mangucci tranfe^t-Oculof» incurrerat debilitAte,'vtconqcio ex lachrq-marum profußone,quaf confolationü vher-tas exprefßrat. lt;^d tant am ßnlix tile Pater virtutum peruenerat cojùmmationem, partim tribulationthtu ex ere it at us,partim deuotione amp;nbsp;pietate vegetior ac robu/lier effellus, vt ipfum Apud me iudicanerim cum faults iÙis dcgqptt Patribus compa-randum , niff quod lUi contemplationibus dediti diuinis, Dei beneficia inter Je dun-taxat haberent communia : Gojmasvefo ciim vnicum fècum habeatßatrem, inter hofhs Chrifli, qui ipfftm petje quebantur, Ageret/titereturq^,'vt in fAme,ßti,frigorih^i mi^is ,grAuißtma denique perffecutione mortalium ffalutem proueheret. HiJjilomi-HUi damon pro perpetuoßo more,dum zi^

s

-ocr page 215-

I A P A N I C Æ. »73

zant afiminat, quibui frnmentum domini fußicetur,tantaitrag(ediaitdißidia^tüiKU interduos Prdifeclos Antunguccenjesexci-tauit, vtcum interfi confligerent, nbsp;nbsp;res Km.w

confiagrationibns,^ incedqs ageretur^om- 8“'«»“quot; nesstdes eßentfinea^c nulits murts inter- cóflagra» ieltis.fiamma, quam 'ventus altoqui exci- tur-fÄtwzfw reddidit, pent tus abfum^feritci-uitatem, quxOlyßifone minornon ersl.'vt cenfit,

PaUtiti RegaliA, noßrum tem-Ades,quas R.Senex P.Torres ma^o libore exfiruxent, vna conflagrarint : nec aliud reliquum fuerit, quam cuiufda Chri-ßiani fuhterranea domus,in qua templi or-namenta,ßtcra Sacerdotales veßesfunt pêifeVtg , , conferuata.Tantapraterea fuithominum fctuata. clades intemecto Cßc enim loaui licet)

r ■ • J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 hominO

vt non fuerit integrum 'vlli in extinguedo cUd«-incendio occupari. Fidetis fratres charißi-mi,quanta opus ßt fortitudine nbsp;nbsp;virtute Quibm s

iis, qui Ce aptos Euan^elio miniCtnsvo-lunt exhthere, qtu pactenita,qu^(pes amp;nbsp;fantiin longanimitas, qua inaduerßs conßantia I«?»«». requiratur . Eere magna eß huius mi-

•if»A Societatù noßrA vocatio, in qua vocati«* quemad-

-ocr page 216-

*7 nbsp;nbsp;amp;nbsp;P J S T O L 10

quemadmodum fubire (juemcun(jue Uho-rem Jgt;er obedientiam ad Chrtßi minified^ in 'waStam eporlet, (jr tn hoç nos ded 'nd-t»/ii:tta diuina maie fiai f^em prabet dato iriflgt;iritum,amp; 'umutem,ejualem huiufmo-dtfrouittCM difßcultates (^fencttlaie^oi' runt Kerum anteciuam hic midtum fruciuf luoddmê nbsp;nbsp;domini horreu cjuis coUigaî^magnagrios

ta prçmit negoc^gars conßctenda efl^ytgrobe virto-indecêd^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftcûlic^s noflres, ^ua tjihic

ßtnt,aga»tur.Sed.adgyofgt;oßtum-öiiagnanf in me excitauit admirationcm con/idera-tio tanta grobationts , tanta virtutu, P-Copna, amp;ßatris nofln Ioannis Ferdtnan-des limgrimis -vtriußfue gacientia bac ßu»i' I ma urbis calamitate enituit,ciim innume-rahilium laberumfiucius,iniu/iarum,ger-ficutionum,gcriculorHm, famis, qua eUe tant annis gertuierat, quatuor horarumßa- ( cio cum hoc incendio Tjelutgerifjße videre' turs^ccenfits ille erat zelo tn damoniuf», amp;nbsp;^aui commtfèrationis dolore a^ebatur in tanta Chrßianerum fuoriim affliclione.

. Retîdit enim miln banc cladem cum tant« dolore, tamj^ cogiofa lachrymarum grefu-ßontt

-ocr page 217-

, I A P A N I C Æ. »75

ßone , vt ß tot ßlios amißjfet, lt;juotrafgt;uit ChrißtAHos illa, calAgt;nitt!ti,no» foiueritmA-^ ioriNec mirunt in ref»()tißima,Qr extre-mo eriu poßta regione-, -ubi non niß ad fo-Ium Deum, cuituf prouide^tix, (ß tncom-prehenßbili fapientia ewiniajubmittenda erant, recurrere autpoluit, aut'voluit: non temperasßbi interen a latbrymts, animo^ affliólns adeOyVt tllam epuodammodo cum tolerantiß’imt illitts B.Job affltC/‘ionibn:,co-ferrem. 2{am prater hac omnia, ^uotidie mortem epuoojue mpendenten videre fthi videbatur, tarn a Bonets turntis hoflibus, (juam militibtu, (^ui Benzorum odiofacile hue poterant, •velßgt;e quadam pradacjuod ipßßupcrerat,impelii, ne^enim vUus erat quirefiitijfet. B.ex ipfe necis timoré aid us, Fu^mz «»»joy/fwj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Batremjg Cofmanßqui

'uolcntem prohihuit.- nam ctim, inquit,me ipfumfaluare non poßum , malto mintes a~ liam.Cumpraterea quidam Nuchatantts NuAai», tduerfariui eins intellcxifßt j4man^ucci tafùm euerßonem, Regnum oecupare nifus,in Regem fearmauit. Vum in tanta

\ verfatur c^amitAte,P. Cofmoi 'uidens pe-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riiuli

-ocr page 218-

i/tf E P I s T o L Æ to rkuli mignitudinentf vtendum e]fe conß’ lio EuAngelico iitdtcauit : Si vos ferjecuti fitefintin vna ciuitAte,fugite in a.LiAm.lgt-tur cumioanne FerdittAndo , ^.Chri-fliand Amanguccenfibus, Bongumt AmAngucco dtßAt 6o. leucd •vbi P.BÂltA' z^r GagiiSj cum ffAîribtts Eduardo Syluio,

Ludouico Almeida agebant, (quisde-dm enim diebfu ante me vénérant)qnos ibi vna oßsndt. Narrahantveii ante an-nos centum Amanguccum ad priflinut/t ßlcndorem reduct nonfoffètChrtfii vert oues difperfrs redttcere, amp;nbsp;Eccleftam fat' tam tedam curare lonß dtfßcil/imum-^^odetßvel magrtum antmum deijcere poterAt,eorum^ tn fdet ne gee io confian-tiAm labefaFlariujutb/ef vntcum in Animi-rum conuerßonefiudium erat folatinm: tarnen hoc ipfo velmatorem animimai^i' iudinem declararunt, laudemj. retulerunt longe cumulatiorem, meatjuidem ßenten-tia,ejubd hac tn re dtutna lubenter accjuie-ueruntvoluntati : t^ctant'o abeß^vtde-ieFd confternatij^. ßnt,vtetiam Mtdentius, rnMOTt cum defiderto feße contra antitftii ßergentif

-ocr page 219-

( I A P A N I C Æ. »77 fer pent is cApur armandos exiiiimnrent.

Hiic duohm menfibM Ante noßtum Ad-uentum euenere.

Cum iAW P. Cofinoi Pon^m venijfet, ecce nouA temiresiAtem,nouas turbos. Rex Bonganus bellum mouit in Principes fist regni ob froditionem, tjuam eos mAchina-tos fuifjefufficAbatur. Confitéîum ineunt^ fiplem vtrinque cAdunt hominurn milliA: inter eostredecim ex fracijruis ferduelli-bus frinciftbus :eorum odes incendttcJr cLientum. C^tors princifum caufAfuit, •vt Rexfi Ad montem j.miltAribus Bongo di-ftAntem receperit, zgt;bt etiam modb Agit, dut tos nihilominus commotA manet, ' Afidub in Armis efl, ipfl^ ChrifliAni fiitif turbali : omniA denique eb redA^a, 'vt non filum noflris ftmplicitos colurnbinAfitfiitù, fedetiA prudentiAferpentinA ßtAjJümedA. Certe in tAntA rerum perturbAtione toto nolle quarere latebras cum ChrifliAnisco-gebAntur.Sednec in totAnguflys dum mA~ nentâmpotentiores JefifenferuntdtA vteos potius i cAUmitAte diuinis confoUtionibsss recrcAtos offenderim.^id enim nopoteli

'lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2d Jgt;et

-ocr page 220-

«78 E P I S T O L Æ io

Dei charitai?Si^utdem hac omnem a cren-tnrii amorem absiraxerAttt, imb nbsp;nbsp;aJèip~

ßs, vt quAwlibet ingenspericuli metus de , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ven obedientia,de patiperjate ^efolitadiK

esi^mAxintA xntx ^uritate,ejudtA vtßerxre nos non^oßimusy nihildiminuerepotuerit' \ Dnni ita^ne ad meifliim aninttim conuer- J terem, cogilabam tacitas ejuantum intef j me illos,(jHam nihil abfbluttim in me' I In illis quantus ’uiu propriii contemftfUt quantaperfedlio,quanta laborum toleratii, | in aduerßsjßi'laboribfis quanta confolatw, quanta deuotio dentq. nbsp;nbsp;pie tas, qua, prob j

dolor, prima quaque aduerütate non rare filent amittere. Hac (anb dtim animo vel' j, uerem non mediocriter, me vita aHionu^ me arum puduit- lam vt ipfiorum ornittam virtules,ex quibtts turn temporis coßlatie- gt;nbsp;nüßuarumfiuHum abunde pereeperunt,fl quis nouitiofum ChriUianorum gu^lu ali' que exßacra doctrina capiebat^d in cbrnti-Pauperes nem conßolationem redundabat.Chrifliani ad Euan- Bogan 't pleriq^pauperes(unt,ßr in iqs muht cxpe^ti- eieceßitate potißimum mcrborum contpul-orts, nbsp;nbsp;ß ad Patres,propter charitatem,beneficiant |

qua ab I

-ocr page 221-

I A P A N I C Æ.


«79


g«lt;€ ah ipßs expecfabaKt/enfugerunt.ciim fanitAti reHituuntur, menti quoique fuA[a-lui fer Chriïit âo^trinAm confetebAturjd^ err or ei ijrpericula peccAtorum noßri ex~ plicArent, dum Ad ChrûhAnAm 'vcrttAtem San»t»« AdhortAretur.Ifß vero cumß per baptifriu ßinitAiem corporis HAcios viderent,pAren- baptilm* tes,filiosy ^Amicos adducebAnt,pltirimi^ his rebus excitAti, Çactis 'undis abluebatur.

ItAque Bongi in vicinis locis mA^us Bquot;ng’ e(ltAm ChrisÜAnorum numerus, qui nulla BiommicAm prieiermittunt, quA non mißa. norü nu* facro ér concionibus, Ioannis Ferdtnadesmerus.

EduArdi Syluif ( qui tarn vtcnnq, lapa-nicam tenentlinguAm )interfint.Conuertit Fiominus pAuperes nbsp;nbsp;s’^otos, Bornsos Ju-

perbos,çÿ- pr-ßaifos reliquit,quihus in opt-bus fluxAij^ rer urn fcel^itAteßgt;es omnis e^i falusireliquit fapientes, qui ßbi mir^ ob (cietiam ücet 'VAnAm,plAcere fotet,quod ingenio,iudicioq^ mAgispoUent; qui ßne ß conuerterentur, mAtorem fulidioremq,fru- Qu«en« cium fuApAtriA Adferret. Chririiani Ama.- f« Chri« gucc^fes exprimarijsßinty^ honoratis,bo-

L niiudicßnecßeiinporierumminoris.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siqui-

I

-ocr page 222-

»8o. E P IS T O L Æ to

SicjUîdem in ‘vntim locum coUi^i rurÇumt

vt confueuerxnt ante turbatam ciuitA-tem, ad tem^lum con^gart pojjent. Sant firem attentiiis conßderemui, jruclum in lapania magnum eljè/iegart non j/oteß,argument urn froculdubib manifeßum Dei clementu^cjua potenter reßsiitur aßutißi-mis dAmonii rnachinationibtis,praßrtim peccatis v(:nerets,(juibfts vtfiedißime Bazi inuoluuntur^ta ne authoiiitatcßid amit-tant-ziHjs etiaßeleraprobdt ,neceße peccatt J'uadët.^uæ oßnio adeo idte /nßedit omni^ animis^ vt ß nttaru euellere,faniufß^ all' ^uidproponere, ßommatibiii excipiariS’ Numjud ego induct potuiffcmeutcrederern tnuemrivß:fuam homines adeoexcamp;catos, vt etid ratione naturali deßitucretur.Cum nttper ad monaßeriu tjuoddd Bonzo'Ame contuUßmßllißatim vndi^ accvrrere, ac circunßdtes etiam puerts praß'ntibusßitn de 'uitÿsreprehendcrem, etiam nefandiß-mis : adeb nihil eßici, vt etiam rißbus à“ ßcommatibus eluß/sabierim,adeologa pec-catorumafßießaclione obduruere, fitß^'Vt magnuEuidgelio impedimentu obÿciant-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uemad-

-ocr page 223-

UP AN IC Æ.


18t


c^mnàmodum amp;nbsp;he lb ci tuntultnt, gloria, militaris, qux multos militix inucl-uit^ proprium tudicium, quo Çihi miré place/it,(^ confiduiit,cum Euangeliu quiets pacemtUtlonge Ute^diuulgeturt Maximcrequirat: tametfihonoralioqu't iUe quo muitum ducuntur,boni alicuius oc-caÇtonem prxberefilet qs,qui fidem amplest 'volunt/um ad conllantiam plurimum addat.Impedimento etiam efi,qubd Keges. ifli fprannos agant,non veros Reges. Sed t^xanni* »ff ip(is obtempérât populus , nee tribunal aliquod.autiuris dicendi ratio firuatur,quo (it quot;vt alter alterius Itbere furetur bona:amp;fi qut Ixßfitnt forte,pro aibitrio(cfiyfipoß'ut^ vindicentiftnon pofiunt,patiuntur, amp;nbsp;ar- ^'tbuna» mant fie patientia , aut potius necefiitate Ua.

pojjitnt. ^amobrem in ciuitate parum tutum efi, quacunque de catfia tumultiss indies exoriuntur. Contra bxc

omnia mala, prxualeat preciefius Chnfti fianguù,quiinprxdeßinatorti opérâtur animos aternam (alutem,ctim indies etiaplu-res adChriflum conuertahtur.Patres htinc

Ratio c€ uertendi

in fi inflruendts modum obferuantipri- genttks. iq mum

-ocr page 224-

»8î E P I S T O L Æ lo

tnum errorei fraudes fe^aram lapane-fiumd» e^uibtti enutritiJuntj^damenufft technoi dete^wt. CÙm hac probe intelh* vnum'verum Tieumprobant, anima immortalitatem : dein mtfierium incarnationis exponunt, (^(juamp;m fuerit hominum faluti necejfarium; reliqua^^ de-inceps omnia Oeconomia Chrifli, fideij^ myfleria,etiam SS:Trinitatis.Vhi ïam hac omnia credunt ,facro baptifmatisfonti ad-moiientur : dein multam adhibent curam 'utconfertientur, ctimaltps rebits, turn con ■ cionibiis, qua (induits Dominicis idiomate Japanico habentur: curant etiam vtfacto intcrfint Mifà facrificiodam etiam vt confeftonis fréquentent facramenium: Benedi5lu^s Detts qui omnu boni author

P.BitltazM.rGaff!ts Fir an dum abijt cum Eduardo Syluio,cr quodam alio Chri/lianO Bongano,qui fngulari addijeendarum linear urn donopraditits eft, vtconcionentur ad Firandinos, cdr doceantqua P.Baltazar diifabit, ad conferuandos, qui lentenarios iam aliquot excejjerunt ' Chrifiianos ac - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templa

-ocr page 225-

I A P A N I C Æ. i8J tempU diuinls offiojs concionibut ex-firuant-CMuïtuf» P. Bältazar ab ipfis^^tque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

adeo Rege ipj'o deßderabatur, (jtà etiam chrifiû ChrifiidecirinawJèJèpromiJcratarKplexu- ptoptn* Yum: quareßero tpjum Chrifiihorreo non paucos manipulos ^laturum.

P.Cofmai Torres., F.loannesPemÜ-des,vir rartii,(^ ßngttlari dono concionidi, lapanica pr£f€rtini lingua,pr^ditus, Bongi nbsp;nbsp;nbsp;■''

de^nt.^Ms niecum adduxi modb,in lingua la^anicafefe exercent ,fine cuius co-gnitione param prafiare pofptnt in Reip. contodu.GaJ]gt;arVtlella cr alif noui^adeb in ß*’*’^**„j Aof laborârîityvt ante deceßum meti pluri-mumproßecerint:Jpcro Deum,ejuapgt;letvti in ßios clemetia,regni huiusÇaluteni datu-rum.S imulat^ B ontgum ’venimui,R eginos iußinuauimunahhoc eniniomniatanquam n capite pendent. Prêter munußcula cjua attulimus.jconattu (um,'ut ergafideinofira res m.xgis afficerentur'veruM cùm iant Je receperit ad ilium tnoiem, (ßpeccatis qui- cur P cx - bus intricatus eß , intelligit nuncium Bongi

I effè remittendum; [è quoqueChrifliamss , vita dijcrime incurßirun'i m.aius: bine fidemgt; 0' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^ iiq enirn

-ocr page 226-

i«4 E P I S T O L Æ lo tnim hofles dedù occa/tonem qudrerent: cùm muiorpurs dArnonum ap^itetur itißifi-cur^oröß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pef omnia fere fint EpictfreU

mills Î la^ fimdes,parttm men adhortationtbus effect-pania. nbsp;nbsp;Det Deus tUi lumen, fi enim Rexconuer-

f us effet, nihil eficjnod non aufim »/ihipolliceri. Cum eadem de re cum Primattbus arcrem, fe quoique excufiârunt,Chrifiunt umpleldere-tUKverum quatb maiorem fpem de horunt conuerfioneconceperamus, tantb vifius esl damon impedimenta maiora obiqcere.

' eJïïultum laborauimus apudReff,çfi qui-dem aßantibus primoribus, gt;vt ad fe Bon-zos aliquot, qui fapientiores, dollioréfque haberentur,reuocaret,eof^,(fi nos audtret de rebus dtuinis differentes, vt tpfs etiaW de fiso errore, in quo iam inde a tot feculd veffantur, é“ Chr/fiiana veritate liqut-dius confiet. ^od quauts die fe faclurum promfitf nulla tarnen ddigentia,autßudio efficere potuimus, vt re ipfia praftaret.

Bonzi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bonzi funt htc viri totius vrbis prima-

potetes. rq domini^quoru confiilio Rex afit omniamp;'-stdeo nobts infenfifunt, quod errores, ne-quitiamf

-ocr page 227-

I A P A N I C Æ. i8$

mendacia iigt;pgt;rum detegimu» tfudpopulum , Tjt in hos omnes vires frafidia, contra. Euagelium dawon videa-tur contulijje: iwoß non iffi vel dAmone peiores id faciant, vt danton his tanquam prafidiarijs vtatnr^

Bonzos iHos cum viueret P.Fracifctts, xauJerf omnium Aduerfariorum,quos htc vnquam hihuit, maximos eflexpertuspaßios eii e-nim in hac regione ^auißima, non filum ah his,verum etia a pueris, qui tpfum frequenter irriferuntyiniurijs affeceruntdapi-dibus appctierunt: verum quanibgrauiorA fort is nbsp;nbsp;coniians Hetferuus perferebat,tA-

ii) matoregaudto, Jpirituali latitia,qubd. Chriiif nomine patereturt afficiehatur.

Vttam Agebat pLme Aooiiolicitm, come debat more lapanum, quod homini Hijpano, aut in Europa nato^eratpotius affligi,quam re/ici : radicihus enim veßebatur, in ma-^ts frigoribtts,fola erat vili veße,ßue le-uidenfa indutus, magna pedes conficiebat iiinera.fipc etiam vi latronu euitaret manta, nobiles équités lapanefesßquebatur velutpedißequns. Tanazuma^eacum x ’ - X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abqt.

-ocr page 228-

iStf E P I s T o L Æ 10

df’pitßim in via coneionahatur, tam in Bonzorum, quam nohilium ^dihm. Adeo erat vir tfleÇeuerua tn taxandu vi-

amp; »^AXtme idolorum cultu, vtipßut interpret loannes Ferdtnades (ficuti ipß' met retulit)ßepe non parum tremeret ob li-bertatem,q!ta apud quemlibet ,etiam pri~ mates, viroj^ nobiles vtebatnr, lihere eos ne^eFlie, contemptAq^ reltgionis notas, dixitß no attentifs euanq-elicas condones audirent, quamfuos 'Bonzagt;s,quos venera-bantur,nunquam verdatis lumen afpeSiu-ros. Videbatur(inquit Fernades) mortem quArere propter fide (fr Chrifii honorera-neprA fèferebat, magnu prAfentis vitA co-temptum.^^odam tempore tanto scelore-prehendit Aman^cct Rebern ob nefanda quAdam peccata, vtpericulum mortis vix euaferit, tantumq. effecit apud Iapanes,vt etia modo fanFtus habeatur-Ego cum veile me am tepiditate huius Beati feruore non-nihil accendere, ipßuißecutm exemplü, ac regionis notitia cbparare,cum loane Ferdi-nddodn inter lira re^onis JapaniA coceßi,- nbsp;nbsp;i

multu coepi conßlan, quad videre tarn

multos

-ocr page 229-

I A P A N I C Æ. 187 multos nd Chriflü 'vemre:njerum indignas tanto beneßciOi nolens Deus uti meo mi-niHerio, sn morbum incidi, ex muloru cfu ciboru,(irlf^i incomodujfloreA enim le-(dus eratdignu ceruictd,cibus orizsi fine hu tiro,amp; aUo condimeto: adeo^^ auélus edi morbus,vt iumctofucrit optts ad reuerten-dum Bongum: vbi tribus menftbus continua laborauifebrisadeo^ inualuit,'vtTjitst Jpem jtro^i omnem abijcerem: cfuam tame Deus fiua benignitate concefiit longioreni. Videns me farum vtilitatis negocijs fidei htc adferrifofie , of/icti ratio me ad In-diam reuocaret, necefiefitit, laetfi langue-rem,c^nfiendere. Satim^interlafaniam (^Sina in tatam incidimus tempeßatem, quanta nee '’jidt njnqud, nee me vifisru a-lias exiftimo. .^inq, diebiis cotinuis fiere-bamur veluti perditi, tamq, frequentes cotinua audiebatur 'voces Deti appellates, ’vtquauu in tat is 'verfarer periculis ,co(bla^ tioni rnihi fiuit'uidere, DeÏi huiufmodi ra-tionib^ vti ad nets ipfi^ inuocatione,etßo-ria/icciib ad vita corre£lioncmfiomincfi^ vel hac rbne ad ipfi^fiequeda veßißa ce^. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bencdi-

-ocr page 230-

«88 E P I S T O L Æ 10

^enedi^us De tu, qui momenta tempo-ru homines ad Je inuocandum ‘vultt poteS^ excitare, partimque ajßiiiieni-bus, partim confilationibus adJibi [erui-endum prouocare.

, In itinere intellexi aduentare Domi-FrapciU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt lt;

cuj pr»/ Patrem Conlaluum, amp;nbsp;Francijcum pofitus Rodricum, qui obiturus erat prouinciam, ali» Indif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prstcejje-

rant: qua ß in lapania audiuijlem,gratiß-mummihi futjetin Indiam non reuerti. Y tilts tarnen fuit reditiu, non folumvt mutuoßueremur conJJeFiu,ueYum etiam vtde meprout in Domino expedite vide-retur^conjlitueret : turn etiam. ^.4 de rehtu Sinenfiht/s (ß lapanenfbus a me edoc ere-tar foltern de qs locis in quibus egeram,^ fiuiia qui Jperari peterat, quo modo Yuangelif do^rina iht diuulgari pofet. Vifum itaque efl S-obedietia, ntt Cocinum concederem,vbi modb tettu fltm tn concio-nibus amp;nbsp;confeßionibtu audiendû, dlqj^ munflsy qua Societas ad proxgt;mi falulem adhibete conflteuit. Det Deus mihigratia, vt totum me me a aliorumj faluti follicite impendantf

-ocr page 231-

I A P A N I C Æ. iS^ im^endum jitAvtdum illi feruiendo pn fuA voluntate v»a cum abfs pertingam ad ülnn: At er nam immort alem ipfita gioriam.

Cocini ^.lanuarij Anno issg. Seruus indignus in ChriRo tefu.

Melchior Nutnezius.

f EXEMPLVM LITERARVM P. Gajparis VïleÜA tx lapania.

KKG-v n^tirvvi.

^^^gnope^e (ibi de chriHianç rcligiôii fuc» ceflï» gratulatur . Firandorum conuerfi» onem narrat, tria prxterea templa chrl# ftianorum erefta eMe, Bonzorum furore, S. Cruces deieftas, in coelo Crucis S ignum contrà efFulfilTe • Poftremo fe ad Regian» ciuitatem lapaniæ mitti, difsimulato babi tu , quæ 8lt; iftius regionis clarifsima acadc« iniaeft Hic vt prüftet altquidjruftumque référât ex tam diffïcili legacionc, (ratrum implorât preccs.

PaxChrifti Domini noftri corda noRraiemper inhabitée.

AMEN.

-ocr page 232-

ipo E PIST OLÆ H

J ssS. fro iniunäi fttßßime de rehttt I^aneß-biu Uterin yijoschArißmifii tres, certjores feci: fr£c if uè tumen de Ftreindicis. Firandi ad annum



commoratitsßum, tamß^ froßgt;ere res noßr^ frocedebant, ßelicit ante Domino,-vt duorii noo. tnenßumßacio,mille trecentiEthnici im-Ethnici f ietatem deferenteSjChrifiiana’veritatem mëfiurn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßicra^sadesextrtteremus

fpacio CÓ ßs in locis, quib^s anteafuennt 1 dolorem

ueriï.

temfla. Dum res incrementttmßtmit, da-mon, CUI omne bonumßimmofeii dißli' cet, fer vicarios ßuos , Bonzos , me indd

Cruces deturbât Bonzi,

eiecit, cum magno omnium Chr/ßianori dolore (ß gemitu. Prins tarnenJacrt« Cruels Imaßnes cofregerÜt, aliaß, plwima co-miferuntßagitia in Dei Domini noßrico-tumeliam. Ferum ille Deus, qui no vltio-num Deuseßfßd Pater miß rie ordiarum, Crucis jfj formatas cruees Hits 'videndai obie-lïgnum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-i fy- i- ■

in coelo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mantfestifima dtuina mate- ■

flatis ßgna, att omniperîinacia abie£la,co-ufrti debuerint ad Dominum. Vefum ad

indiat

-ocr page 233-

I A P A N I C Æ. tjn infinrnocîus. lue ente fide noßrd nou ale t ei tntueri, nuliûaliu fru^û inde percepeyft, qttam vt^auiore cœcitate obtenebrati,gr^-uiuiydu ChriHianos omni fcuàio à Jufiepta religione nitÜtur auocare/aboraret. Ille tante qui vocauit ( quia potes esl) 'vires ad refifiendu,firmißtmts veßrispreeditsßtp peditabit^quibtts iatllos, quam nos injme f^Xßfteraturos eofidtmus. ^^adoqut-de (vt ia initio fignifieaut )eenno elapfo fu-fifime oia perfiripß,paueis qu£ ßgnifieäre nue deereui^eopleîtar: eum iaßm in profe-idione, adeoq^ vrgear, quot;jt literen charitatu •veflrA quA btduü tantÜ abßint, operiri ne-quea :quas tameperlegere defidero 'uehe-mettßimeyCp animu addat nobu in ad-uerßs, amp;nbsp;ffemaioris inpoßerufruSlmfa-eiat-.eu 'videam^ Tgt;eu p ßtos Soeiet.ßruos njarqs X loess ^ae müdi regionib^ ide efficere.

N os eu multi ia anni ßnl,ex quo in has partes lapante, deuenin^,necdu tame Re-giam eiuitiüem adiuimtts autilliusperfe-diiorem eognitionem habemtu,qua (^do-dlrinaeelebrior efi ,^ßldarum 6mnium

' Itaque qua ibißtnt experiemur intelU^

-ocr page 234-

E P I S T O L Æ It

intelligere ,ß forit Dominus pro immenft tntfericordia portam tn ißu regiombus f perire dipnetur pua quidem regiones, trecentts leucù fiue mari,ßue terra, hi»c ab/ùnt:(^fußsprecibus ceciditlors,nonßi-per Matthiam ‘vtrtutibus plenum, fedßs' per me mißerum peccatorem, ad tantum, tttmßjimpar humera mets obeundu mu-nus ineptßimum. Verum ^uando^^uidcm ßc Domino,S.Obedientia imperante,vißm eß,ßdrmitto caput,corpus ilii animam^ ƒ ferOf^perfcrendiCS terra martij labores li' benter in me recipio,'vniuerfam in Deo,Öl' chanßimorum me or um fratrum precibtu ponens fiduciam . ' ß antehac eff^ufis lachryma, crebrifß, ßtßiiijs Domini mife-ricordiam imploraßd, tarn mulib magu oportet. Regnum enim puodpeio,caput e/l inßla , (juo ß legem Creatoris feruato-ränoFiri / E S V ejuifcjuam introduxerit, Europa relinejueda,^^ ad hac inßtlam ve^ niendum,vt in tota lapania lex Euangcli-ca pradicetur, ac diutna luca claritat ra* dios dßvndens ,abund'c Ethnie as mentet trroni tenebris tbducias charitatis ve^a

-lt;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Opera

-ocr page 235-

I A P A N I C Æ. »P3

fixera illuminet, illi^ caltgine pulfa^lucen-^ tem veritAtemaßgt;iciAnt.ltineris nofirt co^ mes est LAurettia lipanenfis^fiater noßetf ejuo t/tijuam Interprété in dtjpuiationihus vtendum ent, mej^ alijs in rebus ad Dei Domini noHri feruitium (pelÎAtibus adiu-t*Abit. ^^muis enim lapaneßm Unguam •utcun^ tenea,melius tarne ille,cuiea 'ver~ naculaelt. Sacerdotis veHe induttunon fum,fid tenuiores dico effè fortunefratre, falutu me.efiudiofum,me^ bonis ejuibußi Patriy^cohabitare .illif^Jèruire affèro: e^uod ß audire me 'vellit.,me ea docere paratu effe, quacun^ ab illis didicerim. Cuperem tjubd, poffim maxima humilitate, (ß animi fub-mißioneßDeufuelit^cum illis agere : Ute mihi njelir^ preces vtilißimse, maximx^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neceßarilt;£ßtnt. Hoc etli ceribßiatis^me ab

’ eo qui e/ßdebere,quam longißimb abe^è^ l ratibe igitur tale me exhiberepotero, I quale dixiß^amobre per dulcißimii le-

Jitm VOS oes oro,v t veßrtspreetbus ope mi-firo ad tata virtute confiqueda impetretis, qua mihi,ß diligenter dominu precatifue-) ritit^concejfumjri plane confido. \^men, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O trimum

-ocr page 236-

»94 . E P 1 S .T O L Æ ti

Fianoia» ma.

Primti ex S.Ohedietiit iu(Jà mihtfret^ut' ùorBenszom cætm adeudtu efl,£fui locurit FinnoiamnJjoc eft^monte igné» nÜcufatif incolunt.CiùitM pofttloßßima eß,amp; fludiji-cIma, vtgote ACAdcmtA, nbsp;nbsp;nbsp;vel tgfd,

inEuropA hibeta, LutetiAeeiebrior,Ce^' tAte obßecrücharißtmiyi^id inter tot

dAmon» niiniflros f 'a^Mrni ndßer ßW) tjuatijß^ me vittuttiP prAditù eße oporteAh tjuAdeßüt tarne.ibi h^redapece4ta,ijUAtiA vix cogitari poffunt,videos, ihtßagitiA,riec i» eo loco tantu, (ed in vniaeßa etiä vrbi Meaco,pi»Ant peto. ^are'inßate precibftS',

me (juam diltgentifsime Deo Domine noßro commend Ate. Spèronamg, ßn^A Qbedientia 'viriute damonem tÀ}èm,cft(Alis fit^ab omnibtts cugnitum tri. citm Dei loft ieceptA multi nomen domini^on/itebttn-t»r:qubdfi mihi ipß non defuero , vtrtuie ohedientiA 'in Deo mco tranjgredntr i^n-■r»m, er cadent a dextrii no'ßris dec'P mil-Ha, A latere noßro milita mtllinm. dite , 'enim Detts^i omntapoteft, auxiliabiftir, -ißg^nosveßr/iprecibnitanti Opern mini' ßnneßeiet. ß^n dtAüo tjuin ali^uisyve-

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrum

-ocr page 237-

I a P A N 1 C Æ. tj»5

firum ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocAttent meltt^i ft'

tisfiitur ftttquod entm tpfefnficffiar^A-itrtf Cefm£ a Tofrei tnflwAtA iam - P, BaltagMru Ga^ aduerj'i i/AletHdo tn

CAujÀfttnt.FeftiNAteGhartfimi^Jfero fitfut-de vttf Anno Ut^rAU noßrtu hinc lt;4iccetgt;turos cttf» celebri gratiAruw (iflionç^ ^ tjnuiui itttelleÜttn tfid fijUAftttsOçuis De-mittnmefierhai regionen b^}îlt;;fif:^sçuinu-Ufittinodb {ttA mtjfrift^dit me tA-lem reddAtt^ui fanidtßtmA ew vodtntAti ferfeS^^ re/pendeAm . Blur a non Addo^ tAmetß idpropeftteir^i'^nonenim miht per ocium licet Speyo P-N aTones vt h^c, fic ettAmprofecttonem noßrAm perfiripturtt. ros fiAtres chfrißimt, AlkptAm nobis ve-flrts Uteris xoißj^tienernißerte , eb entm proficifcor,zibiforftAn nHllum noßrASocie-tAtis poß Uac vifdr^ fum., Hoc tAtuen me c ^l0r,opibdS:4l^bedtentiA veldt Ate,tAtum iter ytAmj^Arduvm negocium AggredtAn

'^AXit^euiyVt in ßut Amplißimi norntnis Ampliorem honorem cedAt. Oro PAtres chA-rßimos, ejui hAnc meam vifuri epßolAm

I funt, vt ter Amore Deide Spirit» fAn^o i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O jAcrifi-

-ocr page 238-

E P I S T o L Æ « ßicrificiumßciant.guo »atio hxc lap/Mtc» fdem Amplexetur: faritsr^ rodent, vt Chrifii honui odor ßmw. Fratres v(l'ogt; (juinqutfestem pfälmos recitent, (juia nuc eerieJt ejuando alias firationes maxiniere' quiro. Sanel am vero obedientiam precor, noßr^poflulationi tantum concédât had» rCyVt ifja •veluti Igt;eo acceptior, impetrare huwilitatia patientia virtutem mihi “ Jùmmoperè neceffàriam^'uelit.Domtnut dextraßia protegat noSj^atiam^quot;-largiatur,lt;juafanilamipßsu ''' •voluntatem adirn-

pleamsts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Datum Bongi Kalenii.

Septcmb.//j/gt;. - ‘V

InutilißlSeruus orrihium Giß/arVilellit.

quot; 'EXBld^

-ocr page 239-

I A P A N I C Æ.

EXEMP LrM EPISTOLÆ P.^ PtduzArii Gagi,ex lapuniA.

t^nno ixs?-

iM.'tirvw..

* E rebut dftmenici«, S[ ChriQianorum du« 'dio, diligtntiaque , flagellationibut,eleegt; mofyniifConfortifs perkribit. Hominem à to. annisdecumbentem fanitatérecuperaflc narrat.H ofpitale egenis ac deploratit homi* nibut ereftum elTe. Multos egenos curatot ciTe. Agit prxterea de proprijs periculit.qui* but futrir intricatus. Oe nobili przterra propter Adem trucidato. Podremo exorto tumuitu Vilellam in Facatam profugide.

Grati* amp;nbsp;amor Tefü Chrifti Do mini noftri corda raea femper inhabitée.

AMEN.

/»/fzt» ƒƒƒlt;gt;'. ve-firoijCharißimi/itérai ucce-ideo tardiua in mAnuineflroi deuencrunt^ quod mercitoru nAuis portam FirAndicum,qut óo.leucis Bongo diflat ^^’^^.(J^f^^ddd^proptêrbeUA/juAreUufn

0 iter

-ocr page 240-

«^8 E P I S T O L Æ li itèrimpedierunt. Poß^jtam verb tamAp' fultffènt, (juod pridie Kalend, lui.fuit, iid illud tem^ua tjuo literM accepimuifn-^li dies anni vifi funt: illis verb maximo gastdio affecli [umtfSytjuod optimum or-'dinem,(^ progrefumficietatis noßrajt^ua Deus primumfuo inflin^iu inßitutam,per nofiros etiam vult cotiferuari.-cit' tjuod ma-iorem tonfölatie/tem attfdit, P. Iirnatium s otieta* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtttjera tn beatamgloriam com ■

tislefu migraffè intelleximus eo etenim inloct fundato» auxiUitmfuü maii^ adferrepoterit.

uls autë e Lafttania liter as non habuimus, Jndica tarnen inßvr omnium fuerunt,tanta f nos in Domino latitia perfuderunt, vt lachrymasgaudium excuteretyCummira-hiles Dei effèllus cognoferemus: Ipfe nobis gratiam largiatur, yua nonproßera fo-lum, veritmetiam tduerfi forti animoto-leremus. Omna /Jies noflrain diuinama-ießatem eonjctenda eß,vt hoe ratione vo-cationi »o(ba non deßmusmce tantis, taj^ eximÿs De Un nos bcneficifs ingrati vide a-mur. P.M CMelchior fuis literts t^uoi^ue multumnos recreauit. ^pullus entmfuit noflrum,

-ocr page 241-

1 A P A N I C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9

noflritm, qui al» (ç M acaperet: ide etiam tranctjc^f Rhodericw^r^itit.Ma-laccenjés jgt;Mefe4 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inco^

luatfratres »»s e^istolu elf- esfhilar^-»eruntt amp;nbsp;de f^iici witu Patr^ Alfo»fi\ Caftro certioresfecerunt,adde»ies,au4tu?^ Pater Baltazar Diazfruclum fr^^iti^Jet.

t^nno issS.omnei ad vos literas dedi-copio/am fata dw»arum laudum materiiin fùppedttataw arbitramur : ea t^ ne naue qua f^rehatw, hoc An.i.ti9^fe-rijffe intelleximtts.Res altquantulu difim^ liores nite audietis,»ec minus tamecu nor ftra profefs'ionù inflituto coniunctru. tgiturtu huitu anniytu elapfi in mente ve-niet^^tetn in vna cofero eptsioid,ft n'a Jatif ordine omnia profiquor,veniamdabitis~

I^tur vta Bon^ Ecclcßa, in qua nunc Ecelefïa omnes de^mus^ exordium fumam-'in Col- qu« eft le^o nouem de Societate verfantur, cum nonnullu adolefcentihus lapanenßbus,qui nos iuuant, nbsp;nbsp;Xenodochqs inferuiunt.

Hunc rerum domeßicarum Çerùamus ordir nemzyinte lue cm ad horaw primamt aut t*.

I tirciterfgnum àd medttàtionemdatur, in

0 itij ea^

-ocr page 242-

too EPISTOLÆ n

adprimum vftjuefàcrum extrcenM1lt; Die pro^ofite^ferdâo/acre,ad optti (juifqtte accingitnr.^abj ad Xenodechium^y ad fn ' tr'iumferfftonem edifcendu (^c.Antefra-did rutfits ad a^orüdifiußtone in facellunt conuocantur. Inter frandendum, 'vel œ-nandum lajfanic'e idiquts concwnatur- -d prandio coUocntionesde rebus fpiritualihw infiituuntur,^ aliejuid adfertur in medti, de qua tanquam themate, quifq, quid i» Domino fentiat^reliquis aufcultatihus ape-rit:obiteraliquidetia ex remits legttur.In-gerss fratru omniu ßudium eß nbsp;chariioi'

Igec obedientia neßigitur: im'o vitra etia, pasnd ob malècuratu mttnuspoIiulat.Dei» ad opusiteru fefe cofetuntßum figno data, ad cænam vocenturPoH vnam 4 ctenàho’ ram inßacellu coueniunt, (^litanqs diHùt aliquts ßflagellu cedit.Poßhac confcientta dijcußio ßequitur, multoq^ cum fruciu, lapanefM adißcatione hac omnia geritur-Eaq^ omniu eßdili^tia,vtne vel motM-tuteporù ßnefruSIu pratermtttaturDomb nie û verb diebus ad Cathecumenos,et idiot cdcionatur,quoruprim*Ioa»esFerdinddeSt

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duo vel

-ocr page 243-

I A P A N I C Æ. iot

duo vel trU ex ^uangelio rerum capita de-Jumens^ilU expUcAt^ coUocjuium de rebus in nofirAmgt; 'vtilhAtem aChrfiofaäu ' infiituens^ fnem pofimodttmfAcit dicendi.

Hoc magnofiine cone urfit c^frucîU prafia-tur, A duohfis enim tribus I eue is homines conucniunt.^^i verb remotiores fiunt, pridte Ad Xenodochiumveniunt : nec dies esi, ^uin multi adfint ,fed Dominicis diebus domum templum replentifeiiis verbfiolcnnioribus tanta eit multitude, vt ne port is ejuidem ablatis it a compondtur,(juin multi foris coganturmanere. i^bfiolutofia-trOjclaravoce doclrina Chritiiana pronun-ciatur.Interdum eliam fiaternosKr Laurentius,Donatus fiermones faciutadpo-pulumirelieiui dum cibus fumiturfiomi vi-cifiim concionantur, vt iam Jitperius ex-pofiti. Fratres nostri fingulis Dominicis diebus Sacrament urn Euchariitia perci-piunt: lapanenfies verb al^ pn^lis die-bus fiabbatt confitentur, edipfitn^lis men-fibusiSolennibus verb fcHis ad Sacramen- '' turn ejuamplurimiAccedunt,t]uorum deuo-tio (vt ita dicam) magnam eximiHmoiue excitât

-ocr page 244-

ÎOi


E P I s T o L Æ 11


^xàtAt /ulmirAtionem. Tyum emm cenfef' fia» e tu patriofirMoae reci/a)tf, filuuturi» tachrymai, ac (ü multo 'vberiares fundut, c»m •uentum td i/U veidtA eß: Domine no fu •» di^(ti (^c-quA lapAnki etiam tin^ ab illif ^rof/rimtur. medwcri nos ht)' ntm ardoy animi pndotre tffictt, cum vide-mus biemies hos Chrißiauos tanta pietate huinfmodi perfieere, vt bine ven déplorai da 'ueterttm Chrifitanorum tfptditatu oc-eaßonem haheamus.Die loufsjané}o,fnp;i mjhtuta epiö^mytfMje'a templt Flagelli» inXep^Jôchium v/que c^tin^terflagellù tiones, cedunt^uod ntapno ttsptA rtligionem zeit perßciunt: tdmquevU^im iUotum fiaptt-Itterùeradharetj’vt defiteatù, dfsm latsd' tur, vulneribus, non minore dolore quant prtus afßctantur: tantóque ardore ad hoc fe parant perficiendum, vt nihil fit quod tnt-plius defideremus. Singulu diehtes zMer -furq aereneru quadragefima/iomtnofifti Jùb vejfierupro themate concionù affump^ to aliquo pafiionis myfierio,ferme h^etut-^ubfinem effiles exhibeturCrucifixi, è' poßmedu qtù cencioni tnterfuntfin temple, tn

-ocr page 245-

rt I A P A N I C Æ. Î03 in loco feclufû , feinn^óquc ah homini-huijter^a diuaricat, dum ffalmw Mijèrere recitatùr, mâgno arbore,eu, Uchry-mis. In maximam nos ht Cbnßtani ßem erigunt, ejuanta^poßit in illorum anirnis fer Sacramenta Deits, manifefiißime cer-nituTy multa^futurlt;)e faluttsjefrodunt in-âici't,fr£terfueTos aut morïentes ad cos lu reefa tendut.BenediUisißt lefus Rexgloria, quißsue ittgum herum ceruicibtss im-fgt;o»it,crudelißma ilia damonu exeujfa ty-1 rannide.

Hoc anno poftfanlium Pafehatû diem P.Gtißar VHella, fratrem noßrum Lau-rentium itiner/s ßbi comitem adiungens, in mont Am habitantes interuißtt (h‘tllo-rum conßeßiones audiuit, ojutbus per ata-tem, 'velgraues occupationes hue venire no licuit, obiter altejuot Chrtflianos effecit. Circum Bongenfim ciuitatem tjuinque aut [ex oppida ßunt,in putbus magaus verßitur Chrtfiianorum numerus.Cum autem non-riulli ad Eccleßam ventre ne que ant, it no- '

I 7?r« inuifuntur.i,^liquoties per annum ad illos concfonantur-Si quando vero mort co-tingat

-ocr page 246-

J0 E P I s T o L Æ 1»

tingat nil quem, aut alicuitu ïei penttria U' bornre, itlü qunntÜ poffumui, opiiulamuf-Sttigt;eriore quAdra^efimA Pater cum fratrt nouem leucts ab hac ciuitate moratus,frttquot; ^um baud exiguum collect. In principe virt domo aram habebat, (juotidie facrunt feragebat, ve(peri concionabatur : tu lita-nia recitabanturflagrû adbihitù, ^uijnoj Titaniarum recitandaru, disciplina per-Jtci^a diebm Veneris in vfque diem integer perfiuerat.

Lodouicus noßerhomine a •viginti iam annis decumhentem fanitatipriflina refii-tuit, qua res Chriflianos non mediocriter erexit, ac in ßde confirmauitßit Deo laut-PrafeTlus ilUus oppidi nobu 'amicißimtu

, dP ^d diuina percipienda aptißimus, quem fttt multum pertimeßunt.

Bongi hüt tu Chrifitani in more poßtum habentßominicis diebtu nunc in vna do~ mum/tunc in alteram,prout forte contige-rit^onuenire, vt de rebtu {firitualtbtu inter fecolloquanturiqui vbi con^egatißunt, è domo noflra fratrem euocant,qui concio-ttem tlUtu diet illu in memoria reuocet, ac

tum

-ocr page 247-

I A P A N I C Æ. »05

tjttidjnillui ex do^rinA pro^oßtA nbsp;'

SeritjAtione reddit. ^uia •verb Afud e mos receftu-s eß y'vtconuenieKtes ientAculu[umAtfifferunt •vnicuiÿj pAtinAm Mifinßul, hoc eß,orizA amp;herhAru Are-in Atu huitti regtonis, quA mixtafalictcerA ßtnt^ui cibua in hû regionibu'! lAutißiniM efl. PriußcjHAtn Aute cikttmßumAtyex illifts diet EuAgeliofiAtcriUe nofler aliquidpro-ponit, •vtflum comedütfle ide cogiiet.Ab-ßoluto ientAculo •vnufquijque quid Demtno date fenßerityexplicAt^quo peßdto, irr pAu.. perutn Chrjßtanvru •vfum eleemoßrtA col-li^turjquibus npn tAntü eflin be»ü,lt;vtcu‘ rArifunufpofltt, ^uod etiA AwAngucci eb-.ßruAtur. Iduo htc Bengi Ioca hAhtrntts in V quorü •vrtQ templii conflruximtts, in Altere - •vero qs hofpitium, quorumÇaIus dtflexA' - tA est, E regtone huim hoc Anno tssÿ. trt AorumgrAtiAm aliud extruQum ePi,qs qui

-gt; VArijs morberÜ generibue ebnoxq fùnt, ha-\ bet in medio coflttutamAtamq^. Pridie ri-,fltAtionû b. Mari A Virginis extrem a ope-'’ \ ri mAnus impoßtA eflfipßqfieVifitAttOKis sdie primitm ibi ßAcrumcel^brAtum mAgtA

»mni

-ocr page 248-

îod -E P I s T o L Æ


21


, Omni Chriftïonorum ItttiÜA, concio ht-hila: epuliî etia ChtißiAnts omnihui exhi' bjtù.Cttbicitlum etia ibidem exfiruxtrntts, tn^uo a^dtermn méditM commarahitttiri qttod cjUidem t)^»s concio'^rfetftaefi, ijua magnu (jueljtie Meacü audit, in quo totim ^Infttla Tiomintti ’verÇatur.Inteliexitprate-*’quot;! X-®* T^ta Saeai^enetiis ßtntüs.t^ Bandou Aco-penis fi» Z .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■' J . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

inilis, demia, net non ad aures ettam f ionx^a ^eruerntfuma ( quaBonzorv enwîu^r^-incolitßntiw Xenodocidf. t^^uetç

' in hoc ’vfqtte tempus fiurei qtdmt duceMt t'anzU ab omoj inßrmititte iiberathßmt . Omni-

' btit Pater operii portant ^oncnrrunt hf-'ininei 'vnmèfite -omni'praßdiö deiütuih ''àefcmente TieOfolerrajßßuiti:, cjuibns mt-^dicamenta non profrnt iturafttm ïquain ‘‘ 'md»oliler''''lsHd!tmic»s ftrt^tlai^' a Deo ac-*^ïépit donitin. 'Buic opeit ii^orantibui fa-^'panetißs ârtrdhere neqi!ttitnt,ejainpetffu 'mitrfcunty rîtm -nddent corport anima tempore a^s num. '^(imiesóitquemedèTnur.c^fluiintmmti, àivi etiihn adntóxtjeAip fi^ipiäntdiißt ßtfgulif hebdomttd^ttr aliipin^i^tiiàodtit-

Ex

-ocr page 249-

1 A P A N I C Æ.

Ex mugnoAd ftcsCMeaco lafiiaenßs iffti* d^m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P.Cof»nu a TonrsChri-

fit»num nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomimmit: (jut

»0» ita mttliopÿU legrotare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morte poni«.*'

fxlidtercumvitàcommKtatiit.Magnts fi

•viKamtti-,morttfilt;:Ano»d,tts ,,t; o^igehtit.-cjuafdam wsmedicamicitior« ci^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

poCitiofies è Chintnßft ern^^ volamirnbtti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

{v^ceredoc»itficilesfuntfiÀefiicaces,^rAr cifu'e tn Teiftixnis nbsp;nbsp;nbsp;^ArtAnu fehrtbttt^

Songum GuitiKlmtos Perera, eu al^s dgnr-tu •veniens ,etu(iKodi medicaffftnibus va-letudtnem recuperauit.Chrtötaworu olee-mejynù, mercatorum Lufitanorum opi-htu (ii^ietAtur.Rexprjtten^a wanfeuoseE-fut ad trecentot attreos dedft ^.^ ftpaect)» c tut tat habueritydahunîur- FratrÈS'( ijuitt ^ocAmus ) mtfiricordiit eleemojynai tjfM' runtyt^uibut ^fifidorutn agrotoruf» cura incumbityvt ß'ejtia re indigeagt;9t.fi(ppedit

fexAginta annos nAta (Glt^iVfm;-; nbsp;nbsp;■ cupatur^odb )cm antequaChri^iianavJfit^

hoe ineumbehat cneru, vtpxatfiuàm Ï4-1 ^poitenßsiufit^partertrctrctmttensieleemp-

^ fyntu -ad idolornm tontpbi eïetruNtd»^ ^

I »..A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»J?««-

-ocr page 250-

10« E P I s T o L Æ li

infliurandA conquireret. Veniens FirAn^ d»m,réfque diuinas audtens, obftixe Chri-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fliAnAmfe fieri po/fuUütt, quo impetrandi

■ nbsp;nbsp;nbsp;^AtfA Bon^m 'venityin quA nunc ctuit Alt

Pr«kra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum duobtti Alqs viduù,quAi

viduarü infit A domum Adfifuit/raducit wtA: otdA-^ confitentur,bu inhebdomA-

de fla^ti Jè c^dunt, Ubore fgt;ropriovi{tunt quAntAnt,pAuqgt;ertime viunt: i(fi- qttodnti-rertSyvltrA iso- aureos in vfitpAUperu eX‘ penderunt AÜAfique e'eenaoJynoA in Auxi' Iturn Xenodochq contulere.y

ChrifiiAnAmfidem virqaidAAmplexfH -eßyquem dum èthnicus effièt, mirü in ko-dum cAcodAmon exAfit^At, quA ex re vo-luntM ChriltiAnAm fidem ptfcipiendt prff-feciA e^.fiMichaele nuncupAutmtu. Hert tpfîui mortuojcolleidiinrunumlocum Bo^, fitnut curaturiyvtfilentbi dxmonum mi-. niflriy connocMA vniuerfiifAmUiA,FAt^edts -fitoAjhoc'ßH,'idoU oltA voce implorAbAUf-, Inuitdrunt ^ bunc, idem^ vtfAceretpe-• fiubdoAntj^ibttA relpondit: Vit Am mibi • qttidemeriperepoteHiAyAhfitttAfnen vttAVt turpiter vobifium errem. ItAque in ^AUt

-ocr page 251-

'o I A P A N I C Æ, *ojgt;

fencUio^quüd £X ea. re immineblt;a,fortißi~ wumJb fjAbuitjcontrai^lorum enorei in-i trépidé diJJgt;utAns.

•■^ ^^her in eadem domo ChrdiiAntts tTAt, ejtù AÜijuo modo reliquis confenßjfe 'videbAtur^hicadidio iAm MichaeleAjpe-rituAppedAtn^, facii pœnitcns, in noïirAm cti, fe contuUt Eccleßäm/vtpœnAmpro comif ■ fopeecAto feiere/: (bquot; Dominico^uoda die, dum [Àcrum perAgituryCrudelißime/nultoßf (um finguine fe ptiblicé flAgel/u cAcidit, resfummam reliquu ChristiAnü reli- , gionem incußit.

.» ^her auidam^PAulffi nominey(fui fe in prtmis hebdomAdx pnoru (pirituAlibueme-ditAtionibw, in hoc Collegio »«Str» exer-cuerAt, rogatui a Principibm 'virü Ethni-

_ cis , vt tn cjUAdAm Idolorum fetiiuitAte •vexillum geEtAret, cum hoc nullo modo fA~ cere vellet, minitAti funtyfe eita donu di-fiurbAturos^llum^^ perdituros nifAcerctiod iS-.diemlAtuit : quod vbi Rex intellexit^ eowpefcuit omniA. tiAbetChriSifAnilApAr Decîm»

i nenfes hunc more ,vt omnibus de rebus, a

1 De» Acceptis vendendoßue emendo Lucru vluenct I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P fAClAntt

-ocr page 252-

«»o E P I S T o L Æ tl

fucignt, huitu fgt;artem in Ecdefu rMt.^twd etid dum Ethniciejrent,fMere cenfùeuerÜt. Vbi upeifatem in^uere 'vi' det, qui domui dcmolituu,me(femj^ prO' ßrituri(vtinterdum eucnire jolet) vidt* tnr, aut i» alio ^uouüpericulo fe cÖßitutüS

, in Ecclefiam ctnuenientei Dominum deprecantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Inhoc beHo An.isiO.pr^fenti^eritMi cum null«, li amplMs (ùpereffet/pes P. BaI-t«z«ro,'vt ex inimicoru mAnibus eutderet: । fiijuide in Phacat« detinehatur,multi Chri ßiAnorum hic colleldi,ßAtuerut, vt «d ilbi liberandum proficifierentur: cumjj lAut de-creuil/ent inter/e, impetu f«£le , in hohles irruereßittin« honitnti vt/um eß^vteoitquot; pore clanculum puter e/fugerit.

VilelU f^eacum abijc.

PAterGA/parVslellA^mignu Mesc^ ’i mißusefi, 'vbi lapAnenfis inful« nobilit/ts •verßuur idrpolitiA ficubi eß,viget, cjucd multo Ante teporedle defiderAuerAt. Erst ré nohtru LAurentiu lApAneßem Abduxit Jeci (hoc enim interprété in di/putAtionib^vte-tur )Acumine ingeny pr^fiAnte virüt rebttsgeredü exerettAtu ,qui nullt Up«»e-

-ocr page 253-

I A P A N I C Æ. tu fium in rebm tarn diuinu, futnjs cedat. Libru a P. M. Meichiore ccnjcriptü, in laptnejem ItnguA ab eode Laurette tranß fitßtm v»a detulit. fr^ierea due his fi comités adiunxerut. lnfinitafita ilia mifi-ricordia Demnofieriflerum oculos aperire dignetur,vt erreribus intelle^lis,we}f^ibf^t nüc nerfintur, caecttaïe^ perfieila, in ce-gnitione Çandafidei nojlra •vcniat.Multis CU lachrymts yfnaximoj^ defiderio profiele oheftd£ßbi à S .obedtetta iniuUa légatlou^ Idih. Septeb. difceffèriit.iafn^, accefitnttSf faeliciter appulijjè.ln pngulos igiturdiesno ui aliejuid audire gcflimtts, earü ^ua ibide gerutur rera , Q' de difpofitione regionu il-ltus,ad fide nofltam fitfeipienda^vtaucd ad mai ore tn Dei gloriatn fpeÜare ^lti^ebitMr, conflituatur- Vt^erb^ua inFacataper bclla acciderintfignißce, charißimi,figt;atiu ■teporis libérions Jumptu opertuitpauca tarnen breuiterjetiiringa. Faeaia Prouincia eflampla fane ^pradiues, mercatoribus ahundasfin planicie ad mare coflituta,qu0 ex omnib* huius proutcia partibquot;^ homines tijlidit.-quin^ditru itinere b Pogo diPlat Jit

P Fir»»-

-ocr page 254-

ïiï E P I s T o L Æ ' ti

T Iran do 6o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iterttgAtun

Anno issS.pofi ßinöium Pajchi dienh Donum Tîd'x nobis «.mglum terrA(pAcïnm, tdemjf. ^•*2’** optimum ad mare dono dederat y in eu mt Tcmplû ^lt;^^^P^terabirepr£cepit:(irduiam dû‘ treäam. mum , ac mediocre templu adificaffemust eojj in loco frater noHer I oafmes Ferdini ’■ i Exerci t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condonaretur, quosprimes fidei rudi'.

ftüna?** mentis infermauit,baptiz/iuimus,^cen' tio ßngulis diebus habita efK Posbnodwn ad horam de rebus in cocione troFlatis cob , loquutifumus:tum do5frtna Chriitiana th ! ■lorumpatrio fermone decantata » Orationi ! Dominica^alutatione nbsp;nbsp;Symbole,qua la‘i nbsp;j

tine docemusy exceptes. Vefperilitaniiis re^^ citauimus,dumf^ omnia bene censiitutaef fint, vt in poFlerum ea ebferuarentur, Gubernator quidam Bongenfis, de quo multi quarebantur, ad portas ciuitaiis cum 2000, hominum cemituraduenife., iubemur .

Î 3C' nbsp;nbsp;nos in milttiamproficifci, (ir quantum po-

tuimusyillius pracepto fatisfecifnusjpcrfa-mulos domus Iapanenfes. Eo die vicleres ftKre noFtri. Neele verb fèquenti , Benges rumaliquotàdinimicoslittras dedenmit

. r* '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;stellst

-ocr page 255-

,, nbsp;nbsp;1 A P A N I C Æ. 115

itijrte i» minus hodiium tradidc'. runt. Pnfeifus tn irct confugiens, ibidem occiÇus eß.Nis vero in medijs no^is tene-' bru cruce tdijfy^ facris rebus in humerii fubiatis , clinculum nos id mire contuli-musyloinncm Ferdimndum cum ili^ui” bus Chriltiinu, Eccleßsi ormmenti for-tintibusJchiphi coßendere iu(ii,fgt;ricifgt;ies vt quamprimum Finndum peierent, ego vm cumfratre GuiUelmo,i^' ilio Chrißii-no SylueÈiro nuncupito, (ß Lußtano, qui tum nobtfcnm erat, indicantibus ita expe-dire Chrißianu, lapanenßm muem in-greßtßumusßex i terra mdianbusßemota. Nauu Pnfelfus qui nos recepit^quique

I nbsp;nbsp;ipß ex ininàcis ent, ctimßctret injuorum

i nbsp;nbsp;manus oppidii deueniße ,ad nos occidendos

1 nbsp;ßparauityfed mutata ßnientia , omnibus

1 nbsp;nbsp;noßris expoliatis rebus; pecunia extorque-

I nbsp;nbsp;re qn)les:fios armis c ire urnßpiri iußit. S epe

I conuenientes Çimul aiebant : ß res ifiorum \ nbsp;nbsp;icceperim[is,(^ viùos abire permtßrimus^

\ nbsp;nbsp;id no» ßne nofiro magno pc riculo fiet;ß eos

mteremerim^,nihil pecuniaru recipiemus cl mortuisßu ßc interße conßUatur tnßn-

P itj guU

-ocr page 256-

21^: E P I s T o L Æ 1»

^iU tem^ortt momenu mortem expe^i' tes ndiUnm excipiedamnos apparabumm-Deü vt peccatA nofirn codonaret, deprecS’ bamttr. Nihil enim horum crudelitas nobu relicfuttm fecernt.Bonfts Syluefler(ctt ius mentionem feci ) hnc omntn pericuU cum poffetvitjire, hortnrerj, ipfitm, vt di-fiederet,pcrfuiideri »unqunm potuit, ijitiit ' extremum nobifcum diem fubire •vellet-

Snpttti in nolfe multis ilium plemnte l/f chrjmis audiebnm, crebrifj^ fufiir^SySjUoli de vita noßra Uli decreuerant, deploranß’ lapanenßes »auta eum, vt abiret, inniK' bant, nofß^ rUinqueret, quod nunquam tA' me facere voluit, ^^ocirca facultatesfuat Cigi no » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amißt, quasßcum habebat in mui,

molt interula lineatantummodo relilfa lbident ft*»’ nbsp;nbsp;nbsp;ad dies 4 -ßibfiitimus, (^•r ecce reßiuerunt,

qui Tac ata erant, negotiu hoc, tribufq. na-ui^s,armato milite plena inisnici ad not venerunt. ^ia verb id tantum quo ope-riebamur.fupererat noba, Pre^eSlum ado-rientes, bona partem eorum qua nobis ab-ßulerant, eripuerunt:ad nos deinde vent- ' entes, etia vefies detraxeruttt,vtfubucula

-ocr page 257-

I A P A N I C Æ.

folum nobùfia^ienta,, cxteris ahlitis re-linqueretur, licetno decket:per vn-ctM cibum nobif fHppeditäbant, eoÿ^ more nobifcum »gehont,quo inTurcaru triremi-bui cum remigibfes folet.Tune nos hutqui-bus vehebatur, noui^s impofHerÜt:dum^ •uehimur, volete Deo Domino noHro)t Pn morio quodom viro »gnitus Jism, qui mihi femorolio, (p}' poHium dedit, nonnuU» etii foeqs. t^ppuhmsss tandem in Facote por-tum^ quo in loco innouoto crux efl, milites »omquerixiricum nautts cceperüt,predst porte po/lul»re, ac tbi rurfus od littus mul-tis confluentthus vePies nohu datas detr»-xerunt, rurfus nudos nos relinquentes.Se-pius enfihus et hajlu irruebant^vt occifuri, aliq gt;vt colligarentpotius, in carcerere-truderet. Ex horu manihus nos alq eripie-bant,pecuniom ßbi dari poliuldtes. Breui-ter in nostro pernicie inßnitt couenerantf »lq,eccide,clontahAtadif infru/la cocide,di-centes; bi regionum pefesfunt, hi re^» perturbantyolij alia. Du it»q^ inter harboroi marf detinemur, en nobile virü,q firiFf» enfe locußhi pecunia demoflroripofiulabah

P iiq E^

-ocr page 258-

E P I s T o L Æ li

vero, nonne vides, inijthtm, nos efje »udos y ac nihil habere relicittum ? (juare ijuod non habemus ,petis? Interim nofleï Sjluefler ( de ijtio iam dixi) ciuitatem in-grejpts, ad quendian Chrisiianum loanem nomine abijt, inimicis notißimu, noHram affli^onem narrat.lUe magna feïtinatione ad nos venit, quatuor fecum defertvefies, homines abire tubet, nos eduxit, a mortt imminente eri^it. Dum bac fiunt, ne occi-deremur,edictum eï^.Bonui loannes vC-fiitos nos ad(e deduxit,amp;ß quod erat prattere a necefßarium,[uppeditauit: fecurioref^ ßta indußria effecit. gubernatores adienspromißt multa, aliqua etiamdcdit. ^wniam vero ßater nosier Guibelmus in milttu cuiujdam mant-ts deuenerat,^ 4 nobis diuul^us ßuerat cum alio etiam Chri-ßiano itinerts noßri comitg.Hutus rei loa-nem commonefeci,ipfeftatinihuc illucdif-currens, tadem inuenit^ redemit vtrumßf viginti aureis nummis, ac J'ecttm ad nos deduxit. Decem ibidiebtu ßtbifittmus. Citm aute domus effet negociationis cß x multu frequentatajn aUerius chriütani. v • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dornuto

-ocr page 259-

fl I A P A N I C Æ. ï»7

Jo mum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuimt^, vbi fècuritts ali-

ijuMttola.teremui'. attjue hïc idies so.hereo: Ubello honrio carendu eut^amp;terum loAn-ues nbsp;nbsp;hunc ejUAfiuit^ redemit^.i^d tres

mcjèsd» hts lahortbi^ dijcrimine incommodts mult^ efUA ipfi colU^re fer fvospotefiis fermafimus, tjuettdie mortem expectantes ’vitA nendunt plané Jécuri. ^^areper Chriftianos fuga nobis explora-taeß. Dum^ adfugam neceffaria compa-ranturper lit eras intelleximns, Lußtanoru nauemvniui diet itinere a Facata tantum Abe(fe, quod nobts maioris periculi caufi.. fittt.Cùm primum igitur effugiendt oportu-nitas aliqua dareturfugam ag^edi decre- puga uimus.TußntM autetnhoc modo.-^~Mulie- üag«. mz» 'veßibus induimur, qua iotum tegunt homine,'vt oculi tantumodo 'videnpofmt. ■Heo Domino noflro placuitfic fugam or di narij'vt nullus Chrifiianorttm^'vel minimu detrimetum patevetur:quamuù illum mimici molefiiuerintfqui nos excepit hofpi-tioyquod ex eius Uteris cognouimus^c^ Dei mtfericordia Faeatam Regts Bogenßs imperiafubditäm ejjè, trucidatis inimtcorunt

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducibus.

-ocr page 260-

Its E P I s T o L Æ

11

redeam.-no»foiùm Chrtßtuni, 'verùngt; Wi^’gÏ *pß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ethnic}, Maxima ob Noßrißquot;

üMnmß. gam volugtate affe£ft funt; inter caitro^ «oTö^ob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;*lij fiobiles modum (jut

Gagi ein fftAßffttes iftteUigentes,plurimu latatifunt-^ fionë l«a P.Co(mam Torrei liieren dedi, tjui *“'*■ nbsp;nbsp;nbsp;etjuftm adnus mißtzMitUipr.tterea Cnri'

ßiant ad decimum o£lauum miliare ob-uiamprofecfißtnt^ ejuibui ingenti Utitii, ac voluptate excepti pimtes, Inde Bongtm vßqtie tn fin^tla perù miliaria Chrißiano-rum plurimi operieba»tur,vt con^atularé-Chrinia* tur^at^ comitarentur-Diuerßt ciborum ge-norum nerx adferebant^ßu^uum, nos in tgt;pact fou^pa? ^ff^daloca deduce nies tantogaudio, vtße llofê pie ipfis capere nonpoffènt^l^spragaudio col-lachrymantibsts^alifs in cœlum mantes eri-^ntibuStVt laudarent Deum, illij, ^otiat agerentpro collate in fe benefitio^qusd ora-tiones exaudißet, aedeperietdo , ^uonos Dominus Deus »oßerliberafjetdn via ide-tidem loejuentibus. Cogitarefacile poteHis

Charißi-

-ocr page 261-

I A P A N I C Æ.

chariß'imi, quAnta ânimo ceperimus ’volu-ft Ate,no tAatunt (juod tali fericulo, ac vit^ difiritnine erefti effèm^^ •verùr» etia cjuod tantA charitAte inflammAtoStgeHietefj^ nO' MOS Chriftianos videremus.Sittile benedi-£lfts Iefus,qui in remottßimu fartibtts no-MOS fuos ßltos fromouet, Accendit^ diuinA ßtA charitate.TAm multMoferientiumtur^ mas aim 'videremu^ frAteritos labores non reuefA ßibqffe,fedpotittsfomniafjc 'videbA* mur- Puert cum matribtts infantesgeßan-tibtis,Fiuitatem egreßi/tobtt obuiam proce-debat,vt nofho aduetui^ratularetur. Cerfe tuUtio Charißimifjoc mihiper(MAdeo,Imperatoru triumphos cu omnibus fuis pompis (^Appa ratUjdu e prelio viclores reuertütur,cü mi- chriAia» nima latitix noßra pAttecopararinon poße. nm labor Kw chanßimitproChrißo labores fiißcipe-re,ma^am adfèrt conßolationem,vefe fer-uire Iefu,regnare eil. FirandiciChrtflianit vt primumßaluos nos adueniffe intellexe-runt, magnam ad nos ßupelleliilem Sonern atttderuht: (irizAm,farinam, camem ßuillam, pifces , oua,ßal, menßas ex argilU Sinenß conßellat dances ,Ampla4^ parut»

pAtinar

-ocr page 262-

îlo E P I s T O,L Æ i4 piitinJi,vesies,pinnnm^ lingnu, nummoi-SLes fumiliAru titA fuit, vtnobu rurpu th inimicnfuerit timendum

til« aquot; ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inimicoru impettujhoflium.

deo feuie tAntUiy-vt exusiA donto, deïtru^o tt’ ChnTr ' ip/Àm piMcfue terrAm exportAuenut, notam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ûbsiruxefint AffirmAUtes nûs de-

firuitionu ciuitAtii cAufAm effe^ cùm uun-^UAm tAle ejuippiampogt;i AdifcAtA vrbem f ACAtAm cotigiffèt. yir epuidA nobilu Chri-fltfAcM nûnfôlum initiAtus,verumetiAm ter um diuiuArufAtis péri tus, vides tpuAin periculos'e inïey Ethuicos vetfArctur,fAlutt fisA cupiens effè conpsltum ; neu pAruù aU' ' nuis prouenttbus relictû initio epuAdrA^^ . ßmA anni issÿ- EexAtAns venît, i» tent'.

plo Afiduus egit, (pf i» meditAtionibusfii-ntUAltbsts (è iüo epuAdrAgenAty ieusnip tempore exercùit.Eilium Go Am snittere decre^ uttAd noHros. j^i Annuos redditta viro Jtuic ChrifiiAno dederAt, vnus erAt dlorum ^ui EAtAtAtn expu^ârAnt. Hic igiturcitm dolore Acerbifimo excruciAretur, epuod fe ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TeüHojChri^ioferuire vellet^um ^errnt-

toribus,vt Chridlianum hune tnterficeret.

.... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^t-

-ocr page 263-

tt I A P A N I C Æ. . M»

Ule rerum iguarM, dunt irrtfemel in f:ilittium,eoj, i^iocctdi cohßitutum erat, veni(fet,äb aduerftrifs iKujditurßex/i.'ue~ ragenubuójOcttlii manibuJ^ in cœlum Jub^ v**Ghr^/ Utts;extïem»m reddiditßiritum, optimi Chrißi^nigrabens Arguments ^uàmfluriquot;' Tie,fottigt; mA-Totoillo tempore,(juo i» EccleftA mo* TAtui cHy^^drAgeßmA nempe^nunquAm (iuitAtem egrejfu-^ eß,aut domttm fuAm re-dtft.':Die AÜtemldfttf^ D. Dionißffeßoco-rAmÇAnStifiMoSAcrAmento oYAtionemdè ChrifiiPrione, memoriternon folum hA-^ buit, (edijuAtrAlfAbat myßeria probt in-telligebat, cum hum Ana reparationis bene-ßcio, (]ua interdum tAntadeuotioneç^of-dîne dixit, vt nonparuam ntgt;s in admira-tionemraperet. Poffmodum magno ardore animife public^ aflixtt,confefu-s efjAC Re\ ,, ßtrre^toniidie Sacramentum corporis^ fanguinis Domini noßri Iefu Chrißi perce-pit. jltijue iUo ^uo iam diéfum efl modo, extremum aElum 'vitafua claußt. Vxor eitu cum liberté admodu Chrifliana viuiK ^anta rcrurninoptapremitur, vtex eoUegt;^ i gtonefiroilUßntneceßat ia /uppeditanda. ■ -•»«K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De f i-

-ocr page 264-

«I E P I S T O L Æ i»

Dtr Firandice portu, ad q«em Lufitas^ Btercatorej ap^ellere confueuerunt, mtdtt Junt, qna pojjem ferihere. Firandue comi* tatui eß^n tjuoB.PaterM. FrancifituXf uierim nennuUosÇhrifiianos effecerat,epi* me fits aaäaßmpereß, uavtanno isßt dum ihi Gaßar VHella duos menßs a^t, virff^ ^.eppideruDominftSyijittc cfiuwfio’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»dioria Firando diHant,

cumifjo -dnthonius dicius, anno issS. poffulante fai». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patre,çlientes,ac feruos nonnullos ChrißiO’

^^t^ttueritßofi^ omnes,tarn vxe-rem tjuamliheros, quorum numerus plut minus is so. erat. Ipfie cum Patre perep^ ptda difiurrens ,hottabatur/Hos,vtinfide)n Chrßi concéderont,(^pafiim idolorupka-Hol» de ' nbsp;nbsp;nbsp;difiurbauit, Chrißo tepla erexit, in

turbata* fissacta cruefs imagines confiituit

Tempi» Chrifto die»ta* Bonzi çonucrfi

ejfut omni ex porte Chrifii/inum èjfet, Idolorum 'flotuoi ad vnam omnes confla-grare iußit : ßejuidem amp;nbsp;Bonzi vitam Chrißianam ßißeperant. Dum hac omi nia ex animijententia gerttnturt damon per £thnicos (ß Bonzos in hoc repnoldo-Iwtu» mim fires t équot; prticipues demines, tnmidtnm

-ocr page 265-

I A P A N I C Æ. a»3 titmultMm excitauif, •vnam'^ ex crucihfMt Firaxdi coUocauerAmttt difiecuerei (ir fècraruw ignemi»i/t, nej, iltaria, temflumque demolientet, Pa' tremeiccerunt.^ nec concionei haheri nee Chrißunoi, aut alios tjuos necdutn baf^ iixMteramttt, infide inftruifafit /unt:coa' Uufijue Pater eà^ Fac/ttam froficifici. Sie dereticii Chrijliani Firandici fer literM ^^ificirunt, vt quandoquidem eo in loco noflrt efiè non pot erant,foltern vir pro-bus sdiifuii, in rebus fidei bona verfittfu ^oteliatem haberet pueros baptizandi: ^ttodeu facili concejfumei^. Cum exit-tens vestris intellexiffcwus , sui Deunt Dominum nostrum., ceatumP. N. Igna-tium concefiijfe, amp;nbsp;Goenfes etiam funua curaffi : voluimtss nos in nofha egefia-te idem offctum Patri noflro exhibere. ColleBis i^turChriftianu, iuPtafoluimtss^ celehrauintus, preces sui nouent diesfudimtu, tarn proillo^ quant chari^-mu noitris Potte Francifio Henrtques, P. Ujcolao,^ Maluccenfibui. tjiïagnuno »obis Charißimt hat cogitsaio addif ant-tnnno.

-ocr page 266-

'»î4 E P Its T O L Æ o tHwm y qttU in ceelo Patrem noïbùm efft txißintAn^,vnde multo fr^efintiuA, qtùi» è RomA nos ntiferes'videre fufterit ,in 'vèp' bo diuino fporfos plios contempUtur. Ota igituy PAter pro nobu. SAcrA/ÀcerdotH fecerunt tqsûfijne PrAtru 7. Pfplmos reef’ tAHtt^ vt etufmodi Pemperl)otninus Socie’ tAti PAPlores adhihere ’velity qui illAnt bernent Ad mAtoremipfiui^riam,(ir^^' marumfruitnm: vt^ nouA ha plontA iù-gefcAnt^fructusprocreAnt/pirituales^ul ' ’ diuinA MeiefiAS ßns creAturis lAudt’ '■ ' tur^ thefAurus prAàofipimus fAn ‘ nbsp;nbsp;nbsp;'

lt; gninujlefit Chriliidn hAC 'V etiAmjEgyptOAdeifu • gloriAm expen- gt;

* ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' dAtur^

. J. Datas Bongi Kal. Nouemb.

...■•^ v . c.i'îAono ƒƒ.(■ƒ. IV

•. Excommipione P,CofinA a Torres-

• A “' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. V

A*» ' ' Serutu inutilts in Domino.

leax-y J C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BAltAZAt Gogo.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Ri

-ocr page 267-

I A P A N I C Æ.

EX EPISTOLA P. FRAN* cifci Vierae z^.Feb.fcripta

An. z ƒ ƒ ƒ.

SI mhos regiones PAtriarchu mittatitry tnemineritficum commeatu,qf(atHm fitis erit^deferre:vt hinc in lipuniAnt traijciat. Difiat enim,fi tabultsGeographi-cis credimui, 1650. mi/.iaribtss: Inde amp;nbsp;ex lapanue Sinityijftit ei ex aduerfo fits. eß.Tse pane no ûtus. fc« proßgt;ici;(fr alijs ejua requirit rerum P.c-cleßsßicarunfif^ tnfirmorum 'u[»s,poteli. Pane cnim hie ‘vefeendum eß ex medulla quarnndam arkorum eonfelfo-cjui ^ires lîô confemat, fed minuit'vPamp; aliaru rerun» neeeßatiarum penuria.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Px aree Tematenß.

EY, EPISTOLA P* AN* thoniiOjiadri Prxpofiti Prouincialis

I Indix adfratresConimbticenfe».

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcriptamcnic Nouemb.

Anno zjjp.

DP. lapania nihilnoui : annus etnm eß^ quo nihil inde redditÜ eßlite~

urum

-ocr page 268-

E P I S T O L Æ »4 rarum, nec wirttr» in unti locoram di^U-ti/t, nauigAtianum fericults, ob tjiiit tArdtiis nouigArifolet i nec niß aU^ua Vf-Vtinam gente neceßttAte. IntercA inuidtAßncth d^'^ù'îw* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lahorAHimtfi ergA ßi-

rent mul nofiroi, i]u£ ibiin tot^Anttßjue lAbefi-ti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;continuii molefiijs, (fuM in Chr^fl^

_ colendAvineAexferiuntur,nec minoriU-confcla* ^‘^’^’^’^faorumfelAtio, verßintur. tio Euâo hocfjuidem no dubitOjt^uinßtmAxtmuW» gelizan/ ßDeü„ÿff cyedimu-s cîtm omfH profe humAnA ope deßitauntnr: ijniportM dfrefugiußruorum ßterum, (ß ver a volupté effeßolet eorum prefertitn, quos di-gnos hAbuityVt vine Am excolerent^tAtope' p.Xavier * ^-iUo PAtrenoßro FrAcifcefelicis mein lapa' mort A dileFtAsn 1 propter quAm ettAmlAn-uàngeHo UboreSyKO vATtos qutde, cum od-vii apegt; viuus tAm tnßgnes retuleritfrullus, •ut6 tAntM^effecerit,vtfilifsß(is( quipAulopofl ipß t» hAnc preutncid(ucceßinttts} via non ß)lum Ad eAW (onferuAndam, verùmetÎA Dei AMxilio, Atque tpßsts interceßionibus, donee adßummum exereuertt, amplifie An-dam,patefA^l a ßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Goa.

Ek

-ocr page 269-

I A P A N IC Æ. Î27

EX LITER.IS P, BAU -tazaris Diazij ad Prouin-cialetn Indix lt;

j.Dcccm.

t^nno I s 5 9-

Sl^ificatum mihi efi., Catao»i,^tt£ eß

Celebris SinAYum vrbs, aftipliru 6000 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

C^aurorum i» läololatriam Gentu lolatrie. conßnßffe. M/ihnmeti/moenimrelA- pçnare* buntitr^ remits mstncipari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Upiorö,

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mibicc^.

EX EPISTOLA LVDOo uici Froifij 6. ldu$ Decemb.

fcripta. 1^66.

}'^I{ipaftiA P.BaltÀZArGagus no ßemel trnniinentcm iugplo^adtnm experttu eß,/dtijuoddies lt;vna cumfratreGuiUel- t»s8£ pe »7(? nudtu mtdti tolerant: grauiores etiam pro Chrißo inturïa^i perpetiens tranfegit.

Sed Chrisliani poilmodum Guilielmnm redemerunt : Gagus 'uero non ßne tmu ximo 'viu pertculo ettaßt : ad (jucm tiam retrahendum J'atellites jitos damon ittcita~

-ocr page 270-

aiS E P I S T O L Æ n

incitAUit,furore, rdiie^ correptui, propter tot AtiimArum fAlutemy ^uas du nain cO' uertunt, nbsp;nbsp;coUigendù ÊuAngelij jru^thiu

feduio »AUA»t operam ex hnmani/^imit ipßui fauctbtt^ eripuerunt Fir an do, ijuoiit »•o; B»« loco etiam ad duos f/tcnjês Ga/jiAr VileU-A pnzsti. c'omoratus 300. Dei ^Atia eßccit ChriftiA-nos, AC tria idolorii phana in Dei veri tem pla conuertit. N une 'verb mteacum profe* clfss eftyin maximum ße ereFtus/ut cjuam plurimos ChriFfo lucrifaciat,ßeuti ex ipßus Utens eognofeere potcritis . Frater noFier Conßdus Fernandes, (jui ex lapania hoc anno ad quot;vos -venit, vttn ßeietatem admit teretur, inter alia qua addiuinu honore^ quippiam narrauit. In IapA‘ nta baud ita pridem, quod in lapaneßbus literu relatum no eßt,aceidifße,poßexci‘ tam in nostros Bonzorum rahiem, quos e~ tiAmexpulerant ^netam multi ad Chrißi ßdem conuertcrenturrvtßbi narrârunt primates quidamviri Firddici:CÙmprimtim Chriflianißne Fccleßa^-ßacerdote ße eße animaduerterunt^ui doFtrinam Chrißia-nam deinceps doceret ,pro rece^ta conßue-tudint

-ocr page 271-

I A P A N I C Æ.

tudine dicbus ßagtüis mune àtra -ve' ßeram adcrucem in monte lomßä ctttÙA-. te foÇitam Accedüt, tht fußs ad Deum pre», cibiis negotiafua acjàlutem et commenda-tes. TumL thntcß cttidam fuit Cbrißiam muiter (èrua, qua vna cum alß ad Cru^ cemvenerandam proßcifcebatur : cut Do- MuHetH y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f. conflan*

mintii, ne eo pergeret, 'vt antea non Jo-/«?» prohibHit,verumetiam denuo àdEth-nicam ßdem minis ( ß quid potuijfent ) impellere ßuduit ßummopere. Vcritm con-fianterheri malitia reßittt,dicens no idea legem Domini nostri I ESP' Chrifii 'a, fe fujceptam, vt earn protiniis dimitteret^ ac vacua omninumineidolaveneraretur: minis tarnen improbtti/ie ad ßacra Cruets locum tret, non deslitit Caieritm beatunt mancipium cum verba quantumtiis mina-cifima parui facienda efe exiiiimaret, at-quevt primum'^ertempfislicuit, Chri-ßianis reliquis fe adiungens confiietum adorandi,^ orandi modum ac tempus Jer-uauit : refiuit Ethnicus, furibundut re-deunti tUi occurrtty flriiloque enfc mulie-rem aggrejfus, ca^uta feruicibus auulßt-

-ocr page 272-

2p■ EPIS TOL Æ IS îIU vero con^titntißimo anime,a tyran^ no mortem fufcepit, in t^ngelorumfe-cietatem, re^umijue cœlorum farto tri* nmpho ( vtconßdimuf ) confcendit.

Gox.6. Idib.Septemb. Anno.zjzfo.

f EX EPISrOLA GASPARI ViielLt,Societ. lefit facerdote,Meaco

miffa ad fues fratres I'^.Aug. nbsp;nbsp;y

An. I slt;SI.

Argvmeritvm.

Arrat qnomodo inter nauigandum defi* ciente vewto,g?files culpam in Ciirifiianos cSuerterintiin mare pratcipitare voluerint, a fotietate Itinerliexcluferinr : Sequitur Saquaiædefcriptio , ex Fionoiamatano mô; te Meacum profeftro : Bonzorum fuperbia malitia; {ncohrom bona SC ad percipient das littéral nata indoles, Gratia Domini Meacenfisfruuntur, fametfi feditio oriatur, Bonzis populum contra Chrifiianos concir tantibus; Vndtad paruum oppidulum cet dunt,poft Meacum rcucrfls,templum Chris ftianis extrwitur: fecuritas datur. Narrantur indc elufiones datnionum , fefta, fupplicas tianes valt;ia:, SC falfa miracula, additur Sa* quaiz,8C incotarum dekrlptio.

ANNO

-ocr page 273-

I A P A N I C Æ. 23»

NNO rsjp. Bongo vohâ tn Chrifio charißimi, a me [cr/ptu ejjc memini,quomo-do pro ea, qua reli^ioni de-beo obcdientta,inprocinilu.

ad eundu Meacu coniittatus effemfi forti Ulic Chrisiifidempatefaciendd poffem ex~ ponere, ad earn ent tn zgt;rbë tMpriffits mitti opertere vifttm eU, quod ab hac lapanum religtopotifimti pende at, qttodq,feUarum hac ommu quafifons ft receptaculum. fedatum Reccperam tunc quoq.fcrtpturunt me 'ue-bts,f qutd f'itu dignuniytu in itinere,tutn in ipfa ciuitate contigiffet : Imprimis au^ tern f qua dtuina bonitos dignatafuijfetin genttbus ad fuam fdem conuertendis optquot; rari.Superefimodotttaliapromif/s deant in omnibus laudetur Chrißus Dominus no fer, omniti bonoru aucior dargttor ; (f-aliqua confolationem capiatts. Scio enim Deihonorem nob is cotdt^'vo-lupe eße. id qnoque mihi accedet commo^ di, quod hac legentes , ad communem Dominum pium Patrcnt noiirum pre^ .• ces pro me indigno ßatre 'vestro, in tam

-ocr page 274-

quot;quot; îjî E P I s T o L Æ n lirbarif nbsp;nbsp;remotts a. vobisprocul refont-

bus Agente, di^uri fttis.

Bongo itAQ^ÇocietAtem gentUium MeA-cum tendentium kaIÜ, cum LAurentio li pAne Çoltiimus : (^Hem ideo mecum duxi, lt;]uodprAcUru virtutibusprédit us,et fiAternosier: fAcundus, in hijce re^io-Oatmô fo nibus bene 'uerßitus efjct. tJMultù inter tribu's in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ftos onerAuit nbsp;nbsp;nbsp;oppugnAuit

nauigatilt; molellijs , impedimentißiue d^mon, ejni-fuo frucludefrAU-dAret, 'veritus ,fuA curAnte felicitAnte Heo, id quod mAlc metnehAt, eueniret. Primo igitur die, adeo vent is desiituimur, vt nihilplAiiC proficere videremur- ^upre gentses emendicAndAm ab vno quoque eleemofynAm idolo fuodecernunt, vtven-tum concedAt[itis deuotis profperum. Difiurritur ad ßn^los, od me venitur: Ego veromecultorem fAteorHei Cresto- • ris cœli,^ terrA, in ipßo Çolo confidere, tjr ßem omnem collocAße nbsp;nbsp;nbsp;ob id non po ffe

me elAemofynAm eUrgiri illi, cuius nomï-

Idolola» »eßetebAtur.

trç î vi/ ZT/r omnesfurere, mAgnoj^ in me impeta

-ocr page 275-

I A P A N I C Æ. îj;

ciufam toüui maU dicere, meAfa^tim culpA^cjuod^/ento dcF/itueren- confitêtê tur, in mare frAcifitandum fceliu nocife-rari. HÎc ad ‘vmcam qitod mihi (upcrerat tonfuf^iodiutnumauxilium. Itmlerta oje-fier erat,id vehens boni, qubd tcnebrefce~ ret.fequenti^ die vento exurgente, furores placarentur. Sed en nouApericuU,dum in fort um que nd am, qui fejè offerebat, naui-gare tentantddontrariui oritur ventuó,quo retro Agimur,f3’ toti 4 ferierant dtes, cum rurfum pbi ferfuafere,me huita rei caufam tfTe, gt;uerbtsge^abuf^ ftgnificantes malum quo nes mulei are 'uellent. Sed Deo frote-quot; él ore tuti fuimtes,qui nihil eorum qult;e mi* nabantur, inferre f ermißt. Tandern ctim ventum effet ad fortum quendam,'vbive-torum defeélu ad dies 10. harendum erat, habita conßlio fententiam dicunt,nulle mo • do me ab ifßs fóciumitineris adfiifiedum effe : rogantq^ nauis frsfeélum vt me naui exire iubeat. Obtemferandum er.it barba* rts : verum cum nulla alia efßt nauis , ad Prafeétum redeo, ro^s ne me ob Dei amo~ rem defireret;Is (Deo hominemfeélete)

' ' ' \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni-^

-ocr page 276-

Î3 E P I S T O L Æ IJ

omnihm reclAmatiltu^^inuitùyme in n^ aerccepity^ ad pût tu 12. leucis difian' tem tranßiexit, vbi omnibus ntulanda M' »ts erat f cum nofirAthtdem remAneret-Sed itinerii comités otnnes tamJtuud co»-fortij memores, non parum nomine meo laboru [ufcepère,per omnes dißurrendo naties, vt nantis perßaaderent, ne cjuis me in ßtam nauim admitteret : atque hanc egre-giam mihi natidrunt operam,ratiene etiam addita, ß toto tllo, quo cum ipfis fuißem tempore, profpcrum 'ventum non habuiße- ' K^tque hoc modo cateris ßoluentibus ,ß‘ lus remanfi. Sed Deiprouidentia ßaitum eße confidimus, 'vtfir alia uauis appelle-returi (ß dum ea 'vehimur, ßcunda ad-medum fuerit nauigatio. i^lia •vero qua »osvtpiacttlareiecerant, gt;velproculat«r-goreliilaßuntf'vel in piratas inciderunt. ^uoda in portu tarne aliquot ex ß, qui ta ’vehementer primo nobis erant aducßati, tßendtmtss nihilo mitius erga nos affeifos: qui tum ettam eadem contentione apud taautam egere, ne naui nos reciperet : erat enim Saquaiam filuturus. Et quidem ef- ’

. A

-ocr page 277-

IAPANICÆ. 33$

fictjßnt aliej/tid f ntßDeo placuiffet om-nia impedimenta reßindere. Itaqtte ipfi die qui diuo Lucaßuer edf, quo optauera-mui dudum, venimru : quare ipßum E-uangeltßam in diuum tutelare prouin- 1 eia, (jj- omnium aciionum nodirarum de -legimua.

Saquaia magna eß ciuita^,multos amp;nbsp;po- jefJdpæ tentes habet mercatores. Republic a vtVe- tio.. neto/ttm libera eß, (ß a Senatortbta guber-natur.K^liquantißer hic haßmus, a^irium reparandarum gratia,qu/U per laboresante ailos nonnihil attriueramfis. Vein montem ilium magnum RionoiamAlannm petimta,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mata.

quo nojtra legatto potijitw» jnßituta erat. RelUda itaque Saquaia,confedfoq^paucorii dierumitinere, ad montem ilium ingetem venimui ^itrA Meacum mtlturibtis oei ode • cimßtum. Adiacet ei legnum quaddd,cui

imperAt. Ineens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAcni adpedem mo-

tis so.mtUafium longnmd'eitttt». vero I.«co» ,i quem plurima, flitmtnaßfe exonérant, ip~ Jumtjue conßeiunt, tjuantM quanttu Pifiibtts tb»ndat. Caßeilum quo^^fpuodad wontem pertinet, ad ripam habeh

4

-ocr page 278-

23lt;r E P I s T o L Æ I»


Ingeni monade riorû nu merus.

Zonzi cz teris fu» perbio/ res.

Ipfevero mans centum ormtur monajte' rif s: elimferunt mille trecentA fuiffè, fuA ob be II A continu A deletAfunt. Reliÿofifunt Ronzidiuejfigeneris, inter ejuos fuperbiA regnAt magis ifuAm in cAteris homintbui-K^lif indigene efui in monte hAbitAnt, od liter Ai nonfunt inepti.-ejuißreieälis bellis, fAcem colerent, (ß- ChrifiiAJti efpcerentWf

multum illic liters florerent.Cum ad mon-tern 'veni(femui,tetAuimni ß (fuis 'verbum Dei Audi re 'vellet:^ intertAm numeroßm religioforum cAteruAmyvnum duntAXAt ße-nem 'vtdim/a,'virumfAnegrAHem,(nonie ei erAt Dey boo ) cui cum dißipulis Aliifuot ^uos hAbebAtyifuA a nobis de vno Deo,reru omnium CreAtore, AntmAy^ immortAlitAte dicebAntur^probutAy out eerie non ingrAt A Senex fnerint. PropiusitAifue Accedens fineXy in hie anilt; Aure mihi àixit: EtßfApAniA leges conttA-morum AftruAt/tihilominus optimA ßbiomniA îitatem** videri,potißimum cfUA de Animorum im-«f edit. nbsp;nbsp;mertAli vitA dißuiJßemipAlAm tomenß non

Andere hocproHteri^ ne ob olifs Bonzis tru-« cidAretur- ^uore ße a nobis frorißente, Meocumnos contulimus, ^eruenimuf^eo

-ocr page 279-

I A P A N I C Æ. tj7

hjemem, nec gueni^uam vrbem circH-unites inuenimui,tjui nos (uh tectum re- hofpiiS fi^eret^ttAgue cafam humtle conduximus. cxi eptus ntA^t eßctuitM^non tarnen

tam amfla,guam olim fuiffè fama eß:dtcut niaùo. f«z?» adJeptem miüaria protenfam,trium in latum fuiße: montihus friait is circÜda-tur, ad guorum radices multi amp;nbsp;magm ■ monaßcria ex omnt^arte vißnturmultts Variam* adßctjs antiguitus exornata^ redditibufg^ ZedAei» amßis dotatasgua tarnen cum ipfa ciuitate bus am« tfZ/ztf exufiionibtts exagitata,ßße dir- P'** ruta(itnt: tantumgßam ab antiguis dïïiat, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

quantum a verts jomnia.Regio in qua fit a eïl vtbsßigtda eß admodum,g)roxime ad polum vergens, niuibus a(?idua, lignorum tnopiaßluts,inteaStis bellu,vl (lt,abfum-(tis,vi£lfis, alimenttg.non itaferaxtvnde vulgo rapis veÇcuntur, radieibm, laclucis, pomts, legumimbus, melle. Frbeipfam po- «tio. Ijticam admodum fuiß af(èrunt,((r res ip- Mcaeî Jaloguitur, (lueartes ip(di,ßae etiamreli-li^onem con(îderes.Hinc enim,^ ex rnô-te leges omnes lapania ortum habent, ’telig«®«

' ad altos ettam transferuntur. Htc etiam nj, j^na, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.primates

-ocr page 280-

E P I S T O L Æ

frimâtes é“ Principes degunî.

ybialiijtmntMlttm in nofitA cifula nos cûUi^Jfemns,Deo^ commedaffèmus adtiO' »es nodirA'Sjijrfufiiptendos Ubores, vtile •vifiim efl pr^dicationis nofirA muntu ig-prbidp» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘vrbts domi-

»ufiuorem estesimplorAntes,^ited amp;nbsp;Ajfe~ cHtifumus.Cruce ttaef mAntt AfJitmptA,ca:-pt omnibus,qut in domo erAnt, legeChrûü proponere , tAntnf^ fithitbpopnlifAdins e^ nbsp;I

Concio concutftss'j'vt mirum videripotnerit.^^ cenks*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atsidi, aH) vt

Bonzi* ludificArcnt,ilfj vt doclrinAm nodirAtn viftjj nbsp;nbsp;nbsp;irriderent SiMultt cfuo^ Bozi Adfuère,e^uo-

ruminterrogAtufatisfAdfum e?^.Cum^, no posent rAt tone s neflrAS dtfoluere, tentM j rumor per 'vniuerfAm vrbem/pArfus efi,vt ' 'vix domus ef^et, in ^ua non fieret neßri metio. ^idd. dstmonis dectrinAm me pro-fiteri aiehdtfrp“ Bozos redfe de ca iudicAie. nbsp;nbsp;'

Bonzi verb a mAlts loti occupAti (piritibtu perplAtens nbsp;nbsp;vices pA^im populupubücb nbsp;j

àquot; priuAttm incitAbAt,legem Dei impio ore ) Bonzi damnAbAnttMtsltAetiAmAfßngebAntmen- I ntqaùiA. dAciA^nos carnib us vefci humants diciitA-

bMtf

-ocr page 281-

I A P A N I C Æ. ij5gt; hunt^repertäoffa effe hum tut a afutlftos, ulq tiumoftem me 'vocabanthumunA CArneitt’-dutUydeni^,'’jicints nbsp;nbsp;tetufUleZ hortAba-

tur,vt communi eferA me feUerent:heJpiti ettAin obijciebAr}t,ifßtm mAfcuU Animi nihil huhereyefui meJitbit'« dome no exi^eret. No tulitiUetquifAref horiAtibta^mej^ ilicb excetlere dome iubet.Ferti citm no obiepe-rArem flAtim.ftriido AccurritglAdio, •vt oc-cißtruiifericulo fefè exponens, ne publice, tjuA ißorum lex erAtyvelipfe deJejuppUciu fumeretyvel a Iudice,cèittt efiAnimAduer-tere in femes,Aliène pleileretur. Veru quiA WAximA i^ncminiA nefu incurrit,ijui eb he micidiu htc ecciditur:honori luecofulesfibi met ip ft necem cofciuit.BxiflimAteJrAtres, c^uo fuerim Animo,cu ßri^lns gledt* iugulo immineretfane Aliudjenfiefe morte me-ditAri, Altud tpJÀm ob oculospefitA, id t^uaft pe^entifiere;orturn enim fenß ex periculo nonihiltimoris.Re Apudme du cofideroAt-^ tentiui , vijum efl/io inutile fere, ß gt;vitA mcA Adhucprorogaretur, edle^ Dei Meed propAgAndamynde ‘vniuerJÀ lapAniA, quo Aid religiene,pendet.£tgo ad Deu couerftu^ com

-ocr page 282-

140 EPISTOLÆ tl

cum aliunt coÇiliarïum hAberem neminem^ diui/tA ettn prudentie omnu cemmittcns, bAptizAtts i»eA domo frimu^s lApAnen-ßu7n, ad tempus furcn cedens Bonzorum, Abij Ad (f^^fdu!um (juoddAm nullis muru cindtum, fri^oribui turn id Admodu» exifoßfiAn, turn tjubd ism lAnuArius Age^ batur, ciint denßßimA decidßent mues, tjHO tempofefrigutßdet eße Acritss ß;“ mo-leflius. ha^ne sdlgt;Aetentiæ ArmA confute-dum fuit, tranß^muß^^ tempm, etß cum mA^A fnoleßiA,nigt;n tarnen pneßudtu, Deo fubitbfidittium Adferente, cum ad 'verbum Dei nanfodim conuenirent, veritm ettam X'f* pdem Chripiamuleclerenturt nunc is-nue modo hd •a* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t \

bentur es vtgttttt^ftncf lures:occulte tamen,eo quod tiâspud abAtnicisçp pArenttbus partem habentur fi q/ui peregrinam Chrifit Anorum Chrins le^memipApAtriAfiedlentur,fid vt'vilei feftitur. (fi ahiedfi refiiuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vicinis quoque

villu montibufipi multi ad verbum Dei Audiendum Accurrerunt, necpAUcipdem Amplexi ßnt, eeepttq, numents eledlorum, (ß Dei Ecclefia non parum auge ri : (p

•»is ad 0Junes lehorts, imb (ß adprofunde* dam vi*

-ocr page 283-

, I A P A N I C Æ. »4»

dum vitampre Chrifiiglofin ^femper me ha^tenui JenJerim paratum , totumque ipfiui dtuittit mAÙfiitiii laboribui, omni tarn propemedum timoré exptdjo ^libcn-ter quAntum in me eii impendam, indies tAmen Dei gr At ia accrefcit Anim»s (]gt;e etiAm de Bonzorum conuerßone non pAt-UA concepta ; quorum furor quotidie mAgù ntA^fque remittiiurf tametß 4 mtnUy mu ledtciù ymurmurAtionîbui,me Abfente.,non fe AbßtneAnt:imb vero idettAm tentarunt, amp;nbsp;effelium tandem dedere, vt conuocAto tonßlto oppidifatueretury ne cuipotum eb hoßite meo emere,dum apud ipfum egerCt liceret. ^Are mihi fapc zitAbirem, tmpe-rAuit^lqsetiam Ad tddicendum tnifts.

Fer'um ts precibus mets delinitus, morari ed tres menjes me eJ/pafßts, intereA labo' l nbsp;nbsp;res^fiigora,morbos pAtimurfed non mino'

1 m mAxim/ti cenfolAtionesfreques ee-1 rum:,qui ad fide Ample(tendam conuene-runt/iobts Dei fauore Attulére-S«A stfiAtem

I Meexum repetq, tnuifurus ctuitatts domi~ I nu^rogAturuJ^ facultAie , vt in ea hahitAre \ mihi liceret,qutd etiam poif impedimenta ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;varia :

-ocr page 284-

»4» E P IS T O L Æ 15

Mmó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ohloqtttA Undent con-

edidt, nt ce{^tt,non[olfimverbo,ßd etia»tfirtpto,e-p/f’na.capttu noslAdereh frnpediÏ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mtentaret impedtre.His Uteris hsbttis,

mentoi remittereßefecafiereferfecutiones^tChd-Mrad flunorum numerm crejiere adeo ccepit, vt lempia. iemflum exßruere neceffùm fuerit. Itaijue entpu ttdes vertuntttr in printutn tentplum Accurrunt fidelium plnrimt ad verbum Dei nudtendunrßdem ampleilu-tur multi, ß^idum rem fanilam, nbsp;pUn^

, nbsp;nbsp;di uinam effe le^em Euans^elicam fatentttr,

veritm donee mugis Mead dijfunderetur, nonputarunt ampledendtm. Eebns hoe modo ad annum größere ßccedentibus, iterum d^mon inuidus, nouam

A\h^gtt nobts,(^ maanam excitantperficutionent: “ * congregate enim ptis Bonzis ,plebe^ftbi tnagis addida , Gubernatorem rjuendant ■vrbe cumtribiis Senatoribus in noscon-citautt, ejui vt vrbe quanto poffùnt maxi-mo opprobrie^os exturbarent ,flatuerunt: Cr hac omnia clam illo domino vrbu pri-mario molitifunty qui nobis eamfaculta-■ tern non modb coneeßerat, vt tutb ac itbeiè prtedica-

-ocr page 285-

I A P A N I C Æ. i . fïidicAremus i verum etiam citocauerat.. Sed dowinui non dereli^uitfuos:fubclfectt j enim h^c vir quidam nobiits,if^^priM/iriegt; tilt vrbis Principirem omn'^aperuitSigni-fie »re ita^ nob is itifijt, vtftirert ad tempus -, cederemtiSjvrbem^. exmmtis,in ^uoddam Jitum munitum cafirur», donee Jè(ê eenci-tafa rabies remitieret : habita hae amici Principisfiententia, cengregatis Chr/fiiamp;nû confultauimtes, ^uid fadio tpns effet, nbsp;nbsp;in

hanc(èntentiam Hum eß,bonumfore,ß ob-^ temperaretur Principis cofiiio,exeundum^ effe^antecfuam vi pelkremur:expulfiû enitn famam noparum minucre,(ir authoritates tilt faclo legis Chrißiana vileficere, di^ ui ni verbi eeneionatoribns non minimum decedere.Cedimns ita^ eade noÜe cum ni piucis,(]ui adareem diiîi Principis nos co^ mitati fiunt: dißabat atHem 4. tniliaribus. Dein vbi ad dies3.aut 4.delituiffèmus,nee diutins latebra, probarentU7,Meacu occulte redimmns , abdimurin don. um cuiufidam Chrißiani,vbiintelligebamus,(jut de nobis in vrbe rumores ßarcrerentur. Varij enim erAiît,quibufdam afferentibiss, nos iniuria,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R ÿ ' al^

-ocr page 286-

î4 E P I S T O L £

ilif vem iuße, uptimo titre eielfosejfe’ ChrißtAfii imereti ad me conflttebam, vaquot; rie^ mefeUbamitr de confilio ittuabant’ Vîjùm esi omnibus, vtfeteremus /juatutf menßumßacium,ad conßtltandumy relim. ^uenda eßctvrbs, nee ne. Conceditur,eA^ res effecit mremanferimus.Prodimus ita^ iterum inpublicÜ,cum magnaßdeliuUti“ tia:temflum ejuog^ nonßne gentiliügaudif reïtitutu eß,vt immérité nos fuif/è'vexatos intelligerent. Securitatis ita^ fide ab ifßt peßecutoribusyvt dixi dsabitajetfi tarn triU' fhttm canerent, exißimantes ße aßecutes, ^aod moliti ejßent,plaeuitDeo domino no-ßroycum ne^ nos in re tanta effemus ociofi, vt itidem ibi tjuod intederamus^imirnm perpetuos ßdes aß quere mur. Intellexerat enim vir ille primarius,quata paßi eßemus Senatorum d“ Bonzorum technts, quaqtie iUi centra fidem publica, decretumq, nobù (onceffùm tentaßent. ^aare tûtes nos reddidit ab ißbrii machinatiombus altero décrété, firiptifq^ firmißimu, d quibus pror-ßus contradict nequeatcenßitutionibus, ac ne quis iterum turbaret, feuerißime inter-dixit.

-ocr page 287-

I A P A N I C Æ. 14$

dixit.Acceßcre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad partes noßrat no-

nuüi Principes,virt eiui( Deovolente) nos Jito fauorc tutatifuntHtncperfecutoresno-^ flri retnifltores nonfolum falttyverum etta fartihui noftris flauere cæpère,quos du incitât daman in ncflram pefniciemytfl' nosfle-cwiores,fidefl^ vt in minoripericulo ver-faretur,ejflecit,ac tantum abefl, 'vtnoshinc (ieceriti'vtetid firmata habitatioe ex tUata iniuria videatur perpétuant ignomintam (ontraxiflfle. tyttulta, flatres chariflimi, hîc in damonii cultu animaduerti-, c/ua ad rius ad more dtuini cultus comunis ille generis hu- finulitu* mani hostü effinxit,flgt;ero •vobu noin^ata fore,fi ex multis pauca retulero.Sed fli grata, no erunt,eerie hoc a(flequar,vt animaduer-tetes tanta cœcitate, qua hîc paflim anima miflere deludunturfluo redemptori comen-detis.quo eos a ta miflera vidteet tyranide,

Igiturip/àm Jànllifi.Sacramenti flacram folennttate damon adumbrare 'voluiffe ui-flus eflfleflo quodam hîc in Augafla celebri, ^uod Gutuontab idoloijuod tüc ’veneratur, l nbsp;nommant ild^in huncmodu.t^rtificibui

difiribiiut neflcio quas adinuetiones,quibus

-ocr page 288-

E P I S T O L Æ IJ fnppücitioncm, qu£ mnne prodtt, ornant: intercrttera’ver'ofnnt currHs aliquot, vt noßritriumphales(peffnata vocantur) a quadraßnta hominibus ferütur, feric:^gt; alqs precioftspanrtu^ arborihufquepra-altis adornati, atque in qs ptteruli canen^ tes t^mpanu,fiHurtfq^ peßrepunt. PopulM vero artifices, vt quifque currum appa* rarïttpi^turati ueflibttsJ.anceis ,haPlis quS' rum cuff IS enßs eß,ßecuribiis, alipfj^ id genus mßrt^i,e»mßeqttuntur,etiam pildura circumferutur non adeo ab antiqui täte ab-horrentes,quaq^ non ingratum intuentihut fpedtaculum exhibeat,etiam ßrica, quibus plurima,'uelantur,t^tque hoc modo ad te-plum Idoli cui hcec inßituuntur, onines te-dunt,totumßtempus matutinumhisteri-turpompis ceremonifs. prandio verb herum egrediuntur, qui Icflicam quan-damgeßant fui Idoli, quam ßmulant ße non facile portarcpoße, quod Deus Hie, vt perhibent,in ea degat. Hane magnaplebs idoIkS« 'ueneratione adorat. Ferturamp; alia,quam cubinz* concubinse Idoli eßß fabulantur in earn- j mifefe miße rum Deum deperqßße olim, comi-

-ocr page 289-

r A P A N I C Æ. x47 comitémrjue iti»eris, qttod iuuencula effet, deleÿffe. Dein alia, leiiica occurrit, quant nixerii idoli ejfe commentantut : Baiult vefo z/bi percifiunt Idolum cum fua con.^ cubina adej[e,in diuerfaferunturfuc at que illucpalanies , fngunt^^ 'vxoyemßultam, flelidamf effe, ac tmerore dementatam^ quod tnteliigat maritum pelltcem adue-tare.Hic in populo gemiittt audios (frfußt-ria, tanquam quifque Deo fito condoleret: alij deflent affliHam, alij in genua procum-bunt,miferAmq^ adorant. Tandem coniun-£lis IcSiicts,templum in^ediuntur, finiff^ impenitur fupplicationi.

^Uud quoddd fesfum celebrant,Eem- Aliudfe« xella nomine, auo 'uelut ßmia, domo imi-tarivolHiJje 'videtur cclebntate illamom- (ïniikBe niufdeliü dcfunHoru, qua Chrißiana pie-. n«''» tos iu^ta fuis facit.,qui iam 'uttam cu morte co/nmutarunt- Eodem Auguiii menfe hoc fuaparentalia barbari faciunt: nam is- die luno,circA 14.hora,quo forte terlia dr, ab crtofole incipientes,'ve/fgt;eri omnibus 'uicu-lorumpartibui candelos accendunt^dditu quampoßintelegontißimis piduris^ alqfff

R iiq er»A'

-ocr page 290-

448 ' E P I S T O L Æ 15 om Amentùt totxj^ no^e hinciUucferpU-teo obambulAnt, quidAm affècln pietatd, quo.ergA defunctos ntoitentw,Alij 'uero eu-riûÇuAte excÙAÜ, qu£ fiunt ,f])eciAtHm ac* car runt. Inter ex ter a mAXiniè rtdiculum ifiud imprimù referAm:Hoc die qui mam-btu dicatfu esi, circa 'uefperana fiequens popului exitjTjt excepturt^ quodam tnloco fuorunt defunltôrîi animas :qub vbi ventu Anîmab* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ihi animai fieri perJuA[um ha-

cibi off«* bent:Alijortz^,alq 'vermicitlospasiaceos,a‘ runtur. IqJru^uiyalq aliud:(fi qui nihilhabet^qua JJ calidam animabus effèrunt, ac •venientes quiScun» ^^‘^f^difitm/s verbis excipiunt: yendefaU' nnimafa’, fix,^atuUmurfi^ farlici aduetui vefiro,ade-fits expe^atx, multtim elapfium eflteporis, fi que inuice nonvidimtis, defiitipatx eftis ex ttinere^fedete^uiefiite, corne dite buccel la aliquam , tali fi afiabilitate erga animas vtuntur,eibos humi appenut, hxretes ibi ad hord vnd,non Çectu atq^ filet q,qui fiefiis^ffi ciblait quid (umetibHSyveluti operietesad-fiant. Euoluta deinde hora,vt domum feed veniant inuitant, fife prxcedere, ne quid défitpari^aros:vndedontu reuerfi,menfam

inßiuunt

-ocr page 291-

I A P A N I C Æ. 24, insiruunt insbr Altarii,orizA,, tdÿf^ Mi vi-necef[itr^s,id^ ad biduu, duf»finintur infttui* fefium: vlttmf verb die ertis tenebris in- “**■' gens e^ihominum turbo, fMthus acccnfis montes amp;f Iones compos euntiü, vt lit- ducunt. men probetnt,ßc»ti ofjiruntyanimobut ad fuo remeatibus, neforiè lumine deflituU oberret, vel offendont, vel oltquo inter re-deundum mora, detineantur: dein domum regreßi, multo fixa tn teSlo toraaent, ti-mentenim ne quo ammo vagobundofor-te in teclis fiderit, b quafibi metuunt, ne quid moli inferatur: non défunt tomen qui tonquam mifericordio motiipfis condolet^ minimao effe oiunt innoxias, nihtlque fericuli effe , filvrbe diutiua moneont: quido,m ^er instantes fluuias in plateis fuffbcandas arbitrantur. Simtlia multo fi-bt de animorum immortoliconditioneper-fiadent, adeoque mentibus per huiufino-di celebrttotem fixa harent, vtßtdifficil-limum ipßs aliudperfuadere : tametß eo-rum Çe^a interitü animorum potißimuna aïtruant. Etßquis quarat, cur cibum ap^ ponant (cnimU refondent eos ad parody-

-ocr page 292-

jyo E P I S T O L Æ

Jùm tendere , quem decem tnilthui leuci-rum diflatemfAhuluntur : quare tres annos in via. harere ,fAtigatxqj ex itinere virc^ reficicibo debere,vtfgt;ergant ccepta via-Hoe tempore quoque fe^ulchra mundantuf-Bonzi verbgenio large indulgent, acquic-quid pro defunclispro quibtafefe orare di' cunt, offertur, deuorat: nee ejl quijpta tam pauper^quin altqutd offerat animarumfub-leuandarum gratia: nee in humaniorunu- nbsp;j

mero habetur,qui huiujmodt offieqs no fue* rit in defunHos vpts.Ex hü eharißimi fra tres dieet coUigere,quantu obruantur tene~ bres : quare lumen vt videant, vedires pre-cibus a Deo impetrale.

bellies’” '^lif^d in Martio fefti genets inflituut, plane belUeum. A pradio entm in eampum nbsp;nbsp;j

ingens armatorum turmaprodit, idolorum effigies in dorfo euiufque depidla eemitur-Deinde in duos aeies diuifia,altera altertim faxu primo petit, dein fàgittis, (^felopts fiue bombardes, tandem ad laneeeu veni-tur, poHremb gladiqs députât: multi vul-nerantur, trueidanturfimper aliqui, nemo nbsp;nbsp;i

tarnen homicidx paenat luit, quafi taie

quid

-ocr page 293-

I A P A N I C Æ. îçt

lt;]uid exilât feHi t.c Itidorum lex.

T^c mirum 'uideri debet bellicAm hune exercitatienem inïiitutam fuiffe, gentti e~ nim hoc hominu bellicoÇum eßadmodum, bellisdele^atur,tum etiam non minus honore, qui srmis maxinu pAraturtpafcn-tUTi qftam Aére(vtfertur) GAmaleon.-Vn-de miles qui fluribus capitA prAfctderit, redditus Améliores Acquiret lAUtiores^ prout quos trucidAuit nobiles fuerint ac diuites.

His (pellAculisßsosdiAbolus âettnet,^ fdfÀ religione excACAt. c^emsdmodum ßmiA hutnAnAS Aliliones^itA CAtholicAm re^ ligionem dAmon Inc videtur udumbrAre ßo more •voluiß, vt populum ßbßecie re-ligionis dementAret:multA enim monuße-ri A tAm virorum, qusm mulierum htcvi-ßntur, 'veritm quemAdmodum fideChri-ßi defiituuntur^ it a quoq, omni'uirtute^ CAßitAtegenus hoc monAchorum:^pndAm Gjppjni enim, quibus a Gippo nomc eßßmul cum BSzi mo moniAlibus hshitAnt^fpr de no^e preces ft- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

mul cAntAt, tAmetf in diuerßts monAßerip nmftVfc« WAßenesfeße rec^iHt, EtiAfeßu quoddAm ciu«t, cele-

-ocr page 294-

îja E P I S T O LÆ ij celebraitt^ in quo finit is diabolic is off eqs, cantibufique,in dtuorfis tarnen chons, eo-detr/ tempore cantandoprodeunt, nbsp;nbsp;cho-

^unT* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Pec cat a grauifiimain

hifee monasierijs, nefanddque, necnon homicidia committuntur, vt omnino daman in hunc fincm ipfa mona^leria con-finxifie videatur - Rogate fratres , ut Dominas, omnipul fia ccc at aie, hos adfi con-Bonzo* uertat. Plurimas quoque hi religiofiafiuû ca ad idolâfiupplicatione insiituta, extorquent, pluuias reliqutâfque circumfierunt, ne non amp;nbsp;^e-obtinen* ram relifionem tn hu quoque imttentur-

Refierunt enim ante o^oginta annos me-morabilem ficcitatem, ita ut ad multos dies nonpluerit. Iniiitutum proinde effi ut Bonz.i infiupplicationemprodeant, cir-cumferdntque cuiufidam Idoli Xaqua le-Xaquæƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lapania dentem : prodit itaque

in agros, nbsp;nbsp;turba codices manibas tenens,

ficculifque,(f ob aftum galeris indut a. Tranfibatur tum forte nbsp;nbsp;aliud monaiicn-

um, ibique monachos quoque ad fupplica-tionem euecabant, ut communibas uotis phtuiru extorquèrent. Refiondebant iUi, non

-ocr page 295-

I A P A N I C Æ. 2^5 non ejje iam tempifi plunurum : Inliire hi,vt properarentjfe enim Xa(ju£ dentem conf erre,eiäpjue fiducia, de pluau non dif-fidere : tAnta que erat turba nec inanis fides, 'utetiam ad certamen ter^uerfantes vocare non dubitauerit, hac lege ^fi non ohtinerent pluuiat, adsiringerentur ipfis vtferuitia, quotidteadillud monafleriur» verrendum ■: Sin verb plueret, tilt contra fibi obfiringerentur in perpetuum huic mi-nilterio.j^idfit? Pactum acceptatur, permitfup^licatio ad agros, ffr (fine ita permi-fit Deus, fiue iam alioquipluuiarum tempus inflabat Jdectdit magna vu imbrium: obligattque in hoc vfque tempsis illius mo-nalierij religiefi preuecatum verrunt mo-nalterium.

Palfis quoque miraculu damonhuc po- PaKami-pulum luditfCurat^fibi extrui pro fitafiu- wcula. perbia magnifica templa, id^^ eleldo no hu-milifitufified colleprarupto, vbi eu appares quadamfigtrafi adorandum prabet pro- „j, prioq^fi vtdt compellari nomine :potifii- titio. mum ven (frfrequentius apparetin mote quodam adntodum alto,qui cinitatiimmi-

netrgt;

-ocr page 296-

E P I S T O L Æ

DcmSh

«es.

net, vbt olim 7000. dicunt fiuiß mona^ie-ria, modo vetos, duntaxat vtfiuntur: guo-rum vnum (ümptuoßum e^tadmodu, tbiß maxime ipjitm veneraturpepulus, atgue et turmatim cum eleemoßnis accurrtt. Principes guogue bellum ßufeepturi, huit ßuam commendant falutem ,promittentes

mAgnum pecuniarum iiim,ÇncelU,(:^ eiuf-modi alia. Finito bello ma^t honoris loco ducunt ,ß 'uotùfitisfäciant: vul^o etiam cum periclitantur, aut grauiui laborant, hune inclamant, huiefefe dantonipro. ca-tcris commendant hunc peregrinatio-nes/iißipiunt : fibi deaotû pep'i in ßomnd apparet^ perfuadétejue fè ipjos liberaturum, fiferuidt fuerint:ßn verb tepidb ßbi deßer-uiant, nullum fiiccefßi}» habitura ejua de^ fiderant : vndc fit vt damoni ß ejuid ßte-cedat ,plaue attribuant, hincfidulo eißr-uiunt, peßuaß, remuneraterem eße ß qui Attentius ipfium colunt, caßigare négligentes^ aut eOS qui oßendunt.

Decepti o nbsp;nbsp;nbsp;Mtfieri tfli quoque mifirc elifufiuere de-

Con^'t ^^(ti a Borneo guodamCombondaxo, gut, ^x- vtex ßs gute narrant conßcere licet ßuit da mon

-ocr page 297-

I A P A N I C Æ. 3^5 dxmon human A ^ecie cum ifßs 'veffattti^ peccata enim enormia, qua adinuenit docutt,nefanda adeo funt^vt humana mes ÿs inueniendfs, excogitandis nonjuffi-ciat. Ahum quoque Jcribendi modum de^ dit, t^uofimul cum Sinenfibtu 'utuhtur. Curauit pratereaßbi extrui multainge»-tibui, lt;h‘ fere tmmenßsfumptibus templa^ amp;fenio confeifus, monumetumfubterra' neum^ infiar cripta^ in ^uodfe abdens^nol-le fe amplilts inter homines 'verfari^nec fnori tamen^ßd ^uieturum fe poßhac ple-f^tff*^ßt y addenspoßdecern milita a»- ^nochet norum oriturum quendam admodum life- shoi^s r^t'^^ißfe^ cum eodem rediturÜ in orbem. imitatur Hisdièiu curauit fe includi criptx : iamß^ abitö°d» ^oo. annifunt^a (juo hac accidere. Hunc mon. populusßimme 'veneratur, petfittißf^^ efi bunc adhuc 'viuere^ mtdtiff^ apparere : di-ctturenimi» lt;vita ma^arumrerum pa-trator fuiffèfutura pradixtjfe,vtres quada cfgt;ehtusdemittereturinftarflellarueffecifß, amp;idiA eiufinodi falfa miracula. Multa ipß erehla funt tepla,ejua guotidie apopuldfijut ffe ei no cefit comendareifrequetaturdlle.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vert

-ocr page 298-

E P I s T o L Æ vero dies quo fife recondidit, tunta fileftquot; wt»te^antôque populi celebrAturconcurfif vt nihilfttpra.

K^lq quo que tres viri Bonzà, doStritf* opinionemognitdiuerfis temforibtts exti-' têre,quos etiam diumu di^oturhonoribit^ dementatui qgt;ofulus;quoru vntu onte SU' nos 370. nta^^ cuiujdumfi^i-^eauthoreit' litit ,quot;ïcoxom vocont^ quum moiorfof»*' li pors fildatur : qux fiéla cAput quoque, (fi uelut relifionis principe fimperhabet^ quo mortuo oliusfuccedAt,fitfi^prtmi cens-mentatoris fi£tiit ’viarius : multM hic ht-h et vxores, (fi peccotisAlfis fatdifimufcA-tet, nec tAnten peccatA hAhentur. i^def hune 'venerAntur, •vt eo 'vifi Uchrymat e--mittAnt,rogéntque vtfe a periculù liheret: tAnttfque Ahundot peettniarunt tbefiurû, quA ipß offeruntur, vt ntAior totius lApA-MA gazA P Ars in huius Çttpote^fAte. Singles OHMS quoque huiefiflus celebrA' turdies, tAntdque vu cotfiuitpopuli, vt plurtmi dttm valu a Aperiuntur ,certAtini, AceruAtîmque introre contendentes iCon~ eulcentur: vertmt bcAtus habetur, qui fie ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petit.

-ocr page 299-

I A P A N I C Æ. iç7

ffrit,faut ^uidnm/ponte[ua ante fortam cadant,pedtbüßjue conterantur. ■ Hic denote ad/opulum concionem habet, tanta (olennitate ac religione, vt la-chrymas frofundant : ut dies ille, fi cum no^iris conferatur , in tjuo Christus fiua morte genus rede mit humanum, •videri fo/^it- v^nte lucent pul/u ijuodam fignifi-catur, cjuando populus in templum admtt-tendus fit.

■ 'Fuitf/r alius Eonzus Hiijuirenus,ante annos trecentos author feilst lo^uexana, multos (/r ille habens feilatores : hune ut fanilum 'venerantur ,fahulanturquc,cttm juam populo froponeret doilrinam, (/r std-uetfary caputipfitts uellehtamputare, cœ-citate percu/fiosfuifièdumine quodamquod ex ip/tus corpore rej/lendefiebat : ah a que huiufit}odiindi^a,qua hîc referuntur falfa commemoiant mtracula . H inc fit, ut quûd ad CHRISTI fidem perducere nituntur,miracula quoque a nobû exigant: qua fane (fi lieo it a ufum e/fet ) nece/fit-ria videntur. Rogate, Patres , Dominum, ium furofintilum illud facrificium ojfer^

1

-ocr page 300-

»58 E P I S T O L Æ tii,vtfernu fuis id concédât quod hisjef animabtiiy qux errorihus lamdudum mifi' re inuolute ferçunt^ optimum fit pr^quot; fintifiimum-

H£c (unt chnrißimi, quit in hiße re* gionihus ’vidimus, Deus in ptebie I conuerfione per not egit Metici-L^odb Sitquot; quAtx^.dego, (Jüeaco UterisCofintl Torres nuocAtus, quod hie oportù' nitios efi ed f.dem Chrifiipropagundif». defwipT Cfuitas hlt;i( magni eii, populus diuet, tio. bent ingenÿ ■ ftntim Ad legem Audien-dam multi eonflnxere, efiwqfie nonmdlf quo que funt amplexi, nec deeflßes mag»t fiudius, fifitcceßim dedent Deus, ingen-tia hinein 'vniuerfam Japan tarn dßunde-tur commoda,q^d eiuitO't pacata ßt, é' loci ßtum,populique fnultitudinemfdt' ant' plas opes inexpugnabilis. Qiiare bedt tent' pore omnibufS rebus perturbâtes,hue quoque nos recipere lie ebit,rebus nos feruarefc' cundû in eommunem ’utilitatem . Inter multa qua in hac vrbe ’vidi,’unum tantunt prolixitatis ’uitanda ^atia narrabo.

^igofima nona Luna luliq feßum quod* dam ce~

-ocr page 301-

ó I A P A N I C Æ. 10

dum celebrant in henörem Da^miorgini cuittjdam im^eraierif olim ferui, ^nem ante annes Ó 00 florailJè affe runt i fan£lifib-tis nomtne celebrem, vnde Jlt, gt;vi pro 'fanclo quotjue colatur amp;nbsp;f^önpditta tem-pla eidem'erecft fint. teitum celebrant hoc modo. Platex cuiufdam oblonfx v triuf '^ue caput trabibta tranfuerfum fe-piunt y ne ^uùtranfeat, vide at tantum. Heinde hue a miliari hominum multitu-do ad hanc pompam inJlrùEla procedity tjuam Idolum quoddam eejuo prouehitury flri^um habensRadium :fequiturpediffe-quus, arcumeum pharetra ^rens, deinde eejutaaccipitrem vehens , poslremb êejui-tes multi, ^ipß cum pediffeijuü, infigni-bui pi£lurati, armis, injlrumentipjue infiruHibellicis :pedites verb chore oi du-cendo procedurit,contantes hunc verßculuy Xenzaytaquin nbsp;nbsp;nbsp;anfay taquin, hoc el^:

tytiilleanni dele£tationum , mille mil-lia annorum Ixtitix, cumtanto gePtu iubilo, vt mirum fit. Is verb ordo obferua-tur, vt inter équités équités interPii-tium viginti aut triginta peditum capak

S iy relin-

-ocr page 302-

1^0 E P I s T o L Æ If re'àn(j:}Atiir : verum ob mAgnum pof ult coKcurßim, cenium plernmcjue defreheti-duntur: multi e/tim vouent fe adfuturos fupplicAtioni. Pod/ équités BonzÀ cAntun-tes fequuntur, Albis induti veßibus; hos nobiles equis vecli, (ß mitris cApite redi‘ miti.PlAtCAm hi ingrediunturcum qui-tuor AUt quinque veneßcis equis quoque infidentibus, quA ornAt a udmodum (unt, CAnentes etiurndnterquos multA aUa muhe res : fequuntur deinde decem viri Ar-muti, vt ledlicAm inuurAtAm Accipiunt id

portAndam, Idolum cui fefium insti-tuitur, in ca recepturi, quAm 300. alq viri ßquuntur: CAntAtomnes,. finifque cantio-num efl ts quem iam diximut verßu-s,mille Anni dcleäutionum,!^' mille milliAlAtitiA. Fniuerßus populits le cite im idont, num-mulos , uliAque ßirgentes. Poilremo Ad temflum idolo relAto, ßtum quißque re-petit domum.

Similes infuniAplurimA htc pißim vi-ßunturiPlAceAtßemel diuinA bonilAtitAntA Animirum internecioni obuiAm ire HAre-bo hic id menßs quAtuorßoil MeAcum me | conßerAm,

-ocr page 303-

I A P A N I C Æ. .

conferarfi,C H RI ST I Natiuitatemce-lebraturm cwn Neochtiïii/MÜ .• dein circA , tMurtttim Saijuaiam retiertar j hoc enim tnoddvieißim vifendafitnt noueUa vine A Chriiii^onec alij veniant,qui hù celendis labores fufeipunt. Exhorter ves f atres charißimij vt pruparetis vos tanta meßt, fivncjuam enim regio ad Chrißum fttjci^ fiendum aptavifa eil,hacvel maxime vi-detur : lingua non adco efi difßcilis, (juin etiamrudiortjuiSyVt egofacile addifcat.

Imo ego magna ex farte tarn didici, vtcuNcjue certe earn intelligo, etfi difpei-lu eßet,fatis iam librorum, (jni hoc idio-mate confirifti funt., iicjue de dittints re-bu(, ejuos dum le^mta, audttoribtu fatiß ft.Tantumjuaneceßaria Jitnt virtutes, humtlitoi eii faticntia, adtolerandum ejuicijuidEomtntss noiter I ES VS fer-^. mijerit. Hes dabit Homintti sjs (jui ex ani- , moadiffiisißeruitiumfeaccingunt.

Venite itaejue ßatres, Ecusfer vos ma-gna oferabitur. Hac feribenda eccurrere,. /upereß veilrts fracibut faerßeijs Eeo Oftirno mïaxtmo tot fereunies animat,.

me^

-ocr page 304-

E P 1 S T O L Æ 1$ mê^ue inter e»s ve^untem, à veshit finito cenfirtü procMldipitttmtommen* detis. Dem ànintt/u nelfrM i^habitet, M lArgMttr,^iio fin^4 i^fïm vó i ItMtAti^niifnprón^if ; ßmeohfiquA“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

tnnr. quot;nbsp;■.'

gt; ■ X ; V:’

.-.T Sa^iuise //. Angufti isOi-

' ' Seruut Uiütilit Sociarads lefu GafbArVilellA-,V' ■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-n 'S*. nbsp;nbsp;nbsp;■ ■/.'i \

.....7, lt;

? C Ä li M E N ,A D Leâorem.

' ■ . . _ \

QVu noum SttroliA fè ntmorfitnâit in eras, 'mUam nArrat in oihe fde^ l!^rieA nAtAfdès nunc frimum,le^or:At olim HAC fuit A prifio tempore cult a pAtrum.

I.xtdAtillA,nouai cfUAritd pcrAquorAfedes, Etvinon multASAroArA regnA cApit.

BArburies ettAmtAm Chriflum Agnofere cæpit, Aquo eß BArbArAfi£tAfides.

Hei

-ocr page 305-

Carmen ad Leâorem.

tJeimîhi gui fuimm? gu-ttefor» vidinttu olim, Çùnifrtfiitßudittm relltgionù ent?

Cefit telltÿo,fucce^it

Etlaivpritdai BarbAritshoI^lû Agit.

rudai hoflif Agit, Tetnplumg^ AtAfg^ prophAnAt: J^opietAi Ahij?tguopietAtishonos?

Dfferitur pietAi:homiHum fie »oxa meretur;

Noxa fidem pepulitybellAg^tAntA ciet.

BellAcietpAmm ideli-Teplis idoÎA reducit: InlocA BAïbaries vlttmApulfit redit.

Die A eguide.’lApAfioi prorfiti^gtttfnorAtetl/tdos?

Hi quid non noflrA reli^onû hAbent?

^^Mmoebo^tiserAnt, guAntApiaetdA diru« InfuMtum fieuit 'vifeerA viuA pAter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Turn guifijj Idolù gttem no impendit honorem: Sed modo guA Chriftum non pietAte eolit?

V ineimur,ingenùè dieamfiedvineimur,error

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ConßmtAt^ mâlos , debilitatg^ bonos.

Difie fidem lector gentis,moref^ priores:

^os 'VAriA mtros ce^itiene leges

Atg^vtinA guA f'untguog.noflrAptAeuUdiJcAtf

'i S 1C 'vtfruéfum Aliguemßum legis iflo, firitt.

-ocr page 306-