Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
HippbcratisCöi
MEDICORVM OM-
nium principe, opera tpia apud nos extant • omnia.
Vl.9, lANVM CORNARIVM
Medicum Phyficum Latina lingua confcripta.
ACCESSIT INDE35 RE. r«w copiofijpimus.
PARISHS.
' A pud Carolam Guillard^Jiib Sole au-yeo^(^Gulielmüdesboisyfub Cru-
I ce albajuiaaddiuumlacohum.
I
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. D. XL y I.
-ocr page 12- -ocr page 13-AVGVÎTUSIMIS PRVDEN« tijfimis, honeßijjimbque uiris ,Sett4tui po»* pulo^ Imperialis urbis Augufilt;e Vinde» licorum, lanus Cornarius Medi» cusPhyßcus, s. D.
On alicnû,nec ab re efle arbitrer, Auguftifllmc Augiif^vrbis Sena* tuj, hcc in loco, bac inftituta ad amplitudieemtui.in Hippocrati* Coi medicinç pnncipis fcriptoru, ‘àme in Latinâ linguam trâflato-rum editionem,prxfatione, paulo alti’ rcpetere, qualis fuerit noftro 1 hoc æuo rei medicç,amp; fimul etianx aliarum artium ac ftudiorum fta^ tus: qualis faclus fît progrclTus : quantuA accefTsrit incre-nienti:ât quid de toto hoc ftudipruni gcnere fit fperandum. Nam amp;nbsp;neceflariam elfe Hippocratis librorum editionem, leftioncni,ac cognitionem,inde clarè conftabit : 3c me hæc vel peraûorum laborii gratia, meminifle iuuabit: Si qui ifta legent.non inutilem confequcntur huius uarrationis cogni-tionem:amp; Amplitudo tua.fpero.harum rcrum memoria ia-cunde afFicietur,3c fi quid præfidij ac opis ad hæc ftudia c6-feruanda opus fuerit,(fient reuera vcftram,irrbium Imperia* lium opem defîderant ac implorant)huc libenter incumbet, quo literæ vnicuin totius vitæoriiamentum durei^ ac vige-ant,in Germania noftra, ne fi hæcorruant aciaceant, verè neutra vita vocari mereatur, haud fecus quim neutrum corpus medicis dicitur, quod neqiie fanum.neque ægrotum ap-pellaripoteft.Talisautem futura vitamihividetur.vt mit! te familiari nobis fiinilitudtne,res omniû triftifTima, Si per* petua node oblcurior adftq|bretur, fi horum ftudiorum lux extinguatur,fi literaru decus deturpetur,fi robur illud,quod Si pacem ,amp; rerum publicarum ac priuatarum tranquillita-tem retinet.elanguefcat. Quum itaqueprimum animnm ad medicin; ftudia adiieerem, magna erat bonoru Si profeflb-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ij rum.
-ocr page 14-, EPISTOLA
rum,A li bro ru ni pcnur^ ; âdcô vt Hijjpocrates Si Galenu» nic4|cç fcdæ optimæ.rationalis illius,principes,ne nomini-bus quidein fuisiuftis,infcholis fins noti eflent, qiium vulgo Hippocras amp;nbsp;Galicuus àplerifquc omnibus appellaren-tur.Itaquequumeiremadolefcensviginü natus annos,ei Pétri Mofellani.viri Si eruditi,amp; imprimis fuaueloquenti fa cundiaornatiauditoribusJ(Namiieq; hune,neque aliû vl-lutn vnquam priuatum præceptorem IWibui, poft prima grâ-maticæ rudi^ienta)in literis vtriufq, linguæeo progreftus, Vtnon modogrâmaticadocercm, fedetiam Poetasac üra-torcs Græcos publiée enarrarem, plurimum mot ab initio, ab honeftiftimæ artis dÂ’ccndç propolîto deeidebam. Aucr-tebant enim me barbari fcholarum magiftri, amp;non multo cxpofttoribus fuis potiores feriptores, quibus lum medicorum fcholæ pro optimis autoribus vtebantur,Auicenna,Rails, Albucafis, Auenzoar,Mefuas, Si alij non citra tædium nominandi, Arabicum hominiim genus, His accedebant jkaûices fcriptore| fuperioris fcculi ac illius quoque, gens per omnia inepta, fordida, ac imputa, Si tam fpurcè latine ioquens, ac tam infeliciter id quod docere vult tradens, vt penitusdcfperarem ex tam putidisjibris fort poftc,vt vnquam ad mcdicinæ cognitionemperuenirem, earn videlicet qùara ex Hippocratis aliquot libellis, aphorifmis dico, prognoftico,amp; co qui de vidus ratione in morbis acutis in-lcribitur,olfcciflem: Si quam mihi ex Galeni aliquot libellis latine itidem extaiitibus delineaiTem. Etant autem hi Leoniceni interpretatione, De febrium differentiis libri duo, amp;nbsp;Copi vcrfionc fex libri De locis afFeftis inferipti. Et liis intermetibus turn extatant quoque Hippocratici illi li-belli. Ac in philofophia quidem eo tempore extabat fua lingua Plato, Ariftotelcs,Theophraftu$,Xenophon,amp; Plutat-clius,magno erga bona ftudia Aldi Manutij beneficio . Verum in medicina nihil Hippocratis ac Galeni ipforum lingua habebatur,præter Hippoci^tisaphorifmos,quos Philippus Melanchthon mihi comiwunicaucrat, amp;nbsp;vnam Ga-lcnimcthodum,quamRomæfi tefle memini, cxcufim, a-pud amiciim quendam videram . Hie ego dum ambiguus quidficcrem fvpe mecum cogitarem , tandem illud ftatui, quod præfcns effet boni confuleiidum efle, donee aliquan-
* do dies
-ocr page 15-N VNC V P A T o R I A.
do diesmclioraptofetret. Proind^relidis magna ex parte Arabibus illis fcriptoribus, amp;nbsp;ex pradicis quoque p jfccif aliquot, melioribus vt fieri folet in i.ialorum elcdione, af-fuinptis;videbantur autemtalcs efle,Bertrutius,Gatina-ria,Guainerius: his ad prædidos libellos Hippocratis ac Ga Icni additis ac collatis.fed magno interpofito interuallo, a-liquotannismcdicinæftudiâfeftatiisfum, donee cu his fi-mul magifter magnus^lrtis venter perfuafit mihi,vt artis pe-riculum facercm, quod iani per annos vigintiqi^ique face-re pergo,ab co tempore quo pnnura aniinum ad medicinæ ftudia, relut dixi, adieci. Quanto veto meo coinmodo hoc fecenin, aut etiam aliorum vnlitate, non eft quod multum iaâem, Diligentiam meam amp;nbsp;fidem , turn in docendo qua-liacunquc didici, turn in ciiraudo qualia ars præftarc po-tuit, multis cognitam eflTe fcio. Opes velut ftudiorum impedimenta , non anxiè quæfiui, amp;nbsp;eas quoque quæ contin-gere potuiflent, contempS. Hocnondum fcioancommo-dum, aut potius incommodum dici debeat, quod totunF iftud ftudiorum priorum genus,per totosnouem annos à me traäatum, relinquere ac quail dedilcere coaûus fuerim, quum iam magnam Europæ partem, rerum medicarum cx-pcriendarum gratia peruagatus, Bafileam peruenilfem. Et quodquidem incommodum hoc fit, tot horas malccollo-cafteinftudiisdedifccndis.nemo non intelligit, etiara ex his quibus non dedifeenda, fed amplefleiida tlfc ill a adhuc hodievidentur.Quodvero commodura fit,totam barba-ram mcdicinam i me effe reliäam , amp;nbsp;gr.ecam aflumptain, produ£lam,amp; non pa rum per me etiam auftam, amp;nbsp;amplia-tam.nondum perfuafum eue fcio plerifque , qui atWiuc cum Gryllo grunnire malunt, amp;nbsp;glandibus vefei ftugibus opti-misrepertis. Profcelo horum ingenia velut ineptiftima, amp;nbsp;iudicia velut nihil fani habentia aiicrfatus, turn moi toto peâorc ad Hippocratem Gr jcum,ac Galcnurn.itemquePau him me contuli,paulo ant^Venetiis ex Aldi itidem officina allatos : quibus etiam alicniftd tempus vtebar .atquein his ita verfabar, vt vel totum Hippocratem ad latinos transfcri-berc me pofte non defperarem, fi tam niagni laboris præ-mium alicunde affiilfiflettnedum de Galeno ac Paulo ambi-gcrcm,quos faciliores efle, vel leuiter græca feientibus con-
, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I iij ftatili
-ocr page 16-EPISTOLA
ft«: fi quit modo non p^itus rudis cos autores aggredi co-netü* £c extant libelli duo Hippocratis eo anno à me con-uerli,alter de aeie,aquis,amp; locis; alter de flatibus infcriptus, qai aaiinum meiini ftudiolis fatis dcclararunc, quantum vo-luerim inedicinain illinc adiutam. Nec deerit nobis inhor-tatores ad rem tentatam ftrenue obeundam,inter quos magno erga optima (tudia memo prxcipue mihi nominandus eft Def.Eralmus Koterodamus,cuius etiam fcripta ad me e-piftola excat*qua me ad conftanter profequendum id quod in Hippocratem medicina: principem orfus effem inhorta-tur. Ad idem me inftitutu Frobenius ac Epifcopius , qui prins etiam aliquot mihi eSmmentationum fuere autores, tantum non cogebant : digni profedô propter fua in dodos homines mérita,vt ab omnibus bonis riris aduerfus 'lt;sfto-xix~ vevi atmulo« inftar igiiauorü fucorum infldiantes libris ip-forum lumptibus amp;nbsp;induftria in lucem editis, foueantur amp;nbsp;tueantur. Qjium igitur hxc mea tune fuerit voluntas,amp; non Ännino delperata etiam prxftandi facultas. Cur, inquit ali-quis ex illis,ad tot annos dilatum cft,quod propter commu-nem vtilitatem,fi ita eft veluti ipfe dicis,quàm primû inuul-gari oportuerat.Fatebor fané hic quod res eft. Primum qui-dem voluiitatem meam remorata eft maxima operis difFi— cultas.Nam vt gloflas amp;nbsp;voces penitus obfoletas omiteamus: Tt dicendi genus breue illud, quo velut per çnigmata,in-nuere magis quim fignificarc fententiam voluit, ne produ-camustadeo vtneGalenusquidemfc es omnibus extrica-re valeat; vt nihil etiam dicamus de ledione varia,ac fubin-de i plurimisprifeis Hippocratis expofltoribus mut4ta,2e temporislt;nfuperiniuna corrupta : vel ipfa vetuftatis reue-rendi fems maieftas deterrere poflet, ne quis familiari* ver-ßredodi(rana,8lt; per omnia grauiffima fcripta audeat. Quod vero tantæ grauitatis, raaieftatisque fcriptor fit Hippocrates,idemque optimus metljpdi dodor, ctiam Plato te-ftatumdeipfo rcliquit, cuius ver^a ex Phxdro adferibere non pigcbit. Fieri ne pofte putts, inquit Socrates, vt quis anima: naturain pro dignitate confiderct ,abfque vniuerfi natura? Si quidem Hippocrati Afrlepiadaium generis cre-dere oportct,inquit Phædr*, neq; corporis,citra hie metho-dum.Bene,inquit Socrates,amiciftiine Phxdre Hippocrates
• dicit.
-ocr page 17-NVNCVP ATORIA.
dich.Oportettamc iqfuperadHippi^vatc, etiani rationem cxpendcre,amp; an confona eft videre.ltafentio,rcrpód€t Aç-drqs.Proinde de natura cófiderare,inquit Socratcj.quid tan dein dicit Hippocrates,amp; ratio vcra? Nónne lioc modo? De cuiulcâquc rei natura confiderare oportet, primum fimplex ne fit, an mulurum fpecietum , id in quo artifices eflc volu-nius,amp; alios vt tales fint faccre. Deinde fi fimplei cft,viin ip-fius confiderare,quainlt; natura liabeat.adlioc vt in aliud fa- ' dat quid,aut quain vt ab alio patiatur. Si veto nbsp;nbsp;ves Ipccie«
habuerit,his enumeratis,id quod in vna,hoc in fingu'is con-fiderare,quidnam à natura facerc lôlct.aut quid ab alio pati. Confequens,inquit Pbædtiis,hoc eft ôTSocrates.Proinde me-thodus,ait Socrates.abfque bis finiilis eft itincri ca;ci.Haûc-luis Plato. Et non funt quidem liæc ita.ad vetbu in Hippocra te, fed tabs eft omninó doiârinæmethodus libn De natura hominis inferipti, vt de nullo alio loqui bîc videatur Plato: quanquamfinnlisinethoilus ctiamin aliis huius vitiferiptis genuiniseffe vidcatur. Qi^are quum baótenus reperti fint^ qui Platoncm ,qui Ariftctelcm. qui Tlicophraftum, qui re-liquos Græciæ philofoplios ac feriptores, ad Latinos con-uertereaggrefli fint,amp;aliquidopera;prccij praftiterint in Hippocrate nemo hoc féliciter tcntauit,cx toto,vt nein mi-nutifTimit quidcni libellis ali qui fatis aptos artifices fe decla* raucrint. Non igitur nihil eftquod amp;nbsp;nos de difïicultate bu-ius fcriptoris queramur,quihaQ-enus omnes ex æquoà fe aucrtit: etiamfi iiunquam ex toto à nobis.defperatum fit,fo-rc vt aliquando omni diôicultate fiiperata , Latinu.s à nobis faólus Hippocrates legatur. Acccftit ad hanc difificultatem .alia remora ex temporuin iofelicitatc.QuuineniB pervi-ginti ferme iam annos medicina Greca reuiuifeere cœperit; icdufti fint Hippocrates, Galenus, Aetius, Paulus, Diofeo-xides: amp;nbsp;bi non fua folum lingua, fed Latin! etiain magna ex parte(vno Hippocrate hatlenusfaltemcxcepto)tum per do flos aliquot viros, turn perîos quoquefafli, tarnen ca eft feculi infœtickas, vt nemo ttnt.-e artis, qua: ipfam etiam vi-■tam, qua nihil homini preciofîuseffe potcft,conferuat; pretium agnofeat. Vidimus ardens primum ftudium multorum circa linguas addifeendas: defcrbuithoc paulatim. Vidimus maximum ftudioforum côcurfum ad difiendi tbeologiam, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 iiij quuin
-ocr page 18-EPISTOLA
«junm pritnum inGcrnj^nia finccriorpietatis doärinaiUiH cefÄret: Durauithic aliquot annis. Tranfitum eft ad ftiidi-utn Iuris ciuilis : NccpatovUo vnquam tempore totfuiffe ftudiolbs, qui leges linpcratorias fequerentur,aut doäorum titulis infignirentur.Sola Medicina vbique contcmpta ia-cet.fngent gymnafiâitorpentprofclfores, ars ipfain «rt-J^vtau abiit, Si non nifi apud delyras aniculas, amp;nbsp;rccutitos Apellas, Si cos qui multorum peticulifde fua ignorantia ex~ perimenta fgt;:iunt,cius vfus quæritur : paucis quibufdam bo nis medicis non in vfum publicum, fed in priuatum fibi thc-faurum,veramedicinæftudia polTidentibus, Quanquam e~ go quidem grauiorem Sdhuc,ac fimilein timeam optimxar-li ruinam,fi continget vt altius aliquando euehatur, qualem videlicet Chriftianæ religionis ftudium pertulit ,amp; qualem iuris feientia minari videtur. Sicut enim dum pij aliquot vi-rieuangelium Chrifti purum acfincerum reducere conati funt, faSum eft vt apud plerofque Chriftus penitus fabula fa ftus fit, amp;nbsp;parum adhuc in paucofum cordibus hæreai : Ita ex magna iuris feientia eöperuenitur,vt iusfitin armis ac vi pofitum, vt fint qui quiduis fibi licere adftruant,adulteta-re, fcottari,prædari,prodcre , rapere, agere, capere ,amp; cœ-lum ac terram mifcerc, modo apex fit in iureferipto, qui vt ipforum cupiditatibus inferuiat cogi pofllt ; qiioraodo fura-nium ins fummam iniuriam eflTe, iuxta vetus adeo verbii, at-que ira omnem optimarum legum doctrinam.vfum ac necef-fitatc i!itercidcre,ncnio non ïentit. Atque vtinam non fimi-lis cafus raaneat rediftimnm medicinæftudium ,fi quando etiam hoc ad fiimmum adduQum fuerit : Si ex fcholæ vra-bra, ad pOblici eiercitij tbeatrum produdum. Sed quis pro» hiberepoteftmalosvt ncfuifimilesfint,in quocunqueftu-diorum genere peruêrtendo ? amp;nbsp;ea qux ad multorum falu« tem inuenta funt, partim per igr.orantiam, partim ex mali-tia,ad pernicicra abutendoîPronter talcs ceftandum à nobis non eftjVt non optima faciamus^ijccamus.ac in lucem profe ramus, amp;nbsp;artem per fc optimarfl ad fummum ftatum eueha-mus. Nos certe vt quod poflumus hue conferremus, SivtSc oci),amp; negocij noftri ratio publice omnib’ conftaret,fçpc in partialib’ editis libellis proroiflum fa-pc repofitum fiepe re-petitu Hippocrate noftru Latinu tandé etiam bis inftlicif-
• fimis
-ocr page 19-NVNC V PATO RI A.
fimis tcmporibus, quitus prater ea (ÿæ imi relata fuut, o-mnia perpetuo metu conftcrnata grauantur, infidiis pertlt;h-tantur,proditionibus obtinentur,bello eipugiiantur, inccn-diis confumuntur, cdere voluiiuus atquc hunc inatftiinabi-libus laboribus, Sc non leui futnptu ac rei familiaris iaâura, perpccuis quindecirn annis abi'olutum. Nou quod Iios cotos in hoc iolumopus impcnderirnus : hoc euim vere cflct fuo fibiiumento malum accerflre ; led quod nunquam haue cu-ram reiccerimus huius quoque operis abfolueu^.dum ilia partim dcGræcis plurima tranflata, partim à nobis fcripta accommentata,in publicum emifimus.non omnino nulla noftra priuata vtilitate; Fateiidum effim amp;nbsp;prardicandum quoque hoc eft, quum amp;nbsp;magnoruraprincipum, amp;nbsp;prazcla-rarum vrbium, magnificentiam ac liberalitatcm fimus cx-perti, amp;. ad hxc præftanda quafi fomite quodam coalti, ac prouedi.Superauimusautem hancoperisdifficultatem.tura fæpc rcpctita Hippocratis ledione, turn locorum fubinde a-libiabiplb Hippocrate repetitorum collationc.tum perk- ' da deuuo tota Gakni Græca ac Latina editionc, co ftudio vt totum aliquando editurus firn Gaknum , altqua parte ex mea tranftatione , amp;nbsp;rcliquis itidem verfionibus ad veram Gratcam kdionem corredis. Et profedo longum eflet hie declarare.quibus rationibus indudus,multa ex kdione Al-dini J plurima prxter kdione Frobeniani exemplaris, à nobis ad multa manufetipta excmplaria eollati ac editi, in hac noftra Latina Hippocratis couerfione mutauerimus. Statui-raus autemhuc impendere quinquennium plus minus, vt ft deus vitam tamdiu prorogarit, totius noftra: conuerfionis ratio ac aliqua expofitio extet,in diurnaliorum fiuafconie-durarum libris, tot amefcribendis, quet omnino exiftunl libri Hippocratis fcriptorum.Interim tarnen huucpratcipu-um nobisfuilfefcopii.ftudiofosomnesnon caUbimus,quern etiamproiuftiflima lege Gaknusagnofcit,dum{icfcribit: Hrec, inquit, Lex mihi in expÄiendo ac interpretando ob-fçruatur, vt vniufcuiufque fcrif ta ex illo ipfo declarentur St. non vanis opinionibus, amp;nbsp;pronunciata citra demonftratio-nem fententia quil’que quicquid velit deblateret. Hane legem nobis in fcopum, in Hippocratis libris Latine conferi-bendis propofuiraus, 5c oinnes obfeuros locos, collatione ad
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alios
-ocr page 20-EPISTOLA
alios fââi, vbi hoc fieg potuit, expofuimus, reddidimus ac exfveflimus, mukis iinmutatis, non paucis reieâis, plurimia appoliti], quz nec lu imprelTis, nec manu fcripùs codicibus itahabentur; fcdtamcnvt alicubi reftigia verzleélionis e-tiam ex illis odorati fimus. Quorum omnium iuAo opère à nobis ratio reddeiur. Atq; hatienus fufFeceritprotulifle me kudiorum nokri æui ftacum, progreiTum ac augmentum, ic præcipuè rei medicæ. Cuius primum,fumnium ac maximum authorem,lindem ego Latinis hominibus non minorem,fed aliquanto, nifi penitus fallor, mcliorem quàm Crxcis ex-tac legendum produce,edo ac publico. At ne ego mihi tan« ti,bencficij publici grStiam expetere videar, aut ne tanti au thoris ac opens patronum przftare mepofle, aliunde confi-dere puter; ad te auguAilTime Senatus A ugukane confugio. Tuæamplitudinihanc authoritatem defero .Tuzerga li-teras amp;nbsp;literatos benignitati hanc gratiam deberi confiteor, quôd Hippocrates Latinus nofter publicè extat, habetur,le-•gituriquôd rebus mortaliumiuuandis opus expofitumeft, vitra duo milia annorumab omnibus in Latina lingua deli-) deratum. Nec vero videri poffum aut velut ignotus, aut tc-merf, ad tantorum virorum przfidiura confugifle, dum in publiçe recepto illo.more dedicandorum ac coniecrando-rum librorum.ad vos viri AuguRcfes me recipio. Nam quum veftra refpubl. per omnem non modo Europain, fed orbem lerrarum celcberrima fît, à bonis legibus, à probatis ac gra-uibus moribus,à feuera in malos animaduerfione, à dementi erga bonos benignitate ,àpientiflimo rcligioniscultu, ab ■ ingenti erga literas amp;nbsp;bona fludia fauore, à dodiflimis côfi-liôque prudentia præftantiflimis ri ri s, videri non debeo temerèiuagis quàm redo iudicio,adtam augufti fenacus, ad. tantorum virorum tutelam , Hippocratis amp;nbsp;pariter meum o-pus attuliffe.Nec ignotus ego vobis efîc poflum, cui* feripta acoperatotprincipesviros,totctarasvrbes fouere ac tue-ri nondum, quod feiam, pœnftuit. Hic non referam quibus viris femper refpub.veftra flornefit.Non recéicbo Fuggaros,. non Paungartneros.non Ilfuugos.non Vuclfcros, non Hete-brotios, non alias magnas familiat principum ope.s adzquan tes, amp;nbsp;fimul pietate, prudentia, fortitudine, magnificentiâ-que ac fumma libcralitate prxftantes • Non dicam dcMo-
nopoliorum
-ocr page 21-NVNC VP AT o RI A.
nopoliorum apu J vos «tantum vtilita*e,per guæ fit vt Germania ab liominibus fub polo Antarâicobabit3ntibus,amp;9b ipfis Antipodib’ mercimonia,in quotidiano vfu babeat.Non di cam de plebis fedula opera,amp; laudatifiimis operibus,vnde lineigeneris,bilicioruni. triliciorum,quadriliciorum variis textuns ,multip!icibu$ tinäuris, non modo Germania,fed otnnes exteræ ctiam nationes redundant. Nec dicam de vr-bis magnitudine,fplendidis extruäionibus acxdificiis,amp; populofitate,qux vt peculiares laudes vrbium funifita amp;nbsp;loci optimum fitum,amp; tcrræ,acnafcentiuin omnium copiant ac vbertatem coarguunt.Verum ftudiunj veftrum circalite-Tas,bonas artes, pietatem acredam religionem conferuan-dam non tacebo. Quum enim videretis ftudiorum omnium fluQuationem,furfum deorfum omnia iaäari,in præcipiti o-mnes linguas,artes,ac difciplinas confiftere,nullo vnqui tern poreplurcs in omnibus feriptoresextitifle, partim lua ma-gnificè.iaâantes, partim aliorum Jc veterum quoque fcripta damnantes: Vos optimos Temper apud omnes rede fentien-tes habitos authorcs Grxccs, magna copia per occafionem nuperadeo vobis oblacos non neglexiftis, fed velue rem rei-pub.iinprimis vtilem,corum opera ac libros comparaftis, co-emiftis,ac pro ingenti tbefauro, velut reuera eft, repofuiflis, babetis,amp; poftidetis:non tame vt priuatä vtilitatem bine vo bisqu.xratis,fcdvtpubliumbonumiuuetis, vtfi opus fit, in- «1 de rebus humanis fubfidium afferatis. Neqi enim quicquam adrefpub.optime inftituendas ac rctinendas, vtilius eft bonorum virorum bonis fcriptis. Sicut contra mera peftis eft, que ex malis malorum libris liauritur. Rcdæ enim artes, boni mores, optima: difciplinæ traduntur ac feruantur in^onis libris. At fine redis artibus, fine bonis moribus, fine opti-mis difciplinis, amp;nbsp;in fumma, fine literis vita non eft vita cen fenda, velut fiipra ab initio dixi, amp;nbsp;vetus illudchaos, rudis indigeftique moles reducitur.j^ vos fane in illo librorû Grç cotum tbefauro veftro, non veins alicuius liberalis artis aue difciplinæ authores habetis,fed it totaphilofophia,medici-na, mathefi,ac Theologia optimos,amp; eos neque hadenus ty pis eicufos,neque multis adeo adhuc vifos, immo ne nominibus quidem plerifque omnibus notqs, amp;nbsp;fortaflis nufquam alibi extantes,velut ex indice cognoui, quern multarum rc-* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum
-ocr page 22-EPISTOLA
rum vfu ac experiétialt;larus medicus apud vos Geryon Sei* le^s ad me mißc.Immo non modo indtcem hic amicus no-fter mißt, fed quæ veftra eft viri Auguften. erga reda ftu-dia benignitas, de vobis corum libroruraetiam vfummihi promifit,multa fimul de veftra magnanimitate, ac magnifia ca voluntate mecum loquutus, ac niîlii pollicitus . Quan-quam autem antea mihi virtutuni veftraru gloria non igne-ta cflct:(Quî eniin ignota efle poflit, qux per totum orbem dccantataMl?)tamen eo referenteplura cognoui, amp;nbsp;propi’ introfpexi, quam antea ex auditu amp;nbsp;aliorum feriptis intel-lexerara. Acceftit ad huius narracionem virercelleiiti iuris feientia, amp;nbsp;eximia prüdentia prarditus Claudius Peutinge-ruSjclariir-Iurifconfuki Conradi Peutingcri filins, non mo • do in paternis virtutibus referédis, fed in maximis etiam rebus ac negotiis, pro patria obeundis ac gerendis, non iain Ipern,fed ipfam rem prçftans.Cum hoc viro ante paucos an-nos miitua aliqua cognitio mihi interceftit, quæ fane indicium de vobis meum confirmauit, amp;nbsp;in id confilij me addu-xit,amp; breuiter effecit,vt non dubitauerim Hippocrate hune latinummeutnadvos deferre, vobis inferibere ac dedica-re.«rcac libra veftrura facerc. Cæterum crunt fortaflis qui vel hoc nomine Hippocratem â nobis latine coiifcripcu iropetcnt.quôdpræftitcratgræcum legere,ac fatisfuerat grarcum extare. His fane larga data cft eius rei faciendæ e-tiam per me copia. Nam amp;nbsp;Græcum exemplar per me edi-tum ex Frobeniana offi'cina, non paucis locis melius ac cor-rediuseftquàm Venetum .Etfîvere Hippocratis ftudiofi finit illi.non pœnitebit ipfos vel ambo coemere,haberc,ac le gere,iimno etiam plura inquirere, quo tandem emendatifli-musfua lingua loquens Hippocrates habeatur. Qmn amp;nbsp;e-go femper ica fenfî, radius elle quofuis feriptores in fua lin-gua,qua ipfifcripferunt legere,qiiàm optime ctiam.in alian» tranflatos.Sed quid facient hi^ui Græcum non intelliguntî Antea oftendi huius autoris dift'icultatem, breuitatcm, amp;nbsp;x-nigmatis fimilem obfeuritate/b . Q^andiu veto expeiftandii nobis eft hoc fxculura , in quo medicinæ ftudiofi ex æquo. omnes ad legendum ac intelligeiidum Hippocratem Græcfi fufficient ? Ffleautem Hippocratem talem reimedicæauto-rem,vt fine ipfo res mcdica intégré confiftere non poflit, K
• * , fæP®
-ocr page 23-NVNCVPATORIA
ïæpe alias diii, amp;nbsp;nunc non minus afl^crantiiTime affirtgd Tocus eniin Galcnusomnem fuam doârinam ad Hippo-craticain metbodum, velut ad amuflira direxit. Idem fcce-runt amp;nbsp;antc,amp; poft Galenum , optimi quique turn medici,tu philofophi,vtiueptiflimos patiterac indoQiflimos fcelTc declarauetint, qui vnquam ab Hippocrate dcfciuerunt, aut ipfîus dogmata impetiuerunt, quorum multos adeo in libris fuis bine inde,ex omni occafione Galenus reuellit jc explo-dit.Demus autem hoc fæciilum fpem nobis iniicere de futu-ris.Nam reuera nullum aniea fuit, in quo per omnem ferme Europam paritcr vtriufquelinguæ cogaitioin tantum ali-quandiu floruilTct. At quid vetat,aut quid adeo obfuerit,hac etiam acceflionem lingua; latinæ contingere, vt Hippocrates Latinus paritcr amp;. Græcus legatur ? maxime quum etiam Græcus ex noftra Latina interpretatione clarior euadat, amp;nbsp;expofitionis Græci ricem Latin* fupplere poflit. Verum mi-bi,velut antca quoque dixi, videntur omnia nurc ingeniaj omnes artes ac difciplinæ in fummo ac præcipiti ftarc:atquc vtinam lie retincrentur,non retro vt ruerent, Jc effet aliqua faltem fpes in paucis, qui in pofterum fuis magiftris difeipuli euaderentprarftantiores. Ego profeSo quum multis annis à fcholis abfucrim,àdoceDdi raunere abhorruerim,ftudiis meisadfcribcndum.Sc ad exercendam medicinam colla-tis : proiimum ferme triennium rurfus profeflbr mcdicinse confumpfi, non omnino furdo ac muto auditorio, in Hef-forum ac Cattorum principis Academia Maqiurgenfi . Sed vt verum aperte fatcar,longe infra meam fpem ,amp; inferiore fucceflu quàin llluftriff .Herois Philippi Heftjarum principis,vcl erga me, vel erga ftudiofos, roagnifica libera-litas depofcerc yidctur.Non tarnen défunt huiusreicau-fe.Plerique omnes fugimus immenfum ftudiorum laborem, delicias ac voluptatem in his confeQamur. Itaque vel quantum iucundiim eft, vel minime i»oleftum, didiciffe fatis effc putanius.Alij ad ea ftudia fc c®nferunt,vndc quàm breuifli-tno tempore,acminima impenfa alfequantur, quo ventri fit confultum,amp;7rpo{ to aAtjOir« refpiciunt.non cogitantes pie runque quàm fint ad ea traftanda appoCti. Medicina veto tequirit naturam idonearo,à puero inftitutionem , doSnnS linguarum,literarum ,philofophia:,mathcmatum, amp;nbsp;totius
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturx
-ocr page 24-)
IPISTOL A
naturae cogniticnem lt;nultam infuper induftriam ac dings'* tifti,locumItudiis commodum, amp;c longilTimuni etiam tempus. Si non lixc funt quz Audioibs à Medicina auertunt, U-benter patiar alium potiores caufas afferre. £go Hippocratt in libro De lege hare rcferenci accedo. Decineo amplitudi-nem tiiam Auguftiifirne Senatus logius quàm propolucram; Vnum fi adliuc retulero dimittam . Non conatus lum in hac mea tranilatione Ciceronianus videri, non quod omnino improbeiWhoc noux feétæ horainum genus, qui per omnia Ciceroni in dicendo fimiles fieri ftudent ; aut quod penitus negem fieri poiTe , vt omnes artes ac dilciplinæ, Ciceroni» diâionc in imitacionem affumpta acleruata.tradantur. Sed vt fimpliciter dicam,priraum quia qon placet.Deinde quod vidcara magna ex parte longunt Si inutilcm laborem, amp;nbsp;po-ftea etiam omnibus faâ:s,conatum infcliccm,3c fucceflu ca* rentem.qnopleriqueexillisrcfcrunt Ciceronem »nonaliter quàm Nero princeps Catonem, aut vt viciniu» compare, cuculuslufciniam.Accedithis feruilitasamp; mancipatio,nullam ltngu.-e,immo ne cogitandi quidem Jiuerfum aliquid,lt bertatem relinquens. Ltquandodefiuemus eife turpicula* fimiar, pulcherrimum hominnm genus creati ? Sed eportuic hoc quoque ad rcliqu.i feculi incommoda accedere,vt habc-remus qui non folum loquendo ac fcribendo , Ciceronis fi-mix vt eflent.fc excruciarent.fed etiam Grxea omnis generis fcripta in Laiinam Itnguam conuertendo,tanta fui man-cipatione, vt fi modo Ciceroni» verbis vndique conquifitis loqui vidcantur,etiam à fententia fubinde cxcidere ncc vc-re3ntur,nec aninraduertantiquafi magni adeo refcrat Cice-roneft ita exprimerc, amp;nbsp;quafi nemo alius bonus Latinus fcri ptor cxtct,quem fequi oportcat, ipfo etiam Cicerone, fi co-gnorcat,rifuro fuos KotKo^HAKC . prxfertim fi quorooJo fe ad Lçlios,Scipiones,Terentios,atguealios compofuerit,in mc-moriain reuocet.Et tarnen lue nihil dicam de his rebus qua» medicustradat,quasneipfe.quidem Citera Ciceroniane eloqui poflct,etiamfi à Medteo de his cdocerctur : quum fané alias non multus fit in rernm naturar traâationc, niroirii intra inaralis .ic rationalis philofophiæ limites coiiclufus. At turn demum Simia verefimia eft, quum etiam fupra homine prxfiare quid molitur. Hoc itaque agant hi quibus ifiud pla
, • cct,w
-ocr page 25-nvncvpator,ia;
cét.ac datum eft.ego neminem proliibjp.Sed fic féntïo, Hip pocratem iftos fucatos ornacus auerfari, k amare rt ficut ft fua,ica in omni lingua,breuis amp;nbsp;rctbis,amp; fentcntiis, amp;. came plenus ac grau)t,clarus item ac dtlucidus, quantum ad cius xtatem polteris alTequi datur,amp; quod potiflimum eft.redus legatur. In hoe (i quid præftiti, quod volui fum alTequutus! nee eft quôd verear vllos nafos, vcl f juoxtpuTar, qiiantum-uis in cornu exacutot.Qiwvero feiant lludiofi aliquam hu-ius operç à nobis tranfaétx partem,Habein in hoc Boftro La tino Hippocrate librum De acrc,aquis,amp; locis,duplo auâû, amp;nbsp;nifi fallor integrum s Habentlibri De capitis vulneribuS principium,quod in Grxeis codicibus impreffls deeft : Ha-bent librum verum go^Aixop , id eft Vediarium eundem-que De olTibus inferiptum : quae omnia in græcis exempla-ribus partim deftderantur, partim alieuo loco pofita, iuftis locis reftituta funt. Qupruni omnium gratiam vt vobis vi* ri Auguftenfes ,medicinæ ftudiefos debcrc volo, itanec pu debit ,ncc pigebitvosj(pero,fummummcdicum Hippo-irateni veftra authoritate tutum, vefttofauore commcn-ditum,in publicam vtilitatem, amp;nbsp;mei erga Auguftilfimum Senatum voluntatis dcchrationem,vobis inferiptum ac de-dicatum prodiiffe.Valete viri magnihei. Marpurgi Heflbrö. Calend.Scptcmbribus. Anno Chrifti M. D S I- V.
INDÊX LJBRORVM IN HOC volumine contentorum.
Hippocratis vita ex Sorano folio.
Hippocratis lufiurandum.
Lex Hippocratis.
De arte liber.
De veteri medicina.
De medico. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
De decent! ornatu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Przeeptiones.
De natura hominis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1;
I De falubridizta, Polybi. i? z* genitura.
1% natlira pueri feu foetus.
3
4 8
Iff tS at
•34
De carnibus.
De feptimeftri partui Deoftimeftri partu.
48
De fuperfœtatione.
De exfe-
it
-ocr page 26-INDEX exfeftionefœtus» nbsp;nbsp;58 nbsp;nbsp;nbsp;morbismulierum adieda.
iTc dentitione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59 nbsp;nbsp;nbsp;198
De corporum refeélione. 60 Defterilibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;301
De corde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lt;31 «Demorbispopularibus.lib.i
Degbndulis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6z 510
De offium natura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liber fecundus.jio
De locisinhomine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Libertertius. 318
De aere.aquisjamp;locis. nbsp;nbsp;83 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liber quartus. 338
De flatilÂs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liber quintus. 344
De medicamentis purganti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Libcrfcxtus. 354
bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liber feptimus. 383
De diæta fiue viôus ratione, vidus rationc in morb.
Liber fecudus. 108 Dciudicationibus. }ÿi
Libertertius. ti8 Dcdiebusiudicatoriis. }?}
Deinfomniis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114 nbsp;Pn-enoiioncs.
Dcalimcntrgt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118 nbsp;Pra:didionuin,liber-primu$r
Dehumoribus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133. Liberfecundus. 413
Demorbo facro. t3 7 Coacæ prænotiones. 4x3
De morbis,liber primus. 143 De vuloctibus capitis.
Liberfecudus. 134 nbsp;Cbirurgiæofficina.
Libertertius. .171 Defratturis.
Liber quartus. 180 nbsp;Dearticulis.
Deaffeâionibus. 191 Devkeribus.
De internis affeüionibus. nbsp;nbsp;nbsp;Defiftulis.
103 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D,e Hxmorrhoidibus. 505
De virginum morbis. 114 Devifu.
De i#tura muliebri. iis nbsp;Apborifmi.
De morbis mulierura,liber Hippocratisepiftola:. ' fio
Liber fecundus.173
Notba ad finéprimi libridc ‘ FINIS.
-ocr page 27-INDEX COP lOSmiMVS IN «
opera Hippocratit.
Bortus grauiores quam partus. Kj.f Abortus plurimi in primis qua- draginta diebus. 4 9.b Abortus deformes quando fiant, Abortus variar cauflae. xsi.a Abfeeffus tabidorû qui mc-liores, Abfeeffus lunioribus, quar-tanç feniorib* magis fiunt 407-c Abfeeffus quo icpore magis fiât. Abfeeffuscircaaures. ^oj.d 4ti.d e Abfeeffus circa aurem. tyS.b Abfeeffus in febribus. 134 e Abfeeffus boni. Abfeeffus humorum quid fa-ciat. Aceti facultas. i3i.a.b 113.4 Acetum mulfiim quibus de-tur. Acetii mulfum in morbis tis quale effe oporteat., 58«.b Acetum biliofis magis con-fert. Acetum roulieribus magis q viris aduerfatur. nbsp;nbsp;nbsp;586.0 Acetabulorum pituita pleno rum curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xx9,a |
Acetabuloru vtcri pituitaplt norum curatio. ijS.a Acida pituitofa. 8i.e A’KpC^«flH, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ild.f Acyli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H4.C A cuti morbi iudicium.t 9 7.» Ad hominis geneiationc fe« men ex omnibus amp;nbsp;viri Si mulicris membris magt; nat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;180.C Admonitio fuff: ciens,rerum omnium viciffitudo. 518 J Ad muliere parère nequeun-temmcdcla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3o;,d* Adolefcentis in foro decum-bentis hifforia. Adolefccs in Melibtta ex ve» nere calfadus mortuus. 537-d Adolefccs multo meraco po-tusperiit. Adflringétia Si corroboran-tia. Aegriquarfibi nocent quira quae iuuant atfiimtrc ma-lunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.f Aegii. 4.fignis feruantur. . 34 c Acgris non femper creden* • dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.C Aegro petenti omnia, modo non noxia,danda. xco.c Aegrotum varia: bifforiz. ÿ6S.i67.i6Z.i7s. Aegrotorum fcdccim narratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333-c H Aegroti |
index;
Acÿoti variis morbis ÄTre-pti. 3ii.ef.?2.i.ad.3ij.a
Aegrotusqms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 .f
Aegroticurnonpareant, j.f Acgrotum quæ vexent. 13.0 Aegrotantis ac medici error.
139.de
Aegrotancis cupiditas. ii.d Aegrocanciffm varia hiftoria 338.ab.339.amp;.34O.34i.
Aegrotantiumviäus. loi.f Aegrotoru quatuordecim va rie agitatorù liiftoria.3i^.b
Aegrotoru duodecim hiftoria. 318.6.319.330.331.
Aequinoäium. ii8.c
•A es optimum. 103.0 Aefculapi’ amp;nbsp;Hercules in ho minu vtilitatc nati. jjS.f i.d
Aeftatis tranfmutatio. 337.6
Aelias 8c hyeins in fraduris quidpofeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ff4.d
Aeftas bilem, ver autem fan-guinem parit. n^.a Aetatum ftngularum morbi.
3ii.ab
Aetatum 8c locorum differi-tie. * 4i7.ab.iotf.e Aetas £ina8c morbofa. lös'.
ab
Aetaticuiq; cóueniétia.io£.c Aetatum cognitio. loSjd Actas omniumorboru capax quae.
Aet.vtis cuiufq; vitia.
Aeiates tabi obnoxiæ. 43S.e
Aegyptiac terrx benignitas Sc. foecunditas. 31.C
•Acgyptijîterffffimifct. 90.« Aegyptij St. Libyci Afiaticis
fimiles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 9.k
AfFeäus morbo neapolitano' limiles.
AlFeäuu variorii caulEc. ii.c Africani curnö fanarentur.
i3 7-f
Aglaidxfilia. 314.^
Alia contrariis alia fîmilibu» curitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8o.f
Alimentum vnde tale. 119.6 Abmentum hominis, humor leuis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i88.bcd
Alimentorum vnum genus, fpccies veropLurcs. n8.d-
Alimento copioflore qui c-geant.
Alimenta plufa qn 8c quare adhibenJa. 309.C
Aluifeceftiis quos enecauc-rit.
Alui liquida: curatio. 3 8 9.f
Alui fluxus vari^ 311.C.311.C 4oS.b
Alui profluuia. 410.C Alui egeftióes.397.df.4O3.c Aluifolutio. 393.f.i98.f Aluumfabducentia. 138.d Alu US plena , vcl vacua quid efticiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189.1
A luus turbata,quibus fit ma-• Ium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i45.f
Aluns nimis foluta hominem enccat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r/tf.e
aAi'vJ'HO'lf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiS.f
Alli] natura. 395.e.li3.b.ioi.f Alumenmelium. 3oo.f Ainphidy ones populi. 35 3.C C
, ‘Amygda-
-ocr page 29-INDÊX.
Anaxionis Abdcritani hifto-lia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}35.lt;i
Andreas Hippocratem infa-mauit.
Androgynt.i. eiTaminati.
lOJ.b gt;
Anhelationis mulicbris cu
ti æ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiixd
Animas vnàcum corporibus purgandas.
Anni partibus raorbi proprij. 511.0.511.3
Anniconfticuciones ^uarfa-lubriores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511.0
Anni quatuor partes, iig.d Annus ois, pattic«(gt;s.4. qua-lit a turn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x£’.c
ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijg.e
Angina eiufqi figna. 174.6 Angina fiue Cynanche. i55.f
r$9.e
Angina Sceiuscuratio. yg.f 79.a.i99.b
Angina qnfiat. jSS.f.jgj.b Anginafecûdaamp; ter.tfo.bc Anginævexatio. 5^0.0 Anginae varieras. 40fi.f.j5 Anginq.lippitudinis, Si itefii ni vulneraticuratio.
Anginofa cur inoritur.
Antiquoruacrecentiu mor-borum curatio. 79,6
Aniilocbus Si Aleuas. jii.d AntiphonU ægri biftoria.
A pituita in aqua intet cute tranfitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««-e
Apium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii;.c.ioi.a
Aphtha Sc ei* curatio. t^t-e f
Apolloni] Abderitani hifto-ria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}3^'C f
Apollo nomius. ijg.c
3(5lt;f.c
Anginoforumaffedus. jij.a
JSS.f Apollinis refponfum. ATToTTÄlfl«-
53^.a 44.d
Aia admifcetut anima?. 105.C Aïæ fimilitudo CÛ carbonib’.
105.C
Anima in fomnis vigilans no eft fui iuris. ii4.f
Aîa hoîs vfq; ad motte fem-
Apoplexia: vel Syderationis eau fix.
Apparentia quotcporc fiant.
Appatitioesinfomnis. 5i7.f Appendices. 7i.f.75.a Apprehenfio renarû brachii.
■ ’7f
perproducitur. nbsp;nbsp;nbsp;358^c
Anima quales ab æthere fiut
fluiusfomniat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nff.d Aquapotabilis.
Animæ hoîs qualitas Si tein-peramentum. loi.d Animaliâ quibus coferuétur.
Animaliû Si carniu difteré-
ijo-e
Aqua in morbis a cutis, tg $.e Aqua curadisvulneiib’ qua-
lis.
451-8
Aqueleuioris cognitio.jiK
A qux potus.
ît ’j
115.f AqvMC
INDEX.
A^x facultas. • iii.f Argumétisfeptis probatpot3 AqiiacaJidaoculisrtilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inpulmoncs non dcerra-
Bi-c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isi.f
Aquafrigidaqb’jpfit.iji.ce Arilloteles amp;nbsp;Pliuiustaxan-Aqua caleftis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179.e tiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.ab
Aqua cur liycmc calida,çfta- Ariftochidis ægn hiftoria.
tefrigida. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.3 nbsp;nbsp;nbsp;};}.c
Aqua fontisprofundi qualif. Arithnieticx rfus. IJi-f 4i.b • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arteria amp;nbsp;vena caua. 45.b
Aquxquxmorbofx, amp;nbsp;qux «o.d.lt;«.d.«?.b.«8.c falubrcj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S;.c Arteiia vulnerataamp;curatio.
Aquæ paluftres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj.c nbsp;nbsp;i6Ä.e
A qux potoribuj familiäres A rteriæ conuulfx curatio. niorbi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S$.de nbsp;nbsp;104.be
Aquxoptimx. nbsp;nbsp;nbsp;S$f.g£.a Arteriamagna ventre Scin-
Aquxfalfx. 85.1.8 Ä.bc teftina depafeitur. «i.b c Aquxpe(rim.T. 8«.a nbsp;nbsp;lt;9.3.455.c
• Aquxpluuiales 8lt;.cd Arterixàreneortx. jiit.b Aqux ex niueamp; glacie ocs Articularis morbus ciufque
make. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8$.f nbsp;nbsp;curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipS.cd
Aquxinueditix, 87.b Articulipulmonis couulliamp; Aquarfl roburex vêtis. 87.b curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;7.3
Aquarii per fond biberc quid Articuli manus. 75.3 iignificet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118.a Articulipedum. 75.0
Aquarii à ciborura qualitas. A rticiili paruit corpore 75.c 358.3.8».d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Articuloru generatio. 4lt;. b
Aqua itère* ab hepate amp;nbsp;fple Articulorum tumores. t3i.d ne cum curatione.iti.d e f Articuloru curatio amp;nbsp;repofi-ii3.#bcd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio. 493.3.495.0.497.3
Aqux inter cute caufla. in.a Ars quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i9.d
AquiloqualisSt Außer. 141. Ar.s exercedi corpora amp;nbsp;me-ef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jlicina contrari.T. 79.d
Arbor quiplantetur nbsp;nbsp;nbsp;cre-^Ars tanocetibu.s q etiâinuâ-
fcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39-f nbsp;nbsp;tibus côprcbatur. lt;;.c
Arbor multum tenera frudd Ars vaticinandi amp;nbsp;medicina nonproducit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4O'd nbsp;nbsp;nbsp;fere limilcs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loj.a
Ardurus. 88.d.311.0.513.f Artes quxprobandx. 19.3
Arduri ortus. nS.b Artis medicx magna pars iu
Archigencs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i)6.f dicium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;537.f
Artium
-ocr page 31-INDEX.
Artium vuuiupanci amp;nbsp;of
iSïif.JSS.d
Aurifices. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iquot;.c
Aufter à fimilib.Boreac natu-
ficia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi.ib
Anificum differentia. ïSo.a
AlcanJes quandomagisve- raregionibusfpirat. 109 d
xent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jio.c nbsp;Auftritaculcatcs. 109.e
Afcandumeicaio. I9} a Autumnus Ictbalis. jij.b
Afianapulchiioraamp;maiora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B
88.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T) Alnea quibusprofint.
Afianorum genus cur imbel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j87.de •
le. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;So-b Balnea calida. 115.b.i9.f.114
Afianoium amp;nbsp;Europæonun ab.'-oi.f
differentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90.a nbsp;Balnea frigida. 115.C
Afiaticiimbelles amp;cffœmi- Baineorum vfus. 387.6
uati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89.a.90.ab Barbarorumvidusratio. 9.f
Afparagus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.d Beta réfrigérât, iij.e.iij.e
Afpretudincs culicummor- Biduum Cnccibis viuitur,
fibusfimiles. jij.f 184.d
Aftravifa perfomnü fplendi Bilis amp;nbsp;pituitahomini edge-* daquidfignificent. laS.c nitæ.
Aftrorum cognitio necefla- Bibs corpus poffidet. 16 b
riamedico. 100.a Bilisedudio. joo.b
Aftrorum exortus. 88.d Bilis,fanguis,pituita «juomo-
Afttorumobferuaiio vtilis do fiant.
medicinæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8j.e
Aftrorum iudicium. ii6.f
Atbeniéfiü.i hiftotia. 346,6
Atra bilis qualis. 18.f
Attenuatio vnde. 185.3
Attonitifiucftupidi. 107.d
Auditiisquïfiat. 47.3.71.0
Auenacomeft3.
Auricul.x fradura. 480.c
Bibs pet æftaté effedus.ijj.e
Biliofæ ac pituitofa; mulieris figna.
Biliofilatfïtudine affligütur. 74-a
Bionis ægri hiftoria» jij.df
Bitonis ægri hiftoria. 3jo.e
Blitum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.6
Bona vel mala à medico fada. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;146.ab
Auris dolor quando lethalis. 4o6.d
Auris incifæcuratio. 48o.f
Aurid doloriscuratio, 74.c
Bonis aut malis prçter ratio-né fadis nihil credendum. 510.c
Boreas frigidus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109.c
Botti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114.6
H iij Biacbij
INDEX
Calfacientia funt,dulcia,aci.gt; da,falfa, amara, aufiera Sc carnofa.
Calor amp;nbsp;frigus no putrefcit.
Caluiciei caulTa.
Caluus in LarilTa quarto die moritur.
Caluitij caufia. 38.6 Calunia,artis ignorâtia.4.bc Canales an crurib’fradis fup ponendi. 4$o.d
Cancri curatio. 318.3
Cancri occulti futuri ligna Sc curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSc.f
Cacri occulti no curâdi.3i7d
Canicula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.d
Canicies vnde. 38.0
Caniànatiuitate. 38.ef Câtharides.117.d.ii7.a.ii5.c Carbunculi .Tftiui. 3io.Igt; Carcinoma mulieré eneca-uit. 353.c.577.d.378.3
Carnes robor.intes. loi.b Carnes leuilfimf 3c graues.
aoi.e
Carnes fluxu iaborantibus dandæ.
Carnes pifccfq; dâdi pituito» fis.
Caries oflis cap.iî$.d.i59.cd ^arnesconJitæ.
Carniscuiufque animalis fa-cultates. iii.d ef.iii.a
Carniü actradicû indicia.
JÎ9.a
Carnolîocs 3cîter fefimilcs quiKiphæosincolut. 91.C • Carno-
Bracht j fra£li coaptaü«457.
Brachij caput. ee.b Brachij luxati ligna. 4 7X.d Brachiii antrorfum Sc letrot-fum luxatuquale. 4 68.b c
BralTica. lu.e.ioi.b C
CAde*es û ex alto q ex plano quid p.ttiâtur. 44lt;gt;.d
Calcanei cura in tibise fradu ris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4tfi.b
Calculi varia caulTa. i^o.f
Calculi quinque figna. ijo.f •
Calculi caulTa amp;nbsp;curatio.
10 8.f
Calculi duo velplures qui fiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipi.a
Calcul’puerorü vn fiat.iÿo.c Calculi cur pueris fiant. i8.a Calculi cû ferro finiilitudo.
190.e
Calidi feu ætheris vis Sc a-dio.
CaliduWvelftigidus curquis fiat.
Calida aqua copiofe vtctib* quid accidere foleat. iji.b
Calidii hoc vel contra ne fit, certuni non eft.
Calida fpiritü emittunt. 3 4 .f Calidiores tenacioté habent memoriam.
-ocr page 33-INDEX
Carnoforum ïSçdus. m.d Câpit» rigor, doloracfeEri» Caroqtiîfiat. 4lt;5.a cumcuratiöc. Jt/.f.ijK.a Caro eft medij temperamcti Capiris dolor cum febre m-inter ventre amp;nbsp;venas.ioi.c ae. çs’.c.jjy.b.jpS.f
Caro eil gencratur, quid fiat. Caput quale. öj.e.ij.d Caput purgantia. 7ç.b
Capillû fluentc fiftétia. ijj.b Caput oblöguin amp;nbsp;ceruices.
Capillorum vel piloriim na- jxi.b c
tura amp;nbsp;origo. j 8.C.4 «.f Caput lapide perfciP periit.
Capitis repétin* dolor. 158.f Jit.a
«?}.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputvlceribus plena,
Capitis amp;nbsp;colli difFerentia. nbsp;nbsp;Caput pituitat locus, cor ûn-
guiniSglienaqux. iJj.e
Capitis vlcera ac vulnera ma Caput inftar cucurbitulæ tra gna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48.d hit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r8i.de
Capitis doloraftrdutKquido Caput brachij fradu. 4lt;î8.e lethalis. 4od.d.4io.a Caprinçcarnisfacultas.394.a
Capitis dolor in febre quid Caulis fine pudendum, tfÿ.d* fignificct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caufætnorboriinôftatimco
Capitis doloré fedatia.iSo.a gnoleuiMur. 7.0.12.9.4
Capitis vulnera lechaliftima. CaulTæ varix. 22,9,4
418.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cauft folutio. t9S.c.d.4Oo,b
Capitis grauitasquîfiat.in.a KaviroS- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;153.4.310.0
Capitis dolor duplex. 411.0 Cautio in adinoucndo tere-
Capitisdolorgrauidis perni bello.
ciofus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410.e Cautiooircaosinvulnerecu
Capitis torpor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijÄ.b rando.
Capitis tumor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35 7æ Cauæ partes.
Capitis dolentiscuratio.35 5. Catima,Rheuma. • 14.4 e.i74.c.i39.c. 191.4. 80.4 Cafeifacultas. iit.e.393.f.
Capitis fluxio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79.«
Capitis vulncribus conféré- Çataplafma ad fluxus. i95.f tiaamp;contra. 4i8.b Cataplafmatavlcerati pudé-
cipiens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155.0 Cencronveiitus. 90.4
Capitisrheuma. 148.0 Cepa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iit.b.ioi.f
Capitisvuln*îcur3bile.44(f.a Ceratum in dcligaturis qua-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It IC'
-ocr page 34-I NDEX.
le. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•4SÏ.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy.fc
Cerebri vfus «c fitus. 533.b Chirurg© profpicienda quç.
Cerebrum glandulæfimile. 45o.e
6 4 .a b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chirurg! man* amp;nbsp;digiti qua-
Cerebruminrteropurgatur. 1« eile debeant.
Cerebri tu*ior cum curatio- Choleric« afiTediones qui Sc ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.c quando fiant. 374.d
Cerebri iîtus ac renfus.444.f Cibaria leuiiTima 8c grauia.
Cerebri venulac fupetuomc- loo.cf
tes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;$4-e Cibaria deferibuatur. 9.6
Cerebri repletio dolorofa e- Cibi quantitas. 8i.be iufquecuratio. gt;73.4 Cibi vcl potus conferentes
Cerebri corruptio. iSî-b contra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101,a b
158.C.159.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cibi amp;nbsp;potus omnia irrigât
•Cerebri ac capitis morbi, Sc amp;augcnt.
curationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijS.bc Cibi quatenusmedicamenta
Cerebtibiliofîmoibusamp;cu- nbsp;nbsp;(int.
ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.d Cibi dillributio per fîngulas
Cerebri madentis {igna,amp; eu nbsp;nbsp;nbsp;xtates.
ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*S7.d Cibi quotépore facilius co-
Cerebro, offibus, dentibus, nbsp;nbsp;nbsp;quantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îoÿ.d
neruis FrigiJa inimica, ca- Cibi hora cum præterit quid Iida vero arnica. Bi.cde nbsp;nbsp;nbsp;faciendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.be
Cerebri membranæ duç. 7 i.f Cibis vexantibus quid age-
Cerebri aft'ejiones. 64.f nbsp;nbsp;dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi.e
Cercbt«m qualc. 44.f Cibi St labores vires habent
Cerebrum quorum fit cauiTa. nbsp;nbsp;nbsp;contrarias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99-f
i4x.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cibi fi mox in corpore gra-
Ccrebrum quando infaniat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueolent.quid fieret.i84.c
Ibidem.c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cfbi fi codé die excerneren-
Cctebrum hominis duplex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur,quid eueniret. Ibidé.e
159.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cibi plus equo in ventriculo
Ceruix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ss.f retenti quid faciant.lbidc
Cherionis «gri hiftoria. Cibi perturbantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix.d
550.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cibi frigidiflfimi qui. nbsp;338.f
XafovoyaiH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cibi aepotus facultates mul
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas
-ocr page 35-INDEX.
ta» ex terra trahunt. 18 i.c Clazon^nius fanitari reftitu-
Cibi qui celeriier excernan- nbsp;nbsp;nbsp;tuj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}i8ft
tuj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jio.a Cleanaâides grauimorbo li
Cibonon augeri,malum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beratus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J'Z-f
jio.c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clyfter mitilTimus. nbsp;nbsp;nbsp;in.a
Ciborum varieras. nbsp;nbsp;150.bc Cnicus.
Ciborum varieras. 55 S»-* Coagulum afininum. 195.6 .
Ciborum faculutes. nbsp;ii8.e Coccus cnidius.
Ciborum ac potuum fingu- Cociobfoniapara^.
lorum vis. iio.a.xoi.ac Codionesaccruditatcsquid
Ciborum comparatio. lo.c fignificent. 511.6
Ciboiu facultas qui cogno- Coeleftisvis qd efficiat.i 8 y.d fcatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loo.d Cceli dementia amp;nbsp;foli vber-
Ciborum facultas multis co- nbsp;nbsp;nbsp;tas in Afia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 8 .f
paratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.C Cognitio vera quid præftct.
Cibus fanorum ægrotis no- 19.6
cet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo.b Coitus voluptas vtriu fqi eft.
Cibusfenfimaugédus. ii8,a 5i.d.ns.c
Cibus in vigore morbi dcte- Coitus quitus profit. 558.f
riot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;584.C Coitus ebriis quid profit.
Cibus quando morbum ge- 4i4.f
neret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;510.3 CoifingulisannisHippocra-
Cibusintabidoqualis. 1S5.C ti facra facicbant. i.c
Cicer album. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.c Collidolorpelfimus. 409.0
Ciceris facultas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;395.f nbsp;nbsp;nbsp;4’o.c
Circuitus,conftitutio amp;nbsp;de- ColuracUx vulua: curatio.
cretoria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I54.d nbsp;nbsp;nbsp;198.6
Citharoedi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.f Collutiobiliofa amp;nbsp;pituitofa.
Citra fanitatem nibil vtilc ef lyo.df.iyi.b •
fepoteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iio.b Collutiôespurgatoriç.i/o.e
Clauda membra quæ amp;nbsp;quo- Collutioncs variac. 198.C niodofiant. 418.C Collutionesadfluxus.i94-b
ClauJivel cæci partus viiiM Collutionespudendi. i4O.d
fiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49.r ^oUntionum menfura.iff 9.3
Clauespeàoris. /fS.b.yi.f Comitiales morbi vndc.
-ocr page 36-INDEX
(Amitialis morbus cnr non magis dinin’’ quàm ali) pu tandusfit. B 7-^ Comitialis moibi libcratio. 5J0.f Çomitialiumcur os ^ume- fcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s/.f.ÿS.a Comitialis morbus fcncs ma xime tollit. 4iiS'.f Comitiales omnibus fenfib* priuantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy.f Commotiones. iitf.e ComprelTa à feipfis calidiora 4o.cd Conceptus in vtero qnalis. 47-f
Conceptus varieras. 5î.a Conceptui tempus aptum. i^o.d Gôceptus quî paretur. î5.bc Côccpt’reftauratio. j-s.abc _ Côceptum impedrctia. js'.b 4io.e.i4o.t).x(S’Â.b Conceptus qui vitra plenilu-nium fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj.b Conceptus fallacia quid por- Conceptus à quo morbo li- Conceptus,partus,abortus amp;nbsp;moiborum dcctetorium. Conceptur« mulieris fign.i varia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3oi.b c Conceptus virgines à dely-riohberat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itj.a Conceptorum fummu.joy.b |
Concubitus mox à partu mu hen morbi eft caufla.iis.a Congeniti homini 4 primi humores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xj.c Conchylia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111.Ç Coniedores qua; non alfe-quantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix$.a b Cóiugio permutato curper-mutetur amp;nbsp;foboles. 33.0 Conformatio partus, jff.dc Conformatiotiis in vtcro tc- pus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo.e Confideranda medico in vi-dus ratione defcribenda. ' 309.cd Confideranda initio morbi. 340.C Confideranda in ægro qua;. 391.abc Côfiderîdaî muliercfterili, amp;nbsp;fluxu laborate. X74.d e Coftantes homines. loy.a Cöftitutiones morborum SC yigores quando magis aut min’iCitiusautferius fiat. 344-a Cóftitutiöis temporis pefti-letis amp;morbora in ea graf fantiii defcriptio. 331.6.351 Confiietudo yidus multum poteft.sSi.d Contenta in iranibus acpe-* dibus. 5 8. b Contraria tollunt contraria. 94-c Contraria eommifta non 1«-dunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3.a Contufionisfpecies. 445.d Conuulfioniscuratio. 7 9.f aConuulfiones |
INDEX
CorpoM formç peregrinxj'i fa quid velint. ny.f
Corpus poft calidam frige-feit magis.poft frigidam vero calefcit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151.f
Corpus ac venæ in iderico quales. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X17.C
Corpus quo plâo bumores 4-cxcibistraha# i8o.ç
Corruptio omnium mutua. loi.b
Corna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii4.a
iiÂ-f
Coftz. ÿtî.a.c. -jz.e
ConuuUîonet quitus vtiics. Î34.ab
Conuulfiopueq)cræ. jiÄ.f ConuulGones faciles quz*
44O.C
Cor quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfi.d
_ Cordis ventriculi, fiue finus. lbideni.de
. Cor quale. ^i.a. 4S.e. tfo.d. es.i
Cordis latentes pelliculæ. ^i.b
Cordis natura. 4 5-b
Cordis amp;nbsp;przeordiorum fa-
cultates, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t43'b Coftæ quanto tempore coa-
Cordis amp;. arteriarura con- lefeant.
fenfus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7,c Cotylidonunatura. 307.ab
îi’æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coxendices.
Cordis alimétumvnde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coxendicum dolor qua çta-
Cordis auriculæ. tfi.f tcaffligat.
X Cor creatotis optimi fummû Cratiæ ægri biftoria. opificium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i.a nbsp;nbsp;nbsp;sB.f
Cor cur non afficiatur, caput Crapulç motbi cum curatio-îclicnmultû. 183.0.iSi.e ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyS.a
Cor calidiflïmum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45'C Cranonis populäres tnorbi.
Cor âc venz femper monen- 32,o.b
tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem. Crapulamorborum parens.
- Cordistunicula. ^i.a 395 b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Coriandruin. nbsp;nbsp;nbsp;iij.c.ioi.a Cratiftonax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i5.a
Corpus quale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi.d Crifçorum calamitas quanta.
Corpus humanu medici fub- SîS.e
ledum. Ibidem.d ^Çryfus primus murum con-
Corpus impurum pure ali- feendens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55fi-d
mento læditur. joj.f Crifxi populi.
Corporis repentinilaborcs. Critobuli zgri biftoria.
-ocr page 38-INDEX.
quid. • lî.c morborumacutorum.
4i7.b
Critiæ ægri hiftoria.. ji^.f Ciibiti Sc tibix ofTa qualia, 4^7.c
Cubiti repofitio. Ibidem.c
Cubici olTa vbi frafta.quid at genJiÄi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ÎS-C
Cubiti luzati curatio. 47^. ab.
Cucumeris agreftis facultas. 3î8.f.ii4.cb
Cucumcris fylucftris radix.
78.d
Cucurbita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iß.e
Cucurbitulx forma cur talis.
i5.c.i7.d
Culpa xgrotantiura medico fxpe adlcribitur. lo.f
Cum fœtus mortuus crus aut manum prxmittic,quid a-gendiim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;US'}.a
Cum morbus repuUulat quid agendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i57.b
CÛ loc* cucuibitul.x admotç aperitnr,quidagcdii.i7. c Cum fœtus manum aut crus prAniititquidagas. lei.f
Cuminu Aetbiopicü. lyç.d Cur modo marcs, modo fos-minx gignantur. 35.3
Curdearticulis fcribat. 483^ ab.
Cur quxdam natura fine la-fte fint,quçdâ eo ante tem pus dcftituantur. 1^4.3 Cur homo imparibus diebus moriatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 ä.a
CurHippocrates capite tedo pingatur.
Cur corde nó fapimus? 145.3
Curationislalfitudinis facul tas.
Curatio vlccru capitis. t$ÿ,f Curatiomoibi à capitc, ijäquot;, c d.
Curatio cum quit fanis ocu-lisnonvidet.
Curatio an ccps.
Curatio ex viiäus ratiotie.
iii.a
Curfuslongi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiS'.c
Curfus vcftiti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidcm.d
Curfusredi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ibidem
Curfus circulares nbsp;nbsp;Ibidem
Cufiodia ac fcientia multa prxgnantibus opus eft. 151.0
Cutis capitis Ixû periculolâ. 444«a
Cutis vftulata pilos nonpro-ducit.
D
DAmnatur ars medica, etiamcum deplora-tosnoncuret.
^.rt'narfei .rgri biftoria.tii.e Dcambulationes poftexerci tia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11(5.a c
De aqua cur in corpore aii-geatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igi.e
Dealcis vxoris liiftoria.53 7.C Dcbilitatisfigna. syr-c ... Débilitas
-ocr page 39-INDEX.
Débilitas à partu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i)o.b
Deciinefttes maxime educan tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îo.b
Dccimeftres, vndecimcftrcs, amp;nbsp;l'eptimeftres quando pa tiantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i.f.53.a
Dccretoria febrium. ^oo.f.
4Oï.a b
Dccretoria paria vcl imparia riS-f
Dcctetotij dies cur impares tantum (int. iS^.d.iS^.d
Decretum Athenienfium in gratiam Hippocrati$.s54.c
Decubitus quali.'. 4Oi.e
Decubitus ægrotantium pro morboiûvarictatc cligen di funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo.f
Defridionis potcftas. 453.8
lia. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„0^
Democritus qux in vita rquot; deat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^S.ab
Demôftratioiucundior qu« opéré fit quàm quç fermo/ ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.C
Dentati cur nafeantur. 4$,« Dentes puetis quando rena-feantur. • 48.0
Detespofteri* nafeunt. 45.0 Dentes pucris quando ena.
Dentes ftupefeunt molarura attritu.
Dentiii ftridor quid portendat. 401.3.4 o 9.b
Deglabratio qui fiat. 19 9.f Deploratos non expedit tan
Deligatione in fraduris qui Delidioforû morbiSc curatio non egeant. 4 54.d nbsp;nbsp;111.def.115.bcd.t14.be
Deligatiopedis amp;nbsp;manus cur Defidiofi copiofiore labore diuerfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«o.b quàm dbo egent. m.f
Deligaméta qualia efle opor Defidioforum vidus ratio.
teat. 45i.f.45i.b.d. 4çs.d ii3.b d£.114.3
Deligandi modus. 451 d.e. Defilientium ex alto curatia 455.b.454.f
Deligatura, in qua duo maxi Deftillationis remediu.358.6
meprofunt. ly-ab Deftillationisfigna 15.6
Delytij cauffa. xi4.£ Deftillationes oculotum. i5.f Delyrij veliementis figna. ^©eteriotvidusmelioriqui-
384.bc.39i.d.5ü9.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do præferendus. nbsp;nbsp;5io.e
Delytij curatio. ii5.a Deus rerum humanarum po-Delyratio quibus profit. 559. nbsp;nbsp;nbsp;tilTima caufta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiy.b
b c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diarrbœa eiufque curatio.
Democtit’infanusputat. i.d i97.f
Dcmocriti de mundo fenten Dixta reda multum confert.
-ocr page 40-INDEX.
iO7.d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Biæuhominum perquiren-da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8;.d Diebus imparibus omnia grocantia dil'ccrnuntur. i8lt;r.b Dieruin obferuatio. 50.c Dies ac menfes quantum pof fint. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.cd Dictum parium obfeiuatio. Ibidem.d Dies in cnfibus confideradi. 5io.b Dies qui oflium rcpoGtionc non admittant. nbsp;nbsp;nbsp;4« S’, a Diiferétia inter Afiam amp;nbsp;Eu ropam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.e Difficulcatis ipiradi curatio. î'74-c Digiti tanquam rami poftre-mo difparatur.^S.a b./j.a Digitorum articuli quot mo disluxentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497.C Digiti luxatt repofitio Sc curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477.a Dignofcenda in principio. 134.bc Dilatio ab arte aliéna. 515.6 nbsp;nbsp;nbsp;xam curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37J.f Diligénsinquifitiocontratij Doloribus circa caput quid accertilTimiremedij. ii.f nbsp;nbsp;nbsp;profit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.d Difcendaetiamquçmalefuc Dolores ex itinerequi. 393.b ceflerunt. 4*i4.e Dolor auriummagnus tertio Difciplina nullajpbatur.q i:^^ die hominc tollit. 359.C vit.r bumanæ non confe- Dolorisad clauiculara cura- |
Difpolitio boisbona. 14.i Dilfeâioamp; fcdes ide. 446,f Diûeutio maxima vbi fiat. Diûortiones faciei. 4ii.(i Diuerfa medicamenta men- fes detrabctia. 2.(S'4.b cd e Diuerfa ex oculis cognitio. 517.C Diuerfa eiufdem morbi cu-ratio,vnde. ijo.e Diuerfi terra: humores. i8r.c Diuerfitas côfiderâda. 1x9.d Diuerfitas languentiu.414.3 Diuerforum morbotum cu ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3x8.3 be Doârina,ynd cum prudentia comparanda.' 3.d Dolor vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$.f Dolorisfedatio. xpS.b Doloris hepatis folutio.43^ f Doloris amp;nbsp;vlceris vterorum curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xpS.d Doloris fubiti curatio. 3 ÿg.d Dolores in 1 umbis amp;nbsp;vcfica breues. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yoj.c Doloris circa lumbos aut co rat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8.f tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 8t.f Difparationis ofTium cubiti Doloris fub diapbragmate figna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47IÎ-C nbsp;nbsp;nbsp;curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem Difpofitio^Atliletica non eft DomorumftruQura. lot.e à natura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixp.f DotmicMtium coufideratto. |
401.C
-ocr page 41-INDEX.
'4oi.e bormiens internis, vigilant veto externis partibuj ca-lidior. Dormire diu, quibus condu-cic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji.a Dorfalis morbus cum cura-tione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16 7.i Dorfi vlcus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joi.e DraconTheffali frater.^} 7.^ Dromeadx vxoris puerpcrx mots. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiÿ.ab Duorum viâuum difFetctia. lOibc Dyfentetia eiiifque curatio. I97.bf iii.b.joo.c Dyfcnteria in quç degenerct mala, Dyfentcriæ mala quse. 4i9.f Dyfuria cum delirio bominc E EBtietatis morbus amp;nbsp;curatio. I59.ab.i$5.d Edercautbibcre pet fomnu quidfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiy.f Eleiiientorum quatuor vires amp; (îtus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.C Epaminondas. Ji4.f Epaminonis ægti hilloria. ÎB'C Epicratis vier graui morbo liberata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji/.c d Epiglottis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfi.b Epilepticis cur oculi diftorgt; queantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140.3 Epilepticis cur or-fpumefcat. Ibidem.b |
Epileptic^cur fuffocentur.-i40.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; Epileptici cur cakitrct pedi-bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem Epilepüa inueterataj incura-biliscft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.4 Epileptici cafuri fugiunt. Ibidem. Epilepticis vétorum' •utatio quidafièrat. i4i.e.t4a.a Epilepfia cut pucros (üfFocec i4O,c Cur adultos non occidat. Ibidem.e Cur fenes périmât.Ibidc.e Curdeitram partem po-tiuf occuper. Ibidem.f Cur vere periculofior fit. i4i.b Equeftre certamen. 53^.e Equitatio continua qui mala aiFerat. 9i.f.$i.d Erafini Bootis hiftotia. 318.C Eratonis argri hiftotia. JB.d Error medicoru in fotbitio- necxhibcnda. 381.C Errotes ab initio commiffi fa cilius corriguntur. 38j.f Errotes quando patent, ^i.a Erucæ tithymalidis. 5$,f Eruum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i79.f.in,c Eryfipelas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’45.f ^^fipelas pulmonis. 148.0. eiuscuratio. iffy.c Efus carniura in fomno quid velit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117.f Etefiæ. 311.C. 3i}.b.}i3,d Euacuatio dolorem excitât. X5.a Euagott |
index.
Ju a gon DiapharfÎMEliui. iuifi'a natura quæJâ eft. it.a Eunuch) cur non coeant.jx.a Eunuch) in Scythia adoran- tur.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si.a Eunuch) non caluefcunt.; 8.e Europzi inter fe diftiiniles. si.e« Europzi bellicoftores quam Aliani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93.4 Europzi Aftanis corporum forma magis inter fe dif-crepant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji.f Europzi cur feniores. Ibidc. Euryphon medicus. t.d Euryanaäis filiz hiftoria. Ex abortu tnorbi ac curatie. 354-ab Exacetbationûindicia.îoÿ.b Exerementa cur vrinam odo re référant. tji.d Excrcitatiöis facukates.i 8 5 b Exercitatotum morbi amp;nbsp;cu- rationcs. ti4.bcd Exercitationis in puiuere amp;nbsp;olco differentia. ) 16 .f Exeftitationes defidioforit. iii.e. 113.ee. 114.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Febrium quatuor fpecics. Exercitia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo.ef tS.e Exlialatio humoris quomo- Pebrium differentiz. do fiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 «■^^ebrium genera duo. 95.0 Ex morbis,anni temporibus Febris communis amp;nbsp;peculia- Sc tempeftatibus omnium ris caufla. Ibidem fitconieäuri. qrr.b Ex pjrtu flux’ curatio. isÄ'.a Ex partu vomitus fanguinis curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem |
Ex rigore qui pereant. 413«« Exereationes )n febrib* quä le). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5iÿ.d F FAbzaluntamp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tii.b. Fabula dc Amazonidibu« 487-6 Faciei conffderatto. 4x9.3 b Faciei ornamenta. 193.b Faciei ffngularuin partium fi- tusamp; vtilitas. 5)3.0 Facies bona in inalis tarn ma* gnis quam paruis quid figni- ficet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;js5.f Faciei rugas leuigantia.isjb Facilitas quibusinfft. i4(f.d Fames quo foluatur. 5io.b Farinz purz amp;nbsp;cum aliis mi-xtz,facultas. ma Farina ordei pleni. 179.6 Fauces. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.d Fauces cruentz. 4i8.f Faucium cxulceratio amp;nbsp;in-ffammatio. Faucium dolor.4o8.r.4io.af Faucium cxulceratio. 4o«'.e Faucium inffatio. i9).d Fauiffcci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179.6 Fauonius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii8.b Febris ex mala dizt.i.lbidcm Febris ardens rccidens.398.b Febris intcrficiens, amp;nbsp;cius cu ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lytxc Febril |
INDEX.
Fcbriïcótinua amp;nbsp;tertiana eu curatioiic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifii.def
Bebriura omnium propria amp;nbsp;fpecies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3gt;5.de
Febris continux rarictas. ibidem.c
Febres à bile amp;nbsp;curatio. Ki.
be.
Febris amp;nbsp;vomitus contraria. 8o.e f
Febnu omnium caufla fpiri-tustranfitus 9(f.c
FebreÄ n glandularum tuno ribus exceptis diatiis malf
Febns fingulnens cum cura-
tione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16 9.«
Febns àpinguiorctantu bu-
more. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8$.c
Febtiumtffeftus. «57.0 Febre ardente quando mo-riantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i53.f
Febres in Perintl^ graffan-les. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;313.6
Fei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfs.d. 70.C
Femur. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73.b
Femoris ofQs fraâi curatio.
4fi.cd
Femur fraSum quotum coa-lefcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem
Febris atdcns.Se cutatio.169. d.iyt.e
Febris ardetis cóftituiio.33ic
Febris ar Jens qui fiat. 38 y.f.
388.b
Febres erronea: vnde fiant.
Febres erronex acutç.14 f.d Febres ineóftites donee côfti terît filiere oportet. îjo.d Febtium acutarû caufa. 509.C Febris continua. 397'f Febris quartana amp;nbsp;curatio.
Febricitantium medicamen-
ta.
99.a
Femur rctrorfum luxatum.
4Î'9a
FemorisluxatiCgna. 488jgt;
Femoris luxati repofitio.
4 94 b
Femur anttorlu elap(i5.490 c
Femoris articul* quot modis excidat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 8 if .cd
Ferx magnx in Ripbçis m6-tibusnon nafctintur. 9i.b
Ferulx quales effc deceat.
45i.e. 4lt;f9.c
Fcrulx quando appot^ndx. 4fio.f. 4tf5.d. 469.C.
Fcrulx quâdo firmidç.4 jtf.c • Fibræà ventre in veficä.73 d
Febris diuturnx ligna. $10^ Ficus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii4.b
Febris vexïtis curatio. yS.^ficus quibus profit poft cibû.
Febrium diuerfx fpecies. 311.
de. 3i$.d. 333.b.
Febres leues aclctbales.39£d Febres hybernx obferuandx '94'f
Febris poft frig’quî fiai.tS 9 ç
iii.ab
Figmentum de morbo facto cur produdum. nbsp;nbsp;nbsp;b8.c
Figura ^fradurarum commo-dilfima.
Figurarum fumma.
45Î-C Fili)
INDEX.
Fjhj Cydis ægri hifto» }6’4.d Fluiuj fupprclß fîgn».
Finurç carats amp;nbsp;intcrcus mer Fluxus ex partu corripicntis, bus qui fiant. 9/.a curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ajy.d
Fiftulx caulTa nbsp;nbsp;curaiio.5 0 }, Flux* picuitofus quid eiFiciaC
de. 5O4.abc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.47.b
Fifiulx tant faciles quàmdif. Fluxus conlùetudo. i4tf.f ficties curatu. 439.b Fluxus albifignaaccuratio.
Fillula; pulmonisfoliûvclc- xiS.dcf.iyï.b.xzz.b piglottAquidfaciat. lÿt.f Fluxus Àpartu autlabore eu-
Flatus quidagat. i;.f nbsp;nbsp;ratio.
Flatus in rteris purgatie.i^i. Fcecunditatis przparatio. f.iÿx.b. 198.6
Flatus in vteru quomodo in- Fœcunditatis experimétuis. ducantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joS.d nbsp;nbsp;nbsp;atf/.d
Fluminaquzfalubrta. 93.C Fœmellz proereatio ecia tri-
Fluntinis curfusper fomnum plex.
Ÿifusquid prçfignct.n/.b Foemina curex eottu magis
Fluor cruentus ante partum valcat.
periculum affert. J4.d Foeminæ corpus. tfy.b
Fluxioinaures. 74.d Foemina; bumidiores amp;nbsp;frigi
Fluxioin oculos. 74.f.73,a diores.
Fluxiones à frigore accalore Foetu corrupto amp;nbsp;fecûdisnô 73.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exeuntibus quid fit agen-
Fluxionis caufia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9(.d dum.
FluxiAtis diuturnæ figna ac Fœtus conformatio. i5O,a curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li/.f Fœtus qua parte exiftat. 33.»
Fluxum xefîccantia. 194'6 Fœtus in vtero quo tempore
Fluxum fiftentia, amp;nbsp;dolorem moueatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 8 .f. 153.d-
fiedantia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i9b^Rctus quomodo ex vtero pel
Fluxus diuerfi, eorumq; cura latur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i}9.f
tio, 177.178.abj.39.b Fœtus in vtero aut mortui
FluxusvtertcauiTaaccuratio nbsp;nbsp;nbsp;autdebilisfigna. 191. ef-
174.6 f.i?)-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï4'df
Fluxus diuerfie «tatis caufii. Fœtus in vtero mortui expul »7J'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foria varia. I75.b 0.308.1
Fœtu»
-ocr page 45-INDEX.
Eœtus quopadocrumpat. Fnailt;Axoleoamp; aqua.iigt;a
Î7.C. 4i.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FrigefaSio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3i.a
Eatut in.vtero per vmbilicu Frigidxnoxa. ïM-ab infpirat fc relpirat. 4X.a Frigida fxpiur vcentes quid
Fœtus invteroquoinodo ere nbsp;nbsp;nbsp;patiantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tji.b
feat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35,f Frigida amp;nbsp;Iiumida aluü fub-
Fœtus in vtero terrx nafcen- nbsp;nbsp;nbsp;ducunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8t,c
tibus comparatur. 4i.f Frigidum calidti nbsp;nbsp;nbsp;anngt;engt;
Foetus in)mobilii ezpulfio. tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4vd.);.a
Frigidum exulcerat. P'4.a
Fœt* invtero quidagat.4$.d Frigus vehemens quid faciar.
Folia viridia cuin incendun- t$^.d
turfpirant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3$.a Frumentuinamp;vinum interlt;e
Fomenta calida dolorem mi- differunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi.d
tigant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9(f.d Fulcimentaquibui adbiben-
Fomenta vtilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo/.e nbsp;nbsp;nbsp;da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45).e
Fomenta pudetidi. nbsp;nbsp;x4o.f FuUonum tubercula magna.
Fomentadiuerfa ad fluxus. 374X
i94.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Furoris caufa bills redundâs.
Fomentiim ad vteros.xSi.a. siz-b
i8i.a.i9^.c
Fomenta vterum durum pur-gantia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a9 7gt;c
Fomentum ex ftercore bubu lo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x5.e
GAlcacones quales.48 8. a.473.f, Gargarifraus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i59.f
Gernclloró procreatio. lOs.d
Fontes.iiij.pleni femper cor- Gemelli cur intet fe (Imilcs. pori diliribuut.i 8 j.a.i 8 o.b nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.e
Fontes, putei viHin fomno, Gemellivnocoitufiui«.4j,e quid vclint. ixy.b Gemelli aliquandomSculus
Fontes humanæ naturx. «i.f StfoeraellagencrStur. 4}.f Foris aut intus quæ profint Gemellos gedans,eadem die velnoceant. lïS.b parit,velutconcepit. 54.c Fortuna bona,aut infortunii^Ceomctriæ vtilitas. sjx.f
omni morbo accedit. 4.f Fortuna (ui iuris femper nee optanti fefe offert. ïi.f Frafturarum amp;nbsp;luxationum
Generationes hots trea.iO5.b
GenituTxpervenas viaquo-modo fiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j8.c
Genuinus dolor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x5.a
curatio. Friâio.
4«8.f Genu luxatumfacilereponi-ij.a tut.
■Jj'f ij Glandulx
-ocr page 46-INDEX.
Q^ndulæquales. • ffi.ef Glandule qua parte fint.63.b Glandtilx periculofæ 473.C Clandulæ iateftinotu quales tf4.a Glandulae inteftinorum tnaio res. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fij.d Glandiil.-ç renum. Ibidem. Glandulç motbum générant. Ibidcm.f Glandulae amp;nbsp;pili eiufdem vti 11 tatis participes. Ibidem.b Graciliumvidus ratio. 30.3 Grammatica. Gr3uedinis curatio. 300.3 Graueolenti{ in pudendis cu Gratis nonnulli curandi.11.b Gulx effigies. 6o.e. lt;îi.b Gutturis dolentis curatio. 3t7æ H HAbit’boni cau{ra.t85.c Habitus bonus quando mutandus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508.b Hçmorrhoidum cauffi amp;nbsp;cu-râtÿ.5O5.f. 5 oiî.a c £.50 7. b.395-c Hçmorrhoidum cognitio. 5off.b Hxniorrhoidaruni vtilitas. 13 5.d Hxniorrhoidas pJtiétesàq- bus morbis tuti fint.3S7.b Hemitriteos eiiifque figna. 3io.e Hepar iaculo psrcufliis fta-timmoritur. ij.f. 35i.b Hepati infeftiflîma. |
HcpatisSt partium inferna-rum defcriptio. 333^! Heracleius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;315.3 Heragoras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3i.i.b Heraclidis aegri hiftoria.3i3.c Herba breuis melior pecori- bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 7i.f Herbarum facultates à quali-tatibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii3.ef Hermocratis aegn nifforia. 3i8.f Herophon graui morbolibe ratus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;317.3 Heropythi Abderitani hifto ria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3îy ef Herpetes mitiores. A^7.( Herpetes quibus familiäres. Ibidem.c Hiatus prxcedit febres, 9s.» Hiantia nihil attrahunt. 15.C Hippace quid. 91.3.187.6 Hippocratis diiierfa curadira tio à Cnidiis medicis.379b Hippocrates contemptor pe cuniarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.b Hippocratis laus amp;nbsp;genealo-gia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5io.d Hippocrati oblata abArtaxer xe rege. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.f Hippocratis ad Democritum • aditus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5iS'.cd ^ffippocratis inuentum.iio.b ii8.b Hirundo. Homohumores quatuor fem per habet. Homo tot’ex natinitate mor bus eft. Homo quatuoHocis purga-, tur. |
INDEX.
tut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i84.a Humoecsquatuor in hornige
Homo omnium artium parti imitantur quatuor anni té
ceps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.C pora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttf.d
Hominis tcmpcramentum. Humorum impetus amp;nbsp;fetoci
Ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bj.e
Hominis fundamentum, feu materia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.e f
Hominumfpecies amp;nbsp;colores boni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t7-l’
Humorum qualitates. ni.e Humorii quatuor fótes.iSob Humores in corpore quo pa-do minuantur.* tSj.f
Homines licuti arbores nu-triuntur. 41.C. 118.C Hominis calefadi hiftoria.
3'9-bc
Hominum fancita mutabilia.
lox.e
Hormini fernen.
Horrentes quales.
Horror qualis.
Humorcs, fucciue amp;c fapores in bomine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.c
Humoris aquæi in vtero ligna ac curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115.d
Hydropis duo genera accu-
in.e
414 b iV-f
Horroris ante febres caufla.
Hortandus ægct.vtbcne fpe ret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.f
Humerorum dolor. 411.6 Humerorumluxatio. 469.d Humeri luxati repofitio.470 abd.Sc vftio.47J.a
Humeri fummi auulfi cura-
tio.
474.ab
Humida copreffa magis.ficca minus putrefcunt. 40.c Humidæ magis fupcrna: par-
ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;394.c
Hydropis caufla?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i88.e
Hydropis oiigo.4oi.f. amp;nbsp;di-
uetGtas 74.b. 403.4
Hydropis figna. gy.b. 191,b.
i96.df
Hydropis praccognitio.is^.c
Hydropicori't curatio. yy.b.
398.6.3Si.e.3(îo.f.4i5.d
Hydropicorum catapotia.
395.bf
Hydropis curat.anceps.yy.e
Hydropis in muliere caufla.
Hydropica: mulicris àffcdus
Ibidem.b
tes ciuàminfcrnæ. 73f nbsp;nbsp;191 cd
Huraidi quatuor fpccies.3i.l^Iydropico HumidumSi liquidum calo-
Hydropis in vteris purgatio.
cur folus venter
risquidhabeat. 4S.a
Humorum obferuatio efFe
turgeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191.0
Hydropifebris leuis acbre-
ÖUS- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r34.f
Humoru differentia ex pondéré. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igy.f
uis oboritur.
188.a
Hydropis in vtero figna ac
curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;158.bd
Hyems frigida quos morbos iij inuehat.
INDEX.
^uehat. St-a be
Hyemales morbos æftas fuc-cedens tranfmutat. 53 7.0
Hygea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.d
HyUopum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.C
I
ICteri curatio. 78.C Iderus ni get amp;nbsp;curatio. iSi.f ®
Imperitia,malus thcCmr*. 3. e Impetiginis curatio. £93.0 Impetigines, leucx, amp;nbsp;leprae vn de fiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4M*lt;i
Inccrtz morboru prædidio-net quar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sio.a
In edeeptus cupiditate quid agendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.e
In Dcalcis horto decumben lecur. 45.e. lt;o.e. S^^.d tishiftoria. J^J.b
leiunium qui facilius ferant. Indicationes variæ. 314.6
IO9dgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indicia ex egefiionib*. 5 lo.a
Ignarotu grapbica depidio. îu.a. 441.C
4.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indicia ex atra bile. $13.3
Ignis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II3.C Indicia crifis.
Igtti aquara fuperante quales Indicia ex fomno. Ibidem.e fiant homines. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 7.c Indicia ex febtibus. 513. ef.
Ignis amp;nbsp;aqua omnia conlli- $14.3
tunnt. _ loo.cd In doloribus quid agendnm.
Ignis amp;nbsp;aqua qux à feinuicé 3î9.a
fecernant. Ibidem.e Induftria medicina: cultura.
Ignis amp;nbsp;aquae vires.Ibidé.d c 3.0
Ignis bumiditas in vena caua In exacerbationib» obferuan toi.c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*34.6
Ignis quae gubernct. Ibidc.d Inexercitati cu laborät, quid Ignis tres partes. Ibidem. patiantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt7.be
Ignisinimicusneruis. 473.C In Helide morbi populäres. Ignem facrum ab vlceribus 34Î.C
proffibentia. joo.b. In febre acuta fiticulofis vo-Ignoratia vbi malum. 4O9.d mitus ex aqua frigida pro-Ignorataimedicis. 379,f deft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345.3
Ignis fine fpiritu non viuit. Uflationis parientis curatio.
94-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^138.6
Iliyrica peftilentia. 517.4 Inflammatio ad palatum, Imagines præ oculis curfitan iijj.a
7ï'4 Inflammationis curatio.
Impedimenta quominusexa i99.b
''id* ratio defcribi pof Initio morbi piirgâdum efle-fit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii8.be 510.C
Infcecun-
-ocr page 49-INDEX.
Infacundx viâus ratio amp;nbsp;cu ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5£.(lef
ri$ c^ftitutio. jica Inteftinorum motbivnde.
Inlocisiiccisnata. ii4.e
Inobedictia xgri caulTa mor tis.
In Oeniadis morbi populäres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)45.df.)46.
In Perintho morbi populates qui.
Infaniacitramedelam fana-
Infanix aut eerebri corrupt! caulTx.i. amp;nbsp;ytriufq; cogni-tio.
408.d
Infita proprium fruftumfe-
64.3
Inteftinoruni diuturna leni-tas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311.e
Inteftinireâi inflammaticu ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;504.de
Inflrumeta chirurgo in pró-ptu^fint amp;nbsp;miniÄi. 45i.b
Inamp;rumenta medico in pró-ptu effe debent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo.b
Inftrumcto rum omnium for
tilTimaqux. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^5-f
Inucntio medicin^. j.f.S.f Inuentum Hippocratis. ii8.b Ionia regio amp;nbsp;Peloponefus.
iSi.a
Irio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni.e
Ifchiados caufTa amp;nbsp;curatio.
Infomnisqux obueniant. 114.f
ili.f.77.c.4oo.b.i5S.b C luuantia Sc Ixdencia. 81.a ludicationcsbonx velmalx
Infomnia qux vexent. 599.C Indicium fine ligno iudica-
Infomnia Sc ebrietas animu tionis malum. 314.d imniutant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97,0 luniores cur magis fcnioti-
Inllauratiofacilior qui fiat. busafficiautur. nbsp;nbsp;nbsp;15t.bc
5O9.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lunonistemplum. 3i9.f
Inftrumenta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/.a luuenumviöus ratiol* ip.e
Inftrumdti cóftruQio. 485.d lufiurandum Hippocratis.
Infularum qualicas. io9.b i.d
IntelliMntia Sc prudentia à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L
ccrebro non à prxcordii^^T Abor vltis quid cöferat.
J4irf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JL »43.C
Intemperantia morientium, mortis caufa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.0
In tempore quxveniunt.bo-nafunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J45-e
In Tbafo qualis tertia tempo
Labor quando noxius. 510.4 Labor quado vlcera excitât.
558.f
Labores cibos prxccdant.
358 b
jff iiij Labores
-ocr page 50-INDEX
LÆores in circuitibua jxj.d Labores fubeundi in xftate.
iiS.ef
Laboris eireâus.iS(.d.iS7.c Laborumvis. uj.fe Lac cur fiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}9.3
Lac nutrimentuni. 119.e Lac afittinum pro fero coqui-tur. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 7. d
Lac puftulas excitât. ui.c
3'7-e
Latcris tubercula qui fiant.
gt;49-d
Latcris tuberculuin,amp; ei* cu* ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;8.f
Laudandipotiusquàm vitu-perandi qui vel tantiUunt vicam bumanam adiuuât«^ 9?d
Leâus ægri qualis eifedcbe-
Lac extinôum quænam re-i;lt;.b
uocent.
Laâit facultas.
Laâis copia quando.
Laftis procreatio.
iio.e 39.b i6;.f
Laâispotiis. i09.d.ixt.d
Laâis varieras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.a
Laftis fuppreiTi remédia.
X39.d
Lacbryma calida amp;nbsp;falfa. 4i9b.34i.f
Laclirymx inuitx fluentes. J14 d
Lachrymx vltroneæamp; inuo-
luntarix, Laâuca.
ÎH-c 113.C
LaHîo ex aceto mulfo. 386.d
Lapis Wagnefix. in.c Lapis in vefîca qui fiat. lyo.d Lapfus ab equo quid attule-tit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34o.d
LaiTîtudines fpontanex morbos denunciât.
LaiTitudinis curatio. 117.cd Lateris dolor,ex fputis bilio-
Lateris fîniAri grauitas.
at, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;384.C
Leguminain Aeno.
Leguminum facultates. 393 ƒ Legumina, atboreifruâus Si fimilialpiritum habent.
3î.a
Lcnientia, exafperantta,claii dentia, amp;. apericntia vte- i rum autlocellos. nbsp;nbsp;nbsp;57.6
Lentes æftuofx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inx:
Lentis ac Lupini vires. 393.f Lethales alui egeftiones.
443.C
Letbargus Si eius curatio. i7o.a.i73.d
Lex Hippocratis. 3.b
Leges fibi pofuerût homines non intelligentes. loi.e
Libri Hippocratis in contre- 1 uerfiain adduâi. t.b
Libum veftitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191.d
I^ya, Delos Si Scythia pro • ^^^omnibus regionib’ pond- 1 tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40 7.f
Lien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7o.e
Lienoforum figna. nbsp;nbsp;nbsp;35«.a
Licnofi eorumque curatio.
i9tf.c
Lienofipalfiones. i34.f.i3f.*
Lien-
INDEX.
lienteria eiufque curatio. I97.c.i99.f Lienterie fymptomata.437.c Ligationum fpecies. 45i.c Ligna ardentia fpiritum emit tunt. Lignum medico paratii quale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 9Î.» Lingua faliuofa. 399.c Linguse afiFedx cauffx amp;nbsp;nota: varix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjg.e Linguæ vocifque diuerfitas. 31 ib Lingux obfcuiitaa vnde. i5.d linguæ fpafmi amp;nbsp;tremor. 4oS.d Lingux immobilitas. 313.3 b Linimentum omnia educens. ƒ97.1’ Linteola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^.f Lintca in deligaturis qualia. 4îi.a.455.lt;l-4S5‘lt;i . Liateorü in deligaturis qui-titas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^3.f Linteoru fubligationes dux. Lippiiudinis folutio. 398.f Lippitudinis curatio. joî.a Lippitudinis criGs. 419.3 Luxationisfumma. 49i.b Loca corporis vacua. 7.^^uxationis articulorum pe-Loca alta $c fquallida. 108.^^ dis curatio. 498.a Loca faucia curatu difficilia. Luxationis veteris repodiio. 4«7.c Locorii mutatio quos iuuet. 359.C Locus bilis fel. 183.! |
Locun^uum fingula feruant. lOI.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Locus morborum differentia facit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94.e Locus affeâus fpiritu occu-patur,vndcrupturx. 97.a Locus ad difciplina aptus ell velut eius nutrimentum. Locri populi. $5$.d Lucis fpecies dux. 450.e Lumboru dolor.4O9.b amp;nbsp;ma'* mala alia. 410.de Lumborum doloris curatio. 138.6 Lumbiaut latera vexata eo- rumque curatio. iso.b Lumbricilatiquinafcantur. ' i89.d Lumbrici rotundi pariunt.nó itemlati. 189.6 f Lumbricuslongus. 190.3 Lumbrici latifigna. i9O.b Luna per fomnu pati vifa qd portendat. Luxationum curatio. •471.C Luxationis curationi commu nia. 47gt;.c Luxationum mala. 459.f Luxus domefticus probibet. Machina |
INDEX.
M •
MAchinamenta quibus pattibui adhibean-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4.e
Macri fiçna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn.c
Macrocepha}i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S9.C
Maculas folare* purgantia. 19)-c
Madefââft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni.a
Mcotis palus Europæ^ Afiç terminus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«j.b.ja.d
Magi amp;nbsp;eipiatores. 13/.d Magi vel venefici quales.
138.3
Malaodorata. iJo.a
Malapunica. u4.b.2'Oi.a
Maladulcia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114.a
Mala lÿlueftria. ii4.a
Malaezvfu veneris, syiy.d Malorum humorum caufTa.
Manus natura amp;nbsp;defcriptio. 4S4.C
Manus luxatç ligna,repoßtio accuratio. 4 7$.ef Manuum latio quid portendat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4O2..a.4io.c
Mare amp;nbsp;fontes vnde hyemo calefcâc amp;nbsp;turgeat. 4O.d Mare perturbatum i'n foinno quid velit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiy.b
Mare quibus profit. ut.a Marium corpus. fi^j.b Masamp; fœniella quigignan-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.6
Mafculi in omni genere cali-diores amp;nbsp;ficciorcs fiint, 104.e
Masaut foemina quomoge-neretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57.3
Mafcul* dextris in vtero h«-
14.a b
Mala homini vnde accidat.
I4.b
Malum ex arüculo non repo-fito.49O.a
Main à bono non fit nee có-
ret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3i7.f
Matutinæ deambulationes. ii4.b
Maxilla: folæ inter omnia of-£1 venulas habent. 44.de
tra.
I54-C
Maxilla: luxatx repofitio ac curacio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477.ad
Mazæ facultas, no.bc.ii.b
Maligniora qûæ derepcte ap
parAit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sij.f Meatus capitis feptem,totque
Malagmatapodendi. 140.0 fluxiones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.6
MaliCnfis curru onufto cal- Meconium quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;394.*
catibiftoria.
Malicorium. M.immæ.
348.0 Medicina quid. 4.0 94.d tgt;4-d^fedicinæanciquitat.
Medicina qualis. 8i.b
Medicinæ viæfeu partes.
4{.a
Mamma: exalperatar curatio.
lÿi.f
Mandibul.T.
7i.e
Maniacis feu atrabiliariis qd
cotitingat.
51J.C
10. a
Medica ars quibui conftet.
311 f
Medicina cur fapienti.-e (b-
ror.
INDEX.
Medici lil varia. ii;.b Medici at] nihil cxteris fi-mile habet. Medicina diuifa in chirurgi- een , pharmaceuticen Sc dixteticen. Medici ars cur refclli non Medicina lt;]ux doceat. 81 .f Mediana confiant amp;nbsp;firma Medicinx pars potiffima. 359.a Medicina non ftatim fcitur. 8o.b Medicinx voluptates amp;nbsp;mo-leftix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94.1 b Medicina morbos omnes nô fanat. Medicinx artis prxftantia Sc Medicinx comparatio ad a- Medica ars effe, amp;nbsp;vera affir- Medicina ars eft de rebus vel morbis vulgo notis. 9.b Medicinani homines coaâi funtinquirere. 9.b nerato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44 4.b Medicus quilis cfTe debeat. Medicus morburo^ vbi nouit. iS.ee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• facile pellit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.d Medici munus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etia rudes feifeitari 5o8.d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^ebet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,.f Medici munus in rede tra- Medicus admonetur. ij.d dandis mulieribus. Medicus de quibus iniufte ar Medico diligenter obferuan-da. 3Si.def.3St,ie.* i55-cd |
Medid* cófider.anda ant^u rationem. 5.f.2.o.d.4ai.c Medici ad duos fines militât. 5is.e Medicû qux noffe oporteat. I43.C Medic’ quç prxftare debeat. i43.e Medicus deos potnfimum co lit. Medicus philofophus deo x-qualit. Medicus qui liudandus. 379-e Medicorum error in arenç iu Medicus afTiduc légat. 13.c Medico quid agendum erga xgrotantes. 35«.b.357.f Medicus confiderat morbos in corpore prxualentes. tfi.e Medici prxparatio ad arti-culotu repofltiones. 459.c Medico prxftanda in fraâugt; Medici imperiti taxantur. 434-b Medico curada in capSc vul- Medic* xgvos crebro inuife-re debet. Medici |
INDEX.
Me^ci plures conuocwdi. do moue Ja. 5O9.d'e.pt.J
A.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medicamenta nulla quando
Medicus de rebus vulgo no- adhibenda. 5O9.d
tiscradat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.a Medicamenta quibus nô cx-
Medicis non vtentes fanari nbsp;nbsp;nbsp;hibcnda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5ti.d
poflc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.a Medicamentii in repletione
Medici fama multi, re pauci. nbsp;nbsp;nbsp;reiicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui.d
3.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medicamenta purgatia amp;nbsp;1Î-
Mcdici peffbnati. Ibidem. ftentianófatisfuntadcó-Medicus mal* quid agat. ai.c ualefeentiam. 5.d Medici nauium rcâoribus co Medicandum perperam non
Medici alimentu falubre ex- Medicaméta fine fortuna,fcd cogitauerunt. 9.e melius cum e.i fanant. 8i.a
Medicamentorum modus. nbsp;nbsp;MedullaoiTisalimentu.i;o.d
3i4.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Medulla fpinæ, ipropric mc-
Medicameta pro natura cu- nbsp;nbsp;dulla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t.a
iufquedanda. 98.0 Medullafpinçcurreficcetur.
Medicameta ad conceptum. nbsp;nbsp;nbsp;io8.cd
itf j.a def.i6tf.a.i7i.c nbsp;nbsp;nbsp;Medullxipinæaft'cdæfigna.
Medicamenta côceptum re- nbsp;nbsp;4i8.e
parantia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joi.f Mel. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.b.ioi.c
Medicamentum contra abor Mel Atticiim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xaj.b
turn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.d Mclfcmicoäum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8i.f
MedicAienta valentia mor- Melancholici 8i comitiales .
bis acutis, dcbiliamitiori- communicant.
busezhibenda. 8 i.d Melancholicum cacoethes.
Medicamentavalentiaad vl- ^408.c
cera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5oo.dcf Jf^lidiagrauimorbo libera-
Medicamenta, cruda adhuc ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiÿ.f
materiaquçnoceât.388.d Meliflus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4.b
Medicamenta non adhibeda. Melos infula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34(f-b
7 9-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Membra adnafeentia. yi.b
Medicameta danda. Ibide.c Membrorum conformatio. Medicametis quzna ic qua- i04.d
Membroru
-ocr page 55-INDEX.
Membroruorigo. 71.ab MenflBm fupprcfforu ci®a-
Membrana tunica. nbsp;nbsp;44.ef tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 4,0
Mens hominis obfcuta. I oi.f 119.a b
Menfiu defedu tnortua.3 Si.e Méfiu cognitio.i7i.b.i47.d Menftrua diutius retinentib* quac ægritudines contin-gant. • 3lt;ï.cd
Menftruarum purgationü cir cuituseft.
Menftruorum iniuniorib’amp; fenioribus diiTerétia. 83.1
Meretrices quæ docuctunt.
4S.a
Meton vehement! febre cor-reptus.
Milium quid liftât. 3ii.c Milium alit.
Militarium vlcerum curatio.
Mens quando non falhtur.
ÎSy.b
Mentis fitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i.c
Mente valere in morbis, bo-num. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5io.d
Menfes cur à natura inuenti.
}Ot.f
Mffes quädo pauciores quid agendum. t3î.a.30i.f
Menfes quos morbos cxtru-dant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44O.C
Menfes maU qui. 459.C
Menfes educentia. $15.c
Menfes quibus diu permane-a«t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;354.C
Mcfes diutius quam quatuor diebus fluétes,malü. i4s.f Méfes diutius fupprefli quoi morbos excitent. i45.e
Menfes fcx mcnfibus retenti i8.c
incurabiles. i43.f Miniftti quales xgrotis didi. Méliü varius affeél’. 144.3 b 11.a
Menfes cuni in pudendunon procédant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.c
Menlium modus amp;nbsp;qualitas. i43.f
Menfibus feptem annis fup-prelfis quid eucnerit.543.a
Menfium bilioforum ligna i4tf.c
Menlium pituitoforum effe-
ftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147.3
Menfium plus iufto fluentili
curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3ó(3.adc
Menfium prouocatio. 164.3
Menfium purj^toria. 141.C
Mira amp;nbsp;breuis turn bumorü turn partium animalis enii meratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.’iS.c
Millio fanguinis vbi amp;nbsp;qui-do facienda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.cd
Miftiones in hoïebonæ. i4.d Modicis implcri amp;nbsp;pluribus vacuari qui contingat. ii$.a
Molx in vtero generatio amp;nbsp;expuUio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191.3
Mola:cóceptiis caulTa.figns ac curatio. 30 7.b c. ? ö' j.c d
MoUitoria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i97-b
Molli-
-ocr page 56-INDEX.
I^^UItoria fiovoimlu. Morx. vteti variaHÿiî.e iij.e.ioo.b W}.f Morbus typhosdidns cu cau lis ac curatione. aiS.ab. ii$.a Morbus biliofus. ixj.c Morbus fanguineus. Ibidé.d Morbus fftidus amp;nbsp;curatio. lyo.e Morbus rufiuofus eiusque cu ratio. Morbus pituitofus eiusq; curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyi.b.ixj.c Morbus craflus Cex annos vexât. Morbus loccllorum. i»,5.d Morbus ex abortu doiorem vicinis vteri partibus com municans. Morbusregius. jjS.d.jis.c. }73.d.59tgt;.e. 398.3. 400.C Morbus regius acutus eiusq; curatio. 175.3.180.3.198,6 Morbosæftiuos liycms fiicce densfoluit. ?î7'C Morifts latentes opinio potins quàm ars iudicat.94.c Morbus imaginationis. 64.d Morbi poft canem fydus qui. Morbus à venis omis. 71.C Â3tf3uibi3(î4.3(f5.Scc. Morbus nigereiusqi curatio^ff orbiab fpiritu Hunt. J5.b i7i.abc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Morbi.ii.àpituitacura cura- Morbus ftercoris vomitû fa- tionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199-* tiens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.f Morbi curobfcuri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.b |
Morbus quando debi lier Sc quando fortior. 510.6 Morbus facer quibus diis tri-buatur. i38.cde.i43.c Morbus facer fanabilis. 158.f' Morbus deficcatorius Sc curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i/o.b M orbos iudicare quid.i 94.b Morbi laterum caulTa Sc cu- ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.a f Morbi pituitoli caulfa Sc curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xii.d Morbi cralli Sc hydropis ea-dem eft curatio. xii.e Morbi çftate vexantes eorû- quc curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195.36 Morbi hepatici caulTa, ligna ac curatio.xi3.f.ii4.ab d e xi5.b Morbi vatij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331.e Morbi xftiui SîC autumnales. 3J0.e.3ii.c Morbi lethales. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii8.bc Morbi qui ante pubertatem nô fiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;459-b Morbi natura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jiy-c Morbi popularis cura, ly.b c Morbi ex menlibus fuppref-lis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 439.6 Morbus corruptorius eiusq; Morbi obfcuri multi,manife-curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyi.d ftipauci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^ Morbusaliquomodoaffinis, Morbi exptucuratio. 184UI Morbi . |
INDEX.'
Morbi paulâtim accedunt. lOO.C Motbi cuiusq; vterorum fc-datio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J. 9 8.a Morbi vcrnaculi. 84.0 Morbi acuti vndelt; nbsp;nbsp;}99.d Morbilethales. iji.d.i44iC Morbi ex aborcu cauflaamp; eu ratio. Morbi comitiali» diucrfi af-feâus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jjj.f Motbi ex tepletione curatio amp; côtra.$io.b. ixo.f. ixxjb Morbi à capite orti. 15 S .b Motbi partium anni. Bj.tf Motbi mutilantes. I44.d Motbi longi. Ibidem.e Motbi cito decernStes. Ibid. Motbi in alios tranfeuntes. Ibidem. Motbi neceifario ex aliisiu-petuenientes. Ibidera.f Motbi acuti qui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37 9.é Motbi connuttiti curatio. 3s8.d Motbi dubij. t44.d Motbi ab liepate amp;nbsp;fplene. 3i.i.d Motbi diebus imparibus iugt; 79-f Morituti amp;nbsp;futur! fufKrlIi-tes quib’ nofeant. 407.6! MotborücauiTæ.iS 11.6.187; Moritùri exvulnetato capite f.i4.f.ifi.f.i33.di44.b _ figna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449.C 193.3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^orsHippocratis. uf Motbi vnius figna fepte.Ibi. pAors quo tempore accidat. dicantur. i8lt;a.d Morborum tria ptincipia. 187.3 Motborum quinque craiforû cauifæ k curationei. iii.a b f.uaa d |
Morbq|um acutorum natura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfça Morborum caulTx aet 8t vi-âus ratio. Morborum ex vidus ratione curatio. Morborum diuerfi effedus. 338.d.34o.b Morborum omniufli cômu-nes folutiones. Morborum vteri fctc omniu curatio. Morborum cognitio amp;nbsp;obfer uatioraria. 315.0.197.6 Morborum modi. i3S-c MorborutD eiîeâus diuerfi., 130.f Morborumomniû idem mo dus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94.6 Motborum duo geQera.534.a Morborum natura medicus» 3s8.e Morborum décréta. 18 5.C Mores fèri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84.0 Moribundis in PetintLoqu; acciderent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.4.b Moriappetentium curatio. 317-e Mors vnde contingat. 51.3 Mortis(ignum. 409.C.418.C Morum utuerfa ratio in Eu- ropxis atque Afianis. 91/ |
INDEX.
•”‘*v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Mucus à natura . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.4 Mulicbris menftrui catilTa. 143.C Mulier vterum gerens cur ä menlibus non doleat. 5^.a Mulierprxternaturam pin-guis non concipit. 5 j.d Malier t^i prxgnans fiat. X39.e.i4i.a Mulier cur fit viro calidior. 143-e Mulier ab rtero quo modo ftranguletur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i46.bc Mulier concipere folita cur non concipiat. JOA.d Mulier bimeftrem aut gran-diorem foetum cur perdat. îî-d Mulier lienofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35^.c Mulier LarilTa decimo menfe abortit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;346^.c Mulier concipere cupiens. 349.f Mulieris non cócipietit pur-gatio. i4i.d.3oj.a.t47quot;C 130,1 Mulieris à partu non purga-tæ^iiratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiy.b Mulieris corpore male habé-tc menfes pauciores Huut. 146.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 3i3.e Mulieris cibum, ob vteri do|^lulierc$ in cöceptu errant. lorem,auerfantis curatio. 4 9.0 137.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mulieres,qua: longius quàm Mulierisfemenretinctis fed non concipietis curatio. 3o8.d Mulieris inuitæ aborcuin fa- |
cientis curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joS.f Mulieris qux diu non cöce-pit,curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i37.d Mulieris præ obefitate nö có cipientiscuratio. }0}.df JoS'f Mulieris decumbentis inlit« tore hiftoria. 3i?.d Mulieris apud Tifamenu decumbentis hiftoria. 33o.f Mulieris à morbo vteri ob-mutefcétis curatio. i8 7.b Mulieri poft viri congreflum quidagendu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 8.b Mulieri fernen non contincti quid agendum. Ibidc.d Muliercs rariore carne amp;nbsp;te-neriore quam viri. 143.1 Mulieres cur fteriles (îât.301* b d.303.c.ii6.f. curnö có-cipiant. Ibidé.b f Mulieres cralfas cur nó con-cipiant. Mulieres etiähydropem pa-tiuntur. M ulieres quç grauiua è mtli-busaegrotent. Mulieres à vatibits decepta: quid Diana: confecrarent. 113.3 Mulieres qua: paterentur. decem menfes vterum ge-ftaffe vife funt,falliintur. 4’..d Muliercs nihil aut parum Uquot; dis ha-* |
INDEX.
AisHabentes. 45.» Mulieres vteru non gerctes i fupplfîs méfib’ dolct.jff.b Mulieres menftruit carentes non concipiunt. Ibidenj. Mulieres plus vcl min* in par tu laborantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37,b Mulieres cur falfô fevterum gerere credant. nbsp;nbsp;nbsp;aSe.e Mulieiu diuerfac naturae,turn â coloribus, turn ab xtati-bus petit*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115.c Mulierum afFedus. } S o.b Mulierum viAus ratio. }o.e )i.ac Mulieru diuerfi morbi .341.6 Mulierum trium zgrotantiu hiftoria. 331. ab c Mulierum facunditatis co-gnitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410.c Mulierum Scytbicarû form* dux*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si.e Mulierib* iudicio prçditis de partub* fides habéda.4 9.d Mulieribus omniii morboru cauflzvteri. 8x.b Multi valetudinari) nafeun* tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ 5X.C Narium qualitas. 7t.e Multi etia impnidetes in me- Nafi fra Ai curatio. nbsp;nbsp;478.f diciniincidunt. ^.a nbsp;nbsp;nbsp;479.b Multi priore dbo perierunt. Multa ex vno quo modo gi' Mufium. Mutatio ciboru qui fieri de- |
beat» 3Si.c.ji3 Mutatio fubita amp;nbsp;magna pe-riculofa. 383.b.384.f Mutationes locoru ac riâut morbos gignunt. 51.« Mutationes locorum, varios homines procréant. 93.b e Mutationes mentem excitât. Mutatiöes qu* cauf dç.337.a Mutatióes temporis amp;nbsp;aerit morbos pariunt. jii.b Mutationes temporum morbos pariunt. Mutationes tempotu obfer-uand*. Mutus cur fiat qui comitiali morbo corripitur. i39.f Mutili à natiuitate curabiles. 49’-d Myli *gri hiftoria. 3i3.d NAres replet* nihil emu-gentes.iio.c N ares humidas habetes qua-lesfint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3î9.d Natationes fomniare quid re b lit. Natura facicdademófirat.S.a Natura repugnâte omnia irrita fiunt. Natura calidior quantum à czteris rariet. 10 8.a Natura in omnibus dux.ip.c ttît Natu. |
tNÜEX.
bitura ofTiuin, neru«rû,re* naruin , carnis amp;nbsp;aliorum
Nexus qua pane procedat 4îi.d
bumorü qui cognofcatur. Nicodcmi Abdcricani htfto* }i9.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjtf.ah
Nacurx humanx dèfcrîptio. Nihil teraere iudicandutn.
Nacurx aâio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nocumcntum nullum à me'
Nacurx conat-us amp;nbsp;vis. io}.b dico bono,aoc ab arte me' Nacurx #morbi quib’ aqux dica oricur.
inpotu(àlubres. Sif.a Nomx lethalillimx. ^'^7^ Nacurx diuerfx ignis amp;nbsp;a- Nomina arcibus ex ipeciebui
quxvariatemperatura fi- impofîca^
une. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.C Nomina lege naturx indita.
Nacurx varix variis fenfibut 4.6
percipiuncur. 107.cd Noneademviafeminis amp;T' Naturx calidioris viâus ra- rinx.
tio. io7.f.io8.b Nolfemorbos amp;nbsp;curareeiuf' Naturx diuerfeviàus.ngt;7.f dem cftfeientiç. j.c
toS.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Notx ex collo amp;nbsp;faucibus.
Naturx qux nulla cura aut 4}0.e
viâu mutantui. »o8.c Notx ex prxcofdiis amp;nbsp;ven-Naturx ftudium. 7,d tre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ji.abd
Naturx modum excédés ni- Notx exhirabis. 451.1
hilbonum. îoÿ.c Notx ex fanguinis eruptio-Naturarumcognitio. lotf.c ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.d
Nebtiqiiidicantur. 55iî.b Notx ex dentibus. 419.^ Nebula quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4o.f Notx ex maxillis,labils, gin-
Neceflaria medicofuturo.t.d giuis, fpucis amp;nbsp;fercationi-Neruilft torpidus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.11 Sus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45°.*
Neruiquomodofafti. 44.d Notx ex voce. nbsp;nbsp;Ibidem.b
Nerui vbi non fint. /i.d Notx eX dyfenteria. 457.C Neruiàcarcbro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6S.a ÿotxexvrina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44i.a
Neruinon Ixdendi. 475.cjletxexfputo. 454.e.45î.f Nerui cur dolore minus affli NotxcxprxgnâtiL’.459.de
gantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij.f Notx ex vanis affedibus.
Neruorumgeneratio. 4(j.b nbsp;nbsp;nbsp;45ff.ab.455.d'
Notçexpurismiftiôe. 415.« Neruorudiftributio.51fi-.cd Notxexlethargo. 41.6.6 Neruorum qualitas. 71.C Notx ex vertigine. 41.1.t
Not«
-ocr page 61-INDEX.
Not« ex oculorupto amp;nbsp;pto minente. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i9-c Notx ex doloribus auriurn. 4x8.cdf No(x ex raorbo regio. 4xS.c Nota vbcrioris alimenti. 5O9.f Notæ ex bydrope, tabe, podagra fc niorbo racro.4i$, d.4id.dcf Nuces. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti4.e Nuclei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii4.b Nyâalops qui cutetur. 507.? 4xi.a.3$9.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Nyftalopicac affeaione* in pueril. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)iïo.b O Beforura viauj ratio. iS-f Obliuio malum. nbsp;nbsp;nbsp;40 9.d Obliuio k noftarna vocife-ratioTnde. i4i.d Obliuio dyfenterici quz. 3S4.a Obliuionis eaufa. 551.C Obferuanda in «gris. 3 4}.d ’’'''•° Obferuanda medico in mor bis dignofeendis. $5t.ab Obferuanda, ac cauenda cir- caviâiusrationem. 319 4.1 3S1.C Obferuanda circa vlcera tra-danda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41Z-^ Obferuatio varia. 4t4.b Obferuatio variorum peru tills. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i35.f.it4.ab Obferuatio prxeipua in ocu- |
loru*t lippitudines.' 4i*.f Obferuatio in Typho mor-bo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiS.c Obferuationet morbonjm.iî xs.f Obferuatiôesprçcîpue.4t4.e Obferuatione digna. 9 9.É loo.a Obferuatióis modus ad prx-diäionem. 414,0 d Obfonium in renum morbir, xo9.f Obfonia ex rariis îtritis pre-parata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.b Occafionet tempoTum.i44.f il.C Occafîoncs morborum con-fyderandae. Î37.b Occafiones curandi tempe-ftiuac. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i45.b Intempeftiux. Ibidem.C Ochrifiuepliafioli. m.b Oâimefttis partus. 4S.e Qâimeftres non fupei Kites manent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 9.0 Oftimeftria amp;nbsp;trimcKria cur nonviuant. 5i.e.$x.a Oculus totiut corporis tetn-peraturx index. ^tS.b Cculi confraâio mala. 410 .a Oculi corrupti qualitas Si cu Î07.C az-«! .qa ratio. ^Pculi humor. Oculi fulgétci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZT-C Oculi fitus amp;nbsp;vtilitas. $ )?.b Oculi diftortiomalu. aoj.J 410.b OculorS doloris curat. 51 fX Oculoru confideratio. 4 a-Z-c tttt ‘j |
index.
^ulorum medelac, • jpj.e Opifei,naturçvefartijinftr* Oculorum fluxiones. 3$5-f mentij vtitur.
Oculorum fluxionis in nares Opinio in medicina perni-auerfiooptima. 373 f cio£i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^.d
Oculorumfigna. nbsp;nbsp;nbsp;3S4'fe Opifthotonoseiufq;curatio.
Oculorum fordes ficcç.4i9.a I7$.£d.4co.a.ai4.a
Oculorum tumor. Ibidcm.b Oratio Hippocratis ad aratn Oculorûnotæ. }99.d.4oi.d nbsp;nbsp;nbsp;confiftentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î34-*
Oculoruft tumor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.c Oratio legati ad Athénien'
Oculorum remedium. 130.C nbsp;nbsp;fes* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj.b
Oculorum tres ttinicæ. 71.6 Ordei facultas. iio.b Oculis nullum pharmacum Ordeum Achileum. i79.d adhibendum. yj.c Ordeum torrefaétum. Ibid.f
Oculis potiusquam opinio- Origanum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.e
nibuscredendum. loo.f Origo yenarum (t arteria-
Oculis incômodi cibi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itÿ.e
Ocymum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.d.ioi.a Orts male olcntis purgatio.
Olera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aoi.f ipi.e
Oleum amp;nbsp;oleofa. aoi.c Oris yteri plus quàm in m£-Oleum Aegyptiu albu. ii9.f fibushiatis curatio. igy.f Oleum quibus ylceribusin- Oris yteri inflammati cura-utilefit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499-c tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï8i.c.i8}.a
Oletum quodnam bonum. Oris yteri fernen prar duritia non fufcipientis curatio.
OlfaiJus caufla. 47.b.7i.e i88.bc
Olfaftum male afficientia. Oris vteroru occlufi curatio.«
M3«f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a35.fi89.c.3O7.f
Omentum quandoputrefcat. Oris yteri humidi curatio.
’4?'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XI9.e
Omnevnumeft. Ibidem.a Os yteri fine yuluæconclu-Oranc incócretu cauum. e.f fum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X43.C d;
Orones doloris cauifx ad ide ^ris yteri vicerati curatio.
referuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo.l^^ xj7.f.x39.b
Omnia terrxnafcétiafuç ter Os capitis duplex. 444.d ræ natura fequutur. 93.f Os capitis tcnuiffimii quod.
Ois attenuatio laxataccor- Ibidem.e
rugat cuté,renutritio con- Qj eminens quando præfe-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35 7'3 candum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4tf«'.d
f4.d.3n,c Os foiroris quim periculo-fam
-ocr page 63-INDEX.
(um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4gt;i.f nbsp;nbsp;104.^
Os intro cc dit multis modis Pallidorü curatio. So.c(!Fe
445'6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Palpebrarumcuratio. soy.f
Osqux patiatur. nbsp;nbsp;nbsp;446.d Palpebrarum ficus. jjue
Osfacrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Panacea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a.d
0$ tibiæ eminens. 49i.e Panificia varia. nbsp;nbsp;nbsp;j.d.iot.c
Ofculivtcrialroinclinaticu- Panis varietas. iio.f
ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r8o.d Panis difFcrentia.n.ab.roi.c
OlTaquïfiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.f Panis calidusfitimfik alia in-
Offavndc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44-d nbsp;nbsp;nbsp;ducit. ^Sj.c.iii.b
Offaquare àproptiislocisdi Papauer. iii.d.ii4.b
fcedant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4fiS-c Pupillaqualis. 47.cd
Ofla rupta minus peticulofa ■nu.gii'eiypici.i cucumere. jj.f
qux. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449'4 TTKfaiS'fl'yfuit àrofa amp;nbsp;allio.
O na pueroru qualia. Ibidé.b nbsp;nbsp;nbsp;18 o .c
Oifadigitoru, man’,pedis amp;nbsp;Paracynancbe eiufque cura-articuloru. «5.e.amp;.66.c ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i74'f
OlTis maioris ab{cc{r’.4S4.b Partheniü micropbylü, 5oidgt; Offis ruptura ambiguam co- Parij ægri hiftoria. jtj.e f
gnofcendi ratio. 448.b.c Pariunt ftatuto tépote peco-OCTis capitis confraâi cura- nbsp;nbsp;nbsp;ra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.C
tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3r«.f Pars robuftiffima cur io coi-
Offis {implex fradura. 4 (î^.c tufecernatur. 3i.f Olfisfuppuratifigna, 449.d Partesmcfisaliquot. 53.a Odiumcauotu adio. 38.a Partesfingulæqui nutriatur. OffiS,neruoru,carnii,cutisamp; 101.d e f
venaru in corpe vfus.lt;8.d Partiu iternarii feruor.ijt.b
Ofliumfradoru amp;nbsp;emincn- Partus qualis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.c
tium curatio. 4ifs.e Partus feptimeftris, *58.0 e
Offium coaudio. 48 7.d Partus gemellorum. 311.0 Ofcitationum alliduaru cu- Part’quo morboliberet.iij.f
ratio. 3i4.f.355i Pattusciivlcereincoxano-
Oues amp;nbsp;caprx comitiales.noroenfeeditus. 34S'e 141.c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Partus cur non omnes robu-
Ouorum facultas. Oui candidum.
P
xn.e ftiedantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.0
lyj.f Partus quandopericlitantur. 5i.b
PAlatifluxio. tf4.e Partus macilenti ac tenues.
PalffiraSc Paedotriba. 50.a
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lift “j P«*
-ocr page 64-INDEX.
Partus fcptino menf* quid _49.b Partus quo paâo educat. 53.e Partus quomodo edaatur. 53.C Partus mortuus quo pafto c-ducetur. 53.1.58.0 Partus variafimilitudo. jj.d Partus acralcratio. 43.b Part’ retinédi curatio. 150.8 Partus difficultas qui tolla-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 3-ab Partus appropinquantis ligna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5i.f Partus diiTicultai vnde.i5i.d 84.6 Partus fruftulatim extraüio. 58.C Partus direâio. 59 a Partus conceptio. lot.a Partum accelerantia. itf tf^.b c Partum iuuantia. Patella. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£5.f traflH(M«T(it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.8 Puris in rtero fernen eorrii- pentis pu rgatio. 304.de Peeora prçgnitia i potu amp;nbsp;ci bo pinguiora fiunt. 39.8 Peâorii dûrfiue diruptio. 10Ä.8 Peâinis prx fluiu dolentis . curatio. Peftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tftf.8 Peâusindûrfum ruptum amp;nbsp;curatio. Pedis cum manu collatio. Pedis ät^oCfium eiut fra£Iorü |
Pedum tumor. 501.« Pedum calor febris folutio-neni dénotât. 389.6 Peddfrigiditasfebriu accef-funi lignibeat. 389.0 Pedum tOrporem quid difcu-tiat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii4.f Pedibus manibufqi diftentus ac tort’ curatur..79.f.go a Pellicula fpumofa. 48.f Pellicula a8 aere prçfrigido fuperinducitur. 44.8 Pelhum tinâoret. 103.0 Penicilli plum8ei prxparatio amp;vfus. 181,c.181, a. 504.a PerculTus in palpc8ra fine o-cull Ixfione fanatus. 35Q.C Perdiccas rex phthificus ere« ditus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.c Perfotationit modus quit. 449-f Perfrigeratio maIum.409.df Periclis A8deritani biftoria. Periculü mortis in prxgni-te. Perinthus. 3io.d.3i3.d.t34.f Peripneumonia qui fiat.i 51.8 d.i^9.d Peripneumonia amp;nbsp;eius cura« tio.i^3.f.iff4.b.i7d.a,i93. -^•lt;94 8.39t.d Teripneumonia quï fuffocet. Peripneumonia quid facial. 400.d Peripneumoniaqj afFcdióes. Peripneumonix |
INDEX.
TciipneumonijE caufTx. 154. nbsp;nbsp;nbsp;ria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji $ .f
c f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philini ^oris puerper« TiB
Pehpneumonix 8c pleuiiti- nbsp;nbsp;fizmors. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jip.abç
dis figna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455-b Philifci zgri hiftorit. jij.e.
Peripneumoniz amp;nbsp;pleuriti' JI4X3U.C 'disxiiffercntia. ,75.ef Philonis filia cur mortpa.
Perniciesfceminarum. 4o;.f nbsp;nbsp;}lt;4.d
Pcrnionum curatio. J7}.f Phreneticusmoriiur. 334.f
Pcrpêdcndainluzationibui. Phreneticifigna. 40?.p
47i.lt;ic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phrenetici qui pereant, isj.f
Perfarum bdiiwn contraGrz Phrenitis qui fiat. i$j.c cos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phrenitidis iolutio. j$S.c.
Peftilentia obfidentium ium 4oS.b
ma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5jv^
Pctcda in vulncribus capitis 4iS-a
Petenda àdiuturnas fluxio-nes pauentibus 4ii.b Phagedznofus puer quz paf-fiisfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj9.f
Phanocritus. |i$a
Pharruacu datums quxdprius agat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pg.ef
Pharmacum quid agat, ij.e Pharmacii poft dolores dan-dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4i.a
Pharmaca Fortuna reperta.
Phrenitides cum curatione. 174-d. tj3.f.i54xf
Phdiifit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£4,.i
Phyficus hominishabitum »e robur confiderat. jot.f
Phylam Alexandri ptUicem
Perdiccas depetibat. i.d
Phyfiognomia. 3is.a
Pilarum vfus in fraduris.
4«4-f
Piaguedo conceptum impe-diens, quomodo cuiada fit S«.f
xoo-c Pharmaca cautius exhibdda.
Phamagorx zgri hiftoria.
Phafianomm deFcriptio. S« Phafis incolz. 8 9^ Phafis-quifluat. Ibidem.F Pherecydis zgri hiftlt;xia.
5 74.e
♦ Xtyiuat XAixop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19 S .b c
Philiftis in ThaFo zgri hifto-
Pinguis figna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jii.e
Piper dentes iunat. * 359.«
Pira. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii4.a
Pifainfiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in.b
Piamp;cslt;eduliumleue. nbsp;nbsp;toi.f
Pifees erronés. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju.b
Pilices grauiores amp;nbsp;leuiores.
Ibidem.b c
PiFces ialfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.c
Pifeium Facultates. Ibidc.ab Pittacus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3xi,c
Pituita eiuFque curatio.iio.e fttt *“i Pituita
-ocr page 66-INDEX.
PituitacurLyemc ai^eatur. Pituitaalba eiufque curatio. 171.d. jjS.c Pituitxezoreacnaribu« flu entisfigna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x$j.e Pituitxcdudio. joo.a Piuiitofxgt;c biliofz mulieni purgatio. Pituitofi Si biliofi furore» quale» fint. Pituitofi inediamfaciliusfe-runt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSj.a Planta fpirituni habet. }9.f Pleudes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.d.;io.b Pleiadum occafus. jjj.bc. J4O.C Pleiadum ortus. iiS.d Pleiadum occafus Ibidcm.b Plenitudinis figna. ixoid. UI.a Plenitudinis curatio.ixe.de. ixi bçf.ixx.b. 1X5.C Pleuritis qui fiat. isx.bc Pleuritis quando cnecat. iSbf Pleuritis ex dorfo eiiifque cu rati*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iyy.cde pleuritis fanguineaSt curatio lyS.b |
raodumhyeme. iiy.b Pluuia Clemens rifa in fom-no quid fignificet. ixtf.e Pneumonis fiue pneumonia eiufque curatio. xo4.d Pncumoniz caufla. xot.b Podagra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I98.d Podagra qui laborent. 517.c. amp;quandofiat. Podagrz curatio amp;nbsp;figna ex ’ cadem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41«.d Podagrac medela. x^i^.b Podagric! morbi. »97.C Pana quz maU» medici» ir-rogatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;).c Polenta ex ordeo. xoi.c Polentz recentes. iit.b Polypus cum curationc. ifi. bcdef. ijj.e Poma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.f. iiS.e Porcinz carnis vires. }94.* Porrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.b. xox.a Portulaca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii).d Pofitio partis vulneratç qua-lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451/ Pofirema in morbis qualia. 3i4.b Poftcanem febres quales. Poft purgationem exhiben- |
Pleuritis ficca,amp; cius curatio partum quz eueniant.
77.f. 7 8.a
Pleuritis amp;nbsp;eius curatio. itfj. T^teftas mala res. j.b bcd.i77a.i95.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Potto ad fluzum rubrum.
Pleuritides ficcz amp;nbsp;biliofz. ijj.e
*ƒ 7-b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Potio ad omnes morbos ab
nXHfw/x«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijo.a vterisortos. Ibidem.d
Plusquiefcédumquiralabo- Potio ad fluxum album.
X75'*
-ocr page 67-INDEX.
»55.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prædi^one» exempli» con-
fotiones menSum amp;nbsp;fecun- finnantur.
darum purgatorix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pratdiâione» ex ftercorc.
■i-TLA
Potiones réfrigérantes in fc- Ptzdiâionet ex lippicpdinis breardenci. i79.cdef fignis.
Potusvia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^.d PrxgnansrndemäMatur.
Potus in pulmonemnon de- iiS.a
uenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5i.b Ptxgnans quicognofcatur.
PotiiTimum in fraâuris eu- 140.0
tandis. 4^4.a. 4tfi.e. Prxgnans cur fit pallida.
4^3.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»Si.e
Prandium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii5.f PrxgnantislienofxafTeâus.
Prxcautio ad eonulfionem. Ibidem.b
}o.e
PtxciCs, quxnon coalefcant. 14S.C
PrçcognitioJt cognitie quid iio.c
Ptfcordiorum inflanunatio-nesvnde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}SS.e
Prxcordiorum dolor. 4io,b Prxcordiorum tumores. 59 7.b Ptxcordiorum notx.4oi.c d Prxdicendum nihil quando.
Prxgnantis varia figna. joi.c d.54.f.55.c
Prxgnantis fœtum menftru-um gellantis curatio. 1» 9* cd.
Prägnantes quando purgan-dx.su.d. 5t5.c d. 5i«.a b
Prxgnantium morbi.iso e f. 151.C
Prxgnantibus terram vel cat bones edentibus quid cue niat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.f.55.a
4’4.b
Prxdicendum quid fit medi
co.
4t3.c
prxdicendum prudenter. 4B-e
Premium medico conftitucn dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.f. xx.a
Ptxnotiofuturorumqui pa-
retur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83.de
. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rxfagiabona amp;nbsp;mala ex in
Prxdidio ex hannorrhoidi- fomniis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115.C
bus.
Ibidem.d
Prxdiâionis modi qui deri-deantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.a
Prxdiôiones ct potu amp;nbsp;cibo immodicQ, 4t4gt;ae
Prxfagia ex temporum qua-litate. 87.ef. SS.abc
Primiparç magis in pattu laborant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.d
Prim* dies in xgro obferuan duo
index.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• 39O.C Pudendi puetperx obturât»,
cauffaeamp; figna. nbsp;nbsp;nbsp;■a5;X
Principiûûaauonû cumul pudendi exulcerati curatio.
»4S.d ijS.bf. ijÿ.b. 140.C
Principia art« fupponenda. Pucllz cur tardiur cóforrae» }7’f
Priores artis medicx taxan-* Puellç à pueris Qui différant, tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.d 5o.f
Procréât*diuerfa. nbsp;nbsp;nbsp;io4.f Puerdniulopercufrus.349.e
Priuatorum hominum vidui Puer in caput priut naturali-ratioinbyeme.verc.xfta- terprocedit. 4ix.4i.d te,amp; autumno. xj.c d e Pueri cur fernen non emit-produaionisfc exacetbatio- tant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt-b
nit morbi cauflx. jjif.f Pueri fitus in vtero. 4i.f
Profluuium alui diuturnura. Pueri quid pcculiare à natu-3?^ ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lahabeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$o.f
Profluuium alui. to.F. i97.d Pueriliuidiacmortui expul'« Profluuium alui amp;nbsp;vomitut flo.
quibusconférât. 5o8.d Puerinatura. }i7.d Profluuij alui ex partu cura- Pueti carnofi minus ladis fu«
ÛO- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a7o.a nbsp;nbsp;nbsp;gunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59.4
Prominentix capitis ptiore Pueri fugctesfimulfc meien P»rK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444.C nbsp;nbsp;nbsp;te«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.e
Proprium medicx artis. X.b Pueri modo parai, modo ma« Profpicienda medico. 83.b nbsp;nbsp;nbsp;gni nafcuntur. nbsp;331.34.4
Prudens natura quantum pof Pueri cur mutilati nafcantur.
3t.de 34.a
Prudentis viri confideratio. Pueri fani amp;nbsp;integri fere fem
51* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perexmutilisiufcuntur.,
Ptifana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ryj.e Ibidem.b
Ptifana integra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS9.f Puerorum hydropicorum cu
Ptifana quando^exbibenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yy.f
380X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’uerpera gemellarum Cyzi*
Ptifanxlaus. Ibidem.b cenamoixua. 337'b
Ptifanxfuccus. r79.f Puerperx plus fads purgat* Ptifaiixconficiendx ratio. fignai.
3*o.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Puerperx recent enixx cu-
Ptifanx incommoda. jSo.r ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58.bc
Pubertatis cauffa. 38.C Puerperx diueria purgatio.
-ocr page 69-INDEX.
t,( 7..1 fucrpcrx Cyzicenx hiftoria Puerperx in Thafo dccum-bentis hiftona. )?4.b Puerperx in qux mala facile incidant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.0 f Puerperx non purgatç cura-tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i54.cd Puerperx non fatis purgatx affoâuc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS4.f Puerperx à fecundanon libe racxcuratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is^.c Pnerperx cum non bene pur ganturpericulum. jy.d Pueiperi] purgationis men gt;nbsp;furaamp; color. itfj.e Puerpetij purgaüóes.i«6.± t’ iSJ.e Puerperi; non purgatimala. a.53.f H4.c.i55.b Pulegiutn. iSo.b. iij.e Pulmo. 45.e. 6o.d. 119.6 Pulmo cordit calorem mode ratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i.e Pulmo cor humeâat. 6 gt;nbsp;.b Pulmo tumens prx calore cii curatione. *74.a Pulmo confumitur. 64.f Pulmo cum nihil plenus ex-purgat,malum. 404.C Pulmo replecus amp;nbsp;curatio. itfX.c Pulmo ad latus prolapfus ctt curatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$8.d Pulmonis arteria exulcerata venauerupta. toj.ab Pulmonis morbus amp;nbsp;curatio. t(4.d |
PulmoQK fuppurati lïgna._ i7lt;.c Pulmonis inflamroatio,io$. c d. Pulmonis bydrops amp;nbsp;eius cu ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169.» Pulmonis amp;nbsp;artetiarum di-uerlitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;(.a Pulmonis tuberculiA). i49.a Pulmonis tuberculum qui fa-netur. Ibidem.b c Pulmonis erylipelas, eiüfque curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loj.f Pulfus venarum. 397.f Pulfus refpiratio, ligna fa-nitatis amp;'morbi. ijo.c Pulfus circa tempora. 9 S.c Pura omnia a deo dari quare per fomnü videntur. ii4.e Purgatio puerperx in caput progrefla quid efficiat. i55.e Purgatio infaciem progref-fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem.f Purgatio qua parte ducenda. 5O9.d Purgatio furfum autdeorfum quando fiat. $n-f Purgatio ventris quibuÄflce ribus profit. 499-0 Pufgationem quid prxccde- re oporteat. 5O9.f Vurgationes quot dicbus fi- ant. P urgationes menftrux multç vnde fiant. i4 5-d Purgation« diuerfx. lyi.f Purgationesquomodo xfti-mandx.jop.de Purgatoriü |
INDEX.
Purgatorium molk a^am amp;nbsp;fterius pariunt.
^tuitam duceuf. nbsp;i4i.c Qu«dam opifici, quacdam »'
Purgatorium ad multa, peribus imputanda. i i7i.cd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cx terra gignuntur quo
PurgatoriummoUient. i4t.e nbsp;nbsp;nbsp;modo crefcant.
14X.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qijx rupe ceciderat fup-
Purgatoriumtepidum. i4i.f nbsp;nbsp;ftes manfit.
Pus è peftore feâione vel v- Quæ generantur amp;nbsp;pereunt, ftioneWducitur. io4.f cómifcentur amp;nbsp;difcernun-Pus colleâum quid faciat. tur. loo.f.iei.ab« y6.c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiyt foetum expellant.
Pusquifiat. 499.*
Pus ex tumore interiore qui fœtum perdere cona« educator. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16'4.0 nbsp;nbsp;nbsp;batur,mQrtua eft. 350.«
Pusvlcerisalimentum. i30.d Qua: mulieres facilius fup' Pus optimum quale. nbsp;4oi.f nbsp;nbsp;preffos menfes ferant.
Puris einiftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ao6.f
Puftulx totius corporis vn- Qua: prius conformentur.
Puftulx lat«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3j3.e Qwe profpicienda medico.
Pythicum templum. nbsp;nbsp;jtj.d nbsp;nbsp;nbsp;ii.b.ij.a
lythionis xgri hiftoria. 3x8. Qu« recidiuas faciant. 3x0.« d e 334.d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qüæ fintmorborum princi-
pia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSo.d
Q^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^ fint in natura hominis.
X4.f
/'quot;W^a cura Hippocrates Quxfuperfoetant. 33.« grxeiam àpeftilen- Qu«vulnerapofcant. \jA ria liberauit. i.e Qualis pants amp;nbsp;maza. ix.d
' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^aduerfa vel fecunda for ^Jualitates fortiflim«. ix.lt;
tuna fiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8x.a J^iÿùdo in partu matresfes*
0» xgreac facile pariant. tûfve pereunt. 43.d j3.d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quanto tempore brachium
Qu«congèlent. nj.f fraftumcoalefcat. 437.« Qux attenuéturfc colliqucgt; Qiuntum ab omnibus cole-turin hydropico. isi.a rctur Hippocrates. i.ef Quzdam citius,qu«dam po- QiurenonuIIiabaliis différant.
-ocr page 71-index.
Quare hoc caUdutn^Uud có-tra putatur.
Q^are morborum calor non ftacim celTat.
Qiurtana quo t£pore, amp;nbsp;qua aerate gralTetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a S .f
Quartana à quibus immune) prarftet.
Q^rtanz longe breues quz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jio.b
Qiurcaoz diurne. )55.d
Quartane erronee. |3ri.d
Quartanas diuturnas potio foluens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjx.d
Obtenus medicina vitupe* retur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.f
Quatuor paria ncruorum. x/.d
Qmbus diis fupplicaretor. IX6.f
Quî calor.Sc frigui concipia-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij.b
Qmcaufajmorborum probe nouit poteft cómoda ad-ferre remedia. 94.C
Qui cito moriantur. 409.6
Quicquid fit finis alicui* gra tiafit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.de
Qmd patiantur, diu à eibis abftinentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.d
Quid per nines geluque itu facientibus accidat. ij.t
Qmd fpeâarint primi medicine inuentores. ix.b c
Quid primum obferuet medicus. nbsp;nbsp;nbsp;itf.e.xo.abd.xi.f
Quid oporteat medicos fei-re. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.d
Qmd ft homo Si quemo^«* gignaturfeiat medicus.
«4.C
Qines quibus conducat. ji.b
Qui ex egris perirent in ma gna morboru multitudinc;
Qu; bumores fingt^s anni té poribu) augefcant. K.a
Qms error in «gris. lo.e Qm probe augeantur. p.d Qm iani diutius perfeuerent. lOJ.f
Qui fine medicis i morbis conualefcunt aliqua re fa-nantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.b
Qimd diutius quâm decé mé fibus non contingat rterfi geftare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x.e
Quo geftu inuifendus fit x-ger. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff.d
Quomodo omnia gignatur. X4.C
Quo paâo fua quifque font facultate trabat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lEj.c
Qim plus cibi fumpfimus eo plus expetimus. nbsp;nbsp;nbsp;183. d
Q^tainedia. 48.b Qimta ofilum coalefcelitia.
ijo.b
Quot morbos eXvteris fieri contingat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x84.e
Qiwto tépore pedis offa fra-âafanefeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457.f
Quum partus non rite pro-dit , quid agendum, itfx.c
Qmim plusiufto comeditue quid agendum. xox.d Kadix
-ocr page 72-INDEX.
RAdix humaaorum mor borum caput. Ratio cur dc humano viâu fcribat. Recidiu*quid porteadat. 4x7.3 Recidiuarum cauGi, 509/ Rede amp;nbsp;non rcâe qux fiât. i4{.cde Regi) morbi quatuor cum fi-gnis amp;nbsp;curationibus. xK.e ziy.abf Regio ftcrilit quales gtgnat. 5jd Regio montofa qualea profe rat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9J.C Regio alta quales producat. 9}-d Regio pinguis quos gignat. 9J'C Regiones infalubres. loÿ.f Rcgionumfitus amp;nbsp;natura. gt;nbsp;loS.ef Regionum inter fe diflëren-tia:f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj.b Reiicitur â fchola Hippocra* tes falfa feda imbutus.ij.f Relida poft iudicationem, reridiuas facete foie nt. jX4-f.3I5-c Remedia fingulis exhibeda. 78 e Remédia fecundas ac menfes educentia. x}o,cd.x)igt; i’i.t33.X34- |
Remedia folum difciplina it nacuta inueniuntur. tf.e Remedium quibus tanquam defperatis nullii adhibea-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*77.^ Renea. 4ç.f.tfo.e.46.d Rcnuinaftèdus quibus fané' tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3«i.l» Renum motbi quatuor.xoS.e xo9.a b c Repletionis mala. m.b Repofitio per fcalara. 4 7o.f Repofitio optima. 47O,f 47«'C Refponfio aduerfus eos qui mortuosmedicis aftignat* I-e Rigor lethalls. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;513.6 Rigor ill morbis vnde. 1-51. d e Rigoris caufla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSS.f Rigoris ex partu aut abortu curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13 8.c Rigores vnde incipiant. 3jf. e.3is.c. Riphçi montes. 91.3 Robufti ex robuftis cur non generentur. 33.6 tuptionesqm fiant. 149.ef uptura:. Ruta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii3.lt;l S SAcermorbus. t4.de Sacer morbus qui fiat. 77X e |
INDEX.
?7-ce Sacet morbus pituitofis accidie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijS.f.iîÿ.c Sacer inoibus cur non diuin* fit. Sagitta pereufius prxter otn-nem opinioneiB fanatus. Jïo.b Salatninusattcbora vutnera-tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;349.« Saliua fiippreiïa Si curatio. i;9.f.i£o.a Safuia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii}.à Saluti$amp;mortiscaufa. i8f.f iSS.b Sanguis in fotnno intro ma-gisfugit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jï8.f Sanguis ex naribus flués qui-bus profit. Sanguis albus ex glandulis etumpit. Sanguis cut circa neruos có-pingatur. Sanguis quomodo mittend*. 594^ Sanguis coagulatur. 43.f Sanguis diutius in vtero retentas totum corpus aSï-cit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}(gt;.b Sanguis prudenciam iuuat. 97.d Sanguis putris in pus conuer^anus quis. titur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;96.f^apa. 6i,e Sanguis quomodo fifiatur^ Säguis ferofus in quibus fiat. ïStf-* |
Sangui* ex naribus quibuse-^ runipac,Scpueris quanao incipiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jji.f Sanguinis fiuzio in vlceribus quidfaciat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499.b Sanguinis eSeâiis Sc 9is. 97-ef Sanguinis amp;nbsp;aliorum humo-tuin varietas. tl^.fije.b Sanguinis vomitus caufia Sc curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a7o.a Sanguinis venarum fuppref-fiones qux faciant.5£o.d e Sanguinis cruptiones malx quz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ii.cde Sanguinem ex pareu voinen-tis curatio. Sanguinem ex Ÿteris' fiuenté fiftentia. Sanguinem ex naribus fifié-tia^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'ÿS.e Sanicas qui contingat. 18 4 .a Sanitas 8c mors vnde contin-gant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$o.c Sanitatis ezercitatio qualis. 35S.a Sanitatis Sc mortis caufa cui attribuatUT. sio.c-^ii-e Sanitati qui reftituantur St qui non. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4aa.d Sanitati conducentia. loo.f. Sapientia qualis defcribenda. tj.e f Sapientix author aer. 141.0' Sapientix Sc defipiendx eau fx 8cfigna. rotf.f Sapien'- |
INDEX.
S^ientilfima anima«amp; memoria vâlentifflma prædi-ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loy.a
Sapiécum viâus k exercita-tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 7,b
Sara quomodo nafcantur.
59.C Satyrus pollutione mortuus eft. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSt.c
Seäio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly.b
Secudam qux educant. is b.ifS.a b.si5.f.$4.a
Secundx reliâx cauÏÏa. ifS.e f
Secundarum hxrentiumez-pulfïo. i}7.f.i]9.ac Sedea teli quid,amp; ei’ fpecief.
445.f
Sauromatx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿo.d Sedis procidentia. 4106
Sauciati figna. 447-a Sedisprocidentia varia cura-Scapular. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf4.b.7i.f nbsp;nbsp;tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;o$.ab
i;-b Sedis ex partu laberantis cu Scientiafacile acféliciterdi ratio. ijy.b.iyo.a fcitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»i.f Segnicies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj.e
Scicncix votum acopus. 4.b Semel cibum fumere in die Scientiæ k opinionis diffie- quo$amp; quando oporteat.
rentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.f nbsp;nbsp;jo.f
Screatiophrenitici. 40g.b Semelcibumcapere quando Scripturo de humano viâu conducat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nf.f
necelTaria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99.ef Semen lini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179.*
Scymnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PJ.a Semen curfpumefcat. }i.e
Scytharum gens fulua. 9i.e Semenfauo Emile. lt;^.d Scythia gens infœcunda. Semen in vtero cum permâ'* 91.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferit quid agat. j4-e.n-lgt;
Scythicumhominum genus. Semcmafculum amp;fsmmeti
90.d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;invtroqueinelTe. nbsp;nbsp;nbsp;jj.a
Scythx Nomades qui viuant. Semen in pellicula tanquans 9o7f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouum continetur. nbsp;nbsp;j^.d
Scytharum ditiilimi potius Semen genitale ab omnibus quam pauperes fteriles cur nbsp;nbsp;nbsp;corporis partibus proce-
efficiantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9a.c^ dit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t9.(t
Scythx minime ad coitum va Seminis,quod in vtero feX lentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9i.’e nbsp;nbsp;nbsp;dies extiterat,forma,}{.cd
Scythixmiilieres vndefteri- Seminisgenitalis varietasdi les. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91.f nbsp;nbsp;nbsp;uerfas efFicit formas. 91.?
Scythx Eunuchi muliebna Seminis in vteroputrefcentis officia fubeuntes. 9i.a curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149.h
Secretiomorbicaufla. ti9,f Seminis ftatim poft coitnns _ ftuenus
-ocr page 75-INDEX
guentiiciuiTa fccuratio, i4S.f Setniois cUndeftinus fluxut. ifi.C Semina vbi non nafcantur. «3.C Semina amp;nbsp;piantx cur contra-riam habeant germinatio* nem. Senei paocit foraitibus opus habent. Seniores amp;nbsp;iuniores i quib* fuppurationibus magis mo riancur. Seniorum amp;nbsp;iuniorum affe-âiones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijo.f Senum viâus ratio. nbsp;nbsp;nbsp;tÿ.f Senum morbus amp;nbsp;curatio. i59-a Senfusmaximuscirca tbora-cem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7*.e Senfus bumanus feptem figu-rit contingit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iO4.a Sententix varix de boroinis natura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*■ 14.a Septenarij annorum in cor-ponbusprxualcnt. 5i.b Scptiineftres cur edantur. 4 9.a Septimeftrescurpaucifuper- Signa ex oculis. 4O9.b ftites maneant. 49-b Signa ex pallore. 4x1.9 Septimeftres alij plus.alij mi^ Signa ex perfrigeratione. • nus afficiuntur. 49.b nbsp;nbsp;nbsp;4X5.f Septum tranfiierfum. «o.f 48.C Sermonis facultas. nbsp;nbsp;nbsp;47.0 Siccantia alimenta. loo a Siccitatet multx poft fauo nium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;353,b |
iJ$.e.iS9.d S igna ab Eryiipelate. 4 o .f Signa xgrotantis. 1X9X Signa bene curati amp;nbsp;deligati. 4îîef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Signa bona: Ipei. 4O4.damp; malx.« Signa breui morituri. 397.f Signa ex angina. nbsp;nbsp;nbsp;4)).de Signa ex colore. 4ii.f Signa ex conuulEooe. $14.« Signa ex decubitu. 43S.de Signa ex diftentione amp;nbsp;fudo-re. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4j).d.44o.f Signa ex doloribus circa ar-ticulos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i).1gt; Signa ex bçtnorrboide amp;nbsp;e6-uulfîone. 4)3.bc Signa ex hydrope. 437.4 Signa ex lienteria. 4ao.ac-iufque curatio.b Signa ex lingua.4oS«K4a9.e Signa ex lippitudine. 41*/ Si^aex morbis acuiis. 417, Signa ex pleuritide. 4 !4-* Signa ex pupillarum colore. 4i9.d Signa ex fanguinis miâione. Signa ex foporofis afteâio- . ttltt n*bus. |
INDEX.
nib«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^8.abc ^na ex fpiritu. 430.d Signa ex Iplencfano. 4ix.c Signa ex fputis varia. 344.f Signa ex tabe. 4^6.e Signa ex timoré trifticia fine caulta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4r}.f ex ignerantta Si obliuio-ne. • ibidem, f ex rigoribu» foporofis. ibidem.f 42,4gt;ab ex liorroribus. 4i.4.ab ex vrina fupprefia.ibidem. c Signa ex variis capitis dolo-ribus. 417.3 e.4i8.a Signa exrarits aflfcdibus ma 5 ximcfcbribusamp; phreaiti- dc. 4i4.d.42.$.4t6'. Signa ex voce. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4O9.b Signa ex vrinij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3?/.cd Signa inherencium telorum Signa tnaris Si faeminx in vgt; tcro; Signa mortis in vicx. jiS.b itfj.b Signa fuppuratorum Si ubi-doriim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4itf.c Signum venularum cerebri fiiperuomentiuni. rsf.a Silenixgrihiftoria. jij.cd 3i4,f,3i«.f Silentium in febribus perni-oofum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40ÿ.c |
Silphiuin rbinafcatur. iSi.b SimiJago. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iii.a Simititudo geniturx obferlt;-uanda. Similitudtnera iuuantia. 5i.d Simulatores Si decefttKet^ ilt;»4.b Sinapi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.C Singula naturam fuam con* feruant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.C Singultus quando malus. 40î.e Singultus curatio. 391.1 Si re vna homo eóftaret nu- -quamdoleret. t4.e ’ Sitis quanda mala. 4 09.C Smegma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttfr.d SplfruâaiscoqiHCgt; !9.( Sol,Luna,ccelum,ac fiellçpc^ inTomniii vifie quid figni' ficent. Sol pati vifus per fommi quid fignilicet. Solanum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii3,d SolfiitiuinxAiuum. u8.f Solllicium brumale. 3ii.e 3i3.a.338.d.ii8.b Solum mucare hv loflgis mor bis,bonum. ^omnia diligenter obferuan' da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^.b Soinnia veneris quibus fiant. 31.f.31.a Somniare veftes Si calceamc-ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x7.d , Somniantium curatio. iffi/.a Sommare inortuos quvl fit. 1x7.6 |
INDEX.
ïi7.e
Somoi) Hippocratis inter-pretatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5a;.a
Somniorum diiterforuin cô-
Spiritu^denAitquid figfiij-cet. gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4oi.a
Spiritus omnia inter coeluin amp;nbsp;terrain replet. 94./
fideratio St curatio.ii8.a b Somniorum diuerforum ob-
feruatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nf.a
Somnuj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iif.e
Somnus frigefacit. yp.d
Somnus bydropici qualia. 0
403-b Somnus interdiu vitandus
Spirit’ Temper adducitnr vel exhalât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95.b
Spiritus rarietas. J$S.b
Spiritus rocèm edih J^7if
Spiritus vfus quàm *t *necc6 ûrius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^a
Splen.
pletboriso.
uo.d
45.f.6b.1f
77.d
Somnus quando eft mcdela. JJ8.»
Sonitus aurium vnde. ijy.d
Splen turgidus.
Splen tumefaâus quid e^^
»S4f
Sopot vbi malus. Soranus Cous.
Sorba.
ciat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSx.4
Splenis morbi quinque, eo-rumque curationes.
tilt;.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•‘J-’'
4o9gt;d Splenisnatura. »fj.i
lt;lt;c Splenis vehementer dolentia
curatio.
Î78-C
Sorbitio in vafts pulmonis lu Splenis euratio.
ptigt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.3 Splenem attenuantia. ii5.e
Sorbitiones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sjj.e Spleniorum deleâiis. 4$i.6
Sorbitiones validx. nbsp;nbsp;100.c Spleniorum numerus. 4lt;4.0
Sorbitionibus quandovten- Splendid! viri qui generen-i «“'n- , i 385.a tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.3
Sordesaurium quid porten- Spongifonnes.lien, pulmolt; dant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;358.6 Sc mammx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it.d
Spalmiibluiio. 398.£4oo.a Sporne fua qux in morbis Species fortunx nuda. 5.3 nbsp;nbsp;nbsp;fiunt.tum bona,turn mala.
SpeciUum quale. 5S.c nbsp;nbsp;nbsp;145.0
Speâanda inrulnerato capi-^pyti confideratio-. 4O4.b re. 44«.b.449.b
Spina- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«$.f
Spina gibbofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qSl.d
Spinx natura pernofeenda.
4S1.C
Spinx obliquatx curati*.
48}.cd
Spnti cruenti impedimeatu.
Sputum in pleuritids, Sc pe-ripneumonicis quale.4|4._
Sputum liutdum dfanguine.-ibidem.e
tint ij
INDÊX
ÿutjquçmab. • 404.C iputâ rotunda quid agant.
397.ee
S udor multut qinndo maloÀ 409.C
SudoriscauiTa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijt.f
Sudores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iipc
Sudores infebribus. 51,.( Sudores in diebus iudicato' -I riis.
Sudores qui excitentur. 9«.b Sudores qui boni. 396.b li contra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4at.b
S uffitus vari) ad fluxus.i94.c SufFimentnm vteri. nbsp;nbsp;nbsp;iji.e
ÎÎS.d
Sputum fubcruentum amp;nbsp;liui-dam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj'd
Statuarip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lojif
Stercus qui fiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46.6
Steicus oinniü quale efle de« beat.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4j$.a
Steriles rnde fiant.,- i4i.f
Sterilicatisnaturalis caufla.' joi.e '
Sterilitatis fiuentibui etiam
menftruis curatio. i38.d SufFocationis abvtero cauf* Stoinachus. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo.f nbsp;nbsp;fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4£.a
Stomachus vteri. joi.e SufFocationis ab vtero cura-' S'toniachui os vuluz. nbsp;nbsp;55.d nbsp;nbsp;nbsp;tio. nbsp;nbsp;tiy.f.a78,e.i9ï.bc
fiftctTei. t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«i.f nbsp;nbsp;ijt.f.isS.a.ijj.e.xja.c
Strangulationit ab vtero co- nbsp;nbsp;Xf7.e
gnitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39ï.f Suflfbcationiscuratio. ti4.e
Stranguria. is^.c.jii.d Suillxcarnisfacultas. 394.* Stranguria quare inflamma« Sulphij facultas. 393.{ , US intefiinisfuccedat. Superfdetationes quomodo
Sttangurizfolutio. jiî.a Supercilia.
I38.b.i97.e.i98.d Superftites ex fijppuratis H
Str^urixfignaamp;curatiocx contra.
forbitionibus, potionibus Superftites poft partum. 3O.a amp;nbsp;viäus ratione, i'/3f fuperuenientiaquomöri-X74.ab H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus adxqucntur. i8?.a
Strumçquoscorripiat. 4«7.b Suppurati. 74.b.73 f Succidulcioris funt quç iui-^uppuratus à vulnere. i3O.b
ta aquas nafcuntur. 513.d Suppurationiscaufla?. i47.d
Succorum facilitates. nS.f 130.d
Succorum feu faporum cou- Suppurationiscuratio. 393'lt;J fideraiio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^.a Suppurationes diuerfz.404.
Sudorfani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;397.f d
SudordeCretorius. 397.a' Suppwationis prjncipiu e^' Sudor frigidus pelTmiui. fidcrandum. 404.^
Suppura*
-ocr page 79-INDEX.
tuppuiuionit fign». ys.c
4)5.c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tabes mulicrum. 4Ilt;lt;d
Suppurât! pulmonis fîcna. nbsp;nbsp;nbsp;T abcs dorfali$,2( ci* curatio.
14«.ef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«6,bc
Suppuratorutnremedia.7«,f Tabes crronea. jti.a
Suppuratorumfîgna. 4O5.a Tabes grauiffima. jjj.C îuppuratirteticautfaamp;au- Tabistresfpccies. xo«.f xilium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.f Tabis uipUcis cauÛx amp;nbsp;cu-
Suppuratus »enter fuperior rationes. ^p.abc quotmodisfiat. i47.cf Tabiscuratioinfecûdo,ter-148.3b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio ac quarto menfe. io8.
Surditas in quibus malum. ab
408.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tâbidiàquib* male Eabeât.
Sutditads curatio. nbsp;nbsp;nbsp;J73.b
Surditatis mala. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41-9.a
Sutor fubula Ixfus periit. îso.a
}6i.a
Tabidi quo tempore moriâ-tur. quot;
Tabidorumbona ligna. 41«.
Sutura capitis longior Sc bre- ® uior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444.C Tabidorum forma.
Sututz capitis H. literçfimi- Tabidorum curatio.
les. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444.d Ta;(ûirvor«.
Suturzcapitisdiucrfz.444. Taxanturquide ciborumfa
- cultatciudicauerant. no.a
Syderatus eiufquecuratio. Telebuliægrihiftoria. JO.c i75.c.559.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Telorum varictas. 44«.f
Syderationesrepentinz ma- Temeni neptismors. 311.4 læ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.F Temetonbonum non eft.
Sylueftria omnia pri* fuerû t. nbsp;nbsp;nbsp;’ ■* -f
181.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tempcraturædiuerfz. ijp.e
^Templum Herculis. 334.d
T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Templum Apolliiiis. 536.C
Tempus quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.c
T Abes. nbsp;nbsp;74.b.7«.ab Tempus calidiusquibusvulT
«4.C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neribus profit, 4 99.d
TabesCcea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9.C Tempusçoiicubitus. 149,c f
Tabcsfpinea Sceiusligna. Tempuscoaugmécationisin 7«.damp;curatio.77.d vtcro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.4
ttttt «î Tempo-
-ocr page 80-INDEX.
T^mpori» in fex partSt diui- lio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiS.c Téporitautoret,rol amp;luaa. 5i.e Temporum Sc hominum ra-rietas. Sj.e.jio.b Tempora cur periculofa. tendant. 4ii.b Temporu yarieta» quot pro-ducat. Tetebella aqua fngida £epe intingenda. 4jo.a Terra æftate rara amp;nbsp;leui». 40.e Terra omnem habet humo- rem. Terrx façultatet infinit». iSi.c Tetrævire». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tSo.e Terræ motus circa folftitium liybernuin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)4e.e Terrx inferiora eur Eyeme calida,xftate frigida fint. 4o.b Terrx motus rel domus in fomnis quid fignificet. 11.7.C Terrx inundationem fom-niare quid velit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ny.c Terram nigrâ fomniare quid prxfignet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiy.c Tcrroris ac timoris caiifla. 142-C Tertianx naturales. Jtî.H Tcrtio quoq-, die qux fuaiû- |
tur,espelluntar. 184.I» Tetani mala.jyS.a Si ipecies* 399f Tetani très eorumque cura-tio. Tetanus lumborum. }9t.e Tbafijmorbi. }ilt;».b.3ii.b Theatrum Epigenis. 3gt;4-^ Theflalus Dracoque Hippo« cratis filij. Thymbra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tB-C Tibix oflis luzati curatio. 45t.ab.459.a Tibix oiTis vtriufque fraâi curatio. / Tibix ofla duo. 4$S.f Tibix ofla quanto tempore coalsfcaot. 460.f Timiditas amp;nbsp;virilitas vnde. 93.» Tinefmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijy.e Tinnitus auriu qualis. 4 o g.d Tritici facultas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio.e T onfillaru vlcera.$9.f.lt;^o.a b T onfillx ac vicinx pattes. ijtf.ab.i^o.f.^t.e Torpori pruriginoib quid profit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.ef Tofta vel afiata, ii4.d C remorem crurum ac pallo-rem qux faciant. 133.h Trerauli Scgibbofi vn. Tresmorborum obferuatio-nes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399.hC Triduo ezcernenda funt ez-crementa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184.6 Trifolium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igo.a • Triplicia |
INDEX.
Ttiplifiinutrimenta omni- Tuffes ci/ea folftitia By berna um acimitiumeorpora fu }5 ?.f
ftentant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j(4X Tuffes byeme flantibus au-
Ttiebiafis cMiatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrinis.
Trygis.id eft Tragus. gt;nbsp;iii.b Tufficula aurtum abfeeffus
Tuberculum ventris ab igna- nbsp;nbsp;mollit.
ris male fedum. 144-0 Tuffientes ex manuum agi-
Tuberculumfub lingua,vel nbsp;nbsp;tationo.
hypogloflis. iSi.a Typhimotbi cauff* 119.cd
Tuberculumlateris. iolt;r.c Typhi calcr qiû Icniatur.
Tuberculum in pulmone amp;nbsp;eiusouratio. i$8.a
Tubercula bona amp;nbsp;mala.334. d.(98.f
Tubercula circa aures, qui* bus herent. 310.0.313.d. 314.4.3i3.a. 34o.d. sçy.d 3lt;î3.f
Il 8,0 V
Acuationis faciédaefi-gnutn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5O9.f,'
Validis ediiliis alij facile vtü-tur ,ali) Ixduntur. 9.d
Varietas reruns in Alia. 88.f
Tuberculorum in pulmone fuppuratio amp;curatio.iii.b
Tumor narium. 74-d
Tumotis circa poplitem aut
Varix ffntcntiæ de fumedis cibis.
Variorum affeduum enume-ratio.
Varix teftiu quid po{rit.3ilt;.e
Varix interior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i47.cd
Tumotes adarticulos. 354.d Velocitas Sc tarditas vbi ad-
Tumores quid pottendant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hibenda eft. 17.be
355.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vena iecoralis. 159.4.131.
Tumores prxter naturame- nbsp;nbsp;nbsp;f.«8.a
leuatiprauum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3i3.f Venafplenica. t39.b.i5i.e
TufTis cum febre. nbsp;nbsp;nbsp;3ii.alj| Venaneruofa.
Tuffispueriquidifeutiatur. Venahumeralis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jg/
i98.f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vena mammalis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfg.f
TufFisfedatio.teftium tumor Vena principalis.
amp; contra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gio.f Vena ex finiftris paitibus.
Tuflis varietas. 3^0.a 70.d
TufTisficcicuratio. 3i7,a. Vena couulfapcalefcid 150.4
îîS.d.3lt;i.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veft»magn.i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;so.e
•o • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itttt »'j Vena
-ocr page 82-INDEX.
quot;Vent cordis. .
Vena pulmoaera occupant.
lt;9.e
Vena: coftarum. iS~{
Venç fignum cordis finiftru perflant.arteria rerà alte-xum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.a
Vena; finiilrx morbus Sccu-racio. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xio.d
Venx iugularcs. itx.e.ilj.e VenxcraiTz. lt;7.cd.i}9.a
Venx in fpinam infertx.
Venx capitis quadripcrtitx. « 8.e.7i.f
Venx in linguam infertx. (tS.e
Venx a ventre. 6 y.i
Ven X feftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibid em
Venx hepatis amp;nbsp;aliarum di-ftributio. )X$.f.}i^.ab
Venxamp;anerix pulmonis ru ptxcuratio. i03.c.i.o4.b
Venx roptx figna. i47-b
Vcnxrhenum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6(.(
quot;Venx poft aures fedx fterili-tatem inferunt. 9x.b
Venx iuxta aures incifx pro-creationem toHunt. ji.b
Venx plures fupra font qiiam infra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.f
Venarum diftributio. i7,{
Venarum natura. Ibidem.d Venarum multarum amp;nbsp;neruo rumaâio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.a
Venarum ex omnibus corpo ris partibus in pudendum concurfus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji.e
Venarum diftributio. 67 a
6S.a,6ff.7o.a bc.7x.ab Venaru quatuor paria. 67.^ Venarum varij colores.}s7.b Venarum defcenfiis. *7.d Venarum in feeminis diftri
butio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sf.e
Venarum temporum conft-deratio.
Venulx amp;nbsp;artetix loti* corporis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.C
Venulx ocnlorum. 71.C Vcnulxin ofte. 444.e Venter bitmidus. loi.b
Venter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4o.f
Ventris morbi. jii.C
Ventris tubcrcula. }97.b 4oi.e
Ventris obdurati folutio.
i9i.a
Ventris qnolidiana purgatio qui fiat.
Ventris combufti curatio.
ii4.f
Ventrem fuperiorem n6 mo-uendum.
Ventrem infernum non tur-bandum.
Ventrem aevrinam fubducé centia.
Ventrem perturbantia. iii.c Rentres quando calidiores.
Ventres humidi quando de-ficcentur,amp; cótra. ^io.a
Ventriculus infernus qui fup purefcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148.d
Véiriculus aialib*, quç terra plantis prxftat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;us-c
Vétriculi
-ocr page 83-index.
VentricDÜ qualitas. Ibidem.
Ventriculi corporis funi plu- Vertebrar, les. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;.f Vertigovnde, 15$.*
Ventriculi cum bydtia colla- V erticula fpinx.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4 i o.f
tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J5.C nbsp;nbsp;nbsp;4^gt;a
Ventrifinitioamp;ris. nbsp;nbsp;nbsp;94.1' Verticula obliquata. 4?4.c
Venci qui vtiles Sc qui inuti- Vefica. 44.e.«o.c i5.d les. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iO9.e Veficzfigna. 406.4
Venu ab vrfis Rjpbzis per- Vctita imagis. • 157.de
petui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9i.b Via qua medico proccdendu
Venti meditecranei ficci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit.
Ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vidus fimplex fecuriot ad fa
Ventotum natura Sc facultas. nitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5S1 .d
iO9.b.sii.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vidusabzquinodioadbye
Vetorum cum animalibus fi- mem.
militudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109.C Viélusbyemalis. ii8.de
Vcntorumqualitas.85.b.i55.f Vidus ratio in fraduris Sc
Ventorum czterarumq-, tetu vlceribus. 456,0.457.4 necelfaria obfetuatio.i55.f Viâus refocilläs vires, aóo.a 15®.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vidus debilis ac robuftus
Venus vndeaugeatut. 39.C quis? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55X.a e
Veratri puvgatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35 8.f Vidus ratio poll potiones.
Veratrum quibus profit,Sc co nbsp;nbsp;nbsp;16 i.c
tra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55i.a.55x.ab Vidusficcus.
Vcraitûquidopiciilofû.5ii.f Vidusæftatis, ii8.de
Veratroputgâdi quibusica- Vidusbydropici ipituita. pite fluxio fertur. 395.a
Veritas in arte medica non Vidus ratio conceptum iu-femper attingitur. ii.e nbsp;nbsp;nbsp;uatis.
Veris ac aefiacis mutata tepe- Vidus confuetus etiam fi ma ratura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511.c 515.ab nbsp;nbsp;nbsp;lu$fucric,facilioi,Sc con-
Vetfutiæ malotum infinitz. V idus ratio fotnniantinm.
519.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U5.e
Verfutiarum caufa auaritia. V igilia.
iit.e
Vigilia
INDEX.
VjRtlia immodica.
V^gor ætatis.
Vinum Mendefium,
Vinum dulce, lufterum.
38j.b Virginibuieurintcrdumne«
13.d‘ nbsp;nbsp;nbsp;genituranecméftrua fiot.
108.e nbsp;nbsp;nbsp;38.c
Vinum Mendæum. iio.ad
Vinum qui eztenuetur. 101. d.ioi.b
Vinum aquofum quas pactes
iuuec. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j.d
Vinialbi facultas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;585.0
Vinidulcis facultas. 385.b
Vinifului vfus.
Vina qux aluum fubducunt. loi.a
Vina alba aquofa. nbsp;nbsp;nbsp;179.«
Vinorum difFerentix amp;nbsp;fa-cultates. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.F
Vir in coitu cur maiore volu-
ptate afficiatur. 31.0
Vires (ingulorum fimplicium quidetrahantur amp;nbsp;augea-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii4,d
V irgx come«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 g 4.f
Virgo lata manu in ftneiput percuffa periit. 3So.d
Virginis LariiTex hiftoria. 35tf.d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
Virginis Abderitanç hiftoria
Virginis à menftruis dolen-
Viriles Si raagnanimi lege» auerfantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿc.e
Virtucis labor infania iudi' catur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$30.^
Vifa diuerfa qux fanitatem prxfignant. ng.f
Vifio Hippocratis. P4.ef Vifusquihcbetetur. 154.« Vifusquoalatur. 7i.e.7i.*
V ita hominis feptem dieruip eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.f.48.b
Vita Hippocratis. i.a Vitx modus.
Vlcus cur tardius, aut niiqua fanefcat.
Vlcus ferinum. yg.e
Vlcus moniferum. 79.b Vlcus vtcri cur cito curandu; joi.d
Vlcetij cum igni faao miiti
purgatio.
499'e
Vlceris in capite curatio.
447‘Cd.448.e.449.r
Vlceris in ore curatio. 371.«
Vlceris in vtero Si ore éi* cu
ratio.
173*
tis curatio.
58.1
Virgines cur delyrent. 114.d
Virgarum numerus amp;nbsp;difpo-fitio in fraâurù. 4tf3.a
Vlceris pus cum vrina confer • tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;397.ab
Vlcere in alterutra parte exi-ftente,quid patiatur. 4io.f Vlcere fanato locus qualis.
4io.f
Vlcera ac tubercula iudiean-tiafebres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îî7'|’
Vlcera capitis rnde. 154.0
Vlcera
index.
Vlccrafâtaecuranda. jg.d Vod» maxim« caufla. •
Vlcera maligna qu«. }«i,b yicera ne inflammetur quid agendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49S.f
VoluptascoeuntiuQ, 6$.c
Voluulusarcuatus. iio.f
Voluulus quado defperatus, 176.a
V oluuli morbi eorumque cn ratio. xs.o,bcd.i75.e
Vlcerapuetis Ytilia. jjj.d yicera qu« non coeant. 4?9-e
Vlcerafecandaqu«. 447.c
y Icerum curatio. nbsp;nbsp;nbsp;473.C.
498.6
yicerum in pudendij curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjS.d.ijg.b
Vlcerum mutilata curatio.
i9^.e
18.C
yicerum pudendi curatio. Voluuluitedit etiapoft duos
I7i.f.i7j.b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iio.e
Vlcerumquatuorvix. »8.b Voluulusbxmatiter. iio.f
Vmbilicus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j.d Voniitioniscanffa. lt;5}.bc
Vmbilicus quandonon fta- Vomitionjtremedium.i99.a
timfecandus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vomitionitmodui. n8.f
ymbilicusabruptus.aut re- Vomitus. ii;.d.u;.e
cifus ante tempui. 54,0 Vomitusbonus quit ic con-
ymbilicus trahit fecundam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra. 4O4.b.4o8.c.
Ibidem .b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409.C
Vmbilicitormina. ijj.f Vomituiprxparatio, }i7.b
Vmbilicivfui. jt.e Vomitus qui fiat. x’o.f
Vmbra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis.c Vomitusquomodocietur.
Vnftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem jo.cd
Vnguescurdenfi. }8.b Vomitusqulprouocet.xSix
Vneuec quando puero de- Vomitus fanguinis quib’pro-lunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5}.e nbsp;nbsp;nbsp;fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440.6
Vnguium generatio. nbsp;4tfx®Vomitus ventrem Ibluit Ic
Vocis exercitatio. ui.c ftit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtj.d
Vocis interceptiones. 40 8 .e
Vocis intercept« cauifa Sc cu ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38 8.d
Vocis labor Sc exterotii quid ferat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3$o.a
y«ci$reftitutio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3x7.4
V tbes aquas falfas habentes.
84.» Vrbis calidxfitus. S?.-« Vrbiumfitus. 83.c.84.cf.
St.abc
Vtina magis morbos indt-«at..
-ocr page 86-INDEX.
8.b
Vrina delyrium foluês, qu»-lis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jsy.d
Vrin»bona qux.}9^.c.4o;.e Vrini geniulifemini fîmiUs.
}5«-a
Vrina rubra.
Vrinacruenta )4a.b
Vrina cuftata quib* innoxia. 411.C
Vrina multa vnde (iat. i54.b
Vrina copiofior quin, propo tus ingefti ratione. 333.a
Vrina qualis amp;nbsp;ex ea (ïgna. dUb
Vrina cralTa vnde fiat. 153.0
Vrinxdiuerfitat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8.d
Vrina: crudae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;398.b
Vrinæ interceptio. 409. b.
4io.f. 4ii.b
Vrina: morbum foluentes.
397-a
Vrinæ clandeftinae. 408.6
Vrina: fupprefla:. 354.C
Vrinæ malx. 409.c
VtinæcralfæefFedui. i3«’.f
Vrinarum cognitio. 3 9o.d
Vrinarum varietas. 339.c
Vteri ad cot progretfi cura-tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij8.c.i95.d
Vteri ad caput conuerli fîgna accuratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^37'^
Vteri ad crura amp;nbsp;pedes coU'-uerfi curatio. 13 y.c. 18 y.a Vteri ad bepar conuerli cura tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t,79.cd
Vteriad inguinaincumben* tis curatio. a9^.b
Vteri ad latus allapQ curatio. 135.6. x8o.a
Vteri ad lumbos procedentis ligna amp;nbsp;curatio. ii8,c. i8o.b.i95.c
Vteri adpræcordiaconfifien tis curatio. i79'b
Vteri ad lèdem conuerli curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i37.f.i84.f
Vteri ad ventrem nutanti»
curatio.
i37.b
Vteri ad vifcera conuerli cu
ratio.
i}8.f. 195.cC
Vteri affeéli curatio. 8 i.c de
Vteri alFedi caulTa amp;nbsp;liens. 575 b
Vteri commoti Si prolapli cu ratio. I3(5'.e.i38.f.igi.d
Vftio qu.T.io8.e. tO5.f. i7.b Vteri conclulicuratio. xjS.f Vdionis ferramenta qualia. i8o.e.i88.ef. i89.d
473.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vteri CÛ prociderint curatio.
Vfuscgregiusmagifter. 94.0* ii^.a.i89.ç.i8c.b.i87.a Vterus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5.d t9tf.d.58.b
Vter* ad hepar accedes quid Vteri delîccaticurstio.i5o.e faciat. ii5.f. i9S.a Vteri dolentiscuratio. 15j.s
Vteri i grumo ünguinis afiè bd.ipo.f, 191.6
âicuratio. 13f.c d. i89.d Vteri expartuvlceraticura-Vteri ab vlcerihus infiamma tio. I5«’.f.i5 7. f. tCo. e.
P.
i4f.f ici.bdef. ic^i.b. a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vteri
INDEX.
Vteri expartu inflammati cu [atio.i57.a b d e. lyo.b Vteri ex partu.dolentis cura-tio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a-SZ-c Vteri ex pariu ad dextrâ con uerfi curatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xS5.b Vteri ad finifttam decIinan-tit curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidetn.C Vteri trâfuerfi rel obliquicu : ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidem. Vteri extra naturam proeref caufla St. curatio.lbidera ef H!,- Vteri rlcetati St faxu prola-‘pficuratio. iS(.e.)oS.a Vteri hue 8c illuc vagantis cU ratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i85.f Vteri eryfipelas, eidfque curatio. W7.f.i.9i.a Vteri fixi curatio. i^o.a / Vteri gracilis.curatio. jO5.e Vteri inflammati morbi peri culofî figna ac curatio. • ii^.d. i3ö.a b.i38,a.i59.a X9o.be Vteri inflammati 8c aliorutri affeSuum curatio. 17 9.e f Vteri inflati curatio. ijó.b. X38.c.i87.d.195.6 Vteri in callum indurati cäuf fx ac curationes. x87.de Vteri in coxam'dccumbentis#V curatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5t5.f Vteri leuigati curatio. 137.* jot.c Vteri leuitatis figna. ico.b Vteri raoleftix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.1» Vteri obdurati curatio. 135.® d.i49.f.iS/.d x88.d |
Vteri obliqui curatio. Vteri obtorti curatio. Xis'quot;. X4S.f, jei.c •Vteriorir anguflimala.i$$ b Vteri oris obdurati curatio. iX9.d.x8 8.e.}O5.f Vteri oris pinguis curatio. X49.a. Vteri plus xquo apftti cura-tio.xÿo.a Vteri prxduritia non conci pientis curatio. i4i.bj Vteri prxtcr natura hiantis iignaSc curatio. xtS.bi x89.e.x)Ä.f.t49.a.toi.e’ Vteri procidentix caufla ac curatio.18 7.b. Vteri purgatorium.x^j.a. Vteri puerperx inflati cura-tio.i5i.f. V teri purgaiioties. X} 7 .e. t J J d.X4 8.a.)O7.d Vteti qualitas bona. 4 xo .d. Vteri refrigerati curatio. X9»ie. Vteri faninon cofidpienti* curatioi ’ ta^.e. V teri fernen noh recipientis •purgatioi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xjx.c. Vteri fernen non camp;tinentis, 81 erudâtis curatio.) oÿ.a. teii ficcioris lt;c humidiorit curatio. 14 9.c.d. Vteri tranfmoti cüratio.xiS. a.f. x;9.a. x84.e. xt 7. b. 195 f- Vteri vlcerati figna.x54.b. X55.a.i59.e.x6o.c. Vterum gerentitriâui ratio |
INDEX.
Ito. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itS.a* ter um getentibus oâauni menûsgrauit. 49.C. V têtu purgätia.5 7.b.c.d.e.f. Vteri cû adglutinatifuerint quid agendum fit. iii^.d. V teri quib* rebusfacile pro-pellantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSs.a. Vteri v*i extra pudendu ex ciderint, quid agendum. ii£'.b.i39.b.iS;.e.t86,b c 3O9.c.d, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;',r, Vterorutn aScâorum remé dia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J7. e V teroru, cum ad cozam de-currerît,curatio.ii$.f.i8}. e.i84.b.d.;05.f. Vterorum fomenta. ;a4i.b. Vterorû cris cóplicati fîgpa St curatio. ii4.e.f.i.84.d V terorû pituita oppletorû^fi gnaet curatio.xi7.c.iî7.f Vterorum rarij morbi.i44.f Vterorum dolor qui fede- tur.î,97.f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Vcero»apçrientiaamp; purgan tia medicamenta. J.4t-b. V tilitat in dignofeendis font niib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.a. Vuamoibuf. ijtf.a.itfo.c Vux tumor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;9}.d. |
Vuxpaffse. Vubius came replctia. lÿ^.d Vulnui quando non lauan-dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3x7.b. Vulnut circa finciputcur pe riculofiur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;444.e* Vulnustefrigerantia. ijs.c. yulnui omne quietc pofeit. Vulnerisin capite modi ac Ipecies. luîfr nbsp;nbsp;445.c.d. Vulnerisobferuatio. 4i8.dgt; Vulnera magis lethalia qux. 4i7X.d. Vulnera caranda. 4i7.e' Vulnera lethalia. nbsp;nbsp;nbsp;43 9.a. Vulnera non lethalia. 437.a. Vulnera fortia fine tumore, matum.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»15.6. V ulneratorum curat)o,i99.e Vxoris.Hermoptolemi argr? hifioria. 1 ■a X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n , Enophanii arerihifio* ria. .'2. ZOilo ex tufii mature qux contigerint. 5X4«C . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t F i'n 1 S. |
A HIPPOCRATIS COI .
VITA EX SORANO, I A« «0 Cornario medico phj/i-co interprété.
Ippocrates genere Cousait,He-raclidx 8i Praxitlieæ filiç Phenaretes filins. Ad Herculem autein amp;nbsp;Acfculapium otiginem generis fui referebat, ab alteroque fe vi-gefimuin, ab altcro decimumno-num fe numcrabat. Eins autem gc nealogiæ Eratofthenes mentionc facit,amp; Phcrccydes, Sc Apollodo-_____ruSjAriusitemTarfenfis. Cateru parentis fui Heraclidæ difcipulus fuit, deinde Herodici, St vt quidam tradunt, Gorgiam Leontinuin rhetorem audi-uit, Sc Democritum Philofophum Abderiten. Floruit tem-poribus Peloponefiacis, natus ( velut Iftomachns in primo de Hippocratis fefta tradit)prirao odogefimæ Olympiadii anno.Soranus vero Cous; qui Coorii bibliothecas perfcru-tatus eft.addit.fub Abriada: monarchia, Agriani menfis fe-ptima Sc ricefima die, in qua ctiam vfque in hunc diem Coos Hippocrati omnia facra facere tradit. Porro quum in arte medica totoque difciplinarum orbe cxercitatiffimus effet,funftis vita parentibus,ex patria difceifit.vt quide maligne de eo Andreas in eo quein de Medicinæ origine feri-plît libro prodit, propterca quod publicam Cnidiorum bi-bliothecam igné concremaife^ Alij autem eo propfito eum patriam reliquiffe dicüt,vt rei medicæ effeéius amp;nbsp;fucceffum per multos locos cognofeeret, amp;nbsp;in his variis modis exerci-taretur. Q^madmodii vero Soranus Cous narrat, Somnus deus cum per fomnium admonuit, quo fe ad Thcffalorum regioneminhabitandam conferret. Cæterum peroranem Græciam Medicinæ gloria omnibus admiration! fuit, adeo vt etiam  Perdicca Macedonu rege,qui tabe laborare puta-a batur.
Coifia^ lis itnnii Hippaertf ti pirêtit lint.
Andreit Hipp»cr4 teminfn miuit. Sordnut Cous.
Periiccil phthificut creditut.
HIPPOCRATIS VITA
E«rgt;pl)9rt batur,vocaïuspublice fit,adipfui^^queraàcum f.urypnon- P medicut. ti^ui ipfo ætate maior erat, pcruenit, animique bunc régis affedum efle certis fignis dcprelicndit. Poft mortem e-Phylti Aie nim Alexandri parentis,vnain ex pcUicuin eius numero Phy itadri pel/ lam nomine Perdiccas dcperibat,ad quam quuin rem iplani lex li Per/ Hippocrates detuliftet ,poftea cx iliius conipedu omnino dicca tdigt; ilium mutari obferuauit, atque ita morbo depulfo regem có matit. l'eruanit.Vocatus eftamp; Abderam quopræfens ipfe Demo-Vemacri- critum aWnfania liberaret, atque eo ianato à tota vrbe pc-tjij infdn“ ftem depelleret. Qujn èc in Illyricum plurimasque barbaras putatur. terras pefte ingruentc,amp; illanim gentium regibus ipfum ad Qiia curd fe vocantibus, quum à legatis ipforum qui venti in illis re-Crttcid d gionibus vigercnt,didiciflet,ipfos reinfeda dimifit. At ve- f pc/lclétid roquum prudent! ratiocinationepeftem in Atticam graf-liieraBit. faturampræuidiflct,futurum id prædixit,amp; tum ciuitatu, tum difcipulorum curam geffit, intantumque Græeiæ ama-tor fuit, vt quum ipfius nominis celebritas vfque ad Perfas Artitter/ diuulgaretur,atque ea gratia ab Artaxerxe per Hiftanideni xet Helle Hellefponp præfeduin , magnis muneribus amp;nbsp;precibüs vt fpStihip- ad ipfum veniret inuitarctur, ob boneftatCm, argetiq; con-ftrebas- temptum, ac Græeiæ amorem, regi id denegarit, quemad-modumamp; liocexepiftolaeiusadillummanifefte oftendi-tur. Propriam porrópatriam liberauit ,quum Athenienfes ei bellum illaturi eftent, Theflalis ad auxilium fercnduin QaäfBa!gt; rogatis. Q^propter fplendidos honores apud Coos con-cibut cole/ feqiuitus cft; imo amp;nbsp;apud Tlicflalos Argiuosque amp;nbsp;Atheni-retur Hip enfes.qui cum Eleufiniis facris fecundum ab Hercule publi-focrdtec. ccinitiarunt, amp;nbsp;ciucm conferipferunt, atque in Prytaneo alimenta tumipfi, tumpofteris eius dederunt. Liberaliter autein amp;nbsp;minime inuidiofe ftudiofos artem cdocuit,decen-Morr Hip ti iureiurando prius adftridos.Vita fimdus cft apud Lanf-pdcfdtit. fæos,quando amp;nbsp;Democritus i^iilfe traditur, atqUe alij qui-dem nonagefimo ætatis fuæ anno , alij odogefimo quintO) alij centefimo quarto,quidam vero centefimo nono, decef-fifletradunt. Scpultusautemeft inter Cynonemamp; Larif-fim,vbi vfque in hunc diem raonumentum eius cernitur,ia quo iânè ad multum tempus examen apum mellificantiunt erat, quo melle ad infantum oris vlcufcula iuxta tumuluni illitii, niitrices ea facile pcrfanabant. Porto in multis ima-ginibus
-ocr page 93-HIPPOCR.ATIS VITA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
P A''ginibus’veÎ3X0 capite^ilt;igiturgt;vt qaidatn aiuht püeo, qüod CwrMpi/ nobilitatis fignum eft: nam hoc modo cciam Vly fles Pilea^ te teâ» tus cernittW: Alij autem pallio velatum dicunt,atqiie ex bis cfrrtatw. aliqui decoris gratia id fieri àfferunt, quandoquidem caluus crat ; aliqui vero oh capitis imbecillitatem id fieri perhi-bent, aliqui autem fîgnificanter id abeo fa£tum voluut,ni-mirum quod principcm ratibnalis animæ federn probe mu-nitam amp;nbsp;côtedam efle oporteat. Alij fignum peregrinatio-nes amantis efleferunt J alij vero rurfus oblcuritalt;®m fcti*-, ptorum ipfius pet hoc fignificari contcndunt. Alij poftrc-'i raum in teftificatioucm id fieri volunt, quod étiam ûnita-tis tempore «a qux læderepôflunt caucre debeamus.QMn-j quamquidam affirment,qoàd in adminiftratione rerum gevendarum,ne quid à circuinfluopalliomanus ipfius im-pedirentur,idipfum complicatuin in càput reiicere confue-' uerit. Caïterum de fctiptis ipfius multa diflenfio eft, quare fit vtquumaliaalijopinentut, non facile fit de ipfis certunt pvtratjrw quidpronunciare, oh multas prx’fertim cauffits qux iudicij certitudincm obfufcant : relut eft primum quidem cogno-men.Secundoquoddidiohischarafterem poflibilefit fer-uare.Tertio quod vnusamp; idem modo robuftiore.modo re-milfiorodiftione per ætatem vtatur : neque défunt etiam aliæ pratter bas caulfas, fi referre libeat. Pecuniarum autem pcnitus contemptor fuit,moribusque frndis, ac Græcorum amator, quare etiam gentiles fuos fumma diligentia cura-j uit, adeô vt à pefte omnes ipforum ciuitates liberarit, qué-admodum fupra dixi. Vndc amp;nbsp;fplendidos honores nona-pud Coos tantum,fed8capud Argiuosamp; Athenienfes eft gt;nbsp;confcquutus. Fihos i morte reliquitduos, Thcflalum amp;nbsp;XhelJMin Draconem,difcipulorum vcfomagnumnumerum. Glarif- Igt;rac4que fimi vero ipfius filij fuifle perhibentur.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a ij Hippo-
-ocr page 94-HIPPOCRATIS COI
ivsivrandvm, ia NO Cornario medico fhy-ßco interprété.
Pollinem medicum,amp; Aefculapi-um, Hygeamque ac Panaceam lu-ro, deosque omnes itetnque deas teftes facio, me hoe iufiurandum, Schanc cpnteltationem conferi- j ptam pro viribus amp;nbsp;ludicio mco intègre feruaturü efle, Præcepto-rem faiiè qui me hanc edocuit ar-tem, parentum loco habiturum, vitam communicaturum, eaque
quibus opus habuerit impertiturumjcos item qui ex eo na-tifuntpro fratribus mafculis iudicaturum, artemque hanc fi difcerc voluerint, abfque mercede paélo edodurum: præceptionum, ac auditionum, reliquæque totiuv difcipli-næ participes faâurum, tum mcos, tum præceptoris mei fi-lios, imo amp;nbsp;difcipulos qui mihi feripto caucrint, amp;nbsp;medico iureiurando addidi fuerint, alij vero præter hos nulli. Cæ-terum quod ad ægros attinct fanandos, diætam ipfis confti- p tuam pro facultate amp;nbsp;iudicio meo commodam, omneque Qw* prlt;e detrimentuin amp;nbsp;iniuriam ab eis prohibebo.Neque vero vl-Pet medi/ lius preces apud me adeô validæ fuerint, vt cujpiam vene-fut, num fim propinaturus.neque etiam a d hanc rem confilium dabo. Similiter autem neque mulieri talum vuluæ fubditi-cium,ad corrumpendum con^ptum, vel fœtum dabo.Por-rô præterea amp;nbsp;fanftè vitam amp;nbsp;artem meam conferuabo.Nec vero calculo laborantes fecabo, fed viris chirurgiæ opera-riis eius rei freiendæ locum dabo.In quafeunque autem domosingrediar,ob vtilitatem ægrotantium intrabo,ab omnique iniuria voluntaria inferenda, amp;nbsp;corruptione cum alia,turn præfertim operum venereorum abftinebo, fîue . muliebria , fine virilia, liberoriimue hom-num aut feruo-
_ rura cor-
-ocr page 95-HIPPOCRATIS LEX
A rum corpora mihi coniigcrint curanda. Q^cunquevei^ inter curandum videro aut audiero, imo et lain ad medi-candum nonadhibitus.in communi hominum vita cogno-uero,ea ß quidem efferre non contulerit, tacebo: amp;nbsp;tanqua arcana apud me contincbo. Hoc igitur iuliurandum mihi intégré fenianti, amp;nbsp;non confundenti, contingat Sc vita amp;nbsp;arte féliciter frui, amp;apud omnes homines in perpetuum gloriammeam celebrari . Tranfgredienti autcm^ peie-rantijhis contraria eueniant.
8 HIPPOCRATIS COI
LEX, IA NO CORNA« rio Medico phyfico interprète.
Edicina omnium artium præcla-riflima eft. Verum propter igno- ttrtii prgt;f/ [rantiam eorum qui earn exercent, amp;nbsp;ob vulgi ruditatem, quod tales pro medicis iudicat amp;nbsp;habet, iam eo res deuenit,vt omnium artium longe viliflima cenfeatur. At vero hocpeccatumob hâc potiflimum cauUam mihi committi videtur. Soli nanque Medicinæ nulla poe-
na in rebus publicis ftatuta eft,præterquam ignominiæ, ve- m mulir rumhxcipfanon afficit,neqffc contingit eosquiex com- mediris ir ppfito perfonam iplius induerunt. Similimi enim huiufmo- rogetur, dt Medici funt perfonis quæ in trageediis introducuntur. Quemadmodum enim illi figuram quidem amp;nbsp;habitumac perfonam eorum quos referunt habent, illiipli autemvere non funt.Sic Sc Medici fama quidem amp;nbsp;nomine multi, re au tem amp;nbsp;opéré valde pauci. Qmfquis enim Medicinæ feien-tiani fibi vere comparare volet,eum his ducibus voti fui có-
a iij potem
-ocr page 96-HIPPOCRATIS LEX.
Jiptem fieri oportet,Natura,Doftrina,Loco ftudiis apio,In- ® Vecelfi- ftitutione apuerOjlnduftria, amp;nbsp;Tempore. Primum quidem rid niedi/ igitur omnium Natura opus eft. Natura enim répugnante, wZ«^ro. irrita omnia fiunt. Si vero natura ad optima viam demon-
DifeipJh «le eSpit/ rdlio tij dgricub turtfm.
Scienlili multi dip fertiper/ futft»ne.
ftret,anis Doftrina facile contin2;it,lt;juam fane cum prudc' tia fibi comparare oportet,ita vt i puero inllitutio accédât, atque id in Loco à natura ad diicipimam apto.Amplius au-tem amp;nbsp;ÿduftriam adliibere oportet : eamque ad multam omnino tempus,quo difciplinaapfa infita, féliciter amp;nbsp;cum profcâu fructus fuos producat.Q^lis enim eorum que terra producit confidcratio eft,eiufmodi ctiam dilciplinæ Medicina; per omnia fimiliter eiiftit-Natura enim noftra,velut ager eft,dogmata præceptorum,v!clut femina funt. Inftitu- * tioniàpuero cum eo conuenit, quod opportune tempore femina in aruum cadere oportet. Locus autem in quo difei-plina contingit, éft velut ambiensaer, àquo èterra nafeé-tibus nutriincntum aceedit.Induftriaautem,culturaeft. Tempus poftremum hxc omnia corroborât,vt perfedè enu triantur.His igitur ad artem medicam allatis, amp;nbsp;vera ipfius cognitione comparata, tandem per vrbes obambulando, non fermone tantum fed amp;nbsp;opere medicos Jiaberi conuenit. Imperitia vero malus thelaiirus eft amp;nbsp;fnfelices opes his qui earn repofitambabent, amp;nbsp;infomnium, autpotius fom-nium diiirnum,amp; maxime verum, alacritatis 'fiducixque ac ver.r exultationis expers,timiditatisque amp;nbsp;audaci.x nutrix. Tiniiditas equidem impotentiam, Audacia veto Ignoran- ‘ tiamartis fignificat.Duo cnimfunt, Scicntiaamp; Opinio, quarum altera quidem ftire facit, altera vero ignorare.Cx-terum res iacra: facns hominibus demonftrantur,prophanis id fas non eft,prius quàm feientiæ orgiis initientur.
Hippocratis
-ocr page 97-' *HippocratisCoî liber de arte,ia-no Comario medico
CO interprété, *
Vnt quidam qui artem putant, reliquas artes turpiter inceflen do dehoneftare,atq‘, id quidem velutiputant non tranfigunt,vt ego fane affero, fed propriâ ço-gnitionemac feientiam ambi-
Itiofè oftentant. Mibi vero inue Inire aliquideorû quænondum jinuétafunt,quod ipfum notum iquàm occultum efle præftet, _________J Icientiæ votum ac opus efle vi- Scirti^e m detur. Similitérque amp;nbsp;femiperfefta adfinem perducereSc tûiicepur. abfoluere. At verA verborum inhoneftorum arte ad ca qua: ab aliis inuenta funt confiindenda,promptum efle,nihil quidem corrigendo: eorum vero qui aliquid fciunt inuenta a-pud ignatos calumniando, non fane feientiæ votii aut Cpus efle videtur : fed proditio magis naturæ fuæ aut ignorantia artis. Solis enim artis ignaris hoc ipfum faftum conuenit, quicontentiofè quidem'»eftiunt ac conantur.nequaquam graphictf vero poflunt maliciei fuffîcere,ad hoc vt aliorum opera qux Jepiflitf« quidem reéia funt,caliînientur,quæ vero non reftafunt, re-prehendant.Eos quidem igitWr qui in alias artes hoc modo irruunt, quibus hæ curæ funt, quorûmquc id intereft;, 8c præftarehoc poflunt, prohibeant. Præfens verofetmohis qui medicinam eo modo inuadiint aduerfabitur, confidens quidem 8c animatus propter vilitatem eorum quosinfeÂa-tur: copioflis vero ob artem, qua præftat 8: auxiliatur : po-teris autem ob fapiîntiam,qua cft cruditus. In vniuerfum i-taque nuUa videtur mihi ars efle quænon cxiftât.abfur-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a iiij dum
-ocr page 98-HI PPOCRATIS LIBER
^in cnim eft aliquid cfle pu tare quod non eft,quoniam eo- P ram quæ non funt, quânam fubftantia confpetta aliquis de-nunciare poftit quôd fint’Sienim non exiltctiaviderenon datur, quemadmodum exiftentia, baud equidem fcio quo-modo quis mente concipere queat ea quæ non funt, quern- • admodum ea quç funt,quæ certeoculis videre eft,mentóque intelligere quod-funt.Verùm vt ea nec videas nec intelligaj, non fimiliter contingere poteft.Sed exiftentia quidcm fein-per videWtur ac cognofcuntur; non exiftentia autem, ncque videntur neque cognofcuntur.Cognofcfitur itaque demon-ftratis iam artibu$,amp; nulla eft ars quæ non ex Ipecic quadam rerum videatur, arbitrórq; fané ego ctii nomina artibus ex fpecieb’ accipi amp;nbsp;imponi. Abfurdum cnim eft exiftimare el j nominibus fpecies rerii germinate amp;nbsp;prouenire, immo etii impoflibile exiftit. Nomina enim lege quadânaturæ indita funt, Species autem return non lege fancitæ funt,fed naturx germina cxiftut, atque bæc quidem fi quis ex prædidis non ad plenum intcUigat, in aliis fermonibus fortalfis clarius e-docebitur. De Medicina veto, vtpote de quahicinftitutus eft fermo, claram dcmonftrationcm faciam, 8c primum fané Medicina definiam quod fentio, Medicina efle morbos ab ægris in to-
turn tollere, 8c morbord vehementes impetus obtundere. Sc eotii qui à morbis viéli funt curationem non aggredi, quum Medicina id in cófeflb lit,quôd Medicina tales lanare no poflit. Qup-mata om' modo igitur hæc Medicina faciat, 8c quali omnino facultate nianenpi præftet,dehociamreliquumfermoneminftituam-Cæteruin f »af. in artis demonftratione fimul etiam fermones illorum qui earn dehoneftare contendunt,quatenus quifq; eoru libi quid Qnatenuf tranfegifle vifus eft,reuellam.PrincipiÛ itaque fermonis hoc medicina erit,cui omnes aftenfuros fcio. Quod quidem aliqui à medi-nrgt;n prole cina curatifanati rcftituiitur,confitttur. Quod veto nono-fur. mncsobhociam ars ipfà vitu^ratur;aiûutq; hi qui câ peius inceftunt,quod hi qui à morbis apprehenduntur, eófque cua dunt,fortun.r ope euadat,8c non auxilio ipfius artis. Ego ve ro non priuabo quidem ipfe fortunam tanquam nihil ope-ræprec: j faciat, puto enim morbis qui male curantur vtplu-timum infortunium accedere i qui veto bene, eos bonam fortunam nancifci. Poftea vero interrogoj quomodo poili-^le eft fanatos aliud quam anem cauläri, fiquidem eins vfu Sc mi-
-ocr page 99-DE ARTE.
A amp;miniftetiofuntfanati?Nudamenimfortunxfpccieme^ Specietfer refpicere ac fequi noluiflcjex hoc apparet, quôd feipfos arn iunlt;enmU concrediderunt quare à gjgt;atia fortunæ referéda liberi funt: ab ea vero qux arti debetur minime fe vendicare poflunt, quo minus ei fanitatem acccptam ferani, In hoc enim quod fe ei commiferunt ac concrediderût,palàin eft ipfos fpeciem eius effe contcmplatos, vim vero eius patrato opéré cogno-uernnt.Dicetfanè hic aduerfarius,quôd multi iam ægri etii ciira medicorum vfum fintfanati:amp; ego iddictlibft credo. titentet Videtur auté mihi omnino fieri poffe, vt amp;nbsp;qui medicis non n»« negat vfi funt in medicinam inciderint, non tamé vt fcierint quod poffe[nntt in ipfa redum fuetit,amp; quod non re£Ium:alioqui contigilTet rj.
B vt feipfoscodé penitus modo curaflent, quo curati fuiflent, fi medicos adhibuiffent. amp;nbsp;hoc tandem magnum fignum eft fubftitiæ ipfius artis, nempe artem effe, amp;nbsp;quidem magnam, quando fane etiam hi qui earn effe non putant, per ipfam fer uati apparet. Valde enim neceffarium eft noffe, eos qui me- Qui fine dicis etiam non funt vfi , fi ægrotauerunt amp;nbsp;conualuerunt, medicis p quod aut fadentes aliquid,aut nô facientes,fanati funt. Aut natter,aiit enim inedia,aut edacitate.aut vberiore potu,aut fiti, aut bal qua. re fat neis,aut illuuie,aut laboribus, aut quietc, aut fomnis.aut vi- nawtur. gilia.aut his omnibus promifeue vtentes.conualuerunt.Et fa ne propterea quod opem fenferijnt,valde neceffarium eft ipfos noffe, quod fuerit aliquid quod opem tulerit. Et rurfus fi quid detrimenti acceperunt,neceffe eft amp;nbsp;detrimetum nof-
C fe,8c quod fuerit aliquid quod damnum dédit ac kefit. Non enim quiuis cognofeere poteft ea quæ commoditate amp;nbsp;de-irimento funt difparata. S i igitur is qui ægrotauit, fiue lau-dare, fiue vituperate nouerit quid ex diæta,per quam con-ualuit,omni.a h.x’c Medicine effe comperiet,amp; funt nihil minus ea qux- damno fuerunt, quàm ea quæ opem tuletunt, in teftimonium arti,quod ats ipfÂit.Q^ enim profuerunt.ob reûum vfum profuerunt : quæ vero nocuerunt, ob id quod non rede vfurpat.a funt,nocuerunt.Atqui vbi reôlum,8lt;. non redum, vtrunque fuum finem habet, quomodo quis hoc artem effe neget ? Hoc enim ego artis expers effe dico.vbi ne- àT6j(vi’a!. que reftum ncque non reâum aliquid exiftit. Vbi veto v-trunque horum ineft,quomodo hoc non artis opus,fed poilus inartificialitatis exiftatîAmplius autem fi ex pharma cis
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;purgantibus
-ocr page 100-HIPPOCRATIS LIBER
p^gantibus,amp; alu um fiftentibus folum,tuin Medicina, tum D ' mcM pKrz ï^dicis fanationem facerent,infirmus lanè fermo meus me- ; gantiit,lt;t^ ritó iudicaretur. Nuc vcro hi qui inter medicos maxime lau /î/lftù nS dad funt,amp; diæta,amp; aliismedicaminumformis fanant,quat fais fut ad ne idiota quidem artis ignarus fiaudiat , nedum Medicus, cóualefcen artis efle negate queat. Vbi igitur nihil neque in ipfis bonis tiam. medicis, neque in arte medica inutile eft, fed in plurimis corum quæ ex terra nafciitur,amp; eorum etiam quæ fiunt, fpe-cies amp;nbsp;fSmæ infunt medelarum Sc pharmacorum : non eft quod amplius aliquis eorum qui fine medico conualuerunt, cafum fpôtaneum veto fermone veherepofllt tanquam cau fam fuæ fanationis, Spontaneum equidem nihil elfe appa-ret ac deprehenditur.Omne enim quod fit, propter quid fie j ri comperitur,atque etiam in fingulis adeô propter quid fie ri videtur, Spontaneum vero nullam fubftantiam habere Hciiei comperitur,fed nudum tâtumnomen.Medicina autem tui« art ear re ei his quae propter quid de induftria excogitata fiitjefle ad-fellinen paret,turn fubftantiam amplius habere confpicitur. Quare poffit. his quidem qui fortunx fanitatem acceptam ferunt,artique Quid con/ derogant, hæc quat dixi reipondere quis poflit. Cane-traeeteiai rum eosqui obmorientium calamitatcm, artem dcmoliti mortals contendunt, miror quanam memorabili ratione commoti, medii it af intemperantiam quidem morientium cauflam mortis non Pgnant, ftatuunt, fcientiam vero eorum qui medicinam exercent, dieat. accufant:tanquam fine Medici quidem ea qua? non conue-niant imperare poifint, ægri vero quæ imperata funt tranf- f gredi nnn poflTint. Atqui longe magis ration! confentaneum eft, aigros non pofte fiicere quæ imperantur, quàm medicos Quid tne/ non conuenientia inhere. Medici namque fana mente fa-dicus l onfi nóque corpore tem aggredicntes, amp;nbsp;prælèntia confiderant, derrt angt; amp;nbsp;dcpræteritisfimiliferiuxta præfentia ratiocinantur, inte curttm. tantum etiam vt aliquando jÄlam gloriari folcant ægri, fe il lorum opera fanitati reftitutos efte. Aegri vero neque qua parte laborét,nequc ob quam cauftamlaborent, neque quid . Car ex præfentibus fiiturft fit, neq; quid ex horum fimilibus fict teixó pai fcientes,medici imperio fubiacent, dolétes quidem ob pra’-reant. nbsp;nbsp;nbsp;fentia,timentes autem fiitura: amp;nbsp;pleni quidem morbo, ina
nes autem ciborum,ea qu.æ morbo grata funt, quàm quæ ad fanitatem facifit aftumerc mnlunt,mori quidem non aman-
-ocr page 101-DE AKTE.
A t CS) tolerare tamcn non potentes. Hoc modo ant cnÄf-feftos, vtrum vcnfimilius eft, hos à mcdicis imperata face-rc,an alia facercquæ «edici noniufferunt 3 aut medicos talcs quales fupériori fermone declaraui, non conuenienûa imperare? Nonne multo magis hos quidem qu.x conueniant inhere? illos ante temere amp;nbsp;impotenter nolle obedire’atque fie inoljedientes'in mortem incidere? Qu.x fané qui non rede confiderant, caufas ad hos qui inculpabiles figït, refe-iunt:eos veto qui maxime aceufandi funt.à culpa libérant amp;nbsp;defendunt. Porrô funt item quidam qui ob cos qui vidis à T)ânâlur morbis curam adhibcrc nolunt, medicinam ipfam reprehen ««rj medi* dunt, dicûntque quod morbi quos fanarc aggrediuntur lUi, ta, quiner g per feipfosfuiffentfanati: qui veto auxilio opus habcnt,eos tiâ ru d« { non contingut-Oportebat auiera.inquiunt.hquidemars c- plaratot rat,omnibus æquè morbis fanitatem afFerre. Quîigitur hæc non c»rlt;tgt; dicunt,fi medicis indignarentur, quôd ipforum talia dicen-tium, non vt delirantium curam habeant, meritô fane fuc-cenfuerint magis,qudm quod ilia repreheedunt. Si quise-nim ab arte potentiam in ca quæ non profitetur.aut à natu-ta facultatem in ea ad quç nata non eft,exigat:is ignorât in-faniam dementiæ potius quàm ignorantiæ conuenirc.Quo-rum enim inftrumentorum fiue naturæ.fiue artium fitculta-tem obtinemus, per ea fane opifices effe polfumus, pet alia veto minime licct.quû igitur homo morbo afficitur qui ve-hementior eft quàmmcàicina: inftrumcnta, ne fperare qui-
C dem oportet vt à medicina exuperetur. Exempli enim gra-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia. Inter ea quæ in medicina vrendi vim habét.ignis extre
me vrit,verum eo minus etiâ alia tnulta. An vero ex eis præ-ftantioraleuiores morbos curare non poffint nondum fa lis conftat, valentiflimos auté morbos poiétiflima ctiam inftru menta curare non poffe,quom^o non fit manifeftum’Q^ enim ignis nô efficit.quomodo ea quæ ab illo non funt do-mita non oftendani,quod alia arte opus habeit,amp; non ea in qua ignis infttumentum exiftit ? Idem fentio amp;nbsp;de aliis in-ftruincntis quæcunq-, medicinæ opus adiuuât, quorum omnium fingulatim fucceffum fi non affequitur medicus,vim af fedionis accufare oportet,mea quidem fentetia, non ipfam *01 nS ex/ artem. Qui igitur cos reprehedunt qui vidis à morbo manii pedit tint adhibcrerccuCant.hortanturctiivtca quæ non cfSucniunt gcre.
* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attingjnt.
-ocr page 102-HIPPOCRATIS LIBER
•ttîngarrt, non minus quàin ea quæ contingere intçrcft ar- P tis,quod quum faciunt, liis quidem qui noinine media funt admiration! funt,ab his vero qui arte praîftant deri» dentur.Nec vero adeo defipientes huius artis experti funt: neque vituperatoribus neque laudatoribus indigent,fed ra done,ad quam fane adiones opificum abfolutæ,plenæ funt, amp;nbsp;quæ ab ea deftituta;,manca:. Amplius vero etiam defed’ aliquo:^uidem opificibus imputare oportet, aliquos vero arfiqu*/ ipfis operibus. Qu^ quidem igitur ad alias artes pertinent dam irti/ aliud tempus,aliumque fermoncmrequirunt, Quæ vero ad fid didi, medicinam,qualia funt,amp; quomodo iudicanda,partim qui-dc fuperiori fermone oftendimus, partim vero præfenti ora-Mala pi/ tione docebimus. Sunt enim bis qui banc artem probe no- ( (fntia piu runt,morbi partim non in obfcuro pofiti,amp; non multirpar-tifant.cS/ tint non in manifefto loco bærentes,amp; multi funt.Qui enim tn (JIM ad interna vcrtiitut,in obfcuro fiti funt,Qui vero ad fuper-non pitrt fîçiem corporis erumpunt auttumefciit, manifefti funt. ex' hibent enim fefe vt turn vilu,tum tadu. Sc foliditas Sc bumi-ditas ipforum percipiatur, amp;nbsp;qui calidi lint quique frigidi fentiatur.qui fanèfingulorumautpræfentiaaut abfentiata les exiftunt.atque borum quidem omnium in omnib.ccrtas ac infallibiles medelas eflç oportet, non ob id quod faciles lint,fed quod certo inuento conftent.Neque vero à quibuf-uis volentibus inueniuntur, fed ab bis qui volunt item^ue pofliint. pofTunt autem quibus turn difciplina non eminus fed props amp;nbsp;largiter contigit, tum natura non infelix libe- Î raliter acceflit. Ad manifeftos quidé igitur morbos hoc modo artem diuite facultate præditam effe oportet.Neque vero ad minus manifeftos earn inopem ac dubiain bærcre có-uenit.Sunt autem morbi minus aperti,quique ad os,quique Corporis ad ventriculum funt conuerlLHabet autem corpus non vnii Mntriculi ventriculum fed plures, Duo enim funt qui cibu fufcipiunt
Sc dcmittunt,aliique pr.æter bos plures,quos norunt hi quibus hæc res curæ fuit.Quæcunquc enim membra camem in orbem circunfitam habent.quam mufculum adpellant,ea o-mnia ventriculum babent.Omne enim incócretum Sc quod non coaluit,liue pellicula fine carne contegatur, cauuin eft. Impleturautemdum fanum eft flatu,dum ægrotat fanie. Habent itaque brachi.i talem carnem,habet Sc foeinorajia-• * bent furx-
-ocr page 103-DE ARTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7
A bet furæ.Quin amp;nbsp;in maeiletis Si excarnib.partibiw eiufmo-di caro inert, finnliter vt in carnofis efle demonrtratum el* Nam amp;. qui thorax appellatur, in quo hepar continetur, amp;nbsp;capitis Circulus,in quo cerebrum concluditur; ipfumque a-deo dorfum,ad quod pulmo vergit,horum membrorum nul lum ert quod non amp;nbsp;ipfum vacuum fit, ac multis fegmentis plenum ac quafi difcriminatum exiftat, quæ parum abert vt ?lt;”■« vafa exirtant, quorum tarnen aliqua habentem lædunt, ali-qua vero etiam ptofunt. Pra;ter hæc autem amp;nbsp;venÂmltar, Si nerui non in carne fublimcs, fed ad ipla ofla produâi li- Ven«, gamentum ûint articulorum; ipfi etiâ articuli in quibus of- lt;I«’d fium quæ mouentur commifliiræinuoluuntur: amp;nbsp;horii nul-
B lum eft quod non fubipumofum fit ,amp; circa fe forulotha-beat,quos faniesprodit,quæ deduétis ipfis, multa de magno multorum incerore egrcditur.Ex prædidis itaque omnibus nullum eft quod oculis confpicienti videre ac cognofccrc contingit,quapropteretiamobfeuramihi appellata funt! ’’ Si ab arte quoqueobfeura effe iudicata funt, no tamé quod obfeura permaneant Si nos vincant, led quantum poftibile eft cognofcantur Si fuperentur ; poftibile autem eft quantfi ægrorum naturæ ad confiderandum conferunt,amp; quantum eorumquiperfcrutaturi funt naturæ ad perfcrutandiima- .‘urnonet ptæ funt.Cum multo enim labore. Si non modico tempore gno/tä*«'’ præ oculis videntur amp;nbsp;cognofeuntur. Quæcunque enim o- morbi pot culorum eófpedum effiigiunt, ea mentis oculis obtinentur i'”*'
C amp;nbsp;fuperantur. Quæcunque vero ob id quod non ftatim co- Cauffie gnofcantur ægri mala perpetiuntur,ea non ad medicos cu- mtrborum rantesipfos,tanquamad ipforum autorcs refertda funt, fed »oquot; ftatim ad naturam ipfius ægri,itidemque ipfius morbi.Mcdicus e- tognofei/ nim quum non poflit malum neque vifu aflequi, neque au- ‘“t. diendo ex aliorum narrationib.cognofcere, ratiocinatione ipfum perfequitur.Etenim ipfitjuoq; ægri qui obfcuro mor bo laborant,fi conentur medicis de morbis fuis narrare, ex opinione magis quàm feientia narrant. Nam fi fciuiflent,in ipfos fané medicos non incidiflent, quum eiufdem feientiæ Pquot; fit morborum caufliis nofte, Si morbos ipfos omnib .'medi- dam. camentis quæ augefeere morbum prohibent, curare pofte. Quando igitur neque ex ægri narrationib . ad infallibilem certitudiuem peruenire poiTit, alio certe refpicere roedicû
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neeefls
-ocr page 104-HIPPOCKATIS LIBER
r^cefle eft.Qiiare huius tarditatîs non ars ipfa, fed corpora D /lu/ iStura caufla exiftit. Hæc enim malum fentiés, mederi ma-/leatnat«/ gnopcregeftit, confiderans lamcn netcmeritate magis 5 ru. coniilio , amp;nbsp;vt facilitate niMis cjuàm riolentia medcatur. Medicut Medicus veto fi quidem fuffeccrit ad cognofcendum, fuffi-tum mer/ ciet etiam ad ûnandum . Si veto is in quo morbus cogno-lià neait, fcitur, fuperctur, ob id Emè quo d fcrius medicum accelfit, facile fal/ aut obmorbi ccleritatcm péri bit. Si enira ex æquo procef-lit. ferit mtAus cum medicina, relocior non tft. Si vero pra;-occupaüeritjVelocior omnino exiftit. prajoccupat autem til propter corporum anguftiam ; in qua non in confpicuo inhabitant morbijtum propter argrorum negligentiam. Dif-ferunt enim amp;nbsp;cunélantur, arque vbi iani a morbis ipfis ap- j prehenfi funt.tum dcmum curari volunt ac cxpetunt.Qua-re artis potentiam magis ex mcrito admiremur,fi quem ex clandeftino morbo ægrum reftituat,quàm fi impoflibilibus Médira amp;nbsp;dcfperatisopem ferre moliatur. Nequaquam vero in vlla trs nibil aliqua iam inuentarum artium taie quiddam incft, fed qu.t t/tterii ex eis ignc opificium exercent, igné non pr.T'fente , ocioEé fimile ha/ ûmt.Vbi vero ilium côtigerunt,opcrofæ. Quatitcmtrafta-l’eti bili return materia artem fuam exercent, veluti aliæ quidé lignis,aliæ coriis,alia; fculpendo turn .-ere,tum ferro, aliisq: fimilibus rebus earum quam plurim.T. Opern porro quæ cx hac materia,6c cum huius materiar inftrumentis fiunt, taetfi ficile retraßari ac corrigi polfun,tarnen non magis veloci- nbsp;nbsp;n
täte quam velut dccet perficiuntur.neque dcfiinftoric traf- f filiuntur,verum fi quod inftrumentii défit,interim quiefeiit, quanquam etiam illis cunßatio 8c tarditas ad opus commo
■, dius ablbluendumiinpedimento fit: attamen Opus laudator 6c prafertur. Medicina vero aliquibus quidein cx fuppura-tione thoracis,aliquibus vero iuxt.i hepar amp;nbsp;rhencs,aliis au tem per omnes corporis venÄiculos .Tgrotantibus, eoruiu omnium ujfpicicndi potentia priuata eft : quod ipfum apud omnes in confeflb exifti’, alias tarnen facilitates coadiutri-ces adinuenit,Vocis nimirnmclariutem 8c tarditatem, ité-que fluxiones quæ fingulis locis per quos cxitus eis dantur, Nafurx deftilLire confueucrunt.quarum modo odores, modo colo-qi/id agat rcs,dcindeetiam pouderatam tenuitatem ac crafliticm ob-uidria. feruat.ex eisque ligua tuin eorum qu.æ a’gri iam perpetiun-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur/um
-ocr page 105-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ARTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X
A tur,nun quæ perpeti poffint,colligit. Quum veto hæc fîgni-P ficqtionem de £s præbeant,neque iplà natura voluntaria dP mittat,vires amplius acneceffltates medicina ipfa inuenit, quibus natura coaüa indenutis tarnen conccdat.Natura au-tem ftimulata Sc impulfajartis peritis quæ facienda funt dc-monftrat. Cogit autera partim coalitum in nobis calorem, pitiiitam ptfr ciborum ac potùum acrimoniam diffuiidere, quo intelligat quid fibi vifum fit de illis, quæ vt viderentur ipfa machinata eft:partim veto fpiritum velut delatcSem, tîi viis arduisjtum curfibus accufare ac prodere cogit. Qmn amp;nbsp;fudores per prædiél.a ducens ac excludens, humorum cali-dorum exhalationem perficit.Sunt præterea quæ per vcfica
J pergreffamagismorbumoftenderepofTunt, quàniquæper ntiâ irnu j carnemexhalarunt.Inuenitigituramp;. taies potiones itemq; gis mort ribos.qui calidiores aUas calefacientib . exiftentes, illaâue amp;nbsp;cliquant,amp; profluere faciunt, quæ fane non profiuxiflent fi non hoc modo traôata fuiflent. Alia itaque ex aliis, Je alia per alia prodeût,quæ corpus pergrefla morbumipfum pro-duntjVt nihil miri fit ipfis ferius fidem haberi, amp;nbsp;medédi co natus ac aggrefliones tardiores efle, quu fie per pe regrinas inierpretationes ad medendi feientiam ac cognitioné medici perueniant ac erudiantur.Quôdigitur amp;nbsp;rationes itl prapriuni feipfa plenas amp;nbsp;ad ferendum auxiliurtr abundantes habeat artùmet medicina, Je quôd morbis qui corrigi non poflunt merito dieu. auiiliares manus negat, aut fi forte opem ferre molita eft, ç; citra culpam earn exhibet, idipfuni tum iam habitus fermo f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manifeftum facit,tuna etiam artis peritorum demonftratio-
nes palam documentum præbent,quas fine exoperibusiu-eundius quàm ex fermonibus oftcndunt;vtpote qui dicen-do non magnopere exercitati,multitudi ni fidem finterioré cX his quæ videat quàm quæ audiat facere malint.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hippocratia
-ocr page 106-yiPPOCRATlS COI Lb®
BER DE VETERI MEDICI«
fWjkno Cornario medico ßco interprète.
Vicunq; de medicina dicerc aut feribere aggreflî, dicendi feopum fibiipfis ac fundamentum fiippo-fueriit,calidum aut frigidum, aut humidum aut ficcum , aut aliud quodefique voluerint, rem in cô- j pendium contrahentes,principiu caufixjtum morborum, turn mor tisjhominibus omnibus idé , vnu aut duo proponentes, hi in mul-
Medicâm 4« c effe,
tis quidem qux dicunt manifefto errafle deprehenduntur. luftior autem querela eft de arte, qua omnes in maximis v-tuntur,amp; bonos artifices maxime colunt. Sunt autem opifi-ces alij viles,alij longe præftantes, quôd fané fi non cflet o-mnino medicina,neque in ipfa obferuationes e(rcnt,neque tbquot; ueram quicquaminuentorum,nôvtique extaret, fed omnes æqua-nffruerjit liter eius ignari amp;nbsp;incxpertieirent,amp; perfortunamomnei
a’grotorum res gubemarentur.Nunc vero res non fie fe habet , fed quemaàmoduin aliarum omnium artiiim opifiecs p multum inter fe differunt,turn manu,tum mente ,fic etiam
in medicina. Quapropter non cenfeo ego ipfam inani fun damento indigere,velut obfcura amp;nbsp;dubia , de quibus fi quis dicere conetur,necefle eft fundamento vti. Velut fi quis de fublimibus in aere rebus, aut de fubtetraneis dicat, amp;nbsp;quo-modo habeant feiat, tarnen ,^que dicenti, neque audienti-bus manifeftum fatis fuerit verâne fint an fecus. Neq; cnim eft ad quod quis fe conférât, cuiqueinnitatur vt veritatem Mediein^ cognofeat.Medicina autem iam ab antique exiftit, S; prin-4rii-uilt;4f. cipiumamp; viainuenta,pcrquam inuenta amp;. multa amp;nbsp;probe CerM e/hr habentia comperta fnnt.per multum adeo tempus, amp;nbsp;reli-«»«exfa in qu.i deinceps inuenicntur,fi quis fufFiciens fit, Je iam inuc-bar arte torum gnarus,cx his ad perquirendum procedat. QmcuquC
rer»
-ocr page 107-DE VETERI MEDICINA. 9
A vero bis reiedis ac omnibus reprobatis.aEa via aliaque forma inquirere conatur, amp;nbsp;quid inueaifle gloriatur, falfus equot; Si fallitur.Impoflibile emm id eft,verum ob quas neceflita-tes impolTibile fit,ego demonftrare conabor, doccns ac de-monftras quódars exiftat.Ex hoc autem palam het, impof-fibile elfe aliquo alio modo inueniri. Videtur autc mihi ma xime,de hac arte didurum oportcre vulgo ac plebcis ho-minib.nota dicere.Neq-, enim de alio quopiä, neque qux-rere neque dicere conucnit,quim de affedionib.eTquibus illi ipfi ægrotant.Ipfbs quidera igiiur fuas ipforum afFedio-nes condifcere,quomodo fiunt ac definunt amp;nbsp;quibus occa-fionibus augefcunt ac dcficiunt, quum idiotæ fiat non eft fa g eile,verum ab alio inuctas ac proditas,procliue.Nihil emm libentius quifque recordatur quam quæ fibiipfi accidiffe au dit3i quis autem idiotarum fenteutia deftituetur,amp; audié-
Df reiaa (ómuratv traâ^t mg dkÜM;
tes non afFicict.ille ctiam vcritatis compos non fict, amp;nbsp;pro-pterea ncquc fundamento ncque fcopo opus habet. Etcnim /its medica neque inuenta ib initio fuiflet, neque quxfita, Nihil cnim saopuserat ægrotis hominibus .fieademdiae-u vtercntur,amp; alTumerent quæ fani edunt ac bibunt, imó etiam alterius diætç vfus eis profuiffet.fi nó aliafuilTent his mdiora.Nunc autem ipfa neceflitas homines coegit Mcdi-cinam inqu rereac inuenire.Q^niam acgrotis cadem in ci bo aCument'bus quæ fani folent,non fuit vtilc, velut neque nunc Ytile exiftit. Qujn vt rem altius expendamus, neque Ç ipfam fanorü diætâ ac alimoniam qua nunc vtuntur, inuen -tam fuiife céfeo.fi fuffeciflet homini idé cibus ac potus, qui boui ac eauo, amp;nbsp;omnib.aliis prætcr hominé , veluti funt ex terra nafcentia, frudusó/, ac herbæ S: fcenum. Ex his cnim nutriuntur,amp; augefcunt, amp;nbsp;ill ifi degunt, nó indigentes a-lia diæta. Quanquam ego fanè ab in't’o etiam hominé tali vidu vfum efle putem.Quæ vft^o nunc inuenta funt edulia, multa arteexcogitata St. multo tempore produda elTe mihi videntur.quü multa amp;nbsp;grauia.ex forti ac ferino viâuhomines paterentur.qui intemperatus, amp;nbsp;magnas vires babes in-gerebatur.qualia (âne etiam nunc ex ipfo patcrentur,dolo-ribus vehementibus amp;nbsp;morbis obnoxij, amp;nbsp;breui era morti. Verifimile eft autéhæc mala tóe minus perpeflos ipfos effe, propter confuetudiné: quanq etiam tune vehementer atfli-
MeJieg dr; ejlde rebia.niar bisue ua!* g0 netù
E'driii dif eat dfgicit M.
HIPPOCRATIS LIEE R.
I
Muh« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confcntaneü eft plurimos Sc debiliore natura pK*
phore cif drtos periilfe.eos vero qui viâü ilium fuperare poterant lóquot; to periz nbsp;nbsp;giori tsinpore durafle ac reftitilfe. Q^cmadmodiî etiä nüc
tant. ex validis eduliis aliqui facile liberantur, aliqui cum multi» doloribus ac malis. Ob häc itaq-, neceilttaté ctiam illi mihi videntur quæfiuiffe viäu naturæ cóuenientem, amp;nbsp;inuenif-fe hunc,quo nüc vtimur.Ex tritico igitur macerato,amp; à cortice purgato.moliroq; ac cribrato,amp; fubado ac aflato, pane Paiificiit feceruntftx ordeo vero maza, aliaq; mulca ex hoc cxcogi-Hiiriii. tantes,coxerüt,amp; aflarunt,amp; mifeuerunt, fortiaq; Sc intem-perata,debilioribus temperariint, effingentes omnia iuxta hominis natura ac vires,qua; quidem fortiora effent, ab ipü natura non pofle fnperari,fi ingefta effent, exiftimantes: ab ‘ bis ipfis quoque dolores amp;nbsp;morbos ac mortes oriri iudicä-testcótra ab his quæ natura domare poffet,al)mentii amp;nbsp;aug-Meziiri mentum amp;nbsp;fanitatc . Porro inuento huic quodna iuftius aut bttc fitu.-n magts conueniens nomen quis impofuerit quam medicinx? exeogita/ quandoquidem ad hominis fanitatem alimentumque ac fa-runt. lutem inuentu eft, in permutationc illius vidus ex quo dolores amp;nbsp;morbifiunt.Si veroarsipfa effenonputatur,nihil abfurdi eft. Na cuius nemo ignarus eft, fed fcientes omnes ob vfum Sc neceffi tatem,eius non conuenit aliquem artifice appellari.Atqui inuentum ipfum Sc magnum Sc multæ aftis ac confiderationis eiiftit. Quinetiam inhuncvfqiie dient exercitiorum Sc reparandarum virium curam gerente^fem- j per aliquid amplius adinueniunt,iuxta eandem viam inue-ftigantes quod quis edens ac bibens maxime fuperet, ac fc-ipfo fortior euadat. Confideremtisitaque Sc eöfeffam ab o-mnibus mcdicinam.eam videlicet quæ propter ægros inuc-ta eft,an amp;nbsp;nomen amp;nbsp;artifices habeat, Sc ipfa dominari ipfis vclit,amp; vndc tandem initiumfiimpfit. Mihi eqnidem , velut Princîpia in principio dixi,nemo ne qaefiuiffe quidem Medicinavi-medicinic. detur,fi idem viiftus amp;nbsp;ægrotis amp;nbsp;fanis conueniffet. Itaque Bartaroz vfque in hune diem hi qui medicina non vtuntur Barbari ac ri »iâut, Græcis confines, code modo quo fani viditant ad volupta-tein,8t à nulLa re quâ concupifeunt abftinét, neque quicqua ‘ deuitant.Cæterum qui Medicinam quæfiuerunt ac inuene-nutt eandem cû illis dequibus fuperiori fermone diéiiî eft, fententiam habuerunt, amp;nbsp;primum quidem ex his ipfis cibis
• copiant
-ocr page 109-DE VETEM MEDICINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo
P copiam detraxerunt,amp; pro multis paucos ftatuerunt.
veto ipfis aliquando hoc ad aliquos ægtos fuffïceret, palâ^ fieret quod prodertet,non tarnen omnibus, fed effent quidâ ita habentes,vt nequc modicos Cibos fuperare poffent, im-bccilliore fané quopiâ taies indieere illis vifi funt, forbitio-nesq-, inueneiunt.pauea ex fortibus multa aqua pcrmifccn-tes,8t robur ipfuin téperatufa ac coélura detrahétes. Qrod SortithitS fiquineq; forbltiones fuperare poffent, his detraxerunt et- iS poth-iam ipfas , Si. ad pôiioties peruenerunt, obferuaruntq-, vt amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inné/
hæ tum vfu.tum copia moderate haberent, amp;nbsp;neque plûtes *‘o-quàm oportet,neque meraciores amp;nbsp;intéperatiores, neq; de-feâuofiores ofFerentes.Probe auté noffe oportetquibus for »if f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bitiones in morbis non côducunt,Nam ftatim vbi hoc fecc- fi-'ruiduni
® tint exacerbantur ipfis febres ac dolores, amp;. manifeftum fit, mcdtcu, quod affumptûmorbo quidc alimentum ac inctementum præbet.corpori veto tabes 8t infirmitas exiftit. Quicuq-, ve- Ci^Btp«« ro homines in hacaffeaionecxiftentesficcumcibum affu- rû lâgaéf tnunt,aut maxâ,aut pané,etiamfi valde modicu, decuplo ma gis amp;nbsp;manifeftius læduntur.q fi forbitione vfi effent,ob nul lam alia cauffam q fortitudincm edulij ad affeûioné,in quo forbere conducit,edere autem non. Si enim plura comede-rit,plus vtique lædetur:fi veto paue.a, dolebit tarnen omni-no.Omnes itaque dolores cauffac ad ide reducuntur,nim’ru fortiflima edulia maxime amp;nbsp;manifeftiffime hominc lædere, fiue fanus fit,fiue .-egrotus. Qifid igitur aliud cogitaffe vide- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b*
' ri queat hie appellatus Medicus, 8c confeffus ariifex, qui ,-e- nbsp;nbsp;nbsp;nutri~
C grorudisetaac viiäu adinuenit,qille qui ib initio oibus ho tafufi dip minib’ viûu quo nuc vtirnur,« agrefti illo ac ferino reperit ffrcntù, ac fubornauit? Mihi equidé vider idc modus,8c vnu quoddi MeJicirtd acfimile effe inucw.Hic enl ea quç natura hflana fana fupe- inCbiru'’/ rare no potuit incidetia 8c inKfia,,ppter feritaté inteperan- g*«. pbar/ tiiqi; iUe'veto qualicuq; tandrvnufquifqi affediöe tener^t, maceuti-Tt fuperarenopoffet,eadc dettaherequçfiuitacîftitit.Quid “m. if hoc ab illo dinert’preterq quod multiplicior 8c variegatior ’Diatitcf acmaiotisnegocij eft hæcfpecies.Verumprincipiû fuit ilia cm.'.
• quæprius eft produCla.Si veto quiscófideret quæ fit ægro-Cif»-um lorum diæta,comparatione ad fanorum diætâ faâa.is inue- {»_ irati«. niet hanc argris nocétiorem q earn quæ ferarum eft 8t alio-ruin aniraalium fanis. Etenim vir laborans motbo neqt dif-
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b ij ficiliSc
-ocr page 110-HIPPOCRATIS LIBER
^ili amp;nbsp;intolerabili,neque rurfus leui amp;nbsp;defpicabili, ß pan£ Ü aac carneiUjauc aliud quid ex his quæ fani edences iuuàt ur, comedere volet,non multum, fed multo minus qûnus po-terat,conciliât autem vt nec fic qui eum delinquere adino' neat. Alius contra fanus naturam Habens no omnino debi-* lem,neque rusfus fortem, fi comcderit quid eorum qux bos aut equus comedens iuuatur amp;edat lane eruum aut ordeu* aut aliud quid huiufcemodi, non multum, fedmulto minus quàm pmeft.Sanus vtique qui hoc feceric, minus de dolebit amp;nbsp;penclitabitur q xgrotus ille,qui panem aut maiam inté' peftme ingeflït.Hxc itaque omnia figna funt, quod ipfa ars medica via ac methodo quælîta inucniri pofTit , Si quidem igitur fimpliciter.velut aliqu^utant, qux fortiora funt no- { cerent,qux debiliora prodeflent amp;nbsp;nutrirent, turn xgru, nl Q;/«erret fanum, facilis fane res erat, Multum enim de fecuro detra* in »grQ! Here oportebat vt ad debiliflimum deduceretur.Nuc autem lt;«• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non minus delidum.nec minus Ixdit hominem, fi pauciora
Si defeduofiora qfatis eft aftumantur. Fames enim magna potentiam in naturam hominis habet amp;nbsp;fanandi amp;nbsp;debili-tandi amp;nbsp;occidendi.Multa vero etiam aliainala,diuerfa quidem ab his qux ex repletione hunt, non minus autem gra-iiia,vacuationis funt, quapropter multo vanegatior eft, Sc maiorem diligentia requirit. Oportet enim modum aliqué couiedare.Modum autem neque pondus, neque numerum aliquem.ad quern referas cognofcestcertitudinem enim exadam no reperies aliam g corporis fenfiim. Quapropter o- f perofum eft ita exade códifcere, vt parum in alterutra partem delinquastquanqua ego etiâ eum medicum vehemeter laudarim,qui parum delinquat.Certitudinem autem exada HrJicet raro videre contingit. Quare plerique Medici eadé qux ma »auu re/ li gubematores in fe admittere mihi videntur. Etenim illi fieribus quum in tranquillitate gubeAantes delinquunt, non hunt sswparat. manifeftiiquum vero deprehenderit ipfos ventus magnus amp;nbsp;tempeftas.palim iam cófpicui funt omnibus hominibus, quod ignorantia Sc culpa erroris fui nauem perdideriit. Sic fane etiam mali amp;nbsp;p'urimi medici,quum curât homines nihil graue patiétes, in quos fi quis etiam maxime delinquat, nihil graue faciat.Siit autem multi tales morbi,amp; multo fe-pius q graueshominibus accidut. In talibus fane dclinqiic-
• • tes,non
-ocr page 111-DE VETERI MEDICINA. ii
A tes.nonGuntmanifeftiiiliotijhominibus.Vbiveroobtigt QUiiÄd« rit magnus amp;nbsp;fortis amp;nbsp;periculofus morbus, tiic ipforum d* error pa» Iida amp;nbsp;ars omnibus in confpicuo funt.Neque eni longe ab- tft. funt fingulorum pœnæ ac cruces,fed breui adfunt. Quod au tem non minores afflidiones ab intempeftiua vacuationc quàin à repletione hominibus contingant,probe difcemus fi in fanis rem expenderimus. Sunt itaque aliqui ipforum qui- ri» bus femel in die cibum capere conducit,amp; hoc propter vti- Haxric» litatein fie obferuant.Ali) etiam prandent, proptereandem neceffitatem,fic enimipfis conducit:Sed èc quidam nô propter vtilitatem, fed aut ob voluptatem , aut ob alium aliquë cafum alterutrum faciunt. Plurimorü cnim bominum nihil g intereft vtrum tandem faciant.fiue femel tantum cdant,fiue
etiam prandeant, hac confuetudine vti. Sunt autem quida qui non poffint extra vtilitatem facientes facile degere, fed cótingit vtrifque ipforum, per diem vnum atque eü non o-çiofe permutantibus.immcnfa afflidio. Alten enim fi pranfi fuetint.idque eis non cöducat, ftatim graues amp;nbsp;corpore fe-gnes fiunt,itemq', mente pigri, hiatuq-, ac ofeitatione amp;nbsp;dor mitatione amp;nbsp;fiti pleni. Si veto etiâinfupcr cŒnauerint, amp;nbsp;flatus,St tormina,St aluus eft'ringitur.St multis magni morbi pnncipium hoc fuit, fi eofdé cibos quos femel infumere có-fueuerunt, brs affumant, Sc nihil his amplius. Alteri veto fi prandere cófueuerunt,idq-, ipfis conducat,8t no pranfi fue-rint,mox vbi tempus præterierit, ftatim impotenria vehe-
C mcs,tremor,animideliquiu,pofteaoculipallidi,vrinacraf- Cum borti fa St calida.os amarû,8t vifeera pendere ipfis videntur, ver- nti pr«» tigo,itacundia,inftitia.hæc autem omnia vbi coenare téta- terit, quid uerint.deinde auté pranfuri eófumere non polTunt qux pri* fiat aide» coenarunt. atq; hæc ipfa cii tonnine acftrepitu defeenden- t«. tia aluum cócludunt,ipfiq; ægre dormiunt, infomniaq-, có-turbataactumultuofahabenï^plerifq', vero etiam horii hoc Cur Mrie magni morbiprincipifi fuit. Confiderare potto oportet ob hi offieur quas caufa hæc ipfis accidetunt.Et ûnè puto his qui femel ci lt;ur, bum fumere cófueucrunt, qi non expedauerunt iuftfi tempus,donee ipforum veter pridieingeftos cibos perfede có-fumpfllfet St eiupcralTet.euacuatusq-, effet ac quieuiflet,(ed in feruentemadhucSt fermentatumnouos ingefferunt. E-iufmodi autem ventres multo tardius cócoquunt, St maiori
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b iij opus
-ocr page 112-HIPPOCRATIS LIBER
wus habent ccflatione ac quiete. His vero qui prandcre af- P ïueti fuerunt,qgt; non vbi citiflime alimento corpus indige-bat,amp; iam priera confuinpta erant, ncc habebat aliqui am-plius fruitionem, ftatiin ipfi nouum alimentum fuppedita-tumeft.dcficit autemamp; cófumitur prç fame. N»omnia quç Qui diu fi/ tales homines perpeti dixi/ami imputo.Dico autem eciam hoai/h/ alios omnes homines, qui duos auttres dies inediamper-mnt, q.'id tulerint,cadcm pafluros cire,qux de impranfis dixi.Cæteru patia/itur. tales nacuras qux cito amp;nbsp;fortiter eiufmodi delidis ofiFendii-tur.imbecilliores aliis effe cenfeo, proximus eft autem im-becillis langucnti.'verum imbecillior eft languens, amp;nbsp;plus la borare contingit ipfum, vbi iuftum tempus non eft aft'equu-Cur nó/é/ tus. Quum itaque eiufmodi exaâa certitude circa arte exi- t per in ar/ ftat,difficile eft fempcr quod reâiftîmum eft affequi. Multx-ie iredica autem fpccies in Medicina ad tantam certitudinem perue-tnin^iiur niunt,de quibus dicetur.Non cenfeo itaque propter hoc at-uerittu. tern velut non exiftentero.neque probe inueftigata, veterc oportere reiici.quod nonhabcat circa omnia certitudinem exaââ. Verum multo mimis propterea quod propinqua eft reftOjfimulq; rationepoflit ad ipfum peruenire.admirari o-portete cenfeo ea quæ ex multa ignorantia funt eruta Si in-uenta.quôd probe amp;nbsp;rede adinuenta funt, amp;nbsp;non àfortuna Suppo/ii£ aut cafu.Porro ad eos qui nouo modo arte ex fcopis ac fun-hominif, damentis fuppofitis quærunt,fermonem reducere volo.Si e-jnatf ria/ nim calidum eft aut frigidum,aut ftccum,aut humidu, quod «e« hominem l.rdit, amp;nbsp;oportet rede medentemauxiliari, cali- f do quidem in frigiduin permutato, frigido vero in calidii, Hoc con/i/ ficco in humidum, humido in liccum contingat mihi homo deratp. non fortis naturæ,fed ex debilioribus, hie autem triticu e-dat quod ex area fiiftulit crudum amp;nbsp;non elaboratum,amp; carnes crudas, amp;nbsp;bibat aquam. Hoc vidu vtens Citis fcio quod multa amp;nbsp;grauiaperpetictur.Nftn Si doloribus vexabitur,amp; corpus debile euadet^Be venter corrumpetur, amp;nbsp;multo tempore viuere nonpoterit. Quod igitur auxiliumprseparare oportet fie habenti’calidum an frigidum,vel liccum,vcl hu-midii.’limplex enim eft quod Clique ex iftis. Si enim id quod ipfum lædit aliquod ex his eft, contrariofolucre oportet ac Poti/pmi liberate,quéadmodû ipforii fermo teftatur.Atqui certilfimii ÄMxilium. Si manifeftilfimii medicamentum eft, vidum quo vtehatur
• « auferre,
-ocr page 113-DE VETERI MEDICINA. »
A auferre,amp; pro triticopanem dare, pro crudis veto carnibi^ codas,infujierqi vinum propinare. His permutatis impoffi-bile eft non fieri fanum,nifipenitus fuerit temporeac vidu corruptus.Quid itaque dicemus’Num quod ipfi à frigido af flido calida hæc oblata auxilium tulerunt,aut con;râ?Equi-dem opinor me multam hæfitationem interrogaio præbi-turum efle.Nam qui panem ex triticoparauit.caüdum, aut frigidum,aut ficai,aut humidum abftulit : panisemm amp;nbsp;in ignem amp;nbsp;in aquam d3tur,amp; multis aliis elaboraws eft, quorum fingula propriam vim Si naturam habct,amp;aliqua quid£ à natura in ipfo exiftentia abiicit,abis autem teuperatur ac permifcetur.Sedamp; hoc fcio,quod in corpus hominis refert, PdniiJiffit g panis purus,aut cui nibil furfurum deceffit. Si ex tritico no rentid.
decorticato,aut decorticato,amp; multa aqua fubidus,aut có-trà,amp; fuperaflaius aut crudior,aliaq; præterea infinita. Simi liter etiam de maza,amp; fingulorum adeo vires raagnæ, alte-raqs alteri nibil fimile habet. Qui^cunq; ante hxenbeonfi-derans no nouit,haud fcio quo modo illc affediones in ho-mine cognofeerepoifit: ab vnoquoq; enim borum afticitur amp;nbsp;alteratur homo,vel hoc,vcl alio modo,amp; ex his omnis vi-
la amp;nbsp;fano, amp;nbsp;ex morbo conualcfcenti, Si xgfoto. Nibil igi-tur vtilius ncquc magis neceflarium quàm hæc cognouifle: quod amp;nbsp;probe amp;nbsp;conuenienti ratiocinatione inueftigâtes, iuxtabominis naturambæc primi inuentores inuenerunt, iudicaueruatque artem dignam quç deo adfcriberctur,qué-ç. admodum ctiam eft receptum. Non enim (îccii neqi bumi-dum.neque calidiiro, neque frigidum, neq; aliud quicquam ex bis putauerunt bominem lædere.neq; aliquo borum ho -mini opus eifc opinati finit, fed quod in vnoquoque forte 8i bumana natuia potentius eft.quodque non poifit fupetare, hoc ipfumlæire duxerunt,amp; hoc auferre quæfiuerunt.for-tiflîmum autem eft inter dulSa, dulciflimum, inter amara,
fljrbit pri mi drtit inurtorfj.
q5*U‘'îr' tijfimd.
amarilîîmum,interacida,aci‘l'^™u*’'-amp; in omnibus adcô rebus vigor ipfe ac fummii.Hçc enim amp;nbsp;in bomine ineffe vi-derunt.amp;bominemlæderc.Ineft enim in bomine amp;nbsp;amarû,
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. - Qui bumoƒ
amp; falfum,df dulce,amp; acidum,amp; acerbum,amp; fluidum , amp;nbsp;aba infinita,Ofnnig;nas facilitates babentia copianiq; ac robur. Atqucharc quidem iuxta ac inter fe temperata,neq, confpi- ” nbsp;nbsp;-
cua funt.neq; hominem lædunt.Vbi veto quid horii fccretii
b iiij fuerit,
-ocr page 114-HIPPOCRATIS LIBER
fuerit.atqueipfumin feipfofuerit,tuncamp;confpicuum cft, D ^hominemlædit. Q^in amp;nbsp;cx cibis quicunque nobis incó-modi funt, amp;nbsp;ingefti hominem lædunt.hcrum vnufquifque autamaruseft Sc meracusac intempcratus,aut falfus,aut a« Qjiefier- cidus,aut alius quisintemperatus amp;nbsp;fortis:S: propterea tur-twbeat. bamur ab ipfis,quemadmodum etiam ab his quæ ex corpo
re excernûtur. Omnia autem quæ edit aut bibit homo, talia eduliapalin eft minime hocintemperato, amp;nbsp;diflidente ac p4/ excedetHb ficco participare, velut iunt panis amp;nbsp;maza amp;nbsp;his »ir,finit, fimilia,quibts adl'uetus eft homo plurimis amp;nbsp;fempcr vtirex-Maziue. ceptis his qu« ad voluptatem ac delicias condiuntur ac prç-parantur:amp;ib his plurimis in hominem ingeftis turbatio ac fecretio corporisfacultatü minime contingit.Verü robur j Si augmentuin,ac aliinétum prefertim.per nihil aliud cötin« git quam quod probe temperatum eft, amp;nbsp;nihil habet intê-pcratum,neqne forte,fed tctum vnum faftum eft Si fimplex Sc non forte.Et valde fané dubito cgo,quónam modo hi qui talem fermonem proferunt, Sc artcm ex hac via ad fcopum abducuntjcuraturi fint homines,quemadmodum proponüt. Non enim eft ipfis,velut ego opinor, inuentum quid, ipfum Catidvm, in feipfo calidum ,aut frigidum, aut ficcum.aut humidum, lief. Hfl CB quod nulla alia fpecie communicaret. Verum arbitrer eof-tra tiejii, dem potus ac cibos ipfis tire,quibus omnes vtimur. Appo-eertuia n» nunt autem alij quidem, quod fit calidus, alij frigidus, alij »ft. quod ficcus, alij humidus. Qnpniam illudfané dubiiim eft, imperarc ægroto calidum quid alfumcrciftatim enim inter- F rogabit quid fit !llud,vt nugas producere neceffe fit, aut ad Qjarehnc aliqiiid eorum quæ funt cömgere.Si auté eft calidum quod-tilidan »1 dam acerbum exiftcns,aliud vero calidum fluidum,aliud ca-lai cStrd lidum tenue, funt enim amp;nbsp;alia ca!id.i etiam alas vires fub-{uidtiir. contrarias fibiipfis habentia, quod igitur ipforum afliimere
oportebit? calidum Sc acerbun», an calidum 4: fluïdum, aut fimul frigidiim amp;nbsp;acerbum’Nam Sc hoc eft.itemque frigidu Sc fliiidum.Etenim quod ego feio totum eötrarium ab vtro-que ipforum euenit,idque non folum in honine, fed et'am in corio ac ligno. Sc aliis miiltis rebus qua pagis ftupidnm fenfum habent quam homo. Non enim calidam eft quod ma gnam vim habet, fed ipfum acerbum amp;nbsp;fluiaum, amp;nbsp;alia nuæ ï me relata funt,tum in homine, turn extra hominem, fiue
• edantur,
-ocr page 115-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dt VETERI MEDICINA. i,
X edantur,fiue bibantur.fiue forinfecus illinacur, aut quomo-• docunqueformata adhibeàtur. Fngiditatem auté amp;nbsp;calidi^ tatem eg,o omnium faculcatum minime potétes efle in corpore exilhmo, ob lias ûnè cauffas. Qim equidcm tempo- Contrmt ïe ipfa inter fe permixta fimul frioidum ac calidum fuerint, fémi/la nô nonlædunt.Temperamentumenimamp; moderatio contin- l^dun». git frigido à calido, viciffim calido à frigido • Vbi veto ieotfimvttunquefccretumfuerit.tuncaffligit. In hoc ita-qiie tempore quum ftigidum intus gcncratur, 8t Äto hominem aî'tligit ,primum propter hoc ipfum adeft calidum inde adeó ex homine ipfo, nuUo alio auxilio, neque pripa-tatione cpus Habens, atque hoc 8t in fanis hominibus amp;nbsp;in
B ægrotis operatur. Itiquefiquis fanus hyemc corpusperfri- Qyi calor, i gerate velit, aut frigidæ lûtione, aut alio quopiam modo, iffrigat quanto id amplius fecerit,fi modo non omnino corpus con- cóciputttr geletur, vbi veftimcta acceperit,amp; fubtegmen venerit, ma-gis amp;nbsp;amplius corpore calefcit. Rurfus fi quis fortiter cal-fieri velit, aut calido lauacro, aut multoignc, inde veto eandem veftem Habens in eodem loco conuerfan, in quo perfrigeratus, multo apparebit frigidior, amp;nbsp;longe hortidi-or.quàm aliquis qui præ æftu ventilationemadmifit,amp; fibiipfi friguspræparauit, atque fie ex hoc modo recrea-tus eft. Nam qui hoc facit, dccuplo maiorem iftum ac ar-dotem peteipit, quàm is qui nihil tale facit. Verum funt ad-hucteftimonia multo maiora. Qujeunqueper niuem aut
C aliud frigus iter facientes ,cxcellenter frigefeunt aut pe- »mes ge/ dibusaut manibus aut capite, vbi fe continuerint in no- Ivçcun» ûcm,quum cooperti fuerint amp;nbsp;in tepore extiterint,ab ti^. eu« aeftuamp;prurituvcxantur.quibufdametiambullx veluiam- nwtlt; buftis ab igne exurgunt, neque prius hoc patiuntiir quàm calfiant ! adeó prompte vtrunque ipforum ad alterum ac-cedit. poffem amp;nbsp;alia innumerÂrccenfere. Cæterum circa ægrotos, nonne quibus rigor contingit, his acutiffimafe-bris relucet ? fed non adeo fortiter, verum pauco tempore quicfcenSjamp;aliàsferè innoxia.S: quo tempore affiicrit, percalida, amp;nbsp;pertotum corpus penetrans ,defincns maxi-mein pedes, vbi fané rigor amp;nbsp;frigus validiffimiim diuiif-fime durauit. Rurfus quum fudorprodieritamp; febris decef-ferit, multo magis frigefeit æger, quàm fi ne apprehendif-
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fctquidem —
-ocr page 116-HIPPOCRATIS LIBER
fa^quidem ab initio. Cui igitur breui adeo contrarium ac- P «ttttfrïmor cedit,cuique vis adimitur fua fponte , quidnam ab hoc ma« liori Mior gnum aut graue fiat ’ aut quid opus eft multo ad hoc auxi-nó/ldtini Iio} Verum dixerit aliquis, Qui ardenti febre fébricitant, itemque peripneumoniis, amp;nbsp;aliis fortibus morbis, non cito ex calore liberantur, neque adefthic frigidum aduerfus ca-lidum. Atqui ego hoc maximum fignum ciTe puto, quod non projjer calidum fimpliciter homines febricitent, neque hoc fit fimpliciter afflidionis caufla ; fed eft amp;nbsp;amarum ac calidum idem, amp;nbsp;cafidum ac acidura, amp;nbsp;falfum ac cali-
dum, amp;nbsp;alia infinita, amp;nbsp;rucfus frigidum cum aliis facultati-busconiunftum.hæcitaque funtquæ lædunt,fimul adeft auteni amp;nbsp;calidum robore participans, nimiruin ducens Si j cxacerbans amp;nbsp;äugens fimul cum illis, verum nullam poten-tiam,maiorem quàm conuenit videlicet, habens. Atque jjæç quideni fic fe habent. Signa porrô primum quidem »«Jjgax jnanifeftiffima producemus, quorum omnes iam fæpe expe-rientiam fumpfimus.Itaquequibufcunquenoftrum graue-do innafcitur, amp;nbsp;fluxus per nares mouetur, hie vt pluri-muni acrior eft eo qui prius erat, amp;nbsp;quotidie ex narib. pro-dibat,amp; tpmefeere facit nafum, amp;nbsp;exurit calentem Si extreme ignitum. fi vero manum admoueas, Si diutius perfeue-rauerit,etiamexulceraturlocus minimecarnofus Si durus eiiftcns. Sedatur autem aliquo modo ardor in naribus, non quum fluxusprodit, Si inflammatio confiftit ; fed poftquaffl fluxuscrartioramp; minusacris,concoftusqueamp; magis per- f mixtus priore fuerit, tunc fané iam etiam ardor ceflat.Rur-fus autem aliis ex frigiditate ipla fola manifefte grauedo fit, nullo alio accedente. Omnibus autem liberatio liæc eft, vt ex frigiditate quidem afFeéli percalfiant, ex ardore vero perfrigerentur,atque hæcireui accedunt,amp; concoftio-ne nulla opus habent . Reuquæ autem omnes fluxiones quas propter humorum acrimonias amp;nbsp;intemperantias ego fieri fentio,reftituuntur amp;nbsp;curantur, vbi temperatæ fuennt Ila/' concoâæ.Rurfus quæcunque fluxiones ad oculos vertu-tur,vtfoitesamp;omnigcnas acrimoniashabentes,exulcerant lerunt quidempalpebras ,crodunt autem aliquorum genas ,amp; fiib oculispartes,ad quaftunque tandem influxerint,rumpunt etiam Si peredunt earn quæ oculum ambit tunicam. dolores
• * autent
-ocr page 117-DE VETER.I MEDICINA. 14
X autem amp;nbsp;ardor, amp;nbsp;inflammatioeitremaadfuntaliquand^, Caunn don.ec fluxiones fuerint concadæ, amp;. craffiores redditæ , « R-hfumd» lema: ab ipfis extiterint.Fit autem concoftio,ex permixtio-ne.temperaturaque mutua, amp;nbsp;quafi coftura. Qmnetiara fluxiones in fauces delabentes,ex quibus raucedmes fiunt,an-ginæ,eryfîpelata,peripneumoniæ: Omnes hæ primum qui-dcm faliæ amp;nbsp;humidæ acresque defcendunt, amp;nbsp;in talibus morbi firraantur. Vbi veto cralTioies amp;nbsp;maturiores fadas fuerint, amp;nbsp;ab omni acrimonia Uberata:, tune iam Ä febres, kalia hominem lædentiafoluuntur. Oportet autem vti-que cauffas vniufcuiulque ea putare, quæ quum adfunt, ta-1cm modum fieri neceffe eft, quum permutantur in aliud cuffa bo g temperamentum, ceffare. Q^ndo igitut ab ipfa caliditate rummda finccra,aut frigiditate fluxiones contigerint, amp;nbsp;nulla alia lorum, facultate participauetint ƒ!(: fane fedabuntur, vbi ex ftigido in caliduin permutatæ fuerint, k ex calido in frigidum.
Permutantur autem eo quem dixi modo, Amplius porté bo/ etiam alia quxcunque mala homo patitur , omnia à facul-tatum potentiis proficifeuntur. Itaque quum amaritudo quçdam difFufa fuerit, quam bilem flauam appellate fole-mus, quales ftatim anxietates amp;nbsp;æftus amp;nbsp;impotentiæ occupant? Verum vbi liberati fuerimusab illaamp; putgati,aut fponte, aut pet mcdicamcntum ,fi modo tempeftiuè quid ipfotum fiat, manifefte amp;nbsp;à doloribus amp;nbsp;à calore libeta-mur. Qu?’’to autem tempore eadem eleuata fuerit,amp;
Ç cruda amp;nbsp;meraca ac intemperata, nulla arte neque dolores, neque febres fedare poffis. Et quos quidem acuta acrif-queacæruginofa bills affligit, quales moi rabies, amp;nbsp;mor- , nbsp;nbsp;,
fus vifeerum ac pedoris, amp;nbsp;defperatio ? Non fedantur autem hæc priufquam eadem expurgetur amp;nbsp;profterna -tur, Sc aüis permifeeatur. Concoqni autem amp;nbsp;permuta-ri, attenuarique ac craffefeer^in humorum fpeciem.pet multas amp;nbsp;omnigenas fpecics contingit. Quapropter amp;nbsp;iu-dicationes, amp;nbsp;numeri temporum, in talibus multam pof-funt.Hæc veto omnia minime contingit calidum ant frigidum petpeti. neque cnim hoc putrefcerc neque ctalTefcere poterit. Quid autem ipfum efle diceremus ? amp;nbsp;tempera- CaUr lt;ƒ mentû ipforum eft,verütamen inter ipfa mutuo vim habens, frigut nen quoniam nulli alij permixtû caUdum, définit elfe calidum, futre/cu.
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quant
-ocr page 118-HIPPOCRATIS LIBER.
frigido:fic rurfus non permutatur aliofrigidum quàni 5 Qu« gt;n ba Slido. Rcliqua oinnia in homme, quanto pluribus miften-mi; mijlio tur, tanto mitiora ac meliora fiunt. At veto homo omnium hanA optime difpofîtus eft, vbi concoquit amp;nbsp;in quiete eft, nullam Homint! peculiarem vim prx fe ferens.De his.igitur videor mi-lanadi/po hiabunde demonftrationcmfeciflc. Porto Medici quidam fitia. udmque Sophiftæ dicunt, quôdimpoflibile eft medacinam QutJ opar cognofcere, eum qui non nouit quid fit homo, amp;nbsp;qiiomodo teat medi primunftaâus côpaâus fit. Ego veto ea quae alicui fophi» toifeire. ilae aut Medico, de natura diäa funt aut feripta, minus een* feo mediex arti conuenire quàm pifiorix. ludico autem de natura aliquid manifeftum ac euidens cognofcere, ex nulla parte aliunde contingere quàm ex Medicina,atque hoc tunc i condifeere pofiibile eft,vbi quit ipfam medicinam totam re-ÔC comprchenderit.Vcrum quatenus illi prodiderunt, mul ti mihi cognoufle videtur.cognouifle autem dico, narratio-nem fcilicethanc, Quid eft homo,amp; ob quas cauflas nafei-tur,amp; rcliqua diligenter. Atqui mihi neceflarium efle vide-tur,vt omnis Medicus de natura fciat,amp; omni ftudio annita-tur vt cQgnofcat, fi modo aliquid eorum quç fieri debent re-QtiiJfitht ÛC prxftare velit, Quid eft homo ad eaqu.rcomedunturac no is qua bibuntur comparatus,amp; quid cuiijue ab vnoquoque contin-Modo gi- get amp;nbsp;accidet,amp; non fimpliciter lie exiftimare,quod malum griJtarfcl edulium eft cafeus.Dolorem enim afFert repleto ex ipfo.Sed at medic^. quem dolorem, amp;nbsp;propter quid, amp;nbsp;cui parti intra hominem C.’feusefu cxiftentjincommodum exiftit. Nam S: alia multa edulia ac f malut. pocula natura mala funt,amp;: afticiunt hominem non eodë mo quot;lenctSio do.Proferatur autem mihi verbi caufta aliquid,velut Vinum ni non eft- meracum multura potum hominem aliquo modo debilS red dit,amp; omnes qui viderint hoc fatentur amp;nbsp;cognofciint, quod hxc eft v;s vini,amp; quodipfum eft cau(ra,amp; in quas in homilie partes maxime poflit noiiWnus. Talemitaque veritatem Cof^t nu etiam de aliis oftendcre volo. Etenim cafeus (quidoquidem Uu eft. hiinc in exemplum adfumpfi)non omnes homines lxdit,feJ funt qui ex ipforeplcti, ne tantillum quidem offendunrur, immogracil-busmirabiliteretiam eonferre proditur.'Sunt autem qui difFicuker fiimmouentes ipfum ah eo liber.intiir. Horum veto naturx difFerunt,differiintque etiam iuxta hoe quod eft in corporc cafeo cótrarium. Nam à cafeo excitatuf * • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;com-
-ocr page 119-DE VETEKI medicina. tj
A amp;nbsp;cômouetur, in his quibus eiirfinodi humor multus in cot ® pote exiftit,amp; quo mi^is hte poiens eft, eo magis verifimile eft ipfos male afiligi. Si veto totj humanx naturar malus effet,omnes vtique lï Jcret.Hæc autem fi quis nouiflet,nô in* cuttetet ea neque fane pateretur. In refedionibus conuale-fcétium ex morbis,infupérque in longis ægritudinibus,mul-tæ conturbationes amp;nbsp;præuaricationes fiunt,partim fua fpon xe,pattimà quibuflibettemcreadmilfis.Nouiaut^médi* Mfdie» eos multos velut idiotas, qui vbi illi die aliqua noui quip-piam feciffent,velut fi lauiUeni,aut deambulaflent, aut quid alienura’comedifient.atqi hæc oninia melius effet adbibuif-fe quàm non,nihilominus tarnen caufam alicui ex his contti*
B bucbant,verâ quidem eauffam ignorites,amp; fottaffis id quod
gt; commotliffimum erat damnantes. Quod ipfum certe facere no oportet, fed feire quid balneum intempeftiue adhibitum operetur.quid itemfatigatio amp;nbsp;laffitudo. Ndquam cnim ea-dem afflidio ab his ptouenit,neque etiam ex repletione,ne-que ex cibo tali vel tali. Qmfquis igitur hæc non cognofcei quomodo fingula fc habeant ad hominem comparata,is ne- , que cognofeere qux ab ipfis fiût poteft,neque rede vti.Cx-terum 8t hæc cognofeere oportere mihi videtur,nimir3 qux quot;r «• affediones homini ex facultatibus ac potentiis,quç item ex furanif figutis adueniiint. Q;ujd autem difo t.ale cft,Ncmpe faculta- 9(,tH“Tct« tern quidem effe,humorum fummas vires ac robur noffe. Ei* • guns autemdico qux inipfo homine infant,Alix enim ca- fig“'quot;*
I C ux funt,amp; ex amplitudine in ardum coadx.alix expaffx,a-lixfolidx amp;nbsp;rotundx,alixlatx amp;nbsp;penfiles ,alix extentx,a-fix longx,alix denfx,alix rarx Si hiantes, alix fpógiformei ac molies. Qux igitur ex his ttaherc ad fefe allicerdque hu-miditatem ex reliquo corpore maxime poffiint ? Num eaux amp;nbsp;expaffx, an folidx Si ‘rotundx, aut caux Si in ardum ex amplitudine coadx ? Equidciff puto tales effe.qux ex caui-tateSc amplitudine in ardum hint coadx, Id quod ex ma-nifeftis forinfecus condifeere oportet, partim quidem quód Patéti» ni ore hians nihil fane humoris attraxeris, vbi veto labta fo- fvrient. ras produxeris.contraxerlfqt ac comprefferis, infupérque fi-ftulamadmoueris, facile fané attraxeris quicquid volueris. partim vero qudd cucurbitx qux corpori adponi folent, ex Cucwrlitu amplitudine in angufUa ardatç ad hoc fadx fiinc,ad trahé- 1* form*
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumvi- ciirtdi».
-ocr page 120-HIPPOCRATIS LIBER
^on videlicet amp;’alliciendum es carne. Sut auté amp;nbsp;alia mul- J ta eiiifceinodi. Verum intra hominem natura amp;nbsp;figura talia, t'. lt;J we funt vefic3,amp; caput, Sc. vterus in mulieribus : atque hçc ma-
rut.
1*1^,p«t/
ta/t.
Krfur, Flat’ quid /Igat.
Dolor un/ dr.
Veruicur Jian td trc bro Mi/ tint.
nifefte maxine trahunt,amp; femper plena funt attraâç humi-ditatis.At vero cauç Sc expaffç figuræ,influente quidein hu-morein maxime omnium fufeeperint, nô autem fimiliter at-ttaxerint.Solidçautem Sc rotundç,nequeattraxerint,nequS fufcepe|^rt ; dilabitur enim amp;nbsp;non habet federn,in qua ma-ncat.Spongifotjnes veroamp; molles,velut lien,pulrao.öc man» inç,vbi admotç maxime fûerint Sc adhæferint, ebibunt, du-raque fiunt ac augefeunt huuiore accedente,maxime pulmo. Nonenim in ventriculo inert, in quo humorem extrinfecuî contineat ipfe ventriculus in quo ert humor, vt quotidie ex- j hauriatur,(ed quum biberit amp;nbsp;fufeeperit ipfe in feipfum hu-morem,amp; vacua Sc rara ac paru-i penitus explentur,amp; pro ra ro ac molli, duriis ac dcnfus euadit, Sc neque concoquit,ne-que dimittit.Atque hçcpatitur propter figurçuaturâ.Q^-cunque autem flatum amp;nbsp;reuolutiones operantur in corpore, ca in canis ac amplis, veluti ventre ac pedore, rtrepitum ac iônitum facere folct.Eteliim quôd non fie repleant vt rtent, fed habet tranfinutationes amp;nbsp;motus, necefle crt vt ab ipfis 8C ftrepitus amp;nbsp;manifertç comm'otiones fiant. Quæcunque vero carnofa funt amp;nbsp;mollia, in talibus torpores Sc excrefceii-tia,velut in trucidatis fiunt. Cçterumquum incident flatus in latum ac renitens, amp;nbsp;aliquid Ipfi reftiterit, idque natura fueritnequeforte,vt aduerfusviolentiamdurare poflit,8: f nihil mail pari: neque molle Sc rarum,vt excipere ac cedere queat : verum tencrum amp;nbsp;floridum Sc fanguineum ac den-fum,veluthepar,quod propter denfitatem quidem aclatitu-dinem refirtit ac non cedit, flatus veto fubiés augefeit ac for tior euadit,amp; aduerfum relu^ns maxime impetii facit.pro-pterteneritudinem autem Scianguineitatem, abfque dolo-ribus efle non poteft,amp; propter has cauiras,dolores acutifli-mi ac frequentiifjmi circa eum locum contingunt, fuppura-tiondfqiie ac tubercula pliirima. Fiunt etiam circa feptum tranfiierfum fortiter, fed multominus. Dirtentio enim fepti tran fuerfi lata ert Sc renitens, natur.i autem n eniofior amp;nbsp;ro-buftior,quapropter minus dolore affligitur. fiunt tarnen S dolores Sc tubercula circa ipfum. Multç vero etiâ aliç Sc ex-
• • traji
DE MEDICO.
iS
A tra amp;nbsp;ihtra corpus figurarii fpecies funt,qux magnopere inter fe difFerunt,quod ad alFediones pertinct,tû argroto,tun® fano.velut capita parua aut magna, colla tenuia aut crafla,lô ga aut breuia, ventres longi aut rotûdi, pedoris amp;nbsp;coftarum latitudines aut anguftiç,amp; alia infinita, quæ omnia nofle o-portet quatenus différant, quo caufas fingulorum cognitas
probe obferues.Dc potentiis auté humorum perfpeâum ha- S«rror« fa here oportet,quid nnguli ipforum in hoinine facerc poffint porAmae quemadmodum etiam prius diûum eft,quomodo cqgnatio- lt;nbsp;f nes inter fe habeant.' Quod dico tale eft, An videlicet dulcis !)»•
tanÇxiçrif
humor in aliam fpcciein mutetur, non à contemperamento, fed ipfe defeifeens amp;nbsp;iromutatus ab eo,qualis pritnuin fuerat, g amarus aut f4fus,aüt acerbus.aut acidus.Sit fane acidus.Ergo acidus humor reliquos præcellens,maxime incommodus ruerit.'fi vtiq; dulcis,omnium cômodiflimus exiftit. Id quod fi quis forinîecus queres confequi poftit.is femper quod melius eft ex omnibus eligere queat.Optimum autem eft,quod longiffimc ab incommodo abeft.
HIPPOCRATIS COI LI
BER DE MEDICO, lANO Camdno medico phyjÏ^ co interprété.
Hedieus qualii ejfi dcbfatt
IC liber Medicigubernatioeft, amp;nbsp;præceptum quomodo offici -nam medicam inftruere opor-tet.Medici cquidemgubernaüo-nemeftcputamuSjVC videat quo bon^colore, amp;nbsp;bona, ac carnofa corporis habitudine præditusfit, iuxta exifteneem in ipfo natura. Vulgus enim exiftimat eos qui ______ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non fie bene diipoiîtum corpus ha 3ent, neque aliis bene prolpicere pofle. Deinde vt opinio-nera captet apud ipfum vulgus veftitu decoro, amp;nbsp;vnguctis o-doratis,non îulpedum odorera ad omnia habentibus. Inde « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eniiii
-ocr page 122-I
HIPPOCRATIS LIBER
enim xgrotos iucunde afFici contingit. Poftea anitnaduef' ! fire iphun oportet vt animum habeat inodeHum,non foluU* quod ad caciturnitatem atcinet, fed etiam circa reliquam vi* lam probe coinpoûcum.Maxime enim ad opinionem ac au* toricateru coinparandain conducit, bonis ac boneltis mori* bus prxdicum ciTe.Nam quum tabs fueritjOmnibus veneraO Qu«^e/lu dus achumanus iudicabitur. Prompticudo cnimtemeraria). itdeandut Sc facilitas contemnentur, etiam fi valde commoda exifiaoi* efl ttger. Scopui#autcmprxfigere oportet poteftatem facultatii fui' rum. Nam eadem ab iifdem non abundantibus boni confU' luntur. Figuram faciei habeat meditabundam ac fubtrifteWi non tarnen amarulente. Cótumax enim elTe ridebitut Sc mines odio habens.Qm vero in rifum exolutus eft,ac niitii** | hilaris,oncrofu.siudicatur. Hocitaque vitandum eft vcl ma* Quai« Jfz ximc. luftum autem ad omnein conuerfationem effe conut' Feat effe nit.Iuftitia enim multum auxiliatur.Non exigua autc coffl' meditut. mercia xgris cum medico funt. Nam feipfos medicis fubdi' tos faciunt,amp; omni hora vxonbus, virginibus,amp; opibus nU ximi precij,ilh occurrunt. continenter igitur ad omnia batt fc habere oportet animo itaque ac corpore fie difpofitum cf* fe conuenit.Porró pricepta ad artesn medicam, per qux af' tificiofus effe videbitur,ab initio cófiderabimns ex quo pri' ■ mum homo difecre incipit. Qux igitur in ofFicina medieJ pri- curantur/creaddifcentespertinct. Primumquidemlocui« mum e^J'er domus habe re oportet, qui fane tabs fit, vt neque ventus ad ttet medii ipfum accedens moleftus fit,neque fol,neque fplendot inff i •■“s« net.Lux enim fplendida medentibus quidem non eft molf Lw.Tiinirra fta,non fimitirerautem xgrotantibus.Itaque talem fplendo* rem penitus fugere oportet,per quern oculos xgrotare coH' tingit.Talc igitur prçceptum de luce obferuetur. Dcindetlt; nequaquam faciem aduerfam fplcdori habeat. infeftat cnii* vifum debilcm,omnis autci#occafio fnfFiciens eft ad deb !tlt; oculos conturbandos. Luceitaque hoc modo vtenduin eft' Sellx autc xquales altitudine fint quantu eius fieri poteft,'^ in ipfis xgri collocentur. Acramento exceptis inftrumenth, IttŸumdo nullo vtatur. Ornatus enim oncrofus inihi efle videtur, tali' meflicum bus vafis vti. Aqua exhibenda eft xgris potabilis amp;nbsp;pura.Et' ^robilet. terforiis vtendum eft piiris ac mollibus, ad oculos quidei”' tinteald. linteis,ad vulnera vero, fpongiis. hçc enim per Ce probe au-
• • xiliad
-ocr page 123-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE MEDICO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
A xäiarividctur.Omniaautemritefabrefada ad vfumefleo^tnflruiwa portet,raagnitudine,grauitate,ac tenuitate.Q^ vero offe- lt;lt;lt;• runtur omnia conHderare oportet vt conférant, maxime fi
11
5
il
iB
«grot.! parti adhibebuntur. T alia autem funt, ligamenta amp;nbsp;medicamenta,amp; lintea circa vulnus, amp;nbsp;cataplafmata. hic e-nimlongifsimo tempore circa ægrotantes locos funt. At ve- nn-apop ro ablatio horum, refrigeratióque ac mundificatio amp;nbsp;aqua-rum affufio, pauco tempore abfoluuntur. Diligently: autem coufidcrare quid horum faciendum fit oportet, amp;nbsp;vbi raagis aut minus ea adhibere conuenit.Vtroriimquc enim vfus op-portunus,itómque negligentia, magnam diôerétiam habet.
Eft auté propria amp;nbsp;genuina medicinç deligatio,cx qua .iger Deligat«« opem fentit. Maximeautemprofuntduo hæc,quibus vten-dum eft,compriraerc videlicet vbi oportet,amp; remüTèdeliga h«?™/ re.Iuxtahoræ vero tempus,quando integere oporteat amp;nbsp;no, videndum eft, vt neque debili,neque fortiore alterutro horum vtaris. Concinnas autem deligauones ad fpedaculum
i i P
2 n J
I
eomparatas, amp;. nihil iuuantes, reprobare oportet. Onerofe cnim funt amp;nbsp;omnino pétulantes, fepe vero etiam damnum dederut. Q^rit autem æger no ornatum.fcd auxilium.Ce-terum in chirurgiis quæ per fedionc aut vftionem fiunt, ve~ locitas ac tarditas equalem laudem merentur.Eft enim vtri- »P«’Ç ufque vfus, Nam in quibus per vnicam fedionem chirurgia abfoluitur,velocem difledioncm freere oportet.quum enim contingat eos qui fecantur dolere , id quod dolorem alFert, quàmminimotempore adeffe conuenit,quod ipfumcon-tinget vcloci fedione fada. Vbi vero multas fediones fieri neceffe eft, tarda chirurgia vtendum eft. Velox cnim conti-
«
t. ‘
t,
•
nuum amp;nbsp;multum dolorem inducit.Tardus vero amp;nbsp;intermittens,requiem aiiquam his qui curantur exhibct.Idem de in-ftrumentis quoque dici poteft. Gladiolis cnim acutis ac latis vti,non in omnibus fimiliter pAcipimus. Nam partes quidam funt corporis,qui celercm fanguinis fluxum habent, amp;
CelàfitJt tirjb tis uli dd/ hibeda (fl
guinir uH lt;7 (juada
ll t
nonfacile eft eumfiftcre,Talcsautemfunt varices,amp; quae- nbsp;nbsp;nbsp;.
dam aliæ vens. Itaque in talibus anguftas fediones facere oportet,ncq', enim poffibile eft vt fluxus in his fiftatur. Conduct autem aliquando à talibus fanguinis detradioncm fa-cere. At vero ad locos non periculofos, amp;nbsp;circa quos non tenuis eftfanguis,latioribus gladiolis vtendum eft: fic enim
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c fanguis
HIPPOCRATIS libër
f^guis prodicrit, aliter nequaquani. vaWe autem turpe eft Cuturamp;itv non contingcre à chirurgia quod vclis. Cucurbitarum portie mod«r. ró duo modi commodi exiftunt. Qiundo enim fluxus pro-cul ab apparente carne compaftus fuerit,circulum ipfius brc uem effe oportet,ipfamq-, non ventrofam,fed prolixam parte ad manum vergente, non grauem. Quæ enim talis eft,in diredum trabet, amp;nbsp;ferofos bumores feparatos ac diftantes probe ai^arnemadtrabet. Maiore autem dolore per car-nem diiperfo,in reliquis quidem confimilcm cucurbitam effe oportet,fed circulum magnum.Sic enim ex plurimis parti-bus id quod dolorem facit ediicere compcries,ad locum con uenientem. Neque enim magnum efle circulum putant,ft non ex pluribus locis caro cotnprebendatur ac contrabatur. B At ft grauisfit, ad fiipcrnos locos repit,inferneautem magis detradionem facit,vt fæpe morbi relinquantur. Lati itaque circuli,vnà cumincumbentibus fluxionibus,amp;: longe diftâti-bus àfupernis locis,mutta fimul adtrahiit de alia carne.Con-tingit igitur bumiditatem inde detradam, apponi colledo inferne fub cucurbita ferolb bumori,amp; quæ quidé infeûant, relinqui: quæ veto nibil moleftant, detrabi, Magnitudinem Cu n lo»u porrô cucurbitç que commoda fît,iuxta corporis partes qui-eucurbttu/ bus admouere oportuerit,conie6tare oportet. Vbi veto fca-Iteadmo/ rificationem fubter cucurbitam adbiberc vclis,fanguincm iptri/ fcarificandorum locorum confpicuum elfe opottet,aliis nc-turquid que circuluadtradumfcarificareacpertudcreoportet. Dc-
biliorenim eft caro loci dolore affedi. Scalpris autem in- ' curui$,in fummo non valde anguftis vtendum eft. Aliquan-do enim feiofi ac faniofi bumores vifeofi ac craffi veniunti pcriculum igitur eft ne in fifluris fubftent, vbi ardæ fuerint CspM!» incuflæ.Porro venas in braebiis, funiculorum apprebenfto-ueNcrum nibus conftiingere oportet.Caro enim contegeus in multi« Jraebii. nonprobæ coaptata eft ven.i®, vbi enim lubrica fuerit caro, non contingit fediones vtrorumq; iuxta fcipfasfieri .Nan* venam contedam infufflari contingit, amp;nbsp;fanguinis fluxum impediri.multis vero etii propter hoc pus cógregatur.Qua-propter duo nocumenta talis ebirurgia inducit, fedo quidem dolorem,fecanti vero multam ignominiam.ldciii in o-mnibus venis fieri præceptum eft. Hec quidem igitur necef-farja funt in ofFiciua medic.a inftrumenta, amp;nbsp;circa quorum * • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vium
-ocr page 125-DE MEDICO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«
A vfum aitificiofum elTe oportet addifcentem. Volfellis auten^ turn dentiunijtum vuarurti,quilibet vti poteft. fimplcx enitn vfus ipfoium efle vidctur. Cçtcrum de tuberculis 8e vlceri-bus quçmaiorum morboriim funt,aniplius videndü eft.Tii-bercula.cquidem depreliendere Se diflbluere pofle, maxime artificiofam habetur,itemque colleâiones iplorum impedi-re. Confequens eft, ea in confpicuum Si quàm breuiflîmtim locum contrahere, Si compagem ipfam aequalem pt^ totum tuberculum facerc: vbi enim inæqualiter fe habuerit,pericu-lum eft vt riipatur, Si viens ægre curabile reddatur.exxqua-rc itaq; oportet,fimiliterq; totû maturû facere,amp; neq; prius diducere, neq; finerc vt fponte rumpatur. Qu^e vero maturit facere æqualiter pofQnt,in aliis libris relata hint. At vero vl- Vlferuin ® cera quatuor vias habere vidctur. Vnâ in profundu, hçc aiît quntitet funt fiftulofa,amp; quç fanie plena funt,ac intus excauata.Alte-ram in akum,quç videlicet carne fupereKcrefcilt. Terti.t via eftinlatitudinê,atquc hçcfuntqüç appcllantur ferpiginofa Quana via eft quç fola fecundûm naturam motus elTc vide-tur.Carnis itaque calamitates hç lunt,omnes autem commu nem rationem habent ad hoc quod ipfis conducit : Si figna quidem horum in aliis relata fttnt,itcinq; qii.a vtenduin fit eu ratione, per quç autem concretum difloluatur, fimiliterque id quod carne exetefeente replet't.aut canuin fadum eft, aut quodinlatitiidinem itcrfecit, de bis omnibus inahisferi-ptisnoftrisabunde diclum eft. Amplius vero de Cataplaf-matis fie res habet. Lintïorum quç imponuntur ac indiintur alicubi in inorbo, vfus exadus efic videtur, amp;nbsp;eft fane vlce-rt coniieniens linteolorum impofitio. Verum c.ataplafmatc Vlcerum, per ambitum vlceris vtaris.Nam hic vfus cataplafm.itis Si ar- uiûnerum tificiofus eft,amp; multumprodefle potcft.Videtur enim vlceri hc niutiU opituhri vis eorum quç circuinDonantur.Lintcum autem cô curatie terendum eft ac cmolliendum.^crum partibus extr.a vulnus circunfitis cataplafmaprodeft. Talem igitur ipforum vfum Qvlt;epr«/ elfe oportet. Porto de temporum occafionibus, quando fin- temitut gulis horum vtendum eft, Si quomodo prçfcriptoruin vires perpendfi condifccrcoporteat.in prçfens reliftuin eft.Talia enimlonge preftantiflîma in ftudio Medicinç funt, Si procul in arte Mdifariâ iamprogreflîeiiftunt. His confequens eft chirurgi.a Vulne- K«lnernm turn in mibtia acceptoruin,circa extradioné telorum. Nam furativ.
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c ij invr-
-ocr page 126-HIPPOCRATIS LIBER
in vrbanis cóuerfationibus modieus liorum vfus eiiftit.Ra- P cnim per omne tempus ciuiles ac hoftiles expeditioneJ fiuni.buiufmodiautemfxpe ac frequentiillme circa exter-nas militias Heri folct. Qm igiturhac chirurgia vti volet,eU militate oportet,amp; externos exercitus fequi.Sic cnim excr-citatus ficri poterit ad eiufmodi vfum ac neceflitatc. Quod
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veto circa hæc artificiofilfimum efle mihi videtur, refece-
SignJ ia/ tur. Etenim figna exqiiirere ac inucnire telorum in corpore IherriiHm exiftenftim,maxima artis amp;nbsp;chirurgiçhue pertinentis pats aelorum* exiftit. Vbi enim hoc cognitum fuetit, non relinqui poteft vulneratus ex ignorantia negleûus, quum non conuenien-ter traftetur. Solus autem is qui fignorura expertus eft hanc chirurgiam rite aggredietur. Verum de his omnibus in alias { fcriptum habetur.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE DECENTI
Comario dico fhyfico interprète.
ON finerauone faciunt,qui fa-f pictiam ad multa vtilem efle pra-tendunt, earn videlicet quæ intet homines exiftit.Multæ enim ad fu perfluam curiofitatera faâç apparent, dico autem eas quæ de nulla re ®tili diflerunt.Aflumi auté vti-que poflunt etiam harum partes ad illas, vel propterea quod neque ociofitas eft,neqi malicia. Ocium
enim amp;nbsp;ignauia maliciam quærunt, amp;nbsp;ad earn diftrahuntur, Vigilantia veto amp;nbsp;mens adaliquid intentata, trahunt adfe quid eorum quç ad vitç honeftatem pertinent,eciam ex dif-putationibus nihil vtile traâantibus.Gratiofior eft enim fa-j • pientia,
-ocr page 127-DE DtCENTI ORNATV. ly
pientia,amp; ab aliis quibufdam in artem conftituta, artem videlicet ad parandura honeftum ornatum ac opinionem. nbsp;nbsp;nbsp;ArtettpM
mnes enim non cutn turpi lucro amp;nbsp;turpitudine confiftût. Et freAitnd* illis methodus quædam eft artificialis quæ operatur; quod fi non innocenter fiat.raptores funt. adolefcentes enim in ip-fos incidunt,verum in vigore côftituti, propter veredidiam, videntes ipfos idiotas ducunt,Sencs veto propter amarulen-liam,legislationem in ipfos conftituunt,ex ciuitatibus videlicet eipulfionem. Hi enim funt qui fora frequentaÂ, rudi-tate ac infcitia fua imponentes, amp;nbsp;in circulis ciuitatum ver-fantes. Cognouerit autem quis ex veftitu amp;nbsp;aliis lineamen-tis.Quamuis enim fuerint fplendide ornati multo magis fu-
g giendi funt,amp; à confpicientibus odio habendi.Qui vero cô-trario modo fe gerunt,frugi homines iudicandi funt,quibus non eft eicogitatus apparatus,neque fuperflua curiofitas.Ex veftitu enim cognofces,amp; decent! in ipfo ornatu ac frugali-tate.nô ad fuperfluitatem parato , fed magis ad bonam opinionem,amp; meditationem,animumque intra fe compofitum, amp;nbsp;ad profcâioncm. Imô quocunque veftitu ac ornatu,tales funt minime diffluentes,non curiofi,amaruleiiti ad occurfus amp;nbsp;obuiam itiones,appofiti ad refponfiones,graues aduerfus refiftentes, ad fui fimiles folertes, amp;nbsp;familiäres, ac affabiles, temperati ad omnes,ad feditiones taciturni,ad tacendum a-nimo obfirmato amp;nbsp;continétes.ad tempus appofiti,amp; ad oc-cafîonem arripiendam accommodati, ad viâum frugales amp;
C content!, patiétes ad temporis expeftationem, ad fermones expediti,omne demonftratum ptoferentes, fuaniloquentia vtentes,grat!is afFeô;i,amp; gloria horum omnium corroborât! ac fort!ficati,ad veritatem ac demonftrationem audentes ac confifî. Principaliffimum quidê igitur horum omnium præ- D«x ntta» diftorum eft Natura.Nam fi hçc affuerit his qui artibus ani- ri in aingt; mum applicant,per omnia ptjilicia penetrate potetunt.ln- dis ejl. cognita enim vtilitas, turn in fapicntia, tum in arte adhi-bita, ad principium capiendum edoceri poteft. Natura autem defluit amp;nbsp;confunditur cum fapientia , ad cognofcen-dum ea quæ ab ipfa natura faéla funt. Etenim in vtrifque fermonibus multi conu!ä:i,nullatenus vtrifque rebus vfi funt ad demonftrationem.poftquam igitur quifpiam ipfbruna ex-penderit ad veritatem ea quæ retulimus, nullatenus naturæ
. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c iij bona
-ocr page 128-HIPPOCRATIS LIBER
Lona ipfis procèdent. Comperiuntur itaque hi non confiini P a cum illis via progreffi, quapropter denudati, omnem in-duunt maliciam ac ignominiam.honeftus eft enim ex opere Qui4 art quod quis edoâus eil fermo. Qmequid enim artificiofe fa-
Ómn cft,cxrationeprolatûcftacproduâu. Qmequidauté artificiofe didum eft,non autem fadd, methodi inartificia-rerfuajio lis demonftratiuum exiftit, Nam putare quidem non autem in hij peri facere,ignorant!ç amp;nbsp;inartificialitatis fignû eft.Opinio enim eiilo/«. maxim^^n Mcdicinain crimen vertitur earnadhibentibus:
his veto qui ea in fc vii funt,perniciem affcrt.Etenim ft fibi-iplis in fermonibus perfuafcrint, Sc opus ex difciplina fe fei-reputaucrint, quemadmodum aurum adulterinum in igne iudicatum, talesfeipfos efle demonftrant, quanquamtalis ® prædidio nihil commouet adprudentiam eos qui funt eiuP-Cogniii» dem generis.quód autem refttisfit finis, cogniiio manifeftu Hfra (juid facit.Tempus porro etiamartem facilemac petuiam facit, faeiat, aut in conîimilé viara incidentibiis proceflus manifeftos fa
cit. Quapropter fingulaprædida fufeipere oportet,4c fiipien tiam traniferre ad mcdicinam,amp; medicinam ad fapientiam. MeHicuî Medicus enim philofophus,eft dco æquabs,Neque enimmul pbile/o/ ta eft inter ipfas differentia. Nam omnia qu.-c ad fapientiam pbui eß requiruntur,infunt in medicina: argenti contemptus, reue-dre rentia, verecundi.a, habitus fubmiffus, autoritas, indicium, lit. quies,obuiam itio,niiidicia,dodrina, cognitio ad vitam vti-Sapifnlia liuin ac neceftariarii purificationu, alienitas à mcrcimoniis, , alienitas à fuperftitione, præminentia diuina. Habent enim qua;cunqi habent ad coercendam intemperantiam, infeitiâ,
• auaritiam,concupifccntiam,rapinasqi ac impudentiam.H.x’C enim eft cognitio accedcntiu,amp; vfus eorum quj? ad amicitia pertinent,5e quoinodo ad liberos,ac quafeunq-, res fe gcrcre oporteat quatenus igitur cum hac focietatçm habet, fapictia quçdâ cft.Nam Sc plurima ex ]^s etia mcdicushabet.Etenim feientia de diis vel maxime ammo ipfiusimplexa eft.Etenim in aliisaffcdionibus,amp; in fymptomatis accidentibus,Mcdi-MedifUf cina erga deos valde reueréter fe habere compcritur.Mcdiei drorpoliß vero dels concedunt. Non enim eft potentiain ipfa redun-pmi cokt, dans.Naniamp; hi mulra quidem aggrcdiuntur,multa veto etiâ
per feipfa ipfis fiiperantur. Q^’ veto nunc poffidet Medicina, hillc exhibebit. Qux enim via ipfius fit in fapientia, ha-ûenus
-ocr page 129-DE DECENTI ORNATV lo
A âenus diâum eft. Nam amp;nbsp;illis iplîslioc modo feres habet. Medicin^e Quæveroputant,amp; confitenturacprofitentur,fichabeni®«i* ptir/ Qm circa corpora adfunt amp;nbsp;aducniunt, giiæ ûnc per om- tésuf, nem ipfam artem procédant, dii illa transtormâtur aut trâf-mutantur.Quæ item per chirurgiam fanant.Et quæ auxiüis meddis aut viûu curantur. Summa veto horum omnium tendat ad horum cognitioncm.Quu igitur relata omnia tali modofehabeant, conucnit vtMedicus comitatem quandâ fibi adiunÛâhabeat.Aufteriws enim amp;nbsp;finis,amp; ægujf, diffr-cilem acceflum præbet. Maxime veto adferuare ipfum feip- Msdiea fum conuenit,vt ne multas corporis partes cfttdat,ntque cii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»f/er
imperitis multa fabuletur,fed neceflaria. Hoc enim violen- «iwdam»
J tia eflc cófueuit, ad curationis prouocationem. Facere ante nihilhorti debet valdecuriofe,neque ex imaginatione.Hec vero omnia cóüderato,quo tibi præparata fint ad abundan-tiam,prout opus fuerit. Sin minus, inftante ncceflitate fem-pcrpenuriafuerit.Procurareautemoportet h.Tcin medici-na,cumomni fubmiflione.'de fridione,amp; illitione, amp;nbsp;perfu fione,ad manuü cócinnitatemtde linamentis vulfis, de Iple- Q-'* niis,de ligamentis,de bis quæ pro temporis cóftitutione re- t'lTquot;’'“'« quirutur,de inedicamentis ad vulnera, amp;nbsp;ocularia, amp;nbsp;ex his ea quæ ad fingula genera pertinent: quo tibi præparata fint ^itflrumsn amp;nbsp;inftrumcnta,8c machinæ,amp; cplequentcr ferruiii.Nâ in his gt;»cdico penuria dctrimentofa eft,amp; artem mancafacit.Sit autern ti- ‘'’próptu bialter apparatus fimpliciter ad peregrinationes inftruiSt*, ad manuspróptus. Expeditiflimus ante per methodi ratio-nem.Neq; enim fieri poteftvt medicus omnia percurrat.Fir maitemmemoria tenetomedicaméta, amp;nbsp;fimplicesfaculta-tes,amp; defcriptas,fi modo talcs extit. Sint amp;nbsp;in memoria tibi morborum curationes, amp;nbsp;harii modi, qnotupliciter amp;nbsp;quo-modo infingulisfe habet. Hoc enim principium eftinMe-dicina,amp; medium, amp;nbsp;finis. Pi^’parata quoq; tibi fint malag-matu genera ad fingulos vfus. Potiones quæ inciderc pof- rotionts fiint,ex defcriptione preparatæ iuxta genera.ln prôptu fint in prSpta Si quæ ad medicationem pertinent ad purgationes, fumpti habetidie.
. delocis congruis,amp; parata eo quo couenit modo,iuxta genera.amp; magnitudines,ad vetuftateni ferendam curata. Re-centia vero iuxta temporis occafionem : amp;nbsp;alia iuxt.a ratio-nem. His autcm tibi præparatis hoc cotnmodi erit, vt vbi ad c iiij- ægrotum
-ocr page 130-HIPP. DE DECENTI ORNATV.
ægrotum introieris,animo incertus non fis, quû appofitc ha p lt;juidprlt;e/ iBas fingula ad id quod faciendum eft. Antea verohocco-togüidi, gnitum habeas quod facere oportet, q ad ægrum ingredia-ris.Pleraque enim neqi ratiocinatione, fed auxilio reru op* habent.ltaque euentum ex experientia prius difeernere o-
portet.Eft enim hoc gloriofum,amp; facile cognofei poteft. In ingreflu veto meminifle couenit amp;nbsp;feflionis,amp; habitus fub-Qtt* prlt;e/ mifli, amidus côpofiti,audoritatis,breuiloquentiæ,vt nihil cum penprbationc facias,affefluSjdiligentiæ, reipofionis ad ca quae occurrunt, amp;nbsp;ad tumultus fientes cópefcendos con-
flared:/ teat me/ dirtu.
Kedicas
•cgrot ere tro inui/ fere de/ tei.
c«Ip^ *-grotantii
ftantiæ apud teipfum, increpationis ad turbas caftigandas, próptitudinisad minifteria. Et ad hæcmemorfisprimi ap-paratus.Sin minus,reliqua citra errorem fiant, quæ ad pró- j ptitudinem parandam præcipiuntur.Ingreflu vrere freque-ter. vifita diligentius, his quæ à deceptis per errorem hunt occurrens,vt mutentut.Facilius enim cognofces.fimulq; ex-peditior eris.Inftabilia enim funt quæin humidis cófiilunt. Owpropter etiâ facile amp;nbsp;à natura,amp; à fonuna tranßnutan-tur.Negledaenî ea quæ circa temporis occafionem admi-niftrare oportebat, impetu fuo progrefla occupant ac peri-inut.Nó enim eft quod opem ferat. Muka cnim funt quæ fimul mali aliquid faciunt. Nä quod fingulatim iuxta confe-quentiä fit,magis opportunum amp;nbsp;frequentius eft.Obferuaro autem oportet ægrotprum quoque peccata , per quæ multi fæpe mentiti funt,in aflumendis his quç ingerenda exhibé-tur,poftquacxofaspotionesnóaccipientcs,aut pharmacis f datis,aut alia curatione adhibita, perempti funt. Et fadum quidem hoc no ad ipforum côfciTionem vertitur, verfi Me-mcdini culpa imputatur.Cófiderare veto oportet etiä decubi-feoe af ' tus,quofdâ ex ipfis iuxta anni tempus,quofdâ iuxta genera. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Quj^da cnim in altis fedibus, quidä in fubterraneis ac tenc-
Katita/ tionet Id/ guMtium pro ujrif-tàte mor-tori. eU-gembt flint.
brofis decfibunt. Strepitus qu^que amp;nbsp;odorcs, maxime vini, deterior enim hie eftrfugere ac tranfmutarc oportet.Et om nia hæc facere placide,expedite,cum minifterio, ita vt pie-raqiie egroto occultes, amp;nbsp;bilan ac fereno vuku ipfum coCo-leris:quo à fuis ilium cupiditatib.auertas, fimul cum amaru-Icntia cótraria inftantia incrcpando, fimulq; cum cómo-nefadione ac dexteritate fufcipiendo ac cofolando, no tarnen vt quicquam futuronim aut præfcntium ipfis indices.
Plerique
-ocr page 131-HIPP. PRAECEPTI ONES. ti
A Plerique enim ob banc caufam.in vtranlibet partem copul-£ funt, propter relatam videlicet prçdidionem prçfentium® autfuturorû.Sit autem ex difcipulis aliquis prçfens, qui in- tv*’« ft« vt prçceptis no amarulentè vtatur. Si quod mandatii eft nijiri lt;e~ faciat. Deligito autem ex ipfis eos qui iâ in arte progrcffum grofir di/ fecerunt,quo ea quç vtilra lunt addant,aut fccure ofFerant, di/int. vt amp;nbsp;in interuallis nihil te lateat .At vero imperitis nunqua quicquam procurandum cómittes.Sin minus, eius quod ma le fadum eft,vituperium in te recidet.fi no ambigue its ha-beat.ex quibus idquodredamethodo traftatum eft,procéder,amp; vituperationem tibi no afferet. Sed amp;nbsp;quod fadii fue tit,ad genus referetur. Proinde omnia hæc prædicito in his g quæ fiuntdiis quibus ea cognouifte propofitum eft. His igi-turitahabentib’,adboniexiftimationemac decentemor-natum,amp; in fapientia,amp; in medicina, amp;nbsp;in aliis artib’zopor tet medicum diftinélis partib.de quibus diximus,femper v-trifque ami£lum,ea coferuare ac cuftodire, amp;nbsp;tradere ac fa-cere. Quum enim apud omnes homines inclyta fint, cófer-uantur.Èt qui per ipfa procédant, célébrés funt à parentib* amp;nbsp;hberis.Et fi quidam ipforum non muka cognitione præ-diti fint, ab ipfis tarnen rebus ad intelligenüain deueniunt.
HIPPOCRATIS COI
PRAECEPTIONES, lANO Comario medico ph^ßco interprété.
Empus eft in quo occafio eft, Oc-caüo veto in qua tempus nó mul- quid, qc/ turn, ^edela tempore, aliquando cafig. etiam occafione contingit.H.T:c la nc nofle oportet, amp;nbsp;no ratiocina-tioni prius probabili ijitentum cu ram aggredi, fed exercitationi cii i ratione. Ratiocinatio eni memo- Kätioci/ ria quædâ eft,quæ cóponit ea quæ nit»-per ienfum funt percepta, Imagi-
nationc
-ocr page 132-HIPP OCRATIS
nationeenim conccptaefteuidcnter.Senfus autempcrpcf- D *s iam delegator eft corum quæ fubiacent ac obucniilt, ad ipl'am cogitatione. Qui veto ienfus fæpe mala perpeflus eft, amp;nbsp;fufcepit,quibus,quando,qualiter,læfus fit obferuans, Sc in feipfum reponens recordatur. Collaudo quidem igitur ctii ratiocinationem.fi quidem ex fortuita occafione initium fa ciat,amp; delaüonem in morbu ex apparentibus perfequatur.
uU Si enim ex his qusc palàm perficiuntur,ratiocinatio initium »nedif» fccerit0n mentis potentia elfe cóperitur, ita vt ipfa ab aliis proceden/ fingula aflumat.Proinde ftatuendum eft, natura a multis ac d«mfit. nbsp;nbsp;omnigcnis rebus moueri ac doceri,ita vt violcntia quatdam
fubfit.Mens autem vbi ab ipfaaccepit, vclut dixi jjoftea ad veritatem perducit. Si veto no ex euidenti aggreflione, ve- j rum ex probabili rationis figmcnto, fepe grauem amp;nbsp;mole-ftam inuehit affeftionem.Tales autem inuiam viam arripi-iint.Quid enim tandem erat mali, fi mercedem auférrét hi qui medicinç opera male adminiftrâtîNuc veto ægrotis qui extra culpi funt, no fuificiens efle apparet violentia morbi, nifi Medici quoq; imperitia accedat. Et de his quide ha-c di ûa fatis fint. At his quæ ex fola ratione perficiuntur, frui no daturrveruinhis quæ cxopcrisindicatione. Fallax enim eft amp;nbsp;ad errorem prodiuis affirmatio, quæ fit cum garrulitate. Quaproptcrin vniuerfumhis quæfiunt inhærerc oportet, amp;nbsp;circa hæc vel maxime vcrfari, fi quis facile ac minime de-linquentcmhabitiï, qué fane Medicina appellamus, fibi có-parare volet. Valde enim magnâ vtilitatcm aflerct, turn æ- f Mfdicui grotatibus,tuni horfi artificib. N6 tamé cunftandu eft amp;nbsp;ab rud« etii idiotis inquirerc, fi quid cóferre vifum fuerit ad curationis fciffitdri occafioné.Sic enï arbitror vniuerfam arte cómonftrata eife, debet eo quod ex vnoquoq; fine obferuatio fàda eft, amp;nbsp;côfonâtià Quidpoj inidemcôcurrcrit. Attcdere igitur oportet fortuitæ occa-tifiimifb/ fioni, quæpleriinq; fe offer^atq; hoc cum vtilitateac leni feruindi. progrefTioiic potius,g efi promiflione.êc eieufatióe ea qu.e fit cu aaionc.Vtilis eft autc amp;nbsp;varia prædeftinatio eoru qiiç .ægroto offerutur.Nó enim afleucrare oportet, quod aliquid foliî exhibitu proderit.Omneseni afFediones,propter multas cafuiim circunftantias ac mutationes,inora quadam diu-tiore adhærcnt.Ethoc faneadmonitioncopushabucrit,ad Merc« diJigentcm confiderationeinfacicndam.Si enim à mercede iiiceperis:
-ocr page 133-PRAECEPTIONES. it
A jnceperis:cóJucitcnim hoc rniuerib négocie: ægroto qui- ciftHurdt dem huiufmodi cogitations inducis,qgt; videlicet no ipfo medico. lido abibis.Si veto non pacifceris, qgt; ipfum negliges, amp;nbsp;de quibufdam in rem præfentem no admonebis. Curare igitur oportet de cóftituenda mercede.Inutilc enim efle puumus eiufmodi ægroti ipfius cogitations, multo aSt magis in mor bo acuto.Morbi autem celcritas tSporis occafionem no prç-b ens ad reuerfionem,nó impcllit bonum Medicum ad quç-rendû fuâ cômoditatem,fcd vt magis eïiftimationiOfuæ ra-tionem babeat. Itaq; tune melius eft vt feruatis exprobret, quàm vt letâliter affeSios præcoturbet.Quanq aliqui ægroti id expetunt,bofpitij ius,amp; facilem mali depulfioné produ g centeSjdigni quidé qui negbgantur, nô tarnen qui affligan-tur.Quapropter bis te merito oppones.cum bolidis iaétu in maris lurbati fludibus iter facientib. Qui enim bonus Medicus eft,is per loué fide magis q duricia medetur.Quarc in principio totâaffeélionemindagate oportet,amp; quaedäfug-gerere conducentia ad curationem,cutareqi a;grotft, amp;nbsp;non negligere. At veto remunerationis exigendæ acerbitatem, abiq; préparante ad difciplina cupiditate, bortor vt ne val-de inducas,fed amp;nbsp;ad opulentia amp;nbsp;facultatcs refpicias. Qua- Cratit «5/ doq; vero etiâ gratis cures, ita vt gratitudinismemoriapo- nunqui tu tiorem.q præfentem exiftimationS aufcras. Si vero occafio nndum. ferendæ opis fe obtulerit,amp; peregrino,amp; egeno,maxime ta libus opituleris. Si enim affuerit erga homines amor, adeft
C etiâ amor erga artem. Quidä enim ægrotantes vbi perce-pcruut affeSiioncm circa fe no effe in tuto., per Medici pro-bitatem ac manfuetudincm gloriantur fanitati reftitutos fe effe.Laudabile eftautem,ægrorum quidem cura gerere, gra tiafanitatis.'fanorum vero curam fufeipere, ea gratia vt fine morbis degant.Sed amp;nbsp;fanorum curahabenda eft, gratia boni ac decori ornatus. Qui igitur gr profundo ignorantiæ arils verfantur,prædiôa minime perceperint.Nam bi quu fint non initiati,miferabilesq', acfubito exaltati:fortun^ tarnen indigi,à diuitibus quibufdam, ex anguftiis remiffioncm ac- mäf quirunt,femperqi ob opera gloriantes ,8c in deterius dila- Immcdi» bentes deliciantur,artisfinceritatS negligStes, ob qttâbon’ eus egit, Medicu5,qui ab artis cöiunftióe focius artis appellat, in vi-gore efle poflii.Hiç aût mcdclas citta dcliftu facile pfici^, nihil
-ocr page 134-I
HIPPOCRATIS
nihil herum trinflîlierit,non prae facultatis inopia. Non e- D Âm infidus eftvelut in iniuftitia. Nam ad curationê hi non accédant, vbi affcâionem perniciofam efle vident, virantes aliorum medicorum fuperindudionem,laudantes ægro-tdngueni tospropterpraui auxilij odium. At ægrotantes atfli£ii natif cupidif fant in vtraque improb itate, eo quod potion in arte cura-tiu, tioni feipfos non commiferunt ad finera vfque.Remiflio e-
nim morbi alicuius magnû ægroto refugium præbet. Qua-propteÂanam affeéiionem cupientet, eundem vfum fem-per admittere non volunt, medici varietati fe aflîmilantes. Sumptuum equidem opulentia ægroti carcnt,morû impro-bicate adorantes, amp;nbsp;ingrati fientes. Quuæ autem confequi polTunt vt ditentur,de ipercede afleueranter aiFirmant,fani f erte volentes.quæftum nimirum ex vfura.aut agncultura af-fore producentes, amp;nbsp;poftea de ipfis quæilum facere negli-gentes.Et de huiufmodi quidem declaratione hæc fufiiciât. Remiffio enim amp;nbsp;intenfio ægrotantis,medicam adminiftra-Medifi tionem requirunt. Nec vero indecore fe tUe geret medicus, plur« cur qui in rei præfentis angufiia circa aegrum alique, amp;nbsp;impcri-tSuocidi, tia tenebras oiFundente,alios quoque açcerfere iufferit, quo ex communi confideratione, res circa xgrum inquirantur ac cognofcantur,amp; illi cooperatores fiant adauxilij ftren-di faculcatem.Nam in afflidionis airiduitate,augefcente af feâ:ione,ob confilij inopiam,plurima ad rem præfcntem ef-fugiunt.In eiufmodi igitur temporis occafione confidendu eft.Nunquam enim ego tale quid decerno, quod ars ipfa iu- f dicat. Et de hoc nunquam contendere oportet affirniando, ac mutuis inter fe conuiciis decertando.Hoc enim iureiura-do affirmare poifim, quod Medici ratiocinatio nunquam al teri inuidere poterit.Imbecillis enim hoc modo apparucrit. Sedhæc magis expedite faciunt hi qui cire.a forenfia nego-tia ac quæftus verlântur.Qi^quam nequefalfó hoc cogni-tum fertu r,quôd in omni copia, inopia inert. At vero cü his omnibus magnum fignum fubrtâtiæ anis apparucrit, fi quis redemedicans, ab eiufinodi compelldtione non dertitcrit, ▼ f iene iubens ægrotos mente non turbari,in eo quod ad iàlutisté-^eref hor pusperueniregeftiunt. Hoc enim non inutile cfleducimus, tandur«/ amp;nbsp;hoc fane præcipicns non peccabit. Ipfi cnim ægroti pro-£ro(Mf. ptcrdolorificamaiFedioncdelpcrantcs,feipfosvita exuut.
Quivero
-ocr page 135-PKAECEPT I ONES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj
A Qui veto ægrü fibi comifTum habet, fi artis inuenta demo* ftraucfit, cófetuans no mutans natura, præfentc auferet re-munerationem,aut côirà,fidem fuam ftatim amittei.Homi- Ivifin ni nis enim bonus habitus natura quædâ eft,quæmotû nona- tur,« qu«» lienum ex natura acquiftuit, fed valde cogrua eft, amp;nbsp;fpiritu, dam eft. gt calore,amp; humoru concodione vndiquaq;,amp; vniuerfa vi-ÛUS ratione,amp;. aliis omnibus copofita ac conftruftaifi no a-liquis ex natiuitate,aut ab initio defedus fuerit.Si vlt;o etii quis fuerit,is fi exilis eft,conandu eft vt fubieéiæ naturae af-ftmiletur.prqter natura enim clt id quodimminutii eft, etia pet tempus . Porto fugiéda eft amp;nbsp;friöio per lintea fudaria, triffi». propter paranda medendi autoritatem.ltemq-, odor curioß
B afcitus.Propter multi enimperegrinitatem,in caluniamiri-cides;proptcr modicam vero,dccetem ornatii confequeris. In parte enim dolor modieus : in toto,multus . GratitudinÉ autem qua hominibus côplaceas,non tollo. Digna enim eft medico prqfidio.At veto appofitionis per inftrumeta, amp;. in-dicationis eorum quæ fignificât, amp;nbsp;eiufmodi rent memoria adcife oportct.Si veto etiam vulgi gratia velis diflertationé ad audiendum te facere,non valde gloriofe id captestno tarnen cum teftimonio ac oftétatione poëtica. impotetiam e-niminduftti) laboris oftédit. Auerfor enim adabumvfuitt transf erti induftria cum labore pattam.quç propterea in fc-ipfa fola gratiofæ fedæ eleftionem habet.fjonfequeris enim inftar fuci prompta cum comitatus deduâione elationera.
C Optanda eft 8c eiufmodi difpofitio quç aliéna fit ab eo quod quis gtadis lam natu difeat. Hoc enimprefentium quidë nU hilpetficit,abfentiumverotolcrabilis memoria exiftit. Fil itaq-, omnia tentans infortunium, cum receti pernicie, quae negligit decorum,amp; in præfinitis terminis, 8c in profeffio-ne,8cin maximis iuramétis deoiaim gratia fadisidum Medi eus præeft morbo,cû affidua le5ione,inftru£lioneq-, impe-ritorum fugitiuorû,ita vt fermoncs traflatitios imitetut,qui etiam antea q in morbo incertus animo effet, colleéli fue-runt.Taliû igitur vbi etiä prçfeQus effem, nó fané in colle-ûitia curatione id facerc .V eium côfidenter auxilium pele-rem. Cognitionisenim decoræ feientiainhis difperfii eft. । Q^i igitur hi neceffario fint infeij ac imprudentes ,hortot eos vt cômodam habeât exercitationé,poft dogmatû cogni-
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiouis
-ocr page 136-HIPPOCRATIS LIBÉR
«onis penuria. Qms enim multifidam dogmatu feâionc fc I) vere cognofeere pofte (perarit, citra exercitationis cortan-tiam? C^apropter lioc admonco,vt dicentibus quidé attendant,facie tibus autem incubant, amp;nbsp;contraéiâ viélus rationé
unde.
nô dm præfcribant.Aegrotâtis cnim diuturnaconciipifcen-tiam erigit indulgétia quoq„in morbodiuturno.Si quis cç-coanimiiaduertat,velut res magni timoris cauendus eft, 8c gratia à5fperâda,per quâ vnitas cóftat. Aeris repentina lur-Vigor*- batio vitâda eft,Vigor .ttatis omnia habet gratiofa, Decre-«jfii. piu veto ætas,vice verfa.Obfcuritas linguæ non fatis clar.-e lingiue fit.aut propter afteSioné,aut propter aures, i ta vt priufqua eifeurittt priora enunciarit, alia adiiciat:aut priufquâ id quod mente cócepitdicat,aliainfupercogitet. amp;nbsp;que quidem citra affe- j ftioncm vifibilc appellatam,côtingit lingii.-c obfcuritas, his * maxime qui artium ftudio tenentur accidit.Aetati ctiâquu
Qÿ.tue-
paruum eft aliqiiando fubieftuin, valde magna vis inert. In morbo tranquillitas.longitudinem fignificat.Iudicatiovero cftmorbi exolutio.Parua caufa medelis exfoluitur,nifi quid circa locum principalem afFeftum fuerit. Qnidoquidem if-feâio per confenfum à triftitia indnSa vexat, quidam fine ex alterius confenfu vcxantur.Vociferatio affligit.Fortis la-*e**grc/ toris ftudium fubterfugiendum eft. Maritimus locus ad fa-nitatein commodus eft.
HIPPOCRATIS COI
liber de NATVRA HO« f wj'nw Jdtio Corudrio medico
fhyfîco interprété.
\^unque de natnr.a bumana ani-plius diflerentes audire confue-uit,qu.im eius ad mcdicinam per-tinet, liiiic non eft cômodumhiJC meum fermonem audire. Neque enini omnino ex toto aerem dico bomincm efte,neque igné,neque aquâ, neque terrain,ntquc quie-quam aliud , quia non manifeftu
• * eft vnum
-ocr page 137-DE NATVRA HOMINIS; 14
A eft vnum in homine efle. fed volcntibus tarnen hæc dicerc ten/;« permitto.At veto talia dicentes mild non rede rem cogno- tiäri^ dé feere videntur. Sententiani enimeandem omnes incuntj hominis verum non eademdicunt,fententiæ tarnen epiloguroeun- néturA dem faciunt.Aiunt enim vnum quid efle, quodcunque tan- S demeft,amp; idipfum efle vnumac totum,iuxta nomina auté / non confentiunt.Etenim alius ex ipfis aerem efle,hoc vnum ' ac totum dicit,alius ignem,alius aquam,alius terram, amp;nbsp;ad-dit vnufquifqne ad fermonem fuum teftimoiua ac figna,quae nullius moment! exiftunt. Qma enim eadem fententia omnes vtuntur,dicunt autem non eadem, nr^anifeftu facit quód neque cognöfeunt ipfa.quod ex eo vel maxime quis cogno- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: i
uerh.quiipforumdifceptationibusinterfuerit.Namquum
® iidemviri inter fe dirceptant,iifdem auditorib.prçfentibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-•gt;
nunquâ ter confequenter idem homo vincit in code fermo-ne,fed modo hic,modo alius fuperat, cuicunq^ fuerit lingua maxime fluida ac populo grata.Atqui iuibû erat, Vt is qui de rebus fe rede cognofeere pronunciaret, femper fermonem fuum vidore ftatueret, liquidem vera cognofceret, ac rede fen tiret ac iudicaret.Verii huiufmodi homines vidétur mihi
feipfos oppugnare in verbis fermonu fuoru, præ ftultitia, amp;nbsp;Melilfifermoné approbare.De his igitur fufticiut mihi qua* Molijfut. retuli. At vero ex Medicis quidam dicunt, quod homo fan- Medicori guis folum eft.alij ex iplis bilem alunt hominem elfe, aliqui oj^inid. pituilam, epilogum autem amp;nbsp;ipfl omnes eundem faciunt.
ß Vnum enim quid efle dicunt, quodcunq; cuique ipforü nominate vifum eft,amp;. id ipfum vnum exiftens, fpcciem ac vini tranfmutare,coadu à calido ac frigido,fieriqi amp;nbsp;dulce,amp; a-marum,amp; album,amp; nigrum, amp;nbsp;omnigenfi quid aliud . Mihi veto neq-, hçc lie fe habere vidétur. Plurimi quids i t talia qu.Tda,amp; amplius his proxima pronunciant. Ego autem gj dicOifi vnii eflet homo,nunquâ ifhèdoleret. Ncq; enim ef-fet vnde doleret vnum exiftens.Si vero etiâ deleter, necefle efletamp; quod mederetur acfanaret vnii efle.Nunc vero plu- j ra funt.Multa enim funt in corpore exiftentia, qa.T quum mutuo præter naturam calfiunt amp;nbsp;frigefiunt,liccanturque amp;nbsp;nbsp;nbsp;»
humedantur, morbos pariunt. Q^are mult.c quidem fj»e— cies morboni funt,multaque etiâ medel.i ipforü exiftit. Atq; ego ûnè cenfeo eum quihominS fanguinS folum efle dicit,
•• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;nihil
-ocr page 138-HIPPOCRATIS LIBER
nihil aliud, dcmonftrare debcrc, ipfum non tranfinutarc p Ipeciem.neque omnigenum fieri, vel {altem horam aliquan» anni,aut hominis æwtemdn quafanguis folus in homine in-clfe appareat. Verifimile eftenimvnum aliquod eife tem-pus,in quo appareat ipfum in feipfo vnum exiftens. Eadem cenfeo eti am de eo qui pituitam folam cfTe dicit, amp;nbsp;qui bi-Icm . Ego enimdemonltraboeaquae hominem elfe dixcro, amp;nbsp;iux^receptum morem,amp; iuxta naturam,quód femper ea ipfa fimilia fint, amp;nbsp;in iuuene, amp;nbsp;in fene, amp;nbsp;tempore trigido æque ac calido. Exhibebo infuper figna, amp;nbsp;neceffitates o-ftendam,per quas vnumquodq; augefcit ac minuitur in cor-pore.Primum quidem igitur, neceffe eft generationem fieri QUÎ »nüi non ab vno, Q^modo enim vnum exiftens, aliud quid ge- j gtgnätar. nerarit,fi non alicui mifeeatur ? Deinde neque generannt, fi nö eiufdem generis exiftentia mifceantur,amp; quæ eandem
- vim habcant,neque fane nobis fimilia perficerentur. Et rur-fus.Si nö calidum ac frigidum, amp;nbsp;ficcum ac humidü, moderate ac æqualiter inter fe haberent, fed alterum altcrü multu præceUeret,amp; fortius debiliore prçftaret, generatio fieri nó polTet.Proinde quomodo verifimile eft, ab vno quid gene-rari,quum neque à pluribus generetur, nifi habuerint tepe-ramentum inter fe probe cöueniens ? NeceflTe itaque eft tali exiftente natura, cum aliorum omnium, turn humana, non vnum elfe hominem, fed fingula quæ ad generationem eius conferunt.vim quandam in corpore habere, earn vidchcct quamcontribuerunt.Etrurfusneceifeeft fcccderc fingula j in fuam ipforum natnram, homine moriente, humidum ni-mirum ad humidum,ficcum ad ficcum,calidum ad calidum, frigidum ad frigidum.Talis autem amp;nbsp;animalium eft natura, amp;nbsp;aliorum omnium, gencranturque fimiliter omnia, amp;nbsp;oc-cidunt fimiliter omnia.Conftat enim natura ipforum ex his prçdicEis omnibus,amp; defin* iuxta prçdiéla,in id vniiquod-Q«lt;e i ear que vnde eft compactum fecedens. At vero corpus homini’ porefunt. habet in feipfo ianguinem , amp;nbsp;pituitam, amp;nbsp;bilem diipliccffl, Lang«»/ flauam videlicet amp;nbsp;nigram.atque hæc funt ipfi corporis na-rii eauffi tura,amp; per hæc amp;nbsp;ægrotat,8t fanus eft. Sanus equidem maxi Senur qr. meeft, vbi temperamentumhæc interfe habuerint mode-
ratum.tum f.icultate.tum copia,amp; vbi maxime fuerint pet' ' Aegrolui, mixta. Aegrotat autem quum horum quid minus aut ani-
• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plius
-ocr page 139-DE NATVRA HOMINIS.
vndc fecelTit raorbidum fieri, fed etiam eum in quo llat,5c ü '
rit amplius quant redudat,euacuatioipfa dolorem exhiber.
Rurfus itaque fi idem intus fecerit cuacuatiunem, .^ranfi-tionem,ac ab aliis fecretionc.geminatum dolorem exhibe-tc neceffe eft, velut didum eft.nempe amp;nbsp;vndc feceffit,amp; vbi
receptumredundat.Dixiporrôjquçcunq; hominem effc di-xero.fempcr demonftraturum me effe,quod talia fint amp;nbsp;iu-xta rcceptuiWmoiem ac opinion?,amp; iuxta naturiEt dicoû nècffe fanguinem,amp; pituitam, amp;nbsp;bilcm flauam ac nigram; amp;nbsp;horum primiî quidcm iuxta receptam opinionem nomi« na diftinâa effe dico,ilt; nulli ipforû idem nomen effe.dcin-deipecies iuxta naturâfeparatas effe,amp; ncq; pituitam firai' lemeffe fanguinl,neq; fanguinem bili,ncquc bilcm pituitar. Quo cnim modo hçc inter fc fimili.-i fint.quoriî ncq; colores fimiles videntibus apparent,neq; ad manuum tadum fimili-tudo aliqua effe deprehenditur? Nequc cnim fimiliterca-lida funt,nequc frigida, nequc ficca, nequc humida. Q^ra itaque intantum inter fe difcrepct,tum (pecie, turn faculta-te,neceffe eft ipfa non vnum effe, quandoquidé ncque ignis amp;nbsp;aqua idem funt. Qnod autem hæc omnia non vnum funt, fed vnumquodque ipforum vim naturam fuam habet, vel bine cognofeere licebit .S i enim homini alicui medicamen-tum dederis,quod pituitam ducit, pituitam tibi vomet, amp;nbsp;fi pharmacum dederis bilem ducens,bilcm tibi vomet, Eadem ratione amp;nbsp;bilcm atram purgabit, fi medicametum exhibue-ris quodbilem atram ducit. Quadfiipfi partem aliquâ fau-ciaris.vtvulnus fiat,effluetipfiianguis,atquehæcomniafa-ciet tibi totam dicm ac noólern, amp;nbsp;hyemc amp;nbsp;æftate, donee fpiritum in fefe traherepotens fuerit,potcn$ autem erit donee aliquo horum congenitorum fucrit priuatus.Congenita autem funt prædida. Q^omodo enim non congenita effent? Priraum etenim manifeftum eft hominem in fcipfo hæc omnia femper habere,donec vixerit. Deinde nata funt eihominchæc oujnia habente. Poftea nutrita funt in ho-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d mine
-ocr page 140-HIPPOCRATIS LIBER
fhiirmitci quid
^mc hæc omnia habcnte, quæ videlicet ego nunc dice iC deinonftro.Qm vcro dicunt,quôd vniim ell liomo, viden-tur milii hoc confilio vfi elTe.Nimirum quu viderint eos qui medicamenta hauferunt in fuperpurgationibus interiifle,a-lios quidem bilcm vomentes,alios pituitam, vnumquodque horum hominem elTe putauerunt.quod vidiflent his purga-tum interiiffe.Et qui fanguincm dicunt hominem elle,code confilio vtuntur. Nam quum vident iugulatos homines, fanguinem ex corpore ipforum cfflucntem,hunc ipfum ani-mam in homine elle putant. atque his teftimoniis fane om-nes vtuntur in fermonib.fuis. Atqui primum quidem in fu-perpurgationibus,nemo vnquä mortuus ell bile fola purga-tus.Vctumquumquispharmacumbiberit,qult;d bilemoe- f ducit,primum bilcmvomet,deinde pituitam,pofteapcr vim ctiam atram bilem , poftremum moribundus ctiam fanguinem purum vomet. Eadem perpetiuntur à medicamentis pituitam ducentibus.rrimum cnim pituitam vonicnt,deinde bilcm flauam.poftca atram, morientes autem fanguinem purum, amp;nbsp;in hoc moxvitam finiunt. Etenim pharmacum vbi corpus intrauerit,primum quidem ducit id quod ex omnibus in corpore cxiftentibus,fibi maxime fccundum natu-ram familiare fuetit,deindcvcro ctiam alia trahit ac purgat; Qiæmadmodum ex terra nafeentia amp;nbsp;in ipfamplantataac fcminata,vbi in terram pcruenerint,vnumquodquc trahit id quod naturæ fuæ familiare in terra cxiftit. Ineft autcniin , terra amp;nbsp;acidum, amp;nbsp;amarum, amp;nbsp;dulce, amp;nbsp;falfum, amp;nbsp;omnige- ’ num. Primum itaque plurimum eius trahit in feipfum, quod fibiipfi iuxta naturam maxime familiare fucrit, deinde trahit etiam reliqua. Huiufinodi fane quiddam etiam pharma-ca in corpore faciunt. Quæcunque enim bilem ducunt,primum meracilTimam bilem purgant, poftea veromixtain. ft rurfus pituitæ pharmaca rimum meracilTimam pituitam ducunt, poftea mixtam. Et iugulatis primum quidem fan- ' guis cabaiflimus amp;nbsp;ruberrimus profluit, deindepituitolior
- Pituitt eur hj'etnt ttigt; geat.
. aebiliofior. Porrô pituita inhominehyeme augetur.Ha;c , enim hyemi maxime fecundum naturam conuenit ex omnibus in corpore cxiftentibus. ErigidifTima enim exiftit.Si-gna autem quod pituita frigidilTima eft, hæc funt. Si enim pituitam amp;nbsp;bilcm St fanguinem contingere libuerit, pitui-e* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tain fane
-ocr page 141-DE NATVRA HOMINIS. i«
tam fané frigidilTimam cfTe comperies, quanuis vifcofifTima fit, amp;nbsp;per vim maxime poft bilem atram trahatur. quæ vera per vim trahuntur cahdiora fiunt, à violentia coaftajfed tarnen fupra hæc omnia, frigidiftima effe apparet pituita ex fua ipfius natura. Quod autem liycms corpus pituita repleat, inde cognofceredatur, quod homines pituitofiflima Q'(i huwa amp;nbsp;fpuunt amp;nbsp;cmügunthyeme,amp; tumores laxi albiffimi fiunt maxime hoc tempore,itcmque reliqui morbi pituitoü.Cx- g«!a fep»/ terum Veie pituita quidem adhuc fortis in corporÄnanct, ra fed fanguis augcfcit. Nam amp;nbsp;frigora remittunt, Si imbrcs fuperucniunt. Sanguis autem iuxta hæc augefeit, ab imbri-, bus videlicet Si calidorum dierum tepore. Hæc enim an-
, ni pars maxime iuxta naturamipfîconuenit,vt que calida fithuraidaexiftat.Signaautemninecolligerelicet. Qaôd , homines Vere Si æftate maxime dyfenteriis corripiuntur. Si fanguis ex naribus ipfis fluit, amp;nbsp;calidiffimi ac Tuberrimi. At nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-•
vero æftate fanguis adhuc viget, amp;nbsp;bills in coipore elcua-tur,amp; vfaue inantumnumporrigitur.In autumno vero fan- * guis modieus fit, contrarium enim eius naturæ id tempus exiftit. Bills autem per æftatem ac autumnum corpus polfi- Bilis weder, id quod inde cognofeere potes : quod homines fua pori donü (ponte hoc tempore bilem vomunt. Si in medicamentoruin mtur. potionibus biliofiora purgantur. Manifeftum fit amp;nbsp;febri-bus, Si hominum caloribus. Pituita autem æftate debilior
feipfa eft.Contrarium eft cnim naturæ eius id tempus, cali-dum enim eft Stficcum, Sanguis vero autumno pauciftimus fit in homine. Siccus enim eft autumnus,8c hominem iam frigefaccre incipit. Atra porro bilis autumno Si plurima Si v' fortiffima eft. Poftquam autem hyems apprehenderit, biliS flauaperfrigerata modica fit,5t pituita rurfus augetur , turn, ob pluuiarum copiam, turn propter longitudinem nodium. Corpus quidem igitur humanmi hæc omnia femper habet, verum pro temporis circunftantia,aliquando plura feipfis fiunt, aliquando pauciora, fingula turn iuita partem ac copia, turn iuxta naturam. Q^malmodum enim annus omnis om nium patticeps eft, Si caliditatum amp;nbsp;frigiditatum, amp;nbsp;ficci-tatumac humiditatum ,Neque enim quicquim horum ne miiiimo quidem tempore confifteret ac duraret.citra omnia C» quæ in hoc mundo infant,vcrum fl vnia aliquol deficeret,
d ij amnia
-ocr page 142-HIPPOCRATIS LIBÉR
omnia fané abolerentur: ex cadem enim neceflîtate omnia 0 confiftunt amp;nbsp;mutuo aluntur ; Sic etia û quid ex homine de-£cerec ex his quæ ipfi congenita func, nó fanè viuere poflet homo.ln anno autem aliquando quidcm hyems maxime vi-Eet,aliquando ver,modo oeftas , modo autiinus, Sic etiam io nominegt;aliquädo picuita prçualet,aliquâdo fanguisjaliquâ-do bilis primi'i quidem flaua, deinde etiam nigra appellata. Quprim omniii euidentiflimum teftimoniii nine babes. St enim eulcmbomini idem pharmacum quater in anno dare vcli$,vomet tibi hyeme quidc pituitofiflnna, Vere auté hu-midilTima, æftate biliofiÏÏima, autumno nigerrima. Itaque quum hçc fie fe babeant, quicunq; morbi byeme augefeunt, xfiatc definetc folent,quicunq; vero æftate augefcunt,hye- E me finite cófueucrunt,nifi certo dierum circuitu difeedant. de circuitu autem rurfus dicam. C^cunq; autem morbi Vere fiunt,ad autiinum eorum difeeflum fore expedafe oportet,Quicunq; poftremu autfinales morbi funt,eorum diicef-funi necefte eft Vere fieri. Qmeunque vero morbus bæc cé~ posa trâfgreflus fiierit.eum annuum fore feire oportet. Por-Meiiow nbsp;nbsp;nbsp;Mcdicum fie aduerfus morbos inftare oportet,prout vnû-
omid quoique borum in corpore prçualet, iuxta tempns fibiipfi
cpjtderata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natur.t conueniens exiftens.
AJJititia/unt hlt;^e,non genuimt Hippecr«ù,ut tiit dlenus.
Quin amp;nbsp;bæc infiperad illa nofle oportet, quofcfique mot f bos repletio parat,euacu.itio fanat:amp; quiciiq; ex euacuatio-nc fiunt morbi,repletio fanat. quicunq; vero élabore fiunt, quies fanat.qui autem ab ocio gignûtur,labor fanat. In fuiii-ma Medicum {cire oportet, oppqnere fe contrarium inftan-tibus amp;nbsp;morbis,amp; naturis,amp; Jemporibus, amp;nbsp;ætatibus, amp;nbsp;di-ftendentia foluere,amp;: foluta£iiftendere,Sicenimvel maxime Ok/êrBit- morbum fedauerit,amp; mibi fanè hoc ipfum fanatio efte vide-tieef m«ri tur.Morbi partira ex diætis, partim ex fpiritu, quem adtra-loram. bentes viuimus,fiunt. Vtrorunq; cognitionemficfacereo-Morki un ponet.Qiundo ab vno morbo multi homines corripiuntur de eriuiur codem tempore,caufam ad id quod communilfimum eft, amp;nbsp;quo maxime omnes vtimur,referte oponet. Eft autem hoc ^iritus amp;nbsp;aer quem inlpirandotrahimus.Manifeftiimeft »• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim
-ocr page 143-DE NATVRA HOMINIS. 17
A enim iam,quôd diætà vniufcuiufque noftrum, cauffq no quum morbus omnes confequenter contingat, amp;nbsp;iuiùores, Sc feniores,mulieresqi ac viros, amp;nbsp;tam vinolétos quàm aquæ potores,amp; tam mazam edentes.quàm pane vefcentes,amp; tam multum laborâtes.quàm parum. nequaquâ tgitur diæta cauf fa fuerit.quum homines diuerfa vidas ratione vtctes ab eo-dem morbo corripiuntur. Quum vero omnis generis morbi fiunt eodcra tempore,palàm eft vidus fingulos fing^is cauf fas efle,amp; curam fané facere oportet ex contrario inftando aduerfus morbi caufTam, quemadmodum amp;nbsp;alibi à me relatum eft,amp; vidus rationem permutare.Confpicuum eft enim diætam qua homo vti confueuit.non efteipfi cômodam.aut g in totum.aut magna ex parte,aut vnum faltem quoddam ex ipfat quod vbi cognoueris tranfrautare oportet, habitaque confideratione naturæ hominis,amp; ætatis, amp;nbsp;fpeciei, horæ-éue anni amp;nbsp;modi ipfius morbi, curationem facere, aliquan-do detrahendo, aliquando apponendo , Sc quemadmodum iamdudura à me didum eft, ad lingulas ætates, amp;nbsp;horas, amp;nbsp;fpecies,ac morbos refpicicndo, turn in exhibendis pharma-cis,tum in conftituenda diæta. At vero quumvnius morbi popularis graflatio conflftit, manifeftura eft diætam non eC-fe culpabilc, fed que trahimus fpiritu in eau (fa efle: palam-queeftinfuper eumipfum fpiritum ftue aerem morbofam aliquam exhalationem habere. Eo itaque tempore homines in hune modum coramonefacere oportet, Nimi rum vt diæ-C tas non permutent, quia morbi caufla non exiftunt, verum vt videant quo corpus habcant quàm minimæ molis ac dc-bililfimumidetrahendi infuper funt cibi ac potus quibus v-ti confueuerunt,idque paulatim facere oportettNam fi quis fito diætam permuter, periculum eft etiam à permutatione aliquid in corpore nouatii iri. ^^propter vidu folito qui-dem vtendum eft,vbi hominem nihil lædere videtur.proui-dendum vero vt quàm pauciflimus acrisinfluxus in corpus ingrediatur,amp; vt ille ipf-- quàm peregrinifTimus exiftat.Re-gionum etiam locos in quibus morbus confiftit,quantum e-ius fieri poteft,permutare oportet, amp;nbsp;corpora attenuate : fie enim minime multo ac denfo fpiritu homines opus habue-rint. PorrôquicunqUC morbi à fortiifiina corporis pane fiunt ,grauiflimi exiftunt. Etcnimfi ifthic vbi initium fum-quot;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d iij pferint
MedeU morbi piif Jim uigeitr
HIPPOCRATIS LIBER
^erint permanferint,necefle eft fortifllma parte lab ora n- D tc.totum corpus laborare. Et ft à validiflima ad quidam de-biliorem tranfterint.dilFiculter foluuntur.Qmcunque à de-bilioribus partibus ad fortiores tranfierint, coinmodius fol-ui pofluut. Nam influentia à vi ipfarum facile confumun-Deuertt- tur.Venæ crafliff.mælîc fe babent. Quatuor paria ipfarum ri niiurit. funt in coipore. Si vnuin quidem à capite retro per cerui-^iittuor cein, fi^infecus ab vtraque fpinæ parte ad coxendiccs Si in paria uci crura progreditur, deinde per furas amp;nbsp;malleolos forinfecuJ naruTM, nbsp;nbsp;ad pedes perueiiit.Oportet igitur venæ fediones, in dolo-
iAilfia fan ribus dorli ac coxendicum, de poplitibus facere amp;nbsp;de inal-
guinii.
VemriiB
leolis forinfecus. Alterum par principium ex capite iuxta aurcs habet per ceruicem, Si fphagitides appcllantur, hoc eft iugulares. deferunturque vtrinque iuxta fpinam intrin-fecus ad lumbos, in telles ac femora, Si per poplitcs ex interna parte, deinde per furas ad malleolos intrinfecus amp;nbsp;in pedes. Q^propter in doloribus lumborum ac teftium, vc-n.x fedionem de poplitibus ac malleobs facere intrinfecus. Tertium par venarum ex temporibus per ceruicem fub fca-pulas tendit,amp; ad pulmonem defenur, altera quidem à dex-tns ad fintftram partem, altera vero à ftniftris ad deitram, Si dcitra quidem fub mammam abit Si in fplcnem,amp; in rhenem.liniftra vero in dextram partem tendit d pulmone fub mammam Si in hepar, Si in rhenem. Vtraque aiitem in reduminteftinum acpodicem definit. Quartum par aprio-re capitisparteamp;oculisjfub ceruicem ad clauiculas deue-nit, deinde fiiper brachia fuperne in flexuras, poftea per cubitos in manuum iunduras ac digitos. deinde à digiti* rurfus, per cubitos ac manus fuperne in flexuras, amp;nbsp;per bra-chiorum infernam partem ad alas, vnde fuperne à lateribus altera in lienem peruenit, alura in iecur, poftea fupra ventrem vtraque in pudendum definit. Et cralfilfimjc quidem vonxfic fehabent.Sunt autem amp;. ex ventriculo ven.Tper corpus miilt.-v amp;nbsp;omnigenç.per quas corpori alimenium ac-cedit .feriint autem àcraffis venis, in ventriculumac reli-quum corpus, St ab externis amp;nbsp;ab internis, Si inter fc mu-tuo diftribuunt internx extrinfecis, ac viciftim extrinfe-cx internis. Ven.v igitur fediones iuxta pr.rdidum fer-moncm facere oportet. Enitendum eft autem vt fediones • * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitn
-ocr page 145-DE NATVRA HOMINIS.
28
quàm lôgiflime àlocis faciamus,vbi dolores fieri, amp;nbsp;fangui^ colligifolet.Sic enim mutatio minime magna de répète fier, amp;nbsp;confuetiidinem remoucbit,vt non ampüus in eundem locum coUigatur. Quicunqi pus multum fpuunt, citra febrem, amp;nbsp;quibufcûque in vrina pus multum fubûdit, citra dolorem, amp;nbsp;quibul'cunque alui recrementa cruenta, velut in dyfente-riis,8c tarde ac diutine prodeuntia, velut in iuuenibus quinque amp;nbsp;triginta annorum,atque etiam fentonbus, bj^omm-bus ex eadem caufia morbi fiunt.Necefle eft enim hos labo-ri deditos, ac exercitationis ftudiofos, amp;nbsp;corpore operarios in iuuentute fuiffe,poftea vero rclißis laborious, molli carne amp;nbsp;multum à priore differente carnofos redditos elfe, amp;nbsp;corpus multum diferepans habere, vt id quod prius extitit “ cumeoquod nuncadepti fHnt,nulla parte côfentiat. Quum igitur morb’ aliquis corripuerit fie difpofitos,eueftigio qui-dem efFugiunt,poftca auté à morbo progreflu temporis corpus colliquefcit,amp; ferofi ac faniofi humoris fpecies per venas, qua parte maxime amplæ fuerint, fluit. Siquidc igitur in in-teriorem ventriculum procelferit, ferè qualis in corpore in-ett,tale etiam recrcmentum prodit. Quiim enim decliuis fit via,non multo tempore hæret in inteftino. Qmbufcunq; au-terain pedus influxerit,luppurati fiunt Nimirum pürgatio-ne accliui exiftente, amp;nbsp;multo tempore in pedore immorans putrefeit, amp;nbsp;purulenta redditur. quibufeunque veto eadem ferofi humoris fpecies in veficara proruperit, à loci calidita-te.calida amp;nbsp;alba fit,amp; fegregatur,amp; quod quidem rarilTimum eft,fuperftat,crairifrimura vero infra mergitur,quod fane pus appellatur. Fiunt autem amp;nbsp;calculi pueris, propter huius loci Calculi cahditatem itemque totius coqioris.Viris autem calculi non t“’' pufir generantur,propter corporis frigiditatc.Nam id probe nof- ƒ anf. fe oportet,quod homo primis «ÿebus calidiffimus eft fui ref-pedu,vltimis ffigidiffimus.Neceffe eft enim augefeens amp;nbsp;ad vim procedens corpus calidum elfe, Vbi autc inceperit mar cefeere corpus,delabens in ocium, frigidilfimum euadit. Et iuxta hanc rationc,quanto amplius primis diebus homo au-gefcit,tanto calidior cxiftit,amp; quâto plus vltifrris diebus mar ccfcit.tantofrigidiorem elfe necefle eft. Sani autem fiût fua fponte illiprædidomodo difpofiti ac affedi, plurimi quidem ab hora qua liquefcere inc]piunt,quinto amp;nbsp;quadragefi-
*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d iiij modic.
-ocr page 146-HIPPOCRATIS LIBER
Lotii di/ tferßtu.
ffbrium
mo die. Qui vero hoc tempus tranfgreiTi fuerint,anno finitoD ma fpontc conualefcunt,nifi quid aliud mali grauioris homi nem infeftet. Quicunque morbi fenfim ex modici temporis caufia fiunt,amp; quorum caulTx cognitu faciles funt, fecurifii-ini appellari pofTunt. Curationein itaque ipforum inftituere oportet,vt cauiTx morbi nos opponamus. Sic enim foluitur vtique id quod morbum in corpore fecit.Quibufcunque arc nofaauttofi invrinis fubfidcnt,his initio tubercula circa craffam^enam enata funt,amp; fuppurata.Poftea vero tubercu-lis non cito efiFradis,tofi ex pure coalti funt, qui per venâ fb ras exprimuntur vnà cum vrina.’ Qiiibufcuque vero cruentx vrinç funt,his venx laborât.Quibufciinqi auté in vrina craf-fa exiftente, carficulx parux capilliformes fimulprodeunt, j cas à rhenibus prodire nofie oportet,amp; abarthriticis. Qui-bus vero pura vrina eft,amp; alias atquc aliàs velut furfures in vrina innatant,horum vefîca feabiofa exiftit.Febres plurimç à bile fiunt.Species ipfarum quatuor funt, prxter eas qux ab occultis doloribus generantur.Nomina ipfarum funttConti-nens, Qiiotidiaiu,T ertiana, Quartana.Contineni itaque ap pellata,à plutima ac meraciffima bile prouenit, amp;nbsp;iudicatio-nes quàm breuiffîmo tempore facit.Corpns eniin nullo tempore perfrigeratum cito coUiquefeit, nimirum à multa cali-ditate calfattum. Quotidiana vero poft conrinentem à plu-rima bile generatur,amp; prç reliquis cclerrime difcedit,veruni longior eft continente, auanto à pauçiore bile prouenit, S propterea quôd requiem habet in ipfa corpus,In continente f vero non quiefeit vllo tempore. Tertiana autem longior eft quàm quotidiana, amp;nbsp;à pauçiore bile gignitur. Quanto vero longiori tempore in tertiana corpus quiefeit quàm in quotidiana, tanto diuturnior hxc febris eft quàm quotidiana . At vero quartanx rcliqu.x iuxta candem rationcm habent, fêd tertianis diuturniores funt, (^anto pauçiore bills parte par-
QUitif
' ticipant, vnde caliditas augetur, amp;nbsp;propterea quod corpus in ipfis plus perfrigefeit, id quod ab atra bile ipfis contingit Superflue adeo vt xgre frigus depelli pofiit, Atra entra bitis ^trd bill! inter omnes corporis humores vifcofilTima eft, amp;nbsp;fedes dio-tëpo) turnWTimas facit. Quod autem quartanx febres atrx bifis
participes fint, vel hinc condifccre licet. Auturano enim »taie nbsp;nbsp;nbsp;maxime homines à quartanis cotripiûtur,3t in xtatc à qoin-
.• que ft
-ocr page 147-DE SALVBRI DIAETA. i,
A queamp; viginti annis,rfque ad quadragefimuraquintum-Hw tjKitrtM autem æcas præ omnibus aliis maxime à bile atra infeftatur àigruit, amp;nbsp;amumni tempus omnium anni temporum ad eandem a-pûfiimumeft. Quicunque autem extra hoc tempus amp;æta-tem à quartana corripiuntur,pro certo fcire oportet earn fe-brem non fore diuturnam,nili quid aliud grauioris mali ho KÙnem infeftauerit.
DE SALVBRI DIAE-
B TA LIBER lANO COR» iwn'o medico co inter j^retç.
I
Addititiuf efl ad Uhrum De natura hominif,Poîyhi. lii(){)ocratit difd{gt;uli,ait GuIcuhl
Priaatoric hmtinani
iDiotas amp;nbsp;priuatos homines lhac diæta vti oportet. Hyeme Iquidcm comedere quàm pluri ma, bibere autem quàm parcif hyeme. Ifime. Sitpotus vinü quàm me-'raciffiniù; cibi, panis,8t obfo-nia alTata omnia. Oleribnsq pauciffimis hoc tempore vten Icrom eft, Sic enim corpus ma-I xime ficcum ac calidum redde Jtur.Vbi verover appréhendé- la Yere.
aifliu in
rit,tue fane potum ampliorcm affumere oportet, vinum dilutins amp;nbsp;paulatim: abis quoque moUioribus ac paucioribus turn vtendum eftîSc ablatopane, mazam eihibere,5c inxta eandem rarionem obfonia detri-hete,Sc ex alfatis omnia cofta facere. Oleiibus vero pancis *• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tune
-ocr page 148-HIPPOCRATIS LIBER
tunc vti oportet,donee ad æftaté pcrueniat homo,cibis mol D Iroribus vtendo, Sc obfoniis coétis , amp;nbsp;oleribus, tarn crudis quàm codiSjfimiliterque potibus quam dilutiflimis ac pluri-mis. ita tarnen vt paulatim non de repente his vtatur, ne vils nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delicet magna mutatio fiat. At veto xilate maza molli nutria
tu.‘,amp; potu aquofo ac multo,obfoniis omnibus coöis. Sic au tem his vbi xftas fuerit vti oportet, vt frigidum fit corpus amp;nbsp;molle. Tempus enim callidum eft amp;nbsp;ficcum, Sc. facit corpora çftuofi ac fquallida. Quapropter tali ftudio auxiliari opor tet.luxta eandem veto rationem.quemadmodum ex hyeme ad ver,fic ex vere ad xftatem deducendus eft, cibo quidem dctraCto,poiu veto aufto. Sic quoque contraria faciendo ex Inautinci- xltate adhyemé perducatur.In autumnovero rurfus cibi plu g res exhibendi fuiit amp;nbsp;ficciores, amp;nbsp;obfonia iuxta eandem rain tionem, potus veto panciores amp;nbsp;ineraciores,quo etiâ hyems bona fiat,amp; homo in ipfa vtatur potibus meraciorib’ac pau-ctSjcibis vero quàm plurimis açficciffimis.Sic enim Sc. maxime fan us fuerit,amp; minime frigore impetetur.Nam tépus hcc valde frigidum ac humidum exiftit.Porro habitibus corpo-enrnofori rum carnofis amp;nbsp;inollibus ac rubris, pliirijno ai)ni tempore nnturn. nbsp;nbsp;ficcioribus diaîtis vti conducit.Humida enim eft ipforum na
tura. Verum duros amp;nbsp;graciles, fuluosqiie ac nigros, humi-Jnaenam diore dixta inaiore temporis parte viaitare oportet. Cor-uiflui. pora enim talia ficca exiftunt. Sed amp;nbsp;iuuenibus corporibus, mollioribus amp;nbsp;humidiotibus dixtis vti confert, Nam xtas Senent ipforum ficca eft,amp; corpora compara funt. Seniores autem p uiâus, nbsp;nbsp;nbsp;ficciore vidus modo,maiori temporis parte degere oponet.
Corpora enim in hac ætate humida funt, Sc mollia aefrigi-da . Oportet igitur amp;nbsp;ad.Ttatcm ,Sc ad tempus anni, Sc ad corporum fpecies ac habitus, dixtas conftituere, ita vt con-fiftentibusSt caloribus ,Sc frigoribus nos opponamus, Sic enim maxime fani fuerint .^^iuin Sc ambulandum hyeme quidem velocitereft,xftate autem leniter,nifi per fobs x-Blt;i!ne«. ftum iter faciendum fit. Oportet autem amp;nbsp;carnofos cities ambulare, graciles vero tardius . Balneis quoque multis x-ftate vtendum eft,hyeme paucioribus, Gracilibus autem magis expcdit lauari, quàm carnofis. Veftes autem puras Obefori induere hyeme oportet : oleo imbutas ac fordidas, .xftate. tiiâuf. Cxterura pingues,amp;qui graciles fieri volunt,omncs la-bores
-ocr page 149-DE SALVBRI DIAETA. 50
A bores ieiuni facere debent, amp;nbsp;cibos affiimcrc anbelantü adhuc ex fatigaiioQe , amp;nbsp;non refrigerati, præpoto vinö diluto, Si non valde ftigido, Si obfonia præparata affume-re ex felamis, aut condimcntis hortenlibus, amp;nbsp;aliis huiuf-ccmodi.Sintauteni obfoniapinguia quæofferuntur.fice-nim à quàm pauciffimis impleripoterint.Sedamp; femel in die cibum funiere, amp;nbsp;lUotum manere,amp; ftratnm durum habere , Si nudum deambulare oportet, quantum eius maxime fieri poteft. Quicunque vero graciles funt, amp;nbsp;pingues fie- Grteilium ri volunt, turn alla bis quæ dixi contraria facere , turn ie-» if matSé iunos nullum laborem fubire oportet . At vero vomiti- ‘ori aift’ bus, Si alui per infufa elotionibus boe modo vttndum eft.
g Sex menfes hybernos voracndum eft, Hoe enim tempus pituitofius elt æftiuo, amp;nbsp;morbi circa caput fiunt, amp;. re-gionem cara qux eft fupra feptum traufuerfum . Quum veto æftas ac calor fuerit , iiifufis vtendum eft. Hora e-nim bæc æftuofa cft,amp; corpus bilioüus,8c liimbi ac genua grauantur, Si calores oboriuntur, amp;nbsp;in ventre tormina fiunt . Qipaproptet corpus petfrigerare oportet, 5c quæ in fublime eleuantur, inferne fubducere ex iftis lo-cis . Sint autem infufa pro craffioribus ac bumidioribus falfiora amp;nbsp;tenuiora.pio ficcis veto amp;nbsp;gracilibusacdebi-lioribus,pinguiota ac cralfiora. Crafla autem amp;pinguia infufa flint quæ ex laffe fiunt, Si ciccrum docoftum, amp;nbsp;alia huiufmodi. Tenuia vero 5c falfa ,funt muria amp;nbsp;aqua marina, amp;nbsp;çiufçemodi. At vero vomitus fic faccre opor-
(' tet. Qiucunque homines crafli ac pingues funt, Sc non
graciles, ieiuni vomant à curfu aut ambulatione cita, iu- Vomiitts
! xtameridiem. Sit autemdimidiabemina hyffopi in aquae qultietnr. ! congio eontriti, atque hoç ebibat affufo aceto 8c adiedo
1 fale , quo iucundius cuadat. Bibat autem ptimum fenfim ac ' lentius, poftea amplius 8c citiur. Qui veto gtaciliores funt • ac debiliotes, à cibis vomitum faciani hoc modo. Lotus ca-'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lidaprçbibat meti heminain,deinde cibos omnigenos edat,
i 8c neque dum cibum fumit, neque à cibo bibat, fed conti-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neat fe donee quatuor ftadia quis percurrat,deinde vina tria
permixta ipR in potu offerantur , auftetum , dulce, ac aei-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum, primum quidem meracius, 8c paulatim,8c per multum
I temporis fpatium.deinde veto dilutius, 8c citius, Si multum.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quicunque
-ocr page 150-HIPPOCRATIS LIBER
Mulirirü uiflus.
ÏJffrfitù.
Quicunque autem bis in menfe votnere confueuit,huic me- D us eft vt confequenter in duobus diebus vomat, quàm per quintum amp;nbsp;decimum. Verum aliqui penicus contrarium fa-cjunt.Qui^bufcunque rero commodum eft reuoinere cibos, aut quibus alui non probum tranfttuin babent, his omnibus conducit farpe in die comedere, amp;nbsp;omnigenis eduliis vti, oblbniis variis raodis præparatis, vinumque bibere duplex aut triplex. Qui vero reuomunt cibos aut aluos habent hu-medaJJiis omnibus contrarium huiufmodi facere códucit, Cæterum'puerulos infantes per multum tempus in aquaca Iida madefacere oportet, amp;nbsp;vinum bibcduin dare aquofum, Sc non penitus frigidum.Dandum eft Sc id vinum qupd minime ventrem eleuet ac inflet.Hæc autem facere oportet, vt £ Sc conuulfionibus minus corripiantur, Sc maiores fiant, ac meliorem calorem adipifcatur.Mulieres porro ficcioris modi diita vti oportet.Nam Sc cibi ficciores ad muliebriii car-nium molliciem cómodiores funt,amp; meraciores potus pras-ftabiliores funt ad vteros ac fœtuum nutrimcnta.Qui exer citiis vtuntur,hyeme currere ac luiäari debent. Aeftate vero ludari quidem parum, currere autem minime, fed multum deambulare fecundum ventum aefrigus. Qincunq; ex cur-fibus fatigati fuerint,eos luâari oportet. Qui vero ex luâa fatigantur,eos currere expedit. Sic enim laborans, fatigatj corporis parte vel maxime calfieri componique ac recreari queat. Qupfeunque exercitiis vtentesalui profluuia corri-piunt,amp; recrementa ciborum fpeciem referétia ac cnida ha f bent, his exercitiorum no minus quàm (ertiam partem de-trahere oportet,amp; ciborum dimidium faltem exhibere. Palam eft enim quod ventriculus confouere non poteft,quo ciborum multitudo concoquatur.Sint ante his cibi, panis q maxime alfatusin vino intriHis,amp; potus q parcillimi ac me-raciftimi, Sc deambulationibus à cibo ne vtantur . Oportet ante fub hoc tepus femel duntaxat in die cibii fumere.Sic e-nim quàm maxime concalefcit ventriculus, amp;nbsp;ea quæ inge-fta funt exfuperauerit. Fit hie profluuij alui modus maxime his corporib.qu.-e denfam carnem habent,quum ad carnium efumhonio cogitur,natura eiufmodi exiftente. Vena? enim denfatæ cibos ingeftos non fufcipiunt.Eft autem hcc natura acuta,amp; in vtraque partem vertitur. Sc ad modicum tempus
•* viget bo-
-ocr page 151-b'fe SALVBRI DIAETA. ji
A tiget bona habitude in talibus corporib. At veto ration^ ac hirfutiores corporum fpccies ac habitus, tum camium e-fum fufcipiunt.tum laborcs magis tolerant,amp; bonç habitu-dines ipfis fiunt diuturniores. Qjùcuncjue poftridie cibos éludant, amp;. præcordia ipfis eleuantur,vtpote cibis crudis amp;nbsp;incodis exiftcntibus,his longiori quidem tempore dormi-te côducit,verum Sc aliis laboribus corpora ipforum cogéré opoitet,Vinum autem meracius amp;nbsp;atnplius bibatj^ amp;nbsp;ci-bis paucioribus fub id tempus vtantur.Palam eft cnim quod Ventriculus præ imbecillitate ac frigiditate,ciborum multi-tudineni concoquere non poteft. Qnofcfique veto fitis cor-ripuerK,his amp;nbsp;cibi amp;nbsp;labores detrahendi funt, amp;nbsp;vinum bi-g bant aquofum amp;nbsp;quàm frigidifiimum. Quibuftunque autem dolores fiunt ex vifceribus,fiue ex exereniis. Cue ex aliquo alio labote,his quiefeere conducit cibis abftinentes, potio-ne autem vtantur,quac quàln pardffime in corpus affumpta, plurimam vrinam ducat,quo venæ vifeeribus infitac non di-ftendantur tepletæ'. Ex talibus enim tubcrcula oboriuntur, acfebres. Quibufcunque veto morbi à cerebro fiunt,torpor primum caput occupât, amp;nbsp;frequeter mingit æger, amp;. reliqua velut in vrinæ ftilficidio perpetitur, atqUe hæc fane ad dies nouempatitut. Et fi quidem erumpatper nares aut aures a-quafiuemucus,àmorboliberatur , Sevrinæ ftillicidium fe-datur.Mingit autem multum, amp;nbsp;cltra dolorem, idque albu, donee vigintiprætcrierint dies ,amp; capitis dolor hominem
C relinquitdntendenti autem oculos fplendor occultatur.Pot ro virum prudentem idfecum rcputarc oportet, quod res pteciofiflima eftfanitas,amp; proinde feire vt ex fuo ipfius co-filio in morbis vtilitatem percipiat.
-ocr page 152-HIPPOCRATIS LIBER
• HIPPOCRATIS COI
LIBER DE G E N IT V R A, l4Mo Comario medico ßco iuterprete.
Hic à G4tf«o Palyli ejfe ^erhilelUfi
Ex quidc omnia corrobora t.Verû genitura viri prouenit ab omni bumido, quod in corpore exiftit, j itavtidquod robuftiflîmfi eftfe-cernatut. Argumentum autem e-ius, quôd robuftiffimum fecerni-j5 tur, hoc eft : quôd à Veneris vh* paucula adeo re emifla.imbecille* reddimur. Habet autem res hoC ^^modo . Venæ amp;nbsp;nerui ab omni
corpore in pudendum vergunt, quibus dum aliquantulû te-rui)tur,amp; calefcuntacimplcntur.velut pruritus incidit.Sc ex hoc toto coipori voluptas ac caliditas accedit. Quft vero pu Cur feme dendum tcritur,amp; homo njouetur.humidum in corpore ca-lefcit.acdifFunditur, tkàmotuconquaflinur, ac fpumelcitî quemadmodum etiam alij humores omnes conquaflati fpu- f mefeunt. Sic autem in homme ab humido fpumefcente.id Pjrtaalf/ quod robuftiiTimii eft acpinguiiTimu fecernitur, amp;nbsp;ad me-lend/T/,»« aullam fpinalem venit. Ttdunt enim in hanc ex omni cor-«r in cci/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘bffundunt ex cerebro in lumbos, ac in totum
««clt;fer/ coTUSiSt in medullam:amp; ex ipiii medulla procedunt *ix,vt
amp; ad ipiam humidumperfe* tur,amp; ex ipfa lecedat. Poftqua autem ad hanc medullam genitura penienerit, procedit ad rhenes,hacenimviatenJitpervenas:amp; ftrhenes fucrint
Ven eâdé exulcerati,aliquando etiam languis ftmul defertur: à rhenium femi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranftt pet medios teftes in pudendum. Procedit
wt is la/ autem non quavrina,verumaliaipft viaeftilli contigua. Et lane qui fomnia venerea habeut.propterea per fomnum ge-
Si-ix Ver mturam cfFundunt,quum humidum in corporc difFufum Ä caUaâum
-ocr page 153-DE GENITVRA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt
À calfadumfuerit,amp;fiue ex labore, fine alia quapiam re fpu- nerisci» P muerit.dum ab ipfo fecemitur, coitus iraaginem reprælen^/îant.
tat. Habet enim humiditas hæc iimiliter vt in coeuntibus.
Sed non eft mihi de bis qui per foinnum lemen emittunt, amp;nbsp;de toto morbo quid eft,amp; quæ operatur, amp;nbsp;quare Coitus lo cum expleatjfermo.atque hæc quidé de hoc difta lufficiunt. Cæterum cunuchi propterea non coeunt, quia genituiæ Ca/lr«! tranfitus ipfis fublatus eft. Eft enim per ipfos teftes Via eius, c«r non amp;nbsp;nerui tenues ac crebri ex teftibus in pudendum tfcdunt, coeant. quib* amp;nbsp;eleuatur, amp;nbsp;demittitur:atq-, hi nerui in exfedione dura caftrantut, refrinduntur, quapropter non funt vtiles eunuchi. Nam neruis ipforum extritis, genituræ via obtu-rata eft. Callus enim obducitur teftibus, amp;nbsp;nerui duri ac torpentesàcallofadi,pùdcndumnequetenderc,nequela- Sccundum ’ xarepoffunt. Quibufeunque veto luxtaaures venæ feû.æ our« uo/ funt,hi coeunt quidem amp;nbsp;genituram emittunt, verum mo- n« incif«, dicam amp;. debilem ac infœcundam . Nam plurima genituræ procréa» pars a capite iuxta aures in fpinalem meduUam procedit.lp- tioné toi» fé autem tranfitus,cicatrice feftioni induéla,côfolidatus eft. lunt.
At vero pueris venulæ tenues Sc repletæ exiftentes, genitu- Cur pueri ræ tranfitum impediunt,amp; pruritus ipfis non fimiliter acce- puell« dit ,amp; propterea neque conquaffatur in corpore hurhidum, nihil det ad genitur.x fecretionem. C^in amp;nbsp;virginibus quoufquc iu- niittunt. uenculæ fucrint, menfes non procedunt, propter candem cauffam .Eoftquam autem adolcuerint 8c virgo 8c puer, vè-ß M in pudetidum pueri téndentes, itemque virginis in vte-
, tum,ampla' fiunt præ augmento, 8c ofcula ipfarum aperiun-f tut, 8c via ac tranfitus per anguftias contingit, 8c humidum tune etiam agitationem habet. Nam fpatiofitas ipfi tune ab agjtatione ac coiiquaffatione contingit : 8c puero fane pro-cedit genitur.a vbi plenc puber fuetit ob hâc cauffam, item-que vitgini menfes. Atquc h A mihi fie demonfttata funt. Porto genituram dicb à toto corpore fecctni,8c àfobdis, 8c àmollibus pattibus , 8c ab humido omni in toto corpore . Sunt autem humidi fpccies quatuor , Sanguis , Bilis, Quatuor Aqua, 8cPituita . Tot enim fpccies congenitas homo in torporic feipfo habet , 8c ab his morbi fiunt , aut etiam ex morbis humorel. difcrctiones. Et hæc quidem difta funt à me , de geniluta, vnde fiat, 8t quomodo , 8c quare, 8c quibus genitura non
-ocr page 154-HIPPOCRATIS LIBER
Q«!quarc non eft,amp; de menfibus virginum, Sc quôd mu- P jiir lt;ji coi-“«“l’us in coitu, dum confricatur ac teritur pudendum, amp;nbsp;Mmouentur,velut pruritus in ipfos incidat,amp; quôd reli-quo corpori voluptas ac caliditas accedat. Emittit autcm g( mulier à corpore genituram.aliquando in ipfum vtcrum,qui Ctnè inde humidus euadit; aliquando foras, fi vterus magis Coitar «a/ quàm opportunum eft Eiarit.Et deleftatur mulier vbi coire laptata/ incepwit per omne tempus,donee vir fernen emiferit. Et fi quidemappétitrirocommiiceri.priusquimviremittit,amp; gt;nbsp;eft. de extero non firailiter dcleâatur.Si vero nô appétit, fimul cum viro deleâari definit.amp; habet res hoc modo, quemad-modura fi quis in feruentem aquam,alteram frigidam infun dat,illifcruerecertat.Sic genituraviriin vterumillapfa,ca- £ lidiutem Si voluptatem mulieris extinguit.Exilit autcm vo luptas amp;nbsp;caliditas fimul cum genitura in vteros illabctc, deinde definit. quemadmodum fi quis in flammam vinum in-fundat, primura quidera contingit flammam exilire, Si per modicum tempus augeri, ad vint infufionem, deinde défi* nere.lta etiâmulieri caliditas exilit ad genituram viri ; de-Maiare inde definit. Cxtcrum multo minus delcdatur foeminâ q uir i)i caP vir in coitu,amp; vir etiam temporelongiorc.Propterea autem tu «oIbz quod vir magis deleaatur,fecernitur ipfi de repente ab hu-ptate tffti raido,fortioriturbationeacagitatione qmulieri. Habet au cHur. tem amp;nbsp;hæc res hoc modo.Mulieres fi cum viris coeant, ma-Carficmi' gis Cinx funt:fi non, minus.Nam Si rteri fimul humidi fiunt nâ fiere/ in coinmixtionetqui cnim ficci funt magis q conuenit, for- f Bra cacdt, titer contrahuntur; vbi vero fortitercontrahuntur,dolorem magisuu- corpori afFerunt;amp; fimul coitus fanguincm calfaciens ac hu quot;nbsp;leit. meàans,viam faciliorem menfibus facit. Menfibus aute no proceJentibus,corpora fœminarum morbofa fiût. Quapro-pter autem morbofa fiant,i^nulicbribus morbis referetur.
Coiaeptsu Et de his quidem haâcnus ^oftquam autcm coiuit mulier, fi quidem conceptura non eft intra fcipfam , pro more foras procéder genitura ab vtrifq-,,vbi foemina volet. Si vero cô-ceptura eft,non proceJit foras,fed manct in vtero genitura. Nam vteri lufeeptam Si conclufam in fefc continent, olculo nimirum ipfonim pr.x humidirate contraélo ac conclu(b,fî-mulquc perraifcentur.tum qux à viro vcnit,tum qux à mu-licre emiflâcû.Quddfi fœminapartus perita fit, Si cogno-uerit
-ocr page 155-DE OENITVRA.
»»
X uetitquando genitura non exciderit ,fed intus manferit— feiet qua die intra feipfam concepit. Habet autem amp;nbsp;hoc fic . Quandoque quidera fortius eft fernen à muliere emif-fum, aliquando veto debilius. Similiter etiam quod vire- Semem« mißt. Et eft tum in viro fœmineum itemque mafculum fe- fiulum O' men, tum itidem inmuliere .Fortior autem mafculus fx- formiue«B« minaeft.neccffe igitur eftipfum àforciore feniine gene- in «troque tari, habetque res hoc modo. Si ab vtrifque femet^ortius »nejje. prodictit, mafculus etit partus : ft veto debile, fœmina na- Cur nuret feetur. Vtrum autem multitudine ac copia prçualuetit,iux- modo, fat ta illudipfum partus nafcetur.Sienimmulto plus fucrit de- mina met bilis feminis quàm fortioris , fuperatur forte , amp;nbsp;debili g»gn«* g permixtum, in fœminam tranfit. Si veto plus fucrit fortis tut.
feminis quàm debilis, fuperatur debile, amp;. in matera tran-fit. Quemadmodum fi quis ceram amp;nbsp;adipem mifeeat, amp;nbsp;de adipe tarnen plus coniieiat, eaque ad ignem liquefaciat, Qwndiu quidem liquida fucrint, non apparct vttum tandem horum fuperet, vbi veto congelata fucrint ,tunciain. confpicuum eft, quod adeps ceram copia exuperat. Sic habet etiam mafeuli ac fœmina: genitura. Quôd veto Si in fœ mina, 8t in viro, genitura fœminea fit ac mafcula,cx mani-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feftisfaflisconieâarelicet.Multxcnimmulieres iamfœ-
minas pepetcriint ex proprüs vitis , verum ad alios vires tranfg,re(ræ, mafculos genuerunt, Et viri illi ipfi apud quos mulieres fœminas pepererunt, ad aliarum mulierum mix-tutam progrefli, mafculos genuerunt. Sc quitus mafculus
fexus gignebatur ,aliis fœminispetmixtifoemineamfùbo-Icmgeuuerunt. Atquebæcfane ratio déclarât tumvirum, tum feeminam, amp;nbsp;fœmineam, Si mafcalam genituram habere.Namapudquosviros .fœminaspariebant jfuperaba-tur fortius fernen à copia debiliotis,amp;. gignebantur fœmel-læ . Apud quos veto mafculos pÂiebant, fuperabatur debi- '“6'’ Vus,amp;.gignebanturmares.proceditautem nonfemperab eodem virogeniturafortis,fedneque femper debilis,fed WJ®’’* alias alia, atque fie etiam in muliere res habet, vt minime mirandum fit,eafdem fœminas ,eofdemque viros,fobo-lem mafculam Si fœmineam producere. Habet autem amp;nbsp;in brutis geniturx fœmineæ ac mafculæ ratio eodem modo.
Et in ipfa genitura egreditur amp;nbsp;fœmineum , 8lt;. mafeulinum, e ab omni
-ocr page 156-HIPPOCR.ATIS LIBER
fdriuslii Omni corpore ,amp; à debilibus debilis ,amp; à fortibuS fbf- 0 militudii tis ; Sc neceilc eft fie in partum diftribui. Et ex qiiacunque
«Û uirie/ tit.
corporis viri parte plus prodierit ingenituram, quàmmu-lieris, partus ille magis fimilis erit patri. Vndecunque verd à corpore mulieris plus venerit, magis alfimilabitur matri. Eft autem impoflibile, partum per oinnia matri fimilcm ef-fe, Sc patri nihil ; aut vice verfa, ncque altcri quicquam fimilcm ^fe : fed vtrifqiie nccelfe eft in aliquo fimilem efte, fiquidem ab vtrifque corjioribus fernen in partum procedit. Vterautemtandem plus contulerit ad fimilitudinem ,amp; à pluribus corporis regionibus, illi magis fimilis eft. Contin-gitque aliquando vt lia nata maiori ex parte, magis fimilis fit patri quàm matri, amp;nbsp;films natus aliquando magis fi- £ inilis eft matri quàm patri. Atqne hæc tam multa à me rela-
Cur n3u4 Itdi rx Kä/ lid» giz gitMtur.
Ciir eês ptrtu! nS ualidi et dJntur,
ta declarant fuperiorcni fermonein, Quód amp;: in muliere, Sc jn viro, turn mal’cula, turn fœniinea genitura exiftat. Con-tingit autem amp;nbsp;hoe . Qiyndoque partus tenues amp;nbsp;debiles gcncrantur, ex patre amp;nbsp;matre craflïs ac robuftis ! Sc fi qui-dem mukis iam generatis pucris tale quid contingat, ma-nifeftum eftquód foetus in vtero ægrotauit ,amp; ab vtero quid de fuo ipfius inçremento foras prodiuit, vtero niini» rum amplius hiante ; Sc propterca debilis faéhis eft. Vnuni-quodq; autem animal iuxta proprium robur ægretat. Si ve-ro omnes pueri nati debiles fuerint, vteri ipfi in caufTa funt, anguftioresquàmoportetexiftentes.Si enim nonhabuc-rintfpaciofitatem , in qua fœtus nutriri pclTit jnccefTecft ipfum tenuem fieri, vtpote qui non habcat fatis amplum locum ad incrementum capiendum . Si vero habeat fatis amplum locum, amp;nbsp;non argrotet, verifimile eft ex magnis pa-rentibusmagnamfobolem generari .Habet autem res hoc modo, Quemadmodum fi quis cucumercm qui iam deflo-ruit, fit autem adhuc tenelHs, amp;nbsp;in cucumcrario adhuc ad-i cucumet hæreat.ponat ac iininittat in vas anguftum , æqualis ac fimi-
Cur moda p/^rui mo/ d» m4gni nitfciiitiir.
liseuadetcauitati ipfius vafis.Sivcro quiseundem invar amplum indet, quod verifimile fit cucumeris capax efte.fed non valdemulto maius quàm pro cucumeris natur.i, æqtia-lis itidem ac fimilis erit cucumis vafis ampli cauitati.Nam in augefeendocum vafis cauitatc rontcndit.amp; ferme omnia nafeentia fie habent, quo modo quis ipli cogat.Sie (ânè amp;nbsp;inpue-
-ocr page 157-DE GENITVRA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u
A in puero fe rcsliabet. Si enim fpatiofitas ipfî tondgcntin^ augeiccndo, maior euadet : fi vero anguftia, minor. At ve-romutiluminvtero pucrum, fentio aut contufum ex ma» iris vterum geftantis plaga.aut eiufdém lapfu.aut alio quo-piam violento affcdu matriacçidcnte.mutilatiimcffe. Qua veto parte mater plagas acccperit a puer mutilatut. Si ve-roampliuscoutundatut fœtus,itavtpellicula ipfum con-tinens riunpatur ,perditut fœtus. Quin amp;. alia huiu^enio-di câuffapuerimutilantut. Quuminvteto iuxta locum in quo mutilatus eft fcetus, anguftia fucrit, neceffe eû corpus quod in anguftia mouetur mutilari , iuxta ilium locum. Quemadmodum etiam arbores quæcunque in terra funt, 8c
2 nonhabentfatis amplum locum,verum à lapide.autali-quaalia leimpediuntur, quum emergunt obliqux actor-tuofæfunt, aut bac parte crafla:, altera tenues .Sic accidit etiam circa puerum, fi in vtero iuxta ali quant corporis parlent , anguftioT altéra vteri pars altéra fuerit.Cçterum quod Séperfera ex mutilatis Rominibus fani 8t integri gignantur pucri, vt me fini plutimum coniingete folet. Habet enim multilatum, nu- intef metoomniaquxfanum.Vbiveto morbus aliquisipfis,8t griexma Rumido ipforum acciderit, à quo fernen prouenitf quatuor tilii nafeâ/ fané qnumfpecies fint bumidi ,quæ naturaliter in corpore tur. exiftunt ) genituram non totam exhibent , debiliorem au-tem, iuxta mutilatam pattern. Qiure nihil miti mihi vide-tur,fietiam mulilentut ,quemadmodum parens.Et hxc
P mihi de hoc diäa fufficiant. Redibo autem rurfus tetto ad. fetmonemquemdicercreliqui.
e ij Hippocra-
-ocr page 158-hippocratis liber
• HIPPOCRATIS coi P
LIBER DE NATVRA puerißueßetufflano Cor-nario tnedico phjßco
• interprète.
EtdehacG alenus duiitat Kippaer^-tis/iean Polyiifit.
I genituraab vtrifque'permanfe-rit rn vtero mulieris, primû qui-dem fiinul mifeetur, vtpote mu-liere non quiefeente, coacerua-turque ac tralTa per calorem eua-dit . Deinde fpirituin coixipitr nempe in calido eiiftens, amp;nbsp;po-ftea marre fpirante. Deinde vbi fpiritu repleta fuetit,viam hic ip-fe fibiipfi foras facit, amp;nbsp;per media
C«r amnii drdfnliit /piritum rmittiint.
ifgij« tti/ ridiii (£ «r dantcur flâtum fpi ritimne emittani.
genituram fpiritus erumpit. Quum autem fpiricui calido via foras fafta eft,rurfus alius frigidus à matre inlpirat, at-que hoc facit pet omne tempus. Calefcit enim vtpote in ca- p lido exiftens, amp;nbsp;frigidum fpiritum concipit à matre fpiran-te.Omnia autem quæ calefcunt fpiritum liabent.Spiritus au tem erumpit amp;nbsp;fibiipfi viam facit, ac foras procedit. Id auié quod calefcit rurfus in feipfum alium fpirituin frigidum tra hit, per fiffuram vnde nutrkur. Atque hoc contingit etiain in lignis,amp; in foliis,cibisqire acpotibus,fi fortitercalefiant. Eius rei notionem ligna ardentia exhibent:romnia enimligna hoc ficiunt,maxime veto fubuiridia. Emittutenimipi-ritum iuxta feérionem.Spiritus autem quum forasprocedit, circum cæfuram volutatur,id quod femper fieri videmus.Ml nifefta igitur eft ratiocinatio de fpiritu,quod calidus exiftes in ligno,attrahit alterum frigidum à quo nutritur, amp;nbsp;àfeip-fo Jimittit. Nam fi non alterum pro eo quem i fs dimittit attraheret,
-ocr page 159-DE NATVRA PVERI.
îî
A attraEeret, non volutatctur fpiritus foras prodiens. Omne_ enim calidutnfrigido moderato nutritur.Et vbi percalfadii fuerit humidura quod eft in ligno, in fpiritum mutatum foras procedit,amp;. qua parte foras exit, ea ipfa calidus qui ineft âdhuc in ligno , alterum frigidum fpiritum eius loco attra-hit ,àquo nutritur.Idem faciunt amp;nbsp;folia viridia . Quume- FolMuirt-nirà incenduntur fpiritum concipiunt, deinde erumpit fpi- diä ei cS~ ritus 5c viam facit jorasque prodit Sc circumuolutatu^ pro- luruntur ccdens autem ftrepitum facit,qua parte infpirationem præ- fpirdnt. bet. Quin 8c legumina 8c frumenta , 8c arbore! fruéfus nu- Legumin« cum generis calefafta fpiritum habent, qui fiflura fada fo- lt;r pom« ras prodit, 8c fi humida fuerint, ampliorem fpiritum emit- fimilirque
J tunt ,8c rimammaiorem faciunt. Et quid multis verbis opus etlefafld eftiOmnia qu.rcunque calcfiunt, fpiritum emittunt, Se aliîi .fpiritü eS-frigidum vicilTim eius loco attrabunt, à quo nutrimentura cipiunf. fumunt.Atque hæ neceffitatcs ea gratia à me produQç funt, Quid «g«* vt cognofcatur quôd genitura in vtcro calfaàa fpiritum ha fernen cum bct,8cemittit.Simulautem8càraatrefpitantc,geniturafpi- in uulu« ritum habet. Q^ra enim mater frigidum attraxcriteiaere rcimtnfit. in feipfam,fruitut eo etiam genitura. Calida autem eft, vt-pote in calido exiftensgt;Sc tune fane fpiritum habet, ac emit-lit,atque ipfa genitura inflata pelliculam acquirit. Circun-tenditur enim quod forinfecus circum ipfam eft, continuû-que euadit,vtpote vifeofum cxiftens.Quemadmodum in pa ne dumiorretur, tenue quiddam pelliculæ Ipecie in fuper-
C ficicm abfcedit ac extat. Calefccns enim panis 8c inflatus e-leuatur,qua parte veto inflatur,ifthic pelliculx fpecies exci-tatur 8c confiftit.Geniturx autem calfaiftx ac inflatç ex to-’ to, pellicula forinfecus circundatur .Verum iuxta medium geniturx, fpiritui tranfitus extra ac intro fit per pelliculam, 8c hac patte tenuitas pelliculx à Mnitura diftat, 8c pauciffi-mum quid de genitura ineft.Ipfirautem rcliqua genitura ro tunda eft in pellicula. Atqui genitutam qux fex diebus in vtetomanfit,8c foras prolapfa eft,ipfe vidi, 8c qualis turn ani momeo obuerfabatur,ex illis ipfis rcliquorum coniefluram facio. Vt veto ego videtim genitutam fex dierum exiften- Quili fpe» tem enattabo. Mulieris nobis famibatis famula canttix ma- cie fuerit
, gnÆ'exiftimationisexvirotumconfuctudincetat,quamin fern?quod ’ ventre concipete non conueniebat.vt ne minoris exifti- fex dies in l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c iij mationis
-ocr page 160-HIPPOCRATIS LIBER.
•ttludrai^mationisredderetur. Audierat autemcantrix ipfa,qtialia D fertt, * mulieres inter fe dicunt, quód quando mulier conccptura cftin ventre, genitura non egreditur ,fed intus manet. Auditis autcm his atquc intelledis , hoe femper obferua* uit, amp;. quum quandoque fentiret genituram non exeun-tem , domina: cxpofuit,Se fenno ftatim ad me peruenit. Ego vero quum audilTem , iufli ipfam ad terrara fakare, Si-poftquam fepties iam exüliiflet , genitura in terram pro-Buxi^amp;ftrepitus faftus eft, atquc illa confpeda ipfaam-
Ifmenin mirata ert. (^alis autcm erat ego referam ; velut fi quiso* Biélrdnd uocrudo externam teftam circum circa adimat, in inter-niolli tdn/ naveropelliculainclufus liquor pellucefcat .Modus qui-quä cuum dem taks erat , amp;nbsp;vt abunde dicam , ruber erat liquor amp;nbsp;titinetur, rotundus. In pellicula vero fibrx quædam albæ ac craflat inefle videbantur, cura cruore craflb amp;nbsp;rubro obuolutx; circura autem pelliculam foris cruenta veftigia inftar fu-gillatorum, iuxta raediuin vero tenue quid emincbat, quod niihi vinbilicus cffe videbatur , amp;nbsp;per ilium fanè fpiratio' nem extra amp;nbsp;intro primum facere apparebat ; quin amp;nbsp;pellicula genituram ambiens ac compleéiens, tota exillo ten-debatur. T.ilem fanè ego genituram fexdierum exiften-tem vidi, Referam autem amp;nbsp;aliam dinotionem, omni cu-pienti de boe fcire, qui mihi paulo pofthanc manifefte ap-paruit, amp;nbsp;teftimonio elfe poteft omni mco fermoni, quod verus eft, quantum homini de huiufmodi re diccre datur. , gt;«t«j in Atquc h,ïc mihi de hoe dióla fuut. Quód genitura in pel- ‘ utero qüo liciila eft,amp; fpiritum habet intro Sc foras, amp;nbsp;augefcit àma-trefcdt. tre fanguinc in vterumdefcendente .Menfes enim non prodcunt,vbi mulier conceperit intra feipfam.fi puer faims fuerit ,amp;permanere debet,nifi in quibufdam primo menfe modicam fui indicationem faciant. Verum finguis d toto corpore miilieris diÄrendens ,in otbem forinfecus pelliculam circiinftat ,Simulquccum fpiritu fanguis intra per pelliculam trahitur, qua parte perforata eft , amp;• à ge-nitur.1 diftat , congelaturque amp;nbsp;futuro animali augmen-tum pr.ïbct . Qnum autem tempus accefferit , rurfusa-
Qja fcHc liæ pcllicuLr intr.a primam pelliculam tenues amp;nbsp;mults /tmere/cit circuntcnduntur , eo modo quo prima pclkcul.i faftâ fatus. fuit.Sunt autem amp;nbsp;b.r ab vmbilico extenta; , Sc inter fe
muttia
-ocr page 161-DEN ATVRA PVERI.
3«
A mutualigamentahabent.Qun vero iam Iiocfaélueft,ex de-) fcendenie à matte fanguine 8c congelato,caro fit.luxta me-* diam autem carnem vmbilicus diftat, per quem fpirat, 8c ali mentum ac incrementü capit. At veto mulier quum vtetum fetmind getit,à menfibus non prodeuntibus propterea non dolet, nbsp;nbsp;tu uterum
fanguis non conturbatur ,aceruatimabiie folitus fingulis gofiat mi niélibus.fed procedit fenfiin 8c modice citra dolorem, quo- firait cur tidie in vterumipfum,8cquodineft intus invtero a^efcit. nó ISguei Singulis autem diebus ea gratia procedit, 8c non femel per mcntcui, quod genitura in vtero cxiftens femper à corpore trahit,prout vires, tum ipfa, tum fpiratio habet. Et primum quidem modica fpiratio fit,8c fanguis modieus à matre procedit. Quum vero fpiratio amplior redditur, magis fangui-
Î ® nem trahit,8cvberior is in vterum defcendit. Atquivterum Malieres
le betent.
non gcftantibns, vbi menfes non prodierint, propterea do- lt;1“« g'‘‘' loroboritur.Primum quidem fanguisin corpore fingulis menfibus turbatur ab huiufmodi necelfitate , quod menfis m«’ à menfe multum diffcrt, amp;nbsp;fecundum frigiditatem, 8c cali-ditatem. atque bocpercipit mulieris corpus,humidius e- reteurna nim eft quam virile. Vbi autem turbatus eft fanguis, amp;nbsp;vcr l« betent. nas impleuit,ab ipfo defcendit, qualis ab initio naturæ fuit. Qu^are fi quidem cuacuatur à fanguine mulier,in ventre con Pocmin« cipit.fi vero repleta fuerit,non. N.im vacuis vtcris, 8c venis menßruit à fanguine fatiis, mulieres in fe fœtus concipiunt. Etcnim C‘lt;rëtes nS poit méftrui fanguinis purgationem mulieres in ventre cö- cocipimrt. cipiunt. Cauffa iam difia eft. Qwndo autem conturbatus fecretus fanguis foras non procedit ,fed in vteros, vteri autem non biauerint, tune fane à fanguine diutius immo-rante vteri calefcentes, reliquo corpori calorem tranfmit-tunt,quandoquc etiam fmguinem in venas corporis di- Saguitin ftribuunt, vt 8c vcnæ replets doleant, 8c tumoreslaxos pro- ualuir re-ducant. Qijandoque etiampeÄculumcft ne claudicatio ex ‘entut to-lioc inducatur. Aliquando 8c veficam obfident ,premunt- ti corpus que ac claudunt veficam, 8c vrinæ ftillicidium inducunt.
Aliquando pleni quoque fanguinis exiftentes vteri proci-dunt,aut ad coxendiccs,aut lumbos, 8c dolorem exhibent. Aliquando vbi fanguis quinque aut fex menfes in vteris MenfiruS moram traxit,putrcfa£luspus fit, 8c quibufdam pus per pu- diuti r«-dendum exit. Sunt etiam quibus circa inguen velut tuber- tinentii».
e iii) culu
HIPPOCRATIS LIBER
legri culum fit, illicque fuppuratumexit.Sedamp; aliamultahuiuf- D tudinrt có^emodi mala inulieribus fiunt, vbi lunares purgationes non (ifigant. proccdunt. Sed quid opus eft ca hic reccnfere î Referen-tur eniin in muliebnbus morbis. Verum iam repetito eo Cdra cam quod reliqui, fermonem abfoluam. Quum autcm genera-gtgnitar tur caro, tune pelliculæ augefcente in vtero fanguinc, etiam yiidfiat. ipfæ augentur ac finuantur, Sc præfcrtim externæ. Et fan-guis à matre defeendens, quem fané caro fpirans attraxerit, in incrAientum cedit, amp;nbsp;li vtilis non fit, in finus pellicula-rumfecernitur:amp; vbifinuatas faftac fuerint,acfanguineni fufceperint,tunc iam fecunda appellatur. Et tantum de hoc mihi dhdum fit. Cxterum caro augefeens à Ipiritu articu-tifpartat, latur,amp; abitinhac vnfiquodq-, fimilead fimile, denfumad f denfum,rarum ad rarü,huraidum ad humidfi,amp;vnumquod-que in propriam regionem abit, iuxta cognationem, adid à quo genitum eft. amp;nbsp;quæcunque à denfis genita funt, denû funt: amp;nbsp;quxcunque abhumidis ,humida ; amp;nbsp;reliqua iuxta eandem rationem fiunt in incrcmento. Et ofTa durefeunt à calore congjutinata. Et fané ramificanturvelut arbor,amp; tum interna,tum externa corporis, adhuc melius articulan-tur: Ipfumque caput diftantiam acquirit ab humeris, amp;nbsp;brachia accubitiàlateribus:amp; crura inter fe difparitur: amp;nbsp;ncr-ui exiliunt circum naturas articulorum: amp;nbsp;os per fe diduci-tur,amp; nafus,amp; aures eminent in carne,ac perforitur.amp; oculi implentur humore puro,amp; pudendum confpicuum fit vtrum tandem fit : amp;nbsp;vifeera coarticulantur : amp;nbsp;iam etiam fupernis P partibus fpirationero fitcit, turn ore.tum naribus } amp;nbsp;venter inflatur,amp;; inteftina inflatafuperne,pervmbilicumfpiritum aflumunt,acdi(perdunt;amp; inpodicem via fit à ventre ac in-teftinis foras,5lt; in veficam via foras.Atq; hxc omnia à fpiri-Similila- tn coarticulantur,Nam inflata difparantur omnia, iuxta co-dinéhane gnationem.Etcnimfi vclis fiÄulam veficxalligare,amp; perfi-canfidera. ftulam immitterc in veficam,terram amp;nbsp;harenam , amp;nbsp;plumbi tenuia r,amenta,infuperqueinfufa aqua in fiftulam inflare, primiim quidem ilia aquae permifeentur, deinde veto tera-porisprogrelTuinflatafeccdent ,amp; abibit plumbum ad pht-buin, harena ad harenam,terra ad terram. Et fi quisipfa a-rcficri permittat, amp;nbsp;difFraifta vcfica contempletur, inucnict Cinile ad fimile progrelTum efle . Sic fane etiam genitura Si
caro
-ocr page 163-DE NATVRA PVERI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37
A caro coarticulatur,amp;vnumquodque in ipfafîmile ad Emile abit. Atque hæc mihi de hoc ditta funt, Sc fadus iam eft ^épuf tôt puer, amp;nbsp;ad hoc peruenit fœmella quidem in quadraginta amp;nbsp;formutiSit duobus diebus vt longifliine, pnmam coaginentationem in uteregt; ac coarticulationem accipiens.Mafculus veto vt longilfime, in triginta diebus. V t plurimum enim hoc tépore, aut paulo breuiore.aut paulo longiore, articulatio iplis contingit. Nâ amp;nbsp;purgatio fit àpanu vt plurimum,infœmellis quidem,die-bus quadragintj amp;nbsp;duobus.-atque hæc tardiifima eft,jf per-feda.Vacauerit autem periculo,etiam fi in viginti quinque diebus purgetur.In mafculo vero purgatio fit diebus trigin ta;atq', hæc tardiffima eft,amp; perfeda. Citra tamé periculum
B fuerit, etiamfiin viginti diebus mulier purgetur. Poftre- (iuttfx-mo autem tempore purgatio quàm paucilfima procedit, minlt;rplat amp;nbsp;in iunioribus paucioribus diebus purgantur, in feniori- minhfaein bus veto pluribus.Cæterum maxime laboxant ac dolent in partu.puf
partu, amp;nbsp;partus purgationibus mulieres primiparæ, amp;nbsp;quæ erpehcqt rarius pariuntmagis dolent, quàm qu.æ fæpius. Atqui pur-; Utorent. gationes à partu mulieribus ea gratia fiunt ,quôd primo tempore vfque ad dies quadraginta duos in fœmella,in ma fculovero ad dies triginta,pauciflimus fanguis in augmen-tum pueti defeendit. Ab hoc autem tempore copiofior,donee pariat. Oportet itaque purgationem reddi in toto pu-erperi) tempore, amp;nbsp;foras exire ac refpondere pro dieriim ratione acproportione. Principium autem huiufmodi pur-
C gationis taie mulieri fit. Dum ex partu laborat ,conturba- Qua tur fanguis mulieri,amp; à forti pueri motu vehementer cale*- flt;^tuscrüt feit.Conturbatus autem,primus quidem forasprodit.Dein-de puer, poft puerum vero, mucus crafliis fanguinolentus, amp;nbsp;dedudio contingit huic ,qucmadmodumaqii.x- effufæ in menfa. Poftea poft illumper omîtes dies purgatio procedit, vfque adprædidum tempus, co^ Attic.æ heminæ vnius amp;nbsp;dimidàæ primum,autpaulo plus miniifue,pro eius temporis ratione,donecdefînat.Procedit autem fanguis velut à vidi-ma,fi fana eft,amp; fana futura eft mulier, amp;nbsp;ftatim congclatur.
Si vero mulier fana non cft,neque fana futura eft, purgatio paucior procedit, amp;nbsp;fpeciedetetior, amp;nbsp;non cito congelatur. id vero hoc modo habet. Si mulier vterum geftans mor-bumhabuerit non cognatum,inpuerperij purgationcpérit.
Si veto
-ocr page 164-HIPPOCRATIS LIBER
Sivero no purgotur inprioribus diebus vtcrum gercns,fta- P, f quot;im fana exiftens, aut etiani non , cominoueatur autem ip* fa purgacio fine à pharmacis, fine fua fponte de repente, iu-xta dierum rationein procedet, quibus non vna vice proce-
gt;aerpe- dit.Si enim non purgetur mulier à purgationib.partus,nior-»■« ci non bus magnus ipfam corripiet,amp; periculum vitæ incurret,nifi pene pur/ cito curetur, amp;nbsp;quis conuenientem ipfi purgationem indu-gïtur.pe/ cat. Hæc proptereaproduxi vt oftenderem quod in’pueris riclitâtur. mctnlAirum difcretio longiflima contingit, in fœmella in furgatio, quadraginta duobus diebus, in mafculo in triginta. Argu-nerquot mentoeilpurgatioàpartu,quæinfœmellafit inquadragio tifeb’fiât, taduobus diebus,inmafculoin triginta, vt tardiflfimccon-
tingat. Repetam autem iterum eandem rem iifdcm verbis, j maioris lucis ac declaratiôis gratia.Dico enim talionem re-pendi,quàdgenituræinvteto exiftenti paucifiîmns ftn-guisàmatrein vterum venit ,fi fixmineam genituram lia-bcat,in quadraginta duobus diebus,in bis enim coarticuli* turpuerorum meinbra;ab hoc veto tempore copiofior fan-guis venit. Et in mafculo rurfus luita rationem dierum tri-ginta.Qtód vero hæcvera fint.etiamalterum teftimonium adeftjhoc modo habcns. Primis diebus vbi gcnitura in vte-ros illapfa eft,pauciflîmus languis à muliere in vtcros venit. deinde copiotior. Si enim aceniatimamp;. multus femel veni-ret.genitura fpirationein habere non poflet, fed fanguine multo accedente fuffocaretur : Rependitur autem in pur-gationevice verfa, purgatio enim puerperij iii primis die- f bus plurima procedit, deinde paiicior,doncc definat. Mul-;
QifeUeaS/ tæ autem mulierespuerum maiculum iam perdidcruntpau crfuj in/ Jq jqtg trigefimuin diem, amp;nbsp;inarticulatus apparuit. Qui formeiK vero pofterius perditi funt,aut fimul cum trigefimo die, omnes articulati apparuerunt. In fœmella itidem iuxta rationem quadraginta duorilh dierû habet, Nam vbi his ab-foliitis pcrditur.articulatio membrorum apparet .Siueaiité priiis fiue pofterius perdeturpuer,iuxta hanc rationem ap-paret.Nam amp;nbsp;fccundum rationem',amp; neceflîtarcm,articula-tio contingit in fœmella, in diebus quadraginta duobus, in p«eHa mr mafculo,in triginta.Teftimoniû enim pr.-ebent abortus pue-tjrdiiii CÓ roruTn,Sc à partu piirgationes. Quôd autem fœmella pofte-formetur, rius conformaturac coarticulaturjCaufla hxc cft : quôd ge-_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitura
-ocr page 165-DE NATVKA PVERI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jS
X nitura fœminea debilior eft ac hutnidior quàin tnafcula, iuxu banc rationc neceffe eft pofterius contormari fœmel? lam quàm mafculum.atque ea gratia etiani piirgatio diutur-nior eft in fœæella quim mafculo.Redibo autctn turfus retro vnde digrcffus fum.Poftquâ iam ariiculatus fuerit puer, fpecicbus membrorum ipfius augefceiitibus,tunc amp;nbsp;offa du-iiorafiunt,amp; cauâtur,atque hæc à ipiritu fiunt.Caua autem exiftétia trahunt ad fefe à carnibus quod in ûnguin^ft pin quM agiti guiffimum:amp; progreffu temporis ramificantur rurfurextre-mitatcs offmin, quemadmodum arbotis extremitates po-ftremum ramos Ipargunt, fie amp;nbsp;in puero digiti manuum ac D'git» ti-pedii intet fe difparitur. In ipfis autem extremitatibus vn - lt;!“•» r«m«/ £ gués enafcuntnr. Definunt auté venæ bominis omnes in di- /culi f cjlre gitos manuû acpcdum.Et crafTiflime quidc funtvenç totius difeer' cotporis.venx capitis,deinde crurfi, amp;nbsp;bracbiorum ac cubi- nuntttr. torum.ln pedibus auté amp;nbsp;manibus, tenuiffimae ac défiflimç Q;« gt;n pe êcplurimævene funt.Nerui item tenuiflimi ac denfiftimi 8c dib.^ md plurimi,amp; offa magnitudine minima,atqi bçc maxime in di mkin/it-giôs manuit aepedum exiftunt.Verû ex digitis , vtpote offa dénia ac parua babetibus, venas itidem ac neruos, fie etiam vngues tenues ac denfi nafeuntur, amp;nbsp;intercipiunt ac côclu- Cur dnji dunt venatû extremitates,vt ne amplius augefeant, neq-, al- ungues. tera alteti præmineat : vt nibil miri fit vngues in extrema corporis parte denfiffimos effe,ex denfiffimis enim tôftant.
Simul autc cit vnguib.etiâ capilli in capite radicâtur.Cçtcrû Capillw.
C pilot«naturaboemodo fe babet. Oriuntur equidc maximi acplurimi, qua corporis parte cuticula rariffima eft,amp;. vbi pi i’eo fruti' lus moderatum bumotem in aliment« habet: amp;nbsp;vbi cuticula cet. pofterius r ara fit,ibi etiam pili pofterius nafeuntur, velut in mento,8(. pube, 8c ficubi alias pili nafeuntur. Simul enim vt genit«raprodit,etiam carotarefcit,amp; cuticula amp;nbsp;venæ apc- Seif’’''* riunturmagisquàmpriori tempre. Nam dum adbucpuer perueiwr eft,8e venæ tenues exiftunt,non procedit per ipfas genitura, “’-t qHitn-eadem ratio de menfib. virginum eft, Simul autem vt via fit do ƒgt;Jt. 8e genituræ,8e menftruis virginibus, etiam pilos cmittit pu- V irgéeu-bes,t«mpueri,tumVirginis,ratanimirumcuticulareddita, tireur in-fimulque pilus moderatam bumiditatem in alimentum ba- trrdumé-bet,8: nonpaucioté.Sicveto 8e inmentoviticôtingit.Kara fesnôfint. enim fit cuticula, procedete in ipfam de capite bumiditate, Pubertu-Simul tir auffS.
-ocr page 166-HIPPOCRATIS LIBEft.
Simul enim amp;nbsp;in coitu.fimulq; interieüo tempore, pilus mo D “cratam humiditatem in alimentum habet, amp;nbsp;tune maxi-me,quum tempus contingit humiditati de capite dcfccnden ti in coiiu,ad raentum à pedore diftans. Signum autem eius C»te vflu/ quod in raiiflimis cuticulæ panibus pili enafcutur; fi quis ve lata pilut lit innrere cutem,amp; puftulam tantum facere,eamquc ianare, nófruticiü cutis denfa reddita per cicatrice pilos nó producer.Quicun-1 «nuebi nbsp;que vero Eunuebi dum pueri funt fiunt, propterea neque in
quare nan pube.rftque in mento pilos producunt,lcuciq', toti eziilunt, pubefcant' quód via genitiiræ non fada,cuticulam non rarefacit per to tam fuperficic.Intcrcepta eft enim ac conclufa genituræ via, quemadmodum paulo ante à me relatum eft. At vero mube-res leues fiunt, amp;nbsp;mento, amp;nbsp;corpore,quódin coitu ipfarum £ bumiditas non fimiliter agitata velut viri, cuticulam raram CMtü nbsp;nbsp;non facit.Quicuque autem calui fiunt, hi fanè pituitofi funt.
cmJJj. amp;nbsp;pituita in capite ipforum firaul cum coitu agitata amp;nbsp;calfa-âa,ad cuticulam allabens pilorum radices cxurit,amp; defluunt luauel» pili.Verum Eunuchi propterea calui nonfiunt, quód vehet non caluf/ mentem motum non faciant, neque pituita in coitu calfaâa fcunt. pilorum radices exurit.Cæterura cani ob id fiunt quód lon-Caniciff go tempore pertranfeunte in homine humiditate, albifllmu (ur eius fecerniiur,amp; ad cuticulam allabitur,amp; pilus albidiorem humidiutem trah£s albidior fit quàm priori tempore, item-que ipfa cuticula,pr.x’fertim vbi cani funt, albidior alia eua-Cinicur dit.Etquicunqueexnatiuitate canumquidincapitehabét, in ortu. efiam illis cuticula fumma vbi cani funt,reliqua albidior exi f ftit.lllic enim albiflima eft humiditas. Habet autem res hoc modo.Qualemcunque humiditatem caro attraxerit,fiue album, fiue rufam,fcu nigram, tali colore etiam pilus inficitur.
lt;» Atq; hæc de hoc dida funt, Redibo autem rurfus ad fermo-uterefxt* nem relidum.Quum itaque extremitates eorpons pueri fo-mouetur, ras ramos fparferint, amp;nbsp;vn^es ac pili radices egerint, tune iam etiam mouctur,amp; tempus ad hoc fit.mafculo quidé men fes tres,fœmell.i; veto quatuor.Sic enim vt plurimum contin git.Sunt autem aliqui pueri qui ante hoc tempus mouentur. Mouetur autem primum mafculus,quia fortior eft quàm foc-mella;amp; primum quoque conformatur mafculus.nam à for-' tiore amp;nbsp;crafTiorcgenitur.i fit. Quum autem mouetur fœtus, tune fane lac indicationem fui,matri prxbet. Mammæ enim attoliuntur
-ocr page 167-DÊ NATVRA PVERL
Î?
A a«ölluntur,8£ papillae glifcunt ac turgent.Lac vero non pro-^ dit:amp; inmulieribus óenfatn carnem habentibus.lacpofte-rius lignificationcm de fe pracbet ac prodit,in rarü vero car-nembabentibus,prins. Lac autem ob buiuGnodi neceflïtatÉ nbsp;nbsp;nbsp;c«r
fit,Qsjumvteritumidipræpucrofunt,ventrem mulieris có- fi*t‘ primiit:eius antcmpleni vbi compreifio cótigerit.pinguifQ-mum de cibis ac potibus foras profilit, in omentum ac car-nem.Qi^madmodü fiquis corium illinat multo oleoi^ im-bibete petmittat,amp; vbi imbibit.corium ipfum premat,oleum quot;t? vtique exilierit foras ex corio compreflb. Sic etiam fi venter o’« fvlat pinguitudiné in fe habcat à cibis ac potibus,comprimaturq-, ab vtetis,pinguitudoprofilit momentum ac carnem.fitfi ra g raecarnis miÄer fuerit.citiuspercipiteius perfultationem;
finon,pofterius.Q^'n amp;nbsp;pecorapr.Tgnantia fi non ægrotct, abeodempotuaccibopinguioraproptereafiunt.Similiter grauida auté 8t muller. Et à pinguitudiné calfada ac alb.a cxiftente, F®*“ quodedulcatumcftàcaîiditatc,quæab vtetisacceffitjexpref lquot;® ’’’■’gj* lumvenit in mammas, amp;invtetosquoqueparumvenit,pcr pigueA“** eafdemYenas.Tenduntenimamp; in mammas amp;nbsp;in vteros ve-nulx hæ,8t confimiles aliæ.Et vbi peruenerit in vteros de la Eatrir ƒ o/ üe,puer ipfo paululum fruitui', Mammæ vero fufccpto lade F*“* impletaeattolluntur. Etvbipeperit mulier principio motus faûo,lac in mammas ipfas procedit,fi ladauerit.SiC enim res
I babet.Dum mammæ ladant ac exuguntur,vcnulç in mamas I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amplioresfiunt,ampliotesautefaâæ,à ventre pinguitudiné
1 c trabentes,in mammas diftribuut. Nam Stvirfimultueoeat, Saunt« 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veux amplioresredditæ.’Venercmagisinducunt.Habet au-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temamp;boceo modo.Alimentum Staugmentumpuerorfi fit,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbi eaqux à matte veniunt,in vteros proceiferint.amp;proul
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mater habet iuxta fanitatem aut debilitatem,flc amp;nbsp;puer Ea-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bet. QuemaJmodum etiam qux tetra crefcunt, i terra nu Qÿ®quot;*®“®
I ttiuntut,amp; ptout terra habuetit, lie etiam nafeentia in terra I Eabent.Etenim fernen vbi deiedum fuerit in tertam ,Eumi- /'“quot;Wr, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditate quadam ab ipfa impletur. Habet enim in fe terra om-
l nigenum humotcm,vt nafeentia nuttire poifit: impletum an 1 tern Eumore femen,inflatut ?e intumefcit,amp; vis quç in femi-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne leuiffiraa eft,ab Eumore condenfati cogitut, condenfaia
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem à fpititu vis,amp; Eumore folia producente,fernen tum-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pit,amp; ptiraum folia foras emergfit.Vbi veto eraet{erini,quû
I - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non
-ocr page 168-HIPPOCRATIS LIEER.
^nonamplius ab Iiumorc in feminc eiiftcte folia nutriri pof- P fint,rumpitur inferne fernen,itcmque folia, amp;nbsp;fernen à foliis coaduin,vini fuani a J inftrnu demittit,quç videlicet in ipfo reftat propter grauitatem, amp;: fiunt radices ex foliis diftentar. Poftquam auîem planta iam firmiter radices inferne egerit, amp;nbsp;aliinentuni i terra fliinit, tunc fane totum euanefeit, Si in plantam côfumitur,præter corticem, qui folidiifimus exiftit. Rurfi^ autetn cortex in terra putrefaSus progrelfu temporis euanidiis fit,amp; quædam folia ramos producuiit. Ex femi-rra ne itaque tanquam ex huinido nata plâta, donee quidem te-^ignütHT^ nera amp;nbsp;aquofafuerit,in augmentuin fupernc ac inferne pro-^uomodo cedens,fruduni excludere non poteft. Non cnim vim habet (tracedant fortem ac pinguem.ex qua fernen condenfari queat.Vbi vc- g ro folidior faaa eft.Jc progreflu temporis radices egerit,tue iam amp;nbsp;venas habet amplas,tum ad fupernam,tum ad infcrna partein.-Sc tunc fine no ainplius aquofum ex terra trahit ali-mentum,fed craflius amp;nbsp;pinguius ac copiolius quod calfadu à foie effeniefcit in extremitates, amp;nbsp;fit fruâ’ iuxta cognatio Cur mdu nem,ex quali etiam generatus eft. Multus autem ex modico ex UBOgi/ prepterea fit, quôd lingula ex terra nafeentia maiorem vim gnJntur. ex terra,quam ex eo vnde generata funt,trahunt, amp;nbsp;effcnie-
Icunt non fecundmn vnum,fed fecundum multa. Quum autem finiäus prodierit,à planta fua nutritur.Planta enim à ter ra trabens, fruâui tranfmittit. Sol autem frudum coqu't, amp;nbsp;folidum facit,quod aquofius in ipfo eft,ad fefe trabens. Atq; hæcmihidida flint de his quæexfemine nafeunturxterra p Arlorqui amp;nbsp;aqua.Cæterû ex pbintariis ab arboribus arbores fiunt,hoc ^aMur, modo. Ramus vulnus habet, qua parte ab arbore dcfradiis tre/citur. eft,in infima ad terra parte,vnde radices prodciit. Pangitur autem,amp; in terram dcmittitur,hoc modo.Quum planta qu.t in terra cxiftit.humorein aŒcperit àterra,tuinefcit A; fpiri-tunihabet,qu.r vero pars ftipra terram eniinet,nondum.Spi-ritus autem amp;nbsp;humor condenfans in infcrna plantæ parte vim,quantum cius grauiflimuin eft,in infernaniparte erum-pit,amp; ex ipfo radices teneræ fiunt.Poftquimautcmin infer-lum partem rcccptus fucrit, tunc iam ex radicc humoré trahit,amp; parti fupra terrain cminenti tranfmittit : amp;nbsp;tunc fan« rurfus fuperna pars intumefeit, ac fjiiritum habet, amp;nbsp;quâtuiii CI vi ill planta leuciueft,idipftimcongr?gatum germimt, te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aefo-
-ocr page 169-DÉ NATVKA PVERI. 40
A ac folia producit,amp; ian» fupernam panem augmentum fa crt,itemque in infcrnam.Sic iuque contrariii contingit cir- » ir area germinations,in his quæ ex fcniine,amp; in his quæ ex plan- {gt;«r„ con tards proueniunt.Ex feinine enim prins folium emergit,de- trario mo/ inde radices in infernam partem demiituntur.Verum arbor da caalei primum radices agit, deinde folia acquirit, propterca quod in (émine ipfo humoris Copia inert , amp;nbsp;in terra quum totum infit,alimentum inert primum folio fufficiens j vnde folium nutritur donee radicetur.Verum in ramo nonfic fit. bÄnc-
nim gignitur ex altero, vnde folium primum alimentum ha-beat.fedipfe ramus eft,amp; velut arbor habet,amp; multa ei’ pars fupra teriam eminet.Quare quum fupra terram exirtat, hu-_ more impleri nonpotert, niu ex inferna parte magna quæ-
dam vis ptoccdens,in fupernam humoré dirtribuat.Et plan-tariumprimo neceffeeftfibiipfi aUmentum fufficere à terra i n radices,deinde vbi fic à terra attraxit, furfum dirtribue te,amp;folia adgermen amp;nbsp;augmentum concitare. Qmim auté augmentumcepitplanta,i tali neceffitate ramos fpargit, quamreferam. Qrom plus humoris ipfi acceiferit ex terra attraüi,erumpit præ multitudine, qua parte quàm plurimus fuetit,8c hac parte planta ramos emittit.augetur autem amp;nbsp;in araplitudinem,amp; in fupernam, amp;nbsp;ininfernampartem,pro-pterea quód inferna terræ pars hyeme quidé calida ert,æfta-te autem frigida.Atque hoe ptopterea contingit,quód terra Cirf terrdi humida eft inhyeme,prç aqua de coelo delabente,amp; compri inferiors
C mitur in feipf3m,vtpote humore grauiore exirtente; denfior byeme ciW autem ab hoc ipfo cft,amp; nuUam tranipirationemhabet. Non enim amplius magna taritas ipfi incft:8t propter hoc infer- te na tenæ pars hyeme calida crt.Nam amp;nbsp;fimum défius accumu fint, latum,intuscalidiüsert,quàmquod rarum exiftitSc alias, Curhmnj/ humcCla ac compteffa,à feipfis concalefcunt,amp;. breui à calo- da cä csa-Ve valde exuftaputrefcunt.ncquÂmimpermeat fpirilus pet ccruantur ipfa.nimirum quum denfa exiftunt. Si veto ficca fuerint, ac calefant. raté pofita,multominus calefcunt aeputtefeunt. Atque fic fa ne frumentum ac hordeum humidum,ac madcfaftum, intus calidius eft,quàm fi ficcumfit,8c rare pofitum. Et vertes pcl-liceæ colligatæ ac fortiter compadæ,à feipfis comburuntur, velut ego vidi, quemadmoduin ab igné exurtæ. Sed amp;nbsp;alia fi quis velit confiderare.Omniaquæ comptimuntur àfeipfis,
•• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calidioia
-ocr page 170-HIPPOCRATIS LIBER
calidiorarepehet,quàm qiix rarepofitafunt.Non enim ha- p bent vnde frigiditatem infpirent à ventis.Sic etiam infernâ tetræ pars quum pitna fit,amp; ipfa à feipfa comprimatur,nimi rum grauis ac denfa exiflens, ab liumiditate in hyeme cale-fcit.nnllam enim caliditatis perfpirationem habet. Sed vbi de ccclo aqua cadit in ip fam, quum fpiritus prodierit ab ipft
in terra,non rkerius pénétrât,vtpote terra denfa exiftente, fed fpiritus retro ad aquam abit; Si propterea fontes ac ma-Mare nbsp;nbsp;nbsp;rinæ Tqu.T,hyerne calidiores funt, amp;nbsp;audiores quim a.’ftate,
fontes cur quia fpiritus dum exhalat, retro abit ad aquam, quum terra hyeme ca/ denfior cxiftat,amp; per fe fpiritfi no tranfmittat.Et aqua mult* Ir/cantiùquot; exiftens qua: contigerit,eaperrumpensprocedit,amp; viamli«
turgeunt. biipfi ampliorem facit quàm ü modica exiftat.Aqua enim iH J terra non confiftit,fed femper in decline procedit. Si autem fpiritum ab aqua prodeuntem terra perfehyemetranfmit-tat,paucioraquaex ipfiprocederet, amp;nbsp;fonteshyeine magni non effent.Atq; hæc omnia in hoc dida â me funt,quôd teP ra: inferna pars calidiorefle apparet hyeme, quim æftate. Nunc autem dicerc volo, qiiod æftate frigidior quàm hye-me,infern.i terræ pars effe videtur.Terra æftate rara eft Sc k uis,nimirum foie vehementius irruente,amp; ab ipfa iuitlidita-tesadfefeattrahcte. Habet autc terra in fe femper aqua plus aut minus.Spiritus autS omnes nobis funt ab aqua. Id quod lie fe habere,vnde conicdarc poflfis demóftrabo. Eteniin ab omnibus fluminibus acnebulis fpiritus feinper proccdunt
Vel'ulit Eft autem nebula aqua in acre cohærensamp; continua Et tunt f quid. fane terra rara eftacleuis æftate, amp;nbsp;aqua in fe habet, amp;nbsp;aqua in decliue fluit,procedente autem aqua,femper inde alius ei alio fpiritus exhalat. Qui vero exhalat,per terram abit leuem ac raram exiftentem,amp; frigiditatc terr.r inducit,?t ipfa aqua 7? ó^olü!' fimul perfrigeratur.Habet autem fic,Quemadmodum fl quis confin aquam in vtre exiftetemftfftiter comprimât, amp;nbsp;per pundu-tnnt. nm acus,vel paulo maiorem, perfpirationem aqu v ficiat, SC ipfum vtreminfublimi fu(pendat,nuniisfpiritusperf.iranit procedat,fed aqua, non enim habet (paciofitatem perquaui aqu.i fpiritum emittat.Sicfinèfe habet ctiam hyeme aquain terra.Si autem aqu.T in vtre locum fatis amplum f?ceri.5,amp; vtrem in fublimi fufpenderis,fpiritusper foramen procedet. Locumcnira fpiritus habet ab aqua mota,procedendipef
ttrem,
-ocr page 171-DE NATVKA PVEKl« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41
A vticm,amp; propterea per foramen fpiritus trifit.Sic fane fc habet eüam xftatc aqua in terra.Satis amplum enim locum lia-S bet.nimirum tetra rata exiftente,amp;. fole ab ipfa humorem ad fe trahente, amp;nbsp;perttanfit fpiritus, vtpote qui frigidus exiftit, abaquapetiplamrarani exiftentemacleueiii.Ob hocitaqi Car aqu« inferna ipfius pats æftate frigida exiftit, Sc aqua ipfa adhuc hyemf cu raagis quam fpiritus,qui in terra frigidus exiftit,amp;. ipfa in fe- lida,lt;P4-ipfara,amp; in terram, fpititum emittit. Sed amp;. aqua qua: hauri- te ftigct. tut inputeo fpirituin femper mouet,velut flabellum,a^i hoc ipfum aquae frigiditatcm inducit. Quæ veto non hauritut x-ftate,fed ftans denfa exiftit, non fimiliter fpiiitum in fe à ter ra fufcipit,nequc in tetr am à feipfa difttibuit. amp;nbsp;fimul à fole, amp;nbsp;aere in puteo non difperfo, fed ttantc ac fitmato, primura
® fuperficies ipfius cdefit,deinde alia eins patsadaliamdeor-fum caliditatem difttibuit. amp;nbsp;proptereaaqua qux æftateno hautitur, calidior eft ea quæ hauritur. Quin amp;. fontes valde Fairtii alt« profundi æftate femper ftigidi eiiftunt;amp; aqua hauftahye- quäl« ** me,terra calida exiftente,ex tali fonte, ftatim quidem calida qwa-cft.vbi veto tempus ptogteffum fucrit, frigida eft ab aete vi delicet frigido exiftete lalis fa£ta. Petflatur enim à vcnto,8t. fpiritus petipfara petträfit.Quemadmodum etiam aqua quae æftate hauritut ,vbi haufta fuetit,ftatim frigida eft,calida au-tem fit poftea,propterea quod terra tara exiftente, amp;. fpiritu in ipfa exiftente,perfrigeraturiVbi autem hauftç tempus ac-ce(rerit,ftabilis fit.Sc calida confpicitur.Calefit enim ab aere
' ç, calido exiftente, quemadniodum amp;nbsp;aqua quæ non hauritut j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inputeo æftate,ob hoc ipfum calida redditur.Atqi hqc à me
dehoc dida funt.Kepetam autem rutfus quod æftate inferna terræ pars frigida eft,hy eme vero'talida. Superna autem vice verCa.Et oportet arboti non duo calida fimul accedere,, ncque duo frigida fimul, fi fana elfe debet. Verum fi quidem Honräiej ex fupetna caliditas accefferit, dB inferna frigiditatc ipfi ac- ƒ»c*** «’’b* cedete opottet,St vice vetfa.fi ex fupetna parte accedat ftigi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nwtri/
i ditas,ex inferna caliditatem ipfi contingete oportet.Et tadi cMntur. ' CCS vbi attraxetint,arbori tranfmittunt,amp;. arbor viciffim ta-dicibus. atque fic 8t ftigidi 8t calidi conferuatio contingit. Quemadmodum homini ingeftis cibis in venttem,qui dum
1 concoquuntur calefaciunt ,pcrfrigetationem ipotu facete 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oportet. Sic St atbori contrarium tependi oportet, ex inférée nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f n» patte
-ocr page 172-HlPPOCRAtlS liber
a parte ad fupcrnam,amp; viciflîm, amp;nbsp;augefcit arbor amp;nbsp;in fu- P ernam,amp; in infetnam partem, propterea quôd alimentuni ex inferna amp;nbsp;fupema ipfi accedit.Et quandiu quidem vehementer tenera fuerit arbor,frudu non producit.Non cniiit ' eft in ipiâ pinguis vis,neque crafla, quæ ad fruclum confer-re poffit 1 Progreflu autem temporis venæ in ipfa dilatatx, pinguemac craflaminfluxionemex terrain ipfam faciunt, ' fol autem ipûmdiffundens,ebullire facit vtpoteleucmexi-ftcnteiff.in cxtremitates,amp; fruduni producere.amp; tenue quidem humiditatem à frudu fol aufert, craflam autem conco-quens amp;nbsp;calcfaciens edulcat.At vero arbores non frudiferç, in fe pinguitudinem tantam non habcnt.quantû eins in fru-élum eftexpendendum.Omnisautem arbor quum pertem- £ pusfolidafaôlafuerit,amp;ex infernaparte radices firmant, pur in/ïM iampenituscôrtanteraugefcere definit. Quicunque vero in fui fruflii arbores,ab aliis arboribus oculos indideri'it,amp; arbores in ar-ferantt boribus enatæ viuunt,3r fruâificant non fimilem frudû ar-boribus,quibus infitæ funt,id ipfum tali modo côtingit. Oen lus primum quidem gei minât.Alimentu m cnim habet pri-müm ab arbore,ex qua ablatus eft, deinde ab ea in quam in-fitus eft.Vbi autem germinauerit, fie in arborem radices tenues à fe demittit,amp; priinfihuraore fruiturin arbore,in qui infitus cft,cxiftente,deinde tempore accedcnte,demittit radices in terrain,per earn in'quam infitus eft,amp; fruitur huniolt; re,qiiem à terra trahit,8lt; alimentu inde ipfi contingit,vt non mini fit,infitas arbores,alios frudus producere,à terra enim viuunt. Hæc mihi de arboribus amp;nbsp;frudibus dida funt ca gw tia,quôd indignum mihi fadum videbatur,5c nepoterâ quidem, hanc tradationem femiperfedam relinquere Redibo nunc rurfus retrô ad ilium fermoncm, cuius gratia à me hsc tiriui iff de iftis relata fimt.Cenfeo enim terr.e nafeentia omnia viue-»■en« CO ni re ex terræ humore, amp;nbsp;quaWm terr.a humorê in feipfa habet, piratur, talem etiam nafeentia ex ipfa habere.Sicetiampuer viuit de matrein vtetis,amp; quali mateffanitateprædita eft,taleinetiâ puer habet. Quod fi quis côfiderare velit ea quæ de his dida funt,ab initio vfque in finem.inüeniet naturam oninein con fiinilem cire,amp; ex terra nafeêtium Sihominum.Ethæcmihi fUfrilîtus de hac dida funt. C-Tterum puer in vteris exiftens manus a-intatro. pud genas habet,caput autc prope pedes ! S; nô datur probe
ac certo
-ocr page 173-DE NATVRA PVERL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41
A at Certo cognofccre,etiamfi puerum in vtero Tideas,vtrû ci~ put furfum habeat.an deorfum.Verum ex vmbilico pellicul:F tentç funt ipfum continentes.Nunc auté refcram dinotioné, quain paulo ante me demonftraturum dixi, quantum huma-næ menti poffibile eft manifeftum exiftcntcin, omni qui de hoccognoflevelit‘,quod genitura in pellicula eft ,amp; quôd iuxta medium ipfius vmbilicus eft,amp; per ilium fane , primo fpiritum in feipîam trahit,amp; foras emittit. amp;nbsp;quod ex vmbi-lico pelliculæ tentæ funt.Sed amp;nbsp;aliam pueri natural-^, quam dixi,fie totamhabere vfq; in finê reperiet,quoinodo videlicet à me in his fermonib* dcclaratii eft,fi quis teftiraoniis,amp; ocularibus infpeQionibus à me producédis vti velit.Etenim g fiquisouavigintiautplura,quopulliexipfisexcudanturgal
Unis duabus aut pluribus fubiicere velit, amp;nbsp;fingulis diebus à ‘onfirt fccüda exordiendo, vfque ad vkimam qua excudetur pullus ex ouo,fubtrahere,confringere,3c videre,inueniet omnia fc habere iuxta meum fermonem, quomodo volucris naturam, ad humanam conferre oportet. Q_uàd enim pelliculç ex vm* bilico tentæ funt,8lt; reliqua quæ de pucro didla funt,fie fe ha here in ouo volucris reperies,ab initio in fine. Atqui fi quis nondum vidit,mirabitiir in volucris ouo vmbilicum ineife.
Aiquehæc fie habêt,amp; fie à me relata funt. Quando veto mu Qÿ* fieri partus appropinquat,tune puerofcmouéte,amp;manibus P“quot; eri-^ ac pedibus calcitrante,pelliculam quandam internam rumpi P-*». contingit,rupta autem vna ,'etiam ali.æ debiliorem vim ha-_ bent,amp; rumpunturprimum quidé illicontiguæ amp;nbsp;cohærcn-
tes,poftca extrema. Quiim auté ruptæ fucrintpelliculæ,tunc fœtus à vinculo exoluitur,amp; agitatus foras ptocedit,Neqi c-nim amplius robur habet pelliculis amilfis,neqi vteri ampli* puerum continere poirunt,pelfi£ulis velut dixi amiflïs, 8c ab ipfis abruptis,Coh,ærcnt enim pelliculæ etiam vtens,vbi cir-cum puerum obuoluuntur,nô :Âeo vi valida ac multa. Quan do autem procedit puer, violât 8c düatat vteros in exitu, vt-pote teneros exiftentcs.Procedit autem in caput, fi fecundfi Cipat naturam prodient.Grauiffimç enim funt ipfifupetnç partes, pri«» exi* fi ex vmbilico perpendantur. Quum autem in vteris eft, nu. fi naturali/ gis côtinens exiftit vfque ad pellicularû rupturam fimul cum ter exeat, decimo menfe^quandopartus matripropinquat,8c adeft. Si vero violentara affeaionera perpetiatur puer,etiamante
f ij præËQitum
-ocr page 174-HIPPOCRATIS LIBER
præfinitii tempus ruptis pelliculis prodit. Quin amp;nbsp;fi alimen- P TOin à matreprius pucro dcfecerit,ctiâfic partus matri prius aduenit,amp; ante decimum mcfem puerprodit.Cæterum qux longius quàm decern mcfium tempus vterum geftare ii bi vi-ft funt: nam hoc ram fæpe audiui, ilhc ipiæ hoc modo quem diéiurus fum deceptæ funt. Quum vtcrilpirku acceperint in feipfos,à ventre fiatum exhibente, elcuantur ac intumcfcfit, contingit enim hoc, Videntur fané fibi mulieres tunc concc pifle. Pftcterea fi menfes non procedentesjcongregatifuc-qu4 dice j-jnt in vtero.Sc diutius manferiftt,fcmper pcrfluût in vteros, mrnfts ge aliquando vnà cum flatu à ventre, aliquando etiam calefcen PsJJe uidc tes, amp;nbsp;fané tunc quoqy in vtero habere mulieres fibi videtur, turturfil nimirummenfibus non prodeuntibus,amp; vteris eleuans.De- Egt; Untur. inde aliquando menfes fua fponte erumpunt,aut aliis fuper-ueiiientibus à corpore in vteros, amp;nbsp;priores protrudentibus, amp;nbsp;flatus egrcditur,amp; multis iam ftatim poll menfium purga-tionem vterihiant,amp; ad pudendum vertuntur, amp;nbsp;tunc viris perniixta:, ad fe genituram concipiunt, eadem die aut om-nino in paucis. Exiftimant autem inexperta: harum rerum ac rationum,etiam illo tempore iè in vtero habui£fe,quando menfes non prodibant ipfis, amp;nbsp;vteri erant eleuati ac tumen-C«r pin/- tes. Q^d autem non diutius quàm decern menfibits contin-qui deci gat vterum geftare,ego demonftrabo.Alimentd amp;nbsp;augmen-mifer per turn quod àmatredefcendit.nonampliusfufficiens eft puc' tut in utec ro,vbi decc menfes prxterierint,amp; fœtus auftus fuerit.Tra-reejfe no hit enim quod dulciffimum efl in fanguine ad fcfe,fimulque f pojT'«- etiam laöe modice fruitur. Quum autemh.re ipfi rariora ac
pauciora fint.Se puerplenus acmaturus exiftat, copiofiusa-' limentum defiderans calcitrat,acpelliculas rumpens,ini-Car natri/ tium partus matri inducit. amp;nbsp;hoeperpetiuntur magismit-menti dn/ lieres primipar.T:deficit enim pueris alimentum.vt ad deci-te decimi mum vfque mtnfem fufFiccr^non poffit. deficit autemper menfem hunc modum. Sunt quçdâ mulieresquibus fufficientes men par co in fes purgantur,qu.rdam quibus pauciores ; hoc ipfiim fi fem-afero de- per fiat,in natura,amp; genere,matemum ipfis exiftit.Quæve-ficiit. nbsp;nbsp;nbsp;ro menfes paucos demittunt,hæ etiam pueris poflremo tern
pure,vbi iam m ituri fuerint, alimentum rarius exhibentes, ipfos calcitrarc faciunt, vt St ante decimum prodire fclti-' nent.Modicus enim fanguis à iuuenculis ac nouellis matri-' bus pro-
-ocr page 175-DE NATVRA PVERL
45
bus procedit:vt plurimum veto contingit taies mulieres etiâ qa« p4rl fine laiâe effe,quæ paucos menfes dcmittunt.Sicciores enii# laâit ba-funt,amp; denfiorem camera habent.Huic autera rationi.quàd irant, videlicet déficiente alimento prodit puer, etiamfi nô aliqua violenta alFedio ipfi accidat,etiâ hoc teftiinonio efle poteft.
Volucris ex oui luteo nafeitur, hoc modo. Incubante matre ouum calefcit, amp;nbsp;quod in ouo ineft à matre mouetur, cale-feens autem id quod in ouo ineft,fpiritum habet, amp;nbsp;alterura frigidumab aere per ouum attrahit. Ouum enim ftleô ratura eft, vt fpiritum qui attrahitur fufflcicntem ei quod intus eft tranfmittat;amp; augefeit volucris in ouo, amp;nbsp;coarticula-tur modo eodem ac conlunili velut puer, quemadmodum Hoc cStrM
■g iamanteaàinetelatumeft.Nafcitur autera ex luteo oui vo- Pün'i luctis, âlimentum veto 8c augmentum habet ex albo, quod Ariftotele in ouo eft. atque hoc iam omnibus manifeftum fadumeft, eJJei«lt;Ie-qui aniraum aduerterunt.Vbi autem deficit âlimentum pul-lo ex ouo,nonhabens id fufFiciens vade viuat, fortiter mouetur in ouo vbetius âlimentum quærcns, 8t pelliculæ cir-cum ditumpuntur, 8c vbi mater fentit pullum vehementer motum, putamen excalpens ipfum excludit. atque hæc fieri folent in viginti diebus,8c manifeftum eft quod ita fc habet.
Vbi enim exclufa eft volucris, nullus humor in oui teftis ineft, qui fane memotabilis exiftat, expenfus eft enim in pul- Part’quâ* lum.Sic etiam vbi uulIus fuetit puer,mater non amplius luf- do icccla ficiens âlimentum ipfi exhiberc poteft. Vberius itaque præ- rat.
C fente âlimentum puer qu.vrens.calcitrando pelliculas ditum pit,8c à vinculo exolutus fimul foras prodit.atque hçc vt Ion giffime in decent menfibns fiunt. Et fecundum banc ratio-nemetiampecorib’ac feris partus aduenit,in tempore quo Pecorajt-fingulapariunt,non tardius. Etenim vnicuique animal! ne- militer e-ceffe eft tempus effe, in quo âlimentum fœtui rarius crit, 5c nituntur. deficiet,5c partus adeft. Etqu# quidcmpaucius âlimentum pueris præbent^citius pariunt.Quæ veto vberius,pofterius. Car qu.e-Atque næc mini de hoc difia funt. Porto iliruptis pelliculis, dâ tardiut fi pueri momentum in caput inclinatum pr.ædominabitur, qult;edâc(w mulict facile parit. Si auté obliqnus, aut in pedes procéder, Icriuj par contingit enim hoc fa-pe fi momentum hue inclinarit, fine riant. pr.E vterorum Ipaciofitate, fiuc fi mater in labore ex partu Partut primum non quieuit: 5c fi fie ptoeedct,mulier diificultcr pa- qualit.
f iij riet.
-ocr page 176-HIPPOCRATIS LIBER
Qÿftifoiij riet.Multæautem velipfæperierunt, velpuer, autfimulma- p enixu maires vni cum foccibus. Cæterum ex parientibus ac puerperis tret per~ maxime laborant primiparæ,proptcr inexperieniiain dolo-lOuï per- rum,amp; dolen: quidem totiî corpus, maxime vero lumbos ac ruzif. coxendiccs.Nam coxendiccs ipùrû difparâtur.Verû expet-Cur pri- tçiampartus,minusprimiparisdolent. Quæveromultotiet «nipar« nbsp;nbsp;pepererût.multominus dolent. Si porro in c.iput proceflerit
mag» ta puer,caput primû foras prodit,deinde alia membra côfequû-entxu Ia- tur.pofcemus aût vmbilicus.Ex vmbilico autc fecunda tenta iorant. ell.Poft hçc aquofitas amp;nbsp;mucus fanguinolentus turn à capite, CJp«e nbsp;nbsp;nbsp;tu à reliquo corpore fecretus,prç violentia amp;. dolore ac calo-
priur exit, re,acqi bic via ftruit purgationi à partu cöfequenti.Poft exi-éeindectt turn aut eius muci cruéti,purgatio fitpertépusantearelatii. (era. Et turn mâmæ,tum rcliqua mébra quæ liumidiora funt,mulie Vmiilic*. nbus rüpütur,minime quidc in primo partu,poftea vero jpui plures pariuc,ita amplius riipuntur, euacuatis venis prç part’ purgatione. Atq; hæc à me de boe difta funt.Gemelli autcia Q«ï gi- nbsp;nbsp;tiuiu ab vno coitu,hoc modo.Vteri finus frequétesSc curuos
gmntur babét,alios remotiorcs,aUos propinquiores pudendo.Et ani gemelli. malia quç multa gignüt,plures finus babcnt.q ea quæ pauca.
SimiUter aü t babent amp;nbsp;pccora amp;nbsp;feræ, amp;nbsp;volucres. Vbi itaq; contigerit genitura bndi, amp;nbsp;in duos finus peruenire,amp; vteri genitura furceperint,amp; finus alter ad altcru nö biauerit, nee dimilerit,fcgrcgata genitura in vtroqi linu pelliculas induit, amp;nbsp;viuificat code modo quo vn’fœtus,quapropter vero id hat Canet nbsp;nbsp;nbsp;diximus.Quodveroab vnocoitugeroelligignätiir,boc tefti
fuet bof monio conltat.Eft canis,amp; fus, amp;nbsp;alia animalia , quæ ab vno eöfirnant, coitu pariut amp;nbsp;duo,amp; plura,amp; vnilquodq; animal invtero,in finu ac pellicula exiftittatqi bæc ipfi fieri videmus,8e bæc om nia cade die vt plurimu pariunt.Sic autem ic mulieri ab vno coitu gemelli faéii, vtcrqi in finu amp;nbsp;pellicula ell, amp;nbsp;eadc die vtrunq; parit,amp; alter prius IWras procedit, amp;nbsp;pellicula ipfius fiuc fecunda. Qnod autc gemelli.foemella amp;nbsp;mafculus gene-ritur,lioc cauffæ elfe fcntio.ln mulicre amp;nbsp;in viro, amp;nbsp;in omni animalijin lingulis amp;nbsp;debilior,amp; fonior genitura inert,amp; no femel ac iimul genitura procedit, fedS: bisamp; terebiillitac eiaculatur;amp; non crtpoflibile omnem eflefortem, turn quæ prius exiuit,tum quç pofterius.In vtrum autc finum,cratlio-rein ac fortiorem genituram ingrcdi contigerit,illic mafeu-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lusgi-
-ocr page 177-DE CARNIBVS.
44
lus gignitur.In vtrum vero rurfus humidiorem ac debilior?, illic fœmella generatur. Si vero in vtrunqiie forti s ingrc-® dietur, ambo mafculi fient. Sin debilis , ambo foemellæ. Atque bic fermo fie relatus totus finem habet.
HIPPOCRATIS cor
liber de CARNIBVS, lanoCornariomedicophy- * ßco interprété.
Go ad hiie vfque fermonem com-munibus fentétiis vtor, tum alio-rura qui me prxceffernnt, tum et-iammeis.Neceflc enimeftcommune principium fententiis fup-ponere eum qui velit banc de arte mcdica traétationem compo-nere. Verum de rébus fublimibus in aere ac cœlo,neque opus habco diccre, nifi quôd quantum ad hominem rdiqua animantia, quæ iunt, nata funt ,pcrti-Bct,demonftrabo ,quôdanima funt, amp;nbsp;quôd fanitas, Zc quôd morbus, amp;nbsp;quod in hominc malum ac bonum , Zi. vn-demoritur.Nuncauteinipfe mcas fententias profero.Et CalidacÀ-C videturfanèmihiidquodcalidumvocamus.immortale ef- loue fol fe,amp; cunfla inielligere , Zc videre, amp;nbsp;audite, amp;nbsp;feire omnia is «ether tum præfcntia,tum futura. Huius igitur plurima pars.quum quid pofz turbata effent omnia, in fupetnam circunferentiam fecef- fit-fit . Et videntur mihi ipfum vetercs Aetbeta nominaffe. Al-tcrapatsinfcrna.appcUatur Tlt;ra,frigidumquid Aficcum, Terrx. Zi multis motionibus obnoxium, St in bac fane multum ca-lidiineft.Tertiapars aens, mediumlocum occupauit,cali- Aer. dumquidac bumidum exiftens .Quarta vero pars ietr.t proximum locum coepit, bumidiffimum quid ac craffiffimü. Aqtu. Hæc itaque quum turbata effent, Zc in otbem circiinuolue-rentur, multa calidi pars in terra conclufa eft , alibi maior, alibi minor,alibi valde pauça,alibi copia multa ; S: tempo-f iiij ris pro-
-ocr page 178-HIPPOCRATIS liber
riy progrertu terra à calido arefada, hæc concluû in ipamp; pu P ♦redines faciunt veluti tuniculas,amp; quantum quidem ex pu
trcdine terræ pingue fuit, Sc nunimum humorishabuit, id ipûim per multum tempus calefcens, celerrime exuftum eft, o/Ta unde mutatuin.Quæ veto glutinofiora fuerunt, Sc frigi-quot; ditate participarunt, ea calefaûa eiuri non potuerunt, ne-
Hcriii q£e faHi.
faulet. Sterna/ thut, inte/ flina.uen-ter ufque ad an£ ca/ M lur. yefica.
que veto liquida fieri, propterea fpeciem aheniorem ab a-Itis acceperunt, amp;nbsp;nerui folidi faöi funt. Neque enim multum frj^iditatis ipfis inerat. Verum vena frigiditatis multum habebant, atque eius frigidi quantum circuncirea glu-tinofiflimum erat, à calido exaflatum, membra na euafit. fri gidum vero quod crat, a calido fuperatum, diftblutum eft, amp;nbsp;ob id liquidumfadum.Iuxta eandem autem rationem f etiam fauces, amp;nbsp;ftomachus fine gula amp;nbsp;venter, 5t inteftina inpodicem vfque,caHa fada funt. Qimm enim frigidum femper calefcat, quantum eius circumcirca glutinofum e-rat, exaflatum eft,Sc membrana tunica fada eft. Quod vcro intra frigidum erat, colliquatum eft,amp; fadum eît liquidum . Non enim erat in ipfo neque pingue, neque glutinofum multum. luxta eandem rationem etiam vofica.Multum frigidum quod ipfam circuncirea conclufit, à calido calfa-dum, diffolutum eft, Sc euafit liquidum, quum neque pin-gue,neque glutinofum in ipfo cfletiquod vcro fupererat, ta
Ojfa qui fiantcaui/
q«.-.
Cereirum quale.
nica euaiit. Sed amp;nbsp;de aliis quæ caua funt eodem modo res fe habet. Vbi enim plus glutinofi quàmpinguis erat.membra-na tunica fafta eft.Vbi veropinguisplus quim glutinofi,ot- f fa fada funt.Eadem ratio amp;nbsp;oiTium eft. Vbi quidem non in-erat glutinofi ,vcrum pinguisamp; frigidijCitius exuftafunt propter pinguitudinem, atque hçc ofta duriflima amp;nbsp;rigidif-fima exiftunt. Vbi vcro pingue amp;nbsp;glutinofum fimilia funt, h.TC ofla antrofi funt. Et de nis quidem fic habet. Frigidum quidem congelât, Calidum gt;itcm diffiindit, in multo vcro tempore etiam exficcat. Vbi autem pinguitudinis aliquid a£Fuerit,citius exurit Sc ficcat. Vbi vero glutinofum affuerit frigido,citra pinguitudinem,exuri non vult,fed tempore ca lefccns congelatur. Cætenim cerebrum fedes amp;nbsp;metropolis eft frigid! ac glutinofi. Calidum vcro pinguis iedes Sc metropolis eft. C^od enimcaleicitprimunt omnium quumdif-funditurpingucfit.Etproptcreacerebrum,quia minimum
pingui-
-ocr page 179-DE CARNIBVS.
45
A pmgukutÂùs habet .plunnium veto glutinofîtatis, i call Jo exuri nonpoteft,fed tempore tunicam.membranam® traflam accepit, circummembranam vero ofla .quantum calidum fuperauit,amp; in quibus pinguitudo état .Sed amp;nbsp;Medull« medulla fpinalis appellau, à cerebro defeendit , S: non cft /pin* car in ipfo , neque piuguis, neque glulinofi multum , quem- praprie admodumSt cerebro. Stpropterea neque nomen medullæ meJulU iufte poflidet. Non enim eft ali j medullæ fimilis, quæ in a- non /it. aliisoffibus ineft, Sola enim membranas habet ,qilt;s alia medulla non habet. Signa porrô horum manifefta funt. Si quis enim neruofagt glutinofa .itemque alia affarc velit, a-lia quidem cito affantur, Verum neruofa amp;nbsp;glutinofo afla-
B ri non volunt .minimum enimpinguitudinishabent. Pin-guifflmumautem8tvnguinofijmcelerrime affatur .Atveto vifcera fie raihi confiituta e(fe videntur : nam de veni» prius i me diétum cft. Cor multum glutinofi ac frigidi habet, amp;. àcalido calfaâuro ,caro cuafitdura amp;nbsp;vilcofa,amp; *:”■lt;*'*n4lt; membrana circum ipfum ,amp; cauum fadum eft , non quem-admoduin venæîSe fitum eft incapitevenæcauiflimæ.Duæ Arteria enim funt cauæ venæ à corde, alteri nomen eft artetia , al- uenaque terivenacaua,iuxtaquamcorfitumhabet. Et plus habet altera ma caUdiartetia,quimvena caua,8cfpiritumeondit ac cou- gna unde feruat, Verum ptæter has duas venas, etiam ali.T in corpore funt, Cauiffima autem vena ,ad quam cor fitum eft,per ventremomnem tranfit,8c per feptum tranfuerfum,8cin
C vtrunquerhcnemfinditur ,8t in lumbis finditur, 8c eiilit turn in alias partes, turn in crus vtrunque, Sed 8lt; fupta cor adeeruieem ,paitim indextram ,partim in finiftram,8c tunc in caput afeendit, 8c in temporibus finditur vtiinque. Poffunt autem 8c numero maximç vene dici,Vcruro in fum- Verid« ma, à vena caua,8cab arteria,aliæ venæ pertotum cor- corporii pus fiffæ funt, cauiflimæ auterqgfunt prope cor, 8c cerui- «ndeiielt; cemac caput,8c infra cor vfque ad coxendices .Et cafidum niant, plurimum ki venis ac corde ineft. 8c propterca fpiritum cor habct,vtpotequodomnium intra hominem membrorum Gorcalid« calidilfimum exiftat. Procliue eft autem condifeere ,quód. »ft. fpiritus calidus eft. Cor 8c venæ cauæ fempet tnouentur, Cor Ö «ff plurimum calidi in venis inett , 8c propterea fpiritum cor nlt;t /fper ( trahit, ex omnibus in homine maxime calidum exiftens. a^itätw.
Poteft
-ocr page 180-ttlPfOCRATlS LIBER
«rfî lp.bi- Poteft etiam aliter cognofci. Si quis ignem in domo.accen- D ÉJtrfl. •dere vebt, quum ventus non infpirat, flamma moiietur a-tóprobdt. liquandomagis,aliquandominus.Sed amp;nbsp;lucerna accenfa
amp;1. ardens, eodem modo mouetur, modo magis, modo minus, vento nullo mouente,quem (âne nos fpirantcm cO' gnofcere poflimus, amp;nbsp;alimentum calido frigidum exiftit. Trigus Cæterum puer in vtcro comprimens labra ex vtero matris lorem nuf fugit, amp;nbsp;turn alimentum, turn fpiritum, cordi intro trahit, trit. vbi fdic mater refpirarit. Eft eiiim hoc calidifTimum in pue Pueruluf ro, amp;. hoc calidum etiam reliquo corpori, amp;nbsp;aliis omnibus in utero partibus motum præbet. Si veto quis interrogée quomodo quid fi- hoc quis fciat,quôd puer in vtero trahit amp;nbsp;fugit lilUficre-eiit. fpondendum eft. Pueri nafeuntur llercus in inteftinis ha- j Côfir)nat‘ bentes, amp;nbsp;vbi nati fiierint celerrime ventrem, turn homi- * nes, tum pecora exonérant. Atqui non haberent ftcrcus, nifi in vtero fuxiflent, Imo neque mammam ftatim vtna-tumeftfugerenoiret,finonin vtero fuxiffet.Et demotu cordis ac venarum fie habet. Porrô pulmo iuxta cor ita napalm«. tus eft. Cor ex humido quod glutinofiflrmum erat cakacits cito exficcauit, veluti fpumam, fecitque antrofum, amp;nbsp;nulas multas in ipfo. Venulas autem ideo fecit. Quantum enim in glutinofo ineràt frigidi, id ipfum quidem à calido colliquatum eft, amp;nbsp;liquidum euafit. Ab ipfo vero glutino-I«ar. fo, tunica faâa eft. At vero lecur fie compaftum eft.Qjnuu vna cum calido multum humidi conckifum eflet, citra glu-tinofumaepingue,frigidum fuperauit calidum,amp; conge- p Cofirnuit’ latumeft .Hums fignum hoc eft.Qi^ando quisvidiniam madat,donee calidus fuerit, liquidus eft fanguis, poftquam Zinguit autem perfrigeratiis eft.congelatur. Si vero quis ipfum con-quarecoi/ quaftet, amp;nbsp;fibras eximat, non congelatur, fibræ enim fri-guletur, gidæ fiint amp;nbsp;glutinofæ. Splen autem hoc modo conftitutus 5pl«n. eft. Cum calido amp;nbsp;glutincÂ) conclufum fuit, calidum quidem plurimum .frigidi autem minimum ,tantum foluiii-modo quantum ad glutinofi compadionem fatis erat ; funt autem id fibræ in iplene exiftentes ,amp; propter has fibras, mollis eft (plen , amp;nbsp;fibrofus.Rhenes porrô fie produûi funt. Khen«. Paruin glutinofi .parum calidi , multum frigidi conclufuni fuit, amp;nbsp;abhoccongelatuni cft,Â: durifiîmum vifeus cua-fit, Si minime rubrum, quia non multum calidi fimul con-ftiiit.
-ocr page 181-DE CARNIBVS.
A ftitit. EâJem de carnibus ratio cft. Frigidum quidem con- Cat-tf. ftituit {ccompegit ac fecit carnem , gliitinofum auteinitF foramina tranfiit, in foraminibus autem bis humidum cft, velut in venis magnis. Calidum autem in toto corpore eft, plunmum vero amp;nbsp;humidi in corpore eft, Sc frigidi multum in humido : tantum autem eft trigidi, quantum congelare humidum ac liquidum poteft, fed fuperatur à calido, qua- Mumidum re etiam ab ipfo diffunditur ; Quód veto humidum cali- liquidAm-dumcftjhac demonftratione confirmatur.Si quis^orpus «lorii hominis fecet, vbicunque velit , fanguis calidus fiuet, Sc ba' quandiufanècalidus fuerit ,liquiduserit,poftquam veto refrigetatus eft, turn ab intrinfeco frigido, turn extrinfe-
j co , pellicula fit Sc membtana , Sc fi quis hac pellicula detra-óa , modico tempore finit, aliam pelliculam fadam vide- Zpiritut bit,fivetoquishanc femper adimat ,alia rurfuspellicula aeruetöquot; àfrigido gencratur.Cætetum ea gratia plura dixi,vto-ftendetem ,quod extremum corporis ad aerem conuerfum, pîrfupcr/ neceffatio pelliculam induit ,ptæ frigido amp;nbsp;vernis impe-tentibus. At veto articuli fic generati funt. Quum offa fa- Articuli fta effent, quæcunque quidem ex ipfis pinguia erant , ce-letiime exufta funt, quemadmodum etiam prius didum eft rlt;*ne. fuperiote fetmone. Qiuntum autem ex ipfis glutinofum e-rai, idiplum exuri non potetat, fed medio inter vftuni Sc ficcatumloco contentum, à calido in neruos, amp;. faliuam ac Verui. mueum ttanfiuit. quantum autem ex gluiinofo liquidiffimu
C cru,hoecalfaöumcraffius redditum eft,vtpote liquidum exiftens, Sc ex hoe faliui faCla eft. verum ex illo glutinofo vngues produâi funt. Etenim ab offibus Sc articul's femper Viiguej. liquidiffimum ipforum difcedens,gj.utinofum redditur, amp;. à calidoficcatum ac arefa£lum,foras in vngues delegatut. Dé 'Dentes, tes autem pofterius generantut ex hac cauffa. Ex offibus capitis ac maxillarum incrementuWi fit glutinofi, amp;nbsp;quod ex pingui ineft,à calido ficcatum exuritur, Sc fiunt denies leli-quisoffibusduriotcs,quianihilftigidiineft.Etptimi quidé Betsti cur dentes nafcuntur àviâuin vtero,amp; poftquam natus fuerit, na/cdBinr, puctolaftenti i laQe. Vbi veto hi cxcidcrint à cibis Sc po-tibus, excidunt autem, vbi ad annos ptimi alimenti petue-nerint, quibufdam etiam prius, fi à morbido alimento nati fuetmt,Plurimis veto qufi fepté annos implcuerót. Qui vcio
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftea
-ocr page 182-HIPPOCRATIS LIBER.
Dofteaenafcunturfîmulconfenefcunt jiiifipræ morboper- P ‘ ^brentur. Cæterum dentes propterea pofterius aliis nafcun-Mtóill« tur.In maxiUa venæ funt,amp; hæ huic ofli foli inter omnia of fallt affti fi, ex inferno ventre alimentum pr.-ebent.O (Ta veto taie au-oenuUrbd ginétum dant,qualia exiftunt,fea Si alia omnia taie augmê' têt.aétfi- tum reddunt,qualia ipfa exiftunt.Etenim venæ ex ventre ae ruluif» inteftinis.in quæ cibi ac potus colliguntur,poftquam hi fiie-rint calfadi.tenuiiTimum ac liquidiffimum trahunt.crafilTi-mumautem amp;nbsp;fex ifthic relinquitur, computrefcitque Si fit ftercus in inferioribus inteftinis. Tenuiffimum veto trahut venæ ex ventre ac inteftinis,quæ fupra ieiunum inteftinum exiftunt, atque hoc calfaélis iam cibis. Vbi autem ieiunum inteftinum tranfiennt,amp; in inferiora inteftina colledi fue- f Stertiif rint,ftercus fiunt. At veto alimentum vbi accefferit, vnuin-lt;}uîfiitt. quodque talem Ipeciem vnicuique reddit, qualia fane erant. Citur tr Singula enim ab alimento irrigata augmentum capiunt, capot«; oM lidum,amp; frigidum,amp; glutinofum Si pingue,amp; dulce Si ama-irrigâf, c3 ram,Si ofla Si alia vniuerfa quæ in homine infunt. Et ob Ü ferait dentes pofterius nafcuntur. Diâum autem à me prius eft, ittgenf. quôd folæ ex oftibus maxillæ, ipfæ in feipfis venas habent:
Si ob id alimentum amplius in ipfas quàm in alia ofla trahi-tur. Si quia vberius alimentum , Si denfiorcra influxum ha-bent,augmentum ipfæ à feipfis taie pariunt,quales fane ipft exiftunt, atque hoc donee homo integer augefeat jaugefót autem vbi confpicuus euadit, confpicuus vero fit maxime à fcptennio,vfquc ad decimum quartum annum.amp; in hoc tem f pore,tum maximi ex dentibus, tum alij omnes nafcuntur, poftquam exciderint hi qui ab alimento in vtero nati funt. Augefeit autem amp;nbsp;in tertium annorum feptenarium, in quo adolefcens fit, vfque ad quartum amp;nbsp;quintum feptenarium. Quin Si in quarto feptenario dentes enafeuntur, plerifque hominibus duo,qui fapiétft dentes appellâtur.Potrb capilli fie nafcuntur. Ofla funt amp;nbsp;cerebrum à quibus taie augmentum venir,vtpote glutinofo circumcirc.i exiftente.quemad-modum Si ncniis, amp;nbsp;pinguitudinis nihil ineft. Si enim pin-guitudo afruiflet,ex calido (ânè exufta eflet.Fortaffis autem mirabitur quis quôd etiam fub alis Si in pube pili' multi, amp;nbsp;quibufdam in toto corpore exiftunt.Verum hic fermô de eo eft, quôd vbiciinque in cotpore glutinofum eft, ibi pili à ca- i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lore ;
-ocr page 183-DE CARNIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
A lore fiant.Auditus autc inde côtingit, foramina auriiî ad oj durum amp;nbsp;ficcum lapidi fimüc pertingût. lain veto ad ipfum /iat. os ell cauicas antrofa. Strepitus autem ad durum firmantur, os autem cauum relouât per durum. Pellicula veto in autc iuxta os durum tenuis eft.velut aranci tela, amp;nbsp;omnium pel« liculatum ficciffima. Qród autem id quod ficci flimû eft maxime tefonat ,multa Cgna funt. Quum igitur plurimum refo-nuit,maxime audimus.Et funt quidam qui de natura fijibé-tesprodiderunt ,quod cerebrum eft quod fonum edn. hoc autem fieri non potcft. Ipfum enim cerebrum humidum eft, amp;nbsp;membrana fiue tunica circuit» ipfum humida eft 5t craf-fa,itcmquecircumtunicamo(fa.Nullum igitur humidum OdorafiH
B refonatjfedficca.refonantia autem audttumfaciunt.Olfacit porrà cerebrum humidum exiftens, aridorum odorem vnà cum aere.per corpufcula chartilaginofa ipfum trahens.Ceie brun» enim in cauitatem nafi pertingit, atque hac parte non eft ante ipfum os aliquod, fed chartilago mollis velut ipon-eia,ncque caro,neque ofliculum: amp;nbsp;vbi quidem cauitas nail ucca fuerit,ipfum feipfo exaâius arida olfacit,Aquam enim non olfacit, humidior eft enim quàm cerebrum, nifi fit pu-trefada.Putrefafika enim aqua ctafftor fit,amp; alia omnia.Q^û veto nates humedx fuerint,alfacere non poffunt.Nô enim aetem atttahit cerebrum ipfum ad feipfum. Similiter etiam vbi cerebrum ipfum de feipfo plurimumliquefecetit, in palatum,amp; fauces.Sc pulmonem,ac teliquum venttemicogno-
C feunt autem hoc homines,amp; ex capite deftillare dicunt, de-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftillat autem amp;nbsp;in reliquü corpus. Et eft modus eiuscalidus.
Atvero vifusptoptercacontingit : àccrebri membrana ve- Vif«» q«l nainvtrunqueoculumperosdefcenditiperhasduasvenu-las,quod eft glutinofiffimi tenuiffimum decctebro perco- Vifujq«« latur 8(. ptoptetea ipfam citcumiefum oculum tunicamta-lem facit,quale eft ipfum oculi pnlucidum, quod ad aerem vergit,ad quod venti ac flatus irruunt, eadem plane ratione quemadmodum de aliis membranis actunicis dixi.Suntau tem multE hæ tunicæ præ oculis pellucidæ, quales ipfi exi-ftunt.Huic enim pellucido lumen 8c omnia fplendida relu-cent,perhoc igitur relucens videt ;.quod veto non fplendi-du eft.neque t elucet.per hoc nô videt. V crum reliquû quod P“?'#* i tircum oculos eft album, cato eft. Quat veto pupilla oculi qualjj. l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellatur
-ocr page 184-HIPPOCRATIS LIBER
- »ppellatur,nigra apparct.ob id quod in profundo eft, amp;nbsp;tu- P nice circum ipfam nigræ funtnunicani autein appellamui id quod velut pellicula ineft.Eft autem non nigra liquis in-Otuli E«- fpiciatjfed alba ac pcllucida, humidum vero oculi, glutino-«or(fua- ium exiftit.Sæpe enim vidimus,in oculo rupto exireLumo-lif. rem glutinofum, amp;nbsp;ft quidem adhuc calidus fuerit, liquidus eft.Poftquam vero perfrigeratus eft.ficcus euadit,velut thus tranl^rcs. Atquc hoc amp;nbsp;in liominibus Si. in brutis lîmilitet habet.Caiterum oculum moleftia afficit omnc quod incident,amp; ventiirruentes,amp; alia qua? fplcdidiora funt, quàm ipfe eft.Etfi qiiis interrogct rcfpondcrelicet, propterea quod conftmilis coloris exiftunt. Quemadmodum os, amp;nbsp;lingua,^ reliquus venter, humida funt. Sermonisporrô facultas in- | Serm« de eft.Totum corpus fpiritum intro trahit, plurimum vero unde, in cauitates fibiipfi accumulât. Is autemqui per inane foras curiit, ftrepitum facit, caput enim refonät, lingua vero articulat, occurrens in faucibus, obturansque ac pellens ad palatum amp;nbsp;dentes,claritatem eius facit. Si autem hngua fem per occurrens non arucularet, non poffet homo dare difle-rere,fcd lingula à natura vnam vocem haberent.Huius iigm* i wKfiihoc cft.Muti ex natiuitate diflercre non pofTunt, fed vnam tan-tSfirmnt. mm yocem fonant, etiam ft quis fpiritum efHans fermoneiu proferre conetur. Manifeftum autem hoc eft. Homines vbi voluerint magnam vocem cdcre,attrahentes fpiritumfo-nnfecum, cum foras propcllunt, amp;nbsp;magnam vocem edunt, Canferion prout fpiritus durât, poftea vero vox contabefcit. Scd amp;nbsp;f exempla citharccdi, quum ipfos vocem intenderc oportuerit, fpiri-Vitrisuiuf turn quàm plurimum intro trahentespronunciationcmex-hincfipfit tendunt,amp; vociferantur ac vocem magnam edunt,prout fpiritus dnrarit.Vbi vero fpiritus defecerit, definunt. Ex qui-Spüijeeu^ bus manifeftum eft quod Ibiritus eft qui vocem edit.Vidi au «(»ne (f tgm tara quofdain qui (îOTpfis manu illata guttur penitus uecépr«- præfccucrant.atque hi viuuntquidem,vcrum nullam vocem Eet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cdunt,nifi quis guttur conftnngat,hi autem fermonem pro-
ferunt.Manifcftum vero,amp; hoceft.quôd pr.rfetlo gutture fpiritumattrahereintrôincauitates non polfunt.fed per præfedam partem cxhalat. Sic lânè res de voce ac fernaone Caceptut iê habet. Porrô vita hominis feptem dierum eft. Primum inutern etenim poftquamgenitura in vteros peruenit,in feptem çBitat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diebus
-ocr page 185-£gt;ï. CARNIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43
A dicbus Labet quæcunque corpus habere debet. Mirari au-P tem quis poflit, quomodo ego id fciam. Verum multa ego ® vidi hoe modo . Meretrices publicæ quæ fæpius defeiplis Merefri-periculum feceiuiit, vbi cum viris rem habuerint, fciunt c« qu« quandoin ventte concipiant ,8c poftca conceptum intra fe docuerir, perdunt. Poftquam autem iam perditus eft, elabitur velut caruncula. Hane carunculam in aquam conieétam fi conl'pi-catus confideraueris, omnia membra habere rcperie^amp; o-culorum regiones, amp;nbsp;aures, 8c manus 8c manuum digTOS, Sc crura, 8c pedes 8c pedura digitos,8c pudendum,8c reliquum totum corpus manifeftum. Satis etiam maniftftum eft ha-rum return periüs, qUod mulierquum in ventre concepit, CóceptMs j ftatimhorret,8c calot, 8c dentium fttidor confequitut, 8c
. conuulfio occupât tum articulos.tum totum corpus, 8c vte-tum fegnities ac torpor. Et quæ puræ funt, hoc perpeti-untut. veto craffæ 8c mucoii hoc petpetiuntur, ple-rxque ex Ins mulieribus non percipiunt ,nec cognofeunt. Cette quatenus mihi oftendetunt, hoc ipfum fe cognouif-fe ,eatenus(cioacprodo. Quod veto vita hominis feptem quota wi-dierum fit, etiam ex hoc manifeftum redditut. Si quis in edia. feptem diebus nihil edere aut bibere velit, pletiquc qui-dem in ipfismoriuntur. Sunt autem qui ipfos tranfraittunt, 8c tamén motiuntur. Sunt etiam quidam qui perfuafi.funt vt ne defperarent feipfos Fame conficientes,fed cortiéderent a c bibetent : veturia venter non amplius fufeipit. leiunum e-G nim inteftinum in bis diebus concreuit, moriunturque e-tiam illi. Sed 8c ex hoc conieflare licet, hominis vitam feptem dierum effe, Vuetfeptimcfttipartunatus,pro ratiöne Septime-natus eft, 8c viuit, Sc rationem tails habet, ac numetum ad jlrii par» hebdomadas ac feptenatium exaftum. Oftimefttis autem tut, natus nullus vnquam vixit. Nouem veto menfium 8c decem dierumpartus fit,8c viuit, 6c halÄt ad hebdomadas humetu exaüum, Quatuor enim denarij hebdomadum, dies funt ducenti 8c oéloginta. In denatium autem hebdotaadum fe-ptuagintadiesincurrunt.Habetautem8c feptimefttis partus tres denatios fine decadas hebdomadum, 8c in vnaqua-que decade feptuaginta dies. Tres vero hebdomadum decades, ex toto funt-dies ducenti acdeccm.Quin 8c motbi Prïènótit) acutiffimi fie hominib’fiunt,pta:tetitis diebus hebdomadis niorhorê, dimidi^,
-ocr page 186-HIPPOCRATIS LIBER
^midi.T,autvnius,inquibusiudicâtur,8cmoriunturautû- p . ni enadunt: Sc terti) generis in vudecim diebus,hoc eft vna Sc dimidia hebdoniade:amp; quarti in duabus hebdoniadis. Sc quinti in duodeuiginti diebus, hoc eft duabus Sc dimidi» hebdomadis. At vero alij morbi non habent rt certa fenten-tia pronunciari poffit, quanto tempore homines ab ipfis Û-Capitis ni euadant.Ad eundem inodum etiam vlcera magna in ca-ukera. pite atÿeliquo corpore: quarto die inflammari incipiunt, in feptem autem inflammatio fcdatur,aut etiam quatuor Sc de* cem.aut duodeuiginti. Si quis autem diligenter medeatur, Sc vulnera in câpite magna in hoc tempore non fedentur, homines moriuntur . Caetcrum inexpenus quifpiam mira-ri queat, quód feptimeftris puer nafcatur. Ego quidem igi- J tur hoc ipiiim vidi,amp; quidem frequenter. Si quis autem hoc deprehendere vultXacile eft obftetrices adiré, quæ parien-tibus adfunt, Sc ex ipfis percundari. Eft autem Sc aliud fi-rétespuf gnum. Pueri feptem armis prarteritis dentes expient. Et in ris feptemannis funt Sc ratione Sc numero eiadehebdomadci renafeun- treceatx ac fexaginta.Neceflitatem autem natura:,qua-Sur. propter in feptem hxc fingula diipenfentur, ego aliis In
cis declarabo.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE SEPTIME« ßripartujano Coma-rio medico phyßco interprète.
Eptimeftres autem nafciiturdie-*us centum amp;nbsp;oduaginta duo-busaedimidio, amp;infuper acce-dentcdieiparticula. Sicnimpri-mi menfis dies quindecim fuppu-taueris, deinde quinque niéiîun), dies centum quadraginta feptem ac dimidium : In vndefexaginta enin» diebus quam proxinie duo * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfes
-ocr page 187-DE SEPTIMESTRI PARTY.
4»
A menfes perficiuntur. Kis igitur fie Kabcntibus, ad feptimum menfem fuperfunt dies non plures quàm viginti. Et e£t tota# fumma dimidij anni,vnà cum aliquantula diei parte. Quuni itaq; ad hoc perfettionis ptincipiuna partus peruenerit.iua-turefcente fœtu,amp;. robore multu augefcente, in perfeîlione magis quàm aliis temporibus, pelliculæ in quibus ab initio nutritus fuit, qucmadmoduin fpicaruni inembranæ laxâtur, Curfrpti-ad id coaflæ antcaquam frudus perfede maturefcatiSi. for- tt tirtimi ac pleniffimi fœtus violantes ac diruinpent pelli- ‘i^atur. culas,partum fieri cogunt,amp; plurimi ex his pereunt. Quuin enim parui fint, tranfmutationeinaiore quàm alij vtuntur, amp;nbsp;quadraginta dierum affiifiionem pcrferre coguntur,cx g vtero cgrelfi, id quod eiiam ex decimeftribus multos peremit. Sunt autem ex Kis fcptimeftribus qui etiam fuperllites C“*quot; P''*'* tnanent,ex multis pauci.Proptcrea quod ratio amp;nbsp;tempus in Z-ptiniequot; t^uod.cnutriti funt in vtero, conftitit, vt omnium participes P’’quot; fint,quoru etiam perfeéàiffimi participes exiltunt, maxime qui fuperftites manent.Sc procefferunt de matre prius parié-te,vtpote in oétauo menfe ægrotaturi. Si enim in his labo-ribusfuccedant,vtinconfpicuumprodeat puer, impolTibi-le eft fupetftitem effc,ob prædiftis affeûioncs , quas ego o-ftimeftres pcrimere dico , Immo e'tiam multos decimcftres.
eur plu
, Cæterum multi fœtus feptiraefttis ætatis, quum pelliculæ la xantur,fecedunt in id quod cedit, ?c hic alimentum finnunt, primos quidem quadraginta dies laborantes, alij plus,alij minus ; propter pcrmutationem autem ex locis-Sr pelliculis quæ ipfos aluerunt,tranfmutantur,amp;. pro vmbilico, trahuiit 8t tranfumuntetiâper mattem laborer Pelliculæ enim dum p.^ttur aj/ tenduntur,amp; vmbilicus côuulfus,dolûres raatri inducunt.Et fœtus ex antique vinculo exfolutus, grauior rcdditur.Multç veto mulieres etiam fébricitant his côtingentibus, quædain ctiam pereunt vnà cum fœtibu^crû omnes in bteui ex Koc contaminâtur ac inquinantur.Aiiint autem amp;nbsp;oÊtonos me-fes difficilime vteros ferre , refte id dicentes. Elt ante oéta-uus menfis non folii hoc tempus, fed amp;nbsp;dies accedunt àfe-primo menfe,amp;. à nono,8i. ab ipfo anno. Verum dies non fi- S'quot;‘‘“y militeT,neq-, dicunt,neq-, cognofcutmulieres.Decipintur e. nim ex eo quàd non eodem modo fiunt,fed aliquâdo à fc-l ptimomcnfeplures dies accedunt ad quadraginta, aliquâdo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ànono test
-ocr page 188-HIPPOCRATIS LIBER.
ägat pa.rtus fci ptimo mé/ ff-
HvJre cUttdi.c«/ fitte part tu; tcdSt Mr.
Ànono.Tunc eiiitn fieri iicceiTe eft,prout contigerit itiulid-rcm in ventre concipere,tum menie, tuin temporc. Menfis autem odauus minime dubius eft,feciidum hiic enim cótin-git, vt iudicatio difficilis exiftat. Et mea fententia pars etii jn vndccimo menfe,menfis eft,vt bicfatis memirrabiliseii-ftat. Porró mulieribus de partibus fidem derogate nó opor-tet,dicunt enim omnia, amp;nbsp;femper dicunt, amp;nbsp;femper profe-runt-Neni enim aut opere,aut fermone pcrfuafæ funt, fed cx co quoocognouerunt in corporibus fuis cótigifte. Licct autem Sc volentibiis aliud diccre, Qua.’ vero iudicio prædits funt,amp; viiSonâ de bac fententia pronunciant,femper dieftt actcftâtur,nafci feptiincftres,amp; odimeftres,amp; nouimeftres, amp;nbsp;decimeftres, amp;nbsp;vndccimeftres ; amp;nbsp;ex bis oélimeftres non J fuperftites mancre. Dicunt autem amp;nbsp;abortus plurimos in primis quadragintadiebus ficri,fedamp; rcliqua conferiptabis acciderc,in quadragenariis, ac in fingulis menfibus fieri dicunt. Qupm autem feptimo menfe ptlliculç dirumpantur, amp;nbsp;fœtus fcceflcrit, labores qui circa odauiim inêfem, amp;nbsp;fcxtu quadragcnarium,in partu fieri traduntur,corripiuut.bocau tem tépore prctcrito, quibus bene fiiturii cft, inflamationes turnfœtus.tum matris exoluütur,vt venter molliatur, amp;nbsp;tumor à præcordiis amp;nbsp;laterü mollitudine defcendat ad locos inferiores, ad facilem partus tempore progreflïonem . amp;nbsp;fe-ptiinoianè quadragenario plurimo tépore fœtus iftbic exi-ftunt.Nain loei ipfis molles funt, amp;nbsp;tranfinotiones ipfis faci-lioresacfreqiientioresfiunt,amp;;proptercaad partuinmagis f folubiles confiftunt,amp; mulicres per bos vltimos dies ex toto quadragenario facftius vteros feriint, donee cótigerit fatu verti.Poftea vero dolores partus ac labores incumbunt, donee à pucroSc àfecunda mulier libcrctur. Quæcunq; vero mulicres multos pucros pcpercrunt,8i quidam ex ipfis clau-diis natus eft,aut c.reus,aut*iud quoddâ malu habens.aiunt in boe puero odauum menfem ipfis difficilius tranfegifle, quiin in bis quos pepcrcrunt nibil mali babctes.Fœtus enim mancus in oöauo incnfefortiter.Tgrotauit, vt etiâ morbus abfcelTum ac ablationem fine mutilationê alicuius partis fe-ceri t,qucmadinodu!n etia viris fortes morbi faciunt. Qui ve ro fœtus in alio tempore fortitcr.rgrotant,pereuntpriusg ipfis abfcelTus eiufmodi fiat. Quicunque autem oftimeftrcs
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foetus
-ocr page 189-DE SEPTIMESTRI PARTY.
îo
A fœtus non vaWe ægrotant/ediuxta vnam aliquainpartem ex feceffu afflidionem pertulcrunt, quadraginta quidc dies* in iinbeciäitate tranfigunt,vt pluriinii in vtcro,propter prc-diftas neceffitates, fani autem fiunt. Qinciiquc autcm natus Q«i p'fl fuerit in his quadraginta diebus, cum impoffibile eft fuper- eniieu.»’«« ftitem manere.ægrotanti enim adhuc ipli in vtero tranfmu- i«nt. tationes amp;nbsp;affliftiones poft partum accédant. Qmcunq-, vs to xgrotans in vtero ad nonu menlcm peruenerit, 8y n hoc menfe natus fuerit, fuperftes ent. Et fupciuiuunt quiac non minus hi quàmfcpüineftres. verum pauci ctiam ex his edu-cafltur.Ncq-, enim crafiitudinem habent, quam perfedifTi-mihabcnl,amp;. labores in vtcro non diu ante tolerauerunt, vt Car miei.
g tenues cualetint.Seruabitur aufein vcl maxime tabs puer,ft Ieti/tant. nouemmenfium fuerit in exitu. fortiot autcm cuadet etiam is,quiphirimum abeft à morbis, qui odimeftribus accidere folent.Qm enim in feptem quadtagenariis nafeuntur, deci-naeftres appeftati,ob id maxime educantur, quod fottiffimi Deci«e-funt, amp;nbsp;plurimu à vulgarium puerorum tempore abfunt ,in ftquot;quot;« cur quo affliguntur quadragiuta ægrotantes diebus, circa o£ta- edutetur* uum menfem. Declarant autem de morbis 8c afflidionibus oftimeftrium,etiam nouimefttes tenues nafcctcs. luxta mul titudinem emm temporis,etiam magnitudo corporis cotin-git,ex morboru affliâione progrc{ns,8c non velul feptime- Coceptiu ftres carnofi gignuntur,amp; craifitudinem probe coaltam ha- ext:-bentes,vt qui tempus quo in vtero geftabantur fine morbis rerun« de* „ ttanfegerunt. Verum cnimuero conceptus, 8t abortus, 8c rrctorüU partus mulictibus in co tempore, in quo etiam morbi, amp;nbsp;fa-nitas,8c mors omnibus hominib’ fiunt.hæc veto omnia partim fecundum dies,partun fecundum menfes, partim fecundum dietum quadragenarios, partim fecundum annum , fi-gnificationem fui præbcnt. In omnibus enim his tempoti-bus infunt ad vnumquenque,8c vtilia multa,6c hoftilia mul- h«. ta.Ex vtilibus igitur.fanitas 8c augmentum contingit,cx co-ttaiii5,morbi 8c mots. Dies quidem igitur maxime infignes DierS ci/ in plurimis funt.primi 8c feptimi, multum potentes in mor- pruati«. bis,8t multum in fœtibus. Nam plurimi abortus in his die-bus fiunt,nominantut autcm tales effluxus,nö abortus. Vc- Quätä dimm ali) dies intra quadragefimum infignes quidem minus es ipf mê/
'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt.naultiveto iudicant.fSxterumin menfibus,eadcm quæ fes peffint.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 »j
HIPPOCRATIS LIBER
in diebus fiunt,iuxta rationera infunt. Menfes enim mulie- p ^bus lanis lingulis menfîbus apparent,canquain peculiarem in corporibus vim menfishabeat. Vnde fané fcptimi menfes his qux vterum geftant, fœtus in principium perfcttio-nis conllituunt. Pucris vero vbi feptem menfes à natiuitate impleuerunt,tum alia vtilia in corporibus hunt, turn dente, in eo tempore apparere incipiunt. Ladern ratio eft etiam in Pierapir- decrettniis diebus,ft quidc fortaflis vnà cû his quos recéfut riam côiung*e,quis velit hiftoriç ac cognitionis gratia referen-[eriuth. tur. Etenim medicum qui ægrotorum falutem rede conie-dare volet, animaduertere quidem oportet amp;nbsp;contemplari omnes dies,cx paribus vero decimü quartum, Si vigelimun» odauum,amp; quadragefimum fecundum. Hic enim terminus j ponitur à quibufdâ pro harrooniæ rationc,amp; integer ac per-CôfarM- fe£Ius numerus,verum ob qua cauftamjlongius fuerit in prç-,io,is te- fenti exequi.contemplari autera fic oportet per ternaries ac p iutero. quaternarios,tcrn3riisquidemomnibus copulatis,quaternaries autem,duobus ad duos connexis. At vero quadragc-narij primiiinfoctibus iudicant.Quiiquis enimprimos qua-draginta dies tranfmiferit, abortus efrugit ex omni caufa co tingentes,plures autem hunt in primo quadragenario abortus , quàm in aliis omnibus. Hoc autem tempore præterito, fœtus fortiorcs funt, amp;nbsp;ipferum corporis per lingula membra diferetio fit: Si mafculorum quidem partes omnes vaUe confpicua: fiunt fœmella: vero in hoc tempus, carncs appa-rent exortus acproceftus folum habentes.Similia enim Ion- p Q;« purl- giyj tempus in fimili funt, amp;nbsp;tardius difeernuntur, propter Iæ a pue~ confuetudinem amp;nbsp;amicitiamtquanquam alias quum à matra F“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fegregat.-e fuerint.filiæ citius quàm filij pubelcant, amp;nbsp;fapiat,
rant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenefcant,propter corporum imbecillitatem, amp;nbsp;vidus ra-
tioncm. Aker quadragenarius eft,in quo circa odauii mcn-fcni fœtus in vteroxgrotaiff.dequibushictotus fermoin-ftitutus eft. Tertiuseft,in quo vbi nafcanturpucri etiamma le afflidi,fi effugcrint quadraginta dies,apparentmagis ro-bufti ac fapientes.Nam amp;nbsp;fplendores clarius vident, amp;nbsp;ftre-pitum audiunt.quod prius non potuerunt, tanquam incre-ptr net«- mentum habeat hoc tempus,cum iuxta alia,turn iuxt.a fapi-ra purri entiam ex corpore elucefeentem. Peculiarem quidem fapi-ficiint. entiam in corpore inelTe manifeftum eft,in prima fané die.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam
-ocr page 191-DE SEPTIMESRTI PARTY. $»
Nam in fomnis.Itatim vbi nati funt pueri, ridere amp;. plorar^ videntur.Vigilantes qupque lua fponte ftatim rident ac plo rant,prius quàin quadraginta dies tranfeant. Non rident au tem,etiamfititiUenturacirritentur,priufquam hoe ipfum tempus tranfeat. hebetantur enim vires in muccis : quan- Mort quam mors etiam per fatum fit forte defignata. vt hoe ex- c«tcr4 emplo omnibus fit, quod omnia exillentia quæ naturam ex t«r iifdem habent ,tranfmutationcs per tempora vcnic^tia ha-beant.Dcclaratur autem in fingulis, quum alia nafcantur, a-lia corrumpantur. Porró anno finientc multi quidi; morbi fiunt.multæ etiam fanitateSjiuxta temporis rationé, ad men fes,amp; adfingulos dies. Sepienariis autem annorum.cum alia g multa infignia corporibus fiunt, tum dentes pueris excidiit,
8e abi nafcuntur.Q^ enim in corporib.fiunt, eafcribam. porifut^ prieualrt.
Prinfipium Mtem haius ffptimefiris in iliis codicil «s Jic babeta(«r.
De feptimeftribus autem quidam fic dicit,quod nc-gocium oculis nondum vidi, fed tantum audiui. Quo autem modo milii fieri poife vidcatut decla rabo. Multæ natutæ mutationes, conucifiones, 8e exceffus in animalibus 8e atbuftis,cæterlsque fatis.fpontevc mêbrit nafcentibus æuo petpctuo.longoque fiunt: nam alicubi iam agnifcent foeinina 8e mas multis manibus, oculis auribusque confor- tibut.
ç; mati,natique funt, variisque aliis formis.concteta ora, 8e of fa ali j habentes mitandam natutæ præuaricationem, muta-lionem,8e excctfum. cunfta enim temporibus labentibus 8e difeteta, 8e confufa 8e peculiatia perficiuntur. Nam lecun-dumprifcam generationem ,cum omnia animantia condi-ta 8e cteata funt, fic cófotmata ^erunt.Scitoque etiam nunc eodemmodo8e per eadem fecundum leges 8e rite cunda çonformari nafcique poffe. Mibi vero ( quemadmodum bo-mini circa feptimeftria definienti datur^hæc ftata fpecic, pro cœli.terræqucbenignitate,quemadmodum fruélus oti-iividcntut.Quodvidere eftira Aegypto,vbi omnianerfeéla forr« Ae nafcuntut,8e perficiuntur, multa etiam 8c per annum totum Syt*'* omnique tempore tetræbenignitatc , calorisque circumag- fœcüditat. oeratione,Niliveinundatione fcaturiunt.Simili modo8e “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g üj cif“
-ocr page 192-HIPPOCRATIS LIBER
circa animantia feptimeftria^ue perfeftavitaliaque illic oin P Qtiid nia nafcuntur.Quamobrem il quæcôccptura eft,vtifibifuc militttdiné ceifionem pariat.benehabeat, virque ad eam rem dcinit-ficut. tédam promptus, præftoque fit, corpus fiue corporis alueus
creacur perficitur. Collatio cnim amp;nbsp;concordia,validaque neceffitas amp;nbsp;vis cogit, vti perficiatur amp;nbsp;adolcfcat fuo façon non dilTimile.Nam fi maior minótue, 8: diflimilis forma Ä
figurant, illi vnde orta cft pcrfeda non haberetur. Qiyre dicito ,ftatuitóue, medium quid eife in magno negocio, conformationem ryfmónue. Si ergo conforraatio aliqua ad hommes peruentura eft,leni 8i miti modo perueniat necef-iè eft, pcrque hominum commoda: fi minus, quidam pr-T* pubcfcuntamp; pr.efenefcunt, quemadmodum qui pr.rfane-fcunt,amp; fi rite amp;nbsp;fecundumlegcm fiat.Conformatioque có-tabefcit,amp; ad offium commoda, fibrarum venarum, neruo-
rum,vifcerum,inteltinoriim,vteri,catterarumquc perfeüio-C«r oHi- nem conuertitur.Sed forfitan aliqui petcnt,cur oftimeftria, tncfhesiJ Sc trimeftria non viuant ’ quoniam fluxi paruiiliquc funt, trimeflret quædam eiiim fie æuum,amp; ætatem naéla funt amp;nbsp;per fimiliâ né uiuât. conformari amp;nbsp;difeerni confueuerunt, quemadmodum qn* in terra feruntur Si plantatur. quædam enim pluribus, qiW' dam paucioribus diebus nafeuntur fecundum tempus.Teni-Teiaporis pus autem folis Si lunæ circuitu perficitur, amp;nbsp;fequitur, nec éutoret ctiam vndccimeftres.nec duodecimeftres fecundiî eandem
rationcm horum viuent, donee pueruli funt : nihil ciiiw funt, præter fua veftigia amp;nbsp;naturam fit, aut adolefcit, nec etiamfi ‘
quidfabulentur.Sed cuiufq; conformatio,forma figurâue,S fiinilitudo.fiue ryfmos, fecundum naturalem legem perfici-tur,amp; rite finitiir.Nam naturalis macliinatio cunfta in ocu-QUÆpriar los.vel aurcs, vel nares, vel os transfert : quæ conformatio-tSformë- nibus his contiiietur, vel per alias concretiones,(ÿncriCsue t«r. ” abfumit. Quare nuncperitiTiim fint, conceptus omnesno-feent quæ priiis excogitatii.
Hippocratis
-ocr page 193-DE OCTIMESTRI PARTY.
^HIPPOCRATIS COI LU
BER DE OCTIHESTRI PARTY, Id)io Comario medico co interprété.
E odimeftri partu fie fentio. Im- Cur ctfi~ poflibile elfe vt duas conftquéter meftrianS fuccedentes afflidioncs pueri fer uiuaat, re polTint, jppterea odimeftres non fiipcrftites manere. Côtingit enim ipfos confequenter affligi, turn ea que in vtero fit affliélionc, i tum ea quæ in partu accedit,amp; ob nullus odimeftris vitalis eft. In/ -------'fuper amp;nbsp;deciineftres appellatos,in
maxime côtingere vt educcntur.Nam perfeftifTimus eft fœtus inprimis quadraginta dieb’, vbi veto plures accefferint, petit. Cogunturenim milita inpaucotempore affumentes ac pcrferentes,multum ægrotare, ex quibus mors confequi- tut perkii tur.lnripit autem laborarc puer ante partum,amp; i n teritus pe tatur. riculum fubit,quum in vtero vertitur.Producuntur enim om nés furfumbabentes caput, pariuntur autem multi in caput, amp;nbsp;fecuriu' difeedunt ac liberantur bis qui in pedes pariun-tur.Flexibiles enim corporis partes non impedimento funt.
Mflitti iij raput ex/
puero in caput exeunte.Verum qiium in pedes prodicrit,ûb-
turameatacontinguut. Verfiones fcilicet in vtero, St alia pe eunt. ricula, amp;nbsp;vmbilici puerorii iara fæpe circa colla apparuerunt. Si enim iuxta pattem quamcuiique vmbilicus fuerit in vtero porredus,magis bac parte pueiWmbilici circiiadioncm,dum vettitur,faciet,quàm circa ccruicem. Si veto iuxta bumerû.
vmbilici circum tdionem retrabit. boc autem vbi fit, ctiam
matremmagis laborare neceffe eft, St puerum aut perirc,aut ditficilius exirc. Quare multi iam pueri principium morbi Multi ^ir intus nadi prodiere,amp; confequenter alij perierunt, alij mor uctre mor bidifuperuixerunt. Quicunqueveroprobeactutoprodie- toslrubät rint,8t inconfpicuum cxietint, de repente ex neceffitate in
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g iiij ventre
-ocr page 194-HIPPOCRATIS LIBER.
prete centre Iiberati,amp; cralTiores ic niaiorcs^uiin pro ratione fta P mlcfiit. exiftuntjns non ex augmente, fed laxo tumore id con-tingit,amp; multi lam ex his pcreunt. Si enim tumor non refi-dat citrus quàm tertio die,aut paille ferius, morbi ex ipfo fi-unt. Qaare ctiam alimenta ac refpirationeipericulofe mu-tantur.Si quid enim morbidum inducunt per os amp;l per nares inducunttSt pro eo quod tanta ingerantur eduliaquata fuf-ficiunt,amp; ca etiam non fuperentur,multo plura ingeruniurr rt neceffe ßt Si cogantur præ ingeflorum copia, amp;c præ ipfa adeo affcdione,qu.a pueri corpus affliéluin eß, alia quidem per os amp;nbsp;nares rurfus exire, alia veroper inteftinum ac vefi-cani inferne tranßre,antca nulle horum ita contingente.Sed Si pro flatibus ac Ipiritibus, amp;nbsp;humoribus ita cognatis, cum j quibus neceife eft in vtero confuetudinem ac beniuoletiain habuifte omnibusperegrinis vtitur,crudioribus ac ficciori-bus,amp; minus mafuetis, vt necefle fit dolores aborin multos, Hutäthh plerifque etiam mortesiquandoquidem etiam viris tranfmu ti cito/ rationes locorum ac viäus, morbos faciunt. Eadem rado eft ram quid Si de veftibus.Pro eo enim quod carne Si humoribus induti po/T'*- fueruntjiifque tepidis ac liquidis Si cognatis,tales veftes pue frvfrh- ri induunt quales ipfi viri. At vero rmbilicus per que aliméû Utumiij ac fpiritusingrelTuspueriscontingunt, folus ex omni corpo liti. re vtero adhæret,amp; per hue introïtus acingreflus ingredic-tiufti particeps fit,reliquç partes cóniuent,amp; non prius aper-tæ (ûnt,quàni vbi in exitu fuerit puer ex ventre. Quum autc in exitu fuerit,reliqiu; omnes aperiuntur, verum vmbilicus f attenuatur,amp; cöniuet ac reficcatur.Qucmadraodii autem in his quæ ex terra nafcuntur,frudus plcni ac maturi fecernun-tur,acdecidiint,iuxta diferiminationem qua parte inherent; Sic etiam pueris maturis ac perfedis, vmbilicus quidem co» niuet ac clauditur,rcliqua vero aperiuntur, vt amp;nbsp;ingredien* tia fiifcipiaiit,amp; exitus habeftt fecundum natura.quibus nei cefte eft viuentes vti.Singula enim feparantur,iuxta modum quo agmina congregantur repenti.uoptima autem funt.qii«
Uecimc- maxime foil cohniitrita funt. Cæterum deciineftres amp;nbsp;vnde-flret ij cimeftres partus, ex feptem qiiadragenariis code modo fiiit, andcci-nei velut ex dimidio anno feptimeftres. Flurimis enim iniilieti-ft ribus neccfTiriiim eft in ventre concipere,peft menftrua pur ptimeflm gamenta,vbi ab his exolutæ fuctint. Oportet igitur mulieri gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempus
-ocr page 195-DE S VPE RF OET A TI O NE. 53
A tempus dare menfis, in quo ipfa purgatio continget ; amp;nbsp;hoc (pidndo Pt tempusquibus breuiffimum bt, tres funt dies. Plenfque au-griantxr. tern multo plurcs. Sunt autcm amp;nbsp;alia multa impedimenta e- Cenceptquot;r tiaminviris, ex quibus conceptus rciardatur. Oportet au- uariftiir. tern vel maxime hoc confidtrare. Quod nouilunium quod dies vnus exiftit, exaiiiflirae trigefima mcnfis pars eft. duo autem dies, fermé quindecima meufis pars funt. Tres vero dies,pars menfis décima limt, amp;nbsp;reUqua iuxta horum ratio-nem.äc non eft poffibilc in paucioribus partibus fierifhequc menftruorum folutionem.iicquc foetuum conceptionem.Ex his igitur omnibus necelfuriura eft plerafque muliercs circa
, plenilunium,amp; vitra in ventre concipere, vt ducCti amp;nbsp;odo-B ginta dies.fæpe vndecimum inenfem apprehendere vide-antur,tot enim dies feptem quadragenarios coftituunc.Nam quum vkra plenilunium muiter concipitjoeceflc eft eum có-ceptum vndecimum menfem attingere ac apprehedere, quo ad vkimum circuitum perueniat.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE SVPERFOElt; tationejlano Comario we-dico fhyßco in-terprctc.
V V M fupcrftttaritmulicr.fi pri- Qalt;e fir-mum puerum in medio vtenha- pertonc«-buerit.fuperfoetatio elabitur,àpri p«n(. mo aÄveteri expulfa. Si vero in al tero cornu fuperfoetationem ha-buerit, poftenus ipfam infiiper pa rit non vitalem, nimirum vitalita-te vbi vterus laxatu$amp; humedus fuerit exfoluta.Si vero non ftatim fecedat fupetfctatio, dolores ex-
hibet,?: fluxum fœtidum.ac fcbreln:amp; facies intumefeit, li-bi a: que
-ocr page 196-H1PPOCR.ATIS LIBER
biæqueac pedes,amp; fîpereat, cibumauerfatur donee excide- P •rit.Supcrfoetant autem mulicres,quarum ftomachus id eft V' teri os, poft primum conceptum non clauditur ita valde, id-’ que apparentibus fignis conftac, clauditur autem poft fuper-foctationcsquæpofterius infuperpariuntur.Si fuperfeetatio nondum partium diferiminationem habeat,fed caro fit,non quidem intumefcit,fed putrefeit donee ex vtero exeat.Si cui nJ fi exeat fecunda pueri in vtero,priufquam puer foras procede-tile re injbit,segrcparit;amp;magisadhucpericulofe,fi caput non trapariat. præcedat. Si vero alicui vna cum fccunda puer foras exierit, Sismacb’, amp;nbsp;ad ftomaclium,id eft os vteri progreflus , rupta fecunda e-«ulult;e. merferit,m3gis facile parit.Itémq-, ft puer quidemforas pro-Quido un dit,fecunda vero adhærefcit,8c feipfam retrahit,atque ifthic £ gues de^ manct. Quum puer non vitalisfuturus nafeitur, caro ipfius fitpucro. vngues fupereminet ,vngues vero turn in manibus , turn in Quo pdflo pedibuf deficiunt. Quum vital! puero nafeente manus pr?gt; partuf e- minucrit, primum retro retrudenda eft,doncc retruferis: amp;nbsp;duciiiur. û ambæ præminuerint, ambas retrudes,Et ft crus præminu-erit, ctiam hoc rcpclles. Vbi vero ambo crura in propatulo manferint, neque alio proceflerint, fomento vti opus eft, à quo humedilfimus vterus reddatur. habeat autem odorcm Quo päflff ipfum fomentum. Et quum caput in propatulo fuerit, reli-partus e- quum vero corpus intuserit,etiam lie fomento vteris.Et dueatur, quum pars corporis in vtero , pars in pudendis, pars extra pudenda intumefeit ac manet,etiam fic fomentum adhi-bebis.Et ft quidem à fontcnto proceflerit, fatis eft:lin minus, j os vteri elaterio craflb aqua diluto oblines,quo partum producat. Sedamp; ipotibusaccibis partus promouendus eft, St pudenda ipfa cerato illinenda,u ficciora quàm ex re eft, efle Ci:tein«do tibi videbuntur.Quum pueri capite ex ftomacho apparente, part’ mor reliquii corpus procedere non vult,puer autem mortuuseft, tiiui edu- digitos aqua madefââos iiWer ftomachum ac caput immit-f tur, tito,amp; in orbemcircunducito, deinde fubditum fub inctiim
digitum in os inrrudito,ac foras trahito. Quum vero reliquu corpus extra pudenda fuerit,caput autem intus,in pedes videlicet prodeunte fcctu, poftquam digitos in orbem circun-diixcris , ambas manus inter ftomachum ac caput aqua pne madefiiftas imraittito ac extrahito . Si vero extra ftomacliu fuerit, verum intra pudenda, iinmiflis m inibus apprehen-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum ca-
-ocr page 197-(DE S VPERFOETATI O NE. nbsp;nbsp;nbsp;14
A fum «pire educito. Si porrô fœtus intus maneat mortuiis^ amp;nonpo(fitnequc fponte, nequeper medicamenta iuït* naturam excidere, manu cerato maxime lubrificante vntta, deinde in vterum intrufa, humeros à collo magni digiti co-^ namine deducito. Oportet autem ad huiulmodi etiam vn-gnem inftrumentum in magno digito habere, amp;nbsp;diftraftio-nefaûamanus educere, deinde rurfus immiflamanu,ven-trein dilFmdere, ex diffiflb inteftina fenfim cximcix : deinde his cxemptis latera confringere,quo confident corpu-fculumleuius ac eipeditius fiat, Sc facilius exeat non tumi-dum cxiftcns. Cæterum fi fecunda non facile excidat, ma- Sifuida ximequidem adfœtum appendere finenda eft, amp;nbsp;puerpera qKÎfxtra/ g velut fuperfellaventri exonerando deftinata,lafanum græ- J,atur.
ci vocant.locanda. Sitauteminaltum extruâafella ,vclfi-mile quiddam, quo fœtus dependent grauitate fua fecunda fîraul cxtrahat.Scnfim autem hoc faciendum eft,non violenter,ne præter naturam diuulfa.inflammationé inducat.Sub-fternere igitur lanas molles quàm maxime reces carminatas fœiui oportet,quo paulatim remittant ac confidât,Aut vtres duos copulatos aquaplenos fupponere ,amp; fupra vtres lanas infternere,amp; fuprî has puerum. deinde vtrunque vtrem fti-lopetforare,quolpaulatim aqua effluat, effluéte autem aqua, vtres remittunt ac confidunt, confidentibus autem vtribus, fœtus vmbilicum attrahit, vmbilicus veto attrahit fecun- Qaidfati-dam.Si veto fupra lafanum, vel fimile quiddam puerpera fe- at umlilt-C derenequeat,fuper reclinatam fcllam perforatam colloce- tuirupt’, tur.S i vero adeo debilis eft,vt omnino federe non poffit, le- uel tinte if ûum,quàmere£li(rimum à capitis partibus ftruemus, vt de- p* atfiifus orfum declinet ac repat, amp;nbsp;fie fœtus grauitas quàm maxime fimulfecundam trahat.Verum puerperam fub alis,fotis ad le ûum fafcia,aut loro lato ac mollulligare oportet, vt ne quû creaus fit leaus, corpus ipfius deotfum feratur . luxta eun-dem autem modum’ etiam fi vmbilicus abruptus fit, aut e-tiam ante tempus recifus , moderate grauibus ponderibus appenfis, fecundæ edudionem facere oportet, Optima c-nim hæc curatio in lalibus exiftit, amp;. minime lædit. Si cui
. puer in vtero imraoriatur, 8é non egrediatur humido v-tero exiftente, amp;nbsp;quum iam non habeat amplius humidi-tatem, fed ficcatus Rierit vtetus,primum quidem intumefeit
W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puer,
-ocr page 198-HIPPO GRATIS LIBER
puer,deinde colliquefcût ac putrefcunt carnes,forasque ef~ P fluunt,poftremum autem ofla procedunt; amp;nbsp;fluxus aliquan-P4rf«r im/ do corripit,fi non prius moriatur. Quû puer immortuus fue nortui fi- rit,tum aliis fignisconieôtareidlicct,tum iubere, vt aliquâr gaâ, do in dextro latere iaceat, aliquando in liniftrum tranfmu-tet. Trâslabitur enim in vtero puer eo quo mulier fe vertit, velut lapis aut aliud quiddam , fi mortuus fuerit, amp;nbsp;peöiné niulier babet.Si vero viuat,amp; peften calidus eft,amp; venter totus translabitur vna cum reliquo corpore extent*, Cum fluor amp;nbsp;in ipfo nihil trâslabitur ablque reliquo corpore. Si cui cTueniut ex partu laboranti fluxus multus fanguinolentus citra dolo-partâ pr« rem,ante puerum prodeat, periculum eft puerum mortuum (edit,pe/ exoluendum efle, amp;nbsp;non vitalem proceflurum. Prægnan- f ri(uli efi. tibus mulieribus plerifque ftomachus vtcri prope extat ante partum. Mulier prægnansfi non coitu vtatur, facilius à partu liberabitur. Qua: gemellos geftat, eadem die parit velut concepit, habet autem vtrofque pueros in vna fecun-Qult; f^ci/ da. Mulicre argre patiente,fi puer in genitalibus locis hx-le parut. reat,amp; non facile exeat.fed cum labore ac medici machina-mentis, tales pueri modic.-c vitæ funt.horum vmbilicum fe-
Quindo care non oportet,priurquam mingant,aut fternutcnt, aut vo Vmbilieus cifercntur,fed finendi funt, amp;nbsp;mulierproxime apudpuerum nonflitim permaneat,amp; fi fitierit.aquam mulfam bibat, amp;nbsp;fi vmbilicus feandus infletur velut ftomachus,amp; moueatur aut puer ftcrnutet,aut e{l. voccm rumpat, tunc fine fccetur dum puer refpirat, fi vero
non infletur vmbilicus, neque moueaturtemporeacceden- F Signa gra tc viuet. Prægnantem mulierem fi aliter non cognofcas, i»ilt;l.e. oculi tradi amp;nbsp;cauiores fiunt,amp; candidum oculorumalbedi-pan nis naturam non habet, fed liuidius exiftit. Si qua partui ti mortui vicina fit,amp; oculos cauos habcat,amp; facies intumefcat, amp;nbsp;ip-geftft. fa tota itemque pedes tum^it.vt velut à pituita alba appre-hcnfa appareat,amp; habeat aurcs albas, amp;nbsp;fummum nafumal-bum,amp;; labialiuida, ea ipfa mortuos geftat quos pariet, aut viuos praue,amp; no vitales,amp; exangues,vtpote morbofos, aut prius peperit non vitales. Huie fanguis in aquofitatem con-uerfus eft.Oportetigitur tali poft partum odoratainvuluâ apponere.fc come Jere ipfam ac bibere odorata . amp;nbsp;primum qmiÎ grd- fttcis nafus fummus infignis euadit.ac colorem rccipit Si »nt« ttr- 1“’ pticgnans terram eJers concupife^aut carbones, eaqi ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ediyn
-ocr page 199-DE SVPERFÖET ATIONE.
A edit,in capitepueri vbinatus fuerit, fignum à talibusappa- ritielfitf ret. Mulierem id nofle expedit, vtra mama ipfi maior eft, Änej e-illic enim foetus exiftit.Similiter autem amp;nbsp;oculum confide- dunt, quid rabit. Maior enim fit fplendidior omnino erit intra palpe- ev:nut. bram,etiam eius partis cuius mamma maior exiftit.Si cui ab Oya parte appoütis invuluam non valde fortibus, dolores inarticu- /itpartut. los perueniant,amp; ftridor dentium corripiat, amp;nbsp;membris té-datut,ac ofatat,hanc magis concepiffe fpes eft,quàm ei que nihil tale patiatur. Malier quæ præter naturam craira eftj craffit ac pinguis,amp; pituita rcpleta,non concipit hoc tépore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prêter n4
veto ex natura talis eft.horum gratia concipit, fi non aliud car quiddamiplamimpediat. Mulieribusplerifque quummé „„„
B fes appariturifuntjftomachusvteri infeipfum contrahitur, magis quàm alias. Mulier quæ facile concipiebat, fi pr.x- conc.-ptut gnans effe dcfitt,bls per annum i manibus ac crutibus vcnâ nbsp;nbsp;nbsp;pare/
fecarifinat. Si cui dolores in coxendice,aut in capite,aut manibus, aut aliqua alia corporis parte fuerint ; quum veto ptægnans eft définunt, conceptu auté ab vtero exoluto rur-fus infunt,odorata 8c bibere,8c ad vteri os apponere condu-cit. Quum mulieri alicui conceptus gratia medeberis, vbi purgata effe vidcbitur,8t os vteri rede habuerit, lauetur, 8e caput confricetur,nullo autem vnguine illinatur.deinde lin teum inodorum lotum citcum capillos ipfos citcundatum, reticulo loto aut nihil olenti obliget,ita vt prtmumlinteum ipfum capiti imponatur, poftea quiefcat galbano ad vteri fto
C machum appo(jfo,quod coQ.um ac mnllitum fit ad ignem,8{ non ad folein. Deinde manedepofito reticulo ciim linteo, vetticem fuum alicui olfaciendum exhibeat,8c fi quidem o-luerit,probc purgata cft,ftn minus, male. Hæc autem ieiuna faciat,8c fi non foecunda fucrit,nunquam olebit,neque pur-gata, neque aliàs, 8c fi pr.ægnanti idem medicamentum ap-ponatut,neque fie probe olebit.lt;5aæ veto ptægnans futur» eft frequenter,8c facile concipit, ac fana exiftit, etiam fi non ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appofuetis neque putgaucris,vettex ipfius olebit,aliud vero
nihil.Vbi autem orania probe videbuntur , 8c ad virum ac-cederc oportuerit,mulier ipfa iejunafit ; Vit autem non e-btius ,ftigida lotus, 8c commodo alimento nuttitus.Et fi co-gnoueril mulier genituram fe concepiffe eo tempore vitura non accedat,fcd quiefcat. Cognofeet autem fi quidem vit fe % nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emififf*
-ocr page 200-HIPPOCRATIC LIBER
cmififfe dixerit, ipfa vero præ ficcitate ignorauerit. Si rero !gt; * vterus rurl'us in pudenda genituram reddat, ipfaque liume* Cur qutr/ öa fiant, rurfus cum viro coeat, donee concipiat. Mulier lt;!lt;» piirfKj quæ concipit quidein,perdit autem fatus bimeftrcs, exaâe in eodem tempore,amp; neque prius,nequepofterius, atq; hoc ael maia- iterum atque iterum perpeifa fuerit, immo fi etii trimeftreJ rer per? aut quadrimeftres,fiue vetuftiorcs perdiderit,iuxta eundem diïnf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mod^,Tailbus vteri pucro augefcente,amp; bimeftre aut tri-
mcftre.aut quantiicunque tempus iranfgrediente, fi quando etiam alias augefeit, in maiorcm amplitudinem non porri-guntur,ita vt non amplius fufficiant capiedo foctui, fedpro-HrdeU ptcrea perditur eodem tempore.Huic cucumerarium medi« camentum in vtcrum dare oportet, ipfumque dillendcre ac j inflare pharmacis appofititiis hifee .Cucumeris (ylueftris medulla contiindatur ac cribretur, deinde modicum de ipamp; melle coÛo copiofiori mifceatur,addito filphiomodico : fit autem velut dixi,mel coäum. hoc circum fpecillum oblina-tur.cralTitudine formata quantam vteri ftomachus fufeiper« poteibapponatur autc ad os vteri, amp;nbsp;impellatur quo in in-ternam vteri partem penctret. Quum vero colliquucrit medicamentum,fpecillum extrahatur.Sed amp;nbsp;claterinmhocmo do prarparatum apponerc potes, Similiterque colocynthidc fylueftrem.Per hoc autc tempus edat allia quàm plurima, âc filphij caulem,amp; quicquid flatum in ventre inducit.Hoc ap-pofititium pharmacum per tertiam diem 3pponatur,donec, probe habere vifa fuerit,copia quantam vteru» admittit. In- f terieftis diebus,mollientibus vtendum eft:poftquam autem cxmollientibuspr.rparatum fuerit os vteri ,poft menfium «ulu^ nbsp;nbsp;nbsp;apparitionein vbi ficca fuerit,cum viro commifccatur.Si cui
tjuffj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vterus fuppuratus fiat,aut poll partu,aut ex aborta,aut quo-
nudeli, modocunque alias,amp; noiun vafealioactunica,velutintu-berculo folet, pus fuerit : nuicconducit fpecillum vnâoriu in vteri os demittere.Minus cnî opus fuerit vftura,fi ad (pe-Er«flt;e fu cilium proccffcrit.deinde crucas à tithymalide colliges; ha-thrm-lb bent autem velut aculeos quofdam, quos Icniter refeindes, dit. ne pabulum internum ex ipfis elabatur.deinde ficcabis ipfa’
in folc.ac teres. Vermes quoque ftercorarios fimiliter in fo- . Srarat^i. le ficcabis ac tcres,amp; erue.r qiiidem pondus duorum obolo- | rum Aegina ori!m,vctmium veto duplummifcebis, modico • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anilb
-ocr page 201-DE SVPERFOETATlONlE. fg
A anifo addito.aut aliqiio eius generis. Nam inali odoris me-dicamentum cuadic.Hæcautemleuiafaâa ac contrita vino ® albo odorato diluito,Et poftquam biberit, grauitas accedit, amp;. torpor in ventrem irruit.Si itaque accedit,aquam mulfam modicaraiufuperbibat. Siqualibcriscarens,imprægna- Concep«« tionc acpuerorum gencraticne indigeat,atque ca iam præ- reparaiilt;gt;-gnans fuit ac peperit,amp; hoc ipG coniingat, autqiium ftoma-chus vtcri fîccus,auc fumma parte affeÈtus.aut conclufus fus rit,autnonreéle habuerit,fcd ad coxendicem alteruÂdi-ftortus,aut ad reûum inteftinum occultatus, aut in feipfum contraûus fuerit, aut labium ftomachi fibiipfi vtcunque in-cubuerit,aut ftomachus vtcri afper amp;nbsp;callofus fuerit : durus autem fit,amp; i conclufione,amp; à callofitatc:his menfes non ap , ® parent, aut pauciores q oportet, amp;nbsp;per longius tempus ap-parent.Suut autem in quibus etiam menfes mxta corporis fa nitatem,amp; vterorum exicum reperiuntur, immo confueto amp;i iufto modo , amp;nbsp;ftomaclio vtcri præ caliditate ac humiditate menfiumnonvaldelæfo.Verumgenituramnôfufcipitpro- Qu^cSce) pter hanc læfionem, quæ impedit fufceptioncm, ftomacho ptü impfgt; non reSc habente. Huic per totum corpus fomentum adhi- djdnt. bere oportet, amp;nbsp;pharmacû bibcndû dare, ac corpore primû Medeb. purgatam ac mundi reddere,fiue fupernc amp;nbsp;inferne opus ha buerit.fiue fupernc folum . Et fi quidé fupernc purgans medicamentum dedcris, fomentü ante purgationem non præ-inittes.Verumfomentum adhibebis inferne purgaturus . Si
Q vcrofuperne payante mcdicamento non egere videbitur, præmifTo foinemo,inferne purgans bibcudum dato.Quü au temprobe purgatum effe corpus videbitur, poftea vtero fomentum adliibeto, frequentes infeffus ipfis adornans ,fiita conferre videbitur. Immittes autem infomentum, cuprclH ramcta,amp; lauri folia côtufa ,l.iuabisq-, multa Se calida aqua. Vbi vero recens Iota fucrit,8c fot^ntû admirerit,vteri os di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
latabis fpecillo ftannco,corrigesqi vbi opus fuerit ; potes 8c , plumbeo vti,iniiio per paruum fado,deinde craffiore adbi-
' bito fl fufeipere poteft,doncc rede habere videbitut.lntin- eitlun* ges autem fpecilla in mollitorio quopiam diluto , aut etiam liquide rcdditOjfi confene videbitur. Specillaipfa retro ca- bisrielit
1 ua facienda funt,dcinde circfi ligna longiora adaptada.ficqs j.jj-j,
1 ipfis vtendu.Cætcrfi hoc tepore bibat, in vino albo odorato
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulci Sc
-ocr page 202-HIPrOCRATIS LIBER
dulci Si q fuauiflîmo decoâam tædam q pinguifllmam , in P • tenuia fegmcnta co«cifam,amp; apij fernen contufuni,amp; cumi'
hruM.
ni Aetliiopici fcmeo, amp;nbsp;thus q optimum.ex hoc bibat iciu- J na copia quanta moderata efle videbitur,tot dicbtis quot û । tis habere videbitur. Et edat catuloscoûos, amp;nbsp;polypum in J vino dulci coûum,iufculumque ipfum bibat,amp; braflicam c« ôiani,Vinnm autem album infuper bibat,amp; ne fitiat,amp; cali-da bis per diera lauet. A cibis autem hoc tempore abftineat, ab cffvero tempore fi quidem proceflerit per ftomachuni,S£ quid purgationis foris apparuerit,adhuc de potionc biben-dum eft vnum atque alterum dicm, Se à ipecilloruin vfu dc' ïîftendum,acconandum vtvteri appofititiis mcdicamentis St9m4/ purgentur.Cuicunqueautem ilomachoreâo ,ac magnoamp; { that Iffceh exiftente, ac probe habente, amp;nbsp;in loco vbi conuenit amp;nbsp;oportet fito,menfes non apparuerint ex toto, aut pauciores», Si per longius tempus,Se non fani,morbum ipfum inueftig^* bisquemcunque tandem vterihabent,.Se fi corpus quoquc aliquid conférât, caufamperfcrutaberis ob quam non ton- ■ cipit :Se hax fie habeant, Se curationem facies fi medclaW fufeipere volet,initio à fortibus faâo, prout opportunii vi-fumfuerit,itavtdefinasinmolliotumvfu,doneevtcrusvi' ’ I fus tibi fuerit probe eflepurgatus, Se ftomachus reélo ftatu elfe conftitutus.Se ritefitus. Si vero àpotu ac medicamento menfes nonproccfrerint,ctiam fi moderato tempore idbi-bcrit,nequaquam à potu celfandum eft ; vbi vero probe ha-bueritjfpeçillorum vfu os ftomaclii moUietl^ i eft. Se facie- j dum vt hiet,ac viam prxbeat appofititio medicamento,idq; pharmacis fuffitui aptis ac mollientibus perficics.Quiim autem fatis fuffitiim ac mollitum elfe videbitur, appofito me-dicainentolûbdititiovteripurgationcm faciès, donee rite habere videbitur.àmollilms ad fortiora progrelfu fado ,ita vt rurfus in mollibus ac onoratis defînas. Nam pleraque et fortibus medicamentisftomachum exulcerantaccorrodiit. Deinde veto turn ftomachum ad redum ftatum ac fanitaté redigito.quo aptus fit ad fufeipiendam genituram,tum vte-rum ficcûreddito,St flatum immittito. Si millier præ pin-gui tudine vterum ad concipiendum læfum habere videatiir, attenuatio q maxime, Si gracilitas inducatur, fiipra reliqua curam.Teinpus porro vernum aptifiimura eft ad concipien-
Catipin/ gurdo CM repli ini/ pedit.ç/uid ^gendam fit.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum.Vir
-ocr page 203-DE S VPERFOET ATIO NE. nbsp;nbsp;57
A dum.Virautemnonfitebrius,neqae vinutnalbubibatjfed quod forüffimum eft ac ineracilTimum.iteinq; cJulia fortif- • fima,amp; calida non lauet.-robuftus autem lît,amp; fanus, amp;nbsp;à ci-
bis abftincat ad rem non conferentibus. Et vbi niarem gene rare voluerit,menfibus dcfinentibus autdefeûis mifceatur, amp;. quàm penitiifimc intrudat,donee defæuiat. Vbi verofœ-raellara generate volet,quiim plurimi menfes prodierint mu ) lier!,amp; dum adbuc eunt, coeat, ac dextruni teftem obliger, quantum id tolerate poterit:fed fi marem generate elpetat, finifter teftis obligandus erit. Stomachus vteri à fuffimé-tis quidem,vbi conclufus fuerit,hians redditur, ab emollié-tibus veto mollefcit.SufFire autem opottet,loti corticem,lau ti fernen fine baccas, amp;nbsp;fol'a eiufdem viridia contufa, thus, myrrham, artemifîæ fernen autfoliaritem anifum amp;nbsp;adipem aut ccram fimul contufa,fulphur,cupre(n fernen, peucedani radiccra,myrtifolia viridia contufa,fibri teftem,afini mafeu liftercus,allia,ftyracem, adipem fnillura. fed amp;nbsp;fi diftottum os vteri fuerit,his fuifiendum eft.Sic quidé igiturhians redditur ac conuettitur. Mollire autem per hæc vteri 0$ opor tet,fandaracham videlicet,adipem caprinum,fici fuccura.fil-phij fuccum.cyclaraini fuccum,Thapfiam, fuccum tithymal-li,cardamonnfemen,Iietbamquæ peplos appenatur,fibri teftem,lini femen,nitrum, ari radicem, ftaphidem fylueftrem, calaminthæ folia viridia, herbæ ianaria.’fiue ftruthij fernen, fcillx internam partem.
ß Mcÿcamenta emollicntia, amp;nbsp;ad ciendum idonea,qao fortis purgatiofiat.
THapfi e radicem, medullam bonis, adipem anferi-num,rofaceum, hæc trita ac feruefaéia per quatri-duum apponat,amp; bibat porri fuccum, ac vini'i dulce album. Item relînam , amp;nbsp;oleum tepidum, cu-minum,nitrum,mel, fordida larÂexcipiat, amp;nbsp;per quatriduu vtatur,bibatqueapij fernen,amp; thuris nucleos quinque, 5c eu minum Aethiopicum in vino albo meraco dulci ,lauetque bisperdiem. Item myrrham,thus,felbouis,refinamtere-binthinam,aut netopon fine metopium vnguentum, horum fingulorum æqualem menfuram mifeeat, 5t in lana pura,aut lintco tenui apponat. Intingat autemlinteum in vnguento albo Aegyptio odorato,5c filo obligatum,à balneo fubdet.Sc
9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h polypum
Qao m»i» masfacrnii niuc get nerandv. Simile gaiti pr*/ cipit Celut ntellit ia ottiiut-Qÿte le-niintiifpe rent, datit dent epet riintque jiulndm, I« celléne,
Kedietu mind pttrt gdntid l«/
Ciaer/a
fxrgarar/ td.
HIPPOCRATIS LIBER
polypura plagis moUitum cdat, Sc apij ac afparagi fernen ai ^inum album bibat, ter in die ieiuna exiftens. Aut myr-rham,cafiam,thus,cinamomum,netopum,fingulorumæquas portiones lana exceptas,aut in glandes redadas apponat.
Aut cucurbitæ fylueftris interiora,cuminum toftum.ane-thi fernen,cuprcfliradicem.tritaacmelle codofubadain glandes cogito,casque fubdendas exhibeto,amp; bibat Pçonie radicem,apij fernen,acfilpbij fuccum,cum vino. Sed amp;nbsp;Bul-biumi^iimfubditiimpurgat. Itemmyrrham primariam, Sc florem aeris modicum in vino albo odorato fubdat.
Medicamenta fubdititia ad vtcrum pur-gandum conuenientiirima.
ACcipe æris florem ac nitri tertiam partem,tnclleq; J codo fubada in glandulas iuftæ magnitudinis ac cvafTitudinis redige,atquc fic ad vteri ofculum ap-pone.fi vero fortius facere velis, elaterium ammi-fce,ad florem folum, amp;nbsp;boc modo coadas glandulas fubdé-das prxbc.Potes amp;nbsp;ramulorum fici corticem derafum ac te-nuiter tritum ammifccre, quum os vteri ficcius efle videbi-tur ,dimidiaportione eodemmodo. Aliud. Elaterium amp;nbsp;xris florem trita.duabus floris partibus,vna elaterij acce-ptis, dilue, Sc cyclaminu |rirum prout opportunum videbi* tur ammifce,amp; in lana fimul coada fubdc.
Glandul.-c album fluxum purgantes.
ARtemifiam herbam,nitriiin, cyclaminum femiari-duitijCuminilm , fubde. Alia. Artpmifiam her- F bam viridem tritam,amp; myrrhæ tertiam parte, am-mixto vino odorato,in Ian.a alba obuolue,eamque vino tindim apponendam prxbe. Vbi Vero hiauerit vte-rus,nitrum,cucumeris fylueftris medullam, cyclaminumfe-miaridum.in lana appone.
Subdititiaomnis gÄierispurgare potentia.
STaphidera fylueftrem viridem tri tarn,artemifiæ her-bx folia tri ta,melle codo excipe. Sc in vmbra ficcata in glandulas coge,ac fubdendas exhibe. Aliud.Flo rem.Tris,amp;: alumc Aegyptium cum cydamino dilue. Sc velut priera melle codo cxcipe,aut in caricam inde, cum modicamyrrha. Aliud. Cyclaminum tritam vino albo edorato ammixto,in linteo tenuiflimo puro obliga, amp;nbsp;fub-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dendam
-ocr page 205-DE S VPERFOET ATI ONE. jS
A dendamptæbe. Aliud. Cyclaminum femiaridum,nitru, cantharidas,adipcm,fandaracncn,fubde.
iDe virgine.
SI virgini menfesmaturi nonprodeant, multumamp;fc bricitat,amp; ôolet,amp; efunt,amp; vomit, Sc furit, amp;nbsp;rurfus refipifcit : vterus mouetur ,Ôcquum advifcera vertitur,vomit’,ac febris,amp; delirium accedit. vbi veto fedatur vterus,amp; bæc quiefcunt,efuric,ac fitit, amp;. febris le nisjhepialon græci dicunt, tenet, Huic pelles agniiiÂcalidas ad ventrem apponere oportet, amp;nbsp;fuffitum facere in ipfa pu-déda quàm penitlffime,ita vt fuper amphorç collo defideat, amp;nbsp;fumum admittat.Fiat autem fuffitus ex myrrha magnitu-g dine fabæ,amp; thuris dupla portione, ammixta etiam zea fre-fa. hæc (îmul fuffire debet, Si in ignem immittcre maxime dura ieiuna eft,amp;. multa calida lauare.
Medicameniura fubdititium.
Lumen Aegyptium emollitum lana inuolutu fub-dat. 'Aliud. Artemifiam tritam , 8c viao albo fubaélam,apponendam pr.-ebc.
Puerperæ tecens eniiæ.
Ofaceum,myrrharn,ceram,mixt.i in lana apponé-da præbe.Vbi autem vterus ipfi prociderit, acida 8i acetba offerenda funt, turn potanda, tum loris , adliibcnda. ltemficumnigram,allium,nitrum, “ ** cuminum, bæc omnia tenuiter trita in lana apponenda da- î to. Aliud, Sepia: teftamtufam,amp; vino imbutam, cum le
C porinis pilis,lana cxcipe,amp; apponendam pra:be.Si veropoft panum vterus doleat,ptiflanam,amp; porrum, ac adipem capti num coquat,indeque modicum forbeat. S ubdiütium medicamentum. Nitrum, cuminum, ficum, omnium arquas portiones fubde.
Subdititium purgÄrs 8c molliens.
NEtopum,rofaceum vnguentum,adipem anferiniî, linteis tenuibus excipc. Si menfes multi pro-deunt, P.-eoniæ grana nigra bis feptem numero, -'*,*'**. in vini cyathis duobus bibenda praebe. Si ve- , rovtciifrequenterprolabantur.vterosaquatepida made- |**'*'quot;*'' facies,iplam vero mulierera fupinam teclinabis, mifcebisq-, raali coriura.gallam, 8c rhoem rubram, bisque in vino albo P’’*'
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b Ij ttitis
-ocr page 206-HIPPOCRATIS LIBKR.
tritts vteros iUinö,ac iinmittes. Poftca lauri folia in vino au D ♦ero bibenda dabis. Quum autem mulier prægnans menfes profluoshabet,ftercus afini ßccum,amp; rubricam,ac fepiae te-ftam,trita ßmulqiie linteo illigata apponat, fi vero fecunda non purgctur,elaterij oboli Attici pondus in vini albi Cya-thi meniura tritum bibcndumpræbe,amp; purgabitur.
UIPPOCRATIS COI
LIBER DE EXECTIONE fœtu!^ lano Comario medico pbyfico interprété. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
E his qui non iuxta naturalem mo dumpariuntur, fedexcinduntur, j hoc modo fe res habet.Primu qui-demSindonefupra mulicremin-ieda, earn fupra mammas circun-dato,8c caput obuelato, ne videos quod fadurus es timeat ac exhor-refcat. Si itaque foet’ oblique pro-lapfiis manum protenfam habue-rit,manu apprehenia foras produ» cere quàm maxime conare,8c brachium ipfum excoriato,at-que vbi os brachij denudaueris, fquatinæ pellem circu duos F man* digitos obligato,ne carolubricitate fua elabatur. Deinde vero carncm circa humerum refeinde,ipfumque iuxta iundurain exime,poft ea caput iuxta naturam protrufumfo ras produccre tenta.fœtum vero ipfum intro protrudito, fer ramento per latus amp;nbsp;coftas,fiue clauicubm adado, quo datum emittat fœtus,amp; confidat accontrahatur, atqueipfifa-cilior exitus pateat. Cæterum caput fi fieri poteft iuxta na-tutam extrahe,fin minus,confringe: atque fic fœtî! vnàfub-extrahe. Poftea calida large perfufam, amp;nbsp;oleo illitam decu-bereiubcto,pedum fitu alternatim variato. Bibat autem vi-num d.ike,album,meracius tcmperatum.Sed 8c refinamelle tri ta ac vino ammixta,in potu præbeatur.De cætero vero curanda eft,vclut dixi,iuxta ea qua: relata finit. Quum vero
9 parieoti
-ocr page 207-DE EXECTIONE FOETVS. 59
A parienti mulieri fœtus oblique prolapfus fuerit:id quod co-tingit dum vertitur puer,St vmbilicus circum coUum obuol^ uitur, amp;nbsp;exitum fœtus impedit, St caput in coxendicem in-cumbit,Stmanusvtplurimum forasprominet,quodipfum quot;■ mortui fœtus fignum eft. Quibus autem manus non exerta eft,vt plurimum viuunt fœtus, periculum autem etiara hoc modo eft. Aliqux enim purgamenta ante partuin mittunt, St necefle eft cognofcere ex eo partum ficcura, St cum dolore laboriofuro elfe. Quibus autem purgamenta ant^artum non prodeuntjhæ in pariendo facilius liberantur.Concute-re porrô oportet hoc modo . Sindone fubftrata mulieré re-clinabis,St aliam fuperiniicies, quo pudendum ipfius fit ob-g uelatum,obuoluesque findonera circum vtriique crus St cir-cura vtranque raanum . Mulieres autem dux vtrunquecrus appréhendant,St alix dux vtranque manura,deinde concu-tiant valide ipfam tendîtes non minus quàm decies. Poftca in ledum reclinetur mulier in caput,ita vt crura furfum vergant,St mulieres omncs ipfum pedibus corripiant, manibus dimifris,f:Epcque concutiant,ac reiedionem in humeros fa-ciant inledo,quo fœtus infpaciofiorem locumretrufus vet tatur,St naturaliter prodire poifit.Et fi didamnum crcticum habueris, ipfum bibendum dabisrfin minus , fibri teftem in vinum chiuni derades.Si veto vteri foras prodierint, fine ex dolûte,fiue ex partu,fi quidem iuuenculç fuerint,aggtelfio-nem facitoftin min’,finito. Aggreffio autem hoc modo fiat.
C Pelliculam vteri iuxta naturalem modum St oblique inci-fam,linteo confricato donee inflammetur.St illinito phocx oleo fine adipe , aut pice , aut mali punici flore integito , St molies fpongias vino refperfas apponito, St ex humetis ipfas alligato. Mulier veto dccumbat crutibus quàm maxime furfam verfusporredis.Modctatis autem eduliis vefcatur.
* h iij Hippo-
-ocr page 208-HIPPOCRATIS LIB£R.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE DENTITIONE, lano Cornario medico phy-fico interprété.
Ventitio-ais udrif/ tas.
IVerr natura habitiores, non pro carnofîtatis ratione etiamlacfu-gunt. Voraces vero Sc raultum lattis trahctes,non pro ratione car-noli fiunt. Pueri lügcntes fi mul-turn mingant , minime anniculi fiiint. Qmbus aluus multum pro-i fluit,amp; bene cócoquunt,hi fanio-res funt. Quibus modice profluit, amp;nbsp;voraces lünt, amp;nbsp;non pro ratione finiiliter nutriuntur, morbofi,. Quibus multum ladofuni reuomitur.his aluus fupprimitur.Qinbus in dentitione alu’ amplius fubducit,minus conuelluntur,^ quibus parum.QHÎ* bus in dentitione febris acuta accedit,parum conuelluntur. Qmcunque dentientes habitiores manct ,amp; altiore Ibmno vtuntur, periculum eftne conuullione corripiantur. Quj hyeme dcntiimt,reliquis fimilibus exiftentibus,melius libe- j rantur. Non omnes in dentitione coniiullï moriuntur,fed multi etiam feruantur. Qm cum tuflicula détiunt, tardi’ dentes producunt, in perpiinäionc auté magis gracilcfcut. Qmcunque in dentiendo hyemem habent,fi attente tra-ftentur,dentitionem facilius ferunt. Qui plus mingunt q egerunt,pro ratione habitioirs funt. Qui nó pro ratione mingunt,verii aluus frequenter cruda àpueris egeflit, morbofi funt. Qui bene dotmiut,amp; habitiores funt,muku ali-mentum adfumiit, idq; adiacet, nö fufficientcr diftributum.
TaiftUnrä uleerd.
Qui dû 1’ugunt interim cibü adfumut, facilius ablaÖatio-né ferunt. Qui f.vpe cruent.t ac cruda per aluuro cgenmt, phirimi in febre fomniculofi funt. Vlcera in tonfillis citra febre facfa.fccuriora funt. Quibus infantibus in fugendo tuilïs inftatjvuä maioré habere folét. lt;^ib’ cito in tófiUis F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vlcera
-ocr page 209-DE DENTITIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6o vlceraferpcntia confidunt.febiibus ac tuffi pcrniancntibus, periculum cft rutfus generanda effe vkera recurrctia. ¥!-• cera lonfiUarum in infantibus periculofa. Puetis mcmora-bilis magnitudinis, fi vlcera in tonfillis fint, amp;nbsp;deglutire pof fint,falutis fignum eft. Quum veto maiores prioribus,deglutire in tonfiUarum vlceribus non pofiunt, bis mul tam biletn reuomi,aut per aluü prodire,pcriculofum cft. nbsp;nbsp;In vlcerib’
tôfîllaruni fi quid araneofum ineft, no bonum. In tonfilla-rum vlcerib’ poft prima tenipora,pituitam per os ef Aere, fi ptius nonfuit,cômodum eft,8i tarnen reducenda cft.Si vero incipiat,amp; omnino remittat, gaudendum eft. Si autem non fie effiuat, vereri oportet. Qui tonfiUas deftillatione vexa-tas habent.liis aluus amplius' fubdufta,ficcas tuffes fol-
® uit. Verumpuerisfi quidconcoQà fupemeprodicrit,am-pluis foluit. Vlcer.a muko tempore in tonfillis citra aug-mentum mancntia,ante quintum aut fextum diem pcriculo-fa non funt. Sugentes qui multum ladis adfiiinunt, vtplu» rimum fomniculofi funt. Sugentes qui non probe alun-iur,macilenti fiunt,amp; çgre vires recolligunt. Vlcera in tô-fillis æftalc fàda,peiota funt quàm aliis tcmporibus,citius e-nim proferpunt. Vlcera in tonfillis circa warn proferpen-tia,inhisqui feruantur vocem altérant. Vlcera profer-pentia circa fauces,grauiora amp;nbsp;tnagis acuta,vt plurimum fpi randi difticultatem inducunt.
C
HÏPPOCRATIS COÏ LIBER DE CORPORVM reJê^ionejSito Conid-rio medico phjißco interprète.
h iii) Artetia
-ocr page 210-HIPPOCRATIS LIBER
AHerid.
Car.
»eaä.
Hirplt;r.
RbfiWf.
Vefia.
CuU.
itamdch* Septum.
lien, Venter,
Celan,
Rtcria exvlraq; fauciü parte eior D tum faciens, in fuinmitatc pulmo- • nis definit,circulis cópofita confi-milibus rotundis, in fupcrficie ié mutuo cótingentibus. Ipfe autem pulmo teftitudinem coadiinplet, in finifiram cóuerfus,quinque apices habés, quos lobos amp;nbsp;fummita-tes vocant, cinereo colore prædi-tus, notis caucrnofis compunöus, naturaque antrofus exiftcns. Ad medium vero ipfius cof fitum eft, rotondius ac oblongius quàm in omnibus anima-libus. A corde vero ad hepar multa chartilaginofa arte- { ria procedit,amp; cum ipia vena magna appellata,per quam to-tum corpus nutritur. Hepar autem fimilitudinem quidcm cum omnibus aliis habet, verum fanguinolentius quam alia cxilHt,apices habens duos.quos portas appellant,in dextris locis fitas. Ab hoc vero obliqua vena inferne ad rhcnes tendit. Rhenes autem confimiles colore, malorum fpe-ciempræfe ferunt. Ab his canales obliqui ac ferme triangulares in fummum vcficæ apiccm tendunt. Vefica ao-tem tota neruola eft, magnaque ac late fe extendens capa-citas intra earn à natura dilpofita eft. Et has fex partes intus pér medium corpus natura difpofuic. Gula autem à lingua principiuinfaciens, in ventrem definit, quam fiinè Gr.vci etiam œfophagum,amp; ftomachum, id eft os ventris, fignifi- f canter appellant. C.-etern à Ipina retro hepar,fcptutn traf-uerfum produâum eft. Ex latere vero notho, finiftro videlicet, lien initio fumpto extentuseft adhumani veftigij fimilitudinem. Venter autem hepati adiacens iuxta fini-ftrain partem, totus quidcm eft neruoius. A ventre vero extat inteftinum ventri•onfiinile , longum cubitorum non minus duodecini, pampino formiter in finibusinuo-' lutuin.quodaliqui colum vocant, per quod alimentidclatio contingit. A colo autem fitum eft retium ac princeps inteftinum poftremum, carnem copiolam habens, amp;nbsp;in fummum anum definens. Reliquaporrô natura ipfâ ordina-uit ac difpofuit.
Hippi?-
-ocr page 211-DÊ CORDE
Cl
A HIPPOCRATIS coi • liber de corde, iano Conwrio medico ßco interprété.
Or figura velut pyramis eft, colo- Cor quale te autem abundè puniceun^ tu- Cordii ta/ nicam leuem circudatam habet,amp; nicul*. eft in ipfa humor modieus velut vtma,vt putare poffis in vefica cor diuetfaii. î aÛa eft autem ea ç,ra-tia,vt Cmum in euftodia florefeat. Habet autem humidiutem titam quanta fatis eft çftuanti in mede- hameadt. lam.Cæterumhunc humorem cor eminyt.bibendo ipfum affumens ac confumens ^puhnoni» nimirumpotum lambens.Etenimhomo mùltb maximipar-teminventrembibit,Gula enimfiue ftomachus veiutinfun Stomdchi dibulum,potus copiam amp;nbsp;quæcunquc volumus exeipit » Bi- effiamp;ier* bit autem amp;. in guttur ac arteriam, minus veto amp;nbsp;quantu la- »v tere poO it per rimam illapfum , Operculum enimcxaôum epie,loftisdm^ulafiue minor lingua appellata, né permiferit ïp'glflP*» quidem aliquid amplioris potus penetrate. Signum autem
C huius tei,hoc eft;Si quis enim aquam cærulco colore,aul ru , bricatcmperatam.ftticntivaldebibcndam dederit,maxime nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
lui,hoc enim peeus non eft curiofum, neque mundiciei de- O’iî*’®’** ditum.Deindc dum adhuebibit iplius guttur re('ecet,hoc co lote ipfum linûum repcrict ! fed non eft cuiufuis hxcchi-rurgiac aggrellio. Nequaquam igitur fides noftta fuipeéla ef fe'.debet de potu,quód homini ii^utlur vergat.Sed quomo-do aqua aceruatim itruens , turbationcm actullim multam exhibet? propterea inquam,quód contra refpitationem fer-tur. Qrod enim per tnnamillabitur ,tanquamiüxtaparie-'tcm Habens,actis elationi no inftat,fed leuem aclubtieam quandam viam humeflatio ipfi præbet.Hnnc itaque humo-
\ rem cor de pulmone vni cum acre abducit. Àetem quidem I igitur vbi m medclam ceffit, necclfario opottet rctrd pct I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eandem
-ocr page 212-H1PPOCR.ATIS LIBER
eandem viam qua adduxit reiicere. Veru humorem partim P •iuculeumacvaginamfuamexpuit,partim rurfus vnà cum aere foras propellit. Quapropter etiampalatum eleuat, quu fpiritus recurrit.Merito autem recurrit. Non enim humanx naturæ alimenta hæc funt. Qupmodo enim hominis alimc-tumfint ventus Si aqna cruda ? fed luntmagis cognatæ affe-r äionis caftigatio Si mcdcla. Porro vt ad inftitutü fermo-Carquii nem reuertamur. Cor mufculus eft valde fortis non nct-Cordii uf/ uOjfe# denfitatc ac conftridione carni$,amp; duos ventricules iriculiißite habet diferetos in vno amiculo, ab vtraque parte vnum. Ni' hil autem interfe fimiles funt.Alter enimin dextrisadofeu lum fitus eft, continaens alteram venam. Alter in finiftris. Totum enim cor in his federn fuam firmauit. Sed ille etiam omnino amplioris ventris,amp; magis inanis quam alter eft, ' ncque extremitatem cordis attingit, fed caudam eins ambit, folidus item eftjVeluti extrinfecus.aftutus, Alter autem fubter finiftram mammam maxime in diredum fitus eft, vbi etiam iältus ipfius fignificationem fui præbet. Ami-culum autem habet craflumitemquefoueam. Foueæcnim fpeciem præ fe fert fimilera mortario. Sed enim hic etiam Pulwator pulmonem fubitcum manfuetudine, amp;nbsp;circuniedu ipfius, dit taloré caloris intemperantiam caftigat. Etenim pulmo natura fri-modera- gidus eft,fed Si inipirationc perfrigeratur.Ambo autem dc-tar, fi ac aiperi funt interna fui parte, amp;nbsp;velut fubcorrofi, magif-Corditfi- quefinifter quam dexter. Nam infitusi natura ignis non uuiqtules eft in dextro. Quare rairum eftfiuiftrum afperiorem fieri, ,
vbi intemperatum aerem infpirauerit. Quapropter etiam ro boris caloris cuftodiendi gratia craftius intus conftridus Fc/iaT«. eft. Ofcula autem ipfis non funt apcrta,niüfiquis cordis auriculas præfecet,aut caput cordis praecidat. Si autem quis pr.xfecet, apparebunt duplicia ofcula in duobus ventriculis. Craifa euim vena ex alteiWexcurrens vifum decipit, fi fus-font uiiit ritrefeda. Hi fontes funt humanænaturæ, amp;nbsp;hieflumina hominis, funt quibus totum corpus irrigatur : atque hi etiam vitam homini cóferunt, Si vbi reficcati fuerint,homo moritur.At veto prope exortum venaiiirh, corpufcula circum vcntricu-Çordis nu/ los confurgunt,mollia,cauerno(â,quæ auriculæappellantur. ricuit». Non font autem foramina aurium, non enim clamorem ex-
audiunt. Verum funt organa quibus natura aercm rapit. Et • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fané
-ocr page 213-DE CORDE.
61,
fânè videtur mihi boni ac præftantis artificis opificiiun cffe. _ Quum enitn conlideraflet figuram folidam futuram ipfius creatoris viiceris,propter fanguinis ex venis cffuû colleâionem ac opttmi/2-concretionem,deinde attradoriuni ipfum elfe totum vidif- mum epi-fet,folles ipfi appofuit, quemadmodum fabri ferrarij forna- /icii tor. cibus folent,quo per ipfos fpirilum apprebenderet. Signum autem fermonis hoc eft. Etenim cor videas ex toto ventila-ri,aures veto priuatim tum inflari, turn confidere ac c^tta» hi.Et propter hoc etiam dico,quod vcnæ quidem opcrantur Vcn^efi-refpirationem in finiftrum ventticulum, arteria autem in al- mmfini-terutn. Molle enira magis attrahit, Ôt incrementum capit. ßramp; ff lût. Opoitebat autem nobis magis incumbentia cordis tegmi- Arterid J na perfrigerati. Eft enimcalornon in dcxtris ; quare pro- magm
pter hanc affedioncm , non acceperunt amplum organum, dextrÂ. vt ne in totum ab ingrediente acte fuperarentur. Reliât dicendaî cordis pelliculæ latentes, opus dignilfimum co- Cordixrc/ gnitione. Sunt enhnamp;alia: quædâ in ventriculispcUitulx, liqiw. velut arancorum telæ cxtentæ.quæ vndiquaque ofcula cin-gunt,8t fttias ac fegméta in folidu cor infcrût.Hæ mihi ner-uiipfius vifcetis amp;vaforû ptincipia aortis elfe videtur,eft au VenMdz tem ipfarum pat ïnum. Cactevum ofculis fingnlis très pelii- orta. cula- iiibotnatæ funt, rotundæ in ftiramo, velut citculus fe-mifedus. Et qui tel intelligentes funt admirantut, quo-modo ofcula amp;nbsp;aortarum fines claudunt. Et fi quis veteris, eximendi cor mortui, moïis gnarus, aliam aufetat, a- C»r nihil
C liant reclinet, ncque aqua, neque flatus immifliis in cor aflacitur. penetratit ,atquehæ magis in finiftri ventriculi ofeulis ex-aàius, ac merito fane fubornatæ funt. Mens enim hominis Mentisfi-infiniftroventticuloinfitaeft ,amp;reliquæ anima: impetat. tus.
Nuttitut autem neque cibis ncque potlbus à ventre, fçd
1 puraSc illuftri fubftantia ex fanjixinis diferetione nata. 1 Adfumit autem alimentum ex poxima fanguinis cifter-i na,radios fuos eo immittens, amp;nbsp;depafeens, velut ex ventre I inteftinorum alimentum non naturale cxiftai. Quo veto nô in mora fit, qui in arteria eft in flufâuationc conftituius ci-
1 bus,viam in ipfam occludit.Magna enim arteriaventrem Arterii l depafeitut acinteftina ,plenaque eft alimentonon princi- magna tiê l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pâli. Quqd autem non nuttiiur fanguinc apparente, amp;. quê trem de-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videmus,arteria ipfi magna, ex hoc manifeftum exiftit. pafciiur.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mafiato
-ocr page 214-HIPPOCRATIS LIBER
Maâato enim animali,amp; finiftro rctriculo dilTeâojtota de-folata apparet,modico ferolb humore excepto, flauâque bi-krterU le,ac pelliculis, de quibus iam mihi diâum eft. Arteria aucc altera fanguine non eft deftituta neque ventriculus dexter. . Hoc quidemigitur vas cauffafuit.mea fane fententia,vt pel liculæproducerentur.Id yero quod ex dextro fertur ventrl-culo etiam ipfum quidem commiflura pcllicularum claudi-tur,v^u non valdeûlitpræimbecilbtate.Sedaperitur quidem 111 pulmonis vafa, fanguinem exhibens ipfis in alimen-tum,clauditur autem in cor,non tarnen confeftim.quo ingre diatur quidem aer,nô autem multus. Debilis enim eft hic a iiguit ti lor/rigiditatis facultate fuperatus.Sanguis enim non eft oa-libut nittu tura calidus,neque enim alia aliqua aqua, fed calefcit, Multis { ralUcr nó autem videtur natura calidus efle. Et de corde fane taKa diep* âa fint.
HIPPOCRATIS COI
LIEERDE GLANDVLIS, ïano Corrutrio medico ßco interprété.
E Glandularum tota natura fie habet.Natura ipfis eft fpô- f giofa, Sunt enim raræ amp;nbsp;pin-gues,amp; neque carnes funtre-liquo corpori fimiles, neque aliud quid fimile corpori,Sed friabiles funt,amp; venas multas jbabent. Si vero difleces, fan-guis largus erumpit,fpecieal-bus Si velut pituita.Tangen-|ti autem velut lanç apparent. Et fi multa VI ipfas digitis cô-
prefleris, glandula humorem oleofum reniittit qui amp;nbsp;ipfe cà teritur vt plurimum.ac difperit. Aegrotant autem non val de,lêd vnàcum reliquo corpore.Qimm vero proprio morbo F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ægrotant:
-ocr page 215-A ægrotantmam paru etiâ cum reliquo corpore xgroiât:mor-
bituberculafiunt.amp;ftrumçrefukit.amp;febris corp’occupai.
Perpeiiuntur autem haec, vbi bumiditate repletæ fuerint, ex
rehquo corpore in ipfas influente. Influit'autem ex reliquo
corpore per venas, quac pet ipfas extentæ funt multæ amp;nbsp;ca-
uæ, vt bumot quetncunque tandem traxerint, facile in ipfas
fequaiur.Ei fi multa ac morbofa fuetii fluxio,glandulæ reli-
quum corpus in fe diftendunt, at que fie febris incendimr, St.
eleuantur ac inflammantur glandulæ. Cæterum glanaulæ in corpote funt plures fiue maiores, in cauis ipfius partibus, quàm in arilcubs,amp; quæcunque in abis bumedis aefangui-noleniis locis confiftunt:atque illæ quidem.vt quod fuperne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
B in cauas pattes influit,fufcipientcs in fe trahant ,bæ veto vt y tuifus nafeentem prælaboribus bumiditatem in atticulis, fi quant atticuli remiltant,cius multitudinem fufeeptent;amp; fie 'nmùabumeQ.atio incorpotenon ineft. Namfi etiam quid gignatutbumldiiatis.nonftalimnimia bumeftatio inde fuc ceffetit.R.efle€iitur enim amp;nbsp;confumitur turn multa,tum mo-dica,in ipfas glandula's, atque fie reliqui corporis redundan-iiamglandulæfibilucrifaciunt,amp; alimentumboceft ipfis co alefcens.Quare vbi ccenoGsc pattes funt 8t bumetle.ibi etiam QU“* parte glandulæ.Cuius fignum eft. Quod vbi eft glanduü,ibi etiam fia* glan-pib.Natura enim facit glâdulas 8t pilos, vtraque eadem vti- dul«. btate participante s,illas quidem vt quod influit, velul antea .AiÊtum cft,fufcipiant. Pili veto ex glandulis oppottunita-
, C lembabentesnafcuntutamp;augefcunt,colligentesidquodin
1 extremitates redundat ac effetuefeit. Vbi autem corpus fic-cum eft.neque glandula,nequc pillus ineft. At veto teneræ 8t exeicitüs deditæ amp;nbsp;bumeiftæ partes, glandulofæ'j funt ac pi-loCæ. Glandulæ porro funt ab vtraque aurium parte iuxta iugulares colli venas, amp;nbsp;pili eiiam^idem. Item fub alis v-ttinque amp;nbsp;glandulæ amp;nbsp;pili funt. Inguina amp;nbsp;pubes fimiliiet vt alæ,8c glâdulas amp;nbsp;pilos babent. Et bæ quidem cauæ cor. poris pattes funt,amp;. adbumoris redundâtiam expofitæ.Nam amp;.laboianibæ, amp;. ex omnibus corporis partibus maxime mo uentur. Keliquæ veto glandrdas tantum babent, velut in-‘ teftina.Habent enim amp;nbsp;bæc glandulas in omentum maioiest k pilos autem nonbabent.Nam amp;. in cotnofis aebumeCtis let- Sata «tt \ nbsp;nbsp;nbsp;tæloeis,fernen non nafcitut,neq\ fupta tettam afeendete co» non najcia
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uatut, tut.
-ocr page 216-HIPPOCRATIS LIBER.
natur,fed per redundantiam putrefcitac fufFocatur. Violât t ” enim feinen,violât aut amp;nbsp;in inteftinis copia ac multitudo In* Vifcerunt niori»,amp; pilos enafci non finit. Glandulæ autem in inteft* jbndulie nis maiores funt,quàm alibi in corpore, amp;nbsp;pafcuntiir hurae* magn« ttationcm nimiam ex inteftinis exprimentes. Inteftina vW® funt. ex vafis in omentum fufcipiunt ac remittunt humiditateni'
Omentum autem in glandulas diftribuit. Habent pr.rtcrei etiam rhenes glidulas, Nam amp;nbsp;hi multa humiditate exfatia® Reiwm tur Maiores vero etiam hac parte quam aliæ glandulæ er*' glitrtdtr. ftunt.lnfluens enim humor in rhenes no iinbibitur,fedper' fluit infra in veficam. Q,uare quicquid eius lucrifaciunt de ca nalibus,hoc ad fe trahunt. Sed amp;nbsp;aliæ in corpore glandulï funtparuæ valde,Verum non volo hune fermonem longius { euagari permittere, Nam earum qu.æ alicuius momenti funt gratia,hocfcriptum inftitutum eft.Nuncitaqi fermonepro-grefliim faciam, amp;nbsp;dicam de tota natura glandubrum colli.
Collum ab vtraque fui parte hinc amp;nbsp;hinc glandulas habet, Tan/tll*. amp;nbsp;vocantur hæ glandulæ tonfillæ, in hune vfum atque vtili-CapBtqu^ tatem. Caputlupra fitum’eft,furfum cauumac rotunduni exiftens,amp; humiditateni ex reliquo corpore compleâcns,S£ corpus finiul vapores oninis generis furfum in caput demit-tit,quos caput rurfus retro dimittit. Non enim immorariac manere poteft id quod influit,non habens vbi fedem firmet. Nifi lane caput .-egrotet. Tunc enim non remittit, fed ifthic retinet.Poftquam vero attradionem remiferit in glandulas fluxio vergit.amp; nihil moleftat,donec pauca amp;nbsp;moderata Hu- f Quando xio fuerit,amp; ipfe glandulç validæ ac potentes extiterint. S* gbndul« enim multa amp;nbsp;acris influxerit,manferitque acris amp;nbsp;glutino-«extfnf. lh,inflammaturacintumefcitamp; collumdiftenditur,atquefic ad aurem progreditur,amp; fi quidem in vtranque partem pro-celTcrit^vtraquc auris;fiMd alteram, altera tantum ægrotat Siautempituitofa,amp; niSw aclentafuerit fluxio, etiamfie inflammatur.amp; inflâmatio quum ftabilis humor cxiftat, fttu mas peflimum colli niorbum generat. In alas autem etiam tunc quid confluit.Sed vbi copiofi fuerint acres amp;ferofibu-mores,etiam fic in ipfis tubercula producuntur.Scd amp;nbsp;in in-guinibusglandula à partibus fupràfitis humiditatem trabet, fed vbimultitudo eius occupauerit,inguina intumefeunt, amp;nbsp;fuppuranturacinflaramantur,fimiliter vtalæaccoHuni,
9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atque
-ocr page 217-ÙE OLANDVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«4
A Atque Læe fané tumbona, turn mala glandulæ exhibere vi-t dentur.Scdehisquidemhæcfuffecerint. Porrôinteftina Vifceruni multam iàcietatem ex cibis ac potibus habent, amp;nbsp;prseterea mala unde bumidicatem fub cuticula habent. Sed amp;nbsp;hæc tota refle-ôiturac confumiturin glandulas, fimilitet velut fuperior. Morbos autein non facit ferè,quemadmodum in atticulis cô tingit. Frequentesenim glandulæamp;expafljE ,acnoncauæ Ghndul« funt.Si. altera altetius multitudine non multuin fruitur^ a- inteftina lias li qua etiain plus habere vebt ,copiam eius haberenon quai«, poteft, Sedquodinpaucas acfingulas confluit in articulis, id in multas hic diuiditur, amp;nbsp;æqualitas ipfis exiftit. Caput etiam ipfum glandulas habet, cerebrum nimirum Cmilc CerclrJ, glandulæ . Eli enim cerebrum album ac friabile, quemad- gUndid« ( nbsp;nbsp;® modum etiam glandulæ. Et ob id in commoditatem ca- ßraile.
pitis glandulas facit, k pet relatas à me cerebrum auxilium ferons humiditatem aufert, 8c in extremitates foras ablegat, per fluxiones ex magna patte. Maius autem eft cerebrum quàm aliæ glandulæ, k capilli etiam maiotes quàm alij pili. Maius enim eft cerebrum, k in amplo fpacio in capite fitum eft.îaeit autem morbos 8c minores, k maiotes, quàm aliæ glandulæ facit autem quum in infernas corporis partes te-dundatiam ac fuperftuitatem fuam ablegatit .Fluxiones pot/ tô de capite vfque ad fectetionera contingunt, pet antes fe-cundum naturam,pet oculos,per nares,atquehæ tres funt,8c aliæ pet palatum in guttur, 8c in gulam, 8c alia per venas in ç. medullam fpinalcm,amp; in (anguinem. Qbx omnes feptem nu Sepiem meto exiftunt, hæ fluxiones cerebri fotdes ac purgamenta pi*» mea» cflfcedentes exiftunt,8t fi non dilceffetint, morbus ipfi inde tiitfluores oboritut. Sic autem 8crebquo corpoti aliqui morbi acce- que« dunt,fi intro abierint ac difeetferint bæ fluxiones, 8c non fo ras. Et rurtus tutbatio raulta oboritut ,fi biantet ac affa-tim atttabat, 8c actem quidem fliftionem cerebrum demit-tat,quæ in fluxiones cottodit 8c exulcetal. Et fi id quod ce-tebto influit copiofum fuetii, ftuxio deCcendeus non defi-net ,donecmultltudineminflueniis exbauferit atque fie id quod influit foras demiitens, 8c abud fufeipiens ,ac fempet in confimili ftatu confiftens,8tbumotes trahit,8c morbos fa-
. dt.Ambo autc magno lædio ac moleftia naturam ftangfit, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ fi fuetit affe£la,dolotofa affliamp;io exiftit. Affeamp;iones e-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nim na-
\
-ocr page 218-HIPrOCRATIS LIBER
Ilim naturæ funt prædidç fluxiones,amp; multitudincm mole- P * fte ferunt,amp; morl'um ac rofioné perceptant,ex ea quod prç-ter ratioiicm non confuetura exiftit.Cerebrum autem cU dem pcrfert,etiam ipfum non fanum exiftens, fed fi quidcm rodatur,turbationem multam fuftinet,amp; mens defipit,amp; cerebrum conuellit ac diftrabit totum hominem , qui in fcipfo voccm nô edit,ac fuffocatur,amp; hæc affeélio fideratio,ac gr{ i'idiratio, ce apÿilexia appcllatur.Aliquando vero acris quidein nô cft «TroTTÄH- fluxiOjfed copiofa in cerebrû irruens,ipfum affligit, amp;nbsp;men# ^iagt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perturbatur,amp; homo circum ambulat,aliéna cogitans,amp; alie
Mordus i- na ridens,perfercs morbi mores,vifis,rifu,amp; peregrinis inia-niginofus ginationibus. Alia fluxio ad oculos ophthalmia Gratcis, cipflaA- latinelippitudoappeUatur,8t oculiin ipfa intumefcunt.Si £ nares defluxio fiat , arroduntur nares ,amp; nihila-liud graue accedit, nam viæ ipfarum aniplæ funt, Sc fibi au-liliari poirunt,infupcrque non compaduin cft quod ab ipfi« Purulrttt difcedit. At vero aures iiitortus quidé meatus amp;nbsp;anguftus, aurer. cerebrum auteni prope ipfum ipfis auribus apprimitur. Ae-grotans vcro hoe morbo,plurinia cxcernit. amp;nbsp;auris à frequé tl fluxione per tempus vexatur,amp; pus graueolens cffluit. Sic etiam fluxiones ad oculos foris confpicuæ funt, amp;nbsp;nó letha-P/latidi- les in totum. Si vero fluxio rctrô proƒe(^erit per palatum, PiUjitio, amp;nbsp;in ventrem pituita perucncrit, fluent quidemhorum ven trcs,non autem ægrotaiit.Si vero inferne maneat pituita,af-tdtes. feiftiones voluulûfæfiuntdiuturnæ. Abis autem fiperpa-latum in guttur multa fluxio contingat, vt plurimum morbi j tulmequî tabisoriuntur,rcplentureninipulmones pituita,atq; eaipfa canfumj^ pus fit,id quodpulmonesexedic,amp; ægrotinon facile fiipcr-txr. ftites mancnt,amp; mens medici fi bonus amp;nbsp;prudens eft.vtplu-riniuni caufam intelligit. Abus morbus oritur ex defluxio-Phtfiißi. ne capitis per venas in ipiualcm mcdullam.indeauteminû crum os iinpetum facit, quo medulla ipfa fluxiouem perdu-cit,amp; in coxendicum acetabula fiue iunduras deponi: .amp; fi tabcm fecerit,homo marccfcit,atqiie hoc modo contahefeit, amp;nbsp;viuere non expetit.Statim enim fcapulæ dolent,amboque pedes ac crura confequuntur,amp; femper tandem perçut mtil-to tempore curati.atque fie deflorefeit homo aemoritur.
Cerebri Hæc mihi de fluxionibus capitis difti funt.Sunt autemaf-«lü maU. fciâiones cerebri, etiam alij morbi, deliria, infaniæ, omnia lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcriculofa,
-ocr page 219-DE GLANDVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfî
X periculofa, k xgrotat cerebrum, 8t aliæ glandulx. Hab«_ enim 8c dolorem, 8t alius congreflus corporis bic continglr. Qmn 8c glandulx in pedoribus mammæ appeUantur, 8c at-tolluntur ac lac faciunt.aliquibus vero lac non faciunt. Et fa ciunt quidem lac mulicres,viti verb non faciunt. Mulieribus enim tara cft glandularum natura,quemadmodum etiam re* liquum corpus tatum babent, 8c alimentum quod in (c tta-bunt,inlacpetmutit. Et ab vtero accedit ad mamm^ quod poft partum puero ceffurum eft in alimentum ,quod ipfum fa nèexpriraitac futfummittit omentum,ad fupémas pattes ab ipfo foeiu coarQatum-Verum matibus locotum anguftia, 8c corporisinfupet denfitas conducit ad boc,vt glandul* non fint magnæ. Mas enim plenus eft, 8c velut pallium den- Mariï co» t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus,tumadvifum,tumadtaaum. foemina veto tara 8c laxa, put quMe.
8c velut fluida,tum ad vifum,tum ad taôum. Quare bumidi- Fœmin« tatem non temittit id quod eft rarum 8c molle. Mas autem t»rp»i. non amplius quid eius fufceperit,quum denfus exiftat ac co-bxrens 8c côpaôus, fed 8c labor corpus ipfius corroborât, vt non fit locus vbi redundantia ac fuperfluitates tecipiat. At-que boc modo cogit ac concludit bæc ratio , 8c pcflota, 8c mammas,8c reliquum corpus muberibus laxa ac mollia effe, tum ob ocium ac fegniciem,tum ob alia prædiûa, Viris autem vice vetfa.Portb faciunt etiam mammq tubetcula ac in» flaraationes,lac ipfum putrefacietes.Cômoda autem babent fiipetiotibus fimilla,8c raliqui corporis redundantiam aufe-
' C tunt,teftimoniu abundeprxbentmulicres ,quibus morbus, aut alia quqdam calamitas marnas adimit .Nam 8c vox ipfatû afpera tedditur, 8c bumores in gulam feruntur,8c multo fpu-to vexantur , 8c caput dolent, 8c ab bis ægrotant. Lac enina ptoficifcens ac influens ab vteto, quemaàmodû etiam antea in fuperna vafa ttanfibat,quum ^ptia vafa non babeat, nce repetiat vtpote ipfis pet mammatum ademptionem priua-tum,in principales corporis partes incurrit, cor videlicet ac pulmonem.atque fie fuffocantur.
i HIPPO.
-ocr page 220-HIPPOCRATIS LIBE R.
éiIPPOCRATIS COI Lï-P
BER DE O^ilVM NATVRA mochltcuff id eß ueEliarius^ lano Comario ffiedico phyß-
• CO interprété.
S S IV M natura hxc eft.Digito-rum quidem offa ac articuli fimpli tia funt. Manus autc amp;nbsp;pedis mul-' ta alia,alio modo coarticulata. Ma g xima vero liiprema parte.Cakanei vero vnii, veliit extra apparet. Ad ipfum autem pofteriorcs tendines tcndunt.Tibiç vero duo funt,quç fuperne ac mfernc coh.T:rét. Iiixta ‘medium vero diftant. Paruumeft
PUfUii.
Coitit.
Or facrum
Crrxiie.
quodextrinfecuseft.iiixta paruumdigituin paulo tenuius. Plurimum aueera bac parte diftant,amp; minore momctoiuita genu;amp; tendo ex iplôenafcicur,qui circapoplitemforiseft-Habent autem in-ferne communem appédicem,ad quam pM niouctur. Aliam vero fuperne habent appendicem/n quafe-moris ariiculus mouetur fimpliciter, amp;nbsp;expedite in longitu-dinem, fpccie nodoXa, patellam habeus. Ipùim autem fémur f foras, amp;nbsp;in anteriore parte incuruum cft. Caput autem eius appendix eft rotunda, ex qua neruus,qui in coxa: acetabulo eft,nafcitur. Subobliquus autem etiam hie annexus eft, minus vero quàm brachium.Coxa vero magno verticulo, quod iuxtaos facrum eft, ex ligÿnento chartilaginco ac ncniofo adhæret. Spina vero à facro ofle/vique ad magnum verticu-1Ü gibbofa eft,amp; vcfica,amp; genitura,amp; reûi inteftini pars in-clinata,in hac parte eft.Inde vero vfque quo ad feptum tranf uerfum peruenit.in diredum repanda eft. amp;nbsp;mufeuli lumba-res hac parte exiftunt.Hinc vero vfque ad magnum verticu-lum,quod fupra fupernas humeri partes cft,e diredo gibbofa cft.Immomagis eue videtur quàm eft.Nam pofteriorcsoiïîu propagincs hac parte altiflim.T funt. Ceruicis autem articu-
♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luste-
-ocr page 221-A lus répandus eft. Verticula veto intrinfccus inter fe jcqualia^
funt:âb externis autem chartilaginibus ac ncruis continen-
tur. Coarticulatio veto ipforum in pofteriorc medullæ ipi-
nalis parte eft. A pofteriore autem parte exottum acutum ha
bent,qui appendicem habet chattilaginofam, vnde ncruoru
ptopago prona fertur : quemadinodum ctiam mufculi à cer-
uice adlumbos adnafeuntur, coftarum ac fpinx medium ex-
plcntes.Coftæ vcroiuxtadifcriminationes verticuiugi.ner- CoPlt;e.
uo annexæ ïunt à ceruice vfque ad lumbos intrinfccus. Ab
anteriore autem parte, iuxta peâus.iaxarn ac mollem fum-mam pattem habentes, fpecie præ cunebis animalibus maxime obtotta.Hac enim parte anguftiifimam molcmhômo ha
J bet. Qua veto paru coftx nonfunt.exortus obliquus,breuis
amp;. latus,ad fingula vetticula neruo annexas eft. At veto pe- PeSut.
ÖMS cohxtens ipfum frbiipli, diferiminationes habet obli-quas,qua parte coftæ annexæ funt.Laxum autem eft !c chat-tilagineum;clauiculx veto rotundæ funt ad anteriorem par CUuet pe tem,adpe€busquidembreues motus habentes, ad fummum florit. veto humerum ftequentiores. Summus autem humérus ex feapulis nafeitur . in pletifque dilfimilitet. Scapula ad fpi- ScapuI«. nam chartilaginea eft ,Teliqua parte laxa, inæqualem par-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temforas habens. cetuicem veto 5c acetabulu habet charti-
lagineum, ex quo coftæ motumhabent. Facile autem vt in-
. ter offa exoluitur ,btachio excepto . Huius autem capùl ex Ciputhu-neiuo ex acetabulo dependet, chattilaginis laxæ rotuhdam quot;teri.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appendicem habens. Ipfum veto brachium incuruum foras,
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;. anteriore patte obliquum,non tefbum eft ad acetabulum.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pars veto ad cubiti gibbum lata cft,5c nodofa,8t repagulo fi-
mihs, amp;. folida, pofteriore parte caua, in qua cornix ineft ex cubito,quum manus fuerit extenta. Adhanc etiam torpidus Hera* t« neruus, qui ex cubiti olfium di^riminanone media enafei- pidui.
. tur.petficitur acterminatur, Oifa manus viginti feptem Manui,pe funt,pedis viointi quatuor.Colli vfque ad magnum veriicu- dis, clt;ete-lum feptem ,lumbi quinque , fpinæ viginti, capitis vnà cum rorûmq«« \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oculorumoftibusoGto.lnvniuerfumnonaÿnta vnum,cum ojfa.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnguibusveto centum ac vndecim. Cæterumvtnos ipû
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex hominis offibus didicimus, verticula fupta clauiculam v- V f rtetrlt;
l nà cummagno feptemfunt.Iuxta coftas autemtot quot co- Coflit. \ ftæfuntjduodecmr^idelicet. luxtalaterummoüitudinem I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ij ver»
-ocr page 222-HIPPOCRATIS IIBER
Semence veroforinfecus vbi coxendiccs,in lumbo quinque. Semen J »itale fa-^orro velut fauus ab vtraque veficx parte eft. Ex ipfis au-nefimile. tern rhenibus veni ab vtraque meatus vrinx partedn puden Tetui ciu6 dum tendunt. Potus per fauces ac gulam; lar/nx enim qui caput arterix eft, in pulmonem acarteriam tendit: ab his in fummain veficam. Hepatis extremitates quinque funt. fu-
ttnäal.
larynx. Hepar, rel.
Cer.
per quarta autem extremitate fei incumbit, quod ofculum ad fept^n tranfuerfum, amp;nbsp;cor, acpulmonem profert. Cir-cum cor pellicula eß. Inteilina craffa homo maiora quam canis habet, dependent autem ex Mefenterij membrana,
Me/ofoló. quç Mefocolon hac parte vocatur,Mefocolon autc ex neruis Khen«. Jg ipina fub ventrem. Rhenes ex neruis de fpina. Arterie Arter«. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ’
Vfni.
Vew^rbf num.
fons cognatus coreft. Vena tendit per feptum tranfuerfum, j hepar, fplenem, rhenes, ad coxendicem,circa furain ad fum-mum pedcm . Altera autem ex corde fub alas, claniculas,iu-gula,caput,nafum,frontem,iuxtaaures,huineros,dorfum,pe-ttus, ventrem per cubitum. Alix vero per alias ad cubitum adfummam manum. Neruorum exortusab occipitiovf' aue ad fpinam, ad coxendicem, in pudenda, in femora, pe-des,tibias,in manus. Alij in brachia,partini in carnes,partim ad fibtilam , in magnum digitum, partim ex carnibus in alios digitos.Alij ad fcapulas,peiäut,ventrem, ofla, ligamen-ti.A pudendo vero ad princeps inteftinuin ac pedicem,ace-tabula coxarum, partim fupra femur, partim infra ad genua. Inde alius ad genu extentus ad tcndinem.pcrnam, pedes.a-lius ad fibulam,alius in rhenes. Ipfx porró venæ in vtran- y que partem bifariam maxime finduntur, partim ab vna vtri-ufque rhcnis parte,partim ab altcra:amp; perforatx funt in rhe nes. Habcnt autem cordis formam ipfi rhenes. Nam etiam ipfi ventriculos habent. Ad vero Rhen cauam fui partem ad venas magnas habens fitus , Vnde enafcuntur ex ipfo ve-nx in veficam , qua parte potus traliitur per venas in rhenes,
amp; per ipfa inteftimt per quç procedit.Deinde vero velut per qualum, per rhenes aqua percolatur. Spongiforme enim eft ipfornm corpus ad veucam, amp;nbsp;hic pcrcolatur ac fecernitur à Vriueque finguine vrina.quapropter etiam rubra exiftit. Neque enim reruheat. jn rhenes ali.T procedunt ven.xquàm quatdidæfunt, neque eft alius locus vbi potus colliquefcat, quantum ego noui. Ver« ce- Venx cijica coftat tcndentct,fubter vnamquanqiie coftam
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flint.
DE OSSIVM NATVRA.
lt;7
A funt.npn à capite,infcrius etiam ab artcria. Arteria quidetn Jtai’nm. fubiermeans in coftas diftribuit. A crafla veto vcna i
corderecurritvnainfiniftrampartem inclufa.Deindehæc Vemtof quidem per medias vertebras vfque ad ûiminas coftas meat, dir. noncxæquo diftribuens coftisidextris ac finiftris ramos acfegmenta fua.Aha vero æquos quidena, verum fuperne in dextris finditur. Cæterumiuxta vtranque clauiculam due Veiurànt vcnæ furfum, duæ fub peftus, partim ad dextras, pa^im ad digeP«». ftnifttas, tajnos fiue fe2,mcnta, fpargunt, illæ quidem magis ad ceruicc.duæ vero alteræ magis ad cor, partim ad dextras, partim ad ftnifttas, ab vttaque parte iuxta coftas, amp;nbsp;fub ip-fis velut inferiores fcinduntur, donee tecurrenti inferne i
g corde commifeentur. At veto fanguiflua vena ab arteria Arterie» bic.ptoptetea finditur, quod fublinus bic eft pet cot means. Inftavero coftas vena fanguiflua ctaffa appeftata, verticulis tutfum feipfam ingcrit,amp;. nie adbætet, St non araplius pen-det,velut fuperne per bepar means.Eft autem iuxta lumbum quidem fupetne artetia, infra autem fanguiflua, ab bepate pet feptum ttanfuetfum fublimis veniens, 8t ad dexttam eordis fettut vfque ad clauiculas ftmplex, ptçtet quàm quan tum cum corde communicat, iuxta vafa quidem in ipfo magis in fupctficie fiffa, verum iuxta vafa in ventricule» cordis penetrans ,poftea à corde ad finiftram fe demittit, amp;. fim-plex ad fpinam turfus currit.ad fuperna quidem corporis vfque ad fuptemas coftas, St ramos à feipfa babet iuxta vnam-
C quanque coftam extentos iuxta natutam vfque ad peôotis commi(rutam,8t in finiftram, amp;. in dexttam, amp;nbsp;reüitudoip-fius magis ad vetticulum cft,quàm arteriæ extenfio,itcmque venæ ab bepate venientis. Ad inferiorem veto cordis par Tenoritr-tem,reŒa extenfio ab ipfa magis ail vetticulum eft,quàm ar- terilt;e teriæ extenfio altéra, quac iuxta^t amp;. in infetnas pattes fe- tordit, pii ttanfuetû adfpinam appenfas conuetfa eft.lnde veto ratai in vnamquanque teélitudinem inferuntut,per offa 8c car riesmutuottanfeuntes. At vero veux ctaffæ fiebabent. Ex oculo iuxta fupeteilium per dotfum iuxta pulmonem fub pe amp;ore, altéra ex dexlta in finiftta, altera ex ftniftra in dexltâ tranftt.St quæ quidem ex finiftta venit, pet bepar in tbenena ac tefticulum defeendit, Quæ veto ex dexttapn fplenem 8c rbencm acteftem,bis autem ofculum eft ipfum pudendum.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i il) Adextta
-ocr page 224-HIPPOCRATIS LIBER
A dextra vero mîma in fiuiftrani coxcnJicem,amp; in crus de- P * Icendic, Sc rurfus àfiniftrain dcxtram. Oculus vero dexter, ex finiftro venam fufcipitdtemque tefticulus. luxta eundem Veodrum modum rurfus finifter ex dextro. CraflTiflîmæ porto vena: ^tuor in hune modum fe habent. Quatuor paria funt in corpore, jparû. amp;nbsp;aliquæ quidetn ex ipfis, à capite retro per ceruicem foris VeMrum iuxta fpinam ab vtraque parte ad coicndiccspcrueniunt,amp; iefeenfut, ad cri^a,deinde per tibias admalleolorum partes externat, acinpedes procedunt. Oportet igitur vena: feûionesin dolorrbus in dorfo,acin coxendicibus,àpoplitibus facere it-Secunit. àmalleolisforinfecus. Altera: vero venæ ex capiteiuxtaau res per ceruicem,fphagitides, id eft iugulares appellatae, in-trinfecus iuxta ipinam, ab vtraqueparte iuxtalumbospro-cedunt in tcftes,amp; in femora, amp;nbsp;per poplités ab interna par-te,Deinde per tibias ad malleolos intrinfecus,amp; ad pedes.
Oportet igitur venæ fediones facere ad dolores lumbo-rum ac teftium,àpoplitibus ac malleolis intrinfccus. Tcr-tertite. tiç venç ex temporibus per ceruicem in fcapulas procedunt, deinde in pulmonem deferuntur, amp;nbsp;perUeniunt altera qui-dem à dextris in finiftras fub mammampn fplenem amp;nbsp;in rhe nem.Altera vero à finiftris in dextras ex pulmone fub mammam in hcpar amp;nbsp;in rhenem,defînunt auté amba: hæ in inte-Qu4rte. ftinumreétumacpodiccm. Quartæ autem venæ ab anteriore capitis parte ac oculis,fub ceruicé amp;nbsp;fub clauiculaspro/ cedunt.Deindeàbrachiis fuperne fub curuaturas,pofteaper cubitos,ad manuum iunduras ac digitos. Poftea rurfus à di-gitis,per manuii pedora,hoc eft volas, amp;nbsp;per cubitos in cur-uaturas,amp; per brachiorum infernam partem ad alas,amp; ex co ftis fuperne,alter.a quidem in Iplenem procedit,altera in hepar,deinde fupra ventrem ainbæ in pudendum delînunt.Et
Venæ it- crafllequidem venæ hoen^do fe habent. SuntautemS lue ex hir à ventre venæ per corpus niiiltæamp; omnigenæ, per quas ali-mintntes. mentum corpori'venit, procediït autem amp;nbsp;àcraftis venisin ventrem ac reliquum corpus,amp; ab extremis, amp;nbsp;ab intimis,amp; interfe mutuo diftribuunt,intcrnæ foras, externæ intro.
Singuinû Venæigiturfedionesfacereoportet iuxtahos modos. 0-nitcendi peramque dare oportet, vt quàm longiflime àlocis, vbi do-VÄtia. lores fieri folent ac fangnis colligi,feccmus . Sic enim minime mutatio magna de repente fiet,amp; confuctudmé tranftu-
♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icris.vt
-ocr page 225-DE OSSIVM NATVRA. eS
lcris,vtneampliusineundcmlücumcolligatur. Cæteriî Hepatitis venainlumbovfque ad magnum verticulum,in-^;p4lt;t/ ferne etiam verticulis fe ingerit, inde fublimis eleuata per «md, hepar,amp; per feptum tranfuerfum in cor ; amp;nbsp;hæc quidem re-da ad clauieulas procedit.Inde veto aliç quidem ad collum, Venurum aliæ ad fcapnlas,aliæ deorfum reflexæ luxta verticula ac co- diflritutia ftas declinantjà finiftris quidé vna prope clauieulas, ex dex- uaria. tris autem in quendam ipfarum locum. Alia vero wrinque deflexa.Alia paulo inferius deflexa, vbi quidem illÆeficit, coftis fe ingerit, donee ad yenam in ipfum cor acceflerit ad finiftras deflexa. Infra autem deeuruata ad vertebras defcc-dit donee perueniat,amp; inde incipit eleuari, ingerens fe coftis reliquis omnibus, amp;nbsp;bine atque bine ramos iuxta fingu-
® las fpargens quum vn.a exiftat, à corde quidem in locû qué-daminfiniftris magis exift:cns,deinde infra ateriam, donee confumatur amp;perueniat eo,vbi hepatitis eleuata eft, ptiuf-quam autem eo venir, iuxta extremas duas coftas bifida fit, amp;nbsp;altera pars bine, altera inde ad vertebras progrefla con-fumitur.Altera veto rccla i corde ad clauieulas tendens, fu-pra arteriam eft, amp;nbsp;ab bac ( quemadmodum amp;nbsp;e.a quæ iuxta lumbum infra arteriam eft)in bepar exilit, partim in portas, amp;nbsp;eKtremitatem,partim in reliquum confcqiienterprocedit pauloinfra feptum tranfuerfum.Septum autem tranfuerfum hepati adnatum eft,vt non facile feparari poflit.Duplices au teravenæ àclauiculis,alteræbinc,alteræinde,fubpe£lus ad pubem ac peélinem tendunt,quà vero inde, nonclum noui.
Septum veto tranfuerfum iuxta vcrticulum infra coftas, ea parte qua rhen ex arteria confurgit,Arteria; vero ex rhe- Arteri«. neotiuntur,hinc amp;nbsp;bine ab arteria ncruuin habétes. Et bac parte in récurrente à corde hepatitis definit. Ab hepati-tide vero per feptum tranfuerfiim maxiAræ du.x, altera hinc, altera inde üiblimes feruntur. Äultifid.v autem per feptum funt, amp;nbsp;circum ipfum innafeuntur. Verum fupra feptum hat magis confpicuæ funt. Duo autem crafli nerui, à cerebro Nerui 3 fub OS magni verticuli fuperne, amp;nbsp;magis ad gulam, ab vtra- cerelr«. que arteri.at parte vterque progrediens, inter fe committun-tur,vt vni firailes exiftant, Deinde verticula ac feptum träf-uerfum Ilic funt vbi definunt. Et quidam dubij, ad bepar amp;nbsp;fplenem ab bac focictate tendere ipfos putauerunt . Alius
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i iiij neruus
-ocr page 226-HIPPOCRATIS LIBER.
rieruus vtrinque ex verticulis iuxta clauiculam ad ^ini té- D •Üit,ex obliquo verticulorum,amp; fe in coftas ingerit; atquc hi quemadmodum venæperfeptum tranfuerfuin admefente-rium mihi tendere vidcntur, vbi autcm hæ deficiunt, rurûu hint vbi 1’eptum exoritur,ab eo continui ac cohærentes cxi-ftentes^uxca medium infra arteriam,de cætero ad verticula fe ingerunt quemadmodum venx, donee totum facrum o» offit, pergrclficonfumuntur. Ofla corpori ftabilitatem, amp;nbsp;re-nerai,ca/ üitudmem, ac (peciem exhibent. Nerui flexionem amp;nbsp;có-r», cutir, traâionem ac diftentioncm. Carnes amp;nbsp;cutis omnium col ucMctr- ligationem ac conftrudionem. Venæper corpus diffiifx porj pr«/ fpiritum Si fluxum ac motum cxhibct,ab vna multa: germU ftent. nantes.atquehaecvnavndeoriatur, amp;vbidclïnat,nonfcio, j
Circulo enim fado principium non inuenitur.Cæterum ra mi ac germina ipfius vnde pendeant, amp;nbsp;qua parte corporis definant,amp; quod vna his confentit,amp; in quibus locis corpo-Veni ei- ris extentæ funt, ego declarabo. Circa caput iuxta medió pitif. ex obliquo circunfita eft vena lata amp;nbsp;tenuis, non multi fan-Capiiir ue guinis, In cerebrum enim iuxta commilTuras multx tenues lur quadri veauix radices egerut, amp;nbsp;circum totum caput extentæ funt, pertit*. vfque ad (ÿontem ac tempora. Ipfaauteminredumexté-ditur retro Caput forinfecus iuxta fpin.-e cutem , inde veto circa externamacinternam vena ex bis quæ in iugulisfiint demittitur. Vitra aures autem fubfiffa àgenaforinfecus tc-Vendfui dit cralfa. Ab hac in linguam multx amp;. tenues procedunt, lingua. excepta eaquæfub linguam amp;. fubmaxillares dentesfertur. f
Ipfa autem era (fa per clauiculam de feendit fub fcapulas ! Si hac parte ab ipfa germinat per neruum fubter fummam humeri partem liue cuticulam, Vena humeralis appellata. Ipû autem fanguiflua eft amp;nbsp;fanguine plena, amp;nbsp;ægre curatur,(i ru patur aut conuellatur. Ab akera enim parte neruus latusip-PellifuU fam ambit,ab altera chartil^o,medium vero locum ipfa te-fpumofa. net. Si pellicula fpumofa. Q^um igitur locus non fit carno-fus,facile rumpitur.ét carnem circum nafei non contingit.S: fi fanguis in hanc partem fubtercurrat,nadus (paciofiini locum non difeedit, fed induratur. Induratus autem mprbum amp;nbsp;dolorem exhiber. Atque hæc quidem finit vbi prius dixi. Kimtri Ifta vero fub fcapulas germina cmittit fub mammas denfa-ueni, rum Si tenuium ac varie implicatarum inter fe venularum, « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;per
-ocr page 227-DE OSSIVM NATVRA. ffj A amp;nbsp;per humeralem venam,prætergredien$ chartilaginem, ip-fam fubterfubattingens ad brachium tendit, mufculum in* finiftra habeas. Dextra autem ipû hnditur circa humerum, Sc cubiti fupernam partent. Inde veto cubitum vtrunque pc netrans, poftca manus iunâuram, inde autem defluens per totam manum varie vagans radices agit. Ceterum principalis vena iuxia fpinam fparfa,per dorfum,amp; iugulû,ac gut-tur.in cor inferitur, amp;nbsp;de feipfa venam magnâ multorum o-fculorum in corde producit,inde vero in os procedeiW fiftu-lam facit,quæ fane arteria appellatur, per pulmonc tranfîés, pauci fanguinis ac multi fpiritus exiftens. Propter fpaciofi-tatem enim ac raritatem vifeeris, multis locis per pulmonc B deriuatur,cjEteraverocliartilaginofa fada eft. Quapro-pter fane etiam fi quid in has vias pulmonis delatum fucrit ex infuetisjvel in potu, vel in fpiritus ac fanguinis tranfitu, vtpote venis talibus exiftentibus,amp; vifeere fpongiformi, ac multum humorem fufciperc potente, amp;nbsp;furfum procedentej turn humorum ingrefforum lex conftituta eft, turn fanguis ampliusper has venas non multus continetur, nequemultu conftringitur,amp; non cito procédons, illabentia non educit. Ipfis autem non fubedudis, fed intus manctibus, callofa co-crefeit duricies.Sic autem deftruitur alimenti acceflio ac in-gettio, quum hac parte arteriæ capitis acceftus ad externas partes exiftat.Interceptis vero tranfitib. per callofam duri-ciem,velocitas ac difficultas fpirandi oboritur, quum neque C emittere neque attrahere Ipiritum facile polTint. Exhu-iufmodi autem tales morbi fiunt.velut funt anhelationes, amp;nbsp;tabes ficca. Si vero humor amplior in ipfis eöfiftens præ-ualuerit,vt craflefadus fpiflari non po(rit,amp; pulinonem pu
Veni prî-cipalù,
Arterie
TTVOl« j'vozrv«-
I«.
trem facit,amp; vicinas ipfi partes,fiuntque fuppurati ac tabidi. TaSer fio Fiunt autem hi morbi etiam qb alias cauflas. Indepor ra.
ro hæc vena pulmonc occupât,amp; per extremitates duas ma- V ena quit gnas intro conucrfas,fub feptum tranfuerfumextentaeftad pulmonem fpinam,alba ac neruo(a,venulas per reliquum condenfitum petit. corpus fpargens.hinc autem per verticula denfis venulis in Ipinalem meduUam inferitur,ac inftar hederæ implicatur.
Et aliæ quidem venæ in corpus diftributæ ex omnib.par-tibus ad fpinam tendentes, vnaqu.Tque quod tenuilTimfi ac flnccriflimum eft colligens hie erudat.Harc vero velut præ-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fes ira-
-ocr page 228-HIPPOGRATIS LIBER
fes impofita per detniffas plicationes in idem cogit. Inde P •vero etiam in rhenes radices agit,tenuibus ac fibrofis venu-lis iuxta fpuriam coftam.hinc autem rédens condenfatur,po Vtfiu «er fleaque etiam neruofa fit ad princeps inteftinum c podicé» vusjît. comprimensque mufculos adftriftorios ipfi inferitur, In ye-ficam etiam,amp; teftes, ac adftites radices agit, multipljcibus Caulifp«/ iniplicatis tenuibusque ac folidis amp;nbsp;fibrofis venis. Indeve dendorum ro craflifiîma ac reâiflima ipfius pars rurfus conuerfa in cau Peffen. lem tftnfit,hoc eft pudendum . In reflexu autem in ilia ipla adaptatur.Lt per peélinem fupra fiibter cutem ventris amp;nbsp;ip-fins venæ , procedunt venæ ad cas quæ deorfum tendunt, quæ in feipûs mutuo deriuantur.Penetrant autem amp;nbsp;per pu Tatminis dendum vemccraflx,amp; tenues,amp; denfæ,amp; curuæ. nbsp;Atve-
quî di/lri/ re in fœminis ilia ipfa in vteros tendit, amp;nbsp;in veficam ac vri- ‘ huaiitur nx meatum. bine autem reda procedit, amp;nbsp;mulieribus qui-«rnlt;e blt;e. dem circa vteros pendet, mafeulis vero «rca teftes diiremi-
natur. Ob banc autem naturam ipfa vena etiam plurima fcEcunda ac genitalia concipit. A plurimis enim ac finccrif-fimis partibus connutrita, paucique fanguinis exiftens ac ci ua,amp; dcnlt;â inftar nerui, ac fpiritu referta, intentaque àpu-dendo,demiflas ad fpinam venulas cogit: bæ vero velutcu-curbita medicinali in feipûs coa£ix,omnia in fupernain ve-nam emittunt . Confluit autem amp;nbsp;ex aliis corporis partibus in banc, verum multo maxima pars velut diétum eft,de ine-Vflfuptas dulla bac coliigitur. Voluptasverp accedit, vena bac ge-cofunti- *'itura expleta, C^um igitur foleat reliquo tempore modid , lus qui fanguinis ac multi Ipiritiis elfe, rcpleta amp;nbsp;calfaéta amp;nbsp;feminc
deorfum confluente,ea quæ in feipfa babet conftringit.Spi-ritus autem in ipfa exiftens,amp; præfens violentia,amp; caliditas, amp;nbsp;venarum vndiquaque concitatio,titillationeminducit-
VeHiirum autem quæ à feipfa uerminauit, per dorfum Si iugu-diuerfä di 1“™ iuxta fpinam fparfa, miltis venulis coftas intertexit, Si flrituiia. rerticula per carnes alternatim condenût,vt amp;nbsp;probe nutri-taamp; fiinguineplcnaexiftat.Ipfaautemiuxtacoicndicemac nates mcat,per mufculum fnb femore fubmerfa,à natibus vero iuxta acetabulum femoris iuxta caput in venam perforata eft,quæ feinori relpirationem eibibet,trans femur autem iuxta flexuram ad genu. Alteram vero iuxta inguina de-mittit frequentibus radicibus,amp; ægre tranfeuntem.I-Iæcve-
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roper
-ocr page 229-DE OSSIVM NATVRA. 70
X ro per mufculum tendens,amp; circa genu diffeminatur, Je pe^ oflis tibialis fuinmitatem venam de fe in fiftulam cauat.qua; medullam nutrit,amp; deriuatur per infimam tibiam,iuxta pedis iUigationemaç connexionem. Ipfa autem pcrpatellam genu ad interna per tibiæ mufculum fubraerü extenditur, amp;nbsp;per malleolum implicatur, intus cralTa Sc fanguine plena, atque hie circa malleolum, amp;nbsp;tendinem , venas a’gre co-gnobiles producit ac inuoluit.Ipfa vero infra ad ped^n, fub fummum pedem decurrit,amp; hie fe impleótens ,Si in magnum digituminnitens,duplam fangume refertam venam fuperne fub cutem ex fummo pede refleftit, Jc apparet lane craffefatla iuxta externam malleoli partem , ac furfum
E fpargitur iuxta oppofitum tibix radium .luxu furam autem velut fundam facit. Inde extenditur iuxM intemam gc nupartem.Immittitetiam patella: venas,amp; iuxta inter-nam p.itellæ partem quæ caua eft , venam implicat, quam ft quisdoleat , celerrimc biliofum ferofum ac laniofum hu-moremcolligit.procedit autem ipfa iuxtainternam genu cauitatem. Diftribuit etiam de fein poplités multas impli-catas venas, Qua: inde tendentes iuxta netuos fub femore, radices agunt in teftes, amp;nbsp;in teöuminteftinum acpodicem. Sc circa os facrum attenuata: vnitæ circuntenduntur . Illa veto procedens iuxta internam genu cauitatem, furfum iux tainternam femorispartem ,ininguen tranfit ,amp;perco-xendicem vitra adfpinam Jelumbum foras veniens ,craf-C fa amp;nbsp;lata ac fanguine plena furfum porrigitur ad hepar, amp;nbsp;vbi bifidara produxit fanguine refertä venam, dextrara he-patis extremitatem, ad thencia occupât, Rurfus vero fub-tcr hepar difperfa in venam craflam finditur. FilTa vero in craffitudinemhepatis inferitur ,amp; altera quidemipfius pats in fuperficievifeeris extat.in qua^tiam eft fel,habetqu* mul tas radices inftar cirrorum ac plicationuin per hepar difper-las.akera vero pars per internas ipfius partes deriuatur.
Dux autem venæ inter duas latas extremitates explican-tur, amp;nbsp;vna quidem per vertices ac cutem penetrans exvm-bilico effertur. Altera vero premens fpinam, in rhenem , ac veficam,amp; pudendum,velut ancoris iaflis inferitur. Verui» ex coxendice incipies afeendere ad pubem, multas vagabu-das producit venas ,8ccoftasacverticula ad fpinam illigat,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc propa-?
-ocr page 230-HIPPOCRATIS LIBER.
propigines fuas multiplicicer per venas tranfmittit, amp;nbsp;P inteftina ac ventrem inuoluit. Et alix quidem à pube a4 mammas,amp; fupra mentum, amp;nbsp;fuinmos hijmeros exported«' diuagantur. Alia veto procèdent iuzta cralTitudinem patis, vbi fcl in fillulam coegit, furfum fub fpinam difpet-Venaqi« gitur, per feptum tranfuerfum itinere fado. Cæterum êefinifirit na ex finiftris parubus , in rehquis quidem iuxta eandcni dextra té/ natuTa*velut ea quæ in dextris,radices agit. Verum ex fini-ftriî emergent in hepar nou fe ingerit, fed in fplcnem infe» ritur,iuxtacaput quod incraflitudine ipfius conßlht. In* de veto internas fplenis partes fubit, ipfasque venulii fan* guinolentis inftar aranearum telæ intertexit. Hie veto torus ex omento cleuatur,venulis ex feipfo fanguine plenum j tie». ipfum reddens. veto à capite fplenis ad fpinam acce-aunt, per feptum tranfuerfum penetrant. Inde veto furfum amp;nbsp;dextra amp;nbsp;finiftra fub pulmoncm extenduntur. Qux aU'? tern fanguine plenx funt, fub ipfum amp;nbsp;in ipfum corriuan-tur. Qux veto pauci fanguinis amp;nbsp;tenues à pulmone intrin-fecus procedentet, qui natura rarus exiftit, vtpote ab ip-ft) emuldx,in cor frenantur circa auriculas ipfips, amp;nbsp;in ca* nitates internas diffluunt. Ingerunt autem amp;nbsp;priores in ipfum. Etenim in anguftia tranfitus fitum eft, velut ex omni Senpx ttr corpore habenas Habens. Quapropter ex omni corpore f oris ta- maxime circa thoracem fenfus exittit. Colorum quoque ti«r cur in mutationes corde adttringente venas ac laxante fiunt.La« peflore. xante quidem igiturrubicundi colores Hunt, St bene colo- f rati ac pellucidi, conftringentc veto, virides cum pallore amp;nbsp;liuidi. Verum talcs cuaiiant iuxta prxfentes in vnoquo-que colores.
Hippocratii
-ocr page 231-bÈ tocis IN HOMINE. 7t
HIPPOCRATIS GOI •
LIBER DE LOCIS IN
bowinejdno Com4* rio medico phyfi-co interprété» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Ihi quidem videiur prinripium rtrmlr* corporis nuUum effe , fed oinniamp; bominit fimilitcr principium, 8t omnia £• quulU. ois. Circuio enim fctipio principium non reperitut.Similiter eiii morborum in toto corpore.Quod Corp’Ht-enim ficcius eftpnorbos mAgis re- ri migir morbooi-folct.Humidum veto minus.Mor- nolt;iMm busenimquiinficco eft.ftabilitur quâi» b«-amp;. no ceffat. Qui vero in bumido,diffluit,8lt;. alias aliam cor- midum. poris panem occupât,amp; fempct tranfmigrans requiem facit, amp;. citrus quoque fedatur,vtpote non ftabilitus .Corporis au-teinfrnsulæ partes altera alteri, vbibinc aut illinc proceife-rit,Tnotbumftatim facit,venter capiti, caput carnibus ac vé-C tri,8tte^qus omnes iuxta eandem rauoncm, quemadmo-dum venter capiti, amp;nbsp;caput carnibus ac ventri. Etenim quû venter egeftionem moderatam non fecerit, amp;nbsp;in ipfum ci-bas ingeriiut,bumiditate ciborum inaeftorum corpus irn-t gat.lpfaautembumiditas à ventre obftruCta, aceruatim ad caput viamfacit,8t vbi ad caputplt;uenctit, à vafis in capita non recepta,ftuit quocunque contigerit, amp;. circum circa caput,amp;. in cerebrum per os tenue,amp;. partim quidem os ipfum fubit, partim vero circum cerebrum pet 0$ tenue. Et ft quidem in ventrem rutfus pcruenerit, ventri morbum inducit. Si veto ad aliam aftquam partem incubuetlt, illi ipft morbft fadt.lia etiamreliqujE partes altera alter! morbum inducit, ït optimum fuerii fic curate xgtotas pet bas qux morbos fa tiunt.Sic enim quam oj^time principium s^rotantis quis f a-rsaucril.
-ocr page 232-HIPPOCRATIS LIBER
nauerit. CôrpusponàïpfîimCbiipfiidem'aefimilceft,^ P exlifdem compofitumeft.Similiterautem habet amp;nbsp;paruar amp;nbsp;magnas partes,itemque internas ac fupernas £t ft quismi nimam corporis partem acccptam male affiicere velit.totum corpus affedionem fentiet, qualjfcunque tandem ca fuerit: propterca quód miniiha coïpöflt pars omnia habet quae-cunqueamp; maxima. Infuper quicquid tandem minima pars pertuftrit,ad gentilitatem refert ac transfert,vnaquæque ad fuam,ftue bonum flue malum id fuerit, 8c propterea corpui ÔC dolet,amp; lætatur,cum minima gente, quia in minima om-nes infunt partes, amp;nbsp;ha: ad gentiles fibiipfis lingula tranf-, Corpui h« ferunt, Sc omnia denunciant. Cætcrum natura corporis, ffldrtäme- principium fermonis in arte medica, primnm perforata eft j dicimatf- qua parte audimus. Etenim vacua circutn circa aures,non ria eft. aliud inaudiunt quam ftrepitum 8c clainoretti,Quicquid au-Auditur. tem per membranam in cerebrum peruencrit, id liquide amp;
dare auditur. Ob id etiam foramen folum per membranam Odoratus dreum cerebrum extcntamlt;ft,In nares autem non inert fo-Mariam ramen, verum mollis laxitas velut fpongia amp;nbsp;propterea per qiMlitar. longiorem diftantiam audit quàm olfaclt, odor enim ab ol-
fadu longe dilpergitur. Et in' oculos venuLc tenues advi fum ex cerebro per ambientem membranam feruntur. Ha: Vr/urqua autem vcnulæ vifum alunt humorc de cerebro purifliaio, pifeatur. qui etiam in oculis apparet. Erdem venæ etiam vifum ex-Tresocu- tinguunt,vbi fuerint reficcatæ. Membranæ auté tresfunt Iori (uni- quæ oculos cuftodiunt.S uperna quidem craflior, media te- f culiC. nuior,tenia tenuis,quæ humorem côferuat. Exhisfuper-
na 8c craflilfima li lædatur ac mutiletur morbos facit. Media veto etiam ipfa periculoû eft,amp; vbi rupta fuerit proini-net foras,velut vclica.Tcrtia autem tenuiffima omninope-Cerelri riculofa eft,quæ humoretWeonferuat. Membranæ cerebri du^ mé- duæ flint, altera fuperna cralfior,altera tenuis cerebrum at-Iran^r. tingens, non amplius eadem permanens, poftquam fuerit Venu!« vulnerata. Venç autem tranfeunt ad verticem per carnein etpitis, venientes ad ofticulum. fcrunturôc per carnem duæ ex ver-tice reda, qua parte fupercilia clauduntur, amp;nbsp;definunt ad angulós oculomm.Vna autem d vertice ad n-alum fertur, amp;nbsp;, iri vtranque nafi chartilaginem finditur. Aliæ veto dui venæ iuxta tempora feruntur,in m;i^o temporum Sc auriu, i
qu« I
-ocr page 233-DE LOGIS IN HOMINE. 71 qux premüt oculos, 8c femper pulfant, Solx cnim hæ ex venis fanguine non rigâturjfed auertitur ex ipfis fanguis. Qui aütem auertitur infiuenti occurrit, 8c qui quidem auertitur volens difcederc, qui veto fuperne influit volens infra pro-cedere,hic impelluntur ac diffunduntur ac mutuo circüagi-tantut,8c pulfum venis exhiber. Vifus humore de cerebro nuttitur.quum autem quid eins de venis accepetit, fluxionc tutbatur,6c humor ipfe non apparet,8c ob oculos mou^i ip- Qÿ* imit fi videntur aliquando velut auiculatum imagines,aliquando guncwl« velutlentes nigræ,8c nihil exaêle iuxta rei vetitatem videre pr« oculii poteft. Aliæ dux venæ in medio aurium 8c aliarum vena- curfitätet rum,quæferunturadaures,8cpremuntantes. nbsp;nbsp;Alixdux créant,
venæ ex oflis conclufione in antes feruntur. Quædamve-
TO infra ad corpus conuertuntur : duæ quidem venæ iuxw Venarum t'endines colli feruntur amp;nbsp;iuxta verticula,amp;. definunt in rhe- digrflio. nes.liæ autem etiam in teftes penetrant, amp;nbsp;quum hæ affeûæ fiierint homo fanouinem mingit. Aliæ dux venae ivet-ticc ad humetos feruntur, 8t fane Eumerales vocantut.
Alix dux venae à vertice, iuxta antes, ab anteriore colli parte vttinque ad cauam appellatam venant feruntur.Ca-ua autem vena finitur quidem vclut gala,conti flit autem inter gulam 8t guttut tiue atteriam, ferturque per feptum traf uetfum amp;nbsp;pct cot, amp;. inter feptum , 8t finditur ad inguina, amp;. ad femora intro ,amp;.difparationes in femoribus facit, 8c ad tibias intus fettur ad maüeolos. Hac amp;nbsp;infcccundum fa-
C ciunthominem,quumfuerint fe£13e,8cin magnosdigitos defmunt. Ex caua autem vena pioducitur quxdam infi-ni!ltammanum,fettut autem fubter fplenem adfinifltila-teris mollitudinem.vnde fplen ptopagatur,per omentum,8c finemfottitut ad thoracc. Ptoducitut ante iuxta feptum,8c cumhumerali comittitUr fubter^biti articulum. atq\hxc fplenis gratiafecatut. Alia etiam ad d extram manii codé modo à caua ptoducitut. Communicit autem omnes veux, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;conftuunt inter fe mutuo, 8c alix quidem ftbiipfis pet fe
committuntut ac coincidunt, alix veto per venulas à venis
1 extentas.Q^ç auté carnes nuttiunt,ea patte intet fe côftuût. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quiconque morbus à venis otitut leuior efl quàm qui à
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;netuis.difftuitenimvndcûhumorc quiinvenisineft,amp;.nô
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiefcit.Etnatutavenisinbumoreeftjinçatnib’.NMuiaüt lierworfi
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieex qualiUi
-ocr page 234-HIPPOCRATIS LIBER
ficci funt,amp; ventriculos fiue cauitates non habent, k ad of- P *fa con(iftunt,amp; maxima ex parte ab cflîbus nutriuncur. Nu-criuntur amp;nbsp;à carnibus, k colorem ac robur inter offa ac car-nem medium babent. amp;nbsp;humidiores quidem funt ac carno-flores quàm ofla , ficciores autem ac magis oifei quàm carnes.Quicunque autem morbus in ipfos peruenerit, robora-tur amp;. quiefeit in eodem loco, k difficile cft ipfum educere. Maxii^e vero impetunt ipfos diftentiones, amp;nbsp;alij morbi» qnibus tremor corpus occupât, k qui tremere ipfum faciût-Nerui autem premunt articulos, extentique funt per totui» corpus. Robufti autem maxime amp;nbsp;femper craffiflimi funt in illts corporis partibus, in quibus pauciffimæ carnes funt-Verui uti Et corpus quidem omne neruis plenum eft.Verum circa fa- j nâ funt. nbsp;nbsp;ciem k caput non funt nerui,fed fibræ confimiles neruis,in-
Cupitùfu ter offa amp;nbsp;carnes, tenuiores amp;nbsp;folidiores. Capita futuras turte. habent,alia tres,alia quatuor. amp;nbsp;quæ quidc quatuor habent, his funt vtrinque iuxta aures,amp; tertia ab anteriore, quartai pofteriore capitis parte. Sic quidem in capite quod quatuor nabet,in eo vero quod très, iuxta aures vtrinque funt, k ah anteriore parte tertia.Pofteriorc vero parte futur.! nuÙa eft, velut in eo quod quatuor habet. Saniores autem capite SupercilU funt,qui plures futuras habent. Inter fupercilia os defeen-Kundtiu/ dit actranfit,amp; mandibularum claufura in medio mento,3c I#. fupernead caput eft. Verticula alijplura,alij pauciora
habent. Qui pauciora habent,his duodeuiginti funt.horuin Co/l*. alia furfum ad caput, alia deorfum ad federn tendunt.Coftat feptem à pofteriore corporis p4rtc,ad verticula conneâun-tur,anteriore parte in peftore inter fe committuntur. CU Cluuiculte uiculæ articulos habent, alios in medio pedoris iuxta gut-peâurii. tur,atque hic coarticubt.-e funt, alios vero ad humeros,re- • ScapuI«. clinatos ad fcapulas, qui l^meris femper adhærent.ScapuLr
vero ad membra brachi, nue totius manus coarticulantur, î incumbentes in ipfum os quod in mébro elt. Iuxta os autem AppéJicer appendices duæ prodeunt, altera intrinfecus, altera forin-
fccus, quæ ad fcapulas offi adnafeentes,infra coarticulate , funt. Quæ vero in cubiti flexura funt, infra quidem radio i coarticulatæ funt,iuxta os natura cauum exiftens, fupra autem radium paululum,in cubiti gibbum.amp; tune turn os,tum radius in idem commifta, articulum in cubiti gibbo faciut.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iuxta
-ocr page 235-DE LOGIS IN HOMINL 7}
A luxuvlnam vero appendices prodcunt tenues valde qua-^ tuovjduæ furfumjduæ deorfum,amp; ad cubiti gibbum quidcni duæappendices confiftentes,fupra ex olfe bærent,hæ cûof- AppêÆ-fe coliartctes.iuxta oflis articulû in cubiti gibbü coarticulà- c« qiu-tur.Quæ vero infra fitæ fiint,amp; intus reclinatæ, hæ vtræque tu«''. cômittuntur ad radium ex fupernis à membro procedente, amp;nbsp;intus ad membrumcoarticulantur,amp; radium appellatum faciunt hæ fibiipfis intus in cubito cômiflæ . Infra ad manum os aniculum habet. Appendices vero hac parte te-neræ exiftentes, duæ quidem non exeunt in articulura. Superna auté amp;nbsp;infernacûoflecoarticuhntur ad manu. Cç-terura inanus articulos multos habent. Q^cunq; enim ofla ïAiiwf g inter fe cômittuntur,omnia articulos faciunt. Digiti arti-
culos habent multos,vnufquifque tres. Vnum ad vnguem.in jnediovngnisamp; nodoGr prominentiæ,alteruminipfano-dofa,prominentia,qua parte etiam digitos confleélunt. Ter tium qua parte digitus à manu exoritur. At vero in coïc- CaxëJuft dicibus articuli duo fuut, qua: acetabula appellantur , femora in hos inarticulata funt. luxta femora autem appendices duæ protcnduntur,altcra intus,altera foris, amp;nbsp;in articu-lum neutra procedit, ncque ab altera parte, fed ad os ad fe-laurinferuntur. Femur autem fupernevbi in acetabulum ingruit, bifidum eft huiufeemodi bicipitale. In ea quidem parte quæintro inclinaiaeft,in fummitaterotundum eft ac leue,quæ etiam in acetabulum ingreditur. Altéra autem bi-
Ç cipitatis pars exterior,magis foras prominet,amp; inferiusap-parct ad nates,amp; coxendix appellatur. Adgcnuveroosfe moris taliter biceps eft. Bicipitio autem huic os tibia ap-pellata,velut in cardine adaptatura eft, fupr.a adaptatura autem Mola fuie patella incumbit, quæ humiditatem à came in articulum expalTum defeeder^rohibet. luxta tibia aille appendices duæ procedunt, quæ inferne ad malleolos pedis finiunt,fuperne ad genu non auté perueniunt ad articulum.
Adpedé vero tibi.a iuxta malleolosarticulii habet,amp; aliü infra malleolos. Et in pedibus articuli multi quéadmodû PeJ«« « 8i in manibus funt.QTOt enim ofta,tot funt articuli,amp; in di- ticitli. gitispedii eodeni numero funt, acpari modo habent. Articuli infupermulti in corpore parui funt, nô fimiliter omnibus,fed alij aliis. Hi auté qui feripti hic funt,omnib’ fimi-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k liter
-ocr page 236-liïPPOCKAiTlS LIBER
liter Eabent. Aliæetiâvenæaliisfunt,fednô memorabr« Il Mwcur» *cs. Mucus omnib.à natura eft, amp;quû hic purus fucrit, ar-ticulifani funt, amp;nbsp;bene moueri pofluntgt;vtpote lubrici inter feipfos.Labor autem amp;nbsp;dolor fit, vbi à carne humiditas flu-xerit vitiofa.Pvimû enim articulus ftabilitur, Non enim lu-brica eft humiditas quæ de carne influxit.Dinde vt multa,amp;
Clitudir^^ unde,
Ventricu/ li urnul« q«lt;c uf/î-
valde fparfa,amp; ex carne nô irrigata, femper reficcatur. amp;nbsp;vt multa ÿciftens,amp; aniculo ipfam nô capienfe,effluit; amp;nbsp;male Habilita eleuat ncruos, quibus articulus colligatur, ipfosque inconnexos ac diffolutos facit. amp;nbsp;propterca clandi fiunt, quum hoc magis fit,magis:quumminus,minus. In ventrem porro ea quæ comeduntur ac bibunturprocedunt. Ex ventre autem,fibrae in veficam,qua parte hunioré percolat, ex- ® tent.ï funt. Fluxiones autem, amp;nbsp;perfrigerata valde carne, tâpetunt. Scpercalfaâafiunt,aefuperinflâmata. Fluxionespropter y(«jfioner frigus fiunt,quum caro in capite, amp;nbsp;venae tenfæfuerint, Hx frigore enim horrente carne, amp;nbsp;ad anguftias perueniente, adftri-laiigufiât âaque ac excludente, humiditatem exprimunt.Et fimul cat
Cil«re e-iunk
C«r/«pf-riam bu-tvfcant mt^u.
nés ipfç contra exprimunt.ad anguftias peruenientes;amp; a-pilli furfum ercdi fiunt, vtpote fimnl vndiquaq; fortiter cô-preiTi. Qu’cquid igitur inde expreflum fuerit, id ipfum qiio-cunque contigerit fluit, fluit autem etiampropter calidi-tatcin, quum carnes rarefaâæ tranfitus præbuerint, Sc humor calefadus tenuior rcdditiis fuerit. Ômnis enim humor calefaâus tenuiorfit,amp;omne cedens fluit,Maxime vero vbi valde fuerit inflammatum propter banc fluit caufam.
Carnes valde plenæfaéiæ quum capere non poflint, fluit humor qui capi non potuit, fluit autem quocunque contigerit. Vbi vero femel fluidæ faâ.r fuerint fluxiones, difflu-unt ad locum quo tâdcm contigerit, donee tranfîtus fluxio-nis comprcifi fuerint prooter gracilitatem. Qmim autem corpus fuerit reficcatum^ alioqui corpus ipfum fibiipfî communicans fit, etiam quum ficcum eft, diducit, amp;nbsp;cond-pit ac ducit, vbicunque humor tandem obtigerit: ducereau tem ipfum non difficile eft, vtpote corpore v.tcuo, amp;nbsp;non intumefeente, pr.T gracilitate. Aliquando autem infema: partes ficcæ fiunt, fupern.T vero humida;. Magis autem fu-perna vafa humida funt. Venæ enim plures fupra funt quàm infra, amp;nbsp;cames in capite minori humjditate opus haben:.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ducit
-ocr page 237-DE LOCIS IN HOMINE. 74
A Duciiitaqueficca corporis pars humiditatem ex capite.ïc^ fimul tranlitus magis ducenu patent, quam ci quæ ducitur. Natn ipfr tranfitus, vtpote ficci exiftentes, cam fibi lucrifa-riuntjamp;fimulhumores à natura deorlumprocedere folent, fivelmodicaquædamncceffitascontingat. Fluxionesde Srptfftiw eapitefeptemfunt,innares,inaures,inoculos,atqueha:cx rii dcfcé--capite fluxioires ob oculos confpicuæ exiftunt. Poftquam fut. autem in tlioracem fluxerit præ frigore,bilis fit. M^is autc in thoraceni præ frigorc fluit, propterea quod facilis eft fiu-xio ad guttur, vtpote non contedum. præ ftigorc veto à bile infeftati propterea lalfitudine affliguntur, quia carnes Biliojî mtt quumbileinEabuetint,nonquiefcunt,fcdconcutiuntur,Sc
g concuffælaborant acdelaftantut,vtpote velut in itinere fa dintafflu ciendo concuffæ,amp; fuppurati fiunt quum in tnoracem fluxe guntur. rit.itcmque tabidi. Qimm veto in medullam fluxio con- Purulétî. tigerit, tabes occulta ac inconfpicua oboritur. Quutn Tab«!!, autem retro ad vertebras, amp;nbsp;in carnes defluxerit, bydrops Hydropr« fit.ld quod ex hoc cognofeete datut. Siccæ enim anteriotes partes funt,caput videlicet, 6t nares, ac oculi ; amp;nbsp;oculis am-pliusbebetudo accedit, fiuntque cumvirotepallidi,itemq', rebquuna corpus: amp;nbsp;nibil expuit bomo, etiamfi multu fluat. Eluxus enim per mediana carné retro flucns,amp;. ab anteriore auerfus,anteriores partes ficcas facit, pofteriotum veto cat-nem irtigat ,8c naagis cam quæ intus eft ad ventrem, quàm quæ foris eft ad nafum. Et propterea corpus foris magis fo-lidum cft,quàmintus, 8c anguftiotes meatus ac foramina ba bet,Quate fane quum tenuia fint foramina conftringunlur, iptique fibiipfis medentur, 8c fluxus nuUus bac tranfite po-teft. Intus veto foramina ampliorafunt,8c intermedia tc-
\ nuiorababent. fluxus veto vtpote ab altioribus ptoccdens, 1 8c tenuia inapedlmenta contra ftbabens ,influit 8c carnes bumiditatc replet. Sed 8c bumiStas à cibis in idem proce-dens corrumpitut, cottupta autem ipfaptx ammixtione , 8t fimul cum ipfa ea quæ à capite defluit,corpus nutriunt.Car-nes veto multo bumore nutritæ,8c morbofo augefcentes.by dropc pleiwc funt. Si autem modieus fluxus fuetit, coxen-
I dicum 8c articulonim diututnam affeélionem f.icit, vbi flue
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re celfauerit, Nam vt modieus , 8c vndiquaque ab omnibus
1 fortiorib’depulfus,ad articulosrefugiu facit. îiuntptæ-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k ij ictea
-ocr page 238-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIPPOCRATIS LIBER
terea articulorurn ac coxendicum afFeiäiones^ talibus mof Igt; Disfanaci', quura morbiimquidcme£Ficiensfanatur,in carne vero quid reliaum fuerit,cui non lit exitus,neque rurl'ui iiitró.neque foras, fed ad cutemcgrelTum tuberculum vti-quc fecerit, fugit autem in id quod cedit, articulos videlicet,amp; aut articulorurn, aut coxendicum atfcäiones iuducit.
C4nirer nbsp;nbsp;nbsp;Si porrô intumuerint nares nbsp;nbsp;pituita plenxfuerint, at-
Ument. nbsp;que ca ^mpada, oportet pituitam compaétam ac congela-
tam attenuate aut fomentis,aut medicamento, amp;nbsp;non auer-tere.Si enim fluxus auerfus alió procéder, omnino maiorcin Ci iturei morbum faciet. Quum vero in aures fluxerit,primum do-fluxio ff/ lorem exhiber, violenter enim procedit ; dolorem autc ex-(it. hibet,doncc in fiftulam redaiäus fuerit.Vbi autem fluere có g fueiierit,non ainplius dolorem facit. Ei vero quem dolor af-fligit medicamentü natura calidiim, tepidum faftum Sc ne-CKturMtu topo dilutum, infundendum eft, Sc letio cucurbita mcdici h lt;]ti» lato aftigenda,li finiftra auris doluerit,ad dextram,fin dextra,ad «n hoc dit finitlram. non autem fcarificando pertundere oportet, fed df. vt trahat folum finenda eft. Si vero per hxc dolor non fedc-potio tur, frigefacientia à natura fngida infundantur, amp;nbsp;raedica-mentum potandum præbeatur, quod feceflum deorfum fa-ciat.furfuin autem non, quandoquidem vomitus non auxi-liatur: amp;nbsp;de cætero frigidis vtendum eft, amp;nbsp;femper non fa-nantem variare oportet modum, Sc fi quidem peius red-diderit malum,ad contrarium te conucrte.-li vero ad fanita-tem tendat, omnino nihil ab bis quæ adhibentur aufeire o- p porter,neque quiequam aliudaddere aut apponere. Si veto iam in fiftulam redaâus fuerit, amp;nbsp;mult.a purulentafaniei fluxerit, quæ graucolens fit, fic facerc oportet. Spongiam ficcante quopiam ficco medicamento imbue, Sc in aurei» quam penitilTimc inde.amp; iiuiares purgatorium medicamc-tum mitte,quo ea qur priuvin aures fluebant,in narcsferi-tur,amp; non id quod morbofum eft in caput rurfus recedat.
Cum Ofuli Cæterum vbi in oculos fluxio procelferit, oculi inflam-flu^rcut- manturór tument.Sicautem affeäum hominem mcdicar Uiintur. mentoliquido.ant ficco inlperfili curare oportet.Si veto fta tim inflanimiti fuennt,nihilomnino illine , fed aut fortilfi-mo quam infime vrito, aut alio quopiam aluum fubducente medicamento attenuato,vitando ne voraitum facias. Si ve-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to la-
-ocr page 239-DE LOCIS .IN HOMINE.
7Î
A rovelut lapilli fubtcrcurrerint.raedicamentum illines quo^j pluritnam lachrymam duccre poteft,amp; reliquum corpus hu-medabis ac tumidum facies, quo oculi bumidiorcs bant ac colluantur,vt lachrymam adftriclam ac compadam d ccurre-re facias. Quum autem in oculos paulatim fluxerit,amp; pruri- ProflauiS turn fecerit.lic affeâum molli medicaméto illines.quod fie- »culerum.
care poteft,fimulq; modicam lachrymam ducere,amp; ad nares medicamentumaäliibebis, autfingulis diebus, au^alternis eodemvtens.Sitautemtalemedicaraentum, quodnonplus quam acetabulumper nares deducat, idquepaulatim : quod vero oculis adhibetur reficcet, vt quod oculorum pharma-cum reficcarit ac obftruxerit, id ipfum ad narcs feratur.
, Medicamenta caput purgantia, qua: quidem forti.a lunt, à toto capitc ducunt. qux vero debilia, ab oculis 8t hinc à vicinisnafopanibus. Siautema carne Stoffe, muco inter OS 8t catnem fubfiftentc, fluxus ad oculos fiat, ex hoc ma nifeftumfit quod inde profluit. Cutis in capite compref-fa cedit,8t vlcera in capite enafeuntur, 8t oculi lachryman-tur,8tpalpebrç non exulcerantur.nec mordax eft fluxus,nec vifum hebetat,fed homoipfe acutius videt. Fluxusenim non eft falfus, vtpote non de cerebro, fed magis mucofus. Hunc fic fanare oportet. Medicamento caput purgan- Medeltf. dum eft non forti, 8t corpus attcnuandum,8t cibis 8t medi-camentis infr.a corpus fubducentibus, donee attenuato corpore fluxus reficcetur, aut medicamento in nares indito e-
C moueatur. Verum ad ipfos oculos nullum pharmacum adhi-bendum eft. Si vero nequefic fanus fiat, caput fccarc donee ad OS perueneris oportet,nö fupcrficialibus neque ttaniuer-fis aut obliquis fiffuris incuffis vfquequo ad os ipfum perti-getis. frequenter aute fecare oportet,vt copaflus humor ci-tiusprodcatper vlcera cfflueigt;.8t fimul vt frequentes fe-diones, extenfionem carnis ad os faciant. Sic mederi o-
■“ porter, fihuic hoc modo tesfuccedat. Si vero hæc non com modafuetint, 8t fluxus non cluitur , vt clujus acute cerne- CumfaJ-te faciat ,fempet ab incumbente oculi magis fplendefcen- gd «culi. tes fiunt, 8t acutus vifus hominis extinguitur. Si in vifum, in huinoré purum cruentus aliquis humor ingrediatur, huic vifus intra oculum nonrotundus effe apparct .propterea quod in quocunque ineft cruentus humor,id ipfum non ap-
k iij parer.
-ocr page 240-HIPPOCRATIS LIBER
•paret.huic itaque deficit rc vifus rotundiis appareat, Si ante D oculos aliqua inoueri ipfi vidcntur,amp; nihil reuera videt. Hu tS.ei.’U. ius vcnas vilum prementej exurere oportet, quae videlicet femper pulfant, amp;nbsp;inter aurem ac tempora confiftunt : 5c 'i~ bi has obturaueris, oculis pharmaca qux humeâant adhi-be, 5c lachrymani quàm plurimam prolcda, quo id quod in Tumor «- oculis compadum eft, 5c inorbum facit, éluatur. Si vero o-«ilorum» culus lApatur, mollibus medicamentis 5c acerbis vtendum eftjVtvlcusadftridum in anguftum coeat,5c cicatrix tenuis fiat.Si autem adhuc humoribus plenus fuerit, lachry-mare oculo condiicit. At vero quum in thoraceni fluxe-rit, 5c bilis fuerit, ex hoe manifeftum fit. dolor latcris mol-litudincm occupât, ôc clauiculani eiufdein partis, 5c febris ® adeftjSc lingua fuperne pallida ac viridis fit,5c exfcrcat compada. huius morbi periculum feptima aut nona diein-ftat. Alia bilis. Qÿim ambo latera doluerint, reliqua autem fimilia velut in priore fuerint. Hare quidem peri-Peripnf«' pneumonia eft. Illa vero pleuritis. Har autem propterea JBoniu, fiunt. Quum inpulmonem fluxerit ex capite,perguttuF, plruritiig: 5c aortas appellatas appendentes partes pulmonis, pulmo qui diff’s- tanquam natura rarus 5c ficcus, trahit in fe humorem qu.in-turn eius capere poteft, 5c vbi influxerit maior fitr Si vbi quidera in totum fluxerit, extremitas eius maior reddita v-trunque htus contingit ,ôc peripneumoniam pulmonis ap-pellatum raorbum,facit. quum vero alterum tatum, pleuritis , id eft coftalis morbus fit. Peripneumonia multo periculo-fior cft,5c dolores multo fortiores funt, qui ad latcrum mol-litudinem 5c ad clauiciilas tendunt,5c lingua multo viridior ac paUidior,5c fauces pr.r fluxione dolent, 5c laflitudo for-tis occupât, 5c fpiritus fexta aut feptima die corripit. huncfi non feptima die febris dinfiferit, moritur aut fuffocatur, aut vtrunque. Si vero nona die, duabus diebus interpofi-tis, corripiat,vt plurimum etiamhic aQtmorttur,aut flip* puratus euadit. Si vero duodecima die, luppuratus fit. Si quarta 5c decima , fanus fit. Et quicunque prar peripneumonia aut pleuritide fuppuratifiunt,non raoriuntur,fed fani fiunt. Supputât! vtplurimfi fiunt, quum fluriis in idem ve lut in bile cótingit,fcd in bile quidc multi! defluit,5cvbi de-fluxit fedatur.Suppuratis vero minus definit, 5c no fedatur.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fiunt
-ocr page 241-DE LOGIS IN HOMINE. 7s
K. Fiunt etiam fuppurati, quum minus exfcreât quàm influit in pulmonem.Hoc enim quod in pulmone confiftit^ quod influit,pus fit. Pus autem in pulmone amp;nbsp;in thorace côfiftens ae congregatmn, vlcerat Si putrefacit, amp;nbsp;poftquam exulcerata fueriDt,ab ylcerato influit, amp;nbsp;quum exfcreât caput fimul con euffum magis fluit, fimulque ex vlcerato in tborace ac pulmone magis fluit, amp;nbsp;vlcera agitata refringuntur, vt etiam fi fluiBs à capite cefietjis qui ab ipfis vlceribus venit fq^iciens fit morbum facere. Fit præterea etiam ab vlcere fuppura-tus,amp; leuior hic morbus exiftit.Fit etiam extra pulmone, ma xime quidem à ruptura,amp; vbi caro contufa fuerit. luxta hâc enim pus congregatiir. Si congregatum fluôuat,fi quis corpus concutiat,amp; llrepitum facit,amp; hxc vruntur. Tabes au Tatet-tem fit quû in idem, velut in fuppurato, fluxio fit per guttur. Si appendentes pulmonis partes, appellat as aortas, quæ pul-monem Si guttur continent ac coniungunt.Fluit auté in pul monem frequenter amp;nbsp;paulatim,gc humiditatem in pulmone non multam facit. Reficcatfi enim id quod influit,amp; in gut-ture côpadiim,vtpote quod non eluitur,fed paulatim influit ac detinetur,tu^fim excitât,amp; in aortis id quod influit deten tum,vtpotequum angufta foramina aortæhabeant, anguftii fpiritui locum exhiber, amp;nbsp;talem fpiritum habere faät,qui ve lut defeâus femper relpirare concupifcit.Et in pulmone velut non vehementer humido exiftente, pruritus contingit. Quum vero multurn de capite fluxerit, pruritus in pulmone non fit.Multum enim eftquodîpipfum influit, amp;nbsp;fuppurati exhis tabidisfiuephthificis grçce appcllatis fiiit,vbi corpus humeâiusfaélum fuerit. amp;nbsp;contrà vbificcius fuerit faftum, exfuppuratis tabidi. Siippurati hoc modo cognofeuntur.
Lateris mcfllitudinem à principio dolor occupât. Quumve- Piij intut ro iam pus coHeélum eft,amp; dolt^fimiliter habet,amp; tuffis fit, ([uidfaàat Si pus èxfcreat,amp; fpiritus corripit.Si vero nondû crupit pus, iniâterisinollitudineconcutitur,amp; vçlut in vtriculo ftrepi-tum facit. Si vero horum nihil adfit, fuppuratus autem fit, ex his coniedare oportet.Spiritum multum habet,fubrauco fiuique loquitur,amp; pedes ac genua intumefeut, magis autem ab ca lateris mollitudinis parte,in qua pus eft,amp; thorax con-curuatus eft,amp; membrorum difrolutio'fit,amp; fudor per totum poipus diffluit,amp; aliquando fibiipfi videiur cal li dus efre,ali-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le iiij quando
-ocr page 242-HIPPOCRATIS LIBER.
quando frigidus, amp;nbsp;vngues circuntenfi funt ,amp; aluus calida D ^t.Exhisfuppuratos cognofeere oportet. Porto quum re-Taamp;esfpi- tro in Ipinam ftuxio procefTcrit, huic tabes fit eiufmodi.
«ex.
Luinbos dolet,amp; anteriores capitis partes vacuæ videntyr ipli effe. Bilis autem periculofa eft,fi iderus fiue regius mor bus in oculis accedat,amp; in rnguib’ liuiditas fi fiat. amp;nbsp;fi corpus vlcera habeat,amp; partes circa vlcera liuidæ lint, Si quum
rtrurifi-tüj f «rxf in AcftÆ fflul fa-n quit’ tletur.
iudor lÿii toto corpore erumpit,fed vna aliqua corporispaf te,amp; quuni febre adbuc eiiftente exfcreat ægcr pallidum vi ride, aut fi dum adhuc in pulmoneineft pallidum viride,ex-' fcieatio ctflct.Sicautera quum jneft,amp; non inefl,cognofce* re oportet. Qjuim ineft,in laucibus relpirantis ftrepit,amp; Ipi* ritus pcriculoius eft,amp; fingultus adeft. Sc febris difcedit, eX' I fcreatione adhuc in pulmone ha?rcte,amp; aluus dcbili iam eiiquot; ftcnti feceflum facit. Hçcpleuritidis Sc peripneumonisp® riculofa indicia exiftunt. C.eterum pleuritidcm hoc modo curare oportet. Febris fedanda non eft per feptem dies. Po' tu vicdum aut aceto mulfo,aut aceto amp;nbsp;aqua.-hçc ante quàm plurima offerte oportct,quo humedatio fiat,eaque fada ex-fcreationem faciat : amp;nbsp;dolor fedandus eft calfaftoriis medi-camentis, Si abforbendum dandum eft quicquid exfcreatiO' nem facit ,amp; balneis vtendum quarta die, quinta autem S fexta oleum illinendum eft.Septima lauadum cft,fi febris di-^
mittcre non velit,quo præ balneo fudor contingat.Infuper-queamp; quinta amp;nbsp;fexta fortiflimis vtendum eft exfcreatoriis mcdicamentis, quo feptimam diem quàm facilime tranli* f gat. Si veto neque feptima die febris ceiret,nona cefTabit,!* non aliud quid periculofum accedat. Poftquam autem fe* bris dimiferit,forbitiones quàm debiliftimæ offerantur. Sgt; veto cuacuatio oboriatur,n quidem iuuenilc adhuc eft corpus,potiis aiifercndi funt.Si^cro febris dimifit, triticeis for-bitionibus vtaris. Et eodem^odo peripneumoniam curato. P“ralc(fl_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuppuratis,caput purgare oportet no fortibus me-
rum me- dicamentis, fedpaulatimaiicrterein nares. fimul cduHiJ dfix. ventrem fubducentibus vti. Etquum principium morbi nondum eft,fed eó fluxus vertitur ac vergit, exfcreationem facerc,amp; tiilTim cxcitare. Si mcdicamentis infufilibus in nares vti,amp; cibisfimulingeftis. Quum autem exfcreationem faccrc oportet,pluribus cibis Si lallis açpinguibus vtendum
-ocr page 243-DE LOCIS IN HOMINE. 77
TÎno auftero,amp; quum fie habet tuffisinducenda. Ta-bidos item codé modo quod ad reliqua attinet curabis,præ- f»-lerquara quod cibi non multi fimul ingerendi fiint,amp; obio- rati«. nia non plura quàm cibaria frumentacea, amp;. vino inter eden dum vtendû cil aquofo.vt ne calfaciat,amp; corpori debili exi-ftenti caliditatem exhibeat, amp;. fimul ambo calfaciant in co-dem tempore,amp; caliditate multum fluxum indueât. Quum potrô per gulam fluxus in ventrem procelfetit,morbus infra fit,aliquando etiamlùperne. Huic fi quidem in venTre do lormerit,fubduçendus eftprimum medicamento aut fucco, deinde pharmaco fortiore vtÈdum eft,cibis veto aluum fub-ducentibus,donec dolor perfeucret.Vbi veto dolor fedetur, E cibis validionbus vtatur. Eodem modo vbi morbus multos dies hæferit curabis. Si veto debilis fuerit,amp; pre imbe-eillitate hæc offeni nô po(rint:primum quidem ptifanæ fucco per clyfterem infufo,aluus eluenda eft, poft vbi per hune putgaris,aliquo ex adftringentium numero. Qmim autem rétro in carné iuxta vertebras fluxus illapfus hydropem fe- Hydrept ceritjfic mederi oportet.Caro in collo inter venas cruftis tri qatcu^e-busvratur,amp; vbi v(reris,conftringatur.amp; cicatrices quàmte/ nuiflimæ inducantur, amp;nbsp;vbi fluxum obturaris, medicamen-tum in nares adhibe,vt eo vçrtatur, amp;nbsp;aliud rurfus, donee a-uertatur.amp; anteriores quidem capitis partes calfacito,pofte-tiores vero perfrigerato. Et poftquam anterioribus capitis pattibus excalfaédus fuerit, cibos edat quàm pituitofilflmos, C ac minime ventrem fubducentes, quo fluxionum meatus in
anteriore capitis parte quàm maxime dilatentur, Poftea vbi obturaris amp;nbsp;auerteris influxionem,fi quid prius quàm cura-ris fluxum,in corpus peruenerit,fie mederi oportet. Si quidem magis ad cutem feceffetit, externis partibus fomentum adhibebis.Si vero intro ad ventrem,foris autem non confpi cuumfit mcdicamentumbibendimadabis. Si vero in vtran-quepartem,abvtraquedetrahes.Verumhocftudio habere oportet,vt proximum exitum facias, fine inferne fiue fuper-ne,aut etiàalia aliqua corporis parte,vbi exitus funt. Quû ’Ahiiïdo» coxédicum morbus à fluxioue fiat,cucutbitammedicam af- »«edeU. figere oportet,amp; foras trahere, amp;. nô fcarificàdo pertundere.
l ?lt; calfadoriismedicamétisinpowexhibitisintuscalfacerc, 1 quo exitus fiat turn foras ad cutem per cucurbiiæ traftio-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nom,turn
-ocr page 244-HIPPOCRATIS LIBER.
^em,turn intus ad ventre per caliditatcm., Namquumob- P turatus fuetit fluxus, amp;nbsp;non habeat quo iter faciat, viam ad articulos facit,amp; in id quod cedit influit, amp;nbsp;fie coxendicum njorbum inducit. Tabes ex fluxioneretrorfum. Qmhac n't ij ei? affedus eft/i caput eft purgandû debili medicamf to,donee Medel«. ,i fluxus aucttatur,diatta autem vtere velut in tabe fuperiore.
Medicamentum potandum pra?bc Elaterium deorfum pur-gans, ÿ inferne aluum lade infufo elue, de extero fomen-tien tur- tósvtere. Quumfplenprxtebre magnus fadusfuerit.fit gfdus. autem quum corpus attenuatur.Ex iifdem enim amp;nbsp;fplen flo-refeit, amp;. corpus contabefeit. Quum autem corpus tenue fuerit,amp; fplen floruerit, amp;nbsp;omentum fimul cum cörpore at-tenuatumfueritpinguitudoinomentocoIliquefcit.Vbi r«' , rn vatä pinguitudine vacua fada fuerint,amp; à (plene florente * ae augeicentein omentum defluxerit,vtpote vicinumvalde cxifté$,amp; vt vafa Habens eaque vacua, excipit, amp;nbsp;vbi inorbui femel in corpore fadus fucrit,ad id quod eft morbofum ver» titur,nifi quis probe difponat ac cutet.Nam etiam fi quis bc» ne tradet,periculo non vacat.Hunc ficfanare oportet.. Me-MedeU. dtcamentainpotuexHibenda funtquæaquani purgent,amp; edulia quàm pituitofiflîraaofferéda. Si veto nequeficleuior fiat,inurendç funt cruftç quàm tcnuiflima:,amp; quant maxime in fuperficie quo aquam continere poflî$,circum circa vmbi» licum,amp; vni in vmbilicum,amp; emittere fingnlis diebus. Qui! Hydropic enin) morbus periculofîffîmus fit,'in bis periclitari oportet. curatioan Si enim fucceflerit,fanum facie«: fin minus,quod etiam alias p reps. futurum erat, id ipfum petpetitur. Cæterum in puero hy-fueri hy- dropem fic curare oportet. Partes tumidx amp;nbsp;aqua plcnx ape dropifiqui riendx flint fcalpello,amp; frequenter ac parum edueCdum eft. (urentur. Educendum auteni eft à fingulis corporis partibus,amp; fbinen tisvtcndum,amp;femperlo|^m apertum vndc eduxeris cab P'euritit fadorio medicamento illincs. Pleuritis ficca citra fluxura /See«. fit, quum pulmovaldeexficcatus fuerit præ fiti neceflaria.
Pulrao enim natura ficcus exifte.s,vbi amplius quid quàm pro natura ficcatus fuerit,gracilis fit, amp;nbsp;impotens redditus, amp;nbsp;ad latus præ impotentia reciinatus,latus contingit, amp;nbsp;poftquain contigerit ipfum humidum exiftens, cohæret Sc adglutina-tur,Sc pleuntidem hoc eft lateris morbum facit. Tue veto amp;nbsp;dolor fit in Iatere,amp; in clatiicula,Sc febris,amp; album cxfcreat.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hunt
-ocr page 245-D£ LOCIS IN HOMINE. 78
A tune multis potibus curare oportet,amp; lauare, amp;nbsp;doloris tnc- ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
dicatnetum præberc, amp;. alia quæ exfcreationem faciunt. hic in feptem diebus fanus fit,8t morbus minime peiiculolus eft, amp;nbsp;cibos præberc non oportet. Febres porto proptcrca fi-
' unt, quum corpore fuperinflammato carnes intumueiint, amp;nbsp;pituita acbilis cóclufa quieuerint,amp; ncqi refrigeretut quic-quani,neque exeat,neque moueatur,neqi aliud quid fubcat. Quura itaque laffitudo occuparit amp;nbsp;febtis ac repletio,fiuarc tnulta aqua oportet,8c oleo ilEnere,8c quàm maxime calfacc re,quo caliditas aperto coïpore,præ fudore cgrediatur.con-fequenter autem bæcfaciéda fuut per tres,aut quatuor dies: amp;nbsp;ft non fedetur ac ceffet, pharmacum in potu exbibendum j eftquodbilemeducat.Scfebris perftigeranda cft,prætetquâ j fiquartanaexiftat. Medicameirtum tame donee corpus fto riuum eft ne propinato, non enim vacuantur, nifi parum,vt-pote corpore turgente.Quum autem gracilis ac macilentus fuetit,tuncbibendumexhibe,8c euacuabitur. Febrientici CS feirir bumneoffetas,nequeforbltionibus fubtus aluum ducas. In potu dabis aquam calidam.Sc aquam mulfam,8c acetum cum «gat. aqua.bxc autem quàm plutima bibat. Si enim non ftigidus ingreftus fuerit potus calidus exiftens ac manens,ex corpore xgroto detrabet,8c velper vrinam éiiciet,vcl exfudabit.Vn-diquaque autem apettum, 8c refpitans, ac motum corpus, id quod conduerbile eft faciet. Quumvero gracilemexiften-temfebtisvrat,manifeftumcftquód non propter corporis C tumorem febtis occupet, 8c ft non ceffet, nutrite oportet ac tumidumfacete,8c ft neque fic conducat,palam eft quód nó oportuetit febrem inducete. Hunc itaque medicamentum
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potate opottet quod educat, qua parte febtis magis hærct,
i Ilue fupernefiue inferne,amp;. ft quidem fupernehæreat,fuper-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne,fin infetne.infetne.Nibilo auté^inus oportet etiam de-
bilesfottia medicamenta potate, fedfimiliter;autfolumfic,
' vtfottibus quidem forte,debilibus veto debileexbibeas. Qjneniedj Atdotes vetopotionibus 8c forbitionibus , quemadmodum camétufin febrem ftigefadotio medicamento exoluere opottet, cam- g'd’s dan» mato videlicet,aut allo quopiambuiufccmodi-.Sc finaufeam da.
1 cóttabataftigefaöotio,calfa£Iotiis vtete cófequcnlet.Vbi Moit’rei '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vQjo non ceffet ,ftigefaóotnstutfumvtcte. Iftctumfiue gius qur
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tegiumotbfific cutatc^pottet. Quumfufcepctisnutrite 8c tutetur.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;balnçis.
-ocr page 246-HIPPOCRATIS LIBER
• balneis, amp;nbsp;pinguefacientibus,potibusqueac cibisLumeûâ' to,per tres aut quatuor Jies. Poftquam autem humedatuiB fuerit corpus,purgato amp;nbsp;rtficcato ipfum.pinguitu JinemquC derepente exhaurito, amp;nbsp;vndiquaqüe fi poffibile fit meJirt' inentum adhibcns,humiditatem educito, ad caput veto put gatorio debili vtitorjßt vrinam cientia bibenda dato,eaquf ante cibos hpc tempore quo turbatapi humiditatcm putgä;
fylaefirù rtdix.
uerWin potu præbe,ne ab eo tepore corpus nutriatur. Qw' (CiKumerk vero attcnuatum fuerit,etiam baineis purgato,amp; contufa bi curaeris fyliieftris radice,eaque in aquam conicda,indelä' uato. Cætcruip medicamcta bilem ducentia nc propinä' to,ne corpus magis conturbes.Vbi vero ficcii fuerit id quod conturbatum fuit,nutrito, nullo aluu'.n fubducente mediM' {
terinunt «kur.
Anginä.
mento,neque vrinä ciente vtcns.fed vino vinofo, amp;nbsp;bis quï rubicundiorem hominem faciunt. Si vero viridis ac lute fit,turfus exhaurito,nequaquam vero ficcato, vt nc is colot fiabilis reddatur. Vlcusferinum in corpus propterea vC' nit. Poftquam carotumida amp;nbsp;inflammata circii circafuc-rit, amp;nbsp;margines vlcerismagni extiterint, amp;nbsp;vlcus ipfumhU' midum,amp; in vlcere fantes reficcata inerit, aut vlcus conlhi-üumfuerit.Saniescompiitrefacieniab viferedefluehs,foras prodire à conftrifto ad camem vlcereprohibetur. Caro autem fufcipit,vtpotceleuata exiftensab inflammatione.Jt quum in ipfam peruenerit fanies fubterfluens, putrefaciiät attoUit. Hunc medicamentis humeäantibus ipfum vlcus illinere oportet, vt ex humeftato vlcere fluxus foras elfluat, f amp;nbsp;non fubter carnem. Influentia etiam in vlcus frigefàcié-tibus pharmacis illincda ftint, quo perfrigerata caro exiftat, amp;nbsp;non dirupta rurfus fluxionem immiitat. Sed amp;nbsp;alia vicera frigefacientibus oblinenda funt ,amp;fuper ipfa humeftantia imponenda. Angina Sjbamcynanchen græci vocantài'an guinc fit,quum fanguis in venis quæ in callo funt compaä fuerit. Sic affedis à venis quæ in brachiis funt, fanguine« dctrahcs,8c fimulaluuminferne rubduces,quoidquodnior-bumcxhibct detrahatur. Lingua quoque quum magnavl cerahabuerit, fimilitcrcurandaeft. Morbos à principio curare oportet,^lt; fi quidem àfluxionibusfiunt, priiiiiiniÄu xioncs fcdare.fi vero ab alia c.iufi.prjncipium morbi fedare ag curarctdeindc id quod influxit, l^qui Jena multum fuerit c du cere,
-ocr page 247-DE LOGIS IN HOMINE. 79
A educere, fin modicum, per diætam moderari ac compo-nere. Capitis fraduræ. Si quidem os fraâum fuerit ® ac contritum , periculo vacat, lt;k. curare oportet hune bu-meüantibus medicamentis. Siverorumpatur ,amp; fiflura 6at,periculoluin eft. Huic ferram adhibere oponet, ne in olfis feiffuram fanies influens membranam cerebri putrefa ciat.Nam vt per anguftum intrans, non autem exiens, affli-git,amp;. furere hominem facit.Huic itaque ferram adhibere o-portet.vt fanies exitum habeat,non folum ingrtflum, ampla ferratura faéla. Medicamentis autem vtendum quæ humorS infefettahuntjamp;ïauandum. Febricitanti caput neput-gatOjVt ne furiofus fiat.Calfaciut enim caput pharmaca pur-
B gatiuâ .amp; fane ad caliditatem febrilem accedens ea quæ in medicamento eft,inCmiam facit. EX quacunque cauffa male affligente quis atrambilem reuomuerit, moritur qui vulnus habet. Et qui ab euacuatione detinetur, amp;nbsp;debilis eft, 5c tenuis exifteusderepenteficcusfubfidit,moritur. nbsp;nbsp;Qimm „jrdmd»
àcaliditatedetentOjVlcufcula erupefintdcbiliexiftenti cir-cum circaliiiida,moritur. Quum à morbo quopiam deten-to,debili iam exiftenti,liuida vlcufcula enata fuerint, mortale. Qiiumquis àmedicamenti potu fuperægrotarit ,8t infetne ac fuperne ab ipfo fecefferit, vinum forbeat primum quidemdilutum,deinde meracum frequenter , 5c fanabitur. Medicamentum autem neque euacuatiuum, neque vomito- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
rium fumât. Bilis vbi fua fponte cruperit, aut inferne, aut
C iuçetne,difficibus fedatnr. Quæ enim fponte procedit, ptaî dandfc.
I violentia corporifaSaimpellitur .Si vero àmedicamento fluat,non à gentilitatis cognatione violatur. Quum fufee-petis vinofum Sc vomentem, vomitum ne fedaio . Vorriitus enim euacuaiionem fedat.facilius autem vomitus poftea fe-dabitur. Si veto debilis fuerit qui hæc patitur, fomnificum medicamentum àvomitupræbelS. Sanguis quummor-bum facit,dolorem exhiber,Pituita autem grauitatem vtplu rimum. Morbum fi quis non cognofeat , medicamentum .. bibendumpræbeatnonforte.Siitaqucleuiorindefiat ,de- ,„4’ monftratavia eft,quàd gracilitatem inducendo cutâdus eft.
Si vero non leuior reddatur, ied peins habeat, contraria facienda funt.Si non profuerit gracilem facere,lumidum face-te conducet,8c frequéter permutare, ita vt hoc confilio vta-'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis.Si
-ocr page 248-HIPPOCRATIS LIBER
M.ediea ars ij ex/ trcitato/ ria gym/ titciue cur cStrarite, Capituflu xiö.
Kerbi uei tiißi re center qui eurentur.
ris» Si quis in morbis quid permutaturus eft,forti quidei” argroto.dcbiliautem morbo, tune quidem confidenterfot^ tiore quim morbus eft mcdicamcto vtendum eft. Nam eti' amfi quid de fano abducat vna cum debili ac ægroto, nuU^ detrimétum eft.Si veto morbum fortiorem,ægrotum autc» debilem acceperis, debilibus pharmacis curabis, quat ipfuiu morbum fuperct amp;nbsp;abducant, verum ægrotum nibilo debi* liorenr reddanc. Ars exercitâdi corpora, amp;nbsp;Medicina có' trarft funt.Ars enim exercendi corporareynuiaftice grxó* appellatarn^n opus habet permutatione.icd Medicina.Sano enim nóauxiliatur trafmutatio ex præfenti ftatu,vetû xgr® to. Morbi quicunquevlcerafunt,amp; fuper reliquum corpus eniinent,eos fimul cum raedicamentis etiarn fame curare o- f porter. Eluxione ex capite fluente vomitus conducit.
Mari Jia/ tuétes qui cures.
Conuulfio/ nis mede/ la.
Huptura.
Manus pe. desq;fi tor queantur quid par/ tendant.
Antiqui morbi difficilius curanturquàm rccentes,verum inorbos antiquos primum recentes facere oportet. Vlcus callofum faâuni, eieâa primum duricia per putrefaftorium medicamentum, conftringere deinde oportet. Pharniaca quæ tumefacere maxime folent, ea pura vlcera adftringunt. Quæ vero atténuant,ea purgant. Si vero quis conftringa' vlcera nondum matura, corpus ægrotum nutrit quod vlcus habuerit. Etfiquidetnadftringcrc oporteat vlcus ac impiété, tumefacere prodeft, ctiamfi in capite carnem velis-Renutrita enim à cibis caro , propulfat earn quæ à medica-mento putrefaéla eft, amp;nbsp;fimul cum natura debellat. Verum cleuatam aut leiiem carnem,cibis gracilem reddere oportet, f
Triftes anxios amp;nbsp;a:grotos,ac fe ftrangularc volentes.ma-dragoræradicemaneinpotudata minore pondéré q quod inlanircfacit, curabis. Conuulfioni fiemederi oportet. Ignis ab vtraque leûi parte fuccendatur,amp; mandraeoræ radix in potu præbeatur minore pondère quim quod inûnia fâcit. Etadtendines f^iteriores facculi calidi iinponan-tur. A côuulfione fi febris inuarerit,fedatur cadem die, aut ft;qucnti,aiit omnino tertia. A ruptura febris non corripit amplius quàra très aut quatuordies.Si vero corripiat,amp; quis putât fe à ruptura habere, ab alia fane quapiain caufa corri-pitur,amp; non oportet ipiâm velut à ruptura curare. Quum homo manibus acpedibusdiftentusac tortus fuerit,infania fibiipfifacit. Venamporro fic vrerecóueiiit commodam . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adir.or.
-ocr page 249-ÙE LOGIS IN HOMINE. 80
admorbunijCX quocunquctandemquis ægrotarit.Si vftu» fuerit Komo, Se fluxerit fanguis, ita vt hoc non periculofum ® fit ipfi, ambo hæc faccrc licet .Si veto percufferij ipfam in dolore,cuius gratia vrebatur,n» coalelctt,verum fluxuipro-delt.Si enim perufta fuetit,non fluit.Nam poftquam perufia eft,extrcmitas vtraquc venæ recurrit, qua parte perufta eft, 8c cxarefcit.Si veto quid reliôû fuerit.præ reliäo pcrfluen-te fluxü humeöatur. At li fanguis ex yena fluit,per ^hf-uerfum perurito.Si vcro non ceflct, ad hæc fupra ac inrra v-trinque diffecato,quo fanguinis fluxus auertatur.Didudum euimfacilius eftmedicanicnto fedare.quàm coaceruatumi.
Dolotisincapite gratia,fanguinem de venis detrahito.Si Capitula j verononfedetur,8cdiuturnuslit,perure venas,amp; fanus eua- lorirme-d't.Sivero caput purgaueris ,magis affliges. Medicinam fleU. cito difcere no eft polfibile, propterca quod impoffibile eft ftatamac certam doftrinam in ipfa Geri, velut verbi gtatia, Qui fcribere didicit,iuxta vnum modum, qüem omnes docent,nouit, amp;nbsp;fcientcs omncs fimilitcr nouerunt,propterca quodidem 8c fimiliter faäum.Sc nunc,8c non nunc, non po teft Geri contrarium,fed femper cxaä e fimilc eft, 8c non o-ÇUS habet occafione. Medicina vcro 8c nunc, 8c ftatim,no Kedicind idem facit,8c ad eundem contraria facit, 8c hæc etiamcon- curpeni/ trariafibüpfis. Primumaluurafubducentianó femper hoc tm nifdi faciunt,8c aluum fubducentia vtrunque faciunt.Eottaffis au tur. tem nequc fic fc habent aluum fubducentia, velut aluum fi-
C ftentibus contraria.Reftiwntc enim aluo, propter vehemc-tem ftabilitatem corpus intumefcit, pituita in ventrem per-ueniente,fic,ftabilitas feceflum facit.Vbi enim pituita in vc-lremingteffafuetit,euacuatio contingit. Infuper veto alud Gibducentiaex natuta,ftabilitatcm faciunt in vcnuc,fi qui-dem non fubducentia fecerts, Si ^tem cxoluatur 8c hume-fletut id quodmorbum facit,poft* am exolutum fuerit, fa-nus euadit.Et fic ventrem fiftentia,fubduccntibus ftabilitatem ventris faciunt,8t vicilfim fubducentia ventrem, fiften-tibus. todem modo res fehabet circa tubicundos8tpal-lidos.Nam 8c pituitofa ac tumefacientia 8c pallidos faciunt, PalUt. 8c boni colotis,ltemque attcnuaniia. vttiufque autem medicamentum (unt contraria contrario; Verbi cauffa, Qrom
' intumueritpalbdusexiftens,exoluitut firne fiquodmedica-
mentuta
-ocr page 250-HlPrOCRATIS LIBER
mentum attenuans adhibitum fuerit. atque bic tumcnti at- P tenuans opitulatur. Rurfus autem quod aliquando vtilitaté coepit,nunc bic opitulanti opitulatur, quuin faiiè præ graci-liute decolor amp;nbsp;pallidusfattusfuerit.Si quis euim pituito-fum ac tumefaciens mcdicanientum exhibuerit,pallor fcda-tur. Infuper vcro ctiani dolor, amp;nbsp;propter frigiditatcm fit, amp;nbsp;propter caliditatem, amp;nbsp;propter valdc cxupeians, amp;nbsp;propter ^iminutum. Et in perfrigetatis quideni natura extra corpus ad einem, propter calfaciens valde, dolor fit. In cali-dis vcro natura,propter frigidum. Et in ficcis natura, fi hu-medcntur.amp; in humidisnatura,fi reficcentur.In fingulise-nim quorii natura permutaturac corrumpitur dolores fiât. Sananturque dolores cótrariis,idque etiam vnicuique mor- j bo proprium eft.Nam in calidis natura propter frigiditatem ægrot3ntibus,dolores calefiunt. amp;nbsp;reliqua iuxta banc rations fiunt. Alius porro modus hiceft.perfimilia morbus fit, amp;nbsp;per fimilia adbibita ex morbo fanantur. Velut, vrin.t ftil-licidium idena facit,fi no fit amp;nbsp;fi fit,idem (fedat. Et tuflis eo-dem modo,velut vrinæ ftillicidium, ab iifdem fit amp;nbsp;fedatur.
Fflrif lt;7 uamitut medica/ mcncd non cfrCd.
Alius rurfus mod’ bic eft.Febris que propter tumefaâio-nem ex pituitafit, aliquando quidem ab iifdem fit, amp;nbsp;fedatur , aliquando autem à contrariis. Aliquando eniin fi qub vult aqu.a calida lauarc,amp; multum potum cxbibere,fanus x-ger fit, amp;nbsp;febris qux propter tumcfaâionem faft.a eft,pitui-tofis ac tumefadionem facientibus oblatis amp;nbsp;adhibitis faj nefeit. Et fi quis vult mcdicamStum bibendum dare, alun f fubduccns amp;nbsp;vomitorium, codem modo amp;nbsp;à facientibus fe-datur,amp; à fedantibus fit.Nam fi quis homini vomenti, aqua multam bibendam dare velit, eluentur ea propter qu.T vo
mit, vna cum vomitu. Et fie quidem per vomitum vomitus fedatur.Rurfus autem pi^terca quod fedatur, quia infeme procedere ipfi fecit.ex illo id quod intus eft vomitum facit, amp;nbsp;ambobus contrariis modis bomo fanus fit.Et fi quidemlie in omnibus haberct,ftata fané ac certa medicina cflet.ltaa-lia quidem contrariis curare oportet, qualia tandem fint, amp;nbsp;à qua caufi fiant:ali.a veto fimilibus,qiialia tandem fint, amp;nbsp;a Cduffd. qua caufa fiant. Huius autem rei caufa corporis débilitas exiftit.Corpusenimàcibis.rqualibus æqualiternutritur,! corporc vero cibi fuperatur. Poftquam vcroplus aut minus
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inipfum
-ocr page 251-DE LOGIS IN HOMINE. 8i
« in ipfum ingeftum cft, auc alia quaepiam tranfmutatio fada eftfuperatut, fupcrant autein cibi. Et quum fané fuperatur corpus ab bis quæipfioffenintur.ftorerebæcipfa facit,amp;fu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(•gt;•-
pétant bate fimul corpus,8t contraria ipfi faciunt. Et cali- pm imeat da lauari, donee quidetn corpus fuperat eius exbibitionem, contrit floretc corpus facit.Q^m vero fupcratü fucrit,gracile corpus facit.Et conuiuari limiliter Tt lauari facit.Hæc eniin do nec fuperatur floterc corpus faciunt,Vbi vero fupera^rint, b. alui feceffus amp;nbsp;varia vitia inducunt. Quum aût id quod offettut,tranfmutatur,nece(fe eft k id cui offertur, tranfmu tare. Eienim corpus ttanfrautatum patum cfficax ac potens eftySt ab omnib.offenfiones pcrcipit. Hoc autem faciunt, Sc
g aluuin fubducentia; amp;nbsp;fiorere ipfum facientia, gracile cor
pus faciuni,8creliqua omnia côtrariabisfacientia. At vc- QjaÜ» to Medicina breuem occafionem habet: 8t qui hoc nouit, il- raetlioi la ftata ac certa habet, St feit quæ confueta fint, amp;. quæ non trt. confueta,adqu3ccognofcenda non eft occafio in medicina, amp;. quod aluum fubducentia , non fubducentia flunt, amp;nbsp;reliqua quod contraria funt, amp;nbsp;contrariiffima non contratiifli-ma. Occafio autem hxc eft, vtcibos offetamus ea copia, quantam corpus cui offeruntur fuperate valcat. Nam ft quit fic fecerit,omnino neceffe eft cibum aluu fubducenté obla-lum,fubducentera e(fe,amp; pituitofum,pituitofum.Si i^tut fu
1 petauerit corpus ipfos cibos, neque morbus, neque contra-'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tietas fit ex bis quæ offeruntur, amp;nbsp;hæc eft occafio quam me-
1 C dicumnoffe oportet. Qtmm veto occafionem fupergref-j I fus fuerit,contratium fit, amp;nbsp;antequam ei excetfum fa£td effe
(1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putit,tonfequens eft vt calefcai. Donee ent corpus id quod
' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oblaiutn eft fuperauetit,corpus nutritur. Vbi veto banc oc-
I cafionemtranfmifetit,contratiumfit,nam attenuatur 8t gta cilefeit. Sed 8c alia omnia,8c qux tumefaciunt, donec'qui-dem fuperauetit corpus, ampliu*ue pro occafionc offerun- QuiiU Äs tut, etiam iuxta natutam fuam fingula faciunt, 5c pituitofa fuä n*»n-fiue tumefacientia tumefaciunt.vbi veto occafionem tranf- ri confer» ' miferint.côttariafunt. Medicameta funt omnia quæ ptæ-«mt. i fentemftatumttanfmouent.Omnia autemfortiora tranfmo Medica-t uent.Licet autemfi velis,medicamentotranrmoucre,8c tut- méiatpiil 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus fi velis, alimento ac cibo. Omnia veto ex præfenti ftatu faciint»
1 tranfmouete.ægtotanti opitulatut. Si enim id quod motbfi b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I facit non
-ocr page 252-HIPPOCRATIS LIBER facit non tranfmoucris,augefeit. Medicamenta fortia à n'a JI tura,in debilibus morbis dare non oportet, neque paucitate niedicainenti,débilitas ipfîus facienda eft, Sed fortibus na-tura/onibus pharmacis vtendum eft, debilibus vero, phar-macis non fottib.Nequc partiendum eft medicamctuin, fed ' ftngulis fecunduin naturam, debibbus quidem debilia à natura,fortibus vero morbis, forcis nacurx pharmaca exhibé-da funt. Cicterum morbi ea parte qua proximi funt edu-cendifunt ,amp; qua parte ftngulis exicusquàm proximuseft extrahendi. Aluum autem fubducentia talia funt, quxeu-que lubricaSc inciftua funt, amp;nbsp;quæcuque in calidis attenuâ-lur,Venter euim calidus eft:amp; reliqua qux falfuginoü fiint, amp;nbsp;quæcunque ex talibus plurimum participant. Contra aluum non fubduccntia,fcd ftftcntia funt, quæ flatum exhibent,humida enim rcficcata flatum faciunt: amp;nbsp;qu.T adfttin-gunc,amp; qux à calorc compaüa funt,amp; friabilia,amp; ficca.
Aeidäpü tiMofa.
HrJicbtt
tartunii inbiipar/c facit.
Omnia autem quæ foris exténuât, intra corpus aflumpta tumefaâioneminducunt, eadein autem amp;nbsp;ventrem flftetia, amp;nbsp;pituitofa,ac tumcfacientia exiftunt. Et quæ aluum fuh-ducunt ac exténuant, cum calcfacictibus eadem funt. In-fuper autem etiamacida pituicolä funt. Omnia veroquæ frigefaciunt ea quæ in ventre funt, talia aluum fubducunt, Item quæ frigida funtjÄr quæ bumida. Quum autem nö aluii fubducentia fucrint,calfaciunt.frigefaciunt autem amp;nbsp;cabda in ventrem aftumpta,amp; cito fecelîum faciunt. Si vero fecef- , , fum non faciant.calida in ventre exiftunt. Exhisquæcfi- ‘ que repletionem faciunt,maxime pituitofa funt. Qim; vero plurima afliimpta repletionem non faciunt, aluu fubdurat. Medicina itaque mini iam tota innen ta efte videtur,quæ fie habet,amp; quæ docet fîngulas amp;nbsp;confuctudines,amp; occafiones. Qui enim fte Medicinam nouit, minime fortunam refpicit aiit cipedat,fcd amp;nbsp;citra ftrtunam,5t cum fortuna,rcâefa-ciet.Conftans enim ac firma eft tota medicina , amp;nbsp;doârin« optimæ in ipfa compofttæ, minime fortuna egere apparent. Nam fortuna fui iuris eft,amp; nullius imperio fubeft, neque o-ptancis eft ad ipfam peruenire. Scientia vero imperata face-recogitur,amp;facileeftipfamféliciter affequi,fiquisfeiens vti velit. Deinde veto quid opus eft Medicinæ fortuna’Si e- i nim morborum médicamenta clara funt amp;nbsp;manifefta, velut '
0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;equiden
-ocr page 253-DE LOGIS IN HOMINE. Si,
equidem arbitror, non expcâant fane fortunam ad fan ados morbos fi quidemfunt médicamenta. Si vero cum fortuna wéw fine cihibete ipfa prodeft,non magii medicamenta quàm ea quç /ore«nlt;, non funi médicamenta, vni cum fortuna adhibita fanos fa» fioMt. ciunt. Quicunque verofortuna ex Medicina,aut alia qua-piam arte eipeliit, dicitque eos qui probe rem aliquam feint fortuna non vti: is contrarium mihi indicate videtur. Mibi Qÿ* enim foli hi fortunate alfequi, itemque infortunate ^n af- nerfa. fequi videntur,qui rede quid, amp;. male facete feiunt. Fortu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;far
nate enim alfequi, eft recte facere. hoc autera hi qui fciunt tuna huic faciunt.Non alfequi autem hoc eft,fi quis non fciat,hoc non «ideatur» reôefaciat. Indoâus autem qui eft quomodo fortunate af-fequi polfit’Si quid enim ctiam alfequatur, non memorabi-lem fané fuccelfum habebit. Qui enim non refte quid facit, non fortunate affequi poterit,quum reliqua quæ æquum eft
facere non faciat. Motbi muliebres. Vteri omnium mor Vteriem? borumcaufæfunt; hi enim vbi ex natura tranfmoti fuerint, niummart morbos cxhibent,fiuc afcenderint,fiue defcenderint.Et qun lauf. quidem vteri ofculum fuum non demittentes,8i pudendi e- f‘f feemit minentias non contingentes, tranCnoti fuerint foras, leuif- nis.
fimus morbus eft.Quum veroin anteriorem partem promo- Vteri mogt; ti fuerint,gc ofculum in pudendi eminenttas ac labra immi- leßi«. ferint,priinum quidem ipfo contaûu dolorem vterus perci-pit ac exhibet:deinde obturatus,amp; velut operculo conteft*, ex eo quod pudendi eminentiis incumbit, fluxus non con-
ç, tingit,qui menfium nomine venir. Hic vero fluxus congre-gatus.tumotem ac dolorem exhiber. Et fi quidem infra de-feendens amp;nbsp;auerfus, in inguen fc immiferit, dolorem exhî-bebit.Siveto furfum afeendens auerfus amp;nbsp;obturatus fuerit, etiain fie propter raritatem ac coardationem dolorem exhiber. Q^m vero propter hoc ænrotarit.coxendicum ac ca pitis dolorem facit. Vbi vero ncri impleti intumuetint, nihil fluit,amp;pleni fiunttquum autem pleni fadi fuerint, co-xendicesque contingunt, dolores exhibent, amp;nbsp;in coxendi-ces,amp; in inguen,8i. velut pilæ in ventre difeurrunt, amp;nbsp;capui dolotc affligunt.modo altera ipfius parte,modo totum,prout contingit ipfi morbus. Hæc itaque fie curanda (unt.
Si quidem defeenderit foluni,amp; iliini polfit,vterc quocu- MedeUZ ' que libct ex graueolentium 5encte,aut cedro,aut allij intri-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l ij to,myt-
-ocr page 254-HIPPOCRATIS LIBER
to , myttoto græcis appellato, aut alitjuo alio ex grauiter P • male olentium numero,eoque futtitum facito. Sc fomenta ne adhibeto,neque cibo nequc potu vrina ciente hoc tempore vtitor,neque calida lauato* Si autem furfum afcen-derit,amp; non auerfa fuerit, medicamctis appofititiis bene o-lentibus,amp; quæ fimul calfacivit vtere.Velut funt myrrha,aut vnguentum , auc aliud quoddam odoratum ßmulque calfa-ûonum. Et his quidem fubdititiis yteris, fomentum autem ex inÄrnis ex vino adhibcbis, Sc calida aqua lauabis, amp;nbsp;vri-nam cientibus vtcris.Ex hoc autem manifellum £t auerfa ü( nccne.Si enim furfum progrefla auerfa no fuent,fluxus pro-cedit.Si vero auerfa fit,fluxus,menftrua appellata, non con-tingit. Huncmorbumfomentoprimumtali curare opor- j tet.In vinum groflbs immittito, ipfumque vinum calfacito, amp;nbsp;cucurbitam circu ofculum vafis in quo calcfit addito, hoc modo. Cucurbitam per medium diffeâain euacuato,amp; fummitate ipfius modice rcfcilTa, velut in vtriculis fieri fo-letjhancipfam vafi velut operculum circundato, quo odor perangultiam meansad vterumperferatur.Infuper autem Sc calida aqua fouere, amp;nbsp;calfacientibus medicamentis fub-Calilt;{4 4p/ dititiis vti oportet. Calfacicntia autem funt ea qua- du-fefitt. cunt ex fuperius relatis, itemque hæc. Stercus bubulum,fel bubulum,myrtha,alumen, galbanum, amp;nbsp;fi quod aliud eiuf-modi efl. Plurimis etiam apfarum per purgantia inferne medicamenta aluus fubducenda eft, Sc per debilia qu-T vo-mitum faciunt,ne euacuatio ex fuperuacuatione fiat. Cæ- j terum fubdititias glandubs lie facere oportet,fi fortes face-re veils. Mel femicoftum facito, amp;nbsp;ex pra:fcriptis fubdititiis pharmacis eaquævaldeefficacia funt immittito,amp; vbi immifensjglandulas formato inftar earum qua- in fedein in-duntur,verura longas facito has ac tenues.Mulierem vero fu pinam reclinato, locis àpftibusledialtiusinftratis .deinde apponito,amp; panniculo intedo, aut aha quadam re con-fimili calfacito,donee colliquefcat. Si vero debiliorc glan diilain fubdere velis,in linteolumilligato. Sed amp;nbsp;fihumo-re pleni vteri ofculum tiimidum habuerint. Sc no fluxeriiit, fluxionemfiicere oportet,amp; fubdititiis pharmacis fanare, itemque fomentis velut fcriptum eft, ita faciendo velut in priore fluxione fupprefla. Quin amp;nbsp;fi in anteriorem parte
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procèdent
-ocr page 255-DE AERE, AQVIS, LOGIS. 8}
A procedcns yterus auerfus fuerit, fluxionem facere oportet, • velutinfuperiore fluxione fupprefla. Quum vero fluxus nimius fuerit,neque calida aqua.neque alio quopiatn calfa-cere oportet,neque vrinara cientibus vti,neque cibis aluum fubducentibus. Lcdiautem pattes à pedibus altiores elfe oportet,vt ne declinatio fluxui facilitatcm præbeat. Vterc autem Gmul ctiam fubdititiis adftringentibus, Fluxiones porràquuraconfefrimveneritpurgatio ftatim fubcr®ent.-c fiunt,quuin vero tardius prodierit, purulent«. Et iuniori-bus fubcruenta magisprodeunt.Seniores vero magis muco-fa menftrua babent.
” HIPPOCRATIS COI
liber de AERE, A QV I S' CZ loctsJdJio Coriidrio ntedi-CO phj/ico interprété.
Vicunque artem medicâ intégré qu«|,re^ adfeqiii velit,priraum quidem té- fpideniU' porüanni rationé babere debet, fitiHmeJû quantum potétia quodlibet eotu «gt;. valeat : nô enim fimile quicquam in illis exiftit,verum differuntin-uicé propter varias quæ in eis fiût mutationes.Deinde ventorum ca lidotumq-, amp;. frigidotum,maxime qui ex bis oîbus hominibus funt communes,amp; mox qui in vnaqu^ue regione funt indigene amp;proprij.Neq-, vero negligentioremfecirca aquarumfa-cultates cognofeendas exbibere conuenit.Quemadmodum enim guftu difFerunt.Si. pondéré ac ftatione,fic quoq-, virtu-te aliæ aliis longe ptæftit. Quare fi quis ad vrbein fibi inco- sjtm' gnitam perueniat,citcunfpicete oportet eins fitum, quo mo Hum.
. do fcilicet ad ventos,8t folis exortus iaceat: nô enim æqua-les vires funt,ad Septéttionem fitæ, amp;nbsp;vergétis ad Aufirumt neq-, eius quæ folem exorientem, amp;nbsp;quæ eundem occidenté
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l iij fpeftat.
-ocr page 256-HIPPOCRATIS LIBER
À sjttitr^ Ipedat.Hæc itaque diligenter oportet perfcrutari, ac fimul P quo modo babeant circa earn aquæmum ne palullribus vti-tur amp;nbsp;mollibus, aut duris amp;nbsp;ex fublimi loco prolabentibus,
Tfrr*
Hominum mâus prie nofsédus ■
amp; fcaturientibus ex petris, flue faills, amp;nbsp;crudis. Terra etiani ipfa confideranda, nudane fit Sc aquis carcns, aut denfa amp;nbsp;aquofa, Sc an concaua fît amp;nbsp;xftuofa, vcl alta amp;nbsp;frigida ,ho-minum infuper diæta perquirenda, qua maxime capiantur. An hÉbuli fint amp;nbsp;lurcones amp;nbsp;ocio dediti,aut exercitiis varii»
vtentes,amp; tolerantes laboriim, ciborumquepliis adpeten-tes quàm poculorum. Ex bis enim fingula funt inuclligan-da.Nam qui hxc omnia probc,quantum fieri poteft, cogno-/«furorum uerit, aut horum plurima , eum non latere polTunt quum ifl vrbem etiam ignotam fibipcrucncrit, neque mo Ai région) peculiares amp;nbsp;patrij,neque communis regionis natura, qua-cunque tandem eafuerit,vt non polTit in cognofcendis mot bis dubius hærcre, aut errate ficiibi ad morborum medica-
frtrnoti»
quo.-nod» fgt;irc«ur.
AfirorS c0 gnitio lid xrtf medi/ timficit.
Sitttr urz lis citM/
lionem adbibeatur. Quæ ambo illis euenire folcnt,quinon priusprouidi bxc diligenter cognouerunt . Quare qui« lludiofe rimatus fuerit, vniufcuiufque temporis , ac anni futur! conftitutionem prædicere poterit, qui videlicet mor-bi commun! adfeûione ciuitatem fint inuafuri tum xftate, turn byeme, amp;nbsp;quxcunque pericula vnicuique fint timenda ex diætxac viâus immutationejquum cnim temporum mu tationes, amp;nbsp;aftrorum ortus ac occafus obfcruauerit, quem-admodum fingula borum eueniant, pra-nofcet vtique amp;nbsp;de anno,qualishicfit futurus ; bocnanque modo fi quis rima- *' tus fuerit ac præcognouerit temporum occafioncs, maxime de fingulis feiet, vtpluriinumque fanitatem adfequetur,amp; reda via procedet,non minima artis fuæ gloria. Qwd fi eu! hæc fublimiora videanturds fi ab bac fententia difeedat, di-feet fane non minimam pgrtem conferre ad rem medicam ipfim Aftronomiam, fed omnino plurimam, quum vnà cuni tcmporibusamp; ventriculi in bominibus mutentur. Quomo-do autem fingula qu.T diximus ferutari acexplorare opor-teat,deincepsd!camm3nifefte . Qmrcunquequidemciui-tasad ventos fita eft calidos ,puco autem eos qui inter bni-malem folis exortum itidemque occafum perflant, huichi venti funt peculiares . A Septentrionalibus autem venus tuta ac protecla ea ciuitas exiftit . Aqu.r veto eius myl-
*
T)E AERE, AQVIS, LOGIS. 84
A ts amp;nbsp;fiibfalfx funt,amp; neceffario no fublimes, aeftate quidcm ur/ calidæ.Eyeme frigidæ. Et qui quidem vrbes benc fitæ funt t«falp» ad folem.St ad vento'!,amp; aquis bonis vtuntur, hæ minus à ta aquai ht/ libus mutationibus afticiuntur. Quï veto aquis paluftribus Sent* ac lacufttibus vtuntur,8c non bene fits fiint ad ventos, 8c ad folem,bx raaÿs. Et fi quidem æftas ficca fuerit,citius fedan-tur morbi.Si vero pluuiofa, diuturni fiunt : k pbagedænas adedentes exomni occafione oboriri verifimile cft»fi viens fiat.Si vero hyems frigidafit,homines capita bumida nyemfri acpituVtofababcrepar cft : 8c ventres ipforum frequenter gilt;Uqult;e extutbari,pituita à cap ite influente; 8c formas ipforum vt- mal«» in-, plurimumdebiliores elfe : ipfosque ad edendum ac biben-
_ dumnonappofitos elfe. Nam qui capita debilia habent, ® non fuerint boni potores. Crapula enim magis grauat.Mor bivero bi ipfis vemaculi funt. Primum quidem mulieres motbofæ, ac fluxionibus obnoxiæ funt. deinde multa: fteri-les funt ex motbo,nô à natura,8c frequenter abortiunt.Pue-ris vero incidunt conuulfiones ac annelationes,qux morbus puerotum.Sc facer elfe putantur.Viris autem dyfenteriæ, 8c alui profluuia, 8c febreslcnes,diuturnx,bybetnæ, Sepuftulx no£Iurnxmukæ,îcbæmorrboides its fede. Pleuritides an-tem,8c peripneumoniæ, 8c febres ardentes, 8c quiconque a-cuti morbi putantur,nonmuitum proueniunt.Nonenim fieri poteft vt ifti morbi vigeant ,vbi alui liquidæ exiftunt. Lippitudines vero oboriuntur bumids , non graues, nec ç, dmiurnx ; fi non ex mutalione temporum morbus aliqstts omnibus communis Occupet.Etvbi quinquagefimum annum ttanfgreffi fuerint,defluxiones ex cerebro accedentes, bominesfernifydoratos faciunt.vbi caput derepente infola-tum, aut ftigore correptum fuerit. Atque bi quidem morbi ipfis vernaculi funt; prx'terquan^l morbus aliquis omnib. communis ex temporum rautatione oboriatur, nam 8c bu-ius participes fiunt. Q^cunque vero ciuitates bis ex op-pofito fitæ funt,ad ventos fïigidos, inter occafum folis æfti-uum,âc orientem xftiuums etiam ipfis bi vend vernaculi ac indigenæ funt,ab auftro veto 8c calldis ventisprotefle funt. Et de bis vrbibus fie fc rcs babet.Primum quidc aquæ 8c du-
\ rx 8c frigidæ vtplurimum dulccfcunt.Homincs autem vege-1 tosamp;c ficcos elfe ncceffeeftîScplures ventres infernos cru-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 iiij dos
1
i
-ocr page 258-HIPPOCRATIS LIBER
dos ac duros habere,fwernos vero fluidiores: biliofojq; ma D gis quiin pituicolbs eile.Capita vero fana ac durahabcnt.amp; pletunqj vaü ipfis rumpuntyr. Morbi auté populartfs ipfis hi funt, pleuritides ie quos acutos eflfereceptü eft. Nccefle eft autein ita habere,quuni alui dura* exiftant. amp;nbsp;fuppurati mul ti ex Omni occafione hunt. Huius autem caula clt, corporis extenfio,ac ventris duricia. Siccitas enim amp;nbsp;aquæ frigiditai facit nbsp;nbsp;vafa rumpantur.Edaces autem tales naturas effe ne-
ceifc *,amp; nómultü bibaces. Nonenimfieripoteft vtfiinul multum edant ac bibant.Lippitudinesq; his fieri ex tempo* ris intcruallo necefle eft, duras auté ac vehemetes, amp;nbsp;ftatiffl oculos rumpi.Sanguinis item ex narib.fluxiones vehemétes aeftate fieri iuniorib.triginta annis.Morbos etiä facros appél j lato$,paucos quidem,verum vehementes. Longx vero vitï magis quam alios,hos homines efle par eft:amp; vlcera non ^i-tuitofa oboriri,neque efferari.Moresvero magis feros quant manfuetos. Ac viris quidc hi morbi vernaculi funt : prxter-quam fi quis omnib. cómmnis ex temporum mutatione in-gruat.bx mulierib.vero.primii quidem multxftcriles fiunt, propter aquas aux duræ funt ac crudx,amp; frigidx.Purgatio-nes enim mennum non contingunt cômodx,fcd paucx ac prauæ. Deinde pariunt difficiilter, amp;nbsp;non valde abortiunt. Vbi vero pepererint.pueros nutrire non pofliint. Lac enint ab aquarum duricia ac cruditate extinguitur : amp;nbsp;tabes frequentes à partu fiunt. Prx violentia enim ruptiones ac vul-furas habent,pueris autem hydropes in tettibus fiunt,quan- f diu parui fnerint.deinde ætatisprogreflu cuanefcunt.Pube-feunt autem fero in hac ciuitate.Et de calidis quidem venus ac frigidis,amp; vrbib’ ad hos fitis, hoc modo velut didum eft, res fe habet. Quæcunque vero ciuitates fitæ funt inter æ-ftiuos ac hybernos folis Mtus : amp;nbsp;quxcunque ex oppofito harum,de his ita habet.Qra quidem ad orientem folem fî-tx funt,eas par eft efle faluEriores his qux ad feptcntrionem conuerfæ funt,amp; his qux ad calidos ventos fitx funt,etiam-fî ftadium folum interfit. Primum enim moderatior eft cali-ditas ac frigiditas. deinde aquas qux ad folis ortus funt,oni-nes fplendidas efle neceflè eft,amp; odoratas,amp; molles,^ aina, biles oriri in hac ciuitate. Sol enim emergens ac illuftrans ipfas caftigat.Matutinum enim tempus ipfc acr vtplurimum
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper
-ocr page 259-DE AERE, AQyiS, LOCIS.
A femper occupât. Ethominum formæ boni coloris funt, amp;nbsp;magis floridæ, fî non quis alius morbus probibeat. Et clara voce præditi funt homines, amp;nbsp;ad iram ac intelligeutiâ præ-ilantiores feptcntrionalibus 4 fi quidem Si alia quæ in ip£i nafeuntur meliora exifiunt. Et ciuitas quæ hoc modo fita eA veri maxime fimiUs eft, iuxta caliditatis ac frigiditatis mo-derationem.Et morbi pauciores fiunt ac debiliores.fîmilef-que funt morbis,qui in ciuitatibus ad ventos calidos cóuer-fis oriuntur.Et fœminæ ifthic valde fœcunda: funt, acfccile panuntEt de bis quidem ita babet. Quæ vero ad occafus litæ funt, amp;ipfæ à venus ab oriente Ipirantibus proteda: funt,amp; turn calidi venti leuiter affiant, tum frigidi ab Vrfis
B præterflant! eas vrbesnecefle eftfîtumorbofiuimopofitas erte.Primum enim aquæ non funt Iplendidæ. Cauiâ vero eft quôd aer matutinum tempus vtplurimum occupât,qui aquç immixtiis claritatem eius difperdit. Sol enim priufquam e-leuetur,non illuftrat. Aeftate vero, mane quidem auræ frigid® fpirant, Si ros decidit, de cætero vero fol ad ipûs oç-cidens, quàm maxime homines percoquit. Quapropter e-tiam décolorés ac infirmes iplbs effe par eft, amp;nbsp;ex omnibus prædidismorbis partiçjpare.Nullaenimre ab ipfis fepa-rantur. Verifimileque eft ipfos graui voce præditos ac r au-cofos effe, propter aerem,eo quod impurus plerunque ifthic eft,amp; morbofus.Neque enim abaquilonaribus value expur-gatur.Noneuimperfcuerantiventi. Qui vero perfeuerant C ac ipfis incumbiint ,aquofiffimicxiftunt. Nam venti occidentales, fimiles funt autumno. Et huiufmodi civitatis fitus eftaddiei mutatione$,eo quódmultum temporis inter matutinum ac veipertinum iutercedit. Et de ventis quidem qui commodi funt ac incommodi ita fe res habet. Cæte-rumdeaquis dein ceps narrare volo, quæ morbofæ fint, amp;nbsp;quæ falubenimæ) amp;nbsp;quæ mala ih aqua fieri verifimilc eft, itemque quæ bona.Plurimam enim partem conferunt ad fa-nitatem. Q^cunque igitur paluftres funt, Sc ftabiles ac la-cuftres.eas neceffe eft æftate effe calidas, ac craffas Si olen-tcs. Quum enim non defluant, fed aqua pluuia femper noua infcratur,Sc fol vrat.neccffe eft ipfas decolores effe,Sc pra uas ac biliofas.Hycmc vero glaciatas Sc frigidas ac turbatas præ niuç ac glacie,vt pituitoûffïmæ aç raucofiffim^ exiftantj
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bibentibus
-ocr page 260-HIPPOCRATIS LIBER
Bibentibus autem fplenes femper fint magni ac pleni:amp; vé- P ® tres duri,tenues ac calidi.Humeri veto amp;nbsp;clauiculæ Sc facies
Alt;]u«(;ult;e optimlt;e.
Aiptie fdl-
attenuata. In fplenem enim carnes colliquantur, quaprof pter graciles exiftunt. Edaces autem efle taies ac fiticulo-fos par eft, ventresque turn fupernos, turn infernos, calidif-fimos liabere, vt etiain fortioribus medicamentis opus ha-beant. Atque hic morbus ipfis amp;nbsp;acftate amp;nbsp;hyeme familiaris eft. Ad hæc etiam hydropes plurimi ac letaliflîmi fiunt. Aeftaft enim dyfenteriæ multæ ac alui profluuia incidunt, amp;nbsp;febres quartanæ diuturnæ. Hi autem morbi prolongati, taies naturas ad hydropas deducunt ac occidunt. Et hi qui-dem morbi ipfis æftate fiunt. Hyeme veto iunioribus qui-dem pcripneumoni;E,amp; infaniæ morbi, Senioribus vero,febres ardentes,propter ventris duricicni.Mulieribus autem, tumores oboriuntur,amp; pituita alba, amp;nbsp;vix in ventre conci-piunt,ac difFiculter pariut,amp; foetus magnos ac tiimidos. deinde ex alimentis tabefcentes ac deprauati fiunt. Et purga-tio commoda poft partum mulieribus non contingit. Pueris vero herniæ i»ccedijt,amp; viris varices,amp; vlcera in tibia. Quare fieri nonpoteftvt taiesnaturæ longæuæ fint,fed ante temporis aduentum fenefcunt. Pr.-cterea fœminæ fe in vte-ro habere putant, amp;nbsp;vbi partus tempus adeft, ventris inoles ilia ac plenitudo cuanefcit. Hoe auté contingit ex aqua quu vteri ex aqua cócepta laborant. Atq; bas quidé aquas ad om pem rem improbas elfe cefeo. Secudo vero loco eas qua-rum fontes è petris fcaturiunt. Duras enim efle necefle eft; aut ifthic vbi calida; aqua: exiftunt : aut ferrum nafeitur, aut æs, aut argentum, aut aurura, aut fulphur, aut alumen, aut bitumen,aut nitrum . Hæcenimomnia pr.tviolentia caloris nafciintur. Non itaque ex huiufmodi terra aquæ bo-ni prodeunt, fed dura: amp;nbsp;æftuofæ, qua? amp;nbsp;difFiculter min-guntur, amp;nbsp;ad alui egeftionRn contraria: funt. Optima: ve ro funt quæ ex fiiblimibus locis, ac terreis collibus fluunt. Ha: enim amp;nbsp;dulces funt, amp;nbsp;alb.-E, Si vinum modicum ferre portimt. Si hyeme calida: fiunt, æftate vero frigidæ. Tales enim fûerint exprofùndifTimis fontibns. Maxime vero laudarc eas oportet, quarum fluxiones ad folis exortus crum-r punt,amp;: præfcrtimad .æftiuos. Necefle eft enim odoratas efle ac leucs. Qnæcunque vero falfse, Si criid.æ ac du-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra:funt,
-ocr page 261-DE AERE, AQVIS, LOGIS. i6
A ræ funt,ad hoc quidem vt cas omnes bibant,non bonæ funt. Sunt tarnen aliquæ naturæ, amp;. morbi, quibus taies aquae in potu commodae funt, de quibus ftatim dicam. nbsp;nbsp;Habet
autem ic de his hoc modo. Qoæ quidem aquæ fontes fuos ad orientes habent, hæpræ omnibus optimæ funt. Secundum ab his locum habent, quæ inter æftiuos folis exor-tus acoccafus cmergunt,amp; magis ha: quæ ad orientes. Tertio loco funt, quae inter occafus æftiuos ac hybernoaifcatu-riunt. PefTimæ veto quæ ad auftrum, amp;nbsp;quæ inter æftiuum ortumamp; occafum. Et hæ quidem ad auftrales partes valde prauæ funt,ad boreales vero meliorcs. His autem hoc modo vti conuenit. nbsp;nbsp;Quifquis fanus eft ac valet,is nullum di-
2 fcrimen faciat,fed femper earn quæ præfens eft bibat. Qui-cunque veto morbi gratia.eam quæ commodiiTima eft bibe-re volet,is ft ita fecerit, maxime fanitatcm aflcqui potent.
Quorum quidc ventres duri funt, amp;nbsp;idonei ad hoc vt am-burantur.his dulciffimæ amp;nbsp;leuiflimæac fplendiditfimè con-ducunt. Quorum vero molies ventres, amp;nbsp;humidi acpituitofi funt,his duriflimæ amp;nbsp;crudiflîmæ, ac fubfalfæ aquæ conférât. Sic enim maxime reficcari poterint.Quæcunque enim aquç optima: coâu funt,ac facilimeliquefcunt,cas par eft amp;nbsp;ventrem maxime exoluere ac eliquare. Quæ'veto crudæ funt,amp; minime coâu bonæ, hæ magis conftringunt ventres ac re-liccant. At enim mentiuntur homines de falfis aquis,propter imperitiam,in co quód per aluum lêcedere camq; foluere pu C tantur.Maximeenimcontrariæ funt adalui egeftionemac feceflum. Sunt enim crudæ, amp;nbsp;coqui non polTunt. Quare veter magis ab ipfts adftringitur quàm eliquatur. Et de fon tanis quids aquishoc modo res fe habet. De pluuialibus autem, amp;nbsp;qu.æ à nine fiunt, vt habeat, deinceps dicam . Aquæ igitur pluuiales leuifTimæ amp;nbsp;dujjifl’imæ, amp;nbsp;tenuifTin-uv ac fplendidiflimç funt. Primum enim fol quod tenuilfimum ac leuifliinuin eft in aqua educit ac furfum rapit.Clarum autem hoc,ipfum mare facit. Quod enim falfum eft ifthic rclinqui-tur, pr.æ cralTitudine ac grauitate, amp;nbsp;fit mare. Qupd vero tenuiflîmum eft fol furfum rapit, præ leuitate. Rapit autem tale non folum ab aquis ftagnantibus, fed ctiam ex ipfo mari, amp;nbsp;ex omnibus in quibus aliquid humoris inert. Inert autem in omnibus rebus. Et ex ipfis horoinibus tenuilfimum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acleuif.
-ocr page 262-HIPPOCRATIS LIBER.
• acleuiflîmumhumoremducit. Eius rei raaiimû lignum in- D de fumere licet, vbi homo veftibus indutus in foie iter fece-rit,aut federit. Quafcunque enim corporis partes fol afpidt, hxnonexudant. Solenimquicquid comparer fudoris fur-fum rapit. Quæ vero fob vefte contedæ font, aut fob aliqua alia re, hæ exudant. Educitur enim ac domatur à foie fodor. Seruatur autem ex tegmctis,vt ne difperdatur à foie. Qwni vero vmbram deuenerit,totfl corpus fimiliter fodore pcr-fluit.Non enim amplius fol alFulget. Quapropter etia ex oiw nibus aquis hæ citilfime putrefcunt:amp; odoré malum pluuia-lis aqua habet, co quod ex plurimis cögregata eft ac pcrmi' xta,vt citiflimcputrcfcat.Ad hæc vero, vbi rapta eft amp;nbsp;in fo* blime eleuata, dum circiifertur amp;nbsp;ad aéré permifcetur,quod { turbidum eft in ipfa.ac noäem refert,id exccrnitur,ac dece/ dit,amp;fitaer,amp; nebula. Quod vero tenuiflimumeftac le-uilTimum in ipla,hoc relinquitur ac dulcefcit, dum à foie vn tur ac coqiiitur. Fiunt autem amp;nbsp;alia omnia qua? coquuntuf femper dulcia.Q^ndiu igitur difperfa fuerit, amp;nbsp;nondum co grcgata/ertur fublimis. Vbi vero coaceruata fuerit, ac fîmul congrcgata derepente à ventis inter fe aduerfariis:tunc de-orfum prorumpit, qua parte plurima collcda fuer]t,Tune e-nim hoc magis fieri verifimile eft, quum nebulas à vento Habilitate non nabente concitatas ac procedentes, derepents ventus contrarius,acaliæ nebulæ reliferint: atque tunequi-dem prima ipfius pars côgregatur,quæ vero à pofteriore pat te font,infoper accedunt, amp;nbsp;fic cralfefcunt, amp;nbsp;nigrefeunt, ac f fimul congregantur, 6c pr.æ grauitate deorfom prorumpunt, 6c pluui.e fiunt.Atque hæquidem aquæ optiniæ fontfecun-dum hanc rationem.Verum opus habent vt dccoquantur,ac excolentur.Sin minus,odorem prauum habet, 8c raucedines ÔC vocis grauitatem bibenlt;bus inde accedere par eft. At vero aqu.æ ex nine ac glacie ficntes,omnes male font.Quum enim femel concret.T fuerint, non amplius in priftinam natu ram reftituuntur. Sed quod quidem in ipfa darum ac leue,amp; dulce eftjCXcernitur ac difperditur. Quod vero turbidiffimu eft ac ponderofiflimii.relinquitur.Hoc vero cognouerishoc modo. Si enim volueris hyemis tempore, vafculij certa aqua: menfura infula, fob dio exponerc, quo maxime congeletur: (leinde poftridie in locum calidum deportatum finerc, quo
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime
-ocr page 263-DE AERE, AQVIS, LOGIS, 87
A maxime glacies liqucfcat,amp; vbi exoluca fuerit,aquam tneti-rineperies aquam multo pauciorem. Atque hoc lignum eft, quod â congeiatione id quod leuiftimum ac tenuiuimum eft difperditur,amp; nô quod grauilTimum ac craftiftimum cxiftit. Nô enim hoc difpetdi poterit. Hac igicur de caufa has aquas qui àmue ac glacie eliquantucjpeflimas elfe puto ad omnes resïltemque cas quç ad has fequuncur.Atque lie quidem de pluuialibus,amp; niualibus,ac glacialib* aquis res fe hab^Cal-culo vero niaxime laborant homines,amp; ex rhenum afifeûio-nibus,amp; vrinæ ftillieidio,amp; coxendicum morbo corripiûtur, amp;nbsp;herniæ fiunt.vbi aquas omnigenasbibûc. Si de magnis flu minib* in quac alia deferunt.'Sc de ftagnô,in quod fluxiones
B multæ ac omnis generis deueniunt. Et qui aquis inueditiis vtiitur,qua: ex logo, amp;nbsp;nô breui locorii interuallo afferûtur. Nonenim fieri poteft,vtalia aqualimilis lit alij.Sed aliçdul ces funt,aliæ lâlfi, Si, aluminofæ, alix de calidis lluunt. Vbi veto hæ fifflul inter fe mifcentur,diirident: Sa quæ fortiftima eft.femper fuperat.Præualet autem non femper eadcm,fed a-liàs alia.Sed amp;nbsp;ex ventis, alij quidem Boreas robur exhibet, alij veto Aufter.Sc de reliquis eadé ratio exiftit.Talibus igi-turnecelTecftlimum amp;nbsp;arenamin valis fublidere, amp;nbsp;ab hislî potentur.irlorbi prædiâi fiunt. Quod autem non omnibus, confequenierdeclarabo. Quorum quidem aluns fatis fluida eft ac fana,amp; vefica non ardens,ncque ftomachus velicæ val-de coardefcit,hi facile vrinam eiiciunt,amp; in vefica nihil ipfis C congregatur.Qiiprum vero aluus ardens ac feruida fiierit,in bis necefle eft etiam veficam idem perpeti. Quum enim ma-gis quàm pro natura fuerit calefada,ftomachus ipfius inflâ-matur. Vbi vero hæcperpetitur, vrinam non dimittit,fed in feipfa côcoquit amp;nbsp;adurit : amp;nbsp;quod quidem tenuiflîmu in ipfa eft, excernitur: amp;nbsp;quodpurilfimum eft, tranfit Si emingitur, Quod vero craflillîmum ac turbidiirimum eft, coaceruatur, amp;nbsp;concrefeit primum quidem parum,deinde maius fit. Dum enim voluitur ab vrina,quicquid craflum compadum fuerit, adfcipfum adaptat,atquelîc augefcit,amp; in tofiim concrefeit. Et quum vrinam cmittit, ad velicæ ftomachum aüabitur ab vrina impulfum,amp; vrinæemiflionemimpedit,amp; dolorem ve hementem exhibet. Quare pueri calculofi fricant ac trahunt pudenda. Videtur enim ipfis caulTa midionis eo loco elfe.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Signum
-ocr page 264-HIPPOCRATIS LIBER
• Signum autem eius quod hæc ita fc habcnt, hoe eft. Vrinan» P iplendidiflimain calculoli mingunt ad fimilitudiiiem feri,eo quod id quod crafliffimuin eft ac bibofiflimum ifthic manet, amp;nbsp;coaceruatur ac concrcfcit. Et pkrique fané hoc modo la* pidcm amp;nbsp;calculum contrahuiit. fit autem pueris etiam ex lacté,fi non ûlubre id fuerit,fed valde calid û ac biliofum. Vet* trem enim percalefacit,amp; veficam. Quare vrina dum aduri-turl)g.’cpatitur.amp; fané feiitio melius elle pueris vinum quant aquoftlfimum darc.Minus enim venas adurit ac reficcat. Mn liebribus autem pudendis non fimiliter contingit.Meatus e-nim vrinx in vcfica breuis eft amp;nbsp;amplus , vt facile vrina int-pellatur.Neque enim manu pudendum fricat, veluti inafcu-ius,nequevrinæinveficamcatum contingit.Ad pudenda e- j nim perforatus cft.Et quia meatus funt ampli,etiam plus bibunt qpucri. Et de his quidem lie res fe habet, aut his quint Pragno/li/ proximo. Cxterum de annis hoc modo confideratione facit eX tem/ dla quis cognofeere poflit,qualis 'nam annus fit futurus, falu-pori qua- bris'ne an morbofus.Si enim fecundum rationcm fiant figna litaie. nbsp;nbsp;nbsp;in aftris occidentibiis acorientibus; amp;in autumnoaquar fi-
ant:amp; hyeins fit modcrata,amp;; neque valde clemens,neqi nto dum excedens frigidiwtc:amp; in vere acin æftate tempeftiue ! pluatific fané fiiluberrimum eife annu par eft. Si vero hyem« quidem ficca fit,amp; borealis, ver autem pluuiofum amp;nbsp;auftra- ‘ 10,0000^0 eft æftatem fcbriculofam fieri, amp;nbsp;lippitudines in-duccre. Quum enim a-ftus derepente accedat, terra humidi cxiftente à verms imbribus,amp; ab auftroinccclfe efta’ftd du- f plicatum e(rc,amp; à terra irrigua ac calida,amp; à foie vrcnteiquil ventresin hominibus nondum conftrifti fint,ncqueccrebni i reficcatum.Non enim fieri potcft,quii ver tale exiftat,vt cor- | pus amp;; caronon humore fluida fiant, adco vt febresacutifli-iM in oinncs irruant,ma^iie autem in pituitofos.At dyfen-tcrias par eft fieri amp;nbsp;mulicribus, amp;nbsp;virishumidioribus. Et fi quidemcirca canisexortum accedat aqua ac tcnipeftas,amp; Etefi.f fpiraueriiit,(pcs eft cefiationis.amp;vt autumnus falubrit fiat.Sm minuspericulum eftnc amp;nbsp;pueri,amp; mulieres niorian-tui iMinime vero fencs.-Sc ne qui fuperftites euadiit, in quar-tanas definant,amp; ex quart.tnis tn hydropas.Si vero hyeinsau ftralis fiac,amp; pluuiofa,3c clemens,ver autem boreale amp;nbsp;ficcii A teinpeftuofiim,priniû quidem mulieres qua: vterfi geftant,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;partus
-ocr page 265-DE Aère, aqvis, locis. s«
A amp;nbsp;partus ipfis ad ver inftat, abortum faûuras efle verifimiJc eft. Quæ vero etiain pepererint.impotétcs ac inorbofos pue- ’ ros parère, ita vt aut nacim pereant, aut tenues Sc debdcs, ac morbofi viuant.Atque hæc quidein mulieribusp'eliquis vero dyfenterias amp;nbsp;lippitudines ficcas; Sc aliquibus defluxiones * capiic in pulinonein. Pituitolîs igitur dyfenterias fieri veriû mile eft.êe mulieribus, pituita de cerebro defluente, propter naturx humiditatem. Biliofis vero lippitudines ficc^ propter carniscaliditateinac ficcitateni. Valde autem lenibus defluxioncs, propter raritatem ac eliquationem venarum,a/ deo vt aliqui quidem derepen te pereant, aliqui veto feraifi-derati,aut dextra aut finiftra parte fiant. Qinun enim hyems 2 fit aufiralis,amp; pluuiofa,ac calida,amp; corpus non adfiringatur, neque venat.-vere accedente boieali amp;nbsp;ficco ac frigido,cerebrum poftquani ipfum diflblu i ac pu rga n contigit,* grauedi ne ac raucedine, tune fimul cuin vere ftabilitui ac conftrin-gitur.Quare derepente.-eftate accedente,amp; ardore ac muta tione contingéte,hi morbi incidunt.Et inteftinorum leuita/ tes Sc aqua intercus fere reliquis morbis defînentibus fuper-ueniunt, quum non queant facile ventriculi à concept* bu-«tjiditate exficcari. Si autem allas pluuiofa fit Sc auftro mul-tumperfleturfimililque fequatur autumnus, necelfe eft bye-mem morbidam elfc,amp; bis qui pituita abundant,amp; qui qua-dragefitnum annum excefferunt febres ardentes fieri verifî-mile eft,qui vero bile abûdant,coftarura inflammationes Sc
C pubnonis,pleuritidas ac peripneumonias diâas.Si vero çftas ficcaexiftat,amp; borealis, fequens vero autumnus pluuiofus Sc auftralis, capitis dolores ad by emein eipeélare conuenit, Sc cerebri corruptiones,anipbußiue raucedines, grauedines, Sc tufles, aliquibus etiam tabes. Qupd fi borealis fit autumnus ac ficcus,amp; neque fub caniculam.Mque fub Aréluri occafum pluuiofus,côfert pituitofis natura% inaximoqui natura funt bumida,amp; mulicribus.Biliofis autem infeftiffnnnm hoc tem pus exiftit. Valde enim exficcantur accidiitque eis lippitudi-nes ande,amp; febres acutæ.ac diuturne,amp; aliquibus bilis atra, fiquidem quod liquidiftimum amp;nbsp;aquofiflimum in bile eft cô fumitur dêfifsimum vero Sc acerrimû relinquitur,quod idem accidie fecundum candem rationem Sc circa fanguinem,vn-de bi morbi bis accidunt, pituitofis autem bæc omnia com-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moda
-ocr page 266-HlPrOCRATlS LIBER
_ moAafunt.Exûcciturenimamp;inhyemempeiducuntur,ml- P nime liumedi,fed reficcati. Hxc igitur fi quis mente conci-piet amp;nbsp;confiderabit,is prçcognofcet plurima oinnino quç eX Hultttia- huiufmodi mutationibus fint futura. Maxime autem obfer-nei tempo uare oportet magnas temporum mutationes,vt ncque medi-rum elfer cinas in illis libentes exhibeamus , neque vramus quæ circa uaïulr. ventrem, neque fecemus, priufquam prxtereant dies decent aut p^res,amp; non pauciores. PericulofiiTima funt etiam ambo folftitia, maxime vero æftiuum Periculofum etiam æqui-C4ni™lÀ noélium vtrunque,magis vero autumnaie.Oportet autem Ä Arflurar aftrorum exortus coniiderarc.præcipue canis,deinde ardu-Pleûdes ri,amp; Pleiadum occafum. Morbi enim in bis maxime diebuJ iudicantur,abique perimunt,alij vero definunt, aut in aliam { fpeciem, aliumq; ftatum trafmutâtur.Et circa bçc quidem fi-eut dixi habet.Vülo autem amp;nbsp;de Afia amp;nbsp;Europa demonlha* inter Afi re,quantum différant inter fe per omnia,amp; de gentium for-(jEurepi mis quid diftent,amp; nihil inuicem fimile habeant. Verum de omnibus fi quis dicere velit in immenfum excrefccret ferme,quare de maximis, amp;nbsp;plurimum differentibus diuerfita-tibus dicam,quâtum faltem mihi in ca re cft compertum. Ac , dico quidem plurimum dilFerre Afiam ab Europa fccunduffl naturas omnium ex terra nafcentium,itemque hominunt Palchrio- Longeenimpulchrioraamp;maioraomnianafeunturin Afia- ' rimiiorit Eftq; regio ipfa,hac noftra miilto manfuetior.funt etiam ho , guefunt minummores benigiiioresamp; cultiores. Caulla verohoruni I eff temporumanni temperatamiftura.Siquidemin medio f etf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folisexortufita eftad aurora,à frigiditate accaliditateom
ni reinotior. Incremétum autem amp;nbsp;benignitatem inde pro-ficifei omnibus in confeflb eft, quum nihil fit præcellcnsit cogens violenter,fed per omnia æqualitas vigeat,quanquaffl Virietts non habeant vbique per^mnera Afiam omnia fccundi! eun-rera-Mia demmodum. Quæcunque enim in ea regio in medio lîta eft A/ia. calidique amp;nbsp;frigidi,ea omnium fertiliffima exiftit,amp; arbori' bus refertiflima amp;nbsp;maxime ferena, aquilq; vtituramp; cœlefti-bus Sc ex terra promanantibus. Neq; enim à calore combu-Cœli cte- fia eft valde,neque à fqualore amp;nbsp;aquarum inopia exfîccatiir, mentiiii^' neq; âfrigoreoblæditur. Verum auftrisperflaturamp; irrigua foli liber- eft, turn propter imbres multos,tum propter niues. FruftuJ tiiinAfia. autem fuo tepore matures multos in ea nafeipar eft,fiuecl
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iparui
-ocr page 267-DE AERE, AQVIS, LOCIS. 8»' fpirfis ferainibus hi proueniant, fiue terra ipfa per fe fjxjnte producat eorum plantas, quarum fruâibus vtiitut homines, cas ex agreftibus cicures 8t domefticas facientes, amp;nbsp;pro com nioditate fua tranfplâtantes.Pecora etiam ipfa pleniora pro -uettiunt,quxamp; pariunt fæpius8cpulcherrime educantur. Qujn 8t homines habitiores cffc ac fpecie pulchcttimos , 8c magnitudinis eximiæ,minimeque differentes, quantum ad formam ac corporum proceritatetn attinet,conftat.Cenum-que eft hanc rcgioné proxime accederc ad naturam aSem- AJiatid pctaturam optimæ conftitutionis,verum virilitatcm.laboris corporijr* lolerantiam.acaudaciamnonverifimileefthuicnaturæiu- höre rw« nafci,Sicutneque eiufdem neque diuerfi generis conftantes prajlant.
J ac perpetui funt amatorcs.Vincit enim in ipfis voluptas.quae ratio eft multiformes generari partus,præcipue in fens. Atqt fie quidem de Aegyptiis ac Libycis mihi habere videtur. Qui veroaddexteram hyberni ortus foils vfque ad Mxotidem paludemhabitantrhic eft enim Eurepæ 8c Afiæ terminus;fic ïurop*« habent. Multo maior diuerfiias eft inter illas ipfas gentes, t*r-quàm de quibus ram dixi ,quum propter varias temporü mu- quot;‘nKt. tationes,tum ob regiouis naturam. Habetautem eodempla Gétes «r nè modo, quemadmodum 8c circa aliorum hominum terras nier ft accidit.Vbi enim tempora magnas mutationes faciunt 8c fre digérant, queniifsimas.illic 8c regio agreftis 8c maxime inæqualis exiftit,inucniafque 8c montes plurimos 8c denfos,itemque cam pos 8c prata.Vbi aute non valde variant tcmpora,illic æqua-
C Mima regio eft,quod idem 8c de hominibus ipfis eft intelli-gendum.Si quis enim re£te confideret, videbit quorundam natutam,montanis,fyluofis ac afperis locls fimilem effe aliorum veto aquofaac exilia loca referte : ficut quidam prato-rum ac paludum naturam ptæ fe ferunt,atque ali) funt à quolt; rum planitiebus nudifque ac ficcis terris conftituiio fitnilis ciiftit.T empota enim quæ formÄum naturam variant, funt diuetfaiquum ergo inter fefe fuetint maxime diuctfa, Varias 8c multipliccs formas producunt. Porto quæ parum inter fc diffetunt gentes relinquam,Qu3c autem plutimum non natura folum,fed 8c legibus ac confuetudinibus diferepant, de \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îüis teferam quomodo habeant. Ac primum omnium de Ma
I etocepbalis,quumnullaomninoaliagcnsfit,quæfimiliaca- M«r«te \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pita habeat.A ptincipio quidem confuetudo in caufa fuit, vt ph»li.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am tarn Ion-
-ocr page 268-' HippocRATis Liber.
tam longis capitibus cfTcnc.Nnc autê natura ipfa cum cóRii P * tudine cöfpirauit, Si quidê generofifliini'i apud eos putatur, capiit habere quiin maxime longum; cófuctudinis autc hoe inicium fuit. Q^um recens iufans natus eft,caput eius adhuc tenerum ac molle exiftens quàm celerrime conftringunt ma nibus, coaptantelque cogunt in longitudinem augeri, qui» amp;nbsp;vinculis connedunt.ac aptis inftrunientis colligant, quö rotunditas capitis prohibeatur,aclongitude augeatur. E» confuetudo tantum effecit vt eiulmodi natura capitiim exi-fteret.Temporis veto progreflïi natura quoque tales produ-xitjVt non effet neceife confuetudine priore cogcre. Quiw’ enim fernen genitale ab omnibus corporis membris procedat,à fanis quidem fanum,àmotbidismorbofum, fiatque« cx caluis calui gignantur, ex cxfiis ca'fij, Sc vt plurimum di-ftortus dillortum eeneret, eademque ratio lit circa rcliqnas formas,quid prohiberet vt non ex Macrocephalis Macroce-phali gignerctur? Nunc autem non nafcuntur Ita magnis capitibus quemadrnodum prius, quum confuetudo nó ampliuJ duret,per incuriähominii intercepta. Et debit quidemhffC pha/ît‘»e- fufficiant.De illis autem qui phafim accolunt adiiciam. Retd«. gio eoruni paluftris eft.calida, aquofa Sc denû, imbrelque ia cam decidunt omnibus temporibus Sc magni Sc impetuo-fi, homines vero ipfi vitam agunt in paludibus domóf-que ligneas Sc ex ariidinibus in ipfis aqui,s habent extruâas, neque raultum inde prodcunt, vt adcant vcl emporia vel vr- , bes.Verum nauiculis ex vno ligno febrefadis permeant fute fum ac deorfum, habent cnim folfas ac dudus aquaruin pin* rimos.Bibiit autem aquas calidas Sc ftagnantes, qua; St à foie funt putrefadæ.Sc ab imbrium cafu audæ.Ipfeq; fluuius Pha Pha/if qui lis omnium fluuiorti ftagantilTimus eft,Sc qui lentilfimo cut-liter fluit Ju profluat : frudus autem qui illic nafcuntur omnes inülu-bres funt, cuirati iniperfÄique præ multitudinc aquarunii neque vnquam maturefeiit. Atque quummultus aer abaqn*’ regionem occuper, ob banc ipfam caufara, quod ad foimani flii/iini ac corporum fpeciem attinet, Phaliani funt à reliquis boffli-5»alet. nibus longe diuerli.Sunt enim magnitudine ingenti,ac cor-pulentia valde excellenti, neque iunduræ eorum vlla:,neque venae comparent, pallidiimqi præ fc feront femper colorem, quciuadinodum qui regio funt obnoxij niorbo ; loquiintnr autem
-ocr page 269-DE AERE, AQVIS, LOCIS. jo
A autem vt fi qui alij omnium hominum grauiflîmc, nimirum aere vtentes non fereno,fed obfcuro,amp; maxime humeâato. Suntinfuperadlaboremànaturaiplàfegniores.anniq; tcm pora non varias babent,ncque adæftum.neqi adfrigus per-mutationes. Vcnti autem eis funt plurimi auftrini omnes, praeter vnû eius regionis propriü Si indigenim,qui aliquan-do violentior ac molcftior calidus exiftens fpirat.qucm Cen chrona patrio vocabulo appellant. Verum Boreas not^alde ad eos pertranfit,quod fi aliquando fpiret,debilis tamen exi ftit ac valde lenis.De natura ergo ac diuerfitate amp;nbsp;forma eo* rum qui Afiam amp;nbsp;Europam incolunt, ita habet. Quod au- CumltMl tcm timidiores, effocminaiiores , ac imbelles præ Europæis imWI«.
J Afiani exiftant,moribûfq-, manfuetiores, tempora ipfa anni in caulâ funt, quæ non magnas permutationcs faciunt, ncq; caloris,neque frigoris,fcd femper a:qualia permanent : vnde ntq-, mentes ftupore percelluntur,neqi corpora fortem tranf mutationemincurrunt.A quibus verifimile eft iram cxal’pe-rati,cognitionémq; Si calorem amplius excitari,quàm fi fem Eer in eodem ftatu quis perfiftat. Mutationes enim funt qux Mentem ominismentem femper excitant, neque linunt quiefeere.
Propter quas fané caufas imbclle vniuerfum Afianorû genus tmt. exiftit,atqucadhuc amplius propter Icges.Multo maxima e- Afiani cur nim Afiæ pars fub regibus eft.Vbi autem non in fua potefta- non fccIU-te viuunt homines, neq-, fui iuris funt, fed dommis fubiedi, eef. ihi non multum curiofi fiint quo modo fe ad bellu adparent,
Q imà magis hoc curant,vt ne bellicofi videantur.Pericula e-nim eis non æquaha inftant.Nam hi in niilitiam proficifci,la borefque perferre,ac mortem oppetere pro dominis fuis co guntut,reliâis interim domi liberis,vxorib’ ac reliquis ami cisîatque liquidem viriliter Si féliciter bellum geflcrint,do-minis inde commoda accedunt,corumq-, facilitates inde au gentur.Vetumipfispræterpericulaamp; cædesnihil demeti-tur.Proinde neque his hominibus regionem frequenter ha-bitatam elfe neceffe ell,lmô eam propter inertiam bellicain ac otium àpleiifque relinqui.Vt enim quifque maxime à na tura virilis Si magnanimus eft, ita plorimum eius animus le-
1 ges auctfatur : cuius rei magnum indicium vel inde habere ger a«er-1 licet.Qupdquicunq-, in Alia GræciitemqiBatbari dominis fantur« I non fubfuat,fcd iure fuo degunt, fibiiplifque omnes labores 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m ij lucrifaciunt,
-ocr page 270-HIPPOCRATIS LIBER
lucrifaciuntjilli beUteofilTimi omnium eiiftunt. Periclicâtiir P • enim ipfi fibi,virilit3tifq; præmia ipfi reportât, licut timidi-
tatis ac ignauif ptxnâluunt pariter.Inuenias autem amp;nbsp;Alia* nos ipfos inter lé plurimum differentes, generoüores alios, alios dégénérés,quorum omnium caufaad temporum muta/ tioncs eft referenda, quemadmodum amp;nbsp;in præcedentibus di QuarenSt xi.Atqjficquidem habet in Afia. In Europa vero genus ho* ivdlitti- minum eft Scythicum/;irca paludem habitas Mæotim,quod lus à reliqttis gentibus maxime differt, Sauromatæ appellantur, rMt. Horum fœminæ équités funt,arcubus vtuntur,ac lagittas ia* itythiu culantur ex equis,eum hoftibus congredic tes , dura virgines gem. exiftunt,neque deuirginanturprius,quàra hoftium tres con-M*otir fecerint,neque prius maritis cohabitant,qiiàm facra deo pa-falut. nbsp;nbsp;nbsp;trio naore fecerint. Quod ft qua fibi virum acceperit,ab equi*
StfarenM- tatu libera eft,nili neceftitas cogat comuni expeditionc oin-tlt;e. nes exarmari.Dexteram autem mammam non habent.Nain puellis adhuc infantibus matres æreo inftrumento in hunt rfum parato,igncque candefadp earn auferunt, ac exurunt; ne iterum fuccrefeere contingat,atque vt omnis vis ac robiJf indextrumhumerum amp;nbsp;brachium deferatur. Cæterumregt;^ liqui Scythæ quod ad formani adtinet, ipfi fibi fimiles funt, Aegypfii ahis diftimiles. Sicut quoque Aegyptij ipfiinter fe,prxter-eur inter quam quod hi à vehementi calore, illi ab intélb frigore lunt /e/e fi:ni~ comprefli.Verum folitudo quæ Scythica dicitur, in planitie
fita eft,pratis abund3n$,fublimis amp;nbsp;mediocriter aquofa.Sunt Scythte enim fluuij in ea magni, in quos aqua ex câpis per riuos de* yjoina/fes ducitur.In hacitaque Scythæ degunt, qui Nomades vocan* qnomodo tur.propterea quod nullas habeât domos,fed in curribus ha* uiujnl. bitant. Sunt autem currus ex quibus minimi quatuor rotis, reliqui fex circumaguntur.Sunt etiam luto obturati ac inftaf domorumfabrefa£ii,aliqui fimplici, aliqui etiam triplici ta-bulato,Vnde roburillis ine^ aduerfus omnesiniuriasaqua-rum,niuis ac ventorum propellcndas.Trahunt currusali* quos quidem boum paria duo.aliquos tria,atque hi cornibus carent, quum præ frigore regionis cornua eis non enafcan-fur.In his itaque curribus degunt mulieres. In equis autem’ vehuntur viri. Sequuntur autem fimul ones, boues amp;nbsp;equi. Tandiu deinde in vno fubfiftuntloco ,dum fufficitipfispe-coribus pabulum,quo déficiente in aliamfegionem commi-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grant.
-ocr page 271-DE AEKE, AOylS, LOGIS. 91
gfint. Vefcuntur autem ipfi carnibus coâis, bibuntque lac _ equinum, comedunt etiani Hippaccn, id autem eft cafeus e- nippue quinui.Hadenus ergo de vidu amp;nbsp;moribus diximus, tempo- quwl. tibufque aiini ac formis, quac à reliquis hominibus longiffi-me funt Scythiæ genti diuerfc. Ipûcnimfibi inter fegens fimilis eiiftit quemadroodum amp;nbsp;gens Aegyptiorum.Minime autem foecunda ea gens cft.regipque ipfa minimas feras enu trit,neque numero,neque fpecie infignes. Sub ipfis eqipa Vr fis Riphæiïque muntibus fita eft.vnde Boreas fpirat, ^Ique ipfe fupttmo atfiiuo folftitio deficicns proxime accedit, ac monter, turn quidem exiguo tempore calcfacit. Neque veto venti à Q«gt; calidis locis fpirantes valde ad cam regionem penetrant,ni- nbsp;nbsp;nbsp;fpirft.
JJ fiparumperSc debiles. Verum ab Vrfis venti procedentes funt illicperpetuifrigidi à niuibus,glacie imbribufque con-denfati. Qui nunquam à montibus decedût,vt proptetea e-tiam inbabitabiles fiant. Aerque ipfe totum ferè diem nubi-lus campos occupatjpfi veto in humidis locis deguni. Et fe rèperpétua eft ipfis byems, æftas autempauciffimis diebus atque illis non valde multa,Sunt enim planities eminentio-res, amp;nbsp;nudx, neque vllis montibus citcunfeptæ, fed ferè fub ipfis Vrfis accliues . Neque fetæ nafeuntur illic magnat, fed ^ur n» tu« qualespoftibile eftfubipfa terra cótcgi.Ptobibetenimhyés gna «ni-amp; nuditasterrae,quç amp;nbsp;diuerticulis 8c vmbraculis caret,pro- malia JUic pter temporum anni mutatioues, neque multas neque for- g’gnâtur. tes,fedfimilcsfemper,velparum admodfi diuariantes, vnde
C 8tformas corpotum inter fefimilcsliabent,quum eodemv-tantur vidu sè amidu,æftatis 8c byemis tempore,attrabnnt-
I que aetem aquofumcondenfatum,aquam infuperbibentes à niuibusgt glacierefolutam .nulloetiam corporis exercitio , accedente, quum non verifimfte fit corpus aut animum vllis eietcitationibus apta fieri, vbi n^ mutationes temporum finnt fortes. Propter quas caufas tormæ eorum funt craflæ 8c carnofx, lunduræ veto bumedæ 8c inefficaces, ventriculi- ‘‘‘mojtpia quebumidi omnes, maxime omnium tarnen inferior aluus,
, Nequit enim ipfa exficcati in eiufmodi quum tegionis, turn i naturæ 8c temporis conftitutione . Sedpinguedine 8c nudi-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;täte carnis fotmæ inuicem funt fimiles ,mafçulorummafcu- Cur inter
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis ,8c fœminarum fœmellis. T empota enim quum fint inter fefe dijfi-
\ fe fitnilia,nulla$ cotruptiones, neque maligtiitaies infetunt miles,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m iij in femi-
-ocr page 272-HIPPOCRATIS LIBER
in feminis genitalis mixturam ac compaélioncm, nifi quid' P dam aliud fortuito vel cafu contingat,aut à morbo-Magnum autem argumentum humiditatis corporum Scytbarum hoe exhibebo. Mukos enim ipforii,pra;cipiie qui Nomades funt. reperias exuftos humeros ac brachia habentes manuumque iunduras,peÄora,coxas,amp; lumbos, nulla fanè aliam ob cau-fam,nifi ob humoris amp;nbsp;molliciei naturæ detradionem.Nani neqi^ arcus intendere.neque telum torquere poffunt p rç im potentia humiditatis hiimerorum,quum autem vruntur,hii-mor ipfe à iunfturis exoluitur.fiuntque corpora ipforum va-lidiora, melius nutriiintur, amp;nbsp;magis redduntur articulorum vfu potétia.Fluida vero fiunt ac lataprimum propterea quod fafciis non colligantur, quemadmodum fieri folet in Acgy- * pto.Dcindequödnon animaduertunt quomodocunque inter equitandum equis infideant, Poftremum etiam propter defidiam perpetuam.Mafculi enim eorum antequam potentes fiant equos conlccndcre,atque in illis vehi,plurimû temporis defident in enrribus, raroque prodeunt vt inambiilét, propter exilia ac perpétuas circulationes. Muliebrium ante corporum formæ ad miraculum vfque fluxac exiftunt. Porro Mutier« Scytharum gens fuluivaldc coloris exiftit propter frigus in-Scgt;tb« gens.Non cnim vehemens accedit ad eos fol, à frigore vero noUiJJ'inM albedo,exuriturSe fit fulua.Neque veropoflibile eftfoecun-dam eife eorum naturam,quum viri minime cupidi fint.cuffl fœminis commifccri,ob nimiam corporis liquiditatein,vcn-, trilq; mollitiani ac frigiditatem , quæ caufæ adparent mini- ‘ Quid citi- me viros ad coitum incitari. Accedit his laflitudo ex conti-jiuii equitx nua equitatione contraéia.quæ cos ad commiftioncm reddit , tiofixeiat.. impotentiores,atquebæfuntcaufæcur viri infacundiotes In Stythia putentur. Mulicres pinguedo carnis amp;nbsp;humiditas fteriles fa-cit,præ quibusvterieari^ genitale fernen nequeuntcon-tinere.Lunares naraque purgationes cis non eucniiit quemadmodum eft ncceflc, fed minus amp;nbsp;intempeftiue per Ion-
rur mulic-res fieri-I«.
SirriliU-
gius tempus. Ipfumque amplius vtcri ospr.æpinguedine con cluditur.vt ncqueat fernen fufcipere.Sunt enim ociofe amp;nbsp;pin gues.vcntreique carum frigidi amp;nbsp;molies,vnde neceifario fe-quitur non multura foccudam Scytharum gentem cife, cuius lir altera reifamulæearii indiciuexhibent.Namhæviris mifccriplu cai/JJj. limfi gaudetjin vteroq; conceptfi contincnt,propter corpo-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris eiet-
-ocr page 273-DE AERE, AQVIS, LOGIS. 91
A ris exercitium frequens camisque gracilitateni. Amplius au templurimi Scythç Eunuchi uiuliebhaoiFicia obeûi;, * inftarque fœminarum omnia faciunt, amp;nbsp;loquuntur, vocan-turque hi effœminati.Et regionis quidem incolæ caufam ad deum rcferunt, coluntquc hos ipfos homines amp;nbsp;adorant, fibiipfis timentes ne quid talc accidat. Mihi veto hi affe-ftus diuini quidem effe videntur, ficut amp;nbsp;rcbqui omnes,ne-que vUum aliquera alioelfe diuiniorcm aut humanmrem, feddiuinos omnes , verum vnufquifque eoruni fuam pro-priam habet naturam, ncque aliquis titra naturam accidit. Ouate quomodohic affeétus contingat, vt mihi videre vi-deot ,natrabo. Ab equitatione ipfa diuturni eos corripiunt
- articulorum dolores . Nimirum propendentib. femper ex ® equis cotum cruribus, deinde claudi fiunt, contrahuntur-que coxendites quum iiiualucric morbus. Medicanturalitera fibiipfis hoc modo.iprintipio morbi vtranque venam rétro aurcs incidunt, quo faûo fanguine multo promanan-te,fomnus eos corripit præ imbeeillitate ,ficque obdor-mifeunt : quorum quidem aliqui dcpulfo fomno fani exur-gutu,ahqui vero minime. Aique mihi fane videntur ea rae-dicatione fe ipfos perdere , Venæ cnim retro aures funt, Qult;e ne/ quas fi quis fecet fterilitatem inférai his quibus fecantur, n« pff« quare id etiam ipfis ex earum incifione accidere certum eft. /lerileia Quandoigiturpoftea vxoresadeunt impotentesque fefa- reddant. ûos vident cura illis coite, ptimum quidem nihil moleftius cogitantes quiefeunt,quum autem bisautter,aut amplius fruftraopus tentarunt , ncque quicquam proficiunt, mox putant fe deum offendifle, in quem culpam rciiciunt. In-duuntque fe vefte muliebri , palam fe euiratos effe confi-lentes, ad mulierumque contubernia tranieunt earum o-petatraftantes. Hoc itaquemalo ditiffimi Scytharum aft'i-ciuntur,minime vero infimi. «no qui maxime 8t gencre amp;nbsp;potentia prxualent ex nulla alia, quàm continuæequi-tationis caufa hoc perpetiuntur.Pauperes vero minus,quum Cur ditint non multum equitent. Vnde fi hæc affeciio aliis diuinior ret potius cenfenda effet ,Bon nobiliffimis, non ditiffimis Scytha- qtiàmpau/
1 ■' turnferèfolis accideret.Scdeffet omnibus,aequalitcrpe- pereshoc 1 culiaris. Imô magis inuaderet pauperes circa cultum deo- paüantur. ' lum negligenüores, û faltcm gaudent dij in hominum ad-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m iiij mirationc
-ocr page 274-HIPPOCRATIS LIBER.
miratione conftitui, amp;nbsp;pro hoe beneficiahominibus retri- P • buunt.Diuites eniin fæpius diislâcra faciunt, viâimas ofte-rum, ftatuas erigunt, coliintque, quum pecuniis abundent, pauperes aucein minus id faaunc,quum nóhabeant. Qinn-euam aliquando deos deteftautur, qui cis opes non fuppe-ditent, vt veriümilius effet, pauperes ac parum abundant« hoe malo propter erimina fuapuniri ,quàm diuites K qui opibusabundant. Verum fieut amp;priusdixi ,diuinus qui-demlft affedus eftjfeeunduinque naturam aeeidit fimili-ter vt alij omnes, neque alia eins eaufa quàm ea quam dixi, Seythis exiflit. Simili autem modo amp;nbsp;reliquis hominibus e-Canti/tuit ucnit. Vbi enim frequenter amp;nbsp;continue homines equitant: rquitatio plurimi à diuturnis doloribus arliculorum, coxendieu- £ utriaue no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime amp;nbsp;pedum corripiuntur,ad coitumque fiunt im-
crt.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia mala Scytharum genti adfunt. Atque
propterea Scythae omnium hominum minime funtadeoi-tum valentes. Et quod Anaxyridas ( braccarum fine fœnii-nalium id genus eft ) femper habent, k plurimum temporis in equis defides degunt ,vt neque manu tradare pudenda liceat, atque præfrigore amp;nbsp;laffitudine voluptatis ac iucun-ditatis cocundi obliuifeantur, neque prius aliud ftbi faciendum putent, quàm vt euirati fiant. Hadenus ergo de Scy-Cur «fl Sa/ tharum genre recenfui. Reliquum autem in Europa honii-ropa homi *'0'” gcnus valde inter fe diffimile eft Sc diuerfum, tû quod ner inter/ admagnitudinernadtinet,turnquod adformani,atqueid feJiffimi- propter temporum mutationes contingit apud eos magnas f les^nf. 8e frequentes.Suntenim eis calores vehementes,amp; hye-mes fortes,pluuiae multæ,rurfumque fîcçitas diutina.ât venti plurimi, ex quibusmultæ amp;nbsp;oninimodæ fiunt tranf-mutationes.Neque à vero diferepat circa generationcni lus Semin/r ipfas mutationesfentiri,inque ieminisgenitalis coadione genitalir aliam,neque exeodem e^am eandem jæftatis pariter vt uârietJt hyemis, pluuiofo vt ficco tempore , progigni. Eaque caufa K4riarfor/ eft, curputera Europseos magis quàm Afianos fecundii cot-mas red/ porum formas inter fe diferepare, amp;nbsp;magnitudines diuer-dit. fiffimas in fingulis adeo vrbibus prouenire.Plures enim cor-Cur firuia ruptiones contingunt in feminis coadione , quum tempo-rer in Su/ ra frequenter variant, quàm fi eadem funt 8: fimilia.Eadem r»pa. autem morum ratio in vtrifquc exiftit. Ferita$,integrit3s, ÿç
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«udaciet
-ocr page 275-DE AERE, AQyiS, LOCIS. y?
A audacia à natura Europacis innafcituï.Fréquentes enifn mî-tis perculfiones feritatem inducunj,manfuetudinem contra • amp;benigniutemextirpant. Qiwreeüam ma»nanimot ma-gis eos qui Europam incolunt Afianis iudico. Siquidem fi-militudo amp;. æqualitas fegnitiem parit. Mutatio auteni Si »-nimum amp;nbsp;corpus ad eiercitationem excitât. Augetur ita-, Segmtiet -que à defidia 8e odo timiditas.ab exercitio veto Si laborib* uli mugit crefcit virilitasiVndebellicofiores.quoque Europan extant, uigeat. non ob liancïolum caufam, fed Si propter leges. Noiftnini Earop«« regibus obediuntquemadmodum Aiiani. Vbi enim fub re- cartelli' gibus viuitur,ibi trcceffo eft homines timi di (Timos effe.quc- ccfîoret admodum 8e fiipraoftendi. Seruitute nanque animi eorum quàm AJiii
B preflinonlibenter.ncque volentes temere pro aliis fe peri- nt, cults exponunt.Europxi auteru.fuo iure viuentes.quum pro (eipfis periculabelli fubeant, magnai cupiditate fetuntur,VO lentesqueacalacresdifficultatesomnes adgrediuniur.ipfir ■ • que Tibi ex re bene gefta præmiareportant,vtcertum-fit leges plurimum ad magnanimiutem. conferre. Tota itaque Se vniuerfa res de Etuopa 8e Afia fic vt ictuli habet.,, jGæterû Europa ipfa adhue habet gentes intàeem differentes, non magnitudinede forma folû,fed 8c magnanimitate at fortitu-dine. Quîc veto in eis banc dinerfitatem faciant, in praice-dentibus dixi dicamque amplius magis manifefte. Quicun- Loforum que regionein montanam,afpetam, nudam Si non aquofam «arietas incolunt, his mutationes temporum contingunt magnx 8t uariot ho»
C diuerfæ.vndeSc hominumformas magnas proygni con- miner ere uenit,qui 8c ad laborem 8c ad viriliter agendw à natura præ- at. (lent, quibusque feritas 8c immanitas non mediocriter à na tura fint congenita. Qui vero loca concaua, pratenfia 8c æ» ftuofahabitant,ventosque calidosplus fentiunt quimfri-gidoSjSe aquis viuntur calidis,hi magni quidem e(Te no pof-funt, neque bene compofiti 8c loi^i ac eredi, fed in ampli-i tudinc à natura produdi carnofi funt,8c capillis nigris.lmo I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8c ipfi toti nigri magis quàm albi, 8c qui minus de pituita ha
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beant quim de bile.Virilitas autem amp;nbsp;tolerantia laboris no
æqueipfîsànaturaineft,nificonfuetudoaccedat,8chæc in eis efficiat. Quodfi flumina extent in earegione ,quæfta- Qult;eflu/
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnantes 8cpluuias aquas euehat,homines ipfiincolumes ac mindful«»
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpleiididi viuent. Ji vero flumina defint, aquasque puteo- bi ia.
rum
-ocr page 276-H1PPOCR.ATIS LIBER
rum Gagnantes amp;nbsp;olentes bibant, neccfle eft ab ipfîs illis a* D Qualff quis amp;nbsp;ventrem lædi amp;f{rtenem. Quicunque autein altam giiitt ültit habitât regionem,planatnyventis expofitam amp;nbsp;aquofam, eo' regi0. rum forma: magnx ac itiuicem fimiles ic eredæ.Animi quo Sterilif que eorum exiltunt manftetiores. Qui verb macra.aquis ca-qvalesi rentia^ nuda locatenent, amp;nbsp;quæ temporum mutationibus
non funtpermixta , horuin formas necefleeft efl'e afperas S végétas,flauas magis quàm nigras, moret etiam eorum rigiquot; di fum,pertinaces Si contumaces. Vbi enim mutationcs té'
porum contingunt frequentes, Si plurimum inter fe diucr-{æ,ibi amp;nbsp;formas,amp; mores, Si naturas reperias plurimum differentes. Temporum itaque varietates potiffimæ funt, qUæ naturam ipfam pcrmutant.Deinde etiam regio in qua mul- , tævariarioncs nuntqroftrcmum autemaquâ-'.Inuenias enim ® ferè femper Si formatjhominum amp;nbsp;mores tegionis naturæ compares. Nam vbi terra pinguis eft amp;nbsp;mollis, Si aquofa, a-
QUirttfJ ut iitépeftat tet uariât. fîguit ret gio quæ autem valde fubhmes, ita vt i’flatc calidæ fint, amp;nbsp;bye* gigniit- me frigidæ.S: temporum ratio alias probe conueniat, ibi amp;
homines carnofi,arûculis non adparentihus ,humidi, labo ris intolerantes, amp;nbsp;vt plurimum maligni nafcuntur . Segni-ticsque amp;nbsp;fomnolentia eis ineft multa. Suntque ad artes tta Munto/i âandas crafii,nonacrcs aut fubtiles.Vbi alitem regio eft na uui\es , natura munira amp;nbsp;aipera, quæque Si àfrigore byberno ’ nbsp;nbsp;‘ prematur,Stàfoleæftiuoexuratur,ibiduro5amp;robuftos,amp;
articulis probe difiunôfis , vegetosque amp;nbsp;hirfutos reperias homines ,amp; inquibus inatura laboris tolerantia ,amp; vigi- y lantia infit.Quique mores habeant pertinaces, ad iram pro cliues amp;nbsp;contumaces.magisque fcritate participantes quàm manfuetudine. Infuper ad artes etiam acutiores amp;nbsp;plus fo lertes, amp;nbsp;ad res bellicas gerendas aptiores, Qui,n amp;nbsp;omnia quæ è terra proueniunt.terræ ipfius naturam rclipiunt amp;nbsp;k-quuntur. Atque haûenul^uidcm maxime contrarias corpo rum naturas amp;nbsp;formas diximus, è quibus coniedura fàfta, fi quoque reliqua côfideraueris, nunquam i yero aberrabu.
Hippocra«
-ocr page 277-DE FLATIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94
HIPPOCRATIS COI •
LIBER DE FLATIBVS, l4«o Comarto medico ^ico interprète.
Vnt quxdam artes, quæ iSs qui- MrJirnr* bus earum cognitio côtigit,mul- qudliUs.
ÎÆ turn laboris ac molcfliarum exbi-
bentîillis veto qui earum vfu indi gent, iucundæ ac vtiles eiiftuni. quot;nbsp;Imo ignaris etiatn acplebcisho-minib' commune quoddam funt bonum.His vero qui ea$ exercent plane moleftæ. Ex harum artium numéro eft Sc ea quæ medicina «ppellatur. Medicus enim oculis perluftrat fingula pericula, «ontreélat etiam nulla voluptate.gc ex alieno malo proprias fibi demerit moleftias. Aegrotantes autem artis bcncficio,à maximis inalis liberantur,a morbis, à doloribus, à triftitia.à
quot;Vfut pff-ritiàue da
morte. Omnibus enim bis cuidens medicinaauxiliatrix re-peritur.Huius autc artis quæ vilia vulgo putâtur, cognofee- mdgifler re difßcilc eft.Q^ vcroalicuius precij exiftunt,facile:atq; fummus.
C villa qiiidé foli medici norût,vulgus ignorât. Né enim cor- MorH lar potis.fedanimi opera exiftunt. Quircunqi quidem manuu gra operam exigunt,ad ea conluetudine perueniendum eft, Eft ue/qüe et enim vfus ipfe egregius manuii excrcitator Sc inagifter. Ve- pi„io„e ns rumde nô adparentihiis Si difficillimis ægritudinib. plane cf„, opinio magis q ars ipfa iudicat.I^ bis ergo pliirimum refert eipettdsne fit quis.an omni experientia carens. Vnum auié ’Q„jj p,,;, eft horum omnium indicium, bocfcilicet, Quæ tandé caufa „umia fitmorborum. Si quodprincipium acquafi fonsfit, ex quo corpori mala omnia featuriant. Si quis enim caufas corporis affecli probe cognouit,potes eft valde ea adfcrre.quæ corpo ri cômodent, nimiru contraria corporib’ niorborum natur.a contrurii perfjiefta. Eft enimmaxime fecundum naiiiram ipfa medi- („Uunr cSi fina.Quare ftatim vbi fames moleftat,morbus fit. Qmçquid trarîlt;r.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim
-ocr page 278-HIPPOCRATIS LIBER
• enimkominimoleftiam actrilUtiam infert,hoe morbus ro* P eacur. Quod ergo eft famis remedium ? hoe fcilicet quod fa-mem fedat,id autem facit cibus, eo ergo malum illud medi* candum.Amplius autem vbi fitis vrgeat, bibere compefcit! Sc rurfus, repletioni euacuatio, euacuationi repletio, labori quies fuccurrit,amp; quietis medelam ex laborc reperias; atque vt breuiter dicam,contraria cótrariorum funt medicamina, f^edicini Medj^na enim nihil aliud eft nifi adpofttio Sc ablatio. Ab' qaid. latio qyidem eorum quæ excedunt, adpofitio vfro eoriiin quae deamp;ciunt: qui autem iftud optime facere ppteft,is opti-mps medicus cenfebicur, quantumque quis ab hoc præftan* do deficie,tantum deficit quoqiie ab ipfa arte.Atq; næc qui-dem prarter inftitutum futuri fermpnis à me dicla funt.Mor J tori mert borum autem omnium vnus amp;nbsp;idem modus eft . Locus vero ios dijfmi ipfe eorum differentiam facit. Q^re videntur quidem mor I« faciit. bi inter fe nrhil fimilc habere, propter diuerfitatem fcilicet locorum,quum fit tarnen vna morborum omnium amp;nbsp;fpecies amp;nbsp;caufa quoque eadem. Quæ autem hæc ipfa fit,in fermonis tria funt huius progreflu manifeftum facere conabor. Corpora enim quit corpt omnia turn hominum, turn reliquorum quoque animantium ra hemini à triplici nutrimento fuftentantur. Horum autem nutrimê-aialiä torum nomina hçc funt,cibus,potus,fpiritus.Ac fpiritus qui-tunâorum dem qui in cotporibus funt, flatus vocantur t qui vero extra fuftentät. corpora exiftunt,aer. Qui fane maximus eft in omnibus quç corpori accidunt amp;nbsp;autor amp;nbsp;dominus. Q^re operæpreciuni yétus^d, cfteiuspotentiamdiligentiusperfpicere. Ventus enim ip- f lt;ƒ quid fius aeris fludus amp;nbsp;vnd.a exiftit. t^ndo igitur multus aer fofftt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortes fludus facit,tti Sc arbores radicitus euenuntur,amp; max
re vndis exæftuat, (pirituum potentia ita çogente, amp;nbsp;nauei onerarias etiam amp;nbsp;ingentesin altum difiiciente. Talemita-quevim in ifta exercer,eti^fi ocufis minime fit confpicupr.
. Sc tantum confideratione cognofcatur,amp; effedu fuo fiat ma nifeftus.Quid autem fine hoc fit tandem} aut ciii rei no ad-eft } Omne enim quod inter cœlum amp;nbsp;terram cft,fpiritu rc-Spiritu ae pletum eft.Hicamp; hyemisamp; æftatis cauià eft.lnhyemequidj reue eiin- frigidus Sc condenfatus.In æftate autem mitis Sc träquillus. {ia uigét. Quin amp;nbsp;folis amp;nbsp;lunæ,lt;ilt; aftrorum omnium curfus perfpiritu procedunt. Etenim igni (piritiis niitrimentum præbet.qiio fl ignis priuctur,viuerc non poffit.Et folis perpetuum curfum, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iei
-ocr page 279-DE FLATiBVSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;
A ser pei^ctuus amp;nbsp;tenuis cófeniat. Verum neqUe mare ipfuni • fpiritus eiors elfe omnibus manifeftum elfe puto. Nô enim viucre nacantia animantia poiTenc, fi non fpiritu participa* rent: quomodo autemparticiparent,fî non per aquam amp;nbsp;ex »qua fpiritum adtraherent ? Et Lunæ hic fundamentum eft, 6c terrx vehiculum,neque quicquam vfquam eft fpiritu vacuum. Atque haâenus quidem quantum aer aliis commodet diiimus.Mortalibus autem vitæ,amp; morborum ægrotis^lus is eft autor. Tantaque omnibus corporib. fpiritus neceftltas SpiîM/M* extat.vt fiquidem omnibus aliis abftineat homo,neqUe cibû quirn ne-fumat,nequc potum,poffit tarnen dies duos vel tres amp;nbsp;plures ccjjari’jît. ducere, Si cui vero fpiritus in corpus viæ intercipiantur, in
B breui parte vnius diei intereat,vt vel hinc quanto vfüi fpiii-tus corpori fit liceat xftimate.Amplius autem ab omnib. o-peribus aliquâdo immunes quiefeunt homines: multæ enim funt inutatiOnes in vita, verum ab hoc opéré nulla omnibus morialibus animantibUs requies contingit, vt ceffent fpiri- Spür fem-lum adducere.ac rurfum exhalare. Vides ergo ex his quæ di per trabi-xi quanta communie omnibus animantib. in frueiido acre t»r uel e-cxiftat.Subiiciam igitut mox 6c illud.quod tion aliunde vn- mittitur. quam verifimile fit morbos euenire quàm inde.fi is aut plus, aut minus^aut cumulatior, aut morbidis fordib* inquinatior in corpus fe ingerat.Sed hçc de vniuerfa hac re difta fuffici-ant. Ad ipfa nunc opera fermoncm conuertens demonftra-bo.omnes morbos ex hoc oriundos corporib. innafci,ac ge- M«rbi uu ' G nerari. Primum autem à cômuniffimo morbo febrili exordiu de.
fumam,amp; qui omnium morborum comes eft;præcipne tame exinflammationeôt tenfioiie abfeefiuum. Qu?d fails indicant fequentia offendicula,ftatim enim cum inflammationc inguinum abfeeifus 6c febris confequitur.Sunt autem febrifi feliritdt« genera duo,vt hoc qUoque nunc atgngam, quorum alterum ge«er4.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commune omnib. peftis adpellatur, aiterum propter malam
1 diætamptiuatimhiscotitingitquieavtuniur, vtriufque au
tern generis act autor 6c caufa exiftit.Communis ergo febris Coir pecur propterea omnibus accidit,quod eundem fpiritum omnes Iwrirfeé adtrahunt,fitquevtfimili corpori fimiles fpiritus fimiliter brijlt;4«|J» I permixti,fimiles gignant febres.Sed eft fortaffe qui dicat v^ 1 quid ergo non omnibus animantibus , fed alicui eorum ge-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri incidunt hi morbiî Cui ego fic refpódcrim,Differt cot-
-ocr page 280-HIPPOCRATIS LIBER
• pus à corpore,natura à natura,amp; nutrimentum à nutriinéto. P Non enim omni aniinantium generi eadem aut non confe-runt,aut commoda funt,lêd funt alia aliis magis conucnicti-' lia. QjMiido igitur aer eiufmodi inquinamentis plenus eft, quitus humana natura ofFcnditur,homines a?grotant. Quido vcro alteri cuipiâ animantium generi aer inconueuiens eft,tum morbus illud gen’ coriipit. Qui ergo populäres lint mot* haâenus diâum ût,amp; quare, amp;nbsp;quomodo, amp;nbsp;quitus, amp;nbsp;vndc gtgnantur. Q^modo autem propter malam diaw fetrâ tM febris accidat deinceps cxponam.Eft autem mala diæta hçc. Ij notrictf/ Primum quidem quum quis plures cibos, liquides aut ficcos ingerit in corpus, quàm ipfum corpus ferre queat, neq; la-borem aliquem ciborii faltem multitudini parem adiungit. £ Deindequum varios amp;nbsp;diflimiles inter fe cibos adfumit,fe-ditioné enim mouent quæ funt inæqualia, aliquaque citius, alia difficilius concoquuntur.Cum multorum autem ciborâ ingcftionenecelfe eft amp;nbsp;multû fpiritô ingredi.Omnia enim quç eduntur amp;nbsp;bibiitur,fpiritus in corpus inferunt,aliquâd9 plures,aliquâdo etiam pauciores.Id auté inde manifefti! fit, plurimis eruûationcs poft cibos amp;nbsp;potus euenire folét,di icurrente nimirum aef e inclufo,vbi perruperit bullas quitus fuerat inclufus. Quando igitur corpus cibis explctum eft,ac fpiritusquoquemultitudo vehementer excellit,cibique vé-tri diii immorantur, quumpræmultitudine exire ncqueant, amp;nbsp;inferior venter vel aluus ipfa fit obturata, per vniuerfum corpus permeant flatus, fanguineque plenas corporis partes f maxime pet entes eas infrigidant; infrigidatis autem hislo-cisvnde fontes amp;nbsp;radices (anguinisprodeunt, per vniuerfum corpus horror confequitui ivniucrfo autem fanguine fri Horreris gef.iâ:o,totum corpus horret.Quæ ratio eft cur primum hor tremoriff rorcs ante febres corpus®oncutiant,quantoque maiore iin-petu multitudinis amp;nbsp;frigiditatis ipfi flatus pra-celhierint, tanto maior fit amp;nbsp;horror,àpluribus videlicet amp;nbsp;frigidiorib’ fortior ,à paucioribus ac minus frigidis, minus etiamfor-tis. Cum horroribus autem amp;nbsp;tremorcs coi^oris accidunt, fecundumeundem plane modum . Sanguis enim præfentis horroris timoré perculfusconcurrit,acpénétrât peromne corpus ad locos maxime calidos. Hi enim funt eius faltus. Dcccdcnte itaque ab extremis corporis partibus fanguine,
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vifeera
-ocr page 281-ÖE ELATIBV3. ga
A vifcera contremifcunt amp;nbsp;carnes. Sunt autem quædain cor-poris partes fanguine plcnæ,qua:dam vero exangues.Exan-gues itaque propter frigus non tremunt,fed parumper com- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
mouentur quum calor ex eis defecerit. Sanguine autem abu dantes propter fanguinis multitudinem amp;nbsp;trcmunt;amp; infla-mationcs fufcitant.Nequit enim fierivt fanguinis multitude conquiefcat. Hiatus ctiam præccdere folct febres, fiquidem multus aer coaceruatus,cumulatim fuperne petcns co^^o-uet ac diducit os,quum per hoe facillimus ei exitus pateat, Quçmadmodum enim ab aquis in lebete fcruentibus vapor multus elcuatur : Sic amp;nbsp;corpore calefaöo pénétrât per os aer conuolutus, amp;nbsp;quadam vi erumpens. Amplius autem amp;nbsp;j articuli exoluuntur ante febres, calefadi enim nerui didu-cuntur.Quando autem cógrcgatus foerit cnmulatim pluri-mus fauguis, calefit rurfus ipfe aer, qui antèa fanguinem in-frigidauit.Nimirum à calorc multo vi£lus,acceflfus§;ac ve-lut igneus faftus per omne corpus calorcm fpargit,cooperâ-te ei in hoe etiâ ipfo fanguine.Liquefit ergo quiequid ignea vis iUa. adtigerit.fitqi inde fpiritus. Qm ci'i ad meatus corpo Sudor« ris irruerit,fudores fiunt. Siquidem fpirittis compaöns in a- lt;ï«ï creettt quam tranfinutatur, amp;nbsp;pet meatus penetrans extra prorum-pit,eodemplanèmodo, quo à fcruentibus aquis vapor ele-uatUs,fi obftaculum habeat, ad quod impingcre oportet,pin guefit ac condenfatur,guttæque deftillant ab his corporibus quibusvapotipfcfuitimpaàus.lnfupcrautem Si. doloreJ
G capitis Cmul cum febre accidont,cuius rei htec caufa eft.San Capititdt guinis tranfitus in capite magna anguftia coaréiantur. Re- •®'' fäA-pletienimfülltiiiultoacre.Cuius abundantiaac conclufio dolorem excitant in capite. Sanguis enim ipfe natura call- /’«*• dus exiftens, vi coaftus per anguftara viam tranfire celerri-me non poteft,quum multa impc^mento fint obftacula, St oppilationes,quapropteretiampmfusfiuntcirca tempora, Hoc ergo modo.vt dixi, febres hunt, St cum febribus dolo- for« cur. res,acaliæquædamægritudincs.Porrô funt aliquæ alite in-firmitates vtpote voluuli.agitationes inteftinorum,tormina atque opilationes : quod autem hx ipfx omnes à flatibus cau(rentur,nemini puto n6 manifeftum effe. Omnium enim horum cauifa eft fpiritus tranfitus. Nam is quuin contingit locos teneros,inconfuetos,ac prius intaâos,quemadmodurn
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiculuo*
-ocr page 282-HIPPOCRATIS LIBER
fpiculum infixum penetrans pet carneinperrumpit,aliqu»- D * do præcordia pciens,aliqnando iliajmino quandoque vtra-Ctïorfa- que fimul adftigens. QMte foleut quidam calida fomenta méti forts citn adhibentes dolorem mitigate.Rarcfado enim corpo-appojtü re à calore fomentum fpiritus inde exhalat, vt quies inde a-qdfjciat. liqua amp;nbsp;mitigatio contingat dolorura. Sed dixerit fortaifis quilpiain, Q^modo ergo fluxus generätur per ipfos flatus! OiflilMo Êt qunnam modo fanguinis rupturarum circa peâus flatus stil dtuffii. autor amp;nbsp;cauifa eiiftit ? Opihor autem ego me ifta per hxt manifefte dcclaraturum. Quum igitur vena: circa caput acre repletæ funt,primum quidem caput ipfura propter flatus in-clufos aggrauatur, deinde conuoluitur Ipiritus cum linguine propter anguftiam viarum,tenuiiTimum autem ipfius fan g guinis per venas excluditur, atque idipfum tenuiflimura liquidum quum coaceruatur,pcr alios meatus fluit,amp; vbi tandem cumulatim progrediens conltiterit, ibi conftituitiirSc morbus.Si itaque ad oculosperuenerit,fequitureoru dolor. Si ad aures,morbus amp;nbsp;illis occupat.Si ad nares,grauedinem generat.Si ad peftus, raucedinem. Pituita enim ipfa acribus humoribus permixta, quocunque proruperit, maxime in nonconfueto$locos,eosexulccrat. Quôdfi fauces teneras alias fluxus pctiuerit,eas exafperat.-fpirttus eniraguifauces ingreditur, ad peâus vfque procedit, ac rurfus effertur per candem viam. Quumautem Ipiritus Ingrediens in fluxum qui intus eft inciderit,tu(fis gignitur,amp; repellitur furfiim pi-Täucesqui tuita. Quæ quum fic habeät,fauccs exulcerantur,exafperan- j exttfperé- tur Sc inflammantur, adtrahuntque calefiâæ liumorem de tur tujfiscf capite, caput autem rurfus ab aliis corporis partibus adtra-fiit. bens his tranfmittit. Qimm igitur hie fluxus eöfueuit fic ma nare,implentur meatus,amp; tranfmittunt in peâus. Acris autem quum fit pituita carueni penetrans,exulcerat ac perfrin Siguis ei git venas.Ex quibus fanais elFufus in alienosfibi locos vbi putruitpus moram traxerit puttefcit,ac in pus conucrtitur,0t neqi fur-efficitur. fum poteft confeendere, neque infra cxire. Surfum no, nam non fjcilis eft via humori ad ardua prodire,ficut neque aliis rebus,quæ aliquam admixtam fecum habent grauitatem.ln-fra autem procedere prohiber feptum tranfuerfum. Quare fane contingit fluxum aliquem citra Ipiritum rumpi, Sc alii quando quidem fua fpontc,quandoque etiam propter dolo-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res.Ac
-ocr page 283-DE FLATIBVS.
gt;7
res,Ac fponte quidem quura ler in venas vitro receptus fan-guinis meatus coaraat- Multitudine nanquc fua compreffus faneuis meatus perfringit.quaei’copia maxime prorumpit. Effufione autem eius fada, venx rurfus fpiritu complentur, amp;nbsp;ex eo dolor fequitur.Neceffe eft enim affeaumlocum fpi f.uifp«-ritu occupari.aliaque dials fimilia fieri.Rupturx autem om ‘w ««lt;«« nes Hunt uoc modo • Q,^m violentia quada inuicem difce-dunt amp;nbsp;findutut carnes.fiffuram fubtcrcurrit fpirituslt; do- SciJ)arlt;lt; lore àdfligitî quum autem ipfi flatus catnes pergrcffi, mea- tlt;trw tus corporis tarefecerint;fequiturpoft flatus humiditas, cui viam iam afttca aer ptxftrauit. Irriguo itaqr corpore ab hu- quip*tlt;y miditatefaao,liqueflimt carnes,tumoresque in furas defcé- hldropt. dunt,atq', morbus fit,qui aqua intercus adpellatur. Maximu autemfignum eft, morbum hunc à flatibus generatum effe, quod iam faq)e aliqui hoc malo affeai exoluti funt, amp;nbsp;ab a-qua euacuati, Atque his quidam fubito aqua ex ventre pro-tumpensmulta adparet.poft moram autem paucior fit. Cur veto hoc fiat fatis manifeftum eft .Nam primum fubito pro-rumpens aqua acre plena eft, is tumorcm ac acetuum prx fie fert ingentem; quS autem acris fpitltus euanuerit, remanct plane eadem aqua,amp; adparet quidem paucior, vetû penitus eadé exiftit. Adiiciam auté aliud adhuc Cgnum. Si quis vni-uerfum ventre penitus euacuct, no tres procedunt dies rur-fus plenus fit. Quid ergo aliud quod impleat putandum eft quàm fpiritus? Quid enim aliud tam répété impleffet’ Nam
C neque tantum potuum in corpus ingeftü eft, nequc carnes in cauffa effe poffunt,vtpote antealiquefadæ.Superfunt aût
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofra,nerui,chordq,fibræ,à quorü nullo vllu aliquod aquç au-
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gmentüpoteftprouenirc.Ergoquomodo aquaintercusfiat
i lamfitdiÊtii.quôd veto ftupor attonitus vel fyderatioà fia- S7der4-1 tibus fiat,deinceps demonftrabo ^^^um ergo flatus frigid! tionb I multipenetreni acinflent carnes, partes corporis ftupidæ pl«*««»® I fiunt,8c liquidé plurimi flatus per vniuerfum corpus difcuT- c«»Jfaç« 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rant,totus homo ß’deratur.Si per parté , pars ilia petcutitur,
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atq-,vbiabierintflatus,celfat?c morbus; quidlu auté permi
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferint,cófiftlt8c morbus,idq-,fichabereindicatperpetuusfy
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deratorri hiatus. VidetUT autem mihiamplius 8c facruadpel S^cermor
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latum morbum ab ipfis flatibus gigni:quibus autem ratio- h»««««««*
I nibus ego perfuafus fum,illis ipfis St aufcultaturos perfuade- tWuq«« I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n reco- q»»!»“«
-ocr page 284-HIPPOCRATIS LIBER
re conabor.Opinor aurein inter, omnia quç in corpore flinty P Sâguis nihil magis ad prudentiâ conferre quàm fanguinc.Hic ergo fejfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quû in conftâti habitu perlîftit.côfiftit Sc priidétia: fanguine
veroperinutato,côciditliniulamp; prudctia.Quôdautéhçcita habeant,mulc3 font teflimonia.Âc priinum quidem, qui om Somniiî nibus animantibus cômunis eft,hæc Sonfirniat foninus,Quu
enim corpus inuaferit fomn’.fanguis frigefit»A natura eniin fom^ frigefaciendi vis cft.Infrigidato autem fanguine,lau guidiores hunt eius meatus; quod hinc palam fit, quod corpora adgrauata reclinantur, Omnia enim grauia natura ad fundum deferuntur:amp; oculi ardent, amp;nbsp;prudetia permutatur, opinionesq; peregtinæ mentem occupant amp;nbsp;exercent, qu.T Infomnkt. inibmnia adpellantur. Quin amp;nbsp;in temulentis per ebrie- I* Temule«- tatem auóto repente frnguine percellitur animus, amp;nbsp;in ani-tiaquoque ^,0 prudentia,fiuntq-, præfentium malorum obliuiofi, ac fu-fenftu uiy turorum bonorum fœcunda ^e beantur, Poflem autem plu-rima eiufmodi cógerere, in quib’ fanguinis permutationes, animi quoq; prudentiam permutât. Siquidem igitur penitus totus conturbatus eft fanguis, penitus Sc prudentia profter-nitur. Affeftus enim amp;nbsp;cognitiones à confuetudine eontiflr gunttquumautem àconfuetudinefolita recedimUs,aufertut prudentia . Dico itaque Sc iacrum morbum turn fieri, I quifiit quumplurimusfpiritus per omne corpus vniuerfo fanguiiii fucrit permixtus; turn enim multæ oppilationes fiunt inultb fariam pcromnes venas,quumque in craffiores amp;nbsp;pleniores J Sdguis qd fanguine venas acr prodierit,progreftusqoe diutius maneat, , pojjtt prohibet fanguinis curfum , atq; alio quidem loco confifth. ficiat. ajin lentiuspénétrât, alicubi adhuc tardius. Qua fane ins-qualitate tr.infltus fanguinis per corpus faâ:a,omnigenx in-æqualitates per omne corpus contingunt. Omne enim corpus vndiquaque contraMtur ac turbatur, nimirum corpore partes fuas ad tumultum* c conturbationem fanguinis fub-miniftrante: continguntq; ex fanguinis pernerfione, totiiis Corn«»«»- on,nino corporis fubuerfiones. Eo enim quo compiunturà quot;morho,tempore,neque fentiunt quicquâ,ncque andiunt que ml/entiat dicuntur.neque vident quæ fiunt, neque vllos aliquos dolores percipiunt.Sic nanque aer conturbatus fanguinem tur-CdmtfMlia Jjauit ae confpurcauit.Spumaque etiam per os illisexcUrrit, « n cur ot neque aß gft. Nam per iugularei venas aer tranfiens, fpumc/ccit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pénétra,
-ocr page 285-DE FLATIBVS.
pénétrât quidem ipfe, adducit autem fimul fecum quod te- _ nuiflîmum eft in fanguine,idipfuin quum humidum lit,rauj-ta permixtione albefcit. Tenues enim mcmbranas purus permeans aer pellucet,quaproptcr amp;nbsp;albç fpumæ onines ad-paxentPorrô libcranturaliquando huicmorbo obnoxij,ma xime accedcntc hyeme. Q^imodo autem id bat, dicam. Q^ndovariis labonbus excrcitatum corpus calefadum eft, calefit8tfanguis,quicaletatius,ruifuscalcfacitamp; f)^s,bi veto calefaéti.diflbluuntur amp;nbsp;ipfi,amp; compadum languincnt dilfoluunt fimul,proceduutque è corpore partim cum fpiri-tu,partim cum pituita eiedi. Defcrucnte itaque ipuma, amp;nbsp;confiftentefanguine,tranquillitatequeperomne corpusfa-da.quiefcit etiam morbus. Qnare, vt dixi, flatu.s ipü vete o- îUtef lt;nbsp;mniura iftorum motborum omnimodæ exiftunt caul’æ. Cæ- fanant, tcraque omnia quæ cauCc videri queant, vel hos adiuuant, Velconfequentetpoft hos incorponbus morbos générant. Haûenus ergo morborura omnium caufas flatus efle de-monftraui.Id enim àprincipio receperam me fadiirura.Rc-cenftti autem fpiritum ipfum, quum inaliis omnibus rebus potentem, tum maxime in animantium corporibus pluri-murapofle.Deduxi autem fermonem vfque ad morboruni cognitionem, atque adeo ægritudinum fingularum, in qui-bus.verum argumentum hums fermonis eft à me manifefta-tum. Quôd fi pergerem fingula ægritudinum genera recen-fendo amplius cortoborare, longius quidem lerrao ipfe cx-
_ tenderetur.Vcrus autem nihilominus futurus eftet,amp; qui fi-dem fuam omnibus probarct.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE MEDICAMEN* tispurgantibuSjlano Coma-rio mcdico pbyfî-
CO interprète,
n ij Medicamentorâ
-ocr page 286-HIPPÖCRATIS LIBER I.
CiH quit-ten* nobit taedétur,
g Edicimcntorum purgantium rei D non ica fe habet, quemadmodum vulgo putatur.Eodein enim mcdi-camtnto purganiur Si non purga-tur. Quandoque vero aha pur-gat quàm quæ purgarc folet. Ali-quando nimiiim purgat. Aliquan-do ea quæ debet facit. Qaare fieri non potelfvt quis medicainen-tis confifus, ea temerc exhibeat.
Hediti-inétitpra Bttura cugt; iuf^didH’
fhitrmiteS ditturiu quid friut
Nam amp;nbsp;cibos nos alentcs, medicamenta efle putanduin verum minus quàm ilia. Homines enim qui his rette in ci bo vtuntur,fani funtrqui no refte, ægrotant ; qui vero moJuiu g excedunt,purganturquidc velut àfinceris medicamétis.ve-nim minus amp;nbsp;tardius q à finceris medicametis. Clarii igitur eft.qj amp;nbsp;hi medicamenta exiflunt. At vero hi tardiores, qui amp;nbsp;familiäres nobis funt,amp; quotidie in corpus ingrediuntur, fi temcre amp;nbsp;negligenter exhibeantur, temerc homines tur-bant,amp; quodJmodo morbos inducunt. Quin amp;nbsp;fiiiccrOsamp; acidos cibos fi quis citra delettum ac incófiïerate exhibeat, nihil comodi perficient. Oportet igitur primumbiliofis dare quod bilcmpurgat.Pituitofis quod pituitam.hydropicis quod aquam.atrabiliariis quod bilem atram.Si veroextra hæcpurgaueris, quæ quidempurgari debent, no purgabis: que vero non debeftt.ea euacuabis. Quare in vtranque pané peccabis.Quum itaq; pharmacum alicui dare voles,liue de- f orfum fiue furfumpurgans,interrogate ipfumoportet;an prius biberit medicamentum , Si an aluus ex deorfiim pur-gantibus cita fit amp;nbsp;celeriter obediat,aut dura. Et fi citam ac facilcm folutu efle dixeritjmollioribus Sc paucioribus medi-camentis opus habet. Si vjfo dura fucrit, fortiorib’ mdiget. Idem modus in furfum purgantibus requiritur. At fl nunqu* neque furfum, ncque deorfum,fe purgatiim efle dixerit, ne-que medicamentum bibifle ; cognofeere oportet an ad ea quæ fanus in corpus ingcflit.aluus dsorfum folutu facilis fue rit, aut furfum verflrs appofita ad vomitionem, Sc an ad rc-pletionem ali quam alui profluuiuin ipfl fucceflerit. Hæc on» nia interrogate oportet , quo rééte confulerc poflis. Tur-pis enim eft caldinitas, medicamenttumrgante dato homi-
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncmocci-
-ocr page 287-DE DI AETA ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99
nem occidere. Quicunque igitut à febribus fortibus cor- f^rieitS* ripiuntur, his medicamenta purgatoria dare non oportet, tiqualis donee remiferit febris. Sin minus, faltem no intra quatuor- medicamé decinidies. Carnes enim ipforum amp;nbsp;rentres, quum calidi Udanda* fint,medicamentum aflumunt, amp;nbsp;nihil depurgantur, amp;nbsp;fe-bris maior fit, amp;nbsp;color euertitur,amp; morbi regij fpeciem prat fe ferunt. Commota enim bile, amp;nbsp;no purgata, non forbere vult a?ger,neque bibere, fed omnia abominatur, Sc plqipnq-, perit.Si veto detinet raedicamentum, ante meridiem nihil purgaturt imeridie veto nimium purgatur,8i périt. Atlt hac die fuperftes maneat,amp; vnà cum purgatione remittat fe bris,fanus fit. Qnapropter in febribus vehementibus medi-
g caip.eBta purgatoria exhibere non oportet. Verum fialicui opus fuerit, infufuin per clyftcreni adhibere potes, quotief-cunque volucris. Hocenim minoris periculi eft. luxta ean-dem rationem etiara tempore æftatis, à canis ortu, per dies quinquaginta vitare oportet, amp;nbsp;non dare medicamentum, fed infufis per clyfterem vti.Idem enim periculum imminet.
HIPPOCRATIS COI
DEDIAETASIVE VICTVS ratione, Liber I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cor-
c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nario medico phy/ico
interprète.
I quis mihi ex prioribus, qui de (Uf di.-Etahi^anaad fanitatem con-ferente (cripferunt, rede cogno- u’flu iiiflc ac omni.i per totum .quâtum fcriJntt. human.Tmenti pofflbileeft.con-fcripfifie vidcretur ! fatis effet mihi alioruni laboribus,quos noffem rede habere,vti.prout fingula vti-lia efle viderentur.Nunc veto mul ti quidem iam fcripferunt, nullus n iij ' autem
-ocr page 288-HIPPOCRATIS LIBER I.
• autem rede nouit, quidnam fuerit ipfis fcribcndum. Et alij P quidein aliud aflR. quuti funt, Veruin totutn nullus adhüc ex prioribus. imincnto autem vllusaliquis ipforum reprehen-fetiiit Uu d3tur,propterea quod inuenirenon potuerunt. Imolauda-«Wdi.qwä, di potius omnes quàd inueftigare conati funt.ltaque redar-xifBperd- guere ea quæ non reite diita funt, minime inftitui, Verum ali- his qua- fufFicicnter cognita funt, tcftimoniuni præbere ani
t^untenut uitâ äiiiu-
UM.
mus®l. Quæcunque quidem igitur rede à prioribus di-da funt, vt non fit pofTibilc me aliter confcribere,rede con-fcnbam.QmTCunque vero non rede dixerunt,fi quidem re-darguam h.vc quod non lie fe habent,nihil perfecero.verum ciponendo qua de caulfa lingula ipforum rede mihi habere videntur, decl.irare volo. Proptcrea vero hunc fermo-ncm præpono , Quod multi homines vbi audierint aliquem prius de re aliqua expofuiirc.etim qui de his pofterius dilfc-
Qure fcire eportritt
rit non recipiunt, non cognofeentes quod ciufdem intelli-gentiæ eft, ea quæ rede dida funt polfe iudicare. Ego Igitur velut dixi, rede quidem didis tcftimonium præbe-bo,qiiæ vero non rede dida funt ac cognita, qualiafint de-clarabo. Quæ autem nullus ex prioribus explanare tenta-uit, ea etiam ipfa qualia lint demonftrabo, Porro euni qui de viduhumanofenpturus eft, cenfeoprimum quidemto- । quideh«/ tius hominis naturam nolTcac diiudicare oportere. Nolfe mtnoui- quidem ex quibus ab initio conftitutus eft, diiudicare veto fiuferibit. quæ in ipfo partes dominium obtincant. Si enim conllitu-tioncm ab initio non cognofcct, amp;nbsp;id quod in coipore do-minatnr.non poterit ea quæ hoinini conducunt offerte.
hæc igitur fcriptorcni cognofcere oportet. Deinde vero ci-borura ac potuu omnium,ex quibus vidii liabcmus, faculta« tem.quatandemfingulaliabentamp;; fecundii naturam,amp;fe-cundum necelTitatem ac^rtcmhumanä.Oportet enim fare quomodo fortid natura vim dctraliere oporteat, amp;nbsp;quomo-dodcbilibusrobur pcrarterp addere oporteat, prout fin-gulorum occafio fe obtiilerit. Et iî relata iam etiâ cognotie-rit.nonJu fufFiciés eft hominis curatio, jipterea quod homo edens fanus efle no poteft, nifi etiâ laborer. Cotrarias enim inter fe vires habet cibi amp;nbsp;laborcs. Verii inter fe mixti cófc-
Qiiæ oh/ runt ad limitatem.Labores enim ea qn.æ infunt cofumere fo-feriMnda. lét,cibi aiit amp;nbsp;potus ea quç euacuata flit cxplet. Oportet aiit • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;velut
-ocr page 289-DE DIAETA.
100
A vclutpareftlaborumvimpcrnofccre,tumnaturalium,tum * corum qui per vim fiunt, amp;nbsp;qui ex ipfis carnes in aiigmctum præparant,amp; qui in defeâii.amp; non folum hçc,fed etiam men furam acproportionem laborum ad multitudinem ciborum, Si hominis naturam,amp; corporiî liaturas ac ætates,amp; ad temr pora anni,amp; ad mutationes ventorum, amp;nbsp;ad fitus regionum in quibus degunt,amp; ad anni côftitutionem ac ftatum. Sed amp;nbsp;Aftrorum ortus amp;nbsp;occafus cognofcereoportet,quomi®atio- AflrorSrä nes amp;nbsp;cxceffus ciborü ac potuuin,amp; ventorû,amp; totius mun- tio cegne-di,ex quibus fane morbi hominibus oriûtur,obicruarc fciat. fcédi «te-Quumautemhæc omnia cognoueritnoudumfufFiciensin- die». ucntttm eft. Siquidem enim fupra harc inuenta fuerit cibo-rum menfura, amp;nbsp;laborum ad vnamqiianque naturara nume-
® ruSjita vt exceffus neque fupra, neque infra modum fiat, inuenta fane exaûe fuèrithominibus fanitas. Nunc veropræ-diâa quidera omnia inuentafunt,qualia fint,hoc veto inuc-nire impoffibile eft. Si quidé igiturpræfens quis fit,amp; infpi-t’ât.cognouerit vtique hominem exeuntem Si in gymnafiis excrcitantem vt euftodire fanum poffit, alia detrahédo,alia apponendo.Verum nonpræfcnli impoffibile eft cibos ac la-bores exaOe præfcribcrc. Nain quantum poffibile eft inue-nire àme iam rclatum eft. At enim etiamfi valde panamde-fcauofiora quàm alia fiant,in multo tempore neceffe eft cor pus ab exceffu fupetari,amp; ad morbum peruenire. Alij itaque hucufque inquirere conati funt,amp; neq; bec dixerunt ac pro-diderunt.A me verohæcinuenta funt priufquâhomo .rgro-tet,vt ab exceffu in vtram tandem partem faûus fuerit, præ-notio contingat.Non enim derepente roofbi hominibus ac- Morhife» cedunt.fed paulatim colledi,acetuatim apparent. Priufquâ fin pullu-igitur inhomine fanitas àmorbo ftiperatiir, qiiæ perpetiun- Uat. tüt homines à me inuentum eft, quomodo hæc in fanita-tem rcftitucre oportet. Hoc autem vbi acceflerit ad e.a quæ feriptafunt, ratiocinationum huius doftrinæ conatus perfi-citiit.Conftituuntiir quidem igitur turn' animantia alia omnia,tum homo ipfc ex duobus diffcrentibus quidem facilita/ te.concordibus vero amp;nbsp;commodts idiijigne inquam,5c aqua. Ignir tT HæcautemambofimulfufFicicntiafunt,turnaliisomnibus, aquii cun-tum mutuofibiipfis. Vtrumuis vetofcorfiim, nequefibiipfi, dagignitt neqi vlli alteri fufficiés eft.Vim igitut ac faciiltatcm y truque
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n iiij ipforum
-ocr page 290-HIPPOCRATIS LIBER I.
- jpforutn talem habet. Ignis enitn omnia per omnia mouere D poteftjAqua vero omnia per omnia nutrire.Particulatim veto vtrunque fuperat Si fuperatur, ad fummiim ac minimum, quantum eius fieri poteft. Neutrum enim fupcrarc pcnitus poteftjobhanc fané caufam. Igniquidem vbiad extremi-tatcm aquæ peruenerit, deficit alimentum . auertitur igitur co Vilde nutriri poteft,Aquç vero vbi ad extremitatem ignif perueijtjdeficit motus.Siftitur itaque in hac,quum vero fte-terit,non amplius potens eft, fed ab illabente ignc in alimen turn confumitur. Si propterea neutrum penitus fuperare po-tcft.Si vero etiam alteiutrum fuperetur,nihil fané ex his qui iz nuncfuntfuerit velut nunchabet. Quum autem lie femper gnitijd/ fehabeant,eruntamp;cademamp;neutra,amp; nequefimuldeficiét. £
Ignis igitur amp;nbsp;aqua velut à me diéium eft, fulFicientiafunt omnibus per omnia ad fummum ac minimum fimiliter.
Citerum vtriquehorum hicadfiint,Igni quidem calidi-tasamp; ficcita^,aquiverofiigiditasamp; humiditas.Habentau-, tern inter fe mutuo,ignisabaqua humiditatem . Ineft enim . ab aqua humiditas.Aqua vero ab igne ficcitatem,Ineft enim (iu^ignis in aqua ab igne ficcitas. Quum autem hic lie habeat,mul-atjui tasamp;omnigenasformasacfpecies,turnfeminum,turnani-inter fefe malium, à feinuicem fecemunt, qui nihil inter fe limile ha-^nutet. bent,neque vifu.neque facultate.Etenim quum ntinqiiamß-mul in eodem conliftant, fedfemper alterentur, neceflariuin , eft etiam ea qui ab iplîs fecernuntiir ac producuntur diffi-milia fieri. Equidem nullum omnino corpus périt, nequefit f quod prius non erat, Verum permixta amp;nbsp;difereta alterantur. Homines autem putât hoc quidem ex orco in lucem auöum generari, illud vero ex luce in orcum iinminutuin perire ac corrumpi. Oculis ante magis credereoportet quàm opinio-nibus.Ego vero hic ex fenientia exponam . j\nimalia enim, funt amp;nbsp;ilia amp;nbsp;hic. Si nequSnimal mori poflibile eft no cum omnibus, Vnde enim moriatur J ncque quod non eftgene-rari,quum nonfit vnde generetur. Sed augentur omniaac minuuntur,ad fummum Si ad minimum, quantum eius fieri Qiiid gt- poteft. Quidverodicamgenerari amp;: perire,vulgigratiain-gni is pe terpretabor . hic autem commifeeri Si difeerni fignificare vire. declaro.Habet autem res hoc modo . Generari amp;nbsp;perire fiue corrumpi,idem eft. Iderti eft commifeeri amp;nbsp;fecerni. Genera-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri idem
-ocr page 291-DE DIAETA
101
A ri idem eft quod commifceri. Perirc corrunipique ac minui idem eft quod fcccrni.vnumquodque ad omnia,amp; omnia ad vnumquodque idem funt. Confuetudo enim in his naturæ contraria eft.Seorfim autem omnia amp;nbsp;diuina amp;. humana fur-ftimacdeoifumviciftitudinem habentac cranfcunt,diesamp; nox ad fummum ac minimum,Sic amp;nbsp;Luna ad fummum ac mi nimum.lgnis acceffus eft Si aquæ.Sol ad longiflimum ac bre uiflîmum. Kurfus hæc, amp;nbsp;non hæc. Lux loui, tenebr^^rco. Lux orco tcnebrx loui. Accedunt amp;nbsp;tranfmutentur ilia hue, ha;c illuc, Omni tempore traniîgunt ilia res herum, h.-ec au-lem illorum,amp; quæ quidem faciunt,non fciunt,quæ veto fa/ ciuntXcire lîbi videntur.amp; cjuac quidem vident, non.cogno-B feunt, attamen omnia ipfis hunt per diuinam necelfitatem, Si quæ volunt,amp; quæ non volunt. Accedentibus autem illis hue,his vetoilluc,amp; inter fe permixtis, vnumquodquedefti-natumfatii eiplet,amp; ad maius,amp; ad minus. Çorruptio autem omnibus mutuo inter fe eft, maiori à minore, amp;nbsp;minori à maiore,Et augefeit maius à minore.Reliqua autem omnia, Si hominis anima,amp; corpus velut anima, ornantut ac guber nantur.lrrepunt autem in hominem pattes partium,tota to-torum temperaturam habentia,ignis videlicet amp;nbsp;aquæ, partim acceptura,partim datura,Si quæ quidem accipiunt, plus faciunt,quæ veto dant,minus. Secant homines lignum per ferram,aker trahit,alter protrudit. Idem autem hocfaciunt,; Si minus facientes,plus laborant ac faciunt. Sic amp;nbsp;hominis
C natura,aliud protrudit,aliud trahit,aliuddat,aliud accipit,amp; alij dat,ab alio accipit, amp;nbsp;ali) quidem tanto plus dat, ab alio vero nihil minus accipit. Locum autem vnumquodque fuum feruat,amp; qu.æ quidem ad minus eunt,ad minorem locum fe-cernuntur,quæ vero ad maius vadunt, permixta in maiorem ordinem muiantur.Peregrina veto non eofdc mores habentia,ex aliéna regione protnidunt *. Semper autem anima St maiora. Si minora habens, fuas ipfius partes circumambulat, non appofitione,neque detraûione partium indigés, verum augmento amp;nbsp;dccrementoearum quæiamfunt opus habens. Locum vero vnicuiqueperficit,ad quem perucniant,amp; alla— bentia fufcipiant.Non enim poteft id quod non fimilcs mores habet,in difcordibus locis permanerc.Oberrant enim ve lut ignota^ermixra vprq inter fc cognofcunt.Concors enim • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concordi
-ocr page 292-HIPPOCRATIS LIBER I.
^ncordi adhæret ac aflidetjdifcordia autetn rebellât,amp; pu- D gnant,atque inter fe diffident. Qiypropter anima bominis, in liomine augetur,in alio veto nullo,amp; aliorum roagnprum Qa4l« 110ƒ animalium finiilitcr. Quæcunque veto aliter ab aliis per vim minii ani- fecernuntur,de aliis quidem animalibus pra:termittâ,de ho-mine veto declarabo.Irrepit in hominéanMna,ignisamp; aquae titt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temperamentum Habens,partem corporis bumani. Fœmel-
læ auté^ mafculi.Sc multi amp;nbsp;omnigeni nutriuntur. Nutriun tur aucem amp;nbsp;augefcunt per dixtain qua homo vtitur.Necef-fc eft auté omnia quæ ingrediuntur pattes habere,Cuiufcun que enim pars nó inerit à principio, augeri non poterit, ne-que multo,neque modico alimento ingrediente. Non enim habet quod augefeere faciat.Id veto quod omnia habet, au-gefcit,vnumquodque in fuo loco.Alimento ante ingredien- ® te ab aquaamp;igne,lîcco amp;nbsp;humido,alia quidem intro cogun-tur,alia veto foras protfuduntur. Quemadmodii fabri ligna-rij lignum ferra diflecant,amp; alter quidem trahit,alter ptotru dit,iaem fane facientes.St qui deorfum premit,fuperiore trahit,ncque enim alias admitteret deorfum ire.Si veto violenter cogant, toto opère aberrabnt.Similiter amp;nbsp;circa hominis alimentum fe res babet.aliud trahit,aliud protrudit.intro au tem coaóium,foras repit.Si vero importune amp;nbsp;violenter co-gatur.omni fucceifu priuabitur. Singula auté tanto tempore eundé ofdiné habent,donec locus nó amplius fufcipiat,neqi alimentum aquarum ac ignis fulficics ad fummó habeat. Po-llca ad externam regionem tranfeunt amp;nbsp;fœmellç amp;nbsp;mafculi, p codem modo prç violentia amp;nbsp;necelfitate impulfi.Quæcunq; autem deftinatntn fatum expleuerint,ea primü fecernuntur, ac fimul commifcentur.Singula enim fecernuntur,omnia au tem hxc commifcentur.Poftquam vero regionem permuta-uerint,amp; na6lifuerinthar||oniara reâe habentem iympho-nias tres comprehenfim penetrantes peromnia,viuunt amp;nbsp;au gcfcuntiifdem quibus etiam aotea,Si vero harmoniam non aflequuti fuerint, neque grauia acutis confona fiant, prima fyinphonia périt. Et fi etiamfecunda gcncrctur, propterea quôd vnns per o-mnia corruptus eft, omnis tonus vanus eft. Non enim concentum habuerit, fed tranfitio fit ex maiore ad minus,ante deftinatum fatum.quod qui faciunt,nô fciunt quid faciant. Cur autem ytrique turn raafculus, tum foemin.a
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiant,
-ocr page 293-DE DI AETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lui
‘A fiant, in fermonis progreflu declarabo. Vter autsm ipforuii^ Partus ei harmoniam aflequetur liumidus cxifteus moucturabignc, pofitia. motus autcm viuificatur,amp; alimentû atirahet ab ingredien-libus in inulierem cibis ac fpiritu.primum quidem vndiqua- ■ i que fiitiiliter,donee recenter rams cft.à motu autcm amp;nbsp;ignis ficcatur ac confolidatur, confolidatus autcm amp;nbsp;firmatus cir-cum circa denfatur. Lt ignis inclufus non ampbus fufiflciens aliinentum attrahere poteft,ncque fpiritum expeUii^ropter arnbietis corporis denfitatem.Confiimit enim humorcm intus exiftentem. Quç igitur lolida natura funt in compaâo ac ficco,ea non conlumunturab igne in alimentum: fed valida ac robufta fiunt,amp; confiftunt humorc déficiente, atque hæc
5 fane ofla ac nerui nominantur.Ignis autcm ex commixto ac moto humore corpus fccundum naturam ordinat ac di^o-nit propter talem neceffitatem. Namper folidum amp;nbsp;ficcum non poteft diutinos tranfitus faccre, quia alimentum non ha bent,per humida veto amp;nbsp;moUia poteft, hxc enim ipfius funt »hmentum.lneft autem amp;nbsp;in his ficcitas.quæab igne non co fumitur,Hæc autcm inter fe congregantur mutuo. Ignis igitur penitiffimcad intima obturatus,amp; plurimus cft,amp; maximum exitum facit. Plurimusenim humor in ea parte ineft, Venter, qoæ venter appellatur, amp;nbsp;exci dit inde vbi alimentû non habet foras,amp; exitum facit.Plurimus autem humor in vetre ineft,turn propter aliméti ingeftioncm,tum propter côcoôio-ncm.Qui veto in reliquu corpus coclufus eft ignis , triplices
C circuitus facit. Etenim quod humidiftimu eft in igne, in his lotis quæ ven.-E cauæ appellantur,exiftit. In media auté ho- Verne, rum id quod reliquum eft aquæ congregatù ftabilitur, atque ea vocantur carnes. In fumma, ignis omnia quæ in corpore Care. funt,fecundü fuû ipfius modû exornauit,ad vniuerfi imitati/ M “di imi' oaé,parua ad niagna,amp;. magna a^parua,Venttc quidé maxi tatio* mfi,ficco amp;nbsp;humido prôptuariû,vt det omnib’,amp;. accipiat ab omnibus,iuxta maris ficultaté q3 eft animaliu in ipfo nutri-torfi ac nuttin folitorû alimentû, difcotdiû veto pernicics. Gircû hune auté aqua; frigidæ amp;nbsp;huroidç côgregatio,tranfi-tusfpintus frigidi amp;nbsp;calidi,ad terræ imitationé ,omnia quæ in ipfiun incidunt alterantis,Et alia quidem confumens, alia Terra qua veto augens,aquç tenuis ac ignis difperfionéfecit,infuperq-, lit* non obfcuri amp;nbsp;apparétis à eópado fecrçtioné, in quo dclata
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni»
-ocr page 294-HIPPOCRATIS LIBER I.
^omnia inapertumperueniunt,lingulaiuxta deftinatum fa» D tû.ln hoc vcro triplices circuicus ignis fccit, inter fe mutuo pitrtfs if intro ac foras terminantes,alios quidem ad cauitates hutno* gnif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum lunx facultate, alios veto ad extcrnam circûferentiain,
ad ambientem foliditatem aftrorum facultate.Medij veto intro amp;nbsp;foras terminantes,calidilTimum ac foriilTimum igné habent,qui fane omnibus dominatur, omnia feciindum na-turam ypbernans,lineftrepitu,tum adyifum,tum ad taâuin* In hoc Anima,Mens,Prudentia,Augmentum,Motus, Immi-nutio,Permutatio,Somnus,Vigilia.Hic omnia per omnia gu bernat,amp; hxc,amp; ilia , nunquain quiefcens. At veto homines ex manifeftis obfcura confiderare non nouerunt.Quuni eniin artibus vtantur fimilibus humanæ naturæ , id ipl'um i- J gnorant. Diuina enim Mens edocuit ipfos fpa ipforum imi-tari.ita vt cognofcantquæ faciunt ,amp; non cognofcantquæ imitentur.Omnia enira fimilia funtjdiflimilia exiftentia, amp;nbsp;omnia concordia, difcordia exiftentia, quæ coinprobamus, no comprobamus.æquitatem h'abentia, iniqua funt. contrarius eft modus fingulorum ei quern coijhtentur.Lex enim natura,quibus omnia tranligimus, non cöfitentur quæ con-Legetcut fitentur. Legem enim pofuerunt ac tulerunt homines ipfi fihtfsee- libiipfis,non cognofcentcs de quibus tuIerunt.Naturam vc-rutttnei roomnesdij exornauerut. Qi^æigitur homines lanciucriit, feiunt. nunquam eodem modo babent,neque reäe, nequc non re-öe.Q^ vero dij fanciuenint, femper rede habent. Et reöa ac non reda intâtum dilFcrunt. Ego vero Artes hominis ma f nifcftas,afredionibusamp; manifeftis, amp;nbsp;obfcuris, limilcs clTe declarabo. Vaticinatio tale quid tft.Ex manifeftis quidem cognofcere obfcura, ex obfcuris vero maniftfta , amp;nbsp;ex præ-fentibus futura, amp;nbsp;ex mortuis viiientia . Et ea quæintclligi non poftunt,vates inttlligi^qui quidem dodus eft, femper rede,qui vero non dodus cft,aliâs aliter, Naturam hominis ctiam hcc quantum poflibileeftimitantur.Virmulieri con-cumbens pucrum facit,Hoc manifefto oblcurum cognofcerç datur.quód (îc futurum eft. Mens hominis obfcura, cogno-fcens inanifefta,ex puero in virum tranlit,hoc præfentifuturum cognofcit. Non lîmile à morte vllum aliquod animal Vationa- cxiftit, nequc mortuo animal viuiim. Venter quodintel-♦wû’me/ liginonpoteftnouit.perhuncçniniintelligimusquodfîtit
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut efur
-ocr page 295-DÊ blÄETA
10)
A autefurit. Hxartis vaticinandi amp;liiimanae natura: a£Fe-•firi/M ƒ«■-âiones.cognofcentibusquidemfcniper redichabenl, veru refiinilff noncognofcsntibus alias alter. Artis fabrilis fcrrarixin- funt, ftrumeutafertu:n circumliquant, flatu ignem fabri cogunt, amp;nbsp;alirneutum iain prsfens aufenint, vbi vero rarefccerint, feriunt ac tundunt.Aquæ autetn alimento ferrum rurfus ro-boratur. Eadem patitur homo à pædotriba,præfens enim alimîtum igne detrahitur, quum præ fpiritu homo c^atur, rarefatius autem tunditur,atteritur, fubuertitur. Aquæ auté aliundeacceifione corroboratur aefortis euadit. Etful-
lones idem tranfigunt,calcitrant,feriunt, deftruentes, tun-dunt,trahuntdcftruntes,robuftiôrafaciunt ,deradentes full pcrcminentia,amp; atiexentespulchriôrareddunt.Eadem etia homoperpetitun Sutores coriarij tota in partes diffecâ-tesjfcindentes Sc pungentes,marcida ae lacera, fana amp;nbsp;intc-gra,faciunt. Et homo idem patitur. Ex totis partes fecan-tur,amp; ex pattibus compofîtis tota fiunt.Punguntur Si fecan-lur à medicis marcida,fananturque ac viuit hdnio. Medicina id quod moleftat tollit,3c id â quo homo ægrotat aufe-rens,fanum facit. Natnra eadem fua fponte nouiK Defidens
conatur refurgere,currens conatur requiefccre, 8( alia eiuf-cemodi natura habet qu e medicina- funt. Fabri lignarij ferra fecantes,alter trahit,alter protrudit. Idem autem vter-que facit,amp; in vtranquepartem tendit. lidcm tercbrant, aller trahit,alter protrudit,amp; quipremit,fuperiorem deorfum C trahit,amp; minus facientes plus faciunt, naturamque hominis imitantur. Spiritus alter trahit, alter protrudit. Idem aulÉ vterque facit,amp; in vtranque parte tendit. Cibi partim deor- cjj^riorl fum premuntur,partim furfum vergunt. Ab vna anima di-uifa,plures amp;nbsp;maiores, amp;nbsp;minores amp;nbsp;pauciores fiunt. Ae-dificatores ex diuerfa rebus vnarrlt;?oncordemfacientes,fic-
potfß« dimU« tS-
pdratur.
Doffl'crfi
ca quidemhumeaantes,humida vero Iïccantes,amp; tota diui-dentes,diuifavcrocomponente.s,Sienim noniîccontinge- ßraflurit. ret,nihilpriuatim ac proprium conflitui poflet: di.rtam hu-iftanara in hocimitantur. Nam amp;nbsp;in hacficca humedantes,
êchumida reficcantes, totaquidem diuidünt. diuifa vero componunt.Hæc oinni.a diuerla ac difcordia cxiftentia, cum natura côcôrdant. Mufices autem organumprimum pro-ducere oportet/n quojjarmonia quæ vult declarabit. Con-
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flruâionct
-ocr page 296-HIPPOCRATIS LIBER I.
• ftmaiones ex iifdem non cædem funt.cx acuto,exgrjui,no D mine quidem fiinilibus.fono autem non fimilibus. plu rinium diuerfa funt, maxime concordant, amp;nbsp;quæ minniium diuerta funt,minime concordant.Si veto qnis limilia omnia facial, non inert deleûatio. Plurimac ac multiformes tranf-C«fi. mutationes, maxime deledant. Coci obfonia homiuibus parant,omnis generis diuerfa commifeentes, ex iifdem non eadei*,ad hominum cibiini ac potuni. Quod fi omnia limilia facerent,non liabcrent deledationqm, amp;nbsp;fi in codem et-iam omnia conftruerent,non vtique reâe haberent. Pulfan-Linfu« tur toni in mufica partim fuperne,partiminferne. Lingua murtcam imitatur.cognofcens quidem diilcedinem amp;nbsp;acorê eorum qux allabuncur,itemqi dilTonantia. pulfat autem lb- । nos fuperne ac infernc, amp;nbsp;neque ea qux fuperne pulfantur, fi inferne pulfentur rede habent, neque qux inferne,fi fur pernc. Q^m autem lingua probe fueritattemperata, lyin-pbonix deledatio contingit^Si vero difeors fucrit ac ineó-Cortarii. grua,molertia.Pellium tindores tendunt, terunt, pedinant, lauant.Eadem ert puerornm curatio. Plicatores ac tcito-res duccnces in orbemfila plicant,àprineipio in principiuni delinunt.ldem circuitus in corporc eftivnde mcipit, in hoc Aurificej. definit. Aurum opérantes, tundunt ,lauanc, molli igné li-quant,forti autem non conflatur, Vbi rero eLiboratunt, ad titnificiä. omnia vtuntur. Homo fnimentum tundit,Iauat, molit
vbi igne coxit,vtitur,8c forti quidé igne in corporc no con-StatiMria. flatur,vcrum molli ac lento. Statuarijimitationemcorpo- f ris faciunt,anima excepta, mentem autem habentia non fa-ciunt.cx aqua amp;nbsp;terra humida ficcantes, amp;nbsp;ficca humedan-tes,ab his qux fuperabundant detrahiint) amp;nbsp;ad ea quxdefi-ciunt apponunt.ex minimo ad maximum augentes. Eadc patiturhomo.aiigefcit àq|inimo ad maximum,ex fuperabu-dantibus-detrahens,amp; deficientibiis apponcns, ficca hume-ri^lina. dans amp;nbsp;humida ficcans. Figuli rotam verfant, amp;nbsp;neque re trorfum, neque antrorfum procedit, fed fimul in vtranque. partem,Vniuerfi ha’c imitatrix circularis exiftit. In eadeni autem quum iam cirefifertur, omnis generis oper.1 cfficiiât, vt alcerum altero in nulla re fimile exiftat. Ex iifdem homines eadempatiuntur , itemque reliqua animalia in eadcin. cirrunferentiaomnia operantur,amp;£SÜi‘^lt;^quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimile»
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iifdem
-ocr page 297-ÙÊ DIAETA.' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104
A iifdem inftrumentis cxhumidis ficca facientes, amp;nbsp;ex fîccii humida. Grammatica cale quid eft,figurarum compofitio, LHeruria, quæ figna ac notæ funt humanæ vocis,facultas reuocandi in memoriam præterita, Sc quæ facienda funt declarandi. Per feptem figuras noticia contingit. Eadem omnia homo tri Senfus lin figit,fiue feiens literas^ue literarum rudis. Per feptem figu- jnijni. ras etiam fenfus hominibus contingit. Auditus fonorum^Vi-fus manifeftorum, Nafus odoris., Lingua voluptatis ^niu-cûditatis.Os feimonis, Corpus ladus calidi aut frigidi, Spiritus tranfitus intro ac foras. Per hæe cognitio hominibus contingit. Palæftra amp;. pædotribæ taie quiddam docent. p4lrt.jîr4, præuaricari fecunduin leges,iniüriam facere iufte/lefrauda- nbsp;nbsp;nbsp;pucro^
B re,furaii,rapcre,vicilarehoneftiirimaacturpiflîma.Qmhæc rit non facit,malus.qni hæc facit, bonus eft. Oftentatio mulco^ mm ac vulgi eft,defipicntiæ hæc elfe vident, amp;nbsp;vnum ex v-niuerfis bonum iudicant,reliquos veto malos. Multi miran-tur.pauci cognofeunt. Homines in forum pfogrelïl eadé perpétrant,defraudant Vendentes amp;nbsp;ementes, Qui plurimu defraudauit in admiratione eft. Bibentes amp;nbsp;infanientes eadem perpetrant,currunt,ludantur,pugnant,furantur, de-fraudant.Vnus ex omnibus præfertur. Simulatores amp;nbsp;dece- Hypocri^ ptores alia ad feientes dient, amp;nbsp;ali.a feniinnt, lidem ereptâx, tx, amp;nbsp;irrepunt non iidem.Ineft autem homini,alia dicere,alia fa ceie^ eundem non elfe eundein,amp; mine aliam habere méten!,nunc rurfus aliam. Sic quidem artes Oinnes cum huma-
, Ç na natura communîcit. Cæterumanimabona'inis,qwetn- Procre4-quot; admoduni etiam antea à me diftuih eft, ignis amp;nbsp;aquæ tem- tie. peramentum habens, partes autemhominis,ifrepitinom-ne animal quod fane fpirat.itemquc in omnem hominem,8c iuniorem,amp; feniofcin.Non autem fimiliter in omnibus au-gefcit,fed in iuuenibus €CFiporibus,vtpote celeri circunuoln tione exiftente,amp; corpore adQ;iI*xpafla: 8c aitenuatæ partes ill.T anirnæ.in corporis auginentumconfumuntur. In fe-niotibus autem,vtpate tardo exiftente motu.Se corpore fri-gido,in decreraentû hominis côfumunt. Quæcûqgt;auté corpora in vigore funt,amp; in ætate fœcûda,eas nutrire 8t augere poffunt. Potetes aiit homines,vt quifq; plurimds homines alere poteft,ita forcis iudicacur ac poccs,vbi veto defecerint quos alaCjimbeeillior cenfetur.Sic ctiâ circa fiingula corporæ
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;resfc
-ocr page 298-HIPPOCRATIS LIBER.
rcs fc habet. Quæcunqnc plurimas animas nutrite poffunt, D ea fortiora funt.vbi yeco ha: difeefferint, imbeciUiora.
Cai^armi/ tio mem/ trorum
Q«ï mir is fxmeb UgigM/ tur.
Quid tit canceptut eupiditJte agendum.
trocrea/ tio diuer/
Qmcquidigitur in aliud corpus ingreflum fuerit,.non au gefeit. Qmcquid vero in fœminâ,augefcit, fi ea quæ ipfi có-grua funt contingant. Difcriininantur autem partes amp;nbsp;au gefcunt fimul omnes,amp; neque prins altera: altcris, neque po Iterius. Verum maiores natura priores apparent minoribus, quun^on priores exiftant. Non autem in æquali temporis ipatio omnes foetus exornantur, fed ali) citius, ali) tardius, prout finguli amp;nbsp;ignem amp;nbsp;alimetum fuerint nafti. aliqui ita-que in quadraginta ac tribus diebus fcaturiunt ac forman-tur,aliqui in quatuor menfibus. Similiter etiam vitales hunt ac gignuntur, aliqui citius, feptimo menfe perfede. aliqui £ tardius, perfedenono menfe in lucem prodeunt, amp;nbsp;often-dunt fe temperamentum habere,quod femperhabebunt.Ma feuli igitur amp;nbsp;foemdlæ hoc modo gignuntur, quantum eius fieri potelE Cæterum focmelL-c ab aqua magis, amp;nbsp;à frigi-dis ac humidis amp;nbsp;mollibus augefeut turn cibis, turn potibus, itemque ftudiis ac exercitiis. Mafeuli vero magis ab igne, à ficcis videlicet ac calidis cibis amp;nbsp;reliqua diæta.Si igitur foe-mellamparcre velit,dia:taadaquam vergente vtendum eft. Si vero mafculum,exercitiis ac vidu ad ignem tendentevte tur.Et no folum virum hoc facere oportet, fed etiain mulie-rem.Non enim folum quod à viro fecernitur audile eft,fed etiam quod à mulicrc,ob hac ftne cauflam.Vtraque quiderti pars fpmeientem motum non habet ad humoris multitudi- f nem,vt quod influit confumat, Sc propter ignis debilitatem coagmentantur.Quum vero ambe in idem coinciderint,mu tuo inter fe incurrunt amp;nbsp;obuoluuntur, ignis ad ignem, amp;nbsp;a-quJfimiliter.Siquideraigiturinficco loco circunuoluitur ignis,coillapfum aquam l^ierat, amp;nbsp;ab hoc ignis aiigefcit, ne ab illabente vnda extinguatur, aliumque accedentem fufei-piat aefibi confociet. Si vero in humorem incident,ftatim ab initio extinguitiir ab illabente vnda, amp;nbsp;in minorem or-dinem diflbluitur. In vna autem die vniufcuiufqiie mends, confociare ac fuperare ea quæ accedunt potefl, Sc hoc fi co-inciderintab vtrifque in vnum locum. Confiftere .lute poffunt interfe amp;nbsp;fœmella Sc mafculus, proptcrea quod anima quidem idem eft in omnibus animatis.Corpus autem rniuf-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuiufque
-ocr page 299-DE Dl AETA.
«05
A Cttiufque differt .Anima quidcm igitur femper fîmilis, amp;nbsp;in _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
maiote,amp; in minore. Non enim alieratur neque per natura, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Deque per neceffitatem.Corpus autem nunquam idem in rl lo âiquo eft,neque fecundum naturam, neque ex neceflita-te.propterca quod partim fecernatur in omnia, partim per-mifceatur ad omnia.Si quidem igitur mafcula corpora ah r-trifque fecreta fuerint.augefcunt pro re præfenti, amp;nbsp;fiunt hi cUr«r «if viri animis fplendidi,8t corpore fortes, ii non à diæta |pftea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gi
detrimentum fentiant. Si veto à viro quidem mafculum fe-cematur,! muUere veto fœmineum ,8c fuperauetit fi ita có-tingat mafculum,( Genitura enim ammifeetur ad fottiorem aut dehiliorem ,Non enimhabet ex præfentibus diquid ad
B qnodfamiliarius fecederepoffit. Sufcipitenimparuamaio-rem,8c maior minorem. In commune autem fuper bxc qux adtuni dominium exetcent) corpus fane mafculum augefeit, fœmineum veto minuitut, 8c in aliam fortem fecernitut. Et bi quidem minus priotibus fplendidi fiunt, tarnen quia mafculum à viro fuperauit,vitilcs euadunt,8c Hoc nomen meri-tobabent.Si veto à muliere quidem mafculum fecretum fue rit,a vito autem mulicbre,fuperauetit autem mafculum, augefeit eodem modo (icut prius.fccmineum vero minuitur.Et fiuntbi AndTogyni,id eft viri effœminati, atque fic reamp;e ap Semnn4lt; pellatut.Tresquidemigiturbæfuntgenerationesbominu, differentes in eo quod magis aut minus tales fint, propter paniumaquæ temperamentum,8t alimenta,8t inftitutiones,
1 C ac cófuetudines. declarabo autem in progrefiu fermonis ct-iam debit. Cçterumfœmellaeodemmodogignitur.Sie-\nim ab vttifque fœmineum fecretum fuerit .foeminofiffimx
ac ingeniofiffim.T fient.Si veto à muliere quidem fœmineu, procre«-à viro autem mafculum, fuperauetit autem fœmineum, au-daciores quidem priotibus fient, ^runtamen otnatæ ac mo deratæ etiam ipfx.Si veto d viro quidem fœmineum, 1 mullere veto mafculum fecretum fuerit, 8c fœmineû fupetaue-rlt,augefeit eodem modo,8c fiunt bæ audaciotes adbueptio-
'1 tibus,8c viriles ac viragines nominantur. Si autem quisnS credatammam animæ admifcetl, demens eft .Si quis enim Simllituit \ catbones ardentes ad ardentes adiiciat, fortes ad debiles, 8c m*™«' \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abmentum ipfis ptçbuerit.fimile corpus omnes exbibebunt,
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8t alter prx altero non cognofeitur, fed in qualicunque cor-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® poteigne
-ocr page 300-HIPPOGRATIS LIBER
• pore ignem fuiceperint, tale in omnibus crit. Vbi veropri' lens alimentum confumpfctint, fecernunturae obfcuraucur. Qcmell«/ Idé hoc anima hominis patitur. At veto quomodo geini-rum pre/ ni nafcatur.hoc fermone declarabo. Equidein natura vtero-treatitf. tn foeminis vt pluiimum in cauifa eft. Si enim limiliier in rtraque partem iuxtaoiculumdilpoftti à natura fuennt, amp;nbsp;fimiliter hiauerint,amp; à purgatione liccatur^ alerepoflunt, fi feilen viri cóceperint ita Vt ftatim difcindatur.Sic eni ne-ceffe eft dilpergi in vtrunque vterura fimiliter. SiquiJc tur multum fernen ab rtrifq; Si forte fecretu fuerit,in vtniijj locis augeri poteft,dominium enim habet in alimentii quod accedit.Si vero aliter contingat,gemini no fiiint. Qmlitaqi mafcultim ab vtrifq; fecretum fuerit, necefiariû eft in vtriiq; E mafculos gigni,quum vero feemineum ab vtrifijue ,fœmellæ fiunt,quum auceni alterum feemineum, alterum mafculd fue ritjVtrû altero præualefcet, idipfum augefeet pro ea ratioue. Cur/iini/ Similes porro inter fe fiunt gemelli.ob hanc cauflain.Pri-mum quidem qgt; æquales funt loci in quibus augefeunt. Deinde qj fimiil fecreti funt. Poftea quod iifdem alimentis au-Superfee/ gefcunt.vitalesq; inlucemprodeunt. Cæterum fuperfœ-tationei lationes hoc modo fiunt, Quum vtcri calidi Si ficci natu-fuerintjipfaqi mulier eiufmodi, amp;nbsp;fernen calidum acficcu illapfum fuerit,non fit amplius vlla aliqua humiditasin vte* ris,quæ fernen fiiperillabens contincat.Quapropter confiftit ab initio ac viuit, perfeuerare autc non poteft, fed ctiamid quodiam adeftinfuper corrumpit, quia non cademvtrifqi conferunt. Etenim quod tenuiftirau eft in aqua,amp;quodra riftimum in igne, fi in hominis corpore temperanientû ac-ceperint,faniflimum habitum conftituunt. Proptereaquod neqj in temporii auni mazimis mutationibus,neq-, in regionum permutationib’, in ciborum ac potuum alteratio-nibus,aqua denfiffima euadit in aquæ impetuofis incurfib , neq; ignis in ignis irnpetu.Pofliint eni ambo amp;nbsp;generatione amp;nbsp;fatictatemplurimamfufcipere. Aes molliflimuraaera-riflimum,plurimum temperamentum fufcipit,ac optimii eua dit.Eodem modo etiit quod tenuiflimu eft in aqua, ac rarif-fimfi in igne.vbi temperametum acceperint. Qui igiturhâc natiiram habct.fani perfeuerant omni tempore vfqj ad qua-dragefimuia annii,aliqui vero etiam vfqi ad extremamfene-
Qui fdni dintius pfrfeue/ rtat'
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;date in
-ocr page 301-DE DIAETA.
»o«
A ûutem.Qmveroiquadragefiino anno,î morbo aliquo cor- • repti fueriut,nunqüi ferme cuadunt. Quçcunq-, autc corpora ignis fortiflimi, Si aqux denfiffimæ teraperameniû ac-ceperint,fottia Si robufta fiunt.verû multa cuftodia opus lii bent. Magnas enim tranfmutationes in vtranq; pané habét, Si in aquæ incurfibus in morbos incidunt,8c in ignis cófimi-litcr.Quiigitut eiuftnodi natnram habet, cum viOm vti có-ducibile eft temporibus anni contrario.Et aqux quid*n in-curfu cótingente, vti oportebit eü ab bis quæ ab aqua funt, paulatim pro temporum ratione difccdcndo.Porto vbi aque craffi(fimœamp; ignis tcnuiffirai in corpore mixtura faâaclt, talia contingunt,ex quibus frigidam Si humida naturam co gnofcete oportet .Talia enim corpora in hy emc morbofio-ra funt,quàm in xftate.fk in vcrc q in autumno. Cæterum quod ad anates attinetjSanifflmi ex talibus pueri funt. De- Qj* inde adolefcentes.Morbofiifimi autem fenes,amp; his vicini.amp; ftm uel hsenaturæ cito fenefcunt.Talibus in viélu cóferunt qu.T cal wntrâ. faciunt ac ficcant,tumincibis,tumin cxercitiis,amp; extcrnas coipotis panes magis q internas exercere códucit. Si ve-ro humidiffimu in igne, 8c denfiffimum in aqua, in corpore mixtnram acceperint, ex his humida ac calidam natura co-gnofcere oponet. Laborant quidc ex morbis huiufmodi ma xime in vcre, minime in autumno , quia in vere exceffus eft humiditatis, in autumno vero fymmctria 8c moderatio fic-citatis.Ex æiatib.vero morbofiffimæ funt iuniores. Corpora ß autem cito augefcunt, 8c tales diftillationibus obnoxij funt.
His conducit exhibere quæcunq-, ficcant ac frigefaciüt,8c in Q?* cibo,8c in potuaclaboribus.Verumlaborcs intra corpushis «’n» '• ' facerc maxime confert. Si vero mixturam acceperint fortify «eninat. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llraum in igne,8c tenuiffimft in aqua.licca 8c calida eft natu-
1 ta,8c talibus morbus in ignis acc^ionibus contingit, fani-I tas veto in aqux.Et in xtatibus vigentibus ad catnis bonam habitudiné,morbo(i{nmi funt,fani(rimi autem fenes.lta etia vttifq-, proximi.Diætæ quæ frigefaciunt ac humeaant,8c ex laboribus qui minime excalficiunt ac colliquant,plurimam firigiditatem exhibebunt.Huiufmodi naturæ viuaciflimæ ac KaturarS , faniffimæ exiftunt. Si auté mixturam acceperint corpora cognitio. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignis rariffimi,8c aquæ ficci{fimæ,ficca8c frigida talis natura
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,morbofa quidc in autumno, fana veto in vete , 8c vicinis “
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O ij tempoti-
-ocr page 302-HIPPOCRATIS LIBER 1.
téporibuSïSimilicerætatcsadannosquaJraginta morboff, P * puen fanilfimi, Ita amp;nbsp;vtrifq; proximi. Diætæ bis conferunt qux calidx exiûentes bumeéiât, Sc labores fenlîm adbibiti leniter calfacientes,amp; no mulcum ab bis quæ adfunt auferc* tes.De uaturæ igitur cogniuonc bc à prima côfticutione co giiofcere oponeu Cxcerum xtatcs ipfa;adfeipfasbocnio Ce^itio dobabent. Puer itaq; ex calidisamp;bumidutempérât’eftgt; «tatttni. 4“’^ côftitutus eft,amp; in bis augmenta accepit. Humi-diiTima igitur amp;calidi(rimafant corpora proiima genera* tioni,amp; augeicunt q plurimura, amp;nbsp;quæ bis proxima mnt eo* dem modo. Adolefcés autem calidus quidé eft, quia ignis impetus aquædominatur.Siccus autem,quia bumidû ex pue ro eófumptum eft,partim in augmentum corporis,partim in j motum ignis,partim præ hboribus ac exercitiis.Vir quu fte-terit iam corpus,(iccus eft amp;nbsp;frigidus,quia caliditatis impetus no amplius dominatur,fcd ftat corpus ab augmeto quie-fcens,ac perfrigcratum. Verum ex adokfeenti xtate ficcitas ineft. Ab infequenti autem ætate Sc aquæ acceftu, bumidita-tem nô babet.quaproptet ex ficcis amp;nbsp;irigidis exuperatus eft* Quô inter nbsp;nbsp;Senes autem frigidi funt amp;nbsp;bumidi, C^ia ignis quidére-
fefe lt;etn ceffus contigit,aqux auté acceflus,amp; ficcoriui» quidem fubla tes diffe/ tio,bumidorum autem ftatus. Ex omnibus autem mafculi rant. calidiores font amp;nbsp;ficciores, fœminæ vero bumidiores ac fri* Cnr ma/ gidiorcs. Propterea qgt; ab initio vtriq; in tab'bus geniti funt, reifcemu Sc à talibus augefcunt.Vbi vero in lucem editi funt mafeuli, «M caliiü- vidu ac diæta laboriofiore vtuntur, vt excalcfcant ac refic-ores fint. ccntur.Fœrainæ vero bumidioribus ac pigrioribus dixtis v-
tuntur. Sc caliditatis purgationem ex corpore fingubs men-Prndentw fibusfaciunt. Porrodeanimx fapientiaac defîpiétia ,boe qui pr«/ modoferesbabet. Qrodhumidiflima eftinigne,amp; fic-fient. ciifimu in aqua,fi in corpore temperamentumacceperint, fa
pientiifima funt. Qma igms quidembabetbnmiditatcmab aqua,aqu.a autem ficcitaté ab igné, vtcrqv autem ficfufficié-tiftimus eft. Neq; ignis aliméti indigentior multu procedit, neque aqua motus indiga multum leuis redditur. Sic itaqutf vtraqucamp;perfe fufFicientiftima funt ,amp; inter fe permixt* Q^d enim minime vicinis indiget, boc maximeprxfcnti-bus obtempérât, velut ignis qui minime mouetur, nonprx frit/ neceiKtate:amp; aqua qux maxime,nó pr.-c violetia. Ex bis aiit
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anima
-ocr page 303-DE DIAETA.
107
A anima temperata/apientiffima eft,amp; memoria yalentidima prçdita.Si veto aliquo afcitamento vtens,alterutrum iiorum memorw/ augefcat aut contabcfcatjdefipientiffîma redditur, propter- que tetuu eaquodquumlîchabeantfuSicienriftimaeziftunt. Si au ciJJinM lemignisfincerifTimi, itemq; aquæ tempcramentumanima pr«dilt;w. fortiatur, fit autem ignis paulo inferior ac defeâuofior q a-qua,fapientcs quidem funt etiamhi,veium defcduofiores q in priore tcmperamcnto : propterea quod ignis ab a^a fu-peratus,amp;. tardiorem raotum facien$,fegnius fenfibus allabi-tur. coftantesautem cumraanfuetudine funt eiufmodi ani- Cotiflâta. mæ.ad quancunq; tandem rem aniraum applicuerint.Si veto redo viduvtantur,amp; fapientiores Sc acutiorcs pra:ier na
g turam fieri queant. Talibus confert vidu vti ad igné ma- Horamid/ gis tendente.St nô repletionibus.ncque ciborum,neque po- dur tttum.Curûbiis itaque vtendum eft velocibus, quo amp;nbsp;corpus exercitu humore euacuetut, Sc humor amplius citius fiftatur. Ludis ri», autem amp;nbsp;fricationibus Sc eiufmodi exercitiis vti non condu citjVtne meatus cauiores redditi repleantur. A talibus enim aniinæ motum grauari neceflie eft.Confett St deambulatio- Car htr nibus vti,turn à cœna.tum mane.itemque à curfibus. A coe- plarimi U na quidem, quo aliinentum ficcius anima fufeipiat ab ingre- ieriüfit, dientibus ac ingeftis.Manc veto,quo tranfitus humoris eua-cuenttir,amp; meatus anima: non obturentur. Ab exercitiis veto,vt ne in corpore relinquatur quod fecretii eft à curfu, ne-que animæ comraifceatur,neque tranfitus obturet,nequc a-
C limentum conturbet. Confert amp;nbsp;vomitibus vti,quo corp* depurgetur, fi quid dcfeduofius labores tranfegerunt. à vo-mitu autem paulatim adiieiendo cibus offerendus eft,mini-inum ad quatuor dies. At veto vngi conducibilius eft q la uari.Coitu vtendum eft,aquæ acceffib.is contingentibus,frc quentiore,in ignis autem impre^onibus,pauciore. Por- Diaerf« to fi in aliqua anima defeduofiorem vim ignis accipiat q a- niUMr«e, qua,earn tardiorem effe neceffe eft. amp;nbsp;appellantur taies fto- ignit lt;ƒ lidi.Nam vt tardiorc exiftente circuitu,fenfus paulatim alla- aqa« tépe buntur,8cqui acutiexiftuntparum commifeentur, propter raturd iù fitcuitus tarditatem.Séfus enim animæ qui per vifu.m ac au- aerp ditum contingunt acuti funt,qui veto per tadum, tardiores amp;nbsp;facilius percipiuntur.hos quidem igitur percipiunt etiam talcs nihilominus,v^ui funt frigida amp;nbsp;çalida acconfimilia,
O iij vc-
-ocr page 304-HIPPOCRATIS LIBER I.
Qjæ vcro per vifum aut audituni percipere oportet,qu.T iw D ® prius feiunt, percipere non pofTunt. Si enim non commota fuerit anima ab igne allabente, non percipere poterit quale quid tandem fit. Tales igitur animæ non perpetiunturhoc MKfrira/ ob celeritatem,Si autem reda diçta vtatur,etiani talis homo »Mr rnultü melior fieri poifit.Conferunt itaque huic eadent quç priori, facit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verum ficcioribus ac paucioribus cibis vtctur,laboribus au
tem j^ribus amp;nbsp;acutioribus ac velocioribus . Confert amp;nbsp;fo-menns vti,amp; vomitibusàfomentis,amp; exhibitionibus cibo-rum à vomitibus ex longiori tempore, fi defeduofius con-tigerint vomitus. Et fané liæc faciens, fanior ac fapientior Attanifi fuerit. Si veroampliusadhucfupereturignisiprsfentia-/iae flu- nbsp;nbsp;qua,hos i am alij denpientes, alij attonitos fiue ftu^idos ap- f
pidi. pellant.Et hæc infaniæ quçdara fpecies tardior exiîlit.hi plo Turdus rant nemine moleftante aut vetberante, formidantque non furor. formidanda , amp;nbsp;triftantur in rebus nihil ad fepertinentibus, amp;nbsp;fentiunt ea quæ no conueniunt fapientibus.Confett itaque his,fomcntis vti,amp; d fometis veratris cipurgari, ac dia;-ta vti quam prius dixi, indigetque talis homo attenuatione Cttmignit pulmonis acficcitate. Siautem aqua defeduofioremvim dquitrnfu- accipiat quam ignis ,quum alias fincerum tcmperaaientura prrat qua habeant,fanifunthomines corporibus,amp;fapientes.Talis Ififiant, autem anima citopercipitallabentia, St non fepcab vnare ad aliam tranfit.Natura quidem igitur talis,animæ bonç eft. Melior autem reddetur red,T diæt.T vfu, St peior prauæ. Confert huic, diætæ vfus ad aquam roagis rergentis, ita vt fcaiur nut exceffus vitet amp;nbsp;ciborum,amp; potuum, amp;nbsp;laborum. Vtetur amp;nbsp;tricatas. curfibus curuis amp;nbsp;redis reuertentibus, ludisque ac reliquis exercitiis, ita vt in nullo excelTum faciat. Si enim fanum fuerit corpus, St non ab aliquo alio perturbetur,animi temperamentum fapiens exilât. Si vcro amplius aqux vis ah igne fuperctur, tali homini necefle eft tanto acutiorem ani-mam eue, quanto citius mouetur, amp;nbsp;ad fenfus citius allabi, verum minus conftantem priore, propterea quod iudicat ea quæobueniunt,amp; in pulmonem procedit ob celcritateni.
. . Confert tali homini di.Tta vti magis ad aquam vergen-Ciufrf* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qudm priori, St maza magis quam pane, amp;nbsp;pifeibus ma-
jMfur« gjj quàm carnibus, amp;nbsp;potu aquofiore, St Venere rarius v-jiutncJtjo. J laboribus qui funt maxime fecundum naturain • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm
-ocr page 305-DE DIAETA.
10 8
«juàm plurimis, violentis autem vti non eft neceffe. Vtc-tur amp;nbsp;vomitibus paucioribus ex repletionibus, quo cor- ® pus quidem euacuetur,quàm minime vero calefcat,Condu-citetiam talibus ad ûpientiam,vt minime carnofi fint,Nam ad carnis bonam habitudinem,ardoris inflammationem fieri neceffe cft.Quum autem tale quid huiufmodi anima per- QÿSnt Ud~ petitur,adinfaniamadigitur,exfiiperataaquaadaÄa.Tali- ria httc bus confert adiones obire ac tranfigere à cibo accept ma- natum 1 gis quàm ïeiunis.Stabilior enim redditur anima alimeto co- cteterih modo ammixto.quàm alimenti indiga. Si vero adhuc am-plius fuperetur aqua ab igne, talis anima valde acuta eft, amp;nbsp;talcs ncceffe eft fomnia videre,vocant autem ipfos fubfurio-fos.Nam res valde propinqua infaniæ eft, f.tenim à brcui 8e
® incomoda inflamationc inraniunt,amp; in ebrietatibus, amp;nbsp;carnis bona habitudine,amp; præ camium efu. Verum talem opor tet ab his omnib.abftinere.ttemque à refiqua repletione, ac exerdiiis violentas. In vidiivtendum eft Maza vino dulci Q«inHlt;ri* non fubaaa,amp; oleribus codis,fed non purgantibus,amp; pifci- catuh culis ex muria, amp;nbsp;aquam bibere præftantiffimum eft, fi fieri poffitjfin minus,vinum molle amp;nbsp;album quod aquæ fit proxi-mum, Deambulationibus quoquc multis mane vtcndum,» cœna vero ûtis eft exfurgere,quo cibi quidem non reficcen-tur ideanabulationibus poft cœnam, corpus autem euacue-tur à matutinis. Lauare autem magis conducit aqua tepi-dacitcumaffufa. quàm vngi. Confert Sein æftate interdiu fomnovtibreuiBonniulto,vt ne corpus ab anni tempore
C reficcetur. Conucniens eftetiam vere veratris purgare,fo-mentis antea præparatos, deinde fenfim ad diætam induce-te,Sinequehunc ieiunum adiones obire oportet. Etex hac fane cura, huiufmodi anima Cipientiffima fuerit. Sa-pientis quidé igitur ac defipientis anim.e hoc temperamentum cauffa eft, quemadmodura Äne fcriptum eft,poteftquc ex dheta amp;nbsp;melior,amp; deterior fieri. Cæterura curfus im-petu igne præualel'cente, irapoffibile forte fuerit aqux ali-quid apponere, Similiterqi aqua pr.Tualente in temperamc-to.ignem augere. Ex his vero 8e fapientiore.s amp;nbsp;dcfipientio-resanimæfiunt.Atverotaliumnôampliustempcramentum 05'^ nut-eft.qualis eft,IraeL'!dus,Scgnis,Dolofus,Simplex,lnfeftus, Be U cura n:u ueuolus. Taliuomaium Batura raeatuum per qiios anima tenfur.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o iiij meat
-ocr page 306-HIPPOCRATIS LIBER. H.
meat caulfa eR,per qualia enim vafa fecedit, amp;nbsp;ad qualia al- P labitur,amp; qualibus ammilcecur, talia fapiunt. Ob id itaque impoifibilc eft talia ex diæta trifmutare. Naturaui enim ob-fcurain transformare non eft poiCbile. Similiter auccm H rods qualifcunque cadem fnerit,meatus ipiritus caufta fiini« per qualefcunque enim aer mouetur, ic ad qualefcunq; alla-bitur,talem necefle eft efle vocem; Sc banc quidem turn de-tarior^,tum meliorem facere poffibile eft, quia leuiores ae breuiores meatus Ipiritus facere poftibile eft. Verum ilia ci dixtaalterare impoftibilecxiftic.
HIPPOCRATIS COI »
ÜEDIAETASrVE VICTV5 rdfioMe,Li2gt;erII.F4«o Corner io medico phji/ico interprete.
Egionum fingularum fitum 9c nif turam hoc modo cognofeere opor tec.Et in fumma res hoc modo fe habet. Regio ad meridiem fita calidior cft,amp; ficcior,quam ca qu{ f ad feptentriones iacet, propterea quôd ibli propinquior eft. Et in liis regionibus nccefle eft Sc ho-minum genera,amp; nafeentia ex Kt m.ficciora ac calidiora Sc fortiora cfTe.quam in contrariis.velut Libyca gens ad ponticam,5t Vr trifque vicinæ. Ipfaautcmlocaiuxtafeipfa nocmodoha-Lofa alia, (jenj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fquallida Sc ad meridic fita,ficçiora hit quàm
cipeftria amp;nbsp;æqualiter fita, propterea quo d pauciores humo-res habent, Illa enim ftationem pro aqua pluuia npn habent, h.rc habent.At vero lacuftria ac paluftria hiimeâant Sc cal-fiiciunt. Et calfaciunt quidem quia caua funt Sc circiidata, tt non perflantur.humedit autein,quia nafeentia ex terra qui-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus ho-
-ocr page 307-DE Dl AETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to,
Abus bonunes aluntur, humidiora funt, amp;nbsp;fpiritus quem at-trahtmus craffior eft, prppter aquae ftaiionem ac immobili- ® tatem. Verumcaua locaamp; non aquofa,ftccant amp;nbsp;calfa-ciunt. Et calfaciunt quidem quia caua funt amp;nbsp;citcundantur. Siccantautem, turn propter aliraenti ftccitatem, turn quod* fpintus quem infpiramus ficcus exiftens .humorem ex cor-poiibus trab.it inalimentum fibiipfi, quum non babeata-liumbumorem ad quem allapfus nutriatur. Vbi autgn rc-ÿonibus montes adiacent ad auftrum, in bis fquallidi auftri A morbofi affiant. Vbi autem ab Aquilonc montes adiacent,in bis aquilones perturbant ac morbos faciunt.Vbi veto ab Aquilonc caua loca vrbibus adiacent, ab aftiuis ven-1 tis calida amp;nbsp;motbofa hxc regio exiftit, propterea quod ne-que aquilo pctfians puram fpiritus induftionem cxbibet, ueque ab iftiuis ventis perfrigcratur. Carterum infula: Ojutitas propinqux continenti icrapeftuofiorcs funt amp;nbsp;aegre in ip- iofuUrfi. fis bybernamus.Marinac veto by erne tepidiores funt,pto-pterea quod niues amp;nbsp;glacies in continenti ftationes babent, amp;nbsp;ventos fti^dos in vicinas infulas mittunt. Verutn infula: intra pclagusçofitxnon babent in by erne niuium ftatio-nem. Porté de ventis quam naturam ac facultatem fingu- Voiforfi li babent, hoc modo cognofeere oportet, Naturam qui- natar«. dem babent omnes venti humeûandi ac frigefaciendi, turn
1 animalium corpora , turn nafeentia ex tetra, ob banc cauf-1 amp;m,Neceffe eft omnes ventos fpirare à niue, a glacie, amp;nbsp;ge-1 lu vebçmenti, amp;. fluminibus, amp;nbsp;ftagnis, tetraque humcûa 1 ac perfrigetata. El fottiotes quidem ventos, à maiotibus amp;nbsp;I fottioribus, debiliotes veto à minonbus 8c debilioribus.
1 Quemadmodum enim animabbus fpiritus ineft,Sic ctiam I aliis omnibus, aliis quidem minor, aliis veto iuxta raagni-1 tudinera.Naturam quidem igitur babent bumeflandi aç 1 frigefaciendi omnes venti, Veruffi propter fitum regionum I aclocotum ,pet qux venti ad fingulas regiones accedunt, 1 diuetfi inter fe nunt ,ftigidiores ,calidiores ,bumidiores, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licciotcs,motbofiotes, falubriotes, Singulorum autem capf-
l fam fic cognofeere oportet. Boreas flue aquilo ftigidus Sept?tri», I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpitat ac bumidus, quia progteditur à tabbus regionibus,
I meatque per tales locos, ad quos non açcedit fol ipfe , ne-l que aetemreflcçans.bumoremcbibli ac cxbautii, Quare I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad teiiam
-ocr page 308-HIPPOCRATIS LIBER II.
ad ter ram habitabilem accedit fuam ipfius vim haben;, vhi P ® non per regionis fitum corrumpitur, Sc his quidem qui pro-xime habitant frigidiiïîmus eft,qui vero remotiflimc,mini-me. Aufterautcniàfimilibus aquiloni natura regionibus Ipirat. Ah Auftrali cnim polo fpirans, amp;nbsp;à niue multa gli cieque ac gelu forubus procedens, neceffario his qui propc ipfuin illic habitant talis fpirat » qualis nobis eft Aquilo. Veruig omnein non item fimilis accedit regionem, Nam quumper folis iteramp; in meridiem ^iret.humiditas ipfius à foie cbibitur, Sc reficcatus rarefcit. quapropter neceffe eft ipfum calidum ac ficcum hue accederc. In proximis igi-tur regionibus necefleeft ipfum talem vim calidam aciie-cam cxercere. Sc hoe fanè in Libya facit, Nam Sc terræ na-fcentia exarefcnnt ,amp; homines latenter reficcat, Quumc- ® nim nonhabeat nee mare, nee fluuium vnde humiditatem QiuUtßt accipiat,ex animantibusacplantis humorem exhaurit. Vbi aufter. yero pelagus tranfit, tanquam calidus Sc tarus exiftcns.mul-ta'humiditateregionem in quamillabiturimplet,amp; necef-■fe eft ipfum calidum ac humidum efTe.vbi non regionum finis alterkis qualitatis caufa exiftat. Eodem modo etiain aliorum ventorum facilitates fehabent, Ctcterum iuxta Qui aeaii fingulas regiones venti hoe modo fe habent. Vcntiexroa toni fint, ri in regiones illabentes, ficciores quodammodo funt. Qu} vero à niuc aut glacie, aut ftagnis aut fluminibus procédât, onnes hiimedant ac frigefaciunt, turn plantas, turn anima-tia,amp; fanitatemeorporibus exhibent qui non frigiditatc fu- p perexcellunt.Hienim Içdunt,proptcrea quod magnas muta-leea wtt tiones calidi ac ftigidi in corponbus inducunt. Hæc au-fdna. tem perpetiuntur hi qui in regionibus habitant paluftribus ac calidis, prope flumina magna. Reliqui vero venti qui à prædidis fpiran t vtiles funt,turn aerem puni ac fincerum ex-Çur medi/ hibentes,tum animæ caloffhumiditatempræbentes.Quicû' terranei que vero venti ex terra accedunt, eos neceffe eft ficciores ef vétifieçi. fe,tum à fole,tum à terra reficcatos. Quiimautemnóha-beant venti vnde alimentum trabant, à viuétibus humorem l^entani trahentes, amp;nbsp;plantas Sc animalia omnia lædunt. Et qui-^nii, cunque venti reliâis montibus ad vrhes accedunt, non fo-
Inm'ficcant, fed etiam turbant fpiritum quem infpirainus, S corpora homiuum niorboü faciut- Naturam quidem igi-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut
-ocr page 309-DE DI AETA.
uo
A turamp; vim fingulorum fic cognofcere oportet. Quomocloai® tem ad fingulos fc præparare oporteat,in fermoms progref-fu declarabo. At vero ciborum ac potuum finguloru vun, turn earn qua: fecundum naturam eft, turn earn quæ per ar-tem acceflit,hoc modo cognofcere oportet. nbsp;C^ciiq; igi- Qti^riM
tur in fumma diccre aggrefti funt, aut de dulciuin, aut pm- nfe'prio-, guium, aut falforum, aut alterius cuiufdam confimilis facul- res digfff täte,non rede indicant.Non enim candem vim habftt, ue- /err. que dulcia inter fc,nequc amara,neque vlla aliqua eiufinodi. Multa enim ex talibus funt quæ amp;nbsp;aluum emolliunt,amp; fiftut, ficcantque 8c humedant, Similiter autem etiam in reliquis omnibus. Sunt amp;nbsp;quæ adftringunt, itemque aluum mouent,
B vrinam cient.Sunt quæ neutrum horum fadunt.Similiter amp;nbsp;ex calfacientibus ac reliquis omnibus, alia aliam faculta-tem habent.De omnibus quidem igitur irapoflibile eft qua-lianam fint declarare. Verum quam vim fingulatim liabcät, docebo, Ordcum natura quidein frigidum eft amp;nbsp;ficcum. Orde«». Ineft 8c purgatorium quiddam à fucco palearum, Eius fignum habebis fi voles ordeura non purgatum coquetc, Pur-gat enim is fuccus fottiter,Si vero dccorticatu coxeris, per-irigerabit magis ac aluum fiftet. Quum autem toftum fuerit, humor quidem purgatorius præ igne perit.Frigiditas autem amp;nbsp;ficcitas relinciuitur. Quæcunque vero perfrigerare acfic-careoportet,idipfiim polentæ tranfigunt. Mazaomois Mazi«, generis fic vtimur,facultatem autem habet maza hçc talem.
C farinæ ex toto collaiæ alimetum quidem minus habent, verum magis per aluum fecedunt.Pur.-e autem magis nutriunt, minus vero per aluum fecedunt. Maza prius fubada, refper-fa,vino dulci non emollita,leucm facit,amp; per aluum fecedit, ac fiigefacit. Et frigefacit quidem, quia frigida aqua madc-fada eft,per aluum autem fecedit,^ia cito concoquitur. le-uem vero facit,quia multum alimenti cum flatu foras eiccr-nitur.Quym enim tranfitus alimenti anguftiores finr, aliud infuper accedens non fufeipiunt, 8c quod quidem cum flatu attenuatum eft, foras excernitur.quod vero intus manet, flatum inducit, 8c partim fupernc eruélatur, partim inferne fecedit. Multum itaque alimenti à corpore difflatur. Si vero velis mazamftatim vt fubada eft exhiberc, talis rcfic-catotiauft. Quum en^ polenta Ecca exiftai, 8c aqua fic madefada
-ocr page 310-HIPPOCRATIS LIBER II.
® madefaöa, atque fic praeparata in vçntretn illabatur, hupip- D tenaetipfo trahit calidum exiftentcm. Solet enim caliduin attrahere frigidum,amp; rurfus frigidum calidum. Confumpto autem humore ex ventte necefle eft ficcari. Aqua vero qux vnà cüm maza ingrefla eft/rigefacit. Quæcunq; igitur ficca-re oportet autfiigefacere.aut vetris profluuio diftufum, aut alia quapia eiufmodi caliditate, maza efficax exiftit, At ve ro ficca.vino dulci emollita ac trita maza.'ftccat quidem noo finiiliter,propterea qiiod vehementer eft adftrida,aliinentii vero plurimum corpoti prxbet, Nam vt lenitcr liquefcentis alimentum tranfitus fufcipiunt.Peraluum quidem igitur tar defecedit,flatum aiitem non inducit,neque eriidatur.
vçro amp;nbsp;aqua, amp;nbsp;vino dulci emollita ac prius fubada eft, nU' J trit quidem miniis,per aluum autem feçedit,amp; flatum magis Omn. inducit. Cyceon autem folumin aqua quidem frigefacit
ac nutrit,in vino vero calfacit ac nutrit,i;t aluû fiftit.In mclle ay tern calfacit quidem minus ac nutrit, per aluum vero magis fecedit,fi non meracum mel fuerit; fin minus, no fecedit, I«. fed aluum fiftit. In lade vero bene aliit omnes Cyceones, hoc eft farinæ. Veruntamé ouillum aluum fiftit,caprinu]n ve ro magis per aluum fecedit. Bubulum vero minus. Equi-Triticum. num autem amp;nbsp;afininum magis fecedunt. Triticum fortius eft ordeo amp;nbsp;magis nutrit,minus autc per aluum fecedit,tuni ipfum,tumfuccus. Panis autemex totafarinacollata,fic-cat amp;nbsp;per aluum fecedit.Purus autem magis nutrit, minus ve pjnif «a- ro fecedit. Ex ipfisporropanibus.fermentatus quidem Ie-f rietii. uis eftamp; fecedit. Et leurs quidem eft, quia à ferment! acorc humiditas confumpta eft,qua: fane 31imentum exiftit,fecedit auté,quia cito concoquitur. Non fermentatus fecedit qui' dem minus,nutrit autem magis. Qui fucco fubadus eft,le-uior eft,amp; mukum nutrite per aluum fecedit. Nutrit, quia purus eft,leuis eft,quia leuiflimo fubadus eft,amp; fermentatus ac toftus ab eodem eft.per aluum fecedit,quia pairo,amp; aluun, mouente tritici parte,permixtus eft. £x ipfis autem pani-bus maiimi maxime alunt,propterea quod minime exurituf I humiditas ab igne.Et furnace! panes magis alunt quàm fuca- nbsp;nbsp;.
rij amp;nbsp;veruar!j,propterea quod minus exuruntur ab igne. I
CJibano autem cod! amp;nbsp;fubcinericij ficciifimi funt,hi ejui-dem p;optercincrem J ilk vero per tiiftam humore priuati.
Similaginci
-ocr page 311-OE DIÀEfA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in
A Sitnilagînel omnium Lorum fortiffimi funt, Et adLuc magis • qui ex alica fiuut,valdcquc nutriunt, verum non firailiter fc-cedunt. rarinapurainaquapotafrigefacit,amp;loturapolli/ täriiult nistriticL Furfurumfuccus codus,leuis,peraluumfccedit. Verum farinæinlade datx magisper aluum fcccdunt, quàm in aqua,propter ferum,amp; maxime inter aluum mouen tia numerantur. Quæcunque veto farinæ cû melle amp;nbsp;olco coquuntur,aut affaniur.omnes æftuofç funt,amp; rudum^ent. Etiuamp;um quidem cient, quia probe alentcs non fecedunt.
Acftuofx autem funt,quia pinguia,amp; dulcia, 8c inter fe con-coidia,non eadem codura indigentia,in eodem funt. Si-milago amp;. alica coâa.fortia funt amp;nbsp;alunt, nô tarnen pet aluû Similago a B fecedunt. quot;f rygis,id eft, Tragus fine olyra.leuior cfttriti- trygii-co,amp; qux ex ipfa fiunt limiliter vt eà quæ ex triiico pariturj amp;magisperaluumfecedunt. Auenacomeftahurncélat ac Auena. petfrigeratdtenaque in forbitione accepta. Polentç ac fari- Po'.ét* re nx tecentes ficciores funt vetuftis, quia igni amp;nbsp;praeparationi tenf«. proçinquiores exiftût.Vbi veto vetuftæ hunt, çalor exhalat, 8tfngidiusinducitur. Panes calidificcant.ftigidi minus. Panes ta-( gracilitatém autem quandam inducunt. F abç alunt,aluum lidi.
fiftunt,amp;inflant.lnnant,quia meatus aliud infupetaccedens Faba. alimentumnonfufeipiunt. Aluum fiftunt, quia totathali-
• menti fecera babent. Pifa inftant quideth minus, per alun Pifum.
' autemmagis fecedunt. Ocbrifiue eruiliæ,amp;dolicbifiue Oebri.
pKafioli ac filiqujc, bis magis per aluum fecedunt, minus in-
C, flant,8t probe alunt. Cicer album per aluum fecedit,amp;. per Citer. vrinameücitur,amp;alit. Etalitquidc,caTnofuminipfo.Per vrinamvero eiicitur,dulce.per aluum autem fecedit, falfugi-nofum, Milij grana ac palcæ ficcant, amp;. ventrerh fiftunt, ic Milium; cum ficubus, fortibus doloribus conferunt. Ipfum autem MiUumcoftum alit', non tarnen al^ fecedit. Lentes xftu- Lent, ofsfuntgt turbatiux,amp;. neque per aluniti fcccdunt,ne-que ipfam fiftunt. Eruum aluum fiftit, amp;. robuftum eft, amp;nbsp;Eruum. ctaffefacit,8e explet, Seboni coloris bominé facit. Lini fe- Linum, men comeftum aluum fiftit. babet 8lt;. quiddam frigefafkoriü.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hormini fernen confimilia lini femini facit, Lupini natura Horminfe
, tobufti funt 8icalidi,veru per præpatationcleuiotesac fri- LupinUm. \ gidiores amp;unt,amp; aluo fcccdût. Trio bumeCtat 8c aluo fece- trio.
dit.Cueurtierisfemenperlotiummagisabitquàmfeceffum. Cucumis \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Explet
-ocr page 312-HIPPOCRATIS LIBER It
• Explet autem amp;nbsp;craflefacit. Et fecedit quidem per aluu.pro- P peer palcatn externam,explet autc Sc craflefacit, propter cat ncni.Lotum veto fecedit qui Jem veruin minus,craflefacit au tern amp;nbsp;explet magis.huineâat autem amp;nbsp;vrit, propter pingue Cnicur. A oleofum. Cnicus aluum mouet. Papauer aluum iiflit, Pap^aer. magis autem nigrum hoc facit, fed amp;nbsp;album idem agit, alit autem amp;nbsp;robuftii eft. Horum porro omnium fucci carnis aluuA mouct.oportct itaq-, in præparationc id obferuare,vt quç flccare velis,ab his fuccos detrahas,amp; came vtaris. Qu® veto aluu mouete velis,vt fucco copiofiore, came veto pau-ciore Si fucculentiore vtaris. Cxterum de anim«libus que Caro cuiuf in ciborii vfum veniunt,fic cognofeere oportet. Carhes Bu qite ani- bulærobuftæ funt,amp; aluum fiftunt, amp;nbsp;ægrè in ventre conco- j rnalit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quûtur,propterea quôd craflî ac multi fangtiinis eft hoc aiii-
mal,amp; cames graucs,itemque fanguis,aclac. Quorum au-tem animalium lac tenue eft. Si fanguis fimiliter, eorum etiâ carnes confimiles funt. Caprinæ carnes his leuiores funt. Si magisaluo fecedunt. Suillæ robur quidem magis quàm hæ corpori inducunt.inultum autem aluo fecedut,propterea quod tenues Si modici fanguinis venas fues habent, carneni veto multam. Agninæ leuiores funt ouillis, Slt; hedinx ca-prini$,quia exanguiores funt amp;nbsp;humidiores. Quuni cnim fic/ ca amp;nbsp;robufta natura fint animalia, dum quidem tenera: funt, aluo fecedunt,vbi vero augmentum fumpferint, no fimiliter. Et vitulinæ cames codem modo fe ad bubulas habent. Verum porcinæ fuilis grauiores funt. Quiim enim animal fit na f tura carnofum Si exangue, humiditatis excefluin in tenella ætate habet. Q^m igitur meatus fuperaccedens alimentuni non fufcipiant,intus nianens calfacitac perturbât ventrem. Afininæ cames aluo fecedut,amp; pullorfi adhuc magis. Equi' næ leuiores funt. CaninWcalfaciunt ac ficcant Si robur indu cuiit, non tarnen aluo fecedunt, catulinæ vero humcâant Si fecedunt. Suis fîlueftris caro ficcat amp;nbsp;robur exhiber, acfecedit. Cerui ficcat, minus autem fecedit, magiique vrinam prolicit. Leporiuæficc.x’ fiint amp;nbsp;aluum fiftunt, vrinxautem citamentum quoddam faciunt. Vulpinæ humidiores funt
H Si vrinam cient,£t erinaceorum terreftrium carnes humidi-ij ores funt ac vrinâcient. Porrô de volucrium gencribusfic C^raMÜ. resfehabet. Qmniaferme volucriÿn genera ficciora funt quàm
-ocr page 313-DÈ DIAETA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit
A quàmquadrupedia.Quæcunque enim veficam non Eabent, neque niingunt,neque iputum aut faliuam fundunt, omnino. lîccafunt. Propter caliditatem enim ventris,bumiditase». corpore confumitur in alimentum caliditatis, quare neque mingunt, neque fpntum aut faliuam fundunt. Cui autem taies humiditates non infunt.id ipfum necelTario ßccat,Siccif-fiina igitur caro eft palumbis gt;nbsp;deinde eolumbæ, tertio loco perdicis,acgalli,amp; turturis. bumidilTima vetoanferis® Se-minileges autem volucresprædiôis ficciores funt. Verum anatis cames,amp; reliquarum auicularum qua; in paludib’ de-gunt, aut in aquis, omnes humidæ ûint. At veto ex pifci-bus ficciflîmi funt bi,fcorpius, draco, caUionymus, cuculus,'
J glaucus, perça, thrifla. leues autem funt petrofi fermé omnes,velutturdus,phuca,clephetis,gobio.Tales autem amp;nbsp;prç* diâi itidem, leuiores funt erronibus, Nam hi vt quiefcentes tifcet er-taratn ac leuem carnem habent,Erronés autem amp;nbsp;vndas ver- ranes, berantes labonbus fradi, folidiorem carnem habent. Tot-pedincs autem amp;nbsp;fquatinæ ac Rhombi,amp; huiufmodi, funt le liiores. Qyicunque veto pifces in lutofis Si aquofîs locis alimenta habent, velut capitoncs, mugiles, anguillæ, Si le-liqui eiu(modi,grauiores funt,propterea quodab aquaSc luto, amp;nbsp;inhisnafcentibus,alimenta habent, àquibus etiara i fpiritus in hominem Ingrediens ipfum lædit ac grauat. Pifcetgra
Fluuiatiles autem amp;nbsp;paluftres his adhuc grauiores funt.Po/ «iorer, lypi veto amp;nbsp;fepia;,amp; eiufinodi pifces, neque pifces velut vi- contra.
C denturfunt j neque per aluum feceduntiquapropteretiam oculos comefti grauant. lufcula tarnen horum aluum mo- Conch/lnt uent. Cæterùm conchylia velut funt pinæ , purpuræ, pa-tellæ,buccina,oftrca,ipfa quidcm'.fieca funt, fucci auté ipfof* rum aluum mouct. Mituli vero amp;nbsp;pcótines ac tellinx magis aluo fecedunt. Vrticæ auté Si cl]ÿ:tilaginofi generis pifces, maxime humedantacaluum mouent. Cæterii Erinaeeo-rû ouajde locuftarii humor,amp; mufculi amp;nbsp;vrfje,ac cancri,magis quidé_fluuiatiles,fed Si marini,aluum mouent Si vrinâ cient. Salitj pi-Salfaraéta ficcant amp;nbsp;atténuant,pleraq; etiâ aluum Itniter mo fees. uent.Ex falfamétis ficciifima funt marina,deinde fluuiatilia, Humidiifuna auté funt paluftria. Ex ipfis auté falfamétis pi AnimaliiE fcesjpercatappellati valdeficci funt. Animaliû porro cicuru lt;ƒ carniS ea quç in fyluis amp;nbsp;agrispafcutnur,ficciora funt his quç intra diucrjîtas.'
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«des
-ocr page 314-HIPPOCRATIS LIBER. IL
• jedes nutriuntur.quia laborc rcficcantur,itemque pr.r foie tt P frigore,8i fpiritu ficciore nutriuntur.Verum fyluellria ficci-ora font manfoetis, Sc crüdiuora ac fyluarum materie pafta, itemque patum edacia, ficciora font edacibus. Et frugiuora herbiuoris ficciora font,Et frugiuora non frugiuoris,amp; pau-cibiba multibibis,amp; fanguine refcrta exanguibus ac paucdin fanguinein habentibus , le quæ in vigore font vetuftis valde ac iudlnculisjäc mafcula foemincis, amp;. caftrata non caftratis, amp;nbsp;nigra albis, Sc hirta nudis. Contraria vero bis humidiora font. Ex iplîs autem animalibus carnes hae fortiores font, quae optime exercentur ac fanguinolctiflîmæ font,amp; in qui-bus recumbunt, LcuifTimç autem carnes funt,qu{ minime exercentur,amp; in vmbra degunt,amp; in intimis animalis parti- S
■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus fitæ font. Exanguium autem partiiî robuftiflîmæ font,
cerebrum amp;nbsp;medulIa-LeuHTima: vero carnium partes font ca pitalcs,amp; fob ventre,mufculi, peftines, pedes. Ex pifeibus îîcciflTimæ font fopcrnæ partes,leui(rimx fob ventre,Et capita ipforum humidiora font,propter pinguedinemaccere-Ouiiqiid- brum, Ouavolucrumrobuftumquidhabét,amp; alunt,amp;in-lilt- flant.Robuftum quid habent,quia gencratio eft animalis.A-lunt.quia hoc eft pulli lac.InHant,quia ex parua mole in muh Ctfeus. tam diffunduntur. Cafeus robuftus eftamp; arftuofosamp;alit, Robuftus quidem, quia proximus eft generationi. Alit autc, quia carnofæ reliquiæ font ladis. Acftuofus eft,quia pinguis. Aluum auté fiftit,quia focco ôc coagulo côpadus eft. Aqna
Atjua. frigefacit. Vinum calidum eft amp;nbsp;ficcum.Habet amp;nbsp;purgato- y Vinaui ni riumquiddâ â materia. Vina nigra amp;nbsp;auftera ficciora font, grunt. amp;'aluum non mouent,neque vrinam cient, neque faliiiamfa ciunt.Siccant autem amp;nbsp;calefaciunt.humiditatem ex corpore confumentes. Molli.a vero nigra humidior.i font,amp; inflant atque aluum magis mouû,DuIcia nigra humidiora font.cal-faciuntautemamp;inflant humiditatem inducentia. Atve-ro alba amp;nbsp;auftera calficiunt,m3gi(q; vrinam cient, quàmaluum mouent. Noua vina aluum magis mouent, quia pro-piora mufto funt,itemque alunt,amp; odorata magis quim ino/ dorata eiufdc ætatis.quia magis concoda fontrSc crafla magis quàm tenuia. Verum tenuia dulcia magis vrinam cient, te aluum mouent, amp;nbsp;humedant coqms amp;nbsp;fanguinem debilem faciunt, amp;nbsp;aduerlârium corporis fanguinem in corpo-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re augent.
-ocr page 315-DE Dl AETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui
te augtnt. Muftum inflat,Sc fubducit,ac conturbat feruens in ventre,8c aluo fecedit.Inflat lt;^uidem,quia calfacit.fubdu- * «tautem ex corpore,quiapurgat.conturbat autcm,quia fcr-uet invétre,atqi ita aluo fecedtt. Vina acida frigefaciut,at- Vîb«« 4(2 tenuant 8c hutncdant.f rigefaciunt quidcm Sc atténuant hu darn, tnidiutis euacuationem à corpore facientes.humeûantauté pet aquam vol cum vino ingrediétcm. Acetum frigefacit, Acet««, quia coUiquans humiditatc in cotpore confumit. SiQic au-temmagis quain mouetaluu,quia non alit 8c acre eft. Sapa calfacit 8c humedat ac ftibducit.Calfacit.quia vinofa eft.hu- Sip4. meftatiquia alit.fubducit quia dulcis eft. Vinum recens fub torculari expreffum 8c nondum excolatum,humcaat, fubdu
J eit,8c inflat,quia etiammuftum idem facit. Melcalidumeft Met.
ÎC flccum.fi raetacum fit,cum aqua autem humetbat 8c aluum tnouet bdiofis ,pituiiofis veto fiftit. Dulce vero vinum pi-tuitofis magis aluo fecedit. De oleribus porto hoc modo res fe habet. Allium calidum eft, 8c aluum mouet 8c vrinam xUi««.
ciet cotpori, oculis vero non eft commodum . Multam cnim corporis purgationctn faciens, vifumhebctat, aluum autem 8c vrinam mouet,propter vim purgatoriam, coftum debilius eft quàm' cmdum.flatum autem inducit, propter fpititus in-tentionem. Cepavifuicomoda eft,cotpori vero mala,quia Cep«, ealida 5t acftuofa eft,8c aluo fecedit, 8t alimentfi quidem nullum cotpori ptæbet neque vtilitatem,calfaciens autem ficcat ptoptct fuccum. Poirfi calfacit quidem minus, vrinam ve- Porr««.
C to ciet,8c aluum mouet. habet 8c quid putgatotiu. humeftat autem 8c tuGtum acidum fedat.Pracftat à leliquis cibis poftre mum ipfum edetc. Kaphanusfiue radicula .humeäatpi- R4ph4a*. tuitam diffundcs fua acrimonia.folia minus ptofunt,prçtet-quam ad atticularem morbum.Radix vitiofa eft, innatans ac ægre concoâihs. Nafturtium calMum eft,8c carnemliquat. fiftit autem pituitam albam,quare vrinat ftillicidium inducit.
Sinapi calidum eft 8t aluum mouet, fed Sc hoc vtinæ diffi- Sinapi. cultatem facit. Qüm 8c Eruca idem facit. Cotiandrum ca CoriidrC. Udum eft, 8c aluum fiftit, 8c rufitum acidum fedat, 8c fom-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num conciliât, fi poft t emum edatur. La^ucaftigidiffima L4ff«(4.
eft.ptius quàm fuccum habeat.debilitatem autem quandam
\ cotpori inducit. Anethum calidum eft ,8c aluum fiftit ,8c Anethwi«, fternutamenta fedat olfaGlatura. Apium magis vrinam ciet Apia«.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? quàm
-ocr page 316-HIPPOCRATIS liber I I.
_ nbsp;nbsp;nbsp;quam alu um mouet.amp; radices magis quam ipfum,aluura rna ”
Ofjim«* uent. Ocymumficcumeftamp;calidü,amp;aluumfiftit. RU' RuU. nbsp;nbsp;ta vrinam magis quam aluum mouet,Habet amp;nbsp;vim quandaW
condet)fandi,amp; ad medicamenta noxia commoda eftprs-potata. Afparagus iiccus eft aluum liftit. Saliiia licca Saluia. eft amp;nbsp;aluum fiftit. Solanum frigefacit,amp; fernen in fomnis Saldnutn, effundere non permittit. Portulaca fltiuiatilis frigefacit, Portuldcit fale ^ro eondita ac feruata, calfäcit amp;nbsp;purgat. Calainin-CaUmitb« tha calfacit 8c purgat. Mintlia calfocit amp;nbsp;vrinam ciet,amp; yo-Miiitba mitus fiftit. Et fi quis fernen eius fæpe comedat,colliquefâ-cit vt quis diffluat,amp; artigere prohiber, amp;nbsp;corpus debile fa-Rumex, cit. Rumex calfacit ac aluum mouet. A triplex humida Atriplex eft, non tarnen aluum mouet. Blitum ealidum eft, non nio Sra/fica uens aluum. Braftiea calfacit acaluum mouet,amp; biliofa ducit. Bctæfuccus quidem aluum mouet, ipfumautemo-lus comeftum fiftit. Radices vero magis aluum mouent.
CxcurHw Cucurbita frigefacit amp;nbsp;liumcdat,amp; aluum mouet. Rafuizi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rapum æftuofum eft,hume£lat autem 8c conturbat cor
pus , non tarnen aluo fecedit, amp;c vrinæ difficultatem indu-tuiepum cit. Pulegium calfacit amp;nbsp;aluum mouet. Origanum cal-Origani facit, Sc biliola fubducit. Thymbra limilia otigano effi-Tlymunt cit. Thymum ealidum eft,per aluum fecedit Semingi-Uy'lfopunt tur,ducit amp;nbsp;pituitofa. Hyflbpum calidti eft Sc pituitamdu Herbar« cit. Porrö fylueftri.a oler.i, quæ os calfaciunt, amp;nbsp;odorata «ir«. funt, ca calfaciunt Sc minguntur magis quam per aluum fe- p cedunt. Qua: vero huraidam habent naturam frigidamque acfatuam,Se odores graues,magisper aluum fecediintjquàm per vrinam. Q^ autem acerba amp;nbsp;auftera funt, aluumfi-ftunt. Quæ acria amp;nbsp;odorata funt,vrinam cient. nbsp;Qup acria
amp; ficca in ore funt, ea omniaficcant. Quæ acida funt,frige-faciunt. Cætcrumfuccivrinam cientesfunt,crethmi,3-pij, ali j cremor, cytifi,flt;îbiculi, porri, adianti, folani, qui Sc frigefacit. Item fcolopendrium,mintha,icfeli,caucalides,liy-pericum, vrticæ. Aluum autem mouent Sc purgant, cicer, lenticula,ordeuni,beta braftiea, mercurialis,làmbucus, cni-cus.Hæc omnia aluum m.-igis mouent qu.un vrinam. Atve-
PiJWit. ro dc pomis hoc modo fc res habet. Quæ quidem femini-bus referta funt,e.a magis aluum mouent,Item viridia magis
Har* quam ficca.Verum vis k facultas ipforum referatur. Mora • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calfaciunt
-ocr page 317-DE DIAETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114
A ealfaciunt amp;nbsp;Eumeûant ac aluo fecedilt. Pira matura cal- iîM faciunt 6c humeûant ac aluum moucnt. Dura vero fiftunt. Pira fylueftria,hyberna, matura, aluurn mouent ac purgant.
Crudaverofiftunt. Maladulciaægreconcoquuntur.Acida Maixdul/ veto amp;nbsp;matura,minus. Cydoniaadltringunt,amp; non mouent cix. aluum.Succi autem malorum.vomitus liftût amp;nbsp;vrinam tient. Cotonex. te ante vomitum odorcs iplbrum idem prxftant. Mala fyl-ueftria aluum fiftunt. Coda comefta magis aluum nipuent.
Verum ad tefpirationem quæ ereda cernice fit;amp; fucci ipfo-ium,8!.ipfaquoque,hauftaprofunt. Sorba,Mefpila amp;nbsp;Cor- Sartx. na.îc quæcunque alia buius generis poma, aluum fiftunt amp;nbsp;Me/p.Cor acerba funt. Mali punici dulcis fuccus aluum mouet. habet »“• ante quid æftuofum.Malapunicavinofa,ininusæftuofa funt. MaU p«-Acida vero magis frigefadoria. Nuclei autem omniii aluum nica fiftunt. Cucumeres crudi.frigidi lunt 8t ægre concodiles. Cucumit Maturi autem amp;nbsp;peponcs,minguntur Sc per aluum fecedunt. Peponex vetum flatuofi funt. Botri vuarum calidi funt Sc humidt ac Vua aluum mouent,maxime albi. Dulces quidem igitut calfaciût foiiitet,pioptcrca qnod multum iam caliditatishabent.lm-maturx veto minus ealfaciunt, magis autem purgant potati.
Ficus 8c vux pafta: æftuofæ funt,fedaluummouent. Fi- rieur eus viridis bumedat 8c aluum mouet, ac calfacit. bumedat, quia fucco plena eft.Calf.icit, propter fuccum itidem, aluum mouet, propter fucci dulcorem. Prim.x ficus pelfimæ funt, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia fucculentitfimx.optimç autem funt poftremx.Ficus ari-
1 ç. ux xftuofæ funt,fed aluo fecedunt. Amygdalæ æftuofx Amygdi-1 fttnt,verfi probe nuttiunt.Acftuofç quidem font propter pin- U.
1 guitudinem, nutriuni autem propter carnofitatem. Nuces ïltttet.
l totundx fimiles bis funt. Latx veto matur.x probe alunt, 8c
1 aluum mouent.Depuratx vero etiamflatuminducunt. Tu-
l niex veto ipfarum aluum fiftun^ Acyli ilicis glandes, 8c CuJlxtteÀ l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qucrcinx ac faginex glandes, aluum fiftunt crudx 8c affatx,
1 codx veto minus. Pingues carnes xftuofx funt, fed aluum l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mouent. Carnes conditx ac alferuatx in vino quidem fie/ Carouxriè
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cant 8c alunt, amp;nbsp;ficcant quidem propter vinum, alunt autem condiM
\ propter catnem.ln ateto autem alferuatæ calfaciût quidem, quid l verum minus propter acetura.multum autem nutriunt. At ve \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to fale feruatq minus quidem alunt,bumiditate per falem pti
\ uat,x, atténuant autem 8c ficcant ,ac fufficientct aluum mo-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P ij uentlt;
-ocr page 318-HIPPOCRATIS LIBER I J.
tw.
Qÿî uirfif went- Casterum vires finguloruin dctrahere, amp;nbsp;addereac D demrfntar augere, hoc modo oportet. Ex igné amp;nbsp;aqua omnia confti* tuuntur,amp; animalia,amp; terra nafccncia,amp; ex his augefcunt, jc inhçcfecernunturacrefoluuntur. Fortiumquidemigitur eduliorum vim fæpe coquendo ac frigefaciendo detrahere oportet, amp;nbsp;vice verfa augere. Humidorum autem torrendo ac afTando humiditatem eximere. Siccorura vero rigando
To/l*.
ac ma^facicndo. Salforum rigando amp;nbsp;coquendo. Amaro-rum amp;nbsp;acriutn dulcium mixtura.Acerborum pinguium tem-peramento.amp; de rcUquis omnibus ex prædiétis indicium fi' cere oportet. Qinrcunque tofta aut aifata funt,aluuni nw-gis fiftunt quàtn cruda, propterea quod humiditas itemqiie
pinguitudo per ignem ablata fu»t.Quum itaque in ventrem 5 inciderint,humiditatem ex ventre tiÆunt, amp;nbsp;ofcula venarfl eoncludunt ficcantque ac calfaciunt,quarc tranfitus humidi' 1»/icri» Io tatis fiftunt. Qua: vero ex inaquofis ac ficcis Sc æftuofislo eil mtti. cis veniunt,ea omnia ficciora ac calidiora funt, Sc robur am-plius corpore exhibent, propterea quod pari mole ac copia grauiora funt Si denfiora,amp; maioré redditum tribuut, quant quæ ex humidis Sc riguis ac frigidis.Hasc em humidiora funt amp;nbsp;leuiora ac frigidiora. Non igitur folu ipfius cibi amp;nbsp;pows, amp;nbsp;animahum ipforn vim nofle oportet,fcd etiampatriæ vn-defunt. Qiuim igitur forte alimentum corporiofferrevo les,amp; ex iifdem cibis,hisquç ex inaquofis locis veniutvten-dum eft,amp; cibis,amp; potibus. Sc animalibus. ƒ bi vero leuiore amp;nbsp;humidiore, bisqu,a: ex riguis veniunt vteris. Dulcia Sc acria,amp; falfa,amp; amara,Slt; auftera. Sc carnofa calfacere folent. Itemquasficcafunt,amp; quçhumida. Q^æcunqueigiturde ficca parte plus in fe habent,ea ficcant Sc calfaciunt.Quæ ve ro humidæ partis plus habent, ea omnia calfacientiahume-öant,amp; aluum magis mouent quam ficca.Nam vbtalimenni amplius corpori præbuerunt,reuulfionem in ventre faciunt, amp;nbsp;humeiftantia aluo fecedunt. Quæ autem excalfacientia ficcatjtum edulia, turn pocula,neque laliuam,neque vrinam, neque feceflum facientia,corpus ficcat,idque ob hanc cauf-fam.Corpus calfadum humore vacuatur,amp; pars eius ab ipfis cibis,pars in alimentum caloris ipfius anima; cófumitur. Pars etiam calfafta Sc attenuata per ipfum corpus eipellitur.DuL eiaamp; pinguia ac oleofa replent, quia ex modicamole mul-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tumdif.
-ocr page 319-DE DI AETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj
A iumdiffun(lBntur.Calfaaaautemamp; difFufa, calidiutem in _ corpore replent ac tranquillam effe faciunt. Al vero aci-da,8(, acria,amp;. auftera,amp; acerba,amp; ex toto collata,amp; ficca, no replent : propterea quod ofcula venarum aperiunt amp;nbsp;cxpur-gant,amp; partim ficcantia,partim mordentia ac adftringentia, humiditatcra carnis horrere ac conûdere amp;nbsp;in modicam mo lem contrahi faciunt, atque ita vacuum mulium in corpore fit. Quum igitur voles à raodicis implere.aut à pluribgt; eua- Q«î p4uM cuare.talibus vtaris. Recentia omnia maiorein quim alia ptient, fottitudincm kabent, propterea quod propinquiota viuo funt.Verum antiqua amp;nbsp;maicida.magis quim recentia aluum mouent,quia propiora putredini funt. At veto cruda alunt amp;nbsp;g ruftus dent,propterea q^uod quç ignem coquere oportebat, “ ea venter ttanfigit,debilior q ingefta funt exiftens. Cæte- oF/onU rum obfonia ex variis intritis præparata, aeftuofa amp;nbsp;kumida e* intriti» funtiproptetea quod pinguia,i: tofta,amp; calida, 6e inxquales uariir tow interfevireskabentia,ineodem cokærent.Verumquæin Hita, muria præpatauturmeliora funt,amp; non.-eftuofa. Portóde Balnea balneis koc modo kabet. Aqua potabilis humeâat amp;nbsp;frige-facit,exkrbet enira cotpoti kumiditatem. S alfum autem balneum calfacrt ac ficcat. Qmm enim natura calidum fit, tra-kit à corpore kumiditatem. Calida autembalnea ieiunum Batneaea
1 atténuant ac frigefaciunt : per caliditatem enim kumiditate I de corpore auferunt, euacuata autem de earn e kumiditate, ' corpus petftigeratur.d cibo accepto eadem calfaciuni,ac ku . nbsp;nbsp;nbsp;(2 medant ,ea quæ fupereminent in corpore diffundentia in
maioton molem. Balnea autem frigida vice verfa, vacuo frigiJa. quidem corpore ptæbent quandam caliditatem. Vbi autem cibus ingeftus eft, ab kumido exiftente detrakunt, amp;. fri-gidum exiftens ficcitate replent. Non lauati ficcat quum kumiditas eonfumatur.Similiter ^am vndionis negledus.
Vndio vero calfacit,kumedat,ac mollit. Sol amp;nbsp;ignis fie-cant,propterea quod quum calidafint amp;nbsp;ficca, kumiditatem Sol.ignit ex corpore trahunt. Vmbraamp;frigus moderate kumedât, VmBrii. dant enim magis quam accipiunt. Sudores omnes abeun- Sudorer. tes ficcantSt atténuai,kumore ex corpore déficiente. Coi- Goilui.
1 tus attetiuat, kumedat amp;nbsp;calfacit, Galfacit quidem propter \ laborem amp;nbsp;excrctionem frigiditatis. Atténuât autem pro-\ pier cuacuationem. kumedat, propter colliquationis reli-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p hj quias
-ocr page 320-HIPPOCRATIS LIBER. II.
quias in corpore pr.-c labore. Vomitus atténuant propter D cibicuacuationem, non tarnen ficcant.fiquis poftridie rede curet, fed humedant, propter repletionein 8: colliqua-tionem carnis pra; labore. Si vero quis finat hæc poftridie confnmi in alinientum caliditati,amp; diçtam fenfîm adkibeat, Vamituf ficcant. Ventrem autem compaélum vomitus foluit, amp;nbsp;e-ueatrêmo gerentem magis quàm oportet ,fiftit, ilium quidem hume-ort.Ö' ctans^unc vero ficcans. Quum igitur aluum quis fiftcrc rrfWr. volet,auide deuoratum cibum euomere oportet, priufqiiam humefcat 8c infra detrahatur : 8c magis accrbis amp;nbsp;aufteris e-duliis vti. Vbi vero foluere aluum quis vçlit.plurimo tem- . pore cibis immorari cófert,amp; acribus, ac falfis, amp;nbsp;pinguibus, ac dulcibus, turn cibis, turn potionibus vti. Somni ieiu- । num atténuant amp;nbsp;frigefaciunt, fi non longi fuerint, præfen-tem humiditatem cuacuantes, Qui vero magis calefaciunt, coSliquant carnem, amp;nbsp;corpus diftundentes exoluunt, acde-biles faciunt.à cibo vero iumpto calfacientes luimcdant, ali mentum in corpus diffundentcs.à matutinis autem deambu
Vi^iliit. lationibus fomnus maxime ficcat, Vigilia in examp;tiatis cibo noxia eft,non permittens cibum liquari ac concoqui.Ie-
Segnicics iunos autem atténuât quidem,verum minus lædit. Segni-cies ac ocium humcdat, amp;nbsp;corpus debile facit. Anima cniia liber. quiefcens humiditatem ex corpore non confumit. Labor Hovoirr- ficcat,amp; corpus robuftum facit. Semei in die cibum cape-lia. re atténuât, amp;nbsp;ficcat,amp; aluum fiftit ,propterea quod perani- , iM caliditatem humiditas ex ventre amp;nbsp;carne confumitur.
pTdndiS. Prandiumcôtraria facit. Aquæ potus catidus atténuai, f et*acquit fimiliteramp; frigidus.At veroamp; lpiritus,amp; cibus,amp; potus,liu miditatemin corpore congelant, fi excellentcrfrigidafùe-rint,amp; per congelationem ac frigiditatem aluos fiftunt. Nâ Qv^refri animæhumiditatem fup^nt. Rurfus autem ctiam cali-^crent. ditatis çxcefius eandem congelant,in tâtum vt diffimdi ne-queat. Q^cunqueverocalfacientia corpus,Scalimentu non præbentia, carnem humiditate euacuant etiam excef- j fum non facientia, ea frigiditatem homini exhibent. Nain j præfente humiditate mota , flatu ab ipfa repletur aeperfri-
LaBerer, geratur. C.æterumquamvimlaboreshabcantnuncexpo- , nam.Sunt enim alij naturales, ali) violenti. Naturales igitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î
lunt,Vifus labor,auditus,vocis,curarum.Viius quidem igitu»
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talie
-ocr page 321-DE DIAETA.
Its
K tails vis eft. Anima in id quod videtur intenta, niouetur amp;nbsp;calefcit. Calfaâa veto, euacuata huniiditate ficcatur. Per auditum veto allabente fono,anima concutituramp; laborat.la borans autem calefcit amp;nbsp;ficcatur, Quçcunque fiunt homi-nibus in cura,anima ctiam ab his calefcit ac ficcatur, amp;nbsp;hu,-miditatem confumens laborat,amp; carnes atténuât,amp; hominc
euacuat. Quicunque labores vocis funt.velut fermo,aut le äio,autcantus,omnesbianimammouent,Motaaiite®fic-catutamp; calefcit, amp;humiditatem in corpore confumit. At Tteambu/ veto deambulationes etiam ipfæ maxime pr,-E rcliquis natu- Utiones. rales funt, Habent autem quid violcntum. Vis ipfarum ta lis eft.Deambulatio à ccena Si aluum, amp;nbsp;corpus, amp;nbsp;ventrem ficcatjpfumqueamanim fieri no finit,ob hanc caufam.Quu mouetur homo,calefit corpus, itemque cibi. Attrahit igitur humiditatem caro,amp; aluuin amaram fieri non finit. Corpus quidem igitur repletur,aluus veto attenuatur. Siccatur au temeadem,ob hanc cauflam. Quum corpusmouetur amp;nbsp;ca-lefcit,quod tenuiftimum eft alimenti confumitur,pattim per infitum calorem, partim vero vna cii flatu foras excernitur, partim etiamperlotium eiicitur. Quod vero ficciflimum eft de cibis relinquitur, Quare vna cum aluo etiam caro refic-catur. Matutin,r deambulationes attenuant,amp; partes cir-ca caput lenes,amp; agiles,3C juomptas reddunt, amp;nbsp;aluu foluijt.
Atténuant quidem,quia motum corpuscalefcit, amp;nbsp;humidi- Ufionff• tas attenuatur ac purgatur,partim per fpiritum ac flatii, par-tim vero emungitur amp;nbsp;exfcrcatur : fed amp;nbsp;aliqua pars in ali-mentum caliditatis animç confumitur.Aluum autem foluiit, quia quum calida fit,frigido fpiritu fuperne allabente, cali-ditas frigiditati cedit.Leues autem partes circa caput faciiit, ob hanc caufam.Qmim euacuata eft aluus,cx reliquo corpo-reamp; capitehumiditateminfeipfamattrahit,nimirum calida exiftens. Euacuato autem capite, amp;nbsp;vifus amp;nbsp;auditus depur-gantur,amp; homines agiles fiunt. Deambulationes ante poft cxcrcitia,corpora pura reddunt, amp;nbsp;atténuant, non permit- latianet tentes catnis colliquationem fieri præ iabore, fed ipfam de- pojl exert purgant. Cæterum curfus longi ac curui fenfini Fadi, cal-facientes carnem,concoq«cre ac difTunderc po(runt,amp; vim curpr. ciborum in came concoquunt : verum corpora tardioraac crafTiora reddunt quim curfus circularcs.Et multa comedé-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p iiij tibus
-ocr page 322-HIPPOCRATIS LIBIR II.
_ tibus coDimodiores funt, amp;nbsp;hyeme magis quàm xilate. D Carfiu He? Qui vero in veile £uut,eandem vim habent,magis autem fiiti, excaliaciunt, amp;nbsp;corpora bumidiora faciunt, decoloratio-ra ; quia lincerus Ipiritus allabens ipfa non depurgat, fed ia codem Ipiritu exercentur.Conferunt itaque amp;nbsp;iïccis,amp; car-noiis qui carnem demoliri amp;nbsp;abolere voiunt,iccmque iênio-C»r{usret ribus ,propter corporis frigiditatem. Curfus autem reöi fii. reueri^tes, 8t cqueilres indeüniti, carnem minus difiiin-dunt,attenuanc autem magis, propterea quod externis anima; partibus hilabores funt,amp; humiditatem ex carne rçuel-
Curfut cir tidaret.
lunt,amp; corpus atténuant ac ficcant. Circulares vero curfus carnem minime dtflïmdunt,atténuant autem amp;nbsp;diftendunt carnem ventrem maxime,proptcrea quod acutüTimo fpi- £ ritu vtcntes, humiditatem in fejpfos celerrime trahunt. At vero concuffiones ficcant quidem derepente ,non funt autem idone®, neque commod®. nam '•onuul/Jones indueüt? quia excalfaâum corpus, cutem quidem fortiteratténuai, carnem vero minus coagmentat quàm curfus circulares, car nem autem humore cuacuant. Commotiones amp;nbsp;alleua-
tiones carnem quidem minime excalfaciunt, corpusautem IbSh.i amp;nbsp;animam irritant, amp;nbsp;fpiritu euacuant. Luâa amp;nbsp;fricatio, externis corporis partibus magis lalxgt;rem exhibent. calfa-ciuntautemcarnemcorroborant ac augeri faciunt,ob hanccaufam . Qua: ex natura folida iiint ,confri£la conü-dunt ac coagmentantur, quæ vero caua funt, augefcunt.
Quod itaque denfum eft in carne, id confriâum coagmen- F tatur, caua vero augefcunt, itemque venac-Nam carnes cal-faft® ac ficcata:,alimentum in feipfas per venas trahunt, de-inde augefcunt. Volutatio in puluere confimilia luä® ef-®'IC' ficit. Magis autem ficcatpropter pnluerem, amp;nbsp;minus incar-'***foA‘*' nat. Micatio per fummasmanus atténuât, amp;nbsp;carnes fur-fiH- fum trahit. Pollis ,amp; mÄuum ad rythmum motus, con-Ki'fUMo- fimilia faciunt. Spiritus detentio, meatus difparare, amp;nbsp;cu-K] tem attenuare. Si humiditatem lub cutem extrudcre poteft. ^apovo- Exerçitiain puluere amp;nbsp;oleo in tantum difFerunt, quod puluis quidem eftfrigidus,oleum autem calidum. Inhycme Piiluir iy igituroleum corpus magis auget , propterea quod frigus •leÄqwa/ prohiber à corpore quid auferre.In æftatevero caliditatis le. cxceffum faciens, carnemliquat ; quum amp;nbsp;à tempore, amp;nbsp;o-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leo,ac
-ocr page 323-DE DIAÎTA.
quot;7
A leo,ac labore,corpus calefiat. At veto puluis qui inter cxer-cendumaccedit.in aeftate quidem magis auget.Namfri-gefadens corpus ,in cxcelTum calfien non permittit.In hyeme vero frigus Si algorem inducit. Morari in puluere poft exercitia in æftate, modico tempore, confert frigefa-ciendo. Verum longior mora fuperreficcat, Si corpora dura ac lignofa efficit. Fridio ex oleo amp;nbsp;aqua moUit, amp;nbsp;non vehementer excalfieri finit. Porto de lalTitudinibi^ qua; in corpore fiunt, hoc modo res fe habet. Homines inexercitati ab omni labore laflantur. Nulla cnim corporis pars excrcitata eft ad vllum aliquem laborem . Corpora autem exercicata,abinruetislaboribus delalTantur .Aliqua vero B etiam à confuetis exetcitiis laflantur,fi modum exceflerint.
Confriem tia clei r j ayid.
Species quidein igitur lalTitudinum eiufinodi funt. Vis autem ipfarum fichabet. Etenim inexercitatihumidam car ^jj nemliabentes, quum laborauerint corpore calefadomul- tinntwr, lam colliquationem remittunt. Quicquid igitur exfudaue-rit, aut cum corpore depurgatum fuerit, non exhiber ma-gis laborem in corporis parte prartcr confuetudinem eua-cuata . Qtucquid vero ab excretione intus remanferit, non folum huic laborem exhibct,fcd etiar ei parti quae humidi-. tatem fufeepit. Non enim commoda eft corpori, fed infe-fta. Et in carnes quidem corporum non limiUter congrega-.
Bejîdie/i
tur, Vcrum in carnofis partes, quare his laborem cshibet, donee exiuerit. Tanquam enim circuitum non babes,quie-feens ealefit tuin ipfa.tum qux allabuntur. Si igitur multum fuerit quod exeretum eft, etiam fanutn eorpus exfuperat, vt totum eonealefeat, Sc febrem fortem inducit. Calcfaâo e-nim fanguine amp;nbsp;attraâo.celercm circuitum faciunt ea quæ in corpore funt, amp;nbsp;turn reliqupm corpus præ (piritu purga-tur, turn quod compadum eft calefcens attenuatur, Si fimul ex carne foras fub eurem extruditWr, atque hoc fudor cali-dus vocatur.Hoc autem excreto, amp;nbsp;languis in naturalem fta turn rcftituitur,amp; febris remittit, Si lalhtudo fedatur maxime tenia die. Cætcrum eiufmodi laftitudinem lie curare oportet, vt fbmentis Si balneis calidis id quod compadum eft diffoluamus, amp;nbsp;deambulationibus vehementibus depute gemiis, amp;nbsp;modico cibo ac attenuationibus catnis euacua-tionera cogamus ac coagmentemus, Sc oleo fenfim multo
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore
-ocr page 324-HIPPOCRATIS LIBER. II,
Cur/lb.
rempote fricemus.vt ne violenter excalefcat.Vnguentis etiâ D *uin exudatoriisjtum moUientibus, vngere ac mollire con-ducit. At vero exereitatis,ab infuctis laboribus propterea laffitudo coiitingit. Quum corpus nô fuerit laboribus exer-citatum.neccfle eft carnem humidam elfe ad eum locum, ad quem non cft adfuetus fe laboribus exercere , quemadmodû etiam ad ûngula exercitationum genera.Carnem igitur ne-cefle ejcolliquari,amp; excerni,confidercque ac contrahi, vc’-lut priori. Coufert autem hoc modo cutari. Exercitationi'^ bus vtendum eft confuetis,quo id quod compaöum eft calc-fccns extenuetur ac depurgetur,amp; reliquum corpus non hu inedetur,neque incxercitatum maneat.Vtile eft amp;nbsp;hunc bal neis calidis vti, itemque fridione fimiliter vt priorem .Ve-_ rum fomentis nihil habet opus .Labores enim calfacientes ® fufFicictesfuntattenuareamp;depurgareidquod compaûum ■ cft. Laftitudo autem à confuetis exercitiis hoc modo fit.
Kedelt.
A moderato quidein labore laflitudo non mouetur. Quum vero maior quàm oportet labor fucrit.carnern fuperreficcat, ■ euacuat.a autem humore caro,calefit,amp; dolet,amp; horret,amp; ad febrem perducitur longiorem,fi non quis rede curet.Opor tet autem primum quidem ipfum balnea non valde multo, neque nimis calido lauari. deinde exhibyo à balneo molli vino,in coena offerte plurima amp;nbsp;omnigena edulia,Jc potu a-quofo, vino vero molli ac multo vti. Poftea longo tempor? hisimmorctur,doncc venærepletæattollantiir. Deinde vei ro vomat,8e poft modicam ftationem, molliter dorniiat. Po- p ftea per dies fex fenfim ad cibos amp;nbsp;labores confuetos adhi-bcatur,atque ita ad confuetum cibum ac potum perducatur. Vim autem habet hæc curatio talem. Reficcatum excellen-
Çuritie/ nit dat («/I.
ter corpus,humedarepoteft citra exceffum. Si quidem ijii tur poflibile effet, laboris exceffum noffe, quantus is effet, commodum forst ipfi per ftodcratum cibum mederi. Nunc vero illud impoffibile eft, hoe vero facile, Corpus enim re-ficcatum , ab ingeftis omnigenis eduliis id quod conducibi-le ftbiipfi cft fumit, vnaquæque pars de ffngulis cibis. reple-tum autem amp;nbsp;huinedatum,aluopervomitumeuacuata, rur fus exceffum remittit. Aluus autem vacua exiftens rcuellit.
Excedentem itaque humiditatem caro erudat, moderatam yero non remittit,nifi per vim,aut labores, aut medicamen-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta,aiic
-ocr page 325-DE DI AETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut
ta,aut aliam quidam reuulfionem. Qui autem additione cibi fcnfim crefcente vtitur,is corpoti diætam placide conftituit. nutrias Ht.
HIPPOCRATIS COI
DE DIAETA SIVE V1= cltw rdtionejibet 111. IdHO • Com^rio medico phj/-
ßco inter{gt;rete.
E dixta humana exaàe quid coti-fcriberc, vt ad ciborum copiam.la borum commcfuiatio aclymme-tiia fiat.nô eft potVibilc, quemad-modum edam antca àme relatum eft. Multa enim funt impediméia. Ptimum quidcm bominutn natu- Qÿid «e-Iræ.diuetfe exiftenies.Nam amp;. fie- tet perfe-cæ ipfæ ad fcipfas, amp;nbsp;ad alia colla- “iflui tæ magis ac minus ficcç funt amp;. bu «t. tnidæ.Simibter etiam aliæ omnes. Deinde states non iifdc
inamp;ç,entcs,lnfuper amp;.regionumfit«s,amp; ventotummutatio-
C Pes,amp;.temporumalteiatione8,amp;.annicôftitutiones. Eft 8c inter içfos cibos multa differentia, Ttiticum enim à tritico diffett, amp;. vinum à vino, 8c reliqua omnia ex quibus vitium facimus diuerfa exiftentia.impediunt quo minus poffibile fit exaôe de diæta conferibere. At enim ptænotiones inué-tæ fane à me funt eorum quæ in co^ipote dcminantur,fiuc la bores cibos,due cibilabores fupetent, 8c quomodo ftngulis medeti opotteat,prædifcereque fanas naturas, 8c vt non accédant motbi.nifi quis valde multiim delinquat ac fæpe.liçc
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem medicamentis iam opus liabent, Sunt autem quæ ne-
\ que per medicamenta fanati poffunt.Quantum quidcm iç,i-lut inueniti poffibile eft quæ maxime ad rem faciunt, à me
\ inuentumcft.'VerumexaÛeàniiUo. Ptimumi^iiurmiil- QU'iiodus lis ac vulgo bominibusjonfctibam,ex quibus maxime vtili-
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatem
-ocr page 326-HIPPOCRATIS LIBER IIL
• tatem capcre poiTintiqui fane cibis vulgaribus vtuntur, acU P boribus neceflariis.profeüionibus^ue neceifariis, ac opcri» marinis ad vitam degendam reperds: quique calefcunt plus quàm expedit,perfrigeranturque præter commoditatem, amp;nbsp;reliqua diæta inconftanti vtiintur.His itaque ex præfentibus Anni qui- fie viäum faeere conducit. nbsp;nbsp;Annum equidem in quatuor
tnor par. partes diuidunt.quas plerique omnes nouerunt, hyemé.ver, çlIateA,autûnum.Et hyemem quidem à pleiadum occafu,vf' que ad æquinoaium vernum.Ver autem ab Aequino£do vf-que ad pleiadum exortum. Aeftatem veto à pleiadum ortu vfque ad Aróluti exortum.Autumnum ab arâuti ortu,vfque Viffuthy ad pleiadum occafum. nbsp;nbsp;In hyeme quidem igiturtempori
ifrnus. nbsp;nbsp;frigido Si compa fto fe opponendo, hoc viftu vti conducit. j
Ptimum quidem femel tantum in die cibum capere conuenit,nifi quis valde ficcum ventrem habeat. Id veto li fieri no poifit,modicum prandere.Viâu autem vtendum eft ficco Si auftero,amp; calfaâorio,amp; ex toto collato,ac mcraco.Pane autem magis vti expedit,amp; obfoniis aflatis potius quàm coäis. Et potionibus nigris meracioribus ac paucioribus.Oleribus minimum,præterquam calcfacientibus Sc ficcis. Succis item ac forbitionibus minime vtendum eft.Laboribus autc multis omnibus, curfibusque curuis fenfim crefeente acceffione, Si lufta in oleo longa, à leuibus ordiendo ac fenfim addendo. Et deambulationibus ab excrcitiis,acutis ac celeribus.a coe-na vero,tardis in tepore.Matutinis autem multis, leni initio falt;äo,ac fenfim crefeente acceffione,ita vt placide rurfus de- F finas. Vtendum eft amp;nbsp;ftrato duriore, amp;nbsp;nodurnis itineri-bus,amp; funambplationibus, ac curfibus per funem vti cófert. Omnia'enim hre atténuant ac calfaciunt. Vtendum etiam nauigatione. Vbi autem quis lauari velit, fi quidem in palæ-ftra fe exercuerit, frigida^uetur. Si vero alio quopiam ei-ercitiq vfus fuerit,calida commodior exiftit.Vtendum amp;nbsp;vo YamHióii mitibus, fi Immidiores fint ter in méfe,fin ficciores, bis a ci-modut, bis oronis generis, à vomitibus fenfim perueniendum eft ad confuetuni cibum per dies tres,eoquc tempore laboribiis le-uioribus acpaucioribus vtendum. à bubulisautemamp;porc»-nis carnibus, aut aliis, quicquid tandem modum exceflent, rcpletus vomat ; amp;nbsp;à cafeofis amp;nbsp;dulcibus ac pinguibus, eum qui non çft adfuetus replcri, vomere «nducit : Sc ab ebne-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;täte,
-ocr page 327-DE DI AETA.
Atate,*c ciborum miitatione, amp;nbsp;regionurn aJteratione vomc-dum eft. Oportet autem frigori feipfum puruin exhibcre, prxterquam i cibis ac exercitiis. Sed amp;nbsp;in inatutinis deam-bulationibusvbi corpus calefieri coeperit, iteniquein curfi-bus etiam in alio tempore, exceflum vitare oportet. Melius eft enim corpori byemem ferre, quàm exerceri hoc tempo-re.Nam neq; arbores qua: hyemem non pertulerunt hoc té-pore,fruduin ferre poftunt, neque ipfæ fanæ effe. VtÄdum eft amp;nbsp;laboribus hoc tempore ntultis vfque ad exeeiTum, nifi laftitudines fuccedant. Signum autem docebo idiotas, o« ftendamque quapropter hæc ita fe habent. Tempore exi-ftente ftieido ac compaäo, confimilia patiuntur etiam ani-
5 malia ipia.Necefte igitur eft corpora tarde calefieri à labo-rc,amp; modicamquandam humiditatis prxfentis partem ex-«emere. Deinde modicum teihpus tonceflum eft quo labo-tent,multum autem quo quiefcant.Dies enim breuis eft,nox îquot;“” verolonga.proptetea igitur neque tempus, neque labor ex-ceflum habet .Ob hancitaquecaufam hoc tempore fic dix- “edaturà tam inftituere oportet, à pleiadum occafu vfq; ad folftitiuin V ergilj4gt; hybernum diebus quadraginta quatuor .Circa folftitium au- ri occafut tem maxime in cuftodia ac tutela elfe, amp;nbsp;à folftitio alios to- SoIJlitiü. tidem dies eadem dixta vti. Poftquam autem tempus adr duxerit fauonium, amp;nbsp;mollius faäum fuerit, oportet etiani tMonias. cum tempore dixtam fequi,diebus quindecim, quum aräu- Arfturi rus oritur amp;nbsp;hirundo voùt. Sequens verotempüsmagis va- ortur,
C tie tranfigere oportet vfque ad xquinodium diebus trigin- Hirundo.
ta duobus. Oportet igitur etiairi dixta Vti hoc tempore va-riegatiore.mollioreque ac leuiore,amp; cibo,amp; potü,amp; labore, atqueitafenfimad ver pcrducerc. Q^um autem xquino- Aequino-dium iam fadum fuerit mollius,amp; dies longiores, ac nodes ^ium. breuiores,5t tempus calidum ac ficgim conliitcrit, etii prç-fensvidus probe nutriens acmeracusfit. Quemadmodum igitur arbores tationem non habenteS.hoc tempore prxpa- Hdiet tr-rant fibi ad xftatis comrnoditatem, tum incrementum, tum Soret imi-vrabram sSicoportethominem,quumfane mente ac ratio- tentur. lie prxditus fit, carnis incrementum falubre fibi prxparare Oportet igitur vt ne derepente dixta tranfmutetur, tempus Diuifio tft in fex partes diuidere, per odo dies. In prima itaque parte, porii in amp;. labores detrahcre oportctjSe reliquis quoque velociorib’ fix partes
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vü
-ocr page 328-HIPPOCRATIS LIBER HL
Vifht te.
vti gt;nbsp;Cibis autem mollioribus, 8i potibus aquofiorib. ac al- P bioribus,amp; luftacum olcoin foie vtendû efi, Infingulisaii-tem temponbus fingulas diçtas paulatim tranfmutare opot-tet,Sc deambulationes detrahere à cœnaplurcs,matuunai pauciores:amp; niazam pro pane oiFerre,amp; olera coda exhibe-re,amp; obfonia coâa alTatis ada;quare,amp; balneis vti, amp;nbsp;parum prandcre,amp; re venerea pauca vti, amp;nbsp;vomitib. priniuin quidï qua*) quoque die, deinde per longius tempus, quo amp;nbsp;corpus pura carne incarnatum côftituas, amp;nbsp;dixtam in boc tempore moUem, vfque ad pleiadum exortum. Et in hoc iam æfta$adeft,amp;adhanc nuncdiætam inllituerc oportet.
Quum itaq; pleias exorta fuerit, cibis mollioribus ac pan cioribus vti oportet. Deinde maza magis quàm pane, arque । ea prius fubatta , amp;nbsp;vino dulci non emollita, potibus autem mollibus albis aquofis,prandio modico, fomnis à prandio breuibus,amp; rcpletionib. ex cibis ac potibus quàm minimis.
Potu inter edendum vtendum eft fulFtcicte, per diem ve-ro minime bibendum, nilî neceflari.! aliqua ficcitate corpus vtatur. Vtendum eft amp;nbsp;olenbus codis, exceptis æftuolis ac ftccis. Vtendum etiamerudis, exceptis calfacientibusachc-cis. Vomitibus nififi qua repletio contingat,vtendumnon eft.Rc autem venerea minime. Balneis autem tepidis vti li
Pertrflä-
cet. At vero pomafortiora funt quàm pro humana natura. Meliuscftigituràpomisabftinere.Si vero quiscum cibis vtatur, minime deliquerit. Laboribus quoque ac curlibus temever- circularibus exercer!oportet,amp; curfibusredis reuertentib. f tiMie, modicis multo tempore, amp;nbsp;dcambulationibus in vmbra, lu-
d,a autem in puluere, quo quàm minime excalefcat. Veni volutationes in puluere meliores funt quàmcurfus circulares . Frigefaciunt enim corpusliumore euacuantes. àccena dcambulandum non eft^ed filtern furgendû.Mane verode-ambulationibus vtendum.Soles vitandi funt,itcmquefrigo-ra,tum mane,tum vcfpere,quæ flumina.aut ftagna,3Ut nines exhalant Hancautem diætamtolcrare oportet vfq; adfol-ftitium æftiuum, quo in hoc tempore adimas omnia quæ fic-ca funt amp;nbsp;calida amp;nbsp;nigra ac meraca, itemquepanes ,pra:ter-quam fi paris quid voluptatis gratia concedere velis,Sequen ti vero tempore vteturmolltbusSshumidis amp;nbsp;perfriger.tntt-bus ac albis, vfq; ad arduri exortum ac xquipodiu per dies
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bonaginta
-ocr page 329-ÖE DIAETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no
nonaginta tres. Cæterum ab «quinodio fie diætam infti- ^iSus nis were oportet,per autumnutn ad hyemem adduccndo,ita vt mutationes frigorum ac teporis vites veftitu craflb. Vtendii autem hoc tempore motu in vefte,fridioneqiieac luäa in oleojita vt fenfim acceflio crefcat. Déambulations» quoque in tepore faciendæ funt,8c calidis lauacris vtcndum,amp; fom-ni diurni detrahédi. Cibis autem vtendum eft calidioribus^ ac minus humidis,amp; puris,amp; potibus nigrioribus,veci mol-libus amp;nbsp;non aquofis. Oleribus vero minus. Reliquani item diitam omnem fic confonam adhibere oportet,vt ab æftiuis dcttahasjhybernis autem vtaris nö ad fummum, quo hyber-num viftum quam proxime cóftituas, in diebus duodequin-
2 quaginta,vfque adpleiadum occafum, ab æquinoûio .Hxc porro multitudinis comhionctidæ gratia ac vulgi hominutn caufa prodo,qui ex necelTitate vitam temere tranfigunt,ne-que licet ipfis aliorum négligentes effe, ac fuam jplbrum fa-nitatem curare. Quibus vero iam hoc certum ac percogni-tum cft,quöd neque diuitiarum.neque corporis,nequevllius altetius tei vlla vtilitas cft,citra fanitatem,ad hos inuenta eft SinepaP à me diæta,quantum poffibile eft,ad veritatem ac cettitudi- tnte nihil nem poffibiUum rerum adduûa. Hane itaque in fermonis iutt«. progreffu declarabo. Inucntum autem hoc honeftum quidc Q«lt;e inaet laihi tepettori,vtile vero difeentibus, nullus adhuc priorum nerjt Hip.-ne attentauit quidem componetc,quod ad omnia alia toagni æftimandum duco. Eft autem præcognitio antequam æ- Quidpr«/
C groientcognitio.quid corpora perpetiantur,vtrum cibus fu- cognitio petatlabotes,autlaborescibos,autmodcrateintetfehabe- cognU ant.Vtrum enim tandem fuperetnr , morbi fiunt, ab æquali- tio.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;täte autem inter ipfa mutua,fanitas adeft. Ad bxc fane com-
\ memoranda aceingot, demonftrabo qualia fiunt bomini-1 bus quifanifibi cue videntut, amp;nbsp;iucunde comedunt ,labo-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tareque po{funt,amp; corporis accarorisfatisbabent. Nares
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citta caufam apettam à cœna implenlur , amp;nbsp;tepletæ effe vi-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentur,emunguht autem nibil.Vbi autem deambulate mane
\ incipiunt ac excrceti.tunc cmungunt ac fpuunt. amp;. ptogtef-\ futcmpotiseliampalpcbras graues babent,amp;. pruritus Eton* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;té occupât,5t. à cibis abftinent,6lt;, bibetc minus poifunt,5t. co
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lot fit decolor,amp; aut deftillaliones mouentut aut febtes bor
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tidse,iuxta quodeunque tempus teplctio fuetii mota.Quic-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid
-ocr page 330-HIPPOCRATIS LIBER III.
• quid autem co temporc fccerit, in id ipfum culpam ac cau- D fam rciicit,quum id ipfum cauta non fit. Huie cnim cibi fu-perant laborer, amp;nbsp;rcpletio paulatim coUeda in morbum ip-fum adduxit.Sed non hue vfque differre oportet, verum vbi prima ligna cognouerit,feire quod cibi laborer fuperant, li flenitudi paulatim collcda rcpletio cxiftit. Mucur cnim amp;nbsp;laliua re-nit fignä, pletionir indicer funt ac figna,amp; quieieente quidem corpo-rc,mdkur fpiritur obturant, multa rcpletione exillente. vbi veto calcfadu eft pra: labore,attenuata excernuntur. Ta-Mrtleb. lem autem fic curare oportet. Exercitatû in confuetir ex-ercitiir citra lallitudinemjCalidaque lotum, cibir omnigenir expleto,ac vomerc facito. à vomitu vero os amp;nbsp;faucer coUuat vino auftero,quo ofcula venarum conftringantur,amp; nihil at- j trahit,velut à vomitu fieri folct. deinde furgens modice de-ambulet in tepore. Poftridic vero deambulationibus quidem vtendum eft.cxcrcitiis autem paucioribus amp;nbsp;leuioribur quàm prius. amp;nbsp;fi æftas fucrit impranfus degat, fin minus, pa-rum comedat, amp;nbsp;de cocna quam fumerc foiebat, dimidium detrahat, Tertia autem die laborer quidem obeat ornnet confuetos ac deambulationes, verum cibot fenfim ingerat, quo quinta die à vomitu confuetum cibum afliimat. Et fi quidem ab hoc fatis bene habucrit, de cattero cibir quidem paucioribus,laboribus autem pluribus curctur. Si vero figna rcpletionis no quieuerint, interpofitis duobus diebus ab ea qua confuetos cibos afliimpfit, rurfus vomat, amp;nbsp;eodem modo fenfim ad confuetos cibos redeat. Quod fi non fuccefle- y rit,etiam tertium eadem répété, donee à repletione libere-tur. Sunt autem homines qui vbi laborer fupcrantur à ci-bis.talia patiuntur. Incipiente quidem repletione fomni ló-gi amp;nbsp;dulces ipfis contingunt, amp;nbsp;interdiu etiam dormiunt. Piurnx Somnus autem cótingit^rni,amp; fiinguit fiinditur, amp;nbsp;fpiritur dormititf diffufus tranquillus eft. Qufi vero non fufeipiat ampltus cor-nóe/l pus repletionem.fecretionem iam remittit intro,pra: circui-MarSori tus violentia, quae fine fecrctio contraria alimento à cibir, ; tliacauffi animam perturbât. Quo tempore non amplius iucundiipfi*
funt iômni,fed necefle eft hominem perturbari,amp; videtur fi- | bi cum .-iliquo pugnam committere.Qualiacunque cnim pa-titur corpus,talia videt aniraa,vifu iam conclufo. Quum igi-turadhocperHenerithoino,propei3meft vt.Tgtotet.Qudd
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem
-ocr page 331-DE DI AETA.
Ill
A «wem veniet morbus,vaWe nianifeftum eft, Qualis cnimfe- — credo venerit, amp;nbsp;quancunque partem fuperauerit, earn ip-fam motbo afflmtt. Verum non oportet ira defipientem cftc amp;nbsp;hucufque difterre.fed ftatim vbi prim r figna cognouit.cu ram contingcre,amp;. bunc vclut priorem curare, longiori autc tempore,ac fame opus habet. Sunt prxterca etiam talia re- . , pletionis figna. Dolet corpus aliquibus totum, aliquib. pars quædam,quçcunq; tandem.Dolor autem eft velut lafligudo, amp;. delatfati cffe fibi videncur, fegnicieq-, ac repledone curi-tur donee ad febrem perucniant. amp;nbsp;adhuc hondumboc co-gnofcunt.fedbalneis accibis vtentes, adplulmonis inflara-raationem,petipneumoniam Grçcis'diaam,morbum dedu-
g cunt,amp; ad extremum periculumdeueniunt.Vcrum oportet prouidere antequi ad morbos perueniant, hoc modo cu- Ctritw* tare,vt maxime moUibus fomentis hominc foueamus, aut fi idfieti nequeat.mukacalida lauem’,ac corpus diflbluamus, ii. à mulds ingeftis cibis, primfi quidem acribus ac plurimis, deinde falfis, probe vomere faciamus. quo faâo exurgat ac Modico tempore dcambulet in tcporc.deinde dormiat.Ma-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne veto deambulatioib.fenfim crefcétib.vtédû eft, amp;nbsp;exerci-
1 tiisleuib*,amp; ciboruexhibitioib. fenfim crcfcctib.velutpri*.
1 Attenuationc ante plurima opus habet,itemq; deabulatio-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibus. Si veto prouidenda non adhibita ad febrem perue-
I nerit,nihil aliud offerte oportet prxter aquampet dies tres.
1 Siquidemigitur ex hac fedetur ,bene eft;Gn minus, pdfanse ' C fiicco curandus eft,amp; aut quarta aut fepdma die deccdetfc-
btis,fi cxfudabit.Bonum autem eft amp;vnguends exfudatotiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,
vti,fub iudicationes; exfudare enira cogunt. Quidam ve- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*7
\ to etiam talia à repledone perpetiuntur. Caput ipfis do-
let ac grauatur,amp;. palpebræ ipfis à cœna cócidunt,8lt;. in fom-nis turbantut,St calot ineffe ipfis v^etur,8t aluus aliquando fiftitut.Et tails vbi venere vdtur.lenior ftatim effe fibi vidc-tut,poftea veto magis gtauatur. His caput repletionem re-ucllcns,amp;aluumfiftit, amp;nbsp;ipfumgtauatur. Peticulum autem fubeft, vt quo erumpat ipfa repletio id ipfum cottum-pat. Verum prouidere hoc modo oportet. Sicutamcele-rem facere velit, veratro purgandus eft. deinde exhibendi \ cibi leues ac molies ad dies decern, atque hi aluum mouen-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes,qtto vétet inferior fupetet,amp;. de capite reuellete valeat.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q nbsp;nbsp;nbsp;V tendu
-ocr page 332-HIPPOCRATIS liber. III.
Vtendum amp;nbsp;curfib.tardis ic matutinis, Sc dea nbulationib' tDultis.ltem luâa in oleo,amp; prandio, amp;nbsp;fornno à prandio n» longo:à cœna vero ciurgcre fatis eft,amp; partim balneis.paf* tim vndione vtendum,bain cis vero tepidis,i venere autem Cumpetio abftinendum.Haeclt;5uidcm velocior curaeft.Si veto medi-iifr nS ad/ camentuin bibere nolit,multa calidalotus, à cibis dulcib-ac mittit. falfis vomat.à vomitu vero fatis eft vt cxnrgat s mane autem deain^ulationib. adhibendus ell, amp;nbsp;exerciciis præfcrïptis ad dies fez.die feptima repletione corporis fafta a fimilibus cibis voinitum faciat,amp; eodem modo cjbi rurfus fenfim adii-ciendo exhibeatur. atque his hoc modo ad quatuor hcbdo-inadas vtatur.In tanto enim tempore maxime fcdatur. De-inde cibi exhibendi quo corpus reficiatur,amp; diætapaulatim * Hemtatit ad confuetum morem redigenda eft. Fiunt etiam talia à uariam/i- repletione. Quibiifdam venter quidem concoqu t cibum, U carnes autem non fufcipiunt. Alimentum autem intus ma-nens flaium inducit.Vbi vero pranfi fuetint fedatur. Nam i fortiore id quod leuius eft expcllitur,amp; videntur fibi libera-ti elfc.Verum malum multo maius poftridie accedit. Quum autem quotidie augefcens fortius inualuerit, id quod prius ineft fuperingefta fuperat, Sc calfacit ac perturbât corpus. Sc proftuuium vétris facit.Sic enim nominator quàm dm ipfum iblum alimentii putrcfadii fecedit.Vbi auté corpore calefa-ûopurgatio acris fiat,tunc amp;nbsp;inteftind raditurac cxulcera-
Tyfcnte- tur,amp; fanguinolenta egeruntur.hoc autem dyfenteria,àma- j ria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la intcftinorum affeftione appellatur, morbus grauis Sc pe-
riculofus.Sed prouidere oportet. Sc prandium detraherc, Sc cœnæ tertiam parte. Curfibus autc pluribus, amp;nbsp;ludis ac de-
Cuntit, ambulationibu.s vti,tum ab eicrcitiis, turn mane. Quuvero dies decem prctcrierint, dimidid cibi detradi apponefe,ac vomitu vti.atq; fic ad di« quatuor cibum exhibercivbl auté alij decem dies prctcriennt,etiani reliquii cibum apponere, ac vomitum faccrciatq; fic ad conlueiii cibum reduces, amp;nbsp;ti lem laborib.confidenter premens ac vrgcs,in hoc tépoicfa-flf n:Ut nbsp;nbsp;num facies. Fit etiain tabs rcpletio. Poftridie cibum c-
alu, rudantcrudum , citrarudum acidum. Aluusautemegerir, pauciora quidem quàm pro ratióe ciborum, attamen multii. Dolor vero nullUs intus eft. His ventriculus frigidus exi-ftens.cibos in node concoqiiere non poteft. Q^um igitur • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;motui
-ocr page 333-D t D X AE T a;
til
A moius fuerit.óbum crudum cruftat. Oportet itaquebuic • ptæparare ventriculi caliditatetn,tum ex viclu,tunr ex labo- Hedutt ribus.Primura quidem igitur vtendum eft pane ex tota fari- per nutri# na collata,fcrmétato,diffiado in vinum nigru, aut in iufcu- etiunu lunafttillæ carnis.pifcibut vero coftis in muria acri.Vtédum etiamcainolis.veiut extremitaiibus percodis, amp;c fuillis car-nibus coamp;is plutibus,8lt; porcinis non multis,8lt; catulorutn.ac bscdorum. Ex oleribus veto porto 8i allio coöo a Arudo, blitoq-, coöo Si cucuibiia. Potionibus veto metacioribus, foranisq-, longis citra ptandium prima die.itcmq-, fomnis aS cxetcitiis.curiibusaütcuruisfenfim acceflione augefcente, luftaq-, molli in oleo, balneisq; modicis. Eft amp;nbsp;ficus cum ci- QjiiJui )!-j bis bona,amp;meracum vinum ab ipfa.Exbacautemcutaiione tt» poft eie ahis citius.aliis tardius rcpletio fedatut. Alij porto quida bS proftt. talia patiuntur. Eaciem decolotembabent, Si vbi comede- Plenitati* rint,paulo poft etudant acida, amp;nbsp;acot in nates proferpit. nbsp;nbsp;aliui mor-
Hiscorpora pura non fimt,amp;. plus eft quod de catne col- but.
liquaiut ptælabore,quàni quod deputgatur ptx circuitu. Et bociane intus manens alimento contratium eft, ipfuraque violai ac acidum facit. Alimentum quidem igitur etuftatur,
I illud ipfum veto fub cutem expellitut,amp;.bominem décoloré
I facit,8c moibos fimiles aquæ inter cutem parit. Verum pto-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidete opottetRoc modo .Velociot quidem cutatio eft po- MeJeU
\ to vetatro jCxRibete cibos quemadmodumi me fetiptutft qtt*. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.V etum lutiot d dixta.lioc modo. Ptimum quidem ca-
Iida lotus vomitum facial, deinde feptem d vomiiu diebus cibum confuetum capiai.de cima autem d vomi tu die turfus 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vomat,8c fimiliter cibum aftumat,8c tettium fimilitet facial.
\ El cutfibus quidem circularibus paucis acvelocibus viatut, 8cmotibus,acfti£tionc, 8c moralonga in gymnafio ac exet-citio.V tatut 8c volutationc in pv^ete, 8c deambulalionibui multis ab exetcitiis.fed 8c d cocna.Plutimis autem maiulinit in puittere vtaiut.Q^um autem lauativull,calidalauctut, 8c eo tempore imptanfus Aegat ,El ft quidem vno menfe tefti-tuitut, de CKtero conuenieniibus cutetut. Si veto quid re-liqttumfuetit,medeVavtatut. Sunt au .cm quidam quibu« poftndietttfdus acidifiuui, Hisinnofte fectetioptx te-\ plciione fit. Quum ig.tur motum fuetit corpus ex fomno \ Aenfiore fpitilttvfiMB^calidum ac acidum vnd cum fpititu \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q i) foras
-ocr page 334-HIPPOCRATIS LIBER III,
_ foras eipeilit, amp;nbsp;ex hoc morbi fiant, nifî quis prouidentia D * vtatur.Conducit autem etiam his facere velut priori.Verun» laboribus pluribus hos vti oportet. Qaibufdam ctiara ta-Carnop lia fiant. In corporibas denlâ carne præditis, qaam cibi cà-«rporâ calefcant ac ditfandantar,iâe àprimo foinno,amp; præ cibis ijUiF pif~ carne calefcente, fecretio per fomiiam fit à carne mulcæ hu-liâtur. miditatis. Deinde caro denfa exiftens alimentam nonfu-fcipit iÉdveroquod à carne fecretameft alimento contra-riam ac foras protrafam, hominem fuffocat ac calfacit, donee euomaerit. Poftqaam autem leaior faâas eft, dolor nullas in corpore manifeftus inert, fed decoloratur. Pro-DtJîJio- greflu vero temporis, Sc dolores, amp;nbsp;morbi fiant. His conform mor- fimilia patiantar etiam qui inexercitati derepente labora- g lut. aérant, Si. colliquationem carnis violentam ae multam fe-cerunt. Hos autem fic curare oportet. De cibo detrahen-Curdtio. daerttertia pars.Vtendumautemcibisacribus,amp;ficcis,amp; Q;« ext aurteris.ac odoratis,amp; vrinam cientibus. Curflbus vero plu-ercitdtie- rimis curais in vertitu, redis autem reuertentibus amp;nbsp;circu-itet. laribus,exutis vertib’,fridionc Si luda modica.Micatio per fummas manus commodior ert quàm follis.Vtendum amp;nbsp;de-ambulationibus ab exercitiis multis, itemque matutinis. A Voc'u ex- cccn.i vero etiam vocis cxercitatio valde commoda eft. hu-ercititie, miditatis enim euacuationem faciens rarefacit carnem.Có-ducit amp;nbsp;impranfum degere.His autem cibis vtendum eft per dies decern, deinde dimidium ablati apponendu eft ad dies fex,amp; vomitus ficicdus.ab vnoquoque vero vomitu, ad dies p quatuor fenfim adiiciendo exhibendus eft cibus. Quym autem dies decern à vomitu tranfierint, omnem detraîbî cibii aflumat,laboribusque ac deambulationibus deditus fit, amp;nbsp;fa MorJ«r ims cuadet. Tabs ante natura copiofiore labore quàm cibo 41««r. opushabet.Quidam etiâ t^iaperpetiuntiir.Seceditipfiscibus per aluum liquidus inconcoftus, velut ex inteftinorum' leuitate, amp;nbsp;dolorem nullum exhiber, patiuntiir autem hoc ventres maxime qui humidiac frigidifunt : amp;nbsp;propter fri-giditatemquidem non concoquunt. propter humiditatem vero feceflus fit. Corpus igitur conrabcfcit,alimentum con-ueniens ac debitum non accipichs, Ventresque corrum-puntur ,amp; in morbos ineiJunt. verum prouidere oportet. Curdtio. Confert liiiic de cibis tertiam partem auferre. Sint autem
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cibi.
-ocr page 335-Dt DîAETA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txj
cibi,panes non fermentati ex lota farina coliaia,clibano co- • ai autfubcinericij calidi.invinum aufteruinüticti,amp; pifciü pattes ex dotfo ac cauda . Vetum capitales amp;nbsp;fub ventre fi-nendæ funt velul huraidiores.amp; coètos quidcm pifces in mu ria edere oportet,affaios autem in aceto.Vtendum etiâ car-nibus fale amp;. aceto inueteratis,amp; caninis affatis,8tde palum-bcacreliquiseiufmodivoluctibus,alfatis ac coamp;is. Oleri-bus veto minitne.Vino vtendutn eft nigro, amp;nbsp;deambftatio-nibus à cœna ac matutinis, à deambulatióe autem dormiat.
Cutftbus veto cutuis fenfim acceffionc augefcente vtatur. Sit amp;. fiiàio multa, amp;nbsp;luàa tarda, amp;nbsp;in oleo , amp;nbsp;in puluete, quo caro concalefcens reficcetur, Sc buraiditatem ex ventte reuellat. Vngui autem magis conducit quàm lauari, im-ptanftis veto degat.Q^m autem dies feptem tranficrint,di tnidium cibi apponatut,8c ad quatuor dies exbibeatur,8c vo mat.Püft alios veto feptem dies, omnem cibum affumat, 8c . vomiturutfusfa£to,cibuseodemmodo exbiboatur. Qui-bufdam veroaliis talia fiunt.Sccelfus non putrefaftus per aluum abii, amp;. corpus contabefcit cibis non frucns, bi veto ptogteffu temporis in morbos incidunt.His v entres frigidi Curitie-ac ficci lunt.ÇJ^um itaque neque conucnientibus cibis, ne-que cxercitiis vtuntur, talia perpetiuntur. Conducit auté fic affeÊto,panibus puris furnaceis vti, 8c pifcibus coäis cfi in-ttitis,8c carnibus coaisfuillis,8c exttemitatib’ percoâis, 8t plutimis affatis,amp;c ex actib.ac faills bis quæ bumcait, 8c fal-fuginofis.Vinis autem nigtis mollibus,8c inter c.bos vuis ac qu; cituj ficubus impleri confett. Oportet 8c modicum ptandcte, 8c «er/ \ exercitationib.plutib.vti.cutftbusq-, cutms fenfim crefcenti- citatie, \ bus,poftremumaut curfib.circularibus, 8c poft curfumlufta 1 cum oleo'.Aeambulationib. veto non muliis ab exercitiis, à \ cœna veto fatiseftexurgete. M.atM^inis autem pluribus de-\ ambulationib.vtatur.Lauetut calida,8c vtatur laborib,ac vn-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftionib-fomnoq; longioti indulgcat,8c molliter cubet.Opor
\ tel 8t venere aliquo modo vti. Vetum de cibis quatta pars \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dettabenda eft,8c poft dies decern rurfus ad confuetos cibos
\ reducendus eft. Sunt eliamquibus fecelîusliquidus aepu , \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trefaÊtus per aluum abit, 8c qui alias fani funt ac exeteentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**
\ nullum dolorem tes exbibet. Quibufdam veto excluduntut ' ca qux côueniebant, pjogteffuque temporis venter pet ca-q ii) liditaiem
-ocr page 336-HIPPOCR.ATIS LIBER. III.
• liditalem carnes 3ttraLit,amp; dolorem exhiber, Si cibi exclu- D duntur,amp; venter exulceratur. Sc ipfum fifterc iara operofum MrdeU acdifficile ert.Verum pruis prouiderc oportet,ac nofle ven Irem calidum ac htimidum magis quam debet efTcjlaborum-Cilurqii* queincömodorumexcelfum faéfuin efle. Per diætam igi lur frigcfacere ac liccare oportet,amp; primum quidem exerci-tia ex dimidia parte detraherè, Sc de cibis tertiam partem. VtatÄautem Maza antea lubaéta,ac vino duki cmoUita,it pifeibus ficciffimis codis,amp; nequ e pinguib.nVquc falfis. V-tatur amp;. carnibus affatis volucrium, codis quidem, palumbii ac colunibx’,afl3tis autem perdicum Sc gallorum, citra con-dimenta. Leporinis vero coftis in aqua, itemque ferinis Beta ret omnibus.Ex olerib.autein quæ frigefadoria funt, velut beta frigeriit. coda acida.Vino vero nigro auflero.Gymnafiis autem, cur-Q;« eiter fibus circularibus velocibus, verum fridio non multa ad-titnie. bibeatur,fcdraodica,neque luda. Micatioper fummas manus,amp; manuum ad rythmum motus,Sc follis,amp; Volutatio in pulucre,fommoda lunt, fed non multa. Deambulationi-bus abexercitiisvta^urfufficientib’iuxtal,.borem,amp;à cœ-na pluribus,iuxta cibum,amp; mane moderate, iuxta habitum. lauet autem tepida,ac quiefcat. Sic vbi in bac diæta uif-egit dies decern, apponatiir cibi dimidium, Sc laborum ter-Vemittu. tia pars, Sevomitum facial à cibis ficcisamp; acerbis, amp;nbsp;in ci-bo nemoretur,fed quam celerrime vomat.à voinitu addies quatuor amp;nbsp;cibus,amp; L,borpartitus exhibcatur. Vbi ante dies p decern prreter!erint,re!iquum cibi apponatur, Sc vinum po-tabile,verum labores pauciores. Sc vbi vomitum fecit, cihus SemeJ co lt;nbsp;yejm fcriptum eft exh beatur. Hoc vero tempore femel rdere hit untum in die cibum capere códucit,donee malum fedetur. anfert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;popio quibufdam ficcus Sc pcruftus feccfliis fit,amp; os
ficcum, amp;nbsp;progreftu temporis etiam amarum fit. Sc aluusli-ftitur,itcmque vrina.Qmim enim non habeat inteftinum hu miditatem circa excrcmennim,intumefcens tranfitus obtu-rat,amp; dolorem exliibet,amp; calor occupât. Sc quicquid bibe-MurRur ritautederit homo,idipfum reuoniit.Poftremum vero ctia aliutqui ftercus vomit.atquehic no fjperuiuet,quum adhoeperue- । fiercorii nerit. Verum prouidere oportet acnofte ,quôd caliditasamp; BoiMitMiM ßccita.s in homin?pr.vdominantur.Vidum igitur ipficon-
ftitucre oportet ex maza prius fub^da reiperfa, Sc pane j
-ocr page 337-DE DI AETA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«4
A ei tritico trimeftri,fucco furfürum fermentato. Oleribiifque vtendum.exceptis acribus amp;nbsp;ficcis, atque illis codis,amp; piici-bus leuiifimis codis,8lt; parubus capitalib’ turn pifcium, turn locuftarum,amp; niitilis,amp; berinaceis,amp; cancris,3c conchylioru fuccisjipfiique liquidilfimis. Carnibus autem iuillis,amp; ex- Quinttlri^ tremitatibus antcrioribus codis,amp; hædorum 6i agnorum ac catM. catulorum codis.Pifcium veto fluuiatilium ac in iiagnis dc-gentium codis.Vino molli aquofo.Laboribus autem v*ndu eft non multis,neque velocibus,led omnibus quictis.Deam-bnlationibus vero inane vtatur, iuxta habitii fufRcictibus,amp; ab exercitij laborib’, moderatis.à coena vero ne deambulet
Balueis vtarur amp;nbsp;(bmnis mollibus, Sc prandio, amp;nbsp;fomno à prandio non longo. Pomis etiam humcdantibus vnàcum ci
® bis vtatur,amp; cicere viridi,ac ficco in aqua niacerato. De la-boribus vero prioribus dimidium detrahat etiam hie à prin-tipio,amp; vomituinfaciat à dulcib’ amp;nbsp;pinguibus ac (aliis,hifqi plurituis. moretur autem pliirimum tempus in cibis vfque ad yomitum.Deinde cibum exhibeat ad triduum, amp;nbsp;no maneat impranfus.Q^rn vero dies decern pr.eterierint,laborcs fen-fim adüciendo augeat.äZ fi quidem repletio inerit à cibo,ant ventris vitio, vomattfin minus, fic reliquo tempore curetur.
Fiunt infuper etiä talia. Horrores à deambulationibus ma MerSur tutinis accedunt ,amp; caput grauatur. Huie plures fiunt de- aliut. atnbuLuiones quàin modus requirit. Corp’ enim amp;nbsp;caput hu more euacuatnm horret ac grauatur. Progreflu vero tenmo-risadfebrem perueniiithorrores. Sed non hucufque difter-
C re oportet,verum prius curate hoc modo. Quamprimum ali- Medel/ qua figna apparucrint.vndus ac fridus modice prandiii am- qalt;e. pliusfolitofaciat,amp; vinum raultum bibat mollc,deinde fom/ no vtatur à prandio fufFicicnter. ad vefperam vero vbi exer-citiis leuihus vfus eft,calidaque lot^s, confucto more cœnet. deambulationib’ autem à cœna ne vtatur, verum ad tempus difFerat.Poftridie in aqua lauetur.Sc foninis mollibus terapus tranfigat.Et per dies quinque paulatim ad confuetos cibos aclaboresprocedat. Sunt aiit quidam qui horret ex gym/ Merhuj nafiis,amp; quum fe exuunt donee decertcnt,vbi veto perfrige Alius. rati funt,rurfus horrent, amp;nbsp;ftridor dentium tremulus corpus occupât, fomnóque talis grauatur. Vbi autem expcrgifcitur, fiepe ofcitat,amp; à cccna palptbr.e ipfi graues fuut.progrcflu vc
I ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q iiij ro tem-
-ocr page 338-HIPPOCRATIS LIBER,
^ro temporis etiam febres malignæ accédant. Verum cauere D op gt;rtet/amp; non hucufq; differre, fed prius curare hoc modo. CKTittie. Prinium quidem ab omnibus exercitiis dimidium auferatur.
Cibis vero omnibus humidioribus ac frigidioribus veatur,^ potibus mollioribus ac dilutioribus. Vbi vero præterierint dies quinque,lertiapars laborum ablatorum apponatur. Cibis vero iifdem vtatur . Poft alios autem quinque dies,dimidium •liquorum laboru apponatur.Et rurfus poft alios quin que,oés labores Slt;. leuiores amp;. pauciores rcddito,vt ne rurfuJ Car hiec exceflusfiat.Namhis qui hæclignaperpetiuntur,labores nU fiMt. iores funt quam cibi.Ada:quare igitur base oportet. Quidam vero non h.rc patiuntur,fed aliqua ex his,aliqiia vero non.In omnibus autem his lienis, labores fuperant cibos, 8i curatioquot; J cadem eft.Et confert bis calida lauarc, ac molliter cubare,amp; femel atque iteruminebriari,verum non vfque ad exceflum, amp;nbsp;venere vti,vbi exceftus contigerit,amp; fegnem efle adlabo-res.Deambulationes autem in totum non funt faciendx.
HIPPOCRATIS GOI
LIBER DE INSOMNIIS', lano Cornario medico ßco interprété.
Vifquis de his qux jn fomnis qb-ueniunt reóic conieftat, is magna habere vim ad omnia, ipiä reperiet. Anima enim vigilat, amp;nbsp;qiium uidem corpori inferuit,in multas partes difthhuta, non fui iuris eft, iedpartem aliquam fingulis cor-i partibus Mue fenfibus diftri-ibuit,auditui, vifui, taâuijgrefliii, quot;^^aâioni,acomni corporis ficulta-ti.lpia autem anim.T cogitatio fui iuiis non eft. Quura autejn corpus quicfcit, anima in motu eft, amp;nbsp;corporis partes perre-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptans,d9-
-ocr page 339-DE INSOMNUS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis
A plans,domum fuam gubernat amp;nbsp;omnes corporis aûiones ip-faperficit.Nara corpus dormicns non fentit, ipfa vero vi^i-lans cognofcn,ac vüibilia videt,amp; audibilia audit,vadit,lan-git,triltâtur,animaduertit,ln fumma, quæcunqi corporis aut animx munia,ea omnia anima ipfa in fomno obii.Quicunq-, QuantUfit igitur bæc rede indicate nouit, magnam fapienliæ partem fomniano/ nûuit.Qua.'Cunque quidcm igitur fomnia diuina funt,ôc quç- «ijje. dam euenturafignihcant,autvtbibus,aut populo priimto,li-ne bona, fine mala, non ob ipforum dcliûum, de huiuïinodi funt qui indicant ccrtamartemhabentes. Quæcûque autcni QwecSie-cotporis affediones funt,amp; anima peripfas tepletionis aut (lorcsnon cuacuationis rerum à natura infitarum excefliim, aut con- “jfiiquitn-
S fuetorummutationempr3cmonftrat,de bis quidcm itidemiu tur. dicant,8c partira alfequuntur,partira aberrant, amp;. de neutris reâe fentiunt,cur nam fiant: ncquc fciunt quando aflequun tur,nequc quando aberrant,cauere admonentes ne quid ma li accidat. Atque bi non docent quomodo cancre oportcat, verum diis fupplicate iubentEt fnpplicare quidcm décorum ac valdebonum cft,Opoitct autem etiam ipfum opitulari,8c 4eos inuocare.De bis igitur res boc modo fe babet.Qiwccü-que Infomnia mens bominisin nodcmpet fomnum offert Sônitfper/ de diurnis aftionibus,8c reddit quo’modo faâ.afunt,ea quæ ßiicile. fctiaac iuftainrepet diemfafta funt, aut de quibus confiliu initura eftibæc bominibona futit.fanitatcm cnim fignificât propterea quod anima in diutnis confiliis perfeuerat,neque repletione,neque euacuatione, ncque aliquaaliaforinfecus allapfa le, vi£ta. Quum autem Infomnia diurnis atiionibus Qd* ion» aduerfantut, 8c de ipfis pugna oboritur, quum fane boc con- Ü tonira.
l ligcril,turbationem in corpore fignificât.Et fi quidem foriis 1 fuerit,fotte eft malumi fi veto leuis, dcbilius. De attionc 1 quidem igitur,an auertcnda fii,fiuc non, nibil dccerno. Ve-1 rum corpus bominis curari confrfti.Replctione enim aliqua Curatie. 1 intus faôa.fccretioquæd.am contigit quæ anima pettnrba-1 uit. Si igitur fottis fuetit contrarietas.vomitfi faccre con-l ducit ,8ccibosleues exbibere fenfim adiiciendo aliquidad 1 dies quinque,8c deamblationibus multis ac velocihus fenfim i augefccntibusvti,8c exetcitiis cxetcerimoderatis,pto cibo-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. turn affumptotumratione.Si vercrdebiliot fuetit contrarie-
\ ta5,dettaô.ovoinitu,tettiamcibi partem adime, atque liane l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenfim
-ocr page 340-HIPPOCR ATIS liber:
fenfim nirfus ad dies quinque adiice, amp;nbsp;deambulationlbus P ®^reme. Sed amp;nbsp;vocis excrcitiis vtatur,amp; diis lupplicet,amp; tur-S»l l«n4 batio ipli icdabitur. At veto folem Si lunam, amp;nbsp;cœlum ac ftel P 'IlieqMid las.puraatque agilia folito more videre, fiug;uld benafunt. f«rtfndat Sanitatem enim corpori fignitîcant ab omnibus prarfentib’. «n fomi)o Verum talem habicù præfenti diæta côleruare oportet.Si vc W/«. ro quid cótrarium lus fiat, morbu quendâ corpori fignificat:
à fortins quidem.fortiorem.'À dsbilionbus vero, Icuiorem. Et aftroruin quidem exterior eiiin corpore circuitus,folis ve ro médius,lunæ auieni ad cauitates, Quodeunque igitur ho-rum aftrorura extingui.aut lj;di,aut difparerc, aut fifti àcir-çuitu fuo videtur, iuica illam ipfam partem morbum redun-darc fignificat.•amp; fi quidem ab aere,aut nebula,aliqiiod ex ip fis aftris pati quidhorum videt, debilioremî fi veto ab aqua, • aut grandine fortiorem. Significat autern fecretionem in corpore bumidainac pituitofam fadamtfle,amp; in externam circiiferentiam illapfam elfe. Conducit itaquehuic amp;nbsp;curfi-bus in omni veftitu »ti multis,fenfim augefcentibus,vt quam maxime exudet.Item deambulationibus ab exercitio multi* citra prandium vti, amp;nbsp;detrada ciborum tertia parte, ad dies quinq; fcnfiin adiiciendo rurfus cihibere.Si vero fortius vi-deatur malum eflc,etiam fomentis vti.nam per corporis cuti culam purgationem facere expedit, propterea quod in exter Qa* nutri na circüferentia offenfa ac læfio exiftit.Cibis vero vtendum eatia. eil ficcis,acribus,aulleris,meracis,5: laboribus maxime ficcâ-Lunit per tibus. Si veroquidhorumlunapatiatur,reuulfionemintro _ /bmnipi- facere conducit,vtique vomitu ab acribus, amp;nbsp;lälfuginofis,ac lt;i uifx mollibus cibis,curfibus autem circulqrib’ celeribus,amp; deam-quid por- bulationibiis velociblis. Vtendum amp;nbsp;vocis cxercitiis,amp; pran tendit, dium auferéduin,cibique detradione, ac rurfus appofitione, eodem modo vtendum eil. Ob id autem intro rcuellendiim OjiW/oF. cll,quia ad cauitates corpc#is olFenfä apparet.Si autc fol tale quid pati vidcatur,fortius iam malum eil, amp;nbsp;difficilius exigi potell.Oportet autem in vtranque partem rcuulfioncs face-rc,amp; redis curfibus,.3c ciiruis, amp;nbsp;circularibus vti,amp; dcambu-!ationibus,amp; aliis laboribus omnibus.Ciborum autem detra élione.ac rurfus appofitione, codem modo, deinde voinere, amp;nbsp;rurfis fenfim cibos augere, ad dies quinque. Si veto fe-lenitate exiftente premantur hæc, amp;nbsp;debilia elfe videantur,'
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;pra:
-ocr page 341-DE INSOMNIIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iitf
A amp;nbsp;prç ficcitate » circuitu fuo impediri.periculum fîgnificant^ delabendi in morbum. Vcrum oportet labores detrahere. S: lt;Ua?ta humediore ac molli vti.S: balners ac ocio amplion,amp; fomno longo acmulto,donee maliifedctur. Siautemigneü Vutfrfita-ac calidum efle videatur quod le illis opponat,bilis fecretio- iéfomnie-nem fignificat.Si vero fuperata hæc dilpareant ac euanefeit, rum oifer periculura eft ad mortem perucniédi ex inorbo.Si vero ver- uate. fa ac mutata hæc eiTe vidcantur,præfentem ftatum iiAigam verti fignificant.Fugere autem ipfa celeriter, efleque qui ca perfequantur ,periculum denunciant futuræ infaniæ hominis,It non curatus fueût. nbsp;Omnibus autem his conducit, vt
veratro purgati,optima vi£lus rationem inßituät. fin minus,
S vt viélu ad aquam tendente vtantur. vinum vero non bibâc, aut omnino album,tenue,molle amp;nbsp;aquofum.Abftineant autc ab acribus,rcficcantibus,calfacientibus.ac falfuginofis.Labo tibus fecundura naturâ plurimis vtantur,amp; curfibus in vefti-tuplunmis.Fridio vero ne fiat, neq; luéla, neq; volutatio in puluere.Somnis vtatur mollibus,amp;. in ocio degat,exceptis la ooribus naturalibus,à cœna deambulet.Bonum tft amp;nbsp;fomen tis vti ,à fomentis veto vomere, per triginta vero diet nô re-pleatur. Qimm auié repletus fuerit.bis in menfe vcmat àdul cibus amp;nbsp;aquofis acleuibus.Quæcunq; autem ex his alias aliô præ nulla neceflitate errant,animæ turbationem quandâ prç cura fignificant.Confett autem huic ocium,amp;. animum con-uerti ad fpeâacula,maxime tifum inouentia:quod fi fieri nô
C polfit.ad id ex quo ad biduum aut triduum maxime volupta tem capiat,amp; fedabitur. Sin minus, periculum eft delabendi in morbum. Quæcunqi aftraex circûfcrentia excidere vi Pura tii-dentur,funtq; pura amp;nbsp;fplendida, amp;nbsp;vitra ac protfum ferti vi- dere «Jim dcntur,fanitatcmfignificât.Quicquidcnim in corpore paru quid por-ex circuitu excernitur fccundû n^urâ, àvefpera in auroras tendit. idipfum rede habet.NâS: quçin vétre fecernunt, amp;nbsp;quæ in carné erudâtur,omnia ex circuitu ac circûferentia excidüt.
Quæcunqi vero nigta amp;nbsp;obfcura funt, 8c ad vefperâ ac occa-fum fern videntut,aut in mare,aut in terri,aut furfum,ea ma gis morbos fignificant.Et quæ quidc furfum feruntur,fluxum capitis fignificant.Quæ vero in mare, ventris morbos. Quae in tetram, tubercula maxime fignificit ex came enafceniia. Ijis conducit tettii cilÿ parte dettaherc,6t à vomitu.ad dies quinque
-ocr page 342-HIPPOCR.ATIS LIBER
• quinque eandcm rurfus fcnfim adiicicndo exhibere, in aliis P autem quinque diebus cibos omnes afliimere, amp;nbsp;voinitu fa-tto,rurfus eödé modo cibus fenfim auifus exhibcatur. Q^-, cunque vero ex his pura amp;nbsp;candida in carlo hçrere videbû-tur.fanum efle fignificant.quia quod in hominem defcendit tai aerw. æthere eft.Tale autem videt anima,quale fané defcende-
rit.Qux autem nigra fuerint, Sc non pura,ueque confpicua, morbtm fignificac,nó propter repletionem, nequc euacua-tionem.fed forinfecus indudum, Huie çonfert curfib.cir-
cularibus velocib’ vti,quo quàm minima corporis colliqua-tio fiat,amp; fpiritu quim denfiifimo vtens, id quod indudum eftexcernat àcurfibus autem deambulationibus celeribus
Cum deui ^uid dut.
Q^tid plu/ via fere-na.
vtSdum eft- Vidus autem mollis amp;nbsp;leuis ad dies quatuor of- j feratur. Quicquid porro à dco accipere quis (ibi videtur purum,bonum eftadfanitatem.Significat enim eaquæin corpus ingefta fuut pura efle. Quicquid vero huic contrariu videre quis putat, non eft bonum. Morbum enim in corpus venifle fignificat. Oportet igitur velut priorem etiam hunc curari. Si quis fe complui putet dementi ccelo, aqua molli, St non valdc madeficri, nequc vehementem tempeftateni ingruere,bonum eft, fignificat enim moderatum ac purum fpiritum ex acre ingreflum efle. Si vero vice verfa, valdc complui quis fibi videatur,amp; tempeftatem ac turbinem cife, idquc aqua non pura, morbum defignat d fpiritu qui in ipfo eft. Verum oportet etiam hunc fimili diæta vti, amp;nbsp;omnes
diis fuppU candum.
Viuerfi ui
hos pauco cibo ali. De fignificationibus quidem igitura- f ftrorum fic iudicare oportet, prouidereque ac dkrta ftatue-re,amp; diis fupplicare,in fecundis quidem rebus Soli, louicm lefti,Ioin pofleflbri.Mineruæ opulentæ,Mercurio, Apollini. In contrariis vero,diis malorum auerforibus, amp;nbsp;terra,amp; he-roibus,quó mala ac graui^^mnia auertant. Cæterû Si h-tc fanitatem præfignant.Nimirum ea quar in term fiunt, aciite videre, amp;nbsp;audire, amp;nbsp;fecure iter faccrc, amp;nbsp;fecure ac citrati-niorem currere. Si videre terram leuem ac probe cultam, Si arbores florenteS|fruduolâsque ac fan lias, amp;nbsp;fluininafolito more fluentia,amp; aqu,i pur.-i,neque copiofiore,neque paucio-re quàm cöueniens eft. Item fontes Si puteos codem modo.
Hæc omnia fic viiâ,iànitatem homini defignant,amp; corpus rede habere, omnesque circuitus, amp;nbsp;gxhibitiones ciborûm, ac fecre-
-ocr page 343-DE INSÖMNlli
A ac fecretiones lt;nbsp;intégras ciTe. Si veto quid bis contrarium • videatur.detrimentum aliquod in corpore fignificat. Et vi-fus quidemacaudituslxfiis,morbum area caput fignificat.
Itaque roatutinis deambulationibus,iteinque à coena plu-ribus vtendum eft , ad fuperiorem diætam. Cruribus veto MedeU. læfîs,vomitibus reuellendum eft, amp;nbsp;luda ampbore vtcduingt; . । vitra fuperiorem diætam. Terra autem afpera, carnein nô puram fignificat. quare deambulatioiribus ab exercitiSplu-ribus vtendum eft. Arborum veto fterilitas, feihinis humani eorruptionem indicat.Si igitur folia arboribus décidant, ab humidis ac frigidis corpus læditur.Si veto floride fint arbores, verum infruduofæ,à calidis amp;nbsp;ficcis.hæc igitur per diæ-
A îam frigefacere’ac huineâare oportet,illa veto ficcare ac cal facere.Flumina autem non folito more fluétia,fanguinis cir- Curfiis ftü cuilunrfignificant,8{ auâiora quidem fluétia,exceflum;im- minis per/ minuta verOjdefedum.Oportet itaque per diætam hue qui- fomnii ui~ demaugere,illumvetoimminuere.NonpuraautemAlien- fus lt;]uid tia ,turbationem fignificant, q læ à curfibus circularibus amp;nbsp;deambulationibus,corpore per denfum fpiritum moto,pur-gatur. Fontes veto amp;nbsp;putei common con^eäi, flatus circa fentes, pH veficam fignificant, quos medicamentis vrina eientibus ex-gt; tei.
Mare.
pur^arc oportet. Mare perturbatum, ventris morbum (î- : gnibcatjfed oportet aluutn mouentit)us,leuibusqiie ac riiol-libus expurgate. Terram aut domum tnoueti videre.fano quidetn viro debilitatem fignificat, ægrotanti veto fanitaté, C amp;nbsp;expræfenti ftatu tranfmotionem.Sano itatjue trarifmuta-
Mcttuter rir uel lt;!«gt; tnlit.
Te iætain conducit.Itaque primum vomat,amp; rurfus.vbi pau latim cibum aflumpfit. àpræfenti enim dlæta totum corpus mouetur.debili veto eadem diæta vti conducit.Nam corpus ex pnefenti ftatu tranfit. Terram ab aqua aliqua aut mari inundatam videre,morbum fignifiqjt, humiditate multa in corpore exiftente.Verum oportet vomitibus, amp;nbsp;prandi) de-traâione,amp; laborib’ Sc ficco viâu vti, deîde fenfim adiicic-do.acmodicociborenutrire. Sednequenigram,neq; cô-buftam terram videre bonum eft.fed periculum eft delabcn-di in fortem ac lethalem morbum. Siccitatis enim exceiTum in carne effe fignificat. Verum oportet amp;nbsp;labores dettahere, amp;nbsp;cibos quificciSt calidi.St acres ac vrinam cientes funtinu
terr* in/ uniiatio.
Terr« ni/ gr« péri» [htcfue fS/ miiomtrn non cfl.
trireque ptifanç fucco dÿ:oâo,amp; omnibus inolbbus ac leui-bus mo-
-ocr page 344-HIPPOCRATIS LIBER
• bus mod(cis-.amp; potu vti aquofo, »Ibo, copiofiotc ; amp;nbsp;balneù D muhis calidis.fed ieiunus ne lauct, molliter cubet ac dormi-at,amp; in ocio degat.frigus amp;nbsp;folem vitet.Supplicet autem ter ræ,amp; Mercutio,amp; Heroibus. Si vero in ftagno, aut in ma-f/tùdpvr/ ri,aut in fluminibus natare quis libi videatur, no eftbonuni, tenAit. humiditatis enim exceflum fignificat. Cófert autem buic amp;nbsp;diæM lîcca, amp;nbsp;laboribus vti. febricitanti vero id bonuinell, Vf/lis eal extinguiturenimcaliditasabbumoribus. Quicquidpor-tiämcnti/ ró quij circa feipfum videt folito more fieri,ad naturam fui* gut pnia. ipfius,ncque maius,neque minus,bonum ell ad fanitatcm.Et vellitum album indutum eflc, amp;. Calciamctiim pulcberrimu, bonum cll.Quicquidveromembris maiusfuerit,bonumnó eft.fed neque quodcunque tandem fuerit minus; amp;nbsp;oportet । Higrrf. iroc quidem per diætam augere, illud vero minucre. Nigra autem morbofiora funt,amp; periculofa.Mollire itaqueoportet Si humeâire. Noua quoque tranfmutationem lignificant. Mortuos videre puros in vellibus albis,bonum ell,amp; accipe-te aliquid ab ipfis- punira,bonum ell.Sanitatem enim fignifi-cat corporum,amp; falubritatem iugellorfi.à mortuis enim nu- nbsp;nbsp;j
trimenta,amp; incrementa.ac lemina fiunt. Hæc autem pura in corpus irrepere,fanitatemfignificat. Si vero contra quis vi- nbsp;nbsp;i
deal ipfos nudos,aut nigris vellibus indutos,aut nonpuros, aut aliquid accipientes,aut ex domo portantes,non ell com nbsp;nbsp;j
modum.Morbum enim fignificat,quæ eriim in corpus inge-riîtur,nociua funt.Verum oportet curfib. circularibus St de-ambii'ationibus depurgari, St aliméto molli ac leui à vomi- f Corptrd tu fenfuffl nutriri.Quæcunqueveroforraçpcregrinxcorpo-formtt pt/ rain Ibmnisapparent,St bominem perterrent, riborum in-rrgrin«. confuetorum repletionem,amp; fecretionem,St bills fiiperneac inferne eruptionem,8t morbum periculofum fignificât. Verum oportet vomitum Äcere, St ad dies quinque cibos qua-leuilTimos non multos,neque acres, neque ficcos, neque ca-lidosfenflin adiiciendo accipere,St l.iboribus naturalibui maxime vti, exceptis deambulitionibus à coena . Vtendum ctiam balneis ac calidis lauacris,St ocio, Solera vero St frig Ceme/lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si vero quis per foran urn edere aut bibere Confue-
pofjtieç. cibos ac potus fibi videatur,inopiara aliraenti lignilicat, C^rwif re anirax trillitiam. Et lî carnes robuftifliraas quis edere fe putet,maximum alimenti eicelTun^cfignat.Si vero debilif-
-ocr page 345-DE iNSOMNirà. 118
A ômas,minorem.Quemadmodumenimidquodediturbonû cft)Sic etiam id cjuod videtur. Cibos igitur detrahere con-ducit, Nam alimenti excefTum hoc figiiificat. Sed amp;nbsp;panes ex cafeo ac nielle fadi per fumnum coinefti, fimiliterlîgni-ficant. Aquam autem puram bibere bonum eft, reli^ua om- Xij«« nianociua funt.Qmicunque homo ex confuetisac familia- «ie» xibus fe videre puta(,ea animæ concupifeentiam fignificant. Quæcunque vero fugit perterrcfadus,(ànguincm lifli Ä prç lîccitate coerceri fignihcant. Confère itaque frigefacere ac Lumedare. Quutn vero quis pugnat,aut pungitur, aut ab Ci«er/a alioligaturjfectetionem ciicuitui contrariam corpori con- fonmu^i tigiffe lignificat lt;nbsp;Conducit igttur vomere, Si attenuare ac /(icit«.
J deambulare,amp; cibis leuibus vti,8lt; à vomitu ad dies quinque fenfim renutrirc. Quin amp;nbsp;oberrationes amp;nbsp;afeenfus in fom-nisvifijgrauia fignificant. Fluminum tranfitiones, amp;nbsp;ho-armati,monftra forraæ peregrinæ, morbum aut iniâniâ fignificant. Confert itaque bis qui talibus infomniis vexan-lur,cibismodicis vti leuibusqiie ac mollibus , itemque vo-mitibus ,atque fie fenfiin rurfus ad dies quinque cibum ex-hibere.Vtendum amp;nbsp;laboribus natutalibus multis, præterqui aceéna,Calidalauacra,amp; ocium, frigusquc ac folem vitent. Qm igiturhis quemadmodum conferipta funt vtetur^vitam ûnus deget, amp;nbsp;inuenta eft fané à me hæc ipfa diæta j quan- ïtiuentunt tum pofîibile eft humano ingenio cxcogitare, diis auxiliâ- Hippccri« tibus. ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(if.
C
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE ALIMENT O, lettto Corndrio medico ßco interpretCé
HuncUirunt Gdltntts Jiippoeratif effe nrgdt.Sed tameii ttàa alicuiiij plejei te utilgdrit htminisejfe dieit, fortaffis iplîus Herophiltim duMrew« pwUnt.
AlimentüiH
-ocr page 346-HIPrOCRATIS LIBER.
Limentum amp;nbsp;alimcnti fpecies.rnu D amp;nbsp;multæ,vnuro quidcm, quacennt vnum genus eft. Species vero hu-iniditateac iïccicatc finitur.amp;in his forma:, ac quantitas eft, amp;nbsp;ad quædam, amp;nbsp;ad tot. Äuget auté, amp;nbsp;corroborât ,amp; incarnat, amp;nbsp;aiTi-milat, Sc diffîmilia facit qua: in lin gulis funt, iuxta vniufcuiufque na turam ac facultatein quç ab initio
cAarum uis.
adeft. Aflîmilat autem pro viribus,quum id quod fuperin-geritur fupcratur,id vero quod prius ineft fuperat.Exile autem fit aliquandç) quidem prius, in tempore diflblutum aut J infuper appofitum,aliquâdo vero pofterius,in temporedif-folutum aut appofitum. Dcftruit autem vtrunque in tempore amp;nbsp;poft tempus, id quod cxtrinfecus aftiduo fuperingeftu cft,amp; per multum tempus omnibus membris folide implica-tum eft,amp; propriain quidem formara producit, priorem veto, aliquando autem amp;nbsp;priores,deftruit. Facultas porro ali menti peruenitamp; ad ofla,amp; ad Omnes partes, amp;nbsp;in neruum, amp;nbsp;in venam,amp; in arteriam, amp;nbsp;in mufculum, amp;nbsp;in pelliculam» amp;nbsp;carnem,amp; pinguedinem, amp;nbsp;fanguinem, amp;nbsp;pituita, amp;nbsp;me-dullam,amp; cerebrum,amp; medullam Ipinalem nbsp;nbsp;interanea,o-
Sacfor«« uit.
mnesque ipforum partes,amp; fane etiam in canditatem,amp; fpi' ritum, amp;nbsp;humiditatem. Alimenti vero amp;nbsp;id quod hoc nutrit,alimentum eft, Si quod velutnutrimentum eft,amp;quod f nutrimentum futurum eft : Principium autem omnium vnu eft,amp; finis omnium vnus.amp; idem finis eft atque principium! Si quæ particul.itira in alimento probe amp;nbsp;male diftribuun-tur.Probe quidem, quæ prædifta funt. Male vero, quæ con-trariumhisordinemha^nt. Succi varij ,6i coloribus,amp; viribus,amp; in detrimentum,amp; in vtilitatem, amp;nbsp;neque l.tdeu-tes,ncquecommodantes,amp;.multitudine,amp; excelTu, Si deft' ftu,amp; implicatione,aliquorum quidem, aliquorum vero no. Et omnium caliditatem lædunt ac iuuant,amp; frigiditatemlæ dunt ac iuuant,amp; facultatem lædunt ac iuuant. Facilitate autem variænaturæfunt.Succicorrumpentes amp;nbsp;totum., partem. Si forinfccusacintrinfccus .fpontaneiS: nonfpou tanei,Nobis quidem fpontanei,caulx vero non
-ocr page 347-Kurfus autem caufæ,aliæ manifeftac.aliæ obfcuræ, amp;. aliæ
poflibiles,aliç impoffibiles. Natura omnibus fubuenit. Ad «Sr«lt;e.
banc veto forinfecus quidem cataplafina, lllitio, VQguentû,
Nuditas amp;nbsp;totius amp;nbsp;partis.Caliditas amp;nbsp;frigiditas, iuxta can-
dem rationem amp;nbsp;Adfttiàio,amp; vlcerano,amp; raorfus,amp; corro-
fio. Intrinfecus veto quacdam ex prædiûis, amp;nbsp;fupra bæc CittJJa ni cauffa obfcuta,amp;. parti 8c toti, 8c alicui 8c non alicui, cxcre- fernher p4 tiones ventris fccundum naturam.item vrinarum, fudilt;|is,fa liux,muci,Yteti,iuxta ha:mottboidas, vetrucam, lepTain,tu-berculum,carcinoma,ex naribus,ex pulmone, ex ventre, ex felt;le,ex cole, fccundum naturam, 8c prætcr naturam. difcri-tnina horum aliis iuxta aliam rationem, aliquando eüam ali
_ ter. Vna natura funt bæc omnia, Si non vna. Multæ naturx
funtbæc omnia,8c non vna. Medicina furfura 8c deorfum,8c MfdicûK neque futfura,neque deorfum. In alimento medicina, opti- uari4.
inum.ln aUmento medicina malum. Malum 8c optimum ad aliquid.Vlcus,ctufta,fanguis,pus,fanies,lepra, furfur, vlcera capitismanantia,impetigo,vitiligo,lentigo, aliquidol.-edit, aliquando ptodeft. aliquando neque lædit, neque prodeft. Alimentum,non alimentum.Si nuttire no poteft, nomen eft AlimrntiL alimentum,non opus.Opus 8c res eft alimentum.nó iwmen.
In pilos alimentum, 8c in vngucs, 8c in extremam fupetficic intrinfecus petucnit .îotinfccus alimentum ex extrema fu-petamp;cie,ad intima peruenit.Confluxio vna,confpiratio vna, Confentientia omnia . luxta totius quidem corporis natura oinnia,iuxta partem veto,partes in vnaquaque parte ad op*. Ptincipium magnum ad extremam partem peruenit. Ex extrema parte ad magnum ptincipium petuenit. Vna natuta, \ effc,amp;. non elle. Motborum diffetentiæ.in aliméto,in fpi- Hird rltu,incalote,infanguine,inpituita,inbile,inbumoribus, Irruis dii in catne,inpinguedinc,invena,in atteria,in netuo, mufeu- ƒ(u^jta me \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo,pellicula,o(fe cetebto,mcdulla^inali,ote,lingua, ftoma- ^rorum.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbo,ftuegula,venttc,inteftinis,feptotranfuetfo ,pcritonæo
\membtanaaluum acinteftina ampleQentc ,bepatc ,fplene, renibüs,vc(ica,vteto,cute.Iîæc omnia 6c (ingulatim 8c pat-''ticulatim. Magnltudoipforum magna, 8c non magna. Si- signa I J/ gna,titillatio,dolor,ruptuta,mens,fuiot,vtinatum fubftde- guenttt. lia,quies,iaŒatio,vilus,imaginationes,motbus arquatus,ftn-
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gultus ,motbus cotuitialis ,fanguis integer ,foinnus. 8c ex bis,
-ocr page 348-Sign« 0^/ fcrKdndii.
Vilt;rirt4j
HIPPOCRATIC LIÊER
Sc ex aliis naturalibus, amp;nbsp;quæcunque alia huiufmodi ad de- P trimentum amp;nbsp;vtilitatemprocedunt. Laborcs totiusamp;par tis.Et magnitudinis figna, alterius ad maius, alteriusad minus,amp; ab vtr jfque ad maius, amp;nbsp;ab vtrifque ad minus. Dulce non dulce.dulee ad potcntiam,velut aqua.Dulce ad guftum, velut mel.Signa vtrorunquc,vlccra,oculi,amp; guftus. Sc in his magis amp;nbsp;minus. Dulce ad viftirn, Sc in coloribus, amp;nbsp;in aliis mixt^is.Dulce magis Sc minus. Raritas corporis ad perfpi-rationcm, quibus amplius aufertur, faniofes funt. Denfttas
di.
Puim».
Alimenti frincipitc.
Vendriim fedes 4s artcriarä.
lac.
quot;Vinum.
SiHguii uariit.
tenlideräi corporis ad perfpirationem, quibus minus aufertur, morbide. diores.Qui probe pcrfpirant,debiliores Sc faniorcs funt, Sc à morbis facile rcconualefcunt. Qui male perfpirant, priufqua .Tgrotent,fortiores funt.Vbiautem ægrotarunt,diffîciliusi morbis reconualefcunt.Hæc autem amp;nbsp;toti Sc parti. Pulmo contrarium corpori alimentum trahit, reliqua vero omnia idem . Principium alimenti fpiritus,nares,os,guftur,pùlmo, amp;nbsp;reliqua refpiratio. Principium alimenti Sc humidiamp; ficci, os, gula, venter . Verum antiquius Sc primordiafeali-mentum, per abdomen vmbilicus. Radicatio venarö lie-par.Radicatio artetiarum cor.ex his aberrant in omnia fan-guis amp;nbsp;fpiritus ,amp; calor per hæc meat. Vis vna amp;. nonvna, qua omnia hæc amp;nbsp;alia gubernantnr , alia quidem ad vitam totius amp;nbsp;partis, alia ad fenfum totius Sc partis.Lac nutrimé-tum, quibus videlicet fecundum naturam alimentura eft,a-liis vero non.Aliis autem vinum alimentum eft, amp;nbsp;quibiifda pon alimentum.Et carncs,amp; aliæ multæ alimenti fpecics, Sc iuxta regioné amp;nbsp;iuxta confuetudinem alunt,partiin ad aug-mentum, Sc ad efle. partim ad efle folum, velut in fenibus. Quædam vero ftipra hæc, etiam ad robur. Difpofitio A-thletica non eft à natura. Habitus finus melior in omnibus. Magna res eft quantitas ad vires folerti ratiocinatione ado-ptata. Lac amp;nbsp;fanguis alftaenti funt reduftdantia.Circuitus admulta confonifunt,adfœtum eiusque alimentum.Rurfus autem furfum repit in lac , amp;nbsp;in alimentum, amp;nbsp;ad infantem. Viuificanturnonanimalia,viiiificantur animalia . Viuifi-cantur partes animalium. Natiiræ omnium nullo doâore vfæ funt. Sanguis alienus vtilis.Sanguis proprius vtilis.Sa-guis alienusnociuus.Sanguisproprius nociuus .Humores proprij nociui. Humorcs alicni nociui. Humores alien! co-: • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducibiles.
-ocr page 349-DE ALIMENTO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijo
A ducibiles. Humorcs proprij conducibiles. Cofonans dif-fonanseft. Diflbnans confonans eft. Lacalienum bo-num. Lac proprium nociuum . Lac alicnum nociuum. Lac riat. proprium commodum.Cibus iuuenibus facile ac leuitcr pu- Digeftia rrcfaâus.Senibus vero ad fummum tranfmutacus. His qui permit/ m vigorcætatisconfiftuntimpermutabilis. Adfiguratio- tn, nem,foiestrigintaquinque. AdMotum ,feptuaginta. Ad PdrtuseS/ perfeâioncm,ducenti amp;nbsp;decem. Alij tradunt. Adfoijiam, formati«. Quadraginta quinque.ad motum , feptuaginta fex.ad exitii, ducenii Sc decem. Alij fie. Ad formam, qirinquaginta. ad primum faltum,centum.ad perfeaionem, trecenti. A-lij fie. Ad diferirainationem, qnadragint.i. ad tranfitum,
5 oâoaginta.adelapfufn,ducenti quadraginta. Noneft,amp; eft. Gignuntur autem in bis amp;nbsp;plures Si. pauciores, fecun-dum totum, amp;. fecundum partes. Nô multo autem plures aut pjuciores.pauciores vero tot, amp;nbsp;quæcunque alia bis fimilia.
Olfiumalimentum ex cônftaftione. Nafo bis quinque. Qÿatitfi Maxillaamp;clauiculæ,amp; coftisduplicia. cubito triplicia. Ti- Çwm com t?iæ.amp; bracbto quadruplicia.fœmori quintuplicia.Et fi quod iffe^ntta J in bis plus aut minus poicft. Sanguis buinidusamp;fanguis Sanguinit folidus. Sanguis humidus bonus. Sanguis folidus malus. alia uariaa
Ad aliquid orania mala A bona funt. Via furfumdeor- tio.
fum vna. Potentia alimenti melior quàm moles. Moles ali- CAarierli menti meliorquàmpotentia. Et inbumidis amp;infîccisde- uariatia. trahit amp;nbsp;apponit idem.amp; alteri quidem aufert.alteri vero ap
ß ponitidem. VenarumpulCitiones,amp; refpiratio Ipiritus, Pulfia/pia mxta ætatera, 8c confonantia 8c diflonantia funt, 8c raorbi ratw,/ï/ amp;nbsp;fanitatis figna. 8c fanitatis niagis quàm niorbi, 8c inorbi gna fani~ inagis quàm fanitatis.Alimentum enim ctiara fpiritus eft. tatis ir Humidum alimentum raagis facile tranfmutatur quàm «wrti.
ficcum. Siccum alimentumfacilius tranfmutatur quàm hu-inidum. Alimentum quod a:greflteratur ,ægre confumi-tur.Quod facile apponitur,facile confumitur. Et quicunque veloci appofitione opus babent.his bumidum ad reficiendas viresmcdicamen optimum. Qmcunque vero adbuc velo-ciori indigent,perolfi£tum.Qui autem tardiore appofitio-nc opus hâbentgt;folido alimento vtantur. Mufeuli folidiotes «gre magis quàm aba colliquefcunt, excepto ofle 8c ncruo. Quædenudatafuntægtctranfmutantur, amp;nbsp;fecundum gelt;
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r tj nusipfa
-ocr page 350-HIPPOCRATIS LIBER
nus ip fa feipfis fortiora fuut quàm pro re ipfa: propterea ip- D Û feiplis ægrius coUiquefunt, Pus ex carne, purulentum eï Iaiiguine,amp; ex alia humidicate. Pus vlceris alimétum. Puf alimentum venæ, arteriae. Medulla alimentum oflis, pro-pcerea callo obducuncur. Facultas amp;nbsp;potencia omnia äuget amp;nbsp;nutrit, Se germinare facit. Humiditas alimenti vcbicu* lura eft.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE HVMIDORVM ßueliquidorum ußi Uno
Corttario medico
ßco interprète.
Qua potabilis, falfuginofa, mare, pocabilis quideinin öfficiname« dica optima. Nam amp;nbsp;ferramentis amp;nbsp;tciamentis optima, amp;nbsp;medica-mentis plurimis inueteratis com-muniflima. Verumad corpus nof-fe oportet, quod bxc aut made-facit^ut frigtfacit, aut calfacit.A-litcr veto nulli coinmodatJut de- f trimento eft potata. Vbi modica
Ocahrwft medelä.
potabili in ipongia vteris, optimum oculis eft. Cutis ipfa fuperne exulceratur calidæ alperfione. Fomentum corporis totius aut partis. Cutis duræ mollitio,diftentæ laxatiogt; neruorum.carnium.humorum fub cutem cfFulio, fudoris fe-cretio. Humeäare proiutione,velut nares,veficam, flatus. lnwrnarc,attcnuarc,liquefacere,minuere, colorem reuoca-re , colorem difpergere. Somniferum amp;nbsp;in caput, amp;nbsp;in alia, conuulfionum , tenfionum, mitigatiuum dolores ftupefacit aurisjOculorum, amp;nbsp;quarcunque talia. frigida calfacere, velut pix vlcenbiis, præterquam à quibus fangnis erumpit,aut e-rupturiis eft,fradis,luxatis, reliquis quibus linteola funt medicus,Capitis grauitati. Moderatio in vno quoq;, ne vitra
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torquea-
-ocr page 351-DE LIQyiDORVM VSV. ip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
torqueamus.vclutcaUAacoTpori,exexcc{fuinvträquepar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
iem,vt ab vtraque non abetret, conieamp;atione ex deirimen-to,ani inuùli fada, velut in tcpida. Oportet eniin detnmé-tis aut vtilitatibus etiarnfi fint vti.vfquequo iuuent, aut donee lædant. Madefadio itaque amp;nbsp;humedatio.debile quid eft. Ftigefadio veto St calfadio, forte :velut ex foie. nbsp;nbsp;nbsp;fi‘O’
Verum frigida calida exiftens,velut potabilis aqua,debi- Frigefw le quideft.Calida autera ne vltetius pcrgat.vt vrat. IiMicat fl«»-autera de bis ipfe 3eçrotus,exceptis mutis.aut leuiter ly dcra- Calfafli« • tis,autftupefadis,aut velut in vulnetib.perftigeratis.aut ni-tniodolorevexatis.biseniinbæc fenfu non petcipiuntur. Namnonfeniiuntbi petufti. Itemqueprofundæ ac magnat luxationes.lara veto etiam pedes decideruipcrftigcrati, ex calid.epetfufione.Sedbis corpus perfufiindex eft,fimiliter eliamfrigidx. Harum aut vtratfiquepaucitas, debile quid C4tilt;Uf«» eft.Multitudo vero,forte,veruntamen finere oportet, donee fiat id cuius gratia fiunt.antea veto quam poftremü fiat.cef- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'l“'^
fandumeft. Harura potto vtraquclxdit,amp; calida quidem patiüwr. amplius ea vientibus bas læfiones inducit.carnium effœmi-nationcm.netuoTum debilitatem .mentis ftupotem, fangui-ais etuptiones.animi deliquiabæc ad mortem. Frigida vc 10 conuulfiones.tenfiones.nigtotes.rigotes febriles.Medio-
1 tritas quidem extra noxam cft.Keliqna veto lædunt aepro-funt.veluttelatumeft.Voluptatibus.ftc iucunditatibus.Bc do ƒ lotibus ac moleftiis.ptout fingula ex ipfis conueniunt. ita fa
ß ni appatet. Corpus tegi ac velari adfuetum . quicquid in-fuetutueft.quicquidlongiftimc àfamiliati calore abeft.8t Çc , regtino ftigoti ptopinquiflimum.id ipfum auerfaturiSt pro-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pterea fane calida gaudet.St ferre poteft. Cetebruamp;qux
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abbocotiuntut.ftigidaquidemttiftantut.calidavetogau-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dent,fi fane ftigidius amp;. folidius à i^tuta fuetit. Propter- Offib. 4e-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaofliibus .deniibus.netuis frigida inimica.calida veto ami- Hb.neruit
\ ca.quia ab ilia conuulfiones.tenfioncs.rigores febriles ,quæ ffigida ini \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fane ftigida facit,calida veto fedat.Ob id etiam à calida vo- ’’■•t'i’
luptates, 8c illecebræ,à frigida veto dolores 8c auerfationcs.
Idcoque fpina,pefitus,dorfum,præcordia, magis ftigida ag-gtauantur.calida veto gaudent, 8t fette ipfam poffunt. pto-' ptetcafanefpina,peftus,dotfura,pr.xcordia, conttariapet-peSTa fuut,quia funt côttaria.Ptopletea fane inbocloco an-t ilj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xictatem
-ocr page 352-HIPPOCRATIS LIBER.
• lictatem ex calida obortam, frigida fedat . proptcrea fane D frigidæ potu gaudet.propterea fanè cibis calidis dcledatur. propterea fanè amp;nbsp;in animi deliquiis frigida extremis partibus affiindere prodeft.Quôd autem pofteriores partes cali-dain niagis fiiffcrut quàm anteriores,quæ relata funt in cau-fa funt. Quod vero etiam frigid.-c,rede habet.Nam Sc eïiic-mæ partes anteriores funt, Sc. tegi non adfuetæ; velut etiam intCTna pars fc habet ad externam. Cogitâdum autem quod vtraque in vnoquoquc corpore potior eft externa cute, qua: amp;nbsp;fibiipfi,amp; neruo fanguineo cótinua ac cohærens,eoquod extra proprium calorem, in externo frigore eft, ab vtrifque frequenter fuperatur,amp; vtrifque frequenter opus habet,fre-quentius autem calida ad voluptatem. Per petiuntur autem * amp;nbsp;extremr partes tale quid,quare cito multa percipiunt,tar de autem primum attolluntur. Et vena: quoque alia: prius, aliæ pofterius . Atque fic omnia apparent, amp;nbsp;vbi frigefiunt extremæ partcs,amp; vbi calefiunt, in vaforum euacuationibus, in animi deliquiis.Et iuxta rationem merito etiani venasfe-quuntur,ea quæ ab his eucniunt.Et calefacit primum calida, velut in manibus, internas partes. At vlcera calida gaudent ex confefib,quia tegi adiueta funt.Merito itaque altera gra-uatur.Merito igitur amp;nbsp;ipfe venæ,quia funt in calido. Merito etiam ipfc thorax,amp; ventriculus ipfe àfrigida fuperatus,mo lefte fert,amp; mortem minatur,quia maxime defuctus eft. Verum plurimum abeft ah eo vtpatiatur: propinquiftimaaute interfefunt,egere,amp; pati. Merito igitur frigidæpotu dele-ftatur.Et ficconfentiunt inter feomniahæc. Quodveroo-mnia dcfquamata amp;nbsp;ambufta in fupcrficie, no valde tegi ad-fueta,maxime frigida molcfte ferunt,par eft. Citiftime enulr fuperantur. Et profundiflima fi fuperentur, maxime vtique grauentur.deinde etiaigt;natura neruofa participât. Qil?' niam imus venter calida delcélari videtur, confiderandus lo eus cft,amp; poftca extremæ partes, amp;nbsp;veflca,amp; genitales partes,^ virilis membri glans natura frigidior cft,quàm quispu tat.Surfum enimnon deorfum exilit caliditas: amp;nbsp;propterea calida deleâatur.Confidcrandum etiam,quod poft calidam Cerparfri frigcfcit corpus magisperfrigeratum.-poftfrigidam vero re gefeere calefcit magi.s cótrarium: velut etiâaquæ frigefaciédæamp; ca wagKpoJl Jef^ciendæfunt,propter tenuitatc.^t nbsp;nbsp;poft calidadurefeit
-ocr page 353-DE LÎQVIDORVM VSV. rji
A corpus magisreficcatum,velut oculi poft frigidam.Altera e- • nim fimilis eft aeri ambienti, altera non. Mare pruriginofis.
amp; qui ab acribus humoribus vellicantur prodeft, vt amp;nbsp;lauét, amp;nbsp;foueât ex calido. Qui rero nó adfucti funt, aliquantü læ-dutur. Veru ad vlcera,amp; ambufta,ac dcfquamata, amp;nbsp;quæcû-que talia,contrarium eft. Aptuui eft auteni puris. Bonum eft amp;nbsp;ad attenuandu,amp; ad pifcatorum vlcera. Hæc enim nequc fuppurantur,fi non velliccs: amp;nbsp;ad vlccra cuniculofa,amp;^cpa-fccntia proferpendo fedat ac fiftit, vclut fat,falfugo, nitrum. Omnia autem hæc fi quis parum vtatur, iritant: li excellen-ter.bona funt. Melius autem eft calidum ad plurima. Acetum ad corpus amp;nbsp;articulos, fimile eft mari, amp;nbsp;potentius, ad pcrfundendum amp;nbsp;ad fomcntum : amp;nbsp;ad vlcera recens vulnc-® neratis, amp;nbsp;adfanguinis grumos, vbinigredines funt in pu-dendi-s.collutio eft ad aures,amp; ad dentes.Calido autem hæc 'fiunt,amp; alia,fed amp;nbsp;ex tempore conicâuram faccre oportet.
Acet£()uS uimhtièe-
tliquat velut fal,amp; vt alia quæ impetigini,lepris ac vitiligi-iiibus conducunt,a'ffufum ad calidfl folem.maxime vero co-ducit vnguibus leprofis.Superatenim poft tempus, verrucas formicarias attenuat,amp; fordcs in auribus fanat.MoUit au tem amp;nbsp;corpus, amp;nbsp;multos alios locos, ft non odor offenderet.
amp; maxime mulieres.Valuerit amp;nbsp;ad podagram,fi non corpus vulneraretur.Eademetiam fex acetifacit. Viniim dulce ViaKduI-addiuturna vulner.a comodum eft affidue vtcnti. Sed St ad medicamentoru potioncm.Aufterum autem amp;nbsp;album,amp; ni-grum vinum, frigidum ad vlcera cnmmodnm eft, frigidura propter caliditatem. Lanæ quç frigiditatis gratia,aut per-fiinduntur, aut induuntur, aut intinguntur, aquara frigi-diffimampoftulant. Qua: veto adftriélionis gratia,vinum nigrum etiam lanas afpergerc poteft, velut etiam betarum folia,aut linteola intinguntur, iq^lurim.i quibus adftriftio ineft, velut funt heder.æ alb.i: folia. Sc quæ acerbior.1 funt, autfiriabiliora, velut hedera Sc rubus, rhus coriarius, faluia;
Sc in ea quæ mollire oportet, velut farina coSa. Aquafri-gida prodeftpapulis rubicundis, quales alia atque alia par-te fublatæerumpunt,quales per i^leniaattraSoria emer-guntiln’carnofis vero Sc tenera carnepræditis fubrubicudæ funt: innigris autem rotundæ ,dothienes hoc eft furuncu-li appcllatæ, Sc quales in ipfis calidis lauacris oboriuntur, 5:
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r iiij mulie-
-ocr page 354-HIPPOCRATIS LIBER.
mulieribus ex menfîuin fub cutem recurfu fiunt, amp;nbsp;ab irri- D • tamencis cutis, aut infolita veftimentorura afpcrorum ge*
ftatione, Sc ex fudoris exitu, aut vbi quis ex frigore, dere-pente ad iguem, aut calida lauacra accelTit. Nam fi hæc po-ïterius fecerit,nequaquam ainplius erumpunt. Alioqui qux ex frigore fiunt, aut quæ exafperantur inftar milij »deinde Tamores cxulcerantur,easfrigidala;dit. Calida veroprodeft. Tu-tuticulori more^n articulis, k dolores fine vicere, ac podagricos, S
conuulfa, plurima ex bis frigida raulta affufa leuat ac exténuât,amp; dolorem torpefacit. Torpor autem moderatus, dolorem foluit. Sed amp;nbsp;calida aqua atténuât ac mollit. Po-dagricis, refolutis, ante ac retro diftentis, conuulfis, talia accedunt, diftentiones, tremores, leues fiderationes : Tali- J bus laxatis, claudicationes, torpores, vocis interceptiones, ad talia, excretiories per infernas partes fiippreflæ. Cauen-dum autem eft in frigidæ vfu, ne modum excedamus. Ar-' ticulos induratos, aut ab inflammatione aliquando obor-ta,aut à diftortione,opera:precinm eft fanare, aqua calida in vtriculii infufa. Manum deligare, amp;nbsp;ociilos, lachrymas le-nit,ita vt ad acres,ftillamentum lenc infundat quis,vt ne fal-fuginofa contaélu lædat. Et foflulis vlcerib.oculorii elotio CAidi. prodeft,amp; rcpletio ad natura reducens. Calida oculis có-uenit,doloribus,fuppurationibus,lachrymismordacibus,fic-Jrigida. cisomnib. Frigida doloris exortibus,valderubicundis,amp; qui collediones tuberculorii iuxta venas habere folét,qualia funt vlcufcula capitis manantia,circa thoraccin,amp; alia dura, f Verum podici amp;nbsp;vtero.non valdc commoda eft, nequefan-guinem in frigore mingentib.Vlceribus quidc frigida mor-dax, cutem obduïat,dolorora non fuppurari facit, liuefacit, nigrefacit,rigores febriles facit,cóuullioncs,antc ac retro di ftétiones. Qu?doq; vero in hac diftctione,fine vicere iuueni carnofo, media æftate, nftltx frigidæ aquæ effufio, caloris reuocationem facit. Calor autem hæc foluit. Calida fup-puratoria eft, non in omni vicere, maximum fignum ad fe-curitatem, cutem mollit,attenuat, dolorem eximit, rigores, conuulfioncs, ante ac retro diftentiones lenit, capitis gra-uitatem foluit, pliirimum autem conducit offium fraâuris, magis autem denudatis, amp;nbsp;ex his maxime bis qui in capi-te vlcera babent, amp;nbsp;quæcunquc præ frigore, aut nioriun-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur,aut
-ocr page 355-DE HVMORIBVS.
Atur.aut vlcerantur : itemquein vlcerationibusvoluntariis ac inuoluntarüs, qualia funt defquamata : hcrpctibus fer- • pendo adedentibus, denigratis aut in gingiuis, aut in aure, aut in fede, aut vtcro. His omnibus calida arnica eft ac iudi-catotia. Frigida veto inimica amp;nbsp;occidens, præterquam in quibus fanguinem fluxurum effc timor cft. Atque hoc modo vtendum eft liquidorum perfufionibus, inunûilium illi— tionibus, foliorum impofitionibus, aut linteolorum^ata-plafinatis.quxcunque aut frigiditate.aut caliditate profunt, aut nocent.
B HIPPOCRATIS COI liber de hvmori-Cornario medico phyfîco interprète.
Genwinttm Hippocratislitrum h«nc effe Galenus dieit, quot;Vfrum quieditm infunt ad extremum diffionit Ireuita-tera contrafla: qult;clt;lam rurfut ultra tnodum extenta.
Mpetus amp;ferocitashumorum,vbi non reciprocatio humorum eft, ^«^orxm gt;nbsp;lut florum,ducendus eft quà te- «^'jKrta/ pit pet conuenientes ac commo- ‘’°* das regiones,exceptishis quotum /!! matutitas tempore contingit. Maturations extra aul intro repunt, aut alio quo oportet. Cautio, infinita magnitudo.expeticdi dif-ficultas,pilotu nuditas, vifeetii va-
cuitas.infernistepletio.fupernis alimentü,mutatio furGi,mu tatio deotfum. Spotanea futfum amp;nbsp;deorfum. quæ profunt amp;nbsp;Coiijide-l.Tdunt.Cognata fpecies,tegio,mos,ætas,tempus,conftitu- randame* io motbi, exceffus, defedus. Qujbus quantum deficit, aut dico.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non
-ocr page 356-KIPPOCKATIS LIBER
Ti^rmentlc uniilici,
Q«4M/Ït hire offer uetio ui-eieto.
fton, medel», dechnatio, deriuatio, in esput, in obliqua, P quà maxime repit, aut reuulfio, in fupernis deorfum, in in-fernis furfum. aut ficcare, aut aliquibus inferna,aut aliqui-bu$ fuperna, aut eluitut, aut quibufdam mitigabitur. hu-mores efFufi ne intro reuellantur, fed fecreuones ficcentur. Turbatio, infufio pet federn ,pelluuium, quibus abfcedit ad federn, vnde exoluitur aut medicamentum , aut vlcus, aut hgiiior altquis compaélus, aut eruptio puftulofa, aut flatus, aut cibus, aut animalculum, aut æftus, aut alia quædam affeélio. Confideranda liæc, fpontanea definentia, aut velut ab exuftione excitatæ bullæ, in quibus qualia lædunt autprofunt. Figuræ, motus,eleuatio,amp; rurfus fubfiden-tia,fomnus,vigilia.Q^ facienda, aut impcdienda,cito affe- j. qui.Caftigatio per voipitum.inferne per exitura,aut fputum, * mucum,tuifim,ruclum, fingultum, flatum, vrinam, fternuta-tionem,lachrymas,pruritus, euulfiones, contadus,fitim,fa-mera, repletionem, fomnos,labores,ocium,corpus,mentein, difciplinara, memoriam, vocem, filentium, vteri puigatio-nem.Q^ fuperne erumpunt ac torquent, pinguia, intem-perata acmeraca,fpumofa, calida, mordacia, æruginoià, va-ria,ramento(a,feculenta,cruenta, flatus expertia, cruda, co-âa,ficca. Quæcunque circumfluunt, ferendi facilitatem có-templari oportet,itemque difFicultatem,priufquain periculu veniat. Item quæ fedare non oportet. mataratio, defcenfus eorum quæ infra funt, redundanua amp;nbsp;fluftuatio eorum qua: fupra.Se quæ ex vteris,8e in auribus fordes,concitatio ac per- p mixtio,apertio,cuacuatio, calfaâ:io,perfrigeratio, intrinfe-cus,forinfecus.horum quidem,boriim vero nó. Quum infra vmbilicum fuerit idquodtorquet,tardumamp; molleed tormen.Vice vcrfa,contra. Qu ƒ per aluum egeruntur quà repunt, non fpumofa, matura, cruda, frigida, foetida,ficca, huraida. Q^æ olfaélu male aflficiunt.Sitis quæpriusnô adfuit, neque æftus, neque alia caufa. Vrina, nafl humeaa-tiojlaélationem.Siccitatem. amp;nbsp;non efle contraftum ac a-refiiiauru,5e ipiritum turbulentum. prçcordia, extremitates, oculos male aflFcélos.coloris tranfmutatio. Pulfus, frigiditas, palpitationes, cutis duricics, neruorum, articiiloiuin, vocis, mentis, figura voluntaria, pili, vngues. facile ferre, aut non, qualia oportet. Signa laæc. Odores corporis, oris, feceflus,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auris.
-ocr page 357-DE HVMORIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;134
A auris,flatus,vrinæ, vlceris, fucloris,fputi,nafi.Corpiisfalfugi-gt;
nofuiUjaut fputun),aut nafus,aut lachrymajaut alij humores.
Penitus fimilia, iuuantia , lædentia. Infomnia qualia vi-
lt;leat,amp; in fomnis qualia faciat, an acute audiat, amp;nbsp;obedirc paratus fit ammo, an magis fortia fint ac plura quæ commo-da funt ac feruant, quàm alia, an fentiant omnia omnibus fenfib«s,amp; ferant, vcluti odores, fermones, veftitus, figuras, amp;nbsp;huiufmodi patienter, quæ fané amp;nbsp;fua fponte com^rentia profunt, amp;nbsp;quando etiam talia ludicationem inducfit. Item tot,amp; talia,veluti funt flatus,vrina,qualis,amp; quanta, amp;nbsp;quà-do. Quæverocontraria funt,auertere,ipfisqueadutftfari.
Quæ propinqua amp;nbsp;communia funt affeamp;ionibus, prima amp;
i maxime affliguntur.Conftitutionem autem ex primis inci-pientibus,quicquid tâdem excernatut ex vrinis,qualés nam di fuerint.Sc qualis fit corporis collapfîo, coloris immutatio,fpi gno/céda.
ritus imminutio,8t reliquat cum bis viftus rationes. Scire e-tiamoportet an fimiliafint quæ decedunt,tranfitus,vri-næ,per vieros,fputa,per nares ,oculi ,fudor, ex tubereu-lis, ex vulneribus, ex puftulis, quæ fua fponte, quæ arte. Qtód fimilia funt inter fe omnia quæ indicant,amp;• quæ profunt, amp;nbsp;quæ nocent,amp;. quæ perimunt, quo bæc quidem fu-giens auertat, ilia veto accerfat,8c ducat, ac fufeipiat. Sed 8c alia eodem modo, cutis,extremarum partium, præcordio-rum,articulorum,oculorum,ori5, figurarum, fomniorû, qualia iudicant,8c quando, talia machinari. infuperque qui ta-
C les abfceifus fiunt. Qualia profunt cibis, potibus, odotibus, vifu,auditu,cogitatu,fecretiombus, bumorib’, calefaâione, frigcfaâione,ficcitatibus,humeâando,ficeando,vnguentis, i iUitionibus.cataplafmatis,emplafiris,infperfionibus, deni-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que amp;nbsp;epitbematis quæ imponuntur. ïiguræ, dcfriâio, cu-
1 ratio,labor,ocium,fomnus,vigiliq^ fpiritibus fupetnc,infct-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne, communibus, propriis, arte paratis. In exacerbationi-
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus neque ptæfentibus, neque futuris, neque pedum frigi-
l ditate,fedin déclinante deorfuminotbo ln exacerbatiom-V bus per circuitus fientibus, ciborum oblationes dandæ non \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt, neque cogéré oportet, fed aufertede appofitionibus
1 ante iudicationes.Q^ ludicantur,8t iudicata funt intégré, Hlt;ec eadé \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rrequemouere opottet,nequenouare,neque medicamentis, in Apbo-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neque aliisitiitamen^s,fcdfinctc.Concoamp;aTOedicamentis rifmis di
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dggredi xit.
-ocr page 358-HIPPOCRATIS LIBER
^aggrcdi opottct,amp; mouere non cru Ja, neque in principiis* P fi non turgeant.Multa vero non turgent. QÛæ ducere oportet, quo maxime repunt per conucnientes locos, eo ducers oportet. Quæ prodeunt non multitudine xfiimare oportet* fed quädiu prodeant qualia oportet, St facile æger ferat.Vbgt; veto opus eft,debilitate etiä,aut animi dcliquiù inducere o-portet,donee hoc fecetis,cui’ gratia hoc tit,interim alio ver/ tere,aBtficcare, authumedare, aut reuellerc, fi fufficiat x-ger,id quod ex his conieâabis. Sicca quidé caUda erunt,hu-midarero frigida. Quæ veroaluummouent,plerunqiiecon Caneuffiat traria. Hæcimparibus diebus,furfum,fiamp; circuitus,amp; con-netis de/ ftitutio tails fit ex exacerbationibus.Fiunt autcin plutiina pa «rftnrii« ribus diebus,deorfum: fic cnim amp;nbsp;fua fponte profunt: fi non j ^ùî/ïant. circuitus faciant exacerbationes in paribus. In tahbus au-tem, in panbus furfum; in impanbus deorfum. Talcs autem pauci funt. Et tales conftitutiones etiam difiicilius iudican-tur. Quin amp;nbsp;vlterius tempore progreffa fic fieri necelfe eft, velut ad decimaintertiam,ac decimamquartara diem. Dcci-matertia quidem deorfum , dcciraaquarta veto furfum. Ita cnim ad iudicationem conducit . Et quæ ad vigefimam.-
C.ïterumquæinfraprodeunt,multumpurgarc oportet, amp;nbsp;hare non prope iudicationem,fed longius ab ea.Raroau-tcrainacutis,muita ducere oportet,in delaflatis,totun,.
In febribus ad articulos,amp; circa maiillas maxime abfcef-fus fiunt,prope fane dolores vniufcuiufquc.ad fupernam partem magis amp;nbsp;in totnm . Si vero lentus fuerit morbus amp;nbsp;de- F orfum tendens,inferne etiam abfceflus fiunt.Maxime autem pedes calidi, inferne fîgnificâtifrigidifupetne.Quibusvcro ex morbis fc erigétibus ftatim in manibus aut pedibus dolo rcs fiunt,in his abfcetfus contingunt. Sed amp;nbsp;fi quid doluerit quis antea q ægrotet, ad c^s partes firraatur, QuemadmoJu Perinthut etiam tuftientibusamp; anginofisin Perintho. Faciuntenim tulfes abfce(rus,vclut etiam febres. luxta eandem rationcm contingitab humoruraaut corporis colliquatione amp;nbsp;frigi-Humoru-n ditate. Proinde noffe expedit, in quibus temporibus liumo- , vb/eruiitio res florenr,amp; quales in fingulis morbos faciunt, amp;nbsp;qualesin \ vnoquoque morbo affeaionesi amp;nbsp;reliquum corpus ad quera / morbum maxime natura répit: amp;nbsp;qualequid fplen intuinc-tiemli jd feens f4cit.Horuni fane St natura, amp;nbsp;^rmè colores détériorés
-ocr page 359-DE HVMORIBVS.
«5î
A tes funt, amp;nbsp;corpora ruinent. Et fi quid aliud eft,in hgt;s exer- ^tbnti(r« cere fe prodeft, velut eft animi intempcrantia circa cibos ac potus, fi^mnum, vigilias, aut ob amores quofdain, velut tef-feraruin, aut propter artes, aut propter necellttatesttoleran* tia laborum, amp;nbsp;quorum otdinata eft, aut inordinata i Muta-tiones ex qualibus ad qualia; ex moribus animæ iuduftria, aut quærens, aut meditans, aut videos, aut dicens, aut aliud quid, velut ttiftitiæ,iracundix,cupidiutcs,quæ ex caOcon-tingunt. Moleftiæ animi aut per oculos, aut per auditum, velut etiam corporum,Malis quidem ad feipfas artritis,den- M«l« Jê-tesftupefcuntîAmbulanti vero citcacauumlocum,cruratre t« cottift munt ; quum autem quis manibus ea quibus opus habet le- moleßunt.
B uat, hat tremunt; Serpens de repente confpeftus pallorem Qÿlt;e cra-cumviiore inducit. Timoréspudor, mocror,voluptas,ira, »4 tremo-aliaquehuiufmodi quomodo obcdiunt. Vnicuique autem rtiiy paU pars corporis ad a^dionem pertincns in bis obcdit. Sudores, lore n cordis palpitatio, eiufmodi potentix. Qjwc extrinfecus ciant. ptofiinraut noceut, vndio peifufio, illifio cataplafmatum ci«« forii vfus, deligario lanarum amp;. talium return ; amp;. ioternæ partes «rl inta« talibus obediunt.non folumexternx bis quæ intro affumun o^iciiSat. turiSed 8t qux in Ianis ab oudi fuCcidis adbibentur, 8t quod àrege nomen habet cuminum, videntibus St olfacientibus. Qu3e de capite ducunt, tutbant, fcrmones, vox, 8t huiulmo-di, mainmx, genitura , vterus, 8t que ligna in ætatibus, 8t inVuffocationibus ,8itu(fi,8tquæad tefticulos. Qucmad- Terra Ji« . C wodnni atboribus terra , ita animalibus ventriculus : 8t nu- lt;a,uentri» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiit, 8t calefacit, 8t frigefacit. F rigefacit, dum euacualur.ca- tului eni-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefacit, dum implctUt. Quemadmodum tetra ftetcoratabye melù nu-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me calidaeft,ita ctiam ventriculus. Arbores cortice lenueitl tril.
ficcumhabeni ,inttinfecus autem carne ficca.fanæ, non pu- Verttri» tridæ,diututnx.lta St ex anima^^us tcftudines , 8t quic- qualilÀt.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid eiuCmodi eft. Aetatibus, tempotibus, annis.ftmilia ani- Quid am*
1 malia, non detcruntut fi moderate meliotibus vtantut. malia tu« 1 Quemadmodum bydria quod recens eft ttâftnittit,quod in- aiur.
uetetatum tetiuct.Sic St ventriculus tranftnittit alimentutn.
Stfeccmretinet,velutvafculum. Modi morbotnmbifunt, Morloramp; pattim quidem cognati funt, de quibus intetrogando difee- natur«, te oportet: partim a regione , familiäres enimiuntpetmul«-tas, 8t multi ipfos nofeunt : partina ex corpore , St viédus ta-
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùone.
-ocr page 360-tione, ac tempcriei conftitiitione, aui à temporibus. At re-! ' gioncs ad tépora male difpofîtæ, tales morbos pariunt, quail tempor! fimiles fiierint, Verbi gratia . Inæqualis caloraut frigus eadem die quum talia fuerint,morbos autumnales fi-MorlorÄ ciuiit. Et in aliis temporibus fccundum rationcm, abj ab o* quorusdä doribus cœnofis aut paluftribus:alij ab aquis, calculofi, fple-Mi/jfa, nici: alij à veiitis bonis amp;nbsp;malis incipiunt. Qualia vcro iunt tcmp»ra tales erunt etiam morbi, amp;nbsp;conftitutioncs ei ipfiSquot; Si tempora tcropeftiue, Sl ordinate fe babuerint,morbos iu-dicatu faciles làciunt.Vernaculi autem temporum morbi iu-dicant mutationcs, St prout euariauerit tempus, fimiles aut dilTimiles erunt morbi, quiin Iioc tempore oriuntur. Si ve-ro fiiniliter procedat, eiufmodi quoqiiefuerint morbi, amp;nbsp;ad talcm modum tradi, veluti eft morbus regius autumnalis.
Bilir per Frigoraenim ex caloribus,amp; calor ex fiigore. Etfiæftasbi-liofa fiat. Sc bilis auiäa intus relinquatur,etiä aliquantü Iplc-quid/acwr nici fient. Qimm igitur amp;nbsp;Verficprocelfetit, etiam verefit morbus regius. Proximus eft enim hic motus tempori, iuxta hanc fpecicm. Quum verp aeftas fiat verifimilis, fudores in febribus, St fcbres faciles, amp;nbsp;non peracut.T, nequelinguis obaridæ fient.Si vero bybernum fiat rer,amp; poftremii hyeuiis tempus, byberni etiam morbi, amp;nbsp;tufles, amp;nbsp;peripneumonia:, St anginæ.Et autumnus fi non in tempore ac dcrepentc hy-bcrnarit,non afridue,tales morbos facit,eo quod non in tem poreinccpit,fedin.ïqualiterfit. Quapropter etiam tempo,-ra à iiidicatione aliéna ac inconftantia fiunt : quemadmo- f dum etiam morbi, fi pr.i:crumpant,aut pr.-eexccrnantur,aut intus relinquantur. Recidiuas enim etiam tempora ficiunt, quemadmodum St morbos ita inducunt. Itaque infiiper con fiderandum eft, quomodo babcntia fe corpora tempora fu-'Ventorli fcipiant. Auftri auditum grauant, caliginem inducunt ca? qaalif«. put grauant, torpidi funF, diflbluunt. Qi[um bicpr,rualue-rit,talia in morbis patiuntur, vlcera glabra, maxime os,pudendum, Si abæ partes. Si vcro aquilo,tuires, faucium affe-âioncs, ventres duriores, vrinæ diffîcultates, borrores, do-Kagniiuê lores laterum ac peâoris. Quum bic dominatur, taies mor-tarum bos magis expeft.are oportet.Si magis rcdundauerit.ad fqua tfrarunif lores iëquunturfebresitcmque adpluuias, ex qualibus tan-reruntel- demreduridanti.'c tranfmutata;fuerint,Sc quomodocunque
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babeucia
-ocr page 361-ÖE riVMO KiBVS. tji
A Jiabentia fe coqjora ex alio tempore fufceperint,amp; quocun-que tandem humore in corpore dominante. Cæterumfic-citates amp;nbsp;auftrinæ funt,amp; Aquilonares.Dift'erunt enim amp;nbsp;a-lia hoc modo.Magnii enim amp;nbsp;hoe cft.Nam alius in alio tempore ac regione magnus cft. Velnti Aeftas bilem parit, Vet fanguinem.reliquapioutfingula. Mutationes maxime pa- Bilit per riunt morbos, Se præfertim niaxiniæ: Se in teporibus magnæ •eftitejan mutationes ,amp; in âliis. Quædain fenfim fiente pro^eflu gun per fiunt. Tempora huiufmodi funt fecuriflima, velut etiam «eruigeti diætæ, Se frigus, Se calor maxime fenfim fado progrelTii. Et Temporfi ætates fictranfmutantur. Naturæ quantum ad tempora at- mutatiérs tinet,aliæ ad a:ftatem,aliæ ad hyemem,bene aut male difpo- quantum g fits funt.Quantum veto ad regiones, Se xtnes,- Se vidus fa- (ojfint.
tionem,amp; alias morborum conftitutiones,aliæ ad alias bene aut male fc habent.Et ætates ad tempora, amp;nbsp;regiones, Se vi-dus rationem ,amp; morborum conftitutiones. Et in tempo-ribus', vidus,amp; cibi, amp;potus,qualitatem fuam requirunt, Nam hyems ab operibus ocium habet, amp;nbsp;quæ in corpus in-gcrunlur matura ac fimplicia poftubt.Magnum enim amp;nbsp;hoe eft.Autumnus autem laboribus deditus. Sub infolationibus potus frequentes funt, cibi inconftantes, vina, arborum fru-dus.Qucmadmodumautém ex temporibus morbos conic-dare datur,ita quandoque etiam ex morbis aquas,8c ventos, moriis Se ficcitates prænofcere licet,amp; aquilonares,amp; auftrinas. li-eet autem ei qui probe ac rede didicit, vnde fint hæc confi- tfporiSuj
C dcranda, velut amp;nbsp;lepra; quædam ,amp; circa artieulos dolores. Ùtempef Aquævbifuturæfunt,pruriginofifunt,amp;atiahuiufmodi.Et ßatit’ on» quæpluuiæ alternîs,aut fingulis diebus,ant per alios circui- pr««» tus,aut affidii.s fient. Et venti ali qui per multos dies flant,amp; deri. contrario inter fe modo flant,alij perpaüciores.Et iidem per circuitum.Hæchabent cum temporum côftitutionibusfimi-litudines.Verübreuius talia. Si verlt;?annusdiutius talis fue-rit,qualem conftitutionem feccrit,taies etiam morbi diutius erunt.Et fi magis fortes fuerint.inaximi quoq; morbi fie fict, amp;nbsp;cômuniirimi,amp; adplurimum tempus. Ex primis aquis,vbi ^yiropt poft multamficcitatem,aqua futuna eft, de aqna inter cutefn tiiedali^ prædiccre licet : amp;nbsp;vbi talia parua figna apparuerint in ven-lorû quiete,in tranfmutatione.Colligenda igitur funt,quç in qualib’aquis aut vêtis morbi fignificât,5c audiédus eft fi quis
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftouity
-ocr page 362-HIPPOCRATIS LIBER.
• nouit, quod tali hyeme pngtelfa, tale ver aut xftas etit. D Colores non funt limiles in temporibus,neque in aquilo* naribus, neque in auftrinis,neque in ætatibus, nequcinv* noquoquc ad feipfuni, neque in alio ad alium . Confideran-diini autein ed ex his qux pr.-efentia ac quiefcentia nouiinut de coIoribus, Sc quod xtates teinporibus fimilcs funt, Sc co-lore,amp; mutatione. Qui liçmorrhoidas habent neque pleu ritidé|neque peripneumonia, neque phagedxna, neque fu' runculis,neque tuberculis tcrebinthi hgura habentibus cor-ripiuntur. FortafTis autem neque Icpris, fortaflis neque viti-liginibus.Multi tarnen intempeftiue curati,non tarde cotre-ptifunt,amp; ficperniciofæfucrût.Etquicunquealij abfeeflus, velut fiftular.aliorum medelafunt. Qux vbi infuper compa- f rent fedare folent, ea prius fientia impedimenta ab his libérant. Alterius loci morbos loca cxcipientia, aut dolore, aut grauitate, aut ob aliud quiddam libérant,aut quód aliis funt communicationes. Propter incHnationem non araplius fan-guis prodit,fed iuxta huinoris cognationcm talia fpuunt,có-uenit quibusdam fanguincm detrahere tempeftiueintali-bus,in aliis autem velut in his,non hoc conuenit.Impedimé/ tum in fpuentibus cruenta,tempus auni,pleuritis,bilis. Tubercula circa aurem quibus circa iudicationem exorta, non fuppurata fuerint, his difparentibus recidiua fit, amp;nbsp;pro ra-tione recidiuarum,recidiua fiente,rurfus intumefdit,amp; per-manent,quemadmodum febriuin recidiua:, in fimili circui-Vri^tera/tu;in his Qjcs eft ad articules abfeedere. Vrina crafla,alba, f ft Mt qualis Archigenis familiari erat, in laflitudinolis febnbus ficiat. quarta die aliquando prodit, Sc libérât ab abfeeflu. Si veto Archige~ vitra hoc,etiamfanguisenaribuslarge eruperit ctiamvainer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de. Cui inteftinum in dextra parte dolebat,amp; articular! mot
bo correptus eft, quietic^erat. Poftquam autem hie curatus fuit,magis dolebat.
HIPPO-
-ocr page 363-LIBER DE MORBO SA.
pbjjîco interprété.
Vos genuinttm Htppocr4ti’,foil niemorii$ttis timen «irj, lÄn« Iftrum Galenm ejfe dicit, turn quod ai diflionem, turn quod id feirtentiim uttinet. Hippocrutis iutem neque dicendi »w* durnjsequejeatestiiirumiicumeninipfo ejfe.
fi
quot;lEmoibo facto appeUato fic fetes ComittuUs habet. Nuïla re videtut mihi alüs raorluj. diuiniot effe morbis,neque facta-tior. Verum naturam habet quam etiam tebqui motbi.vnde fit. Ho-minesveto natura amp;nbsp;caufam eius Cut ho« ^diuinameffeputauerüt.prxinei- gt;n«lttm nS periétia Sc admKatione,proptctea mig« diui ä quod teliquis morbis nuUa re fimi «um quSm lis eft. amp;nbsp;per inopiam quidé quod “Iio putdi« non co^nofcutitjdiuinitas ipfi conferuatur. Per abunditiam dumßt. veto amp;nbsp;patabilem modum fanationis medentut. Exoluuntut enim aut expiationibus aut incantametis. Si veto propter
Ç adnùtationem diuinus cenfctur,multi motbi facti erunt, 8c nonvnusi quemadmodum ego demonfttabo etiam alios nihil minus admirabiles,neq-, minus monftrofos,quos nemo fa ctos etfc ccnfet.Primum etenim fabres quotidianç,8t tettia- Qÿid clt;et« næ,amp;. quartanæ,nihil minus mihi facti effe videntur, nec mi ta fadant. nus à deo fieri quàm hic morbus, etiamfi nihil admiiabile ha béant .Deinde video infanos hoilhnes 8c delirantes à nulla mani{eftacau(fa,amp;. mulu St fimul importuna facete,vidique multos in fomno plotate ac vocifetari, alios veto fuffocari, alios exilire 8c foras fugete.atq-, ita delirare donee expetgi-fcuntur.poftcaautc etiam fanos effe aefapientes velutprius, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effeq, ipfospallidos ac debiles.atq-, hic non femel,fed fæpe,
\ alüqi multi funt ac omnigeni morbi,in quibus fingulis tecé-\ fcnisinlongumfctmoextenderetur. Cæietum qui primi \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f hune
-ocr page 364-HIPPOCKATIS tIBER.
hunc morbuni facniin efle pronunciauerunc, tales homines mihi fuiffe videiitur, quales etiam nunc funt magi amp;nbsp;expia-tores amp;nbsp;circulatorts,amp; quidam arrogantes,qui fc vehemeter pios elTc lïmulant,amp; amplius quid fcirc.Hi itaque coniïlij ac mentis inopiæ obuelantes ac prætexctes diuinitatem, quum nihil haberent quod exhibitó prodelTet.vt nc manifefta fie-1 ipforum ignorantia,facram hanc affeÄionc efle pronun-ciart*t.amp; rationibus idoncis colledis,curationem conAicue runt iibiipfis fecuram, expiamenta oflFerentes amp;. incantameii
QM uetit rent-
I,Æ« car wn fini-mtiir ab boe moria
ta,amp; à baïneis abAinere iubentcs,amp; à cibis multis ac ineptis ad hominum argrotorii cfum,velut ex marinis quidem à mul lo,amp; melauuro, mugiliq; ac anguilla,hi enim pifces oppurtu nehaberipoAimt.Ex cacnibusveto à capTina,ceruina,fuilla, * ac canina. Hæ cnim carnes maxime aluum turbant. Ex vo-lucribus autem,à gallo amp;nbsp;turture ac otide. infuperque ab his quæ robuAiAîma? elfe cenfentur.Ex oleribus à mentha,allio, ac cepa.Nihil enim acre infirme conducit.Pallium prætcrea nigrum habendû non effepræcepcrc.Nigerenim color mot talis eA.Neque in caprina pelle decumbédum cAe,neqi can-dem geAarc oportere. neque pedern fupra pedem habédiim eAe,neque manum fupra manum. Hæc enim omnia curatio-nis impedimenta cAe,Oninia auté hæc diuinitatis gratia ap-ponunt,vclut amplius quid feientes, amp;nbsp;alios prætextus profe rentes,quofi faims ægercuadat,ipfi$ gloria amp;nbsp;deiteritas ad/ fcribatur.fin moriatur,in tuto politæ iint ipforum excufitio' nes,habeantqgt; prætextû quôd non ipfi fint in caiiAafcddei. Neque enim medicamentum aliquod edendiim aut biben-dum exhibuerunt,nequebdlineis incoxcrût,vt ipfi in cauffa eAe videri poAint.Mihi ante videtur nullum ex his qui medi terranea Africa; inhabitât fanum effe poAe,propterea quôd caprinispellibusaccarnibus vtuntur,quumneque Aiatum, neque pallium,neq; calc^amentum habeant,quod non fit « prinum.Non enim alia vlla ipfis funt pecora prxter caprasamp; boues. Siautein hæcadmotaSi comeAa morbum augent,S non comeAa fanant,nô eA fane deus aliciiius autor aut cauf-fâ,ncqneprofunt expiamenta, fed edulia font quæ amp;nbsp;fanant amp;nbsp;lædunt.Numinis veto vis dirtipatur. Sic igitur mihi viden tur hi qui hoc modo hos morbos curare aggrediuntuf,neque fa tros ipfcspùtarc,neqi diuincs.Vbi cninipra; talibusexpi*
-ocr page 365-DE MOKBO SACRO. ijS
A métis ac tali curatione tranfmutitur.quid vetat etiâ prç altis attibus fimilibus illis,amp; difcedere ab hominibus amp;nbsp;accedcre? Quare nô deus autoreft.fed aliquid humanû.Qujfquis enim tiuire ii3 Uifttationibus Sc magicis incantamctis talent afFedioné ab- diuinS né ducere potens eft,is etiâ aliis artibus abduxerit.Sc ex bac ra- 14 beeJJf. tione diiiinitatis opinio peititus pefluin it. Talia itaque Ji ceiites ac excogitantes,arnplius quid fe fcire fimulant, amp;nbsp;homines decipiunt, proponctes bis luflrationes ac puriÂatio-ncs, quum verba ipforuni magna ex parte fc ad deum ac dae-monium extendant. Atqui mibi fane non de pietate verba fa Qjister K cere vidctur,velut ipfi putât,fed potius de iinpietate,amp; quôd nefici. dei non font, pietaiqi ac diuinitas ipforum impia eft ac fcele
g fta.velut ego docebo.Si eniin amp;nbsp;lunam abolere, !c folem ob-fcurare, tempeftateraque ac ferenitatem facere, pluuias item acficcitates.Sc mare ftenle itemq; terrant, amp;nbsp;alia huiufcento dt omnia,fe fcire profiteittur,fîue ex facrorum myfteriis,fiue ex alia quadam profeffione aut meditatione, banc potétiani iaaeitt,quitaliaftudiohabent, impij fane mibi effe vidétur, 8c deos non effe putare,neq', (î fint,aliquid poife, neq-, vllum aliqaod ctiam extremum malum probibcre. Quod quum ta-ciant,quomodo non ipfisinfettifint? Si enim homo incanta mentis ac facrificiis vtens,8c lunant abolebit, 8c folem obfcu-rabit, 8c tempeftatem ac ferenitatem faciet, non vtique ego botum aliquid diuinum eflc putauerim, fcdhumanum, fi fa-n'e diuinitatis potenti.i ab bumana voluntate fuperatur,8c in hlt;ec fingt
Ç feruitutenircdaftaeftrfortaffis autembæc non hoc fc modo babct,fc4 homines viéâus indigi multa amp;nbsp;ontnigena mohun/ tut 8c euariant,tum in alia oinnia,tum in hue morbuni,tn fin gulis affeSionis fpeciebus cauflant deo adferibentes-Non e-nimfemel,fcdfa:pius eornndeitt mentionem faciunt. Siqui-dem enim capras imitentur,5c fi l^latiim edant,8c ftendant, 8c (i deittis partibus conuellantur,Matrem dcorum caufiam effe aiunt. Si veto acutiorent 8c concitatiofem fonunt emittant, equo afiimilant, 8c Neptunum autorem effe dicunt. Si veto eiiam aliquid ftercoris emittant, quod fæpc quibufdam Mt contingit prç niorbo coa£iis,Hecates cnodiæ appellatio ad- h*c tri-ditut.Si autent tenuiorem 8c denfiorem vocem edant, velut btmnf. auiculx,Apollo Nomius,id eft paftor,fi veto fpuraamexorc Apoll« y» tcmittant,acpedibuscalcitrentjMar$ caufiam habet. Qui-mi«f.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ij cunqtie
-ocr page 366-PîlP P o C R, A TI s LIBER
_ cunque porró pauores noiäu ingruût, timorefque ac deliria, 0 Sc exfaltationes è ledo,terrorelqi ac fugæ foras,Hecates in-fidias eife dicunt,amp; heroiun iiifukus,cxpiainentifque vtun-tur ac incantamentis,3c fcelcftifliniumac iinpiifliinii,meofa né iudicio, faciunt numen. Expiant enim morbo corrcptos fanguine,itemqi aliis fceleribus inquinatos, aut iniuftos, aut ab hominibus intoxicatos, aut qui fceleftuin aliquod facinus perpe»arunt,quos contraria his facere oportebat.facrificare niinirum ac precari, amp;nbsp;ad teinpla pr ogre (Tos düs fupplicare. Nunc vero horuni quidem nihil faciunt,veru expiant,amp; alia expiamcnta terra occultant, alia in mare proiicrunt, alia ad montes deferunt.vbi nemo attingat,neque conculcet.Opor tebat autera ea ad templa deferre ac deo contribuere,li qui- E dem deus eft author,Non tarnen ego puto hominis corpus à deo inquinarijfordidtilimii fcilicet àpuriflimo. Verumetiäli contingat ab alio inquinati,aut quid perpeti, cupierit vtique a deo purgari ac purificari magis quàm inquinari.Deus itaqi eft qui maxima ac fceleratiflima peccata purgat ac purificat. Si liberatio noftra exiftit, ipfiq; terminos teraplorum ac de-lubrorum diis defignamus,vt nullus qui nó purus lit eos tran fcendat,S: ingrefti refpergimur, non velut qui inquinemur, fed fi quod eiia prias fcelus habemus purificernur. Et de ei-piationibus quidein lie fe res habere mihi videtur. Hie vero raorb’ nulla re diuinior reliquis mihi efte videtur.Sed na turam habet, quam etiam alij moibi, Si caulfam vnde fingyli Hili hoc gignuntur.Naturam autem Sc caulfam.ab eodem deum fieri, î mrdiciii- à quo etiam alia omnia. Et fanabilis elfe mihi videtur nihilo le. minusquàm ali),nifi iam præ temporislógitudineinualuc-ri_t,vt fortiorfit medicimentis quæadhibentur. Incipitauté velut etiam alij morbi fecudum genus. Si enim ex pituitofo pituitofus,ex biliofo biliofus gignitur. Si ex tabido tabidus, Si ex fplenico line lienofo ifenofus’quid prohiber vt cuius pa ter amp;nbsp;mater hoc morbo correpti fuerint, etiam pofterorii ac nepotum aliquis eo corripiatur’Setnen enim genitale ab oin nibus corporis partibus procedit, à fanis fanum, à inorbidis Piluitofot morbofum. Aliud porro fignum magnum eft,quod nihilo di-tinticomi uinior reliquis fit motbisipituitofis enim natura oboritur,bi tialit mor liofis vero non accidit.Atqui fi diuinior eftreliquis,fiiniliter Eki Mfxa». omnibus morbum hunc fieri oportebat,amp; non diferimen fa-cere
-ocr page 367-A £«re inter biliofosacpituitofos.Sedcnimipfis cerebrum au-
toreftamp;cau{fahuiusâifeaionis,velutetiîaiiorûmaximorû
membrana tenuis. Quapropter non femper eandem capitis duple*.
partem dolet, fed particulatim vtramuis, aliquando veto to-
tum.Sedamp;venæinipfumtenduntcxvniuetfocorpoee,mul Venlt;e
tæ St tenues,dux veto craffæ, altera ab hepate, altera de lie- dult;r.
ne.Etquæ quidem ab hepate venit,hoc modo fehabet.
Altera quidemvenæ pats deorfum tendit, per partes ad VenM ie-
dextratnjuxta ipfumrhenem ac lumbum, ad intetnamfemo corrt.
g ris partem, St defcédit in pedé,8t vocatur vena caua. Altera
veto futfura tendit pet venas dextras açpulmoné . Finditut
autem St in cor,St inbrachium dexttfi. Reliquum veto fur-
fumfettut pet clauiculam in dexttam ceruicis partem,ad ip-fam cutem, vt confpicua fiat.luxta autem veto occultatur.
Atquehicbnditut.St ctaffiffimaquidem acmaxima St cauif fimaipfmspars, in cerebrum definit.alia veto pars in autem dexttam,quæ fane venula tenuis eft, alia autem in oculum [ dextrum,alia in ipfum nafum.Atqueftc quidem venæ abhe-1 patehabent. Tendit autem St aliéné vena in finiftta fur- Vendlie-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumac deoifum,velut ab hepate, verum tenuiot Stimbecil-
1 hot. Citetum in has venas etiam fpiritus copiam induci-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus,He enim corporis noftti tefprtationes funt,aetem in fe-
\C iptastrahentes,8t inreliquum corpus acvenulas detiuantes, teftigetantque ac rurfus dimittunt. Mon enim poffrbile eft fpirilum ftare,fed procedit futfum ac deorfum.Si enim alien bi conftitetit ac interceptus fuetit, impotens redditur ilia pars vbi coftiterit.Cuius rei fignumboc eft.Qjyum enfin de-fideirii aut decumbenti venulx compteftç fuetint,vt fpiritus avena non difcutrai,ftatim torpSr occupat.Et de venis quidem teliquis he habet. At veto morb’ ipfe fit inpituitohs,in biliohs veto non.fncipit autem fieri in fœtuadhuc in vtero exiftente. Putgatut enim St flotefeit cerebrum , velut etiam
' alia: partes piius quamgignaniur.fn hac autem putgatione, Geretrum \fi quidem probe ac moderate putgatum fuerit, St neque plus in utero neque minus quam oportet defluxetit,hie fœtus faniffimum pur getur. caput habebit. Si autem amplior colhquatio à toto cerebro
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f in fafta
-ocr page 368-HIPPOCRATIS LIBER
Timit*-M fada fucrit,morbofum caput augefcens foetus liabebit,Jt fa- p fi£ nndW nitu plenum, Si neque folem, ncque frigus tolerabit. Si veto ab vna aliqua parte colliquatio contigerit, aut ab oculo. aut ab aure,aut vena aliqua fimul gracilis fada fuerit, ille fia aôîcitur qualiter fane colliquatio contigerit. Si veto purga-tio non contingat.fed in cerebro fpiffetur ac cogatur,lîc ne-
Vlfcra^ cclfeeft foetus pituitofos eife. Et quibufcunque quidem pwjlul« pucri^xiftentibus crunipunt vlcera in caput, amp;nbsp;in aures, ac profit puf in reliquum corpus,amp; qui faliuofi fiunt ac n'.ucofi,hi iplîprot tir. greflu xtatis facilime degiint ; hic enim abit ac purgatur pi-tuita, quant in vtero purgari oportebat, Si qui fie purgati fuerint, comitiali fine facro inorbo ferè non apprehendun-tur. Qui veto mundi font, amp;nbsp;ncque vlcus vllum, neque £ mucus, nequefaliua vlla prodit, neque in vteris piirgatio-nenifecerunt (talibus periciilum imminet, vt ab hoc nior-
Tremuti corripiantur. Si porrô ad corprogrelfum feceritdeflu-giSerr/iç xus,tremor apprehendit Si anhelationcs,amp; pedora eorrum-■quot;df. puntur,aliqui veto etiam incurui fiunt. Quum enim defeen-detit pituit.1 frigidaad pulmoncm antadcor,perfrigcra-lur fanguis . Venæ autera violenter perfrigcratæ,alt;{pul-monem amp;nbsp;cor airiliunt,amp; cor treniore concutitur,vt pre h.ic nccelTitate anhelationes incidant. Si fpiratio ceruice ereâa. Non enim fpiritum fofeipere poteft, donee id quodinfluxit àfanguinc fuerit fuperatum, amp;nbsp;calcfadum in venas fuerit diffufom.Deinde Si tremor amp;nbsp;anhelatio fedatur,fedatur3U-tcmproutcopi.1 ciusfuerit,Si enim amplius influxerittar-dius : fin minus, citius. Et fiquidem denfiores accrebriores fucrint defluxus, crebrius coniitiali morbo corripitur ;fin Eiuer/i hu minus,rarius. Hæc itaque perpetitur homo fi ad pulmoncm ■If morti accorflnxusprocelTerit.Si veroin ventrem ,profluui3 alui apprehendunt. Si vero ab his viis cxclufus fuerit,amp; in venas quas dixi defluxum fcceriF, mutus fit Si fiiffocatur. Si fpuma ex ore effluit, Si dentes conftringiintur. Si nianus conuel-luntur,amp; oculi diftorquentur , amp;nbsp;nihil fapiunt, aliquibus etiamftcrcus inferne fecedit. Atquehæc fiunt aliquandoin finiftra, aliquando in dextra, aliquando vtrinque. Qupino-Curwuf.'/ doverofingula h.-cc pcrpetiatiir ego narrabo. Mutus qui-fcant. dem cd, quum pituita derepentc in venas delapfa.aercra ex-çlufcrit,amp; non admifcrit ncque in cçrebrn,neq; in venas ci-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uas neque
-ocr page 369-DE MORBO SACRO. 14'0
A uajneque in ventriculos,fed occupant refpirationem. Quû enira accipi t homo per os amp;nbsp;nares fpiritura, primum guidé • ad cerebrum veiiit, deinde veto in ventricuhim magna ex parte,pars etiam ad pulmonem,amp; pars ad venas.Ex his vero ad reliquâs partes in venas 4ilpergitur, Si quantum quidem ciusadventriculuin venit,perfrigerat, amp;nbsp;nihil aliud cofert. Idempræftatamp;quodadpulmonem venit. Qui vero ad venas peruenit aer, confert ad ventriculos ingreffus Si ad cere bruni. Atque lie fapientiam Si motii raembris exhiber.Quare vbi fuerit eiclufus d venis aer præ pituita,eumque nà fu-fceperint,mutum ac delîpientem hominem feddunt.At Veto matins impotentes fiunt ac conucllunturjfanguine quie-j feente Si dum non diffunditur velut folebat. Oculi quoque diftorquentur acre à veni.s exclufo, amp;nbsp;commouentur. Spu-niaveroexoreproditexpulmone.Quumenimfpiritusnon ingrediaturin ipfum , fpumefeit amp;nbsp;ebullit velut raoriens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;•
Stercus veto fubit dum violenter fuffocatur. SufFocatur autem, hepate Si ventre furfum ad feptum trâfuerfum irrué-tibus,amp; ftoniacho ventris conclufo.lrruunt autem,quii tan-tumfpiritusinosnoningrcditurquitumfolebat. Calcitrat autem pedibus,quum aer in membris conclufus fuerit,amp; fo-ras penetrate non poterit præ pituita, verû exiliens per fan-guinem furfum ac deorfuiii,conuirilïonem ac dolorem indu-cit,amp; proptereafauècalcitrat. Porto omnia hæcpctpeti-tur, quum pituita frigida defluxerit in finguinéealidû exi-ftentem. Perfrigerat cuira Scfiftit finguineni. Et fi quidcni fluxus niultus fuerit ac cra(fus,flatim occidit. Duminatur e-nimfanguiniperfrigus,ipl’umque congel.it.Si veto paucior fuerit,inpræfens quidem dominatur obturans refpirationé. Deinde temporis progreifu quiitn difperfus fuerit per venas Si ammixtus fanguini,multo exuftenri ac calido,fific fu-peratus fuerit,ven.æ aerera fufcipiunt, atque ita .rgri refipi-îcunt. Et quicuiique quidem pueri parui hoc niorbo cor-ripiuiitur,vtpluriraû moriuntur , fi multus fluxuscontingat, bit isque hmnidus exiftat. Ven.e enira tenues eiiftentcs pitui- nterbur tainprycraflitudineacmultitudincfufcipcrc non polTunt, nef“**-fed perfrigeratur ac congclatur finguts, je fie inoriuntur. Si veto modica exiftens pituita in vtrafque venas defluxum fc-cerit,aut in alterius partis, fupcruiuunt, nota ex morbeim-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f iii) ptefTa
-ocr page 370-HIPPOCRATIS LIBER
prefTâ reliâa.aut enim os conuellitur,aut oculus, aut ceruix, D • aut manusjvbicunque fane vena pituitarepletafuperatafue
rit amp;nbsp;gracilis reddita. Hanc itaque venant necefle eft debi-liorein efle, amp;nbsp;hanc corporis partent Ixfam defeduofiorera. Verum adlongius tempus plerunque prodeft.Non enim amplius morbo apprehenditur, fi femel notant impreffam fu feeperit. Quapropter neceflari» etiam reliquæ vsnç affligu-tur,ayartim fimul gracilefcunt, vt aerem quidem fufeipiât, pituitæ autem defluxus non amplius fimiliter illabatur. De-biliora tarnen fimiliter membra effe verifimile eft venisaf-
Curddul-tos nitfb ür.
Cur fener perimit uel /ide/ rat.
Cardne/ ti aparté potins ue/ xet hic mtrius.
flidis. Quibufeunque autem imperfedis amp;valdemodica pituita defluxerit, amp;nbsp;ca in dextras partes, hi ci tra nota: im-prelfionem fuperuiuunt, verum periculum eft ne morbus g connutriatur ac fimul augefeat, fi nô his quæ commoda funt curentur. Pueris quidc igitur fie fit hic morbus, aut quant proximehuic modo. Seniores vero non occidit fi accédai, neque diftorque t. Nam amp;nbsp;vena: funt cauæ, amp;nbsp;fanguine cali-do refertæ, quapropter neque fuperarc poteft pituita,neque perfrigerare fanguincm vt congeler ipfum , fed ipfà fi:pera-tur,ac fanguini cito ammifcetur.atque fie venæ aerem fufei-piunt, amp;nbsp;fapientia contingit, fignaque prædida minus in-uadunt propter fortitudinem. At vero antiquilfimis fi hic morbus accedat, propterea ipfos occidit, aut leuiter fidera-tos facit, quia venæipfis funt euacuatæ, amp;nbsp;languis modieus eft ac tenuis amp;nbsp;aquofus.Si igitur ntultum defluxerit, amp;nbsp;liye-mis tempus fuerit,occidit .Suffocat enim refpirationes,amp; F fanguinem congelât, fi in vtranque partem defluxus fiat. Si vero in alteram tantum, leuiter fideratum facit, Non enim poteft fanguis pituitam fuperare, quum tenuis fit frigiduf-que ac modieus,fed ipfe fuperatus congclatiir,vt impotentes fiant illæ partes iuxta quas fanguis fuerit corruptus.Ad dextras autem magisdefluit q»iàmadfiniftras,quia veu.-efunt cauiores amp;nbsp;pliires qtiàm in finiftris.Ab hepate enim tendunt amp;nbsp;liene. Dèfluit autem amp;nbsp;cliquâtur pueris maxime, qui-bus fané caput fuerit percalefiduin,fiue à foie, fiue abignç, fine etiam derepente inhorruerit cerebrum , etiam tune pi-tiiitafecernetiir.Eliquatur ctenira percalorem ac cerebri diifufionem, fegregatur autem à frigore acconcretionc,amp; fie defluit.Et quibufdam quidem defluxionis caufahæc eft.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliis
-ocr page 371-DE MORBO SACRO. 141
A Aliis vero etiam vbi dercpente poft aquilonares ventos au-fter flare cœperit, compadum ac debile cerebrum dercpente folait ac laxat, vt pituita redundet, amp;nbsp;fie defluxum facit. Defluit infuper amp;exignoto timoré,fiquidem timuerint aut aliquo vociférante, aut inter plorandum fpirkum cito reuocare non potuerint, id quod pueris frequenter contin-eerefolet. QÜicquidfanèboriim ipforum accident ,ftatim norret corpus,amp; arger mutus fadus fpiritum non trabit^fed fpiritus quiefeit, amp;nbsp;cerebrum compingitur, amp;nbsp;fanguis con-fiftit.amp;ficfccerniturac defluit pituita.£t pueris quidem bar ipfæ caufl'æ funt, vt ab initio à facro morbo corripiantur. At vero fenibus hyems infeftiflima eft. Quum enim ad mul-
S tumignemfenex caput amp;. cerebrum petcalfccerit , deinde in frigore verfatus fuerit ac inhorruerit, amp;nbsp;ex frigore ad te-porem acceflent, amp;nbsp;ad ignem defederit, idem hoc patitur, aefîcà morbo facro apprehenditur iuxta prædidum mo-duiii. Periculum veto multum eft vt amp;nbsp;Vere patiantur idem Car uer hoc,fi caput fuerit infolatum. Minime autem .tftate, non e- pericalcfa nimfiuntrepcntinæ mutationes. Poftquam veroviginti jît. annipræterier!nt,non amplius hic morbus corripit ,præ-terquampaucos aut nullum , nifi ex puefo connutritus fue-rit.Venæenimplenæfunt,amp; cerebrum conipadum eft,amp; • acerbum ac rigidum,quâre non defluit in venas: fi vero de-fluxerit, fanguinem non fuperat multum ac calidum exifté-tem.lnquo veroàpuero augmentnm cepitac connutritus eft, ineoperconfuetudinem facit vt in mutatjonibus ven-torum patiatur,amp; vtplurimum morbo facro corripiatur,prç-cipue auftraliachumida acris côftitutionc. Etliberatio dif-ficulter contingit. Cerebrum enim humidius quàni ex natura fit, amp;nbsp;præ pituita inundat, vt defluxione.s quidem fre-quentiores fiant, non autem amplius poffibile fit pituitaiii excerni,neque cerebrum rcfîccari, fiÆ perrigatur amp;nbsp;humidu exiftit. Cognouerit autem hoc ipfum quis maxime ex O- Ours if uihushocmorbo correptis ,amp; præfertim capris,Hæ enim capr^e eo/ frequentilfime cornpiuntur.Sienim caput ipfarum difle- mitia!«. cueris,repeties cerebrum humidum elfe, amp;nbsp;fiidore refevtû, ac male olens. Et in hoc nimirum cognofees quod non deus corpus affligit,fed morbus. Sic vero fe res habet etiam in ho itiine.Quum enim ætatcmadçptus fuerit morbus, non am- Co/niihUs
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pliuS
-ocr page 372-HIPPOCRATIS LIBER
ifluelfri® pHu« curabilis eft, cerebrum eniin eroditur àpituita ac col- P «tti non liquatur. Id vero quod coUiquatur, aqua fit, amp;nbsp;foris cerebw ntftMr. ambit ac circunalluit, amp;i. propterea frcquentius ac facilius I morbo hoc corripiuntur.Propterea veto diuturnus eft morbus,quia id quod influit venis tenue eft præ multitudine, quidcis/u/ ftatim fuperatur à fanguincaccalefcit. Quicunqye vero nngint. iam affueti funtinorbo.præcognofcuntfe corripicdos,Scei lionWnum frequentia fugiunt, fi domus ipforum in propin-quo tuent,ad domum: fiii minus, in locum dcfolatiflimuin, vbi quàm pauciflimi ipfos lapfos fint vifuri, ftatimque fe ob-uelant,idque faciunt præ pudore affeóüonis, non præ timoré,velut multi putant,dæmonij. At vero puerj prituum qui-dem cadunt vbicunque tandem contigerit præ inafl’uetudi- j ne, Quum autem læpius à morbo corripiantur,poftquä præ- ‘ fenferint confugiunt ad matres, aut ad alium maxime notd, præ timoré ac formidine affeöionis. verecundari enim pue aaiduen/ rinondumfciut. Cætetuminmutationibusventorûpro-prt mu/ pterea morbo facro corripi cenfeo, maxime quidem auftri-tatto ^f/ nis, poftea vero etiam aquilonaribus, deinde etiain reliquis f«. ventis,hi autem funt qui fortilTimi ex ipfis exiftuiit, amp;nbsp;inter fe turn ftaüone, tum viribus contrariiuimi. Etenim aquilo compingitaercm,amp; turbatum ac nubilofum exceriiif.dc iHu ftriorem ac pellucidum facit.Eodeni modo ctiam alij omnes vent! ex mari ac aliis aquis proficifcctes. Ex omnibus enim rebus,atque adco ex ipfis hominibus humiditatem ac tene-
Atjuila brofitatem Cxcernunt.Quapropter faluberrimus omniii ve- f ify torum aquiloexiftit. Aulter autem contraria huic operatur.
itu/ler. primum enim incipit aerem compaSum liquate ac diffun-dere,quapropter etiam non ftatim magnus fpirat,fcd prima Icntus ac Icnis eft, quoniam aerem ftatim fuperarcnonpp-teft.qui prius dCfus eft amp;nbsp;compaólus, fed temporis progref-fu ipfom diflbluit.Idenf porro hocctiam in terrain operatur amp;nbsp;in mare,fluuiosque ac fontes amp;nbsp;puteos,amp; quæ ex terra na fcuntur,8lt; in quibus humor ineft.Eft autem in omni, in alio plus,in aliominus.Omnia autem liæc ventum huiicfentiûç, amp;nbsp;ex fpltdidis tenebrola fiiint,amp; exfrigidis calida,amp; exfic-cishiimida.Et quæciinqiiein domibus vafa iuxta terrafunt cum vino aut alio quopiam liquore,ea omnia auftrii fentiuG amp;nbsp;formara in aliam fpeciê tranfinutant. Solem vero amp;nbsp;lunq • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acfydcr
-ocr page 373-DE MORBO SACRO. 141
\ âciÿderamuko hebeUora quimcx natura funt reddit.
Quuin igitur etiam lus quç adeo magna funt acfortia in- uentorunt tantum domiuetur,amp; corpus fentircfaciat, vtexhorura vé- tjuid^op toruin akcrationibus trâfrautetur,neccflrc eft ab auftris fit, dem (blut ac liumeâari cerebrum,amp; venas laxiores reddt,ab
^utaiia
aquilonis veto Hatib’,quod faniflïmum ell in cerebro com-pingi,quod veto morbofifTimum ac humidüTimum eft «cer ni,it forinfecus circunalluere, atquc fie defluxus in hÄum ventorummutationibus fuccederc. Hoc modo hic morbus fit amp;nbsp;floret,turn ab accedentibus,tum à decedentibus,amp; «ul latenus dilFicilior aut cognitu aut curatu eft qudm alij, neqt etiam diuinior aliis. Porto expedit homines nofle, quôd ex S nulla alia nobis parte voluptatcscontingunt,amp; læticia:,amp;
rifus amp;nbsp;lufus, quàra ex cerebro. Itemque mccrores amp;nbsp;anxie-tates triftitiæque ac eiulatus amp;nbsp;querclæ. Et hoc fapimus maxime ac inteiligimus,amp; viderons amp;nbsp;audimus.Sc cognofeimus
Cereirxm caüffit omf nium.
turpia amp;nbsp;honefta,mal3 amp;nbsp;bona,iucunda amp;nbsp;iniucunda, partira confuctudinc difeernentes, partim vtilitate percipien-tes.Eodem voluptates Si iniucunditates pro opportunitate dinofeimus, amp;nbsp;non eadem nobis placent. Eodem Si infani-mus amp;nbsp;deliramus,amp; terrores amp;nbsp;timorés nobis açcedunt,par tira nodu,partira interdiu,$c infotnnia, Si errorcs intempe-ftiui, Si curæ inanes, amp;nbsp;vt non nofeamus adftantcs, 3i de-flietudo, Si inexperientia. Atque hæc omnia perpetimur a cerebro ,quum fanum non fuerit ,fed aut calidius quant ex natura fiat, aut frigidius , aut humidius, autficcius, aut aliud quid perpetiatur præternaturam ,amp; confuetudinem. Et infaniraus quidem ptæ humiditate. Quum enim htimidi* fuerit quàra pronaturajoeceffe eft moueri. vbi vero tnoue-tur affcdiojueceffc eft neque vifum quiefeere, neque audi-tuntjfed alias aliud videre amp;nbsp;audire, Si linguam talia dicere Cerelramp;
qualiafemperac fingulis vicibus videritac audierit. Qiwn- quitnda ftt to veto tépore cerebrum quieuerit,tato etii homo fapit. Fit
itJt.
autem corruptio cerebri àpituita Si bile. Vtriufq-, cognitio . -fie contingit. Qm enirp à pituita infaniunt,quieti funt,amp; no ‘ nbsp;nbsp;nbsp;”
vociferantur neque tumuïtuantur.Qui vero à bile,vociféra- .
tores funt Si malcfici,amp; non quicti, i'emper aliquid intempe r“’’”'“ ftiuum faciétes.Si quidem igitur affidue infaniunt, bar ipfis
ftiM» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ci i//»r.afi’rrnr«4rfîtTV\ri»c ir-z-n.-lnfr à /• «rnkri PJUÔfti
biliojtijKe
fuiit cauff.v. Si veru utrorcs ac tiinQtes accédant, à cerehi i
lianlinu-
HIPPOCRATIS LIBER
• tranfmutâtione id contingit.tranfmutatur autem dura cale- P Icit.calefcit autem præbile,vbi ad cerebrum impetum fece-rit ex corpore per venas hæmatitidas hoc eft fanguinarias appellatas.Sc tiraoradcft donee rurfus redierit in venas ac corpus,deinde quiefeit. Angitur autem homo amp;nbsp;inquietu-dine multa iaâatnr intempeftiuc, dura cerebrura perfrige-râtiÿ,amp; præter confuetudinem compingitur.Hoc veto à pi-pMi«i« tuita perpetitur,ab hacautem afFeéïione etiam obliuiufus unie is euadit. Noduveroclamat amp;nbsp;vociferatur,quumderepeiite uotiferä- cerebrum percalefiat.hoc autem perpetiuntur biliofi: pitui-fh noSurf tofî enim non percalefiuntjquum fanguis multus ad cerebrS penienerit Si efferbuerit, venit autem per venas prædiâas: Q^um contigerit vt homo videat in fomnium horrendum, { amp;nbsp;m timorefueritjVelut etiam fivigilet, tunemagisfacies ignefcit,amp; oculi rubefcunt,quu timuerit, amp;nbsp;mens meditatur aliquid mali operari, fie etiâ in fomno patitur. Vbi veto ex-pergefadus fuerit, amp;nbsp;refipuerit, atque fanguis rurfus in venas prædiâ;as difperfus fuerit, quiefeit. Et propterea iudico cerebrum vira plurimam in homme habcrc.Hoc enim eft no SpSt ier bis eorum quæ ab aere fiunt interpres.fi fanum fuerit. Saur ppir- pientiam autem ipfi exhiber aer. Oculi veto amp;nbsp;aures amp;nbsp;lin -tùeuutbor gua,amp; manus amp;nbsp;pedes,quali.a cerebrum ftattiit ac cognofeit,
tilia fubminiftrant. Sapientia enim toti corpori contingit, i prout acre participarit. Ad intelligctiam veto interniincius [ eft cerebrum. Quiim enimhomo fpiritum in feipfum attra- ( xerit,primumquidem ad cerebri! peruenit, amp;nbsp;fie ad relique f corpus aer difpergitur,relinquens in cerebro fuum ipfius vi-gorem,amp; quicquid prudens ac fapic ntia pr.-vditum fuerit.Si enim in corpus primum penieniret, amp;nbsp;pofterius in ccrebru, reliifta in carnibus ac venis dinotione ac iudicio, ad cere
brum calidus iam exiftens penieniret,A nonfincerusaepu-rus,fed ammixto humore à carnib. amp;nbsp;fanguine, vt non am-Cecelrum plius exacte fincerus eifet. Q^propter dico cerebrum intel Pruiétiâ ligentiæac prudentiæinternunciumacinterpretcmefte. prêtre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæterum præcordia alias fortiiitum nomen apudGrçcos
pr^far- percOrifuetudincm habent, quum phrenes à fapientia difta 4m non- videantur,reiiera autem non.neque ex natura.Neque ego fa nè noui quam vim habeant præcordia , vt iapiant amp;nbsp;intelli-gant,prærerquam fi homo ex iraj^jouifo nint'O gaiidio per-
-ocr page 375-DE MORBO SACRO.
A furidatur,aut triftitia afficiatur.tiinc fané exiliunt amp;nbsp;anxie- • tatem exhibent præ tenuitate amp;nbsp;quôd diftenta funt maxime in coq^ore, amp;nbsp;ventriculum non habent adqnem fufcipiant aut bonuni,aut malum allabens, fed ab vtrifque his turban-tur,propternaturædebilitatem.NamnuUofane prius fen-liunt ex his quæ in corpore infunt, fed fruftra hoc nomen amp;nbsp;. caufain habent, Q^emadmodum quæ ad cor fit® funt^u- ■ res appellantur,.quum nihil conférant ad auditum. Porro Carcurnâ dicunt quidam quod corde fapimus ,amp; quôd hoc eft quod angitur,amp;quodcutamgerit,Vcrumhocnôitafehabet,fed ent»««, conucllitur quidc velut prçcordia,8c magis etiâ propter eaC-dem cauffas.Ex omni enim corpoqe vens ad ipfum letidunt,
B St cóclufiones habet vt feritiat,fi qiiis dolor,aut Colteftio ho-mini contingat-Necelfe eft enim amp;nbsp;dum angitur, inhorrere corpus ac diftcdi,amp; fi quis nimio gaudio perfundatur , idem
1 pati.Quapropter cot quidcm amp;nbsp;præcordia maxime fen tint, Cordij I fapientia tarnen minime participant, fed omnium horu ce- prlt;ecor-1 rebsumcanffacft.quemadmodum igituretiam prudentiam diorum^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac aetem omnium primum ex his quç in corpore infunt per- proprie^
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipit cerebrum,Sic etiam fi qua muiatio fotliot in aete con- «lt;«•
1 tingat,præ tempotibus anni, etiam ipfum à feipfo diuerfum \ tedditur in aete.Etenim cerebrum ptopterea primum fen- i 1 tit,quiaetiammorbiinipfumirruuntacuti(rimi, Stmaximi, 1 ac præcipue léthales, amp;nbsp;qui difficilem iudicationem habent i apudinexpertos. Hic veto morbus facet appellatus,ex iif- Mortut
C dem caufis oritur, à quibus etiam reliqui, ah accedentibus facer unde nimirumac decedentibus,velutfrigote,fole, ventis, quæ Sc tranfmutantut,8t nunquam quiefcunt.Hæc autem funt diui-na. Q^te nequaquamhunc motbum ah aliis difctiminaie oportet, neque reliquis morbis diuinioté putate, fed omnes diuinos omnesq-, huraanos . Natutarrvautem vnufquifq-, habet St vim in feipCo,5t nullus nec auxilij nee temedq expets eft,St pletiquehisipGs curantur ,à quibus etiam nafeuntut.
I nbsp;nbsp;nbsp;Alterum enim alterius nuttimentum eft, altetius v eto pet-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nicies acaffliftio.Hocitaque Medicumnoffe oportet,St té- Medicum
\ potis occafioneminfingulisperno(cete,quóda\teium qui- qu^feire \ dem pet alimetum abfoluet Sc augebit, alterum veto detta- oporteat* \ het Sc minuet.Oportet autcra turn in hoc motbo,tum in te-\ nbsp;nbsp;nbsp;liquis omnibus,no augetejjaotbos, fed feftinate vt ipfos ex-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetamus,
-ocr page 376-HIPPOCRATIS LIBER.
teramuSjidquodaduerfiffimumeft morbo exhibendo,non f quod amicuni Si familiare.A familiari cnim amp;nbsp;conlueto floret ac augefeit, ab aduerfo veto Si hoftili périt amp;nbsp;dilTipatut. Quifquis autem talem inutatioiiem in hominibus nouit, biunidumacficcuni facerc poteft hominem , calidum item ac frigidum per diætam , hic vtique Si hune morbum fana-ueiÿ, fi occafionem eoruin quæ conferunt pernofeet, citra expiamenta ac incantationes,citraquc omnem aliam huiuf-cemodi machinamentorum ablurditatem.
HIPPOCRATIS COI
DE MORBIS LIBER I. Idtio Qomario medico fhyjîco interprété.
Vi de fanatione rede inquirere relit, pcrcundantiqiie refponde-rc,amp; contradicere rede, cunihçi: animaduertere oportet. P»' mum quidem à quibus omne» morbi hominibus fiunt. Deinde veto qui morbi neceflario vbi fa- f di fucrint,aut longi funt aut bre-ues.aut lethales aut non le thaïes, aut aliquam corporis partem mutilent,aut non mutilent,amp; qui poftquam orti funt dubij fint, an mala ab ipfis euentura funt,aut bona. Et à quibus morbis ad quales tranfitus fiat.Et quç per fortuitum fucceflîim medici ægrotos curantes faciunt. Et qu;f bona aut mala xgro-tantes in morbis perpetiuntur. Et qux importune aut dicu-tur,aut fiunt à medico ad .Tgrotum,aut ab «groto ad medi-cum.Et quæ exade fiunt ac dicuntur in arte. Et qu.T reda in ipfît, Si qu.T non reda.Et quod ipfius principium, aut fini», aut medium, aut aliud quid eiufcemodi deniôftratum, quod rede habet vt in ipCt fit,aut non Ig.Et qu.Tparua 8c magna,
Si multa
-ocr page 377-ÖE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144
amp; nwlta amp;nbsp;piuca.Et quod omne in ipfa vnum cft, amp;nbsp;oinnia c»nr rt» quod vnum.Et nbsp;nbsp;nbsp;fieri poffunt intelligcrcque ac dicere. 8e num eßi
U opus fit.nequeintcUigete.neque dicere, neque facere. È| quód facilitas in ipfa fit,amp; quod dilFicultas, amp;nbsp;quod oppor-tunitas,8e quódintempeftiuitas, 8e qnibus aUis arcibus fiini« lis fit,8e quibus nihil fimiÜs fit.Et de corpore, quod calidutn fit aut frigidum,aut ficcum aut humidum. Et quod forte aut debile,aut denfum aut rarum.Et qux inulta,pauca fiun^aui in peiusjaut in mclius.El quod honefte aut turpitcr.aut tarde aui cito,aut reüe aut non reäe.Et quod maium fupra ma lutn fieri necefl'e eft. Hacc animo verfantem obferuare o-
pottei in fetmonibus,quantum quis ab his delinquat, aut in j dicendo autpercunäando,aüttefpondendo.Et anquçmul tafunt.pauca dicat,8e an qu® impoffibilia funt,poffibilia ef fe afierat. Et quiequid fané etiam aliud dixerit ac aberrant, hat tatione obferuare oportet, 8e in contradiÄionc agg, redt Seimpetere. Morbi quldem igiturvnluetfifiüt ex bis qui- Qutemorr dem qus In corpore infunt,tum à bile,tum à pituita.Ab ex- toj erect, ternis veto, àlaboribus 8e vulneribus. Sed 8e à calido 8e fu-percalefaciente, 6e à ftigido ac fupetftiamp;efacientc, 8e ficco ac fupcrteficcinte,8e ab humido ac fuperhumeÛàtc.Et bills Bilir lt;jPi quidemacpituitavnàcumnafcentibusgi2,nuhtur,8efuntin tuita con-cotpore aut plus,aut minus.Morbos autem exhibent,partim genit«. à cibis 8e potibus,pariim à calido fupercalcfacientc,amp; à fti-
' gido fuperfrigefaciente. Neceflitaiem autem talia habet j C vtfianthxcquurhipfafiunt.velutveibicaufa.Invulneribus i eos qui ctaffos neruos fauciatos habent, nei effe eft tlaudos l fieri.ltemque fi mufculorum capita faucia fint,ptsfettim eo-t rumquifuntinfemoribus. Moritut autem fc quis cerebrö
• 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fauciatusfuerit,autfpinaii medulla, aut hepatc, aut ptxcor-
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diisfiucfeptotranruetfo,autvefica,autvenafanguiflua, aut
\corde.Monn\otitur autemvulneratus in his partibus,in quibus hxc membra non infunt, fed ab his longiffimc abfunt. Ex morbis veto tales neceffitatem habent ,vi ab ipfisperi- Morhiqul mantur quum fiant,Tabes, Aqua intet cutem ac fubtet car- mörtiferi. nem nafeens, St fi mulierem fœtura in vteto habentem pe-tipnenmonia,id eft pulmonis inftammatio cotripiat, aut fe-
\ bris ardens, aut pleuritis fiue lateris inftammatio , aut phre-\ niiisjideftraerobranarumcerebri inftammatio, aut Etyft-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pclis
-ocr page 378-HIPPOCRATIS LIBER
Qjite rtc^ pelas ignis facer appellatus,in vtero fiat. Dubij aut£ mor- ) fcmper pe bi,vt amp;nbsp;perdant,8c non,tales funt, peripneumonia,fcbrisarrimant. nbsp;nbsp;nbsp;dens,phrcnitis,plcuritis,angina,vua,hepatitis,fplenitis, ne
phritis,dyfenteria, in muliere Huxus fanguinolcntus. Tales vero non Icthales funt, nifi quid ipfis accedat, affetliones fluidæ circa articulos, atra bilis,podagra,coxcdicum morb’, tinefmus qui eft voluntas egerendi ineuitabilis,quartana,ter tian?,ftrangulatus vrinæ.lippitudo,lepra, impetigo, morbus Q«« mu- articularis,Multi autem frequenter ab his mutili hunt, fide-iilrnt. ranturque manibus ac pedibus, amp;nbsp;linguæ impotentes red-duntur.Et ab atra bile quidam Icuiter fiderantur.Claudi veto à coxendicum morbo fiunt. Oculi autem Sc auditus mu-
I-5giraor/ tilanturàpituitaobfitmata. Longosautemnecefleeftef-J fc,tabemi dyfenteriara, podagram, afFedbiones fluidas circa articulos,pituicam albam,coxendicum morbum,vrina: (Iran gulatum,in fenioribus veto Nephritim.Mulieribus veto flu-' xum fanguinolentum,hæmorrhoidas ani,fiftulas. Atvero fcbris ardcns,phrenitis, peripneumonia, angina, vua,pleu-Q«i cele/ ritis,cito dcccrnunt. Traniitusautem fit in his,expleuri-r^tf r de- tide in febrem ardentcm, ex phrenitide in peripneumonia. cermtnt. Verum ex peripneumonia febris ardens non fit,ad dyfente-Q;ti in ä- riam tinefmus accedit,amp; à dyfenteria',Tientcria fiue leiiitas lia trdn- inteftinorum, fequitur : ex lietiteria in aquam inter cutem feant. tranfitus fit, amp;nbsp;ex pituita alba in aquam inter cutem, Sc ex peripneumonia ac pleuritide, in pcdboris fuppurationem.
fiiite ne- Mala porró fupra mala fieri necefle eft, velut fi rigor cor- p eeffaria nbsp;nbsp;ripuerit,ardor igneus fuperuenit.Et fi neruus dilfcdbus fue-
fequHtur. rit,conuulfionem facit,amp; vt difledus neque coalefcat, amp;nbsp;for titer inflammctur. Et fi cerebrum concufium fuerit ac do-luerit eins qui percuirusfit,neceffe efteueftigio mutuin fieri,amp; neque videre, negue audirc. Si veto fauciatum fuerit, febrem ncceife eft fuperuenire,amp; bilis vomitum,amp; aliquant
OmentS corporis partem fideratam fieri acperire. Siveroomentu quid» pu/ exciderit,neccficeftputrefieri. Etfifanguis ex vulnereaut trefrit. vena cffluxerit.in fupernum ventriculum, neceftc eft ipfum répara, inpusconuerti. Temporum autem occafiones, vt in fum-eceafi»/ nbsp;nbsp;ma dicam,multæ funt Sc variæ in arte.qucmadmodum etiam
■cmc. morbi amp;nbsp;3flfcä:iones,amp; horum curationes.Maiimc veto re-pentinæ fiintdn his quibus animo defedis opitulari oppr-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tet,«c
-ocr page 379-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hî
A let,St qui neque vrinam neq-, ftcrcus egerere poffunt, amp;nbsp;qu i • fuffocantur, Si fi mulierein piriétem aut fauciatam liberate oportet.amp; quçcuiique ciufcemodi.Ec hæ quidem occafioncs repentinæ funt,8t paulo pofterius non fufticiunt.Plerique e-nimpaulopofterius pereunt.Occafio veto eft, fi liorum ali-quidperpetiatur hoino,amp; quis antequam aniinam efflet o-pituletur,hoc totum ex occafîone opitulatur. Eft quidé igi-tut fermé Ere occafio ctiam in omnibus alüs morbis .temper enim in quocunque fane quis opituletur tempore,ex oc cafione opitulatur. Quicuque veto morbi, aut vulncra no ad mortem tendunt,fed temporari j funt ac periculofi,dolo-resque in ipfis fiunt,vcrum poflibile eft vt ceffent, fi quis rc-j fte medeatur: His fane non profunt auxilia à medico adhi-bita,quum adhibeatur.Nam amp;nbsp;non præfente medico vtique Cawti« ceffaflent. Alij vero morbi funt, quibus occafio eft vt cu- opportaai rentur matutina dici hora.nihil autem refert an valde mane,aut paulo pofterius. Alij morbi funt quibus occafio eft, VI femel in die curentur,nec refert quo tempore id fiat. Alij pertertiura,aut quartum diem curantur,amp; alij femel per raeniem, amp;nbsp;alij per tertium menfem, nec refert an id ipfum tertij augmctovel fine fiat. Tales itaque occafiones funt, in quibus non aliam quàm banc certitudinem habent. In-lempeftiuitas autem nçc eft,fi quç mane curari oportebat in meridie curentur.Propterea vero intepeftiue curantur, quia inclinationem ad peius habent, propter curationcm non in
C tempore faftam. Qu,-ecunque etiara citius fine in meridie, fiue vefpeti,fiuc noâu curentur,intempcftiue curantur. amp;nbsp;fi vere curari oporteat,curentur autem hyemc,aut fi hyeme o-porteat,curentur autem æftate; aut fi quod iam curari opor tetjid ipfum differatur, aut quod differre oportet, id ipfum iam curetur. Talia omnia intempeftiue curantur. Rede potró amp;nbsp;non rede in ipfa bare fiunt. Non rede quidem fit, fi morbum alium exiftentem, alium efle pronuncies : amp;nbsp;magnum exiftentem,paruuin dicas, amp;nbsp;vicilum paruum,magnu. amp;nbsp;fi fuperuidurum,non fuperuidurum pronuncies, amp;nbsp;pcri-turum non pcriturum. Et fi fuppuratum exiftentem non co-gnofcas, nec morbum magnum in corpore nutriri cogno-fcas. amp;nbsp;fi medicamento aut potione quis opus habeat, quo ipfi opus fit non cognofcas . Sc fi qux fanari pdfinnt non fa-
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t net
-ocr page 380-HIPPOCRATIS LIBER
nes, amp;nbsp;quæ fanatu iinpoflîbilia funt, te fanaturum recipi.is.' P Atque hæc quidem circa lententiara non reéle ftunt. Circa chirurgiain vero hæc. Pus in vlcerc aut tubercule exiftens qu«mit non cognofcereiamp; fraäuras ac luxationes non cognofeere, rtir. Si IpeciUo adinoto ad caput non cognofcerc an os fiaäum fit: amp;nbsp;tiltulamin velicam immiffam dcmittcrenon poirc,amp; lapidem in veiica exiltentein non cognofcerc: amp;nbsp;fuppuraw exiflintem ex concuifione non dinofeere, 8c fecando aut v-rendo,aut à protundicace,aut à longitudine aberrare, aut r-rere Sc fecare quæ non oportet. Et hæc quidem non reäe-Quid rite Rede auté hunt hæc. Morbos cognofccre qui fint, Sc à qui-fiit, bus,8c qui ipforum longi,amp; breues, 8c lethales amp;nbsp;non letha-les,8c qui tranfmutantur, amp;nbsp;qui augefcunt, amp;nbsp;qui minuun-tur,8c qui inagni, quique parui. 8c dum curas poflibiles quidem curare, inipoffibiles vero fcire cur curatu funt inipoffi* blies, 8c dum curas eos qui tales habent,pcr curationc quantum pofTibilc eft opitulari. Quæ vero ofteruntur ægrotis,ea Perperd fic obfetuare oportet, rede ne an fecus fiant, veluti fi qui* medican- quæ ficcare oportet, humcdet.aut fi craflefaccre oporteat, di ni efl. non exhibeat à quibus crafiitudo inducitur. aut fi quæ attenuate oportet, non atténuer, quæ fngefacere, non fnge* faciat. quæ calfacerc.non calfaciat.quæputrcfacerc,nonptt trefaeiat, 8c rcliqua iuxta candem rationem. Talia au-QJ« fno lem fua fpontc ac cafu hominibus in morbis fiunt,tum bona, teporcue/ tuni mala.Febrienti ac biliofo.in tempore foras dilperfabi- j, niant ba- lis,bonum: diffufavetoacdilperfa fub cutem, toleratuleui-tu/uat. orefthabenti,8c curatufaciliorfananti.diffufaautemacdi-fperfa 8c ad vnam aliquam corporis partem allapfa,malum.
Aluus turbata in pleuritico aut peripncumonico.aut fup-purato, malum. Febrienti aut vulncrato aluus reficcata, malum. Subaquofo ac lienofo ab alba pitnit.a detento, al-«rgt;/(pel4j uusfortiterturbata,bonii. Eryfipclasfi extra diffuiiiniin-tro vertatur, malum. Si vero intra dilFufum foras verta-tur.bonum. A profluuio alui forti correpto, vomitus fu-perueniens, bonum. Mulieri fanguincm vomenti menfes erumpere.bonum. A fluxione vero infcftatæ, ad narcs aut osfluxionem tranfire,bonuni. Mulieri à conuulfionepref fæ ex partUjfcbrem fuperuenire,bonum. Et tetano ac cô-«ulfione occupante,igneum ardorcm fuperucnire,bonum.
-ocr page 381-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4if
Talia enim per nullam medicorum ignorantiam, aut fei- •
entiam,fiunt,amp; non fiunt,fed fua fponte ac fortuite cafu fi-
lione faciunt. Nimirum fi medicamento furfum purgate da- mediciu lo,8c furfum amp;nbsp;deorfura probe purgat. Et fi mulieti medica- /acwt. memo dato,quod bilem aut pituitam deorfum purgat, men-fej abas non fluentes ctumpant.Etfi lienem fuppuratiÄr ha-ibcnii medicamentum dedcrint,quod bilem ac pituitam dc-oifum purgct,amp; fic pus deorfum à liene cxpurgent,amp; i mot buliberem.Etfi medicamento exbibito calculofo,calculum invrinatium mcatumprx pbarmaci violentia protrudant,
« vt pet vtinam cuciatur. Et fi medicamentum dederint quod pituitam furfum purgat, ci qui pus in fuperiore vcntriculo in tuberculo babet,non feientes quod habet, isque pus yo-mat ac fanus fiat. Et fi cum qui ex medicamento furfum purgite fupcrpurgatur.fua fpote aluo fubter erfipente, à vo-nutu fanum faciant. At veto Mala operantut Medici prx mit infortuniohic.Siphatmacobilis autpituitæfurfumdudi- Igt;cne quot;«e-uodato,venaminpeôtoreprævOmitu rumpant, ei qui pri- dieu fucus nullum manifeftum dolorem in peQore habuit, atque fic cedant, fiat morbus. Et fi mulieti in vteto habenti medicamentum fuperne putgans exhibeant, aluus autem infetne erumpens fottum expellat. Et qui fuppuratum curat, fi aluus ptoflua fiat,ipfum perdit. amp;nbsp;qui oculôs curat ac fublinit, fi dolores incldant acutiores,8c fi ita contingat,rumpantut oculi 8c de-ftruantut,accufantmedicumquódoculosfubleuit.Et fipu-erpetxin ventris dolore medicus aliquid det,8c male na-beat autpeteat,medicus in culpa eft.Fetme autem quiconque neceffitatcm habentvt fiant in morbis ac vulnetibus Qvitur nJ mala fupta mala,eavbifiunt,in mcdicum culpam reiiciunt, ‘“te medi
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8c ncceffitatcm talia fieri cogentem non agnofcunt.E.tfi ad nbsp;nbsp;nbsp;argud
\ febticitantem aut vulivus habetem ingreffus, admotis quam t«r.
1 ptimum temcdiisnonopituletut,fedpofteradie igerpeius habeat,medicum accufant. Si veto opituletut, non æquali-ter laudant.Oportete enim ipfum perpcii putant.vlcetaque inftamari,8c in morbis quibufda dolores fieri oportere, neqt uleseffe vt ne fiant. Nctuus prxeifus aediffefikus non coa- Q««iwn
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defeat, neque vcfica.nenuc aliquod ex tenuibus intcllinw, cocit pr«t
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ij aeq; cifi.
-ocr page 382-HIPPOCRATIS LIBER.
* neque vena fanguiflua, neque tenuis gen.e pars, neque pu- P Printipn dendi pellicula. Porro principiuin fanationis demoa-«rtijcur ftratum quidein non elt,quod fane recle principiuin fit vni-BuUi eß. uerfæ artis, neque fecundum aliquod,neque medium,neque finis Sedincipimusab eaaliquando dicentes,aliquando o-pcrantes, amp;nbsp;Jefiaimus eodem modo. Et neque dicentes eX iifdem fermonibus incipimiis, neque fi de iifJem dicamus, neqiÄia iifd m dcfiniinus amp;nbsp;opérantes luxta eanlemra-tioiiem,neque ex iifdem operibus incipimus, neque in iifdem dciinimus. At vero facilitas ac promptitudo in his clt.Quuin qais fecans aut vrens,ncque neruum fecet, neque Tcnam . Et li fuppuratum vrat, pus confequatur. Ec fi fecet, codera modo, ht fradurasreótecomponere. Et fi qua pars E corporis ex natura excidat, vt ipfam retdc ad naturam re-trudat. Item apprehendere forciter ea que oportet,amp;ap-preliendendoprem re.Etappreliendere leiiitcreaqiiaio-portet.Sc apprehendendo non prcmerc. Et in obligâdo tor-taofa non facere ex rcâis,neqiie prcmere qux non oportet. Etincontaäu vbicunque tandem contigcrit, dolorem ex fuperfluo non exliibere. Hæc quidé igitiir facilitatis ac prô-ptitudinis exiltunt. At vero digitis decenterattingere, aut probe.aut non probe,aut longis.aut breuibus.aiit pr. ibe de-ligare omnes deligaturas, non ad srtem pertinere iudicatiir Par«!en(i de facilitate ac promptitudine, fed feorfim. Qmcunque pul/nonir fnppurati fiunt pulmone, aut fupcriorc vel inferiore ventre, /àgiK«. aut tubcrculahabent, fînein fuperiore ventre fiue infe- F riore.aut in pulmone,aut vlcera intrinfecus, aut fanvuinetn vomunt aut fpuiint ant dolorem aliqiiem habent, vel in pe-âore vel in doifo; H.rc omnia habent ex his quidein qux in corpore infunt,à bile amp;pituita : ab externis vero ab aere infito calori ammixto.Sed amp;nbsp;à Liboribus ac viilneribu'. Et qiiicunque qnidem pulmone fnppurati fiunt,ab his fiunt. St peripneumonia correptusin iudicatoriis diebtis nonpur-getur,fed rebraquatiir in pulmone fputum ac pitiiita, fiippu-ratns fit.Et fi quidem ftatim ciiratus fuerit.vtpiurimiim effu-git, fi vero negleâa fucrint ilia in pulmone,corrumpitiir,il-lis amp;nbsp;inh.Trentibii' amp;nbsp;piitrefcentibus.vlceratiirquepulmnSc fiippnratus fit,amp; no amplins intro ad feipfnm nutrimentum mcmorabilc trahit, neque quicquamdepurgaturab eofur-
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funi,fea
-ocr page 383-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147
A fum,(ed fuffocatur,amp; fempet ampUus difficultcr fpirat,amp; re-
fpirando tefpitat. dime futfum ex pedore, taitdein
Vetoobtuvatutafpuio.amp;moiiiar. Bit 3utemamp; fjppura-
lu',fipitiiitaex capice adpalmoaem deftillet,amp; primutn
qiiidem vtpluriraum latenter defluit, tuflimque tenuem ex-
Kibet.amp;fputdinpauloamarius folito,amp;. aliquando tenuis
adell caloi. rcinpnris autem progrelfu, cxafperaiut pulmo,
amp; intus exulcctacut à pituita inbxreute ac putrefceii# : 5c gtauitaicm exhrbet pedon, Sc dolorem acutum ante amp;nbsp;retro, calorcsque acutiores in corpus incidunt, Sc pulmo à ca-lote trahit adfepituitamex toto corporetSc maxime ex ca-pice.Caput veto calefadum ex corpore, Sc banc putretcen-
5 tcin fdbctalf im fpuit. Quanto veto raag,ts tempus progre-dicut.tanto magis pus fincerum fpuit, Sc febtes acutiotes H-unt.Sc tuffis frequens ac fottis, Sc inedia vexat, Sc tandem aluus infetne tutbatur . Turbatur autem à pituita, pituita veto de capite defeendit. Hie quum ad hoc pcruenerit, i petit quemadraodum didumeft infupctionbus, purulen-1 to ac putrido pulmone fado, aut ventre infra erumpente.
I Pit ptætereaSc ab his pulmo fuppuratus. Quum venula Ve«« fra \ videlicet aliqua in ipfofuerttrupta,rumpitur autem à labo-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus! Sc vbi rnpta fuerit, fanguinent fundit ,fi quidem craf-
\ fioTfuerit,amplins,Gntenuior,minus, Sc fanguinem quidem ' iphitnpattim confeftim fpuit,partim veto nifi vena adftrin-gitut,inpulmoncmfunditut. Sc in ipfo putrefeit. Sc vbi pu-
C crefaEtns fuetit pus facit, progreffu veto temporis aliquan-\ dopusftncetum,aliquandopus fubcruentum, aliquando fan ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guinera,8c ft m tgis repleta ftterit vena, ipfam languinis co-
piam aceruatim à feipfa reuomit, fpuiturque pus craifum ab
1 accelfotia Sc intus putvefeente pitu' ta. Hic fi anticipetur in-' cipientemotbo,priufquam vena fanguinem iundat ac for-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titer laxctut,8c ptiufquamattcnuetur ,8ctnledo decumbat,
\ Sc caput cortumpi-incipiat, Sc reliquum corpus colliquari, fupetftesabhocmorbo euadit. Sr veto negledus fuerit, Schscoccuparint,vt eaperpetiatut aut omnia ,aut pluri-ina,petit.petitautemhieaur exitfdemqux fupcriusdixi, i autàvomitu,ranguinemultomultotiesper vomitum teie-\ 6to. St ver.a vena omnino quidem rupta non fuerit, vc-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum acutus tradus in ipVa fiat, fit autetn maxime velut varix V arix iiw
,, .A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ii'i qui terior.
-ocr page 384-HIPPOCRATIS LIBER.
MrJfU.
linde.
^ui etiam ftatim vbi fadus fuerit, dolorem qucdam tenuem D inducit,ac tuffïni aridam. Si vero diu duraucrit amp;nbsp;negledus fuerit, primum quidem fanguincm modicum ac fubnigriiffl dimittit ac reiicit,deinde vero adhuc copiofiorem gc fince' riflïmum,deinde pui,patiturquc qiiecunque in ftjperioriba’ didalimt. Conducit autcm talibus, fi ab initio curandoJ fufcipias,vt amp;nbsp;venæ de manibus fanguinem emittant,5c di{* ta à^ua quàm ficciflïmus Si. exanguiflîmus fiat. Eodem porrô modo etiam venæ in latere affîciuntur, quæ intus in fuperficie Etc funt. Quum igitur afiFedæ fuerint, varico-Ceque faftæ,amp; intus eleuatæ, Si negledæ fuerint bçc perpe-tiuntur.Erumpunt Sc Ipuunt à Ce fanguinem, amp;nbsp;aliquando c-tiam vomunt,amp; fuppurati fiunt, amp;nbsp;vt plurimum pereunt. SiB vero curentur incipiente motbo, rurfus in loco vcnat confi-dunt ad latus,bumilesque fiunt. Et pulmo ab his fuppuratus redditur,amp; ab ipfo etiam talia perpetiûtur,5t fîcmonuntur.
htralftut urtriculur fuperiar qHOt mo-iufijt.
Cæteruinfuperiore ventre fuppurati multipliciter fiunt. Nam quum pituita de capita copiofaamp; aceruatim infupe-riorem vetrem fluxetit,putrefcit Ât in pus vertitnr. Putrefct autem maxime in diebus viginti vna.Hoc igitur pus côcuti-tur Si intus fluduat ad latera allabens.Hic fi vratur aut fece-tur priufquâ diuturnfi fiat pus,fanus plerunqi euadit. Fiiit autem amp;nbsp;fuperiore ventre fuppurati ex pleuritide,quum for tis fuerit,amp; in iudicatofiis diebus neq; putruit, neque fputo reieda eft,fed latus exulceratum fuerit àpituita 3ffixa,amp; bi- j. le , Ât quum vlcus fadum fuerit, reddit de fe pus, amp;nbsp;ex vi-cinis locis pr.x caliditate in feipfum pituitam adducit,amp; bçc vbi côputruit.pus Ipuitur. Aliquâdo vero etiam ex venis fan guis fe in vlcus ingerit,5c putrefadus pus fit. Hic fi eueftigio aflumatur,fanus pleriîq; fit.fi vero negligatur,périt. Fiunt pr.-Eterea fuppurati etiam, fi pituita de capite delapfa, ad latus adglutinata fuerit Si putriierit.Tunc enim latus vtplüri-muminflammatur, Si patitur eadem qu.e ex pleuritide fuppuratus. Fiunt amp;nbsp;quum prælabore,aut exercitiis, autalio quopiam modo,vena ante aut retro fuerit nipta,5c ficruptâ vt nô ftatim fpuatur fiinguis, fed in carne acutus tradus fiue varix fiat:amp; caro trada ac côuulfii humiditatê modicairaxe rit, amp;nbsp;fubliuida fada fuerit • amp;nbsp;ftatim quidé fie affedus non pcipit prç robore ac bona hahitudiiw,aut fi etiafentit, nihil roplefti
-ocr page 385-PE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14«
A molefti effc putat. Hie vbi deprehenderit, quum iam præ fe-bnbus,aut potu,aut vcnere.aut aliqua alia re correptus, fae-rit attenuat*,cato fauciata fiibreliccatur amp;. fubcalelcit,amp; bu-jniditatem in feipfam à vicinis turn venis, turn carnibus tra-bit.Vbi autem attraxerit.iniumcfcit Si inflammatur,amp; dolo/ rem exbibet tenucm,amp; tuffim raram amp;nbsp;ficcam primum. Deinde adbuc magis trahit in feiplani,amp; dolorem inducit vebe mentiorem,8t tuifim frequetiorem. Et primum quideAfub-putulentum fpuit. Aliquando veto liuidum amp;nbsp;fubcruentum. Et quanto jnagis tempu; progreditur, amplius it) feipfam tra bit ac puttefacit.amp; de ipfa carne quantum ab initio liuidum etat,hoc pus fit;amp; dolorem acutum exhiber,amp; febrem, amp;nbsp;tuf firn multam acfrequentem , amp;nbsp;per fputum fincerum pus ex-
® puit. S i vero pus in ventre morem traxetit, totum corpus ab ipfo calefcit-Maxime veto vicinilTimx partes. Calefcente autem corpore, humiditas maxime eliquatur.Et quç quidem à fupetnis partibus cllquatur, in fupernura ventriculum maxime confluit,amp; pus fit, ad hoe quod iam in ipfo eft. Pars vero eius eiiam in infernum ventriculum fluit:8t quandoqi aluus ib ipfa turbatut,amp; hominem petimit. Nam eibi inge-fti fecedunt incoBco£li,8t alimentum ab ipfis corpori nó ac-cedit. Et fputi hstfum purgatio non æqualis contingit, aluo
I mrairum ealefaöa.Sc omnia deorfum trahentç in feipfam.El àfputo quidemfuffocatur Çi.ftenit,dum nópurgaturtàven/ trevero fluente debilitatur,8c pleruque perimitur. In huiuf- capitis modi autem morbis hune fluxum maxime exhiber caput,vt- rbeunur,’
i pote quod cauum cft,amp; fuperne fitum . Quum cnim ab aluo ’ fuerit calefa£lum,tenuifrimam pituitam de corpore in feip-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fura trahif.Vbi vero hçc in ipfo fuerit collefta,reddit rurfum
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aceruatam 8r eraffam,velut diflum eft:amp;. pars quidem ipfius
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fupernum vetttriculum déduit,pats veto in infernum.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quum igitur caput fluerc incepetit.St reliqun corpus cob
1 liquati,non amplius æquabtcr,ne vfti quid6,fuperftites eua-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dunt. Superant cnim fupra pus influentia mala , ea quæ dc-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fluunt; amp;. carnesliquefeunt magis à malis, quàm nutriuntut
ab ingeftis. Qui vero buiufmodi morbos babent, partim ab bis bteui pereunt, partim diutius tempus extrabunt.Diffcrt \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim corpus d cotpore, 5c ætas ab ætate , 8t affeôio ab affe-
' ôione,8c tempus à temj^orc,in quo aegrotarinttSc aliqui ma-t iii) iotem
-ocr page 386-HIPPOCRATIS LIBJER.
iorcm tolerantiam in morbis haben t,alijomnino ad tole- D ® randum impotentes funt. Proinde certitudo exaéla temporis in quo pereunt non eft,an longum.aut breue futurum fit. Neqt enim hoe tempus certum eit quod quidam definiunt: ti plerunque neque hoe ipfum fuppurat.DifFert eniin amp;nbsp;annus ab anno,amp; tempus à tempore.At fi quis de ipfis reâe lO gnofeere ae diecre velit,iseognofeet omni tempore,amp; peri-re,amp; fiipetftites euadere,amp; pati quxcunque tandem patian-Q«ï uétriz tur. Cæterum inferno venttieulo fuppurati fiunt,maxime culwin/f* quidemquumpituitaautbilis aeeruata inter carnemamp; cu-rior puru- tem eolleda fuerit. Fiunt autem amp;nbsp;à eonuulfionibus,quum Itnt* filt;u. venulaeonuulfarupta fuerit,fanguis efFufus putrefcit amp;nbsp;fiip
puratur.Si vero eato eonuulfa fuerit,aut eontufa,fanguinem j ex venis fibiipfi propinquis trahit,atque hic putrefcit ac fup-puratur. His fiquidem foras de fe fignificationem pr.Tbuerit amp;nbsp;eruperit pus, fani fiunt. Si vero fua fponteintro prorupe-rint, pereunt. At vero diffufumpus in ventriculo inferno,vc-luti in fuperno didum eft, generari haud quaquam poterit, fed velut à me diâum eft,in tunicis amp;nbsp;in tuberculis innafci-tur.Et fi quidem intro notas habuerit, eognitu difficile efi. Neque enim ex concufiione cognofcere licet. Cognofcitur autem maxime ex dolore vbi fucrit,amp; fi terrain figuhnï,aut aliud quid huiufeemodi impofueris,breui id reficcat. Fry' pj/fmenif fipelas autem in pulmone fit,vbi pulmo fuerit nimium refic' erjifipe- catus,idquodcótingitabardore,amp; àfebribus,amp; àlabore,ac Ui‘ intemperie.Etquüfupcrreficcatus fuerit, plurimüfanguinis f in feipfum trahit,maximc quidem amp;nbsp;plurimu ex magnis ve-ni.s.Hæ enim ipfi vicinilfimæ funt,acipfi incumbunt. Trahit etiam ex aliis vicinis. Et tenuiffimu ac debiliflïmum trahit. Poftquam autem traxit.febris ex ipfo fit acuta, amp;nbsp;tuifis ficca, amp;nbsp;repletio in peftoribus, amp;nbsp;dolor acutus in anterioribus ac poflerioribiis partibus, maxime circa fpinam, nimirum magnis venis percalefadisiEt vomunt aliquando fubcruentiim, aliquandoliuidum. Vomunt itempituitam amp;nbsp;bilem,S: frequenter animo linquuntur, propter fanguinistranfmutatio-nem derepente contingentem;atque hoe maximum fignuni eft Eryfipelatis in pulmone generati, amp;nbsp;fi aifiduafebris in-uafio contigerit. Huiefi quidem duobus aut tribus aut quatuor ad fummum diebus,id quod intus eft diffufum fuerit ac
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranfierit
-ocr page 387-DE MORBIS. • il 1491 tranGerit foras,plerunque fanus euadit. Si vero non difFun- , datur ac foras tranfcat.intusputrefcit.amp;fnppuratus fit acpe • tit.Peritautembreui,vtpotepulmonetotoluppuratoacpu-trido.Si vero foras dilfufum, intro vertatur amp;nbsp;pulmonc cor-ripiat.huic nulla vitæ fpes reliqua eft. Quum enim antea rc-ficcatus pulmo,traxerit in fcipfum,non amplius dimittit, fed ftatim ab ardore,amp; ficcitate,nihil atnphus fufcipit.neq-, quic quamfurfumdiftribuit,fedcortûpit. Tuberculû inpq^O' fulmonit tiefithocniodo,quunipituita aut bilis coaâa putrefcit. Et ucmica. quaiidiu quidem adhuc crudius fuerit,doloré exilent,ac tuf-fim ficcam inducit.Poftquam autem maturum faétiim fuerit, dolor amp;nbsp;ante amp;nbsp;rétro acutus fit,amp; calores corripiunt, ac tuf-
B fisvehemens. Etfiquidemquant citiffime niacutuerit,amp; Putmonit eruperit,amp; pus furfum vertatur,ac totum expuatur, amp;nbsp;vétri- ucmicit culus in quo fuerat pus,contrahatur ac reficcctur.penitus fa- quand« nus euadet. Si vero ruptum quidem fuerit quàm celerrime, fanefcut. amp;nbsp;maturatum, ac repurg,atum, verum penitus teficcari non potetit.fed ipfum tuberculum à feipfo pus produxerit,amp; à ca pire fane tune, itemque reliquo corpore pttuita ad tuberculum defluens puttefeit, amp;nbsp;pus fit,ac expuitur, per'quod homo perimitur. Perimitur autem à ventre fluente,abhis quæ antea relata funt, amp;nbsp;loquente ipfo ac intelligente om-nes resjæquevt in priori tempore, reficcatur ac perfrigera-tut, conniuentque venæ in corpore ontnes, vtpote fanguinc exipfis àfcbreexufto; quandoque vero etiampræ temporis
C longitudine ac ntotbi magnitudine, turn malorum iam præ-fentium ,tum cotuniquæ infuper accedunt. Quodfi multo tempore tumpi non pofrit,neque fua fponte, neque àmedi-cantentis,confuntitur debtlitatus à doloribus vehementibus. Si inedia,amp; tufli, Si. febribus, 8e vtplurimum perimitur. Si vero iam attenuato, 8c in lefluin reclinato, pus eruperit, ne-que fie valdereualefcunt, fed tali modo periniuntur. At fi eruperit quidem quàm Gelerrime,8cmaturucrit,matuta-tuni autem multa fui parte ad feptunt «anfuerfum eftunda-tur,ftatim quidem melius habere fibi videtur . Vetumpro-greflu temporis fi quidem totum per fputum tciecetit,8c ven triculus in quo pus inerat, confidat ac reficcetur , far.us euadit. Si vero 8c tempus longius prolrahatur, 8c ipfe debilior
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiat, 8c per fputum teüccre nequeat, fed vftus fuerit aut fc-
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£àus,8c
-ocr page 388-HIPPOCR.ATIS LlBtR
Ûus, 8t pus exeat, ftatim quidem amp;nbsp;lie melius habere fibi *i-detur, verum tempore procedente periinitur ab iifdem qux prius relata funt. Porto in latere hunt tube rcula, amp;nbsp;à pi' tuita amp;nbsp;bile eadem ratione qua in pulmone. Fiunt ctiam à labotibus,quum vena aliqua trafta tupta fuerit, non tameo penitus rupta ,fed itavt acutus traûusin ipfa faftus lit. Si-quidem igitur rupta fuerit, ftatim fanguis è vena effufus pu» trefci»amp; fuppuratur.Si veto acutus traûus in vena fiat,prin-cipio quidem dolorem exhiber ac pulfat.progrclTu vero tem poris diftribuit vena fanguinem in camera,atque hie in carne putrefcens,pus fit- Eodera raodo amp;nbsp;caro.lr quidem ma-gisdolucrit.amp;fanguinisplusin feipfain trahit ex vicinifTi-mis venis,amp; ftatim fuppuratur . Si vero minus doluerit, tar-dius amp;nbsp;trahit, amp;nbsp;fuppuratur. Qui^bufdam autem quuni debiles fadi fuerint traftus in Carnibus, aut venis non fuppu-. ratur,fed fiunt dolores diuturni, amp;nbsp;vocantur Ruptiones. Et quæ quidem in carne fiunt, hoc modo fiunt. Quum caro af-flidafuerit,autconuuira,auc pereufla,aut aliud quid perpef-fa,liuida velut antea dixi fit, non fincero languinc,fed tenu» amp;nbsp;aquofo,eoque modico. C^um autem plus folito fuerit re-ficcata,pcrcalefcit amp;nbsp;dolorem cxhibet,amp; à venis ac carnibu« vicinishumiditatem in feipfam trahit.vbi nimium fuerit humedata, atque ea ipfa humiditas vbi à carne fuerit fuper-calefada,per totum corpus di(pereitur,qualis eft attrada,nia gis tarnen in venas difpergitur quam in carnes. Vena: enim magis trahunt quam carnes, Trahiint tarnenetiam carnes. Quando vero ad multam in corpore huiniditatem , modica de carne attrada fuerit, obfeura iam fit, amp;nbsp;doloris exors ,amp; promorbidacum tempore fanaeuadit .Sivetocaro magis fiieritpercalefada,amp; ampliorem humiditatemtraxerit, do-Jprem exhiber: amp;nbsp;ad quameunque corporis partem ah ipfa proceflerit ac firmata fuerit, dolorem inducit acutum,amp; ali» qui putant iplîs ruptionem tranfmutatam elfe, veriimhoc fieri non poteft.Propinqiiiffima vero vlceri funt quæcunq; ta: lia amp;nbsp;alia. At humiditas de carne exilit per venas, quum autem pcrcalefada,amp; cra(ra,amp; copiofii fada fuerit, doloré exhiber , donee fimilis fiat reliqu.r humiditati, in tenuitate je frigîHitate. Quæcunque vero in venis fiunt ,fic habent. Ipia qui4em vena inqiiantum trada cft , in loco manet.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quum
-ocr page 389-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ISO
A Quum lutem trafta fucrit (trahitur aucetn ac conuellitur labore amp;nbsp;violentia) fit veluti varix. Percalefcit autem amp;nbsp;tra hit in feipfam, liquidam quandam humiditatem, qux eft à hile acpituita. Et vbi mixca fuerint fanguis amp;nbsp;humiditas de carne,craflefcit fanguis, amp;nbsp;multiplicitcr ipfe feipfo, ea pane qua vena conuulfa eft, amp;. morbofior fit,amp; amplius ftabilior, quum copiofior faâus fuerit, plenitudo ipfa tranfinigrat, quocunque tandem contigerit, amp;nbsp;dolorem inducit acotum, vt aliquibus videatur ruptio locum pcrmutafTc . Et fi contigerit vt ad humcrum tranfficratur, amp;nbsp;grauitatemin mana inducit, Si torporem ac fegniciem. Etfi quidem ad venant ptoruperit,aut ad humerum amp;nbsp;dorfum tendat,dolor plerun/
2 que ftatim quiefcit. Fiunt porro conuulfiones amp;nbsp;à labo-ribus,amp; lapfibus, amp;nbsp;à plaga , amp;nbsp;fi quis onus maius leuet, amp;nbsp;à cutfibus amp;nbsp;luda, amp;. eiufmodi omnibus. Qincunque veto à furulctui vulnenbus fuppurati fiunt,aut ex hafta, aut pugione, aut ia- uulnere. culo, intro fauciati fuerint, quandiu quidem habuerit vlcus refoirationem foras, per antiquum vulnus, 8c hac parte fri— gidum in fcipfum adducit,amp; calidum à feipfo bac parte emit tit, amp;nbsp;fane facile tum pus, tum fi quid eft aliud expurgatur. Et fi quidem amp;nbsp;interna amp;nbsp;externa pars fimul fuerint fanatæ, fanus penitus homo euadit. Si veto externa quidem fanata fnerit,interna veto non,fuppuratus fit. Et fi etiam fanatæ fi-ttiul Gnt interna acexterna pars,cicatrixautê intusdebilis fiat,8c afpera ac liuida,reulcetatur quandoque, atque fic fup-
£ puratus fit. Rurfus exulceratur etiäfi quid amplius laborant , et fi attenuatus fuerit, 8c fi pituita aut bilis ad cicatri-cem affixa fuerit,8c fi alio motbo correptus attenuatus fuerit. Vbi vero vlcus fadum fuerit,fiue hoc modo.fiue vbi ex- Cur terna pars priufquam interna coaluit, dolorem acutn indu- ualn* cit, 8c tuffim, 8c febrem s 8t frigiditatem ipfum fibiipfi vl- non coale-cus inducit, eo quod amplius ealidum exiftat: 8c ipfum à fe- fett. ipfo caliditatem efflat,8c pus expurgatur,8c per longius
, tempus cutatur,8c tardius fanefcitiquandocp vero neque fa-1 nefcit.Nam caro,8c vlcus.ab ardore qui eft in corpore coqui tur,8c nimiumhumeüatur, vt no poft it neque ficcari, neque
, carnem producere, neque fanari. Sed cum tempons pro-' greffu moritur, patiens talia quæ etiam prius dida funt. Turulent
At fi contingat vt cijffarii venavfi aliqua fauciettir,8c fan- dliu ie guis Cduffd.
-ocr page 390-HIPPOCRATIS LIBER
^uis intro fluat ac putrefcat/uppuratus fît. Et fî qutdem boc D pus totum per Iputum reietluin fuerit, amp;nbsp;vena lauciata CP* aluetit, 9t vlcus intus ac foris fanatum fuerit, peuitus iauus euadit .Si veroneque vlcus intuscoalefcerepoterit, neque vena conAringatur, fed alias atque alias faiiguineiu rennt* tat.Et fî fîatim voinatur Sc fpuatur,aut etiam putrefcat,amp; pus eipuatur.plerunque petimitur,aut ftatim fan« uint voinens, aut pÄlcriori tempore,dum périt ab iifdem quæ anica dicta funt. Sxpe vero hi quibus venariim aliqua intus fauciatur à vulnenbus,aut quibufdam bbonbus, aut exercitns, aut a-lia quadam caufla.quum coaluerit 8i fini elTe videtur vena, alio tempore iterum rumpitur,iJque ab iifdt tótingit cauf-fis, à quibus etiam prius patiebatur. Vbi vero iterum rupta g eft, fanguinem fundit, amp;. ftatim pereunt fanguinem multum acfæpevomentes(autaliasatquealias fanguinemrecente vomunt) pusautemfpuentes per omnemdiem raultumac craftum,cali aut confîmili modo pereunt, velut etiam in allia Diufr/?tar morbis diétum eft. At vero in nis ac fîmilibus morbis mul Uiria. tum refert,quâtum ad facilem ac dilFiciicm curationem, vit fit an mulier qui morbum habet,iuuenis an fenex, amp;nbsp;mulier iuucncula an anicula . Et præterea tempus à tempore diftert in quo ægi'otant. Intereftitem an ex alio tnorbo ægrotent, aut non ex alio. DifFcrt etiam afFeélus abafredu,maioti minore,amp; corpus à corpore,amp; curatio à curatione. His aiité fie inter fe differentibus,ncce(re eft etiam tempus diuturni* Kariori tatis difFerrc;amp; aliis longius fieri,aliis breuiusiÂt alios peri- F aff flut nbsp;nbsp;re,alios non t Sc morbos aliis durab les efte amp;nbsp;inaior^, aliis
diu’rfi minores amp;breuistemporis,quot;aliispermanerevfque adfene-SaniuruM dutemamp; comniori,aliasperire ab ipfisbreiii. Et quiquidé iuiti'o iuniorespatiuntureasaftediones, quæ àlaboribus fieridi-r«ii djfe' £læ funt ,hi amp;nbsp;ampliorcsamp; vehementiores ipfas patiuntur, flat. Si magis quàm ahj dolent, amp;nbsp;ftatim in ipGs manifeftæfiunt, vt fanguinem aut (puant,aut vomant. Sed amp;nbsp;qu.rdam fientia fallunt ipfüs,pr,æ bona corporis habitudine.Seniores autem raro quidempatmntur, Se fi patiantur, debiles ipfasperpe-tiuntur.vtpote ipfi debilioresexiftentes,amp; r.mittunt magis ip(i',amp; fF.Sionummaiorcmcuramgenint. Fiuntigiturab ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• jiiitio omnino minus feniori qiiiin iunioti, amp;nbsp;vbi faâæftie
rint,feniori debiliores fiunt,iuniori vÿiemétiores.Et iunio-ri quidcm
-ocr page 391-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,j,
rl quidem,Ÿtpote qui habet corporis vigorem Scficcitatcm, amp;nbsp;cacne.n denl'am ac robultain üc aj ipfa olTa 3ffiJeii.e;n,tu te circüin ipfain circdtentarquum aliquid ainplius laborant, folito magis 8t derepcnte.conuulüones vehementes bunt,amp; rupüones inultæ ac omnigenæ venarum ac caruiuin. Et ho-ruin aliqua ftatim manifelta fiunt,aliqua poûeriori tempore comparent. At fenioribns Vigor fortis non ineft, carnes circuin olTa dif9uunt,amp; catis circum carnes;amp; ipfa caA rata eft ac debilis, Si ne4', ule quid pati polfit fimiliter fenior veldti iu.iior.Et fi quid patiatur Jeûner patitur, amp;nbsp;ftatim ma mfeftum tedditur. Arque intanturn quidem in affedionuia priacipiôjiuniores lenioribus difficilius liberantun
B veto morbus confpicuus faSus fuent,amp; aut pus, aut fangui-n:in,aut vtrunque eïpuetint,qui quiJem iuniores fiint quû corpus ipforum fit robuftutn ac denfum, non æqualitcr de-purgati poifu.it ab vlceribas.quorum pus in fuperno veniti-culoexifth.Nam amp;nbsp;pulmonon valde trahit adatterias, vl Pultnoiiit qui denfior lit: artetiæ quum tenues amp;. ardse fint,pus non ««rietai. fufcipiutit,nifi modicii amp;nbsp;raro.Quare necelfe eft pus in tho-race,îc in vlccribus coaccruari amp;nbsp;craffum fieri. At leniori amp;nbsp;Cur tuur-pulmo rarior ac cauiot eft, amp;nbsp;aneriæ ampliores , vt pus non net magis diutiusin ventriculo amp;. vlceribus moretur, amp;nbsp;quicquid cius quint fe-iniuper genetatuna fuetil .hoctotumneceffario furfuniat- neja)fi-trahiiur à pulmone ad artetias, 8c ftatim etpuitur. In iu- ciuntun
1 niote igitur.vtpote quum fint affeäiones vcliementiores,8t C putgauo pro Iputi rationc non fiat,8c febres acutiores 8c fre
1 quentiotes fiunt,8t dolores acuti incidunt, turn in ipfo affc-1 ttiomsloco, turn in reliquo corpore : nimirum quum venae \ fintrob.iftac acfanguineplenæ. Vbi veto hæ percalefcunt, '1 dolores ab ipfis tranfiliunt alias ad aliairi corporis partem. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ac hi quidem plerunque breui perimuniur. S cnioribus veto
1 quum atfeäiones fint debiliotes, 8c fputum ab ipfis purge-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut,8c febres initiores.acpauc® fiunt, Sc dolores adfuntqui*
I dem, verum exiles. Et ab huiufmodi affeâionibus ne fenes quidem pcniius 1’betantut. fed longo tempore afflifiti pet-eunt.Et aliquando pus fpuunt.quandoque fanguinem,quan-doque neutrum,tandemque cum his moriuntur. Moriuntut ' autem hoc modo ,quum ipfos morbus aliquis buic quern an-teahabent confimilis awrebcndit,ita vt St hunc babeant,8c
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is quern
-ocr page 392-hippocratis liber
KorliJje is quem prius haben tvehemcntior fiat, amp;nbsp;vtplurimum pef- D rj£«li'/u nbsp;nbsp;eunt.At veto morbi qui hos morbos cfFiciunt, maxime funt
pleuritis amp;nbsp;peripneumonia. Fcbtisporroabhisfit.Quum bilis aut pituita calefaâa fuerit, totum reliquum corpus ab his calefcit, amp;nbsp;vocatur hoe febris. Calefcic au tem bilis pituita,intrinfecus quidem à cibis amp;nbsp;potibus,à quibus ctiatn nucriiuracaugetur.Extrinfccus autem àlabonbus ac vulne* rib*, amp;nbsp;À calido nimium calefaciente, Si à frigido nimium frigetacicnte. Calefcit item à vifuamp; auditu , Verum mi* Mor(orlt; nimumabhis. nbsp;Rigor autem inmorbis fit quidem amp;nbsp;ab
frigttt atv eitcrnis,ventis,aqua (fcrenitate, Ct aliis huiufmodi. Fit de. autem Sc ab ingeftis cibis ac potibus. Maxime vero amp;nbsp;ve-hementiorfit.quum bilis amp;nbsp;pituica fanguini fuerint per- j mixta, aut altera ex his, aut vtraque .Magis tamenfipi-tuiu fola permixta fuerit. Eftenim pituita frigidilfimaex
Pitttita fri natura. Calidiffimus autem fanguis. Engidior eft etiam ali-gidj,calv quantobilisfanguine. Quumigiturhihumores ambo,aut d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alter folum,pcrmixti fuerintad fanguinem,ipfura congelât,
non tarnen omnino.Neque enim viuere poffet homo, fi fanguis délïor amp;nbsp;frigidior feipfo multis modis fieret. Frigefcc-te igitur fanguinc,necc(re eft Sc reliquum totum corpus pcr-frigerarijóü vbi huiufmodi quid fadum fuerit,rigor appella-tur.Et fi quidem vehemens fiat rigor,vehementior eft etiam tremor.Nam dum contrahuntur venæ,fanguineSc coiâoSc congelato.corpus Sc coinrahunt,amp; tremere faciunt. Si vero minus aliquatofanguinis coadiofiat, hoe rigor appellatur. j
Harrar. Horror autem diciturdebililfimus rigor. Quodauté poft rigorem neceflario corripiat febris,aut maior,aut minor,fic Labet. Quum fanguis percaluerit,Slt; vim depulerit, acrurfus adfuara naturam redicrit,concakfcitfimulamp; pituita,amp; bilis fanguini permixta.Et fanguis ipfe feipfo multipliciter ca-
Feruar. li Jjor euadit.His igitur percalcfaäis, nccelTe eft febrem fuc Sudan tedere poft rigorein,pra:fanguiniscaliditate. Sudorvero fit hac de caufa. Quicunque morbi in iudicatoriis diebils iu dicantur, Sc fcbnlis ignis dimittit, in his de pituita Sc bile quod tenuirtîmum eft eliquatur Sc fecernitur,amp; fecedil partim extra corpus,partim intus Sc ifthic in corpore relinqui-tur.partim præ caliditate attcnuatur,amp; vapor fit,amp; cum Ipi-rittipcrmixtû forasprocedit.Atq;hxcquidemhuiufmodi • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,amp;
-ocr page 393-£)E Mo kB I s. IJ*
funt,amp; ab his fudor gcneratur. Q^are vcro quandoque eali-dus,quandoqi frigidus eft,ita coutingit. Calidus quidem de Culidutf/i percalefaäo inalo, amp;nbsp;exufto, St. attenuato, St debili, amp;nbsp;non guHnut Yalde multo fccernitur, amp;nbsp;necefle eft ipfum calidiorem ex cur.
corpore excerni. Frigidus autem de ampliore inalo I'ecerni-tur,amp; de eo quod reliquum eft amp;nbsp;adhuc validum,amp; nondum puwefääum,neque attenuatum,neque exuftum,amp; frigidiot ac crafTior amp;nbsp;graueolentior prodit. Manifcftum autci*hoc ex hac re fit. Qyi frigidum 1'udorem cxudant, è longis morbis plerunque ægrotant,inualefcentc malo eo quod in corpore relinquitur.Qui veto ctlidumfudoremexcludunt, ci-lius à morbis liberantur. Plenrilis amp;nbsp;Peripneumonia fiat
J hoc modo.Pleuritis quidem,quum potiones acetuate amp;nbsp;for peripnew
tes valde corripiunt.Pcrcalefcit eniin totum corpus ac hume öatur à vino.Maxiine autem amp;nbsp;bills amp;nbsp;pituita perealefcit ac humeàatur.Et fane his commoiis ac humedatis, continget xtrigor inuadat ebriumfiue fobrium. Et quum latus natura carne nudum fit, præ omnibus corporis parlibus : amp;. non fit quicquam in ipfo quod renitatut,præter ventriculi cauitaté: maximerigorcmpercipit. Et quum riguerit acperfrigeratû fueritjtum cafo quæ eft in latere,turn venæ.contrahuntur ac conuelluntur.Et quantum i-* ipfa carne ineft bills ac pituitç, am in venis quæ in ipfa carne funt ,id magna ex parte, aut to tumfecernitur,inttoque compellilur ad caliditatem ,canre extriniccut condenfataiatque id ad latus affigitur, 8t dolorc
C vehementem exhibfct, 6e perealefcit : amp;nbsp;per caliditaté trahit ai teipfum,à vicinis venis ac carnib’ ,pituitam ae bilem. At-que hoc fane modo fit.Vbi veto ttilatus affixa puttuetini,8c per fputum reiefta £uerint,fani fiunt.Si vcro amp;. antiquû mul-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum affixum fuerit ad latus,8t aliüd infuper acceffetit,ftatint
\ peteunt,præ faliuæ copia expuere nequeuntesraui fuppura-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti fiunt,8t. partim petcunt,partim euadunt. Indicium autertl
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæcdcfepræbétinfeptemdiebus,autnoucm,autvndccira,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut Quatuotdccimriolorem quOque induciint ad humerum,
8tadclâuiculam,8t ad alas.hacde caulfa.Vena quæfplenitis VènafpU appellatut,tendit àfplenc ad latus,àlatere veto adhumerum nttii.
amp; finiltram manum. Hepatitis autem addexteras partes eo-dera modoiSc quumhuius in latere pars à. rigore contraGta fuetit,8lt;. fanguis in iprahoituetit,aà alas 5«. clauiculâ ac hn-
mcittiM
-ocr page 394-HIPPOCRATIS LIBER
PeripnfUl ntlt;ini.t qui fiât.
Splenitij bcpjfijg. ttTnä,
Hierum concedit,amp; conuellit ac dolorem inducit. Eodé m* D do amp;nbsp;loei circa dorfum,ab afFixo ad latus humore pituitx ac bills pcrcalel'cunt ; amp;nbsp;quandoque dolorem locis infra latus exliibent.Sæpc veto fi ad inferuas partes conuertatur,dolorem per venas ad veficam diftribuitjmultumque ac biliofuin æger mingit.Arbitantur auté huius morbi cauflam ac prin-cipium rigorera efle. Peripneumonia fit quum commota ac cÂefaâa pituita ac bile, pulmo præ caliditate traxeritin iêipfum de vicinis locis, ad ea qux iâ funt in ipfo.Et pcrcal-facit quidem totum corpus ac dolorem exlubet,maxime au-tem dorlb, amp;nbsp;coftis, k humeris,ac fpinæ: nimirum ab his in fcipfuni attrahens plurimam humiditatem,amp; fuperreficcan-tur liæ partes,amp; nimium calcfcunt.Poftquam autein attraxit 5 in feipfuin. Si turn bilis, tum pituita, fedem in pulmone OC-cupauit.putrefcit ac fuppuratur. Et fi quidem in diebus iu-dicatoriis putrefaâa per fputum reieda fuerint,a:ger fuper-ftes euadit.Si veto amp;nbsp;ea quæ ab initio aduenerunt fufeepe-rit,amp; alia infuper acce(ferint,5c nequefpuens,nequeputre-faciens fiiperarit, præ copia eorum quæ infuper accedunt, vtplurimuni moriuntur. Si veto ad dies perueniant duos Si viginti, amp;nbsp;febris reminat, amp;nbsp;in Jiis per fputum purgati non fucrint,fiippurati fiunt. Fiunt autem maxime ex his, quibus Si pleuritis amp;nbsp;peripneumonia vehementiflîma exiftit. Fit autem Si peripneumonia amp;nbsp;pleuritis fine (puto.ambç ex ea-dem caufla,præficcitate.Siccant autem Si calida, vbi niniiû c31faciunt:amp; frigida, vbi nimium frigefaciunt. Congelatur p autemlatus,amp; quæl'untinipfovenæ,amp; conuellitur.amp;qua-tuin in ipfo ineft pituitæ aut bilis, id à caliditate reficcatur, amp;nbsp;dolorem inducit. Si à dolore febrem. Huic venam fecare côducit in manu fplenitidem appellatam, aut hepatitidem, iuxta vtram fané fuerit morbus. Atque fie dolor mollior lit. Si lateris,amp; aliariim partium. Nam vena Si quantum in ipfa ineft bilis ac pitnitæ,amp; ipfius lânguinis ægrotantis vnà cum his magnam partem foras dimittit. Pars veto ex carne per medicamenta amp;nbsp;potiones dilFunditur, amp;nbsp;à calefaâoriis fo-rinfecus adhibitis, ita vt morbus per totum corpus difper-gatur.Vocatur autem hæc pleuritis fine fputo. Peripneumonia vero quum pulmo etiam ipfe fuperrefîccatus fuerit. Si quantum in ipfo ineft bilis aut pituitæ, neque putrefacil
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æqualiter,
-ocr page 395-DE Morbis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155
A iWjualiter, neque per fputum reddit ‘.Si quantum in ipfo eft bumiditatis, aut â potu, aut à lôrbitione, aut d vicinis logt; cis,boc totum cxunt,præ nimia fîcûtateac caliditate. Huic potiones bibcre conducit, à quibus pulmo humeâatur, ac fputum reiicit.Si enim (putum non rciecerit, amp;nbsp;durior fit, amp;nbsp;coarefcit,amp; hominem périrait. Febris ardens corripit ma-gis biliofo$,corripit item pituitofos. Corripit autera hocmo do. Quum bilis commota fuerit per corpus, amp;nbsp;contig^it vt venæ amp;nbsp;fanguis attrahant bilé,eamqi plurimà ex carnibus ac *entriculo,ad eum qui prius ineft,vtpotc quum etiam natura câlidiflîmus fanguis in corpore exiftat.Quum itaque per-«luerit ex carnibus amp;nbsp;ventriculo, fupra eum qui iam inert, gt;nbsp;g ïdhucmagis à bile ,percalfacit etiam reliquum corpus. Et quædam fané partes præ multa humiditate,penitus reficcari nonpoffunt.Si vero reficcatæ fuerint.homo moritur.Eitrc-mæ veto corporis partes,vtpotc natura ficcæ, reficcantur, 8c plurima humiditasex ipfîsexuritiir: amp;nbsp;fîipfas contingerc velis,frigi(las coraperies ac ficcas. Qu^apropter hi qui à fcbre ardente cornpiuntur, internis quidem partibus à febri exu-runtur,«terras autem frigidi funt.Et lingua ac fauces ab interno fpiritu accaliditatc eiafpcrantur Si. arefcunt. nbsp;nbsp;Quâ-
tum autem in ventriculo 8c in vefica inert bilis, quod quidé dnventriculo eft,aliquando deorfum exturbatur. plerunque .
veto in primis diebus vomitur, aut in quatuor aut quinque.
Vonaiturautemhacdecaufta. Qinim fupernus ventriculus caajp «» G ûipercalefadusfuerit,attrahitinfeipfum,8cfitvomitus. Et oh hoc ipfum etiam ex febre ardcnte,8c ex pleuritide,ad pe-npneumoniam maxime morbi tranfinutantur. Vbi enim fu-pernus ventriculus fupercalefadus fuerit, trahit in feipfum, 8c fufcipit pulmo,8c fit peripneumonia:8c plerunque perçût, nimirum debiles iam exiftentes,8c morbo alio nouo infupct generato,dies tranfigerc ncqucuntes, donee fputum in piil-mone concoquatur.Verum vtplurimum pereunt præ debilitate . Aliqui tarnen euadunt. At quibus in veficam conduit quidbilis ,his craffa vrina mingitur, crafla autem àpituita, Biliofa veto alui egeftio prodit, eo quod combufta fint ca quæfunt in ventre. Phrenitis hoc modo fe habet. Sanguis quieftinhominc .maximam partem adprudentiam con- -„jr-x fert. quidam dictant totum. Q^m igitur bilis commota ad '
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r venas amp;
-ocr page 396-hippocratis liber
liuitli? (Nr.
liuidunt fputü fdn-
Peripneu/ monid quii 4« necdt.
Febril df/ dem (juS-da peri/ Mat.
• »enjs8iadfanguinem ingrefla fuerit,fanguincnlexcon'‘ D meta compage ac motione dimouet,amp;; feroluin facit, ac cal-facit. Calefadusautem, etiam rcliquum corpus totum per-calefacit, Sc deCpit homo, amp;nbsp;non fibi conftat, præ ftbris co’-pia,amp; fanguinisadferofitatem tranfmutatione. Sc motione non folita contingente. Alfiiniles autem funt maxime hi qui phrenitide tenentur, bis qui ab atra bile delirant. Nam amp;nbsp;lii vbi Äiguis ex bile amp;nbsp;pitutta corruptus fucrit, morbum ha-bent,amp; dementes hunt. Aliqui rero etiam infaniiint. Et qai phrenitide correpti funt codem modo. Tanto autem minor iufania ipfumque delirium fit,quanto pancior ac debilior eft SpuiSfut, bilis quàmpituita. Porrô fuberuentum amp;nbsp;liuldum eft fpu-tuminpleuritide ac peripneumonia ,idque ob hanc cauf- î fam.Principioquidemplerunquc neutrum Ipuunt, neque liuidum,neque fuberuentum. vude nofle conuenit morbum vehementem elfe . Quum autem fputum fubcraft'um fpuerc coeperint.tunc maxime purcantur. Spuiturautem id à di-ftentionc venarum,in pleuritide quidem carum qu.Tfuntin latere.'in peripneumonia vero earum quæ funt in pulmone: amp;nbsp;caliditatc ad feipfam alFedio trahit. Si vero a:gro abfeef-fus fucrit ruptus,ac purulétus fuer«, prima moi die fangui-nem, amp;nbsp;pus fuberuentum ac Iiuidum cum laliua fpuit. Liui-dum autem fit à fanguine, fi modic* ad multam faliuam am-mixtus fucrit,amp; non ftatim fpuatur, fed femiputrctaâi.mamp; cfFœminatum in corpore manet. Moriuntur autem ex pleu-ntide , vbi amp;nbsp;multumpituit.Tac bilis ab initio lateri fucrit afFixuOTjSi raultuminfuper ex reliquo corporeaffluxerit, A neque fpuens,neque putrcfaciens fuperarit, præ materi.t af-fluentis copia. Implentur autem arteriæab his qu.T infunt, pituita ac pure.Dcinde ftertit, amp;nbsp;frequenter, amp;nbsp;illinc ftatim refpirat.tandem vero omnia obturantur,amp; moritur. Eodem modo ex peripneumonia pereunt.Quicuuque veroexfe-bre ardente moriuntur, omnes pr.rficcitatemoriuntur.Et reficeantur primum quidem cxtremæipforum partes, manui acpedei.Deinde partes ficciores. Vbi autem hiiiniditas ex corporepenitus fuerit exufta ac rcficcata , fanguis quide
phreneti- congelaturpenitus acperfrigeratur. Reliquum vero corpus ci quomä cxficcatur, ac fie homo moritur. At ex phrenitide itape-pf rfHflt. rit.DeCpiunt in hoc morbo femper, airairum fanguine cof-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rupto,amp;
-ocr page 397-DE MORBIS.
A rupto,amp; ex confueti motionc emoto.Sc quum dcfîpîant, ni-^ hil eorum quæ ipfis exhibentur accipiunc, quod l'altem me-motatu dignum ßt. Qn_iim vero progreiTum fucrit tempus, mirceûunt ac imminuti confumuntur, tuin ex fcbre , tum quàd nihil alantur.Etprimum quidem extremæ partes confumuntur acperfrigerantur. Deinde ipfis proximæ .Sedamp; frigiditatis,amp; febris,amp; dolorum principium hoc habet.Quu fanguis qui eft in venis perfrigeratus fucrit à pituita^tranf-muutur Si conuellitur aceruatim alias alia parte, amp;nbsp;trentit. Tandem vero omnia perfrigerantur,amp; moritnr.
, HIPPOCRATIS COI
DE MORBIS, LIBER II. kno Cortidrio medico phy-Jîco interprété.
R^fecedit partim ad nares .partim 5^ä'io’’,päit'wpervenas quæducfit
(ij^Vltum vrinæcmittitur vbi caput “'■^nimiiiincaluerit.Liquefcit enim multwn, inipfopituita .liquefeens autem ad pudendum . Quum autem ad pudendum peruencrit, mingit ho mo Si patitur quemadmodum ab vrinx ftillicidio. (Sæcutiût autem quum ad venus in oculis perue.^ neritpituita.Aquofiorenim fit vifus amp;nbsp;tutbulentior,amp; fplé- . .. dor in oculis nonfimiliter fplcndidus eft, nequein ipfo cô- -paret fi videre voluerit.fimilitcrficut ante quum fplendidus * amp;nbsp;purus effet. Hic in quadraginta dicbus maxime fanatur. Si vero longo tempore poftea morbus rcuettalur, cutis capitis ctaffefcit,5c reliquum corpus attoUitur, Si craflefeit, ac bonum coloi em habet.Hxc pituita ad carnes conuertitur,8c ab haccraffus effe vidctur.Nam catnes quura fint perrigaix Si eleuatx ac rariores, fanguinem ex venis irahunt, amp;. pro-ptcrcabenecoloraii^e videntur. Alius morbus. Ca-
V ij put vice-
-ocr page 398-HiPPOCRAtlS LIBER. IL
P«/lMl4r^ put vIceribus jmplctur,amp; coqius intumcfcit, Si color morbi D rapitii «1 regij eft,amp; alias alia corporis parte vlcera crumpuut : amp;nbsp;fe-rig», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brjs alias atq; alias corripit,amp; ex dorfo aqua fluit. Huie quS
in capite pituita fubbiliofa eónutrita fuerit, vlcera fiunt vbt flnciput pituita amp;nbsp;bileperrigatumfuerit, amp;nbsp;vbi pituita rara amp;nbsp;aceruata fuerit,itemque bills. Hare enim conliftit, putre-fcit,amp; exulceratur. Attenuata veropituitaadaurespene-trat./Äinreliquo corpore vlcera eadem ratione quain capite fiunt, fanguine Si bile putrefadis quacunque in parte ïuerint collegia. Hac enim parte caro putrefeit amp;nbsp;exulceratur,amp; accedentcmpituitam3Gbilcminfuperputrcfacit,amp;fit p pus. Alius morbus.Dolorcircum circa caput vcxat,amp;vo-mit bilem,amp; difftcukermingit ,amp; defipit. Hie caput qui-E dem dolet,præ nimia eius calefaiäione.Defipit autem quum fanguisincapite àbileaut pituita fuerit calcfaâus,amp;plus folito commotus. Vomit autem bilem, vtpotc commotaipfa in corpore.Et caput præ caliditate trahit in fcipfum,amp; craf-filfimum quidem vomit,tenuiflimum vero in feipfum trahit, Mingit autem Sc in hoc moibo ab iifdem, velut etiam in fu-periore didum eft. Alius morb*. Si circa cerebrum ve-nula: fupeteuomant, nomen quidem reébum morbo non eftj Neque enim fieri poteft vt aliqua vena, flue parua, flue magna fupereuomat. Nominant tarnen amp;nbsp;dreunt fuperuomitt’. Si veto etiam quàm maxime fupereiiomant morbum ab hoc
Mali est ipfo fieri non eft verifimile.Nam à bono maluirt fieri nonpo ioM non teft, neque à malo vtique bonura fiat. Neque rurfus bonum p fit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plus iufto fieri poteft.Verum fupereuomere videntur, qiium
ad venas billsaut pituita ingrefta fuerit.Eleuantur enim ve-ni amp;nbsp;pulfant.Sc dolor per totum caput difpergitur, amp;nbsp;aurcs tinnitus fonitum percipiunt ac nihil audlunt. Et fonitum quidc per-aariiUns cipiunt,vtpotevenispullantibusamp;palpitantibus.Tunec-nim fonitus eft in capite.Grauiter autem audiût, partim pr.-e interno ftrcpituacfonitu,partim quum cerebrum amp;nbsp;veux circa ipfum eleuantur. Pr.Tnimia enim caliditate, vacuam circa aurem partem cerebrum de feipfo implet: quum x-qualis aeris copia non infit, velut priore tempore, neque s-qualem foniim exhibeat, ea quæ diciinturnon .-equalitcrfe imprimunt, atquc ex hoc grauem auditum habent. Hic fi quidem erumpat ipfi ad nares, ant ad os aqua amp;nbsp;pituita, fa-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus fitj
-ocr page 399-DE MORBIS.
A nus fit.Si vero no crumpat, feptima die maxime moritur. At fi in capite venæ fupereuomant,id quod ab üfdem fit quæ amp;nbsp;prius relata fiint Signum vero quôd tali modo fupereuomat SignS uet hocelt.Quumqiiisautinanuin,autcaput,autaliamquandâ »«Tari tet corporis partem,hoc patientcm incidat, fanguis mgerpro- rebri id fluit,amp; turbatus acraorbofust quanquamneque fanguis no- effiactié» imnariiufteroereatur, nifî tune quum rubicundus acfince-rus fluit. Quum itaque fupereuomant ab irfdem cauffiW, dolor amp;nbsp;vertigo,amp; grauitas caput occupant.Dolor quidé, præ nimia fanguinis caliditate.Vertigo vero, quuni aceruatus ad -rauitAf’ faciem proceflent fanguis. Grauitas autein, quod copiofior * ûnguis fit in capite,ifc turbulentior ac morbofior, quim in-
j trinfecus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cerebri corruptio.
SI cerebrum corruptum fuerit, dolor ex capite fpinam occupât,Jt ad cor aniroi deliquium procedit,amp; fudor adeft,dt fourni expers eft , amp;nbsp;ex naribus fanguis fluit. Sæpcetiam fanguinem vomit. Corrumpitur auté cerebrum tali modo,quumaut nimium calefaäusant perfrt-geratus.biliofus autpituitofusplusfolitofadus fuerit. Vbi verohoruinaliquid perpeflus fuerit, etiamfpinalem niedul lam fupercalefacit. Et quum etiam hicpercalefcit, dolorem fpin.cinducit. Animo vero linquitur homo,quum pituita aut bills ad cor confiftit.Confifterc autem iicceifc eft commotis
ac humedatis.Sudor autem fit præ dolore.Sanguinem veto voniit,quum venæ quæ funt in capite , à cerebro fuerint ca-C lefaaæ:quæ vero circa fpinam funt,à fpina,Spina auté à fpi-
nali mcdulla.Medulla vero à cerebro, vnde fane origine trahit . Quumigiturcalefaélæ fuerint venæ, amp;nbsp;fanguisinipfis efFerbuerit,quæ quidem in capite funt venæ, diftribuunt ip-fum ad nates, amp;nbsp;ad os.-quæ vero circa ipinam fanguifluæ, in corp’.Hic tertiaaut quinta dieplerunq; petit. Alius morbus. Derepente dolor occupât caput, ftatim vox inter- Dolor ca/ cipitur ac fui impotens fit. Hie in feptem diebus moritur,fi pitiiqui non febris inuaferit.Si enim hæcinuaferit,fanus euadit. Pa- uacem ingt; titur autem hæc,quum atra bilis ipfl in capite commota flu terci^it, xerit,inaxirae in partem in qua plurimæ funt ven.r, in collu inquä,acpeaus.Deindepoftridic fideratus fit ac impotens, fanguine nimirum perfrigerato.Et fi fuperior cuaferit,ita vt fanguis calefcat,fiue ab his quæ cxhibentur,fiue à feipfo.at-
V li; tollitnr
-ocr page 400-HIPPOCRATIS LIBER II.
(il boe iS ijlfifdcit.
lollitur Sc diftunditurac inouctur,amp; fpirationem inducit,amp; D 15’umefcit,amp; à bile feparatur,6c fanus euadit.Si vero fuperior non euaferit.adhiic inagis perfrigeratur: Sc vbi penitus per-frigeratus fuerit,amp; calor ex ipfo defccerit,congelatur,amp; ino ueri non poteft.fed moritur.At fi ex ebrietaiibus hæcpatia-tur(namamp; boe contingit)itidcm moritur.
Caries offïs capitis.
CMpHuflu
QVum caries faöa fuerit in ofle, dolor ex ofle cot-ripit. Temporis autem progrelTu cutis de capite alia atque alia parte difcedit .Talia vero patitur iscui in fecundaolTis lamina,pituita fuperuenics reficcata fuerit. Hac enim patte rarû fit, amp;nbsp;omnis humiditas ex ipfo deficit, amp;nbsp;quia aridii efl,cutis ab t ipfo difccdit.Hic morbus Ictbalis non eft. Alius morbus.
Si fideratns fiat,anteriorem capitis partem dok‘t,amp; ocu-lis nó æqualitcr videt,amp; foporatur, Sc venæ pulfant, amp;nbsp;febris debilis tenet,amp; corporis impotentia. Hic patitur hæc,qiiû vene in capite fuerint calefaAç,5c calefadç pi tuicä in feipfas iraxeriut.Ët principiû quidé morbi ex hoc fit. Anteriore veto capitis partem ideo dolet, quod venæ in hac fint craflilTi-m.æ, amp;nbsp;cerebrum ad anteriore capitis partem raagis fitii eft quàm ad pofteriorem.Et oculis ideo non videt,procumben-te eo cerebro ac inflammato. Impotentiæ vero ideo corpus occupât.Poftquam venæpituitam in feipfas traxerint,necef fe eft præ pituitæ frigidiiate, fanguinem magis nunc fifti ac perfrigeratum efle quàm priori tepore. dum autem fanguis non mouetur,ficri non poteft, vt non etiam corpus quiefcai ac torpeat.Et fi quidem fanguis ac rcliquum corpus fupera-rint.ita vt calcfcant, homo euadit. Si vero pituita præualue-rit,fanguis magisperfrigeratur ac congelatur.Et fifrigiditas ac congelatio augcfcant, penitus congelafcit ac perfiigera-tur homo,amp; moritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angina.
ANginafiueCynanchefit.qiium pituita in capite coramota aceruatim deorfum fluxerit,amp; in maxil-lis ac circa collum conftitcrit.Hie neq; faliuam de-glutire potcfl.refpirat autem violenteracftertit,amp; aliquando ctiâ febris ipfum corripit. Et morbus fane ex hac caulfa fit.amp; aliquando fub ipfam linguam,31iquando paulu-lum fiiprapedus,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vua mor-
-ocr page 401-DE MORBIS.
Vua morbus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Va fit «juurn pituita de capite ad gurgulioncm de-fcendent,amp; gurgulio præceps dependet.ac fit ru-bicundus. Tépons auteni progrcflujnigrcfcit. Ni-grefcit aiitem hoc modo, Venofus ed gurgulio ac craffus,amp; poftquam inflâmatus eft,calefcit; amp;nbsp;præ caliditatc fanguinem ex vena adtrahit, ac ab ipfo nigrcfcit. Quapro-pter fi non turgentem feces , ftatim inflâmantiir. Nan^ena calefacit,amp; præ calid itate partes circa gurgulioncm fangui-ne replet,amp; breui (ufFocantur.
Tonfillæ ac vicinx partes.
Onfillæ,amp; partes fub lingua, amp;nbsp;gingiux, amp;nbsp;lingua, St’^uxeunq; huiufmodi hoc loco côfiftuntthç cranes partes ex pituita xgrotant. Pituita autc de capite deice di t.Caput autem ex corpore trahit. Tra
hit autem vbi fueri t calefadfi,percalefcit autem à cibis,amp; fo le, k frigore.Sf laboribus acfebrili calore. Q^m veto cale-faiium ruerit.tenuiflimnm ex corpore ad feipfum trahit, Vbi veto traxerit,Turfus id ad corpus defeendit.
Morbi à capite fientes.
Vum repletii fucrit caput, amp;nbsp;ab aliquo ex relatis Ciplti't I B percalefaftum, torpor caput tenet, amp;nbsp;frequenter earparxae V mingit,amp; alia patitur quae ex vnn.-eftillicidiocó céae. ;
tingere folent.Idem per nouem dies hec patitur.
Et fi quide per nares aut aures,aqua amp;nbsp;mu ci:serumpat,imorbolibcratur, amp;nbsp;vrin,T ftillicidiu fedatur, StrigiirU mingi^pue citra dolorem,vrinam multi Sc albam, ad vigin-ti dies.Et dolor capitis ccifat, Sc intuenti fplendor ex oculis fubtraliitur,amp; dimidiatas rerum facies fe viderc putat. Hic quadragefiinadic penitus fanus etiadit.Multis vero quando-que morbus redit.feptimo aut dccimoquarto anno. Et capitis cutis ipfi craffefeit, amp;nbsp;ad tadum cedit, Sc de paucis cibis tenerachene coloratus apparet, amp;nbsp;non acutum auditii ha-bet.Quum ita hahentem offendtris inpnncipio morbi,pri- MedeU ufquam erumpat aqua per nares amp;nbsp;aures, amp;nbsp;tenuerit ipiiim dolortvlerafo eapite vtrem coriaceum circum frontem deli-gare oportet,aqua plenum calidiiTima, quantii fuftinerc po-teft,atque hincipfum calefieri permittere.Sc vbi perfrigera-tus fderit,aliii adhibcfc. Si vero hinc debilitetur, defiftere:
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V iiij ac
-ocr page 402-HIPPOCRATIS LIBER. II.
temporeinterpolîto eadé repetçre,doneeremiferitdolor. D ®'Et fi aluns iionegeratjinfufumperclyfterem immittere,^^ vrinain cientibus in potu datis, aquain mullam aquofam in* fupcrbibendamcihitgt;ere.amp; calore quàm maxime foueatur. Sorbeac auté fuccum ptifanç tenuem.Si vero venter nô fub* eat,metcurialem in aqua cotiam terito,ac fuccû exeolato, de ipfo,ac de ptifanæ fucco,parem menfuram permifceto, modi®« mellis adiieito. Hûc fuccum ter in die forbeat,amp; vr* num mellei colorisjaquofum,album modicum, à forbitione infuper bibat.Poftquam autem eru^erint ipfi per nares mu-cofa,amp; vrinam cralTam eiecerit, amp;nbsp;a dolore capitis liberatus fuerit.vtre amplius ne vtatur,fed multa calida lotus , vrinam cientia, amp;nbsp;aquam raulfam aquofam bibat, Et primis quidera j diebus milium deEngat,amp; cucurbitam edat, aut betas per triduum. Deinde cibis vtatur molliflîniis ac quàm maxime per aluum fubeuntibus, ita vt femper modicû ad cibos prio-^ rcs addat. At vbi quadraginta dies præterierint ( fedatur e-nim morbus maxime in tanto tempore)capite ipfîus purga-to,prius medicamento exliibito, ipfum deorfum purgato.fi tempus anni hoc permittat. Deinde ferum ad dies feptem bibendum dato,aut pauciorcs,fî debilis exiftat. Si vero mot bus reuertatur, fbmento per totum. corpus adhibito, poftri-die veratrum bibendum dato. Deinde quanto tempore tibi vifum fuerit intermittito, nbsp;nbsp;tunc capite purgato,medi
camento dcorfumpurgapte exhibito.cruftas odo capiti in-- urito. duas circa aures,dttas in occipitio. hinc atque hinçad F
ceruicis nernum, duas in nafo circa angulos oculorum. Ve-næ autem circa aures vrend.x funt, donee puliare definant. Ferramentis vero çuneoli forma paratis obliquas venas per-urito. Atque hæc vbi feccris.fanitas continget. Alius mor Citpttt »1- bus. Vlceribusimpletur caput, amp;nbsp;crura intumefeunt, ve-teratur, lut ab aqiiæ potu, amp;nbsp;in tibias tumor infircitiir, amp;nbsp;fi premas, color morbi regij apparet, amp;nbsp;vlcera ali« alia corporis parte erumpunt, maxime tarnen circa tibias, amp;nbsp;malum afpcâum præ fe ferunt. Vbi vero inflammatione liberata funt, cito fânafiunt.amp;febris aliâs atquealascoiripit, Caput autem MedeU femper calidum eft,amp; ex auribus aqua fluit. Quum ita ha-qifee. bet, medicamentum ei dandum eft,à quo pituita amp;nbsp;bills fur-furn purgatur, fi quidem frigus fuerit ,,pra:foto ac calida lo-
• to.Pcindç
-ocr page 403-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157
to.Deinde tribus diebus interpofitis caput purgito. Poftca «lamdeorfumpurgansmedicamentumbibendumdato.Si veto tempus anniferat, etiam ferum poftea bibat. Sin minus, lac altninum. Poft purgationes cibis quim pauciftimis, amp;nbsp;quim maxime per aluum fubeuntibus vtatur, amp;. non la-U«. Si vero caput exulceratur, fecem vim ad fmegma faciendum combutito, Sc glandis cotticem tritum Icuigatuna ammifceto,amp; pari nitro ammixto , his defriâus multag:ali-dalauetur. Inungat lutem caput baccis lauritritis , Sc gall's, amp;nbsp;mytrha, Sc thure, argent! flore, adipeque fuillo ac oleolaurino.His petmixtis inungatur. Poft hoc autem tempus vomitibus vtatur bis in menfe ,amp; exerceat fe ac calida
Î lauet. At ft his adhihitis, ex reliquo quidem corporc mor- Si mortw bus fueritexclufus, verum in capitc ipfi vlcera adhuc fiant, repnllttlrt turfus capite purgato, medicarnentum deotfum purgans qsidiige-pofteabibendum dato. Deinde rafo capite, fifluras taras in dum . cutito,8t vbi fanguis effluxctit confticato.Poftea lanas fuc-cidas vino imbutas fuperligato,5(. poftquam exolueris,lpon-gia detetgito, amp;nehume£lato . Deinde oleo fublito cu-preffum infpetgito. Laneis autem deligamcntis donee fa-nus fiat vtatnt. Alius morbus. Dolor caput cortipit, amp;.fi paululum moueatur, bilem vomit. Quandoque etiam vtinam difficulter emittit,ac dcfipit,îe feptima die quandoque moritur: 8c nona quoque ac vndccima.fcptiraam tranf-gteffus.fi non eruperit per nares aui aurcs. Si vero eruperit,
C euadit.îluit autem atpia fubbiliofa. Deinde tempons pto-greffu puttefaiäa pus ht.Qmim igilur ita habuerit, quandiu quidem dolor tenuerit in ptinçipio ,ptiufquam. ex naribus acautibus enimpat, fpongias aqua calida imbutas cito ca-piti admoueto. Si veto his non laxetur, vtte vtaris eodem modo velut in fupcriore morbo. Bibat autem aquam mul fam aquofam.Sin minus, aquam de faiina craffa in ipfa ma -cetata. Sorbeat ptifanæ quoque fuccum, 8c vinum album a- Ctti’atio. quofum infuper bibat.Poftquam vero per aui cs eruperit, Sc. febtis ac dolor remiferit,cibis vtatur per aluum fubeuntibus, à modicis initio faflo, temper aliquid addendo. Et caput ca Iida lauetuT 18c antes colluat aqua pura, 6c fpongiam melle tinStaraindat.Si veto neqtieficteficcetut,fed diututna flu-xio fiatjcollntione £a£ka,argenti ftorcm, fandaracbam, ceru-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fam.Cm-
HIPPOCRATIS LIBER IL
' fam, (tngula xquis portionib’ trita Icuigataq-, in auré indito, p câqj cxpleto,amp;.fiquidpracterlabatur,dcmedicainétoam-plius fuperaddito.Vbi veto reficcata fucrit auris, exputgata ac medicamentum eluito.Poftca(pbrurdclcit enim piimii le» ficcata)lcnibus fomenti? aures foueto.Nam Sc lie vix ac longo tempore fcdabitur.Moriutur autem ctiam, ü dolor in ante fuetit,amp; nihil in feptem diebus erupcrit.Hunc multa cali-da la*ato,8c fpongias aqua cahda imbutas exprime,amp; tepi-das ad aurem appone.Si veto neque lie erumpat,auri fonié-tum adhibeto. Sorbitionibusautem ac potionibus iifdem Ceretri vtatur quibus in fiiperioribus. Alius morbus. Si aqua in »niidfnfjf cerebro fuerit, dolor acutus per finciput ac tt pora cmergit, alias alio locot amp;nbsp;rigor ac ft bris alias atque aliâs,amp; regiones j oculorum dolct,amp; cæcutit,amp; pupilla finditur, amp;nbsp;ex vno duo fe viderc putat,amp; li furrexerit, vertigp ipfum corripit,amp; vélum non fuftinet, nequefolem s amp;nbsp;aurcs tinniui’t,acinter audiendum ftrepitu olfcnditur. amp;nbsp;vomit faliuam acpituitâ, Medela quandoque ctiam cibos: amp;nbsp;capitis cutis attenu-itur, amp;nbsp;con-5«lt;e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tadu gaudet.Quum fic habuerit, primum dandii ell ipfi nie-.
dicamentum quod furfum pituitam educit , amp;nbsp;poflea caput purgato . Deinde interpofito tempore medicamentum de-orfum purgans bibendum dato. Poftca cibis quàm maxime aluum iubeuntibus ipfum rcficito, femper modica addendo, Poftquam veto comederit iam cibos fufificientes, vomitibus ieiunus vtatur, Icnticulæ decodo mel amp;nbsp;acetum mifcens, amp;nbsp;olcra antea comedens : amp;nbsp;in die ilia qua vomuerit, primum p cycconem bibat tcnueni, poftea ad veljieram cibis modicis vtatur,amp; nonlauet,amp;: à cibis deambulet, itemque mane, vi-tans ventum aç folcm,amp; ad ignem ne accedat.Et li qiiidc ta-lia facicns,ftnus fiat,bene eft.Sin minus,verevbi ipfum prius purgaris primum veratro, poftea etiam in nares medicame-tum infiindito,amp; pauco tempore interpofito deorfum pur-gato,Dcindc cibis reficito. Poftca intifocapiteiuxtafinci-.. put,ad cerebrum vfq; perforato, amp;nbsp;veluti fedionem aeper-forgtiQjjem curato. Alius morbus. Rigor, dolor, amp;nbsp;fe-bris per caput,maximc ad aurem, amp;nbsp;ad tempora, amp;nbsp;ad finci-put,amp; oculorum regiones dolet, amp;nbsp;fupcrcilia ipfi incumbere videntur,amp; grauitas caput dctinct, amp;nbsp;fi quis ipfum mouerit mingct,amp; multum ac facile mingir.amp; dentes torpent, amp;nbsp;ftn-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;por ipfoi
-ocr page 405-DE MORBIS.
158
A pOT ipfos tenet,amp; venæ attollutur ac pulùnt in capite,amp; nô poteft quietus cife.fedanxius eft ac defipitpræ dolore,Huic ti quidem pet nates aut antes ctupetit, aqua profluit fubpu-iulenta,amp; Unus euadit. Sin minus, pletüque in fepté diebus motitur. Hic morbus maxime fit ex febte lipyria,quum li-betatus à febte,nödum purgatus, aut cibis fe impleucrit, aut inebtiatus fuerit, aut in folc laborant. Quum fic habuerit, MedclA primum ianguinem de capite mittito, vndecuque tibi^futn t’ucrit.Et poft fanguinis miflionem, rafo capite pcifrigera-totia ipfi adhibeto. Et fi aluus non fubeat, infufura per cly-ftctem immittito.ln potu veto ptilane fuccum ftigidum dato,amp;t aquam infuper bibendam . Si veto ad perfrigcratoria
gt; nontemittat ,ttanfmutationc faöa, vtre vtitor ac calefaci-to.poftquam autem quieuerit dolot, cibis vtatut aluum fub-euuiibus,8lt;. ne impleatut.Vbi vero vigefimum diem attige -rit fedato dolore, fomento capiti ipfius adbibito, ad nares medicamcntum apponito, 8t iuterpofito triduo medicamc-tumdeoifum purgans exbibeto. Alius morbus. Sive- Cerrtri nx circa cerebrum fanguinem fupereuomuetint ,ac cere- ’««rbuj. btum calcfecetint, fcbris cmergit fottis, 8t dolor ad tcm-pota,8t ünciput,ac pofteriorem capitis pattem, 8t antes tin-niunt ac flatu implentur, 8t nilril audit, 8t anxius cft . amp;nbsp;fe-ipfumprx dolore iaäat. Hic quinta aut fcxta die motitur. Q^tn fic babuetit, caput ipfius calefacito . Si enim per au- Medeu. tes aut nates aqua eruperit, mortem effugit.Si vero lex dies
C, euaCetrt,vi£tum ipfi velut in fuperiore morbo conftituito.
Alius morbus. Si venæ fuperuomuerint in caput, dolor Cipitii gtauistotum caput tenet, 8t ad collum, 8t alias ad alias ca- ’quot;’tlut.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pitis pattes tranfit.Et vbi lutrexerit, vertigo Ipfum corripit,
febris autem iron inuadit. Q™m igitur fic habuerit, detafo Medrli. capite fi non calefaamp;oriis ceÄetit,frontem ea patte qua ca-piWus definit à capite findito; vbi veto fecuetis difpatata ac diduöa cute,quum languis defluxerit, falem tenuiifimii in -fpergito; 8t poftquaeffluxetit languis fiffuram cöponito, 8t duplici filo lota ipfam includito.Deinde fplenlu ceta ac pice illitü,vlceti iponito, Stlanafordidafupimpofita deliga-to,8t ad dies fepté ne foluito,fi nö dolor vcxetrfi veto dolor aÄfii,exoluito. Donec autem fanus fiat,aquä de macctata in ipfa ctaSfa farina bibendam dato ,8t ptlfanæ fuccum foib en-dumgt;8t
-ocr page 406-HIPPOCRATIS LIBER II,
•dum,8caquaminfuperbibendâ. Alius morbus. Sicers-D Cereirum bruin bile inteftatur,fcbris cniergit debilis,amp; rigor, amp;nbsp;dolot lilio/um per totii caput,maxime ad tépora,ad finciput,amp; ad regiones oculorum:amp; fuperciliaiptïs impendere vjdentur,amp; ad aures dolor precedit, amp;nbsp;quandoquc per uares bilis defluit: amp;nbsp;ocu-los hebeces habent,amp; plenfque dolor ad dimidiä capitis par Cuntie, tem cxtenditur.quandoq-, euam per totum caput. Quum fic habuftit.peifr^eratoria ad caput apponito, amp;. poftquam do lor ac fluor ceflarit, api j fuccum in nares inftillato, Sc ne la-Qo* uen- uet quandiu dolor obtinucrit. Et forbcat milium tenue mo-tré cient. dico melle affufo, Sc bibat aquam. Si vero aluus non fubeat, braflicas edat Sc fuccum forbeat.Sin minus,folia fambuci eo-dem modo. Et poftquam tempeftiuum tibi effe vifum fuerit, £ cibos qudm maxime aluum fubcuntes ipfi exliibeto. Et fl de-pulfo fluoré ac dolore, grauitas ipfi fupra fupercilia inciibat. Sc in nafo mucus crafliis ac putridus fuerit, fomcto ex aceto, amp;nbsp;aqua,ac origano ipfi adliibito,deindc calida aqua loto, flo rem æris Sc myrrbam ad nares apponito.Atquehisfadisple rumque fanum cfficics. Morbus autem non eft lethalls.
Cereiri Alius morbus. Si cerebrum corruptum fuerit, dolor ex torrupiia. ceruicis neruo ad fpinam tendit,amp; ad çor frigus defcendit,amp; derepente nouns fudor adeft, Sc per nares fanguis fluit, Vo-MfdeU. rnunt quoque multi.Hic triduo moritur. Si vero feptem dies tranlgrcdiatur:plerique autem non tranfgrediuntur;amp; fi fan guinem vomat, aut è naribus fundat, neque calida ipfum la-uato,ncq; calefaâoria adhibeto. Vcrum acetii album aquo- F mod« fumbibendumdato,Sc fi debilisfit,ptifanam forbendam.S* fanguisfi- vero plus iufto fanguinem vomerc tibi videatur.aut ex nari-[iutur. bus ipfi fluat,à vomitu quidcra bibat farinam trimcftris tritia fi in aqua infperfam.Si vero ex naribus fluat.venas Sc in bra-chiis,amp; in tcmporibus,fpleniis fuppofitis deligato.At fi neutrum horn ipfi afi'uerit,dolet autem ceruicis neruum, Sc col-lum,amp; fpinam, amp;nbsp;frigus ad cor proceflerit, cum eruo peßo-ra,amp; dorfum,amp; ceruicis neruum,amp; collu calefacito. Nam his fdâis maximam vtilitatem capere poterit. Verum pauci liu-CapHis iufmodimorbumeffugiunt. Aliusmorbus. Sanumde-fuiitus répété inuadit dolor circa caput ,Sc ftatim vox intercipitiir, dolor. amp;ftcrtit,amp; oshiat,Stfiquis ipfum vocet aut moucat,foluni fulpirat,nihilautemintclligit,amp; mulgimmingit,amp;mingere fe non
-ocr page 407-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj,
A Ce non (entit.Hic fî non febris ipfum corripiat.in feptem die/ • bus moritur.Si vero corripiat,plcrumquc fanus fit. Huiufmo di veto morbus fenioribus maxime fit,amp; magis quàm iunio/ Sfxuni ribus . Hune vbi fie habuetic, lauare oportet milita ealida,amp; morià^. quàm maxime ealefaeere, St aquam mulfam tepidâ in os in- Mrdeix; ftillare.Atfi refipifeat,amp; morbû efFugiat.vbi ipfum cibis refe èeris.ita vt viribus valere tibi vifus fuerit,indito in nares ip-fius medieamento.St paueis diebus tnterpoficis, pharnraeum deorfum purgansbibédumdato. Si eniih ipfum non purga-ueris,timor eft ne rurfus morbus reuertatur. ElFugiût autem nonitavaldc ex primo. Alius morbus. Si quis ex ebrie- Temwlen-tate voee ptiuctur, amp;nbsp;ftatim fane ipfum ctia febris eorripiat, tilt;t mort*
B fanus fit.Si vero non eorripuerit, die tertia motitut; Si itaqj in ita affeâum incideris multa ealida laiiato, Si jonglas in aqua ealida tindas ad eapïit apponito, amp;nbsp;eepas deeorticatas Medel-fc in nates indito.Hie fi quidem apertis oeulis, amp;nbsp;loquutus, ad fe redietitjamp; no nugctur,hae die fopote prelfus iaect.poftti-die verofanits fit.Si vero exurgens bilem vomuctit, infanit;
amp; motitut maxime in quinque diebus,fi nô dormierit. Huic igitur bæc facete opottet.Multa ealida lauato,donee ipfc ad feipfum redeat.Deinde multo olèo illitum, ad ftragula med-liter reelinato.Sc veftimentis contegito i Sc neque lueernam apud ipfum arderc.ncqueloqui permittito. Vtplurimû enim exbalneo obdormit.amp; fi dormierit,fanus euadit. Poftquam veto ad fe redietit,ptimis tribus aut quatuor diebus,miluim
C tenue forbeat,autptifanæ fueeum, 8t vinû mellis fpeeieni re-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fêtésbibat.Deinde eibis vtatur molliffimis,ac paueis ptimfi.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cerebri eorruptio.
eorruptio eetebrum inuaferit, dolor tenet maxime
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anteriorem eapitis partem ,8t paulatim etiam intume-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcit,8tliuidafit;8tfcbris,8t rigor apprebendit. Quum CuratW.
itababuerit,feeate oportet qua parte intumuit,8tper» purgato offe ipfum rädere donee ad fceüdam laminam per-ucniat,deinde velut ftaä.uram curare.
Caries fiue teredo.
QVum caries fafta fuerit in oirc,doloî ex boc cöri ripit ipfum os, 8t progreffu tépótis attenuatur ae inflatut,8t fit in ipfo fraftura.Etfi banc refecne-ris.competies ipfum os eleuatü,8t afpetii ,ac fiiluu.
Qgibufd«n» '
-ocr page 408-hippocratis liber, il
• Qmbufdam vcro ctiam ad cerebrum vfque corrofum. Vbi in D Curdti9.' boc modo a fFeûum incideris, fi quidem vitra corrofum fue-tit,finere optimii eft,amp; vlcus quàm celerrime curare. Si vero corrofum non fuerit,fed afperum,ad fecundam vfque lamina rafum.velut præcedens curare. Alius morbus. Si fidera-tus quis fiat,amp; anteriorem capitis partem dolet,amp; oculisvi-dett non poteft,fed fopor ipfum tenet, amp;nbsp;venæ in tempori-buFpuIfant,amp; febris debilis tenet, amp;nbsp;totius corpons impo-MedeU. tétia,amp; emacefcit.Qimmfiel]abuerit,multa calida ipfumla-uato,amp; calefaâoria ad caput adhibeto.A fométis vero niyr-rham amp;nbsp;æris florem in narés infundito. Sorbeat autem ptifa nx fuccum,amp; aquam bibat.Et fi quidem vbi hæcfeceris melius habuerit,bene eft.Sin min’.quæ vna fpes reliqua eft,fin- j ciput ipfius findito,amp; vbi fanguis defluxerit,labiis compoli-lis curato ac deligato. Si vero non fecueris, decimooûauo aut vigefimo dioplerunque moritur.
Angina.
FEbtis corripit amp;nbsp;rigor, amp;nbsp;dolor capitis; amp;nbsp;maxilla: in-iuinelcunt,amp; fputumdifficulter déglutit. Expuitautc amp;nbsp;faliuas duras ac paucas:amp; infra in faucibusftertitrSt fi apprehenfa lingua iufpcxeris,gurgulio non magnuf eft, fed mollis, fauces autem intnnlecus faliua vifeofa plena:
Cur^tia.
Qitrgirif/ mus.
Sa'ru«
funt,amp; non poteft exfcrcarc,amp; decumbere non fuftinet,veni fi decumbat fuffbeatur. Hunc fi ita affeâum deprehenderi« hxc facito. Primum quidem cucurbitas ad verticulii in coU® priiniim affigito.Deindein capitcprçrafo,amp; iuxta aurein an f vtraque parte apponito.Et vbi cucurbitam affixeris,admul-tuin tempus adliærere finito.Poftea fomentum ipfi ex acettb nitro,origano,amp; nafturtij femine adliibeto.Hxc terito,amp; aceto pari aqua permixta diluito.ac paru olei inftillato. inde in ollulam infufis, operculo addito arundinem cauaw immittito,amp; prunis impofita feruefacito: amp;nbsp;vbi per aruailt;” fiftiihm vapor afeenderit, bianti ore vaporein intro traha , cauens ne fauces adurat.Forinfecus autem fpongias aqua calida imbuta5,ad genas ac niaxillas apponat. GargarifmusPquot; ro ipfi parandus eft,ex origano,fatureia,apio, mentlia,amp; dico nitro,cum aqua mulia aquofiorc,amp; niodicoaceto lato.pr.rdiâ3rum berbarû folia trita,amp; nitrum,in aquam fa diluitOjtepefacito, ac fic gargariser. At fi faliua
-ocr page 409-DE MO Kb IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^o
tur,myrthi ramulum coniplanatum fumito, amp;nbsp;teneraipfîus fumma paice incuruaia,ac molli lana obuoluca,in fauces im-mifla.fahuam expurjjato.Et fi venter non egerat,glandé fub* ditû,aut clyfiercm adbibeco.Sorbeat aucem ptifanæ fuccumi amp;nbsp;aquam bibat. St vcro tumor ipfi oboriatur, amp;nbsp;ad peélus intuincrcat,aciubicundu9fit,amp; ardeat, amplior ipes ialutis cft.Facienda veto hæc finit,poilquam inflammatio ioras con uerfa fucrit. Betas in frigidam aquam tindas apponatlt;Tc-pidas collutiones orcgargarifct,5t ne lauet. Hæefaciens ma xime euaferit. tltautem morbus lethalis, Sc paucifTimi eua-dunt. Alia angina. Fcbrisamp; dolor capitis corripit,amp;fau ces inflainmantur,itemquc maxillç,amp; faliuam deglutirc non angina.
2 poteft,fpuit autem craflam ac multam,Jedift'iciilter loquitur.
Quum ita liabuerit,primum cucurbitam alFigito,codem ino m edf do veluti fuprà diximus. Deinde fpongiam aqua calida imbu tam,ad collum ac niaxillas adliibeto. Aquam autem mulfam aquoiam tollucdam dato. Et fuccum ptifan.-cforbere cogito.
Si veto ipfi talia facienti faliua non exierit,eodem modo ye-lut in priore foraentum adhibeto. At fi ad ped us conuerta-tur inflammatio, aut ad collum,betas aut cucuibitas conci-fas.in frigidâniaqua tindas fuperimponat amp;. frigidam aquâ bibat,quo faliualaciliuscxfcreetur. Q£um autem ad pedus extumilerit.plerique euadunt.Si vero taucibus ac tumoribus fedatis, morbus ad pulmoncm conuerfus fuerit, febris fta-tim corripit,amp; lateris dolor,8lt; vtplutimum moritur, vbi boe
C fadum fuerit Si vcro quinque dies effugerit, fuppuratus fit; fi nó ipfum flatim tuflis inuaferit. Si vero inuaferit,fada cx-fcreationc dcpurgatiis, fanus fit. Huic quàm diu dolor latus tenuerit,latus calefaciendum eft, amp;nbsp;adhibenda quæ in peripneumonia adliiberi feiet.At fi quinque dies clFugerit,amp; febris remiferit,tuffis auté remanferit, primis quidé diebus fot bitionibus vtatur.Poftqiiä aut cibos fumere incepetit,q pin/ guilTimos ac maxime faüos edat.Qriodfi tuflis non affutrit, niihirum fiippuratü fieri feito, amp;nbsp;vbi cœnauit quum dormrre volet, alliû edat crudum quàm plurirnû.amp; vinum infuper bibat vinofum meracius.Et fi qiiidc ita pus eruperit,bcne ha-bet.Sin minus,poftridie calida loto fuffitii adhibeto.Scfi cru périt,velut fuppuratum curato. Aliaangina. L'iiguæpo T^rtiaaiif fteriorpars inflammatur, itemque locus fub tonfiUis ad gut- giiia.
tur,amp;
-ocr page 410-HIPPOCRAtlS LIBER IL
• tur,8i neque faliuam, neq-, quicquam aliud deglutirepoteil. MrdfU. Si vero coadus fuerit,per nares ipfi cffluit. Qÿiin ita habuc rit.mcntam viridem tritam, apiiim, origanum, amp;nbsp;nitruni. Si rhoem nibrum melle diluito, amp;nbsp;ad craflam formam redaâa, intus lingux qua parte turnet illinito. Poftea ficus aqua co-quito,amp; de rlioe parum tritum, hoc ficuum decodo diluito, ac garganfandum dato fi id potcfi,fin minus,colluendum.Bi benftim vero aquam de farina crafia in ipfa macéra ta exhi-beto. Foris autem ceruicem Si maxillas, farina calida in vi no amp;nbsp;oleo coda integito,amp; panes calidos apponito. Suppu-raturenim plerunquein locofiib tonfillis,gcfiqujdenifiui (ponte cruperit,fanus fit. Si veronon rumpatur, vbidigito contigeris an molle fit, fcrramento acuto ad digitum alli- E gato perforato. His adhibitis multi fani fiunt. Eft autem hit morbus minime lethalis.
Vua morbus.
SI vua morbus in faucibus fiat,fumma gurgulionispars aqua impletur,amp; rotunda fit ac pellucida,amp; (pirationc intcrcipit.Etfimaiillæab vtraque parte innammats fuerint,fu(Focatur.Si vero ipfe morbus per fe confiftaf, MfJclJ. maxillis non inflâmatis,minus moritur. Quü fichabuerit, gurgulionem digito apprelienfuc'. fiirfum ad palatum appri-mito, Si fummam ipfius partem præfecato. Poftea folioruffl hortenfium condimentariorumdccodum gargarifandu da-to,amp; farinam frigidam delingendam,aquamquc infuperbi-bendam; Si ne lauet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
Tonfillæ,morbus.
SI tonfîllx fiant, intumefcunt fub maxillis ab vtraq; par te,amp; ad contadum foris durum eft tuberculum. Si gut guliototusinflammatuseft . Quum fichabuerit.im-a-icBiria. müTo digito tonfillas protrudito,ad gurgub’onem autem florem ætisfîccum illinito : amp;nbsp;foliorum condimenta-riorum hortenfium decodum, velut à (oie calidumgargari-fandumdato. Forisqua parte tumorcft.ordeaceam farinam in vino Si oleo codam calidam pro cataplafmate appo-nito. Poftquam vero tubercula mollia eflTe tibivifa fucrint intrinfecusadcontadum,fcalpelloipfa pertundito- Qux-dam etiamfua fpontefedantur.
Tuberculum fub lingua.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si tuber-
-ocr page 411-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kl
A Ç l luberculuitt fub lingua,Hypogloflis appcUatum.fiat,lin-O gna incumefcit, Sc pars fbb ipfa ac externa ad radium du M ta elt,il. uliuam deglutire non poteft. Quum fie habuerit, fpongiain aqua calida imbutam apponico, amp;nbsp;ordeaceam farinant vino ac oleo codâ/oris vbi tumor eft iinponito. Gar-garifet fienum decoâum,amp; ne lauet. poftquain autem puru-lentum fadum fuerit, fecato. Aliquando veto füa fponte e-rumpit,amp; fedaturnon fedum. Si veto foras fuppurfcerit, perurito.
Infiammatio confiftens ad palatum.
C linflammatioconftiterit ad palatum, intumefeit S( fup-O puratur. Quum fie habnerit, tuberculum inurito.Vbi ve-g ro cxierit pus, reliquum eluito, primum nitro amp;nbsp;aqua calida.
deinde vino.Poftquam autem elueris, vuâpaftamalbam cx-eniptis vinaceis tritam,in vfturælocum indito,amp; vbi excidc rit,vino mcraco tepido colluat,amp; vbi edere quid aut forbere valet,fpongiam indat,atque hæc faciat douée fanus fiat.
Polypus.
SI polypus fiat in nafo, ex medio cartilaginum dependetj velutigurgulio. amp;nbsp;vbi exfpirationé facit.progreditur fo-ras,amp; eft mollis, vbi vero inipirationem facit, retroceditrSc loquitur obfcure,amp; quum dormit ftertit. Quum fie habuerit, MedeU. fpongiam inrotundum concifam, ic. velut fpirâ fadam, lino Aegyptio obuoluito, ac duram effîcito . Sit autem eius ma-gnitudinis,vt ad nafum quadret. Spongiam vero quadrupli-
C ci lineo filo deligato, ita vt vnumquodqt lôgitudiné habeat cubitalem.Deinàe fado vno ipforü principio, virgâ ftannei tennem fumito, quæ ad alteram fui pattern foramen habeat, amp;nbsp;tranfmiflb per foramen filorum principio, virgam in acu-tam in os trifmittito, amp;nbsp;attrahito donee filorum principium apprehendas.Poftea fpecillo inftar vngulæbifurcato fub gut gulionemfnbpofito,renitens trahito,aonecpolypum extra-xeris. Poftquam vero ipfum extraxeris ,amp;fi»nguis fluere defierit, ficcum linamentum fpecillo obuolutum indito, 8c de citero xris flore in melle codo,linamcntum illine,atque fie in nafum inde.Et vbi iam vlcus curatum fuerit plumbum efformatura ita vt ad vlcus perueniat, melle illine, amp;nbsp;donee fanus fiat appone. Alius polypus. Impletur nafus camibus, Sc ad contadum caro dura apparct, Sc per nafum
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X fpirate
-ocr page 412-HIPPOCRäTIS LI6ÈK
Kedeltt^ Ipirare non poteft. Qjium fie habucrit, fiftulaimmiflTa,ferra* Ö mentis tribus aut quatuor vrito, Sc poft vftionem veratrum nigrum tritum iniicico,amp; poftquä computrucrii ac exciderit carOjlinamenta melle illita cum arris flore indito.amp; vbi cura/ tum fuerit vlcus,plumbcas mafias fiue fiftulas melle illitasitn mittito , donee fanus fiat. Alius polypus. Intrinfecus cx cartil.igine c.aro rotunda prominet,quæ ad contadum mol-MfdeU. lis el* Q^m ita habuerit, cliordam nerueam accipiio, K fada in ipfa parua anfula.eam tenui filo obligato, deinde al* terum principium peranfulam tratifinittito, alia raaiore an-fa fada. Poftca principium illud per virgam ftanneam tranf-mittito. Deinde anfam illam maiorem in nafum indito, amp;nbsp;fpecilloinfedoipfamcircum polypumobducitoac adapta-to, amp;nbsp;vbi circumfita fuerit, virgam in os tranfinittito,amp; ar-reptam ipfam traliito, eodem modo fpecillo inftar vngwla! bifutcato fuppofito fub giirgulionem ac renitente. Poft* quam autem extraxcris.curato velut fuperiorem. Alius po lypus. Intrinfecus circa cartilaginem alicuude durum quid nafcitur,amp; videtur quidem caro efle, fi vero ipfum attigetis, MedeU. ftrepitum edit velut lapis. Quum fic habuerit, fiflo per fcalpcllum nafo expurgato, deinde inurito. Atque hoc fade nafum rurfus confuito, amp;nbsp;vlcus curato,linamentum melle il-litumindens, amp;nbsp;vbi computruerit, arris florem cum melle illinito. Fiat autem curatio plumbcis mafiis itidem immif-fis, Alius polypus. Nafcunturexobliquocartilaginisin j. funimo, velut cancelli. Oinncs autem hos vrerc oportet,amp; poft vftionem veratrum infpergerc. Poftquam autem com-putruerint, .irris flore cum melle expurgare. Curatio autem etiam plumbo immifib flat.
Morbus regius niger.
Color fit niger circa faciem,amp; maxime circa partes velut in vnibra occultatas : amp;nbsp;oculi cum virorc pallidi, itemque lingua inferne, amp;nbsp;venae fub lingua craflæ ac nigrari amp;nbsp;eft homo fine febrc,ac mingit vrinam craifam, biliofam.
Medel./, Quum ita habuerit, primum venas fub lingua fecato, deinde calida multa loto.afphodeli radices bibendas ieiuno da to, ita vt æqualcs quinque radices depurgatas in vino eo-quas.S: apij foliorum quantum manusplena capit addas.Af-fundito autem vini dulcis tresheminas dimidiatas Aeginc-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fes,Tti
-ocr page 413-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;r*
A f«,vt i codura femihemina fuperfit.Hoc permixtum biben-• duindato. Poftquam auceni minxerit, cibis aluum fubeunti-bus vtatur,amp; à cibo cicer album edat, amp;. vinum album, mul-tuin,aquofum bibat; amp;nbsp;apium ac porrum in cibo edat. faciac autem liæcper dies feptem, Se fi quidem in bis color probe depurgatus efle tibi viïus fuerit,bcnc eft.Sin minus,eciam a-lios treshæc faciat. Pofiea interpofita vna atque altera die, medicamentum ad nares apponito.Deindc pbarmaciAt de-orfumpurgans bibendû dato,à quo bills purgatur.Et fi fplc-nicus fuerit,afininuin lac aut ferum poftca exnibeto.Hæc fa-ciens.fanumeificies. Alius morbus regius. Febris cor-ripit debilis, amp;. grauitas caput tenet, amp;nbsp;quibufdam fane fe» J bres ceffant,lpfc rcro fit cum virore pallidus,amp; maxime ocu li,amp; debilis eft, amp;nbsp;corporis impotentia adeft,amp; vrinam craf-fam cum virore pallidam emittit. Hunc calida lauato, amp;nbsp;vn- Keielt^ namcientia bibenda dato. Poftquam autem puriorefle tibi vifus fuerit, amp;nbsp;color melior apparuerit, medicamentum ad nates appone, amp;nbsp;poftea deorfum purgans bibendum præbe. Cibis autem vtatur quàm molliflimis. Vinum bibat albu,dul/ ce,aquofum.Hæcfacicns fanus euadet.
Febres à bile.
SI,bileinfeftatur homo/ebrisipfumcorripitquotidie,ac dimittit.Detinet autem in meridie. amp;nbsp;os amarum eft, amp;nbsp;quum fine cibo manet, ofFendit hoc ipfum. Vbi vero ederit, fttangulatur, amp;nbsp;à modicis quibufdam cibis impletur , amp;nbsp;ab-otninatut, amp;nbsp;vomitioncs ipfum inuadunt, amp;nbsp;ad lumbos ac crura grauitas incumbit, amp;nbsp;multum dormit. Hic fi poft fe-brein exudarit frigidum ac multum fudorem,amp; febre non li-beretur,morbum diuturnum fentiet. Si vero non fudarit,ci-tius iudicatur. Quum fichabuerit, amp;nbsp;ad nonum diem de- MesIeU. uenerit pharmacum dato.Nam fi ftatim à febris initio Jede tis poftquam purgatus eft febris repetit,amp; rurfus medicamen to opus habet. At fi os non afficiatur, verum ad imum ventrem tormen irruat, pharmacum deotfum purgans bibendum dato,S: poftea lac afininum,aut ferum,aut aliquem fiic-cum.Sivero debilis fucrit,pcrclyftereriifiibtus eluito.
Ante medicamenti vero potionc,fi quis febriat, danda eft ipfi aqua inulfa aquofa. Altera autem die qua febris detinet: aquam frigidani quantum bibere volet dabis. Vbi vero rc-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt ij mifcrit
-ocr page 414-HIPPOCRATIS LIBER IL*
_ niiferitfebris,ptifanæfucciim,autmiliutntenuelbrbeat,amp; P CtittinuT vinum album,odoratuin, aquofuminfuperbibat. Sxvcrofe* febriigt; nbsp;nbsp;bris nequc nodu,nequc interdiu remittat, Si ad contaÛuin
fupernas partes babeat calidas, venter autem amp;nbsp;pedes frigi' dl funt, amp;nbsp;lingua afpera : huic medicamentum ne dedetis, fed molli infufo per clyfterem fubluito, amp;nbsp;ptifanæ fuccum Curitti«. bis in die frigidum forbendum dato, amp;nbsp;vinum aquofum in-fupei^ibendiim.Reliquo veto tempore aquam frigidilfnn* bibat. Hie li quidem fepcima die exudarit, Si febris ipliim dimiferit, bene eft. Sin minus, decimaquarta die pleruiiqiie moritur, Alia febris. Fons ad conta^um febris debilis eft, intrinfecus autem ardet, amp;nbsp;lingua ipfius afpera cft,amp; per nares amp;nbsp;per os fpiratcalidum. Qu^intadie præcordia dura E funt, amp;nbsp;dolor ineft,amp; calor qualis in morbo regio apparet,amp; cralfamacbiliofam vrinam eiicit. Hunc ft feptima die rigor amp;nbsp;febris vebemens apprebenderit, amp;nbsp;eiudarit,benc eft. Sin minus, moriturfeptima aut nona. Corripit autem maxime MedeU. hie morbus , ft non annus fqualidus fuerit. Q^umficha-buerit, quotidie calida lauato, aquamque raulfara aquofam multambibendamdato, amp;ptifanæ fuccum frigidumbisin die forbendum. A forbitione veto vinum bibat aquofum,al-bum,modicum. Si vero aluus non egerat, clyfterem adhibe-to, aut glandulam fubdito. Cibum autem ne exhibeas, donee febris remittat. Vbi vero fedata fuerit, pharinacum de-orfumpurgansbibat. Reuertiturenim quandoquemorbus, fiimpurgatus permanferit. Et amplius morbus bic rurfus f corripit,ftfangiiisnimiumbiliofus faâusfuerit. Aliafe-Tertian* tgt;ris. Si tertiana febris tenuerit, ft quidem non omiflis tri-febrit. inuafionibus, quarta corripiat, pbarma'cum deorfum MedeU. purgansbibendumdato. Si vero pbarmaco non opus habere tibi videatur, radicum quinquefolij tritarum acetabuli menfuram, ex aqua bibendam dato. Si vero neqiieficcef-fet, multa calida loto, trifolium , Si filphij fuccum, in vino pari aqua ammiita, bibenda pr.æbeto,amp; reclinato veftimen-tamultaintegito,doneeexfndet. Poftquam veroexfuHa-rit.fi fitiat,polentam cum aqua bibat. Veiperi autem mibunï coâum tenue forbeat,amp; vinum infiiperbibat, doneefebris ceftet:amp; cibis quàm molliflimis vtatur.
Febris quartana.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjmi»
-ocr page 415-DE MORBIS. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilf?
X Z^Vumfebrisquartanaexalioniorbo nonpurgaturaap vJ prehenJcrit,phan«acuni deorfum purgaus bibendum dato. Deinde caput putgato, Poltearurfus infra purgato. Si veto his fattis non ceilet,interpofitis duab’ inua lionibnspoft purgationem infernam, inulta calida iplum la-uato,amp; feminis hyofcyami milij magnitudiné,amp; mandrago-rx tanti'idem, amp;nbsp;fucci lilphij trium fibaruin magnitudÿtem. Si trifolij tantundcm,in vino in era co bibat. At fi firmns amp;nbsp;fx num fe ciTe putans,ex laffitudine, ant profcâione febre cor-reptus.ad quartanam deueniati fométis ipfi adhibitis allium dato, in melle tiniium. Deinde lenticulæ deçodum bibat, melle amp;nbsp;aceto ammixtis.Poftquam autem repletus fucrit,vó-g mat .Poftea calida lotus, vbi frigidns faótus fuerit,cyceonem cxaquabibat. Vefperi cibis niollibus Je non multis vtatur. Altera vero exacerbatione,vbi multa calida laueris, Sc ftra-giila ipli intexens, donee exudet, ftatim veratri albi radices trium digitorum longitiidine, Sc trifolij drachmam, Sc fucci filphij duarum fabarum niagnitudinem , in vino mcraco bi-bat.Et livomitiones ipfum vrferint, vomat. Sin minus, poft caput purgatum. Cibis autem vtatur quam molliflîmis Sc A-cerrimis. Quumverocxaccrbatio ipfnminuaferit,ieiunus medicamentum ne bibat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pleuritis.
Pleuritis vbi eorripuerit,8t febrjs Sc rigor tenet, Sc dolor per fpinam ad pe6tus,amp; ereélæ ceruicis fpiratio, amp;nbsp;tuf. üs,amp;faliua ilba ac fubbiliofa,amp; non facile per tuftim reiicit, C amp;nbsp;per inguina dolor eft, amp;nbsp;cruentä vrinam mingit, Quum ita habuerit, fi quideinfebris fcptim.i die remiferit, fanus e-iiadit. Sivero non remittat,deuenit morbus ad vndccimum aut decinium quartum diem.Et fané multis in his diebus mo tiuntur.At fi decimumquartum träfgrcdiatur,eu3dit. Quum ita habuerit dolor, calefaiäoria adhibeto. Bibat autem mel, æqualiaceto affufo co£ium,ita vt quanta fuerit menfura co-öi mellis Sc aceti,vndcuigcfimam parte aquæ alFundas. Hoc paulatim Sc frequenter bibendum dato: Sc poftca quoque a-quammodico aceto affufo ammifeeto. Sorbeat amp;nbsp;milij fuc* eum,nielle modico adftillato frigidum, quartæ heminar partis menfura, quoties vtrunque cibum fumit, amp;nbsp;bibat vinum album vinofum,aquofum modicum .Sitautem vinumquàm taolliirimum,odorem ngn habens.Vbi vero febris dimiferit, X iij perbiduum
-ocr page 416-HIPPOCRATIS LIBER, II.
• perbiduum milium bis in die forbeat, amp;nbsp;betas iucundiiTime D paratas edat.Deinde catulum aut auiculam coquat,amp; iusfor beat,amp; de carnibus parum edat.Reliquo vero tempore, ma* xime quandiu à raorbo tenetur.in prandio milium fumât, ve fperi Cibis pauciiTimis ac molliflimis vtatur. Alia pleuritis.
Eebris tenet,amp; tuflis, ac rigor, amp;nbsp;dolor ad latus, amp;nbsp;quan-doq-^d clauiculam,amp; faliuam fpuit fubbiliofam acfubcruen tarn. Qrôd fi ægro abfceflus ruptus fuerit, qua parte dolor Medria. maxime yrget,calefaiâoria adhibeto. Si calida lauato, fi non magna febris ipfum teneat.Sin minus, non.Bibédumautent dato fauum in aqua maceratum,ita vt aquam iam fubdulcem facias,amp; poilea quoqj aquâ ammifcens.Sorbeat ptifanxfuc-cum bis in die,amp; vinû inde bibat album,aquofum. Et fi qua- £ tuordecimdiesefFugcritjfanuseuadit. Alia pleuritis, fe bris detinet,amp; dentium ftridor,amp; tuflîs ficca, amp;nbsp;cum virore pallida reiicit,quandoq-, etiani liuida:amp; dolor latus corripit. Si dorfum fubrubidum fit.Caput amp;nbsp;peélus calefcunt,aliqui-do etiam venter,amp; pedes,amp; crura.Et quum eredus fcdet,nia gis tulfit.'amp; aluus turbatur, amp;nbsp;alni egeftio cum virore valde pallida eft,ac graueolcs.Hic in viginti diebus morttur.Si ve-Medela. ro bas efFugerit,fanus fit. Huic donee quatuordecim diesprç tericrint,aquam de farina crafla in ipfii macerata bibendàda to,amp; vinum album vinofum,aquofum pofleabibendum.Sor beat fiiccum ptifanæ frigidu,bis in die. Verum prç melle ma lipunicifuccum,ad ptilanç fuccu admifccto.poftquâiamhic ptifanx fuccus codus fuerit,amp; lauet nô multa.Vbi vero qua-tuordecim dies pr.rterierint.in prâdio mili« fumat.Ad vefpe ram carnibus auicularum.cum iufculo,amp; paucis cibis vtatur. At talem morbum pauci eflFugiunt. Peripneumonia. ï Ebris detinet dies quatuordecim vt minimum, adfum-inum diias'de viginti,amp; per Iios diesFortiter tuflit,amp; pri mura qiiidem exfereat faliuam craflam ac puram, feptimaSt. odaiia die.Si vero fébris corripuerit.nonaac decima,fubdul cem Si purulentâ,donec quatuordecim diespr.rterieiint.Et fiquidem decimaquinta die pulmo reficcatus fuerit, Si tuf-fiendo reiecerit, lanus fit.Sin minus, duas de viginti obferua to,amp; fi quidera in bis diebus tiifiis fedata fuerit euadit. Si nô fedatajnterrogato ipfum,an faliua ipfi dulciorappareat,amp; fi boc côfclTus fucrit,morbus_annum lt;^rabit.Nam pulmo fup-puratus fit.
-ocr page 417-‘de morbis.
1^4
A puratus fit. Huic primis diebus vinutn dare conuenit dulce, jlfdeU, album,aquofuin,paulatim frequenter bibendum. Sorbeat e-liamptifançfuccûmellc ammiïtobis in die,donee dies decern amp;oâopræterierint,amp;febris defiuerit. Periclitaturau-tem maxime in feptcm.aut quatuordecim. Poftquain autetn decé Sc odo dies tranfgreflus fuerit,nó amplius moritur,fed pus fpuit,amp;pedus dolet,amp; tuflit.Quum lie habuerit, ióun* cum faluia vini illam potionem bibat, amp;nbsp;leguminis fren dc-codumforbeat.adipe multo ammixto.fi non calor fuerit. Si veto fuerit, ne forbeat, fed cibis vtatur falfis ac pinguibus, Simarinispotius quàm carnibus.Et fipro rationepurgari ti bi vifus fueritjin os infundito.ac fomenta adhibeto: fi quidc craffumfuerit pus,fomenta adliibeto:fi vero tenue,infundi-
* to.amp; ex cibis hæreat quàm maxime, amp;nbsp;ab acribus abftineat, amp;nbsp;à carnibus bubulis,ouillis,ac porcinis.
Suppuratus cx peripneumonia.
QVumexperipneumonia fuppuratusfadusfuerit, fe-bris detinet,amp; tulfis ficca,amp; difficultas fpirandi,amp; pe-des intumefeunt, amp;nbsp;raanuum ac pedum vnßues contrahuntur. Hüne itaaflFcdum addecimam diem a fup purationis initio progreffum, mult.i calid.a lauato, amp;nbsp;ari ra-dicem tali magnitudine tritä,amp; falls granum,amp; modicii rael lis,amp; aqu3!a,amp; oleiparum, extrada lingua tepida infundi-to , amp;nbsp;poftea humerum cocutito. Et fi quidem abhispuse-rumpat, bene habet. Sin minus, aUud facito. Cibos acres amp;nbsp;cyclaminum cxfuccato , fitque fiicci vtrorunque acetabulum paruum , deinde filphij fuccum fabæ magnitudine terito ac diluito, Sc ladis caprini aut afinini acetabulum ammifecto. Hoc tepidum infundito . Qrod fi ab hoc non erumpat, raphani corticem , amp;nbsp;azris florem , trium fabarum magnitudine teritot Sit autem raphani duplum : amp;nbsp;oleo diluito qaarta heminæ parte. Hoc tepidum infundito. Et fi e-ruperitpus,cibis quàm falfilTimis ac pinguiflimis vtatur. At finonprodieritpus ,paulatim fomentum adhibeto in os, cx fij fucco, vino Tornio, lade bubulo , aut caprino , fin-gubsparimenfiira permixtis,ita vt fint heminæ tres,in quas pofteafurniteftas igni candefadas iniicito , atqueinde va-porem per fiftulam trahat, cauendo vt ne aduratur . Poft-fjuana auçera purjus iam fputum prodierit ,vrtic.r fernen,
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X iiij thus,
-ocr page 418-HIPPOCRATIS LIB£R. 11.
- tliui,origanuhi,in vino albo,mellequeacoleomodico,ipfi P infundito,idque per tertiutn diein.poitea vcro bu(yruni,ie' finam in melle cliqua tam. £c cibts non ampliuj vcacur üllts, neque pinguibus.At diebusiucerpofitis,infalionum oris vfu cefrante,f41uia,rutamdacurciam,origanum,pari poruone ie* iunus ex vino bibac acecabuli menlura,omnibus illis sniper* fis. Quod û ab infufionibus his oris non eruperit, nihil iniri efi.S*pe enim piprumpit ad aluum, amp;nbsp;fiatim melius habere fibi videtur, vbi ex angufio ad ampliorem regionem deue*
»/ncrit. Alius morbus. Quii tempu$-longiusprotrahitur,amp; teriar quî febris vehemens ac tufsis corripic, amp;nbsp;latus dolet^St ad fanam fignaiur. partem decumbere non poteft, led ad dolentem,amp; pedes, amp;nbsp;Curatio oculorum cauitates intumefcunt. Hunc vbi decimufquintus j f««. ab eruptione dies adeft,muita calida lotum in fella hrma col locato,lt;k alius quidem manus iplius teneat, tu veto hunieru concutito, vt audias in vtrum Luus affeäio flrepitum cdat: optandum autem effet in finiftruin. Hiic ipfum igitur locum feces,minus enim lethalis eft.Si vero præ craûitudine ac copia ffrepituin non edat, quo ipfum cognofceic pofsis, (nam hoc aliquado contingit ) vtrum latus tumuerit ac magisdo-luerit, hoc infime fecato retro tumore magis quim ante ip-Pur dfuoi fum,quo puris exitus facilem fiuxionc habeat.Secato autem niici« qui inter collas per nouaculamprimum cutem, deinde fcalpello eJucatiir, acuto,quod paniculo fit obligatum,ita vt furoma ipliuspars, ad vnguis magni digiti menfurara expedita relict, quamin-tromittas. Pollea cmiffopure quantum vifum fuerit, vulnus F linamento ex lino crudo, alligato foras propcndcnte filo, concludito : 8( quotidie femel pus educi to.pollquam autem decimus affuerit dies, omni pure emiffo linamenturn ex lin-teoindito. Deinde viniiamp; oleum tepefafia per fillulamin-fundito,ne pulmo i pure humedan folitus derepente relic-cetur. Emittendum autem ell id quod mane infufum eft, ad vefperâ: quod vefpera, mane. Vbi vero pus tenue velut aqua fuerit, amp;nbsp;ad digiti contadum vifçofum ac modicum, peni-cillum llanneum cauum indito.Pollquam autc omnino venter reficcatus fuerit,paulatim linaincntum prçfedum minui-to, donee vlcus coalefcat, amp;nbsp;ipfum penitus eximas. Signum autem an euafurus fit babes, fipus album acpurum fuerit,amp; fibrat fanguinis infint, plçrunque fanus fit.Si vero prima die
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*prol!uat
-ocr page 419-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgf
profluat luteioui {pecicm Labens ,aut fecundadiedefiuat cralTuin,cum virorc lùbpallidum, f(xcens,monuntui vbi pus • effluxit. Alius moibus. Qimin quis ex pulmonis afl'tÇta TaSes. tabefcic, i$ faliuam ccaflam,cum virore fubpallidani.diilccm, tuffiédo teiieit, 8c ftridor ac dolor ad pcü.'' 8c addotlum ht, 8c in faucibus tenuis fibilus audiiur, 8c tauces üccæ lunt, 8c oculorum cauicates rubicuudæ,amp; vox grau]s,amp; pedes lucu-mefcunt,amp; vngues côtrahuntur, 8c luperna: partes attenuâ-turac imminuuntur, amp;nbsp;faliuam abominatur vbi exterea-turus ipfam in orc Labet,amp; tufeit mane maxime amp;nbsp;circa mc-diam noôem, immo etiam aliis temporibus.Et cotripit roa-jis Lie morbus mulierculam iuuenculam quant vetulam.
J Huie fl iam pili de capite defluant, amp;nbsp;nuduin lit caput, velut Sign* mov ex morbo; 8c fi prunis infpuéti faliua graucolés fit, intra bre *«r» ue tempus iplum moriturum cCfe ptonûcia,id veto quod oc-cidet ,alui profluuiumfore. Vbi euim iam pus circa cor pu-truent. nidorofum odotem prunis iniedum de fe prafbet: Sc Cerebrum côcalefcens lalfuginofum humorcm eSundit, qui aluum mouet.Huius autem lignum eft,quod capiUi ex capite defluuiit, Hune vbi ita Labuerit ne curato. Si veto à prin- Mole U. çipio morbus obtigent, lenticubc decoaumbibcncum dato. Deinde interpofita vna die, veratrum dato temperatum, vt ne aluum infernam moueat. Et quum noftu ad os falfugi-nofus humor ipfi influit, medicamenta ipfi Ircquentiora ad nares appone. Si veto non fluit,appone quidera, fed rarius,
C 6c menfc femel,ita vt infuper veratrum bioendum des,quan» turn duobus digitis comprehendi poteft, in vino dulci tem-perato, Statim veto lenticulæ decoâum inde bibendum da
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to. At medicamenta quàm paucifsima bibat, fi non febres a-
1 cutiores ipfum corripiant. Radiccm dracontij albam, 8c vc-1 ratri delingat , fed non ex mellc. Sic cnim minime aluum 1 mouebit. Si veto totmen in aluo inferna oboriatur,primuin 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per clyfterem illud infufum immittito, in quod coccus cni- Cerras
1 dius ammifeetur. Quodfi nequcfic fcdetut,laôe afininoco CTiidiss. 1 ûopurgato,phatmacum autemnullum deotfum purgaus I dato.Si veto ante medicamentum.præpotatoveratrobi-l lem vomat, ab ipfo lenticulæ decodo accepio vomat. Cibis l autemvtatur, fifebres acutætcnuerint,carnibusouillis co- Ci^ut l §is, 8c voluctium, 8c cucutbita, 8c beta, lufculum autem ne qaalis. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forbeat,
-ocr page 420-WirPOCRATIS LIBER II.
I
forbeat,neque ad intinftus vtatut.Pifcibus vtatur fcorpi«,K D • cartilaginei generis coftis. Calidum vero nihil edat, neque lauer ,1* febris multa teneat. Neque oleribus acribus vtatur, prçterquam fatureia,auc origano.Vinum bibat album.Si te-ro fine febre fit, calores aucem alias atque alias corripiant, pifces edat optimos ac pinguifsimos. Sc pinguia, amp;nbsp;dulcia,amp; quant maxime falla.Et deambulationibus vtatur,ncq; in ven to,r^i in folc.Et à cibis vomat,vbi tempeftiuum vifum fue-rit.Et calida lauet,capite excepto.Ex cibis frumcntaceis pri ftat panis, his qui non mazam edere foliti fiint, Mazam vero edere folitis,vtraque dato.
Alius morbus appellatus Tabes.
TVfsis vexat,amp; fputum multum ac liquidum,amp; quando- j que facile tuflicndo rciicitur etiain pus, veluti gran-do.quod dura digitis conteritur,durum amp;nbsp;male olens eft. At vox puft eft: Sc doloris exors, amp;nbsp;febres no corriniunt, verum Hedel4. calor quandoque alias atque aliàs^atque hic dcbilis.buic re-ratruni bibedum eft,amp; lenticular decoäum,amp; large cibus fv-m£dus,ica vt abftineat ab acribus,amp; carnibus bubulis acpor cinis Sc ouillis.Exerceatur modice amp;nbsp;deâbulet,amp; àcibis vo-
mitu vtatur. A Venere abftineat. hie morbus per annos fe-ptemaut nouera durât.quodfiab initioægercuratusfiie-rit,fanus euadit. Alius morbus. Si ex feruido vlce-Putmenif re, aphtha appellato, pulmonis fiftula laboraril, febris debi-' fißuliiaffe lis tenet. Sc dolor medium peftus, pruritus corporis adeft,amp; fid quid fa vox raucofa, amp;nbsp;faliuam liquidara ac tenuem fpiiit : quando- j fiat. que etiam craiTam.vclut ptifanæ fuccum. Et in ore odor ob-orituripfi grauis, velut àpifcibuscrudis ,amp; aliàs atque alias in faliua apparent dura, velut fungus ab vlccre. amp;nbsp;fiipernar partes attenuantur, atque adeo homo totys i Sc circuli faciei rubefeunt. Sc progrefTu temporis vngues contrahuntur,amp; a-ridi ac cum virore pallidi fiunt. Moritur autem ftatim,fi non curatus fuerit, fanguineni ac pusipuens. poftea etiamfebres vehementes aecedentes ipfum perimunt.Si vero curetur, effugit exhaetabe.Curare porro oportet,vtlenticulçdeco-Medela élopoto vomat. Quod fi tempeftiuum efle vifum fuerit ve-tnaU huiut ratrum bibat, fiquidem potés fuerit homo,per fè. Sin minus, dimidium potionis ad lenticul.T decoff um ammiiccto,ita vt in quintaaut fexta potionç definat.At ventrem inferniim«’
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicamento
-ocr page 421-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!lt;fg
A diMméto ne moueas.finôfebres fortes corripuerint.Si nô au • té corripucrinc,laâe afinino fubcus purgato. Q^d fi debilis fitjVt bibere iiôpoffit,per clyfteré infundito.Min* aût caput moueas, amp;nbsp;fi quidé fahua ad os prodierit multa ac falfugino-fa,ad nares apponito quid,quod bile nô ducat.Si vero fiuxio td os nô fiat,nihil capiti adhibeto. vbi auté faliua graucolés fuerit,interpofitis inter lenticulac decofti vfum diebusancdi camétû in pulnioné infundito,amp; interpofita vna die funàto. Cibis vtatur carnibus ouiUis amp;nbsp;volucriû, amp;; pifcib* cartilagi-nei generis,amp; fcorpiis coélis. Quarto veroquoque die falfa» niétum edat optimum ac pinguilfimû, amp;nbsp;in prâdio mazâ fumât,in cœna vero etiampancm ad hancaddat, amp;nbsp;nihil for-
I beat,neque cycconembibat,fi edere potcrit. Porto obfonia condiat ac edat fefamo pro tritico, amp;nbsp;coriandro ac anetho. Silphio autem ne vtatur,neque alio quopiam olere acri,prç-terqui origano,aut thymo,aut ru ta. Deambulationibus auté vtatur ante amp;nbsp;poft cibum,vitâs ventum amp;nbsp;foie. Ab ebric-tatibus amp;nbsp;re venerea abftineat.Lauet tepida,excepto capite, quod quàm ratiflimc lauari debet.
Tabes dorfalis.
DOrfalis tabes à medulla fit. Corripit autem maiime récentes fponfos,amp; veneri deditos.Sunt autem fine fe brc,8i bene cibum capiunt,ac confumuntur. Et fi interroges ita affe3um,dicct cibi fuperne de capite in fpinam velutîdr
C micas defeendere videri,amp; vbi mingit, aut ventrem exonerat,prodit ipfi genitale fernen multum ac liquidum, amp;nbsp;geni- Seminii tutâ in vtero non manet,amp; in fomnis fernen profundit, fiuc cbndefli/ dormiatcum vxorefiuenon.Et quumiter feccrit auteu- nufluxic. currerit,tum alias,turn ad accliuem locum, anhelatio ac débilitas ipfum corripit ,amp; capitis grauitas,amp; aures fonant. Hune temporis progreflu vbi febres fortes ipfum corripue-rint ,perdunt febres lipyriæ. Quum ita habuerit, fi ab ini- MedeU. tio curandum fufeeperis, fomento per totum corpus adhi-bito,medicamcntumfurfum purgans bibendum ipfi dato, 8c pofteacaput purgato. Deinde deorfum purgans exhibeto.
Optandumautem fuerit vtverehâccurationem aggredia-mur.Poftca vero ferum aut lac afininü bibendum dato. Cæ-tcruin bubulum lac peL quadraginta dies bibendum pr.-c-bcto.Ad
-ocr page 422-HIPPOCRATIS LIBER II.
0 beto . Ad vefperam vero quàm diulacpotat , alicamfor- D bendam dato. A cibis autem abftineat. Poftquatn vero lac bi bere ccfTarit,cibis mollibus ipfum rcficito, ex tnadico initia fumens,amp; quam maxime craffum ac pinguem facere ftude-to,Per annum ab cbiietatibus, amp;nbsp;vencre, Sc laboribus ablii-neat,exceptis deambulationibus,ia quibusvitet frigus amp;nbsp;fo' lem.T epida autem lauet.
® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pulmonis morbus.
SAliua craffa ac fuliginofa tulTi reiicit, Sc color niger.ac fubturgidus eft,amp; dolores tenues fubpcöusamp; fub fcapu Medel^. las (iunt;amp; vlcera ipfis ægre fanefçût.Minus tame periculo-fus eft hic morbus fupcriore, Sc plures euadunt. Hunc vera-trumbibere oportet,amp; per fe, amp;nbsp;lenticulæ decoSo ammix- H tum.lnfundere etiam in pulmonem oportet ac fuffitum fa-cere.Cibis quoque large vtatur, abftinendo à carnibus bu-bulis,ouillis, Sc porcinis,amp; ab acribus oleribus, pra:terquam origano.aut fatureia Vtatur deambulationibus .Mane veto ieiunus ad accliuem locum iterfaciat. Deinde folia condimentaria hortenfîa bibat in vinum temperatum infperfa. Deinde veto çibis relatis vtatur.
Arteria vulnerata.
SI vulnerata fucrit arteria, tuffis habet,amp; fanguinem tuf-fiendo reiicit, amp;nbsp;fauces fanguine latenter implentnr, JC grumos eiicit,amp; dolor fit acutus ex pedore ad dorrum,amp; fa-liua vifcofa ac multa. Sc fauces ficeæ, Sc febris ac rigor corri-pit,amp; ftridcnt fauces velut à pinguedinc,atque hcc quin- F decim dies patitur.Poftea vero pus fpyit,amp; velut vlceris ri-cino.s,bronchia in pulmone cartilaginofa, Sc rurfus tuflit, 8c fané fanguis erumpit,amp; poftea pus crallius fpuit,amp; febris for tior fit,amp; in pulmonem definit, Sc vocatur ruptio pulmonis. MedfU. At 1Î poft primum fanguinem pus non fpuat, à laboribus ac exercitiis quiefcere oportet,8c vchiculum infcendere.ablti-nereque à cibis falfis,ac pinguibus,amp; ab oleribus acribus, Sc poftquam ipfe feipfum optime corpore affêdum cfte putat, pedus ac dorfum inurito,cx parte vtrunque,amp; poftqua vlcera fana fuerint, per annum abftineat ab ebrietate, neni-mium implcatur, neque manibus laborer, neque vehiculum infcendat, fed ftudeat vt corpus quam maxime craffum éf-ficiJt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
Articuh
-ocr page 423-DE MORBIS.
1^7
Articüli pulmonis conuulß.
Z*\Vum articuJipulmonisfuerint conuuliî,iputumfpuit * V^alt»uin,quandoque veto ctuenta,amp; defîpit,amp; febris tc-net,amp; dolor peâusjdorlum.ac latus :amp; fifeyer-tat^uffit amp;nbsp;fternutat.Huic qua parte dolor fuerit calefado- CuMitt ria apponito,amp; centaurium, daucuin, amp;nbsp;ûluiæ folia trita, melle amp;nbsp;aceto aflFuiö, præforbenda dato, amp;nbsp;aquam infuper
forbendam. Et ptifanx fuccum præforbeat, amp;nbsp;vinum ai^uo-fum infuper bibat. Poftquain vero dolor fedatus fuerit, falui-am tufam ac cribratam,amp; hypencum,5c irionem trita,amp; po-Icntanijfingula paribus portionibus , in vinum tcmpcratum conieiäa,ieiuno bibenda præbeto . At fi leiunus non fit, le-
B gummis frefi decodum fine fale forbendum dato.Si vcro ca lot fuerit,cibis vtatur molliflimis,non falfî5,amp; minime nido-rofîs.vbi iam probe fe habuerit corpus, amp;nbsp;in pedore, ic. in doifo. At fi ambo conuulfa fuerint, tufiis emergit, amp;nbsp;faliua crafla ac alba apparet,amp; dolor acutus adeft ad pedus, amp;nbsp;fub fcapulas,ac latus; Si ardor detinet, amp;nbsp;rubicndis in tibiis circuits inipl«ur,amp; pruritum habet, Si non fuftinet neque federe,neq; iacere,neq) ftare,fed ægre airicitur,ac viribus deficit HicquartadiemaximcmorituriSi verohanc efFuge-rit.fpes neque fie muka fupcreft,Verum periclitatur amp;nbsp;in ptima.Qjpd fi Si hâc elFugiat,fanus euadit.Hunc vbifie ha-ouent.multa calida bis in die lauato.Et quum dolor habuc-rit,calefadoria adhibcto,amp; mel, Sc acetumbibendum dato, C amp;nbsp;ptifanx fiiccum forbendum,amp; vinum album vinofum Infuper bibendum. Si vero ad balneum amp;nbsp;c,alcfadoria affliea-tur,ipfaquenonfuftineat, craflî lintei panniculos ipfi adni-beto,quos aqua tindos in pedus ac dorfum imponas. Et fa-uummellisaquafrigidifiima macerato, aquamque bibendâ dato.amp; frigidum ptifanæ fuccum,amp; aquam infuper bibat, St ad frigus decumbat. Hæc facienda funt. Verùm morbus lethalls eft.
Erypelas in pulroone.
SI erypelas in pulmone fiat,tuffis habet,amp; faliuam expuit multam ac liquidam,vclut de gutture, nort eft auté cru-enta: Si dolor tenet dorfum, Si vacuas partes ventris, ac la-terum mollitudinem.amp; vifeera fugunt, Si vomit pituitani ac velut acetum,amp; dentes ftupefeunt, Si febris,ac rigor, amp;nbsp;fiti»
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corripit.
-ocr page 424-hippocratis liber il
cörripit,amp;vbi quid cdcrit,in vifceribus fugit,amp; acidum eru- D * dai, amp;nbsp;venter ftridet, amp;nbsp;corpus torpcfcit, amp;nbsp;vbi vomuerit, .
melius fe habere putat.Quum autcm non vomuerit, digref-fa die tonnen amp;nbsp;dolor in ventre oboritur, amp;nbsp;excrementum alui liquidum procedit.hic morbus maxime fit ex ebrictati-bus,amp; camium cfu,amp; ex aqua? mutatione.Sed amp;nbsp;ex aliis cau KedeU. iîscmergit.Huicpharmacum deorfumpurgans bibendu dato lac alininum infuper bibendum, li non natura fuerit iplenicus. Si veto Iplenicut fuerit, ne purges,neque fuccis, neque laâc,ncquc lero,fcd eo quod modicum ingeftum mul turneducet, Per clyfteres quoque infulio in aluun)fiat,X glandula?fubdantur in omnibus morbis, fi aluus non egerat. Adhibendum eft amp;nbsp;frigida: lauacrum in hoc morbo, amp;nbsp;ex- j crcitium, vbi febres remiferint, Si corpus kuiter fe habere vifum fuerit.Et vere Si autuno vomitus inducatur. At ve-ro allij capita,A ongani pugilium, quatum tribus digitis ap-prehendi poteft, duabus heminis vini dulcis affulis, amp;nbsp;aceti acerrimi hemina vna,amp; mellis quarta hemina? parte,coquito donee tertia pars reliqua fiat. Deinde vbi hominem exer-cueris,amp; aqua tepida laueris,calidum hoc bibendum prçbe-to,Dato etiam léticula? decoûum, melle Si aceto ammiitis, donee impleatur.Deindc vomat,amp; ca die pota polenta Si a-qua,ita ieiunus permaneat. Ad vefpcram veto betam edat, Si parum de maza, amp;nbsp;vinum aquofum bibat. Rcliquo veto temporc,i Icnticula? dcco(âo,amp; à cibis vomat. Et fi difeefle-rit dolor fub fcapulas,cucurbitam affigito,amp; venas in mani- p bus pertiîdito. Cibis porrô vtatur non ûlfîs, neque pingui-bus.Aeria autem amp;nbsp;acida edat ,amp; frigida omnia. Vtatur 8c dcambulationibus.Haec fi feccrit,optima viâus ratione vfus fuerit, Si per plurimum tempus morbus prorogari poterit. Eft autcm non lethalls, fed confenefeentes relinquit. Si veto iuniorcm aliquem citius à morbo liberate voles, vbi ip-fumpurgaris,peôlus Si dorfum inurito.
Morbus dorfalis.
Rigor Si febris, amp;nbsp;tuflis, amp;nbsp;fpirandi difficultas corripit, amp;nbsp;lâliuam fpuit cum virore pallidam, quâdoquectiam fuberuentam; amp;nbsp;dolet maxime dorfum amp;nbsp;inguina : amp;nbsp;tertia aut quarta die cruentam vrinam mingit, amp;nbsp;moritur feptima dic.Si veto quatuordecim dies cfFugerit,fanu$ euadit; effu-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;git autcm
-ocr page 425-tgt;E MORBIS.
A git âutemnoh ita valde.Huieaquam mul/am bibehdam da-to,in ollanonaferuefaâam acpcrfrigeratani, api; aut fe-niculi radicis cortice in ipfa rnacerato. Dato amp;nbsp;ptifanat fuc-^ cum bis in die,amp; vinuin album aquofum infuper bibendum. Qm vero parte dolor conftiterit, calefaéloria adbibeto, Sc calida lauato,fi non febris multa vexet. Poftquam ante qua-tuordccim dies præterierint, in prandio quidem fumat milium,ad vefperam vero carnes catulinas, aut volucrium.^o-“ öas edan amp;nbsp;de iufculo forbeat lt;nbsp;Cibis autem quàm paucilH-Jnis primis diebus vtatur.
Tuberculum in pulraonei
■ /^Vum tubetculuin in pulmone natnm fuerit, tuflis te-1 V,^^t,amp; eredæ ceruicis fpiratio, Sc dolor ad pcâus acutus,amp; ad latera,amp; vfque ad quatuordecim dies ita afiicitur .Namplerifquepcrtot dies tuberculi afFcäioiii-flimmantur.Sed Sc caput dolet Sc palpcbras,amp; videre nó po corpus fubfuluum fit,ac venis impletur ,Hunc multa MedrUlt; caUdalauato,amp; aquam mulfam aquofam bibendam dato, Sc ptifanæfuccum forbendum,amp;vinum aquofum infuper bibc-dum.Si vero dolor Vrgeat,calefaaoria adbibeto. Vbi autetn fedatusfuerit,cibismolliflïmis vtatur. Quod iiliberatum i morbo,(pirandi düFicultas corripiat, dum ad accliuem locü tcftàpcrgit,aut aliâs fcftinat,pbarmacUm dato, à quo infer-naaluus non moueatur.Et fi vnà cum voihitu pus fequatur,fi quidera pus fuerit album,amp; fibrx in ipfo fuberuétæ fuerint,
C eftugit.Si veroliuidum,amp; cum virore pallidum, ac graueo-lens,moritur. Pnrgantur autem in quadraginta diebus ab ea quaerupit.Multis etiara annuus fit morbus. Hunc velut fup-puratum curare Oportet. Quod fi non erumpat(multis enirrt progreffu temporis abfeedit ad latus,amp; extumefeit) hunc fi hoc fiat fecato aut vrito.
Pulmo repletus.
SI pulmo repletus fuerit,tuffis tenet,amp; eteâç ceruicis fpi ratio ac anhelatio,amp; linguam exerit, rubicundis circulis in tibiis repletut,8c pruritus vexât, Sc dolor acutus emergit ad pedus Sc fcapulas,amp; non poteft federe, neque iacere, ne-que ftare,fed a^ris viribus eft.Hic quarta die maxime mori-tur.Si veto banc euaferit,fpcs plerunque eft, periclitatur tarnen etiam in feptima. Si vero banc effugerit, fanus euadit: Cufitir.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hunc
-ocr page 426-HlPrOCRATIS LIBER. II.
. hunevbiitahabücrit,multicalidâbis in dicliuato,amp;Tbi D dolor habueritjcalefaâoria adhibeto. Et mel àc acctum coda bibenda dato, 8e ptiianx fuccum forbendum, ac vinunt inluperbibeudum. Si vero ad balneum 8e calefadoria affli-gatur,8e ipfa non fuftineat, perfrigeratorium ipfi adhibeto: amp;nbsp;fauum mcllis aqua frigidiÏÏima macerato, aquamque bi-bendam dato.Et decumbat ad fngus.Hæc facial. Morbus agt; tedlgrauis eft Si lethalis.
Pulmo ad latus prolapfus.
SI pulmo ad latus prolapfus iucrit, tuflîs tenet,8e ereSs ceruicis fpiratio, 8e faliuam tulTiendo reiieit albâ 8e dolor ad pedus 8e dorfum emergit,8£ incumbens pulmo impel lit,8e graue quiddam in pedore incumbere videtur, 8e do- j lores acuti pungunt,8e fanguis ftridet velut pellis,8e ipiratio-nem cohibet,8e ad afiedum quidem latus decubitum fufti-net,non autem ad fanum : verum veluti graue quiddam ipfi Kedeli, »de latere pendere videtur,8c per pedus tranfpirare fe putat.
Hune calida multa bisindielauato,8eaquammulfamipli bibendam dato. Poft balneum, vinum album, cum modico melle mifceto,8c dauci ac centaurij femina trita his diluito* 8c tepida bare forbenda præbeto. Et infufam aquam calidam in vtriculum.aut veficam bubulam,ad latus apponito, 8e fa-feia pedori alligato. Decumbat in latus fanum. Ptifanse fuc^ cum tepidum pr.rbeto, 8e vinum aquofuminfuperbibendu. At fi ex vulnere hoc fiat, aut fuppurato fedo ( fieri enira in bis folet)buic vcficam ad fiftulam alligatam flatu impleto,ac f intro m, ttito,8e penicillum folidum ftanneum indito, ac vl' lerius propellito. Siccurationem inftitucns,maiimepro-feceris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lateris tuberculum.
QVumin latere tuberculumfit,tuflîsemergitdura,Je dolor,8e febris,8c grauitas in latere incumbit,8e dolor acutus in eodem femper loco vrget, 8e fiti« vehe-mens,8c calidum potumauerfatur.Se in dplens latusdeeuffl-here non poteft,fed iii fanum. At vbi decumbit, velutlapis impendereipfi videtur,8e intumefcit.Se rubefcit,8f pedesin-tuinefcunt: hune fecato aut vrito Poftea pus emittito,vfqun Curiffii». decimuin diem,linamento ex linocrudo indito. Décima autem die pure omni emiftb, vinum 8c oleum tepida immit* tito.vtnedcrepentcrcficcccur.Sc linamcto,ex linteolo vti;
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tor.rbi
-ocr page 427-DE MORBIS.
A tot.tbi veto id. quod infufum eft emiletis, aliud infundito. atque hacc per dies quinque facito. poftquam autem pus tenue effluxerit, velut ptifanx fuccus ac modicum, ad manut contaöum.ftanneumpenicillum indito,amp; vbipenitus refic-catuqa fuent, linamento femper modicc ptæfedo, vleus ad linamentum coalefcere finito.
Hydrops pulmonis.
SI hydrops in pulmone fiat,febtis Sc luftis tenet, amp;nbsp;Äer-uatim refpirat,amp;. pedes tument, amp;nbsp;vngues conttahuntur cranes,amp; patitur talia, quaba is qui fuppuratus fit, fed debibus ac diututnius. Et fiquid inf^undas, aut fomentum aut fuffitura adhibeas, put non fequitur, atque ex hoc fane co-gnoueiis, non pus, fed aquam intus elfe. Et fi multo tempore aure ad latera adhibita audire tentauetis, ebulbt inttin-fecus relut acetum:amp; hæc quidem àbquandiu patitut.poft-ea etumpit ad aluum, 8c ftatim qui dem fanus etfe fibi vide-tut,acàmotbobberatus. Verum ptogreffu temporis aluut incenditur, eaderaque ilba patiiur, 8c adhuc ampbus. Abqui eiiaraiutumefcunt ventte,fctoto,ac facie. Et quidam ab in-fetna aluo id elfe putant, quum videant ventrem magnum, amp;nbsp;pedes turaenies. Intumefcunt enim hæc, fi feôionis tem. pus tranfgtediatis. Hune fi quidem extra intumuerit, inter toftas feStum curare oportet. Si veto non intumuerit, mul- Curatis tacabdalotum velut fuppuratos cobocato,8c quaparte lire- q**. pitum petceperis.ea fecato, quàm potes infimo loco,quo ef-
' ç; fluxiofacibs continuât. Poftquam fecueris ,linametttum ex lino crudo indito, ita vt ctanum 8c acutum bnamentum fa-
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cias,8c fanguinem pauciffimum parce emittas. Et fi quidem
inbnaraentopus adhæferit quinta dic,plcrunque euadit.Sin minus, vbi aquam exhauferis, fitis corripit 8c tufiis, 8c mo-litut.
Pedus aut dorfum ruptum.
SI peûus aut dorfum fuetit ruptum, dolores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P®quot;
dusacdorfumperpetuo,8ccaloraliàs atquealias cor-tipit,8c fabuam fubetuentam tutflendo reiieit. 8c relut pilus cruentus pet faliuâ tranfeurrit. Atque hæc maxime patitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ûmanibus quiàlabotarit,aut m curru aut equû infeendetit. Une ante 8c retro vrito ex paitibusvtroq-, loco ,8c fie fanus euadit. Cæterum pet annû 1 labote fc côtmeat,8c ab vftuta
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y pinguefa-
-ocr page 428-HIPPOCR.ATIS ilfeER. H.
• pinguefaciendocorpori ftudeat. Febris ardens.
FEbris tenet,amp; fîtis vehemens, amp;nbsp;lingua afpera, 8i nigra# Se cum virore pallida,amp; ficca,amp; vehe.nenter rubicunda;
teriçneu^ manicuf.
MfdfU
Se oculi cum virore pallidi funt, 8c excremensum egerit ru-bicundum S( cum virore pallidum,talem quoque vrinâ min-git,amp; multum fpuit. Sæpe ctiam tranfmutatur velut ad peri-pneÂnoniâ,ôe delirat.Ex qua re cognoueris quód peripneumonia iit.Hic fi quidem peripneumonicus fiat, amp;nbsp;quatuor-decimdies tranfgrcdiatur.fanus fit.Si vero in deeem amp;nbsp;oûo diebus peripneumonicus fiat, fi non impurgatus permanens fuppuratus fiat, aquam de craiTa farina in ipfa macerata bi-bat,îlt; acetum album quàmodoratiflîmû pofteabibat,Srpti-iànæ fuccum forbeat bis in die, fi veto debilis fuerit, ter. 8c vinum vinofum,album,aquofum infuper bibat, amp;nbsp;quàm minimum lauet.At fi fuppuratus fiat, velut fuppuratum curato'. Febris fingultiens.
intr^ra.
FEbris detinet vehemens,amp; rigor, amp;nbsp;tufliSjSe fingultus,amp; vnà cum faliua grumos fanguinis tuffiendo reiieit, amp;nbsp;fe-ptima die moritur.Si vero deeem dies effugerit, meliusIia-bet.Verum vigefima fuppuratur, amp;nbsp;primis diebus pus modicum tufiiendo reiieit, deinde amplius, Purgaturautem in quadraginta diebus. Huic primis diebus acetum amp;nbsp;tncl co-aa bibendadato.amp;poftea acetum amp;nbsp;aquam ammifeeto, quo aquofior potio fiat.Et ptifanæ fuccum modico melle ammixto forbeat, amp;nbsp;vinum album vinofum infuper bibat. Poftquam autem deeem dies præterierint, fi febris fedetur# 8c fputum purum fit.ptifanam integram forbeat,autmiliufflt At fi vigefima die pus fpuat, ialuiam, 8c rutam, 8c fatureiaffl# 8c origanum, ac Hypericum, Angola .aequisportionibus eon-tufa ac cribrata perraifeeat, ita vt omnium cyathi parui fiue conchæ marina:, fit menfura , 8c polentæ tantundem. Hxc ieiunus in vino dulci temperato bibat.Et fi hyems fit.aut au tumnus,aut ver, forbitionibiis vtatur. Si vero æftas,minime. Verum amygdalas, 8c cucumeris fernen torrefadum, amp;nbsp;fefa-mum,fingula xquis partibus, vt in totum fit concha; marini menfura terat, 8c aqu.T heminam Aeginæam affundat,amp; fa-rinam ac fauum infpergat. Hæc poft potum forbeat. Cibis vtatur pinguibtti Sc falfis, 8c marinis magis quàm càriiibus.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calid*
-ocr page 429-DE MORBIS.
170
A Calid»lau«,minimevcrocaput.Hæcfadensà morboli- • beratur.
Morbus lethargus didus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
TVflis oboritur, amp;nbsp;faliuam fpuit multam ac liquidam, amp;nbsp;nugas garrit,8c vbi nugari defîerit,dormit!amp; recremé-tum male olens egerit : buic aquam de macerata in ipfa fa- Cwr^tf«. tina craffabibendam dato, amp;nbsp;vinum album vinofum poftea bibcndum, ptifanæ fuccum forbendum. Verum buirmali punicifuccum ammifceto; amp;nbsp;vinum vinofum album infuser bibat,8t nelauet. Hic in feptem diebus moritur, Si veto bas effugerit.fanus euadit.
Morbus ficcatorius appellatus.
J XlEquefineciboefre,nequecibumacceptumtolerarepo iNtcRVerum vbi quidemfine cibo manet, vifcera fugût, k os ventriculi dolet,8t alids alia vomit,8c bilem,8c faliuam, 8c pituitam, 8c acria; 8c poftquam vomuit,aliquantifper melius habere fibi videtur. At vbi cibum accepit,ruQ;us adfunt, 8c cum rubote eiardefcit,8c femper multum fe cacaturum ef fe putai. Vbi veto ea gratia defederit, flatus prodit : dolor caput habet, 8c totum corpus velut aciculis pungi videtur, «liais aliapatte. 8c entra grauiafunt ac debilia ,8e confumi-tur,ac debibs Rt.Huic medicamentum bibendum dato, pri-
1 tnumdeotfumpurgans,poft.eafupetnc: 8ccaputpurgato,8c Medetï. à cibis abftineai dulcibus, 8lt; olcofls ac pinguibus, 8c ab e-btietaiibus.Vomat antem à fuccls,8t à cibis,8c pro anni tem-
C nbsp;nbsp;nbsp;,lacautferum aflninumbibendumptæbens ,pbatma-
'I cuminfupet bibendum dato , vtto tandem magis opus effe \ tibi vifumfuerit.Aeftate 8e verefrigidalauet. Autumno au-’ tetnSehyemevnguentovtatur ,8c deambulet,8cmodicefe exetceat. Si veto debilior fit quàm vt cxetceii poffit iter fa-ciat.Et cibis ftigidis ac aluum fubeuntibus vtatur.Et fi ven-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter non egerat, molle infufum per cly fterem iniieito. Mot-
\ bus hic diututnus eft., 8e confenefccntcs, fi ita futurum eft, ' relinquit.Sinminus,commoritur.
ïcbtis interfleiens appellata.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y'Ebtis tenet,8c tigor ,8c fupercilia impendere videntur ,8t
1 V taput dolet,8e vomit faliuam calidam, 8e bilem multam. ' quandoque etiam infra egetit ,8cloci oculos non capiunt, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81 dolot ad cettûcem 8c ad inguina emcrÿt, 8t affeStis viti-.
-ocr page 430-HIPPOCRATIS LIBER IL
• bus eft,amp; nugas garrit. Hic fcptima die aut ctiam priusmo-' ritur.Si vero hanc effugerit,plerunque fa nus lit. Morbus eft Me«leUi lethalis.Huicperfrigeratwria adJiibere oportet ad viicera,amp; ad caput. amp;nbsp;ordeum torrcfaéluiB vnà cum paleis fradum a-qua macerare,amp; de excolata aqua,mullâm iacere, atq-, banc aquoüm bibendam dare. Cibum autem non oSerre, neque forbitionem,vfque ad feptimum diem/î non debilis elfe vi-fus fiftrit.Si vero lit,ptif4næ fuccum ftigidum ac tenuem mo dicum,bis in die cxhibere, amp;nbsp;aquam infuper bibédam. Poft' quam vcro feptcm diesprætcricrint,amp; febris dimiferit, milium lingat, Ad velperam cucurbitam, aut betas paucasfumât,amp; vinum album aquofum inde bibat, donee ad nonuni perueniat diem. Pollea cibo quàm paucilTimo vtatur, miliu B in prandio fumens. Balneo donee dolor amp;nbsp;febris alFuerint, ne vtatur.Vbi vero celfauerint, multa lauet. Quôd lî venter non egerat,molle infufum per clyftercm immittito, autglâ-dulas fubdito. Quum vero validus fadus fuerit, molli pnar-maco ad nares appofito, aluum infra purgato. poftea lac alî-ninum bibendum dato.
Morbus liuidus.
FEbris detinet lîcca,amp; horror alias atq; alias,amp; caput do-let,ie dolor vifeera tenet,amp; bilem vomit,amp; quum dolor tcnet,fufpicere non poteft,fed grauatur,amp; venter durus fit,amp; color liuidus,amp; labia, ac albæ oculorumpartesliuefcunt,amp; alpedumpræ fe fert velut qui ftrangulatur. Quandoq; etiam colorem ttanfmutat,amp; ex liuido, cum virore fubpallidus fit. B MedeU. Huie medicamentum amp;nbsp;dcorfum, amp;nbsp;lurfum purgans bibendum dato,amp; clyfterem adhibeto.flc à capite purgato. Et ca-lida quàm minime lauet,fed amp;nbsp;vbilauerit, ad folem aprice-tur.Serum etiam amp;nbsp;lac alininum pro anni tempore bibat, amp;nbsp;cibis quàm molliflimis vtatur amp;nbsp;frigidis, abftincnsab acrib’ amp;nbsp;faills.' verum dulcioribus ac pinguioribus vtatur. Cxrerfi hie morbus vtplurimum cum xgro commoritur.
Morbus ruduofus.
Dolor corripit acutus,amp; dolitat vehcmcnter,amp; ipfe fe-ipfum iadat, amp;nbsp;vociferatur, amp;nbsp;frequenter crudat,amp; vbi erudauit,melius habere libi videtur. Sæpe etiam bilem reuomit modicam, poculi parui menfura; amp;nbsp;dolor corripit à Vifeeribusadimum ventrem,amp; laterum mollitudinem,amp;
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbi ho lt;
-ocr page 431-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171
A vbi hoc fâûum fuerit, melius habere fîbi videtur ; amp;. venter • inflatur,ac durus fit,amp; ftrepit, amp;nbsp;flatus non egreditur,nequc ftercus. Hune fi dolor habuerit,multacalidalauato,amp;ca - Medclc lefaâoria ipfî adhibeto. Vbi vero in ventre dolor ac flatus fuent, clyfterem adhibeto : amp;nbsp;raercurialis codæ fuccuin, ad ptiCinæ fuccum ammifceto,ac forbendum dato,amp; vinum du! f e,aquofum,infuper forbendum. Cibuni autem ne exhibeas, donee dolor remiferit, amp;vuarum expteflarum retrifflenta duleia, per noâem in aqua maceret, amp;nbsp;hane aquam per fex dies bibat.Si vero vuarum exprelTarum retrimenta non ha-heat,melamp; aeetumcodabibat.Poftquam autem dolorem engt;ouerit,niedicamento deorfum aluum purgato. Cibis vta-
P turinde inollibusîc aluum fubeuntibus, amp;nbsp;marinis magis quam earnibus ,carnibus autem voluerium Sc ouillis coélis: edat etiâ betas Si eueurbitam! ab aliis vero abftineat. Morbus hic fi iuuenem corripiat, tempore deeedit t fi feniorem, commoritur.
Morbus pituitofus.
COrripit quidem morbus pituitofus etiam virum, fed magis muherem, amp;nbsp;eft hæc quidem érafla amp;nbsp;benc co-Jorata,verum iter faciens debilitatur, amp;nbsp;maxime fi ad aecli-«em locum iter faciat. Corripit ipfam etiam febris tenuis, fluandoq; etiam fulFocatio:amp; euomit vbi ieiuna eft,bilem amp;nbsp;faliuas multas,fæpe etiam vbi cibum accepit, de cibo tarnen nihil: Si quum laborarit, dolet pedus Si dorfum, aliâs alia C parte,amp; rubicundis cutis eminentiis impletur, velut ab vrti-fa inuftis. Huic medicamentum bibendum dato. Si ferum MedeU aclacâfîninum bibat. Si vero ferum potet, medicamentum deorlum purgans ad plurimos dies prafbibendum dato, Et fi ferum bibere defierit, lac afininum poftea bibat,amp; dum hoc potarit, àcibis quidem abftineat, vinum vero quàm iucun -diflimum bibat, donee purgari definat. At vbi àpotione ceflauerit, milium in prandio fumât. Vefperi cibo mollifli-mo vtaturac pauciffimo. Abftineat à pinguibus amp;nbsp;dulcibus ac oleofis.Et aliâs atque alias, maxime tarnen hyeme,à len-ticulx decoâo vomat, oleribus præfumptis, Et calida quàm minimum lauet, fed amp;nbsp;ad folem gpricctur. Morbus autem coromoritur.
y iij Pituita
-ocr page 432-HIPPOCRATIS LIBER. II.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pituita alba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p
INtumefcit totum corpus albo tumore,amp; venter ad conta-âum cralTus eft, amp;nbsp;pedes ac femora tument, Tibia: item ac fcrotum,8c aceruatim rerpirant,amp; facies rubicunda eft. Sc os ficcum, amp;nbsp;litis tenet, amp;nbsp;vbi cibum accepit, fpiritus fre-qucns incumbit. Hiceadem die quandoqiie melius habet, quandoque peius. Huie ft quidem venter fua Iponteturba-tus merit in principio morbi, proximus fanitati eft. Si veto non turbetur,medi camentii deorfum purgans dato, à quo a-qua purgetur. £t calida non lauet, Si fub dio exponatur. Si fcrotum vbi impletum fuerit fecato. Cibis vtatur pane puro frigido,amp; beta,amp; pifeibus fcorpiis coûis, lufculo auté quàm pauciftimo.Et frigida omnia edat, amp;nbsp;non dulcia,ncquepin- î guia: fed trita amp;nbsp;acida,amp; acria,excepto allio,cepa, Sc porro. Origanii veto Sc fatursiamultam edat,8c vinft inde vinofum bibat,Sc ante cibum iter facial. At ft à medicamento tumcat, clyfterem adhibeto,8c cibo,deambulationib’, Sc illuuie pre-mito.Medicamenta vero quàm pauciftima exhibcto.Vcrum furfum purgans non prius dederis, quàm tumorcs ad infer-nas partes defeenderint. Q^dfi extenuato iamipfo fuffo-catio in pedore oboriatiir.veratrum bibendum dato, Sc caput purgato, Si poftea deorfum purgans bibat. Morbus hie maxime à nullo difeedit.
Cura morbus dilFicilis.
IN vifeeribus veluti fpina efle videtur,8c pungere,8c anxie-tas ipfum corripit,8c luccm ac homines fugit, Sc tenebras amat, Si timor inuadit, Si feptum tranfuerfum foris turner. Si ad contaéium dolet, Sc expauefeit, Si tcrriculamenta ac fomnia horrend.i videt, Sc quandoque etiam mortuos. Et MedfU. morbus hie fere plurimos vere corripit. Huie veratrum bibendum dato,8c caput purgato, Sc poft capitis purgationem pharmacum deorfum purgans bibat, poftea verolac afini-num bibat.Cibis vtatur quàm pauciftimis,li non debilisfue rit,Sc frigidis. Sc aluum fubeuntibus, Sc non aenbus, nequo falfis,nequepinguibus,ncquedulcibus. Et calida non lauet, neque vinum bibat,fed aquam maxime, aut faltemvinuma-quofum. Neque exercitiis vtatur, neque dcambulet. H.tc ft fecerit,à morbo libcrabitur temporis progrelTu. Si vero ne-
Morbus niger.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nigrum
glcïeritjconimorictur.
DE MORBIS.
A X ïlgrum vomit veluti fccem.quandoque cruentum,quani _ i doque velut vinum fecundarium.quandoque velut polypi atrainentum.quandoque acre velut acetum,quandoque ûliuam amp;nbsp;pituitam, quandoque bilem cum virore pallidam. Et vbi quidem nigrura cruentum vomuerit.cadaueris fœto-rem refert:amp; fauces amp;nbsp;os à vomitu aduruntur, amp;nbsp;dentes ftu-pefcunt,amp; id quod vomitu rciedum eft terra eleuat.Et poft-quain vomuit,paululum melius fe habere putat. Et neqWc fine cibo efle,neq; ampliorem cibum ferre poteft .Verum vbi fine cibo manet.vifccra fugunt, 8c faliuæ acidæ funt. Quum veto cibiî acccpit.gratiitas in vifceribus eft,amp; pedus ac dor-fum velut ftilis pungi videntur,8c dolor tenet latera,8c febris
J debilis eft,8c caput dolct,8c oculis non vidct,8ç crura grauan tur,8c colorniger eft,8c confumitur. Huicpharmacumbibcn MedrîZ dum dato frequenter,8c pro anni tempore 8c ferum,Sc lac.Et àcibis abftineat dulcibus,8c olcofis acpinguibus,8c frigidif-fîmis ac maxime per aluuin fubeuntibus vtatur. Et caput pur gito, 8c poft medicaraentorum potiones furfum purgantei, de manibus fanguinem detrahito, fi non fuerit debilis. At fi aluus non egerat, molle infufimi per clyftercm immittito.Et abftineatab ebrietatibus 8c venere. Si vero coierit, ieiunus fomentis vtatur. Et â foie abftineat, neqnc multum fe exer-ceat,nequedcambulet,neque calidalauet,neque acria edat, neq; falfa.Hæcfaciéda funt. Et vnàcum ætate aufugit etiam iBorbus,8c.CH corporefenefcit.Si vero denigratus,fuerit cô-
ç mûritur. nbsp;nbsp;Alius morbus niger. S ubfuluus 8c gracilis ,8c
oculis cum virorepallidis fit, 8c tenuem cutem habet, ac debilis eft. Quanto autem tempus amplius progreditur, tanto morbus amplius affligit. Et vomit omni tempore velut ftil-lamentum modicum, ad duorum poculorumparuorum men fiiram,8cfrequenter etiam cibum ,ac vnàcum cibo bilem 8c pituitain:Scpoft vomitum dolet totum corpus,aliquando e-tiam antea quàm vomat. Et horrorcs tenues ac febris tenet. 8caddulciaacoleofamaxime vomit. Hunemcdicamentis MedeU. furfum aedeorfum purgare opartet, 8c lac afîninum poftea bibendumpræbcre. Cibis autem vtatur mollifTimis aefri-gidis,pifcibus littoralibus, 8c cartilaginei gencris,Sc betis,8c cucurbitis, 8c carnibustritis .Vinum bibat album, vinofum, .aquofius.Labore 8lt; deainbulatianibus vtatur,8c calida ne la-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y iiij uet,8c
-ocr page 434-HIPPOCRATIS LIB£R. III.
uet,amp; à foie abfUneat. Atque hçc fane facienda font. Verum D morbus lethalis quidem eft,non autem confonefcic.
Morbus corruptorius.
A Lia quidem omnia eodem modo patitur. Verum gru-mos biiis concrecos vomit,amp; deorfom fimiliter egetit, poftquam cibos excreuit. Cæterü eadem facere oportet,quit in priore morbo relata font,amp; clyfterem adhibere.
•
HIPPOCRATIS COI
DE MORBI5 LIBER III.
lano Comario medico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ßco interprète.
E febribus vniuerfis I me diâuro eft,de reliquis iam dicam.
Cerebri tumor.
QVum cerebrum ab inflama» tione tumuerit,dolor totum 'caput occupât, maxime qua parte côftiteiit inflammatioî Confiftit autem in temporibus; S aures fonitu implentur. Sc auditus F
—^Jiebefcit, Si venx extentæ font, ac
pulfant.amp; febris ac rigor aliquando corripiunt,amp; dolor nun quam deficit,fed quandoque rcmittit, quandoque magis pre mit,amp; vociferatur ac exilit præ dolore.Et vbi forrexit, rur-fus ad ledum decumbere feftinat, amp;nbsp;iadat feipfum. Hie le-thaliter quidem affedus eft, in quot vero diebus morietur, non habet iudicationem.Nam alij aliter pereunt- Plerunque^ tarnen in feptem diebus moriuntur. Si vero vigefiinumpri-Medela. mum efFugerint,fani fiunt. Quum itaq; dolor vexarit,frige-facere caput oportet maxime quidem per rafuram.aut frige-fadorio aliquo.vclut eft folani foccus,amp; terra figularis,in ve fleam aut folliculum immiftb ,ita vtviciflîm modo appo-nas.modo auferas, priufquam tepefcant. Sed Si fanguinem
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ctrahere
-ocr page 435-DE MORBIS.
A detrabere oportet, amp;nbsp;caput purgare, ad apij fuccos odoratis ammixùs. A vino autem in totum abfiinerc. Ptifanx fuccum forbere,amp; infernam aluum foluere.
Cerebri repletio dolorofa.
QVum doluerit caput pra: cerebri repletione, vitioforû humorum purgationem non fadam eÛefignificat, amp;nbsp;dolores totum caput tenent,5c dclirat,amp; moritur
feptima die, Si euadere non poterit, fi non eruperit h*nor feptima dieper aures.Sic enimamp;. dolorIedatur,amp; refipifcit. effluit autem multus amp;nbsp;inodorus.Huius aures priufquam pus MesfcU.
Ierupifle yideris, potius ne curato. Si vero fupernam ac in-fernam aluum purgare voles, feorfum vtrique foluito. Poftea S capiti maxime quidem vniuerfo, fed amp;nbsp;per aures, amp;nbsp;per na
res, fomentum adhibeto.Sorbeat autem ptifanæ fuccum,amp; à
vino abftineat in totum.Poftquam veto eruperit pus, conti-neto te donee mulia fluxio fedetur,poftea aures coUuito vino dulci.autlaûe muliebri,aut oleo veteri,atquc hæc tepida infunduntur. Caput vero frequenter mollibus ac odoratis fomentis foueto, quo citius cerebrum purgetur. hic primum quidem non audit, progreffu vero temporis amp;nbsp;fluxio minor ht, Si auditus vnà cum fluxione penitus quiefeente contin-glt,amp; maxime fibiipfi fimilis redit.Cauere autem oportet fo lem,Ventos,ignemfumum,acrium odores,amp; aliahuiufmodii amp;nbsp;quiefeere, ac molli viâus ratione vti. Sit autem aluus in-ferna pta: vaforum vacuatione folutu facilis.
Syderati.
QVi lai ac fyderati eife dicûtur, qunm cerebrum multa immüdicia vitioforum humorum repletum fuent, anterior capitis pars primum dolorem ipfis exhiber
amp; fufpicere non ponunt,aliqui ambobus oculis,aliqui altero. Si fopor ipfos tenet,St defipiuni,8t tempora faliunt, amp;nbsp;febris tenuis habet, St corporis impotentia. Hic tertia aut quinta die motitut.St ad feptem non deuenit. Si vero deucnerit, à motbo liber euadit.Hunc fi curare voles, capiti fomenta ad- Medela. hibeto,8t fedione fafta ttanfpirationem etficito. Si vero do lottenuerit ,etiam ftetnutationes inducere oportet ,8t caput purgare leuibus ac odoratis,infernam item alnum purga re,A vino autem penitusjabftineat,St ptifanx fucco vtatur.
Cerebri cotruptio,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si cérebtu
-ocr page 436-HIPPOCRATIS LIBER I II.
• QI cerebrum cortuptû fuerit,dolor caput tenet,amp; per cobp lum procedit ad (pinam, amp;nbsp;aeger non audit, Sc friguj ad caput dcuenit,amp; totus intumefcit,amp; dercpente priuatur voce,amp; exnaribusfanguis fluit,amp;liuidusfit. Quodfimorbus kuiter corripiat, vbi fanguis difceflit, melius habet. Si veto KedeU. vehementer correptus fuerit,cito pcrit.Huic fternutationes per odorata inducito,amp; aluum vtranque, aut alteram faitem pur^to. Si odorata quæ leues odores habent, naribus ad-moueto.amp;: forbitionem tcnuem ac tepidam exhibeto.Abfti-neat autem penitus à vino. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lethargus.
A A Orbi lethargi appellati flatus ide eft, qui Si peripneu 1Vl.moniæ,Vetum difficilior, amp;nbsp;non omnino liber ac re-motys efl ab humida peripneumonia. Sed multo tardior eft , morbus. Patitur autem arger hæc. Tuffis Si fopor ipfutn te-net,amp; faliuam liquidam ac multam educit,amp; vehementer im potens efttamp; quum moriturus eft,multum atque id liquidum Kedel^ infra egerit.Huic valde exigua vitæ Ipes efl.Attamen hoccu radum eft vt plurimum fpuat,amp; calefiat,amp; à vino abftineat.Si vero cfrugetit,fuppuratus fit.
Morbus flue fcbris ardens.
IN morbo febri ardente appellate, fitis tenet multa,Si lingua hortet.At color eius primo quidein tempore eft velu-ti folet, verum ficca eft. Progreflu veto temporis induraturi exafperatur, crafFefeit ac nigrefeit. Si vero rn principio hæc patiantur,citiores iudicationes fiunt. Si pofterius, tardiores, Cæterum rcmilfionis eadam omnia ligna lingua exhibet, p quae in peripneumonia i amp;nbsp;vrinæbiliofx aut cruentæ, dojp-rem ampliorem: flaux vero, minorem fignificant. amp;nbsp;fputum pr.x caliditate ac ficcitate, combuftum ac craffum eft. S.tpe vero etiam in peripneumonia tranfit, quod li contigerit, bra MedfU. ui moritur.Hunc autem hoc modo curare oportet.calida bis aut ter fingulis diebus lauato, capite excepto. At in iudica-tionibus lauare non oportet.Et primis quidem diebus deorr fumpurgato, amp;nbsp;aquambibendamdato. Namplerunquevo-mitum aqua ciere folet Pofterioribus vero poft purgationem humeâato,amp; forbitionibus vtattir, ac vinis dulcibus- Quod li non ah initio ægrum curandiim fufeeperis, fed lignis iain in lingua exiftctibus.linere oportet donee iudicationes prç-tcriçnnt,amp; linguae ligna mitiorafaólafuerint:amp; neqiie me-
• dicaraentum
-ocr page 437-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174
A lt;licamentumdederis,ncqueadpurgationemfaciendaincly- • fterctn adhibueris priuûjuani iudicationesprætereant.
Pulino tumens præ calorc.
QVum pulmo tumuerit præ niinio calorc repletus,tuflî$ tenet fortis amp;. dura,amp; eredæ ceruicis fpiratio, Sc acer-'quot;-'uatim rcfpirat,amp; frcquêtcr anhclat, amp;nbsp;intumefcit, ii nares expandit.velut equus ex curfu,amp; linguara freierer Merit,amp; peâus ipfî cancre videtur,amp; grauitas in ipfo inefle. CJuapropter hanc capere peäus nô poteft.fed dirumpitur amp;nbsp;inipotcns fit,amp; dolor acutus emergit,amp; dorfuni, amp;nbsp;pcéius, amp;nbsp;latera vclut acubus pungûtur: amp;nbsp;ardent hæ partes vclut cius qui fedeat ad ignem amp;nbsp;rubores exoriuntur ad peftus amp;nbsp;dor-S fum,velut àflânia,amp; morfusfortis incidit,amp; anguftia, vt ne-que (larc,neque federe, neque decumbere pofTit. Verum ita velut defperatis rébus anxius iaûat feipfmn, amp;nbsp;iam mori vi-detur.Moritur autem maxime quarta aut feptima die, quas fi *ffuRerit,uon valdc perit.Hunc fi cures,infcrnâ aluum quàm McdcU. citiiUme clyftcri adhibito, probe purgarc oportet, amp;nbsp;de cu-bitis.Jc nafo,amp; lingua,ac de omni corporis parte fanguinem mittere.Potiones item frigefaciétes exliiberc,amp; Ibrbitioncs idempræftâtes. Dandafuntamp; vrinam cicntia fæpe,fed quæ non calefaciant.Et ad ipfos quidem dolores quü irruunt, ca-Itfaftoria leuia ac Eumida adEibédo,locum calcfacere ac Eu nieâare oportet,vbicunq; dolor fueritiad reliquas vero par/ tes,frigefaéi:ûria adEiberc, viciflim ea apponedo ac tollcdo,
C amp;nbsp;vbicunq; arferitfrigus faccrc.A vino autem pcnitusabfli-
”5^5' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitis dolor.
Zj Vum à capitc initio fumpto, dolor acutus ftatim voce V^nurceperit, tum alias, tum fi ex ebrietate Eoc contiii-gatjita affeâus feptima die moritur.Minus tarnen moriutur qui ex ebrietate taie quid perpcrfi funt,amp; voce pri uati perinanferunt. Nam fi eadem die,aut portera, aut tertia vocem edant.fani euadut.faciunt autem hoc aliqui ex ebrie-late, amp;nbsp;neutri moriuntur. Ht rternutationes fortes inducerc oportet,amp; infufum per clyrtcrem iniicere,quod bilem vehementer ducat. Quôd fi fenfum æger receperit, Thapfi.æ fiic- Medeîit. cum in multa calida aqua dato,quo quàm citiffïme rcuomat. Poftea attenuâto,amp; à vino prohibeto per fepté dies. Detra-kendus eft ôe à lingua fangui$,fiyenâ côprehenderc pofTis.
Phreni-
-ocr page 438-HIPPOCR.ATIS LIBER III,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phrenitides. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D
PHrenitides fiyat etiam ex aliis morbis.Patiuntur autetn segri hæc.feptum tranfuerfum dolent, vt ne contingers quidem permittant.amp; febiis accedit,amp; mente mouentur, intends oculis vident,amp; aliafimiliafaciunthis qui pçripneu monia affedi funt,vbi fane in peripneumonia mente inoué-tur_ Hoc modo aiFedum calefacere oportet calefaâoriis MedeU. turaidis Si potionibus, excepto vino. Et fi quidem fieri pp-teritjfurfum purgare,amp; per tuffim ac fpuitioncni educere o-portet,quemadmodum in peripneumonia,Jin minus, infer-na aluus præparanda cft,vt egerat.Humedato autempotio-nibus,hoc enim conducit.Morbus autem lethalis eft.Mpriiî-tur ent tertia,aut quinta,aut feptima die.Si vero lenitcr cor-ripiatjiudicat relut peripneumonia.
Angina.
Ab Angina appella fufifocatur Homo, Sc in faucibus ma« gis ipfi inhærere videtur,amp; neque faliuam,neque quic-quam aliud detraliit,amp; ocuU affedi funt ac prominent,veluç Itrangulatis ,amp; intente per ipfosvidet, 5c ipfos conuertere non poteft,amp; anxius eft,amp; exilit frequenter,amp; facies Sc fauces ardent,immo etiam colluin.At videntibus nihil mali ha-, bere videtur. Sc videt ac audit obtufius, Sc præ fuffocatione non intelligit, neque quid dicat, neque quid audiat, aut fa-ciat. Verum hians decumbit faliuam fundens,ac talia facies, Hic quinta,aut feptima, aut nona die moritur,
Leuis angina paracynanche appcllata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F
At vbi horum fignorum quid abfuerit, laxiorem morbu fignificat,quem paracynanchen vocant. Huicvenäfe-care oportet,maxime fub mamma . Concomitatur enim hac parte ex pulmone ipiritus calidus. Oportet quoq; deorfum purgare medicamento, aut per clyfterem.Fiftulas itemde-trudere cóuenit in fauces iuxta maxillas,quo foiritus ad pul monem trahatur. Et faciendum vti quam citiinme fpuat, Sc pulmo gracilis fiat. Et fuifitus fiat per hyflbpum Cilieiutn, fulphqr,amp; bitumen !amp; attrahat amp;nbsp;per fiftulas,amp; per nares,vt exeat pituita . Fauces Sc lingua confricentur his quæ pitui-tam ducunt.Et vençfub lingua feccntur.Sed Sc à cubiusfan guisdimittatur,fi vires validæfuerint. A vinoabftineat,amp; ptifanæ fuccum tenue forbeat. Polbua veto remiferit mor-
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,amp;
-ocr page 439-DE MÔRBIî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^î
4 bus,5:iamcibosguftarit,elatcriorecentipurgato,vtncin aliud malum incidat.
Morbuî regius.
A 4 Orbus fcgius huiufinodi acucut eft, ti cito occidir« iVX Color totus mali corium valde refert, amp;nbsp;cum virore pallidus eft, «juales funt lacerti cum virore pallicantes. Cô-iîmilc eftetiam corpus:amp; in vrina fubfidct velut eruum ful-uum,amp; febris ac horror debilis habet. Q^andoque etiâ^e-ftimenta ferre non poteft,fed mordetur ac raditur lt;nbsp;Et mane quum cibum non accepit,vifcera plerunque lancinantur, Et quum quis ipfum excitât,aut alloquitur,non patitur. Hic pie runque in quatuordecim dicbus moritur.Has fi efFugerit,fa-B nus euadit.Oportet autem ipfum calidalauare,amp; aquâmul-fam bibendain dare, ita vt de nucibus Thafiis decorticatis, Sc abfinthij corna,æquis portionibus acceptis,amp; de anifo cri brato dimidia parte ammixta, obolos très ieiunus ex ilia bi-hai,amp; rurfus dum cubitum it hanc aquam mulfam fumat.Bi-bai etiara vinum vêtus tenue,5c forbitionibus vtatur. Nec 4 cibis abftineat.
Tetanus.
Vum diftentiones Tetani appellati, corripuerint, ma-V^dla; figent velut ligna,5c os aperire nô poflunt, 5c o-culi lachrymantur ac diftorquentur,5c dorfum ri get,amp; crura contraherc nô poffunt, fimiliter neque manus, amp;nbsp;faciès rubicunda cft,5c valde dolet,5c vbi moriturus eft,5c C potuin,amp; forbitionem ,5c pituitam per nares reuomit. Hic tertia die, aut quinta, aut feptima, aut decimaquarta périt. Vbi vero has eftugerit,fanus euadit.Huic catapotia ex pipe-re 5c veratro nigro deuoranda dato ; 5c iufculum volucrium pingue calidum.Inducenda: funt etiam fones ac multç fter-nutationes,5c fomenta adhibenda. Quum autem fomentis nonvtitur,calefaâoriahumida aepinguia vndequaquein veficis ac vtriculis apponantur,maxime tarnen ad pactes do-lentes,5c calido oleo multo ac farpe illinatur.
Opifthotonos.
QVum autem diftentio in pofteriotes partes, opifthoto-nos appellata tenuerit, reliqua quidem plerunque ea* dem funt. Verum in pofteriores pattes conuelli-tur)5c vocifetatur aliquando, Sc dolores emetgunt veheipi-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tegt;A
-ocr page 440-HIPPOCRATIS LIBER HI.
tcs,amp; crura interdum contrahcre non peimittit, neque ma- D nus cxtendere. Sunt enim cubiti incuruati, amp;nbsp;digiti inpugnum contraQi, amp;nbsp;pollicem plcrunque aliis digitis cótinet, èc clamat,amp; nugas garnt quandoque. Sc non potcft feipfum continere,fed ahquando exilit,vbi dolor premit,quum vero dolor rcmittit, quictem habet. Aliquando etiam vox inter-cipiturfimulvtmorbocorripiuntur ,autinfaniamp; atrabile pÂiti fiunt. Hi tertia die moriuntur voce foluta, amp;nbsp;reuo-munt pernares.Si veto effugerint decimumquartum dieni) Mfddit, fani fiunt.Curandus hic eft vclut fupcrior. QjJod fi voles,etiam fic facies. Aquam frigidam plurimam fuperfundito ,amp; poftea veftimenta tenuia,pura,ac calida fupcrintegito. Igné autem tunc non adhibeto.Hoc auxilium amp;nbsp;ad tétanos,amp; ad j opifthotonos adhibcre oportet.
Voluuli.
VOluuli fiunt qUum fupernus vctriculus calefcit, infer-nus veto frigefcit. Reficcatur enim fimul inteftinum, amp;nbsp;præ inflaminationis caliditate obturator, vt neque flatus, neque cibi pertranfcant,fed venter durus fit, amp;nbsp;quandoque vomat,primum pituitofa,deinde biliofa, poftremuin ftercus. Et xgerfitim habet ac dolorem, maxime circa præcordia. Verum Scrotum ventrem dolet,amp; inflatus eft, Aaniiiis eft, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febres corripiunt,Sc fiunt maxime feptima die. Hos fic cu
rare oportet. Supernura ventriculum quàm citiflîme purga-to,Sc fanguinemdecapiteac cubitis detrahito,vt fupernaal uns calelcere definat, amp;nbsp;parte.s fupra feptum tranfuerfum fri f gefacito.excepto corde.Infernas autem calefacito , homine in folio aqua: calidæ collocato,ac femper oleo illito.Calefa-Qoria quoquehumida apponito. Et glandulamdemellefo-lum decern digitorum longitudinis facito, Sc ex fumina an-teriori parte fel taiirinuin oblinito ,atquefic bis ac ter fub-dito.quo omnia combufta ftercora circa rcQum ac princcpi inteftinum contenta educas.Et fi qiiidem fic obedient, poftea clyfteremadhibeto.Sin minus, follem fabrilem indito, Sc in ventrem flatum immittito, à quo Sc ventrem, amp;nbsp;inte-ftini cótraQionem diftcndas. Deinde extrafto folle, clyfte-remadhibeto.Sit autem infufumperclyftereminiicienduni paratum non ex valde calefaQoriis, fed ex his qu.T ftercora difibluunt ac colliquant.Poftea obturata per Ipongiam fede,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in aqua
-ocr page 441-ÖE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7g
In äqua calida delideat contincns clyfteris infufum.Et fi hoe Infuiümfufceperit.amp;rurfusdimiferitjfanuseuadit. Cx~ Ttefperat terum priore tempore mei optimum delingat,amp; vinum (plé- tio huiiu didumvernaculum bibat.Quod lï völuulo amoto,febris ip- martiquj fum corripiat.defperatus eft. FortaiTis enim amp;nbsp;inferna aluus folüta ipfum occident.
Peripnéuttionla.
T) Eripneumonia talia facit.Febris acuta tenet, amp;nbsp;fpirAim X frequentem ac calidum refpirat,8E aUxietas adelt,amp; im-potentia,amp; iaâatio,amp; dolor fub fcapulas, amp;nbsp;ad clauiculam, amp;nbsp;ad mammam,amp; grauitas in peöorc, qiüdoque etiam de-lytium.QuiJjin dolorem non fentiunt, donee tuffire ince-j perint. Verum bic morbus diuturnioracdifficiliorillo eft.
Saliuam tenuem ac Ipumofam primum fpuit. Lingua flaua eft.Verum progreflu temporis nigrefcit. Si igitur in princi-piojiigrefcat,citiusmoibus finitur. Sinpofter)us,tardiu$. Tandem veto etiam rumpitur lingua,amp; ft digitum apponas, inhæiet.AtliberatiOnem à morbo fignificat lingua,limiliter velut in plcuiitide.Hæc autem patitur homo,minimum die-bus quatuordecim,ad fummum rnaamp; viginti,amp; per hoe té-pus tuflit vchementer,amp; vnà cum tulfi purgatur, primum fa liuamultaamp;fpuntoü.Septima vero Sc oóauadie vbi febris in vigore fuerit, fi humida fit peripneumonia, craflior pro-dieritïfin minus,non.Nona vero amp;nbsp;décima, cum virore pallida ac fubcruenta.Duodecima autem vfquc decimamquar-
C tam,multaamp; purulenta.Atque hoe in Eis contingit; quorum naturæjc corporis affeâioneshumidæ funt,amp;. morbus for-tis eft. Qupruin vero amp;nbsp;natura,amp; morbi conftitutio ficca eft, in Eis minus. Si quidem igitur décima quarta die reficcatus fuerit,amp; nonampliuspurulentum tufiïendo reieccrit, fanus eft.SinnlinuS(adduodeuigefimam,amp; vigefimam primam animum aduerte, Sc fi quidem tune (putuni illud quieucritj euadit.Sin minus,interroga ipfum, an dülcior fit faliua, Sc fi affirmauerit hoe, fcitó pulmoncm ipfi fuppuratum efle , Sc turulenii morbus annum durabit.fi non in quadraginta diebus pus e- pnlnionit duxerit. Si veroinfuauem faUuam efle dixerit ,ftatus morbi lethalls eft. Verum in primis dieb’ bi maxime manifefti fiüt.
Si enim putrefaâum ac purulentó expnerit 'in diebus duo-but aeViginti, amp;nbsp;nonexulceratusfuerit, euadit. Sin minus, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non,Hat«
-ocr page 442-HIPPOCRATIS LIBER III.
non. Hxc peripneumonia nihil abeft ab affedionibus qu« D in pulmone funt.Si igicur aliquid harum affedionum abfue rit.cognofcere oponet amp;nbsp;quæ ægrotus mala habeat, Si qu® medicus aggredi debeat.Si vcro pauca horum fignorum ha-bu eric,ne decipiatur.Nam perniciofa non eft pcripneumo-nia,fed mollis. Carterumperipneumoniam hoc modo cu* rate oportet.Non ramen peccabit,{i quis etiampleuritide» amp;nbsp;^renitidem ira curare aggrediatur. nbsp;Primiim caput le-
qius facere incipe,quo nihil influât ad pedus. Primis aucem diebus forbiciones lint dulciores. Sic enim id quod cófedit ac compadum cft,pociflimum elueris ac commoueris. Qua^ ta die amp;nbsp;quinta ac fexta,non amplius dulces,fed piiigues.N* ad fputum furfum exfcreandum conducunt. Si rero pro la- £ tione Ipuere non poflit,ex pharmacis furfum educctibus dato. Aluum aucem in primis quatuor aut quinque diebus fub-ducere oportet,amp; hoc paulo amplius, quo amp;nbsp;febres obtufio-res fint,amp; dolores leuiores.Quum aucem cuacuatus fuerit,4c corpore debilis,infernam aluum tertio quoque die deorfum commoueto,quo amp;nbsp;corpus potés fit, amp;nbsp;fuperna: regiones hu Venter ’ exortes.Nam fi multus humor infra fecedat, à quinta . ƒ•. nbsp;nbsp;nbsp;die,mortem inducit.Infra enim humore fecedente, fuperna:
. nbsp;nbsp;nbsp;. partes reficcantur, Si fputi purgatio furfumnon prodit. O-
»eeet porter igitur Si infernam aluum,neque valde fuppreflam ef-ie.vt ne febres fint acut.-e:neque valde cgererc,quo faliua fur fum ediici pofllt,amp; æger viribus valent. At medicamenta fur fum educentia,fexta Si feptima ac nona die,amp; morbo adhuc p vlterius pro2reiro,magis exhibeto.Sitautem medicamentu, veratrum album,chapfia,elaeeriuin reccns,fingula iquis pot tionibus.Quod fi faliua non probe purgetur, amp;nbsp;fpiritus fue-rit frequens,amp; purgatio non prxualeat, prædicendû eft nullam fpem vitæ reliquam cfle,fi purgatione nihil eflRcerepof-fit. Sed amp;nbsp;alia facienda funt qux in peripneumonia fieri fo-lent.fiinfernaaluusminifterium fuum probe obierit. Quin amp;nbsp;aliter facere curatioue oportet. A prima die initio fum-Curatie al ^^ri magni conchulam maiorem dato, dauci amp;nbsp;vrtic.e r* tera. triufque itideni vnam.finapis amp;nbsp;rutæ quantum tribus digi ris comprehendere potes. Si fuccum filphij magnitudinefabs-H.rc in aceto dulci Si aquapermixta Si diluta acexcolata, ieiuno tepida bibenda dato.Poftquam veto purum exfpuete
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœpotitj
-ocr page 443-DE MORBIS.
177
A CŒpeiit, »ri conchulam maiorem.amp; fefamum, 8c amygdala» • purgatas , in aceto dulci aqua dilute bibenda praebeto.Si veto magis ducere voles, radicis Capparis cotticena bis atn-mifeeto.
Pleuritis.
QVum pleuritis apprebenderitîbec patitur.Dolor latus,
amp; febris 8t borrot tenet, 8c frequetem fpiritum
8c ereâæ ceruicis fpiratio vrgct,8c tulfiendo rcii-tit fubbiliofa.velut à malt punici corio, fi non ruptiones ba-buetit.Si veto babucrit,etiam fanguinem àruptionibus .Eft autem 8c fanguinea pleuritis,in qua fubetuenta teiicit,Et eft quidcmbiliofa,tnitior,fi non ruptiones æger babeattfin nai-nus,dolorofiot quidena eft, fed nonletbalior. At fanguinea fottis,8c dolorofa, Scletbalis eft. Quuin igitut affueritfînaul fingultus, fimulque cutn faliua fanguinis grumos nigros tuf-(iendo teiecerit, feptitna die moritut. Si veto dies dece trâf-gtetfus fuetit,àplcuritide quidena fanus fit, verum vigefima fupçutatut,8c pus tuffiendo reiicit,demum veto teuomit, 8c
l non aàeo facilis curatu eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pleutitides ficcæ.
l ^VntScficcæplcutitidesfine fputo,Verumbx difficile» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt. ludicationes autem fimiles aliis funt, fed ampliore
1 in potu bumeftatione opus babent quàm alix. Biliofx veto l 8c fanguinex,nona 8c vndecima die iudicant,atque bi magi» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fani fiunt. At fi à principio quidem molles quidam tcnuetini
1 C Colores,à quinta veto ac fexta die acuti ,bi vfque ad duode-cimum petueniunt,8c nô valde effugiunt ,Peticùluin autem
\ maxime eft,vfque ad feptimum. Immo etiam vfque ad duo-\ decimum.Poft bas veto fanantur. Qnx veto ab initio molles \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,à feptima autem 8c oCtaua acutx, ad decimumquartunx
\ iudicant,8c fani fiunt.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pleuritis ex dorfo.
\ quot;TSleuritis ad dotfum intantum ab aliis diffett, dotfum do \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1, let velut ex plaga,8c fufpirat, 8c acetuatim tefpirat. fti-
\ tim autem fpuitpauca,8c corpus delaffatur.Tertia autquar«
\ ta die faniem mingit fuberuentam .Moritur autem maxime \ quinta dieifin min* ,feptima.Has fi effugeTit,vixetit,Et mor-bjislenis eft ac minus letbalis.Cuftodire tarnen opottetvfqt ad decimumquattum.Poftea veto fanus cuadit. Cxtetum
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I quibufdan»
-ocr page 444-HIPPOCRATIS LIBER. 11 T.
• quibufdam pleunticis faliua quidem pura ell, miSio autem n cruet) ta,vsluc.ferofa d carnibus aifatis fanies.dolores vero a-cuti per fpinam ad pedus,amp; ad inguen tcndunt.Hic ß feptr-inum diem efiugerit/anus fit.At li alicui in bis pleuritidibus contingat dorfum rubefieri humeros calefcere, amp;nbsp;inter defidendum grauari.St venter exturbetur egeftione cum ri-rorc palUda, ac valde graueolenti, hie propter ventris ege-ftioirenijVigefima prinw die moritur. Has fi effiigerit, fanus fit. Qmbus autem ftatim fputa varia funt, amp;nbsp;dolores valJe acuti,bi tertia die moriuntur.Hanc autem tranfgreffi, fane-fcunt.Qui vero fanus non fit feptima,aut nona, aut décima, hic fuppuïari incipit. Melius eft autem fuppuratum fieri,et-iamfi dolorofum tit.Minus enim lethale elt.Pono fupra om- I nia relata figna,in vnaquaque pleurkide confiderareoportet linguam.Si enim bulla fubliuida fiat in lingua,velut ferro in oleum tindo,fi quidem inprincipio fiat a(pera,difficilior eft morbi emotio, amp;nbsp;necefle eftfanguincm tulfiendo reiice-re,in diebus quibus id fieri oportct.Si vero fadomorbi pro-greftufiat,iudicationesquidem contingent ad deeirauin-HedelA quartum diem,Verum neceffe eft fanguinem ipuere. Habet autem fe res de liberatione ab hoc morbo,hoc modo.Si qili-dem tertia die inceperit maturari ac expui , citius liberabi-lur.Si vero pofterius maturefcat,pofteFius iudicationes fitit, quemadmodum in capitis fignis. Dolores porro in omni pleuritide,plerunqucmagi$ interdiu quàm nodu leuiores fiunt.Curare vero pleuritidas hoc modo oportet, vtplurimfi velutpbrenitidem amp;peripneumoniam,præterquam quod hie b-ilneis calidis amp;nbsp;vino dulci vtendura cft.Si igitur prima aut fecunda die poftquam inuafit, rgrum accefleris, li fter-cusprodiit purum, aut leuiter biliofum amp;nbsp;modicu, infufum ex Thapfia per clyfterem iniicito.Si vero aluus eoniniota,no du quidem egerat, poftridie vero dolor Sr tomien vexet, rurfus clyfterem adbibeto . At fi arger biliofiis fit natura, K non purgatus correptus fuerit à morbo, priufquam faliuam biliofam expuat.etiam medicamento bilem probe purgato. Si vero iam expuat biliofa,mcdicamentum ne dederis. Si e-nim dederis,fputum furfum prodire non poterit.fed feptima aut nona die fuffocabitur , maxime fi précordia doleant. Qu^d fi ad dolores in lateribus etiam prxeordia doleant,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clyfterem
-ocr page 445-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17:
A clyfteremadhibereoportct.amp;inpotuieiunobibendâmda- • re, Ariftolochiam, bylTopum, cuminurn, filpbiurn, péplum, mecona appellatuin album, florem æris, mel, acecuin, Si a-quatn-Et per médicamenta quidem ita primas curationes fi cere opottct.Reliqua vero fie fe habent.Mulca calida pro viribus ægri lauato,capite excepto.amp; quura iudicaciones funt, dolentes locos humidis foraentis tepefacito, amp;nbsp;oleo ülini-lo.Quum vero impetu fertur morbus,amp; ægrum k meoicun» i curationibus quiefeere conuenit, ne quid mali inducatur, Dandus autem eft ptifanæ fuccus coâus, aliquanto craffîor fpilfitudine mellis. Poft balnea etiam vinum dulce amp;nbsp;aquo-fuin bibenduin eft, non frigidum, modicum, ex angufti oris
J pocillo,amp; vbi tuffes inuaferint, amplius bibendum k quàm maxime exfcrcandum,8c potu humedandû, quo pulmo hu-midior faâus, faciUus ac citius fputum reddat, amp;nbsp;tuflis minus affligât.Sedamp; mali punici dulcis vinofi fuccum,laâe ca prino modico,amp; melle ammixto,paulatim farpe dato, k no-ûuamp;interdiu,amp;fomnumquàm maxime prohibeto ,quo purgatio amp;nbsp;citius k copiofior fiat. At vero fanguineam Pleuritü pleuritidcin fie curare oportet. Poft iudicationes cibis leui- b.«««»/ busreficito,amp;quietemagat,amp;nimiumcaueatfolcm,ven- d(f tos,repletiones,acida,falfa,pinguia,funium,flatus in aluo,la-borem,venerem,Si enim morbus recidiuarit,mors fequetur. în expuitionibus autem fi dolor habeat, k expuere nô pof-fît,ieiuno æris florem dato, magnitudinc oliuæ, k fucci fil-ç pbij dimidium eius,amp; trifolij feminis modicum,Hçc ei mel le dslingat. Aut piperis grana quinque, k fucci filphij ma-gnitudinem fabæ,mel,acetum, k aquam, ieiuno tepida bi-benda præbeto.Hoc eti am dolores fedat. Quod fi pro ratio-ne fpuere non poffit,fed moretur fputum hærens in ipfo, amp;nbsp;ftertat in peaore,ari inagni radicis conchulam maiotem, k oleum ac acetum mixta dato, amp;nbsp;acctum aqua dilutum infu-pcr bibat. Aliud forte. Florem æris magnitudinc fab.T, k nitrum affatum dupl.a portionc , k hyfTopi quantum tribus digitis comprehendi poteft, melli mifeeto, amp;nbsp;aquam ac oleum modicum adftillato,amp; tepefafta in conchula maiore infundito,vt ne fufFocetur.Hoc etiam in peripneumonia fa-cere oportet, fi non purgetur. Si vero neque ftertat, neque velut oportet (puat, capparis fruâus quantum tribus digitis
X ij compte-
-ocr page 446-HIPPOCRATIS LIBER III.
• eomprehendi poteft, amp;nbsp;piper, amp;nbsp;nitruni modicum, amp;nbsp;mel, P amp;nbsp;acetura, aquam niifceto, atque hæc tepida forbenda præbeto, Altera die eadeni in aceto,melle, amp;nbsp;aqiiaferuefa-da forbeat. Hoc etiam ftertentibus dato, amp;nbsp;his qui purgari non poflunt.At (i fortius facere voles, hylTopi Si finapis, amp;nbsp;nallurtij concham maiorem, melle amp;nbsp;aqua terito, amp;nbsp;ieruc-fada ac excolata,tepida forbenda dato . Atque hoc modo hi m*bi curati fanantur, fi non quidfputiin pulmone reli-dum pus fiat,à quo arida tuflis fequitur, Si febris ac horror craergunt,amp; ercda ceruice ipiratio tenet, Si frequentem Si aceruatam reipirationem aiger habet, Si vox paulo grauior fit,amp; color cum calore faciem occupât. Progreflu vero temporis, morbus magis manifeftus redditur. Hunc fi intra de- E cem dies fufceperis, vbi vidu amp;nbsp;balneo calido calefeceris. medicamentum quod pus ducat in pulmonem infundito, a-liisquepus duccntibus vtitor, atque ficvelut fuppuratovi-dus rationem pr.-efcribas.Caput quoq; reficcato, vt ne quid influât. Si veroex eo quod inpulmonem infuium eft,pus no educatur, rumpiturhocipfum ex pulmone in thoracein, amp;nbsp;poft ruptionem fanus efle videtur, quoniam ex anguftia ad amplam capacitatem pusperuenit,5t fpiritus quem refpi-rando attrahimus in pulmone locum ac federn habet. Verum progrediente tempore pedus pure impletur, amp;nbsp;tufles, amp;nbsp;fe-brcs,amp; all) dolores omnes magis ipfum premunt, amp;nbsp;morbus inclarefcit.Huncpofteruptionem per quindecira dies fine-re oportet, quo pus rurfus maturefcat,Nam ex eo quodpus F ad ampliorem locum deuenit.perfrigeratum eft, amp;nbsp;id quod inthoracehumidi erat ad feipfum attraxit, itavt ipfum fit femiputrcfadum.Siquidem igitur fimlponte expuiinci-piat in hoc tempore, bene eft.Sin minus, medicamentisaut potionibus opem ferre oportet, in vltimis ex quindecim il-lis diebus, feftinando ad corporis excitationem antea quam magis affligatur,ita vt caput purum cuftodias, influxionuifl gratia.Si vero non fpuatur, fed fuifignificationem ad latera pr.-ebeatjfccato aut vrito. At fi neque ijwatur, neque adlate-ra de fe fignificationem pr.Tbeat, vbi multa calida ieiunum Iauafti,amp; neque potu vfum in firma fella locafti, alter ex hu-meris ipfum apprehendat,tu vero concute ipfum,aure ad latera admotâ,quo percipias ex vtra parte fignificationem fui
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præbeat.
-ocr page 447-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I7J
, prsbeat.Optandumautemeffet ex fîniftra.Nam dextras • vrere aut fecare lethalius eft. Quanto eniin robuftiores funt dextræ pattes, tanto etiam foitiores æorbi in ipfîs fiunt. Qwd fi prx ctaffitudine, humor non fluâuet, neque ftre-pi tus fit in peâore, verum fpititum frequentem trahat,8c pedes inturaefcant, Si tufficula aliqua adfit, ne te decipiant, næCjfed thoracem pure plenum erfe probe noris. Proi^^e in terra erettiade liquida, amp;nbsp;valde trita ac tepida,linteum tenue tingito , eoque thoracem circumcirca integito, amp;nbsp;qua parteprimum reficcatum fuerit.ea fecato aut vrito, quàm proxime ad feptum tranfuerlum, cauendo tarnen ne hoc ip-futn lædas. Si veto voles, ipfam terrain eretriadem illinito, J amp;nbsp;fiiniliter velut in linteo confîderato. Multi fimul illinunt, nequæprimumillinuntut teficcentur .Poft feûionem aut vftionem,linamento ex lino crudo vtere,amp; paulatim pus e-mitte.Caterum vbi fecare vel vrere voles,corpori in cadem figura,in qua inter fecandum aut vrendum futurum eft,no-tani imprimito,vt ne cutis te decipiat, fi in figutæ tranfmu-tatione futfum aut deorfum magis cedat. Sed amp;nbsp;tuffes vita-reoportet ex viau,vt nerurfus pus reuellant adpulmonem. Malumenim hoc eftiquare perraittendum eft vt ad feélionc quàm citiffime teficcetur.Poftquain veto duodccima affue-tit dies,reliquuinpus totum emittito , amp;nbsp;ex linteo lin.imen-turnindito, amp;nbsp;bis in die pus emittito , amp;nbsp;ventrem fupernum ex viâu quàm maxime reficcato. Atqiic hoc modo oportet C etiam fuppurationes ex vulneribus,amp; ex peripneumonia; amp;nbsp;ex magnis deftillationibus, amp;nbsp;pulmone ad lateres prolapfo, confidetare ac curare.
Ptigefaâoriæpotiones in febre ardenti.
Î^Rigefaâotiaspotiones infebribus arden tibus quando volesb'bendas dato. Sunt autem multarum operationfi. alia* enim miâionem inducunt, aliæ alui egeftionem, aliæ vttunquepr.xftant,aliæ neutrum,aliæ folum frigefaciunt,ve-lutfiquisin vas aquæ feruentis frigidam aquam infundat, autipfum vas adfrigidum ventum exponat. Dabit itaque a-lias aliis.Neque enim dulces omnibus conducunt , neque a-cerbæ,nequeeadem omnesbiberc poffunt. i. Pauorum ficcorumheminarumduatummenfurarnaquamacerato, 8c conterens guftato don^ fubdulcis aqua fiat, deinde exco-z iij lato ,8c
-ocr page 448-HIPPOCRATIS LIBER. I lï.
• Uto,amp;iniedi$apiisbibendain dato. i i.Seminis linia- D cetabulutn, aquæ heminis decem aSulïs, in noua olla pranis impofita coquito ac fernere finito vt tranipirent, donee fuc cusadtaâum pinguis (iat. i i i. Aquam mulfam aquo-fam ad dimidias coquito, deinde apio iniedo frigidam pan latim exhibeto. 111 i. Ordeum Acliilleum magnumac ple^m heminx menfura ficcato,amp; acutis fpicis ablatis, vbi probe laueris, aqux congio afFufo coquito ad dimidias, fri-gefacito ac bibendum dato, v. Cumini Aetliiopici heminx decimx parti,tres aqux femicongios affunde, amp;nbsp;olla lu-to pilofo oblita,donec tertia pars reftet feruerc fine,amp; frigi-dara hanc ad omnein ardentem aliamque febrera exhibe.
V I. Aquam cotleftemipfam per feipfamprxbe. S V I j. Ptifanx heminx congio aqux afFufo, .id dimidias coquito.deinde excolato,amp; apiis inieâis frigidam dato.
V I I i.Profütamp; vinaalbaaquofaexruispaiTis. i x.Pro-funt amp;nbsp;vuarum palfarum expreflarum retrimenta aquofa.
X. Vuarum paflarum albarum exéptis vinaceis heminam, radicum quinquefolij manipulum, tundito ,amp; aflFufis aqux heminis viginti,ad dimidias coquito, amp;nbsp;frigidam hanc pau-latimbibendâdato, x i.Adfarinxordciplenicraffæchœ nicem dimidiam,aqux congium afFundas, 5c quum iam in-tumefcunt craflx farinx partes, manibus teras, donee aqua alba fiat',5c adianti pugillo inieéfo,fub dio pet noäein expo nito,ac exhibeto. x i i. Quorum trium aut quatuor can-didum,in aqux congio coneufTum bibat.Hoc valde frigefa-cit, 5c xgrum ad aluum exonerandam conturbat.
X I I i.Ordei torrefadiprobe loti ehoenicc dimidia,in a-que cógio bis aut ter feruerc (ïnito,5c fngida hac exhibeto.
X I I 1 1. PtifanxfuccumeoQumtenuem,5cvinum dulce dato.Hoc vrina duciç. x v. Cucumcris peponis eorio nu dati pollinem ex aqua prxbcto. Hxc potio vrinam ciet/ri-gefacit, 5c fitim fedat. x v i. Eruuminaquaprxcoquito, deinde ollam uouam,in maiore ollam aqua plenaponito, 5{ alia aqua eruo afFufa, ad modicû tempus coquito. poftea vbi codû fuerit eruum, tertiâ aqux partem reliquam excolatam bibendam dato.ita vt ad fingulos cyathos, 5c cucumeris ,5c erui pollinem infpergas. Hoc conftanter fitim fedat.
K V i i.Vinû Thafiû vet*partevaa,cûvigintiquinqiaflii{ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partibus
-ocr page 449-D£ MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJo
A partibus dato.' x▼ 11 i.Trifolium, cucumerispoUinem, amp;nbsp;• cralTam ordei farinatn in aqua macerato, amp;nbsp;hanc bibcndam dato. XI x.Apij manipulos tres, puiegij pugillos duos, in aeeti heminis decem ad tertias coquito. Hoe melle amp;nbsp;aqua dilutû,aquofum bibat,adianti pugiUo inieâo.Hoc vrinâ du-cit,amp; aluum foluit. x x .Mala odorata dulcia côtundito, Sc. aquamacerato,aquâbibendâdato, x xi.Mala cyt^nea eodem modo,fi alausfoluta fuerit in febre ardente, x xi i. Qupdfî morbus regius infuper corripiat,vuç paflæ albæex-emptis vinaceis,amp; cicerum alborum, vtrorumque dimidiam heminam, amp;nbsp;ordei Achillei magni ac pleni tantumdem, amp;nbsp;cnici tantundé,aquæ herninas decem,amp; apium, amp;nbsp;métam,amp;
J coriandrum,defingulisparum,teritodonee placide aqua dulcefcat,amp; adiâti pogillo pollea inieélo, vbi fîib dio per no âem expofuifti exhibeto. Potes etiam alia bis fimilia imita-ri.Omnia veto per noélcmfub dio expofita dabis febrienti, exceptis bis quibus alui plus quàm côuenit fluunt. x x ii l. Puleeij pueillos tres,apij duplum.in vino diluto coquito ae exbjoeto: boe yriaatn ciçt,Sç bilcm per aluum tralrit-
HIPPOCRATIS COI
DE MORBISLIBER 1111.
I4U0 Cûnwrio mçdico fgt;hyßco interprété,
D hominis générât jenem de otn-nibus amp;nbsp;viri amp;nbsp;muberis partibus cm gene~ fernen progreifiim, amp;nbsp;in vterum raüoni cSi muliebrem illapfiiin condenfatur, ferunt. temporeque veniente natura hominis forma referens exipfopro-ducitur. Habet autem amp;nbsp;mulier,amp; vir, quatuor fpecies humoris in corpore,à quibus morbi fiunt, qui non à violentia aliqua fiunt. Sunt
2 iiij aut£
-ocr page 450-HIPPOCRATIS LIBIR. IHI.
äutemïpecies hæ,Pituita,Sanguis, Bilij,amp; Hydrops fiue a- D “O“ minima,nequc debiliflimajin fernen pro-
cedit portio. Et quia animal fecundum parentes nafcitur, tothumorumfpecies,amp; fanorumamp; morboforum infeipfo habet. Oftendam autem quç in vnaquaque harum fpecie-rum amp;nbsp;plura amp;nbsp;pauciora in corpore fiunt,amp; à quo ægrotant. Et quód morbi in imparibus diebus iudicantur. Et quæ fint morftirum principia. Et qualia fingula ex ipfis in corpora efficiantjVt morbum inducant. amp;nbsp;à quo rigor febrilis fiat, amp;nbsp;cur poft ipfiim febris irruit. Primum autem demonftrare yo lo, quomodo bilis, amp;nbsp;fanguis,amp; hydrops, amp;nbsp;pituita, copio-fiora amp;nbsp;pauciora fiant à cibis amp;nbsp;potibus,hoc modo. Ventriculus diim plenus eft, omnium horum corpori fons eft. j Verum vbi vacuus eft, corpore fruitur colliquefcente. Sunt Quiiuor autem amp;nbsp;alij fontes quatuor, à qmbus vnufquifque horum torp«ru humorum in corpus procedit,poftquam fané ipfi à ventricu-faatit. lo acceperunt ; amp;nbsp;hi quoque fontes vbi euacuantur, de corpore fruuntur.Sed amp;nbsp;ipfum corpus attrahit, vbi ventriculus Cw figui in feiplb quid habuerit.Et fané fanguini fons eft cor, pitui-fiit font, tx caput, Aquæ fplen. Bill locus folliculi in hepaie. hi funt taput pi- quatuor humoribus his fontes, ventriculo excepto. Ex his »«it«, lien autem maxime caui funt, Caput amp;nbsp;Splen, Nam in hoc ipfo 4q««,fcl maxima amplitudo eft. Verura de hoc paulo poftea dariiis lilif. dicam.Qmn Sc hæcfic fchabent. In omnibus cibis acpoii-bus amp;nbsp;biliofi quid eft, amp;nbsp;aquofi,amp; fanguinei, amp;nbsp;pituitofi : in alio plus,in alio minus. Quapropteramp; qu.-c eduntur ac bi- F buntur, alia aliis præftant ad fanitatem. Atque hæc mihi de Quu ptffa hoc diéta funt.Poftquam vero comcdit aut bibit homo, corbie corp’ pus in feipfum humorem relatura ex vétriculo,amp; fontes tra-hauriat. hunt per venas de ventriculo,fimilis humor fimilem, amp;nbsp;cor
pori diftribuunt.Quemadmodumetiamin plantis fimilis Terra ui- numor fimilem trahit de terra. Habet enim codé modo terrer. ra omnigenas in feipfa ac innumeras facultates. Quæcunq;
enim in ipfa nafcutör, his omnibus exiubet humoré fimilem vnicuique, qualem amp;nbsp;hoe ipfum quod nafcitur fibi fimilem, iuxta cognationem habet. amp;nbsp;trahit vnumquodque de terra Txpctif a' alimentum,quale etiam ipfum exiftit. Nam amp;nbsp;rofa de terra yua,i ro/ trahit talem humorem, qualis ipfa in potentia eft ! amp;nbsp;allium fi ^allio. de terra humorem eiufmodi trahit, quale ipfum in poten-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia eft.
-ocr page 451-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181
A tia eft.Et alia omnia terra: nafcentia,ex terra traliunt^ngu-iaiuxta feipfa. Si ctiim hæc tes non ita fe haberet, non na-feerentur plantæ fimilcs feminibus.Cui porro plantç in terra cognatus humot multo vberior eft quàm conuenit.ca planta ægrotat. Cui veto paucior quàin opportunuin eft, ea teficcatut. At fi ab initio non infit terræ humor, que planta iuxta cogna tioncm ttahat,nc germinate quidem poterit.ln-telUgentiam autem huius tci,quod fi non habeat plant9hu-morem fecundum naturam, ne ab initio quidem germinet, inde nobis fuppeditatur. Ionia cnim regio amp;nbsp;Peloponefus pro tempotibus anni à fole non minime calet ac illufttatur, vt fol nafcentibus è terra fufficere poffit,attamen fieri nö po £ ieft,multis ftuftta iam id tentantibus, vt in lonia aut Pelo-ponefoSilphiumnafcatur. Atin Libya fuafponte nafcitur. Silpbi««. Non enim eft neque in lonia,neque in Peloponefo,eiufmo-di humor qui ipfum alerc poffit. Q^m autem fint Scaliac multæmedicinæ.quas foie fufiiciente,regiones alere nö pof funt,aUævetofuafponteptoducunt,hoe ipfumeius quod nunc diflnrus fum confiderandi occafionem exbibet,quan-tumvideUcetlocusalteri loeoetiam valde vicinus ptæftet ad iucundi vini ptodudionem, fole æqualiter fufficiente. Hic etenim in terra humor eft, qui vinum fuaue exhibere po teft.illicnoneft. Suntetiam fylueftria nonpauca inlo-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co nafcenlia, quæ ad orgy æ feu cubitorum quatuor fpatium
tranflata; nafci minime competias. Non enim habet terra
\ C talem humorem tianflato, qualem illa fylueftribus plantis 1 exhibebat. Sum enim ex ipfis quædam venenofiotes, alix Diwerjtfer I humidiores,aliæ dulciores, aliæ ficciores, abæ afperiores, amp;nbsp;r« hunio-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innumetx aliæ aliter fe habent. Innumeræ enim fum in ip- rei.
1 fa terra facultates. Et propter hæc genera ptimum nihil al-I lerifimile ex terra produänm eft, quod non effet cogna-I tum.Et mibi fanè videmur hæ omnes plamx fylueftte s fuif- Prius /?!/ 1 fe,Ver«mhominesipfasmafucfeccrum,frudumferreeffi- uaticit eïlt;« 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citntes vnamquanque iuxta fuum fernen , Trahit enim fimi- fuerunt.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis humot fimilem ex terra,amp; ex hoe augefcit ac nutr jtur.amp;.
\ nullum ex terts nafcentibus altetifimile eft,quodnó æqua- Cihut po-I lem,nequefimilemhumoremcxterratrahat.Etomniaquæ tufqiquid l nafcuntur in cibi ac potus vfum venientia, multas faculta- feci ha-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes de terra ad fe ttahum,Sein omnibus eft aliquidpituitofi heat.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac
-ocr page 452-H1PPOCR.ATIS LIBER. 1111.
caput eu-CurHtuI« tfljlar.
ic fanguinei.Et ex hoc adco ad hanc demonftrationis necef D ûtate'm deueni,quód àcibis acpotibus in ventriculura pto-cedencibus trahit corpus, fecuiidum fontes quos nominauii fimilis humor fimilem per venas. Referam quoque aliud argumentum, quôdfingula prout relatum eft trahant,amp; fi; mul dicam,vnde pituita in corpore gignatur, Vbi quis câfeii comedit,aut aliquid acre.aut aliud quid edit aut bibit, quod pituftofum eft, ftatim ipfi ad os ac nares accurnt, atque hoc ita fieri partim omnes videmus,partim ita effe ctedere opor tet, ex his quæ ego referam. Aflero itaque, quod quantum in cibo aut potu pituitae ineft, illud vbi ad ventriculum per-uenit,partim corpus ad feipfum trahit,partim caput,vt quod cauum fit,amp; velut cucurbita corpori incumbat, ad fe trahit, , vtpote vifcoûexiftente pituita,ita vthanc alia per aliam * fequatur ad caput r amp;nbsp;quas quidem reccns ex cibo gen er a-tur pituita, in capite manet. Vetus autem, prout copiofior eft recens, ab ipfa violente extruditur. Quapropter vbi quis edit aut bibit aliquid pituitofi,exfcreat pituitam. Habet autem amp;nbsp;haec res fe hoc modo. Si vbi edit aut bibit quid pi-tuitofi homo,non rurfus exeat quod redundat,neque per os, neque per nares, neceffe eft ipfum manere in capite, aut ad corpus defeendere de capite, amp;nbsp;ad ventriculum peruenire. Ac optimum quidem fuerit,fi ad ventriculum perueniat. Exirc enim poterit vni cum ftercore, amp;nbsp;fi quidem multum fiierit ac humidum,ftercus humeftare poterit.Si vero modi-eum,non hoc efifecerit.At fi in capite maneat,multum dolo- j. ‘’S'**’ rem capiti exhibHcrit,quum in venis eft. Si vero modicum, non hoc fecerit.Significationem autem de fe præbet copio-fum ne fit an modicum. Quod fi ad corpus deueniat, atque illic alio humori ammixtum fuerit,fi quidem multa fuerit pi tuita,ftatira corpus læferitr fi vero pauca,nó adeô lædere po terit,quum magnum fit corpus, fi non amp;nbsp;aliud quoddaprin* cipium ipfi reliqufi fit.Verum temporis progreilu, fi alia pituita fuperaccedat,lædi vtiq; poflit.At fi corpus veficæacve triculo deleeet, atque hçc foras pcrferant,nihil mail ex iplâ habuerit.In hoc igitur fermone demonftratum eft,quomod0 caput pituita ex ventriculo trahat, amp;nbsp;fîmile adfimile peruc-piat,amp; fimulà me diâum eft.quomodo amp;nbsp;quarecopiofiorpi tuita hotnini à cibis ac potibus fiat. Nunc vero dicam de
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bile,
-ocr page 453-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8i
A^bile.qnomodo amp;nbsp;cur copiofior in corpore fiat, amp;nbsp;quomodo 9iîit. locus folliculi in bepate ipfam crahac. Habet fe res boc mo-do.Poftquam comedit Sc bibit bomo aliquid araari, quodq; aliäs biliofiim ac leue eft, copiofior etiam bilis fit in bepate, amp;ftatiindoletbepar,quodpuericor vocant,atqueboc iu fieri videmnSjSc darum nobis eft quod à cibo aut potu faéfu eft.Trahit etenim corpus in feipfum de cibis omneni nçdi-öutn humorem.Trahit etiam folliculus in bepate, quicquid iftbic bibofi ineft.£t fi dercpente multa bilis fiat, homo hepar dolet,amp; de ventre copiofior fit. Hoc enim contingente, procedit de vcteri bile propter multitudinem ad ventriculfi, amp;nbsp;ex hoc tormen ventriculo oboritut,amp; pats ipfius pet vefi-
I cam,pars per aluum cgreditur.atq; fic minima pars in homi-ne manet,amp; dolores ceflant. Si veto ncutrn horum conun-
gat,procedit primum devcteri bile ad corpus,diftribuitur e-nim ad ipfii: amp;nbsp;fi multa fuerit, ftatim fignificationc fui præ-bet ah) humori ammixta. Si veto modica, non adeô læîerit, quum magnum fit corpus, fi no Sc aliud quoddam principiu fuboriatur, Vetum temporis progreflu.fi aha bilis fuperacce-dat copiofior, hominem vtiq; Ixferit.Si vero non fuper ac-cedat,excolare illam potcrit corpus, vt amp;nbsp;bilis, amp;nbsp;qu.-ccunq; bihofa funtptodeant. Nam quæ in cibo ac potu fumuntur, alia aliorum medicamenta funt.Sic fane etiam alia quæcun-quclædentia funt medicamenta, vbi aliud ab alio in ventri-culumincidit, iua ipfius potcftate cauffam habens, id quod eft expellit,ac ipfum lacdit.At fi fuperaccedat alia bibs in corpore, ab his qua: in vcntriculum incidunt, morbus huic oboritur. nbsp;Atque in boc fermone iam ego decla-
raui,quomodo bilis, amp;nbsp;cur copiofior fiat in corpore, i cibis amp;nbsp;potibus: Sc quod trahit in feipfum folliculus in hepar, lu-xta fimibtiidincm id quodbibofijm eft à cibis ac potibus.
Nunc vero dicam de aqua,quomodo,8c cur copiofio r fiat in corpore,amp; quomodo fplen trahat in feipfum. Aflero au-tem vbi homo bibit amplius,amp; corpus,amp; iplenem, aquam in feipfa trahere ex ventriculo.Et fi plus traierint quàm oportet, ftatim hominem affligi, atque hoc ita fieri intelligunt quiconque homines fplenici ciiftunt. Poftquam autem tra-xitfplen, optimum eft, fi vetus aqua qua: infpleneinerat, ad veficam aut vÊtriçulum excoletur, amp;nbsp;per hæc expellatur.
DcaqiM hgt;dropc.
Uf.
Nam
-ocr page 454-HIPPOCRATIS LIBER IIII.
• Nam per fupernas regiones non purgatur aqua de fplene,ni- D fi quantum eius in vafis incft,quc de liene procedunuvcrum ad ventriculu St. veficam depurgatio fieri potcft. Si vçro hæc ad fluxionem apta non fuerint, neque aqua per ea foras ex-colctur,de fplene ad infernas partes aqua procedit, atqjift-hic alij humori mifcetur.Et fi quidem pauca fuerit,non fanè læfi^it.fed de corpore ad veficam,amp; ad ventriculum, per ve-
* nas excolari poterit.Sunt enim multæ ex hoe tendentes de-orfum.qnæ ex infernis partibus à feipfas trahunt, vbi ficcio-res fuerint quim prius erant.At fi alia aqua generetur,amp; ven tun triculus ac vefica forasnon expellant.fplen eleuatur,amp; infer/ quid nae corporis partes dolore afficiuntur. Atque hæc à me difta funt,quomodo amp;nbsp;cur aqua cepiofior generetur in corpore à E potu : amp;nbsp;quomodo fplen trahit, Nunc autem de fanguine dicam, quomodo St. cur amplior in corporegeneretur, Poft-quam bibit aut comedit homo aliquid quod fanguineiim eft, trahit quidem amp;nbsp;totum corpus in feipfum , trahit auté amp;nbsp;cor ftnguineu ad feipfum.Et vbi plus attraxit, non oboritur cor-Cor e«r ti3 di dolor.Eft enim cor res folida ac denfa, amp;nbsp;propterea dolo-Uloret. re nonaffligitur.Et ex iplb procedunt venæcraflç iugulares Vente tu- appcllatæ,ad quas ftatim fi copiofius accedat,fanguineum il-gulures, lud diftribuitur,Âc illæ impletæ breui ad caput amp;nbsp;corpus de-legant.Et quum ederit aut biberit homo quid fanguinei,ftatim venç iugulares attolluntur,amp; faciès rubet.Accedente ve ro ad cor amp;nbsp;corpus ftinguine quàm fatis eft vberiore, à cibis ac potibus, amp;nbsp;ad alium humorem ammixto, fi non ab iplb e- F greflus fuerit,per aluii aut veficâ.reliquo humori ammixtus, dolorem corpori inducit.Si vero modieus accedat, non fana læferit corpus. Verum temporis progrefiu diftribuitur ab ip-fo ad ventriculum,aut ad nares,quæipfum foras excolant,amp; nulla hrfio contingit.Si veropaulatim copiofiorfiat.inorbo/ fus efFicitur. Atque ita quomodo copiofior fanguis generetur, à me declaratum eft. Quum autem fint quatuor, San-guis,Bilis,Pituita,amp; Aqua, omnia hçc à me demôftrata funt, amp;nbsp;quomodo,amp; cur copiofiora fiant,à cibis ac potibus.Qupd autem ex his fiant ac generentur,hoc argumente conftat.Si homo parum edit,amp; parum bibit,nullum morbii hoc ipfi iOquot; ducit.Et hæc quidem de hoc mihi diéfa funt. Attigi etiâ obiter oftendere intelligenti,quomod(^;ec pauciora fiant. Ve-
r Jijs de
-ocr page 455-DE MORBIS.
rum de hoc paulo poft melius tradabo. Cæterum fontes hi F^ite/wr quAtu or quos nomina ui,quum pleni fuerint,fcmper corpori pari fulmi diftribuunt:quum vero vacuijvice verfa crahunt ab ipfo, Sic uiflr^int, etii ventriculus facit.Et habet fe res hoc modo,veluti ü quis nonfoU, tria aut plura ænea vafa in planiftimo loco componat, amp;nbsp;coa ptata quàm optime difponat,fiftulis ad foramina infertis, at-que ita placide m vnum vas aquam infundat, donee omnia ab aqua fuerint expleta. Ab vno enim difftuet in rcliqu quot;vafa,donee etiam alia fuerint expIeta.Poftquam autc plena fa-âa fuerint vafa, ft quis de vno aquam eftundat, retribuet fe retro fluens aqua ad vnura vas,amp; vacua fient reliqua vafa rur fus.quemadmodum etiam fufeeperunt. Sic fane St in corpo-
B re res fe habet. Poftquam enim cibi aepotus in ventriculurai inciderint.fruitur corpus de ventre,amp; vnà cum fontibus im pletur. Vbi vero aluus vacuatur, rurfus retro humor ab ipfo iedditur,quemadmodum fufeeperat, veluti ex aliis ad vnura vafculum.Venæ enim funt per totum corpus ten dentes,alias tenuiores,aliæ craflrores,multas ic frequentes.Hx autem do nec viuithomo apertæ funt,amp; fufeipiunt St dimittiit nouum humorem.Vbi vero mortuusfuerit,claudunturamp;extcnuan -tur.Quandiu igitur viuit homo, fruitur corpus de vctriculo, vbi quid in feipfohabuerittfruuntur etiam fontes,amp; impleti corporidiftribuunt. Si enim corpus non traheret de ventri-cali humore,fed foil fontes,amp; hi ad corpus diftribuerent, no fane haberet corpus fufficiens alimentum, fed paucius .Non
C enitnampliushaberent alimentum fontes,quod corpori fub* miniftrarent. At vero fi fontes ifti non elfent,dum edimus ae bibitnus,vere no cognofeeremus, neque quid iucundum,nc-quequidiniucundumeflet,propterhanc quamreferam ne-celfitatem.Hiloci quum minores fint,amp; intra reliquum cor- q«» pus, femper etiam antea quàm attrahat vnufquifqt iuxta fua tjuiftg facultatem,reliquo corpori denûciat de cibis ac potibus, qui trabat. biliofus fit,amp; qui pituitofus, amp;nbsp;qui fanguineus, St qui aquo-fus. Qm equid enim horum humorum plus quàm opportunû eft,in cibis ac potibus nobis obuenerit, neque cibos illos iu-cundos facit. Que vero maxime appctimus,pro corum tatio-ne etiâilliiucundifunt.Si vero cibis ac potibus opus habue-rit fons quidam,pro hac rationc etiam corpus trabet ab ipfis fontibus,donec humor paucior quàm oportet fiat, amp;nbsp;tunc fa
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nè appétit
-ocr page 456-HIPPOCRATIS LIBER IIII.
• nè appétit homo aut cdcre, aut biberc talc quid, quod por* P Cur cam tionem illam expleat,ac reliquis adæquet. Et propterea vbi multi ƒ«« multum cibi furopfimus aut bibimus,quandoqi adhuc cibuin f/imutpl* autpotum appctimus,amp; nihil aliud libentcrcdinius,quàni uppetim”. quod appctimus.Poftquam autem comediinus,amp; adæquatu» fuerit humor,his perfedis Sc in fontibus,amp; in corpore, tune Loeut If- ce^tappctentia.Atquchæcdchocàmcdidafunt.Quinÿ liffel. hoc fe ita habet,quôd ad folliculum in hcpate,lbla bilis a ci-bis ac potibus fecernitur. Venulæ enim quum debiles amp;nbsp;tenues funt, alium humorem trahere non poflunt,quot;qui grauiof amp;nbsp;craflior exiftit;amp; fimul nó’cft ea loci capacitas, vt alius hu mor in hoc foUiculo confiftat; 3c eft hie locus maxime fami-liaris bill fecundum naturam, 3c ob id in ipfo nullus alius fit । morbus, quàm is quem homines Cardiogmii, hoc eft cordis morium vocant. At Caput, Sc Cor, Sc Splen, de omnibus hu-moribus participant. Vnumquodque tanicnfi non a-grotet, Ciipat pi- pJurimum de rclatis participat,iuxta fuam ipfius naturain,ca tuitrfloc , putpituita,corfanguine,lplcnaqua.Trahunt autemamp; dea-torfaitgui Iio humore venae in lcipfas,ampla: Sc cr.iflie,3c inftarpampi-nif hen a- ni retorte exiftentes,ita vt vbi trahant,alius humor aliumfe-qu'V. quatur.Etcordiquidem propinquant vcnæiugularescraflç, Vente iu- ad quas cito diftribuitiir, vbi illi amplior quàm cómodus eft gularet. Humor accedat.Hæ vero ad reliquum corpus dclcgant: amp;nbsp;fimul ipfum cor iôlidû eft ac denfum,vt ab humore non xgro-Curearno tet,3c propterea nullus morbus in corde oboritur.Caput au effieitur, tern 3c fplenmaxime funt morbis obnoxia. Aegrotant enim p eiput iy 8c ab his qux à natura infiint, quum plura q opportununi eft lien nufltS acceflerint. Aegrotat item ab aliishumoribus. Venæenim in ipfis crafta: ac multæ funt,8c ipfa quoque venofa funt ac caua, vt 8c aliis humorib’ recipiédis capacitas in ipfis fit, paulatim
, nimirum accedentibus.St ad eum humorem qui à natura in-eft,fc ammifcentibus.Quemadmodu in vafe magno amplior | capacitas eft quàm in paruo.Sic fane 8c in c.ipite,aut in Iple-ne,res fe habet.Magna enim capacitas maxime in ipfis eft.Si i vcrorepletæ fuerintifthic humore venae, ab ipfo fané in il- j lis morbus oboritur. Atque hçc mihi de hoc nunc dida funt. nbsp;nbsp;nbsp;i
(^aepiffe Voloautem meliusdeclarare,quomodo vnufquifquehorum hitmerefin humorum in corpore paucior fiat.Qu,atuor equidem humo/ eorperemi ret efle demonftraui horaine Lacdentcs, Quatuor item ipfotu fiuJninr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fönte».
-ocr page 457-bE MORBIS. 1S4
A fonte». Quatuor quoque elfe di co loco», per quos homo de fingulishis expurgatur.Sunt autem hi,os,narcs,podex yrina: loeit corp* tncatus.Et vbi humor aliquis affligens copiofior faftus foe- purgotufi tit,fl his locis homo depurgetur,nullus iplùm morbus ab illo premit.Et fl ventriculus plenus fuerit, liquefccte corpore ab humore.defluit adipfum,amp; extra prodit per aliquemhorum locorum,amp; prOpterea humor paucior Ét in corpore. Co^us enim velut amp;nbsp;ancea dixt,ventriculo retribuit,vbi vatuus fuc rit;amp; fruitur de ipfo,vbi plenus exillit.Atque hate à me difta flint, quomodo amp;nbsp;cur pauciores fiant humores hominem af-fligentes. Quomodo veto amp;nbsp;cur homo fanus degat,referam.
Poftquam comedit ac bibit,amp; humor ad corpus petuenit,eo S^niM» g quo diftum eft modo, ammixtus alij, turn ei qui in corpore, q«î rentiii tu ci qui in fonte eft, ea quidc die qua accelTerit, in corpore got, manet.poftridie veto alius humor ad ipfum accedit. Atq; hi quidem duo funt dics,duo vero in corpore hnmores.Et alte- Tertioqw n quidem humori duo dies fiint,alteri vnus.Et qui quidc po- qt die q««' ftridie acce(rit,manet in corporc,vt qui fit craifus. Alter auté /«muntur coôusàcaliditate difFunditur,amp; tenuis fièns,poftcra die ad predeimt,' ventricnlum aCcedit,amp; per omne tempus à receti expellitor.
Vbi vero ad ventricnlum pcruenit,cibos in hoc loco coquit, amp;nbsp;de fe fanguinem in corpore facit.Si vero permanferit,tera porc graueolens fit.Tcrtia vero die vnà cum ftercore,amp; vri-na exit,copia ipfe fibiipfi æqualis,amp; confimilis,8c æquilibris, etiamfl fuiipfius pars quædam fit,quo humor tnaneat in cor-C pote iuxta relatam rationem.Inftuit antein amp;nbsp;tertia die hu
mor de corpore ad vêtriculum amplior amp;nbsp;graueolentior,qui videlicet reliquus fuit àfecundo,amp; defert cibosconcoöo», 8c quicquideftin corpore morbofum, 8c rurfus fimul exit. Indicio eft autem vrina quæ falfuginofa eft, quod cibi defe-runt de corpore ctiam id quod morbofiim eft. Et cibi quidc femper poftridie per aluum fecedunt, humor autem ad ter-tiam diem.Hoc modo fanitas contingere folet.Atqj hate di-ôa funt,quomodo, 8c cur homines fani dcguni. At vero hu- tjttid mor hie fl particulatim foras prodiret poftridie, cibi no fimi ftitim ot liter ex ventriculo graueolcntes fafti foras proditent,fed vc letorettin luti co£ti:8c vrina potui limilis,amp; corp’ femper euacuaretur, 8c per omne tempus homo,vbi ventrem exoneraflet ac min-xiifet,opus haberet ftatii^otu ac cibo, pro egeftionis fadae
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eopiif
-ocr page 458-HIPPOCRATIS LIBER Illi.
• copia, fi modo validas elfe deberet, quum humor fufïîcienj D ill corpore non relinqnacur, fed vni cum ftercore foras pro-deat poftridic, aut eadein die. Et fi quidem comediffet, bene euet.Sin minus,ôc euacuatus debilis elf«, neque humor craifus fieri poifet,vt poftridic foras prodiret. Non enim fuf r«oj Hi« ficiens in corpore relinquitur. Nunc veto aluum exoncran-fine ciio tes ÿrobe valemus,amp; fi per biduum nihil cibi acceperimus,îc qui! duret viucre, Sc facere quid polfumus, Sc non penitus debilitamut ex euacuatione in hoc tempore.Huraor enim in corpore ma nens,robur exhiber. Atquc hæcà me diâafunt, quomodo K cur fieri non poflit.vt humor qui corpori accelTit, foras egre triduo diatur eadem dic,immo neque poftridic. Id porrô affero.fl exeant ci- humor pluribus quàm tribus diebus in corpore pennancat, j iurù opor aut alius multus implens accedat, venis calefccntibus ac ftan tel. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibus,maius malum,aut minus,homini fignificationcin de fe
præbereihycme quidem minus,amp; poftcriusræftatc veto ma-ius,ac prius.Atquc hæc à me diûa funt, de eo qiiod fieri fo-Si fÆitria let,fi humor in corpore maneat. At veto fi corpus cibos ea-fiutim ex- dem die egereret,non futficicnter huraorc vti poifet, fed ef-iront quid fenthomines tenues ac debiles. Nunc veto quum maneant eueniret. cibi ac potus,quamdiu permanent, corpus fruitur feuum de ventriculo trahens,amp; impletur.Hæc dixi amp;nbsp;quomodo,amp; wr Qtiidciid/ cibi non poifint eadé die cxirc.Si vero cibi maneant in ven/ rid retétd triculo,amphore tempore quàm opportunum eft,S: alij ad àiutiusfd/ fos incidant, corpus vtique repleatur : amp;nbsp;dum premuntura fiant. plcnitudine venæ, calor ac dolor corpori acceiferint, æftate p quidé citius.byeme vero poftciius. Aeftate enim calidus eu aer ambiens,amp; calidiorcm corpus in fcipfum trahit. Et » c’' lido adhuc exiftente ventriculo, calidior quàm opportunus eft fpiritus homini accedac,nihil miri efthominem ex tau te brire. hyerae vero quum frigidu fpiritum trahat in feipfuui-multo magis poterit corpus replctioncm ferre, homine mo-dice ventrem exoneràte.Et hæc à me dida funt de fieri folet,fi cibi amphore tempore in ventriculo maneat. attigiquoque obiter vt declararim omnem humorisacci amp;nbsp;longioris amp;nbsp;breuioris temporis difFercntiam,Cur homme ægrotent. Verum de hoc melius traâabo temporis progt fu.Reucrtor rurfus retro de fanitatc diâurus.quôd fane co pus hominis humore de cibis ac potibus fruitur,amp;
-ocr page 459-DE MORBIS.
À fotis in (ano,tum cibi, tum humor, iuxti relatam ritioncm. •
Et fi quidc foras prodeat plus humoris, quàm de «bis ac po- MMiri
tibus acceffitjhomo attenuatur. Prodit autc foris plus quim «adr.
acccffit ob haue cauffam.Si in quietc degat homo,4t non la-
boret,mali aliquid ipß in corpore ineft.Vctumpræ alia uni-
ft
täte quæ multa eft,non Ixdit valde.Malum veto illud huiuC-modi eft.Poftquam aliquid ex his quatuor corpori accgflcn-ùbus,aducner)tcopiofius,non ita multo,corpus caleKitfea-fiin,vt non valde Ixtatur: Sc liquefeit in ventricule, amp;nbsp;cibum homini iniueundum facit. Si veto humor alius aliocopio-fiot fuerit,febti$ ex hoc homini oboritur.Vetum de hoc ex-aâms paulo poft tradam. Quandoqs etiam vbi cibus iucun-dus eft.hoino attenuatur.Caufa vero eadem eft.His autc fien tibus,plus humoris extra prodit,quim fucccturiatur. Et pro-Ptcrea in quietc deeenü contingit vt attenuetur. At vero la-boranttbushominmusitidem corpus coalefcit. Et hoc ala-bote calcfccte,tum humor in ipfodiffunditur, turn atténua-tlonis morbus oboritur. Q^mauteminutilis Gat humor ,8c adventticulum,8c ad veficam définit,hae autem foras expel-lunt.Pats veto ipGus extra exhalat,per internam corporis ra-titatem. Pars autem qux adhuc intus manet, fudor fit, 8c pet corpus forasprocedit. Eodem modo 8c exctcitationes iuue-num idem efficiunt quod labor. Si vero etiam non pauciot fuerit humor eo quiptius exiuit, aecedatque infupet alius i cibis ac potibus,attenuatur ptoptetca homo. Pauciot autem
C accedit.fi non aliud quid edete potcrit,8c fi neq', laborer pro ptiotislaboris aut exercitationis ratione,alij alias pauciorcs fiunt. Cæterumbonus corporis habitus accedit ex efu ,hac de cauffa.Poftquam reficcatus eft tempore humor,8c in prio/ re labote prius egreffus eft alius alio copioGor, 8c vnus alius alios valde (uperauit.bomo tepletus fit. Et fi quidem i mul-tis valde fupetetur, febtis ex hoc modo oboritur. Si veto i paucis,parum fuperatut. Sed 8c corpus hoc modo fufferre ac teualefcete poteft,humiditate enim vberiore in iplo cxiftc-te,calotem exoluit. Calefcit enim corpus i febtc, 8c fi quidc modicum fuerit id quod afftigit, tertia die eodem modo di-mittitper duas ante continue tenetiSi vero copiofius,quin-tadie;pcr quatuor vero tenet pro ratiOne Atquebocmodo Morhorl motbi per dies iuibcâtiÿ. Atfiditrùfetitfebrisitximparibus décret*.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A diebusj
-ocr page 460-HIPPOCRATIS LIBER. IIII.
• diebus, amp;nbsp;fanus homo fît, amp;nbsp;moritur. Qua de caufla,panto P poft dicam.Nunc autcm referam curfebrisdimittat.Sicaute Car lt;tieh* lèntio,Quæcunque fcbris de corpore hominem corripuerit, n» parit* necefife eft tertia die humorem affligentcmcxiredccorpo-Ixc fiant. re,ant in alio copiam împari die, iuxta rationem antea reb-tain.Non enim exit prhis quàm alius bonus de ventriculoip fi ac^dat. Nam intermedia amp;nbsp;poftera die corpus trahit de Ÿcntriculo , quicquid ipfi in feipfo dimiferit pnore die, nid ventriculus id expulerit, ie alium humorem habnerit, quod fanè malum homini effet. Si vero dimiferit ftbris tertiadie, eodem modo dimittit quo etiam cadé die, velut diâuin eft. Atque ita quidem contingit.vt febris de corpore tiens,tertia die remittat.Dico autem,etiam fi quinta die,aut feptinia,aut S nonadimittat,eodem mododimittcre,qucinadmoduinamp; tertia exiuit. Etenim alimentum febri contingit, fecundum
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locosquospauloanteadixi.Vbieninihumorcopiofiorpre-
ualuerit,homo liberatur à febre.Dimittit autéfebris in die-bus imparibns ea de canfla. Qupd videlicet in paribus diebus trahit corpus de ventficulo: in imparibus vero dimittit, Ventriculus auteur extra prOpellit in homine fano, iuxta hu iufmodi neceffitatcm morbi in imparibus diebus iudican-tur. Atque hac quidein ratione homo fcbricitans fanus cua-dit.Affero autetnSe quoddolcant maxime homines ægroti in imparibus diebus,propterhoc amp;nbsp;fecundum rationem fieri. Conturbatur equidem homo quum febricitat. Cuius rci fignum eft,quôd horror alii.s atque alias per corpus tranfeut/ ht,Hoc vero non fané ita côtingeret,fi non côtuibareturhii • môr,8lt; de ipfo aut plus, aut minusfccernéretur, amp;nbsp;alius aliu fuperarct.Conturbatur autem maxime in impâribuj diebus quum ægrotat. Sed amp;nbsp;horror niaŸime tune fit. Habet enim Ce tes hoc modo. De humore affligente expellitur aliquid ex corpore , à recentiffimo humore fuperatum ,amp; procédit ad aluum infernam,amp; aluus ipfa vnà cura . ffligente çalefcit,fu-feipiens in feipfam magis quàm priorc tempore. Hoc autem maxime fit in morbi iudicatione.Etfipaulatim corpus .-id al Salarie yum dimiferit,amp; non multum fuerit id quod hominem affli-mortif^;; git,3c aluus,amp;corpus,calorem fufferre in iudicationepoteft, uaffa. amp;nbsp;homo fanus euadit,vbi humor affligensegreffusfuerit,Sc is qui febri alimentum prxbuii ceintomptus, amp;nbsp;fanus præua-
i uefitc
-ocr page 461-DE MORBIS.
A liferit. Atquehacrationc propter relatas à me cauffaj, Homo • jcgTOtus fanus cuafit.Nunc vero referam cur moriantur hommes in imparibus diebus.Sic autem ientio.Si multum fue-rit id quod affligit in corpore, magis quàm opportunum cft, St aceruatini robuftum.turbatur ad ventriculii,amp; quum non poffit calorem fufferre corpus, eo fiiütiir, amp;t graueolentiam circa fpiritum fieri neceffe eft, St quum nequeat corp« præ debilitate,niniirum omni humore morbofo exiftcnte,(piritu traherc,quoeaqux in ventriculo funtrefrigerentur,quic-quid cft humoris vitalis id foras exhalât, atque ita homo ino ritur.Nô enim fuperat alius humor, fed totus à morbofo qui multus cft eleuatus.ac confumptus à febri exhalauit aeper*
J fpirauit. Atque hoc modo in imparibus diebus maxime do* lor affligit-Neque eft quifquatti cui hoc non fit notum.At ve ro quôdhumor turbetur in iifdé diebus,hocfignfi eft. Qui-cunque iam à febre continua correpti,pharmaco vfî funt in dieiar o;« dicbuspanbus.hinimiumpurgatiaunquamfunt. Qmvero nUUgae/ in diebus imparibus medicamento forti vfi funt,niiniu pur- nbsp;nbsp;difeer-^
gatifiint.Multiveroetiampericruntnimiumpurgati. Pro- »vntur. inde priores Medici in hoe maxime peccarunt.Medicamen-ta enim exhibuerunt in diebus imparibus, St homines pcre-meruntjuoa feientes quôd hçc res Ce ita habet.Humor cnin» in corpore ægroti magis turbatur in imparibus diebus,nimi tum corpore humorem ad ventriculuni tranfmittente. Et li quis iam turbatum, adhuc magis perturbet medicamento im miflb,nihil miri cft ex talibus nomine perire. Quin amp;nbsp;vlcera ficurentur,maxime in his diebus inflammantur. Venir enim humor ad omnes venas quum turbatur, calque replet. Et vbi ad vlcus peruenit, fi quidem non curetur, amp;nbsp;pus cxitum ha-beat.eipellitur ab humore qm in turbatiöc acceffit, St vlcus foras expurgatur.Si vero curetur,pus cxitum non habens,amp; ifthic vnà cum eo qui accelTit permanens, dolorem inducit, St carnem circa vlcus attollit;amp; ex illo fi quidem in cruribus habuerit vlcus, attolluntur venæ quæ in iunäuris ernrfi cxi-ftunt.Si vero in manibus.quç in manuum iunduri funt.Sc ex hoc glandularum tumoresfiunt. Quibufcunque vero homi-nibusfebrisincidit, fi nihil aliud malehabeat homo, à pin- Curfelril guiore qiiim oportet exiftente humore incidit. Öc ven.x im- nidla d« pleta; dolorem ac calorgta rlceri inducunt.Hoc autem cale- cauffafitü
A. ij fââura,
-ocr page 462-HIPPOCRATIS LIBER UIL
• fadum.etiam rcliquum corpus calefacit.Acq; hoe modo ca- E liditas ad vlcera peruenit.Calcfcit enim corpus, amp;nbsp;vlcera,ab La(ar jd humoris commotione.Et labor talia eh'icic.Liberancuraucé faciiit. nbsp;nbsp;nbsp;vlcera ab inflammacione quinta die, amp;nbsp;iuxta horum dierum
fationem.prout etia vlcera fuerint magna, amp;nbsp;tertia,amp; quin-DifpdrU ta,amp; feptima,amp; nona,amp; vndecima. Deinde abfoluto primo enuiidde- circi^tu.rurfusfeciindiprincipiu tertiafeqacnshinceft,qu{ fret^rü. iprinva.decimaquarta eft.Maxima vero vlcera decimaquar-tadieabinflammatione liberantur. Atque hacc ratiodocet morbos in imparibus diebus iudican,amp; humorem in fanoho mine tertia die exire ,ftcrcus autem fecunda • Et hæc tertia die contingentiamutuu inter fe teftiinonium prxbct ,quód tesfeitahabeat.Atqueitamihihicfermo vniuerfus adiiim- B MarBarÄ mum perdudus eft. Nunc vero exaûius referre volo, cur Mujf«. homines ægrotcnt,fimulque cum hoc fermone dicâ quæ fint principia morborum, amp;nbsp;qualia vnumquodque ipfonim elFi-' eiat.Sic autem alfcro.Si cibi plures quàm opp'ortunu eft, qui jam concodi funt, intus nianeant, amp;nbsp;homo non purgetur,amp; ali, c'ibi fuperingerantur,corpus ab humore priore ac recen-li replctum calefcit, amp;nbsp;febris ex hoc homini oboritur. Verum febris hoc modo fiens,nó periculoCajneq'uefortis eft, in qua humor æqualis cft,copia paululu vberiorc nos affligens. Si enim hoc ita fe habuerit, amp;nbsp;quis admodum'validus fit ,amp; quæ commoda funt adhibuerit,(anus euadit. Vnus ante mor iignd fe- bus folus eft ex omni humore.amp;feptem ligna habet. Nam amp;nbsp;ftem mati tuffis ipfum habct,quæ amp;nbsp;debilis,amp; ficca eft: amp;nbsp;venter durus p iMiHS. fit.vtpote Si ftercore intus contento : caput grauatur : amp;nbsp;vo-mit:ii febrit.'Sc vrinanon probe prodit.Hæcfeptemligna huiusiiiorbi funtex omnihumore fientis. Si veroalui ege-ftione non prodeunte,vnus ex aliis humoribus fuperet, melius deget homo.Et fi quis febre fiente ab omni humore,non aJliibeat idonea, inualefcet morbus quantum ipfehumorei fuperauerit,hoc modo.Calefceiite fanguine exhalat maxime perhunchumoraquofus,quifebri eftinfeftiftimus. Relin-quitiirautem pinguis .ac leuis,qui eft biliofus, amp;nbsp;febri maxi-
Si me nutrimentum eft.Exlialat autem hoc modo,Velutfiquis aquamSi oleuij in vas æneiim infundat,amp;lignamultafub-ieâa ad multum tempus exurat. Aqua enim multopaucior erit, ex vafe eh-im'exhalabit.' oleum^utcra paululum immi-nnetui'i'
-ocr page 463-DE MORBIS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»87
A ouetor.Namaquapræraritatcabigneattenuaripotçft.amp;le • uis reddita exhalare.Okum vero vtpote quod eft coniunâû denfum.attenuari non pQteft, neque fimiliter vt aqua ex-halare.Sic fané amp;nbsp;in hominefe les habct.Aqua enim calefcé te corpore foras exhalat: Bdiofus autem humor, vt qui con-iunâiis eft ac denfus, non ftnûlicer accenuatus exhalare po-teft.Verum attenuatus hic biliofus humor, corpus mag^ca» ierefadt.Copioflus enim 5c melius alimcntiî fcbri bilinup-peditat, prorumpens aut firraara in corpore, morbum fu-praprioracorroborât. Atquehæcquidem dida funtdeeo , quùdafficiturhomojfi non purgftur 6c curetur. Si vero non ipfa copia præualuerit, fine femel mqlta ficns, lîuc paulatii* jcolligatur.reliquum corpus dum hoc fit, præ robore fufferre poteft,donecprincipiumaliquodfupera,cced3t.Atq; hoc fane modo morbus fit, fi homo à copiofiore fiente humore nô expurgetur, Principiaexquibus'fiuntmorbi triafunt.Et triimtr-vnunj quidera ïam * me relatu eft, qualia 8c quod afficiat in lorâ pri»/ corpore.demonftraui enim quomodo 8c fur ægrotet homo, «pia. fi nonpurgetur.Alterum eft, fi contingat vt ea quæ ex cœlo qbueniuntjinepta 8c præter viûus rationê fint. Tertium eft, fi violentum quid accidat.Violentum autem efle dico,8c ca-fiim.Sc vulnus,8c plagam,8c laborem,8c fi quid aliud eft huiuf modi. Horum veto principiorura maximum eft Violen tia fi ngt;ignafucrit:fi vero parua.non ita maximum. Secûdum eft, fi nonpurgetur homo,Tertium,fi qua: ex cœlo obueniût in-
Ç fpta fuetint ad fanitatem. Proinde diligenter ab his fe cufto • dire oportet.Singula vero talia in corpore fiicifit,qualia ego didurus fum.Equidem fi vulnus fiat, manifeftum eft quod ca ro dilTeda eft,8c vlcus fadum eft.hoc autem morbum elfe di fo.Si vero contufio fiat,homine percuffo.aut lapfo.aut aliud Tumor« quid tale perpeftu.Sc tumor oboriatur,fanguis ftatim prç vio eau/J’ii. Iftia calefadus, 8c venis hiatibus illapfus,nó habcs exitfi præ copia,qui âbire polfit, conglobatur: 8c propterea tumor fit, 8c laradiu adeft, donee depurgatus fuerit, eo modo quo de locis depurgari didum eft, aut cliam per ipfum tumorcm, 8c fiueper chirurgiam,fiuefine ea,fanguini trâfitus fi.at, aut per tempus fuppurato.autnQ.Sed 8c labor taie quid efficit. Qufi Lator enim homineslaborarint,quibus fané maxime (anguinis af- clt;uirficiit fiidio contigetit, illic fij^matur ac calefcit, 8c ex hoc dôlor
A iij oboritur.
-ocr page 464-HIPPOCRATIS LIBER IIIL
• oboritur. Si vero hæc quidem fuperarit homo, verum mul- D licopiakboraccedatjamp;aluusacveficanon breui copiam cxpulerint, febris fané ex hoe irruerit. Et fi qmdem prior humor æqualis fuerit,neqiiaquam.Si vero in labore ipforum plurimusin corpore pcrmaneat,fuperat ille.AtquehaEcàme diâa flint de violentia,qualia in corpore efficit.Et hæc qui-den^uo funt principia,Violcntia, îi plenitudo, quæ ß non Corle/lir purgétur homines, corpora calcEiciunt. AtveroquodeX tiii quid fi coelo obuenit principiii,fi ineptû fiat in homine,fuperat ali-quid humoris,amp; velut ad morbû calefacit amp;nbsp;frigefacitprius, fi fieri contingat. Dicam autem prius de eo, quod calefa-cit.Sic igitur fentio.Si in eodem homine fuerit aliquid morbofi, quale in priori dixi, amp;nbsp;ea quæ ex coelo obueniunt E incommoda fuerint,amp; calefcat homo,turbaturhumoro-mnis incorpore calefcens. Hotautem vioicntia facit. Et fiquidem depurgetiir homo, hiimore illo tiirbato, fecer-' nitur quantum eius plus quàm commodum eft redundant . Et habet hæc rcs fimilitudinem ad id quod Scy-Sfjtharit thæ faciunt ex eqiiino lade. Lac enim in caua vafilignea tutfruin. infufum concutiunt. lllud autem dum turbatur , fpurae-feit ac fccernitur, amp;nbsp;pinguc quidem, quod Butyrumvo-cant, quum Icue fit , in fuperficie confiftit ; graue vero amp;nbsp;craflum , decrfiim fidit, quod etiam fecretum ficcant. Hippare. Vbi vero concretum ac ficcatum fuerit, Hippacen ipfuni vocant. At ferumladismedium locum tenet. Sicetiam in homine,dum turbatur humor , quicquid eiuseftin cor- f pore , à principiis quæ dixi diiparatur. Et in fuperficie quidem bilis confiftit . Leuiflima enim exiftit . Secundo Qa» huma loco fanguis . Tertio pituita . Grauiffimiis auicinhorum ret feirê humoruni eft aqua . His veto ita fe habentibus, quifquis ex treent. Lis in morbo plurimus fuerit, in principio fiente turba» tione, deuenit ad locum , vbi plurimus effe poflit. Verum in turbatione ,ipaciofa capacitate fiente,fecretusdi-ftrahitur , Sc calefacit corpus . Aut aliqua corporis par^ te firmatus, vnà cum alio humore , cum quo eft in .-.lio loco, dolorem ac calorem exhibet . Qui vero calcfaflus eft locus, infiiper etiam reliquum corpus concalefacit, amp;nbsp;ex hoc febris oboritur. Et oboritur inagis à bile, amp;nbsp;pitiiiw, amp;nbsp;fanguinc,calidiflimi enim hi humor^ cxiftunt.Ejfi quishew rum in
-ocr page 465-BE MORBIS.
18S
A rum-in äliqua corporis parte firmatus fuçrM,vtplurimiî mor- , bus illinc nominatur,amp; cognomen babet.Carterum ab aqua HfJrept non ralde fortis febris oboritur, neque d-iuturna.Nam igni fetréleur non bonum alimcntum aqua præbet. Atque hare quidem de non IS/ hoc dida funt.At veto ante turbationem, non habet multus ^dmfoeit. humoi quo procedat, fed furfun» ac deorfura voluitur amp;nbsp;di-ftrahitur alij humori permixtus. Omnia enim plena ei^«. Inturbatione vero euacuatur. Vcruni aliud alio magis eua-cuatur.Et miiltus humor fuum locum occupât,amp; alienus alij noammifcetur.fibrmatusfueritpriufqiiamille viribus adæ- Oÿi^aur/ qnetw. Poteft aMtcna iplî adæquari is qui ab ipfo pofteaad tur fuper/ tnorbum fuperacceffit,donee purgatus fuerit locus qualicû-
2 que pairgatæne.Si vero multus fuerit aftligens humor,frui-tur ; amp;nbsp;confumitur ad worbum etiam alius qui prius falubris erat.Et tali modo homo moritur/ruitur autem/i morbus nó amplius fufFiciens alimentiim habuerit, amp;nbsp;confumitur ab bu more qui m loco dolente cxiftit.prijnum enira propinquum a(rumit,dcinde longius dep3fcitur,doncc confumptum fue-rit,amp; non amplius ineft in corpore alimen-tum . A-limentuin autemeft homini humor leuis. Quemadmoduni igittirvt certum eft,pBtrefaftioprimumpaulatim fit,fi maxime cale-fiat : Poftca vbi ifthicalimentum putrcfaüioni non amplius fufficit,dcpafcitur de fano,initio fumpto à proximo, ad totû corpus, donee totum quicquid carnofum eftputrefecerit, poftquam vero in totnin depaftaeft ,alimentnm putredini ç confumitur; Sic fané etiam in morbo. Sumpto enira à loco illoinitio,vbiifthicaliraentumfufriciens non amplius ineft, depafeitur vlterius, àproximo initio fado. Poftquim enim pertotum graffatus fuerit ,alimentum morbo confumitur, amp;nbsp;alius falubris humor non fuperat.Et fi hoc fiat, homo mo-ritur. Qmnamp; in turbatione , vbi hicfalubris humor am-pliorem locum ocenparit, amp;nbsp;non firraatusfuerit, fed volua-turacdiftrahatur,non amplius alij mifeetur, fed ad morbum confumitur, fi non depurgetur. Deinde venm fiiperimplen-tur. Valdeautem implctæ,nihil ex fcipfis remittunt, priuf-quainfpjciofa capacîtasipfis côtingat. Qucmidmodum vbi quisvehementer pereuffus eft,fanguis fnbplagam fubter-cttrrit,nimirum venis àplaga cuacuatis.Poftquam autem car nesvelutifpongiafuerinttepleta;,non amplius remittunt,
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A iii) fed con-
-ocr page 466-HIPPOCRATIS IBIR IUI.
Kj/Jrtpf.
H»rr«r{t
. fed continent in feipiîs, donee in loco aliquid ab ipfis eoa- D cuatuin fuerit. Quum eniin colledus fuerit fanguis, prx ço* pia viam intercipit. QiKmadraodum fi quit vas olearium co fiaccum angufti oris oleo impletuin, in ofculum vertat è di-reäo, amp;nbsp;ii noc fecerit, oleum ex ipfo prodire non poterir. viam eniin ipliim oleum intercepit, vtpote multum Sc acer-uatim incumbens. Si vero quis ipfum vas incliner, libera e* rit vÄofculi intercepta, qua effluet oleum ex ipfo. Idem fecerit etiam aqua in meofa. Ita fane etiam vbi multus bumor in corpore,præ turbatione locum occuparit, amp;nbsp;venas imple-uetit,non amplius ab ipfîs difeedit, priufquam vbi locus vacuus ell,alimcnto à morbo confumpto. Aique bate à me di-âa funt de hoc,fi in corpore quid fuerit vnde morbi gigna- j tur, redundantibus etiam aliis : Sc quemodo principia eHi-ciant colorem amp;nbsp;turbationem humorum deducétia ad mor-, bum. Nunc vero dicam qux efiiciant ca quat ex coelo nobis obueniunt, It ad ea qua: in corpore generata funt ineptît fiant, amp;nbsp;quum humorcm in corpore fuperarint. Aflero au-tem partem bumoris in homine,vbi liquatus fuerit,conglo-bari aç fpilTari, donee morbum pepererit ; partem vero di-latari, ac fecerni. Habet autem Sc næc affeâio (îmibtudiné ad lac.Si quis ctiim fuccum in lac iramittat, frigiditas in ipfo oborta,lac inQvifTac amp;nbsp;conglobat. At eircum infpiifatum, ferum eft.Sic etiam in bomine bumor , frigidirate in morbo oborta,côglobatur amp;nbsp;infpilTatur, Circym ipfum vero aquo-fum bumorem, adbuc etiam alius bumor, quanto copiofior F fuerit in alio porpore,ammixtus eft. At fi quidem ad aluum deuenerit, fiercus conturbat, 8c tormen in alpo inducit,amp; foras pertranfit, nullo magno damno illato, Si vero non ad aluum deuenerit, firmabit fe aliqua corporis parte, vbi ipfi plurima capacitas erit. Volutatur itaque exquirens fibiipfi locicapacitatem. Etquod quidem aquofi bumoris de cen-globationc fecretum eft.vtpotc frigidifiimum ac grauilfimû in corpore cxiftcns, ad infernas partes defeendit, amp;nbsp;circuin oflâ ac nemos volutatum,adbuc magis corpus ad inflamiua-tionem perducit,amp; darum eft quôd circa neruos, amp;nbsp;præiêr-tiin circa ofla , aquofus bumor, qui bumorem facit, exiftit. Circa oflca.s enim corporis partes, bomo maxime tiget, Sc capilli ereóli ftant.contorta cuticula,ac ficciore fiente quàm
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priori
-ocr page 467-DE MORBIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lï?
A priori tempore : Nimirum aquofo humore ifthic déficiente, amp;nbsp;circa efla obuoluto. Atque bine fane foins ille locus vbi primo tempore erat, humorem facerc non poteft, vnde etiâ rigor oboritur.At veto reliqu* humor qui æqualifliine craf-fus eft,partim quidem in toto corpore eft, partim veto quâ-tum abundauerit,liquidem aluns plena non fueritjSe quod Vrter pie ^ffligit modicum fit;quandoque ad aluum deuenit, amp;nbsp;nul- nur «el »4 ium magnum damnum inducit. Si aliquando quidem Aire mus quùt non inducit, aliquando veto debilem Sc innoxiam, Si quod fteUt. »ffligitvnacum ftercore exit. Si vcroaluus plena multum quod âffligit habeat,pcriculum eft ex ipfo morbum aliquem fieri,fi alicubi fe firmet id quod âffligit, aut ad latus, aut ad
B yifeus, aut alicubi aliam partem concalefaciat, quo primum ilium humorem fimul turbet, Qui veto non valde ex calore ah aquofo humore viâi funt, vtpote qui circa offa, Si propc weduHam confiftitihos progrelTu temporis magis lædet,pri »num quidem in ilium ipftjm locum, deinde ipfi propinquu, amp;nbsp;fempet vlterius depafcitur,amp; aluns ipfum affumit, vt quae calida fit,amp; poftea turn aluus,cum lædcns humor ,adhuc magis calefacit. At humor cralTus calcfcens primum diffiindi-tur,iiquipropinquus affligent! exiftit.dififufus autem aquofo humori affligent!mifcetur.deinde in concuflîone corpo-ïis inanior redditur. Si tam diu rigor tenet, quandiu aquo-ws humor alij humori ammixtus eft. Quin amp;nbsp;febris hoc mo-do generatâ oboritur. Affligentia ad locum firmata, cale-feens corpus febrem in fe fufeipere cogunt j amp;nbsp;ab affligente. Si abaluo calefaâum.reliquum aquofum humorem fuperat. Atque fie febris fit poft frigus ,fi qua corporis parte copio-fîor humor formatus fuerit.Si veto voluatur ac diftrabatur, tali modo febris oboritur.Poft frigus febris volutatur.maxi» me affligens circa aluum Si lUpernam,amp; infernam. Iftbic e- frigtu fe~ nimplurima locicapacitas exiftit. Dum autem volutatur, jrii/iiit. primumpropinqua calcfcunt, Si vifccra, Si quæ in aluo funt. Poftea etiam alius humor Jiffufus calore ftuitur, amp;nbsp;aquofo humori mifeetur.Atque febris poft rigorem hic fit.vbi affligeas volutatur, imo etiam vbi firmatum fuerit reliqiia corporis parte.Et bare à me dida funt.quomodo, amp;nbsp;quando,rigor morbofus fi3t,amp; quomodo,8c ex quali nccelTitatc febris poft ipfum irruit. Et qua: lint principia morborum, 8c qua-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lem
-ocr page 468-HIPPOCRATIS LIBER 111 ï.
icm vnumquodquc ipforum morbum in corpore inducat. D amp;nbsp;quoniodo Sc cur in diebus imparibus morbi ludicanfUp Et vnde homines fani fint^ vnde a: g,rotent.amp; quoniodpbi lis,amp; pixuita,copiofior amp;nbsp;paucior fiat. Iternq; alia raulta qux inipfa natura Humana funt demonftraui .quæfanè hicfer-f-umlrici mo exigebat. Atque hæcita relata finem habent. Nunc quicreen' autemdclumbricislatis dicam . Afleroenim ipfos in pucfo lut. dunRdhuc in vtero eft nafci. Poftquam enim femel ex vte-ro cgrelTus eft, non tanto tempore ftcrcus in aluo manet,vt ex eiusdiuturnitate acputrefadione,tantæ magnitudinis animal generari poffit. Excernit enim femper hefternum ftcrcusper omnesdies,fifanushomo effedebet .Taleveto animal nafci non poflit, euamfi mukis diebus homo fter- j eus non egereret, Muka enim nafeuntur dum puer in vtero eft hoc modo, Vbiex lade jSc fanguinc coroputrefeente ac redundante , vtpotc quod dulce eft,pus fadum fuerit fer Widum, animal ilthic generatur. Nafcuntiir autem amp;nbsp;rotii-di lumbriciifthic eodemmodo. Signum veto quôdhæc res ita fe habet , hoc eft . Poftquam in lucem editi funt pueri, mulieresipfisin cibooftcrunt medicamenta, quo ftcrcus ex inteftino exeat, amp;nbsp;non comburatur , amp;nbsp;fimul vt inteftinum dilatetuf. Vbi vero cibum obtulernnt, multi fané pueri amp;nbsp;rotundos amp;nbsp;latos lumbricos vna cum primo ftercoreexcer-nurit. Si vero non excrcucrint, fiunt etiam infuperque nafeuntur in ventribus.Etrotundi quidem pariunt,lativero non amplius ,eiiamfi quidam ipfos pafctedicant.Nam p komo qui latum lurobricum habet, velut cucumeris fernen «xcernit alias atque alias,vn.a cum ftercore ipfo , amp;nbsp;funt homines qui hoc lumbrici partusefte dicunt.Mihi veronon J^itricinS reftedicerevidenturquitaliadicunt. Neque enim ab vno gigniint- animali tot pulli generari polTunt ; neque ca eft loci in inteftino capacitas.vt partus educate queant. Augefeente autem puero,augcfcit etiam lumbricus in inteftino, ah his que in ventriculum ingefta funt,amp; æqualis fit intcftino,qui-bufdam in pubertate,quibufdam pofteriiis, quibufdam paulo prius.Et poftquam inteftino ad.Tquat’ eft, fimiliteratigefcit. Si quanto maior fadus fuerit, vna cum ftercore excernitur deinteftino reâo ,amp; cxcidit velut cucumerisfenieh,fi’pe vero etiam maior. Quibufdam vcroiterf3cicntihus,autla-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;borantihus,
-ocr page 469-DE MORBIS.
ijc
borantibus,amp; v:ntriculo cakfcente, deorfum defcenditpp-fisqueprominet ex podice inflatus,hocc[ucfacit, amp;nbsp;de po-dice tefecatur, aut retrocedic. Signa veto quod non patiat, feditahabeat velut ego dico,hæc funt. Siquis cyrct hominem latum lumbncum habcntem, Sc niedicamentum dede-lit aut potionem,liquidem fuerit homo bene præparatus.to tusrotundus fadus adpilxfiguram exit,amp; homolanu^ua-dit.Si vero ad mcdicinam liæreat, reda pars de lumbrico a-brumpiturjôgitudine duorun» aut trium cubitorum, aut et- i^Sgat l«/ iam longe amplior, amp;l vbi abruptus fuerit per multum tem- jricur. pus Ggna cum ftetcore non prodeunt. Poltea vero augeicüt. Atque hæc argumenta funt, quôd lumbticus latus non pa-
j lit,fed abtumpuur. Eft autem Ipecies ipfius, qualis alba in-
* teftinirafuta. Signahabet hæc. Cacat alias atque alias velut cucumetis fernen,amp; vbi ieiunus tft homo ,txilit ad hepat a-lias atque alias , amp;nbsp;dolorem inducit: amp;nbsp;quandoque fpuia on inftuunt vbi ad hepar affilit, quandoque non . Quibufdam etiamvocem intctcipit,fifortitet adhcpaririuat ,amp; valdc saultafputaex ore fluunt,paulo autem poft fedantur,amp; tor-men multum in ventriculo alias atque alias oboritut. Quâ-doque etiam ad dorfum dolor incidit.Nam amp;nbsp;hic aliquando Lumtrifi trmatus innititur. Hæc lumbricilati ligna funt. Contingit Jtgna. ït hoc. Qui hoc animalculum habet, in toto quidem tempo te valde debilis herinonpoterit. Vbi veto dcbilis faûus tue titjVixreualefcit.Latus enimlumbricus partis alicuiuspatti-
ß ceps ht,ex bis quæ in ventriculum ingefta funt.Si quidé igi-tur cutatus fuerit iufto modo,fanus fieri poterit.Si veto non curetut.fua fponte non exit. Mortem tarnen nö inducit, fed côfcnefcit.Atquehæcàmedidafuntdelumbricolato,vn-den.ifcitut,amp; quæ motbi ipfiusligna funt. Cæterumcal- Calculus
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culimoiboprincipium oboritut àlade, vbipuer hic impu- puerorum
rumhigit.Lac autem in nutrice impurum ht, fipituiiolis ci- unde fut.
1 bis acpotibus,amp; alimentis impuris nutrix vtatur. Confcrfit ' enini omnia in ventriculum illabentia in ipf,i ad lac . Habet autem 6: hæc res fehoc raodo.Si nuttix.non fana fuetit,fed bilicfa, aut aquofa, aut fanguinea , aut pituitofa : Lac ct-iam malum pueto generatur. Confentiunt cnim corpus amp;. ventriculus .Vlurimum veto ipfiad lae cedit , de eo quod ipfa plutimum in feipfa^mbucrit . tt puer ft de nutricc lacnoti,
-ocr page 470-HIPPOCRATIS LIBER till.
lac non purum fuxerit, fedbiliofum velut dixi, moibofus fit 0 ac debilis: amp;nbsp;in praefens maxime affligitur,quandiu lac pra-pum ac morbofum fuxerit.At vbi fuxerit kc non purum, fed terreum amp;nbsp;pituitofum,amp; habuerit puer venas de ventricule ad veficam tendentes amplas ac attrahentes : procedit auté jiifpir i» quod bibit nutrix, Si lac in venfriculum pueri, tale quale «f/îcii qui trah^à ventriculo de lafte,in totum fimiliter prout venç ad ventnculum detrudere poflimt.’fi quid fane in la£te non pu-rijm fueritjid quo vcfica fruitur lapis fit tali modp, velut in aqua non pura,in calice aut vafe æaeo turbata ,8c rurfus fe-data, fex aceruata fit in medio. Sic fane Si in vefica de vrinâ non pura exiftentc.Èt noii per vrinam eiicitur,vt qux in capo fit loco,amp; maxime aceruata fiet)s,præ dplore per miâio-nem non pertranfît,amp; à pituita cruda concrefcit. Glutinum cnim fit pituita ad fecem ammixta.Et primum parua lanugo fuperftat,deinde quod accedit arenofum fij , glutino fiente pituita.quæ eft jn vcfica de lade,amp; augetur, Si quicquidlm-moris in glutinatiôe accefleritjerningitur. Rurfus autem feX SimUilet-- folida fit,amp; lapidis ipeciem accipit. Quemadmodum ferrum ÿ ferrura ex lapidibus ac terra dum comburuntur fit. Et in prima qui-ƒ t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem in ignem immiffione, cógjutinati funt lapidés eu terra
ad ferri recremétum. Atvbi iterû atq; iterii in igné immifia fuerint.recremétuna quidc foras decedit liquefeens ex ferro,id quod ita fieri oculis videitjus. Ferrum autem in igné relinquitur,amp; recremento dccedente fubfidet, fitque foliJu ac denfîim.Sic profedo etiam fex in vcfica,dum pituita glu- P Ceindi di tinumfit, emingituridquodabypnaliquefeit.Fexautem aerfi tiuf fubfidet,îc denfatur,ac folida fit velut ferrum . Vbi veto fub ƒlt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedit ac folida fj da eft, furfum ac deorfuin in vefica voluta-
tur,amp; feriens veficam dolorem inducit,amp; fi vehementer fc-ri.it ac vlceret,aliquid de ipfa aufert.Verum id quod infuper ■ affertur,adhuc magis quàm id quod arenofum deceifit,con-cretionem efRcit. Atque tali modo fit lapis de lade in vefi-ca:amp; fi puero anxictas aliqua ab hoc oboriatur, alias atque aliâs,vbi meiere vult, vriiiæ mcatuin apprehendit. At fi pue^ ro iam adulto lapis gignatur ex terræ efu,dolor nó adert ipfi prius quàm ipfe fibiipfi cibum deligat. Et hæc à me de hoc mI relata rtint. Cxterum morbus figna quinque habet. Nam (uMßSnit. vbimeiere vult,dplore affligitur,amp;j(rina paulatim fluit ve lutin
-ocr page 471-A lut in vrinæ ftillicidio,amp; eft fubcructa, nimituin veCca à lapide exulcerata,amp; vefica inflammata eft. Verum hoc ftgnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
inconfpicuum eft,indicac tarnen famma pars prçputi j. Qua- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
doquc iriingit arenofa, verum à talibus, qualia ego dicam.
tiicit autern aliquando lapides duos, aut etiam plûtes par- qui duo nos,gcneratos eodem modo.velut de vno dixi. Fiunt etiam ud plurft tali modo. Qnum lapis fuerit concretus profunde j|bfe- caUidtjijt detit in veficam in arena feparata, ita vt ipfam aduenientem lapis non affuraat in feipfoin,fcd gtauior ac copiofiot fiat,vt tarnen ipfa ad feipfam non eoncrefcat, etiam fic duo lapides fiunt.Fiuntetiamplûtes eodem modo. Sedfit collifis inter fe in agitatione aliquid difpatatur, Sc arenofutn per vrinara
B eiicitur.Qjiod etiam aliquando contingit, vbi arena ad veficam dcfcendit,amp; non coaluit. Quidam dicunt quod po- pofut pulj tus in pulmonem deuenit, ex hoc veto in reliquum corpus, monem nJ ÏÜ autem qui hæç dicunt, redatguontur et hoc quod ditdu- petit tus fum,quod videlicet pulmo cauus eft, amp;nbsp;in ipfo fiftula eft. Quod fipulmo cauus non effet,St fiftula non ipfi adhæretet, ammalia vocem non ederent. Vocem enim edimus de pul-monc.quia cauus eft,8t fiftula ipfi adcft. Vocem autem arti-tulant labia amp;nbsp;lingua, Vcrum de hoc exaftius in pctipneu-moniæ traäatione egi. Cæterumhominibusqnibuspotut inpülmonem ferti vidctur, aduerfabor,halgt;etque res fe hoc modo.Ptoccdit potus in ventrem, à ventre autem in reliquii corpus expenditur. Oportet autemhis qux diélurus fum'
I C mentcm adhibere. Sermonis argumenta, quod potus non ptocedit in pulmonem,fed in ventrera,hæc funt. Si enimpo \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus proccdctet in pulfnonem,quum pulmo expletus effet,ho
mo no facile iefpitatet,neque loqUi potfet. Non enim effet, pulmone pleno exiftente , quodrefonatct. Et hoc quidem vnum atgumcnrum eft. Öeindc fi pdtus itr pulmonem pto-cederet, cibi in nobis ficci exiftentes non fimiliter conco-queteiitur.Àtquehecduo argumenta exiftunt.Sed 8t médicamenta aluum fubdudentia, (i in potu fumantur .extra ven-'v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttemprocedetent.Habetautemhscteshocmodo.Q^accfi-
\ nbsp;nbsp;nbsp;que medicamenta purgatotia funt autfuperne.autinfeine, meta quid
antetlamvttunqucpratftant,eah3tcfaciunt.Ofnnia valde dgmit. vrunt, amp;nbsp;fortia quidem ex ipfis, fi partem aliquam tenctam corpoti? contigetint, e aijj extdeet ant. Mitior a v eio lurbu-
Icnturn
-ocr page 472-HIPPOCRATIS LIBER HH.
lentum corporis motum faciunt,quancünqùe tandem patte D occuparint. Si veto aliquod ex bis medicamcntis in pulmo-nem perueuiret,videtur mihi magnum aliquod malum indu âurum cife,Pituita enim de capite defccndens, eum in val* de breui tcpore exulcerat.Tenera enim amp;nbsp;rata res eft pulino» Si li cxulceratus fuetit, nô bene habebit homo ille, ob mul-tas^nè cauflas. At vcro venter à medicamento non exuke-Lilum Uf ratur. Nam res eft valida aerobufta.nimiiuravclutpeliis fliiui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corium. Et plcrique fane ex Libyæ incolis pecorum pellibus
to,
pro veftibus vtuntur.ventribus autem pro vtticulis. Robu-Cur letiâ ûa enim res venter exiftit.Deinde vbi à vino nigro homines oJeat efeu repleti tùerint,nigra recrementa cxcernunt. Atq; bac om-Icnti. nia argumenta exiflunt.E t vbi allia comederiraus, aut aliud j quoddam edulium olidum.vrinam reddiraus eomefta odore referentem. Et hæc quidem omnia argumenta innt. Sed amp;nbsp;liocconfiderandumvenit quod didturus fum. Siquiscy-ceonem biberit,aut farina codam fotbucrit, aut aliud quid eiufmodi,amp;hocipfum in pulmonem peruenerit,cette ar-bitramur ipfum ne minimum quidem tempus viucrepof* fe.Vbi enim modicum quiddi pituita: in pulmonem peruenerit,aut in nftulam ipfius, multa ac fortis tuffis oboritur, ac conuulfio.Si veto vtiq; amp;nbsp;vixerit homo qui cyceonum bibe-rit, aut farinam codam forbuerir, vbi fané concoda tuent forbitio,videtur mihi multa amp;nbsp;fortiscaliditas corporiobo-ritura eft’e,multusquc dolor, vt omnirro moriatur homo hoc I-affifffia modo,fi ilia in pulmonc perueniant. Atq; hæc iam argunié- p rxemplo leptern funt. Præterca quomodo lac infantes pueros nu h« ref;l. poflet,!! ad pulmonem defeenderet?Atquc hocmihia-liud adhuc argumentum eft.Et hæc ne produxifiem quidem ad ferraords mei confirmationem, nifi multi adeô homines effent,quibus potus in pulmonem procedere videtur. Si ne-ceffe eft ad opiniones fortiter inhærentes multa argumenta adducerc, fiquis velit auditorem à priore fententiaabduce-rc ac coniicrtere vt fuis verbis fidem habeat. Et propter hoc etiam potus in pulmonem non procedit,fedin ventre ; quia contiguaSc annexa eftipfi gula hominis femperhians,amp; in hanc procedit. Et fimul pulmonis fiftular velut hederæ foliu' inciimbit,quare neq; defeendere permitteret in tranfglutié-dodî in ipfum procedcretAtq; haxraihide hoc relata funt.
Qyid pul-mnnisfi~ flulim te-S'il eS qd edim:it.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Procedit
-ocr page 473-D'e morbis. Isi
À Proeedit nanquepotusin ventriculum, amp;nbsp;vbi expletus eft,-fplen de ipfo fulcipit,amp; diftribuit ad venas,amp; ad omentum, êcindecliucdeorfum,amp; infcrotum,amp; ad crura, amp;nbsp;ad pedes. Et poftquam morbus ex aqua multa obortus fuerit,procedit de ventriculo,amp; femper ad fplenem venit de potu, vbi bibe-ritbomo.Contingit auteminhoc morbo, vt neq; febricitét alias ex ventre,qaàm vbi homo fitiat,vefica autem amp;nbsp;ve^ri-culus non iuftó modo cxcolent,nelt;|-, conuenientc dixta homo vtatur. At fplcn fubægrotans a ventre de potu trahit. Morbus autem oboritur,amp; fcrùcum pellucidum fit, amp;nbsp;claui- Qa.e grtt culæ.amp;collum.amp;pedoraatfenuantur.CôHiquâturenim ab cilefcunt hocmorbo,amp; humor ad ventriculum dcfluit,amp; infernç par- ttiefeitig tes aqua plena: font.amp;ventercibumauerfatur,amp;quâdoquc inhotmeP valde adftringitur,quandoque defluit. Nec vefica infto mo- t». dó excolat, amp;nbsp;plctunque horror alias atque alias per corpus difcurrit;amp;quandoqucfebriscorripit. Etquibufdam facies luinida fit,quibufdam non. Aliquibus etiam tibix rumpu-tur,vbi morbus diuturnus faâus fuerit,amp; aqua illinc cffluit. Incidnnt amp;. vigilix ÎC im'potentia corporis, ac maxime lum-borum.Et poftqui éditant bibit, etiam pauloamplius fplcn affligitur,amp; fpiritum frequentem ftmper emittit. Atque hxc Suiterc«-fignahydropisfunt.Eftautcmamp;c'rrcaVentriculumfolum,fi- Unci mor uefebris corripuerit,fiue non.Et venter magnus fit, amp;nbsp;crura iifigmt, implentur aqua.Verum fupernx corporis partes attenuatur his qui ita affedi putantur. At fign.i omnia debiliora font, amp;
C finiul in cfuribns aqua non difiedit,amp; dolor tato minor cxi- .
• flit. Cxterum circa ventriculum folam hydrops amp;nbsp;aqii.a Curfolui hac de caulTa fit.Eren’im vbi accruatim aqu.a acceflit, amp;nbsp;via «êter titrt in principiis non patcat adinfernas partes,fed aceruanm in gent. vents concludatur, nirairum vt qux refpirationem non ha-beat,nequefurfora neque dcorfum inniti poteft, baud aliter quàm fi quis magnum vas angufti ofeuli pccludat, ac fubito inuertat, deide fenfim opetculfi de ofculodetrahat.Et fi cnî Simüc.' hocfecerit,aqua non efflitet foras, neque enim rCfpirationc habet, fed à fpiritu qui intus eft, conclufa eft. Nam ipiritus qui intus eft replet vas,?c exteriio fp’ritui renititur,amp; excut fosaqu.xnó daturprxfpii vas implente, amp;nbsp;fimulaere inefi-bente. Si vero quis fenfim vas inclinarit,aut fundum perforatie, fpiritus de vafe cxibit. Egreflb autem fpiritu ,pro-
cedit
-ocr page 474-HIPPOCRATIS LIBER
cedit etiam aqu* foras. Sic fané in hydrope,fi quidem perfpi P ratio furfum aut deorfum cótingat,in principio morbi, tran-fit ad crura hydrops, amp;nbsp;ad pedes.Sin minus, ifihic folutn ro-lutatur circa ventriculum, Atq) ita quidem de bis i me di-Kulicret dum eft. Fit autem amp;nbsp;mulieribus hydrops in vtero ipfo, ttitm hoc amp;figna fane in ventricule,amp; in cruribus,amp; reliquafignaea-fatiuntur. demhabet.Etdehocipfodmediäumefiin morbts muliC-bribus. Atque hx tres funt fpecies morborü ab hydrope. Fiunt autem hi morbi omnes cito difficiles, amp;nbsp;omnes cito augentur. Adhuc autem difTiciliores fiunt, fi ex alio mor-bo corpus liquefaâum.adhunc deuenerit. Si quidem igitur fubito occupauerit morbus hominem, moritur,nerope alio morbo diutilTime iam affligente. At vbi etiara aluusvalde £ fluidafuerit.citiffime moritut,amp; fentiens,amp; loquens. Atque bxc à me relata funt de hydrope, amp;nbsp;vnde oriatur, Si quôd hxefintipfiusfigna.
HIPPOCRATIS COI LIBER DE AFFECTIONI-buSfiano Comaria Mcdicopbyßco interprets.
Hiiru Galenur Pclfli effedicU-
SIrum prudentem rations apud fe |inita, quod maximipretij res eft Ihominibus fanitas. nofle conuenit quomodo ex fua ipfiiis intelligen-tia,in morbis vtilitaté capiat Hoffe autem conuenit ea qux à medi-cis Sc dicuntur,amp; adhibcnturcor-pori fuo, caque diiudicare pofte. Atque hxc fingula hadenusnofi fe fatis f quatenus idiotx cótin-gerepoteft.
-ocr page 475-DE ATTECTI ONlBVS. t?}
A jefepoteft.Hxc rero nouerit quis maxime, fiharum rcnio» cognitioneac ftudio tencatur. Morbi oranes hominibusà bileacpituitafiunt. Bilis autem amp;nbsp;pituita morbos exhi-bent,quum in corpore nimium aut reficcantur ,aut hume- «riga» amp;antur,aut incalefcunt, aut frigefiunt. patiuntur autem hçc pituita amp;nbsp;bilis, te à cibis , te à potibus, Si à laboribus, amp;nbsp;à xulneribus,amp; olfadu, te auditu, amp;nbsp;vifu, 8c coitu, 8c à t^do, 8càfrigido.patiuntur autem qiium fingula ex relatis,aut nô in debito tempore corpori exhibentar,aut non confiieta,aut plura 8t fortiora, aut pauciora 8c debiliora . Vniuerfi igitur motbibominibus ex bis fiunt. Oportet autem ad hæc idio-tam no(fe, qux par eft noffe idiotam. Qux veto artifices
B noffepareft.eaetiam adbibereactraftare. De bis autem que dicuntur 8c fiunt, fieri poteff vt idiota ex intelhgentia quadam conieÊturam faciat.Iam vero vnde fingula bsc nof-feoportet,ego referam Si in caput dolores incidcrint,bu-ius caput calefacere conducit ; ita vt multa calida lauemus, 8c fternutatione faâa pituitam ac mucosfiibducamus. Et fi quidem exbis à doloreliberetur,fu{riciunt bæc.Si veto non liberetur.purgandum eft caput à pituita.Viftus autem fit foc bitio,8c potus aqua.Vinum auté non exbibcatur,donee dolor fedetur.Quum enim calidum exiftens caput,vinum attr* letit, dolor fortior cuadit. Dolores incidunt à pituita, \ quum in capite mota cumula« fuerit. Si vero alias atque a-1 lils dolor 8c vertigo in caput incident, profunt quidem 8c I C bæc adbibita,prodeft autem etiam, fi fanguis à naribus fuc-tit detraöus,aut à vena in fronte. Si veto diuturnus 8c fot-tis in capite fiat morbus,8c purgato capite non decedat, bu-ius caput aut fcatificare oportet,aut venas in circuitu inure-te.Ex bis enim folumfanum fore fpes eft. nbsp;nbsp;Agrotosconfi-
derare opottet ftatim in conftitutionis morborum princi-pio,qnareopus babeant t 8c quales fint vt pbarmaco put-gentur, autvt aliud quid.quodcunque tandem voluetis,eX' bibeas.Si veto omifib principio, ad finem iam vergentc mot bo exbibuetls.indefperatoiam corpore,forte quiddaprs-bere veritus.peticulum eft ne magis delinquas, quam fuccef fumconfequaris. Si in auresinciderit dolor,conducit mul Atirnsm ta calidalauare,8c auribus fomentum adbibere , Et G quidc dolor, adbxc cefferitpituita décapitéattenuata,8cdolor ceffaue-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B tit.
-ocr page 476-HIPPOCRATIS LIBER.
rit.fuffîciunt bæc.Sin minus,optimum omnium pbarmaeum P fucrit,quod in potu exhibitum, furfum pituitam purgat. putgandnm eft caput medicamento,quo capitis pituita pur-gatur.Fit autemamp; hic dolor, quuin intriniccusadaurespi’ fMfH fH- tuita ex capite aüapfa fuerit.Si veto fauces inflammatæ fue-flâmatio. tint, gargarifmis vti oportot. Fit autem Sc hoc à pituita. Si ûib lingua inflammatum fucrit,hi$ quæ commanduntur vtendum elt.A pituita autem amp;nbsp;haC fi' unt. Si veto Vila dependent amp;nbsp;fuifoearit ( Quidam hoc mtr. gurgulionem vocant) llatim gargarifmis vtendum clt,prx-paratis velut feriptum eft in mcdicamcntis. Si veto ex his gracilis non fiac,retro rafo capiti cucurbitx du« adhibean-tur,amp; fanguinis plurimum detrahatur,.amp; pituitæ fluxus re- l tro reuellatur. Si veto neque ex his detumtfcat.fcalpcUoin-cidito,amp; aquam educito.Seûio autem facienda eft,vbi funi-mum fubrubicundum faâum fuerit, Nam fi taie fadum fe-éluin non fuerit,inflammatur,amp; aliquando detepente ftran-gulat. Fit autem amp;nbsp;hoc à pituita, vbi ex calefado capite a-Deiifi«’« ceruatim defluxerit. Cætcrum quod addendum dolores dalor. attinet, fi corrofus fuerit dens,amp; mouetur, eximatur. Si veto non corrofus eft, neque mouetur, dolorem autem exhi-bet, per vftionem rcficcatur.Piofunt etiam quæcominandu-cantur. Dolores autem fiunt, quumpituita ûib tadicesden-tium fubierit.Exeduntur autem ic corroduntur,partimàpt tuita,partira à cibis,fi natura debiles fùcrint. amp;nbsp;cauitatem ha
Po'.yÿut. buerintjamp;maleingingiuisfiïi fuerint. SiinnarePoly-pus nafeatur 5 qux rcs ex nafo in obliqiium per refpiratio-nem difflatur.ac intumefeit : eximitur laqueo ex' nafo ad0$ diftradus. Aliqui etiam pharmacis erodunt. Nafeiturautem à pituita. Atqiie hi quidem funt morbi qui à capite oriuntur, exceptis octilorum morbis, de quibus priuatim agemus. At veto de morbis circa ventrem, hæc confiderare oportet.
Pifurifir. Pleuritis, peripneumonia, febris ardens,phrenitis,hi Peripufu- niorbi acuti vocantur.St fiunt maxime quidem ac fortiffinii «Monia. hyeme.fiunt eti3ma ftate,veriimm!nus,amp; molliores. Q^d nûùlt;ro(- fi forte in taies incideri5,hæc fane faciens ac ccnfuleiis ,nia-Pbrenitp. jjme fuccelTum fenferis. Pleuritis. In plcuritide febris detinct,amp; lateris dolor,amp; ere61.i ceruicefpiratio,amp; tuiris,amp; Ipuuim ab initio quidem iiibbiliofum Ipuic.Poftquam autem • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quint*
-ocr page 477-DE AF F E CT lONI B VS. ,gt;4
‘A quinta aut Testa dies aduenerit.etiamfubpurulentum.Huic ad latens quidcin dolorem dandum eft, quod pituitam amp;nbsp;teruia ett-bileni à latere deducat.Sic enî dolor lenilfimus fuerit. Aluns r4lt;w. autcm curanda eft per clyfterem fiibducentem ac frigefacic-tem.Hoc enim vniucrfo morbo cômodilTimum erit.Exliibé-dus eft ctiam potus,amp; forbitio. Et potiones dandæ funt aci-diores, tjuo fputum de latere repurgetur. Quum aut^ pus purgari incepcrit,latus calefacere conducit,amp; forinfccus ma lurare ca quæ circa latus funt.prius autcm hoc facere nô cx-pcdit.R.eficcatur enim.Fit autem hic morbus maxime ex po- Ciujfit »u.quû quis humeûo corpore,aut ebrius,aut fobrius.frigue- morbi htt» rit.Fiteiiâaliter.Iudicaturautcm morb’breuiftïmusfepti- iuf
J ma die, longiflimus deciniaquarta . Et liquidem in hac, per Iputumieicüû acpurgatû fuerit pus à latere,fanus fit. Si ve-toper fputum nô fuerit pus reieôtum,peélore fuppuratus ef-ficitur,amp; morb* lôgus erit.Ponô iudicari in morbis eft, quû HortorS tnorbi augefcunt,aut marcefcunt, aut in alium morbû trai»- decretory ftunt,aut definunt. Peripneumonia. In peripneumonia »mquiX febris deiinct, amp;nbsp;tulfis, 8c cxaex primum quidcm pituitam Pcripneu cralfam ac puram,Sexta veto A Icptima, fubbiliofam amp;nbsp;fiib- monis. liuidam.Odaua autcm amp;nbsp;nona fuppurulentam. Huic fi qui-dem dolor adeft,aut docfi,aut lateru,dandû eft medicaiiicn- Medela tum,quod inpleuritidead lateris dolorem, inmcdtcaméta-rio libro fctiptum cft.Per potus autem,amp; forbitioncs, 6c vé-trisliibdudionem ac frigefaftionem, eadem curatio adhi-
Ç. beatur qux in pleuritide.Qup vero fputii 6c pus ex pulmonc ''^“rgetur,danda funt pharmaca in potu.quibus pulmo hu-mcäatur,amp; pus furfuni purgatur. Fit autc hie morbus, quum pituita aceruatim ex capitc ad pulmoncm fluxerit.Ahquan- MerJat doetiam expleuritide in peripneumoniam amp;nbsp;febrem ardé- f’icandi j tem tranfitus fit. ludicatur autem breuiflimus quidé in die- /iat« bus quatuordecim, longiitimus vero in duobus deviginti. Pauci vero hunc morbii elFugiunt. Fiunt etiâ pedore fuppu-ratici hoc morbo, fi non in iudicatoriis dicbiis pulmo fuc-ritpurgatns. Phrenitisvbiapprehendcrit,febris primum Phrewrlr. dibilis detinet,amp; dolor circa pra:cordia,magis autcm dexte-ra,ad hepar. Quum autem quarta aut quinta aducncrit, amp;nbsp;febris fortior fit, amp;nbsp;dolores augefeunt, 6c color fnbbiliolus efficiturjS: menspcrceUitur.Huicad dolorem quidem dari- HedeU»
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B ij da
-ocr page 478-hippocraTis liber
âi funt quæ in pieu ri ti Je, amp;nbsp;tepnr faciédus vbi dolor hærct^ D Sed amp;nbsp;aluns curjnda,ac reliqua lîniiliter facienda funt,eice-pto potn. Potu vero vtendum cil quocunque alio voluerif, præter vinuni.Aut aceturaamp; mclacaquamdato.Vinumau* tein non conuenit mente motis,neque m hoc morbo,neque in quibulûis aliis « Conducit autem in hoc niorbo etiam ca» put ^ulta calida lauarc.Mollito cnim corpore,fudorquoq; magis fequitur,amp; aluns amp;rrina fccedit. £tæger ipfcfeiplo temperâtior cuadit.Fit hic morbus à bile, quum mota vifee-ribus ac fepto tranfuerfo infedetit.ludicaturautem morbus, breuilTimus feptima dicrlongiffimus vndecima.Blfugiuiit hune pauci, tranfitque etiam ipfc in peripneumoniara, amp;nbsp;fi Caufot. nbsp;nbsp;tranlierit,pauci effiigiuiit, Febrisa^ensfiuecaufos.quum E
habuerit,febrisdetinet,amp; fitis fortis, amp;nbsp;lingua afperaac nigra fit,à fpintus fané cahditateÆt color fubbiliofus fit,amp; fpu U bilioû.Et æger cxtrinfccus quidem frigidus fit, intrinlé-cus vero valde calidus.Huic conducit frigcfàciêtia adhibe-Heieti. re,amp; adalunm,amp; forinfecusad corpus,cauendoneinhorre-fc.it. potiones quoque ac forbitiones danda; funt freqscn-tes,amp; paulatim quàm frigidilTimæ, Venter autem curetur, amp;nbsp;fi quidem non fubeant qu.-E infu-nt ,infulâ frigidilfima per clyfterem immittantur.aut quotidie,aut alternis. Hic autem morbus fit à bile, quum mota intra corpus firmata fuerit. Solet etiam inperipncumoniam tranfire. ludicatur autem breuiflimus quidem tiona aut décima dre. Longiflimus autem dccimaquarta. Et liquidem rranfieritinperipneumoni- p am,pauci etfugiimt. Si veto non tranlierit, multi effugiunt. Atque hi quidem morbi acuti vocantur,amp; oportet hos lie eu rare.Qurcunquevcro aliæ febres hyeme fiunt, liue ex vino, febreseur ßyg nbsp;nbsp;lalïîtudinlt;,liue ex aliquaalia re, eas obferuareopor-
of/eruâ- tet.Tranfeiint enim aliquando in morbos acutos. Tranlitio vero iplârum t.vlis ell.Quum commotis duobus humoribus, pituita amp;nbsp;bite,non conducentia corpori exhibentur, ipliinter feipfos coaâi,pituita videlicet ac bilis, corpori vbicunqi tandem contigerit .illabuntur. Et fit pleuritis, aut plirenitis, aut peripneumonia. Obferuare igitur ac vitare oportet fe-feruHie. gfg, fiyeme.Sit autem obferuatio,amp;'tutela ab iplis,quies,
Si gracititas,amp; ventris euacuatio. In Ibrbitionibus autem 8e potionibus degendum ell,donee fcbris imminuta fuerit.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex morbi»
-ocr page 479-DE A F F ECT I O NIB VS. i,j
A ÎX morbis fermé maxime acutiamp;occidunt, amp;nbsp;laboriofifli- Merturi mi funt,amp; opus eft ad ipfos plurima tutela,amp; exattiftima cu- dlt;ult;ara»i ratione.Et à curante nullum malum accedereoportet, fuffi- naturtt, ciuntenira quæab ipfis morbis adfunt. Verum vt boni quid præftet,pro viribus conetur. £t fi quidem reiäe curante medico, à raagnitudine morbi fupereturægcr, non bic culpa medici eft.Si veto non reâe curante , neque cogm^en-le, à morbo fuperetur, medici culpa eft. Aeftate porro bare itflit-fiunt,febris detinct fortis,8t litis. amp;nbsp;vomunt aliqui bilem,a- tfqtutue/ liquibus veto eiiam inferne fecedit. His in potu dandum xnt. clt,amp; ad forbenduin,quodcunque tandem tibiidoneum ef- MedeU. fe vifumfuerit.Si vero bilis aut pituita ad cor confederit, a-g quafrigida,aut aqua mullapota, voraant. Si vero venter nonlecefteritjclyftcrivtendumeft.aut fubdititia glandç. Morbus autem fit à bile. Liberantur autera maxime feptima die,aut nona.Si vero febre detinente non purgentjir, neque deorfum, neque futfum, dolor autem atfuerit per totum corpus,tertiaautquarta dic,pbarrojcolcui aut potione, deorfum purgato. facito autera forbitionem ex milio, aut farina : amp;ii(dem potiouibus curato. Patiuntur autem amp;nbsp;tæc à bile. Si vero exfcrnæ partes non valde feruidæ tue-xint, vetuna internæ,ôt lingua afpera ac nigra fit, huic phar-macum nc dederis, curato autem frigefacientia adbiben- feruarint do, amp;nbsp;ad aluura, amp;nbsp;ad rcliquum corpus. Vocatur autem bee ieriorum. febrisæftuofa.iudicatiir maxime vndecima dic,amp; décima
C quarta. Si vero febrilis calor apprebenderit ac dimiferit, Caufadat grauitas autera corporis ipfum detinuerit: hunc donee qui- fabrit. dem calor tenuerit, forbitionibus ac potionibus curato. Currfrio» Quumautemnon tenuerit,etiam cibos dato.purgatoautem quàm celerrime pliarmaco , fine furfum .fiue deorfum opus baberetibi vifum fuerit. Si vero febris quidera no tenuerit, os veto amarum habuerit,amp; corpus grauctur,amp; cibum aucr-fetur, pbarraacum dandnm eft. Patitur autem hæc à bile, quuinvenasacarticulosincubueritamp;firraat.a fuerit. Qm- Dolor« cunque vero ajij dolores in æftate circa ventrem fiunt,fi qui- teßuis, dem ad præcordia amp;; cor tederint, aqiiam mullam aquoîam facito,8t aceti tribus heminis affufis.tepidam bibendara da- MedelA to.amp; vbi modico tempore ipfam retinuerit, amp;nbsp;igné ac vefti-bus concâlefâdus fueri^ voraat. Si vero à vomitu rurfus ac-
B iij çclFcrint
-ocr page 480-HIPPOCRATIS LIBER
cefferint ac fufFocauerint,rurfus vomitum faciat. Aut ipfum D mulu calida lotum,per clyfterem fublue,amp; tepefaiSoria ad-hibe,fi affiierit dolor.Patiûtur autetn hçc maxime à pit ni ta, quum cômota ad cor allapfa fucrit. Dan da funt etiihis qui talibus doloribus vexantur, pharmaca quæ defcripta funt ad eiufmodi morbum,in medicamétario libro. Si vero tranfie-rit dû[or alias ad alium ventris locum,8f febrc caruerit, niul tacaiidalauetur,8cdoloris gratiabibcndadentur,qua: in pleuritide funt defcripta, aut alia prout tibi vifum fuerit. Si vero à dolore non liberetur, per pkarmacum deorfuin fub-purgetur. A cibis autem abftineat, quoufque dolor afiFuerit. Tal.s autem dolores,qui fie errant, à bile fiunt. Quicunque vero dolores infra vmbilicum fiunt, in bis molli infufo per É clyfterem iniihilfo iùbluito.Si veto non fedentur, pliarmacû deorfum purgans dato. Quicunq; vero dolores derepete in corpore fiunt citrafebrcm,in bis lauare multa calida con CMffalof ducit,amp; tepefacere.Nam pituita 5e bilis cópaóla quidein,for ram md- tia funt, Sc præualent in quacunq; corporis parte coftiterint, lorü itflj/ 5e laborem ac dolorc fortem exhibent. Diffufa vero debi-(ir. liora funt, quacûque corporis parte manifefta fuerint. At vero morbi qui in .rftatc fiunt,fie fieri folent. Qimm corpus à foie fuerit calefaâû, humedatur. bumedatum autê a?gro-tat,aut totum, aut ea parte in quam pituita Si bilis incubue-rint.Si quidem igitur qnis ipfos incipientes curet, neq; lon-gi finnt,nequepericulofl. Si veronon curet, aut male curet, 5e longiores fiunt,8e frpe quoq; occidunt.Sed Sc tertianæ amp;nbsp;' quartan.-e febrcs,ex talibiis fieri folent.Hæc morborum con-ftitutio maxime quidem æftate fit, aliquib’ vero etiam hyc-terliMi- me. Tertiana febris quura apprehenderit,fi quidem vide-
bi tur tibi non purgatus efle,quarta die pharmacum dato. Si vero pbarmaco non videbitur opus habere, medicamenta in potn exhibeto, quibus febris aut tranfmutetnr, aut defi-ciat. Exhibeto autem velut fcriptum eft in medicamentis, Et in apprebenfionequidem, forbitionc amp;nbsp;potu nutrito. interpofito vero tempore, cibis per alunm feeedentibiis. Apprehendit autem plerunque non ita fæpe. Si vero non QaarfitjiiT, curetur,in quartanam tranfire folet. Sc diuturna fieri. Si vero quartana apprehenderit, fi quidem impurgatus fiieriç, primum caput purgap, 5c interppfitis tribus aut quatuor * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diebus.
-ocr page 481-DE AFFECTIONIBVS. 19g
A diebus,pLarmacum furfum verfus purgas dato in ipfa appre-hcnfionc. Et jnterpofitis diebus rurfum aliud deorfum purgas dato in ipfa apprehcfione.Si vcro ex his non fedetur.rur fus intetpofitis diebus,multa calida laiiato. Si pharmaca quae fcriptafunt dato.potib’ auté amp;nbsp;forbitionibus,amp; reliqua diç-ta vtendumcft vclut in tertiana.Apptehendit auterr. hxc fe brisplurimos multo tempore,alios vero pauco.Et fit tujg ter tiana,tum quartana, d bile amp;nbsp;pituita. Cur autem tertiana amp;nbsp;quartana,41ibi à me fcriptum eft.Vim porró habent medicaments in his febnbus,vt potis his corpus in loco fit, in con-fueta caliditate ac frigiditate.Jt neq; pcrter natura ca le fiat neq; frigefiat.Danda funt aut vclut fcriptfi eft in medicame-j tario libro. Pituita alba quum tenuerit,corpus totu intumc/ fcit albo tumore. amp;nbsp;in eadem die alia parte melius fibi vide-tur habere,ali.s deterius. Et tumor alias in alia corporis parte inaior amp;nbsp;minor fit.Huic pharmaca dada funt deorfum pur gantis,à qutbus aqua,3ut pituita piirgatur. Vidus autem ratio conftituenda eft,in cibis amp;nbsp;potib'Js,ac laborihus,à quibus ficciflimus ac gracilimus euadat. Morbus autem hic fit àpi-
PituiM alia.
McdcU
M»rJ« b»
tuita, quum quis ex febribus diuturnis pituitofus exiftens, iui inipiirgatusmanferit,amp; pituita ad carnes ipfius conuerfafue rit.Et nihil quidera albidior eft hatepituita quàm alia. Verfi corporis color albidior apparet. Sanguis enim à pituit.r copia aquofior fit,amp; Honineftfimiliter in ipfo bonus color. Qöpr''ptcr albidiores apparent. amp;nbsp;vocaturhic morbus pi-Ç tuita alba.Si quidem igitur curatus fucrit incoante morbo, fanusfiet.Sinminus , in hydropcm tranfit morbus,amp; homi- Atuxen. nem corrumpit. Quicunque fplencm habent magnum,qui Licnn/i quidemfuerint biliofi, hi mali coloris fiunt, Si mails vlceri- (jualetfint busfcatent,amp; ex ore graue olent,amp; tenues euidunt.Etfplen duruseft,amp;femperconfimili magnitudine.amp; cibi nonfecc-dunt.Qm vero pituitofi funt,hæc Sc minus patifitur,amp; fplen alias m3ior,aliàs minor effieitur. His conducit fi quidem im Medel/, putgati fuerint,5lt; caput amp;nbsp;reliquura corpus purgare. Si vero purgationc non egeant,vidus ratio cóftituenda eft, ita vt pi tuitofis corpus reficcemus ac attenuemus, cibis amp;nbsp;potibus,amp; vomitibus,amp; cxercitiisplurimis,amp; deambulationibus. Et in verc furfum per veratrum purgentur. B'.liofis autem condu-cit,vt per vidum huraedautem, aluuin Sc veficam fubduca-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B iiij mus,amp;
-ocr page 482-HIPPO GRATIS LIߣR inut,amp; vt de vena fplenitide frequenter fanguinem mittantr D amp;nbsp;medicamentis vrina cientibus vtantur, qux fplenem mol* lire fcripca funt,amp; vt pro anni temporc bileni purgent. Qui* dam veto iplenici àpliarmacorum potu nihil vtihtatis len-tiunt,nequc à reliqua curatione,quicquam gracilior fpien ip forum euadit, fed quæ adhibeutur à magnitudine morbifu-perâwr.progrelfu vero tcmporisgt;aliquibus in hydropé morbus dégénérât,amp; corrüpuntur. Aliquibusauiem fpien fuppu ratur,amp;; vfti fani fiunt.Cum quibufdam vero confenefcit du-rus Si magnus exiftens. Morbus autem fit, quum ex febri-bus amp;nbsp;mala curationc,bilis aut pituita, aut ambo in fplenero incubuerint.Et diuturna quidem eft affeäio, non autemle-thalis.Expharmacisquæ (plenis gratia exhibentur, aUa per j veficain purgant,amp; ipfum molliorem faciunt. Alia vero purgant quidem, verum nequepcr veficam quicquam,quodroa-nifeflius fiat,neque vfquam alia parte. Splenem tarnen mol-
Vflttulttt- liunt. Voluulus quum appréhendent,venter durusfit, amp;nbsp;nihil fccernit,amp; dolor inferne omnem aluum tenet, amp;nbsp;fe-bris,ae fitis.Aliquando vero præ dolore arger etiam bilem vo
Medelif. mit. Hunt humeßare oportet,amp; intrinfecus,amp; extnnfecus. Et multa calida lauare. Et bibenda dare qux aluum mouent, amp;nbsp;vrinam fubducunt.Et clyfterê adhibcre,fi admittat.Si vero nö admiferit clyfterem,fi/lulam ad vtriculi cxtrenritatein alligatOjamp;infufHandomuItumflatum immittito. Et vbiin-te/linum 3i venterelcu.ita fuerint à flatu,cxempta fiftuladla tim infufum per clyftcrc immittito.Et fi fufccperit, feceifum f emitcctjamp;länuseuadet. Si vero non fic fufcepetit infufum, Korii ha moritur maxime feptima die. Talis autem morbusfit, quu saxctuffi. ftcrcore aceruatim combulloininteftino,pituita circa hoc coljigitur. Et inteftinö intumefcit, vtpotehisaceruatimin-duratis.A neque pharmaca quæ fuperne bibiiturfufcipit,(ed rcuomit, Neque infufa inrernc adhibita adinittil. Eft autem I Aqudtif morbus acutus iStpericuIülus. Aqua inter eurem fitpJcrun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
tercutf, que quum quis cx longo morbo impur^cus multo tempore
purgatione non fäß.i Gat hydrops,venter .-iqua impletur.per
lt;rc Î auté amp;. furæ attolluntur.humeri vero Sc clauiculæ,amp; pe- 1
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßora Si
-ocr page 483-DE A F FECTl ON IB VS.
A Ôoraamp;ft'inoraliquefiût.Huncfiàprincipioacccpcrii.priuf MrdcU. quant aqua fuperexcrcfcat, phannaca bibenda dato à quibus aqua auc pituita purgacur.Bilcm veto ne moueto.Cibos au-lem amp;nbsp;pocus amp;nbsp;labores ac deainbulationes coniticuito,à quilt; bus gracilis ac (iccus euadat,amp; cames q robuftilTiinç fiant.
Morbus autcm eft lctbalis,cuni alias,tufti fi venter aqua re-plciusfucrit. Quant vcroà fplene, aut hepatc, aut pituita alba,aut dyfenteriainbydropent tranfiius ht.conduci^ui-dent per cadem curare, eâugiunt auiem non valde. Nam in morbis quum alter alten fuccedit,plerunquc cccidit. Quum cnim corpori àpr.-cfcnti motbo debibtato,alius raorb’ acccf ferit.prç imbedllitate perit,priufqui alter morbus qui pofte-
B rior3cceffit,defînat.Aquaporrôficfit.Qjmcarnesàpituita, M.orl*qai Si tcpore,amp; œorbo,amp;. nô purgata immundicia, Si mala cura» ƒ'lt;«*• tione,ac febribus corruptæ fuerint, liquefcunt Si fiunt aqua. Et venter quidem non difttibuit aquam in leipfum,vcrum in circuitu circa ipfum confiftit.Siquidem igitur à pharmacis,amp; MedeU alia vidus ratione,reger vtilitatciji petcipiat, amp;. venter ipfius anrepj. cuacuatur,bene eftiSin minus,feaiôe faaa,aquam emittito, Secatur autem vel iuxta vmbilicum, vel rétro iuxta lumbos.
Effugiunt autem amp;nbsp;hincpauci. Dyfenteria quum babucrit, rxfente-dolor adeft pet toium ventrem,amp; totmen,8c egerit büem ac ria. pituitani,Sc. languinem combufium. Huius vbi putgaueris ca MedeU. putjpbarmaco in potu exhibito, quod fiitfum pituitam pur-gat,amp;aluum lade codo elueris, reliquum corpus curato. Si
C fi quidé febte catucrit,pinguibus Si dulcibus ac liquidis fem pet quæ infant,ex aluo fubducito.Et multa çalida partes fub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
vmbilicolauato.fi dolor affuetit. Potus autem Si fotbitiones ac cibos exhibeto, velat fcriptum eft in medicamentatio li-bro, Morbus bic fit,vbi bills 8c pituita in venasacaluû in- Moil’bic cubuerint,ægtotat quidé fanguis,8c cottuptus feceditjægro- »ndc. tat autem 8c inteftinum,8c raditur ac exulceratur. Fit autem bic mntbus,8c longus, 8c laboriofas ac letbâUs. Et fi quidem robufto adhuc corpore curctur,fpes eft fuge.Si veto colliqua to iam,8c ventre omnino cxulcetato,nulla vitæ fpes fupeteft.
Lientetia. lnlientctia,boc eftintcftinorûleuitate, cibi Lienteria. feceduntnonputrefadi,liquidi,dolot auté non adeft,8c cor» pus attenuatur.Hunc pet eadé curato,velut à dyfenteria dc-Icntos.Morbus autemfit, quum ex capite 8c fupenote vêtre,
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piiuitae
-ocr page 484-HIPPOCRATIS LIBER
yîtuitæ defluxus fit in vétrem infeiioré.Qwd vbi cotingit, D cibi ab ipfo trigefiunt ac humeûâtur.Et feccflus ipforum nô putrefattorû velox contingit.Et corpus liquefcit, dum finiul çibi per multû tempus in ventre non concoquuntur,amp; fimul à ventre calido, praeter naturam calcfcit. Profluuium ven frofluuiâ tris longuin quum detinuerit.fecedunt primû quideni liqui-ventrù. nbsp;nbsp;da,«ma: funtingeftatpofteapituita.Et probe quidem edit,ve
rum a multo feceffu debilis ac tenuis fit. Hune furfum verfut reficcato , veratro in potu dato, 3c tapite à pituita purgato. Ventrem quoque laûe cofto eluito. Deinde reliqua cibisac potibus eurato,à quibus venter 8c totum corpus refîccetur.
Mofbus autem ab iifdem fit, à quibus etiam inteftinorum leuitas. Hi morbi,dyfentcriainquâ, 3c henteria,acdiarrl]Œ3 j fine profluuium ventris, coiifimiles funt. Et oportet ipfos fie fanarc, ita vt defluxü à capite 3c fiiperiore vétre intercipias, aut aucrtas.Morbi enim natura bine cft.Et nemo fententiatn tuara reprebcndet.Fermè autem 8c reliquos morbos fie con-Mslor«»» fiderarc oportet,vnde vnicuique natura fit. Et fi fie coufide-oifrrudtio raueris ac deprehenderis principiû morborura, minime ab-Tene/mof. erraucris. Tenefmos vbi apprchenderit.fecedit fanguis ac mucus,8c dolor fit in ventre inferiore, maxime vbi ad fecef-fuin deucncrit. Huic conducit ventrem bumeiflare, 3c pin-guefacere,ac tepcfacere. Et qu,-E infunt fubducere,8c calida lauare, excepto capite. Solet autc bic morbus plures cibos expctcre,Tormina enim euaçuato ventre à fanguinc ac muco pertranfefitibus,8c ad inteftinum allabentibus,fiunt. Quii p autem infunt cibi minorcm mordacitaté inteftinoinferunt. Et fit quidem ex iifdem à quibus 8c dyfenteria, verum debi-(Cbalera. lior,8c bteuis,8c nonletbalis. Quum ex vino autàrôuiuio bilis fiipcrnc ac inferne flux’,aut di.arrboca corripuerit,diar« rbœ.e quidem conducit ieiunare.Et fi fitim babeat,vinu dulce dare,aut vuarû paflarum dulcium retrimenta. Ad vefpe-ram vero danda funt, qu.t etiam bis qui àpbarmaco purgati fiant dâtiir.Si vero nô ceflct,vclis auté fedare,voniitii à cibo, autlenticulç decodo facito,8c côfcftim furfum reuelliturin* fernus feceflus. 8c fi fucco lentium aut cicerum infufoclue-ris, etiam fie fane fedabitur. At vero bilis fluxiii conducit, MedeU. fi dolor adfit,dare qu.e in pbarmacis fcript.a funt fedâtia do? lorem.Venter autem curetur,tura fuperior, turn inferior,per
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potionel
-ocr page 485-DE AFFECTIONIBVS. 19S
P otiones Iiumeûantes, amp;nbsp;per balnea calida corpus mollien-tia,capite excepto.amp; fie turn vomitus procliuior fit : amp;nbsp;fi li-ijuor âliquis ingrefius fuerit, ea quæ aducrlantur lurfuni re-uomunturitum infernus fecelTus niagis prodit. Si verq çua-cuauens,violenter voniuntur,amp; violentius fecedunt. Ad ve-fperam veto dato amp;nbsp;huiç ea qua: dari folent ei qui pharma- Dolwej cum bibit. Hunt autçm amp;nbsp;hi dolores qui ex potationibq^ayt crapul«. ex conuiuio oriuntur, quum eibi amp;nbsp;potus plus folito in ventrem ingreffi fuçrint.ÿc quæ extrinfecus corpus fupetcalcfa-cete folent .bilemaç pituitam mouerint. Vrinæ ftillicidij tnodi quidem multi amp;nbsp;omnigeni font. Conducit autemfo Medeli. rinfecus quidem corpus balneis callidis mollire. Intrinfecus
J veto humeûarc aluum quidem per cibos, à quib’ fluida fiat, Veûcamvero per potus, àquibus vrina quàmplurimum dif-fiinditur, Danda fuut amp;nbsp;vrinam cientia medicamenta, quæ fcriptafuntinmedicamentario libto fcdaniia dolorem.
Morbus autem fit à pituita.Et quum quidem vcfica ficca-tafuerit, aut perfrigerata, aut euacuata, dolorem exhiber. Quiim verohumida eft,amp;plena,aut etiam diffufa,minus.fit autem feniotibus diuturnior hic morbus. lunioribus autem breuior.Neutris vero lethalls. Coxendicum morbus quum iphiar. fil,dolor cottipit coiæ iunâ.uram,amp;. fummas nates,ac coxen ditern. Tandem vero etiam per tolum crus dolor vagatur.
Huicconfcttquum dolor tenuetit,mollire in quacunqs tan- Curatia. dem cruris patte dolor ha:ferit,pet balnea, 8c tepcfafloria ac ß fomenta. Et aluû fubducere.Vbi vero quicuctit dolor, phat-macum dandum eft infra purgans. Et poftca brbatlac afi-ninum coflum. Doloris autem gratia dentur quæ feripta font in medicamentis. Morbus hic fit, quumbilrs amp;pitur- Mort hic \ tainfanguiftuam venamincubuerinl.auteialiomorbo,aut undc-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliter quatitumcunque fanguinis à pituita Sc bile compa -
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;urn ægrotarrt. Hrc enim per crus vagatur pet fanguifluam
\ venamsSc vbicunque conftiterit, ibi etiam dolor manifellus \ fit maxime,ynoletius quidem, fed nonlethalis. Si veto in v-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num aliquem locum incubuerit dolor ,Si conftiterit,Si rnedi
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;camentis non fuerit exaÊlus.vrito quocunq; loco fuerit do-
lot.Vrito autem lino ctudo. Atticularis morbus quum te- ArticuU-nuetit,cotripil calot 81 dolor corporis atticiilos.Corripit au ris mortus ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rciU acuiuSjSi in aliu atq-, alium aiticulû dolores incumburrt,
turn aci’.-
-ocr page 486-HIPPOCRATIS LIBER
Mfdflif- tum acutiores, tum raolliores. Huie conducit adhibere qua D parte dolor hærct, frigefaäoria. Et quæ infunt ex aluo fub-ducerc,per clyftcres,ai|t glandem fubditam. Ad forbendu rero Se bibendum dato quodeunque tibi conducibile vifuin fuerit.C^um veto dolor intus fuent,pharmacum infra pur-gant bibendum dato.amp; poft hoc ferum codum, amp;nbsp;afîninun» lac* Hic morbus à. bile Et A. pituita,quum commota in ar* ticulos incubuerint.Et breuis quidem lit A acutus, non au-tem lethalis.Solet autem iunioribus niagis quàra fenioribut Ptfdagrrf contingere. Podagra violentioreft omnibus eiufmodicir ca articules morbis, Sc diuturniftimus ac ægre cedens morbus . Et eft quidem hic morbus fanguinis in venulis à bile ac pituita corrupt!.Quanto autem in tenuioribus fuerit venu- £ lis. Si in plurima corporis necelfitate conftitutis, Si in ner-uis,amp; ollibus multis ac denfiss tanto fane durabihor eft mor bus,amp; qui ægerrime depelli poflit. Conducunt auté Sc huic eadem quæ morbo articulari.Et longus quidc eft Si hic morbus ac moleftusjfed non lethalis. Si vero in digitis dolor re-linquatur,venas paululum fupra articuli in digito nodû inu-
S-egiut rito.Vrito autem cum lino crudo. Morbum autem regium narbut. fiu curare oportet. Extrinfecus quidem corpus molliendum cftbalneis calidis.Aluus vero amp;nbsp;vefîca humedanda,amp; vrinâ cientia danda,quæ funt præfcripta.Si vero fortis fuerit,pur-gato capite,pharmacum quoddam potandum dato quod bi-lem deorfum purgat.Poftca vero vrinam cientibus vtendum eft. Morbus autem fit.quum bilis commota fub cutem ver- f titur. Quodfi hæcnouerit viridiota.nonftmiliter inin-curabiles morbos inciderit. Solct enim morbi ex paruis oe-mfz cafionibus magni ac diuturni fieri. Et quiconque cibi, aut potus , autforbitiones congrue ac confequenter fe liabent, cäutitt! dâ nbsp;nbsp;quæcunque pharmaca doloris gratia, ea omnia fine peri-
culofemper exhibentur,fi iuxta præfcriptum exhibueris. Quæcunque vero pharmaca purgant bilem aut pituitara, in his periculi fiunt, amp;nbsp;culpæ medentibus imputantur. Qua™ maxime igitur ea vitare oportet. Atque hi quidé funt mor bi qui circa ventrem fiût.Éxceptis pcäore fuppuratis, Sc ta-bidis,amp; muliebribus moibis. Hi eniin feorfim deferibentur.
Turlrreui Tubercula quæ enafeuntur omnia, à pituita aut fariguine 14. jiafcûtur,quumfane à vulnere,aut lt;ÿfu fuchnt colleâa. Co-
-ocr page 487-DE AFFECTIONIBVS. i,,
A dùcit auté horum aliqua cataplafniatis integere, amp;nbsp;perphar maeainpotudatadiffundere.Aliqua vero iinpoiitiscata-plafinacismaturare.amp; difFundunt quidem cataplafinata,qux
I quum calida fint liumeâant,amp; non in léipfa trahunt. Maturant autem,quæcalefacientia contrahunt. Qupm vcroali-quod feöiim fuerit, aut fiia fponte ruptum ,pharniacohu-morem repurgare conuenit, vbi autem pus effluere defiuc-rit, velut vlcus fanare. Lepra, amp;. pruritus , amp;nbsp;fcabie^, Sc itnpetigines,amp;Vitiligo,italopeciæ ,àpituitafiunt.Sunt ritus,fia/ autem talia turpitudo magis quàm morbi. Fauus, amp;nbsp;llru-mæ, amp;nbsp;pani, Si furunculi, Sc. carbunculus , i pituita fiunt.
Qpo vero hæc depurges,pharmacis ûc vtendum eft.Quicû- gg^i^pe/
B quebiliofifunt,hisdataeaàlt;Jüibusbilispurgatur.PituKo-fisvero.ea à quibuspituita*Atrabiliariis autem, ea à quibus ft,uus,}lr» atra bilis.Hydropicis ea per quae aqua. Qjxcunq; vero pbar macainpotudantur.amp;non purgantnequcbilem.nequcpi- furuncili, tuitam.ea quum in corpus ingrelfa fuerint, vim exhibere o-portct.autfrigefacientia.aut calefacientia.autfiecantia,aut bumeâantia.ant contrahentia,aut difFundcntia. Qjta; vero fomnumfaciunt,eaquieté fanguiniexhibere oportet. Quü ad ægrotum deueneris.interrogare oportet quæ patitur , St « qua caufiä,amp; quot iarri diebusJît an vétet ïecedat, 6t quo viôu vtitur.Et primum confiderare,an morbus à bile aut pi tuitafadus fit,aut vtrifqUe.Et hoc probe nofle conuenit necelfe eft,vt ab altero horum.aut vtrifque fiat,Deinde vtrû
C ficcitate aut humiditatc opus habeat.Aut aliquæ quidé partes corporis ficcitate, aliqux vero hümiditate.Poftea an mor bum furfiim puVgare oporiet,aut deorfum , fiue per veficam. Et an augefcit morbus aut m,ircefcit,amp; an foluitur,aut in al-uumtr.infit. Vulncratos fameaffligito, amp;nbsp;ex aluoquçin- iaaàeti fiintfubducito, aut per clyftcrem ,autpharmaco infra pur- ^uratio. gante exhibito.it in potu dato aquam,aut acetum. Aut for-bitiones præbeto. Infiaminata cataplaftiratis frigefacito. Qft« uul/ Talia veto cataplafmata fînt,aut betæ cod.rin aqua, aut a- nusrefrû pium,aut oleæfolia, aut fici folia, aut rubi, aut quereus, aut gerent, mali piinicæ.AtqUehis codis vtendum eft.Crudis vero rhâ-ni fol:is,aut viticts,aut falui.'e,aut Tithymali. Aut pulegium Titide,autporrum,3ut apium.aut conandrum, aut ifatidis fo liaimpone.SivsronihilboTum habueris,nequevllum aliud
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eataplafm*
-ocr page 488-HIPPOCRATIS LIBER
cataplAfnia,polentam aqua aut vino fubadam imponito.Tâ- D to autem tempore hæc cataplaCnata prolunt, quanto frig'quot; diora fucrint quam vlcus.Quum vero fuerint calidiora ,aut ßmiliter calida, notent. Pinguia ad inflammata non con-ducunt,neque ad ea quæ non funt purgata,nequc ad putre-fcentia.Scdadinflammata conferuntfrigida. Et ad impuf* g^a ac putrefcentia.acria faciunt, amp;nbsp;quæ mordacitatem ali-quam inducentiapurgant. Vbi Veto carnem producerevo-Qÿlt;eai(I/ les,pinguia Sc calida magis conducunt. Ab bis cnim caropquot; neri com/ lulat. Quibufeunque cibis aut potibus homines fani in vi-f lende nbsp;nbsp;nbsp;äu vtuntur,ex bis oportet præfentibus vti ad a'grotos,ita vt
pro/inf. pra?pares calidos Sc ffigidos,amp; huinidos, Sc Rccos. Ex frigi-Tepera- dis quidem calidos,amp; calidos ex non calidis, Sc ficcos ex no j mentum ' ficcis,amp; reliquos iuxta eundem modum.Nequc vero de pr{-emnium. fentibus defperare oportet,tanquam nihil proifint. Sc abfen-
tes quçrere,qui nullam vtilitatem atgro afferant.Comperies autem, fi rede confideraueris, extra hos, paucosquibusad Qÿiefor- xgrum vtaris. Sorbitiönes aiitem in morbis omnibus da-ieuiitur. to,aut ptifanam,aut Ilnil)util,äut farinam,aut alicara.Et que-
ciaque ex his dederis ad fecelTum.tenuia dato, Sc magis per-cotta,5: dulciora potius quam falfiora aut calidiora. Qnæ ve ro ad robur aut refocillationem,crafliora,pinguiora, amp;nbsp;mo-Qua uen/ derate cofta. Potibus autem vtendum eft, fi quidem aluuin trem uri/ Sc veficam fubducere velis,vino dulci aut aqua mulfa. Si ve-nemrjue ro adftringere,auftero,albo,tenui.Si corroborare,auftcro,ni ciunt. gro. Qui vinum bibunt citra afFeöioné erga ipfuni,his dan- p Qu^ flrin di fimt potus qui præparantur, Sc in medicamentario libro gunt. feripti habentur. Hisquimedicamentftbibcrunt,poftpur Poft pur/ gationem detur,febrientibus quidem,aut lcnticula,aut rai-gatinnem lium tenue, aut ptilänar fuccus. Danda efl autem ptifana Sc /{Ute dun/ milium,velut quæ leuia fint.Alica vero velut omnium robu-fur. ftiiTima.Et farina velut his robuftior. Lenticula autem o-dorata præparetur,amp; modica fecundo loco detur.vt quæle-uis fit forbitio, Sc ftomacho grata furfum verfus. Ammifcea-tur autem aut fal,autmel,amp; cuminuni,amp; oleum. Adlenticu-lam vero ammifceaturpulegiij herba.amp;parum aceti.Nonfe brientibus autem, panis puri medullam in iufeuium interi-to.aut mazam Sc frullumpifeis dato, aut ouicula?tenerrimat carnem, aut volucris aut catuli coäam. Fcbrientibus autem
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam
-ocr page 489-DE AFtECTIONIBVS. lo«
A etiambetam dato,aut cucuibitam.aut blitum.lt poftcibum bibant vinum viiiofum,vctus,album quini alt;)uofiirimuin.
Qmbus lauari non conducit, vngantur vino amp;nbsp;oleo cali-do ,amp;alternis extcrgcantur. Quum aluum debilis ,à cibis bumedarc volueris,i»azam dato amp;nbsp;obfonia. Et marineruia quidcm pifcium frufta coda cum intritd. carnes autem oui-culæ tcnerrimæ,aut beedi, aut catuli, aut voluctis coda^Ec betam autbUtuiu,aut rumicein,aut cucurbitain,fi tempus tu lerit.Ex oleribus vero apium,amp; anethum ac ocimutfi.' amp;nbsp;vinum inelleicoloris,vetus,album item acaquofum; Quum Qsfxflc^ Veto ficcarc volucris corpus,pancm dato, amp;nbsp;obfonia alla , amp;nbsp;tent» Ecca,amp; häc omnia calidioia.amp; carnium partes carnofasipi-fees,pctrofosîolera,rutam,aut thymura, attt origanum. Vinn vero nigrum auftetum. Prat parentur autem obfonia cum fa-ie Si. cumino. Aliis veto condimentis parcifFiifte vtédum eft.
Quum autem ex moibo refociUarc volueris, alia quidem eadem dato, quï exhibes quum ventrem hnmedas, V erum pro laamp;entibus carnes fottiores, 8e pro eatulinis, voluctiurti ae lepotinas.amp; ex bis aliquas affatas, tum de catnibus, tum de pifcibuSjamp;i. quam optime præparatas. Qmbufcóq', mor ftovotri'* bis iiccitas conducit, his femel in die cibum exhibere expe- ’n'«. dii,amp; cibos acpotus pauciores date, quam vt repleaniut, amp;nbsp;hoslaboiibus ac deambulationepetficete,Se quim ihinimü dotmiie. Qu^ibufcunque vero humiditas conductt,his cx-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peditinediaro non ferre ,amp; cibi ac potus non indigos elfe,
ß nequelabotate,5tdotmirc quantum voluetint. Quofcüqü Quidqtua cibos,aut obfonia,aut potus ægtoti concupifennt, exhibcto, Ungueni fi non cotpoti damnum inde accelfurum eft. Qwmauici pe*«=rit bus aut pot* augere ihceperis aut dettahere,paulatim amp;nbsp;ad- dato.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditioncs, amp;nbsp;detradibnes facetc oportet. Quicunque ciboS
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufficientesperficerepolfintihisfotbitionesnededetis.Ex-
cluduntenimcibum.Qm veto non polfunt,bis dato. Sive Serbiti«* to quid date volueris reTedionis giatia, alicam dato, amp;nbsp;pti- n’’ '“h' fanarattiticeam.Hæ enimfotbitiones fuut fottiores. Den-tut autempoft coenam. Phatmaca quæ pptätur, amp;. qùæ ad. vuineta adhibentut,difcete'bpottet;omnibus enim hoc ex-pofitum acptocliue eft.Non enim ex iutelligcntiahomines Medio*' hæc tepetiunt ,(ed potiu« ex fottuna. Neque attiftces magis »'b cafd quimulioiK.Qjixcunquc veto ia arte mcdica,intelïigentia reperw.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dttcuBr
-ocr page 490-HIPPOCRATIS LIBER
difcuntur 8c repetiuntur,aut de cibis aut de medicamentis: D ca ab kis qui dinofcerc poITunt quxinarce funt .difcereo-portet.fi quid difccre vclit. Poft foibitiones cibum debili-bus dato,8c rinum vinofum infuper bibcdum. Ante ciboi veto amp;. potus aut forbitiones, amp;nbsp;poftca, amp;nbsp;cibum amp;nbsp;potum quicuuque tandem tibi vidcbitur debilibus exhibcto, ica vt amp;nbsp;corpus amp;nbsp;animam infpicias.Sic cnim maxime profucris.
^3uam facultatem linguli cibi habeant, coniedare opor-QUI uis e» tct,ex kis qui vim manifcftam faciunt. Quicunquc flatutn, rum qult;e aut morrum,aut repletioncm,aut rudum faciunt, aut tormé, porrigun- aut recedunt,auc non fecedunt ; hi manifefti funt quod hæc tur cogno' opcrantur.Sc e x kis ctiam alios confiderare oportet. Habet fcitur. euimlîngulaedulia.amp;quoprofuntjamp;qnolçdunt.Veruma- E lia raaniteftiflime operantur quç operantur.alia veto oblcu-rius. Cibi amp;nbsp;obfonia pratparentur accxhibeanturdebili-busjà quibus neque flatus nt,neque rudus acidus,nequetor mcn.óc qux neque valde per aluum fecedüt,neque valde re-flccantur. Hæc autem fic fiunt.Quæcunqiie quidem venter fuperat,amp; corpusipfa fufcipit,ea nequeflatum exhibent,neque tormen.Si vero venter non fuperarit,ab hisamp; flatus, Sc LevU tormcn,amp; aliahuiufmodifiunt.Leuiftimafunt cibaria,amp;po qux. tus ac obfonia,que moderata in corp’ ingefta.aut paulo am-plius fupra moduin,ncquc repletionem exhibent,ncquetor men.neque flatum,neque aliud quiddam ciufmodi,amp; celer-rime concoquuntur,amp; concoda fccedunt,amp; per omnem dié in ventrem ingefta,minimc molefta funt, etiam fi diu antea J Crauiu. nbsp;nbsp;fuerint ingefta.Grauia autem funt,qux moderata exhibita,
aut infra modum,repletionem amp;nbsp;dolorem exhibent. amp;nbsp;qu« neque dari,neque edi,neque bibi poflunt, vt non dolorem cxhibeant.Et fi quisipfa per tempus mrfus bibat aut edat, etiam fic dolorem exhibent,8c non pro ratione fecedunt.
Sinirati Ad fanitatem optinia funt,qux modice ingefta,fufFiciunt, (óducë tilt, vt Sc famis amp;nbsp;fit is fint medela.Et plurimo tempore corpus ip R-otur fit fa fufcipit,amp; pro ratione fecedunt. Ad robur autem opti-tientes. mafunt.quxcarnemplurimam ac denfiflïmam producunt, amp;nbsp;fanguinem craflefaciunt.Sc pro ingeftorum ratione fece-dunt.Sc corpus plurimo tempore ipfa fufeipit. Pinguia ,amp; cafcofi,8c mellita,8c ex fefamo parata,rudum acidum maxime faciunt,8c bilis fluxum fuperne ac inferne, Sc tormen, Sc • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flatum,
-ocr page 491-DE AFF tCTlONlBVS. loi flatum.îc repletioncm.Hoc ipfum ctiam contingit.quS qui» plut» edetit autbiberit, quàm venter concoqucrc potcft.
Debilibus fi quidcm pro morbi ac corporis ralionc dede tis,quxcunque tandem dederis.confumit hæc corpus, 8t ne-que indigum eft,nequt repletum.Si vero aberraris à temporis occafioncjdctrimentum in vtraque fequitur. Quçcun- CiF4rii^ que cibaria autpotus,aulobfonia corpus fufcipit,ab hi^a- pocuU^u» xune nequetormen fit ,neque flatus ,ncque rudusaciQus. côferétU. Qjjum enim in ventrem ingefta fuerint, corpus ab ipfis tra- nbsp;nbsp;cantr
bit quod ipû commodum eft. Et necefle eft iam quod reftat debilius eflquot;e,qudm vttormen.aut flatum, aut aliud quidhu-Wtnodi in ventre faciat. Vinadulcia,8cauftera,amp;.naellei Vis/.
colorisvetufta,ventrem fubducunt.maiimeque vrinam ciét acnutriunt,8t neque flatum exhibent,neque tormen,ncque repletiouem. Gantes percoétx Si exaffatæ, vtrxqt debiles C/rser. funt ad robur augendum. Ad feceffum vero percoftæ cômo dæ funt, Affatæ vero ntagis fiftunt. Qux veto moderatam ha bent Si coôutam Si affaturam,hx Si ad robur,amp; ad feceflum moderatefehabent. At vetocrudiores adrobur quidécô-modx funt, fed non ad feceffum. Ex cibis ac potibus qui Comodiffimifuntcorpori ac maxime fufficientes, Si ad ali-mentura,amp;.ad fanitatem,ex his ipfis etiam, vbi quis ipfis nô mtempore vtatur.aut pluvibus quàm tempeftiuû eft, 8t mot hi,St ex morbis mortes fiunt, Reliqui veto cibi ac potus,
' nbsp;nbsp;quitalemvimnonhabent.parum vtilitatis afferunt, etiamfi
C quisfemper ipfis in tempore vtatur.parum autem etiam Ix-
, dunt. in vtranque enim partem debiles funt, vt 8cboni ali-1 quidfaciant, 8c mab.Sunt autem cibi 8c potus qui hatte vim I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habenthi,panis,maxa,catncs,pifces',vinum.8cexhisalijma-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gis,aliiminus.Quicunqueexficcovi£iuviuunt,hisnamp; cum Sitcusn»-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctbo potus detur,fed poft ctbum , multotêpotetntetpofito. tric/tus.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et fie quidem ficcus humot à ficcls cibis ottus,corpus ficcat.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S'tvcto quis fimul cum cibobibat.cib* humtdiot faftu5,cot-
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pushumidius facit. Panis calidus,8c carnes calidç,ipfç per
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe comeftx.ficcant.Si veto cum liquote dedetis.aut ftatim à
i cibopotum ptçbuetis,nonficcant. Pantsputus ex farinis, Eanis dif/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad lobur ac refeStionem commodiot eft , quàm qui non eft fetentia.
extenuibasfatinispatatus,8c tecens vtiliot eft quàm vêtus, 6c ex fatinistecentibusmeliot quàm vetetibus. Polenta ex P»lent«. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ordeo
-ocr page 492-HIPPOCRATIS LlffEK
VwJ quï lur.
C4ra qua leuiffmä, Crxuù.
Il^lïrd.
A1114.
ordeo non madefado/ed circuncirca conipcrfo acdecorn'- p cato,fortior ell (juim ex madefaÜo;amp; recens qiiàm vetufta. £t maza prins fubada fortior eû,quàin non fubada, Vinu diiruluin,ac perfrigeratü , Sc excolatum, tcnuius fit ac debi* lius. Carnes codæjfi quidcm percodas feceris, debilio?e^ funt ac leuiorcs. AiTatfe vero fi exalTacx fuerinc, Si inuetcra-tx ex aceto aut fale, debilioret funt amp;nbsp;leuiorcs recentibus. DeÄles ac leues cibi,vcntfem quideiw nó Ixdunt, neq; corpus,eo quodcalefadi non tnnnne(cunt,neq', replent,fed cito mollefcunt,amp; concodi fecedunt. Hunlfditas aut£ ab ipfis debilis «orpori acccdit,amp; neqj augent.neq; robot niemora-bilc exhibent. At fortes cibi,amp; intumefcunt vbi in ventrem ingefti fucrint, Sc replent, amp;nbsp;difïicilius qoidé ac tardius có- £ coquuntut, Sc non fecedunt. Verü humor ab ipfis fortior ac incorruptus acccdens,mukum robur ac augmentuin corpo-ri addit. Ex carnibus leuiifimç funt in corpus , çaninæ, Sc volucrium,amp; leporinx codx.Graues autera funt bubuIx.Et poTcimemoderatioref,flatutn autem faciunt, Sc coÖx 5: »(-fetx.Et fenis auté Sc debilibus cenueniunt ouilIx.Suillx ro his qui laborant amp;nbsp;excrcitantur,amp; ad bonum habitum,amp; ad robur cöinodx funt. Debilibus autem amp;nbsp;priuatam vitam degétibus fortiotes. Sed amp;nbsp;fcrinx mafuetis leuiorcs funt, eo quod frudum non fimilem edunt. DifFerunt antcin Sc pecorum carnes,amp; eorum qux frudum edunt,amp; qux non e-dunt.Et frudus non idem in omnibus facit,fed partim den-fam ac fottem vidimx carnem efficit, partim rarä amp;nbsp;humtquot; dam,acdebilem. Vtin fumina dicam,pifcesleucfunt edw lium,amp; codi,3c aflaci,amp; ipfi per fe, amp;nbsp;cumaliis cibis. Ip“ vero inter feipfos ficdifferunt.Stagnoró pifces, Scpingues, amp;nbsp;fluuiaiilcs.grauiorcs funt.Littorales autem marini, Icuio-rcs.Et percodi aflatis font leuiorcs. Éx his itaq; fortes date,vbi reficere aliquem voles. Leues vero, vbi gracilem Sc tenuem faccre oportuerit. Balneum calidum moderatiim quidem,mollit amp;nbsp;äuget corpus.Quod verooppoitunum nio au exccdit,ficcas quidé corporis partes humedat ,homicas vero reficcat.Et ficcx quidem humedatç dcbilitatem amp;nbsp;ani mi deliquium exhibent.Humidç vero ficcatx,ficcitafé ac n-tim. Ex oleribus 311i3,amp; coda Sc afiata, vrina cient, Sc p« aluum fecedunt,amp; ad menfes mulicbrcsconducunt. Cep{
.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;advrinas
-ocr page 493-DE INTERNIS AFF ECTIONfB. loi
A adrrinascommodæfunt.Succuseniniacritnoniani quandâ «xhibet.vt fecedac. Atque bis quidcm fic vtendum eft,fed debilibus non exhibenda. Apium amp;nbsp;coäum Sz crudi'i vri- ÂpigM^ nam ciet,amp; paluftre inagis q fatiuii, quod etiani maioré vim habet. Cotiädrumftomachogratumeft,amp;peraluum fe- CorUdrJc.' cedit,tum coäum,tum crudum. Ocimum Sc humidum cft Ocimant. amp;nbsp;frigidum, ac ftomacho gratum. Porrum coäum quidé rarraiik vrinam eiet, amp;nbsp;fecedit. Crudum vero æftuofum eft Si. ptui-tüfum. Malumpunicum refieit amp;nbsp;pituitofum eft, amp;nbsp;cd nu- Malü p«^ cleo quidcm,aluum fiftit.Citra nucleum vero,fecedit. Ga- niwm. lidi cibi,ficci quidem fiftunt,humorcm enim in ventre rcfic« CibtrU^ cant.Siverohumidi funt,hume£tantes per caliditatem,aluii g fubducunt. Acerbaficcant,amp; concrahuut corpus. Habent
amp; viiB fifteudi. Acida atténuant,morfuminduectia. Sal fa fecedunt,amp; vrinam cient. Pinguia amp;nbsp;dulcia, huraidita-tem Si pituitam exhibent. Rcficiunt cucurbita,amp; beta, amp;nbsp;blitum,amp; rumex,8t perhumiditaté fecedunt. Braffreave- Buffiüt, to ac rimoniam quandam habet ad feceftum ,amp;fimulboni fircci eft, Cafeus,8t felaraum, Si. vua pafla, reficidt 8t pitui -tofafuat.Vinum dulce, amp;nbsp;mcllis fpeciem referens, ambo amp;nbsp;Viiwm. teficiunt,8t vrinam cient, 8t pituitofa funt. Auttcra vero, adroburamp;ficcitatemcominodafunt.Vtini autera cient et-iam auftera vet«fta,qux alba 8t tenuia exiftunt. Oleum 8t oleai«.' quæcunq; oleofa,reficiunt 8t pituitofa funt. Ex olerib* co «is fecedunt,qua: ex natura humidiflima aut acenima funt, aut caliditatem habent. Danda autem funt hæc tepidiora ac flaccidiota.Sic enim ad leceffum cömodant. Cucumis pepo, 8t vrinam cit, 8t aluo fecedit, ac leuis eft. Alter auté pepo, frigiditatem quandam exhibet,8t fitim fedit. Alimentd veto,! neutro hord contingit.nifi tenue quoddam. Sed ncque mald,ncq-, memorabile. Mel cd aliis quidc comeftd.St nu- Mel. ttit,8t bond colorem exhibet. Ipfum autem per feipfum atténuât magis qtcficit.Nä 8t per vrinam,8t per feceftum plus iufto expurgatur. Vrina cientia in ventre 8t cito calefiüt, 8t calefaSa marcefedt ac liquefcut,8c ob id citu feceftum fi-cidt. Stabiles autem ac alud fiftentes cibi,8c calcfcdt,8t ca Ciltriirt lefaamp;i cito reficcantur ac compingdtur.St propter ea obdu- uarieUi. tifaäi,non fecedunt. Qme per alud feceddt, fuccofa funt, 8t natura caUda. Q^? vrinam dent, ficca 8t frigida.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C »i Ftumen-
-ocr page 494-HIPPOCRATIS liber.
fninenî Frumentumamp;vinû .difFerunt quidcm amp;nbsp;ipfa intcrfcipfl D «ùwa. nbsp;nbsp;nbsp;ex natura,tuin robore amp;nbsp;debilitate, tum leuitate ac grauita-
te.Differt etiam locus à loco,ex quo ilia fuerint.Eft enim a-lius aquofus, alius aquarum inops,amp; apricus, amp;nbsp;vmbrofus,amp; bonus,amp; malus.Qiure omnia hæcad hoc conferunt,vt fin-guli cibi aut fortiores fint,aiit debiliores. Qijicunque faaè . panem eomederc foliti fuerunt, his dandus eft Si in morbis. Qui plut (^umquis cibosautpotuspluresfolitoacceperit,lînon iuflucume foütomoreperfccerit,optimumeftvtftatimreuomat. Positur quid *quot;a Si frudus arborcijtum mollis,tum duri cotticis,propter-égrndutn. cibum moleftiora funt,amp; fano,amp; debili, quia corpus
ci us qui cibum fumpfit.folum ab ipfis humorcs trahit. Si ve-CibiirU roleiunusquis edat,plures. Quicunque cibiaut datum, E fùmucxât, aut æftuin,aut morfum,aur rcpletionem,aut tormen £acsû quidtigJS' talibuslibérât vinummeracuminfuperpotatum. Corpuse-nim à vino calefadum,per calorem amouet ea qiiæinfunt à Ventrir cibisamp;potibusaclîmihbus. Venter aliquandoperturba-Jiuerfitni. tur,aliquando fîftitur, aliquando etiam pro rationelèeedit.
Cur autem hçc lîc fe habentFprimum quidem venter quû hu midior fuerit. Si quum lîccior, fufceptiifti cibum corrumpitlt; Deinde quum mutatio fada fuerit,fiue exfrigore ad calidi-tatem, fine ex caliditate ad frigiditatem, itidem corrumpiu Quare necefte eft ventrem, abiifdé cibisaepotibus propter hxc ipfa,amp; molliorem fîeri,amp; duriorem. Cibaria Si potus Si oblonia.exccptopane,amp; maza,amp; carnibus. Si pircibus,amp; vino,amp; aqua, reliqua omnia tenues ac debiles vtilitares ex- f hibeiit,ad augmentum,amp; ad robur,amp; ad fanitatem. Tenuia Ztngueri/ ftem ac debilia mala ab ipfts fiiint. Qupfeunque ægrotos. tii^autrii febres non continenter detinent, fed intermittentes corri-tatio. piunt.his cibi dandi funtpoftapprchcnlîonerri,ita vtconie-duram facias,ne febris à reces accepto cibo irruat, fed cibis iam concodis. Vinum Si mel optima iulieata funt in ha-minibus.lîiuxtanaturam SißniStSi debilibuscum temporis opportunitate ac mediocritate eihibeâtur. Et bona quidem funtipfa per feipd, Bona vero ctiarti perm’ixta, amp;nbsp;tunt alia,turn quæcunque memorabiiem vtilitatem habent. Que-cunque fanis commoda funt,ea etiam ægrotis exhibita for-tior.1 funt. Et oportet detradoipfof um vigore ea dare,alio-qui non feret ipfa corpus,feJ roagis lædunt, quàniprofunt.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hippo-
-ocr page 495-DE INTERNIS AFFECTIONIB. »oj
* HIPPOCRATIS COI
LIBER DE INTERNIS af-eEîionibuf, îano Cor^ närio medico phyfi~
* CO interprète.
I pulmonis srtcria fuprit exulce- pulmanic rata, aut aliqua tenuis venula ex urterit his quç in pulmonem dependent, fäuciau ruptatuerit, aut aliqua fiAulaex uen«ue his quæ per pulmonem diftentæ fnd^e, funt;amp; alia in aliam diftrafta fue-rit, amp;nbsp;fanguine fuerint impletæ; diftrahuntur fane ac rumpûtur ob has maxime caufas, propter labo-ré,propter curfum.ob cafus.ob pla
gaSjob Ÿomitus violenter fientes,ob febres. Hæc igitur pati-lur.Primû quidé tuflîs ficca obtinet. Deinde paulo póft ex-
P«it faliuam fubcruentä,aliquädo autem puram . Et fi quidc nicbreui à morbo liberetur,fatis eft:Si vcro nô,téporispro-gteffu fanguis amplior prodit,aliquando purus,amp; aliquando etiâfubputridus.Sa;pc veto etiâfauccs non animaduertéti-C bus fanguine implétur.Poftea fanguinis grumos paulatim amp;nbsp;frequenter emergentes reiiciunt. Aliquâdo vcro etiâ graueo lentiaabipfiscontingit. amp;nbsp;fauces aliquando fpumaquadâ replcntur.Et rigor ac febris 3pprehendit,circa initia qiiidem morbi,veheméter.Inprogreiru auté debilius. St alias atq; a -liascorripit.amp; dolor quandoq; in peéloribus infltus eft,amp; in dorfo,amp; in latcribus.Et vbi fanguincm fpuere deflerit,faliuâ multam liquida expuit,quandoq; vero etiâ vifcofam. Atquc hæc quidé ficpatitur donee qiiatuordecim dies præterierît. Poft hos veto fi nô defiuerit morbus,fquamas ab arteria tuf-fiendo auellit,quales àpuftulis decedunt. Sc dolor incidit in peâus,amp; in dorfum,amp; in Iatus.amp; præcordia côtingens velut viens dolet.Huicconducit vt q maxime quieté intus habeat, Curatio. fi morbus fie fehabueritiSienim quidlaborarit, amp;nbsp;dolor a-
C iij cutior,amp;
-ocr page 496-HIPPOCRATIS LIBER
cutior,amp; tuCTis raagis qprius premjt,amp; rigor acfebris niagij 0 occupat.Et fi fternutauerit,dolor acutusirruic. Doler aütS in ledo.quü fe circóuertit.Huic cibos qiudc eofdem.quos ic peäoie fuppuratQ exhibere oportet,verunj hos non multos. Ex obfoniisautchis vtatur.Depifcibus guide,fquatina,aut pagro,aut gabeo magno a lbo,aut aliis fimilibus, omnibus cU rhi« amp;nbsp;origano códitis.Carnem auteni edat i^alli a(rata,fine lalc,aut capræ codä.amp; vino auAero vetultiffuno ac lucüdif-fiino nigro vtatur.Deambulationib.autc moderatis. Verun» tarnen hæc fiant febre non tenente. Si vcro febris tenuetit, fcrbitionc farinæ aut inilij vtatur.Si vero cibos aflumatjpau cos alfumat,amp; obfonia per alui'i fecedentia.Et fi pharmaco ti ti vtendii eile videbitur, cnidio cocco, aut tithymalideipffi t fubpurgato.Et poft purgationc, farinæ coâæ pinguis liemi-nä abforbendä dato.Dcindc q maxime reficito.vt q minimu tenuis fit .Ad huiufinodi enim morbfi non conducit tenuem
MeJeU efie.Deambulationcs etiäprimum paucasfaciat, vmelalfi-^0«. tudo fuccedat. Fomentfi vero alias atq; alias adhibeatiit. Et qua die fomcntu adhiibetur, fine cibo fit excepta farina coZia,cuius heminâ abforbeat. Aquam autc bibat. Poftera die minus q fofitus fuit edat,amp; bibat vinfi nigrum,iucundó,an-fterii modicû. De cætero vero bis apt ter in die cibi dentur. Sic aut huic paulatim dato,donec ventre confirmaueris.Ni ex febribus amp;nbsp;inedia,fi os quide .ippetiucrit, venterautc fu-feipere noluerit,vbi aceruatim fufcepit,inflammatur. Q^re paulatim dare oportet.Si vero aceruatim dedcris,amp; paru la-borarit,deambulationib.venter no perfrigeratur, nimitii ci-bis quieçe cópaétis.Quare etiâ febris fuccedcre folet,amp; hye-ine quide ininus,æftate vero periculu eft ne delinquat.Hunc q maxime reficcrc oportet, quo q craflilfimus fiat.Jc deam-bulationib.moderatis vtatur,amp; min’ folito luäetur, amp;nbsp;pani laboret priinii,deindeamplius,nunqui ante multii.hçcfife-ceritjcclerrime fanus erit. Si vero tenuis fiat propter laboré, QU« ei- remittat ac quicté agat.Hic vbi fanus fuerit, neq; ad vêtu c? ueadi. Icriter eurrat.neq; cquii.neq; currii côfcédat. Vitet etiavo-cifcrationc,amp; iracûdii.Pcriculiî eft enî ne morbus reuettat. Quarc hæc oïa vitarc oportet.Si vero cibii auerfetur.eruuin torreto,amp; cortice depurgato,deinde per triduu in aqua ma-ccratOjfingulis aut diebus aqua diflhndito,amp; aliiaffundito.
Poftea
-ocr page 497-DE INTEîlNIS AEFtCTlONIBVS. 104
A Pofteaquaru die excolato ac reficcato, deinde tcnuiifinie molitum ctibrato.Et lini fernen toihirn tnndito ac terito. Et fefatnum toftum tundito ap terito. Et polentam non lâlfam, puranjijtenuem accipito.Et erui quidem ac polentæ,amboru «qualis fitinçnfura,fcfami veto tertia pars,lini veto dimidia Sortitia vnius partis. Hæc in latte caprino coda quàm liqnidiflime q««. abforbeat. Poftca veto in prandium ipfi dentur cibi pugt;, 6i obfoniafortiora.Vinum autem idjembibat.Dato antcm ipfi amp;nbsp;ccntaureæ radices,ad bas rupturas facicntes,in vinû ipfas deradens.dato item dracontij radices in vinum derafas. 5e4 amp;nbsp;tuffis gratia, dracontium derafumin melle dclingendum dato;Etfi decodiutRinladeafleuerarit feforbete nonpof-j fe,lâc bubulum quâm pluritnum bibat,tertia parte aquç mul-fæ ammixta.Atque ficcderrime fan us erit. Morbus auté cu-latione multa opus habet.Eft enim düTicilis.Si ènim curatus amp;nbsp;fanus fââus nô feipfum cuftodierit, plerifque reuertens tnorbus interitus cauflâ fit.hic fi quidein ab hac furatiôe fa-natus fuerit/atis cft; Sin minus,ipfum lade craflefadum, amp;nbsp;CuMtJ«. in pedore,amp;: indorfo vrito. Si cnim fucceflerit vftio, fugæ morbi fpes eft.Si veto arteria conuulfa fuerit, aut aliqua ve- Arterûe naexhis quæadpulmonem tendunt, hæcpatitur. Ab initio Undn^tiii quidem morbi,tuifis acuta ôbtiner,amp; rigor,amp; fcbris. Si (âli-uam expuit multam,albam Si fpumofiin, aliquando vero fub cruentâ. amp;nbsp;dolor caput ac colin detinct. hic morbus fortior tfipriare.8t vfque ad decem primos dies talia patitur.Poftea
P plerique.vndecima die pus crafTum violenter expuunt. De-cimaquarta veto die purior? expuit,fi eaafurus eil. Si dolore minus veiatur,5£ breui fanus fit. Si veto morbus diuturnus futurus eft,tunc amp;nbsp;pus multo araplius cxpuit,amp; reliquus do-Jormulto ampliorin corpore ineft. Calores autem debilio-les habent quàm prius. Hune fi à principio acceperis, infra fubpurgatofiammoniæ fucco,fi non febricitarit.Poft purga-tîonem autem accipiat ea qoæ prius, Sf alia cadem affumat, quieto quàm maxime corpqre.Âc molliter cubet.Sc hæc quidem ah initio facial vfque ad decem dies. Si veto pcdorc foppuratus fiat, eadem quæ .etiam prius faciat.Si vero fanus fiat,ab his cibis ac potibus abilinere oportet, ab acidis. Si a-cribns,amp; falfis,amp; pinguib’. Alabore item ac iifdem à quibus pripr,abft}neat.Hqcfi fi^erit,cclcrrime A morbo liberabitur.
C iiij Si vero
-ocr page 498-hippocratis liber
si vero quid horum non fecerit, rurfus reuerfo morbo péri- D clitabitur,amp; niorbuspeiorerit. Nam multi rupto pulmone vitam degunt,doncc moriancur. Hune lî non Eatim quis eu-ret, recidiuâte morbo poftea non habueris quo prodeffe pof iîs,nilî hæc feceris.Laâe bubulo craifefaâum , in pcûorc ti dorfo vrito.Si enim vftio fucceiferit, ^deris. Morbus aiitem PuIntMÎr igt;ic H iifdem deliâis fit, ei quibus etiam prior. Pneumo-mortur un nis fiiic pulmonia,ab bis maxime fit. Qwm pulmo fansuinç defiit. in feipfum traxerit,aut pituitam falfam, Si non rurfus dimi-ferit,fed in tpfo coada ac compaâa fuerint: ab bis tubercula fieri folent in pulmone Si fuppurari. Hic autem hxc pa-titur. Ab initio amp;nbsp;per totum motbum tuffis acuta ficca ob-tinet.Et rigor, Si febris, amp;nbsp;dolor in peâoribus Si in dorfo j incumbit. Aliquando etiam in latere. Si eteâsL ceruiecfpi-ratio vebemens mcidit, bic vfque ad quatuordecim dies ta-lia patùur.S.Tpe vero etiam plures. Deinde erumpit pus, Si multum expuit. Sæpe vero etiam velut araneorii tunicas ei-puit.Sarpe etiam fubcruentum.Et fi quidem depurgatus fue-rit amp;ibrcui gracilis fadus pulmo , interitum effugit. Si vero non adbærct, amp;nbsp;per annum morbus tenet, amp;nbsp;tranfmutatur, vt alias alia ægcrpatiatur,buic in principio antequam pus HedeU. erumpa t,bæc adb ibere oportet. Qu u m febris remiferitimul-ta calida lauetur, amp;nbsp;forbitionibus multis vtatur.Ptifanæ fuc-cum codum, melle ad codum affufo, forbcat. Et vinum bibat dulce album,aut aquam mulfam codam. Quum vero pus expuere incepcr'it,eadem bibat, qua; prior fuppuratus. Si ci- f bisacpotibus,amp; obfoniis iifdem vtatur, abftiiiensabacidis, amp;nbsp;acribu$,amp; falfis,ac pinguib.Et à venere ac ebrictatib*,nifi motbo cómodum fucrit. Ex coloris autem inlpedione adli-mandum eft, qualibus opus babcrc vidcatur, Reliqua vero cadem faciat.Bibat etiam lac bubulum, ac caprinum pro tc-pore.prius autem fubpurgetur lade afinino codo.Bibat etii equinum lac excolatum quotidie mane.poculi tres beminas continentis menfura,!! facere potetit.Si quidem igiturfic cn ratus melius babebit,ütis eft. Si fi non cruperit pus in ped*, ipfe feipfum curet.quietemquàm maxime corpori exbibens, furfeeä- quç cómoda funt fibiipfi exbibens.Si vero erumpatpus in tiStujiia- pedus,qua par^e tibifignificationem de fepra:berc videbi-néue eJu- tur,iilic fcdionc aut vftionc fada.pus emittito mo-titur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d'cunf
-ocr page 499-DE INTERNIS AFFECTIONIBVS. îoç
A dicum primum.Reliqua vero eadem facito,qiiæ Si in priorc fuppurato fado defcripta funt.Si in pulmone varix fiat, tuf-fis ficca corripit, amp;nbsp;rigor, amp;nbsp;febris in principio quidé morbi valde vehementer, habet ctiâ ereda ccruice fpiratio. Sc dolor in capitccôfiftit. Etfuperciliaimpcnderc vidctur.amp; tumor in faciem defccndit,amp; in pedus,amp; in pedcs. Sæpe vero etiâ in capite innititur. amp;nbsp;præ dolore vbi is vexât, relpicerc non poteft.amp; corpus fubpallidum eft.St vente per ipfum ten-dunt flammeæ, aut nigræ, Huic quum fie habuerit, Si dolor maxime premit, primum fanguis detrahatur. Deinde multa calida lauato.Et vbi fitis habuerit, Cyceonem in vino nigro auftero quâm iucundifllmo, xquali menfura aquæ mixtti,bi-
gt; bendumdato.Frigidumautem maxime bibere oportct.Sor hitionibus autem vtatur ptifanæ fucco cofto,melle bono af-fufo.Ha;c exhibere oportet in primis quatuordecim diebus.
Si vero diutius morbus teneat. Si dolor amplior fuerit in , corpore,amp; impotentia aderit, huic fie habenti eadem exhi-betq,quæ ei qui pulmonem fuppuratum habet,vbi quatuordecim dies prarterierint.Hic morbus fit à lahore,amp; atra bile. Quum venæ eaux per pulmonem tendentes, fanguine Morli aut atra bile implctx fuerint.venulx alix in alias rumpiitur, auffa. vtquxinanguftiisfunt conclufx,amp; exitumnon habeant:amp; dolorem exhibent ac flatum in pulmone. Hic morbus diffi-cilis eft,amp; multa curatione opus habet, Alioqui xgrum non rclinquit,amp; plerunque inmultis fimul commoritur. Si Palmenir C inflammatio in pulmone fiat, fit autem maxime à vinolétia, i/iflannHie
amp; gulofîtate, pifeium capitonum, amp;nbsp;anguillarum. Hi enim pinguedinem habent naturæ hominis infeftiiTimam. lam vero etiam faétus eft morbus à pituit3,vbi fanguini mixta in pulmonem influxerit.Accidit etiam ex carnis efu,amp; ex aquç mutatione.Hæcigiturxgcrpatitur. Tuflîtfortiter, amp;nbsp;faliuâ expuitliquidamac mùltam. Sxpe etiam craffamSt albam, relut à raucedine.Et dolor premit acutus inpeélora,amp; dor-fum, Si lateriim mollitudinem ac latera. Et aeidum eruûat. Et ex pedoribus ac pulmonibus, vclut venter murmurât. Et vomit pituitam acidam . Si fi id quod vomuit in terrara effundas, radit terram velut aceto infufo. amp;nbsp;dentes ftupe-feunt. Si rigor ac febris, Si fitis fortis detinet, amp;nbsp;fi quid pin-gue voluerit ederc, exugitur ad vifeera, S; voin.itum indu-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çit.Et
-ocr page 500-HIPPOCR.ATIS LIBER
tit.Ettotum corpus torpor occupât. Q^um veto reuomue- D rit.paulo leuior ïibi effc videtur. poftca vbi vefpera diei ac-cerfit,venter fonitum edit, amp;nbsp;torminc verfatur , ac murmii' MedfLt. rat.Huic quuin fie habijerit, amp;nbsp;tempeftiuum elfe vifumfije« rit, curationpm fie adhibeto. Mc} amp;nbsp;lac, amp;nbsp;acetum, ic quam, mixta in ollain infufa tepefaciio, Si. origani capi-latÂmulis agitato, vlgt;i veto tepida faôa fuerint, bibenda dato , aut apptehepfa lingua, fenfim per fiftulam infundito, Deinde conuolutum quietem habere iubcto.Poftea fi vomi-tus fuceedat,prompte vomat.Si veto non fuccedat.irritatio-ne per pennam fatia vomat. fi quid pituitæ yoniuerit, pef dies quinque idem faciat.hinc enim ieuior euadet.Bibat au-tem hacc cxercitatus,fi fieri poterit,amp; muka calida lotusiSin j minus, faltem lotus, poftquam veto quinque dies præterie-lint^mapcieiunusbijaat inaqu.a mulfa, aut vino muifo fil-phij fuécum,eruiraagnitMdioc: Si. allium comcdatacrapha-nidas ieiunus : Sc njèracum vinura infuper abforbeat nigrii, aut album auftcium.Bibat etiam iqter cibum,amp; poft cibum. Cibis vero ficcis,amp; carnibus caninis vtatur coöis, fi rigor amp;nbsp;febris non apprehenderit. hie fi à tali infufione per fiftiibm in os,purgetur,fatis eft. Sin minus. furfumper veratrumip-fum purgato, Ppft purgationem vero farinæ coâæ duas he? minas abforbendas dato,melle afTufo. Vinum vero idem bir bat aquofum. Atfinon in principioaffueris mprbo.laße ipfum crafTefaâum in pedore ac dorfo vrito, it.i enim ma-
irflia, xime à »lotbo liberari potent. Si vero non fuerit vftus per- p manct,amp; non valde deficit, fed ad fcnedain vfquc adh.vret. Sarpe etiara cominoritur, fi non in primis quadraginta diebus mortnus fuerit.Quarc muka quam maxime opus eft cura. Et ferum ac lac pro tempore bibat, bubuluro Sc caprinum, Sc afininum ac cquiiujm. Sic enim facilime deget. Eft ftAmsnit autcpi morbus difflcilis. Si pulmo ab eryfipelate intu-mucric, Hie autein tumor maxime à fanguine fit,quuin pulmo in feipfum fanguinem attraxerit, Sc fufeeptum te-nuerit. Morbus autem hie æftati.s tempore maxime fit: Hxc igitur ab ipfo æger patitur. Tuifis incidit (icci, Sc rigor. Sc febris, Sc ereôa ceruice fpiratio nbsp;nbsp;dolor fortis in peSori-
bus. amp;nbsp;nares aperit, velut equus à curfu . Et linguani exe-rit, yclut canis sftate ab ardoris ^atq vftus. Et tumor de-
tinet
-ocr page 501-DE INTERNIS AFFECTIONIBVS. zog
A tinet pcûora. Sc parum loquitur. amp;nbsp;rubor eft i« facie. amp;nbsp;prurituin fert in corpore, ôi præ dolore decunibere non po-teft. Sed ipfe feipfum anxius iaélat.Hic in feptein dieb’ ino~ ritur. Veruntamen in principio quum fie habuerit, per hæc curetur.Corpus quidein perfrigeretur, beds in aqua frigida neJeJa tinâit^c corpori impofitis, in recenti maxime dolore, Aut lintea frigida aqua tinóla ac erprefla apponito.Et fi qi^em fic melius habuerit, fatis eft : Sm minus, terrain figularem curatio. fngidam pro cataplafmate imponito. Si fub dio decumbat. Sic enim traâatus fæpc feptem dies cffugerit.Quum autem feptem dies praMerierin t, amp;nbsp;dolor adhæferit, dolcntem partem intus,cum oleo illinito,amp; tepefaâoria eadc quæ in pleu
t .ritide adhibeto: Si potionem ad fubpurgationem ipfi dato, «ipeplio,amp;.meconidc,fiuepeplo, dt grano cnidio. Et poft purgaiionem,lenticulæ heminam abforbendara dato. ßibat autem aquam.Poftera die multa calida aqua ipfum lauaco,ca pite excepto . Poftea origanum in aqua mulla macerato, amp;nbsp;bibendara dato.Potibusque quàm calidifliinis vtatiir.Cibos autem accipiat eofdé quos amp;nbsp;qui à pleutitide correptus eft, finon febris adhæfctit.Hic morbus grauis eft. Si pauci eô'u-giunt. Si pedus amp;nbsp;dorfum dirupta fuerint; Dii umpuntur fedarü autem maxime àlaborejæger hæc patitur. Tuflisobtinet fcâpularSj acuta, amp;nbsp;faliuam expuit aliquando fuberuentam, amp;nbsp;rigor amp;nbsp;uc/ciffura febris plerunque corripit • Si in peüore, amp;nbsp;in dorfo, dolor meft acutus. Si in latere velut lapis incumbere videtur, amp;nbsp;à
C doloreperpetuo pungi,velut fi quis acu ftiniulet.Huicquum fie habuerit, ftatim lade in potu dato, pedu.s Si dorfum in-urito. Et fie celerrimefanus crit. De cætero vero quietam maxime corpori vitam degat. Si quid cnimlaborarit, Si aut curium,aut equum afeenderit, aut humeros oneri fubdide-rit.periclitabitur ne rurfus motb’ recidiuam faciat. Et fi hoc tontingat,periculum eft vt corrunipatur. Morbus cnim te-uerfiis magis promit quàm ab initio. Si veronon fuciitv-ftus.iifdejji ipfum curato quibus amp;nbsp;fuppuratum, forbitioni-bus,A'potibus,amp; cibis. In fumraa vero, quietem agat, Si cô-modis cibis alatur. Si enim fic traftatus fucrit, cclerriine fa-nus erit. Morbus autem grauis eft. Si in latere tuberçu- Tulerculi lum nafeatur, Si fuppuratus fiat, hæc patitur . Rigor tenet Uterit.
Si febfis, Si tufiïs ficca ggr multos dies. Et dolct latus. Si ad mam-
-ocr page 502-HIPPOCRATIS LIBER
ad mammam,amp; ad clauiculam,amp; ad fcapulas,dolor impetuni D facit.Hic quum fic habuerit.in primis decem diebus forbitk onibus vtatur,ptifana: fucco cofto melle affufo, quum forbi-tio coda fuçrit. Vinp autem vtaturalbo,dulci,aut auftero,^ aquofo.Et vt vipum fope forbeaï.ac expuat iubcto.Et à fom-no impedito,donee vndecim dies prætcrierint.Poft hos dies cibi^auciflimis vtatur, carnibus catuUnis aut galli calidis, Qportet autem ipfas probe çum iufeulo præparare,amp; iufculu ^bforbeat. Et forbitionibus prius quàm cibo vtatur, amp;nbsp;ne fi-tiat,donee latus fuppuratum fiat. Suppuratur autem maxime in quadraginta diebus,aut paulo prius. Hoe auté cognofccs. purü emif vbi fuppuratum fiat latus.Pus çnim non expuit, neque reuo-/ia. mit.Hunc quum fic habuerit, vbicunque tumor fignificatio- £ nem de fe præbuerit,fecato aut vrito.Et poftea pus paulatiin emittito.Ët pofiquam exhauferis,linamentum crudi lini iin mittito Sc hoe poftridie rurfus exempto, paulatim pus exhau rito.Deinde rurfuslinamentum indito,amp; rurfus tertia die,amp; aliis deinceps,bis per diem exhaurito,doneereficeatumfue-j rit.Dato autemS: cibos amp;nbsp;obfonia,fi admifcrit,Et bibat modicum non multutn,fiuc vinum.fiue aquam. Edai etiam origanum tenellam plurimam melle tindam. Si vero teuellain non habeat,ficcam tritam amp;nbsp;melli ammiitam plurimam ex-hibeto.Et neq; frigeat,amp; balneis lauet, amp;nbsp;molliter cubet. Et fic hunc morbum curans,celerrimc fanum feceris. Quum au« tem fanus euaferit,vitet frigus,calorem,folem.Et déambula« tionibus modicis vtatur poft cibum, vt ne laflïtiido corpus Ë corripiat. Htec faciens fanus erit. Ex his morbis quof-eunque v(reris,ftatim poft vftionem, porrum multum tritum fuper vfturas imponito,S: per diem vnamfinito. Tresfunt Tilis tret tabis fpecies.Prima quidc fitàpituita. Qmim enira caput pi-fpeciet. tuita impletum ægrotarit,8c calor acceirerit,pituita in capite computrefcit, vt quæ moueri non poteft vt dccedat. Poftea quum craflefadæ fuerint amp;. putrefadæ ac fuperexpletæ ve-nulæ,fluiioin pulmonem fit.Et pulmo vbi fufeeperit, ftatim argrotat, vt qui à pituita mordeturqua: falfa eft aeputrida.
Hæc igitur .Tger patitur.febris debilis inuadere incipit, amp;nbsp;rigor,Sc dolet pedora ac dorfum.AliquSdo etiam tuflls promit acut3,8c expuit faliuam,multam Sc liquidam ac falfain.Et hæcquideminprincipio raorbip»tur. Inprogreflu vero corpus
-ocr page 503-DE INTERNIS AFEEC TI ONlB Vs. i.67
K coqjiis attenuatur.cruribuj exceptis.bec eniiri intiimefcunti Si pedes amp;nbsp;vngues contrahutur. ex hutneris autem tenuis amp;nbsp;debilis cft,amp; fauces velut lanugine implentur, amp;nbsp;velut per a-rundinem fibilat:amp; fottiter fitit per totum morbutn;amp; mul-ta impotetitia corpus habet. Hic quum fie habuerit, in anno eorruptus male périt. Verum ftüdium quàm maxime adhibe re oportet,ac reficerc. Et primu quidem veratrum bib^um dare,infra autem fubpurgare epithymo, ant peplio, au*ra- qiuj, no cnidio,aut tithimalide.Hçc quater in anno dare oportet, furfuinbiSjdeorfum bis. Dandulh eft amp;nbsp;lacaftninuni coâuin adfubpurgationem,autbubulum, aut caprinum.Bibat etiam crudutn lac bubulurn, tertia aquæ niulfæ parte ammixta, per B quinque Siquadraginta dies,ammixto etiam origano,Caput autem ipfiusprius purgetur,pharmaco ad nares appofito.Ci baria autem Si obfonia dentur, neqüe pinguia, neque nido-rofa,neque valdc acria. Hæc autem morbum obferuaudo fa-cere oportët, amp;nbsp;deambulationibus ad cibos vti, obferuando ne frigeat.Hycnic vero iuxta ignem habitationem faciat. Vi num autem bibat aufterum,nigrum,quâm vetiiftiflîmû ac iu/ cundi(rimû,verum modicü.Et fi tibi vifum fuerit,antc pbaf-macum fomentum adhibeto,Si fie pharmacum dato. Si vero dare nolueris,fàdo foinento, vomituin ex cibis facere cogi-to,velut prius feriptum eft. Huic fi comniodæ fuerint, deambulationibus vtatur. Si vero non conducant, corpore quàm maxime quiefeât. Hic hoc modo traâatUs, facilime in mor-
C ho deget. Eft auteril morbus letbalis , Si pauci bûtic éfFu-«■ giunt. Sedunda tabes fit à labóre. Eadeiri autem æger pati- iâies fé-i tur quæamp; prior.Morbus autem hic magis priofe quiefcit,amp; cuitdii æftate refflittitjSaliuam vero exfpuit craflîoré priore,amp; tuf-fis premit maxime fenes,amp; dolor fortior eft in peéboribus,amp; Velut lapis incumberc ipris Videtur Dolet etiam dorfum. Et color ipfius limpidus exiftit.amp; fi quidlàborarit,flatus amp;nbsp;ati-helatio oboritur. Hic ex hoc morbo in tribus annis maxime mofitur.Curafe autem oportet iifdem, quibus etiam priorcj ■ Hic niorbus multis adhacret vfqite ad tres annos, fed rao-riuntur.Eftquemorbusgfauis. Tertiatabes.Abhach^cpa taj« tei fitur.Médulla ipfius fpinalis finguine plena fit.Tabefcit autc ti* fimiliter amp;à cauis venis.Hæ vero pituita hydropiformi,amp; bi 1« replentur.Patitur autemeadem, ab vtris tandem tabefeat.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et homo
-ocr page 504-HIPPOCRATIS LIBER
Et homo ftatim nigcr fit ac fubtumidus. Et partes fub oculh D pallidç fiiint.Et vcnar in corpore pallidae diftétç funt.quæd» vero valdæ rubicûdr.Maxime auté manifeftjefunt.quçfunt fub alis. Et fpuit pallida,qtiç vbi ipfum intiaferint,fufrocât:S tuflire volens aliquâdo non pctcft.Quandoque autc prx fuf focatione amp;nbsp;tuffiendi cupiditate,bilem aceniatim vomit, ali quwdo vcro pituitam.Sæpc vero etiam cibos quum comede rit.Et vbi reuomiiitdeuiorfibi efle vidctur. Deinde modico tempore interpolito,in iifdem doloribus iacet. Hic etiâ aca-CtfMtw* lins loquituT quàm quü fanus erfet. Et rigor ac fcbris inter-quiefccnsjrurlus fudorofa corripit.Hunc vbi lîchabuerit,«-bis amp;nbsp;îûrbitionibugt;i,amp; potibus ac pharmacis, amp;nbsp;reliquis omnibus cur Jto,velut priores.Morbus autcm,durât maxime an । nos nouem.Poftca durât dum corrumpitur. pauci vero ex ip fo efFugiunt.Grauis enim eft mnrbus.Si vero voles,fic ipfum curato. Primum fomentum adliibeto,amp;vbi fomentum ad'^ hibueris,poftridic aquæ mulfæ dimidium congiu ipfi biben-dum dato modico aceto aflfiifo.îc hçc citra relpirationem bi bere iubeto. Deinde ftragulis ipfum ad multum ac quam Ion giffiraum tempus contegito. Si vero non fuftineat,amp; euome rcrclit,vomat. Si vero vomitusnon fequatur, tempore iara aliquo interpofito,aquæ tepidæpoculo magno fuperingefto vomat,irritatione per pennam fada. Quum veroeuomuc-rit,vt bene babeat,quietc agat per huncdiem.Vbi autem cœ nx tempus fuerit, cœnet mazam modicam, amp;nbsp;obfonium ha-beat,falfamentum amp;nbsp;porrum.Hçc autem quàm pluriraa edat. f Vinum vero bibat dulce.Reliquo tempore per totam dicm, exordio mane fado.multa calida lauctur.gc poft balneum ca were oportet,vt ne frigefcat, fed decumbens plurimo tempo redormiat. Qu^um autcmàfomnofurrexerit ,vigintiftadia minimum circumeat ilia die.In aliis autem diebus alia quinque ftadia prioribus addens vadat.fingulis diebus additione fada,donee ad centu ftadia perueniat. Ventré vero quoti-■die fubpurgarc oportet,fuccisbetx,amp; à bTaffica,ita vtvtra-lt;]ue feorfim coqaas,amp; de vtraque congium excoles. Deinde adipis à rhenibus detradi minx quadrantc ammifeeasaefi-mul coquas,jn vtrifque fuccis diuifiin fada codiira . Quum autert bibere voluerit,adbraflîcxquidcm fuccii,falemadii-cito.Ad betx vero fucciî, mel affundito.Licet autem feorfin»'
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtranqj
-ocr page 505-ÜÈ INTF'RNIS AFFECTIONIBVS. lo«
vtranq; biberc : Aut rnelle in alterum poculum afTufo bibat, inalterum vero immifTo iale. Ebibere autem oportet totuin fuccum,amp; hæc facere per triginta dies. Secundo vero menfe Stntnïit edatpanem,amp;carne$pingues fuillas codas,aliud verb nihil, menfîted^ Vinutn autem bibat album,auftertim, amp;nbsp;iter facial, non mi- rad», nusftadiorum triginta ante cansm. Poft ccenarii vero decé. 8c ne frigeat,fed contegatur.Ha;c fi feceiit, leuius morbu fe-ret.Tcrtfo autem nienfe cyceonem floridum bibat,apij^di- Ttertii. ces,8t anetlium,amp; rutam,amp; mentam,amp; èoriandrom, Sc papa* uertenerum,amp; ocimum,8e lente,amp; malipunkidukisSe vi-nofi fueçum.Oportet autem dulcis duplam méfurain cfle,iti vt vtriufqne fucci fimul fit heminæ dimidifi, 8e vini nigri iu-cundi aufteri heminæ dimidium,8e aquæ heminç dimidium.
Poftea flores triti in hoc diiuanfor permiito fSc in poculum infundantur.Et poftea farirïæ erui acetabulum adikiatur, 8c polentæ tantunderh, Sc cafei veteris caprini rafi tantundem, amp;nbsp;h.T?c permiita ebibat.E)einde niodico tempore interpofi-toprandeat panem.Sc obfoniiim habeai,fruftum torpcdinis, autfquatinæ,aiit galei,aut raiæ. Et carnes fuillas eâat codai 8c craffcfaciat feipfum.quietefn quàm maxime agens. Et de-cimo quoque die fomentum fibiipfi leüiter adbibeat. Quarto autem menfe, quinto quoque die leuiter fomento vtatuf. Qiu4r(io‘ Etédat obfonium plurimù.Sint autem obfortia/afcus,8e car nés ouillæ codæ paUcæ. Et iter faciat per ftadîà, vcluf antea ftiftumeft.Ètprirhaqnarti menfis die,initio i decern ftadiis
C faâo cat,8e quotidié addât,donéc oduaginta ftadia fiant.Et deibulet in die ftadia oduaginta. Ante cœni, tfiginta. Poft cocni,viginn.Mane,trîginta. Reliqüo Verp tépore vidu vta tur,maLi amp;nbsp;pané vtraqj'edefis.it obfpniû habeat,chartilagi-nca.Sedéc carnesocs cdat.exceptisbubulis acporcinis.A pi feibusauthis abftineat.àmugile,anguilla, 8c melanuro,Edat auté torpediné,fquaiinâ,raiam,galeû,paftinacâ, 8c ranas; Et aliis'nihihSi veto videatur innoxius effe,etiâ eyeconébibau Poftquâauteth dfattnire voluerit,bibat de vinri nîgro,iücun-do,vetcri,pocul5 duati'i heminaru.Et per dié codé vîno vta-tur inter cibu. Et in die iter faciat per ftadia céntu quinquS-ginta: Ante cOenâ,nonaginta.Poft cœnâ.viginti.Mane, qua‘-diagintâ.Hic hoc mô curatus,in anno fanus cuadit.Rcficca- MedulU tut medulla fpinaiis maxime, qufi venulæ ad medulla téden- fr’n«
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes fueiiôl «re/cat;
-ocr page 506-HIPPO CR AT IS LIBER
tel fuerint obturatæ,itemq; ex cerebro acceffus. Proptetcoi D poris autem afflidioncm hxc patitur,amp; xgrotat.Reficcatur ctiam à venere.Hæc igitur patitur. Dolor acutus incidit ipfi in caputjSc in colluni, amp;nbsp;in lumbos, amp;nbsp;in lumboru niufculos, amp;nbsp;in arciculos crurum, vt aliquando £câere non polTic. £t ftercus non fecedit,fed fiftitur.Et vrinæ difïîcultate Tcxatun Hi^n principio quidem moibi quictius dcgit. Quanto autc magis tempus niorbo prológatur, tanto niagis omnia dolet. Et crura velut ab aqua inter cutem tuinct. Et vlcera à lumbis cmergunt, amp;nbsp;alia quidem fanefcuntpilia vero nafcutur. Huie quutn fic habuerit,caput purgato,hippophais fucco, aut cni-dio grano,corporc priiis valde bene foto. Veiperi vero port purgationem.ptilânæ duas beminas forbcat,meile affufo. Vi Î num autem bibat album moIlc.Poftera die afininilaÖis co-âi,melle affufo,oâo beminas ebibedas ipli dato. Si vero afi* ninum non habeas, bubuli aut caprini codi tres femicögios, melle affufo. Et dum temporis opportunitas adeft, lac bibat, fero Si lade vtcn$,per quinque ac quadraginta dies.Cibis au tcmamp; obfbniis vtaturquàmm aximeper aluii feccdentibus. Vinum bibat album, molle, Mendefîum. Quum autem craf-fîlTîmus fucrit,in lumbos ipfius ab vtraque verticulumparte crufbasquatuor inurito,amp; indorfum vtrinque quindecim.
V/fioq«* Si in ccruicem duas,inter tendines.Si enim v/lio fuccefferit, fänum ßcics.Eft autem morbus bicgrauis.Quatuormorbia
R. enum ibenibus fiunt,A primo b.rcpatitur. Dolor acutus incidit in morbiqut ihenem.Si inlumbos, amp;nbsp;in tefbem iecunduni rheneni fïtum. f , Et frequenter niingit,Si sdttringic pauhumacfuppnmituc ; vrina, Si cum vrina procedit arcna.Et vbi per vrinx meatuni j exitarena,doloremfortem in tneatu exbibet. Quiimautem : ipfam per vrinam eiecerit,dolor remittit. Poflea vero rurfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
in iifdem doloribus iacet. Quum autem mingit, etiàm colem I Medicori prx dolore fricat.VuIgus autem medicorum quod non intel error. ligit moTbum,vbi videt arenam.putat veEccam è calcula l3~ i Calculi horare.At non reßca,fed rhen lapidelaborat.Hicmorbusßt cjujfa. à pituita,quum rben fufeeptam in feipfum pituitam,non rur- ' lus dimi(èrit,fed in ip/b in tofum concalluerit, Si Eunt ex « tiedelj. tenues lapilli,velut arena. Huie quum Ec habuerit, cum fca-monia: fucco aut ipfa radice, fbmentopriusadhibito, totuiil corpuspurgato,poEera veto die duob ' coagiis fucci deeds
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;albi
-ocr page 507-Dl INTERNIS AFFECTIONIBVS. te.
A ilbi fubpurgato,quem üle inieâo bibendum dabh.Poft hxc potibus,amp; cibis,amp; balneis curato,amp; eadem qux in vrinæ ftil licidio exhibentur pharmaca dato.Quum autcm dolorpref-fecit, multa calida lauato, Si tepefaâoria qua paree maxime doler adhibeco.Quum auté intumucrit Sc eleuatus fuerit,fub id tempus iuxta rhenem fecato,amp; extrado pure, arenam per vrinam cientia fanato.Si enim fedus fuerit,fugæ fpes el^in miau»,morbus homini cómoritur. Secundus rhenuni morbus. Dolores fortiter premunt.vclut in priore.fit auté mor bus à labore.quum ruptx fuerint venulæ ad rhenem tenden tes,amp; poftea rhen ünguine repletus fuerit.Hic vbi hæc pati-tutjCum rrina ünguinem mingit in principio morbi, deinde 1 pr°§'tflu temporis pus.hic fi quietem corpore habucrit, ce-lerrime(anus erit.Si enim quid laborarit dolores, multo ma gis obtinebunt.Quura itaq; fuppuratus fuerit rhen,circa fpi-nam intuniefcit.Hunc vbi iie habucrit, circa tumentem par-tein i'ecato,profunda maxime fedione iuxta rhené.Et fi qui-dem fucce(Ierit fedio.eucftigto fanum facies. Si vero aberra ueris,periculum eft ne vlcus linamentis curandum fiat.Si au-
SrriMditt rhenant merbitf.
qiMlùt
CUTitts*.'
temcóereuerit vlcus,venter intrinfecus à rhene fuppuratur. amp;nbsp;fi quidem pus intus rumpatur, amp;nbsp;ad inteftinü redum pro-cedat,fugæ fpes eft.Si vero contigerit alterum rhenem,peri-«'ilumeftnepereat.Cureturantempharmacis,amp; iifdemotn nibus.quibus amp;nbsp;prior,5r diçtam candemhabeat.Hic morbus grauiseft,amp; multi ex ipfo ad tabem rhenalem deuenerunt.
C Tertius rhenum morbus. Vrina prodit, velut à carnibus Terti^rie bubulis alTatis fiiccus.fit autem morbus ab atra bile,quum bi num m«r-lis in venas'confluxerit quæ ad rhenem tendunt,3c quum có lus» ftiterit,exulcerat venulas Sc rhené.Ab vlceratione igitiir ta-b quiddam cum vrina proccdit,Dolores auté h.rrent in lum bis,amp;in vefica,Jr inter anum acpudendum,amp; in ipfo rhene, ad modicum teinpus.Deinde remittit dolor,amp; rurfus acutus MedeU« breui corripit. Sc in tenuem ventris partem aliquando dplor incidit.Huic quum fic habucrit,vcntrcm fubpurgato, epithy mo.autfcammoniacradice.Bibcnda veroeadem dato,que amp;nbsp;ex vrina: ftillicidio 1aboranti.amp; quum dolor habuent, mu’ta ealida lauato.amp; tcpefidoria ad dolétem maxime locum ad-hibeto.Jc forbitionc vtatur farina coda,mellc affufo.Sc rd i -
quo vidu vtatur quàm rnaxime per aluum fecedenfe.amp; vinu D bibat
-ocr page 508-HIPPOCRATIS ÉIBÉK
bibat album Mendæu mcllei coloris.Aut aliud album iucun- Ô düTimum probe tempcratum.Hic morbus non valde déficit. amp;nbsp;pro temporis opportunitate fcrum amp;. lac bibat.Serum qui/ dem ad purgationem. Laâis atitem potum faciat in tempore pet quinque ac quadragintadies.Haecfiita fcceris,morbuw Quitrtut in melius difpones. Quartusrhcnum morbus. Morbushic rbenum fit (^ile Si pitutta,m.itime tempore .xftatis. fit ctiam à yetie «orfiw. nbsp;nbsp;re morbus.Hic arger hæc patitur. Dolores prémuni ipfum in
lateris mollitudinem, amp;nbsp;in lumbos, amp;nbsp;in lumborû mufciilos: Si patitur qualia folet mulier ex partu laborans. amp;nbsp;non fufti-netin fanam partem decumbere.fed valde dolet.amp; ex latent moUitudinc quçdam pendere vidcntui'.velut abrupta. Si ve ro pronus decumbat, non dolet. pedcsamp; tibiæipiiusfemper l frigent.Vrina veto vix prodit, præ pituitofitate Si crallitudi ne fua.amp; fi fiucris ipfam ad modicum tempus depofitam donee defederit.videbis fubfidentiam crafiamjVclut farinam.amp; fiquidem bilis prarualueric,fubfuluam ipfam videbis. Si veto à pituita fucidt morbus,alba Si crafla erit. amp;nbsp;primuffl quidem in annuni,aut paulo amplius aut breuius tempus,sger ralia patiens perfeuerat.Si veto prolongetur morbus, amp;nbsp;magis do let,amp; fuppuratur.Sc quum fuppuratus fadus intumucrit, qua maxime parte intumucrit,in rhenem fecato. Si pus emittito, Si fi quidem fucceflerit fedio,ftatim fanum facies.Hunc quû Curtftt«. fie habuerit,iifdcm omnibus curato,quibus etiam priores.Et
à principio morbi oportet Si piirgare. Si ante fubpurgationc fomentum adbiberc, Si baliïcis ftequenter lauare. Vngatur item amp;nbsp;magis calefiat,neque frigeat,amp; à foie abftineat.amp; ne-que venere vtatur.H.xc fi fccerit,amp; non celerrime fanus eua-fent,nihil noui eft.Morbns enim eft grauiflimus. Si veto titra pharmaca curari velit,crafium ex diæta facere oportet,fî-ue ex hoc morbo argrotet.fiue ex aliquo de prioribus,diuifis eibis quos edere folet in decê portiones, ita vt vna parte de-Oifenium traéla, reliquat ccmedat. Obfonium aût habeat, carnem fuis •I/friwt». tritam.amp; ea die decem ftadia deambulet.poftera veto die Si tertia vfquead decem dies.portienem minus edat,amp; déambuler decem ftadia aut plurafingulis diebus addens. Quum autern ad vltimam cibi portionem deuenerit, etiam'ad centum ftadi.1 iter faciat. Si edat quidem vnam tantum portio-iie(n,amp; ea die centum ftadia déambuler. Poft cœnam antem
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vigitttiÿ
-ocr page 509-DE internis AEFECTIONIB. «o
A viginti,manc veto qua Jraginta.Vinum autc bibat McnHçum ïlbum,auftetuni,atque hæc per très menfes facial, poftea le-liquo tempore deambulationcs imminuat, amp;nbsp;cibos plures ca nicdat,eodcm modo additione faâa velut detrahebat. De-ambulationem vero detrahat vfque ad dccimû diem.amp; poftea quàm maxime quietem Eabcat.amp; cibis puris alatur,amp; ob/ fonia quàm pinguiflimababeat, amp;nbsp;dulcia omnia iplî clt;®imq da funt. Ab olcribus auté,ôc acidis omnibus abftineat,itemqi ab acribus,amp; qui flatom faciunt,Multâ ctiara calida lauer,amp; nefrigeat.Hæcfi fècerit,celernmefanus erit. Arhenûmor CtÿàMmt/ bo corripit morbus magnus venarum cauarum, qui à capite jnur mor/ iuxtaiugulum per fpinam iêdunt,ad malleolum pedis exter- twr bine g num,8c ad intermedium magni drgitilocum. Morbus bic fit fintt àpiluitaamp;bilc,quû in renas côfluxerint.Vcnæ auts bi fa a guineplenæ funt. Si igitur quid alieni in ipfis pritet lapfum fucritiigtotant.Si dextram partem morbus cortipiat.dolorc ex coxæ aceiabulo in principio exbibere incipit. Q^nto au tem amçlius tempus progreffum Sc prolongatum fnerit,tan-to acutior dolor infra defeendit, amp;nbsp;quum ad malleolum pedis externum,amp; ad magni digiti inter medium locum deue-netit,rurfus ad caput venire incipit,amp; vbi in ipfo viens côfti-tetit,fortitetptcmit,8i homo caput fibi difftingiputat.amp; o-culipituita replcntur, iiemque totum cotpus.huic quum fîc MedeU. habuerit.elateriumbibendum dato,autthapfii radicem.aul ariceps. verattijjut fuccum fcammoniæ.poft purgationem veto eadd
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhibeto quç fupetiotibus.Si vero ab bac cutatione non de-
1 fihat,laftc ipfum ctaifcfacito, 8t in fcapulam dextrâquatuor 1 cruftasinutiio.amp;. in acetabulum coxç dexin.tres amp;nbsp;fub na-l tes,duas:amp;in medio femorc,duas:amp;fupragenu.vnam:5cfu \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pta malleolum,vnam.Hic vbi fie vftus fuerii,ncq‘, furfum ne-
l que deotCum motbu proccderepetmittii. Si vero alicubl do l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lor ruptus vifus fuetit, fi quidem in crus incubuerit ptiufqui
\ vtatur,clauaus etit.Si vero in caput,fordusanlcçcus Sivero l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in veficam .prodit fimulcumvrina fanguis maxime,per qua-
l draginta dies.Vcium fi in veficam erupctit.cadem pbarma-caqui Sein vrinæftillicidio dato.8(. fialicubi dolor congre-gatus fuetit,vrito.Vtere autem oportet carnoGt quidem,fer-
l ro'.ofiea veto amp;. neruofa.fungis.Cæterum ante bxc fi in prin Curât». \ cipio motbi accetferis^ft^faccre oportei.ln potu exbibendfi \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D ij eftvinum
-ocr page 510-HIPPOCRATIS LIBER
eft vinuin album Mcndxum.aquofius,plurimum per diein,amp; 0 inebrietur donee fanguis ànaribus erumpat. Quum auté flu/ ere inceperit,minimum tresfle decern dies fluit. Vbiverohi dies prætericrint, non amplius inebrietur, neque vbi feme! fluere inceperit.Bibat umc paulo amplius vinuni inter cibii, quo fanguis fluere poflTit.Iam vero quibutdamfedaco fangui ne.^upit in vclicà,amp; prodiit fanguis ac pus. Si igitur erupe-rit,eadem pharmaca qux amp;nbsp;ex vnnx ftillicidie laboranti da to.Et de codem vino plus bibendum exhibeto. Hiç fl ita cu-retur,amp; cibosperaluumfecedente$aflumat,5e obfoniaeiufl dem faculcatiSfCitiiTime fanus erit. Morbus autem grauis efl.
yfitifini Alius morbus à finiftra vena. Hic xger alia quidem ea-fin hffa, dempatitur,quçetiamprior.Vcrumiu(plenemdolora£utus I
incumbit ftatim,amp; in principio morbi. Et (i non iotellexerit pnufquam incubuerit, profilit in pulmoné. Huie per fungos cruftas odo inurico,capita lienis q celerrimeintereipics. £t vbicunqi alius dolor incubuerit vrito. Sic eniraftatim fanus erit.Si vero non fucrit vftus,fanus autem /ponte fiat,plerifq} poft duodecim annos,morbus rurfus reuertitur, amp;nbsp;fl Ipleneia
MedeU. occupant,multis aquam inter cutem inducit.Verum oportet ftâtim curare velut prioré,amp; fi vifum fuerit vrerc Velut prio» rem.fi dolor in iifdem articulis conftiterit.Si vero non lie eu ratus fucrit, de extern colliquefccns moritur. Morbus eninr fituiUt grauis eft. Depituita eafdc lententiashabeo.quas amp;nbsp;de bi le.amp; Ipecicsipfius multas efleputo. amp;nbsp;alia quidem popularis cft,qu,x ûnè reeentilTima eft.Cuius etiaeiiratiofacilima eft. f
CurJtb. Vomitusenimpoft cibum faccre oportetper duosauttres dics.ita vt amp;nbsp;prandeat infuper ac quiefcat,fiprioribus diebus fcmcl in die cibum capcre,amp; laborare folitus fuit.Sin minus, huiufmodi dixta vtatur.Primuinmulta cahdalauetur.quum vomitumficerevoluerit.amp; edat mazam olcoamp; mellefuba-
ViUtu. daro,5t panem eiaflatiim veterem. Hxc enim magis pituiti trabunt.Obfoniis autc vtaturSt oleribusacribus. Sedamp; pin guia,amp; dutcia,amp; acida omnia idonea funt, vtpermixta allu-mantur. Et oleribu s omnibus viridibus vtatur.Et bibat inter cibum frequenter modicum virrum dulce,amp; in fineplacenta y «mitai infuper cdat,amp; mel,amp; ficus. Et quii cœnabit,pocula large ex-bauriat.amp; vbi iam repletus fuerit,paru dormiat. Deindeei-perrcâus vomat,magno vinipocuJo cpoto,CHm tepida aqua
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temperato.
-ocr page 511-DE INTERNIS AEFECTIONIB. m
A temperâto.Ttjhit cnim magis pituium amp;nbsp;humorem ex car-nibus,8c corpus tnagis refîccac.buoinat autc donee ficus euo muent. Hæ enim poftretnû euomuntur. Atq; h.ec quidé hac die faciat. pofttra s'cro contineat fcipfum vftji ad cœnani,amp; in cœna fumât panem,cui iiiEil furfurum deceifit.Obfouium .autemfii ex fortioribus. Vinum vero bibat nigrum, aufteru. Atquehæc quidem popularis pituicx niedela eft,Si verende te k bibere poteft,amp; cibis deledatur, deinde vero erura gra uentur,amp; color immutatosfucrit,finie oftendendum eft, pi-tuitam moleftantem in ventre elfe. Verum oportet quum fie fiabuerit,mel Si vinum dulce,amp; oleum, amp;nbsp;nitru tali ouilli ma gnitudine,permixta per clyfterem infundere. fiæc cnim mi- ^^{àt'de jj tifliinafimt in clyfterem ad hominis naturam.Menfuram au /ubluaat.
tem fingulorum elfe oportet,yini quidem fieminam.olei veto fieminæ dimidium,amp; mellis tâtundem. Si vero clyfterem non voluerit,fiumeciü hominem facere oportet,fomcto hu-mido admoto.Fortaftjs enim etiâ fie ftercus fubeuacuari po-terit.Nara à ciborum nimia reficc.itione h.-ec patitur. Siqui— dem igitur quis edat cibos valde fuccofos, fortaflis h.TC non itâ vehementer patiatur.Si vero etiâ aliquando patiatur,mo dica curatione opus habucrit. Hune ita curans.celeriime fa-num feceris. At fi antiquior fucrit piluita, appellatur autc bac pituita alba,hæc patitur.Grauat hominem magis,amp; fpe-ciem à popular! alienam habere videtur pallidiorem amp;nbsp;totiî corpus laxo tumore intumefcit,8t faciès rubet,amp; os fîccû eft,
Ç k fitis tenctîJc quum comederit, fpiritus denfus ipfi incidit. H'c eadem die aliquando melius habet,aliquando derepen-tedolet,amp; fibi mori videtur, Huic fi quidem venter fua fpon te turbatus fnerit.fanitati proximus erit. Si vero nô fua fpon te venter turbetur, purgare oportet cneoro dato,aut hippo- Öl'* phae,aut cnidiograno,aut lapide Magnefiæ. Et poft purga-tioné, lenticulæ hemina vna aut duæ demur ad abforbendiî, Coquatur autem allium in Icticula. Detur etiâ betæ pinguis hemina non conditæ, polent.a circuminfperfa. Bibat vinum nigrum,aufterii,amp; fbrte.Poftera veto die mane ftadia vigin-ti deâbiilet.A qua deambulatione reuerfus, pané edat paruit exairatum,amp; obfonium habeat all'iim codum.Sr de codé vino paulo meracius bibat. deinde ftadia vadat triginta.Sc vbi tempus aderit cœnet,quantum ctiam prandere cofueiiitrob-
D iij fonium
-ocr page 512-«IPPOCRATIS tIBER
Qiilt;e edfo pifeéfue dindi.
Moramp;i ha iu! cauff-t.
MedeU
Atjaa inter eutem de pitaita
Viâut.
fonium autem habeat,maxime quidem pedes, amp;nbsp;capita fuil- p la.Sin minus,galli carnibusSc fuis tritis vtatur.Ex pifcibusau tem fcorpio,aut draconc,aut cuculo,aut callionymo, aut go-bio,aut abis pifcibus qui æqualem facukatem habcnt.Ex ole ribus auté lolo allio,amp; nullo alio vtacur.Hoc veto quàm plu-I'imum edat,amp; erudum,amp;. aflatum,amp; coftum, femper plusfiu eul^diebus.amp; laboret ex modico amplius,refpeétu ad cibos faéio.liic morbus maxime fit tempore a;ftatis ex aqua: potu. Infuper amp;nbsp;àfomno multo.ludicatur autem in triginta dieb • anlethalis lit,autnon. Atquehæcquidemfacialvbitriginta dies pr.-sterierint.In primis autem diebusforbitionib vtatur,lenticula coda acidiore ab aceto,amp; ptifana acida.Bi-bat aquam multam tepidam,polcta modica infperfa,quocor- E pus prçparatii fit ad pharmacon'i potum. Et his dieb’ fub dio dormiat. amp;nbsp;fi tibi vifum fuerit fanguine à lumbis detrahere, cucurbitam aiFigito,amp; venas in fcroto craffiflimas fecato.hic ita curatus cititiime fanus fiet. ’ A pituita maxime in aquam inter cutem trâfltus fit,hoc modo.pinguedo colliquefcit, amp;nbsp;a calore qui in pituita eft fit aqua. Cognoftes autc hoc an quis fanari poflit,aut non.Donee enim quis in pedinc pinguedi-nem habcc,fieri non poteft vt ipfum lanes. Cognofees autem ex his maiiiTie,an pinguedo inlit in pedine,auc non.Si quidem febresfuccedant,amp; no poteft exurgere,amp; vmbilicusin-flatus extr.1 prominet, indicium eft non ampliiis inetlepin-guedinem,amp; fanabilcm efle.Huic condiicit ventrem ficcare, 3c panem dare cui nihil furfurum deceflit, antiquum calidii. ‘ Oblbnium autem carncmleporinam,8c canisperfedi,amp; oui culæ,8c fuis aflâtam,amp; galli alliitam ac calida.Sc polypos edat codos in vino nigro auftero.Viniini autem bibat nigrum,au fterum quàm craflilfimû ac acerbitfimum.Pifcibus autem vta tur,gobio,draconc,calliony mo,cuculo,fcorpio, amp;nbsp;aliis huiyf modi,omnibuscodis,non recentibus,amp;.frigidis.hi enimlic' cilTimi funt,amp; in iufculii ne intingat, amp;nbsp;infulli lint pifees. ex oleribusauté vtatur raphanis,amp; apio.Torreatautclenticula ab aceto acidiorem,amp; edat.Et deabulet quotidie,amp; poft cœ-nâ,5cmanc.amp; ferotino teporc dormiat,amp; mane exurgat.Et (i quide ab his reftituitur,fatis eftrSin minus,cneori!,aut hippo phaisfuecii,autgranum cnidiu,bibédiimdato. Et poftpiirga tionem,lenticulæ heminas duas fotbeat,iic pané pariiii come
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dat.Viniini
-ocr page 513-DE INTERNIS AEFECTIONIBVS. la
A dat.yinum vero bibat nigrum,acerbuin modicum. Bibat au tempharmacum bis in die,donee vacuus fiat.Si veto tumor cenftitcrit in fesoto, amp;nbsp;femoribus ac tibiis, acuto fcalpello ntuka amp;nbsp;frequentta vulnufcula incutito. Et fi hæc feceris,ci to fanum efficies. Aqua inter cutem ex his fit.Quum æfta ■
Äquä inf ter cutem unde.
tis tempore fiti vexatusaquam multam biberis: nam ex hoc maxime fieri folet:amp; pulmo expletus fuerit.rurfus ad pe^-ra dimittit.Et quum in pedoramp;us fuerit.calorem vehementem exhiber, vt pinguedo quæ in arteriis ineft colliquefcat. amp;nbsp;fi femelliquarrpinguedo inccperit,multo amplius in bre-ui temporc aquam inter cutem facit. Fit etiamfi tubercu- Turiereut la in pulmone fuerint enata,amp; aqua repleta, in peftora ru U pulmof
pta.Quodautemfiatetiâàtuberculis aqua inter cutem , te- nit.
* fiimoniû habeo,amp; in boue,amp; in cane, amp;nbsp;in fue. In his enim Exempla quadrupedibus maxime fiunt tubercula in pulmone, quæ a- proSdi. quam habe t.Si enim diffecueris.citiifimc cognouetis. Fluet enim aqua. Videntur autem talia multo magis in homine fie rijquim in pecoribus,quanto etiamorbofiore diæta vtimur, Faâi funt autem amp;nbsp;multi peébote fuppurati tuberculis obor Purulenii tis.Hæc igitur in principio ad morbum confequuntur. Tuf- etii hint fis ficca,amp; fuices exafperati videntur. amp;nbsp;rigor ac febris fuc- /iunt. cedit,amp; ereâa ceruice fpitatio. amp;c corpus intumefeit, amp;nbsp;pedes tument,amp;. vngues contrahunuir.amp; donee quidem in fu petno ventre fuetit aqua intercus, adeft dedor acutus. poft-quam autem ad infernum ventrem venerit, melius habere fibi videtur. Poftea progrefTu temporis patitur qualiaprius impleta ventre. Q^ndoque etiam ad latus intumefeit, amp;: indicat vbi fecare oportet.Si vero non indicat, mulia calid.a Cuntio. lauato,amp; humeris appirehcnfum concutito.Sc deinde in vtro latere magis fluduet audito. Quo intelledo coflam tettiam ab vltiroa vfque ad os fecato. Deinde cum tcrebra caua vitra peiforato.Et vbi perforata fuerit,aqu.-e paru emittito, amp;nbsp;vbi etnifetiSjlinamentuni ex crudo lino indito,5c fpongiam mol lemfuperimponito.Deinde vt ne excidatlinamentum deli-gato.Emittcre autem pct duodecim dies aquam oportet,femel in die. Poft duodecimum autem diem fequenti décima tertiatotam aquam etnittere, 8c reliquo tepore fifubnafca-
1 tut aqua craittere,8c ventrem cibis reficcarc. Poft fedionem I aatem hæc exhibete oportet. Sued filphij drachma: pon-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*0 iiij dus pa-
-ocr page 514-HIPPOCRATIS LIBER.
dus parato, amp;nbsp;ariftolocluâ tali ceruini niagnitudiiiedcradi- D to,amp; lentium ac erui corrcfaâofuni polenuni,dimidiæ chcB nicis menfura vtranquc purgaco, atque hæc meile amp;nbsp;aceto fubigito. Deinde palhllos fcxaginta efformatu, Sc quotidie vnuin tritum in vini nigri auftcri ac iucundiflimi hetnina di midia diluito,amp; mane in potu dato. Reliquum veto viâum ac i^orem eundcm,velut priori tempore, habere iubeto. Et fi intumuerint pudenda ac femora, confidencerruinufculis impaâis pertundito. Hune fi ita curaueris, celertime fanum Aquant- facics. Ab hepatefit aquaintercus,quumin hcparpituita «ercur ai‘ accefferit.Si hepar ipûm lufeeperit, 6c humeâû fuerit. Sta-h.-pétf. tim igitur calorem huic eihibet, 6c datum inducic. Deinde tempons progrelfu aqua impletur. Poftca morfusin corpus j incidit.Et tumor in tibiis ac pedibus ineft, 6c hepar durü eft
Cvrafio. tic intumefeit, 6c clauiculæ attenuantur . Huic quuin fie ha* buerit,in principio fi hepar doluerit,origanum tritum,amp; fil-phi j fuccum erui magnitudine, in vini albi dimidia hemioa diluta,bibenda dato. 6c laâis caprini poculum quatuor hc-minarum,tertia aquæ mulfx parte ammixta. A cibisautem per primos decem dies abfiineat. Hi enim iudicât morbum, an letbalis fit,aut non. Sorbeat autem ptifanæ fuccum coâfi, melle aiFufo.Vinum autem bibat album fdcndeum,aut aliud iucundilTimum aquofum. Quum autem decem dies præter-ierint,cibos accipiat puros,amp; obfonium habeat.galli carnem afiâtam calidam.Habeat 6c catulinam coélam. Pi fcc veto vta turgaleo,amp; torpe'dine afiâtis. Vinum veto idem bibat. amp;nbsp;fi F quidem ab his quiefeat ,fatis eft ; Sia minus, poftquam fine craflîflimusfaélus fuerit, amp;nbsp;hepar maximum, fungisvrito. Sic enim celerrime fanum feceris. Inurerc auté oportet cru«
AcjU'iin- ftasoâo. Si veto aqua intercusinnafcatur, 5c rumpaturin iereut ventrcm,iiftiem medicamentis 6c potibus,amp; cibis.ac labori* lù- bus, quibus priores cura to. Vinum veto bibat aufterum nigrum.Si vero tibi videatur difccflîfle ab hepate, per ferrum vbicuiiqueapparuerit vrito.amp;aquam paulatim einittito,df velut reliquüs priores curato. Si veto ab bis non fanus Hat, temporis progreflu corrumpitur ac moritur.Morbus enim eft grauis,amp;pauci hune effugiunt. Aqua vero intercut à AtidSlifi lplene,hocmodofît,amp;abhuiu£modi maximecaufa,quum ne. quis ficuuni vindium,amp; malorum fruâus multos ederit.Mul * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti veto
-ocr page 515-DE INTERNIS AFFECTIONIBVS. xo
A ti vero iam eciam à cibo botrorum mulcorum, Sc à multo mu fto,morbum inciderunt. Si quidem igitur in morbum colla-becur, ftatim in doloribus eft, Dolores enini acuti in iplcnc conüftuntjtrâfeunt autem amp;nbsp;in bumerum, Sc in clauiculani, amp;nbsp;in mammam,amp; ad lumbos,amp; febres fortes cenent. Et fi pa rum quid cderit,venter iinpletur,amp; iplen attollitur, Sc dolorem exhibet.Hic morbus fi durauerit, reliquo quidem t^o-re minus dolet.Quum vero fruéluum maloruin tempus rac-rit,amp; hos cderit,magis quàm prius dolet.Hiic vbi lie habue-titjà principio eurato, Sc furfum quidem veratrum exbibe-to.Dcorfum vero cneorum.aut hippophais fuccum aut eni-dium granum,Ladis item afinini heminas odo, melle affu-
£ fi quidem ab his rellituitur,fatis efttSin minus, quu ma ximus fuerit lien,amp; maxime intumuerit/ungts vrito, capita eius intercipiens i aut ferramcnüs, cum multa cautione ac obferuatione ne vitra peruras.ha;c à morbi principio facito, amp;nbsp;hac diæta nutriatur. Si quidem febris non affucrit, pane vtatur triticeo alTato, aut ex duro tritico bis codo:obfoniu autem habeatûKâmentum Gaditanum.aut faperdam.Etcar nem ouillamtritam.Et acida ac falfa omnia edat.Et bibat vi
numaufterii Coum quàm nigerrimu , A dulcibus abftineat. Qupm autem exfurgit.St potens eft, ludetur fiimmis hume-ris^ laborer per circuitus multos in die,amp; comedat ea quç diaafunt.Si vero aqua intercus fiat,iifdcm curato quibus amp;nbsp;priores. Alia aqua intercus ab Eis fit, Aeftatis bora fi iter C fapens per viam lögam , in aquam pluui alem ac ftabilem in-ciderit,amp; biberit de ipfa multu affätim. Si igitur carnes ab-forbuerintamp;continuerint infeipfis aquam, fecefius autem nufquam fiat,ha;e patitur.Si quidem fuerit in carne, calorem tacit Si in ventre.Sc in corpore,vt pinguedo ventrem ambics Colliqtiefcat.bie quandiu quidem iter facit, nihil mali habere videtur.Poftquam autem iterfacereceirarit,amp; foloccide-rit,ftatim dolorem multum habet.progreflu vero moi bi val-de attenuatur. Si veto etiam cibi faftidium accedat, multo plus attenuatur.Si vero cibos edere poterit,8c adlaboré im-potens fuerit,etiam ampliusl,-editur,amp; plcrifque horum tumor in totum corpus deducitur.Et tenui quidem color corporis liuidus fit,amp; venter magnus, amp;nbsp;fitis fortis tenet, amp;nbsp;vi-feera ipfius à calore reficcaqtur. progrcdictc vero tempore, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeden-
Alia aq«a intercus.
HIPPOCRATIS LIEER.
lEnriiï».
Mtrius hef^itticus.
ad edendum quidcm promptus fit, amp;nbsp;edit quodcunque quit D dedetit,amp; bibit,amp; dokt nihil.Si vcro tumor obtinuerit, color huicfit pallidus. Et venæ nigras frequentes per corpus di ftenduntur.Indignatur autem amp;nbsp;triftatur ex quauisre, ctia-fi nihil Boui accidat. Venter vero aqua perhumefeit, S: minims fit,6c laternæ fpeciem præ fe fert. Et temporisprogref-iu cibos non admittit,fed videntur ipfi cucumeris fylueftris odo^ habere,prç abominatione.huic vbi fic habuerit,cnco-ri aut hippophais fuccum dato,aut cnidium granum.hec vero pharmaca ita dare oportet. Cneorum quidem per fcxtain dicm,Hippophais autemfuccum per odauam. Cnidium vero granum per decimam. amp;nbsp;dare ipfa oportet donee expur-getur,5c vacu’ fiat. Interpofitis autem diebus alatur ex iifdé quibus amp;nbsp;prior.Maxime autem de eadem aqua bibendum da ® to,ex qua morbus corripuit, plurimum, quo ventrem ipfius turbet,amp; vajdefeceffum faciat. Sic cnim potilTimum fanuni facies.Si vcro tibi videbitur,etiam ffequenterclyfterem ad-hibeto,cx cneori triti dimidia hemina,mellis tertia hemina: parte ammixta, his cuiji quatuor fucci betæ heminis dilutis, atque fic infbfisjpoftera die etiam afinini ladis codi oäo be minæ dentiir affufo melle,aut adiedo fak potanda:. Et poft purgationem, iifdem vtatur quibus prior. amp;nbsp;intenedis diebus,cibis ac potibus iifdem vtatur, amp;nbsp;deambulationibus fis militer, 6c fic curatus breui à morbo liberabitur tertio men-fe,aut fexto.Si vero negligentia aliqua contigerit, amp;nbsp;no fta-tim curatus fuerit,breui moritur. Sedamp; in attenuateiifdem j| vtendum eft ad fanationem. Præhumedare veto antea corpus ipfius oportet per fomenta, quo magis pharmacis obe-diat.At vero ftatimcuramadhiberc oportet:Sin minus,cum multis confenefeit morbus. Sed 6c vter tandem morbus fit, clyflerem ex hisadhibereconuenit-Vini albi heminasduas accipito,6c mellis heminam dimidiam, 6c oki heminam di-midiam , nitri Aegyptij rubri torrefadi quadrantem ,fo-liorum cucumeris fylueftris tuforum ac expreiforum fucci heminam. hæc omnia mixta 8c in ollulam infufa feruefaci-to, 8c per clyfterem infundito. Morbus hepaticus. Fit ab atrabik,quuminfluxerit ad hepar. Accidit autem maximein autumno, in mutationibus anni . Hæc igitur æger patitur. Dolor acutus ipfi in hepar incidit, 6c fub vkima»
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coftas.
-ocr page 517-DE INTERNIS AFFECTIONIBVS. 114
A coftas, amp;nbsp;in humeriim , amp;nbsp;in clauiculam, Si fub inatnmarn« Et fuIFocatio fortis tenet.Et ahquancio liuidarn bdcm rcuo-uiit.amp; rigor, Si febris priinis diebus debilior habet. Si dutn attingitur, hepar dolet, Si color iplîus lubliuidus eft, amp;nbsp;cibi quos prius cotnedebat, fufFoeanç ipfiiip, amp;nbsp;ingcfti vrunt aç torquent ventrem. Atque hæc quideni in principio patitur. Morbo veto progrediente, amp;nbsp;febrcs rcmittunt, Si à pau^s ci bis rcpletur. In folo autem hçpatc dolor rcftat, Si ipfc ali— quando fortis,aliquando quietus, Quandoquc veto acutur corripit,amp; fæpe derepente ;çgcr animant efflauit. Huic cô- Medeh. duciint vbidolorhabuerit,tumalia,tum tepefaótoriacade appofita.quæ etiam pleuritidi • Quum vcro remiferit dolor, t multa calida ipfum lauato. amp;nbsp;aquam mulfam bibendam dato,amp; vinum album dulce,aut aulterum, vcrum tandem pro-fuerit.Et fotbftiones eafdem quasetiam àpleuntidecor-repto. Cæterum ad dolorem hæc bibenda dato. Oui eal-Unacei coftt liquorem terito , amp;nbsp;fucci folani dimidiam he-jninam aftundito, amp;nbsp;aquæ mulfe dimidiam femiheminae partem ammifceto,diluito,acbibenda dato,amp; fedabunt dolorem , dato autem quotidie donee dolor quiefcat. Bibat etiam filphij fuccum erui raagnitudine, amp;nbsp;cum co origanum tritiim in vino albo diluât,amp; fie ieiunus bibat.Bibat infuper amp;pharniacaquæinpleuritidcdancurdoloris gratia .Bibat amp;nbsp;caprinum lac,t6rtia parte mellis ammixta. Sint autem la-öis heminæ quatuor.Hoc mane bibat, quum alia non bibe-
C rit.A Cibis autemabftincat,donee iudicetur morbus. ludi-catur autem maxime in feptem diebus, in his cnim manife-ftum fit,an Icthalisfit,an non. Si vero etiam fufFocatio ac-ce(ferit,harc dare oportet quo vomat.Mcl.aquam, acctum,lt;a Sii^oca-lem.permixu in ollam nouara infundito. Deinde tepcfaci- Honir mtf to,amp; origani capitati ramulis vnd cum femine agitato . Vbi délit, vero tepefada fuerint.tepida ebibenda dato.Deinde ftragu lis inieäis conteöum finito , donee q maxime exudarit. Et vbi vomitus ipfum apprehenderit,prompte vomat irritatio-neperpennam fafla.Si vero vomerenon poflit,aquç mulfæ tepidx poculum diiarum heminarum infuper bibat,amp; fic vo raat.Et fiquidpituita; aut bilis cuomuerit,rurfiis idem facc-re oportet ad horas qnatuor.proderit cnim. Poft morbi vero iudifatipnem enrato modicis cibis,u$que puris datis.Sr fi
-ocr page 518-ÏHIPPOCRATIS LIBER
quidem panem edere cupiuerit, paneiii calidum maxime pi) D lum edat.Si vcro mazam , eam quæ vino dulci fubada non ell cdat,vbi tarnen prins aqua fubegic.Obfonium autemha-beat carnes catuli poêlas, ant columba;, ant pulb gallinacei carnibus,omnibuscoâisvtatur« Expifcibus autemgaleo, torpedine,paßinaca,amp; rais paruis, omnibus coâis, Lauetut aut«Bi quotidie, amp;nbsp;frigus vitet Sc parum deambulet antca in fecuritate. Hæc fi feruauerit non eft timot vt morbus reuer-Aliwbe- tatur.Nahuiufmodimorbusgrauiseftacdiuturnus. Alius piticut hcpaticus morbus. Dolores quidem eodem moJopremut in hepar,amp; color differt à priore.Malicori) enim formam ha bet.ln tempore veto aeftatis maxime incidit,Fit autem ibu-bulæ carnis efu,amp; vini potu nimio.Hæc enî omnia ifto anni g tempore hepati funt infeftiflima , Sc bilem rqaiime ad hepar adducunt.hæcigitur arger patitur. Dolores acuti incidunt, amp;nbsp;non defictunt vlla hora, fed femper magis premunt, Ali-quando etiam vomit bilem pallidam. Sc vbi vomuit, paulo melius fibi habere videtur.Si vero non vomuerit, bilis ad o-culosperuenit,amp; hunt valdepallidi. Et pedes intuniefcunt, Atque hare patitur quat)doque valde, qiiandoque minus, Quum autem dies prxterierint in quibus morbus iijdicatur, dolor minus vrget,fi nihil deliquerit, amp;nbsp;eiufmodi di.rtam huicconftituere oportet,qualem amp;nbsp;priori, Si enim inebria-tus fuerit intcmpeftiue,aut venere vfus fuerit.aut aliud quid fecerit quod cominodura non eft, hepar ftatim ipfi durum fit,amp; intiimefcit ac à dolore pulfat. Et ft quid facerefeftitia* F Meaew. xit,dcrcpente hepar amp;nbsp;totum corpus dokt, huic vbi lie ha-r buerit,amp; primi dies prætericrint, fomentum adhibeto. deinde fcammonio fubpurgato. Si vero venter comhuftusfue-rit, clyftcrem ex iifdcm quibus in prioribus vfus es adhibeto,quæ probe ducant. Sc poft clyftercm, lade afinino coda fubpurgato, odo heminis cius, melle alFufo, in potu datis. Dato etiam caprinum lac mane poculi quatuor heminas co-pledentis menfura.tertia parte aqu.t mulfe ammixta. Dato item codiladis caprini heminas duas, tertia aqu.e mulfx parte ammixta,aut ipfo ibio mellc aflàiib. dandum eft etiam equiniim lac.eodem modo velat afininu, amp;nbsp;fi quidem ab his morbis curatus cedat, latis eft: Sin minus ,dextri cubiti in-ternam venam fecato,amp; fanguineii^etrahito. Si vero non villis
-ocr page 519-DE iNtÉRNIS AFtEG TIONIÊ Vs. iry
A i^ifusfuerittibiperaGaiaum lac fubpurganduaelTejbubult laâis crudi duas beminas datOj tertia aquæ mulfæ parte am» mixta,quocidic ad dies decent. Deinde ad alios duodecim dies,fexta parte aquae mulfx alFufa, ad bibendum dato. De extero vero ipfuni lac duarum bentinaruni menfura, donee pinguefiat exliibcto.Si veio neque lie defitiat,vrcre oportet^ quura maximum bepar fidum fuerit,amp; maxime cmini^rit. Vrito autem per buxeos fufos,in oleum feruens tindos^p-ponito autem donee tibi bene habere,amp; vftioncm fada cue vifum fuerit. Aut per fungos odo cruftas inurito^ Si enim v* ftio fucceflerit, fanum facies, amp;nbsp;reliquo tciripore melius deget Si vero non fucceiferitjde cæteto ab aliis fanus no fiens,
B corrumpitur ac moritut. Alius morbus hepaticus. Reli-qua quidem eadem patituf hie asger velut priores. Color au- tertiui tem niger eft,At hepatis fel, pituita amp;nbsp;fanguine fcpletum,ve moriuti lutiatiocinamur,dirumpitur4amp; vbi diruptum fuerit,celerri-mc inCinit,Slt; indignâtjr,amp; loquitur flultajamp; latrat velut ca-i-nis.Etvngues puuiedi fiunt,amp; oculis videre noh poteft,amp; pi li in capite eiedi ftantj amp;nbsp;febris acuta cotripit. Huie eadeni adliibete opurtet quæ etiaiit prioribus. Plerique vero mori-unturin vndeciradiebus.paucique effugiüt. Splenismor- Splemti/a husprimus. Fit huiufinodi moibus.proptdr caliditatem fobs bile eoramota,quum in feipfum bilem traxerit. Hæc igi-tur aegerpatitur. febris acuta in prineipio accedit. progrediente veto morbo temittit,except© ipfo (picne, in quo fem
C per calor hæiet.amp; dolor alias atque dliâs incidit acutus,amp; in lateris mollitudinem, amp;nbsp;in ventrem. Et cibos in prineipio quidem admittit, non autem valde fecedunt. progreflu autem temporis, amp;nbsp;color pallidus fit, amp;nbsp;dolor fonis irruit. amp;nbsp;clauiculiatteHuantur.amp; cibos non fimiliter admittit, velut in prineipio, amp;nbsp;à modico impletur. Lien veto al Ssmagnus He4el4( fit eadem die,amp; aliâs minor, huic quum fic habuerit veratrd purgansdeorfum.bibendum dato, i cnidio cocco fubpur-cato.Ad vefperum autem poft purgationem, lenticular aci-uiotis heminam forbendam dato; amp;nbsp;betarum pinguium he-ihinam polenta infperfa. portera veto amp;nbsp;tertia die pane par-uum dato,pro Obforiio autem lenticula vtatur, de carne fuil-11 in lenticula coda trita. Vinum bibat aufterum nigrum, paulo meracius.Et quietem his diebus habeat,nifi quod in-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lusia
-ocr page 520-HIPPOCRATÏS tÏBÉS.
tui ïn vmbra paululurti desrribulet. Rcliquó vero tempore D iiæc exhibé da fiint. Cibus fit ponis cùi nihil furfurum decef-fit. Obfonium habeat cârnem canis maiôris, Vel capræ, vel *lt;per44. ouiculæ trh:am.amp; falfainentum Gaditanutn^aut faperdam.Ji
a ci da ac falfa omîa aiîungt;at,3lt; accrba. Bibat vinu Conm fub-aftringens quàm nigerriroum. à dulcibus autein amp;nbsp;pinguib acjjidorofisabftincat. amp;nbsp;filphium nbn accipiat,neq; alljum, neque camem porcinam.Nequc mugilem, necrecétem,nee falfum, neque anguillani.Nequc olus vliuin coSum fine aeé-to.£x iroximis autem,hoc efthis qanc cfuda eduntnr,tapha' nide vtatur Si apio,in acéto tinôis. Si poîehtain vino fuba» ûam edat.Sc vinum mcracum ïbrbeat. Si vero vclit, etiam panem in vinum intcratjaceaÜduincdatiDenturerianipi- j fees,fcorpius, draco, cuculus,gobio,callionynius. Hos coSös qg*l«ené amp;nbsp;frigidos dato.Dato ctiam quç fplcnem attenuate poffunt extenttet- fingulis diebüs, afphodcH feme«, aut vifei folia, aut fœnuffl
Græcüin.aut viticis ferhen,âut rutam, aut mentse radicem.cx hisquodeunque voluetis tritura in vino auftero datoieiu-no. Si veto adeô validus fuerit,pcr triginta dies ad lignà'fe« canda cogito amp;nbsp;fummis humeris luélctur.âi interdia deain-bulet. Si vefpcre dormiat. Manc vero furgat, amp;. quæ relata funt cdat.Si vero ab his non melius habeat, fplcnem fungi» vrito, decern magnis cruftis inuftis, quuih maximus fuerit fplcn,amp; maximftrienatus.Sicnim-focecirerir vftiofaâave-lut oportet,fanum facies, verum non bretri . Opus enim lia-betraorbus curatione . Grauis eft enim amp;nbsp;diuturnus,fi noil f ’Lirnitfei fuerit ftatim curatus. Alius Iplenis morbus fit quidem ah cxdai mor üfdem à quitus amp;nbsp;prior, patiturigitur ægerab hoc morbo hæc. Venter inflatur. poftea vero etiam intumeftit,amp; durns cft,amp; dolores acuti in fplenem incidunt. Color autem mutatur,amp; confpiciturniger,pallidus, maticorijipeciem re-ferens,amp; ex aure male olet,amp; gingiuæ male oient, SC à den-tibus difccdunt. Si ex tibiis vlccra erumpunt, velut puftulx Cvr^ti«, noâumar.Membra vero a ttenuantur. Si {iercu^ non iecedit.
Hunc quiira fic habucrit,iifJem pharmads amp;nbsp;eduliis, amp;nbsp;po-tibus,amp; laboribus,atque ahis omnibus curato. amp;nbsp;vbiftcrcus fecedere ijolucrit, clyfterem adhibeto, ex mellisheininadi-midia,amp; nitri Aegyptij magnitudine tali ouilli. H.tc trita in quatuor hominis aquse de betis coébis diluito, amp;nbsp;per cly-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftercM
-ocr page 521-Ö5, internis AFFÉCTioNIB vs. irff
A fterem infundito. Si vero morbus ab his non fcdctur, Cple-nefn ipfiusvrito velutpnoris,amp; fi vftio fucceflerit,fanuin ef-ficies. Alius Iplenis morbus fit,in anno,veris maxime tem- tient! pore,Verum à fanguinc.Quum enim repletus fuerit fplcn fan tiut guine,ernmpit in ventrem,amp; dalores acuti in fplenem inci-dunt,amp; in mammam,amp; A; clauiculam,amp; in humerum, amp;nbsp;fub fcapulam. Color autem corporis eft plumbiformis. Sc Mrna vlcufcula velut lancinata in tibiis exurgunt,cx quibus wcc* ra magna fiunt,amp; qua: primum infra fecedunt,fanguinolen-ta funt amp;nbsp;æruginofa.amp; venter durus fubit, Si iplen velut lapis eft,liic morbus magis lethalls eft quàm priores, amp;. ex ipfo pauci cffugiunt.hunc quum fie habuerit,iifdem purgato qui- Medelifc' j Dusamp;priorem,veruntaiftenpharmacumfurfumpurgans ne dcderis.Deorfura vero granum cnidium exhibeto.Ét pofte-ra die etiam laâis equini coâi odo heminas dato, melle af-fufo.Si vero hoc non adfit, bubuli aut eaprini codi duos cô-gios prçbeto,ita vt altcrnatim mel in föcnluin ammifccatur amp;nbsp;vidflinibibantur; Advefperamautem poftpurgationem, eadem quæ priori dato.Et fi vifum fuerit, ab interna cübiti finiftn vena fanguinem detrahito. Reliquis autem diebus quotidieieiuno ladisbubuliquatuor heminas dato, tertia muriæparte animixta.Cibis vero amp;nbsp;potibus amp;nbsp;aliis omnib* nfdemcürato, quibus amp;nbsp;priorem. Abftineat autem à vene-re,amp; ebrietate.hic velut prior.Et fi videatur etiam vrito,quu craffiffimus amp;nbsp;maximus fplen fadus fuerit. amp;nbsp;fi opportune
C vfleris ac fucceflerit, fanum faciès, Si vero ab bac curatione ùnus non fiat,tcmpore corruptus moritur. Eft enim nlorbus valde grauis. Alius fplcnis morbus. Accidit amp;nbsp;hic mot- tieitü bus vete maxime, qnum fplen pitüitam aifumpferit in feip-fum,amp; ftatim magnus fadus fuerit ac durus, amp;nbsp;deinde rur- morSw. fus fcdatur.Et quum quidem eleuatus fuerit, dolores inci-dunt acuti. Q^m Vero mollis fuerit,doloris exors eft. Et vbi diuturnus fadus fuerit mofbüs.obfcnrior efte videtur. amp;nbsp;in-furgit,amp;citofedatur.Hicquumfiehabuerit,in principio morbi cibos admittere non poteft,amp; cito attenu'atur:amp; corpus impotentiam multam habet. Morbus autem fi non ftatim curatus fuerit,aut fua fpôte quieucrit, interpofitis quinque aut fex menfibus,rurfus infurgit. Intermittit autem maxime per hyemem.hûc fîin principio acceperis, deeem crit-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftas
-ocr page 522-HlprOCKATlS LIBER
ftai in fplenem vfUo.ît ftatim fanum facies. Si vcro non vf- D feris.iifdetn pharinacis curaco,quibus Si priorcs.Et aliis item iifdem,Sc potibu$,ac laboribus.Sic enim celerrime fanum fc-ceris.huius autem color fit exalbidus, fubpallidus, Si fquali-Lienis dus. Alius fplenis morbus. Eit autumno maxime ab acra quintus bile.Eit autem ab olerum multorum quas cruda eduntur efUi gt;n«rlgt;u/. amp;nbsp;^aquxpotu.Patitur itaquejegerhxc. Quu morbus cor-ripueritjfplenem vehementer dolet, amp;nbsp;rigor amp;nbsp;febris appre-hendit, Si inedia ipfum habet, ac cibos auetiätur, Si corpus cito concidit.Splen autem,magnus quidem non valde fit,ve MedeliS. rumdurus.amp;advirceraallabitur,amp; adhaerensfugit.Hüne quum fic habuerit, iifdem pharmacis amp;nbsp;eduliis ac labocibus quibus priores curato.Et fi fe tibi exhibuerit,vnto ipfum eo j modo quo ctiam alios. Hic morbus in plerifque fi ftatim cu-ratusfueritjbreuidecedit. Quatuor morbiregij.primus martut quidem æftate maxime corripit,bile commota. Confiftit igi prima, tur bilis fub cutc,amp; in capitc, quare ftatim corpus in alium colorem mutât, Si fit pallidum, velut malicorium. Et oculi pallidi fiunt.amp; in capite fub pilis velut cortexfubeft.dt rigor ac febris corripit.amp; pallidum vrinam mingit,amp; craflumfub-pallidum in ipfa fubfidet, Si mane quàm diu ieiunus fuerit, ad cor Si vifeera exugitur.amp; fi quis ipfum alloquatur aut in« tcrroget,.Tgre fcrt,amp; anxius fit,amp; non fuftinet audire. Ster-cusautemexeretum cumpallorealbicat,amp; male ölet. Hic quum itahabuerit,maxime monturinquatuordecim die-MedelA bus.Si vcro has effugiat,fanatur. Curare autem oportet ip- p fum fic. Quum febris remiferit.multa calida lauato,amp; aquain muliäm bibendam dato. Et Ibrbitionibus vtatur,ptif3nie fucco,melleaffufo.Mel autem non fimul coquito,donee prretcricrint quatuordecim dics.Hi enim iudicant an lethalls fit morbus, aut non. poftea vcro bis in die lauato, amp;nbsp;nu-trito primum modicis quaecunque maxime admiferit.poft-ca tarnen plura dato . Viniim bibat album plurimum per die. Si ß progreftu temporis videatiir tibi pal/idus eftc Si debilis, vomitum à cibisfacerciubeto, velut in fuperioribus morbis habetur.Etfiquidemab hi'smorbis qtiiefcat,fatiseft:Sin minus, veratriim bibendum dato. Poft talcm autempurga-tioncm.ad velpcram edat mazam möllern, autpanismedul-lam. Obfonium vçrocdat,pullum^allinaceum percodiim, probe
-ocr page 523-DE INTERNIS AFFECTIONIBVS. 117
A probe côàitum cum cepa,coriandro, cafeo,falc,fefamo,8c r-ua pafla alba.Vinum autem bibat album,aufterumjVetuftiflî-mum.Aluum vero infra fubpurgato, poftera die fucco cicc-rum alborum,melle afFufo,vtatur, Sc duas heminas eiufmodi fucci cbibât.Tertiavero die initio fado,fingulis diebus hâc aquam bibat, ex bis rebus coâam foeniculi radices tenues ca copia quanta tribus digitis comprenendi poteft, in lt;^os aquæcongios mitcito,ac coquito vfque ad dimidias. Et ci-cetum alborum chœnicen,in duobus aquæ congiis ad dimi-dias item coquito nbsp;nbsp;quod fupereft excolatum fub dio per
integram nodem exponito, amp;nbsp;ambo bæc decoâa mifceto. Cuinbac aqua amp;nbsp;vinumtemperatum bibat, amp;nbsp;ipfam aquam
J, folam fî velit, quàm plurimam bibat; amp;nbsp;aliam aquam non bi bat.Si vero banc potionem non admiferit, aliam fie præpa-ratamdato.Caricarumalbatumcbœnicen induobus aquæ congiis coquito,excolato,amp; fub dio per integram noéit ex-ponito. poftea bic aquam bibat, fiue nudam ipfam voluerit, fine cum vino mixtam.Bibat autem non'aceruatim multam, fedpro vna vice dimidiam beminam, vt ne alui profluuium ipfl fuccedat. amp;nbsp;modico tempore interpofito rurfus bibat. Commoda autem funt amp;nbsp;b.xc in potu data ieiuno fingulis diebus,ttita amp;. in vini veteris albi bemina diluta, apij lemé, ’ cucumerisfernen,foeniculi feinen, cuminum Aetbiopicum, adiantum, coriandtum betba, vuæ parfæ albæ.His 5t illis in l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potu acceptis vtilitatem percipiet, amp;nbsp;celertime fanus fiet.
1 C Alius morbus regius fiue arcuatus. Hic corripit tempore Secïduf.
l byemis, amp;nbsp;ex ebrietate amp;nbsp;rigore. Incipit autem primum ti-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;got inuadete, poftea etiam febtis detinet. Et bumor qui cft
y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in corpore, congelatur in cute. Qi^d autem fie babeat, ex
\ bisoftenditur.Liuidumeftipfins corpus amp;nbsp;fubdiirum.Et ve-l ni pet corpus diftentæfuntpallidæ. maiorcs autem amp;. craf-V flores funt quàm ptius. Et aliæ venæ fubnigriotes diftentx Qualeiiu l funt.Et fi quis aliqua ipfarumfecet,fanguis effluctpallidus, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi pallidæ funt venæ.Si veto nigræ fuerint, niget fanguis ef- uen«gt;
1 fl iet.Etvefté intetiorem corpori adiacentc ,præ prutitii no î fuftinet.Hic ptomptus eft ad itet faciendum 8t ambulandû, 1 fed præ debilitate cruralabafcunt,ac Ipfum non fuffcrunt,8t \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fititvebementer.Hic morbus non minus ptiore letbalis eft.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptocedit autem ad amplius tempus, fi non in primis diebus
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E fanus
-ocr page 524-HIPPOCRATIS liber
CSûnri-4«.
Tertii«. Morii titujfi.
Curätio.
(iÿ^rtut.
Medela,
ûnus fiat. Si vero morbus prolongetur, amp;nbsp;ad odauum aut D nonum diem durct,in morbuni incidit, 8i morbus, amp;nbsp;dolor magis promit, amp;nbsp;cxfiirgere non poteft. Et pleritjue in hoc tempore ftatim pereunt.Huie vbi fic habuent, fi quidé ptin» cipio morbi accelfetis, quuin iam ftptem dies præterierint, veratrum bibendumdato. Venwem vero infra fubpurgato pe^uccum, velut priori. Et alia eadem pliarmaca dato. Ex-hiBeto amp;nbsp;cantliaridasjfine alis,amp;. capite,quatuor tritas, amp;nbsp;itt vini albi liemina dimidia dilutas, modko etiam mellc afiii-fo. Atque has bis aut ter in die bibat.Progrcdiente veto mor bojbalneisS: fomentis curato. Edat autcm quæcunquead-mittit. Vinum bibat album, auftcrum, amp;nbsp;alia eadem aflu-mat quæ prior. Hic moibus diuturnus eft amp;nbsp;grants, fi non ah ® initio probe fuerit curatus. Alius morbus regius. Popu-laris appellatur hic, eo quod omni tempore corripit. Fit au» lent à repletione maxime ac ebrietate. amp;nbsp;poftqiiam rigue» rit,/iatimlane corpus immutatur, amp;nbsp;pallidum fit,amp;oculi pallidi valde funt.Et fub pilos ac fub vngues moibusprocedit . Et rigor ac febtis debilis tenet. £t debile eft corpus. Si in capitc dolor adeft.Et pallidii a’c craflum mingit, hic morbus minus letbalis eft prioribus. amp;nbsp;curatus breui fanatiir. Huie quum fic habuerit, cubiti venam fecato, amp;nbsp;ianguincni detrahito.Deinde fomento adhibito, elaterium bibendum dato.Tertia vero die rurfus infra fubpurgato, cum lacle afi-nino. Reliquas vero forbitiones. amp;nbsp;potus, ac cdulia, eadem dato quæ priori. Et caput ipfius frequenter purgato. amp;nbsp;de fucco bibendum dato. Et multa calida ipfiimlauato, accat-nem defticato,amp; defnûas fordcsin vino albo bibendas dato.amp; ad alia omnia iifdemvtatur. iSt breui fanus euadet. ■
Alius morbus regius, fit quidem à pituita, hyeme autem maxime cornpit. amp;nbsp;color ipfius ægrieft albus ,amp; peftota ipfiuspituita plena fiunt. amp;nbsp;fpuit faliuain. amp;nbsp;quum eifcreat, fingultus ipfi oboritur. Et album lotium ac crafluin nungir. Si in vrinafubfidet, velutfarina.Hicmorbusnon eftletha-lis,amp; breui fanatur. Huiequum fichabuerit, cnidium granum bibendum dato. Et poft purgationem, fucci ptifanæ quatuor heminas, melis amifo, exfoibcndas dato. Superio-remvero ventrem vomituindufio, velut in prioribuspurgato . Sic eniih facilirae pituitam d pulmone Si arteriis ah-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duxeriSi
DE INTERNIS AFFECTIONIB. nS
A duxeris.Sed amp;nbsp;gargarifmum ipfi frequenter præparato. Hic aliquando ctiam febrit debili febre , amp;nbsp;horror tenuis fuc-cedit. Decætero yero iifdem quibus priores curato,amp; phar-macis ,amp; fonientis, Sc balncis,amp; eduliis, potibus,amp; for-bitionibus. Sic enim maxime fanura faciès. Morbus Typhös vocatus. Typhös quidem appellatur hic moibus^roc eft ftupor attonitus, corripit auteur tempore aeftatis, qgum canis l'ydus oritur, bile per corpus commota. Statim igrtur ipfum febres fortes teneut, amp;nbsp;calor acutus, Sc à grauitate débilitas,amp; crurum ac manuum impotentia : maxime enim inutilia ipfl fiunt hæc membra. amp;nbsp;venter turbatur.Sc quæ fe-cédunt graue oient. Et tormen forte fuccedit.Sed amp;ha:c 2 patitur.fi quis ipfum crigere vclit,crigi non poteft.neque o-culis viderepoteftpræcalorc. Et fi quis ipium interrogat, ptæ dolore refpondere non poteft. Qimni auteur moriturus eft,acutius videt, Sc loquitur confidenter. amp;nbsp;bibere ac edcrc tupit.amp; fi quis det quod edat ,breui ctianr aninrairr emittit, fiironeuomuerit.Huicmoibus hic iudicatut in feptem, aut quatuordecim diebus.Multi vero perueniunt eliam ad vigin tl quatuor.Si igitur hos tranfierit.fanus erit.Nam in Iris die-bus iudicatut, an lethalls fit morbus, aut non. Huirc quum «a liabuerit,ficcurato,Itrprimis quidemdiebusà balneo KedeU, abftineat. Vugatur autemvino amp;. oleo tepido ,inlcÂo,amp; àcibisabftineat.Sorbitioncs autem tenues frigidas dato. Vinumautembibat nigrum,aufterum, fi ipfi conducat : Sin minus,album, aquofuiri, aufterum. Si veto fitis tortis premat propter calorenr, potu aceruatim dato , euomere iubc-to,bis autterhoc rcpetito.Et quum calor Irabucrit, lintea a- q«î qua ftigidatinfta apponito, qua parte fe maxime ardere di- leniatur. xerit. Si veto horrorem habuerit corpus, frigctaâoria re-mittito. Hic quum doluetit, r,b huiufinodi maxime dolore pcticlitatur,ue repente animairr relinquat. Verunr cxlribere oportet pfî doloris caufta feftinanter, cadem pharnraca que eiquiàpleuritrde tenctur. Quum autem exfurrexetit, c.bo amp;nbsp;potu,amp;balners quim celerrime refûcillato.Motbus enim cftdifficilis, 8; paucieffugiunt. Abus typhös. Corripit Typh« quidem hic morbus omni tempore, fit autem propter cor- alter, potis liumiditatem ,quum cibos humidos,8lt; potum multum, carnes combibuut,8t fluide fiunt,ab his maxime fit wrorbus.-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E ij Incipit
-ocr page 526-hippocratis liber
Pötjo
Typlw tertiut.
Incipit igitur febris, tertiana aut quartana,in principio fiés. H Et dolor fortis in capite confiftit, Aliquando etiain in corpore intermittens. Et vomit faliuam, amp;nbsp;frequenter erudat, St oculorum regiones dolet,amp; facies albefcit, amp;nbsp;tumor in pedes defeédit. Qwndoq; vero etiä totum corpus intumefeit. Et ad peftora,amp; ad dorfum aliquando dolor currit..amp; venter wrbatus eft. St oeuhsfortiter tuetur, amp;nbsp;faliuammultam St ipumofam expuit, amp;nbsp;in faucibus detineri videtur. St afperat ipfas. Sæpe vero etiam indammantur fauces. Hic vbi fie habuerit, St dolor ita prefierit, St ereUx ceruicis fpira» tio fortis incident, quandoque de repente præ dolore ani-mam emittit, in feptem diebus,aut quaruordecim. Multi vero vfque ad viginti quatuor dies durant. Sæpe vero etiam E derepente morbus remittit, amp;nbsp;æger lànus elite fibi videtur. Verum obferuarc oportet donee quatuor St viginti dies præterierint . Si eniin has elfugerit, non it.i valde moritur. Huie quum ita habuerit, in primis diebus Ibrbitiones dare oportet. farinam coflam, tenui melle affufo . Vinuni vero dandum eft nigrum, paulatim, prout voluerit temperatum. Cibi autem ne exhibeanturpriufquam hi dies præterierint. Polypi vero in vino cotii edendi dentur, St iufculum forbé-dum.Et raphanidas multas edat, St nafturtij feinen torrefa-ftum.molitum accribratu,vino nigro acerbo affufo bibat. Et polet.i tenuis modica mane bibenda detur. A balneo autem abftineat,donee hi dies præterierint. Vino vero St oleo te-pefadisin ledo illinatur, amp;nbsp;extergatur. Et frudus pæoniæ p gran.a decem in vino nigro coda bibend.i dato,amp; rapi probe percodifucciim forbeat, caleoinfulfo condituni,amp;pa-pauere, St läle, St oleo, amp;nbsp;filphio, amp;nbsp;aceto. Si vero etiam pharmacum bibendum dare volueris, cnidiüm granum dato . Et poft purgationem, farinæcodæamp; piiiguisduas he-minas exforbendas dato. Vinum autem bibat idem. Et ex pharmacis amp;nbsp;forbitionibusacpotib’quicquid dederispro-fuerit,fiuefingulatim,fiueplurafimulexhibueris. Atquefic cclerrime fanum feceris.Morb’ auté eft grauis,amp; patici clFu-giunt. Aliu,s typhös,hie quidem propterhoc fit.Quumbi lis putrefada ammixta fuerit fanguini, per venas amp;nbsp;articu-los,quum fanguis fteterit, confiftit quidem maxime in arti-eulis. Ineumbit autem quädoque etiä in reliquii totum cor-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pus,amp;
-ocr page 527-DE INTERNIS AFEECTIONIB. ii?
A pus amp;nbsp;dolores acutos exliibet. Sc multi ex liuiufmodi morbo cliudi fiunt, quum bilis in articulis conclufa in tofum callc-fcit.Dolor autem iiitermittens, coriipit per tres Sc quatuor dies.Hunc vbi fic habuerit,hoc modo curato.Dolore in cor- MedeU. pore præualcnte.tepefadoria facere Sc adhibcre oportet, o-ïeoprius illito. Quum autem rcmiferit, veratrum ipfi dato, tori corpori antea l'omento adhibito . Poftera die ferun^a-pnnum coüum bibendii dato,duorum congiorum menfura, ita vt in alterum congium mei afFundas,amp; in alterum lal ad-iicias,deinde poculis vitiffim permutatis bibat, donee totu Patia qitte ebiberit.Ad vefperam vero poft purgationem,lenticulae he-minam forbeat. amp;nbsp;betarum pinguiuin heminam,polenta in-
g fpcrfaebibat.EtpulligalUnaceicarnem,autcoluinbç,auttur turis,autouiculæ,autfuispinguem edat.Veratrum autem perfextum diem dato. Sc ft alicubi in articulis tumor fiat, Sc difceffus fieri nolit, cucurbita affixa fanguinem detrabito, punauraperacum triangulärem Erâia in genua ,fi in geni-bus tumor fuerit. Verum nullum ex aids articulis perpunie-ris. Intetpofitis autem diebus cibum accipiat ,panem maxime alTatum. Mazam veto maxime oleo amp;nbsp;melle fubaftam. Obfonia veto babeat, maxime quidem aflatas carnes volu-crium,non falfas; Sin minus,etiam coaas,conditas,verum fine cafco, Sc fefamo , Sc falc. Pilcibus autem vtatur carnofifti-mis,affatis eodem'modo velut carnes : Sc coftis origano có-fperfis,acoleo ipfis affufo.Vinuin autem bibat album,fi con-C ducat; aut fi boc no comraodet,nigrum. Sc in deambulatio-
nibus fe exerceat per diem,it poll cœnam,amp; mane. Sent au- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
temamp;lacpro tempore femper bibat. Si vero tibi vifum fue-rit,etiam afininumlacdccoclum dato. Et fifanus fiat, in cu-ftodia ipfum elfe oportet, vt ne à frigore amp;nbsp;æftu lædatur. Sc Cibis nonvaldc expleatur.Periculum eft enim ne morbus rc-uertatur.bic itaque morbus fi fic curetur, in fex menfibus fa-natur.In tot eniminenfium fpatio iudicatur an mortalis fit, aut non, etiarafi ftatira curetur .Nam morbus eft grauis, Sc eue commoritur. Alius typbos. Fit quideinbic mor Txpbot tempore pomotum,quum quis fe fruftib’ mollis cor- quartuf-
licis,amp; forisnonlignofi.omnis generis repleuerit. Plerifque veto etiam ab bis faélus eft talis morbus, vbi videlicet pla- Morti bu centarum,Sclibotum fefaminotum.amp;alioru dulciariorum ex iui caujja.
E iij melle
-ocr page 528-HIPPOCRATIS LIBER.
melle paratorutn,efu fe infaciabilicer expleuerunt.Mcl enim p coäum çlluofum eft,amp; ventri adhæretrpoflcâ quû concodû fuerit in vétrc,eîFeruelcit: amp;nbsp;venter derepente attoUitur, ardet ac dirumpi videtur. Deinde repente ventris profluuii fuccedit.amp; quum femel fecedere inceperit, per multos dies purgatur.St multi poft hancpurgationem fani fiunt. ^uum MeÂeU, ’gilpr fua fponte purgari celfauerit, lentium fucci tres lenii-congios ipfum ebibere cogito, file adieâo. poft purgationé vero fucci,ad vefperam ,lenticula: frigidæ non falfcheminâ forbcat: Miiltum autem lîlplnj in ipfam deradat:amp; betæ pin guis non conditæ hemtnam,polenta iniperfa. Vinum aùtem bibat nigrum,auftcrum,paulaiim.R.eliquo vero tempore ea-deni faciat. Et cibos accipiat panem exaffitum, amp;. Mazam £ oleo Sc mellc quàm maxime ftiafiam . Priinis autem diebus farinam edat codam frigefaâam, mtlleaffufo. Vinum auté bibat nigrum ,acerbuin, amp;nbsp;donee quieiierit morbushæcaf* fumât. At qui ex frudibusmorbo arreptus eft,flatum fentiç, amp;. tormen,amp; dolorem:amp; cibi fecedere non volunt,amp; venter ipfius magn* ac durus cft.S: rigor ac febris babet.huicfi qui-aem fponte turbatus fuerit venter,in viginti diebus vt minimum purgatur.Et quum purgari ceifauerit.fanus ftatim erit. Si vero non fuerit purgatus, purgato ipfum hippophais fuc-co.aut cnidio grano. Ad vefperam autem eadem exhibeto, quæeiqui fponte purgatur. Poftera diefi febris habuerit, quietem habeat. Et de eodem vino in aqua frigidiflima ipfi bibendum dato.Si vero febris non habuerit, vitiu vtatur no humido,fedfortiore. Et déambuler coniedura iuxta cibos fada.Ab hoc morbo multis iam aqua interdis fada eft. Et fi tibi clyftercm adhibere vifum fuerit, eadem quæ etiam hy-dropico per clyfterem infundito.Si vero volucris,ha:cinfun dere potes.In aqu.-c mulfe hemina, herbâ thapfie coquito,8c Xvphos fie infiidito.hic hoc modo curat’ celerrime fan* crit. Alius ^intus. typhös. Fithic morbus quû humor qui eft in corpore,pii-trefadus fuerit, amp;nbsp;magis quàm opporcunum eft rcficcatus. Fit igitur arger hoc morbo correptus,fpecie limpidus ac hu-medus,fubpallidus,pellucidus,3c velles vrin.s fiinilis,verum non intumefcit, fed tenuis amp;nbsp;aridus eft, ac debilis. Attenu-antur autem in corporc maxime clauicul.c, amp;nbsp;ficie forti-tcr gracilefcit, amp;nbsp;oculi valdc funt cxcauati. amp;nbsp;h.sc qtiidem
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à morbo
-ocr page 529-DE INTERNIS AEFECTIONIBVS. no
A àmorbopatitut. Color autem corporis niger e(l,caufa vero hæc eft. Quumbilis atra in venas,amp; ad cute fubicrit, amp;nbsp;poft-ea calor fucceflerit,nece(fe eft à calore venas comburi ac rc-ficcari,Quare fanguis è venis exccdit.hæc igiturpatitur.Hic tenuis fit,amp; fortiter gracilis,amp; oculis taro niâat,amp; niufcas à fttagulis venatur. Et grauitas ciborum tnaior eft quam quum fanus efTct.Sc lucerna: extindæ odorc delcftatur. amp;nbsp;fretten ter (emenperfomnum effundit. S.Tpe veto etiam inter eun duingenituraipfiexit, buic quum lie habuerit, ventrem ni- Medelx Jro veratro purgato,fupetnum videlicet:infetnû vero fcam/ tnonia; fucco.Poft purgationemvero cadem quæ amp;nbsp;aliis dato. amp;nbsp;ferum ac lac bubulum , aut caprinum pro tempore cx-
j liibeto.dato k lac afininum deco£tum,ad purgationem. Hie gt;nbsp;ita curatus in duob* maxime annis fanus ht.Cibos ante quos vult affumat,amp; quam maxime nutriatur, amp;nbsp;deanfbulet conic ôutâ ad cibosfafta.bic morbus cotripit maiorem viginti an nis.Vbi veto cortipuit,fi non à principio morbi quis curatus fuctit,no definit,nifi viginti anni prætetietint,fed adhætet. poftca ab aliquibus dum curantur decedit.Motbus auté gra-uiseft. VoluulipottoVQcantuthimorbi.fiuntautemmaxi Velttwli. me abhis.Si hyemis tempore quis calido amp;nbsp;humido viSu v-titur,amp;. non dcambulationibus fe cxetceat,tefpeûu ad cibos faûo. Verum repletus femper dormit. amp;nbsp;deinde locum iter petficcre cogatut,frigore fcuientc.Deinde riguetitfub effa. hxcigiturpatitut. Flatus in toto cotpore obontur. amp;. color
, Ç, ipfius fit plumbifotmis.êc tiget femper, vt «lâ calida ipfi affu fa,calida effe no videatur.Corpus autem ipfius dum lauatut, à calida defquamatur,maxime fetotum. Slt; fi digito corpus co pteffensjimpteifionem facies.amp;tnotxtibi appatebunt.velut in farina aqua fubafla.Maximc autem in potibus imprefiio-nem perfert. Crura veto ipfius grauiafunt.St fi obambulet, wem«.amp;fiadaccliuem locumitet faciat, vehementer anbei.«,amp;. vine dependere videntur fitis vtget no6du,cibi v e to crudi fecedfit quofeunq-, ingcff«.Huic quum fic habuerit, Curatio. foraento prius adhibito.cneorura bibendum dato,aut hippo
' pbais fuccum,aut cnidifi granum.poft purgationem vero.ca-dem dato quæ ptiotibus.Poftera die laftis afinini coCti con-gium dato bis ebibendum,fale adiefto.Ad vefpera. cocnet pa ncm.Obfoniumautéhabeat.ouiculæ carnes coftas, 5cpoly-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pos coflos
-ocr page 530-HIPPOCR.ATIS LIB£R
pos coQos in vino nigro,amp; iufculum ibrbeat.amp; Icnticulaha D beat fie præparatani.-heminâ lentis coûam probe terito,deinde farina ammifccto, k filphium derafum addito, amp;nbsp;falem adiicito,amp; aceturn alfundito,amp; allium ad hæc fiinul coquito, Sc affufa aqua bis aut ter feruefacito,amp; eu tudicula vndiqua-que expafia brachia habcte,fimul ipfa agitato; deinde ablata frieefacito.Sit autem non valde crafra,amp; odoris gratia etiam puîcgiu vt fimul coquatur,adiiciatur. Intermediis veto die-bus vomitus faciat per fextum dicm. Verum alias atque aliài ante voniituni,amp; pharmaci potum, fomentû aiUiibere opor-tet.Etper tertiam diem lauetur,fi conducat;Sin minus,rnga tur.Et deambulet fi ita potens fuerit,coniedura ad cibosfa-âa.amp; fambuci,ac conyzæ femper teneræ,folia coda edenda j dato.Sic enim curatus,facilime deget,amp; morbus annum défi Malunt net.Multis vero iam fanis fadis, poft duos annos morbus rebar redit, ucrfuseft.Sedfihoccontingat.eodem modo curetur.Sivcro tertium reuertatur,tumor quidem non fuccedit. Tenuis aiît fit amp;nbsp;gracilis,incipitq; à facie attenuari, amp;nbsp;colore exalbefçit niagis q prius.huic quandoq; aqua intercus fit in vétre.Si igi tur fadafuerit,fecare ipfum non oportet, moritur enim,fed iifdem curare quibus eum qui à iplene aqua inter cutem labo ret.hiinc maxime in principio curare velis, amp;nbsp;fie cito fand fa cieSjOpus autem habet morb’ multa ciiratione.Eft enim gta
Valaulizf uis. Alius voluulus arcuatus. Hic maxime æftatis tempore fecundus. in paluftrib’ regionibus corripit.Magis autem ab aqua; potp.
Multi vero iam à tali morbo correpti funt.ex volutatione a4 f folem capitis dolore affedi.Verum fimiliaprioribuspatiun-tur,cxcepto coIorc.Nam pallidus fit æger,vclut malicorium. Curatio, Et oculi ahquädo morbo arcuato implentur.hunc vbi lie ha-biicrit.iifdem curare oportet quibus priorem. Dandaetiâin potu aqua à cicere albo coda. amp;nbsp;cum vino eadem permixta danda eft. Et caput eius tetragono medicamento purgetur. hie minus q prior lethalls eft,amp; vocatur voluulus arcuatps.
Voluulus Voluulus hæmatites.Reliqua quidc eadem patitur cum prio h,eniati~ ribus.Incipit autem morbus autumno fieri.Half vero in mor tes. bo accedunt.Ex ore male olet à dentibus, Sc gingiuæjdifce-dunt,amp; à naribus fanguis fluit.Aliquando etiam cxcruribus vlcera pullulant,amp; alia lanefcunt.alia emergunt.Et color ni-ger fit,S; cutis tcnuis.Eft autem ad deambplandum aclabo-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randum
-ocr page 531-de internis AFFECTIONIBVS. Ill
randumproinptus . Huncvbifichabueiit,jifdé curatoquib’ Kedch. priores,amp; hæc per clyfterem infundito.Cucumeris fylueftriï folia quinq; terito,amp;mellis dimidiunibeminæ ammifceto, itcmqi olci heminâ dimidiam, Si l'alis quantum ma manu cô prehéderepotes,amp; fucci betarum lieminas quatuor. Ad lub-purgationem vero ladis afinini codi beminas odo exhibe- .
to,nieUe affufo.Bibat etiam bubulû lac pro tempore,per qua draginta dies.Bibat ité raane bubuli ladis duas heminas^ter/ «a aquç mulfç parte ammixta.pcr intermedios dies.His mor bus multa medela opus habet.-Sin minus,nó exit.fed cum hp mine moritur.Vocatur aüt voluulus hæmatites. Morbi eraf fi appellati.Ex craflis appellatis morbis,hi maxime fiiit. Qmi Merii i pituita amp;nbsp;bills mixta fuerint in corpore,fluunt in vetrem. amp;nbsp;crajji.
euum congregata fuerint in ventre,attolluntur, amp;nbsp;fuifum ac deorfum difcurrunt,vclut vnda.Et rigor ac febris corripit.Et dolor in capite confiftit, amp;nbsp;quum dolor circa vifccra eóftite-rit,fufFocationeminducit.Aliquando vero vomit pituita aci-dani,quidoqi etiam falfam Si poftq euomuit,os amarum ipfi effe yidetur.ln lateribus autem rubores detinctur.Nam qun pituita in ventre fit.fanguis à caliditate congregatus in late ra allapfus eli,Si rubores in laterib’ excitat.Et calor maxime latera occupat,accoftas.Et dorfum ipfius incurun fit.Et qud maxime doleat,corporis contadumnon fuftinet.Nam velut ex vlcere dolet.Et carnes præ dolore vibrantur,amp; telles con tralmntur.amp; in federn,amp; in veficam, calor quidâ ac dolor ir-C ruit.Et mingit craffum velut in aqu.i inter cutem.F t ex capi
te defluunt capilli,amp; pedes femper frigidi funt.amp; dolor pre-init maxime latera,amp; dorfum,amp; colliim. amp;nbsp;ad cutem aliquid ipfi proferpere videtur.Morbus vero quandoq; vrget, quan-doq; remittit.In progreflu autem niagis afliduc premit.amp; cu tiscapitiscrafla ac rubicunda eft.Hie vfq; ad fex annos talia patiperfeuerat. poftea Si fudormultus difFunditur, amp;nbsp;male olet.S.tpe vero etiam perfomnum fernen elFundit. Quod ve roper coitum emittit.fubcruStum ac fubliuidum prodit.Hic morbus fit propter calorem folis,amp; aquæ potii.proinde liunç MedeU quumfichabuerit,cneoroaut hippophae, aut cnidio grano dato,fubpurgato. dato etiâladis afinini codi lieminas odo bibendas,melle afFufo.porter.i die poft purgationem, eadtni que aliis exhibeto.Frirais autem diebus ex iifdem nutiiatur,
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exquibus
-ocr page 532-HIPPOCRATIS LIBER
ex quibus ctiam is qui ab aqua inter cutem correptus eft . amp;nbsp;D déambulationibus îe exerceat.fi ita potés fuerit. Si veto prx fcbribus impotens fuerit,amp; cibos edere no poteritjlenticulï forbitione vtatur . potu veto vino nigro q maxime auftero. Hic morbus maxime corripit autumno, amp;nbsp;tempore fruâuu pomorum.hic fi quidem curatus fuerit in fex annis.fatis eft: Sin mirtus,adliçtet vfq, addecemannos.Cum multis veto fi' lf.orlus mufinoritur,finonftatim curatus fuerit. Alius crafliismor craffusfe- bus. Taies craffiraorbi à bile fiunt,quumbilis in heparin-citntluî. fluxerit,amp; in capite côftiterit.hxc igitur æger patitur. hcpar intume£cit,amp; præ tumore ad feptum trâfuerfum expanJitur. amp;nbsp;dolor (latim in caput irruit,maxime veto in tépora.A au-ribus non acute audit, Sæpe vero etiam oculis non videt. amp;nbsp;j horror ac febris corripit. Atq; hæc quidem in priucipio mor bi ipfi fiunt,interinittentia quâdoq; valde, quandoqj minus. Quanto aut magis morbus progreuus fuerit, tanto aniplior dolor in corpore exiftit. amp;nbsp;pupilLr oculorum difpergiîtur ac hcbet«nr.amp; fi digitum oculis admouetis,nô fentit, eo quôd non videt. Quôd auté nô videt ex hoc cognoueris,quôd ad-moto digito non nidat. amp;nbsp;floccos de ftragulis tollit, fi quos vidcrit,pediculos ipfos efleputans : amp;nbsp;quum heparmagisad feptum tranfuerfum expaflum fuerit,delirat.Sc ob oculos ipfi obuerfari vidétur reptilia,amp; omnis generis peregrine fere,Sc milites armati pngnites.Sc ipfe fibi inter ipfos pugnarc vide' tur.Sc talia loquit velut qui videat pugnas amp;nbsp;bella geri,Sc in-iiadit, amp;nbsp;minat,fi qiiis ipfum exirc vetet.Sc fi furrexerit,erura j cleuare non poteft,fcd cócidit.Sc pedes ipfius frigidi lunt. Et quum dormit,exilit à lbmno,amp; timet quum infomnia viderit horréda. Cognofcimus autê hoc,quód ab infomniis exilit ac timet,poftq refipifcit.Na infomnia denarrat, amp;nbsp;ea qua; corpore fecit,A qua;lingua loquutus eft.Atq; hæc quidem ficp.i titur.Qnandoq; vero etiamper totâdiem acnode vocepri uatus iacet refpirans fpiritum multii aceruatum.Quumautc delirare ceftauit.ftatim eueftigio refipifcit,Scfi quis ipfum in' terroget,rede refpódet.Sc cognofcit acintelligit omnia quç dicuntur.deindc riirfus poft modicii tempus, in iifdem affli-dionibus iacet.hic morbus accidit maxime in peregrinatio-nc.Et fi qnis alicubiper defertâviam iterfaciat, 5: timer ip-Mfcic'U. fum er Ipedro corripiat.fit etiam alitcr.huic quii fic habiie.-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritjvera-
-ocr page 533-DE INTERNIS AFFECTIONIBVS. m
A rit,ventri nigri obolorum quinq; pódus,in vino diiici bibcn dum dato.Aut hcc per clylleré infundito.Nitri Acgyptij nia gnitudinem uU ouilli tcnco, Si mellis optiini co£ii dimidia heniinain,amp; olei dimidia heminaiu, in mortario amniifccto, Jtaque àbetis coüis heminas quatuor per node fubdioex/ politas additotaut li voluctis,pro beta lac alininû codû am-mifceto.amp; ba c mixta per clyftertm immittito, liuc febiés b» beat,flut non. Sorbitionibus aûtvtatiir,pti(anacoda,mellc affufo.Bibat etiâmelamp; aquâamp;acctû,fimulpcrmixta,donee iudicatusfuerit inoibus. ludicatur autem in quatuordecim diebus adbimmû.fiue letbalis eft.fiue nô.Multis auté iam bu iufmqdi morbus lcdatus,turfus rediit.Si igitur redierit.pcri-j culum eft ne .ægerpereat.ludicatur autem morbusin feptem diebus,an letbalis lit,aut non.St vero bas effugerit, nô valde inoritur,fed morbus in plerifq-, curatus decedit. Qurim auté defiucrit morbus,diçtaboiiavtatur,quietc ingerensque ven ter lufcipiat.St non coburantur,neq-, ventris profluuiû fucce dat.Amboemm hæcpcticulofa effe videntur.Lauetur autem quotidic,amp; deambulet poft cibos modice.Vefte veto indua-tur leui ac molli. amp;nbsp;pro tempore anni lac St ferum bibat, per quiirq-, ac quadraginta dies.Hæc ft fccerit.celenimc lanus e-lit.Morbus autc gratiis eft,St multa cura opus habet. Alius morbus craffus. Fitàpituitaputttfada. Q^d aûtputrida Terliuj eft »tide fit,ex hoc manifeftû eft. Erudatab^cquododoré craffus habet,velutû quis raphanides edilfet.lncipit auté fieri talis mort«» morbus àcturibus,dcindc ab bis afcendii ad ventré . Et quû unde. in Ventre conftiterit,turftrs deçurrit ad vifeera. Et quû in bis conftitetitjfugit 8t vomitû tacit,pituitam acidà ftibputridam educens,8t vbi euomuit.non habet feipfum neq-, lihi conftat æger.Deinde aiiguftiafit circaviftcra.Quandoqi ctiiitr caput detepente dolor incûbit acutus. Et auribus acute audrre nôpoteft,neq', oculisvidete.prç grauitate.St fudor inultis dif fund« male olés.üt maxime quû dolor babuerit, 8t morbû le uat.Colot autc ipfius arcuatus apparet.bic morb’ ptiorc pau lominusletbalis eft.Huic quû itababuerit,ventre purgato, Medeld. deortum quidcm.per bippopbaes.furfum autc,pet vetatrû.St caput tetragono purgato.St quum à vetatto putgatus futirt, poftcradielade afininocodo lûbpurgato . Tertia deinde caprino codo. 8t ftmftitçi quatta ac quint.\. Rciiquis veto i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrginù
-ocr page 534-hippocratis liber
yiginti Jiebus,lac bubulum crudum,aut ctiani caprinumda D to.tercia aquæ mulfæ parte ammixta. Bibat autem laâis con «iuin. Poftpurgationem veto deorlum verfus, eadem phar-inaca exhibeantur.quæ hydropicis. Reliquo tempore quum lac bibit,coenet pancin exaflatum.Obfonium autem habeat, ex pifeibus fcorpium,aut callionymum,aut cuculu,autfqua-tin* fruftum cum condimentis codum.ex carnibus,ouillagt;,
' aut gallinacei pulli codas. Vinum bibat album,fi conducat: Sin minus,nigrum aufterum.deinde poft cibum deambulet, vt ne frigeat.Si quidem igitur códucant, erbos huic datp qui didi funt.Si vero non conducunt,forbitioncs d«tcgt; ptifanas aut milij.ln hocmorbo (i æger trigintadies trafgrelTus fue-rit,fahus fit.hi eiiim ludicant an lethalls fit,aut non.Eftautc g ^intur morbus grauis. Alius morbus craftus. Fit hie morbus à traffut pituita alba.Cógregatur autem in ventre, quuin febres diu-jMorSw nbsp;nbsp;turna: corpus occuparint. Initium hie morbus à facie fumit,
unde. iutumefeit facies, deinde defeendit in ventrem,amp; vbi in ipfo conftiterit,ventrem magnum attollit, amp;nbsp;corpus velut à labore laflatur, amp;nbsp;in ventre grauitas inert, amp;nbsp;dolor fortis, amp;nbsp;pedes tument,amp; fi pluuia in terram effundatur,pulucrisodo rem non fuftinet.Si vero in pluuia rteterit,amp; terram odoret, derepente cadit.Hic morbus interquiefeens, longiore tem-Caritio pore quàm prior occupat,amp; tardius decedit.Curare vero ip qu*. fum oportet iifdem quibus hydropicum, fomentis videlicet
amp; pharmacis,amp; eduliis aclaboribus.Hic morbus per fex an-nos maxime obtinet.Dcinde decedit temporis progreflu,!! F probe curetur,etiamfi non inprincipiofuerit curatus-Eftau Coxtnii- tern morbus difficilis,amp; multa cura opus habet. Coxendi-«1 dolor, cum morbus ex his maxime cauHis fit plerifque. Si quisdiu-tius in foie verfetur ,amp;coxendices fuerint calefadi ,amp;humor qui ert in articulis,à calore fuerit reficcatus. Quod autc id quod reficcatur, condenfatur, acconrtringitur, hocmihi fignum ert. Aeger enim articulos vertere aut mouere non po tert,pr,T dolore qui ért in ipfis, amp;nbsp;eo quod verticuU funt có-pada.Dolet autem maxime lumbos, amp;nbsp;verticula ex obliquo iuxt.1 coxendices,amp; genua, confiftit autem dolor multo tein pore in inguinibus fimulque coxcndicibus, acutus amp;nbsp;.xftuo-fiis,amp; fi quis ipfum erigat, aut tranfinoucat, pr.r dolore eiu-lat quim maxime potert.Aliquando etiam conuulfio fucce-.
dit,amp;
-ocr page 535-DE INTERNIS AFÉEC TIONIBVS. izf
A dit,amp; rigor ac febris. fit autem amp;nbsp;à bile, Si pituita, fit item à fanguinc,dolor confimilis velut ab omnibus morbis.amp; rigor ac febris aliquando corripit debilis.Cætcruffi eum qui à foie hoc morbo correptus eft.fic curare oportet.Corpus ipfius fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.'
mento humedetur. amp;nbsp;cibi ac potus,amp; alia quæ exhibentur, tepida ac liuniida præbeantur.Atque liæc omnia coda, cibo vtatur maza molli, vino dulci nô fubada. Vinum bibat alèiî, aquofura. Si corpore quietem habcat, amp;nbsp;quamuisimpotcns fuerit vt exfurgat, tarnen modice fingitlis diebus dcamb'u-let.amp; ne frigeat,amp; non tnulta aqua lauetur.êc quum tibi bene habere vifus fuerit,amp; corpore humidus eflc, lenifomen-tovehementerfoüeto. Magis enirh remittit, amp;nbsp;côdenfatio-
B néexarticulishumedataCrelaxat.Deindepoftera diecni-diumgranum bibendum dato.Si vero nâ pfofuerit,bæc pet clyfterem infundito.cumini heminam dimidiâ terito, amp;nbsp;co-locynthidem integram paruam ac rotudam in raortario tu-dito ac cnbrato , amp;nbsp;nitri rubri Aegyptij minæ quadranteni torteto,ac terito. Atque hæc in ollam coniicito, Si olei he-niinam,mcUis heminam dimidiam,vini albi hcminam,amp; fuc ci betæ quâtum videbitur alFundito, Si donee bonam craf-fitudinem habere vifa fuerint coquito. Deinde per lintcumt excolato,amp; fi mel non fimul coquere velis, mellis Attici he-minamipfis ammifceto.Si vero Atticum non habeas, optimi alias codi heminam inmortariô ammifceto.Si vero cralTius fuerithocinfufum,de eodem vino alFundito, iuft.'e craffitu-
C dinis tefpedu habico,amp; per clyfterem infundito. deinde vf-qiie ad dies tres purgari fînere oportet. Si vero plurib’ die-bus purgctur,bubuli aut caprini ladis heminas tres ebiben-dasdato.deinde betas pingues non falfas,condimentis cort-Iperfas, edendas exhibera. Ex hoc morbo multi claudi fadî funt. Si veto àbile morbus fiat, veratrumdeotfumpurgäs Bilie/«4 ipfîbibendum dato,aut feammoniæ fuccum. poft huiufmodi morlar. Veto purgationcm,fucciptifanæ melle alFufo, heminas duas exforbédas dato, portera vero aut tertia die adhibito fomé-to,ladeafînino codo fubpurgato. Ad vefperam autem pin-guis betæ heminas duas cdat,polenta infpef(a.Vinum bibat album,aquofum, dulce, amp;nbsp;nunc. Si port pharmaci purgaiio-nem.Si vero à pituita ægrotet, cnidium granum, aut hippo-phaes,adhibito prius fomento, bibedum ipfî dato, poft pur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
gationem
-ocr page 536-HIPPOCRATIS LIBIR
gationem Ycro,cafJem forbitiones ac potus cxliibcto.Iten'' ® lt;jiie hths potionem.Intermediis auteiii ditbus, dia ta quam leuifTiinavtatur. Etfi quidcm ab bis vtilitattmleniit,bene efr.Sin min’dpfum vrito multis acprofundiscruflisinuftis» in ofleis quidcm partibus,pcr fungos.ln carnc-fis autciii,pef $4gtiinc*- ferramenta.Si vei o à Cinguinc a?grotarit/omentum adhibe-t(^amp; cucurbitam affigito,5e vcnas in poplitibus fecato.Sian tem tibi vifum fuent,ctiam cnidium granum ipfi bibendll® dato. Diæta vero quam ficciifima vtatur. Vinum autcm ne bibaC.Si vero bibere velit, quàm minimum amp;nbsp;aqucfiflimuni dato,Si raodicedeambul.!re iubeto,aut fi potens iuetit.plu-rimum. Couducit aötcm amp;nbsp;à pi cuit a ægrotanti talia faccre. Si vcroftarc non poflit, in leöo ipfum quàm frequentiflime j circunfcrrc oportet,à quacunque cauifa a. grotarit, per omnia fimiliter,vt.nc intus cliattilago concrelcat. Si vero con-crcuerit,amp; articuli conglutinati fucrint,oniumonecefletft Hominem claudum fieri. Et fi clyfterem adhibere volueris el qui àfanguincægrotat,quofanguincm acpituitam àcoxen-dicibusabducas,h«cc infundereoportet. Salispugillottito, olei heminam, amp;: de ordei decoéto duas hemmas ammifce-to,atque ficinfundito.Si enim fic curationem feeeris.ccier« nine fanum facies.Motbus autem grauis valde eft ac diuiur-TetMi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tetanitres. Siob viilnus tetanus fiuediftcntio fiat,
ires. ægerlia'cpatitur.Maxilla; conglutinantur,amp; ngent,8t osa-
pcrirenon poteft.Sr oculilacbrymanturacdetrahuntur,amp; dorfumconglutinatumrigct,amp; crura fledere nequit.neque p manus.neque fpinam. Quiim autem lethalls fuerit, potum amp;nbsp;Cttraliff. dbos quos priusaccepit, aliquando per nares reddit. Hune quû fie habiierit, foucre oportet, amp;nbsp;pinguiter vndû. ad igné non ita prope calefacere, amp;nbsp;tepefadoria illito corpori ad-bibere.Et abfintbium, aut laun folia, aut byofeyami fernen, amp;nbsp;thus terito, deinde vino albo diliita in ollam noua infun-dito.Se oleum pari cum vino menfura afFundito , Si cum bis calefadislarge caliJis corpu.s ac caput illinito. Poftea fuper pelliceum indumentum rcclinatum, ita vt pars ad quam fuit animalis caro furfum vergat,mollibus aepurisflragulisaeve flimentis contegito.quo vehementer exiudare poflit. Aqni vero inulfam tepidam, fi quidem hanc bibcre poterit, per os exliibeto. Si vero non poterit, per nares infundito. Vinum
autera
-ocr page 537-bE internis AÉFECTIOMIB VS'. 214 autern album quim iucundifli'mum acplurimum bibendum dato.Hocquotidie faceie oportet,donee fanus fiat. Eftauté morbusgrauis, êeftatini curationeop’habet. Opiftboto- Opifthotu^ nos. In diftentione retrorfum fiente ( opifthotonum vo- ntr, eant)alia quidem eadem .-eger patitur.Fit autern,quum ten-dines qui funt retro in ceruice .xgrotarit.Aegrotat auté, aut ab angina,aut ab vua,3ut lexis circa tonfillas fuppuratis.jyi-quando etiam à capite febribus fucccdeutibus,cöuuUio fuc-cedit.lam vero etiam i vulneribus.Hic trahitur in pofterio-rem parte,amp; præ dolore circa dorfum ac peQora,eiulat. Hic conuellitur vebcmenter,vt vix detinere polTint ipfum præ-fentes, ne è ledo excidat. Hic fape in die dolore affligitur,
j fepe etiam leuiusdegit.Huicfichabenti eadem exhibere o- Curäth. portet,quæ priori.Motbus autem adhæret ad fummum die-busquadraginta.Si vero bos euaferit,fanus fit. Alius teta- tetanui nus. Hictetanusrainuslethaliscftquàmpriores.Fitautc terliu!, abiifdem. Multi vero etiam ex cafu in partes pofteriores, à morbo correpti funt.patiturigiturægerhæc.Totum corpus conuellitut.Aliqüando vCro quacunq; corporis parte id 'có-
' tigerit conuellitur.amp; primum quidem obambulat.Poftea té-poris progrefifu in leétum cadit. amp;nbsp;riirfus remittit Si dolor, amp;nbsp;conuuluo. Si fi furrexerit, Si fortaffis ad paucOs dies oba-bularit,poftea rurfus in iifdem affliöionibus iacct.Atq; hæc patitur ac trafmutat.per multum tempus. Si fi quid comedit, nonfeceditinfra,nifidifficulter,3tquchocconibuftum. At C inpcâotibusbæretcibus,amp;fufiFocationeminducit.Hnncfi Medela.' iifdem curaueiis quibus priores,celerririie fanum facies.cly-ftcremveto ex püfana coftatcnuijUc melle adhibeto.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE VIRGIVNVW wortiijduo Cornariome-dico phyfico inter--
frété.
Principium
H1P r o C R A TI s LIBER
Rincipium fit mihi cópofitioni» D eorum quæ perpétua funt in arte medica:Non enim poffibileeft morborum naturam cognofeere (fi quidem artis eft inuenire) nifi quis nouerit naturam in indiuifi-bili, ex qua in principio difereti funt;pritnum de morbo facro ap-pellato, amp;nbsp;de attonitis fiue fyde-ratis, amp;nbsp;de timonbus. ex quibus
adeo fortiter pauct homines, vt delyren t, amp;nbsp;dimones quof-dam viderc fe putent,ipfis infeftos,quandoque noâe,qu3n-doque interdiu,aliquando vero vtroque tempore. Pofteaab j huiufmodi Ipeûris multi iam fe ftrangulauerunt, plures au-
Virgines tc niulieres.quàm viri. Eft enim muliebris natura animi ma-quî pcrcel gis deiedi ac imminuti.Cætcruni virgines nubiles amp;nbsp;matu-lantur. tx Yiio,iioc magispatiuntur,vnà cum méfiura defeenfu, an-tcanon valdchincafftida?. Poftea enim ianguis invteros confluit, yeJut effluxurus. Quum igiturofciilumexitusnoii fuerit apertum,ianguis autemampliusinfliiierit,propter ci-bos amp;nbsp;corporis augmeacum,cunc fanguis non habens eftfu-lum, præ multitudinc refilit ad cor, Sc ad feptum tranfucr-fum.Quuin igitur hæc replcta fuerint,cor fatuum fit,deinde ex fatuitarc torpedo, poftea ex torpedine delyrium appre-hendit, Quemadmodumquumaliqiiotongocemporedelî-dence,fangurs ex coxisac femoribus depreftus, in tibiasac p I Qjid pe- pedes torporeni inducit.A torpore autem, pedes ad iter fa- nbsp;nbsp;nbsp;(
dütorpoi ciendiim impotentes6uat,donec ianguis ad feipfum reuer-rem difciu tatur.Reuertiturautem ceicrrime,quuro ileierit in aqua fri- ( tijt, gida,qux vitra malleolos inadefaciat. Atque hie quidem tor por facile cedit. Cito enim propter renariim reAjtudinem réduit. Et locus corporis non eftpericulofus. At ex cordeSc fepto tranfuerib tarde redtiit.Venx enim obliqux funt,amp; Io
Caujfafu/ eus pericuIofus,S: ad delirium ac inlaniamparatus. Quum roris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim hx partes replet.r fucrint,amp; horror cum febre ingruit,
rläneter erroneaskbres appellant.hisautem dehabentihus.prxacu-fetres. quidem indammatione,infanit!præputredine vero, cla- ƒ mat.'prx caliginodtateautem, timet aeformidat ipræcom- I pretTioae vero circa cor, drangulationesparat ;præ fangui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ois autem ' /
-ocr page 539-DE NATVRA MVLIEBM. ixî
nisautemmalicia, animus mœrcns ac annus malum aura-hit. Sed amp;nbsp;aliura horribiliter compellat, Sc in puteos profi-lire ac inciderc iubet, amp;nbsp;ürangulari, tanquam mehora fint hxc,amp; omnemvitæ vtilitatemexcedentia. Aliquando veto fine fpedris ac phantafmatis, voluptas quædam adeft, ex qua mortem jVelutbonumaliquod, amat .poftquam autem tefipuit homo, rauheres tum alia multa, turn pretiofiffigias Q?* TDUf muliebres veftes Dianx confecrant, à vaiibus id iubentinus nbsp;nbsp;nbsp;dtrit.
deceptx.Cxterum curatio vt Eineliberentur, eft fanguinis Furor» detraftio, fi nihil fuerit quod impediat. Ego veto lubeo medeU. virginesquum huiufmodi patiuntur, quàm citiflimc viris cohabitare. Si enim conceperint , fanæ Hunt. Si veto hu-
- iufmodi non affuetint ipfis , fimul cum pubertate , aut pau-lo poft cortipientur, fi non viro nupferint. At veto ex mu-lieribus viro iundis.fteriles magis hxc patiuntur.
HIPPOCRATIS COI liber de NATVRA MV» liebrijdno Cornariotnedico fhyfico interprète.
^5lt;l'co .Maxime quidem numenin tijfimu» liorainibus caulfam elfe . poftea author lt;ƒ vero naturas mulierum, amp;nbsp;colo- caujft re* res .Nara qux fupcralbidx funt, rum hum« humidiorcs funt 8c fluidiores.Ni- twrum.
grx veto duriores acerbioresque ac adfttidiores . Qin: vero vint colorera referunt, medium quid, inter vtrafque habent. Sic autem ÎC in statibus contingit. luuenculx cnimbumidiorcs fiant,
Scmultofanguineplerunquc refettx. Aniculx veroficcio-tes,8t modicum fanguinembabctes.Mcdix autem,medium quiddam inter vtrafque habent . Oportet autem eumqui Medici hxcteamp;e tranare velit, primum quidem ex di is orditi. D c- munur. inde mulierum naturas difccrncre, itemque xtates , 8c tem-
E pota,8t
-ocr page 540-HIPPOCRATIS LIBER
pora, amp;nbsp;locos, in quibufcunque dcgunt. Frigidi enim loei, Ö fluidi funt.Calidi vero,ficci amp;nbsp;ftabiles. Initiumautejnfacia abhumidofccuiiduninaturarn. Siaquaintercusin veeris Mumsris obohatur,menfespauciorcs ac détériores fiunt. Deinde re-aquitici pente deficiunt.öc venterintumefcit,amp; mammæ lîccæ fiunt, tognitio nbsp;nbsp;Sc reliqua male habet.Et in ventrefibi habere videtur. Sc ex
mede- hiÿognofces, quod aqua inter cutetn laborat. Sed amp;nbsp;in ore la, vtcroruin lignificationeni defepræbet. Tangentibus enim frimurh/ gracile apparet.ïc caloramp; aqua ipfam corripit. ante eellorum tempus aniplius proceflerit,dolor inium vétrem, Sc hinihos, merSui. aclaterummollitudinem occupât. Hic morbus maxime fit
ex abortUiAccidit item ex aliis. Qujjm fie habuerit.calidala uare oportet,amp; tepcfaftoriaadlubere,doneedolorfedetnr. E pharmacum autem deorfuin purgans bibendum dare oportet . poft pharmacum veto, vteros bubuli ftercoris fomento Stercur iu fouere. Sc poftea medicamcntuin cum cantharideprarpara-titlum. turn apponere.Et interpofitis tribus diebus, id quod cum fel le paratur.Vna veto die interpofita.per triduum aceto infu fo colluatur.Se fi quidem venter mollis Sc vacuus fiat, amp;nbsp;fe-bres fedatæ fnerint, amp;nbsp;raenies prodeant, viro condormiat. Sin minus,ruifus eadem facito,donecmenfes procédant. amp;nbsp;aliquibus fubdititiis vtatur. Intermediis autem diebus cre-thmi corticem bibat,8e p.Toniæ grana nigra. Sc fambucifru-ftum,ieiuna in vino.Sc Mcrcurialcm qpîurimam edat,amp; allium coiftum ac crudum.amp; ci bis mollibus, Sc polypis,ac aliis CtfiHttteri mollib. vtatur. Si veto pepererit, fana erit. Si vteri ad hepar hepar pec acceirerint,inuta de repente fit,amp; détes con(èrit,amp; colorni-tiint- ger fit.patitur autem hæedercpcntedum fana eft.Eit autem JiuiufmodiafFcûiovirginibus maxime antiquis, amp;nbsp;viduis, quæ iuuenculæ funt amp;nbsp;pepererunt,ac vidu.r rtianent. Quum fichabucrit.depulfione per manii infra fada, fubhepateaut fub præcordiis,fiifcia deligato,amp; aperto ore vinum odoratif-fimum infundito.Et graueolentia naribus adhibeto aefuffi' to.Sub vtero veto bene olentia. Poftquain autem refipuerit, pharmacum infra purgans bibendum dato.amp; lac afîniniî poftea bibenduni exhibeto. Deinde vteros odoratis foueto,amp; medicamenta cd buprefti pr-rparata apponito. Poftridieve-ro Netopou vngucntum.IntermilTis autem duobusdiebus, Vteros cum odoratis eolliiito. Etpeftridie pulegiiaapponi* !
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to.dié
-ocr page 541-DE NATVRA MVLIEBRI. ixe
A to.die vero vna interpofita,aromata fuffito. Atquchæcqui-dem viduæfacito.Virginem autem vt viro cohabitet perfua-deto.ad vteros veio nihil adhibeto, neque pharmacü bibc-duin dato, verum conyzain Sc calloreum in vino ieiunx ex-hibeto.à caput odoratis ne vngat,neque odorata olfaciat.
Si vtcriprocidcrït,dc foras egrefll fuerint.calor habet ma CuMUteri xiiiie pudenda,amp; fedem.Et vrina paulatim deftillat, ac ijjor- proodf-dct.hxcpaüturficxpartuprogreiravirocódormierit. Quii riat-autem fic habuerit,myrti baccas Sc loti ramenta, in aqua co-quito,îlt; aquain per nodcin fub dio cxponito,amp; pudenda cu eo decoâo quàm frigidifTimo perfundito. Sc cade trita pro cataplafinate adliibeto.poftea bibens aquam lentium,amp; mel,
J amp;nbsp;acetum,donee vteri fuerint cleuati,vomat.Et leftum à pc dibus altiorem facito, amp;nbsp;graueolentia fub pudenda fuffito, odorata vero fub nares.Cibis vero vtatur mollilTimls ac fri-gidis.Et vinum aquofura album bibat,Nc lauetur autc, neq; cuvirodormiat. Siveropenitus expudendis exciderint, Cunte^tci/ dependent velut fcrotum. Et dolor corripitimum ventrem, derint. amp;nbsp;lumbos.Jc quum tempus proceflerit, ad locum redire non Volut.Morbus autem corripit, quum ex partu progrefla vtc-ros doluerit.aut cum viro in puerperij purgationc cócubue-nt. Quum vero fic habucrit,fngefaäoria ad pudenda ap- j^iedclA poncre oportet,amp; quod foris eft àepurgatum. Sc cu vino ni-gro, in quo malum punicum codum elt.ablutum, intro de-irudere. Deinderael Sc refinam mixtainfundcre. Deci'ibat
Ç autem fupina pedes furfum extentos habens. poftea fpógiat imponito.Sc ex lumbis deligato. Q^m autem fic habueht,à cibis quidem abftineat.potu vero, quàm paucilfimo vtatur, donee feptem dies pratterierint. Sc fi quidem fic ingredi vo-luerintjbene habettSin minus, fummas vteri oras deradito, calefacito,abluito,ac cerato picato illinito,S£ alligata ad fca lam muliere,fcalam iuxta caput pulamp;to, amp;nbsp;vteros cum manu intrudito.poftea crura ipfius alternatim colligato, Sc fic per diem ac noiäem finito. amp;nbsp;modicum ptifanæ fuccum frigidd dato,aliud vero nihil.Portera die decumbenti cucurbitam q maximam ad coxendicem alFigito, Sc multo tempore trahc-re finito.portquam vero detraieris, ne fcarificato, fed recli-naiam finito,amp; nihil aliud quàm fuccum exhibeto,donee feptem diesprxterierint. Si vero fitiat, aquam dato frigidam
F ij quàm
-ocr page 542-HIPPOCRATIS LIBER
quàm paucilTimam.Vbi verofeptem dies præterierint,cibi» D molliliimis ac paucilTimis vtatur. Si vero ventrem exoneta-re velitjdecuinbens exonerct, donee quadraginta dies prs-tereant.poftea furgat, Si parciffime obanibulet, Si ne laue-tur, fed intra pudendum graueolentium fuffitum admittat, CShtelli Stmodicaedat. Si vteriadglutinati fuerint,incuinbunt.
û contigetis,videbis locum durum fub lateris mollicie.S dolor corripit imum ventrem, Si laterum raollitudinein,6c lumbos,amp; in crura dolor irruit.eaque extendere non poteft. Sæpe vero etiam fuppurantur,amp; linamentis inditis curat; ac MedeUt fluentes moriuntur,fi non vlTeriSjaut fecueris. Q^um autem fie habuerit.pharmacum infra purgans bibendumdareopor tet, Si multa calida lauare ac foucre, Si quum recens Iota aut £ fota fueritjiubere vt admota manu, cuin digito os vterorum abftrahat,amp; myrrhara caloniam fufFiat,rofaceo affufo. Bi-bat autem paroniæ grana nigra quinque, caftorio ainmixto, in vino odorato , amp;nbsp;in coxamfanamdccumbat,amp;; apponat Baccarim vnguentum,aut oleum album ad coiam fanatn. amp;nbsp;edat allium plurimuni,amp; crudum. Si coéium, amp;nbsp;fuccumfor' beat, amp;nbsp;cibis mollibus vtatur .poftquamautem dolor quie-uerit, abduces euntein fuperfanam coxam, peftea verofo* mentum ex vrina adhibeto,Iauro infperfa, Si àfoilicnto cy-claminum apponito. portera die lota; fulFit’ ex aromatis ad-hibeatur. Cæterum ex hoc raorbo maxime rteriles fiunt,
Sicomplicatum fueritos vterorum, menfes nonprodeut.
Si et Ute- Si vero prodeant, pauci ac praui funt. Et vbi cum viro coit, p rerutn cS- dolet.Sc dolor imum ventrem tenet ac lumbos.Et fi coiitin-plicdtum gat digitis Si as requirat,non ert manifertum. Quum lie ba-f^uerit. nbsp;nbsp;nbsp;buerit,vrina humana foueatur, Sc port fomentum lenticulje
Curutie, decoólo lauetur,amp; portqiiara lota fuerit,vteri vnguento Ae-gyptio foueantur.Et fi odor ad nares afeenderit, fpes eft ip-lam fanam forc.Et quum dormire voluerit, Aegyptium oleu inlanafubdat. Portera vero dieconfideret an magiscorre-fti lint vtcri.portea odoratisfoueto .Si purgatoriaqiiæ non mordeantfubdito,amp; port fiibdititia medicamenta,pari men fura.iceti ad aquamammixta cliiito. Quum autem menfes Cum uteri prodierint,ieiuna Si illota,amp; fuff’.ta,cura viro coeat.Maxime ceuendicé vero ex hoc morbo rteriles fiunt. Si vteriadcoxamdecur petunt. rerint,5£ menfes non procedunt, Si dolor ad imum ventrem accedit,
-ocr page 543-DE NATVRA MVLTEBRI. 117
A «cedit,Si adlateris mollicicra. amp;nbsp;fi Jigito côtigcris,depre-hendes os in coxa.Quum ita habuerit, calida lauato, amp;nbsp;allia Curai», plutima edenda dato.Et lac ouillum purum bibat.Sc poftquâ lac purum exhaufit.fométo adhibito.poftea pharmacum infra purgans exhibeto.Quum aiitcm purgata fuerit.rurfus v~ tcros fûueto, ex fœniculo amp;nbsp;abfintbio perniixtis, Vbi vero recens fota fucrit,os cum digito abftrahito, Si fcillam apgo-nito,amp; interpofita die poftea id quod præparatur cum nar-cilfinoadhibeto.Si vcro tibi purgata efle vifa fuerit, Ncto-pon apponito. Et poftridie rofaccum vnguentum, Cæte-rumprimamenûumdccurrentiumdic abapponédo celTa-to.poftera vero incipito vbi defccerint.At in méfîbus fi qui-
g demfanguiserupcrit,fatis eftrSin minus, cantharides quatuor bib.u.pedibus Si alis ac capite reie£tis,amp; pxoniæ grana nigra quinque,amp; fepiæ oua.St apij fernen,cum vino. Et fi do lor habuerit,amp; vrin.-e ftillicidium vcxarit,in aqua calida de-fideat.Si aquam mulfam bibat aquofam.Si vero à primo non fueiitpurgata,rurfus bibat donee fiat, poftquam autem pur-gatio decurrit, ieiuna cum viro coeat, In purgatione veto mercurialem edat, Si polypos coûos. Si cibis niollibus vta-lur.Liberabitur autem à morbo,fi iu vétre habuerit. Si ex Camp;puer-pattu non fuerit purgata , turnet venter Si crura . Si rigor ac prrd non dolor imum venirem,ac lumbos tenet. Quâdoque ctiam ad purgatur. vifeeraafeendit ,Si animolinquitur. Atque hæcpatitur in-cipiente morbo progreffu vero temporis, caua: faciei partes
C rubefcunt.Qujim igitur fichabuerit,fomcnto vteris adhibi- Cardtio, to,cyclaminum apponito.Bibat autem medicamentum cum tædapræparatum,donecfluxus fuerit commotus.Ad os vero vterotum,adipem anferinum illinito.Si myrrham.Si refî-namtepidam’. Siquàmmaximedeambulet. Si ante cibum Mercurialem coftam edat, Si allium ac porrum . Si brafTicæ fuccumforbeat.Sicibisraollibus vtatur,Simagis marinis.
Si calidalauetur. A pinguibus autem Si dulcibus abftineat, donee fana fiat. Si vteripituitaimpletifuerint, flatus ob- Cumwteri oritur , Si menfes albi pituitofi fuperueniunt. Aliquando pituiMopr ctiam fanguis tenuis pelliculis plenus. Si præhumiditate cu plentur, vitocoirenon vult. amp;nbsp;pallida ac tenuis fit. Interrogate igi- lt;tcci*
I turipfum oportet, an quod fluit mordeat Si exulceret. Sc
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi nonmordeat, pronunciare à çerebro fluxum effe . Si ve- CHrati».
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F iij romo«r
-ocr page 544-HIPPOCRATIS LIBER.
ro mordcat, à ventre .Si quidein igitur i ventre fuerit,»p lenticulæ decoûo vomat. Deinde veratro purgato . poftea idem in nares immittito. Poftquam autem fuperior venter tibi purgatus elfe videbitur, pharmacum infra purgans bi-bendumdato. h cibis autem pinguibusac dulcibus abfti-neat.Acresautem exhibeantiir,velut commodi.nifi pudenda fuerint cxulcerata,præftant autem frigidi .Et mo-diftlauetur ,non tarnen calida ,neque caput. leiunavero bibat hypcricum , fernen apij .faluiam , in vino aquofo. Cam trteri Quum autem ceflauerit Buxus, cum fucco grolforuni elui-penituj to,5e poftea acerbis colluito, Eft autem morbus grauis. Si inflammâi vteri inflammatifuerint menfes omnino non prodeiint, aut tur.ciuid praui 5e pauci. Et quum ieiuna eft, vomi tus ipfam corripit. E agendum- Vbi veto quid ederit, vomit cibos. 5e dolor imum ventrem aclumbos babct.Se animi deliquium inuadit. Venter autem aliquando durus,aliquando mollis eft,5e inflatur ac magnus fit.5e putat fe in ventre habere.Si vero contigerit.plenitudo ilia vacua fit.Huic vfque ad decimum menfem tumorpaula-tim augefeit,velut in ventre habend. Vbi vero decem menfes pr.vterierint,venter aqu.i impletur, 5e vmbilicus eminet, Et lî digitum admoueri$,os vteri gracile 5e collapfum coni-perics. Et vbi menfes apparuerint,pauci funt 5e praui. Et cia uiculæaccollum attenuantur.Et pedes intumefeunt. Quum igitur fie habuerit,pharmacum infra purgans bibendum dato. 5e ad vterosquæpurgant Si non mordentapponito. Et poft appofitionem vteros cluito, pari menfum aceti acerri-mi ad aquam ammixta.5e Mcrcurialem edat,5e fuccum eins farina infperfa.vbi coda fuerit abforbeat.Morbus autem eft Vteri ery periculofus. Si ignis facer cryfipelas didusin vteris oho-/ipeUr. riatur, tumor fit à pedibus exorfus ,Se ad crura 5e adlumbos procedens.Qniim autem tempus ampliusproceflerit, intu-mefeit etiam venter, 5e rigor aefebris corripit,itemque de-bilitas.Prr dolore vero, quiefeere nô poteft, fediadat feip-fam.Dolor autem ex imo ventreafeendit adlumbos.poftea furfum vergit ad præcordia,5e pedora, 5e caput. Et mori fibi videtur.Quû autc remiferit, torpor occupât manus. Aliqua-do etiam inguina 5e crura,5e poplites.5e liuida fit,5e modico quandoqi tépore fibi melius habere videtur. Deinde rurfus cade patitur.amp; corp* puftuliç iraplet. 5c facies rubefeit, 5e fî-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis fortis
-ocr page 545-DE 'NATVRA MVLIEBRI. 1x8
A tis fortis tenet,amp; Eiuces ficcæ funt. Hic morbus fi prægnan-
tifiat,moritur.Sinminus,curatafanatur.Quumigiturficha cur^iffî buerit,adhibere opoi tet,fi dolor habeat,frigëfa£loriayamp; ven trem tuibare. Et fi quidem in ventre liabeat, cibis aepoti^ bus vtatur.à quibus fœtus non corrumpitur. Si vero non fe-ceJant.clyfterem adhibeto. Si autem in ventre non habue-rit,pharinacum bibendum dato. amp;nbsp;cibispauciffiinis vtatur molliflimis aefrigidis.amp; Mcrcurialem cdat,amp; fainbucftn.
amp; neque ialfa, neque pinguia, neque acria, velut eft origanum,3ntthymus,aut ruta.Poftquam autem calor amp;nbsp;ftrangu-iatio remiferit,amp; tumor non fuerit fcdatus,medicamentuin fortius infra purgans poftea bibédum dato. Morbum autem
g huncpaucæeifiigiunt. Sivtcri pr.rter naturaralrient,amp; Ciuteri menfes plus quàm oportet prodeunt, vifeofioresq; ac fre- prêter qaeBtiores.amp; genitura non manet intus. Et fi digito conti- natarant geris, os Iiians comperies. amp;nbsp;febris ac rigor amp;nbsp;dolor, imum hiant. ventrem amp;nbsp;liimbos corripit.Hic morbus à fluxu fanguinolç-to corripit.fit autem quum menfes fiippreffi derepente cru- Curirt/tf. pcrint.Huic quum dolor maxime liabuerit, tepefadoria ap-ponito.Et cum remiferit.vteros foueto. amp;nbsp;pharmacum infra purgans bibendû dato. Et quæ non mordent fubdito.amp; poft fubdititia medicameta, cum acerbis colluito. amp;nbsp;quàm mini-mamlauato.Cibis autem ficciftîmis vtatur.Si vero bis fadis fana non fiat,pharmacum brbendu dato, à quo furfum ac de-orfumpurgetiir.Et quum menfesmotifuerint,t!c quum quic
£ »ct!nt,eiufdcm modi viöum exbibeto. Morbus autem leth.t
liseft. Sivtcri.ad mediumlumborum proceflerint, doler Cumuferi imuraventrem h.ibet,amp; crura contrahuntiir.5lt; quumaluum lat'Mpe-CYOnerat,dolores acutiores fiunt,amp; ftercus cuin vi prodit,amp; tunt, vrina deftiJlat,amp; animolinquitur. Q^um fic ha'buerit,fiftula Mcdclii. advefieam alligat3vterosfufflato,amp;fomcntumadhibeto. , Aut multo calido lauato,amp; maleolentia fub pudenda (ûfFi-to.Sub naresautem odorata.Qimm autemdolorccirarit,lé-ticuLedecoftopr.Tpotato , pharmacum furfum purgans bi-hendum dato,à quo venter moucatur.poftquam autem vtc-riadlocumfuumredierin.t,medicaraentum infr.a purgans bibendum exhibeto. amp;nbsp;poftca lac bibendû dato. Poftea fo-mento ad vteros adhibito ex vino, medicamenta cum lauro piarpatâta immittito,amp; apponito qu.T nó mordent, ainmix-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F iiij to aceto.
-ocr page 546-HIPPOCRATIS LIBER.
to aceto.Poftea aromatafufFito. Cæterumfteriles amp;nbsp;cUudc P Proftwij fiunt ex hoc morbo. Quum fluxus albus obortus fuent,re tlhtni, lut vrina afinina apparet. £t dolor imum ventrem habet, amp;nbsp;lumbos, amp;nbsp;lateris mollitudinem. Si tumores font crurum ac inanuum,amp; caua eleuantur.amp; oculi humidi font,amp; color arcuatus ac albus ht.Et quum iter facit, anhelat .Morbui autem fit,fi vbi natura pituitofa eft, febricitarit,amp; bilis com-raofa purgata non fuerit. Si quidem igitur venter acuerit, ventris profluuia fiunt.Si vero ad vteros vertatiir, fluxus fit.
Medrb. Poftquam igitur ventris profluuium habuerit ,papaueris al-bi ac rubri corticem pari pondere,amp; fpinæ frudum in vino dilute terito, Sc polenta recenti inlperià bibat. Si vero veils, malicorium calido cinere torrefadum ac tritum ex vino bi- j bat,pari polenta ac farina infperfa. Minimum vero lauetur. Cibis autem vtatur quam ficci(Timis acfrigidis.Vbi vero flu xusquieuerit,pharmacum bibendumdato,à quo fuperna piirgentur,amp; lac aftninum bibat. Poftquam autem infra psr gata fuerit,biibulum lac bibat,ad dies quadraginta,fi poterit meracum, fob dio per nodem expofitum, quarta aquæ parte ammixta. Vefperi vero vbi ebibit, alicam forbear. autem decern dies fuerint tranfadi, ladis amp;nbsp;aquæ dccimain partem detrahito. Quantum autem detraicris, tantam te-pidi recens muldi portionem additam bibat. poftridie vero duas portiones, vt in decem portionibus pro modico dilute fit meracum, amp;nbsp;ad quatuor dies bibat. Dum autem decimam partem detrahit, etiamdeibrbitioneamplius addat. f Poftquam autem quatuordecim dies tranfegerit decimam Jadis partem bibes, poftea tertiam aqu.T partem afFundens, ad dies decern bibat. Sc cibis vtatur. Sc fic fiant omnes dies
Profluuie quadraginta. Qiuim conceperit amp;nbsp;vterum ac partus ge-ftarit.ea qu.r natura fterilis eft, primum quidem menfes de-ficiunt, amp;nbsp;pauciores fiunt, Sc terapus in quo prius ficbant, tran(mittunt.Pofte.a derepente multi fiunt, amp;nbsp;puri aefortes. Sc ß quidem fomelfadi fuerint, de c.etero tccundum ratio-nem in vôtre habet.Sin minus, Sc primum fiunt amp;nbsp;iteru atqj itcruniin mcnfe,poftea ex ieipfodefinet fluxus,pallidaqjac
Medeh, tenuis fit. Pharraacum igitur amp;nbsp;furfumamp; deorfum purgans bibendum dare oportet. Et lac afininii poftea bibendum aut ferum.Poftca adhibito fomçnto, vteros mediçamento quod
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non
-ocr page 547-de natvra mvliebri.
119
X non mordest purgato.Deinde cum accto colluito.Poftea a-toinata fuffito.Hçc autem facico vt prima menfium die fada fint.Et ne fit illota amp;nbsp;impafta,cycconem infulfum craflum bi bens,amp; aromatis fuffiatur, netopo affufo amp;nbsp;vnguento rofa-cco.Poftea cum viro coeat. Si acetabula pituita plena fue- Cum dcf-rint,menfesquidembenefuccedût,amp; in ventre habet. Cor- taWapi-rumpit autem fœtumvbi fortior faftus fuetit.Non enim re- *«ita in-tinere poteft.fed abrumpitur.Cognoueris autem hoc moüb. plentur. Hunaida fit,amp; mucofum ac vifeofum d.cfluit,amp; non mordet.
amp; in méfibus vbi à fluxu purgari celTauerit, per duos ac tres dies muci ab vtetis prodeunt. Hanc grofforum fucco eluito, Medelii.
amp;. coüutiôc per acerba poftea bis aut ter fada, de cactero ap
S ponito id à quo pituita purgatur,amp; mollia fomenta adbibe-to.Etpoft fubdititia appofita, pari menfura aceti ad aquam ammixta eluito.amp; in menfibus aromata fulfito. pofte.a impa fta amp;nbsp;illota cum viro dormiat. nbsp;nbsp;Quû menfes occulta« fue- cS
tint,dolor imum ventrem tenet, amp;nbsp;onus incumbere ipfivi- nodecur-detut,Selumbos dolet, aclatcrum mollitudinem. Quû veto tant, ad prxcordia vteri allapfi fuerint,fuffocant.amp; vbi frequéter acidâ euomuit,ad modicum tempus melius habet. Dolor au
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem amp;nbsp;ad caput amp;nbsp;ad collum procedit. Poftquam igitur alla-
I pfumparät,autallapfi.funt,tepefadotiaadhibeto,amp;. grauco-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lemia fuffito , infra autem odorata. amp;nbsp;caftotium bibendum MedeU.
1 dato,8i conyiam.Vbi vero deorfum ptocidetint, infra gra-l ueoleutiafuffito.fub narcs autem odorata. Sedatis auté do-l nbsp;nbsp;C lotibus,phatmacumbibendu dato.Et lac afininum pofteabi-
l bendum.Deinde fuccumiquovomatdato,amp; ad nares appo l nilo. Poftquam autem purgaucris, fomento vteris adbibito 1 nbsp;nbsp;nbsp;ex bis quæ cumlauto præparantur,id quod ex narciffo præ-
1 patatur apponito.Et tribus interpofitis diebus,fomento ad-1 hibito,id quod ex cantharide ptæparatur apponito,8e poftc-l tadicadipem'anferinum .poftca intcrmiffis tribus diebus, 1 nbsp;nbsp;nbsp;collutione cum aceto patata eluito.ln putgationibus autem,
I mercutialem ante cibos edat, amp;. cibis molliffimis viatur , 6t ' actia edat. Etbis in die calida lauetur . Si vero menfes non fiant,vbihæc oppoituno tempore feccris,cantharidesbibé-
\ das dato.St poftquam ptodierint, ieiuna 8t illota, aefuffita, Cumpr«/
1 cum vito dotmiat. Qnumin ventrehaben$,fcetum men- gnäspar-l ftiuum aut bimeftrem coituperit, 8t ad petfeäioncm gefta- »A mëflrul 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenon perdit.
HIPPOCKATIS LIBER
Mf4eU. re non poterit, tenuis praeter naturatn fiat. Huius vteros D purg,are oportet ac corpus pinguefacerc.Non enim prius fœ tum perferre polerit, quàro vteri ipfius craffi fiant,amp;. robu-CrtfJJiecur fti euadant.Siverocraflefaüafuerit mulier præter naturam, n«n eon- non concipit in ventre, Nam omentum multum ac craiTum cipiint. incurabens vteros depriinit,amp; genituram non fufcipit.Hane attenuate oportet, amp;nbsp;pharmacum infra purgans bibendum daft.Ör ad vteros apponere quod purget ipfos, amp;nbsp;flatus indu C£ es uul/ cat. Si veto os vterorum durum fiat,aut ceruix, digito in-dure- tromiflo id cognofees. Itemque fi ad coxam fucrint aiierfl, feit. Quum fic habuetint,nihil acre adliibeto.Si enim os exulce-Hedelit. taueris,vbi inflämatum fuerit, periculum eft ne penitus fte-rilis fiat. Verum apponitoqux non mordent, à quibuspur- g getur. Si mulietem patere non potentem purgare velis, amp;nbsp;fuerit biliofa aut pituitofa. Cognofees autem vtrum ho-rum fit,fi arena fubftrata quum menfes fiunt, in fole fangui-nem fuperfundas , a.c ficcari finas.Si enim biliofa fuerit, fu-pra arenam fanguis pallidus cril.Si veto pituitofa,relut mucus crit.Et fane vtrum horum fuerit, infra purgato, amp;nbsp;ad v-C« menfes teros fabdititia apponito. Si menfes omnino non fiant, fl nö decur- quidem pra? dolore id contingat,primû ventrem infra purga to, deinde medicamentum à quo fanguis ex vtens purgatur apponito.poftca intermifla dievna aut altera,rurfus id à quo fanguis purgatur apponito. Reliquo veto tempore cortierm Cäbumi- crethmi in vino tri turn bibat. Si humidius fuerit os vte-diusfuerit rorum quàm.oportet, acria apponito, quo morfu perreptet, p or uul««. gi inflammatii valde durum fiat.Si veto induratuin fuerit, a-cna adhibetp.Mordentia enim faniem diffundunt. Deinde mollia apponito.Sed amp;nbsp;ad alios morbos non minus apponito. Si puerperæ vteri in coxam incubuerint, aut adlateris mollitudincm , ad fanam coxam oleum Aegyptium album, aut baccarim vngiiétum apponere O'portet. amp;nbsp;in fanä coxam deciibat.amp; pæoniæ grana nigra quinqj hibat,amp; fruclus faiq-buci conchæteftam maiorem, amp;nbsp;caftorij magnitudineinfa-bæ in vino.poftea lota fuffiatur. amp;nbsp;potibus ac cibis mollibus vtatur, amp;nbsp;mercuriali. Si acribus omnibus, excepto rapliano Strüguld' accepis. Quum fulFocarint vteri, graueolentia omnia fuf-tie aulute- fire oportet, bitumen videlicet, fulphur, cornu, lucernarium funiculum, phocx adipem, caftorium. O dorata veto fubter
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pudenda.
-ocr page 549-DE NATVRA MVLIEBRI. ijo
pudenda. Si veto puerpcræ inflammati fuerint vteri, ar- CÄuteri det, amp;nbsp;fufFocatio habet. Qnum autcm fic habuerit, mufcum iflümätur. marinum tenncm tritum fuper lintcolo extentum pro cata- Hedeht. plafmate adhibeto. poftca crudam ordcaccam farinam, Sc cirierem farmentitium, ac lini fernen, oleo Sc aceto afFufo coquito,donee velut farinæ fubaiâæ rnafFa fiat. Deinde quam calidifFima ferrepoteft imo ventri imponito. S^e- Cumutfr« ro fixi fuerint vteri, lentem Sc mentam multam in aceto co- cfmpaffi quito.vt vaporem inde in os trahat,amp; nares adhibeat.amp; gra- fuerint. ueolentia fuft'ito.amp; mercurialcm edat, 5c in fucco eius tari-nam coöam forbeat.Quam celerrime autem amp;nbsp;priufqua dolor occupet,eihibere oportet pharmaca,quæ vtetos à dolo-
B releuant.amp; cibosper aluum feced entes affumat. Si vero veter calefiatjclyfterem adhibeto. Si ex partu inflämati fue- Apiirlain/ rint vteri,folani fuccum in pudenda infundito. Sc vbi hic ca flümatio. lidus faöus eft,alium infundito . Si vero hic non fucrit,len- uulu«, tifei aut rhamni, autbetæ ,aut cucutbitæ fuccum expreffum infunde. Sc quod in medio huius eft tenerrimum , derafuin longafotma inde.poftca cerufam aqua tritam Sc lana exce-ptamappone.Siverohorruerit,tolle. Si mulierabvtero rflilituj debilis fit,8cbilis ipfam fufFocct,5c opus fit ipfam leuitcr pur “ p^rtu. ï,ate. Sc dolorem fedate , peucedani fuccum trium cyathoru tnenfurabibendumdato. Siinlumbis autlateris mollitu- cAlumtit dintfuerintvtcri.Sc tranfmouere vclrs, fulphur Sc bitumen ue ttr'to,8c melle coäo afFufo,glandulam crafFam facito, Sc in xontur.
C federnindito.Scvterifificcifiant,ha:cquam celerrimeap-ponito. Mulictifi vteri ficci fiant, Sc ad pudendapromi- Cicuuluu néant,Scinj,uina dura fiant,Sc calor inpudendis infit, can- durefeit. Cßtar i inçipit. Quum fic habuerit,cucumeris fylueftris inter-
l nam partem atidam terete oportet, Sc aqu.x hemina aft'ufa, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fede immrttcre,5c purgari finete donee putg,etur. Qun
\ autem mulieti pharmacum dederis,ammifcc ad pliarmacum I caqux vteros puroant,8c quæ expcllunt.
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Potiones,8c fubdititia médicamenta, quæ
fccundas educere,8c menfes detrahere poffunl.
CAntharides quinque auulfis alls Sc pedibus ac capite, deide tribolos ad mare nafcétes vnà cû radice mefuta, qqita eft conebæ tefta terito. 8c antbemi paüidâfiueluteam internant
-ocr page 550-HIPPOCRATIS LIBER
internam partem ficcam tritam,conchae teftam addito,amp; fe- D minis apij tantundem,amp; fepiæ oua quindecim Sc in vinodul ci diluto bibenda dato.Sc quum dolor habuerit, in aqua call da dcfideat,amp; aquam mulfam aquoGm bibat. Aliud. Ra nunculi foliorum Sc floris triti Aeginei ftateris pódus.in vino dulci bibat. Quum autem dolor habuerit, cicer album Sc ^as paffas in aqua coquito,amp; perfrigeratam bibcdam da-to.amp; vbi vrinac ftillicidium vexarit, in aqua tepida dcfideat. Aliud. Adianti flatcré Aegtnæum, in vino albo pari aqua ammixta,bibcdum dato. Aliud. Violæ alb.-e fernen quan tum tribus digitis apprehendi poteft, in vino albo codé modo temperatOjbibendura dato. Aliud. Leucoijnigrira-dicero,in vino codem modo fiimat. Aliud. Ctinaniliemu J quod in domibus nafeitur, codem modo mifeeto ac bibendû dato. ■ Aliud. AncRufe foliorum pugillos duos,in vino al bo .-equali aqua ammixta,bibcdos dato. Aliud. Chamx-leonis radicem, velut veratri potionc, derafam in vino albo, aqua pari menfuraammixta,bibendä dato. Aliud. Braf-liciE Sc porri fuccum,ad vtrunq; fucci filphij obolis tribus am mixtis, amp;nbsp;vino albo cum pari aqua bibendum dato. Aliud,
Oliuas albas priufquam oleum infit compiinäas ficcato, poftea tufas Sc cribratas ac in vinum inieäas bibendas dato, Hoc amp;nbsp;menfes detraRit,amp;. fecundam expellit. Aliud. Di-äamni Cretici obolii in aqua bibédum dato.Et fi hoc in po-tu dato,fccundam eiicere non potes,fambuci fucco coäo im müTo foueto,amp; cätharidem apponito.Hoc etiam fcctum ex- F pellit.Quum autem morfumintulcrit,auferat,amp;: rofaceovn-guentotinäumapponat donee elapfafuerit. Aliud. Po-puli nigra: creticæ grana nouem trita,in vino bibenda dato, Cum hoc etiam 3bluatur,fidi(Ficulterpariat. Aliud, Go nyzæ teftam conchæmaioré cum porrifucco diluito.St ne-topi teftam conchæ maiorem ammifeeto. Sc hæc in vino bibenda dato. Aliud quod menfes detrahit. Peucedanum Sc panaces,amp; pæoniæ radicé, in vino bibenda dato. Aliud, quod fœtum mortuum amp;nbsp;fecundas elicit. Violæ Sc portu-lac.E feinen contundito ac mifeeto,amp; in vino albo veteriei-hibeto. Aliud quod menfes detrahit. Seminis violx albæ quantum tribus digitis apprehendi poteft,amp; ftcrcoris capri-ni pillulas quinque aut fex,in vino odoratiflimopermifeeto,
Sc bibenda
-ocr page 551-DE NATVRA 1,1VLIEÈRÎ. xji
A amp;nbsp;bibenda'dâto.vbi prius fomentum ex aqua amp;nbsp;oleo immi* feris.Adhibeto aût fomentum in fella.Sc vbi hæc bibit,quant celerrime lotara rcclinato. Braflicam veto edendam exhibe-to,amp;fuccumeiusforbendum. ' Aliud. Seminis violxab b,t quantum tribus digitis apprehendi poteft.in vino biben* diim dato.amp; In aqua calida dcfîdcat. Si veto id non habeat, fœniculi radices coiitufas, inaqua mulfa tepida macera«o, amp;exhibeto. Aliud. FraXini grana decem,in vino biben-da dato.Hoc in omni vterorum morbo cômodum eft, val-decietvtinam. Aliud. Succum filphij magnitudineerui, ti nafturtij feinen terito ac ammifceto,amp; in vino aut lade ca ninobibendaexbibeto. Hocctiam fatum expcllit. Aliud.
B fœtum eiiciens. Ranunciilum berbam,amp; parum elaterij, in aceto temperato mixta bibenda dato. Aliudad idem.
Braflïc.'c caulem tenerum,extremitate ex netopo illita,af-fricato. Aliud fi menfes non fiant. Terebinthi frudum tritum,in vino amp;nbsp;aqua dilutum ac excolatum, ieiunæ biben-diitndato. amp;nbsp;calida lauetur. Aliud menfes ciens. Rubra pronia: grana,in vino ieiunæ bibéda dato. Aliud ad puer-perijpurgamenta purganda. Fœniculi fernen,amp; cretbml cotticenl,amp;thus,in vinobibenda dato. Aliud. Tædam quàtn pinguiiTimara in vino coquito,amp; pæoniæ grana quin-queinvinoterito,amp;heminæquadfantcm bibendum dato.
Aliud. Mcrcurialis fernen amp;nbsp;folia,in vino bibenda præ-beto. Aliud. P.roniæ grana nigra quinque,amp;fæpiæ oui C in vinobibenda dato. Adonlncmpuerperam. Adirionc
amp; polentam,oleiim afFunde,8c codum forbeat.Sc cibis quant molliflimis vtatur. Aliud. Scammoniam in Iade mulie-britritani,lanaexceptainappone. Aliud. Mercurialisfo liatritainlinteofubde. Aliud. Herbamartemifiarntri-tam,amp; vnguentorofaceo imbut.îappone. Aliud. Albam radicein trlta ac rofaceo vnguento fubadî appone. Aliud.
Pæoni.t: radicc melle,vnguento rofaceo amp;nbsp;Aegyptio fub-adam, in lana fubde. Aliud. Farinam non lotam eodem appone. Aliud. Lolijamp;tfitici farinam,fimul melle fuba-das,in lana fubde. Aliud quod menfes Se puerperij purga-mentapurgatSf aquâducit. Radicisftruthij tufi triti quan turn tribus digitis apprebendi poteft,melle fubadurri appo-ne.Nafcituf aittem in An^ro in littoribus. Aliud ad vteros depurgandol.
-ocr page 552-HIPPOCRATIS liber.
depurgnndos. Mercurialis contufæ,amp; cucumeris fylueftris 0 wodicûjin vino tere,amp; melle fubaûa appone. Aliud. Pilos leporis cöbuftos,ac tntos in vino,amp; melle coâo amp;aqua fuba âos,bibcdos dato,amp; aqua calida lauetur. Aliud partus pur gatoriû. Polenta craflius frelàm dimidij hemicliœnicis mé-fura,in aquat.hcminis quatuor coquito, ii. vbi cfFerbuentjbis ter forbendâ dato. Aliud purgâs puerperij purgaiticta.
Sâbuci folia coquito,amp; oleo afliifo bibéda dato. Edat amp;nbsp;braf lîcas codas,amp;porru. Aliud purgâsvteros. Rhois folia amp;nbsp;irioné terito,amp; in vino,polcta infperfa,bibcda dato. Aliud-Mifyos obolos duos tritos amp;nbsp;vino l'ubados apponito. Aliud.
Lini fernen tritît,vino fubadii apponito. Aliud. Tnfolij femé in vino bibendû dato. Si veroad kibosvteriincubue j rint,pol5q)os codos edat,itemq; alfatos. amp;nbsp;vinû bibatnigru, odoratum, meracû q plurimü. Aliæpotiones,medicamcta fubdititia ac purgatoria. Rhoé rubrù, amp;nbsp;vinacea,in aqua co qui to,amp; fanna tritici recétis in aquâ infperfa, bibendâ dato.
Aliud. Farina in aquâ iniedâbibédâ dato. Aliud. Mota rubi ficcato ac terito,amp; polent.i reccti ammixta.amboru ace-tabuli menfuram, in vino odorato amp;nbsp;aqupfo, bibat. Aliud. Terra nigrâfamiam in aqua tnt â, tali magnitudine bibendâ prçbeto. Aliud. Hypociftidc in vino bibendâ dato. AHud. Mala punica vinofa exfuccato,amp; polentâ cum fucco, fubaûa ficcato.Pofteatritâ in vino bibeirdam dato, Aliud. Baecas niyrti nigras tritas in aqua diluito,amp; polenta infperfa,biben das exhioeto. Aliud. Mali punici dulcisaflatidrac]imâ,in p vino tritâ bibendâ dato. Aliud. Triticû amp;nbsp;ordeü torrefa-da,trita,amp; ad farinam redada, in vino nigro bibendâ dato. Aliud. Mali punici dulcis internâ partc,pari aqua ammixta bibendâ dato. Aliud. Cicutæquantûtribusdigitisappre-hendipoteftjcum aqua bibendu dato. Aliud. Farine tritici recétis,amp; gypfî, æquales partes mixtas in aqua bibédas dato.
Aliud. Mali punici dulcis corticc ac coriu,in vino bibendu dato. Aliud,fi fanguis ex vteris fluat. Vitreis folia in vino nigro bibendâ dato. Aliud,ad fluxuac dolore. Rofmarini radicé in vino bibendâ dato. Alias item potionesad vteros babes. Cedri frud’,fefeli,cuminü Acthiopicû.cafîæfrudii, iuniperi baccas,milifi,Ientifci frudû, nigellâ,dauci radicé ac feme. Aromata veto,thymûjthymbrâ,cricen,bypericu,papa-ueraloum,
-ocr page 553-ÖE NAtVRA MVLIEBRÏ. tji
À üer album,crcthmi rad) ces ac fernen, maluæ radices, mcrci/-rialis femen,amp; folia, vrticæ femé,faluiam, populum nigra,di-ôainnum,pfeudodiâanini!,amomum, cardamomû, beleniu, atiftolochiam.caftorium,adiantum,dracontium,peueedanû, lutæfolia ac fernen,apijfemé,fœniculi feme, bippofelini fernen amp;nbsp;radices, hippomaratbri fernen amp;nbsp;radices, ftruthij fernen amp;nbsp;radices,hyflbpum cilicium,irionem,pæc)niarti, palaces. Quodcunquchoruravolueri$,amp; cunialtero permixtii,amp; per ie in vino aut aqua proUt volueris codii, exhibeto biben dum. Conimoda funt amp;nbsp;putgatoria,amp; que dolores fedant.
Maluæ radicem in aqua dato. Aliud. Pæoniæ fernen modico cedrino oleo ammixto,in vinobibendii dato.Et vtC j rorum dolores fedabis. Aliud,quiimvtCiltfuffoc.stint. Ca ilorium conyzam in vino albo bibenda dato.Si vdro ad na res accciferint.cnidij interna partem albam,mclle ammixto, naribus illinito. Aliud fedans dolores. Maluæ radicem, amp;fœniculiac cretbmi corticem , ex aqua bibenda dato.
Aliud. Stellas marinas nigras,8; brafficam milceto,amp; in vino odqrato bibenda pra’beto. Aliud. Myrrbæ obolos tres,cotiandri parum,refinam,pæoniæradicem cUminu Ae-thiopicuin, hæc trita in vino albo diluta ,leuifer tepefada bibenda dato. Aliud,quod fccundas expellit. Ricinira-dicem bibendam dato. A liud,fi ad cor allapfi vteri ftrangu larint, Viticis Sc. pæoniæ femen,in vino bibetidnrn dato. Appofititi.1 acria fanguinem ducentia. Cantbaridas quin-C lt;l!ic tburi ac myrrbæ ammiiceto, Sc glandulam longara ma-gnitudine gallæ formato,S: lanaobuolutilinteo albo circii-dato,amp; vngucto Aegyptio albo aut rofacco madefadä appo nito. Aliud, Bupreftimfiparua fucrit,totä,fi naagna.dimi diä,ad predida ammifceto,amp; codé modo apponito. Si vero molliotibusvti vclint,buprcftidas in viiium mitte,amp; cuminu Aethiopicü,amp; fefcli,ac anifum addito ac feruefacito.ad decé vero bupteßidas,*acetabulü olei ammifeeto, reliquis omnib* æquali pottionc acceptis. Ammifeeto etiä myrrbæ ac tburis parü.Ex hoc pugillu accipito,amp; velut priote glandulä fubdi-to. Aliud. Nigellätcritocitmene.amp;vinofubadäinglan-dularedigito.acvtere velut fuperiore. Aliud. Pbiliftiü eoz dé modo prçparatü apponito. Aliud. Telephiü eodé mo-dop.quot;eparatü fubdito. Aliud. Anemonx folia trita'linteó cxcipitö,’
-ocr page 554-HIPPOCRATIS LIBER
excipito,amp; myrrhjE parum ammifceto, Sc codé modo vtitot. P Aliud, quod fanguinem ducit. Glandern Acgyptiamte-rito,amp;fulïnuni vnguentum quodcftin terra Aegyptiaaddi to,amp; aquadiluta, aclanainuolutaapponito. Aliudbilé pur gans. Cucumeris fylueftris medullam tritam,ac melle fuba öaro,amp; ad glandis formam redadi apponito. Aliud. Co locy n thidi s fylueftris internam partem terito,amp; melle fuba* ttam codé modo fubdito. Aliud. Elaterij potiones qua» tuor,adipe anferino amp;nbsp;caprino,amp; mify ammixto, in glandu-lam formato,8t in linteo apponito. Aliud. Thlafpi tritu, amp;nbsp;melleimbutum apponito. Aliud. Foliorum fici fame deradito,amp; elaterij potiones duas ammifceto,amp; nitri tatun-dem.mclleque fubada apponito. Aliud,ft vteri inflamma- j ti fuerint. Nitrum rubrum , ficus pinguedinem internam, vtriufque pares portiones tritas,amp; ad gallç magnitudiné ef-formatas fubdito. Aliud. Cumini folia cum vino trita,in linteo fubdito. Aliud. Radice albä terito,amp; riielle affufo feruefacito,amp;glâdulâ inde fadä fubdito. Aliud. Sucdifib phij,8c ficii,miita in glandé formata apponito. Aliud. Cu cumeris fylueftris fernen tritu eodc modo. Aliud. Fcltauri, nitrii rubrum,netopon,cyclaminü terito.St de fingulis gallx magnitudinem,de cyclamino vero plurimü,melli ammifceto 8c apponito. Aliud. Cyclamini caput purgstum,in aqua tritumaclinteoilligatum apponito. Aliud. Myrrham,fa lem,cuminum,fel tauri, ha:c melle fubada ac linteo excepta
^fubdito. Aliud. Grana cnidia triginta deligito, 8c tria p 1 ndici pharmaci oculorum , quod piper vocatur, 8c alia tiia de rotundis.Hæc tria in vino veteri trita,8c oleo dulci diluta ac fubada.lanaq; except.! fubdat, 8c vrina eluatur. Aliud.
Tithymali fuccum melle fubadura,ac linteo exceptum ap ponito. Aliud. Scillæ radicem longitudine digitorum fex fumito, 8c duobus digitis lana obuolutis fubdito. Alia mollientia,à quibusaqua purgatur,8c fanguisacmenfes du-cuntur.fi non diuturni fuerint,8c os vteri mollitur. Narcif* finum,cuminum Aethiopicum,thus,abfintliiuni,cypemm:a-liorum quidem fingulorum æquales portiones fumito,narcif fini vero partes quatuor.Hæc trita 8c in glandulam efforma-ta,!inteoque crudi lini excepta apponito. A liud Cycla-minum magnitudine tali, 8c floreinærismagnitudinefab« terito.
-ocr page 555-DE NATVRA MVLIEBRI. ijj
A terito.melle fubigito, amp;nbsp;efFormatam lune glâdulam fubdiio. Aliud. Pulcgmm.myrrhanj,thus,fel fuillum,melle fubigi to,amp; in glandulà efformata (übdito. Alia acerba. Rhoeia rino nigro lûbaâum apponito. Aliud. Cnicum codent modoprzparaturn fubdito. Aliud. Loti ramenta eodem roodo apponito. Aliud. Rhoem melle ammixto lübdi-to Aliamollientia. Sulphur,adipem.vitellumoui,fai;^â, tnellefubige,amp; tepcfaila inlana fubde. Aliud. Pmgue-dinera anferis, adipem ouillum, ceram albam, refinam vn-goentumrofaceum.tenui linteo excepta appone. Aliud.
Medullam cerui amp;nbsp;adipc liquefacito, Si in lana apponito. Aliud. Adipem ouillumaut caprinum,amp; oui candiJum, 5 rofaceo vnguento fubadlum, aclana cxceptiim apponito.
ad cluendos veteros infundiîtur. Groflbs hybernoi in aquam milTos ad Icntum ignem coquito,amp; oleo ad deco-ûum afFüfo eluito.Deinde vero malicorium,amp; gallam,amp; loti ramenta,in vino acerbo coquito, amp;nbsp;hoc excolatum infun-dito. Aliud. Feceravinicombuftain in aquam mitte, amp;nbsp;poftea cuin aqua collue.dcindc malicorio,myrti baccis,folii» rhois in vino coûis,vinum eicolatû infunde. Aliud. Lett tifci,faluiæ,hypenci folia,in vino nigro coquito,ac infundi-to. Aliud. Si quidin vteris fueritexulccratum. Butyrû, thus,myrrham,refinçparum,infunde. Aliud. Porruinin aquacoquito, amp;nbsp;excolatam aquam ad vinum ammixtam in-fundito. Aliud, Sambuci frudum,anifum,thus, myrrhâ, C vinum,fumitoamp; horum fuccuminfundito. Aliud. Braf-ficam in aqua coquito,amp; in brafficçfucco,mercurialc coquito,modico Uni femine adieâo.St poftea cxcolatum infundi-to. Aliud. Myrrhæacetabulum,thus,fefcli,anifum,fcmen lini,netopum,refinî,mel,pinguedinem anferis, acetum albû Aegyptium, horum fingulorum æquales portiones terito, amp;nbsp;in vini albi heminis duabus diluito. Si poftea tcpida’infundi to. Aliud, Mercurialem in aqua coquito acexcolato,amp; myrrhç acetabulum,thuris,nctopi,finguloruin çquas portio' nesammifccto,ac tepida infundito. Aliud, Saluiam de hypericurn in aqua coquito, acinfiindito. Aliud, Sam-huci fruâû,amp; lauri baccas,æquis portionibus in vino coqui-to,deinde vinum infundito. Aliud, Pulegium in aqua co-quito,!i oleo ad aquam affiifo immituto. Aliud, Pinguc-
C dinem
-ocr page 556-HIPPOCRATIS LIBER.
dinem anferis, amp;nbsp;refinam, colliquefaâa infundito. AliuJ. D Butynim, oleum cedrinum modicum, cum melleliquefa-
cito,amp; tepidainfundito. Aliud. Cyperura,run£Ürotun-dum odoratû,£âlamum aromaticü, pari portione myrrhç am mifceto,amp; cumliisSilÿmbriûin vino coquito, ac infundito. Aliud. Semen api j,ani(i, fefelis, nigellä, in vino coquito ac in^^ndito. Aliud. Cedrii creticä in vino codam infunde. Aliud. Bryonia albä amp;nbsp;myrrbä,in aqua diluta infiide.Aliud. Argent! florem cum vino amp;nbsp;aqua infunde. Aliud. Ela-tenj potiones duas aqua dilutas infunde. Aliud. Cucur-bitasliuecolocynthidas fyl tieft res duas,in vint aut ladis codi heminis quatuor madefacito, cxcolato, ac infundito. Aliud. Cucumeris fylueftris mediillam palmi paruinwgni- ® ludinCjin aquæ heminis quatuor coquito, amp;nbsp;melle ac oleoaf fufo infundito. Aliud. Radicis thapfiæduas potiones,amp; tnelac oleum.in duabusaquæ heminis diluitoac infundito.
Aliud. Veratriduas potiones in duabusaqu.'c heminis tepidæ infundito. Aliud. Thlafpios acetabulü melle ad-niixtOjin duabus aqu.t heminis diluico,ac tepide infundito.
Aliud. Cucumeris lylueftnsmagnitudincm palmi parui,in a^qux heminis quinque coquito,amp; melle affulö infundi to. Aliud. Grana cnidia fexaginta,oleo amp;nbsp;melle diluta infundito. Aliud. Si natura pituitofa fuerit. Cneori potiotiem tritam,in aqiic mulfe hemina Aeginæa diluito,ac infundito. Aliud Si biliofa fuerit. Daphnes potionem j, odoratæ illius drachma: pondus, fcaminoniæ potionem, te-rito amp;nbsp;in aqua: mulfæ.aut aquæ vuç paifæ hemina A ttica di-liiito. Aliud. Daphnoidis potionem eodem modo. A fl biliofa fuerit,h.æc infundeiSi vero pituitofa,grana cnidia ele £1.1,8: fucci tithymali potioneminfundito. Similiter etiam cneoro, Sc peplo, vtrifque his vti oportet. Immittito autera cum infufo non amphore quim duarum heminarum. Suffi lusporrA funthæccontufa. Gallam fuffito. Aliud. Ramenta loti ad olcæ folia fîcca contufa mifeeto, amp;nbsp;oleo fiiba-£la fuffito. Aliud. Primas fübiicito,amp; ordeipaleis hu-midis infperfîs fuffitum facito. Aliud. Super ampho-ræoleariæoperculoftœbcnincendito. Aliud. Cupreffi ramenta fuffito. Aliud. Scammoniam ,myrrham ,tlius, vnguentoaffufo fuffito. Aliud. Bitumen, A ordei paleas mifeeto,
-ocr page 557-DE NATVRA MVLIEBRI. »54
A mifceto,ac addita pingucdine phocæ fufFito. Aliud Fra-xinu[n,cupre(ri ramenta, cypeti radicetn, vnguento rofaceo fubaâa fufiico. Aliud. Calamum, cyperum, bryoniaro, mufcum , arboreum, apij fernen, anifuni, limul inixta Sc vti-guento rofaceo fubaôa iufiito. Aliud. Rcfinam ficcana cineri feruido infperfam fuifito. Aliud. Cinamomum, inyrtàain,caCa^paribusfinguiaportionibusfuirito. Al^d.
Crocum ammixta myrrha mufeo,aquali ciim croco portione fuffito. Aliud Calamum,cncorum,crocum,folia rofarum rubra fuauc olentia trita amp;nbsp;ficcata ad crocum am tnifceto,amp; ftyracem dimidia croci portione addito.Hac tri-la inixta amp;nbsp;ficcata, melle codo modico fubigito. Horum ve J roomniumfuiFitusfitoboli Attici pondus. Suifianturau-tem fuper Itercore bubulo. Formetur autem flercus velut a-cetabulum oleatium, habeatque fundum tenue, Sc fit fic-cum. Ignis autem fit fatmentitius, in quo ftercus iaceat, ic n illo millier infidens conted.a fufftatur. Aliud. Galbanum,refinam, mannam, vnguento rofaceo fubafta fuffito.
Aliud, Panacisamp; cuprefli ramenta , vnguento Acgy-ptio albo fubaéla fuffito. Aliud. Cinamomum ,nardum amp;nbsp;niyrrham vnguento rofaceo imbuta fuffito. Aliud. Viols alba: fernen, cedri ramenta, amp;nbsp;galbanum, melle fubadba fuffito. Aliud. Stercotiscaprinipilula$,amp;leporis pilos, piöguedinephoc.rfubada fuffito. Aliud. Coagulipbo-«æpelliculam contufana ac tritam, amp;nbsp;fpongiam, amp;nbsp;mufcum £ arbottum, trita fimulmixta,atque phocx pinguedine excepta fuffito. Aliud. Stercus caprinum,amp;. pulmoncm pbo-cx,ac cedti ramenta fuffito. Aliud. Stercus bubulum.cc dri ramenta,amp; bitumen fuffito. Aliud. Spinæ Aegyptix fruäum, amp;nbsp;cedri ramenta, 8c myrti ficca: folia*. Hæc trita 8c vnguentomollifubaéla fuffito. Multaveroaromata invn-guentii iniicito, Aliud. Vinacca tufa trita ,amp; cedribac-cas,8crefinampinus,fimulmixta 5c paffo coâofubaâa fuffito. Fomenta. Stercus bubulum centufumae cribratum,a-ceti dimidi.a menfura, 8c de cofli erui dimidia adic£ta,lcni-ter pro fomente adbibeto. Poftqiiam autem fomentiim ad-bibueris.lcnticulxdecodumbibendum datoacrciiomen-dum. Etfatinam forbendam ,acvinuminfuperbibendum. Poftridie vero granum cnldium dcuoiandum cxEibetO. S e-
C i) quenti
-ocr page 558-HIPPOCRATIS LIBER
quenti die quod vrinam ciet,hoc fcilicet. Ciceris albi partes D duas tritas,rue palTç tertiain partem,afFufa aqua ad diinidiat coquito,deinde excolatain aquam per nodem fub dio expo nito,amp; poftridie bibendain dato. Et de cætero faluiamacli-ni fernen,polenta ad ambo ba:c ammixta,bis per diem in ri-nidiluti heminis quatuor dato. Aliud. Oleilierainasdi mii^s tres,foliorum fambuci manus plenæ menfuram. Hart coda in cratercm calidum fundito, amp;nbsp;per teftas calidas im-milTas fomentum facito, muliere in fella collocata, ac vefti-mentis cooperta. Aliud. Foliorum fambuci manus plenæ menfuram , amp;nbsp;myrti tantundem in aquam milfa coquito, amp;nbsp;ad eicolatâ aquam, ordei paleas iniicito, coquito, amp;nbsp;lin-teo cxcipito.ac cum lioc fomentum facito, prout maxime ca E lorem ferre poterie. Aliud. Acetum,oleum, aquam, mcl, hæc mixta raide feruefacito.deindeaccepta relîcacapiente congium,aut rtriculo ex tenui corio fado,infundito,amp; pan-niculolaneo obuoluto, foueto. Qmim autem tepidusfadus fuerit panniculus, alium obuoluito. Aliud. Pini corti-ccm,amp; rhois folia in aquam conicda fortiter coquito : amp;nbsp;in cxcolata aqua ordei paleas coquito, oleo affufo. rbi rero fî-mulcoxeris lintcoexcipito, ac foueto. Aliud. Loti ramenta amp;nbsp;cupreifi,aqua amp;nbsp;oleo affufo coquito.Dcindefimut coda lintco excipito,ac foueto. Alind. Aromata in aquæ chœnieem conicda coquito. amp;nbsp;in excolata aqu.i furfures tri liceos coquito,amp;foueto. Aliud. Eodem modogallam contufam, amp;nbsp;rhamni corticem in aqua coquito. amp;nbsp;cum aqua J furfures triticeos fubigito,acoleû ammifceto.Pofteafemiaf-fatum panem duos cîiœnices habentem facito,linteoque ex/ cipito, ac foueto. Aliud. Bralficam amp;nbsp;porrum decoqui-quito,amp; cum fucco eodem modo fomentum facito. Aliud.
Ordei paleas coquito,olco affufo,amp; linteo excipito, aefo ncto. Aliud. Solanumamp;oleæfolia coquito,amp; eodemmo dofomentum facito. Atque bæcfanè,fîqüidem humidis rti rolueris,proforaento reluticripM funt adîiibe. Si rero fîccis,pancs parato amp;nbsp;exaifatoSiSt femiaifitos, amp;nbsp;cum bis foueto.Sed amp;nbsp;teftiscalidislinteo inuolutis foueto,itemque eum ipfislinteis calefidis. .51 cumlenticulisraffs teffaceis, feruente aqua infufa, Apponito autem ad pedes. Aliud.
Iridis radicem tundito ac coquito, amp;nbsp;eodem modo foueto. Si-aqua
-ocr page 559-DyE NATVRA MVLIEBRI. 155
A to. Si aqua in vteris gignatur , menfes pauciores fjunt, amp;nbsp;Kenfet détériorés,amp; per longius tempus,amp; prçgnans eft Temper per quänd« duos menfes, aut paulo amplius. Quum autem hoc tempus pauderet. aduenerit,amp; corrumpit, amp;nbsp;aqua multa in ipfa gignitur. huic Medelii. autem lac bibédum dare oportet, amp;nbsp;peplum, mecona didu, donee fœtus moucri inceperit.Plerunque veto ante hoc cor/ rumpitur, amp;nbsp;per abortum extruditur, amp;nbsp;vteri fanguinelt;ia-nant. Hæc autem patitur nihilo inagis ex laborc, quim ali-ter.Hoc autem cognofeere poteris quod hydrops ineft, ex digiti contadu.Comperies enira ofculum ipforum gracile,amp; oblcuratumac plenum humiditate. Si vero non circa initia, feddum iam mouetur, feetus ipfi corrumpatur ac fufFocetur, g tunc amp;nbsp;venter imus intumefcit,8e ad contadum do let, velut vlcete præfente.Se febris ipfam ac dentium fremitus corri-pit.Et dolorem habet acutum amp;nbsp;vehementem, circa puden-da,imuin venttem,8e lumbos,amp; laterum mollitudinem ac co xendices.Quum fic habucrit,calida ipfam lauare oportet.Et quaçâtte dolor hæferit tepefadoria adhibere,experimento fado de co quod maxime admittat. amp;nbsp;pharmacum deorfum purgans bibendum dato.Interpofito vero tempore quantum tibi fufficics elfe videbitur, amp;nbsp;collutione fada,amp; fométo ad-Kibito, cyclaminum apponito,ita vt melle fubadam ,amp; lin-leoexceptam deliges, 8c ados vterorum apponas. CuprelTi eiiam ramenta in aqua madefada, eodem modo apponito.
Vetum hxc breuiore tempore , 8c per longius temporis in-
C terualluna, quanto magis mordent 8c exulcerant. Etfpecil-lum ftanneum paratum immittito , 8c digitum eodem mo-do.Potiones quoquebibendas dato, experimentum fa'ciens quas libérer admittat.8c cum viro dormiat, maxime opportu no tempore præfente.Si enim genituram conceperit,8c prçgnans fada fucrit,ac pepererit.fubexpurgantur 8c quæ prius inipfafuerant.cumipfopuerperi) purgamento.Atq-, fic ma- Vteri du-I xime fana fieri poterit. Si iudurati fuerint vteri, 8c os ip- ritiei.
forum afperum fit, amp;nbsp;menfes occultantur. Quum vero ap-, paruerint,velut arena funt. 8c genitura hoc tempore non fit.Siveroetiain digito contigeris, afperum comperiesos vterorum. Quum fic habuerit, cyclaminum terere oportet. Cur alia amp;nbsp;falem ac ficum crudam ammifeere, 8c cum melle efforma-ta appotiere. 8c fomento adhibito , purgatoria infundere.
G iij Edat
-ocr page 560-HIPPOCRATIS LIBER.
Edat autein mercuiialem, amp;nbsp;brafficas codas, ic fuccum for- p beat, amp;nbsp;calida lauetur. Si indurati fuerint vteri, amp;nbsp;menfes occukantur,amp; osipfonim conniuet.amp; nö concipit.Quumfic habuerit.fi digito contigeris.comperies os afperum, amp;nbsp;digi-lum non intromittit.amp; tebris ipfain corripit,ac dentiumfre-miCüS.Et dolor habet imum ventrem, amp;laterum mollitudi-nlt;^,amp; lumbos. Patitur autem hæc, C foetus in ipfa corru-ptus fuent putrefadus. Qinbufdam vero etiam expartu coa tiiigit.S.vpe etiam aliter. Quum fic habuerit,miilta calidaip fam lauare oportet.Sc fomentum adhibcre.Qinim autem re-cens lota aut fota fuerit, immiflb ïpecillo os aperito acdila-tato,amp; per digi tuin eodem modo,amp; velut in priorcfcriptum cftapponito. Etpotionesfimilitcrbibendasdato.amp;eodcn) £ ■
Vteri lid inodocurato velut priorem. Si vteri ad latus allapli fue-l4t*dIUp/ï rint.turiis detinet,amp; dolor fublatu$,amp; vterusdurus velutpila infidet.Sc ad contadum dolet velut ab vIcere.Et contabe-fcit,amp; videturperipneumonia cfTe.Äe conuellitur,amp; gibbo-fa fit.Et menfes omnino non apparent. Quibufdâ vero prius conlpcdi,euanefcunt. Tuneautem fientes,debilesfuntae pauci,aut détériores quàm antca.amp; genitura nó fit hoe tem-
MeieU pore. Quum fichabuerit .pharmacum deorfum purgansbi-bendum dato, amp;nbsp;co epoto, multa calida ipfum lauato. amp;nbsp;et tepefadoriisquod maxime admittit adhibeto . Sraquibui fanguis purgatur ea apponito. amp;nbsp;lini feinen toUuin', tufum ac cribratum, amp;nbsp;peplum album, Sc falmam cura polenta te-nui, Sc cafeum caprinum, fordibus Sc falis muna deraüsibxc mifceto, vt cafei fint partes dux, reliquorum vero vna ; polenta autem fit antiqua non falfa, Sc ieipnæ in vino bibenda dato. Ve/peri vero cyceonem crafiiim melle afFufo exhibe- i to, amp;nbsp;expotibusquemcunquelibenteradmifcrit bibendum dato. Et frequenterfomentum adhibeto. Calidam veroaf-pcrgito.amp;perceratumlenitermollito.acàlateredetrudi-to.amp; latus ftfcialata deligato. amp;nbsp;lac bubulum quamplurimu ad dies quadraginta bibendum præbeto. Cibis autem vtatur quàmmollifilmis. Morbus bic vehemens eCiSc letbalis. amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
cSeiale- paucar etiamfi curentur iplam effugiunt. Si os vreroriim raran cen concludatur, force St velue groffus ficus. Et fi digito conti-tludilur. gcris, compcrics durum ac contraâum. Sc digituin non in-
Ifoinittit.iS; menfes occultantur.amp;geniturânonfufcipit hoe tempore.
-ocr page 561-DE NATVRA MVLIEBRÎ. tiS
A le«ipore.amp; dolor habet imum ventrem, amp;nbsp;lumbos, Sc later« mollitudinem.Quandoque etiam furfum proccdit, amp;nbsp;fuffo-cat.Qÿimfichabuerit.pharinacura deorfumpurgans bibé- Mrdeltf. dumpraebeto.amp; multa calidalauato.St quar os molliunt ap-ponito.amp; fpecillum immittito ac aperito, amp;nbsp;digitum fimili-ter.Jc calidain afpergito. Q^um autem molle faótum fuerit, eaquæfanguinem purgant apponito. amp;nbsp;ex potionibus ^a-to,experiincnto faâo quam libenter admittat. amp;nbsp;brafficam edat,amp;fuccameiusforbeat. Sivteriobliquifiant,etiam Vtfrdruni osipforum obliquum fit,amp; menfes ipfi nunc occultantur, oAliqidtitr. nunc prius apparentes cuaneicnnt. amp;nbsp;non fimiles fiunt, fed détériorés amp;nbsp;pauciores quàm antea. amp;nbsp;genitura non fit hoc
J iempore.amp; dolor habet iinum ventrem,amp; lurabos,amp; coxam, amp;attrahitipfani.Qu^umfichabuerit,pharm3cum infra pur- Medel/, gansbibendum dare oportet.S: calidalauare.acfouere. Vbi veto reccns fota aut lota amp;ierit,digito immiflb os vterorum corrigatac dirigat. Sc odoratorum fuffrtum admittat. Sc ex potionibus dato, iuita experiraentum quam libenter fufei-pit.Cibis autem vtaturmollibus.St allia edat coda ac cruda.
amp; cum viro dorm iat.amp; in fanam coxa decumbat.Altcri veto fomentumadhibeat.Morbus autédifficulter cedit. Siin- Vierer«« flati fucrint vteri,amp; veter attollitur ac inflatur. Sc pedes in- infini». t«mefcunt,amp;cauæ faciei partes. Color veto iuiucundus fit.
Ic menfes non fiunt.Sc genitura hoc tempore non fit, Sc an-hclatgt anxia niocret.amp; quum furrexerit, aut progrelfa fue-
Ç. IK, ered.T ccruicis fpiratio ipfara tenet. amp;nbsp;quicquid ederit aut btbcrit,ipfam moleftat.Sc gemit, amp;nbsp;magis ægrc triftatur quampriufquamcderet.Satpcvero etiam fuffocatur. Quum fichabuerit .pharmacum deorfum purgans bibendum dato. Medel/. amp;nbsp;calida lauato,ac fomentum adhibeto.lnterpofito vero tc pore quodam, apponito ea à quibus purgetur, acnon mor-deatur.Frequentiffirae vero totum corpus foucto.Tunc autem amp;fub pudenda odorata fuffiantur. Sub naresautemgra neolenti3.amp; potioncs dato qua: vterospurgant, S' ad locum compellunt.Et Mercurialem edat. 8c lac bibat,velut de latere didum eft.Morbus autem noneltdiuturnus. Si fingui- Grumiftn nisgrutni invterocoierint, os ipforum velutcruo plenum guinisin fit.amp; li attigeris,ita habere deprehendes.Sc menfes non fiut. utera, Ncquegenituraretinctur, quàm diu fie habuerit. Quum
G iiij igitur
-ocr page 562-HIPPOGR.ATIS LIBER.
MnieUgt; jg’tnr ita babuerit, cyclamini corticem detrahito, S: allium, D amp;nbsp;falem, Si ficum , amp;nbsp;mcllis paruin tcrito ac permifccto, Si glandulam bine formatam ad vterorum os apponito. Si. alia vteris conuenientia médicamenta fubdito, quæ videlicet a* cria funt ac ccrrodunt,amp; à quibus fanguis purgatur,amp; dep» tionibus dato cas quæ vtetos purgant,amp; omnia circumradi* to.^ veticæ pellicula fiue cuticula digitis obuoluta , os rte-rorum deradito. Si obtorti fuerint vteri,amp; menfes non torii. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“O'* ™ânet intus,amp; dolor habet imumve-
trcm,amp; lurobos, Sc laterum mollitudines, amp;. fi digito conti-gerisjos vterorum attingere non poteris,nam fortiter fecef-
Ctiritti», Qd“'” nbsp;nbsp;habuerit, ph armacum bibendum date oportet,
à quofurfumacdeorfumpurgetur,magi$ tarnen deorfum, j amp;nbsp;os ipfum ac vteros quàm maxime fouerc, ac calida lauarc bis in die.amp; de potionibus dato quam libeter fufeeperit pro expcrimento.amp; viro condormiatfrcquentifiîme, Si. braifi-
C«m uteri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commoti in loco non manfcrint, quo
sw/ice Ri P'^°^âpfi fuerint dolores exhibent,amp;inconfpjcuifiunt.Qui-p ' doque veto eminent, velut fedes prolapfa. Et quum qiiidem fupina decubucrit,in loco manent. Quum autem furrexerit, MfdeU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inclinauerit,aut alias fe commouerit,exeuut.Sepe re-
ro etiam quietem habent.Hanc quàm maxime quiefeere o-portet,8c non moueri.amp; leâum ad pedes altiorem ftatui. Sc iifdem vti,velut in fuperioribus. amp;nbsp;cum acerbis infufis con-fpergete. amp;nbsp;graueolentia fufflre. Sub nares autem odorata. Si malum punicum in medio pet vmbilicum perforato, amp;nbsp;in f ipfo picem qu.Tmaxime congruatcum vino tepefacito,amp; non valde premens quàm penîtiflîme apponito . Quum autem quid appofueris, lata fafei.a eiceptum ex lumbis deiiga-to, vt ne dilabatur, fed maneat Si faciat quod expetitur. Si peplum cum cafco,amp; polenta, bibendum dato, velut in alla-pfu ad latus ditfum eft. amp;nbsp;ex potionibus quam maximead-miferit bibendam præbcto. Cibis autem niolbfllmis vtatur.
_ nbsp;nbsp;, . amp;nbsp;cum viro quàm maxime dormiat. Sibiauerit osvtero-
rum roagis quam folet, menfes piures hunt, amp;nbsp;detenores. Si humidiores, amp;nbsp;per longius tempus . Si genitura ipfam non contingK,neque intus manet, fed rurfus foras elFunditur. amp;nbsp;fi digito contigeri$,os vterorum hians coniperies. Si impo-tentia ipfam corripit præ menfibus. Sc febris ac rigor. Si dolor tenet
-ocr page 563-DE NATVRA MVLIEBRI. 137
A lor tenet imum ventrem,amp; lumbos,ac lateris mollitudinem, patitur auté hæc maxime,fi quid in ipfa fufum fuerit,amp; cor-luptum cóputruerit.patiuntur etiam ex partu. amp;nbsp;alia? aliter. Q^um fic habuerit,pharmacii bibendum dare oportec,à quo furfum purgatur.amp; quum dolor habuerit,tepefactoriaappo-nere,amp; calida lauare,amp; interpofito tempore, per infufa col-luere,velut fcriptum eft in priore. amp;nbsp;de potionibus dare qua libentilfime fufceperit.amp; fufFrre quæ ficcant.Edat autem pb-lypos amp;nbsp;mercurialem. Si leuigati fuerint vteri, amp;nbsp;menfes plures fiunt,amp; détériores,amp; humidiores,acfrequenuorc$.amp; genitura intus nonmanet,fed rurfus exit. amp;nbsp;fi digito conti- ‘ geris, comperics os leue . Et impotentia ipfam corripit præ
B mcnfibus,amp; febris ac rigor.Sc dolor imum ventrera,amp; luni-bos,ac lateris mollitudinem,maxime fi quid in ipfa corruptu
Cum uteri leuigati fuerint.
coinputruerit,amp; eipartu,amp; alias. Quumfic habuerit,curare oportet vbi dolor habuerit,velut fcriptuin eft in priore. Si vteri ad ventrem nutauerint, dolor acutus amp;nbsp;venenicns co-xendices,Jc lumbos.ac laterum mollitudinem habet.Et crus claudicat.Q^um fic habuerit,pharmacum infra purgans bi-bendum dare oportct,póftridie veto fuffire hoc modo. Ordci chocnices duas,amp; oleç folia probe contufa,amp; gallam cö-tufam ac cribratim, iL hyofeyami tertiam chocnicis partem, Hæcmixta,amp; olci hetnina dimidia affiifa, e(formata, tn olla per dies quatuor,ter in die fuffito . Noftu vero lac bubulum, amp;nbsp;niel,amp; aquam bibat. amp;. calida lauetur. Si ad caput con-C uerfifuerint vteri,(ignum hoc eft. Venas in nafo ßlt; fub ocu-lis dolerevidetur.Hanc calida multa lauare oportet, ctiam in capite,lauro amp;nbsp;myrtoin aqua incoais.Sc caput vnguento roraceoillinatur.amp; odoratafubterfufRantur,amp; bralficam e-dat,amp; fuccum abforbeat. Si ad crura amp;nbsp;pedes conuerfi fue rint,ex hoc cognofees. Magnis pedum digitis cöuellitur fub vngues.Et dolor crura ac femora tenet. Quum fic habuerit, multa calida ipfam lauare oportet. amp;nbsp;fomentum adhibere quod maxime libentcr admilêrit. amp;nbsp;fubterfuffiregraueolc-tia. Et vnguento rofaceo vngere. Simulier cibum auer-fans vteros doleat,amp; febris ipfam ac rigor corripiat, pepli al bi quintam dimidiæ chœnicis partem,amp; feminis vrtic.-v tan-tundem,Jc cafei caprini rafi dimidiam chœnicem,fîraul cum vino vetere mollito, deinde coda forbenda dato. Si ex
partu
Hedelit. Cum uteri in uentre udgontur, Hedelu.
Cum Uteri cuput uei xant. Kedele,
Cum uteri crurt pedes nio/ leßant.
Cü cHifd/ flidium ob uulua dof lorem ob/ re^it.
HIPPOCRATIS LIBER.
fttmflu«!’ partu fluxus corripiat, Sc cibi in ventre non maneant, vuam D pojl parti paifam nigrana, St mali pnnici dulcis grana trita , St coagu-nexat. lum hocJi, vino nigro diluito ac vtitor,ita vt cafcum capri-MfdeU. nuna derafum,amp; polentara tritici torrefaftana adiicias, St be Sa/iguinii netemperatabibenda ptæbcas. Siexpartufanguinetnvo iiomitui. matjhepatis fiftula fauciata eft. St dolor ad vifcera procedit, MedeU. amp;nbsp;jpr conuellitur. Hanc multa calida lauarc oportet. amp;
tc^fadoria quæ ma ximc admiferit adhibere, St afininü lac bibendum ad dies quinque dare. Poftea vero vacc« nigr« lac bibéd um præberc.ita vt fine cibo degat, ad dies quadra-ginta.Ad vefperam vero fefamum tritum bibat. Morbus liic CumdiH/ eft periculofus. Si mulier diu non concepit,menfibusap-turna tem parentibus tertia autquarta die, alumen tritum vnguento £ pore non dilutum, lana exccptum appono.amp; per tres dies appofîtum eondpiit. habcat. Tertia vero die fcl bouis radito , St ramentum oleo dilutum ac fuba£luHi,linteo exceptura apponito. Et tres di-Morlorü csappofitumhabeat.Scquentiverocumvirocoeat. Adv-uteroram terorura morbiim fedandnm , lini fciflï vna cumftipulapu-remediÆ. gillum tenuitertufum, in vino albo quàm iticundiffimoper nodem madefacito, deinde excolatum in ollula tepeficito, amp;in colauam raolliflïraim tindam apponito,amp; viciflîm furgimér prioredetradaaliamfubdito. Si vtcros purgarevoles,pri tautero- mum quidem ordeum oleoimbutum in prunisfuffireopot-r««. tet.Poftridie vero carnem ouillam coquere,cum ordei déco-dofub diopernodem cxpofito.Sit autem decodum ordei congij menfura, amp;nbsp;valde ipûs coquito. Vbi vero codjcfue- p rintjleuitcrtepidâs cdat,amp; iufculum forbeat. Poftridieautc thus St piilegium tritum, mellc fubadum St lana exceptum Cuin uteri ad triduum fubdito. Si vteri ad federn conuerfîfucrint, St fedem pe- feceflus fecedere prohibuerint,dolores habcnt amp;nbsp;lumbos, St tuât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imum ventrem,amp; ilia.Quum fie habuerit, calida ipfamlaua
rc oportet, St lumbos fouere, St graueolentia fuffire . St ap-ponere quæ purgant amp;impelluntipfos vteros.amp; bibenda çî rtuier dare ca quæ maxime admittit. Si vlceratum fuerit os vte-rerum «1/ rorum aut inflaminatum,myrrliam St adipem anferinum ,5i ee’-atur. ceram album,amp; thus, in leporispilisqiii iub ventre funtini-Cifeciu{.t feeto ac tcrito,amp; iii lana mollifiima apponito. Si fecundæ deredrre decedere non poiTint, ftatim quidem à cibo ubftincre opor-«ipc^ut. tet,Vincis autem folia trita in vino amp;nbsp;melle, oleo affufo te-pefacito.
-ocr page 565-DE NATVRA MVLIEBRI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjg
Apsfacito, amp;nbsp;heminæ menfuram bibsndam dato. SiinHam- Cum uteri matifuerint vteri, fambucifolia tenerrima in tritici recen- fhtmmef tiscraffiorefarina coquito,amp;leuiter tepida forbenda da- fcunt.
10. Si vteri tranfmoti fuerint, bederam ficcifliinaiu tri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
tara, Si hnceolo tcnui illigatam fubdito. Sc pingue aliud ni-biladhibeto.Bibendumveto dato triticuin tecens,amp;pe-plu ta tûftum, k faluiam, amp;nbsp;cyperum, amp;nbsp;anifum . Hæc^ti-ta viro diluta cutn furfuribus ordci bis in dic dato , pro vice dimidiam heminatn. St menfes conftituto tempore non fiant (braflicæ folia amp;nbsp;nitam terito ,poftea paleas ordei Cummen/ tbccnicis menfura madefacito donee flaccefcant, amp;nbsp;per no- M æ Öetn fub dio exponito. Mane veto in hemina inde eico-
J lata brafficam ac rutam diluito, amp;nbsp;affufo oleo conquaflato, amp;nbsp;bibenda dato, poftea polypum vino albo fuffocatum edé-duin dato,St vinum ebibendum. Si veto volueris, pifees o-doratiflimos coâos edendos dato, amp;nbsp;iufculum forbendnm.
Si ex feruido St fupcrficiario vlcere pudenda fuetint ex-ulcetata.myrtibaccis in vino coâis pudenda colluat.Etpo- Padenda fteanaali punici dulcis putamina in vino coquito, St myr- ulcerata. thamacrefinam fimul mixta vino diluito , St intindumin bislinteum fubdito. nbsp;nbsp;Sivrinxftillicidium corripiat.cu-
cumeris finecucurbitæ os St fundum refecato,Stlubieöa Slt;ra«gu-ptuna cucumim circumponito, St infperfa tnignem myr-tha ,mulierem fupet cucumim locato, ita vt fummam cucu-' metis'partem quim penitiflime in pudendum indat.quo va-I G plurimus in pudenda ttanfmittatur. Et expotionibus \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrinam cientibus ieiunæ aliquas exbibeto. Si ad cor pro- C“”* “**’■1
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;greffi vteri (uffocent, St non décédant, porti fernen tritum, petit.
1 St pulcgium,in aquæ cyatbis tribus.St aceii albi cy atbo vno,
St mellis tertia cyatbi patte diluito , tepefacito, St iciunx forbenda dato. Siexpartu.autabortu, rigor cotnpuit,iu- Rigor J '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nipeti fruäum St faluiamfimultriia,in aceti albi cyaibo di- partit.
1 luito, St vini albi diluti pocul.im affundito, verfato ac ftatc ' finito .Mane veto excolato , St tepefadum bibendum da-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sivietiinflatifuetint ,5t (î veniusin vteto bat St do- Vterori
y lot,faluiam St cypetum tufamadefacito pet noQem ,5t ma- ir.fUtio. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne excolato,St putfi cremoré in ollamfundito, tritici tanna
ctaffiote adieâa, St aceti albi cyatlio affufo , St fucci filpbij . in^^ttitudine fab.x adàiia,8t coQa crudius foibenda dato.
! ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si in pu-
-ocr page 566-ttîPPOCRATIS LIBER
GrMetîé/ nbsp;nbsp;Si in pudendis graueolentia fuerit,amp; columella nafcatur, P
tilt in pu- Sc dolor habcat,dolorem quidcm fedabit apij lemen leiuns àundit. in vino datum. Graucolentiam vero, anifum eodem modo vlcernin datum.Columellam vero refecare oportet. Si vlcera fiant fudfndif. in pudendis,amp; pruritus cornpiat, oleæ Sc bederæ amp;nbsp;rubi Sc mali punicæ dulcis folia trlta in vino veteri dilue, amp;nbsp;poftea cawicm recentem foliis intege amp;nbsp;appone. Et habeat fiibdi-tam per nodem.Manc vero eximat,amp; myrtum in ytno déco
CeniturS quat,amp; ciim vino pudenda colluat. Si genituram non fu-camp;nonfu- fcipiat.menfibusfecudumnaturamfientibus,menibranaan-feipit mu- te vteri os excrcuit.Contingit ctiam ex aliis caufis. Cogno-lier. fees autem hoc,fi digitum admoueris,membranæ prçtextum
continges.Ad hæc medicamentum fiibdititium facere opor £ îet.Refinam itaque amp;nbsp;æris florem melle.diluito linteum ex his tindum penitifTime indito, filo ad extiemam partem dependente illigato. Quum itaque hoc exiluerit, myrtum in AnheliS- vino coquito.Sc cum vino tepido cluatur. Si anhelationes tioites. corripuerint mulierem,fulphuris magnitudinem fabæ,8c na-
fturtij tantundem, amp;nbsp;rutam, amp;nbsp;cuminum Aethiopicum, hæç trita amp;nbsp;vino diluta,ieiunîEbibcndapræbeto,Oportet autem.
Inflathin amp;nbsp;à cibis abftinere,amp; non frequenter edere. Si parions in-partu- nbsp;nbsp;nbsp;flata fuerit,hepar ouillum aut caprinum calido ciiiere obru-
tum,cdcndum dato racracius ad dies quatuor. amp;nbsp;vinum bi-
Lübi do- bat vêtus. Si liimbos doleat,anirum amp;nbsp;cuminum Aethio-liMnler. picumbibat,ôccalidalauetur,amp; fubcalidambibat. Simé-Mf/of ci fes non fiant, teftam craifam eiurito ac terito, amp;nbsp;origanum F nSfiint. in pinguedine anlcris coâam terito,amp; ad teftam in linteum Vteri cS- ammifceto,ac tepida apponito. Si vteri conclufi fuerint, dup, amp;nbsp;méfes non apparuerint,colocynthidem fylueftrem, amp;nbsp;fil-
phij femen,cuminum Aethiopicum,nitrum, falem thebaicu, adipem rhcnalem,farinam,myrrham amp;nbsp;refinam,Omnia hæç feruefacito, fimulque mixta ac trita in glandulam efforma-Vtrri cS to,amp; apponito. Si vteri ad vifeera conuerfi ftrangularint, uifeera pe vinum cedrinum, Sc cuminum Aethiopicum bibat. amp;nbsp;calida tunt, lauetur.amp;fubcalidam bibat. Si menfes non fiant, adipem Camp;méfes anfcris,amp; nctopum,amp; refinam,mulier lana excepta fubdat. nôfiunt. Si vero magis quàra conuenitprodeant fufînum, Sc riix Vteriirif linguam.in lana apponat. Si tranfmoti vteri aliqub allapfî rtioti. fuerint, ordeum decorticatum tritum vnà cum paleis fume,
Sc cura
-ocr page 567-t»E NATVRA MVLIEÈRI. ij,
A amp;nbsp;cuin cornu ceruino vino fubigc, amp;nbsp;hmc vtcros fuffito.
Si fecundæ decedere non poiUnt/œniculum vino ôc oleo ci ac melle feruefadum bibendum dato. nbsp;Si mcnies non ap- d* nS de.
pareant,amp; velis ipfos dctraherc,craifiorem tritici farinam amp;nbsp;tedunt. oïdeura coquito,amp; oleo afFufo edenda dato. Si inflamma- quot;Vteri ingt; tifuerintvtcri,cotyledonis folia,amp; porrum.incraflioretri- fiâmeli. ticifarinacoqiiito,amp; afFufooleo edenda dato. Simot^v- Vtvrimtf ten aliquo allapfi fuerint,amp; dolorem exhibuerint, oleæfca- ti. biem,amp; lauri ac cupreiTi ramenta, in aqua eoquito, Sc linteo exceptaapponito. Si vterus doleat,amp;adveficarafuerit yfterui dolot, porti fernen in aqua tritura ieiunæ bibendum præbe. dolitanf. .Si tepefafitoria adbibe. Si vteri prominuerint, lotos ipfos Vteri frS
B cum aqua tepida,amp; vino ac oleo illitos, rurfus intrudito, Si minenteii ex lambis deligato.St graueolétia fuffito. amp;nbsp;fi vrinam emit-icte non poterit,calida lauato ac foueto,amp; cuprefii ramenta fuffito.Etpotiones vrinam cientes bibendas dato. Si flu- Fluxur. xus fiat.aeerba fuffito, amp;nbsp;ftercus afini derafum, lanat lUiga-tumfubdito.Sitautemftercusficcum. Si in pudertdis vl- Pudenda ceta fiant,adipera bubulum illinito,5t apponito.amp; cura vino ukerofa.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in quo myrtus coda eft colluito. Si ex partu os vterorum Oi uteri
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuetit exulceratum,florem rofatum tritura amp;nbsp;vino imbutum ulceriUui.
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inpilis lepotinis apponito. 8t acerbis colluito. Si vtetos^ Vteri dot
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doleat.allij caput integrum, Stnitrum toftura ,amp; cuminum lor.
^2tito,amp; rrtelle fubaâa fubdito. Si calidalauetut. amp;nbsp;fubcali-
' dambibat. Si ex feruido ac fupcrficiatiovlccte pudenda C fuetintvlcerata,adipembubulum,amp;.butyrum,8t anieris adi-pem,acfufinumvnguentummifceto,amp;.exbispudendailli-
i nito.ït aqua tepida colluito. Si vteri afcendentes fuffoca- Vteri afeï rint ,funiculum lucetnarium accenfum extinguito , Si nari- denter. bus admoueto,quofuraum attrabat.poftea myrrbam vn-guento dilutam,Sc lana cxceptam apponito.Et refinam oleo dilutambibendamdato. Si fecundanon fecedat,cony- Secudund ïamttitarnlanaexceptamapponito.amp;.igneri in vino tritam fecedent
i bibendam dato. Si caput doleat,8t imum venttem,8tlum- Capitis do
1 nbsp;nbsp;nbsp;bos,bilis in vtetiseft.Huicitaqucpbarraacum dare oportet, lor.
\quod furfum aedeorfum purgarc poteft. Si calidalauare.St apponere quæbilem purgant.Et anifura ac nigellam vino di- Medica.. luito,amp;.bibendadato. Sifluxusoboriatur,cancrosfluuia- métaad-les in vino fuffocato,amp; vinum bibendum dato. 8t quæ ficcii uerfus fli»» fuïito^ «us.
-ocr page 568-HIPPOCRATl'^S LIBER
apponito. Si fluxus oboriatur,porri pugilluminD vino tritum bibcnduni dato . amp;nbsp;fleets Se aeerbis vtatur. Si fluxus oboriatur.muli ftercus eoinbuflum, tufumque ac cri-bratum.vino dilututn bibat. Reliquis autem eodem modo vtatur. Si fluxus oboriatur, amp;nbsp;iam diuturnus fuerit, fpoit-giam eombuftam ae tritam,vino odorato dilutam ,bibcdam
VteripMr déto. Se per fuffitus reficca .Se qux reftringunt appone. Si gatit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vteros piirgarcvelis,nitrum,euminum,allium,Se ficus terito,
Vffri do» nielle fubafta appotiito.Se ealida lauetur. Sc fubcalidambi lar. bat. Si vteros doleat,cyelamini radieem in vino ieiuna: bi Laffistiti bendam dato.Se ealidalauetur.Se fubealidam bibat. Silae tinffi re~ cxtindüm fuerit.reliqua quidein eodem modo curato,foeni-mtdid, culi verofemenbibendumdato.se radices fœniculideeorti- ( catas,ac butyrum fimul eoquito. Quum autem coüa fuerint, frigefaeito ac bibenda dato . Commodum cft etiamhippo-maratheum Se bippofelinum fimul coftum. Si lac extinöu fuerit,porrum tritum aqu.i dilutum bibenduin præbe. Se c.i-hda lauetur.Se porrum aebraffieam edat, fimulcoólis Cytiß foliis, Se fticcum forbeat. Si lac extinöumfueiit,faluiam, cedri aut iunipcri baicis adieftis coquat,Se addiffèifum, vi-num aiFundat, ac bibat. Se ad cætera farina infperfi addito-que bulbOjSe modico oleo affufo, edat.Et acri.i, Se acida, Se falla.ac cruda olera omnia vitet.Naflurtium vero in vino po turn cómodum cft.Nam lac purgat. Se ealida lauetur. Se fub-
Vt mulief calidambibat. Si velismulicrem pieegnantem fieri,ipfam 1 Se vtero.s purgato. poftea farinam ieiunæ edendam dato. Sc F j fiat. vinummeracuminfuperbibcndum.se nitrum rubrum, cumi nu,ac refina,melle fubad.i in linteo fubdito .Se vbi aquade-fluxerit,nigrospciros mollitorio.$ apponat.Se cum viro dor-miac. Si prägnantem faccre volesmulierem,ipfam Se vteros purgato. Deinde linteum tenuiflimum reficcatuni.ac inelle imbutiim in glandes eflbrmato , Se in fici fucco cm-ftos apponito, donee fuerint aperti. Poftea vero inagis intrudito. Vbi autem defliixerit aqu.a, vino Sc oleo colluta cum virodormiat. Bibat autem Se pulegium in vinocedri* » quot;Vtfxtit! no, quum viro coudormire volet. Medicamentum fettum i nt utero ex vtefis pellens. Cucumcris lÿlueftris fuccum potionis | expetla- mcnfura,in mazam confperfum apponito, vbi ad duos dies tur. antea ieiunauit. Aliud. Staphidis lyluefttis pugiHo’
dut»
-ocr page 569-DE NATVRA MVLIEBR.I, 140
A duos,in aqua niulfa dilutes, bibendos dato. Erperimen-tum fœcunditatis. Caput allij integrum derafum vteris ap ponito.Poftridic veto digitum immittat,ac coiitingens con-fideret.ticfiquidemolocritinde os, benehabetrSjnminus, rurfum apponat; Aliud experimentum. Netopum modicum in lana inuolutu apponat, amp;nbsp;confideret an per os oleat.
Aliafubdititia médicamenta. Scorpij marini tel,inIm» inuolutum, amp;. in vmbra ficcatum apponito. Pulegium uc-cum tritura,nielle imbutum in lana apponito. Cucumeri» fylueftris femcn,amp; teftam combuftam,vino fubaâam.cum pi lis leporinis,in lana fubdito. Alunien Aegyptium.lana in* uolutum apponito. Cantliaridas vino fubaftas,in lana fub-
£ dito. Herbam artcniifiam vino fubadam apponito. Ni-gellaminvinotritam,inlanafubdito; Aliudad rccense-tiixam. Vnguentum rofaceum amp;nbsp;ccram,in lana apponito.
Bulbion ex tritico,tritum amp;vino fubaétum in lana fubdito, Vini albi veteris fecem combuftam,amp; vino albo extin-ôam ac tritam, in lana apponito. Galbanum, netopum, 5c mify,cum vnguéto rofaceo,in linteo apponito. Elaterij po tiones duas,amp; fauum cum vino,in linteo apponito.Biityrutn alumen mellefubadum,in linteo fubdito. Scammoniac fuccum,amp; adipem,cum maza mifceto,amp; vino imbuta,inlin-teoapponito. Siconcipcrenolit,mi(ÿosfabæmagnitudi- Ttecenrl-’’cmaqua dilutambibendam dato , k per annum non con- piatmu-cipiet. Si periculum facerc vclis in mulicre, an praegnans lier.
C lit autnon,rubro lapide fine terra erythrea oculosfublinito. AncScffè Etfiquidemingrediatur pharmacum,prægnanseft,finmi- rit «per» nus,non. SiprægnantipudcdaferuidoScfuperficiariovl- mentum. cerefucrint exulcerata, amygdala tnta , amp;nbsp;medultambu- Pudëdafi lamin aqua coquito,ôcmodica farina adiefta,pudend.i il- ulcerop; linito.amp;baccarummyrtidecoéiocolluito. Sivirgoexla- fint. pidelabotarit,fernenradicis Aetbiopicæ.invino veteri ad dies decé dato. Deinde in aqua ad dies viginti.Jt bis in die multa calida lauato. Cataplafmata. Allium, pottulacam, apium,loti amp;nbsp;cedri ramenta, trita fimul mixta aqua mulfa di luito,amp; cataplafma bine fiftu impon'to. Rubi folia, myr-ti folia,fimul trita aqua mulfa diluito,5c poléta amhiixta fub-aâa imponito. Sambucifolia,myrti folia, terebinthi folia teacrrima,eod£ modo apponito. Loti ramenta, mori folia,
fimul
-ocr page 570-HIPPOCRATIS LIBEK
ßmul trita mixta,aqua diluta cum vua paffa imponito. Suf- D fitus. Ouiculæ aut caprae cornu tufum , Si ordeum toftum ac frefum, oleo fubigito ac fuffito. Cerui cornu, amp;nbsp;oliuai nondum habentes oleum,fimul trita mixta ftrffito. Rhoem rubrum, amp;nbsp;polentam toftam, oleo fubigito ac fuffito. Polentara,amp; ftercus bubulum, amp;nbsp;paleas, oleo fubigito ac fulFi-to^ Loti ramenta,54 rhois folia, amp;. cuprefli ficca: ramenta, vino nigro auftero fubada fuffito. Galbanum,mannam,amp; refinam,vnguento fubada fuffito. Capra: cornu, amp;nbsp;galli, amp;nbsp;adipem fuillura, ac cedriam fuffito. Terrain ex afinoru pedibus deradito,amp; ftercus afininum, cum vino nigro fubigito ac fuffito. Collutiones. Folia myrti, amp;nbsp;lauri, ac he-derx in aqua coquito, amp;nbsp;cum hac tepida colluito. Rhois, j gi mali punicæ, ac rubi folia, in aqua mulfa coquito, amp;nbsp;cum ea ex cola ta colluito. Sambuci Sc lentifci folia in aqua coquito,amp; excolatam leuiter tepidam infundito. Fœniculi Sc braffica: radices tufas in aqua coquito, oleo affufo. amp;nbsp;poftea cumexcolatacolluito. Oenantlicn,5c cyperum,5c vuas palfas, in aqua mulfa coquito, ac colluito. Malagmata.
Maluam 5c fœnogræcum in aqua feruefacito, 5c cum excolata aqua leuiter tepida colluito. Cupreffi ramenta 5c amaraciijin palfo aqua temperato coquito,ac colluito. Ser-pillum 5c violxalbæ radicem.in aqua mulfa coquito, ac colluito. Hypericum,5c lcntifcum,5c baccas ccdri,in aqua co-quito,8c cum leuiter tepida colluito. Fauuin, 5c butyrii,5c refinam, 5c adipem anferinum, in aqua coquito,ôc colluito. j
Fomenta. Lolium toftum ac molitum,in pofca meracio-re coquito.Poftquam autem coxeris.linteo illigato, 5c foue-to. Lentem toffam,dccorticatam,amp; infarinam crafliorem alicæ fimilcm redadam , in aqua coquito, 5c linteo illigato, ac foueto. Eruum eodemmodoparato,acfoueto. Com-moda eft 5c faluû codera raodo parata. Saluiam 5c hyperi-cum in aqua coquito,5cordei paleis in decodo codis, 5c lin teo exceptis foueto. Loti 5c cupreffi ramenta in vuæ paf-ßccremore coquito,linteoq; ipfa illigato acfoueto. Olef, 5c myrti,5c hederæ,ac lauri folia,in aqua coquito,5c in decodo,ordei paleas coquito.deinde linreo illigato, ac foueto.
Cuprcrii ramenta 5c cedri,5c ordei furfures, fimul mifce-to,5c in vuæ paff.e cremore fubigito, ac panem formato, 5c cum hoe
-ocr page 571-DE NATVRA MVLIEBRÏ.
cura hoc affato, calido in linteura illigato, foueto. Viol» albæ feinen,aut radices,in aqua coquito, amp;nbsp;cum aqua furfures tritici fubigito,ac pané formato, cum quo calido in lin— teuminuoluto,foueto. Serpillam in aqua coquito, amp;nbsp;fur-fure ttiticeo in aqui conieéfo, codé modo foueto. Spon-gias calefacito Sc adbibeto.St eu mollibus lanis ,amp; pannicu-lis laneis,8t vafis teftaceis aqua infuû, Sc vtriculis codé ^o-do,8t decodionibus in vtres infufis foueto. Purgatorm.
Si mulierem parère non potentem,facete velis vt prçgnis flat,confiderare oportet in menlibus, an biliofa aut pituito-fafit.Cognofces autem lioc, arena tcnuificca ad folem con-fpetfa,8t quum menfes prodicrint, fanguine fuper arenam in J foie effufo, ita vt ipfum ficcari finas. Si enim biliofa fuerit, fanguis fuper arenam ficcatus,pallidus fit. Si veto pituitofa, velut mucus eriftit.borum igitur vtrum tandem fuerit, ventrem purgato, fine furfum fine deorfum purgatione opus habere vifa tibi fuerit,poftea panels diebus interpofitis, vteros purgato. Vtetorum fomenta. Sidurifuerintvteri,amp; no VtericS conciplat.Vinum quira iucundiffimû cum pari aqua tempe- duri fue ratura,trium femicongioru Atticorum menfura » amp;nbsp;foeniculi rin€. tadices,amp; feminis fœniculi quartam partem,8t vnguenti ro-faceifemihemlna.Hjec in vas nouii fundito,Slt;. vinu affundi-
to.Vafis autem operculu perfoTato,8c impofita arundine foueto. Arundiné veto cum operculo tollito . Si enîfineoper-culo abftulcris, exuretur. Poftqua autem fota fuerit, fcillara
C apponito, velut infra fcriptum eft. Apponito autem donee dixetit molle amp;. amplum effe vtetorum ofculum.St fiquidem exulcerata fuerit,St puftuht in purgatione fuetint, fi fumma labia vlcerata fucrint,anifum,5t adipem anfetinum, in rofa-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceo oleo tetito, St in lana inuolulto St accepta carne bubu-
\ la,magnopedis digito craifioTe,fex digltorumlongitudine, ipfam pharmaco illinito, St lana exceptam inuolulto, St ad
1 extremam catnis partem quae foras fpeâat Glum alligato. Sc reliquam in vteros indito, vbi eft vlcus. Menfium putga-
I totia. SI non procedat menftrua purgatio .cucumeris fyl-; 1 ueftris intetnam partem pondéré trium obolorum , St arte-\ mifiam betbam, St thuris obolum, terito St ammixto melle \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inlana inuolulto, St ad os vteri apponito, quinqules in die
\ hocfaciens. Aliud. 'Vitemvitidem tetito, St melle am-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H mixto
-ocr page 572-HIPPOCRATIS LIBER.
niixtolana«cipito,amp;eodemmodo.ipponito. Aliud. D Cupre(fifruäum,amp; cucumerisiÿlueltris intàrnain par* teni,amp; thus.terito 8c inelle ammixto lana cxcipito,amp; eolt;kra modo fubdico. Aliud. Cupreffi ftudum 8c thus reritö, 8c melle ammixto lana ex«ipito,ac fubdito. Aliud. Abfo-tani obolos tres, cum melle lana excipe ac fubde. Aliud.
C5 wulier Loterij obolum, 8c myrrhæ obolum tcrito, amp;nbsp;cum melle la-«Scâripit. næ inuoluito,ac fubdito. Purgatorium fi mulier non con-cipiat. Tauri vrinam collige trium heminarum menfura. Deinde artcmifiam herbam,aut parthcnium, aut adiantum, amp;nbsp;laurum viridem,amp; cedri ramenta fîmul contunde / Deinde in effofla fcrobe carbones accende, A impofita olla vtir^ tauri infunde.A contufa in mortario adiicc.poftca fellam cir b cumpone,amp; artemifiam herbam,aut hyflbpum, aut origami impone, 8c muliere fuper hæc collocata, donee fudet roue. Vbi vero fudaricjaua cum calida, 8c in lauacrum artcmifiam amp;nbsp;laurum immitte. Deinde fubdititinm medicamentum ad-hibe.Aut artemifiam, aut bulbium in vino albo tritum lanæ inuolutum fubdat.H.rc ad tres dies faeiat,8c deinde cum vi-ro dormiat. Subdititium pliarmacum ad eonceptum facies. Ex nitro amp;nbsp;thure,ctim melle glandemfolmâto,amp; ap-ponito. Aliud purgatoriii molliens. Caricam coquito do nec granula abiiciat ,8c lianc expreffam leuiffime tritam in lana cum rofaceovnguentoapponat. Aliud acrius. Braf-fic.'E.rut.T, pares ponióes tere acvtere code modo. Aliud molle A purgatorium. Medulla anfcris.aut bonis,aut cer-ui,magnitudine fabar, afFufo vnguento rofaceo amp;nbsp;laße mu-liebri terito, velut molle pharmacum teri folet. Deinde ex hoc os vteriillinito. Aliud tepidum purgatorium. Anfe-ris medullam magnitiidine nucis, refin.T lentiflîm.-c aut te-rebinthin.T magnicudine nucis. Hare invngiiento rofaceo ad lentum ignem liquefacito, amp;nbsp;velut ceratiim ftcito. Sc deinde ex hoc tepido os vteri illinito,amp; peäinem madeficito.
Aliud detrahens putgatiOnem amp;nbsp;fiftens. Pazoniægra-nanigra aut rubra, triaaut quatuor in vino trita bibenda dato.Si vero magis detrahere voles,grana nigra codem modo trita bibenda præbeto. Aliud purgans ac detrahens.
Lauri baccas ad fummum viginti,amp; fefelis dimidium ace-ubulura, cum vino trita bibat. Aliud. Tauri fel trium diinidioru
-ocr page 573-DE NATVRA MVLIEBRL 141,
A dimidiorum obolorum Atticorum pondéré, in vino ieiunæ bibendum dato.Et eiFormau quoque ex ipfo catapotia dc-uoranda dato. Aliud. Farinam recentem, myrrha: obo-los tresjcroci tantundem,caftorij oboIuin,Hæc cuin vngué-to rofacco triia apponat. Aliud purgatorium. Seinen vr ticæjît maluæ fuccum, cum adipe anfcrino tritum fubdat. Aliud. Si non purgata fuerit ex partit, fions farinæ q|^n-tum tribus digitis comprebendi poteft coquito, amp;. tncllc af-fufo,ventri velut cataplafma imponito,amp; bibendum dato.
Aliud quod vtcros aperit amp;nbsp;purgat. Cantbaridas quinque aceto albo affufo tcrito,amp; non valde liquidum pharma-cum facitOjfedvt digitis effingi pofiït,amp; de ficu alba pingui,
I fine granulis 8c pelle, duplam citharidum partem ammiïcc-to, 8c efformatam glandulam tenui lana inuolutam fubdi-to. Aliud. Si ex partu non fucrit purgata, trifolium in vino albo bibendum dato.hoc ctiam menfes educit,amp; foetus expcllit. Aliud purgans vtcros. Q^uni puero imniortuo fatiguis intus manferit, colocyntbidem lylueftrem in mellc tritam delingat, aut fubdat. Aliud fanguinem purgans.
Sanguinein ex vteris cxpelles,fi violæ albæ fernen tritum, vino dilutumbibendum dederis. Aliud quod fimilitcr fan guinera ex vteris expellit. Rbois feminis quum rubrum fuerit, grana vitida triginta terito* 8c rofas caninas rubras, lubicundo ex ipfis deleào,in vino bibenda dato,quum fan-guis eruperit. Aliud purgatorium. Si menfes non appa-
Ç tuerint, ^racem Si origanum terito. commifeeto , 8c adipe anfetino affufo apponito. Aliud quod fubditum vtcros purgat ac euacuat. Abfintbij radicem tritam cum melle,cum oleo apponito. nbsp;nbsp;Subdititia vtcros purgatia,apciic-
tia,amp; aquatn ducentia. Scillæ fruftum longitudine fex di- ’ gitotum,8lt; digiti parui craffitudinc accipito,8c dcbocduos digitos circundetadito ac lcuigato,8c reliquum lana fordida inuoluito, earn vero partem quæ circumrafa eft ad os vtero-tum fubditam,per diem ac noff em appoliti finito.Poftquam autemlauit 8c abftulit,aqiiaodoratacolluatur. Aliudpur- Pejlremi gatoriuin molle, quod aqua 8c pituitam ducit, 8c pallidos ac borÄ meii fubcruentos menfes detrahit.fi non diiiturni fuerint,amp; os e- ctraenti. mollit. Vngitentumnarciffinum,cuminumquodcdimus, mytrbam,tbus,abfintbium, cupteffuni,falem, rofaceum oleii
H ij fumito.
-ocr page 574-HIPPO GRATIS LIBER I.
furaito.Et de aliis quidcm fingulis congium afcipito,nartif- D fini veto partem quartam, Sc omnia in glandem cfFormata, ac crudi lini linteo excepta fubito, Aut linteum tenue pennç circundato ac delig3tOyamp; in oJeo albo Acgyptio tinâum ap ponito,amp; tota die appoiitum finitOi Deinde vbi lauit amp;nbsp;ab«* îlulitjaqua odotata coUuatur.
HIPPOCRATIS COI
DE MORBIS MVLIEBRIBVS liber I. îano Comario medico phyßco in^ terprete.
Qÿxpa-erperiafa tile decar raat.
E muliebribus morbis fie fentio. Mulierem quç non peperit graui-us amp;nbsp;citius èmenfibus ægrotare, quàm eam qux peperit. Quum e-nim peperit venulx fluidiore# funt ad menfes. Flnidas autem ip lt;âs facit piirgatio illa qux fit à par tu.Et vbihecerumpit, vicinxma-^^;^^xime ventri ac mammis corporir F ----Spartes difeinduntur. Difeinditur item reliquum corpus.à quo vero hoc fiat,diiâum eft à me in natura pucri in partu.DifcilTo autem corpore ilece/fe eft ve-nas magis aperiri,amp; ampliorcs ac fluidiores ad menfes fieri;
itemque vteros magis aperiri, nimirii puero per ipfos egref-lö.qiu amp;nbsp;vim amp;nbsp;dolorem induxit.amp; quum h.vc fic fe habeat, millier purgationem à partu experta, minuslaborioiêmen-fibusdecurrentibuspurgatur. Si vero etiam affcâioaliquâ mulieri qux iam peperit accidat, vt menfes venien tes probe Cur fieri- purgari nonpoftint,fâciJius dolorem feret, quàm ß non peler mugit periftet.Afueti enim funt vteri, amp;nbsp;corpus idoneiî vt implea-tfftciûtar. tur, vtpote in ventre habenti, amp;nbsp;fimul multa amplitiidoiii corpore cft.Maior autem fît etiâ amplitudo vbi peperit, ni-jhiruitt
-ocr page 575-PE MORBIS MVLIEBRIBVS. 14J
A ^irum corpore difciffo. Sc corpus in amplitiidine exiftens, minus dolore affligitur,fi non venæ luperiinpleantur. Sc ni-mium doleant.At vero ci quxnon peperit, quum corpus no alTuecû fît,fiimpletafucrit, amp;nbsp;fortius acfDlidiusamp; dclius fît, •fî purgationem à panu experiatur:amp; quum vteri argrius ape riantur,menfes laooriofe prodeunt, Sc afFeéfioncs plurcs ac-cidunt:vt propterca menfes obturentur, fi prius no peperit. Habet autem res fe hoc modo, vclnt etiam prius à me diciu eft. Dicomulierem rariore came præditam amp;teneriorcm pflc quàm virum,amp; hæc res fic fe habet, à vctre trahit humi-ditaté,amp; citius,amp; njagis, corpus muliens quàm viri. Etcnim Exempt» fi quisfuper aqua,amp; pet regioné aquofam, duobus diebus ac cóproiaf.
P duabusnoSibus,molies lanas ponat, amp;nbsp;veftera puram amp;nbsp;co-textam æquali adlanas pondéré, fijblatis vtrifquc apponde- , tatione faaa,mi)lto grauiores lanas comperiet qu^ veftc. Fit autem hoc ex eo quod femper ab aqua furfum decedit in vafa anjpliora ofcula habcntia. amp;nbsp;Jan® quidem tanquam ra-r-TScmolles,« decedente amplius fufcipiunt. Vcftis autem vt quæ plena eft amp;nbsp;ex cótcxtu obturata,explcbitur, non mul luiii ex decedente aqua fufeipiens. Sic fane etiam mulier, velut qua: rarior eft, ampliorem à ventre humiditatem cor-pori attrahit, amp;nbsp;citius quim vir. amp;nbsp;tanquam teneriori came præditx niulieri,vbi corpus fanguine repletum fuerit,fi non ab ipfo feceflerit,carnib’ impletis ac calef3â:is,dolor obori-tur,Habet enim mulier fanguinem calidiorem,amp; propterca Car /j/ati/
Ç calidior eft quàm vir.Si veto amplior acccdcns fanguis fccef er calidier ferit,dolornonfitàfanguiiie,nequc calor. Vir autem vt qui fit quim folidiorccarne præditus eft quàm mulier, ncque in fuperna uir. ventris parte adeo fiinguinc fupcrimpletur, vt nifi aliquid fanguinis fingulis menfibus fecedat,dolorem fieri neceftc fit: amp;nbsp;fanguinis quantum fatiseft ad nutrimentum trahit : amp;nbsp;(iitidfce-quum corpusipfi non fittenerum,non dolore affligitur, ne- minastf-que fupetincalcfcit àplenitudine, velut mulieri. Multuni autem confert ad hoc viro,quod magis laborat quàm mulier. Nara labor aliquid humoris abducit.Poftquam igitur mulic-ri quæ non peperit, occultati fucrint menfes. Sc viam foras feperire non poterint,morbus fit.Hoc ante contingit,fi vtc- Vteri iit‘ torumoscóclufurafuerit,autdiftortum, aut aliquapudendi uerfie, pars cótraiSa.Sicnirahoruquidfuerit, menfesexitii inue-
H iij nirc
-ocr page 576-HIPPOCRATIS LIBER. I.
nire non poterint,priufquani vteriadfanam naturam redif' 'n rint.Fit au tern hie morbus his maxime, quæ anguftos vteros habent,aut ceruice vitra pudendum fitam. Si enim horii al-terum fuerit,amp; mulier viro non mifeeatur, !lt;. venter tnagis
quàm oportet euacuctur, abhac alFedione vteri obtorque-j tur,Neq; enim humidi in feipfis funt, vtpote muliere no co-eijjej amp;nbsp;amplitudo ipfis fpatiofa eft,vtpote quu venter magis vacuus exiftat. Qwre obtorquetur, dum ficcioramp; leuior eft venter quàm cóuenit.amp; aliquâdo dum ipfi obtorquentur, c-tiam OS ipforum diftorqueri cötingit.nimirum ceruice vitra pudendum fita. Si enim humidi fuerint vteri à coitu,amp; venter nö euacuetur,non facile diftorquentut. Hatcigiturcaufa eft vt ipfi fint cöclufi,nimiru à venere abftinente muliere.In B Kefetdiu tertiis porro méfibus optimeafFicietur,fiquæpriusinfunt
f (MJ remo/ rati guid tlgant.
progreifa fuerint eduda.Sin minus,mulicr hxc patictur.Suf focatio alias atq; alias in ipfi irruet, amp;nbsp;febris alias atq; alias
Hêfet fe^c
corripict,ac horror,amp; lumborum dolor.hçc patieturinter-liis menfibus,fi ipfi no prodierint.In quartis vero ft no egref ft prioribus exitum feccrint, etiam tunc tertijmenfis atfli-âionibus o'lbus magis affligetur. Sc maxime tepore metiftu. Deinde minus. S.xpe vero ena à dolore libera fibi efle vide-bitur.Erunt autem in quartis etiam hçc figna.Vrinä multam ac crafta eiiciet,aliàs atque alias. £t venteripfius durus erit. Sc maior quàm prius,amp; dentibus fremet, amp;nbsp;cibnmaneifabi-tur,5c vigilabit. Hæcpatietur in quartis menfibus. Si veto curetur, etiam in his fana euadit. Etin quintis fi non multi ’ menfes defeenderint, dolor adhuc fortior accidit. In fcxtis menfibui ycro lam incurabilis eft. amp;nbsp;iuxta priora quidem figna magis retentinS dolebit. Deinde ad ea etiam hæc aderunt. Anxia erit,amp; a-habet me/ lias atque alias feipfam iadabit ,amp; animo deficiet,amp; pi-delam, tuitavomet,amp; fitisfortis ipfiiin corripiet. Nimirum dum exuritur venter ab vteris fitnguineplenis.amp;ad contaûum dolebit, maxime pedinem. Et alias atque aliàs acute fe-briet.Sc vteri alias atque aliàs murmiirabunt,dum videlicet fangqis in ipfis cómouetur ac difcurrit.A venter confue-to modo nô fecedet.Ncq; vefica vrinam excolabit, maxime quum vteri ad ftoniachum qui ncruofus eft, mulieri allapfi fuerint,amp; ad vétrem irruerint, doletfpinam, amp;nbsp;totumdor-fijm.iSc lingua ipfius rçfrcnatur.amp; hanc non claram habet.â;
animi
-ocr page 577-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. *44
A animi deliquium adeft. Aliquibus etiam vocis priuatio.amp; fto Hiachus mordetur.amp; flaua bilis cxit.amp; fpiiitus offendens. amp;nbsp;anxia eft,amp; iaétat feipfam,amp; ardei.Poftquam autcm tranfrnu Uti fuennt, amp;. vcfica tcnuem fanguincm ab vteris trabet, tunc vrina mingitur rubra, Et dolct quidem rebquum corpus , maxime veto coUum, amp;: fpinam , âc lumbos, ac ingui-na. Et ipfi ad hoc progreffæ, St venter attollitur, Sc crura ûi-pra inoîum intumefcunt,Sc tibiæ ac pedes. St mors fucceAt. Et circa haoc quidem fie finiunt menftru« purgationes ad fex menfes occultatæ. fiunt item bate. Quibufdam mulieri-bus menfes bimeftres in xteris exiftentes multi ad pulmo-nemprocedunt.St vbi recepii fuerint, omnia patiuntur quae
J in tabediöa funt. St non efi poflibile ipfam iûpercfle. fiunt
amp; hxc. Qmbufdam fuppurati fiunt menfes , vbi per duos Men/tum aut tres menfes moram traxerint. Hoc autem maxime fit, fi umus ifcbrefuerintcôbulli.Signa verofiintfifuppurati fuerint. feßut. dolores enim incidunt in pedinem.St pulfationes fortes, amp;nbsp;contaûura non fuftitiet. 8c fi raelius babitura eft, menfes ipfi erumpuntur in pudendum, St procedit pus acliinguis,Sc procedit graueolens, ad feptem, aut oüo, aut'nouem dies. In priore vero tempore dolet velut didum eft antea. Poft-quam autem depurgata fuerit, optimum quidem eft fi non fiant vlcera. Si vero reliquantur vlcera, ampliore curatione opus habebit, quo vlcera non putrefcant,St graueolentia fiant.Sterilis autem euadet,etiam fi raelius babebit, vbi raa-
Ç gna vlcera fuerint quæ in vteris fada funt. Siverononcon Men/esrS tingetjVt menfes ipfi in pudendum procédant fuppurati fa- non in p«-ôi,ad partes fuprainguenjuxtalateris mollitudmem erum- dendipra pcnt,citratiiberculum,vtpotepure rupto,8t ilia parte puru- redunt. Icnta graueolentia procèdent. St fi hoc fiat, mulier non fu-perftesmanet. Siveroetiam fuperftesmaneat.fcmper fte-rilis erit.Hac enim parte de cætero via fit mentibus vt foras prodeant. Nam os vterorum ad hune locum allapfum eft . fit St hoc. Quibufdam vbi bimeftres aut triraeftres aut diu-lurniores fuerint menfes, St ad latcris mollitudinem alla-pfi fuerint,quum non fuppurati fint menfes,velut tuber-culum fit fupra inguen, fine c.apitc, magnum.nibrum.St vulgus medicorum ignarum quid hoc eflet, iam fæpe fecueruut, Ca uonter amp;nbsp;fie in periculiim induxerunt. Cæterum id quoi velut tu- entulerct H iiij bcrculum
-ocr page 578-HIPPOCRATIS LIBER 1.
berculum fit, tali modo fit. Fruitur fanguinc caro ipfa, npo- D te ofculo vterorum latcris mollitudiniiadiaccnte. Sc imple-tur caro ab ipfo,amp; infuigit ac eminet,velut fanguine repleta. Et aliquando li tranfmotum fucrit os vterorum,amp; ad pudendum conuerfum,amp; menfes proceflerint per pudendum, id quod circa lateris mollitudincm cminuit fedatur. In vteros enim diftribuitur,hi veto foras laxantur.Si vero non conuer fuiff fnerit os vterorum ad pudendum, circa latcris mollitu-dinem fuppuratur, Sc bac parte tranfitus fit inenfibus. amp;nbsp;ea-dem pericula funt.quæ prius funt relata. Sed amp;nbsp;ad vomitum conuertitur,amp; quibufdam in fedem,velut in virginum morbis à me didum cft,4t figna Sc dolores eofdcm oftcndit,quos ifthic retulimus. Ad banc viam minus façiunt menfes mulie- j ribus quàm virginibus, Quum menfes fuerint occultati, iigntmci dolor babcbitimuin ventrem’, Sc onus quoddam inciimbe-fium non re videtur. Sc lumbos Sc laterum mollitudinent mirum in mo drflucntii dum dolet. Si vero omnino non proceduQt, præ morbo aut craifi Sc vifeofi , aut glutinofi fiunt. Primum igitiir ventrem Kedelii. purgare oportet furfum ac deorfum. Deinde vteros fubditi-tio medicamento.i quo fanguis ptirgatur.Atque ita quiefee-re,Sc potandum dare pbarmacum.â quo fanguis prodeat.Bi-bat etiam Crethmon in vino tcdaceo. Si veto fluxus ipfi nó fiat, continget vt praegnas efle videatur,Sc duin cu viro Coit doleat.vt putet quid incubere.Sc grauitas fit in ventrc.Sc veter prominet,Sc defideriis fimilibus afificitur, vtlut in ventre habeat. Sc ftomaebi dolore afFicitnr,maximevbiquinqua- F ginta dies pnarterierint, Et dolor alias atque alias babet ven trem, Sc partem circa vmbilicum , Sc collum, Sc inguina, Sc lumbos. Et poftquam menfes duo aut tres pra?tericrint,qua-doque menies aceruatim ipfi in pudendum erurapunt.Sc que prodeunt velut camera efleputat, quemadmodura exfec-
Vttrorum tus corruptione Sc nigra. Quibufdam etiam vlcera fiunt uhera. . in vteris.Sc opus babent diligenti animaduerfionc. Multis V tororä vero çontingit vt purent fe fex menfibus in vtero babere.aut vmimcr- etiampaulobreuiore tempore.Sc venterprominet,amp;alia it- fibi fieri putat, velut in ventre babenti. Poftea funt Sc qui-bus fuppurati cruperunt fupra inguen, fimul cum quinto aut fexto menfe, Sc viam ca parte patefccerunt. Quibufdam au-tem vlcera fiunt in vtcris etiam infra fub inguine.Sc pericli-
tatur
-ocr page 579-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 14;
A taturmulierde vita. Si vero etiam fuperftes maneat, fterilis erit.Qwbufdam etiam in pudendum erumpunt,amp; prodeunt ipfi putrefaâi ac purulenti. Et ab his vlcera fiunt in vtcris,amp; periclitatur.Et oportet vt ne antiqua fiant vlcera, cuin atten tione mederi. Sterilis autem amp;nbsp;h.-ec fit, etiamfi fuerit cura-ta.Si vero non cruperint menfes fex menfibus intus conclu-fijOmniapatiçtur veluteaquænonpeperit.inqua menfes viam inuenire non poflunt. Et fi quidem curata fuerit, l^a crit. Sin minus, etiam ad ofto menfes durans moritur. Multis verocôtingit, vt menfes pituitofi ad multum tempuspro-deunies,etiampauciores fanis fint,fana autem talis fit, fi con uenienti cura fuerit fanata. Si vero méfes mulieri prodeât
B quidem,verum pauciores quàm conuenit.vtpote ofculo vte-rorumpaululum àpudendo emoto, aut nuper conclufoad hoc, vt prodeant quidem , verum obturentyr ab ipfis etiam tranlîtus,perquos penetrant vbi ad vteros defcendunt: mo-derati fane paulatim prodeunt, fanguine femper perfetfe o-fculo incumbente.Et poftquam dies præterierint quibus pur gan folet,amp; conclufus fuerit fanguis in vteris relidus, amp;nbsp;ali j menfes fubdefeendentes non expulerint conclufum fangui-nem, fed femper paulatim grauant, amp;nbsp;primis menfibus duo-bus aut tribus non valde prodeunt. Poftquam autem plurcs menfes præterierint, adhuc magis dolebit. amp;nbsp;non habet in ventre, quàm dm fané fie habuerit. amp;nbsp;febris eprripiet ipfam debilis, maxime in diebus quibus purgari folet. Verifimile autem amp;nbsp;in intermedio tempore ipfam febrire,amp; horre-re,amp; ftomachi dolore vexari Sc ad multitudinem addere fin gulis diebus.Et dolet alias atque alias corpus,amp; maxime lum nos, amp;nbsp;Ipinam, amp;nbsp;inguina , amp;nbsp;articulos nianuum ac pediim. Verum his locis non fimul dolet,fed alias atque alias,qua par te fanguis diferetus, amp;nbsp;in vteris efle non potens impetu fuo grauarit.amp; qua fané corporis parte incubuerit,tf]mor eft,fit-que etiam côuulfio fortis articulorum corporis.Et alias aliud exrelatis antea fignis ipfi apparet. Hæc fiquidem iuxta de-bitum modum curata fuerit, fan.a euadet. Sin minus, morbus feptimeftris aut diuturnior faélus,lethalis fucrit,aut clau Ciir ƒ.n-dam faciet,aut artes aliquas impotentes elFiciet, fi prærigo- £«it tint reamp; cibi faftidio,f4nguis circa neruos compaélus fuerit,que- nemoj cSi çpnquç tandem loçfl oecupaucrit. Hic antera morbus magis pingatur.
fit his
-ocr page 580-HIPPOCRATIS LIBER, ï,
fit his quæ virum non’ habent. Si veto hi morbi iam relati» B aut quiconque peftea refetentur, incidant in cam qiiæ par-turn non lit experta diuturniores erunt, Sr minus dolprofi-Vetum ligna cadem^Sc iidem fines, turn ci quæ non peperjt, win ei quæ puerperia exporta cft,contingunt, fi non curen-tur, Oportet autem ftatim curationemfaccre. Sin minusfta tiin comparent morbi, lt;Si vero menfes plures quàm opor» teÄ prodeant,amp; crafliores; Nimirum corpore natura fluido exifttuic,amp; ofcnlo vterorum prppe pudendum fito,amp; ad hçc ÇurmuUte multo cum viro coitn vfatur ,Slt; conuiuetur,femel aliquan-pMrgjtiu- do multi defeendentes, amp;c cumulate prodcuntes, os vtero-«« mtn- ruin impetti fuo magis dilatant. Sr fi ad hæc non incidat va-pru« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forumeuacuatiu,fearurfusrnultusacceireritcalor,amp;psam-J
traffic de- plum faciunt, St corpus : vtpote dum conuiuanteamp; volu-fiuJnt, nbsp;nbsp;ptatem ac confuetudinem viri confedante muliere/acili flu
xu ad vtcros etiam calor defertur. decolor erit quàm din fichabuent.amp;fipoftea morbus aliquis aut aflfedio incident ,vt corpus affligatur, St vten fimiliteriuxtafolitummo-rcm ampli funt, St corpus facili fluxu in ipfos prædituni efl. Et poft hæc febris habet, St cibum auerfatur, St anxia eft, Kenfiam tenuis acdcbilii.St lumbosex menfibusdolebit.St pro-rnnduj greflu temporis fi non curata fuerit, oroniaipfam magis af-fligent in intermedio tempore. St pcriculum ipfi imminet, ne fterilis fiat, aut à tempore St morbo vexata ,(i alius morbus coincidatjCx hoc moriatur.prodeutit autem menfes crafliores St plurimi,in intermediis dicbiis. Incipientes au- j tcinSt dcfinentes,paucioresSt tenuiores. Modcrati verp, flint me. fes prodcuntes in omni muliere fi fana fit, vt dua-rum heminaruin Atticarfl incnfurafcccdant, autpauloplu. resjvelpauciores. atque hoc ad duos ant tres dies.Longius autem tempus aut breuins,morboflimSt fterileeft. Conic-dare porro oportet mulieris corpus inlpiciendo, St interrp-gare collatione ad priora fada, an feinper morbofa v i u a t.pnt non. Si eniin pauciore.s aut plures dies quàm folcntprodeit, aut ipfi paijciore,s aut plures far ri nt, morbofi funtNid natura ipl.i morbofii St fterilis fucrit.Si veto hoc fuerit. Sc ad fa lubriorcinftatuin tranfinutatur, melius eft .proSedit autem fanguis velnt à vidima, amp;nbsp;cito congelatur fi fiina fuerit millier, Quibus vero in natura eft, vt plures quàm quatuor digs
purgentur,
-ocr page 581-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 141?
A purgentur,amp; menfes val Je multi prodeunt, hæ tenues Hunt, amp;nbsp;fœtus ipfarum tenues,amp; emarcefcuut.Qmbus autem pur-gatio infra tres dies fit,aut pauci menfes fecedunt,hx crafla: funt, amp;nbsp;bene coloratæ, virilefque ac partus iinmemores. Sc neque concipiunt. Sifuffocatioderepenteaccefleritrfitau ISaffaeHit lern maxime bis quæcum vins non coeunt,amp; fenioribus ma nbsp;nbsp;nbsp;ual«lt;
gisquàmiunioribus.Leuiores enim vteri ipfarum funt «fit edajfâcj^ antem potiiTiijium tîic,vbi mulieri vafa euacuata fuerint,aut plusfolitolaboraritireficcati àlabore vteri conuertuntuf,vt qui vacuifint acleues.Eftcnimipfis locus fpaciofus vtcoo-» uertantur,vtpote vétre vacuo exiftente.Dum autem coniier tuntur,impetunt hepar. S: iuxta confiftunt, amp;. ad prxcordia
B irruunt.Currunt enim amp;nbsp;progrediutur furfum ad humidita-tem, taquam à laborc magis quàm opportunum eft reficcati. Hepar autem humidum eft. Poftquâ autem impetiuerint ht— par, fuffocationem faciun t, detepente perfpirationcm circa ventrem intercipientes. amp;nbsp;aliqnando fimul incipiunt hepar impetcre,amp; âcapitepituita defluit ad prçcordia,velut ab eo quod fuffocatur.amp; aliquapdp fimul cum pituitæ defluiu,de/ feendunt abhcpatcadlocum fuum,amp; ceflat fuffocatio. De-ftendunt autem detrahentes humiditatem, Sc grauati. Stri..-dor autem ab ipfis fit,dum ad fuam ipforû federn procedunt. ^ftquam autem eo deuenerint, aliquando venter poft ilia humidiorfitquàm fiiperiori ttpore .Laxat enimiam caput pituitam in ventrem.Vbi vero apudhepar amp;nbsp;praxordia fue-
C rint vteri,amp; ûrangularint,mulier albasoculorum partesfub-uertit,amp;frigidafit.Sunc autem k quxliuidxfiunt.Quædam etiam àentibus frendunt.amp; faliua; ad os flufit. amp;nbsp;fimilcs funt his qui ab Herculco morbo detinentur. Si vero diutius mo ram traxerint vteri apud hepar amp;prçcordia,niulierftrangu-latur. Quandoq; vero vbi mulicr vafa euacuata habuerit, amp;nbsp;infuper laborarit, vteri conuerfi ad vefic-x ftomachu allabun tur,S: vrinæ ftillicidiuinducût. Aliud autc nihil m.üihabet, amp;nbsp;curata cito fanefcit.quädoq; ctiâ fpóte. Quibufd.âvcro ex laboreautinedia ,adlubosaut ad coxas allapfi, dolores ei-hihét. Si mulier corpore male habuerit,amp; mefes biliofi pro-dierint,ex hocjpbe cognofei poflunt.Nigri funt valde,quan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti
doq;vero nignaut fplédidi.amp; pauciflimi jpdcût,amp; citilTime h’/», côgclant.f: feme amborij,5c raarisSc famine euanelcit,S.'nó
habet
-ocr page 582-HIPPOCRATIS LIBER I.
habet in vcntre.St incipicnte quidem morbo, purgatur die- D bus quibus folita fuit, non pluribus. progredicntibus autem menlibus.pluribus diebus purgatur,amp; menfes pauciores lin» MeSr« er gulis diebus apparent. Et febres fuccedunt erroneæ acut.«, rMieit. cum horrore amp;nbsp;cibi faftidic alias atque alias, amp;nbsp;flomachi do lor.amp; dolebit maxime vbi incfcs ipfi appropinquarint. Poft-qH(im autem purgata fuerit,amp; ad modicum temp’, fuperio-rum refpedu melius habuerit, poftca rurfus ad idem perue-niet.Dum autem curatur, cito fana fit.Si vero ncn curetur, amp;nbsp;tempus procedat, omnia prius relata valde ipfuin affliger. amp;nbsp;dolor corripiet,nunc ventris partem infra vmbilicum,nüe inguina,nunc lumbos amp;nbsp;coxendicum ad fedem iunÖurain, nunc collum, aliquando vero ftrangulatio fortis accidet. amp;nbsp;j caligo ante oculos obuerfabitur,amp; vertigo,vtpote purgatio-Cumfeemi ne furfum vergente ac afeendente. Si enim corpus male ha-jue cerpus buerit mulien menfes pauciores fiunt. amp;nbsp;quibus corpus ple-mtle hi-' num fuerit, his menfes plures prodeiint. At vero biliofæ fi iet méfes menfes prodeant.pufillanimitas incidit, amp;nbsp;cibi faftidium a-miimrcr lias atque alias,amp; anxietas, ac vigilia, amp;nbsp;erudat frequenter, defluunt, amp;nbsp;non vult deambulare,amp; triftis eft,amp; non videre fibi vide •
tur,amp; timet.Et fi curetur,ex his fana erit.Si vero tepus pro-ce(rerit,adhuc magis dolebit .Optime autem cum hac aga-tur,fi vomitus biliofus fuccedat,aut venter turbetur.non for titer, amp;nbsp;fubeant biliofa. amp;nbsp;fi fluxus fuccedat ipfi non fortis. Si cnimquid ex his forte inciderit in corpus afflidum.pe-riclitabitur.Si veroleniter depurgetur aliquid biliofiaut to- P tii id quod moleftfi eft,fana fiet. Si vero neq; curetur, neque Proflauio' quicq horii fiat, moritur mulicr. plcruq; tame cótingit vt flu ri confaei xus incidaibiliofus ex hoc morbo.St fi fluxus fiat,primfi qui-tude. dé pauca funt qua; coparent, per ocs autc dies omnino plura côtingût.Tcporis aut progreiTu plerunq; etiä morbus acutus fit.amp; vteri à purgatione biliofa prodeuntc mordctur,ac exul cerantur.Sed amp;nbsp;in hoc adhuc fana fit,ficuretur,amp; fluxus có- .
Vterori pefcatur.Si vero vteri ab viccrib’fuerint inflammati, adhuc ulcéra. acutior morbus erit, amp;nbsp;multa graueolentia ac puruléta pto-dibunt,ab ipfis vteris iara cgrefla,amp; femper velut aqua de car nibus.amp; prius relata omnia ipfam magis affligent. amp;nbsp;vlcera adhucmagis efferationi crunt, donee ipfam viucant. Si vero ctiamfanata fuerit,fterilis erit à cicatricibus. nbsp;nbsp;Simulier
corpore
-ocr page 583-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 147
Corpore male liabuerit,amp; pituitofi méfes prodierint.cogno-fciautcm pofluntfi pituitofi prodeant. Pelliculofienim apparent,amp; velut arancotum caffes difienduntur, Sc fubalbidi funt.Hoc autem contingit, fi corpus amp;nbsp;caput ipfi pituita re-pleta fuerint,amp; hæc non fubpurgetur, neque per nares, neq} per fedem,nequeper vrinæ meatum. Sed in menfibus, amp;nbsp;in turbatione fanguinis,rna cu purgatione foras exit. Et fi Wc fie habuetint,ad duos quidem aut tres menfes nihil ægrotati poftquam autem amplius tempus progreffum fuerit, amp;nbsp;non curetur,raagis dolcbit.St febri s erronca corripiet. Si cibum alias atque alias faftidiet. Si ftomachum dolebit, Si maxime dolcbit vbi menfes appropinquarint; Quû veto purgata fue B rit,ad modicum tempus, fuperiorum refpeftu melius habe-bit.poftea ad idem relabitur.Se fi non curetur,fed tépus pro
P»f«i(o5 mf nfci.
Qfälit Uff xatio t bir.
cedat , fient ipfi omnia quæ ei cui biliofi menfes prodibant, doneefluxusfiftatur.Confequitur etiamvthæefluxumpi-tuitofumhabeat, aut alia quæ ego dicam paulopoftea. Et fi P quidc fluxus fuccedat,femper procedûtper omnes dies,nûc *“'*®J**f* aceruaia ,nunc pauca. Si quandoque velut à catnibus aqua ptodit,quandoquc velut finies. amp;nbsp;in hoc ipfo multi fangui-nis grumi infunt.Se radit terrain velut aceturo. Si mordet v-bicuque mulierem contigerit,amp; vteros exulcerat. Et vbi ad boeperuenit, reliqua quidem fimiliterpatitur , velut prior. Minus vero quàmilla caput dolebit. Si vlcera neque defor-mia,neque magna,neque purulenta, neque graucolcntia,fi-
C militer velut illi fiuht, fed minus huic. Si vero cüretur, fana euadit,etiam vbi morbus progreffum fccit.Se non valde mo-iitur,'Verupra:2,nanscffc non poteft quæ fie habet. Q^- nbsp;nbsp;nbsp;. ,,
cunqueviró cohabitantes in ventre habere non poffunt,in- Quid in« tenogandæfunt,an ipfis menfes prodeant,ant non:8t an pa «gend«’quot;» rulentifint,autfrigidi. Siquidemigiturrefpondcrit,în-terrogetur an ftatim exeat gcnitura,an poftera die, aut ter- «cipiunt. tia,aut fexta, aut feptima . Si igitut dixerit ftatim exif e vbi toiuit,vteti ofculum redum non eft,fed diftoftum,8t geni -tutamnon capit.Sivero dixeflt,pofteta die,aut tertia,vtet*
1 perhumeäus eft,5t. fernen eluitur. Si veto fexta aut feptima, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fernen computrefcit.puticfaCtum veto exit.Si igitut ab ini-
tio non fuCcipiat femen,os vtetiptimum cutadum eft,vt re-Êturiifit.Si veto éluatur pofteta , aut tettia die, vtetus Si ca-
put.Si
-ocr page 584-Mèn/ium ee^nida.
Medela.
HIPPOCRATIS LIBER. I.
piit.Si vero computrefcat ie exeat,amp; vtetus,6c totum corpusB curctur.Atquc liac ßngula fie cognofccre oportet. Quali ve ro purgatione opus nabeat, hoc modo cognofeit. Quuin menfes prodeunt, lintcum complicatum palmi magnitudi-ne fuper tenuem cinerem expandito, deinde vt quæ eicunt fuperhoc dcfluantcurato. Pr.xftat autem duo elle lintea,Y-uunque feorfim, altenim diurnum,altcrum noóturnum. ti diurnum quidcm,poftcra die lauareoportet. Nodumiive-ro,vbi per diem ac iiodem fuper cinere fitum fuit. In lo-tura vero confiderarc oportet, qualianam fiant lintea lota, vbi in foie fuerint ficcata . Optimum tarnen eft in tenebri-cofo loco ea reficcari. Si quiilcigitur pituita fueritquæco-ceptionem impedit,mucofa linteaerunt.Si vero propterfal j fugincm amp;nbsp;bile impcditur,fulu.i amp;nbsp;fubliuida. His igitur có-fideratis,amp; diligcnti animaduerfione expenfi$,totum etiam corpus infpicito,an multa purgatione opus habeat, ant fee*, ita vt amp;nbsp;adcoloreiTgt;,amp; a:tatem,amp; robur,amp; anni tempus, amp;nbsp;qua di.Tta vtan tur refpicias. Curatio vero amp;nbsp;totius corporis eft,amp; vterosacofculum ipforum fanare. amp;nbsp;fi hoc conclufum fuerit,aperire. Si vero illi difiorti fuerint, dirigere oportet. Si autem humidifucrint,reficcare.amp; alia quoquefacerecó-traria.Fermè autem omnibus multa curatio eademeft,excepta mefium detradione.Nam quibus nihil prodit, his de-trahereoportet.lmnio quicquidin menfibus maliineft, hæc auferre oportet.-quum videlicet pituitofi funt, amp;nbsp;pelliculofi. Sc faniofi,amp; tenues,aut albi,amp; grumofi : amp;nbsp;quumnigrifunt, p amp;nbsp;carbunculofi,aut caliginofi,aut acres,falfi,tutbati,purulc-ti.Hæomncs caufr tollendæ. Prohibent enim in ventrecó-ceptum. Quibufeunque igitur menfes pituitofi ac pelliculofi fiint,hjc carnofe funt.Sc his os humedum eft ,amp; faliua multa ac vifcofa.Et fi acidum aut acre quid guft.irint, fputum in o-reliquidius erit,amp; infulfum.amp; ad omnia quæ ederintautbi bcrintjturbatio fequitur. amp;nbsp;fupprimitur ipfis acattolliturvc ter.Sc naufe.a jdeft,Sc anxietas ac ladatio multa. Et à capite fluxusdcfluit,?c omnia obducit,amp; multam humiditatem in-
Medehi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partes futgt; oculis liuidr funt ac inflatx. Has total
fooere oportet amp;nbsp;frequenter vomcre, amp;nbsp;à cibis, amp;nbsp;ieiunas. Inferniitn autem ventre mollire, fed pliannacis omnino le-uibus, quæ minime bilein ducunt, amp;nbsp;femel in die cibum tapere.
-ocr page 585-ÔE MÓRBIS MVLIEBRIBVS. 148
A pere, amp;nbsp;frequenter exerceri. Et cibo fîcciflimo vd,amp;pofu pauciflîmo mcraciore. Melius autem eft vt venter facile fo-lubilis conferuetur. Verum vteros fi ad banc dixtam non pa V/ererinÜ ruennt.phArmacis fubdititiJs non mordacibus purgare epor pürgatiii tet.Fomentum tarnen fempcrpurgatiônibuspræniittendurn cftiprius id quod ei fœniculo paratur. Deinde quod ex fuf* fiinentis.Fonienta veto Sc fubdnioncs medicamentörüfn j»-cito,conieâura fada vt omnia fiant,amp; pro ratione adbibeä-tur,quo tempore rrtenfei prodcunt. Si quîdem igiturpuri amp;nbsp;finceri accruenti fiant,ita advirumaccedat incipientibu» menfibus.Optimurn autem,definentibus,amp; adbuc euntibus, magis qiiàin vbi diiparuerunt. Qinim autem ad vifum iturä
j cftjlufFimentumquoddamèxadftringentibus fufRat.atquC hoeper canlßrüm,amp; arundinem,pbarmaco calido efnetJ in-fpetlb. Quüniveroiniperferis, amp;nbsp;caniftrum.fiucoperculum circumponito, amp;nbsp;per arundinetft infidenti fomentum adlii-beto.Vbi veto opus fucritipfam fuffiti .plufnbca fiftula vte-re,vtapertocifculo fnffiatur. Deinde quum furrexit, ruifuj in lefto plurtibeam fiftulam apponat,Deinde ea fubtrada ea viro coeat.Et fi ea quæ â viro prodeunt, non fucrint ei ma*’ hifefia,extends amp;nbsp;alternatim pofitis cruribus quiefcat-Ieiu-^ gt;nbsp;nium autem vtile eft in hac die,preterquam fi cÿceônem ve-fitnonlalfumiuaqua.Hücautemtuncbibatquumvultfuf-firi.Siverovbicumvirocoiuit,poftrfdiedctineatgenitu-^ Pe/lirirJ r3m,5tneq; altefadie cxeat.'à cibis quidefti amp;nbsp;balnàis pfo- ogreffunt C hibeatur. Bibat autem polentam in aqua non falfam, bis ac q“id agaf« ter in die. Atque llXc diæta fit per fex dies, aut quod melius eft,feptem,finorieiicrlnteaqu.v àvirofufcepitdum ciiip-^ fo coiuit.lllota vero maneat per oninc tempus, Si det opera Vt motus vitet.Si vero deambulare velit, deartibulet in loco piano amp;nbsp;leui,nequaqitam accliui,ncq; decliui.Dcfideat etiS fupermollia,fi conceperit.Reliqaam vero di.atam eandefa-ciatvfqueaddies triginta. Iltota autem (it.airtfi lauari opus habeat,panca Sc non valde catida lauctur.Capuf vero ne ma defaciat.Cibis autem vtatur amp;nbsp;panibus, Sc maza fi velit. Ex carnibus autë,palumbe,amp; fimilibus.ex marinis.his qoæ alud fiftunt.proliibeaturab olerib’ acribus.Vino veto nigro vta-^ tur.Carnibus autem aflatispotius quàm codis,tum manfiie« eis,tum ferinis. Et bxc quidem fi conceperit, hoc modo fa-^
cere opota
-ocr page 586-HIPPOCRATIS LIBER. L
Q«lt;e[cm? cetc opoitet.Si veto non conceperit, fed fecunda aiit tcttia D non conti- die exeunt ea quæ à viro immifla funt , fluentia cum niulta net quid humiditatc.-inanifefturn eft quod vteri funt humidiores. Cu rare itaque oportet iuxta relatuin modura,donee ficci fiant. Quuin autem ficci efie videbuntur,fic curato. Optimum eft pliarmacum niollitorium,amp; retro, amp;nbsp;anteriori parte ipfi ad-Qnituiri libitum,donee vteri ad naturain fiiain redeant. amp;nbsp;rurfiis ad iidetft |j«c virum acccdat,quum menfes non amplius multi,fed pauci amp;nbsp;mulier, bene colorati fuerint, amp;nbsp;ad libidinem concitatur. Sed amp;nbsp;in aliis diebus cum viro confuetudinem habere oportet,fi opti me habuerint vteri. Quum autem in relatis diebus confuetudinem habuerit cum viro, fi probe parati fuerint vteri, amp;nbsp;fi genitiirâ ad deccm autduodecim dies detinuerit,ne ade- £ Curnócó/ at viruin.Si veronon concipiat, vteriautemlanifint:con-tipiantfn/ tingit enim amp;. hoe plerifque, quum debiles exiftentes vteri, abaffedionemacilenti fiunr.autpræ medicamentis amp;fö-meto multOjgenituram ferre non polfunt, priufquam affue-ti fiant amp;nbsp;conualefcant.Hocautem fic cognofcipoteft.Quu ab ipfa exierint.feciïda aut tertia die exeunt,autadhiicpri, cralia amp;nbsp;compada velut mueusrnifi mali quid fit, amp;nbsp;propter Curntio, alium vterorum morbum genitura difcedat. Quuni igitur ta lia apparuerintjcurationequidem vterorum noneftopus, verum reliqui corporis cura habenda eft, quo huiufinodibo nus habitus fît ipfi.vt contradu fîmul fît corpus,amp; iufta mole pra;dituin,ex paucorumbalneorum,plutiura veto amp;nbsp;leuiu laborum vfu.Ab acribus autem 8c falfisprohibeatur.Vomiu- £ bus vtatur ante dies quibus menfes fieri folent. amp;nbsp;rurfus fame maceretur,8c alia perficiat qua? dida funt. Atq; h.-çc qui-Quum fli/ dem harum curatio eft. Qmbus auté ftatim vbi coiuerint tim poft diffluunt ea qu.r à viro funt immifta, hisos vterbrum caufa eoiti ge- eft.Curarc vero fîc oportet.Si quidem valde conclufum fue-nitura, rit.tædis amp;nbsp;plumbeis fiftulis immilfis aperito. 8c molli fomc-exit. to ex fœniculo foueto. 8c fubdititiis, qu.c vteros atténuant, Me dele. 8c in diredura redigunt,purgato. Poft purgationes autem âc Qui os U- fomenta,ea infunditoquæcaufie funt contraria. nbsp;nbsp;Quibus
teri eft di vcro os diftortum eft,8c ad coiam allapfum ; fîunt enim etia ftorfjm. taliaprohibentia ne vterus feinen fufeipiat; Quumigiturta lé quid accideritjodoratisfomentisfoucre oportet .poftfo-mentum autem,per digitura auulfum à coxa detrahito. Quu autem
-ocr page 587-Dl MORBIS MV LI EB RIB VS. 149
A tutemdifceflTcrititædisamp; plumbcisfiftulis imrairfis iuxca priorem rationcm in reâicudinem dirioito.vbi vero reäifi-câii ac aperti fuerint wcri,mcdicamenti$ fubdititiis purga-to,amp; alia facito iuxta relatam rationcm. Qaum autcm ma C»m «(cri cis quam oportet aperti fuerint vteri, purgatione opus ha- sim« kiJti bent, poll purgationcs autcm, collutionibus Sc fuÉfiment'.s.
Si veropropiores fint quàm oportet, vomitibus vteri oj^s habent, Scfomento fcecido.doncc ad fuum locum redeant. Dixta vero vtendum cft relata. Si vero os pingue fuerit Sc Ci et «ui-cralfum, amp;nbsp;proptereanon concipiat .finapi coüum ieiuna ihttraffi edat,amp; tncracura infuper bibat. Apponat autem nitrum ru- eji-brum, amp;nbsp;cuminum, ac refinam . Optimum autem fuerit ni- MedcU.
g trum vinoammifcerc Sc refinx.vni cum cumino amp;nbsp;vnguen-to albo. Aut cornu cerui vrito, Sc duplum crudæ ordeaceae farinæ cum vino ammifceto.Si vero non melius habeat, pot tum coquito,Sc ipfam infiderc facito. Aut phagum id eft gla-dem tritam apponat. Et allio recenti vcfcatur, Sc aqua mul-fainfuperpota vomat. Qmbus porró intus manet viri fe- Cumfem? men amp;nbsp;computrefcit, amp;nbsp;turbationem facit, bis atriplicis fc- inf«» pu/ men aut fuccum, cum melle aut cum cumino delingeudum trefcit. dato.Quum autcm à viro immiffa graueolentia fuerint,non concipit.Portulacam igitur amp;nbsp;adipcm anferinum mifceto 8i ipponito. Quibusverofextaautfeptiraa die,àviroim-miffaprodeuntputrefaQa ,bis verifimile eft ab vtrifque fieri, amp;bilis.amp; falfuginis influxu.Curare autem fic oportet,pet Curati«.
I C veratrum,auifcainmoni3m,autpepliuni.Hæceiiimfurfum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac deorfum pituitam Sc bilem purgit, Sc flatus eJ.ucunt. An-
I te purgationcs autem fomentis vteudum eft ex fuffimentis. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vbi verofomentum adbibucris , pet fubdititia purgato,eo-
dem modo velut in prioribus. Et poft fubdititiorum ac pur-\gationumvfum,mollitoTiis vtcre, 8t fubdititio medicamen-toexmercutiali8taTtemifiaberba,8c anemona ,amp;verairo albo autnigro. Atque bæ quidem medicationes boe modo bis condutunt .Diactam vero refpeâu ad totum bominis corpusfaamp;o conftituere oportet, fiueGcciot, fiue carnofior mulier effe videatur.Et G quidem Gccior fuerit ,balneis plu - V teremui \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibus,amp; obfoniis omnibus coamp;is,tum marinis, turn carnibus bumefen»
\ viaiur.Vino veto aquofo,5t oleribu$coÊtis,R: prnguibus o- t urn tutu» \ mnibusacdulcibus.Hxccnimpleiunquefaciuntvtbumi- tie.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I diras Gt,
-ocr page 588-HIPPOCRATIS liber.
ditas fît,tum in rcliquo corpore, tum in vteris. Si verohu- Ö midior fuerit, tales vteri n uJlo ex bis opus babcnt, (cd vice verfa neque contrcäare j neque lauare rccenti motu faäo
i. oportet, neque fuffire. Nam ad periculum bare procedere folent.Et fi magis quam pro natura fuerint bomethT, ficca-rc fane acfuffire oportet. Si vero biliofa in ipfos confluant, medicamentum dare quod bilem purgat. Si vero falfugino-fa,lac afîninum,amp; vinum,amp; alia auxiliaria.Morborumporrô vires eonfiderare oportet jamp;caufas ex quibus morbi bunt cxquircrc,atque fic ad alia procedere. amp;nbsp;morbos circa locos curare i Si quæ quidem ob caufam ofculorum biantiumpro-hibentur.vt ne detineant in ventre, borum ofcula præpara- • re, vtprobe diduóla fint. Quum vero humiditasprobibue- E tit,bancinipicere vt neimpediat, totis mulierum negotiis expendsfiue ex toto corpore quid moueri videatur.fiuecx jpfis vteris, fiuc ex vtrifque. Vteros au tern fic curare oportet ,vt neque bumidi fint, neque valde dcci. Iino ßcciores quidcm,tanto roagis bono fucco,quanro funt ficciores, eiuC-modi buraiditatc vtpinguesmagis fiant quàm graciles.Hu- I metios vero amp;nbsp;madidosficcare, ita vt relinquas quohumidi fiut.St non valdc reGccctur. ExcelTus enim in his valdefunc vitandi.Concjpit autem in ventre, neque ea quxhumidica-tem babet,neque quæ reficcata e(i, niß quid borum in vte- nbsp;nbsp;nbsp;I
ri natura fucritj Cæterum viruin adiré ipfiin oportet,poll ' _• i ^dbibitam curatioaem, dcßnencibus auc inchoantibiisme-'
epus (0/ dbus.Opcimum cd etiàvbi quieiierint. Maxime vero inhis eu ttus. diebus experiend«eft,anprægnaiis fieripoflit. bi enimfimt ‘ opporrunidlmi.Si veto no llatim concipiat, Si reliqua bene I habeâc,nihil prohibée etiam aliis diebus cum viro coire. Na nbsp;nbsp;nbsp;/
hxccxercitatio alacritatem ipß inducit,Si venuLvbincla- I xantur.amp; fica quarà viroprodeuncconcurrenncdcuiidiini I rediitudinein cum eo quod à muliere, cicius concipiet. Nxe ƒ enim caußa eft his,quibus due datim,due poßeriore tempo- nbsp;nbsp;nbsp;/
re exeunc. Atquehxc quidem dehisdidla liint. Si veto hit- / midius (acrit os vterorum.genituram .fttrabere no poifunr. / Vtendum autem ed medicamencisfubdieitiisacribus.com-jjjorfus enlSc indammacusdomachus,dilidusac dtmusqui- I iiûuuluu- Joque dt,Si aliquo modo accommodatur.Sed Si din callum nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
ritelUut- iaJucati fuerinc^pra.dac acria apponere quaemordeâc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
eaita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
-ocr page 589-DE NATVRA MVLIEBRIBVS. 150
A tnim tenuia amp;nbsp;fcruida fiint,calli duriciam difFundunt.Si ve-ro mollicus fuerit callus,mollibus curaco,ôc his quç non inor dent. Quodfidiu non concipiat,menfibus non apparenti- MéJeU bus.quuin tertia aut quarta dies aderit,aluinen tritù.vngué- non concit to diiutum, amp;nbsp;lana exceptû apponito, Si habcat per triduû, pientw. Qiiartaverodiefelbubulum ïîccumin oleo fcruefacito ,Sc lanatn teneram eo inibutam fubdito,amp; habcat per tridugm. -Poftndieautcmeximat,amp;cuni viro cocat. Sigenituram non fufcipiatmulier, menfibus fecundum naturain prodeû-tibus, membrana praipofita eft. fit etiam ex aliis caufis . co-gnofccs autem vbi digito obicein contigetis.facito autc nie-dicamentum fubdititium, refinam 8c æris florem cum melle
J fubaâa in linteo apponito quàm penitilfirae , filo ad extre-mitatemalligato.vbivcrolioccxtraxeritjinyrtum in vino coquat,8c vino tepidoperluatur.præftat autem raembranain aufette.Sunt autem mulicres quæ facile quidem in ventre firtutréf concipiunt, geftarc vero non poflïint, fed fœtus ipfis corrû- tiaendi at puntur.aut tertio, aut quarto menfc, nulla caufa accedence, rati«, neque cibo incommodo ingefto. 8c hæc eft caufa quæ relata cft,8c maxime quuin vteri augmsnlum fœtus dimiferint, aut venter ipfis turbetur.Dcbilitas autem,8c febris Tehcmcns,8c cibi faftidium incidit co tempore quo fœtus corrûpunt. Eft autem 8c hæc cauffa.fi vteri fuerint Icucs, aut natura, aut vl-ceribusinipfisinnatis.Sienimleuesfuctint, quàdoquc cô- LeiiifA«/ tinentes ipfum pelliculæ,minus quàm oportet cohærentivt“ terorf utt ç, potequumvteriipfiplcni exiftant. cognouent autemquit dignefeat. hæcfingula,fide his exaâc interroget. Deleuitatc vero co-gnouerit,fi alia mulier contigerit.dum vteri vacui funt.Non cnim hoc tempore manifeftum fit .Si vero menfes prodic-rinthisaceruatim proJeût. Q^bufdam tarnen iplarum cô-tingit vt fœtus edât.Et fi qua curetur,rpes partus adeft. 8c de his quidem fie habet. Si mulicrem puerperam facerc velis, alias conciperenequeuntem,menfes confiderareopoitct,an pituitofl funt aut biiicfi.Cognofces autem fie. Arena tenue ac ficcam fubiicito,8c quum menfes prodeüc, in foie fangui-nemfupcrfundito,ac ficcarifinito. Et fi quidem biliofa fue-
Iiit. fanguis in arena ficcatus pallidus erit. Si vero pituitofa fuerit,velut mucus.Vtrum igitur horura fuerit,ventrcm pur gato,ûue fupra opus habuerit, ûuc infra. poftea vteros pur-
1 ij gato Si
-ocr page 590-HIPPOCRATIS UBER 1.
Q«« ƒ«/ gjto.Si vero concipcre voles,hcderæ grana feptem ,autfo- P cunditafé ha,fingulis menfibus in vino veteri, cclïantibus menlibusbi fWMt. benda dato. Et inalicorium in vino odorato meraco coqui-to,amp; glandem ex hoe fadam in incridic fubdito. A ut alumé Aegyptium tritumlaiiæilligatumapponito. Quumautem fül Occident,eo detraiâo,vinû odorato perluatur.Hec autein ce^antibus menfibus facereoportet.Sedamp; hoe fic habet.
Cfneeptut Quuin purgatæ fuerint mulieres,maxime in ventre con-tfm^ut. nbsp;nbsp;cipiunt cum viro confuetudiiiem habentes. amp;nbsp;genitura ipfi*
corroboratiir,fi quando oportet coiuerint. Et fernen viri facile ammifcetiir, amp;nbsp;G præualuerit, illi accominodatur acap-propriatur.Tune enim maxime os vterorum hiat, amp;nbsp;diften-tura eft poft purgationes. Et venæ genituram attrahunt. At E in priore tempore,amp; os vterorum concliifum cft,amp; venæ ma gis fanguine plenæ exiftentes, nô fimiliter genituram attra-
QÿâdenS hunt. Si vero genitura iugi curfu defluat, muiter viromi-concipit. feeri non cupit,amp; fi mifceatur,non concipit:amp; lumbi ac co-xendices doloribus vexâtur, amp;nbsp;febris debilis corripit,amp; im-potentia ac animi deliquium füccedit. amp;nbsp;aliquando vteriin fuo loco non funt.Si quidem igitiir præ plcnitudine defluat,
Viflut ru finere ipfara optimum eft.Si vero vterus laxus fiat, diæta fit tio- alica.caro futlla,aut palumbis,amp; vintim nigrum.potiones ve ro,quæad fluxumdeferibentur. Nûcporrôdicâdemof-frgt;tgaS- bisearuinquæin ventre habent. Pronûcioautemdemulie-tiimitla. re in ventre habente duos aut tres menfes amp;nbsp;vitra, fi menfes ftatim prodeant fingulis menfibus,necefle eft tenucm ipfam p fieri ac debilem. Quandoque etiam febris ipfam corripit his diebus , quàm diu menfes prodierint. Et dura prodeunt, amp;nbsp;poftquam prodierint,pallida fit.Sed amp;nbsp;pauci prçdeunt. HiS vten magis quàm opportunum eft hiant,amp; augmentum fœtus dimittunt. Defcendit enim quura mulierin vétrehabet, fanguis paulatim in vteros à toto corpore. amp;nbsp;in orbem circa id quod in vteris eft circumftans, illiid äuget. Si vero hiarint vteri magis quàm oportet,fanguinem fingulis menfibus, ve-lut procedere folet,dimittunt.Et qitod in vteris eft, tenueac debile fit.Si verocureturmulier,raelior Sc fœtus ,amp; mulier cuadit.Si vero non curetur,fœtus corriipitur.SedSc ipfape-riclitatur , ne diuturnum habcat morbum , fi purgatio plus quàm oportet prodeat. Quia amp;nbsp;poft corruptionempericu-lumim»
-ocr page 591-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. xji
A lum iiiiininebit , nimiruin vteris inagis apcrtis. Sivero tta mulieri in vtero habend caput piiuitolum fuerit ,amp;pituica rite aler~ aensin ventrem delcenderit,.amp; àçapitc ventrem perruin- tus. pit, amp;nbsp;febris debüis ipfam corripit, Si palpitationes quibuf-damdebiles fubexoliitæ, augel'centes acutæ. Si veto etiam cibi faftidium ,8c iinpotentia corripiat , pericuhim eftne breui fœtus corrumpatur. Sed amp;nbsp;ipfa in periculum adduiy-tur, fi non curetur. vbi veto efFugerit, vtpote ventre fliii-do exiftente ,ftatim concludere ac conftringere oportet. Malta veto etiam alia funt pericula.in quibus fixtus cor-lumpuntur. Nain fi njulier in ventre Habens ægrotarit, aut debilisfuerit, aut onus leuarit, aut pereufia fuerit , aut, fal-
5 tarit,aut cibuni faftidierit ,aut animi deliquio correpta fuerit,autampliusautminus nutrimentum accipiat, aut ti-ineat,amp;confternetur,autvociferetur ,aut inteinperanter viuatfoetumcorrumpet .Nam 8c cibus corruptionis caulfa ^.amp;potusraultus .Sed amp;nbsp;ipfi vteri natura« habent,qui-bus abortum faciunt , quum funt flatuofi ,denfi,m3gni, parui, amp;nbsp;alia his fimilia. SiraulierinvteroHabetis, ven- (iuttm fi--trein aut lutnbosdoleat ,formid3re oportet nefoetum per rile aSor-abortumedat.pclliculis qui ipfum continent ruptis.Sunt tus fiât. etiam quæ fœtus corrurapunt, fi acre quid, aut araarum e-derint , aut biberint præter confiictudinem , dum adhuc paruusintiis eftpuerulus. Si enim piiero quid accidat præter confuetudinem , amp;nbsp;fi paruiilus adhuc fuerit, moritur. Et
G fi eiufmodi edat aut bibat, velut diximus, vt ncceffe fit ipfi turbariventrem, dum adhucparuus eftpuer. Percipiunte- . nimamp; concitantur ipfi vteri, fluxione ex ventre fecedente. Et fîliborarit mulierplusquàm oportet,amp; venter ipfius concludatur, aut magnus fiat, etiam fie puer corrumpitur, velut àlabore calefaflus, 8c à ventre preffus . Plerunque e-niin dura parui fimt, debiles funt. Qmdam vero etiam ma-gni corrumpuntur. Qjare mirari nô oportet mulieres, quod inuitx corrumpunt. Nam euftodia amp;nbsp;feientia multa opus eft, vtin vterisgeftent puerurn amp;nbsp;enutriant, 8c vt euadant fricgnMt ab ipfo in partu. Si vero millier in ventre Habens, corpo- tium uärii re maie habeat,amp; fuerit biliofa amp;doloribusvex3ta,amp; alias “ffedus. atque aliasfebricitet ,amp; os exaniarefcat, amp;nbsp;lingua cum vi- , rqrepallida fiat, oculi velut morbo regio aflfeSi, vngues bi-
l lij liofi,vri-
-ocr page 592-HIPPOCRATIS LIBER I.
Q^tiJ ß/ gnißcet partum perùfff.
liofijVrinaacris.'hæc tum alias, lum fifebricitct, alias at- D que alias ipfi accident ipoltquain veroetiam purgationcin contigerit biliofarn efle, plané timenduin eft etiain pueros ' debiles fore : hæc fi biliolà per feceflum egerat (id quod val j decontingit ) melius deget . Et fi bifiofa aut valde nigri funt partus piirgamenta, etiam vt plurimum pingiicdo fuc-c(^it,amp;prodeunt paulatim ,amp; non cito congelantur.Ä primo quidem tempore leuius fert, poftea veto grauius, amp;nbsp;minus purgatur quàin oportet. Si enim corpus male habue-lit,etiam partuspurgamétapauciora ac détériora ipfiprocèdent . Patieturautem amp;nbsp;hæc omnia, etiam fi menfes pro-deant biliofi. Verum breuiori tempore ægrotabit. Et morbus ad cadem pericula ,Âtfigna,amp; tranfmutationes deue- E niet. Aut enim ipfis vomitusbiliofus, aut purgatio per ventrem,in hoc raorbo fit,amp; vteri exulcerantur. Multa veto cu-ftodia inulicr opus habet. Quum igitur taie quidfaâum fue lit, vt nenioriatur,fterilis erit. Si veto nihil hotum fiat, amp;nbsp;non curctur, fed partu.s purgamenta fuerint ipfi occultaM.in triginta ic vna diebus vtplurimum moritur. Huic pharma-cum in potu exhibendum eft quod bilem ducat . Prodeft amp;nbsp;anifuni, amp;nbsp;quæ ad vrinam ciendam dantur. Vomatautem, amp;; fudores eliciantur,amp; al.ius ruccoptifanæ,amp; melle,amp; ouis, amp;nbsp;maluæ aqua infufa eluatur. Qmbus in ventre liabenti-bus circa feptimiim autoâauum menfem , derepente mam-marum amp;nbsp;ventris plenitudo collabittir, amp;nbsp;vbera gracilefciït, I amp;nbsp;lac non apparet, his diccndiim eft,puerum aut mortuuin *' efle,aut viuere amp;nbsp;debilem efte. Si enim in ventre habuerint, amp;nbsp;apparuerint menfes i aut abortus fiunt,fîpluresfuerint amp;nbsp;male olentes,aut fœtus morbofi fiunt. S'mulier in ventre habens pittiitofa fuerit.Sc caput dolet, amp;nbsp;alias atque alias fe-brit .amp; ih capite obuoluiturpituita, Et grauitatem exhibet ac frigus.Sc in corpus procedit,amp; in venas, quum caput fue-rit repletum.Eit etiam colore plumho fimilis,amp; vomit pitui-tâm,lingua alba eft,amp; vrina commiinitcr eralbefcit ,fngida eft,turbatioadeft,amp; æger motus.Vbi vetopepererit,procéder ipfi purgatio pituitofa,amp; apparebit peliiculofa, amp;nbsp;velut araneorfi caftes in hac diftenti erunt.amp; patietur quidé eadc oninia ctiâ e.i cui menfes pituitofi prodeunt. verum breuio-rc tcporc ægrotabit.êc cade pericula, amp;nbsp;figna, amp;nbsp;tranfinuta-
tiones
-ocr page 593-D£ MORBIS MVLIEBRIBVS. x;i
A tionej morb’ habcbit,Cótingct cnim ipfi voniitiiin pituito-affeâiôes ümiles velut illi accident.Dcpendent enim eodé modo partus purgamenta,amp; menfespituitofijVe-rum'purgamentapartus breuiore tempore quain menfes. amp;nbsp;nifi erupcrit ipfa purgatio quæ diu moram traxit.moritur ia peritulÄ quinq; amp;nbsp;quadragiiita diebus, etiâfi pituitofum partus pur- mortis ist gamentum ipfi prodierit. Curat.a autem mulier, fana fiet^ priegnate inflabitur ab initio fi fanata fuerit,Grauis einm erit bic mor ,bus. Huit dare oportet pliarmacum quod pituitani ducit, amp;nbsp;,lac caprinum çoâum cum melle mifcere. Si vero fæpenon MeJett» obîdiat,nafturtiam.auc cnicum, aut cneoru, aut polypodifi, aut fetum, aut medicamentum ex fale compofitum exhibe-
j to,amp;quæcunqucpituitamlaxant,aceducunt. Siverpmu Prasgsiat ” lier in vtero habcns.lienofa fit à relatis affeftionibus.in hoc lionofa qd morbo menfes hydropi fimiles amp;nbsp;pituitofos demittit.amp; par- f otiiitur. tuspurgamcnta procèdent hydropt fimilia,amp; prodibunt mo do multa, modo pauca, 8c fiunt quemadmodum aqua à car-nibus, velut fi quis carnes cruentas abluat. Aliquando vcro pauloctaifiorajScnon congclantur. Et patietur eadein omnia etiam ea cui menfes aquofi procediint,Sc pericula eadem ac tranfmutationes morbus habebit.Continget cnim ipfi flu ïum äquolum fieri,aut purgationem occultari, Sc ad vétrem cenue'rti. Sc ad crura, aut ad pc£3;us,aut aliquara harum par-tium.Sc pericula eruot eadS quæ prius finit relata. Si præ-gnansmtumefeat, vrticæ fernen plurimum, Sc mcl, Sc vinum
J, dilutum odoratuin potandun» dato ,bis in dæ- Si præ-gnantenabilis vexet ,ptifanæfuecum dato, rhoe rubro in-fpcrlô,auteo qui ex moris paratur. Sorbeat autem frigi-dam, Sc fiftetur. Sifuffocatioderepenteaccidatprægnan- Suffet/ttia ti.fit autem hoc maxime vbi mulicr laborarit, Sc cibum fa- «»!«* euf ftidierit, vteris à labore calefaâis, Sc pauciore humore fœ-tuiaccedente. Et quum vterus ac venter inaniorfît quàm oportet ,procedit fœtus ad hcpar Sc præcordia, vt quæ funt humefta, Sc fuffocationcm fortem derepente inducit.lnter-cipit enim perfpirationem circa ventrém, Sc mulier voce priuatur, Çc albas oculorum partes fubuertit, Sc reliqua pa-titur omnia quæ relata funt, fi mulier non prægnans ab vtc-ro fuffocctur. Quin Sc fuffocatio fieri incipit mnlieri in ventre habenti, quum à capitc defluit pituita ad præcordia,
I iiij vtpote
-ocr page 594-hippocratis liber. I.
vtpote corpore refpirationem trahcre non potente. EtS D quidemvni cum pitüitædcfcenfu, foetus redierit ad fuuis locum, vclut qui bumorçm attraxit, amp;nbsp;à pituiu delatus fit, mulier fana fit.Stridor autem tit foeiu locum fuum occupan-te.Et venter mulieris vtplurimum humidus fit. $i vçro non breui redeat fœtus in fuum locum, duo iam tiuntquxfoe-tugi affligutit, pituita qux à capite defcendit, grauat enim amp;nbsp;intiftensfrigefacit: amp;nbsp;locialienitas,amp;periclitabitur,£tfi non breui quis commodiorem diartam adliibuerit, mulier fitrtut iif fufibcabitur . £t de his quidem tic habet. Si verp mulieri
fietditu. . in ventrehabenti,tempuspartusiamaffuerit,amp;dolorpar-tus tenuerit, Sc ad multum tempus mulier pucrum edçre non poterit .omnino obliquus aut in pedes procedit. Vtile j eft autem in caput procc4crc. Etfi obliquusprocedat, diffi-cilis fit affedio.Sicut enim ti quis in vas olearium angufti o-rit nucleuin immittat,non procliue eft exiraherc ipfum obli quatum.Sic fané etiam mulieri grauis affeâio eft, vbi foetus fuerit obliquatus. DiflFicile eft enim ipfum cxirc. Crauç autem eft etiam fi in pedes proceflerit, amp;nbsp;fxpc aut matrespe-reunt, aut piieri, aut ambo. Eft autem amp;nbsp;hate magna caufi vt non facile exeat, fi mortuus, aut fyderatus, aut dupheatus fuerit. Quiim mulier in ventre habiierit, tota fit cum vi
C«r grd-uida pal-lefett.
Pjrtari-Hoitirfi-gad.
rore pallida, quoniam purus ipfius fanguis femper quotidiç ex corpore dcftillat, amp;nbsp;in fœtum defcendit, amp;nbsp;augmentum iptiaccedit. Et quumpauciorûnguis fit in corpore, necef-fe eft ipfam efte pallidam, amp;nbsp;leniper alienos cibos appetere, F amp;nbsp;(änguineain ventrem intrare. £t debilior fit, quoniam fanguisminuitur. nbsp;nbsp;Affcropprro muliercm vbipariet,fre
quentem fpiritum emittere. Et fi piirgatio inceperit, venter plenus eft,amp; calore prefius. Maxime vero frequenter reipi-
rât, vbi partus appropinquat.Et tunc maxime lumbos dolet. Namamp; lumbi àfœtu colliduntiir. Dolet autem ftomachum fiue ventriculi ofculumin intermedio tempore alias atque alids, vtpotedum venter, maxime vero vterus, circumfœtum obuoluitur. E t fi puerpcr,T vterus in fletur, ouiculx aut caprx hepar cinere obriiito, deinde coqqito, Si hocedat.ac vinu meracius vctus.fi nihil prohibuerit, bibat ad dies qua-tuor,filongius aberit à partu. Si verolumbos doleat, ani-fiim Si cuminiim Aethiopicum bibat.Et calid^ lauetur.Si verp aiihe-
-ocr page 595-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. in
A roânhelatio corripiat.fulphuris magnitudinem fabæ,amp; car-damomi tantundem, amp;. rutæ ic cumini Aethiopici tantun-dem.Haec terito,amp; vino dilutaieiunæbibenda prxbeio. Et à cibis frequenter abftineat. Si in pareu purgatio multa prodierit, vtefus contrahitur,amp; vefica,amp; inteftinum, ii ae~ que ftercus ccncinent, fed amp;nbsp;vrinam einitcunt. Oua igitiir iorbeiidadato, amp;nbsp;panem cinericium edendum,amp; reliqua quæ feripta funt. Si vero ea quæ in pareu eft, ficca fuefle, ledifticuleerhutnedceur,oleumbibae, amp;nbsp;locbs oleo cali-do cum maluæ aqua irriger, ic ceraep liquido illinae, amp;nbsp;an-fcrinum adipem cum oleo infundae. Se vero parerç non ftriutdif poeerit.refinam.aut cuminum, aue pinus coreicem fulFico, y»c«iMiq«î
B Quicunque vero eumores veeri in pareu, aue ex pareu fi- tetfarur. une, eos adftringerc non oportet,velue medici faciune : verum pharmaca optima exhibeto. Cuminum Aetliiopicum quantum tribus digitis capi poteft, amp;nbsp;anifi, Si fefelis grana quinque aut fex , pæoniæ radicis aut etiam feminis teftam conclu maioris dimidiam. Ha?c in vino albo odorato maxime, ieiunæexhibeto.Aut dauci Aethiopici radicem,fefeli, p.Toniætadieem,codem modo . Aut hippofelini, aut dauci Aethiopici feinen,codem modo. A ut crethmi radicem. Aut cuminum Aethiopicum quatuor obolorum Atticorum pondéré. Aut piper, anifum.daucum ,pæoni.'t: Atticæ radicem, hæcinvinoterito,8cbibendadato.Aut myrtidani ramulos duos aut eres,amp; cuminum Aethiopicum,amp; pæoniç radicem, Aiitetiamlini fernen fimilitcr,quoetiam pueros tuflientes nutrmnt,cüouiaflati vitello,amp; cumfefamo tofto. Si pr.-E-gnanti pudend.i fuperficiario ac feruido vlccrc afFcda fine, amygdalae tritas, Sc medullam bubulam in aqua coquito, Sc modica farina adieâa, pudenda illinito. Sc aqua à coâis myrti baccis perluito. Nunc vero dicam de puerperij Pnerpers' purgamentis.amp;hisqu.T poft partum exeunt. Quumniu- ramp;purgd-lieri aue partus purgamenta non fuerint purgata, aut men- (jo, fes non prodierint, aut ctiam vterus durus fuerit: dolor habetliimbos,amp; lateris mollitiidinem, Si inguina, Si femora , Si pedes amare dolet. amp;nbsp;venter attollitur. amp;nbsp;horrores per corpus difeurrunt. Ex talibus atitem febres fiunt acu-tx.Haueitahabentem , fi quideni fine febrefuerit, balneis curato. Caput autem oleo anthitto inungito. Maluam au-
lem
-ocr page 596-HIPPOCRATIS LIBER. I,
tem coquito,amp; oleo cyprino in aquam eins infufo, mitigan-f D di gratiiinfidere iubcto. In omnibus autcm morbis in quitus foracntum auxiliatur, melius eft poftea oleo vngi. Si ve-? p febiis habeat.à balneis abltinere. fomentis autem amp;nbsp;te-pefatlorhsimum ventrem amp;nbsp;lumbos curare.In potuautem exhiberc phannaca vterina,aut fepiæ ouis, aut caftorio am-mijjtis.poft hoc veto farinam cum ruta coftara, aut ptifanx fuccum forbendum dare. Si vero mulicri cum puero in par tu non prodierit humor vclut oportet, fed liquidem in capi-te habuerit humorem à calorc attra£ium,in partu amp;nbsp;ante, ca put dolebit. St vero in ventrem accruatimdefcenderit,vbi concitatus fucrit, ipfum turbabit. Et non oportet longe progrcdi Iinere,fed auxilium ferre, vt ne ex partu ventris j profluuiumfuccedens, corpore male liabente, ipfam dolore affligat.Si vero à capite delatus fluxus, ad puerperij purga-tionem vertatur,amp; multum concitctur,melius habebit.Si ve ro plus modcrato,curain adhibeto. Si veroin vcntrem,faci* lior vtiqiie exitus puero coutiecrit . Si vero purgatio mo-dic.t mulieri prodierit.dolor fortis corripit lumbos, amp;nbsp;om-nein circa pudenda locum, amp;nbsp;intumefeit ,amp; femora ardent.
Et ex orc ac naribus picuica fluit fortiter aquofa. amp;nbsp;dolet caput.amp;febrishabet,amp; horror, amp;nbsp;turnet. amp;nbsp;dentes ftridut-amp; venter, amp;nbsp;yefica conftringetur. amp;nbsp;pculos fubuertit. 8c ca-liginofum vifum habet. Quiim mulieri puerpcr.i: purgatio non facile procedit, velut vteris inflammatis, amp;nbsp;ofculo jpforum conclufo. Obtorquetur enim ftomachus vteri poll p pueri egreflum . Si cnim quid horum fuerit,purgatio non procéder. Si vero non procelferit purgatio, continget ipfam fcbrirc, 8c horrorem habere, amp;nbsp;ventrem magnum elfe. 8c fi ipfam attigeris,totum corpus dolcre, maxime fl quis ventrem attingat,8c alias atque alias ftomachi dolore vexa-tur,8c lumbos dolet.Sc ci bi faftidium , 8c vigili.-e,8c punâiira adeft. pofteaquinto aut feptimo die quandoque venter tur-batur,8c fecedunt nigra,8c yalde graueoicnti.i alias atque a-Iiàs,8c vrina velut alinina. Et fi fccefterint, videtur fibi me-1 us habere,amp;: curata,breui (an.i fit; fin minus, pcriclitabitur eivitiji nS profluuio ventris forti ipfi illapfo. Et puerperij purgamenta curentur ipfi occultabuntur.Si vero vpnteripfi non turbetur, neque tueniit. purgatioprodeat fua Ijióte, neque ea quæ cómoda funt brev
lii exhi-
-ocr page 597-DE MORBIS MVEIEBRIBVS. 1^4
A ui exEibeantur,tempus aucem progrediatur,multo magis ex prædiâis affligctur.Et infuper periclitabitur, ne liuida fiat velut plumbum, amp;nbsp;aquam intercutcm incïdat. Sc vmbilicus «tabit ipli.ab vteriseieuatus.Et circumcirca nigrior erit.Sc vbiliæcfada fuerint,fieri non poteft vt mulier fuperftçs ma-neat.Pereunt autcni aliæ alio tempore, pro corporis amp;nbsp;afFe-ftionis ratione.Vcrû vnam amp;nbsp;vicelimam diem no excedwt, id quod plerunq; fic côtingit. Si veto purgatio ipfi erupc-fit,fiue i pharmacis,fine fua Ipontetfit enim amp;nbsp;hoc fi vteri os laxarint.afanguiue aceruatim derepente delato coadi: amp;nbsp;fi cruperit.graueolcntia puriilenta depurgantur, Quandoquo ctiamgra.amp; melius habebit,amp;; curata,fancfcit.Fiuntaucc 3c
I vlccrain¥tetis,vtpote pucrperij pyrgaraçntis putrefaiäis. signa ul-Si veto fiant,maiore cura opus efit, vt ne ipli vlcera magna cffrum in îtputredinofa fiant : penculum eft autem ne aut moriatur, uuluis. aut fterilis fiat.Signa veto hæc fiunt, fi vlcera intus fuerint. Quuinpurgatio ipfi pçodierit, velut Ipina per vtcros tranfi-re videtur.Sc calor ipfam corripit.ac maxime ventrem inua-dit.Et fiaitingatur,partem infra vmbilicum dolct.velut fi pu rum neruofum vlcus contingat. Poft dolores fortes alias at-quc alias invçeros incidunt. Et febris aliquando ad conta-«um manus debilis amp;nbsp;alias atque alias puerperij purgame-. taprocedunt,maligna,purulenta,grâUcolcntia,Hæc funt fi-gna,flvlcera in vteris fuerint,amp; multa cura opus habent.Atque huius qpidemmorbi tot fines exiftunt. Si vcro purgatio CXpaer-
C puerperij primis tribus aut quatuor diebus proceflerit, verft per^pur-poftea derepente euanefcit : eafdem affe£liones confimiles gatiafuh-priori patitur,fed rainus.Sc fi tranfmutctur morbus, in idem fißit. tranfinutabitur. Diaturnus autem 3c debilior prior e crit. Si veto curetur mulier, fuperftes erit, fi cito curetur. Sc de hoc morbo fic habet. Si veto ex partu non fuerit purgata, vé- Cum pofl let ii)turaefcit,amp; fplcn,amp; crura.Et febris habet. Sc rigor cor- purtH nnn ripit,3cdolores profiliuntadlumbos. Aliquandoetiamad p«rglt;ttur. vifccra.Et perfrigeratur, amp;nbsp;febris habet, pulfiis debiles funt, Sc aliquando acuti,3c alias attolluntur, alias dcficiunt. Hæc patiturincipictemorbo,amp; fic habet. Temporis autem pro-gre!fu,cau.Tfaciei partes rubefcunt.Quuin lie habuerit.leucs Mtdeîa. cihos exhibeto.Et fi turget, pharmacii infra purgans biben-dym dato, fi biliofa fuerit, quodbilem purgat} Si pituitofi, quod
-ocr page 598-hippocratis liber I,
quod pituicam.Poftea vero vteros odoratis foueto, Sc molli- D toriumin die apponito.Si veroofculumfoliduinfuerit, tot» die foueto,amp; molli toria apponito. Deinde calida aqua laua-to,amp; plumbeas fiftulas indito.poftea falls grana, amp;nbsp;inyrrhain in linteuin llligato,amp; picem coâam ammixtis aromatis lana excipito,amp; fingulorum pares portiones ad gallæ paru? figurai« eiForniato,amp; per diem ac noQem apponito.Deiode 'tC' ro intermiflis tribus diebus, iifdem foueto. Et grana cnidia decorticata duarum potionum menfura,8t piperis grana tri-ta,oleo Aegyptio albo,amp; melle optimo ammixto, in lana in-farcito,amp; pcnæobuoluta.totadie ac node apponito. Et fi tibi purgata eflë videatur,melius eft finere. Si vero purgatio-ne opus habere videatur, duobus diebus interpofitis, rurfus id quod ex cucuraerc fylu eft ri paratur, per diem ac nodem fubdito.DeindeNetopon,amp; oleij rofaceum odoratiifimum. Sc adipem cerui liquefacito,amp; die vna in lana fubdito.amp; mul ta calida,quantum eius fieri poteft,leniter lauato.Statim au-tem vbi purgatoriis, Sc calida, fiierint purgata loca affeda, adipe anferino, Sc myrrha, amp;nbsp;refîna tepida os vterorum illi-nac, amp;nbsp;foueat. vteros vero poftridie vino amp;nbsp;oleo uarciffinu eluat,Aut fî narciftinurn non fît, vino folo. Atquehæç diev-no ante menfes facias. Poftquam autem menfes prodierint, primisdicbusatramentum.hoc eft (podium cyprium terat, Sc falls granum addat, Sc hæc lana excepta paululum in corpore habeat.Etieiunavinummeracu odoratum abforbeat. Vbi vero quieuerint menfes,per diem id quod ex pulegio pa E ratur apponat,amp; virum accedat.Et fi in ventre conceperit, ft na euadit.Cibisautem in purgatione vtatur.Ad hæccómo-dat, mercurialem coquere,amp; porru,allium,br3flicam,amp; grana mali punici ammifccrc,amp; fuccum forbere.Aliis autem oh/ foniis marinis potius qudm carnibus vtatur.A dulcibus vero Sc oleofisprohibcatur. Bibat autS femperieiuna id quod ex tædaparatur,donccpurgetur.Etmenfîbusprodeuntibu$ idé taerper« valde bibat. Si vero paulo pauciora quâm oportet prodie mala par- tint mulieri puerperi j purgamenta, velut vteris angufto ore gafi» quid prçditis ac diftortis,Aut aliqua pudendi pars valdeiuerit câ upportff. clufa ab inflammatione.-MuIier acute fcbrit,amp; ftomachi dolore vcxatur,amp; dolet totum corpus,amp; molefte fert. amp;nbsp;ad ar-ticulos manuum ac crurum Sc lumborura dolor procedit. Sc locum
-ocr page 599-tgt;E MORBIS MVLIEBRIBVS. ijy
A locum circa collum,amp; fpinam amp;. inguina dolebit.amp;: quædam Corporis partes impotentes fient.Poftea calor quietus ent,Sc horror valde inanifeftus.Vomunt autem amp;nbsp;pituitofa.amara, acti3.amp;. de hac fie habet, amp;nbsp;continget vt ü curetur, fana fiat. Sinminus,claudaamp; quarundamcoiporis partium impotens erit.Non autem valde fterilis eft hie morbus. Si quidem vl- Vterorlt; ceratifuerintvteri,amp;puerpcrijpurgamcntanó ptodietijit, «Iter/, velut oportet,omnia dolebit.Sc fi non magna fucrint vlcera, curata breui fancfcii.Oportet autem curationem vlcerum in vteris exafte faccrc,vt quae in tenera amp;/ubtili fenfu prxdita fint parte,amp; in neruofa cauitate.Mulcx ante funt partes cum quibusfocietatem habet,fincipHt,ftomachus. Mens petcclli-
B tur,amp; improbafit,amp; non facile intelligit.Sivcrovtcriangu- C«m «te-ftiotisipfifuerint,amp;puerpeHjpurgationemnon tmiferint, roriojaii inflamtnantur:amp; fi non curetur breui,ömnia magis ipfam af fligent.Bt odor malus erit,amp; exitus intumefeit. Et fi non in- fit. flammad fucrint vteri,fua fponte exit malum graue ölens,5c liuiium, aut nigrum grumofum. amp;nbsp;mulieri puerperij purga-menta purgantur.Q^ndoq-, veto ndb exit,fed mulieri mor tern portendit,nifi quis breui venam fecet,aut ventrem emol rS liat.præftat autem etiara clyfterem adhibere.Si veto ad vo- f erimit. rtiitum facilis fuerit,ctiam vomitum inducere.Melius autem eftlotium ciere 5c exudare.Verum in his occafio optima efi, quum opus his fuerit. Si veto ex pattu purgata mulier fue- CUr magis i't,pauloplura quim oportet.Cötingit enim hoc,fi vteri am purgent J j C pliotis ofeuli fuetint,8c venæ qu.xdäruptæ fint, quæ fub vté expédiai, tos tendiint.prx violentia cgreffus ipfiusfottus: febris amp;nbsp;ri-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gothahebit ipfam tenuis,5c calor per totum corpus. Aliquan
' QO etiam hottor,3c cibi faftidium,6c omnino abominabitut.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti tenuis erit ac debilis,8c pallida,6c tumida,8c cibum auetfa
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut. Si veto quid edataut bibat, non concoquitur. Quibuf-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam veto etiä aluus 5c vefica crumpit.Sc horror magis obti-
1 nbsp;nbsp;nbsp;net.Etdehacfichabet. Siveropuerperx aliquapudendi Ctintpudé
1 parsobtnratafuerit:Iamenimetiamhoccognoui;fivlceta- da obturl 1 tum fueritospudendi, vbifane vlceratum fuerit, in pattu à tur. . pueri exitu viölatü,fimilc quid fit vlceti fupetficiario ac fet-\ uenti,5c valdeinflammatur.Etlabiapti inflammationc in-\ nbsp;nbsp;nbsp;ter fe coinciduni, 6t fe mutuo contingunt, vtpote qux funt
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exulcctata.Scd Sc frigus fit,5c ambo labia claufa funt, eöftrin
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentix
-ocr page 600-HIP POCRATIS LIBER I.
gentiapurgationc rclida.Si vcroprodiret purgatio.vken D non coclufa cflânt. Nunc autem influit, amp;nbsp;aliéna carne cral-fefcunt.Proinde ca fanarc oportet,vclut in reliquo corpore, amp;nbsp;ad cicatrices perducere.Locus ante leuis amp;nbsp;concolor rcd-datun Mulierquædam patiebatur eadem quæ patiuntur vteri dum à puerpcrij purgamentis non purgantur,amp; adhaic dolebat pudcnduin.Et excontaâu cognouit.quodobturata eiTet,8i narrauit,amp; curata depurgata eft,amp; fana euafit acfœ-cunda.Si vero curata non fuilfet, neque purgatio ipfl fponte etupifret,vlcus maius fecilTet, amp;nbsp;malo non rémittente, pcri-cSpurgit/ clitata fuiflet ne vlcera cancerofafierent. Siveroproccfle/ tio ciiput rit mulieri puerperij purgatio ad caput,thoracemque ac pul-petit. nioncm:fiteniinamp;hoc:moriiinturfepeftatim,lidetineatur j ac firmetur.Si vero probe exeat per os aut nares,fana euadit. Si vero morbus paulo diuturnior fiat,patictur fané mulier ea quæ diäafunt de virgine, cui menfes primum comparentes fnrfum impetu fecerunt. Verum mulier longiore tempore fu perftes crit quàm virgo,amp; aflfeâiones debiliores erunt, donee pulmo purulentus fiat.Si vero puerperij purgatio no ex/ cat per os, fed furfuin tarnen impetumfecerit, occultabitur, amp;nbsp;non procéder iufto modo.Et tulTis corripiet,amp; anhelatio-nes. Et impleto pulmone à fanguine, valde dolebit latus amp;nbsp;dorfum.Et quum t[ifliet,ficce tufliet.Aliquandoverofpunio fum expuet. Temporis autem progreflu fputum apparet fub-nigrum amp;nbsp;turbatum.Et calor pedora tenet, magis quàm reli quumcorpus,nimirum fanguineipfacalefaciente.Etfebrit p mulier.S: veter ipfi coardatur.amp; cibum faftidit, amp;nbsp;vigilabit, C2 purgj abominabitur.amp; nonfuperftes manct, fcdmoriturplcrim tio faciem que vicefima prima die. Si vero purgatio fnrfum progrelTa, petit. per os non exeat,neque in pulmonem vertatur.-conuertetur ipfi ad facie,amp; crit hçc valde rubicunda,amp; caput graue,quod neque mouerepoteftablque doloribus. amp;nbsp;oculi valde rubicund! erunt,amp; ex ipfislanguis tenuis fluet. Et quibufdani ex naribus fauguis manat. Ec fi hie exient, diuturnior morbus fit.Et aures non acute audifit in hoc morbo .amp; ftomachi do-lore vexatur,amp; eruQat,amp; mente alienatur.amp; deliria fiuntfu riofi.Quibufdam autem adeft oculorum diftortorum feroci/ tas.Et rcliqua omnia pcrpetictur, velut fi purgatio ad pulroo ncra vertatur.Verum no tuflîct,ncqi expuet eiufmodi, neq;
dorfum
-ocr page 601-bE Morbis mvliebribvs,
A dorfuin fimiliter dolcbit.Curata vero fana fit.Non multa ve
to fpes cft de vita ipiiiis.Et fi etiam fiiperftcs maneatjfurdi-tasautcæcitasomninoipfia£cedet.At(]uehic eft huiusmor bifinis. Siexpartu fluïuscorripiat^ cibi in ventrenóma Prefluuii néant,vuam paflani nigram,amp; maii puiliei dulcis grana teri- po/t parti.quot; to,S:yino nigro dilutis vtitor, ita vt cafcuin caprinum dera'-fum,amp; polentam tritici torrefaóiam infpergas, amp;nbsp;bene tem-peratabibendaprxbeas. Si ex partit (angutnem vomat,ïe patisfiftulafauciata eft.amp; dolor ad vifccra procedit,amp;; cor có uellitur.Hac multa calida lauare oportet.amp; tepefaüoria que inaiune adniiferit adliibere. amp;nbsp;lac alîninum ad dies feptem vel quinque bibendum dare, poftea vero vaccæ nigr.r lac bi
2 béduin pra:bere,it.a vt fine cibo degat.fi fiert poietit,ad dies quadraginta.Al vefperaiji vero fefamum iritum bibat. Morbus hic eftpericulofus. Quomodo ante lac fiat; diSum à me «ftinpueriinpartunatiuitate,amp; alia fimiliter. Silatfuetit extinâum, porrutn tritum amp;nbsp;aqua dilutum bibendum dato. Q«lt;e lac Etcalidalauetur,amp; in cibo porrum acbrafficam edat.Sedamp; reparen#.' cytifi folia fimitl coqiiat,amp; filccnm forbeat.Bibat etiam fœni culi luccuin,amp; de radicibiis fœniculi.Ét qrdeuni molitum ac butyrura fimul coquito,frigefacito,acbibend.a præbeto. Bo num eftamp; hippomaratbrit,amp; hippofelinum, amp;nbsp;cytiftis. Hæc ouinia fimulmultum lacfaciunt Si augent. Capræitcm Scy-t'Ç.cafei autem maxime commodi funt.Sed amp;nbsp;faluiâ coquat: Autàiuniperi baccis, aut cedri fruÊlu, fuccum difFundat, Si
C ''inoalFufobibat.amp; reliqua oleo affufo edat.amp; ab acribus, amp;nbsp;falfîs,amp; acidis,amp; crudis oleribus omnibus prohibe.'ttur. Na-fturtiumveroin vino potum commodum eft. bJam lac piir-gat.amp; calida lauetur,amp; fubcalidam bibat.Viticis item fruâd in vino bibendum dato.amp; betæ fuccus potatus multii lac fa-cit.Sefamum quoque rccens,amp; ordeum trimeftre, in mprta-rium côiefla terico,amp; fuccum per linteuni exprimito, amp;. mel autamamelidas ammifceto.dcindeiu vino nigro bibcd.i dato. Qumnmulierpepcrit.i-afecundanonfueritlibcrata, et«* p«/l præftatdare ea'à quibns maxime purgantiirpuerperij purga partum ei inétaialliâ coû.a aut ajTata in Vino amp;nbsp;oleo.cuin polypis ac (c- ueniuni, piolis fuperpninis toftis,quicquid tandé èx his volucrit.Ca-ftorium veroaut nardam bibat. Bibat etiam rutâ invinont-grodu!ciieiuna,aut fine vino.Si veto vinum non fuerit dul
ce,îuéHus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
-ocr page 602-HIPPOCRATIS LIBER I.
ce .meliuseft n.elammifeere.Edit etiambrafficam coöa» D cum ruta amp;nbsp;mercutiali • fernen aliquod vteru commodum bibat. Si veto puetperij purgamenta in grumos fuetint coa ti.a,amp; dolor in imo ventre hat.porruin coc: urn. It quxcunqi fylueftiia ac horcenfta olera dato.veruin omnia pinguia facP to:amp; pet tertium quenque diem fub dementi ccelolatietur. Fygus enim his inimicuin eft.Et poft balneum inungere (11» liut eft,amp; non multa calida vti. Q^m fecunda nouftatim Client poft partum,imi ventris dolores hunt,in lateruin mol litudine,amp; rigores ac febrcs.Et fi difccflerit fecunda,fanatut etiam mulier.Sæpe veto putrefcit,amp; difcedit fexta aut fepti-ma die,aut etiam prius. Huie autem dare oportet pharmaca quæ ego dcfcribam,amp; fpiritum continere iubere. Omnium g veto optimum noui artemiftam hcrbam,amp; diâamnii,amp; vio-Iç albç flore.Et lîlphij fuccus optimus cft fabægrçcx magni-tudine in aqua potus.Et li fecundas excludere non poterit^ cibo abftineat.Et poftea viticis folia trita in vino amp;nbsp;raelle,o-leo affufo tepefacito, amp;nbsp;heminx menfuram bibendam dato, Cur feeun amp;nbsp;exibunt. Si mulicri fecunda in vteris relida fuerit, hoc remu- fie contingit.Si per vimruptns fuerit vmbilicus,aut ab obfte »«• trice vmbilico fcca per imperitiâ refcaus.qua: videlicet vm-bilicum pueri prius incidit,antequam fecunda ex vteris exiif fet.Sc vteri furfum retrahuntfecundam .vtpote lubricamdC difFufani,Sc infeipfis detinct.Nam fecunda ex vmbilicopue ri lixret.amp; vmbilieuspoftremus ex vteris exit.Si enimprior exirct,non accederetperipfumpucro nutrimcntu,quoniam p C'purtur cxipfo dependet. Quum in ventre Habens fœtum cortu-minor non pent méftruum,aut bimeftrem ,amp; fecundæ exirenonpote-exir. rint,fucrit autem tenuisrhuius corpus tiincpurgare oportet
ac pinguefacerc.Non enim prius exeuntfœtusputrefaâi,ni Cunfeeun fi fortes fuerint vteri,amp;probe compadi. Simulieri fecun-no enit da reliûa fucrit,fi non ampli fuerint vteri, purgatio ipf.i minus quàm oportet procedit,amp; venter durus fit ac magnus.Et fngus dctinct,amp; febris acuta. amp;nbsp;dolor per totum corpus, K ventris maxime partem earn qu.r eft infra vmbilicum.amp;gra uitas fit in vteris,Sc tormen.velut fœtus infit.Et curata fecun Cum po/l dambreui eiieit putrefaélam, amp;nbsp;fana euadit. Siexpartu fartsutc- vterus viceratus fuent,ro(ârum floribus curato. Sed amp;nbsp;acer-rat ulcéra bis infufis colluatur. Sivero os cius vlccratü fueritac inflam tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matum,
-ocr page 603-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 157
A »»tumjmjTrham, amp;adipemanferinum,amp; ceramalbam, amp;nbsp;thus.pilis leporinis fub vétrc enatis niifceto, Sc finiul trita in lana apponito. Si ex partu vteri fuerint inflammaii, febri» dcbilis corpus tenet,amp; caligo adcft. Ex ventre veto niiquam déficit calor,8c fitit,amp; coxas dolct,amp; véter imus fortiter in-tuinefcit,amp; aluus tuibatur. Scceffus autc eft malus amp;nbsp;olidus. amp;nbsp;calot vehemes corripit,amp; cibum auerfatur, k dolor iujta finciput eft,amp; ventris ftomachus non poteft trahere cibos ac poius,amp; concoquere nequit.ic nifi curentur ftatiin.plurimx moriiitur.Venter autem eft in caufa.Sambuci igitur folia te- MedeU netrinia,in craftiore tritici recentis farina coûa,leuiter tepi q«lt;e. da forbeat.Dato k aquam mulfani,amp; vinnm aquofum.Et pe-j dinem cataplafmatis frigefadoriis integito. Cibum autem quàm minimum edat,amp; véter fiftatur,amp; caput curetur. præ-cotdiis veto k vterorû loco,cataplafmata adhibcto. Qmim Cuntfedet doluetit fedem.autaliud quid,iunipcribaccas,aut api) amp;vr/ poft parti ticæ fernen terito, ac bibendum dato. Si ex partu doleat, doliwt. tefinam terebinthinam,amp; mel,amp; vinutntepidum.forbenda dato.Eifi inflammati fuerint vteri,inde fedantur.Si veto nô doleat vterorum locunijamygdalas amaras tritas,amp; olea: folia tenera.îc anifum,amp; irionem,amp; origanum,amp; nitrum.Hec mifceto,tento k vterorum collyria efformato.Si veto inflâ- KeJelt matifuerintiîc dolor habuerit,rofarum folia,cinamomum,8c «teroram ca(fiam,fimul terito, amp;nbsp;nctopo affufo, placctulas ac paftillos inflammO^ draclimales formate,eafqi in ollamnouam fidilem igné can torua.
C dentem mittito, circumlocataquemuliere ac veftibus conte âa,invterosfuffito,Hoc dolores fedat. Si vero ex partu v- Cum p«Jl teri doluerint, calor debilis habet, verum venter imus intus partit ute-1 igneaTdet.St ad coxendicemallquandointumelcit.amp; dolor ridaient.
habet imum ventrem , 5t laterum mollitudinem. Et feceflus hiliofi funt amp;nbsp;graueolentes.Sc fi non fiftatur venter, derepen
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temoritur.Qiiumigiturfiehabuerint,ventremfrigefacere MedeU?
1 oportet, cauendo nehorrefeat. Bibat autem fi non fiftatur, 1 aquam de craffiore tritici farina in ipfa macerata, k panis fa I rinam edat. Sorbeat autem mali punici vinofi fuccum aqua I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dilutum,farina lentium infperfa.Et hoc coquito.mifce lente,
i amp;nbsp;cuminum,amp; falem.Sc oleura,8c acctum, atque banc forbi-1 tionem frigidam exhibeto. Lenticulam item acidam dato,8c vinum vinofum ptamnium infüper forbendum.Ab aliis auté
K cibis
-ocr page 604-HIPPOCRATIS LIBER. I.
«bis abftincre oportet donee febris foluatur. Si vero vifum D ftieritjCtiam lauctur.Si vero debilis fuerit.polcntam biben-dam dato.Et li imbeeillior fit,ex aqua frigida. Cibum autem cxhibeto leuem,qui no cuacuet.vbi calor remiferit. Morbus Cum infla hie acutus eft amp;nbsp;Icthalis. Siinflainmati fuerint puerperx tiwntur. nbsp;nbsp;vteri,venter ardet, amp;nbsp;niagnus fit. amp;nbsp;ad pr.TCordia fuft'oeatio
MedeU. habet.Quuin fie habuerit.inufeum mariiiuni quemfuperpi-
feft iniiciunt,pro cataplaliuate adhibeto . Vctuni in niorta-rio mifeeto ac tundito,crudain ordeaeeam farinam,amp; cine-rem farinentitium,amp; iini fernen toftuni, amp;nbsp;hæe olco amp;nbsp;aceto fubigito,amp; velut cyceoné craflum facito, deinde coquito do nec velut farinæ fubad.-e niafla fiat,atque ita quàni calidifli-maiinponito.amp;fi opus fuerit,etiiinfidere facito. Si puer-Cii puer- pera: inflaminati fuerint vtcri intumefeunt. amp;nbsp;vbi puerperij peria le- purganienta intusmanferint, occulte diftenduntur.diften-thoéue in/ duntur autem vbi côdenfati fuerint à frigore. His li quidcni flimantur perfrigerentur, calcfacere conducit.Si vero inflamniati fue-Medelrf. rint,amp; frigus difcefterit.niedicamcntuni fubdititium ficere, quod inflanimationi aduerfatur.amp; fimul lauare,ac foncre, amp;nbsp;pharmaca adhibere,qu,T ego defcribam ,amp; vaporem in os ac Qtiiflrnn- nares attrahere.Si vero fuffocétylentes in aceto,amp; fale,amp; ori gulatiotol gano niulto coqiiere,Sc attradionein facere.Etmercurialctn latur, edat,amp; in fucco eius tenuenr farinani forbeat.amp; quàm celer-rime ac pnus quàm dolor corripiat,pharmaca dato quç vte-rorum dolores fedant.amp; cibos peraluum fecedetes afliimat. amp;nbsp;fi venter fit inflammatus, clyftere adhibito quàm citiffinie
Cum uteri fubluatur. Si vteri pituita fuerint impleti, flatus invteris pituitn im fiuut,amp; menfesproceduntpanciores.albi.pitnitofi.Quando/ pleiitur, queetiam fanguistenuisfincerus, pellicnlisplenus. Quibuf-dam etiam conturbatur,amp; ter in mcnle comparct. amp;nbsp;pr.T hu-niiditatc cum viro cómilceri non vult.ncquelibidineadhoe
Profluiiii faciendum concitatur.de tenuis fit.DoIet autem imiini ven-J’gi trem, amp;nbsp;lunibos amp;nbsp;ingnina. amp;. ß mordeat id quod effluit, it exnlccret ofciili vteri circunfcrentiain flmimain ,fluxi0neni diuturnainforepronunciato Ecfi nómulta fueritfliixio,len ticula; decodum cum veratro cxhibeto ad vomendum. Re-indein naresinfundito.amp; pharmaciim deorfum piirganshi-
Medelu bendum dato . A cibis autem acribus prohibeatur.Si vero vlcerH ut; grauctur,amp; frigeat,amp; torpedo hsbcatdacprxbeto, amp;nbsp;viniim r«r*». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odoratiim^ J
-ocr page 605-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. xjS
A odoratum.Bibat autem iciuna hypericum.apij fernen,faluiâ, in vino odorato aquofo. 8c vtcTos medicamento ex vini fece colluat.amp; fl vlcetati fucrint, interpofitis diebus duobus aut tribus, pharmaco ex grano cnidio eluat, amp;nbsp;poftca cura accr-bislauet,niyrtiac lauridecoöo,amp; medicamento ex flore argenti illinat. Morbus autem eft grauis amp;nbsp;paucæ eftugiunt.
Si vero acetabula pituita plena fuerint,menfes fiunt pau- C««i dores. amp;nbsp;fi in ventre habucritjcorrumpitvbi fœtus fortior iula uul-fadusfuerit, Non enim corroborator, fed defluit. Cogno- «lt;epitaitit ueris autem Eine. Humida fit, amp;nbsp;quod defluit mucofum amp;nbsp;pleadfutit dfeofum velut à ventre defertur, Sc non mordet, amp;nbsp;in men-fibuspoftquam fanguinepurgari defierit, per duos aut tres
I dies, mnei ex vteris prodeunt, amp;nbsp;horror tenet, amp;nbsp;calor non acutus,verum non deficit. Hanc fucco groflorum colluito,* Medelifc quibus omnis aqua purgatur,8c hoe iterum atqi iterum.Poft-quam autem purgata fuerit, de extero acerbis vtatur. Appo-nat autem mollia,à qmbus pituita purgatur. amp;nbsp;foueat vteros medicamento ex lauro,amp;’colluat pharmaco ex aceto.Sc aro-matis fuffitum faciat ,poftquam menfes ceflarint.poftea vero a cibis Sc balneis abftinere oportet, Coeat autem cum vi-ro,amp;cibosac vinumpareefumat, amp;calidedegat, Sc tegu-tnentacruribuscircudet,amp;oleo illinat. Si aqua intercus in Aqua in^ vteris nafcatur,menfes pauciores amp;. ptaui fiunt, amp;nbsp;ante tem- tere’uteri pu’deficiunt.amp; imus venter intumefcit. amp;nbsp;mamm.-c folidæ, moües fiunt, amp;nbsp;lac malum. Et putat fc in ventre habere . amp;
ç ex nîs cognofees quod aqua intercus eft. S cd amp;nbsp;in vterorum ofculofignificationem de fe pr.rbet. Ad tadum enim gracile amp;humidum apparet. Sc rigor ac febris corripit. Quanto veto magis tempus proceflerit, tanto magis dolor habet imum ventrem , Sc lumbos, amp;nbsp;laterum mollitudincm,ac in-guina. Hic morbus ex abortu fit. Sed Sc ex aliis caufls, amp;nbsp;quum menfes fuerint occultati. Hancmiilta calid.i lauare o- tSedela portet,amp; tepefadoria adhiberc fi dolor habuerit, Poftquam huius q«« autemfedatusfuerit,pharmacum infrapurgans bibendum dare oportet ,amp; vteros medicamento ex bubulo ftercore fo uere. Deinde id quod ex cantharide paraturapponere , Sc biduum aut triduum intermittere. Et fi robur affuerit, ne-topo colluerc. amp;nbsp;fi venter mollis fiat, amp;nbsp;febres ccflênt, Sc menfes fecundum rationem prodeant cum viro dormiat, Sc
K ij inmedi-
-ocr page 606-HIPPOCRATIS LIBER I,
in medicaracntis fubdititiis perfeuerct. amp;nbsp;interpofita die D crcthmi corticem bibat, amp;nbsp;pæonix grana nigra quinque, Si fanibuci frudum in vino ieiuna. Et inercurialcin quàmplu-rimam edac,amp; allium crudum ac codum.amp; molLbus ad loin/ num vtatur, amp;nbsp;multa potioue, amp;aliis molUbus. 8i obfoniil marinis potius quâin carnibus. amp;nbsp;û pepere rit,Cana euadit.
Hydrffp» nbsp;nbsp;nbsp;^i hydrops in vteris fiat, menfes pauciorcs fiuntacdcte«
uulu^. riores, Sc per longius tempus, amp;nbsp;pauciores quàm oportet, aut paulo plures. amp;nbsp;venter intumefcit, Sc locus fuprapedi-nem. Sc tibiæ, Sc lumbi. Vbi veto m ultum tempons procef-ferit, Sc in ventre habuerit, corrumpit ac eiicit. Sc aqua cum ipio foetu eflfunditur. amp;nbsp;mulier plerunquc moritur. Sanguis
MfdfU. autemcorrumpitur,amp;aquofu$rcdditur. Huie lac bibendum £ dato, amp;nbsp;peplum album potaiidum, donee foetus moueripo' terit. Quin Sc ante hoc vtplurimum foetus corrumpitur,amp; per abortum ciicitur. Sc vteri fanguine amp;nbsp;aqua manant.Hie autem patitur nihilo magis ex labore, quàm aliter. Cogno-feere veto poteris quod hydrops eft, ex digiti contadu. De-prehendes enim ofculum ipforum gracile amp;nbsp;plenum hiimi* dilate. Si vero feetus in ipfa non circa initia,fediam bime-ftris corrumpitur ac fufFocatur, tunc amp;nbsp;venterinius intuine-feit. amp;nbsp;ad contaduin dolet, velut vlcere præfente. amp;nbsp;febris magna ipfaniacdenti urn f emitus corripit,amp; dolor acutus Sc vehemenspudenda , Sc imum ventrem, Sc lumbos,amp; la-terum mollitudinem.iStcoxas. Quiimfic habuerit,calida ipfam lauato. amp;nbsp;fi dolorhabuerit, tepefadoria adhibeto,ex- f periinento fado de eo quod maxime admittat.amp; phanna-cumdeorfumpurgans bibendumdato. Intermiflîoneverb fad,a per tempus quantum tibi fatis efte videbitur. Sc collui-to,amp; foueto, Sc cyclaminuin melle fubadum, aclinteo ex-ceptum, ad os vterorum apponito. Et cuprefli ramenta in a-qua madefada, eodem inodo apponito. Verum hæc breuio-re tempore, Sc per longius temporis interuallum.qtianto ma gis mordent amp;nbsp;lancinant. Etfpecillum ftanneum paratum immittito,amp; digitum eodem modo. Potiones quoquebiben das dato,quafcunquc maxime libenter admiferit.amp; cum viro dormiat,maxime opportuno tempore præfente.Si enim ge-hiturâconceperit,amp; prægnansfada fuerit,acpepercrit,fub-purganiur,amp; ea quæ prius in ipfa fuerunt, vnàcu ipfis piier-perijpurgaa
-ocr page 607-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 159
P«ij purgamentis fubeuntia, Atque fic maxime fana fieri po-icrit. Si rauher aqua intercutelaborarit.fpleneipfius ma- Ceufftt hjf gnoamp;aquofoexiftente. Fit autem fplenaquofusabhac affe drapit in ^ione.quura febris habuerit,amp; nó dimiferit hominem, amp;nbsp;fi- fcemiad» tis ipfum corripuerit fortis,amp; biberit.ac non rcuomuerit.Nä quod in veficam pénétrât, per vrinam eiicitur.Rcliquum ve rp fplen capit,ablirahens à ventre ad feipfum,vt qui rarusxft fpongiformis, amp;nbsp;fecundum ventrem ütus. Et fi his fic ha-bentibus non exudarit,neque aluus iaxetur, ab hoc fplen at-*ollitur,amp; hoc magis fi aqua fiicrit potus.amp; fi quis ipfum con I'ngat,mollis eft velut molliffuna pluma fiue lana : quando-flue vero etiam renititur.Eleuatus autem amp;nbsp;impletus, diftri-
Lienüad^ turii.
B buit per venas cotpori, amp;nbsp;maxime in omentum,amp; locos cir-w ventrem,amp; crura. Altera enim pars ad akeram delegat in 'orpote.vbifingulis plus quam oportet effuerit, amp;nbsp;continc-Te non Doterint.Succedit autem ex hoc fcmper hydrops, vbi ’Plen ad feipfum traherc cöfueuerit, quum natura rarus fit ac jnollis.QUjibufdain vero hoc morbi principium fit finefebre, fi calor qui(jj jjj centre conftitetit,vciut pituitain ipfum col wpla.amp; fi homo fitim non continucrit,neq', vefica, neq; ven *tr,vnnani Sc ftcrcus iufto modo excolarinttneque commo-diaita homo vtatur.Si vero hydropica fuerit,prodeut mé ^’niultiderepente.quandoque veropauci. Et fiuntaliquan PO velut aqua à carnibus,ficut fi quis cruentas carnes abluif-letialiqyjndo veto paulo fpiffiores,amp; non cögelantur.amp; an-
Hj'Jropi -dft mutier qute patiä tur.
C nelatioipfam corripitpriufqua menfes prodeunt.amp; dolor in fpæne,St magis fi quid dulce edcrit. amp;nbsp;véter attollitur ac ma gnus fit.Et vbi plura quam folita eft ederit, dolet ventrem,Si liimbos alias atq; alias dolor vexat. 8t febris ipfam paulatim corripit.poftquam autem depurgata fucrit,melius fibi habere videtur fuperiorum refpeäu.poftea ad idem relabitur.amp; fi cutetur velut cöuenit,fana euadet.Sin minus,amp; fluxus com
parer, amp;nbsp;per omne tempus fcmper fluet paulatim velut fero-fa fanies,amp;. ampliorc curationc Opus habet. Si vero fluxus Signa hu-non fuccedat,fed vteri àprioribus menfes nó laxarint: tunc mal«. amp;nbsp;venter ipfi magnus erit,amp; grauitas intus crit,velut in ventre habenti. amp;nbsp;velut puer in ventre ipfius moueri videbitur, nimirum dum vteri aqua picni funt. Sc aqua mouetur. Alias enim atque aUas fluéluat in ipfis aqua, velut in vtre. amp;nbsp;pars K iij infra
-ocr page 608-HIPPOCRATIS LIBER I,
infra vmbilicum ad contadum óolet,amp; clauiciilæ,amp; thoraX) J) amp;nbsp;facies,amp; oculi attenuantur.amp; mamm« attolluntur. Qw-bufdam veto amp;nbsp;venter,amp; crura aqua implentur. Quibufdam aucein alcerum Iiorum.amp; fiquida ambo impleta fuerint,nul-la fpes eft de hominis vita. Si vero etiam alterum horum, modica fpes eft ft curetur,amp; non valde fusrit attenuata.Diu* t|jrnus eft autem hie morbus. Et fiunt omnia magishis qua: non pepererunt, fiunt autem fepe etiam his qui pepererut.
I-ingueit- Periculoih vero funt velut didum eft,amp; plerunq; acuta amp;nbsp;nia tis me- gna, amp;nbsp;intelledu difFicilia, co q,'mulieres participant mor-dki errer. bis,amp; aliquando neq; ipfæ feiunt quod ægrotant, priufquam morbos experiâtur à menfibus,amp; iêniores fadç fuerint.TiiC autem Si neceflitas,amp; tempus,ipfasmorboru cauflamdocet. Ê Si quandoque non cognofeentibus ex quo morbo ægrotent, morbi incurabiles fiunt, antequam doceatur rede medicus ab ægrotante ex quo morbo ægrotet. Verentur enim narrare, etiamfî feiant: amp;nbsp;pra: imperitia ac ignorantia, turpe fi-bi id efle putant. Sed amp;nbsp;medici fîmul peccant non exade eau flam morbi percundantes, fed velut viriles morbos fanantes . Si multas noui iain ab huiufmodi affedionibuscoi-ruptas. Quarc ftatim cauflam exade interrogate oportet. Multum enim dilFert muliebrium morborum ac virilium cu-
quot;Vterori ratio. Si vteri fuerint vlcerati, languis amp;nbsp;pus purgatur,amp; tdcerâto- fœtor grauis oboritur : Si dolor acutus corrtpit luinbos, amp;nbsp;inguina, amp;nbsp;in imum ventrem. amp;nbsp;dolor furfum procedit ad lateruin mollitudinem , amp;nbsp;ad coftas, amp;nbsp;ad fcapulas. Ali-quando etiam ad clauiculas peruenit. amp;nbsp;mordctur,amp; caput vehementer dolet , amp;dchrat. Progreflu vero temporis tota intumefeit .amp; débilitas ipfam corripit ,amp; aniini deli-qnium,S; febris tenuis,amp; perfrigeratio. Intumefcunt autem Morht maxime crura. Morbus aulcm corripit ex abortu,fi qua cor-
rupto ac putrefado intus puero, non fucrit expurgata.St ca-lor totum corpus tenet, Corripit etiam ex fluxibus, amp;nbsp;fi in jpfîs acria fuerint, Si biliofa mordeant. Si in hoc modo ha-bentem incideris , vbi quidem dolores habuerint,mult3 calid.a lauato . Si tepefadoria adhibeto qua parte fuerit dolor. amp;fi quidem fuperne fuerint dolores,amp; mulier fortit eft.totam fernen tato.amp; pharmacum dcorfum purgans biben dum dato.amp; vbi tempus anni fucrit, ferura codum infuper bibendum
-ocr page 609-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. Z6o t
A bibendum pradjeio,peTlt;lies quinque, fi id facere poterit. Si verononfuerit feriiæ.lacafininuni coquito, amp;per dies tres aut quatuor bibendum dato. Poftlaótis auteur potum , cum aquis ipfain rcficito,amp; cum cibis commodis, carnibus ouillis tencris recentibus,amp; volucriuin:amp; beta,amp; cucurbita.Abfti-
Ciuit refi‘ ciant.
neat autem à falfis amp;nbsp;acribus,amp; marinis omnibus.Et à carni-busporcinis,amp; bubulis,ac caprinis.Edat auteur panes.Si rô aninri dcliquia tcneaut,amp; non valida fit,amp; perfrigeretur, forbitioncmaccipiat.Sunt autem quidam qui bis caput do-lentibuslâc bibendum præbent, quia caput dolent. Alij a-quani ,quia animo linquantur . Ego vero vice verfa, fi caput dolcnt,amp; mente percellantuf,aquamcomniodanrputo.Quii J autem mordentur,amp; acria finit quæ puirgunt, lac bis leirita-tem inducit.Vbi vero tibi valida efle videbitur, vtcros col-luito.primuin medicamento est vini fece.poftca interpofitis diebiis tribus aut quatuor ,eoquod cum brafiicæ decoöo lepidoparatur. EtrurfusinteTmiirisdfcbustribu,s co quod cumbutyroparatur eluito.Et fi vbi bæcfecerisfancfcant v-ieri,eo quod cum malicorio paratur collui to.S uper vlcera vc roargétiflorem,amp;gallam,8cnryrrbam, amp;nbsp;tlius,amp; fpiiræAe-gyptia?fruâuni,amp; ccnanthen fylueftrcm,amp; cbryfocollam, amp;nbsp;fquamam a;ris,amp; loti ramenta , S: crocum, amp;nbsp;alumen Aegy-ptium combuftum illinito. Horum fingulorum vna æqualis fitportio. Alumen vero amp;nbsp;gallant, amp;nbsp;crocum, vna omnium portionefumito. Hæcomnia trita acperirrixta in vino albo
Qÿiil M-pilirdolu-rcmfrdett
Ç dulci diluito,deinde coquito donee nicllis craflitudo fiat, amp;nbsp;dato vt cum hoc pharmaco bis indie vlcera inungat, vbi a-qua tepida prius lauit.Coquantur autem in aqua, amp;nbsp;hedera, amp;faluia. Et vbi tibi bæc racienti melius habere vifa fuerit, lac caprinum coébum præbibendum vna die dato.Poftea ve-rolacbubulum præbeto codé modo velut in prioribus. poft laftis autem potum, per cibos quint nravime craflefacito, amp;nbsp;vt in ventre babeat facito.Sana cnint fiet.Plerunque vero ex hocmorbo euadunt,amp; fterilcs fiunt. Senioribus autem non valde quid horum accidit. poftea vero bibenda funt phar-niaca.lini fernen torrefaSum , Scfefimum, amp;nbsp;vrticæ fernen, amp;pæoniæradiic amant,hæcin vino nigro odorato trita bi-bat. Si vteri vlceratifuerint,amp; fanguis,amp; pus, amp;: ferofa fatties fluittpütrefcentibus enim vteris, ntorbus ab ipfis fit, amp;
iignt uf terorû uli cerHorû,
K iiij venter
-ocr page 610-HIPPO GRATIS LIBER L
venter imus eleuatur, amp;nbsp;attcnuatur, Si ad contaâum dolet, J) velut vlcere præfente, Et febris ac fremitus ipfam occupât.
amp; dolor acutus ac vehemens inuadit pudenda. Si pubem, le M»rli imum ventrem,amp; lateris mollitudinem,amp; lumbos. Mot-ttKffi. bus autera maxime corripit ex pattu, fi quid in ipfisdiuul-Mrdelrf. computruerit.Itemque ex abortu,amp; alias fua iponte. In
bas fi incideris, aqua multa calida lauato. Si qua parte dolor bfbuerit, tcpefaâoria adhibeto amp;nbsp;fpongiam en aqua cabda expreffam.amp; colluito acribus amp;nbsp;acerbis vitatis, moUioribus vero ainmixtis,prout tibi tempeftiuum effe videbitur. amp;nbsp;lini fernen aefambuCl fruâum tundito,amp; ammixto melle phar-macum facico,atque hoc vtitor. calida vero aqua lauato. Et acceptam fpongiam,aut mollem lanam,in aqua calida tingi- j tc,amp; pudenda ac vlcera expurgate.Deinde in vino meraco, rurfus Ipongiam aut lanam tingens, eodem modo vtere. Et pofiea pharmaco hoc inunge, quoties tibi tempeftiuum efle vifuin fuerit. Poftea refina amp;nbsp;adipe fuillo inixtis fimiil iIlini-to fæpe interdiu ac nodu . poftea vero lini fernen totreto, tundito, ac cribrato; Si peplum album in polenta tunditoac cribrato : Si cafeum caprinum afiato , Sc fordes ac falfugi-nem deradito, Si pinguitudinem eius, amp;nbsp;polentæ poUi-nein ammifeeto. Sit autem vna pharmacimenfura ,amp; ca-fei, amp;nbsp;polenta:. Haec bibenda dato mane ieiunæ ,in vino auftero diluto. Ad vefperam autem mifccto, Si craflum cy-ceonempræbeto , amp;nbsp;quicquid muliercula maxime libenter admiferit,bibendum dato.Et donee quidetn fanguis multus F fluxerit, amp;nbsp;dolores acuti habuerint, amp;nbsp;modico tempore in-termiferint ,h.TC facito. Poftquam autem vlcus minus fuerit, Si dolores debiles apprehenderint, amp;nbsp;pet longius tem-pus,pharmaca bibenda dato i quibus purgetur deorl'um ma gis quàm furfum. amp;nbsp;intermiflo tempore quantum opportu-num efle vifumfuerit ,lenibusfomentisfoueto, mulierein alto collocata.prout tempeftiuum efle videbitur, Hie fi fe-cerit,fana euadet.Morbus autem eft lenipr amp;nbsp;lethalis.amp; pau-Cfuilde cæ ipfum ciFugiunt. Si vero vehementer exulceratifue-«kerati rint,fanguis amp;nbsp;pus purgatur,amp; odor fit grauis. Et quuin do-fterint lor apprehederit, velut à partus dolore hunt ca quæ circa flu uteri. xum contingere folent.Et quum tempus aÉFuerit,crura Si pe des intumefcunt.Et curant medici hune morbum velut hy-dropem,
-ocr page 611-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. iSt
K dropem,verum hic tabs non eft. Hane fi curandam accepc-ris.primum calida lauato, amp;nbsp;calefacito. Et acribus ac molli-hus amp;nbsp;acerbis,amp; aqua amp;nbsp;vino colluico.Ec polycarpon. Si. po-iycnemon,acmelliniulcoquito, deinde lanam in his tingi-t0)amp; pudenda illinito. Et refinam, ac mel, amp;nbsp;pinguedinem luillam iUinito.Et bibédum dato fernen Eni ac fefamum tor-tefaöuni,amp; butyruin,amp; cafeum caprinum,amp; polentam in o-wnibus.Bibat autem in vino ieiuna. Ad vefpcram vero timum mellis affundito.Et donee quidem fanguis purgetur, amp;nbsp;dolores acuti habuerint, amp;nbsp;modico tepore intcrmiferint, 1'ocfacito.Quum autem ipfi minus prodierit,amp; dolores de- Medicina biliorespcrlongius tpmpus tenuerini,pharmacum deorfum [icfldohc
Ä purgans bibendum dato,aefinito .Haecfifecerit, fana eua- rer.
det.Sobolis autem fpcs non adeft. Q^cunque vlceratio- Ci:ujfa ul/ nes in vteris fiunt,ex abortu,aut alia quadam caufa, eas om- cerum^ 0« rcfpeäu ad totum corpus fafto curare oportet, quacun-Hue curatione op* habere vifæ fuerint, flue ex vniuerfo corpore hominem curandam efle putaueris, hue ex ipfis vteris, Cognofccs autem an ab ipfis vteris fint, hoc modo. e- Cognitie. nim vlçerationes ab ipfis vteris funt,purgationem exhibent purulentam amp;nbsp;compadam'.quæ vero non ab ipfis,tenuem amp;nbsp;faniofam.QiUim igitur tenues funt fluxioncs, cum pharma-co eas curare oportet,amp; dare quod amp;nbsp;furfum,Jc deorfum pur get. Primum autem furfum . Et fi quidem poftpharmaci po-tionem.fluxiones pauciores fiunt ac faciliores, intermiftio-nefadarurfuseodemmodomedicarioportct.poftphanna-ci vero potionem,talem vidum pr,-vfcribito,cx quo homo ip peß potio' fa quàinficciflima fiat.Idautem continget, fi totiipfius cor-pori, per tertiam aut quartam diem, fomentum adhibuens, amp;àfomentis ftatimvomitus feceris. poft vomitus autem amp;nbsp;fonienta,diætam conftituito ex illuuie, amp;nbsp;aquæpotu. Si pa-niscibo,nullo vero obfonio,quàm vino nigro meraco. Nul-loitemolere. Quum vero vomitum præparas , multis amp;nbsp;a- Q.“î nomû cribusoleribusopus habe.s.quibus ipfam impleas, multis et- b® preuoa iam cibis,amp; obfonioquodcunque voluerit.Et vt impleas ip- c«ur. fam multo vino aquofo , amp;nbsp;vt à fomentis ipfam laues multa cabda. Atque hæc quidem curatio eft huiufmodi fluxionii, Melius tarnen eft vtvtrafque pharmacis cures , 5c vomitum procures,amp; furfum trahas. Diæta vero ficcatoria mclior eft,
amp; illu-
-ocr page 612-HIPPOCRATIS LIBER I.
amp; illuuies. Carterum vtcros hoc modo curare oportet, pti- D SiMegiMit. mum quidcm fouerc fambuci foliis in aqua cottis. Deinde poft fomCtum,(megmate ex vim fece colluere. Et ß quideni putredo invlccribus fuerit ,amp; quæ excunt quot;raueolentia, fmcgmatc meraciorc. Si vero nihil tale, aquonore. poftfe-cem autcm, cum aqua in qua coda eft myrtus amp;nbsp;faluia . Po-vero cum vino colluere,meraco,albo,tepido. Quuin âu-tem mordetur iam à collutionibus,tunc iam pura ftint vlce-ra.colluere igitut oportet fece aquoliore,amp; vino nigro.poft vinum vero, adipem luillum re.centem liquato, Sc piiigue-dinem anferis ft afFuent,fin minus,aliam,maxime gallinace-am.aut ex volucrium gente. Si vero nequehæc adlit, oleum vetus ex oliuis aminiiceto.atque hoc tepido colluito poft vi j num,per alium clyfterem in os vteri infufo. ft ft fuerit vlce-ratum,linameta ex mollitoriis fada apponito. Etfihæcfub-dita ardorem induxerint,his ademptis mulierem aqua tepi-da lauari iubeto,tali quali colluebatur. Si vero ad hanc diar-lam fluxiones non difeedant, pauciores tarnen fiant, amp;nbsp;vehementer mord eant,amp; ca qiiæeffluunt bilisfuerintac falfu-MedeU. go:amp; non folum internas partes,fed etiam externas exnlce-Tent,dia.’tani tranfmptareoportet,amp; totarahiimcdare,quo fluxiones quàm aquofiflFimæ fiant,amp; minime inordaces,bal-neis multis calidis, maza, pleribus codis omnibus pingui-Ciiut. bus pilcibiis carthilagineis,cum cepis Si coriandre, in muria dulci codisrcoquantur autem pingni modo; carmbus codis omnib’,excepta bubuia amp;nbsp;caprina ; His eniin percodis cum p anctho amp;nbsp;foeniculorvino inellei coloris, fuiuo, aquofo, vbe-riore ladispotu cum vino dulci. Reliqua vero decollutio-nibusiuxta rclatum modum facito.Atque hçc quidem eft e* iufmodi fluiionum curatio. Qinim vero purulenta amp;nbsp;com-pada exierint, harum quidem totiim corpus non mouere o-portet.Verum colluere,amp; per collutioncs totam curationem Facere.Collucre autem oportet cum iifdem infuCs, quæ pri’ dida ftint eodem modo . Conferibentur tarnen etiam alias collutioncs. Vicerum curatio. Ceruinum adipem recc-tem ac viridem ftibdito. Omnia vero ftatim vinofiræofiue (apa colluere oportet.Optimum autem efteeruifa .fivlcera fuerint,amp; oleo narciflTmo.Cibis autem inolliftimis vtatur, amp;nbsp;non açribus.Si vero fordidafuennt,amp; proferpant,acproxi^
mumlo.?
-ocr page 613-DE MORBIS M VLIEBRIB VS.
A mum locum mordcant.purgato, amp;nbsp;nouam carnem pro Juci-to,amp; carnem adcicatricemperducito.facileenim rclbluun-tur.Sc maligna fiunt.Sc frequenter laua to. Si veroraulier ex abortu vulnus accipiat, aut ex raedicamentis fubdititiis Vteros exulceretur : Qjmliamultaferaper mulieres faciunt ac medicaudo excitant,ßc foetus corruptus fuerit, Sc mulicr non purgetur, fed vteri inflamraati fuerint velienientcjac concluIi.Sc purgationem emittere non poterint, njlî primu emittant fanguinem qui eft in foetu. hæc fi quidem curetur, breui ûna cuadet,verii fterilis.Si vcro puerperij purgamen-la ipfi fua fponte erupetlnt,amp; vlceri fanata fuennt,ctiam fic fterilis erit. Si vero purgatio quidem ipfi fiat, vlcera autcm
5 nópurgentur,periculumeft eaputredinofaefte. Si vcro pur gatio prodierit ipfi iâ afflidx ac extenuatæ,moricur. Q^in Citti uteri amp;nbsp;fi in partu vteri valde fuerint exulcerati, foetu non fecun- parti; wel duinnatiiramexcunte,eadempatienturquafpatitur caqua: abort« ul~ excorruptione foetus vteros vlccratos habet.Et tranfrauta- corantar, tiones ac fines eofdc morbus habet,fine ex foetus corruptio-ne ,fiueexpartu vterifuerint vlcerati. amp;nbsp;fi puerperij pur-gamenia onmia prodie^int,minus dolebit, nifi magna vlce-ta fuerint.Et fi curetur breui fancicit. Oportet autem curant eito adhibere,fivlcera in vtero fuerint. Nam vt quæ in tene-lo.loco funt,cito augefcunt,amp; breui putrcfcunt.Curare vero Curati»^ oportet vjeera , velut etiam ea quæ in rcliquo corpore font, Nimirum vt inflammationem arceas.Sc repurges,amp; repleas, r
C amp;nbsp;sd cicatricemperducas. Danda eft autem aqua in potum, vinumminime.cibos item paucos, ac minime multos exhi-beto. Qmeunque abortus fadii difcederc non polfunt, dû auttoti,autpartesfQeCuum font maiores.aut minores amp;nbsp;ob-hqui3cimpotentes,tales fiquidemfecundum naturifiti fuc rint,pharmaco aliquo dato ex his quæ ego refcram expelli-to,vbimulta calida prælaueris.El fi prodire volentes,non fa cileexeant ,qi,umfiti fint fecundum naturam , talibus fter-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nutatorifi admoueto.Apprehcndito autc nafam,amp; os eópri-
tnito, ac fic fternutet, quo fternutatio q maxime efficax fit.
1 Vtatur itc cocuflionibus.Sic autem cócuflionem facito. Le-j Öum altum robuftum ac inftratu fomito,8c muliercm fopi nâ I rccUnato.peaus vcro amp;nbsp;axillas ac man’,fafcia aut molli lato 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lûro ad leàû alligato ac cingito, 8t ctura incutU4to,6c mal-
leolis
-ocr page 614-HIPPOCRATIS LIBER I,
leolis apprehenfam detineto.Quu autem fic difpofueris, fat- p mentoni moUiu fafcem,aut aliquid huic fitnilc parato, tantfi quitus fuificit, vtledii no negligat cxcipiendo ipfum,dura in terra proiicitur,quo no pedsbus iuxta caput,terra contin-gat.Poftea veto ipûm manib’ ledu apprehendereiubeto, Icûû ad caput fublimem habere,vt decliuis fit in pedes, ani-m^luerfione habita ne ænua fit homo ipfa.vbi vcrohæcfa-ûa fuerint,amp; leftus fubiimis fuerit,retro farméta fupponito. maxime ante dingito, quo pedes terra non cótingant dura leâus proiicitur,amp; vt fint intra farmenta. Eleuent autc duo yiri ex vtroq; pcde hinc atq; illinc, quo in dircâû leâus ca-d3t,pianè ac a;qualiter,amp; cóuulfio ne fiat. Cócutiendum eft auté maxime vnà cû partus dolore.Et (i quidé difccdant,fta- j tira quiefcendii.Sin minus, intçrftitio fado rurfus côcutito, Si in ledo geftatam attonito,ac agitato.Atq; hçc quidem fie facienda funt,vbi rede amp;nbsp;fecundû naturâ difeedant. Oportet autera cerato liquido præiltinere, quod in omnibus hu-iufmodi circa vterû affedionibus optimii eft:amp; maluæaquâ afFundere,S: foenigræci, aut potius ptifan.-e tntice.T fuccum. Oportet autem viq; ad inguina, fedem amp;nbsp;pudendiî foucre, QBÎ par- 5e infidere,vbi partus dolores maxime infeftarint,S(nihil a-tas nS rite liud métc verfare.eâ veto que medicatur, ofcula mollibus a-fredeuni, perire oportet,amp; lenitcr hoc facerc. Vrabilicfi veto vnà cura quid igê/ feetu attrahere. Quicunq; veto duplicati cóplicatur, amp;nbsp;in dum. ofeuio vterorû incumbunt,eos fiue viui fucrint,fiue mortui, rurfus retrojptrufos vertcre oportet, quo fecundii natura in E caput exeant. Quü au tem retrudere voles aut vertere,fupin{ ipfi reclinatæ molle quiddâ fiib coxas fubfterncre oportet,amp; fub ledi pedes, quo altiores finthiàpedib’, fcmperaliquid fupponere.Sed amp;nbsp;coxæaltiores capitcfint,amp; vt nullu cerui-cal fub capite fitjpuideto. Quiî vero retrufus fuefit fœtus, amp;hincatq; illincobuoluitur, vtlecudum naturâconftitua-tur,5ir quicquid fub ledi pedesfuppofuiftiac lapides,5i quic
C» pertut quid fub coxas fubdidifti, fubtrahito. Capiti vero puluinar. uiaurmu- fubiieito. Atquc talia hoc modo curato. Quiconque vero nâaef cr’ facus viui,mini! aut crus foras pr.'emittunc, 3Ùi eciî ambo; emitttt,i(f eas oportet q celerrime vbt exitû fignifîcarint,predido mo-eümorttt*. do intro retruderetSi in caput verterc,amp; ad viâ reducere.Et qda^iit, quicunqi foetuscôpjicantur,adlaterisnwllitudiné, aut coxa iapartu
-ocr page 615-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. i«-}
À in pârtu collapfîjcos dirigere ac vertere oportet, Si in aqiiâ calidâ defidere facerc,donee mulier refocilletur. Qincûqi veto foetus mortui,aut crus,aut manu, foras jptendunt, eos optimu quidé fuerit,(i id fieri poflet,intro retrudere, amp;nbsp;am-bas bas partes in caput vertere. Si vero hoe fieri nö poteritj veru intumefcitifecare hoe modo. Difledum per fcalpellum caput,cum cótuforio inftrumento,vt ne in ramenta findagir cótun(iito,amp; ofla per oflium volfella.aut traûoriû inftrumc-tum.iiitta caluicula immiflu,prout habuerint extrahito,non multis fimul,fed paulatim exéptis,ac rurfus ablatis. Quii vero hce foras citraxeris, amp;nbsp;in ipfis humeris fueris, ambas manus in articulis cum ipfis humeris fecato.Et vbi hçc extraxeris,fi
B quidé fieri poterit vt exeant, etiâreliqua facile extrahito.Si vero nó obediant.totü pedus vfq; ad iugulum finditOjVerfi caueto ne in ventrem feces, amp;nbsp;aliquid de inteftino denudes. Exit eni venter,amp; inteftina,amp; ftercus. Si vero horum quid excidat.niaioris negotij iam res fit, Cótüdito auté coftas, 6c fcapuUs cótrahito,Et facile poftea reliquii faetusjpcedct,nifi iam ventré tumidum habuetit.Si enim tale quid fuerit, melius eft ventré foetus leniter perforare,Elatus enî fold à vetre txit,amp; fic facile ^gt;Jibi t.Si veto exciderit than’,aut crus,im-TOortui fœtus,fi quidc fieri poterit,ambas partes retrudito,8c r®tu rite dirigito,Hoc enl optirau fuerit. Si vero fieri nó pd Itntyt hoc facias, quicquid fane foris fuerit quantum potes penttilTinic refecato, amp;nbsp;reliquii jpfunditate ihtus explorata C protrudito,amp; foetum in caput vertito, Quii autem vertere aC lecare puerii voles, vngues de manibus tuis iefecato. Scalpel lum vero quo diftecas.incuruii potius fit q redum.ôc hui’ ca put occultato per indicé digitum, eodéq; interna explorata ac deducito,ita vt caueas ne vteru cotingas, Cæterû molç coceptus hçc cauffa elf, Quii multi mcfes,modicû6lt; morbo-fum fernen cócepcrint,neq; Cöceptus réélus fit, 8c veter pie-nus eft velut prçgnâtis,Nihil autc in vetre mouetur, neq; laC in mammis generatur,Mâmç autem turgidæ funt,Hçc igitur ad duos annos,fçpe etiâ très,fic habet. 8c fi quidem vna caro fiat,mulierperit.Neq-, enim fieri poteft vt fupcrftes maneat. Si vero plures,erûpit ipfi per pudendii fanguis carnofus plu-rimus,îc fi hoc moderate fiat,feruatur,Sin min’,à fluxu cot-reptaperit.Sc morbus quidé talis eft, ludicare veto oportet ex pleni-
-ocr page 616-HIPPO CR. AT IS LIBER I.
Parturqiio ex plcnitudinis mole,amp; 5» in ventre no mouetur.Na mas tri B tur in Ute- meftris.fœmina quadrimeftris motum habet. Poftquä igitut ro moueat tcpore hocprctergrcflb no mouetur,nimirum hie inorb’eft.
elt ante hoc magnii fignum,g) lac in mamis no generat. Hac igitur .maxime quidé ne curato.Aut certe cum pr.xdiäione. Curntie. Et primum quidc totum corpus foueto.Deinde per fedé cly ntel«. f^rem adhibeto,quo fanguis multus ertipat. Fortaflis enim quod cópaótum eft commoucris.id quod fœtus elfe putatur, mullere à pharmaco concalefada.Sed amp;vteros tolluito,quo fanguinem cducas.Sinminu.s,fubdititüs vtatur fortiftïmis è buprefti.Et diâamnum creticum in vino bibat,fin minus,ea-ftoris teftem.Et rétro cucurbitara ipfi ad laterum niollitudi-nem afFigito,amp; plurimû fanguinc detrahito. Atq; hoc maxi j me rerû ac virium ipfarii cóiecturafafta facito. Et haôenus quidé diclum eft de morbis à puerperij purgamétis fiétib’. Sunt autc pericula in ipfis no parua.Acuti enim funt, amp;nbsp;cito trâfmutâtur.amp; magis affliguntur primipara;,q que funt par-Puerpe- tuum expertç.Prodeunt auté puerperij purgaméta fanaimu-rùe pttrga lien' fufFicicter,primû fefquiheminae mêfura,aiitpaulo plura. liait mra- pofte-r adhuc pauciora iuxt.a hâc rationé,donec ceftent.Pro-/«rj, /(j deunt autc velut languis à viöima,fi fana velut dixi, niuJicr tpJer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuerit,amp; fina futura eft, amp;. cito cógelant ac purgätur.St poft
partû plerunq-, fanæ inulieri côtingit vt poft puell.T partum, in quadraginta duobus diebus diuturniflima purgatiofiat. extra periculû autem eftetiâfî vigintiquinq; dieb’purgct. poftmafculi vero partum, purgatio diuturniorfitin triginta p dieb’. extrapericulû eft etiâquçin viginti diebus côtingit. amp;nbsp;in his que fœtus corruperunt fecimdu horum dier J ratio-nein purgatio côtingit.amp; in iuniorib’quæ corruperuntpau Kàgittt cioribiis diebus.In leniorib’ autc,pluribus,Eædc verofunt dit abort^ affedliones ex puerperij purgamentis, amp;nbsp;ei quç corrupitfœ tjujrn ptr tuin,amp; ei quçpcperit.fimcftruû corruperit fœtô.amp;qiiçcor- 1 ruperuntmagispiclitâtur.Corruptiones enî grauioresfunt q partus,Nô enim fieri poteft vt citra violentiâ fœtus corrû- I patur,autpharmaco,autpotu,autcibo,autfubdititiis niedi- nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
camentis,autaliqua alia re.Violentiavero malûeft.In huiuf- nbsp;nbsp;nbsp;I
modi enim periculû e(lne vteri eiulcerentur,autinfiâmen-làflitpra tur-Hocautceilpencalofum. Ac rerolicqûo liat,diâûell creJtio. àijie in naturapaeri in parcu, Poilqautsm prxgninsfaeric I
millier, 1
-ocr page 617-tgt;£ MORBIS MVtlEBRiBVS. »lt;r4
A mulier,menfes nóvalde ƒ deunt,prçterq quibufda pauei.Dul cifTiinus enim humor ex cibis ac potib’ad mimas vertitur ac exfugitur. Et neceffé eft etii rcliquu corpus magis etiacuari, Cur amp;nbsp;minus fanguine plenum fieri. Atq; hoe iia cöntingit.Sunt di hc na auteni quç natura fine laße funt,amp; quib’ lac deficit ante tc- haieätäui pu.s.Hævero naturafolidæfunt,amp;deufæcarnis.amp;^ptcrea aieode-îufFiciens humor nó pénétrât à ventre in mâmas.quû via fit ftrantur. denfa. Ad menfes detrahendos. Elaterij potiôes duasft- Me«yî«nlt; mito,amp; adipem ouillfi de rheni!b’,pari elaterij portione am- proueca-mifceto,amp; uô contei ito, verii duas glâdulas fiibdititias faci- tio. to.Aut melithium ex tritico terito, amp;nbsp;aqua fubigito, amp;nbsp;duas gliduks formatb,atqi has ante dies quib’ afifuturi fùnt appo
J nito.Sicnimnôprodcunt.rigores aefebres inducunt. Mol Diuerp litoria,à quibus aqua amp;nbsp;arena purgatur, ducunt etiâ mcfes.fi dehae ne nô fuerint diuturni, Sc ofculû cmolliunt. Narci(rum,myr- medicantë rham,cumini!,thus,abfinthium,cyperû,fingulj æqualib’ por ta. tionibusfumito.narciffi verofolii quatuor portiones.'Se pul-uillumftupe dum peclinatur crudfi linum animifccto,amp; hçc cum âqua origani coâi tcrito,ac glandé fortnato amp;nbsp;fubdito.
Auteydaminû magnitudinetali.Se æris florem magnitu-dinefabç terito,amp; cum nielle glâdem fermato, ac apponito. Autpulegiiim,myrrham,thus,fel fuis ac bouis,cû melle fubi-gito,amp; glâdem efformato. Si menfes nôprodeant, adipem anferis, amp;nbsp;netopii, ac refinâ permixta ac lana excepta appo-flito. Mcdicamentu fubdititiumjpurgatoriû.mollitorium, C Caricâpercoôam ac expreffam leuiffime terito,amp; in lani fubdito cû rofaceo vnguéto.Aut acris bralTicæ amp;nbsp;rutæ.vtri-ufq;dimidifitcrito,acvtitoreodé modo. Purgatoriu. Me-dull.ini anferis aut cerui magnitudine fab.a: affufo vnguento toficeoamp; böemuliebri terito, velut pharmacu teri folet,amp; çumhocos vteriillinito. Aliudfubdititiû molle. Modul lamanferis magnitudine nucis.ccr.i magnitudine f. b.T,refî-nælentifcineautterebinthinç magnitudine fabæ.Etæc cum rofaceo vnguento ad lent'quot;! ignem liqucfacito, amp;nbsp;velut ccra-tum elFicito.deinde ex hoc tepido os vteri illinito , amp;nbsp;pefti-nein irrigato. Aliud purgatoriiï. Farina recente ,myrthae obol.iij.'rocitantundem,caftorij obolnm,hæc trita cum vnguento irino apponat. Aut vrticæ fernen, amp;nbsp;malua; fuccum, ac anferis adipe.-n fîmul permixta fubdat. Aliud fubdititiu
purjatoriâ
-ocr page 618-HIPPOCR.ATIS liber, r.
purgatorium,fi menfes non cópareant. Styracem amp;nbsp;origanû D ierito,amp; gmixtis adipem anferinum afFundito ac apponito.
Aliud quod vteros expurgat.ac fanguiné euacuat. Abfin-thij radicem tritâ, raelle ac adipe anferino amixtis apponito. Aliud purgatoriû. De buprefti caput amp;nbsp;pcdes amp;nbsp;alas tollito,amp; reliquû ipû’ terito,ac ficus interna parte ammifee-tt^Sitauté pinguitudinis ficus portiodupla. Hoc vterosin-flat.Hoc etiâ dclperatis optimu cft. Aut mercurialis folia tri-la fubdito. Hoc tenue biliofâpurgationé ducit. Sed amp;arte-mifia facit velut mercurialis, amp;nbsp;melius purgat. Veratrum quoq; nigru cum aqua tritû, velut aquâ à carnib’ ducit. Sed amp;nbsp;alumen ac refina idc facit cyperû, abfinthiu, ariftolocbiâ, cuminu,lâlem,mel.Hçc oîa fimul terito ac apponito. Et ve- j ratrum envino dulci,amp; farina lolij ac tritici,mellc fubaâa in lana lùbdatur. Subdititiafi catapotianöpurgarint. Mer-curialcm.myrrhâjviolam albam,ccpani acerrimam, amp;nbsp;melâ-tliium ac nientâ.li fufferat, permixta apponito. Subdititii acria fanguiné ducentia. Câtbaridas quinq; deniptis pedi-bus ac câpitib.amp; myrrhâ ac thus fimul mifeeto, amp;nbsp;mel addi-to.Deindein oleû rofaccum aut Aegyptium tinâûper dié fubdat,amp; vbi mordet,tollat.amp; rurfum in lac muliebreacvn-guentu Aegyptium tingat,amp; hoc per node apponat.amp; aqua odorata perluat,8£ adipc fubdat. Côduxerit amp;nbsp;bupreftis,fi quideni parua firent,fine alis amp;nbsp;pcdib.ac capite.Si veto magna fuerit,non cômifeeto eadé quç cantharidibus,fed folâfu mitoacfimiliter apponito. Si veto molliore opus habuerit, p ad biipreftim vinum amp;nbsp;cuminu Aethiopicum ammifeeto, v-uam ité paflam amp;nbsp;polline fefelis ac anifi.amp; vinû feruefacito, eoq; affufo reliqua tcrito,amp; pallillos drachmales elFormato, eosq; apponito myrrh.i ac thure aramixtis. facito autem eo-dem modo velut cû cantharidib’. Aut melanthium ex tri-tico,trirum ac melle fubaftu apponito.Aut hoc ipfum melâ-thium cum melle tritû velutƒlâdem cfficito, circum pennâ autem obducito. Subdititiu elFicax. Succum mädragonx amp;nbsp;cucurbitç fylueftris, ni laéie muliebri apponito. Autfecc ficcâ ex vinoveteri albo vrito,amp;vino extinguito ac fubdito.
Cucurbita item (j’lucftrc,mercurialem,nitrum amp;nbsp;irionem. Citius detiahit amp;nbsp;madragonr radix,câtharis,ferpyllû,lau-ri fruôlus,vnguentnm irinum,laurinum. Tithymali fuccuni permifeeto
-ocr page 619-DE MORBIS M V LIEBRIBVS.
A permifceto ac agitato, amp;nbsp;dctraâo vifco, etui magnitudine cxEibeto.Optimu eftamp; glâdc fubdititiâ ex eo facere.Si veto amplius jpdierit,vino proluatur.Aut xs vfti'i diflbluito,amp; te-pidum lana excipito ac apponito. Medicamctum ad côce- CSeeptt ptum. Cedriæacetabulû,adipis bubuli drach.iiij.limulte-tito,amp; talorû figuras cfformato,quas ieiuna apponat,amp; dutn appofitas habet per diem ieiunet. Apponat autc bis.man^ Sc vefpeti.poft mcfcs poft cœnâ vero lauet, amp;nbsp;cü viro dormiau Aut melâthiû côtûdito,amp; in linteû illigato, amp;nbsp;adipe anferi-noaddito,fubdendû dato. Aliud ad côceptû. Quo cures mulierem vt in ventre côcipiat.vrinâ fumito veterem,amp; fer-ri recremétum titum, vt in fragmenta refoluere poftis. poft-
2 ea mulieré in fella collocato,amp; corpore amp;nbsp;capite vclato.pel-uiq; ad pedes fuppofita ,ignita recrementi fcrri fragmenta tria pro vna vice iniicito.Sit auté vêtus hcc vrina côgij men fura.amp; cum bis triginta fomctis ipfam foueto. Dum auté fo-mentû adhibes,caput lauato, itavt donee fota fuerit rurfut lapides illos recreméti ferri in vrina cxtinguas,amp; fomentum rurfus calefacias, Poftea vero caput lauato plurimii, polio amp;nbsp;viticis foliis q plurimis in aqua coftis. Hæc autem facito ad dies feptc.Ter vero per fingulahçc fomenta fufFito,antequâ laues.A balneo vero oleo laurino inungatur. poft cœnâ au-tem.vbi cepas melle tinäas comedit, amp;nbsp;aquamulfam tepidî quatuor heminarü menfura bibit,amp; paululum côtinuit, vo-mat.amp; fupina reclmata ,rutâ habeat auribus amp;nbsp;narib’ inditâ.
C Etpanem fermentatû fexta chœnicis parte, in iufculum vo-lucris côftingat,habcat autem hoc iufculum apij chemam,amp; fie affumat.amp; rurfus tantûdem in cœna dato.Et hoc per diet feptem facito. poftea vero ventri per dies (eptem clyfterem adhibcto.Sit autem infufum clyfteris, refîn.r drachma: quatuor,mellis acetabulu,olei platatenfium tâtundem,furfurum recentium fuccus,fpuma nitri, oua tenuia. Sit auté infufum heminæ oifto,amp; ex his tres fucci ptifanæ.Obliqu.T? vero clyfterem adliibeto,amp; paru lauato. Apponat etiâ glâdes feptem indie,amp; detineat donee fuerint liquefaéie.Sint auté ex thu/ re,nitro,galbano,melle coûo.Cibo vero eodem vtatur.Suf-fito autem afinialbipilos,^ lupi ftercus. De bis plurimii pru nis iniice,ip(âmqi circumlocatl ac conteâa (ufFito,cauendô ne côburas. Si vero mulier parère nequeat quç prius pepe-
L rit.
-ocr page 620-HIPPOCRATIS LIBER I,
rit,nitrum amp;nbsp;refîna,amp; myrrhî,amp; cuminum Aethiopicuin,amp; D vnguenliî fîmul tcrat,amp; apponat. Aut pulegiuni fîccûin lin* teo fubdat.Bibat auté pulegiuin vbi dormire volet. Aliud Q«î eóee- adcóceptum. Viâusrationcmmuliericôftituere oportet, ptui pare^ quæ prçgnans fieri cupit,amp; ad edendum ac bibendum exhi-(ur. bere ipfî,quæ libenter admitcic. Viro autem muliens reliqua ‘l^o,præter allium,amp; ccpâ,amp; legumina freft coda, amp;nbsp;filphij fuccumjamp;QUçinflant. Abhisfanèabftineat. Medicamen-tum quod fimiliter infunditur fî nô concipiat. Lac malieris mafculii alcntis, grana mali punier recentis terito ac fuccum expriraito, Sc teftudinis rtarinæ parte inter anum Si pudendum côburito ac terito; amp;nbsp;liçc in pudédum muliebre infun-dito. Aliud quod fimiliter infunditürnócócipienti.Lacamp; ® refînam,amp; mali puuici dulcis fuccum,Hçc omnia melle am-mixtoinfundito. Aliudadcóceptum. Bulbi albifernen, aut florem, cum melle terito, amp;nbsp;lan.-E inuolutö pertriduii ad vterum apponat. Quart,i vero die,malnäfylueftrem lotifoliä tcrat.ladc muliebri ammixto,amp; lanæ inuolutâ apponat. deinde cum viro dormiat. præforbeat auté pulegium in farina coftura,amp; bibat pulegium tenue in vino. Si vero huic nô o-bcdiatjConyzâ odoratâ côtundat, Sc expreflum fuccum vino mixtum ieiunabibat. Aliud. Alparagi fernen fimiliterin vino bibat. Aliud. Secundâmulieris, amp;nbsp;vermiura carniu capita,amp; aluinen Aegyptium, cum adipe anferino diluito,amp; in lana ad os vteri apponat. Aliud. Aeruginé,florem æris, vtrunq;. oboli dimidij pondéré,tburis mafculi,aluminisfcif fi,fruäus vitis iÿlueftris,galI,T,myrrhæ,maIicorij,refina?,po-lijjfingulcrum obolum.in melle tritum, per triduii bis in die apponat.Si vero fortallis acrius fuerit,anferisadipemacni-trum toftum ammifeeto. Vinum auté exhibeto,fortitudinem inipfb vitans. Aliudadcóceptum. Vermem carniuniqui caudäfiabetaccipitOjamp;deipfotresaut quatuor partesfu-mito.amp;origanum tenuem fîmul cumrolâceovnguentote-rito.amp; boc ad vteri OS apponat. Aliud. Portulacä cuma-dipe anferino,amp; myrrlia,amp; porri femine,amp; feile biibulo te-Caceptut Janæ inuoluta ad os vteri apponito. Si mcniês qui-ffparatio- fiant multi,nó concipit autem, floris æris obolos duos. Sc aluminis fdiTi tätundem,cum melle terito, Sclana ejicipi~ te.IIIiget ain muJier lanä in linteum cum (iIo,Sc ßbiipti fub-
datp'ra I
-ocr page 621-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. its
K dat,ita vt filum extra promineat. Deinde quum probe pür-gata fuerit extrahat,amp; vino odorato myrti foliis inieéüs fer uefado proluat,amp; viruin accedat. Subdititium ad côceptû.
Mel,myrrhâ.myricæ frudum,refinam liquida,adipem an* ferinuin,omniafimultritalanæinuolutaapponati Aliud, ’ quod vterum valde aperire poteftjquum cóelufus eft, amp;côci-pere nô poteft,amp; ad aquam expurgandam. Accipe an^iu-fam paruam,amp; ltntifcum,amp; cuminum,amp; cyperum. Si cucur-bitam fylueftrem,amp; nitrum rubrUni,amp; fal Aegyptium,amp; an-ebufam magnam.Hçc omnia trita per linteum raruni excer-ni:o,amp; acceptû mcl ad lentum igné coquito.Poftq vero elfer buitjCeratn ac refinam animifceto.Deinde etiam aliis omni-j bus ammixtis oleum affundito, ac ab igné tollito. amp;nbsp;tepida lana: côuolutæ inuoluta vtero âpponito,doncc purgata îue-rit. Aliud. Si mulierem cocipere velis,ad purgatoria qui-bus vtitur,etiâ virü accedere oportet. Et baccas lauri nigras decein,thuris pugillos trës, Si cuniini modicum, cum melle trita iulanath fuccidatrt inüoluat,amp; femel in diefubdat,amp; femel auferat,ad quatuor dics,amp; üfdem diebus à cibo abfti- , nbsp;nbsp;nbsp;_
neat. Côceptum impediens. Si vero côcipere non opor-teat,mifyos magnitudiné fabæ aqua diluito,ac bibedam da-to,amp; per annum vtita dicam, nóconcipiet. Partum acce-letansægrcparienti. Lauri radicé derafam, aut lauri bac-MJ dimidij acctabuli menfura in aqua calefada bibedas da-to. Aliud partum accelerans. Didamni obolos duos tri to*
Ç inaquacalida bibat.Autabrotonidrachmam,amp;lauri baccas , amp;nbsp;anifum, in vird dulcis veteris cyatho terito, amp;nbsp;aquae cyatbo afFufo bibendum dato. Hoc bonum eft ft ante partus dolores fuetit datum. Aut diâamni obolum,myrrhx obolû, anifi obolos duos,nitri obolum.H.-ec cum vini dulcis cyatho vno terito,amp; aquç calidæ cyathis duob’ affufis bibenda da-to.Deindecalidalauato. Aliud pardtim accelerans. Reft* namterebintbinam,mcl,oleum duplum horum.vinumodo-ratum q fuauiflimum.Hçc mixta tepefaéba fepe ebibéda da-to.Oportet aut.amp; vteros fedare.fi fuerint inflämati. Aliud.
Cucumeris fylueftris quicunq; albus fuerit fem? ceræ in-farcito, deinde lanæ rubræ inuolutum lumbis alligato. Si veto prçgnans multo tepore cohibeatur,amp; parère no pofltt,' fed diebus pluribus ex partus doloribus laborer ; Sit autetn
L ij iuuc-
-ocr page 622-HIPPO GRATIS LIBER I.
iuucnis.in vigorc, amp;nbsp;multo fanguine refcrta, fecare oportet D venas in mallcolis,i fanguine detrahere,viriuin refpeäu ha bito. k poltea calida lauri corcicib” incodis lauato. Viticis autc feinen,amp; dictamnu creticam, vtrunq; pari portione, in qalt;epK- vino albo aut aqua bibendu dato. Subdititiumautemme-erperu nbsp;nbsp;dicametum facito,galbano,amp; baccis lauri,dt oleo rolaceo,in
furgent- lai^iouolutis ac fuoditis. Aliud. Filicis quercinæ radicë tritam in vino bibendä dato. amp;nbsp;adiantum tritum in oleo di-lutum illinendu, 8i in vino mcraco bibendu dato. Aliudy quodpuerpcræpuerperij purgamenta melius purgat. Te-Iludinis marinæ hepar viride adhuc viuentis.in lade mulie-bri terito,amp; cü vnguéto irino ac vino fubigito,amp; apponito. Aut mercurialcm tritam in lana apponito. Aut artemifiä tri- E tamfiniilitcrinlanafubdito*. Aut mercurialisamp; cuciimeris fylueftris parum terito,amp; vino ac melle fubaduin apponito.
Purgatoriü puerperij purgametorum ex partu. Triticuin triraeftre fradü acfrefum.dimidiç chœnicis méfura,in aquç heminis quatuor coquito.Quu auté efFerbuerit terautqua-ter.forbendîi dato. Aliud. Sainbuci folia in aqua coqui-to,amp; aquä bibendä dato.Edat auté amp;nbsp;bralficas codas,amp; por rum,amp; fœniculum,amp; anethû.amp;polypos, amp;nbsp;loeuftas pifcicu-los. Aut rhois folia amp;nbsp;eryfîniû ex vino,aut polentæ pollineiM bibendû dato. Aut miiyduorû oboloruni pódere tritü aevi-no fubadum apponito. Purgatoriu menfium amp;nbsp;puerperij purgamentotü. DucitetiäaquamSt alia. Radicis ftruthij tufi triti quantu tribus digitis apprehend! potcft,iiiclle fub- F adu apponito.Nafcitur auté in Andro in littoribus. Aliud fimiliter purgans. Eryfimiiinaquacoquito,amp; vbiebulliit oleum afnindito,ac bibendu dato. Cömodum eil etia fuccu pro fomento adhibereper fuffitum . amp;nbsp;cibi.s mollibus vti.
Aliud quod puerperij purgaméta purgat, Eryfimum pla cide terito,amp; corticem difflato. Quum auté purum fecetis, leuiterterito,amp; aquä aditillato, faleniq; ac oleum ammifce-to.amp; vbi polentam infperferis coquito,ac forbendum dato.
Aliud. Sinódefcenderitpurgatio.autpuerperij purgamenta nó prodierint. Cucumeris fylueftris internä partem, trium oboloru pondéré fume,amp; artemifiam herbam, amp;nbsp;tbiis oboli ponderc,amp; hçc trita,amp; melle ammixto, lanæ inuoluta, advteri os appone.Et hoc femper nodu ac interdiu per dies quinqi
-ocr page 623-DE MORBIS MVLIEBRIBVS.
quinq, facito. Aut v.tis pampinos aut folia viriJia terito, amp;nbsp;melle ammixto lana excipito.amp;: codé modo fubdito. A ut cuprelfi fcudû ic thus limul trita, rofaceoq-, ac melle diluta, Si lana excepta apponat. A ut abrotoni drachma, äi tucume-tis fylueftris meduUæ obolum,amp; thus cum melle terito,5c in lana inuoluta appotiito. Aut elaterij obolü,amp; myrrham,cuin melle tento,5c lana excepta apponat. Aut cuprcfli fruâÿn. Sc cacuraeris fylueltris internam partem,amp; thus, melle am-inixto,inlanafubdat. Purgaturiu fi ex partu nópurgetur. Paerper« Ttifoliumin vino bibendu dato. Idem ctiäappofitum men pargati» fes eruinpere facit, 6c fatum elicit. Purgatoriu vterorum, diuerfa. qnuni puero mortuo fanguis in hoc mäferit. Cucurbitam fyl
j ueftrem tritä cum melle delingat, aut apponat. A d omnia puerperij purgatnenta fi nö probe prodeant. Eryfimü co-quito cü polenta,8c olco alFufo vbi coélura fuerit forbeat.amp; Cibis mollifltmis vtatur.Aut fcämoniam cum laäe muliebri tritam,aclana excepta apponito. Aut radicem dulcem melle,amp;rofaceo aut Aegyptio vnguento fubadam, in lanafub-dat.Autfarinamlotä fimiliter apponat. Bibat aute creth-nti,amp; fefelis,8c rutæ.ôc filphij fernen , ita vt de fingulis obo-los duos fimul teras, 8c in vino meraco, fi non febricitarit, ptæbeas. Subdititium quod fecudam telidam elicit. Ex S«a«lt;l4 fambuci foliorum decoCto prius fomentum adhibeto, 8c id q“* quod ex cätharide fit apponito. Hoc 8c ea quæ debilia funt fanat. Si vero läcinet ac mordeat,ftatim tollito,8c lanam ro-
C faceo timä.’m fubdat. Potiones quæ fecundam educerc poffunt, 8c menfes detrahere , itemque foetum eneflum.
Cantbaridas quinque, alls 8c cruribus ac capite auulfis, 8c tribulumad mate natum cum radice ac fbliis tritum conchæ menfura,8c euanthemi, ac feminis apij tantundcm, 8c fepiæ oua quindecim , in vino duld temperato bibenda dato.Et vbi dolor babuerit in aqua calida defldeat, 8t aquam mul-fam aquofam bibat,8c vinum dulce. Alia. Ranunculi fo-liorum ac floris triti, ftateris Aegin.-ei pondus, in vino dulci bibat.Si vero dolor babuerit, ci; er album 8c vuas paffas, in aquacoqulto,perfrigerato, acbibendum dato. 8c vbi vrinæ ftillicidium vexarit, in aqua tepida defldeat. A liud quod elicit fecüdas. Cucumeris lylueftris fuccu in mazam cól^er-fum apponat,vbi peius ad biduum ieuinarit. Hoc nullu aliud
L Hi prx-
-ocr page 624-HIPPOCRATIS LIBER I.
Pcedlditif/prçftâtius inueneris. Fœcûditatis experimentu. Caput al D tù expe- lij integru derafum appone,amp; vide an per os oleat. Aliud experimenefi. Netopon modicu lana inuolutû apponito,ac videto an per os oleat. Alia fubdititia. Scorpij marini fel, lana exceptû Se in vmbra lîccatû appone. Aut pulegiu Gc-catû Sc. tritu ac melle fubadu, in lana apponito. Aut flore cû melle linteolo illigatû fubdito. A ut cucunieris fylue-ftns ferne,amp; teftâ côbuftam,cû vino fubigito,amp; Icporinù pi-lis ac lana excepta fubdito. Aliud fubdititiu. AluméAe-
Qÿtefxti egt;!Reliât.
gyptiü lana inpolutu apponito. Aut eâtharidas tritas vinoq; fubaâas fubdito. A ut artemifiam herbam vino fubaâam apponito . Aut melanthium cüvino tritû in lanafubdito. Aut bulbion ex tritico tritû amp;nbsp;vino fubadû apponito. Aut vint E veteris aibi fccc côburito ,amp; vino albo extinguito, teritoq; ac in bnteo apponito. Aut galbanû,amp; netopon,amp; jnify cû ro faceo vnguéto in linteo fubdito. Aliud. Elaterij potiones duas,amp; fauû cû vino in linteo apponito. Aut butyrû amp;nbsp;aluinen melle fubaéla fimiliter. Aut feâmoniç fuccû amp;nbsp;adipem cû maza mifeeto, amp;nbsp;vino imbuta in linteo apponito. Potiones quç polTunt fecundâ in vtero derentâ educcre.CoIo-cynthidis iylueftris interna parte cû laéle muliebri trita, in linteo apponat. Adidé. Silphiû magnitudine fabæ in vino bibédû dato. Aliud qS fœtû expellit. Mulieré fub alis apprebéfam fortiter côcutito. In potu vero dato,viticis folia in vino. Aut diâânû creticû oboli pôdere in aqua terito ac exhibeto.Aut conyzçgraueolétisman’plene méfura cû por ’ ri fucco diluito, amp;nbsp;netopû cberaæ plenæ méfurâaddito,atq; bçc tritain vino bibéda dato. Aut tçdàpiMuiifimâcû vino dulci coquito,triû cyatborû méfura vini afïuiâ,amp; galbani o-bolos tres,amp;myrrbâ adiicito,amp;vbi coâ-a craiTa faâa fuerint.
tepida bibéda dato. Aut porn /üccû,amp; myrrbä.amp; vinu dulce fimulexlnbcto. Aut portuJarç feme terito,amp; in vino albo veteri dato. Autpopuli nigrç creticç grana noué i vino trita bibat.Aut raniiculi Jierbç foliorû aefloris triti,drac)imæ Aa giaçç pôdus,î vino dulci bibit.Si vero adbuc fecuda int’de-tineat, Seneâæ anguiu obolu î vino terito, ac bib^dü dato. Aut apij radicé,amp; myrti baccas coquat,amp;p dies quatuor bi-bat. Aut cuminû Aethiopicû,amp; caâorij oboM, amp;nbsp;catharidis paru bec î vino bibfda dâto.AutfœnicuIi radie?, in vinp
pléQ
-ocr page 625-de morbis MVLIEBRIBVS. I6g
A oleo acmelle feruefaââbibat. Si fecuda no ^dierit, conyzâ triti inlana fubdito.Meli’auté eft vt bibat.Aut conyzæ qiiâ-tü nianus capit,amp; porri fuccû, Si netopum cliemç tnéfura mi in vino bibat. Aliud quodfccundâeiicit. Holo-conitidis dulcis r.idicem, eft aût velut bulbus,amp; parua velut oliuâ:Hanc in vino tcrito, ac bibendâ dato.Et fi quidam par uafueritduâs dato.Si veromaior.vnafufficit.Ammifcetoan tem ex feminibus cuminu Aetliiopicum,amp; fefeli maflîlienfe. Autfîlpbij libyci feinen ficcu cbœnicis dimidiæ menfura, in viniheminis tribus coquat,amp; ad dimidia? redigat, amp;nbsp;de hoc bibat. Aliud. Viticis feme,Stfefclis,pari portionefimulçfi Biyttha terito,amp; cum aquabibcda dato. Alia fecundas ex-j pcllentia. Viticis albæ recentis acetabulû.in vino albo odo lato triturabibendum dato. Aliud. Caftorij aut fagapeni obolum,bituminis drach.i.nitri drach.ij. Hæc omnia tcrito, amp;nbsp;in vino dulci, ac olei hemina di midia obolos duos ieiunas bibcndos dato. Et calida probe lauato. Aliud fimiliter ha-bcns.Heriiiaceos marinos tres totos tenuiter tritos, in vino odoratobibendosdato. Aliud. Mentæfafciculumparuu, amp;nbsp;rutæ Si coriandri,amp; cedri aut cuprefti ferne,in vino odora to bibendii dato.Et de herinaceis fi habuerit,plurimuin for-bcat.poftea veto fimilitcrcalida lauato. Aliud. Anifum,ce dtibaccas.femen apij,cuminü AethiopicHm,fefcli,fingulorü diinidium acetabulu, tenuiter tritum,ex vino albo bibendfi dato. Aliud. Didamnifafciculiî,amp;daucifeminisdrach.ij.
C amp;nbsp;inelanthij tätundcm,tcn uiter tcrito amp;nbsp;in vino albo biben da exhibeto.Et milita calida lauato.Datoautiuxta corporis ■robur. Aliud. Galbanu oliuç magnitudine,in oleo cedrino tritura apponat. hoc corrupere amp;nbsp;eiicere morantes fecundas poteft. Aliud fecundarum expulforium quod vteris infun^ ditur. Quum fecunda ifrigorc mortificata cóputruerit, vbi vêtus frigidusfuerit,crocü leuitertritum drachmæ póderc, cum adipe anferino infundito,amp; ad plurimu tf pus finito, Po tus ad idem probe coferens. Conyza fuaue olcnte,amp; mel,amp; refinam terito.inq; vino odorato,aut in fyrm.Ta potione mo derate purgante bibcdadato.amp; calida lauato. Alius fimilis potus ad pueru amp;nbsp;mala intus exiftentia. Aeruginc tritä cum raelle,amp; fyrmæa potione,bibcndâ dato. Aliud fubdititium, adeiicienduftetumiramörtuu. Aeris ramenta in molle lin
L iiij teumin-
-ocr page 626-hippocratis liber I,
teumindita,adosvteriapponito,amp;profucris. Aliud. Te-D flam recente,amp; adipc anlerinû terat ac apponac. Aliud. Ni truni cum refîna codu,amp; in glandé efTormatûigallinaccoadi pe tindum appone. Aliud. Cha rien appellatur herba,hu-ius radicc nd mulco adeo tempore ad vmbilicum apponito. Aliud. Cucurbita fylueftré,amp;. muriû ftercusjeuiter trita ap ponito. Aliud quod alligator. Refîna amp;nbsp;adipc gallinaceû, trift ac fimul mixta,fuper vmbilicii ac ventre deliget. Aliud, fubdititium. Hederæ albæ fernen,amp; cedri ramenta terat,amp; glandes hinc fadas fubdat. Aliud. Tclludinis marins ce rcbrum,amp; croeû Aegyptiô,amp; falé Aegyptium terito,mifceto glâdes formato, ac fubdito. Suffimentû expulforiü quod Sc fa^uiné ventris expellere poteft.Salicis folia in igné pofita j fufnto,amp; mulieré circunlocatâ finito donee funius in vtcrfi Ai0rtut intrauerit. Abortus fanatio. Quiimmulierabortûfeccrit, fMitM. ic puer nô fuerit egreirus,fîue putrefadus fuerit, amp;nbsp;intumue rit.aut aliud quid eiufmodi pafîus fuerit.Porri amp;nbsp;apij fuccum perlinteu expreflum,de vtrifq; colligito, amp;. olei rofaceibe» minam,amp; adipis anferini quadranté adiieito, refînæq; obo-los tres in oleo liqucfacito.amp; vbi mulieré ad pedes altioré fe ceris,in vteros infundito,acdeciibés adplurimû tempus cô-tineat. deinde ad dies quatuor defidere iubeto, amp;nbsp;egreditut puer putrefadus.Sin minus,falé Aegyptiû amp;nbsp;cucurbitâ fylue ïlrem viridé accipito,Sc melle ammixto trita edcdâdato.Et poftquâederit,hincamp;hincmoue.'itur. Aliud. SaléAegy ptium,iJc muriû ftercus,5c cucurbitâ fylueftrc fumito,amp; mel- F lis femicodi quadrantem affundito.A: refîna; drach.i.in mel, iniitito,amp; cucurbitâ ac munû ftercus,omnia probe côterito, amp;nbsp;in glâdes efformato.ealq; ad vterum fubdito,q diu oppor tunum elfe vifum fuerit. Aliud eipulforiû,quod pucrû ene-
firiasim dum eiicit.Helxiné in vino tritâbibendâdato. Aliud eie-nortui eie doriû, quod pucrû liuidum cxpcllit. Veratri nigri radices f{io, tenues tritas.quâtum trib’ digitis apprehedere potes, amp;nbsp;myt
rhani magnitudine fabæ,in vino dulci bibeda prçbe. Aliud, expulforium. Coriâdrum cum radice,amp; netopû apponat,ac deâbulet. Aliud qS infunditur,fi mortuiis fuerit puer,vtip-fumciieiat. Crocumterito,5canfcrinumadipé afFundito,amp; cxcolata in vteros infundito,amp; ad plurimû tépus rclinquko.
Ci Birttts Ad fœtum immobile corrûpendû ac expellendû. Aluminis feiffi
-ocr page 627-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. iffj
fciflî drachma vnam, myrrhæ tantundé, veratri nigri obolos non mouef tres,in vino nigro leuiter trita,in glandes afFormato,amp; appo tyr.
nito donee paulatim fuerit exolutus. Colluciôes vteros pur zotionet gâces,fîexpartuautinflàmationefuerintexulc6rati. Grof- diwr/«. foshybernos aqua aiFufaferuefacito,amp; excolato. Deinde o-leo tepido afTufo mifee, amp;nbsp;duas heminas ad fumniû infunde.
Omnes auté collutiones no ampliore q hac méfura vteris in-fundantur. Malicofiû item amp;nbsp;mânam thuris, in vjno nig^ auftero coquito, amp;nbsp;excolatu vinû infundito. Alia collutio. Fecem yini vftiliquefacito, amp;nbsp;cum aqua infundito. Deinde inalicoriû,n]yrtibaccas,iuncum odoratum,lentes,in vino co quito,amp; diffufura vinu infundito. Alia. Butyrû,thus,refi-
B nam,niel,fimulliquefacito, amp;nbsp;aSufo vino, tepida infundito. Aut fambuci fruafi in aqua coquito,îc excolata aqua,apiunt inyrrhâ,3nifuni,thus,fimul in ipfa terito,amp; vinû odoratû pari aquæmenfura afFundito,excolatoq; pcrlinteuin,amp; tepefa ßum infundito. Alia. Braflicâ,amp; mercurialé , amp;nbsp;lini feme, amp;linutnviride,in aqua coquito,excolato,ac infundito. Aut foliorû inyrti acctabulû,myrrhâ,anifum,mcl,refinâ,vnguen/ turn Aegj’ptiüjOÎa terito ac vnito,alFufiiîji vini albi odoratif fiiniheminis duabus,excolato,tepefacito,infundito. Aut lau tifruâum amp;nbsp;pulegiû in aqua coquito,amp; vnguentû roliiceuin *ffundito,amp; cum hoc tepido colluito. Aut anferis adipcm refinæamniifceto,afFufoq-, ad hoc vino,tepcfadû infundito. Alia, ßutyrtim amp;nbsp;oleum cedrinû, in modico melle tepefaci
C toacinfundito. Aut mel, butyrum,iuncum odoratû, calamû odoratum,mufeum marinü fumito,amp; in vino coqu!to,cxco-lato.ac infundito. Aut apij femé,fefeli,myrthâ,anifum, rac-lanthium.in vino coquito,amp; excolatü vinum infundito.Aut cedrum in vino coquito, amp;nbsp;cum vino colluito. Aut liederä in aqua coquito,amp; aqua infundito. Autelaterij,aut cneftri potiones duas in aqua coquito,amp; duas heminas ex hac tepida infundito. Aut cucumeris fylueftris interioris magnitu/ dinemdigiti induabusaqux heminis coquito,amp; melieac oleo ad aqua affufq infundito. Aut radicis thapfiç potiones duas leuiter terito,aiFuroqi oleo ac melle,in duab’ aqu.-e tepi dç heminis diluito,ac infundito. Aut veratri nigri potiones duas, vino duld amp;nbsp;aqua dilutas infunde. Aut grana cnidia fexaginta terito, melleque ac oleo amp;nbsp;aqu.! affuSa infundito.
Collutio
-ocr page 628-HIPPOCRATIS LIBER I,
CollutiocorroboranSjfivlcerapurafuerint. Grolfoshy- D bernos terito, amp;nbsp;aqua affundito, amp;nbsp;per tota diem macerato, amp;. oleo afFufo coUuito. Aut malicoriu,amp; loti ramenta in vi no nigro coquito. Sc infundito. Quu autc impyra fuerint, amp;nbsp;fordes defcruntut,fecc vini vfta,cum vino amp;nbsp;aqua infundi to. Aut malicoriujthoem coriariu, myrtiq; ac rubifolia,in y^o nigro coquito ac infundito. Collutiones qux infun-dutur ad vetera vlcera. Succo brafficæ cofio coUue.Et mer curialem fimiliter ac nitru rubrum modicu ammifce,amp; inyr-rhi acctabulu,thus,fcfcli,anifum,apij fernen,netopû,refinâ, inel,adipéanferinû,acetumalbum,vnguentumalbum Aegy ptium,Hçc oîa fimul trita,amp; vini albi heminis diiabus diluta, tepida infunde. Aut mercuriale in aqua coque amp;nbsp;excola,amp; j jnyrrhæ acetabulû.thus,fefeli,netopü,fingulorum pares por-tiones adde,ac tepida infunde. A ut falina amp;nbsp;hypericum in aqua coquito,amp; cum aqua colluito. Aut fambuci fruól5,amp; lauri baccas,æquis portionibus in vino coquito, amp;nbsp;cum vino colluito. Aut pulegij aqua colluito. Autadipeanferisin refîna liquefacito,amp;: fimiliter oleum cedrinii modicu affun-dito,amp; cum'melle liquefacitó,ac tepida infundito. Aut argent! florc in vino St. mellc ac cera liquato,amp; cyperu.Sc iun-cum odoratu,ac calamu (quæ fane ctia in vnguentum ammi feentur) amp;nbsp;iridem ac mufcum,in vino coquito amp;nbsp;infundito. Autapij fernen,anifum,fefeli,myrrha,melantliiu,in vino coquito ac infundito. Aut cedru cretica in vino coquito,aut in aqua,amp; infundito. Aut hederä crcticam in aqua coqui- p to ac infundito. Atq; hæc facienda fuut fi vulnus habet.Si tnyrrba in aqua dilutâ infunde. Aut elaterij potiones duas cum aquainfunde. AutcolocynthidasfylueftresduasinVJ no aut in laéie coéfo,quatuor heminarû méfura macerato,amp; excolato,ac infudito.Aut cucumeris fylueftris intcrioris,pal miniagnitudiné in aquæ heminis quatuor coquito, amp;nbsp;melle ac oleo afFufo colluito. A ut radicis thapfîæ duas potiones, in vino dulci dilutas,cu aquæ heminis duabus,tcpidc infundito. Aut veratri potiones duas,in vini dulcis heminis dua-bus dilutas infunde. Aut thlafpios acetabulu, nielle ammi xtoin aquæ heminis duabus dilue,amp; tepido vtere. Aut cucumeris fÿueftris magnitudiné palmi,amp; cneori potioné vna, in aquæ heminis quinq; coquito,Je melle ac oleo aflufo colluito.
-ocr page 629-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 170
A luito. Aut grana cnidi^fexaginta, in mclleautinoleodi-luta,cum aqua infiindito. Si ex partu alui profluuio corti-piatur. Bibat vuam palTam nigrâ,amp; punici dulcis malicoriu, amp;nbsp;inçernû uucleû,amp; coagulu hœdi. Hæc vino nigro diluta, amp;nbsp;cafco caprino.ac polenta triticea iniperfis, bibenda dato. Trjtitû auté modice torreto. Si veto ex partu fanguinc vo- Sänguinit n)at,huic hepatis fiftula fauciata eft. Hæc lac afini bibat,de^ Mumitur devaccç nigrç,ad quadraginta dies.Et fefamü tritum donee cauffä. probe habeat.Bi bat auté lac ieiuna. Si ex partu federn do-leatjiuniperi fruélû amp;nbsp;api) r^dicé coquat,amp; ad dies quatuor bibât.amp; îaâucæ ferne cum anferino adipe tri tu edat. Si ve ro ex partu vteri inflâmati fuerint,ïolani fuccum infundito,
B autbetæ.autrharqni, Siexpartu crus ab vterisclaudûfa-, ûum fuerit,amp; exurgere nô poterit.femen hyofeyami chemç roenfura.in vino nigro ad triduû bibat.Si vero mente percel iatur ipfa bibBS,ladis afinini poculû bibendu dato. Deinde phatmacum à qyo pituita purgatur.ex fandaracha aüt amp;nbsp;ce-rato,amp;pilislepQfjs pg|.(fjjQ£if(,ffitQS gat. Deinflamatio- CSlra ute ne ex partu. Si ex partu vteri inflâmatifuerint.folani fuc rorü inflS cum intra pudenda infundito. Aut apij,autrhamni,autbetç, mationé. aut cucurbitç fuccum exprelfura.Aut fambuci medulla ac te:-nciritnam parte derafam,oblongâ indito.Aut abfinthium in terito,Sr lana exceptû fubdito.Si vero horruerit toUito.
Aut cotyledonij folia,amp; porrû,in crafliore tritici farina co-quitOjSc oleo ipfîs affufo præbeto. Bile ex vtero purgantia, C Cucumeris fylueftris interna partem tritâ ac melle fubadâ, Ttiuerße in glandé efiormato ac apponito.Pharmaciî auté dare oporz medel*. tet,q3furfum ac deorfumjjurget. amp;nbsp;calida lauare. apponere vero anifuin,aut melâthiu: aut colocyntidis fylueftris internam pané terito,amp; melle fuhaâa apponito. Aut elaterij po-tiones quatuor,ammixto adipe anferino aut çaprino, in ob-longioréglandé redaâas apponito. Aut nitrû,amp; cuminum, amp;nbsp;allium, amp;nbsp;ficü, oîa leuiter trita amp;nbsp;melle fubada apponito. Calida vero lauet.Sc à balneo bibat.Aut tblafpi lemter tritû, amp;nbsp;melle fubaôû apponito. A ut fiç* veteris pinguitudiné de-rafam elaterij potionib* duab’ ammixtis,amp; nitro tantû qua-tum eft elateriû,cuin melle fubigito ac apponito.Autpeuce-dani tres cyathos bibendos dato.Et anifum ac melantliiû vi-pp dilutabibenda dato. Aut elaterijpotiones quatuor, adi-pe ouillo
-ocr page 630-HIPPOCRATIS LIBER I.
pe ouillo ammiito apponat. Et hoc ablato aqua odoratlla- D uet,quælenitcradftringat.Aut clatenj potioiies tres cû ouil lo adipe,in glandé circum pciii eiFormato. Sc vbi amouerit, fufFicienti aqua probe eluatur.Aut thlalpis potioné cû melle Collufióer dato. Collutio fi biliofa fiierit. Elaterij potiones duas Uiri^. aqua dilue,amp; oleû narciflinum aiTunde, Sc cû tepido collue.
Aut colocynthides fylueftrcs duas in laétis afinini coüi he-minis quatuor inacerato,amp; vnâ excolato, ac oleû narciûinû PHuitcfa ammifceco,amp; infundito. Alla collutio biliofa amp;nbsp;pituitofa. biliofit nbsp;nbsp;Cucumcrisfylueftris interna parte palmimagnitudine,in
Jaifatw. aquæpotabilis heminis quatuor coque, amp;nbsp;melle ac oleo an-thino amniixto infundito.Alia pituitâ Si bile purgans.Gra-na cnidia feiaginta,melle ac oleo anthino amniixto,cû aqua j infundito.Aut cneflrû in aqu.cpotabilisheminis quinqjco-quito, amp;nbsp;duabus cxcolatis, mel Si oleû anthinû cû narciffi-no ammifceto.ac colluito. Collutiones purgatoriÆ.Groifi hy berni vfti in aqua niacerantur , amp;nbsp;ad aquâ excolatâ oleum ammifcetur.ac infunditur.Poftea vero collutio fiat ex mali-corio,galla,loti rametis. Hæcauté in vinonigrocoqusreo-portet.Aut fece vini vlla vtere cû aqua. Et poftea li«c infun dito.myrti folia amp;nbsp;rhoem coriariû. Coquantur auté m vino nigro odorato.Et poftea lentifci folia, amp;nbsp;hypericû, amp;nbsp;faluiâ, cû vino nigro odorato coda jnfundito. Aut cû bralficç a-qua,in qua inercurialis coda fît, modico nitro adiedo, colluito. Aut elaterij potioné,cû oleo narciftîno aut anthino,te-pidâ infundito. Si vero biliofa fuerit,colocynthidasduas, F in ladis afînini codi quatuorheminis maccrato,amp; cû excolato colluito,oleo narei ftino aut anthino ammixto. Aut cu-cuineris fylueftris interna parte palini magnitudine.in aquæ potabilis heminis quatuor coquito.S; melle acoleo anthino addito,colluito.H.vc collutio pituitofæ ac biliofæ conducit, Collutiopituitâ trahés.Granû cnidiû,amp; mandragoræli-quoré terito cû aqua,Nâpurgatio multaamp; omnis generis ex hac collutione côtingit. Aut allij caput integrû, nitrû, ficus internapinguéparte,arquisportionibus tnta adgallæ ma-gnitudinc effiirmato,ac apponito. Aut cumini folia cri vino trif.),in l.ina fubdito. Aut radicé albâ terito, Si melle affufo feruefida in glandé redigito.ac apponito Aut fîlphij liquo-ré cû ficis emoUito, Si glandé efiTormato. Bonû eft amp;nbsp;cucu-meris
-ocr page 631-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 17*
A meris (ÿlueftris feme fîiniliter tritü ac præparatiî.Aut fcl tau n,amp; nitrû rubrû, Si iietopii, ac cyclaminû, illorü quidc gall« magnitudiné.cyclamini veto amplioré porcionc, melle am-mixtomulicrquæcuraturapponat. Aliud fubdititiii. claniini caput purgaeü aqua cento,amp; lana tenera exceptû ap ponito.Aut myrrhi,falé,cuminu,fel tauri,cd raelle codé md do.Autgcanacnidia triginta,amp; Indici pharmaci oculorutm quod vocatur piper grana tria, decorticato: amp;nbsp;rotundi item tria.Hæc auté terito,amp; vino veteri tepido diluta, inflar glâ-dis citcu volucris pennâ efformato. Si fie adhibeto. Aut ti-tbyraali fuccu raelle fubadiî. Aut fcillæ radicc lôgitudine di gitorû fex.duobus digitis lana obuolutis fubdito. Aut ipfâ
B fcillâ abfqi radice terito , amp;nbsp;fimiliter lana obuôlutâ apponi-to. Collutio fi pituitofa fuerit mulier. Veratri potiones duâs in vini dulcit heminis duabus diluito , Si pemnxta in-fundito. Si purgatione opus habuerit,porri'i coquere opor tet,auifambucifruâu,anifum,thus,myrrham,vinü.Hæcomi niaterito,amp; cû fuccohorfi collilito.Aut brarficiinaqua co-quito,amp; in hui us fucco mer curiale coquito,amp; n i tri parum.Sc excolatü infunditû. Aut cneftri potioné in melle diluti ira-mittito.Veru méfes côfiderare oportet, an biliofi fint,aut pi tuiiofî. Ad hoc arena ficci tenue in folé fubiicito,amp; quû mé- '’g”**”quot; fcsprodierint.fanguincmfuperfundito,ac ficcari finito.Et fi quidébibofifuerint,fartguisin arena ficcatus viridis euadit.
Si vetopituitofî.velut mucus confpicitur. Si igitur pituitofi
C fucrint,cneftri potioné cii aquæ mul(.e liemina infundito.
Purgatóriu molle,aqua ducit amp;nbsp;pclliculas, ac faniem fub- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
cruenta.Detrahit Si menfes,nifi diuturni fuerint. Si vttrorS
1 os mollit.Vnguentu narcilTinfijSe cuminû quod editur.myr-ihain,thus,abfîatbiû,cyperü, vnguentii rofaccii, Horû fingu-lotfi pares portiones, narcilfini veto quatuor partes fumito, amp;nbsp;crudi linipuluillo dû à ftupa depeôlinatur ammixto, omnia terito,amp; glandé circû penam efformato ,8elintco tenui circunJato deligato,8e in oleû albû Aegyptiû tingito, ac ap ponito, 8t per totâ d'.é finito. Et vbi lanit Si amouit, aqua o-doraca perluatur. Aliud purgatofiû. Ducit aqiiâ 8c pci- Pitrgdmf/ licu'ias,8c mucos,8e fanié fubctuentâ.Myrrbâ,falc,curainû,fel tû ad mal/ tarai,raellefubaâa amp;nbsp;linteo indita apponito. Se totû die in- ta. fita finito,Deinde vbi lanit 8e amouit, aqua odorata perlua-
tur,
-ocr page 632-hippocratis liber I.
lür. Aliud. Salcjcuminû,feltaun,mellefubigitoacfüb- B dito. Et filphium ficui ammifceto ac apponito. Deinde n-guêto rofaceo illinito.Aut grana cnidia decorticato,potio-ncq; ipforum terito,ac in glandé efformato. Aut allium X nitrii rubru,amp; ficum,paribus portionib’ mclle ammixto fub-denda dato.Et vbi amouerit, cerui adipc apponat in vino li ^uefaâü. Aut piperis grana quinq; cum modico elaterio, inuliebri lade inftillato,in lana vnguento tinda apponat,ac amoueat codé modo. Aut pinguiflîmâ ficus parte cum ela terij potione, amp;i nitri rubri ac incllis æquali portione, codé modo. Aut fel tauri.nitrû rubrum,netopii,cyclaminum,pa ribus portionibus codé modo cû melle in glandé efformato.
Aut fel tauri oleo Aegyptio tindû apponat. Et eo amoto j rofaceii illinat, Aut cucumeris fylucftris lôgi internâpar-té.eiépto femine.cum lade mulicris mafculü alentis, amp;nbsp;myr rbâ purâ,amp; modicum mel,amp; vnguentu AegyptiHra,teritoamp; apponitOiAut cucumeris fylueftris partem interna ficcato,S fine femine tundito,amp; adiedo melle feruefacito, Sc glandé oblongâ efformato.atqi oleo albo tindû fubdito. Autfyl ueftré cucurbitâ eode modo. Aut elateri j pdtiones tres cura farine mafia terito,amp; glandé formato. Aliud fimiliter faciès.
Grana cnidia decorticata triû potionu méfura coquito,amp; melle afifufb apponito. Dcîdc rofaceû illinito. Quæcunq; veto glandé fubdunt.eas prius lanâ in glandé infigere,deinde linteû tenue circumdare oportet, atq-, fie oleo Aegyptio tindàapponere. Ducunt autê h.rc maxime ,amp; pelliculas f furgatio- auferût. Subdititia purgatoria fortia,qH.T aquâ ducere pof-nfi diufr- funt,amp; raucos.ae pelliculas,magis quàm priora.Piperis grana ƒ«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatuor maxima,aut etiâparua,fi opus fuerit,ad elaterij po-
tioiiê ammixta terito,amp; muliebrilade inftillato,cû modico melle fubigito. Atq^ hæc in lanâ mollé cirefl penna obuolui-to,amp; linteo circûdato apponito, vbi prius in oleu Aegyptiâ tinxeris.Maneant auté fubdita per dié,S: vbi amonerit,adi-pé cerui apponat. Poiiones, fimiliter pnrgatoriæ, qu.T fe-cundas ciieere pofiunt,amp; menfes detrahere, X fœtû eneâu educere.Cantharides quinq;,alis k cruribus ac capite auul-fis ; k tribulû ad marenatü eu radicibusaefoliis tritum cô-chç menfura.'Se euanthemi viridé fîueluteâ interna partciw, k feaxinis apij tantundé,amp; fçpiç oua quindccim,in vino dul ci tem-
/
-ocr page 633-tgt;Ê MORBIS MVLIEBRIBVS. 17X
A ci téperato bibenda dato. Et vbi dolor babiierit,in aqua ca-lida defidcat, Sc aquâ mulfam aquofam bibat, amp;nbsp;vinu dulce. Alia. Ranunculi foliorum ac Horis tnti, æginæi ftateris pSdusin vino dulci bibat.Quu autc dolor habucrit,cicer al bum amp;nbsp;vuaspaffas in aqua coquito, Sc pcrfrigeratä bibenda dato.Et vbi vrinæftilbcidiû vexarit,in aqua tepida defidcat, ^^vinö duleebibat. Subdititia purgatoria fi potioncs non putgarint. Mercutialc tritä ac myrrhâ apponito, AliiiS 3a omne morbum,amp; apenrc,amp; purgarc potens. Myrrham wodicä amp;nbsp;faluiâ, amp;nbsp;anifum terito ac vtitor. nbsp;Purgatorium
quodfterilépiirgarepoteft. Si os vtcri no reûe habuerir, itetcus bubulum ficcu tufum ac cribratuni quatuor chttnica
B mefura,amp; aceti heminas decé, amp;nbsp;vrinæ bubulaé tantundé, Sc falfuginis mariftæ heminas viginti,pro foftiento adhibeco.amp; 3d multuin tcpus hoc leniter facito. Deinde lota vbi Icticu-'ædccoôum,amp; mel ac acetum mixta bibit,vomat. Et farina forbenda dato. amp;nbsp;vinu odoratu vetus fub dio per node ex- i pofitum,infuper bibendu.Cibum aute ea die ne gullet 1 Sequent! veto granum cnidium deuotadum datO.Teftia veto pharmacu vrinâ eiens exhibeto, ita vt vuas paffas Sc cicer al buin.duarum chœnicum méfura fumas, amp;nbsp;aquæ fcmicógios tecs affundas.Deide fada codura excoles, Sc fub dio per no wé exponas,amp;poftera die bibendum præbcas. Sc fubdititiix pbattnacis vtatur. Aliud purgatoriûmëlîuin. Stercùstu bulum velut cocha; tella efformato. Sc cuprelfi ramenta am-™'f*'®^°’’-ibbigito,amp; in foie ficcato. Sc in hoc fuffimeta in-iicito,ac fuffito. Aliud quod infunditur ad fimile affedio-ne,fi mefes no prodeant. Spinæ albæ folia trita,amp; cxcola-taactepefadainfundito. Illitio purgatoria, quae vteros purgat. Potri amp;nbsp;nafturtij fernen tritum, Sc vino ac lade co dodilutunijinio vétri illinito. Illitio mollitoria. Ducit aquä,amp; inncos,amp; pellitulas.Et puerperij purgamenta detra-nitjJ; no exulcerat.Myrrhæ optimæ dimidiâ partem, amp;nbsp;falls granum,amp; pice aromatibus conditä, eótundito ac trita mi-fceto.Sit aute myrrha; dimidia part, ad fale ac pice efitnfam, Hæcinlinteum ad gallçmagnçmagnitudinéclFormataira-mittito.Sint ante duo lintea,vtalterum in die, alterfi node , habeat,doneccolliquefcant.Laueturautecalida. Et deinde vbiamouit,aquaodorataperloatur. Si volesrouberé co-
cipere,
-ocr page 634-HIPPO CR AT IS LIBER I.
cipere,ipfam amp;nbsp;vteros purgato. Deinde ieiunx farinaedé- D dàdato,amp; vinutnmeracüinfuperbibéduni.amp; nitru rubtu, auccuminuni,amp; refinä,melle fubigito,amp; in linteo fubdito.Sc vbi aqua defluxerit,nigros fubdititios talos ad emolliendum apponito,amp; cum viro cócumbat. Si veto os coclufum fue-rit,etiä 6ci fuccum apponat,donee fuerit apertum, amp;nbsp;(latim ^qua eluat. Cxterir accipitris Itcrcus in vino dulci tetat,amp; leiuna bibat,amp; tunc viro condormiat.Aut vbi menfes defie-rint.anferis aut vulpis ftcrcus, in rofaceo vnguento terat ,K pudedum illinat,ac condormiat. Si vlcera fuerint acria S inââmata,Iiac collutione vtere. Adipe anferis amp;nbsp;refinam mi-fce,amp; aqua tepida diluta infunde.Aut butyru melli ammix-tum liquefacito acinfunde.Aut bryoni.-e albx côchxteftam j paruâderadito.Se myrthâ ac melfimiliter. Hxcin vinoni-gro odoiato diluito,ac tepidum infundito. Si vlcerata aut puftulis plena fuerint fumma labra, carné bubulä fumito,S butyrum flue adipe anfcrinum,amp; anifum aut crocu,aut Ipo-dium cyprium.H.-EC omnia terito,amp; carni oblita apponito.
Kfdfla tmniam quif in pa dédis nd/ fcuntur.
Si vlcera fiant ac mordeat,Bubula carné adipe illmito,amp; carné fubdito.Et fi fordida fuerint,cluito,amp; fomentum ex fi ci radice adhibeto.Et poftea etiä de pinguedine in vino diil ci bibat. Si in pudendis fiant vlcera,bubulum adipe illini-to.Et myrtum in vino coquito,S: cum vino perluat.Aut olcç folia,amp; rubi,amp; mali punicæ.eodé modo. Sit auté vinum prâ nium.Atq; hæcquidé fie facienda fiint.Etperfexarborisvi delicet folia terito,amp; ad pudéda apponito. Autanethiamp;a- f pij fernen tritum illinito. Si feruido ac fuperficiario vlce-re pudenda laborct,fic curare oportet. C.irnem bubulä ion-gitiidine duorum palmoru paruoru, cralfinidine vero ligni quod in foramen bipennis immittitur,pudédi videlicet vi-rilis forma,vfque ad vefperam apponat.Nodu vero auferat. Portera dieautem rurfus apponat vfque ad meridiem.A bibat vinum dulce,melle ad vinum ammixto. Collutiofi vl-cerati fuerint vteri,Sc fi vrinxrtillicidium vexarit. Porrum, fambuci frudum,fcfeli,anifum,thus,myrrham ,amp; vinum ar-quali méfura ad borum fuccum. Hæc mixta amp;nbsp;feruefaâa fri gefacito,amp; moderate colluito.Autmcl,butyrum,meduIlâ,amp; çerâ immittito, ac illinito. Ad vlcera qux in pudé Jo funt ac enafeutur. Folia ole,T,Sc rubi,amp; hederæ,amp; mali punie;
dulci»
-ocr page 635-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 17»
A dulcij terito,8i. vino veteri diluca, nodu in lana pudédis ap ponito,amp; pro cataplafmate adhibeto.Qjum aût dies veue-ritjdetrahito .amp; mytti baccasin vino coquito ,ac colluico. Autanferis adipé refinâ liqucfacito ac infundico. Aut bu tyrumgc oleuna cedrinû.inodico nielle ammixto infundito.
Ad vlcera in vtero reficcanda. Argenti flore in vino tc-titoac infundito. Aut butyrum cum melle infundito. bryoniâalbani,amp; myrrha,amp; mel, vino dilüta infundito. Po» ftridie veto vino nigro tepido eluito. Aut lentifci folia in a-quacoquito.amp; cum liac poftea colluito. Sivlceratiimfue-ritos vterorum,Butyrum,thus,myrrha, refinâ, medulla cer-uinâ infundito.Aut lenticulâ in aqua coquito, amp;nbsp;cum exco-j lata aqua colluito. Qaii veto aqua ex vteris fluxerit,amp; vlcera fuerint,amp;lancinarint,anlcrisadipemamp; ouum illinito. Aut ouilluraaut fuillum adipc.A lentem in vino coquito, Je hoc pari aqua teperatum infundito. Qu.-c vero in pudendo funt vlcera,cum hoc perfundito,8c manna thuris, rubum,pi-nicorticem infpergito .amp; cum aquahorumlauentur. Ex- Ttettuii»/ pulforiumfimortuusfuerit foetus. Galbanii oliuæ magni- morttù «t tudinelinteo inuolutum.ac oleo cedrino tindum,ad 0$ vte- ieäi«. riapponat. Aliud. Calamûodoratum,amp; cucumerisfyl-ueftris medulla,cum adipc anferino tcrito.Dcliget auté vm-bilicum amp;nbsp;pedinem,amp; de hoc modicum lanç inflillatum,ad os vteri apponat.Et ab hoc paulatim extrahetur. Aliud.
Ruhiâamp; cedri r-amenta côtundito, Sc aqua affufa fub dio C per noQem exponito.Deinde mane ad dolores partus exhi-beto. Aliud. Silphij drachma vnâ,amp; porri fucci aceta-bulum,cedrini olei dimidio cyatho paruo ammixto, biben-dadato. Aliud. Tauri fcloboli vnius aut femiobolipâ-dere,in vino terito ac exhibeto.Aut fermento oblitum, tor-refaâu deuoradû dato. Aliud. CScros fluuiatiles quin-que,amp; rumicis acruta: radicc, amp;nbsp;fuliginem de furno, omnia fiinul tritâ,amp; cum aqua mulfa vnita,fub dio per noflé expo-nat,amp;ieiunaterbibat. Aliud. Cucumerisfylueftris medulla tritä,in cedrina pice lanæ inuoluito,amp; cum filo ad pc-nam deligato,apponat autem intro, it.i vt pennæ dura pars paululuinforas promineat ex lana.Qmim autem fanguis ap-paruerit.amoueatur. Aliud. Veratri nigri virgulâ lögi-tudine fer digitoru lana obuoluito, extrema vero ipfius par
M tem nu-
-ocr page 636-HIPPOCRATIS LIBER TL.
tem nudä finito.Deindc q maxime intro apponat,amp; vbi cx- D trema pars cruentatafuerit.amoueat. AÏiud. Vcratruin nigrumjamp; cantliaridas,amp; conyzam in aqua terito, amp;nbsp;giàdu» là moUem fex digiiorû lógitudine efFormato, ficcato, amp;nbsp;vW durafaâa fuerit,lanainuoluiâ apponat. Summaauteinpartem cedria illinat/itq; ipfa nuda. Quum vcro fanguis appa-ri^rit.amoueacur. Aliudexpulforium. Si fœtus mortu’ aut fyderatus intus fuerit, ranunculum amp;nbsp;claterij parum in accto meraco mifcccó ac bibcdtim dato. Aut braiTicx tener coliculu$,in fumma parte netopo illitus immittatur.
HIPPOCRATIS COI I
DE MORBIS MVLIEBRIBVS
liber Il.Iano Cornariotnedicff
phyfïco interprète.
Dittrrfi fluxut‘
Luxus albus in fenioribus niulie-ribus magis fit,q in iuniorib’.Flu-xus fuluus in vtrifq;. Fluxus ruber in iunioribus.Et ruber quidé flu-xus fit ex febrc.Magis aut ex abor tu.fit amp;nbsp;ex menfiura interceptio-ne, quCi cóclufi derepente erupe-rint. Fit etiä ex partu amp;nbsp;febribus. Si fanguis profluit valde miiltuS, Si grumi cxciJunt.Et dolor fit cla uicularum ac tcdinum.amp; corporis torpor, Si crurum perfri-geratio. Aliquando veto ctia nafus effundit ad dentes,fi am-plior fanguis difceflerit.amp; fudor multus diffunditur.Ad bee amp;nbsp;ftomachi morfiis fiunt, amp;nbsp;perfrigerationcs, Si febris bills meracar ac pruriginofæ. Si eadé die fæpe riget, amp;nbsp;rurfus fu-dant.amp; aliquàdo à fupemis locis côuulfiones ipfis fiunt, aliquando ab infernis.amp; ad inguina dolores acutiacfortesir-ruunt.procedétes velut dolores partus. Quadoq; etiavrina; ftillicidium adeft,amp; os ficcu cft,amp; fitis premit.amp; lingua alpe ra eft.Sc digiti pedum magni cótrahuntur,amp; ad furas fempet cum fcmorc diftenduntur.Et lumbi dolore Ycxantur.amp; lïia-nus iin-
-ocr page 637-DE MORBIS MVUEBRIBVS. 174
A nuj impotentes fiunt.Quü autein huiuiinodi (iunt,tunc etiî neruorum ar.trorfum ac rctrorfuin diftcntiones fieri folent, à clauiculis mita iugulû,ad maxillas amp;nbsp;linguâ. h talibus vexa paulo poil rctrorfuin,à tendinibus iuxta fpinâ,ad lumbos. attp, fie per violentiâ pereunt. prædicere igitur oportet flu-xibusinchoantib’,amp; diætâcôftituerehocmodo.Manequi- HeJeLh dem dandû cil pharniacum ad fiuxiones,cx bis quæ ego fenbâ, quocunq; maxime opus habere vifæ fuerint. Dandu auté amp;nbsp;ter Se quater,fi multus fanguis difceflerit.Diæta igi-lur côftituatur.fi quidem fine febre fuerint, ex cibis.Si veto febricitarint,« forbitionibus. Sunt auté ex forbitionib’ hæ cômodi(rimæ,panicû,Ienticula, fa rina horni ac recentis tri- net.
5 tici coiâa,alica coûa forbilis,zea coâa. Ex potionibus vero Potùnett polcntæ pollen in aqua, amp;nbsp;ramenta à panibus derafa côtufa.
Et polentx recentes tenues in aqna madcfaâæ, quas etiam infulfasdclingcreprodcft.Excibisvero panis exaifatusin cinere.Obfoniü autemfit leporis caro,8c columbæ,ac palu-bis,amp; coâa,amp; affata. Et hoedi caro aifata, nullo afeititio co- Citor. dimentoaddito,fed vt in acetu faltcm intingant. Hepar itc capræautbouisin cinere aflatu.Oui tenue,3utipfuin luteû. Cafeusinfulfus.Ex oleribus auté nullum guilet, neq; codû, neqi crudum.Et à balneis abftineant.Et manus ipfis deliga-tojta vt lana fordida ipfas circundes,Slt; laqueû immittas fu-ptacubitos,amp; ad poplités, fupra genua. Et cû cucurbitisfub nianimasaffîxis,ipfas cleuato,modo ad dextrâ, modo ad fî-ç niftrâpartem tranflatis. Si vero fpirandi difficultas oriatur adcucurbitæadmotioné,cucurbitam amoucto, lânguiné au tem ne detraliito. Vei5 fubdititiis vtere, quæ ego deferibâ, ii adfiflendû languincm in talib’ funt apta. Et fi quidem ex fluiionibus inulier euaferit, vbi multus fanguis difeeflit : 8c color eft cxalbid’,amp; facies cleuata, 8c fub oculis tumorcs la xi,amp; crura turgida, 8c vterus humidus, ac feniper prætcr ra-tionem hians.Et quxdfcedût aquofa funt, velut à crudis car nibus fuccus.Talibus fi robuftæ fuerint, vomitus cicre opor tcî iciunis,Si poil vomitus prandium exhibere. His coducit modieus cibus.Vinum nigrum meracias. Itliiuies, aut frigi-dælotio. Deambulationes. Semel in die cibû capere, omnis rcficcatio.Si vero ad hæc no fedentur, neq; confidant vteri, neq; à fluxionibus liberentur, refpcdu virium corporis ha-
M ij bito,fi
-ocr page 638-HIPPO GRATIS LIBER H,
bito.fi quidem robufta fuerit.veratrum darc oportet.Si vera D nö obeJiat, «aput purgare, faäa autc purgatione, per diæta bif' reliqua curare codcm modo velut circa ftenles. Cofiderare «n/idere- porro oportet etiä naturas mulieruii),amp; colores,amp; ætatcs,amp; lar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempora,amp; locos,amp;: ventos.Aliæ enim frigida:,alia; humidx
ac fluidæ.aliæ calidx quidé, lîcciores autem amp;nbsp;ilabiles funt.
quæ fuperalbidæ Iunt,humidiores funt ac fluidiorcs.Ni-grx vero, ficciores k acerbiores ac adftriftiores. Qua: vero vini coloré referunt,medium quiddä inter vtrafq; habet. Sic auccamp; in.Ttatibuscontingit. luucnculæenim humidiores funt, amp;nbsp;multo (anguine plerunq; refertæ. AnicuLr verofic-ciores,amp; modicum fanguinéhabentes.Meaiæ vero medium quiddä inter vtrafq; habent, vt qu.'cnuncæquales cxiftunt. j Oportet autc eum qui rede hæc tradarc volet, femper inu-licrum naturas difcernere,amp; teporum occafiones, amp;nbsp;ætates, amp;nbsp;tépora,amp; locos,amp; ventos. Si fluxusin vterisobortusfue rit,fanguis multus fluit, amp;nbsp;grumi cópadi excidunt. Sc doler occupât lumbos.St laterü mollitudinem,ac imum vétrein. Sc. durus cft venter,amp; ad cótadum dolet. 8c rigor aefebris acuta corripit.Sc débilitas oboritur.amp; omnia prêter hunierosac fcapulasdolet.amp;calorinuadit,amp; rubefcit.amp; venæ dura: fiiït
Korii ac renitentes.Morbus hic maxime fit exabortu.Fitamp; quiim tiuffa. méfes multo tepore retenti derepéte cruperint. Huic vbi fic MedeU. habuerit,gro(rum ficcum cötufum ac cribratuminlinteu al-ligato,acapponito.amp; imo vetri perfrigerantia imponito,ca-iiens ne horreat. Poftq autem fluxusfleterit, oleæiÿlueflris f folia in acernmo aceto coquat.eoq; pudenda perluat. Bibat autem vinacea. amp;nbsp;rhoem rubru in aceti acerrimihemina di-midia coquat, Sc eo pudendaperluat. Aut morarubi rubra ficc.ita actrita,cum firinarecenti,pariportione mixta, ieiu Qffiilit næbibendadato.Si vero fortius facerc voles, duabusfarina: fluor, partibus ammixtis,bibendum dato,Et ne lauetur. Cibis au-te.m vt3turficcis,amp; vinonigro vinoio.Si verointumuerit,flu XU iam fedato.pbarmacum deorfiim purgas bibendiim date, poftpharmacii autem vterosgrolTorum decode coJluito. Sc poflea acerba infundito. Si vero his fadis, humed,i fuerit, fuffitum faciat donee reficcet. Ruber fluxus Huit calis, qualis finguis vidime recens madata?,amp; grumi pellucentes. Ahquando vero etiSfluxum rubrum emittit, 8c venterimus
attollitur, I
-ocr page 639-D£ MORBIS MVLIEBRIBVS. 175
A i»ttoUitur,amp; 3ttenuâtur,amp; impotés fit,amp; indiiref«t,5lt; ad có-tictutn dolet,velut vlcere præfeate.Sc febns habet,amp; dentid fremitus.amp; dolor ad ipfa pudenda,amp; pubein. Si lateris mol-litudinem,amp; liibos,amp; tendineni,amp; ventrcm,amp; pcétus. Si fca pulas irruit.Et alias omnes partes dolct.amp; impotentia ac pu lillaniniius occupât. Si color mutatur.In principio quidem raorbihæc corrjpiunt.Si vero bæc omnia inorâ trahant, huc magis debilitatur.amp;. manifeftus elt morbus. amp;nbsp;cauæ par tes attollûtur,amp; pedes intumefcüt. Moibus hic ei partu ma ximecortipit.Ii quid in ipfa dilaniatum no prodicrit,fed intus cóputruent.Sc fœtus eiafperatus fucrit.Hâc fi in princi- Medelx. !gt;io cótigeris,fpógiam humecta ipfi adhibeto,quû fuerit door. Autlinceum tenue molle r3fum,aqua frigida madefaôlii, ventriimponito,amp; aqua perfundito.amp; leétum à pedibus al- . t'orem facito, atq; fie infternito. amp;nbsp;ad méfes ciendos medi-camcntuin quodeunq; magis admiferit,bibendum præbeto. Apij feinen torreto,tundito,ac cribrato,amp; eryfimuin fimili-ter,5t pcplij fernen cum poléta cribratum, amp;nbsp;vrticæ feme fi-ipd'ter.S: feabiem oleæ fylueflris,amp; gallam,amp; rutâ,amp; origa-num,amp; pulegium cum polenta cribrato ac mifeeto i polenta vero craflam torreto,amp; triticeam polentam cômolito;amp; ca-feum caprinum fordibus derafis,amp; de aliis quidem fingulo--runi squalesportiones mifeeto.Origani vero amp;nbsp;rutæ,amp; fca t’ieiiamp;gallædiinidium. Hæc ieiunæante motu bibenda da-to.Mifccre vero etiâ oportet ad vfum, fi acriora prodierint,
C amp;nbsp;cyceonem exhibere , Et depharmaco quidé pars vna fit, amp;cafeivna,8t vnapolét.æ.Advefperâautem melleammix-tobibenda dato.éc donee quidem principium morbi fuerit. Si fanguis multus prodierit, Si modico tempore intermife-tit,amp; dolores acuti tenuerint.hæc facete oportct.Si vero fan guispauciorfluïerit,amp; per breuius tempus,ea quædeorfum aut furfuin ducunt bibenda dato.amp; pudend.i lenibus fomé-tis foueto,prout femper opportunum vifum fuerit, Si zeam vna cum cortice frjàam,amp; groffos ficcatos, tufos je cribra-tos,amp;olcæ folia fîmiliter.fingulorum pares portionesin ca-laplafmate 3dhibeto.amp; lac bubulum coétum,aut crudum bi-bendum dato.refpeflu ad id quod reéle habet fado, Si pro- Profluuiä Ut opportunum efle vifum fuerit. amp;nbsp;videtur morbus hic de- «f aton» bilisaclethalls elfe, amp;nbsp;paucæex ipfo efFugiunt. Quuin uellabo-
M iij mulieri re.
-ocr page 640-HIPPOCRATIS LIBER IT.
Curatif.
mulieri languis ab articuHs fluxerit,i partu aut à labo re cor- p rupcæ,quidam putant ex mcdicis hoc fluxum elTe.Eft autem aliud.Nam hoc quod ex aniculis,amp; ex luinbis.ac coxcndice aliud ell,glutinoluin efi fimul cu fanguine. lllud vero quod ab viens amp;nbsp;cauis venis fluit,fanguis purus eft. Hicluffire o-portet hoc modo, zcæ fraâæ femodium aceto niodico fubi-g^o, vt ne per totum vteros humedes j amp;nbsp;fulphuris viuife-miobolumad zeas tritas aromifeeto, Si aceto fubada per no dem linito.Mane vero ir.ulto igne accenfo,obturamenta de doliis olcariis imponito,amp; fordcs ofFicinæ fullonum, amp;nbsp;fer-pentis feinen ammifceto.Mox autem multum ignem tollito, Si non vntOjfed maxime fufFumigarcfacito. Oportet autem fellamperforatamadefTe, amp;nbsp;mulicrein veftibus contedam £ inlidere.vt nc quid præterfpiret. In ignem vero medicanie-tum cum aceto præparatum infpergito, itemque de femine ferpeniis.Sed Si myrrha ammixta efficax eft,vt fuiFita pude-dorum cruentationem fedet. Si vero fatis habuerit, eryfimi fernen torrefadum terito, amp;nbsp;in vino exhibeto. Fluxus ful-uus fluit velut ex ouo vitiofo multus amp;nbsp;graueolens. amp;nbsp;vte-ti inflammantur. Si dolor ex lumbis Si inguinibus cmergii. amp;nbsp;prodeuntia muka funt,amp; fl non liberetur, celeriterfluen-tia. A t etiam fi tempus accedat,qHæ reftant putrefacit, quant maxime id fieri poteft. Riget enim , Si velut à carnibus af-fatishumor defluit.amp; cum his fimulfcbrcs fortes ac rigorcs fiunt. Ex huinfmodi veto fluxibus multæ pereunt, pau-cxeffugiunt. Sefiquidem inprincipio accefleris,fic cura-rcoportet.Si finefebre fuerint acrobuliat , veratrumip-fis dato . amp;nbsp;intcrmiffis tribus aut quatuor diebus , pharma-cum deorfum purgans exhibeto . Poft purgationcm vero fic di.rtam conftitucre debes, quo fluxioncs aquofæ fintac tenues . Mane quidem ieiunx pharmaciim aliquod ex his qua; ego defcribam adfluxum , ebibendum dato invinum in-fperfiim . Poft pharm.scum autem , alia diæta curato. Vteros vero fic «urato . Si quidem inflammati fuerint acconclufi, fomenta adhibere oportet mollia, donee os vterorum molle fiat.Poft fomenta, infufis qualibus opus habere vifæ fuc-rint colluito, fine magis purgantibus, fine mollioribus. Poft collutiones, mollitoria apponito. Si vero non facile folubi-le fit ofculum, foueto amp;nbsp;fubdititiis mqllito, qua: ego defcri-bant,
-ocr page 641-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 17^
A bam, donee apertum fuerit. Quod fi ad bæc fluxioncs non fedentur, caput purgato, amp;nbsp;fie viâus rationem confiituico. Si quidem fine febre fuerit ,afininuni lac bibat .amp; olcribus C'AarU. coàis hortenfibus ac fylucftribus vtatur, excepte allio,porto , braffica amp;nbsp;raphano longo. Ex mannis autem, raia leui, feorpio , congro, torpedine, anguilla,paflere, gobio ; co-quete veto oportet cum cepis amp;: coiiâdro, in rauria dulci ac pingui,ita vt probe percoquantur,Ex carnibus autc,maxime fuilla, deîde agnina,aut ouilla,codis potius q aflatis,amp; ipfa-runi iufeulis.Vino vero albo mellei coloris, aut aquofo. Bal-neis auté non valde calidis,neq; multis,exccpto capite.Si ve tJutriea-îo ex bac diæta,ab vlcerationc amp;nbsp;inflamationc libetétur, bu twr matii-' midi veto fint vteri,probalneis quidt,illuuie,profuluisau- tia.
® tem vinis,nigris.amp; pro aquofioribut,mcracioribus.amp; pro po lenta panibus,amp; pro pifeib’ carnib.afTatis, Si oîbus cibis fic-cantibus,quibus ianè in alui jpfluuiis vtimur. à collutionibus autéomnibusabftineat,excepto vino amp;nbsp;aqua. SufFitusauté fiatperadftringétia.Optimû autem efictficôciperct. Si veto iuuécula fuerit,frequenter ieiuna vomat, amp;nbsp;poftea parum pradeat. Atq; hæc barû fluxionum di.Tta eft. Fluxus albus ProfluuiH fluit yelut alba afini Yrina,amp; in facie fiit tumores albi,amp; par- dlbitquale tesambaifiiboculis turnet. amp;nbsp;hydropiformcs acnó valde bo nafpecie præditi funt oculi, amp;nbsp;fplédor abeft. amp;nbsp;lacbrymofi fimioculi acbebetes.amp; color corporis exalbidus acpuftulo-fus.St veter imus tumidus. amp;nbsp;in maxillispuftnl.rpaulatim ru
Ç bentes,parua;,aquo£c acmalignx.amp; incrurib. tumores laxi, Sc fiprefTcris digito, not.x imprimiitur velut in fermento, Sc os faliua impletur.amp; ftomacbi morfus percipiunt quu ieiunx fuerint,aut etia vomuerint velut acidam aqua, amp;nbsp;fi ad acclt-uem locüprocedunt, anbelatio citius corripit, Sc ftrangula-tio,amp; crurum perfrigeratio,amp; genuum impotentia.S: in ore vlccra feruida a.c fuperficiaria. amp;nbsp;vtcrus pr,Tter rationé apc-titur,amp; ad otculum procidit grauis,veluti plumbfi. Et dolores per femora tendut.amp; omïa infernapcrfrigcr5tnr,ab imo ventre incboantiavfq; ad pedes. amp;nbsp;plât.r torpet, ac ingredi nóportunt.Tales difficile eft à morbis liberare.Nam amp;nbsp;.rta-teproueâa fiint,amp; afflifliones cöfënefcót. Nifi cafusaliqui.s fpótaneus fortc fortuna allapfiis ipfas foluat. Has exhaurire CuMii«. oportet quit redundarint, per pbarmaca qua? bilem flauam
M iiij non
-ocr page 642-HIPPOCRATIS liber II.
non purgant.Sed vrinî cientia hispota conferunt,amp; capiti» D purgationes,amp; illuuics,amp; epithyn» albi potus,amp; deambula-tiones. amp;nbsp;omnis relïccacio in vidu. Hœc vbi fecennt, fan* rrtfïuiàS quidë penitus nô fiunt,facilius autem dcgunc. Fluxus albi «liud akerius curatio. Purgatur album fubluteû,amp; quum mingiC) niorlumpercipit,8c lancinatur, Sc vteius vlceratur. amp;nbsp;febris corripit acuta,8c calot multus.fitis.vigiliæ,8c mente mouen-CHratio tuF.Et quu aliquidfellinâtcregcrit,anhelatioipfaminuailit.
8c mébra cxoluuntur.Hâc mccona.hoc eft peplum album bi» bere oportet,8cvtticæ femc,amp; quod prçftat,mali punie* dul cis radicem,8c rhoem,ac gallam. Hæc in vino acerbo bibéda dato,8c mali punici fuccii, aut cafium caprinum ammifeeto. Subter auté fufiEito zcam,8c groflbs bybernos, 8c oie* folia, g 8cfcabic eiufdcm, 8c cucumeris (ÿlueftris cortices ex tertia patte, reliqua paribus portionib. Sorbeat etiam olera coâa, Profluuü forbitiôes ex amygdalis Sc fefamo.8c geftetur ac cutru ve-«liHd. batur,8c nô quiefeat. Alius fluxus. Defluit multumvelut vrina ouilla.color eft albus,8c totaintumefeit,8c in tibiis e-minétiæ lax* amp;nbsp;rubicûdæ emergiit.Sc fi digito attingas,no.-tæ foueas præ fc ferentes tibiis ac pedibus imprimuntur.amp; fi quid edat, impletur ac infiâmatur. 8c vbi iter feeerit, amp;nbsp;opus aliquod obient,anhelatio 8c doloripfam corripit,8c colorai MedeU. quâdoq; fubluteus. huic fi robufta 8c iuuccula fuerit,8c aliaapparucrint,ab initio pharmaeû furfum aedeorfumpur-gansbibendumdato.Sc caput purgato,fipituitofa eft,per ea quæpituitâpurgât.Si veto biliofa,per ea quæbilé.8c fitépus F anni fuerit, 8c à natura nô eft licnofa,8c fi quid ex relatis fiie rit,fcrû dato. Decoquat auté hoc 8c bibat ôplurimo tépore. 8c ad vefpcrâ vinum dulce aquofum.fi opus nabuerit. Cibum vero ne côtingat.Si veto debilis fuerit,(brbitione modica v-tatur.Sc nô lauet.Poftquâ autem tépeftiuum elfe tibi videbi» tur,àporu celfet.Sc poft purgationc cibis vtatur, ita vt abfti-neat à pinguibus,8c acribus,8c dulcib.ac falfis. 8c ab oleribus acribus.Vtatur auté pifeibus petrofis,8c carnibus ouillis, aut volucrium.aut leporinis.pane fruinétaceo,aut ex ordeofre-fo.8c oleribus codis vtatur, 8c iylueftribus qu-teruda edun-tur.itemq; hortefibus, acribus exceptis. 8c deambulet mane 8c à cibo.Vbi veto bis fadis ficcior efte vifa fuerit,vteros fc-cc vini colluito. 8^ trib’ aut quatuor dieb’ intcrpofitis,poft-
ea acerba
-ocr page 643-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 177
A ea aecfba infundito.amp; intermifTiôe fada,fi quidc ficcafue-rit,quiefcito.£t fi à natura fucric biliofa auc pituicofa,à ridu vero amp;nbsp;pharmacoruin potiôe attcnuata, Sc fc rccollisere no poterit,lac bubulü bibat per quadraginta dies, calidii de vac ca.Præftat tamé pituitofanicibis quant paucifiimis vti, quà-dm lacbibent.Sitautémcfura fex hcminarû Atticarû.lnci-piatque àduabps,amp; fingulis diebus vnâ apponat, donee fex Sant.amp; inde paulatim ad duas rurfus defcéjat. amp;nbsp;pcft laiifis potuin,cibis reficito amp;nbsp;per vidus racioné amp;nbsp;poft ladis potii, maneieiuna adiantû bibat.hocficcatu,tLfum, amp;nbsp;exadeen-bratum,in vino nigro odorato diluto exhibeto. Si verore-uertaturmorbus,totâ ipfam foueto.amp; rurfus pharmacis infra
B purgato. amp;nbsp;poftea vteros colluito, fi quidc natura fucrit pi-luitofa,per cnidifi granum,aut thapfiæ radicé. Si veto biliofa,fcâinoniæ fucco,aut colocynthide fylueftri. bâc enim cô-■tftâ.duab’ aquæ heminis affufis, coquere ad dimidias opor tet,amp; huic nicl,8t olefi narciflînu aut antbinii aminifcere. Sit aute mellis quadras beminæ, olci veto hemioliû mellis, b oc eftmeluraipfius tota,infuperq; dimidia.Poftea vero collué-dum eft meUe,amp; viiio,amp; oleo folo.ét fuffîtus adbibcdi,amp;: tribus aut quatuor diebus quiefeendii. Bibat auté adiâtuni. amp;nbsp;fi inventre nô conceperit,morb’reuertitur.amp; fi morb’’ reuer-fttur,perit.Quû vero feniores morbus bic corripuerit,ctiam vteticôputrefcunt.Valdevcropaucæeuadüt. Alius flux’. Perflaaii Purgatur velut ex ouo crudo luteûftibalbidum.Sc vlcerat pudendü.amp; tumentpedes ac tibi,T. cauæ oculorum partes intumefeut, amp;nbsp;oculi bumidi ac lacbrs'mofi funt. amp;:fi iterfa-ciat,anbelatio ipfam corripit, amp;!. débilitas oboritur. Si vero eii3fetit,morbus pituitofus fuerit,amp; fi nô purgata fuent, fe-bricitat,bile vcbeméter cômota , Seniores auté bic morbus magisinuaditqiuniores.Quûfic babuerit, fiquidévebcmc Medela. terintumuerit,pharmacu deorfû purgâs bibendû dato,quod pituitâ amp;nbsp;bilé purgat.Si vero no fortiter tumuerit,amp; pituitâ ipûm preflerit,pbarmacum furfiim purgâs dato. amp;nbsp;fi quidem potensfuerit, veratropurgetur. Sinminus, pbarmaco quod bilem amp;nbsp;pituitâducit.Poft pbarmaca vero ferum codum bibendû dato,per plurimos dies,cü modico fale.Edat auté in-fupermentâ.Ad vefperâ cibum ne attingat, fed modieft for-beat,amp; vinû dulce infuper bibat,fi opus babuerit,Si vero nô
afFuerit
-ocr page 644-HIPPOCRATIS LIBER II,
Zde apni- affuerit ferum,lac afininû coquito, Si exhibeto per quatuor D nS profe/ dies. Ad vefperâ vero eadé faciat, nifi febris noÙu corripiat. ro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si vero natura fuerit lienofa,aut flatuofa, Si exanguis,ncquc
ferii,neq-, lac bibat.Sedpurgâtibut (nfernepurgato.amp;vbi tibi tépeitiuu vifiim fuerit,vteros colluito,primû quidé niedi-catnéto ex vini fece,bis aut ter.Pott hoc lc5nioni.Tfucco.Af-funditoauté adhunc, vinu dulce^ieminæ Atticæ luéfura, S oRi narcirtini maxime, quartâ heminæparté. Poftridievcro cum vini hemina colluito, amp;nbsp;mellis quarta heminæ parte, Ä rclinæ tertia mellis parte.Oleû autc fit melli .-equale. Si veto ca que ab infufa collutione fecedunt jpdierintpituitofa,etia rurius colluito,interpofitis tribus aut quatuor diebus. poft-ea grani cnidij duas potiones decorticato, amp;nbsp;ipfas infundi- g to.Si vero nô affuerit cnidium grand, radicis thapfi.æpotio-nem vnâinfûdito.amp;poftea iifdé colluito. poftq autc purga-ta fuerint ea quç fecedunt ad bas collutiones, amp;nbsp;fi prodiept aliquid crucntû, velut ab vlccre, per acerba poftc.a colluitp. Si fi poft bÆC ipfa interrogata, dixerit os vterorii durû elfe, amp;nbsp;dolorc habere, eodé modo co quodparatur eu buiyrocol luitOjdonecvteri fuerint reficcati,amp; fana efle videbitur.die-bus vero inter collutiôes intermediis, fambuci fruâû bibat. Si leporis coaguliî,amp; pepli corticc,amp; vrticæ femé, amp;nbsp;mali pu nici dulcis corticé, ita vt de fîngulis pares portiôes terat,amp; polenta ac adiantû ammifeeat, amp;nbsp;in vino nigro odorato ie-par» q«« îun.l bibat.cibis aiît vtatur mollib’,nô falfî$,neq; acrib’. Car hitdädä, nes autem prçftâtiores funt pifciu,aut volucriii,aut leporinç. p
Si lauetur calida nô multa.Si vero no quiefeat fluxus.fed re-linquatur,amp; vteri huraefcât,medicamentû ex malicoriofuf-fito.amp; pofte.a virû acGedat.amp; fi in vétre côceperit, fana eua-dit.At feniores à morbo leuari no poflunt, fed pereunt prrt Prtfliiuiit debilitate. Fluxus alius. Fluit fubluteum velut ex ouo,amp; ^liud. vifcofum,amp; vcterimusintumefcit,3cdurusfit.amp; ficôtingas dolet,amp; dentibus ftridet,amp; febris occupat.amp; dolor ad pubç, amp;nbsp;ad pudcda.amp; ad imü vétrê,5e ad liibos irruit.amp; animi de-liquium,amp; anxietates. Si perfrigcratiôes, Si fudormultus,amp; tdedelit pulfus ad maniî accel,crâtes,debiles,deficientes.amp; ftatim pe-nuili hit reunt.Si vero fupftes maferit, amp;nbsp;color ipfi mutât, amp;nbsp;fit velut dattir titni fauus aut cera.amp; fi corpus digito premitur,mollefcit,amp; note qui defpc velut in mafia farin.T fubadla fermetp imprimutur : amp;nbsp;pedes ratit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intume^
-ocr page 645-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. X78
A intumefcunt ac crura.Hic auté morbus fit maxime, fi in ipfij aliquid dilaniatu fuerit, aut intus cóputruent in partu. Seniores aùtmagis aftïciuntur.amp; huiulinodi morbus nó eft val deleiiis. Abusfluxus. Purgatur velut à carnib’aflatis, bu Pro/iu«j£ mor,amp; pudendum exulceratur, amp;nbsp;ad quâcunq; aliâ corporis aliaJ. pané délit liant. Et rigor,amp; febris acuta,denfd, magna, amp;nbsp;fi-mul horror corripit. Dolores auté quales in omnibus fimi-bus.Hæc tota intumcfcit,amp; infra vmbilicii,amp; cruribus.Sc color fit moibiarcuati. Talisauté fluxuscx hoc fit. Poftquam fanguis cxhauftus,lubbiliofus faéius fuerit, amp;nbsp;nó fuerit pur- Carafio. gatus.Quum fie li3buent,pltarmacû biberc oportet,Si quidc tordsfuerit,ex vcratio.Si veto debilis, radicé amp;nbsp;elateriii. amp;
t pofteriorc tempore lac caprinum.Aut pharmacumdeorfum putgans dato.quod bilem amp;nbsp;pituitam ducit.Vteros auté mc-d'camento cum braflicæ decodo para to colluito. Bibat au-taluiam,liypericum,apij femen,fingula in vino nigro au ftcio.Ieiunæ autem liæc bibenda dato.Si vero vlccratù fuc-tit pudendum,poftea butyro colluito.Deindcpharmacû bi-bendumdato,amp; vlcera butyro,rcfina, myrriia, flore argenti illinito. Perluantur autem myrti ac faluiæ ex aqua decodo iÇpido.Cibisvtaturneq; falfis,ncq; acribus.vtnemordaxv-ijnafiat.amp; àmarinisprohibeatur.amp; carnib’bubulis,amp;ouil-lisacporcinis. Aliis auté carnibus vtatur codis. Edat etiam PMein,amp; vinum vêtus odoratum nigrum bibat.Si vero hæc fcccrit,amp; (âna nô fiat, totam foueto,amp;' pofti idie pbarmacum
C fijrfumpurgâsdatü.Deindeintcrmilfionefadâ.rurfus quoi infrapurget, amp;nbsp;liquidem manferit fluxus poft pharmaca, decotlumferumquotidiebibendum præbeto. Velperi vero forbitionibus,amp; vino dulci albo vtatur. Si vero non affuerit ferum.lacafininû codum per dies quatuor bibat. Ad vcipc-rani autem iifdetn vtatur.Poftca per dies quadraginta lac bu bulum calidum bibat.ÿc per die nihil cdat.vt ita dicâ. Optimum eniin hoc eft. Ni Si purgatur,5: nutritur, amp;nbsp;fluxus ob-tunditurab huiufmodi lade.Vefpcri vero cœnet carnem vo Katricat _ lucris modicam affatara, Si panem modicum fubcineritiiim. Bibatque infuper vinû nigrum velus vinofum,quâdiu lac bi-berit.fi multa prodierint,amp; acrimonia vexarit.5; fi lus fadis in ventre cöceperit,fana fit.Q^çunq; vero fcniorcs font,in his morbus quandpque reuertitur,5i pereunt.Iuuenculis auc non eft
-ocr page 646-hippocratis liber il
non eft lethalls. Diuturna porrô eft fanioft fluxus curatio. 0 Suit ante calls fubcruentus,velue à carnlbus aftatls humor,A mordet velut murla,amp; corrodit ae ezulcerat pudenda.A vte rusexulceratur clrcucirca,8t fœmora,amp; allæpartes.St vblfu per veftes deftUlarlt.tlnguntur amp;nbsp;çgre clui pofi’unt.St ventef attollitur ac durus fit,amp; ad cótaélum dolet.amp; calot cotripit-Sadolor ad pudenda,amp; fedc,amp;. Imum ventre,amp; laterum mol |ltudlnem,6c coxas,amp; lumbos )rrult.amp; Impotptia adtft.A co lor mutatur,velut morbl arcuatl.Sl veto tepus amp;nbsp;morb’ pro-ducatur,hæc omnia ampllus corrlpiunt.ît eaux partes attol-h«/ luntur,amp; pedes tumet,amp; crura à lumbls. At hlc morbus cor-juf mort», j-jpit vbl quid de foetu dllanlatu fuerlt, aut In abortu, aut in Kedfla. partu.Oportet autéfomenta adhibere, amp;nbsp;fuffire, A bibenda { præbere omnia ca quæ fluxu fiftunt.A lac afiiiinu amp;nbsp;alia ex-hiberc. amp;nbsp;vomere fi opus fuerlt. Si veto line febre fuerit, amp;nbsp;debilis febris habucrit,ficcum fométum adhibere melius eft, S(Mng«l4 Quum ad caput conuerli fuerint vteri, A hac parte fuffo-Mria. catiodelinit,caput grauat. Verum aliisaliciibi alias finis ha-betur.Signii autem hoc eft. Venas in nafo,A partes fub tcu-lis dolcre dicut.A fopor altior tenet.A fpumat, vbi leuiusha buerit.Hac multa calida lauarc oportet. Si veto no obediat, frigida etiam circa caput,ita vt lain urn A myrtû in aqua co-quas,ac frigcfacias.Vnguento aut rofaceo caput illinatur, A odorata fubter rufliatur.graueolenti.i veto fub nares. A braf licam edat,A fuccum forbeat. Si veto ad cor progrefli vteri fulFocent, A acr impeditus violenter attrahatur, anxia eft A P vomit. A quibufdaftatim traiäus deorfum cedit,A flat’ exit. A aliqua quidem vomit fpumofa. alicui veto quies cotingit, Quibus autem non decedui;t,his porri fernen,A peplu, trita A tribus aqux cyathis diluta,bibenda dato. Aiixiliatur A a-cetialbi cyathuspotatus. Autiuniperi fruöu A faluiadato, aceto .lut vino ad has fpecies ammixto,Oportet aut ipiam ca lefieri.Aut adipe fumere anferinu.A ceratum refinatu acpi-cem,in ipfo liquefaccre.A fubdititias glandulas efformare. Qiijim ante ad præcordia allapfi ftrangularint,vbi hie fuerit affedionis foliditas,A vomittis feruidus acris corripit.A mo dico tempore mitior fit, A dolor ad caput A ad collii penetrans. Tepefadoria igitur apponito, fi furfum ftrâgularint. Sub nares vefo graueolentia fulFito,fenlim progrediendoiSi
enim
-ocr page 647-DE MORBIS MVtiEBRIBVS. 179
A tnim aceruatim vteri infra dccedunt, turba oboritur; Odo-rata vero infcrne.amp; caftoriu ac conyzä bibéda dato. Quum Vero deorfum tra£ti fucrint,aboniinada (ubter fufFito.fub na res auté odorata.Si vero dolores quieucrint,pharmacu dcor/ fum purgas bibendu dato.amp; poftea lac afininu aut fetum bi-bendum pracbeto, fi no licnofa fuerit à naiiuitate, aut cxan-guis.aut decolor.autauriufonitus habiierit,velutbx quibus propter cognatione morbi à iuuentutc funt familiäres.APfu Curfujse^ pctnum ventre nc moueto.caccutient cnim, aut circa fauces rior uêtrb turbationes,amp; alia infeftabut. Verum ptifanx fuccu dato. Si cuiuj mu veto etiam valde facilis fit ad vomitu, vomat. Collutio auté «exaduri optima eft ex narciflb.Subdititiu vero id quod ex canthari-
B dibusprxpafatur. Quumvteri apudprxcordia conftiterint, Citmutgrl fuffocaturvelutà veratro.amp; redaccruiCefpirat.amp; ftomach’ fuperiorit fortiter vellicatur. Quxda etiam vomunt quädoq-, faliuä aci prtunt. dam amp;nbsp;os aqua impletur.St ctira perfcigcrantur.Tales fi no breui iprxeor Jiis vteri difeedant, loqui no poifunt. amp;nbsp;partes circa caput ac lingua torpor Occupât i Proinde ad vteros quidelanam q maxime fieri poteft ad foramen apponito,ita Curatid vt penne obuoluta,vnguentoalbo aut Aegyptiojaut Baccha q««. rio,autamaracino tingas. In nares vero, de pnirmaco ni-gro ad caput præparato,fpecillo exceptum infarcias. Si vero nocnó fuent.filphij fuccO nares illinas. Aut penna aceto tin ggt;to,5£ immittito.narefqs illinito. Aut fternutatonu apponi lo.Q^ autem cóelufum fuerit ofculu Sc int. rnus trames,ca
C ftorium in vino bibendö dato. Nares vero pliocx adipe illi-nito.Linâ autem appofitä finito,döncc cöfidant.Quum auté quieuerint,auferre oportet.Si vero ea ablata rurfus recurfa-rint,lanârurfus codé modo apponere.Sub nares vero cornu caprx nigru,aut ceruinu fuffire.fcalptum Sc in cineré calidu infperfum, quo maxime fuffumigetur, amp;nbsp;nidoré furfum per nates qmaxime poteft traliat.Suffito eti3 pliocx adipc,ptu-nis tcftæ impofitis,ipfaq; obuelata.St capitc imminente,quo odor maxime ingreàiaî,ita vt de adipe iiiftilles. amp;nbsp;ipfa odo-rcm furfum trahat,os vero claufum habeat.Et fi quidc furfum allapfifucrintvteri,hxcfacereoportet. Si veroadlicparcó Cumuterl uerfifuerintvteri,mulierdercpentevocedeftituitur,Jeden iecur ue-' tes côfertifunt,Je color liuidusfit.Dcrepcnte vero hçcpati- nant. tur ûna exiftens.Côtingit aut maxime virginibus antiquis.
Je viduit
-ocr page 648-HIPPOCRATIS LIBER. II.
amp; viduis quæ pcpereruntaliquâdo,amp; viduitaté agunt.Maxi D me vero contingit oninino nô fercntibus vteiû,amp; fterilibus, ex partu.Nou eiiini prodit puerpcrij purgainer.iû,amp;.nôin-Medeb. tumclcit vcerus,ncqi niollitur,ncq; vumunt.Quû fie habue-riCjCumoré ab hcpacc eu manu infraleniccr detrudito,amp; p* cordia cum fafeia delig.'lto,amp; os apetito.Vinû veto odoratif-fiinum dilutû infundito, quâdo fane ctiâ graueolentia ad na rft adhiberc ac ûiffirccôuenit. ad vteros vero odorata amp;. fuf limenta.amp; poftq fie curaucris .pliarmacü dcorfum purgans bibcndu darc oportet,fi quidé biliofa fuerit, qd bile purgat. Si veto pituitofa.quod pituitâ.Et poftea lac afîninu coâû bi bendum prçbeto.amp; vteros odoratis foueto.amp; niedicamentû quod cum buprefti præparatur apponito. poftridie verone- j topum. Interpoli tis autc duobus diebus rurfus vteros odoratis colluito.amp; poftea intern liflb die,aromatis fiiffito. Atque h.Tc vidua faciat.Optimûaût in ventre liaberc.Virginé vero pcrfiiadcto vt viro cohabiter. Ad nates auté nihil adhibe-to.ncqi mcdicamcntû ieiuna bibat.Verum caftoriû Sc cony/ zamin vino odoratilTimo bibat per dies viginti,amp; capiito-dorato aliqiio ne vngat, neq; aliquod odoratû olfaciat- Si Vterori vero vteriinflâmati fuerint circ.i lattis,fi côtigerisdurû appa inflâmatio ret.amp; quü ad præcordia allapfi fuerint,ftrangulant.A vomit âittcrftq; pituitamacidâ.amp; dentesftupcfcunt.amp; vbi voniucnt,inclius corum af- babere videtur.Quuin vero deorfum proceftcrint,difccdunt feâut, de ventre alias alio.Maxime vero ad latcrn mollitudiné quai doq; incidut,amp; ad vefîc4,amp; vrinçftillicidium corripit. amp;nbsp;ad p fcdcm,At cacarcfîbi videlur. 8c nienfcspriusautpofteriiisfo lito fiuut,aitt nóftatiinhuic apparét. In hoemorbofi furfuin Kcdelii, ftrangularint,tcpefadoria apponito.amp; graueolétia ad iiarcs fuftito,ad vteros aûtodorata.amp; conyzâ fccminâ,amp; caftoriû, in vino ieiuna bibat. poftq vero ad naturâ fuam cofederint, placide fuffito.Bibat aût vrinâ cientia.Atq; hxc faciat qdiu Caratia. dolores tenuerint.Vbi vero quieuerint.totâfoueto. Deinde pharmacum deorfum purgans bibendû dato,fi biliolâ fuerit, quod bilem purgat.-fîpituitofa,qlt;f pituitâ dticit. amp;nbsp;lacafini-num bibendu dato,aut ferum caprinu decoßum.Si vero lie-nofi fuerit,13c ne bibat,neq; ferum. amp;nbsp;in purgationib*,cibit vtaturniolhbus,amp; per.ilunm fecedentibus.pifcesaûtmelio-res lime ciriiibus.âc vteros foueco,aucfubditiùispurgato,ip-
folque I
-ocr page 649-ÜÈ MORBIS MVLIÈBRiBVi. xSo
Afo/que coUuito.amp; vbi fufFitum admifit,ad virum accedat.Sö-lutiovcromorbi cótingit,vbi in ventre cóceperit. St vteri Cum uteri ad latera allapfi fucritjtuflïs obtinet,amp; dolor fublattis.amp; infi latera pein vterus durus vclut pila.amp; ad contaöü dolet, velut ab vl- tunt.
cótabefcit,amp; videturipfi peripneumonia cire,amp; con-traliitur,amp; gibbofa fit,amp; menfes nó apparent, Aliqüibus aut quibusprius apparuerunt,etiâpereunt.amp; fi tuncprodeät,im becilles funt,amp;pauci,acdetenores. Si gcnituranö fit hoc^é pote.Quumfichabuerit.pharmacuriidconiim purges biben Medehi. dunidato.amp; multa calidalauato,amp; ex tcpefaéloriis quxcun-quea(lmiferitadbibeto.amp; àqnib’fanguispurgatürea appo/ nito.Etlini fernen torreto,tundito,accribrato;amp; peplu albü Cttratie. j ii faluiani cum tenui polenta,amp; cafeum caprinu muria dera*
la-Hæc mifce,vt cafei iiot partes duç,reliquoriî vero,amp; polen tæ no falfæ pars vna,amp; ieiunç in vino bibenda dato. Vefperi ^ero cyceonem crafliim melle affufo exhibeto, amp;nbsp;ex potibus quencunq; admiferit bibendû dato. Et frequenter f'omëtum adhibeto.amp; calidâ afpergito.amp; per ccratü Icniter moUito, ac alatete detrudito.amp; latus fafcia lata deligato . Et lac bubulu q plurimum ad dies quadraginta bibendû praibeto.Cibis au tem vtatur q molliflîmis.Morbus hic vehemés eft amp;nbsp;lethalls^ amp;paucæetiäfificcurentureffugiunt. Siveroinlumbisfue Cumuieri vteri,aut inlaterismollitudine. Si fpiritus fublimisiuc- lumtor ma r't,8t fulFocatio habeat,amp; anhelatio denfa ipfam corripiat Si lejhnt, •noueri nô Viilt;fulphur,aut bitumen.aut cicuti, aut myrrba MedeU.
C terito,amp; nielle coâo affufo, glâdulâ longâ effotmato ac craf fam.eamq; infedem indito. Si vteri dcuoluerint feipfas ad intermedi.ini lumborû ae coxarû partem, dolor habet im um ventrem,amp; Qura cótrahuntur,amp; iunfturas coxarû ad federn dolet.Si qiium aluu exonerat,dolores emergunt acuti,amp; ftcr cits cum violentiajpdit cxiguum.Sc vrina dcfti!lat,amp; pufilla/ flimitas ipfam eorripit.Quum fic habuerit,fiftulä ad veficam alligare oportet,amp; oleum calidü in vteros infundere. Et fq-mentum adhibere,aut multa calida aqua lauare,amp; in oleü Sc in aquam defidere.Suffirc aüt fubtef pudenda,graueolentia. fub nares vero odorata.poftq aut dolor quieuerit,pharmacu fiirfumpurgansdato. Infetnü vefo ventre turbarc n6 opor-tet.Vbi vero vteri cöfederiut.pharmacü deorfum purgans bi bendii dato,{t lac afininu,!! nöfuerit licnofa. Poftca foriieta adhibetd
-ocr page 650-HIPPOCRATIS liber II.
adbibeto vterofq; afpergito.amp; lubdititium purgatorifi quod D cum lauro præparatur,amp; no mordet, apponito. Deinde aromacis fiifFita.ad viru accedat.amp; (i in ventre habuerit,fana fit. Verum plærçq-, fteriles amp;nbsp;cruribus mutilatx Hunt. Quibuf CS 01 Uto- cunq; ofculum alio inclinatur,amp; ad coxara allabitur.Cotin-rora alià gunt cnim amp;nbsp;hæc, quæ vterum purgarijpliibent,amp; gcnitura urrtitur. li^cipere,amp; liberos gignere. Hàc odoratis fouere oportet.amp; Curaiio. poft fomentum.digito reuellere Sc à toxa difparare.â: poftea txdulis ac pliibeis tiftulis immiflis dirigere.No enim veloci-ter cogi poteft.velut diâû eft.Quuin aute ad naturale li tum redierit,amp; vteri aperti fuetint.fubdititiis mollib’ purgato,amp; alia cóuenienterfacito. Quibulcunq-, vteri ad coxam colla/ buntur.fi no breui difccdant,amp; rurfus in locum fuum redeat, j ad coxam reliccatur. NecelTarium eft aute ofculum aueifum eire.amp; in fupernis detineri.Quum veto auerfum fucrit,cóclu fum elTe.Ex auerlione veto ac coclufione,durum fieri,amp; mu tilatum efle.Vbi veto vteri cócluli fuerint,menfes furfum ad mamas delegare,amp; ad peâus afeendere facit.amp; imus venter Qlfid mu~ attollitur.dc inerpertx in ventre fe habere putat.Talia enim liereifil- patiuntur.qualiaprxgnantes, vfq; adfeptem autoâomen-Jaf. fes.amp; venter pro tempons ratione crefeit. Sc peâora eleuan tur,amp; lac innafei videtur.Quiim autemhoc tempus præterie rit,amp; mimi gracilefcunt ac minores finnt,amp; venteridé pet/ petitur.amp; lac euanefeit. Venter item eo tempore in quo fe pa ritura fperabat,euanefeit ac cöcidit.His vero cotingentibus, vteri modico tempore fortiter cótrahuntur,amp; ofculum ipfo- p rum reperire no datur.adeo omnia contrahunturacreficcan tur.Äc in mamis tubercula fiunt dura, partim maiora, partira minora.Hæc autem non fiunt fuppurata, fed femper duriora. Deinde ex iplis nafeuntur cancri occulti.Quum aute cancri fiituri flint,prius ora amarefcnt,amp; quicquid ederint,oia ama ra efte vidctur.amp; (i quis plura dederit.accipere rcnuut,amp; cô-pefeenda faciut.Mente vero pcrcellutiir, amp;nbsp;oculi duri fiunt. Sc no acute vident, dr ex mämts dolores ad iugulii träliliiint, amp;nbsp;fubfcapulas.dc litis tenet.amp; mâm,rgracilcs,amp; ipl'xperto-tum corpus attenuatç funt.dc nares lîccç ac obftrude fi:nt,amp; no Iciianf.Spirituseftimminutus,amp;nihilomninoolfaciunt. S: in.iuribus dolorquidem no oboritur, veru aliquandocal-lofa cocrctio. Q;£Ü igitur ad hoc temporis,pgreira; fuerint, lanar
-ocr page 651-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. i8i
A ûnç fieri nó poflunt.fed pereunt ex Lis morbis fi veto priuf* quam hue perueniant curatæ fuerint,amp; méfes foluti fuerint, fançfiût.Atrero curare taies oportet hoc inodo.Primû qui/ Citra jiS dé oniniû fi adhuc forte aflumpferis, reliqui corporis rcfpe-ûu habito.quacunq; tandé purgatione opus habere videtur, mcdicamentû exhibeto.Vbt veto corpus præparaueris fie ad vterorum medelam procedito. Si veto totu corpus minime mouendiitn efic videatur, ncq; raorbi caufæ hinc proficitei, Verum vteri i feipûs morbû habeant,curam hoc modo autpi/ «re.Primuin quidé vteros fiefoueto, Oilxduas fcxtulas ca- Ftfmeatl pienti, operculû imponito ac adaptato,vt nihil prætcrfpirct, adnerte. deinde veto operculifundumpertûdito ac foramen facito.
t In foramen autcmarundineminditolôgitudinc cubitalem. Oportet autem arundinc operculo probe adaptari,vt peni-tus nihil præterfpiret.Quum ante hæcparaueris, operculum ollæobditodutoq; oblinito.amp; vbi h.-ec feceris/ofiam duorû pedum âltitudine effodito, ea magnitudine quæ ollam cape Wpolfit.poftea veto ligna immifla vri to,donee folTa ab igné exfeandefeat. Qupd vbi faéiu fuerit,ligna ac prunas qnç craf ClTimx acignitç fuerint eximito.Cinerc vero ac fauillam in fofla relinquito.Quum autem olla cfiFerbucrit, vapor furfum procelTerit.fi quidera valde calidus fuerit vapor, abftineat.Si veto nô.fummz arundinis parti infideat,ipfamq; in vteri fto ntwhum indat.Atq-, fie fomentiî admittat,Si vero perfrigere tur,prunas ignitas adiieito, caiiédo vt ne acutum fomentû fa
C cias.Si vero adieâis prunis,acutum fiat fomentû, magis q cô uenit,prunas detrahito.At vero hoc fomentû dementi cœlo parate oportet,vbi vêtus nô afflarit, neq; perfrigeret. Ipfam autem indumetis obuelatâ elfe oportet. Cxterum in ollam allium ficcum iniieere oportet, idq; magis côminutum q ea quïfunt côtufa.amp; aquâalFundcre, quo ipfum permadefçat, amp;nbsp;aqua tribus digitis ipfum excédât. amp;nbsp;phoca: oleum fuper-fundere.atq; fie calefacere, ac fometum adhiberc per multu tempus.poft fomentû vero fi potens fuerit,lauctur toto qui-dem corpore ad voluptaté,lumbis aût amp;nbsp;partibus infra vmbi licum.amplius. In coeniporrô dato ma2ä,panem, amp;nbsp;allium coÊlum, Poftridie vero fi quidem exoluta fuerit à fomento, eamdiem intermittito.Sin minus,rurfus fomentû adhibeto. A fomento vero fi côfiderare hoc poteft, ofculum côtingere
N iubeto,
-ocr page 652-HIPPOCR.ATIS tlBÉR ÏI.
iubeto,num fomentuin ipfum vteros flatu iinplet.Si enimfla D tu )inplcncur,ofculu[n ex valida auerfionc, ad coxamalla-pfij magis diriguac,ac apenuntuf. Tanquä igitur tale fit fo-nicntuinjamp; liarcfacerepofiTit,ficfouere oportet. Q^inauté fométum adhibcbis/alliuin inikere oportet,amp; pliocæ adipé fuperfundcre.Atq; hoc facicndii eft, donee vteri videbuntur in^ti,amp; ofculum Urtiter furfum traflfi.Nani ad hoc fomen turn talia cótingcrtt. Poft fonientum vero diætâ conftituito, velut priufquâ fouebatur. Qiium vero cómoti fuerint vteri, ■■ ac facile folubiles fiant,fœniculr radicibus foucto, amp;nbsp;aliaol-1am eodem modo præparato.Radiccs aûtfœniculi elotas co tuudito,amp; in ollam mittito,5: affufa aqua codé modo fomen turn facito.Poftea vero lauato.St ad vefpcra mazam cccnet.Si ® vero pancm voluerit,amp; bolbidia parui polyporu generis, amp;nbsp;fcpiolas paruas,in vino ac olco coquito, amp;nbsp;cdcnd.a dato. At inter foment! adhibitionc,ofcutura cótingere Coneris, an fo mentum vtcros propinquilfime adducat,Hos fouere oportet ad dies quinq; vcl fei,hominis cöfidcratióe habita.iü: fi qiib dem exoluatur ac debilis fit,difFerre ad fufFicicns’ tenipiis. Si vero no exoluatur,fouere per omne diem.Poft fortetäverO, fubdititia apponcre conarc, ex albicante tæda pingailfima. lllitio autem fitoleum.facito aüthxclógitudinequidem di gitorum fex.numero vero quinq; vel fcx.figura veróinangu ilum abeuntc.Sit aüt altcrum altcro paulo breuius. craflïtu-do vero eius qd crafliflimum eft.fit digiti indici$.amp; forma fi/ j milis digito,funima parte tenuiflïma,injpeeflu vero ciaflior. Hæc aüt Icuilfima ac rotundiftima facito.caucdo ne vlla ad-fit fiflTura.Apponat aütprimumid quod tenuiiTimu cft,amp;vbi appofuit quiefcat,obferuans ne excidat. Apponatq; primum fumma parté,deinde femper amplius, fimulq-, obtorque.lt ac circumcirca teda intro trudat.amp; vbi parum fufceperit,in hoe paruo fc cótincat, cauendo ne excidat. poftea furfijs eodem modo intro trudat, doncequatuor digitorum meilfdfaatltra ofculum vterorG recipiatur.Qiium aüt hoefufeeperit, alterü poftea apponat fimul vt prius infitum aufert.quopriufquam ofculum cóniiieat recipiatur, dum adhuc reöum eft amp;nbsp;aper-tum. Hoe autc ita cótinget, fialtcrum eximatuf, alterum aut indatur.Oportet aüt amp;nbsp;plumbü fimile figura craflîlfimç tedç foriïiatum intrudere,qd cauum fit, quo cótinere quid poflit.
plumbi
-ocr page 653-ÖE MORBIS MVLIEBRIBVS. iSi
A plumbi vero amplitudo fit talis fabricata, qualis in vlcera ira. pcllitur,ita vt os ipfius Icuc fit, amp;: nó fauciet.formato ant h{C velut etiam fiibdititia ex tædis. Quum autc faöus ftierit hu-iuCnodiplumbcus pcnicillus,adipc oiiillu trito ipfuni explc-to.amp; vbi itapræparatus fucrit,tarda quidcm fubtrahito.plfi-bum aütindito.Si veroplumbiiappofitu ardorem cihibcat, plumbü quids detrabito,tarda vero rurfiis apponito.Et bum inaquam frigidâ immcrgito,amp; poftea rurfus apponito, ac tædam eximito.Semper aût aliquid appofitum eflc oportet,amp; interdiu quidein melius eft tarda habere, noóiu autem plumbum.Si vero furgere voluerit,cum cautione hoc faciat, quo penicillus intus quiefcat.Sin minus, fiatim rurfus fubdat.
J Si vero ex tædisappofitisnullâ fufcipiât,tenuiorê facito,do-ncc fufcipiat,ex his ad ilia trâfcundo,5e obedientes vteros fa cicndo. Si veto neq; ofculû aperiri poterit,neq; vteri propc acccfferint, rurfus ad veterS medicina fedito, à prima ad fe-cûd4,donecmollcfcât, Si propinquiflime accédant. Et poft^ äpertifuerintfubdititia fada apponito.Sint aut magnitudi-ne oliuæ.Honim aût alterum appofiiû fit donee liquefcat,Sc deindealterumapponito.Quum autS apponere voles,ipfum fubdititium medicamentum ex refina præp3ratum,in oleum toùceum aut irinum tingito.Nam alias ab ofeulo vterorum teccdit.Prius tamé plumbum appofitum eflc oportet,quo re-öoofeulo,inin'ternam ofeuli partem attrahatur.Poftea vero ■uollitoriaapponito.Lauet autem calida,amp; antc,amp; poftfub-ç dititi.imedicaméta.Et in coena exhibeto quid ex rclatis ma« rinis. Exhibeto autc duobus aut tribus dieb’ abappofitione, cofidcmiionc habita an ofculum vterorii bene habeat. Si pu rum fit. Quod fi eft,ab hoc fubdititio qiiiefcito. Poftea vero mollitoriaapponito. Quum vero inflâmatum fiieritosvte rorum,rurfus codera modo pharmaca apponito, reliquaq; fa cito iuxta relatum modum.Vbi vero probe habuerit corpus, velut didumeftfi’fflato.SedSt ofculum,amp; vteros fufflareo« porter fic.Subdititium fadum cum fieu apponito,duo autem fubdititia fac!to,amp; antequâ fubdas fometum adhibeto ex fo: niculo prins rclatum.poftridic veto poft fomStum, apponito mcdicamentum.5c quum apponere voles,pr.T omnibus fubdi titiis vbi vbi prius laueris ipfam ita apponito. poftera autem die mollitoria aittiliantur quindiu inflammati fucrint. poft N ij inflamma-
-ocr page 654-HIPPOCRATIS LIBER, II.
inflammationcm vero aliafacitoiuitapriorcinrationem.fi D cito Item dchoclubdititio talia,qualia dcpriore.Etflquidé inmenfe femelappofitû,fatis videbiturinflaifevteros,quie-fcito.Si veroaliqua opus habuetit, rurfusapponito eodé ino do quoprius. Poftea vero vbi bene habere tibi vifafuerit,amp; tempeftiuum eflc.fomentum ex lüffimcntij præparato. prx-par^tur autem hoe modo. Cyperuin tufum præparato teftç conchç menfura,amp; calamiim vnguentarium eadem menfura, amp;nbsp;iunci vnguentari) tantundem.cardaraomi tantundé. Cu-mini item Aethiopici,amp; anilï,amp; rutç ficcæ,amp; hypcrici ac fee niculi feminis.Qimm auté hçc prçparaucris,viniaufterialbi odoratiffimi heminas fex in olla infundito,amp; de cötulis qua/ drantc infpergito acpcrmifceto.Deindc vnguenti Aegyptij E optimi,aut amaracinijaut irini,trium obolortim pódus anun dtto,permifceto,amp; molli fomento plurimo temporefouetOj Ante fomentû vero lauato,amp; duos aut tres dies foueto.Quu autem foueri defierit,operculum quoddä fomento impone-re oportet,vt ne traipiret. poftea vero tædis amp;nbsp;plübis vtere. Quum aut duobus aut tribus diebus fomentum adhibueris, alias duas aut tresintermittito. Jntermediis auté diebus bit in die lauato.Edat auté porrumcoSumit crudum, amp;nbsp;rapha nos,amp; nafturtium,amp; allium aifatu ac coâum.amp; potusfitrae-racior.amp; marinis prædidis vtatur. Quu vero intermedij dies præterierint.rurfus fouere oportet,ita vt modicum de fingu lis cótufisad priu’s fomentum infpcrgas,amp; vinuminfuperaf-i fundas,fi opus elfe videbitur,itcmq; oleum,atq; cumhoefo- f ucas. Poftquä autem fometa bene habere tibi vifafuerint.amp; ofculum molle elfe ac apertum,velut cóuenit,amp; ipfi vterijp-pe.'poftcra die à fomento,pharmacu quod cum myrrha præ-paratur apponito.Sunt autem appolititia duo.poftridie vero poft purgationem, mollitoria fubdito, quandiu vteri fuerint inflammati.poftea vero tædis ac plübeis penicillis vtere.Poft hæcintermiflis diebus quotquot vifumfuerit reipedu adjn-flammationes vteroru habito,^ virium corporis conicöura faâa rurfus velut fcriptum eft refoueto.Si quidé prius fomen turn adhuc fufticiens cflc videbitiir cóiedis ad hocfuffinien tis vclut prius,amp; vino ac oleo aifiifo.Si vero inutile efle prius illud fométum videatur,aliud ex integro præparato. Oportet autem hoc pharmacum renoiiarcin fîngulis adhibitioni-bus,
-ocr page 655-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. »Sj A tus,quandiu fubcruenu purgantur.Si vero talia purgata fue nnt.quiefcat.Diæta porrô hoc modo conftituatur. Interro-gato lu quitus diebus menfes ipfi prodierint,amp; ab bis initio Mâojhanc diætain præfcribito. Primum quideni multa cali-dalauetur,capitcexcepto. Quum autcm ceflauerit, cafeum amp;nbsp;rutam, vino nigro pari aqua temperato diluito, amp;nbsp;pollea polenta infperfa,ftatini ex balneo bibenda dato. ^je-indc prandium tempeftiuc exhibeto.Edat autem mazam aut paae:n^amp; poiTuni coâum autcruJum,amp; dehuiufmodi om-“‘bus acribus præfcriptis, aliquandoleguminis fratli de-cogt;^uni:fpumam autem ne detrahito,amp; iîlphium multum de/ tafuai addito.ac multa allia incoquito. Obfoniis autem vta-5 turpifciuuijchartilagineis omnibus coélisaccto mulfodulci, gt;at fauorutn cremore coiâo: bolbidiis,polypodiis, in vino amp;nbsp;oleo, ix (ilphij fernen tritum bibat. amp;nbsp;quàm plurima turn in prâdio.tum in cœna edat.Lauetur autem poft cœnam, quum tequiefcere volet. Hac dixta ad dies quinque vel fex vtatur. poft hos dies,mane ieiunæ fambuci frudus baccas fex, in vino nieracodato,amp; fepiaeoua decern autduodecim.Hæc trb-ta fimul mane ieiunæ bibenda præbeto. poft hoc vero phar-ihacum,potionem dato. At vbi interquieuit lauetur. Sit aute Potio,ruta 8c cafeus.atqueficprandeat præfcripto raodo.Se-autem coenet.Sc femper bis in die lauetur.Hæc ante diq-ta a J dies tredecinj aut quatuordecim procedat. Quum vero hi dies pr.æterierint,catapotia ex fucco filphi j fabq magnitu-G dineformato,atquehæc primum dato,poftea vero aliapr.c-fcriptafacito.Qinim ante dies tranfaâi fuerint viginti quinque inhacdiæta,reliqua quidem f.icito eodem modo . Ante prandium vero vbi prandere volet,aUij feginenta quatuor,8c cafeum acremtali magnitudine,teritoamp;polentammodi-cam ammifceto,ac maftam efFormato,c.ainque primum eden dam dato. Ante coe.iam vero meracum abforbeat ,atque ita cibum capiat.De cætero vero eadem diæta vtatur. Quum au temnouem dies reliqui fuerint ad tempus menfium,primum hoc dato. Cum ouis 8c fambuco, cuminum Aethiopicum, 8c eaftorij obolum,Vbi vero duo dies reliqui fuetint,ab his om nibuspotionibus accatapotiisabftineat. Verum pbarmacum cum t.vda præparatum ieiuna vbi laiiit, fumat. Poft medica-njenti vero potum, mercurialein amp;nbsp;braflicam fimul in aqua
N iij cotla
-ocr page 656-HIPPOCRATIS LIBER. II.
coda dato,CU tn aceto mulfo dulci, aut fauorum cremore co- D do,lt;ale,(ilphio amp;nbsp;olso condita.Atque hæc in prandio eden-da præbeto, Sc fuccos forbcndos. amp;nbsp;potum meracioiym bibat. Obfoniis autem vtatur polypodio codo aut fepiolis. amp;nbsp;bxc quidcminprandio. In cœna veto fumat camera capri-nain,aut ouillain,aut agninara pcrcodam, Sc porrura, Sc alia acria, quæcunqiie voluerit. A cœna vero layetur. amp;nbsp;bate fit di*tapoftreinis duobus diebus. Si vero ex hac diætamenfes non fuerint detradi, fcquenti menfc candem dixtam ab initio repetito , vfquc ad poûremos duos dies. In quorum priore appofititia fada apponat,iuxta fuperiorem rationem, ex pliarmaco inaqua fado. Apponat autempr-rlota.Verum cofiderarc oportet etiam vteros quomodo liabent, quo £ fempcr omni tempore bene habcant,amp; osredum acaper-tura fit,amp; fi ita vifum fuerit ante appofitioncin fomenta ad-btbeto. Quod fi crupcrint mcnfes,fi quidem frequentes fuerint,paucioribus lauacris vtcnduin eft. Sc reliqua diætaaccu tatione.Si vero pauciorcs, pluribus. Si veto fignificationem defe præbucrint,rurfus cadein di.æt.a vtendum eft,accu-r.tndum donee menfes appargetint. Quum autem femel ta-libus prodicrint, optimum fuerit in ventre concipere. At-que li.xc eft omnium liuiufcemodi morborum curatio. Si Cum uteri vtcri contingant coxam,amp; incumbant, dura ac folida fit co-roxenSicé xa adlateris mollitudinem. Sc dolores imi ventris. Sc ad ip-pftunt. faralateris mollitudinem, amp;nbsp;lumbosac crura dolor incidit ac extenditur. amp;nbsp;fuppurantur, amp;nbsp;linamentis opus i)âhent,amp; HeJela, pereiint, nifi quid fecesaut vras. Quum fic liabuerint,pliar-macum dcorfum purgans bibendum dato,amp; multa calida la-uato , Sc vteros foueto, ita vt vrinam veterem in peluim in-fundas ac fcrucfacias,amp; fupra ipfius cauitatem mulierem col Ipces veftibus contedain, vt ne pr.-cterfpiret. Sc fi frigefiat vrina, ferri ignitifruftain vrinam immitt3s,amp; fomentum facias donee fc obfeure viJerc,amp;; animo deficcre dixerit. La-uato autem calida aqua, amp;nbsp;poftc.i digito contingensos vte-rorum ad fanain coxara trahat.Et nodu mollitoria apponat. Poftquam autem dixerit diredum efle, fado prigs cum odo-ratis fomento, rurfus mollitoria quædam apponifo. Imo amp;nbsp;plumbeos penicillos per triduum,fingulis diebus vnum.poft Jios y CIO bryoniä albam, aut fcillanj per triduu, pofte.i verq confideratis
-ocr page 657-D£ MORBIS MVLIEBRIBVS. 184
A cóflderatis menfibusdifce,anbiliofifint,aatpicuicoli,autan fanguis fit corruptus. amp;nbsp;fi opus fuerit ipfi fanguinc purgare, quocunq; maxime opus habere tibi viiä fuerit,id apponito. Etpoftca CU eiufinodi colluito. Apponito afit fubdititiame-dicainéta,donee fanguis purus educatur,amp; hoeper triduu fa cito.Deinde ceruinü adipc liquatii,molli lana eo imbutaap-ponat^oftea per dié pulegiuin fubdat.amp; aroma tis fuffita fic adrintaccedat. Si vero ex partu morbus fiat,vbi ex vrÆæ c£ ntorl* fométo penitus purgata eft,ftatim ad odorata accedat.amp; po- « part« ftcalota,oleumalbnAegyptifiadfanamcoxaapponat,amp;fu- contrahit, per liane dcci'ibat. Si ver-o neq; ad hæc tranfmoucantur vte-ri,iciunapæoniæ grana nigra quinqs in vinoodorato bibat.
j Et in eibo fumat allia cruda,amp; aifata, Sc coda. Obfoniis auté vtaturpauciffimis. Si verofana bó fiat, fimilitcripfam pur-gato vdut in priorc didu eft. Caiterum in hoe morbo fi aon fiatim in vétre habuerint, fieriles fiót. Si vero fic habiierint, tnenfesq; nó fiant,ncq-, febrilis caloT corripiat,primü phar-tnacisfurfum maxime purgato. Si vero debilis fiierit, deor- MtfdcU. fum.Etpofipharmaci potionc,fipituitofa efle viia fuerit, vo mat ieiuna,amp; acceptocibo.amp;pleriïq; fana fiet. Sivteriad Cum uteri coxamdccurrerint,m?nfes craflï exiftentes nóprodeüt.Ve- eexendicé rum dolor ad imum ventre procedit,amp; ad lateris mollitudi- petunt. t'tni^amp; morfum percipit.Qim fic habuerit, multa ralida la- Cuntie. u«o,S: «lliaplurima edenda dato,amp; laccöuenicnter bibên-^ü'dcinde vinum mcracum.amp; totafoucto.amp; pharmacu fur-
£ fumpurgansexhibeto.Si vero debilior fuerit, infra. Si vero curatafuerit, vteros cfi fceniculo foucto, amp;nbsp;abfinthium am-mifccto.Poftqua autem recens fota fuerit, os vterorum fen-fim,cum digito ad fanam coxam detrahito, ita vt amp;nbsp;ipfuin os,amp;partescirciicitca afFedas leniter mollias, amp;nbsp;mollitoriu quoddäapponas,8c pofieaplurabeos pcnicillos, amp;nbsp;mox fcil-lani,deindenarciflànu vna die interpoSta. Qmim veropura effe Wfa fiierit.netopu apponat in lana.amp; poftridie oleum ro faceu.At menfibusprodeuntibHS,melius eft nó apponcre. Si vero nó prodeant, cantharidas quatuor fine alis, fine pedi-bus,amp;Gnecapite,5c patoniæ grana nigra quinq;,3f fepi.ro-ua,amp;: apij fernen modicu,in vinobibat.Et fi dolor afFaerit,.St Medcln. vrinarftiniciJin vexarit.in aqua calida defidcat.amp; aqua mui fam aquofambibat. Si vero nó piR-getur, rurfiis pharnjacum
N iiij bibat.
-ocr page 658-HIPPOCR.ATIS 1IB£R. It
bibat.Si autem purgatio prodeat, ieiuna cum viro coeat. Si vero non prodeac,daco quod dctrahat ipiam,relpcó'tu ad vires mulieris liabito. Si tiic tutum eA vt ad virum accedat. Si enim in ventre babueric ,fanacuadie.lnpurgatione veroii milita prodeat,merciirialé edat,amp; polypos ceoeros coélos.amp; CmutMef cibismollibusvtatur. Sipuerperævteriincoxâincubue* éicem uet rint,aut ad lateris mollittidinem , ad aiteram coxam oleum »int. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Af^ptiû album,aut rofaceum apponito. Sed amp;. in fanam co
UrdfJti, xam decübere melius eA. Bibat autem pxonia: grana nigra quinqi,amp; fambuci fruólus in tædis concha; teAam maioré,Sc caAoiium niagnitudiue fabæ.Et cibis vtatur moIlibus.Con-uenerit autem mercurialis ante cibum, coda velut brailïca. Sorbeataut£ amp;ipfamdecodiaqua.amp;acriacomcdat,cxce- j ptif raphano amp;nbsp;cepis ac naAurtio. Optima eA amp;nbsp;laduca.
Vieren! Quot vero morbos ex vteris fieri contingitî Dico autem merSi, quû vteri ex loco moti fuerint,alio aUas allabuntur.Ad qué-cunqj vero locum allapfi fuerint,dolores ingctesincumbut-Et fi quis veficam côtingat,dolorem exhibent. amp;nbsp;vrinam no fufcipiunt,neq; genituram in feipfos trahunt.Sc ambo dolct, amp;nbsp;fi nô celeres folutiones fiat,vteri poAea fuppuranturiux-ta eofdem locos,fi ad ipfos decurrerint.Cotingit autem hoc Si in laterum mollitucline,amp; in inguinibus,amp; fiiperpedine.
Curatif- Carterum in principiis quum dolor habucrit,fîc curare opor tct,amp; tepefadoria adhibere, amp;nbsp;in aqua calida federe, Bonu cnim ächoceA.-autfpögiisex calida aqua exprefiisfouere. Sipharmaca vteriscôinodabibere.Si veroadhæcnôfolua- F tur.pharmaco furfum aut deorfum purgare, vtro tandc opus fuerit.cognofccs autem id hocmodo.Si enim adinguina, Si pediné,amp; vcficam irruerint.hæpurgatione furfum opus ha-bent.Si vero ad laterum mollitudin£.amp; prxcordia,ha:ph3r-maco deorfum purganteindiget. At vero huiufeemodi mor. bi omnes fenioribusmagis q iunioribus Hunt,ad menfes fup preflbs.fiunt etiâiuuenculis, vbi multo tempore vidua: mâ-Cuffittferi ferint. Si veroad fedem cóuertantur vteri,feceiTus recre-fedentpe- menta impcdiuntiir,amp; dolores occupant lumbos,amp; imu ve-trem,amp; inteAinii redum acpodicem. Quum liehabueritjca.
Mfdfla, ipfam lauare oportet. Si liimbisfomentum adhibere. Si poAea graueolentiafubterfuffire, Si apponerequarpurganç Sc impellunt vteros. Si bibenda dare qu.tcunqi hbenterad-miferic
-ocr page 659-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. igy
A miferitex maxime côfcrentibus. Si veto incumbant inin-guina,dc vrinæ meatus,dolores fiunt fortes, Sc torpor in cru ribuj.Sc vrinæ meatus obturatur,amp; vtina no emittit. Curare CuraHe.
vero oportet hoc modo. Ad nares quidcodorata apponito, amp;nbsp;Tnguenta . Ad vteros vero graueolentia fufFito. Porto omnis occalio vteros propellcre poteft, fi quid mail habeât. Nam amp;nbsp;ifrigorepeduniaclumborum,amp; afaltationc,amp; ter-iore,amp; lignorii febtione, amp;nbsp;curfu ad acebué ac decliuem Ä-eum,amp; ab aliis multis propelluntur. Promdc hæc cóliderare oportet, ad totum corpus refpeétu habito, quum præfentes oiorbi afiFuerint. propter talia cnî omnia necefle eft plus aut fiiinus agrotare.Jc poftq hæc reluxerint, maxime hac parte £ rtpétini motbi manifefti hunt. Quu igiturhacaduencrint, pcnitius ex tota homine deprehendcre oportet.Na quæcûqi perftigerationes crurum,auc ftnpcfadioncs ex frigorc fiiit, oæ omnes etiam in vtcrorii morbis vteros cleuan t.ln talibus
Q^i3mfa~ ale uteri moueatur.
baq; aquacalidamaiFundcrc oportet vteris Sc circiifitislo-en.amp; ipfos ac crura excalefacere,quû allapfi fuerint. Si cir- Cum pefl cunuerfifuefint vteri ex partu ad dextrâ partcm,Sc puerpe- partum ad purgamenta no fiant,amp; dolor imum vetrem habet, Sc lu- dexteram oo!,Sc laterum mollitudinc.Sc dextrii crus grauatur, Sc tor- dctlinanf. Por occupât,amp; no tremit, Sc ofculum vterorum contingere po poteft,fed ipfos leues ac fortitcr pianos deprehédet. Quu Mede la. ƒ «abuerit,pharmacîi bibendum daco,à quo furfum ac deor uni pufgjjyj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcorfum. Sc totii corpus foucto, Sc
Pwertim vteros leniter.Sc calida bis in die lauato.Sc ex po-tous quéeunq; libcnter admiferit, eiperimento faâo præ-viro frequenter códormiat.Sc brafticâ edat. Si vie finiftram parte,aut coxam declinauerint, dolor acutus
Sin finißr/l petant.
''ehetnens habet lumbos, Sc laterum mollitudines, ac ip-uni crus.Sc claudicat. Quum ftc habuerit, pharmacum infra Pnrgans bibendu dare oportet,Sc portera die fuffire hoc mo ■ °,rhtenices duas. Sc oleæ folia parum eöfringito. Sc galla contundito ac cribrato.Sc liyofcyanii tertiam choenicis P’rtem.Hçc mixta Sc oleihemina diniidia fubaâa in olla no
Oägt;per dies quatuor fufFito.Node veto lac bubulum, amp;nbsp;mcl, «aquibibat. amp;calidalauetur. Si vteri tranfuerfim fitum O’beat,St obliquifuerint,iteq; os ipfonim, menfes ipfi par-tim Qccultantur,partim prius cofpicui euancfcunt.amp; non fi-miles
Cum eilif quantur.
HIPPOCRATIS LIBER II.
mil« fiunt, fed détériorés amp;pauciores q antea. amp;nbsp;gcnitura p no fit hoc tempore.Sc dolor habet imu ventre, amp;nbsp;lumbos,amp; coxa,amp; ipfa attrahitur. Quu fie habuerit.pharmacii infra pur gas bibendii dare oportet.Sc calida lauate,ac fouerc.Vbi veto recens fota amp;nbsp;lota fuent, digito iinmilfoos vterorii cor-rigat ac dirigat.amp; odoratoru fuffitu admittat. amp;nbsp;ejt potibuJ dato iuita expcrimentu,que libentcr (ufceperit. Cibis auté vfttur mollibus,amp; allia edat cruda ac coâa.amp; cum viro dor» miat.fc in fanam coxam decumbat.Alteri vero fomentu ad-hibeat.Morbus auté hic ægre cedit. Si vero propinquiiîî» mi fuerint vteri frequeter vomat. Vteros auté graueolentib’ fufRat,donee in locu fuu firmati fuerint. Dixta veto ventre
i no craolliente vtatur. Si vteri extra natura progrefli fue- j . rint,fcbrilis calor habet pudendu amp;nbsp;imu vcntré.amp; vrina fre-. quenter ac paulatim deftillat. amp;nbsp;pudendii vehementer mor-, detur. Patitur autéhæc G reecns expattu viro codormierit.
Cunt uteri extra natura pra-grediaac. Hedela.
Quu igi tur fic habucrit,myrti baccas, amp;. loti raméta, in aqua coqiiito,amp; aqua per nodem fubdio exponito, atq; fiefrigi-diilima pudendo alt;Fundito,amp; leuiter trita hare apppnito.Po flea aqua lentiu cum melle amp;nbsp;aceto bibens vomat,donee vte ri fuerinttetradi. Sed Si ledu dpedibus altioré fiicereopor tct.amp; pudendu graueolcntibus fuffire, nares autéodoratis. -Cibis vero vtaturmolliflimis ac frigidis. amp;nbsp;vinu aquofum al bu bibat.amp; ne lauetur,neq; cu viro coeat.Si penitus ex pudé do cxciderint vteri,dependét velut fcrotii. amp;nbsp;dolor corripit
imum ventre,amp; liibos,amp; inguina. amp;nbsp;quu tempusproceflerit, p MerSi ha quot;ó volunt in fuu locu redire. Morbus auté hic corripit, quu iuscat^te., expartu Jaborarit.autfatigata fuerit, vtvteroscota-du I.rfcrit ! aut cu viro coiuerit in puerperiorti piirgacione. Curdlio, Qllil hahueriCifrigeGiâorii micigantiu apponcre oportet ' ad pudendum.amp; quod extra propendetdepurgatu.malopu nico in vino nigro coâo uMaere, Si intro protrudere. Deinde mei Sc reGni pari vtriuiq; porcione colliqusre, Sc in pu dendûinfundere. Et decuhat Gipina pedesfurfum excencoi habes. PoGea (pogias 3pponat,Sc ad lumbos deiiget. Quadiu vero fic habuerit, d cibis (juide abGineat, pota vero parcifli-jne vtatur,donee iepcéprxtcrierint dies. amp;fi cjuideGcobe-dire voluerintSc redire,fatis Gt'.Sin inin’',GimmJs vterieras deraûs Se ablatas,picato ccrato illinito. Dcidepedes ad fear nbsp;nbsp;nbsp;I
lam der
-ocr page 661-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. iStf
A lideligatOjVt caput deorfum pédeat,8c manu intro detrudi-to.Poftea lauato, Si crura iplîus vicidîtn coUigato, atq; fie g noâé ac die finito . Si modicii ptifanæ fucciî trigiclu da to,a-liud auié nihil. Portera vero die reclinato,amp; cucurbitâ ç ma limâ ad coxâ affigito, Si multo tépore trahere finito, amp;nbsp;vbt ipûm detraxeris ne fcanficato,fed reclinatam finito,amp; nihil pratter fuccû ptifanæ exhibeto, donee fepté prætcrierint es. Si veto fitis vexet,modicu aquæ bibat. Qmi auté fepé tranfîcrint dies, cibis mollifiimis ac paucifiimis vtatur. Vbi veto ventrem exonerate voluerit,decumbens id faciat, donee quatuordecim prætcreant dies .Deinde tepidrs fometis colluatur,melius auté ert calida velut exlöle.Se^ parctfiïmc
B deainhulet,amp; i)e lauetur. Ventrem autem ne folueris, Cibit reropaucilTimis ytatur,ncq; acribus, neq; falfis. Si pudendfi graucolentibus fuffiatur. Si portquam obabulare inceperit, fubligar geftet. Si vero extrapudendum os vterorfi exci- Cumatrri dcrit,vtpote ceruice vterorum prope pudendü fita,amp; ampla procidunt. exiftentcifit autc hoe magis rterilibus, contingitq; maxime ex fatigatione,quum mulier laborarit. Si vteri calefadi fue-rint ac eiudarint : tunc euertitur os ipforu per ceruicem vt quodinhumidiore aclubriciote amp;calidiote fit loco, q in priori tepore.Sc vbi hoc cótigerit,proccdunt vteri foras ad ofculum ipforum euerfum prodit. Et fi quidem bre ui eurata fuerit,fana fit. Vern rterilis penit’ relinqiiitur.Si ve ronóbteui.ofculu durii femperipfi extra crit,amp; fluctillica-
C liasatq; alias fiiniofus humor vifeofus ac graueolcns.Etfime fes prodicrint.fi adhuc eius ætatis fuerit, in leöo decumbet. Temporisauiéprogrcfiuhuiurmodi morbus incurabilis fit, amp;nbsp;confenefeunt vteros foris habentes. Si vero vteri extra MedeU, proniinuerint.ablutos ipfos aqua tepida.oleoq; ac vino illi-tos mrfus indito acdeligato, amp;nbsp;graueolentia fubterfuffito. Sub nares aut£ odor.ita. Si vero raulto temporevtcripro-inineantjamp;ftupideperfrigerentur,multi calidamaquamaf-fundito,qiio refocillentur.Si vero iam infletur, etiam aceto ad aqua ammixto fouetoiSitq; hæc aqua aut lauri aut myrti decodum,amp; leniter protrudito,amp; cerato vnguento illinito, Si fiparuerint.fatis eft:Sin minus,cum aqua atluito, amp;. aceto inodico tepefado pcrfundito.Deindc illinito. Vbi veto co-fçderît,ablijtos velut didii eft indito,amp; alia prædida Cjcito.
Oleum
-ocr page 662-HIPPOCRATIS liber II.
Oleû veto ne adlnbeto,neq; aliud pingue,aut pinguitudiné D CSiuute/ Habens. Si quid ex ofculisvtericóplicatufucrit, mêles nó rarum ior fiunt,aut pauci amp;nbsp;praui ac dolorifici. amp;nbsp;quü viro códormie-qurtur. rit,dolet.amp; quicquid vir immiferit ex coitu exit,amp; contingi nó'vult.neq; attrahit genitura. Et dolor habet imum ventre Curatif, ac lumbos.amp; os vterorû ad côtadum non côparet. Q^uin igÿur fie habuerit,vrina veterifoueto.deinde vomat à lentis decoâo,melle amp;nbsp;aceto ammixto.poftea aqua calida lauetur. Deinde oleo albo Acgyptioin phialâ argenteâ aut xneam infufo,amp; fale addito coteiâa phialæ infideat,amp; fi quidç odor olei per os ipfî penetrarit, ipfam pariturâ elfe, amp;nbsp;portera die fana fore jpnûcia,ac côfidere iube.amp; vbi dormite volet,olefi Aegyptiû in lana apponat.Poftridie vero côfideret an os vte g rorû magis fit diredü. amp;nbsp;fi efle dixerit, per triduu odoratis foucto,amp; fubdititia quç nô mordeat apponito, purgatoq; Sc cum odoratis ac mollib’ portea coUuito, totidé diebus velut prius.quû auté menfeSjpdierint,ieiuna,S: illota,aromatis fuf fita.ad virû accedat.Pleræq; vero ex hoemorbo fteriles Sût, VfererÄ quot;° curatus fuerit. Si vlcerati fuerint vtcri,amp; extreme fo «Icertf. proceflerint.oleo illitis manibus indito. amp;nbsp;myrrhæputæ pilulas tres deuorâdas prçbe. amp;nbsp;lauru viridem tritâ bibat vi' no dilutâ.amp; fie fanafiet. Si in arâum côtraéba fuerint pudenda, fubdititium apponito. Anifi videlicet fernen amp;nbsp;apij CÆwalde tritümpudendis fubdito. Si vtcrinó in loco maferint ,fed procidwnt huc,niodo illuc trâfierint,vt dolores exhibeat, amp;nbsp;nue nufquä Incôfpicui fiant,nunc exeat velut fedes amp;nbsp;quu quidem fupi- F fifluatur. fuerit,in loco maneant, quu vero furrexerit, aut ex fom-no expergifcatur,aut Ce inclinauerit,aut alium quenda motu Mfdfla. feccrit.exeunt.fepc vero etia dum quiefcit.Hanc q maxime quiefcerc,amp; nö moueri oportet. amp;nbsp;ledfi à pedibus rternere akiorem.amp; vomitibus vti.Oportet enim ipfos furfum reuel-lere,amp; acerbis perfundere.amp; graueolétia fubter fuffire. Sub nares autem odorata. amp;nbsp;ex malis punicis quodcüq; maxime cóucncrit amp;nbsp;nihil impedierit, in medio per vmbilicG perforatum,in vino tepefaàû quam penitiflîme fubdito.dinde lata fafeia deligato ac circudato.vt ne elabatur,fed maneat,amp; qiiod opus eft faciat.Sc de pcplo,c5 cafeo, amp;nbsp;polentabiben-dum dato, queadmodum fuprain allapfu feriptum eft. amp;nbsp;de potionibus eiperimento faào.quacunq; maxime admiferit, hibendâ
-ocr page 663-DE WORBIS MVLIEBRIBVS. 1S7
A bibendä præbeto. Cibis ante molliflîmis vtatur. amp;nbsp;cum viro
ne dormiat, donee ad locü fu um redierint. Si vteri cxci- PraeiJen-^ derintjbedcrî fîccifliraam tritâ, ac lintco alligatà apponito. tùt mede/ ic nibil pingue adhibeto. In potu auté exhibeto tnticû rc- la. cens,amp; peplû album,amp; faluiâ,amp; cypcrum,amp; anifum.Hæc tri-ta vino diluta,cum furfuribus ordei bis in die dato,pro rice heminâdimidiam. Si ad crura amp;nbsp;pedes vteri cöuertanti^. Ci uteri cognofees fîc.Magni pedu digiti côuelluntur fub vngues, it rrun dolor habet crura ac femora,amp; incûbit ac premit neruoscir- pedes pe~ ca femur. Qon lie habuerit, inulta calidafrequéterlauarc o-portet,amp; fomentu adhibere fi ferre poterit, de graiieolentia Medela, fiibter fuffirc.Et femora rofaceo oleo inungat. Si vero loqui
B nô poterit, crura derepéte frigida repereris,amp; genua,amp; ma- Q«« repf nus.amp; fi vterum cótigeris,nó in fuo mundo eft, amp;nbsp;cor vibra - te ebniu-tur,amp; dcntib.frendit, Sc fudor eft multus, amp;nbsp;alia qur à facro tef.unt. morbo correptipatiuntur,amp;quç ab aure exfudât.His frigidâ Carafi». aquam multâ affundere oportet fiiper cnira amp;nbsp;man’, amp;nbsp;alia facerevelut prius didu eft. Si cômoti vteri aliquo allapfi fuerintjamp;dolorc eihibuerint,oleaî feabiem, St lauri ac cu-preifi rainéta in aqua coâa,lana excepta fubdito. Q^mu Eredden* lier recens cnixa,onus maius q pro natura leu3rit,ant timue- tii uuluitt rit.aut ligna fecuerit,aut cucurrerit,aut alia qu^dâ huiufmo-difecerit,vteriexciduntob hæc maxime raliquâdo veto ad fternutationé.Nô enim violatur,fiper vim fternutans, nô ap prehédent nares. Proluere itaq; aqii.a tepida vteros oportet. Medeld.
C Deinde betæ fucco feruefado finiiliter . poftea vino nigro meraco.Si veiro nô obcdiat,mollitoria facere oportet. Vcrû hxcfacerc oportet priusq pcrfrigerctur, amp;nbsp;leniter intro in-dere. Deinde crura extendere, ac fubalternatim ponere, St molle quiddâ ipfis fupponere . à potu vero coerceri oportet talcs q maxime, St ventre cuftodire,vt ne eXturbet. Naribus autc odorata adhibere.Huiufmodi vero poftea fi nô quieue-rint,fed moueâtur,veratto purgare oportet.Et fi nô fatis fue-rit,etiam vomitus facere,amp; nô lauari,tacereq-. ac quiefeere.
Siinflatifuerît Vteri,vcterattollitur, St inflanir.ac fonitû Ciinfldti edit.amp; pedes Si cauæ faciei partes inturaefcut,amp; color iniu- '•tfri finir ciidus fit.Et mefes occultâtiir, St genitura hoc tepore nô ma netint*.amp;anhelat,fpumatq;,ac anxia eft. amp;nbsp;quû expergifei-tur è fonmo,reda ceruicc fpiratio ipûm corripit.amp;quicquid ederit
-ocr page 664-HIPPOCRATIS LIBER 11.
ed«itautbiberit,ipfammoleftat,amp; fufpirat,ac triftaturma- P gis q priufquâ fuf[ocatur,amp; nerui cótraliuntur. Et r-tcri ac vellcæ dolét.amp; manus cötadum nó admittunt .Neqi Cur^ltie. loüum einittunt,neq; gcniturä fufcipiunt. Qnu fic habuctit pliarmacü dcorfuin purgans bibendü dato. amp;nbsp;calida lauct,3e frequéter infideat toto corpore. Quâdoq; etiâ vfq; ad vmbi-fomctum adbibeto.^ interpolito tépore ca apponito a quibus purgetur,amp; nó niordcatur. SiifFumiget autê odorata fubter pudcnda.-fub nares vero graueolentia.Et potióes dato qua: vteros purgat,amp; ad kgt;cum impellunt. Et mercurialé cdat,amp; poftca lac bibat,velut de latere fcriptü eft.Morb* au-VtcrorÄ tem bic nó eft diutumus. Si vclut in callu indurati fuerint äurMa, vtcri,amp; ofculuni exafpcratur,amp; menfes occultatur. Qufi au- j temptodierint,afpcri apparent velut arena.Si veroetiâ di-gito cótigeritjos vteri afperum c6periet,amp; fcmper velut cal-Mfdöla. lus accrcïcit. Qim fic Labuerit, cyclaminü terere oportet, amp;nbsp;falcm ac bcum limul mifccre,amp;; cum mclle glandulam effoi-mare ac fubdere.amp; fomcto adbibito.purgâtibus eluere.Edat ante mercurialem amp;nbsp;braflîcâ coélam, amp;nbsp;fucciï forbc.at. Itêq;
Duritid porrum.óc calicLi lauetur. Si vero velut in catlum induia-alia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti fuerint,amp; méfes obtorquentur, Sc ofculum ipforu claudi-
tur,amp; nó concipit,S; velut aliud quid eft.Je fi eótigeris,velut lapis illic elfe videtur.amp; eft os afpcrii ac multis radicib’prç-ditum,amp; nó lene afpeÖu, Sc qui ipfum cófidciat, digitû in« tromittere nó poteft.amp; febris circüfrigerans corripit,5lt;: fremitus.amp; dolor vtcros Habet,amp; imum ventre,amp; laterü molli- f MorJj bu tudint,ac lumbos.Patitur autemhæc, fi ipficorropti menfes ins cauffä, cóputruerint.Quadoq; vero etiâ ex partu,ót frigorc, aut ma K.cdfla. la diæta, amp;nbsp;aliter . Medicamentû igiturbibendü dare opor-tet,amp; milita calida aqua lauarc.Oleo item vtere, Sc fomentû adhibe. Quum auté recens Iota aut fota fuerit, fpecillo im-miftb mierito.Ji os ipforû dilatato, idcraq; cum digito fimi-liter efticito.amp;: mollitoria velut diûû eft apponito.amp; potio-Ci uteri nesfimiliterbibendas dato,amp; codé modo curato. Si vero otdure~ obduruerint vteri,ofculum ipforû durum fit, amp;nbsp;clauditur,amp; ftunt. menfes nö prodeunt,fcd pauciores amp;nbsp;dcteriorcs.amp;dolor in-cidit,amp; febris amp;nbsp;rigorcorripit circa imû ventre, amp;nbsp;lumbos, Curiitio. amp;nbsp;latcrum mollitudiné. Quum fic Habuerit,multa calida la-uato, amp;nbsp;tepefadoria adhibeto, fi dolor habuerit. Sc vterot tnulto
-ocr page 665-De KÏÓRBIS MVLIEBR.IBVS. zSi
A multo tépore cum aqua decoûi cucumcris fylucftris foueto. deinde mollitoria apponito. Atqi hæc per triduum facito. amp;nbsp;fi ex côtaâu ofculum vtcrorû molle apparucrit,ex crudo lino très penicilloa fuppuratoriosindicojpnmû tcnuem,fecû-dntn paulo cralfiorévCratfiflîmus auté fit magnkudine digiti parui,lógitudinevero quinq; digitorii,ita vt hos adipc an-ftrinoillitos fubdas. Sed amp;, vbifomcntû adbibucris ex odorant,glandé mollitoria apponito; A ut nitrû taü magnituoi-neillitum,vtnefauciet.Nô enim pungcrc oportet. amp;nbsp;appo-fitumfit ad duos dies. Decedit autc velut cortex amp;nbsp;pellicula craffa.lntermiflîs veto trib'' diebus, cyclaminu cum nar-ciffino fubdito.Si veto hæc né purgarint,cum multa côfîde-
B rationeapponito id quodcû buprefti paratuf, amp;nbsp;appofitum' inaneatpcr dié.amp; vbi fortiter momorderrt,glande extrahat;
amp; pudendû colluat cü aqua caHda,amp;: in oleo infîdeat.poftri-die Vetolota.ceruinû adipé liquatû, amp;nbsp;molli lana cxceptum apponat.amp; fi tibi adhuc purgatiôe opus habere videatur,tribus interpofitis dieb’, id quod cû narciffino parat fubdito. • poftridieauté netopû.Dcinde rurfus trib’ diebus interpofitis, vterosodoratisamp; pinguib.colluito.poftridic vero pulc-gium per vnû dicm apponito.amp; fequéti die cû aromatis fuf-fitoacfoueto.Vtatur aût cibis acrib’,marinis,aut carnib. In •néfibus veto caftoriû bibat.amp; ieinna illita fiiffita, amp;nbsp;cyceo-nembibés ad vitûaccedat. Si veroos vterorû nôfufeipiat Cifemeà gemturiijfed durû fuerit ac côclu’ftim,plumbcû pcnicillû ap- m aimit-C ponat,velutdidû eft per triduû,vbi calida Iota cft. amp;nbsp;molli- titur.
toriis vtatur,amp; fupina decûbat. amp;nbsp;in aquî calidâ infidcat. amp;nbsp;Medelit.' lanà vnguento imbutâ apponat. Verû nodu magis appone-re oportet. luxta coxas vero veftes laneas aut lincas mollet fiippouat,vt ne corpus in alterutrâ partem dilabatur. Vtatur amp;fiibdititiismollib’,exmyrrhapinguifnma,pice,cera,amp; a- '* dipe anfcrino.Sit auté myrrhæ dimidiû, reliquotû vero du-plum,8: in lana fubdat.duo veto fint fubdititia quorû alterû Iota pet die fubdet,alterû per nofté, donee molle fadû fue-rit.amp; vbihocdetraxerit, aqoaodorata coUuatur. Aut grana cnidia decorticata quindccim, amp;nbsp;Indici medicatnéti aliquâ‘-tulum.fi itavifiim fuerit,in lade mulieris mafculum ladantis tcrito,amp; cerui medullam, amp;nbsp;alia quæ dida funt,ac modicum mellis aramifccto. Sic auté lana qua hæc excipiuntur mollis
amp;pur»
-ocr page 666-HIPrOCRATIS LIBER. II.
amp; pura,amp; ad dicm fubdat.Si vero fortius facere voles, myr- D ihx paru quid âmifceto.Optitnû auté eft oui cädidum, ic a-deps caprin’,amp; mcl,amp; oleum rofaccû: hit ammifcere farina, amp;nbsp;tepefaccre ad ignera opottet, amp;nbsp;quod deftillat lana coUi-gere ac apponcrc. Aut adipé rubrum anferis aromatibuscô-ditura,S; vngucntum rofaceû, permixta amp;nbsp;lana excepta ap-ponito.Prçftat autc anferis adipem,amp;adipé ouillum,cerâ al-bam,reftnâ,netopum,oleû rofaceum,hçc limul liquare ac mi fcere. Vbi veto Iota cft, hçc tepida intro ad vterorum ofcu-lum apponat.Aut cerui medullâ,amp; anferis adipem liquato,^ rofaceo aut irino oleoammixto.in valdc molli lana apponi-ui to. Quu mulieri vteti duri fadi fucrint,amp; ad pudéda exie terorum, rint.dura Guntinguina,amp; ardor in inguinib’ cft,amp;oniîa çâ- j Medfb. cerantur. Qmim igitur fie habucrit, cucumcris fylucftris interna partem,amp; fauû terito, amp;nbsp;aquæ hemina aflFufa in federn Camp;ojuul- infunJito,amp;purgatur. Si os vtcrorû durum fiat, amp;nbsp;ceruix, Uitficeitii/ præ ficcitatc,amp; morbus leuiter hæferit,cx digiti côtaâu cote durefeit gnofces.amp; fi ad coxâ deuoliiâtur,nihil acre adhibeto. Si enî exulcereturautinflâmetur,periculum eftne penitus fterilit fiat.Verû apponito ea quæ no mordent, à quibus purgetur. Quu vero durifuerint vtcri,amp; fie dolucrint.fiibdititia appo nito,vclut cft cerui medulla, aut anferinus vel fuillus adeps. amp;nbsp;vnguétumirinumeum mellc.amp; ouiluteum.accerâalbain, velut cataplafma cmollito,amp;. ordcaceâ aut triticeam farina, Cüuuluj cum aqua amp;nbsp;rutacoquito. Si vteri côclufi fuerint, ofcula ip tîduditur. fonim dura fiunt,amp; geniturâ no amplius fufcipiunt, fed fta- p tim vbi cû viro côdormierit.dum crura mouet,cxit. amp;nbsp;dolores imum ventre,amp; !umbos,amp; inguina occupât. amp;nbsp;méfes om nino non prodeunt.Si vero eant,pauci amp;nbsp;praui ac décolorés Htdeld. prodeunt.Quu fie habuerit,multa calida lauato. poft balneu vero caftorium cum pæoniæ radice, in vino nigro odorato permixta bibend.r dato. Cibis auté velut puerpera vtatur. amp;nbsp;4 fi manifefti fuerint menfes,dicmvnâ intermittito, amp;nbsp;totâ fo ueto,amp; pharmaeûpotâdum dato,fiadfuetæfuerint,furfum purgâs.aut fi egerevifa fuerit.deorfum.Lac itaq; afininû,aut ferum cxhibeto.amp; Icniter foueto, amp;nbsp;mollitoria vtero apponito,amp; cyclaminu,amp; narciiTinum.Cucumerûveroparuorum fylueftrium internâ partem fumito, amp;nbsp;ex diuulfitfemen exi-tnito,ac lade mulieris mafculum ladâtis aifufo terito, myr-rha
-ocr page 667-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. »«,
A Al pura amp;nbsp;melle optimo ammixcis, oleoq; Aegyptioalbo. Si- ae liquida facito medicaniétum,fed fîccum, atq; hoc in la nam mollem para infarciat, amp;nbsp;in oleo A egyptio albo tingat, amp;nbsp;Iota apponat.Subligetur ante amp;nbsp;fub tetto maneat quû pur gitur.Pollq autc fufficiéter habere tibi vifa fuerit, quicfcat.. Sill minus,rurfus aliud apponat.poftea vcro obuolutâ lanain mollem,rotunda faciat,amp; netopum immittat, amp;nbsp;diem vn^ ûibdat.poftridie vcro oleum rofaceuni itidc in lana. Deinac rurfus ceruiadipem,etiâip(uin liquatum inlana.Laucturau tem calida aqua fcmper ante fubdititiorum appofitionem.Et odoratii leniter foueatur mulco tcporc. Poftca vero vna in-letpolita die,colluito.fi quidé pituitofa fuerit, eo quod cura
biliofte
B grano cnidio paratur.Si vero biliofa,eo quod cura fcâmonia. poft hæc ambo.poftridie etiS narcillino cura vino dulci col-luito.Si vero narciffinum no fuerit, cura anthino aut irino q optimo.Sit autc olei terüa vini pars.deîdc intcrpofîtis duo-bus diebus, id quod cû pulegio pratparatur vnü diem appo-nit.Sivero prodierintmenfes,ieiuna per triduû bibatca-ftonum, cum vino odorato albo : vbi vero defiuerint mefes, ti ftabilesfuennt,lauetur.amp; aqua frigida perluta,cyceoncra bibat nôfalfum.Cibum autem ne côtingat.amp; cum viro dor-miat duobus aut tribus dieb.Quâto vero tempore purgatur, mercurialem in aqua coqiiens, vbi coda fuerit exprimât, amp;nbsp;allium ac cuminû,8c falem fubtcrat,amp; olcuin his ammifccat, amp;modicofuccoaffufoferuefaciat. Atq; hoc edulium ante
C cibos edat. Allium item codii ac aflatum q pluriraiim acci-piit.Si vero mercunalis nô fuerit tenera, trirâ cum braflica coquere oportet,8c côdire,8c lenis erit.8c fi in ventre côcepe rit,fana euadet,84 omïa ipfî itixta ornatu procèdent. Si os
vterorum cóelufum fuerit, fit forte velitt grolfus. 8c fi digito “* côtigeris,deprehendes durum ac côuolutum, 8c digitum nô admittit.Sc menfes occiiltantur, 8c gcnitiirS nô fuicipit hoc tempore.Sc dolor habet imum ventrem, 8c lumbos ac lateru mollitudinem. Quadoq; veroetiam furfum afcendit 8c fuf- MedellA focat.Q^m fic habuerit, pharmaciï deorfum purgas biben-dum dare oportet,8c multa calida laiiare,8c apponerc ea qux os molliunt.8cfpecillum immittere ac aperire,itcmq-, digitiï, 8: fimiliter leuigarc. Qimm autc molle fuerit, apponerc ea quxfanguincmpurgät.Sc potioncs exhiberc, 8c experiri vt
O præbcas
-ocr page 668-HIPPO CR ATIS LIBER II.
præbeas quodcunqus aliud libentcr fufceperit.Braßicam au D Cum «irr« tein edat,amp; fuccü forbcat. Si vtcri concluli fuerint,amp; men cUudÄtur, fes noii apparuerint,colocynthidem fylucftrem,amp; filphij fe-
raen,amp; cuininura Aetbiopicum,amp; nicrun),amp;: falem thebaicu, amp;. adipem rhenalem,amp; fannam,amp; myrrham,amp; relinam,omnia ßmul feruefacito,amp; trito mixta, amp;nbsp;in glandcm eöbrma-Cumgru- taapponito. Si grumofi faâà fucrint vteri, osipforumVe-mofi fiit. luquot;eruo plenum fit,Sc fi contigcris.videbis ita babere,amp; mJ-«teri. fes non fiuiit,ncquc genitura mtus manet. Q^ndiu fic ha-Medelit, bucrit,cyclaminü cortice dctrafto, amp;. allium, amp;nbsp;ialem, amp;nbsp;fi-cum, ac modicum mellis, tento.mifccto, ac glandem fornia-tü,amp; ad OS vteroruin apponito. Itcm^ue alia fubdititia, qux aciia funt ac corrodüt,amp; à quibus languis pargatur. amp;nbsp;de po ® Ck Uteri tionibus dato eas quæ vtcros purgant. Si vteripræteriia-büzjt. turani hiannt,menlet plurcs prodeunt amp;nbsp;vifcoli, Â frequen-
tcr.amp; genitura intus non manet. Sc ofculum hians cft. amp;nbsp;fieri non pott ft vt genituram attraliat. Sc febris ac rigor corri-Me’H pit infernum vcntrem,amp; lumbos. Morbus autem corripit ex tiuffa. fluxulanguineo.fit Sc quura menfes fupprefsi derepente eru-Medelit. perint.Diæte it.-iq; ratio prius relata eft. Oportet autem fub-dititiis curare, in pnncipk) quidc purgatoriislimulquemol-libus. Deinde leniter adftringcntibus.amp; partes infra vmbilî-cum per Ipongias fouere, cummyrti aut rubi aqua, aut ex o» lear aut rofarum, aut œnaiitcs, aut vitis foliorum decoclo.
Ctt-n per si os vterorü hiaritamplius quam in menftbus folet,men- , tnenftrui fes ita filmt plures amp;nbsp;détériores omnes,amp; liquidiores. S' per tiia/it. nbsp;nbsp;nbsp;longius tempus.amp; genitura non attingit, neq; manet,(êd rur
lus exit. amp;nbsp;lîpermanferit, ofculum comperies dilparatum. Sc impotentia pr.r menfibus obtinet. Sc leui.s eft acdcbilis vte-rus,amp; vlteriusprocedit.amp; vircslaxantur. Sc debili.s,ac ri^or, Sc dolor habet imum ventrem , amp;nbsp;htcrum mollitudi* Htm ac lumbos.patitur ante h.^c maxime,ft quid in ipfä cor-fuptum computrucrit ac compa3um fuerit. Qnædamvero HeiJeU etiam ex partu patiuntur.aliæ etiam aliter.Quum itaquefic habuerit, pharmacum bibendum dare oportet, amp;nbsp;ficiliusiu-dicabitur.S: li dolor habuerit, cepefjäcria adluheco. Sc ftir gida lauato, acintermifsione Ei£ia colluito. S; ex pocionir bus daroquamcunque maxime bbentcr adniiferit. amp;nbsp;fuffi-eocaquxrelîceant.amp;poIyppscd.'tacmercuriâJem.
-ocr page 669-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. ijo
A to non conclufi fuerint vteri velut oportet, in aqua dcfidcat C3 aferi in qua coéhi fit myrtus, aut lentifcus, aut vitis aut oleæ folia, m/i ji^ta aut rofarum. Diæta vero fit quæ relata eltin rubro fluxu. dnuiiitiu Optimum veto ipfi auxilium eft fitis, frequentes voniitus,iSt »ri nimis proliibitioncs baliieorum. Quutn vteri inagis quàm cou- patent, uenit fuerint aperti, amp;nbsp;non conclufi, amp;nbsp;purgationc opus ha-bent, amp;nbsp;collutionibus, amp;nbsp;faffinientis. Si vero menfes ef^o-rucrint.plures fiunt amp;nbsp;détériores, amp;nbsp;liquidiores, amp;nbsp;frequen-tes.Ët genitura non inanet intus, led quando illi prodicrint, pent.tt fl os contingas digito.comperies ipfum leue. Et im-potentia ipfam præ menlibus corripit. Et febris ac rigor ob-tinet.amp; dolor imum ventrem,amp; lumbos, amp;nbsp;latcrum mollitu-j dinem corripit,maximc fi quid in ipfa corruptum coputruc-rit.itcraque ex partu,amp; aliter. Q^m igitur fie habuciit,curare oportet, vbicunque tandem dolor fuerit, velut in fiipe-rioi'ibus feriptura eft. Si vteri inflaramati fuerint, menfes Cnm uteri obtorquentur,amp; ceruii multistenuibus venulis,adteiaram »nlIarantiS^ araiieæfinùlitudinem variegatur.Et febris eft acuta,amp; men-tcin pcrcellens, amp;nbsp;menfes praui ac pauci ipfi comparent. Et quum ieiuna fuerit, vomitus quidam ipfi fuperuenit. Qimm vero quideomederit, reuomit. Et dolor occupât imum ventrem amp;nbsp;lumbos.amp; animo linquitur. amp;nbsp;per totum corpus per-ftigeratur.Venterautem nunc durus, nunc mollis eft, amp;nbsp;in-cenditur amp;nbsp;attollitur. amp;nbsp;putat Ce in vétre habere. Quadoque vero ventris moles vacua apparct, amp;nbsp;aluus aqua impletur, amp;nbsp;vmbilicus prominet. amp;nbsp;ofculum gracile fit. amp;nbsp;derepeiite apparent menfes ftridcntc$,amp; pauci ac praui amp;nbsp;qttenuatur circa clauiculas amp;nbsp;collum,amp; pedes intumefcutit,amp; præfertim pe dum extremitates.Quum fie habuerit,pharmacum infia pur Medeb. gans bibendû dato.amp; fubdititiis vtatur,5lt; fomentisvtcrifo-ucantur odoratis. Per diem vero plûbeis penicillis vtatur. A: ante appofitioné, aqua calida non mordéti colluito. amp;nbsp;poft appofitioiiem hoc infufo colluito . Cneftri duas potiones in aqu,ir hemina coquito.St aquam excolato ac infundito, oleo narcifsino aut anthino ammixto-Poft hec tres dies intcrmit-tito,deinde cii co quod eu aceto paratur colluito. amp;nbsp;ante ci-bü,mercunalc cû aliquâtulo vino coques edat velut brafsici.
amp; fuccfi forbeat. Si vero permanferit, pharmaca bibéda dato à quibus aqua de vteris purgatur. Cibis auté vtatur panibus,.
O ij amp;
-ocr page 670-HIPPOCRATIS LIBER II.
amp; olerib* coâis, flaccidis.Marinis.iutempotiusgcarnibuf. D Aut extremis partib’ coótis, flaccidis.amp; laborct q plurimff, S( ante amp;nbsp;poft cibû Si q minimum laueturfrigida.amp; à dulci-bus acpinguibus omnis generis arceatur. Diebus autc pur-gationum intennediis, adiâtum bibat ieiuna in vino diJuto. At morbus hic Jethalis ea,Si paucæ effugcrepofluntdiuo in ventre côceperint. In vteroruininflâniatione menfes oh-torquentur,amp; quum ieiuna eft vomit. Vbi vero comedit,do-lor habet imuni ventrem amp;nbsp;lumbos.Et totus venter modo
durior,modo mollis fît, amp;nbsp;no valde confîdet. Aluus magna fit,amp; nonpurgatur.S; lîbiprægnans efte vidctur,amp;patitur qu.TCunq; prçgnâtes psrpeci râlent. Ecû ventrem côtigens, Jeuem côperies tumorem velnt in vtre.amp; quum partus tem. j pus efte vitarn fueric, vteri côcidunt, amp;nbsp;méiespauci acdétériorés fîunt. Haie pbarmacum deorfiim purgâs bibendum dare oportet,dt pnrgatoria apponere.Purgata vero fana eua-dit. Si indimatus faerit vterus,veIIicatur.Si vero quidcor» raptam faerit,ac vitiatum recrudaerit ,febris corripit acuta amp;nbsp;magna, Sc horror durus,partes circa pudenda. amp;nbsp;hornbi-liter a{Ficitiir,S.' mordetur,amp; concitatur.amp; ü quis digitoeô'^ tingat,rurruspeins baber.Si pungitur, Sc caput doletaciîn-eiput.Sc catigo adeft, Sc hidor frontis. Extremæpartes per-frigerantnrac tremunt. Sc (bporprofundusaliquando occu-pat,amp; andirenonpoteil. Neiji relicjnusCenCusoperatur. fa-ftidium cibi eihnuItnm.Sc flcmachusSc venter omnino non
co.ntinent cibuin Sc vociferatnr,amp; exilit. Sc peâinem dolet, f I amp;inguina.Sc Iumbos,Sc occultas pudendi locos. Sc cito mo-riuntnr. Si vero dolores ad extremam debiHtacem deduie-rint, Ipôgiis calidis exatjua Sc oleo exprelTis foucto. Sc fub-dititia mollia apponito, medulla cerui, adipem anferinunt, Sc ceram albâ, Sc oui luteam. Aut ceratum picatuni cam rc.gt; lîna lubditn.Vino vero aut I.i£ie caprino purgato, aut voJu-crisiufcuJo.Vinum au té ne bibat,Sc ptilânae îaccum Ibrbeat.
leftat. Sc dacus non exit, lcd i/lhic manct malum. Oportetigitur
/êdans. Yini fuauilTimi pari agua temperati très femicon-
-ocr page 671-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. ijt
A gioj Attieos fumico, Sc fœniculi radices ac feininis eiufdem tiieiKeni.amp; olci rofacei hemini dimidiam.Hec in ollam no-uamiinmittito,amp; vinuni fuperfundito, deinde foueto . Ap-ponito autera amp;nbsp;fcillam, donee olculum molle fadum fuerit amp;nbsp;ad lationem idoneum ac apertiim. Et quum in purgatio-ne puftulse circa ofciilum vteri exortx fuerint, lie curato. Carnem bubulam, cum butyro aut adipc anferinoamp; anilb tntis illine, amp;nbsp;ipElm carnem in pudendum inde. Si ignis facerbabuerit vtcros.intumefcunt pedes,amp; raammx,amp; cor-pus.amp; doloripfain corripit.amp; reéta ceruicc Ipiratio fit,amp; do-let laterum mollitudinem, amp;nbsp;partes fub ventre, amp;nbsp;peCtora, amp;nbsp;caput. amp;nbsp;tremor occupât, amp;nbsp;torpor manus, amp;nbsp;inguina,amp; 5 poplités tremuiit . Quandoque veto amp;nbsp;in poplitibus liuidx fiunt,amp; modico tempore melius babent ex hoc colore, Maxime veto mammæ attolluntur iuxtagcntilitatiscognatio-nem. Attamen non valde dolet. amp;nbsp;febris ac rigor corripit. 8c facies rubicunda fit. amp;nbsp;fitis fortis eft.Sc hepar relîccatur.Hçc fiprægnanti acciderint, moritur,amp; non poterit efFugcre.
IrffipeUt uterori.
Si ignis facer in vteris fiat, tuinoresfiunt liuidiflimi,à pc-dibus eiorfi vfque ad crura tota,amp; ad lumbos. Quanto veto tempus amplius progreifum fuerit,etia pcöus percipit,amp; in-tiimefcit.amp; totaperftigeratur. amp;nbsp;febris habet magna, amp;nbsp;fi-goifuperuenit,amp; fpiritus denfus,amp; anirai deliquium, amp;. débilitas, amp;nbsp;dolor totius corporis. amp;nbsp;triftatur, 8i mente varia-tur.Et affeâio afcadit ex inferno vétre ad lumbos, amp;nbsp;ad dor C film, amp;prxcordia, Sc peciora, St collum. Sc caput. Sc Homa-chum,amp; mortua efle videtur. Qmi autem dolor folutus fuc-rit,torpor habet lumbot,8c inguina,8c crura. Sc in poplitibus liiioresfiunt, Sc modico tépore melius habere fibi videtur, deinde rurfiis affligit.Sc corpus puftulis cóplotur. Sc rubores cölpicuiac manifefti facie occupant. St guttur ficcum cft,Se lingua afpera.Hic morbus fi prçgnantc inuaferit,occidit.Sin minus,mcdelaadhibere oportet, St lac afininum bibendum dateaepurgarc . Si vero fic no foluatur , ventrem mollibus frigefaftoriis perfrigerare, Sc fiibdititiis non moleftis Sc le-uibuspaulatimpurgare.ltemq; vomere. Ad hoc commodu eftfambuci folia fumere coda, cum origano.aut thymo, aut ruta.Si vero febris dimiferit, ctia vinu ac cibos dulces dato. ,Verutamcnpauca:curatur. Aqua intercus fi in vteris fiat, O iij inéfes
Medela
Aejua intercut.
HIPPOCRATIS LIBER. II.
Kedeld.
Vétusu-ttrorum.
MfifU quit.
menfes prodeunt arenofi amp;nbsp;aquofi,amp; non valde cruenti. In- p tumelcit Sc vterus,amp; venæ,amp; propinquiflimæpartes.amp; pre-gnans fit,deinde fufFocatur,amp; mammæ fluimt, amp;nbsp;imus venter durus ert,ac inturaefcit,amp; omnis circucirca locu.i, Sc dokt fi quis tpl’um attingat. Et febris ac ftridor dcntiuni cor-ripitjöc dolor vehemens latcrum rnoliitudiné aclumbos. Sc fernen in fomnis efFundit,amp; peius habet. Hane calida Isuare oportet ac tepefaccre. pharmacum autem bibendü dare, Sc cum debilibus foucrcÄ cyclarnini obolos tres in linteo dc-liget ac apponat. Et cuprefli fucc|im in aqua madefaciat, ac cantharidas eadein terat,amp; inodico tempore apponat,amp; per niultum tcporis interuallu.EfFicax eft. Subdititium. Cu-niinum ciemæ menfura, vuapafla alba. Aliud. Vrticae £ fcmen,an radix.Horü quodcunq; voles leuiter apponito.Tbi vero expurgaueris colluatur, ita vt detrabas amp;nbsp;cü infufo pudenda colluas. amp;nbsp;fiinul cu viro dormiat. amp;nbsp;fi fœtum ad partus tempus gellarit,tota expurgatur, amp;nbsp;fana fit. Alia aqua intercus vteroruni. Suberuentum quiddä fluit faniofu[n,amp; purgatur, Sc mordet valdc,amp; vicerat pudenda velut maria,St circunfitas partes.amp; quocunque deftillarit vicerat, amp;nbsp;color eft morbi arcuati.De cætero vero purgatur copia velut in a-liis fliixionibus.Morbus autem hic amp;nbsp;debilior eft, amp;nbsp;aliquä-do letlialis fit.fi vteri egreffi fuerint.Hanc ciirafo velut earn quæ à fluxu albo vexatur.amp; lac afininum bibendum dato,Sc extenuato,amp; prædiûis pharmaci.s curato.Eclegma. Qu^od dclingitur ad aqua intercutc. Si aqua ex vteris fluat, fulphur amp;nbsp;anferis adipeni delingat. Si ventus in vterisfuerit, flatus exit,amp; ftridct,amp; tota intumcfcit.Sc febris habet amp;nbsp;arJor. Sc ad hæc valde exilit prar dolore.amp; viril no admittit,St valde ægre fort coitum,amp; erigi non poteft, Sc velut onus graue ipfi in vteris iacct,amp; caput dolet.Sc anxia eft,8i loqui nonpo teft. Si vero dolor acccflerit,clamat,amp; doletoniia.St lubos, amp;nbsp;pubem,amp; fedem.amp; vrina fupprimitur, 3c veter fuffbeatur, amp;nbsp;mori cupii.Sc pr.rcordia diftenduntur. amp;nbsp;ftomachusmor-detur. Sc os amarum eft. amp;nbsp;vomit acida Sc pura ac raeraca. Sc frequenter rudat, amp;nbsp;melius habet. Sm minus, intumefeit.Sc fi attigeris,renititur Sc dolet.Proinde vterum cum aqua null fa, amp;nbsp;aceto mulfo ac olco collucre oportet. Et cuminuui aut anifum tritym fumerc, Sc lini folia tererc. Sc volucrinuui adiperß
-ocr page 673-DE MORBÎS MVLIEBRIBVS. 191
A adipemcum ouis in aqua infundcre. Subdititiis veroacpo tionibus vtere,quæ ego defcribam.Defideat autéân olco ca-liao,amp; aromata in ipfum immittito, iunci ^dorati flore. Aut in3qualauri,3ut marina defideat. Optimum autem eftmol-libus mfülîs ventrem purgare, aut glandem appoiKTC quem- Vétrisfi-^ admodum pucroventer ioluitur,lanami)lôt3mcummellc. cibs Jolu-Siveroantiquiorfuerit, cepamin,olcum aut me! tinâamap iio. ponito.Aut tauriniHnfel.aut nitrum turn melle.Aut mali^u niciacidinuclcum,cummclleamp;ordeaccafarina. Simola M-oU qui ipfa innafeitur à crafla genitura intus retenta, tbymbrâ tritâ dit in aceto amp;nbsp;aqu3,liquidam bibendä præbe.to. Aut hyofeyami feututur. fernen tritiMn.amp; cum muria acfiJphij fucco amp;nbsp;accto colluito.
g Aut fi opus fuerit cum aqua.Optimum vero cfl aquam mul-fatn infundere.cuni aqua lentium,aut crui/uit floris viol.x.Si véropurgata fue.-itÀtalibus quæ funtvelut igné ambufl-.i, Biyitum coquito acperlnito,amp; myrrhâ ac netopum cum lana apponito. Si ventus in vteris fuerit,ac momorderit, amp;nbsp;qua tranfit colorem facit,amp; præardore intumefeit, amp;nbsp;d alct,amp; vi turn aucrfatur,amp; coitum valdeægrefort. amp;nbsp;tenditur ac intu Camuen-nicfcitpeûen,amp; criginonpoteft.nccdirigi.C^umficinue- trfifitutil neris,fcito quod ventus amp;nbsp;genitura in vteriseft,amp; proptcre.-i w-huncægrotet.Accipeitaquemel,cerarn,lini folia trita,A: adi KedeU. peiçivoiuorinum ,amp; ba-c in vinoodorato tepefaéfa per cly-fteremin vteros infunde.Apponat ante folia lini.Aut fernen lini terito,amp; m lanam irMioluito,amp; ad os vteri apponito. Sin
ç minus,efficaciore vtere.Irinum amp;nbsp;crocum,amp; lini folia,amp; adi pem volucrinum tento,amp; laâ.c muliediri dilut.i,ra(ura de te-nuibus linteolis derafa eicipito acillig3to,amp; ad vteri ofciilû apponito.Etfipinguitudo carnofioren.aicatur, quod confirmât indito,amp; mcdiocriter attenuato. Quæ enim valdcatte-nuantur,faræ finnt amp;nbsp;abortiunt.Si vero genituram non fufci Cttmfemé pit vterus,fed dimittit.amp; calorem in fcipfo non h.abet, inftru rciiat. inentum parare oportet, cui infidens vaporem intr.t vterura rccipiat,ita vt veftes circucirc.i ponantur.SufFire auté opor- Suffimen-tet cafîam,finamom5,myrrliâ,fingulis pari portione vino fi- lum. r.ro fine fapa fubaftis,amp; fiipcr prunas côietfis. Modice vero lau::tur,amp; modice cibum fumât. Opitulatur amp;nbsp;fubdititiir Iiu iufinodi. Myrrlia moHem cum mcllc efiFormato. Sit auté ob- ' l«ng.a veliit g}ans.amp; fæpe bare facito viriiim refpeélu babito.
O iii; Profunt
-ocr page 674-HIPPOCRATIS liber II,
Profunt amp;nbsp;peiccini in frumento nafcentcs,cuin myrrha triti. D Mcl quoq; coquito,amp; cum tædis agitatum pcrraifceto, amp;nbsp;fa-bar Aegypciæniagnitudincni apponito.fel item tauriniini,Jk rhoem rubrum pari portione. Conyza her ba eft fimilis apio ' • crilpo, nafciturautépropemareinlocisarenoiïsjodorrero eius ægrc tolerari poteft. Hanc cum raelle amp;nbsp;vino apponito. Aut bulbion,cófpicitur aüc in tritico,maximeAegyptio,acre linffle cumimo Acthiopico; hoc amp;nbsp;allium amp;nbsp;nitrum fimul ap
Capititda ponito.Verum antea lauetur. Quum mulier caput dolet,amp; Ier. linciput ac collü,amp; vertigo præ oculis obuerfatur,amp; timet.amp; triftis fuerit,amp; vrinç nigrç,amp; lîmilia etiä per vteru prodeut, Sc anxietat ac moeror ipfainjtcnucrittatra bilis in vteris inert, neiela, Cureturautem fic.CucumcrisiyIueftris anniculi interna par j tem.fel tauri, florem æris, cum bacchare terito, amp;nbsp;rtibdititia
Vfhruub formato.amp; pharmaeü bibendum dato, ac Jauato. Quu ye-•Kt’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro mulier vteros mordetur,amp; doJetdancinaturq;,A bilem fla
uammingit.amp; vterushiarit, Sc oculi fuerintvelutmorbo regio afFeiäoru.-fcito qgt; bilisin vteris eft. Quapropteroptimu ed expurgare totu corpus,amp; ipfos vteros fubdititiis,qua; bi-yttluifrit lemeducunt. Quumveropeifiigeraturvterus,amp;onusinfi gffeens. : tumeflcvidctur,iS:colornóeftcIarus,amp; cöpaiäuscftvterus, Medela Quum ftchabuerit, purgare oportet cum eo quodpituitädu Orit ma- cit,Sc attenuaTe,ac frequenter Yomere. Quum inulierima- i lui oder. Je olueric ex ore,amp; gingiuæ nigræ fuerint ac prauæ,caputle j poris,amp; mares tres feoriimexurc, Sc ex duobus muribusven trem exime,hepar aacem Sc rhenes nö. amp;nbsp;in pila lapidea mar f : mor,aut lapidem album tere ac cribra, deide lingulorum pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
anetlii fernen,Sc myrrham pondéré duorum obolorumj atq;
ha:c in rini albi meraci hemina dimidia dUuat,Sc cum his os
colIuat,ScmuItotemporeinorecontineac.Hocaütfrequea
ter faciat,Sc ieiuna gargarilTettSc poilcibum.Optimum vero
eil modico c bo vti,Sc optima quoq; ingerere oportet. Hoc j pharmacum dentespurgat,Sc bene olentes facit. Vocatur au /
-ocr page 675-DE MORBIS MVLIEBRIBVS . tjj
A quito.amp;cataplafmatefaâomamnms integito, amp;nbsp;betæ folia fupeqjonito.Deinde ex linteo veluç pileü côfuito,amp;: magni/ cudine rt mämam capiac,atq; lie mâtnain indite. Si veto fup puretur,fecato, Si ci lana fuccida linamentuni ßuepenicillu immittito,amp; eadem fuperponito.Poftea veto ci léticula coda cum polenta permixta.cataplafmaadhibeto. Si in pu- Afwidi dendo mulieris.aut inteftino redo afearides nafcantur,viti- eieâie, cis fernen aut folia,cum fellis bubuli obolo permifeentur,^ olcü cedrino fubiguntur,amp; lana fuccida molliifima cxcipiû-tur.Induntur autem tertio quoq; die,per node ac diem.Po-ftridie veto vbi amouit,calida lauetur.amp; allium codû ac cru dum edat.ic Afearides exeunt ac moriuntur.Muria vero etia
B colluere oportet. Adfaciem ornandam. Hepar tauri teri-Q«* At’f to cum oleo.illinito autem cum vino macerate. Fel ante fur- orne;it. faresexterit.Sed amp;nbsp;ptifana: fuccus fimiliter illuftrat,Si ouo-tum candidura.Se farina lupinorum, amp;nbsp;erui cum ficis in cata plafmateadhibita.Etbralfica: radix ac femen.Hçc etiamlen tiginestolkintltemqi alcyoniu.Et fi puluis facie 1.-Eferit,ce-ratumliquidmn ei rofacco præparatu fublinito,amp; aquam fri eidam affundito.Et rugas leuigat hoc.In pila lapidea plum- Qii^r crtl-Baginem terito, amp;nbsp;menftrua ex fitu aqua aifufa paftillos for- gent. gt;nato,qui vbi reliccati fuerint,oleo dilutes rugofar faciei illi-oito.Atfi capillidefluantjladanum cum rofacco aut anthino Qylt;c capit vngueto terito,amp; cum vino illinat. Aut terram cimoliam cil lumflaen/ *ino,autrofaceo,automphacino,aut acacia. Si vero caluafa temßflcnt ^dafuerit,cuminum impone,aut ftercus columbinum,aut ra-phanum tritum.Aut cum cepa cófricet,aut cum beta, aut vr-tica. Cæterum folarcs appellatas maculas tollit,erui deco- Qk« »lt;e-dum,betxfuccus,ouotu candidum,ptifana cucumcnsfylue uos^pmi ftrisradix ficca.cum vim fece trita,ac illita.Aut fici folia ad- lù tollanf. hibita.ltem fefamo trito fricari, aut amygdalis amatis.S: vr-ticæ fernen,amp;allij cortex fupcrligatus,5clepidium, Impe- Iwpetigi-tiginesomnes extrahit. Acetum,manna thuris.pumex ful- nej eiu^t phur cum aceto, nafturtiu fylueftre vftum Si in cinercm reda curent. dum,viperç exuuium,rumicis fylueflris radix. Tcratur ante cum aceto vinofo,Si veto puftulæ emergât,etiâ Ipuma argen tivtere. Potio ad fluxum rubrum comoda. Cornu cerui Porwla r« vftum,adduplû crud.r ordeace.T fariuæammifccto, atq; h.TC Sri preflu in vinumpramniuiniperfabibat,amp;fiftitur. Alia. Adianti uii.
radicem
-ocr page 676-HIPPOCRATIS LIBER II,
ladicem tritam,S: cicer torrcfaôum, amp;nbsp;lentium farinam et D melle bibat.aut velutpotum etliibeto.Aut farina: tritiçire-centis acetabulum,gummi albi dimidiam,manna: thuris ter-tiam parté,amp; iunci odorati parti. Aut de pinu,vel cuprclfo aqua dilue,amp; bibendû præbc.Bibat autem in die.Aut cornu cerui côburito ac terito,amp; crudâ ordeaceam farina cutn ce-dn ba.ccis quinq;, amp;nbsp;vinura auftcru nigrû cum ta.’dis animi-fcÂo. Aut mail punici dulcis aflaii fuccû,cum vino nigro bi» bat.Aut cupreni baccas tres aut quatuor. amp;nbsp;myrii baccasni-gras, amp;nbsp;lïroul, amp;. ipûs per feipfas, ad roburcorporis mulieris rcfpcâu habito.Cum vino vcro potio fiat. Aut cafiorij obo-tnii« ad lum in vino nigro auflero tcrat, acbibat. Potioadfluxii,amp; twuna uul omnesmoibos qui ab vteris fiunt. Pæoniç fernen amp;nbsp;radices, j uirä mala cuininû Actliiopicû,amp; melantiu in vino albo ethibeto. Aut Sâiguinir ferula: raûc acetabulG,amp; porri fucçi',in vino albo diluto.Hoc nariamfe/ ctiam et naribus manantcfanguincm fiftit. Aut maliïpuni-datia. cum in vino nigro coqiiito,ac dccorticato,amp;interna jn vino nigro terito.S: cum polentæ farina ethibeto. Aut linum, vej eryfimu toftij,amp; oleæ folia viridis.Sc radicé nigra alpalathi, 8i péplum plenii,hçc trita in eodé vino dilute bibenda dato.
CMgulam Aut coagulé afininuin amp;nbsp;m.ili punici dulcis radicé,amp; aftninum. omnia a-quisportionibus.amp; niali punici dulcis fuccu, cum vi no bibat.Aut rumicis fenic,cu galhrparte etterna circürafa. H.tc fimul tcrito,amp; poftea cyceonefacitoac ethibeto. Si Sanguinis fanguis largus ex vteris fluat, viticis folia cum vinonigro da pflsntia. to. Acerba item omnia fluxuiji fiftunt,vino nigro amniitto. p Qutcfluo- Ad fluxiim amp;nbsp;dolore. Cancryos radicé m vino nigro bi res fijlint feat,Si vero amplior fuerit, terebinthifrudus tritus prodeft dolores Oportet aut vino amp;nbsp;aqua diluere aebibere. Sifluxusfiat, fedent, cancios fluuiatilcsin vino fulFocato,amp; de tali vino cu aqua fcibendu dato.Si vero adhucferatur fluxusjpmalon fiue myr ricam torrete,amp; trita in vibo dato. Autporri fuccu. Si vero multus dtfertiir Hutus, mnii fterciis cöbunto, teritoSc ci! ri no dato Si aét diutumus fiat fluxus,(pongia cóhuüa autilia S-nplaflra tur.TercJ3 elf aut lpógia,amp; cu vinoodoratocxhibéda. Ca f.mëta^. taphCma ad fluxus. Allium amp;nbsp;prrciilacä,amp; .ipiu.amp; loti aeçe-dri ramét.a trita luiwImifceto.Sc cóaqua mulfa diliiico,^ ca taplalma facito. Aut rubi,amp; rh3ai,amp; cilea: folia trita fimul mi /ccto,amp; in aqua muhâ diluito,amp;: eu polenta in cataiplafmatc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adJiiheto.
-ocr page 677-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. 154
A adhibeto. Aut fambuci amp;nbsp;myrti folia in cataplafmate adbibe to.Aut loti raméta,amp; mori folia,at rofç folij,cii vua palfa ad cataplafina redigito. Fométaadfluxus. Loliaceam tannà riiuerftfif torrefadâ in pofca mcraciore coquito,amp; lintco illitapro fo- menu. méto adhibeto.Aut létes torrefaôlas ac decorticatas in craf-Coré inftar alicæ farina redigito,amp; in aqua coquito.ac limi-liter adhibeto. Aut eruum codé modo, cômoda eft amp;nbsp;falilt;a. Aut paleas ordei in faluiæ amp;nbsp;hypcrici dccodo coquito,amp; im ponito.Aut loti raméta Si cupreflî,in vua; paflic creinore co-üadinteoinducito,3Cjpfoinento adhibeto. Aut oleæfolia, aut hederæ,aut myrti,in aqua coquito,amp; cû his etiä ordei pa leas coquito.Aut furfures triticeos in aromatû aqua coquito.
£ Autfurfures triticeos in vuçpaifæcrcmore coquito.Aut vio læalbç feme,vel radices coquito,amp; ad aquâdecoâi furfures triticeos iaiicito,ac foueto.Aut eu eo decofto furfures triticeos fubigatjJc pané faciat,eoqs calido lauæ inuoluto foueat. Aut in ferpilli decodû furfures triticeos iniieito, Si codera modofoueto.Sed amp;nbsp;fomentû adhibendû eft cü fpoiigiis ca-lidis,amp; cû niollib’laniSjiî dolore vexetur.Sc cü valis teftaceis aqua infufa,amp; cû velicis oleo calido plenis. Collutioiies ad CclluHSet fluxus. Myrti folia,amp; lauri,5c hederæ in aqua coquito. Si cû hactepida colluito. Sâbuci amp;nbsp;létifei folia in aqua coquito, amp;nbsp;cû excolata leuiter tepida colluito.Aut ccnâthen,amp; cype-tuni,amp; vuas paftas in aqiia mulfa coquito,ac colluito.Aut cû fœnogræci aqua,aut rubi dccoiâo,aut oleç viridis,aut cupref
I C dî.aut ferpilli,aut mali punicæ.aut radicis viola; albæ, aut len tifei decofto leuiter tepido colluito. Aut medicamentuin ex butyro,amp; refina.amp;adipe anferino infundito.Aut id quod ex medulla amp;nbsp;adipe fuillo pr.-eparatur. Suffitus ad fluxus. Or- iiciitfuffi deum toftû prunis infperfum fuflàto.Aut cerui cornu cü oli- menu. uisinimaturis.Autrhoérubrû,amp;polenta torrcfaâS.cû olco Si vino duplo. Aut paleas ordei, amp;nbsp;ftercus bubulû fimiliter. Aut loti ramenta,aut rhoem,aut cuprefluni ficcani,cum vino nigro auftero fulFito. Aut galbanum,aut mannam thuris,aut reiînam vino fubadam, Aut capræ cornu,amp; gallam.amp; fiftetur fluxus. Alij fufFitus. Effodereoportetfcrobé,amp; vinacco-ruin vua; duarum choenicû Atticarum méfuram torrefacere, amp;decinerein ferobem mittere, amp;nbsp;vinum odoratij irrorarc. Jllulieraût circuminlidcns,ac fcipfam çôtegens ac côuolués,
fufFitura
-ocr page 678-HIPPOCRATIS LIBER II.
fufïitum admittit. Aut fordes piloni circa fedé caprx fîccaj D tundito,amp; torreco, acquc cum ordeo fraäo,amp; pleo fubaäas fuilito prunis infperfas.Aut ordei paleas iifdé prunis iniid-to. Aut cuprefll rameuta vnguento fubaöa fuffito.Aut cicu-tä.aut myrrhâ.aut thus.vngucoto afFufo fuffito. A ut bitumé amp;nbsp;ordei paleas fimiliter. Aut cuprefTi radicem rofaceo olcQ pwfufam fuffito.Aut ad calami'i, iuncum odoratu,cyperü,a-pij fernen,anifum,oleo rofaceo afFufo fuffito. Similiter auté refîna,prunis iniicito.Et cinamomü, Sc myrrhä, cum rubi foliis,3ut rofaru foliis,aut meta, addito modico croco k fly race.Hæc omnia fîniul terito ac fuffito, oboli Attici pódere, in cinere farmentorü vitis,aut in fiercore bubulo inftar ace-tabuli formato.Sitaute ignis ex farmentis vitis.Muliere vz- j poémponito prius,vt ne odoré percipiat. Nä fî odoré fenfc-nt,raelius eft non fuffire. Subdititia ad rubru fluxum.Myr rha amp;nbsp;bulbion cü melle tritû, optimû præftant fuhdititiiiin. Aut rofæ in aqu.a codæ, quas fane çû rofaceo vnguento tn^ ps,ac lanç inuolutas apponito.Aut loti flore in aqua coqui-to,amp; deinde cû rofaceo vnguento terito, amp;nbsp;in lana ad vteri OS adhibeto.Aut cyperü,amp; irim,amp; anifum, fingula pari por-tione,cu rofaceo vnguento trita,intro in vteri ofculü detru-dito.Aut myrti nigræ folia,in vino albo terito,amp; pini cortice 3mmifceto,amp; fimiliter facito.Aut cuprefTi frudü,amp; thps, pari portione fimul ambo in vnguento teiito,amp; apponito.
Flvorem Si rtficcare fluxu opusfuerit,calaminthä in vino nigro cp qu« fic- nbsp;quito,amp; linteo inuolutaapponito.Authyofeyami folia,amp; d F
tent. cutä fîniul coquitOîSimiliterporru,amp; maluä:amp; ceräaeanfe-ris adipe ammifeeto. Deinde tepida ad pudeda fubdito. Aut vinu meracu,cum refîna Sc inalicorio coäo terito,ac fimiliter apponito.Aut cnicum cu vino tritû fubdito. Aut loti ramenta fimiliter.Aut lentifci folia. Aut rboc mellecodo am-ipixto apponito.Si vero nö ceffet, Sufinu, aut blitum herbä, quæ velut lingua eft,in lana ad fubdititium efformato. Ad Ifluoris dl fluxfi aquæ fubdititium amp;nbsp;infufile. Si mulieri aqua fluat cx qvofi «if- pudendis,refinäficcä,amp; myricæ folia, amp;nbsp;lini fernen,in vino de,'«. tcrito,amp; volucrinu adipe ammifeeto,amp; per clyfterc in piidc-da infundito. Aut farinæpuriffîmæchemâ,fîuecôcha; te-ftä cauiore.autamylum in lana ad vteri ftomachü apponat.
Aliud fimiliter infufile. aqua cx pudédo fluxerit, myricx
-ocr page 679-DE Morbis mvliebribvs.
K myricæfolia,amp; thus,amp; reflua,cum anferinoadipe terito, amp;nbsp;per clyfterc in pudenda infundiu , Sipeden præfluxua- Peffen fi quofo dolcat,vicicis fernen cû melle tento,amp; in cataplafma- deleft. tepédini probeadhibeto. Si fluxus fanguinolécus, aut al bus,aut qualifciiqi fuerit,Sulphur amp;. mâdragorâ in vino me-taco tetitô,amp; lana excepta apponito. Et fupina dormiat, amp;nbsp;îinota maneat. Aut malicorid ficcû in vino pramnio teriw, aebibendü dato. Ad fluxû albu potüs. Hederæ albæ (c- SiMui men,8cpini corticé,in vino auftero exhibeto.Autcornu cer fluor d« ui vfti parte vnâ, crudæ ordeaceæ farina* partes duas, amp;nbsp;ce- fluât, dribaccasquinqi,aquateratac bibat. Qmi ab vteris ftrâ-gulatur.caftotiû S^ conyzâ in vino, amp;nbsp;feorfim, Sc Cmul vtrâ-
B quebibat Autbituminisobolos trcs.AutphoCæadipisqua- Viilu* tü duobus digitis apprehend! poteft. Aut radicis patoniæ di flrigtlW-midiâpotionc,invinoodof,atobibcndîdato. Ghn'i vero vtenfuffocarint.St fimultuflierit,fandarachesobolû,8c fui-phutis viui tantUndé, Sc amygdalas amatas dcpurgatas tres aut quatuor, mifeeto 8c in vinoodorato exhibeto. Si veto adhxferint vteri,ordcu terito,8c vni cû paleis,8c cornu cer-üi,oleofubigito,8c fuffito. Qm auté furfuih afeenderint, 8c cor ac ftomach’ preinatur.8c fubftiterint, myrrhS aut refina,
J auineiopû,autcaftoriô,autfilphij fuccumbibendumdato.
Q^u vterus ftrangularit,fpiritus aut aceruatim furfurn cô- V«!«lt;e motusfuetit,8c grauttas incubuerit, 8c mens pctculfa fuerit, ßronguU» amp;loqûinô potuent,8cperfrigcratio adeft,ac fpiritus offen- tionijne/
C dcns,8coculiobfcurantur:caput qcitiffimeradito.Sc per fa- xatia. fciâfupra vrnbilicô,fi opus fuerit,deligatam detrudito. Dato MedeU.
I auté caftoriü.Sc conyzâ.St rutæ aqua cuminu Aethiopicu,ra
1 nbsp;nbsp;nbsp;pbani fenien,fulphur,myrrhi.Ad'nares graueolétia, ad vte-
t nbsp;nbsp;nbsp;losbcneolentiaadhibeio.Si verofuftinuerit.etiâgrani cni-
di) interna partc.albâillâ.raelle (ubadâ ac mixtâ,naribus il-linito. Aut fehinu fciUæ fpecic qua: mirdeat. Quu auté dolor hâbueritacfuffocatur.maluxradicé ,aut acetûmulfum, autfoeniculi cortice, auterethmû in aquabibcqdu dato.O-ptimfi veto eft erudatc, 8c fedété collocate, 8c fternutationé
1 facere.aütvetatrumnatibusadmouerc. Si veto fub fepto CumuteH \ trâfuerfoacpræcordns vteti federe vidcatut,derepentc vo- fuperiorit 1 ce deftituitut,8c ptxcotdia dura hunt,8c fttâgulatut.Sc den- petunt.
1 iescôfeilt,8cvocata no audit.OportctigituT fub nates fuffi- KedeU. rilanam
-ocr page 680-HIPPOCRATIS LIBER II.
Cùm tor uului un
xatur,,
ci lamit
rilanâaccéfam,bitumen in igné conicdû,amp; caftoriü,amp; fub D phur,amp; picé. Inguina vero Si femora vngento odoratiflimo intusiuûgere.Autftellas marinas nigras, amp;nbsp;bralTicavinoo« dorjto mifceat,ac bibat. Aut myrrha? obolos tres,coriandri parii,rf finâ,pæoniæ iadicé,cuminû Aethiopicii,hæc in vino albe amp;nbsp;aqua trita,aut cum aqua mulfa diluu , Icuiter tepida bibat. Auxiliatur Si peucedanû,ariftolochia,cepæ lachryma, panace.s in vino aut aqua leuiter tepida datii. Vteros ad lo cum luu reducit.crotonis radix pota, aut cuminii Aecliiopi' cum,aut apiu,aut fœniculi amp;nbsp;anifi fernen,aut piper,aut myr-rha,amp; papauerisfticcuspotus. Sicorftragulatur,ab vtero rcpriiuitur,amp; ipiritus babet,amp; anhelatio.'Viticis, amp;pa?oniat fernen in vino bibere oportet.Aut abrotonum,amp;panaces,amp; j ammoniacum.Aut ruta,autfomnificu papauerisfuccu.Rur-fus igitur fi liinihtcr Iiabet,melanthiii terito,amp; melle liibigi-to,amp; velut glandulâ cfFormato,ac pennæ circiidato,amp; appo-nito. Aut pliiliftion fimiliter fubdito. Aut tclcphiû,aut anemones folia trita,in hntcu indito,amp; modica myrrha ammix-ta apponito. Si in lumbos vteri incubiieriiit, fufFocatio ve-
urxonlur. ro caput nô côtigcrit,polypos codos edat, amp;nbsp;viniim nigrum Si intrfli- odoratû mcracû ^plurimum bibat. Quii vero velutad vi-na molt/ fcetî côuerlî ftri2ularint,vinû cedrinü. Si vinû Acthiopicu fljrjl. bibat.amp;calidalauetur.amp;odoratisfomcntisvtatur. Sivc-Ciin iitflâ to inflati fuerint vteri, aromata omnia in vnguentô immit-tur utari. tuntur,amp; laurus, amp;nbsp;myrtus, amp;nbsp;faluia. Si cedti ac cupreiTi ra-
Cuin ßra/ guidât.
nana.
menta.Hæc côtundito,amp; trita cribrato, amp;nbsp;in viiiuin odora- f Cum iräf/ Wni in(pergico,amp; oleu roiàccû fuperfundito. Qu^um vero mouétur. tranfinoti vteri prcflerint.ordcû vnà cum palei', Si myricâ, Si cerui cornu,vino fubigiro.acfufifîto. Quû affiftctesftrâ-g'ilarint, funiculü kicernariû accendito, amp;nbsp;præ naribus ex-tinguito.quo fuligo amp;nbsp;nidor ipfas ingrediâtur.Si pire,S; ca-lloriû,amp; peucedanum,amp; myrrbâ, vnguento irino diluito,8c fubaÛa apponat. Bibat autc refinam oieo dilutâ. Si valde ftrangularint, Aut teftudmis iuxta mare natæobolos tres,in vini albi liemina.vel cyatbis tribus tritos,bibédosdato. Aut cedro in lucernâinfu(b,Iuccrnâ accédito,amp; vbi extinda fue
rit.ad nares adiiibeto. Ant cœnû fatidiilîmû fimilitft. Aut Janâ incenEim fub nares muhens fufFito.Aut bituminisparu witû in vino albo bibat.Aut eryfimi côcbæ teiîâ, Si coflotii in vino
-ocr page 681-ßE KiÖRBtS MVLIÉBRiéVS.
A in vino atbo bibcnda dato,amp; lauato.Si veto etiâ cuflîat,ûn-daracbæ obolû,lùlphuris vini obolos duos, aniygdalas aina» rasdepurgatas tres aut quatuor,amp; caftorij obûlû,cij vino o-dorato mifceto,amp; bibéda dato. Si veto ftrâgularint vtcri, Str^guht/ amp;nbsp;ftrâgulatio cor côtigerit, amp;. os cocluium fuerit,acctü call- tio lt;nbsp;dû forbendû daC0,amp; os paxillo ant radio aperito.amp; vinû in-odorûfimilitcrcxhibcto,amp; eu aceto mulfe. Si verovaljc ftrâgulatint, Sc. voce deftituta fuerit, cepâ in vino tepido tri tâ,in nares inftillato excitato. Si veto vfq; ad hcpar afcc détint,amp; fuifocatur, voce deftituitùr, amp;nbsp;nihil viJe(,amp; déte» côferit,amp; dora fit,amp; nihil fciïtit,amp; frcqiiéter refpirat, 8c non audit.Hâc fub præcordiis manibus côprehcnlam frequenter
J inungito.Et dêtibus eu paxillo diduéiis,vinû niéracü tepidu infundito,fi nihil piohibuerit. Et plerunq; ftatim lïiclius ha igt;ec. Si ad inguina incubant acinnitant,c3priniftercoris Pilulas,amp; leporis pilos, phoeæ adipe fubigito ac fuffito. A ut hcderæftui3ü,aut folia,autcorticélîccato ,8c quereus folia acrefinâammifccto,o’lcoq; fubigito acfuÉfito. Autcoaguli phoeæ pelle côtcrito,amp; fpongia ac niufcû,cum phoeæ adipe ammifccto ac fuffito. Aut ftcrcoris caprinî pilulas, amp;nbsp;phoeæ pulinonc.ac cedri ramenta fufEto. Sed Sc bubulû fterc’ fuf-fito.Autcornuûbouisramenta,amp; bitumé.Aut fpiiiæ Aegy-pùa:fruâû,amp; cedri ramenta,amp; niyrti folia ficca. Hæc molli ynguento fubada fulFito. Multa vero aromata in vnguentu iniieito. Aut vinacea tufa trita, amp;nbsp;cedri baecas, 8c réuni pi--
C neâ.fiinulmiitaamp;paffocoiâofubaâafufFito. Fomentai THuerfa^ quibusdifcedfit. Stcrcusbubulumcôt jfum.aceti djmidia nenta. mefura,amp; decöéfi eruier aqua marina aut dulci fimiliter di midiaadieda ,profomcto adhibeto. foueto autc leuiter 8c lenticulçdecoétti bibendn dato,acreuemendfi.Et farina for benda,amp; infuper vinû. Pöftridic vero grartû enidiû dato.Sed Stquod vrinâciet.Cieerispartes duas trifas.vuæ pafTæopti-mætertiiparté.afFufo aquæeôgio coqüito.deindc eïeolatâ âquiper noélc fubdio eiponito, Sc pôftridiebibendà dato.
amp; Je cçtero falu'i amp;nbsp;lini femé,amp; prJentâ.bisper dié in vini dilutiheminis quatuor dato. Aut olci heminas dimidias très foliorüfambiici minus plenæmenfurâ.h.'pccoquito, Sc cunt calidis foucto.aut teftis calidis immilfis fomentû facito, mu litre in fella cotlocatayamp; vcftimentis cooperta. Aut fambuci folia
-ocr page 682-HIPPOCRATIS LIBER. II,
folia cum myrco coquito,amp; in excolata aqua paleas ordci co D quito,amp; fomentu facico,fi caloré fufFcrre potent. Aut acetu, oleum,mel,aqua.Hzc perinixta ac ralde ferucfaâa,in reâcâ infundito. Aut pini cocticé,amp; rhois folia in aqua iniicito, Sc ■ fortiter coquito,amp; in excolata aqua etii ordei paleas immit tito ac coquito,amp; affufo oleo foucto.Aut loti amp;nbsp;cuprefli ra-n^nta,aqua Sc oleo affufo,probe coquito, acfoueto. Aut cu aroinaiis vnguentu infundito, amp;nbsp;gallam iniicito , amp;nbsp;rhamoi C«MBteri corticé,amp; polenta triticea cum aqua. Si vero vteri extra prtcidût. prominuerintjSc dependet velut fcrotff; myrti baccas.loti ra menta,rubi Sc olea: folia,fimul coquito. Sc leuiter tepide fo-ueto. Aut cii vino vna cum illis Sc cugraucolentib. fiiniliter. Externasaute partes cum oui candido oblinito. Quum veto j Lenimefa perfrigeratur.S: liuidæfà^arfuerint, cii aqua calida. Mol- ‘ uitriA, litoria vteri. Adipéouillu,ouorûvitcllum, mel, oleûroû-ceuin fumico,amp; ci'i his farina fnbigito,amp; ad lentu igné tepe-facito, amp;nbsp;quod deflillat lana exceptu cmollito ac apponito.
. Aut adipé ouillû aromatis códitum,amp; nitrum rubru, anferis adipe, Sc olcti rofaceum colliquata Sc lana excepta apponat. Aut anferis adipé, ouillû adipc,ceram alb3m,netopuin, rofaceum oleum. Hateq optime permifceto,amp; tenuibuslinteis excipito,amp; Ilatim vbi lota eft, apponat tepida ofculo vtero-nnn.Aut cerui medulla, Sc anferis adipé, in rofaceo oleo li-quefaciat,amp; molli lana excepta fubdat. Mollia fubdititia, quæ aqua ducunt,amp; mucos,amp; pelliculas,amp; no exulcerant.
Myrrha q optima,amp; fa Jis granum,amp; picein aromatis imbu p | tam,terito Sc apponito. Aliud. Gratta cnidia decortica- i ta triginta.Indicii quod Perfe piper vocat, Sc in hocineftro tundii,quod appellant myrtidanu, cum laâe muliebri fîmul J terico,Sc mellediluito.Deinde lana molli acpura excepta,amp; penna; obuoluta fubdito,amp;per diélînito. Si vero fortius fa cere voles modicu myrrhxainmifcetojertia videlicet parté line trientem.amp; land mollc purd femifuccida. Ex vteris e-ducunt,amp; olculu molliunt,nareiftus, cuminu, myrrha, thus, abiînthiü.cyperis.H.rc ip fa pec feipfa,Sc cii oleo rofaceo, aut albo,aut Aegyptio.Apponanturautem vbi lota eft. Aliud quod faniéccuencâejucecepotefl. Cu tædismifeeto myc chain, file, fel taurinfi,cuminum,mel. Sc in lana fubdico. Aut cumini folia ßmilitei ia vino trita. Autßlphij fuccûad fed I ammi-
-ocr page 683-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. »97
A aminifceto.Jc glandulâ inde fadam fubdito. Idc facit amp;nbsp;mo ti radix cû melle.amp; poftea roiâceo illmito.Efficax cft amp;nbsp;allij caput integra,amp; nitrum rubriï, amp;nbsp;ficus pinguis, pari portio-nc.mifceto auté Je gallâ paniam,amp; glande facito,eâqi liquo» ' te aliquo tindim fubdito. Et poftea Iota ccrui adipé in lana fubditu habcat. Aliud quod cruenta omnia magis priori-bus ducerepoteft,amp; mollire.Piper, elateriiî, amp;nbsp;lac mulicl^c mifcetOjic cû his terito etia mel,amp; oleum albu,amp; cerui adî-pé,amp; linteo excepta fubdat. Vehementer veto ducit omni-gena hoc.fici pingue.elatcrij potiones duas,nitrum rubrum quantum elatenj.mellis parum, eu linteo aut cû lana glandé facito. Aliud. Nctopum,fel taiiri,nitrum,cyclaminû, gal-g lam,cum mclle terat. Poftea veto Iota adipem cerui fubditû babeat.Aut pulegium amp;nbsp;fel tauri tritura pcnxobducat,amp; in oleum Aegyptium tinâû fubdat. Aut cyclarainum magnitu dine tall cum æris flore. Aut anemones caput cum farina tri tumpennæobdiicito,amp; in oleo albo tingito. Aliud quod omnia ducit. Cucumerisfyluefttisoblôgi interna partem, excmptofemine.cû Lifte terito,amp; myrrham purâ vna cû ip-fîs.adieâoq; modico melle,amp; oleo Aegyptio,molli lana ex-cipito.Autcucumerisfylueftris interna parte fîccato, amp;nbsp;mel le affufo terito,ac glandé formato.Poftquam auté Iota fuerit, ’dipé fubdat. Aut elaterij potiones très cû aqua. Mollito-tia- Ouicandidum,farinâ,mel,ceram31bâ.hæcfîmul tepe-facito,amp; quod deftillat lana exceptum apponito. Aut adipé C anferis,ceräalbam,refinä,vngiientum rofaccum,cerui medul lâliquefacito.Aut ouillû velcaprinû adipé,oui candidû,vn-guétumrofaccû.Ex his aut glande facito,aut lana excipito. Fomenta per quæ vteri purgantur, fi duri fuerint. Vinû fuauiiTimû pari aqua téperare oportet, triû feniicongiorum Atticorûmenfuraamp;foeniculiradicesaeferainis eiufdcqua-dranté,amp; olei rofacei herainam dimidiâ,in ollam mittcre,cu ius operculû foramé habet, amp;nbsp;vinum fuperfundere, amp;nbsp;arun-dine indita fomentum f icere,amp; poftea fcillâ apponere. Si doloresrepentini irnierint.Jc animi deliquia affuerint.rofa-rum folia,cinamomû.myrrhâpurâ.netopû, papauerisfuccû, hec in paftillos drach.males efFormato,Sr fuper frufto ampho r.T candéti ponito,amp; pro fuffimen to vtitor. A ut ftyracis mo-dicû in oleum mittito.ac vtitor velutpriore. Omnia quæ in
P vnguenta
-ocr page 684-hippocratis liber il
vnguenta iniîciuntur tundito ac cr)brato,amp; fupcr flercuj bu bullt mictito.ttemq; ftyracé,amp; netopum, rofaceuni oleum f optimum,amp; Aegyptium albû affundito, 3f poftpurgationes fuiFito.Aut lauti amp;nbsp;inyrti folia tundito,amp; cyperifrudum,cu vnguentoalbo Aegyptiofubigito,additoetiânetopo,amp;fu-perftercorebubulofuftito.Auxiliaturamp; manna tliuris,amp; eu pr^i ramenta, amp;nbsp;cyperi radix tufa. Sed amp;nbsp;iuncû odoratiim aromaiicü,amp; cardamomu,amp; iridem tundito ac enbrato, at-quebæc omnia mifeeto, amp;nbsp;roficeü oleum ac netopum ipiî» affiindito,amp; vtitor in craftiore tritici farina, Aut refînant in recens formato fîâili fuftito, caftorio, aut aliquo exaroma-tis adiedo. Caput vero oleo rofaceo tingito, in aures auté myrieum,aut melinu oleum infundito.Et cicer albu,amp; ruas j paifas coquito,ac dccoétfî bibendum dato. amp;nbsp;in aqua calida defideat. Et oliuas albas priulquâ oleum remittunt lancina-to ac ficcato,amp; in rino odorato terito, amp;nbsp;acetabulii Atticum præbetû.Aut cantbaridtî ventres,aut adiantum,amp; nttrum ru brum Aegyptium,amp; ferulæ radicem,amp; apij fernen tritu,bxc StrMgu- exliibeto.St vero vrinxftillicidiû corripiat, in aqua defîde-rtemede/ at,amp; vinu dulcc bibat. Si maxitacJirangulatur in vtcroru Ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolore,viniî fuauifiimu pari aqua temperatû, tri um feniicó-
gioruni Atticorfî ni é fur a, amp;nbsp;fœniculi radices,^ feminis eiuf-dem trientc,amp; olct rofacei heminä dimidiâ. Hæc in nouant ollâ mittito, amp;nbsp;vino fuperfufo foueto. Et fcillâ apponat, donee ofculû molle amp;nbsp;amplu eflë dixerit. amp;. fî exulceratû fuc-rit,ac puftulæ vbiq; in ipfts fuerint,pr{ftat adipc anferino eu P
VterarS tliure curare. Ad vtcrorû dolorem. Peucedanum,arifto-Jfligt;r(]ui lochiâ,panaces,bæcfimulin vino dulcimifeeto, amp;nbsp;tcpefaâa fedetur, bibendadato.Etpepliî albû forbcat,amp;vrticæfernen. Aliud fomentû Gue fuflhmentum. Si dolorbabuerit.malicorium punici dulcis,loti ramenta olex folia ficca tufa. Hæc cû oleo fubigere oportet,amp; fupcrignitu ftercusbubulu mittere.Aut ga!banum,myrrlia,thus,oleum albi! Aegyptium,fupcrvitis farmenta. Aliud fometum fortius ex bitiimine. Bitumé, radicé xanthi),pilos lcporis,ruta,coriandrum fîccum,h,Tco-mniaterito,amp; formatas inde placctulas fîue paftillos fulTito. Aut ad picé,amp; fandaracliS tufam tritä, cuprefli ramenta am-niifccto,5r vnguento affufo placentulas (ormato, S: in igné tniflas fuftito.Aut cornu capr; in ramenta eófedura oleo fu-bigito,
-ocr page 685-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. ijï
A bigito, amp;nbsp;in ignem mifliim fufFito. Aut cfFofla fcrobe, vina-cea ruæ torreto,amp; cinercm in fcrobem n)ittito.amp; vino odo-nto infpcrto.inulicri circuinfidenci fomctum facico.Sint au tem vinaceoium cbœnices duæ.atq; hxc ipfa quàin maxime ficca. Si vcro vterus doleac vfqt ad vcficam.porri fernen cd aqua critum bibat. Autcyclamiiii radiccm,in vino a lbo iciu-nx bibendam daco,amp; calida lauctur, amp;nbsp;fubcalidam ieiui^ bi bat,amp; tepefadoria apponat.Aut allij caput integrum, amp;nbsp;ni-truin tolium,amp; cuminum,trita ac melle fubada apponito. Sc calidalauetur.Scfubcalidäbibat. Adomnem vteroru mor-tumcurandum. Lini fcilTi vnà cum ftipula pugilld tenui-Krtufum,invinoalboquamfuauiirimopernodem made- rarifedif
IJ facito,deinde eicolatum in ollula tepefacito, Sc in eo lanam raolliffima tindam apponito,8c viciuim priore detrada alia fubdito.Opitulatur autem Sc crocus , amp;. myrrha, Sc ponticjc
I nuces,alba Sc pura lana excepta , Sc cd adipe anfcrino ac vn-guentoirino appofita, Sidolorvexaritexfubdititiispur-gatam.myrrhx acetabulum,thuris tantundem, melantbium, feddtit. cyperum,fefeli,anifum,apij femen,netopum,mel, refinam,a-dipem anferinum.oui candidum,vngiiétum Aegyptium, lingula paribus portionibus in vino albo duici, duarum hemi-narummenfura terito, Si tepidis infufis colluito. Si dolor vehemens liabuerit,cantharides,cyperu$,calamus, iuncus o-doratus,Sc irisprofunt.Hxc in vino nigro coquito,ac vtitor.
Aliacollutio. Si dolor Sc vrinar ftillicidid vexarit,porri CoIIafi«-C fuccü,fambucifrudn,fefeli,anifum,tbus,myrrbi,vinu, in fuc nesuariie.' cuinredigito,mifceto,acinfundito. Aut myrrhæ acetabulu, tburis tantundé,melantliij Sc cyperi tantundc,fefeli,anifum, gt;pijfemcn,netopn,mel,refinä,anferi$ adipcm, oui câJidum, vnguentum Aegyptiu,lîngula paribus portionibus in vino al bo duici diluito,ac infundito. Aut raercurialis aqua décoda cum myrrha,thure,netopo.Aut (aluiä, Sc Hypericum, in aqua coquitoac infundito. Autapij femen,anirum , melanthium, fefeli,myrrham,cali.Tfrudum,in vino coquito ac colluito.
Aliacollutio. Si dolor fuerit vehemens poftpurgatio-nem.Sambuci frudum,Sc lauri baccas.in vino nigro coquito accolluito. Ant fambueö in .iqua coquito. Sc aquam exeola-to, Sc vino duici alFufo colluito.Si poft collutioncm infufam dolor oboriatur.aromata qux in vngueta iniiciuntur coqui-
P i) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to,Sc do
-ocr page 686-NOTHA
to,5c de aqua duas heminas cxcolato,mi/ceta autc adipé an-fens,5c oleii rofaceu,amp; tcpida infundito . Amplius autc in-fufum nulli, vt femel dicâ,copetit q duarum hcminaru. Aut mercuriale in aqua coquito,amp; ad luccu, myrrhâ ammifccto, Dolarifù' aut thus,Sc netopu pan mcfura,amp; tepidu infundito. Si ve-ulcerüute ro vterosdoleat cyclammiradiccin vinoalboieiunatbibc-rorimt- d^dato.Etcalidalauetur,5cfubcalidibibat. Siexferui-dela, do 5c fuperficiario viccre pudéda fuerint exulcerata, myr-ti baccis m vino coiäis colluat,5c melilotu apponat. £t mali punici dulcis putamina in vino coquito, 5c myrrhâ ac refîna limul mixta vino diluito,5c intinóèQ in his linteum fubdito. Strâgarii £t fîvrinç ftillieidiia corripiat,fométu adhibeto,5c pcâiné Vélut V/ illinito.Defideat auté in decodo roûrû, aut rubi, aut myrti, £ teri. aut oleæ,aut päpinoru vitis,aut iuniperoru baccaru, aut fal-ui.r. Si vêtus in vtcro obortus fuerit,5c dolor vehemens,amp; flatus no exit, cuminu apponat.Et faluia ac cyperii tufa ina-dcfacitoper no(âé,5c maneexcolato, 5c lucidu acclaru cre-morê in vas infundito,5c crafliorc tritici farina cü vino albo aramifceto,Sc filphij fuccu magnitudine fabæ, cû farina co-CtlumclU quito,5c crudiiis forbcda dato. Si columella in pudcdis na-uuluie. nbsp;nbsp;fcatur,dolorobtinet. Et doloris quidé medela eftapij feme.
Columellam vero refecare oportet. Si vlcera in pudcndis oboriantur.Sc pruritus corripiat,olex folia,5c hedcræ,5c ru-bi,5c mali punici dulcis trita, amp;nbsp;vino vetcri diluta, cum re-ceti carne apponito,ita vt folia carni oblinas. Et habeat fub-ditam per totam noflem.Mane vero eximens, 5c myrtum in p vino coquens,cum vino pudenda colluat.
Vathi idfinent primi lihri De moriif muliririlus ädicfld.
Tuffijpus Ad tuflim pueri. Thapflain polcta edendä dato. Aliud. ri cjui di- pJ gyo .tlTato vitellu acceptu tcrito, Sc. refimu xlbii toflu, fcatiMur.^ falcm,cu melle delingéda dato. Ad aluupucri foluenda. Vctertjui Lanam illotä melle ciiiââindico.Si vero antiquior fuedc maneatur puer.ceparü internas partes tritas cum melle indito. Si bc nöfuerit. Recetis tritici farinä elotam, melle acoleo am- I mixtOjtepidäforbendamdato. Ad anhelitum pueri facit.
Thusin vinodulci,5c illuuies. Piirgatoriii. Gladulasfa- l cito ex inellis Iiemina, anid .icetabulo, bituminis drachmis / duabus,feile bouis,myrrhx dtacbmis trib’’, elaterij pocione. nbsp;nbsp;nbsp;(
' Hxe
-ocr page 687-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. ijj,
Hxc in vâfc acneo coqnito,amp; anferis adipé âinmifccto.amp; rbi vti voles, glâdulis anferino aut ouillo adipe illiiiitodana au-té vtere molli. Vomitû foluit. Ocyini fucc’in vino albo. VemitiSit Aliud. Farinæ tritici recétis exfuccat.vaqua. Aut de ma- remediâ, lispunicis dulcibus amp;nbsp;acidis fuccû cxpriraito,amp; deinde mel ammifceto. Corrolîuû fie parator. Veratrûnigrô,lânda-rachâjfquamâ ærisifîngula paribus portionibus fcorfiin teri-to.Qrni autc trita fuerint,ad vnâ partc,duplâ calccm ainnS-fceto.Jt cedrine fubada illinito. Aliud corrolîuû pbarma-cumfic parator. Florem æns purccôbuftum donee ruber fiat.terito ac vtitor. Pharmaeû nigru. Squamâæris,amp; flo tein æris,feorfiin ambo terito.Vbi vero côtriueris,it.i mifee-
B to.Duas aut tres pharmaci fpecies facito. Vnam forttflimara ÿç habet ad fquamâ.tertiâ floris parte. A Itéra,quç quartam. Tettiâ, quæ quinti. Hoc pharmaeû ad omnia côueni ens eft.
lllitio ad anginam. Rorismarini fernen, ftaphisfylue- Angine ftris,ïbfinthiû,elateriû,mel. In dolorib* podagricis. Ab- Ù Pult;ü-. feeffus nitro trito aqua diluto,cataplafmatis modo integito, gr^ nc-amp; tribusdiebus nôlauato.Vbi vero laiieris, rurfus nitrû ru- dslu. brum crudû cum modico melle tcrito,amp; hoc femper vtitor.
Inflainmatailline portulaca cum farinæ ma(ra,amp; laâucæ inftanmu tubræ drachma, ex aqua diffbluta. Medicamenta oculato tta. Aes vftum,xrugo,fcl capra;,myrrha.hæc diflbluuntur, amp;nbsp;omnia fimul trita vino albo diluuntur, pofteain arundi-nemconieûa,fîccainvfumveniant. Puluillus. Mifyprç-
C paratûinpilaterito,ôe fpumçargéti chryfitidisappellatç eitlerem lotu ammifceto.. Sint auté cineris partes tres, mifyos vna.At mify in maza côburito vitans ne diffluat.Nâ dum tor returliquercit,vbi vero probe toftum fuerit,puniccum fit.
Alius puluillus. Cerufa eode modo cum mify tofto mi-fcetur.velut chryfltidis cinis. Alius puluillus fortior prio -te. SpoJiû cyprium ex fuliginc Iota, amp;nbsp;cerufa, amp;nbsp;mify tor-refaaum.Sunt autéduæpartes cerufæde fpodio,vna vero inifyos.In hæc anemonæ folia côtufa exprimito,amp; in çris ru bri vafe ad foie exponito,amp; vt nihil illabatur côtegito. Qim vero cralTa fada fuerint.paftillos formato,deindc ficcato, amp;nbsp;liccatos quàm maxime fieri poteft côburito,amp; poftea perfri-geratos leuiter terito,amp; de fpodio ex fuligine loto paré por-tionem mifeeto, deinde netopon inftillato, amp;nbsp;parum terito,
P iij deinde
-ocr page 688-NOTHA
deinde melle diluito,amp; reficcata in vafc xreo »£feruato,ac r- D «tor. Puluillus mollis. Spodiu cyprin ,chalcitis nó lota lerntet trita.flos xris.Hxc parib’ portionib* niifceto ac tetito.
Aims. Spodium cypnü,chalciti$ Icuitcr trita, Sc cinischry fitidisillotus. Hæcinterfcterito. Alius. Spodiumlotura, chrylitis.amp;æris flos,paribus partib* trita. Alius. Vuæaccf fuccus, amp;nbsp;fpodium cyprium. Vuam immaturamin vigo-re conftitutâ fume,amp; fuccü per linteum,in vas cris rubri exprime,amp;aceti albi acerrimi tertiam parte ammifce,atq; fic in idle coque,3c quinquies in die agita accóturba.Et vbicralTui faétus fucrit fuccus,fpodiû cyprium tritû acadiiccacpermi-fcc,ita vt vbifei aut lepte dies in fole pofitusfteterit,adlic-minam fucci Atncä, fpodij drachmas odoimmittas. Si veto j acrius efficcrc mcdicamentu voles,minus de fpodio: fin mol lius.plus. Poflea veto flccato hxc, donee in paftillos formari poflunt.Dcinde domi ficcato,furfum in fumii fufpenfa,atque hoc tadiu,donectcftacea fiant,vt interterendu nonadhçie-ant.poftea ficvterc. Reponito aut£ in loco humiditate nulla habccc. Alius. Spodium,chalcitidé,aceto albofubigito.de-indc fados inde paftillos ficcato,amp;vbi oculu fublinire voles, quam optime tcrito,amp; vino vetcri dulci concalefacito. Ad argemon oculi vlcus. Populi nigræ laclirymâ,!ac muliebre, l,4thrgt;m4 mifee ac vterc. Si oculus lachrymetur,Sc dolor vexet. Mali tia. piinici dulcis fuccum cipreflum in arreo vafe coquito, vt ni-gcr fiat inftar picis. Si veto æftas fuerit,ad folc cxponito,de-inde liquidum fublinito.Si veto dulci lachryma float oculus, f quum vua fucrit alba,valdcmatura,amp; gracilis in vite,dcccr-ptam cxprimitoacexcolato,deindeinfolcficcato,amp; vbific-cus fadns fucrit fuccus deradito,amp; çroginis dimidiii obolum atticipoderisammifeeto. Deinde hoc fublinito. Puluillus iniperfilis. Pliibum amp;nbsp;(podiû,xquispartibus, myrrhædeci-mam partc,fucci papaueris parum,vinum vetus,arida tere ae vterc. Alius. Accipitur fcoriafîuerecremétiimplumbi,amp; Ipodij tertia pars,amp; cerufctertia,amp; chartæ vftç tcrtia,amp;myt DegUtri rhe pars décima. Si pilos ex corpore extirpate voles.vitis la tie, chrymam cum oleo illinito.Si veto etiam circa ocuIli tollere velis.euellito Sc illinito,amp; cu tenui cuticula difcedet,amp; locus rubicundusaebnni coloriserit. Ad inteftinorn leuitatem.
Lifnterh. Lentes ac triticu recens duarû cheenieu menfura aqua ma cerato,
-ocr page 689-DE MORBIS MVLIEBRIBVS. nz
A cerato,amp; vbi mollu faâa fuerît, in pila aut mortario forciter côcerito,deinde aquç hcminis fex aifiidito, ac forticer cômo ueto,amp; vbi purgamèca difccflerint.iu ollâ infundito,amp; modi CO melle afFufo coquito, amp;nbsp;valde coda torrefacito, ac edéda pc^bcto.Si vero iKierit,riDÛ vetuftinimü bibat,atq; hoc vtat doneefanus fiat. Adgrauediné. Si quis grauedinc habcat, GrdKfrf»? myrrhitritâ ammixto meUcJîteo cxcipiat,amp; »ares côfricet.
Infufum fedis pituitâ ducens. Thapfiæ potioné, amp;nbsp;vuA Pifait* e» palTas quadraginta;aut grani cnidijjaut cneftri potionem fii- dudio. n'ito.Se mellis dimidiâ heminâ, ac olci tantundé ammifeeto, amp;nbsp;aqua marina diluito,in qua furfures codi funt.aut ptifana doneepinguis faâa fuetit.Aut adipé betæ fucco ammifeeto, I amp;nitri drachmas decc. Aut falis heminâ plena aquæmarinæ ammifeeto. Si vero bile ducere voles, fuccifilphij potionc, elaterij drachma vnâSe dimidiâ,colocynthidis drachma, te- B»Im eâtu tito amp;nbsp;iifdé quibiis prius diluito. Si autc vehemétius ducere âiff. velis,cucumeris fylueftris interna parte quarta drachma: par/ tein dimiüiaaqu.x heminâ macerato, amp;nbsp;perfedé infundito, amp;nbsp;fi in egrelfu mordeat, ptifanx fuccum poftea infundito.
Aliud, Jnlade afinino coâo,aucin beta: fucci heminis tri lgt;us,internâcucumeris fylueftris parte macerato,Slt; falé, mel, acoleû ammifceto.amp; poftea ptifanç fuccu infundito. Aliud. Cûlocyntliidis drachma terito, amp;nbsp;in lade afinino macerato, tadémque mifeeto. Aliud. Cucumeris fylueftris interioris dr3chmâ,claterij potionc,falis quantum tribus digitis appre C licdipoteft,mcl,olcû,aqua marina diluito. At öftere* educe re volcs,niillupharmacu bibito.fed aliis vtere. Infufum ad dyfenteriä. Punicidulcismalicoriuin vinoaddimidiasco,- Difeterii quito,amp;olei,quartâheminx parte ammifeeto,amp; thuris quar tarn draçhmç parte. Aliud. Vnguentirofaccidimidiahe-mina,ptifaiiçfuccus, aqua marina coda. Aliud. Veratripo tiones duas tritas,in aquç dimidia hemina diluito,amp;; olei tan tunde afffidito. Potio.Mala cotonea diflecato,amp; in aqua ma cerato,amp; vbi aquaodorc accepcrit,bibendâ dato. Alia. Pti fana: farina in congii! aquæmiflam, coquito donee pinguis fiat. Alia. Mala cocifa ficcata,Sc fauit mellis,in aqua macera~ to,acfimul terito, amp;nbsp;vbifubdulcisfadafuerit excolato, amp;nbsp;a-pij foliainiicito. Alia. Vu|pa(rialba,amp; calaminthc,amp;;fauû mellis,in aquam mituto ac terito, donee aqua fubdulcis fiat.
HIPPO-
-ocr page 690- -ocr page 691-DE STERILIBVS.
3oi
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE STERILIBVS, l4gt;jo Corndrio ntedico fico interprété.
E bis quidem qu.T accidût mulie-ribus in fingulis aiFeétionibus,pri* diâum eft.Nunc autem oftendam ob quas caufas mulieres omnino fterilcs fiunt,amp; cur nô pariunt an-l^tcquam fanentur . Caufam vero 'S banc efle dico,fi os vterorum omnino auerfum fuerit à pudédo, nô concipiunt. Non cnim fufcipiunt vteri genituram , fed ftatim foras exit, côtingit autem boc etiain fi parum diftortum fuerit os
Cur di nife~ runt can-cejiiunh
vterorum pr.rter naturam à pudendo. Et fi omnitso conclu-fum fuerit os vterorum,neque fie fufcipiunt.Neque fi recens conclufumfuerit magis quim oportet. Singula vero relata TOanifeftafunt.Etenim fi oraninoauerfum fuerit,aut conclu -...... -
C«r qM/ di n«n cSt
fum,men(es non prodeunt omnino, aut prodeunt violenter dpUut.
cuinmorbOjfifanguiscoegerit vteros pro more conucrti.Et purgita fuerit mulier, aliquando os vterorum ipfi à pudé-C doauertitur.Si vcropariimJiftortum,aut recens conclufum fuerit,prodcuntcjuidem menfes,prodeiint autcni violenter, amp;nbsp;pauïatim per multos dies.Hæc autê omnia manifefta fiût, fi fie habent,contingenti mulieri.Sc fi horum aliquid fuerit, curata mulier fcécunda fit. Quandoque vero ctiam fua fpô-te.Harc autem fingula cur fiant,dicetur.Diâiim autem eft Sc in muliebribus morbis. Si leues fuerint vteti. Côtingit au temhocamp;ex natura quibufdam, Sc fi vlcera innata magnas cicatrices reliquerinttSi leues igitur vteri fuerint, mulier in ventre non concipit. Nam genituram fufcipiunt quidc vte-ri,fî non alia aliqua caufa obftiterit, non autem concipiiint, fed fernen foras emittunt.Hoc autem maxime darum fit cô-tingenti,amp; fi interrogetur an aliquando vlcera in vteros ipfi oborta fuerint.Menfcs veto fano quidem modo prodeuni in
-ocr page 692-Cariieui vuluirum rilo curi/ llumfitt
Stffrilitit/ tu cauffee.
HIPPOCRATrS tIBER
hoc morbo.Verum talisplerunque iacurabilis eR.k hxccaa D ia eft,vt in ventre ne concipiat. Si viens in vterisfaóiiïfue ht ab aiFeäionc qiiadam ex relatis,amp; no ftatim fanatuin/ed impurum faäum fuerit, permanet viens ad multurn tempus, quemadmodiîamp; id quod in aure exiftit. amp;nbsp;male olctmulier. éc quandoque fanies male olcsipfi expudcndoi3uit.amp; qua-di^ fané vicus Iiabuerit, in ventre non concipit. Non enim coneipiunt vteri genituram.Hiiic auteni menfes fano modo proecduntiVerum ex cóta£Iu,amp; interrogatione,maxime cla rum fit dcrclatis . Curatavero fceeunda fit,cxigua tarnen ipcs eft. Si quid ex menfibus in vteris remanens fciiTuram ac legmentum hnbeac, quod circa ofculum aut paulo peni' tius c.ilefcatamp; rurfua frigefcat, neque ßcin ventre conerpit. f Inipedimentum enim hoe incumbens,genituram quo oportet traniîre non permittït.Et ß qui Jem ia principio eurctur, fane feit,amp; fcecunJa ßc.Si vero tempus accefferit,fierilis ma net.Manifefta eftautem aftcólio maxime aJ contaâum.Du
Steriliiat rum enim quiddam intus eft. Et ft magis quam conuenit uaturalis, vteri biarint,neque fie prægnâs fit.Nô enim coneipiunt vteri fernen genitale.Sed amp;nbsp;hoc ad cótafium darum ßet,amp;mc-fes aceruatimprodeuntiSc perpaucos dies. Fit autemSe natura hæcaff'eâio,amp; àrelatis morbis.Et ß quidé à natura fue Tit,incurabilis eilmorbus;Sin min us,non îaniprodeuntme-iês,vtpotemullere nô exißente fana,neque ßc prxgnans ßt. Non enim compingitur icmen à fanguine morbofo.Sed fan-guis qui à corpore morbofus defeédit, genituram ferofam fa cit.Scrofa rero faâa genitura,tempore modico ant multofo tas progrediturvnà cum fanie.Acque hoc ex corpore mulie- j tis,amp; ex menßbus manifeßum ßt,Prodibunt enim ipß men- ’
„ „ f^^^^lutdi£lumeß,ßuebiIiofa,ßaepiruitofa,ßueaqu0fafue Car no eai ric.Atbreui curat.i fceeunda ßt:Sin minus,no. Si vero mu eipiant, nbsp;nbsp;jjgf/menfes non prodeant omnino, aut ab omnibus relatis,
etiam ßeno ccncipit.Vcn.v enim ßinguineplenx, genitura non fufcipiunt.Se tn vteris aliquidinuetcrati fanguinisinef-fe neeeße eß,quod geniturä nutriri prohiber. Sivero paa ciores quam debeant menfes prodeant, neqae ßeprargnans ßt.cauße vero in prioremorbo relat.rfune.ßt aiitemhocma-ni fe/^um ex interrogatione.amp;ß quidem à natura pauci mé-fes pro Jeun t, incurabilis eft. Si vero ab affedione aliqua ex
relatis,
DE STERILIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi
A relatis.breuî curata/œcunda erit. Etfipluresquàni débet menfes miilieri prodeant.neque fie in ventre concipit. Vteri tnim fanguine euacuaco,genituram non concipiunt,prlt;T de-bilitatc.Si vero etiam conceperint,fanguis multus derepen-teinvteros mulieris defcendcns.gcnituram fuftbcat.Mani-feftiun autem amp;nbsp;hoc eft ex mcnûbus qui multi prodibunt.Ec fiquidem natura mulier multos menfes demictit, ft-erili^n Si vero non natura,fed ab aliqua ex relatis afFeâione, breui curatafoecundaerit. Et fi os vterorum ex piidcndo exci-derit,neque fie concipit,Nam os durum fit,amp; genituram nd fufcipit.gt intumefeit ,amp; propterea in totum infcecunda fit. Manitefta eft autem hçc afiFcélio,ex eo quod contingit. Et
I fi non prodeant menfes velut dcbent,fed deorfum proceffe-riiit in federn, nequcficin ventreconcipit. Manifeftum eft: enim,quQdos vterorum à pudendo auerfum efl.aut conclu-fum.amp; fi quidem ad federn auerfum fuerit ofculum,aut con-clnfum, curata fœcunda fit. Vtrunque vero ex interrogatio-neacrefponfionemanifeftum fit.Sienim menfes femper fie prodicrint,darum eftquôd hismorbus caufa eft. Atque tot ac tali.1 mulieribus contingunt,propter quæ non pariunt an-tequam curcntur,amp; propter quç oinnino fteriles fiunt. Qua-tcmirarimulieresnon oportct,quando coeunt quidem,non sutem fæpe pariunt. Expérimenta perqu.-c indicator an ceneepfat pr.tgnansfiet mulier. Si cognofcerc voles an mulier præ-gnâs fiet, Butyrum Je lac mulieris mafculum alentis biben-num dato.ge fi erudaucrit,côcipict,Sin minus,nô. Aliud.
Netopum modicum lana cxceptum fubdat, 8e poftea mane,an quod fubditum eft per os oleat,confideret.8e fi quidé oleat.concipiet.Sin minus, non. Aliud. Cuicunquemu-lieri àfubdititiisnô valdefortibus,dolores adarticulospro-cefferinqje ftridor dentium ipfam habuerit, 8e vertigine af-feâa fuerit,8e ofcitarit.Huic maior fpes eft vt pr.rgnans fiat, quàm eiqu.rnihil horum patitur. Aliud. Caput allij integrum depurgatum ac derafum.ad vterum apponat, 8c po-ftridievidcatanpcros oleat.Je fi oluerit.concipiet. Sin minus,n6. Aliud. Si cognolcere voles an mulier côcipiet, anifum in aqua tenuiftime tritum bibat,ac dormiat.Je fi quidem pruritus ipfamcircavmbilicumcorripuerit,concipiet. trttgnSi Sinminus, non. Prägnantem mulierem fi non ex alio co. titßgnJ,
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q..,’) gnofeas.
-ocr page 694-HIPPOCRATIS LIBER
C««cffptuj /îgn4.
Signl mil rituel fee/ Mell/t.
gnofcasjcx hoc cognofees. Oculi vidccur dirtraâi accauio- D res.Si candiduin in oculis,albedinis nacuram non habet, fed liuidius apparet. Q^-ein ventre habent,maculainfolarein in facie habent. amp;nbsp;poitquam conceperunt, vinum odio ha-bent.Sc cibos auerfantur,amp; oris ventris inorfu,ac faliuaple-næ fiunt. Mel amp;nbsp;anifuin tenniflime terito, deinde in aqua di^ito,acexhibeto,amp; dormi re fini to . amp;nbsp;fi quidem tormen ipli fiat circa vmbilicum, prægnans eft; Sin minus, non eft. Poft hæc autem omnia,fannam bibat,amp; mel,amp; origanum,in vino amp;nbsp;olco. Quæcunque in vtero habentts, maculamfo-larem in facie habent,focmellam geftant. Quæ vero bene co loratæ permanent,mafculum plerunque geftant. Si papilla: furfuin conuerfæ fuerint,mafculum geftat.Si deorfuin.fœ B mellam. A ccipc de la de, 5; farinam mifee, 8i paftilluin for ma,^ ad lentumignemafta. Et fi quidem comburatur,ma-remgeftat Si vero diiFundatur,facmellam. Autidem hociac fiiper folia emnléf um contemplate. Et fi quidem condenfa-tur,mafculum geftat.Si vero diffufuin fuerit,foemcllâ. Cu-rationes ad conceptioncm experimentocognitx. Si qua liberorum generationcm expetat ,quæ fine liberis fit, qua iam ante.’ prægnans fuerit, nunc autem non pariat.
Sttmäch* uulu/e.
l\.ëfet cur inuenti i n^tura,
Kedelu lt;ju/e conce ptum re-f^ret.
Quum ftoniachus vteri durus fuerit tot’, aut fumma parte,5t concliifus acnon redus fuerit,fed ad alteram coxam a-uerfus, aut ad inteftinum redum inclinatus, aut in feipfum' contradus, aut labium ftomachifibiipfîincnbucrit. Vnde-cunque igitur aut afper fucrit,aut callofus.fit autem durusamp; p à conclufionc,amp; à callofitate. His menfes non apparent, aut multo pauciores aut peiores quàm oportet apparent, amp;nbsp;per longiustempus,Et menfes quidem iuxtafiinitatem corporis Je vtcrorum.cxituminueniunt. Itcmqueiuxta naturalem ac iuftum modum , Je à calore amp;. humiditate menfium, amp;nbsp;flo-macho non valde læfo,At genituram rnrfus nô fufcipn,pro-pter læfîoncm.quæcunque tandem impedierit fufceptionem' à ftomacho non bene habente.Huic poft fomentit toto cor-pori adhibitiim,pharmacum bibenJuin dire oportet,Je corporis purgationemprimum facere,fine furfum Je deorfum, fiuedeorfum folum. Et fi quidem furfiim purganspharmacU dcderis,ante purgationem fomcntnm ne adliibeto, fed po-ftea. At fomento utius fado, pharmacura dcorfum piirgans . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bibenduiti
-ocr page 695-DE STERILIBVS. joj
4 bibendum dato.Si vero furfum purgante nó opus babere vi-deaturipræmilTo fomento, deorfuni purgans bibendum dato. Q^um autem corpus probe habere viliim fuerit,poftea fo mentum adhibcto,ita vt vteros frequenter inlidere facias,in fomento quod maxime conferre vifum fuerit, Iniicito auté in fomenta,cupreffi ramenta,lauri folia contufa. 5c multa calida fatpelauato. Quum vero recens lota Sc fota fueri^v-teri ofculum dilatato, iimulquc dirigito fi opus fuerit, cum fpecillo ftannco aut plumbeo.à tenui auipicatus. Deinde cu crafliorc fi admiferit, donpc probe habere videtur. Tingito autem fpecillum in mollitorjo diluto,quodcunque liquidum fiäum conferre videbitur . Specilla vero retro lata facito. j Deindelignis longis adaptato, ac fic vtitor.At vero hoe té-pore.in vino albo dulci q fuauiflimo, tardam pinguilfima in lenuiafrufta concifam coquens bibat, Sc apij fernen contu-fum,amp; cumini Aethiopici femé,5c thus q optimum. De hoe ieiuna bibat moderata copia, per quot dies bene habere vi-fa fuerit.St edat catulos pingues percodos,Sc polypii in vino dulcilftmo coâum, Sc de iufeulo bibat. Sc bralTicam codain, Sevinura album infuper bibct.Sc ne cœnet.Sc bis in dielaue-tur. A cibis vero hoe tempore abllineai. Poftc.a vero fi pro-cefferit fecunduna flomachum, Sc purgationem aliquam foras oftendcrit,depotione aliquidbibat, per vnum atque al-terutn dicm.Sc à fpecillorum vfu ceflet.Sc conetur vteros pur gate fubdititiis.Sc medicamentis. Cuicunqpe vcro.ftoma-C clioreâo.Sc molli Sc fino,Sc probe habente, Sc in debitoloco fito,raenfesomninonó apparuerint,antpaiiciores,5c per amplius tempus,5c non fanitmorbum perfcrutat’ quem vte-ri habent,5c an corpus etiam aliquid conférât,cóperies cau-famàqnapr.rgnans non fit.Sc quum quidem fic habet, cura-tionem facito adhibens id quod conuenit, fi admiferit, cu-rationem incipiens afortibus,prout tempeftiuum elfe videbitur. definens autem in mollior.a , donee vteru.s probe pur-gatiis elfe vifus fuerit, 5c ftomachus confifterc rede habés in fulFicienteloco fitus. Si vero à pharmaco 5c à potione non ptoccfierit.neque vbiipfum bibit moderato tempore, à potione quidem hac csflet. Qnum vero probe habuerit, per v-fum fpecillorum os ftomachi mollito.Sc vt hiet ftcito,ad via fubdititio prxftandam, turn à medicamentis fufTumigabili-
Q__iij bus,tum
-ocr page 696-HIPPOCRATIS LIBER IL
bus, tum à niollitoriis. Poftquam auteni probe inollitumâC P fiiffîcu effc videbitur, appofitis pharmacis vtcri piirgationc facito, donee probe Eabere vifuin fuerit, incipiens à molli* bus ad fortiora,dcfinens autem rurfus in inoUia odorata.ple raque vero ex fortibus rnedicamentis ftomachû eiulcerant, S( prohibent ne redus conlîftat,amp; probe habcat ad genitu-c£ miiJirr r,-^ufceptionem,5e vterumficcuin faciunt. Si veromulier fiirtguisna àpinguedine vterosCbilæfos effeputetad conceptioncm, eoncipit. attenuato ipfam quàm maxime, amp;nbsp;ad reliqua graciïem faci* Vini ni- to. Vernum autem tempus optimum cft ad coceptum. ht vit gr« ad cS/ non fit ebriu$,neque vinum album bibat, fed fortius ac me* teptifa- TAcias,Sc cibos edat fortiflimos. amp;nbsp;ealida ne lauetur, amp;nbsp;roeit. bufius fit ac fanu$.amp; à cibis abftineat qui ad rem non condu £
cunt. Quum autem mulierpurgata vifafuerit,amp; ftomachus vteri rede habere,lauetur,amp; caput fricetur,{c nihil omnino illinatur.Pofiea linteo inodoro loto capillis circundato, re-ticiilo loto nihil olctedeliget,linteo primum fuppofito.Deinde vbigalbanum ad ignemaut folem calcfadum,acprobe mollitum fubdidit,quiefcat. Poftea mane exoluto reticu-loac linteo, caput fuum alicui olfaciendum exhibeat. amp;nbsp;fi probe fuerit purg3ta,olet,Sin minus,non olet. Verumh.Tcà cibis abftinensfaciat.Si vero non fœcundçappofueris,nun-qiiam olet,neque purgata,ncque alias.St ßprægnanti appo-fiieris.neque fie olebit. Qnæ vero fæpe concipit, amp;nbsp;fœcunda efl ac fana.ei fi appofueris,etiamfi non purgans,olebit ipfius vertex,alibi vero nô. Quum vero cognoueris ipfam reéteha “ bere,ad viruin accedere iubeto.amp; mulicr quidem à cibis abftineat. Vir autem non fit ebrius. Verum frigida lotus, amp;nbsp;cibis paucis conducentihus paftns.Sc fi millier geniturâ fecô-cepiflecognouerit, primo tempore non amplius ad virum accedat,fed qiiiefcat. Cognofeet autem fi quidem virdixe-rit fe emififlc,Mulicrautem præ ficcitate ignorât. Si vero v-terus rurfus reddiderit gcnituram cadem die,hiimidus erit, amp;nbsp;fi humidusfadiisfuerit,rurfuscum viro inifceatiir,donee Curaüia/ concipiat. Aliacuratio. Vbi fomcntiim toti corporiad-lia. hibiieris,medicamcntiim bibendum dato furfura ac deorfum
purgans. Deinde lade afinino poftea in potu exhibito, vtc-ros per lîftullm diiobus diebus foueto,cû vrina muliebri pu-trida,nitro iniedo.Tcrtia veto die,cû vrinabubula.Quarta autem 8;
-ocr page 697-DE STERILIBVS.
304
A autem amp;nbsp;quinta, fœniculi fernen tritum, amp;nbsp;ûmbuci folia ac lauri,amp; cuprefTi ramcnta.Hæc coquito aqua alFufa. Oportet autem poft fonientuni,muka calina lotam,apponerc adipem aromatis imbutuin,ftatim à fomento,amp; ad node. Poftea ve-robotprarparato. Myrrhamftaden, butyrum,adipc anferi-num,medulla cerui, reltnam, amp;nbsp;netopû. Horum fingulorum a;quales portiones permixtas ac liquefadas apponat in l;gia Milefiamolli quàm optima. Deinde plöbcis penicillis quin» que, ad oâo digitorum longitudincm fabricatis, vterum a» perito.Primus ex bis fit tenuis,alter craifior, amp;nbsp;rcliqui abus alio craifior fit.Aperiûtur autê per dies quinq;,amp; femper Iota apponat,amp; ex lumbis deliget.vt ne cxcidant,amp; femper vl-j terius intrudat. Poftrcmum veto quàm penitiifime. Poftqua autem aperueris,purgatoriû appone, eâtharida., tritas quinque, amp;nbsp;colocynthidis longa? internam fpôgiofam partem, Sc niyrrham,Hæc melle codo fubada , amp;nbsp;in glâdem ciformata, lanainuoluito,excepta fumma parte.Deinde in oleu fuauif-iiinum tingito ac apponito . Vtere autem amp;nbsp;hoc purgatorio, felle tauri,amp; flore çris aflato,Si nitro,Semyrrha modico melle dilutis,aclinteo tenui deligatis, Sc linteo fuperne pliar-maco obduâo apponito. Vtere 8c buprefti cum myrrha. amp;nbsp;elaterio cum nielle coâo . 8c cantharidibus cum elaterio 8c ’nyrtlia. Poftquam autem purgata fucrit, poftridie vbi lauit vterum colluito. Cuminum Aethiopicum ttitum, 8f melan-tbiuni,amp; refinâ.Sc oleum, 8c mel,ac yinum ditlcc. Ha?c miita £ amp;nbsp;tepefafta infundito.Poftquâ veto infuderis,ereââ obam-bulare iubeto,quo collutio infufa cocutiatur.Subdito autem crocum,8c myrrhâ, 8c thus, fingula paribus portionibus ficca linteo illigata,ita vt anferinum adipem amniifceas ac linteo ohlinas. Atque hæc apponito pefdies feptem. Oâauo veto fuffitû faGito,cum myrjji^ia,bitumitie, 8c ordeo, oleo odorato fubaâ'sîhis lento igni inieftis, aefuifito per fiftulam faâo, Poftquâ autem fuflPïtum feceris, poftridie caftoris teftem te-rito,vino albo aflFufo,8c ipfuni melle oblitiim,8c lanæ inuolu turn,apponat in nodem.Manc veto co fublato, acemollito, advirumaccedat,8c vbi côdormiit quiefeat. 8c fi non prima vicecôceperit,eodem rurfus appofito, virumadeat. Cæterû hune medicationis duôum incipere oportet vbi méfes pro-jiicrint.Definentibus autê menfibus,côceptorio mcdicamc-
Q^jiij to
-ocr page 698-HIPPOCRATIS LIB£R.
to appoiîto códormire.Priore vero tcporc neq; mulier ad n' D eS^Mpli* rum accedat.neqj virad mulieré. Q^um autem mulier nó non tonci- cóceperit.prius cócipcre folita, vteri vero viri genituram in fH. feipfos fufcipiuntrpenitus neceffe eft mulieré, ierofam hanc
facere.Quadoq; enim in veeris pus innafçitur.pus ante in v-teris à tiiberculis fit.Et fine ob hoc genitura viri,quädo cum virg coit.vteros nó contingit,quo videlicet ipfi viri genitu* ra copingatur.Nam pus ipfim di{rip3t,vc nc afferatur. Mor-Pur /? i» tificat enim pus,amp; putrefacit genituram. proinde amp;nbsp;pus ex uulua efl vtcris expurgate oportet,amp; tuberculum in vtero fedare,qua feme per- de exteto ne impeditt^enituii compingi ac afl'eni. Fefti-dit. nare itaque oportet ad expurgandû, priufguam pus in vte-MedeU ris in calld côcrcfcat.ic vteros colluere hoc modo, lac equi- s num coótum exade colato,vt tenuilTimii Sc. purilfimum ena-dat ,amp; hoc inftfndito, clyderis inftrumentoidoneofißp-Et fumma quidem clyfteris pars leurs fît, argentea velutipe-cilli, Si fîatim modico intercedente (pacioforamêperfore-cur.Sint autem amp;nbsp;alia foramina,nó magna.fed angufta, hinc atque hinc, ex tranfuerfo clyfîerisarquali interftitio diftan-tia.amp; elyfteris quidem apex folidus fît. Reliquum vero totiî cauum fît,velut fiftula. AÛigarc autc oportet vefîram fuis fee-tninar.atqi hanc probe radercacconfricare.poftq autcalli- I garis,lacin vefîcaminfundito,foramina vero tenui linteo j obftruito,ne lac affluat. Vbi vero obturaueris, vefîcam deli- I garo,Si iph mulieri dato,cui collutioné infundereparas.IIIa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
vero exemptis obturamentis, in vteru indat.Ipfa eaini feiee F I vbi indere oportet. Poftea autc tu vefîcam manu premito, 1 tjuâdia pus foras effîuxerit. Manifeftum autem hoc erit,vbi 1 non ampliuspusfîmul cum lafie cxierit.palàm çaim darum ( eü,tjuod non amplius ineiF.Atiji cuncceûare oporcet,Si poil I hoc vbi paululû recreata faerit,ad mÿdicum tépus, cucurbi- I tæfîccæfondu refecato,item^; apicisiummam partem, quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
perforata fît, ita vt hmilé efficias in reliquis, excepta apice, I yeluc clyilerc ; crafîitudine veropaulo tenuiorht q virilepu I dendum. Hanc cucurbitam ßcforniacam vaG circumponito, I vafe vino impleto. Sit autem vinum odorum fragrantiflimu, I Si GcciiTimum ac vetuiliiJimiim. deindelapidem nigrum pel I lucidum in rinum iniicito. deinde cucurbitam ex xre alba I fidam circuponito,Si mulier circuinGdeat,pudendum circu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
cucurbi tx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 699-DE STERILIBVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo;
JI cucurbit« glandé adbibens qualiter oportet, quo cucurbita / verafuper «ream emineat, duoru digitoruin intra piidendu menfura. Quummulieroeuiturafufcrpere no potent, ne- Qalgenb cefleeftmébranam ßjperexcreuiffc in olculo vtcroru. Opor turn Jicn let igitur «ruginé æris,amp; fei tauri,amp; ferpenti* adipem,Hniul fujctpitur, tnifcere,deindepharmacohoclanam imbucrc. Si in byflinii Medela. lintcuin inuoluere, linteo melle fublito. Si facere fubdititiu magnitiidine maxim« oliuæ,amp; apponere ad pudendumÇer totamnoûem.Supina autem iaccat.amp; in die auferat, amp;nbsp;ca-lida aqua lauetur quàm plurima ex myrti decofto. Apponat autem Si poftea fingulis noâibus.ÿc deinde cum viro coeat.
Aba curatio. Marrubij folioru manus plena: menfura, in
J vas atticu iniicito,5c. aqu;v potabilis lieminas Atticas quatuor 3ffundito,amp; vbi per noué dies pr«macerauit,per alios no uem dies leiuna,lota,duos cyathos de hoc bibat, pari mefura paiTialbi ammixta.Quum autem tertia diem potando träfe-gerit, fomentum adhibeatur, cicutx foliis in ignem miflis, Eernouemdies,amp; poftfomentii lauetur. Atque ficrurfus de ocbibat. Qrom vero per triduu fomentii adhibuerit, marrubium ipfum tritum in die apponat per triduum. amp;nbsp;mercu-tialem tritam in melle Attico bi.s in die. prxmaceretur autc
; invini albi congio, hippomarathri Si fœniculi radix , Si tæ-dapinguilTima: ramuli. Si rubix quarta pars, amp;nbsp;fœniculi fernen,amp; verbenac.« radices multæ. prxmacerenturq, diebus
I non minus quàm nouem.Sc poftea loto capite,in balneo he-^ minamperdiemdemericremore bibat. amp;nbsp;poftea reclinata feipfamcöcalefaciat.Atque hinc poftpotum,alternis diebus id quod ex felle parafur.per diem ad dies fex apponat. Quu autem iam viru accedere vult probe purgata, hyofeyami folia ac radices in aquaferuefaciat,amp; ex his quàm calidiifimis per triduum ad nodem fomentu adhibeat, amp;nbsp;Jota virum ac-cedat.poft hoc vero fomentum,etiä cerui pudendum liccum fufficit: amp;nbsp;de hoc in vinum album dilutu deradens, per tri-duu bibéduni,amp; quum partus dolor inftiterit,bibendu dato, Nam hoc partum accélérât. Aliacuratio. Fel t.iuti fer-uefacito,amp;alumê melium,amp; cornu cerui vftu terito, 5; per-mixtis ac in gladulas eiformatis vtitor. Aliud curatiuu. Cu niinu in vinonigro codu tritum.in glandé efformato. Si ad nodem apponito. poft hæc vero fecem vini albi, tenuiftimi videlicet
-ocr page 700-HIPPOCRATIS LIBER.
videlicet fecis parte,cóburito,amp; cóbufta in pena auferas.lin- D teoq; illigatâ,ad node fubdas. porrû coaû edat. poft hoc tragiii terat, amp;nbsp;melle dilutii in node apparct.amp; deîde tragij frudum tritüjin vino albo dilutd , tx-dæ rametis adiedis bi -
Quî ciee-ptut parc/ fur. Cognitie iiliofit 0quot; fituitofit.
Siijua alia
bendû dâto.amp; pofteaoriganu alternis fuffito. amp;nbsp;ficadvirS accedat. Alia curatio ad mulieré parère nequeuntê. Si mu liereni parère igt;equeuntem, pueroerâfacere velis,in menfib. cöliäcrare oponet,an biliofa fit,fine pituitofa. cognofees au tein vtrû horum magis fit,fi vbi méfes prodeunt,arena tenué St ficcam in foie fubllraucrit, St de fanguine infuderis, St fi quidé bilioû fuerit,fanguis in arena ficcatus, lutcus fit.Si ve ro pituitoiâjVelut mucus. Vtru igitur horû fuerit,ventrc pur-gabis,fiue furfum fine deorfum opus habere videtqr. Deinde intcrmilfis tribus diebus, vterospurgato.amp; fi humidius vte-rorum ofculura fuerit.acria apponitó , quo cóinorfum amp;nbsp;in-flammatu os vteroru duru euadat. Si vero niulier internis tócepium partibus nonfcbriat,ueq; pn-c vteris cócipiat, neq; viromi-fmpeeliSt, fceri queat,fed dormiat, Sc cibu aucrfetur, vinum meJle am-mixtopudédisinfundatur.amp; myrrhâ fuffito. In federn vero glandes indat.amp; vinu adipe anicrino ammiyto, inpudendu infundat.Deinde etiam oleum pari melle miïtum infiindat, Si mulieri vteri gracilefcant, amp;nbsp;ofculum ipfbru exa/pere-tur,amp; concludatur,amp;menfes ipfinon apparcant,neqj con^ cipiat.Sed febris corripit lenta, St dolores incidun t ci in lu-bos,amp; imum ventrem. Morbus autem hie maxime fit, qiium
^edcU. quidinipfafuerit corruptum.fit autem amp;nbsp;cxpartu.Hancca- p Iida lauarc oportct,amp; foucrc.Quu autem lota ac fota fucrit, os vteronj dilatare cum fpecillo. St myrrham trita cum pari netopoapponat.Aut vnguentû, aut oleu rolâceuin linteo. St plumbum inftar glandis formatu apponat,felle bubulo il-litum.Ec in quatuor diebus infœcundas cognofces.amp; fame-Camp;pSguc/ turn acihibeco, St pbarmaev bibendum dato. Siveroprx-do eonce~ ter naturam mulicr fuerit crafiefada, in ventre no concipit. ptum im- Nim omentii cralTum ac multfi incumbes, os vteroru depri-pedit. mit,St genituram non fardpiunt.Hanc attenuate oportet,amp; pharmacum deorCuni purgans bibendii dare.St ad vteros ap-Cdponere quod purgat.ac datum inducit. Si osvterotii du-uar durum rum fiat,autceruix, ex digiti côtaâiu cognoicet. Itcmque'ff id coiam auerii vteri fuerint. Qimm Gc habuerit, nihil acre adhibeta
-ocr page 701-DE STERILIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io6
»dhibeto.St enim os vteroró exulceraucris, quû inflârnatuin fuerit, ommno periculum cftue ilefilis nat. Verû apponito qua:nô mordent,à quibuspituitapurgatur. Q^um mêles Camp;mefti mulieri prodierint,amp; præterierint, pnmura quidv caput pur p(u, gare oportet.Deinde veratrû eihibcre.fiue lêmelfiuc brs o- d.fltiunt, pus fucrit.Poftca veto fomentu adbibere.fométatorio ex eu curbita côftruâo,fic autetn fado. Aquam marina in vayn-fundito, amp;nbsp;porro immiffo, fiftulam cucurbitis imponito, amp;nbsp;cumlutoquàm optimo illinitOjVt ne tranfpirct. Deinde per fcllam ereétâ quadrangularem, tranfinittico ipfam fiftulam, quoduotum digicorum menfura emincat vitra fedionem. deinde prunas lübacccndito.amp;in defelfu caueat, amp;quum
I dcfidet,amp; quu furgit,vt ne côburatur. S ed defideat dum ad-Irucfrigiduin eft foniétatoriura,amp; furgat dumfiftula eftper-digerata. In hoc vero foinento pliitimara diei partem con-fuinat,amp; in huiufmodi foment! vfu ad quinque dies perfeuc-tct.Per decem vero dies pro porro, allium in fomçntum iin-nuttito.amp; huius fafciculum contufum in aquâmarinaminii-cito.Poftea veto reliquis dieb’,ipfa Ibla aqua marina fouea-lur, vt vitrane procedat per totà curationé. Cæterü poftre-mum fométû quû à curationé defiftere voles fie facito.Catu lum recentiflimum refecato, St aromatum omnis generis o-doratiflimorum ac ficciflîmorum fpecies contundito, St in-teraneis catuli exemptis, aromata indito ac expleto. Subie-disâutem lignis, St catuloin vasiniflo vinum odoratifiimii
C affundiro.St fometum per fiftulam facito. St fi vires permit-tunt,totam diem cum hoc fomento ipfam foueto , ac inter-rogdto, an odor aromatum per os olere vidcatur. non eniin exiguumhoc fignumeftei quæ curatur, ad conceptionem. Sub Jititiis vero vterc,croci quantum voles, St myrrhæ ma» gnitudinem fabariim duarum, St falem fufficientem permi-feeillorum refpedu.St fcllis taurini fabarum duarum magni tudiné.Si vero initiore vti voles,minus fellis imifee : Si for-tiorCjplus.Hæc trfta melle inftillato tere, donee id quod te-ritur fiat tale,vt digjto efformare pofiis. Qnato aut magis tri uerisjtato ficcius,5tvifcofius,ac melius erit.Vbi aut effbrma-ris craiTius q glandem,3t fummapartem acutam,Sc medium crafTius, St deinde confequenter quo ad vterum apponatur, ip hoc ipfum furculos origani duos leuigatos infigito. Sint
autem
-ocr page 702-HIPPOCRATIS LIBER
»uteinlongitudinis fex digitorum. Deinde lana mollifßnia D furculos inuoluito, filo tenui fupernc deligato, Si præmi-neat filum quatuor digitorum longitudine præ furculis infi? xis. poftquam autem perfudit amp;nbsp;puram feipfam fecit, ipfurn ad vteri os apponatjinteum fub coxas fubiicieiis, Sc per no-ftem appofitiim finat. Erit autem ipfi purgatio aquofa. poftri digt;vbi furrexit, lauetur amp;nbsp;ea die fupcr fomentü ne infideat. Quum autem fomentum adbibuerit,amp; de fomentp furreie-lit, ceratum fit quam optimum prima illa die.fadu, Si in ip-fum cerui maxime medullam cömifceto: Sin minus, adipem anferinum.amp; quum à fométo furreierit.quotidie vbi feperfudit , Si puram circa ventrem fecit, cerato vterum inungat. Aut reliqua quidem omnia fiiperioribus ammifccto, excepta f feile, origanum vero leuilfime tritum in glandem permiice, amp;nbsp;apponat. Aliud. Reliqua quidem omnia ad eundemo dura faäa,verum pro erigano abfinthium ammifceto,amp; eo-dem modo efformata apponat. Aliud. Ex tritico melan-tbium deligito,amp; probe terito,melleq-, ammixto in pilaefor-mam redadum apponat.Verum febrcs inducit. Si articulum tumefacit.amp; vehementer mordax hoc eft. Aliud. Me!,S veratrum nigrum tenue non multum, coquito. Vehementer enim mordax euadet.Sed Si hoc febrificii eft. Fodem modo mel codum,amp; elaterij potionem coquito, amp;nbsp;fädam inde glandem fubdedam dato amp;nbsp;hocfebrificumcfi. Ducit autem Si fanguinem. Quædam vero ex his ctiam pelliculas. Si vero voles, etiam dracontium derade (Eft autem lene) Si hoc P cum melle codo aut crudo, in pilæ figuram velut magnam gallam effbrma. C,Tterum co'nare vt phyficus fis, ad hominis habitum ac robur refpiciens. Ex his enim nullus eft qui non omnia ad amulTim faciat. Proinde ex his ipfis coniedurâfa-ciens,totiuscorporis,amp; capitis purgationibus, medicamétis, amp;nbsp;vteri fomentis, ac appofititiis vti conare. H.tc autem ele-menîa tibi funt. Verum medela horum vnicuique particula-ris cft.Et vbi horum quid non feceris.fcmper in fométo per-feueret.Hoc enim eft quod mollit,amp; ducit ferofos ac finiofos humores.Poftquam vero ab hac curatione defiucris, his qua; fecundum naturam fiuntdefinentibus, fanguinem de manu detrahere oportet, fi quidem fortis fuerit, de ambobusbra-chiis.fi vero debilior,de altero fulRcit. At vero dia:t.a qua in his eu-
-ocr page 703-DÈ STERILIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507
A Jiiscurationibusvti oportet, alibi à me indicata eft. Si verö falïïre voles ,loliuin ex tritico dcligito, amp;nbsp;molito i fai^oque ’gnefarmenticio lentiftimOiin catinuin mittito, Sc niulierem fiipcrfellaniimpolïtam,mollibu$ linteis inltratam.federeiu-octo cruribus quàm maxime diduétis. Atque bæc curatio ft Suidein fufficiens tibi fiat in quatuormenftbusjbenc eftiSin ®inus,adhæcpræcipeetiam vt ad viruin ne accedat,eo t^m pore quo curatUr.Inier curandum autem,tædam in aqua ma «ratü,amp; ieiunæcyathum bibendum dato. amp;nbsp;pcnicillft ftan-»cum .aflidue fubditum babeat. Sc cotyledonas fiue vmbili-Ws venetis.vnd cum fale amp;nbsp;cumino,in aqua coquitO, Sc tepi-'•amforbendamexhibeto.Etlatæsquidemcotyledonesfœ- coi^èJa^
B niellas gignere videntur: paruæ veto Sc conclufæ, mafculosi Conceptorium fummum. Melanthium mulieri in vino nigioacerbo bibend U in dato. Mulierem iuuentulam flu-
ïuî ruber infeftab3t,amp; niedicamentis datis, amp;nbsp;capitepurga-*Ojac vena fedainihil melius habebat. Videbatur autem hæc caufa ipfî eife.vt ne conciperet.Dabam itaque ipfi vinum album,in quo afpalathi radices elFerbuetant.mane Sc ante coe-nam.amp; fluxus (edatus ert,amp; non longe poft concepit, amp;nbsp;pe-périt mafculilm, Erat autem corpote coloris candicantis, amp;nbsp;piobecariiofi. Demola. MolæporrôcôceptuscaufahçcMolrfeS-'l^iQuum multi mcnfcs,modicumamp;morbofum fernen con-'^Perint.neq; fœtus reiäus fit,amp; venterplenus eft velut prç-gnantis.bjihilautem in ventre mouetur, neque làc in mam-
C niisgenetatur. Mammæ auteni turgidæ funt. Hæcitaque Sc adduos annos,iæpe etiani tres fie habet.Et fiquidem vna ca ™ fiai.inulier perit.Neqtie enim fieri poteft vt fupcrftcs ma-neat.Si vero plu res,erumpit ipfi per pudendum fanguis mullus ac carnofus.Et fi boc moderate fiat, feruatur. Sin minus, afluiucorreptaperit.Sc morbus quidc talis eft. ludicare veto oportet ex plenitudinis mole.amp; quôd in ventre non fno-Uetur.Nam maS trimcftris.fœmina quadrimeftris motum ba Quî bo« bet. Poftquam igitur tempore böc pr.-etergrefTo non moue- dignofcH. tur, niinirumbicmorb’ eft. Eft atitem boc magnutftfignum, quôd lac in mammis nô gencratiir.Hanc igitùr maxime qui-dem ne’curato, aut certe cum prædidione. Etprimum qui-demtotum corpus foueto. Deinde per fedem clyfterem ad- Cunti», hibetô,quo fanguis miikus érumpat. Fortaflis enim quod qiue.
compaâum
-ocr page 704-HIPPOCRATIS LIBER
compadlum eft commoueris,id quod foetus efle putatur,rogt;i' D Here à pharmaco côcalefaûa.Scd 8c vteios colluito,quolao guiné educas: Sin minus, fubdititiis vtatur è buprefti.amp;di-damnum crcticum in vino bibat: Sin minus,caftoris teftem. 8c retro cucurbitara ipfi ad lacerum mollitudincm affigiw, 8c plurimum fanguinem detraliito, atque hoc maxime con-i^tura viriumiplîus fada. Ad vten purgationcs,quumno Vteri pur fiunt, fine ex partu, fiuc ctiam alias. Tædam pinguiflimam galion«, contufam in vino albo coquito, amp;nbsp;trium cyathorum men-fura vtatur. Aut pæoniæ grana quatuor, cumini Aethio-piciparum,amp;fefclispauloplus. Autcedribaccas. Si veto fuftocationes affuerint, caftorij paruni. Si veropurga-tione moderata ex partu fada,venter maneat, aut etiam fla- j tus conclufus,amp; dolore veietur,(îuc cum febre, fiue citra fe-brem.fucci Icammoni.-c quintam potionis partem, aut fefeli, aut aliud quoddam ex odoratis,amp;: rutam in vino albo bibett dam dato.Si autem biberc nolit, illitionem ad federn facito, velut verbi caufa,ex felle taurino,amp; melle,ac litro. Si veto ex purgationis corruptione dolore vexetur, amp;nbsp;odoratis ex-hibitisnihil cedat,amp; febrisadlît,ladis caprinihcminasduas dccoquito, deinde co perfrigerato pinguedinem detraliito, cxcolatoque, 8c aqux mulfæ tertiam partem ammifeeto,quo dulcius fiat. Bibat autem hoc ter ieiuna. Si veto dolor non quiefcat,nequc venter fubeat,ad vefperam in calidam aquam in folio infîdeat.Qinim autem petfot.a fuerit,vbi inde futre-xit, cum vino nigro auftero aqua diluto, olei dimidia parte f addita, tepide colluito. 8c inde dormiat. Subdititium vte-Q«* nul- rorum. Si conclufum fuerit, aut durum ofculum vteroruni. Brcotape/ Ficumalbam expurgato, 8c nitrum Aegyptium puriflimum riante trituin ammifeeto, 8c fubdititium facito magnitudine gallas non m.ignæ,qiiod inlana molli in vnguentumirinum tinâu apponat,per tresraut quatuor dies, prout vifum fuerit. Poft hoc condiicit f imenturn odoratum. Poftea veto molli quo-dam opus eft fubdititio,quod fanioia maxime ducat.Deinde mcrciirialem, fi tencra fuerit, cum vnguento roficeo,in lin-teo ad dicm ac noâem fubdat. Ad idem, Felt.iurinum 8c falem fcrueficito amp;nbsp;fulphure trito ammixto,in oblongam Ipiram actraflum effbrmato, amp;nbsp;ad duos dies acnodes nu-dam,aJ ipfosvteros apponito-Et deinde rurfus mercurialem.
Poft h oc
-ocr page 705-bE STERIL f B vs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joS
À Poft Jioc myrrham puram infpergito. Sc ToCiceo ac irifto vn-guento ammixto diluito,indeque vteri ofculum qiiim peni-iiflimc illinat. Ad idem. Iridemodoratam contufam ac cribratam feorfim,amp; cyperi tantundcm,amp; crocomagma ma-gnitudinemaftæ manum implentis,vino odorato diluito, amp;nbsp;ad vnguenti formam rcdigito j Sc fplcniis palmi longitudine induÖa ac iUita,in paruam pyxidem rccondc, vt nc tranjbi-rent,amp; apponat. Si veto vlcerati fuerint vteri,autofcuium VuJuit exafperatuin fuerit, aut ab aliquo fubdititio ccmtnorfi fue- «leer«. rint,adipem in lana illinito.amp; rofaceum ac ceræ paruni innn gito. Quqm pregnans corruperit foctum inenftruum,amp; ad Ct«* «nte finemperferrenon poterit,amp; tenuispræternaturam Sat,bu ifputfce-
B ius vterospurgareoportet,amp; ipfam medicamentis curare, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perdit
craffefacere.Non enim ad perfedionem geftare poterit, donee feipfam refecerit, amp;nbsp;vteti tobufti fadi fuerint. Si veto conciliât quidcm,corrumpat autem foetus bimeftres, eiadc eodem tempore, amp;nbsp;ncque prius nequepoftcrius. Sc hocper-peffi fuerit bis aut ter eodem modo. Aut etiam ad amplius tempus ptogreflum corrumpat eodem modo.Huius vteri no amplius extenduntur,ftetu in ipSs augefcentc,amp; exbimeftri aut trimeftri,ad ampliorem modum eicedente. Veruin fœtus quidem augefeit. Vteri Vero non crefeunt, Sc propterea nwlts eodem tempore corrumpunt. Huius vterum collucre oportet, amp;nbsp;fubdititiis quàm maxime inflate, ailthifcemcdi- Medebi «mentis. Colocynthidis internam partem tufam cribrato,
C Sc fllphijparum.curn paulo ampliore mellc codo ammifeeto. Sc hæc circum fpecillum obducito, ea craffitudine quantam ftomaclius ad vteri os fufciperc poteft. Sc femper vitra protru dito,donee ad internam vteri partem penettarit. Quum au-teni pliarmacu colliquuerit, fpecillum eximito, amp;nbsp;rurfus eodem modo paratum elaterium,amp; colocynthidem fylueftrem, fimilitervelut prius medicamentum apponito. Edat autem noctempore alliutn multum,amp; fllphij caulem,amp; reliqua diç-ta vtatur.quæ flatum maxime in ventre inducCre poteft. Ap-ponat autem flibdititium tertio quoque die, donee bene habere vifafuerit. Quandoque vero pluribus diebusinterpo-flitis.amp;infumma.proutlibenteradmifcrit.Interiedis autem diebus,vtaturmollibus.poftquam vero per emollitoria ofeu/ lum vteriprçparauerit,amp; menfes apparucrint,paulum remo
ratai
-ocr page 706-HIPrOCRATlS tiBER.
rata.vbi iam ficca fuerit, cum viro coeat. Quum autetn fla- D tum in vterura inducerc voles,allij capiit integrum,amp; filpliij fuccum,ad lubdititia ammifccto. Q^ód fi qua prægnans decern menfes pcrficcre non poffit, fed corrumpit, amp;nbsp;hoe fep« patitur,ex huius vtcro aquam purgato, amp;nbsp;ipfam medicamen Chi' qifce tis curato.quo aqua purgetur. Si vero geniturä eontinens, ffinenreti ncgi prargnans Hat,id quodmultis contingit.ftomacho vteri nenl nScS prêter naturam hianteanenfes plures quam conuenit,amp; hu-(igiunt. midiores prodeunt.vt amp;nbsp;id quod àfœmina prodit fernen, ad fcecificationem non concipiatur,amp; virigeniturainfuper accédons corrunipatur.Contingunt auteinharc, Sc corpore, Sc Curitio. veeris xgrotantibus. Verum oportet huic medicamentade-
orlum purgantia dare,amp; interpoli to aliquo tempore, totuni j corpus fouere, amp;nbsp;vteros cum aceto Sc aqua marina, Ipecillis ac ferramentis ignitis immiflis. Coniicianturauteminfomentum cuprefli ramenta,amp; lauri viridis folia contufa,amp;po lycnemi folia.faciendum eft hoc fomentum tempore oppor-tuno. poft hoc veto lauetur, amp;nbsp;fomentumadhibcaturcxloti ramctis,amp; rofis,acpoJycnemi fohis aceto incoSis. Adfinein autem fuffitus fiat, er verbafei foliis contulisacloti ramen-tis. Verum ante lotionem fuffito myrrham Sc thus, vtraq; x-quis partibus trita,amp; myrti ac lauri folia. His permixtis amp;nbsp;in lentum ignem coniedh's,recons adhibito fbmento fuffito,bis in dte,fomcntum autem adhibeaturrecens lotæ, Sed amp;poft fuffitum lauct. Sc vteri ftomachum ad priftinam naturam re-diicat.Et ft vires fufficiant, ante hare omnia venamin manu p finiftra fccato,atqueita reliqua facito. Si vero flomicbusHl habcat, menfes autem non prodeant, aut vitiofe, aut minus, ad reliqua omnia ampliorem purgatione adhibeto,amp; liccu-rato,(iibditiciis etiam vtens ß opus habeat, amp;nbsp;exprioribus la Cum aior uans,amp; fuffitum faciens, ac ficcans. Simulicrinuitaabor-tur rfit ei turn faciat.nec ita eiicere velit, triticum torrefadliimamp; mo-mittitiir. ]itum,amp; vuam paflam albam contufam,aqua mulfa dulci dilu ta.modico oleo affufo, ieiiinæ bibenda dato, poftea raphani fernen tritum.tSc acetum acadipem anferinum,permixt.i bi-bar,Sc lauri folia trita apponat.Deinde bibat origanum,Ä£ pu ]egitim,amp;polentam ex aqua,ita vt lauri folia tula ac trita am mixtogummi,aquasinlpergat,diluat,acbibat. Autadipem
quot;■ ouillum,amp; anferiaum,amp; mel lîmuJ mixta ac trita delin^enda prxbeto.
-ocr page 707-D£ STER.1LIBVJ.
A przbeto.Aut paftinacz fernenleuilTiine terito,amp; laâi fuper» ftaatem concretionem ainniifceto,amp; adipetn anfetinum elU (ftiatum. Hæc feruefafta forbenda dato. Aut oiigani folia viridia.fihaberi polTunt.fin minus,lïcci leuilfime trita.cx a-qua bibéda dato. Aut lauri baccas IcuilTiine terito,amp; fuis fœlt; mini adipem liquatuin, 8c mei ammifccto, amp;nbsp;lîmul omina Vita delingenda prxbeto. Aut paftinacæ fernen Icuil^me trituin ex vino diluto bibcndum dato. Si vteri genituram Ctt-nfemt non contineant,plumbum,8c lapidem qui ferrum ad ferapit, no» rrti-kuiter tetito,8c hnteo illigato, quo in muliebri laüe tintto, netur, fubdititio vtaiur. Autaeris floremtritumac melle dilutum fubdat. Quum vterigenituramviri eruflant tertia die.ne-
I ceffe eft mulieris.quæ hæc patitur, vteros callo rqiletos effe, !c nó poteft viri genitura intus in vtcro m3ncre,led excludi-tut,ïcproptereaconcipcre nó poteft,quandiu callus in vtero fucrit.Atcalliexpulfioficfit.Pennasfumito minutiffimasac molliffimat.hifque fimul colligatis vteros illinito, quemad-tnodum oculos illinere folent, ita vi pennas exxques,ipCi-tunique fummas partes tenuilfimo filo deliges,8c multo rofa» ceoillinas Sic autemfacito. Supini rcclinato, 8c fob medio» liimbospuluinarfubiicito.Scfpecillum immittilo.ita vtcru-f'bus mulieris exteniis,8c binc atque illinc didudis, fpecil-lumfurfum acdcorfum verras donee promineat .poftquatn autem videris in ofeulo vteri callum, optimum quidem hoe faetit.fi non adhireat in coxa, fed vitro fequatur . Si itaque
C in ofculo vteri inh.-tret,vollella tenu lfima prehenfum txtra-hete conare.proiiidusvt placide hoe fiat 8c non viobnter.tx pofteavirocondotmict. Si prçgnanti menfes compareant, \ftetcus afininum ficcum, 8c rubticam ,8c fepiæ teftam terito.
tc linteo illigata apponilo. Aut pæoniæ femina nigra, in vino diluto trita bibendi dato. Si veto 1 coitu , imum ven» trem dolet, 8c fanpuis recens ipfi apparent,lini fernen tufum, êc mufciim'mollcm, 8c adipem anfennum, mixti ac molli la-na excepta imponito. Si vteri exttanaturamprogreffifue tint,calorhabetmaximepudenda, Scfedern ; 8c vtinapau- Cïttutua latimdeftillat 8c pudendum mordet .patitur auteni hxcfi precidit. tecens ex pattu vito condormierit.Quum fichabuerit.myt- Medel«, tibaccas gi loti ramenta in aqua coquito, 8f aquam per no-
l ûeni fub dio exponito, atque Ce frigidiffimam pudendi» l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K amundito,
-ocr page 708-HÏPPOCRATIS LIÉER
affundito, St. trita hæc apponito. Poftca aquam lentium bi* D ben9,mellc Sc accto ammixtis,vomat donco vterifuerint re-traâi. Si. leâus à pedibus altior fit. Si graueolcntia fub pudenda fufFito, odorata vcro fubnarcs. Cibis vtaturquàm moUiffiniis ac frigidis. Sc viniiin aquofum album bibat, Sc Cum «ui- nonlauctur,nequecumvirodormiat. Siveroonininoex Ui penitttt pu^endis excidcrint,dependent velut fcretumjA: dolor cor-profëdrt. ript. Hoe autem contingit quum ex partii laborant, vt vtc* Curatio. ros concufTcrit, amp;nbsp;cum viro dormierit in puerperij purga* tione. Quumfic habucrit, frigefaóloria apponatjamp;quod foris eft depurgatum, ac cum vino nigro vinofo, in quo malum punicum coûum eft ablutum gt;nbsp;intro detrudat. Deinde mei Sc refîna, pari nicnfuracliquata, in pudenda iiifundan-tur, Se decumbat fupina pedes furfum eitentos babens.poft-ea fpongias apponat, Sc ad lumbos deliget. Quandiu vero fïc habuerit, à cibis abftincreoportet. Potu vero quàm pau-cifTimo.vti ydonce feptem dies prætcrcant. Sc ü quidemfic redire voluerint, bene eft : fin minus, fummas vteri partes deradito, lauato, Sc ccrato picato illinito. Deinde pedes ad fcalam dcligato, fcalamque iuxta caput pulfato , Sc cutA manu intrudito . Poftea crura ipfius altefnatim colligaco,amp; diem ac noftem finito in quietc, amp;nbsp;modicum ptifans fuc-• cum frigidum dato, aliud autem nihil. Poftera dieipfam rc-clinato, Sc cucurbitam quàm maximam ad coxam affigito,Se multo tempore trahercfinito ; Sc quum detraxeris,rcclina- p tam iacere finito, Sc nihil aliud prxter ptifanæ fuccum exhi-beto,donee feptem prarterierint dies.Cibis autem tune mol-liffimisac pauciftïmis vtatur. Si vero ventrem exonerare voluerit, decumbens id faciat, donee quatuordecim dies prætcrcant. poftca furgat, Sc quàm parcitfi-
inc deambulet, Sc ne lauetur, Sc cibis mo dicis vtatur,fub pudenda vero fuffi tus per graueolentia fiat. £e poftquara obambularc inccperit,fubli-gargeftet
HIPPO.
-ocr page 709-DE STERILIBVS.
* hippocratis coi
DE MORBIS POPVLARI« buSf Liber. I. kno Coma^ rio medico phyßco interprété. ‘
SECTIO PRIMA.
Conftitutio temporis prima»
I
S N Thafo autamni tempore, circa Vergilie æquinodium Sc fub pleia(las,aquç thitfos. multæ.affiduæ,molles,velut in au/ xempari ftrinis. hyems auHrina.parui ven/ luricUtet ti aquilonares, fqualores.amp; omni-no liyems quale ver fieri folet.Ver autem auûrinum,frigidum,pluuiç paniæ. Aeftas plerunque nubila.a-quanim inopia.Etcfiæ parum,mo-dice,fparfim Ipirarunt. Quura au-temtotus bic aeris flatus ad auftrina vcrgeret,accumficci-tatibus fieret, ante ver quidem ex priore ftatu, fubcontrario
Ç amp;aquilonioficnte,paucisobortefuntfcbrcsardentes.atque Ciufcn bisemnino boni ftatus.amp; paucis fanguis eriipit,ncquc ex bis nioricbantur,Tubercula veroc’rca aurem alteram multis e- Tuterca-rant,plu rirais ex vtrifque.citra febremerede obambulanti-bus. Quibufdam vero etiam parum incalcfcebant. Extinfta auret. funt omnibus abfque nocumento. Neque cuiquam fuppura-iunt,quemadmodum ea quæ ex aliis caufis funt oborta. Erat autem natura ipforum bate, laxa crant, magna, difFufa, non cum inflammatione, doloris exortia. omnibus obfcure eua-iitterunt.Fiebant auté hçcadolefcentibus,iuuenîbus,in vigo QiiiPhite reconftitutis,amp; ex bis pliirimis qui circa palçftram Sc gymna fierfnt. fia erercebantur.Mulieribus vero paucis fiebant.Pluiimis ve ro tuffes ficc.T,qui tufliebant Sc nibilreiedabant,amp; voces nó longe poftea raucofe. Quibufdam vero etiam interpofito
R ij tempore
-ocr page 710-HIPPOCR.ATIS LIBER I.
lempoTC in flammationcs cum delorejn altero tcfticulo.qui/ D bufdain in wroque.Etaiiu lt;juidcmfcbres,aliis non.Hxcau tein plunmis laDorioie tiebaut. De ca.’tero vcro, quantum aJ eaquæinofFicina meJica adehirurgiam pcitinentia Hunt, fine inorbo degcbant.At veto ante litatis initium,amp; peræ-fiatem ac hycmem, multi cx bis qui longo iam tempore fub-coriÿpti étant,tabidi decubuerant.Nam inultis qui ambigu! erant,tunc tabes confirmata eft. Quibuldam vero primu cœpit.Et his natura a J tabem vergebat. Moriebantur autem multi amp;nbsp;plurimi ex his . Et de his qui decubuerunthaudfcio an qjis etiam mojico tempore fuperuiierit.Moriebatur autem citius quàm tales morbi traniigerefolent. Nam alios amp;nbsp;longior-s,amp; cum febribus coniûlt;âos,facilefcrebant,amp; non 5 moriebantur. De quibus paulopoft fcribetur.Solus cnimamp; maximu» ex hisqui turn vigebât,tabidns raorbusmultosoc» cidit.Erant autem pluninisipforum aiFcdioneshuiufmodi.' febres horrid;p,continuT, acuta?, in totum non intermitten-
ttemHri~ tes.Modus autem erat femitertianus, vna die leuiores,altera t«or. nbsp;nbsp;nbsp;amplius exacerbeicentes,amp; in fumma acutiores increbefeen
tes.Sudores veto femper, non per totum. frigiditas extremi-tatum multa,amp; qu.-e vixrecalefceret. Alui turbata?, biliofæ, ex panels,puris.tenuibus.mordacibus. frequenter ad exone-
Vrin^e nbsp;nbsp;randos fe fargebant. Vrinæ tenues,amp; crude,amp; decolores, amp;
5»a|er, paucç;Aut craftitu Jinem habentes,amp; fubfidentiam panum, non probe defident?s,fed cum cruda quadam ac iritempefti-ua fublîdentia.Tufliebant autem,pauca,condenfata,conco- p I âa,naulatim vix educentes. Quibus vero violentifllma acci-diflent,his ncouemodiccconcoiftio aJerat,fed cruda (puere perfeueribât.Fauces autem plurimis horum ab initio,amp; per-petuodolebant,ruboremhabentescum inflammatione flu-xionesparu.T,tenues,acres.Breui collique(quot;cebant,S: .ifflige- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
bantiir.orancs cibos perpetuo fiftid étes,iîtisexortès,amp; plea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
rique circa mortem deliri Et circ.i tabidos quidem hæc.Ce- J Mala ia- ternm xfl-Ate iam it autumno, febres, multa?, continu.r, non I iaavtdliä, violenta?,diu quidem.a?grotantibu$,non autem ahis ita ma
le habcntibusoboriebatur.Plurimis alui turbate.ita vt valde toleranterferrét,,?; nihil memorabilelatdebint. Vrina? item plurimisboni quidem coloris pure. Venim tenues,amp; poll lempuscircaiudicationemconcoiîç.Tuftiebantauteni non
valde,
-ocr page 711-DE MORBIS POPVLARIBVS. jii ^^We.neque ea quæ per tulfim reieftantur difficultatem ex-quot;‘Debaiit,Ncque cibum fallidicbant, fed etiam valdc liccbat *pfis otFerre.lii fumma fubægrotabant tabidi,iion tabido mo dOjfeliribus horridis p.irum infudanies,alias alij.vt qui erto-oco mudo exaccrbarentur/ebribus quidem in totum no in-^nnittentibus, fedquæ iuxta natùræ febris tertianç morem qult;e. ^xacerbarentur.Iudicabanturautem quibus inter hosbjpuil effent, circa vtgefimum diem, plurimis circa quadrage-
“'»uin.Multis circa oiâuagefimum.Qmbufdam neque (ic,fed '’ägo raodoamp; circa iudicationem dehciebit. horum autein plurimis fcbrcs rurfus non multum tempus intermittctes re-funt.Ex recidiuis autem in iifdem circuitibus iudica-
fi oantur.Multis veto ipforum producebantur, vt fub liyemtm ægrotarent. Ex omnibus porrô in bac temporis conflitiitio-rre defcriptis.folis tabidis lethalia accidcrunt, In alias autera fcbribus,non.
SECTIO S E C VN D A.
Conftitutio tempons fecunda.
TN Thafo ante autumnum tempeftates non tempeftiue.fed th'fui» J derepentein aquiloniisSt auftrinismultis,humidçamp; prç-crumpentes. Huiufmodi verodurabant vfquc ad pleiada ,amp; fub pleiade.Hyems autem squilonia. Aquæ multæ,largæ,ma-guæ.Niiies. Plerunque mixta aeris fercnitas. amp;nbsp;liæcquidem tiebintomnia.frigora vero nô admodum intempefliua. lam SotfUtium vcropoffbrumale folftitium.A quandofauoiiius fpirarein- hyierautn C cipit,pofterior hyems magna erat.aquilonia milita. Niues amp;nbsp;aquæaflidue multæ, amp;nbsp;cœlum procellofum ac nubilum. Hæc autem durabant amp;nbsp;non remittebât vfque ad æquinodiû.Ver Vire, autem frigidum,aquilonium,aquofum, nubilum. Acftas non Ae/Iar. valdeæftuofafiebat. EtefîæairiduçfpirarütjMox circa ar-âiirum in aqui'oniis,aquç valde multæ Quiim autem annus Ardurut• totushumidus Si frigidus amp;nbsp;aquilonius effet, per hyemem fa Bo modo plerunq; habebant. Ante ver autem multi quidam amp;plurimi morbide degebant. Primo ig'turrœperuntlippi- Opbtbiil» tudincs fluidæ,dûlotofæ,liumidæ,crudæ.Lemeparuæ amp;nbsp;raul tisdifticultererumpentes,plurimis reuerti bintur.defecerut fero ad autumnum. Aeftate iam amp;nbsp;aiitumno,l;enteriæ,amp; dy- Vrtrii flu fenteriç,amp; tlt;-nelmi,amp; alui profliiuia ex biliofis.tcnuibus mul orer di-?is,crudis,amp; mordacibussquibufdâ vero etiam aquofis. Mul- uerfi,
R iij tis autem
-ocr page 712-HIPPOCRATIS LIBER. I.
ttrâguriit tis autem amp;nbsp;vrinæ Buziones cum dolore biliofi, aquofæ, ra- p mentofæ,purulentæ,cum {Iillicidio,non rhenalea.fed his alia
Vomifio. pro aliis. Vomitus pituitofi, bilioß. Sc ciborum crudorum re-Sudor. ieâiones.Sudores. Omnibus vndiquaque mulca humiditas.
Fiebant auté hçc multis ereâe obambulantibus,non febrien tibus. Multis item febrienlibus, de quibus paulo poft fcribe-tur ^In quibus autem omnia hæc prxfcripta apparebant cum FeBres dit dolore,tabidi ftebant.Iam vero autumno amp;nbsp;fub hyemem, fe-verfte. bres continux,amp; quibufdam ipforum paucis ardentes, diur-næ,nodurna:,remitertiana:,tertianaî,exada;,quartanç,erro-QÿârtMi', neæ.Singul.T veto prædiéiç febres multis fichant.At arden-tmiicii, tes Sc pauciflimis obortæ funt, amp;nbsp;ez .Tgrotis hi minimum la borauerunt.Neque enim fanguis erupit, nifi valdeparum, amp;nbsp;E paucis.Neque delirabant,abaque omnia tolerabilia eraut.Ju dicabantur autem plurimis valde bono ordine,cum intermit tentibus in feptem ac decerndiebus,Ncquc mortuum aliqué tunc in febre ardente noui, neque phrenitim tunc ciiiquam faftam feio. At veto tertianac plures qiiidem quàm ardentes febres erant ac grauiores,verû ordinate in his omnibus à prima acceflione quatuor circuitus habebât, in feptem aute perfede iudicabantur,neque vlli lioru reuerfr funt. Quar-tanas veto multis quidemab initio ex ordine quartanxcœ-perunt.Qiubufdam aute nonpaucis,ez aliis febribusacmor bis abfeeflus ad quartanas fiebant,atque bos diu,qucmadmo dum folcnt. Sc .adhuc diutius tenebant. Diurnæ veto quo-tidianx,amp; nodu»na:,amp; erroneæmultæ,niultisamp; multotem-pore permanebant,amp; erode obainbulantibus,amp; decumben-tibus.Plurimos horum fub pleiada, amp;nbsp;vfque ad hyemem, febres confequebantur.Multos conuulfiones,magis autepue-ros ab initio, Sc febriebant. Sc in febribus conuulfiones fie-bant.amp; erant hæc plcrifque diuturna, verum innocua,nifi ad hæc, etiam ez aliis omnibus pcrniciesadeflet. At continu.-c quidem in totum,amp; nihil intermittentes,ezacerbefeentes au tern omnibus ad naturx tertianæ modum,vna die fubleuan-xes.Sc vna ezacerbefeentes,omnium quç tunc fiebant violen tiftim.T er3nt,amp; Iongiftimæ,ac cum maximisdoloribiis, leni teraufpicantes,amp; intotu fcmpcraugefcentes,amp; in iudicato-riis diebus ezacerbefcentes,amp; in peius procedentes,paiu al-Jcuates,amp; ftatim rurfus ex intermiftione violctius ezacerbcs
Rentes,
-ocr page 713-DE MORBIS POPVLARIBVS. }tz
A fcentes,iniudicatoriisplerunque diebus peiores fictes. Ri-gores veto omnibus quidé inordinate amp;nbsp;èrroneo modo fie-bant,parciflîme autem amp;nbsp;minime bis. Verum in aliis febri-bus maiores.Sadores multi,bis minimi, nibilalleuantcs ,fed fubcontrario modo dam na inferentes. Fngiditas extremi-latum bis multa,amp; vis recalefcens. Neq; fomni in totum,ma xime vcro hi etiam rurfus foporofl. Ventres autem omnibus turbati amp;nbsp;mali,his autem longepeiTimi.Vrinx vero Surimis horum aut tenues,amp; crudar,amp; deeolores,amp; port temp* parum concodæ iudicatorio modo.Aut craflîtudinem qui-dembabentes, verum turbatæ,neque confîftétes, neque fub-fidentes neq; concoftaf.Aut pauc.T,amp; crudæ,ac mal,'e,amp; fub-
j fide0tcs.Peflimæ autem hæomncs. Et tufles quidem ad fe tuffitaiin bres comitabantur.iVerum non babeo quod fcribam,an de- /ebre.j trimentum aut vtiliîas tiîc ex tufli contigerit.Diuturna igi-tiiramp;molefta,amp; valde inordinate ac erroncomnrc, Sc citra iudicationcm.plurimahorum perfeuerabant, tu bis qui per-niciofehabeb3nt,tum bis qui non . Si enim aliquos ipforum pauJulum rclinquerent.ftatim rurfus reuertebantur.QuibuC-damveropaucis ipforum iudicabâtur, quibusbreuiflîmc a-deflent,circaoâogcfimam dien9.amp; horum aliquibusreuer— fa funt,vt plurimi ipforum per hyemé adhuc ægrotarint.plu-ï'ttiis autem citra iudicationem defecerunt.H.xc vero pàri-fcr acciderunt, Se bis qui fuperftites manferunt, amp;nbsp;qui non. Quuni auté milita amp;nbsp;varia fieret iudicationis impeditioex
ç, morbis,maximum etiam aepeffimum fignum perpetuo co-mitabatur, quod plerique omnes cibos faftidirent, amp;nbsp;ex bis maxime hi,quibusetiâ alia exitialia erant.Siticulofi vero no adeointempeftiue in bis febribuserant.Quiim vero tempus Venirit produceretur, Sc dolores effent multi, ac colliquatio mala,- niiiU, bisabfceflus fuccedebat ,3ut maiores quàm vt ferre portent, autrtiinoresquim vt quicquam prodeflent; fed ftatim recur lerentîi ad peius courgerent. Er.int autem quæbis fiebant h.'rc;dyfenten.r,tcnefini,lienteriæ amp;nbsp;alui profluuia.Q^ibuf-dam etiam hydropes, partim cum his, amp;nbsp;partim abfque bis. C^cquid auté ex bis violenter accedebat, ftatim vires de-iiciebatiaut rurfus nihil proderat.Papula: parua:, amp;nbsp;non pro dignitaterationisexeretionis morborum,8i ftatim rurfus c-panefeentes.Aut iuxta.lures tuinores, qui non foluebantur,
R iiij amp;nbsp;nullam
-ocr page 714-ttIPPOCRATIS 1IB£R 1.
amp; nullam de fe fignificattonem prxbebant. Quibiifda ifl ar* D ticulos,maxime vero in coxendicé, paucis iuaicatoiie ino* do ce(ran(es,amp; Aatim rurfus ad habitum ab initio inualefcé* tes.Moriebantur autem ex omnibus, amp;nbsp;plurimi ex bis pueri iam ablaäati,amp; maiores natu, oâennet ac dccenucs, Ïl nó* dum puberes.piebant autem ba’cbis,non finepriusfcripuJ. Priora vero multis,Ane bis. Solum vero bonum amp;nbsp;maximum intAquot; ea qux bebant Agnü,amp; quod plurimos in maximis pe* riculis conAitutos liberauit,quibus ad rrinar Aillicidium có^ uertebantur,amp; ad boe abfceAus fiebant. Accidit autem ple-rifque vrinç Aillicidium,maxime bis artatibus.Fiebat amp;nbsp;aliis multis,tum ereâe obambulantibus.tü in morbis. Statim veto etiam magna quædam mutatioomnium, bis bebat.Alui I enim ctiamA humeâæ cAent, maligno modo mox lïAeban-tur.iibosque omnes li ben ter fumebant.£t fibres poAea mites erant. Verum vrina? Aillicidium bisdiuturnum amp;nbsp;labo-riofum erat. Vrina; vero bis erant multar,crafla?, variæ,rB-brar.purulcnta; cum dolore. Atque bi omnes fuperüites ma-ferunt,amp; nullum ex bis mortuum noui. Quazcunque vero non periculobe fiunt,concoóliones excrementorum cmner vndiquaque tépeAiuas aut bonas, amp;nbsp;iudicatorios abfceiTus, coniïderare oportet. Cocoâiones celeritatemiudicatior Ziigrflj nis.Si fecuritaté fanicatis Agnibcant. Cruda veroamp; incóco-truiii^ue óla,amp; in malos abfeeflus eonueria.autiudicationisfublatio-ijuidpor/ nem.aut dolores,aut diuturnitaté,aut niorteni, aut t•oru^d^ tcndJnt. recidiuas.Quod vero ex bispotiflïmum futurum fit, ex aliis F eófiderandum eA.Prarterita dicito.pra-fcntia cognofcito, fu neJici tura prædicito.Hæc traâato.Eierceto circa morbos duo, vt nurttti. iuues,3utnónoceas.Arscx tribus conAat,morbo,ægroto, JS Mrdiet medico artisminiAro.Aegrotum cu medicoaduerfari mor-drtquAut booportet. Capitisamp;. colli doloresacgrauitatescumdo* tanftet. lore.cuni ftbribus,amp; fine febribus, Pbreniticis quidem con* uulfione.sSedamp; virofa vomunt, Sc quidam exbisfiibitonio riuntur.In ardentibus auté amp;nbsp;aliis febribus,quitus colli dOquot; lor,Sc teniporu grauitas, Sc caligo vertigitiofa circa oculos, aut etiam pr.rcordiorum diAentio, non cum dolore fit, hts fanguis per nirescrumpit.Qmbusautemgrauitates quidem toti’ capitis oris autem ventriculi morbis adfunt, Sc naufea-budi funt.bi biliofa Sc pituitoü vomunr.Plertinqi veropue-
risia j
-ocr page 715-DE MORBIS POPVLARIBVS. jij A f'sintalibusafHiaionibuscôuulûonesfiunt.Mulienbus au tum eadem,tum ab vteris dolores. Seniotibus autetn Sc Suibusiam calor fupcratur,paraplegia: vocatæ»leue$ fîdera-**ooes,aut iQlàniæ,auc v culuruui priuacion».
Coofticutio temporis cercia.
INThafo paulo ante arâuruin,amp; fub arâuro^aquæ mul- Qitatû lt;er ‘æiHagnæ, in aquiloniis. Circa æquinoCliuin autem amp;nbsp;tta câfiitut ''fqiie ad pleiada,auftrina: pluuiæ paucæ. byeras aquil»gt; tio ta Thi ‘»a.ficcitates/rigidi venti.magnæniues.Circa æquino- fD,
gt;um hyemes maxima:.Ver aquiloniû,ficcitatcs,pluuiæ pau Verqua-‘æirigidæ.circa folftitiumæftiuum aquæpaucæ, magna tri le.
wa,æftusmagni,non ex accelfione augcfcentes.fed conti-quot;»ii acviolenti.Aquanondelapfa ell.Etefiæfpirarunt.Circa SteA*. ’■^«utuni pluuiæ auftrin.T vfque ad æquinoftiû. In bac auté conilitutione,per byemern quidem receperunt rcfolutiones W üderatione,amp; multos inuaferunt. amp;nbsp;quidâ ex ipiîs fubito •»oriebantur.Ni hic morbus fatis popularis erat.Cætera in-columes degebant. Ante ver autem cœperunt febres arde
vfque ad çquinottiû,amp; ad adlatem durabant.Quicûqj 'gitur vere amp;nbsp;æftate ineunte llatiin ægrotare coeperunt.plu-■^‘miferuabantur.pauci veroquidammoriebantur. Inautû- Autuamut 'atn amp;nbsp;quum pluuiæ fièrent,lethales erant,amp; plures pen-bant. Erant autem febrium ardentium afFediones . Quibus lt;îuidem bene ac large fanguis per nares erupit, per hoc ma-xinie feruabantur. amp;nbsp;nullum noui qui in hac conftitutione niortuus effet,fi rede ipfi fanguis profluxiffet.ln Pbilifco e- phufcur. tquot;mamp; Epaminone acSileno,quarta ac quinta die parum de ^ptminS. naribus ftillauit, Si moriebantur. Plerique igitur ægroti cir-
'gt; tnaxime hi quibus fanguis no eru piffet.Iidem veroctiam poftea infuperriguerunt 8c exfuda-tunt. Q^ibufdam morbus regius accidit feita die.Verum bispurgatio per veficam,aut aluus exturbata profuit, aut lar ga fanguinis eruptio. Velut Heraclides qui decubcbat apud Atiftocydem nam buic amp;nbsp;ex naribus fanguis erupit,amp; aluus turbata eft,amp; per veficam purgatus eft.Vigefima die iudica- Ari/lory/ t«s eft.nô velut Phanagont: feruus, cui nihil tale fadum eft, amp;mortuuseft. Sanguisautcmplurimiserupit,maximca- pE^napo-dolefcentibus Sc invigore conftitutis, amp;nbsp;talium plerique pcricruut.
-ocr page 716-HIPFOCRATIS liber.
penerunt,quibus finguis no erupit.Senioribus vero ad mot D bum regium res deuenit.aut alui ipfis turbacæ funt, aut dy-Bi««» fentcrici fadi funt. Velut Bioni apud Silenum dccuinbenti Silrnur. contigit. Popularitcrgraffabäturetiamdyfenterixperx-ftatem.amp; quibufdain qui xgrotarunt,quibus^ue etiä fanguis Xfiito/t. crupit, ad dyfenteriam tranfitus faâus eft velut Eratonis fi-Mgt;U(r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mylo,qui multa fanguinis etuptione faâa.in dyfente»
riftim ftatum delapft fupcrftites manfeiunt. Multis igitur maxime hie humor redundauit.Nam amp;nbsp;quibufdam circa iu-Tulerr«/ dicationcm fanguis no crupit,fed tubcrcula iuxta aures ex-citata euanuerunt.Quæ vbi euanuiftent, iuxta finiftri lateris mollitudinem,amp; ad fummam coxam grauitasfiiit.Quum au tem dolores poft iudiçationem fièrent,amp; vrinæ tenues pro-diiftent,parum fanguinis profundere cœperunt • Verum circa quartàm amp;nbsp;vigefimam,abfceflus ad fanguinis eruptionen, Êi/itiphen. fi^^ant Antiphonti Critobuli filio, quæ fedata eft, amp;nbsp;perfe-Critoamp;«I’. iudicatus eft circa quadragefimâ. Mulieres porrô niul Mulier« quidem »grotarunt, pauciores autem quàm viri. amp;nbsp;pau-qult;p4te/ cioresetiam mortuæ funt.Plurimæ veto grauiter ex partu la rentar. borarunt, amp;nbsp;poft partus infuperjrgrotarunt ,amp; h.Tmaxim(S teleifd*. perierunt.Velut Telebuli filia,quæfexta à partu die inottua eft.Plurimis itaque in febribus menfes apparebant. Quibufdam vero ex natibus fanguis erupit. amp;nbsp;virginibus multis id primura faûum eft. Quibufdam k ex naribus fanguis,amp; me C*fb4r- f^’P^oruperunt. Velut Da-tharfeifiliæ virginiapparuerunt fçus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pnmum , Si fanguis largus è naribus fluiit. Neque vUg f:
' - mortuam noui, ex his quibus aliquid horum probe faâu effet. Quibusautemprægnantibus contigitxgrotare,oinnet fœtus perdiderût,quas ego noui. Vrinæ veto plurimisbo ni quidem coloris,verum tenues amp;nbsp;fublîdentias modicasha bentes.ex recrcmentis tenuibus ac biliofîs. Multis autem a-XejieplM/ iudicatis ad dyfenterias res deuenit.Velut Xcnopliani Si
Gritiæ. Vrinæ aquofæ,mult.r, puræ,tcnues poft iudicationé, CrUiit- fubfîdentia bona fafta,amp; aliisprobe iudicatis. Mentioné Bion. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eorum quib’ faét.æ funt,Bioni qui apud Silenum de-
Cruia. cûbcbat.Cratiæ quæ apud Xenophane. Aretonisfiliæ vxori
Mnefiftrati. Poftea vero oés hi dyfenterici faSi funt. Quod vrinasminxeruntaquofas.cofîderandum eft. Circaarâuru ArÆun«. autemmultis vndecimadieiudicatiofada cft,amp; bisrecidi-, pæ non
-ocr page 717-DE MORBIS POPVLARIBVS. 314
uænon pro ratione fientes rcuerfæ funt. Etant autem fopo-tofi circa tempus lioc,plurcs autem pueri.amp; hi omnium mi* nimemoriebantur. At veto circa æquinodium,amp; vfque Aeiftiw' adpleiada,amp;fubhyemem,comitabanturquidem febresar- fliant. dentesji’edamp;phteniticiplurimi tuucfiebant.amp;pleriqueho rummoriebaatur.fiebant autem amp;nbsp;per æftatempauci. Quû igitur febres ardentes inciperent.fignificationem de fe prgt;-bebantquibuspernicies iminineret.Statimenim abinitio febrisacuta,parum infuper rigebant,vigiles erant,fiticulofi, Mtij,parum exudantes circa frontem 4c clauiculas, nullus pertotiiin,multum delirahaue,tumores,triftitiæ, extremita-tes Ibbfrigidæ,pedes fummi 4c maxime manuum fummæ par
t tes.Eiâcerbationes in diebusparihus.Plurimis autem quar-ta die dolores inaximi, 4c fudores plerunque fubfrigidi, ic titremitates non amplius recalefcentes, fed liuidæ, fubfri-gidæ.Sc neque fitiebant. Ad bate vrinæ his nigræ, paucæ.te-nues, 4c aliii fiftebantur. neque fanguis è naribus crupit vlli exbisqnibusha:caccidiflent,fedparumftillauit .Neque ad recidiuam vlli horum res deuenit.Scd fexta die mortui funt cum fudore.Phrcniticis autem acciderunt prarferipta non o-mnia.Iudicabantur autem his plerunque die vndecima,qui-bufdatn vigefima. Quibus non ftatim ab initio phrenitis coepitcirca tertiam aut quartam diem, fed moderate habe-bantprimo tempore,his circa feptimam morbus ad acumen tranfiit. Magnaitaqueeratmorboriimultitudo.Exægris Quihae
C autem maxime moriebantur adolefccntes,iuuenes,in vigore murto pe/ ætatis côftituti,leues, fubalbicite cute, reâos itemq; nigros rirent. capilloshabentes, amp;nbsp;oculos nigros, 4c qui in quiete 4c ocio vixetât,5c alta voce,aut gracili,aut afpera præditi,balbi, ira-cundijamp;mulieresplurimæ ex bac fpeeie moriebantur. At inhacconftitutione ex quatuor fignis maxime feruabantur. h.echn/ Quibus videlicet fanguis è naribus probe erupiflet. Aut vri- gue^tet næ mulw,amp; multam fubfîdentiam habentes per veficâ pro- fgruiiint. diüTent.Aut pet ventrem turbata,biliofa tempefliue procef-filTent .Aut qm dyfentericifaâieflent . Acciditque mnl-tis vt non ex vno pfiTfcriptorum fignorum iudicarentur, fedperomnia percurrerent .4c grauiusquidem habere vi-debantur, conferuabantur autem omnesquibus hæc accidif-ient ( Mulieribus autem 4c virginibus accidebant item pr.-tf-
feripta
-ocr page 718-HIPPOCRATIS LIBER I.
(cripta figna omnia. Qmbus aucem vel horum qutppiam be* D ne accideret,aut menfes large apparerenc, per hxc feruabi-turaciudicabancur, neque vllam interiilTe noui', cui ex his fM0nit ahquid accidiflet.Phdouis enim tiliæ fanguis ex naribus lar* ƒlilt;^ (ur ge fluebat. Septima autein die intempeftiuius cœnauitâi f crient, mortua eft.Qmbus in fcbtibus acutis, magis ardeiitibus, la-Ljch'jf- eJirymæ innicar defluunt,his finguinis à naribus eruptiouein m« non expeGiiie oportet/i etiam alia perniciofe no habeaut. Nam fpite de- his qui male habent.non fanguinis eruptionem,fed mortem f’.uentet. fignificant. Tubercula iuxta aures in fcbrientibus cum titbercu- dolore oborta.quibufdam febre iudicatorio modo defa'cien* U luctit te ,nequefedantur,neque fuppuranturrhæc biliofumalui auret. profluuium,autdyfenteria,autcra(rarumyrinarumfublidc- { ludieiti»- tiafoluit.Velut Hermippo Clazomenio. ludicationesau-ifft uäri.», tem ex quibus cognofcimus, auc fimiles font, aut diffimilcs.
Velutduo fratresqui fimuleadem hora argrotarecocperut.
Theaträ Decumbeb.inc aucem iuxta theatrum Epigenis frati es. Ho-t/^igenir. rum feniori fext.i die iudicacio fada eft, luniori vero fcpti-ma.Recidina fada eft vtrifquc fimul eadem hora. Internii-fitdics quinque. Ex recidiua iudicacio fada eft vtrifque ii* cnul in cotu.die décima iepcima. Plurimis aute fexta dieiudi catio fada eft.incermifit fex.Ex recidiuis aucem iiidicaciofa da eft quinta die. Qmbuldam vero feptima iudicatus eft morbus,amp; icptemdiebusintermifit. Exrecidiua veroiudi-catiis eft tertia. Qmbufdam autem iudicatus eft quinta, in-termifft feptem , rediit per cres, intermifit vnam, infuper- F que vnain rurfiis occupauit. .Aliquibus vero iudicatus eft fexta,intermifit fex, rediit per tres, intermifit vnam ,amp; vna j-ydicatus eft: Velut Euagonti Daipliarfis filio. Quibiiflam autem iudicatus eft feita.intermifit feptem: ex recidiua ve-Aglaifbe roiudicatuseftquarta. Velut fili,-c Aglaida?. plepqueigitur ex his qui ægrotarunt in hacconftItutione,hocmodoæg^o• tarunt . amp;. nullum noui ex his qui fuperftitcs manferunt, cui j no i rediiftent recidiua?iecundumrationeni fientes, amp;nbsp;fer- f uiti funt omnes quos ego naui, quibushoc geiius recidiua: fadæfunt.Neque a?grot.intium hocntodo vllum aliquem
Spxminof jjQui, cjuem rscidiua iterum repetiilTet. Monebanturaa-tem in morbisbisplurimi fexta die ; velut Epaminondis, X gilenar SiJeniiS, amp;nbsp;Philifcus Antagorxßlius. Qü/bus autem tu-bercula
-ocr page 719-DE MORBIS POPVtARlBVS.
A tercull iuxta sures faéla eflent, his iudicacio fada eft vigc- Tul’ereitli fima die.Reftinda autem ac fedata funt omnibus, Sc non lup p«/} auret purata funt,fed ad velîcara conuerfa. Cratiltonatti qui apud Cr^tifla^ Heraclcium faabicabat, Si Scymni fuUonis aucillar luppura- nax. uerunt.St mortui funt. Qjibus autem iudicatuselt Icptima n-rjclei* die.intermifit nouem, reuerfus eft morbus. ludicatus clt ex S.ymiiut, recidiuaquartadie.Qjibusaiitcmiudicatuscftieptima di^ intcrinifitfex,deinde rediit.amp;iudicatuseftiéptiraa vtiuc Plianocrito,qui decumbebat apud Gnathonem pictorem. Phanacri/
Subhyeinera circa folrtitium hybernura, amp;nbsp;viqucad ac- tos^ quinoâium, perfeuerabant quidem amp;nbsp;febres ardentes,8c Gnathti plirenitides,8c multi moriebantur. ludicationes tarnen trauf t mutati funt, Si iudicatio fada eft plurimis ab initio die quinta, intcrmifit qiiirta, fecidiuafada eft,ex recidiua veto iudicatio fada eft quinta die. In fumma quatuordeci.n diebus.Sic autem fada eft iudicatio pucris plurimis, immo-etiam ftnionbus. Qmbufdam Vero morbus iudicabatur did » idecimi. Reuertebatur dccimaquarta, iudicabatur perfe-* ftevigeltraa.Siveroaliquiinfupcr riguiftent circa vigefi-ma:ii hisiudicabatur quaJragefima. Superriguerunt autem plunmi circa iudicationem ab initio. Qui vcro circa iudi-cationem ab initio rigucrunt,etiam in recidiuis vn à cum iu» dicatione iigueru.it Riguerunt autem pauciflimi vere.æfta-te plures,autiîno aJhuc plures, by erne longe plurimi.At fan guinis eruptiones ceftabant.
C SECTIO TERTIA.
MOtbos dinofcimus cdocti,ex comuni omnium natu- Mortori ri,amp; ex vniufcuiufq; propria, ex morbo, ex .Tgroto, regnitio ex tis qus ofFeruntur,cx co qui oiFert. Ex his enim Si brc- if olfer^ uiores, amp;nbsp;grauiorCs redduntur: ex tota ac partiali conftitu- untie uu* tione cceleftiutn,8c xniufcuiiifquc regionis,cx vidu, ex vit.-E ria. ftudiis,« .xtite cuiufqne, fermonibus, moribus, taciturni-tate.cogitJtionibus, fomnis, vigiliis, infomniis quibufdam Si quindo, vellicat’onibus, pruritibus.lachrymis, cxacerba-tionibus,fece(ribus,vrinis,{putis,vomitib. Si quæ ex quibus, in quos jfuccelTiones morborum ; Si qui abfcelfus ad perni-
I ciem,amp; ad iudicationem: Sudor, rigor,frigiditas, tuifis, I fternutationes, fingultus, fpiritus, rudus, flatus filentes, ftrepentet, fanguinis eruptiones, liæmorrhoides. ex his au-teoijlt
-ocr page 720-HIPPOCRATIS LIBER. I.
Ffflriain iem,amp; quæ per hæcfiuht,confiderandum. Febres quxdam D fpeciet continu.T fiint, qua’dam incerdiu tenent, noûu intermit-q««. tunt. Aut noólc tenent, die intermittunt. Semitertianæ, ’ tertianæ, qu-artanx, qujntanx, feptimanx, nonanx. Sunt autem acutiifimi, amp;nbsp;niaximi ac grauifliinii morbi, amp;nbsp;maxime Icthalcs, in continua febre. Sccunffima rero omnium, QM4rl4nii. facillima ac longiiTiraa eft quartana.Non enim folum ipfa a icipfa tabs eii,fed etiani ab aliis magnis morbis libérât. At Semiter- in feraitertian.t appellata, contingit quidem amp;nbsp;acutos mor-tuM. bos fieri,amp; eft hxc prx exteris maxime lethalis.Sed Sc tabi-di,amp; quiconque ex aliis longis morbis xgrotant,ex liacma-
VoHttrnit- xime xgrotant. Nodurnanon admodum lethalls eft, ve-Diarni. rum longa. Diurnalongior. Quibufdam autem amp;nbsp;ad ta- j Septime- bem vergit. Septimana longa eft,vcruni non lethalls. None. .nana adhuc longior, St non lethalls. Tertiana exada cito Nonene, iudicatur ,amp; non eft lethalls. Quintana peflimaomnium I Tertiand. eft.Nain Sc ante tabem,amp; iam tabidis fupcrueniens, occidit. Qvintdna, Sunt autem modi,amp; conftitutiones,amp; exacerbationesfin- | Continue, gularum harum febrium, xque continuarum at intermit-tentium . Velut verbi caufa , Continua quibufdam ah initio floret,amp; viget maxime, amp;nbsp;ad deteriut procedit. Circa iudi-
Catinuit cationem vero amp;nbsp;vnicum iudicatione,imminuitur. Qui-feSrij ue- bufjam vero molliter incipit Sc fubmiife , augelcit autem Sc rieta. exacerbaturquotidie .Circaiudicationeinvtroamp;vnàcum iiidicatione, aceruatim elucet. Quibufd.-’m leniter aufpi-cata augefeit Sc exacerbatur. Sc vbi aliquandiu in vigore f ( fuit, rurfus rcmittit vfque ad iudicationem, amp;nbsp;circa iudi-
• cationem. Atque h.xc contingerc folent in omni febre, । amp;nbsp;inomnimorbo. Oportet autem vidus rationem exlio- | rum confideratione offerte. Multa vero etiam alia figna • his funt cognata, de quibiis partim fcriptum eft, partim fcri-betur. Adqux ratiocinari oportet, examinarequeac confi-derare.cui horiim acutus ac lethaiis fit morbus,aut à quo fu-perftes fit futuru.s. Sc cui ofFerendum fit, aut non,amp; quando, Deerrto- amp;nbsp;quantum .amp; quid offerendum ent. Qu^ vero paribus rie paru diebus exacetbantur, paribus iudicantur.Quorum auté ex-«flnâpa/ acerbationes in imparibus fiunt,eain imparibus iudicantuf.
Êft autem primus iudicatorius,ex circuitibus diebus paribus iudicantibus,quartu$ dies. Deinde fextus, decimiis, de-cimufquartus,
-ocr page 721-igt;È MORBIS POPVLARIB.
A «imufqu3rtus,dcciniufoaauus,vigefîmus,vigcfimas quartur, vigelini’ odauus,trigefim’,trigefinius quartus, quadrageü-jnus,fexâgefimus,oâogefimus,amp; cétcfimus vigefim’.Ex cir-cuicibus vero in imparibus diebus iudicantibus, primus cft dies tertius. deinde quintus, feptimns, nonus, vndccimuSj decimus feptimus, vigefimus primus, vlgefimns fep tim us, amp;nbsp;trigefimus primus. At veronoffeexpeditjfialitcriudi-catiofiat,extrapræfcriptos dies, tecidiuas fore fignificÄ, amp;nbsp;fuerit fane perniciofa.Oportet autem animaduertere nof-fe,inhis temporibusiudicationes futuraseffe,adfalutem, ludicâtia-aut pernicicm :aut inclinationesad melius,aut deterius. naslome
Erroneæ porro febrés, Si quartanæ, Sc quintanæ,amp; fepti- uel eptra, B manæ, amp;nbsp;nonanæ, in quibus circuitibas iudicentur confî- qtite, derandum eft.
AEGROTI QVATVORDEÔIM. I.
PHilifeus propc muros habitabat, decubuit. Primo die fhilifeut febtisacüta,fadauitj noftem laboriofamhabuit.Secun- (juimunt do die omnia exacerbata funt. Vefperiabinfufoperclyfte- rièdgiut rem adbibito bene habuit,no£lem quietam. Tcttio niane ic tus. vfque ad nieridiem,vifus eft à febre liber effe. Ad ÿclperam febris acuta cunj fudore.fiticulofus erat, lingua reficcabatur, nigra ininxit,noâ:em moleftam babuit, non dormiuit, ora-nino delirauit. Quarto otjinia escerbau funt, vrinat nigræ, nox tolcrabilior,vrinæ mêlioris coloris. Quinto circa meridiem parum de naribus ftillauit non mixtum. Vrinæ variæ,'
C quæbabcbant innatantia quædam rotunda, genituræfirai-ba.difperfa,non fubfidebant.Subdita glande, flatuofa pauca prodierunt.hoâenibabuit laboriofam, fomni parui, fermo-neSjdeliramenta; extremitates vndique frigidæ, 5c non am-pliusrecalefcentcs.minxitnigra,dormiuit paru,ad diem vo ce deftitutus eft.frigidum fudauit.citremitates liuidæ. Cit- PhiUfci tameridié fexta die mortuus eft.Huic fpiritus ad finem vfq-, morr. Vclutreuocâti,rarus Sc magnus. Splen eleuatus eft orbicula-fi gibbofîtate.Sudores frigidi pcfpetuo. Exacerbationes ^iebus panbusi
AEGROTVS II.
Sllenus habitabat in riatamonc,prope filios Èualcîdis. SilfiiUN Hunc ex laflîtudinibus,5£ potationibus, ac exercitiis in-
^empeftiuis febris corripuit. Cœpit autc a;grotare ex lu bis.
Sc capot
-ocr page 722-HIPrOCRATIS liber I.
Sc caput grauitas tencbat.amp; colli diftcncio erat-Ab aluo prL ma die biliofa, niera, Ipuuiolâ, abunde coloraca, muha pro-dieroc.Vrinx mgrx nigra lublidentia babentes, fiticulofui, lingua reficcata.uode nihil dormiuit. Secunda die fcbris)-cuta, feceflus plurcs, tenuiores, Ipumoli. Vrina nigra, nox ua/ molefta,paruin Jel.rauit.Tertiaomnia exaccrbat.ilunt,pr{-rtetd, ui/ cordij diilentio vtrinque oblonga ad vmbilicum fubmollis. dat. ieceflus tenues,fubnigri. Vrina turbatæ,f bnigr-t-Node nihil dormiuit, lerniones multi, rifus, cintüs, continere fe non potuit. Q^rtaper eadem. Quinta feeeßus nieri, bilio-h, leues pingues. Vrinæ tenues, pcllucida. parum reßpi-Iccbat. Sexta circa caput parumfudauit. eitreinitates iri-gidx,liuidar, ladatio multa.ab aluonihilprodiit-Vrinar t fupprefTx funt, fcbris acuta. Septima die voce deibtutus eli. cxtrcmitates non amplius realefcebant.nibil minxit.Oda-ua fudauit frigidum per totum fudorera. papula; cum fudo-re rubr.T, rotunda;, parua;, velut vari perinanebant, non ab-/cedebant. Abaluo vero cumparua irritatione,ftercora te-nuia relut inconcoda, multaprodibant cum dolore. Vri-nam reddebat cum dolore niordacem. Ertrcmitatesparuni recale/ccbant. Somni lenues, foporoß. Vox intercepta. Vri-nx tenues, pellucid.T. Nona per cadem.Decimaporum non fufcipiebac, Soporoliis crat, Ibmni autem tenues.Zbaluoli-tnilia. Minxic aceruatim fuberaßum, depoßeum fubßdent-St fui fublîdentia craifr farinx ßmilis, alba . Extreniitates rarüii frigidx. Vndecimamonuuseß. Ab initiobuicamp;adSnem f rfque fpiricus inagnus rarus. prxcordij palpitatio aßidua, Aetas crat circa annos viiigid.
AEGROTVS iri.
Herfiphan T 'rEropbonti fcbris acuta. A b alao pauca ab initio relut nbsp;nbsp;/
2 2 in tenc/ïno. Poßea veto tenaia prodibant biliofa, fre- j quentiora.Sonitti non aderant. Vrina; nigr.r,tenues. Quin- nbsp;nbsp;1
ta mane ßtrditas. Exacerbata funt omnia.Splen eleuatiiseß. I Prxcordij dißentio. Ab aluopauca, nigraprodierunt. deli- / r.iuit. Sexta delirabat. ad noâem iudor, frigiditas. delirus 1 permanehat.Septiina peifrigerahatur, Siticulofus,delir.ihac, j nodu reßpUcebat, obdormiuit. Odaua fcbricitauit, Iplen I minuebatur,ineelligebat omnia.doluitiuxta inguen, tiimot I pdmum è direâo ^leait. Deinde Jolebat vtrafque tibias, nbsp;nbsp;nbsp;'
aoi nbsp;nbsp;nbsp;/
-ocr page 723-DE MORBIS POPVLARIB, Jt/
A HOI tolerabilis.Vrinæ coloris inelioris paruS fubfidétiâ ha-bebiuMona fudauit, iudicatus eft morb’,intennifit. Qijin-*» reuerfus elbStatim autem fplen eleuatus eft, febris acuta, furditas rurfum.Poft rccidiuam tenia die fplen minuebatur, figt;rditas minor erat.crura dolebant,no£lu fudauit.Iudicatut Herofhai die fcptimadecima.Neque delirauit in recidiua.
AEGROTVS IIIl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• e/b
IN Thafo Philini Txorem.quac filiam pepererat,quum pur PhiUmeS/ gatio fccundum naturam fada effet,amp; alias leuiter dege- «««lt; p«-tet, decimaquarta à partu die febris vebemcs corripuit ciim erperx. tigorc. Ab initio vero cor dolebat,-Sc circa præcordium dex- Thtfia, teruin. muliebrium partium dolores, purgatio ceffauit. Vbi t vero glandem fubdidiffet, hæc quidem leuiora faâa funt.
Capitis autem colli amp;nbsp;lumborum dolores permanebant. Somni non adcrant. Extremitates frigidæ. Siticulofaerat. aluus combufta. pauca egcrebat. Vrina: tenues,ab initio de-eolores.Sexta die ad noäem multum delirauit, amp;nbsp;rurius re-fipifcebat. Septima fiticulofa. feceffus biliofi, abunde colo-rati.Oftaua fuperriguit.fcbris acuta, cóuulftones muit; cum dolore, multum delirabat. Glande fubdita exurgebat, mul» ta^ue cum fluxionc biliofa prodibant. Somni non aderant. Nona conuulfiones. Décima parum refipifcebat. Vndecima dormiuit. omnium recordata eft. Statim autem rurfus deli-rauit.Vrinam autem reddebat cum conuuISonibus, acenia-tam, multam, illis autem parum admonentibus, craffam al-C bam: qualis eft ex bis qua: fubfiderunt, vbi multo tempore fita.fuerint conturbata. non fublïdebat. color amp;nbsp;craffitudo talis,qualis eftin vrinis iumentorum. Talia mingebat, qux amp;nbsp;ego vidi. Circa decimum quanum diem palpitation« per totum corpus, fermones multi, parum relïpifcebat. Verum ftatim rurfus delirabat. Circa decinium feptimum voce Mtrthiû* deftituebatur.Vigefîma mortua eft.
AEGROTVS V.
EPicratis vxorcm , qu.T decumbebat apud Arcbegetem, SpifMter.
,partuiiampropinquam,rigorfortitercorripuit.non in- Arcbege» c,i!uit,velut diccbant. Et poftridie eadem erant. Tertia die »«. peperit filiam, amp;nbsp;alia omnia iuxta rationem venerunt. Poftridie d partu febris acuta earn inuafit, cordis dolor Sc mu-liebrium partium.Vbi vero glïdem fubdidiffet, bate quidem
S leuiora
-ocr page 724-HIPPOCRATIS LIBER. L*
leuiora Eiiäa funt.Capitis autem amp;nbsp;colli ac lumborum dolor. D Somni nö adcrant. Ab aluo raodica biliolà,tcnuia,pura pro-dibant.Vrinæ tenues,fubnigtæ. Sexta die iquofebris ipfani cornpuit,ad nodbem delirauit. Septima omnia exacerbata funt. vigilans delirauit, fiticulola, fecelTus omnes biliod a-bunde colorati. Odaua fuperriguit,plus dormiuit. Nona pejeadem, Decima crura bboriofe dolebat. Cordis dolor turfus. capitis grauitas. non delirauit. magis dormiuit. aluus leftitit. Vndccimafudauic. minxit melius colorata, multam fubfidentiam nabentia. Icuius degebat. Dccimaqiiartafu-perriguit. febris aepta. Decimaquinta vomuitbiliöfa, flaua, latis multa. Sudauit fine febre. Ad nodem febris acuta.Vri-n.Tcrafia: fubfidentiam aibam habentes. Décima fextaad nodem exacerbata eil, amp;nbsp;cum molfftia non dormiuit, delirauit. Decimaodaua fiticulofa,lingua combufta eil. non dormiuit.multum delirauit. crura doltbat. Circa vigefi-mam mane parum riguit,foporofa,quiete dormiuit.vd-muit biliofa, pauca, nigra. Ad nodem furditas. Circa vige-litterit fimam primam lateris finiftri grauita.s, per totum cum do-dolor. lore.paruminfuper tufTiit. Vrinæ cralfæ.turbat.-t, iubrubrar, qux depoGtac non fubfidebant. c.Ttera leuiota.non fine febre. Statim ab initio fauces dolebat, rubor aderat,columella reuulfa, fluxio acris, mordax, falfa, perpetuo pcrfeue-rabat. Circa vigefimam feptimam f.bri libera,in vrini.s fub-fidentia.latus Jolcbat. Circa primam amp;nbsp;trigefiinam febris , peril, corripiebat. aluus ex biliofis turbata eft. Quadragefimadie vomuit pauca biliofa. Iudicata eft perfede libera à febri die odogefima.
AEGROTVS VI.
Cletfnx- ✓ ' Leanadidcn qui fupra Heracleum decumbebat, febris flidcs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corripuitcrroncomodo.Dolebatautemcaputabini-
tio, amp;nbsp;latus finiftrum .amp; aliarum partium dolores aderant, laiTatorum modo.febres exacerbabantur alias aliter inordi-nate.Sudorcs quandoq;,quandoqi no. Exacerbationcsvtplu rimum in iudicatoriis diebus magis acccdebant. Cire.a vigefimam quartam furnmasmanusdolebat. Vomuit biliofa, ftaua, Ctis multa. Paulo poft autem .rruginofa. Ab omnibus allcuatus eft. Circ.i trigefiinam fanguis ex vtrifquc naribus eriimpcre ccepit, atque hoc erronco modo paulatim Vfque ad iu-
-ocr page 725-DE MORBIS POPVLARIB. ji8
A ad iudicationeih. Non autem faftidiebat cibum, neque fiti-culofus erat per totum tempus, neque infomnis. Vrinæ tenues, non décolorés. Circa quadrageliinain minxit fubru-bra, fubfidentiam multam valdc rubrara habentia. alleua-tuseft.pofthxc autemvrinævarie,quandoque fubliden-tiam habebant,quandoquenon . Sexagelîma vrinis lübfi-dentia inulta, amp;nbsp;alba,amp; leuis. Remiferunt omnia, fej^es intentiittebant. Vrinac tenues quidem, verum boni coloris, Septuagelima àfebre liber permanfit diebus decem. Oâogefima riguit, febris acuta corripuit. multum fu- Nmmw« dauit, Vrinis fubfidenlia rubra, leuis. perfede ludica- rieur. tus eft.
k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEGROTVS VII.
MEtonem febris vehemens corripuit, lumborum gra- Ketoiù uitas dolorofa. Poftridie vbi aquam bibiflet fatis
multam,abaliioprobe prodiit.Tertiacapitisgrauitat. Se-ceffus tenues, biliofi, fubrubri. Quana omnia exacerbata funt.Fluebat à dextra nare bis fanguis modieus. Noftem molefte tulit. Seceflus fimiles tertiæ diei. Vrinæ fubnigræ, habebant quiddam in medio innatans, fubnigrum, diuul-fum. non fubfidebant. Quinta effluxit ex finiftra nare fan-guis largus,merus.Sudauit. iudicatuseft. Poft iudicatio-’’eminfoniniSjdclirabat .Vrinæ tenues, fubnigræ . Capitis lotionibusvfus eft. dormiuit. refîpifcebat. Huic recidi-uafaftanon eft.Sed fanguis erupit fæpe ctiam poft iudi-„ cationem.
AEGROTVS VIII.
ERalînum qui habitabat circa Bootæ torrentem, febris Erajirtar. vehemenscorripuit poft cocnam.noéfe turbatusfuit. Bacf«.
diem primam quiete, noiftem laboriofe tranfegit. Secunda omniâ exacerbata funt, ad noélem delirauit. Tertia dolo-rofe, multum delirauit. Quarta moleftiflime, ad noâem nihil dormiuit. Infomnia amp;nbsp;ratiocinationes. deinde peiora, amp;nbsp;magna,amp; periculofa,timor, moleftia. Qmnta manere-fîpifcebatacintelligebat omnia. Verum ad meridiem multum infaniit. contincie fe non potuit. Extremitates frigi-dæ lubliuidæ. Vrinæ inconcoébæ. Circa folis occafum mor-tuus eft. Huic febres perpetuo cum fudore. præcQtdia fub- Mtrituf. limia. diftentio cum dolore, Vrinæ uigræ habentes quæ-
S ij dam
-ocr page 726-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIPPOCRATIS tIB£R I,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam in medio fu/penfa innatantia rotunda, non fubfide-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bant.Ab aluo ftcrcoraprodibant. Sitis perpetuo non valde.
Conuulfiones multæ cum fudore,circa mortem.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEGROTVS IX.
Criltnit nbsp;nbsp;/quot;quot;' Ritoni in Thafo ereâe obmbulanti, pedis dolor for-
tifttm ui- tis à magno digito cœpit, Decubuit eadem die. horde«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri^s, anxius, parum fubcalefccns. node delipuit. Secunda
die tumor laxus per totum pcdem, amp;nbsp;circa nialleolum fub-rubens cum diftentione. Pullula? nigræ. febris acuta, inia-niit. Ab aluo vero mera.biliola,lt;atismulta prodibant.Mor-Sfeanda tuus eft altera ab initio die.
diebicm» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEGROTVS X.
ritur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lazomenium qui ad Phryaicbidx puteum dectimbe- £
Cldzame^ bat, febris vchemens corripuit. Dolebat autem caput, ni«r. collum, lumbos ab initio. Statim autem furditas.Somni non
aderant.Febris acuta inualit.Prxcordiumeleuabaturcum tumore. diftentio non valdc. lingua ficca. Quarta ad no-(ftern dedpuit, Qmnta laboriofe omnia eiacerbata funt. Circa vndecimani parum remiferunt. Ab aluo vero ab iai-tioSc vfquead decimaiDquartam, tenuia multa aquei coloris prodibaiic .Toleranter ea qua: ad feceftum pertinent ferebat. Poilea aluus reilitit. Vrinx perpetuo tenues qui-dem, verum boni colon’s, amp;nbsp;multa in medio fulpenfa ha-bebant diuulfa, iion fubddebant. Circa decimamiextam minxitpaulo craiTiora,babebant fubddentiamparuan],pau lulum aIIeuaruat,redpifcebatmagis.Decimafeptimarur- F fus tenuia . Circa vtraique aures tubercula extiterunt cum doIore.Somni non aderant. delirabat. Circa crura dolebat. j Vigeiîmaàfebreliberiudicatused.non fudauit. omnia in- ƒ telligebat. Circa rigedmam leptimam cox.f dextr.v dolor I fortis, cito quieuit. Tubercula reroiuxta auresneque feda- I ta funt, neque fuppiirata, verum dolebant. Circa triged- / mam primam produuium alui ex multisaquods, cum eiuf- I modi qux in dyfenteria prodire folent. Vrinas craifas min- I gebat. Tubercula circa aures fedata funt. Circa quadrage- I èmum oculum dextrum dolebat, obfcurius ridebat. Redi- nbsp;nbsp;nbsp;1
D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEGROTVS XI.
Romeadse vxorem quxdliam pepercr3t,amp; aliisom-
-ocr page 727-DE MORBIS P O P VL A RIB VS. ji?
A nibus fecundum rationem fadis, fccunda die rigor corri-puit, febris acuta.Cccpitautem prima diedolere circa præ-cordia faftidiofa »c naufeabunda, horrida, auxia. Sc. fcquen-tibus non dormiuit. Spiritus rarus, magnus,ftatim reuul-fus. Altera à rigore die, ftercora ab aluo bene prodibant. Vrinæcradæ.albæ, turbatæ : qualisfitei bis quæ fubfide-tunt, vbimuko tempore fita, fuerit conturbata : non ful^-debant. node non dormiuit. Tertia circa meridiem fuper^ riguit. Febris acuta. Vrinx finiiles. prxcordij dolor, fafti-diofa ac naufeabunda. nox molefta, non dormiuit. Sudauit per totum fubfrigida. Statim autem rurfus recalefada efi. Quarta die drca præcordia parum alleuata eft. Capitis gra-g uitas cum dolore.in foporem incidit, parum de naribus ftil-lauit.linguaficca.fiticulofa . Vrinx tenues, oleofæ. parum dormiuit, Quinta fiticulofa. faftidiofa . Vrinæ fimiles, nihil abaluo.Circa meridiem multum delirauit, amp;nbsp;itatim rurfus parum refîpifcebat. exurgensin foporemincidit.frigi-ditasparua. node dormiuit, delirauit. Sexta mane fuper-tiguit. Statim autem recalefada eft. Sudauit per totum, £x-tremitates frigidæ. delirauit. Spiritus magnus, rarus. Pau- Moritiir lopofteonuuliiones acapitecoeperunt-Statimmortuaeft, blt;lt;f.
AEGROTVS XII.
HOmo quidam calefadus cœnauit, amp;nbsp;bibit amplius, Vomuit omnia nodu. febris acuta , Præcordij dextri C dolor. Inflammatio fubmoUis ex interna parte, nodem mo-leftetulit.Vrinz ab initio rubræ, craflæ, deppfitænon fub-fidebant. Lingua ficca. non valde fiticulofus. Qimrta febris acuta. Dolores omnium.Q^nta minxit leue, oleofum,multum. febris acuta. Sexta vefperi multum delirauit. Ncc node dormiuit. Septima omnia exacerbata funt. Vrinæ fimiles. fermones multi. continere fc non potuit. Ab aluo cum ittitationeprodierunt liquida turbata, cum lumbricis. Nox laboriofa. Mane riguit. febris acuta. Sudauit calidum. A fe-bre liber effe vilüs eft. non multum dormiuit. A fomno fti-giditas.iputatio. Vefperimultumdelirauit. Paulo poft vo-niuit nigra, pauca, biliofa. Nona frigiditas. multum delira-batjion dormiuit. Décima çrura dolebat. Omnia exacerbata funt,delirauit.Vndecima mortuus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hicçeriit.
S üi AE G R O-
-ocr page 728-HIPPOCR.ATIS liber. I.
AEGROTVS Xm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D
MVlierem quæ dccumbebat in littore, trimeflri foBU grauidam febris vebemens corripuit,ftatimquelum-bos dolerc cœpit. Tertia dolor colli, capitis, iuxta clauicu-lamjSc manum dexteram. Statim lingua voce deftitutaeft. deitra manus refoluta eft cum conuulfione,velutliis quia-ligua fidcrantur parte contingere folet, Delirabatpenitus. nodem molefte tulit,non doriniuit. aluus turbata eft, ex bi-liofis, metis,panels. Quarta die lingua voce foluta eft. Con -uulliones eorundem. dolores omnium permanebant. Iuxta præcordia tumor cum dolore. non dorniiebat. penitus delirabat. aluus turbata. Vrinæ tenues,no boni coloris.Quinta febris acuta.præcordij dolor, plane delirabat. feceflusbi- £ liofi. ad nodem fudauit,àfebrelibera.Seita refipifeebat.
gt;IÓ mari-fur l}-ac.
b oninibus alleuata eft. Verum circa finiftrara clauiculam dolor permanebat. fiticulofa. Vrin.T tenues, non dormiuit. Septima tremor, in foporem incidit. parum delirauit. dolores iuxta clauiculam, amp;nbsp;finiftrum brachiumpermanferunt. Reliquaalleuatafunt. Omnia intclligebat.Tresdiesàfe-bre libera manfit. Vndecima reueria eft, fuperriguit, febris vebemens corripuit. Circa decimamquartam vomuit bilio-fa,flaua, fatis multa. fudauit. A febre libera iudicata eft.
AEGROTVS XIIII.
Kalirtia, tunanis templurtt.
MElidiar,qua: decuinbebat iuxta lunonis templum,capitis Sc colli, Sc pedons dolor fortis capit. Statim autein febris acuta corripuit.Mcnfespauciapparebant. Do-lores omnium horum continu!. Sexta die foporolâ.anxia, horrida. rubor in maxilla. parum delirauit. Septima fudl-uit.febris dimifit.Dolores pcrmancbant. Rediit.lbra-ui pane!. Vrinr perpetuo boni coloris, verum tenues, Secefliis tenues, biliofi, mordaces, vald e pauci.nigri ,grau colen tes prodi-bant.In vrinis fubiidetia albaje-uis.Sudauit. Iudicata ell pcrfeäe vndeci-ma die.
HIPPO-
DE MORBIS POPVLARIBV5.
‘ HIPPOCRATIS COI
DE MORB15 POPVLARla bufjLiber.U. lano Cor-nario medico fbyß^ co interprète.
SECrtO PRIMA.
Arbunculiin Cranoncæftiui.ptue CârtHeuU bat in ardoribus aqua larga. Con- Crtfni»«. tingebat hoc per totum , amp;nbsp;maxi-
^^gmeab aiiftro.amp; fubnafeebantur
§ quidem in cute fanies. dum autem intro concipiebätur, calefcebant, Sc pruritum inducebant. Deinde puftulæ velut ab igne inuftæ exci-tabantur, Sc fub cutem vri iibi vi-debantur,inardoribus ficcitatis.
I'ebres plerunque citra fiidorem. In his vero fi minute inibris ^uttÿdeciderint.magis ludatoriç hunt ab initio.At hec dif-“ciliora iudicatu inanent, quam aliter ; Attanien minus, fi *'Dn propter hæc fuerint, fed propter morbi modum. Fe-
C bres ardentes in æftiuis magis fiunt,A: in aliis teporibus.Re-ficcantur autem magis xflate. Autumno maxime ferinum,amp; Oris ventriculi dolor,quanquam amp;nbsp;ipfe minus maleficus fue-ritjipfo morbo tali exiftete. Afcarides vefperifimiliter huic. Afaridet amp;ill.i:tiincinfcftant in die plerunquc,nonfolum ideo quod quada ni magis affligunt,fed etiam ipfx perfeipfas.In autumno acutil g««exd lt;. fimi morbi amp;nbsp;maxime lethales. Sc omnino fimilitudinem ha
bent,eo quod vefperi exacerbanturttanquam annusipfe ha-beatcircuituni morborum. Q^ale eftdies morbi,quale eft ve fpertinuin tempus adexaccrbat onttTale oft morbi,amp; vniuf cuiufqi conftitutionis inter fe.vbi non quid in fuperiori fpe-ciefueritinnouatum.Sin mi.’us,alia ßne conftitutionehæc imperium obtinucrint. Quare etiam annus ad feipfuin hoc modo fc habet.ln quictis ac ooaftantibus temporibus,amp; an-
S iiij nistempc«
-ocr page 730-HIPPOCRATIS iIB£R. II.
ni» tempefliue tempeftiua prarbcntikjs, boni ftatu» te iudi- D catu faciUimi morbi fiunt.In tneonftantibus rero,inconiian
Qui difïiculcer iudicantur ; quum ianè in Perintbo de-fecerit aut abundaueric (]uid,vt auc venei fînt,aut non venei; aut aquæ,aucüccicates:aut ardores.autfngora.V’erautéom ntno falubcrnmuni,ac minime letbale.Circa principia mor-borura confideradum^ an ftatim florent. darum autem hoe £t Ac iiicremento. Incrementa vero ex circuiübu». ii. iudi-cationes quoque hinc manifeïl; fïunt,itemque ex acerbatio^ nibu» in circuitibu»,lt;ï citius accedât^uc non;amp; fî diutiu» du rent,auc non:amp; £ magi» affligant,aut non. Ex omnibus au tem continuis aut intermiccentibusjamp; diuturnis, ie vulneri-bus,amp; ipuüs,amp; doloribus. Icemque tuberculorura inflamma j tiones,amp; quæcunque aba pofterius apparent,forcaibs autem amp;nbsp;ex aliis cómunibus rebus,quç quidem citius fiunt,breuio-ra funt: Quæ vero tardius,longiora; quum etiam in circuiti-bus citiorem recurfum,ac reliquum augmentnm,morbus ne-get.Nam amp;nbsp;eorum qui ftatim pcrcunt,velocioresfunt indica tiones,quoniam Sc dolores,amp; continui ac fortes. Quæ vero ad melius iudicant, non ftatim apparent. ludicatoria non iudicâtia,partim lethalia funt, partim diftlcilis iudicationis.
t3g‘e re- Quç prçiudicata funt.fi crude iudicata fucrint,recidiue fiut; Sin minus,iudicationis impeditiones aut malç iudicationes. PolTunt etiam fieri perniciofa,ca quæ nóparua funt. Q.ua:-' cunquc iudicatoria ligna fiunt,eadem h.TC fi non fiunt,diifÏT cilis funt iudicationis.Quæ vero contraria fignificant,malû: f non folum fi recurtant,fed etiam priniariæ natur« contraria repcntia.Q^madmodu etiam maioriim lignum, eaquæad contraria repunt.Confiderare vero fiç oportct,in cibis,com-prelfionibus venarura, tumoribus præcordiorû, furfum ret-gcntibuSjdeorfum vergentibus.Sed Si multa funt eiufcemo-di.vclut abortientium mammx graciles Gunt,neq; enim con Suffit fe- trarium eft;Neque tulTcs diuturn.T, quoniam vbi teftis intu-Jätio; te- muit,ceirant:amp; teftis tumor à tufliceflatamp;'alleuaturjque res fia tumor, commonefacit nos cômunionis pc61orum,mammarum,geni eStri, turæ,vocis. AbfceiTus autpervenas,autpcroirà,aut neruos, autcutem,aut alias emotiones.Boni auté funt qui infra mot loni. bum fiunt, velut varices, lurnborum grauitates ex fupernis.
Optimi vcropotilßmum (unt infcrui, amp;nbsp;longiflime infra
ventrem.
-ocr page 731-DE MORBIS POPVLARIBVS. jij
4 ventrem,amp; remotifliæi à morbo;amp; qui per effluxioné fiunt, vclutfanguis è naribus,pus ex aure,fputuin,vrin3,qua; percf fluxionem fiunc. At abfcelTus quibus base non fiunt, funt velue dentes,oculi,nafus,fudor. Sed amp;nbsp;quæ fub cutera abfceduc foras tubercula,velut putrefccncia,amp; quæ (uppurantur,aut vl eu$,aut eiufmodi puftulæ,aut fquamçjaut deâuuium capillo-runi,vitiligines,lepræ,aut eiufmodi quæ abfceflus funt acer-uatim fluentes,amp; non femirepentes,amp; quæcunque alia diÄa funt.à fi non pro rationis excretionis morbi dignitate fiant, velut Temeni nepti,ex morbo forti ad digitû decubuit, qui 'temeai quum non fufFiceret ad fufcipiendum morbuni,rccurrit,Mor tua eft. Abfceffus aut per venas, aut per aluû,aut per netuos,
B aut per cutem,aut iuxta oira,aut fecundum fpinalern medul-lam,aut fecundum alias effluxioncs,os,pudendum,3ures,nares,ex vtero menfes. ludicationes poftridie fiunt,velut ad lunibos,aut ad femur,amp; ad teftes: Quandoque ex tuiri,amp; te-ftis ipfe à feipfo. Tuificulofi abfcelfus, qui fupra ventrem funt.nonfîmiliterperfeftelibérant. Sanguinis çruptiones .. . large ex nafibus plerunq; libérant,velut Heragorç,quod me Hefag«-* dici non animaduerterunt. Qui voces alperas natura ha- raf. bent,his etiam lingua; fubafperæ funt,amp; quæcunque afperita tes àmorbis fimilitcr.Qiia; igiturduræ funt linguç à natura, uocif^dir ctiam fine morbo hoc habent. Molles vero tardiores funt, 5c uerfita. ad peccatum,5c ad bonum,quàm prior natura. Confideran Caput ei-dafuntctiälongacapita,ex viuendiratione,5c cerdices Ion- lógum ü f gæ,abinclinationibus. Sc venarum amplitudo 5c cralfitudo, ceruix.
ab eadcm,5c anguftiæ,ac laticudines,5c hreuitates,ac tenuita tes,ex contrariis. Quorum venæ amplæ, Sc ventres,5c ofla ampla,hi funt qui tenues funt.Pingucs vero his contrariaha Pinguer. bent.Sc in bis qui fame macerantur.mediocritates.Ab hjs có fideranda ea funt quæ præpropcra increméta vnicuique dç-trahunt,amp; quæ diminutiones adaugent.5c ca quçincremen ta coadaugent, Sc quæ corroborant. Et quæ fint communes venarumdifleâiones. Peâinumruptioncsquçquidemcir qBlt;ei»hii capubemfiunt,vtplurimum ftatim funt innoxiæ. Quæ vero olfcruea-paululuin fupra vmbilicû in dextera parte, hæ dolorofæ funt t«r. le anxiofæ Sc ftercoris vomituro inducunt, velut etiam Pitta PitUrur. CO accidit. Fiunt autem hæ.aut à p!aga,aut vulfura,aut alte-rius infultu s Qwbus id quod medium eft inter abdomen Sc
cutem
-ocr page 732-HIPPOCRATIS LIBER.
ClM«ie«r cutem inflatur,amp; non fedatur. Color cftvclut qui multum D fffeââ^ palliduseft , amp;qui er candicante pall«:quoniain oinneliu-licatrfct xufmodi ab hepatc cft,amp; ex hocfunthepaticiinhismorbi.K niorbi regij ab hepate, ad fubalbidum coloreiii vergunt.amp; qui et aqua inter cutem , et pituita alba laborant. Qui vero à fplene funt, turn hydropes, turn morbi regij, nigrio-res flint. Scdamp; vlcena quæargre perfanantur eralbidorum funt, qui ferè lentis coloremf tferunt;amp; cutis difFnngitur ac
Àirtilocb* labia,velut Antilochusbabuitamp;.Aleuas,abtumoribuseX corpore falfuginofo,quod fub cuteniatime,amp; àcapitecon-tingit, quum àpulmoncfueritcalefadum. Occafionesvn de quis ægrotarc rœpit, confidcrare oportet, bue capitis fît dolor,lîueauris.fiuelateris.Signumauttin funtinquibuf- j dam dentes,amp; in quibufdani inguinum tumores. Vlcera fientia ac ludicantia febres, A tubercula ; Quibuslia’C non fiunt, iudicatio fublata eft. Qnibus intus rclinquuntur, cer-
HiUunt' tiflimx reci'diuar ac celcrrim.r. Crudosacliqüidos fccef-jaidSjlUt fus,miliüm fölidum in pico coßum fiftit.Exemplo eft naut«
■ puer,amp; Myriochaune.
SECTIO SECVNDA.
A 4 Vlier cör,!ioc eft OS ventriculi dolebat,amp; nihil remit Io''M J».*- Xv 1 tebat dolor. Huie polenta; pollen in malipunici fuc' delà, cum inljJcriîiSjÿ: femel iridieacceptusin cibo fatis fuit.S; nó reuomebac, velut Cbarioni contigit'. Mutationespro-funt, ft non aJpraua mutentur, velutLis qui à medicamen-F tis vomunt febrium gratia. Fines in tneraciora defîneiites, putrcfaélionem ftgnificant, velutDexippo. Scrapisexli-Sfrjpii. quida aluo intnmuit. Pruritus autem baud fcioquot die-bus, non vitra. Habebat autem abfceffiim quondam in la-teris mollitudine,qui nigrefaóhis occidit. Et Stymargi vior ex ventris per paueosdics turbationc,vbi multum la
1 ftftcndplaborïflct,amp; poftpneri fexus faminci quadrime- , ftris er corruptionc difceftiim fana faóia elTet intuniuit. 1 iiDfilui- Mofcho ècalculö laborantifortiter, in fuperna palpcbra ' ordeolum obortiim eft magis ad aurem. Deinde intro eiul-ceratum eft. Qnint.i Sc. fetta die ex incernispus enipit. In-fernas afiêâiones foluic. Ghnduhrum tumcrac inflam-tnatio circa aurem crat, itemque infernc in collo, è direfto
fuperni
-ocr page 733-t)E MORBIS POPVLARIBVS. jii
tiperni turnons. Ariftæivxoris frater fatigatus in via in- Arifl^ttst calefccbat. Deinde in tibia tumorcs fiebant terebinthi frn-öui fiiniles. Poftea febris continua fiebat, amp;nbsp;poftridie fudor faftus eft,amp; aliis paribus diebus fcinpet idem debat. Adhuc autem febris tenebat. Erat autc fublienofus. Ex liniftra nare fanguis erunipebat frequenter amp;nbsp;paulatim. ludicatus eft.
Poftridieiuxtafiniftramaurem tumor. Sequentidie e^in circa dextram.fed bic minor,amp;infupertepefccbat. Hl eua- gt;.: i'uerüt,amp; iiQ fuppurati fuut. Qui ab Aicibiade venit,ei er febribusmodicis ante iudicationem teftis lînifter iutumuit. Habebatautçm fplenem magnum fane tunc iudicata eft . febris vigefima die. Deinde aliis atque aliis fubincalefce-t bat, amp;nbsp;fubfloridum fpuebat. Cuidam manus dextra,amp; crus finiftrum quum ex tulfi parum amp;nbsp;nihil memorabilc eieciflet, fiderationis modo refoluta funt : alia vero nulla re alterata eft, neque facie, nequc mente ; Nec vero adeo fortiter ilbs partibus. Cœpit ad melius procedere circa vigefima diem. Paftum autem hoceft illi fete circa menfiura eruptionem, amp;nbsp;fbrtaftistuncprimumapparebant. Eratenimvirgo.Apec- Apce^St* fnantusamp;jiatcrfabri illius qui caput frcgit.fie Nicoftratus Nice^r«’ öon extuflrebant quicquam. Erant autem alibi circa rbenes dolotes. Interrogationesfaélæfunt. dicebantipfosferaper fepleri potu aut cibo. Dolores fortiflimos quo modo di-nouerit quis confpicatus, fuga, tolerantiæ, experientiæ, amp;nbsp;limiditates indicant. Aqua qnx cito calofcit, amp;nbsp;cito fri- Acju^ a-C gefeit, femper leuior eft. Cibi amp;nbsp;potus experientia opus gnirio.
nabent, an ad atqualitatem mancant. Dicendura quodv-bi fanguis effluxit,excalefcunt,amp;quæcunque alia huiuf-Çemodi. Abortus mafculus fexaginta dierum , in partium fuppreflionibus falubris. Hercules intumefeebat mali Hercules, ipfius die oftaua. Magis ex dyfenteria laborat , quif-quisiànèetiamètenefmo vexatur. Quædamlaôlanspu- qu« Ue , nbsp;nbsp;nbsp;ftulas per corpus vbique Eabebat. Poftquam autem laftarc pntMat.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc(rauit,fcdat.i:funtper æftatem. Coriarij illius qui co- Corianj
riacea pratparabat, vxori, quum peperiflet amp;nbsp;perfeifte exo- uxor. luta eflet,vifum eft de fecundamembranofum quiddam re-maneretdifeeflit autem quarta die male. Nam vriuæ ftilliei-diovexabatur.Statim concipiens peperit mafculum. Habc-bat autem lam multos annos,amp; poftremu ncq; mefes prodi-
bant.
-ocr page 734-HIPPOCRATIS LIBER II.
bant.Quando autcm peperiflet,vrin.-c ftillicidiumpauJuIum D intermittebat. Quædam priufquam concipcret,coxani do lebac.Poftquan) autern concepit, non araplius dolebat. Vbi vcro peperit ,’vigcfima die rurfus doluic. Pcperit igiturma-fculum. Prægnâti in tibia inferne dcxtcra,tertio aut quar-
ttxor.
iJicomd-thuf’
to inenfepuftulæjad quasmanna thuris ytimur,iteniquein m^ti dextera iuxta magnum digitum.-baudftio an peperit, 4rcbel4ur reliqui enimiplam femeftrem.habitabat autcm velut egopu Ântigenit to, inædibus Archelaiadrupem. Antigenisvxorbabita-bat iuxta Nicomaebum, pcperit puerum carnofum quidem, verum qui haberec maximaspareet diCcretas, magnitudine .rcro eflet quatuor digitorum,amp; ßae oflîbus, deinde craflii» ac rotundur.Hæc autcm anbelolâ erat autcpartum.Deinde £ ftmulcum partu pusreuoiriuitmodicum, velut eifuruncu-lo vocato tuberculo. Quæ ßßas peperit gemellas, amp;nbsp;diffi-culterpeperit,amp; non valdepurgata eft,tota intumuit.Dein-dc venteripft magnus ßebat. Reliqua vero reprimebantur. Sc rubicunda prodibant v/que ad fextum meniêni. Deinde alba valdeperorunciam tempus. Atquehxßuxiones vene-Inteftin«/ ri oificiebaac,Sc mera rubicunda ipßproßuebant, indiu-rüleuitat. turnis inteftinorumIcuitatib’ rudus acidusfiens,antca nii-
Parlurge nclldrum.
quam fiäuSiGgnum bonum,yeIutDcrnænetæ contigit. For Dtmcae- taflîsautem licet etiam arte parare. Ni tvrbationes eiuf~ iät. modi alterant. Fortaiïis auteni Sc rudus acidi inceHiaorum tycia. leuitatem foluunt. Sanata eft veracri potióe lycia.poftre-mum iplen magaas,amp; dolores.S: febris, Sc adhumerum do- P
lores.Et vena qua:ia iplene eß,ia cubito fecabarur, Sc falie-bat quidem iæpe,Aliquando vcro etia non eß ßeäa, fed vn4 cum fudore fangitis penecrauic,aut fua fponte. Ex quo ante prodibac,Splen dexceraparteinccdebacur,fpiritusintusdu-plicab3tur,non tarnen magnas.meatemouebatur, contege-b3tur,ßatus inerat, non prodibat inferne quicquam, neque mingebat. Mortua eßante partum. Qux circa fauces ad alterutram parte repentia proceiferunt, exulcerata no fane, ad ßnißra tranßuerunt.ad tplenem dolorvenit citraiudica-
Hiere/i. tionem. Hieroniiudicatiofaäaeßdecimaquintadie.
Coi fororihepar eleuatum eß fplenico modo. Moreua eß Sion. lecundadie. Bion ßmul multum mingebat quad non fub-ßdebatjSc fangms exßtnßranare manabat. Erat eniSc fpien furfuin
-ocr page 735-DE MORBIS POPVLARIB VS. jtj A furfum in gibbiim eleuatus, ac durus, fuperftej manfit, reci-diiia. Erant auté anginoforum afiFcâioncs har.Colli verti-cula intro vergebant,quibufdam amplius,quibufdam prope. Et collum forinfecus confpicuam cauitacem intro habebat, amp;nbsp;hac parte ad côtaâum dolebat. Erat autem amp;nbsp;cuidam infra os dentis appellatum,quod non fimiliter acutum efttqui-bufdam vero etiam valde rotundum, maiore circumferéga.
Si non cum dente appellato,fauces non inflammata:,veru iaccntes.Partes fub maxilla tumidx, n6 infiammatis fimiles. Neque glanJulx vlli intumuerunt.Scd magis fecundum na-turam.linguam non facile vertebant, ipfisque amp;nbsp;maior eflé videbatur,amp; promincntior.amp; fub lingua vente côfpicux.de-B glutire non poterant,aut valde difficulter.Imrao ad nares fu giebat.fi valde cogerentiamp; per nares loquebantur . Spiritus autem bis non valde fublimis.Quibufdam vero Venx in tem paribus,amp; in capitibus ac ceruice eleuatx. At recrudelcé-tibus.ex his,parum quiddam tempora calida,etiafi alias noti febricitarent. Non fuffocabantur plurimi,nifi quum deglil tire cupiebant,aut faliuam,aut allud quiddam. Neque oeuli ■ntus defidebant. Quibus igitur tumor erat reQus, nee ia alteram partem vergebat, hi neque kuiter fidetatorum modo refoluebantur, An vero aliquempcriifle viderira,in me-ttoriamreuocabo.Quos autem nunc noui,fuperftites man-fenmt.Erant autem partim celerrime alleuantia. Plurima ve to ad quadraginta dies deueniebant. amp;nbsp;in hocplerique ctii C finefebre.Multi vero etiam ad valde longum tempus, parte aliquam tumoris babebant.Et deglutitio,amp; vox indicabat.Bc columella:liquefcentes fignificationem quandam praua ex-uibebant, quamuis nullum grauius malum habere videban-tur. Qui yjfo tunaores ad alteram partem vergetés habe-bant.hi vnde verticula inclinata fuerunt, ifthic refoluebantur. Atque inde ad alteram partem diftrahebantur.Erant au-^ tem hæc in facie maxime conlpicua, amp;nbsp;in ore amp;nbsp;interfepto luita gurgulionem. Sed amp;nbsp;maxime inferne pro ratione im-mutabantur. Cæterum refolutiones leüiter fideratoru mo do,non per totum corpus fiebant veluti ex aliis,fed vlque ad róanum,ab anginofa affcQione. Atque hi amp;nbsp;matura expue-bant,eaqucpaucaacdiiricultcr. (^ibus autemin reQum tumor tendcbat,itidem expuebant. Quibus vero etiam cum febre,
-ocr page 736-rnWOCK/^riS LIBER. II.
febre.hi multo magis amp;nbsp;difficultcr (piratât, amp;nbsp;aliéna loque- R bantur,amp; yenæ his magis elcuacç. Et pedes omnibus qui-dcni ftigidiflimi erant, maxime autem his. Et hi ad creâe ftandum impotentiores craut.Et quidam non ftatim morie-bantur.Quqs autem ego noui,omncsinortui funt.
SECTIO TERTIA.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftitutio temporis.
Perinth*.
ÏN Perinthuin circa folftitium ferè acftiuum venimus. fa-öa auteni eft hyems dementi coelo.auftrina. Ver amp;nbsp;iftai valde fine aquis vfque ad plciadum occafum.Nain fi etiâ quid aquæ cecidiflTet.id erat velut minutç roris guttæ.Et
Qu« fe-ireiuige/ rent.
Etefi.c non valde fpirarunt.Et qui fpirarunt,diuulfe id fece- । runt. Acftatefebres ardentes populariter gralTatæ funt multæ.Erant autem fine vomitu.amp; alui turbatæ ex tenuib’, . aquofis,non biliofis,fpumofis,multis, quæ aliquando depo-fitaetiam fubfidcntiam habebant,exquibus faneetiamid quod fub dio noâu exponcbatur.fimile erat. Acqualesfpe-cie alui fecelTus femper,malum . In his multi foporofi erant, amp;nbsp;mente moti.hi vero ex fomnis taies fiebant. Quum autem fufeitati eflent,omnia intelligebant. Spiritus fublinies,nó ta men valde.Vrinæ tenues quidem plurimis amp;nbsp;paucæ, alias au tem non décolorés. Sanguinis eruptiones è naribus non fiebant,nilipaucisineque parotides iuxta aures,de quibus po-ftea fcribamineque fplencs attollebantur,neque deitrû précordium, neque dolorofum valde, nequefortiterintentiim f erat.Erat tarnen quid quod iudicationem faciebanEt maxime iudicabantur omnia plcrunque circa decimam quartam diem, pauca cum fudore, pauca cum rigore. amp;nbsp;valde paucis xecidiuae fiebant. At vero fub minutas velut roris gnttas qnar in .11(1316 fiebant, apparebat fudor. In febricitantibus etiam quidam fudores (latim ab initio fiebant,non tainéma ligno modo.amp; quibufdam fub hoc tempus etiâ iudicatiofa-öa cd cum fudore. Fiebant autem in febribus.i(liuis,cir-
AfpreluJl feptimain.odlau.im amp;nbsp;nonam diem , afpretudines in cute »ercMtifä miliace,r,culicum morfibiis maxime fimiles,non valdepru-mfirßb.pi riginoCe.H.e perfeuerabant vfque ad iudicationem. NulJi e-milfs. quidem mafculo tales erupifie vidi.MuIier autem nulla mor tua eft, cui hæ fiebant. Et gram auditu præditæ amp;nbsp;foporofx crant.
-ocr page 737-DE MORBIS POPVLARIB. 114
A erant.Prius autem non valde foporofæ erant hæ, quitus iliæ affutura: eflent.Non tarnen in totuin diirabiint,Verum fopo rofæiStfomnolentæ erant peræftaten?,amp; vl'que adpleiadum occafum.Poftea veto magis vigijiæ adcrant.Sed neque in to tutnab hac conftitutione inoriebantur. Aluum igiturper ci bos lîilere non dabatur,iin(no præter rationem putafltt quis mcdcri conducere, ettamli minus multa quibufdâ prodirét, per hoc quod in frigore quis iaceret ftrato fuppoßto.Nam^l cerat quidcm frigidum.calcfacit autem eiufmodi Ipccies feu fim progrcdiendo adbuc magis,etiamü nulla affliàiu natu-txaccedat.amp; in quitus,amp; quàlia{îgna,amp;pluraautpauciota Qÿii.pet fientia,ofcitatio,tuiris, lletnutatio, diflentio cum ofcitatio- riturùfiet
J ne,eruaatio,flatus;omniatalia corrumpunt. Qmbus infe- rent. bribus anïiulisjhorridis, rubefcunt facies, lalTitudines, ocu-lorum dolores,capitis grauitates,refolutioncs leuiter fidera-torum modo, amp;nbsp;menfes fi apparucrint, maxime quitus pri— inum,fed amp;nbsp;nrginibus Si miilieribus,quitus per tempusiSed Si quitus non in quo folet tempôre,aut velut oportet appa-rent.Deindepallidæ fiunt. Magnum autem in omnitus ,id ebi quod amp;nbsp;coiifcqucntcr fit,amp; in quo téporc, amp;nbsp;in quitus. Val- /eruanda à dcbiliofis.iu febritus maxime,omnino quitufJam ad crura purgatio. Medicamétorum modos fcimus, ex quitus quata,amp; qua? fiunt.Non enim omnes fimilitcr,feJ alij aliter cô-ponuntur.Et alibi citius,aut ferius, in manuum tradationes afTumuniur.vclitt eft aul ficcarc,aiit tundcre,3utcoquere, amp;
C ciufinodi.Omitto plurima,qua? vnicuique. Si in quitus mor bis.amp; quo tempore morti,a;tatcm,fpccié,vidum,qu31i.snoi-raanHi,3cquæ,amp; qualiter procedat,amp; huiufcemodi. Zoir Zoiluii lo iuxta murum ex tufii m.vura.fctris acuta,Si,faciei rutor, amp;aliiusintcrcepta, præterquam adnecelTitateracoaélc, la-teris finiftri dolor,amp; auris èdiicélo valdedolorofa,amp; capuc non vfque adeo.Spucns fcmper fuppuratum ,-qgrotabat. Sed alia iudicata funt,amp; iuxta diirem pus multum crupit,citcao-dauamaut nonam diem.Principia vero npni diei ex dolore auris.Haud fcio qiiOmoJo finerigorc iudicatio fada efl.Su-d.iuit caput valde.Et bic fudor firmus crat,qnó,d quidem ardor etiam finiftri latcris eftet.' Superne vnà cum aure do-lorfedatus, maxime circa fcapulas. Sed amp;nbsp;ante fputa miilta, at initio florida reieda, amp;nbsp;circa fcptimara aut odauam dié. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Deinde
-ocr page 738-HIPPOCRATIS LIBER It
Deinde labariofa. Aluns feftitit vfque ad nonam amp;nbsp;décima D diem.Dolor extinâus eft.Tumor remittebat,amp; fudoresfie-bant parui,non autem iudicabant.Manifeftaaucein erât hæc tum ex aliis.tura ex feceifu. Nam incipience auris dolore, etiam venter tucbacus eft.Erupit autem ex aure nona die, amp;nbsp;iudicatus eil morbus décima quarta fine rigore eadem die. • Sed amp;nbsp;fputum largiusibat,amp; maturius, poftquâ auriseru-pit. Sudores autem,amp; ferpentia vlcufcula ad multiim tem' pus,in capite fiebant. Reficcata funt tertia die. Quæcun-que fine figno iudicationis iudicatorio difparent,male iudi' f tirer ma cata funt,velut Eryfipelas ancillæ Polemarclii. In glandule in gtâ/ larum tumoribus febres,malum,exceptis diariis. Et in febri-duUrÆtu/ bus glandularumtumores,deteriores, qui in acutis ab initio £ merituf, vigorem remiferunt. Spiritus, præcordiis eleuatio mollis, intentio neutra,in ipfis fuperne rotundum,in dextris ve-lut circumferentiafuppuratoria, aliudlongiusmagis, aliud difrufum,aliud deorfum repens,amp; bine atque bine diftentio vfque ad vmbilicum, In omni furfum verfus è direâo latio-ne,fi reuocetur, amp;nbsp;in rotunditatem concludatur , quatenus quidem fpiritusfuerit ,citra iudicationem calore attenua-tur.Si veto hune cfFugerit,ad fuppurationé piocedit. Spiritus dcnfi,parui:magni,rari,parui,rari;eitra magnus, intra paruus,alius quidem extendens,alius veto vrgens.dupla intro reuocatio,velut fuperinfpirantibus, cab'dus, fiigidus.
Medela afiiduarum ofeitationum fpiratio longa. Non potantibus,amp; vix,fpiratio breuis. E direâo etiam latcru in- f tentio dolorofa,amp; præcordiorum intenfiones,amp; fplenis ele-iiationes,ènaribuseruptiones. Quæ relinquuntur poftin dicationem,recidiuas facere folent. Primum itaquelienii e!euationcs,fi non ad articulos finierint,fanguinis è naribui eruptio fit,aut præcordij dextri intentio , fi non penetrauc-rint vrin.T.Harc enim eftinterceptio vtrorunque, A recidi-uæ borum merito fiunt. Abfcefius igitur horum facere o-portet fi non fiant.eos vero qui iam fiunt declinare.Eos autem cxciperc,fî prodierint iam,amp; qualia oportet,amp; qua parte oportct.Qui veto non valde.eos coadiuuare. Eosvero a-iiertcrc,fi omnino incommodi fuerint,maxime fi hi affuturi fiinr.fin minus, fi iam veniunt. Q^arta die fientes fangui-ais è naribus eruptiones ægre iudicât. Febres qua: vna die intermit-
-ocr page 739-DE MORBIS POPVLARIB.
îif
A intetwittentes,altera fuperrigent, vnà cum iudicatione, ad feptimùm circuitutn durant. Scopoexmucofis,biliohs,amp; fauciuni inflammatione, malo viâu vfo aluus fupprciTa elt, amp;nbsp;febris acuta fada,amp; lingua florida,amp; vigil fine iomno.Pe* Ö1I11S intétio fortiter.æqualiter.paulatim ad internani partem in dextris.Spiritus fubdenfusmrxcordu dolebat,amp; rc-fpiris,amp; quum vertcrctur.Sine tufli vero excreabat fubcaf-fa. Peplus ipfi data,à ptæcordio quidem depulit, tranuuit iutenanihil. Poftridie glandes dux- appofîtæ non apparuc-tunt. Vrina crafia amp;nbsp;turbata. Subfidentialeuis amp;nbsp;planai reftitit aluus in tiirbuleniia,venterquc inollior erat.Et fplen cleuatus, amp;nbsp;deorfura vergens faftus eft. Poiu vtcbatur g aceto muKo dulci.aut fauorum cremore cofto.Decima fan-guis ex finiftra nare aquofus paucus venittnon autein valde infitmus erat ob hoc ipfum ; amp;. vrina fubfidentiam habens. Infubfîdentia verofubalbumquiddam adhærens vafi.te-
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nue,neque genitura:finaile,neq; diflimile.Defluxil hocbre-
ui.Pofttidie iudicatus eft,à febre liber, amp;nbsp;fubiit fubuifcofum vndecinaadie.Hoc vero circa defluxum erat quid biltofutn.
Vrinae vero purgatio multa, tum copia, tum fubfideniia. ptiufquam vinum bibcre inciperet,ferè pituitæ fimilis. Pc neirauit autetn vndecima die,vt quae non effet inulta.Vifco-fa veto étant ftercota 5t turbata. Huiufmodi autem iudica- Airtîge/ torio modo fiebat. Nam amp;nbsp;Antigenis in Perintho taie erat. n«».
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qnæ circa linguas eleuantur colleaiones,8c humiles cal-
C culi,8c quæ podagricis fiunt, circa debiles illoium articulos funt.Nam offium natura caufa eft , vt hæc 8c indurentur, 8t \diftendantur. ColleElio Hippoftrati viori ex quattana annua adfaftigium elcuata eft, quum fubfrigida palam effe videtetur,impetus in totum corpus fadus eft,8c fudot. iudicata efthocmodo.8c poftea menfes plurcs copia 8c tempore. Tune enim fupprcffi fuerant. Abfccffus non confiftere vifus
I eft. In pulfantibus fanguinem fundentibus figura arapla, I Scintotumfiexomnino decliui accliue fiat. Qnapropter 1 nbsp;nbsp;nbsp;eiiam deligationes in venarum feilionibus impetum faciut.
' foites veto fanguinem impediunt. Sanguincum 8c fubbi-liofum ,tu£lum acidum facit.ïottaffis autem aiattæbilis motbumbis définet. Rigores incipiunt mulieribus quidc PrinciptÉ
I magis i lumbi5,pet dotfura ad cap«. Sed 8c viris pofteriote borrorii. T cotporis
-ocr page 740-HIPPOCRATIJ LIBER IL
corporispartemagisquim interiore, relut cubicis,fetnon~ Jf bus. Sed amp;nbsp;cutis rara. Indicac aucctn pilus animantiuin.
Quibus nihilintra conilitutum tempus accidit ylîngulis partus vitales bunt. Apparcntia in quibusmenbbus bunt.
Laboresin circuitibus, Qmequid in feptuaginta moue-turbin triplicitaiibusperbcitur. Poü ntenfes, dextera Si liai~ biant. Huniiditas per prodeuntia, requiri t diatam lic-cinimain. Quod citius motum eft ac difcretum.rurfus au-gefeit etiam tardius,amp; adlongius tempus. labores, circa qoinquagebmuni tertium dicni, Si «rca cctebmuni fextum.
Androni-tuh
Labores tertio,quinto feptimo, nono menfe, Si fccundo, ac quarto b Qua- nolle oportet ad feptimum meniem, aut à menbum ßuxu numerandi funt neuem menfes,aut à coace-ptione.amp;ad feptuaginta ac ducentosdies ,græci menfes bunt.amp; û quid amplius vitra hos cû, Sc aut mafeulis, aiit etiâ faBmellis,liæcfiunt,autcontraria. Acibis amp;pptibus humeri acmanimæinflantur. Si impoteacia:, Si inflatienesia c3pice,iacrementa faciunt,donee olTa fucrinc folida faäa, Menûruaruni pur^acionutn circuituscft. Qu.r ante has fîuntgrauitates.limilcs funtlaboribusoâimeftribus. Pri-mipararum lac,alimcnto quidem eranfinutatwnem accipié-tefOâimeCrci veroperScience. Siin rutncnbusforcibas, tumor non apparea t magnus.nialum.Laxi bonurn.-forlüni pa feentes, peius Mendruar purgationes ûmiles oâimcflribus, in tendentibusad decinium menlêm fientes,mal«m.Quibus tumorcsin vlceribuSbUon valde conuelluncur, nec/aeiaù-niunt.His autem dcrepencc diiTipatiSiquibus tjuidem adpo fteriorespartes.conuul/îonescum doloribus, cjuibus autem ad anteriores aut inlânia-,aut doloreslateris acuti,Si dyfea-teria rubra. Tumores pr.rter rationcni allcuantes,pra-uum ; relut Andronici dlio Erylipelas recurrit rû aoaad eundem locum rediens.bon-uin quid lignißcct.Hocexnaci- nbsp;nbsp;nbsp;;
uicatecirca3iirem,adpuheinditlributuineü.Alceri tenia nbsp;nbsp;nbsp;/
er natiuirate dre faâum, fuppuTauim eû nona. Hic feptima ' die lânus euaût. Maligniora funt qua: derepente dilparcnt.
SECTIO QVAR.TA.
De renis.
KepiTttt J- JEpatitis ia [umbis vfque ad magnum rerticutum, ia-ueoiL £~~lihmeetiiBt rerticulis fe ingeritthiac fubleuataper kefat^
DE MORBIS POPVLARIB. af
A kepar,amp; per feptum tranfuerlùm ad cor. amp;nbsp;qux quidcm re-âa eft,ad clauiculas : hinc aliæ quidem adcoilum,alix vero ad fcapulas.alix deotfum deâeâcntes,ad verticula amp;nbsp;c oft as dedinaat. Et ex ßniftiis quidem, vna prope clauiculas. Ex dextris veroadquendamipfirum locum. Alia vero vtrin-que deflexa.Alia paulo inferius deflexa,vbi quidem ilia deficit,coftis fe indent, donee ad venam in ipfum cor accc^e-rit.adfmiftras deflexa. Infra autemdecuruata ad vertebrat defeendit donee perueniat, ic inde incipit elcuari ingèrent fc coftis rcliquis omnibus, bine atque hinc ftngulisramulos prabent, quum fit vna: à corde quidem ad locum qucndain aûniftns magis procedens. Deinde infra arteriam, donee J confumpta fuerit, k venerit co vnde hepatitis fublcuata eft.
Priufquam autem co venir, circa extremas duas coftas diui-fâeft,amp; partim abhac, partim ab illa verticulorû parte pro-greftaconfumitur .Quævero reftaà cordead elauiculam tendit,fupra artenameft:amp;.ab bac, velutetiamiuxtalum-bos infra arteriam ,ad hepar in fi 1 it, partim in portas amp;nbsp;pin -nas,partim in reliquum deinceps procedit paulo infra feptu tranfiierfum.Septum autem tranfuerfmn adha:rethepati,ne-qne facile eft ipfum feparare. Duplices porró venæ à claui-tulis,akeræbincaltcrxifthinc,fubpe6lus ad peétinempro-cednnttquo vero hinc.nondum fcio. At Septum trâfuerfum infraiuxta vcrticulümquod eft infra coftas, qua rhenetex arteria,eaparte confurgunt : Verum arteriæ exipforhene oriuntur,hinc atque hinc ab arteria neruum habentes. At-quehaeparte alicubi in récurrente à corde Hepatitis definit. C-Tterum ab hepatitide per feptum tranfuerfum ma-ximæ du.t, a Itéra hinc .altera ifthinc .fublimes feruntur, multifidatque per feptum funt, amp;nbsp;circa ipfum confiftunt in fuperni partc,atque ha: magis funt confpicuæ. Duo vero ner ui à cerebro fub os magni verticuli, ex fupernis Je ad gulam magis,abvtraquearteriæparte defcendunt,amp; vterquein feipfum incidens.vni fimilis,vbi vcrticula'amp; feptum fiint,ibi definunt. A: quidam ambigui, ex hac Ibcietate ad hepar Sc fplenem ipfbs tendere putauerunt. Alius neruus ab vtraque verticulorum parte iuxta clauicul.imad fpinam proce-dit,exobliquo verticulorum,äe adcoftas diftribuitur.amp; quemadinodum venæ.fic hi per feptum,ad mefenterium mi-
Dir« ulbc ur.
Nef«« * liuf.
T ij hi ten-
-ocr page 742-HIPPOCKATIS LIBER IT.
hi tendcre videntur.Vbi autcmh.r Jeficiunt/urfusHincvbi D feptmn exontur, ab cocohærentcs accontinui exirtcntesy iffriuri iuxta medium infra arteriam, deinceps ad verticula diftri-Jifcurfut. buuntur,quemadmodum venç,donee ad facrum osprogref-Stcräat, ficonfumuntur. in Aenoexafliiduoleguminuro efu,tie-
mina: Si. mafculi,cruium impotentes faóli funt, le vitam de-gtÿunt.Sed Sc lus qui eruo vefeuntur,genua dolent.Diligé-tia adhibenda elf vtexcandefcentia inducatur,amp; colons rcparandi,amp; fanguinisiu val'a fubtercuticulam coUigendi gratia;itemquelæticia,amp; timor,amp; hiiiufmodi. 8i Äquidem reliquum corpus limul ægrotarit,(îmul curarctSin minus,la-tis elf.Stymargi famiila Idumara erat,qua; vbi filiam peperif-fet,conuerfum elf ei vtcriofculum,amp;dolor ad coxa amp;nbsp;crus. E 1 uxta malleolum feäi vena liberata cft,amp; guidera quum et-iam tremores totum corpus detinerent. Verum ad caulam dcuenire oportet,amp; ad caufæ prriicipium.
SECTIO INTA.
Natur.ïindiciorum notio.
pogna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Viciinquefului,nalb acuto,oculisparui$,mali.Quicu-
fului,ûini,aciilis magnis,boni.Hydropicirauoso-
Viirixte- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culoshabent.S.' caluifunt.Vocisgracilitatem/ól
fliurn uttid uit varix, ad iiniürum Sc dextrum teftem, abfquehoruin al-(offit. tero fieri non potell vt folua tur.Magni, calui, balbi, gracili voce præditi,boni. Morbos lutem hibent,balbus,auc cal-uus.aut gracili vocepræditus,autliirrutus,fortiteratrabi-liarios. Qoilingua off'lt;;ndunt,amp; labiorum non luntpotc- p tes,eos necelfe eliJam illa foluun[ur,ruppiira(os fieri. Do Jorem in locis infernis förtem, üirdicai löluit, itcraquelanguis multus ex naribus erumpés. Inlania magni aiorbi ex Pnfrprrit uioi-gggu[jsPQim,Q_ Si piierperis conauHioßat, febrem fpafmos. excitaco : amp;nbsp;cerato multo tepido in veiieam immilTo, aeper i Cäpitif os cly/TereminfiifocoHuico. SicapicisosconfraStatn fueric, / doUtasfrd Tac,Sc vinana ammixta aguT pari mentura, bibenda data. I fUrnius. Si veto viens fuetit,internas xenasTecato, ßnon febrid-
tet. Si autem deßpiat,caput irri^ato,ßnon précordia fue-Tinteleiiata. Si caput doluerir,ad peclas deicendit,deinde adpræcordia,po(fea ad coxam, Omnia vero vt doleant Pen nanpotèü. Vecoßtatem ßaruoramvenxfc£iione,ß ix!0-’ i nempharmaco illito ßßi to. Fluxus cnim ex vena magna elf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Si vero I
-ocr page 743-DE MORBIS POPVLARIBVS. 317
Si vero fus iponte mukurn fluat, ieiunet: aut aquæpartes duasjlaikis quatuor bibat. Infœcundas fomentis ac inedica-mentis curato. Quiconque derepentc voce deftituuntur, Vorirre» ^finefebrefucrint, ipfîs venam fecato. Pituicæfluxiones puratw. _ ex mammis trahunt oculi, amp;nbsp;eruâant per nares ad pulmo-nem. Cj^ibus tuflis fîcca eft,his non füjuitur,nifî dolor for tis ad coxas, aut ad crura, aut ad teftem irruat. Si bydjp-picum tuifis corripiat.fiquidem ftatim animo linquatur, ca- * lidis omnibus vtaturjSin minus, inebriato,ac cibis ipfum im-pleto.Venas autem internas fecato, dummorbus magnus in intentione eft. Solutio coxarum doloris, oculorum diftor tiones,cæcitasî teftium tumoris, mammarum eleuatio. Si g febre tenente,partes circa faciem graciles fuerint,in die im-parijfequenti die foluetur. Hydropicusfi tumorem in cru» tibus Habens tulTiat, malum. Si auris doleat,laâe vtatur.
Si non in die impari febris dimittat,recidiuare necefle eft. CuivenaincubitopulfaritjinfanusSc iracunduseft: ïui veto quieuerit,ftupidus.Vulnus G fanguincm fundat,vl- Vulnue eus ne madefacito, verum caput calida rigato. Si os ven- quand» «5 triculidoleat, panem calidum cum vino meraco exhibeto. lauandunt^ Vomitus folutio.aquam calidam bibendam dato,amp; vomat. Vomitio
Q^æeunque corrupta torpefeunt, euulfa vena vkerato, q«î pare-eefanato. Inconuulfîonedigitorum manuscitrafebrem, tgr. yenain fecato, fi non caput doleatrSin minus, aquam calida affundito, Adoculos. Spodij partem duodecimain,cro-Diurrf« C ci qénntam,nuclei oliuæ vnam.cerufæ vnam, myrrhæ vnam. medeht, Aquam frigidam fuper caput fundito.amp; allia cum maza edé-dadato. Varices caluorurafi non magni fuerint, furiofi Varieet» funt. Ad vitiliginem Sc lepram. Calcem in aqua adhi-beto,vtne exulcercs. Secundarum purgatio fi non difee-dant.Sternutatorium ad nares apponito,vt fternutct.amp; fter-Butantis nares ac os apprebendito.
SECTIO SEXTA.
Naturæ indiciorum notio.
CAput magnuro.oculi parui,balbi ,iracundi font. Qui riiuerfa Icngæ vitæ funt.plures dentes babent.B.ilbi, celeri lin perafpegt; guapræditi,atræbilishumoriobnoxij,biliofiquefunt, ocu- cq^ lis non niôaatcSjiraçundi. Magnum caput, oculi nigri amp;nbsp;g,utig.
T iij magni,
-ocr page 744-HIPPOCR.ATIS LIBER II.
xnagni, nafum craflutn Scfimumliabentes.boni.Oculiraui ]) magiii,caput magnû,ceruii tcnui$,peâora angufta,congrue adaptati hominis font. Capuc paruum habens, neque balbus elfe poterie,nequc caluus,niii fuerit glaucus. nbsp;nbsp;In con-
Pufri »4/ I«r4.
MorB; nigt; tura,
Werf S«e(4.
Mrdfk engin«, Jilipilidi-jiuij«r ij ptrcuffi intr/lini.
M.JI dfic/ tril hlt;e/ ret.
uulhonibus fi vox in die impari foluitur^ d magno morba libérât. Puerperæfebricitanti amp;nbsp;dolentiaquam affundito, amp;ÿcifanam crafiam ter in die calidam d i to. Puer nutritur feptimo menfc.aut nono,aut decimo.A voce firmatur,amp; ro-burfequitur,Slt; manibus validus fit;dum vox-foluitur,omnia foluuntur.Solutio enim fimilis efi voci. Soluitur auté in die impari. Si vcn.ïpulfaucrint in manibus,amp; faciès (àna ac ro bufta fuerit, Si præcordia non fuerint mollia, diuturuus fit niorbu ,qui fine conuulfione nofoluitur, aut fanguinismul t ti ex naribus eruptione, aut dolore ad coxas. In gucturis dolore,aquam cahdain fuper caput fundito,fi nonfrigusfue rit.'Sin minus/arinam quam calidiflimâ dato, amp;nbsp;vinuin rae-racum. In turbatione ventris,fabas coâas dato, fi non fu-perna; partes abunde fuerint biliofæ.Aut cuminumcuinfa-bis edendum dato. At interceptio morbi fieri non poterit, nifi in die impari.Neque principium fieri poterit, nifi in die pari.itemq; menfe ac anno pari.Nitrum autem Aegyptium, amp;nbsp;coriandrum.ac cuminum cum oleo terito, amp;nbsp;ventri illini-to. Qui moriuntur eos necefle eft die impari, amp;nbsp;méfe im-pari,amp; anno impari mori.Bonu autc fuerit prædicere inor-tc,aut dolores fortes. Quorum oculi robufti non funt, bis mors breui imminct.Si veto in impari anno fiat, ab vtrifque *' imparcs fieri necefle eft.Si auté in anno pari amp;nbsp;die pari, ne-ccfllitiu eft in impari die mori. Ex numero tertia fortiflî-maeft. Anginâamp; lippiindinc vcnæfeftio.Vulneratoin-teftino,rcrpir.itio prodit infeme incôipicuaiuxta vulnus, amp;nbsp;euacuâturpeffora.DatoigiturlacSt vinû .pariaqui méfu-ra ammixta.Quoru peâora bile générant, baIbi, furiofî ,amp; calui funt.Qmcuqi boni ex natiuitatcetiâ ftrabones, biim-prudétes funt,aut calculofi aut infaniétes.Quibus ante non, akerius mali folutio fit.Circa naturâ plurimâ vim habet mâ' ma dcxtera.oculus dexter,amp; quæ infra funt bac parte. Na Ss mafculi dextris inhærét.Mulieribus méfes vt fiftas, cucurbi-tam maximam ad mammam affigas. Trimeftrispueromnia præ fe fcrt,amp; lac tune habet. Si niultu fluat lac,necefle cftfoçtum
-ocr page 745-DE MORBIS POPVLARIBVS. Ji8
A «fl: fœtum debilem efle. Si folidiores fuerint mammæ, fa-aioreftfœtus. Venacraifa ettin vtraque mamma;qua-proptet maximam baient prudentiæ pattem. Vnnaeftil-îicidium foluit veux fedio. Si fuperni Joçi turecnt qui funt circa caput, vlctrum purgatio, vomitus, by drops. nbsp;nbsp;rùqaî
A ventris turbatioae, aut à tufli, fi cancer fiat, os amare- [aluitar, fcit. Dato autem elaterium bibendum bis aut ter, fi ruan batbus fuerit. Deligare veto oportet florem æris vftum, donee fuluus euaferit, ie fpongiam, fi non balbus fuerit. In anxietate,botroTc,oà:itatione, dato vinum pari aquæ men-fura ammixta. Ad auris dolorem cucurbitam alfigito.
Quicquidfupernarum partium doluerit, dolor ad coxas, J aut ad genua, amp;nbsp;anlwlatio fiens,omnia bæc lôluit. In vol-uulomolli,frigiduni vinum multum meracumpro rationc dato,donec fomnus, auterutum dolor fiat. Soluit autem amp;nbsp;febris, amp;nbsp;dyfenteria citra dolorem. Si præcordia dilten-ta fuerint, manu comprimito ac Lauato. Ad paronycbiam vnguium abfceffum, galla n-igra cum mcUe. Aqua fece-dente,ladis heminasodobibcndas dato. Si veto vomat, amp;nbsp;non bibat, allij aut ceparum intritum dato. nbsp;nbsp;Vt mulier in
vtero concipiat,polypôs paruos fuper flamma calidiflima af-fiios,amp; ferè femiambuftos,edendos dato. Etnitrum Aegyptium tritum, coriandrumque ac cuminum, in paftil-los effbrmato,in pudendumque fubdtto. S i ex crapula ca- Ciipitti put doleat, vini meraci treminam bibat. Si vero aliter caput torquiäi-çdoleat,panem quàmcalidifltmum cum vino mcraco edat.
Si hominem calor corripiat, non àbile, neque à pituitâ, fed aut àlafiitudine, aut alias febriat, aquam multam cale-facito, deinde ea fuperinfufa caput rigato, donee pedes fn-! darint ; amp;nbsp;farinam crafliffimam coquito. Poftquam autem ' pedes fudarint, farinam plurimam amp;nbsp;calidifTimam e-dens, ac vinum meracum infuper bibens, vefti-mentis conteamp;us facile quiefeat. Aut nar-ciifi duo aut tria capita in coena edat.
Qui iifania corripietur,ei hoc figrum pr{(âgit,fanguis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Signa f«-
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colligituripfiad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ruris.
mammas.
T iiij HIP-
-ocr page 746-HIPPOCR.ATIS LIB£R. llï.
HIPPOCRATIS COI °
DE JVIORBI5 POPVLARIBVÄ
liber III. iano Cpmari^ medico phyßcoin-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terprete.
SECTIO PRIMA. AEGROTVS t
ïtliion quihakitabatiuzu tellu-ris templum.Cœpit tremor à ma- j nibus prima Jie,febrij acuta,delirium . Secunda omnia ezacerbata funt.Tcrtia eidetn, Quarta ab al-uo pauca,mera, biliofa prodierat-
Quinta omnia exacerbata funt. tremorcs perfeuerabat, fomni te
nues,aluus reftitit.Seztalputa varia, fubrubra.Septima os dilira-âum eft.Oâaua omnia exacerbata /unt.Tremoresperlëue-rabat. Vrinæ ab initio quidem, amp;nbsp;vique ad odauam tenues, décolorés, in medio pendens nubiloAim quiddam habcbât, Décima fudauit. Sputa aliquantulum niatura, iudicatus eü, amp;nbsp;vrinælîibtenucs circa iudicationcm. Poftiudicationc ve- F ro,quadraginta dieb°poûea ûippuracio circa fedé,amp; abfcef-fusfaâusedcumvrinxûillicidio. P. M. V. Q^S. hoceli^, probabilc multitudine yrinæ ijuadragelîma iânatum.
AEGROTVS II.
Kfrmo- T T Ermocraten qui ad nouum murum deçumbebatfibris eratetpef J[~lvehemens coiripuit, Cœpitaiitem dolere caput, lam-bos. Prxcordi) didécio molliter. Lingua ab initio aduda ed. Surditasdatim. domni non aderant. siticulofus non valde, Vrin.T cradx rubr.T,depodtx non fubSdebant. A b aluo veto non pauca combuda prodibant. Quinta minxit rrinas tenuesjiabcbant quid in medio pendets, non dibddebant. Ad nodem n^entemotused, Sexta moiho regio correptus ed. omnia exacerbata iiint. non redpifcebat.Septima mole-da fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 747-DE MORBIS POPVLARIBVS. ji,
A ftafuit.Vrinætenues Emiles, fimiliteretiam fequentibus diebus. Circa vndecimam omnia vifa funt alleuata effe. Sopor coepit. Vrinæ craflæ fubrubræ,infra tenues, non fubfi-debant. Placide reüpifcebat. Décima quarta à febre liber, non fudauit, dormiuit, intelligebat omnia. Vrin.x confimi-les. Circa decimam feptimam rediit, çalcfaftus eft, fequentibus diebus febris acuta, Vrinæ'tenues. Rurfusauteni vi-gefima die iudicatus eft, à febre liber, non fudauit. Cibifti Hftidiebat per toturn tempus, rcfipifccbat, loqui non pote-rat, lingua arida. non fitiebat, dormiebat foporofus. Cir-tavigefimam quartam calefadus eft. aluus lubrica multis tenuibus fluens. amp;nbsp;fequentibus diebus febris acuta. lingua
» combufta eft. Septima amp;nbsp;vigefima mortiius eft. Huic furdi-tas perpetuo perfeuerabat. Vrinæ craflæ amp;nbsp;rubr,æ non fub-fidentes. A ut tenues décolorés, 5c in medio quid pendens habentes. guftareautem non poterat. P. S. S, V. S. M. boc eft,probabile fcceflîbus fupprelfis vigefima feptima inortuum.
AEGROTVS III.
QVtinDealcis horto decumbebat, capitis grauitaté, Sc Dealt«-tempus dextrum dolorofum babebat multo tempore.
Cu occafione vero febriscorripuit,decubuit. Se-cunda die ex finiftra nare modieus merus fanguis fluxit. A b aluo ftercora probe prodierunt. Vrinæ tenues, variæ, in me-dio pendens quiddam habentes minutim difperfum.velut fa rinæ crafliores,5c geniturç fimiles.Tertia febris acuta.Secef fus nigri, tenues, fpumofi, fubfidcntia feceflibus liuida.fom-no grauiore aliquantulura premebatur , molefte furgebat. Vrinis fubfîdentia liuida, fubuifeofa. Quarta vomuit biliofa,flaua,pauca,paulopoftæruginofa.De finiftra na-remodicus merus fanguis fluxit. Seccfliis fimiles. Vrinæfi-tniles.fudauit circa caput 5c clauiculam, fplen cleuatus eft, femoris dolor c direâo. Præcordij dextri diftentio fubmol-lis.nofte non dormiuit. parum mente motus eft. Qmnta fcceflusplures,nigri,fpumofi,fubfidentia feceffibus nigra, nofte nondormiuit, mente motus eft. Sexta die fecefliis nigri, pingues, vifeofi, graueolentes. dormiuit, intelligebat magis.Septima lingu.a ficca, fiticulofus, non dormiuit,mente motus eft.Vrinæ tenues, non boni colons. Oiftaua fecef-
fus,
-ocr page 748-HIPPOCRATIS LIBER III.
fus nîgri, pauâ, cpmpafti, dormiuit. inteUigebat. fiticulo- D fus non valdc. Nona riguit. febris acuta, ludauit. frigiditas. mente motus eft. dextro oculo diftortus ett. lingua atida, fiticuiolus, inlbmnis. Décima circa eadem . Vndecima in-telligebat per toium omnia, à febre liber, fudauit. vrinaquot; tenues circa iudicationem . Duobus diebus à febre liber fuit, de^imaquartarediit. Statim autem noâe non dormiuit, pe-nitus mente motus elf. Décima quinta rrina turbata, qua-Iis ex bis quæ fubfiderut fit,quumfuerint agitata, febris acu ta. penitus mente motus eft, non dormiuit* genua amp;nbsp;tibias dolor^fa habeb.it.ab aluo fubdita glide, ftercora nigra pro-dierunt. Decimafexta vrinæ tenues, habebant quid in medio vehens nubilofum . mente motus eft. Décima feptima j mane extremitates frigidæ, contegebatur, febris acuta, fudauit per totum. allèuatus eft. inteUigebat magis. non à febre liber, (iticulofiis. Vomuit bibofa, flaua, pauca. Ab aluo ftercora prodicrunt paulo poft nigra, pauca, tenuia. Vrina: tenues, non boni colons. Décima oftaua non reiîpifcebat. foporofus. Decimanona per eadem. Vigefima dormiuit,om-nia inteUigebat. fudauit. àfebreliber, non litiebat. Vigefi-ma prima parurn mente motus eft .paululum fitiebat. pt.e-cordij dolor, amp;nbsp;circa vmbilicum palpitatio perpetuo. Vige-lîmaqiiarta vrinis fubfîdenna. inteUigebat omnia. Vigefiina feptiinacoxa: dextrædolor. Vrinsetenues, amp;nbsp;fubfidentiam habebant.inreliquis commodiflime habebat. Circa vigefî-mam nonam oculi dextri dojor.Vrinæ tenues. Quadragelî- P ma egeffit pituitofi, alba, aliquanto plura. multum fudauit per totum. perfeâe iudicatus eft.
SECTIO II. AEGROTVS IIII.
TN Tha/ô Philiftes caput multo tempore dolebat.amp; quan-tilt peril. J. doqueetiam aliquanto grauiorefomnopreflus decubuit.
Qnymautemcxpotationibusfebrcscontinu,Tobort.Tef-fcnt,dolorcxacerbatus eft.nodeexcalefadus eft primum. Prim.a die vomuit biliofa, pauca, flaua primum. poftea veto plus æruginofa .'Ab aluo autem ftercora prodibant. nodem îiabuit moleftam.Sccunda die furditas.febris acuta, pr.rcor-dium dextruni diftentum eft, declinauit adinrernas partes. Vrinæ tenues,pellucid.æ, habebant quiddam in medio pendens genitutæ firaile.Parum infanùjit circa meridiem. Ter-
-ocr page 749-DE MORBIS PO P V L A R IB VS. yo
A tiam diem molcft-un habuit.Qiurta côaultioncï. cxacerba-ta funt omnia. mane morcuus eft.
AE GROT VS V.
CHærionem qui JJcu.nbcbac apud Detnænetum, ex po
tufebriscorripuic.Statiinautemcapitisgrauitas do- nipoit, lorola. non dormiuit.aluus turbata ex tenuib’ biliofî«'. Tertia die febris acuta.capitis tremor, maxime ante lobij jnf(^-ni. paulo poft rigor, conuuliîones, penitus mente motus eft. Nodem molefte tulit. Quarta per quietem, paru donniuit. parum delirauit. Quinta laboriofe omnia exacerbata liint. dchrium.noâem molefte tulit.non dormiuit. Sexta per ea.. dem.Septima fuperriguit. febris acuta.fudauit pertotum.
I iudicatus eft. Huic perpetuo ab aluo fcceflus biliofî, pau-ci.meri. Vrinætcnues boni coloris, in medio nubilofura quiddam pendens habentes. Circa odauam minxit vri-nas melioris coloris, habentes fubfidentiam albam,paucam. refipifcebat.febris intermifit. Nona rediit. Circa decimam quartam febris acuta, fudauit. Décima iexta vomiiic bilio-û, flaua,fatis multa. Décima feptima fuperriguit. febris a-cuta. fudauit. à febre Über, iudicatus eft. Vrinæ poft reci-diuam amp;nbsp;iudicationcm,melioris coloris,fub(îdentiam habc-tes. Neque mente motus eft in recidiua. Décima oftaua pa-tum calefcebat.infuperfitiebat. Vrinæ tenues,quod in medio pendebat nubilofum erat, parum mente motus eft. Circa decimam nonam à febre liber, collum dolorofum habe-
C bat. Vrinis fublîdentia. perfede iudicatus eft vieefima. P.
M. B- V. V. S. hoceft, probabilc multitudine biliofarum vrinarum vigefîma fanatum.
AEGROTVS VI.
EVryanadis filiam virginem febris corripuit.Erat autem Eurj'iWii« fine fiti perpetuo, nihil ad giiftandum admittebat. Ab aluo paucaprodibant.Vrinæ tenues,paucæ, non boni coloris. ’ncipiente autem febre circa federn dolebat. Sexta die à febrclibera, non fudauit. iudicata eft. Qupd vero circa federn erat, parum fuppiiratum eft. enipit vnà cum iüdicatio-ne. Poft iudicationem feptima die riguit, parum incaluit, fudauit. poft iudicationem oftaua die, riguit non multum. pofteavero extremitates frigidæ femper. Circa decimam poft faclutn fudorem, mente mota eft. amp;nbsp;rurfu.s brcui rebpi-
feebît.
-ocr page 750-HIPPOCRATIS LIBER III,
fcebat.Diccbant autem ex guftato botro ipûm hæc pati.Pie D vero vna intcrniiira,rurfus duodccima inuku delirabat.aluus lurbata eft ex biliofîs,paucis,tnens,tenutbus,mordaçibus,fre H«e fe- quentcr furgebat.Die feptima ab ea qua mete nx)ta fuit,mor nit. tua eft. Hæc incipience morbo fauces dolebat amp;nbsp;perpetuo ruboreinhabcbat.amp; gurgulio reuulfus.fluxionc$multç,par-uabtctiucs,acres.Tudiebac,niaturuinnihileducebat. Omnet cibos per totum tempus faftidiebat,neque vllum aliquem ap petiuit.iineftti erat.nequequicquam memorabilebibit. Ta-cens nihil loquebatur.Triftitia defperata rurfus corripiebat. Erat autem amp;nbsp;innata quatdam tabes.
AEGROTVS VII.
■i(M. A Nginofa ilia qu.-eapud Bitonem erat,primum à lingua J cœpit.Vox non clara,lingua rubra reficcatafuit.Priina
die horrida.incaluit.Tertia rigor, febris acuta, tumorfubrti-ber,durus,colli it. pedoris ex vtraqueparte.extremitatesfrw gidæ, liuidæ. Spiritus fublimis.potus per nares fundebatur, deglutirc non poterat. aluifecclfusamp; vnnæfupprefla erant, Quarta omnia exacerba ta fiint.Mortua eftanginofa. P. S. S-Q^M. hoc eft,probabilc feceflibus fupprelfis quinta mortuâ, AEGROTVS. VIII.
Toramme Dolefcentem qui dccumbebatin mendaciumforo.fe-tl.cium. Yy bris corripuit,ex lafritudinibus.amp; labonbus,âc curlib’, infoKtis.Priina die aluus turbata ex biliolîs,tcnuibus,multis, Vrinr tenues fubnigrar.nô dormiuit.Iîticulofus.Secunda om nia exacerbata funt.SecelTusplures.intépeftiuiores non dor P rniuit.Mens turbata.paium fudauit.Tertia moleftehabuit.lî-ticulofus,anxius,muita iadatio.deiperatio.mente motus eft. Extremitatcs liuiJe ac frigidæ.præcordij intenlîo (iibmollis vtrinqiie. Qu^irta non dormiuit.Malum in peiusproccdcbar, Septima mortuus eft. Aetate circa vigelîniû annum erat. P. N. S. M. hoc eft,probahile nouationibus feptima mortuum.
AEGROTVS IX.
Tißtmeaut Va; apuJ Tilamenuin decumbcbatmulier, ei voluulo-fa mojcfteprocedebant-vomitusmulti.potum confine re non poterat.DoJores circa pr.vcordia.Ec in in-fernis partibus iuxta ventrem dolores,tormina cótiruia.non {îticulola incaleCcebat.Extrcmirates frigidepcrpetuo.anxia, iafomnis.Vdaxpaucx,cenucs.leceffdscriidi, cenues, paa i, prodeßf
-ocr page 751-DE MORBIS POPVLÀRIBVS. «i
A prodeflenonampliusquicquampoterat.Mortua'eft. AEG ROT VS X.
MVliercm exIiisquæapud Pantimedetn degebant, ex fJniime-abortuinfantisjprima die febriscorripuit-Lingua ari Jet alor-da.fiticulora.anxia.infomnisè Aluusturbataexteniiibus,mul tulerit. bs,crudis.Secunda die fupctriguic.febris acuta, ab atuo pro-diere multa.non donniuit.Tcrtia die dolores maiores. Q^ar ta mente mota eft. Septima mortua eft. Aldus femper luBri-ca,ex fecelfibus multis,tcnuibus,crudis.Vrinç pauc^,tenues, fcbris-ardens.
AEGROTVS. XI.
ALteram ex abortu circa quintum menfem/ebris corri-puit, Ab initio foporofa crat. amp;nbsp;rurfus infomnis. lûbo-ruin dolor.capitis grauitas.Secunda aluus turbata eft paucis, tenuibus.meracis primtim. Tertia plura,détériora.nofte nâ dormiuit.Quarta mente mota eft.Tiffiores.Triftitiæ.dexter oculus diftortuseft.fudauit circa caput fudorem mudicû,fri-jidum.extremitates frigidæ.Quinta omnia exacerbata funt. ' inultiimdelirabat.iât rurfus breui refipifcebat.Sitis.infomnis. Ab aluo muka.tntempeftiua.perpetuo prodibant.Vrin.T paa cæ,tenues, fubnigræ. Extreraitates frigidæ, lubliuidx. Sexta ptt eadem.Septima mortua eft phrenitide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MerM
AEGROTVS. XII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eJïdeliM.
K 4 Vlierem qnæ decumbebat in mendacium foro.primu primipari IVltuncenixam dolorofemafciilum.febris cornpuit.Sta- périt.
C tim ab initio fiticulofaainxia.Cor dolebat. lingua aiida, venter turbatus eft tenuibus,paucis,non dormiuit. Secunda die parum riguit.febris acuta.paruni circa caput fudauitfrigidu. Tertia laboriofeab aluo cruda ,tenuia, multa prodierunt. Quarta riguit.Omnia exaccrbat.'i funt. Infomdis. Quintam laboriofe tubt.Sexta per eadem. Ab aluo veto prodierunt liquida, multa.Scptima riguit.febris acuta.fitis multa.iadatio. Circa vefperâ frigidum fudorem per totum fud-iuit.frigi-ditas.extremitates frigidæ,non amplius recalefccbât.amp; rurfus ad nodem riguit.Extrcm,T partes non recalefcebant. nA dormiuit. parum mente mota eft. amp;nbsp;rurfus breui refipuit. Odaua circa meridié recalefada eft.Siticu'.ofa.foporofa. fa-ftidiofa ac naufcabunda.Vomuit bilicf3,pauca, fublaua. Nodem molefte tuUt.no dormiuit.Vrinam ininxit multa acer-
uatatu
-ocr page 752-HIPPOCRATIS LIBER III.
uatam infcia.Nona remifenint omnia, foporofa. Ad vcfperï B parum riguit.Vomuit p3Uca,biliofa.Decima rigor.febris ex-accrbata eft.nilnl dormiuic. Mane multam vrinam fubliden* «am babcncem minxit.extremitatcs recalefaâæ funt.Ynd« cima vomuic virofa,biliofa.Non ita longe poftea fuperriguit.
amp;. rurfusextremitates fhgidæ.Ad vcfperam fudor,rigor.Vo-muit multum.nodem labotiofe tralegic.DiiKidecima vomuit tffulta, nigra, graueolentia. fingultm rnukus, litis bboriof^ Dccimatertia nigra,graueolentia,multa vomuit.rigor,Circa meridiem vocedeftituta.Decimasquarta fanguisper nares. Mortua eft.Huic perpetuo aluus lubrica.hotrida.Aetas circa annum decimumfeptimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
SECTIO TERTIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g
Conltitutio temporis peftilens.
Tempeftit/ A Nnusauftrinus, pluuius. Venti perpetuo quiefcentes, til ij’ anni / v Quum fqualores fuiflcnt fuperioribus tcporib’ ad an-peftilentri num,in auftrinis circa ardurumaqu.r multç.Autumnusvm-i^fcriptio. brofus,nubilus.aquarum copia.Hyems auftrina, humida,niol
lis.Poft l'olftitium longe poftea,prope .xquinoâium feræ bye mes.Et lani circa .xquinoäium aquilonares venti niupfi non multo tempore.Ver rurfus auftrinum.fine ventis. Aquæmul tat perpetuo vfquc ad canem.Acft.is ferena.calida.æftus tna-gni.Eteliæ parum difperfnm fpirarunt. Rurfus circa aräuru in aquiloilaribus aqux multæ. Quum autem effet annus augt; ftrinu$,htimidus,amp; mollis,pcrhycmem quidé fani dcgebant, exceptistabidis,dequibusfcnbetur. Ante ver autem fimul p cum fientibus frigoribus ,facri ignes multi .quibufdam cum occafione.quibuidam non,atquc hi maligni ntultospereme-
Hÿi m»rli runt. Multi fauces doluerunt.Voces vitiatx.febres ardétes. »itèrent, plirenitici.ora vlcere feruido affcft.i.in pudendis tubercula.
Lippitudines.CarbuncuIi.Aliii turbatæ.Ciborû fiftidia.Ali-qui (iticuln(ï,aliqui non.Vrinæ turbatæ,multæ malæ.Diu fo-porolî,amp; rurfus infomnes.Mult.T iudicationes penitus intercepta:. Qu.Tdani.-Egre fientcs.Hydropes,tabidi multi. Atque hi quidem ennt populäres morbi. In fingulis autem rela-tisfpeciebusægroti,3e moriebantur multi. Accidcrut autem ßnguli.'' horum hoe modo. Multis cquidem ignis facer cum Ofcalîone ex viilgaribus amp;nbsp;valde paruis vulnuiculis, in toto corpore,maxime fexagenarüs, circa caput fi vel paru negle-da effent.
-ocr page 753-ÜÊ MORBIS POPVLARÏB, n«
A öa eflent.Multis vero etiam in ipfa curatione, inflammatio-nes niagnæfiebant.amp; facer ignismultus,breui,vndique de-pafcebatur. Pluriuiis igitur ipforum abfctflus adfuppura- Sirnili^ tionescontigerunt.carniumamp;neruorumacoifiumelapfus f’gt;rc funt niagni.Erat aiitcm amp;nbsp;fliixio coUcéta nó puri fiinilis. Sed alia n«rllt;gt; gul quædani putredo,amp; fïuxio malta ac varia. Quibusrgitur cir- li(igt;gnune ca caput horum quid fieri cótigii, his glabricies totius capi -tisac menti ficbal.amp; oiTium denudationes acelapfus. amp;nbsp;riM ti fluxiones,amp; hçc in febribus,8£. fine febribus.Erant autem hæchorréda magis quim mala.Qaibus enim ad fuppuratio nemtjhum maturatio peruenit, borum plerique I'eruabatur. Quibus veto inflammatio quidem amp;nbsp;ignis facet difceflit,ta-
B lem autem nullum abfccflum fecit,horum multi pericrut.Si-iiiilitcrautéamp; fi alicubi in alia corporis parte horû quidob-etraret, hæc acciderut. Multis enim brachiu,amp; totus cubitus dcfluxit.Quibufdam vero hçc affligebant}aterà,aui antcrio/ remautpofteriofem atiquam partem-. Qmbufdam autem to tungt;femur,vcltibiædentidabantur,amp; totus pcs. Erat autem ex tailbus omnium grauiflimum, vbi circa pubem amp;nbsp;pudenda accidifret.amp; circa vlcera quidem,amp;. cum occafione,huiuf-cemodi erant.Multis autem in febribuSjS: ante febrem,amp; ex lebnbus igncs facri inciderunt. amp;nbsp;qui quidem horum abfcef fum feciffent per fuppuratior.e.aut per aluurfi turbatio qua:-dam tempeftiua ,aut vrinarumbonarura excretio cótigiffet, per hæcfoluebantur. Quibus autem nihil horum accidiflet,
C verumobfcuredifpatuiflet,hi lethales crant. Plerunque igitur plurimis accidit facer ignis vere. confcquebanf ur autem amp;per æftatem,amp; fub autumnum . Multa veto turbatio qui-bufdam amp;nbsp;circa fauces tubercula,amp; linguç inflammationes, amp;nbsp;abfcelTus circa dcres. Voeefque multi s fignificatioiiem de fcpræbebât,quôd effent vitiatæ acimpeditçamp; inuolntç.priz inum quidem.tabidis incipientibus immo etiam ardenti fe-brecorreptis amp;nbsp;phreniticis. Cceperuntigiturfebres ardétes ante ver.itemquephrenitis.poftfaâa frigora.amp; plurimi tune argrotarünt.Acuta vero At lethalia fymptomata his àderant. , Erat autem conftttutio fçbr’um ardentium hoemodo.Ab Febvif arc initiofoporofi.anxij.horridi.febrisacnta.non valdefiticulo- tlfntitmi-fî-nondiliri.Denaribuspariimlïillauit.Exacerbatiohesple- «far. r rifq; diebus paribus.Circa exacerbationes obliuio, exolutio,
At VOdis-
-ocr page 754-HIPPOCRATIS LIBER. I II.
amp; vocis priuatio . Extremitates manuum ac pedum femper D his frigidiores.piifeitim circa exacerbationcs.amp; rurfus tarde ac non bene recalefccbant:rurfumqueamp; intelligebant li loquebantur.Detinebac etiä ipfos fopor continuus, non font jiiculofus.Aut vigiliæ cum doloribus.plurimis horii aluitur-bulentx/ecelTibus crudis tenuibus,multis.Vrinæmultæ,te-nues,nihil neque iudicacorii.neque boni habentes.Nec vero aflud aliquod iudicatorium ica habentibus Hebat.Neqÿ eoitn fanguis bene erumpebat.neque alius aliquis abfcelTus ludica tonus liebat. Moriebaturqiie vnufquifqucprout contigit er-roneo modo,plcruque circa iudicationes. Quidam verodiu voce priuati.Multi fudantcs.amp; his quidem qui perniciofe ha hebant,harc accidebanc, Confimilia vero eciara phreniticis. j Sine fiti autem hi erant. Neque quifquain phreniticus infant uit,velut ex aliis,fed alia quadam mala aclenta in fomnu de-Mila «4- lationegrauiterpcribant. Erant infiiper etiam alia: febres, de quibus fcribetur, Ora niultis vlcere féruido aflfeâa, »1* cerofa.Fluxioncs circa pudenda multæ.vlcerationes.Tuber-cula foris,intus,circa inguina. Lipphudines humidæ, lon-Palpebra/ gæ,diuturnæ,cum doloribus. Eruptiones palpebrarum foris, rum ficut. intus,multorum oculoscorrupentes,quas fieus vocant,£ruin pebant etiam in aliis vlceribus raulta,amp; in pudeodis. Car-bunculi per æftatem multi,amp; ahxquæ fejis vocantur,puftiil{ magna:. Herpetesmultis magni. At vero circaaluummul-tismult.1 amp;nbsp;nociiia acciderunt.Primum quidem tenefniimut tis dolorofe.plurimis autem pueris,amp; omnibus qui erantan p tcpubertatem,amp; plurimi horum perihant. Lientericimiil-ti,dyfenterici,fteque hi valde dolorofc. Seccfliis autem bi-liolt,amp; pingues.iS: tenues,amp; aquoli. Etmultisquidc ipCeinot bus ad hoc decubui[,amp; fine febribusamp; infebribus.cum dolo ribus,cormin3,amp; voluuh maligni, multonim quæin corpore crant,amp; ûipprcffa erât exitus. Si exeuntia progretTa dolores ! non fohientia , amp;nbsp;hi.lt;: qiixofferebaneurJifficultercedenti). , Nam pargaciones plurimos amplius Ixdebanc. Ex bis autem I ^ui he hâhcbant,multi (jaidem cito pätibanC.Miilci vero Ion / gius vitam degebant.St in fiimma, omnesSt lt;]uilongis mor- f Vétrii mit bis a’grorabät,amp;: lt;jui ex acutis, maxime ex bis quxperalmm I lii hi^e ùês fecedebane mortui funt.Omnes caim aluus fulbulit, Cibam tfccaiM. aotemfaftidiebantomnes,obcunâosprçfcriptoimoibos,ifl j
quoi
-ocr page 755-DE morbis POPVLARIB. îjj
A quos fané ego incidi.Multi vero, amp;nbsp;maxime bi ip(î, amp;nbsp;qui talcs étant, fedamp; alij.perniciofe habebit. amp;nbsp;fiticulofi alij état, ahj non. Ex bis qui febribus aliifqj laborabant,nullus lîticu-lofus intcmpeftiuc. Sed licebat circa potum vidus tatiouem conftituere,prout vcUes. Vrinæ autem prodeuntes multac quidein eratit.non pro potus ingefti rationc.fed multum ex/ tedentes. Verum multa quædam malitia vrinarum eie^a-tum erat. Neque enim crafTitudinem, neque concoôiones, neque purgationes bonas babebant. Nam in multis morbis putgationes per veficam fientes bonæ funt.Significabant au/ templurimis colliquationera.St turbationcm, amp;nbsp;dolores, amp;nbsp;nullam iudicationem. Soporofi vero maxime pbrenitici,
S amp;nbsp;febre ardente liborantes erant.Scd St in aliis morbis omnibus maximis.qui cum febre fiebant. In totum autem plu-rimos sut grauis fopor comitabatur , aut paruos ac tenues fomnos babebant. Multa prçtcrea alia febiium genera po- 01'* K-çulariter graflfjta funt tettianarum,quartanarum, nodurna- bresiuge/ tuin,continuarum,longarum,erroncarum,anxiarum, incon- reist« ftantium. Omnes autem b.-e cum multa turbatione fiebant. Namalui plutira s tutbat.’e.bottores.fudores non ludicaio-tij.amp;vrinx velut prafcripium eft. Atquebæcplerifqucbo-rumlonga crant. Neque enim abfceffus bis fientes 'udica-tiM,velut in aliis.Et omnia qui dem omnibus difficulter iu/ dicabantur,8t nullae iudicationes fiebant, St diututnæ, maxime veto bis . paucis autem borum iudicat'o circa oéioge-
C fimumdiemfiebât.Plurimis prout contigit defccetunt.Mo-tlebantur autem borum pauciex bydtopc eredèobambu-lantes. Multosvero etiamin abis morbis tumores infefta-bani, maxime vero tabidos.Maxima autem St grauiffiraa e- T.Æes jrx tat tabes, St plures occidit. Nam multi per liyemem inetpi - «i/ItrnM entes, partim decumbebant, partim eredè obambulabant. fuit. Ante ver autem plerique ex decumbentibus moriebantur. Aliotum vero tutfes nibil defecerunt. V erum æft.tte remife-
l runt. At fub autumnum omnes dccubuerunt, St multi mor -
I tui funt,plurirai vero botum diu acgrotauerunt. Coepit igi-’ tutplutimis borum derepente ex bis affliflio .frequentes \ botrotes erant, fepefebres continuæ.acutæ.fudotes intem-\ peftiui, multi, frigidi perpetuo. Multa frigiditas, St vix rut-i fus tccalefcebant. Alni varie adftriäx, St rutfus bteui bu-
V mefeentes.
-ocr page 756-HIPPOCRATIS LIBER. Ill,
mefccntes.Et qax circa pulmoneni crant omnia,infra dilln-bucbantar.Multitudo vrinarum non bonarum, coUiqu'atio-nes Kiata:. Tiilfes aûcern aderant quidem perpctuo muite,' amp;nbsp;multa educcntcs matura aC liquida,non autem valdecum doloribuj. Sed etfi aliquantulum dolerent, valdctarnenIc-niter omnibus purgatio à pulitione Gebat. fauces non valde mo^^aces. ncqucfalfugincs quicquani infeftabant. Vifcofa tarnen,amp; alba,amp; liquida ac fpumofa multa de capitc defccn-debant. Magnum autenrmalum amp;nbsp;hos, 6: ahos coniitabatur ciborum faftidium , velut pfæfcriptirm eft. Nam neque po-tum cum cibo bbenter fumebant.ied valde Gne Gti degcbaf. Grauitas corporis. SoporoG. Plurimisipforam tumor,amp; ad bydropem deucniebant.Horridi.deliri circa mortem, for- ß’ nra tabidorum erat leuis.fubalbida, lentis colorcnïreferens, àisfprries fubrubra, raua. Pituita alba referti.Scapulas alarum moifó'é-hnt uexd- minentes liabentes. amp;nbsp;muliere.s {ic- tra:bilisnem forma,amp;
Gibfanguiriea. febres ardentes, Si plirenitides, ac dyfenterii’ hos tentabant.Teneftni iuuenibuspituitoGs.Ionga aluipro-fluuia.acrelq; feceffaaSi pingues,bilioGs. Êrat autem omni-bifs prælcriptis grauiftririHm quidem ver, amp;nbsp;miiltOs occictic, Aedai autem ficilimi,5c paucifTimi perierunt.AutumnO’ve-ro amp;nbsp;Gib pleiad i rurfus multi moriebanturquartanarij.
Parii/f.
AfGROTI SEDECIM. PHIMVS.
N Tbal’o Parium quendam , cjui decubebatGipra ly .-rdeyfebris corripun acuta, ab initio continua, ardens, (iciculofa.PrincipioG)porofus,amp; rurfusinfomnis.Alùu.s tur-bata in principro.Vriiie alb.r. Sexca die minxitvriniolco-Jam,mete motus eft. Septiina exactrbata funt omnia nihil dorminit.Sed amp;nbsp;vrinat lîmilex.S: mens turbata.Ab aluo verb biliofa.pin^uia prodi'-rnt.Dein'dc oélaua parnm de naribus flillauic.Vo’.niiit viroGi paiica,parnm dormiuir.Nonapcrea-dem.Decima omnia remiferunc. Vndedma fudauit, non per rotam . Circumfripiiit quidrm. verum breai rurfus incahiit. Diiodecima febris acuta.Seceffus bilioli,tenwes,multi. In v-rinis yuiddam in medio vehebatur; mente motu.s eft. Deci-rnafcptim.alaboriofc tranfmiffi efl.f^equc enim /bmni,neq; febris .imrefcebat. Viu.-Gma fudauitpertotum,inibmnis: fe-celfus bdioft, cihum fa/lidiens, foporofus. Vieelimaquarta recidiaa fa'3a eft. Trigedmaquarta ifebrebber,aluusnon fuppredâ'
-ocr page 757-DE MORBIS POPVLARIB. «4
A üippreflTaeft. Etrurfus incaluit.Quadragefimaàfebrclibcr, ïluui non niulio tempore fupprcîhi fuit. Cibum faftidicns, parum rurfus fibricitauic, Si lempcr erroneo modo, partim fine febrc, partim non. Nam etfi rcliquiffet Si alleuata eflet, rurfus rcuertebatur. Edulüs quoque mukis amp;nbsp;vitiolîs vtc^ batur. Somni mali circa reciJiuasjmcnte motus cft.Vtinas craffitudinem quidem liabentes tune mingebat, verum nar-batas Si prauas,amp; aluus iam adftricia erat amp;nbsp;rurfus folutaje* briculx eontinuæ.-fcccflus multi,tcnues.Centcfimavigcfirna die inoituüs eft.'Huic aluus aiTiduè i prima die lubrica erat, ex biliûfis,liquidis,multis.Aut adftrida ex fcruidis ic crudis Vrinæ verô perpetuô niale.Sopores plerunque cum dolort-
S bus iufomnis,cibum f.iftidiens, febris ardens continenten AEGROTVS II.
INTbafodccuinbentemapudfri^idam.àpartuvbi filiâpe hterpcfn periirct,amp; purgatio faûa non cliet, febris acuta, herrida, tertia die cornpuit. Multo ante tempore ante panum febri- /«{• culofaerat.decumbés,cibum faftidiens. Poftquam autem ti-guirfet,febrcs côtiniix.acutx.liorridæ. Oélaua multum men teniotaeft,amp; fequétibus diebus, Si breui rurfus relîpifccbat. Aluus turbata.ex multis tcnuibus, aquofis,bile perinixtis: fine fiti erât.Vndecima refipifccbat.vcrû foporofa cratiVrina: niultx,tenues, Si nigræ.infomnis. Vigefîmaparü circumfri-guit,amp; breui rurfus incaluitrparum delirauit.lfitbmnis. Alut fccelfus iidc.Vrina- aquofae.multx. Vigefimafeptimâ à febrc ç libéra, aluus adflridacft'. Non multo tempore pofteacox.-c deitri dolor fortis multo tempore.Febrcs rurfus comitaban tur,a: vrin.Taquofæ. Quadragefim,i dolores circa coiam al-leuati funt.Tuffes autem afridu.r,bumidæ,mult.T:aluus fub-ftitit. Cibum faftidiens.Vrinæ in iifdcm,febrcs autem in to-tum quidem non déficientes, erroneo vero modo exacerbe-fcentcs,partim ita,partira non ita.Sexagcfîraa tulles quidem obfcure defecerunt.Neque cnim aliqua fputorum conCodio fiebat, neque alius confuetus abfrtIfus. Àlaxilla vero ex de-itrisdiuulfa cftjfoporofa,rurfus delirabat,amp; breui rcfipifcc-bat. C.æterum àcibis auerfum animum habebat,amp; maxilla quidem ad locum fuum rediit. Aluus autem biliofa, patica e-gc(rit,febricitaiiitacutius,horrida,5c fequentibus diebus vo- . cedeftitata cft,5: rurfus relîpifccbat ae loqucbatur.Odoge-
V i) fim*
-ocr page 758-HIPPO GRATIS LIBER HI.
lîmamortua eft. Vrinæhuicperpetuô erant nigrç,amp; tenue», D amp;nbsp;aquofe,amp; Ibpor conùtabatur. Cibum auerfans. Triftis in-fomnis:ira?,molefti,r.Mens melanchoHca.
AEG RO T VS III.
FyfH«« yNTiiafoPythionemqui fupra Herculeum templum de-Hrreulif J, cumbebat, ex laboribus, Si laftitudiuibus, 8c negleda «• templum. ctiiîrattnae,rsgormignus, Scfebrisacuta corripuit.lingua arida, iîticulofus, biliofus,non dormiuit. Vrina: fubnigræ, quod in medio ipfarum pendebat,fnblime erat. Secunda die circa meridiem frigiditas extremarum paitium, 8: tnagis cir ca manusamp; caput.loquela amp;nbsp;vocedeftitutus. Breuiipirus ad multum tempus, ruriusincaluit. Sitis. Nox quieta. Sudauit parum circa caput. Tertia dies quieta .Ve/peri verofubfo- E lis occafus param friguit, Tuibacio noóle dolorofe. nihil dormiuit. Ab aluo pauca compaifta ftercora prodierunt. Quarta mane quietus.Circa veijseri omnia exacerbata fuut. frigiditas,loquela,amp; vocedeftitutus.in deterius recalefaâus eft poft tempus. Vrinas miniit nigras in medio quid pendens haben tes.Noüe qaietedormiuit. Quinta vifus eftallc-uacus elle. Verum iiixta aluum grauitas cum âolorc.'lïticulo-fus.Noâé laboriore tuIitSexta mane guietus.Vefperi clolö~ res maiorcs,exacerb.itus eft. Velperi clyftcre adhibito,ab aluo probe egclfit.Noóèe Joriniuit.Septima die anxius,fubnio lede ferebat. Vrinam minxit oleol’am,nc«ftu turbatio multa, delirabat, nihil dormiebat, Odaua maneparum dormiuit. Alox atnem frigiditas. Vocis iuterceptio.Spiritus tenuis im- f minutus. Veiperi rurfus excalefaäused,mettte motus eft. lam autem ad diem parum alleuatus ed.Seceffusmeri,pauci, biliod.Nona (bpororus,anxius,lt;juum excitaretur, nort ralde dciculofus. Circa Colis occaCusmolede ferebat,delirabat,no-éhem milam habuit.Decima mane voce deditucus,frigiditas I ngt;ulca,febrisacuca.SudormuItus:mortuus eCl, doloreshuic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
threnili/ t*mtrttur
Hreniticus prima die decumbes vomuit xruginoCa,inul t.i tenii'a. febris horrida.CiidormuIcus, conrinuusperto tum.Capitis Sc colligrauitascu dolore.Vrin.v tenues,in me-
-ocr page 759-DE MORBIS POPVLARIBVS. jjy
A ahiit.Secuda mane voce Jeftitutus.fcbris acuta,fudauit; nô wcermifit.Palpitationes per totuin corpus J'Jode conu'ulfîo-“es.Tertiaexacerbata fuutomiiia.Quarta roortuus eft.
AEGROTVS V.
INLariflâ ciluus, fenjur dextrum doluit dercpente. ex bis Ciiltfw ri# luæofFerebautur nihil prodcrat. Prima die febris acuta,ar fo' morifur deas,quiete tenebat.dolores autem confequebantur.Secun- Lariffa, dafemoris quidem remiferuut dolores. febris autema*ita *ft.fübniolefte fereb..t non dormiebat.extremitates frigidæ.
Vrinarum non bonarû copia prodibat.Tertia femoris dolor ^uieuit.Mctis emotio, amp;nbsp;tutbatio,amp; muka iaftatio. Quarta tirca meridiem mortuus eft celemnie amp;nbsp;acutiffime.
$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEGROTVS VI.
TN Abderis Pcriclcin morbus corripuit acutus, continuus, Pfricler.' liumdolore.Sitismulta.anxietas.potum continerenonpo Ab4eri. terat.Erat auté fublienofus,amp; capite grauatus, primo die fan guisèfîaiftra nare erupit, multa tamé febris augefcebat.V-tinainminxitmultam.turbatam.albam. dépoli ta nô fublîde-bit.Sccunda orania cxacerbata fiint.Vrinæ tarn« cralTæ quidem erant, verura magis fublidebant. amp;nbsp;aniietas leuata eft. dormiuit.Tertia febris emollita eft.Vrinarû copiaiquç con-coftar multam fublîdentiam habebant. Nox quieta. Quarta £irca meridiem, multuni calidum fudorem per totum exclü-fit.A febre liber.iudicatus eft.non rediit.morbus acutus.
AEGROTVS VII.
C TN Abderisvirginera quæ decumbebat in facra via , febris VirguAB iardenscorripuit.Eratautemfiticulofaamp;infomnis.Menfes deriMaa. autemprimum ipfi defcendcbant. Sexta anxietas multa. ru-bor.horrida. mœfta. Septima per eadem . Vrinar tenues quidem,verum boni coloris.Venter non vexabat.Oéiaua furdi-tas.febrisacuta.infomnis.anxia.horrida. intelligebat. Vrinæ fimiles.Nona pet eadem, itémq; fequctibus licfurditasper-leuerabat.decimaquart.-i mens turbata.febris remifit. Deci-mafeptima fanguis per nares fluxit multus. Surditas parum remifit.8: fequétibus anxietas.furditas adcrat. amp;nbsp;délira erat.
Vigelima pedum dolor.lurditas,delirium intermilit.fanguit paucus per nares erupit.fudauit.à febre libera.Vigelimaquar ta febris rediit.furditas rurfus. pedum dolor pcrmanlit. men tis emotio. Vigelîmafeptima fudauit multum à febre libera.
V iij Surditat
-ocr page 760-HIPPOCRATIS LipER UI.
Surditis defccit. pcdum dolor rcftabat. De cæteroperfede D iudicata eP.
AEGROTVS VIII,
Äflitvion, TN Abderis Anaxionem, quidecumbebatadTEraciaspor thracM X MS , fcbris acuca corripuit. latcris dexteri dolorafliduus.
Siccam tuflim liabebat,neque expuebat priinis dtebus.Siticu lofgs.Infoinnis.Vrinxboni coloris,multæ,tenues.Sexta deli rus. Ad calefadori.1 nihilreinifit. Scptima dolorofe agebat. NamSt febris auocfcebat,amp; dolores non reinittebant,amp; tuf-fes vcxabant, difficultcrquc fpirabat. Oélaua cubituin fecpi. cffluebatfangui; multus.vclut debebat.Remilerunt quidem do|ores, tulTes tarnen ficG.T comitabantur. Vndecima remi-ferunt febres.parum circa caput fudauit.Tufles adhuc.ic quç E à pulmonc prodibant,liquidiora crant.Decimafeptima incos pit pauca.inatur.i fpucrc.alleuatus eft.Vigefinia fudautt,ife-bre liber poft iudicationem. alleuatus cft. Erat autem fiticu-lofus.Sc à pulmone prodeuntium purgationes nonbonæ.Vi-gefima feptima fcbris rediit. Tuftiit, cduxit matiira malta. Vrinis fublidcntia mult3,alba.Sine fiti erat.bcne fpirans.Tri gcfimaquarta fudauicper totum, à fcbre liber, pcnitus iudi-catus eft.
AEGROTVS IX.
Hcropj*- j Abdcris Heropythus eretlè obainbulas caput dolcbat.
Mon multo autem tépore poftea decubuit.habitabat pro-pe fuperiorem vi..m.febris ipfum corripuit ardent,acuta. Vo niitu.s ab initio miiltoruni bilioforum, liticulofus, multa mo-Icftia.Vrinç tenues,nigr.r,id quod in medio iplarum pendebat,fublimc er.1t aliquando, quâdoqiie non. noäcin doloro-le tranfcgit.Febris alias aliter eiacerbefccbat,plcrunqucin-ordinatc. Circa decimamquartam furditas.febresaugefce-bant. Vrin.rpercadem. Vigefim.i multum mente motus eft, itómqi fequéc.bus. Quadragefima multusfanguis ex naribiis crupit,Slt; roagis intclligcbat.Surditas adcrat quidem, fed mi-nor.febres remilcrunr. Sequentibus diebus fangui.i crumpe-bat frequenter amp;nbsp;paulatim.Circa fexagefimam languinis eru ptionc.s ceftarunt.Cox.T autem dextr.r dolorforti.s.amp; febres àugefcebât.Non longo tempore poftc.i dolores omnium in-fcrnariiin partium . Contigitqucaut febresciremaiores,amp; (ûrditaté multâ: aut bæc quidé remittcrc amp;nbsp;leuiora fieri, in-fernamin
-ocr page 761-Dp MORBIS POPVLARIBVS.
A fcrnarum autc partium circa çoias,dolores clTc majores. 15 vcro circa otlogefiraara oinni.a reniiferunt. Nihil tarnen de-fecit.Vrin.'c cnira boni coloris, amp;nbsp;plures fubfideniias Jiabé-tes prodibant,amp; deliria minora erant. Circa centefimâ alu’ multis biliofis uitbataeft,amp; tempore non modico muItaFa haprodibant,amp; rurfus dyiênterica cum dolore.Rcliquorum vcro qiiies erat.In fumina, amp;nbsp;fcbres defeccrunt, amp;nbsp;furditas ceffauit.In centefimâ vigefîma perfecte iudicatus eft. feîris ’tdcns.
AEGROTVS X.
INAbdcrisNicodcmum ex venere amp;: potu , febris corri- üicodtf'^ puit.lnitioauienieratanxius.amp; cordis dolore vexaba- mus.
J tur.fiticulofus.lingua coinbufta fuit.Vrinæ tenues,nigre.Se-cunda febris cxacerbata cft.horridus.anxius. non dormiuit. Vomiiitbiliofa.flaua.Vrinæfimilcs. Nox qui et a .dormiuit. Tertia die remiferut omnia S: quies erat. circa folis occafus rarfusmolefte fcrebat.nodé laboriofe tulit.Q^rta rigor.fe bris multa.dolores omnium.Vrinæ tenues,amp; quidin medio ipfarmn pendens. Sexta mente multum motus eft. Septima quies.Oclaua alia remiferunt omnia.Decima i;. fequentibus diebus aderant quidem dolores,verurn omnes minores.Exa cerbationes autem amp;nbsp;dolores huic ad finem vfque in diebus pjiibus magis erant.Vjgefima minxit vrinä albam,qua: craf-ftudiuembabebat,8t depofita non fubfidebat.Sudauit mul-tuiB.vifus eft fibi à fdirc liber cflê. Vefperi rcro rurfus inca-
Ç,liiit.Sc dolores iidein.horror.fitis.parum mente mot’ eft. Vigefîma quarta multam vriuam albam, multam fubfidentiam nabétem minxit. Sudorep multum caliduro pertotum exu-dauit.à febre liber.iudicatus eft.
AEGROTVS XI.
INThafomuliermorofa.exmrerorecn occafione, ereäc Mulier obambulans,infomni5 fa£la cft,8c cibi faftidies. amp;nbsp;erat fi- Thafia. ticulofa.fe anxia.habitabat autem prope Pylad.v .ædes in Le-io.Priina die fub initium noSis tiniotes, fermones multi,tri-fticia,febricula tenuis.Mane conuulfiones mult.'V.Quum au temintermififtent conuulfiones ilLr raultæ,delirabac.turpia loquebatut.Dolores multi,magni,continui.Secunda per ea-dem.nihil dormlebat.febris acutior.Tertia couiilfiones de-(eccrut. Sopor autem amp;nbsp;in fopnum grauiorem deUtio ade-
V iiij ratjSe
-ocr page 762-HIPPOCRATIS LIB£R IB.
rât,amp; rurfus vigiliæ.esiliit.continere fe non potuit. multumD delirauit.febris acuta.Ad banc noâem multuin ludorem ca-lidum per totum corpus exclufit.à febre libera.dornuuitiPe-nitus rebpuic.iudicata eft. Circa tertiain autem diem vrinx nigrarjtenucs; quod in medio ipfarum pendebat aliquandiu rotundum,non fubfîdebat.Circa iudicationem menfes mul* tiprodierunt.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEGROTVS XII.
Virg» U- TN Larilfa virginem febris corripuit ardens, acuta, infom-Tiffea. J. nis.fiticulofa.lingua fuliginofa.atida.Vrinæ boni guident coloris,fed tenues.Secunda die laboriofe degebat.non dor-miuit. Tertia ab aluo multa prodierunt aquofa cum virore pallida. itidemque fequentibus diebusprodierunt eiufmodi g tolcrabiliter.Quarta yrinam egeifit tcnuem.paucam ; habe-bat in medio pendens illud fublime, non fubfidebat .mente mota eft ad nodem.Sexta per nares fanguis multus large flo xit.quumque inhorruiflet.fudorem multum calidumperto-tum effudît.à febre libera.iudicata eft.In febribus autem, amp;nbsp;iam ludicatæ, menfes tunc primum prodierunt. £rat enim virgo.Perpetuo vero anxia erat.horrida.faciei rubor.eculo-rum dolor.capitis grauitas.Huic non rediit, fed iudicata eft. Dolores diebus paribus.
AEGROTVS XIII.
ApMeni* Pollonius in Abdcriseredetitubasobambulabatmul-Aideriu» JK to tempore.Erat autem magnis vifceribuspr.xditus. amp;nbsp;nuf. circa bepar dolor multo tempore familiaris ipfum comita- f batur. amp;nbsp;fade tunc ctiam morbo regio tenebatur. flatuofus.
Car hie n colon’s fubalbi. Quum autem ediifet ac bibiflet intempefti-Aeo Mol uius carné bubulam, incaluit parum priinu. decubuit. lade rauH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfu’ codo crudo, multo, caprino ac ouillo, vidu
malo.oninium læiîones magn.T fequutæ funt. Nam amp;nbsp;febres ciacerbatæ func,amp; aluusnibij ^temorabile deingeftisegc^ fit. Vi inar tenues amp;nbsp;pauex prodibant.Somni no aderant. in-flatiomala.fitis multa ibporoia.pr.T.’cordi, deitri eleuatiocu dolore . eitrcmitates vndique fubfrigidæ. parum delirabat. Obliuio omnium qu.rloquebatur.mentc mouebatur. Circa decimam quartam ex qua quumriguifiet incaluit,decubuit, amp;nbsp;infaniit.clamor.turbatio. fermones multi. amp;nbsp;rurfus quies. amp;nbsp;tuncfopor acceflit.poftca yero aluus turbata,multis,bilio-fis,mcrii,
-ocr page 763-DE MORBIS POPVLARIBVS.
I fis,aien'sjCrudis.Vrinæ nigræ,paucæ,tenues.Multa moleftia. Seteffus varie habebant.Aut enim nigri,amp; pauci, ac ærugi-noà etant:aut pingues,crudi,amp; mordaces. Per tempora veto videbatur etiam ladofa cgercre. Circa vigefimam quartan lenitas erat.amp; reliqua quidem in iifdem pcrfeucrab«nt, parum autem refipifcebatiex quo veto decubuit, nuUi’ mc-tninitiRurfusautembreui defipiebat. Omnia in peiuspro-ccdebant.Circa trigefimam febris acuta. Seceflus multi,ffc-nues.delirus.extrcmitates frigidæ.vocc dcAitutus, Trigefi-ma quarta mortuus eft. Huieppetuo ex quo ego noui, aluui tutbata.Vrinæ tenues,nigræ.loporofus. infomnis, extretni-tates frigidæ.delirus perpetuo.phreniticus,
8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEGROTVS XIIII.
IN Cyzico mulierem, quægemellas Elias magna difficul-tatepeperitjamp;nonvaldcpurgata eft .primum inuafit febris liorrida,acuta. Capitis amp;nbsp;colli grauitas cum dolore. Infomnis ab initio, taciturna ac tetrica, amp;nbsp;non obfecundans. ■ Vrinæ tenues amp;nbsp;decolores.fiticulofa.anxia pleriinquc. aluus erroneo modo turbata.St rurfus adftriöa. Sexta ad nodem multû dclirabat .nihil dormiuit. Circa vndecimam infaiiiit. amp;nbsp;rurfus refipuit.Vrinæ nigræ tenues.Et rurfus tempore in-ttrpofito oleofæ. Et aluus multis tenuibus turbata. Décima •luattaconuulfiones multæ.extremæpanes frigidæ .nibil îniplius intelligebat.Vrinæ fupprefla; funt.decima fexta vo-cedeftituta eft.decima fcptima mortua eft.plirenitis.
Pxerpera Cgt;ziffn4 gemellat peperit is mortM
AEGROTVS XV.
IN Tbafo Dealcis vxorem,quç dccumbebat in Leio,febris borrida,acuta,ex mocrore corripuit. Ab initio contegeba-tur,amp; ad Euern perpetuOjfemper tacita manibus palpabat, vellebat ,fcalpeba t,pi los Icgebat. Lachrymæ, amp;nbsp;rurfum rifus, quot;ondonniebat. ;(b aluo irritationcs. nihilprodibat, parum
Vraleit axer ih^/
coiTimonita bibebat. Vrinæ paucæ, tenues. Febres ad maniî tenues.extrcmarum partiutn frigiditas. Nona inukum deli-rabat.Et rurfus fedata eft. tacita. Décima qnarta fpiritus ra^r rus.magnus.per tenipus.Et rurfus breuifpira.decima fcptima ?b aluo irritatio turbulenca.poftca veto ipfi potus pcrcurre-bant.nequeconfiftebant.omnino nibil fentiebat. Cutis aji-dæ circuntenfio. Vigcfima fcrmones multi, amp;nbsp;rurfus fedata eft.voïe deûituta.brcuifpira. Vigcfima prima mortna. Huiç petpemo
-ocr page 764-HIPPOCRATIS LIBER. III.
perpetuo ad finem vfquc erat fpiritus rarus magnus. Omni- D no nihil fenticbat.feinper contegebatur.Aut fermonesmulti,aut tacita perpetuo.plirenitis.
AEGROTVS XVI.
AJobfccs A Dolefccj in Meliboca, ex potationibusA venere inulin Meli- ƒgt;. to tempore calcfadus decubuit. Horrid’ aptein Si. a.i-êoM. xiiis erat.infomnis.Ji no fiticulol’iis. Ab aluo prima diefter-colt;B muka prodibant,cum ipulta defluxione.amp; fequentibiis muka aquolacum virorepallidaprodibant.Vrinæ tenues, paucæ.decolores.Spiritus rarus,magn.u,s,per tempus.Prçcor-dij intcntio fubmollijjoblonga ex vtrifque. Cordis palpita-tiô perpetuo continua. Vrinam minxit oleofam.dccima fen-fim mente motus eft.moderatusquc erat ac quictus.Cutis a- j rida amp;nbsp;circundiftenta.SecefTus multi amp;nbsp;tenues, aut biliofiamp; pmgues.Decimaquarta omnia exacerbata funt. mente motus eft.muku delirauit.Vigefima inf^niit.iaijatio.nihil min-gebar.paucos potus cótipebat.Vigefimaquarta mottuus eft. phrenitis. Videturpotro mihi .rftas ilia quæ tunc fuit,iiix tarationemcommoditatem attulifle .Namæftipos moibos hyems fuccedens Ibluit. Et hyemales æftas fuccedens trani-mutat.Quanquam ipfa in feipfti quç tunc erat a;ftas,nonfta-bilis erat:fcdderepcntecalida,amp; auftrina,amp; fine ventis.At-tamen ad aliam tempertatein tranfmutat.a profuit. Magnam vero artis partem effc arbitror,etiam de his qu.-c fcripta funt refte,poire cofifiderationem facere, ac iudicare. Qui enim hocnouit,amp;; hisvfitur,nonvideturmihiinartemultumfal f
lt;ƒ in li ppfie.Oportet autem exafte perdifeere vnamqiianque tc-anni téÿot porum fonftitutioneni,amp; ipfijm morbiim . Et quid boni có-ri^Kf ijr munis fit in conftitutione, aut in morbo. amp;nbsp;quid mali com-in moriis munis fit in ftatu,aut mcrbo.amp; qui morbus longusfit,amp; le-ebferuänf thalis.amp; qui longus,amp; non perniciofus ad vitam. A qui acu-fnr. tus,ac lcthalis.amp; qui acutus,amp; fupcrefte finens. Ex his enim prdinem dierum iudicatoriorii confiderandi,acprx-dicendi facultas datur.Et harura rerum gna-ros feire contitjgit.quibus amp;nbsp;quando.
Si quomodo vidum præfcri-bere oportet.
Hippocra^
-ocr page 765-de morbis POPVLARIBVS. 33«
HIPPOCRATIS COI
DE morbis POPVDARI« bus lib. HH. laiio Cornario medico phy/ico interprété, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Oftatquinodium Ä: poftpleiada, qualia funt erodentia Sc inucofa, quat caput aperuerunt, fupra aurc prodierunt.Ei qui apudLcocydis ardcfi habitabat.in'pede.Phanodi-co digiti in pcdc.in pcdorc. Qui tibia l'edus eft ,hac parte ctiâui-grefadus eft. Erat vlcus magnû in
externa tibiæ parte, amp;nbsp;retro pro -dibat. Quii purû fadum eflet, la-
teris doiof g; peäoris finiftri è dircdo,amp; febres. Mortu’ cft ifebre. Biliofum reftiario abundecoloratu.Et vftoria ad-‘'ibenti circa æquinpûiurji/anguis mukus dcorfum prodiit.
Setij yaJdc vehementer abfcelfit, non vitra quatuordcciin dies, Vulnerato ab Antiphüo, vfto iudicatio f.iEla eftdic ieptinia,biliofp,ftupido,Tertia poft iudicationc.fanguincm C ipu!t,fuperftes m.inebat.amp; rccidiua fada eft poftca.Iudicat* cft velut par erat,circa pleiadu occafum primii. Poft pleiadu auté occafum.biliofus ad infaniä vfqi. iudicatio faÄa cft,fu-
peruixit.circa nona die,abfq; fudore. Circa arquinodium Chalcidoniiis àportis delatus ad foru,ex ruptione circa mâ-niâdcïtrâ dolós,fpuebat alias atq; alias palles fubuiride.Ve-ter egerebat.Sudoraufpicatus feptima,tenuitplcrunq; vfq; ad odaui. iudicatus eft decimaquarta. Circa quadragefima tuberculaexorta ipfi circa vtralq-, aurcs, baud imincritopu-tabatur fuppuratus forc,nó fadum cft. Pedus Ariftodemo vftueft. Philidisfilio quii abfccfliis fadus efletex cafu ,5: ipfi ped’ vftu cft.Erat aut dolor quidä etiä antca.poft .rqui-iiodiii autunale recidiuç.amp; alias vfq; ad folftitiu hyemale,amp; ffi foie a’ftiuo. Acheloi vxorfexta die aboftiuit, qufi eflet
ChikiJo/ niur.
mtir.
phiUJif ft lim.
Ache^dus.
fanguinca,
HIPPOCRATIS LIBER III.
(ânguinea, amp;nbsp;hortida.amp; fudores.Iudicatio faûa eft décima- P quarts,quot méfium fucrit foetus,haud fcio.Mafculum aut e-tiam alium ad dies viginti fe aborciuiife dixit, an vera dixe-rit non Icio. Circa folftitium liybernum aquilonares ven-
Mortuf ti erant.Morbo regio cornpiebâtur abunde colorati. amp;nbsp;par-regiuf. tim liorridi, partim no. Linguæ combuftae tertia die, Et tut-bat^oncs rirca lextam amp;nbsp;feptimain, atqiic hx diu durantes. Decimaquarta ventres refiftentes,amp; in medicationibus non
Viurr/t obcdicntes.Pro ratione febrium etiam niilü fudorçs. Spie» mortor««! nes quibufdam parui ad præcordia dextr.i extenti,amp; ad ma-ejfedus. nu fubmurmuritcs.Sanguinis fluxiones.amp;vrinis purgatio ac iudicatio.Multo autem magis infra nitcbantur. Nam amp;nbsp;hoe fub illud tempus corripiebat. Quibus non fic erat, fplenes j vero etiam eleuati, Iiis languis ex liniftra nare. Solftitiuin ptætcrierat,hyberna hybcrno modo in A quilonanbus, pau-lo veto poft auftrina erant, ad quiudecim di es. Poftea veto nines quatuordecim diebus. Circa banc anni conftitutione, morbi regij abunde colorati vigebant. qui non finccre iu-dicabantur.recidiuabant.Poft niucs,auftrina fuccedcbant,amp; pluuix.graueJines cruperunt,amp; cum febribus, amp;nbsp;line febri-bus.Cuidam veto etiam,ad dentes, qui autea ex medio do-luerat; ad dextra,fupcrcilium, amp;nbsp;oculos.Erant autein amp;nbsp;rau-
Spwgi«. cofi,amp; fauces inflammatæ.amp; glandular ifthic fpongiæ appel-latar intumefccbant.amp; tubercula circa aures,amp; maxilla mol-lia,amp; cu febre fedabâtur.Incipiétibusfebricitarefiebant fu-pcrne,amp; in vtrafq; partesplcraquehorii. amp;nbsp;Spogixqmbuf- F dam fub autunuqa amp;nbsp;hyemem. Sed amp;nbsp;porrigines. Et mul-yirginit t.T omnibus mo Jis abortiebant, amp;nbsp;difficulter pariebant. morbus. Sexta die virgini iuJicata.fexta reuerterunt.iudicata vero funt per fextam. Omnia in his temporibus fexta amp;nbsp;o-
Ketndri ûaua iudicabâtur, circa pleiaJum occafut.Mcandri exei v-uxor. xor ftatim cum pallore viride, amp;nbsp;ftatim puruletum fpuit circa fextam. ôchepatis feruor, amp;nbsp;deorfum feceflus modieus, carnopurulentafurfuna pauca,alba,lata expuebat.cibum fa-rhrfloris ftidiens. Mortua eft prope vigefimam diem. Exvicinis fiinulä, Theftoris famula,ex vftoriis: fcceflii biliofo,multo: prxeor-dio intenfo: Sexta die ex fuppreflionealuus ipfi tenuia,mul-ta,vna vice egeftit. amp;nbsp;ftatim fudauit,amp; iudicata eft. amp;nbsp;aluus fubftitit. eadein autem horaquum riguiftet febricitauit.A rurfus
-ocr page 767-DE Morbis pópvlaribvs. ^9
A rurfus eadem hora. Thcründri vxor quum pituita alba ‘ther/'ttn~ frædita non valdceflet,laClans acuta febre correpta eft. driuxor» Huic lingua cóbufta eftjduiti alia comburcrétiir, Tub hoc tc-P us : linguaque exafperabatur.velut grandine multa.Et lum-brici per os. Circa vigefimam autem non perfeâe iudicata eft. Circa pleiadumoccafusMetrophantifilius,caput per- Hetro-tuCTus ab alio puero, per ttftam ; quum pcruenilfct ad dgo- phatifili* deciinam diem febricitauit.Occano autem erat quod quum detergeret partes circa vlcus perfricuit, amp;nbsp;perfrigcratus eft.
labiaftatira funt elcuata. Attenuata eft autem cutis, mul« tislocisvkeriusab vlccre.quum autem feiftus eflctnon tarde,neque pus effluxit,ncque alleuatus eft. luita aurem veto
B videbaturfuppurarijin maxilla ad dextram.Hacenim parte etiam vlcus crat.Poftea amp;nbsp;hoc non fuppuratum cft,amp; humerus dexter fupputatus eft cito.Mortuus eft circa vigefimam quartam. Poft pleiadum dccafum is qui aurem doluit, circa vigefimam diem poftca voce deftitutus eft, amp;nbsp;dextra-rum partium impor.cns.fine febre fudauit. dextra auris,dexter oculusjconfiftebat no valde, amp;nbsp;attrahebat quid ex infer-parte. A finiftris autem diftortus eft oculus grauiter do-lens. collum durum faSiim eft.tertia hora pofteaquâ doluit.
Poftpleiadum occafum,feruus Atticiaquartana corre- Attici/w ptus.ftupidus fedatus eft. AliUs eodem tempore vera ftupida infania, ex phrenitide ac lethargo mixta, correptus eft. Ad cuxas amp;nbsp;crura venit dolor, quieuit, quoto die baud fcio.
C Eodem tempore horridi,vonientes,amp; poft iudicationem cibum auerfantes,amp; biliofi amp;nbsp;fplcnes magni, duri, dolorofi, amp;nbsp;faneuinis cruptiones. Qinbufdam veto eodem temporej poftpleiadumoccafum,ex natibus fanguis biliofus ob (ple-nes. In Cranone vxorc Nicoftrati correpta decimaquar-la die,ftatim occupauit impotentia colli,amp; aliarum partium.
amp; cibus inclufus fuit vfque ad décima. Spiritus denfus par-uus. impotenti.’. palpans digitis. delirans. fudores. diftrafta funt ad dexteram partem,collum,os,oculus,nafus.Vrinarum Vrinaruja fubfideutia alba.eruum referens.alia alba.ali,a ramentofa, cu uarietat. pallorc fubuiridis, farinam lentium referens.Huic quandoq; velut adipofum quiddam fuperftabat, atqiie hoc aceruatum, non multum difperfum,velut quod in medio ipfarn pendere folec difparatu.velut extrinfecus ex ouicula.poftea veto etid
-ocr page 768-HIPPOCRATIS liber IIII.
uon fublidens mingcb.itur.amp; alia qüidem talis crat,alia fub- p lidens.alia ulis modice ad lacitudincm dilpcrla.alia contur-bata.alia talis. Quod in medio velii folct, nubecula: fubni-grx- finiile,qua’ putaretur craflitudincm habcre.Laium auté aliud tcnuc.aliud tenue talc.aliud velut cqui.aliud velutfut caliginofa. Qui primus delatus eft adolefcens, huic vrina pura tcnuis. Omnium feceftus tenuis.multus line bile.Iin-giÄvaldc alpera.Fcbris adurens.infomnis.aluus gibbofa.Hic mente motus eft oétaua arbitrer die, proteruura in ir.odum. cxurgebat. pugnabat.turpia fortiter loquebatur, quum tali» non eflet.Huic quum vrinas multæ tenues prodiiflentexfup prefTioncjfomnus obortuseft contiBUHs.amp; fudor, qui iudi-catoriu»efteputabatur,exquotaliscrat forte circa dccimsi diem. Verii pottea turfus infaniit,amp; breui mortu’ eft vnde-cima die. Occafionem fuifleputo quodmeracum multiim Sitrtiefli» tibiffetipriulquam infaniret. Paucos habebat annos,propc-modum viginti. Eumenis vxorautumno vomuit bilema-tram.Sed amp;nbsp;odorcs manifefti erant.Jc febres horrida .amp; cordis fiucofculi ventris dolores, biliofa pauca vomcbat,amp; lu-bricum.Seceflus tenues per omne tépus. Ante pleiadumoc-cafum definebant ftatira fanguinis eruptioncs.Abrcuiorcs erant febres ac ftatim reuertenres breuibus recidiuis. cibum auerfanteSjA, velut excofli, amp;nbsp;anxij, amp;nbsp;cor dolentes, amp;nbsp;ruBCTii» ferini in iudicacionibus,amp; rigore afFedi.amp; biliofi. Adole-tflier. feens peregrinus crat, cui tertia die fanguis ex naribus mul
lus fluxit.itemquequartaacquinta.Sextacompofiteconfi- p ftcbat.mcnte motus eft. Sep tuna die aluus fubftitit.foporo-ftis erat.Recidiua tertia die.aluus eniti ceifauit. Vrinainnon vidi.Circa iudicationC velut debebat. At veto circa pleia-dum occafum auftrina , amp;nbsp;pluui.r erant. amp;nbsp;tunc Adoleftens muco(â.fubbiliofa,vifco(â,multa recrementa egerebat. febris veliemens continua.Iingua arida. Sexta iudicatus eft.Septi-ma rurfus inuaftt, dimiftt eadem die cum treniore. auris fi-Piier niftrç ftuxio vifcofa.craffa.die fexta. Pucro ab vlccre Pba-j^rdeerto- ged.rna erofo.detes infcriii, amp;nbsp;ex fupernis ac infernis ante-futquiJ riores.emergebant.cauitarem habebant. Quibus os ex pa-tulfril. lato difcedit.nis raedius conftdet nafus. Quibus vero fupcr-
ni detes anteriores,his latus eft funimus nafus. Qui quin-tus dens ab antcrioribus numcratur, quatuor radices ha
bet,fln-
-ocr page 769-DE MORBIS POPVIARIB. hÓ
A bet, fingulis paribus ad vtninque vicinum dentem conni-ïis,extremitatibus omnibus ad interiiam partem reflexis.
Circa tertium denté fuppurationes plurescjuàm iuxtaà-liosomnes. Et ex naribüs fluxionés èraflæ, amp;nbsp;à témporibus dolores,« boc maxime fiunt.Corroditurhic,maiime quin-tus,ex medio quidem nodum habebat vnum, duos auté an-terius. Paruus primus intrinfecus iuxt.l duos corrôdcbatur, Septimus fadicem vnam craifam, acutam habebat. Athî- Pafralfer nadæ puero mafculo doluit à finiftra parte tnfernus däns, à deitr.ifupernus.Huiusaurisdextra fUppuTata eft, dura non amplius dolerct. Poftpleiadaclemens cceluin,nubilofum, amp;caligines.iudicationesquintanæ,amp; fextanacac feptima-
B næ.lam veto etiam diuturniores. febres retidiuantes, quandoque errone,-e,amp; cibum auerfantes, amp;nbsp;biliofa’. amp;nbsp;dy-fentciixcibiiiit faftidientes, fcbriculùfæ. Circa pleiadum Qalt;e p/-occafum,auftrinafortitcr erant.ianguinis eruptiones, amp;nbsp;fe- terêtUr hs brestertianxnaturam rcferentes,amp; lenos'. Quiinfutrina decumbebat, fanguinem abunde biliofum è nanbus eftudit. SecclTus modicus.iudicatus eft feptima cum rigorc. Seriiui gt;n extrema taupona, quarta die fanguinem c narib’ efiudit. ngt;ult.i ftatim nugab'aturailuus renitebatur. PræcOrdium dô-lotolum,durum. Adfubdicam glandcm fexta die fubierunt quot;'aUiCupallore viridia.Septim'a mane iaélatio. clamor mul-tus.venarum pulfationes circa vmbiticùm. In acutifTimis fe-bribuspulfus denfiflimi,amp; maximi. Quale eft ad vefpcram
C cxacerbari,talc erat in omnimorbo. Cæterum ad princi- con^ pia,conlîderand.i: funt etiam exacerbationes,amp; an citius ré- fidei ada^ treant, amp;nbsp;continuitas, amp;nbsp;anni tempus. Poft pleiadum oc-eafutn, auftrina. Qu.x qùinta die iudicabantur, intermifta vna rcpetcbant. At vero laxa,puftulofa crant,velut Aean-tbio Lapyto. Circa pleiadum occafum,fubfcabra, amp;nbsp;afpera AcantVia erant pruriginofa,nullas lachrymas emittentia.dc niagis qui- tapote, dem hoc tempore.Sed amp;nbsp;impetiginofa tUrgentia.Hæc cfant in Pythodofi vxore,amp;: Capelio,cum febre,fub càiusioitiüm Pjvthod»-fetéPythodori vxoïi cox.t: impotentes. Poft pleiadum oc riir. cafumhorrores.fanguinis é narib* eruptioncs. Sutor qui- Sutor dam feptima iudicatus eft, vna intermifta, altera rediit. Glaacitfs Rurfus quarta iudicatus eft.Alius ex his qui à Leocydc vc- nomine. nerant/eptima iudicatus eft.Alius quarta. Mofchus nona. KofAuc. iargus
-ocr page 770-HIPPOCR.ATIS LIBER in,
Largus ûnguis ex finiftra, modieusè dexcra nare. Ad deci* D main quarcam ad iudicationem,li quatenus debebant ab ini tio exaccrbarentur.Deliiiquentes circa edulia dccinialepti-Tuieren- mafiebant. Circaaureni in dextrapartetuberculum, par-km aurir. uuum intus duruin.foris paru urn laxum.dolorofum,nihil re-mittens, dccima nona iioâu fadum elt. Valde biliolis fuppuratis.purgatio fepia; atramento maxime fimilis. Qui cifturbitam afhxit,quü in coxa effet dolor, huic ad crus défi quo Up- orfum venit,amp; melius habuit. Qm in Ceramico ab equo fus quid lapfus eft.cui non ftatim cucurbita aSïxa cft ; vftus eft intro, tulerit. amp;nbsp;vigefim.a die recruduit malum . fanguinis eruptiones fç-tenedin. culentæ,amp; erodentes. Tenediaquartadieabortiuit,nia-fculumtrigintadierum. aluns liquida, tenuia,egeffit. lingua £ combuffa fuit. iudicatio quarta die. Poft pleiadum occa-fum lienofa.vfque ad qiiintum dieni fluebant.iudicata funt.
Cuidam feptima die vrina velut erui lotura, (îmilis ipla ffbiipli. poftea pura recidiua. Intermifit etiam Megaris filio, verum fanguisnon fluxit.Vrina velut Antigeilisalba,craf-fa,ftmilis. Circa folftitium hybernum, fydus non paruum, Territme/ quinta amp;nbsp;feitapoftea terræ motus. Q^’ in Perintho nio-tus, rabatur anhelola ,Antigcnis vxor, quæ non feiebat an prx-Antigenit gnans effet, meules comparentes rubri. Venter alias atque uxar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliasparuus,aliasmagnus.Tuffiens Temper, velutlîceleriut
iterperfcciffet.Menuseratodauus, fedata cftpriusfebtici-Apemâtus tant. Apemantifratris vxor,(êptima die abortiuitfœmel-lam velut dixit fexaginta dierum. Circa nonam turbataeft. f poft iudicationem,dcxtra.s partes dolebat, velut à recidiua. H.rcamp; concipiebatcito,3cperdebat. Alia quædam inalbis menffbusfiliam peperit.Alia in rubris, velut conueniebat. Horridi,anxii,cibumauerrantes,recidiuantes,bilio{i,raogui-ne manantes/ubfpleniciidolorofû modoplurimi ex fîniftris affeâi. Apemanti vxon balt;-parte oculus diftortuseftde-xter,3d altéra veropartem lateris mollitudo. Ariftophô-tisfilia tertiaamp; cjuinca febricicauit. iîcca plerunque perfe» uerauit. Venter tarnen huic turbatus. a-gre iudicatio nebat. vitra triginca dies ceffâuit. Puflulx ex laffitudinibus non valde fortibijs,perueniunt ad lêptimam liuidæ. Rigor an-cillx rétro Heroum obortus eft. A t vero albx magnjc, ne-que ipfx valde bonx,gr3ui foporepreiforum, amp;nbsp;foninulen-torum,
-ocr page 771-DE MORBIS POPVLARIB. J41
A lorum,amp; non confidentiû, amp;nbsp;bile renitente : amp;nbsp;fine lubrica, fiue durafueritaluus, non confidentes. 7oili fabri pullus ZoSul trcmuli tardi.Vrina amp;nbsp;alui feceiTiis moderate decolor.pecti-nisdiftentio vtrinque in direduin,vfque ad vmbilicuiu.cum febre acuta, cibum auerfins. fiticulofus. Filiæ çdilis apud Tecom.eiiin,quuinobfcururn effet ipfiquôd vteruin gefta- Tewziae*« ret.fecundi raenfis initio erupit vomitus pituitorus.aliquaii-do rero biliofus.difFicuIter peperit. pèrfeüe purgata elt Vo initusfimiliter vfqiie ad tngefimam diemperfeuerauit.poft-caventer turbirus eft,5r vomitus ceflauit. Lieiiteria. menfes noaprodibant per duos annos hyemehabuit hæmorrhoi-das. Duo fratres Cecropis familiäres,quibus nigra ab ini- Cecrt^ti 5 tioprodibant,fubfcculenta,edulia ex fanguine confeâa colore refcrentia, ea ex fpumofîsbile abundc coloratisviridia étant. Quiafinumexpadoeleuauit.ftatim fabricitauit. Tertia amp;nbsp;quarta, 8t quinta , 5c feptima,5c odaua fanguis c-rupit. iudicatus eft. aluus lubrica. Vir metallicus. prarcor-dium dextrum intentum, fplen magnus. aluus intenta, fub-duti.fpirituofus. decolor. Hute ad genu fîniftrum. recidiua.
per totum iudicatus eft. Temenæ filius habebat quid fpi- temeiM ritus.vt vitidantis palloris'effet, ad dorfum : ad manus viri- filiur, dantis palloris. Maritus Lechus puerperæ apud Sitodo-cbmn.arquato morbo infeftatus,ad quem feptima die ingref fus funijoâaua moriebatur, neque mingens, neque egerens. Præcordia magna 5c dura,S: fpiritus denfus. Hic monens ne
C frontem qui dent fudore bumeâauit pr.r dolore. Hutus v-xor.ciecit foemellam feptimeftrem, feptima die. Apparuit autem quarta die. Hanc àprincipio quidem pedura dolor tenebat. Defînentevetofebre.fpiritusnoneft folurus,fcd intus relifius. dolor ad manus 5c brachium. Recidiua per longilfimum tempus corriputt cos quibus vrin.r ante iudi-catioem fupprefTæfiierant. Quæerat apud Temcnen ip-fius foror.cum rigore iudicata cft.Quum autem viridanspal lorcitodefînerct, manus 5c humeri doluerunt : horum autem ceflante dolore, caput : oculotum palpebr.e fupernæ e-leuat.-cfunt Sc lachrynirprofluebant.reliquanon noui .Iudicata eft primum feptima die. Menandri vinitor fimili- Mesader ter,rerum aluus ab initio tenuia egerebat. poftea fupprefla eft, itemque vrina iudicata eft, non riguit, feptima dierquo-
X niam
-ocr page 772-HïPPOCRATIS liber. IIIÏ.
flratiui.
Mulierä äiuerfi morbi.
Tfmenx wxsr.
niatn alu-us antea curbata fuit. Potamonisfilio aluus non' D egerebat feptima die.duobus diebus ante iudicationem nó nguit, quaproptcr ncque vrina fupprimebatur. Dens He« geliftrario,eui fiippuratio iuita oculum, fuppuratus eft iujt. ta extremum. amp;nbsp;rurfus fanatus cft oculus. Si lècundumnares pus defcendit craiTuin.Iuxta gingiuam caruncular paru« ro-tujdar abfcelfcrunt.Huic circa tertiam diem l'uppuratio af-futura putabatur. poftea aucrtebatur. Derepcnte vero intu-muit maxilla,amp; oculi. Quibus abfcelTus ad oculos in fe« bribus ardentibus,hi maxillas rubent,amp; fanguinem exnari-busfundunt.Sedamp;quibus ad aures fiunt. Fortaifis autcm amp;nbsp;abfceffus ad articules m.igis,noa tarnen dare noui. Rigorcs trcmulis,præcordi} intcntio. Menfesappanierunt î décima feptima,iiidicatio fiebat ita perpetuo.Si tarnen non ficititus pcrmanfiifentjiudicabanturtertia. quædain quinta.’ quardam Icptima. Hegefiftratio poftremi duo dentes parte inter fe contigua corrodebantur. poftremus habebat fupra gingiuam duos nodos, vnumiuxta caucrnam,alterum ex altera parte. Qua veto parte duo nodi crant, ibi radices lat.Tfimiles fîngulisparibus coincidebant,ad alteram partem medietas vna rotunda. Muller cui fangüis è naribus erupitquartaamp; fexta.Septima iudicata cft,rubicundae-rat. Mulieri ex capitc fortitcr grauatæ, iudicario-fada cft circa vigefimam. Vigefima pr.x-cordia æftuofa. Septima die non valde fanguis è naribus erupit. Seceffus tenues, ad oculum dextrum circa odauam. Viro cadem, verum fe-ptimaindicatus eft. Sublicnofus èlïniftra parte. Huic o.do-gefima die, amp;nbsp;diuturniores oculi affediones : fortaifis quo-niampoft iudicationem , amp;nbsp;quiamuk.-c. Vxor Temen« fpirituofapfarcordia,amp;intenta. Menfesper tempusappa-ruerunt.Anvcroctiam prargnans fuerit,haud fcio.alutts primum fupprelfa, Sc tune vomebat. poftea non amplius. aluiis enim muka vifcofa ac biliofa egerebat. pr.Tcofdium non impediebat. Vndecima ad magnum dextræ digitum inflammatio. al ui cgeftio ctiam penitus procedebat. Quibus contingentibus, meliüs babebat. Nam amp;nbsp;in fomnii de-latio minor erat, Sc ftbris : Sc quodammodo facilius fpira-bat, quoniam fupra malum vomitum, vomuerat. Decima-fexta fenfim fadus cft fpiritus denfus, amp;nbsp;febrit. mortu» eft.
Hæo
-ocr page 773-DE MORBIS POPVLARIB. 541
A H.tc febriciuuit ante abfceflum. Septifflapoftabfceflum pc riit. Etat St lix’c rubicunda. filius mulieris ipfius Ape- ApemSH nianti forotis, prxcordia magna St fplcn ,fpiritus, fccelfus for oris fi-gt; amaræbills,aliquantuloftcrcorcammixtojaflusexeperi- Hut. bus. Vigefi.ma die ad pedes, St iudicatio certe laifis ad arti-culos,non ad oculuro. prxcordia rero crant intenta. St fané cratetiamtulTicula qua.’dam modice licca. Qnæ relinqigin-lurpoftiudicationem recidiuam faciunt. St in ipfis morbij qua: cicernuntur, fputuin præmaturum, alui fecefTus, intempéries, St fimilia. Apemantus cui dolores in fedc, Apftnâiiu Indextri lateris mollitudine, amp;!. iuxta vmbilicum paulo in-ferius, Sc e dextra parte : ante dolorem vrinain cruentam
J mingebat. defiit tertia die. Et faber in altera parte, ex cadeinindireftum,8thicqnoquevrinam cruentameiicie- Vriaarrn bat. QuivbicefTaflct, ambofubiidentiasinvrinis habcbat, entit. ic hoc tenia die. Apemantus autcm plurimum fouebatur.
Alter veto no fentiebat, nifi in dextra parte. Et Nicoftra- Virojlra»* accidit aliquid iuxta vkimas panes à dextris, inferius quim quibus in finiftris.longc veto fubter lateris mollitudi-nem, vlque ad vmbilicum vtrifquc. Anicula apud Sofileu Ansu» alEapituita refena: Tibi.r duns tumoribus,albis,laxis,ite-que pedes,verum minus.Erant autein St in partibus infra femora , etiamfi plerifque dilRcilis hue ciitus patet : immo Sc inlumbis.St venter tenuis crat, præcordi.a fubmollia , fpiri— tuofa non vslde.Erat autera definentibus plurimis, etiaro a-
Ç liacuravbi glauci faéiicrant oculi. Atque oculorumqui-dem cura paulo moderatior crat. Coxæ vero ac cruris affe-öiones vterin.c crant,quum dolores efleputarentur. Appo-fitocnimaefubdititio medicamentoodorato. ex farina Sc vnguento,cötigit vt breui difcutcrentur ac definerent. Tc-pus autem abfcefliis ad oculum , annus. Circumcirca duras fuit,cui etiam puftulæ non perfeße contabuerunt.Sunt ante amp;nbsp;adifquamatis talia'. Seruus in Hippoloclii villa, cui in Hippelo» præcordiisvtrinq; quid collcßum erat durum ,8: fulgorem chiif. aliquantulu Habens infernc, qualis crat in fabri ferrarij vxo-tcHydropica.-Cuitenuia retrementaprogreffa partem ali-quâ euaciiauerunt.Erat autem St hoc ipfiim ad dextrum planum quidda,fupra ea qu.-v circuinfercntiam habcnteleuatu. Huic vmbilicus ex natiaitatc denigratus crat, Sc vlcus pro-
X ij funduin
-ocr page 774-HIPPOCKATIS LIBER. Ill I.
ftindumfiebat,amp; vmbiliciis non vaWe cicatricem contrabe- P bat.amp; pudendum lumma parte denudatum crat, giium non natim tale fuifletjiicq; conat5,5: adhuc magis fiebat. Hie plurimum vomcbat.febris.cibi fallidium.fanatus eft. Verum circa feptimain àdecubitu diem (namamp;antca ægrotarat) aqua multam bibens,amp; fortaflrs aliter contcmnens,iaéèaba-tur^ aliquantulum conucllebatur. Delînenteauté conuul-lione,circa animaduerfionem extinétu« e(l .Ante hoc veto vrinamaceruatam minxit,amp; flatus cum crepitu ptodierunt. ic fupernæ partes minime funt euacuatæ. Quum autem mor-tuus eflst,ftatim etiamamp;ilhrfortitcr emollita?funt,amp;reli-quæ rubcfadæfunt.velut à flagrispertotum corpus,excepta ea parte vbi tumor liJe maxime eleuatus erat. amp;nbsp;niultii quo- £ que caiidus erat. Cuidara vero in Abderis deorfum eru-pit. Cuidam autem anteriore parte intumefeebat flnefe-bre. Tumor ad contadum fuppuratoßmilis erat. Famuia:
inhetofä, anheloFc.quum vaü menftrunm iä.nguinem fondèrent, an-helationes ill.-e cefTabanc ; febris debat. mamma fîniftra fu-
O!)'mpi0~ fuppurata ed.Sc ab initio etiam auris. Olympiodo-ilarus. ri famuLr languis ex fîniftra nare, 8c iudicata eft ad vigefî-mam,quemadmodum etiam febricitantibus. amp;nbsp;feceflusqua-Jes etiam .rftate populiritergraflàti funt,amp; qualesHippona-Hyle in- élis. Hyle famuia A riftidis.odaua die in pharmacorii pur-filla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gationc.inferne fîgna habuit, qnalia facile ferunt. 8c d non
pr.ïter rationcm dcbilitantur, 8c necjue fpumora,neque fub-Keracli/ fanguinoIenta,Ced qualia funt oua, relut Heraclid.-e vxorpur f dxuxor. gâta eft multum,amp; fteile tulit. nbsp;nbsp;Q^in Bulagor.r villa de-
Bitligorie pitrgataerat.cœpit febricitare ex Iplene. ( Qu^iverodex-uilla. trum præcordium habent, non quidem fublime, verum in-tentum,hi etiam magis rubicundi fîunt)rubicunda quum effet,aluum in principio tnrbatam habuit. expedabam ad o-Laehrymi culum decubitum. Huic (cptima die fdfuginofa Jachryma faifa, mordax ex oculis prodnt, amp;nbsp;lêcimdum nafum, 8c fauces, amp;nbsp;j aurem fîniftram. Decimaquint.i ftdauit cum rigore. non iu- I cheabatur ante rigorem, pallida fiiâa e(i valde. 8c faciei cir-cumtenfîo accontradio. Aurem è diredo Iplenisac lateris
Puererum dolehat. Pueris ventres turbati, 8c tuifesdeex: quando-ttitiJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfue ad humeriim fuppuratio debat in tuifibus, poderioribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Paaaqil dïebus. FuIJo collum, caput./cptima manustorpida.Nona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
tulerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crtfs
-ocr page 775-DE MORBIS POPVLARIBVS. 34?
A .crus torpidum.tuflîs ceflauit. Oui maxilla diftraiäa fuit,in quinto menfe in ventre diitraâa erat ad lîuiftram partem.
In Cranone LycinoOrammatico.ex febre biliofa cxfple- L/finaf ne,capitis grauitas.ttridebat fecundum pulmoncm. in labiis Grâmith vtrifque vlcera,intus rotunda, pariia. poilea etiam fangninis eus. quid ex nare èdiredo manauit. Famulæ-quam recens em- FamuLt ptam vidi,cui duricies in dextris erat magna, non valde do- qutedum. ïotofa.St venter magnus ac circuntenfus.non fimilis hyefto-picæ,amp; alias pinguis ac mollis. amp;nbsp;non vaidc diiFiculter fpi-rans,verum decolor. Menfes feptem annis non prodicrant. faâaeft dyfenteria,amp; non tcnefmo tentata. Et fub hçc duricies in dtxtra dedorofa erat.S: febres tenues.amp; non vitra fe-j ptem dies etiam aluus turbata eft, fecefl'us eledrum référés, fubuifcofus,multus ad aliquot dies.Sanata elt.amp; méfes poft-ea prodierunt. amp;nbsp;partes fecundum ventrem molles fiebant.
amp; corpus boni coloris ac craflumipfi erat. Minois vxor Minai» exfedione,pre{raabeam adminiftrantibusdurius,marco- uxor. rem ac corruptionem incidir,malo ad pulmonem deuenien-îe.breuifignificationemdefe dédit quotquotdiebusfuper-£rat.eratamp; aliud quiddam intrinfecus. Quæindiintur in nares fi febricitarint .fiquidera folutus fuerit dolor, crafla per nares effluunt.Si veto neque dolor,neque fcbris.tenuia: 8cfbrtafïïs feruida : Veluti tenue quidem Hegefippo, quum Hege/îp-adnoâemquid indidiflet.Craflrumveroilliin Corintho eu- P“r. nuclio fimili,Celcuris filio erat. Matiiri in morbis abfccf- Ccleuris C fusaniudicent,fignum eft,fi dura feruida funt mala,non fe- fiHus.
Bricitarint; Sc dum molefta funt,facile portarint: Velut quæ infedeaccideruntCbaroni.Lcambiovero quuinteftiniim churort, vlcerofum elfe putaretur. in dyfenteria pharmacis curato, Feimbius Jiunierus amp;nbsp;fedes vlcerata funt in finiftra parte,citra febrem.
Cui a flatibus laterum mollitudo ekuabatur, amp;nbsp;aliquan-tuluni dolebat,Iiuic quum lac vberius amp;nbsp;meracius bibiffetjAc infuper dormiifi'et,ftatim naufea 5c caior accedebat.Deinde ignem incédenti, 8c pro cibis farina craiTiorem in craticula coöä comedenti,aluus fubftitit.Sc purulentum tarnen quid-dam egeftit.C^im autem fedes eifet inflâmata.fine febre Sc fine dolore fu^ienter erat.hoc aflero. Senexin lapideis Senismur veftibulis.lumbo» dokiit, 8c .imbo crura, Si vtrique dolores ixs. defeendebit ad femora,Sc quandoque tibias, 8c aliquâdo ad
X iij genua
-ocr page 776-HIPPOCRATIS LIBER 1111.
geniia.amp; quumdiutiffimcdurarcnt, rccurfionesmultarfie-D bant.tumor in pedib’Jumbis,tibia, breups inguinuni tumo-res.venter durus. 8e totus pedcn intenl'us ac dolorofus. Ple-runque compertus eft ctiam veficam dura habere ac dolorO' fam.amp; papularum eruptioncs,{: calorcs oculis,auribus,nari-Quif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,manu.ludicationes, lt;5t alia per qua: cognofcimus de ipfo
fcruentar. ægrp.an fudet.aut tangat.autaliqiiid olfccerit, autguftaue-rit.Tcemque alia cognofcutur. Pili, color, cutis, venae, nerui, mufculi,carnes,oira,medulla, cerebrum, amp;nbsp;à fanguine vifee-ra,véter.bihs,alij humorcs,articuli. Sc poftea an dolueritiu-xta auTem,iuxta ipfam colleélum tuberciiluni, glandulänon attingens,os non fuppurans, amp;. hoc difparuit. Sc tunc ftatiin fcbricitauit.Pulfus,tremores,cóuuUïonct, (îngultus, circuni- E fpiratio, fecelfus, per qu.r cognofeimus. Suppuratisocu-lis, amp;nbsp;dum erumpunt, vlcera magna fiunt, amp;nbsp;duni fecantur, Arifleitt. profunda .amp; vtroque modo oculi vlcerantur. Arifteasex pago Amphilochiquarta die mente motus eft. aluusfubui-ridia egerebat. Sc fomni falubrcs. albicantis coloris. Qm-bufdam ab initio ftibtremuli digiti ,amp; labia vbi loqueren-tur,itidemquc aliæ partes : amp;nbsp;proterue lingua citiore ac vo-lubiliore præditi; his rubor in facie maxime erat. Hi ebriofi crant.aut vomitu commode vfi intumefeebant. Qupuxta Medofid.v ædes habitabat,cui tenuia.no biliola,aquofa,mul ta,per fecelTum prodibât.præcôrdiumcedens amp;nbsp;gibbofum. foporoliis ficbat. Circa decimäquartä ad iudicationcm maxime progreflb,rigorfinc trcmoie.diflblutio.refolutio.con-traiäio receirusamp; egeftiones.foporofus.mcte motiis.ex fom-BO non inlaniit.iudicatus eft circa decimäquartä. nihil è iu-dicantibus contrarium. Alius fimilitet in principiis fccef-fus fubuifeofi, ex quibiis quod craftiim eft iudicatorium eft. infomnis.poftea fubuifeofi,fubbiliofi.maturi, bilioli, non tenues: qui vbi compaâi fieri cœpilfent, iudicationcs celeres. Pr.-vcordium intentii apparuit inflammati, aut venarum in-tentaru modo,circ.a fexta.Poftea dormiuit fcptim.a. iudicatus eft circa nonâ.albicantis coloris ambo, non fului. Quum fecelTus aquofi fob dio expofiti effent, fuperne leucs, tenues, ifatidi valdcfimiles fuerfit.’infcrne veto fubfidétiâhabebat.
indextrisdiftentiofubmollis,pbrenitici funtsft BÖ foluatur febre definetc. nbsp;Quibus autc à mollitudine vér
tris in
-ocr page 777-ÜE MORBIS POPVLARIBVS.
344
A iris in hac ipfa febre,quiddam colleftum aut durum,doloro-fum fit,amp; valdc malignum difFundi non poteft.ex talibus for taffisfiippurantur. In dextris tumores eleuati,fi quidemfi quisplurimum ac maxime premat,fubmurmurarint,non val- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
de maligni putandi funt. Velut in dextris illi qui ex Amphi-locEipago erat,amp; ei qtii iuxta Medofadæ ædes habitabat.Hi foporoli erant, amp;nbsp;in ibmnis mente moti. Conftitiitiones qualesin quibus temporibusac regienibus magis amp;nbsp;miifts hunt,Vigorcs morborum,amp; ad iudifationem,amp; quotidie. amp;nbsp;an citius fiant aut ferius.tertia, quarta, circuitu. Sc in quibus circuitibusiudicantia,tumétia,cruenta,amp; non, Quibus ab-fceüsibusrecidiuac fiant,vençtemporunj,amp; contraäione5,amp;
J colorum mutaciones ante iudicationes, ex rubro ad viridem ac palHdum, fi non iudicent. Si cutis circuntenfioncs abfque iudicatione. Sc oculorum contraÊlio , corporis duritia ficea. Qui quidem volenteslacbrymantur,non malum eft. Quibus autem inuitis lacliiyinçprofluunt,maluin. Quibus in den-tibuscircumcirca vifcofa fiunt,m3ium cft fubhiare ac fixiso-culisintendere. Qiri in tibia vlcus hal»ebjt,amp;Attico vfus cft.huic puftulæ eleuata;, rubræ magnæratque boe pro tufli quæpofteaacceftit.prius enim nó tuftiit. In Aeno quicun quecapite vulnerati horridi erat,maligni amp;nbsp;fuppurati ex te-nefnio.ex petegrinatione ac itinere dolor pedum, Sc in tur-bationibus laflitudines. Clinia cibü auerlans, colliquefcés, purulentum.aliquando parum cruentum, purulentura tumi-
Ç, dura ciecit. Hippeæ vxor hydropica ,qux etiam per tres Hippere annos vere incipicte tufliit, aniplius autem fuppurata eft. ad uxor. hyememaquofa fadaeft,abillisautépharmacis ciwatame-liushabuit.MortuaeftancilIa. Ex tuftiétibusqui manibiis laborabant,velut feruus ille qui farnienta obtorquebat,amp; A- manus xgi inyntæ filius.ambo fola dextra refoluti ceflaucr«nt,quando- tent, quidem perpefti funt hoe tulTientes.Qui vero aut equitarilt, autiterfecerunt,inlumbisacfemoribusrefoluti liint. Plu-rimrvero tuffes fiecæ étant : Sin minus .violents fanè. Vxsr int
Vxot Emmyris modo non morbofo , abique febre ,ftupi- ntyrir. dacfle videbatur.poftea ad treinorem totius corporis res ip-fi deuenif, amp;nbsp;ad colliquationem, Sc cibi fiftidium ae fitim, amp;nbsp;frigida erat. Nyftalopes qui plurimani minxiflent,poft-«apatunaquiddanjiningebant. VerumtuffientcsSc infuper pet.
X iiij febrien-
-ocr page 778-HIPPOCR.ATIS LIB£R. UH.
fcbrientes tubercula ad aures habebant, crumpétia circ» fe- D Sinmyrit pciaiam auc ociauatn diem. £mmyris £liafebncitabat,amp; ex aure purulentum fluebat,circa odauain,aiit pro comper-to liabeu. Qui^bufdain vero etii dens corrofus fuie, tertius maxime ex fupernis.Prat omnibus autem bic reperitur corro fus.ad hunc dolor, amp;nbsp;quibufdam etiam circumfuppuratio.
Quibus vero ad aures,hi magis tufliebant quàm illi. Qui-bu*auiem cum febribus ad fuppurationem, leptima recedit.
Cuidam poftquam exacerbacus fuit, prxcordium folutiim non eil.aluo autem emollita,inerant pauca fubui(cora,compa üa,nonbona vrinacruenticoloris.Ipuebatautem Iputum fpumofum. Ille ad quem Cynicue me induxit, fcptiina exa cerbatus eit. circa decimamquartam iudicatus eft.Difparen- j tia.mala funt.piirus fauces pauca,lata,matura expuens.ex na ribuspari!fanguinisftillauit.capitegrauatus erat.Manuuin at pedum diflolutio, aluus foluta profuit. pedes femper cali-di.fomni aderant ipfi, amp;nbsp;iuxta aurem non extuberabat,quo-Dfniirjti niam matura fpuiflet. Demarati vxor,pedes etiam in hor-oaiur. roribus callidi.-fiue ad fuppurationem, fiue non tendebat,pe Senfx ei rilt. Senex qui è vita deceflit, argrotabat Cmul cum vxorc ux9re. fia,fiiriolum quiddamin fehabebat.Poftea vero vbi prodiif-f.-t, ab ipfo 1 .mbricus fubcraflTus, amp;nbsp;modieus cibus,ftatim fe-datus, amp;nbsp;dormiuit, amp;nbsp;fanus erat hiefenex ,amp; corporis cutis circuntenfio.extremç partes frigida;,mollis,trcmulus ab initio amp;nbsp;labiis, amp;nbsp;manibus,amp; voce, mente motus eft, moderate hiabat.acfixisoculisintendebat.noii valdedifficulteripira- f bat. diebus baud fcio quot vitra viginti mortuus efï. Qui-biifdam præcordia amp;nbsp;aluusfubegeircruntcomprclfa,acerua-tim,non cum murmiiratione.velut in Abderis vermium (pe-ciein præ fe ferentia. Quicquid contingitpriorciudiça-torios dies prçcedttedie,amp; mala amp;nbsp;bona ligna bunt in diebus,quibus qui cxacerbâtur diuturniores fiunt.-amp; quibus de- , /inentesremorantur. Quædam non fideliteralleuabant,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
quæd.TmperfeipCiexacerbûbjncur. Sputa peripneumoni- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
cis (jiiibufdam biliofa,quum deiinere volunt. Valde flaua bre uia hunt.Si qualia Amt quæ in principiis adCunt, talia poûea appareant,ba:c non valde concoqui putojfed iudicare vclyt ci qui apud præceptorem erat, amp;nbsp;velut aliis quoque vidi.
Vicipput. Nicippusia febribuiper fomaum ferneneSudic;amp; nihil adpeiut
-ocr page 779-DE MORBIS POPVLARIBVS. 344
A ad peius proccfli t. amp;nbsp;hoc ipfum fæpe ipfî faduin eft, amp;nbsp;nihil kfit.Prædidum cft iplî id deliturum, poftquôm fcbrcs ludi-catæforent.amp; fie faôtum cft. Cntiasin febnbusabinfom- Critics, Bns vexabatur quænouimus,amp; ceffauitetianiipfe eadem fomniarevnàcum ludicatione. nbsp;Alcippus quum haberet Alcif^ut»
hïmorroidds.àcurationcprohibebatur.Curatusinfaniit. fe hre acuta fuccedétc celTauit. Infebribusatutis fiticuloli.i Biedicis potu interdiûo, aut etiam àfeipfis abftinétcs.n’iétû hbi bibere pofle videntur: his aqua fneida data vt reuomât, Pfodeft.Büiofaenim aderunt. Q^od nerui ipfi in ieiplos irauunt,fignum eft.Si qiiidein enim nerui in fupernis inanus ûuciatifuerint,manus deorfurn nutubit.dutn abinfeiuis ner
® Bistrahitur.Si vero contrà.vice verfa. TuiTienthccani tuf-^Bi,qui teftes affedos habét.amp; ex tuffi vena fetta, ad teftem ibluiio Et.amp; inflammati tufliunt.Si: infebribus ex inguinum lumoribus infuper tuffiunt.
HIPPOCRATIS COI
DE MORBIS POPVLARU buSjLtber.V. lano Cor-nario medico pbyß^ co interprété.
N Helidc Olitoris vxor . febris oUttrisut corripuit ipfam açuia. amp;nbsp;medica-menta bibés nihil fentiebat opis. In ventre infra vmbilicum erat quid durû, altius altero, Si dolores exhibebat fortes. Hue enim manibuscum oleo fortiter com-prelTuni ac emollituni cft.ôf peft-ea fanguis frequens ipfi deorfum procelTit, amp;nbsp;fanata eft, amp;nbsp;vixit.
InHelide Titnocrates amplius bibit.Infaniens auté ab a- TimocriH Ir^bile,bibit pharrnacu.hicpurgatus eft.pugatio multam pi-iu’taacbilem atraegerebat perdiem. amp;nbsp;ad vefperâ piirgatio fcffauit, Si dolorem perfulit in purgationemultum. amp;nbsp;quum polentam
-ocr page 780-HIPPOCRATIS LIBER. V.
polentibibitfet.fomnusipfum corripuit,5c tcnuit pfrnoûc, donee fol oriretur. In fomno ante præfentibus niliil refpita-re videbatur, led mortuus elfe. amp;nbsp;neq-, quid diceietur, neqi quid fieret,fentiebat.Extentil autem fuit corpus amp;nbsp;rigidum. Scampbur Veru viuebat,amp; eicitatuseft. Scophusin Oeniadis pleu-ritidccor-reptus,mortuus eft feptima dclirus.Pharmacum au tem bibit infra purgas.priore ante potionc die mentis cópos erawß«; purgatus eft non multu. quum ante purgaretur, dcli-fhxnin. jauit, PliccniciinOeniadisamp; A ndrex fratribus maxilla al tera intumuit', amp;nbsp;labium quod eft ante maxilla amp;nbsp;oculum. ßc neq; intrinfecus quicquâ Ipeââti apparebat, neq; forinfecus fuppurabat.Sed tumens aridaputredincputrefcebat.Et alter eadem perpeflus eft. Mortuus eft autem alter feptima die, amp;nbsp;pliarmacii bibit,amp; nihil profuit. Verum Phœnici circulus pu tràdus exfeiäus cft.amp; vicus purgatum eft magna ex parte prir ufquimorcTetur.Mortuuscftautéamp;hiCjvbidiutiusvixiiTet, Euridanms in Oeniadis.in peripneumonia décima die in-coepitdelirare. curatusadmentem rediit,5efputa erantpu-nora,amp; morbus ad meliusprocedebat, amp;nbsp;fomno multo per-fufus eft.5: oculi morbum regium contrahebant. amp;nbsp;mortuus eft ad viginti dies. In Oeniadis vir qnidâ morbo teueba-tur, quura fine cibo effet, fortiter in ventreipfius fugebat.Sc dolebat.amp; quum ediffet ac cibi cotriti effent, tempusq; poft cibi efum acceffiflet, non longe poftea idem hoc patiebatur. amp;nbsp;tabefeebat corpus ac confumebatur.amp; alimentum ipfi no contingebat à ciborum efu.amp; per aluum fecedebat cibus pra uus amp;nbsp;côbuftus.Quum vota recens cibum accepilfet, eoipfo tempore minime fugebat,ncquc dolor aderat. Hic omnis ge nerispharmaca bibens furfum ae deorfum purgantia, nihil opis fentiebat.Vbi vero vena ipfi feéla effet, in vtraq; manu, . , donecexanguisredderetuGpoftea vtilitatépercepit,amp;ània
• lo liberatus eft.Eupolcmusin Oeniadi.«,dolebat coxâdexte ram,amp; ingiié, amp;nbsp;cômiffuram propinquaad coxâ, abinguine amp;nbsp;coxa in anteriore parte. Huic fangiiis detraftus eft à talo, multus valde,amp; niger, ac craffus. amp;nbsp;pharmaciim bibit aluum deorfum purgâs,amp; multum purgatus pû.Sc melius quidc ha-bebat, dolores atité non remittebât. Sed fuppuratâ habebat, fccoxâ.amp; commilfurain ipfa ad fedC, amp;nbsp;partem circa ingué, quibiLslocis etii anjplius dolebai.Pas auicm ad os magi.s fier bat,
-ocr page 781-DE MORBIS POPVLARIBVS.
A. !)at,quim ad«rnc,in profundo, Si per tempus fie Iiabcs nc-gligebatjdoiiec valdc debilis fiebat. poftea crufte ipß inuftæ funt,valdemultæ amp;nbsp;m3gnæ.acinterfepropinquæ.amp; pus ef-fluiit niultû ax craflum. amp;nbsp;mortuus eft poftea paucis diebus, tumpræmagoitiidinc ac multitudine vlceiû,tum ex corporis debilixatc.Huic fi vna ampla fedio incifii fuiiret,amp; per fc-âioné pus cmiflum eflet,amp;fi opus fuiflet,etiâ altera fedi^a ûa eflet;Ha;c fane in tepore fi fada fuiflent, mthi quidé vi-deturquôdfanatuscflet. Lycon in Oeniadis, reliqua qui- tyton, dem cade patiebatur, Veru dolores etiâ ad crus non ita val-deprogrediebâtur,amp; no fadus eft fuppuratus, fed fanus inul to tépore. Bibebat auté pharmaca. amp;nbsp;cucurbitas adbibebat.
J amp;nbsp;venam fecabat. Atquc bis fadis melius baberc videbatur.
Homo quidâ Athenis prurigine toto corpore vexabattir, Atbenie«/ maxime auté teftibusaefrôte, vexabaturauteinvakie vche- fis tjuida. menter.amp; cutis crafla erat per totû corpus,amp; velut lepra afpe âu,amp; ex nulla parte cute apprebendere potuifietjpræ crafli-tuJine,Huicnemoopitularipotuit.Tranfgre(rus3Ûtad me/ Mêlas i«/ lum.vbifunt calidæbalneæ.àpruritu quidé amp;nbsp;cutis cralTitu- fuht. dineliberatuscft,verû hydropicus fadus mortuus eft. Atbe Athénien/ nis virum choiera corripuit,vomcbâtque Si deorfum egere- fis aJter. bat,amp; dolcbat:Sc neq; voraitus.neque per aluum feceftus, fi-fiipoterat, amp;nbsp;vox ipfum deftituebat; Si ex ledo moueri non poterattSt oculi caliginofi ac caui erât, amp;nbsp;côuulfiones tene-b3ntabaluo,amp; inteftino,S: fîngiiltus.Veru fecelTusinulto co
C piofioreratqvomitns.Hicveratriîinlentiumfucco bibit, Sc altermnIctium fuccum infiipcr bibit,quâtum potuit,amp; poftea vomuit,amp; coada funt ac adftrid.a ipfi ambo. frigidus au -tem fadus eft. Si lauabat inferno vfque ad pudenda, calid.i valde multa, donee etiam fupernxpartes calcfadar funt. amp;nbsp;viuebat.pofterayero die, polentam bibit ex aqua. In tarif Gergi^ fa vxoriGorgi.r menfes fuppreftï erantper annos quatuor, coniunx. præter s'aide modicos.Vernm in vtero, ad quâcunq; partem feinclinaftet,pulfum cxbibebant ac grauitatem. Hæc mulier concepitamp; pcpent,amp; puclla viua nono menfe édita cft,vlcus Parfus râ Habens in coxa . Si fecunikr confequentes, ac fanguinis fiu- u’cere in xusvaldc multus,fucce£rcriint.poftridie,amp; tcrti.a die,ac quar eexendiee ta,etiam grumi fanguinis concrcti.Si febris tenebat vfque ad nono mffe «Jecem ptimos dies. Si de extero prodiit ipfi fanguis ruber, éditas.
Si fa-
-ocr page 782-HIPPO GRATIS LIBER V.
pJjer*.
Kutier
Sc facies fortiter iiitumefcebat.itemque tibia?, ac pedes am- D bo,amp; alterum femur. Sc cibos nonadmittebat.Sitim autcni habebat vehementem, amp;nbsp;fiigidiftlma aqua confetebat. Vi-num autem nequaquam.At venter poft priinum puerum mo dice emollitus eft,valdc autem non conlidit,red dutioretat. dclor autem non aderat. Quadragefima vero die à prima fu-pÿfœtatio excidit,caruncul.a quæd3m.amp; venter confidit o-mnesque tumorcs.amp; fluiio tenuis, ac fanguis olens prodiit. Sc fana euafit. blulier in Pberis caput circucirca dolebat raulco tempore, amp;nbsp;nemo poterat till quicquam opis confer-re,neque dum caput purgaretur.Melius autem babebat, quu menfes ipfi facile piodibant.Ha’c qufi caput doleret,ex fub-dititiis odoratis ad vterum appofitis opem fentiebat, Sc mo- j dice depurgata eft.amp; quumconccpiftet,dolore.s caput relia quebät. Mulier in LarilTa prægnans erat.Huie decimome fe fanguis prodiit multus per quatuordecim dies .Plurimus
Litriffii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
décima me autem tribus diebus ante pueri editionem. Decimaquarta fetiortit, exciditexvteropuermortuus, habens dextrumbrachium latcri adnatum.amp;. tertia die noäu eadé hora qua puer, prodiit fecunda, amp;nbsp;purgamenta alba. deinde poll ha-c per tres dies ac noâes multa moderate prodierut. Poftea febns cor-
Hippoß-hrn».
drKt,
ripuit,per duos dies totidcmquc noéles. amp;nbsp;dolebat omnem ventrem,amp; coxas,maxime vero peâinem. In LanlfaHip-pofthcnes peripneumonia apprelicfus cfle medicis videba-tur,erac autem nequaquam. Verura principioluamp;ansin duro loco cecidit fupinns, adiierfario ipfi illapfo, amp;nbsp;lauatus cft f frigid3,amp; cœnauit.amp;grauiorfaduseflefibividebatur. Se-quéti autem febricitauit.Sc tu(fisapprehenditficcior,amp; fpi-ritus denfus.Qmntadiecruentum exfcreauit.non multum. Sc delirapc incipiebat. Quando tulTiebat, dolebatpcólnsamp; dorfum.Sexta autem vbi fternutafTet, fanguis fluxit è nari-bus,quatuor beminarum menfura. Ad velperäncque loque-batur.nequefentiebat, nequequid fieret, neque quiddice-retur. Vndecima mortuus eft. Per quinque vero dies, modq fiipiens erat,modo non.Erat amp;nbsp;fine fcbre.Spiritum autc nullum recipicbat,neqneftertorem habcbat.Non enimeratfpu turn. Scamandrus in LarilTa, amp;nbsp;in coxa marcorem habtiit, amp;nbsp;inoflediudifparato. Ipfe vero feélus eft feftione magna, ctiam ad os ipfum, amp;nbsp;poftea vftus eft Sc tunc die dupdeciina
-ocr page 783-DE MORBIS POPVLARIBVS. J4y
A poftfeâionem cœpit coniiulfio,amp; vaide obtinuit. conüelle-batur autem crus hoc vfque ad coftas, amp;nbsp;ad aliam quoq; par temcôuullîoprogrediebatur.flcaebatur autem crus, amp;nbsp;ex-tendebatur:amp; alia membra mouebat. amp;nbsp;maxillæ compadæ riguetunt.Hic mortuus eft conuulfus odaua die poft côuul-fionis inuafionem. Curabatur autem tepcfadoriis vtriculis, icfomentis erui,pcrtotum Cûrpus.amp; infufum perclyftcr^ immiflum eft,amp; tune modicum ftcrcoris prodiit.amp; pharma-cumbilem abonde purgans bibit,ac infuper catapotium de-glutiuit,amp; feceftit quidem,nihilautem à catapotioopis fen-fit.amp; fomnus naodicus vcnit.amp; rurfus pliarmacum idem forte ad vefperam bibit.ae foie émergé te mortuus eft. Videba-
E turautem multo tempore motbû ferre potuiffe, nifi ex phar nwciviperiilTet. Êquifo Pabmedis in Lariifa vndecim an-norum,percu(rus eft in frontem fupra oculum dextrum, ab «quo:8tTidebatnrosnôfanumcfte,amp;exiliebatexipfomo-dicus fanguis,amp; fedus eft fedione magna vfque ad fecundâ laminam,amp; curabatur fie Habens ipfum os,quod etiam ante« ftatimospeperit.Vigefima tumor cœpit circa autem, amp;nbsp;fe-bris amp;nbsp;rigor.Sc in die magis intumefeebat ac dolebat tumor.
amp; ab initio febricitauit ex rigore . amp;nbsp;oculi intumuerunt, At ftons,amp; tota facies.Patiebatur autem hæc in dextra niagis ca P’tisparte. Progrefius eft autem tumor ctiam ad finiftram, nifiil tarnen bic læfic. Demum febris continua corripiebat. Atqueharc minora crant,vfque ad odauam diem.Vixit ante
C vftiis,amp;per catapotium purgat’, St. cataplafmate tumori im-pofito. At veto vlcus nullius mali caufa erat. In Larifti TbeohW Theopborbi filius veficam fcabtofamhabebat, amp;nbsp;vifeofam vrinam mingebat. amp;nbsp;dolebat dum Atinciperet mmgere,amp; ' dum delineret.St confricabat pudendum. Hie quum bibiflet pharmacum vrinam ciens acre,in veficam quiderh nihil pro-ceflit.verummultumpurulentum amp;nbsp;bilé euomuit, amp;nbsp;deor-fum alia huiufeemodi egcrebat.At ventrem dolebar,amp; intrin fecus ardebat.Reliquum veto corpus frigidum erat, amp;nbsp;totus refolutus eft.Sc nihil aflumerc volebat. Huie exulceratus eft venter fortiter valde/a vi medicamenti,amp; mortuus eft tertia poft potioncm die. Vxor Antimachi in Larifta, pr.trgnans cratdiebus circiter quinquaginta,amp; reliquo tempore præ fa ftidio à ctbo abftinebat, amp;nbsp;per feptem dies vterum dolebat,
amp; COT.lC
-ocr page 784-HIPPOCRATIS LIBER V.
amp;cor.amp; febris corripicbat. co tcpore nihil per aluum ege- P rebac.huicdatum eit catapotium deorfum purgansfortius^ 6öucniebat,amp; euomuit bilem combuftam, præ cibi abfliné-iiaamp; febre. Nam ncque vUo potu vtebatur. euomuit autem paucam violenter,amp; grumofa.amp; vbi concitata fuiflet, acip-lam emiliflet,debilis elfe vidcbatur.amp; non volebat aquam bi bens euoraere.Poftea vero dolor fortis tenebat infernum ve trcin.’crulceratus enim erat à medicaroento,amp; prodibat ipfi üatim poft ftcrcus.fubcruentum ramentoliim.Semper autem amplior Hebat amp;nbsp;débilitas, amp;nbsp;cibi faftidium.'amp; purgamenti erantheminat quinque. SiftcbaEurautemaluus,aqua mulia fupervencremaftura.aliud autc nihil potuitadmittere. Mor tua eft circa mediam nodem.Vidcbatur viuerepotuiflejfia- j quam biberepotuiflet.acftatim romcrepriufquam degluti-On-fide/ uiflet. Famula Onefidemi in Larifla, vlcerata eft aluum S: tnifxmu- inteftinunijà bilelpontc cómota. amp;nbsp;prodibat furfum acde-lif- orfum bilis amp;nbsp;fanguis. li febris tenebat. Huic debiJi datum eft pharmacum deorfum purgans in potu,debile,aquofum,ac modicum.^ vomuit abipfo multuai. amp;nbsp;infra amplius fubiit.
Si vefperi redrit.Poftridie febris erat, fed debihs. Aluusauté vlccrabatur,amp; adhuc eadem cgercbat.Tertia d'c ad velpcri inortuaeüjijuum febris valdefortis iplam corripuilfet.Qua-proptcr omnino moritura eife videbatur.Mininie vero ideo quód aquam frigidam bibcrat,doncc vomitus tenebat.Poft-quam autem pcrfrigeratüs eft fupernus venter, depiirgatus per aquam,fuccofrigidopuftea poto, ftcpoftca infufumper f tudemur- clyftcrcm immilTum eft. Eudcniusin Lariftli, h.rmorrhoi-das habesft)rtes,ac diuturnas,lt;jiium exanguis effec,bibs cómota e(b,fed ieniceri» corpore.amp; aluus tiirb.ita deorluni bi-liofj egerebat, lt;S: harmorrboides intiimefcebant. Pharinaco deorfum purgante poto,probedepurgatuscft.amp; rurfusbibit fucciim,8i amplius aluus turbata eft. Si dolor ad præcordia coiiGIlebat.Huic cjuiim venter non probe baberee,!ed adhuc nbsp;nbsp;nbsp;1
caratione indiseret, inanus hxmorrhoidibusadmotx funt, ' li vomuic. Poftea quum cancer luccelfilfet, febrisirniit, amp;nbsp;non diinißt anteejaam occideret. Quandogue etiain quum rigor fubrepens dimidlfec, febris venit;amp; prodiit ipß bilis gc flatus,Si partim prodibat,parcim intus erat. Si dolor in ven-i[C.!-fi:morrhoidesautem extra iuteftinumrciftuin erät, re
ligio
-ocr page 785-ùE Morbis popvlartb. h«
A liquo tempore à purgationibus aiifpicata-. amp;nbsp;flatus per ipfaî prodibat. amp;nbsp;ad fternutatioiiem principiuni fiebat. In La- Percuffui iifla vir quidam iauciatus eft cominus ex manu per h alla la- bnfli m»/ tamàtergo,amp; fummumei’pcnetrauit infra vmbilicumper ritur. inulcum fpatium,quod huidum erat amp;nbsp;turaidum ; poftquam autem vulncratusfuit,dolor obtincbat primum fùrtis,amp; vé-terintumcfccbat .Huicpoftridie datum eft phannacum orfum purgâs,amp; cgeftlt modicum cruentum, Sc mortuus ell, ViJebantur inteftina liuius non eftc fana, amp;nbsp;venter fangui-neplenusefle. Apcllaeus Lariflçusætatemhabebatanno- Afelîièwr.' Tum circiter triginta,aut parum aberat, Corripiebatur ante liiorbo,àquo veiabaturnoduraagisin fomno, quim intcr-
B diu.Aegrotabat autem ad duos annos ante morteirt.Vome- . i batbilem fuluam aliqnando vbi excitatus effet.Vomcbat e-tiam nigram.Hic purgatione à capite forti valde ad niultum tempus purgabatur.âé quuni phannacum bis bibiflct,fcx inc fcs ipfum penctrauit.Erat valde vorax multi cibi.amp; quircor-pus haberet biliofum,multum luôatus,valde nigurt. amp;. febris cortipuit,ac morbus ad noélem . poftridie fanus elfe fibi vi-dcbatur,8£ rurfus altéra die.Scquen ti vero node morbus in-uafit cœnatum à primo fomno,84 per nodem ac diem, St. v{-quead cœnam tencbat.Mortuuseft priufqnamreCpifceret.
Côuellebatur primum circa dextras partes, faciemque ac rcliquura corpus.pofteain fîniftris. amp;nbsp;quum videretur quietus efle, foporem habebat ac ftertebat .amp; rurfus fuccedebat C morbus. EumelnsLariflæusrigidahabuitcrurajamp;manus, St maxillas-Äi nonpoierat neque eitendcre,neque ffedcrc, fi non alius flederet ac extenderet. Et neque maxillas didu-cere poterat, fi non alius didiiceret. Aliud vero nihil neque dolebat,neque edebit, nifi maxam, St aquam mulfâm bibe-bat. Vigcfimadielcdens cadit fiipinus, amp;nbsp;caput ad lapidera vehementerolFendit, amp;nbsp;vertigo ipfi caliginofa offufa cft. amp;nbsp;paulopoft furgens,fanus crat.amp; foltita crant omnia, prattef-quampoft fomnum vbi excitaretur,3rticuli modice ligati e-rit Erat autem duodecim aiit tredecim iam annorum. amp;agt; grotauitmcfibustribils aut quatuor. In Larifla virgo quæ Virgo («ta fanguincm vomuit non mukum , fuppurata fada ,fcbribus rf£pelt;*., corripientibus,non libei abatur priufquam moreretur.Mor-taa eft tertio menfe.A-ute mortem vero obfurduerunt ci au-
res.Ac
-ocr page 786-HIPPOCR.ATIS liber V.
re$,amp; non ault;liebat,nifi quis valde excIamaïfet.Vcrum ante D DyferiJlt fanguinis vomiturn debilis erat. Fainula Dyferidis in La-fcrua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[iirj,qüu!n iuuencula effet,vbi venere vteretur, fortiter cie^
cumcirca dolebat. Alias autem fine dolore erat. Cóccpit au-tcni iiuiiquain, Et quum fexaginta effet annorum dolebat à mendie,velut expartu vehementerlaborarct.Hæcquuante n^-ridiem porrum ediffet multum,poftquâ dolor ipîâm cor-hpuit vehemeotiffimus,amp; priores omnescxcedcns,exurgés alperum quiddam in ore vteri deprehendit.poftea quum ip-iâ aaimi deliquium incideret,alia mulierimniiffa nianu,ex-preffit lapidem aiperum,niagni tijdine verticilli fufî. Et fana tuneffatim, amp;nbsp;poftea erat. Malienfi currus onuftusindu-
ijuidScal- âUS eli fupra coûas,amp; coüasconfregit.Sc per tempusüibili- £ cattit ciirf lit ipfipnsinfra coffas. Vftusfub fplenempenicilhsaclioa-rit. mentis vtebatur,5c perueait ad decem menlès.Releda vero cute,cjuerna apparuit ad tenue inteftinum vtrinqne proce-dens,amp; aJrhencni,amp; adoflâprocedebatputrida, Inhocnô animaduerCum e(l, quod Si corperishabitus biliofus eiac, amp;nbsp;in corpore putredoficca tenuis inteüini multa,amp; aliaruin carnium,i]uas (latim eiieere oportebat, {jejuis potuiffec déco pharmaco,dum robur aliquod homo habebat. Nam ab bu midis nihil remutebant,red putreffebant.A linamentis vero inditisejuû humor fîfteretur, rigor corripiebat Sefebris, Si magisputredcebat.afduebat autem lûhic putridum ijuid-dam.lubnigrum.graueoleos. Priulcjuam vero curationisag-greifio derer, quotidie multum foras penetrabat. Erat aucé f nôprobe duidum. Cognirum eilnaturam morbi effé magis retnotam.guàin fabter cutem. Quod d vero etiam omnia re fiefaâa effent, tarnen non vidcbaturferuarl pode, etiamd
Auionam rentrisprodiiutum ipfiim corripuidei. Autonomusin O-eap ti.’juli milo,ex capitis vuluere mortuus ed die decimafexta,in me-nerento/ dia .rdate lapide ex manu i£lus,in futitras in medio dneipi-ritue. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te. Quare non animaduerri ipdrm têcari opus habere. deee-
peruntenim me futuræhabentes in fcipds iaculil.tdonem, podea enim confpicuum ij debat.Primum quidem ad claui-culam,podea ad latus dolor fôrtis valde.Si euuldo ad ambas manns venir.In med'oenim capitis acdncipitisvlcusbabe-tamuUfi/ bar.Seâus edautédie decimaquiata.Si pusprodiitnâmul-militer, tuin.Memhranaverocetcbriiinputrefaidaapparebat. Pa-malaia
-ocr page 787-DE MORBIS POPVLARIB. M,
A muh in Oniilo ex capitis vulnere.Juodecim annos nata,nio ntur in media æftate,dccimaquarta dic.Ianuam quidam iplî iinpegerat,amp; os contuderat ac ruperat. Suturæ veto in vlcc-te étant. Quarc cognitû eft rede fethonc opus habere. Se-äaeft autem non velut oportebat,(ed quantum rclidum eft, pusinipfo fadum eft.Odaua,rigor ,febris inuafît. habebai autem non velut oportebat.fed quantum etiâ prioribus fichus quando febris nô tenebat, Nona veto die reliquum re-feftumeft,amp; valde modicum pus cura fanguine fubtusap-paruit.St mcmbrana cetebri pura crat.amp; fomnus quidem oc-cupabat.febris autem non dimittcbat.Conuulfio veto manu finiftram inuadebat.Nam in dextris magis vlcus habebat.
g Cyrenius in Omilo fuppuratus fadus, infernum ventrem vftus eft,triginta diebus ferras quàm oportcbat.amp; manfuete fe habebat.amp; reficcatura eft pus in ventre. Verum in calidif-fimo tempore edens frudus pomorum, amp;nbsp;alios cibos nô cô-fercntesjifebrecorreptus eft,amp; d ventris profluuio.amp; mor-tuus eft. Hecafon in Omilo,vclut etiâ alter ferius vftus eft, »Kamen relîccatus eft venter, modico excepto. Dyfcnteria veto atripiebat ipfum.quam vbi cfFugiflct,omnia edcbat do nec totusintumait,amp; erupit ipfi pus deorfum, amp;nbsp;vctris pro-fluuio mortuus eft. Hecafon in Omilo,ab immundicia nô purgat3,amp; iprauapurgationc, dolorem acutum in coxa ha-bebat.amp; hicquidem difceflTitjfuccefTerunt autem ipCfebres. amp;nbsp;multo tempore in ledo decumbebat, neqiiebibens quic-
C qu3m,neque fitien«. amp;nbsp;dcbilis, Sc horridus. Huic commode quidem ablatus eft morbus velut conueniebat. Opcm autem percipicbat ex his qu.T ofFcrebantur . Tandem veto erupit morb* deorfum.Sc totus feceffit prç mult.a bile.amp; méte mot’ cft,amp; mortuus.Videbatur autem morbum euafunis elfe.
Qui in Salamine in anchoram incidit, in ventrem faucia- Stïtimini* tus eft, S( circumcirca dolebat. Bibit autem pharmacum , Se âchom uut non egeflit deorfum,nequereuomuit. Nulierquæiugula- neratuj-. uit feipfam,fuff()cabatnr: Si datum eft iplî longe poftea phar Malier macum deorfum purgans, Se per fecclTum ipfi exiit. Qm perfeia/ ciEubœa venit adolefcens ,quum multum effet deorfum gulata. purgatus,intermilTïonefada quictusfebricitauit. Deinde Xdele/e/f quum putaret fc purgatione fiirfum vcrfus opus habere, non moritnr. validam radiccm veratri bibit, Se poft potioncm quarta die
Y mortuus
-ocr page 788-HIPPOCR.ATIS LIBER. V.
mortuus expurgatus.Verum fomnus ipfum tenebat/ p SerujStir amp;nbsp;litis fedari non poccrat. SeruaiJla cui à catapotio fur-idra fie/ fum quideni pauca prodibant, ac fuffocabant; deorfum vero rit. multa/ioótemorcuaell.EratauceRibarbara. Quidam ho-Virbice- rao Eubœuspotopharraacodeorlurapurgantc.pertresdics tiSperit. purgabatur,amp; mortuus cA. Habebatautein manumfuppura-S^mntachi tarn ylquc ad cubituin. Symmachi fHius îbile fuffocabi-^ filivf- tu^octu quüm dürfflirct,amp; febris eum tcncret.Pbarmacum
autein vbi bibiïTet.oon concinuit,neque purgatus eil dicbus Ici antcquam moreietur. Qui iuxta curriculti habitabat, quum nodu fanguinem yomuinet,poftndicmortuus eß,län guiaem womensmultum,amp; ftrangulatus. Adlpleneni vero, PurrJmu amp;nbsp;deorfum multus fanguisipfiprodibat. Puer à mulo per-fi Io «ulnfz culTus ventrem amp;nbsp;hepar,mortuus eA quarta die. Spiritiim au rdtur. tem denfum babebat,amp; non intelligebat quicquam.Ä: febris Hermaphi tencbat. Hermophili hlius ægrûtabat dtebus vndedm. fe Ufiliar. bris autem tencbat, amp;nbsp;cibi non deorfum prodibanc .amp; pri-niiim quidem delirauit, nocie vero ceiiäuit. Sequent! autem die voce dertitutus iacebat Aertens, diAortos habeas ocuJos , febricitan.s. Penna vero immiAa vomuit bilem a-tram,amp; quum infulum perclyfterem immilTum eliec,Aer-ÄriAienit cuSprodiit multum. Serux AriAionispes fua fpoateinir-ferud. core corruptus obtorpuit, iuxta medium pedis iatrinfecus
ex obbquo; St olTa putrida faäa abfeeAerunt, amp;nbsp;prodibant paulatim flAuIolä.amp; ventris profluuium fuccedebac, Si mor-
HuHer tuj eA, Mulier fana, eraAa , à catapotio conceptus gratia f eenripere accepta, dolorem habebat ventris, Sc tonnen in inteAinö, eupiens. St intumuit. Spiritus autem liAebatitr.Sc deiperatio erat cu dolore. Sc fanguinem vomuit non muJtiini.amp; emortua eft quineiuies, vt vita deccAiAcpirtaretur. Sc neque vomitu fa ao ab aqua frigida .laxahatur, neqiie dolorpr.vAns,neque ipiratio. Superfiifrvero funt ipd agux frigid.r amphorae cir eiter triginta fuper corpus. Sc ianèhoc folumprodeAe vide- i batur.Sc poAea deorfum proceAt bilis mult.i. Quum autem 1 Ants/iJer. dolor obtineret ,nibilporerat fccederc. Sc visit. Antan-
der a catapotio accepta, c.rtcr.a frnus erat. Verum circa ve-Acam dolorem habere videhatur .piirgauit ipfim celeriter wultopurgamento. Sc à meridie lt;!o]or tenebar fortis val- j de. Sc inpoAeram diem Arangulatio, Sc deiperatio, Scia-
äatio.Se
-ocr page 789-DE MORBIS POPVLARIB. J50
' A Ö«io.|4 Yoinebat ,amp; nihil perfeeelfum egerebat .S:no-ÔU patiebatur. Sc foniniit non accedcbac. pofbidia vare c-gt; gerabat niukum, Sc poftea fanguinem. Sc mortuus eft.
Athenadæpueio mafculoi Pbagedxna vlcere corrofo, Athent^ doluit àfîniftra parte dens infernus, à dextra fupernus. Hu- «te parr, iusauris dexterafuppurata eft,dum non amplius doleret.
Sutor in Pityo duin foleas veteranientarias fueret ptwa- Sutarfai gitfeipfum fupra genu in femur . Sc ferme longum dignum imincrfit. Huie fanguis quidem nullus efftiixit. Vulnus au- periù. tem cito claufum eft.femur autem totum in tumorem eleua-batur,giprocedebathictumor vfi^iie ad ingucn Sc Uteris niollitudinem. Hie tertia die mortuus eft. Quidam iuxta
I inguen fagitta pcrcuflus,quem nos tidimus,maxime prvtet percujfu/ omneniopinionem feruatus cft. Neque enim cufpis exem- cua/it« ptaeft, erat enim valde in profundo : nequefanguinis cru-ptiavllamemorabilisficbat:nequeinflammatio:nequeclau uicauit. Cæterura cufpidem inuenimus nos. iplamquc exe-»uiinusjquum fex lam effent anni,cx quo fauciatus erat. Su-^icioautem erat liæc,inter medios ncruos cufpidem occul-tatam fuifte,nullamquc venam aut arteriam dilieäam effe.
Quipercufliis eft fpiculoacutoretrorfumpaulo infra col CtitirSéb Ium,vulnusquidemhabebat nonmemorabileaipeâu.ne- tfc, lt;lue enimin altum ferebatur,verum non multo tempore po-üea exempto fpiculo, diftendebatur in pofteriorempartem ttaSus, velut opifthotonici. Sc inaiillreligatae erant. Jcfili-qiloren, aliquem in OS fumerct.eumque deglutire coparetur, rurfus relidebatur ad nares. Cætcraque ftatim peiora fiebit. , Jefecundadie mortuus eft. Adolefcensperafperam viam Catcefut/ curfu faäo.dolebat pernam, maxime inferna parte. Abfcef- atriita eur fum autem locus accepit nullum,velut qui colligerethumo- fu hiepe^ rem. Verum tertia die totus locus nigrefeebat, vfque ad ta- rit. Ium, aftragalum appcllatum , Sc vfque ad cauitatem quat efi ad peftus pedis. Sc quod denigratum erat non diftringeba-lur, fed prius moriebatur. Viginti vero dies ex toto à curfu vixit. Quiadoculumpercuflfuseft.percuflusquidemeftin SupereHlt palpebraiu, defceiiderat autem cufpis alte fatis, barbæ veto perculfut fummum fupcreminebat. Seda palpebra , fublata funt om- /ÎMoeuIi nia.Nihil erat mali. Oculus enim permanfit, amp;nbsp;compendio Cmus fadus eft.Sangiiis autem effiuxit large, Sc multa copia. fän»t»r.
-ocr page 790-HIPPOCRATIS LIBER V.
yirg» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virga ilia pulchra Nerij filia.erat quidS annorum viginti, D
nit tipertt veritni d mulierculaainica ludence, lata manu percufla eft in nertineni finciput.amp; tunc quidem vert^inc capta eft,amp; line fpiritu e-fercuffi rat.amp; quum ad domum veniflet, ftatini fcbris vehemes cor-^:rut. nbsp;nbsp;nbsp;ripiebat,amp; caput dolebat, Sc rubor circa faciem erat. Septi-
ma die circa aurem dextram pus proceflit graueolens, fub-rub|^um,ampliu$ cyatho. amp;nbsp;videbaturfibi melius habere , amp;nbsp;alleuata eft. Rurfiis augebatur febris, amp;nbsp;in foporé defereba-tur, Sc loqiii non poterat. Sc faciei pars dextera trahebatur, Sc difficulterfpirabat. Sc conuul^o ac tremor aderat. amp;nbsp;lingua detinebatur. amp;nbsp;oculus ftupidus erat. Nona mortuaeft.
Cleomf- Cleomenisfiliushyeme initio fado cibum auerfabatur, nitfihui, amp;eiusfaftidiocitrafebreinvexabatur.amp;Toraebatcibosac £ Corut git) pituitam.amp; per duos menfes cibifaftidiumdurabat. Co-tcrofus. co in fpina gibbolitas Erda eft ex phrenttide.Huic nulla me-dicainenti potio conferebat.Verum vinum nigrum,Jcpani$ efus,amp; balneorum abftinentia. Sc fridio,amp; lenisfotus no cu
Curhttc multofoinento,fed placide. Cuidam quæ circa vigefinium worlMa ßt a;tatis annum ,biberat pharmacum adfoetum perderidum, Hideto, nbsp;nbsp;nbsp;accidit dolor,vomitus bilioforiim,multorum,pallidorumac
prafinorum.Q^umbibi(ret,conuulfio tenebat.linguatncon-inandebat.Ad quartam diem ad ipfam ingrelTus lum .Sc er.lt ei lingua magna,nigra. Oculorum autem alba, erant rubra. Jnfomnis. Quarta mortua eft ad nodem. Origanum po-
Qa* e* 4 tum,oculis,amp; dentibus malum eft. Puella quæâe riipe ce-to decide/ cidit,vocedeftituta.iadatio aderat.Sc vomuit ad nodem fan p; tcet nonpe guinerrt multum. quum ad finiftram aurem impegiftet, am-tit, plius inde fluebat. Aquam mullam difficiilter degliitiebat.
ftertor.fpiritus denfus.velut morientium.Venæ circa faciem diftentæ.decubitus fupinus.pedes tepidi. febris debilis. vo-cis rnterceptio. Septima vocem rupit. calores tenuiores te-Pytboclis nebant.fuperftes manfit. Pythocles ægrotantibus aquam, iBcdela. amp;nbsp;lac multa aqua ammixta dabat. Perniones pertunden-di,amp; calefaciedi funt pedes lie vt maxime excalefiicias igné Sc aqu.i. Ocii'.is irtcommoda fiint,lenticula,frudus pomo-nim dulces,8t oleri. Doloribus circa lumbos, amp;nbsp;crura, Sc coxam,cx laboribiis oborcis,aqu.-c marinæ.acetique calidum fomentum confert, ira vt vel afpergas, vel fpongiam hisim-butam adhibeas.Deligare vero oportet lanisfuccjdis,amp; pel-libus
-ocr page 791-DE MORBIS , POPVLAMBVS. 551
iibusagainis. Fullonibusingiiinaextuberabantdura ,amp; Tultaeur fine dolore. amp;nbsp;circa pubem,amp; in collo,fimilia erant tuber- moritur» culainagna.fcbns anicdeciinumdiem.Tulfi vexabantur âruptionibus. Tertio meirfe autem quarto venter colliqui-uit. Calores luccefTeriint.lingua ficca. fitis.cgeftiouet de-orfuni malignæ . mortui funt. Qui lapide in caput per- Caputla/ cufliis eft à Macedone, Je corruit. Tertia die voce deftitu- P'“'« Pquot;» tus erat. anxietas. febris tenuis. pulfus non valde in t?m- cuffus ge-poribus. Nihil omnino audiebat, neque lapiebat.non quie- f'it-tus,fed quarta mouebatur. humiditascirca frontem, Si fub nafiim , Sc vfque ad mentum. amp;nbsp;mortiius eft. Eniates in Eniirt«. Delo iaculo iöus retro in latus, in finiftra parte, vlcus qui-
g dein fine dolore habuit . Tertia vero ventris dolor vehe-mens.non egerebat . Infufo vero per clyfterem immiflb, ftercus prodiit ad noftem. affliöio intermittebat . Sedes ad fcrotuin extabat. Quarta amp;nbsp;ad pubem , amp;nbsp;ventrem, dolor irruebat. quiefeere non poterat. biliofa vomuit abunde colorata. Oculi quales animi deliquium incidetium, Poft quintum diemmortuus eft. Calor quidam tenuis inerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Ei qui hepar percufliis eft iaculo, ftatim color qualis eft Qiddahtf-mortuorum per corpus difiPufus eft. oculi caui. anxietas,mo P'*’’ leftia. Mortuus eft priufquam concio folueretur, quum fub diei exordium percufTus fuiffet. Polcmatchi viori hye-ineanginofe ,tumorfub guttur.febris inulta .vena feéla ’'ft«’quot;' eft. ceifauitfufFocatio ex faucibus. febris comitabatur.Cir-
ßCa quintain genu dolor ac tumor finiftri. Jr circa cor vide-batur ipfl aliquid colligi. Sc refpirabat velut hi qui fubmer-fifucruntrefpirant. Jc ez peéfore fubftrepebat, velut qui conclufooreloquuntur.Engaftrimythi quafiex ventrelo-quentes Græcis appellat». Tale quiddam contingebat. Circa feptimam aut nonam ad noiäem aluusdeorfum prorupit, Jcnmlta liquida quæmala putanturegeftit. Ipfa vero voce intercepta mortua eft. Ventres fubpurgare oportet in mor bis,quum matura fuerint. infra quidem , vbi confidifle vi-deris, Signum habes, ft neque anxij, aut capite grauati fuerint : amp;quumcalorcsmicifl’:mi fuerint,aut quum poft exacerbationes ceflirint .Surfum vero,in exacerbationibus. TunceBimetiamfuafponteelcuantiir, quum anxij ,amp; capite grauati fuerint, acfe iaâarint. Excafu vulnerato cu-
Y iij bitOjOb ■P”*
-ocr page 792-HIPPOCRATIS LIBER V.
btto,ob corruptionem cubitus fuppuratur . Quum autemA Clef^eai/ iam matur’ eft,vifcofa fanies cxpriraitur. Velut ctiam Cleo-ƒ£««. gcnifco,amp; Demarcho Aglaotelis filio. Similiter autein Demtr- üi valJc ex iifdem pus nullum. Velut Aefchyli filio conti-rbuj. git. Suppuratis autemplurimis horror amp;nbsp;iebris fuccede-Aglitetf/ bat. Pharmenifei filio furditas accidit. Contiilit clyfte-hsfiliar. reijauriculatiumnon adhibere . Verum lana folum indi-Par.-neniz ta perpurgare . de oleum infundcrc, aut netopum. Pr.-eci-feut. pere vero vt deambularet, mane furgeret, amp;nbsp;vinum bibe-Afpttput. ,ret album. Afpafij vxort dolor dentis vehemens ,amp; ma-Callime? xillx intumorem eleuat.xfunt . Quum vero cattoriumSc deyi. pipf collueret, opem fentiebat. Callimedontis pucro contulit ad tuberculum ,quod habebat in collo durum,amp; g magnum, amp;nbsp;cruduin ac dolorofum , feßio venz brachij: amp;nbsp;lini torrefadi cataplafma iinponere fubaduin vinoalbo, Stüleo imbutum ,itavt deligetur neque calidum , neque valde codum . Aut cum aqua mulfa coquatur fœni grxei, aut ordei , aut tritici farina. Meliflandro quum gingiua der. dolore corriperctur, vehementer intumefceret.iedio ve«
nx brachij, amp;nbsp;alumen Aegyptium in principio fedabat.
ttrdropit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hydropicum laboribus fatigati oportet, fudare, panem
Medela, edere calidum ,inolco bibere,non mukum lauari,amp; caput tepide . Vinum autem album amp;nbsp;tenue, amp;nbsp;fomnus au-
Kiispuf xiliatur. Bianti pugili quum natura vorax eflet,contigit Sil’ vt in aflfediones cholcricas , bilis furfum ac dcorlüin exeun-tis, delaberetur ,extcarnis efu. Maxime vero exporcinis p carnibus crudioribus, amp;nbsp;ex ebrietate vini odorati ,amp; pla-centis ac dulciariis ex melle, Si cucuraere.pepone, amp;nbsp;lade, amp;nbsp;polenta recenti. In xftate vero affediones cholcric.r, Timerhaz amp;nbsp;febres intermittentes. Timochari hyeme deftillatio, maxime in nares.quum venere vfus eflet, reficcata funt om-nia.laflitudo,calor fuccelfit.caput graue.fudor à capita mul« tus.deflucbat autem Si per totum corpus. Erat autem eiiam
Cinüfyi fanus fudare adfuetus.Tertia die euafitfanus. Poft canem dar. febres fiebant fudorofæjJc nóperfrigerabantur omninopoft fudorem,fed rurfus amplius incalefcebantzSc lôgæ,amp; Icnitcr fineiudicatione,amp; non valdefiticulofæ.paucisinfepternamp;
Ptfl^cra/ nouem diebus ceflabant.Vndecima Si decimaquarta. Si de-cimafeptinja vigefimaiudicabantur. Polycratem fe-brisin
-ocr page 793-DE MORBIS POPVLARIBVS. jji
A brij inuadebât, 8i fudor qualis præfcriptus eft. Purgatio ä pharmaco deorfum fada eft. amp;nbsp;febris erat lenis. Rurfus in temporibus lüdores parui, amp;nbsp;circa collum, ad vc(peram.De-inde in totum. amp;nbsp;rurfus incaluit. Circa duodecimam Si de-cimam qiiartam diem febris augefcebat.amp;feceflus pauci. poft purgationem forbitionibus vfus «ft, Circa deciraam-quintain ventris dolor circa fplenem, amp;nbsp;lateris mollitudj-nem finiftram. Calidorum adbibitiones minus profuenftt, quàmfrigidorum.Quum autem leni ac molli per clyfterem infufo vfus effet, dolor ceffauit. Magnæ nauis guberna-torianchora digitum indicem,amp;infernum osdextræma-nus confregit. inflammatio fiicceffit ,amp; marcor, amp;nbsp;febris.
S Subpurgatus eft moderate. Calores lenes,amp; dolores, de di-gitoquiddecidit. Poft feptimum diem, fanies exibat lenis. poftea per linguam dixit fe non omnia poffe enunciate. PrædiÊbum eft opifthotonum aduentare . Ad hoc conféré-bant maxillæ confertæ,amp; ad collum rigid.r. Tertia veto die totus conuellebatur in pofteriorem partem cum fudore. Sexta àprædidione mortuus eft. Harpali nlius ex liber- Hirpalj taTelephane,luxationeminfrain pede magni digiti ac- filuu» cepit.inflammatus eft, amp;nbsp;dolorofus erat.amp; vbi repofitus eft, amp;nbsp;dolor remifit proficifeebatur ad agrum . redietis lum-bos doluit, lauit, maxillæ ad noftem conlercbantur, amp;nbsp;opi-fthotoflus aderat. Saliua fpumofa vix per dentes foras pro-dibat. Tertia diemortuuseft. Thrinon Damonis filius, Thrine«.
C habebat circa tibiæ malleolum vlcus,iuxta neruum fané iam purum, huic à pharmaco corrofo contigit, vt opifthotono moreretur. Profeito in omnibus iuppurationibus, Si his quæcircaoculumfunt, dolores ad noâem. Tuffes hye-me,maxime in auftrinis, craffa amp;nbsp;mult.i alba exfereanti-bus. amp;febresfuccedebant leniter, amp;nbsp;quinta die ceffabant. Tuffes autem circa quadraginta , velut Hegefipoli. Eu-tychides ex cholericis affeftionibus, in cruribiis ad neruo- lutyebi« rumdiftentionem defiuit. vna cutn feceffu deorfum. Bilem des. multam abunde coloratam vomuit ad tres dies ac noéles, valdeque rubram. Si impotens erat, amp;nbsp;anxius. Nihil autem continere poterat,neque ex potibus, neque ex cibis. Si v-finæac tranfftHs' deorfum fuppreffio'multa,per vomitum fex mollis prodiit ,amp; deorfum quoque erupit, Andro- AndrephM y iiij phani ntt.
-ocr page 794-HIPPOCR.ATIS LIBER V.
pbAtii rods interceptio. ignorantia. delirium. His folu- D tis lupererat adhuc diu mulus annis,amp; rccidiuæ ficbât.Lin* eua vero per totum tempus permanebat licca. amp;nbsp;li non col-lutione vteretur, loqui non pocerat, amp;nbsp;plerunque erat val-de amara. Aliquando etiain dolor ad cor, quern venæ feâio foluit. Huie aquar pocus, auc aqua niulfa contulit. Veraerum nigrum bibit. neque biliof'um prodibut, fed modicum.Tan-dcA byeine decubuit,amp; mente motus eft. amp;nbsp;lingux afte* âiones limiles. calor tenuis. line dolore. lingua decolor. Voxperipncumonica.depedore ftragula reiiciebat,amp;fe educiiubebat. Nihilautempoteratdareloqui .Adnodeni
Vieanor. mortuus eft. Nicanoris aftedio erat, quum ad conuiui-umprogredereturtimortibicinx.-quum fubinitium voeis j tibi.T, in conuiuio tibia cancre audiuilTet, pri timoribus turbationes. Vix fefufiFerrepofte dixit,quum noxeflet. In-terdiu vero audiens, nibil commouebatur. Talia comita-
Dameclet banturipfum multo tempore. Damocles qui cum illo e-rat, cæcutire, amp;nbsp;corpore exoluto efle fibi videbatur ; amp;nbsp;non acceftiftet fané ad pra:ruptum locum, neque trans ponteni, neque minimi fcrobisaltitudincm tranfgredi poterat.fed peripfum fcrobem. Hxcperfempus aliquodipft aftiierunt.
Phenix, Pliœnicis affedio ex oculo dextro tabs quxdani erat, plerunque velut fulgur elucercputabat. Quumautem non diu ipfum rontinuiffet, dolor ad tempus dextruminft.ibat, amp;nbsp;per totum caput ac collum. Caput intumefccbat retro ad vertitula.amp; diftentio,amp;duricies circum tcndines.óc F vbi caput commouere, aut dentes diducere conabatur, non potcrat, vt qui valdc diftendebatur. Vomitus vbi fadi fuif-fent,prædidos dolores aucrtcbant,amp;Jeniores faciebant. Sedamp; venæ fedioproderat, amp;nbsp;veratri potio. eduxitauteni Paruieni- varia Je omnigena, maxime vero praftna. Parmenifeo e-fw, ti.im prius incidebant triftitiae, 8i decedendi è vita cupidU Cmim. tas. Quandoque vero rurfus lætitia. Cononis ferua ex capitis dolore incipiente, mente mota eft. clamor.querel.c multæ.raroquies. Circa quadragefimum diem mortuaeft. Decern autem diebus ante mortem voce deftituta, amp;nbsp;con-
Adolefcet uulfjfuit. Adolcfccnsquidam multomeracopoto,fupi-nusinhabitaculoquodam dormiehxc. Huie ferpens Arget appeilatus in os ingreflus eft. amp;nbsp;fjae quum fenftflet, amp;nbsp;loqui non
-ocr page 795-DE MORBIS POPVLARIBVS. jjj
A quinonpofTct ,dentibus ftridit ferpentcmdeuorauit. amp;nbsp;dolore magno tenebatur. Sc manus prætenfas adhibebat,velue qui ftrangiilaretur . Sc iaâabat feipfum . Si conuulfus mortuuscft. Timocliarisferuus,ex atrabiliariiscfle pu- Timacbrfz latus, à talib’ ac tot viris, lîmilitcr mcrtuus elt circa eafdera rir feruas, dies. Nicolai filius circa folftitiumhybcrnum ex potatio- Uicclaui, tiibus horruit.ad noélcin febres. poftridievomitus biiio-fus,inerus, modieus. Tertia die quum concio fori adlftc plena effet, fudor totius corporis ceffauit. Diopitbisfo- r)io[iihef. rori in femitertiana, circa acceffïoncm ctiam corgrauiter dolens, Si concotnitabatur ctiam is dolor tota die. amp;nbsp;huiuf-modi cordis dolor etiam aliis lîmilitcr aderat. Verumtamen
8 fub pleiadis occafum,viris talia rariora fichant. Epiebarmi lipiehitr-vxori anteqiiampareretjdyfenteriacrat. dolor veliemens. mui. feceffus recrementa, fuberuenta, mucofa. Vbi peperiffet, ftatim fanata eft. Polemarchi viori in morbo articulari, Polemtr-coxædolor quidam veliemens. caulaeratquôd menfes non cbi«. prodirent. Vox intercipiebatur, per totam noSem vfque ad meridiem. Audiebat autemSe fapiebat, amp;nbsp;per manuin fi-gnificabat, quôd circa coxam effet dolor. Epicharmo circa pleiadum occafum, dolor humeri ,amp; grauitas in bra-chium. anxietas. vomitus multi, aquæ potus. Euphrano- Euphrx-nsfiliopuftulævelutculicum morfus , verum modico tem- nor. pore, poftridie febricitaiiit. Siccit.itc$ multæ poil Fauo-niunifaûæ funt, vfque ad æquinoiâium aulumnale. Sub ca-nem æftus magni.calidi venti.Febres fudorificæ. Tubercula luxtaaurem multisoborta funt. Tyclion in obfidio-ne circa Datum, à catapulta perciiffus cft in peûus. Si paulo poft rifus erat circa ipfum tumultuofus. Videbatur autem mihi medicus exiraens lignum, reliquiffe aliquid de fpicu-lo in feptotranfuerfo. Et quum ipfi videretur, ad vefperain infufumperclyftcrem adhibuit,amp; pharmacum deorfumpur gans dédit. Noiâem primam tranfegit molefte. Statim veto vbi dies illuxiffct,{c medico. Si aliis, melius habere videbatur. Erat enim quietus, prædidio fada eft, quôd vbi con-uulfiofieret,breui effetmoriturus. Sequent!itaque node molefte habens,in fomnis, plerunque in ventrem dccum-bcns,terti.a exorientc die conuellebatur, amp;nbsp;tune mortuus cft. Billo pereuffo in dorfu(n,fpiritus multus per vul-
nus cum
-ocr page 796-HIPPOCR.ATIS LIBE
R. VI.
nus cum ftrcpitu proceflit. fanguis erumpebat.Vbi vero me-; diciinentum cruentis vulneribus dcftinatum adhibitiim ac D deligatum effet, fanatus eft. Contigit amp;nbsp;infeliciflîmo Philf. Philes filio, denudatione ia fronte fada, noua die fcbris, Phani^t. deinde osliucfadum eft. mortuus eft. Et Phania;amp; Euer-tuerge- getx filio, liuefaâis olfibus, St febrici tantibus, cutis ab öfter. fe ^ifceffit, amp;nbsp;pus non comparuit. Ari{Higt;pvs in fuperount Arifiipput ventrem violenter ac grauiter lâgitt.-cii3u petitus eft. ventris dolor vehemens, A breui ardebat. deoriûm vero non ègerebat. anxius erat. bilioiâ abunde colorata quum vo-tnuiffet, meliui habere vidcbatur. paulo poft rurfus dolores vehementes, Sc venter velut in voluulis. calores. ücis. Sc
Veipelit, in feptcm diebus mortuus eft. NeapoIiSffimiliterpercuf-fus, eadempaifusefl: acri infnibper clyilerem iinmiffo,al-uus deorfum erupit.color per corpus dilFufuseft, tenuis, pallidus, niger. oculi ßcci, flupore rigidi, intus conucrii, KetraJa. intnentes in corde. nbsp;Metrodori ßlio ex dentis dolore,ma-
titt. xijlx marcor, Sc gingiuarum carnis fuperexcrefcentia. Moderate fuppuratus cß.exciderunt dentes molares, Sc ipfa Cdfeino- marilla. Mulieri in AbJeris, carcinoma obortum eß cir-' ca pe£luf. Sc per mammam ßuebat fanies fubcruenta. obtu-rireur hSc rata vero ßuxione, mortua eß. Plerirjue ex deßillatione tKCMsl. fecundum dimidiam capitispartem doIcbant.Sc humore fe-cundum naresprocedente febricitabant leniter. Sc in quin-que diebus perfrigerabantur. Et qu.T in partu conci.’ffa fuit, dolor circa pe£bus Sc latus fäi^as eß. exfcreationespu- f rulentx. Tabes conßitit. febresper ferdies.Rurfus aliii proffutiiam. quies. fcbris.alutis adßriamp;a eß : Sc circa fepti-Attginofa mam diem mortua eß. Anginofi qu.rdam dextram ma-fur meri num Sc crus doluic. febris tenebat debiiis. ßrangulatio ter-tur. ti.1 die rcmißt. quart.a conuulfa, race deßituta,ßertor, den-iium concricio,maxilJarum rubor.Mortua eß guinea autfex-ta die. Signum circa manum fubliuidum. Alia quoquein palato ßertorofa. lingua ßcca, peripneumonica. non deß-picns mortua eß. Et in Olyntbo hydropicus, derepente yoce deßitutus, deßpicnspernoäem ac diem, mortuus eß.
HI ppp-
-ocr page 797-DE MORBIS PO PVtARIB VS.
‘ HIPPOCRATIS COI
DEMORBISPOPVLARIBVS liber VI. I4«o Comario mcdtcofhyßcoin-p terprçte.
Vibufcunque ex abortu circa vte» rum,amp; tumoribus, ad capitis gra-uitacemconueccitur,amp; luitaiin» ciputmaximedolareSjamp;quicun-que alij ab vteris: bis in odo auf ' deccm nienfibusad coxam mor-.
bus définit. Acutum habentes Plinhine caput, qui quidem validam habet plifrimi ceruicem , robufti funt turn alias, ^tumoflïbus. Qui veto caput do-knt,amp; autes fluentes habent: his palatum caiium eft, St den tes inter fe non è diredo refpondentes. nbsp;nbsp;Quibufeuque os
«cpalato difceftit.his médius cofidet nafus.Qmbus vero in-oc vnde dentes prodeut,bis fummus nafiis fimus fit. Pue-
rorum elucefeentiæ fimul cum pubertate,in quibufdâ muta-twnes habent etiä alias. nbsp;In rhenem dolor grauis, quo im-
çplentur cibo,vQmunt pituitam.Quum veto redundarint do-
lores,çruginofa.gc melius quidem habent.Soluuntur autem, quutn cibis euacuati fucrint, arenulæque fuluæ fubfident, amp;nbsp;«ruentû iningunt,torpor fcmoris è diredo, quiefeere non co ducit. Sed exercitia,nó impleri,iuucne5 veratropurgare, po plitem fecarc,vrinä cientibuspurgare,attenuare. Si mollire.
Menfesaquofis diupermanét.Quû reronó breui prodie- Me«/lt;rr. rintjntumclcunt. In Cranonc antiqui dolores frigidi. re- fœimniri. Centes autem calidi.ex fapguine veto plurimi. Si quæ ex co- Cntnon. xa.frigida funt. Quæ ad rigores fortes progrefia funt,non valdemitigantur.nifipropevigorem. Ante rigorem vri- Lofiartnn naruin fupprefTioncs, fi ex bonis fucrint, Si aluus egerat. Si retineiur^ foinni adfint.fortaftis autem Si febris modus, fortaffis etiam
qu{ ex laffitudinibjis. nbsp;nbsp;Abfceftiis non valdc,quib’ rigores.
Crurum
-ocr page 798-HIPPOCRATIS LIBER VI.
Crurum effœminationes,veluti fi aut ante morbum iter fe D ciffetjaut ftatim ex morbo:eo quod fortaflis ex laflitudinib’ TutereuU in articulos abfeeffit ex quo crurum effoeminationes. Tu-qtM iont, bercula extra extuberantia,amp; acuta,amp; faftigiata, æquali-non. ter maturefeentia, amp;nbsp;non obdura, amp;nbsp;deorfum vergentia, ic non bifida,meliora:contraria vero,mala: quanto plus con traria, peiTima. Ferinum autumno, amp;nbsp;oris ventriculi dolores , amp;nbsp;liorrores, amp;nbsp;atra bilis. Circa initia exacerbationes confîdera, amp;nbsp;in omni morbo, quale eft ad vefperain exacer-bari,amp; annus ad vefperam,amp; afcarides. Infantibus tuflicu-}a cum ventris turbatione, acfebre continua .Cgnificat poft ludicationem bimeftri,in totum vigefima die, etiam tumo-Tumordr/ res ad articulos. Siquidem infra vmbilicum conftiterint, ticulonim. in infernis articulis fupernadgt;onum: fi. vero fupra, non fimi-liccr morbum foluunt,nififuppuracafucnnt. Qua: vero in humeris ruppuranturtantillis,muftellæcubitoprçditos,par-udmqueac macilentum brachium habentes faciunt. Sol-uerit autem amp;nbsp;vlcufculorum infernc eruptio.fi non rotunda amp;nbsp;profunda fuerint. Talia enim perniciofa etiam alias funt pueris. Soluerititidemfanguis fluens.Magis autc inperfc-Ldehrymç éfioribus is apparet. Lachrymç in acutis male habentibus, fpontemd vltronear quidem bonx. Inuoluntarix verodefluentes, ma-nii usl co lx. Qui^bus circuntenditur palpcbra malum, Malus eft e-tra. tiam ocuTus inarcfcens,velut fpuma. amp;nbsp;obfeuratio oculoriim Oculorum mala eft.Et fqualliditas mala. Sc qui intrinfecus corrugantur. fignd. Sc rigcntes.amp; qui vix conuertûtur,amp; qui intus conuerfi funt, P feiriitlif amp;nbsp;quxcunque alia omittuntur. Febresalixqtiidem tnor-ferentM. daces funt manui,ali.x lenes. Alix vero non qiiidem morda-ces,verum augefeentes. Alix autem acutx quidem,fed qu.v a manu vincantur. Alix ftatim adurentes.alixfemper debiles, ficcx.Aliç falfuginofe. Aliç inflatç horrédi afpeäus. Alixad manum humedx.Alix rubicundx valde.Alix valdepallidç. Aliæliuidx,amp; alia id genus. Diftetiones corporis, amp;nbsp;arti-culorum duricix,malum. Sc ipfe diftblutus. Sc lonfraöiönes articulorum , malum. Oculi audacia delyrij fignum eft.Sc oculorum deieélionesacperuerfiones malum.
SECTIO SECVNDA.
D Harare,conftringere,alia quidcm,alia vero non. Hu-mores alios quidem expellerc, alios vero ficcare. alios autem
-ocr page 799-DE MORBIS POPVLARIBVS. jn
A autem indcrc.amp; alia guidé parte,alia vcrô non. Attenua-re,crJ(refaccre,corpus,cutem carnes,amp; alia. amp;nbsp;aliqua quidc, aliqua »ero non. Leuigarc, exafperare, indurare, mollire, alia quidem,alia non. Excicarc,torpefacere,amp; quaicunque alia huiufcemodi. Deriuare, fubcedentia ftatim reuellere, reiutentibus eoncedere. Alium humoré non prodeuntem iluccre.prodeuntein verofimul efFundere.operari fimile,ve-lut dolor dolorem fedat. Dilfimilia, fi vergant furfum eft-uata,inferne foluere, amp;nbsp;contraria per eadem : velut eft capitis purgatio,venæ fcdjo,quando non temere detrabicur.
AbfccfTus velut glidularum tumores.fignum qiridem funt Twjnorer earum partium quæ germina habent,fed amp;nbsp;al'iarum.Maxime quid por/ B veto circa vifcera. Maligni autem hi funt. Spiritus parui tendant denli.magni rari, parui rari, magni denfi; extra magni,intus spiritur paniinntus magni,cxtra paruiralius extendens,alius vrgens: uarietat, dupla intro reuocatio,velut fuperinfpirationibus.calidus.fri gidas.Mcdela affiduarum ofcitationum.fpiratiolonga. In non potâtibus,amp; vix, fpiratio breuis. E direûo Sc laterum il. præcordiorù intcntiones,amp; fplenis elcuationes,amp; è nari-buseruptiones.amp;auresèdireélo. Horum plurima etiamad oculos.Vtrum igitur omnia?aut quæ quidem ex infernis fur fum.ê diredo: qualiafuut quç iuxta maxillas,aut circa oculû ant anréèquç vero ex fifpcrnis deorfum,non è direfto? Atqui
anginofi rubores, amp;nbsp;laterum dolores è diredo. Aut etiam quæ infra hepar funt ex fupernis diftributa, velut in teftes aC C varicesîConiidcrâda funt h.-ec quo,amp; viide, amp;nbsp;propter quid.
Venæ teinporum non confidentes,nequc viriditas fplendi da,fi fpiritus intus relinquatur,aut tuffîs ficca, non ferina: vt in articulos decumbat expedare oportet, èdiredo diftctio-num fecundum ventrem vtplurimum. Habent autem horum plurinii,amp; faciès rubicundas, amp;nbsp;ex natura funt modi albidi-orisamp; denaribusfanguisnonerumpit,autparum erumpit. amp;nbsp;fi quidé ex affufis intus relinquatur, paratus eft abfceflus.
Sitis intus relidâ,amp; ons reficcatio-,amp; iniucunditas,amp; cibi faftidium, eodem modo. Febres autem non acdtar,eiufmodi funt,verum reuertentcs. Quærelinquuturpoft iudicatio-nem, recidiuasfacerefolent. Primum itaque fplenis cle-uationes.fi non ad articulos finierint, .aut fanguinis è naribu» eruptio fit,aut dextra prxeordij intenfio s fi non penetrauc* rini
-ocr page 800-HIPPOCRATIS LIBER. VL
riat yrinæ.Hic enim eft interccptio vtrorunque.amp; recidiuï D herum memo hunt. Abfcefliis igitur horuin faccre oportet,ft non haut. Eos vero qui iam hunt declinare. Eos autem cxcipere.fi prodierint iain,amp; qualia oportet,amp; qua parte o-portet. Quj vero non valdc,eos coadiuuare. Eos vero auer-tere,h oinnino incómodi fuerint, maxime h hi aftuturi funt;
Qirartan« hn minus, ft iam incipiunt. Quartanac fanguints è naribus diuriue, Äuptiones segre indicant. Febres quç vna die intermitten tes,altera fuperriget vnàcum indicaeione,ex quinque ad fe-tertiiinte. ptem circuitus durant. Qmreuaque tertianæ naturam habet,his nox molefta ante exacerbationem: Quae vero fequi-
Tuffitfieu tuf.tolerabiliorplcrunque eft. Tuftes ftccç paru irritantes àfébreadurente,non prorationeftticulofx,nequelinguae j torrefaâae,non feritatc,fed Ipiritu. Côftat id inde. Q^m e-nimloquuntur,aut hiant, tunetuftiunt ; quum vero non,mi-nime.Hocautem in febribus ex laftitudinibus obortismaxime cuntingit. Nihil temere affinnandum , nihil contem-nendum. Contraria paulatimfaâaacceftioneadhibenda
C^pltit dtgt; funt, interquiefeendum. Dolenti capitis partem pofte-loritmede riorc,reâa vena in fronte feda profuit. Succeftîonespra:-cordiorum ex qualibus qualia alterant, amp;nbsp;vilceruminftam-mationum qualia poifunt.fîue ex hepate J(pleni,amp; vice verfa; k quçcunque huiufinodi. Reucllerc oportet,fi non qua o-portet repât.Si vero qua oportet, his ofcula aperire oporte^ qualiter lingula repunt. latxpuftulænon valde prurigi-nollefunt: QualesSimonhabebathyeme,qui vbiadignem f Si:n«rt, rnungeretur, aut calida lauaretur, opem fentiebat. Vomitus non proderant. Arbitrer ft quit calida fomenta adhibuifter, opem ferre potuifte. Quæcunque concoqui oportet, con-cluû eftëconuenit. Contraria vero fîccare , amp;nbsp;apertaelfe.
Oeulerum Oculorum Huxione.f, ß alias conducere videtur, reucllere fluxi9»e/. ad f^uce^ coniienic. Et vbi eruâaiio conducic,amp; quxeua-quealiahuiufmodi. Trandtus apertos eff; oportet, yelo~ ti nares,amp; alia tjuibus opus eft,amp; velut opus eü, Sc qualia, Ic qua parte,amp; quando, Sc quantum opus eft, velut fudores, amp;nbsp;aliaCanènmnia, Jn magni$malisfaciesfifueritbona,bo« num fignum eft.In païuisautem, contraria ßgnißcans bonx ßgnißcatioui ,m3lam. Apud magnum Theatrum vbi muller retro hcroum, morbo regio fuperueniente permâfit ipfi-
Apud
-ocr page 801-tgt;E MORBIS POPVLARIB. yf
Apud Temenæ neptim ille nigricantis erat coloris. In Temenef^ Pcrinthogcnituiæ (îæilis vrina t.alis, quæeflct iudicatoria^ totii gei etiampettinis affedionuiii. Nam huiufmodi vtinæ talia fa- nitalife-nant-quoniam neq; flatu mulÉo,nequc ftercore multo egref- Mni tafe^ io euacuabantur. Non enim profeélo magnum efat precordium. Bralficam feptima die quis comedit.quuin adhuc dif ficultcr fpiraret,poftquam pèâen emollitus tft, reéïe fpirans faâuseft.aluusipfi «pulit. Defanguine ferofo.quoniftn Sagtiijfe^ inpanidis talis,autinhis qui vigilarunt:'amp; fiuemaliis,fiuebo rofus ïqul nus. Quibu.s fplen deorfum vergit, pedes 8c manus, amp;nbsp;ge- Jwr pt. nua calida funt: nafus 8c aures femper frigida . Num propter LiencforS hoc quod tenuis fanguis? Num 8c natura talém lu habent? pgnä, g _ Suppurationibus vmbilicus termirius.quibusfuppuratu-ris ventres turbantar. Splen durusnonfuperne,infer-ne.iotundus.latus.craflbs longus.tenuis loiigus. Minus capitis grauedinelaborantibus. Circa ægrotaôtemadminiftra Qyiâmedf tio, 8c de morbo interrogation que narrat quaKa, quomOdô lt;lt;gend« accipiendi fermonestquæ ad .Tgrotantern.quæ ad pracfêntes, crga Un/ quæadexternos. Quod in calidiofc/olidibre, iri dextris: guentft. 8c nigri proptcrca, Si venæextrinfecu$,8c multobiliofiores.
Conctetum cft,compa8ium eft citiustvbi motum eft,defi-^gt;t| 8c tardiirs augefcit, Si ad amplius tempus. Quód foli-dumfadum eft.amp; biliolîus, Si fanguinolcntius eft: Hic cali-uiot eft locus animali.
SECTIO TERTIA.
C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtisrafitas,ventris dcnfitas:cutisconftridio,carntum
incrementum;ventris torpor,vniùerforüm c6fufio:va- Caluitiei forum immundicia,cerebri confumptio. Quapropter Si cal- caujja. uicies.inflrumentorum attritio. DetraâiO cutfibus, ludis, quitte,multis ceferibus dearobulationibus,carne oùillai ma-za coâa plerunque, paftis medicus. Ùetraétionis fignuin, eandem horam diéi fefuarc. derepentc enim trahifnr. Re-mittito labores.auf deft uet.Sifnilitcr enim totum concidit.
Quum veroiam conciderint,carnes fuillas aflatas exhibe-to. Quum autem implentur, fignüm eft, qiièd corpus rurfus noridum fit. In excrcitationibus fignum.fudor fluens gut-tatim,qui exit velutexcanalibus: autcollapfîôex ekuatio- .. fle- Mtdierquamprimumcdraui in Cr.inonc,fplen ipfirnà- Malierin gtiusnatura,febris ardcns,rubicunda, lp:ntus, décima fudor plerunque
-ocr page 802-HIPPOCRATIS liber VI.
plerunq; fuperne.Sed amp;nbsp;infernè,dccimacuarta. Minus Ws D qui ex capitegrauedineac raucedine laborät.vbifebrccor-rcptifuerint,recidiux velutputofiunt. Qpic^uid fuppu-ratur,non reuerciciir.lpfa enim maturatio,amp; iudicatio iimul, amp;nbsp;abfcelTus. Qinbufdani vbi venere vtuntur, venter infla-tur,velut Dainagora?. QiiibuClam veroinhocftrepitui, Ar« r« i3 Kn c^ïlao vero etiam intuinefcebat. Flatuofitaslïinul cau-teflha gd fj elHnhis qui fcapulas alarum modo eminentes Jiabent. inVenere j^t enim üatuofî. frigidum valde,venas rumpit, Si tuifim fafftfunt. moiiet, velutnix,gl3cie$;amp; conftringit, velut funteminen-Trigui ti.T oblongx Si rotundæ, PJierea Si Gongronæ, à fatyrorura hemi-nr circa aures eminentij$,amp;arborum quarüdain tuberculisap-quidfaciat pelIatæ.Simul caufa funt etiam duricies.Poft miäionem con f
crctio,pueri$ magis,num quod culidioreif Figurx niagis al leuantcs.velut qui /ärmenta manu r.eôebat Si obtorquebat, prx ilolonbus decuntbens,arrept3 paiilli fumma partefupra ieipûjm inljxa,inbxrebat, Si melius habuit. Quein ex mon-tano Ihbore circa pontem ego vidi crura laóèantem,altera tibia minime extenuabatur, femonbus autem valde. Vrinx Si gcnicura non fupprimebantur. Quæcunquelaterum natu-ræfcapuJas alarum modo eminentesIiabent, proptercaufx debilicatem in deftillationibus malignis, Hue excretio l!at,lî K-igaret ue non fiat, malum. Rigores incipiunt mulieribus quidem indi magis à Iumbis,Si per dorfum, Si tune ad caput. Sed Si riris ptant. poReriore corporis parte magis qulm anteriore. Horremus enim magis exterioribus quàm interioribus corporisparti- p bus,velut cubitis,femorib*.Sed Si cutis raricrjndicatautent pilus. A quibusautemaliis rigent, Fortafbs viceribus jnei-piu’it J vads. Summa, ex natiuit,ite,Si caii(â,amp; plurimis ra tionibus, Sipanlatim in cognitinnem venientibiis colligen-tem ac a Idilcentem, an fimilia fint inter TeSi an nonlîmilia ûniintar/erquo ex dilfimilitudinihus/îmilitudo ßatvna.Sic iànèfueric via. Sic ettam eorwn qu.v re£le (e babentproba-
Sâgu!! d- tjo,Si non reéle fc bahétium rcdargiitio. Sanguinis ex na-nanb’ qui r bus erupeio,aut bibpallide nigricâribus,aut rubicundè pal-iat minet Ientibus,autüibpair,dis, Panirn d'mierenrem crafTefacere lt;7 ptierir oportet (îcco, Atiis vero minus cralTilîcarione opus elf. Sic- ■ ,) Stvâdo'ind coautemopus ell albo,velutgalla,alumen. PoRqiiamve-nerc rti laceperint, aut hircire, languis ipiîs è naribus erunt/
pic. ■
-ocr page 803-DE MORBIS POPVLARIB. J57
A pit. In accefCibus alii quidem ftrepitum eJunt,velut Arce- Aw/tUw lilaus. Alij vero accelTuri, hortidi fiunt acrugofi. Alij poft-quam aceefferint,ventre inflantur.velut Daninagoras. Mn Diudg«/ tationei cauendx.Cibus modieus, non delalTari, non fitire. täx. Omnisattenuatiolaxat cutem,deinde circumtenditur. Rc-nutritio vice verfa. Cutis confidentis corrugatio, renutritx extéfio.H ugoftim,leue,vtriufque fignum; itémque fubbi^o-fuinamp; fubnibrum:Sic etiam detradas eflc mammas,graciles autem furfum traâas efCe Si circumtenfas, etiamii quis non propterea putauerit id fieri,fed in carnofis. Clauiculæcon fpicuæ,venæpellucidæ. Herodicus fébricitantes interfi- Herodic* ciebat circuitibus,ludi$,multis fomentis,mala eft fcbriculo-
j 2 fi£as,inimicafami,lu0lis,circuitibus,curfibus,friäioni:labo-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem labore. Ipfis venarum rubor,liuor,pallor,laterum do-
lores molies. Non fitirefaciunt,continerc os, tacere.vcn-tum cum potu frigiduminducere. Occafiones vndc ægrota-'re cœperint, confiderare oportet,fiue capitis fuerit dolor,fi-ue auris,fiue lateris.Signum funt dentes, amp;nbsp;in quibufdam in-euinum' tumores. Vlcera fienti.i ac tubercuLa iudicantia fe-bres.Qjfibushæcnonfiunt,iudicatiofublata eft: Quibusin-tusrelinquuntur,certifl’imx,recidiux,accclerrimx. Sputa totunda delirium fignificant, velut in Pleno. Qui^Hxmor-■tlioida» habent,ncque pleuritide,nequeperipneumonia,nc- rbeiHajpa que pHagædena.neque furunculis,nequc tubcrculis terebin/ tient« thifiguram babentibus corripiuntur, fortaflis autemneque lt;llt;ùlustMl
C lepris,fortaflis neque vitiliginibus.Multi tarnen intempefti-uecurati,talibus non tarde correpti funt ,amp; fie pcrniciofx fuerunt: St quicunque alij abfeeflus,velut fiftulæ, aliorû me-dela funt. Decubitus humorum ad aliquem locum, in qui-bus faâos affedus liberat,in bis prius ipfc fadus,illos nnpe-dit. Alterius loci morbos loca excipietia, aut ob dolorem, aut ob grauitatem, aut propter aliud quiddam libérant, aut quödaliis funt communicationes. Propterinclinationcm non amplius fanguis prodit,fed iuxta humoris cognationein talia fpuunt. Conuenit quibufdam fanguinera detraberc, tempeftiue in talibus. In aliis autem velut in his,non con-jlj, ■ ucnit. impedimentum in fpuentibus cruenta , tempus an-ni,pleuritis,bilis.
Z Sedio
-ocr page 804-HIPPÖCRATIS LIBER, vt
SECTIO QVARTA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o'
TVbercula circa aurem «juibus circa iudicationem ex-orCa non fuppurata fnerint, bis diiparentibus recidiiia • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit,pro racione rccidiuarnm. P^ecidiua vero fiente.rurfiisin-
tumcfcunt,amp; pcrnianent,velutfcbriumrecidiuæin fijnili eic cuitu.-bis ipcs cft ad articuloj abfcedere. Vrina cratra,alba, Urchige/ qu^is Archigenis familiari erat,in laflitudinofisfebribu» quarta die aliquando prodit, amp;nbsp;Hberat ab abfccflu. Si veto vitra boe, etiä languis è naribus hrge eriiperit, etiam raide.
Cui intelHniî in dextra parte dolebat, amp;nbsp;articulan morbo correptus eil:crac quictior.Poftquâ ante biccuratusfuit.ma-gis dolcbar. Agafisfib'aquunicfletpult;ella,défiim ipiritum nabebat. Mulier autein faéta,à partu nô dÜi dolore correpta E Icuiter, magnum onuslûfiulit. 8c ftatim quidemin peâore aliqnid erepuifle vifum fuit.Polîera die amp;nbsp;anbelafionem ha-bebac,8: coiam dcitcram dolcbat.amp; quumbçcdolerer,tunc etiam anbclatiobabcbat; cox.v verô dolore celTante, edam
anhelatio cclTabat. Spuebac fpumoCa, ab inicio vero âorida: Vbi vero coniîdiiTet Iputum , vomitui biliofo tenui iimile e-rat. Dolores maxime crantquum manulaborarec. Hancab allio arcerc viCum fuit, porrôque, ac ouicula, Sc boue. Inre-Capitiitu/ bus autera agendis, à clamore, 8t cxcandefcentia. Cui in nar. capite tumordepalcendo proferpebat,ci primum alunten vHumprofuic. Habuicalium ab fceifum, forte quôd çs ab-fceifurum elTet. Ablceflit feiagcßina die fnpra aurem,furfura ad vertieem vulnus crat. Intellinacrairababet,qualiafunt canis, verum maiora. Dependent aa’tem ex médianismein-branis.Meïôcolis bac parte appellatis. H.-c vero exnerui.c, de
Q^üemedi ipina, fub ventrem. Aegrotantibus gratifeationes, relut (US erga cil pure pr.vparare potus ac cibot, 8c ea cjua; ridet.-moUiter lâguentei ea cju.v contiitgit.AIi.vgratiScationes, lt;]ua: non magnope-agit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;relxdunt, aut facile reparari poifunt, relut frigida, rbi bac
opus eft. AIi.r gratißcationes funt, introïtus, fermones, ha-bicas,reiiitus .Tgrocanti,toniîir.i,Vngues, odores. Aqu.i dc-clt;jôa partim rt aerem adniittat, partim rt ras non plénum l Ht ,amp; operculum babeat. Q^d ex fanguinis eruptioni- j bus,aciua inter cutem corripiuntur. Si lt;jualia oportet pur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Legumïx gari,purgentur,facileferunt. In Aenolegumina comeden ! inAena. tes aîfidux,f(xmiax, marcs crurumimpotentes faâi funt, 8c '
perman-
-ocr page 805-DE MORBIS POPVLARIB. JJ«
A permanferunt. Sed amp;nbsp;eruum comedentes, genuum dolorej habebant. Palim vigilans calidior extcrnis partibus.frigi-dior autem internis. Doriniens vice verfa. Calidi natura: frigiditas.potus,aqua,quiefcere,fomnus in frigorc,conteCio, fomnus fedctium, ereclorum nidatio. Debiles vidus,fri-gidi:robufti vcro cahdi. Aquarum arte non preparatarum, ^ux quidem ab æthere excreta eft, aut cum conitruo,æÿiua: procellofa vero mala. Aqua vorai, vigilia vorax. Perca-lidam naturam calido tempore,in frigore cubile craflefacit: gt;n calido atcenuat. Ex ercitatio fanitatis, eft vefci citra fa-turitatem, non refugere laborem. Inter vigilandum fiti Ic-uifomnus medela eft. Siti vero ex fomno, vigilia in qtiibuf-) dam. Quib’ plurimiis calor eft,maxima voce præditifunt.
Qudlitittci lori lt;j- 4/ quarum.
SanHitt-
Sffmnut:
Nam amp;nbsp;plurimus eft frigidus aer. Ex duobus autem magnis
Ocali,
magna ctiam quægeneranturexiftiint. Ventriculocalidi, came frigid! amp;nbsp;tenues,hi eminentes venas babent,amp; iracun diores funt. Terra ficcitatibus fquallida, volucrium genus »blindât. Hircire incipicns,vter teftis extra apparucrit, fi-Quidem dexter,mafculum:fi vero finifter,fcemellam proten-dit. Oculi prout valid! f'uerint.ita ctiam corpus: Sed amp;nbsp;co lor in peius aut melius vergit. luftum eft autem, prout fc ha-buerit alimentum, ita amp;nbsp;quod forinfccus eft fequi. Signa -Icthalia, per cutem,nares, calidiis v.apor: vbi prius nares fri' gidumfpirituin cmifcrunt.Sigua vero vital!a,contraria funt.
VelacrMM
Mortis
Labores cibos prxeedant.
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SECTIO OyiNTA.
MOrborumnatura: medici. Inuenit natura ipfafibi-ip(i aggrefliones, non ex præincditato, partim velut eft niâare,partim vero amp;ea _quæ lingua fubminiftrat, amp;nbsp;quxcunque alia huiufccmodi, non edoûa natura ,amp; nullo Hiagiftro vfa, ea quibus opus eft facit. Laclirymæ, nari-umliumiditas,ftcrnutationes,auris fordes,oris faliux e-duiftio, fpiritus introïtus, exitus, ofeitatio, tuftis, fingul -tus,non eiufdeni oniniiio modi. Vrinæ feceflus, amp;nbsp;flatus, amp;nbsp;kuiusaltcrius, aliment!, amp;nbsp;tranfpirationis, amp;nbsp;ca qux focminis foils adfunt, amp;nbsp;in rcliquo corporc fudorcs pruritus, corporis diftcntioucs cunt ofeitatione, 3cqua:cunque huiufccmodi. Hominis anima femper producitur vfque ad mortem .Si vero cfFerbucrit, vnicum morbo ctiam ani-
Z ij ma cor-
-ocr page 806-HIPPOCRATIS LIBER VI.
ma corpus depafcitur. Morbi connutriti,Sn feneda, amp;nbsp;P per concoâlionem, Si per folutionein, amp;nbsp;per rarefaâionem delînunt. Sanatio , contra fentientem non confentirc af-feélioni. Frigidum amp;anxiliatur,amp;occidit,quæcunqiie ex calido fiint. Excandefcenna retraliit cor Si pulmonein infeipû: amp;ad caput calida ac humidum .Læticia veto relaxât cor. Labor articulas amp;carnibus;cibus,fomnus, vi-fceribuSi Anirnæ deambulatio eft cura liominibus. In vulneribus fanguis concurrit,opitulandum igiturvt vacuum expleatur. Si auris doleat, lana digito obuoluta o-Dflorau/ lemn calidiiminftillato.DcindelanamintusiuvoIamma-rir ÇKi le/jjyj poßtj,y, fy[, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliqiudipfl exiiife vi-
deatiir.poftea in ignem iminittito,DoIus. Lingua vri- g Lingue ßgnificat. Linguæ virides cum palIorebilioû,Bilio-
U4- jutena à pingui ; Rubicundæ vero à fanguine. Nigrx abatrabile.Siccaàfuligino(bardorc,amp; vterina parte. Al-bx vero à pituita. Vrina concolor cibo, Si potui, amp;nbsp;qua-lis intus eftliuniidi colliquatio. Lingua concolor attin-gentibus ipfam liiimoribus.-quapropterper'hanc humores cognofcimus. Si falfæ carnes guftanti, redundantix 6-Sorbet au gnum. Si mammarum papill.-e, Si rubor pallidus fuerit, ruquiJ morboliim vteri vas eft. Hominibus ibrdcsinauribus,dul fvrtcdât. cisquidemletbâlis.amaraveronon. Terram mutarecom Ciharia modum eft in longis morbis. Debiliores cibi breuem vi-qualia. tam babent. In fluxionibus ad coxam, venas retro aii-Veflillatio res fecato. Coitus morbis ex pituita commodus. Calido'p nit iremei ventriculo præditos, fortes potus ac cibi perturbant. Atræ dium. bilis relut ftmilis eft bæmorrois. Augercences morbos coi-Coit* qui/ tus. Frigiditas ca quæ in ventre funt indurat. Coitus tus profit, ea qu.T in ventre funt indurat. Eum qui veratrum bi-Verafrj bit, fi citius pur^are volueris, lauare oportet autcomede-purgatio. re. Sanguis in fomno intro magis fugit. Rigoràfupe-Ssnguisp riore ventre, febris ab inferioremagis. Attraiâïo,pulmo, fomni in/ lîccus ardor ; Superuacuatum (îccat amp;nbsp;fomnus multus. Fri trofugit. gidiftimus cibus,lentes, milium, cucathit.T. Vlccra exori-Cibifrigi/ untur iî quis dum impurgatuseft laborauerit. Mulier, ca-diffimi. pr3,claterium aut cucumerem fyuefirem comejentes ,pue-Cacumisa/ rispurgatio. Calido corpori,id qnod comedit,intrinCecus i grofiis, frigiditas efi. fonnfecus autem dolor à foie, igné, veftitu, in i teniport
-ocr page 807-DE MORBIS POPVLARIBVS.
A tempore æftiuo. Contrario vero contrario modo. Cibi CiBorÄtjj partim celeriter fuperantur,partim tarde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rietus»
SECTIO SEXTA.
C Arnes attracirices, ex ventre, amp;nbsp;cxtrinfeçus. Indi-cio eft fenfus ipfe, quod expinabile ac infpirabile eft totuin corpus. Calidilfima venula fanguinis multitudi -ne, id quod fuliginofum eft exerit, amp;nbsp;ftatim fecernit. Et quibus quidem pingue, bilis flaua : quibus autem fanguis.a-tra. Mentis. mcinoriæ, olfaftus, aliorum etiam famis in-ftruinentorumexercitatio. Labores, cibi, potus,fomnus, res veiiereæ,omnia mediocria. Frigidior in frigido tempore acregionecalidior erit. In doloribus proximum ven-g trem purgato , fanguinis autem ventrem fecato. Vftio,fe-ftio, caletadio,perfrigeratio,fternutationes,plantarum 1’uc-ci, in quibus vim habent, amp;nbsp;cyceonis mixtura . Malefico-rum autem lac, allium , vinum ferucfadum , acctpm, fal.
Homo ex laifitudinibus ex itincre, imbecillus, grauatus, expuit.Tulfiuit enim ex vertice .febrisacuta,ad mauum fubmordens. Secunda die capitis grauitas, lingua çombufta fuit,naris vnguibus confcalpta fanguinem non clFudit, Si-oifter fplen magnus Ac durus dolebat. A quartana corre-ptijàmagno morbonon corripiuntur, Si vero corripian- CVtarUwi« turpriiis, amp;nbsp;fuccedat quartana , liberantur. Proqualibus à quit’ins quimorbi. Bills fit, velut de vulneribus dixi, quod lint bi- munes liofe. Caliditas acrimoniæ lignum eft. Tuibationes, pr^flettu ç tranfitus. Nam mente motis dolores laterum definunt; qui- to/qae bardam amp;nbsp;febtes, quibufdam non . Sed cum fudoribus.qui- Delirati» bufjam autem cum turbatJone, quibufdam vero cutis ari- quiS’pro/ daamp; circumtenfa ac falfuginofa. Torpefaftiones quales fit, ex qualibus, amp;nbsp;quales illi cui coxa. Per aures, ex auribus,
• plerunqne tertio die moriLintur. Qmbus cutes circum- Dolorau~ tendunturaridxac dur.T, fine fudore : quibus laxæ funt ac rium md-tar.e,cum fudore raoriuntur. In recidiuis rautationes pro- gu’ tertio funt. His tranfmutarc oportet ad e.i quæ conueniunt, antea die plerii-quàm male afFiciantur, velut Clierioni. Qu.t irritantur quetollit. exqualibus, ftridulæfaucium afperitates terminum præfcari- Locorurn bunt. Qmbus quidem id quod fiinuin eft relinquitur, can- mufatie fa deorfum fnbmifta .eosaut purgato , aut dcligato , aut eii- quosiuuet cito,aut refccato,auc exurito. Qmbus vero non,non.
Z iij Qfibus
-ocr page 808-HIPPOCRATIS EIBER VI.
SSgttitJe ndrib’flu ent quibut profit, ^aletfint t}ui adret humiJdt hdbent. KotunJd fputd.
Vexipput
Qmbus fanguis multus fluit ex naribus, qui quidein de- A colores mcro modo funt,hisparum prodeft. Qmbusvero colores rubicund!, non iîiniliter. Et quibus capita funt qux facile tolérât,prodefl; Quibus fccus.non. Quibus narcs na tura humi4iprcs,amp; genitura humidiorac copioiîor, hi mor-boiîus fani funt . Plurimis autem quibus ex morbo, vice ver j. Sputa rotunda, nientcm emouent, velut illi in Plin-thio. Huic fanguis ex finiftra nare crupit,amp; folutus cil quinto die. Vrina multam fublîdentiam habens, à mentis e-motione libérât,qualis crat Dexippi. Poil pilorum de-fluuium, quartana febris non vltr.a annum. Âurium eru-ptioncs æftate quinta die fiunt. Quandoque vero etiam diu-
fiper Jen
tius durant. Ita amp;nbsp;circa gingiuas, amp;nbsp;circa nares fuppuratio-nes. Quibus indentiura dolore, de fuperciliotenuiadeter iuudt. fcenduut, his à pipere probe aflriélo poilridie craifiora de-fcendunt.iî etiam alia non obtinuerint.Nam Hegciîppo fo-poriferum indituni non obtinuit.fcd magis amp;nbsp;violentiusin-Vdturd ef luper prouocauit. Oifium naturam ex capitc colligereo-fiS,neruo/ portct,dcinde neruorum,amp; vcnarum,amp; carnium,amp; aliorum
rSiuendri humorum , amp;t fupcrnorum ac iofcrnorum rentriculorum,amp; tdrmt, (j mentis, tt morum, amp;nbsp;corum qua? per annum fiunt, tempore e«trrorf quodam anni præcociore, velutpuftula?amp; huiufcemodi.Si-^ui cogno mile enim eft his quæquotidie citiusaut feriusaccipiuntur.
fodtxr.
lycinur-
Similiter amp;nbsp;biliofum,amp; ianguineum corpqs atrabiliariiim fitjfi non habet euacuationes. Lycino poftremum Iplen ma gnus doIorofuSjin quarta aut quinta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p
SECTIO SEPTIMA.
‘ I Viles cœperunt circa folftitia hyberna, dccimaquiuM I aut vigeiïmadie, cxfrcquenti auflralium amp;nbsp;aquilon^-rium ac niuoforum tranfmutatione.Ei hisalia?brcuiore^ alix diuturniores (ïebant,S: pofi has multæperipnpumoni-c.rafFcöiones. Ante a-quinoûium rnrfusplerifquerciicr-tebantqr,quadr3gelïma vt plurimum ab initio diet amp;nbsp;aliqui-busiânèvaldc breuesaciudicatu faciles crant.aliquibus aii-tem fauces inflammata: funt, quibuldam Aaginx oborta?. Angin^fi. quibufdam Icues fyderationes, aliis Nydalopes,3tguc bi mi t,ufiiop. gis pueris.Verum peripneumonicx affediones vahie breues SyJerdli. crant.Fauciumvcroinflammationespoiltuiïïir!,autpmninp parum
-ocr page 809-DE MORBIS POPVLARIBVS. jtfo
Apariimprotulfi ficbant,atque ha;brcues, ni a gisant cm Ny-âalopes. Anginæ veto amp;nbsp;leues fyderationes, aut duræ Sc ficcæ,autparuæ Scraromatura educentestquibufdaci veio etiam valde, Qiù igitur aut vocibus amplius fe fatigarut,aut Vects tigueruiit, in anginas iiiagis deficrunt. Qin veto manibus la ier iS ctt borarunt, manibus tantum fydtrati acrefoluti funt. Qui tfrsrum veto equitauerunt.aut ampli us iter fecerunt, aut alios labo- tjuid fe/ tes cturibus pcrfeceruntjhis ad lumbos aut criira impotefftiç ru. rclQlutoriæohortxfunt, amp;nbsp;ad femora ac tibias lalfitudoac dolor.Duriffimæautem amp;c violentiffimæ tufles étant quç ad -ruffuud/ leucmfyderationemacrefolutionem perduccbant. Verum otnniahæcin recidiuisfebant.In principiis veronôita val-
B de. Plerifque autem horum tuifcs in medio remiferunt, fed pctfcamp;e non defecerunt,verum cum recidiuaaffuerunt.
Quibus voces frangebautur ad tuffim, borum pluriroi ne fcbricitarunt quidem,Quidam veto parum.Sed nequeperi-pneumonica:affeétiones vlli horum fiebant^equeleues ly-derstiones ,neque vllus alius morbus de fc fîgnificationem prxbuit, fed in fola voce iudicabantut. At veto Nyflalo-picæafFeâioncsfirmabantur,.vt qua: etiam ex aliiscaufis fie péri qui bant.Fiebant autem pueris maxime. Oculorum autem ni- ßgfcnt. grxpartesaliquantnm variegabantur,quæ pupillas paruas aabebant.In fumma oculus nigçr vt plurirauin erat. Et ma-gnos magis quàm parues oculos habebant, amp;nbsp;plurimi reâos capillosacnigros. Catterum niulieres non fîmiliter à tuf- j^uli^rft
C fi affliftæ funt. Venim paucæ febricitarunt, amp;nbsp;ex his valde paucæadperipncumonicam afFeélionem dencnerunt, at- xnbantur, que bæ fcniores,amp; omn es fuperftites euaferunt. Caufabar autem hoc fieri, eo quod non fimiliter velut viri prédirent, amp;quodnequaquamfimilitervt viri morbis corripiuntur.
At Angin.-e liberis duabus oboriebantur,atque hæmtn* /inpigte fuetifllmiraoris crant;abundantiu5 autem Eimulas corripie- ...
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• t ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/«I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ■
üant,quibus vjolcntinunæ nebanc, ipfasque cclernme pcrimebant.yiris veto multisfiebant, qui partim euaferunt, partim perierunt. In fumm.i, qui folum deglutire non po-terant,hisvaldero'ites actoleratu ficileserant .Quiveto ttiani infuperobfcureloquebantur, hismoleftiores ac diu-tiitniores. Quibus veto etiam ven.r circa teinpor.i amp;nbsp;cerui-cem attollebantur, his aliquantum mil.T erant. reflima: ve-
Z iiij ro his
-ocr page 810-HIPPOCR.ATIS LIBER. VI.
ro his quibus amp;nbsp;fpirituj fublimis cocleuabatur. Hi enimet- D iam incalefcebant.Nam ficut fcriptum cft, ita confortia affe-dionum habebanc. Et qu«e quidem primum fcripta funt, et-iam fine poftcrioribus fiebant. Quæ veto pofterius, non fine pnohbus.Celertimc autem monebantur, vbi febrili ri-gore infupcr riguifient . His ita preifis nihil memorabile proderat,non ventris turbatio,non venæ fedio,neque quæ-cuif^ue alia tencaui.Secui etiam venam fub lingua,quofdain k furfum purgaui. Harc igitur omninoin æftate fiebant,ficut etiam ertiptiones omnino multæ,amp; potifliinum in ficci-tatibuslippitudines dolorofæ popularitcr graflabantor.
f Sanguinis venarumfuppreiuoncsfaciuncanimideliquiu, figura alteraca,interceptio,linamentum intortum,appofitio, g deligatio. Inguinum glandularuinque tumores plurimi fiebant,eo quôd hepatitis affeda efiet. Erat autem amp;nbsp;ah ar-yo/idanM» teria male afFeda malum figoum,veluti Pofidoniæ. Quibus fanguis erumpebat. morientes fronte non exudarunr, fed vel ut contradi præ ficcitate erant. Et anhelofi,ac cum fudoribus pereuntes,male habebant. Ventrium abundan-tiæ turbationem ferunt,velut Pofidoniæ: amp;nbsp;quæ animalcula in âluo inJucunt. In attenuationc circumtenfio ante obi-tum , amp;nbsp;vmbilicus oblongus ipfî protradus cft ; gingiua-r rum denees ambientium exulcerationes. Multa devno-quoquerede pr.-ccipi poftunt, qux partim eadempoffunt, , partim nonrvelut cft talia difFundi,exolui,amp; cduci, amp;nbsp;indu-rari,amp; maturari,amp; vbimutatione opuseft,deledo propel-; F lere timidos,amp; torpentes cxcitare ad ea quæ relinquunt.
Hydropicos citiusfecare oportet, tabefeentes ftatiai v-rere, caput fecare ,amp; huiufmodi. Hydropicorum pedi-nem ne cpntingito , ncque internas partes . Simile eft enini multis genibus. AlFcdiones circa cor fiuc ventriculi o-fciilum Xenarcho ,amp;calidum aceruatim exfpirare, amp;nbsp;vlcus chiti. pereuacuationemabinitiofojcre. Voxqualis eftirafcé-tibus, fi tails fuerit non irato, ex natura fuerit. amp;nbsp;oculi taies fuerint ex natura turbulenti, quales funt vbi irafeuntur hi qui taies non funt.Et alia iuxta morbo'rum rationcm, ve-Taiet, lut verbi caufla,Morbus tabidam fpeciem inducit, fi talis ex Tuffij fie- natura æger fuerit, ex tali morbo fuperftes euadet: Scalia fit. eoderamodo. Tuifeslaboriofæ continguntlocos !æfos,Sc maxime
-ocr page 811-DE MORBIS POPVLARIßVS. jtfi
A maxime articulos.Sedamp; in febribuslaflîtudinem inducen-tibus, tuffes liccæ ad articulos decumbunt cum febre, fi intus telinquantur. nbsp;nbsp;Spiritus tabefcentibus obfcuri mali, ic
non parientibus, amp;nbsp;quicunque alij tales ab eadein conlti-tutione. Tabefcentibus autumnus malus,Malum item ver, quumficifolia coriiicispedibusfimiliafuerint. In Perin- perinthat-tno vere plprimi ægrotarunt.Simul caufa fuit tuflîs per hyc-mempopulariter vagata,amp; aUis quicunque diuturni ii»c nioibi.Nam amp;nbsp;in ambiguis confirmât! iiint. Quibufdam re-ro diuturni non funt oborti, vclut bis qui dolores rbenales habent. Sed amp;nbsp;aliis, velut homo ille ad quern Cynilcus me .. adduxit. Dolorum in latcribus ,amp; peftorc ,amp; aliis parti-
B bus,tempora an multum différant confiderandum eft. Nam quum melius habuerint, rurfus deterius habebunt, non de-linquentes. In longis dyfenteriis cibi faftidia mala, turn a-lias, turn fi infuper febrierint. Vlccra circumglabra maligna funt, tumbos dolcnti recurfus ad latus,amp; puftulæ quae fepsyocantnr. Rhenum alFeétiones non vidi fanatas fupra quinquagefimum annum. Quæ in fomnis exacerbantur,amp; quibus extremæpartes petfrigerantur, amp;nbsp;mens turbatur, alia quæ circa fomnum hunt eiufinodi; Sc quibus contraria.
Qmbus nihil intra conftituium tempus accidit, fingulis paitus vitales Gunt. Apparentia in quibus menfibus fiunt. labores in circuitibus, quicquid in feptuaginta mouetur, intiiplicitateperficitur:amp; quicquid innonaginta mouetur,
C in triplicitate perficitur. Poft menfes, dextcra amp;nbsp;finiftra hiant. Humiditas per prodeuntia, dia-ta ficca opus habet, Quodcitius difcretum ac motura eft, rurfus augefcit tar-dius,amp; adlongins tempus. Labores tertio, quinto, fepti-mo,nono mcnfeiSt fecundo ac quarto.
H«c ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tabulct canfiderititJJ funt.
ViSus ratio fit rcpletione,vacuatione,ciborum,potuum. Mutationcs horum qualia ex qualibus,prout fe habent.
Odores deleftantes, offèndentes, implcntes, plaçantes. Mutationes ex qualibus, prout fe habent. lUabentcs, in-greflbsautcgrelfos fpiritus ,autetiam corpora. ScrmO-nes qui audiuntur,alij meliorcs, alij offendentes. Et à lingua ex qualibus qualia alliciuntur. Spiritus, tanta calidi-tasjfri-
-ocr page 812-HIPPOCRATIS LIBER VI.
t^s jfrigiditas ,craflïcies ,tenuitas ,ficcitas,tiumiditas,ple' Q 'nus,imminutus Sc copiofiçr,àquibus niutationc$,quales ex qualibus, prout fe habent. Continentia, aut contenta, aut intus permeantia corpora. Sermonibus, filentio, di-ccrequxvult,fermonibusquibusdicit,an magni autmul-, ti, veri aut confiâi. Prodeuntia Sc egrelTa noflc oportet, vnde cceperuntiaut vbi defiuerunt, aut quätum diuulfa funt, itölhque colores, in quibusaut caliditatem ,autlhlfuginein, aut dulcedinem , aut tenuitatem, aut craiTiciem, arqualiter aut inxqualiter,corpus, tempus: Mutationes quales ex qualibus habent. Incœpit eruâationcm, nonobtinuit. La-chryinx volenti,nolenti,multæ,paucæ, calid.-c, frigidx, çraf-ficies, fapor. Sputum au per ie cxfcreet, aut tuffiendo re- £ iiciat, itemque vomitum. Solis calor, frigus, humeöatio, ficcitas;Mutatioper qualia,ex qualibus,ad qualia fe habet.
Laborcs,ocia, fomni, vigilix. in fomno fiunt, in-Ibmnia,cubilia,amp; in quibus, Sc ex quibus. Mentis intclli-gentia ipfa per feipfam.citra inftrumenta ac negotia, trifta-Hippeihe/ turdxtatur,timet,confidit,ipcrat,de(perat; velutHippothoi *'• domeftica famula mentis fux per feipfam gnara erat, Sc qux in morbo acciderant fciebat. Aetatem ab xtate difcerne-ftritaaJd, rc oportet, amp;nbsp;an prius aut pofterius quiin conuenit, quid fiat.veluti S refolutus eft hyeme,amp; feni xtate,aut iufanti ,amp; xftate aut prius, aut porterius quiip conuenit. Dentium e-mifliones.pilorum produiSliones, genitura magis amp;nbsp;minus, pilorumaugmentum,crairitudo,robur,imminutio.quod co- P gnatum eft,5c quod per feipfum, quanto magis 5c minus.
Aoni tempus,in quo 5c citius aut fcrius.Tempus in quo fa öum eft, pluuiofum aut ficcum, frigidiim aut calidum, fine ventis aut cum ventis,5lt; qualibus ventis. Temporis in prin-cipio,aut medio,ajut fine, apt femper ,prxterito autprxfen-te. Morbi tempus Sc hora, accidentia, circuitus, 5c e? cir-cuitibus maiores,5c per ainplius tempus; incrementa, 5c to-tius raorbi incrementuiri,remiftio, vigor, 5c magisSc minus perficien$,5c quando.Sc qualiter, 5c in qualihora ac .xtate.
Populariter graflantium morborum modi,5c fi quis ex in-cipientibus ineoeperit fine vomitu , veluti aut vbi biberunt quid continentes,aut parum purgati. Febriculofi fortafiis valde candidi,quorum etiam labia,qualis modus, tempora. Corpus,
-ocr page 813-DE MORBIS POPVLARIBVS. ^4
Corpus,adio, in eonfiderationem ducatur. Viius, audi-tus, nalus, tadus, lingua, cogitatio confideretur, Tunjo-res in fupernis palpebns relitti, dum alia circumcirca graci-lefcunt, recidiuas faciunt : In cxtremitate veto fubrubjcun-r di,duri,amp; valdc vifcofi,amp; infurgcntes acinhxrentcs in Eisfunt.velutPharfalioPolymedi. Erumpcntes tumores Potÿme^ autliuores,inlippitudinibusaut vlcerjbus:Sedamp; lt;juæde(g- drs. runtur ex tuberculis ac fuppurationibi)s,quia figna I'unt.
Circa meflcni tormina circa vmbilicum,amp; dolores,quan-doqueàporro; Sed amp;nbsp;ab allio Ijis poftca. Sacriignesqui-bufdam à collo, amp;nbsp;circa has partes , in facie iudicabuntur: Nigri etiam quibus à collo, mail erant ; amp;nbsp;fi puftula? eflent, mala; emit : Sc quibus aluus turbata effet. Adaniantus a- Adorait’.
• trabiliarius i pepliis pluribus vomuit aliquando nigra, quä-doque icepis. Febres in quibus vlcerantur labia, ibr-talTis intermittentes ; amp;nbsp;tertianisperfrigerationes. Atam-burentesftatimadmanum foluuntur femper. Q^le inr eftinarticulisconfiderandum,annon fuppurantur. ftruitia
Confuetudo autem , ex qualibus fani degimus, viQus tnedicori nwdis , tegument is , laboribus , fomnis , rebus venereis, defeat ef' mentis afFeâionibus. Qi^modo morbos ferant, à qui- ft.
quæfigura;,adquos locos conuerfi funt,quando cce-P^funt ,affuerunt ,defiuerunt. In quibus intemperans norrendus. Contrarixin morbo viflus rationes,quifa-®'Ie,qiji .Tgrc toleratur. Viflus rationes quantum fieri po-çteft cognofeendx . Nam non noffc, multarum calamita-iUBires eft. Bonis autem mediçis fimilitudines pariunt errorcsacdifficultates . Verum contraria facit caufa amp;nbsp;oc-cafio. Scio quod difficile eft ratiocinari accognofccre vias, veluti fi fitacuto capitc,fimus ,fubaridus,biliorus ,a-grc '’omens .façile vomens , niger, iuuenis qui teroere vita in ^ogit : Hatcflmul inter fe confentirc difficile eft. Cui fi-ula refringebatur, tufficulæpermanere impediebant.
Cui apex hepatis complicatus erat, euin concuffi, derc-pentedolor fedatuseft. Satyrus in Thafo cognomento Siyrur Giypalopex vocabatur ,hicquum annorum viginti quin- P'’!!“*'®'’-queclTet, fxpepcr fomnum fernen effudit : Sc intcrdiu quo-'I'lc frequenter ipfi prodibat . Quum autem ad annum ttigsfimum perucniffet, tabidus fiebat, Sc mortuus eft.
In Ab-
-ocr page 814-HIPPOCRATIS LIBER VI.
fjUflrie In Abderis palæltræ cuftos,qiii Stheneus dicebatur.mulr D fH/l«. tumluàatusaàuerfusfortiorcnj, amp;nbsp;in caput lapfus.digref-
fus multam bibit frigidam aquara. PofteailJa node vigilix obortæ funt, anguftiæ, amp;nbsp;extremanim partium frigiditates. Poftridie ingreflus ad domum,amp; glandula aluo fubdita^non fubiit, verum parum minxit, pnus autem nihil minxerat; ad n^em lauit, nihilo minus vigiliæ Sc anguftiæ aderant. de-lirauit.Tertia diefrigiditas extremarum partium, excalefa-äus fudauit.pota autem aqua mulia tertia die mortuusell.
A trabiliarij,etiam comitiali morbo corripi plerunque (o-Uci eami- lent,amp; vicilTim comitiales fieri fuient atrabiliarij, Vterque tilles^ cS veto morbus magii fit, prout ad alteram partem inclinarit. mttnicant. Si quidemenim ad corpus inclinarit,comitiales fiuut.Sive- j ro ad animum, atrabiliarij melancholici didi. Jn Abderis Phaethuja Phaethufa Pytheæ vxor,priorc quidem tempore fœcunda e-Pj'tbeiu. rat : quum autem maritus ipfiusin exilium abiiflet, menfes multo temporefuppreflifunt.pofteadolores Se ruboresad articulos oborti funt.Hxc autem vbi contigiifent, amp;nbsp;corpus virile fadum cft,amp;hirfuta penitus euafit. Ä barbam produ-Men/ium xit,amp; vox afpera fada eft.Et quum nos omnia tcntalfemus, deftâu quæ ad menfes detrahendos conferre vifa eflent, non pro-maritur. dierunt,fed mortiia eft, quum non ita multo tempore pofte^ Uiimyfii’ vixilfet. Idem hoc contigit etiam Namyfîæ Corgippi v-Gargip^* xori in Thalb.Vifum eilautem omnibus mediçis,inquos
nè ego incidi,vnam fpem elTc, fi menfes fccunduin naturam prodirent. Verum Si huicprolici non potuerunt omnia no- p bis molientibus,fed paulopollea mot tua ed.
HIPPOCRATIS COI
DE MORBIS POPVLARIB.
lib. VIL läfio Conaria medico pby/îca interprété.
?oR
-ocr page 815-DE MORBIS POPVLARIBVS. iSi
Oft canem febres fiebant fudörifi Cilt;m7^d* cx,amp; non perfrigcrabantiirpeni-tus poft fudorem, fed rurfus inca-lefcebant: amp;c leniter longæ, amp;nbsp;in-dicatu difficiles, amp;nbsp;non valde lî-ticulofæ. panels in feptimo amp;. no-no deftnebant, aliis vndecimo^ idccinioquarto,amp; decimofeptinio.
Polycratifebris,amp; fudor.qualis PolycM-J deferiptus eft.à medicaméto pur-gatio deorfuiri vehementer. amp;nbsp;febris adeo lenis fafta eft, vt obfcura confifteret, præterquam in tempotibus. Sc fudores
B advefperam, circa caput, collum jpcéius. Deinde rurfus e-tiamper totum ventrem,S: rurfus incalefcebat. ht circa duodecimûStdecimumquartumfebris aufltaeft, modi-« alui fcbegeftiones. poft purgationem vfus eft forbitioni-bus. Circa decimumquintum dolores ventris iuita fplenem, it finiftramlatens mollitudinem . Calidorum appofitio minus ptofuit quàm frigidorum. Quum infufo per clyftetem molli vfus effet, ceffauit dolor. Idem quoque Cleocydi Clearydes ptofuit, ad dolorem fimiliter habentem, itemque febrem. Citca decimamfextam calores leniores effe videbantur, Sc egeftionesbilismeracæ, Sc animus audacior. fpiritus autem moderatus. Quadoque vero aceruatim attraédum, rurfus a-cetuatim expirabant, velutpræ animi deliquio, aut velut in
C vmbra defidens tefpirare folet, is qui pet æftum inter fecit. Decimafeptima itaque die defidens in’fellam , animi deli-quium incidlt, Sc multo tempore fine voce ac fenfu iacebat, amp;nbsp;vix aquam mulfam fufcipiebat, fibras in collo diftendens, vtpoiefaucibus reficcatis , ac onini vitium exolutione præ-fente.Vix itaq-, intra feipfum erat.Sc calores leniores fiebati Poftca veto defiit morbus vigefima fccunda die. Pytbodo-i ro eodemtempore febris côtinua. o£laua die fudot obortus rurfusincalefcebat. Décima rurfus fudor. duodeelma forbuit fuccum,5lt;. vfque ad decimâquartam obfcura erat, in temporibus autem comparebat.amp; finefiti erat.St ipfcfibiip-fifanuselfe videbatut. Sudores fiebant omni die. Decima-quinta iufculum pulli forbens vomuit bilem, Sc aluus infra extuibata cft.St febris exaceibata eft. rurfus defiit. 8c fudo
res
-ocr page 816-HIPPOCR.ATIS LIBER VII.
res fiebant multi.amp; corpus totum pcrfri géra tum erat, «cc- D pus temporibus.Pulfus non dcfecit.Vidcbatur quicuifle mo dico tempore vt incalefcere fe putaret. Vigefimaquana quu iam guftaret cibos multis diebus,amp; pranfus effet, multa erat febris,amp; ad vefpcram delirium, accedcnte fimul etiam fom-no.Detinebat itaquc iam continua amp;nbsp;vebemens,amp; quando-que vnam,quâdoque duas nodes vigilabac reliquo veto tc-pore fomnus abunde contingebat,vt operofum effet excita-re.amp; delirium in fomno.amp; fi quando ex fonino excitatus e(~ fet,vix ipfe fuiipfius erat.Sitis exors. Spiritus moderatus,tails aliquando,qualis Polycrati.Linguanon decolor. Poft feptimam recidiuæfucci exhibcbantur. poft decimamquar-tam tibus. Circa primos feptem crudabat, ac reuomebat; j quandoque cum potu fubbiliofum, citra anxietatem, donee ajuus deorfum foluta eft. Sudores poft recidiuam defecerut, nifi quis circa frontem effet tantiUus rt vix fignificationem de fe præberet,lingua ex fomno fi non collueretur,fubbalba pra: ficcitate.amp;L ruptiones vlcerü circa ipfam, amp;. in labio inferno, amp;nbsp;circa dentes. alui egeftiones paucæ. Circa décima quintam vt recidiua fada eft,frequcntiores amp;nbsp;vifcofx. De-codum malicorij fedauit ipfas. Vrina: quales funt diuturnx. Sub vltimum tempus dolor pedoris deglutienti potum. amp;nbsp;manus in pedore.Cuminum amp;ouum abibrbenti fedatus eft. linguae raritas profuit. Quinquagefima à pririia circa ardu-rum,fudóres breucsiuita lumbos amp;nbsp;pcdus.amp; corpusperfri-gerabatur,cxceptis temporibus,valde modico tempore.Pri- f m.i amp;nbsp;quinquagefipia rcmifit.nec iterü apprehendit. Era-tolai fili* circa xquinodium autumnale dyfentericusfiebat, amp;nbsp;febris tcnebat.Egeftiones alui erant biliofx, tenues,niul-cx,amp; moderate fubcrucntæ. Dolor autem ventris veliemés. Vbi ferum amp;nbsp;lacbibiffet, filice candefada immiffa, dolores amp;nbsp;fubcruentxegeftionesmodcratiores fiebant,fedbiliofe comitabantur.A fiepe ad exoncrandam aluum furgebat, fed minore dolore.Febricula vero amp;nbsp;ægroto ,amp; multis, omnino non adeffevidebatur per omne tenipu$,poft primos fex dies, adeó obfcuia erat.Verü iuxta tempora pulfus erjt.amp; lingua prae ficcitate fubbalba. amp;nbsp;moderatefiticulofus, amp;nbsp;finefom-TuiercuU no. Sorbitionibus ante iam vtebaturamp; vinis. Quumiamad aariura. decimumquartum diem perueniffet, tubercula circa auress
eborta
-ocr page 817-DÈ MORBIS POPVLARIB.
A ebortafunt,tum altera,turn vtranqq.e,dura accruda; omnia’ difparuerunt,moderate autem dolotofa erant.Quum autein non definerent cgcftiones,amp; femper biliofç cflent.abforbé-ti herbam in farina,biliofe egeftiones amp;nbsp;dolores ad tempus aliquod minores fadi funt. liquidas vero multas fepe ege-rebat,amp; cibos valde auerfabatur,amp; omni neceflïtate coaétus admittebat. Calor autem, amp;nbsp;lingua,amp; fitis tales fequebätur : quales diâi fuut. amp;nbsp;fudores nulli, Oblinio vero buiufmjamp;i Clliu!« biï quædatn. Vbi interrogaflet de eo quodpaulo antea audiuif- lt;w fet,modieo interpofito tempore rurfus intetrogabat:amp; rur-fus repetebatjVelut qui non dixiiret.amp; fedefidereobliuifce-batur, nifi quis ipfum commonefeciflet. 5c ipfe fibiipfi eon-
j fcius erat huius afredionis,neq; ignorabat.Spiritus quali s fa no.Vltra trigefimum vero vfque ad quadragefimum diem,Sc: dolor ventris multum augcfcebat,Sc fupinus decumbebat, Sc fe conuenere nc tantillum quidera poterat. amp;nbsp;qnia dolor vehemens crat,aliis qui cibum eiliiberent opus habebat.Al-ui egeftio erat multa,amp; difcreta,tenuis,amp; ea}oresvinofi,quç-cunque fanden! ingeflilTet, 8c quandoque fnbcfuenti.amp; corporis dolor . colliquatio extrema, Si impotentia. amp;nbsp;ne alio quidem ûibleuante furgete amplius poterat. In medio vero vmbilici ac offis pedoris, Circa banc fedem adhibita manu, Mbs palpitatio erat, quails nequeàcuffu, neque à timorc circa cor generari poil it.Bibenti lac jfirrinu codnm, nouem heminarum Atticarum menfura ad duos dies,biliofa purga-
C tiovehemensobortaeft,amp; ceflauerunt dolores, amp;nbsp;ciborum uppetentiaacceffit. Poftea verobubultladis cfudi quatuor heminas Atticas bibit, pro vice vna cyathos duos, in diem, ptimiim fextam aqiiæ partem amrnifcens,amp; vini nigri auftcri parum.Semelaiitem in die cibum capiebat ad vefperam.Pa-niseratadmenfuram dimidiæ cbcenicis fubcineritius,amp; pi-fciculus petrofus Cmplex, aut caruncula capræ aut ouiculæ. Potus laâis poft primos decern dies,ad quadragititavfq-, (inc ïlt;iua,cuni vini nigri modica parte.Poft feptuagefiriium iam à primo diem,à balneo ad noâem, fiidor exiguus obortus eft. Vtebatur autem rtlodico potti, amp;nbsp;poft cibum potu aufterio- . re. Ctcficrati lac in farina magis quàm ferum caprinü coii Ct^cr^ tulit,quum dolor effet circa totiim ventrem, amp;nbsp;dolores cum t«. ■nulta ad egerendura furreéiione, ac fuberuenta egeftione.
Sc tumor
-ocr page 818-HIPrOCRATIS LIBER VIL
Sc tumor circa pedes, fcrè iam ad dies vigintiquinque effet. D Adri'jnuj, Et Adriano eadcm contulerunt. Verum Cæne.x filioiac C^nr«. afininum coâum. Cydis fiho circa folftitiuin hybernutn Cyits. rigor fcbris, amp;nbsp;auris dcxtræ dolor, amp;nbsp;capitis dolor. Tali» autem auris dolor ftatimaparuopuero ipium comitabatur, fluidus, fiffulofus , Sc grauis odoris. Quum autem ita fe ba-bcret,plerunquc dolon's cxors erat. Tune autem dolor erat vÄiemens,amp; capitis dolor.fecunda aut tertia die bilis vomi-tus, defidenti exoncrandi ventris gratia, prodiit exeremen-tum fubbiliofum vifcofuin.velut ex ouo iiibpallidum.Quarta amp;nbsp;quinta ad nociem aliquantum delyrabat.St dolor capitis ac auris vehemens,amp; fcbris.Sextaaluiegeftioainercu-Tiali.amp; calor,amp; dolor ceffaffe videbatur.Septimavelut fa- j nus.ln temporibusautc dolor non dcfecit. fudor nullus ob-ortus cft.Odaua fuccum forbuit.ad vefperam autc betæ fuc-cum.amp; in noiäem foinnus.amp;valde doloris exors.amp; nonala:-tabatur ad folis occafum. Verum ad noßera capitis amp;nbsp;auris veliemens dolor. Contigit quoque aurem pure manare circa hoc tempus quum maxime doleret ftatim à principio. TotÜ vero noàem nonam,amp; fequentem diem, ac notlis magnam partem,neminem nofeebat. Verum fulpiras perfeuerabat, in die vero intra feipfum erat.amp; dolores ceffabant,amp; calor mo-deratior erat.Quum autem forbuiffet merciirialem,vndcci-ma egeffit peraluum pituitofa.mucofa, maleolcntia. duode-cima Sc décima tertia moderate liabebat.Decima quarta ini tio mane faä o, vfq; ad meridiem per totum corpus fudabat, p cum foinno amp;fopore multo, vt operofum effet ipfum einta-re.ad vefperam experreftus eft, Sc corpus quidern moderate perfrigeratum eft, in temporib’autem pulfusperfeuerabat. decimaquinta amp;decimafexta fuccis vfus eft. Decimafepti-ma venit rurfus dolor eorundem ad noäem,amp; delyrium. Sc pus fluebat. Decimaoéiaua Sc deciraanona ac vigefima, infam modo degebat. Vociferabatur autem attollere feipfuin nitens ,fed capiti dominari non potens, manibus protentis feinperaliquid fruftra venabatur. Prima amp;nbsp;vigef ma fudor exiguus circa latus dexterum , Sc peflus, amp;nbsp;caput. Vigefima fecunda fudorcirca faciemplurimuserat. Voce autem lioc tempore, fi quidern valde conaretiir,qu.a? volebat perfe-dcloquebatut. Si vero ex tempore citra conatum femiper-feäa.
-ocr page 819-DE MORBIS POPVLARIB. jffj
A feä». amp;nbsp;os exolutum, amp;nbsp;maxillæ amp;nbsp;labia femper in motu, velue qui loqui vellet. Sc oculorum frequens motus ac in-tuitus. Si color in dextro oeulo velut didum eft, fuberuen-tus. amp;nbsp;palpebra fuperna intumuit, amp;nbsp;iuxta maxillam rubor in fine. amp;nbsp;venæ omnes in facie manifeftæ adeoque contra-âï. Si oculis non atnplius nidabat, fed intente intuebatur, Si palpebtas diducebat ad fupernam partem, velut fieri^o-letvbi quid in oculura iucidit. Si quum biberet,dcfcenacn-tis potus in peâora Si ventrem ftrepitus audieba tur, qualis amp;nbsp;Chartadi. Spiritus leniter femper moderatus.lingua qua., lis eft peripneumonicis cum pallorc albicans, ab initio amp;nbsp;femper capitis dolor. Collum femper immobile vt vnà cum g caphecircumageretur opus habebat. amp;nbsp;pars fecundum fpi-nam ex collo retla ac inflexibilis. decubit* quales didi funt, amp;nbsp;non femper fupinus dccumbebat. At pus iam ferofum album , multum negoci) ad detergendum cum fpongiis exhi-bebat.odor eius valdc eicellens, circapoftremumtempus pedum contadum non valde percipicbat. Harpalidx fo- HarpdU-roriprægnanticircaquartumautquintum menfem,tumo- ditfaran res circa pedes aquofi fiebant. Si oculorum cauæpartes intu snefccbant.Sr totum corpus in tumoremeleuatum erat,velut in pituita alba affedis.tulfis ficca. redæ ceruicis fpiratio, amp;eiuftiiodianhelatio.amp; quandoque ftrangulationes ifpiri-tu,vt fedens in Icdopcrfeueraret. decumbere autem non po terat,fcd etiam fi qua fomni expedatio eiret,defidebat.Sine
C febrecratlenitcr. amp;nbsp;foetus ad plutiraum tempus immobilii ctat,veluti cortuptus,8c tranflabebatur.Comitabatur autem anbelatio fere ad duos menfes. At quum fabis melle amijaix-to,Sceclegmatcracllisvfa eftet,8c Aethiopicum cuminura in vinobibiirct,melius babuit.Poftea tuffiendo eduxit mul-ita,matuta,pituitofa,alba, amp;nbsp;fpiratio ilia celfauit. peperit au-tcin femellam. Polycratis vxori .æftate circ.i caniculæ fy- Pol^rra» dus febris. Spiritus matutinus minor, à raeridie magis 8c tes. paulo denfior fpiritus. TuffisSc exfcreatio ftatim ab initio, fimilis pnrulcntis. Intus circa arteriam Si fauces fubfibila-bat ftridula afperitatc. facies boni coloris, in maxillis rubor, non abunde coloratus, fed leniter floridus . PiogrefTu
1 veto temporis amp;nbsp;vox rauco(a,8c corporis colliquatio.ât cir-I calumbos eruptioncs. Si aluus circapoftremum tempus li-Aa quidior.
-ocr page 820-HIPPOCRATIS LIBER VIÏ.
quidior. Septuagefimadie febris extrinfccus yMe frigui't. O in temporibusauteniquics.Spiritusrerofrequennorficbat.
Verum poft hancquietem (piriciis denlior, ^deo vc feäens perfcueraret, donee monua aft. In arteria (irepicus multu» inerat. amp;nbsp;ludores praui. amp;. intuitus valde modefti, vique id extremum tempus. Dies acceflerunt ipfî perfrigefatæpJu-resÿuim quinque. Poft priinos au tem purulentum cirtcrea-
Vetala IS le pericuerabat. Muhen ftipra portas babitanti iam fe-gutnse- niori febricul.i oborta eft : quæ quum iam defincret, col-gt;
li dotor vfque ad ipinam Sc lumbos, Sc. barum partium non valde potens erat.Maxillar erant compadæ. Sc dentes in fe-ipfoSjpJus quàm vt (pccifJum admitteicnt.amp; vox baJbutiens, eo quód refolutum, Sc immobile ac debile eflet coipus.pru- £ dens tame erat.CaIcfaóloriis Sc aqua muJlâ ccpida, celtia feie die hrc laxauit, Sc poftea fuccis Sc iufculis lâna euafît, id Vafler, quod adlinem autumnahs temporis contigit. ApudHar-palidcm vnólor, cnirum ac manuû impotctioccirca autum-num ta£tus,bibic cemere medicamcncum lurfiim acdeorfuta
purgans. ex purgatione febris. Sc ad arteriam deäuebae da-
or.quiloquentem impedircc,Sc faceret rtinter loquendum anbclaret.fimilitcr vt an^inoliis raucofus.ScraguIatio degla tienti, Sc alia qua? in angina. Verum tumor non erat. febris autemamp; tuftisaugefcebat, amp;nbsp;exfcreatio liquida: ac multæ pituitar./Progreftu temporis Sc dolor circa peâusac mammam ûnHiramfQuum autem exurgeret, aut commoucretur, anbelatio multa,amp;; iûtlorà fronteSc capite. Sc faudumaf-feäio mollior erat, dolore adpc£tas delcendente. Ab initio igiturfabrsmelleammixco vtebatur. Poftquaaurem febres decinebanc,magis acetomulfo calido,Sc mellisdclinSiumul to. Vbi pr.rterinrent dies qaatuordecim omnia deliuerant. { Sc manuuin jc crurum non Jonge poftea potens faäus eft.
ebartadi febris ardens, vomitus bilis niulcus, Sc infra aJ-ai egeüio. vigili.e. Sc iuxta fplenem tumor rocundus. Ter-ti.r diemanefurrexit, ftrcpitu circa ventrem citra dolorem pcrcepto. Vbi vero aluum exoneraret, tänguinis recentis plus quàm congif menliira fubiic. amp;nbsp;vbi iterum atque ite-rum cohibuiifec.grumicócreci.anxictascirca coramp; osven-triculi Sc fudor per totum ferè corpus. Sc febricula frigefce-re videbatiir. Sc primuin prudens erat,progrediente vero
die,amp;
DE MORBIS POPVLARIB. i6S
K die, amp;nbsp;inquietude maior, Jc anxietas, amp;nbsp;fpiritus paulo den-fior. amp;nbsp;confidentius ae benignius quàmpro tempore homines compellabac, ac excipicbat. amp;nbsp;quædam animi deliqiiia accedere videbantur. Qiuimautem exhibèrent aliqui (uc-cos,amp; aquam de farina crafla in ipfa macerata, non celTauits fedlpiritus,adve(perâ valdcinultus erat,Óc iaÜatio multa,amp; addextcra, Sc ad Îîniftra tranfmouens feipfuin nullo tcmgo-rc quiefcerepotcrat. pedes frigidi. In temporibus amp;nbsp;capitc calot inagis propinqua iam morte.amp; fudores multi.amp; biben-tiftrcpitus audiebatur, circa peflus S( ventrem, defcendcn-tispotus. Qimd vero pelTimum erat, vbi dixilfet fibi ahquid infra fubhe veile, Sc oculis intente intuitus effet, non diu fe j cohibens mortuus eft. Hermoptolenii vxori hyemis tem-porc febris.a: capitis dolores. amp;nbsp;quü bibiffet,vt qnæ difficul ptolenwr, ter dcglutiret, iürrexit, Sc coi fe fanaffc dixit. lingua liuida ab initio. Occafio videbatur ex horrorepoft balneum fafta effe.Vigilabat Sc noÜc Sc die. Poftprimos dies intefrogata, non adhuc folum caput, fed Sc totuiu corpus fe dolere diiit. Sitis quandoque vehemens,quandoque moderata. Qiiinta amp;nbsp;fcïta amp;nbsp;vfque ad nonam ferme delyriu. Sc rurfus ad feipfant loquebatur femiperfcéla cumfopore.amp; aliquando maniim ad dcalbatüm parietem protendebat. Sc puliiinum qnendam frigidum ad caput fitum , etiam peäoribus adhibebat. Sc ftragula quandoque reiiciebat.Si in oculo dextro fubcrtl-entum quid erat. Xthichrymabatur. Vrin.i autem erat qu.-c
Q inpucris femper peflima eft. Ex aluo egerebat ab initio qoi-dcmfubfulua.poftca vero aquofa vakle,Sc huiufmodi colons. Vndecima moderatius calida effe videbatur. amp;nbsp;quandoque ütis exors fiebat.adcó vt nifi quis dediffet, non pete-ret.Somni poft primum tempus contingebant iwodef ate in-tcrdiu.ad noéfemvigil erat. Sc adnodemmagis dolebat. Nona venter exturbatus eft aquofis exerementis. Similiter etiam vndecima.Sequentibus vero moderate multum ad e-geredum rurgebat.amp; talis egeftio erat. Erant autem in prio-nbus diebus indignationes Sc eiuhtiones,velut pucri,amp; vo-cifcratio,amp; timorés,amp; circumijseâiones, vbi fopore excita-ta effet.Verum decimaqiiarta operofum eratipfim contine-re exilientem ac clamantem derepente Sc pertinaciter.velut ex plaga,amp; vehementi dolore ac timorc, velut fi quis ipfam
Aa ij appre-
-ocr page 822-HIPPOCRATIS LIBER VIL
apprchenfam modi co tépore detineret,Deinde rurfus quie- D tem habebat,amp; fopore prefla dornücns perfeuerabat omni-no non villens, quandoque neque audiens. amp;nbsp;totani banc diem ad vtrunque, modo ad tumultum , modo ad quietera tranfmucabac. Sequenti node per aluum fubiit quidcru-cntijvelut mucofnm: amp;nbsp;rurfus velutlimofum : poftea prafi-na^aldc ac nigra. Decimaquinta repentinæ iadationes,amp; ti morcSjJc vociferatio lenis fiebat. Sequebatur autem eifera-tio,amp; indignatio,amp; eiulatio, nifi ipfi cito quod vellet porre-dum effet. amp;nbsp;cognofeebat quidem omnes amp;nbsp;omnia ftatim iam poft primos dies, amp;nbsp;oculi fuberuétum illud fedatum eft. Verum infania iuxta temporis occalîonem, amp;nbsp;vociferatio,amp; mutatioprædidafequebaturadfoporem.audiebat inæqua- £ liter,aliqua valde,amp; li fubmiffe quis loqucretur : aliqua ve-ro clarius eloqui oportebat.Pedes fempcræqualiter cum re-liquo corpore calidi, vfque ad extremos dies. Verum deci-mafexta minus. Decimaieptima moderatius quàm aliis die-bus habens,ad nodem horrore ipfi oborto,fe côtrabens ma-gis febncitabat.amp; fitis multa crat. reliqua fimilia fequeban-tur.Trcmores autem circa manus ficbant.St aliquantum cô-Cutiebat caput. amp;nbsp;oculoruiii intuituspraui. amp;nbsp;fitis vebemes, vbi bibiffet rurfus poftulabat, amp;nbsp;rapiebat ac large bibebat. neque auellcreipfi poterant. lingua ficca, valderubicunda. amp;nbsp;os totum ac labia vlcerata étant ac ficca. amp;nbsp;ambas manus ad os admouens manducabat quum tremula effet. amp;nbsp;fi quis aliquidad manducandum aut forbendum obtuliffet,large ac p furiofedeglutiebatacforbebat.amp;figna circa oculos mala. Ihebus autem tribus aut quatuor ante obitum, borrores quandoque incidebant ipfi, adeo vt contraberet corpus, amp;nbsp;contegeretur, amp;nbsp;anhelaret. crura diftendebantur, amp;nbsp;pedes fngidi étant. Sitis fimilis. amp;nbsp;mentis affediones fimiles. amp;nbsp;furrediones ad egerendum aut inanes, aut paucis 8t tenui* bus prodeuntibus, cum modica quadam tenfionc. Poftrema tertia amp;nbsp;vigefima, oculus magnus mane état, amp;nbsp;circunilpe-dio breuis. Si quietem agebat, quandoque etiam abfq-, con-tedioneac foporc.Ad vefperam vetodextri ocnli motus, qualis videntis,aut aliquid volétis.ab externo angulo ad na-fum.cognofcebatque Si interroganti refpondebat. Vox poft mülta iûbblæfa, amp;nbsp;pr.r vociferatione frada ac raucofa.
Ampbipbradis'
-ocr page 823-DE MORBIS POPVLARIBVS.
A Amphiphradis filio æftate lateris finiftri dolor, amp;nbsp;tuffis. AmpJii-k alui egeftiones multæ.aquofæ, amp;. fubbiliofæ. k. fcbris cef- phraJes. JilTe ridebatur circa feptimam.Tulûs aderat.Color fubalbi-dus ac fubpallidus.Circa duodecimam cuin virore fubpalli-dum fpuebat. Spiritus ^»greifu morbi fempcr dcnfior, amp;nbsp;an-belatio, k ftridula afperitas circa pcäus amp;nbsp;artenam. Sorbi-îioiubus Ytcbatur.prudens per omnc tempus, circa vigeljjni oâauam mortuus eft. Sudores quandoque fichant foras.
Caupo peripneumonicus.aluus ftatim fubibat.Circa quar Citapa. tamfudor multus. febricula cefTaiTe videbatur.tuflicula nulla ,vt ita dicam. Quinta, fcxta Si feptima detinebat fcbris. fudor oâaua . Nona exfcrcauit pallidum . décima fubibat g alnus aceruatiüi non fçpe.circa vndccimain mitius habebat.
Decimaquarti ftnus. Hermoptolemo poft plciadis ocça- Hefmept» fumfcbris acceflit.TufTis non valdeJingua pcripneumoni- lemos. ta.nona exudauit.totus frigefaâus eft, vclut videbatur. ob-tuleruntipfî fuccum. circa meridiem calefcebat. Vndecima fudor.amp; aluus erupit biliofîs egcftionibus. Tuflicula accef-fit. Decimaquarta pallidum exfcrcauit. amp;nbsp;ftertebat. Deci-maquinta quum per totum tempus prudens manfiftet, njor-tuus eft. Alius quidam in palato ftertens. lingua fîcca, pe-ripneumonica ,prudens mortuus eft. Et Pofidonius ad- PaJîJoniuf liuca;ftate inftante,iuxt.i peâus,amp; præcordia,amp; latus, mul-to tempore dolcbat, citr.a febrcs. Âlultis auteni annis antea fiippuratus fuerat. hyeme vero quum ftiboi ruiftct,dolor au-
C gefcebat. amp;nbsp;febricula tenuis. amp;nbsp;exfcreatio purulenta. tuftis cura ftridula aiperitate circ.a fauces. amp;nbsp;ftertens, quum prudens effet mortuus eft. Balis filius quum ex monte peni- Balcr. tus aberraffet, fexta lingua praua, fubriibra. Si vocem læfe-rat inter aberrandum. oculi colorati, natantes velut dormi-tantium. color reliqui corporis non valde vclut in morbo regio, fed fubpalliduin,Iiuidum. vox praua. lingua obfeura, peripneumonica. non prudens. Spiritus ad manum malus, non denfus, neque magnus. frigidi pedes lapidofi.Circano-nam mortuus eft. QmvJam apud Metronem ai)ginoia,dc-xteram manurn ac crus doluit.Eebricul.a tenebat dcbilis.fuf- Angiiio-focatio die tertiaremifit. Septim.i conuulfa. vox intercepta, fus périt-Stertor.détium collifîo ac confertio.maxillaruip rubor. Hæc non longe vitamprotraxit, quinta aut fexta mortua eft. Si-
Aa iij gnum
-ocr page 824-HIPPOCRATIS LIBER VIL
BiortJy- gnumcircamanumfubliuidum. Bionexhydropicodiu-D drofuuf. turnocibumauerfabaturadniultosdies. amp;nbsp;vrinæftillicidio vexabatur. In finiftro gcnn ablceflus ficbat. fuppuratus eft.
CteJiphM mortuiis eft. Ctcfiphon bydropicus ex febrc ardente mul ta.amp; prjus bydropicus aç fplenicus.valde repletus eft amp;nbsp;fcor tum,amp; crura ,amp; penonæuni niembranam aluum ac inteftina ambientem. Adtinem tuftis amp;nbsp;fuffocationcs iîebantadno-äem, magis à pulmone, velut pulmonicis ac tabefeentibus. Tribus aut quatuor diebus antediem pbitus.rigpr.febris. circa femur dextrum intus advenam mediam abinguine colleótio velut ignis feri,fubliuidum Habens ruborcm.ad noftem cordis ac pris ventriculi dolor. amp;nbsp;non longe poftea voçis interccptio.ftrangulatio cum ftcrtore.amp; mottuuseft. g Et in Olyntho bydropicus, derepente vocepriuatus,no-
PreHram* Hem amp;nbsp;dicm dcfipienSjtnortuus eft. Prodromi filius.xfta-te fubbl.efus, æftuofus. lingua iplî fubatida, obfeura. egeftip leoplior- alui deorfum raulta.Superftes cuafit. Leopborbidæ febris tidte. acuta poft folftitium liybcrnum . pratcordiorum amp;nbsp;ventris dolor alui egeftion es liquida:,bilioLr, multæ.amp; interdiufo-porol'us. lingua pcripneiiraonica. tuftis non incrat. Duode-cima nigra pauca amp;nbsp;prafina egeftit. Dccimaquarta febricu-la ceftafte videbatur. Poftea vero forbitionibus vtebatur. Decimalexta os vaidc falfuginofum ficcum fiebat. ad fuin-mam vefperam horror, febris. Vigefima prima circa meridiem rigor, amp;nbsp;fudor. febris defiit. verum calor adliuc fub-erat tenuis, ad noHem rurfiis fiidor. amp;nbsp;vigefima fecunda ad p noHemfiidor.amp; calorremifit.Atprioribusdiebusomnibus fine fiidoie erat. Almis autemhupieHa fuit etiam in putata
Theocler. poftea recidiua. QmrftipernehabitabatTlicocliscpgna-ta, lub plciadas febri.s acuta, fexta videbatur ceftafte. lauif velut febre fedata. feptima mane maxilla vaidc rubicunda, vtra non memini.In vefpera febris venit multa. amp;nbsp;animi de-liquium,amp; vocis interceptio erat.non longe verp poflea fu-
Theador . dor.Ä; qiiies ceflanteinorbo feptima die. Theodori vro-ri in febre vehementi finguinis eriiptio fiHa eft,hyemc.v-bi febris dcfiiftet circa nonam,non longe poftea, laterisde-xtri velut ab vtero graiiitas.Sed amp;nbsp;primii, amp;nbsp;fequétibus die-bus,obortus eft dolor veliemens iuxta pciSiis.amp; fomento ad latus dexterum adhibito,reraiferunt dolores quart.1 die.fpus denfior.
-ocr page 825-DE MORBIS POPVLARIBVS. ssS Adéfior. arteria vix tefpirans fubfibüabat. fupina diffxculter fe vertere poterat.ad nodem febris acutior, amp;nbsp;delyrium bre ue fiebat. lt;iuinta mane initior eflTe videbatur. fudor de facic diffundebatur primum modieus: deinde multo tempore per totam corpus ac pedes. Poftea veto videbatur ipfi febrit rc-mififle . Erat autem ad manum frigidius corpus arteriarum. Qm veto in temporibus funt etiam magis faliebant, amp;nbsp;foi-ritus denftor, amp;aliàs atque alias dclyrabat.Sc omnia ad dlte-iius:linguaperpctuo alba V31de:amp; tulTis non inerat,nifi ter-tia ac quinta die ad breue tcnipus.Sitis non erat.Sputatio e-tat. Praccordium deitrum valde elcuabatiir circa quintam. ' vcrû poftea mollius.egeftio tertia die d balneo ftercoris mo-E dici.Quinta rurfus liquid! modici.Vcnter autem mollis.Vri-rinæâcerbsjcineris fpecicm referentes.oculi velue delaflate difficiïlterfufoiciebat ac circüferebat oculos.Quinta ad no-âemægreaffelt;£lafuit,amp; delyrium fequebatur. Sextarurfus eadçm hora qua plenum folet elfe forij,multus fudor dilFun-debatur.incipiebatàfrontead totum corpus.ad multu tempus priidenter resfuas difponebat .ad meridiem vero valde delyrabat.amp;perfrigeratio fimilis erat.omnia vero circa corpus grauiora. Ad vefperâtibia ipfius ex cubili decidit,'amp; pue lopræterrationé minabatur,amp; rurfusfilebat ,amp; ad quietem conucrtebatur.Cirea primum fomnum fitis multa,amp; infinia, amp;nbsp;ereft.1 fedebat.Se pn-elêntibiis conuiciabatur amp;nbsp;rurfus con ticuit,acin quiete erat. Sr videbatur reliquiim noQis fopore C preff.iefte.Verum oculos non claulît. Ad dicm indicabat pic raque nutibus,corpore quiefcens,amp; mo.derateintelligcns.Su dor rurfus eadem hora, lîmiliter oculi deinüri, ad infernam palpebram magis incumbentes,rigide aeftupideintuentes. albæoculorum partespallidæ amp;nbsp;mortifera?. amp;nbsp;totum corpus pallidum ac nigrum, manum plcrunque ad parietem, aut ad ftragula habebat. ftrepitus autem bibenti ni.igni fîebant, re-fpucbat,amp; furfura ad nafum abforbcbat. amp;nbsp;floccos Icgebat.Sc faciem obuelabat. Poft fudorem manu« velut in gl.icié con-gelate.fudor fequebatur frigidtis.corpus ad manum frigidum exfiliebat, vociferabatur, infaniebat. fpiritus multus. mantis trennilæficbant.fub mortem progreflæ iam etiam ronuulCr. feptima diemortua eft. Sexta die innoéle ftrattim modice perminxit, quod jninxcrat de feftucis detrahebaturvi feofti, Aa iiij genitun
-ocr page 826-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIPPOCRATIS HB£R VII.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genitura; fimile. Vigibbat per omnes dies, poß feitam wi-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aitli^hd/ na fubcriicnta. Aitciphinis Rlio hyemejateris Jexteri dn-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lor, tuflis. febris. edebatjdeambulabat ctiamfebricnj.Vi-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debatur ruptio faäa elfe. nona remilît. febsis non reliquic,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuflis niulta. crafla ac fpumoû fpiicbat.latus dolebat. Cir
ca decimamquartam it rurfus vigefimainfebres deßaere vi-debantur, 5t rurfus corripiebant, erat auteni calor tenuis, Sc part m quid reiinqucbat.Tu/Tis quandoque deßetebat^quaa^ doque abundabat, cum multa fufFocationc. Tunç rerore-mittebat.iSc exfcreatiopofthosdiesmulta,cum ftranguJato-ria tuiri.amp; purulenta fupra vas elFeruentia ac Ijjumantia pro-dibant.amp;in faucibus pletuaque ßridula aTpericas fubfibiJa-bat.anhelatiofempcrdetinebat,amp; fpirit’ denßor. taro bene £ fpirabat. Vitra quadragefîmum diem, prope fexageßmum o-. pinor,oculus lînifter excæcatus eß, cum tumore, ßne dolore; neclongc,poßea etiam dexter. ficpupilla; valdc aiba: ae ßccae üebant. 8c mortuus eil poft eicæcationem, non pror greffus vitra iéptein dies,cum ßercore ac multa delyratione.
SimiliaScex ßmilibus eodem tempore cótigerunt etiam Theffalian Theffalioni. feruentia,amp; /pumantia,amp; purulenta.amp; tuftes,amp; polemar/ ßriduLv aiperitates. Polemarchi rxori hyeme anginofa: (bar. tumor ßibgutture.febrismulta.Yenafeäa eß.ceifauitilraa-gubitio ex faucibus. febris comitabatur. Circa quintan) gç-nu dolor Sc tumor ßniilci, amp;nbsp;circa cor dixit ßbi videri ali-qiiid colligi.Sc reCpirabat velut rerpirant,lii qui ßib aqua mer ßfuerunt. 8c expedorc fubßrepebat, ve/utqui concluib ore F loquuntur,engalinmytlti,quaß ex ventreloquentes appella-ti. Tale quid contingebat. Circa oäauam autnonara adnO! äem aluus prorupit,acliquida multa,aceruata iS graueolen-
Ariflippus tia egeffit. voxintcrcipiebatur.Mortua eß. Arißippusinfu 1 pernii ventrem violenteracgrauiter Pagittxiäupetituseß, ventris dolor veliemens. 8c breui ardebat. deorßim vero ni- I bil egerebat, anxius erat, biliofa abunde colorata quum vo- ƒ muiuet, melius habere videbatur. Paulo poß dolores rurßis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
vehementes.Sc venterßmiliter ardebac,velucin voluulis.ca-
Veäpalir. lores 3c ßtis. in Ceptem diebus mortuus cß. Neapolisper-cußiis ßmiliter, eadem paßus eß. acri infußo per clyßerem I immißi), aluus deorßim erupit. color per corpus diffußis eß 1 tcnuis,pallidus, niger. peuli fquallidi, ßupore rigidi, intus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
conuerß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
-ocr page 827-DE MORBIS POPVLARIBVS. }6ÿ
A conuerfi,intenteintuentes. EiquiinJieparpercufluscftia culo jftatim color qualis eft mortuorum per corpus diffufus eft.oculi caui.anxietas.moleftia.Mortuus eft prius quàni con cio folucretur, in qua die pereuflus eft. Qui caput perçut-fus eft lapide à Maccdonc fupra tempus dertrum.ita vt fiflii-ra faltem fada diffedio contigiflet, vertigine aft'edus eft Sc cecidit. Tertia die voce deftitutus erat.anxietas.fcbris non ’aide vehemens. pullus in temporibus velut tenuis caloHis. nihil audiebat, neque fapiebat ,ncque quiefeebat. huniidi-tascircafrontem ,amp; fubnafum,vfqueadincntum . Quinta mortuuseft. Eniates in Delo iaculo pereuflus eft retror- MUcs. fum in latus, iuxta finiftram partem, vlcus quidein fine dolo-
J te. Verum tertia die ventris dolor paruus. non egerebat.in-fufo per clyfterem immiflo, ftercus prodibat,amp; dolor deficic bat.fcdes extra ad ferotum extabat. quatta die etiam ad pu-l)em,amp; totum ventrem, dolor vehementerirrucbat.quielce-re non poterat.biliofa vomuit abude colorata. oculi cum vi-rorepallidi,quales in animi deliquiis.Poft quintam mortuus eft. Eratautcmcalor quidam tenuis in ipfo. Billo pereuflb Biliuf. in dorfum, fpititus multus per vulnus cum ftrepitu prodibat, îtfanguinem fundebat. Verum deligatus emplaftro cruen-tisvulneribus commodo, fanus euafir. Contigit amp;nbsp;infœ-liciflîmo Philps filio, denudatione in fronte fada, nona die fehris.Deindeliuefadumeftos.mortiiuseft, Et Phaniæ amp;nbsp;phani« Euergetæ filio, liuefadis oflibus, amp;nbsp;febricitantibus, cutis ab Huerge/
C ofledifceflit.St pus fubtusdepafeebatur. Hisdum perfora- t«. rentur,exipfo ofle egrclfa eft fanies tenuis,ferofa,fubpal-lida,graueolens,lcthalis. Contingit autem talibus etiam vo-niitusaccederc,amp; adfinemconuulfionesi Si vt clangorofam vocem edant,ac impotentes fiant, amp;nbsp;fi in dextris fuerit vul-nus,in finiftra parte : fi veto in finiftris, in dextra. Theo- Thfodor* dori filio nona die in foie verfato, febris acceifit décima die, ex denudatione iuxta os nullius momenti. In febre vero de-nudatum eft. difeeflit cutis.multum clangorolus erat. Vige-fîmafecunda venter cleuatus eft maxime circa ptæcordia. Vigcfiniatertia mortuus eft. Quibus offa frad.a fuctint,his feptima die febres. Si vero calidius fuerit tempus, etiam ci-tius.Atfimagis fradafuerint,etiam eueftigio. Et F.xar- Bx^rmed' modi famulus fimiliter dolorenr h^bebat ad focmur,non è di redo
-ocr page 828-HIPPOCRATIS LIBER. VU?
reâo vulneris. amp;nbsp;fadus eft clangprofus. amp;nbsp;colli erat dolor, p fo/îiJaereS Et Poûdocreon tertia conuulüo, calot non relinqutbat. Ifigorte. inortuus eli die decimooftauo. Ifagoræ filius perculTus eft rétro in caput, contufo oflc ac nigrefado quinta die fupcr-Nawitre/ ftes cuafit.os autem non difccflît. Magnænauisguberna-ßor. torianchora digitum medium,amp; osdextræmanusconfre-git. inflaramatio fucceflit. Sc mitcor. amp;c febris. (ubpurgatui cfP. quinta calorcs moderate remiferunt, itémque dolores, de digito quid decidit. Poft feptimum dicm fames eribatle-niter . Poftea per linguam dixit fe non omnia pofte enunciate . Prædidio fada eft opifthotonum aduentare. Ad boc conferebant maxillæ confertæ,amp; ad colum rigida:.Tertia die totus conuellebaturin pofteriorempanem.cum fu- J Harpalw. dore. Sedà prædidione mortu.çeft. Harpali filiusetli-betta Telcphane,luxationem infra in pede magni digiti ac-cepit, inflammatus eft, amp;nbsp;valde dolotofus état. amp;nbsp;vbi repo-fitus eft, amp;nbsp;dolor remiiit, proficifcebatur ad agruin. rediens lumbos doluit. lauit. maxilkr ad nodcmconfcrebantur.amp; opiftbotoniis aderaçfaliua fpumofa vix per dentes foras pro/ tbriH»«. dibat. Tertia die mortuuseft. Thrinon Danionis films,
Iiabebat circa tibiam aut malleolum vlcus.iuxta neruum ïam purum. Huic àpbarmaco corrofo contigit ,vt opiftho-Hfnoti. tonomoreretur. Menoni fub ardurum amp;nbsp;prius,exfcbre aeftiu.! , amp;nbsp;alui profluiiio ægre affedo, Je ex itincre dekifta-to,dolor lateris fîniftri.amp; tuflis quæ ex deftillatione qiiidem etiam prius aderat, verum tune valde intenta erat, amp;nbsp;vigila- f bat. Se febrem ftatim ab initio ægre ferebat. Je ereftusfc-dens tertia die fpiiebat pallidum, arteria ex ftertore fublîbi-labat. Circa quintam fpiritus moderate denfus. pedes t'biæ, extremæ partes plerunque frigida?, Se extr.i ftragula. alui e-geftioab initio fiebat biliofa ,neque valde r.iodica, neque multa. feptima, odau.i ,8e nona,leuius ferre videb3tur,amp; fomni aliquid contingebant. Se qii.-e erfereabat criidiora c-rant. décima, amp;nbsp;vfquc ad decimamtertiam, alba Si pura.X pr.rcordium mollius fiebat.finiftnim tarnen diftcntnm.Se melius fpirabat.Siibdita glande moderate aluns fiibiit.Deci-matertia rurfuspallidum fpuebat. Decimaquerramagis. De-cim.iquint.apralinum . Aluns autem maleolenti.i, biliofa,liquida,multa demifit. lîniftrum præcordium eleuabatur. Décima-
-ocr page 829-DE MORBIS POPVLARIBVS. 570
A cimafeita autcni etiam valde intumuit. amp;nbsp;/piritus iam ftcr-torofus.fudor circa frontem amp;nbsp;ceruiccra.raro adpeüus. cx-trenia:partcs,amp; frons, leniterpermanebantfrigidæ. Saltatio vcro venarum circa tempora detinebat. Sonnii foporofi nodemacdiem poftremo tempore. Vrina ab initio cruda, cineris fpeciem rcfercns.Circa décima,amp;vfque ad dccimam tertiatn tenues, amp;nbsp;nö décolorés, Verum à decimatertia qua-lcs ab initio. Cleocho latcris dolor amp;nbsp;febris. remifit feoris, Clfochit! fudauit per totura corpus. In vrina multa crant qu.r fercban tur acinnatabant.poftea turbata eft. Circa Pleiadura occn fura Olympiadæ vxorem,fœtum odimcftrcm geftantem, ex cafü febris acuta corripuit.lingua xftuofa,ficca,afpera, palli-j da.oculi pallidi. amp;nbsp;corpus mortiferû. fœtum corrupit quinta die facile liberata ctt. amp;nbsp;fomnus vt videbatur foporofus. vefperi excitantes non fenfît. fternutatonum adbibitû per-«pit.potionem fufeepit amp;nbsp;fuccum.deglutiens potionem ali-quantum tufliuit. vox non foluebatur, neque ipfa quicquam aljeuabatur ex morbo oculi tfiftes ac fubmilTi. fpiritus fubli-fnsper nafiim trahcbatur.color prauus.fudor circa pedes, amp;nbsp;«ura, vbi iam morti propinqua eflet. mortua eft. Nicolai NicoUttf. concubinæ exfebreardenti ,abfceirus luxta horani fiebant âb vtraque parte, paulo pofterius alter, quum iam febris rc-niittere videretur, velut tumor laïus. Circa decimumquar-tnni ni.igni citra figna fedati funt. rccidiua fada eft. Color qua!ismortuorum,lingua afp era, valde denfa,fubalbida.Siti-
Q culofa.alui egeftio deorfum multa,liquida, male olens per o-ninetempus.Antefincm corruptum eftcorpuspr.-emultitu-dineegeftionis Mortua eft circa vigefimum diem. Andrea ^ndretU. antepleiademliorror,febris, vomitus. Ab initio femitertia-iia.apparebat.Veru tertiana erat. Quum rurfus in foro verfa-retur,inhorruit.febris acuta.vomitusbilis meraex. delyrium adnoftem.quarta rurfus melius liabebat.QuintadilFiculter. Seita àmercuriali probe egcftitaluus. Septima difficilius Sc lequentibus iam diebus febris magis continenter affligebat, Stlînefudoreab initio,amp; fiticulofus. Maxime vero os refic-£abatur,amp; potionem nullam libcnter admittebat, quum miil tainincuditas circa os eflct,linguaficca,inarticulata,afperi' tas efflorefeebat, cum pallorc albicans. Vigil,anxius. exolu-tus,fradus,lingua præ ficcitatc quadoq; fubbixfa,doncc ma-dcfcciftct,
-ocr page 830-HIPPOCRATIS LIBER yjl.
dcfcçiffet.fuccum maxime admittebat.Nona aut décima çîr D ca aurem finiftram.atque etiam alteram,tumore; parui citra ligna apparuerunt.Vrinæ femper non décolorés, verura fine fubfidentia. Decimaquarta fudor circa fupernas partes non multus,fed moderatior.Calor circa dccimamlcptimam eua-nuit.Aluus poil decimam ficca, citra glandem fubditam non egerens. Circa vigeûmamquintam puftulx per totuin corp* prîriginofæ calidæ,relut igné ambulla. Dolor autc erat circa locos fub alis,amp; Iatera:tranliuit ad crura citra ligna,amp; définit. Balneum proderat amp;nbsp;vnguenti illitio cum accto. Méfe veto fecundo aut tertio fortairis,ad rhenes dolor, qui etiam Ari/locrd- antea quandoquc fuerat, fedatus ell. Arillocrati circa fol-t«. ûitium hybemiim lalfitudojic horror, amp;nbsp;calor. Poftea tertia g die incepitlateris dolor iteinque lumborum . amp;nbsp;tumor fub alis inicium rumens.pcr totum dextrum latus durus, rubicû-dus,Iiuidus,velut ab igné calefaélus Sc inullus. anxius. omnia molelleferens.raidefiticulofus.lingua fubalbida. Vrinæ nonprocedebant.crurafubfrigida.alui egeftio àmercuriali inodica,liquida, fubalbida Ipumofa, ad noâem Ipiritus ele-uabatur.fudor circa frontem.partes infernæ frigidæ. colliim pnrßit. inflabatur.tulTis non inerat.mortuus ellprudens. Onefia-nnx. naéli circa autumnum lippitiido, poftea rero febris quarta-na.Incipiente quartana cibos raide auerfabatur, in progref-Polych*«- fu rero libenter accipiebat. Sed Sc Polycliari in quartana, rer. fimilia circa cibum accidebant. Mnefîanaâi aliii egcftip Mnsßit/ ânte febrem,amp; poftea,ad multum tempus fequebatur,multis p jn«ï. albis muçolisprodeuntibus ; amp;nbsp;quandoquepauco fanguine, citra dolorem.Strepitus autem in rctre. Poft febrem abfcef-fit circa federn tuberculum durum, quod multo temporein-concoâum comitabatur.erupit ad inteftinum, amp;nbsp;foris fiftti-lofum fiebat.Déambulante rero ipfo in foro,fplendoresprç oculis obucrfabantur,amp; folem non raide ridebat. Q^m au temparum difccftiiret,extra feipfum erat. amp;nbsp;collum conuul-fum eft.Poftquam autem domum deportatus eft, rix fiifpe-xit,amp; ipfe rix fuiiplîus erat. Primura autem colluftrabat cir-cuniftantes.amp; corpus perfrigeratum eft. rix rero rccalfaâus eft rtriculit amp;nbsp;fometis adhibitis. Poftquam autem ipfe intra feipfum eilet,amp; eiurgeret,non rolebat exire,fed tiinere dixit. Si rero quis de grauibus morbis dilTererct, fubduccbat fepra:
-ocr page 831-DE MORBIS POPVLARIBVS. 371
A fe prç timoré. Quandoquc ctiam caliditatcm fibi ad præcor-dia allabi dixit,amp; oculorum fplendorcs comitari.amp; alui cge-ftio multa, amp;nbsp;fæpe, Sc fimilis hyeme contigit. fa ôta eft venæ fedio,datum eft vcratrum.bibit lac bubiilum,prius autem a-üninuni. contuHt, Si alui egeftioncs fedauit. Aquæ potus ab initio.deambulatioiies quoque Si capitis purgationes. A- Atifctie-nccheti filio hæc contigemnt. hyeme in balneo dura vn^- (f,, retur ad igncm,calefaéius cft.amp; ftatim in comitiales conuuk fiones incidit.Poftquam vero multx faâa: effent conuulfîo-nesjcircunfpexit.non apud fefe crat.quum autem intra feip-fiiin effet, rurfus poftridie mane correptus eft aç conuulfus. fpuma non valdc.Tertia lingua inarticulata. Quarta per lin-
B guatn fignifieabat. Quinta loqui non poterat,led in princt-piisnominû hærebat lingua valde.Sc conuulfio fiebat.amp; extra fefe erat.Quum veronæc remitterent,lingua vix in fuum ftatum reftituebatur.Sexta abftinebat ab omnibus, amp;nbsp;forbi-tione,amp;. potu.amp; à nulla amplius afFeôtione torripiebatur.
Cleocho ex laftitudinibus ac exercitiis melle per dies ali Cleocbur. quot vtenti,tumor ad genu dextrum obortus eft. Immo potins ad infcrnam parte circa tendines fub gcnu . circumibat fubclaudicans.amp; fura intumefcebat,ac dura erat,amp; ad pedé, admalleoliim dextrum.At tubercula ad gingiuas circa dé-tes magna,velut vux acini,liuida, nigrefada, dûloris exor-tia,vbi cibum non caperet.Sed Si crufa doloris exortia erat, fi non exurgcret. Venit enim amp;nbsp;ad finiftrum tumor, verum'
C minus liuefcebat. In turaoribus circa genua ac pedes velut fuppurationes erant.Tandem veto fieri non poterat, vt fta-rct,aut calcaneis inlifteret, fed in leâo decûbebat. Calore» manifefti.quandoque cibum auerfabatur . non valde fîticu-lofus.neque ad fedcmfurgcb3t.anxius.amp; quandoque etiam pufillanimitas tenebat.veratrum exhibitû eft,amp; capitis pur-gâtioncs.Adospharraacum ex manna thuris, cum aliis am-mixtis profuit. Ad vlcera in orc,forbitio lenticulæ coramo-da erat.Circa fcxagefimamfedati funt tumores à fecudo ve-fatro.dolores tantum ad genua decumbenti vcnerunt. Humor autem Si bills abfceflit ad genua,ctiam pluribus diebus ante veratrum. Pififtrato humeri dolor,amp;grauitasdiutur- Pifijlrawt« na déambulant! amp;nbsp;alias fano.hyeme vero incidit multus la-teris dolor,amp; calot,5t tufiis. amp;nbsp;cxfctcatio fangüinis fpumofi.
amp; in faù-
-ocr page 832-HIPPOCRATIS LIBER Vil.
amp; in faucibus ftcrtebat.Verum facile ferebat,amp; apud feipfum D crat.Sc calor reiiijln,fimulque Sc excreatio, 8c ftridula afpe-Si/noa» nbsp;nbsp;Ticas.amp; circa quarcamaut quinta diem fan’. Simonis vxo-
ri in partu concuflæ dolor circa pcdus amp;nbsp;latus.tuflis.febres.
exfcrcationes purulcntæ.tabes. ad fex menfes fcbres. Sc alui lasfenwr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper.Ad fincm fcbres ceifauerunt.poft ceflatio-
n^m fubftitit aluus.flt poft leptcm dies mortua eft. Euxeni vxorem exfomcntis vt videbatur, calores nullo tempore re-linquebant.magis tarnen ad vefperam augefcebant. fudorcs fiebant per totuin corpus.Febre ad augmeutum tcdentefri-giditas pedum,quâdoque etiam tibiarum amp;nbsp;genuum fiebat. tufticula ficca ad modicum temp’, febre exacerbari incipic-te.deinde ceifabat. per multum autem tempus etiam totius corporis rigor fiebat.Sitis exors femper . Vbi medicanientu bibiirct,amp; ferum.magis læfa eft. Ab initio omnino fine do-lore crat,amp; bene fpirabat. Medio vero tempore lateris dex-tri dolor fiebat.St tuflis cômota eft,amp; anlielatio.amp; exfcrea-tiones paruæ albæ ac fubtenues.amp; horror non amplius ex pe dibus,fed de collo amp;nbsp;dorfo. amp;nbsp;aluus liquidior, remifitfebris cum multo fudore,amp; perfrigerata cft.Anhclatio vero crat va Pslemar/ ’■'■’■mortua eft poft remiffionem feptima die quiim eifet nic-
teprudens. Polemarchi vxoræftateincepit febrire.dimi-fit autem ipfam febris fexta die.titubans obambulabat.ad no öem calores.Rurfus interpofito tempore corripuit febris ,amp; non dimifit tnbus ferè menftbus.tuifis multa. exfcrcatio pi-tuit.T.Poftquam vero viginti duraifct diebus,lpiritus femper p denfus.in pcäore ftrepitus.plcruque fudor. mane febris mi-tior.amp; horrores quandoquc corripiebant. fomni fiebant. amp;nbsp;aluus aliquando humcâabatur,amp; rurfus rcftitabat.modera-te cibum guftabat. At medio tempore ad genu.a amp;nbsp;tibias dolor ic ad flciäendum ac extendendu alio opus babebat.Per-feuer ibant crurum affeiftiones vfquead finem iampropin-quum amp;nbsp;intumueruntpedes vfque ad tibias .amp;ad contaâu dolebat.amp; fudores ac rigores defierfit. Febris autem femper intendebatur. Ante obitum aluus criipit.prudenspermane-bat.Tribus ante obitum diebus,in faucibus ftertebat, Sc ipi-
Kfgeßpo/ ritus reiicrtebatur.Mortua eft. Hegefipolisfiliol’quatuor hr. ferè menfibus dolorem circa vmbilicum corrodentcni habe-bat.ProgrelTu teporisaugebaturdolor. Percutiebat ventre, vellicabat.
-ocr page 833-DE MoksiS POPVLARIB. 57^
A vellicabat. calores corripicbant. contabefcebat. offi rcliqua ersnc.pedes tliaiebant.Tcftes,venter, partes circa vmbilicu infljta.Num Sc quibus futurum eft vt aluus exturbetur? cibu auerCabatur.lacfolum admittebat recens. amp;nbsp;aluus liquida e-rac, amp;nbsp;fuberuenta fanies fiibibat, male olens:aluus ardebat. mortuus eft rbi vomuifletmodicupituitolum, adeo vt quis genituram putalTct. Plateæfilio vbi mortuüs eflet futura capitis »aide cauata eft.Quumautcm ægrotaret.fempermîP-nulincipnt contingebat.maximcmortiprôpinquus. NÔ do-Icbat auté caput. amp;nbsp;in femorefiniftro fub inguen paries inferiores liuidæ.Teftes autem graciles étant. Similia etiam Hegctoridæ filio.mottuus eft.Pr.xterquâquod vomitus plu- Heget»/
J tesfubobitum contigerunt. HippiæfororhyemcPhreni- nder. ticâ.mente aberrans.manibus negotium exhibenS.lancinans Hippût. feipfam.Quinta Sc Icxta ad nodem Ÿoee deftituta.foporofa. inflans in maxillas Sc labia, velut dormientes. feptima mor-tuaeft. Ofander vbi inhorruitjlateris dolor ,amp; ad genua O/ander. dolor,itemeji ad fémur.vbi comediflet delyrabat. breui mor tuuseft. Cleotimofutoriahio liquefafta muko tempore. Cleatim*, St calore oborto,iuxta hepar tumor tùberculofus ad imû vc-treni delccndit,amp; aluus liquida ficbat.Sc atiùd ipif lubercu-lamiuxta hepar furfum ad præcordium.mortu’eft. Qui- Similii bufdam capitis dolor »ehernes cum calore ; quibufdam qui- hgt;ec»pb»/ dem ad dimidiam capitis partem, amp;nbsp;fecundum nares humor rifmis. quidam decedit tenuis,aut maturusraut ad aures? aut ad fau
C ces ex capite fecurius.Qjiibufdam veto h'ac ficca.At mafcor vchemenspericulofus eft.Si veto afFuerit anxiofus,autbilio-fus»oniitus,3utftupor oculorUni.aut vocis interceptio,amp; ra roquidloquitur, aut delyrium ,lcthaliahj?c funt amp;nbsp;coriuul-foria.Qu^icunque veto ex dcftillatione dimidiam capitis par temdoleut,amp;humorc fecundum nares dccedcieinfiiperfe btierintleniter,in quinta aut fexta perfrigerantur. Eche- icheerdr eraticæco capitis dolor vehemens magisad pofteriorem tei, partent,amp; colli quo loco conncxio eft,amp; ad verticem proce-debat. Progrediéte tempore Sc adaurem finiftram. amp;nbsp;dimi-dia capitis pars dolorofa crat. mucofi femper proccdebant leniiercoinbufta.amp; calor coinitabatur tenuis.amp; cibum auer fabatur.in die meli’ habcbat.ad noiäem verodolebat-Poft-quam autem pus per aurem cruoit, ceffauerunt omnia . eru-
pit aut era'
-ocr page 834-HlprOCRATIS LIBER VH.
pit autem circa hycmcm.Nuin amp;nbsp;omnibus fuppurationibus, D amp;nbsp;?ffedionibus circa oculura,dolores ad nottemî Quitus ruffes hyeme maxime auffro fpiritc craffa amp;nbsp;multa exferei-tibuSjfcbrcs accedunt.lcniter autc quinta die fedantur.Tuf-fes vero circa quadragefimâ.vclut Hegefipoli. Qmbus ca-lores multi quandoque fedantur, hi non per totum corpus, fed aut circa ceruicem,aut fub alis, aut capite ludantes libc' Charitet. j^utur. Chariti hyeme ex tuflîculapopularitergraflante febris aduentans,acuta corripuit.ffragula reiiciebat.fupor eu dolore. Vrinæ erant rubræ velut crui lotura. fubfidentia ft*-tim ab initio multa,alba.poftea etiä fubrubra.Septima à glade fiibdita pauca prodierunt.fopor detinuit fine dolore, hu-tniditas in fronte.fomnus ad noéiem,amp; calot niitior. oûaua j fuccum admifit .foporofuspermanfit vfque ad vndecimam. Hac autem die etiam calor maxime ceffauit. Poftquam vero tuffïs erat,exfcreatioperfeuerab3tfemper multa, facilis.pri-mum vifcofa.alba, crafla, poftquam autem concoda effet,fi-milis purulentis. Vrinæ ab vndecima die piiriores. fubfidentia afpera.decimatertia dolor ad dextera.vfq-, adlateris mol litudinem,ad imum vétrem.Vrina fupprimebatur. Potus cal lyphylli cotulit.Decimaquinta rurfus dolor, decimafeita ad nodem magis dolor præcordij incipiebat ad ventrem.Mer-curialis aqua fubduxit.'Calor intra vigefimû euanuit. amp;nbsp;ex-fereationes fequutæ funt craffæ,Melius habuit ad quadrage-fimum. Subpurgandi funt ventres in morbis, vbi purgan-da mattira fuerintilnferni quidem.vbi confidiffe videris. fi- p gnura habes fi non anxij fiierint,ncq-, capitegrauati: amp;nbsp;quu calores mitiffimi,amp; quum poft exacerbationes ceffarint.Su-perni vero,inipfisexaccrbationibus.Tuncenimamp; hiele-uantur,quumanxij,amp; grauati fupernispartibusfuerint.pro-pterea veto in principiis piirgandum non eft , quoniam fua îponte in his temporibus expurgantur. In cubiti proceffu CleogMÛ ex cafii fauciato,cubitus marcore corruptus fuppuratiir. ma-turatione vero ficte, vifeofa fanies ac glutinofa exprimitur, marchai, amp;nbsp;breui fupprirtiitunvelutSt Cleogenifco,amp; DemarchoA-AgUvfe- glaotelis filio. Similiterautem amp;nbsp;valde ex iifdem pus nuUu.' velut Aefchyli filio contigit.At vbi fuppuraturplurimishor-
Jui. rores Je febres accedunt. Alcmani ex rhenumaffedioni-Alcmati’. busferecolligenti,amp;fanguincdeorfum detradojfurfumad hepar
-ocr page 835-DE MORBIS POPVLARIB.
A hepar conuerfus eft morbus,amp; ad cor dolor vchemés. te fpi-titus prç dolore decinebaciir.amp; alu* di tFicult er egerebat par-ua caprini ftercotis pilulis ftmilia^anzictas non inerat.Veru rigor quandoque amp;nbsp;febris corripiebat. amp;nbsp;fudor. èi. vomicus, amp;nbsp;in dolore non conferebat aqua marina per clyfteremin-fufa.Vcrum furfurum decodum infdfuni côtulit.A cibo ab-ftinuit ad dies feptera.aquam mulfam meraciorem bibitÿo-ftea lentis fuccum,quandoque vero ex Icnticula frefa deco-âum.Inde bibit aquam.poftea catulum codum? amp;nbsp;niazæ pa rum.quæpotiffimum diu antea confeda eflet.progreftii veto temporis,aut ceruiccs bubulas, aut extremas partes fuil-las codas,vnà cum priore aquæ potu.quies. tegmen. ad rhe-2 num affedionem infufum per clyftercm ex eucumerc lÿlue-ftri. Parmenifei filio furditasé contiilit clyftercm auricula- parmeitt» tium non adliibere.Verum lana expurgare, Sc folum oleum, fiui. aut netopum infundcrc. deambulare. mane furgere. vinum Surdiiatit album bibere.olcribus abftinere.pane !( pifeibus petrofis nu medeU. triri, Afpafijvxon dentis amp;maiill.T dolor vehemens.Ca- Afpjfiur» ftorium amp;nbsp;p'per collucns,ac in ore tenens,remifit.Et ftillici» dijvrinæ affedionem ipiîfcdauit farina cum rofaceo. Ca Cj/lorJifc pitis dolores ex vterofedatcaftorium. Plurimas vteri affe diones flatus faciunt, Signum funt rudus, amp;nbsp;ftrepitus circa ventiem.Jr lumborU tumores,amp; dolores circa rhenes ac co-xas. Ad hos autem confort,aromatum tertiam partem,farinx duas,invinoodoratoalbocoquerc ,amp; linteolo illita cata-
C pl.ifmatis modo imponcrc,qua parte ventris dolores ab vte-fo affligunt. Callimedontis filio contulit ad tuberculum, Callf««/ quodhabebat in collo durum,amp; magniim,amp; crudum acdo- d»iu lorofum,venæbr3chij fedio ; amp;nbsp;feminis lini torrefadi cata-plafma.vino albo ac olco liibadum ac imbutum , ita vt neq; e!lidum,ncque valde codum deligatur,Aut eufn aqua mulfa coquatur feeni grçci,aut ordei aut tritici farina. Meliffan- Meli/Jâa/ dro quum gingiua dolore corriperetur dc vebementer intu- der. mefeeret,fedio ven.T brachij, amp;nbsp;alume Aegyptiiim in prin-cipio fedabat. Eutychidi ex cholericis afFedionib’,ad ner tutychû uorumincruribusdiftentionemdefîuit,vnàcumfeccfrude- 4n. orfum.Bilem multam abunde coloratam vomuit ad tres dies ac nodes valde fubrubram. fub vom'tum bibit. amp;nbsp;impotens erat,êc anxius.Nihil autem continere poterat,neque ex po-
Éb tibus,ne-
-ocr page 836-HIPPOCRATIS LIBER. VII.
Areveti tnorii met delà.
Cellige-nei.
tibu9,neqire ex ci bis. Sc vrinx ac tranfîcus deorfum fuppref- D fio.per vomitus fex mollisprodiit, amp;nbsp;deorfum quoq; erupit.
Kegio morbo eorrepto prodeftlaborare,fudare,pané ede rcjbibere non multum, lauare caput calida mulca, fedpotius tepida, vinum albu, iömno non multo vti. Calligeni circa vigeiïmuquintü æcatis annum dcftillatio, tuflis multa, quod dc^ucbatp vim cducebat.njhil infra perfiftebat.annos quatuor pertcuerabat. Ab laitio calores tenuesßebant. Veratru
TiniechjJ rei.
Cleamee net.
Cecus‘
non profuit,fed modieus cibus,amp;: coprimi corpus,edere pa-nem,bibcre rinü nigrum, obfoniorum quorücunq; efus,ab-itinctia ab acribus,fallis,pinguibus,fijcco iJphi;,oIcribus cru dis,multa deambulatio.Laäispotus nö contulit, fed fefamu purum,cruduin,acetabuli menfura biberc,cum vino molli. E
lt; Timociari liycme deftillatio, maxime in nares. Quiî Vénéré vfus elfer,reßccata funt omnia.Iaßitudo,c31orfucceßit. «aput graue.iudor à capitemultus.deflucbat autem amp;nbsp;per to tum corpus.Erat autem etiam fannsfudare adfuetus. tertia die (änatus eß. Cleomenis ßlius hycine initio faäo cibum aucrfabatur,amp; ei’ faßidio citra febrem vexabatur. amp;nbsp;vome-batcibosaepituitam. Duobus autem menßbuscibi faßidiß durabat. Cocoin fpinagibbofitasfafta eßex phrenitide. Huie nulla medicamentipotio contulit. Verum vinum nigrum,amp; p.inis efus,amp; balneorum abßinentia,Se vnäio, Sc fri
Ffthadet'
ètioab vnciione,amp; fouere non valde, neque multo fométo, /ed Jcni. Quibus ßuxiones in oculis tenucsac diuiurnx,ü maturarin nares proceflerint,pro(unt. Quibu.tpra’gnan-Cibusex caiïi.auc conuulßone,3ut plaga, dolores leniterßiit, iis in tribùsdiebus manifeflumHt,aa fatu.m corruiripct.
Cuidam quç circa vigeßmum xtatis annum biberat vitro pharmacum ad foetumperdendum,3ccidic dolor.vomitus bi liororum,multorum,pallidorum,pr3ßnorü, nigrorum. Qu« bibißee,tecti3 die conuulßo corripiebat. linguam comande-b3t.Ad guarti diem ad ipPani ingreffus ßim.lingua nigra,ma gna.oculorum albx partes.erät rubrx.vigilabat. quarta rnor tiiaeiladnoSem. Pj'tiocles xgrotätibus aqua, amp;nbsp;lacmul
ta aqua ammixtj dahat,amp; renutrichac. Perniones pertua-dere oportet,amp; calefàrere, ita vt quàm maxime cxcalefacias igaeSt aqua. Oculis incömoda funclenticulaifriiéiuspo-aorum dulces,Se olera. Doloribji circa lumbos,aut coxS,
aut cru-
DE MORBIS POPVLARIB. 37
A âut crura,ex laboribus obortis,»qua: marinç acctique calicu fomcntum confert^ta vt vcl alpergas,vcl fpongiam hij imbu tamadliibeas.Dcligare vero laiiis oportet. Origanum po-tum,oculis Sc dcntibus malum elf. Puelia quæ de rupe ce-cidit.roce deßituta.iaäatio ipfam tenebac.vomuit ad no£Ic fanguinem.Quum ad finiftrâ aurem impegiflet, amplius inde fluebat.Sc aquam inulfam dilFicuker deglutiebat. ftqitor babebatiSpiritus denfus velut morientium.Venr circa trou tem intentæ.decubitus fupinus.pedes tepidi.fcbris multa.ali quanJo acuta.maxime eipauefcebat. feptima vocem rupit. calores tenuiores erât.fuperftes euafit. Nifantideshume-ri dolorem habebat.in æftate obortum ex abfceifu.profuitip 5 fî corpus amp;nbsp;humerum in aqua marina madefacere, ad mul-tum tempus : amp;nbsp;per tres dies vinum album aquofum bibere, fimul vt in aqua marina decumberet,ita vt amp;nbsp;in ipfa vrinam euceret. FulloinSyro phreniticus.quum mouercturcruri-bus tremulis. corpus velue à culicibus compunS um . oculus Riagnut.motus breuis.rox frada,fcd clara tarnen.vrina pura fubfidentiamnon habens.Num propter alui ex thapfîa ege-ftionem,décima oäaua die morbus remifit.euanefcens cura fudorem? Nicoxenus in Olyntbofimiliter feptima die vi-debaturàmorbo liber eflecum fudore.Sorbitioncsaflume-bat,vinum,botrfi ex foie. Decimafeptima dieingrelTus fum ad ipfum. lingua ardebat, calor forinfecus non valde fortis. exoiutio corporis vehemens. vox frada, vt operofum elTct ç, ciaudire,clara tamen.tcpora collapfa.oculicauipedesmol-les actepidi.iuxta fplencm diflentio, liifufum per clyfterem non valde fufeipiebat, fed refiliebat. prodiit ftercus compa-ftum modicum,amp; aliqiiid fanguinis,arbitror ab infufo. Vrina clara,pura.decubitusfupinus.crura diduda ac difparata, ob exolutionc.penit* vigil.Intra viginti dies calor euanuit. Potuserat aqua de farina crafla in ipfa maccrata , Sed amp;nbsp;de poniis fimulque mâli punici fuccus.Sc lentis torrefaóla:,amp; fa rinaîlotura coda, frigida,tenuis forbitio. Superftes cuafit.
Fullonum inguina extuberât dura amp;nbsp;fine dolore. amp;nbsp;circa ratbnaii pubem ac collnm fimilia erant tubercula magna, febris ante tariere»-dieindecimum.Tuifi vexabantur àniptionibus.Tertio mé-feautquarto ventercolliquiitit.Galoresfucceflerunt .lingua ficcâ.fîtis.egeftiones deorfuin malignar.mortui funt.
Bb ij Choie-
-ocr page 838-HIPPOCRATIS UBER VII.
ettalerle^ nbsp;nbsp;Cholcricx billsfurfuin ac deorfunt efuptiones,ex carnis 0
tilit mal£ efu,inaximï 1‘uillx crudions,amp; ex cicere,amp; cbrictate vmi o-
dorati veteris.Sc inrolatione,amp; ex fepiis, Sc locudis, Sc gam-nians;amp; ex olerutnefu,maximeporri Sc ceparuin;Iniuperamp; à laâucis coâis,Ae brairica,amp; rumicib’ crudioribus:amp; apla-cencis stc dulcianis Sc mellicislibis, amp;nbsp;àfruóiibuspomurum, Sc cÿcameie pepone,amp; vino ladei teporis,amp; eruo,amp; polenta recenti. Cholericxaft'eflionesmjgisin xftatefiunt,amp; febresintermittentes,amp; quibusliorroresaccedunt.Hxqui-doque malignx fiunt, amp;nbsp;ad morbos acutos perueniunt. Ve-rumcauere oportet, ludicatautem talcs morbos maxime quinta Sc feptima Sc nona dies. Melius tarnen eft caucre vfq} therecyi addccimamquartâ. PberecydçpoftfoKlitium hybernum, B det. noélulaterisdextri dolor ctiamprius fieri folitus celTauit.
pralüs cft.amp; eereffus horruit. febris ad node, doloris exors. tulTicula quxdam lïcca. Vrina non multa. fubfidentia multa. Ab initio ramentofa,glabra, diuulfaj poft dies quatuor tur-bulenia,iubfidebant.amp; vrina non decolor, fubfidentiam ha-bens,amp; colledio non apparebat in matula, vbi perfriguiflet, Tertia die aluusfua fponte cgeftlt. Q^:rta fubdita gLnde, ftcrcoracea Sc biliofa prodierunt.fluXus crat liquidas. Som-nus ad nodem non valde. Verum interdiu aliquantum dor-miebat.Sitisuon vehemens. Quarta ad nodem maxime cutis circa frontem,amp; reliquum corpus móllis,femperfüperex-cedens.fcbris vincebatur ad nirnum, Sc fub ea liumcfcebat. pullus in fronte valdeobfcurus.vcnarum grauitasin tonuer p £onibüs,amp;in omnibus egeftionibusad modicum tépus.fem per dolorisexors.ab initio anxiu.s,amp; paulatim vomcbat.Se-ptimaàglade fubdita, egeftit ter biliofum acftercoraceum, liquidum valde ac pallidum.amp; iam aliquantum delyrabat.Bc humiditas modicc quandoq; circa frontcm. ftragula in facie ducebat. oculosfruftra velutfi quis videretcontraliebat,amp; rurfusnidabat.5: ftragula reiiciebat. Nona die fudormane obortusadpedus,perfeuerabat donee mrreretur. amp;nbsp;febns, Sc dclyratio auge/cebat. Circa frontcm fudor plufimus gra-ueolcns.colorvaldealbus.cutis fubpilis interpunda.pr.-é-cordium deitrum elcuatum.demilit a fcipfo biliofa. Odaua apparebant velut culicum morfus. ante mortem tuftiédo re-iccit relut ex muco fungos,compada quxdam, albapituita
ei reun
-ocr page 839-DE MORBIS POPVLARIBVS. 37^
A çircûdata.ExCcrearac autem amp;nbsp;antea parua, alba, laSca.poft cœnain in ibmno horruit.mane furrexit.capicegrauatus hor ruit.vomuit c^pite grauabatur.ad uoéicm icmilit. vfque ad meridiem Icniter hoiruit.rurfusnoélein grauiter tulic. Se-quenti die febris acuta, capitis torpor. vomitus mul^x bilis, quæplurima prafina erat.ceflauerunt omnia.foninus ad no-âein.manc petfrigerabatur. fudor Si bumiditas per plurimî prporis partem. iuxta fplencm manu indicabat ad modipu teæpus colleaionc doloris cxortcm,ftatim euanuit. ad no-âem vigil.circa fori tempus exacetbabatur febris. anxictas. Vcnigo.tormcn.capitis dolor, vomitus prafinus.leuis, yifco-fas velut pituita.circa folis occafum ceifaucrunt omnia, fu-
2 dor capitis, colli. poft vomitum ege flit per aluum ftercora-îea,liquida,biliofa.neque nigra,nequc inconuenientia. No-ftem moderate habebat,itemque fequentc diem, ad noQem rurfusvigil, yomitusmanefimiliteramp; fequeti die,citraan-ïietaté.dolores capitis poft fudorc ceftarunt.ad vefperä omnia remiferiK. Nona no ampli’ vomuit. magis caleFaâus eft. Keliquis no videbatiir febrire.Venæin temporibus faliebät. doloris omnino exors. fit is femper erat. Nona quum ad fella furrexiflet valde animo linquebatur. à glade fubdita egeftit ramenta nigra amp;nbsp;biliofa colorc,quatum fterporacei deftilla-tat.Toi frada.in conuerfionib.grauis ocitli caui. cutis fronds circuratenfa.alioqui bene fpirabat.moderatus crat.ad pa-rietemplerunqi conuerfus.flexibilisin decubitu,incuruatus
C quiefcens.lingua alba,leuis.Circa décima amp;nbsp;poftea,vrinæru br,Tin circuitu.in medio exiguu n quid albii.Duodecima ad gladem fubdita,fimilia deftillabat biliofa amp;nbsp;ramentofa . poft glide animi deliquiû.poftea os reficcabatur-Colluebat fem-per.Sc ii non-valde frigida eflet aqua,calidi effc dicebat. ni-ijc leniter guftabat.fitis no inerat.ftragula femper de pefio-te repellcbat.Chlamy Jem calefieri no finebat. ignis procul, isq; parnus,vtriufqi maxillx rubor.poftea lingua inarticula-ta.recalefcebatvnumaut duosdies.ceflauit. Androphani -Audroplja vocis interceptio.ignoratia. dclyrium. His fedatis fupererat ’“'s. multis annis.Sc recidiu.e fiebat. lingua permanebat per totii tempus ficc i,amp; ft collutione non vteretur, loqui no poterat;
amp; pleruiique erat yalde amara. Aliquido etia dolor ad cor. Venç feóliofolnit bçc.aquæ potus,aqua mulfa.Veratrû quo-
Bb iij que bi-
-ocr page 840-HIPPOCRATIS LIBER VIL
^uc bibit nigrum,biliofum no prodibat,fed modicum.Tïdé P hyeme decubuit, amp;nbsp;extra fe politus mente motus eft.amp; lin-guç afFeäiones fimilcs.calot tcnuis.lingua decolor.Vox pe-ripneuinonica.de peftote ftragula reiiciebat,amp; fc educi iu-bebat.velut midurum,quum nibil date loqui poflct,neq; a-pud ûipfum eflet.educebât ipfum.ad noâé mortu’ eft. duo-Hickner, bu^aut tribusdieb* decubuit. Nicanoris affeâio erat.quû ad conuiuium progrederetur timor tibicinæ ; quû fub initiû vocis tibiæ.in conuiuio tibia cancre audiuiffet.præ timori-bus turbationesjVix fe fufferrc pofTe dixit.qnn nox eifet.In« lerdin veto audiens nihil cômouebatur. amp;nbsp;hæc multo tein-C^niotler. pore ipfum comitabatur. Damocles qui cii illo eratjca-cu-tire,amp; corpore exoluto elfe lîbi videbatur: ic fane præniptu locum non acccfliflet, neq; trans ponté, aut minimæ altitu-dinis fcrobcm,aufu$ fuiffet trâfgrcdi,pra; timoré ne caderet, fed per ipfum fcrobem ibat. hoc ad tempus quoddâ iplî ade-rat. Phœnicis affeûio erat.ex oculo dextro plerunq; velut fulgur elucere putabat.Vbi veto n6 diu ipfum claufiflct,dolor ad tempus dextriî vehemens oricbatur. poftea etfâ ad to tuin caput,amp; collu.caputintumefcebatretroadverticula.se diftentio ac duricia erat circum tendines.Si itaq; conaretur cômouere caput,aut aperire dentes,nô poterat,vtpote valde diftentus.Vomitus fi quSdo oborti eflent, telatos dolores a-uertebât,ac mitiores faciebât.Sc venæ feftic profuit.amp; vera-hlrme/ trum duxit omnigena.Sc nô minime pnifina. Parmenifeo nifeui, etiâpriusincidcbâttriftitiæ,amp; defiderium excedédi è vita, p Olynthut. quâdoq; veto rurfus lætus erat. At in Olyntho aliquâdo au-tumni tcmpore,voce priuatus decumbebat,quietem agcs,ita vt paru faite loqui conaretur,ac inciperet.lramoetiafi quid loquutus elfer,rurfus voce deftitucbatur.foinni aderât. qiiâ-doq; vero vigiliæ.-Si iadatio cum filentio,amp; anxietas Se ma nus ad præcordia velut dolenti. Aliquando auerfus iacebat quicté agés.fcbris Derpctiio.St facile fpirabat.Poftea dixit le cognofccre ingrtflot.Bibere quâdoq; tota die ac node, etiâ fi potusexhiberctiir.no volebatiqiiâdoq; vero vrnaderepé-te corrcpta,omncm aquâ ebibebat.Vrin.i era (la vcIut iumé-Cancit, nbsp;nbsp;ti.Circa decimäquarum remifît. Cononis ferua ex dolore
capitis incipiente,extra fc mete mota erat.Se clamor.St qiie-rclxmultat. raroautem quies.Circaquadragefimnm dicm mortua
-ocr page 841-DE MORBIS POPVLARIBVS. 376
A mortua eft.Deccm vero diebus ante mortem, voie deftituta
amp;. conuulfa fuit. Timocharis feruus ex atrabiliariis effe Timocb/-quuputareturàtotactalibusvirisjinortuuseftfimilitercir- ret-ca eofdem dies. Nicolai films circa folflitium hybernuin VüolMt. ex potationib’ horruit.ad noûem febres. poftridic vomitus biliofus.mcrus,modieus. Tertia die quum concio adhuefori plena effet,fudor toti’corporis ceffauit.Sc ftatim rurfus cale-faâus eft.vomit* fimilis. Quarta ab aqua mercotialis egelTit ftercoracea amp;nbsp;liquida. Vrina cineris fpecie, qualis eft aqua «nercurialis,nó diflîmilis,fubfîd«tia non erat.neq; vrina mul ta,pauca quædâ in medio vehebätur innaiâtia.dolores præ-cotdij (îniftriamp; lumborum.Putabat fe ex vomitu infuper re-
A fpitare,amp; infuper relpirabat, quandoque dupla refpiratione. lingua alba. babens ex dextra parte côcretioné adnatam in-ftarlupini.Parum fiticulofus crat. vigil, prudes. Sexta dexter oculus maior dum videret. Septima mortuus eft. Verum al-uus ante mortem eleuata fuit. amp;nbsp;mortuo poftcriorcs partes rubefaâs funt. Metonicircapleiadumoccafumfebris.la- Metcib teris finrftri dolor vfquc ad clauiculâ, atq; is adeó vebemens vt quiefeere non pouct. amp;nbsp;inflâmatio tenebat. alui egeftio tnulta.biliofa.In tribus ferè diebus ceffauit dolor. Calor aut circafeptimum aut nonû. Tuffisinerat. exfereationes neq-, biliofæ,neq; mult.T fiebant.veru pituitofo. tuftes comitabä-tnr.crbosguftabat.quädoq; velut fanusexibat Corripiebant auté aliquâdo calores tenues modico téporc. fudores fiebSt
C adnoâem.Spiritusin calore denfior. maxillaru rubor, circa latus grauitas,8t fub alas,amp; .id Iiumeruin,tuffes tenebät.me-dicamcntii per fiiperna eduxit biliofa.Tertiaà medicameto erupit pus,verü ab initio morbi quadragcfima.repurgabatur circa triginta quinq; alios dies,amp; fan’ euafit. Vxori Theo- Theoliml' timi in femitertian,i anxictas,amp; vomitus,amp; (imul horror in- “’^or. cipiente febre.Sc fitis. progrediente tempore incipientefe-bre calor ingens.Vbi aquam mulfam bibiflc t,5£ voniuiflet,amp; Iiorror,amp; anxietas fedat.a fut. amp;nbsp;mali punici fuccü pofte.i ac-cepit. Diopithis (brori in femitertiana,cordis dolor grauis DiffpitlieJ circa ac;efrionem,amp; comitabaturis totä dicm.5.' biiiufmo--di cordis fiue oris ventriculi dolor etiam aliisfimiliter ade-rat.Veruntamen fub^pleiadis occafum viris talia rariorafie-bant. Vxori Apomoti in femitertiana circa arflurum, ve- Apemaf!«
Bb iiij bemens
-ocr page 842-HIPPOCR.ATIS LIB£11 VII.
iietntns cordis dolor circa acceirionein.amp; vomituj,amp; ilragu D Ijtiones ab vtero lïmul inftabant, Si ad dorfum dolores iux-ta Ipiaam, Q^um auté hucipfi peruenirent, cordis dolores
¥erpU4r. cclTabant. Terpidæ matri à Dorifco,qiiuni abortus faâus Zitrif.iu. clTet menfe quinto gemclloruni,cx cafu,ab altero quidé fta -tiin, relut in tunica quadâ liberata elï. ab altero rero prius autponcriusqua4ragintadiebus. Pofteaautcm concepitin veiftre. At annonono dolores vehenictes circa ventrem ad inultum tempus,quandoqi incipiebanc ex collo acipina,çô-fidebant autemad imum ventrem amp;nbsp;inguina ; quandoq; ex genu dcitrojconfidcbant autem ad eundein locum.Et quum quidem iuita ventrem dolores elTent, aluus eleuabatur. quu vero lêdarentur,cordis dolor coincidebat. Verü ftrangula- j tiones non aderant.Sedfrigiditas corporis,velutinaqua ia-centis.Tempore quo dolor fiebat,per totum corpus dolores Ipargebancur,tniciores bis ^iii ab initio erant, allium,filphiu, acria omnia non cóferebant,neq; dulcia, neq; acidaj neque vina alba . Verum nigra, Sc balnea rara Ab initio qupq; vo-mitus vehementes fiebant,amp; ciborii excluhones.amp; circa do-
Clfoinef lores men/êsrióapparcbant. Cleomeiiis vxori circa iâuo-ni) Hatas,ex naufea Sc Iairitudine,Iateris liniftri dolor,ex col lo ac humero auipicata !. febris Sc horror, Sc fudor. Incapic autem febris,Sc non defiit,fed augeCcebac.Sc dolor vehemes. tuffis.exlcreacio rubcruenca,panida, malta, lingua alba, alui egeftiones moderat.T,lilt;juidx.vrinx biliofx. Qinrta ad no.? dem méfes prodierunt multi, ceffauit S: tuffis. Sc exfcreatio, f tpichir- amp;nbsp;dolor, calor autem tenuis. Epicbarmi vxori ante partit dylenteria. dolor, alui egeftiones fabcraenta:, mucolic. Vbi
Pslemxr- peperilTet.Hatim Cana erat. Polemarchi rxori in morbo ar-^hur. ticulari cox.t dolor derepente, menlibusnonprodeuntibus.
Vbi betx fuccum bibilTec, vox fapprimcbaturpernoäem.Sc vlqi ad meridiem.attamen audiebat,Sc fapiebat. Sc manu fi-Clinbt. gniHcabat,dolorem effe circa coxam. Clinix forori fenio-ri romitas, quicquid accepilTetper (jaatuordecim dies,ci-tra febrem .crucntoriJ vomitionuin reieSHones. Sc contra-£ta ftrapgulatio ad cor procedebat.Caftorium,fcfeli,maIi pu nici fuccur,redauerunt omnia, abfcelfit autem dolor mode-ratusad lateris mollitadiné bulbi raccas.Scyinûlaâei tepo-ris^auHerS. Sc panes quampaucilTimi cum oleo. PauCanix
-ocr page 843-DE MORBIS POPVLARIBVS. 377
A filiam ex fungi crudi efu,anxietas tenebat. ftrangulatio. dolor ventris.Aquâmullatn calidam bibere ac vornere profuit. amp;nbsp;balneum.In balneo funguin cuomuit. amp;nbsp;vbi ilia ceifatura effent,exfudauit. Epicliarmo circa plciadum occalum.hu- Ei'ichar-i tneri dolor,amp; grauitas vehemens ad brachium.aiixiet.is. vo- mm. mitus multi.aqux potus. EuphranorisfiliopuftuU’velut à Euchrd/ «ulicum morfu. Poft fauonium lîccitates fiebant,vfq; ad ç- nor. quinoiftium autûnale.Sub caneæ,æftus vehementes,8c vou-ti calidi,amp; febret fudorifica:.amp; ftatim aliquantum recalcfce-bant.Tubercula veto iuxta aurcm niultis fiebant. Auiculæ à tuffi vexatæ circa nonam diem. Adolefcenti fplenico ancille filio, aluo liqucfada,circa idem tépus. Ctefiphonti fub ar-
8 ûurum,ferè circa feptimain. Adolefcéti folû fuppiirsta funt.
Eratylli filio epanucrunt.Circa vtraq; tepora, nullæ eiu- Erat^aw. dationes.lingua prx ficcitate blæfi. Reûi venti fpitauerunt multiac frigidi. 8c niues ex dementi cotlo quandoq; fiebât, amp;nbsp;poft æquinodium,auftrina aquilonaribus permixta. aquæ multæ.populiriter graflata; funt tuffes multx , magis autc in pueros.Circa aures multis talia,qualia Satyri habent.Quan-doq; veto ante hoc tempus hyems valde hyberna erat, cum niueamp;pluuiis aquilonaribus. Timonadis filio fermé bi- Tiraorn«. meftri puftulæ in cruribus,8c in coxis, 8c lumbis ac iino ven-tre.amp; lumores valde rubicundi. His autem fedatis, conuul-fiones amp;nbsp;comitiales fiebant, fine febribus, multis diebus.8c mortuuseft. Polemarchi filio contigit quidemvt priorc Pelewar/ tempore fuppuratus efl'et, 8c exferearet. poftca vero calores chw-ipfi erant.Sc hydropicus erat,amp; fplenicus,6: anhelofus.ad locum accliueni fi quando accederet, impotens. 8c fîticulofus. quandoq; ctiam cibumleniterauerfabatur.amp; ficcæ tufliculx ad multum tempus ita fiebant. titubas obambulabat. 8: fi nô facileIblubilis effet aluus deorfum.plena reddebatur.Sc an-helatio ac ftrangulatio magis fiebant.Tandcm autem deflu-xusamp;exfcreatiofuperuenit,ac tuffis. Exfereatio craffa, pallida, purulenta,8c febris vehemens ceffaffe videbatur. 8c tuffis mitior.Sc exfereatio pura. Rediit rurfus febris acuta. Ipi-ritus denfus. mortuus eft . Verum antea riguerunt pedes, 8c poftea perfrigeratus eft. Spiritus magis interclufus eft. Vri-nafubftitit.extrcmæ partes perfrigeratx funt.prudens mortuus eft,tertia die à recidiua. Thyni filio infebre ardente Tly'««»'
inedia
-ocr page 844-HIPPOCRATIS liber. VII.
inedia macerato,alui egeftio muka.Veriim cum bile, amp;nbsp;ani- q nii deliquio,amp; fudore multo fiebat.perfrigeratus eftvaldc.amp; voce deftitutus erat totam diem ac nodem. Inflillatum pti-ïpicbitr- fanaefuccumcontinuit.fapiebat.benclpirabat. Epichar-mu. pai filio accidii ex via 8: potu crudicas. Poftridic mane an-xietate oborta,vbi aqua,acetum,falera bibilTct, euomtiit pi-tuitam, Poftca rigor apprehendit. lauit fcbricitans. Peóiuj diïlebat. Tertia mane ftatim Ibpor modico tcpore tenebat, amp;nbsp;delirabat.Sc febrisacuta.grauitermorbü tuiit. Quarta vi-
Arijlo«. gil.tnortuus eft. Ariftoni vlccratopedisdigito,cumfcbre loquela: obfcuritas.Carcinoma afcendit vfq; ad genu. periit. Erat autem nigrum, fiibaridum.graueolens. nbsp;Cui carcino-
PelyphS- ma in faucibus vftum eft,fanus euafit à nobis. Polyphan- E t«r. tus in Abderis caput dolebat in febre vehementi. Vnnæ tenues, multæ.Sublîdcntiç denfæamp; conturbate. Quum autem non ceflaret dolor capitis, fternutatoria décima die adhibi-ca lunt.Poftea ad collum dolor vehemens. Vrina prodiit ru-bicunda conturba« vclutiumenti.mente motus eft phreni-tico modo. Monuiis eftin vehementibus coimulfionibus.
(iMtcid». nbsp;nbsp;Conftmiliter etiani Eualcidæ fttmula, quum multo tempo
redenamp;vrinçprodiiftent,amp; capitis dolores a Jeflentjphre-nitica fafta mortua eft,eodc modo ex vehemétibus dolori-bus.Nanj vrinædé(â;accôturbatæ,certum fignû funt dolo-KdUeitr- ris capitis,amp; conuulflonis,ac mortis. Halicarnaflen/ïsqui ntjjeiifit. in domo Xanthippidiuer/àbatur,auremhyemedolebat, SC caput non mediocriter. Erat autem annorura circiterquin-quaginta. Vcna iciSa eft iuxta Mneftmachum. la;fum eft caput euacuatum,ac perfrigeratum.Non enimfaäa eftfuppu-ratio.Phreniticus faébus ell,amp; mortuus. Vrinxerant amp;huic
Ketrodü- denfa?. In Cardia Metrodori ßlio ex dentium dolore cor-ruf. raptio maxill.r, Sc gingiuarum rehemeo.lt;: carnis excrefcen-tia.mediocricerfiippuracio faiSa eft.exciderüt dentes mola-An4xenor res,Sc maxilla. Anaxenorin Abderis, erat gnidena fplenir eus,Sc viciati coloris. Contigit autem ipß vt tumor circa femur ftnifttu obortus.derepente cuaaefcerec.Non muleis veto podea diebus oborr.i eii ipß circa fplenem velut puilula nofiurnaab initio, infuoerciue tumor ac rubor durus . Poü i diem ijuartumfebrisardésoborta eft. Scliuefaâa ftintom- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
nia circumcirca,Sc putrida ridebantur. mortuus eiï. Verum
prias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 845-DE MORBIS POPVLARIBVS. iyS
A prius fubpurgatiis cft,amp; intelligentiam habebat. Clonigus in Abderis,erat quidem ncphriticus, mingebat autem faii-guinempaulatim plerunq; difticuker. Vexabat etiam aluus dyfenterica. Huie mane quidem dabatur lap caprinum ,amp;a-quæ quinta pars, itavt ex ambobus compofitum totu eflent hemina: tres. A d vefperam auté,panis valde aflatus, obfonia, beta aut cucumis, Vinum nigrum tenue. Dabatur etiam gi-
cumis pepo.Hac vero yidus ratione quum vcerctur,Sf aluui fubftititjS; yrinæ purx prodibant.Bibit autcm lac donee vri-næreftitutæ funt. Mulieri in Abderis carcinoma fadura eftcircapedus.eraf autem tale, per papillam fames fubcni-enta fluebat.intercepta autcm fluxione, mortua eft. Dinij filio in Abderis vmbilicum mediocriter fauciato.fiftula par-® ua relida eft.amp; quädoque etiam lumbricusperfeipfum fatis craffus penetrauit,amp; quum fcbrirct.vomebat biliofa.quado-que veto amp;nbsp;bxcipfaper fiftulamprodibant. Allapfum eft amp;nbsp;inteftinum ipfi ad fiftulam , amp;nbsp;yelut fiftula corrodebatur, ic turfus refringebatur.amp; tiiftes permanere prohibebant. Py-thonis filio in Pella febris ftatim incœpit multa.amp;infom-nunicollapfio. amp;nbsp;cum vocis intcrceptionc fomni ficbant. amp;nbsp;aluiis dura per omne tempus. At glide ex felle fiibdita ,mul-taegerebat,amp; ftatim rcmittebac. Verum breuialuus rurfus eleuabatur. amp;nbsp;febris exacerbabatut. Si collapfio in fomnum pcreadem. Quumautcmidem duduseftet,datum eftme-dicainentum quoddam ex his qux cnico, amp;nbsp;cueumerc fyl-ueftri, Si pcplo conftant. Si biliofa egeftio crupit. amp;nbsp;ftatim fopor fedatus eft. Si febrismitigabatur. amp;nbsp;omnia leuiora fada funt. amp;nbsp;iudicatus eft die decimaquarta. Eudemus iplc-ncm vehementer dolebat .imperarunt ipfi medici vtmul-tHmederet,amp; vinum biberet modicum, tenue, amp;. muku de-ambularet. non mutatu eft quicquâ. Vena feda eft.cibos ac
Mulief Abdefi» tini. 'Dinins.
Python»
Peiu.
rudemU!.
potus parce fumpfit. deambulationcsfecit fenfiin augmenta
fado,Vinumbibit nigru,tenue.f!natiis eft. PhiliftidiHe- Philifli/ taclidx vxori coepit febris acuta.rubor faciei,ex nulla mani-feftacaufa.paulopoft in dierigorem habuit.quum nonrcca-lcfceret,cóuulfio fada eft in digitis manuum acpedum.paii-lo poft recalefada eft. minxit vrinas compadis quibufda in-nJtâtibus,nubcculofas,diuulfas.nodé dormiuit.Sccunda die rurfus riguit, paulo magis calefada eft. amp;nbsp;rubor minor. amp;
conuulfioncs
-ocr page 846-HIPPOCRATIS LIBER VJI.
cóuulGones fiebât moderatiores. Vrina; cófimiles.noöc dof 0 miuit.parû vjgiiaui[,quû nulla moleftia prcracretur. Tertia die ininzic caloratiora,tnodicâ fubiîdentiâ habencia. eadem hora rigor apprchcndit.Fcbris acuca.l'udor ad node per totii corpus. Veruin veiperi color ad inorbi régit modupèrniuta-tus eft.nodii dormiuit, acpcr totum corpus fudauit. Quarta faiiguis ex finiftra nare probe fl uxit. S( ir.éles pauci côparue runt ordinate. Rurfusauté eadé hora fcbris exacerbata eft. Vrinæcompadis quibiifdâ innatantibuspaucx.AIuus natura quidem dura.verü multo magis fubftitit.neque quirquain prodibat,fi uonglident fubdidiflét.noâem dormiuit. Q^n-ta febrit niitior. amp;nbsp;ad vefperam per totum corpus fudabat.amp; mcfesprodierut.amp; node dormiuit. Sextaminxit acerua'tam multam vrinâ,compadis quibuidam iniiatantibus.modicam ' lubfldentiam habentem,concoloré.Circa meridiem veto par ruin rigore tencbatur. aliquantumincaluit. fudauitpertotum. nodem dormiuit.Supina parum calefada cil. facile tu-lit. fudauitpertotum. vnnx boni coloris, litdicJtta funco-
fj/cftan. mnia. TychoninobfidionecircaDatum.iduseftcatapul» Car hic re [3 pedus.amp; paolopofthfus erat circa ipfum tumultiidhis. petdturnS Videbaturautc mihi medicus exiraens Jignu, reliquiflefer-uid-'i). runj jjj /cpto trâfuerib. Si quû ipli it.i v’deretur, ad ve^erani
infùhim perclyfteréadliibuit,amp; pJiarmacû deoriûmpurgans dédit. Node prima tranicgit. Siatim vero vbi dies illuxiflef, tf. medico,Si aliis.meüus babere videbatur.erat enim cjtiiet’. Prçdiâio fada ell,c]uàd vbi conuaUto heret, non tarde mo- P riturus elTet. Sequenté nodem molefteferés.infomnis ple-runq; in vctcem decûhens. Tcrtia mane côucllebacur. Circa Sunachui meridiem morcuus efl. Eunuchusex venationeÂ: difcurfu ( Slealcitföt hydropicus faâus eH. Qmdam circaElealcis fonté^ad fexan-
nos babuic ex equitatione inguinu riimorem, varices, Sc cp- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
xendicum dolores. Qui laceris mollirudine tabule, feptima die mortuus eil. Prepotent crudifalfacummelle. Scor~ Leenidet. tatio curpis, dytenteri:e medela elf. Leonidxblix natura concitaea,auerfa ell;aaerfa,in iram excanduit^vbi ira cxcan duit,reconciliata ell.Medicus non intellexlt. puella mortua
fhilaiiat* elf. PhilotimiHliuspuber yenitadmein Iechina,caluirix os habens medicina de/litutum;in quo t'idebam occultasra-tiocinationesnon elfe conûantes.
HIPPO-
-ocr page 847-*MIPPOCRäTiS CÓI LI-BERDE VICTVS RATIONE IN Morbis dcutis^ lano Cor^ nario iftedicö fhyfi» co interprcte.
frifearam meduörum tret familbi memialt Calemet li primodr Cürttndi uia lt;!y ntione.VMeüri fuitmedicerS.tfui Coam iufulS inc leidt,quorlfuit priacept Hippeeratet. Alla H. ba “ Aorum. tertiirfefheiiuflores CniJii üotaiantur J Cnidt infitlä, VMeequinijue Csfcladiius. Harumplacita Hippeerutet,htc lora Cziidiaj uacut.
Vi Cöidias appelktas fententia» conferipferunt, rede quidemferi pferunt ea qux patiuntur ægroti in fingulis morbis, amp;nbsp;quomodo quædam ipforum euenerüt;amp; baden* quidemetiam qui medicus non fit,rede conferibere poffit, iï probe ex fingulis ægrotis qux patiuntur didicirtet. Quæ veto inc-dicum ante difcerc oportet,çgro-tononrcferente,boriim pleraqueomifia funt,alia in aliis, Ä qurdivaidecömmoda adcö'iedura. Cjinumautc adconie-durâ dicatur,qûo modo fingula curare oporteat.-in bis muU la aliter lentiü,quàm velur illi prodiderut. Étnonfolumob hoe non laudo. Verum quód ctiam paucis numero vG fuut medicamentis.Nani exceptis morbis acutis,plurima ab ipfis relatafunt pbarmaca aluum deorfum purgantia exbibenda, amp;ferum ac lacpro tempore.Siquidemigiturbæcbonaeffent, amp;nbsp;morbis conuenientia ,in quibus exbibenda eflc mo-nueruntzlonge magis laudanda eflent, eo quód quum pauca fint fiifFiciunt.Nunc vero res non ita habet.Qui tarnen poft/ eaearn tradationem repetiucrunt, magis fanè medico modo,dehisqüi fingulis eïbibendafunt tranfegerunt. At
-ocr page 848-HIPPOCRATIS LIBER. DE VICTVS
neqnc Veteres quicquam memorabile de vidus ratione con- Ö fcrlpferunt,amp; quanquam ir.agna hæc res fit, earn om'ifërunt: atcamen multos infingulis morbis modes ,niultiplicc[nque ipforum diuifionemnon ignoraruntaliqui. Cæteruin numéros fingulorum morborum clarepronunciare volentes, non rede fcripfcrunt.Non enim facile fit enumerate,fl ex eo quis ,-egrotantiü morbu aeftimet, quod alter ab altero aliqua it dilFert;amp; ideo non putet eundeni morbfl elfe,!! non idem nomen habeat. Mihi veto placet,vt in vniuerfa arte menten» adhibeamus . Nam quæcunque opera bene ac rede tradat, ea Angola bene ac rede faccre oportet ; amp;. qua: cito, cito: amp;nbsp;quae pure,pure:amp; qtiç citra dolorem tradare oportet,ita fa-cere vt quàm minimus dolor fentratur: amp;nbsp;alia omnia eiufmo g di inflgniter prç aliis ad melioré modum tranfigere oportet. Maxime vetolaudaucrim medicum qui in acutis morbis,qui plurimos homines occidût,præ all is infigniterad melieren» Aeuti mar partem excellât.Sunt autem hi acuti,quo.s veteres noininaue ii qui. runt pleuritidem,pcripneumoniam, phrenitidem. Sc febren» ardentem, amp;nbsp;ali) morbi qui ex hi.s hærent, quorum febres o-mnino continue funt,amp; occidunt. Qiium enim con pefti-létis morbi modus quis communis gra flatus fuerit, fed fparfl fuerint morbi,amp; non fimiles ab his morbisplures moruitur, quàm ab aliis omnibus. Idiotæ igiturnon valde cognofeunt eos qui in his, aliis præftant : aliarûmquc curationum magis autlauJatores, autvitiiperatoresexiftunt.Etprofedo magnum fignum hoc eft.quód popularc.s minime de his morbis p intelligentiam habeant,veluti quos ftudio confequi oportet. Nara qui medici non funt,mcdici elfe videtur, maximepro-pterhos morbos. Facile eft enim nomina edifccre, quæpro-ferri folentapud.Tgroshis morbis aft'edos. Si enim quispti fanæfliccum nominarit, amp;nbsp;vinum tale, aut tale, autetiama-quammulfam, omnia ha:ceadempiebeishominibus,amp; me-liores, amp;nbsp;détériorés medici dicerc videntur. Atreshæcnon ita fe habet,fed in his fane vel maxime aiij ab aliis differunt. Videturautem mihi digna efte qu.r fcribantur maximehæc quæ ignorantur à medicis, maxime feitu cómoda,amp; quæ ma gnasvtilitates, aut magna detrimenta afferont. Quæitaque ignora nturh.TC funt.Cur nam in acutis morbis,aliqui medici omne çuum tcrunt,ptiûna$ non colatas exhibentes,amp; re-
Qefe
-ocr page 849-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. 3S0 fi üe fe nicdicari putant. Aliqui rcro plurimi faciunt, vc nul^ lum ordeum æger deuorec. Magnum cnim dctrinicntum af-ferre arbitrantur.Verum perlintcum excolautej fuccum exhibent . Quidam vero ipfornm ncque ptifanam traflam de-detint, neque fiiccum j atque bi partim donee ad feptimum dicni æger periieniat,partim vero perpetuo,donee iudicaius fueritmorb’.Sanè huiufmodi qua’ftiones neproponere qui-dem medici confueuerunt. fortaflis autem neque fi propó-nantur, comperiantur. Prornde calumniam ineurrit tota arj apudvulgus adeó magnaro.vt nequeomnino medicinam ef fe purent. Nam in acutis morbis intantum inter fe differunt Ârtifieum artifices,vt quæ alter exhibet optima eflë putâs. ea alter iara dijferitUt E mala effe exiftimetrSc ferè ob id artemvaticinàtioni fîmilem
elfe dixerint.'Quia vates eâdem aué,fî finiftra appareat.bona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
efle ducunt;(î dextra.malam. Et in arufpicina talia funt, alia inaliis. Vetû altqui vates contraria bisdicunt.Alfero autem hancfpeculationem pulcherrimâ effe, Si. cogûatam plurimis ac maxime cômodis in arte. Nam çgrotantibus omnibus plu rimum ad fanitaté confert,amp; fanis ad fccuritatem, amp;nbsp;bis qui fe exercent,ad bonum hâbitum,amp; ad quod quifque voluerit.
Ptifana igitur rede omnibus fruinentaceis eduliij præla-taeffeyidetur, in morbis acutis, amp;nbsp;laudofanè eos quiipfam laïu. putulerunt. Nam vifeofitas ipfius leuis eft, amp;nbsp;continua, amp;nbsp;iucunda, Sc Inbrica, amp;nbsp;moderate bumida, amp;nbsp;fîtim eximit, amp;nbsp;facile eluitur. fi forte amp;nbsp;hoc opus fit: amp;nbsp;neque adftridionem C habet, neque malam turbationem, neque in ventreintume-fcit.Intumuitenim in codura, quàm maxime tumefieri fo-let.Quicunque igituf ptifana in hifee morbis vtuntur, nulla die vafa vacua fieri pemvittant, vt ita dicam, fed vtantur, amp;nbsp;nonintermittant, fi non aut ob medicamenti ,aut infufi per tlyfterc vfum, intermittere oporteat. Et qui quidé bis in dia tibum capere foliti funt,eis bis dada c ft: qui vero femel ede- (luâda exr re confueuerunt, bis femel primo die dand.a eft. Verum feu- hitenAi. fim progreffu fado,fi fieri poterit,ctiam bis bis detur, fi fane opus habere vifum fuerit. At vero copia fufficit ab initio dare non multa,neque minus craffamrfesl vt confuctudinis gra tiaquid ingeratur,amp; vt ne multa vaforum vacuatio fiat. Cx-terum quod ad augmentum copi.æ forbitionis attinet,fi qui-dem ficcior fuerit morbus,quàm quis putarit, non ita magna
copia
-ocr page 850-HIPPOCRATIS LIBER. DE VICTV»
copia darc oportet,fed ante forbitionem,aucaquain mulfam, D aut vinum prabibcndum exhiberc.vtrurti tx bis conuenien-tius fuerit. Vtrum veto conueniat, in fingulis modis refere-tiir. Si vero os humcdetur, amp;nbsp;à pulmoneprodeuntia qualia oportet fiierint, forbitionis copiam, vt in fumina dicam, au-gere oportet. Qua: eniin citius Si magis bumedantur, cele-rnatcm iiiJicationis fignificant. Qu.-e vero tardius Si minus, tardiorem iud'cationcrn fignificant.Et bæc quidem per fe ta lia omnino exiftunt. Veruin multa quoque alia conimoda o-niittiintur,ex quibus conieâuras facerc oportet, qua: pollea referentur.fic quätocopiofior purgatiofuerit,tanto^lusdare oportet,vfque ad iudicationcm,maxinie duobus a iudica^ tioned cbus,quibusfane quinta,aut feptimâ,aut nonaïudi- g i care videtur.ita vt ctiain parium ac imparium dierum ratio-nein habeas. Poftea vero forbitione quidein mane vtendum eil, Vefpere vero ad cibos tranfeundum. Conucniunt aii-tem talia vt plurimfi his qui ilatiin tota ptifana vtuntur.Nairi Si dolores in pleuriticis ftatim fua fponte ceirant,vbi memo-rabile quid fpuere ac expurgari caeperint:amp; purgationes lot» ge perfcdiores funt,amp; minus fuppurati fiunt, quàm fi quis a-Jiter vivlum fuppcditet: amp;nbsp;iudicationes fiinpliciores, Si melius iudicante$,amp; minus reuertentcs.Ptifanam porrô ex optf mo hordeo fadam elfe oportet, amp;nbsp;quàm optime codant. Si præf-'rtim fi non foin fuccovti velis. Nam vnicumreliqua ptifanæ virtutc .lubricitas facit, vtordeum dum deglutituf non ledat.Nufquam enim adhæret.nequefecundum thora- p cis reditudinemraorâ trahit.Lubricifiima autem eil, amp;nbsp;ma-ximefitim eximit, amp;nbsp;facillime concoquitur, amp;nbsp;debiliiïima eil, qu.r optime coda efl, quibus omnibus opus eft.Si quidé igitur non opem tulerit quis quantum opus eil, vt fufficiens fiteiufmodi ptifinæforbitionis modus, multis modis læde-tur. Etenim verbi caufa, quibus cibus intus conclufus cil, it quis non fida deorfuin euacuatione, forbitionem dederit, dolorem fi adeilampliuscxacerbauerit;amp; finôadeil,ftatim induxcrit. Si fpiritus denfior fiée. Hoc vero nialiim eil. Pul-monem enimreficcat.Jt præcordiiim.amp;pedinem.ac feptum tranfuerfum dolore affligit. Quinetiam fi lateris dolor alTi-dous eil,amp; adcalefaólorianon remittir,amp; iputu non prodit, fed citraputrefadionem ac côcodlionem valdc vifcofiim fît, fi non
-ocr page 851-R.ATIONE IN MORBIS ACVTIS. j«*
A finon folueric quis dolorcm,auc vétrem mollito.aut venalê-ßa.vttui« tâdein horû conducetrptilanam autcm na haben-tibüs dedentjcita mors taliu cótinget. Propter lias igiturcau fas,amp; alias huiulinodi adbucmagis.qui toca pcitana vtuntur, fepuina die citius moriancur, parein mcce lælî, partim ab erecta: ceruitis fpirauone,amp; ftertore fufFocati.Tales vero ve teres fyde e idos efleputauerüt.ob hoe quidé ipaxime, non minus autcm quódamp; mortuis iplïs latus liuidum repcritur.vt fimile quid plagx appareat.Caufa vero huius eft, quódprias quàindolor foluatur moriuntur.Cito entra anheiofi fiunt. Prx multo autem aedenfo fpiritu, vcliit iam diduin eft,raide vifeofum circa concodionem fit fputum, amp;nbsp;egreftum fie-
I ti prokibet.Imnio ftertorera inducit. chartilagiiiofis pulmonis arteriarum partibus brôchiis appellatis impadum. amp;nbsp;vbi «d lioc deuenent, Icthale iam plerunque exiftit. Nam amp;nbsp;ip-fumfputum impadum .prohiber quidem fpiritum introfer-ti.cogit autem cito extra ferri. Atque fie mutuam opem ad inalum inter fe confcrunt.dum amp;nbsp;fputum impaduni.denfum fpiritum facit; amp;nbsp;hic quum denfus fit, fputum infuper vifeo-fiim facit, 8c lubricum fieri, ac clabi impedit. Occupant au-teinhæc, non folum fi ptifana intempeftiue vtintur: verum multo magis, fi quid aliud ederint.aut biberint, quod minus quàm ptifana idoneura fit, proindeplerunque côfimilia funt auxilia,8c his qui tota ptifana vtuntur,8t hi s qui fucco ipfius: his vero qui neutro horura.fed folopotu, quandoqueetiam
C diuerfimode auxiliari oportet. At vero hoc modo omnino 0?' ficereoportet. Si cui à cibo recens accepto, amp;nbsp;aluo nondum ** fuheuaciiata.febris incoepit, fiue cùm dolore, fine fine dolo-re,in'iibenda eft forbitionis exhibitio , donee putarit cibunt ad infernam inteftini partem fee; iTdfe. Vtendum autem eft potu aceti miilfi, fi dol ir affuerit, hyeme quidem calidi, x-ftate vero frigidi. Si veto multa fuerit fitis, etià a-|ua miilfa, amp;aqiia, Pnftea rerô fi dolor aliqs affuerit,aut periculofi ali-quid appartient,dand.a eft forbitio ncqiie multa, neque ciaf-fa,atque hçc poft feptinnim,aut nontim dicm,fi validus .Tger fuerit.Si vero nonfiibiit vetuftior cibus ei qui rerens cibtira accepit,fi quidem validus fit. Si æt.ite vigeat.infiifum per cly fterem adhibendum eft.Si vero debilior fuerit,glande vten-dumeft.fi non fua Ipôte probeprodierit.Tempus perrô ei-
Cc hibenda:
-ocr page 852-HIPPOCRATIS LIBER. DE VICTVS
hibendæ forbitionis hoc maxime obferuare ab initio, amp;. per p) omnem morbum oportet. Quum lt;juidé pedes fdgidi faennt, inliibere oportet forbitionis exbibicioné. Maxime veto amp;nbsp;à potu abftinendum eft. Vbi veto calor del'cenderit ad pedes, tuneexhibere conucnit,amp; putare in omnibus morbis,amp; non minime in acutis, amp;nbsp;maxime in bis qui tnagis febriles acpe-riculoiîiTimi funt, tempus hoc magnam vim habere. Vtédum ert autemprimum qurdc maximefucco.Deinde veroptifina iuxtaprædidas conio^urasdiligétifada côiideratione.Ca: lâterir do terum pleuritis, hoc eft dolorlateris, iiue ab initio^at, lîuc lorib* qui/ portea, calefaiSoriis quidem primum non alienum cfttétare iusfùbue/ diflbluerc. Ex calcfadoriis veto optima eft aqua calida in v-nieadu/n. trc,aut in vefica,aut in rafe .vneo,aut teiiaceo admota.Verû E molle quid an tea ad latus fupponere oportet. Leaitatis ergâ. Cômode ctià fpongia mollis, magna,ex aqu.i calida eipreflâ appouitur. Côtegerc rero ftragulis ipfum fométuni oportet. Nam Se amphore tempore iîc fuificiet Sc duiabit, 8c hmul YC ne vapor ad ægrotâtis (piritum afferatur.nifi lôrtaifis Sc hoc ad aliquidcommodum effe vrfiim fueric.Aliquandoeuimad aliquid commodac.Infuper autem 8c ordeum,Sc eruum.in a-ceto diluto, it.1 vt paulo acidi’ Ht quàm vt quis biberepoftit, diflbluta acfcruefavta, Sc in marfupia conieiSa, apponere o-portet: amp;nbsp;furfur codem modo. Siccutn autem fonicntu præ-bent fal Sc milium torrcfaiftum, in lands facculis conucnien tiflîmum.Nam Sc ieue,Sc lene cii milium.Soluit autem buiuf modimoHitoriumfomcntum,etiamdoIores adclauiculam pertiogentes.Seâio autem vena? non Hmiliter ibluit doloré, H non ad clauiciilam pertingat dolor. Quôd fi ad calefaâo- , ria dolor non ibluatur,non multo tempore caiefacere opor- / tet. Keßccac enim hoc pulmonem, 8c fuppurationem facic. / Ad chiui/ Ac liquidem dolor ad dauiculam dele hgniHcationemprç- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
euhm do/ beac,aut grauitas ad brachium ,auc circa mammam aucfupra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
loreevté/ feptum tranfuerl'um: Yenam fecareprodeûin cubici ßexura I fomedflu, internam, Sc non cunâari copiofum fanguinem detrahére, donee multo rubicundior ffuxeric, aut propuro Sc rubicun-do liuidus.Vcrnnque enim concingic. Si vero fub fepto tranf uerfo fueric dolor, ad clauiculam autem de fe ßgnihcacionc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
non præbcat,aluum mollire oportet, aut veratro nigro, aut j pepliOfica vt veratro quidem daveum,aur fefeli,aut cuminû, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
-ocr page 853-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. iSz
A »ut anifum,aut aliuJ quid cx odoracis ammifceas, pepHo ve-rofilphij fuccum i Scd hæc inter le fi mifeeantur, coutimilis modicxiftunt. Ducitautem nigrum veratrum radius ,Si ad iudicacionem comraoJius quàin pepliura. Peplium vero flatus magis crumpere facit. Ambo autem hæc dolorem fedât. Sedant item alia multa aluum fubducentia medicaraéta.Ve-tu hæc inter ea quæ ego noui optima funt. Alioqui amp;nbsp;ea qua; in forbitionibus eihibentur aluum fubducentia medicamen taopitulantur, quxcunquenon valdeiniucunda funt.autob amaritudinem , at propter aliam quandam iniucunditatem, auc ub copiam,aut colorera,aut aliquam fulpicionem.Ptifanâ tarnen ftatim infuper forbendam dare oportet, poftquâ medi
JJ camentû bibit,non memorabili copia pauciorc,quàm quanta fumere adfuetuseft. Nain amp;nbsp;ration! confentaneum eft.in media purgatione forbendam non dare. Q^m autem cefla-uerit purgacio,tune minus forbeat deçà, quam adiùetus eft. Poftea vero reducat femper ad maiorem copiant, fi amp;nbsp;dolor lédatus fuerit,amp;: nihil aliud aduerfetur.Idé mihi fermo eft,fi «iamptifanæ fucco vti opus fucrit. Melius enim efleaflero, ftatim omnino incipere forberc,quàm præeuacuatis iam va-fis forbere aufpicari,aut tertia,aut quarta.aut quinta,aut fex-ta,aut feptimadie,fifane non iudicatnsfuerit morbus ante hoctempus.Præparationes autem amp;nbsp;his confimilcsfaciendç ftint.quales didæfunt. Deforbitionisigiturexhibitione ita fentio.Sed amp;nbsp;de potu,qualeracunque tandem quis ex deferi-£ hédis fumpturus cft, eadem mihi penitus fermonis ratio eft.
Noui autem etiam medicos maxime côtraria facerchis quæ trràrmet fieri oportebat.Omncs enim volunt, vbi fub morborum ini- dicorum^^ tia honiines.fame præmacerarunt.dnobus aut tribus,3ut etii pluribiis diebus, fie forbitiones exhibere, itemque potus: amp;nbsp;fortaflis etiam par ipfîs efle videtur.vt magna corpori muta-tione fiente,etiam magnuquid valde contra obiieiatur. Verum mutare quidem non parum.bcne habct.Refte tainé mu tatiotransferenda eft, amp;nbsp;ex mutatione adhuc magis exhibi-tio eorum quæ per os fumûtur.Maxime igitur l.cdi poterint, fi non revie mutationem fccerint, hi qui tota ptifina vtûtur.
Poterint etiam lædi qui folo fucco vtuntur. ledi quoque poft funt qui folopotu vtuntur.Minime vero hi. Oportet auté Sc ia fanoruffl adhuc horainmn vi£lu addifcere quæ coferunt.
Cc ij Si enim
-ocr page 854-HIPPOCRATIS LIBER DE VICTVS
Si enim fanis tales aut talcs vidus multum dilFerre vidctut, D tum in aliis quibufdani,tum in mutationibustquomodu non etiam in morbis multum différant,amp; maxime in acutis? At-qui facile eft hoc addilcere, quod (implex viCtus cibi ac po« tuSjipfe libiipli leinper limilis.fecutior omnino eft ad fanita-tem,quàm fi quis dcrepcnte ad alium meliorcm,inagna mu-C»Zafiiido tatiouc faciat.Nam Sc liis qui bis in die cibum fumunt,amp; his nahü pg/ qui femel,repcntinæinutationesnoxas acægritudiues indu tc/L cunt.amp; eos fané quipranderc non adfueti funt.li pranfi fue-rint, ftatira infinnos facit hoc, amp;nbsp;toto corpore graues Sc debiles,Sc pigros.Si vcro etiam infuper coenaucrint, aciduin ru ét aces, tjmbufdam vero etiain alui liquida egeftio oboritur, quum prêter confuetudinem ventriculus grauetur,folitus re- E liccari,amp; non bis inturaefccre,ncque bis cibos coquere. Au-xiliatur igitur his, mutationem rurfus ada;quare. dorniire e« nimoportet velut node reduda poft eoenam,hyeme quidc, abfque frigore,a-ftate vero,abrquc calore.Si vero dormire nó queat, vbi multam lentam dcambulationcra non ftando ob-crrauit.nihil csnet,aut pauca.eaque innoiia.Infuperq; mi- ' nus bibat,Sc potum non aquofum. Talis autem adhuc magis aftligetu r, fi ter in dic ad fatietat em cibü acceperit,Sc adhuc magis fi fæpius.Q^nquàm fane multi fint, qui facile fenint, fi ter in die cibu copiofe accipiant,qui ita funt adfueti. Quin amp;nbsp;hi qui bis in die cibum capere foliti funt, fi pranfi non fue tint, debiles amp;nbsp;infirmi funt, 8c ad omne opus tiinidi,Sc ventriculi ofculum dolent.Vifeera enim pendere ipfis videntur; p 8c calidamaccum virorcpallidam vrinam mingunt, 8c alui egeftio comburitur. Quibufdam ctiam os amarefeit, 8c oculi caui fiunt,8c tempora palpitant, 8c extremæpartes perfnge-rantur. Et plerique ex his qui pranfi non funt, cœnam edere non pofTunt.Si vero cœnim fumpferint,ventriculum grauât, amp;nbsp;multo magis .Tgrcin ledo degunt, quàm fi etiam pranfi fuilTcnt.Quum igitur talia hæc fanis fi.int,obvidusdimidi.'e dici mutationem pr.Tterconfuetudinem: ippiret neque ap-ponere, neque detrahere commodum cflTe. Si igitur hic qui pr.Tter confuetudinem femel in die cibum accepit, vbi tota die vaû vacua fecit,quantiim confucuit cœnauerit. verifimi-le cft ipfum, fi tune quum imprâfus eftet doluit ac ægrotauit, 8c vbi cœnauit grauis fuit: multomagts grauari. Si veroet'î longiorÉ
-ocr page 855-RATION! IN MORBIS ACVTIS. 3S5
A longiore tempore cuacuacis rafis.poftea detepente cœnaue-rit, adhuc inagis grauabitur. Qui igitur prater confuetudi-nem vafa vacua fecit, ei hanc diem rurfus ada’quare tic con-ducitabfquefrigore,amp; calore atq; labore. Hacenim omnia grauicer tulerit. amp;nbsp;cœna mulco minor exhibcuda eft, quàm confueuit, cique non licca,fed modi hiimedioris, amp;nbsp;poftea bibatpotum non aquofum, nequepauciorcm quàm pro cibi ratione. Sedamp; portera die paucaprandeat, quo fenlim pro-gteffu fiente ad cofuctudincm reuertatur. Q_i tarnen fuper-nas partes amara bde.infertantur, talia moleftius ferunt. Pi-tuitofi autem fupetnis partibus,cibi præter morem abftinen-tiatnomninofaciliusferunt. Quare etiä femel in die cibum g præter morem capere.facilius vtiquc iidem tulerint. SufFici-eas igitur amp;nbsp;hoc lignu eft, quod maxime mutationes eorum que circa naturas noftras ac habitus cotingunt, maxime mor boî faciunt. Non igitur licet intempeftiuc,neque veliemen-tiflimas vaforum vacuationes facere.nequevigentibus morbis,amp; m inflammatione cóliftentibus, cibos exliibere, neque licetderepeutc in tota re quicquam, aut hucautilluc mutate. Multa veto his cognata , ex his qui ventri contingunt, i-temque alia referre quis polTit, quod facile quidem ferunt ci bos,qiiibus adfuetifiint,etiamfi natura non fint bom. Similiter etiam potusicTgre autem ferunt cibos,quibus adfucti non funt.etiamfi non lint mali, fimiliter etiam potus. amp;nbsp;quæ qui-dem inultiis carnis efus præter confuetudinem alfumptus fa-
C cit,aut allin,aut filphiuni,4ut fiiccus ipfius, aut caulis, aut alia liuiufmodi, magnas quafdam peculiares vires habentia, minus admiretur quis vbi talia dolores ventriculis magis quàm aliaindiicunt.Atiiifta fucrit admiratio, fi didiceris qiiant.im raaz.1 turbatio!iem,5c molem, amp;nbsp;flatinn.A: tormen ventricu-lo (nducat, fi pr.rter morem ingefta fuerit, ab eo qui mazam edere non eft folitus; aut qualem fitiin pains ipfe calidus in- CaliJur ge(lusinducat,A: repentinam repletionem,ob ficcandi vim, nir ptin quod tarde trâfitîS: quàm diiierfas inter fe afïêéliones fa- adfert.
ciant, Sc panes valdepuri, Sc qui ex toto funt collati, præter confuetudiné in cibo accepri,it(Smquem iza ficca præter mo rem,aut liqiiida.aut vifcofa:amp;quale quid faciantpolentç récentes nou adfuetis.S: alic his qui recétibus vti adfucti funt, itdmqivini amp;nbsp;aquç potus,pr2ter moré derepéte viciftim per-
Cc iij mutatus.
-ocr page 856-HIPPOCRATIS LIBER DE VICTVS
mutatus,amp; aquofum vinfi,amp; mcracum,prçtercâfuctudinein D derepente potatfi. Illud enim humtditatc in fupcrno ventre inducit,amp; flatu in inferno. Hoc veto venaru paljitationem, amp;nbsp;capitis grauitatc ac fitim. Quin Si album vinu,amp; nigrum, fi quis prçter confuetudinem periiiutct,ctiamfi ambo vinofa fucrint,tamé multa in corpore altcrarint, vt minus rairum ef fc quis dixerit. dulce amp;nbsp;vinofum vinfi non idem pofte, fi de-repente permutata fuerint. Porto huiufmodi ajiqpâ partcra fermoni contrario patrocinari oportett quod inutatio viSus his faâa eft,corpore nou inutaco, neq; ad robur.vt cibos ap* ponere opus fit,neq; ad debilitate,vt detrabere oporteat.ln-fuper alité amp;nbsp;robur coniedandum eft, Sc morbi vniufcuiufq; niodus,amp; liominis natura, amp;nbsp;cófuetudo vidus ægri, non ci-borum folîi.fed etiam potuum.Multo ante minus ad additio' nem procedendû eft.Nain dctradioncm omnino tollereIç-pe conducit'vbi fuffedurus eft æger,donec morbi vigpnna-turefcat. In quibus autem hoc faciendum fit, fcribctur. Mul-ta vcro etiam alia relatis cognata fcribere quis poflît.Hoc ta men melius teftimoniu eft. Non enim cognatu eft rei illi de qua plurimus à me fermo habit* eft, fed ipfa resopportnnilfi mum eft documentu.Nam ab acutorii morborum initio,ali-
trrtrct «S initia ramniiffi faciliter tarrigttn/ tur.
qui qiiädoq; eadem die qua morbus incoepit,cibos coraede-runttaliqui poftridieiquidâ etiam forbuerunt quicquid obla turn eflet.quida etiam cyceonein.Omnia autéhçc détériora quidé flint,q fi quis alio modovidfi inftituiflet,multo tarnen minus detrimentum afferunt in hoc tcpore peccata,quàm fi p quis primis duob’ aut triltus diebus,pcnitus vafa vacua fecif-fet.amp; quarta aut quinta dic,tali viftu vfus eflet.Deterius tarnen eft.fi omnibus his diebus vafis euacuatis.in pofteriorib’ diebus hoc modo vidum inftituat, prius quam concodus ac maturus fit morbus.Etenim hoc raodo monem plurimis ma-nifefte affcrt,!! non omnino facilis fuerit morbus. Quæ vcro ab initio GÔmittunturpeccata,non fimilitcr,vt ilia medelam omnem refpuunt,fed multofaciliiis corredionem adraittut. Hoc igitiir maximum documentum eflearbitrer,quod pri— mi dies forbitione tali vel tali,nó fint priuâdi,in his qui paii-lo poftea talibus.aut talibus forbitionibus vfuri font. Fun-ditus igitur ignorât,turn bi qui granofaptifana vtûtur, quod ab ipfa Ixduntur,quii forbere ineeperint,fi duobus, aut trib^ aut
-ocr page 857-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. 3S4
A aut.pluribus diebus antca vafa cuacuauerint; tum bi qui fuc-co vtuntur,quód forbcntes læduntur, vbi nó reâe forbitio-nem inceperint.Tunc tarnen cauent, amp;nbsp;magnam noxam af-ferre cognofcunt, fi priufquam maturus faótii« fuerit niorb’, granofara ptifanam forbuerit æger, fucco vti adfuetus. Omnia igiturnæç magnateftimonia fHnt,quód medici ægros nonrcSc ad viâum pcrducût. Sed lu quibusmorbis vaîa va cua facerc non oportet, bis qui forbitionibus vti debent va-fa vacua faciunt. In quibus vero ex vaforum vaciiatione, ad forbitiones mutationem facere nô oportet,in bis mutaticnS faciunt,amp; boc plernnque abfolute. Àliquâdo vero in bis tea poribus mutationem ad forbitiones faciunt ex vaforum va-B cuatione,in quibus fepe ex forbitionibus ad vaforum vacua-tioncm accedere expcdiebat,fi ita morbum exacerbari con-tingat.Aliquâdo aiitem amp;nbsp;cruda attrabuntur de capite, amp;nbsp;i thoracisTegionc,biliofa,amp; vigiliæ ipfis coincidunt, ob quas nô coqnitur morbustSt triftes ac amaruléti fiunt, amp;nbsp;delyrat, Afplendorcsipfis ob oculos obuerf3ntur,amp; aures fonitu pis næ funt,amp; extremx partes pcrfrigeratx,amp; vrinæ incodæ, amp;nbsp;fputa tenuia.ôc falfa,amp; nieraco colore tinda,acpauca, amp;nbsp;lû-cores circacolli«n,amp; anxictudines, amp;nbsp;fpiritus inlationefur fum verfus ofFendens,denfus,aut ctii valde magnus,fuperci-liadiftenta ac grauata,deliquia animi praua, amp;nbsp;ftragulorum de pedore reiediones, amp;nbsp;mantis tremulæ. Quâdoque vero labiuminfernum concutinir. Hæcautem in principiiscom-
C parcntia.vchemctis delyri) fignificationé præbent,Sc plerû-queargri moriuntur. Qui vero effugrunt, aut cum abfceffu, aüt cum fanguinis è narlbiis fliixione.aut ex crafli puris fpu-to effugiuntîabas vero minime. Ncque enim talium rerû pe titos medicos cflc video, quomodo debilitates in morbis dj nofccreoporteat,ît quæex vaforû vacuat!oneefficiuntiir,Sc quæpropter aliam aliquam irritationem,amp; qu-f propter do-lorem,amp; prxacumine morbi: itemq; quot affediones, 8i o-mnigenas fpecies,natur.i noftra amp;nbsp;habitus fîngulis pariat : 5c quidem quum talium cognitio,aut ignorâtia, faluté autmor tem afferant.Maius enim malum eft, fi ob dolorem amp;nbsp;morbi acumen debilitato,exhiber quis potuin,aut forbitionem co-piofiorcm,aut cibum,ob vaforum vacuationcm debilem efle exiftimans. Ind.ecorum ctiam eft ob vaforum vacuationcm
Ce lïij débilita-
-ocr page 858-HIPPOCR.ATIS LIB. DE VICTVS
Corptrit lalw.
debiliutura non cognofcere, amp;nbsp;viâuprenierc. Afifertequi- D deni periculuin aliquud Sc hoe peccatum, verura muho minus quàni alteruin.Multu autem magis lifudignumhocpec catiitn cd quamillud alterutn.Si enini alius medicus,aut et-iam idiota,ingrciruscoguouentea quç contigerunc,amp; edé-da ac bibenda dederic ea quæ akerprohibiiit.palàm auziliü tublTe putabitur. Talia vero faciunc, vt artibces maxime ab hominibus vicuperctur.Vidctur enim ipfis ille qui ingrclTus cd medicus auc idioca,velut mortuum fufeitaflé. Senbentur aucein de bis quoq; ligna,ex quibus fîngula dinofccre oportet. Conliiniiia tarnen illis quæ çirca ventrem contiugiit, Sc hxc funt.Nâ fi totum corpus pra ter confuetudinem mul-(um quiefcattiiódatim magis robufium fit. Si veroetiâvbi j muko tempore quieuit, derepente ad labotes prodicrit, vi-tiofuin quiddâ palam operabitur.Ad eundem modum etiam fingulx corporis partes. Nâ amp;nbsp;pedes talc quiddam operabu-tur,amp; a II j articuli laborare non adfneti, fi interpofito tempo re derepente ad laborandum prodeant. Eadem etiâ oculi je dentes perpetientur,Sf quxcunque tandem pars. Nam St le-ûuspr.xtermorein mollis dolorem inducit.itemque prxter confuetudinem durus.Sed amp;nbsp;fi fub dio leûus prxter morera dernatur,corpus indurat. Qmn 8c taliiim omnium exempla fcribere fati’fuerit. Si quis cnim accepto vlcerein tibia, neqne valde periculofo.neque adeo contemnendo.ita vt ne-que ipfi ira dilFicuker,aut adeo facile vlcera fanefcâlj ftatim priniaab4nitiodicdeciimbcnscHrctur,amp; nequaquamcrus F eleuet,liic fane hoc modocitra inflammationemfuerjt,amp; fa nus muko citius fie fict, quàm fiobambulins curetur. Atta-mé fi quinta aut fexta die, aut etiam prius furrexerit, 8c pro-gredi voluerit.magis vtiqueaffligcturacdolebit,quàmlifta tim ab initio obambulans curatus elfer Si vero etiam multu derepéte fe fatigaucrit.inulto magis dokbit, quàm fi illo mo do curatus,in illis dieb’ ita fc fatigalfet.Perpetuo igitur bxc omnia inter fe teftimonium pr.xberit, quod omnia qu.x derepente multum fiipra modum hue 8c illuc mutantur,lxdut. Multiplex igitur in ventre l.xfio eft, fi ex muka valbrum va-cuatione.plqs moderato derepente ingeratur. Quin 8c in re-liquo corpore,fi ex muka quiete,ad ampliorem laborem derepente dcueniat, multo magis Ixdetur, quàm fi ex multo cibo ad
-ocr page 859-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. jJj
A cibo ad vaforuin vacuationetn tranfinutetur, amp;nbsp;/! ex multo labore dcrepence ad ocium ac fcgntcicm cxcidcrit.Opcrcct tarnen amp;nbsp;bis corpus quicfcere. Oportet item illis ventrem à ciborum copia quiefcere. Sin minus, amp;; dolorem in coipore inducet,amp; totius corporis grauitatem, Pluriin’ itaque fcimo de idutatione hue atque illuc à me habitus eß, eo quód hac nofle ad omnia commodum fit, amp;nbsp;ad hoe pra'fenim de quo nobis fermo erat,quód in acutis morbis ad forbitiones mu-t^ionem faciunt ex vaforum vacuatione.Facienda enim eil mutatio velut ego lam lubeo. deinde non eft vtendum for— bitionibus priuiquam morbus maturus faä.’ fuerit,aut aliud quoddam fignum apparucrit.vel vacuatorium , vcl irritato-
B riuin,circa intePinum,aut circa præcordia qualia fciibentur ligna. Vigilia fortis.potusAf cibos crudosamp; inconcoöio- vigitu res facit. Et rurfus in contrariam partem mutatio, difl'oluit immlt;niieit. corpus,amp; eicodionem accapitis grauitatem inducit. Vi- vin« Jul/ num porro dulce,amp; vinofum,amp; album,ac nigrum, amp;nbsp;aquam cf, ■nul(am,amp; aqua, amp;nbsp;acetum miilfum, bis notis dißingueie o-ponet in morbis acutis. Vinum diilce minus caput grauat,q vinofum,amp; minus mentem fern,5c magis quam alierum per aluuniamp; intefiinum fubit. Vifeera vero magna facit,fplenc amp;nbsp;hepar. Qu^are neque bis qui amara bile abundät commodum eft.Nam 5c fiticulofum in talibus eft,amp; flatuofum in fu-perno inteftinornon tarnen inferno inteftino inimicum pro flatus ratione,5c quidem quum nó valde pcnctret flatus i vi-no dulci,fed circa præcordia moretur. Gerte per vrinam hoc minus exit omnino quam vinofum album.Sputum vero magis educit dulce qudm alterum. 5c qu bus quidé fiticulofum eft dum bibitur.his minus quam alterum vinum educit.Qui-bus vero fiticulofum non eft , his magis quam alterum edu-eit. At vero album vinofum vinuin.plurimaac maxima ex Vin£ ul— p.irteiam 5c laudatumSc vituperatum eft,in dulcis vini enar t«ni. ratione.Ad veficam autem magis pénétrât quam alterum: 6c quum vrinä cieat, ac femper perrumpat, mukum in his morbis profuerit.Nam 5c fi ad alia incommodius fit altero, atta-men qu.v in vefica fit ab ipfi? purgatio.liberat, fi quäle opor-tetpropellatur.Bon.T vero hænotæfuntde vini vtilitatc ac detrimento,quasfenioresmenonnouerunt. Fuluovero fuluivi^ vino,4c nigro auftero.in his morbis ad bxc vti poteris, fi ca-
pitis gra-
-ocr page 860-jrtlPPOCRATIS LIBER DE VICTVS
pitisgrauiusnon affuerit ,neque mentis perculCo,ncque Q I|gt;ututn ab afccnfu prohibeatur, neque vrina fupprefla fitùl-ulautem egeftioneshumedioresacraroentofiores fuerint. In talibus fané, vel maxime conuenerit ex albo uanfmuta-tionem facere, amp;nbsp;â qua bis fîmiba exiftunt. Hoc veto in-fuper intclligere oportct,quôd fi aquofum fuerit vinum, fu-pernas partes orones,S; eas quæ circa vefîcam funt minus læ-dct.Verum parcibus circa inteftinum magis proderit, fi mc-A({udmul/ racius fuerit. Aqua veto roulfa fi bibatur per totum mor-bum in acutis morbis,in totum quidem bis qui amara bile a-bundant,ac raagtu vilécra babet, minus commoda eft quàm bis qui taies non funt.Siticiilofa tarnen minus eft dulci vino. Pulmonem enim mollit, amp;nbsp;l’putum moderate educit, amp;nbsp;tuf- £ fimlenit. Habet enim vim quandam exterforiam.quainia-gis moderatofputum vifeofum facit. Vrinas etiainfufficiér ter ciet aqua mulfa, fi non aliqua ex vifceribus aftèdiopror bibeat.Sed amp;nbsp;biliofaper aluum magisegerit.quandoque bo na,qu3ndoque magis quàm conuenit colore faturata,aclpur mofioraiatque boc biliofis amp;nbsp;magna vifeerababentibus magis côtingit.Sputi igitur eduaionem, amp;nbsp;pulmonis mollitio-n:m,aquofioraqua muKa magis facit. At fpumofasalui ege-ftiones,amp; biliofâ magis quàm côuenit colorata,ac magis ca-lida,meraca aqua mulfa magis ducit quàm aquofa.Talis aulé egeftio babet quidem amp;nbsp;alia magna nocumenta: Neque e-nim ex præcordiis ardorem extinguit.fed concitat, amp;nbsp;anxia moleftiain,ac membrorum iaélationem facit : Verum A in- F teftina amp;nbsp;fedem exuleerat.Horum autem auxilia feribentur. Qui igitur aqua mulfa vtitur,abfque forbitionibus, pro alio potu.in bis morbis, hic inultum fucccfliim percipiet, amp;nbsp;non inmultis fucceflu deftituetur. Quibusautem dandafit,^ quibusnon ,amp; ob quas caufas non danda, maxima ex parte diâum eft. Damnata veto eftaqua mulfa abhoniinib^,ve-lüti quæ bibentes ipfam extreme débilitée : Ac propterea mor tem accelerate putata eft.Verum hoc propter eos qui feipfos fâme conficcre conftituerunt diflum eft. Aliqui enimaqua mulfa fola in potu vtuntur. niinirum velut tali s exiftat. At hoc non omnino hoc modo fe habet.Sed fi fola bibatur, mul to quidem fortior eft,quàm aqua,fi non aluum exturbebSed amp;nbsp;vino alboac teuui ,amp;parum aquæ fercnte,amp; inodoro, aliquà-
-ocr page 861-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. jSf aliejuatenusfortior eft,aliquatenus debilior, Multum tamca diftert amp;nbsp;vini amp;nbsp;meliis meracitas, ad vtriufq; vites.Nani ct-iamfi duplam menluram vini meraci quis bibat, refpedu
meliis quod delingat, multo tarnen fortior fuerit ex mclle folo,fialuum non turbarit. Nam Sc multo pins ftercoris ipfi prodibit.Si tarnenptifanar forbitione vtatur, infupcr autem
oipt is cenirt.
aquammulfam bibat valde iplum replebit ac flatus excita- ' bit,amp; vifceribus circa præcprdia incommoda erit.At fl ante forbitionem aqaa mulfa bibatur, non ita lædn veluf fi infiir per bibatur,fed etiaip aliquo modo proderit. Cætef um co-üaaqua mulfa, afpeâu quidem multo inelior efl quàm crii-i da, Splendida cnim tenuis, albaque ac pellucida fit ; Scd quam ipfi virtutem attribuam.qua crudam prapcellat.non ha * beo.Nequcenimiucundiorcflquimcruda,fimelboau efle contigerit.debilior tarnen,Sc minus flcrcoris ducens, quoru neutro vt cafligetur aqua mulfa opus habçt.Proxirae vsro v-tenduin tali coda, fi mel prauura fuerit, amp;nbsp;impurum, amp;nbsp;nigrum , amp;nbsp;non boni odoris. Codura enim maiorem partem lurpitudini? prauicatis ipfius detrahere poterit. At vero ace-tum mulfum appellatum fi bibatur, fæpe quidem commodd efleinhisiporbiscomperies.Nam Sc fputum educit,8c faci-lem fpirationeni facit.Tempora vero huinfmodi habet. Et-enimquod valdeacre efl,nihil moderati fecerit,ad fputa qua- non facile prodeunt. Si cuim educcrctea qu.-e flndu-1am afpentatem faciunt,8c lubricitatem induceret, Sc guttur velut dilataret,pulmonem vtiqne leniret. Ipfum enim mol-C lit.Sc fi quidem h.TC contingerent, niagnam fane vtilitatem affcrret.Aliquando vero id quod valde acre efl,edudioncm fputi non obtinet,fed infupcr vifeofum id facit,Sc lædit.Ma-ximeautem hoc perpetiuntur hi qui etiam alias pcrniciofc habent,8c qui ncque tulfire, neque exfcreare inhærctia pof-funt. Ad hoc igitur vires ægroti infupcr ccniedare oportet, amp;nbsp;fi fpeni de ipfo habcas,eihibere. Exhibere autem oportet fi dcdeps.fiimmc tcpidumiatque tale paulatim, Sc no large. Quod vero parum acre efl , humedat quidem os Sc fauces, fputum item cducit,8c fitim fedat, Sc præcordio Sc vifceribus quæ funthac parte lene eft. Sc detrimenta ex melle hac parte prohibet. Quod enim biliofum eft in melle caftigat. Fla-|u$ etiara erumpcre facit,Sc ad midioncm proritat. Inteftini tarnen
Oxy met.
HIPPOCRATIS LIBER DE VICTVS
pinen infcrn» pattern humediorem facit, amp;nbsp;ramenta indu- Q cit.Quàdoqi veto etiâ malum hoc fit in acutis morbis,maxime qilidem.qiiod flatum penetrate,imo recurrere facit. Infu perautemamp; alias débilitât ,amp;extreinas partes frigefacit. Atquc hie folam Lrfionem ex aceto mulfo contingere noui, qu« fane digna fit vt fcribatur. Parum autem de huitifmudi potu, node amp;nbsp;leiuno ante forbitionem prxbibendum dare commodum eft.Sed vbi multum temporis poft forbitioné interce(rit,bibere nihil prohiber. His veto qui folo potu de-gunt abfque forbilionib’.propterea non eft coiuodumfem-per amp;nbsp;perpetuo hoc vti,maxime propter rafurâ aut exafpe-rationem inteftini. Quum enim ftercore vacuum fit ,niagis vtiqthæcinduxerit:amp;; quum vaforum vacuatioadfit,poftea j etiara aqua mulfa vires detraxerit. Si tarnen opitulari appa-ruerit ad totum raorbum multus huius potus vfus, parum 3-ceti afftindere oportet,vt faltem cognofei polTit. Ita cnim Sc ea qua: l ederefolet,minime Ixferit : amp;nbsp;his qu.-eauxilio opus habent,opem tulerit Cæterum vtin fumma dicatur.acredi-nes fiue aciditates ex aceto, amara bile abundantibus magis conferunt,quam atrabiliariis. A mara enim diflbltiutur, Sç in pituitam tran(eunt,dumabiplbattoIluntur.Nigra verofer-Aeelum. mcntantur,amp; attolluntur ac multiplicitur.Acetum enim nigra furfum ducit. Mulieribus autem omnino magis aduerfa-Aijiw. turacetum,quàmviris. Dolores enim vteri indiicie. Aqii.e porró potui in acutis morbis,n nil um aliud opus habeo quod attribua. Neque enim lenit tuifun in peripneumonicis.neq, P Iputum educit.fed minus quim alia,fi quis femperaqu.r potu vtatur . Si tarnen inter acctum miillum amp;nbsp;aquam raulfam, parum aqua: abforbeatur, fputum educit, propter qualiratis potuum tranfmutationem. Inundationem enim quaiidä in-ducit.alias autem neque fitim fedat,fed exacerbât. Eft enim natura: bilioiæ bilio(â.amp; prarcordio mala, imó peftim-r fit ac biliofilTima. Ji vii es maxime profternit, vbi in vacuitatéin-greifa fuerit.Sed J; fplenein auget Ji hepar, vbiinflammatit fuerit.Ji fluduat ac fuperinnatat. Nam Ji tardi tranfitus eft, eo quod frigid.1 eft Ji cnida ac incodili.s, Ji neque peraluu fetedit,neque pefvrinas tranfit. Iiifupcr autem Si propter-eal.efionem inducit.qtiodanatur.! fter'^us non fubdiicit.Si veto etiam dum adhuc frigidi funt pedes aliquandohibita fuerit.
-ocr page 863-RATIONE IN MORBIJ ACVTIS. 587
A fuerit.hçcomnia mulcoplus Ixdit,ad quoJcunque tandc ip~ forum peruenerit.Vbi tarnen in his morbis fufpicacus fueiis, aut capitis grauitatem vehementem, aut mentis perculfione, penitus à vino abftinendum eft,amp; aqua in tali vtetidum.-aut vinum aquofum amp;nbsp;album penitus dâdum,amp; penitus inodo-ruin,S; poft ipfius potum aqua modica inliiper bibenda. IM enim rofaur vini caput amp;nbsp;naentem minus pcrcellet.ln quibuS autem potu ipfius maxime vtendum fit,amp; quando valde mul ta,amp; quando moderata,At quando frigida,amp; quando ca'.ida, partim prius didum eft, partim pro temporis occafióe dice-tur.Ceterum de reliquis potibus.qualis eft ordeaceus.Sc qui ex herbis fiunt,amp; qui ex vua pafla, amp;nbsp;viiarum expreffaru re-
B trimentis,amp; ex triticorSc cnico,amp; inyrti baccis, amp;nbsp;malo pu -nico,à de aliis,vbi alicuius ipforum vfus cótigerit, fcribetur circa ipfum morbum: quemadmodiim etiâ de aliis compofi-tismedicainctis. Bilneii vero in multis morbis opc tulerit Balneum, co vtentibus.ad aliquos quidem afiidue, ad aliquos n6 item. Q^ndoque vero minui eo vtendum eft,propterca quod ho mines ad hocfint imparati.In paucis enim domib. prxpara-ta fuut necelfaria inftrumenta, amp;nbsp;nec rrriniftri Velut opus eft paraiihabentur.Si vero nonomnino bene quislauetur, non mo Jicam Ixfionem incurret.Nam 5c tugurio fumum no habere opus eft,8c aqua larga, 8c balneo multo,5c non valde lat geaffufo,!! fane non ita opus fuerit. Et detridione quidem potius vtendum non eft. Si vero defricetur,calido vtendum
C eft iplo dcfriäorio medicamcto.eoq; multiphci magis quini alias receptum eft, 8c infuper non pauca aqua perfundcndu, 8c cito'perfiindendum. Breui quoque via ad folium opus eft, 8c vtfacilisfit infcenfus,5c facilis item exitus.oportet autem' eum qui lauatur efle moderatum ac taciturnum, 8c nihil ip-fum operari,fe J alios 8c pcrfundere,8c defricare. Debet etiä poftea multa aqux mixtura parata efle, 8c celeres perfufio-nes fieri,8c fpongiis vtendum eft pro ftrigili, 8c no- valde fic-cum inungendum eft corpus. Caput tarnen rcficcatum efle oportet.quatum eius fieri poteft maxime,ita vt fpongia ex-tergatiir. 8c neq; perfrigeran caput oportet, neq; extremat , partes,neque reliquum corpus.8c neq; eum qui recens fotbi-tionem accepit,neque eum qui recens potum fumpfit.lauare óportet.Sc neque forbere, neqi bibere dto poft balnefi. Ma -
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guam
-ocr page 864-HIPPOCRATIS LIBER. DE VICTVS
gnain ramen partem ægro tribuere conuenit, fi fanus balnei D valde amans fuic,amp; lauari adfuetus. Taies cnimmagis appe-tunt,amp; loti vtilitatem fentiunt,amp; non loti Içduntur.Conuc-nit autcm in totum magis penpneumoniis, quàm febribus, ardentibus. Nam dolorem latcris amp;nbsp;peûoris ac dorfi balneû lenit,amp; (putum maturum facit.ac educit:amp; facilem fpiratio-nem reddit,8t lafiîtudinem cximit.articulos cnim amp;. cutis fu perficicm mollit.Sed amp;nbsp;vrinam ciet, Si capitis grauitaté fol-uit,amp; nares bumeâat.tot igitur bona balneo adfunt, quibus omnibus opus efi.Si veto apparatus penuria aliqua fuetit, in vna re vel pluribus. pcriculura eft ne magis lædat balneum quàm profit.Singula enim ex ipfis magnum deirimentû aife Tuni,fi non à minifiris velut conuenit pr,Tparata fuerint.Mi-nime rero tcmpeftiuum eft eos lauare, quibus aluus in morbis liquidier iufto eft. iiemque eos quibusplus lufto adftri-âacft,amp; nonpriusfubiit Sedneque debilitateslauareopor tcc,nequc ex ciborumfaftidio naufeites.aut vomentes.nc-que eos qui biliofiim eruâant, neque eos quibus fanguis ex naribus erûpit.nifi minus quàm pro occafionc cóucnit,fiuat. Occafiones autem nofti. Si vero minus quàmpro occafionc fluatjauarc expedit, fiuc totii corpus ad rebqua inde opem fcntiat,fiuc caput folum. Si igitur prarparationcs cómodx fuerint,amp; arger bene fufeepturus eft balneum,quotidie laua-, re conuenit.Eos vero qui balneo deleâantur, etiamfi bis in die laueris,nihil pcccaueris.Carterum balneis vti,multo magis licet bis qui tota ptifana vtuntur, quàm his qui folo vtu- p tur fucco.Licet autem amp;nbsp;his aliquando.Minimc vero his qui potulblo vtuntur. Sunt tarnen ex his quoque quibus licet; Coniedare vero ex præfcriptis oportet, Si quibus balneum in fingulis vidus modisprofuturum eft,5: quibus no.Quib* enim aliquiJ horum deeft comodorum, quae balneum facit, amp;nbsp;qu.t balneo commodant,lauare non oportet.Quibus vero nihil horiim deeft,S.' adfunt ipfis figna in quibus lauari ccn-hrij ir, ducit,lauarc oportet. Febns autem ardens fit quiim refic-^•nr qui catr venul.f,hora arftiua acres ac biliofos fcrofos humores, in feipfas attraxerintrîc febris multa detiner,A coi-pus velut exoffiumlaftitudine detentu.delaflaturac doIet.Fit autem plerunque3c ex longo itinere, 3clonga fiti,quum reficeat® venul® acres ac calidas fiuxioncs in feipfas attraxerint. Fit
autem
-ocr page 865-RÀTIONÉ IN MORBIS ACVTIS.
A autcin lingua afpera ac ßcca,amp; valde nigra, amp;nbsp;duin circa vé-tremmordetur,dolct:amp; alui egeftióes valdc liquidæac pallida: fiunt;5c fitis vehemens incft,itemquc vigiliæ. Alttjuädo etiam mentis emotioncs. Huic amp;nbsp;aquâ, Si aquam niulfatn a-quofain coâam,quâcum voluerit,bibendam dato.amp; ii araaru fuerit os.vomere conducic,amp; ventrem per clyftcrem fublue-le.Si veto ad bate non foluatur, laße afinino eddo purgato. Salfum autem nihil,neque acre exEibeto. Nó cnim iuücret. Sotbitionem vero donee extra iudicationes fuerit, ne dato. Etûfanguis ex narib.fluxcrit,foluiturafFcftio,itcmquefifu dores accédât ludicatorij, genuini, cii vrinis albis amp;nbsp;craflîs, aclùbfidentiis leuibus:amp; fi abfcelTus aliqùis fîat.Si vero abf-j quehisfolutafuerit,recidiua rurfus ægritudinis contingct.l Aut coxæ,aut crurum dolor emergct.amp; crafla expuet, fi fa-nus futurus eft. Febris ardentis genus aliud. Aluusfiibit, Caufet^ fiti plena ell,lingua,a^era,ficca, falfuginofa. Vrinæ interce- aliui-ptio.vigilia. extremitates frigefadæ. Tali fi non fanguis ex nanbus fluierit,aut abfceffus circa collum fiat,aut crurû dolor,amp; fputa crafla fpuerit ( hæc auté fupprefla aluo fiunt) aut coxæ dolor,autpudcndiliuor,non iudicatur.St teftis inten-fus iudicatorium fignum eft. Sorbitiones attraûorias dato. Verum in acutis morbis venam fecabis, fi vehemens apparc-at morbus ,amp; qui ipfum habcant in vigoris ætatc fuerint, amp;nbsp;robur ipfîs affuerit. Si quidem igitur angina fuerit, fiuc ali-quis alius ex pleiiriticis morbus, eclegmatis delindu repur-
C gato.Si vero dcbiliores appareant,fi plus de fanguine detra-xeris,infufo akii per clyftcrem tertio quoq; die vtcrc, donee , _ in tuto fuerit «Eger,aut etiâ fame opus habeat. Prætordia PElt;ec»r-inflâmata non ex flatuum intcrceptionc: fepti tranfuerfi in- diorum iiu tenfîones, aut fpirituum protenfionesrin reda: ccruicis fpi- flämmt-^ rationeficca.quibus pus nô fubeft. Verum ex flatuumintér- üiesuade ccptionc,afFediones Le accedunt.M.iximc autem amp;nbsp;hcpatis dolores,amp; Çilenisgrauitatcs, amp;nbsp;ali.x- inflâmationes, amp;nbsp;fupra feptiim trapfuerfunrdolores ac morborom coHediones,fol-ui non poflTunt.fi quis prius medicamétis purgarc aggredia-tur.Nam vcn.-c fedio in talibus principalis eft.Deinde infu-faperclyftcres,fînon magnu$amp; vehemens fuerit morbus. Sin minus,etiain poftea medicaincto purgantc opus eft. Sed amp;nbsp;poft venæ fedioncm, purgans mcdicamcntü fecuritate ac
modéra-
-ocr page 866-HIPPOCRATIS LIBER DE VICTVS
Vocis Irt-tcrecflia.
Ctmitlit-IffT nrnrii unde.
inoderatione opus habet. Quicunquereroeaqii.-eiu(!ânuta D funt,ftatim in pdncipio morborum medicaïuèto foluere ag* grediuntur, hi de intento quidcin ac inflammato nihil aufe-tunt; non enini reniittit aftectio quæ adhuc cruda eft: qux ycro morbo refiliunt ac fana funt,colliquefaciunt.Debili 'it-ro fiente corpore, morbus inualefcit. Quum autein morbus corpori prçualuerit.tale iam incurabiliter affedum eft. Vt aliquis dcrepente voce priuatus fiat, venaruin interceptio» nes faciunt,ti fano hoc contingat abfquc manifefia, aut alia forti caufa. Vcnam igitur fecare oportet, in brachio dextro internan'i,amp; fanguincmdctrahere,iuxtahabitum acætatem rationem ineundo,an plus aut minus oporteat. Coincidunt autemplurimisipforumh.'ec; rubores faciei, oculerum fta- j bilitates, digitoruin in manibus difientioues, dentiuin ftri-dotcs,puirationes,maxillarum contradiones, extremicatum perfrigeratio, fpirituum pervenas interceptiones, Quum dolores accelTerint ,atræbilis d atrium fiuxionum affluxus fiunt.Dolent autcm partes interna? dum mordentur.Couer-fe vero,3i valde ficc.-e fientes venæ intcndiintur,amp; infläma-tx afHuentia attrahunt.Vnde corrupto fanguine, amp;nbsp;fpiritib’ non potentibus naturales in ipfo viaspermeare, perfngera-tiones fiunt ex ftatione,amp; vcrtiginesamp; vocis interceptio,amp; capitis grauitas,amp; conuulfiones,fi iam ad cor, aut hepar, aut ad renam deuenerint.Hinc morbi comitiales fiunt,aut femi-fyderati,fi in ambientes locos fluxiones inciderint, amp;nbsp;à fpi-ritibus pertranlire non potentibus reficcata: fuerint. Quare p tailbus, fomentis prins adhibitis, vcnam fecare oportet ftatim ab initio,dum adhuc eleuati funt omnes afftigentes fpi-ritus,ac fluxiones.Facilius cnim auxilium admittunt.amp; refe-dis viribus, amp;nbsp;confijeratisiudicationibus, medicamenturn exhibere fudum purgans,fi non allcuetur: ad inferiiam vero aluum,fi non fubeat,infu(um pcrclvfterem adhibere.Poftea vero lac afininum codum dato, amp;nbsp;non minus quam duodc-cim hcminas bibat. Si vero virinm robur adfit, plures quam fedecim. Angina fit quum fluxio ex capite multaacglati-nofa , tempore hyberno aut verno, ad venas iugularesinflu-xent, amp;nbsp;h.1.quot; fluxionemanipliorem , propter amplitudincnt, attraxerint.Quiim autem frigida amp;nbsp;glutinofa fit,(piritus trä^ fitus obcurabit, amp;nbsp;fanguinis tranficus obturans, propinquas
fanguinii
-ocr page 867-R.ATIONE IN MORBIS ACVTIS. j«, A fanguinis panes congelât,ipfumque immobilem ac ftabilem facit;quuiunaturafrigidalie,amp; obturandi vimhabcac.amp; propterea fuifocantur,lingualiuefcente, Se. rotiida fiente ac teflexa,propter venas quæfunt fub lingua.Prçcifa enim vua, quam aliqui columelbm rocant, vena cralTa ab rtraque parte eft. Quum igitur hæ plena: lint,amp; in linguam innitantur, qua: rara eft ac Ipongiofa,propter liccitatem ; cótingit vt ip-fa pra: riolétia humorem ex venis fufcipiens.ex lata fiat ro-tunda.-ex bene colorata.liuida: ex molli,dura ; ex facile fle-xibili.inflexibilistadeo vt arger cito fufFocetur.li no quis cito auxilium ferat, venae fedionemà brachiis faciens, 8c ve-nas fub lingua fecans, 8c eclegmatft delindu curans, amp;. cali-) dos gargarifinos exhibons,8c caput rades. Debet auté 3t cc-ratum collo ac capiti circi1ponere,8c lanas obuoluere, 8c fpó giis mollibus ex aqua calida exprelTisfouere. Bibat auté æ-geraquam,8c aqua mulfam,nonfrigida. Succum veto ptifa-ns tunc fumet, quum iam ex iudicatione in tuto fuerit.
Quum vero aeftiuo vel autumnali tempore, ftuxio calida Alituf *cnitrofa,de capite defluxerit,vtpote ex tempore acris ac ca gin« ge-lida faftactalis vbi eft mordet, 8c vlcerat,8c fpiritu implet, 8c nut. ceruicij fpiratio accedit,8c ficcitas multa,8c que videtur gra-cilia apparent. 8c tendines pofteriores in colio diftendutur, amp;velutintetanodiftenti efle videntur. 8c vox abrupta eft, amp;nbsp;fpiritus paruus eft, 8c retradio fpiritus denfa ac violenta accedit.Talibus arteria vlceratur,8c pulmo ardet, quum non C polfint extrinfecum fpiritum inducere.Et li his alFcdio non vltronea ad externas colli partes deferatur, grauior ac ineiii tabilior eft,8c propter tempus,Sc quôd à calidis 8c acribus fit humoribus. Si febris corripiat, veteri ftcrcorc non fubeu-te, aut i cibo recens accepte, fiue cum dolore lateris, fiue abfqueco,quietcm agere oportet, donee cibi defeenderint prius adinfernam aluum; potu vero vti aceto mulfo.Quum autem adlumbos grauitas deuenerit, infufo per clyfterera eluere,aut medicamento purgare oportet. Vbi vero purga-tus fuerit,viSum præfcribere ex forbitioneprimum,8c aqux mulfepotu.Deinde ex cibis ac pifeib’ coftis, 8c vino aquo-fo,modico,ad noâem lnterdiu autem, ex aqua mulfa aquo-fa.Quiim vero flatus graiicolentes prodierint, glandula fub-diticia,auc infufo per clyfterem vtendum erit. Sin minus, in
Dd aceli
-ocr page 868-HIPPOCRATIS LIBER. DE VICTVÎ
accii mulfipotucohibere oportet,doncc ad infernamal- D uum defeenderint cibi, deinde fie per infufum clyfteris fub-ducere. At fi mollem ac vacuum ventrem habenti itbrit' ardent accedat, fitibi commodumefle viiumfueritmedi-camentis purgare, intra tres die» id ne fcceris, fed quarto. Poftquam vero medicamentum exhibucris, forbitionibus vtcre,obferuans febrium exacerbationes,vt nunquam exii-beas quum funt,aut futurx expeââturyfed vbi definont, aut quieuerunt, Si quàm longiiFime à principio. Quum veto frigidi funt pedes, nequepotum, neque fi)rbitionem,neque aliud quiequam éiufmodi dato: verum maximum hocefle ducito, vt cxpeöes donee valde fuerint calfadi. Deinde ficidquodconducit exhibe. Plerunque enim futuræexa- S feit fri- cerbationis febris fignum eft pedum frigiditas. Si vero in gusfebriS tjii
tempore exhibucris, maxime per omrtia peccaueris. tc.-effum Morbum enim non parum augebis. Quura auteiU febris de* deiwtat. finit, vice verfa pedes reliqno corpore calidiorcs fiunt. Au-getur enim frigefaciens pedes, accenfa ex thorace ,ad caput flammam remittens. Vniuerfo autem calorc aceruatim fur-fura concurrente, Sc ad caput exhalante, merito pedes frigidi fiunt, vt qui excarnes Sc neruofi natura cxiftant. Infu-per autem etiam quum longe à calidiflimis locis abfint, per-frigerantur.calore ad thoracem coaceruato. Et rurfosiuxta proportionem.quum febris foluitur,amp; in tenues partes diri— tedi ei- jnitur, ad pedes calor defeendit. Hoc igitur tempore amp;nbsp;ca-tnit,amp;thorax ipfor3perfrigcratur,qua de caufaforbitio ex- * hibenda eft. Nam vbi pedes frigidi fuerint necefl'e eft ven-triculum catidum efle, 8: multo fiiftidio plenum, amp;nbsp;præcor-diiimintcntum.Sd corporis iaiftationem , propter internam tutbationcm; amp;nbsp;mentis abalicnationem,amp; dolores, Si xgee diftrahitur, ac vomcre cupit,amp; fi praua vomuerit, doleu Poftquam vero calor ad pedes defeendit, Sc vrina progref-fa eft,etiamfi non fudarit, omnia definunt. Hoc igitur tempore forbitionem dare oportet ƒ alioqui perniciofa eft.
AIib folu- Qmbus veroperpetuo aluus in febribus liquida eft, hi» llt;e curatii pr.reipue pedes caleficiens,amp; ceratis integens,amp; fafciis ob-uoluens.animum aduerte vt nefint leüquo corpore frigi-diores. Si vero calidi fiint.calefaâorium nullum adhibe,fcd conferua vt ne pcrfrigereniur. potu autem vtendu eft quàm paucifiîmoÿ
-ocr page 869-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. Jjo
A piucifTimo, aqua frigida, aut aqua mulfa. Qmbusautein in febribus aluut liquida elt,amp; mens perturbaca, amp;nbsp;multi cc tailbus floccos aufcrunt, k narej fcalpunt, amp;nbsp;paulatim qui-dem refpondent fi iiiterrogcntur, ipfi vero à fcipfi? nihil a-ptum dicunt ; talia atrabiliaria efle milii videntur. Talibu» igitiirita fe habentibus, fi aluus liquida fuerit, ac colliquuc-tit, «dctur mi hi foibitioncs frigidiorcs ac crafliores cxhi-bercoportere,amp; potiones aluum fiftentcs,amp; vinofiores ma-gis quain adftringentes. At quibus in febribus vertigines ah initio, amp;nbsp;capitis pulfus hunt,amp; vrinac tcrtues,inhis expe-öare oportet,vt ad ludicationes febris exacerbctur.Nec veto adinirarer, fi delirarcnt . Quibus in principio vrinæ ne-j hulofa;, aut etiam craffir funt, tales depurgarc oportet, fi e-tiam alia contulerint. Quibus vero in principio vrinæ tenues, tales ne purgato, fed fi vifum fuerit, infufum per cly-llerem adhibcto, Hosfic curare conducit. Aeger corporc quietem agat.v ngaturque ac æqualiter contegatur.Potu vta-tur aqua mulfa aquofa; amp;nbsp;forbitione fucci ptifanæ ad vefpc-tani.Aluum vero ab initio per clyfteris infufum fubducito. Medicamenta auteni his ne exhibeto.Si enim quid circa vc-trein commoueris,vrina non CQncoquitur,fed abfquc fiidore aciudicationc, febris ad multum tempus diirabit. Sorbitio-ncs autem vbi prope iiidicationem fuerit, ne dato, fi turbe-tur: verum quum remiferit turbatio, amp;nbsp;ad melius procéder. Obferuare vero ctiani omnium febrium iudicitionesopor-ç tct,amp;in hoc tempore forbitiones detrahefc. Soient antem lôgæ fieri hæfebres,amp; impetuofoshumorum de loco ad locum illapfus habere, fi qiiidem infernæ partes frigidæ , fue-rint,circa aures amp;nbsp;collum . Si vero non fuerini frigidæ, alias mutationeshabent .Fluirautem fanguisex naribiis, amp;nbsp;alui hisexturbantur. Quibufcunquc verofebres anxiofæ funt,amp; quæ præcordia intendunt; amp;nbsp;deciibentes in codera loco de-cubitumnon fuftinent,amp; extremæpartes'perfrigerantur,hi plurimaomnino diligenria aceuftodia opus habent.Dcgant autem hi et nihil ipfis exhibeas aliud,quàm acctum mutium aquofiim Sorbirionem vero ne exhibe, donee febris defie-rir,amp; vrina concoâa fuerit. Decurabcrc autem' debet aeger in domo ohfcura,amp; in ftratis quàm raollilfimis reclinarus ef-fciita Yt multo terapore decubicumiaeodem loco tolcret,
Dd ij *
-ocr page 870-HIPPOCRATIS LIBER DE VICTVS
Si quàm minimum fe iadet. Hoc enim talibus maxime pro-D deiî.Super précordium verojini fernen lintco illitum impo-nito,obferu.indovt ne liorrefcatæger dumapponitur.Sit Trinijr autem fumme tepidum,aqua Si oleo cotium.Coniettare ve-ttgnUio. vrinis oportet id quod futurum eft. St enim craflîore» ac pallidiores fuerint,meliores funt.Si veto tenuioresacni-griores, détériorés. Si autem mutationes habent, temporis diuturnitatem fignificant: Si neceife elt vt morbus amp;nbsp;ad de-terius, Si ad melius, inæqualitatem permuter. Cattenim in-conRantes febres (inere oportet, donee conftiterint. Q^m vero conftiterint,amp; vidu. Si curatioste conuenienti occur-rere, ipeculatione feciidum naturam faéia.Sunt autem afpe-ÖUS ægrotorum multi. Quare animaduertendum eft niedi- g co,vt ne aliqua manifefta caiifa ipfum lateat,neq, ex his qua: ratiocinatione cognofcütur, neque ex his qua: ad numerum parem aut imparem apparere oportet.Maxime igitur nunie-rum imparem veren oportet.Nam hi dies in alterutram par* primus it/ tern ægrotos inclinare faciunt. Primum itaque diem obrerer i-rgro uare oportet,quo ægerdebilis elTe cœpit,cognito principio vlfcruid* ex quo,amp; quando.Prarcipuum enim hoc eft vt fciatur.Quum vero ægrum interrogaueris, etiam h^c omnia confiderabis. Primum quidem quomodo caput h'abct,an doloris exors fit, necgrauitatem in feipfo habcat. Deinde præcordia Si latera an doloris eiortiafint.Si enim prarcordiû dolorofumfue rit aut elcuatum,3ut obliquitatem aliqua habuerit,aut fatie-tatcm;ant lateris dolor aflruerit,amp;: vna cum dolore, tuftïcu- p la,aut tonnen,aut ventris dolor. Quum horum quid aflïierit in pra:cordio,aluü maxime infufis per clyfteré foluercopor tet. Bibet autc aqua mulfam calidam codam. Confideran-dum veroeftandum exurgit,animi deliquium incidat.an bona ipiritus tolerantia ipfum habcat; Si inlpicienda alui e-geftio,num vehementernigro colore prodierit,aut pura, qualesfani hominis funt egeftionesramp; an febrisad tercium diem exacerbetur. Vbi veio valdc probe tales confideraue-ris in his morbis tertia die, ad h.vc iam etiam alia contem-plare,amp; fiquarta fimilequid tertiæhabucrit ex iifdem illis^ æger in periculo verfatur. Ex fignisautem, nigra alui ege-Sigim ux/ ftio,mortem lïgniScac. vero lani hominis cgeftioni ü-letudiiiit. milis cft,fiper omnes dies apparuerit,lâlutare fignum eft. At figlande
-ocr page 871-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. 391
A fi glande fubdita non obedierit, amp;nbsp;fpiritus bona tolerantia affiierit,fi vbi ad fcdcm exurrcxit, aut ifthic in lefto , animi deliquium incident: Hxc vbi ægroto,âut ægrotæ, ab initio affuerint,delynutnfuturum cxpeda.Intentus auté fisquoq; ad manus.Si enim tremulx fuerint, tali fanguinis de naribus In ^egra deftillationem futurara expeda . Infpicere veto ipfas nares qiut con-oportet,an fpiritus æqualiter per vtrafque feratur. amp;nbsp;fi mul- /îaerand««. tus feratur è naribus,conuulfîo fieri folet. Si veto conuuUio fiât,tali mors expedanda eft: amp;nbsp;bene habet fi quis hoc prx-dicat. Si vero infebrc hyberna, lingua alpera fiat,amp; ani-mideliquia adfint, tali remiifio febris contingere folet j at-t.itnen fame talem raacerare oportct,3c aquæmulfte potu,
B ac ptifanx fucco conferuarc, ita vt fidem ne habeas febriutn temifTioni. Nam qui talia figna habent, de vita periclitan-tur. Vbi vero hxc cognoueris, ac probe contemplatus fue-ris ,ita fore prxdicere potes, fi placuerit. Quumveroin febribiis horrendum quid acciderit quinta die,aut aluus de-tepente liquida deiecerit,amp; animi deliquium incidatraut vo cis priuatio contingat, aut conuulfio, aut fingultus fiat : ex his aniiofus fieri xger folet, amp;nbsp;fudores fub nafo,amp; circa fro-tem ac ceruicera à pofteriore capitis parte oboriri. Qm veto hxc patiuntur, fpiritiiofi fadi non longe poftea morien-tur. Qmbus autem in febribus crura fiiint tubcrculofa,at-quehxctubcrcula moramtrahentia non maturantur,febri-bus perfeuerantibus,amp;ftrangulatioacciderit in faucibus,
C ita vt partes circa fauces graciles exiftat,amp; tubercula n6 ma-tura fada,fed extinda fuerint: talib’ fanguis è nanbus flue-te folet.Et fi quidem multus fluxerit, folutione morbi figni-ficat.Sin minus,morbum longum. Qiunto autem minus fluxerit,tanto deterius cft,amp; longitudo maior. Si vero reliqua faciliina fiant,tali dolores ad pedes expedare oportet.Si autem contigerint pedera, amp;nbsp;dolorofus efte perfeueret xger, amp;nbsp;calore affligatur, ac non foluatur , paulatim amp;nbsp;ad cerui-cem dolores peruenient, amp;nbsp;ad clauiculam, amp;nbsp;humerum, amp;nbsp;pediis, amp;nbsp;articulum. Nam Sc hunc tuberculofum fieri opor-tebit. His autem extindis, fi manus contrahantiir, aut tremulx fiant,conuulfio talem corripit, amp;nbsp;delyrium.Sed Sc pu-ftulx in fupercilio oriuntur,8c rubores habet. Sc palpebra al-teraad alteram progerminat,Sc inflammatio dura detinet,Sc
Dd iij oculus
-ocr page 872-HIPPOCRATIS UBER DE VICTVS
ocuJus vehementer intame feit, amp;nbsp;delyriumr »Ide »u^efcit. D Décritfi' trottes autem plut quàm dies delyrij lignificationem præ-gipt, bent.Multa vero figna ad ïmparé nunicru magit hunt,quam
ad parem. Vtro auteni liorum numerorum liant, Ictlialia eii ftunt. Tales vero û quidem ab initio niedicamcntispurgare volueris.ante quintum diem id facito, (i venter murmurarit. Sin min*,impurgaios finito.Si vero murmurarit,amp; aJui tge-üiones bilioà: fuerint, fcammonio dato moderate purgato. Inreliquo vero yiäu potus ac forbitiones parcilTime exhi-I)eto,quü melius xgerhabeat, li non remiifione fa£ia deci» mumquartum diem tranlgreilusfuerit. Qu um febricitan-ti decimaquarta die vocis interceptio acceirerit,non cita fo-lutio contingere folet,nec]ueliberatio à morboSeri, fed té- , porisdiuturnitatem tali ûgiiiScat, Q^um itacjueapparuerit in bac die, longius protrabetur morbus. Qiwm febrienti quart.] die lingua conturbata loquitur,B; altius biliofali-quida egerit,talit delyrare iblet. Sed obferuare ac alTequi e-uentus oportet. A cftiuo acautumnaji tempore in morbis »cutis,fangainis deiiillatio repentina, firmitatem acmul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
tam inflammationem circa venas (îgnilîcat,amp;inpolleru.'n i dicm tenuium vrinarum .ipparitiones.amp; ß ætate viguerit. Se ƒ corpus in exercitio.aut bene earnoiûm babuerir,aut atrabi- ƒ liarius fucrit, aut ex potu manus tremulas babuerit, bene I habet vt delyrium, aut conuuKîonem prxdicas. Et ß qui-dem in diebiis panbus Accédât, niehus cii, In iudieatione vero perniciofum, G non multus aceruatim concitatus /an-- p guis,rcdund3ntix exitas faciat per nares aut per federn; aut abfceG'js,3ut prxcordiorum dolores,aut ad telles, aut ad cru ra dolores inducat. Hisautemcôcoâis, exilas Gunt fputord, SitguUus cra/farum vrinarû,Jeuium,aJbarum. Febri Gngultuofæûl-inedelé. (;i^-cum,acerum mulfum.daucum tritum, bibenda dato.
amp; galbanum in mclle.amp; cuminum in eclegmate delingen-dum.amp;ptil'an.r fuccum poG hxc forbendum . Tabs autem e/Fugerc non poteG, G non fadores iudicatorij , St famni xcjuales accclferint : Se vrinx cralïie Se acres deciirrerinc, autadabfce/Tum morbus decubuerit.Naxpinea,Se myr-rba , in eclegmate dentur. Bibendum autem talibus ace-tum mul/ùm quàm minimnm dato .Si vero valde GticuIoG Pertpaeue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Peripneumonicas acpleuriticas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
aSeâiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 873-KATIONE IN MORBIS ÂCVTIS. jjt
A .ifFeftiones fic confîdcrare oportet, an acuta fit febris,amp; do- meniez tf lores lateris alteiius,aut vtriufque; amp;nbsp;dum fpiritus furfuin fer fcâi0Heigt; tut an doleat:amp; an tuffesadfint,amp; fputaprodeantfulua,aut liuida,aut etiam tenuia,amp; lpumofa,amp; fiorida.*amp; fi quid aliud diuerfum habeat,ab his quæ illis fieri folencHunc fic degere oportet.Si quidem dolor furfum tendat ad clauiculâ aut cir-M mainani,amp; brachium,venam in brachio fecarc oportet internam, Ÿtra tandem fuerit parte, in ea ipfa: detrahere veto ûn^uiné iuxta corporis habituni. Si tempus,amp; ætatem,amp; co lore,pliis Si confidenter. amp;nbsp;fi acutus fuerit dolor,dncere vfq; adanimideliquium. Poftea veto infufum per clyfterem adhi bcre.Si vero fub thorace fuerit dolor,amp; valde diftédat, pieu
B ritico medicamentû aluum fubpurgato,amp; interini dum pur-gatur,nihil dato.Poft purgationc vero acctum mulfuni. Medicamentum autem purgis exhibeto quarta die. Verum per tres ab initio,i«fufum per clyfterem adhibeto;amp; fi hinc non alleuetur, He fiibpurgato. Cuftodia autem fiat vfq; ad febris quietemac feptimum diem. Deindefi in tuto effe videatur, fnccum modicu actenuem primurn melle’ammixto eihibe-to.Si vero facile educat fputu,amp; bene fpiret,ac doloris eiort fit circa latera, etiam paulo craffiorem ac ampliorem, amp;nbsp;bis in die dabis. Si vero non facile liberetur, potionem paucio-reiB,amp; «lodicam forbitionem.fuccum tenuem, eiimq; femel, êcin quo tempore naelius degit,exhibeto. Cognofees autem hoc ex vrinis.Sorbitionemenim exhibercin his morbis non
C prills oportet,quàm vrinas concofta«, aut Jputa inatura faâa elfe videris. Si vero is qui medicamentiim accepit,frequéter amp;nbsp;multum purgatus fuerit, necefle eft dare, verii pauciorem ac tenuiorem.Non entra poterit dormire.prac vaforii vacua-tionemeque firailiter coquere: neque iudicationcs fuftinerc ac expeâ.ire. At vbi crudonim colliqiiationes fadæ fuerint amp;nbsp;ea quç renitutur abiecerit,nihil obftabit. Matura vero funt fpiita qiiidp,quum fimilia fuerint.puri.Vrin« autem fubfiden tias habentes fubrubras,velut eft eruum.Nihil auté prohiber li ad alios laterum dolores tepefidoria apponere Si cerata. Inungere auté crura ac lumbos oleo calido. Si pinguedinem illinere.præcordia vero ex lini femine integere vfq; ad mam mas. Atvbiin vigoreeftperipneumonia,auxitiiim nonad-mittit,fi non expurgctur;amp; maluni eft fi .-eger diificulter fpi-
Dd iiij raueri:
-ocr page 874-HIPPOCRATIS LIB. D£ VICTVS
rauerit;amp; vrinç tenues amp;nbsp;acres, amp;nbsp;fudores circa collum ac ca D put fiant.Tales enim fudores praui funt.præ fulïbcatione, Sc irnpecu ac violencia,fuperantibus morbis,fl non vrinx mult; ac craflx prodierinc,amp; fputa matura exierint.Vcrum aucc ho PeripBrtf/ rum fua fponte venerit, morbum foluit. Ad peripneumo-maniienie niammedicamentum quod delingitur.Nuxpincaamp;galba* rfeU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num,in melle Attico. Abrotonum in aceto mulfo. Piper re-
ratrum nigrii feruefacito,amp; pleuritico in principiis dum dolor vexat,bibenda dato.Bouum efl amp;nbsp;panacem in aceto mulfo feruefacere,amp; excolare,ac bibendum dare, turn hcpaticis, turn in doloribus fepti tranfuerfl. Et quxcûquead ventrem, aut ad miâioné impellere oportet,hxc in vino amp;nbsp;melle da-bis,illa ad ventrem,cum aqua mulfa aquofa copioflore biben da dato. Dyfenteria fedata abrcelfum,aut tumore aliquera faciet,fl non ad febres,aut fudores,amp; vrinas craflas, amp;nbsp;albas, ac ralde perfpicuas, aut ad tertianas, aut ad varicem, aut ad teflem,aut ad crura,aut ad coxam dolor decubuerit. In As brc biliofa ante feptimum diem, cum rigore morbus regius accedens, foluit febrem . Verum flne rigore fl accedat, extra temporis occaflones, perniciofus eft. Tetanus lumborum in anteriorem ac pofteriorem partem diflentioiA in atrabi-liariis, vbi fpirituum per venas interceptiones fuerint; venx feftione foluuntur, Quum autem à tendinibus vehementer in anteriorem partem reuclluntur, amp;nbsp;circa collum ac fa-ciem fudores fiunt, dum prx dolore mordentur ac reflccan-tur tedines vfque ad facri olTis finem exporreâi.qui cralfio- P res fpinam continent, qua parte maxima ligamenta exorta, deorfum ad pedes vfque deflnunt : Tali fl non febtis amp;nbsp;fom-nus acceflerit,amp; fequentes vrinç concodioné habentes pro-dierint, amp;nbsp;fudores iudicatorij, vinum creticum vinofum bibendum dato,amp; farinam coiäam edendam.Et cerato vngito ac illinito, amp;nbsp;integitocrura vfque ad pedes, vbi calidaaqua prills in fcapha perfiidifti : brachia quoque ad digitos vfque integito;amp; luinbos ac fpinam à collo vfque ad coxas pingue/ dine incerata molli pelli illita circundato, ita vc etiam anteriores partes compledatur:amp; interpofito tempore, per vtri-culos calida aqua infufa foueto , Sc circuntento linteo ipfuni reclinato.Aluum vero ne valde foluas.nifi glandula fubditi-tia, fl multum tempus fuerit, quo ablquc egeftionc permâflt.
-ocr page 875-RATIONE IN MORBIS ACVTIS. jpj
A liß quids in melius res tibi procc/Terit, fatis eft.Sin minus, mei radicem in vino odorato tried,amp; dducum bibcnda dato, mane vbi leiunus eft ante calidç pertùfîoué.amp; poft hçc breui farinam coâani,tepidam,plurimam edat.amp; vinuin vbi volue lit, bene temperatum inluper bibat. amp;nbsp;fi quidc iii melius res tibiproceflerit,fatiseft.Sinminus,pracdiccre oportet. Mor Martori bi porro omnes foluuntur, aut per os, aut per aluum, aut per Jalutio. veficam,autalium aliqué eiufmodi articulum. Veruinludo-tis fpecies omnibus communis eft. Veratiumdare hiso- Veratro pottet.quibus à capite fluxiofertur. Qtdcunque veto ex ab- furganJi iceiribus,aiit ven-t ruptura,aut propter intemperantiam,3uc Junt qaib* ob aliam quandam fortem caufam,ïuppurati faune,calibus vc/ « «pite
A tatrum ne dato. Nihil enim profuerit, amp;nbsp;fi quid perpetietur dafldlatio atger,veratrum in caufa efle videbitur. Si veto corpus diflol— fluit. uatur,aut dolor in capite fit, aut aures obturatæ fine, aut nates,auc fputaeiotaue genuum grauieas fie, aue corporis eumi-da moles præter confueeudinem,dato quicquid eandem ho-turn contigerit, fi non ex poeibus, neque ex rebus venereis, tiequeei eriftieia,neque ex curis, neque vigiliis bare fiane. amp;nbsp;fi quidem horum quid in caufa fuene, ad hoc ipfum curaeio-nem inftituieo. Dolores ex icinerc,laeenim, dorfi, lumbo-run),coxarum,amp; quicunque refpiranees dolent, caufam ma-nifeftam habentes . Sæpe enim ex crapulis amp;nbsp;cibis ftatuofis, Cr/puU dolores procedere tolent,Se ad lumbos,amp; ad coxam. Quibus marborum vero ipforum talia fuerint,vrinæ difticuleas ipfis accedit.Ho parenr. rum aute caufa iter eft, amp;nbsp;grauedinii ac raucedinum. Quæ-cunque ex viäus ratione contingunt, Pleraque vnufquifque prout prxter cófuetudinem vifiu vfus fuent maxime anno-tat.Nam qui no foliti funtprandere, fi pranfi fuerint.multus ventris tumor ipfis accedit, amp;nbsp;dormitatio ac repletio. Si vero infuper cœnauerint, aluus exturbatur. His vbi balnco vfi Medela. funt,dormire conducic. Vbi vero dormiuerunt, deambuiare lentaac multa circuitione. amp;nbsp;fi quidem aluus euacuata fue-rit,canarc,amp; bibcrc vinum paucum, meracius. Si vero euacuata non'fucrit,corpus oleo calido illinere.amp; fi fiiicrit.vinit aquofum album aut dulce bibere ac’quifcerc.Si vero non ob-dormierit,amplius quiefeere. Rcliquiis viftus fimilitcr vt his qui crapula grauantur conftituatur. Q^d veto ad potus at-tinet.qui quidem aquofi funt,tardioris trailtus funt, St intus obuol-
-ocr page 876-HIPPOCRATIS LIBER. DE VICTVS
obuoluuntur,amp; circa prxcordia redundant,amp; ad miâio- Q , nem non decurrunt.Taliyero potureplccus,nulluniopu5CC leriter perficere poterit, ex his qux intento corpore per vio^ lenüamautcelcritatemperfici folent.Qinercat autemquâm (naximè, donee vnà cum cibis concoâus fuerit. Quicunque veropocus nieraciores runt,aut aufteriores palpicacionem in corpore,amp; pulfauonem in capite inducunt. His commodura eü vt infupcr dor[niant,amp; calidü quid forbeant, ad quod ma xirae iucunde aflFeâi funt. At vero iciuniuin ad capitis dolorem ac crapulam malum eft, Cæicrum qui femel in die Cibum capiunt,hi amp;nbsp;impotentes fttnt,amp; calidam vrinam min gunt,pratter conluetudinem rafa vacua habentes.fitautem amp;nbsp;os falfum ac am^rum ,Bc in omni opere tremunt, he tempora { lefts diftenduntur, amp;nbsp;coenam concoquerenonpofTunt, velut H pranfi^flent.Hos autem minus bibere oportet quim foliti fiierunt,amp; mazam liquidiorem pro pane funiere: amp;nbsp;ex oleri-bus,rumicem,aut maluam,aut ptifanam,aut betas.Biberc re-ro vinum inter cibum,modcratum 3quoftus;amp; à ccena mo dice deambulare,donee vrina defeederit, ac jninxerjiit.Vtan tur autem 3f piftibus codis. Edulia porro maxime de fe ft-gniftcationempr.xbcnt, Alliumftatum,amp; colorem circa ra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Chonacem facit,amp; capitis grauitatem,amp; anxictatem.A ft quis
alius dolor antea fieri con,fueuit,eum exaeerbauerit. Vrinam autem ciet, amp;nbsp;hoc bonum habet. Optimum veto eft vt quit Ctfeie^/ ipfum edat,ft aut ebrius eft,aut ad potatione ire volet. Ca-nttia. feus ftatum,amp; adftridionem,amp; ciborum accenftonem facit, E quum crudum Sc incodile fit edulium.peflrmum aute eft re-Vtfftmini pletos ipfum interpotum edere. Legumina omnia flatuoli fuut,amp; cruda,amp; coda,amp; frida, amp;nbsp;macerata,amp; viridia. His au tem vtendum non eft nift cum cibis.Vnumq iiodque vero ex deer. ipftsfuapeculiaria vitiahabet. Ciccr datum,turn crudum, lent, tumfri£ium,8cdoioieminducit. Lens adftringit,amp; turba-Ittpinas. tione inducit.ft cum cortice fumatur. fLupinus minime in-r Silphium. ter hæc mala habet. Silphij caulis amp;nbsp;fiwcus, quibufda (jui~ dem maxime,inexpcrtisaute non tranfttper ventre. Verum vocaturhocmalum cholera (iccu.Fitautem maxime vbi cum multo caCeo mixtus fuerit,aut cum carnis bubule cfu.Nam Sc atrabiliarix alFc^iones àbubiilarû carniiim efii exacerban-tur.Eft entra inlûperabih's ipCarû natura, amp;nbsp;non cuiufuis ven
triculi
-ocr page 877-JIATIONE IN MORBIS ACVTIS. Î94
A triculieft ipfis conco^uere.Optiinc tamc ipfas concoxerint, ac fu(ninouenac,qui percoctis i:ji. quàm yetulkilfunis vcancur. At caprin.« car.ies quxcunq} inbubiiLsinfuatinala, oinnia C^prt»lt;e habciic,icégt;nqi à coucoctione alienicaté: Sc. flatuulÏores fuut etrnn, acrudusamplioresfaciunc,amp; choi.’rigénérant. Sunt autem odoratiiriinx,folidæ,ac iucunJiirimx,ûptimç,amp; percoélx,amp; ftigidx. Verum iniucundiffim v Sc graueolentes ac duræ.pef fimæàmà etiani rfcentes. Optimæ vero funt æftatis téporc: Por«'«« pcffimae autûnp. Porcinç vero carnes prauæ funt,quû lue- arnet. iintcrudiores auc ambuft.x.Magis auté choleram générât,amp; turbationé faciunt, Suilla: autem optimx fuut uinniu car- Sudl«. niuni.Sed prxftant etii ex l)is qux non veliemcnter pingues funt,neqi tenuesgt;oeqi veteris victiinç xtatem habeni. Edcrc
“ veroipfas oportet abfq-, pelle,amp;; fubfrigidas. In choiera lîcca y^terinflatus eft,amp; iirepitus infunt,amp; dolor lateruin ac lum-borum Secedit auté nihil deoifuni,led alnus adRrida eft.Ta lem adferuato vt ne voinat,fed aluut fubeat.lnfufum itaq-, ca lidumac pinguilfimia quàin citilfnne per clyfteré immittito; amp;olco illitûin aquam pluiimâ calidam denuttito,in folium xechnâs, amp;nbsp;calidâ paulatim alTundés. Et fi calefcêti ipfi aluus fubierit,morbus folutus eft.Dormire quoqi tali côducit,amp; bi bere vinls tcnue,amp; vêtus ac meracius,Si oleû dato,vt amp;nbsp;quie lca(,amp; aluus fubeat, amp;nbsp;foluatur morbus. A obis veto Si aliis abftineat.Si vero non remifent dolpr, alininû lac bibendum dato,donec purgatus fuerit,AF ß liquida fuerit aluus, amp;nbsp;bilis fubeat. Si tormina lïnt.Sc vomitus,ac fufFocationesihis opti-mum fuerit quiefeere . gibere vero aquam mulfam , amp;nbsp;non vomere.Hydropun, duæ naturæ funtiquorum alter fub carne (î fier» aggreditur,incuitabilis eft.Qui vero cum infl itio- Aq«« nibus fit.multa bona fortuna opus habet, maxime autem x- ctitent rumnis. Si fomentis,ac temperantia. Edat autçmliccaamp; a- genet cria. Sic cnim vel maxime vrinam eiecent, iSc plurimumvi- ra. ribus polluerit. Si vero difficulter fpirauerit,amp; tempus ver-nuinfuerit,amp; fimul .«tas viguerit,amp; viriû robur adfit,de bra-chio fanguinem detrahere oportet. Deinde panes calidos ex vino nigro amp;nbsp;oleo tindos ed.it i amp;nbsp;quàra minimum bibens, quamplurimum laborer. Si carnes fuillns carnofas edat cnn, aceto codas, vt aduerfus accliues deambulationes rcnitipof fit. Q^cunque infernum ventrem calidum h4bcnt,amp; alui egeftionet
-ocr page 878-HIPPOCRATIS LIBER. DE VICTVS
egeftionej acre» amp;nbsp;inacquales ipfis prodeunt prç colliquatio- P ne;his fi quidem potentes fuerint, veratro albo reuellere o-portet.Sin minus, fuccus tritici horni craflus, frigidus dadui cft,8lt; lenticulæ frefæ decodum, Sc panes fubcineritij, amp;nbsp;pi-fces febrienti quidem codi,non veto fcbrientijaflati; Si vi-num nigrum non fcbrienti;iïn minus, aquam àmefpilis, aul myrti baccis, aut inalis, aut forbis, aut palmulis, aut yitium œnanthe. Si vcro febris non habeat,amp; tormina adfint, lac aiininum calidum modicumprimum,deindefenfimfiente progreiTu 3mplius,amp; lini femen,amp; tnticeam polentam,amp; fa-bas Acgyptias,cxempto eo quodin ipfis amarum eft,molita ac trita hæc inipergens bibat; aut oua femiconcreta aiTata e-dat,amp; fimilaginem.amp; milium,amp; alicam codam in lade.'liarc £ coda frigida ed.it,amp; quæ his fimilia exiftunt,tum pocula,tu edulia in cibo afluinat. Maxim i momenti circa vidus ratio-ncm,eftobreruare accauerc,tii inacutis.tum inlongismor-bis,amp; intenfiones febrium,amp; remifliones,quo temporum oc cafiones fcias.quandocibos exhibere non oportet ,amp; quado tuto exhiberi poifunt. Infuperque quando plurimum ab in-tentioneabfunt. Nofleporro oporteteosquib’caput do-let ab exercitationibus,aut curfibus,aut profedionibus, aut venationibus.aut ex alio quopiam intempeftiuo labore, aut ex re venerea .’décolorés item,raucofos,lplenicos, exangues, fpirituofos,amp; ficcam tuflim habetes.ac fiticulofos, amp;nbsp;flatuo-fos,amp; venaril interceptiones;amp; eos qui intenta habent pra:-cordia,amp; latera,amp; dorfum,amp; torpefados,amp; obfcure viden- P tes,amp; quibus aurium ionitus incidunt, amp;nbsp;qui vrinariam fiftu Jam vrinam non continentem habent. Sc morbo regio labo-rantes, amp;nbsp;quorum alui cruda eiiciunt, Sc quibus ex naribus, aut per federn fanguis vehementer erumpit, Sc qui tubercula habcnt,amp; auibus vehemens dolor incurrit,amp; non fuperaue-rinnex talibus nullum medicamentopurgandum elTc. Peri-culum cnim habcbis,amp; nihil opis aiFeres, A (pontaneaslibe-raciones ac iudicationes toiles. Atfifanguinemalicuide-Ssiguit^ (raberecôJücit.folidam aluum facereoportet, atquefiede-qao ntitie/ trahere,amp; fame macerare,ac vinum auferre.Poftea vidu có-dus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueniente,Sc fomentishumidis.reliquam curationem perage.
Si veroaluusden/aacadUrida elfe videatur, molle infii-fum per clyiierem immitte. Si vero medicamentum dare vs.-fum fue-
-ocr page 879-RATIONÈ IN WORBIS ACVTIS. }9f
A furn fuerit.per vcratrü tutofurfumpurga. Deorfumveronul Ium talium. Optimum autem eft ad miäionc, S( ad fudo-res,amp; ad deambulationcs perducerc, amp;nbsp;leni fridionc vti, vt nehabitum denfum efTicias. Si vero inledo decumbat, alij ipfum fricent.Etfi quidem in thorace fupra fcptum tranfuer fum,afredio ipfuin infeftarit,plurimuni refideat, amp;nbsp;minime ipfum reclinent,quandiu vires tolerant: ic fedentem multo tempore multo oleo calido defricent. Si vero in inferna al-üo fub fepto tranfuerfo dolores habeat, decumbcre condu-cit,amp; nullo motu raoueri tali corpori cöfcrt,extra dcfndio-nem, Qm vero ex inferna aluo foluuntur dolores,per vrinas amp;nbsp;fudorcs.fi moderate delabuntur, fua fponte foluuntur,qui
I parui funt.vehem'entes autem praui funt.Tales enim aut pc-teunc,aut abfque aliis morbis fani non bunt. Verum qui hu-iufmodi funtintumbunt ac firmantur. Potio bydropico. ftfJrffplel Cantharidas tres,detrado capite vniufcuiufque, k pedi-l)us,amp; alis,corpora videlicet ipfarum in tribus aquæ cyatbis terito.Q^um autem is qui bibit dolucrit,calida aqua perfun datur.Bibat aute prius illitus, ieiunus; k edat panes caUdos Woleo. Medicamentum fanguinem fiftés. Ficifuccum Saguiiteni lana exceptum intus ad venam appone.Aut co^ulo intorto fififittia, nares obturato.Aut cbalcitidem digito prius efformatam ap prime,amp; cartilagines extrinfecus vtrinque comprime: k al-uuni lade afinino codo folue,amp; caput rade, k perfrigeratia adhibe,fi calidum tempus fuerit. Sefamoides furfum pur-
C gat.potio ci* eft drachma diinidia in aceto raulfo trita. Co-mifcetur etiam veratris tertiapotionis pars, amp;nbsp;minus fuffb-cat. Adtrichiafin,id eftpilospungentesinpalpebriscna- trichußh fcentes. Immiflum in acum foramen babcntem filum, in fumma fupernæpalpebræmarginedeorfum verfus perpun-dione fada tranfmitte, amp;nbsp;aliud itidem fub hoc infcrnc tra. iice:amp; extéta fila confue ac deliga,donec decidant.amp; fi quidem fatis habuerit.bene eft.Sin minus,amp; quid defccerit, rur fuseadem facito. Sedge hæmorrboidas codé modo trâf- n^mer» mittes,filo lana: fuceidæ craftiffimo ac niaximo in acum im- rbeidcfy miffo,acdeligato.Securiorcnimfit curatio.Deinde côprcf-fione fada medicamento crodente vtere, k ne prolue donee deciderint:amp; femper vnârelinque. Poftea vero refedi» viribils veratrumdato.dcindc excrecatur k exudet, k ante
txercic*
-ocr page 880-HIP. LIB. DE VIC, RAT. IN MORB. ACVT.
cxcrcitationem mane friöio multa fiat. Vcrum à curfu ab- D lbncac,amp; cbrietatc,amp; ab acrb’.origano excepto. Vcmat au tem per inttipolitos dies feptem,aut ter in menfe. ^ic cnim quam optime habuerit corpus.Vinum vero fuluum, aufteru, Supparit/ aquofumac modicum bibat. At veroad fuppuratos, fciJla: tj. friilta rotunda feóta in aqua coqoitc,amp; vbi valde beneef* ferbuerit,diirundito,amp; aliaafiufa cocuico, donee ad conta-dii pcrcoßa acmolliaappaiuerint.Deindeleuiter iritis cu* minuin friûum ammifce,amp; fefama alba, amp;nbsp;amygdalas leeé-tes tritas,amp; bare melle excepta dclmgenda prabe, amp;nbsp;poftea vinum dulce bibendum. Sorbiticnes vero fumât, péplum, appellatum meconium album, tritum .acetabuli parui men-fura.in aqua loturæ farina: recentis dilutum ac coâum.inel- । le aftufo tepiJum abforbcns. Atque fie degat per diem. Deinde fupputans e.i quœ eueniunt cœnam dato. Fabarü ite depuratarum qindrantem amp;nbsp;rubia: farment.) duodecim, te-rito,mifceto,coquito,amp;: pingui addiro delingenda prarbeto.
Oraleram Adoculos. Spodium lotum probe velut farina:malîara t»edebe. fubaûum non liquidum.vuarimroaturxacerbç fuccohume-âatum leiiitcr terito,in (ôlc rcficrato,amp; vt ad ilhtionem cô-modum fit humedaterquiim vero ficcum faânm facrit,leui-ter tnto ficcoociilos fublinito,amp; angulos eonfpergito. Ad eofdem. Ebeni drachmam, aris vfti obolos noneffl, croci obolos tres.Ha c trita in cncicula terito,amp; vini dulcis hemi-nam Atticani afFundito. deind: ad folem obuelata exponi-to,amp; vbi coétd exaruerint, ipfis vtere. Ad doloresoculo- p Tum. Chalcitidisdracbnram, vuarexpreflivt du.eparte$ fintrîliqu.r,myrrbam amp;nbsp;crocum terito,amp; muflum adæifcc-to,amp; ad folem coqmto, acrIlinito.Sinr autem in vafea;neo.
Sf.fgKbz Earum qu.v ab vicro ftiangobntur cognitio.DigitisduO-tio uuliM. bus comprimito, amp;nbsp;fi lenferic, vreri firangulaiio eft. Si non, Uydropi- conuulfio. Ad bydropicos Pepli meconi, appellatbâceta-taruti Ci/ bulum paruum Atticum rotundum, potio vna ,fquamæxri» tipetii, rpecHh Iota tria.Harcleu/rer trita, amp;. ciiin farina recenti agglutinate,ac in carapotia elFotniat.i.degluticnda dato. Pur-S''liiti0ué gant aquam deorfum.Aliud,, quod ftercora peraluum expel-trii, lit. In caricas furcum titbymalli infiilla, in fingulas fepeies.
deinde in nouum vas compoficas reconde.ac exhibe anted buna. Aliud.Pepiutn, quod amp;nbsp;mecooiiun appeUatur, aqua affuit trito
-ocr page 881-±gt;E IVDICATIONIB VS. fgff
föfa trito ac excolato,amp; farinam placencarum torrefadarum ammifcens,amp; mei codum affundens, hydropicii edendum datoïSc vinum dulce aquofum, aut aijuam mulfam aquofain ’nfuper bibcdam. At meconium, quodpnmumexcremé- Hret/iHI, tuin i putris prodit,collcduin recondito,ac curato.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE IVDICATIO« nibufjJdno Cornario medico ^hyßco interpreter
F iudicatioiubus quæ cito ad me., lias tendunt,plerauque eadem fi-gnafunt, qux étiam fanitatis. Su- SuJaret döres enim optimi funt, Si celer- qui («ni. rime febré fedant, qui in iudica-toriis diebus fiunt,amp; febreKi per-fede fummouét. Boni quoq;’ funt quipertotum eorpiisfiétes, mor-bum facilius ferre faciût. Qui veto nihil horum faciût, incommo-
di funt. Denfari vertf oportet alui egeftionem, morbo ad Cïetunti iudicationem tendente.Sit autem fubfulua,amp; non valde gra
C ueolens.Commodurti eft Si lumbticos cjtire ad iudicationé.
Vtina autem optima eft,qua: habet albiifimam fubfidétiam, Vrina.' amp;leuerft ac æqnalem,per totum tempus donee iudicatus fuc rit morbus.Significat enim fecurum ac breuem fore morbû.
Si fudoré oborto morbus deficiat,amp; vnna fulua albi fub-iîdentiam habens confpïciatur : his cadem die recrdiu.1 fe-bris fict,atque harc quinta die citra periculum iudicatur.
His qui in breuiinmo tempore fani euadêt, omnia maxima fîgna fiunt.Nam magis fine dolore dcgunt.St extra periculum,amp; nodu dormiunt,amp; alia figna fecura præ fe ferutit.
Quibus in febre non lethali capitis dolor,amp; alia figna cir- â» cunft3nt,in his bilis dominatur.Quibus incepétit dolor pri- Ier. mij diebus, amp;nbsp;quarta ac quinta magis premûtur,hi feptima à febre libctMtur. Febres iudicantur m iifdcm numero dieb’, exquibuè
-ocr page 882-HIPPOCRATIS LIBER.
ex quitus amp;nbsp;fupcrftites euadunt humines, Sc en quitus pe- D teires let leunt.Etenim placidiüjmæ febrcs, Sc fignii fecuriifimis tié-JI«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes,quarto die üefinut,autprius. Lechali(riinæveroamp; fignis
liorrcndiilimis tiences,quarto die aut prius occidunt.Primui igitur iplarurn infultus lie deiînit. Alter ad feptiiuum dedu-C!t. Tertius ad vndecimum. Quartusaddecimumquartum. Quintus ad decinuiinfeptitnum. Sextus ad vigefiniuni. Atqgt; ta; in acu tîiriinis morbis, per quatuor ad viginti, appofitio-nes fiunt.Non poteft autem quicquam torum integris dieb’ exaâe numerari.Neque eoini anni ac mêlés totis diebus co* Aant.In fcbribus ardentibus bona fîgna apparétia, qualia in fanis feripta funt,liquidem minorawerint,ad tertiuni dient remilfionem indicant.cralfiora vero,in craftinum.craira au- j tem.eademdie. In fcbribus ard,entibus fipofteriusfeptimo die morbus regius accedat, iudicium elf fudoris. Nam morbus non folet exudare, neque vfquam alibi abfcelTum face-re,fcd fanus fit.Neceffe autem eft vbi calor febris difeeirit,amp; tumorem in feipfumattraxit.fcbricontingereiudicationé, per vrinas prod euntcs,aut etiain alui cgeftiones.aut fangui-nis ex naribus lluxum,aut midionem multam,aut per multi t umiditatent,rudorem, aut vomitum, Mulieri veto etiâ per menfîum viam.Maxime igitur hæciudicationemfaciunt, amp;nbsp;quicquid his propinquum contingit.Facit autem amp;nbsp;alias iu-Marluf dicationcs,fed minus quàm tas. Si vero feptimo die morbus reÿius. nbsp;nbsp;regius accedat,autpofterius,in febrcardéte,amp; difficilis mul
ti Iputi feceirus,titm in ardentibus.tû in aliis fcbribus: fî nul p lotalium fignorum fiente dimifcritfebris, nccclTeeft taies iudicationes pro illis fieri,auc magnorum tuberculorum ab-fceflum.aut dolores ex abfceffu vehemetes, aut coUiquatio-nes humorum ex calore. Iudicationes amp;nbsp;remiflîones eorum quæfebrem ardentem figiiificant,longiorem morbü faciiit. Si verofortia fiierint.mors plerunquefcquitur.Reliquæ vero ardentes fecurardefînunt feptimo aut decimoquarto die. Solet autem amp;nbsp;ad lipyriam deuenirc ,amp; detinet maximexl. dies,amp; in Epialiim tranlît. amp;nbsp;lipyriacadem quoquedic cor-ripit ac dimittit.Fit autem amp;nbsp;capitis dolor.Si verolipyria no dimiferit in xl.diebus,fed prodiiûa fuerit,amp; dolorhabuerit caput,amp; delyreta:ger,ipfumpurgato.Dclînentc vero febre •rdente fi accedat morbus regius, non folet amplius exuda-re,ncquc
-ocr page 883-DE IVDICATIONIB VS. J97
A te.neque vfquam alibi abfccflum fa cere ,fed fan* fit. T ertia-na in feptein circuitibus plerunque iudicatur. Quibufcuque in febribus incolerabilibus fepcima, auc nona , aut decima-quarta morbus regius acccdic,bonum: fi non dextrum prar-cordium durum fiat.Sin min’, ambiguum. Acuti morbi in jifutî quatuordecim diebus plerunque iudicantur. Sudoresfe* ii, bricitanti fi fiant tcrtia die,amp; v. amp;nbsp;vij. amp;nbsp;ix. amp;nbsp;xi. Si xiiij. Si Sador dgf XX]. Si xxxj. bi fudorcs morbos iudiiant. Qm vero non (îc cretorius. fiunc,dolores fignificant. nbsp;nbsp;Concoâiones vrinarum paula- LotiarKm
timmaturefccutes,(îiniudicatoriis diebusconcoétæfue- maturatia Tinc,morbum foiuunt. Exemplum vrinarum vlcera facere o- JigeftiS-portet. Nam vlcera fi repurgantur pure albo , celerem cura- «e,
J tionem indicant. Si vero in faniofoshumorestrâfmutentur, vlcerlt;r. maligna fiunt.Eodem modo amp;nbsp;vrinæ fignificant.Si ex dolore tenues fiant,ex occafione ratiocinari oportet, ex qua mor busacceffit.ôcbancinfpicere vbifedatur.Nambacdeficié-te,aliis fignis qualia conueniunt accedentibus, non putan-dumeft morbo liberationem contiiigere. Si doluerit ca- CtipititJ» put,amp; ex hoc febris accedat,amp; bine non fedeturidolore non lor cumfe ceflantefebnsnôiudicaturiScplurimataliaiudicationislô- irg, gæfunt ad melius,etiam in bis quac ad fanitatem cendunt.
lapræcordiistumores molles,Si doloris exortes,amp;ad Pr^eter-contaaumcedentcs,diuturnioresquidemiudicationes fa- dUturgi-ciunt,minus autem horrendas tuberculis his contrariis. £o- da. dem modo habet amp;nbsp;de tuberculis in reliquo ventre. Ex v- Xulereu-
C finis fi quidem id quod midum eft purum fuerit: fubfîden- U. tiam vero albam ac leuem habuerit, diuturnior fit morbus, Vrin«. Si minus quàm optima fecura eft hæc vrina. Si vero Si vrina fubrubra fuerit,amp; fubfidentia fubrubra ac leuis: diuturnioré quidem hec morbiim quàm prior fignificat.fed valde faluta-tem. Quiconquepodagrici morbi fiunt, hi in quadragin- Podagrit ta diebus ab inflammationeliberi fedantur.Sed in his plera- ci. que longT iudicationis ad melius funt. Quæ ad morte te-dunt,in die acnode iudicantur, quæ videlicet debilitatio-nisfîgna fun:,velut epoti medicaméti.exturbationisalui Si tisfignd. furfum,amp; deorfum,3nxietatis,amp; aliorumhuiufmodi. Si igi-tur horum figna in die ac node fubmoueantur,bene eft. Sin ntinus,lethalia effeputanda funt. Sudorespeflfimi funt fri SuJar frit gidi,amp; circa ceruicem fiétes.Hi cnim mortes. Si morborum gidur.
Ee longitu-
-ocr page 884-HIPPOCRATIS LIBEK
Vfjrt4.
SuJar fri' gidus.
longicudinemprxlïgnant.Aluiegeftiones variæ.diuturm'a- 0 res quidem funt nigris amp;nbsp;aliïs lethalibus egeftionibus, nibi-lo vcro minusperniciofæ. Sunt autem tales, rainentofæ, bi-liofæ,cruentæ,praïîna:,nigræ; Si aliquâdo fîmul omnes pro« deunt, aliquando fingulæ particulatim. Vrina fi quando« que pura miâa fuerit, quandoque fubfîdentiam albamacle-uem habens,diuturnæ taies funt, Si minus fecuræ quâni opti ma vrina.Si vcro fulua ac tenuis fuerit vrina multo tempore, periculum eft ne fufficere homo pofl)t,doncc concéda fuc-rit vrina.St fi alias fupeifiitis futur! ligna fuerint, his abfcef-fum affore expeda ad locos infra feptum tranfuerfum.In fe-bribus fi mutationes iiabeat vrina, diuturnitatem temporis fignilîcat, Si ncceife cfi ægrotum mutariamp; ad détériora, amp;nbsp;S ad alteram partem. Si vrina; ab initio non fimiles fuerint, fed ex tenuibus cralfæ fiant,amp; penitus tenues,tales ægre indicant acinconftantes funt. Frigid! fudores Cu acuta quidem febre,lcthales funtîcum mitiore vcro,longitud!némor bi fignificant. £t vb! in corpore calidicas aut frigiditas, hic morbus eft.Sc vb! in toto corpore mutationes rcpctinaê fiût, amp;nbsp;fi corpus perfrigeretur, aut rurfus calcfiat, aut color alius ex alio tranfmutctur,morbi longitudinem fignificat. Si fe bficitanti fudor accedat,febre non deficicnte,maliim.prolô-gatur enim morbus,amp; humiditatem fignificat- Eebricitâ-ti frigid! fiidores accedentesjongain febrem fignificant.
S«d«r p-nt.
Vulfus uei närum.
KreuiitiO' riturifi-gnd.
telfit cS/ tiniHi
Sudor mulcus intemperate fiens fano,morbum fignificat, arftate minoré, hyeme maiorem. Alu! cgeftionesfi in idc E concedere ac confiflere permiferis,velut ramenta fijbfident: fi pauca,mod!cus eft morbus;fi multa,muk’: his infufum per clyfterc adhibere conducit. Qnibus veto in egeftione infer ne bilis atra fubfidet, fi copiofior, maior eft morbus. Sipau-cior,m!nor.Si venæpulfarint,amp; facies fana fuerit,amp; prçcor-dia non mollia, fed in tumorem cleuata, diuturnus eftmor-busgt;amp; abfque conuulfîone non foluitur,aut multa fanguinis ex naribus fluxionc,aut vehement! dolore. Et palpitationes in manibu$,d!uturna;fcbr!s fignû funt,aut breuis iudicatio-* nis in deteriu';amp; in his pleraque quæ ad mortem tendunt. !
His qui breuiflimo tempore perituri funt, maxima ligna ab initio fiunt.Nam amp;nbsp;difficulter fpirant, amp;nbsp;nodu non dor-miunt,amp; ligna periculofa prj fe ferunt. In febre continua fi quis
-ocr page 885-DE IVD1C AT IO NIB VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î?8
A fi quis'quarta die amp;nbsp;fcptima affligatur, amp;nbsp;vndecima non iu-dicacus fuent.plerunque périt. Quiconque à dilientione Tetiinût^ antrorfum ac retrorfum corripiuntur, in quatuor diebus pe-reunt.Si veto hos ciFugerint,l'ani fiunt. In febribus arden- Herlat tibus fi accedebat morbus rcgius, amp;nbsp;fingultus quinto die,le- régi«/, thaïe cft. Recidiuæ fiunt in his,quibus dcfinétibus vigiliç fortes accedunt,aui fomni turbulent!,aut corporis robur.aut dolores vniufcuiufque raébritamp;quibus febresfedantur.ne-quefignis folutoriis fientibus,neq; in iudicatoriis diebus:amp; 6 déficiente febre,amp; fudore acccdente,vrinâ fuluam niinxc-Tint,albam fubfidentiam habentem,his febris recidiuam ea~ dé die expcaa.H.-E veto recidiuæ quinto die iudicantur ex-
{ trapericulum.amp;ficxiudicationcfaôiavrinam rubicudam, rubïam fubfidentiam babentem minxerint, etiam bis reci-diuafebris fit cadem die ; amp;nbsp;pauci ex bac feruantur. Quit Frfri/rfr/ recidit febris ardcns,plerunque etiam exudat. Et fi reuertcs dear, totdicbus dctineat quot priusjCtiam tertio recidiuat.fi non impari die dimiferit reucrfa. Plerunq; fi crudæ fint vrinæ, Vri»« amp;nbsp;aba figna non fecundum rationé eueniant,morbus in die crudit. iudicatoria recidiuati Quandoque vero etiam reucrtitur in dieiudicatoria,his talibus reliâis. Abfcefius circa aurent Alfeeffut quibus circa iudicationem fientes non fuppurantur, bis fub- circitaui niotis recidiua fit, iuxta recidiuarum rationé, fimilis circui- remgt; tui;in his fpes eft ad articulos abfceflum fieritaut vrina craf-fa,qualis eft alba in quartanis del-fTatoriis, libérât ab abfccf-
Ç fu. Quibufdam veto horum etiamfanguinis enaribuseru-ptiones fiunt. Hæcautera fanguinis eruptio quartanas non foluit,nequc morbos qui per alui egeftiones fanari folent.
Atrabiliariis cum phrenitide occupatis, fi b.Tmorrhoides Phrenitih oboriantur, bonum cft. Qjicunque infaniunt fua fponte Inpnia. liberati ex morbis,his infaniä fcluit dolor ad pedes progrcf-fus,aut ad peöustaut tuflis vehcmens oborta.Si vero horum nihil fiat.inlhnia foluta oculi priuatio contingit. Qu^i lingua ofFcndunt, amp;nbsp;labiorum non funt potentes, fi bæc fedata fuerint,fuppurati fiunt. Dolorem in locis infernis fortem foluit aut furditas,aut fanguis multus è naribus erumpens.
Infaniamagnimorbiexmorefiétisfülutio. Q_nbusin CMpfalw febribus ardentibus coxarum dolor,oculorum diftortio, aut tit» excitas,aut teftium tumores,aut mammaruin cleuatio,febre
£e ij ardcnteiB
-ocr page 886-HIPPOCRATIS LIB. DE IVDICAT.
ardetuem foluit,aut etiam fanguinisex naribus duxus. InO febre ardenti iî inluper corripiat rigor,exudarc iblet. A fe Tremor, brc ardente occupato,rigore accedente,folutio fit. Quib’ Sarilitiir. in febribus ardentibus trcmores obonuntiir, métis emotio-foluit. Qmbus in febribus aures obfiirduerunt, his non fo luta febre, infanire neceife eft. Soluit autem fanguis ex na-ribiis eruinpens,aut aluus bilioiâ egerens.aut dyfenteria tc-cedens,aut cox3rum,aut genuum dolor, Qujbus febribus Siititi do/ rigor accedit,febrisfoluitur, Quibus dolores fiant dere-torifmri pente,praicordium eleuatum eft fuperne, amp;nbsp;fi circa (puriant delà. cofiam graues dolores fiunt,his folutio fit vençfeâio,amp;pur Koriur gatio deorfum. Nó enim corripit febris vehemens locis ini-tqute fuit potentibus. In bis qui ab hydrope detincntur,fi aquofîtas g ter euté. per ventrem ad veficain aut ventrem fluat, folutio fit. Si à Pituiu itb pituita alba occupato,alui profluuium vehemcns accedat, h lutiofit. Qui ab aluiprofluuiomulto tempore detinentur
Alitipro/ vnà cum tufli,non liberantur.fi non dolores vehementes in fluuiurt^ pedibus inciderint. Si veto vult commutatio ac correâio uaturæ fieri,poftquam non amplius aluusproduit,autinanem omnem egeftionem habuerit,fiatusforas prodeuntes accidunt . Nullum itaque humorem manifefium habent. Quare ei qui ita habet feciire exhiberefcics eaquarconue-niunt,amp; fi voluulus accedat,vinum frigidum multum mera-cum paulatimbibendum dato, doneefomnus,aut crurum Cepitiido dolor fiat. Soluit autem amp;nbsp;febris, aut dyfenteria. Caput br. circuncircadolent! acægrotanti,fipusperaures,autperna p res fluxerit.foluit morbum, Qmbufcunquc fanis derepen-te dolores oboriuntur in capitibus,amp; Ifatim vocepriuantur, ac ftertunt,hi in feptem diebus pereunt, fi non febris corri-puerit. Caput circuncirca dolenti, quiconque ex fupernis locus doluerit.cucurbitam alTigc. Soluit dolor ad coias, Sc Lippiltido. genua, amp;nbsp;anhelatio, quicquid horum fadum fuerit. Lip-Spiifmos. pienti ab alui profluuio corripi.bonum eft. A con-uulfione aut diftentionc neruorum vexato, febris accedens foluit morbum. Si à febre
detentum conuulfio corripuit, feda-tur febris eadem die,aut poftridie.aut ter-tia die.
Hippo-
-ocr page 887-399
* hippocratis coi liber de DIEBVS IVD 1.
çatoriiffîano Cornario medico phyfico interprété.
Agnam artis partem eflearbi- Patif/ima tror,dehisquæ rede feripta l'unt pofle confiderationem fa-ccre ac iudicare.Qui enim hoc nouic, amp;nbsp;his veitur, nô videtur mihi in arte multû falli pofle.
huius artit part.
MettfuS-äo nöfal-litur.
Prima
Oportet auteexade perdifce-rc vnâquamquetemporii con- martoruni ftitutionem. Sc quenq; morbû. oiferuat Sc qui morbus fit bonus, amp;nbsp;qui tio, periculofus.aut lu conftitutio-ne.aut in morbo. amp;nbsp;qui morbus longus fit amp;nbsp;lethalis : amp;nbsp;qui loiigus,amp; nô perniciofus ad vitam. Si qui acutus ac lethalis: amp;nbsp;qui acutus,amp; fuperefle finens. Ex his enim ordinem die-rutu iudicatoriorû confidetandi ac prædicendi facultas da-
tur.St ex his cognofeere datur,quibus,amp; quando,amp; quomo-C dovidum præfcribere oportet. Maximum itaquefignura
in ægrotis qui viduri funt, fi non præter naturam fuerit fe-brisardens, Si alij morbi eodem modo. Nihil enim horren-diun,nequeléthale fit in hisquæ fccundum naturam funt. Secundum eft , fi non etiam ipium tempus lîmul cum morbo 5eeund£ impugnet.Plerunque enirh hominis natura,vniuerfi potefta-tem non fuperat. nbsp;nbsp;Poftea vero fi partes circa faciemgraci- Tertia.
lefcant:amp; venæ in manibus,amp; in oculorum angulis,amp; fuper-ciliis quietem habcant, quum prius non quieuiflent. Huic fi vox fuerit debilior. Si fit IcuioriSc fpi ri tus rarior ac tenuior, fequenti die remiflîo morbi contingit. Hæcigitur confîde-rare oportet ad iudicationcs : Si an bifida linguæpars velut faliua alba obducitur,amp; an in fumma lingua hoc idem fadû CtjVeruinminus. Si quidc igiturparualiæcfucrint.ad ter-
Ee iij tiuradiem
-ocr page 888-HIPPOCRATIS LIBER
tium diem remiflîo fit morbi.Si veto aliquanto craflior fit fa D Octtlorum liua,in craftinum.Si veto adhuc craflior.eadem die. Quin »ot«. te albas oculorutn partes in principio morbi denigrari ne-cefic eftjfi inualuerit morb’.Hæ igitur ß purx fiant, perfeââ fanitatem indicant deniter quidem.tardius:vehementer au-Morîi4z tcm,citius. Casterum âcuti morbi fiunt à bile,vbi in hepar Mfi undf. influxerit, amp;nbsp;ad caput conftitetit.Hæc igitur patitur hepar.
Intumefcit amp;nbsp;expanditur ad feptum tranfuerfum præ tumore.8t ftatim ad caput dolor irruit, maxime veto ad tempora; amp;nbsp;æger auribus non acute audit.Saipe etiâ oculis non videt. amp;nbsp;horror,8c febris corripit. Atq; hæc quidem ab initio morbi ipfi fiunt ex interua]lo,qu3ndoq; vehementer, quandoq; minus. Quâto autem morbi tepus magis progreflum fecerit, tanto niaior fit dolor in corpore; 8c pupillæ oculorum ipar- “ guntur,8c obtufe vidct:8c fi digitu admoueris ad oculos, nô Cifeutien/ feniit,eo quod non videt. Quôd auté non videat,inde co-»ùfigni. gnoueris.Non enim niâat dum digitus admoiietur: 8c floc-cos aufert de ftragulis, fi quidé viderit,pediculos efle piitas. trtr eculit Et quum hepar magis expaflum fuerit ad feptum trâfuerfiiœ, q»lt;c curp/ deliratî8c ob oculos fibi obuerfan putat reptilia, 8c alia om-tare Bidc- nigena animantia fcra,8c milices armatos pugnantes, 8c ipfe (ur. adiierfus ipfos pugnare fibi videtur ; 8c talia dicit velut qui videat,8c egreditiir, 8c minatur fi quis ipfum egredi nô per-mittat.Et vbi furrexerit, crura eleuare non potefi, fed cadit. Pedes autem femper fiût frigidi. Et quum dormierit,exilit à fomno, 8c infomniahorréda videt. Hocautc cognofcimus.ÿ p ab infomniis exilit ac perterretur, poftqua ad fana mentem Sôziia qux rediit.Exponit enim infomnia hçc,quabaq; 8c corpore fecit vexent. 8c lingua loquutus eft.Atq; h.rc quidé fie patitur. Quandoq;
veto etiâ voce priuatur, per totâ diem ac nofté multu acer-uatum fp.'ritu refpirâs.Poftquâ veto delyrare cefiauit, ftatim ad fana mente redit.Et fi quis ipfum interroger,rede refpó-det,8c intelligit oia qu.-e dicuntiir.Dcinde rurfus paulo poft MorSi ha in iifdem afflidionibusiacet.Hic morbus accidit maxime in iar MuJJa. peregrinatione,8c fialicubi defertâ viam iuerit,8c timor ip-ium ex fpedro corripuerit. Corripit etiam aliis modis.
Tetxnef Tetanitres. Siquidem ex vulnere tetanus, fine diften-qMstBz tio neruorum antrorfum ac retrorfum fiat, .rger hæc patitur. plex. Maxillx côgelantur ac rigent, velut ligna: 8c os aperire non poteft,
-ocr page 889-PE DIEBVS IVDICATORIIS. 400
À poteft, amp;nbsp;oculi frequenter lachrymantur ac diftrahuntur, 8c dorfum riget,amp; crura fleâere no poteft, neq; manus, neque fpinam.Quu veto lethalis fuerit, potus amp;nbsp;obi quos prius ac-cepit.per nares quâdoq; redeut. Atopifthotonos, retror- Opiftutha funaiicns diftentio, reliqua quidcra eadem ægro inducit vt nos. plurimum, nt ante quum in ceruice tcdines retrorfum çgro-tarit.Aegrotat auté.abangina, aut ab vua.autlocis circa tó-fillas fuppuratis. Ahquado etiâàcapitefebribus accedenji-bus côuulfio fuccedit.Iam vero etiâ à vulneribus. Hie trahi— turin pofterioiein partem. amp;nbsp;præ dolore dorfum ac pedora tigent,amp; «iulat.Hic cóuellicur vehementer, vt vix detinea-turàprarfentibus.neèleâo excidat. Alius titanus eft mi- Spitfntes.
B nus lethalls prioribus.fit aute ab lifdem, amp;nbsp;totum corpus fi-militerconuellitur. Febrisardensprædiâisnonfimiliter Caufot, fit.Vrit enim femel vt necefle fit febricitare. Sitis igitiir mul ta hominem tenet,amp; febiis vehement, lingua veto mrapitur exafperata, amp;nbsp;ficca fit:amp; color ipfius primu quidem pallidus tft.velùt folet.progreiTu veto téporis nigrefcit.Et fi quidc in principiis nigrcfcat,citiores iudicationes fiut. Si veto pofte-rius,diuturniores. Coxendicum rootbus ex his maxime ifclias, caufis fit in plerifq;: fi quis diutius in foie verfetur.St coxen-dices fuerint calfaài, amp;nbsp;humor qui eft in articulis , à calore fuerit reficcatus. Quod autem id quod reficcatur condenfa-turaccópingitur.hoc magnum fignum eft.Aeger enim arti-culos vertere ac raouere nonpoteft, pr.-c dolore articuloru,
C amp;nbsp;eo quod verticula funt cópaófa . Dolct autem magis lum-bos amp;nbsp;verticula ea quç funt ex obliquo coxarfi,amp; genua.Có-fiftit autem dolor plurimo tépore in inguinibus fimulq; to-xendicib*,acutus ac æftuofus.amp; fi quis ipfum erigat aut träf-moueat,eiulat præ dolore quàm maxime poteft. Quandoq; veto etiam conuulfio accedit, amp;nbsp;rigor ac febris. Fit autem â bileamp;pituita.fit etia à (ânguine:amp; dolores cófimiles ab omnibus morbis:3c rigor amp;nbsp;febris aliquando corripit debilis.
Morbus regius acutus eft,Sc celeriter occidens. Color to- Merîuf tus malicorij fpecieni refert, 8c eft vehementer cum virore regiiM. pallidus,quemadmodum lacerti cum virore pallidiores.côfi-milis autem eftcutis.Et in vrina fubfidet velut eruum fuluu:
amp; febris amp;nbsp;horror debilis habet. Quandoq; etiam ttragula habere non fuftinet, fed motdctur ac raditur matutino tem-
Ee iiij pore,
-ocr page 890-HIPPOCRATIS LIB£R
pore,vbi nondum cibum accepit, internis partibus. Deinde D vifcera plerunqi fugunt. £t lt;]uis erigac ipfum auc alloqua-tur,non fuftinei.Hic vtplurimü moritur incra quatuordecitn
PeripneU'i dics.Hasautem vbi effugerit,fanu» fit. Peripneumonia ta-mtnu- facit.Febris vehemens tenet: Si fpirituni denfuin ac cali-
dum refpirat:amp; anxietas adcft, amp;nbsp;impotentia, amp;nbsp;iaâatio,Sc dolores circa fcapulas,amp; clauiculas,amp; mammam;amp; grauitat in peâoribu3,amp; delyriu.Quandoq; vero dolorisexors xgeT eft,donee tuflire inceperit,Verum hic morbus diuturnior ac diSicilior illo eft. Saliuam autem albam amp;nbsp;ipumofam primu fpuit. Lingua flaua eft, verum progreflu temporis nigrefcit. Si quidem igitur in pnncipio nigrefcat, citius morbus fini-tur.Si vero pofterius, tardius. Tandem vero etiamrumpitur j lingua,amp; ft digitum apponas inhxret.At liberationc à mor-bo lignificat lingua, fimiliter velu t in pleuritide. Hæc autem patitur çger minimum diebus quatuordecim.ad fummS vna amp;nbsp;viginti;eJc tuflit hoe tempore veheméter; Sc vna cura tuf-fipurgatur,primii quidem faliua multaacipumofa . Septima vero amp;nbsp;odaua die, vbi febris in vigore fuerit, amp;nbsp;humida fit peripneumonia,craftion fin minus, non. Nona vero Sc décima,cum virore pallida ac fuberuenta. Duodecima autem vl^ que ad decimamquartam,multa amp;nbsp;purulenta. A tq; hoe in his contingit, quorum naturx Sc corporis afiFeâiones humidx funt,amp; morbus fortis eft.Quorü vero Sc natura, amp;nbsp;motbi c6
Fcirium ftitutio ficcaeft,in his minus. Cæterû de iudicatoriis die-JecretQ- bus,etiam iam ante à me diiftum eft, ludicanturautc febres F ria. quarta die,feptima,vndecima,decimaquarta, decimafeptima vigefimaprima. Ex his autem acutis quxdam etii trigefima. Deinde quadrageftma.poftea fexageflma.Q^ vero hos nu-' meros excelTctintjdiuturna iam febriü cóftitutio fit.
HIPPOCRATIS COI
LIBER P RAENOTI O-nuwjano Cortiaria tnedico pbyfico interprète.
Medicum
-ocr page 891-PRAENO TI ONVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401
K Edicuni prænotionem adhibere, opciniu eife milii videtur. Prarno- lt;((«Junt.
Sfcens enitnamp; prædicens apudx-d grotos, amp;nbsp;prxfentia, amp;nbsp;præterita,
amp; futura, Si qux ipli ægroti relin-Ïquunteiponensjfidem vtique fe-Jcerit,quôdægrotorum resmagis H cognofcat, quare audebunt bomi-
3 nes feipfos medico committere.At Svero curationem optime fecerit,
vbiprænouerit futuras afFeftiones. Sanos equidcm facere omnesægrotosimpoiTibileeftjbocenim præftantius effet, 1 quàm prænofcere in poftcrum euentura. Quandoquidein veto homines moriuntur,alijpriufqiiam medicumvocent, præviolentiamorbi; alij vetoaccitoetiam medico,dere-pente vita deccdunt,quidam vbi vnam vixerunt diem, quidam tempore paulo diutiore,anteaquain medicus per attent aduerfus fingulos morbos repugnct : itaque noffe oportet talium affeétionum naturas, quantum corporum vires excedunt.Simul vero amp;nbsp;fi quid diuini in morbis ineffetiam huius prarnotionem edifcere. Ita enim merito admirationi foerit,amp; medicus bonus extiterit.Nam quos fuperftites ma-nercpoffibileeft,cosadhucmagisre3e conferuare pote-rit, ex multo tempore antea confilium adhibens ad fingu-la. amp;nbsp;turn morituros, turn feruandos, prxnofcens ac prædi-cens,à culpa exors fuerit.Confiderare porro hoc modo con-uenit in morbis acutis, primum quidem faciem ægroti, an fîmilisfit hisquæin fanisfunt,maxime vero an ipfa fibiipfi. Ita enim optima fucrit.Si vero maxime contraria fimili fue-ritdiortcndiffima eft,Talis autem fuerit, nafus acutus, ocu-licaui,tempora collapfa, aures frigida: ac contraâæ, amp;nbsp;ex-tremitates aurium auerfiE,amp; cutis circa frontem dura Si cir-
da^me-dieo fo-^nofcrdd.
cumtenta ac arida. Si color totius faciei palbdus. aut etiam niger,amp; liuidus, autplumbeus. Siquidcm igitur in prin-cipio morbi faciès talis fuerit, Si nondum ex ahis conieâu-ram facere licuerit,interrogate oportet,num vigilauerit ho-' ' *' * mo,aut alui exctementa valdc liquida fint, aut fames aliqua ipfum tencat.Et fi quidem horum aliquid confiteatur,minus graue effe putandum eft. ludicantur autem amp;nbsp;cognofcû-lUt
-ocr page 892-HIPPOCRATIS LIBER
tur talii in die ac noâe,fi ob has caufas facies tabs fuerit. Si D vero nihil horum cfle dicat, neque in prædido tempore co-lidat.noiTe conuenit morti proiimum efle. A t fi vetuftiore exiftente morbo,aut triduano, aut quatriduano, talis fuerit facies,de his interrogate oportet, de quibus etiam prius iuf-fi: itenjque alia figna confiderare, amp;nbsp;in vniuerfa facie, Sc in Oeuttfrum corporc,amp;inoculis.Sicnim luceinfugiant,autinuolunta-tie lachrymentur,aut dillorqueantur, aut alter altero minor fiat, aut albas partes rubentes habeant, autvenulas liuidas aut nigras in iphs habeant, aut lemæ ac fordes circa oculus appareant, aut etiam inftabiles,aut eminentes, aut caui vehementer fadi, aut iquallentes Sc obfeuri fuerint ; aut color totius faciei alteratus fuerit. Hæc omnia malaamp;perni- B Côrmien- ciofa elfeputandum eft. Confiderare vero cóuenit etiam tium eon- oculorum fubapparitiones in Ibmnis. Si enim alba: quid par-tis fubapparuerit, palpebris non commifiis, fi id non ex alui proftuuio,aut medicamenti potione fuerit, aut ægrotus non ita dormire confueuerit, malum fignum Sc valde lethale eft. Si vero retorta,auc contraâa fiat,aut liuida, aut pallida pal— pebra.aut labium,aut nafus,cum aliquo ex aliis fignis,morti pfoximiim elfe feiendum eft. Lethale eft etiam habere la-Culittio bia relbluta,amp; pendetia.Sc frigida,amp; albicantia faâa, De-qualir. cumbentem atgrotum à medico deprehendi conuenit in la-tus deitrum aut finiftrum. Sc manus. Sc collum. Sc crura mo-dice indexa habentem, amp;nbsp;totum corpus ftexibile fitum. Ita cnimplurimi ex Ianis decumbunt.Optimi autem funt decu- * bitus qui lânorum decubitibus fimilcs exiftut. A t vero fupi-num iacere,Sc manus,amp; collum,amp; crura extentahabere,mi-nus bonum eft.Si vero etiam promis fiat,amp; de ledo ad pedes delabatur,raagis horredum eft. Si vero nudos quoquepedes habere comperiatur,nec adriiodum calidoscSc manus,amp; col-lum,ac crura inaequaliter difîeéla,ac nuda,malum eft. Anxie-tatem cnim fignificat. Lethale eft Sc hiantem femper dcr-mire;amp; crura fupini iacentis valde incuruata elTe accompli cata.At in ventremdecumbere,fiquisnon fitadluetus dum fanus fuit ita dormire, dclyrium fignificat, aut dolore locorum circa ventrem / Çarterum ereftum federe relie ægrum in morbi vigore,in omnibus morbis acucis malum eil, peiTi-tnum autem in pefipneumonicis pulmonc inflaramato.
Dentibus '
-ocr page 893-' PRAENOTIONVM. 401
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dentibus ftridere in fcbribus,quibus no familiare id eft i Stridor Si
Quæ in febribus acutis,aut pcripneumoniis,aut in phreniti-
de,aut capitis dolorc,antefacicmferuntur,5cfruftravenan-^y^ tur,amp;'feftucaslegunt. Sc floccosde veftibus euellunt.Sc dc parietepaleas detrahunt, cas omnesmalasSc lethalcs efle.
Spiritus dcnfus dolorem figiiificat, aut inflammationcm, ' | t /•-inlocisfuprafeptum tranfuerlum. Qui vcro magnuscxfpi--'gt;’*7‘ ‘'’1 ® Mtur, amp;nbsp;per raultum temporis interuallum, delyriura indi-cat. Si vero frigidus è nafo amp;nbsp;ore exfpirctur, valde iam per-niciofus eft. Bonam autem fpirationem valde magnam vim habere ad falutem,in omnibus acutis morbis putare conue-nit,qui cum febribus funt, amp;nbsp;in quadraginta diebus iudicä-tur, Sudoresoptimi funt in omnibus acutis morbis,qui in iuJtret diebus iudicatoriis fiunt, Sc febrem perfcde fubmoucnt. Bo qa»/dlit. ni vero funt, qui per totum corpus fientes, hominem facili- ires (f us morbum ferre faciunt.Qm vero talc quid non eflècerint, sentris. incommodifunt. PefTimi aurem funt frigidi ,Sc tantum circa caput amp;nbsp;faciem fientes,amp; circa ceruicein.Hienim cumV/ _ acuta quidem febrc, mortem pr.-efignificants cum mitiorc vero,longitudiné morbi.Et qui pertotum corpus fiunt,fimi-liter fîgnificant his qui circa caput. At vero miliüfûimes, 5c folum circa collum fientes,mali funt. Qui vero cuin guttis fi-unt,amp; euaporant, boni funt. Confiderare porrd conucnit fudores in fumma.fiunt enimaliqui propter corporumcxo-lutionem, aliqui propter inflammationi.s vigorem. Præcor- A prteear dium optimum efldoloris exors, amp;nbsp;molle, Sc æquale,tum in lt;Jiirnotlt;e. dextra,tiim in finiftra parte. A t inflämatum, aut dolore ex-hibens,autdextra? partes in.TqualiteraiFedæ ad finiftras: hate omnia obferuare oportet. Si vero etiampulfus merit in pra:cordio,turbationem fignificat aut dclyrium. Verum ƒ oculos talium infuper intueri oportet.Si enim oculi frequc-gt;'^(-ter tnoueatur, furiofos bos fore timor eft. Tumor in præ-pordio diirus exiftens Sc dolorofus,peifimus quidc çft ß pel
•S-
totuni
-ocr page 894-HIfPOCRATIS LIBER.
totum fuerit præcordium. Si veto fuerit in altera parte, mi* D nus periculofus eft in fîniftra. Signiamp;cât autem eiulinodi tu-tnorcSjin principio quidem, mortem breui afFuturam.Si veto viginti dies tranfgrediatur, turn febris detinens, tnm tumor non confîdens ad fuppurationem conuerutur, Contingit au tem bis in primo circuitu.etiâfanguinis eruptio è naribus,6e valde prodeft.Verû interrogate conuenit,an caput doleant, aut bebetem vifum babeant, Si enim borum quid fuerit,ad eum locum répit. Magis tarnen in iunioribus quinque ac tri-ginta annisjfanguinis eruptionem expeâarc couenit. At veto molles tumores, Si doloris exortes, Si qui digito cedunt, diuturniores iudicationes faciunt, Si minus illis funt borren di.Si veto trâfgrediatur fexaginta dies febris detinens,amp; tu- j , mor non confidat,fuppuratum fore tignificat Si bunc,amp; eum qui in reliquo ventre efteodem modo.Quicûque igitur tu-mores dolorofi funt,amp; duri,Slt; magni, penculum mortis breui afFore (îgnificant. Qui veto molles,amp; doloris exortes funt, amp;nbsp;digito comprelTi cedunt,diuturniores illis funt, Cæteru tumores in ventre minus faciunt abfcefrus,quàm bi qui funt in præcordiis. Minime verobi qui fub vmbilico confiftunt, ad fuppurationem conuertuntur. Sanguinis vero eruptionem, ex fupernis locis maxime expedare oportet.Omnium autem tumorum diutumorum cirça bos locos,fuppurationes conliderare conuenit. Sunt autem fuppurationes bine Rentes boc modo confiderandæ. Quarcunque extra vertuntur, optimæ funt, quæ paruæ funt, Si quàm maxime foras emi- F nentes,amp; in acutum faftigiatæ.Quæ vero magn,rfunt,amp; la-tæ,amp; minime in acutum faftigiat.e,pe{rimæ funt. Quæcunq; vero intro rumpuntur ,optim.æfunt quænibil cum externo loco communicant,fed funt contrad.æ. Si doloris exortes,amp; totus externus locus concolor apparet. At vero pus optimû eft,fi eft album Si æquale,amp; leue,amp; quàm minime graueolés. Rydrepir Quod vero huiccontrarium efl ,peflimum eft. Aquæpor-oriS”' rô inter cutem, ex acutis morbis obort,T. omnesmalæ funt.
Nequeenim àfebre libérât,amp; valdedolorofæfunt,aclctba-les.Incipiût autem pleræque àlateriim mollitudine,amp; à lum bistaliquæ vero etiam ab hepate. Quibus igitur à laterû mol litudine Si lumbis.principia fiunt, bis amp;nbsp;pedes intumefeunt. Si alui proftuuia diuturna ipfos tenent, quæ neque dolores ex
-ocr page 895-fRAENO TION VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40)
A et laterum mollitudine ac lumbis foluunt,neque ventre mol liunt. Quibufcunque veto ab hepateaquæ inter eurem o- Hyirepü riuntur, his cufTes cutTiendiquc próptitudo accedic, Si nihil diuerßtat, memorabile expuunt, amp;nbsp;pedes tument, amp;nbsp;venter non egerit nifi dura, Sc coadus, Sc circa aluum iïunt tumores, aliqui in dextra,aliquiin (iniftra parte,turn confiftentes,tum eófiden-tcs. Caput autc Sc manus,amp; pedes, fi frigida funt,malum eft, vbi amp;nbsp;vcnter,amp; latera calida funt. Optimu vero eft Sc totuin corpus calidum efle,ac molle. Conuertiautem facile con-uenit ægrotum,amp; in attollcndo fe leuem efle. Si vero gra-uis efle appareat.dt reliquo corpore,amp; manibus, Sc pedibus, magispericulofurn eft.Si vero fupra grauitateni,vngues amp;nbsp;di
fi giti liuidi fiant, mors eueftigio expedanda eft. At fi digiti acpedes penitus nigrefcunt,minus perniciofi funt qoàm liui di.Verü Sc alia ligna confiderare oportet. Si enim facile ferre videatur malum, amp;nbsp;aliud quoddam exfakitaribusad hæe figna fubindicet, morbum ad abfceflum verti fpes eft, ita vt çgerquidéfuperftes manfurus fit,corporis veto partes nigr; fada: cafuræ. Teftes amp;nbsp;pudenda reuulfa,dolores fortes fî-gnificant, amp;nbsp;periculum lethale. Quod veroad fomnos atti-net,quemadmodum fecundum naturam côfiietum nobis eft, intetdiu vigilare oportet, nodu dorraire. Si vero hoc fuerit tranfmutatum.peius eft. Minime vero lædi æger poterit,fi dormiat mane ad tertiam partem diei.Qui vero ab hoc tempore fiunt fomni,détériorés funt.Peftimum autc eft non dor
C mire.neque nodu, neque interdiu. Aut enim præ dolore ac afflidionibus vigiliæ adfunt.-aut deli riu aderit ab hoefignoi
Egeftio alui optima eft, mollis amp;nbsp;cohæretis, amp;nbsp;fecundum Aluiwer« horam, in qua etiam à fano egerebatur. luxta copiam vero, cnenü-proratione ciborum ingeftorû.Talienim contingente exi-tu, veter infernus fanus fuerit. Si vero liquida fuerit egeftio, conducit neque ftridere,neque frequentem eire,amp; paulatim fecedere.Delaflatur enim homo ex frequent! defeflu,amp; rigi lias vtique contraxerit.Si vero fæpe aceruatim egerit,perici» lum eft ne in animi deliquium incidat.Quin Sc iuxta copiatrt ingeftorfi egerere oportet, bis aut ter in die, Sc nodu femel. Pluta vero mane,quemadmodum in confuetudine eft homi-ni Infpiflàri autem oportet egeftioncm,morbo ad iudicatio/ nein tendente.Sit autem fubfulua, Sc non valde graueolens.
Commo-
-ocr page 896-HIPPOCRATIS LIBER
Commodum eft amp;nbsp;lumbricos rotûdos cum egeftioncprodi- D re, morbo a J iudicationem tendcntc. Oportet autem in o-mni morbo mollein efle ventrem, amp;nbsp;iufta mole praeditum.
At vero aquofum valde,aut album,aut pallidum, aut viri-de, aut vehementer rufum , aut fpumofum ftercus cgerere: Hæc omnia mala funt. Malum infuper eft nbsp;nbsp;quod exiguuin
eft, amp;nbsp;vifcofum ac album: amp;nbsp;quod fubpallidum aut fubuiride ac Icue.Hisvero magis lethalia fuerint ftcrcora nigra,aut pin guia.aut liuida,aut a.’ruginofa,amp; male olentia. veto varia funt,diuturniora quidé his funt, nihilominus autem per-aiciofa.Sunt autem talia,ramcntofa, amp;nbsp;biliofa, amp;nbsp;cruenta, amp;nbsp;praftna,amp; nigra, aliquando ftmul inter fe cxcuntia,aliquan-doparticulatim. Flatumporrô fine ftrepituaccrepitu pro- . dire optimum eft. Melius autem eft amp;nbsp;cum ftrepitu exire, quàm ifthic reuolui.St qui ficprogrcfliis eft flatus,’aut dolere quid hominem fignificat,aut dclirare : nifi fua fponte homo ita flatum emittat. Cçterum præcordiorum dolores ac tu-moresjfi fuerint recentes,amp; non cum inflammatione, foluit, murmur in præcordio obortum, amp;nbsp;maxime quidenifiper-tranfierit cum ftcrcore,amp; vrina.ac flatu. Sin minus,ctiam ip-fum per fc fi ttanfierit, prodeft. Prodeft item fi fubdcfcende-yt’uM rit ad infernos locos. Optima vero eft vrina, quum fucnt alba fubfidentia,amp; leuis amp;nbsp;æqualis,per totum tempus, donee iudicatus fuerit morbus. Significat enim amp;nbsp;fecuritatem, amp;nbsp;morbumforc breuem. Si intenniferit, amp;nbsp;aliquado quidem J uramingatur, aliquando veto fubfidet album acleue, dm- । turnior fit morbus, 5e minus fecurus. Si vero fuent amp;nbsp;vrilla fubtubra,amp; fubfidentia ipfius fimilis, amp;nbsp;leuis, diuturnio-rem quidem hæc morbum quam prior fignificat, fed valdefa üutarem. At fubfidcntiæ in vrinis craffiotes polentc partes teferentes^iraux funt.His autem peiores funtjaminofæ. Al-bx vero amp;nbsp;tenues valde inalx funt. Vetu his détériorés funt turfuracex. Nubeculæqu.Tfenintur in vrinis,albe quidem bonæ funt,nigr,r vero malx. Quandiu vero fulua fuerit vrina amp;nbsp;tenuis,morbum incócodum efle fignificat.. Si vero amp;nbsp;diuturna fuerit tabs exiftens, periculu eft ne fufficere homo poflit, donee vrina fuerit concoda. Lethaliores autem funt vrina.-,amp; foetidi’,amp; aquoCv,amp; nigrx, amp;nbsp;craflæ. At turn in vi-Tis,t uin in mulieribus,nigrx vrinx peflimx funt.In pucris au
tem
-ocr page 897-fRAÉNO TIONVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;404
A temaquofæ.Quicunq; vrinas tenues amp;nbsp;crudas raingunt mul to tempore, fi alia veluti fuperftitibus futuris figna fuerint, his abfceflum expeiäarc oportet ad locos infra feptum tranf-uerfiim. Sed amp;pingnetudinesfiiperneinftantes,araneo-fum telis fimiles,damnare oportet. Sunt enim colliquationi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
figna. Confiderare veto conuenit in vrinisinquibusnu-beculæ funt,an fuperne aut infe.fne fint:amp; quales habeät co-lores.Et quæ quidem deorfijm feruntur, cum coloribus rela-tis,eas bonas efie putare,ac laudarc. Quæ vcro furfum fcrun* tur,cum coloribus relatis,malas eflc,amp; tales damnare. Nec veto decipiat tc,fi vefic.a morbum aliqucm Habens,ciufinodi yrinas reddiderit. Non cnirn totius corporis fignum eft, fed
g ipfius per fe veficæ. nbsp;nbsp;Vomitus cômodiflîmus eft,expituita Vomittu.
ac bile quàm maxime pcrmixtus,amp; non crafTus valdc, nequq multus.Nam meraciorcs,deteriores flint. Si vero id quod vo mitii reiedum eft prafini fucrit coloris, aut liuidum, aut nigrum; quicunque horuinfuerit colorum, malum elfe putan-dum eft,Si vero omnes colores idem Homo vomit.valde per-niciofum Hoc eft. Celerrimä autem mortem fignificat liui dus vomitus, fi graueolens fuerit. Omnes vero fubputridi ac fœtidi odores, in pmnib’ vomitibus mali font. Sputum ve Spuf#«»' ro in omnibus doloribus,qui circa pulmoncm amp;nbsp;coftas fiunt, cito acfacile exfptii conuenit, amp;nbsp;flauum fputo valde permi-xtumapparere . Si enimlonge poftea poftprincipiumdolo-fis,expuerit quod flauum eft, aut fuliium , aut quod multam
C tulTim inducit,amp; non valde permix turn eft,deterins eft.Nam amp;nbsp;flauum meracum,pcriculofum eft:amp; album ac vifeofum amp;nbsp;rotundum, inutile eft. Malum eft amp;nbsp;quod viridc eft valde, itdmque pallidumjamp; quod fpumofum. Si vero ita fucrit me-racum,vt etiam nigru appare3t,’,hoc ipfum deterius eft quàm ilia. Malum etiara eft fi nihilrepurgetur,nequeemittat pul ftio.fcdplcnusferueatingiitture. Grauedincs amp;nbsp;fternuta'- PalmcquS tiones in omnibus circa pulmonem morbis,amp; antecelfiffe, amp;nbsp;no purgat fuccedere,malum eft. At in aliis morbis Icthalilfimis fternu- maliuit ffi rationes profunt. Sputum autem flauum, fanguine permi-xtum non multo, fi in pulmonis inflammationc, in principio morbi reiiciatur, falutare eft, amp;nbsp;valde prodcft.Si vero fepii-modie, autpofterius,minusfecurumeft. Omniafputamala SpttUq«« funt,qaæ dolorem non fedant.Pelfima vero funtnigra, vclui malt, dêfcri-
-ocr page 898-HIPPOCRATIS liber.
defcriptum eft. Quæ vero dolorem fedant, omnium optima D exiftunt. Qmcûque dolores ex Lis locis non fedantur,ne-que ad fputorum puigationes, neque ad ftercorum alui fub-4)^ftionem, neque ad ven,-e fediones, vidus rationcm ac Suppura- medicamenta, eos ad fuppurationem verti feiendum eft. Ex tioa«. fuppurationibus quçcunque dum fputum adhuc bdiofuin eft fuppurantur,perniciofac raide funt.ftue biliofum illud in par« te,(lue lîmul cùm pure expuatur;amp; lioc potiftimum ft morbo ad feptimum diem progrelfo.fuppuratio ab hoc fputo proce-dere incipiat.Timor autem eft eum qui talia expuit moritu-rum efle decimaquarta die, ft non aliquod bonû ftgnum ipfi acciderit. Sunt autem bona hxc; facile ferre moibum, bene fpirarc.à dolore liberatum efle,(putum facile tulfiendoreii- j cere, corpus æqualitercalidum ac molle apparere, fttitn non habere,vrinas amp;nbsp;alui egeftiones, amp;nbsp;fomnos, amp;nbsp;fudores, relut defcriptum eft ; hæc ftngula nofle conuenit accidere rt qus bona ftnt. Nam omnibus his (ic contingentibus, homo non morietur. Si rero aliqiia ex his acceflerint, aliqua non, non amphore tépore rita produda, decimaquarta die homo peribit. Porrô mala ftgna his contraria funtiægre fetre'mor-bum,fpiritum magnum amp;nbsp;denfum efle, dolorem non fedari, fputum rixtuffiendorciicere, raidefttire,corpus inæquali-ter à febri teneri, rentrem quidem ac coftas fortiter calidas efle, frontem rero amp;nbsp;manus ac pedesfrigidos. Vrinas autem amp;alui egeftiones,amp; fomnos,amp; fudores, relut defcriptum eft: hxc ftngula nofle oçortet mala efle.Si enim ita acccflêritho p rum aliquid ad fputû,peribit vtique homo priufquam ad de-cimumquartum diem peruenerit, aut nono die, aut rndcci-mo.Sic igitur conieduram facere oportet, quod hoc Iputum lethale fit ralde,amp; non perducat ad decimumquartumdiem. Proinde amp;nbsp;mala amp;nbsp;bona ftgna expendentem ex his pr-rdi-diones facereoportet.Ita enim potiflimum reritatemconfie qui quis poterit. At vero ali.x fiuppurationes rumpuntur, plurimx quidem vigefimo dic,aliæ vero trigefimo, aliæ qua-dragcfimo,aliquæ vero ad fexaginta dies perueniiit. Con« Pur quu/i/ ßJerare verofutunr fiuppuratior.isprincipium oportet,fiup-da eripit. puratione fada ab ea die qua primum homo ftbricitauit,aut fi forte ipfium primum rigor apprehéditiSt fi pro dolore gra-uitatem fibifadam cfledixerit,incolocoin quo dolebat.
Hxc
-ocr page 899-PR.AENOTIONVM. 40î
A Hxc eniminprincipiis fuppurationum fiunt. Ex his igicur teniporibus eruptioncm fuppurationû fore cxpeftare oportet ad prxdiiâa tempora. Si rerofuppuratiofucritin altero latere folum, rertere Si confidcrarc oportet in his, num ali-quem habeat dolorem in altero latere , amp;nbsp;an alterum altero fit calidius t amp;nbsp;reclinato ægro in latuj fanum interrogate ip-fuin,an videatur ipfî graue quid ex fuperno latere incuinbe-re. Si enim hoc furrit,in altero eft fuppuratio, in quo graui-tasaffuerit. Cæterumomnes fuppuratosexhisfignisco-gnofcerc oportet. Primum quidem iî febris non diniittit,fed per diem quidem tenuis eft, noftu veto amplior: amp;nbsp;fudorcs ***• multi oboriuntur, tuflcfque actuftiendipromptitudo iplî* 1 adcft,8c nihil memorabile expuunt:3t oculi caui fiunt,amp; ma lillæ ruborem contrahunt, amp;nbsp;vngues quidem manuum cur-uantur,digiti veto calefcunt,3c potiflimum fummi:5: inpc-dibus tumores fiunt,amp; cibos non appetût,amp; puftulç per corpus enafcuntur. Q^cunque igitur fuppurationes diutur-uæ funt, hxc fîgna habent, amp;nbsp;fidem ipfis valde habere oportet. veto breucs funt, ex his fignis cognofeere opor-tet,fl quid apparuerit ex his,qualia in principiis fiunt.Simul autem Sc fi aliquâto difficilius fpirauerit homo. At veto qux ex ipfis citius amp;nbsp;tardius rumpuntur, his fignis cognofeere o-portet,Si quidem enim dolor in principiis fiat,amp; fpirâdi dif-ficult.i$,amp; tuflfis, Sc fputatio perfeuerans, ad vigefimum diem pertingât, eruptionem tune expcâare oportet, aut etiam
C prius. Si veto quietior fuerit dolor, amp;nbsp;alia omnia pro huius ratione,eruptio pofterius expeääda eft. Necerfe veto eft m-cedere amp;nbsp;dolorcm,amp; fpirandi difFicultatem,8c fputationem, ante puris eruptionem. Ex his autem maxime fuperftites fiianent hi quos febris eodem poft eruptionem die dimife-fit;5c qui cibos citoappetiuerint, amp;nbsp;à fiti liberati fuerint: amp;nbsp;C venter pania amp;nbsp;compada egc(rcrit,amp; pus album amp;nbsp;leuefc eiufdem coloris fuerit, amp;nbsp;àpitiiita liberum, Jc citra dolorem ac tuflim fortem repurgetur. Ac optime qnidé fie ac celerri-me liberantur.Sin minus,hi quibusproxima his contigerint.
At vero intereunt hi quos febris non dimiferit, aut vbi ip-fos dimififle putata fuit, rurfus recalefcens apparuerit: amp;nbsp;qui ßtim quidem habuerint, cibos autem non appetiuerint, St fi renter liquidas fuerit,Sc pus pallidum fine viride.Sc liuidum
Ff expuc-
-ocr page 900-HIPPOCRATIS LIBER.
expuerint.aut pituitofum amp;nbsp;(pumofum. Si hæc omnïa cótige I) rint.pereunt.Qyibus veto ex his quxdâ acceflerint,quçdam non,horii aliqui intereunt,aliqüi in multo téporc fupcrftites euadunt. Verû ex omnibus ßgnis quæ adfunt,tum in his,cum Tuherettlit in aliis omnibus conieûurâfacere'oportet. Qm^bufeunq; Mrium. ex inflammati pulmonis morbis,abfeeflus circa aures fiunt,Sc fuppurantur,aut ad infernas partes,ac fiftulantur,ln fuperfti-tes euadunt. Vern huiufmodi fic confiderare oportet.Si amp;nbsp;fc bris detinuerit. Sc dolor non fedatus fuerit, S: fputii pro rationa no prodierit,neq; biliofe,ncq; folntu faciles, Sc mera-caralui egeftionesfuerint, neq; Vrina valde multa,amp; multam fubfidentiam babes: indicator ante fuperftesfuturns abom-nibusreliquis falutaribus fignis:tunc abfeeflus huiufmodifo E refperandu eft.Fiuntautc partim ad infernaspartes, quibus videlicet inflamatio aliqua circa præcordia affucrit; partim in fupernis.quibus præcordiu molle amp;nbsp;doloris exors permâ-ferit,amp; vbi fpirandi difFicultas,quæpcr tépus aliquod affuit, delîerit crtraaliä manifeftà caufam.C.Ttcru abfeeflus ad crura,in pulmonis iuflâmationibus fortib’ ac periculofis,omnes quidé vtiles funt,optimi veto funt, qui duih (putû iam in mu tatione eft fiunt. Si enim tumor amp;nbsp;dolor fiat, fputo pro flauo puruléto fiente,amp; foras procedete: ita fecurifliinehomofu-perftes euaferit,amp;abfccflus abfq; dolore celerrimefedabitur. Si veto fputii non bene proceflerit, neq; vrina fubfidentiam bonâ habé.s apparuerit, periculû eft claudum fore articulum, atrt multum moleftiaru exhibiturum. At fi enanefeât amp;nbsp;recur rant abfeeflus, fputo non prodeute, febrcq; permancte hor-rendum eft. Periculû enim eft ne deliret homo amp;nbsp;moriatur.
Ex fuppuratis à pulmonis inflammatione, feniores magis intereunt.Ex aliis auté fuppurationibus,iuniorcs magis mo-riuntur. Dolores cum febre fientes circa lubos amp;nbsp;infernas partes fi feptû trâfuerfum attigerint,infernas panes relïquen tcs,perniciofi valde funt. Proinde aliis quoq; fignis anninum aduertere oportet. Nam fi qiiod etiâ ex aliis fignis malum ap paruerit.defpcratus eft homo. Si veroafliliéte ad feptûtrâfuerfum morbo alia figna non mala acceflerint, hune fuppura tum fore inulta fpes eft. Quicûque veto fuppurati vrûtur, quibus quidem purum pus fuerit, amp;nbsp;album, amp;nbsp;non fœtidum, hi feruantLir:quibus autem fubcruentum,amp; cocnofum,hi pe-ceuQÙ
-ocr page 901-PRAENOTIONVM- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401?
A reuni.Porróvcficaeclurxamp;dolctes,penitus quidc Eorrendx Eieaeßci acperniciofæfuntjperniciofiiTimjcvero quæcûfebre conti- not«. nua fiunt. Etcnini dolores ab ipfis velîcis ad occidendû lufïi ciunt,amp; alui non egerut hoctéporc, niiî durum quiddam,amp; hoc coaâæ.Soluic autc vrina puruléta miâa.quæ albam ac le uem fubfidétiam habet. Si rero neq; ab vrina quicquâ remiserit dolor,neq; vefica molliatur,amp; febris continua fuerit,in primis circuitibus morbi ægrum morituru elfe timor eft.Arque hic modus potifiimû pueros corripit feptënes, donee ad quintüdecimum annum peruenerint. Febres iudicantur in FririS Je iifdem numero diebus, ex quibus amp;nbsp;fuperftites euadunt ho- cretoriA raines,amp; ex quibus pereunt. Etenimplacidiflîmæfebrcs,Se
J fignis fecuriflimis nitentes.quartodie definunt,aut prius.Ma hgniflimç vero,amp; fignis horrédifiîmis fientcs,quarto die auc priusoccidunt.Primus igitur ipfatum infultus fie definit.Se-cundus autem, ad feptimum producitnr. T ettius ad vndeci-raum. Quartusaddecimumquartum. Quintus addecimnfe-ptimum.',Sextus ad vigefimum. Hi igitur impetus ex acutif-fimis morbis, per quatuor ad viginti, ex additione definunt. Non poteft autem quicquamhorura integris diebus exade numerati.Neque enim annus,amp; menfes,integris diebus nu-merari poffunt. Poftea vero eodem modo iuxta eandem ad-ditionem .primus circuitus quatuor amp;nbsp;triginta dieru eft, Secundus quadraginta diernm, tertius Sexaginta dierum.At in horum principiis difficillimum eft cognoScere cos qui in plu
ç rimotéporeiudicabuntur.Simillima enim funtipforura print ' cipia. Verum à primo die animaduerfîonem facere oportet, amp;proutfingul) quaternarij adduntur confiderare,amp; nonla-tebit te quo vertetur morbus. Fit antem amp;nbsp;quartanarum fc-brium conftitutio ex huiufmodi ordinc. Qui porro morbi in breuilTinio tempore iudicabutur faciliöres cognitu Sunt, Ma ximæ enim diffcrcnti.r ab initio ipfis Sunt, Qui enim Super-ftites ab ipfis cuafuri Stint.fticile Spirantes,amp; doloris exorte* Sunt, amp;nbsp;nodu dormiunt, aliâque figna fecuriffima habent.
Qui veto morituri,aigrèSpirantes fiunt,délirâtes, vigilantes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
aliâque figna pcfiima habentes. Vt igitur his ita contingen-tibus,côiedare oportet,amp; iuxta hoc tempus,'amp; iuxta vnam-quamqucadditionem tendentibus adiudicationem morbis, ûixta eandem ratione mulieribus quoque iudicationes fiura
Ff ij ext
-ocr page 902-hippocraTij liber
Ctipitiid» expartu. Capitis dolore* fortes amp;nbsp;continui cum febre,^ If Itr äffidu* quidem lethalium figiiorum quid acceflerit.pernicioß valde lt;[uSd» nui funt.Si vero abfqv talibus ûgnis, dolor viginti dies traiifmife ûr. rit,amp; febris tenuerit/anguinis à narib* eruptioné, aut abfccf fum quendam ad infernas partes expedare oportet. Sed amp;nbsp;q diu dolos reces fuerit.ßmiliter fanguinis è oarib’eruptioné, aut puris eruptionem fperare côuenit.cum alias,turn ß dolor circa tempora amp;nbsp;froutem fuerit. Verum fanguinis eruptio magis expedanda eß iunioribus trigintaquinque annis ,fe-Aurit de- nioribus vcro puris eruptio. Auris dolor acutus cum Febre lor. continua ac forti,horrendus eß.Periculum eß enim deliratu rum eße hominem, acperiturum. Proindequumhic modus tninime tutus ßt, cito mentemaduertere oportet etiara aliis g ßgnts, à pnmo ßatim die. Pereunt aiKem iuniores homines feptimodic,amp; adhuc citius,ex hoc morbo. Senes vero longe tardius. Nam amp;nbsp;fcbres amp;nbsp;deliria minus ipßs accidunt. amp;nbsp;hac de eaufa aures antea fuppurantur. Verum bis quidefti xtati* bus recidiux morbi contingentes,plurimos occidunt.At vero iuniores priufquara fuppuretur auris, pereunt. Nam fi pus album effluxeritex aure ,fpes eßiuuenem fuperßitem eua-furum cßc,fi fane St aliud quoddam bonum fignum ipfi accc fMcium dat. Fauces exulceratæ cum febre, horrendæ funt. Verum ofulfera- fi quod aliud item fignum accedat,ex bis qux antea mala cf-Siv. fe iudicatafunt.in pcriculo hominem verfitripr.edicendum
Angina cß. Angina;horrendißimx funt, St citifiimcaccidunt,quç turieut, nequcinfaucibus quicquam conlpicuumfaciunt,nequein p ccrüice : verum plurimuni dolorem exhibent', St creda cet-uice Ipirationem inducunt. H.r enim eodem die fuffocant, fecundo item ac tertio St quarto. Qu.r vcro alioqurfimiliter dolorem exhibent,attollunturautem, Sc in faucibüs rubores f.iciunt,'perniciolt;àc quidem valde funt, verum prioribus magis diuturnx,firubof fuerit magniis.Quibuicunque verofau ces St cetuix fimul rubuerint, h.t angina; diuturniores funt, St exipfismaximeeu'adunt,fi amp;nbsp;ceruix, Scpcdus ruborem' Br/ßpekf habuerit.St eryfipelas ignis fieri non intro recurrerit.Si vero neque in diebus iudicatoriis dißipetur eryfipelas, neque tuberculum ad externampartem conuertatur,neque pus tuß fiendo reiiciat, facileq; ac fine dolore degere videatur,mortem fignificat,aut ruboris recidiuam. Securius eßautem tu-morem
-ocr page 903-P R. AENOTIONVM. 407
A »orc amp;nbsp;ruborem q maxime foras verti. Si rero ad pulmoné vertatur,amp; delirium inducit,amp; quidam ex ipfis fuppurati pie tunque fiunt. Gurgiiliones periculoii funt vt amp;nbsp;refecetnur, amp;nbsp;(carificentur, quâm diu rubicundi fuerint amp;nbsp;magni. Nam inflammation es ad bos fuccedunt, Sc ûnguinis erupciones. Quare taies aliis macliinamentis attenuate conari oportet hoctépore.Qnum veto totum iamfueritfecretuin,quod fané vuam appellant,amp; fiat extrema gurgulionis pars maior amp;nbsp;rotunda, fuperior autem tenuior, in hoc tempore tutum eft rem aggredi. Præftat tarnen amp;nbsp;aluo fubduâa, chirurgia hac *ti,fi Si tempus permutât,5c homo non ftranguletur. Qui-bus fcbres ceiTant, neque fignis folutoriis apparentibus, ne-j que in diebus iudicatoriis, his reuerfuras eile expeâandum eft.Quæcunque febris longiorcm moram traierit homine a-lioqui ad falutem difpofito, ita vt neque dolor teneat ob in-flammationé,autobaliquam aliainmanifefiam caufamihuic abfceflum expedare oportet cum tumore ac dolore ad ali-quem articulum, vel maxime infernum. Fiunt autem huiuf-modi abfceflus raagis. Si in breuiori tépore, his qui iuniores funttriginta annis-Expeftarevcro ftatim oportet abfcerfum, fî febris detinens viginti dies tranfmiferit.Senioribus autem minus fiunt, diuturniore ctiam exiftente febre. At veto hu-iufmodi abfceflîim expedarc oportet febre continua eii-ftente.Verum ad quartanam deducetur.fi intermiferit,amp; er-roneo modo apprehenderit, Si fi hæc faciens ad autumnum
C appropinquarit. Quemadmodiim autem iunioribustrigin-taannis abfceifus fiunt: Ita quartanæ magishis qui trigin-tafunt annorum,amp; fenioribus. Cxterum hæc nofle expedit, abfceflus magis hyeme fieri, tardiùfque ceflare, Si minus rc-currere.Quicunque vero in febre non Icthali ,d ixerit fibi caput dolere, aut etiampræ oculis obfcurum quiddam appare-re,fi amp;nbsp;ofeuli ventris motfus huic acceflerit,ei biliofus vomi-tus aderit.Si vero etiam rigor aeceflerit, Si partes infra præ-cordium frigidas habuerit.citiusadhuc vomitus adcrit.Atfi quid biberit aut ederit fub hoc tempus valdecito vomet.
Porrô quibushorum dolor fieri inceperit primo die, hi quarto magis quàm quinto premuntunibptiino veroliberan tur.Plerique tarnen ipforum tertio die dolere incipiunt, ve-ïantur autem maxime quinto, libcranturnono, aut vndeci-Ff iij mo.
-ocr page 904-HIPPOCRATIS LIBER
mo. Qui vero incoeperint quinto die dolere,ali*que iuxta ra D tioaem priorum ipfis fiant, his ad decimumquartum morbus iudicatur.Fiunt autem hsec amp;nbsp;viris,amp; mulienbus, maxime in
teriianis. lunionbus vero fiunt quidem amp;nbsp;in his,verum ma-gis in continuis febribus, amp;nbsp;in finceris tertianis. Quibuf-cunque vero in huiufmodi febre caput dolentibus,proeo quod obfeurura quiddampræoeulis appareat, vifus hebetu-docontingir, aut fplendores ob oculos obuerfantur; amp;pro ofeuli vetris morfu, in pt.i;cordiorum dextra aut finiftra parte aliquid tenditur,nequecum dolore,ncque cuminflam-matione;fanguinem de naribus his,pro vomitu fluxuruin ef-fe expeââdum eft. Magis tame St hie in iuuenibus Ianguiuis cruptionem expeftare oportet, his autem qui triginta funt annorum,amp;feniorcs adhuc.niinus.'verum vomitus in his ex-peâari debent. At vero pueris conuulfiones fiunt,fi febris fuerit acuta,amp; venter non egeflerit, amp;nbsp;vigilarint,amp; terrean-tut,amp; eiularint,amp; colorem mutarint,amp; viride fine pallidum, aut liuidu.aut rubrum côtraxerint. Fiunt ante hæc promptif-fime quidem pueris nupçrriroe editis.vfque ad feptimum annum . Seniores autem pueri, amp;nbsp;viri, non amplius in febribus corripiuntur côuiilfionibus, fi non quid ex fignis fortiflimis acpeflimisacceflcrit,qualiafane inphrenitidefieri folent. PeriturosporrA amp;nbsp;fuperftites futuros, turn pueros,turn alios, ex omnibus fignis coiedare oportet,proutfingula defingu-lisperfcripta funt. Atquehæcamp; de a cutis morbis, amp;nbsp;de his qui ex ipfis fiunt,dico. Qui vero rede pramofeere volet,amp; fuperftites futpros, amp;nbsp;morituros : amp;nbsp;quibusperplures dies, St quibus ad pauciores morbus duraturus eftieum figna omnia edifeere, amp;nbsp;iudicare pofte conuenit, ita vt vires ipforiim inter fe conferendo expendat, quemadmodum perfcriptum cft,Sc de aliis,amp; de vrinis,amp; de fputis, vbi fimul amp;nbsp;pus 5c bile ægrotus tulTiendo reiecerit.Quin Sc impetus morborii fem-pei popularitergraftantiumcito animadiiertercoportet, amp;nbsp;tepons conftitutioneni non ignorare. Probe tarnen id nofle cxpeditdccóieduriscertis,amp; aliis fignis,amp; non ignorare ggt; Io;, Zev/ in omiii anno, 5c omni tempore, mala malum, bona bonum ihix.pro 0! fignificant. Nam 5c in Libya, 8c Delo, ac Scythia, præicripta mnihus p« figna vera comperiuntur.Proinde feiendum eft,minime dif-nuntur. ficile efle, in iifdé regionibuspofte âliqnem pleraq; ex ipfis aflequi.
-ocr page 905-PRAEDICTIONVM. 408
A affequijfi memoria tenens ipfa, indicate ac reöe expendere fciat. Cxtcrum nullius morbi nomen defiderarc oportet, quod Hic non cftadfcriptum . Omnes enimqui inprardiólis temporibus iudicantur,ex iildeni fignis cognofces.
HIPPOCRATIS COI
PRAEDICTIONVM LIB.
I. IdHo Cornario medico
fbyßco interprète.
fi
OpoTofiin principiis fientes,eu
-is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capitis,lumborum,pr,rcordij,col-
1' dolore,vigilantes, num phreni-tici lunt ? Nafusin bis deftillans perniciofus,tuni alias, turn quarto ab initio die. Alui proluuüj v.il Alui pros de rubicundum , malum quidc eft fiuuium, in omnibus morbis, non minime
veroinprædidis. Linguæafpe-ræ 5c reficcatæ, phrenitic.T. In tutbati^ vigilantibus,vrinæ decolores,nigr,T, inn.itantes, in ûidoribus.phreniticæ, Infomnia etiam in phreniticis ma-nifeftafunt. Screatiofreques, (î fanèamp; aliud quoddam fi-C gnum afFueric, p.brenitica funt. Qui relinquuntur in præ-cordio ardores,fcbre perfngerata, mali funt, turn alias, tû in fudoribus. Prædcbilitatorum defipienti.Tpcflimæ , velut etiam Thrafynonti. Phrenitic.-e vehementer aftediones, tremul.-vdefinunt. Vomitusin capitis doloribus.^■rugino-fi,cum furditate Je vigiliis,cito infaniam alFore denunciant. Loci citca fauces in acutis morbis dolorofi , graciles,parui, fufFocatorij,quandohiarit .TgervtosclaudereS; aperirenó facile po(fit,mcntis emotion cm portendun t.Ertalibus phre nitici fiût,amp; perniciofe affefti. In phreniticis in principio lîianfuetudo.Verum frequenter tranfmutari,malum id eft,amp; Iputatio mala eft. In phreniticis alba alui egeftio, malum; quemadmodum amp;nbsp;Archecrati.Num amp;nbsp;in bis torpor fit? Ri-gorin his peflïmus. Qinbus meUncholico modo mente Ff iiij motis.
Vrina,
lofomniit Scrciitiu-
Tlmfrnâ. Phronejîr. Vomitur.
Flt;f Kri» n dolor.
Archrera/ tes.
M eîitMcba licun cd/ cocthes.
HIPPOCRATIS tIB£R I.
moth,tremores accedunc^ahgnum hoe eft. Mentemoti D acute,vbi iafuper fcbriergt;nt,cum fudore phreniüci hunt.
Phrenicici paucibili,nrcpitum valdepercipictei, tremuli. Surulefi/ £x vomitu naufeabundo oborta.clâgoroû vox,oculi pul-{Rum. uillum incumbencem habentes,infaniam portendunt: qué* Hermozji adraodum etiam Hermozygæ vxor, infania acute correpta, git. voce deûituta mortua eft. Infebreardentifonitibusauriu Tinnitiu acccdencibus,cuni vifushebetudine,amp;grauitaceiniiaribus Mriäqaä/ accedente, melancbolico modo mente mouencur. Ment» lif. perculfiones cum voce clangorofa,lingu.rconuulftones tre-mulac;amp; voce« tremulæ fientes,mortem aliénant, duriciesin fpifini. hi« pernictofa eft. linguætremuLtftgnumfuntmentisnô lingua firmx. In biliofts meracis alui egeftionibu$,fpumofa floru- g tremor, lentia mala,tum alias,tum ft cui lübi an tea doluerint, k mi-Oletulit te motu« fuerit. Rari circa latus in bis dolores,deftpientiî fpameft. fignificant.Vocis interceptiones cum ftngultu pcflim.t. Sin^ultur Vocisinterceptionescum exolutionepeflîmæ. In vo-rndf cis interceptionc,(piritus veluti his qui ftrangulätur pra: ma lar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibus expofttus,malus eft.Num amp;nbsp;talis mentem emouet?
Vteit int Modice feroces mentis emotiones, ferina; funt. Mole-tereeptio/ fte ferre morbum cum perfrigeratione, ft non fine febre einer. fudent partes fupernæ,phrenitim portendit : quemadmodd Arijlrgot etiam Ariftagoræ.Sed amp;perniciofum hoc eft. frequentes nt, in phreniticis permutationes,cöuulibriar. Vrinarquæmin VrinteelJ guntur à non rccordantibus.neccommonefaftis, pernicio-ieflint. ftc. Nurn his iningiintur velut ft fubfidentiam conturbafles.» F
Palpitantes per totum, num voce dcftituti moriuntur?
Sputationes in phreniticis cum perfrigeratione,nigrç re» uomuntur. Surditas,amp; vriM non confidentes,valde rubi-cundæ,innatantcs,mentisemotionéportendunt. Hismor-bo regio corripi malum eft.Mala eü Sc ex morbo regio fatui-tas.Hos voce quidem deftitui,verum fentientes eile contin» Hermipt git.Arbitror autem amp;nbsp;aluos his periipere,velut contigit Her f)ur. mippo,amp; mortuus eft. S urditas in morbis acutis amp;nbsp;turbu-Surditer lentisconfequens,mala. Mentis emotionestre!nul,-c,oh-nelumia fcuræ.palpatoriæ.valdephreniticarfunt. Velut amp;nbsp;Didymar-hie. choinCo. Torpores ex rigore,no valde apudfeipfos funt. Didymert Dolores circum vmbilicum palpitantes, habet quidem a-thiu. liquid quoJ mentem emouet. Verum circa iudicationein his fpiritu«
-ocr page 907-PRA£ D IC TIO N V M. 40,
A lt;piritus aceruatus cum protnpu tenfîonc pénétrât. £t dolo-rcs circa furain.in hit mentis emoùonem faciunt. Si inna-tarit quid in vrina,dolore circa femur diifipato,mentis emo tionem portendit.amp; qualia circa aurium fonitus contingiit, taliaexiftunt. Inaluo liquida,iairato,caputdolenti,(ici-culofo,Yigilâti,obfcureloquenti,impotcti, quibus talia funt, bis timor elf vt mente moueantur. Eludantes amp;nbsp;maxime «rca caput,in morbis acut s fubraoleftc fcrentes, malum, tû «lias,turn in vrinis nigris. amp;nbsp;turbidus fpiritus in bis malus.
Impotcntixprarter vacuatorum vaibrum rationcm contingentes,non exiftente vaforum vacuatione,raalum. Alni intcrceptæ, fed parua, nigra, vclut caprarum ftercora ad Ineceffitatein coatte emittcntes, nafus in his erumpens , malum. Qujbus lumborum dolor diutinus, cum ardore fafli.. liofo acnaufeabundo,hi fi exudent malum eft.Num bis tre-nores fiunt?Sed k vox vclut in rigore confpicua? Extre-nitâtes fi in vtranquc partem cito trâfmutentur, malum eft. Et litis buiufmodi,mala eft.Ex moderato fcrox rcfpôfio.ma-lum. Vox acuta,bis præcordia intro trahuotur. nbsp;nbsp;Oculus
hebes,raalus;Sc fixus ac caliginofus, malus. Vox acuta clâ-gorofa,mala. Dentiumftridorperniciofuseft,quibusnon Vexât«/ amp;nbsp;finis familiariscft.Suftbcatio in bis valde mala. Faciei ta. bonus color,amp; vcbemcnstoruitas,malum. Egcftiones alui Df ntmm definentcs in fpumofas meracas.exaccrbatoriæ funt. Vri- flridor. narum in morbis acutis ex perfrigeratione intcrceptiones, Latiiîter/ C leflimæ. Pcrniciofa fi citra ligna,Icuia fada fuerint,mor- ec^tia, tim lignificant. In morbis acutis biliofis valde albæ , fpu -ni«fæ,circumbiliof,c egcftiones,malæ.Malæ item amp;nbsp;vrinæ e- Mortii iufriodi.Ntibis bepar dolorofum eft? Vocisinterceptio- gnum. nés U febribus conuulforio modo fientes, ad mentis emo- Silenlii in tionetj cum filentiodeuenifit,perniciofum. Vocisexdo- febribut. lore intetceptiones.dolorofam mortem inducunt. Febres pernicie-exprxctrdiorum doloribus malignæ.Sitispr.Tter rationem fum. foliita in icutis morbis.mala eft. Sudor multus cum febri- Sitit. bus acutis fiens,malus eft. Et vrinæ dolorofar,malæ funt. SuJer.
Et rubicundæcx bis florulentiædetentæ , itemque æru- Vrin*m4 ginofæ,malæfunt;amp;paruasapparerevclutiftillas. Etvo- I«. mitus cum varietate,mali funt,tum alias.tum fi propius inter Vo nitur (e prodeant. Q^cunque in diebus iudicatoriis, cuin an- malur.
xietudiue,
-ocr page 908-HIPPOCRATIS LIBER I.
xletudine.abfquc fudore perfrigetantur, malum eft; Et qua! D cxhisinfuperngucrint.malafunt. Vomitus meraci,aii-Scpff. xiofi,mali. Sopor num vbiquc malus eft? Ignorantiacu Jgnarath rigore, malum. Malum item obliuio. Perfrigerationes ex oHiuid. rigore non rccaleamp;entcs,malxfunt.Sudantesexperfrige'!' ratione recalefcentes,malum. In his ardor dolorofus in late--rib’,amp; inluper rigerc, malum eft. Aeftnofi rigores aliqua-tenus perniciofi : Si flammea facies cum fudore in bis mala eft:In his pofteriorum partium frigiditas,conuulûoncm ac-ccrfit. Eludantes vigiles recalefcentes,malum. Ex lum-Oeuliili/ borum recurfu,ociili diftortio malum. Dolor in peâusfir-fiortio. matus cum torpore.malus.Hi û infuperfebriant,acute ardc-tcs,moriuntur4 Qi£* nigra reuomunt.cibos auerfantur.de- E liri funt, iuxta pubem parum dolorofi, oculum fcrocemaut claufum habent.eos medicamentispurgarenö oportet. Per-niciofum enim eft.-Neque intumefeentes, vertiginofos.in It uiter vagaodo defitientesjcibos aueriantes,decolorcs? Ne-queinfebrefraâos ,fifoporofifucrint.Perniciofum cnim eft. Oris ventriculi dolor, cum præçordio diftento, Sc capitis dolor,roaligDum, amp;nbsp;quidpiam anheloftim. Num hi re-qur rif» pente raoriuntur^velut in Dyfode j Huie etiam vrinatvehc-infriStur. mentej-fermentatx, erant valderubicundx. Colli dolor Collido' malum quidemin omni febre, peftimum autem his qiiibus ti lorpcffif moreftytinfaniant. Febres foporofT.laftatori æ.caligino-fT,vigilias inducentes,exudätes,malign.T. Horrorcs frecjué-tes cx dorfo.celeritertranftabentcs, molefti, vrin.-e interce-ptionem dolorofam fignificant. Qui .inxie fe ialt;ftantcs,c--Perfrige- tra vomitura e?acerbantur,malehabenr. Perfrigeratio.'u ratio. duricia lignum malum. A ventre tenuia no fentienti pro-dire,ei qui eft apud feipfum,pernicio/dni;velut Hepati.'O.
Vomitiones exiguat biliofæ malæ , tum alias, tum finlîi-Porniciet vigilauerint ægri. Naûis in his detiillans, perniciofum fceminàrâ. sft.Quibus ex partu alba detinentur cum febre, furditasque adeft,c5c in latere dolor acutus.hæperniciofement: mouen-tur. Infebribus ardentibusfnbpcrfrigerantibcs.cgeftio-nibusquealui biliofts aquolîs frequcntibus,oculorum diftor tio lignum maluni cft,tum alias, turn li ftuporepréhenft de-tineantiir. Sidcraciones repentincc ei qui erolute ac diu~ tine infuper febriit, pernfeiofv funt; qualc quid4a pafTuseii
Ntimcnij
-ocr page 909-PRAEDICTIONVM.
410
A Numenij filins. Exlamborum Jolore ad os ventriculi rc- ifumeni*. curfionesjfebriculofx , horridæ, reuomentes aquofa tenuia mulu,mente motæ, voce deftitucæ, nigrotum vomitu fado ■noriuntur. Oculi confraciio in inorbo acuto.mala. Nü ocmIjcm» »nxiæ le iadantibus citra vomituin.lumbos dolentibus,fi fc fnSia,
rociter mente mon fuerint,fpes elt vt nigra per aluiim pro-deantï Fauces dolorofæ,graciles, cum atgre tolcrabih rao.. Dolorpn' leûia,ftrangulatorie,perniciofæ acute. Quibusfpiritusre- ciunt-trahitur,vox autem ftrangulatoria eft,5: vertebra intro con-fidet,liis in fine velut contrabete quodam fpiritiis fit. Ca- capith J9 put dolentes, amp;nbsp;ftupore detenti delirantes, aluo intercepta, lor. oculum ferocem pr.-e fc fercntes, florefcentes, opifthotono pofteriorum partium conuulforia diftentioiie corripiuntur.
In oculorum diftortione,febriculofo,laftato, rigor perni- Ocuhrunt ciofus.Et foporofi in his,malum. In fcbribus ad præcordin diflortio, dolores,fine vocc,fi fudore non foluantur, maligni funt. His Pnecordif dolores ad coxas,vna cum fcbre ardente, amp;nbsp;fi aluus accrua- ri dtlor.
tim eruperit,perniciofum. Quibus voces cum febrib’ déficientes poft ludicationem, hi trementes ac foporofi mori-untur, Qmbus aft'eótiones ardentes, fatuitatem inducen-tes, ftuporis detentionem inferentes ,præcordiavariantia, 8c ventris tumor, cibis interceptis, in fudoriaus : Num his turbidus (piritus,amp; genituræfimile quid fupernenicns, fin-gultum indicat ? Sed amp;nbsp;aluus fpumofa, biliofa, infuper egc-titî Splcndiduminhismiiäum prodeft. Venter autem his infuper turbatur. Quibus foporfit fpumolis prodcunti-bus,his febris exacerbatur acuta. Ex capitis dolore vocis interceptiones fi fint, cum fudoribus febriculofi laxantur in feipfos,fiuntquemorbi reuertentes diutius durantes,His infuper rigerc,non malum eft. Manus tremulæ, caput do- Man ire lentes,collura dolentes ,fubfurdi .mingentes nigra den- inuI«-fata : quibus h.rc funt, his nigra ventuna clfe expeélareo-portet, pcrniciofum. Vocis interceptiones cum exolutio-ne, ftupore detinente ,pernicioCi?. Eateris dolor, ex fpu- iittrrit tis biliofis, citra rationem fi euanuerit, mente mouentitr. dalor.
Ex colli dolore , foporofo, fudanti, aluus inflat.a,fi fc- ceruicit ne ad necefficatem liquida dcmiferit.infufo immiffofub- r«« luta : ex his ea qu.-c biliofa non funt fupprimuntur . Talia ßdore. Vfro fi feruentur retenta , longins atgrotat . Num ita-
quepro-
-ocr page 910-HIPPOCR.ATIS LIBER I.
que proluuia quæ biliofa non func, meliora funt ? amp;nbsp;flatuo- D fütumori profuerint? A lui çircumtenfio , ad necelTita* tena liquida dcmitcens, cito intumefcens , habet quid con-* Afptfiut. uulfurium, velut etiani Alpalîj fibo.Superrigere hit pernigt; ciofum.Ex bis conulfut faîtus ac inâatus, vbi diutius ægro-LumiûrS talTettOri putrefaélio viridis fuperucnit. Qmbus circa lu-«mU. bos tenues diuturni dolores,ad præcordium le reuoluentes,
Sc ciborum faßidium induce tes vnà cum febre; bis ad caput dolor intentus progrelTus, repente conuulforio modo occi-dit. A fièdiones infuper rigentes, amp;nbsp;quæ ad nodem ali-quanto magis exacerbantur, cum vigiliis, amp;nbsp;delirio in fom-nis,aliquando vrinas inuoluntaric emittentes,in conuulüo-nesfoporolâsdclînunt. A principio exudantes vrinis cq- j codis, ardentes qui citra iudicationem perfrigerantur, bre-ui circum circa ardentes ; Torpidi item, foporofî, conuulli, Citpitir d» perijiciofe affeâi funt. Vterum gerctibus çapitis dolores, largrttui- foporoG,cum grauitate ficntcs,mali funt.Fortaflis autem his dir perni- eciam conuulforium quid pati contingit. In faucibus gra-t'tofin. cilibus dolores Arangulatorij, habent quid conuulforium, turn alias,tû à capite oborti,V'elut etiam Thralÿnontis con-fobrinæ. Tremores couulforij fientes in fudoribus, reuer-ti folent.ludicatiohis fit vbi fuperriguerint. Superrigenthi ardore circa ventrem prouocati. Lumborum dolor,amp; capitis dolor,amp; oris ventriculi dolor, cum exfereatione violc-ta,conuulforium quid habet. A ventre fubliuida, turbulé-ta: amp;nbsp;lotia tenuia ac aquofa, fufpeäa. Fauces exafperaw p parum,amp; venter murmuransinanibus ad egerendum furre-äionibus,amp; frontis dolores,amp; palpantes,delafläti,in ftragu-lis aeveftimentis dolorofi. Quæex bis augentur,difficilia funt. Somnus multus in his conuulforius,amp; dolores in frö-tem graues, amp;nbsp;miiäio dÜFicilis. Vrinæ fuppreifio quibus rigorcs,5c in conuullbriis afFeélionibusj velut Sc ipia vbi in-horruit.fudauit. Meracx definentes purgationes, omnibus quidem exacerbatoriç funt,His veto etiam valde.Ex M-libus etiam circa aurem abfteflus exurgunt. Turbulenta: ferociflimæ è Ibmno cxcitationes,cÖuullöri.-E liint tum alias, tum cum fudore. Et colli, amp;nbsp;dor.fi perfrigerationes apparentes, fed amp;nbsp;per totu corpusrln his etiam fpumofe miäio-oes.vni cum animi deliquio,amp; oculorumobfcuratio,cöuul-fionem
-ocr page 911-PkAÈDIC tlONVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411
A fidnem propeadeflc fignilïcant. Cubiti ac colli dolores conuulforij.A facie autem hi. In faucibus fonitus frequé-teSjCum faliuæ (pucatione.In hit in foinnis fudores^boni.Nû ic fudore leuari, plnrimis non inalum eftï Dolores ad infernal partes, histolcratu faciles. In febribus exudances caput dolentes,aluo intercepta, conuuUî fiunt. Subfriabi-les liquids alui egeftioncs,pcrfrigerantes no fine febre,nia-Ijtfunt. Rigorcs ex his veficam Sc ventrem occupantes, dolorofi. Proinde foporem his habere aliquid conuulforij, hon fané mirum apud me fucfit in acutis vomitorio modo trahiicur,malafunt.Et albx alui egefiiortes , difficiles. Non vifcofa ex his progrefTajCunl multo ardore ad mentis e-
1 itiotioncm pcrtieniunt. Num ex his foporofi torpidi fiunt? Morbi ex talibus diutius durant.Num circa iudicationem hi arefcentes difficulter fpirantes? Qua; ex liimbis ad col-Itim ac caput progrcfla funt, Sc leuis fyderationis modo rc-foluerunt.conuulforia fiunt 5lt; mente emouétia.Num Sc fol-uuntur talia conuulfionc ? Ex talibus varie ægrotant, Sc pet eadera progreffi. Conuulfiones in his qna: ab vtero ftran-gulantur fine febre,faciles funt, velut ctiam Dorcadi. Ve-fica intercepta turn alias,turn cfi capitis dolore, habet qui J conuulforium.Qux in his cum torpore cxoluuntiir, diftici-lia funt,non tarnen perniciofa. Num id quod tale eft, ctiam mentem emouetl Num Sc oflium circa tempora diffeâio-öes, conuulfîonem accerfunt ? aut fi quis ebrius vcrberetur, C aut fanguis multus effluat in principiis, num hoc facit con-uulfionem? In fudore fputa dcfluentia fébricitant!, leuia funt.Num ad dies aliquot alui humcdantur? arbitrer. Num his ad articulos abfceflusfict? Qux niodice ferocitermfi-teniemoucnt,atrabiliaria funt.Si veto à mulicbrium putga-tionum retentione fucrint,ferin3.Hæc vero fepius accidût. Num Sc conuülfx fiunt hx ? Num Sc vocis intcrceptiones c5 ,qux muliebri-
foporc, conuulforix funt ? velut coriarij filix bus purgationibus prxfentibus affîci cœpit.
Quibus con-uulfis oculi intente relucent,ncquc apud feipfos funt,8t diutius ægrotant. Sanguinis eruptiones ex contrario, malæ futw: velut in fplene magno fi ex dextta nare fluat. Et circa præcordiâ eodem modo res fe habet. Veru cum fudore hoe peius eft.- Ex naribus erumpente fanguinc,cum exiguis fuco ribur.
-ocr page 912-HIPPOCRATIS LIBER 1.
doribus, pcrfrigefccntia maligna ac praua. Poft fanguinis D cruptionein,nigrorum per aluü trafttus,nialu5. Praua func ctiani valde rubra,Num vero quarto die bare fanguinis eruptie contingit? Soporofî ex bit conuulfione moriuntur. Num nigris praregrelfis, Si ventre tumcfaâoî Vulncra fanguinem fundcncia,ezudantia,maligna. Sic afteûi loqué-tes latenter moriuntur. Poftmodicam fanguinit eruptio-nem, amp;nbsp;nigrorum egeftioncm, in acutis furditas malum.
Sanguinis egeftioin bis perniciofa . Verum furditatem foluit. Lumbis dolentibus oris ventriculi dolores accedé-tes.fîgna bæmorrboidum fluxionis futuræ funt. Arbitrer au-tem amp;nbsp;bos prægrcffæ bæmorrboidum cruptionisfignum ef-fe. Sanguiniscruptionesftatistemporibusfientes,lïticu-loCr,difficiles ac exoluentes, fî fanguinem non effiiderint, incomitialem morbum finiunt. Kiorbiqui ftatim turbu-Icnti funt, inforanes, fanguinem de naribus ftillantes, fexta die alleuati,nodu afflixerunt,poftridie exudarunt, in forn-numque delati metera emouerunt, hi large fanguinem fun-dent.Num Si aquofa vrina taie quid lîgnificat? Quib’ fanguinis eruptionesplurcs,bis tempons progreftii aluimale afficiuntur, fi non vrinæ concodæ fuerint. In iudicato-riis perfngerationibus, fanguinis eruptiones fortes pelfi-mæ funt. Capitc grauati, iuxta finciput dolentes, infom-nes, fiinguinem profundut, turn alias, turn fi quid ad colluin centendat. Vigiliis infeftati,dcrepentecuminquietaia-ftatione, fanguinem fundunt, turn alias, tum fi quidantea p perfluxerit. Num vbi inborruerunt? nbsp;nbsp;Colli dolores, oculi
valde rubicundi, finguinis eruptionem fignificaiit. Qui-busaluo fupprefla fanguinis eruptie fit,amp;infuper rigent. Num aluns inteftinorum leuitatecorripitur,amp;obdura fît, aut afearides infunt, aut vtrunque? Quibus ex lumbis re-curfus fit ad caput. Si manus, hi ftupidi, os ventriculi dolentes,fàniofîsac lerofis humoribuspleni,large fanguinem pro-fundunt.Sed Si aluus bis turbulentis erumpit. Quibus ex fanguinis eruptione larga ac frequenti, nigrorum multorum fit egcftio.bi fupprefta aluo dolorofi lânguinem profundunt. Cum quadam veto ftuxionc,fàcile ferunt.Num hi multos fri gidos (adores excludunt? Conturbata in bis vrin.i nô ma-la,ncqueid quod gejiituræ fimile in ipfa refidet. Verum frequenter
-ocr page 913-èiIaedictionvKi. 4U
A ^uénterlii aquofâ mingunt. QuiSus in furditateamp; torpo-rtparua eft à naribus deftillatio, ea habet quid diffîcnltatiî. Vomitus his cöfert,amp; aluiperturbatio. Qujbus ex rigore febrescum laffitudine,his menfesmuliebres decurrunt. At tollum in his dolorofum, fanguinis efuptionis è naribus fi-gnum eft. Et per nares fanguinê efFunderc ipes eft,ea quas caput concutiunt : Et quæ aurium fonitum faciunt, fangui-nem profundunt,aut menfes dcducunt.tum alias,turn ii iux-tafpinam ardor confequetur. FortaiTisautem S: dyfente-riam facient. Et circa ventrem palpitationes cum precor-dij intenfione fublongi ac tumeftte, fanguinis eruptionem fignificant. Inhorrefcunt autem hi. Qult;t larga,Violenta, j multa ex naribifs fluxerint, aliquando ad conuulliones ad-ducunt.Vcnæ feälo foluit. Frequentes Sc paulatim fientes adegerendum furrcaiones/ufflauæ,vifcofz,modica fterco-tacea habentes, cum pf.-tcordij ac lateris dolore, morbo regio participât .Num autem his fuppreffis hiexoluuntur’ ar-bitror fanè: Sc fanguinem prOfundunt? His téfio lumborum, amp;nbsp;dolores in his, ianguinis eruptionem fignificant. Prsc-cordij tenfio, cum capitis grauitate at furditate, Sc qu.-e ad hæc confequenter diuexant.fanguinis eruptionem indicât.^
Vndecimo die fanguinis ftillicidia difficilia.tum alias, tu fifuperftill.-tuetint. Qui in horroribus fimul iudicatorie exudarunt ,poftridie vero poftquam inhorruerunt prçter ra-tionem vigilant, eos faïlguinem effufuros effe arbitror.
C Quibusab initio larga?fanguinis eruptiones, rigor flu-xionefiftit. Ex fanguinis eruptione.rigores longi. Qui-bus capitis dolorcs,ac colli dolorcs,amp; totius corporis impo-tentia quædâ,fanguinis eruptiones foluut.Sed è tempore fie foluuntur. Vrinæ quæ in his qui iuxta aures abfccfliis ha-bent.cito Sc modice concoquUntur, malæ flint. Et perfriee-rari hoc modo maf um eft. Si»bfópbratï,rtiorbo regio alFe-öi.non valde fentientes,quibus fingultus, his aluus erumpit, fortaflis Sc fupprefla eft. Hi exoluuntuf. Nuih. his etiam ab-fcclfusiuxta aures fiunt? Suppreftæ cum rigore vrinæ malæ,turn aliàs.tum fiantea fopor apprehenderit.Num iuxta au res abfeeftus parotides diftos.in'hisfore fpes eft? Extor-minofo fubfidentia limofa fubliuida, mala eft . Num ex præ-cordiis dolct puto dcxteruin gt;nbsp;Sc exoluitur ? Num abfeeflus iuxtif
-ocr page 914-HIPPOCRATIS LIBER. I,
Tufficuli awi'i a1gt;~ fcelfus meJlit,
iuxta aures talibus parum doloroli ? Aluus etumpens Iii$ in p omnib* perniciofa eft. In anxioCs quibufda vigiiiis abfcef-fus circa aures maxime. Ex voluulis graueolentibus,in fe~ bre acuta,prçcordiis fublimib* diutius permanétibus,abfcef* fus circa aures oborti occidiit. Ex furditate ieniter abfcef-fus circa aures fiunt,tu alias,rum ft anxiofum quippia fucce-dat,amp; foporofis inter hos adhuc magis. Abfceflus iuxta au res Icuiter fyderatis mali funt. Qua: couulforio modo exa-cerbätur,cu ftuporis detctione,abfceirus iuxta aures produ* cunt. Cóuulfio,ttemor, anxietas, cum ftuporis detctione, paruos circa aures abfteftus exacerbant. Num quibus ab-fceftus funt iuxta aures,capitis dolore afFeóEi fuut?Nuro amp;nbsp;fu pernis partib.exudat, num infuper rigent quoqi aliquo mo-do?Deinde amp;nbsp;aluus eriipit,amp; foporofum quippiam habenti Num amp;nbsp;aquofx vrinz alba innatantia habétes, amp;nbsp;quz vane exalbidz {unt,acfixtidz,abfceft'us iuxta aures faciunt.’ Num quib* tales vrinz,frequctes fanguinis c narib. ftillz,pfluütgt; num amp;nbsp;lingua his leuis eft? Quib’ magnu amp;nbsp;frequenten» foiritu habcntib*,morbu$ regius, amp;nbsp;fcbres acutz cu przcorlt; diis duris perfrigeratz funt,num his abfcclTus magni ad aures fofiftunt? Soporofa.anxiofa.prçcordia dolentia.vomi-toria parua fymptomata.In his abfcelTus iuxta aures oboriu* tur.Antca veto amp;nbsp;ea quç circa faciem fiut. Aluo nigra fter coracea egeréte, fopor infuper apparcs, abfceftu iuxta aures ^ïducit. Tulficulz quz funt cu Iputatioe abfceftiim circa aurc fubmouent. In capitis dolore fopor amp;furditas, circa p aiire abfceflum aliquc erudat. Prçcordij diftctio cu fopore anxiofo.ac capitis dolore,abfceflus circa aurc attollit. Do-lorofl auriii abfccflus,citra iudicationem difl’ipati,mali funt.
HIPPOCRATIS COI
PRAEDICTIONVM
liber 11. lano Cornarb medico phyßcoin-terprete.
Medicorum
-ocr page 915-gt;RAEDICTIONVM. 40
Edicorum prçdidiones narrantur multæ,amp; varijc, Sc admirâdæ.qua- nc$ h« les ego quidem neque ipfe prxdi- ieriiti* xi, neque alium aliquera prardice-re audiui.Sunt autem aliquç ex ip-fis huiufceraodi. Hominem perni-ciofeaffeftu c(re,amp; medico ipfum curanti,amp; aliis videri. Verum me-dicum alterum fuperuenifleacdi-xifle, Nó peribit bic homo, verum
csecus eu ad et. Item ad alium qui omnino male habere vi-debatur, ingrclfum pratdixilfe, hominem quidcm euafurum
I tlfe , verum manum claudam habiturum. amp;nbsp;ad alium quen-damqui fimiliter fuperftes fore nó putabatur, dixiflc, ipfum quidem fanum fore, veru pedum digitos nigrefaftos putrc-faäione corrumpendos elle.Et alia?huiufcemodi prçdidio-nes in tali prædidionis fpecie dicuntur. Alius autetn præ-diâionis modus eft, ementibus ac negociationes tradanti-biispr.edicere, aliis mortem, aliis infaniam, aliis alios morbos; amp;nbsp;ad hxc omnia,etiam ea quarprioribus temporibus fa âa funt pr.edicere, ac omnia vera narrare , Alia porro ad-buc forma prædidionura eft, athletasSt eos qui morborum eaufaexercenturacfe fatigant cognofcere, fiquidaut circa cibum deliquerint, aut alteratum quippiam ederint,aut po-tu vberiore vfi fuetint, aut deambulationem intermiferint,
C aut res vencreas quafdam exercuerint. Horum omnium nihil illos latct, adeo vt etiam minima quæque, in quibus non patusrit homo,cxa fte cognofcant. Hi omnes pratdidionum modi efle feriintur.Ego veto talia quidem non vaticinabor, Verum figna fcribam,ex quibus amp;nbsp;fanos futures homines, amp;nbsp;QS'd pv*/ morituros coieftare oportet; amp;nbsp;tum breui tempore, turn ló- dicenäun giore, fanos futuro$,aut perituros. Scriptum eft autem àme amp;nbsp;de abfceffibus,quomodo fingulos confiderare conueniat. Arbitror autem Sc eos qui de claudicationibus prçdixerunt, aliisque eiurmodi,confirm3toiam morbopr.edixiffe,8{ quu lamminifeftum eftet,quod abfccftusnon eftet recurfurus, lîmodo intelligentiam habuerunt : multo fane magisquim priufquam abfceflus fieri inciperet. Spero item Sc alia pre-dixilTe, magis humano more quàm refertur, qua: videlicet
Gg emen-
-ocr page 916-HIPPOCRATIS LIBER. II.
ementibus Si negaciationei traâantibus prxdixilTe ditiiià-tur, mortes, amp;nbsp;morbos, amp;nbsp;infanias. Acquc hæc mthi viden -tur calia facta elfe, Sc nulla mihi yidecur elfe dilFicultas prx-dicendi, li quiscirca talia fludium ac curam adhibere yclic.
YerTwc Primum etenim aqua inter cutem laborantes. Si tabiJos, «xempU quis non cognouerit i Deinde dclîraturi non diu latere pof-iittcitnfir funt,û quis nouerit quibus bis mO'rbus cognatus eft;aut nuta prius aliquando infaniuerunt. Si enim hi homines ebrio-ü fuerïnt,aut carnes voraucrint,aut vigilauerint, autin frigore aamp;tcalore inconliderate vcrlâti fuérinc,mulcusti-frteJiffia inor elt ex tali viâus ratione, ipfos deliraturos clTe. Et cos de mari- qui hxmorrhoidas habent, fi quis hyeme multo potu tô W-fcù. dcrit, Si bono colore prxditos, de his prædicerc licet, E quôd ad ver multa fpes fit fangoinis eruptionis, vt Si décolorés 3c aquatici fub xfiatcm fiant. Verum omnia hæc addi-fcere acprædicere oportet, fi quis intalibus ftudiispalmam ferre cxpetat. Licet enim ex fcriptis praidiccrc. Si mortem, St infaniam , amp;nbsp;bonam habitudinem. Poflcrti autcm refer-re Si alia muka huiufmodi, fed quæ facilima cognitu funt htrdiu yifiim clt mihi fcribere. Confulo autem vt quàm pruden-frteiicito. tiffime agant,- turn in rcliqua arte, tum in huiufmodi pfædi-ôionibut,illius probe mefnores, quod fi cui fucceflerit præ-diétio , is apud ægrorum intelligentia præditum in admira-tione fuerit. Si vero quis abcrrarit, fupra hoc quod odio ha-betur.fortaffe ctiam infanire videbitur.Quapropteriubeo, vt turn aliasomncs, tnriihas prædiélioncs prudenterfaci-ant : quanquam fané Si audiam, amp;nbsp;vidcain, neque iudicare refte homines eà quæ dicuntur ac fi une in ane, neque nar.» rare. Cætcrum dê his qui exercentor ac hbofibùs fc fatigant , eas afleucrationes quas affcrirtit lii qui ipfas aflerunt, neque elfe puto, neque fi quis putat prohibeo. A nullo enim figno, neque bono, neque malo, læduntur fufpiciones.cui fi-gno fide habita quis fciat,an reâe pronunciatum fit, aut fe-cus : alioquiper me licet vt fi qnis velit credat Non énirii e-go impedimentofum. Arbitrof autem fiqùidvcri ab ipfis dicitur,authisqui dehisqui cxercentnrafTcuerantjautil-lis qui prius feripti funt : primum quîdem hune qui CognO-oit.ex fignis conieclafie. Deinde verb ambigue Si humano more prædiiiflc. amp;nbsp;fimul eos qài id narrant monftrofius quant
-ocr page 917-PRAEDIGTIONVM. 414
A ^uàm faâuni fuit rcccnferc. Nam ncque Jn iriofbis facile eft Tiiufrfittit peccata cognofcere,etiamfi dccumbant homines, Si viâu pa rum nutriente vtantur.vt non adcô multa intueri opus ht e-um qui hxc confîderandi curain fufccpit. Alij enim bibunc fuluni. Alij adhocquod bibunt, autforbitionem,aut ci bum pauciflimum aifumunt. Necefle igitur eft eos qui vberiore potu vfi funt,magis difficulier fpirare, Sc plus vrinæ eiicere.
Eos vero qui forbitionem aut cibum auxerunt, magis amp;nbsp;fiù-re,amp; febtire.Si vero quis vtrifque,amp; potu amp;nbsp;cibo, immodi-ce vfus fueri t,ad hoc quod febrit,amp; dilFiculter fpirat, ciiam ventrem circumtentum Si maiorem habebit. Licet porró Si tæc, Si alia omnia eiperimentis optime explorare, quæ amp;nbsp;jj liabemus,amp; omnibus rede Ytimiir -Primum cquidem amp;nbsp;in-
tclligentia, Si oculis cognofcere facile eft, hominem in co- Térid eK tlein loco dccumbcntcm ,amp; exaóta viâus rationc vtentem, feriuti*» fi non paruerit, aut obambulando, aut multa edendo. Deinde qui manibus contrciäauit ventrem acvenas y mirais faQi peteft, quàm qui non contreâanit. Et nares in febrienti-Eus quidem. Si multa amp;nbsp;bene fignificant. Odoresenim mul
*um inter fe differunt. At vero in fanis Si redo vidu vten-^•hus, haud fcio qua re vel in hoc experimento faciendo vti poffim. Poftea audiendo, vocem Si fpiritum auribus cognofcere datur, quae in fanis non fimiliter funt manifefta, fed qualités ctiam antea. Quod ft etiam mores morbo-rum ac ægrotorum didicerit medicus, non tarnen quicquam prtrdiceiu Ç prædicere oportet, Non enim difficilius fpirabit homo, dam.
morboadhuc errante,amp; fcbrietacutiore febre,amp; venter tntentus fuerit. Quarepropter hxc non tutumeft prædicc-te priufquam ftatum accipiat morbus. Verum poft hoc tempus, quicquid praeter rationem accident, diccre oportet. Manifefta vero funt mala, quæ propter ægri inobedientiam fiunt. Nam Si ipirandi difficultates, amp;nbsp;alia huiulmodi po-ftridie fedabuntuf, ft ob peccatum fiant. Si igitut quis banc iudicationem confidcrans dirent, non delinquet. Atque e-go quidem hunc confidcrandi modum nunc confulo, turn dehisquidomi manent, turn de his qui exercentur, item- ffruetiSit que de aliis omnibus, qualia pcccata committant. At esa- quL «am illam narrantes rationem St aiidio,Si deridco. Quum «nimparum inobedien tes fucrint homines, haud fcio quo-
Gg tj modo
-ocr page 918-HIPPOCR.ATIS tIBER II.
modo id dcprcliendere pofTim. Si /cro maiora fuerint pec- D cata, quein in modum côfiderare oporteat fcribam. Opor tet autem primumhominem, in quo quisper inobedietiam admifla cognofeere volet, per cotum diem intueri, amp;nbsp;in eo-dem loco,amp; eadem bora,foie præfertim recens orto. hoc e-nim tempore fubeuacuatus fuerit,amp; adhuc ieiunus eft, amp;nbsp;nul lo labore fatigatiis eft.prjcterquam niatutinis deambulatio-nibus,in quibus minime inobediens eft,ft fané vbi de fomno furrexithomo,addeambulandumprodieric. Qjwre neceife eft eum qui iufta viâus ratione vtitur, hac hota maxime x-qualitcr habere, amp;nbsp;coloris, amp;nbsp;totius corporis conftitutio-Q“* pf* nem. Q^apropter Sc is qui huius conftderationis curam gc-txteris rit,acuti(umus fucrit amp;nbsp;mente,amp; oculis,eo tempore. J clferitcn- nbsp;nbsp;Contcmplaripræterea oportet hominis mentem,amp;mo-
Tes, 8c corporis vires. Alij enim alia facilius aut dfffîcilius imperata faciunt. Primum igitur is tui inedia imperata eft, ft plura comederit amp;nbsp;biberit, per hæc manifeftus fiet. amp;nbsp;tu-midius corpus ipftus apparebit, 8c plenius ac coloratius erit, ft non excremeta alui male ipfi proceiferint .Erit item ani-moftoradferendum laborem.Conftdcrandumetiam anru-élum edat,aut à flatibus vfgeatur. Hæc enim fieri folent his qui ita affedi funt,propter hoc peccatum. Si vero dum e-dere multa cogitur,amp; fortiter laborare, aut cibum imperatu ’ nofl ederit.aut ebrius fadus fucrit, aut à cœna latga noob-ambulaucrit.hoc modo explorare oportet. Si quidem cœna . nonedcrit.folitoautemmoredeambulauerit,iucundiorem j afpedum præ fe fcret, amp;nbsp;vegetior ac operofior in exercitiis erit. Verum alui egeftio modica amp;nbsp;compada maxime in hoc fuerit.Si vero cœna fumpta non deambulauerit, rudu vtiq; edetjje flatuofus fucrit, amp;nbsp;plenitudo no minor apparebit, amp;nbsp;inter laborandum magis quam antca fudabit, amp;nbsp;difttculter fpirabit,ac grauis crit.St tranfttus alui maiores, ac minus vi-fcoft his fuerint. Qrod fl neq; cibu cófumpferit,neq; deam-bulauerit,pigrior vtiq; fuerit ac tumidior.Si vero ebrius fa-dus fucrit, fudabit magis q antea,amp; difflcultet fpirabit,amp; ip fc feipfo grauior erit ac humidior.Sed 8c lætior erit,flno ca-Coittu qd put ipfl afiligatur.Quod fl vxore femel vfus fuerit, vegetior hiffaciat, vtiqueerit, amp;nbsp;magis folutus. Si vero Cepius rem pcregerit, durior euadet,amp; fquallorcra quendam habebit, 8c decolora-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiorac
-ocr page 919-P R AED ICTIONVM.
A floraemagîslaflatuserit. Porrô egeftiones aluiprocède- oletüquâ te oportet his qui laboribusexcrcentur,quandiuparume- leoimcffe détint, ac parum potauerint, inodicas Si duras, atque hoc deieit, quotidie. Si veto tertio quoque die, aut quarto, aut ex lon-giorc interuallo prodierint, periculum eft aut febri, aut alui ptofluuio forripiendos efle.Q^cunque veto egeftiones li-quidiores funt, quàin vt in traniîtu conformentur, hæ fané omnes peiores funt. At veto his qui multura cdunt,amp; miil tümlaborant,egeftionis tranfitum mollem, oportet cfle fic-cum,amp; copiam ciborü ingeftorum pro ratione laboris Pro-cedunt autem ab æquali ciboruni copia , his quidem qui minimum laborât, pluriinæ egeftiones. his veto qui plurimuin g laborant,modicæ,fi fani fuerint,amp; iufta vidus ratione vtan-
tur. Nam ad h.rc coniefturam facere oportet. Liquidio-res autem egeftiones,fine febribus fientes, amp;nbsp;quæ feptima die, aut citius iudicantur, commodat funt fi femel vna vice omnes fiant, amp;nbsp;non reuertantiir. Si veto infuper febtierint homines,aut a'ui profluuia redierint,fi longa fucrint, peni-tus mala funt,finie biliofa fucrint, fiue pituitofa, fiue crudas amp;nbsp;viâus ratione propria,fingula opus habent, itemque me-dicainentis alia aliis. Cæterum vrinam iuxta potionis co Lotitmi piam mingere oportet,amp; fcmpcr3rqualem,amp; quàm maxime qwle. aceruatim, 6c momento paulo craifiorem, quàm id quod in potuacceptum fuit.Si verofuerit aquofa, amp;nbsp;copiofior quàm pro eo quod bibi imperatû eft.fignificat hominem non obe-
C dire,fed copiofiorepotu vti : Aut non pofte renutriri,quàm diu talia vrinam faciunt. Si veto paulatim ftridat vrina,auc medicamentis hominem opus habere fîgnificat,aut morbû aliqucm circa veficam habere. At fanguinem mingerc,ra- Sanguinis to quidem Sc fine febre ac do!ore,nihil mali fignificat,fed laf minâia» fitudinum folutio fit.Si vero firpius mingat, amp;nbsp;aliquid ex his accefterit,malum eft.Verum prçdicere ôportet,fiue cum dolore mingatur,fiue cum febre,fore vt infuperpus mingat.at- Puris min/ queita dolores ac afflifliones quiefcant. Crafla vero vrina ft'v. albam fubfidentiam habens, aut circa articulos dolorem ali- Craffunt quem,aut tumorcmfignificat. Ali.-c vero omnes fubfidentiæ lotium, in vrinis eorum qui exercentur, à morbis circa veficä fiunt, id quod ipfi manifeftum facient. Cum dolorib’ enim eruiit, amp;nbsp;talcs vt difticulter quis ah ipfis libcrari poftit. Atque hæc
Gg iij quidem
-ocr page 920-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIPPOCRATIS LIBER II.
quiJem de his fcribo,amp; huiufmodi alia dico, Caiterumcx D his qui exa^am ac certain przdiâionum rationem prædi-cant,cuin aliquibus ipfe conuerfatus ruin,cum aliquorum ve-rohliis acdifcipulis rem contyli, quorundam vero fcripta accepi. Qiure quum prqbe fciam qualiter quifque ipforum fentiat, k exaâas certitudines nuiquam compererim, bxC tt)gt;dr0pi- fcribere aggrelTus fum. At veröde aqua inter çutem,amp; fir. tabidis. Si podagrjs, amp;nbsp;his qui à morbo facro appeUato cor-fhthiflr. ripiutitur hzc dico, ex aliqua quidem parte de omnibus idé. Podagra. Nam qui hos morbos congenitos habet, is ægre ab ipfis li-Moriur berari poteft. Rcliqua verp hngulatim fcribam de fingulis. faeer. Eumqui ab hydrope, liue aqua inter cutemcorreptus eft, amp;nbsp;QuiHj'- fuperftes efle volet,bonis vifceribus przditura efle oportet, _ dropeifd- itavt natura feexcrat,(imulque facile concoquat.A bene fpi * ijMSar. ret,fit^ue fine dolorc,amp; totum corpus æqualiter tepidum ha beat, Sc non çirca extreinas partes colliquatmn. Melius eft autem yt tumores potius habcat in extremis partibus. Optimum vero eft neutrfi horum habere.Nam molles ac graciles cfie conueuit cxtremas partes, itemque ventre ad contadu mollem.Tuflîm vero adefte non oportet, neque fitim,neque bnguam reficcari, tum reliquo tempore, tum poft foranos, quando hzc valde fieri folent. At cibos libenter acfipete o-portet. Si vbi mukum fatis comedit, non affligi, Aluum vero ad niedicamcta quidem celcrem habere, reliquo autem tempore egerere recrementum molle ciFormatum . Vrinam autem apparere conucnit,pro ftudiorum ratione,amp;vinoruni mutatione ttanfeunté.Laborem vero ferre oportet facile, amp;nbsp;laflitudinis exortem efic. A c optimum quidé efthominéita per omnia difpofitum cflrc,amp; fie fccuriftime fanus fieri pote-rit.Sm minus,plurima ex his habeat. Nam ^çs erit vt fuper-ftes euadat. Qui vero nihil horuna habuerit, fed contraria^ eumdefperatum efte feito. Qui autem pauca horum habue-rit,qux bona effe dixi, fi hydrope kboranti adfint,huic exi-guz ipcs reftant. Cui vero multum fanguinis furfum ac de» prfum eruperit,amp; febris infupcr accelTerit, eum multaa-qua repleturn iri timor eft, atque hic hydrops breuiflimi temporis eft, amp;nbsp;ex quo pauciftimi euadunt. Verum de hoc alteri prius fignificare oportet. At quibus magni tumores fadi emarcefeunt ac rurfusattolluntur,hsmagtscóualefcüt quàm ills
-ocr page 921-PRAEDIGTIONVM. 41#
A quim illi lt;jui ex fanguinis eruptione implétur.Verum failunt hi hydropes ipfos çgrotos,faciiintque vt jpfi à medicis difcc-dantac pereant. Ue tabefcencibus quod ad fputum ac tpf- fhtijtearij firn atcinet, eadé dico quz de peâore fuppuracjs fcripfi. O-ponet enim eum qui probe liberari volet, facile iputum per tulTim reiicere,amp; idefle album,amp; xquale,amp; eiufdem colons, amp;nbsp;ab indammatione alienum. Quód vero à capite déduit ad nares conuerti.febré autem non inuadere,Tt ne à coenis pro-hibeatur, neque fitiat. Venter autem egerat quotidie, amp;nbsp;id quod egerit fit durum, copia pro ratione ciborum ingefto-wm.Hominein vero quàm minime tenuem efleoportet.Pe-ÔUS autem laudare conuenit quadrangulum amp;nbsp;hirfutum. amp;
B osipfiusparuumfit,amp; robuftecarnofum . Quicunque enim hic omnia habuerit, maxime fuperftet erit. Qui vero nihil horu habet,interitui proximus. Quicunque vero pedorefup purati faSi fucrint,dum iuuenes funt, ex humorum illapfu, aut fiftula,aut aliq quopiam huiufcemodi,aut ex abfeeflus re/ curfu,hi non euadunt,tiifi valdc multa bona figna ipfis accef ferint.Pereunt autem homines hj ad autumnum.Sed amp;nbsp;ex a- QÿttêpôZ liis morbis longisplerique ad hoc tempus maxime rooriun- re hi pe-tur.Carterum ex aliis minime fuperftites inanet amp;nbsp;virgines, reunt. amp;nbsp;muliercs quibus ex fupprefiis menfibijs tabes oborta eft.
Si vero aliqua virgo,aut mulier euafura eft,amp; alioyum figno- fhtipt «« tum bonorum multa accedere oportet, amp;nbsp;menfes ^lendide Herum. ac pure apparere,aut nulla fpes eft. Qui vero ex fanguinis e- Suppura«
C ruptione,pedorefuppurati fiunt,amp; viri,amp; mulieres,amp; virgi-nes,non minus cuadunt.Verum fignis omnibus tum ippura-torum,tum tabefeentium colleäis,St fuperftitem futurum,amp; periturum przdicere oportet,Maxime vero cuadunt ex fanr giiiniseruptione,hiquibus dolores funt atrabiliarij,amp; in dorfo, amp;nbsp;in peSore ; amp;nbsp;qui poft eruptionem minus dolent. Nam amp;nbsp;tufles non valde infuperaccedunt,amp;febres plerz-que perfeuerant.fitim facile ferates. A t reuerfiones eruptio-nis fanguinis maxime fiunt his,fi nó abfeeftüs fuccedât. Opti mi verofunt abfeeflus fanguinolentiftimi. Quibus autem in Quldlfcef peöoribus dolores infunt,amp; pertempusattenuantur, amp;tuf- für melia/ fiunt,ac difFiculterfpirant,nequcfebribusinlupercorripien rer. tibus,nequefuppurationibusfuccedentibus,eosinterrQgare oportet, quum tyfliant, amp;nbsp;difficulter Ipircnt, an amp;nbsp;compa-
Gg iiij äum
-ocr page 922-hippocratis LIBIR II,
öum quiddam amp;nbsp;modicum odorem Habens tufliendo rciiei- D ant. Ucpodagiicishæcdico. Qmcüqueautfenesfunt.aut circa atticulos callos tofaceus concretos habent, aut ærum nofc viuunt,ac liccam aluum habenchi omnes fani Hen non poifunt Humana arte,quantum ego noui.Sanant quidcm bos optimacdyfenteriæ filuccefferint.Sed'St alia: eliquationes valde proiunt.quæ ad infernos locos repunt. Qui rero iu* uenis elf, Sc circa articulos nódum tofaceos callos concretos habet,amp; accurate viuit,Jc laboris amans eft,amp; aluum bonam habet ad obediendü pro Audiorü ratione,hic fanè medicum intelligentiam habcntem nadus,fanus fieri poterit. Ex His Steer mer porro qui à facro morbo corripiuntur, difficillimc quidem It gt;ur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berantur Hi quibus à puero contigit morbus, amp;nbsp;fimul ad vi-
rilemætatem peruenit. Deinde Hi quibus corpore in vigo-re xtatis conftituto faâus efi, amp;nbsp;fuerit à vigintiquinque an-nis, vfquc ad annum quadragefimumquintum. Poft Hos au tem,quibus faûus fuerit morbus, nullam fignificationé præ-bens ex qua corporis parte initium fumât.At quibus ex capi-te initium capere videtur, aut à latere, aut à manu, aut pede facilius curatur. Verum differunt etiam Hæc morbi genera. Qui enim à capite initium fumût, ex his grauiftimifunt.Ue-inde qui à latere.Qui veto à manibus ac pedibus,maxime fa-nari poifunt.Cxterum Horum curam aggredi oportet medi.-cum,qui medendi modum nouit,fi Homines fuerintiuuenes, amp;nbsp;laboris amantes, nifî mens mali aliquidhabuerit, aut quis ftuporc attonito fideratus fuerit. Nam hæ atrabiliaria: men- F tis emotioncs «on funt conducibiles. Alij vero qui ad infer-nas partesxonuertuntur abfceifus, boni funt. Longe vero o-ptimi Sc'liic funt,qui funt fanguinolentifTimi. Quiconque ve Cemititïis ro fenes apprehédi incipiunt,maxime moriutur.Etfî non pC', fenet telf reant,ftatim celerriméque per feliberantur,à mediçis autem iitferè. miniipe opem feriint. At quibuspueris oculi repente dif-torti fuerunt, aut maius quoddam malum perpeiTi funt, aut tubercula fub ccruicem oborta funt, aut vocem graciliorem adepti funt,aut tufles fîccac diuturnæ adH.Trcnt, aut maiori-bu5fa6iisdolorproccditadventrem,amp; non exturbatur, aut in lateribus diftortiones habent, aut venas craflas circa ventrem varicofas,aut omentum defeendit, aut teftis magnus fa âus cft, aut manus tenuis amp;nbsp;impotens, autpes aut tibia tota
clauda
-ocr page 923-PRAEDICTIO NVM. 417
Aclauda faüa eft,cicra aliatn caufam;liisoniDib*niorbü antca faâum fuifTe/circ oportet, præ his vniucrlis. £t plurinii qui putros educantjli interrogeiuurconfitebuntuitquofdam veto ctiam reslatet, ncgàntque fe fcire quicquam tale faétuni effe. Qui porto de vlceribus cognolcerc volet, quoniodo “J fingula fiaient,cum primum hominum fpecics pcrfcrutari o- ««.neru ui porter, turn eas qure mcliores hint ad vlccra, turn quæ detc- cerauc fj/ tiorcs. Deinde ætates nolTe, in quibus lingula vlcera curatu rienda. difficilia eiiftunt. Locos item in corporibus perl'pecios ba- Aetaté bere,qnantii alij ab aliis dift'erut.Sed alia qualia in lingu- lorora aift lisaccedunt turn bona,turn mala,no(re oportet. Si quis euim fertntm. omnia hare nouent,is fane feiet etiain quomodo fiiiguloruni
) eqentuscontinget.Qin veto non nouerith.'£C,nonnoirepo- Q;(lt;e hami terit quales fines vlcerum erunt. Species eqiiidem bom lunt n« fpeciet bar. Leues, amp;nbsp;commoderatje,amp; bonis vifeeribus præditæ, 5c lt;lui coz neque valde carnofe, neque dura:. lutta coloreni veio fit lor.rproz fpecics alba,auc nigra,aut rubés.Ha; enim omnes bonæ funt, li.
fi puræ funt.Si veto pallidus color ainmixtus fuerit,aut color ipfepallidusautliuidusfuecit,peiuseft.^ecies vero quæ prçfcriptis contrariæ funt,cas détériorés elle feito. Atve- Stram*, to quod ad ætates attinet, tubcrcula quidem fuppurata fiut, amp;ftrumofa hæcplutimospueros occupant,5cfacillimc ex iplîsliberantur.Seniotibus vero pueris amp;nbsp;adolcfcctibus, minus quidé oriûtur, verum dilFiCilius ab iplîsliberantur.Viris autem talia quidem tubcrcula non valde fiunt,verum, cætia Græcis dida,ad modü faui concreta,horréda:5c cancri occul ti fubmerfi,amp; ex puftulis noûurnis herpetes, doncc fexagin Hrrpctrs ta annos tranfraiferint. Senibus auté nihil talium tuberculo-tum acccdit.vcrum cancri 5c occulti,5c fumroas partes occupantes,8c cômoriuntur. Cæterum ex locis fubalares dilFici Lompuz liores curatu funt,8clatcriimollitudines,acfemora,Nâ 8c mo cia curat« tæinipfisfiunt,ôcrecidiuæ.Exarticulis periculo maxime dijficiiia. obnoxij funt magni digiti,8c prçfertimpcdii. Quibus autein in obliqua linguæ parte vlcus fit diuturnû.in his dentes con-fîderare oportet, an quis luxta illam vlceris partem acutior
fit. Vulncra magis lethalia funt , quæ in venas éraflas in Vulnera collo ac inguinibus infliguntur. Deinde quæ in cerebrum,8c lethalia in hepar. Poftea quæ in inteftinum 8c veficcain. Sunt autem funt hæcoinnia perniciofa valde,non tamenitavt nemoex his euadat,
-ocr page 924-HIPPOCRATIS LIBER IJ.
eqadac, relut putatur. Nara Sc loei qui hæc nomina habent, jj niulcum inter fe differunt,amp; iidcin modi. Multuin etiam dif-fert corporis iplius hominis ftrudura. Aliquando enim neq; febricit.it, nequeinflaminatur fauciatus. Aliquando etiam citracaufam febricitit,amp; aliquacorporis parsqmnino in-jlammatur. At quando is qui vlcus habet délirât, Sc facile fert vulnus , tune rulnus aggredi oportet, relut iuxta medicina; Sc accedentium rationem, euentum habiturum . Moriuntut enim homines ab omnis generis vulneribus. Multx enira Tenxfuntamp; tenues, dt crairx,qua;ûnguinerafundcnte$pc-cidunt, fi glifeere ac eo ferri ipfas contigerit, quas alia temporis occafione fi quis pertundat, corporibus prodefle fen-tiat. Multa rero ruinera in locis rilibus ac non malis efie, Sc f nulla re grauia ridentur,amp; tarnen fie dolore affligit plaga.vt refpirare non poflït. Alij rero præ rulneris dolore, quod fane graue nulla re erat.fpiritum quidera duierunt,reruin de-lirarunt, Sc febrienfes mortui funt. Qmcunqj enim aut corpus febricitans habent,aut inentera turbatam.talia patiiitur. Sed neque hxc admirari oportet, neque formidare,iilud ex-pendendo, quod Sc animx Sc corpora hominum plurimum di0erijht,Jc pint maximam habent. Quicunque igitur vul-T^furHa. nep tempus nancifcqntur,aut corpus Sc mencem huiufmodi, aut ita gli fcctem fanguiqera, aut magnitudine tanta fuerint, rt homo ad curationem adduci ab eius contemptu non pof-fit ab his quideqi difcedcre oportet,qualiacunque tandé fue-rint,diariis animi deliquiis exceptis; alia rero omnia aggre- f di,qux recens funt incufla.quo Sc febres effugiant homines. Sc fanguinis eruptiones, amp;nbsp;nomas ricerum proferpentes, ht quieuadent. Exaaiflimeveroamp;adpIurimumtempus,eQ-
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rura qu.T grauiflîm.1 fiint cufiodiam facere oportet. Nam ita
Nam* ficerè iuftumeft.Atreronomçlethalifiimæfunt,quarumpu qw*»ul« trèdines profundiflimx amp;nbsp;nigerrimx acficciflimxexiftunt» Prauxetiam (unt ac periculofe, qu,r nigram ûniem remit-tiint. Albx rero ic mucofic putreaines,qiinus quidem occi-Hfrprtej dunt,magisautem rcucrtuntur,amp; diuturniorcs funt.Herpe-tes autem minime omnium rlcerum quæ d’^P’lhendoprofet vonjint. punt,pcriculofi(unt,rerum maxime diffîculter fubmouert po/liint,quemadmodumcancri occulti. In omnibusautéta-libus febrem fuperuenire ma die confcrt,amp; pus quant albi/ê fimura
-ocr page 925-PRAEDIGTIONVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;418
fimum ac craÉfiflimutn. Cómodat Sc corruptio nerui,aut etia offiSjaut etiä amborû,tum in profundis,tuni in nigris putre« dinibos.Nam in corrupcionibus pus multum flnit,amp; pucredi nes foluit. Porrô ex capitis vulneribus letlialüfima funt Capif/njul qux ad cerebrum pertingunt,vclut etiam antea feriptum efl. nfm. Grauia funt amp;nbsp;huiuflnodi oinnia. os nudum magnum, os in-farûum.os difFraôum.Si vero etiam ofculum vlcerisparuum fueritjfiflïira verooflïs aliquandiu permanferit, peiiculoflus
eft.Hæc auté omnia grauiora fiuntjfi amp;nbsp;iuxtafuturâ funt, amp;nbsp;in ei locis femperpericulofîores fummi in capite exiftut,Caste- },i^ peten/ ru in omnibus memorabilib’ vulnerib’ interrogate oportet, Jutngt; fi adhuc rccentes fuerint plagx, aut etiam iadus fucrint, an
- conciderit homo,aut an in foporem altiorem collapfus fit.Si “ cnim horum quippiam faéium fuerit,ampliere euftodia opus habet,nimirum quum cerebru vulnus tune peteeperit. §i veto non reces fauciatus fuerit, ad alia figna rcfpîcere oportet, ac confiliuin capore.Optimum quidc igitur çfl, neque febri- in hii Te eum qui viens in capite habet, neque fanguincm infuper conférant ipfi erupifle.nequeinflammar’onein, neque fimul vllum ali- uel ç«ntr4 quem dolorem accelTifle.Si veto quid horum apparuerit, fe-curilTimum eft vt in principio fiat, amp;nbsp;modiço tépore perma-neat. Côducit autem in doloribus, etiam inflaramitiones ex
vleeribus accedere. In fanguinis autem eruptionibus, pus in venis apparere. Quæ veto in acutis morbis eóferre febribus fcripfî ea etiam in his fieri côducit, Sc eadera hic quoq; bona elfe aflero,côtrap4 ycro mala. At incipere febre in capitis '' vulnerc quayta die aijt feptiraa, aut vndecima, valde léthale
eft.Iudicatur autem plçrifque, fi quidem quarta vulneris die febris inceperiî ad vndeçimam.Si veto feptima die febris ingt; choarit,ad decimamquartam,autdccimamfeptimam. Si veto vndecimo fçbrire inceperit, ad vigefimam : quemadmo-dum in febribus deferiptum efi, quæ abfque manifeftis cau-fisfiunt. C-ttemm inprinçipiis febrium, fiue delirium ac- Morfirn# celFcrit,fîuealicuius membrifîderatio,periturumhominem t'tinhit, feiendû eft,fi nq omnino aut e? ojJtimis fignis aUquod accé
dai,aut corporis vires adfint.Veru côfiderabis njodum.Nam Claada I« homini adhuc fpes falutisjfed claudu fieri articulum iq quera [iuecjui incubuit necefle eft, etiarafi fuperftes maneat homo,. Por- membre to yulncra in articulii, qux quidem magna funt, amp;nbsp;ncruos fianti coniun-
-ocr page 926-HIPPOCRATIS LIBER. JL
cóiungentes pcnitus præfecant, darum eft quod daudns efr D Vulnarij fident.Si vero ambiguum fuerit de neruis, quomodo fe ha^ •VeriM/ beat,ft quidem fuerit aeutum telum quod redum vulnus fe-tio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dt,melius eftobliquo.Si veto graue amp;nbsp;obtufu fuerit id quod
vulnerauit,nihil refert. S ed plagæ profunditaté Sc alia ligna conlîderare licebit. Sunt autem hzc. Pus fi infuper accédât ad articulum,duriorcm fieri necelfe eft. Si vero etiam tumo res fimulpermanferint, hune locum ad multum tempus durum elfe necelfe eft,amp; quuni fanum iam eft vlcps, tumerem permanere necelfarium eft.fimulque fledi ac extendi, quæ-cunque dum articulus incuruus eft, curantur. Ç^ibus rero etiam neruus elapfurus elfe videtur,fccurius de ciaudicatio-ne przdicere licet,tum alias,tum fi inferiorum neruorum ali J quis fuerit exolut’. Ex his autem cognofees neruum qui cXt cidet.Pus album amp;nbsp;cralfum,inulto tempore defluit,dolores-ôue ac inflammationes circa articulu in principiis fiunt.Ea-aem fiunt etiam fi os elabetur. At vero dilfediones in cu-biti gibbis,przfertim quæ funt ciim inflammatione ,ad fup-Medull« purationemperueniunt,fedionesqueacvftiones. Medul-tergidffei la vero fpinç fi zgrotarit,fiue ex lapfu,fîuc ex alia aliqua eau ßitfignit. fa,fiue fua fponte,homo Sc cruribus impotens fit, vt neque fi tangatur percipiat,amp; ventre ac vefica,vt circa prima tempo-ra,neque ftercus,neque vrinam egerat, nifi ad necelfitatem. Quum autem vetuftior fadus fuerit morbus, non vrgéte ho. mine,amp; fterçusprodit, amp;nbsp;vtina. Moritur autem poftea, non Fiuf« multo interpofito tempore. Quôd fi vero cuipiam fauces F cruent«. iniplentur fanguine fæpe fingulis diebus ac nodibus,cui ne-que caput antea doluit,amp; qui neque tulfim habuit,neq; vo-muit,neque febre correptus fuit,neque dolorem habuit, neç pedoris,nec dorfi,huius confiderandæ funt nares, Si fauces, an viens aliquod habere compareat in hoc loco, aut hirudr-tipbitu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oculi porrô lippientes optiir,e permutantur,fî Si la-
da. chryma,amp; fordes, Sc tumor, fimul fieri inceperint.Si vero lar chryma fordi fuerit pcrmixta,amp; non valde calidasSordes au tem alba fuerit Sc mollis,amp; tumor leuis folutusrSi ita hzc fc liabucrint,oculus coglutinabitur ad nodes, vt doloris exors fit,atque hoc modo res minime pcriculofa fuerit, ac minime diuturna. Si vero lachrymaprocedit multa amp;nbsp;calida,cn pau-cilfima forde,acparuo tumore,atque hoc ex altero oculo ta-ttim,tunc
-ocr page 927-PRAEDÎCTIONVM.
A turn,tune diuturnum valde fit malum, verum non periculo-fum, amp;nbsp;doloris exors eft hic modus. Et iudicationem in hit maxime expcâarc oportet, prim am quidem ad rigefimam diem.Si veto hoc tempus tranfmittat, ad quadragefimâ ex~ peâanda eft.Si vero neque in his diebus fedetur,ia fexagin-U iudicatur. Per totum autcm tempus hoc, fordern confide-tare oportet,an in digito mirceatur,amp; alba ac mollis fiat,ma xime fiib iudicationis tempui.Si enim definet,hæc faciet.At firtriqueoculihæeperpctiantur,inmaiori periculo funt,ne tlcerentur. Vérum iudicatio breuioris temporis erit. Sor-des autem ficcx valdc dolorofx funt,fed cito iudicätur,fi nó Vulnusacceperitoculus. Si vero tumor magn*fuerit,do-
S lorisque exors Si ficcus, periculo vacat. Si vero cum dolore fuerit,malus eft fi ficcus fit, amp;nbsp;periciilura eft ne vlceretur o-culus ac eoncrefcat.Sed Si grauis eft tumor, fi lachrymâ co-iundam habeat,itemquc dolorem. Si enim lachrymaproce-ditcalida ac faira,periculum eft Si pupillâ exulccrari, Si pak pcbras.Si vero tumor confederit/ed lachryma multa multo tempore efFundatur,amp; fordes fuerint.viris quidc palpcbraru euerfionem prædicerc oportet : mulicribus autem Si pueris exulcerationem ac euerfionem palpebrarü. At fi fordes pal-lidæautliuidæfuerint,amp; lachryma multa accalida,amp; in ca-pite ardor fuerit,amp; de tempore dolores in oculum dccubue-tint.St vigiliæhis accc{rerint,neceflc eft vlcus in oculo faâû elfc,amp; timor eft quoque vt talis rumpatur.Prodeft autem fe-
C brisaccedens.aut dolor ad lumbosinniîus. Prædicerevero his futura oportet,ita vt refpeâus amp;nbsp;ad tempus habeatur, amp;nbsp;ad ea quæex oculo fluut,amp; ad dolores itemq; vigilias. Poft-qiiam vero amp;oculum côtueri datumfuerit,liquidem com-pertus fuerit ruptus,amp; per filfuram prominuerit oculus,ma-lum eft Si difficile vt fedetur.Si vero Si putredo tali fuberit, penitus inutilis oculus redditur. At veto alios vleerum mo-, dos praedicere oportet.locos confiderando, amp;nbsp;putredines,amp; profunditates.Necertarium eninieft iuxta vleerum vehemé-tiam cicatrices fieri. Quibusigiturrupuntutûculi,amp;po- Cnnittiet ftea prorainent,vt extra locum oculus fit, his amp;nbsp;tempore, amp;nbsp;orulcrum arte,opem ferre non datur,ad hoc vt videant.Paruæ vero o- cxtuScral eulorum tranfmotiones fedari poffunt, fi nihil mali aceelfe- de «ip t-rit,8t homo iuuenis fuetit.At vleerum cicatrices, quibus ni- âum ffl.
hit atiad
-ocr page 928-HIPPOCRAÏIS LIBÉR. II.
hil aliud mali afFucrit,omnes amp;nbsp;à tcmporibuj,{f ab arte,of é Igt; ferre poflc putandum eft, maxime recentiflimas, amp;. in iuue-num corporibus. Caeierum ex locis maximeoculilatdun-tur,fi exukerantur.deinde pars quæ eft fupra fupercilia,po-tupilUrC fteaquicquid viciniftimum bis locis fuetit. Pupillxvero lt;plor. flauefcentes.aut argenti fpeciem referentes.aut cerulcæ,non
bona: fuiit.His autem paulo meliores funt, qua: aut minores apparent,aut ampliores.aut angulos habenteSj fiue ex caufii tiles faûæ fuerint,fiue fua fponte. Caligines Sc nubecula:, amp;nbsp;cicatrices fubalbicantes,leuigantur ac delentur, fi nó vul-nus aliquod in eo loco accefterii, aut prius cicatrice babue* rit in hoe loco, aut vngüem ptcrygion diöu. Si vero fplé-dicans cicatrix in nigra oculorum parte fiat,partem aliquam j nigredinis dealbat, adco vt fi muko tempore permaneat ,amp; alpera amp;nbsp;crair3,etiam memoriam fui relinquat. Porró iudi cationes quemadmodum in febribus fcripfi, ita amp;nbsp;bic fe ha-bent’.Verura figna edoâum,iuxta diffefentiaslippitudinum prçdiâionem facere oportet,quu peftima figna acceflerint, diuturnarum lippitudinnm, velut de fiiigulis perfcriptii eft: quum rcro apparuerint optimafigna,breuium .Tuneenim feptiihadiedefiiuras elfe prardicendum eft,autpropeboc tempus,ie alioqm lecuras efle putandum eft.Recidiuas auté expettare oportet his,quibus melius habere contingit.neqi Frlt;ecipK4 in diebus i udicatoriis,neque fignis bonis conlpeélis.Omniu inhisofer veromaximevrina:ftatum inoculorumafteâienibâscon. uatio. fiderare oportet.Nam temporum occafieries repentine fiint. y 'Djiffnte- Dyfenteria: fi quidc cum febre irtaafcrint, aut variis alui ria q«« egeftionibus,aut cum bepatis inflammatioiiie,aiit prjecordij, wala. aut ventrisraut qu.r dolorofæ fuerint, aut cibos intercipiût, fitimque inducuntrhæomncs malæ funt.Et qui fané plurima herum maloriini babuerit,citiflime pcribit.Cui veropaueif-fima uliom affuerint.huicplurima:fpesfunt.MoriunTatautem ex hoc morbo maxime pueri quinquennes, amp;nbsp;feniores adhuCideccnnes.Reliqux veroætatesminus. Atquardy-fentenæ eommoda: funt,hæ mala hæc non inducunc.Verum
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanguineie ramcntis egeftis, dcfiuerunt feptima die,aut de-
eimaqiiarta.sirt vigefima.aut quadragefima,aHt intra ha:c té pora.Huiufinodi enimegeftione.s, etiâeos qui priu.s funtin corporib«s,inoibos fi(naat,antiquiores quidem diutiore té-poTc,re-
-ocr page 929-t*6.AÈDIC TIONVM. 4xd
A pórejfccntiorcs autcm in paucis dicbus fubmoucre pofliint. Naiuamp; quæ vccrum geftanc, etiain ipfx euaduc fuperflites magis ad partum,amp; ex pareu, amp;nbsp;fœtus conferuant, ianguinc Sc rainentis egcftis,etiam per multos menfes; nili dolor ipfis afrucrit,aut aliud quoddam malum fignum ex his qua; in dy fentcriis fieri fcripfi, accelfcrit. Si vero aliquod illorum ap-paruerit,amp; fœtui pernicjemfignificat, amp;nbsp;pra^gnanti pericu-luRi,fi non poll fœtus efi'ugium,amp; fccundæ exolutionem, ip fa dyfenteria eadeip die, aut poll modicum tempus delinat.
Leuitates porro iflteflinornm,licntefia; gra’cis appellatæ, zjfntrrUÏ lt;juæquidemfuntcc)ntmuxamp;dinturnx,amp;peroronemho- .
ram, amp;nbsp;cum ftrepitibus, Sc fine firepitibus exturbatur, Sc
I militcrnoduacinterdiu incùmbentes,amp; egefiione fubeun-te aut valde cruda.aut nigra Sc leui ac graucolente; hx om-»es malx funt. Nafii Sc fiiim inducunt, Sc potum non ad re-ficain promouent,vt per vrinam eiiciatur, Sc os exulcerant, amp;nbsp;ruborem eleuatum in facie e£Frciunt,amp; maculai folares varies colores habente$.Simulautemamp; ventres emollitos , 8c fordidos ac rugofos reddunt.Ex talibus autem homines impotentes fiunt,ad cibuiA capiendum, ad deambulandum, ad faciedum alia qux facere debent. Eftque morbus hie grauif-Cmus fenioribus.Vehemens eft etiam viris. Reliquis aiitem «tatibusmultominor. Quifquis autem neq; in xtatibus his , , » eft.quas male tradari ab hoc morbo dixi.amp; pjiucifiîma ex fi-gnishabet,quxmalaeftcfcripfi,hicfecuriifime difpofitus
C eft.Indiget autem curationc hic morbus,donec Sc vrina pro ratione çius quod in potu acceptum eft, procedat, amp;nbsp;corpus ab ingeftis cibis augmentum' capiat, Sc i malis coloribus li-beratum fuerit. At vero alia profiuuia alni, qux fine febre ƒpr*« funt,A breui tempore durant,8c mitia exiftùnt. Aut enim c- PtuM. luta fedabuntur,aut fua fponte. Prxdicere autem opoftet excretioncm fubtus erumpentem defiturara efle, quOm tan-genti ventrem manu nullus motus óccurrerit,8c in fine ege-ftionis flatus penetrant. Sedcs autem euertuntur aepro- Scdirfr»/ cidunt, viris quidem, quos vbi hx’inorrhqidas habent, alui cidenM. profluuium corripit-pucris autem calculo laborantibus,8c in tiyfcntcriis longis ac mcracis;Senibus vero quibus mud ag- tSuUeri glutinatiinfunt. Porro exmulieribus ,qux magis aut mi- fc^eSdiu-hu» in vtero conciperc folentj ita.confidcfationc facere co- ce^nii uen'it.
-ocr page 930-HIPPOCRATIS LIBER IL
uenît.primum quidem fpeciefum, Paruæ enim ad eôceptifl- D non prxftanciores funt maioribus,tenues cralTiSjalbx Tubi-cundis,nigra; liuidis.Qux item venas confpicuas habet,nie-liores funt quàm quibus non apparent. Carnem autem vbe-rtorcin habere,aniculx nialuni cft, mammas autem tumidas ac magnas,bonum.Atque hæc quidc ad vifum ezpoiîta funt. Verum interrogate oportet etiam de menftruis purgationi-bus,an omnibus menhbus compareant, Sc an copia fatis ma-gna,amp; an boni coloris fint,amp; æquales in lîngulis temporib’, ' . J. amp;nbsp;in iifdemmenfiumdiebus.Sic enim has fieri optimum eft. Vteri qua Locum veto in quo conceptio fit, quera fane vterum nomi-litar. namus,fanum efle oportet,amp; ficcum,ac mollem.Sit item ne-que retraâus.neque pronuus,neque os ipfius fît auerfum,ue । que conclufum,ricque euerfum.Pieri enim non poteft vt cô-ceptio fiat, quodeunque tandem talium impediinentorû af-Cflziffptui 'fuerit. QMcunque igitur mulieres in vtero conciperenon impedimë poirunt,verum pallidæ apparent,neque febre.neque vifeeri-ta, bus in caufa cxiftentibiis,hæ capitc fe dolere dicent,amp; menfes fîbi male ac meracos prodire.S iue autem breui, fine longo tcmpore,ipfis fie afFedis menfes non comparuerint, vteti in his purgatione opus babent. Q^æcunque veto bene colo ratæ funt,8t carnem multam ac pinguc habet,amp; venulas oc-cultatas,amp; dolore carent, amp;nbsp;menfes lus aut omnino non ap parent,aut tnodici amp;nbsp;raeraci prodeuntiHic modus diffîcili-mus eft ad cogendum vt concipiant. Si veto menfibus com-parentibus inculpate,amp; mulierfic corpore difpofîta fiierit.S p non conceperit,locus in quo eft vieriis in'caufa eft,vt fœcu-. da foetu fieri non poflit. Aut enim reuulfus eft, aut euerfus.
Nam amp;nbsp;alia quæ ifthic fiunt, cum doloribns dccoloratione-que ac colliquatione fiiît. Qmbus porro vicus faSum fiierit in vtcro,fiue ex partu fiue ex turberculo'.fîoc ex alia quadam - . caufa, his febres amp;nbsp;inguihüm tumores fnccedere necefle eft, P amp;nbsp;dolores in his locis.-Si veto amp;nbsp;puerperij purgaméta fîmul qud « 01 nbsp;nbsp;nbsp;crint intercepta, hæc mala fi fuerint, omnino meraciora
funt amp;diuturniora. Et ad h.'ecpræcorJiorumac capitis do-Cum uleut Jores.Vlcere autem faSo Si fanato, locum huncleuiorem ac iu altera j^riorem fieri necefle eft, Si minus concipere pofte. Si veto parte elt polum in fîniftra parte fiat viens, amp;nbsp;millier in vtero côcipiat, ßug Juni adhuc habet vicus, fiue vbi iara Cina oft, mafculum magis
-ocr page 931-PR.AEDICTIONVM. 4»«
A migii enizurâ eCfc fpes cft.Si rerc in dextra parte vlcus fiat, 8c mulier concipiac, fœmincum magis fore fœtum expcûâ-dum eft. Ac fi febres corripianc concipere non potentem , Si attenuata fit mulicrcula.interrogare oportet, an vteri vlcus aliquod habeant,aut aliud quippiâ ex malis de quibus fcrip-iî.Si enî in hoc loco nihil mali fubefie apparuent,quod eau fa fit actenuationis,8c quod concipere non poflit/anguinem vomituram efle mulierem expedandum cft, menfes auttm tali necertario euanucrunt. Si vero febris foluta fucrit à fan-guinis eruptione,amp; menfes comparuerintfin vtero côcipiet. Si vero priufquam fanguis crumpat.alui excrementa liquida fada fucrint prauo modo,periculum ellperituram elfe mu-
I lierem antca quiin fanguincm vomat. QlJ^cuque in vte- Ceneeptut rofeconccpiircputant,5c non côcepcrunt,amp;per multos me falUcia^ fes falluntur, mcnftruispurgationibus non apparentibus, amp;nbsp;ventres augeri acrooueri videntcha: amp;nbsp;caput dolent, amp;nbsp;col-luni,amp; pra:cordia,8c in mammis lac ipfis non eft.nifî modiefi quiddam,atquc id aquofum. Poftquam vero ventris tumidi-tasexolutafuerit.ac molles fadç fuerint,in vtero concipiét, fi non aliud quoddam impedimentum ipfis fîat.Nam hçc af-fediobonaefiadmutacionem in vtero facicndam.vtpoft hoc tempus in vtero concipiant.At his quæ côceperunt,dolores hi non fiunt, nifi familiäres his fuerint capitis dolores, amp;lacinmämisgignitur. Atveroeas quæidiuturnisflu- QpMai-xionibus vexantur,interrogate oportet an caput doleant, amp;nbsp;hit pete»;
C lumbos,amp; infernam ventris partem. Interrogandæfuntetiâ d««-dedencium flupore, amp;nbsp;vifushebetudine ,8c aurium fonitu. Quæcunque autem dum ieiunæ funt, fubbiliofa vomunt per multos dics,quum neque vterum geftcnt,neque febricitent, eas interrogate oportet an lumbricos rotudos fimul vomat. Si enim hoc non confitentur, prardicendum efl ipfis futurS efTe.Fit autem hie morbus maxime quidemmulieribus . deinde veto etiam virginibus , aliis autem hominibus minus. Qinbufcunquc veto fine febribus dolores fifit, mortem qui-dem non inducunt,verum plerique diuturni funt, 8c multas mutationcs acrecidiuas habent.Modi autem hi funt. Primu quidemex capitisdqloribusaliqui funtlenes,aliqui multo gfauiores. Vtrofque veto hoc modo confidcrarc oportet. Quicunque hebetem vifum habent,8c rubor quidam ipfis fit
Hh inculis.
-ocr page 932-HIPPO CR ATI s LIB EK II.
in oculi$,amp; pruritus frontem vexât, his fanguis fua fpote ma D nans opitulat ur. Atquc hie modus ncceflario limplex eft.
Qu;bus veto dolores circa caput amp;frontem,cx niagnis ventis fiunt,amp; ex frigoribus quuin vehementer calfaûi fue-rint,eos grauedmes quidem maxime perfede libérant, pro-Qtiid hit autem amp;nbsp;fternutationes,amp; muci in naribns hentes, ma» pr«/it. quidem fua fponte,ftn minus, coade. Grauedines autem huntperfcde,adcó vt amp;nbsp;tuftes fuccedant. amp;nbsp;fternutationes fuccedentes ft dolores non fedauerint, necefte eft tubercula amp;nbsp;decolorationes his fucccdere.Qmbus autem dolores fine inanifeftis caufis ftunt,amp; diuturni, amp;nbsp;in toto capite, funtque ipfi amp;nbsp;graciles, 5c debiles, his prædicendum eft morbum löge grauiorem ptiore cfle.Si vero etiam ad collum,ôc ad dor- E fum dolor dcfccndat,Gaput rclinqués, tt rurfus ad caput re-currat.adhucgrauior fit. Verum omnium horum grauiffim* eftdi ex capite ad collum ac dorliim tendat. Vtilitatesautem his ex abfeeifibus fore expedandum eft.auivbipuspcrtuf-fim rciecerint,aut hæmorrhoidas habet, aut puftulas in cor-Torpor. poribusenata$,Confert etiam caput ftiifureshabens. Tor pores 5c pundurac prutiginofæ velut ab vrtica,quibus per ca put difcurrunt.aliquando per totum, aliquando per ahquam p,irtcm : Sspe vero 5c frigiditas aliqua ab ipfis fentiri puta-tur,velut per caput dtfcurrcrc,hos interrogate oportet,aB e-tiam ad fummam linguam punduta ilia procedat .Si enim hoc fecerit,perfedus morbus fit,5c qui difficilius fubmoueri poffit. Verum abfqiie hoc facilis eft. Modi vero vtilitatum Quid hit eonfequendarum ex abfeeftiibus côtingent,veluti antea fcri-pro/it. ptum cft.Sed tarnen abfeeflus minus in his fuccedunt, quam inillis. Quofeunque vero vnàcum doloribus vertigines Vertige. corripiunt,malum ægre exolubile ae furiofum exiftit. Seni-bus autem maxime hic modus fit. At alij morbi circa caput, ÔC viris,5c mulieribus,cum fecuritate vehementiffin.i funt,5c diuturniores.fiiint autem 8c adolefcentibus,8c virginibus in ea pubertatis artate, 5c maxime circa menfium progrcftiim. Mulieribus veto in capitis dolorib*,alia quidem omnia fiiit, quarSeviris. Verum punduræ illæ pruriginofr 8c affedio-ncs atrabiliariæ,his minus quam viris,fi non menfes penitus
Celer. abolitifuerint. Quibuscolores dumiuucnesfunt,praui font ad raultura tempus, 8c continenter, non tarnen morbi
-ocr page 933-PR AEDICTIONVM, 41t
A tegijinodo:hifiueviri fint,fiuefœminæ,caput dolent,amp; lapides ac terrain coincdunt,3c hæinorrhoidas habent. Pal- puller' lidi veto cum virorc colores qui diuturni funt,amp; morbus re-gius vcbemcns non eft,alia quidem cadem faccre iolent,rerun] pro lapidum ac terræ cfu,pra;cordia bos magis affligunt. quàm alteros. Quiconque veto multo tempore pallidi ap parent,amp; facies in tumorcm eleuatas habent, eos caput do-lere feiendum cft,aut circa vifeera dolorem habere,ant in fade malum aliquod in feipfis.Ex his autcra apparentibus,ple-rifque non vnum aliquod horum malorum apparet, fed ple-runqucmulta,autetiamomnia. Quinoetcvident,quos fané nyâalopas vocamusjhiinorbo corripiiintur iuuenes,
J autpueri,aut etiam adolefccntes,amp; liberantur fua fpontc,a-liqui in quadraginta diebus , aliqui feptimo menfe, quibuf-dam vero amp;nbsp;per totum annum permanfit. Quapropter de tempore conieâarc oportet,ita vt amp;nbsp;ad morbi robur, amp;nbsp;ad *gri aitatem refpicias. Abfeeflus au tern his profunt iniuper apparentes,amp; ad infernas partes fluentes. Verum non valde accedunt,propter iuuentiitcm. At mulieres non corripiutur abhocmorbo,ncquc virginesquibus menfes comparent. Qmbus autem lachrymarum fluxiones diuturnæ fuerint, amp;nbsp;hi nytfalopes fiunt,eos interrogate oportet an caput dolue-rint antea quàm hæc reuelarunt. Qukunque dum neque Temperf fébricitant, neque decolorcs funt, fæpe amp;nbsp;vcrticem amp;nbsp;tern- daler, pora dolent, fi non alium manifeftura habuerint abfcefliim
Ç in facie,aut grauitcr loquantur, aut dentes doleant, his fan-guincm per nares erupturum efle cxpeflandum eft. Quibui vero ex naribus fanguis fluit, hialioqui fani effe videntur, hos autem velfplencm in tumorem eleuatum habere com-peries,vel caput dolere,8c fplendicans quiddam ipfis ob ocu los obuerfatur.Plerifquc vero horum fimul amp;nbsp;caput 8c (plen, hoc raodo fc habere apparent. Gingiuc vitiatx,8c oragra tienMit ueolentia his funt quibus fplcnes inagni. Quicunque vero pnarquid habent fplencs magnos, 8c neque fanguinis eruptiones ipfis fent. contingunt,nequc oris graueolentia,horum tibiæ viccra pra ua habent, 8c cicatrices nigras. Quibus partes fub oculis vehementer attolluntur, eos magnos habere lienes compcries.Si vero etiam in pedibiis tumores acceflerint, aquam e-tiain habere videbuiitur. Verum amp;nbsp;ventrem, 8c lumbos in-
Hh Ij fpicere
-ocr page 934-hippocratij liber il
CifleHia- Ipicereoportet. Atvero diftortiones in facie,ßnullialij D iKsfiuiei, corporis parti coinrnunicsnt, cito fedantur, aut fua Ipoate, 4üC ad necciTicaceni coaciæ : reli^ui vero lyderati fiunt.
Qinbus vni cum hoc quoJ mouere non pofTunt, morbo« fa corporis pars attenuatur,hi in l'anitatcm reftitui non pof-liint. Qmbus autem colliquationes non acceflerint, bi fani euadeut.C.xterum de tempore quando iäni erunt pr;diccn-dum eft, rcipeótu babito ad rim morbi, amp;nbsp;ad tempus, amp;nbsp;ad attatem hominis,amp; ad anui tempus,ita vt eius rei niemor fis, quod vetuftiiTimi morbi,Scpeflimi,8t qui reuoluuntur,gra« uifiime obediunt ; itemque hi qui funt in retulbiT.mis cor-poribus. S ed amp;nbsp;autumnus amp;nbsp;hycms,ad talcs morbos fubmo-uendosminoremcommoditatem exhibent quim verStar- j Humer«- ftas. Dolores porro in humeris fientes, qui quidcm ad ma ri dtlar. nus defcendunt,torporc$que ac dolores inducur, his abfcef-fus non fuccedunt,verum nigram bilem vomentes fanantur. Qui vero ifthic in humeris manét, aut eiam ad dorfumpro-grediuntur, eos puns , aut atræ bilis vomitu cffugiunt. Verum de his ita confiderationem facere oporteuSi quidem e-nim facile fpirauerint,ac graciles fuerint, atram bilem ipfos vomituros cfle fpes eft. Si vero difficiliu« fpiruuerint, amp;nbsp;io faciem ipfis color ineurrit, qui prius non erat, fiuerubicun-dus fiue niger, eos magis pus iputuros elfe fperandum eft. Adharc veroconfiderandum eft etiam,3n in pedibustumo-res fint.Nam 8c hocfignum in his confentit.Atquehic morbus viris vehementilTimus elfe folet , à quadragcfimo anno । vfque ad fcxagefimum . Qua ætate etiam coxcndicum morbus maxime affligit. Porro de coxcndicum morbo fic con-liderationcm facere oportet. Qinbufcunque fenioribusamp; torpores vehementilfimi funt,8c perfrigerationes tum Ium-borum.tum crurumiSc qui pudendum artigere non pofluntl amp;nbsp;quibusaluus non egerit, nifiad nccelfitatem coaäa,8c prodit ipfis multus ftercoraceus mucusr his maxime diutur-nus morbus erit, pr.rdicendumqueeft annum vt minimum duraturum elfe morbum,ab eo tempore quo incepit, 8c opc ad ver8c arftatem expefJandam elfe. At vct» iuuenibus non quidem minusdolorisinducit coxcndicum morbus, verum breuioreft. Nam quadragcfimo die libcrantur . SeJ ncque toiporcs vehementes accedunt, nequcperfrigerationes cru rumae
-ocr page 935-PRAEDICTIONVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41,
A rumaclumborum. Qnibusautem bic morbus eft quidem in lumbis ac cruribus, non autcm affligic adeö vt decumbat, conüderarc oportet an alicubi fint colleétionesin coxa,amp; interrogate an ad inguen dolorprogrediatur. Si eniin ambo hxc habet, óiuturnus Et moi bus. Intcrroganduin infu-per eft,an in temorc torpores infint, amp;nbsp;ad poplitem progre-diantur , ti fi boe conhteatur, rurfiis interrogandum , aii je per tibiam ad I'ummum pcdem procédant. Quicunque enim pleraque horum cont'eili fuerint .bisdicendum cft ,quód crura ipfis aliquando calida,aliquaiido frigida fiant .QïIP‘1 C inorbus biç lumbos relinquens, aliquibus ad infernas partes vertatur,eos confidentes effeiube. Qmbufcunque ve-I to coxas Si lumbos non relinquens, ad fiipernas partes có-ucrtitur, malum id effe prxdiccndum cft. At quibus circa articulos dolores fiunt,amp; tumores,amp; fedantur ,nonpo-dagrico modo : in bis comperics vifcera magna, amp;nbsp;in vrina fubfiJentiam albam. Et talisfi tempora clcuarit,dieet fc fæ-pe dolere, dieet etiam fudores libi noöurnos oboriri. Si veto nequejn vrina fubfidet talis fubfidentia ,neque fudores fiunt, periculuni eft ne aut claudi fiant articuli, aut aftedio abfcelTus bumorc mclli fimilis.qucm melicerida vocant, fub ipfis nafeatur. Fit autem hic morbus bis quibus in pueri-fia amp;nbsp;luucntutc fanguis ex naribus flucre folitus dcfiit.Pro-indeinterrogandum cft defanguinis eruptione.an iniu-Uentute fada fuerit ; amp;nbsp;an pruriginofa: velut ab vrtica pun-C ûuræ, je in pectore, Si in dorfo infint: 8i quibus alui oolo-resfortes inducant, citra exturbationes ; amp;nbsp;quibus bæmor-rhoidesfiant. Hoc enim horum morborum principium cft. Si vero etiam malo colore pr.cditi fint hi homines, interrogandum eft an caput doleant. Hoc enim fatebuntur.Qui-bus vero cx bis alui dolores indextris fuerint, dolores bis »ehementiores fiunt, Si præfertim quum ad præcordiû lux-ta hepar, reliquix doloris fuerint.His autem doloribus pro-deft ftrepitus ftatim in aluo obortus. Poftquatirautem dolor quieuerit, vrinam cralEim ac cum virore pallidam niingunt. Atque hie modus nequaquam lethalls eft, verum valde diu-turnus . Q^um autem iam vetuftus fuerit morbus, homines ab ipfo exeutiunt. At de fingiiinc interrogare oportet, .in iniuuentutefluxerit , jede vifus bebetudine,5ede vrinx
Hli tij euacua-
-ocr page 936-HIPPOCRATIS
net.
LeHC.t,
Leur« unde.
l.eprte unde.
QttipoPrl gorem pe reant.
euacuationis pallore,itemque de ftrepitibus aninfint,amp; D Inipetigi/ fuccedentesprofint. Hxc enimomuia fatebuntur. Impe-tiginesamp;lepræ ,amp; Vitiligines albx.leucæ appellatæ.qui-buj quidemiuiicnibus aiitpuerisaliquidhonimfadumeft, auc paiilatiin confpeóium in muko tempore augefcit; bis nä pucarc oportet abfceiTum cflc, earn papularum eruptionem, ïedmotbum. Quibus vero horum aliquid fadum eftmul-turn amp;nbsp;dercpente, hoe fanè fuerit abfcclTus . Fiunt autem leucæ quidem ex lethalifTimis morbis, qualis eft amp;nbsp;morbus tabidus appellatus . Lepræ vero amp;nbsp;impetigines, «morbis abatrabile faâis . Ex his autem facilius fanantur ea qux in maximeiuuenibus fiunt,amp; qux recentifTima funt,amp; in mollifilmisac carnofiflimis corporis partibus producun-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
HIPPOCRATIS COI
COACAE PRAENO TIONE^, I4no Cornario medico phy-ßco interprété.
ferfrigei ratio.
Paaor triftitiap. ite tauffa. Ignoran-tia, olli/ uio.
Hignret fo^erop.
Vi ex rigoreperfrigeratur, caput ac collum deletes, vocedeftituti, infuper exudantes,poftquäfere-collegerintmoriuntur. Molefie ferre morbum cum petfrigeratio. ne,peflimum eft. Perfngcratio cum duricia perniciofa eft. Ex perfrigeratione, timor, Sc triftitia pratter rationem, in cóuulfionem finit. Ex perfrigeratione vrinas intercipi peftimum eft. Ignorantia cum rjgore,malum.Ma lum item obliuio. Soporofirigoresaliquatenus pemicio-fi,Sc flammens in facie color,cum fudore, in his malign’ eft, In his frigiditas pofteriorum partium cóuulfionem accerfic. Et in fumma,pofteriorum partium frigiditas, cóuulforia eft, Ex dorlo horroresfrcquentes,amp; cito tranfeuntes, ægre tq lerari po (Tun t. Vrinx enira interceptionem dolorofam figni-ficant.
-ocr page 937-COACAE PRAENOTIONES. 414
A ficitit.Infuper exudare,his pelfimui« eft. Rigor continen- R/g«r ci*. ter veians,corpore iam debili exiftete, lethalls eft.Qui fre- iinuus. qucnter exudât,ac inluperrigent,perniciofum hoe eft. amp;nbsp;in fine fuppurationem habere comperiuntur,ventresq; pertur-batos. Rigores ex dorfo moleftiores funt. Qw vero deci-inafepticjadic rigorein habiiit,amp; quarta ac vicefima infuper riguerit,iii.alignuinhoccft. Horrore affeéli,caput dolêtes, Körrer exudantes,nialignuraid eft. Horroreaffcdi.iuultuni infu- ijuimatuf, pereiudantes, difficili maloimplicantur. Rigores multi Rigor« torpidi,maligni fuut. Qmbus fexta die rigores fiunt,ht æ- multi. græ iudicantur. Quitus fanis horrorCs frequentes funt, hi exfanguinisfluxionefuppurantur. Horror amp;nbsp;(pirâdi dif- Horrorilf B fi eu Iras in doloribus,figna tabis funt. Ex pulmonis fuppu- dyf^nxi.
ratione, Sc circa ventrem aliquando ac clauiculam dolores, amp;nbsp;anxic ftertere,fputi copiam in pulmone fignificat. Hor- Horref« toreaffi:£li,anKij,delaflati,lumbos dolentes,aluoshumeaas quälet-habent. Afifcaiones infuper rigétes, amp;nbsp;quæ ad nodem ali quanto inagis exacerbitur, cum vigiliis ac delirio in fomnis, aliquädo vrinas inuolütarie emittentc5,in cóuulfionemde-finunt. Continui rigores in acutis.praui funt.Ex rigore,cü mgorcS.-capitis dolore exolutiones.perniciofæ.CrUentæ in his vrinæ tinuut. prauæ. Rigor cum diftentione neruorü in pofterioraoe- Rigoro-cidit. Qm inhorruerut amp;nbsp;exudarunt iudicatorio modo, amp;nbsp;piflhott-poftridie præter ratione horruerunt ,ft quis no vigiliis infe- nodet. ftetur,neq; cöcoxerit.ei fangniné erupturfi cfleputo. Vri- Lotiamp;re-C næ cum rigorefupprefla;,mala? amp;conuulforiç,tum alias.tum trnti ma-fiquis antea gramfopore preflus fuit. Spes autc in his eft ab- Ium ejl. feeffus retro aures fore. Rigores velut in febre tertiana, fi in media inordinata febre exacerbetur, valderaaligni fut.
Si vero cótrario conuellentibus modo exacerbetur, cum ri-gore amp;nbsp;febre.perniciofum cft.Vocis interceptiones ex rigo-re,foluuntur tremore.Et infuper rigentes tremores fuccedc-tes iudicat. Qui ex rigere cum capitis dolore exoluuntur, in pcriculo verfantur . Cruenta vrina his mal.a eft. Quitus rigor,his vrinæ fuppreflio. Cóuulfio in febre ,manuum aC pedura dolores, maligni funt. Malignus eft amp;nbsp;doloris ex fe-moreprogreflus.Neq; genuum dolor bonus eft. Sedamp; fura-rum dolores maligni funt,mctemq; emouent, tum sliàs,tum fi vrinæ fubfidétia in njedip innatet. Febres ex prçcordio-
Hh iiij rum
-ocr page 938-HIPPOCRATIS
rum dolore malignæ func,fopor in his peflîm* eft. Qm fre p quencer exudare cii prçcordij intélione nó ceftanc,plcrunqi maligne hahent. amp;nbsp;dolores in fummû humerum ac clauicu* lam inciibences,in his praui funt. Febres certianx nacuram referentes.cum anxietudinc,malignx funt. Vocis interce-pciones in febre malx funt. Laftati, caligantes, vigilantes, foporoli,exudances,recalcfcctes,male habent. LalTati cum horrore li exudarunt iudicatorio modo, recalfadi in morbo acuio,male habent,tu alias, turn ft circa hcc fanguis de nari-bus ftillarit. £ regio morbo abiide colorati, moriuntur, alba vero alui egeftio in his prçcedit. Febres tertian; natura referctes erronex,in pares dies trâflapfe,difficiles fût. An-zietudines in diebus iudicatoriis,li in his line fudore perfri- j gctentur,amp; omnes qui fine fudore perfrigerantur citra iudi-cationcm.male habet.£t qui infupcr rigucrût ex his, vbi vo-muerût mcraca,anxij,tremiili in febre, malum. Qd ex ri-goribus,paruis fudorib.perfrigcrâtur,malû. Eiudâte$,vigi-lantes,recalcfcentcs,malû. Quiinfuper ezudant in febre, maligne habet. Quibus biliofa eft alui egeftio,his circa pe äus morfus amp;nbsp;amaricudo,malu eft. In febribus inflata al-uo, flatus nó erumperemalu. Lairati,fingulticntes,ftuporc detcti.mali. Prxter confuetndinem quid facere, velut eft, proponere fibi aliquid, amp;nbsp;eipeélarc aliquid, prius nó cófue-tum,aut cótrarium,malum cft,amp; mentis emotion! proximû.
Qui morbi in malis fignis leuâtur, ôt qui in bonis non rc-mittunt,diffïcilcs funt. Qui ciudant,amp; maxime capite, in F morbis acutis fubmolefte fcrctes,malû,tum alias, tum fi vri-næ funt nigrx amp;nbsp;turbidus Ipiritiis in his malus. Extrem« partes fi in vtranq; parte citro trâfmtitentur,malü eft-.Sed amp;nbsp;fitis huiufmodi mala eft. Ex moderato ferox refpôfio,malû. Vox acuta,raalil.Prçcordia hisintro trahutiir. exper-frigerationefudorofa cito recalefcunt,maliî. Qin in acutis exudât fubmolefte ferctes malii. Qui prêter rationé nulla exiftéte vaforu eiiacuatiôe,impotétes fiunt,malu. In febre traélus velut à vomitu,in fereationé definés,malum. Torpor in vtranq; parte cito trâflabens.malu. Sanguinis ftillç pufillx,malx. In acuto morbo fitis prçter rationem fqluta, malû. Qai ad manu exiliunt, male habent. Quibus cum febre ardéte,tumorcs fomnolenti, torpidi Hunt, his dolor in
latus
-ocr page 939-COACAE PRAENO TI O NES. 41s i latus fuperuenicns leuis fideratióis ac rcfolutióis modo oc-cidit. SufFocatioinacutisxi'nsattenuatis.perniciofa. In perniciofis iam parui treniores,amp; voniit’ æruginofus. Qui inpocibusfubftrepunt,amp; fubmurmurät in ficcis;amp; qui diör-ciilterdeglutiunt fpiritu tuiTictejperniciofe habet in acucif perfrigeratit. Ruborcs in manibus ac pedibus, perniciofi.
Efflantes Sc refrafti, in fomnis leuicer fufpicientcs, nior-bo regio abunde colorati moriuntur, alba alui egeftio in bis præcedit. In febribus métis cmotiones taciturnar,in eo qui voce priuatus nó eft,perniciofæ funt. Liuores fiétes in fe-lgt;re,breui mortem aflorc lignificäc. Qmbus in febre dolore lateris fiente,aluus multa aquofa ac biiioû egent, hi alle-® uantur.Qyibus vero incdiæ cöfequcnteracccdunt.ac fudo-res,cü bono facici colore,amp; aluo liquida,ita vt adfit ctiä ali-quis cordis,fcu potius oris vélris dolor,hi vbi longius acgro-tarunt, pcripneumonicoru modo moriuntur. Fcbrieuti fi atra bilis in principio,furfum aut dcorfum prodierit, lethale eft. Qui cü perfrigerationibus.nö fine febre, fuperne exu-dant,moleftc ferétes amp;nbsp;phrenitici,in acuto morbo pernicio-fe habet. Dolores modiceacuti, ad clauiculam ac furfun» träfeuntes, perniciofi. In longis perniciofis morbis, fedis dolor Icthalis eft. Si débiliter iam alFciäi.non videant,aut nö audiät,aut labiu,aut oculus, aut nafus ipfis diftorqueatur, lethale eft. In febribus inguinis dolor, motbu diuturnuni fignificat.In febribus iudicationes impeditæ ac fublatæ, lé-poris quidc diuturnitate inducunt,nori auté perniciofç funt.
Febres ex doloribus vehemétibus diuturnæ. Métis emo-tiones tremulæ, palpatoria:,phreniticæ funt.amp; dolores circa furam,in his mente emouent. Quicunq; in febre eötinua, voce deftituti iacentcs,oculis cóniuentes nifiant, hi fi poft-quam fanguis ipfis ex naribus fluxit,amp; vbi vomuerüt loquä-tur,amp; ad (cipfos redeant,feruatur.Si vero hæc nó fiant,difR-culter fpirantes faäi breui moriuntur. Qui melius habue-runt,fi poftridie exacerbentur, malum eft. Si tertia die co hibiti,quarta exacerbentur,malum eft.Nuin Sc tales exacerbationes phreniticæ funt? Quibufcüque definunt febres, nó in diebus iudicatonis,hi$ recidiuæ fiunt. Qui in prin-cipio tenues,cum capitis pulfu,8c vrina tenui,ad iudicationc acerbatur, his nihil miri eft fi amp;nbsp;métis eraotio infuperq; vi-
gili-T
-ocr page 940-H1PPOCR.ATIS
gilix accédant. In morbis acutis, motus, iadatio, fomnuj p turbulentus, quibufdam conuullionein fignificat. Turbu-. lentæcumferoçia excitacioncs mentem cmouentes,nialx funt,itemq; conuulforiæ,tuai alias,turn cum fudoribus. CÓ-uulfoiiæ etiam videntur cojli ac dorfi perfrigerationes, im-mo etiam totius corporis. In hismiSiones funtpelliculofe.
Deliria cum fopore,cóuulforia. Mentis emotiones mo-dice feroces,ferinæ fuut,fed amp;nbsp;conuulfiones fignificant. In morbis longis, ventris præterrationem tumoreSjConuulfo-rij. AfFeétiones ftatim turbulentaf,vigilias induccte5,fan-giiinem de naribus ftillantes, fexta die aliénantes per noâé, verum poftridi e rurfiis affligentes,eiudâtes in fomnum de-latæ,meutem emouente$,large fanguiiiem fundunt, 8c mor- £ bos foluut. Aquofa vrina talia fignificat. Qui c5 relatis, ab atra bile mete moti, tremuli fiunt,maligne habet. Deliriu in fpiritu amp;nbsp;fudore, Icthale eft. Letliale eft amp;nbsp;-in Ipiritu ac fingultu. Inlomnia in phrenitide euidentia bona funt.
In phrenitide egeftiones alui alb.r,amp; torpor,inalum. Rigor his peffimus eft. In phreniticis in principiis affcäio-nes manfuetar.ac frequenter tranfinutationc habentes.rnalx funt. Quibus ab atra bile mete motis,tremores fiunt, malu eft. Qm ab atra bile métemoti,tremulifiut,acfaliuâ fudut, nil fané prhenitici funt? Mête moti, acute infuper febrietes phrenltici fiunt. Phrenitici parum bibentes, ftrepitum valde percipientes, tremuli, aut conuulfi. In vehementer phreniticis, tremoreslethales funt. Deliria circa necefla-ria,peflima. Qux ex his exacerbaturlethalia funt. Mentis parculfiones,voceclangorofe,lingux conuulfiones tremulæ, amp;nbsp;voces tremula: fientes,mentc aliénât. Duriciesinhisper-niciofa eft. Pr.rdebilitatoru deliria pefiima. AffeÛio-nes in phreniticis frequeter tranfinutationc habetes, couul-ftiriæ.prau.T. Phrenitici cum perfrigeratione faliua funde-tcs.vomitu nigrum indicant. Qm varie ægrotant, amp;nbsp;frequenter foporofi mente mouentiir, his nigrû vomitii expe-Àandu ede dicito. Qua? cóuulforio modo exacerbantur, ßupefaiäoria funt. Tumores iuxta aurc, in morbis longis parui funnSanguinis fluxiones ac vertigines infuper apparentes, perniciofir. Febres vertiginofii;,amp; cu voluulis,amp; fine voluulisjperniciofic. Anhelolisfebrispoftcaacuta, C5, præcor-
-ocr page 941-COACAE PRAENOTIONES.
A précordia intcto perfrigeratis, magnus circa aurem tumor, Qiiibus in febre dolores circa lumbos amp;nbsp;infernas partes fientes,feptû tranfuerrumcótingunt, infernas panes rclin* quentes,perniciofi funt, turn alias, tum fi aliud quoddam fignum prauu accedat.Si veto alia figna nófucrint praua,fup-puratum fore timor eft. Pueris febris acuta, amp;nbsp;aluus fup-preira,cum vigiliis,amp; calcitrare,amp; colorera rautare,amp; rubo-rem haberc,conuulforium eft. Affedionesftatim turbule-tæ,vigi!iâs inducentcs,ik nigra copada cgcrctes, partira fan guinc fundut. AfFediones cil vigiliis amp;nbsp;anxietudine repe-tina,languinc fundut,tu aliàs,tû fi quid etiâ antea^pfluxerit. Num amp;nbsp;qui modice perfrigerati poftea borruerunt î Ac qui J circa exacerbationes tuflïunt,amp; parumexudant,maligne ba bent. Ad latus dolore ac fuffocatione accédante, bi fiip-purantur. Qmbus in fcbribqs continuis puftulæ per to-tum corpus crumpunt jletbale, fi non purulentus abfccfluS' fiat,maxime autem circa aurem bis fieri folet. In morbo acuto externas pattes perfrigerari,internas autem ardcre,amp; fitire,malum eft. Febres côtinuæ per tertiamdié augefeé-tes.periculofæ. Quibusfebrisaliquâdo intcrmittit,pcri-culo yacat. In febribus longis, aut tubercula, aut dolores, in articulis fiunt: amp;nbsp;fi fadi fucriut,nô funt inutiles. Capitis dolor in morbo acuto,præcordium reuulfum, nô proflu-ente ex narib* fanguine, ad pbrenitidem deuenit. Febres 17piricæ,bilis furfum ac deorfum eiFufione nô accedentc,nô foluuntur. Morbus regius ante feptimum diem accedens, malû.Septimo veroacnono,amp; vndecimoac deciraoquarto, iudicatorius eft,fi nô præcordia induretrfin minus, ambigua res eft. Frequétes pereadé ricidiuæ,circaiudicationéf3n-guinolétç,nigroru vomitn faciut.fiut auté amp;nbsp;tremulæ. Do lores qui in tertianis febribus exarcrbâtur.iertianarû generis morbii faciût,5c grumofum fanguine egerut. In febribus fecundu venam qua? eft in collo, pulfus ac dolor , in dy-fenterii définit. Color qui fæpe in calorc trâfmutatur,vti-lis eft. In biliofîs fpiritus magnus,amp; febris acuta , cû prær cordij intéfîonc, iuxta aurc abfccflum facit. Qin ex morbis longis fe rcfocillatesbenecibuaccipiunt, amp;nbsp;nihil pron-çiunt,hi maligne recidiuamincidunt. Qiribusin febribus vçn^ in téporibus pulfant,8f. faciès fana eft.amp; præcordin nô molle,
-ocr page 942-HIPPOCRATIS
molle,diuturnummorbum fignificat, Sc non definctem citri D multi fanguinù ex naribus fluxum,iuc iingukuni, aut côuul-Conein ,aut cozendicum dolorem, la t'ebi e ardente fi al-uu» eruperit, mortale eft. Ei alui dolore laboiiofo, febril ardcus,perntciofa. In fcbnbiisardcntibus fiaurium foai-tus accédant,cum vifus hebctudine,amp; grauitate fecuiidu nares,melancholico modo ab atra bile mente mouentur,fangui ne ipfis non erumpentc. Tremores in febribus ardentibus, mentis perculfio loluit. In fcbre ardente fiuxio fanginnit ex naribus,quarta die,mala eft,fi non aliud quid boni coinci-derit.Vcrum quinta minus periculofa eft. Qui ex febribus ardentibus aliquâtulumperfrigerantibus, cum egeftionibus alui aquofis ac biliofis laborant, oculis malum eft, tum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{
tum fi ftupidi fiant. Febris ardens rigpre fuperaçcedcte fol-uitur, Febres ardentes recidiuare folent,amp; vbiper dies quatuor fîgnificationem de fe præbuerunt, poftea exudant. Sin rtiinus,reptima die. Febresardétesquatuordecim dies düudicant, aut alleuantes,aut perimentes. I- x febre arden te,abfceftu purulento circa aurem non fiente,noii valde fer-uantur. Letargici,tremuli ex manibus, lt;bmnolenci,difçolo res,turaidi,pulfib* tardi finit, Sc partes fub oculis eleuaias bat bent,amp; fudorcs infuper acceJunt,amp; aluos biliofas,amp; intern* peratasfubtumidashabent.Si veto obaridas habuerint, vri- ■ n.E amp;nbsp;egeftiones alui latenteripfis progrediuntur, vrina relut iumentorum eft, potum non expetunc,nequealiud quie-quam. Poftquam veto refipuerint, collum dolorofuni fe ha- P bere dicunt, Si fonitus per aures tranfire. Qui veto ex Ic-thargicisferuantur.pleifiquepedore fuppurati Hunt. Qui-bufeunque in febribus tremores circa mdicationem ceflant, his temporis progreflii abfceffus dolorofiis fiippuratus in ar-ticulos fit,amp;: refica dolorofii. Febrientibus quibus ruborei fuDtinfacie,amp; dolor capitis fortis,3c venarum pulfus.his fan guinis fluxio plerunque contingit. Qmbus autem cibi fafti-dia funt.ôt oris vdtriculi morfiis,amp; multum faliu.e.his vomi-tus fît. Quibus vero ruâus adrunt,amp; flatus,ftrepitus ac elc yationes ventris, his fit alui exturbatio. Qui diutius fe-cure ex fcbrecontinua laborant, citra dolorem aut inflam-mationcm,autaliamcaufam,hisabfce(rus expeô.indus eft cum dolore ac tumore,amp; magis in infcrnis panib’.Fxpeâa-
re autem
-ocr page 943-COACAE PRAENOTIÖNES.
A te autem oportet ablccfliis,his magis qui trigefimum annum egreifi funt. amp;nbsp;tune expeâare abfceflus oportet, vbi viginti die» febris tranfmiferit.Senioribus autem minus fiünt,amp; vbi multo tempore febres durant. At intermittentes amp;nbsp;erroneo 'modoinuâdentes.autumno maximein (Juartanam Icniter tranfeunt ,amp; hoemagis bis qui triginta annos cxcefTcrint. Abfceflus autem hyeme magis fiunt ,amp; tardius dcfinunt,amp; minus recutrun'. Quibus veto fæpe recidiua contigit, bis fi femeftre tempus tranlmiferint, tabes coiendicuiii leniter accedit. Quxcunque ligna febri fe opponuntj amp;nbsp;non ab-fcelfus fîgnibcationem hibent, maligna funt; Febres qux neqtie in diebus iudicatonis, neque poft folutorium fignutri
Il decefterunt.recidiuant. Acutimorbi in diebus quatuorde-cim iudicantur. Tertiana exquifita iri quinque aut feptera! circuitibus.aut ad fummum in noué iudicatun, Qujbus fc-brire incipientibus, fanguis de naribus fternütatione fiente diftillat,amp; vrina fubfidentiam albam in quarta die habet,hit infeptimidiefolutionemltgnificat. Morbi acuti iudicantur,fangiiine de naribus fluente,in die iudicatorio3amp; fudore multo fiente, amp;nbsp;vrina purulenta ac vitri formam referentej prodeunte amp;nbsp;bonam fnblîdentiam habente.amp; areruatim ex-eunte : Abfceflu item memorabili fiente, amp;nbsp;aluo mucofa Si cruentaderepentee'erente:5c vomitibus rion prauis fienti-hus circa iudicationem. Somni profundi, non turbulenti,-firmim iudicationem lîgaificant. Turbulenti vero ciim do-C lore corporis,inconftantes funt. Scptimadie,autiiona,aui dccimaquar:a,fluiiones fanguinis à naribus fientes,plcrun-que febres foluunt : Similiter amp;nbsp;alui fluiio biliofa, amp;nbsp;qualit in dyfcnteria fieri folet: amp;nbsp;geniium ac coxendicum doloriAc vrina concoda ad iudicationem. In muliere vero etiâ men-ftruç purgationis fluxus. Qaib* in febribus finguis abüde vndecuq-, profluxit.his in refeâionibus à morbo aluihume-ûantur. Qui in febribus exudant,caput dolentes aluo fup-prelTi, coniiulfî fiunt. Mentis emotiones modice fcroces, amp;ferinum,amp;conuul(îonem fignificant. Conuulfioinfer bre fiens,amp; eadem die definens,bonâ eft. Conuulfio in fe bre fiens,fedat febrem eadem die,aut poftera,?ut tertia.Si ve ro empusin quoincepittranfgrediatur, amp;nbsp;non definat,malum eft. Febtes intermittentes,verü inxqualiter calefccn-tei,
-ocr page 944-HIPPOCRATIS
tcs.aluo inflata,pauca egeréte,in his poft iudicationem lum- D borum dolore (equuto,alui erumpunc.At atnbiircntes ad ma num,torpidæ,(îticulofæ,anxiofæ,iia bis aluo fupprefla graua-ti exoIuuucur.Quandoque vcro amp;nbsp;rubicundx' inpedibus ara buftiones,eadeinlignibcant. Hybcrnæ fcbrcs quartans,Ie nicer in acutos morbos trapfeunt. Capitis dolor pertinax cum febre acuta,amp; alio figno maligno.lcthalc eft. Ceterura fine figno malo.trafgrediens vigelimum diem, fanguinis aut puris fi uxutn è naribus,aut abfeeflus ad infernas partes figni« ficat: fluxiones quidem iunioribus trigintaquinque anms,le-nioribus vero.abfcefifus.Si veto circa frótem ac tempora fue-rit dolor ille pertinax.fluxiones. Quibus capitis funt dolores,amp; fonitus auriura,citrafebrem amp;nbsp;vertigo, amp;nbsp;vocistardi-tas,amp;: manuum torpor, eos aut (ydetatos, aut comitiales,aut obliiiiofos fore expeûa. Qui caput dolent, ftupore corre-pti,delyrantes,aluo fupprefla,oculo ferociente,florulenti,hi in pofteriorem partem conuelluntuT. Capitis fuccurfiones, oculi rubicundi,mente manifefte emouetes,perniciofs funt. Non commoriuntur hsc, fed circa aurem tumorem faciunt.
Capitis dolor,cum fedis amp;nbsp;pudendorum dolore,amp; torpo-rem,amp; impotentiam inducit,amp; vocem refoluit. Hsc hor-renda non funt,vcrum fomnolenti ac finglutientcs Hunt no-no menfe.ex quibus foluta voce,in idem reftituuntur. Qui in capitis dolore afcaridas habent,his furditas amp;nbsp;fopor con» fequens, abfcelTus circa aurein exfufeitat. Qui caput do-lent,ftupore detenti, dolorofi, oculum rubicundum haben- f tes,fanguinem effundunt. Capitis concuflîones,amp; auiiuin fonitus fangiiinem effundiintiaut mulieri menfes deducunt, turn aliàs,tum fi iuxta fpinam ardor confcquatur;fortaffisau tern dyfentericis fluxiones. Capitegrauati, iuxta finciput dolentes,vigiliis infeftati, fanguinem effundunt, turn alias, turn fi quid ad collum fe extendat. Vomitus in capitis do-loribus srueinofi,cu furditate,vigilatibus,cito infaniam excitant. Quibus capitis ac colli dolor eft, fed amp;nbsp;totius corporis tremula qnxdi impotetia, fanguinis eruptio foluit. Qwn Sc tepore luxe foluuntur.Verum veficæ in hoc fupprimuntur.
Inacutiscapitis doloribus,amp; intorpidis rum grauitate, conuulfiones Seri folct. Capitis dolorem foluit pus per na res,aut fputa crafla,amp; non olentia. Soluit item vlcerum eruptio
-ocr page 945-COACAE PRAENO tlONES. 41« A ptio.Quandoq; amp;nbsp;fomnus,amp;: alui fluxus. Capitis dolor m» dcratusjcum fiti cibuni capiente,aut cunn füdore non foluéte febrem.abfccflusin gingiuis,aut circa aurein fignificat, aluo non exturbata. Capitis dolor foporofiis cum grauitate.có* uulforiuin quid facit. Caput dolentes,fiticulofi,aliquatenui vigilantes,oblcuri cognitu, impotctes,ex aluo liquida delaf-fati,num mente mouentur? Capiit dolentes,furdsllri, ma-nibus treinuli, collum dolentes, mingctes nigra condenfata, vomentes nigra,perniciolchabent. Caput dolctcs,exudan tes,aluum fuppreflam babentes,conuulfioni obnoxij funt.
Sopor vbique malus eft. Soporofi inprincipiis fientes, cum capitis lumborum , colli præcordij dolore, vigilantes, B n.umphrenitici funt?Nafusin hisdeftillans perniciofus,tum slias,tum quarto ab initio die. Malum eft etiam alui prolu uium valde rubicundum. Soporofi ab initio exudantes, v-rinis concoftisardentes, verum citraiudicationem perfri-gefcentes,amp; breui rurfusardentes,torpidi,foporofi, coniiul-fi,perniciofehabcnt. Sonini foporofi, amp;nbsp;perfrigerationes, petiiiciofi funt. Soporofis delaftatis,furdis faâis.aluo cru-pente fi rubicunda egefta fuerint circa iudicationem pro-funt, Soporofi,anxiofî,præcordium dolentes, paru vomen tes, abfcelTus iuxta aurem babent. Antea veto circa facietn tumores cum foporc. Morbi derepente mentem pe reellen tes cum anxictudine,fanguinem profiindunt. Soporofa,3n-xiofa,dolorofa præcordia,frequétcrparû (jjuentia, Tumores C circa auteiii babent. Soporofi,num aliquid conuulforij babent? Affeßiones foporofæ,fatuitatem inducentes,ftupo-risdetentioncm inferentes,præcôrdia variantia, amp;nbsp;ventrem tumidum babentes,cibfi faftidientes,aluo fupprefla exudan-tcs,num his turbidus fpiritus,amp; genitura? fimile quid pertr»-fiens,fingultö fignificatîNum amp;nbsp;aluus biliofa infuper egerit? Splendidu in bis mißum prodeft.Ventres qitoq; his infuper turbatur. Cerebro cornmto allj in trib’ diebus,alij in feptó moriiintur. Has veto fi efhigcriht fcruantur. Quibus ante es hisrefeßis.osdifparatümrepertii fuerit,bi peretint. Caput dolcntibus ex poftcriore parte oflj rtipta habentibns, fluxio è nare larga craira,mala eft : Hi vbi oculum antea dolucnnt, rigent. Num amp;nbsp;iuxta tempora ofliiim diruptiones conuull'o-riæfunt? Auris dolor pertinax,cfifebre acuta, êcalioquo-dami
-ocr page 946-HIPPOCRATIS
dam figno aliquantum maligno,iuuenes quidem feptima die P occidit,amp; citius delirio correptos,(ï non miiltum pus cffluxe rit ex aure, aut fanguis è naribus, neque aliud quoddam bo-num fignum compareat.Seniores autem tardius,amp; minus tol lii.Nam amp;nbsp;aures luppuratione pra.-ucniunt,amp; minus délirât. Verum multi ex his recidiuanc,atque ficpereunt.Surditasia acutis ac turbulcntis confequens,nulum.Malum etiam in lo-gis.In bis autem dolores etiam ad coxas deducit. In febri-bus furditas,alufi fiftit. Aures frigidæ,amp; pellucidje,amp; con-tra(äa:,perniciofar.Tinnitus in acutis,amp; ibnitus in auribus,lc tbale. Sonitus auriu.cum vifus hebetudine, amp;nbsp;narium gra-uedine,mentem euomet, amp;nbsp;fanguinem profundit. Qiubus furditas cum capitis grauitate,amp; præcordij intenfione, amp;nbsp;ad ( fplendorem turbatio,fanguinem profundit. In febre acuta aures obfurdefcere, furiofiim eft. Valde furdi, in accipien-do tremuli, linguam refoluci,torpidi, malum. Accedence argritudine furditas,amp; vrina fubrubicunda fubfidentiam non habens,fed id quod in medio innacat, métem euomet. Mor-bo regio corripi.in his malfi eft. Mala eftamp; ex morbo regio fatuitas.Hos vocepriuari,fentictcs tarnen eflc contingit.For taftis autem Sc aluus male his affscitur. Qua; circa aure do-lorofe excitantur,pcrniciola funt. Rubores circa autem ex pn-egreffo dolore,in febribus fientes, fignum quidem funt e-ryfipelatis in facie futuri.Sed Sc conuulfiones ex talibus fiunt,cum vocis interceptione ac exolutione.Tumores circa aurem ex plurimis graueoletibua cum febre acuta,Sc prçcor- f dio inccnto.tardius excitaci, occidunt. Tumores circaau' rem leuiter fydcratis,mali.Tumores circa aure in longis mor bis non fuppurantes, lethales. Alui veto his deorfum ferun-tur. Num quibus abfeeftus funt iuxta aures, caput dolent? Num Sc fupernis partibus exudant ? Num Sc infupcr rigent? Num Sc alui erumpunt,Sc quid foporofum habet? Num Sc a-quofa eft vrina,alba innatantia habens, Sc aliquantum varia, exalbida, graueolentia. Abfeeftus iuxta aurem fubmouent tufticulæ cum fputationibus fictes. Vrinæ in abfeeftibus retro aures cito Sc modice maturefeentes, mahr funt. Sc fie perfrigerari, malum eft. Abfeeftus circa aurem in morbis diuturnis fuppurati, non valde albo Sc inodoro pure, occidunt, Sc maxime mulieres. Abfeeftu* iuxta aurem,ex acu-
ti«
-ocr page 947-COACAE PRAENOTIONES. 4»gt;
A icutis morbis maxime in febribus ardentibus amp;unt.amp; lt;ï noa iudicationem fecerint, Si raaturcfcanc, aut ex naribus fangt; guis fluxerit,aut rrinæ fubiidentiam ctafTam habuerint^gri pereunt. Plerique vero calium tiimorum antca propulfancur. Verumconiiderareoportet infupcretiamipfas febres.fiue augefcant.fiue rctnittant.atque fic pronunciare. Ex furdi-tite ac torpore, de naribus aliquid deftillare, difficukaus a-liquid habet. Voraitus his conucnict, Si alui turbatio. Ex fur ütitclenitcrabrcefTus iuxtaaureshunt, turn alias,turn quid naufe-r accedat.Scdamp;foporofis cxhis.etiam magis abfccflus adauremfiut. Surditatcm ex febribus, fanguinii è naribus fluxio foluit : itcmque alui tuibatio. Facies qux J ex tumida humiliatur. Si vrx leuiorac debilior fiens. Si fpi-ritus rarior ac leuiot, remiifionem in fequentem diem fi-gnificat. Facici corruptio, lethalls. Vcrum minus, fi propter Vigilias, aut famen, aut alui exturbationcm hat : Et lî id quod propterhxccorruptum eft,fedeturper diem ac no-aem. Tails autem fuerit, oculi caui, nafus aciitus, tempora collapfa, auresfrigidæac contraâæ, cutis dura, color palli-dus aut niger Liuefcens vero ex his palpebra,aut labium,aut nafus, breuilethale eft. Facici bonus color, amp;toruitas,in ttiorbo acuto, malum eft. Frqntis ex his contradio, phreni-tidis fignum eft. Circa faciem color bonus, amp;nbsp;fudores non febrientibus, ftercora vetuftafubcflc fignificat, aut vidut rationem inordinatam. Rubores circa nafum, alui hume-C fcentis figna funt. Dolores circa prjccordia aut pulmonera fi fuppurentur, malum eft. Oculorum puritas, Si albas ip-fonim partes, ex nigris aut liuidis puras fieri, iudicatorium eft.Siigiturcitopurgentur, celerem iudicationem fignifi-cat.Si tarde,tardiorem. Caligo oculorum, aut fi alb.a ipfo-rum pats rubcfcat.aut liuefcat, aut venulis nigris impleatur, bonumnoneft. Malum eft ctiamlucis fplendorem fugere, aut larhrvmari, aut diftorqueri.Et alterum minore fieri, malum eft. !e oculos frequenter agitate,ac iaßarc,aut paruas Ic-mas ac fordes circa ipfos, aut concretionem tenuem albican tern habere ; aut albam partem maiorcm fieri, nigram vero minoremiaut nigram fiib palpebram fupernam occulta ri Ma la eft etiam oculoru cauitas,amp; expreftio valde foras,amp; fplen-donsextritiOjVtpupillacxtédi Hon polfit. Etcxtremiratunx
li palpe-
-ocr page 948-HIPPOCRATÏS
palpebrarum curuit3$,amp; oculi alTiduenidare.fc eolff-res permucare, amp;nbsp;palpebras inter dormiendum non commit iere,perniciofuincft.Maluscftamp; oculus peruerfus. Oculorii' rubor in febre fiés^alui diuturnam malignam atfcâionem fi-gnificat. Circa ocnloapuftularum eruptiones in virium re-feciionibus,aluumprorumpere faciunc. Inoculorumdif-torcionefebrienti,lallaco,rigor perniciofus.amp; foporofi in hir male habenc. Viro lippienti, febre fuperueniente, folutio. Sin minus,periculum cft ne cæciis fiat,aut percat, aut vtritn-que. Quibus lippientibus capitis dolor accedit,amp; aJ niiil-rum tempus cócoinitatur, peticulcm cft ne cæcr fiant. Lippienti »lui profluuinm fua fponte prodicns,vtile eft. Ocu-lorumobfcuratio,amp; oculus fixus caliginofus,malum. Ocu 6 lorum obicuratio, cum animi deliquio, breiii conuulfionem inducit. Oculorum reditudo in moibo acuto, amp;nbsp;motus vc Jox.jc fomnus tuibulentiis,amp; vigiliæ, amp;nbsp;quandoq; fanguinis è naribusftillationcs,nihil boni. Qui febres ad taâü non adurentes habent.phrcnitici fiunt: amp;nbsp;magis fi fonguis fluxe-rit. Lingua quæ in principio quidem innorruit, in colore veropermanetiprogrciTu autem temporis exafperatur, amp;nbsp;li-uefcit.Sc rupitur,lethalls eft.Si vero valde nigrefcat,in quar-tadecima die iuJicationéfore lignificat. Peritulofiifimaau-tem eft nigra,amp; cum virore pallida. Linguam ctrea bifidam fui partem,vclut faliua alba obduci,febris remiffionis fignum eft,fi quidem id quod fuperindudum cft craftum fuerit, ea-dem die.Si veto tenuius.poftridie-Si vero adhuc teniiius.ter tia die.Eadem fignificant ctiam huiufmodi. fi circa fummam linguam fiant, verura minus. Lingua trcmula cum rubore iuxta nafum,amp;aluo liquida,fi rcliqua fine fignis fint circa pul monem,malum eft,amp;: celerespurgationes.perniciolasfigniti cat. Lingua citra rationc tenefa fiens, amp;nbsp;cum eibi faftidio naufeabunda.cum frigido fudore, ex aluo liquida,nigrorum romituum,fignumtft: lafTitudoin his mala eft. Linguçrrc mulæ quibufdam etiam aluum liquidam quandoque faciunt. Denigratac vero in his, cclerem mortem fignificant. Num lingua tremula mentem non firmäfignificat? Linguæafpe rae Sc reficcatae, phrcniticæfunt. Dentes collidere aut ftri-dere,quibus non fiimiliare id eft à piieris,furiofum ac letha-le eftilam vero dclyrans fi hoc faciat,penitus lethale eft.Per/ niciofia»
-ocr page 949-COACAE PRAENOTIONES. 450
A niciofuniâutc eft amp;nbsp;reficcari dentes. Dentis corruptioab-fceffum circa gingiuam fadum foluit. Ei dens corrupno-ne,vehcmens febris fupcraccedcs, delyrium.lethale eft. Si vero feruentur,vlcera l'uppurabunt,amp; ofla difeedent. Qni-bus circa palatum humons coUedio fit.plerunq; fuppuratur.
Dolores vehementes circa maxillas, pcriculum eft ne ad of fis edudionem deueniant. Labium coQtraâum,aiui biliofç Cruptionem fignificat. Sanguis de gingiuis,cz aluo liquida perniciofus. Sputi exfcreationcs in febre,liuidæ,nigrç,bi-liofijfi quidem fupprimantur malç funt.feccdcntes vero pro ratione.vtiles. Quib’ faltuginofa fputa,ac tuffis fupprimun tut, his corpus velut à puftulis rubefeit. Verum ante obitum 2 exafperatur. Screatiofrequcns,fifané amp;nbsp;aliud quoddam ft-gnu affucrit, phenitidé indicat. Vocis intcrceptiones cum cxolutione.peftima:. Modiccferoces mentis emotiones,ma læ amp;nbsp;ferina: funt. Quibus vox cum febre deficit,amp; cum iu-dication c intercepta,tremuli moriütur. Vocis intcrceptiones in febre conuulforio modo fientes, ad mélis emotionem eumfilentio dcueniüt,pcrniciofum. Vocis ex dolore inter-ceptiones, dolorofam morte inducunt. Vocis intcrceptiones cum exolutione ftupefadorio modo, pcrniciolæ funt.
Voces confradæ poft medicamenti fumptioncm,num pra uæfunt.Pleriquc horfi exudant. Sc ventres humedos habet.
In vocis interccptionc fpiritus,velut his qui ftrâgulantur, prx manibus expofitus,malus eft. Num Sc mentem emouet? £ Ex capitis dolore vocis interccptioncs ft ftnt, febricitätes cum fudorclaxantur in feipfos ,fiuntquc morbi rcucrtcntcs diutius durantes.his infuper rigere, malnm non eft. Métis emotiones cu vocis intcrccptione,perniciofæ. Vocis intcrceptiones infuper rigétibus.lethales.Tales autcinicniter caput dolent. Vocis intcrceptiones cu exolutione,in febre acu ta fine fudore,funt quidem lethales,minus veto quam eft fu-dorc.Vcrum diuturnitatc temporis figaificant.fortaftis ante amp;nbsp;qui ex rccidiua tale quid patiûtur,tutiflimi funt.Perntcio-fiffime autc ex talibus habent quibus fanguis ex narib’ fluit. Sc quibus alui humedätur. Vox acuta,plandu referens. Sc oculoru obfcuratio,cóuulforium eft. Dolores his ad iiifcrnas partes,toleratu faciles funt. Cum voce tremula,folutro aloi prxtet rationc, in his moram trahétibus diuturnis,peniicies li ij eft
-ocr page 950-HIPPOCRATIS
eft. Frcquctcsfubfoporatç vocisinterceptioneseonfiften- D tes,tabeni præftgnant. Spiritus qui denïùs quidein amp;nbsp;par» uus eftjinftâinationem S( doloré in locis principalibus lîgni-£cat. Magnus auté amp;nbsp;per mulcuin tépus delirium aut con» uuliîonein. Et fngidus quidé lethalls eftd^thalis auté cft amp;nbsp;fs briculofus amp;nbsp;fuliginofus.Veruin minus quàm fngidus. amp;nbsp;qui magnus foras cxfpiratur, paruus vero intro; amp;nbsp;paruus foras, jnagnus vero intro, peftimusfane eft , amp;nbsp;morti propinquus. Itcmqgt; extendens,amp; vrgens,amp; ohfcurus,amp; dupla intro reuo* catio,veluti fuperinlpirantibus.Bona autem Ipiratio, in omnibus morbis qui cum febre acuta funt,amp; in quadragintadie-
» bus iudicantur,magnum momentum ad falutc habet. Collum durum amp;nbsp;dolorofum,amp; maxillarü colligatio.Sc yenarum j ■ iugularium palpitatio fortis,amp; tendinû diftentio.pernicio-fum. Dolores in faucibus gracilibus ftrangulatorij.à capitis dolore origine trahentes,conuuliörij funt. Frigiditatet colli acdorft apparentes,Sed Sc totius corporis cóuulibria,in his mlélionet hunt craifiorem farinam referentes. Quibus circa fauces irritaraenta funt, his tumores circa auréleniter crumpunt. Fauces dolorofæ, graciles, cum ægre tolerabili moleftia.perniciofxacutæfunt. Quibus ipiritusretrahi-tur,amp; yox ftrangulatoria cft,Sc vertebra intro cófidct, his in fine velut contrahente quodam fpiritus fit. Fauces modicc cxafpcratæ, amp;nbsp;aluus vanis conatibus nitens, frontis dolores, .•egripa!pandocontreäätes,dolorofi.'qnxexhis augefcunt, . dmicilia finit, Dolores fortes circa fauces, tumores circa p aurem,amp; conuulfioncs effieiunt. Colliitem acdorfi dolores.
Cum fébre acuta conuulfioncs perniciofiv. Colli amp;nbsp;eii-bitorum dolores,conuulforij.A facie autemhi, amp;nbsp;fccundum fauces. Pallidi.graciles.laliuam (putantes, In his in ibmnis fiidores boni fiint.Numamp; fiidore leuari,plurimis non malum eft? Dolores ad infernas partes his toleratu faciles fiint. In dorfi ac peéforis dolore,inidio cruenta fupprefla, perniciofa cftdolorofc. Colli dolor maluntquidem in omni fcbre,pef fimumautéhisquibustimoreftvtctiam infânianr. Inpe» âoris dolorefebriculofo,aluus turbata,torpida,nigrarum e-geftionum figna ftint. Dolores parui in acutisiuxta fauces graciles,in gracili vbi hiarit,non facile os contrahente, men lern craoucnt.Ex his phrenitici pernieiofchabent. Fauces nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
exulce» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 951-COACAE PR AENOTIONES. 45t
A ,eiuleeratac in febre.çum alio figno ex his quæ difFicilia funt, periculofae funt. In fcbribus derepente fufFocari,amp; deglu-tite non poflejcitra tumorein,malum elt, Collum conuer-tere non polfe, neque deglutirc, vt plurimum Icthale eft.
Prçcordium molle elfe conuenit,amp; doloris exors,8c æqua-le.At inflammatum,aut inxqualiter fe habens, aut dolens,lignum eft ægritudinisnonIcuis.Tumorveroin præcotdiis durusit dolorofui.peftimus quidem eft ft iuxtaonines partes fuetit.Ex htsautem qui ab vnaparte funt,minuspeticu-lofus eft qui à liniftris eft.Significât autem in principio quidem tales,mortem citam.Si veto viginti dies tranfmittant,fe bre manentc,fuppi;rationem. Contingit autem his in primo I circuitu,etiam fanguinis eruptio è naribus, amp;nbsp;valdc prodeft. Plerunq-, enim hi caput dolét,amp; vifus obfcuratur.amp; magis in hisfanguinis eruptioncalFore expeuia. Ina:tatibusauté an-norum trigintaquinqi.Senioribus veto minus. At veto molies amp;nbsp;doloris exortcs tumores,diuturniores iudicationes fa-ciunt,amp; minus periculofi funt.Sed amp;nbsp;hi fexaginta dies tranf-gredientes,febre mancnte, fupputantur. Confiroilia veto fi-gnificant amp;nbsp;tumores circa vetrem, his qui funt in prçcordiis. Verum minus fuppurantur hi 5 illi.Minimc veto qui fub vm-bilico c01iftunt.amp; fiunt etiam hi quidc in tunica, illi veto fur fum diffufi.Lethales autem funt ex ipfis,quicunquc intro ru-pti fuetint.ex reliquis autem fuppurationibus.qux quidc foras rumpuntur,'optimum eft vt in breuiftima amp;nbsp;acutilfimam C molera colligituriquæ vero intro,vt neque mole, negue do-lore,ncq; colore,foris femanifeftas faciant.Gontrariu autem pelfimum eft. Quxdä vero ex his propter puris cralfitudiiié, nullam de fefignificationc prxbent. Porrô recentes in prx-cordiis tumores,ft non cum inflammatione fuerint, amp;nbsp;dolores ab ipfisfoluit murmur in prçcordioobortum,amp; maxime quidé ft pertrâfierit per vrinas, amp;. alui egeftiones.Sin minus, fi etiam ipfum pertranficrit. Prodeft .lute amp;nbsp;fifubdefeederit ad infernos locos. Pulfus in prxeordio cu tuniultu,mentis cmotorius eft,amp; magis fi oculi frequetermoueantur. Oris ventriculi dolor, 8c pulfus prccordiorum,febreperfrigerata, malum,tum alias,tuin fi infupcr exudarint. Dolores ad pr.r-cordiumirruentes,tri alias malifunt,tum fi aluoshumedet. Pciorcs aute funt,fi breui fiant.amp; tumores circa aurem ex his
li iij emer-
-ocr page 952-HIPPOCRATIS
cmergétes, maligni funt,amp; aliç fuppurationes. Oris vctfi- D culi dulores cum tormine veeris auimalcula crupere faciunt.
Oris ventriculi dolor fenioré frequenter inipetens, mortem repentina iignificat. Quibuspræcordia eleuantur,al-uo fiippreira,malü eft,maxime auté in morbis tabidis.longis.
quibus alui bumeftantur.in præcordio inflamatio fuppu-ratoria eft, quibus ante mortem nigra per aluum fubeunt.
Prarcordioru diiiccio cum fopore anxiofo, in caput dolen te abfeeflus circa auremattollit. Poft pra.’eordiotü tumo-rem.bibofis Ipiritus magnus amp;nbsp;febris acuta,abfceffiis circa au rem attollit. In dolore prçcordiorum fubmurmuranti,luin borum dolor fuperaccedens in febribus,ventres vtplurimum humedat, ft non flatus erupent, aut vrinæ copia prodierit.
Ex prçcordio diutineafflido,amp; aluo graueolenti.abfcef- * fus circa aurem.occidit. Quibus à præcordiorû doloribus, aluus paulatim fubuifeofa egerens, pauca ftercoracea eifun-dit.num etiam fanguinc erfundit? Quibus derepentedum fine febre funt,præcordii amp;nbsp;oris vetriculi dolor, amp;nbsp;circa cru ra, ac infernaspartes, amp;nbsp;aluus in tumorem elcuata eft; foluic vena; fedio,amp; alui fluxio.His febrire nociuum eft.Longæ e-nim amp;nbsp;vehementes febres fiunt,5e tufles, amp;nbsp;fpiritus amp;nbsp;fingul lus fiunt. His autem ad folutionem tendentibus, dolor fortis coxarum, aut crurum.aut purisiputum, aut oculorum priua-tio fuccedit. Qmbbs dolores prçcordiorum,oris ventriculi,hepatis,partium circa vmbilicum,hi fanguine per aluum e-gefto,fcruantur:iion auté egcfto,moriuntur. Quibus præ-cordia non mollia,facies fana,non liberanturcitra multi fan guinis ex naribus fluxum.aiit conuulfionem, aut coxcdiciim dolore. Dolores ad præcordia in febre.voce interccpta,fi-nc fudore foluti, malum eft. His ad coiendices dolores fiunt.
luxta ventrem in febrepalpitationes, mentis emotionei inducunt, Sanguinis autem fluxiohorroremefRcit. Dolores in febre ad prarcordia exilientcs,fine fudore ibluti,mali-gni funt.His ad coiendices dolores fiunt,amp; ipfis vnà cum fe bre ardente,aluus deorfum erump£s,perniciofum eft. Dolores circa vmbilicum palpitatorij.habent quidem amp;nbsp;aliquid mentis cmotorium,vcrum circa iudicationem pituita his a-ceruatim copiofacum dolore pénétrât. Poft aluum fuppref fam,prxcordiafublcuata in tumorem,malafunt, maxime
tabefeen-
-ocr page 953-COACAE FRAENOTIONES. 43»
A ^liefcentibus iam diu ,amp; lt;juibus aluihumeditur. Anxie-tatetn jn præcordio fcntientibus,tumores circa aurem obor-tijipfos occidunt. Duricics circa ventreiji cum dolore, in febrientibus cum horrore,cibum aucrfantibus, fi aluo infu* per paruin buineâara, purgacionein non faciant, ad luppu-rationem peruenient. Dolor fupra vmbilicum, amp;C. lumbo-rum dolor,fi medicamentis nonfoliiantur.in hydropeni fic-cum definunc. Dolores ex luinbis diuturniores, qui febre tertianæ generis modo exaceibantur, gnimofum fangoinem egercre faciunt. Dolores in lumbis, fanguinis fluxionem inducunt. fcx lumborum dolorc fanguinis fluxiones iarga» fiunt. Quibus ex lumborum dolore, recurfus ad caput, amp;
B nianiis torp4dæ,amp; oris ventriculi dolores,amp; aurium fonitu«, his fanguis large piofluct. Sed amp;nbsp;alui his deorfum erumpiit, k mens tuxbata eft vt pluriinum. Ex dorli dolore ægritu-dinis principia difficilia funt. In lumborum dolore perti-naci,amp; ampliore alui fubdudione,i veratro vomere fpumo-famulta prodeft. Spinædiftortioncmacfpirandi diffîcul-tatem,fanguinisfluxiofoluit. In lumbis dolcntibusoris ■ventniculi dolores infuperaccedctcs,ligna fanguinis fluxio-nis funt, etiam prægrcflir. Affediones ex lumbis ad col lu amp;nbsp;caput tranfeuntes leuis ftderationis modo refoluctes c6-uulforiæ,raentis emotoriæ funt. Num tales etiam foluuntiir conuuliionibus?Aut taliu alui ægrotant per eadem prodeu-lia? Ex lumborum doloris recurfu.oculoriim diftortio, ma C lum. Dolor io padus firmatus torporc, malus in febre eft.
Hi repente pereunt. Ex lumborum dclore recurliones ad osventriculifebriculofæ, horrorcm indticentes tSicaffedi reuomentes tcnuia aquofa,mcte moti.vocc deftituti, nigro-rum vomitu fado moriuntur. Diuturni circa lumbos, amp;nbsp;tenue inteftiuum dolores,amp; ad præcordia dolores,fi a?gri ci bois auerfentur vnà cumfebre .his dolor intentus ad caput progreftiis, repente ipfos occiditcouulforio modo. Quitus lumborum dolor eft, hi male habent. Num his treraore« fiunt,5: circuli rubicundi in tibiis in rigore? Nii lumbos do-lentibus.cibos faftidientibus.non vomentibus.modice fero-f iter mente motis.fpes eft nigra proditur.i efte? Lumborii dolor in ventriculi os dolente,cum excreationc violenta, ha bet quid fosuulforium. Rigor vnà cum iudicationcali-li iiij quacenus
-ocr page 954-HIPPOCRATIS
quatenus Eonendus cft. Lumborum dolor fine caufa ma- D nifcfta hrpe impecens,[iial.gni morbi lignum ell, tuinbo-Tuin dolor cum loporc anziolo, malus eû. Lumborum di-ftentio CImulicbriummélium multituainc,ad luppuratio-sem tendit,amp; varie prodeuntes vifcoiî,graueolcnits,ltran-gulaiorij meufes cr piædiclis,adruppuraiionem tendunt, Arbitrorautem taies etiamaliquautum delirare. Qutbus lumborum dolor, amp;nbsp;latctis ,linc caula manilefta,bi regium morbu incurrunt, Perfrigerationes ex lauguimsetupcio-Dibus indrebus iudicatoiiis vehementes,pcUimæluiii,
Vice verfa fanguinem erumpeic,malum eit. velut in Iple-ne magno ex dextris, amp;nbsp;circa ptæcordia eodein modo le ret habet. Vulnera fanguinem tundetitia,inlupcrrigeiitia,ma । ligna.Sic alt'eâi loquentes latenter moriuntur. Ailcittio-nes qu.c quinta die fanguinem large fundunt, fexta infuper riguerunt,fcptimapcrtrigeratæfutrunt,amp;: repente recalefa-ttx,in bis alui male alFiciuntur. Poil fanguiuis erùptioné, nigrorum pet aluum egeflio.mala. Mala autem funt amp;nbsp;rubi-cunda valde Sc æruginofa. Quana die taies fiunt languinis cruptiones. Soporoli ex talibus conuulli moriuntur, nigris prxgrciris,amp; vetre tumefado. Poil fanguinis cruptiones, amp;nbsp;nigrorum egelliones,in acuto furditas,malum. Sanguinis egellio his perniciofa.Surditas autem fokit. Quibus fanguinis cruptiones plûtes ,his tempons piogrelTu alui male alFiciuntur, fi non vrina conçoda prodietii .Num amp;nbsp;aquolâ vrina taie quid fignificat? Qmbus ex fanguinis eruptitnç P larga frequenti,multa fit alui cum nigris egcftio,ca auté fup-prcira,fanguinis lluxioncsihi aluum dolent.vnà veto dî quir bufdam flatibus/acilc tolcrant.Num talcs multis frigidis fu-doribus cxudantîConturbata in his vrina,mala non cil: ne-que id quod genituræ lîmile in ipfa refidet, vertini plcrunq; hi aquofa mingunt. Qmbus de naribus in furditate ac tot pore pauca deîtillant, habent quid difFicultatis. Vomitus nis conducit,amp; alui perturbatio. Magnæ in principiis fanguinis cruptiones,circa refedionemaluoshumedât. nbsp;Flu
xioiies ex naribus largx pervim fupprella:,quandoque con-uuHionemprouocant.Vena:feâio foluit. Vpdecimadie fientes fanguinis ftillationes,diflficilcs funt, turn alias, turn fi bis fuperlliUaueriat, amp;nbsp;rurfus llillauerint. In fanguinis flu-jione
-ocr page 955-COACAE P RAENO TIO NES. 43?
A xione mulu.auc fîngulcus, aut conuulfîo, mala eft. In his ^ui décolorés vfque ad fcpcem annos vires recolliguni A: Ipi ncus m vus accruatus,amp; terræ concupifcétia, fanguinis cor-ruptionem ac exolutioné lignificat. In morbis longis par-u.x compareiites fanguinis âuxiones,perniciofç funt. Vertigines ab inicio fanguinis narium âuzio foluit. Exnarib* erumpcnte fanguine, cum cxiguis fudoribus perfrigcfcétia, ir,aligna func. Sanguinis dctraóiio in perfrigeratione tor-pida.mala eft. Qgt;ii.aiuo fupprelfa fanguinem cfFundunc,amp; viiàcum fanguinis cfFulione infuper figent, bis aluum velue ex inteftinorum leuore lubricam hæc faciunt,icemq3 durât, amp;nbsp;afearidas, auc ambu. Sanguinis fluxiones ftatis tempo-1 tibus fientes,ticiculofte, fi iânguinem non efiïiderinc, comi-tialis morbi mortem inducunc. Ex bxmorrhoide paru ap parente,vertigines obortæ,paruam ac modirain fiderationë fignificant, foluit venæfedio.amp; quicquid hoc modo appa-tuerit,mali aliquid fignificat. Palpitantes per totum, num etiam voce intercepta moriuntur» Tremores conuuKorij fiétes in fudoribus,reuerti folent.ludicatio his fit,vbi fuper-tiguerint, Superrigent autem hi ardore circa ventrem pro-uocati.Somnus inultus in his conuuUbrius, amp;nbsp;ad fronte gra-Uitates,amp; midio dififictlis. Côuulfiones antea non cogni-ta:in ftrangulatis ab vtero, faciles funt. Conuulforia fine fudore fputa defluentia in febricte.leuia funt,His infuper al-ui aliquantum humeâantur. fortafiis autem amp;nbsp;ad aniculos aliquid abfccdet. Qmbus conuulfis oculi intente relucét, neque apud feiplbs funt,amp; diutius ægrotant. Quæ conuiil forio modo cxacerbantur.cum ftuporis detétione, abfctfiiis iuita aurem excitant. Tremulis.anxiofis,parui iuxta auré tumoresconuulfionemfignificant.aluomale affeôa. Cô-Bulfiones amp;nbsp;tetanicas diftentiones febris accedens foluit,
Conuulfio ex vulnerc lethahs eft. Conuulfio in febre fiens.pemiciofa eft.Minime veropueris. Seniores feptera annis in febre nô corripiuntur conuulfione.Sin minus, per-niciofum eft. Conuulfioncm foluit febris fuperueniens a-euta.quæ prius non fuit. Si vero fuit ptius, iam exacerb.ita. Prodeft amp;nbsp;vrinæ tranfitus vitri fpeciem refercn5,copiofus, amp;nbsp;alui fluxus,Âc foinni.At repentinas côuulfiones foluit febris, aluifluxus. In côuulfionibus vocis interceptio diu duras, mala eft;
-ocr page 956-HIPPOCRATIS
mala eft:parua autcm,aut lingux iideracionem, aut brachij, p auc dextraruni parcium lignihcat. Soluicur aucem vnnis inul tisaceruacis dccepente prodcuncibus.Sudores autem paula* tim Hentes profunt,Aceruati vero.itcmque fanguiiiis detra-ftionesaceruatæ lædunt. In diftentiiinibusÄ ante amp;nbsp;retro ficntibus,amp; in tergu folu cótingentibuj.ü niaxillç ibluä-tur letbale eft. Lcthale eft ctia ludarc in diftccionc in dot fum fiente,amp; corpus diirolui,amp; in cade ajFeöionc reuomere pet nares,aut clamare.aut nugari, fi ab initin vox intercepta tuit. In poftcrain enimdieni morte lignificat. Febriles in dorfiim diftcntiones,vrinæ genituræ limiles Ibluunt. An-ginæ quæ neque in collo, neque in faucibus, quicquam con-fpicuum faciunt, verum fuftbeationem vehementem ac Ipi- £ randi difficulcatem inducunt, eadem die amp;nbsp;tertia occidimt.
veto tumores amp;nbsp;ruborem in collo accipiimt,in exteris quidem confimiles fu nt, verum diuturniores. Qmbufeunque veioSi fauces, amp;nbsp;ceruix,amp; pe£Ius,fimuliubiicrint,diuturniores funt,amp; ex ipfis maxime feruantur, fi non recurrerint rubores.Si vero diftïpentur,neque tuberculo ft ras conuerfo ac colledo,neque pure leniter ac fine dolore exfcreato, neque in diebus iudicatoriis,perniciofarfunt. Num etiam fiip-puratihunt ’ Securiflimuni autem eft ruborem amp;ab(ccirui quàm maxime foras verti. Eryfipelas veto foris qutdem ac-cedere.commodum cft,intro autem conuerti, letbale. Con-uertitur autem intro,quum dilparcntc rubore pcûus graua-tur,amp; dilFicilein fptrationem habet. Qmbus veto angina; ad ? pulmonem verruntur,partim in feptem diebus pereunt,partim cuadentesfuppuratifiunt ,finot'. edudiopituitofa fur-fum ipfis fiat. Qmbusperpulfationisvcnarumvehemen-tia.m, ftercus derepentepcraluum fecedit, lcthale eft. In anginas fputa gracilium fiibarida,malum. Anginofi in lin-guis tiimores,citra fignadifparcntcs ,perniciofi; Si dolores fiifparenies citra manifeftam caufam,perniciofi funt. In anginis qui non breui concoda cxfpunnt, perniciofe habet.
In angina dolores ad caput,citra notas,cum febre,perniciofi. In angina dolores ad crura, citra notas, cum febre, perniciofi. Ex anginis citr.i iiidicatione prxcordij dolor, cum impotenti.1 ac toiporc fiens,occidit occulte,etiâlî valde tnanfuete Ic habere putent. Ex anginofis citra notas atte-
nuacis.
-ocr page 957-COACAE PRAENOTIONES. 434
A nuatis, dolor ad pedus amp;nbsp;ad aluum progrcflus concitatus, pus egerere facit^abas autem eius qui exoluicur cale ell. la augiiiis otnaia perniciofa funt, qux non manifeftutn doloré faciunt.Scdamp; ad crura dolores diuturni procedunt,amp; diffi-culcer fuppurantur. Ex angina (puta vilcofa,craira,valde al ba,qux violenter cducuncurJ mal.) funt .Et oinnis ciufmodi msturatio.roala. Purgatio multa deorfuin, taies leuis fidcra-tionis modo periniit. Ex angina, fubaridafrequenti« fpu-Ca,cum tulfi, iateris dolorem inducentia,perniciofa; itemq; ea quæ inter potaudum per tuflim fubemergunt: amp;nbsp;degluti-tio violenta,mala. Plcuritici quibus in principio fputacio-nespenituspurulc.itx funt.tertia dic moriuntur,aut quinta.
J Si vero bas cfFugcrint,non raulto mclius habentes, feptima, aut nona,aut vndecima fuppurari incipiunt. Qui.bus fupra aurem rubor,amp; fîmiliter veluti pleuritici calefcunt, amp;nbsp;aluus biliofis ac graucolécibus excurbatur, lii vigelîma ac quadra-gefiina die pcriclitantur.Vbi vero bas effugerint, feruantur.
Pleuritides fîccx ac fine fputo dilFicilimæ funt.Horrenda: ^uoq; hx in quibus dolores fupetne funt. Pleuritides fine cóuulfionibus, grauiores funt bis qux cû côuuifionibus fiut.
Quibus pleuriticis in principio lingua biliofâ fit.bi fepti-ffla die iudicantur.Qmbus autem tertia aut quarta die, cir-canonam. Bulla fubliuida fiente in lingua, in principio, qualis eft ferri tindi in oleum, difficilior folutio contingit: amp;nbsp;iudicatio quidem ad dccimumqüartura dié pcruçnit,fan-guincm autem pleruuque fpuunt. t Sputum in pleiiriticis ''tertia diematurart apexfpui incipiens.citiores folutiones facit.verun, pofterius, tardiores. ludoloribuspleuritico-tuin eommodum cft aluum molliri, fputa colorari, ftrepi tus inpedore non fieri.vrinam bene procedcre.His autem con-traria,difFicib3 funt: itemque Ipuiu dulce fieri. Biliofxfi-mulît fanguinexplcuritides,plerunquc nonaaut vndecima die iudicantur,amp; maxime fanantur.Qmbiis autem pleuriti-cis in principio qifidcm dolores molles funt,quinta vero aut fcita die exacetbantur,bi magis ad duodecimâ perueniunt, ît non valde feruantur. periclitatur autem maxime feptima die acduodecimâ. Vbi verobis feptem dies effugerint, fer-uâtui. Quibus pleuriticis ftrepit’ Iputi raultus in pedore ç4,5t faciès triftis, oculus morbi régi j colore infedus, aç caligi-
-ocr page 958-HIPPOCRATIS
CâliginofuSjKi pereunt. Qui ex pleuritidc fuppuratl finnt, D in qyadrjginca à ruptione diebus expuunt. Sputum in o-mnibuspleuriticisacperipneumonicis facile ac cito expui conuenit,amp; flauum fputo ammixtum efle. Quod veto longe poft dolorem cducitur flauum, aut non mixtum, Je multam tuflim inducens, nialum eft. Prauum autem penitut ett flauum meracum,amp; vifcofum,amp; album,amp; rotundum,amp; cumvi-rore pallidum valde, amp;nbsp;fpumofura, amp;nbsp;liuidum ,amp; ærugino-fum, Pcius autem aliquantp eft id quod ita mcracum eft, nigrum appareat. At fanguine nô multo permixtum flauum, }n ptincipio quidem falutarc eft, feptima veto diç, aut po -fterius,minus tutum. Sanguineum veto valde, aut liuidum, ftatim in principio periculofum eft. Praua funt etiam fputa | fpumofa,amp; flaua,amp; nigra,amp; æruginofa ac vifcofa.amp; qua:cun-que cito colorantur.At mucofa acfuliginofa,amp; cito colotâ-tur.Sc fecuriora funt. Qmc veto intra quintum dicm ad co-ôionem colorantur,meliora funt. Omne porrô fputum non foluens dolorem,malum efts foluens autem,bonum. Qmeu-que vero cum biliofo purulentum cducunt, aut feorfim, au( permixtum, plerunque decimaquarta die moriuntur, fi non mali aut boni quippiam ex præfcriptis fuperueniat, Sin mi-nus,pro ratione,maxime autem bis quibus eiufmodi pus feptima die incipit.Bonum vero eft amp;nbsp;in bis amp;nbsp;in omnibus cir, ca pulmonc morbit,facilc ferre morbu, à dolore libera tu ef-fc,fputum facile educere.bene fpirare,8c fine fiti efle, amp;nbsp;totiî corpus xqualiter calefcere,ac molle efle. Et ad bæc fomnos, P fudores,vrinas,alui egcftiones,bonas efte.Mala autéfunt bis côtraria.Si quidem igitur omnia bona ad boc fputum accef-fcrint,feruaribomo poterit.Si veropartini affuerint, partim non,nóvltra decimû quartum vita produâa peribit.QMd fi contraria figna accedant,citius etiam. Quicunq; veto flores in bis locis non fedantur, neque ad exfpuitiones, neque ad venarum feéfiones.ac viâus rationes, fuppiirantur. Qm-bufeunqueautem ex peripneumonia abfcerius circa aurem, aut ad infernas partes fiunt,amp; fuppurantur ac fiftulantur, bi fuperftites euadunt. Fiunt autem bis quibus amp;nbsp;febris, 5c dolor affuerit amp;nbsp;(putumpro ratione non prodietit,neqi bilio-fx alui egeftiones, folutuque faciles acmeraeæ fiunt, neque rrina crafia valdc,amp; multam fubfidentiam babeiu;5c alia fa-lutaria
-ocr page 959-COACAE PRAENOTIONE^.
A lutaria habucrint. Fiant autem ad infernas quidé partes, bis quibus circa præcordia inflâmatio fit.-ad fupernas veto,quitus præcordium molle amp;nbsp;doloris exors fuerit,amp; vbi per tempus aliquod difficulterfpirauerint, 3c citra manifeftam cau-iàai ceflauerint. At abfceflus ad crura in periculofis inllam-macionibuspulmonis,omnes quidcm commodi funt,optimi autem,fputo purulento pro flauo fiente. Non procedëte veto (puto fecundum rationem, nequeytinabonamfubfiden-tiam hâbéte,periculum eft claudum fore hominem, aut muU tum molelliarum exhibituta res eft. Si vero recurrerint ab-lccirus,febre confequente,amp; Iputo non procedente,periculä eft ne moriatur ac deliret. Quicunque veto peripneumonici M nöpurgati funt iudicatoriisdiebus,fedmetemoti quatuor-dccim dies effugerunt,eos pericuium eft fuppuratos fieri.
Peripneumoniæ ex pleuritide trâfmutatæ, fecüriores funt tis quæ ab initio fiut. Corpora exercitata ac denfa citiut ipleuriticisacperipneumonicis morbis pereunt qinexer-citata. Grauedines amp;nbsp;fternutationes in morbis Circa pul-moneni,amp; anteceftilfe,amp; fuccedere, malu eft. Reliquis auté fternutatio non incómoda eft. Peripneumonicis quibus lingua tota alba ac afpera fit,ambæ pulmonis partes inflam-tnatæ funt. Quibus veto dimidiura, vna iuxfa quam apparet. bt quibus ad vnam clauiculam dolor fit, Eis fuperna pulmo»’ nis ala vna ægrotat. Qmbus autem ad ambas clauiculas dolor fit.ambæ fupernæ pulmonis alæ ægrotant. Qmbus iuxta C tnediam coftam,media.Quibus ad difcriminationcm,infet-na.At totam vnam partem dolentib*,omnia iuxtabanc partem dolenn Siquidem igitur aortæ appellatæ, vtrinq; ap-pendentes pulmonis partes,valde inflâmatæ funt, vt ad latus alfideant.hac corporis parte refoluuntur,amp; liuores foris circa coftam habent.Hos auté veteres iéios , fiue fyderatos vo-cabant.Si vero non valde inflammatç funt,vt non aftideant: dolorquidem fit,pertotuffl,nô tarnen refoluuntur,nequeli-Uores babent. Quibus vero totus pulmo inflammatus fue-t rit.vnà cura corde, vt ad latus allabatur, hi toti refiiluuntur, amp;nbsp;iacet æger frigidus.fenftis exors. Moriturque fccunda aut tertia die. Si vero etiam fine corde côtigerit, minus diiiVi-uunt. Quida autc ctiâ feruantur. Qjpi fuppiirati fiunt,m3a xime ex pleurittde ac peripneumonia ,eos calores comitan-' itfr.
-ocr page 960-HIPPOCRATIS
tur,interJiu tenues,noQu rchcmentiorcs, amp;nbsp;nihil memora- D tu dignum fpuunt,amp; circa collum ac clauiculaiu judant,8c o-culi caui fiunc,maxillx vcro rubent. digiti fumnii deterius ra lefcunt ac afperâtur. Vngucs curuâtur,ac perfrigerâtur,amp; cir ca pcdcs tuinores habet, amp;nbsp;circa corpus puRulas, Sc abftinéc à cibis. Diutumæ igitur fuppurationes, figna hx'C habent. Qua; vcro breui ruinpuntur,ex notis ad eas confequentibus cognofccrc oportet,amp; ex doloribus inprincipic. Siinulautê amp;nbsp;u aliquato difficilius fpirauerit homo. Rumpuntur autcni plurimx fuppurationes,paitiin vigcfiina die,partim quadra-gelïma,partim fexagefima. Qiubus igitur dolor in principio incuinbit intentns, fpirandi diftïcultas, Sc tuflis c5 fputa-tatione,ad vigefimum diein aut citius, cruptionem expeda. Qmbus autem leuiora hxcfuoc,iuxta rationem, Supputare autcin oportet tempus, à quo primum doluit, aut grauatus fuit,aut febriir,aut li quando rigofcorripuit. Necene eft au-lem pr.-ccedcrc Si dolorem,amp; fpirandi difficultatem,amp; fpu-tationem,ante ruptionc. Quibus igitur Si febris ftatim poft ruptionem dcccdit,amp; cibum appctu{it,amp; pus facile cducitur album,inodorü,leue,eiufdem coloris,amp; à pituita hbcrum,S aluus parua compada egcrit, plerunq, breui feruätur. Quos vcro Si febres fequuntur,amp; litis,amp; cibi faftidium,amp; pus liui-lt;lum,aut cumvirorc pallidum,aut pituitofum,aut fpumofum, amp;nbsp;aluus infuper liquida fit, moriuntur. At quibus aliquaex praedidis acccflerint.aliqua non.horum aliqui pereunt, ali-nuimulto tempore fcruantur. Qm fuppurati futuri funt, y pnmumfalfuginofumfpuunt,deinde dulcius. Quibusin pulmone tubcrcula fiunt, pus educunt ad dies quadraginta , poft ruptionem. Has veto tranlgrcdiences plerunque tabidi £unt. In latcris dolore,ftillatio fanguinis de naribus, mala eft. Quos fuppuratos mitius habentes, fputorum gra-ucolenti.T iequuntur,cos recidiua occidit. Qui ex pleuri— licis cxlpuunt purulenta, fubbiliola, rotunda : aut purulen-ta fubcrucuta progreflb tempore, perniciofe habent. Perni-ciofe item qui nigra fuliginolâ Ipuunt; aut qoibusvclut à vino nigro fputa fiunt. Quicunque fanguinem fpumefum fpuunt, dextruin præcordium dolentes,de hepate fpuunt, amp;nbsp;multi pereunt. Quibus dum concutiunturpus cœno-ftim Si graucûlens prodit , plerunque pereunt. Qmbus à
pure
-ocr page 961-COACAE PR AÉNO trONE s. 43g A pure (pecilliim coloratur, velut atgt; igné, plerunquepereunt.
Cum lateris dolore,non tarnen pleuritico, amp;nbsp;turbulcntis tenuibuslenibus.lii phrenitici euadunt. In morbispuU monis valde rubicundæ fanguinis ftillæ, malæ funt. Cura-raucedine, fputa vifcofa.falfuginofa, mala. Si vero etia quid ^ttollatur iiixta peólus, in bis malum eft. Dolores ad collutn hisattcnualisperniciofi. Raucedo cum tufli,amp; aluoliqui-da.pus cducit. Qmbus in peripneumonia vrinæ crafife in principio, deinde ante quartum diem attenuantur, lethalc eft. Qin inperipneumoniis ficcispauca concofta cducut,' liürréda res eft. Rubores in peHorib’ fublati,talibus per-niciofi lunt. Lateris dolor in fputo biliofo,prçter rationem Î euanefcems, mentem eniouet. Febres intermittentes ob iuppurationem. plcraeque fudorificæ funt. Suppuratis fur-ditas oborta, cruentam egeftionem fignificat. His ad finem nigra prodeunt. Lateris dolor cum febre diuturna, puris eduâionem fore fignificar. Horrore affedi frequenter ad ' ftippurationenideueniunt Sed amp;nbsp;febris talcs ad fuppuratio-ncm perducit. Qims ex lateris dolore cibi fiftidia fc-quuritur, oris ventriculi doloreac fudorealiquantulunivc-ïantur. Facie flores habente, amp;nbsp;aluo liquidiore, fuppura-tiones circa pulmonemhabent. Eretla: ceruicis fpiratio-nes facit hydrops ficcus. Côunlfiones omnes quidem mo-leftç funt, S' dolores in principio inteiitos inducunt.Sc poft-ea quoque aliquos commoneficiunt. Verum difFicilim.-e
C funtcirca tboracem,amp; maxime periculofe. Quibuseftvo-tnitus fanguinis, febris multa, amp;nbsp;dolor circa mammam, tho-racem,amp; dorfum ; quibus hæcomnia fiunt, breui moriun-tur.Qu^bus autem non omnia, neqnc valde,tardius. Inflam-matiautem funt diebus quatuordecim ad fummurti. San-guinem fpuentibus confert,vtfint fine febre , amp;nbsp;tuifiant, acdolcantleuiter,amp;vtfputum tenue fiat ad dies bis feptem. Febrire vero amp;nbsp;tu (Tire, ac dolcre pertinaciter, amp;nbsp;fanguinem recentem femper fpucre, incomrnodum eft. nbsp;nbsp;Qui,bus latus
fubleuatum in tumore ac cajidius eft, amp;nbsp;inclinatiî in alteru^ grauitas aliqiia impendere videtur, his pus ex Vila parte eft. Suppuratis pulmonem per aluum pus feccdere ,lecha-leeft. Quicunque vulnerati in thoracem , externa vulne-tis parte fiuuti funt, interna non, periclitantur ne fuppurati
fiasM-.
-ocr page 962-HIPPOCRATIS
fiant. Qnibuî autem debilis inducta cft intus cicatrix,faci- P Ie refringitur. Ex pcnpneumonicis fuppurationibus (enio-rcs mag.i prreunt, ex icliquis iuniores. Quibus luppura-tis dum concutiuntur, multus ûrepicus de bumeris fit,minus puris liabent bi, quàm quibus paucis, fi difFicilius Ipirent Sc melioreni colorem babeant. Qujb* autem ftrepitus quidem nullus fit, verum difiicukas fpirandi fortis, amp;nbsp;vnguesbuidi, hipleni funt pure ,amp; pcrniciofe babent. Quifpumofum fanguinem vomunt, dolore infra feptum tranluerfuin non exifientc,dc pulmone vomunt. Et quibus quidem magna in ipfo vena rumpitur, multum vomunt, Si in pcriculo verfan-tur. Quibus vero minor,minus educunt,amp; fccurioresfunt.
Quibus tabidis fputumin igné grauem nidorera olet, amp;nbsp;j capilli de capite fluunt, pereunt. Quibus tabidis in mare expuentibus,pus ad funduin fidit, breui pereunt. S it auterti marc in .-cneo vafc. Quibus tabidis capilli ei capite deflu-unt.àprofiuuioaiuimoriûtur. Et quibus tabidisalui pro-fiuuia accedunt, moriuntur. In tabcfcentibus fputa fup-prefla ,mentem ad nugas garriend.'iscmouent.Hisfpeseft n,Tmorrboidé apparcrc pofle. Tabes periculofilTima; funt, à ruptionevenarum craflarû,amp; àdefluxiide capite. Aerates periculofiiTimr lunt ad tabé,ab annodecimoodauo.vfq; ad trigelimu quintum. Pruriginofa corpora poft aluû fup-preftam, in tabidis mala funt. In habitibus tabcfcentibus ciiin febrc.fluxiones ad gingiuas Si dentes comparentes, ma Et funt. In omnibus in tumorem eleuata præcordia, mala p funt,in tabidis autem peiTima.Ex bis qui diutina tabe perni-ciofe confiimpti funt, aliqui ante finem rigorc apprebcdun-tur. Puftularum eruptiones vclut ferro lancinatæ, habitus tabem fignificant. Diificultcr fpirantes ex putrcdine, mul ta cruda educentes in tabe,pemiciofc babent. Quibus bê-paticis multum cft (putum cruentum, fiue fubputridum, fine biliofum meracum, ftatim perniciofum eft. In hcpatico colliquitio cum raucedine, malum, tum alias,tum fi aliqua-tum tulTiat. Hepar dolentes,os ventriculi dolentes, fopo-rofî.rigorem b ibentes,amp; aluiim turbatam, tenues, cibum a-uer(àntes,multum cxfudantes,punilenta per aluum egerunt.
Hepar dcrepéte circuiticirca dolentibus, fcbris accèdent dolorem foluit. Qui fanguinem (pumofura fpuunt,prçcor-dium
-ocr page 963-COACAE PRAENOTIONES.
457
A dium dextrum dolentes,de hepate(puunt, Sc moriuntur.
Quibus hcpar rftis,veliit amurca prodit,letbale eft. Hy dropes ex morbis acutis doloroG Gunt,ac pernicioft.Incipi-unt autem pleri q; à laterum mollitudine,aliqui etiâ ab hepagt; te.His igitur quibus à laterum mollitudine initiu fumutit,pe des tumcnt,amp; alui profluiiia diuturna fequuntur.aluum non mollientia, neq; dolores ex lumbisSc lateru mollitudine fol-uentia.Quibus veto ab liepate, tuftis adhuc prompte obori-tur,amp; pe«s turnet,amp; aluus dura egerit, eaq; ad neceflitatê coa3a,amp; tumores circa ipfam fiut,partim in dextera.partim in finiftra,amp; rurfus fedantur. In hydropicis ficcis,vrin{ ftil licidiamala. Makeetiâ vrinarparuasfubfidcntias habentes. Î Hydropicis comitialis morbi affeftiones acccdentcs,per-niciofc funt,amp; inter fe figna praua funt,amp; aluos humcâanc.
In biliolis aluus turbata, egerens parua genituræ fiuulia, nsucofa, Sc dolorem circa pubem inducentia, Sc vrinæ noa facile folubilc' prodci'tcs, ex talibus in bydropem deftnunt.
Hydropico febricnti vrina parua, Sc turbata, pernicio-fa eft. In aqua inter cutcm incipiente, alui proftuuium a-quofum fiens, citra cruditatcm, morbu foluit. In hydrope ficco fui fignificationc prçmittente, tormina circa inteftinu tenue inctdentia,mala iiint. Ex hydropicis comitiales per-niciofi. Hydrops qui ad curationem remifit recurrens, de-fperatus eft. Hydropicis circa venas aqua, in aluum prola-pfa,folutio fit. Dyfenteria intempeftiue fupprcfla, abfcef-C fum in coftis,aut viiceribus.aut in articulis facit Num igitur biliofus abfceflus in articulis, fangiiineus in coftts aut vifce-ribus fit? Dyicntericis vomitus biliofus in principio, ma-lus eft. Quibus ex dyfenteria acuta , humor ad purulentia deuenitjhis id quod fuperftat, valde album ac multuni eri t.
Dyfentericx, fubrubr.T, limofr .larga; egeftiones alui, in flanimeis valde rubicundis coIoribusfolutæ, infaniætimo-rem inducunt. Dyfenteria non longa fpicnicis commoda eft,longa vero mala.definente enim fi bydropes, aut intefti-norum leuitates fiunt, lethale eft. In inteftinorum leuita-tibus,cum animalculis, dolores tormine foluti, partes circa anieulos tumefaciunt,ex talibus fquamulæ rubicud.r puftu-lofe ; hi vbi exudarunt vclut flagris catfi rubefiunt. Qu; in longis inteftinorum leuitatib*,vnà cum animalculis, tormi-
Kk na
-ocr page 964-HIPPOCR ATIS napatiuntur,amp; doloribus afTiciuncurJiisfotutisintuinefciit. D Infiiper tigere his raalû eft. Inteftinorû leuitates cù fpirâ-di difticukate,amp; lateris püdura.in ubé delînût. Voluulo« lis vomicus,amp; furdicas,malu. Veftex dura; amp;nbsp;dolcces, oni-gt; nino quidé malæ lunt,peflimç vero cum fcbte côtinua.Nam dolores ab ipfis velîcis, ad occidendû fufriciût,amp; alui his nô valde egerunc, Soluit autem hos vrina purulenta prodiens, albam ac leuem fublîdentiam habens. His vero non folutis, neque vefica mollefcente.in pnmis circuitibus, azgrum mo-riturum elfe timor çft . Fit autem hoc maxime à feptem an-nis, vfque ad dccimumquintum. Calculolî ita figurati,vt lapis ad vrinarium mcatum non illabatur, facquot;
Imingendidif vexâtur. huius ®
Quibus tuberculum eft circa vcficam,quolt; ficultatem inducit, ado'mnis generis figuras autem folutio fit,pure erumpente. Qmbus vrina dander ftine allabitur ad pudendum,exoluuntur defperati. In vri-ni ftillicidio voluulus accedens/eptiina die perimit, fi non febre accedete vrina aceruatim prodeat. Torpores,amp; fen-fus ftupiditates, præter morem fientes, futuræ (ÿderationit fignum funt. Qui ex vulnercimpotétes fiunt corpore, fe-bre quidem accedente citta rigorem fanantur: non autc ac-cedente,fyderati fiunt dextra sut finiftra parte. Syderatis fi hæmorrhoides accédant, vtile eft : Si vero frigiditates amp;nbsp;torpores,malum. In fyderatis ex fpiritus ægra latione, fur dot açcedcns, léthale. Rurfus autem in his ipfis fi febris ac-cedat.folutio fit. Syderationes derepente exolutorio mo- p do fientes.febteinfupertemporisprogreffu accedente,per-niciofa: funt. Qjibus ex aliqua xgritudinc, ad aquâ inter cutem tes deuenit,his alui ficcat excreinenta caprini fterco-ris Pilu 1 is fimilia egerunt,cum eliquatione mucofa, amp;nbsp;vrina non bona,amp; diftentiones circa præcordia, amp;nbsp;dolores ac tu-mores circa vétrem,amp; dolores circa latcrum mollitudinem, amp;nbsp;iuxta fpinx mufculos accidiint; febres item,amp; fitis,amp; ruffes ficcæ fequuntur,amp; circa motus fpirandi difticultas, amp;nbsp;cru rum grauitas,amp; à cibis abftinent,amp; paucis ingeftis eiplétur.
Hydropas leucophlegmatias appcllatos, alui profluuium fedat. At triftitiæ cum filentio,amp; hominum auerfationes ,1e-qitereomodoafFeôfosoccidût. Qui ex timoré cumper-frigetatioqe mente mouentur,febres ettnt fudoribus,amp; fom?
ni vocem
-ocr page 965-COACAE PRAENOTIONES. 43»
A ni vocem aliquantum intercipientes, hæc foluunt. Ex in-fania,ad raucedinem cum difceifus. In furiolis có-uulfio accedens,dgt;flipationem facit. Mentis cmotiones ta citurnæ, non quiefcentes,oculis circumipicientes, fpiritum extra efferentes, perniciofæ funt. Faciunt autem amp;nbsp;lenes fy-derationesdiuturnas.Sedamp; ita affeäi adinfaniam deueni-unt. Qui vero in ventris turbationc ita exacerbantur, bis nigta circa iudicationem prodeunt. Quibus fanis byeme circa lumbos frigiditas, amp;nbsp;grauitas ex leui caufa , amp;nbsp;aluns fuppreffa, fuperno ventriculo probe officium fuum prxftan-te,hiscoxeridicnm norbus, aut rbenum dolor, aut vrinatftil beidium fortaffis contigerit. Quibus infernx partes affli-8 guntur, pruritibus antea fortibus obortis, bis arenofa vrina nt,8cfupprimitur. Qui vero ex bis perniciofe babent,bit mens obtorpefeit. Qui circa articules rubicundas in fu-perficie puftulas habent,infuperque rigorem,bi circa vetrem amp;nbsp;inguina rubefiunt,vclut ex plagis dolorofis,amp; inoriuntur.
Morbo regio affedi, non ita fubtili fenfu prxditi, quibus fingukus funt,bi$ alui erumpunt.Fortaffis autem amp;nbsp;fuppref-fio fit,hi viridanti pallore inficiuntur, Dolores iuxta latus, in fiebribus tenuiter côlïftentes,citra notas,venç fedio Ixfe-eit.fiue cibnm auerfetur xger, fine praccordium fublimeba-buerit! amp;nbsp;in perfrigcratione,nó fine febre torpidos, fangui-nis detradio læditt amp;nbsp;putantes fe melius habere,hi moriun-tur. Caput A pedes,amp; manusperfriger.-'ri, aluoA lateri-C bus calidis,malum eft.Optimum autem eft, totum corpus fi-militcr calidum ac molle effe. Conuerti autem conuenit facile ægrotum,A in attollendo fe leuem effe. At grauitas to-tius corporis,amp; manuum ac pedum,mala eft. Si vero etiä ad grauitatemliuidi fiant digiti ac vngues,morspropinqua eft. Si veropenitusnigrefcant,minuspcrniciofi funt liuidis. Verum etiam alia confiderare oportet. Si enim facilefert mor-bum.A aliud quoddä ex bonis fignis fubindicat, morbus ad abfeeffum vertitur,amp; partes corporis nigrefada: dccidunt.
Teftes amp;nbsp;pudenda reuulfa , malum fignificant. Flatum fine ftrepitu ac erepitu prodirc,optimum efr. Melius ante eft amp;nbsp;cn ftrepitu exire ,q ifthicrcuolui, etiamfi tali modopro-greffus,dolorcro amp;nbsp;defipientiam fignificetifi nó volcns homo vitro ftatuna ita emittat. Viens liuidnm amp;nbsp;ficcum, aut Kk if cum
-ocr page 966-HIPPOCRATIS
cum virorepallidum,Icthale eft. Decubitusoptimuj eft, 0 velue auis l'anus folitus fuit. At fupinum iacere,cruribus ex-tentiSiDonuni non cft.Si veto etiam delabaturpronus adpe-des,deterius eft. Lethaleautem eft Sc hiare, amp;nbsp;dormire fem-per, amp;nbsp;crura fupine iacencis va I de incuruata efle ac compli* caM.In ventrem autem decunibere, ft quis non (it adfuetus, dclyrium (ignificat,amp; dolores circa ventrem. At pedes nu-dos habere Sc manus,(i quis no vehemeter calidus fit,amp; crura difieâa.malû eft.Anxietatem enimftgnificat.Cçteru ere-dum federe veile,malu eft in acutis, pelhmu auteperipneu-monicis ac pleuriticis. Dormire veto oportet nodu,inter-dru vigilare, Contranii autem malum ell. Minime veto Isedi ægcrpoterit,fi dormiat mane ad terciam diei partem, Veru j pollea fomni mali funt.Pcftimum autc eft non dormire,neq; die,neque node taut enim pra: dolore amp;nbsp;afflidione vigilant, aut ab hoc (igno delyrabit. Qmbus tempora fecantur, conuuKtoex eötrariis fedioni partibus oboritur. Quibus cerebru conculfum fuerit Sc doluerit, percufTrs, ant alias la-pfis,hi ftatim voce priuantur,amp; neq; vident,ncq; audiunt,8£ pleruquemoriuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerebru vulneratur,fcbri5
pleruqiieac bilis vomitut accedit,amp; corporis fyderatio,atq; tales perniciofe habet. Ex ruptis capitis olfibus, difficili-nia cognitu funi ea,qux circa futuras riîpûtur.R.iipunturau-té maxime à grauib* ac rotûdis telis,amp; ex his qux ex fubcô-trario afferuntur, Sc non ex piano loco. At veto de quibus ambiguum eft.rupta ne lînt an non, indicate oportet, exhi- P bito ad manducandum in vtrâque maxillam afphodeli cau-le,aut ferula, ita vt animaduertere iubeas, an os aliquod ip-fi ftrepere videatur.Nam frada ftrepere videntur. Progref-fu veto temporis,frada partim feptima,partim decimaquar-ta , partim etiam aliter (ignilicationem de fe prxbent. Nam 8c carnis ab olfe difetflus fit, amp;nbsp;os liuidum, Sc.dolorcs fanie effluente,Hæcautem ægreiam auxilium admittunt.
Quibus omentum excidit, neceffe eftputrefieri. Si in-teftinum quoddam ex gracilibus dilfcdum fuerit, non coa-lefcit. Ncruus dilTedu', aut genæ tenuis pars, aut praqiu-tium,non coalefcit. Q^deunque os in corpore refe-dum fuerit,aut cartilago, non augefeit. Ex vulnere con-uulfio accedens, mala eft. Ex vulnere bilis vomitus acce-dens
-ocr page 967-COACAE PR AENO TIONE S. 4?»
A dens malum, amp;nbsp;maxime in capitis vulneribus. Ncrui craf-Ûfi rulncrantur,plcrunque claudi fiunt, amp;nbsp;fi obliqui vulnc-ranturpræfertim,amp; ü mufculorum capita, maxime in femo-ribus. Moriuntur maxime ex vulneribus, fi quis cerebrum fauciatus fuerit,aut fpinalem medullam,aut hepar, aut feptû traafuerfum,aut cor,aut vcficam,aut venam cralfam.Moiitur autem etiam, fi in arteriam amp;nbsp;pulmonem val Ie magnæ pli-gae Gant,ita vt pulmone percuflo,paucior fpiritus per os procedat,quàm is efiqui ex vulncre elabitur.Moriuntur autem qui in inteltina vulnerati funt,fiue ex tenuibus aliquod, fine ex crafiis vulneratum fuerit, fi per tranfuerfum fiat plaga, amp;nbsp;magna.Si veto parua amp;nbsp;reéia,quidam euadunt. Minime ve-I romoriutur vulnerati in partibus corporis vbi hæc no funt, aut ab his quàm longilfime abfiint. At vero vifus obfcuratur in vulneribus fientibus in fupercilium,amp; paulo altius. Prout autê vulnus recentius eft,maxime vident.cicatrice vero diu-tius tardante ac fenefccnte, magis obfcurari contingit. Fi-ftulæ difticilimae funt,quae in cartilaginofis 5c excarnibus lo cis funt,5c caua: funt, 5c procedunt ac fanie manant femper, 5c carucula in ofculo ipfis ineft. Curatu auté faciliores funt, quæ in mollibus 5c carnofis 5c non neruolis exiftunt. Moroi hi ante pubertatem non fiunt, peripneumonia, pleuritis, podagra,nephritis,varix circa tibiam,fluxus fanguineus, câ-cer non congenitus, vitiligo leuce dida non à natura infita, defluxus medullac fpinalis,hæn40rrhois,voluulus chordapfus
C ippcllatus non cognatus. Horum morborum nullu ante pu -bettatem fore expedandii cft.Vefum ab anno decimoquar-to.vfque ad quadragefimum fecudum,natura corporis morborum omnis generis ferax fit. Rurfus ab hac actate, vfq; ad annos feiaginta tres, non fiunt ftrumx, neq; lapis in vefica, nifiprius exiftat,ncq; defluxus medulht fpinalis, neque ne-phritis,nifi ex alia actate comitctur,ncq; hæmorrhoides,ne-que fluxus fanguineus,nifi prius fuerit. Hi vfq; ad feneöutd abfunt morbi. In menfibus muliebribus qui aquofi ante partus prodcfit,mali funt. Oraferuido aphthæ vlcereaf-feaa.vterum geftantibus,non funt bona. Num 5c alui hume-âanturï Dolores ex latent mollitudinc, ad inteftinum tenue tranfeuntes.in morbis longis, ex corruptione foetus non valdepurgata,perniciofi funt. Qux ex partu ac foetus cor-Kk iij ruptio-
-ocr page 968-HIPPO C R. ATI s
ruptionemultarepente concitata,fuppritnuntur,difficiliâ 0 funt. Rigor Jiis infcflus eft, amp;c alui turbatio, turn alias, cum fi præcorcüum doleanc. Vcerum gcftantibus dolores capitis foporofijcum grauitatefientes ae tonuullîone.plcrunque mail funt. Q^bus dolores pertinaces ex menfibus, circa fupernam partem,amp; intefiinum tenue,aluos bumeâanc, ali-quantum cibos auerfantur. His circa iudicationeni ydclatio-nes in fomnum fiunt, Sc. impotentes ex capitis dolore exfu* dant,ac perfrigerantur.Tales recidiu; plerifque fientes poft remifiioucm, cito occidunt. Spiritus qui cum fulpiriis ex-tra feruntur, amp;nbsp;colliquatio præter rationcm ,ia ÿterum ge-ftantibus abortum facit. Dolor ventris poft partum, in nis purulentapurgat. Torpida;,amp; pra:fertiminmotibut,cum S impotentia fraâ3;,circa iudicationcm vexatæ, anxiofx, mul turn exfudant.Alui bis bumcétæ,malum. Menfes non fup-primi cómodum eft,ex talibus comitiales morbi fiunt,vt ar-bitror,quibufdam vero ventrisfubduâiones diuturnæ,qui-bufdam hæmorrhoides. Prçgnantibus præcordij dolor,ma lum. amp;nbsp;alui bis fubcuntes,malû. it infuper tigere bis malum. Dolor ventris in talibus, minus malû, fi limofa pargentur.
ex tailbus facile pariunt,poft partfi vehementer mo leftantur. Prçgnantibus tabefcentibus quibus rubor in fa-cie fit, ftillationes de naribus fientes bûc auertunt. Quib* ex partu prodeût alba,bis vero fuppreftîs cum febre furditas, amp;nbsp;dolor acutus ad latus fit, mente mouentur, amp;nbsp;perniciofe habent. Ingeftantibus vtcrum falfuginofa,fignificant poft partu moleftias ex albis mordacibus. Taies purgacioncs in-durant.fingultus in bis malum. Ad pedes St ad Inmbos di ftentiones ex menfibus, fuppurationem inducnnt, itemq; ea qu.T de aluo vifcofa graueolentia cii dolore prodeût. Stran-gulationesquoq-, eipræfcriptisfiippurationéfaciût. Vte-rinæ in ventriculis duricies dolorofæ acute, perniciofum.
Vterum iam geftantibus ex feruido vlccfe fluxiones do-lorofe.malû.Hæinorrhois bis peflimum. Quibus aluo tu-mcfa£ïa,ad pudendum rubor deuenit, menfib. albis humidis derepente progreffis.in longis febribus moriuntur. Coii-uulfionis, fi menfes in principio apparuerint, febre non accedence,folutio fie. Vrina:cenues cû aliquantula nubecula in medio cófiftence,rigorem fignificant. Si à quarca die ianguinis
-ocr page 969-co AC AE PRAENOTIONES. 440
A fanguinis fluxus fiat,diuturnitaté fignificat,amp; aluus erumpit, amp;. crurum tumores. Vterum gerentibus capitis dolores,fo-poroûjCU grauitate fientes,mail funt, fortaifis auté his etiam couulforium quid pati contingit. Qux ante partum,iuxta modum bilis furfum ac deorfum erumpctis, doluerunt,facile quidcm pariunt,veru fi febricitent, maligne habét.-tum alias turn £ circa fauces quid vexet,aut aliquod fignu in febre ma-lignum apparcat. Aquofa ante partus etüpentia,mala. Vte turn geftantibus falfuginofx iuxta fauces fluxiones, malum.
Ante partum rigorem habcre,amp; partus circa dolorem,pc-ticulofi. Vterum gerentibus ex feruido vlcere fluxiones, inalum:conuulfæ,exoluta:,amp; pollea perfrigeratç excalefcunt J acute. Scd amp;nbsp;difficiles fiunt prægnantibus tumores circa tenue inteftinum,qualcs circa eminetias ofculi vteri fiunt,cre-âæ ceruicis fpirationem induccntes.Num talcs tumores gc-melloru partum fignificant?Num amp;nbsp;conuullîoné talcs tumo/ resfaciunt? Quæ fufpiriofum efferutfpirituminfebribus, abortiunt. Horrorem habentibus,laffitudine affeólis,capi-tegrauatis, menfes erumpunt. Ad manum torpidæ, obari-dæ.fitis cxortes, menfes multos cmittentes, fuppuratæ fiunt.
Alba derepcnte ex abortu decurrentia, fi ahquantum ri-guerit,amp; ad femur impetus,in his tremor difficilis eft. Ora feruido,aphtha appellato, vlcere affcda, vterum geftantibus aluos humeftant. Prægnantcs præægrotantes ante partus infuper rigent. Torpefaâorix exolutiones difficiles qui-dem ex partubus contingunt amp;nbsp;mentem emouentes,non ta-menperniciofç.Sed Amenfiumcopiâprçfîgnificant. Qua: in partu os ventriculi prædoluerc, paulo poft eiiciunt. Hor rorcs,laffitudines,capitis grauitates,colli dolores,meBfes ex-trudut. Circa iudicationem talc Sens cum tuflicula rigorem infuper inducit. Qujbus puellis ereéfæ ceruicis fpiratio contingit vterum geftantibus, his mamma: fuppurantur, K menfes apparere in principio,malum eft. Infaniæ febres a-cutas turbulentas non biliofo os ventriculi dolenti foluunt.
In fterilibus,amp; non parientibus fanguinis vomitus ad con ceptionem prodeft. Caligines menfibus mukis compa -rcntibus foluuntur. Quibus inulieribus ex febribus dolor mammarum fit.fputatio cruenta non feculenta oborta.foluit dolores. Conuulfioues ex rtero affeâo fine febre faciles
Kit iiij funt.
-ocr page 970-HIPPOCRATIJ
funtjvelut etiam Dorcadi. Quibus ex rigore febris laiTaCo* D Tja,menfes decurrdc.coUum in his doloroluin fanguinis eru-pcionctn inducit. Vomicus minime moleftus eflexpitui» ta ac bile permixtus.verum ne valde multus vomatur.Ac rae-taciores vomitiones détériorés hint. Pralinus auté vomitus, amp;nbsp;niger,amp; liuidus malus efl.Si vero etii oinnes colores idem vomuent,peiniciolum ell.Celernmam auté mortem lîgnifî* ficat liuidus, amp;nbsp;male olens. Eli etiam lethabs ruber vomitus, ti. maxime li cum nccelTitate dolorofa vomatur, Qm anxie fe iadantes,citra vomitum ezacerbantur,male habent,iccm-que qui lancinantur citra vomitum. Parui vomitus biliolt funt,tum alias, turn vigilauerinc. In nigris vomitibus fur diras non nocet. Pauct iientes,celeres,biliofi, meraci vomi tus.mali funt in alui fubdiidione vberiore, amp;nbsp;pertinaci lum-boru dolore. Ex vomitibus anxictaces,clangores,oculi con cretionem lanuginofam babétes, funofa. Acute infania cor-repci ,voce intercepta, itaafFedi moriuntur. In vomituß quis ßticulofus lït,amp; fins exors fiat, malii cft anxioßs vigilan tibus. Abfceffus iuxta aurem maxime fiuntanxiolis. Al uo turbata lupprelTa, breui velut culicumpunâur,-Eerumgt; punt,amp;adoculo$ lacbrymofusabfcelTusdeueiiic. Inmegt; racis vomitibus ßngultus,malus,mala etiam conuulßo.Simt** liter etiam in nimiis purgationibus ex medicamentis. Qm vomituri lùiit,ancea fputationes faciûc. Ex veratru conuul fio perniciofa. In omni purgatione redundante,frigidicas cum fudore,pcrniciofi eft:amp; qui infuper vomût, fiticulolîin p his, malum. Anxiolî, lumbos dolentes, aluo humeâantur.
Purgationes valde rubicundoru, nigrorum,à veratro, ma-læ funtrdt cum talibus exolut:o,mala. A veratro vomere rn bicunda,fpumofa,pauca prodeft.facit tarnen duricias,amp; fup-purationes magnas abducit. Sunt autem hi qui talia vomunt alias amp;nbsp;pedus dolorofi amp;nbsp;in rigoribus cxadâtes,amp; telles in-tumefcunt,quod fi contigerit infuper rigent,8f gracilefcunt.
Frequentes per eadé recidiux vomitoriæ, circa iudicatio-nem nigrorum vomitum faciunt. fiant item tremulae. Sudor Optimusquideraeft,quifebrein dieiudicatorio foluit, commodusauté eft amp;nbsp;quileuat.frigidus vero, amp;nbsp;circa caput folum ac collum fiens, malus eft. Nam amp;nbsp;teporis diuturnita-tem,amp; periculü fignificat. At frigidus in febre quidé acuta, lethalls
-ocr page 971-COACAE PR.AENO TIONES. 44t
A lethalls eft. In mitiore vero, diuturnitate fignificat. Sudor vnà cum febrc Sens in aciito inorbo,malus eft, Vrina in fe-brc album habeas amp;nbsp;louem fubddenciam hrmatâ, ccleré di» milTioné fignificat.Celcrem ttiam ca quæ ex indifcreta.pin» guedinem quandâ hebens,ezaqucfcit. At fubrubra, amp;nbsp;fub» hdentiam fubrubram habens amp;nbsp;leuem,li quidem ante fcpti» tnum dié prodeat.feptimadieliberat.Poft feptimîi vcro,tar-dius, aut omnino poil tempus aliquod diuturnius. Sc quæ in quarto die nubecula fubrubram habet,feptimo libérât, fi reli qua iuxta rationem habeant. Cæterü tenuis amp;nbsp;biliofa,amp; viz tenuem ac exiguâ fubfidentiam habens, amp;nbsp;quæ ad meli us, ac deterius mutatur,diuturna cfl.H;c auic diutius confequens, t aut téporis diuturnitate circa iudicationem fiente, periculo non vacat.Aquofa vero Si alba perpctuo.in diuturnis morbis lt;lifficulteriudicat,amp;fecura nôeft. Nubeculæ in vrinisal-hæ quidé amp;nbsp;infeme.cômodæ funt:rubicundæ vero,amp; nigrç, ac liuidæ, diificiles funt. Periculofa vrina eft biliofa , non fiibrubra,in acutisiSc quæ crafliores farinæ partes refert, al» bas habens fubfidétias;amp; quæ varia cfi colore ac fubfidentia, amp;nbsp;maxime in fluxionibus de capite. Periculofa eft amp;nbsp;quæ et uigra in tenuem biliofam tranfmutatur: amp;nbsp;quæ ex fubfiden». tia diuelliturîamp; quæ ex côpadis innataniibus,fubfidentiam habet fubliuidam, limolam. Num ex talibus præcordiiim do-lent’dextrum arbitrer,aut etiam cum virore pallidi fiunt? amp;nbsp;abfceffus circa aurem dolentes? His paululum eriipens aluus
C perniciofa eft. Vrinæ quæ derepente ci era rationem paula-tim concoquuntur, malæ funt:amp; in fumma, quæ citra ratio-tiem matura eft,in morbo acuto, mala tft.Mala eft etiam val-de rubicunda ex his, florulentiam æruginefain COntinens.Al ha vero amp;nbsp;diffufa pellucida vrina,mala eft.maxHne fi in phre tiiticis comparer. Mala eft quoque qu.æ poft potum cito min-gitur,amp; præfertim pleuriticis ac penpneumonicis.Mala eft 5c quæante rigorem oleofa mingituf.Malæ funt 5c in acutis vi-ridantis palloris, non exiftétes in colore. Perniciofa efi v-rinanigram fubfidétiam habens, amp;nbsp;nigra.Inpneris vero tenuis,magis quàm crafla. Verum in tenuibus vice verfa quand in craflis. Et grandinofa genitur.æ fimilis diffufa , eadéinquc dolorofa.Perniciofa etiam eftomnis quæ latenter mingitiir. Atperipncumonicis perniciofa eft quæ in principioquidein coâx
-ocr page 972-HIPPOCRATIS
coda eft,poft quartum vere dicm attenuatur. Pleuriticis p hna crucnta,caliginofa,cum fubiidentia varia, indifcreta,le-thalis cft plcróque in quatuordecim diebus.Lethalis eft item in pleuriticis breui pra(ïna,nigram fublidcnciani Habens, auc furfuraceam. Verum in febre ardeti ftupefadorio modo de-tentis,pelfima eft vrina valdc alba.Vrina cruda multo tempo re manens,aliis ßgnis falutaribus, abfcciTum amp;nbsp;doloré ßgni* ficat,amp; magis in partibus fub fepto tranfuerfo. Si vero dolores in lumbis überrarint, ad coxam, ic in febre, amp;nbsp;fine febre. At quæemittitur vrinapinguedinem Habens in fubfidentia, febrem fignificat. Crueta vero in principio miâa,diuturnâ. turbata,cum fudore.recidiuam.Alba velutiumctorum,capitis dolorem.pelliculofa,conuulfionc. Qgæfputo fimilesfub- j fidencias,auc limofashabet,rigorem indicatiQua: aranei teils fimiles,colliquationem.Atinfcbribus erroneisnigraenu-beculx,quartanä indicant.Decolores autem,nigra innatätia in medio habentes, cum vigiliis amp;nbsp;tutbatione phrenitidem. puluerulentæ,cu fpirandi difticultatc,aquä inter cute. Yri-naaquofaaut turbata friabiliafperitate, aluü liquidam fore fignificat.Verü tenuis valdc vrina fi denfa fiat,num fudorem futurum indicat?iam vero fadum, fpiimofa in feipfam confi-dens. In tertianis cum horrore velut nubeculx nigræ. Hor roris inconftantis indicia funt. £t pelliculofa vnnç,amp; cum horrore fubfidentes,conuulforia; funt. Vrina bonam Habens fiibfidentiam.derepéte non Habens, dolorem amp;nbsp;mutationem fignificat.At fubfidentiam Habens turbata definens,rigorem p circa iudicationeni.Fortalfis autem amp;nbsp;in tertianam aut quar/ tanam tranfitionem. In pleuriticis vtina fubrubram Habens leuem fubfidentiam, fecuram iudicationcm fignificat. Cum leui virore ac pallore florulenta, albam fubfidetiamha bcns,etiam celerem.Atrubicunda valde 5: florulenta,fubfidentiam cum virore pallidam,leuem,finceram Habens, din-turnum valde turbulentura morbum qui in alium tranfmu- . tatur, non tarnen perniciofum . Alba vero aqtiofa, fubfiden- \ tiam craflas polentæ partes referentem, fuluam Habens, dolorem amp;nbsp;pcriculum fignificat; amp;nbsp;quae cum virore pallida eft, fuluam craflas polenta; partes referentem fubfidentiamha-bens,tempus Si pcriculum fignificat. Vrinx qux in his qui iuxta aures abfcefliis habent, cito Si modice concoquuntur, malx
-ocr page 973-COACAÉ PRAENOtlONÈS. 441 malæ'funt.Aperfrigeraribocmodo, malum eft. Vefitaih-terccpca turn alias, cum cum capitis dolore, habet quid con-uulforium. Qüæ his cû torpore exoluuntur,difticilia funt, non tarnen perniciofa.Num amp;nbsp;aliquantuin mente mouenturl Rhenum dolor repentinus, cum rrin.r I'uppreftione, cal-culorum aut vrinarura craflarunimiâioné fignificat. Tremores fenioribus in febre fiunt, atque fic comparentcs, for-taftis calcules pervrinam ægris eiiciunt. Vrin.-e fuppref-Co, amp;nbsp;grauitasin imo ventre plerunquc ftillicidium vrinar Cgnificat futurum. Sin minus alium morbum ex quo ægro-tare folet. In biliofis vtinæ interceptie,breui occidit. V-tina in febre denCtatem Habens diuulfam, recidiuam aut fu-j dorem fignificat. In febribus longis, tenuibus,erroneis, y-rinarum tei^uium miâiones, fplenicæ funt. In febre alias aliarum vrinarura midiones, morbum producunt. Vrinx quæ minguntur i non recordancibus nec commonefadis perniciofæfunt. Num hisminguntur Velutfi fubfidentiam conturbaftes? Quibus vrinac paucæ.grumofæ, non fine fe-hre, copia ex his progrefta tenuis prodeft. Prodit autem ta-libus ab initio, aut breui fubfidentiam habet. Quibus vri-nxeito fubfidentiam habcnc ,hi cito iudicatitur. Comi-tiali morbo laborantibui vrinæ tenues amp;nbsp;crudæ, præter mo-rem, line repletione , morbi inuafioncm fignificant, turn a-hàs.tumfi quis dolor,aut cóuulfio,in fummum humerum, aut colli],aut dorfum incidat,aut torpor cOrporiS fiat,aut turbu-C Ictum infomniuin videfit. Parua côparcrc,Veluti fanguinis ftillas. Si vrinam Si vomitum,amp; alui egeftiones, penitus qui-dem malum eft. PelTimum veto fi propinque inter feprode-ant. Alili egeftio optima eft mollis, cohæreni ac compara, fubfulua, non valde graueolens,prodiens hora con-fueta, copia pro ratione ciborum ingeftorum i Spiftum autem fiat ad iudicationem. Commodum eft Si lumbricos rotundos exire fimul vbi ad iudicationem tendit. In acutis fouinefa,circumbiliofa altii cgeftio,mala eft.Malaitem valde alba.Adhuc veropeioreft,quæ farinæ ac fterquilini) fpe-ciem refert.Sopor in his malus eft. Si cnienta egtftio, Si va-forumvacuatioprxter rationem. Aluiinterceptie,paruJ ®'gra,velut caprarum ftercora, ad neceftitatem coada eniit-tens,nafu$ his crumpens, malum; Vifeofa meraca, aut albat ahii
-ocr page 974-HIPPOCR.ATIS
alui egcftio,mala cß.Mala eft amp;nbsp;abunde multum fermentata, D fubpituitofa.Prauaiccm ex coinpadis quibufdani innacanti-bus,fubüdcutia fubliuida,purulenta,cum biliofa. Sangui-nem (plendiduni egcrcre,malum eft,turn alias,tum fi quis do lor afrucrit. Spumofa, circumbikola alui egeftio, mala eft. Sed amp;nbsp;morbum rcgium ex talibusincurrunt. In biliofis t-lui egcftionibus fpumofa ftorulentia,roala eft,maxime ei cui lumbi duluc[int,8t mente motus fuerit. Num autem bis dolores? Tenuis fpumofa alui egeftio,aquofam cü virorepal-lidam liabens fubfidentiam, mala eft. Mala etiam purulcnta. amp;nbsp;nigra cruenta mala,cum febre,amp; aliâs, amp;nbsp;varia,abunde bi le colorata egeftio,mala eft, tantoque deterior quantum colore magis horrenda eft.prçterquam in medicamentoru vfu. j In hoc enim periculo vacat, fi non copia excedat. amp;nbsp;tenuis, mollis egeftio,in fcbre mala eft.Mala quoque ficca, friabilis, decolor,turn alias,tum fi aluum humeàet. Nigris vero antea cgrcflis occidit. Liquida alui egeftio,amp; aceruatim,amp; pau-latim fiens,mala eft.altera enim vigilias, altera exolutionem faccrc potent. Liquida fubtenuis alui egeftio perfrige-fccs,nö fine febre.mala eft. Rigores in his veficam amp;nbsp;ventre corripiunt.Aquofa vero valde non definens in acutis, mala: amp;■ magis fi etiam fitim non habuerit. Valde rubicunda e-geftio in alui profluuio, mala eft. Mala quoque valde cu vi-rorepallida,aut alba.aut fpumola,aut aquofa.amp; parua, amp;nbsp;vi-lcof3,amp; leuis,amp; cum virore fulmallida, mala eft. Et foporofis lorpefadis liquida egcftio,peflima eft.Lethaleaufem amp;nbsp;aluu p fanguine manare,inulta grumofa egcftione, itemque alba ac liquid3,cum ventre in tumorem eleuato. Egeftio alui nigra velut finguis, amp;nbsp;cum febre, amp;nbsp;fine febre, mala eft. Mal« item omnes van« abiide ex bile colorât«. Egeftiones de-finentes in fpumolas merac3s,omnes quidem exacerbât, có-uulfosautem etiam valde. Extalibusabfccfiusiuxtaaurem , emergunt. At qu« valde liquid.« fiunt, amp;nbsp;rurfus compad«, । meracæ.ftercorace.r egeftiones, longitudinem morbi figni- ' ficant. Valde rubicund.i in febre delyrium. Alba ftercoracea morbo regio di iFi ci lis eft, itemque liquida qu« fepofita ru-borem capit. In fanguinis eruptionibus vifeofa egeftio ni gris variegata, maligna eft.maxime autem valdealbidis.
Valde alba egeftio in febre,no bene iudicat. Aluustur-bulcnta
-ocr page 975-COACAE P RAENO TI O NES. 44, A bulenia paruis frequctibus ad egerendum prog^eflibus, ma-xillas intcndit.Soluit etiam rubores in facie fientes. Ster-coracea cum côtentione egeftio.alui affliâionem fignificat. Htuitoiâ vero acute cum oris ventriculi dolore, dyfenteriâs fortaflis autem amp;nbsp;lumborum dolorem.Talibus alui circum-lenfio ad necelficatem liquida denuttens,citiusrefiitans, ha lgt;ct quid conuulforium.lnfuper tigere his perniciofum eft.
Qui bus nigra per aluum prodeut, frigidum fudorem ex-lt;^Iudunt. C^ibus aluus ab initio turbatur ,vrinæ veto pau funt, amp;nbsp;progreffu temporis aluus quidem ficcatur, vrina Veto tenuis redundat,hi$ abfccifus ad articulos fiut. Pro-StefTus ad egerendum paulacim fientes, horrorem ac rigore inducunt.amp; quibus larga fit egeftio difticilimum eft quartan's incipientibus. Frequentes ad egerendum progreflus paulatim fientes,pauca ftercoracea fubuifeofa habentes.cum Præcordij amp;nbsp;laterit dolore,morbum regium denotant.Num nis fuppreftis hi cum virore pallidi fiunt ? Arbitror autem amp;nbsp;Jioc fanguinem cfFundere . At dolores in lumbis, in his fan-gninem fundentibus,fanguinem egerunt fplendidum. Cu* figt;pore,amp; capitis dolore,calefcerc infuper,perniciofum eft.
Vifeofæ, biliofæ, magis abfeeftus iuxta aurem faciunt.
Quicunqtie tumores aluo hiimeâa eleuantur, cum dolo-dbus,malum.Aluo vero fuppreira,amp; nulla alia re nouata,cito rumpuntur,amp; malignus eft.Vomitiones in his malæ amp;nbsp;fe-t'næ. Quibus amp;nbsp;flammeis amp;nbsp;valde rubicundis folutis,gra-Ueolens,larga,fubrubra fit,hi ne infaniant timor eft. Corpus fquallidum aluum male afiFeâam fignificat, In his valde tubicundæ.inftar purulent« caruncula;, egeftiones maxime prodeunt. Ad aluum biliofam mollem ftercoracea egerc-tc!n,ardorescomp3rentes,tumorem iuxta aurem faciunt.
Biliofas cgefttencs furditas fedat, amp;nbsp;furditatem fedat bi-liofa alui egeftio. Puftulæferpiginofæ fupra inguina.ad la terum mollitudinem ac pubem fientcs,aluum male affcûam fignificant. Exolutio dolorem foluens.aluum maxime hu jneäat. Iuxta federn dolorofa; fuppurationes aluu turbat.
Lethales egeftiones funt,pinguis,nigra, liuida cu graueo-lentia,6c biliofa Habens in fe fimile quiddam ciceri aut fabis frefis, aut veluti floridos fanguinis grumos,amp; qu« odore fi-milit eft egeftioni infantium, 8c varia çademque diuturna,
Talis
-ocr page 976-HIPPO, COACAE PRAENOTIONES;
Tails autcni fuerit crucnta,ramentofa,bilipfa,nigra,prafina, p Sc pcrmutatis vicibus.Lethalis quoq; oranii eft quç feufiitn ægri fugiens exit. Qijj potum difficulter deglutiüt fpiritu tu(rteiite,cruäacio fubtratia intro reuuluta dolorem ventris (igniHcat. MaL-c fünf etiam egeftiones valde ruhrç ziuginofæ ip quartanis.Et tales fangpinis fiuxiones foporo-fz funt.ex bis conuulfione moriuntur, nißtis antca egreflisA
Exolutiopes alui rcpcntinxprçter rationero.in diuturpi-tate temporis cofumptis, vna cu vocis tremiila ipterceptio« ne, pernicipfe babent. Tenues nigrorura egeftiones hor-rificae,meliotes talibus funt. Tales proftint maïime in state antevigorem, PruriginoöralFcüiones omnibus nigroru cgeftiooem ftgnibcant, amp;nbsp;vomitum grumofuni. Et treinulx £ anediones cü morfu ac capitis dolore, nigras egeftionesfi-gni(leant.Ante tales,vomitus prodit,amp; vbi vomuerunt, mul tac tales infuper detrabuntur.- Q^bus in alui turbaiione cxacerbatur morbus, circa iudicationera nigra inferne pro-dcunt. Exaluo diutineafteäa,vomentibus,bilio(ls,cibum faftidientibui.didor multus cum iinpotentia repentina, oc-' çidit. In medicamentoruR) vfu,in dcfluxionc,tenuis abu-de fanguis eliquefcens,inalum eft. Duricies circa ventrem cum dolore,io febribus cum horrore cibos auerfantibus,alao parum ad purgatipnem humcäat3,non ftippurantur. Vni cum febre aluus turbata faUbginolb modo.foporofos, torpi-' do5,non yalde comitatur. nbsp;nbsp;Ex alno liquida laftatos , caput
dolentes,fiticuloftgt;s,vigilantes,valde rubicuda egeftione fo-lutos,timor eft ad infaniam deuenturos cfle,fi difFicuIter fpi rauerint, Ad boc vbi quis cum virorepallefciqbenefpira-r re noxium non eft aluo infuperprobe egerente. Adufta; e-geftiones contentionem babentes ,aluum male affeäam 11-gniflcant. Piliofis aluus turbata, parua, frequenter egercs, diftendentia cum paucis mucolis,dolorem circa tenue inte-ftinum bæc faciunt,amp; vrinam non facile prodeuntem, ex ta libusadhydropem dellnunt, Einguætremul.rquibufdam V alui eruptionis futuræ llgnutn funt. Qinbus ardor (lt,amp; ad egreftas egeftiones alui,infuper exfudant, bis febris exacer-batur. Ex aluis liquidis perfrigeratio cum fudore.mala.
Ex aluis liquidis,fanguis de gingiuis deftuens.lerhalis eft. Alui egeftio pura fuperueniés,foipit febre acutä cd fudore.
Hippo-
-ocr page 977-44
* HIPPOCRATIS COI
LIBER OE CAPITIS WL» «critwjjidno Comariomedi-cophjißco interprète.
Vllum capitis vulnus leuiter con-temni debet. Sæpe enim cutis fola contufa ferro, aut alia aüqua sc, A non diligenter,amp; cum guada cau-tione cureturiveluti fi languis có-cretus non expurgetiir, aut aliud guiddam negligatur; vlcusincru-defeens nonparum rooleftiæex-hibet, amp;nbsp;aliguando etiam febrem inducit: 5t medico guidem nego-tia,acgrotü vero periçulum no minus affert. Verum hoc mul to magis contingit,fi caluaria,Bc cerebri membranç rumpü« tur.Q^arc fi non ßngula hæc diligenter medicus curauerit, Cepe mortis caufa cxiflit.Et de his guidem omnibus etiä alibi diximus,fed amp;nbsp;nunc dicendutneft. Primumigiturcapi-tevulnerato interrogate oportet ! perguid vulneratum fit. Deinde guid homo fecerit,guum vulneratus fuit.Poftea gua parte vulnus infliiäum fit. Nam hominuin capita nihil inter a Cefimiliter habent, negue futuræ capitis in omnibus codem loco confiftunt.Verura guifguis ex priore capitis parte pro-minentiara habetteft autem prominentia,rotunda oflis pars p^ammé-eminensprxaliajhuius futuræ confiftuntin capite, velutli- cJDitit tera græca tau T pingitur. Bre jiorem cnim lineam ad pro- «riore wr mineutiam tranfuerfam conftitutam habet. alteram veto li-neam per medium caput,fed fecundum longitudiné ad colla femper habet. Qui vero ex pofteriore capitis parte pro-minentiam habet,huius futuræ etiam contrario priori modo confifiunt. Breuior enim linea ad prominentiam tranfuerfa confiftit.longior autem per medium caput,fecundum longi-tudinem ad frontem femper conftituta eft. Quifguis autem ex vtrag; capitis parte,amp; anteriore, amp;nbsp;pofteriore, prominé-tiam habetthuic £u t ur ç funt fimiliter conftitutæ,vçiut litera
Ctttit tät pitis laß perisulo-ß-
græca
-ocr page 978-HIPPOCRATIS LIBER
$u(ttr«M H fcribitur. Confiftunt autem longæquidemlinea: ad vtrâ- D pitii H.litff queproinincntiam tranfuerfie. Breuis autempcrmediuni ca rtffitiilet. put.fecundumlongitudinem ad vtranqiie longam linea dc-lïncn$. At qui neutra parte vllam prominentiam habet,hic fu «li« turas habet velut litera grxca pingitur, Confiftunt autein tniler* hx linea;, altera quidem tranfuerfa ad tempora pertingeos, altera vero fccundum longitudinera, per medium caput.
Of eitpitit Duplex autem eft os iuxta medium caput, duriflima vero duplex. ac denfiifiina fuprema ipfius pars exiftit,amp; infima quæeftad Calereffit membranam.Confimilis eft color offïsfub carne, confimilis tupitit. eft colorofÏisinferne.Seceditautem àfupremo acinfimo ofle,i duridimis ac denfiirimis,ad mollius, acminus defum, Si communius.adduplicatamlaminam.Eftautemduplicata J lamina cauiïTima.acmoIliflima, Si maxime antroia. Eft auté amp;nbsp;totum os capitis,excepta valJe modica fuprema ac infima parte, fpongiæ fimile amp;nbsp;habet o$ in feipfo carunculas ûtniles multas huinidas,amp; G quis ipfas digitis conterat, (ânguis vti-que ex iplîîprodicrit. Siit etiam in ofte venulx tenuiorcsac cauiores,fanguinepIen.T.Quod Jgiturad duriciam, Sc mol-licicm.Â: cauitatem attinet.üc habet.Quod veroad craflîtu-dinem actenuitatem, hoc modo. Vniuerft capitisostenuif-Cur uerti- fîmum eftacdcbililTimum, quod eft circa fîneiput : Si carne rùuulnat pauciftîmam ac tenuiffimain bac parce os in feiplô habet: 8C cteterif pe cerebrum hac capitis parte plurimum fubeft. Et quia hxc ita rirido/îtff fe ha bent, vt amp;nbsp;ruinera, amp;nbsp;telaxqu.iliafîntmagnitudine,amp; fit. minora;amp; fimiliter vulneratiis quis lît,amp; minus.’os haccapi P tis parte «rmagis côtunditur,amp; rumpitur,amp; magisintro có-tufum cedit.Sc lethaliora.acad curandiï, amp;nbsp;efFugiendâ mortem,difFiciliora finit vulnera hacparte,quàm alibi in capite. Si vt fint .rgualia vulnera , Si fimiliter vulneratus quisGt, Se rninusthomorbi etiam alias ex vulneremoritur* eft,breiiio-re tépore moritur,qui b.ae parte capitis vulnus habet, quàni' j quialia. Cerebrfi enim3c citiftimeamp; maxime iuxtafin- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
cipatrenticmaIa,qu,TScincarne,amp; in ofte fiunt.Subtenuifi-Ceretri Gmo enim oGe,ac modica carne,cerebrum eG bac parte ; SC fiiur. plurimum cerebrum iub Gneipite iacet. C.rferum ex reli-Trmpere quis olfibus id quod circa tempora eG debiliGimum eG.Cô^ eurperiiu miGura enim eGinferna-maxilI rad Caluariam, Se motus ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
hfit, teinporib*farGimacdeorGim,velutarciculi; 8caudituspro~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
peipPum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
-ocr page 979-DE CAPITIS VVLNERIBVS. 44V
A peipfum eft;amp; vena per tempora extenta eft, caua ac fortis.
Omni vcro capitis offe robuftius eft os verticis :amp; quod CJpifis eft rétro aures, robuftius eft cjuim totum quod in anteriore qw parte parte eft.amp; camera amplioretn ac profundioré in feipfo hoc durKm efl os habet. Etfanèhisitafchabcntibus,fiquisamp; vulneri- es. bus,amp; telis,omnibus æqualibus ac fimilibus, amp;nbsp;maioribus ac mintAibus.fimiliter fit vulncratus.Sc niagis; hac capitis parte os minus rumpitur,amp; contunditur. amp;nbsp;fi homo alias mori-turus eft ex vulnerc, fi in poftcriore capitis parte vulnus habet, diutioredurans tempore niorietur.ln longioreenim té-pore os f.ippuratur,amp;deorfum ad cerebrum tranlpuratur, propter oftîs craftitudinem ; amp;nbsp;paucius ctiam cerebrum hac 8 parte fubeft:amp; plures mortem effugiuntpleruque exhisqui pofteriore capitis parte vulncrati funt .qiiàm qui anteriore. Sed amp;nbsp;in hyeme diutiore tempore viuit homo quàm in æ-ftate,quifquis etiam alias moriturus eft ex vulnere, quacun-que capitispartc vulnus habeat. At veto fedes telorum acu-torum ac leuiorum, ipfæ in feipfis fientes in offe , amp;nbsp;cum fif-fura,amp; contuflone,ac intro ceftionetfiut autemhæfimiliter, amp;nbsp;in anteriore amp;nbsp;in pofteriore capitis partei ex his mors no contingit fecundum iuftitiam.etiamfi contingat.Sutura veto in vlçere fi compareat.ofle dénuda to , quacunqiie capitis parte vlcere fiente,debililfimus æger eft ad refîftcdum vulneri ac telo, fi in ipfam futuram telu incubiierit : amp;nbsp;maxime omnium fi telum infincipite.iuxta debiliftimam capitis par-
C tem incuflura fuerit,amp; futur.e circa vlcus,fi ita contjngat,fuc tint ,amp; telum ipfasfuturas contigerit. Vulneratur porrô os Varii/rf-incapitetot modis. Smgulorum aiitem modorum plures ponismet fpecies fraéluræ in vulnere fiunt. Os vulneratum rumpitur, di, icolfififluram continent! ac ambienti necelfe eft contu-fionem accederc,fi ruptum fuerit . Nam telum quod os rumpit, idem hoc etiam os, aut magis, aut minus contun-dit,id ipfum videlicet os,in quo fifturam rumpit. Atque hic vnus modus eft . Species autem fifluranim omnigenæfiunt. MuJiij Naniamp; tenuiores,amp; valde tenues confpicuæfiût. Quædam primus. vero neque ftatim poft vulnerationem , neque in diebus, in quibus doloru vtilitai mors homini contingerepoteft. Rur-fusautem aliquæ fifliiræcraftiorcs ac ampliores fiût. quardâ vero etiam valde amplæ.Et alie quidem in longiotem modu
LI rumpun-
-ocr page 980-HIPPOCRATIS LIBER runipuntUT,alix vcro in brcuiorcm. amp;nbsp;aliæ rcdiorcs funt,a- D lix etiam valde reétæ. aliæ vero curuiores Sc curux ac pro-fuiidiores.alix autem ad infeniam partem, Sc per totum os. Poterie autem amp;nbsp;os in fua ipßus natura concundi, ica vt nul-Seeundui la EiTura ad contuiîonem offi accedat. Atque hic fecundus nediu. modus eft. Species autem contufionis plures funt. Nam Si magis,amp; minus contuuditur,amp; altius ac per totum os,amp; mi* nus in altum ac per totum os ,amp; in ainpliorem amp;nbsp;minorcm turn longitudinem, turn lacitudinem. Verum hatum fpecic-rum nullam oculisintuenti cognofcercdatur,qualisnamfpc cie exiftat, Si quâta magnitudine. Neque enini ctiamfi fint contula,amp; malu faélum fit,an coneufa fint, oculis vidcre cô-ipicuuin fit,fiatim poil vulnerationemiquemadmodum neqi j. aliqux fifiurx videri poflunt, qux rupto ofieprocul abfunc. Intro etiam cedit os ex natura fua,vna cum fiiTuns : alias enim nô intro ceiTcrit.Ni quod intro ccdit,3brunipitutqi ac frangitur, intro cedit ab alio ofie, quod in fua ipfius natura manct.5: fiefane fiffura adell introcelTioni.Atqj hie tertius Tfrtii» modus eft. Intro autem cedit os per multas fpeeies .Nâîc ntctlNs. maior oifispats,amp; minor intro cedit : amp;nbsp;magis ac profiiudi* deorfum,amp; minus ac magis in fuperficie. Quin Si fede tell in ofte contingente,fiflura vtiq; ad federn acceflerit,amp; ad fiifurara etiam cótufioné magis aut minus accedere, necefle eft, fi quidé amp;nbsp;fiflura accedat ea parte qua amp;nbsp;fedes faâa eft: Si fiffura fit in offe continente amp;nbsp;federn,amp; contufioné. Atqt hic quartus modus eft,in quo fedes teil fit in cffe.Sedesauté p modus- vocatur,quuro mancte ofte in fua ipfius natura, telû quod in TfUfed:s. cs incubuit,manifeftum fecerit vbi incubuit. Veru in fingu-lis modis plures fpeeies fiunt.Et de contufioiie quidc ac fiffu Ta,fi ambo hxc ad federn accedant,amp; fi cotufio iola fiat, iam diâum eft,q) niultx fpeeies Si contufionis,amp; fiffurx fiunt.
Hxc autem fedes ipfa in feipfa, longior ac breuiorfit, Sc curuiorac reâior,8e orbiculatior: Si multx alix fpeeies talis modi funt,prout etiam figura tclifiicrit. amp;nbsp;exde etiara pro-fundioresdeorfum,amp; magis amp;nbsp;minus,amp; anguftiores. Si am-pliores.amp; valdc amplx,fi difleâione intercifa fuerit. Quanta autem difleélio in longitudine ac latitudinc fiat, in offe fedes cft,fialiâoffadiffeâ:ionem ambientiain fua ipfotiina tura manferint, amp;nbsp;nô vna cum diffedionc intro cefferint ex fua IWr
-ocr page 981-DE CAPITIS VVLNERIBVS. 44^
A fua natura. Nam fi ita continue, intro cefiio fucrit, Se non amplius ùflis fedes. Si veto alia capitis parte yulncratur,amp; vlcus habet homo,amp; os carne denudatum eft, quint’ hic mo Qiiiofws dus eft;amp; hâccalamitaté vbi faiâa eft, nulla rc iuuare queas. nwdiw. Nam fi pafliis eft hoc malum,non eft quod ex ipfo exquircre porfis,an paflusfit hoc malum, neq; qua capitis parte: amp;nbsp;ex his fraâuræ modis ad perforauonem deucnit.tum fi con tu-fiü ad vifum incôfpicua eft, tu fi aliquo modo manifefta fue-rit:amp; filTura fi inconfpicua vifui fucrit, amp;nbsp;ad vifum manife-fta.Sed amp;nbsp;fi fede teh in offe fiente,fiflura ac contufio ad fedé accedat:amp; fi contufio fola accédai ad fedé,abfqi fi Aura; hæc quoq; ad perforationem deuenit. At veto os quod ex fua na 8 turaintroceirit,parum perforationcopushabet:amp; quatma-ximeintroceflerunt,amp; maximefraâa funt ,amp; perforations minime opus habent. Neq; fedes ipfa in (eipfa Sens, abfque fiffura ac C8tufioue,perforationc indiget. Neq; diffeéfio ip-fa,fimagna acamplifoerit.Difieâio enim amp;nbsp;fedes idé fiint.
Caîterum prfmumfpcâare oportet in vulnerato, qua ca- Qÿ* (ôfi/ pitis pane,amp; num in debilioribus,vulnus habcat;amp; capillos derandi» confîderare circa vlcus,an difiefti fint à telo, amp;nbsp;an intus fint in vulnere.-quod fi eft,periculû eft os carne nudum efle. Ita-que dicere oportet,os aliquam læfionem à telo habere. A tq; Næc longe prius confiderafle aedixifie oportet, anteaquam honainem contingas.Vbi veto iamcontigeris.clare nofle co nari,an nudnm carne osfit,aut non.amp; fi quidem oculis con-
C fpicuum fuerit os nudum,bene habct:Sin minus,fpecillo cô-fiderato.amp; fi quidem inueneris os carne nudum efle, amp;nbsp;non fanum à vulnere, eins quod in ofic eft dinotioncm primnm faccrc oportet,infpiciendo amp;nbsp;quantum fit malum, amp;nbsp;quo o-pere opus habeat.Oportet etiam vulneratum interrogate vt paffusfît,amp; quo modo.Si veto non confpicufi fueritos,mul-to adhuc magis iqitrrogationem facerc oportet, an habeat quid malii,aut non habeat :amp; fi nudum eft os,vt faftum fit, amp;nbsp;iuxtaquera modum.Nam contufiones amp;nbsp;fifiiiras in ofienon apparentes,8c tarnen præicDtes, ex vulnerati refponfione co gnofeereprimum conari oportet, an taie quid paflïim fit os, aut no parfum.deinde ratione 8c opère exquircre, citra fpe-cilli âdmotionem. Specilli enim admotio 116 indicat.an taie quid mail os paffum fît,8c in habeat quid in fcipfo, aut non
U ij parfum
-ocr page 982-HIPPOCR.ATIS LIBER.
pa flu tn fit.SeJ fedein teli iadicatipecillum,amp; an intro cef-icrit os ex natura fua, amp;nbsp;an vehementer fratâum fit os : qux Ct quit pa eciam oculis conlpicua videnti cognofcere datur. K umpitur (MUr. autem os Sc obfcuris fiflurjs,amp; manifeftisj Sc côtunditur olgt; fcuris contufiontbus : Sc intro ex fua natura maxime cedit, quum alter ab altero fauciatur, de induliria fauciare volensr aut quura ex altiore loco fit ladus.aut plagat idus, vter tandem fuerit,magis quam ex piano loco: Sc fi contineat manu telum.fiue iaciat,fiuepercutiat;amp; fi fortiordebiliorem vul-Carfentfs nerat.Exhisveroqui cadentesvulneranturados,autinip-àff alte ihm os,is qui ex altiflimo loco cadi t,amp; in durifiimiim ac ob-ecentri tufilTimum.-huicpericulum eft vt os amp;nbsp;rumpatur,amp; contun-quid pa- datur,amp; intro cedat ex fua natura.£i veto qui ex piano ma- j tiaatur. g's loco cjdit,amp; in molliorem,os minus hate patitur, au t et-iam non patitur. Qu.ijcunque vero illabcntia in caput tela,ad os.vulnerant, ex his id quod ex altilTimo loco illapfum eft,amp; minime ex piano, amp;nbsp;quod duriftimum ac obtufilTimu, Sc grauifli mum ac minime leue eft, amp;nbsp;quod minime acutum acmollc:hocamp;; ruperitos,amp; contudcrit. Si maxime fané pe riculum eft vt os hæc patiatur, quum Sc ha-c fiant. Sc è diredo aduerfus telum,os (auciari contingat, fiue ex manu per-cutiatur,fiue ladum fufeipiat, fiue quid ipfi incidat, fiueipfc collapfus faucieturita vt quoniodocunque fauciatus, oflè aduerfus telumoccurrat. Qua: vero tela ex obliquo osfau-ci.int, minus amp;nbsp;os rumpunt, Si intro ad caput contundunt, etiamficarnefuerit osdenudatum .Nam qua-dam vulnera it.1 inflida,nequc dénudant os came. Profedo ex telis maxime os rumpunt,amp; manifeftis,amp; obfcuris fifluris, Sc contit-dunt,amp; ex natura fua os intro cedere faciunt, qu.i: funtro-tunda.iSt orbiculat3,amp; vndiquaque plana. Sc obtufa , Sc grît uia,amp; duratSc carnem hcec contundunt,amp; maturam fjciunt, 3C concidunt:lt;amp; vlcera fiunt à talibus telis in obliquum, Sed Sc in circnlum.fubcaua, amp;nbsp;fuppurata magis fiunt, achumida iunt,amp; diutiorc temporepurgantur . Necefle ell enim car-ncscontufasacconcifastpusfieriacconfunii. Attelaob-Telerunt jnultuni tenuia,amp;: acuta,amp; leiiia, carnem magis difle-uarielat, qnàm contundunt.amp; os eodemmodo. ft redeio cjuiJe inducicid ipl'um quod etiadilTecJuic, DilTedio enîSciedes idem funt. Verum non valdc os contundunt talia tela, neq;
rumpunt.
-ocr page 983-DE CAPITIS VVLNERIBVS. 447
A rumpunt,neqi ex natura fua intro cederefaciunt. Cæterû oportet fupraconfpeétum tuum,quicquid tandem apparue-rit in o(re,eciam de omnibus his interrogationem faccre.Nâ Sxacgt;4ii niigis At minus fauciati figna hæc funi, fi vulneratus foporé ßgnt, altiorem inciderit,amp; caligo offufa fuerit, amp;nbsp;vertigo,amp; fi ce-cidcrit. Qmim autem os carne denudaiû àtclo fuerit,amp; circa ipfas futuras vlcus fieri contigerit,difficile eft fedc teli de-prehenderc,quç in alioofie manifefta cft,an infitin offe.aut non infit, 8t an fedes faâa fit in ipfis fututis. Occultât enim ipfa futura,arperior exi liens reliqiio oire,amp; non fatis darum eft vbi in ipfo futura eft, amp;nbsp;vbi offis fedes, fi nô valde magna fedes fiat.Àccedit etiam ruptio ad federn, plerunque amp;nbsp;ipfa
J in futuris fiens, 8t fit etiam hæc ruptio rupto offe dcprelien-fudifficilior, eo quod circaipfam'futuram ruptio fit, fi rum-pitur,vtpIurimum,Procliue enim eft bac parte os rtipi ac dif-folui, propter offis bac parte debilitatem ac raritaté, amp;nbsp;pro- / pterea quod parata fit futura vt rumpatur ac diflbluattir. Nâ reliqua offa futura ambicntia ruptioni's exortia manerepof-funt,eo quod robuftiora funt quàm futura. Verum ruptio cir ca futuram fiens,etiam diftblutio futur.r eft, amp;nbsp;non facile eft deprcbcderc,nequc fi à tcli fedc fiat in futura, vbi rupta fue rit acdiffoluta.Vcrum düFiciiiuseft dcprcbendere filTuram ex contufione.Fallunt enim amp;nbsp;mentem, amp;nbsp;vifum medici h.-e futuræififfura: fpeciem rcfcrentes, amp;nbsp;rcliquo ofte afperiorc» exiftentes,nifi vchcméterdiffeiâæfuetintacdiirolutæ, Dif-
C feôio autem amp;nbsp;fedes idem funt. Proindcfi circa futuras vul-nus fadum fuerit,amp; ad os telum incubuerit.animaduerfionê babere oportet, ac inuenire quod os paftum fit. Nam ab æ-qualibus ma^nitudine telis,amp; fimilib.ac multo minoribus,8c fimiliter amp;nbsp;multo minus vulneratus,longe magis malum ac-cipit,qiii in ofte in futuras telum reccpit,quàm qui nô in futuras id rccepit.Et pleraquc borum perforare oportet. Verû ipfas futuras perforare non oportet,fed fecedédo in propin-quo ofte perforationem facerc,fi perfores. Porto de cura-tione vulnerum in capite,amp; quo modo dcprcbendere oportet affediones in capitc fientes non manifcft.is, ita mihi vi- j detur.Vlcusincapitcnullohumorebumedareconuenit.ac . ne vino quidcinequccataplafmate integere, ncquelinamé-to curationem faccre. Neqae veto comprimere oportet vie’
Ll iij in capitc,
-ocr page 984-HIPPOCR.ATIS LIBER.
in capite,fi non in fronte fuerit,autin locopilisnudato, aut 0 circa fuperciliuin 3c oculum.Hic enim ficcia vlcera,cataplaf-niacis ac deligatione magis opus habent, lt;]uàni in aliis capitis parcibus. Continet acambit reli^uum caput totam fron-tem.partes autem viens ambientes,in quacunque tandé parte vlcerafueriotjinflatnmantur ac intumefeunt,propter fan-guinis influxionem.Oportet autem neque ea quæ in fronte funt vlcerajjer omne tempus cataplafmatis integere ac deli-garc,fed poftquam inflainmatiofedata eft,amp; tumor fedatus, à cataplafmatis ac deligatione celfare. Afin reliquo capite vlcus,nequelinamentis,nequc cataplafmatis, neque deligatione curare oportet,fî non amp;nbsp;fedione opus habeat. Secare autem oportet vlceribusin capiteac fronte fientibus,quâ £ parte os carne nudum fuerit,amp; læfionem aliquam ex teloba Vlceris bere viliim fuerit. Vlccra vero quænon babentfnfficien-, temmagnitudinem longitudinisac latitudinis,ado(^lsin-2^^^f‘* IpeiSionem ,an quid malipaffum fit à telo , 8c quale id paf-fum ßc,8c quantum carocontufa cfi,amp; quantam oslçfionem habet ; 8c rurfus an ill.-efum fit os à telo, amp;nbsp;nihil mali pafiuin fit.'amp; ad curationem,qualinam opus habet vlcus, Si caro, Sc ofljs afFeólioitalia fané vlcera fedioneopus habent. Si veto ctiam os quidé carne fuerit denudatu, fubcaua verofucrint vlcera in obliquum,cauitatcm q plurimum refecare oportet, vbi nó facile eft medicaméto quocunq; peruenire.Sed 8c oT^ biculatiora vlcera, acplurimü fubcaua , etiâipfa refecare o-portet.circulodiuifim incifofccundum lógitudinempro ho minis natura, vtlongiusfiat vlcus. At vero in capitis feâio-ne,reliquæ quidé capitis partes fccuritatem habent dû fecâ-tor. Verum tcpora,amp; adhucfupra tépora vena, quæ per tempora fertur,fecare nó oportet- Cóuulfio enim corripit fcâu. Etfiquidem fîniftra tempora feâa fuerint,dextera conuulfio corripit. Si vero dextra fêdafuerint,finiftraconuulfîo ap-prebendic. Qnû igitur vlcus in capite fecas, oflium gratia carne denudatorum , feire cupiens an habeat os qnid mali i telo,aut nó habeat, fecare oportet vulnus tanta magnitudi-ne.quât.i rurfum opus habere viCum fuenc. Secanté vero car né ab ofte diducere oportet,cju.v ad membrani,8c ad oi exi-ftit.Deinde linamciu per totû viens adbibere oportet, cjaod riens quàm amplifiimum in pofteruôi dieni faciat, en mini-
mod(ÿ- I
-ocr page 985-DE CAPITIS VVLNERIBVS. 448
A mo dolore.vbi vero linamentura adhibuifti, cataplafmatc r-tcre,quâto tempore etiam linamento,ica vt mazam ex tenui polenta in accto fubigas.aut coquas,amp; quàm maxime vifeo-ûm fâcias.Poûridie verovbi linamentum exemeris,inlpcÔo offe quod paflum eft,fi nô confpicua tibi fit vulneratio,qua-lifnam fit in ofie : neque cognofeas an os aliquid malt in fe habeat,aut nô habeac : telum autem ad os peruenifie ac Ix-filTe videatur:radere oportet ipecillo rafono, fecundû longi tudinem ac profunditatera pro hominis natura. amp;nbsp;rurfus fi etiam tranfuerfum fit os, ruptionum gratia ad vifum incon-fricuarum.Sf contiifionis obfcuræ gratia, quæ non intro cef-ut ex natura alterius ofiïs capitis. Indicat enim ipfa rafio ma
I gis, fi non etiam alias confpicuæfuerint hæ afFeâiones, ex telo in ofle cxiftentes.Et fi federn teli in olTc videris.tum ip-fam tdi fedem rädere oportet, tum ambientia ipfam oiCi, ne fcpe ad fedem ruptio accedat,amp; contufio.aut fola côtufio,amp; deinde lateant,quû non côfpicua exiitant. Poftquam autem os fcalpro raferis, fi qui dem ad perforationcm tendere oflis fauciatio vidcatur,perforate oportet.Jt citr.a perforationem triduum nô excedcrc.fed inhocperforare,tum aliàs.tum tc-pore calido,fi ab initio curationem fufeeperis. Si vero fu- Cunt »t M fpicerisos ruptü.aut contufum elTe.aut ambo hxcrcóieftura ruptumfit faâa quód vehementer fauciatus fit, ex vnlnerati verbis ; amp;nbsp;ibigutur, quod d forti id contigit qui fauciauit, fi alius ab alio vulne-tatus fuerit: 3c quód telum quo vulneratus efi, ex malefico-
Ç rum telorumordine fuit: deinde lt;j) vertigo 3c caligoiplum corripuerit,amp; quód in foporem profundiorem incident, amp;nbsp;quód ceciderit: His ita fientibus,fi nó cognofcas an os ruptiT fit,aut cont(irum,aut ambo hxc, neque alias videas : fuper 01 aliquid maxime nigri coloris, nigro medicaraento liquato fubaüum,imponcrc oportet : 3c fubextento linteo olco im-buto fuper vlcus, Sc deinde mazæ cataplafmate appofito de-ligare: poftridie vero exoluto ac expurgato vlcere deradere. Etfifanum nó fuerit,fed ruptum ac contufum,reliquu ^uidS osrafum album erit,fifrura vero Sc contufio, quat nigru medicamentum eliquatum in feiplam fufeepit, in reliquo olfe al bo nigra erit. C.Tterum hanc fifluram confpeólam rurfus lecundum profunditatem rädere oportet. Et fi quidé radens fifluram hancconipeâam nigrâexemeris, 8c deleueris c cold iiij fpedu
-ocr page 986-HIPPOCRATIS LIBER
fpeäu fublatain,cötufio quidem olTiSjaut magis aut minus fa D Cia fuit, qiiæ fane ettam tilfuram à fcalpro raforio deletä ru-pit.Verum minushorreudaliæccft,amp; minus negoti, exhi-bueritjfiifura deleta.Si vero in profundo fit, amp;nbsp;dum taditur deleri nolit,ad Perforationen) deuenit hxccalamitas. Sed perforate oportet,ac de cactero vlcus curare. Cauere autem conucnit vt ne aliquid mali os contrahat ex carne,fi male cu retur.Nam amp;nbsp;perforato offi ,amp; alias denudato,fed fano: Si. fi Ixfionem aliquam ex telo habeat,amp; tarnen fanum cffe pute-tur,periculum magis immintt vt fuppuratum fiat, etiamfi a-liis futurum non eiret,fi amp;nbsp;caro os ambiens male curetur, amp;nbsp;inflammeturacconftringatur. Ignefcit enim,amp; multa fläma impletur.Et fane os ex ambientib.carnibus in feipfum calo- £ rem amp;nbsp;flammam , Si quaecunque mala in fcipfa habet caro, trahit,8lt;. ex Ins ita fuppuratum fit. Malum eft etiarn humida cffe carnem in vlcere,amp; putrcfcentem,amp; ad mukum tempus purgari. Quare fuppuratum quidem quam celerrime vlcus facere oportet.Sic enim ambientes vlcus partes quàm minimum inflammabuntur,amp; vlcus citiftime purum erit.Necefle eft enim carnes voncifas ac côtufas à telo fuppuratas fieri ac confumi. Poftquam autem purgatum fuerit, ficcius fieri vlcus oportet.Sic enim citiftime fanfi fiet, ficca carncgermi-nante.Sc non humida . Et fic quoque vlceri caro non fuper-increfcet.Eadcm ratio membranæ citcum cerebrum eft.Sta-tim enim ofte perforato amp;nbsp;exfeäo, ac de membrana detra-fto.ipfam denudatam membranara puram quàm citiftime ac p ficcam facere oportet, vt ne vbi ad multum tempus humida fit,conputrefcat ac in tumorem attollatur.His enim ita fien-tibus, periculum eft ipfam piitrefieri. At vero os rjuod di-fcedere à quouis alio ofte oportet.vlcere in capite faente, Si f?de teli in ofte exiftente.aut alias ofte plurimum denudatoÿ difcedit vbi plurimum exangue faiäum eft. Reficcatiir enim fanguis ex ofte,8c à tempore,8c à plurimis medicametis.Ci-tiftimc enim difceft'erit, fi quis vlcus quàm citiftime purga-rit,8c de c.rtero Sc vlcus, Sc os, tum maius, tum minus refic-cauerit. Quod enim citiftime reficcatum acteftaceum faän fuerit,ex hoc faäo maxime dimittitur ab alio ofte, quod fan giiinolentum ac viuum exiftit, 8c quum exangue ac ficcum' fiat,à fanguinolento ac viuovalde difcedit. Q^cunque
vero
-ocr page 987-t)E CAPITIS VVLNERIBVS. 449 vero ofli intro contufa cedunt ex fua ipforum natura, rupta offifm-' aiitctiam diflcaa.valdeampla, talia minujpericulofafunt, flaqn^ Vbi membrana fana fuerit.amp; quæplurib'us finuris amp;nbsp;antplio- min«r pe» ribus intro rupta funt.adbuc minus periculofa funt,amp; ad de- ricaio/a. traäionem faciliora fiunt. ?lt;. nullum ex talibus perforate o-portct.neq; periclitari ofla auferre conando,priufquam ipó-te fua emergant,priore forma exoluta.Emergunt autem carne fubnafccte. Subnafcitur autem ex duplicata olfislamina, amp;nbsp;ex fano olTe, fi fuperna oflis pars fola fiierit corrupta. Sic Veto quàm citilTime amp;nbsp;caro fubilafci ac germinare poterit,amp; ofla cmerferint.fi quis vlcus quàm citiflime fuppuratum red ditum,purum faciat.Et fi per totum os ambæ partes intro có
B tufæ ceflerint ad mcmbranani,amp; fuperna oflispart,amp; infer-na,fî quis fimiliter medeatur,vlcus celerrime fanû crit, amp;nbsp;of-fa quæ intro ceflerunt celerrime emergunt ac reuertuntur.
At vero puerorum ofla.ît tenuiora amp;nbsp;molliora funt, ea de Puerentnt caufa,quôdfanguinolentiorafunt,amp; caua,amp; hequeantrofa, effi. neque denfa,neq; folida;8f àtelisæqualibus aedebilionbus, fi fimiliter ac minus fucrint vulnerati, iuhiofispueri vulnus, 8traagisamp;citiusfuppuratur,amp; in breuiori tempore quàm Unions: amp;nbsp;fi aliàs ex vuliiere morituriis cft.iuniorfcniore citius périt. Cæterum fi os denudatû carne fuerit.animad-uerfione habita cognofeere conari oportet, fi oculis viderc âc nofeere non datur,an ruptum fit os,amp; an contufum.aut fo lum contufumtSt an fede teli fada,adfit contufio,aut fiffura,'
C ant ambo h.rc.Et fi quid horu os paflum fuerit,dctrado fan-guine,paruo ttrebello modice amp;nbsp;cum cautione, os terebra-re oportet. Tenuius eftenim os,amp;. minus profundum iùue-nibus, quàm fenioribus. Quicunq; vero ex vulneribus ini capite moriturus eft,amp; fieri non poteft vt fanus fiat ac feruc-tur,ex bis fignis dinotionc motituri facere oportet, amp;nbsp;quod futurum eft prædicere. Patitur enim hæc. Quurri quis os Morifurl fraamp;iim.aut ruptum,aut contufum.aut quoeûq; modofraftû intelligens.per errorem dcliqucrit,amp; neque raferit,ncq; per-forauerit.veluti os non opus habeat,amp; velut os fanu exiftatj ante decimumquartum diem febris corripiet vtplurimum in hyeme. In æftate veto poft feptimum diem tebris corri-pit.amp; poftquamhocfaâum fuerit,vlcus colorem omittit, amp;nbsp;ex ipfo fanies pauca fiuit, amp;nbsp;quod inflaminatum eft ex ipfo emofitur,
-ocr page 988-HIPPOCRATIS LIBER
emoritur, amp;nbsp;vifcofum fit ,amp; apparct velut fallâmentum, colore fuluum,fubliuidiim.amp; os tune corrupt iocipit, amp;. fit val-de nigrumpoftreinum pallidum aut valde album cuadens. Quum rero iam fiippuratum fuerit, in lingua pullulæob-oriuncur, Sc defîpiens aeger moritur, amp;nbsp;conuulfioplcrof-que corripit in altera corporis parte : fi quidem in fini-ftra parte capitis vlcus habcat, in dextra corporis parte conuulfio corripit.Si veto in dextra cupicis parte vlcus hi beat,in finiftra corporis parte côuulfio corripit. Sont autem Sc qui lÿderati fiunt, atqueficpereuntantefeptimum dient in xftate,aut decimumquartum in byeme. Similiter autem fignificant bxc figna,amp; in iuniorc,fi vulnus exiftat.Quapro- f pter vbi intellexeris febré inuaderc hominem, Si ex aliis G- , gnisaliquod ipG iccedere, non cumäari oportet, fed os vfq; ad membranam perforate, aut fcalpro raforio deradere. Eft enim Si id perforationem,amp; ad rafionem, facile ac expedi-tum.Deinde reliqua Gc canre, prout conducere vifum fue-nt.relpeduadidquodfithabito. Quum veto tnvulnere in capite,homme tcrebclloperforato,autnonperforato,of-fe autem denudato,tumor rubicûdus, ignis lâcrilpeciem re-ferens.icceffecicin fade,Si in oculis vtriique.aul altero;ScG quis tumorem contmgat.doleat; amp;nbsp;febris corripiat ac rigor? Sc vlcus ipfum turn quod ad carnem attinet,tum quodados, bene habcat ad afpedum? Sc ambientes vlcus partes bene ha béant,excepto tumore qui in fade exiGitrSc aliud peccatum nullum tumor habcat,quod ad reliquamvidus rationemat- f
KeJelit tinet ; Huias infernam aluum deorfum purgare oportet me-huiiif. nbsp;nbsp;nbsp;dicamcnto,quod bilem ducit.amp; vbifiepurgatus fueric,Sc fe
bris dimictit,Sc tumor fedatur,amp; fanus cuaclit.Medicamen-tum veto dare oportet, ad vires hominis refpiciendo, prout
Tereïra- robore vilidiis faeric. Cxterum de perfbrationis ac tere-tbaùint- brationis vfu,vbi eiticceffitasingruaCjVCneceffeGchominé ^qui. perforare,Gc ftatuendum efl.Si ab initio afiumptam curatio-nem adminiftras,non oponet fiarim os ad membranam per-forare ac excindere. Non enim conducit membranam ofie denudatam eife, ad malcum tempus male afGidam ; fed po-flremum vbi madorecorrumpi acpucrefcere ipfam pcricu-Jum eil. Eil Sc aliud periculum, G ilatim offead membranam perfarato,ipfam auferas, ne in ipfo opéré mebranam per te- I rebellum I
-ocr page 989-CAPITIS VViNERIèVS. 450
A lebcllum vulncres.Verum tercbrantem oportet,vbi iara vak dc paruin abefl vt os fit perforatum,amp; os lam mouetur, à te-rebratione defiftcre,amp; finerc vt os fua (ponte difcedat.Nam in ofTe perforato, amp;nbsp;à perforatione reliélo, nihil mali acce-dere poterit.Tenue enim iam id quod reftat fit.Reliqua veto cariieoponet,praat viceti condiicere vifum fuerit.
Terebrantem autem frequenter eximere terebellumo- Terelr^ porter,caliditatis ofTis gratia, amp;nbsp;in frigidam aquam immer- 4i]ibt ingéré. Calefcens enim ex circumduâione terebellum, ctiara os excalfaciensac reficcans adunt, Sc maiiis os perforationé ambiés difcedere facit,quim alias difcefTurum fuiifet.Si veto eciam (latim volueris vfque ad membranam perforate, amp;nbsp;j poftea os auferre,eodem modo frequenter cxiniere terebellum oportet, amp;nbsp;in frigidam aquam demergere. At fi non ab initio curationem aflumpferis,fed ex alio traditam fufeepe-ris, ita vt pofterior tarde ad curationem deuenias : terebcl-lo exfculpto ftatim os ad membranam perforate ac excin-derc oportet,amp; exempto farpe terebello fpecularirtum alias, lum per admotum fpecillum,circumcirca ipfius terebclli vi-gt;ni. Nam multo citius perforator os, fi fuppuratum iam ac tranfpuratum perforaueris.3c fcpe contingit vt non profun-dum os fit,tum aliis,tum fi ca capitis parte fuerit vulnus,qua tenuius magis quàm cralfum os ipfiim exiftit. Quare cauere oportet,vt in terebelli admotióe ne fallaris, verum qua parte craflTiftîmum os eflc vifamfuerit, in eam femper terebel-
C lum admotum adigito,ita vtfrequenterjconfideres, ac cómoi ueas os,amp; eiicere coneris. Poftquam autê abftuleris, f cliqua velut vlceri conferre vifum fuerit curato.
HIPPOCRATIS COI
CHIRVRGIAE OFFI« cina,îatio Comario medico pbyfico interprète.
-ocr page 990-hippocratis
Vtfimilia, aut diflimilia, àprinci- D pio, à inaxingt;is, à facillimis, ab bis quæ vndiquaque penitus cogno-fcuntur : qua: amp;nbsp;videre, Si tangere , amp;nbsp;audire licet : quæ amp;nbsp;vifu, Si taâu, amp;nbsp;auditu, Si naribus,amp; lingua ,Si intelligentia fentire licet: qux Si quibus cognofeuntur, omnibus cognofccre licet. Quæ vero ad chirurgia: officinaui.Aegrotâs.
agens.miniftri.inftrumcnta.lumen.vbi,quomodo. quot.quo-raodo.quando.corpus.vafa commoda.Tempus.modus.locus. Agens aut fedcns,aut ftans,moderate ad feipfum,ad id quod j lux du- traüatur.ad fplendorem lucis .Lucis igitur fpecies du.æ funt, plex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alter.1 communis,altéra artificialis.Communis,in nobis non
cft. Artificalis,ctiam in nobis eft. Vtriufquc vero duplices v-fus funt,aut ad lucem, autfublucem . Sublucem,amp; modieus vlus cft,amp; moderatio manifefta.Ad lucem vero,ex præfenti-bus,ex conferentibus luminibus, ad fplendorem conuertere oportet id quod tradatur, exceptis his quæ aut latere oportet , aut videre turpe eft : ita vt id quod traftaturex aduerfo fit luci,qui vero traiäat ex aduerfo cius quod tradatur.verö-Quf chi/ tarnen vt ne tenebras inducat.Sic enim amp;nbsp;qui agit viderepo ’'“'■g® P*quot;®' terit, amp;nbsp;quod ttaâatur non videtur. Ad feipfum vero,fi qui-^i.-ienda. 3eni fedeat.pedcs fecundum reâitudinem ftirfum verfus è di reâo ad genua fiiu.diftantia autem parua in confiftendo in- p tercedat.Genua autem fiiperiora fint ingiiinibus modice di-ftaritia,pro commoda cubiti pofitione ac appofitione. Ve-ftitus eipedite,diftinde,æqualiter,fimilitcr,cubitis,humeris. Ad id vero quod traaatur,vltra Si prope,amp; furfum ac de-orfum, amp;nbsp;hac aut illac, aut in medio. Vitra quidem amp;nbsp;prope termini funt cubitorü gibbi.itavt in anteriorem partem non excedant genua in pofteriorem coftas. Surfum vero, vt non fupra mammas,fummas mantis habeat.Deorfum vt non infe-riusquàmvt vbipedus ad genua habet, fummas mantis angulares ad brachia figuret. Si in medio quidem hoc modo fe habet. Hac vero aut iliac, vt non extra federn : fed pro ratio-ne conuerfionis Si corpus,?; operâtem corporis partem producat . Si vero ftet, vtrifque pedibus ex arquo infiftere fatis
-ocr page 991-CHIRVRGIAE OFFICINA. 4p
A eft. Agere vero oportet itavt altero pedcinfccndat, non eo qm eft ad manum agentem , genu ad inguem fublato, velut in fede, fed amp;nbsp;alij termini iideni funt. At qui traöatur, rcli-qua corporis parte traéianti infcruiat,aut ftans,aut fedes, aut deciimbens,quo quàm facilime ita velut figuram Labens per-fcueret,feruansfiibfluxionem,fubfidentiam,euerfionem,de-cliuitatem.Sic quæ debet feruatur amp;nbsp;figura,amp; forma eius qui traftatur in cxhibitione, in tradatione, in habitu poftea fe-quente. Vnguesnequepræniinereoportet,ncquedcfice- quot;Vngueset re. Digitorum vertices ad vfum cxercere, digitis quide fum- digiti chit niis pleraque, indice ad magnum admoto .Tota veto manu rurgiciM/ prona,ambabusautcmaduerfis.Digitumextendcte cogit I« effede magnum quiddam in medio digitorum pofitum, amp;nbsp;oppofi- teant. turn facere magnum digitum indici. Morbum autem efle ma nifeftum eft,per quern etiam Icduntur hi quibus ei natiuita-te, amp;nbsp;educatione , afueuit magnus digitus ab aliis contineri. Opera omnia exercere oportet vtrifque feorfim agendo, amp;nbsp;ambabus fimul. Similes enim funtiambabus conieótando be I'e,pulchre,cito,non 13boriofe,concinne,expedite. Inftru- inflruitien mentaquidem,amp;quando,Jcqualiterdicetur.Vbi oportet,vt u in prom nequid impediat opus ,neque impedimento fit inter acci- ptupnt^ piendum circa opcrantem corporis partem.Si vero alius det, miniflri. paulo prius paratus fit,amp; facial vbi iufleris. Qui vero circa Çgrotâtem funt,id quod tradatur exliibeant prout vifum fue rit.Reliquum autem corpusdetineant,vt totum quiefcat,ta-tentes, 8c præfedo obedientes. Deligationisipcciesdux DeîigiUi» funt,qu.-e fada eft, 8c quxadhuc fit. Quæadhuc fit, cito,non duplex, !aboriofe,expeditc,concinna.Cito quidem pcrficiendo ope-ra.Nonlaboriofe,facile agcdo.Expeditio vero ad omnia parata eft.Concinnitas autem iucunda afpdu eft. Ex quibus ve roexercitationibus h.-ec côtingant,didum eft.Quæ fada eft, benc,pulclirc.Pulchre quidem,fimpliciter,diftinde:aut fimi-lia ac.’equalia.æqualiter aefimiliter; aut inæqualia ac diflimi lia,inæqualitcr acdiftimiliter. Species vero hæ funt, fim- Ligetioni plex rotund.r in orbem,afcia,fima, ocnlus, rhombus, 8c femi- fleecier. fedaiita vt fpecics cógrua fit fpeciei 8c affedioni eins quod deligatur. Eius vero quod bene deligatur, duæ funt fpe-cies, roboris quidem , aut comprcftione,aut copia I nteolo-rum.8c partim quidem ipfa deiigatio fanat, partim curanti-
bus
-ocr page 992-HIPPOCRATIS
Modiligä bus infetuit.Ad hxc igitur lex hare eft. In his autem mall* D di. ma deligationis vis eft.Compreffio quidein, vt incumbentia non abfcedant.neque penitus innicantur.-fed fint quidem fit mata.non autem coaCta, amp;nbsp;minus quidem extrema, piininie
Vexvr. vero media. Nexus amp;nbsp;Slum procédant non deorfum , fed furfum,in exhibitione,amp; præparationc,amp; deliganone,amp; ha-bitu poftea fequente. luitia non fupcr vlcus iniicere oportet , fed hinc aut illinc facere nexum. Nexum veto neque in femita.neque in opere, neque illic vbi inane eft, vt ne in va-num iaceat.Nexum autem Sc filum, mollia non magna. Hoe tarnen probe nofte conuenit,quod omnisdeligatio ad dccli-uia amp;nbsp;acuminata fugit,velut in capite, ad partem fupcrnani! in tibia,ad infernam. Deligare oportet dextras partes, in £ finiftras:amp; ftniftras,in dextras; excepto capite. Hoc vero fe-cundninreâitudinem.Verum contraria ex duobus initiis.Si Tero ex vno, ad id quod fimile eft, ad fubtilitatem; velut eft media pars capitis,amp; ft quid aliud huiufmod.Qi^ vero mo-uentur, velut articuli, qua quidem parte infleduntur, quàm minimis ac expeditiflimis linteis obuoluere oportet, velut poplitem: qua verocircuntenduntur,expaftisaclatis, velut eft patella. Circiindare quoque infuper oportet, conipre-benfionis quidem gratia eorum quæ circa hæc funt, appen-lionis vero vniuerft deligamenti,in quiefcentibus amp;nbsp;depref-lioribus corporis partibus, qualis eft amp;nbsp;fupra , Sc infra genu. Conuenit autem in humero quidem,circundudio circum al teram alam;Ininguine vero,circum alteramlateris mollitu-dinem;in tibia,fupra furam.Sc quibufeunque furfum contin-git fuga,his inferne appenfio conuenit ; quibus autem deor-fum,vice verfa.Qujbus vero non eft,velut in capite, his in s-qualiftima parte comprehenfioncs facere oportet,amp; minime obliquo deligamento vti. Nam ftabiliflimum poftremum cir cundatum,vel maxime vagabiinda continet. Quibufcuquc autem neque comprehenfio,nequc appenfio linteorum,com mode fe habet: his per fila appenfiones facere conuenit, ex iniedione',aut confutione. Deligamenta fintpura,leuia,
lt;4 qnalii. mollia,tenuia. Obuoluere vero oportet ambabusfimul,aut Ttrifqiie feorfim eiercere. Conueniente autem deligatione Tti, coniedura ad latitudincm ac craffitudinem partium fa-da. Obuoluciouis capita dura, a;qualia,diftinda fint. In quibus
-ocr page 993-CHIRVRGIAE OFFICINA.
A quibus autem futurum eft vt décidant, ea peiora funt, quàm ücito décidant. Quædam rero funt ciufmodi.vt nequc com-primere.neque decidere oportcat.Q^as vcro Ipectat dcliga-tio,aut fubligatio, aut ambo,hxc funt. Subligatio,quidem in caufa eft, vt aut difparata attrahantur,aut expafta contrahan tur,aut contraéla diducantur,aut diftorta dirigantur, aut vice verfa. Præparare autem oportet lintea leuia,tcnuia,mol- tintea lia,pura,lata, non confuca. nequc cxtubcrantias habcntia, Sc qualU. üna,vt extenftonem ferant,amp; paulo præftantier3,non ftcca, fed fucco imbuta ftngulis affedionibus familiari: ad ca qui-dcm qux difparata abfccfterunt, ira vt fublimia fedé quidcm contigant, non tarnen comprimant. Initium autem 1'umere j oportet ex fana parte, amp;nbsp;ad vlcus dcfincre, quo id quidcm quod fubeft excoletur, aliud autem non amplius colligatur.
Deligare autem oportet refta quidem,in redum: obliqua vc Deligatïj ro,oblique,in figura doloris exorte,in qua nequc conftridio; qwlif.. Deque difceifio contingat; ex qua vbi tranftatio fit ad appen üonem,auc pofitionem,nontranünutcnt,fcd limihababeant ha;c,mufculos,vcnas,ncruos,oira, amp;nbsp;bene pofita, Sc bene dc-Icnta, Appcnld vcro aut pofita cfle conuenit, in figura dolo-ris exortc,quje eft fecundum naturam.In quibus vero difcef-ferint,vicc verfa. At quibus expafta funt,contraherc oportetj quod ad alia quidé attinet eodem modo:ex multo vero temporis fpatio interpofito contradionem faccre oportct,amp; fen firn progreffu fado comprcftioncm.primum minime,deinde
- magis.ita vt terminus quod maxime fada fit, mutuus conta-dus fiat.Quibus vero contrada funt,didiicere! cum inflam-inatione quidem vice verfa ; fine bac autem , præparationo! quidcm eiufmodi,deligatione vero contraria. Diftorta vero dirigere oportet,quod ad alia quidem attinet codemmodo. Verum quæ quidem abierunt, ea reducere oportet, fubliga-tione,agglutinationc,appenfione. Contraria vero contrario modo. Spleniorum lógitudinesjatitudines, eraftitudines, S^lcnut. multitudines.Longitndo,quanta eft deligatio.Latitudo,qua/ tuor aut trium digitorum.craifitudo, vt triplices aut quadru plices fint. Multitude , vt dum circundantur non excédant, nequc deficiant. Qmbus vero ad diredionem, in longitu-dincmcircundaudo,latitudincm accraftitudinem defedu cpniedare oportet, ita vt non accruatira expleamus. At
vero
-ocr page 994-HIPPOCRATIS
tinteori yerolinteorum fubligationes duæ funt, prima ex loco larfo D fubli^itia ad fupernas partes definit : altera ex loco laelo, ad infcrnas.
luxta locum aft'eéèum maxime comprimere oportet.-Mi-nime cxtremas partes : Reliqua vero pro ratione. Deligatio pdigamr autem multani fani loei partem occuper. Deligamento-M ^ui/lta. rummultitudo,longitudo,Iatitudo.Multitudoquideni,vt ne fnpereturi loco la;fo,ne^ue per ferulas illifiofiat, ne-que pondus,neque circuncirca inclinatio, neque eifoemi-natiodeligamenticontingat. Longitudo veroamp;latitudo, ttium, aut quatuor, aut quinque, aut fex, cubitorum quidem longitudo ,digitorum autem latitudo. Etaffulcimenti cir-' cundudiones tot fint, vt ne comprimant. Mollia vero k non era fia fint liæc omnia , pro longitudinc, amp;latitudine, £ ffrultt, ac crafiTitudine partisaffèdæ. Ferul,Tporró fint leues,æ-quales.iuitaextremitatesfimæ,hincatqueillinc paulominores delegationejCrafiifiimæautem ea parte qua extatfra-dura. Q^cunque veropartes incuru.-c funt amp;nbsp;excarnes, in his quxprxmiaenc cauend.rfunt, velut circa digitos amp;nbsp;mal leolos,autpofitione,aut breuitate. Affulcimentis autem ful-Ceratumi cireaefinnareoportet,non comprimere priinum. Cera-Xgiw. tum moUe,amp;Ieue, Sepurumfit. In aqua ipedatur calidi-tas, multitudo. Caliditas, vt fupra fuam ipfius manuin medicus affundat. Multitudo,ad Jaxandum quidem amp;nbsp;attenuan-dum,plurimaoptima efi. Verum ad incarnandum ac mol-liendura , moderata. Moderatio autem in perfußone ea efl, quöd dum adJiucattoIliturpars.priufquam concidat deßße- P re oportet. Primum enim attollitur. Poftea vero attenua-tur. Poßeio fit moHis, ■•equalis.furfum vergens, in eminen-ttbus corporis partibus,velut calcaneo. Sc. coxi, vt neque re-frjngicar,neqiic cuertatur, Canalem toti potiiiscruri quam dimidio adhibere opoceec. Ad sfFeâiionern tarnen relpicere oporcec;Sc reliqua qu.r l.Tdere folent manifefta funt.Ex/iibi-tio vero,Se diftentio,amp; reftifutio,amp; reliqu:t fecundum natu- I ram fiant. Natura in operibuf eß. operisadione quid illa ve licconieäindiim eß. Ad bxcautemexqaicfeence, excom-muiii,ex confuetudine.Ex quieCcence quidem ac remißbire-äicudiaes conßderare oportet,velut in manus ßgiira.Ex co-muni vero,extenßonem Sc (nfledionem,veluti ßgura cubici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l
ad brac/iium,quæprope ad angularem accedir.Excoiifuetu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
dine, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
-ocr page 995-CHIKVRGIAE OÎFICINA. 4B
A dine, quod non alias figuras magis ferre pofTunc, relut crura extenliodcin. in liac eiiini figura pluriinuin tempus facilimc durarint,nulla fada linmutacionc.ln immutatione rero ex-diflencione, ßmilia liæc liabent, ad habitum aut pofitioneni, n)ulculos,renas,neruos,oira, Si bene pofica, amp;nbsp;bene detenta.
Oiflencio fit maxime circa maxima, St crafTiflima, ac x- Df/leatia* qualia,dc rbi ambo olfa Ixfa funt.Secundo loco vbi fubieâû, minime vbi fupernum. Si veto magis moderato fiat, detri-mécum affertipucris exceptis. Oportet autem ipfa paululum tccliuia habere. Oircdioais exempluin.xquiuocum, con-iugatumfimile,fanum. Defridiopoteftfoluerc.ligare.in- VefriSitJ tarnare,minuere.Dura,ligare.Mollis foluerc.Mulca, minue-
J te.Moderata.crafTefaecre. Deligarc rero oportet,primum Veligati» ▼tis qui deligatur,dicat,maxiRiefe comprefTum cfTe circa lx mtmedafc lain partem, minime circa eitremas: St hrmatum fe effe,non comprefTum,copia linteorum.non robore: amp;nbsp;hac die ac no» âe paulo magis, poftndic minus, lertia laxe. Reperiatur autem poftridie in extremis partibus tumor mollis. Tertia Veto die deligatum folutura gracilius fit, atque hoc per om-nes deligationes. Secunda veto deligatione an iufte deligatum apparuerit difcere oportet. Hine autem magis Sc pluri-hus comprimatur.Tertia adhucmagis,itemque pluribns.
Septima veroipriraa deligatione foluta,inuenianturgra-tilia olTa ac deprefla. At vero in ferulas deligata , fi gracilia amp;nbsp;pruritus exortia, Sc fine vlcere fuerint, finere oportet rf-
C que ad dies viginti à læfione. Si rero quid fufpeflum fit, fol-uere in medio tempore,amp; ferulas tertio quoque die firmare.
Appenfio.pofitio, deligatio, vt in eodem ftatu fint cufto-dite oportet. Figurarum fumma hate eft,confuetudines,na Figw*. tur.efingiilorum membrorum,fpecics ex currendo, ambulan dn.flando.decumbendo, ex opere, ex remittendo. Nam vfus Corroborât,ocium autem colliquat. Ant comprefTione.aut Copialinteorum. Q^cunque rero efFufo fangiiine fugilla-tiones, aut contufiones, aut vulfiones, aut tumores iiiflam-mationis exortes, ex vulnereoboriiintur, ad fiipcrnam partem pluriranm, ad infernam etiam parum deligareoportet, ita vt manum aut crus non habeat in decliue, Sc initium fu-pra vulnus ponat,ac maxime firmet,minime extremas partes, Dedio modo medias, rltimam partem ad fupernas corporis
Mm partes
-ocr page 996-HIPPOCRATIS CttIRVRGIAÉ O?.
parte»diftnbuendo,dcligationc,cóprcflione.Sed amp;hæcco- D pia magis quàm robore. Maxime autem bis lintea tcnuia,le-uia, molha,pura, lata, fana debentur, vtpote fine ferulis; amp;:• vberiore perfufione vti oportet. At vero elapfioncs autlu-saciones.aut tortiones,aat difiâciçdifparatæ,aut auulfiones, ant abruptiones,aiit diftortlones, veluti murilationes ad alte ram partem vergentes, vndc quidem cxcelFerötjemittendo deligare oportcti qno vero cxcefferunt, intendendodeliga-mentum,vt ad contraria vergat deligata,ctiam priufquâ fue-ïint deligata ,paulo m-agis quàm vt ex xquofint, deliga-mentis, î£ fpleniis, amp;c appenfionibus, tc figuris, extenfione, deftidione, dircüione ; amp;nbsp;bic ctiam vberiore peifiificne. Cïterum imminutiones multam fanam partem occupando £ deligare oportet, vt ex influiione qua colliquata plus quàm fua fponte imminuta futM,alia deligationepermutata ad au-gmentum declinent,amp; carniurrreftormationem fiiciant.Me-iiusautemeft,vt amp;nbsp;ftipcrna pars fimul deUgctiir, velttt fi-biæ,amp;: fœmorum, amp;nbsp;alterum crus cum fano crure, quo fimi-lius fit,amp; fimibtec quiefcat, amp;nbsp;fimiliter alimentum excludat, amp;nbsp;fufcipiant. Linteorum vero copia, non compreflione v-tendum eft,remittcJo primum id quod maxime opus babet, amp;nbsp;vtendo defridione incarnante,5r perfufione abfqueferu* Pulfiméw lij, Fulcimenta porró ac ftabiliraéta adbibere oport'et,ve-qiutiut 4/ imi pcétori,.coftiï, c ’piti,amp; aliis qua? eiufmodi font rpartiirt ptiinda. pulfuum gratia, vt ne concutianturrpartim etiam diftantia- _ rum difparatarum gratia, circa iunduras,in oifibus capitis, quo firmentur. Et in tuifibus, aut fternutationibus, aut alio motu,qualia fiunt circa tboracem amp;nbsp;caput ftabilimenta. Horum omnium cædcmfunt deligationis commoderationes. Qua enim parte l.efiones fiint, maxime comprimendum eft. Supponerc igitur oportet lanam mollem , aftedioni conue-nientem : deligare vero non amplius comprimendo , vt ne pulfus concutiantur ; neque amplius quàm vt diftantiiim iun durarum extremitatesmutuo fe contingant. Neque vt tuf-fes amp;nbsp;fternutationes fiant, fed vtprobibeantur flabilimen-tum adhibcatur, quo neque cogatur quid, neque concutia-lur^
HIPPO
-ocr page 997-4Î4
AHIPPOCRATIS COI li
ber DE FRACTVRIS, lano Cornario medico
co interprété.
Portée raedieiim Se luxationum, Se fraâurarum ezcenfiones quàni rur in hit dirediflimâs faccre.Hæc enim iu- pr^/lure j fliâima natura cû.Si veto quidvel dtbeat. hac,vclillac inclinarit, ad pronam partem vergere conuenit .Minus enim hoc peccatu eft quàin ad fu-pinam. Qm igitur nihil præmedi-tati funt,plerunquc nihil peccant. Ipfe enim qui deligatur manii por tigit,vt qui-ita à lufta natura cogatur.Qm vero fapientes iibi videntur medici,hi funt nimirum qui peccant. Studij igitur non multi eft-manum fraâam traôtare , Sc qudrbet vt ita di-cani,medicus hocpoteft.Vtruin cogorplura de hocfcribete, MeJieffi quôd feiam medicos efle, qui fibi fapientes elfe videntur e» imperUtt Oguris manus in deligatione,exquibusipfosindoâos ef- (axae. feputare oportebat. Sed enimmulta inhac arte hoc modo iudicanturi Quod enim peregrinum eft, quum nondum intellexetintaabonuinfit., magis laudant quàm familiare, quod iam bon um elfe feiuntrfe alienum magis laudant quàm probe notura.Diccndum igitur,quænam medicorum pecca-ta de natura manus,tum dedoccre.tum docere velim.Naffiamp; alioril corporis oflium doûrinâ hic fermo affert.Manumita* que, de qua nobis fermo eft, quidam pronam dchgâdam de. dit.illc vero cogebat lictenerc velut figittâtes, quumhume turn iniiciunt, atquc ita habentem deligabat : hoc ipfum illi fecundum naturam elfe exiftimans. amp;nbsp;in teftimonium addo—, cebat, tum omnia cubiti ofla, quôd diredionem inter fe ha- • bcrcnt,tura coloris concordiam,quod ipû per feipfam rctli-tudinc haberet.idque hoc modo amp;nbsp;externa amp;nbsp;interna parte.. Hoc modo etii dicebat Sc carnes,amp; ncrnos,à natura,prodn-âot eCtCfSc arte ûgittandi in ceftimonuun citabat.amp;: hxc da-
Mni ij cens
-ocr page 998-HIPPOCKATIS LIBER.
cens 3c ficiens.fapiens efle flbi videbatur. Vcrum aliarum ar D tiuin oblitus crat, amp;nbsp;eorum qux robore,amp; corum qua; arcifi-ciisoperaritur ac efficiuntinon animaduertens altam in alio figuram fecundum naturam in eodem opéré alias de-ïtræ manus figuras fecûdum nstiirani efle,alias finiftra;, fi ica concingat. Alia enim figura in iaculationc fecundu naturam elV, alia in fund.^ iadu, alla in lapidis ladu, alia in pngilacu, alia in quiefccndo. Qupt vero artes inuenire qms poilit, in quibus non eadé figura inanuum naturalis cft?amp; in vnaqua-que arte,aliter ad infirumetum quod quifq-, habet,amp; ad opus quod perficere vult manusfigurantur.Ei vero qui fagittandi artem eiercet,hanc figuram alterius manus optima efle con-fentaneii eft Carditioformis enim brachi) pars,in cubit! fcde j in bac figura innicens, oftibus cubiti amp;nbsp;braclii| reâitudinem facit, veluti totum vnum eftet .amp; refraâioarticulifracia eft in hac figura. Verifimileeftigitur hoc modo minime flexibi lern Sc. rigidiftimum effe liunclocum ,amp; non fuperari, ne-que remittcrc.dum àdextra manu neruus trahitur.amp; lie ner-uum q^uidc quàm pliirimum trahet,à firmiftimo vero ac con-Prtiffimo emittet.Ex talibiis enim fagittarum emiflionibus, celcres Sc vehementiæ, Sc longinquitates fiunt Deligationi vero cum arte fagittandi nihil cómune eft. Nam Sc vbi deli-gauic.fi manum ita habiturus eftet, multos vtiqt dolores majores viilnere adderetrSr ft fleâcre iuberet, ncwcofta, neq-, nenii,neq; carnes in eodem permanerent, fed fuperata deli-gatione allô tranftèrrentur.Êt quæ tandem eft figura; fagit- p tarij vtilitas? Et in hac parte fortafle non peccaret is qui fibi fapics efle videtur, fi ipfum vulneratum fibi manum exhibc-
ai te permitteret. Abus port^ medicus fupinaiti manu præ-tiar ifeti/ bens.ita extédere iubebat,atq; hoc modo habentem deliga-gitndù bit, hanc figurim naturale efleputans, conie£hira ex colore fada;amp; ofta hoc modo fecûdum naturam efle eiiftiman$,co ouô J os emincs circa manus iurtôiuri,vbi paruits digitus eft, è direftoefl'e3ppareteiu$ofli$,eiquovlnam hominesme-tiuntur.Sr hxc teftimoniaaddueebat, quôd fecundum natura hoc modo figura fe haberet.Jc reSe dicereputäbatur. At vero fiquidem manus fupina extendatur.vehementer vtique doluerit.Coenofcereautem poterit hoc quifq; foa manu ita exten(a,quàd dolorofa eft hxc figura.Nâ amp;nbsp;debilior vir,for
ti j re»
-ocr page 999-DE FPACTVRIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4n
A tiorem ita manibus fuis comprehenfum, rt cubici flcxura fu-piiia fungicur.quocunq; voluerit duxerit. Neq-, en un lî gla-dium in bac manu habcat,cu vti poterie,adeô violéta bac b-gura eft. Deinde fi vbi deligauit quis.in hac figura finat, ma-ior quideni dolor vbi obambularit, magnus autem etiani vbi decubueric, fentietur. Q^in amp;nbsp;fledere manum fi opus fue-titjomnino nfcefle efl amp;nbsp;inufculos amp;nbsp;ofla aliam figurain fia» bere.Scd amp;nbsp;citra reliquam pernicié, in bac figura bac igno-rabac.Os enim circa iunduram manus eniiués,iuita paruum digituiji,boc quidc cubici cfl.Quod vero in flezura elt,à quo vlnâ homines metiuntur,id bracbi) caput cih Ille veto idem Os efle,amp; hoc 8c illud putabatticémq; multi alij.Efl autc idem
I cum illo, is qui cubitus fiue cubiti gibbus vocatur, in que in-nicimur.Si quis igitur ita fupinam manum habeat, tune 8c o* diflortum apparet, 8c nerui à manus iundura tendentes, ez interna parte 8c de digitis.diftotii fiunt.Tendut enim hi ncr ui ad os brachi), vnJe vina menfuratur. Tanta fane ac talia funt peccata,8c ignorantiænaturæ manus. Si veto velut ego iubco,.manum fradam quis extcndat.os quidem quod efl cir caparuum digitum,ad cubici flexuram tendens,in diredum conuercet, reditudinem vero habebunt nerui à manus iun-âiira ad brachij fummas partes tendentes: 8c manus dum ap penfa excipitur, in confimili figura erit, in quali etiam erat dum deligaretur.ita vt neque ambulanti, neque dccumbéti, vllui dolor aut facigatio accedat. Defidere vero hominé ita
C oportet,vt oifis pars ad clariffimâ præfentcm lucé conftitua-tur,ne i$ qui extenfioné iradat circa fiiftàcienté diredionera fallatur.Nam periti artificis manum admotam.ne os quidem eminens in côtadu laterepotcrit.Porrô ex cubiti oifibus vbi Cuiitiefftl non ambo frada funt,f3cilior curatio efl,fi fupernum os fau- fi frafit ciatum efl, etiamfi craflius id exiftat: partim quôd finn fub- fuerint. tentum fundamenti loco ipfi efl,partim quód facilius occul-taripoteft , nifîiuxta manus iunduram fauciari contigerit. Craflâ enim eft caro que fuperne innafeitur. Infernum veto os excarne eft,8c non facile occultari poteft,8c vehemetiore (xtenfione opus habet.Si vero hoccontritum non fuerit.fcd alterum illud, viliorextenfiofufficit. At fi ambo frada fuerint,fortiflima extenfione opus habent In puero ctenim vidi ezteta magis quim oportebat, Verum pleriq; mmus quàm
Mm lij oportet
-ocr page 1000-HIPPOCRATIS LIBER.
ßfJigttit oportet extenduntur.Conucnit autem fada extcnfione,ro- p lis adinotis dirigere ; deinde cc ra to illito non ita multo, vt ne deligamc ta circunfluitent, ita deligare.vt fumma manum non intcnus cubiu flexura habeat, fed ctiani paulo fuperius ne ad fummam parte fanguis influât,fedintercipiatur. Poft-calinteodeligarc, initio eins fupra fraduraininiedo,ita rt Erinct quidé,uon tarnen admoduin premat. Poftquä auté cir cundedit codé loco bis aut ter,ad fupernam partem deligant diflribuat, quo fangutnis influxioues intcrcipiantur, amp;nbsp;illic deiinat.Conuenit auteni prima lintea non elTe longa.Secun-dorum vcrolinteorü initium fupra fraduram iniicere,ita vt femel circundet code loco,deinde deorfum dillribuac, amp;nbsp;mi nus prcmés,amp; magis traduces, quo linteum ipli fufliciens lit, ad recurrédum eo vbi alterum defiuit.Hic igitur lintea ad fi- * nillram,aut dcxtradcligétur,aut ad vträ patte contulerit ad fradurae hguram,amp; in vtram declinarc expedierit.Poftea ve ro fplenia ex tedere oportet modico cerato illita. Nam fic amp;nbsp;mitius amp;nbsp;ftabilius fe habét. Deinde lie linteis dcligare alter-n.itim,modo in dextrâ,modo in liniftram: amp;nbsp;plerunq; infer-ne initio fado, furfuio ducere aliquâdo etiam fuperne deorfum. Extremitates auté fubatidas,amp; in acutum abeuntes,fple-niis ob'iolutis curare oportet,ita vt copia opertoriorum non totij aceruatim,fedparticulatim corrigat.Infuperauteincir-camanusiundurifiuearticulum laxe circundarefpleniao-portet aliis atq; alias. Copia vero linteorutn fufficiens pri— inum,duç partes Lnt.Signa auté bene curati,amp; terminus re- _ de dcligati,hxc funt: li interrog.tucris ipfum an compreflus lit,amp; li comprelTum quidé fe clTe dixcrit, fed leniter,amp; maxi me circa iplam fraduram. Huiufmodi ita fada clTe pcrpeiuo dicere oportet eiim qui rede deligatut. Signa vero medio-critatis liçc funt.Ea die ac node qua deligatus cfl ipfe libiip/ fi videatur non minus, fed magis compreflus efle. Poftridie vero tumorem paruum, mollcm, ad fuiiiinam manum abor-tum efle. Mediocritatis eniin fadar à te comprefiionis li-gtHimlioccft. Delinente autem die minus compreflus elTc fibi videatur.Tertia vero die deligamenta laxa cfleipli vi-
' deantur.Etfiquidborumiam relatorumdcfecerit,nofce-re oportet deligationem moderata laxiorem efle. Si vero quid ex relaps abundaucrit, nofle oportet vitra moduin compreflun»
-ocr page 1001-DE FRACTVRIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4jff
A comprefTum effc.Et ex h is coniedura faâa, poftca deligans autlaxabis,aut comprimes magis.Reïoluercautemoportet ' tertia die.vbi exteiideris.Etfi primû moderate deligaÔi, hâc deligationempaulomagis qillâ comprimer« oportet,amp; initia fupra fraâurâ iniicerc,qucmadmodum ctiâantea.Si qui-dem enim banc prius deligauerisjfanies ex bac ad extremi-lates bine atq; illinc exbauritur.Si vero aliqiiâ aliam partem prius cóprcflcris, inillâex comprefla exbauritur. InteUigc-tia auté ad multa vtilis exiftit. Sic igitur femper incipereo-portet amp;nbsp;dcligationé.amp; cópreflloncm ex hoc loco. Reliqua vcro iuxM rationem, ita vt quâto logins à fiaâura digreflus fueris,minus côprimas, niinquâ quidem laxa omnino circû-
B dandojfed adbærentia.Poftea vero pluribus linteis deligare oportet in fingulis deligationibus. Et fi interrogetur, dicat fe paulo magis côpreflum efle q prius, amp;nbsp;prafertim circa fra öurä.Sed amp;nbsp;alia,amp; circa tumorcm,amp; circa dolorem,amp; circa slleuationc,propriorisdcligationisratione fiant.Poftquam veto tertius ia aderit dies, laxiora efle ipfi videâtur deliga-tncnta.Dcinde refoluere oportet, amp;nbsp;rurfus paulo magis cô-ppimecdodcligar«,amp; boccu omnibus linteisquibusdeli— gandus erat. Et poftea omnia ea ipfum apprebendant, quæ etiam in primis deligationum circuitibuscontigcrant. Vbi vero tertius aderit dies, amp;nbsp;feptimusàprimadeTigatioRe ,fi quidem reéte deligatus fuerit,tuinor in lumma manu, atqua hic non valde magnus erit.-locus autem qui deligatur, in o-C mnibusdeligationib’tenuior ac gxacilior comperictur:Verum in feptirao etiam valde tenuis, amp;nbsp;oflafraûa magis mo-üentur,amp; facilius ad correclionem ducuntur, Et fi liæc hu-iufmodi fuerint,faéia coaptatione velut ad ferulas adhiben-das deligare oportet,paulo magiscompriméJo quâm antea, fi non dolor aliquis maior fuerir. ex tumore qui eft in fumma manu. Poftquam autem linteis deligaueris, ferulas circuin-ponerïoportet,amp; vincidis quàm laxiflimis cirendare, quie-tis faltem gratia,vt ferularum appofitio ad compreflîonc ma nus nihil faciat.Poftea vero amp;nbsp;dolor,amp; allcuatio,eodem mo do fiant,velut in primis deligationû circuitibus. At vero vbi Feriif* tertio die laias efle dixerit,tune poftea ferulas firmare opor quJndoap tet,inaxime quidem circa fraâuram, fed amp;nbsp;alia iuxta ratio- ponend«. neiBjfi quidetn amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magislaxafuerit,quàm compri-
Mm iiij mat.
-ocr page 1002-HIPPOCR.AT1S LIBER.
mauCraffilTimain autem fcrulam elfe oportet,qua parte ezgt; D tat fraäura,noii tarnen multuin. Et ad nocAudiuni velmar xime adhibendum cfl.vt ferula è direûo magiii digiti nô po natur,fed hac vel illaciimmo neq-, à direct o parui digiü, qua parte os fupereminet ininaniit arciculo,led hac vel illaci Q^d ß ad fraâurain conferat,hac parte aliquas ferulas po-ni,brcuiores ipfas aliis ede oportet, vt ne petueniant ad olTa pra;nnnentia,iuzta ni«nus articuluin.Pcnculuni eft euim vl« cerationi$,amp; denudationis neruoruin.Opoitet autem tertio quoque die terulis valde leniier firmare, hoc cogitantes, ÿ féru lac deligationis couferuanda; gratia apponudtur,nó autem compreftionis gratia alligantur. St quidé igitur probe noueris.quàd in prioribusdeligationibusofta fufticien- I ter funt dire£ia,amp; neque pruritus infeftet, neque vlla aliqua ▼Iceratio fufpeéta fit: ita cum ferulis deligatum finere oportet,donee viginti dies träfgreftus fuerit.ln triginta enï die-bus vniuerfis maxime ex toto cubiti ofta corroborätur. Cer tum tarnen nihil eft.Nam amp;nbsp;natura à natura, amp;nbsp;xtas ab state valde difTert.Poftquam autem folueris,aquam calidam af-fundere oportet,amp; poftea deligare,paulo minus compnme-do quam antea,amp; paucioribus linteis quam prius. Et poftea tertio quoque die foluere,ac rurfus dcligare,ica vt min’ có-primas,amp; pauciorib* linteis vtaris. At vero fi vbiferulis de-ligatus eft,ofta non reäe pofita eftc fufpiceris,aut abud quid vulneratum vexet,in dimidio temporis fpatio,aut paulo pii* ViÄi« b* foluere,amp; rurfus deligare oportet.Viüusporrohisquibus ab F râ qaatir. initio vlcera non faéta fuerint,neque ofla extra eminét,fuf-ficit aliquanto fimplicior. Verum parciore viâu vtéduin eft ipfit,vfque ad diem decimum,vt qui iam etiam quiefcant: amp;nbsp;obfoiiiis tenellis vtendum, qua? tranfitui mcdiocritatem exhibent. A vino vero amp;nbsp;carnis efu abftinendum.Poftea tarnen fenfim progreftii fado reficiendi funt.Hic fermo velut lex iu fta pofita eft de fradurarum curatione,amp; quomodo tradare oporteat, amp;nbsp;quomodo euentusfequi, ex iufta tradatione. Quicquid vero no ita cuentum habuerit, (cire oportet, qj in tradatione quid defeduofe,aut redudanter fadu eft. Qmn amp;nbsp;hsc infuper in hoc fimplici modo cófidcrarc oportet,quae non ita valde curare folent medici, amp;nbsp;quidem quum omné curationem,4c totideligationem corrumpcrcpoflint,fi non
-ocr page 1003-DE FRACTVRIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^7
A reûe fiant.Si eniin ambo ofTa fraâa fuerint,aut infernum iô luiDiis vero qui deligatus eft.in faûia quadain manum exce-ptam ac appenfam habcat,amp; plurimafafciæpars circa fradu ram exiRic.ica vtmanus bine atquc bine pendcat; buiic ne-cefle eû reperiri os ad fupernani partem diftortum babentc. Si vero fie fraâis ofllbus, amp;nbsp;fummam manum infafeiaba-bet,amp; partem iuxta cubiti fiexuramircliqua vero cubiti pars Don fit eleuata;hic ad infernam partem os diftortum habere compenetur. Poinde in fafeia molli latitudinem babéte ma Ximam cubitipartcm,amp; manus aiticulum.æqualiter fufpen-dereaceleuatageftareopoitet. At veto fi braebiutraftu fuerit.fi quidem quis extentam manum in bac figura exten-
A dat,mufcului brachij extentusdeligabitur.Poftqu. m autem deligatus cubiti ftexuram infiexerit, mufculus braebij abam figurambabebit.luftiflîmaigiturbracbij extcnfioha.-ceft.Li qtiîJra-gnum cubitale aut paulo breuius.qualia hunt ligna qua.- in fo raminaligonum immittuntur.fufpenderc i portet,bincatqi illinc catena deligatum. Hominem veto in alta quapiam fe-de collocatum,ita raanu fiiperincumberc oportet, vt lignum id fub ala fit moderate habens, vt homo vix federe point, amp;nbsp;fere fubleuatus fit,fuppofito poftea alio quopiam fulcimcto, amp;nbsp;coriaceo puluino vno aut pluribus fubieâis.quo modéra* tam altitudinrm habeat cubitus, ad reâum angulû obliqua-tus.optimum quidem eft coriiim latum ac molle,aut fafeiam latam circundare, amp;nbsp;magnum aliquod pondus appendcrc, quod moderate intéderc polfit.Sin minus, vir aliquis robu* ftus in hac figura cubiti, circa cubiti flexuram dcorfum co-gat.At vero medicUs erediis ftans, amp;nbsp;alteru pedem in altio— re quopiam habens,aggrelTionem facial, ita vt volis os diri-gat ac componatif.icile autem dirigetur. Nam bare ex tenfio bona eft.fi quis ipfam reâe prarparct.Deinde deligct fafeia-rum principiis fupra fradura iniedis.-Sc reliqua omnia,que-admodum prius monuimus,tradet:A.' eafdem interrogatio-nesfaciat.amp; iifdé (ignis vtatur, an moderate habeat,aut fe-cus.Et per tertium diem deliget,amp; magis comprimât. Et fc-ptimaautnonadiccumferulisdeliget.Etfifufpicionemha-beat,os non bene pofitum efTc, intermedio têpotc foluat, amp;nbsp;vbi probe collocauit,rurfu$ deliget.Conoboratur autem ma nbsp;nbsp;nbsp;fmfli
xime os brachij in xl.diebut. Poftquam vero bos cxcefTerit,
foluerc '
-ocr page 1004-HIPPOCRATIS LIBER
foluere oportet,8c minus comprimere,amp; paucioribus queq-, D linteis dcligarc.Cætexura viiäum quendam exquifitiorem q ptius conftituerc oportet,amp; adlongius tepus. Éius rero có-ieâuram facere oportet, ad tumoris qui in fumma manu elt robur refpiciendo. Infuperautem Si adha.’c anitjium aduer-terc opottet ; qgt; brachium à natura ad eiternain partem in-curuacum eft.ôc diftorqueri folet.fi non bene curetur.Sed amp;nbsp;alia onjnia oifa, quæ i natura.ad banc partem diftorta funt, etiam du curantur vbi fralt;âa funt,diftorqucri folent. Vbi igi tur taie quippiam in fufpicionem vcnerit,lata iniuperfafaa brachium circiicirca complcdi oportet.Sc circum pedus de-ligarc;8c vbi quiefeere volet,inter cubitr fleiuram amp;nbsp;codas, Iplenium quoddain multiplex conuolutum accomplicatum £ lupponerezaut aliud quid quod huic fimilc exiftat. Hoc eni modo incuruatio oflis reda euadet. nbsp;nbsp;Cauere tarnen opor-
P«r (ü* «f' tet,vt ne minus ad internam partem vergat. Pes vero homi-ft eiasfri nis ex mukis ac paruis oiTibus compofitus eft,quemadmodu ßtipiicut etiam fummamanus. Franguntur quidemnonitavaldehæc rtntur, ,oâa,fi non vnacum qorpore, ab acuto aliquo aut graui vul-nerato.VuInerata igitur quomodo curare oporteat, in vlce-rationum parte refettur. Si veto quid è loco fuo motum fue rit,aut digitoru articulus, aut aliud quoddä ex olTibusfum-mi pedis, vnuquodque in fuum locum cogere oportet, que-admodum amp;nbsp;ea qua:in manu funt. Curare vero oportet ce-rato,8c fplcnjis,amp; linteis velut etiam fraduras,cxceptis ferq lis,eodcm raodo comprimendo,amp;; per tertiiim diem deiiga- f do.Interrogeturitem is qui deligatur fimiliter, velut in fra-duris,8c de copreflioncf3d;a,amp; aalaxafit dcligatio. At ve-p»reh«c ro fana hunt in xi.diebus perfedcomnia, exceptis his quas finefant. cum tibiæ offibus communionem habcnt,amp; cum ipia è dire-do.Conducit autem hoc tempore decumberc. At non tolerant contenentes morbum.Verumpriufquafani fiant obam-bulant:amp; propterea plurimi non perfedc fanantur, fed dolor ipfosfepemerito commonefacit .Totum enim corporis pondus pedes vehunt.Quum igitur nondum fani iter faciut, articuli moti male curantur, idcoq; alias atq^ alias hi qui ad tibia funt dolent.Qi^ verocum tibiæ ofTibus communions habent amp;nbsp;maiora aliis funt,amp; vbi hæc mota finit, diuturnio-rem medelam requirunt. Curatio tamcn eadera eft. Verum linteis ec
-ocr page 1005-CHIRVRGIAE OFFICINA.
A linteis amp;nbsp;fplcniis pluribus vti oportet: Et in totubincatque
illinc deligarc,côpriinere item velut alia omnia, ça maxime parte qua emota luiit, primat quoqj linteoru obuolutio-nes eodcm modo facere.in vnaquaq; vero refolutione,mul-
ta,calida aqua vti oportet. In omnibus eni circa articulos l.-c lionibus,multa aquacalidaaffùndendaclbCçterum cópref-fiones amp;nbsp;laxationes in iifdc temporibus eadem ligna often-dunt,qux in fuperioribus{amp; religationes code bant Sani ve ropericélehrtiutin xl.maiime dicbus, lidccunibercfufti-nuehnt.Sin minus, cade patiuntur quæ prius relata funt, amp;nbsp;adhuc amplius. Porro quicunq; faltu de alto quopiä loco fado,in calcaneii vehementer fc fulciuerunt, his olTa quide difparantur,venulæ vero fanguiné efFundunt, came circa os cötufj,tumor autem accedit, Si dolor multus. Os enim hoc
Qui de al to defi-liunt.
paruu non eft,amp; fupereminetquiJcm fub tibiç reditudiné, cómunionem vero habet cum venis ac neruis principalibus.
Tendo autem pofterior huicofli anneditur. Hos curare Curatio oportet cerato, Si Ipleniis, amp;nbsp;linteis, amp;nbsp;aqua plurima calida, barum. Si linteis pluribus.Et ab his opus eft etiam aliis q optimis ac lcniflimis.amp; ft quidem mollis fuerit à natura cutis cirçii calcanéum,lie finerc opor'tet.Si vero craffa Si dura veluti qtiidî habcnt,incidere oportct,æqaalitcr,amp; attenuare, ita tamé vt ne vulneretur. At vero talia bene dcligare non cuiufuis eft.
Sienim deliget quis,quomodo alia circa mallcolos dcligan-tur,ita vt aliquandocircii ped cm ,aliquandocircum tendi-- »em,fafciar circundetut: hx cóftridioncs calcanefi feparat;
qua parte contulio fada eft.Atq; ita pcriculum eft,ne calcanei os corrumpatur:amp; fané ft corruptum fuerit per omne.x-utim morbus durarepoteft.Nä Si alia qux non ex tali modo fuut.ipfum corrumput, fed in decubitu denigrato calcanco, ex figar.x negledu:aut in tibia vulnerc fiente periciilofo, ac diuturno,amp; communioncm cum calcanco habentetaut in fe
nioretaut vbi ex alio morbo diuturnus decubitus çontingit. Attamen Si talibus diuturn.x ac molcft.x afFedioncs fiiit, amp;nbsp;quxfxperefringantur.fi no bona diligentia, amp;nbsp;multaquic-tecurentur. Qnare etiS ea qux ex tali modo corrumpuntur, fiipra aliquâlæfioncm.magna corpori pcriculainducunt.Fc bres enim pcracutx oboriuntur,continux, trcmulx, fingul-Wofxj'mentcra contingentes ,paucis diebus durantes ae occideo-
-ocr page 1006-HIPPOCRATIS LIBER
occidentes. Fieri etiam poÛiint venarum (anguifluaru liuo d les.venaruin naufee,amp; canceiationes ex comprciTione.Fieii tutcin poiTanC hxc ablque abacorruptione.Au|ue bxc qui-dein relata fuat.vbi vehemencifliinx contuliuaes fiunt.Plu-rima tarnen lenitcr circumcirca contunduntur, neque vlluin magnum curaponis Audium exigunt. fed rede tame irada-xe oportet. Q^u vero rehemens in fulciédo illiûo fada elfe Vila fuerit,tunc fané relata facere côuenit, amp;. deligationé plu riinamfacere circum calcanéum obuolutam, ita vt abquan* do ad fummas pedis partes,aliquando ad medias, aliquando ad tibix partes,ex oppolîto bntea obuoluantur.Deligare in-fuper oportet amp;nbsp;ricina omnia,binc atque illinc, velut etiam prius didum eA,amp; vehementem comprelTioncm non face- j re,fedcummultis linteis. Præftatautcmamp; veratrum biben-4um dare eadem die, aut poftridie : amp;nbsp;tertia die refoluere Uc rurfum deligare. Signa porrd an recrudefcant, aut non, kxc funt.Q^m fanguis è venis eifufus,amp; denigrationes, amp;nbsp;kis lt;icina,tiunc fubrubra amp;nbsp;fubdura, periculum eA ne recru« defcant. At A quidem febre careat, furfum purgans medica« mentum dandumeA, velut didum eAtitemque A non continua febre laboret. Si vero continua fuerit febris, medica-métum dandum non eA. V^erum amp;nbsp;à cibis, amp;nbsp;à forbitionibus abAinendum.Potu verovtendumaqua, non vino,fedfauo-xum cremore decodo, aut aceto mulfo dulci.Si veto non re-crudefcent, fanguis è venis effufus, amp;nbsp;denigrationes, amp;nbsp;viei-nt partes, cum virore fubpallid.e Hent, amp;nbsp;non durx. amp;nbsp;bo- p numeAhocteAimonium in omnibus fugillatis,,fangiiineè venis fubter cutem eAufo,quôd non recrudefcent.Q^cun-que vero cum duricialiuefeunt, ea vt denigrefeant periculum eA. Cxterum hoc Audio habere oportet, vt pes ple« ruiiqi piulo altius rebquo corpore habeatur.Sanus autc Aeri T«Ii«BjJs potcritinfexagintadieb’.Aquieuerit. At verotibia duo
oAafunc,quorum alterum altcro hacparte multo tenuius ^Ajlla vtro parte non multo tenuius. Coherent auté inter fe iuxta pedem.de appcndicem communé habent. Verum in reditudinetibi.Tjnon coherent. Iuxta femur autc cohxrét, amp;nbsp;appen licem h.ibent,amp; appendix dilcriminationem.Lon-giut vero paulo alterum os eA, quod fecundum paruum di-gitum eAgt;£t tabs quidem eA natura olfium in tibia. Luxan-
turau-
-ocr page 1007-DE FRACtvRlS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4j,
tiirautemaliquando iuxca pedem ambo ofTâ, quandoque titi^effà cum appendice, quandoquevero appendix tantum cmoue- quHunii tur.quadoq; alterumtantu osH.ccauté minus molefta funt, tun quàm ea quç in articulo manus eiiftûr, ii quiefccre homines fuftiueätiCuratio vero confimilis cft velut illorû.Nam amp;nbsp;rc-pofitioiié CT extéfioncjvelut in illis ficcrc oponct.Vetü ve-oemctiorc extCfione opus habét, quanto fortius eft ea parte corpus. Plerûq-, tamê fufficiunt riri duo,alter bine alter il line extédentes.Si vero nô fatis robufti fucrint,facile eft ve-bernentioré extenlïoné facere. Aut enim rotx modiolu, aut aliud quid huic fîmile defodere oportet,amp; molle quiddâ pe-lt;11 circudarc,8c poftea latis bubul:t loris pede deligato,prin-
I eipia lororû aut ad piftillu^ant ad aliud lignû alligarc,arque ita ligno in fummii modiolu indito refringerc, ita vt alij cô-
I Ira extédant humeris amp;nbsp;poplité apprehéfis.poteft etiî fuper-oa corporis pars necelTitate bac extcfiôitrrgeri,partim qui-dem fi ita voles, ligno rotudo leuigato alte defofib, partent Hnandâ ipfius fupereminentc intra cruraiUxtaafiiamp; fcortl Intercapediné applicato, quo corpus fequi prohibeat ad eos 9U1 i pedibus extendunt. Deinde ad crus quod eitendituf declinare non oportct,fed aliquem i latere affidere, qui nates retrudat,ne corpuscircutrahatur; partitn vero fi etiâ cir-ea alas bine atque illinc ligna affîgantur,manüs aucem exié-tæferuentur,3pprchendatautem quiscirca genu, atqueita contrà extendatipartim item fi quis vclit,aliis loris circa ge-C nu aut circa femur deligatis, S( alio rotæ modiolo fupra caput defoiro,amp; loris ex ligno quopiam albgatis,amp; ligno ita in tota: modiolu defixo,ad rontrariam partem bis qui à pedib* extendunt, adtrahere poteft. Quin amp;nbsp;fi voles, pro rotarun* tnodiolis trabem mcdiocrem fub Icdum extêdcs, deinde ad trabis bine atque illinc caput ligna fulcierts ac refringens, Id ra ipfîs alligata intendes.Si vero amp;nbsp;hoc velis, afellis hinc atque illinc conftitutis, in ipfis eitenfionem facies. Sunt auté 4r alij multi eztenfionum modi. Optimum autem fuerit, fi quis in magna ciuitate medicumagit,vt lignum habeat prç-paratum,in quo omries neceftitates infînt,tum adomnes frM ôuras,tum ad omnes aniculorum repofitiones,ei extenfio-ne,ac vedium vfu . Satis autem eft fi lignum fuerit amp;nbsp;longi-tndine, le latitudiUe, le craftitudine taie, qualcs columnx quernest
-ocr page 1008-iiï??OCKATlS LIBER.
quernfæ quadrangulæ fiunt. Poftquani auté fufficicnter ex- © tenderis, facile iam eft articuluin reponere. Eleuatur enim in dircâum fupra priftinam federn. Dirigere iuqi manuuna . volis opottet, ica vc hit partim in id quod eluxatum eminet ‘innitaris, partim ab altera patte infra malleolum renitarit.
T»îilt;ru-traij; offi cüfraâit funt.
Vbi verorcpüfuctis,li quidem fieri potcrit,extctumita de-ligabis.Si zéro præ lotis impediaris,hit exolutis diüentioné facijis,donee deligaueris. Deligare autem codé modo oportet , amp;nbsp;fafçiarum iniiiis fiiniliter in id quod luxatuni eminet inieclis,amp; primis obuolutionibusplurirais fupra id faûis, imdetiam fpleniis plurimisfupraidimpofitis,Sc coniptef-fione maxime iflliic fiente * Sed amp;nbsp;liinc atquc illinc multum infupet deligare oportet. Magis autem hic articulus côprcf-fione opu$,habet,in prima deligationc, quàm is qui in manu efi.Pollquam autemdeligaueris ,fublimius rcliquo corpore deligatam partem habeat.Poûtum autem ipfius ita facere o-portet, qiio quàm minime pqs dependeat. A c veto attenua-tionem corporis ita facere oportet, prout talem vel talenj vim ipfa luxatio habet. Aliqua enim patum, aliqua multum luxançur.ln.totum veto magisamp; longiorc tempore, invul-neribusçireaetura,quàmhisquxcirca manus fiunt, attenuate oportet.Nà amp;nbsp;maiora amp;nbsp;craffiora hxx quàm ilia Hint: ic iâiiè etiam necelTarium cft quiefeere corpus acdecumbe-rc. Verum p.oftea deligare atticulum tertia dic,neque prohibée quicquam,ai^qi vrget. amp;nbsp;alia omnia fimilitet velutfupe-rius relata curàrê oportet.Et fi quidem quicte decumbet, fuf j ficient quadrâginta dies, fffoluin in fuum locum ofla rurfus dcfedermt.Si veto quiefeere nolct, non facile quidem crure vti poterit ,amp; deligationc ad multum tempus vti cogetur. Quxcunque veto ofia non perfcâcdefidét in fuii locii, fed ahquid déficit, jpgrelTu teporis attenuatur coxa, amp;nbsp;femur amp;nbsp;tibia. Et fi quidé incro luxaca fuerinc, externa parsactenua-tur Si vero extra, interna. Plurima autem ad intern.im partem luxantur.Poftquam veto ambo tibiæ oÆi fr.iâ.i fucrint, citra exulcer.itioncm,cxtcnfione vehemeutiore opus habet, Extenderc autem oportet quibufdam midis ex prædiiâis, fi magnæ emotiones fuerint. Sufficiunt etiam à viris fientes extenfiones.Plerunque enim fuffecerint duo vin robufti,al-tcrhiiic,aller illinc difiendentes. Intendcre autem oportet, indi-
-ocr page 1009-DE FR ACT VR IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4tf(ÿ
A in direöu, fetundü natura, amp;nbsp;fecödum reftitudinê tibix ac fcmorh.fiue tibiæ fraélæ.fiue fcmoris oiTa extéderis. Sed 3c dtligare tic oportet vtrifq; extctis, vtrû tandé hbru deliga-‘ ueris.Nô ennn eadê eruri amp;nbsp;manui cöferimt.Nani vbi cubi-ti amp;nbsp;brachij oflTa fraâa fuerint deligata, manus appenfa ex-eipitur. At lî extéta dcligauetw, figiiræ carnium akerantur inter dedendum in cubki flexura. Fericnim non poteft, vt tubiti flexura ad multum tempus maneat extéta. Non enin»' iape in bac figura , fed in flexione cffê confueuit . Qinnamp; quumhominesobambulare poflintytbi eircanianum iàu-dati fuerint, opus habent flexione in cubiti flexura. At cru» quum amp;nbsp;in ambulando, amp;nbsp;in ftando confueuerit, aliquan-
I do quidem extétum eflc, ahquando vero ferè cxtétuni eflc, ad infeinam partem fecundoni nacuram ; amp;nbsp;fané etiam ad hoc vt rcliquam corpus vehatr preptei'ea facile eft ipfi exté* turn efle,vbi eius neceflitatem habuerit. Quin Si in cubili-bus fiep« in hatf figura eft,vt videlicet fit extétum . Poftquam autem vulncMtum fuerit,nccc(ritas animi propofitum in fer» uitutem adigit. Impotétes enim fiunt ad fc anollendum, a-deô vt ne meminerint quidem,vt infledant ac exurgantjfed fjuiefeunt in hàe figura decumbétes. Propter has igitur cau-fas,ncque extenfionis,neque deKgationis figura eadem, ma«-nui Si Cf uri conducit.Si quidem igitur fufFccerit extéfîo quç ' per virosfit,nihil aliud laborisfrufffainfumerc oportet. Iih-peritiam enim argult,mach Inas adhibere vbi ipfis non eft o-
C pus. Si vero non lufFiciensfucritextenfiopârviros,etiam ex aliis neceflariis qiia-daiw adhibere oportet,fi qute commoda fuerint.Quum ante fatis iam extbhtà fuèfint, facile eft diri-gere ofta, amp;nbsp;ad naturam rcdueetê.,manuum-folif acpalmis'* cofrigendo ac coaptando.Vbi vero direxcris,linteis deliga-reextenta,fiuead'dextràm parté,fiuead finiftram, circiindu cere prima Irnrea conducat. Initia aht-em ipforura fupfa fra-âuram iniiciaptnr,a: circu hane quoqfobtiolutione» Circirducantur.deinde dcligando futfurrt ad tibianfdfftribu-antnr,velut in ftaftaris diftiim eft.Ca.’terunvfintei latiora ef fe oportet,longiora. eaque mulcojplitra circa crus quàm inr manu.vbi veto deligaueris, fiiper piannm quoddam amp;nbsp;mol-k deponere conuenit, vt ncq; hac, non; illàc diftorqueatur: ii«jtic repandum, neque gibbum fiat. Maxime .auté confert ’■gt; • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puluinae.
-ocr page 1010-HIPPOCRATIS LIBER
puluinar,aut lineum, aut laneum, non durum, laxû, per me* ' D dium fecundiim longitudiné fubicâum,aut aliud quid quod huic liraile exiftit. Nam de canalibus qui fub crura fraâa Citntlei fubiiciuntur,quid coniulam ambigo, an fupponcre ipfos cô-lt;gt;1 finffup ueniat.aut non.profunt cnim,nou tarnen quantum putant ht pojiendi. qui ipfos fupponunt.Non enim quiefcere cogunt canalcs,ve lut illi putant. Nam neqi dum reliquum corpus aut hàc, aut illàc vertitur,cogit canalis rt crus ne fequatur, ft non ipfe ho ino huius rci curam habeat : Ncque rurfus abfque corpore crus moueri canalis prohibet,vel in hanc, vel in illam parte. Qui,n amp;nbsp;crudclius eft lignum fubiicere, ft non ftmul molle quildä in ipfum indatur. At vtiliflimum eft in ftrato permu-tando,amp; in progreftibus ad alpum exoncrandam. Licet igi- । tur amp;nbsp;cum canali,amp; ftne canali, amp;nbsp;benc, amp;nbsp;male rem moliri. Verum vulgo perfuafura eft ,etiam medicum minus delin-qiicre, ft canalis fubiiciatur,etiamft minus hoc artem référât. Oportet enim fuper piano quopiam ac molli cubare crus ip-fuin, penitus in dircâum ; alioqui neccfte eft deligationem fupcrari à diftortione, qux in pofttu contingit, quocunque amp;nbsp;quancumcunque tandem inclinarit. Refpondeat auten deligatus eadem qux etiam prius diâa funt.Nam amp;nbsp;deligationem talem efle oporter, amp;nbsp;tumorem ita attolli ad extremis partes,laxationes ita,amp; religationes per tertium die: amp;nbsp;quod dcligaturgracilius inueniri, amp;nbsp;deligationes magii facere, amp;nbsp;pluribus linteis, amp;nbsp;circundare pedcm laxe, fi non viilnus Vilde propinqutim genu fuerit. Extendere autem p moderate,^ dirigercofla, in vnaquaque deligatione oportet. Si enim reâe curctur,3lt; tumor fecundum rationem procedat; tum locus qui deligaturtcnuioracgraciliorerit,tum ofta adduiftu faciliora,amp; extenfîoni magisobedientia. Poft-quam autem feptimiis aut vndecimus aderit dies,ferulas ap-ponere oportet, quemadmodiim amp;nbsp;in aliis fraâuris diâum
PeruI« eft. Cxterum ferularom locationes vitareoportet,3cfe-«{uSJa ap- cundum milleorum reditudinem,amp; fupra tendinem,qui eft ponendf. in tibia pedis. At tibiæofta corroborantur in quadraginta Tihi^ Cf. diebu’,fi reftccurentur.Si vcrofiifpicionemhabeas,osali-filt; eaile. quod diredione opus habere ; aut de vlccratione aliqua ti-feentii meas, intermedio tempore foluere, A probe coaptata reli-fiMia. gare oportet. Porro fi alterum tibiæ os fradum fuerit, ex-tenfionff
-ocr page 1011-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de FRACTVR-IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;n
A tenfione quideai debiliore opus habet, non tarnen deficcre, neque fegnitcr agere , in extcndendo conuenit. amp;nbsp;maxime quidem omnes iraéturas in prima deligatione,quantum eiut fieri debet, extendere oportet : Sin minus, quàm citilTimc. Q^deunque enim os non redo modo coaptatum deligans quis comprelTerit, locus maiori dolore vexabitur . Reliqua veto curatio cadem eft. At veto ex oflibus his internum , tibia amp;nbsp;prima tibia appcliatû,molclliain maioré in curädo cx-hibet,amp; extéüone magis opus habet: amp;nbsp;fi non reélc coapta-ta ofTafuerint,occultari non pofiunt. Eft enim totum cofpi-cuiim St carnis exors,amp; hoc fraûo, loge tardius progredi eo crure potetint.Si veto externum os fraâum fuerit, amp;nbsp;multo g facilius ferunt,amp; multo melius occultare pofiunt, etiafi non bene fuerit coaptatum.Eft enim carnofum , Si cito in pedes confiftunt. Plurimum enim oneris internum tibia; os vehit. Nam fimul amp;nbsp;vnà cum ipfo crure, 5: oneris fecundum crus teâitudine,maioré laboris panem internum os fuffert. Fc-nioris enim caput fupernam corporis partem fuftinet.Hoc au tem intra crus eft,8e non extra , fed fecundum tibiæ reditu-dinem:amp; fimul reliqua dimidia corporis parshuicreditu-dini magis appropinquat, Si non externæ : Si fimul craflius eft internum quàm externum , quéadmodum etiam id quod in cubito cft,fccûdum parui digiti reditudinem, tenuius eft Si longius.In articulo tarnen inferno no fimilis eft oflis lon-gioris côftitutio.lnæqualiter eiiim cubiti gibbusfiue flexu-
C ra,amp; poples fledutur.Propter has igitur canfas,externe qui-demolfe frado,celeresprogreflusnût, interne veto frado, tardi. At veto fi femoris os fradum fuerit,extéfionem præ Feinori» omnibusfacere oportet,ita vt ne defeduofius fiat. Amplior otfnSt. enim fada nihil larferit.Neq; enim fi quis diftantia ex vehe-tnentia extefionis olfa deligauerit, fieri poterit xt deligatio mfa teneatjVt ita diftentifed cocunt inter fe ofla quàm citif-fime,vbi intendentes ipfa remiferunt. Crafl’iffmæ enim ac fortiflimr quum fint hac parte cames deligationem fupera-bunt,non ab ipfa fuperabuntur. Magnum enim dedecus eft ac dctrimcntum,femur breuius eflàcere. Nam fi quidem ma nus breuier fiat,S: occultati poterit, Si no magnus eft error. At crus fi breuius fiat.claudum homine elFiciet. Sani! enim crus logins eft,amp; id redarguit. Quare rtilius fuerit, vt fi quis
Nn male
-ocr page 1012-HIPPOCRATIS LIBER.
rtiale curandus fit,ambo potius crura fraöa habeat,lt;]uam at- D terutiï tantü. æqiiilibris eiiim ipfe ßbiipti fuerit hoc modo.' CKr4fi«. Poftquani vero fuffïcienter extéderis, diredione ac coapta-
tione per manuiim volas fa6ia,codc modo deligarc oportet, velutetiampriusfcriptvicft.inieäiseuam fatciarum initiis velue didum eft, Sc deligationis diftributionc furfum verfus fiente.Sc deligatuscadcra refpondeat, velut etiamprius ;8c dolcateodem modo-,iamp; melius babeat,amp; fimiliternirfus de-
Fffflur fra Iigetur.amp; ferularum appefitio cadem fit. Corrobatur autem flü quoti femur in quinquaginta diebus. Infuper vero amp;nbsp;hoc confi-mlcfcit. derare oportet, qp femur gibbofum raagi« eft ad externara, partem,quam ad intcrnä,8i. magis ad anteriorem, quam po-fteriorem.In has itaq; partes etiä diftorquetur, fi non probe E curetur. amp;nbsp;fane iifdem panibus etiä ipfe feipfo magis excar-nis eft.vt neq; occultari poflit in diftortione.Si igitur huiuf-modiquippiamfufpedumhabucris.mathinari ca oportet, qua: in brachio diftorto confuluimus. Pauca infuper lintea circa coxam, amp;nbsp;locum inter coxas amp;nbsp;lumbos, circundare o-
porter,quo amp;nbsp;inguina,amp; articulus circa intermediam ernru
dnätii quitusef-ftdeitit.
ac inguinum parte plechada appellatam , infuper deligetur. Nam Sc alias confert, Sc vt iic extremæ ferularum partes I.'e-dant.fi ad non deli^ata adhibeantur. Deficere autem oportet femper ferulas,a nuda parte,amp; hinc atque illinc multum: Sc pofitionemfcrularum femperita prouidere conuenit, vt neque fuper os aliquod circa articulos natura prominés,ne-quefiiperneruum circa articulum fiat. Tumores vero iuxta poplitem, aut circa pedem, aut iuxta aliam quampiam partem , ex compreiTione eleuatos, multis Ianis fuccidis probe carminatis.vino ac oleo refpcrfis,cerato fuWito, deligare o-portet,amp; vbi prefierint ferulæ,citius lararc. Graciles autem fieri poterint, fi fupra ferulas gracilibus Knteis tumores de-Jigaris,ab infima parte initio fado, ad liipernam procedendo. Sic enim quàm citiflimc tumor gracilis fieri poterit, amp;nbsp;tranfeederit fupra priores deligationes. Verum hoc dclega-tionis modo vti non oportet, fi non pcriculum fuerit in tu-more.pufiularü,autdenigtationis.Tale vero nihil fit, fi non quisvalde premat fradVram.aut fufpcnfam habeat,aut manu fcalpat,ant aliud quid quod irriter coipori allabatur. At veto canalem fi quis fub ipfum fémur fupponat, qui poplitenv
«on
-ocr page 1013-DE FRACTV RIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41Î2,
A: n6 excedatjlæferit magis quàm profucrit.Neq; cnim profit* bucrit,quo minus amp;nbsp;corpus, amp;nbsp;tibia,fine femore moueatur. Noxius eni erit adpoplité pertinges, 5c quod minime opór-tet,id facere impulerit. Minime vero oportet genu fieétere. Omnem enim tuibationc dcligationibus inducit, Si. femo» re,Sc tibiadeligata,quifquis genu flexcrit.Neccfle cnim erit propter hoc, mufculos alias at que alias aliam figuramliabe-ret.Neceflc eft item oflafraüamoueri. Præ omnibus itaque faciendum, vt poples fit extentus. Videtur igitur canalis fi-tniliter prodeftc,qui à coxa ad pedem vfque fubiedus conti-tieat.Sc alias circa poplitem.fafciam cum canali laxe circun-dare oportet ; quemadmodum infantes in cunis fafeiis ob-j uoliiuntur.Deinde fi femur ad fupernam partem diftorquea-tur,aut ad latns,melius ita coiitineri poterit vna cum canali. Cæterum calcanei fummi valde magnani curam habere co- Cale^nri uenit, vt Sc in tibiæ, amp;. in femoris fi aduris,aptc fc liabeat. Si in hit turM cnim dependeat pes, reliqua tibia firmata,nccefle eft iuxta anteriorem tibiæ partcm,ofra incurua effe. Si vero calcancfi quidem moderato altius fuerit firmatum, reliqua vero tibia aliquantulum elcuata,neceflc eft huic ofli, vt circa anteriorem tibiæ partcm,nioderato cauius apparcat; atque hoc acl-huc magis,fi calcanéum hominis natura fuerit magnum.Sed Sc omnia ofla tardius corrobantur,fi non fecundum naturam pofitafuerint.itcmqucea’quænon ineadem figura quie-feunt : Sc calli quoque debiliores ipfis obducuntur. Atque
Ç hæc quidem de his quibus ofta quidem fradafunt,nonau-tem extra eminent,neque alias vlcus faftuni eft. Qmbus veto ofla frada funt fimplici modo. Sc non multifido,ita vt ea-dem dierepofita fint ,aut poftridie in fedem fuam recepta. Sc nullus tiraorfit fiflbrum olTium difceflionistaut etiâquibus vlcus quide fadum eft, ofla vero frada non extra cmi-nent,neque modus fraduræ tabs eft, vt fint fegmenta à fiflis oflibus feparata : tales fpes eft fimplici modo curari pofle.
Et quidem fane neque magni quippiam boni, neque malt faciétes,vlcera quidc curant aliquo purgatorio, aut picatum ceratuin.vt emplaftrum craentis vulneribus idoncHm,.'’ut a-liud quid ex his quæ facere folent,imponetes: Ego vero cos kudo qui fplenia vino imbuta , aut lanas fuccidas, aut abud quidhuiufinodi ilcbgantsVbi veto vlcerapura fada fuc- ,
Nn i) rint,
-ocr page 1014-HIPPOCRATIS LIB£R
rint,amp; iam coalefcunt/unc muleis linteis deligare,amp; (erulit D dirigercconantur.Hæcquidcro curatioboni aliquid facit^ nihil autem magni malirOfla tamé non fimilitei in fuain federn (irmari ponunt. Verum corpora aliquanto tumidiora ca parte fiunt ,quiin fit opportunum. fiunt auté amp;nbsp;breuiora bis quibus vtraque ofia.aut cubiti^ut tibia: frada funt. A li j vero rurfus funt, qui taliaftatim linteis curant ,amp; bine atque illinc linteisdeligantjvlcusveroipfum relinquunt,amp;per-frigerari finunt. Deinde fupervlcus purgatorium aliquod imponunt, amp;nbsp;fpleniis vino inibutis,amp; lanis fuccidis curant. Hare curatio mak eft,amp; verifimile eft cos qui ita curant,tuin in aliisfraduriSjtum in huiufmodimaximeimprudenterfe gerete. Maximü enim eft cognofcere quomodo initium lin- £ pttif tei iniieere oportct.amp; qua parte maxime cóprimere : Si quar ƒ num la vtilitas contingat,fi quis initium lintei rede iniiciat, amp;nbsp;qua bir- maxime oportet parte premat; Sc qua: detrinrenta inducan-tur,fi quis non rede iniiciat, neq, qui maxime oportet premat , fed bineatque illinc id faciat. ik didum quidem eft e-tiam in fuperioribiis.quæ ez vtrifquc eueniant. Teftatur autem Si ipfa bare medicina.Necefie eft enim ei qui ita deliga-tur, tumorem ad ipfumvlcus eleuari.Etenim fi fanum corpus bine atque illinc fuerit deligatum, in medio vero relidum, iiixtarelidura vtique Ipatium maxime intumuerit, acdeco-loratum reddetur,quo modo vicus Ii.tc nó perpetietiir ? Ne-cefle igitiir cft.vt vlcus quidé decoloratum fit,amp; labiis euer-fiim ac protuberans, verum lacbrymofum amp;nbsp;non fuppuransr ç oifi vero etiim qua: difceftura non erant, difcedant ; fed Si piilfans.Si febriés vlcus fuerit. Coguntur autem propter tumorem cataplaimata infiiperimponcre ,qiiod Si ipfum in-commodum eft bis qui htnc atque illinc deligantur. Pondus enim inutile ad reliqiiiim pulfiim aecedit. Poftremumvero deligamét.1 refolutint, vbi iam maliim ipfis recrudefcit. Si de cartero citr.a deligationem curant. Neqiie vero minus, etiam fi aliud quod lam eiiifinodi viilnus acceperint.eodem modo curant.Non enim deligationé bineatque illinc fadam,amp; vl-cerisperfrigerationé in caiifi efte putant, fed aliud quodda infortunium. Attamé de boe tam multa non fcripfiflem,!! nó certo fcirem incommodam efl'e banc deligationé, amp;nbsp;tnultos elfe qui ita curent, Si magni roomenti efte liane rem dedi-fcere.
-ocr page 1015-DE FRACTVRIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^}
A feere, A teftimoniok«^ nbsp;nbsp;nbsp;, quoi rede feripta Ent ea quas
priusferiptafunt,iîuemaxiinvYremendæfine,fine minime jpCefratturæ.Üportet autem vt in luiuma dicam, his quitus non eft futuri difeeffus oflis eipcdatio, eartem curationem adhibere,veluti his quibus os fradum fucrit, viens non habent.Nain ic eitcntioncs, amp;nbsp;dirediones ac coapiatione» oflTium eodem modofaccreoportet,amp; confiinilem deliga-tionem.Superipfura eiiira viens fplenium tenue duplex, pi» cato ceraio illitum deligandum eft, amp;nbsp;circumfitæ partes ce-rato albo illinendç.Verum lintea,amp; reliqua latiora,aliquan-tum fifta fint magis,quàm fi non vlcus haberê t;amp; id quo pri-tnum deligamus, multo latins fit ipfo vlcere. Quas cnim an-j guftiora funt quàm viens ,cindum vlcus tenent,id quod fieri non conuenit, fed prima circundudio totum vlcus com-prehendat ,amp; linteum Eineatqueillinc præmineat.ltaque fecundum vlceris reditudinem,linteum iniicere oportet, amp;nbsp;Li^atiois premere paulo minus,quàm fi vlcus non habcrent.Diftribu- miidiu. enda vero eft deligatio,velut etiam prius diduin eft. Lintea ante femper quidem mollis modi fint,magis tanié in talibus, quàm fi vlcus non effet. Copi.t vero lintcorum non minor fit prius relatis, fed etiam aliquato amplior. Si vero deligatus fuerit.videatur is fibi lintea firma ta quidé efle, non autc cô-preffa; dicatq; fuper vlcus maximefirmata efle, Eadcm ante tépora efle oportet,ad hoc vt magis firmata efle videantur, amp;nbsp;ad hoc vt magis laxa videantur,quéadmodtKn etiam in fu
C perioribus didû eft. Deligatio etiam pofteafaciéda per ter-tium dié,ita vt omnia poftea faciamus confimili modo, velut prius didu eft,pretcrquam quôd in totij,minus aliquato hçc quàm ilia compriméda funt.Q^d fi fecundum rationé,quæ fieri par eft,fada fucrint,gracilior quidé femper côperietur vlceris pars,graciliores auté amp;nbsp;reliquæ omnes.qux’ à deliga-tione continétur : amp;nbsp;fuppurationes citiores erunt, quàm in vlceribus aliter curatis : amp;nbsp;quecunque caruncul.e in vuincre denigratæ funt 8c mortificatæ, citius abrumpiintur ac exci-dunt in hac curatiôe,quàm in aliis:amp; ad cicatrice citius per-uenit vlcus,fi hoc modo quàm fi alio curetUr. At omniû ho-rum caufa eft,quod 8c locus circ.a vlcus gracilis fit,8c quas cir-cunfita funt gracilia omnia fiunt. In reliquis igitiir omnibus Cûafîniiliter curare oportet, velut ofla fine vlcerationibus
Nn iij frada.
-ocr page 1016-HIPPOCRATIS UBER
tcruUrli frafta.Veru ferulas apponere non QP''''-‘;t.Etpropterca lin- D *PPofilio, plura elfe debent qu’”* «lt;ius ,amp;qaod minus compri -mantur,amp; quôd feri'^ tardius apponantur. Si tarnen ferulas appofueris/v'quot; recundum reditudincra vlcerisappones, fed ita vt l^*æ adhibeantur, prouidendo vt nuJJa magna ab ipfis «.onAridio âac. Diâumautem bocquoque eft in bis qux prius fcripta func. Viâus autem rationem exquifitiorem, Sc iongiori tempore conftituere oportet, bis quibus ab initio vlcera fiunt,S: quibus ofla extra eminent.amp; vt in fumma di-catur, in vebementiifimis vulncribus exquilîtiorc, coque diuturniore, viûii vti conuenit. Eadem etiam curatio vlce-rum eft in bis quibus ofla quidem frada funt, fed vlcus ab initio non fuit.Verum inter roedendum faâum eft,aut vlce-rc linteis magis compreflb.aut à ferulanim infeflu, aut ab a- * lia quapiam eaulâ. Cognofciîtur autem taies ffaélurar.an vlcus fiiLûc,Sc. dolore,amp; pulfib-amp; tumor qui in extremis parti-bus eft,talibus durus etf'icitur,amp; fi digitum admoucris.attol-litur; fed 5e cito rurfus fubterfugit. Si igitur talc quid fulpi-catusfuer.s.lôluere oportet; amp;nbsp;H quidem pruritus circa fub-ligationes ûierit,aut alia quapiam parte deligata, cerato pi-cato pro altcro vti.Si vero borum nibil fuerit, verum ipfum vlcus irritatum, reperiturnigrumvaldeautimpurura: amp;nbsp;futurum eft vt Se Cimes fuppurétur, Se nerui infuperexcidant, bos omuino perfri^enre no oponec, neq; quicqua has fup-purationes vereri, fed curare in reliquis omnibus confimili modOjVeluteos quibus abinkio vlcusfadu eft.Linteis vero p dcligare incipere oportet valde Iaxis,à tumore qui in extremis partibus confiftit,atq; ita dcligationem diftribuerc feni-per furfum verfus, nulquâ quidem côprimendo, fed maxime fuper vlcus fîrmado,fuperalia vero minus. amp;nbsp;prima quidem
Linteorli Untea ba?c munda fînt,S: no angufta. Copia verolintcorum giMntitar. tanta fit,quâta eftfi cum ferulis deligatio fiat, aut paulo mi-nor.Superipfum ante vlcusfiilficiens eft fplenium cerato al-bo illitum.Siuc cnitn caro,fiue neruus denigratus fuerit, ei-cidct.Talia enim acribus curare non oportet, fed mollibus, velut ambufta. Dcligare vero poftca per tertiii diem conuenit,ferulas ante non apponcre. Quiefeere vero magis quàm prius,amp; modicocibo vti. Scire vero expedit, fine caro, fîuc j neruus fit, id quod excidet, cp hoc modo niulto minus vitra I depafei- I
-ocr page 1017-DE PRACTVRIS. 4(4
A depifcitur.,amp; multo citi’ excidet,amp; multo graciliores circun fîcæ partes eruut,quant fi quis exolucis linteis, aliquid medi-camcntorum purgatoriorû fupcr vlcus imponat. Quin amp;nbsp;fi excidevit id quod fuppuraflet, amp;nbsp;citius carne repletur, ci-tius ad cicatricem peruenit, q fi illo aut alio modo curetur. Onania fane in hoc fita funt,vt quis hçc tc£leamp; moderatede/ ligare lÜat. Confcrtint infuper Sc figuræ quales efic oportet, amp;nbsp;reliqua viftus ratio, amp;nbsp;linteoruin aptitudo. Si vero in recens vulneratis decipiaris, oflîum difceflum non fore putâs, quum tamé cxpcdatio fit ilia cmerfura cffe.moduin curatio-nis timere non oportet. Nihil cnim magni malicontigerit,fi tnodo bonas ac innoxias dclig.itiones manufacere noueris.
B Signum auté hoc ert.fi ofiiiim difcefius in hoc curationis mo do futurus eft.Pus enim multum fluit ex vlcere, amp;nbsp;glifcere ac turgete affeéta pars videtur.Frequetius igitur dcligare opor letjobnimiamhumiditate, amp;nbsp;quàd alias etiafcbresfiunt. Et fi quide valdepremantur à deligatione,amp; vlcus, amp;nbsp;circunfitç pattes gr-iciles fiunt.Qujcunq; itaque valde tenuium olTiuin difceffus fiunt,hi nulla magnamutatione opus habet, nifi vt laxius deligatio fiat,vt ne pus intercipiatur, fed facile effluc-rc poffit.Sed amp;nbsp;frequétius deligare oportet,donee os difeef-ferit,amp; ferulas non apponere.f^bus vero inaioris ofiis dif- Qffjf ceflus expeftatur,fiue hoc à principio prarnoueris,fiue ctiam poftea cognoucris,nou am^iuseadc ciiratione opus habet. Sed extéfiones amp;nbsp;direftiones k.a facere oportet, velut diäu
C eft : fpleni.a vero duplicata, latitudine quidé dimidio palmo non minora; quale tamé fuerit vulnus iuxt.r hoc coniedura facienda eft : longitudine vero paulo quidc breuior.a, quàm vt bis circum fauciatum corpus circunduci pofTint,multo vero longiora'quàm vt femel, Copia vero tot fint, quot facere conducit.Hæc in vino nigro auftero madefada,cx medio ini tio fado circuuoluere oportet, queadmodumfafeia ex duo-businitiis deligatur ; 5; deinde afciatim alternationc ipfotu fada ,initiadimittere. Hæc amp;nbsp;fuper ipfum vlcus adhibenda funt,amp; ab vtraque vlceris partc,amp; necomprin)antur,fed fal-tem fulciedi vlceris gratia incubant Supra ipfum vero vlcus, ceratu picatum imponere oportet, aut aliquod ex emplaftris cruentis vulneribus deftinatis, aut aliud quoddam niedica-inentuffl, quod familiare ac idoneum fit humedationi adlii-
Nn iiij bendæ
-ocr page 1018-hippocratis liber hifjendæ.Sc fi quidcm æftatis tempus fuerit,vino madeface- J) re Iplenia frequenter oportet. Si vero hyems, lanas fueddas 43 k^emi multas vino amp;nbsp;oleoimbutasadhibeto.Oportecautein capr; in hit pcilé fubfternere, amp;. defiuâiones obleruare, vt facile efflue-f(at. IC polfint, ita vt meininerimus quàd bi loci in iifdeni figuris multo tempore permanentes, intertrigines curatu difficiles
Quis/in- faciunt.Qui vero debgatione fanari peraliqué ex rclatis,ant ligitione referendis modis non polfunt, eos magnam hue curam adhi earefur. bereconuenit.vt fradam corporis parte commode pofitam habcant fecundum reditudinem,animaduerfioneadhocha bita.vt furfum magis quàm dcorfum vergat.Si vero quis bene ac facile opus perheere velit,operxprecinm eft etiain machi-nanienta facere, quo iuftam Sc non violentam extenfionem, j pars corporis frada habeat. Maxime vero in tibia machina-méta adhibere expedit.Sunt igitur aliqui qui in omnibus ti-biæ fraduris , Je quæ dclîgantur, Sc quæ non deligantur.pe-demfummiim ad ledum alligant,aut ad aliud quoddam lignum iuxta leduin defoflum.Hi itaque omnia mala faciunt, nihil autem boni. Neque enim vllam opem affert eitéfioni, hæc pedis alligatio. Nihilo enim minus ad pedem concedet reliquum corpus, atque fic non amplius extenditur.-neq; rur fus ad reditudinem quiequam prodeft,fed etiam obeft.Duni enim vertitur reliquum corpus,aut hac.aut iliac, nihilprohi-bebit vinculum illud, quo minus Sc pes, Sc olfa pedi annexa, reliquû corpus fequantur.Imô fi pes alligatus non fuiiret,nii
HtepiJie nus diftorqueretiir Si vero quispilas duas ex corioAegyptio F quid fibi confuat,taies quales geftant hi qui multo tempore in magnis uflint. compedibus vindi funt; habeant autem pilæ hinc atq-, iÙinç tunicas,ad vulneris quidé partes, profundiores; ad articulo-rum vero partes,breuiores; Sint itc tumidxac molles, Sc con gruentes ad hoc, vt altera fupra malleolos, altera infra genu coaptetur. Habeat infuper vtraqueduas vtrinque appendice» à latere,aut ex fimplici,aut ex duplici loro, breuiores ve-lut anfas, ita vt alteræ fint ab vtraque malleoli, alteræ ab Yr traque genu partesSt fuperna pila altéras tales habeat fecundum eandem reditudinem . Poftca virgis cornels acceptis, Virgçcvr æqualem inter fe magnitudinem habentibus,craflitudine ne*«' quidem digitali, longitudine vero vt flexx appendicibus congruant, hue diligentiam adhibeas, Vt extrem« virgarum partes
-ocr page 1019--BE quot;FR A-G-TVRIS.
A partes non ad corpus, fed ad fummas pilarum eminentias in* nitantur. Oportet autein eifc tria virgarum paria, aut etiain plura, amp;nbsp;alias aliis aliquantolongiores, amp;. aliquantobreuio-res ac minores, vt fi veils magis diftendcrc poflis. Loccntur autem virgæ vtræque hinc arque illiiic à malleorum vtraquc parte.Hæc itaque fi bencmachinatus fucris. Sc extenfionem iuftam exhibuerint, amp;nbsp;feciindura rcditudinem æqualem, Sc viilneri nullus dolor acceflerit. Nam quæ exprefla fuerint, fiquid tarnen cxpriraetur,partim ad pcdem abducentur,par-tim ad femur i Sc virgæ hinc atque illinc à malleolis accom-modatiores erunt, vt tibiæ poiitio non impediatur, amp;nbsp;vul-nus probe impingat acfuftcntetur. Nequc enim impedimen A to eft, fi quis vclit duas virgas fuperiorcs, ipfas inter fe con-iungcre ,amp;fiquis leuiter quid fupcrimponere velit,vtid quod fuperimponitur, à vulncre eleuatum fit. Si quidem i* gitur amp;nbsp;pilæ lenes, Sc molles, Sc bonæ, Sc cecenter confutæ fuerintr Sc virgarum intcntio probe intentafuerit,velut iam diöum eft , commoduin erit machinamentum. Si vero quid horum nó rede habucrit,læftrit magis quam profucrit.Con uenit autem amp;nbsp;alias machinas, aut bene machinari ,aut non tnachinari. Turpe enim eft Sc minime artificiofum, in ma-chinis ftruendis à raachinis aberrate. Plerique porto medici fraöuras, amp;nbsp;cum vlceribus, Sc fine vlceribus,primis ditbus lanis fuccidis curant ,amp; nihil ab arte alienum ipfis hoe efle videtur. Sc qui quidem à recens vulneratis coguntyr, ex lin-teorum inopia lanis vti, his plurimus veniæ locus patet. Non enim habuerit quis in linteorum penuria, aliud quid multo melius ad talcs deligâdas quàm eft lana. Verum oranino mul tæ lanæ elfe debent,amp; valde bene carminatæ, amp;nbsp;non afpcræ. Nam paucarum amp;nbsp;malarum vires etiam modicæ funt.Qui ve road vnum aut duos dies, lanis deligarciuftum efle cèlent, tertiâ vero ac quarta linteis deligâtes premunt, aeextédunt tune vel maxime , hi in re multi adeo ac magni in medicina momenti ,fc imprndenter gerunt. Minime enim tertia aç quarta die omnia vulnera mouere oportet,amp; vt in fumma di cam,etiam omnes fpecillorum admotionesvitare conue-nitinhisdiebus ,amp;alia quoquequibus vulnera itritantur. In totum enim tertia ac quarta dies inplerifijue vulneribus tecrudefeentias pariunt, amp;nbsp;quæ ad inflammationem ac im-tnundiçi^m
-ocr page 1020-HIPPOCRATIS LIBER
ftundiciam procedunt, amp;nbsp;qua: ad febres deueniunt. Et hæC 0 res multi momenti ell vt difcatur, vt fi qua alia. Cum qua c-nim ex vtilifliinis in medicina rebus, non folum circa yulne-la, verum etiain circa alios multos morbos, commiinionein non habet ? nifl quis etiain alios morbos vlcera efle dixerit. Habet cnim hie fermo aliquam verifiinilitudinem. Multis enim modisalij aliis cognatiJ'unt. Quicunque tamcniu-ftum elTe putant lanisvti,donee feptem prætericrint dies, deinde veto extendere ac dirigerc amp;nbsp;lintcis deJigare,hi non fimiliter imprudetes vidcri poteriut. Nam amp;nbsp;maximum in* flammationis periculum prxteriit, amp;nbsp;ofla laxa acapta pod: hos dies funt. Longe tarnen amp;nbsp;hxc curatio fuperatur, ab ea dcligatioue qua: ab initio linteis fit.Illc enim modus pr.rpa- £ ratacefiFicit vtfeptimadieferuJisperfcdc deligari poflint. Hic auiem modus mulco tardior cit.Sed amp;nbsp;alia qu-rdam de-Çieffifrd trimenta habet. Verum longum effet omnia fcriberc. Qui-Ä4 C busveroofla fradaamp; extra eminentiain fuam federn coïtant«non locarinon polTuntjhishxcreftitutiodcbetur.Ferramenta teäeunt. facere oportet ad euin modum quem vcdcs habent illi qui-bus lapicidæ vtuntur, alia latiora, alia anguftiora. Effc veto conucnit tria, aut plura etiam, quo quis maxime congruis v-tatur. Poftea cum his vnà cum extenfionc motionem aggre-di oportet,ita vt ad inferiorem oflîs partem fubiicias,ad fupe riorera veto partem oifis, fuperiorcm ferramenti partem in-nitendo firmes, In fumma,qucadmodumfi quislapidemaut lignum veheméter vede coramoucat.Sint autem valida fer-ramenta quantum eius fieri poteft, vt ne fleéiantur.Hoc magnum auiilium eft, fi amp;nbsp;ferramenta idone.! fucrint,5c fi quis velut conuenit coramotioncm faciat. Nam ex omnibus in-ftruinentis quæ homines machinati funt, fortiflima hxc tria cxiftunt,afelli circumdudio.per vedes commotio,amp; cuneo-rum vfus.At fine horum vno aliquo, aut fine omnibus,aunu vehementiffimum opus homines pcrficiunt.Non igiturfper-nenda eft hxc perferreos illos vedes commotio. aut enim hoc modo, aut nullo alio, in fcdem fuam collabentur. Si ve-fofuperna oflis pars immutat.i fuerit ac confrada, vt ve-di adhibendo locus non fit commodus,fed acutum quid prominet gt;nbsp;tunc ofte fcalpendo derafb, ftcuram vedi federn facet« oportet. Hane autem per vedes commotioncm amp;nbsp;ex* tenfionem.
-ocr page 1021-DE FRACTVRIS.
A tcnrtonem, eademdicautfecundafacere oportet. Non au- ïertiitt, tem tertia. Minime veto quarta aut quinta. Nam etiamli quarfur, non rcponas, fed alias nioleltiam exhibea« in his diebiis, in- quintaf^ flammationem induxeris:quanto magisfireponas. Conuul- ji» rcpo/ ßoaem tarnen multomagis iuduxeris ßreponas, quim fi re- fitionénon ponerc omittas. Atquc hæc probe noffe conuenit. Si enim admittit reponenti conuuKio accefferit, non multa falutis fpe» eft. Commodum autem eft rurfus eiiccre os à fua fede,fi hoc fieri citra mo'.eftiam poffit. Non in laxioribus quam opportununi cfl.conuuKiones ac diftenfiones acccdunt.fed in his quç magis cxtenta funt. Cætcrum de qua re nunc nobis ferrao eft, in praîdiélis illis diebus moleftiain exhibcre nö oportet, j curam adhibere vt vlcus minime inflammetur, Sc maxime fuppurctur. Poftquam vero feptem præterierint dies,aut pau lo plnres fi fine febre fuerit,St vlcus non inflammatü fit,tunc minus vetat vt reponere tentes, fi fperes obtenturum te effe. Sin minus non oportet fruftra molcftiamfufcipere Sc infer-re.Si igitur offarcpofueris in fuam fedc,iam fcripti funt modi quomodocurarc oportet,fiiie offa difceffura effe, fiue nó, expedatio fit. amp;nbsp;fi quidem offium difccffut expedatio fit, eo quem dixi modo cum linteis, in omnibus talibus deliga-tioncm ftcere oportet, ex medio linteo initio faâo vt plu-timum, velut ex duobus initiis fafcia deligatur. Conieäu-rain autem facere oportet iuxtavlceris fotmam,quo fit quam minimum hians ac labiis protuberans Sc expaffum . Ab-„ is enim addextram deligare commodum eft ,aliisad fini-ftram, aliis ex duobus initiis. Quxcunqnc vero offa repo-fitioneni effugerunt, e.i difceffura effe noffe oportet : item-que eaquæ carnibus penitus nudata funt. Nudatur autem quorundam fuperna pars.quorundamvero carnes circucirca mortificantur. Et quibufdani quidem ex veteri vulnereali-qua offa emarcueruntiquibufdam vero non.amp; aliquibus ma-git,aliquibus minus,amp; partim parua, partim magna. Propter Lrigitur relata,vno verbo dici non poteft, quando offa (int difceffura. Aliqua enim ob paruitatem, aliqua ex eo quod in fumm.i parte extftunt, citius difeedunt : aliqua eo quod non difcedunt,reficcataamp;marcidafientia defquamantur. Pr.r-terea diffettcuratioàcuratione.In totum igitur offa ci-tillime his difeedunt, quibus citiffima: fiunt fuppurationcs
ÖC
-ocr page 1022-HIPPOCRATIS LIBER
{c citiflïmæ ac optima; carnis produdiones.Subnalcemc» c- D nim iuxta Ixfam partem carnes,pleruaqui olTa ipfa eleuant. Totus tamé olTis çirculus, (i in quadraginta dicbus dilcelTc-nt, bene difcedet. Qujedam enira ad fexaginta dies perue-niunt.Nam Se rariora olTa citius difcedunt,lblidiora vero car dius.Alia autein minora:multo minore temporis lpaeio,alia aliter. Cæterum os extra emineus his de caufis præiecare o-portctjfi reponi non poiTitjSe parum abfit rt reponi pufle vi-deacur,Se fieri poterit vtauferatur.Se fi noxium fuerit ,Sc de carnibus quid rumpat, Se fenfus molefiiam exhibeat. Sed Sc G nudum fuerit,talc auferre oportet. Rcliqua fiue præftces, fiue non prxfeces,non multum refert. Hoc enim certo fcire expedit,quod olfa quæ carnibus pcrfeûe priuantut, ac exa- j refcunt,omnia penitus difcedent. A quibus vero fqiiamæ di-fcelTuræ funt,ea prxfecare non oportet. Conieduram vero eorum quæ difccdct,ex conftitutis fignis faccre oportet. Cu rare autem talcs fpleniis Se vinofa curatione,vf lut etiâ prius de difcefluris oiTibus fcriptiim eft. Sed cauere decet ne primo tempore fngidis madefiant. Rigoru enim febriliuin pe-riculum cft.Pcriculum itc conuulfionum. Frigida enim fcnigt; per conuulfioncm prouocant quandoque vero etiam vlce-ra. Noflequoqucidconuenit.necefle efle ibi corporabre uiora fieri,vbi ofla frada ac immutata cur.intur,Se quibus to tusoffiscirculusdifceflit. At vero quibus fcmorisautbra chij os extra cminet.hi non valde fuperftites euadunt. Nam Se oifa magna funt,8e multum mcdullæhabent: Se quæfimul F vulncrantur,multa funt Se magni momenti. Se nerui. Se mu-fculi Se venæ.Et fi quidem repofueris, conuulfiones accede-re folent.Si vero non repofita fuerint,febres acut.r. Se bilio-fæ.Se fingultuofæ oboriuntiir,Se denigr.intur.Non minus au tem fuperftites euadunt hi,quibus repofita non funt, neque tciitatuin cft vt reponerentur . Adhuc vero magis euadunt, quibus inferna ouïs pars cminet extra ,quàm quibus fuper-na.Euadunt etiam quibus repofita fuerint.attamen raro.Nâ Se curationes â cur.itionibus multii differunt,Se natur.T cor-porum ànaturis,ad facile tolerandum.Multum etiam diffère an in interna bradaij ac femoris parte oflù extrapromineât. Mukæcnim Se periculofa; venarum extenfioncs in interna parte fuut,quarum aliqux fi vulnerentur, léthales funt. S unt autem
-ocr page 1023-DE FRACTVRIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;467
X ïutcm amp;nbsp;in externa parte,verû minus. In talibus igitur vul-neribus.qualia pericula iminineant,ignorare non oportet,amp; ad temporum occafionesprædicere . Si veto reponere hæc olTa cogaris, amp;nbsp;reponendi aliqca tibi Ipes fit, ï: non multa offis iminutatio fuerit.St mufeuli non concurrcrintifolent e-nini concurrererveftis molitio etiam his cum eitenfione,o-Pem bene ferre poterit.Vbi vero reponis, veratrum molle bi bendum dare oportet eadem die, fi cadem die repofita fue-rint.Sin minus,neaggredi quidem oportet. Verum vlcus eu rare oportet velut in capitis oiTibus fradis, amp;nbsp;ftigidi nihil adhibere,amp; cibos penitus auferre.âc fi quidc amara bile pre-ditus natura fuerit.fauorurn cremorem odoratum coâû, aut t acetum mulfum dulce, in aquaminftillato, eoque pro vidu vtatur.Si vero amara bilepræditus non fit,aquæ potione vta tur.Et fi quidem continua febre laborarit.ad quatuordecim dies vt minimum hoc vidu dcg.it.Si vero fine febre fit, fepté diebus.Poftea fenfini progrelïu fiente fecudum rationem ad Vulgarem vidum adducatur.Etquibus ofia non repofita fue rint.eandem itidem medicamentipurgationemfacere opot tet,amp; vlcerum ciirationem, eundera item exhibere vidum: amp;nbsp;dependentem de corpore partem non extendere,fed ma-gis adducere.quo laxior fit pars circa vie*. At offium difeef-fu,sdiuturnus e_ft,velut etiam prius didum cil. maxime veto taliafugercoportet,fi moJoquishonellam fugamhabeat. Nam amp;nbsp;fpcspjucæfunt ,amp; pcricula multa. Si fi quis nonre-
C ponat,artis expers efie videri poterit: amp;nbsp;fi repon3t,propin-quius ad mortem quàm ad falutem perduxerit. Cæterum luxatione.s amp;nbsp;emotiones oflium circa genua, multo mitiorei funt emotionibus aeluxationibus circa cubit) flexuram. Nâ femorisarticuluspromagnitiidine eipeditior eft quàmbra chi),Sc lullam naturam foIumhabet,camquerotundam.Bra ehij vero articulu.s amp;nbsp;magnus eft, amp;nbsp;finu.s plures habet. Ad hatc vero,tibiæ ofia longitudine inter fc fimilta funt,amp; exter num os p3ululum,ne memorabili quidem modo cxcedit,nul lum magnum impedimentum afferens, à quo externus ten-docirca poplitem enafcitur.At cubili ofia inaequalia funt,amp; quod breui* eft,multo cralTius efttquod vero tenui’ cft,mul-turn fuperat amp;nbsp;excedit articulum. De pendet tarnen amp;nbsp;hoc ex neruis,iuxca commune.Ti oflium connexionem.Maiorem
Lwxxtuni gtnûfitit le repeni-tvr.
Ti^i* 0*
auiüit.
antesR
-ocr page 1024-HIPPOCRATIS LIBER,
auteni partem conncxionis ncruorum in brachio os tenue Igt; babet,cjuàin crafTum.Horum itaque articulorü amp;nbsp;ofliuin fle-luræ cobiti natura liuiufmodi eft. amp;nbsp;propter naturæ inodii, olfa circa genu fepe quideni luiitur, facile autem ruriiis in-cidunt ac rcponuntur.Inflammatio vero nó magna accedit, neque vinculum articuli. Luxantur autem plcrunque in in-ternam partem,aliquando etiani ad extremam, quandoque etiam ad poplitem . Horum omnium repofitiones non funt difficiles.Vcruin fi quidem foras aut intro luxentur,liorainé in humili aliquo fedili federe oportet,ita vt crus altiiis, non tarnen multo liabeat. Extenfio autem plerunque moderata fufFicit,ita vt ab altera parte tibia, ab altera femur in diuer-
CwJiti fum extendatur.At ofla circa cubiti flexurä raoleftiora funt, . reaptafie. quàm qua: circa genu funt, amp;nbsp;dilficilius rcponipolfunt, ctia ob infiammationé,fi quis non ftatim reponat. Luxanturqui-dern minus quàm ilia, verum difficilius reponuntur ac coa-ptantur.infuperque inflammantur,ac colium acquirunt. Silt autem amp;nbsp;borum plerunque paruæinclinationes, aliquando ad partem ad coftas,aliquando ad externam, non vt totus ar ticulus fit emotus.fed man« quid iuxta oflis bra chi j cauita-tem,qua parte cubiti os exccdcs Iiabet.Talia igiturfiuc hac, fine iliac luicntur, facile eft reponcrc,' amp;nbsp;fufficit extenfio in direftum fiens, fecundnm bracliij. reétitudincm ,ita vt alter iuxta man’iunâuram extendatyalter locum fub alls ample-daturiMedicus veto altera manu ad emotum atticuluinad-mota,volis impellat. altera propc ad articulum inieâa rctru dat.Obediunt autem tales luxationes.îc non tarde reponu-ttir.fi quis antea quàm inffammentur reponat. Luxantut autem pleruque magis ad internam partem, luxantur etiam ad externam.Innotefcit id ex figura.-amp; talia fipe etiam abfque vehementi tenfione rurfus incidunt. Oportet autem in his quæ intro luxantur, articulum quidem ad naturam fuam re-pellere, cubitum veromagis in pronam partem vergentem circunduccre.Et plerunque fane cubiti luxationeshuiufmo-di fiint.Si vero tranfgreflusfuerit articulus,aut liac,aut iliac,, fupra cubiti os,quod ad brachij cauitatem eicedit: fit quidc raro lioc,fi vero fiat, non ampJius fimiliter extenfio in dire-óliim fiens,talibus luxationibtis idonea eft . In tali enim ex-tenfione,os à cubito excedens,brachij traiifgreffionem pro
Ei beu
-ocr page 1025-ÖE ERACTVRIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^sg
ft Kibet.Oportet itaquc fie emotis extenlîoné tali facere, qua-lisprius dcfcripta eft,vbi qiiisofla braebi; frafta deligat, vt ab alia quidem in fupernatn partem tenfio fiat, ab ipfa veto cubiti flexura.ad infernam cogatur. Sic eniin brachium fu-pta fuum finum maxime eleuabitur.Si vero eleuatum fuerit, facilis eft reftitutio cum veftis manuum.ita vt emotam quids braebij partem apptebendentes impellamus rOS vero cubtti iuxta articulum retrudamus.vtraque eodem modo,minus ta nien.Atque tailsextenfio huiufmodiluxationis iuftiflima eft.Poterit ctiam reponi per extenfionem in diredum, vein niinusquam hoc modo.Atfi in anteriorem partetn brachm Bracliani luietur.'rariffime autem hoccontingit. Sed quid repentina antrorfunt
J eluQatio no eiecerit? Muka enim ctiam præter naturam fuä Iuxilt;tum cxcidunt.etiamfi magnum quid fit quod prohibeat.Huic au- qualf. tem cluâationi magnum quoddiobftaculum eft, amp;nbsp;os craf-fius quod fupereicedit,amp; multa neruorum extenfio: attamé quidam fané eluââtur.Signum auté lus qui ita cluétati funt. Nihil eniin de cubito fledere poflunt. Manifeftus eft etiam wticulus ad contadum.Si qutdem igitiir non ftatim repofi-tusfnerit.vehementes ac violentæ iiiflammationcs,itcmque febriles fiunt.Si vero ftatim quis occurrat, facile reponi po-teft.Oportct autem linteum durum connolutum (fuflècerit tiô magnum)imponcrc obliquum in cubiti flexuram, amp;nbsp;de-tepente cubitum inflederc,amp; manum quam maxime ad hii— nieruniadducere.SulFiciensigitur fuerit hæc rcpofitiohis
C qui ita cliidati funt.Sed amp;nbsp;extenfio in ditedum,hunc repo-fitionis moiium coaptare poteft: volis tarnen matins in eminentem brachij partem inieâis.inxta flexuram retro impel-lereoportet,ita vt aliquis inferneüfdem in cubiti gibbû in-iedis, ad cubiti reditudinc retrudat. EfFicax cft ctiam iit hoc luxationis modo ilia extéfio quæ prius feripta eft, quo-modooflabrachij frada eitendere oportet,vbifuntdeli-ganda.Poftquam vero extenta fuerint,fic euro manuuro volis iniedis coaptationes facere, velut ctiam prius feriptû eft»
Catterum fi in pofteriorempartem brachium cxcidcrit,ra ^rjeliuia ro autem hoc contingit,hçc luxatio omnium maxime dolo- retrtrfiini tofa eriftit,amp; febres continuas meraeœ bilis paucorum die-turn ac maxime lethales inducit. amp;nbsp;talcs extendere brachiu non pofllint.Si igitur ftatim alFueris, exiéto cubiti gibbo co
gétco'-
-ocr page 1026-HIPPOCRATIS LIBER
• gere oportet^ fponte inédit.Si veto febris præuencrit, n6 D amplius reponere opottct.dolor enim in cogendo augefccc. Vt autem in fumma dicam, neque alium articulum febrienti reponere oportet, minime vero cubiti gibbuin. Sunt auté amp;nbsp;alix læfiones ac moleftiæ circa cubiti gibbum. Hoc enim os craiTiuSifi quando ab altero emotuin elï, neque fleûi, neque extendi fimiiiier poteft. Mauifeftum autem fît ex contaÛu, iuxta cubiti flexuram, circa venæ difciiTionem fupra mufeu' lum teudentem. Qmbus autem taie accidit, bis non amplius facile ell ad fuam naturam reducere. Neque enim aliam vlla communem duorum ollium coanexionem eraotam, ad pri-llinam naturam collocate facile eft:fed neceflfe eft tumorem habere iplam difparationem. Qapmodo verodeligare opor g tetinarticulo,diâumeft in deiigatione circa mallcolum. Qmbufdam autem os cubiti brachio fubiedum frangitur, quandoque quidem chartilaginofa ipfîus pars, ex qua tendo retro brachium enafcitur^ vbi hxc emota fuent,febrile eft acmalignum.Articulus tarnen manet in fuo loco, xqualiter Caput Sra enim bafis ipfius hac parte excedit. Quum autem abduöus ebii fra- fuerit ea parte qua caput brachij excidit, vagabundus magi» flum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit articulus,quàm li penitus fît abruptus. Nam vt in fuimna
dicam,omnia olTa qux fraguntur,minn$ noxia funt, quam li offa quidem non frangantur, venx autem amp;nbsp;nerni aiicuiut inomenti in bis locis contundantur. Vicinius enim ad mortem accedunt hxc quam illa,fi febris eötinua accelferit. Pau cx tarnen talcsfraéfurx fiunt t quandoque vero hoc brachij p caput iuxta appendicem frangitur, atq-, hoc quum videatur multo magis noxium e(re,16ge mitius noxis circa cubiti gibbum contingentibusexiftit. Q^omodoigitnr lingulas lu-xationes reponere,amp; prçfertim curare oportet,feriptii cft:amp; quód ftatim reponere articulum maxime confert,propter ce leritatem inflammationis neruorum. Nam etiamfi elapfa Ila timrepolita fueriiit,timiliter tarnen nerui Jiftentionem fa-cere folcnt,8t ad tempus aliquod tum extenfionem, quam fa cere folent,tum influxionem impedirc. Confertantem omnia hxclimilitcr curare,amp; qux franguntur,amp; qirxdifparan-tur,amp; qux Iiixantur. Omnia enim multis linteis, amp;nbsp;fpleniis, amp;nbsp;cerato curare oportet,velut etram alias fraÖuras. At figu-ram cubiti gibbi in his etiam oinnino talem facere oportet, qualei»
-ocr page 1027-de FRACTVMS.
A qualeminhisquibusbrachiumfraâuin,amp;cubit*deligaba» tur.Conimuniüinia cnim omnibusluxationibus,amp; eraotio-nibus,amp; fraâuris,hæc figura eft. CommuniiTima item ad di-* ftentionem poftea faciendam, ad fingula extendcnda, ac infleéienda.Hinc eniin viæfuncad vcrafquc partes confimi-les.Commodifiima eft ctiâ hæc figura ipfi sgroto, vt ipfum StJjfnU, amp;nbsp;geftet,amp; appcnfiim excipiat.His addc fi à callo apprchcn-fus fuerit,fi quidé extenta manus apprehendacur, melius fue rit fi non adfic. muleis enim impedimento cric, paucis adiu-menco.Si vero inflexa, magis quidera commodafuerit, Ve-tum longe commodior,fi mediam figuram obcinés callo ap-prehendatur.amp; hæc quidem de figura. Deligare vero opor-g tet.primum lintei initio fuper ipfara læfam partem inieélo, fiue frada fuerit,fiue emota^fioe difparata,primas ctiain ob-uolutiones fuper ipfam facere, ita vt maxime hac parte in- .. nitantur,minus vero hinc atque illinc.Deligationem autetn communem facere oportet,amp; cubiti,amp; brachij, vtriufq; mul to plus quàm plerique faciunt, quo quàm remotilTime à læfa parte tumor hinc atque illinc exprimatur.Circundetur infu-per etiam acuta cubiti pars,fiue læfio in hac fuerit, fiue non. vt ne tumor ibi circa ipfam colligatur. Fugiendum vero eft in deligatione, quantum eius fieri poteft, vt ne circa flexu-rain multa lintea coaceruata fint. Compreffto autem quàm maxime circa læfam partem facieda eft. Sed amp;nbsp;rcliqua com-prertio ac laxatio eadem adhibeatur, amp;nbsp;iifdem temporibus
C fingula, quemadmodum in oflium fraâorum curatione an-tea feriptum eft.Et religationespofteaper diem tertium fiJt. Videatur autem laxa elle deligacio tertia die velut etiâ tue. Et ferul.æ conueniente tempore adhibeantur. Neque cnim teruïtt alienum hoc eft, amp;nbsp;in his quibus ofla fraéi.i, amp;nbsp;quibus non in frada funt.fi nonfebriant. Sint autem quàm laiiffimæpar- hirpmeiy tim à brachio extentæ,partim ad cnbitum pofit.T:amp; non fint crafiæ. Neceffe eft etiam inæquales ipfas elfe inter fe, vt vi-ciffimpermutenturqua parte con Jucit.conieflura iuxta in-llexionem fiente. Quin St fpleniorum appofîtionem eiufino di facere oportet,velut de ferulis diâum eft,ita tarne vt pau-lo tumidiora fiipcr l.æfam partem apponaniur. Tempora vero ab tnflammatione, amp;nbsp;ab his quæprills feripta funt conie-âare oportet.
Hippo-
Oo
HIPPOCRATIS COI »
LJBER DE ARTICVLIS, Id»w Comdn'o medico ßco interprété.
^Vmeri vcroaniculum rnomodo Juiari noui,ad locum fub alis.Sur-l'um autem nûquam,neque ad ex-ternam partem. Non camén aftir— maucnni au luxetur,auc non,etiâ-fi babeam quod dicà de ipfo. Sed Ë {ncqve in anteriorem partem vn-quâ vidi, neque videtur mihi vn-quam excidifle. Medicis tamé vi-deturvalde in anteriotem partem luxan.éc maxime decipiuntur in his,quorû carnes tabes circa art'culum amp;nbsp;brachium occup.iuit. Âpparet enira in talib* caput brachij omniuo in anteriorem partem eminés. Atque ego taie aliquando non ezcidifie afierens, ob hâc rem apud medicos Sc vuig’ male audiui. Solus enim ipfisignorarc vi-debar,all) veto omnes cognofcerc.Nec potui ipfisperfuade-rc,ni(i admodum difficuller ,rem ita fe habere. Siquisilt brachic fupernam humeri partem carnibus dénudant,dénudant autem qua )iarte roufculusfurfum tendit .Nudarititc tendinem,qui Tub alis,amp; iuxta clauiculam ad pcâus efi : ap-paruerit vtiq; caput brachij in anteriorem partem veheme-ter eminens,etiafi non fit elapfum. A natura enim pronu eft brachij caput in anteriore partem,reliquum autc brachij os, ad externa parcem incuruum.Conuerlhtur autem brachium cum fcapidæ cauitate obliquum, qufi iuxta coftas fuerit por-redum.Quum veto ad antericrc partem extenta fuerit tota manus,tuuc brachi) caput è direéio eft in fcapule cauitate,Sc non amplius in anteriorem partem eminerccon^icitur.Ve-rum de quo nunc eft fermo, nunquam vidt in anteriore partem eUpfuminon tarnen aftirmarim nedehocquidc,anita excidat, nec ne. Quuin igitur exciderit brachium ad locum fiib alis,multi reponere nouerunt,vtpote multis elabatun bruditt
-ocr page 1029-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47»
A Eruditi autem eft omnes modos nofle,lt;jtiibu» medici id re-ponût,amp; quo modo quishis modis quàm optime vtatur. O-ptimo vero borum modorum vu oportet, fi fortiflimam ne-cefiîtatem videris.Optimus autem cft qui pottremus defcri-betur.Qinbufcunq-, igitut frequenter humer’ cxcidit,hi pie- Humerific runque ipfifibiipfis ad reponédum fufficientes funt, ImmiC- xatire^ fis enim nlterius manus digitis ac nodis in locum fubalarera, articulum furfum cogunt, cubiti vero gibbum ad peâus ad-ducunt.Eodem etiam modo medicus reponet ,fi ipfe quidc fub alam.articulo magis intro elapfo, fubtentis digitis à co-ftts diducat, ita vt capite fuo in fumraum humerum inieôlo, renitendi gratia, genibus vero iuxta cubiti gibbum ad bra-
I chium admotis,ad collas retrudat.Conducit autem eum qui reponit fortes manus habere ; aut iplê quidé manibus amp;nbsp;capite ita faciat, alius vero quida cubiti gibbum ad pcétus ad-ducat.Eft autem amp;nbsp;humeri rcpofitio, vt cubit’ retrorfum ad AIi4 fpinâfubducatur,deinde altera manu in fummâ gibbi cubiti fiti», parte inieûa retortio fiat, altera veroiuxta articulum rétro innitatur.Hæc repofîtio,amp; ea quæprius difla ell.quum non fint fecundum natiiram, tarnen articulum circumagitâtes in-cidere cogunt. Qu^i vero calcaneo rcponcre conârur,propin-quum quid ei quodell fecundum naturam cogunt. Oportet autem hominc humi fupinum reclinare.eum vero qui re-Ponit humi federe qua parte arciculus excidit.Deinde apprs uenfam manum la-fam.cum fuis manibus extédere. calcaneo vero in fubalaré locum inicâo, dcitro in dextrû , finillro in finiftrum.retrudere. Oportet auté in cauitatem fub ala rotiî-dum quid congruensindere.cómodilTimx verofuerint pilae valde parux ac durx.qtiales multa; ex coriis côfuuntur. Si e-nim no eiufmodi quid inditum fuerit,calcanéum ad brachij caput peruenire non poteft.Du enim manus cxteditiir,locsw fub ala cauatur. Tcdines enira qui bine atq; illinc locum fub ala conllringunt,contrari, funt.Oportet auté aliquem ab altera parte eius qui extenditurconfidente, fanum huracrum cotinerc.vt ne corpus circuntrahatpr.dumlæfa manus in alteram parte cxtenditur.Pollea vbi pila fub alara fubdita fuerit,molle lorum fulFicienti latitudine prxditum, circiim pila circundareoportet.ita vt quidem co loro ex vtrifque initiis apprehenfo furfum retrabatjà capite eius qui extenditut có-
Oo ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fide n s.
-ocr page 1030-HIPPOCRATIJ LIBER
ßJenj,3£ pede ad fummi humcri os innitens. Pila rero quîm D penicillime amp;. maxime incus ad coftas ßta ßt, amp;nbsp;non ad bra-AI(4 rrp« chijcaput. £ftamp;aliarepcßciOjquumhumecumakeriub-fiti», die. Maiorem tarnen elfe oportet eum qui bumerum fuppo-nitjta vt apprehefa manu, bumerum fuum acuminatum fub illius luxati alam fupponat, amp;nbsp;deinde aliquantiim verfet, vt velut fedi inßdcat,ea conieäuraraäa,vt bonus ille circa bu-merum fuum ex ala pendeat.ipfe vero (eipfuin in bücbumerum akiorffaciat quam in akcrum,bracbiun) autempendé-tis ad peiäus fuum quam citillime cogendo adducat. In bac vero bgura iniuper concuciat vbi bominc fukulerit, quore-liquum corpus in aduerfam parte braebio qood continetur vergat.Si vero valdeleuisfuerit bomo,puer aliquisleuisin- j fuper ex ipfo retrorfum dependeat. Atqi bæ oranes repofi-tiones in palçkra vlîtatæ funt,eo quod non opus habet ako-rum inftrumentorum importatione. Poterit tarnen quit etia Alii repe- alibi his vti. Sed amp;nbsp;qui circumpiftillum cogiit, propemo-fitunit ttu duni fecundum naturam reponunt.Oportet autem piftjllum dt. molli quadamfafciaclTe in uolutumcminus eniniitalabarit:
amp; inter coftasac brachij caput fubterintrufum.amp;fiqiiidem breue fuerit piftillu,collocate hominc in fedili aliquo oportet,quo vix brachium circum piftilium circundare poflit. Sic autem potius longum piftilium, quo bomo ftans fermé circa piftilium dependeat. Poftea brachium quidem amp;nbsp;cubitus cir ca piftilium porrigantur, ab altera vero corporis parte, quis manib* circa ceruicem ad clauiculamcircumiedit deorfum p cogat.Hcc repofitio moderate fecundum naturam eft,A re-Kepffitii politionein facerepoteft,ft probe ipfini traftet. Qu^inAper per fcili. icalam alia quædâ huiufmodi repolitio fieri poteft. Sc adhuc melior, eo quod corpus hincatque illinceleuatum,fecurius librandoajæquari poteft Nam circum piftilium etiamfihii-merus fixus maneat, periculum tarnen eft ne corpus hac aut lilac circunagatur.Oportet tame Sc fuper fcalam fupernc ro-tundum quid dekgatum efte. quod ad loci fub ala caiiitatem eongruum fit,5: quod Srachi; caput ad naturam redire inlu-jCepcfitio per cogat. Optima vero ex omnibus repofitiombus tab’s eft, »ptintJ, Lignum efteoportet latitiidinc quidc quinqueaut quatuor' in totum digitorum , craftitudine vero duorum digitorum,* aut etiamtenniusjongitudineautem bicubitali.autpaulo
breuius^
-ocr page 1031-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471
A breuius.Sit autem altera parte fumma rotûdum, amp;nbsp;anguftif-fimumac tenuilCimum hac parte,habeatque crcpidiné pau-lulum fupereininétem.in extrema rotuiiditatis parte, fed nó ea quæ ad coftas, verum ea qux ad brachij caput eiiftit,quo fubali côgrua (itduxta coftasfub brachij caput fubdita.Lin-teo autem velfafcia molli, lignum fumma parte obuoluatur, quo leuius reddatur. Deinde fubdito ligni capite quàm pe-nitiftimefub alam, inter coftas ac brachij caput, totam ma-num ad lignum porredam alligarc oportet, iuxta brachium, iuxta cubitum,amp; iuxta manus iunâuram,quo quàm maxime fit quieta.præomnibus autem curandum eft, vt fumma ligni pars,quàm penitiftime intra fubalarem locum recipi3iur,bra I chij caput trifgreflj.Poftça inter duas columnas trabe trâf-iierfam probe alligareoportet ,amp; deintfe nianum ctim ligno fupra trabem tranfmittcrc,quo man*ab alteraparte fît,cor-pus ab altera, trabs vero fub ala.St poftea ad alteram partem tnanum deorfum cogéré vnà cum ligno,circum trabé: ad alteram veto reliquum corpus.Trabs autem ea altitudine alli— getur, vt reliquum corpus eleuatiim furomis pedum digiti» innitatur. Hic modus repofitionis humeri loge optimus eft. ïuftiftime enim commotionem facit, fi folum penitius intu» adbrachij caput lignum fuerit.Iuftirfimx item funt in vträ-que partem adæquationcm facientes librationes, amp;nbsp;ad hæc ofTi brachij fecuræ- Récentes itaqueliixationes citiusinci-diint,quàm quis putare poftit, amp;nbsp;priufquam eitent.T efte vi-C deantiir.Sed amp;nbsp;veteres fola h.rerepofitio reponere poteft, fi non iam ob vetuftatem,c3ro qiiidem in acetabulum deuenit, caput autem brachij in loco ad quern declinauit.femitam fi-biipfi iam fecit. Veruntamen etiam ita inucteratum brachij elapfum,mihi poftereponere videtur.Quid enim iufta moli-lio non noucritîmanere tarnen in loco poire,nó ita mihi vi-detur,fedproutconfueuitrurfiisluxabitur.Idem facitet-iamfi circum fcalam , eodem modo velut dixi prarparatam, coadio tranfmifFi brachij fiat. Abunde item fufficit circum luignam federn Theff.ilicam coadionem facere, fi recens fueritluxatio . Præparatiim autem efte oportet lignum, velut didum eft. hominem verolocate oportet in fedeobli-quum , deinde brachium vnà cum ligno fupra fedis reclina-i toriurattanfraittere ,amp; ad alteram partem corpus deorfum
Oo iij cogcre,
-ocr page 1032-HIPPOCRATIS LIBER.
cogéré, ad alteram brachium cum ligno. Idem quoque fa- p cit coadio fupra biforem ianuam. His autem qux forte prç-Queîhw feiitia fuerint vtenduni eft. Noifeigiturcxpeditjquodna Ixrrpcndc/ turx à naturis multum difterunt, ad hoc vt clabentia faciei. le rurfus incidant : diftert etiam acetabulum ab acetabulo, quum aliud facile tranfcendi poifit, aliud minus. Plurimura item diftert neruorum ligamentum,quum in quibufdam re-miftum lit, in quibufdam inccntum. Nam humiditas homi-nibus fit exarticulis, propter neruorum connexionem,!! la-xa fuerit, amp;nbsp;inteniiones facile ferat.Multos enim videas qui adeo humidi funt, vt quando velint, arcicult ipfis citra dolorem excidant, amp;nbsp;abfquc dolore reftituantur. Diftert etiam habitus quidam corporis. Nam his quibus bene fe ha- _ bet membrum , amp;nbsp;carnolis, amp;nbsp;minus excidit, Sc difticilius * incidit. Vbi vero ipfi feipfis tenuiores Sc magis excarnesfue runt, tunc Sc magis excidit, Sc facilius incidit . Argumen-titemplo turn autem quod hæc ita fe habeant, hoc eft. Bobus enim tigrtiit. tunc magis femora excidunt ex acetabulo, quum tenuilTimi exiftunt.Fiunt autem tenuiftimi boues ad finem hyemis. Tunc igitur etiam maxime luxantur : fi tarnen Sc huiufroo-di quiddam in medicina fcribere conuenit. Verum conuenit vtique. Bene enim Homerus didicit, quod ex omnibus pecudibus boues quàm maxime laborent hoc tempore, Sc ex bobus potilfiflimum aratores, eo quod hyemc operentur. Hisiiaque maxime excidunt articuli. Hi enim maxime at-tenuantur . Nam reliqua quidem pecora breuem herbam p depafei pofTunt, Bos autem non ita valde priufquam aka fiat . Reliquis enim tenuis eft labri prominentia, tenuis item fuperna maxilla.Boui vero crafta eft labi, prominentia,craf-fa item amp;nbsp;obtitfa fuperna maxilla.Quapropter in breues het bas fubiicere non poteft. Rurfus folipeda animalia vtpote vtrinquedentata, Sc dentes inter fe committerepoflunt. amp;nbsp;fub breuem herbam dentes fubiicere queunt, deleftantur-Kerla que tali herba magis quàm alta.Breuis enim herbaintotum Ire»« me/ meJioy ac folidior eft quàm alta, adde quod alta etiara prius lior per#/ frudumclFert.Ob hoc igitur ita cecinit, ritur.
Hrfud fecu! ec Mus nigris gratifftm/i utris
I nbsp;nbsp;nbsp;Temporit grotKaiunt.
quia
-ocr page 1033-DE ARTICVLIS. 476
A quia gratiflima apparet ipfisiita herba. Scd Sc alias bos laxu nabet hunc articulu, magis quam alia animalia. amp;nbsp;ob id etiâ magis quàm alia pedé trahit, amp;nbsp;niaiime quum maciletus eft, Sc iam ienex. Propter omnia hæc etiam maxime boui exci-dit.PJura autc de ipfo à me fcripta funl, co quod omniu an-tea relatortimteftimonia hare funt. Verum de quo nunc fer- ' no cft,excarnib’magi5 excidit,fieutetiacitiusincidit,quani probe carnofis ; amp;nbsp;humidis ac excarnibus minus inflamma-tur,quàm ficcis ac carnofis:amp; in poftcrum tépus quoque minus rincitur : fed amp;nbsp;mucus ampbor moderato fubeft, fi non adfit inflammatio, amp;nbsp;fic fané lubricus fuerit. Mucofiores c-nimomnino font articuli excarnibus quam carnofis. Nam
B amp;ipfæ carnes eorum qui non rede ex arte fame macerati font,in macilentis mucofiores funt,quàm in craiïis. Q^ibus tarnen cum inflaramatione mucus fubeft, his in fiâmatio vinculo fado articukim côtinet ; amp;nbsp;ob id hi qui fubmucofi font articuli non valde excidant, Sc exciderent vtiq; fi m n plus aut minus inflammationis acceffiflet. Quibus igiturquiim articulas excidit.circumfitar partes non inflammantur amp;fta tiiBcitra dolorem humcro vti poftunt, hiputant quide nihil opus erfe vt foiipfornm curâ gerant,medici tarne eft vt contra tales vaticinetur r talibus excidit rurfusmagisquàmhis quibus nerui font inflammati. Atqtie hæcres in omnibus in Eomineita habet..amp; maxime circa humenim amp;nbsp;genu. Maxime igitnrefiam harcexcidunt. Q^busauteinnerui inflam-C mati font,hi humcro vti nó pofTunt. Prohibet enim dolor Sc inflämationis diftentio .Tales igitur curare oportetcerato, CuriHia Sc fpleniis,amp; linteis multis deligando. Sub alam vero lanam möllern purä conuolutam fubiicere oportet,ad cauitatc ex-plendam.quo fulcimetum quidem fit deligationi, articulum vero foftentet. At brachium plerunq; furfum vergens tenerc oportet.Sic enim procul fuerit humeri caput à loco,in quem excidit.Oportet autê poftquam humetum deligaucris, brachium adcoftasadalligare.fafciaquadamin orbem circum corpus obduda. Fricare quoq; humerum rqgt;ortet placide amp;nbsp;accurate. Multarum auté rerum peritum medicum efle expe dit,amp; nô minusfridionis.Ex eodem enim nomine ,non idé euentus fubfêquitur.Nam amp;nbsp;vincire poteft ftidio articùlum «ufto laxioreffl,amp; foluere ardculu iufto durioré.Vçrü de fri-
Oo iiij dione
-ocr page 1034-HIPPOCRATIS LIBER.
ôione in alio opéré à nobis traâabitur.Talem igiturbume- D lum mollibusmanibus fricare côuenir,confèreenim, it alias leniter. Arciculû autem côinoucre non violenter, fed intan« tuin vt citra dolorem cómoueatur.KeAituuntur vero omnes
Bracbiitm articuli partim lôgiore,partim breuiore tépore. An autem dn exei- brachium exciderit, bis fignis cognofeere oportet. Nam vbi derit P- iuftu corpus habent hommes,manus ité ac crura,fano in ex-Cnum. emplumvtioportet,adnonfanum;amp;nonfanoadfanu,non alienos articulos infpiciendo,(alii enim aliis magis extanti* bus func arciculis)ied ipfos eius qui affestus eft, an diiTimilis lit lânus zgroto.amp; hoc rede quidé didum eft, multam tame erroneam intelligentiam talia habent: 6l non fatis eft folum fermonis dodrina artem hanc nofle, fed conuerfationeetu j verfare oportet.Muka enim pre dolore,aue ex alia caufa,quû non exciderint ipfis articuli, tarnen nó poifunt in fimiles figuras reftitui, in quales fanum corpus figuratur. Proinde amp;nbsp;talem figuram infuper intelligere ac côfiderare oportet. Sed amp;nbsp;in loco fub ala, caput brachij multo magis incumbere vi-detur,in luxato quàm in fano. Qmn amp;nbsp;fuperne iuxta fuper-nam humeri partem, cauus apparet locus : amp;nbsp;fummi humeri os extans confpicitur, vtpote articulo ad infernum locû di-greflb, amp;nbsp;eft etiam aliqua erronea in hoc intelligentia, fed poftea de ipfo feribetpr. Eft enim dignum de quo feribatur. Prçterea in luxato cubiti gibbus magis à coftis diftare, vidée Ü in altero. Si tamé quis vim afterens cogat, adducitur qui-dem, fed cum dolorc.Sed amp;nbsp;furfum ad aurem mauum attol- F lere cubiti gibbo extento,non valde poteft.velut ûnamme-que bàc amp;nbsp;illàc fimiliter diducere. Hæc igitur fîgna funt humeri luxati.repofitiones itemprxfcriptæ amp;nbsp;curationeshx funt.Operæpreciû vero eft difccre, quomodo frequéter ex-çidentes humeros curare oporteat. Multi enim  certamini-bus iam prohibit! funt,ob hanc cahmitatem, quum aliàspe-nitusfuerint inculpabiles.Muki etiam ad res bellicas inuti« les fuerunt, amp;nbsp;ob hanc calamitatem perierunt. Sed amp;nbsp;pro- ' pterea res digna eft quæ difeatur, quôd nullum nouerim qui » rede medeatur,fed alios ne aggredi quidem feiam,alios cô-tra quàm conducit amp;nbsp;fentire,amp; facere . Multi enim medici humeros luxatos vflerunt, amp;nbsp;iuxta fupernam humeri parte, amp;nbsp;iuxta anteriore*, qua parte paput brachij extuberat, amp;nbsp;iu« xtapo-
-ocr page 1035-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;473
A xtapofteriorem paululuin retrofupernampartem. Hæigi-turvftiones,{i quidemfurfum brachium excidiffct.autin anteriorem aut pofteriorem partem,rede inuftæ eflenc. Nunc veto quit deorfum excidit, eiiciunt magis h.-e vftiones quain impediunt. A fuperna enim fpacij amplitudine caput bra-chij excludunt.Verumbæc ita xrere oportet. Gutem fubala EjfcidZter digitis apprehenfam atttahere oportet,fecundum ipfam ma- humeri q Xinie reditudinem, fecundum quam brachi) caput excidit. urantur. Deinde ita attradam cutem in vlteriorem partem periirere. ferramentii autein talia vrere oportet non craflis, neq; va I Ferramc-de caluis,fcd oblongis, Citius enim penetrant, amp;nbsp;manu fit-mata tranfigi pofl’unt,pellucidis item his vrere oportet, quo hunt
A quàm celertime pro viribus penetrent.Nam crafla tarde pc- ufum. netrantia,latiotcs cruftarum elapfiones faciunt, amp;nbsp;pcriculu eft ne cicatrices rumpantur ,amp;nihilo quidem dctcrius hoc eflet,verum turpiut Sc. ab arte alienius.Poftquam autem in vl teriorem partem perurtcris, in plurimis fatis eft vt infernae parti foli has criiftas inuras. Qrod fi periculum eftc non vi-deatur ne cicatrices rumpantur, fed multiim fpacij interpo-fitum fit,tenue quodda fpccillumper inufta foramina traii-cereoportet,cute adhucattrada. Neq; enim alias traiicerc poffis.Vbi vero traicceris,cutem dimittcrc.Poftea inter cru-ftas aliam crufta tenui ferraméto infligcre ac inurere,donec fpecillum contingas.Qiiantumvcro de cute fub ala apprché-dere oportet,hinc conicdarc licet.Glandulæ fub ala funt, fi-cut ctia in aliis corporis partibus. Vcrum in alio libro de to-ta glandularum natura fcribetur,quôd fint, amp;nbsp;qualia in qua-libus fignificant ac pofluntiglandulas igitur fimul apprchc-dere non oportet,nequc ea quæ glandulis funt interiora.Ma gnumenim afferunt periculum. Sunt enim neruismaximi momenti vicina.Quantu vero extra glandulas eft,cius quàm Gland«!« plurimam partem apprehendcre oportet.Nihil enim pericu- periealo-li cft.Nofle tarne hoc expedit,quod fi fortiter brachium ex- ƒ«. tenderis,nihil cutis fub al.i apprehendcre poteris, quod fané attradu memorabile fit. Diftrahitur enim in extefione. Ncc
vero neruos vlla machina vulnerarc oportet.Hi enim prom- Nerui non pti expofiti funt ac extenti in hac figura. Si vero parum bra- liedcndt. chium eleuaris.niultum quide cutis appréhendes} Nerui veto quorum curam gercre oportet, intus vitra apprehenfione confiftent.
-ocr page 1036-HIPPOCRATIS LIBER
çonfifteni. Nonne i^itut in omni arte prx omnibus curan- D dum eft,vt in fingulis figurx luftæ inueniantur. A tque bare fluide de locofub ala.amp; (ufticiunebx apprehen(iones,fi cru-Kæ rede fuerint inuûæ .Extra vero alam duo folü loci funt, vbi quis crudas inurere queat huic affeiäioni auxiliantet. Vnam in antetiorcparte,iiwerbrachij caput,Sttendinem iuxta alam. Et liac quidein parte cute penitus perurere opor let,fed non altius. Vena enim crafla propinqua eft, amp;: nerui, quorum neutra igne calfaciéda funt-Retrorfum auceni alteram cruftara inursrc licet, multum fupra tendinc, qui eft iuxta alam,amp; paululum infra brachij caput.Et cutem quidc pe nitus perurere oportet. Verum neq; hic val tie altam cruftam ïgnit iiti- facerc. Inimicusenim eftignis neruit .Curare igiturvlcera £ micusaer/ pet omnem curationeni oportet, ita vt brachium nunquam ^it. vchcmcnterextcndas,fedmoderate,vlcerum faltemcuran-
dorum gratia.Minus enira ita perfrigerätur Conducit enim oninei vftiones tegere , vt etiam leniter curentur, amp;nbsp;minus difparentur,minusqÿ fanguinis crumpat, ge minus conuuifio accedat. Vbi veto pura fada fuerint vlccra, amp;nbsp;ad cicatrices deuenerint,tunc fanè penitus brachium femper die ac noifte coftis alligatu efte oportet.Sed Si quü fana fada fuerint vice ra,fimiliterad muhum tempus, brachium ad coftas alligan-dum eft. Sic enim maxime cicatrix induci poterit, Si fpatij amplitudo intercipietur, in quam maxime luxaturbrachiu. Quibufeunque vero humerus repofitione fiierit deftitutu$,fi quidem homines adhuc crefcant, os brachij non limiliter vt ' fanumcoaugefcit,fedaugefcitquidcm, verum altcro bre-uius aliquanto efficitur.Et qui muftellæ cubito prçditi funt, paruumque ac macilentum brachium exnatiuitatc habent, Calelt;r»gt; galeancones rocati, ob duplices has calamitates fiunt tales, CMes. („n, fi talis aliqua luxatio ipfos dum in vtero funt corripue-rit.tum ob aliam calamitatem,de qu.'. poftea aliquando fcri-betur. Qujn amp;nbsp;hi quibus dum adhuc infantes funt, profun-dar ac fubmerfe fuppurationcs circa br.ichij caput fiunt,om-ncs galeanconesefFiciuiitur.amp;fiue fedi fuerint,(ïuevfti,fi-ue fua fponte iplïs eruperint,hfc ita fc habere nofle oportet. Qm tarnen ex natiuitate galeancones fint.etiamfi manu po tentiftimevtipoiTint, tamennequcipfiextentocubiti gib-bo, brachium ad aurem extendere ac clcuare poftunt. Sed
multo
-ocr page 1037-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;474
A multo minus hanc quim fanam manuni.Qmbus vero iain vins eveiderit humérus, Si. repolîtus non fueritjiis fuperna hu meri pars magis excarnis ett'icitur, Si habitus hac parce tenuis fit.Quum tamem dolor ceifaucritjnon omnia ca fimili-ter opcrari poirunt,qus eleuato cubiti gibbo à coftis in ob-liquum operari oportet. Quæ vero tranfmoto brachio iuxta collas,aut in anteriorem,aut in poftcriorcm partem operari oportet.ea operari polfunt. Nam Si fcobinam, amp;nbsp;ferrain tra-here poterint,fecuri item findere,amp; fodere,fi non valde fur-fuin cubiti gibbum attollant,fed Si alia iuxta taies figuras o-Pcrantur. At vero qnibus fummus humerus fuerit auulfus, namerat ois os auulfuin extra eminens apparet.Eftautem hocvelut fummut
J vinculum clauiculæ Si fcapulæ. Alia enim eft hominis natu- aw-tlfut-” ra hac parte quàm aliorum animalium. Medici igitur in hoc vulnere maxime falluntur. Nam quum os auulfum cmineat, liipctna humeri pars humilis Si cau.a apparet, vt etiam vclut humeri elaplî curam adhibcant. Multos igitur noui medicos alias non malos,qui grauiter afflixerunt, taies humeros repo nere conantcs, ita excidilTe rati, Si non prius defiftunt iplî exiftimare fe humerum reponerc, quàm vel defperarint, vel fruftrati fucrint. His curatioquidem cadem quæ etiam a- Curdlitgt; liis huiufmodi, ceratum, fplenia. Si lintea, Si deligatio eiuf-modi. dcorfum tarnen cogéré os fupcreminens oportet, amp;nbsp;fplenia fuper hoc ponere pluriraa , Si hac parte maxime pre-•ncre:amp; brachium ad collas adalligatumad fupernam par-
ç tera teuere. Sic enim os auulfum maxime appropinquarit. Hæc tamé probenolfe cipedit,amp; velue certa prædiccre,lî a-lioqui voles,quôdnullum detriraétum, neque paruum, neq; magnum,humero contingit ex hoc vulnere. Sed locus tur-pior euadit.Neq; enim hoc os in priftinam fedê lîmilitcr fir-maripoterit,velut natura exigit,fed necefle eft plus aut minus tumidum elfe ad fupernam parte. Neq; enim aliud vllu os in eundé locum reftituitur,quod cum alio offe cômunio-nem habet,amp; adhærens à veteri natural! fede auulfum fuerit . Paueis autem diebus fummus humérus doloris exors fit, fi probe deligetur. Clauiculaporràfra£la,fiquidempeni- CldiiicnU tus caulatim hoc contigerit,curatu facilior eft.Si vero oblô-ge,difficiliu3 fanatur : Si contraria in bis contingunt, aliter quàm quis putaucrit.Nà quæ penitus caulatim fradacft,cogi
magis
-ocr page 1038-HIPPOCRATIS LIBER
magis potent vt ad naturam redeat.Et fi diligens cura adhi« D beatur,partent quæ fuperior eft,inferiore fccerit figuris ido-nei».amp; deligatione côueniente.Si veto perfedenon firmata fuerit, attamen fupereminenj oftis pars non valde acuta Et. At quorum os in loiigicudinem fradum fuerit,his fiinilis of-fibusauulEs calamitas contingit, de quibusantea feriptum eft.Neque enim ipfum ad feipfum valde Ermari folet,amp; fum-raa orfis eminentis,valde acuta fit.ln vniuerfum igitur nofle ezpedit,quod nullum detrimétum neque humero,neque re-Jiquo corpori.ob clauiculxfraduram accedit, fition infuper corruptio aliqua contingat.Raro autem hoc Et. Peformitas tarnen circa clauiculx fraduram accedit,primnra turpiflima, deinde vero minor Et. Coalefcit aijtem claiiicula cito.itëin- j que alia ofla laxa. Celerem enim calls obdudionem talia fa-ciunt.Quum igiturrecens frad,a fuerit,vulnerati ad curatio^ nem feftinanc,maius malum efle putantes quàm eft,amp; medici quoque prompt! funt ad rede curandum. Progreflu vero temporis amp;nbsp;vulnerati,vtpote qui neque dolent,nequeiterfa cere,nequecibom capereprohibentur,necligunt! amp;nbsp;medici, vtpote qui fuis fedibus reftitiiere non poftunt, aufugiunt,ne-que vulneratorum negligentiam xgre ferunt. In hoc autem Deligitii calls obdud'o acceleratur. Deligationis vero modus plerifq;
confiinilis eft,vt cerato amp;nbsp;fpleniis,amp; mollibus linteis curatio fiat. Infuper autem amp;nbsp;h.xc curatio, amp;nbsp;hxc animaduerfio habe J.a eft,amp; prxfcrtim in hacaggreftîonetquôd plurima fple-niaiuxta eminentem partem imponere oportet ,amp; plurimis F deligationibus maxime circa hanc partem premere.Suntau tem aliqui quibuscomplacuit plumbum graue infuper adal-ligare, vt fupereminentem partem deorfum cogat. FortalTis autem neque intelltgunt qui fimpliciter deligant.Sed neque hic modus ad clauiculam fradam pertinet. Neque enim fieri potcftvt id quod eminet memorabili modo deprimatur.Alij vero quidé funt,qui quum cognouerint qudd hx deli gatio-nés errone.r funt,îc non fecundum naturam fupereminentia deorfum coguntt deligant quidem ipfos fpleniis amp;nbsp;linteis v-tentes,velut etiam alij.Veriim cindo homine fafcia quadara qua parte maxime cingi folet,poftquam fplenia fupra eminen tes fraduras impofuerunt, ita vt ifthic magna molle extube-rent, tune initium lintei ad cinduram ex anteriore parte al-ligant,
-ocr page 1039-DE ARTICVLIS.
K l/gant,atque ita deligant in dircftum clauicula; excendentea ac retrorlum duceDtes,amp;: ifthic cindurx circundatum in an* leriorem partein reducunt, amp;nbsp;rurfus in pofteriorcm. Aliqui Veto non cinôlurx linteum circundant/ed circuni inter fœ-mineum iuxcafedem,amp; perTpini linteum circundantes,hoc modo fraduram comprirnunt. H±c itaque fi quis inexpertut audit,prope fecundum naturam elfe videntur, verum fi quis Ÿtaturinutilia exiftunt. Neq; euimftabilia funt, etiamfi de-cumbat qui3,quamui$ ita vel maxime Habilitas contingat:at-lamen fi decumbés aut crus inflexerit,aut ipfe fe incliner,o-mma deligamenta mouebuutur.amp; alioqui noxia efl hæc degt; Ugatio. Nam amp;nbsp;fedes intccluditur, amp;nbsp;lintea in bac angufiià ) aceruata fiunt. amp;nbsp;qux runùs cingulo circundantur, non ita valida fada cindura circüdari polTunt.vt non cingulum fur-fumafeendere cogant,neque ita ncceifccft omniadeligamenta laxari. Quàm proxime vero quis rem conficere vidc-tipoirit.etiam fi non magna faciat, fi quibufdam linteis cingulum circundet, plurimis autem linteis priorem deligatio-nem perficiat. Sic enim maxime Habiles fuerint deligatione» amp;nbsp;mutuam inter fe opem tulerint. Plurima igitur ex bis qux rontingunt bis quibus clauicula frada eft relata funt.Infuper autem amp;nbsp;boc adintelligere oportet, quôd clauicula plerun-que fiangitur ita vt os quôd à pedore eft, ad fupernam partem emineat : quod vero à fummo bumero eft, in infernam partem fubfidat. Caufç vero horlim bx funt,quôd ped'is ne-
C que multoinferius,neque fuperiusprocederepoteft. Nam af ticuli in pedore motus paruus eft.Ipfum enim fibiipfi,âc fpi-nx, ex continuitate commiffum eft. Proxime quidem clauicula ad bumeri articulum fluduat. Cogitur enim frequétem motum baberc, propter fummi bumeri connexioHem , amp;nbsp;a-boqui vbi vulncrata eft,ad fupernam partem defugit ea pars qu,x pedori adhxrct, Si non valJe ad infernam partem cogi poteft.Nam amp;nbsp;à natura leuis eft,amp; loci amplitudo ipfi fuper-ne maioreft,quâm inferne. At bumerus. Si bracbium,amp; qux bis annex.a funt, à coftis ac pedore facile exolui poflïint • amp;nbsp;propterea multo fuperiîStfC inferius abduci queunt. Quuni igitur frada fuerit clauiciua, os quod ad humerum eft magil deorfum répit. Hue enim ipfum Vnà cum bumero Si bracbio defluere procliuitis eft quàm furfuin fetri. Quum igitur bxc
-ocr page 1040-HIPPOCRATIS LIBER.
iu fc habeant, imprudentcr fe gerunt qui fupcreminentein D oflis partem deorlum cogere oportere putant. Nam infer-iiam ad fupernam adduccndam effe manifeftum cft. Hxc e-nim moruin liabcc.Hçc eû quxà natura difcclTit.Clarû itaq; eft aliter nullo modo ipfaro cogi pofle.deligationcs enim ni-hilo magis appcUunt quàm rcpcUunt. Si veto quis brachium quàm maxime ad coftas admotum furfum cogat, vt quàm a* cutiftimus cfte humerus vidcatur.perfpicuu eft quod lie ada* ptari potcritad os quod à peâore eft, vnde eft diuulfa .Si quis igitur légitima deligationc vtatur.celetis curationis gra tia : amp;. reliqua omnia fruftra fieri putec,prarter figuram rela-tam.is amp;nbsp;rede intellexerit,amp; celerrime ac optime cutauerit. Decumbere tarnen hominem multü refert,amp; fufticiunt dies . Aliidanii quatuordecimfi quieuerit,autadfummiimviginti. Sita-tulit fri- men contrario modo clauiculafrada fuerit,quod non valde ilurt. concingit,vt os quod àpedore eft Iubfidat,quód veto à fum/ mo huraero eft fuperemineat, akerique fuperftet: nulla magna curatione in his opus fuerit. Ipfe enim humerus amp;nbsp;brachium fi demittaturiofta inter fe committere ac fiiraare po-teft. amp;nbsp;vilis quæpiam deligatio fuiFecerit, amp;nbsp;pauci diesfatis Atilt. crunt ad callum obducendum, Quôd fi hoc modo frada non fuerit, fed in obliquum bàc vel illàc luxata, ad natutain reduccre oportebit,humero cum brachio furfum addudo,ve lut ctiam ante didum cft. Quum autem ad pnftinanaturam refederit,reliqua curatio velox erit.Plerafque igitur immuta-tioncsacluxationcs,brachium fi furfum cogatur corrigit, p Quxcunquc vero luxationes ex fupernis oblique ad latus fi-untj^aut dcorfum, his corredio prxparatur , fi homo fupinus decubuerit, iuxta medias autem fcapulas aliquid altius fup-pofitum fuerit,quopediis maxime in vtranque partem infle xum fit;amp; brachium adducat quis ad coftas portedum.Medicus autem alten manus vola in brachij caput inieda retru dat,altera ofia frada componat. Sic enim quàm maxime ad naturam reduxerit. Verum quod iam didum eft, fupernum os facile ad partem fubfidere folet. Plerifquc igitur vbi deli-gati fuerint,figura ipfa opitulaturdta vt ad ipfis coftas cubi-ti gibbum habentes, hoc modo humerum .id fuperna partem cogant.Qmbufdain vero humerum quidem furfum velut didum eft,cogcrc oportet.-cubiti autem gibbum adpedus ad-ducere.
-ocr page 1041-bE ARTiCVLrs. 476
ducere.’fummam vero manum ad fumniuin fanum Eumerum adhibere.Siquidem igitur dccuinbere fuflinet, fulcimentum aliquod quod obfirniet apponetc oportctiqiio humer’ quàm ftiayime Itiperne inaneat. Si vero obambulare volet, fundam ex fafeia faCtam, amp;nbsp;acutæ gibbi cubiti parti circundatam, de collo appenlam geftare oporict. Cubiti porto gibbiarticu lus vbi emotus aut luxatus eft,ad coftas,auc foras,acuta ipfius xatif. parte in brachij cauitate iuanente,cxtenftone in direâum fa ûa.idquodeminet retrorfumamp;in obliquumrepellere o-portet. Vbi vero perfefte excidit, aut hàc, aut illàc,exteniîo in qua brachium fraâum deligatur fequiritur. lia enimin* curua gibbi pars non impediet. Excidit aut maxime ad par-
Î tern verfus coftas. Corredioncs vero facere oportet quàm plurimum abdiicendo, amp;nbsp;vt nfc brachij caput cornicem con-tingat, ftiblimcm circunducere ac infledere, amp;nbsp;non in dire-dum cogerc, iimulautem contraria in vtranque partem de-trudcre Sc in federn cömpellere. Contulerit etiam in his gib bi cubiti inuerfio, modo in fupinâ, modo in pronam partem, Curatio vero ex figura eft, vt fummam manum paulo altio-rem cubiti gibbo habeât, brachium vero ad coftas. Sic etiam appenfi eiceptio,amp; pofitio,amp; geftandi facilitas, amp;nbsp;natura,5e vfus, in communi funt, fi modo non male callus obducatur, Obducitur autem cito. Curatio fit linteis iuxta legem articu larem, ita vt acuta eiuspars infuper deligetur. Recrudefeit autem maxime cubiti gibbus febribus, doloribus, naufea 8c C vomitu meraeæ bilis,prçfertim fi retrorfum luxatus fuerit,ob torporem: deinde, fi in anteriorem partem. Verum curatio eadem eft.Repofitio vero retrorfum Inxati.rt extentum dif-tendamusr Signum autem eft,quod extédere ipfum non pol-. funt, ficut in anteriorem partent luxati, quod ififlcdcre nc-queunt. Verum tunc durum quiddam inuolutum indere o-porter,amp; circii hoc abextenfionederepcnteinfledcre.Dif-parationis autem oftium figniim eftmanifeflum ex contadu iuxta venam quxin brachio finditur. At vero callus cito his obducitur. Ex natiuitate aUtCm breuiora funt offa infra no-xam.plurimum quç proxima funt.cubiti.deinde mantis,poftgt; ea digitonim. Verum brachium amp;nbsp;humerus robuftiOra fiuntgt; propter inuerfionem . Ataltcra manus propter opera adhuc tortior eft.Imminutio vero carniu fit,fiforas cxcidit,intrin-♦ fecusi
-ocr page 1042-HIPPOCRATIS LIBER
fecus : Sin minus,in contrarium prout excidit. Cubiti vero q gibbus 1Î intro,aiic extra exciderit,extcnfio fit in commuai fi gura cubiti ad brachium.fafcia enim fub alam data,ipfam ex-ccptam fulpcndcre oportet.-ad fummum rero cubiti gibbum iuxta articulum pondus appendere,aut manibus deorfum co gerc. Vbi vero arciculus vitra elcuatus eft, coaptationes ma-nuum volts fiunt,veluc etiam in manibus. Oeligatio quoque in hacfigura,amp; exceptio appéfi,amp; pofitio. At fi in pofteriorc excidit parte,ftatim extétum palmis dirigere ac coaptare o-portet.Siinul auté in direâione etiam aliis opus eft Si in an-* terioré, circum linteum conuolutum iuftæ mollis infleöcdo fimul dircdioné facere oportet.Si vero in alteram partem in cliuarit,in diredione fimul vtraq-, facere oportet.Verum eu j ration! comunis eft figura amp;nbsp;deligatio.Poftunt ant amp;nbsp;ex dif-ftetione omnia in communi cótingere. At vero repofitiones ali.x ex fupcreleuatione reponütur,alix ex extéfione,aliæ ex circunuolutione.Hx vero ex figurarii exce{ribus,aut Eàc,aut M^nut lu lilac celcriter fiijt. Manus articulus aut intrà,aut extra luxa xatifl. tur,plcrunqi vero intró.Signa auté facilia cognitu funt.Si e-nim intro luxatus eft,digitos infledere non pofliint.Si extra Ke^efith extedere nequeunt. Repofitio fit.digitis fupra menfam pofi-tis,vt ab aliis atque aliis mdiuerfum extenfio fiat,amp; id quod emmet,aut vola aut calcaneoretrudatur,ae in anteriore partem deorfum protrudatur.Inferne vero iuxcaalterumos mo les aliqua conuoliita mollis fupponatur,fi fupra eminet, manu prona locatatfi infra,fupina.Curatio vero linteis fit.Tota _ Cwrafi#. porromanus,aut intro, aut extra, aut hàc aut iliac luxatur.
Maxime vero intro. Quandoque autem 5c appendix emota cft.Qnandoque vero alterum os difparatum diftat.Hisexten fio fortis facienda eft,5c quod quidem eminet rctrudatur, al-terura vero contrà trudatur, duabus fpeciebus fimul contin-gcntibus,5c retrorfum,5c in obliquu,aut manibus fupra mert fam,aut calcanco. Qux vero recnidefcunt ac deformia funt, temporead vfum corroborantur. Curatio fit linteis tiimina nu 5c cubito. 5c ferul.r vfque ad digitos ponuntur. At ferulic hxc deligata freqnentius quàm fraduras (bluere oportet, 5c perfudonem ampliorem ajhibcre. Ex natiuitate autem ma-nus breuior fit, 5c carnes imminuuntur mixime in contraria parte ei in qua luxatiofada eft. At adultoiam oflamanent.
Digiti
-ocr page 1043-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477
A Digiti rero articulas luxatus facilis cognitu cft.Repofitio DtgitKfJil fit cxtendcs in dircdura, ita vt quad emiaet os protiudatur, jc««. contrariu veto contra trudatur.Curatio fit fafciis ac linteis. Repo/tf». Si vero nó ftponäturiforinfecus callo obducitur.At ü ex na- Cirrati«. tiuitate.aut duna adliuc crefcit hoino,luxaca fuerint ona,bre-niora fiunt infra luianoné, k carnes imminuuntur cóiraria maiime parte ei in qua luxatio faâa eft. In adulto vero ofta manent. Maxilla vero paucis iam perfeâe luxata eft.Os e- Maxill« niin quod à fuperiore maxilla prodit, cû eo ofte fubiugatum luxatw. eft,quod Cub aure annexum eft,quódq; capita infernæ raaxil Iç cócludit,ac dirimic,quû altero capite fuperius fit.altero in« fetius;amp; eitremæinfernægenæ partes ita fe habet, vt altera
B oblongitudinem non facile acceftuin admittat : altera vero cornix eft,amp; fupra iugale os excedit. Simul auté amp;nbsp;ambarum haru extremitatum neruofi tcdines exiftunt,ex quibus mu-fculi dependent, qui téporales ac manducatorij appellantur. Propterea auté appellantur,amp; propterea moucntHr,eo quod hinc depédent.Nam in edendo,amp; in loquendotSt in reliquo oris vfu,fiiperna quide maxilla quiefcit. Eft enim capiti con-nexa,ac nó coarticulata.Inferna auté maxilla mouetur.Coar ticulata eiiim eft à fuperna maxilla, amp;nbsp;à capite. Cur igitur in conuiilfionibusacdiftéiionibus hic articulus diftentus primus dcfefignificationépræbcattS: cur plagx téporales pe-riculofæ fint, ac foporé inducant, alio libro referetur. Quód vero non valdeIuxctur,cauamp;hxfunt.Scd amp;nbsp;hxcquoq; cau-
C fa eft, quod non valde tales ciborum neceftitates hominé ap preliedunt,vt magisquim potefthiet. Exciderit auté à nulla alia figura, quàm fi quis valde bias maxilla in alteram partem diducat.Confert tame ad hoc vt excidat,hoc ipfum. Quicun-que enim nerui, amp;nbsp;quicunq; mufeuli circa articules funt, aut ab articulis,ex quibus colligantur, horum quicunq; in vfu fae pemouentur, hi etiam maximead extenfiones remittunt, quemadmodum etiam pelles molliftimç multum remittunt. De quo igitur fermo eft,luxatur quide amp;nbsp;excedit maxilla ra-ro; laxatur tarnen fæpe in hiatibus, velut etiam ali.æ mufeu-lorum ac neriiorfi immiitationeshbc faciiint. Manifeftum ve ro ex his maxime fit.vbi excidit.Prominet enim inferna maxilla in anteriore partem,amp; in contrariam luxation! parterrt abducitur;amp; oftîs cornix circa fupernam maxillam tumidior
Pp fit:amp;
-ocr page 1044-HIPPOCRATIS LltfER.
Rfpp/ïfi». fit:amp; infernasniaxillasdifFicultercommittût.Quævero re- D pofitio hls conueniat.maiiifcrtum cft.Oportet enim aliquem vuineraci caput detincre, Sc alterum infernani maiillamin-trinfecusac cxtnnfecus ad mentum digitis apprehendcre,amp; primum maxilla aliquandiu bàc atq; illàc manu abducere, tt iplumhoniine iuberC|Vt maxiliam laxam habcat,amp; limulad-ducat.ac quàm maxime remittat.Deinde repente tribus figu ris fimul laxare oportet,diligenti in boe animaduerlione ha bita.Nam amp;nbsp;ex dillortione ad naturam deducerc oportet,Sc infernam maxiliam retrorfum protriidere.ita vt a;ger bçc fc-quatur,amp; maxillas cómictat,ac non biet. Atque ba.’C quidem
CHratia. repofitio eft, Sc neque aliis figuris fieri potent. Curatio vero breuisfuffieit. Splcnium cniin inceratum apponitiir.aclaxo ß dehgamento deligatiir. Securius ainem h.xc aggreffio perfi-citur,homilie fupino reclinato, amp;nbsp;coriaceo puiuinari pleniflï me farólo capiti fuppofito, vt in ipfura innitens quàm minimum cedat-lnfijper autem amp;nbsp;caput vulnerati aliquis detine/ re debet. Si vero arab.ï maxilix luxatx fuetint, curatio quidem eadem cft,verüm hi os minus committere poflunt.Nam hisgcn.T prominentiores funt ,,fed indiftortx. Quod vero diftortx non fint, maxime cognoueris ex dentium tumfu-pernorum, turn infernorum terminis è direßo inter fe cor-refpondentibus. His confert vt quàm citiiTime reponantur. Kepofitionis autemmodusprius diduseft.Si vero non repo nantur, animæ pcrictilum imminet, præ febribus continuis, amp;nbsp;tOTpido fopore.Soporifcri enim hi mufeuH fimt,amp; dum al * terantur,amp; dum intenduntur prxter natura. Solet etiam al-uus bis biliofii,meraca,pauea cgerere.Et fi vomuerint, mcra-ca vomunt. Hi igicur etiam moriuntur dccima maxime die. At fi fraâafuerit inferna maxilla,fi quidem nóomninocau-latimboccontigerit,fedc0h.xret ad'hu£os,conftadum tarnen fuerit,dirigerc quidem es oportet digitis circa liaguam obliquim fubieûis.forinfecus vero contra niti,prout contu-lerit.Et fi diftorti fucrmt dentes iuxta vulnus commoti,poft-quam os direâum fucrit, dentes inter fe coniugare oportet, non duos folum,fed etiam plures, atq; boe maxime auro, fin niinus,linco fil9,donec os corrcborCtiir.Poftca cerato,amp; fple niif paucis,amp; linteis modicis deligarc,nó nimium firmis, fed bxis. Nam boe probe nolfc expedit, quod deligatio per lin-tea,'
-ocr page 1045-D£ ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;478
A tea,niaiillx fraftae paruni quidem contulcrit,fi reftc (ïat:nia gnopere rcro lscferit,{i prauc deligetur.Frcqueiiter auté circa lingua,explorare oportet,amp; multo tempore rcniti ac digi-tir dirigcrc 0$ confradum, optimómque elTet fi hoe fcmper fieri polfet.fed fieri nequit.Si vero os penitus caulatim diïFra £tum fuerit,raro autem hoe contingitrdirigcre quidem os o-portet vclut diâum eft. Vbi vero direxcris,dentes coniugare, quemadmodum antea didum cft. Magnopcre enim con-lulerit ad quicteni,5: adhucmagisfi quisreâe coniungat, de velut oportet futuras confuat. At enim non facile eft omnem chirurgiam fcripto exquifite ptodere , fed ex his quæ fcripia funt,formam amp;nbsp;imaginem côcipere oportet. Poftea cotioo-I pus eft Canhaginenfi,amp; û quidem iunior fuerit vulneratus, ütis eft fquama inde detraâavti.Si vero adultior,iplb corio: ita vt defeâa inde particula trium digitorum latitudine,auc prout congrua fuerit,fublita prius è gummi maxilla,ita enim mitius fuerit,glutine agglutinetur fumma fui parte, ad diffra ftam maxillae partem, digiti aut paulo ampliore diftantia à vulnere.Et hæc quidem particula ad infernam partem agglu tinatida eft, amp;nbsp;habeat fiftiiram è direâo méti quo acutam e-ius partem circuncirca compleiftatur. Alterum autem eiuf-modi lorum,aut paulo latius, ad fupernam raaxillæ parte agglutinate oportet,tanta à vulnere diftantia,quanta ilia altera Iori particula abfuit. Sit autem amp;nbsp;hoc fiffum, vt circuncirca aurem ambiat.Sint autem haec lora acuta, qu.a parte comic Q tuntur, amp;nbsp;vbi ipforum extremitates connedere ac colligare oportet.Io agglutinatiöe vero,carocorij ad cute vergat. Sic enim magis agglutinatum adhçrefcit. Poftea extento hoc lo ro,m3gis autem eo quod circa mentum eft quim maxime,ne maxilla exacuatur,Iora ipfa circa verticem connedere opor tcE,amp; deindelinteo frontein deligare.gc fuperiniedum quid elfe oportct,velut moris eft, quo vincula quieta fint acfirma. Decubitum autc faciat in fanam maxillam, non maxillae, fed capiti innitens. Attenuandum vero eft corpus vfqiie ad dies deed, deinde renutriédum non tarde.Si enim primis diebus inflammatio non acceflcrit,in viginti diebus maxilla corro-boratur.pcrfedeenim callo obducitur,qucadmodum etiam ali.i olTa rara,fi no corruptio infcftarit.Verurrrde corruptio-nibus omnium oftium alia longa tradatio reftat.Haec exten-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp ij fioper
-ocr page 1046-HIPPOCRATIS UBER.
lîo per agglutinamcnta fiens, mitis cft, amp;nbsp;prompta ad nio- D derationcm faciendam , Sc ad multas ac multis locis faciea-das dircôlioncs accommodata. At medici non intelligentia æque ac manibus prompti,tum in aliis vulneribus,tum in ma xillarum frafturis taies exiilunt. Variis enini modis, amp;nbsp;bene amp;nbsp;male, maxillara fraâam deligant. Omnis enim deligatio maiillæ fie fraâæ, oifa ad fraâuram macis vergentia inclinât , quàm ad naturam ducit. Si vero inferna maxilla circa counexionem ad mentum diuiilfa fuent.Sola awe hæc con-nexio in inferna maxilla eft. Verum in fuperna multx. Sed non volo fermone longius aberrarc.In alits enim morborura fpcciebusdehis dicendum eft. Siigitur connexio ad mentum difparata fuerit.ipfam coaptare cuiuftibet viri eft.Os e- ( nim quod eminet, ad internam parcem digitis admotis de-truderc oportet. Qwd vero intro vergit, ad externam partem digitis immiftis reducere.Hxc tarnen extenfione diften dendo facere oportet. Faciliiis enim fic adnaturara redibût, qudm fi quis ofla inter fe complicans cogere conetur.Vbi ve ro coaptata fucrint, coniugare oportet dentes inter fe bine atque illinc, velut prius didiirn eft. Curare vero cerato, amp;nbsp;fpleniispaucis ac linteis. Deligationem autem breuem po-tius quàm variam hie locus maxime admittit. Nam vt xqui-libris non eft.prope tarnen ad .xquilibrium accedit.At lintei obuolutionem facere oportet.fi quidem dextra maxilla eminet , in dexteram. In dexteram enim fieri putatut, fi dextra manus dcligationi prxit. Si vero altera maxilla eminuerit, p aliter deligationem ducere oportet. amp;nbsp;fi quidem reifte quis coaptationem adeptus fuerit, amp;nbsp;velut couenit quieuerit, cita curatio contingct,amp; dentes ilLefi inanent. Sin minus,diu-turnior fiet curatio,amp; diftottionera habebit.dentes autc l.t-Vififrd/ fi amp;nbsp;inutijes fiunt. Porro finafusfrafttisfuerit,frufturæmo Aurx. Jus non vnus eft. Veru qui pulchris deligationibusgaudent citra intelligentiam, turn in aliis miiltis damnum incurrunt, turn in frafturis circa nafum vel maxime. Ex deligationibiis enim base maxime varia eft,Sc qu.r plurimas afeias babeat, amp;nbsp;interruptiones acinterceptioues cutis maximevarias rhora-biformes.Sicut igitur diftum eft,qiii nullaintelligentiaprx-diti aggrelfionis ftudio tenentiir,vltro fe offcruiit .ad nafum fraftuin deligandum. Vna itaque alteraque die Ixtatiir rae-
diciisgt;
-ocr page 1047-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47?
A dicus.gaudet quoque is qui dcligat.Deinde cito qiiidê is qui dcligatur fatiatur. Noxiaenim Sc moleftaeftgcliatio ; fatis autein ert medico ofteiitafle,quód nafum varie deligare no-uit.facit autem talis deligatio omnia contra qiiàin conue-nit. Partim enim qui propte,r fraduram fimi fiunl.fi fuperne quis magis premat,lîmiorcs nimirum fient.partim vero qui-bus nafus liàcaut illàc diûorquetiir, aut circa cartilaginem, aut fuperius,palàm eft quôd neq; ipfîs fuperne deligatio pro-derit.fed etiam magis Ixdet, Non enim ita congruit fplcniis altera nafi pars,quanquam neq; hoc faciant dcligantes. Pro-xime vero deligatio refiftere mihi videtur, fi iuxta medium nafum circa acutam partem, contufa caro ad os fuerit, aut e-j tiam os parum,amp; non multum contufum fit.Talibus enim na fus callo obducitur, amp;nbsp;aliquantoafperior euadit. S ed tarnen neq; his deligatio multo negotio opus habet, fi modo etiam deligare oportet.SulFicit autem fuper contufionem fplenium inceratum extendere.Poftea velut ex duobus initiis deligatio fit, ita femel linteum circundandum eft. Optima tarnen curatio eft,per farinam triticeam hornam,lotam,vifco- Ci/rafi». fam,fubad3m, modicam, ita vt talia ex ilia velut cataplafma-teintegantur.Siigitur triticeafarinabonafuerit, sê tradu facilis, ea ad omnia huiufmodi vti oportet. Si vero non fa-cilis tradu fit, modicam mannam leuifTime tritam, amp;nbsp;aqua dilutam, cum farina fubigere oportet, aut gummi parura, fi-militer ammifcerc . Quitufeunque igitur nafus fraffus eft,
C vt deorfum amp;nbsp;in finum vergat, fi quidem ex anteriore parte iuxta cartilaginem fubfidat, fieri poteft vtaliquid quod ip-fumdirigatin nares indatur. Sin minus, omnia tali.i digi— tis in nares inieftis dirigere oportet, fi id fieri datur.Sin mi-nus,crafl’um fpecillum non in anteriorem narium partem di-gitis indere oportet, fed qua parte nafus fubfidit : extrinfe-cus autem ab vtraque parte nafiim apprehenderc, fimfilque cogere ac furfum ducere.Etfi quidem valdein anteriore parte fuerit fraftura , fieri poterit, vt aliquid intra nares indatur , velutiamdidum eft,nimirum lintei rafura.aut a-liud quid huiufmodi ,linteo inuolutum ,aut potius in corio Carthaginenfi confutum , ea figura quæ congruat loco cui inrumbet. Si vero vlterius faàa fuerit fraâura, fieri non poteft vt aliquid indatur. Si enim in anteriore parte mole-
Pp iij fta eft
-ocr page 1048-HIPPOCRATIS LIBER.
fti eft geftatio , quomodo non fit in interiorc ’ Prim urn igi- D turamp;intrinfecus conformando, amp;nbsp;forinfccus nonparcen-do,ad priftinam naturam reducere ac dirigere oportet. Val-de enini conformauir nafus fraâus, tn.nimc quidcm eadcm die : fin minus, paulo poftea. Verum fegniter agunt medici, amp;nbsp;[euius quàm conuenic primum concingunt. Iniicere e-nimmanus fiincatque illinciuxcanaturam nafi quim infime oportet, ex infcrnis furfum cogendo, tc fic quàm maxime erigere ,vrtà cum interna diredione etiam extrinfecus dirigendo. Poftea ad hare nullus tails medicus eft, fi fiudi-um adhibere ac tolerate vult, velut ipfius digiti indices. Hi enimmaxime fecundum naturam funt. Vtrumque eium di-gitum iniicere , eóque totum nafum firmare oportet, atque _ ita in quiete habere, fi quidem fieri poflet, femper donee corroboretur : fin minus, pluriino tempore velut didum eft. Qimd fi fieri nequeat, aut puer aut aliqua rnuliet hoc faci-ant. Molies enim manus cue oportet. Sic enim quàm opti* me nafus curari poterit, vbi non in obliquum , fed ad infer-nam partem .-equaliter fubfidat. Ego igitur nullum vnquam nafum vidi,qui fiefradus dirigi non potuifict.fi ftatim ita co gcrctur priufquam callus obducerctur, fi modo quis rede cu rarejvelit. Verii homines vt ne deformes fiant, multo quidem prcciocoemerint.ftudiumautem adhibere nonfciunt.fi-mùlque non tolerant, fi non dolore vexentur, aut mortem timeant iquanquambreui tempore nafus callo obducatur. decem enim dicbuscorroboratur.fi non corruptio infuper p accedat. Quibufeunque veto os in obliquum frangitur, cu-ratio quidem eadcm eft. Verura diredaonem non arqualem vtrinque faccre opoiXet, led quod inclinatum eft, extrinfecus cogendo ad naturam compellerc, amp;nbsp;in nares fada cotre-dationc, ca qu.rintrô repuntimpigre dirigere, doneeçor-reda fuerint : ita vt eius probe memineris, quod fi non ftatim corrigantur, fieri non polfit vt nafus non diftortus fiat. Poftquam autem ad naturam reduxeris, digitos plures aut v-num digitum ad locum admouere oportet,qua parte eminc-bat, atque ita aut ipfum, aut alium quendam fuftentarc, donee vulnuscorroboratumfuerit.Sed amp;nbsp;in narem paruum digitum immitterc oportet, amp;nbsp;alias atque alias impellando ea quæinclmata funtdirigere. At fiquid inflammationis his accedat.
-ocr page 1049-DE ARTICVLIS. 4«o
A accédât,farina fwbaôa rti oportet : amp;nbsp;tarnen incumbente e-’ tiam farina digitos iîmiliter adinouere opus eft. Si veto iu-xta -cartilaginem in obliquum fraéius lit, necelfc eft fum-mum nafum diftorqueri.Tahbus igitur in fummam naré ali-quid quod dirigat ex relatis,aut quod bis ftmilelît.indcre o-pottet.Poterit autem quis inulta idoncainuenire, quæ neq; odorcm habe3nt,neque alias leniafinuEgovero quandoque pulmonis ouilli fruftum defeftü indidi. Hoc enim forte ob-lingcbat. Nam fpongixinditæ humiditatcs fufcipiiît. Poftea Carthaginéfiscorijïquamâmagni digiti latitudine,aut prout contulerit’releéiana.extrinfecus ad nafum inclinatmn agglutinate oportet,amp;. deinde hoc corij lorum prout contule-
M rit extendere.Paulo tarnen amplius extendere conuenit,quo ereftus amp;nbsp;abfolute dircdus fit nafus. tongum auté fit hoe lo rum , vt poftea infra auréabdudû circuro caput obducatur, amp;nbsp;licet qujdé lori extremitaté ad frontem agglutinate, licet etiâ lôgius ducerc,amp; deinde capiti obduûum deligare. Hic modus fimul iiiôara direôfioncm habet,amp; fimulad modera-tione faciendam promptus cft,Tt fi quis magis aut minus na-fi inclinationc ad contrariu facere velit.Nam quibusin obli quum nafus ftangitur,eos in reliquis velut relatum eft curare oportet.Plurimis tarnen infiiper opus eft, vt inclinationis in contrariiim gratia, lorum ad fummu nafum agglutinetur. Qmbufcfiquc veto cumfraélura etiam vlcetaadfunt, eos ea propter tutbari non oportet.Vcrum fuper vlccra ceratum pi C catum imponere, aut ex cmplafttit aliquod ctiictis vulneri-bus idoncum.'Facilia enim curatu talia funt. Similiter etiam, fi oÆi dilceflura funt. Primam diredioné impigre facere o-portet nihil omittendo, amp;nbsp;diredionem per digitos etiâpo-ftero tempore,ita vt laxius quidé admoiieas, admoueas tarnen. Ex omnibus enim corporis partibus nafus facilimccô-formari poteft. Cæterumlorotum agglutinationc ac in cô-trarium inclinatione vti omnino nihil prohibée, fiue vlcera affiierint,fitie inflammatio.Nullâ enimmoleftiam exhibent.
Atverofiaurisfradafucrit,deligationesomnesininiicæ funt.Neq; enim italaxam quis circudare poterit.Si veto ma lt;• « gispremat,maius malum operabittir.Namamp; fana auris deli-gatione preffa,dolore,amp; pulfatione,amp; febre alficitur. Sed amp;nbsp;cataplafinatapefTitna quidem omnino funt qu.r grauilfim*
Pp iiij funt.
-ocr page 1050-hippocratis liber
funt.Verum amp;nbsp;alia pleraqi omnia mala funt, amp;nbsp;abfcclTus in- D (iucunt,amp; mucum ampliorem liiggcrunt, Sc deinde fuppura-tiones noxias.His ante fraâa »uns minime opus habet.Pro-ximum tarnen locum habet, fi quid imponi debet, farina vi-fcofa,quä neque ipfara grauem effe oportet.Cótingere vero quàm minime conducit. Bonum enim aliquâdo medicamé-tum ell,etiam nullum adhibcre medicamentum, amp;nbsp;ad aures, amp;nbsp;ad multa alia. Vellicationem infuper ac fcalpturam vitare oportet. Corpus autem attenuate, amp;nbsp;magis in quo peticiilit eil ne auris fuppurctur.meh’ eft quoqi aluum mollire.Si veto quis facile vomat,ex moderata aliqua purgatione yomitu faciat.At ft ad fuppurationem deueniat,cito quidem aperire non oportpt.multa cnimcxhisquæfuppurarividentur,quâ-doquerefotbentur,ctiaft nödumquis vllum cataplafma im-pofuit.Si vero quis aperire cogatur, celerrime quide fana fit, ft in vltcriorem partem perurat. Illud tame certo feire expe-dit,(p mutda fiet auris,amp;: minor altera,fi perufta fuerit. Si ve ro non in vlteriorem parte pcruratur, tumidam partem non yalJe paru.t fedione incidere oportet.Sub crafliore enim cu te pus reperitur quim quis putauerit.Verum vt in fumma di cain,alia quoq-, omnia mucofa,8t mucos facictia, vtpote qu.x funt vifeofa, ad eötadum fub digitis hac atq; iliac cito dila-butur : amp;nbsp;propterea fub crafGore cute medici talia inueniut, quim putarint.Na Sc aliquas neruorum cótortiones,ganglia appeUatas,quæ fanèlaxæac fluidæ funt, mucofamq; carntm babent,multi aperiunt.humoré in talib. fe inucturos elfe pu P tantes.Medicus quidé igiturfententia fua fallitur,verum rei huiufmodi nullii ex apertioneaccedit detrimentû . Qui vero aquoft loci ftnt,aut muco pleni.-amp; in qualib. locis ftngula ft aperiantur morte afterant,aut etiam alia detrimenta indu
Aurisincu cant,de bis in alio opéré feribetur. Quumigiturinciderit p. quis aurcm,ab omnibus quidé cataplafmatis ,amp;abomnili-Curni0, namétorum vfu abftinere oportet.Curare autem vel empla-ftro aliquo cruentis vulneribus idoneo.vel aliquo alio.quod neqi grauitatemitieq; dolore inducat.Si enim cartilage de-nudari inceperit, Sc iubftdentia puruléta aut mucofa habue-rit.moleftii eftiFit autem Sc hoc propter illas curationes.C.T
Verti'uli ^'f^m omnium eorii quçrecruduerunt.peruftioin vlteriorê fi’i/ne. partem fufiFicientiflima mcdelaeft. Verticula verofpinx ‘ nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibufeun-
-ocr page 1051-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?i
A quibufcunque in gibbum tralnnur ex morbis, pleraq; vt fol-Hantur fieri non poteft.lnfuperq; Sc qua? fijpra iepti itanfuer fi iunÄurain ac connexionem gibba fiunt. Qju? vero infra, forum aliqua foluunt varices in cruribus fientes.Magis autc bæ varices qujcin vena luita poplitem fiunt, quibul'cunquc gibboficas côtigeric,eam foluunt. Fiunt autcm li. in vena cir fa inguina. lam vero quibufdâ etiâdyfenteria diuturna fol-uit.Et quibus quidé gibba fit fpina dum pueri funt, priufquâ corpus ad augmentum plenum perfeâum fuerit, bis corpus iuita fpinam coaugeri non folet. Scd crura quidé ac manus perficiuntur,illa? vero partes defeâuofiores fiunt.amp; quibus fiiprafeptum tranfuerfum gibbofitas eft, bis amp;nbsp;coftæ in am-A plitudinem augeri non folent,fed in anteriorem pané; amp;nbsp;pe dus acutum fit,fcd non latumripfiquc amp;nbsp;diffîcultcr fpiiâi, amp;nbsp;firidulam fauciû alperitatcm babent. Nâ ventriculi qui fpi-titum fufcipiunt ac emittunt,minoré amplitudinem babent. Sed amp;nbsp;iuxta magpum verticulum ceruicem repàdam babere coguntur,vt ne caput ipfis pronuû fit,Multam igitur angu-fiiam faucibus exhiber etiä hoc os intro vergens.Nam amp;nbsp;bis qui natura redi funt,fpirandi dilFicultatem hoc os inducit,fi intro vergat,donecrepreffum fuerit.Ob talem igiturfigurâ eiufmodihomines eminêtis gutturis,roagis quàm fani appa-tentiSf tuberculis circa pulmonem duris ac crudis plerunq; taies afifedi funt.Nam amp;nbsp;gibbofitatis occafio,amp; diftéfio ple-rifque propter tales collediones fit,cum quibus vicini nctui '' cômunioncm habent. Quibus vero infra feptum trâfuerfura gibbofitas eft, horum quibufdam morbi rhenu ac veficæ ac-cedunt.Sed amp;nbsp;abfceftus ad fuppurationein , amp;nbsp;circa laterum niollitudines,amp; inguina diuturni ac ægre curabiles, amp;nbsp;neu-tri horum gibbofitates foluunt.Cox.t verohis magis cxcar-nes fiut,q his quibus fupcrne gibbofitas côtigit.Vniuerfa tarnen fpina his longioreftqfuperne gibbofis.Pubesveroamp; barba tardior ac iniperfediot. Sed amp;nbsp;infecundiores bi funt quàm fuperne gibbofi. At vero quibus iâ audo corpore gibbofitas fada fuerit,his palam præfentis ttic morbi iudicatio-nem gibbofitas f3cit,per tempus tamen,aliquid ex iifdem fi-gnificationem de fe plus aut minus præbet, quemadmoduin etiam in pueris. Minus autem maligne in totum talia fe ba-bent.Sc multi fané iam facile ac fano modo gibbofitatcm fu-ftiuiicrunt.
-ocr page 1052-HIPPOCRATIS LIBER
ftinuerant.vfquc ad lencâutem; 8iniaximehi quitus ad cat j) nofîcatetn ac pinguitudinetn promotum fuetit corpus.pauci tamen taliuni fexagintx annos tranfgieiTi funt. plerique ye-To breuioris vitæ funt.Q^bufdam eciam in latus,aut hac a ut iliac,vecticula obliqua fîûc.Et omuia aut pleraque talia, propter colleâiones intraIpinam Hunt. Quibul'dâ vnà cü mor-bo etiam £guræ infuper conferunt, ad quas reclinari côfue-uerunt.V.erum de bis ia diuturnis pulmonis morbis dicitur.
Sj,. lllic enim de bis quæfutura fuBt,pulcberrimæ prænotiones fiib babentur. Porto quibusexcafufpinagibbafit,borumfa-
' nè pauca fuperantur, ita vt dirigi poiTint, Nam quæ in fcala £unt exten(iones,nibildirexerunt quod ego fciam.Vtuntur enim ipfa maxime bi medici,qui multitudinis famam aucii- K pantur. Apud taies enim bæc in admiratione funt,fi aut pen-dentcm,autproiici aliquemautqux bis fimilia funt videât, amp;nbsp;bæc celebrant femper,ncque ipfis curæ cft quale quid eue niât ex bac aggreffione.fiuc bonum id ftt.fiuc malum.Medi-ci tamen qui talia Audio babent,quos fane ego noui,imperi-ti funt.Inuentum equidem vêtus eft,amp; laudo fane vehementer euin qui primus excogitauit amp;nbsp;hocmachinamentum ,8£ quoduis aliud fêcundiim naturam inuentum.Nihil enim de-fpero.fi quis rede conftrudiim concutiat, fieri poffe vt quz-dam dirigantur.Ipfe tamen omnia huiufmodi boc modo curare erubui,proptcrea quod impoftorii magis taies funt modi. Quitus igitur prope ceruicem gtbbofitas fuetit, bis veri-fimile eft bas in caput extenfiones minus prodefle paruum f enim pondus habet caput,amp; fummi humeri deorfum vergetés. Verum tales verifimile eft magis dirigi pcife, fi in pedes côciitiantur. Ita enim tnaiorpropenfio ad huiufinodi fieret. Quibus autc magis infcrius gibbofitas cft,hos pareft vt magis in caput concutiantur.Si quis igitur concutere volet, rede fane hoc modo præparare poterit. Scalam cofiaceis aut laneis puluinaribus infternere oportet probe alligatis,paulo ampliusamp; in longitudinem, amp;nbsp;in vtraqiie parte,qiiàm quâ-tum corpus hominis occuparit. Deinde hominem fupinum fupr.1 fcalam reclinate, amp;nbsp;poftea pedes quidem alligare iux-ta malleolos ad fcalam non dilparatos, vinculo quidem fatis valido.veruni molli, alligare veto etiam oportet infra amp;nbsp;fu-pra vtrunque gcnu,itcmque circa coxas. Circa latcrum au-tcni mol-
-ocr page 1053-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Si
A letnmollitudinem.Ac circa jJcüiis.IaiaifaCciaseirGÏdarCjiu vt ne inipediant conculTionetn. Manus yeroad coUasexcc* tas,ad corpus applicare,amp; non ad fcalam.Vbi vero hxc pr.e-paraueris,lcalam ita ad turrim aliquain airain, auc ad domus lacunar attrahere oportet. Locus autem in quo concuifionc facis,reniten8 fit. Los vero qui cxtendunt probe doóios elfe conuenit.quo .xqualitcr,amp; probe,amp; ex æquilibrio, ac derc-pente demittant, vt ncque fcala in alteram partem rcpct ad terram deueniat,neque ipfi pronui fint.Qimdfi tarnen à tur ti,aut malo defixo carchëfium liabcte,quis demittat, adhuc melius prarparabit.ita vt ex trochle.i aut afcjlo laxatis inftru-mentisaefunibus dcmiffiofiat. Verum jniucundum eftde
I bis longius verba faccrc : attamcn ex bis firuâuris maxime quit conenti poterit. Si vero valde fuperne fucrit gibbofi-tas,amp; concuterc fit opus,omnino in pedes id faciendum eft, velut didum eft. Ita enim maior propenfio ad bxc contin-git. Lt firm.ire quidem oportet iuxta pedus ad fcalam forti-ter deligando,iuxta ceruicem vero fafeia quàm laxifiima, di tedionis falcem gratia. Sedamp; ipfum caput iuxta frontem ad ftalam alligareoportet,manusautem porredas ad corpus algt; ligare non ad fcalam . Reliquum vero corpus indeligatum elfe oportet,nifi quantum fatis eft diredionis gratia,alia at-que alia laxa fafeia circundatum efie. Verum confidcràduin eft ne conculTionem impediant hare vincul.i. Crura vero ad ftalam quidem ne deligentur, fed inter fe, ita vt fecunduni
Ç fpinam in diredum vergant. Atque hre quidem hoc modo faciendafunt.fiomninoopusfucritinfcala concuflionem fieri.Turpe tarnen eft it in omni arte,St non minime in medicina,multam tuibam, Je multi oftentationcm , Je multiim rumorem concitare.Se deinde nuUi vtilitatem afferre. O- Spquot;i*nlt; portctauteraprimurafpin.-enaturamqtialis eft cognofeere, ad multos enim morbos ea opus fuerit.Nä qu.i parte ad ven- nofirndit, tfcm vcrgit,verticula intus inter fc paria funt, 8e inter fe li-gata vinculo mucolb ac neriiofo de cartilaginib.exorto rfqs admedullam.Alij veto neruincruofi perpetui annexi, bine atq; illinc iuxta ipfa porriguntur.Verum venaru Je arteriarn communitates.m alio fermone dcclarabuntur, quot J: qna-lesfint, Je vndeproficifeantur, Je in qualibus quali.i poffint. Iteinquc quibus inuolucris ipfi medulla intedafit, Si vnde -profedis,
-ocr page 1054-HIPPOCRATIS LIBER
profedis,amp;vbi deflnécibus,8i quibus cum cómunionem ha- D bentibus,amp; qualia potentib. At in vltcriorc parte in articulia verticula inter fe cardinis in modum confcrta funt.Ncrui re-ro communes iuxta omnia,amp; in externis, 8c in internis par-tibus porriguntiir.E t proceiTus oflïs ad externam partem,ab omnibus verticulis vnus de vnoquoq;,tum à rnaioribus.tum à minoribus. In his autem proceiTibus cartilaginum appendices,amp; ex illis neruorura progerminatio.cognata ac confi-milis extremis neruis.Coftx rero annexæ funt, ad internam partem magis quàm ad externam capitibus vergentes, ad v-numquodque autem verticulum adaiticuIatæfunt-Curuiifi-mæ auté funt hominis coftx obtorto modo.Intermedia ve-ro partem coftarum amp;nbsp;oiTium de verticulis procedentium, 5 expient vtrinquemufculi,à ceruice initio fumpto,vfqi adfe-pti tranfuerfi annexioné.Ipfa autem fpina fecudum longitu-dinem reiäobliqua eft, à facro quidé ofte vfquc ad magnum verticulu,iuxta quod crurum anncxio depcdet, gibbofa eft. Nam amp;nbsp;vefica,amp; genitur.T,amp; inteftini redi laxa pars, in hac parte conftituta funt. Inde vero vlque ad fepti annexioncm, in direâum repäda eft, 8c mufculos ad nates habet folus hic Iocus,ex internis partibus,quo$ lumbarios vocant.Ab hac au tem parte vfq; ad magnum vcrticulü,quod fupra fupernashu meri partes eft,è diretio gibbofa eft, imó magis eile videtur quàm eft.Nam fpina media fui parte, altiflimas ofliü propagines habet.hinc auté atq; illinc,minores. Ipfe vero ceruicis articulus répandus eft. Q^ibufcüq; igitur gibbofitates iuxta P , verticula fiunt, his expuliio magna àconuexione abrupta, vnius aut plurium vcrticulorum,nó ita multis,fed paucis cö-tingit.Neq; enim talia vulnera fieri facile eft, neq; ad externam pancm expelli facile eft,fi non ex anteriore parte, forti aliqu.1 re per ventre quis vulneratus fueriuSic autem vtique perierit: aut nifi quis ex alto loco delapfus, coxis aut hume-ris impegerit. Sed amp;nbsp;hic vtique morietur, etiamfi ftatim non intercat.A t ex pofteriore parte ad internam,huiufmodi ex-pulfionem fieri non cftprocliue, fi non in immenfiim graue aliquod onusirruat. Nam ex oftibus qu.-c foras enata funt,v-numquodqi eiufmodi eft.vt prius ipfum frangatur, quàm ma , gnam intro inclinationem faciat.ita vt amp;nbsp;ligamenta,amp; arti- I culos inter fe altematos ac articulatosviolet.Preterca amp;nbsp;fpi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
nalis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 1055-DE ARTiCVtZS. 48}
A nslij medulla affligerctur.fi er modicoloco inflexionc ha-beretjvbi verticulum tali expuliione exilciflct : 3c verticulum quod eiiluiffet/pinalem medulla vriq; premeret, fi non etiâ abrumperct jAc ea prefl'a acintercepta, multaru amp;. magnarû amp;nbsp;nobilium partium torporc induceret. Q^re nCq; curç fd ret medico,quomodo verticulu dirigat ac coaptct,quû mul-ta Sc violenta alia mala adfînt. Itaq; fi taie contingat, palàm eft quod neq; concuticndo,ncqi alio quodam modo, reponi polbt,nifi quis difleâo Iiomine, !i manu in ventrem inieda inquifîtionem faciat, Sc ex interna parte ad externam manu retrudat.atq; hæc in mortuo quidé fieri poflent, in viuo au-tem non ita. Cur igitur Iiæc feribo ? Quia funt quidam qui î putant fe curaife homines, quibus intro cxcidetint verticu-laarticulospenitus tranfgrefla : amp;nbsp;fane facilimamhancdi-ftortionc e(le,vt quis indecôualefcat,aliqui cenfent, carnés nulla repofitione opus habcrc,fcd fua fponte talia fanefeere; Ignari auté multi funt,amp; lucro hoc habet quod ignorât.Per-fuadent enim alios.Verû fallûtur hi hac decaufa. Spinä quat in fpina ipfa eminet,verticula ipfa efle putît,quia vnuquod-que ex his oifibus ad contadum rotundfi apparet, ignorâtes quôd hæc ofla funt ea qua: à verticulis enata funt, de quibus paulo ante dixi. At verticula longe magis in anteriore partem abfunt. Anguftiflîmum enim ventrem ex omnibus ani-nialibus homo habet, quantum ad magnitudinem attinet, â pofteriore ad anteriorem parte, infuperq; etiâiuitapedus.
C Quuin igitur horum fupereminentium offium aliquod vehé mentet fradu fucrit,fiuc vnii.fiue plura,ea parte humilior lo eus redditiir,quàm hincatq-, illinc:amp; propterea decipiuntur putantes verticula intro abiifle.Decipiunt autem infuper ip* fos etiam figurç vulneratorum. Si enim inclinare fe conâtur, dolentîquii ea parte qua vulnerati funt,cutis fit circuntenta j amp;fimul oiTa frada ita magis corpus affligunt. Si veto in re-pandum recuruantur,melius habent.Nam amp;nbsp;cutis iuxta vul-nuslaxior fit,amp; ofla minus affligunt. Sed amp;nbsp;fi quisipfos c5~ tingat,e3 parte repandi cedunt.Sc locusvaciius ac mollis hac parte ad contadum apparet. Hæc omnia relata infuper medicos decipiunt. Verum taies cito fani amp;nbsp;illæfî fua fponte fi-unt.Cito enim omnia eiufmodi ofla quæ laxa funt, callo ob- Spi»lt;e «l-ducuntur. Obliquaturigitur fpina etiâ finis iuxta multos liqiwfi».
tnodos.
-ocr page 1056-HIPPOCRATIS LIBER
moJos.Nam amp;nbsp;in natura,amp; in vfu ita fe habet.Scd amp;nbsp;prat fê- D ncûute.ac dclorib.Nam base colligädi vim habent. At gib-bolîcates ex cafibus contingctcs plerunq-, Hunt, ü atrt in coRas innitatur ac impingat.aut in humeros cadat, Nccefle cft enim foris apparcre in gibbofitate vnum aliquod altilEniuin verticulüjininusvcro ea que funt liinc atq-, illinc.Non igitur profilit multü ab aliis.fcd parum, quü fingula accruatiin cógt; cédât. Propter hoc igitur etiâ fpinalis medulla ciufmodi di-ftortiones facile fort, eo 9) circulant ipfi diftortio cótingit, non angularis. Oportet autem fabric! inftrumcti coado-rij huiiifmodi cóftrucre.Licet equidé lignum robuftum amp;nbsp;latum, incifuramoblongamhabens.defodere.Licet etiâ pro ligno,in pariete incifuram oblogam facere, qua:aut cubiti al-titudine,aut prout congruum fucrit,àpauimcto extet.Poft-ea coIGnam querneam.quadrangularem, obliqua ad pariete adiicerc oportet, tanto ipacio in medio reliâo, aut aliquis pertranfirc poffit.H forte opus fit.Et fuper colunam quidem, aut tunicas,aut aliud quid molle,quod tame non mulcum cedar, inllcrnere oportet,homiiii verofomentum adhibere,Si veto admittat,ipfum etiâ lauare .Deinde pronu extentu reclinate,amp; manus ipHus fecundum natura exteutas ad corpus alligarc.Pofteavero loro molli fans lato ac longo,ex duobus perpetuis inter fe aduerfariis loris conftantc,cx media ipfius parte, iuxta medium pciäus quim proxime fub alas, bis cir-cundare oportet:amp; quod ftipereft de loris vtrifq; iuxta alam circiim humeros obuoluatur, amp;nbsp;initia ipforu ad lignu guod- p dam piftilloforine alligentur, ita vt congroant fecundu lon-gitudinem fubiedæcolûnæ, ad qua lignum illiid piftillofor-mc apponcre, amp;nbsp;renitendo extenfioné facere oportet. Tali veto quodam alio vinculo amp;nbsp;fupra genua, amp;nbsp;fnpra calcanea alligato,initia item ad eiufinodt ligno alligare oportet.Poft-ea ante alio loro lato ac molli amp;nbsp;robnftofâfciç forma haben-te,longitudiuéqi aclatitudinem fufFicentc,partem inter co-xas A' lumbos,quàm proxime ad coxas, circumcirta fortiter dcligare,atq; ira tum huius Iori, rum aliorom duorn capita, ad lignii à pedib’ extansalligare.St pofteain liac figura hinc atq; illinc,,Tqua Hmul inclinatione, Hmulq; in direâû exté-fionc facere.Nulliî enim magnu maliï tabs extenfioinduxe-rit,fi coniodc prçparata fuerit, uifi quis de iaduftria fé exté-
denduDK
-ocr page 1057-ÖE AR.TICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;484
A tendcndum «tliibeat.At medicus,fîue alius quiflt;;uâ Fortis 8( no imperitus,impofita manus vola fupra gibbû. Sc altera ma nu infuper altcri fuperimpoßta.deorfum cogat, aniniaduer-fione habita an in dircdum deorfum cogereoporteat,(iuc ad caput,flue ad colas.AtqjhecccaSio maxime înoxiaeû. Sed Sc fi quis iniideat fiiper gibbum,amp; attollendo le dum il-le diftenditur in£utiat,innoxium eft.Neq; quicquam prohi-betpede infcendereacgeftari (upra gibbum,atqueitafen-fim incuterc. Ad hoc autem moderate faciendum idoneus quisfueritei his qui in paleftraadftieti finît. Efficaciflima tame coadio eft, fi aut paries incifiiram habeat, aut lignum defolTum infra fpinat altitudinem incifum fit, quantfi niode-k rate habere videatur, ita vt tabula tiliacea, aut cuiufdam al-tcrins ligni, non tenuis, incifiiræ indatur, Sc poftea lintcum quoddä multiplex, aut paruum quoddä coriaceum puluir.ar, fupcr gibbû imponatur.Quàm paucifiima tamé impofita cf-fccôducit/auédi faltem gratia,vt ne tabula præ duricie dolorem aliqué importune inducat. Sit autem gibbofitas è di-reâo maxime incifuræ in pariete,quo qua parte maxime cx-Ut,ea quàm maxime tabula impofita premat.Vbi vero impo fita fuerit,aliquis extrema tabulx partem déprimât, aut duo toe faciant,fi vnus non fuifecerit. alij veto corpus fecûdum longitudinem velut diâum eft extendant, partim hinc, par-litn illinc conflituti.Poteft etiara afellis extenfio fieri,aut iu-Walignum dcfofl'is,aut in ipfo ligno afellorum poftibus c6-
C ftruûis, Cue ereftos veils vtrinq; paulnlum fupereminentes, Cuehinc atq; illinc iuita ligni verticem. Ha: coaöiones mo derationc admittnnt,vt Sc vchcmctiffimc, amp;nbsp;moderate fieri poffint.Talem autem'vim habent, vt fi quis etiam .id perni-ciem tales necelTitates adhiberevelit,amp; non ad curationem, tunc quoque multum poCint. Nam fi quis fecûdum longitu-dinem hinc atq; illinc faltem fic extendat, Sc nullam aliani neceCitatem addat, tarnen fic etiam extenConem facere po-terit. Sed amp;nbsp;fi non extendat, amp;nbsp;tabula folum ita quis vtatur, etiam fic fufFicientcr deorfum cogere poterit. Bonæ antem funt huiufmodi violenti.r, quibus Sc vehcmctioribus Sc de-bilioribus vti licet, vfii ipforum prout quifq; vult moderato. EtCinèetiam fecundû naturam coadionem faciunt.Nam ea qua: extant ƒ d locum fuû redire eogit deprcffio. Qjjæ vero prxtef
-ocr page 1058-HIPPOCRATIS LIBER.
præter naturam coiuerunt,ea cxtendunt extenfiones fecun- D dum naturam. Proinde nequc mcliores his neceflîtates ego habeo,neque iuftiores.Reâitudo enim extenfionis iuxta ip-fam fpinam, infcrne k iuxta os facrum appellatum , nullam anfam habet:fupernc veto iuxta ceruicé Â caputJiabet qui* dem anfam,fed in fpecicm indecora eft:amp; fi bac parte exté-fio fiat redfidans,etiâ alias l.xfioncs inducere potcrit. Ex-perimciitum auté aliquando feci, vt hoinine fupino extéto, vtrem non inflatum fub gibbuin fubdcrem,amp; poftea folle ex olFicina fabri in fubicâum vtrem immiflb inflate. Vetü tes mihi nô fucceilit.. C^m enimbene extéderem hominem, vinccbatur vter,amp; non poterat flatus aliquam coadionc fa-cerc. Sed amp;nbsp;alias hxc rcs prompta erat ad dilapfionc,nimirô £ qiium in idem amp;nbsp;hominis gibbofitas, amp;nbsp;vtris pleni incurua turgiditas cogâtur.Quum autem rurfus non valde extende* rem hominem,vter quidem præ flatu incuruus turgebat,homo veto omnino magis quàm conducebat répandus fiebat. Scripfî autem hoc de induftria. Pulchrum enim eft etia ea di feere quæ in experimentum affumpta fucceflu caruerunt, amp;nbsp;VertifnU cur fucceflum non habuerunt. Qmbufciinq; ponôverti-«bliciUitta. cula intro obliquantur.aut ex cafu,aut graui aliqua re illapfa, his nullum quidem verticulum extat plerunque ita multum ab aliis.Si veto extiterit multum, aut vnum aut plura, mortem inducunt, velut etiâ antea didum eft. Circularis etiam bæc.Sc non angularis emotio exiftit.Vrinæ igitur talibus ma gis rupprimutur,itemq; alui egeftio,quàm his qui extra gib- J bofi fiut;amp; pedes ac tota crura magis perfrigerâtur,amp; letha-lia lunt bæc magis quàm ilia quæ dixi.Sed amp;nbsp;fi fuperftites e-uadunthi,magis profluam vrinâbabent,amp; cruribus impotc-tiores ac torpidiorcs fiunt. Si veto etiâ in fuperna parte magis repâdi fiant,totiu$ corporis impotentia ac torpor acce-dit. Atque ego fané nullâ machinihabeo, per quam talia in idemreftitiiipoifînt.fi nonalicui concuflio perfcalâopem tulerit, aut etiâ alia qu.ædâeiufmodi curatio aut extenfio, qinlisefteaqux pauloantearelata eft. Atcoaftionem vnà cum extenfione nullâ habeo, qiiar fané fieri ita poiTet, velut in gibbo tabula coaéfionemfaciebat. Quomodo enim qiiis ab anteriore parte per ventrem coaftionem facere poTït? Neqne enimfieriboepoteft, Sed neque tufles, nequefter-
nutationes
-ocr page 1059-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»$
A Butationes vllamvim habent,vt extenfioni auxiliarl polfitit. Ncc vero flatuj iminilfio in ventrem quicquâ efficcrc pote-rit.Quin Si fi magna;cucurbitxafrigâtur,attraâiunis nimi-rum gratia verticulorutn intro repentium, magno hoc mentit errore côtingit. PropeJlunt enim magjs qiiàm attrahunt, amp;nbsp;neque hoc animaduertunt hi qui ipfas affigunt. Quâto e-nim magis ipfas quit adigit,tâto magis repâdi Hunt hi quibut affiguntur, cute fimul furfum coaâa.Poflem auté amp;nbsp;alios có-euflionum modos, quàm hi funt quosantea retuli,exponere, quos fané affeâioni magis conuenire quis putare polfit, verum non valde ipfis fidem habeo,amp; propterca non feribo. In fummaigitur de his quç relata funt,ita aceruatim conftitue-U re oportet,quàd ea quidem qux in repädum emota funt, le-thalia funt ac noxia.‘ quæ veto in gibbum,innoxia in totum, quantum ad mortem ,amp; vrinæ fiipprelTionem actorporem attinet.Non enim riuos qui funt in ventre gibbofitas ad externa partem intendit,neque fluidos elfe prohibet.'Repadi-tas veto ambo hçc facit,amp; ad alia multa hæc accedunt.Nam multo pluresSt cruribus amp;nbsp;manibus impotentes fiunt,amp; corpore torpefcunt,Äc vrinae his fupprimuntur, quibus gibbofitas quidé neque extra neque intro extiterit, verum in refti-tudinem fpina: vehementer coneuffi fucrint. Quibus veto gibbofitas extatjfai minus talia perpetiuntur.Multa vero etia alia in medicina quis videre poterit, ex quibus ea quidem quæ fortia funt,innoxia funt per fe totâ morbi iudicationem C inducentiâ : qux vero debiliora, noxia , ita vt amp;nbsp;diuturnos morbos progenetét,5c cum reliqiio corpore ampliorê com-munionemhabeât.Nam amp;nbsp;coftarum fraâura eiufmodi quid perpetitur. Quibus enimfrada fuerit cofta vna,aut plures, velutplurimisîrangitur,ita vtofTa ad internam partem non vergant,neque denudata fint, ex his pauci iam febricitarunt. Sed neque fanguincm multi iam expuerunt,neque fuppurati multi fiunt, neque curatione medicamentorum ex illitis li-namentis opus habent, neque oflium corruptiones accedut, amp;nbsp;vidus vulgaris fufFicit. Si enim febris continua ip(bs non corripuerit, etiam vafa perinediam his vacua fieri deterius eft,quàm fi non vacua fiant.Maiorem item dolorem ac febré amp;nbsp;tuftîni inducit. Moderata enim ventris repletio, coftarum fit diredio. Verum vacuatio pendentes coftas facit, amp;nbsp;hæc
Qq depen-
-ocr page 1060-HIPPOCR.ATIS LIBER.
dependétia dolore inducit. Extrinfecus autc rulgarisdeli- D' eatio talibus fuffiicit,ita vc ccrato,amp; Ipleniis, !i Hnccis, plana deligatio pladdc firmetur,Eut etiä lancnm qiaiddam infuper imponatur.Corroboratur autenr cofta diebus viginti. Cele-riter enim bis ofTibus calli obducuncur. Ar contufa circa co-ftat carne,auc ex plaga, aut ex cafu, aut renifu, aut alio quo-piam eiufmodi,multi iam multum fanguinem Ipueriit. Riui enim in molli ad vnamquäque coflam extenta parte, 5: ner-iii,àprincipali(fimis in corpore partibus progreflus habent. Multi itaque iam tuiricEilofi,amp; tuberculofi.acfapptirati faäi funt,amp; linamentis opus babuerunt, cofta ipiü corruptio-nem fenfit. Sed amp;nbsp;quibus nihil tale acceftit, carne circa co« ftas contufa; tardius tarne dolor in ipfis fedatur, quam in bis t quibus cofta fraóla fuerit; Si in talibus rulneribus locus do-lorum recidiuas magis habet.Proinde aliqui talcs noxas ma-gis contemnunt, fi cofta ipfis frada fuerrt a Qmn amp;nbsp;curatio-ne exaäiore talcs indigent / fi modo fapiant. Vidum enim contradum efle conducit, Si corpore quam maxime quie-fccrc,amp; à vcncrc abftinerc, eduliisque pinguibus, amp;nbsp;fauces exafperantibus, ac fortibus omnibus i Venamque in cubi-ti flexura fecare, Sc quam maxime filerc. Deligare vero locum contufum conducit fplcniis non multiplicibus,fed mul tis Sc multo latioribus tota contnfione, Sc cefato fubline-re,amp; linteis latis cumfafciis latisac mollibusdeligare ,amp; moderate firmarc,vt detigatus non yalde fc eompreffiim cftic dicat, neque rurfus kxum . Initium autem fumere de- ' bet qui deligat in ipfa contnfione, atque ifthic maxime fit-mare. facienda vero eft deligatio velut à duobus irritiis, de-ligandumquevtnecircumfiuafit cutis circa coftas.fed x~ quilibris. Dcligandum autem aut fingiriis aut alternis diebus . Prarftat autem Sc aluum mollire leui aliquo mcdica-mento,cibi faltem euacuandigratia;amp;addecemquidem dies attenuate. Poftea vero corpus renutrire ac tencrum fa-cere. Quandiu vero atténuas, deligatione magis firmata v-tendum eft. Qjum autem ad tencritudinem deducis, la-xiorc. Et fi quidem fanguinem ab initioexpuerTt,quadra-ginta dierum curationem ac deligationem facere oportet.Si vero fanguinem non fpuat, fufficit viginti diebus vtpluri-aaum curatio. Verum ex robore vulneris tempora cônieda-
re opot«
-ocr page 1061-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t6
A te oportct.Qui porrô talcs contulîones neglexerint, ctiamfî aliud nihil maioris mail ipfis contingat, tarnen locus contu-fus mucofiorem camera habet,quàm antca habebat.Vbi veto taie quippiam rclinquitur, amp;nbsp;curatione non probe expri-raitur, detccius quidem cil G iuxta ipfum os mucofitas rcli-âa fuetit. Ncque enim caro amplius hrailiteros contingit, le OS ipfum morbofius rcdditur,amp; corruptiones oiTis diutur-næ,multis iam ex huiufmodi occafionibus faâx funt. Sed amp;nbsp;fi iuxta os non fuerit, verum ipfa caro mucofa fit ; attamen etiam fie rccidiux, ac dolores, alias atque alias fiunt, fi quis forte corpore xgrotaucrit, Q^propter dcligationc vti o-portet bena, fimulque multum conueniente, quo ad ea hu-
I moris effufio, qux in contufione fada cil, reficcetur ac re-forbeatur, locus autem carne fana augeatur,8c ofiis quoque caro augefeat. At quibiis ex ncgledu vetuilatem contraxe-rit,ita vt locus fit dolorofus,amp; caro fubraucofa, his vilio me-dela optima eft.Et fi quidem ipfa caro mucofa fuerit, vfque ad os vrerc oportet,non tarnen vt os percalefcat. Si veto inter collas mucofitas fuerit, ne fie quidem in fupcrficic vrerc Oportet, caucrc tamen ne in vltcriorem partem perùras. Si veto ad os ipfum contufîo effe vidcatur, amp;nbsp;fit adhuc re-eens, amp;nbsp;nondum os corruptioncm fentiat ; fi quidem parua admodum fuerit, fie vrerc oportet vcluii didum cil. Si veto oblonga fuerit iuxta os contufionis eleuatio, plurcs cru-ftas incutere oportet. Cæterum de corruptionc cofl.-e, v-nà cum corum qui linamentis opus habent curatione, di-
* cetur. Si vero fenioris articulus ex coxa exciderit, Exci- Fcwortt dit autem iuxta quatuor modos, intrô quidem fxpe, foras articulM autem præ aliis fæpe. Verum in pofteriorcm ac anteriorem tjuittufr partem excidit quidcm,fcd raro. Qmbus igitur intro eXcef- madit ferit,hislongiusapparetcrus,fiadaltcrumcomparetur,at- tidik que hoc merito. propter duas caufas, Nam os quod à coxa procedit,amp; furfum ad pedinem fertur,fundamcntum fit capitis femoris,amp; articuli ceniii in acetabulo vehitur:amp; nates forinfccus cau.r apparent, vtpotc quum intrô cclTcrit femo-ris caput.£t rurfu fumma femoris pars iuxta genu , extra repéré cogitur. Tibia item, amp;nbsp;pcs,eodcm modo. Qimm igitur foras repat pes,medici ob imperitiam,fanum pedem ad hune adhibent,âc non hune ad fanum:amp;. propterea multo longius
Qq ij Ixfuia
-ocr page 1062-hippocraTis liber
læfum crusapparct quàm fanum.Multis autem etiam aliislô D cis talia Ùniftram incelligentiam habcnt. Nec vero fleâere iuxta ingucn fiinilitcr vt fanum polTunt. Sed ik fi femons ci put in interfœmineocontingatur,palàm extuberare com-peritur.Signa igiturliæc funt, in lus quibus femur intro ex-cidit.Quibus igi tur articulus elapfus non fucrit repofîtiis,fed aut fruftra tentatuseit, aut negleftus.his amp;nbsp;ambulatiopet cruris circiim volutionem , relut in bobusfit,5c plurima ve-xatioipfisin fanocrure contingit:amp; cogunturiuxtaiate-rismollicudinem,auc iuxta elapfum articulum ,rautili ae obliqui effe.Iuxta fanum vero crus, nates ad externam partem rotunda; elfe coguntur. Si quis cnim fani cruris pcde extra ambularet, protruderet vtique reliquum corpus, vt ad j læi'um crus veheretur. Læfiim autem vehere boc non pote- I rit. quomodo enim pofletîCogituf igitur fie fani crurispcde intro ambulare amp;nbsp;non extra. 1 ta enim maxime vehit là-tium crus, Si fuam ipfius,amp; læfi cruris, partem corporis vtrif-que incumbétem. Qnum autem iuxtalateris mollitudinem, aciuxta articulumtauentur,parui apparent ,amp; baculoin* niti coguntur à latere iuxta fanum crus.Hac enim parteful-cimentoopushabcnt. Ad hancenimamp; natesrepunt,amp;in hac corporis pondus vehttur. Coguntur item fc inclinarc.
M.inum enim qii.r eft à parte cruris læfi, ad obliquum femur firniare coguntur. Non enim poteft læfum crus vehere cor-pus,in crurum permutatione, fi non dctincatur dum ad ter-ram premitur. In his igitur figuris elfe coguntur hi quibus j intrôelapfus,non fuerit repofitus articulus, homine non prrmeditante vt quàm facilime fit figuratus. Sed ipfa hæc calamitas ex præfentibusea qu.æ facilima funt eligere do-cct. Nam 8c qui rlcus habent in pede aut tibia , non omnes crurc valdeingrcdi poflunt. amp;nbsp;infantes fieiter faciunt,ex-tr.1 enim ingrediuntur læfo crure . Et duplex luCrum confe-quuntur. Ouplici enim opus habent. Nam Sc corpus non fî-militer vchitiir in eocrure quodextra ingreditur,ficut in co quod intró.Non enim fccundum reditudinemipfiin-cumbit pondus,fed mtilto magis ci quôd fubingreditur. Ipff cnim è direéfo incumbit pondus, turn in ipfa ambulatione, turn in crurum permutatione In hac cnim figura finiiin crus Cclcrriirte fupponcre poterit, fi eo quo'd læfum eft, exterius;
fann
-ocr page 1063-DE ARTICVLIS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487
A fâno intérim ingrediatur. Verum de quo nunc ferm o eft, Bonum eft vt corpus ipfum fibiipli facilimas figuras inueni-at. Qu^ibus igitur nondum perfectis ad augmentum, elapfus articulus non fuerit repofitus. Ins femur decurtatur, amp;c. tibia, amp;nbsp;pes. Nequc enim oflä fimiliter in longitudinem augc-fcunt.fed breuiora fiunt. Maxime autemfemoris .Excarne item amp;nbsp;emuftulatum, ac effoeminatum amp;nbsp;tenuius totum fit crus, (imul quidem propter ptiuationem loci articuli, fimul autem quod eo vti non poftiint, eoqtiod fccundum natu-tam fitus non eft.Vfus enim aliquis liberal ab cfFocminatio-ne,liberal etiam aliquantum ab intercepto in longitudinem augmento. Maxime igitur læduntur hi quibus dum in vctre i funt,liic articulus fuerit luxatus. Secudo loco hi quibus val-dc infantib* idem cötigit.Minime vero hi qui pcrfcäi funt. Qualis igitur ambul itio perfedis cötingat.nidum eft.Quibus vero dum infantes funt calamitas hæc incidit, plcriquc ad corporis diredione tardi funt,immo male ad fiiium crus deuoliiuntur,manu quæ eft ad fanum crus, ad terra fe fulci-cntes.Sed amp;nbsp;ex perfedæ ætatis hominib’ quidä, quibus hçc calamitas contigit.ad ambulationem redä cundantur. Qu j-cunq; vero infames hac calamitate prelTi.rede educati fue-rint.fano quidem crure in redum vluntur, verum fub alam fecundum fanum crus fcipionein ferunt, aliqui etiam fub v-tranque alam.Crus autem latfum eleuatu habent,5c tato melius habent,quäto bretiius ipfius latfiim crus fuerit. Sanii au-C lern crus nihilominus ipfis robuftum cft , quam fi ambo fana elTent. Effœminantur tarnen omnibus talibtis carnes cruris , amp;nbsp;plerunq; hoc ma^is perpetiuntiir hæ quæ funt ab externa parte.quàmquæ ab interna C.æterum quidä fabulaq-tur Amazonide.s mafculam fuä fobolem ftatimdum infantes funt luxate,alias circa genua,aliäs circa coxas,quo nimi-rum claudi fiant ,amp; mafculum genusfoemineo infidias non fttuat.Vtuntur itaq; bis pro opificib’ ad coriaria, aut fabri-lia,aut alia fedctaria opca . Anequidem vera hæcfint.ego non nou'iquöd autc tales fiant,fcio, (i quis ipf,s ftxtim dum infames funt luxct. lurta coxas igitur magna diffrrctia eft, an extra,aut intro fiat luxatio.Iuxta genua vero, differentia quidem aliqiia eft fed minor. Modus autem vtriufque cl 111-dicationis proprius eft. Decurtantur enim magis hi qu'bus
Q4
-ocr page 1064-HIPPOCR.ATIS LIBER.
extra luxatio faâa eft.Redi autem minus ftant, quibus in- D tro luxatio contigit.Eodem modo etiam fi iuxta mallcoluni luxatio fiat, fi quidem ad externam pattern id contingat, mutili quidem fiunt, verum fiare pofiunt. Si veto ad interna Oifti (»- valgi quidem fiunt, minus autc ftare poifunt. At veto co-auUiooifiumtalisfit. Qmbus quidem circa malleolum tibiae os excefii t, bis pedis quidem ofia minime coaugefeunt. hxc enim proxime ad vulnus funt. Verum tibiae ofia augen-tur quidem non multo defeôluofius, carnes tarnen minuun-tur. Quibus veto iuxta malleolum mâferit articulus fecundû i)aturâ,iuxta genu autem excefieritjliis tibiæ os fimiliter co-augcfcerc nô Iblctjfed breums fit. Hoc enim proxime ad vul nus efi,Pedis autem ofia minuuntur quidem, fed non fimili-ter,veluc paulo ante diâum efi,quia articulus circa pede fal-uus eft.Si veto ipfo etiâ vti pofient, velut mutilo, minus ad-buc pedis ofia bis minuercntur.At quibus circa coxa luxatio cótingit,bis femoris os non fimiliter coaugefeere folet: Hoc nim proxime ad vulnus eftjfed breuius fano fit.Tibii tarnen ofianó fimiliterbis augmente deftituûtur,neq; ofia pedis, atqi boc ea de caula, qgt; femoris articulus qui ad tibia cfi. Si tibix articulus qui ad pedé efi,in fua natura manet. Carnes tarnen minuuntur bis totius cruris.Si veto vti crure pofient, adbuc magis ofia augerétur, velut etia prips didum efi, cepto femore,amp; minus excarnes eflent. Multo tarnen minus carnofi q bi qui funt efient. Arguméto autc quôd taba ita fe habent,hoc efi.Qmcunqi enim braebio elapfo,muftellx eu- p bito præditi funt,paruuraq; ac raacilentû braebiû babét,aut ex naciuitate,aut etiâ dum augefcunt.priufquâ perfefti eua-dant,galeancones appellati, bi os quidem brachij breue ha-bent, cubitum autem amp;nbsp;fummâ manum paulo defeduofîo-r rem quàm fani, propter relatas caufas, eo quôd bracliiû vul-nerato articule proximum efi.vt idco breuius fadû fit.Rur-fus autem cubit’ propterea né fimiliter calamitaté percipit, quiabraebij articulus qui efi ad cubitû,invetori natura ma-net.Et rurfus manus adbuc longius abefi à calamitaté quàm cubitus.Propter bas igitur caufas côtingit,vt amp;nbsp;ofia quç non coaugétur,nô coaugcfcât,amp; quxcoaugctur,coaugcfcät.C{-terû ad carnofitaté amp;nbsp;manui Sc braebio multu profuerit, fi quismanu labotâdo fe fatiget. Quæcunque enim manuuni
opera
-ocr page 1065-DE ARTICVLIS. 4»«
À Ofen funt.plurima ex wûs Çaleacones hac manu operari eo nantur,velue altéra po(runc,amp; nihilo defeâuofius quàm cum illxfaelFiciunt.Nonenitnfupra oianus.velut fuprapedet, corpus vehi necclfc cft. Verum leuia fiant ipfis opera.Propter vfiim autemnonminuuntur carnes Galeanconibus, neqi cir ca manum, uequf circa cubitum. Sed amp;nbsp;brachium propterea aliquain opem feuxic ad carnofitatein. Quum autem coxa eluxata fuerit ad interna partem à natiuitàte, aut adhuc in* fanti,carnes ideo magis minuuntur'quàm in manu,quôd cru rc vii non pofiint. Quôd autem hæc hoc modo (e habeât,te* ftimoiiium vnum quoddam in paulo pofterius referendis ha hebitur, Aï quibus in extenorcm parte femoris caput excef-t ferit.his crus breuius apparet,fi ad alterum extendatur,atque idmerito.Non enim fiiper os fundamentum fît capitis femo ris, fîcut quum intro excidebat,fed iuxta ps quod inclinatant naturara habet in carne humida ac cedente fîrmatur. Si pro-pterca.quidembreuiusapparet. Intriniècus autemiuxtaple chada^intermediam crurum ac inguinum partem, femur ma gis mutilum Si excarne fît. Nates auté extrinfecus incuruio* res ,vtpote quum extra femoris caput elapfum fît.Sed amp;nbsp;fiipe rius apparent nates,vtpote quum caro quæ ifthic eft, femoris capiti celferit.Summa veto femoris pars circa genu,intro référé videtur.Tibia item Si pcs.Sed ncque infleélere velut fa Duna crus poïTunt. Et fîgna quidem femoris extra elapfî hase fiint.Qiubusigitur perfcéiis iam elapfusarticulus non fuerit C repofîtus,his totum crus breuius apparet. !n ambulatione au tem calcaneo terram pertingerc non poiSmt.Verum pcéio-re pedis in terra confiftut ac progrediuntur.parum autem ad internam partem fummis digitis vergunt. At crus læfum in his multo magis corpus vehere poteft,qtiàm quibus ad inter-nam partem excidit,partiin quôd caput femoris, amp;nbsp;ceruix at ticuli,quum natura obliqua fît,fub multam coxx partem fub-fiâittpartim quôd fumraus pes non ad externam partem in-clinatus .cfiTe cogitiir,fed prope cft ad reélitudinem corporis, amp;nbsp;tendit etiam interius. Quum igiturfemitam ac callem ac-c.eperitarticulus, in carne adquamelapfus eft, Si caro vifeo-fitatein contraxerit, doloris eiors progreflu temporis fît. Quum autem doloris exors faiftus fuerit, poftiint quidem abfqiie baculo iter facece,fî alias voluerint. poifunt autem amp;
Qq jiij vehere
-ocr page 1066-’ hippocratis liber
vehere corpus fupra crus læfum, Itaque propter vfum, car- D ncscalibus minus câGeniinantur,quàiniUis de quitus pau-lo ante diâum eft. Eft'oeminantur autem aut plus,aut minus. Magilque adhuc eftocminanturpierunqiie iuxta internam partem,quàm iuxta externam.Plcrique tainen ex his calcea-mentum ftbi inducere non poftunt,propter cruris inhexibi-litateni.Qmdam veto ctiam hoc poftunt.At quibus dum ad-huc in ventre funt, hie articulus fucrit luxatus, aut dû adhuc augefeunt, vi elapfus, non fuent repofttus, aut etiam prae inorbo hie articulus cxceftcrit,ac luxatus fuerit: multa c-nim huiufmodi huntitalium quibufdam ft corruptionem fen ferit femur,fiippurationesdiuturnx Sc linamentis indigentes hunt, amp;nbsp;aliquibus oftium denudationes. Similiter autem g Sc quibus corruptionem femoris os fentit,amp; quibus non fen-tit , multo breuius fit. Sc velut fanum coaugefcére non folet. Tibiæ tarnen ofla breuiuta quidem hunt quàm alterius ti-bix,fed paululum,ob caufas antea relatas. Ambulare veto tales poftunt, Sc quidam ex ipfis eo modo quo perfeäi, quibus elapfus articulus repofttus non eft. aliqui veto etiam toto pede confiftentes progrediuntur, déclinant tarnen inter ambulandum propter cruris breuitatem coadi-Hxc autem hoc modo fiunt,ft diligenter educati fucrint in figuris,amp; tec de in quibus oportet.priufquam ad iter faciendum corrobo-rati fiiennt. diligenter item Sc rede, poftquam corroborati fucrint; Plurima autem diligentia opus habent hi, quibus dum maxime infantes funt, hæc calamitas cótigerit. Si enim F negledi fuerintdum infantes funt,inutilepenitus,amp; omni augmento ptiuatum,totum crus euadit,amp; carnes totius cruris inagis miDUuntur quàm fani. Multo tarnen minus his mi-nuunttir quàm illis quibus intro excidit, propter vfum Sc labor em,ita vt ftatim crure vti poflint, velut etiam paulo ante in Galeanconibus didum eft. Sunt autem aliqui,quibuspartim ftatim à natiuitate,partim prxmorbo,amborum crurum artiruli exciderunt ad externam partem. Hisigitur ofta quidem eafJem affediones habent acperpetiunttir. Carnes tarnen minime effbeminantur . Sed Sc fatis carnofa crura fiunt, præterquani ft quid fane circa interna partem paululum de-ftciat. Propterea vero fatis carnofa funt, quia vtrifque cru-ribusftmiliter vtuntur.Similiterenim ftuduant hac atque illàc
-ocr page 1067-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48,
A illàc inter smbulandum : amp;nbsp;vehementer eminentibus nati-bus hi videntur, propter articulorum cxceflum . Si veto ofla ipfis corruptionem non fenferint, neque gibbofî fupra co-xas fiant : nonnullos enim etiam talia corripiunt ; Si igitur taie quid non contigcrit, fatis fani de cxtero durant.Totum tarnen corpus himinusaugefcenshabent,capitcezcepto.
At vero quibusin pofteriorem partem femoris caput ex-ciderit ; paucisautem excidit ; hi crus extenderc non pof-fiint,neque iuxta articulum elapfum,neque ita valde circa po plitem, amp;nbsp;multo minus q hi quibus iamdudum id contigit. Hi enim magis amp;nbsp;circa inguc,amp; circa poplitem, articulû ex-tcndunt. lllud tarnen infuper intelligere oportet : Eft enim M commodum,amp;: magnifaciendum,amp;pIerifqueignotü:Quôd neque fani articulum circa poplitem extendere poftunt, fi non fimul eitendant etiam articulum circa inguen, pratter-quam fi pedem valde furfum attollant. Sic enim poterint. Hi itaque neq; infledere articulum circa poplitemfimiliter pof funt, fed multo difficilius, fi non etiam articulum circa inguen inflexerint.Multa vero etiam alia circa corpus huiuf-inodi fraternitates ac cognationes habent,amp; circa neruorum diftentiones, amp;nbsp;circa mufculorum figuras, plurima,amp; pluris facienda vt cognofcantur, quàm quifpiam putauerit. Item circa inteftini naturam , amp;nbsp;totius ventris. amp;nbsp;circa vterorum errores ac diftentiones. Verum de his alibi nobis fermo erit cognatus his qux nunc dicuntur.Sed de quo nunc fermo eft, neque extendere poftunt, velut iam diélum eft, amp;nbsp;breuius crus'apparet,atque hoc ob duas caufas,amp; quod non extendi-iur,amp; quod ad natium carnem elapfum eft. Natura enim of-fiscoxæea parte eft, qua amp;nbsp;caput amp;nbsp;ceruix femoris exiftit. Vbi vero luxatum fuerit, pronum ad externâ partem natium defertur. Infleétere tarnen poftunt, fi dolor non prohibeat, amp;nbsp;tibia amp;nbsp;pes moderate reda apparent, Je neq-, hàc.neq; illàc multii inclinata.Iuxta inguen vero caro infuper aliquâto mollior efte videtur,prxfertim ad conta3um,vt pote attiçu-lo ad alteram partem elapfo.Ad ipfasautem nates fi attreQe-tur femoris caput,aliquâto etiam magis extuberare videtur. atque hæc quidem figna funt,fi cui in pofteriorem partem fe mur excidit. Cui igitur iam perfcéào elapfum non fuerit,re-pofîtum, hic ambulate quidem poteft, vbi tempus intercefj fcrit,
-ocr page 1068-HIPPOCRATIS LIBpR
ferit ,amp; dolor fedatus fuerit, amp;nbsp;articulas incarnem rerfarl g adfueuerit. Cogitur tarnen vehementer fe infleâere circ* inguina, dym ixer facit, atque hoe oh duas cauias; tum quod multo breuius crus ht,ob ea qui antea dida funt: turn quàd mpltum vâldrabçft ab eo, yt calcaneo terram continggt. Si cnini conarctur yel paululum pede illo vehi,ita vt nihil aliud habeat (|uo fe firmet, retro fane corruerit. Magna enim fue^ rit moraenti inclinapo,St coiis mukum in pofteriorem pargt; tem fupereminentibus fuper pedis grefiuni, k fpina infupei adcoxas vergente.Vixautempebtore pedis terramattin-git, amp;nbsp;ne Sc quidem, nifi ipfe feipfum circa inguina infie-« äat, Sc altero crure circa popliieni infuper fe infledat. Ob hxc autem cogitur,vt manum qu« eft fecundum laefiim crus, B ad fupernam femoris partetp in fingulis greflîbus firmet. Co git igitur aliquantum hoc ipfura , vt circa inguina infieäa* tur. Nam in permutatione crurum in ambulando, corpus fu* pra Izfum crus vehi non potefi, fi non infuper firmetur cru» per manum ad terrä,nimiru quum non fub corpore arciculus fubfifiat, fed ad pofteriorem partem iuxta coxam excet.Abf-que tarnen baculo tales iter facere poiTunt, fi alias adfueue-rint,eq quöd greflus pedis in vteri reâitudine manec,amp; non ad extremam parteni inefinatus eft. Qiupropter nihil opu» habent baculi fulcimento. Quijcunque tarnen pro femori» per manum apprehenfione, fuppofito fub alam, quæ ad fini-ftrum crus eft.icipionc inniti volunt,hi fiquidem longiorem feipionem fuppofuerint,ereä:iores quidem iterfacient,pede f autem ad terram noninnituntur.Si vero pede innitivolent , breui.opipfis baculus faciendus eft, amp;nbsp;ad inguina, vt fe inflciäanc necefte fuerit. Carterum carnium imminutio-nes etiam bi» fecundum rationem fiunt, velut antea diäum eft. Quienimeleuatum habentcrus,St nihil laborant,his etiam maxime minuuntur. $i vero plurimo ytunciiringrelr fu, hisminiqie minuuntur. Sanum tarnen crus nihil inde v-tilitatis confequitur, fed etiam deformius fit, fi læfo crure ad terram innitentes vtantur. Illi enim fimul inferuiens, Sc extra prominente coxa efle cogitur, amp;nbsp;circa poplitem fe in-fledere. Si vero quis Izfo crure non ad terram vtatur, fed e-leuatiim habeat,amp; feipioni innitatiir,ficlänumcrusrobu-ftumfiet.Namamp;in fiaturaliftatudegit,amp; ezercitapones
ipfum
-ocr page 1069-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4io
A ipfum corroborant. Poffit aliqiiisdiccre,extra niedicinam talia elfe . Quid eniin opus elide bis quæ incurabilia iam fada funt, amplius traâare ? At hoc facerc mukum rcfert. Eiufdcm cnim profelfionis cil amp;nbsp;bate cognofeere. Non e-nim fieri poteft, vt inter fe dirimantur. Oportet enim cura-bilia ita tradarc, vt ne incurabilia fiant, ea intelligentia vc quàm maxime prohibcamus,ne ad hoc deueniant vt incurabilia reddantur. Oportet au tem amp;nbsp;incurabilia cognofeere, vt ne maxime lædant. Prxdidiones autem fplendidæ funt ac gloriofz ex cognitione,quô, amp;nbsp;qualitcr Si quando,lingula definent, lîue eo vertantur vt incurabilia fiant, lîue cu-xationis fpem exhibeant. Quibufcûque veto ex natiuita- Articulât te, autdumadhuc aliasaugefcüt, ita elapfusfueritarciculus, ci repeß-“ amp;:non repolîtus,lîueex violentiaelapluslit,fluepræmor- tutnSfuer bo: Multz cnim huiufmodi luxationes fiunt in morbis: Qui rit. verolînt hi morbi ,inquibu5 articuli clabuntur,pollea fcri-beiur : Si itaque elapfus non fuerit repofitus, femoris qui-dem os breue fit.affligitur auté totum crus,amp; augmente dc-ftiiuitur, amp;nbsp;multo magis excarne fit, eo quôd ipfo non v-tantur. Nam amp;nbsp;articulus circa pc^litem his affligitur, Ncr-ui enim ob ea quz antea dida funt intenduntur.Quare arti-culum circa poplitem extendere non polTunt hi qmbus hoc modo coxa excidit. Vt enim in fumma dicam, Omnia quæ in corpore ad vfum fada funt, lî quis moderate ipfis vtatur, amp;in his laboribus cxcrccat,ad quos lingula funt adfueta, fie quidem fana funt, amp;nbsp;augefeunt, amp;nbsp;probe confcncfcunt.
Sivero quis non vtatur,fed quiefeat,morbofiorafiunt,amp; non augefeunt, amp;nbsp;cito confenefeunt. Inter hæc autem non minime perpetiuntur hocamp; articuli ,amp; nerui, fi quis non iplîs vtatur. Propter has igitur caufas, magis in hoc luxa-tionis modo quàm in aliis afHiguntur. Totum enim crus 8c in olfium, Si in carnium natura, augmento dcllituitur. Talcs igitur vbi iam in viros euaferunt, elcuatum ac inclina-tum crus hoc habent, altero veto vehuntur baculo inniten-tes,aliqui vno,aliqui duobus. Quibus porrô in anteriorem Temur M partem femoris caput clapfum fuerit:paucis autem hoc con- trerfum er tingit: hi extendere quidem crus perfedepolTunt, inflede- lepfunu te autem fe minime hi polTunt circa inguen. Affliguntur autem c(iani, fi circa poplitem fe infledere coguntur. Lon-gitudo
-ocr page 1070-HIPPPCRATIS LIBER
gitudo vero cruris confinulis apparec, k circa calcanéum D quidem ralde. Verum fummus pcs aliquanco minus in anteriorem partem promincre folet. Totum autem crus redi-tudincm habet fecundum naturam, ti nequc hàc, neque iliac vergit. Carterumhi ftatim dolore corripiunturmaxi-me , amp;nbsp;vrina imprimis fupprimitur , aliquante magis quam in aliis luxacionibus . Caput enim femoris proxime bis in-cumbitad praecipuosneru^ps.A circainguen quidera ex-tuberantes videntur, amp;nbsp;locus exteutus apparet,Verum circa nates rugofiar, ic maxime excarnis. Atque bæc quidem qux relata funt, ligna funt eorum quibus ita femur exci-igitur viris lam faäis, hicarticulus ela-pfus , non fuerit repoiitus, hi vbi dolor iplis fedatus fuerit, ( tc articulus in eo loco in quem excidit, verfari adfueue-rit,ftatim ferè refli ambulare polTunt, abfque baculo,amp; val-de quidem reöi, vtpote quum ad Ixfum crus, neque Circa inguen,ncque circa poplitem, facile fe flcélere poflint. Propter inguinis itaque inflexibilitatem, reäiore toto crure in ambulando vtiintur.quàm quum fani eftent. Sed amp;nbsp;aliquan-do ad terram pedem trahunt, vtpote quum fupernos articu-los non facile infleâant, amp;nbsp;toto pede ingrediantur. Nihilo enim minus hi calcaneo ingrediütur, quàm anteriore pedis parte.Si vero magnis grelTbus progreui poflent, etiä valde calcaneo infiftentesprogrederetur. Niamp;. faniquâte mino-ribus grelfibus iter faciunt, tanto magis calcaneo ingrediu-tur.alterum pedem déponentes,contrariumelcuantes.Qui- P bufeunque itaque hoc modo cxcidit, adhuc etiam magis ca| caneo terram eontingunt.quàm anteriore pedis parte t Anterior enim pedis pars.vbi reliquum crus eitctum fuerit,nó fimiliter in anteriorem partem infleâi poteft, ficut vbi crus fuerit inflexum.'Neque rurfus fînuari pcs poteft crureiiifle-xo,ficut vbi crus fuerit cxtentum.Sana igitur natura hoc mo do cft,veluti didum eft. Quum vero elapfus articulus repo-fitus non fuerit, fic iter faciunt, velut didum eft, ob prædi-ôas has caufas. Magis tarnen excarne crus fit quam alterum, amp;nbsp;iuxta nates,A circa furam,amp; iuxta pofteriorem reditudi-nem. At vero quibusdum adhuc infantes funt, articulus fic elapfus,no fuerit rcpofitus,aut etiam à natiuitate itahabue-rint,dt his feffloris os aliquants magis minuitur, quàm tibix aut pedis
-ocr page 1071-DE ARTICVtlS. 49t
K aut pedis ofla Et minimum quidem in hoc luxationis modo fémur minuitur.Carnes tairicn vndique minuuntur,maxime circa pofteriorein reâicudinem.quemadmodum etiam priui didum eft.Qmcûqueigiturrede educati fucnnt,hi vbi au* gefcunt,crure vti polTunc, breuiore aliquantû exiftéce quàm alcero,i ta tarnen vt baculo innitâtur ea parte qua Içfum crut eft.Non enim abfque caJcaneo, pedis pedore admodum rti poiTuntiVC in id innitantur, qiiemadmodum in aliis claudi-cationibus aliqui poflunt.Caufa vero cuf non poffint, ea eft qux paulo ante relata eft. Ob id igitur baculo infuper opus habent. Qui vero negledi fuerint.Ä: crure ad terrain non v-tuntur.fed eleuatum id habent, his minuuntur quidem ofla, Ä vbi augefcunt,magis quàm his qui eo vtuncur.Minuuntur aU tem amp;nbsp;carnes magis multo quàm his qui vtuntur. Verum cir ca articulos in diredum mutilatur his crus aliquanto magis, quàm quibus alio modo luxatio fada eft.Q^ igitur in fiim-ma dicatur,Articuli excidentes ac qui luxantur,inæqualiter inter feipfos excidunt aclux3ntur,aliquando multo plus, ali quando multominus. Et quibus quidé multo plus luxati aut elapfi fuerintjhis omnino difficilius reponuntur. Et lî repo-fiti non fuerint,maiores amp;nbsp;manifeftiores routilationes ac af-flidiones taies habent,amp; oflium, amp;nbsp;carnium , amp;nbsp;Egurarum. Vbi vero minus exciderint amp;nbsp;luxati fuerint, taies facilius q alij reponi poflunt.Si vero fruftra tentati, aut negledi fuerint,minores ac minus noxiæ rautilationcs his fiôt,quàm il-
C lis de quibus paulo ante didum eft. Reliqui igitur articuli etiam valdcmultum differunt adhocvt aliquando minor, aliquando maior luxatio fiat. Verum femoris amp;nbsp;brachij capita,quàm fimilime inter fe vtraq-, excidunt.Nâ capita prout rotunda funt,fimplicem amp;nbsp;caluam rotunditatem habent.Or biculatiores autem finus funt.qui capita excipiunt, capitibus tarnen ipfls congruentes. Quapropter fieri non potcft vt di-tnidium articuli ex ipfîs elabatur.Nà ob rotunditatis circun-ferentiam.aut ad externâ.aut ad internam partem luxari po-terit.Sed de quo nunc fermo eft, perfede excidunt, nâ alio-qui non excidunt. Attamen amp;nbsp;hi aliquando plus, aliquando minus,à naturali ftatu profiliunt,amp; fémur aliquanto magis brachium patitur.Nam aliquç etiam ex his luxationibus quç à natiuitate finnt,fi parum elapfa; fuerint, ad naturalem datum reduci
-ocr page 1072-HIPPOCR.ATIS LIBER.
tum reduci poflunt,amp; maxime articuli circa pedem. Quicu- D que ànatiuitace mutili fiunt,plcriquc cx his curabiles non valdc magna cmotio fada fucrit, aut etiam præaudii iam pueris contigerit. Optimum igitur cft vt lalia quam ce-letrime curentur ,priufquam valdc magnus oifium dcfeétui fiat,amp; priufquäadmodum magnus carnium defeäus circa ci biam contingat.Modus itaque mutilationis uo vnus cR, fed plures.PIurima quidcm cluxata non funt penitus, fed per fi* guræ confuccudinem,in quadapedis interceptionc mutila-la.Animaduencdum aucem in herum curatione eft, vt tibia: circa malleolum os,quod cxtrinfecus cft, ad interna partem dctrudaturac dirigatur,amp; calcanei os quod è diredo illi fubiacet,ad externâ partem retrudatur.quo ofla qua: cminct fibiipfis occurrant iuxta medium acobliquum pedcm.Digi-ti veto aceruati vnà cum magno digito ad interna parte in-clinentur,atque ita circuncirca cogantur.Probeautem deli* gare oportet ccrato refinato,amp; fplcniis, amp;nbsp;linteis mollib’ nô paucis,neque nimis comprciTis^atque ita deligationis circu-dudiones facerc, velut ctiam manibus diredio pedis fîebat, quopes paulo magis ad valgum vergerc videatur.Solcame-tiam quandâ facere oportct,aut cx pelle non nimis dura,auc c plumbo.camque infuper alligare non ad corpus po£câ,fed vbi iam poftremislinteis dcligare volcs.Quum veto ii deli-gatus fuerit.vnius alicuius lintei ex his quibus deligatur, ini tium,ad deligamenta quz infra pedem funt afliierc oportet, è diredoparui digiti,amp; poftea furfum extendere, ita vt mo- g derate habere videatur,3tquc fie fupra furâ circundare, quo fie excentum ac collocatum ftabile maneat. In fuinma, quafi quis ccram fingat, ad naturâ iuftam adducere oportet, ita v( amp;nbsp;ioclinata,amp; diftenca præter naturam, amp;nbsp;manibus fie diri-gamus,amp; fimiliter deligatione ; adducamus autem non vio-Icntcr,fed lenitcr.Aflucrc vero ita oportet lintea,vt condu-cat ad reparationes ac appenfiones faciedas. Alix enim clau dicationes alia reparatione ac appenfione opus habent.Cal-ccum infuper plumbeum faccre oportet, extra deligationena adalligatum,qualem modulum crepidæ chiz habebunt. Verum nihil ipfo opus eft, fi quis manibus rede direxcrit, amp;nbsp;linteis rede deligaucrit, Â appenfiones ac reparationesper afiuta lintea rede feccrit.Atque hzc quidcm cft curatio, amp;
neque
-ocr page 1073-DÉ ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49t
k Deque feSione.neque vftione, neque alia varietate quicquâ opus habet. Cicius enim talia medicinæobtépcrant,quàin quisputarit.Deuinccre tarnen tempore oportet.donecl'n iu nis figuris corpus auâum fuerit.Vbi vero calcei ratio habc-da eftjArbylæ lutigradæjcalceaméti ita appellati Ipecies,accommoda tilTtmx exiftunt. Hoe enim calceamétum minime à pede fuperatur, fed potius ipfum fuperat. Idoneus eft et-iam creticuS calceaitentorü modus. At verö quitus tibiat Titj* ej| olTibus luxatis,ac vicete induâo, articuli circa pedem peni- (itxata. tus eminent,fiue intro vergant,fiue ettra,tales reponerc nó oportet, fed permittere vt quicüque velit medicus reponat. niud enim clarc fcirc oportet quód homo morietur.fi repo-
1 fiti permâferint. Sed amp;nbsp;vita paueorum dierüm hts cötinget. Pauci enim ex ipfis feptimum diem tranfgrediüntor.Cóuul-fio enim eft qux ipfos occidic.SèJ Si cincetiti tontingit tibia ac pedem.Hxc ita futura effe eerto fcirc oportet.Et neq; veratrum mihi videtur profutürurn effe, amp;nbsp;eadefii die datu, amp;nbsp;rurfus cpotum.proxime autem fi quiequam huiufmodi fa-cit,non tamé mihi hoc videtur. Si vero repolit! non fucrint, amp;nbsp;ne tetati quidein ab initio,pleriqtieipforum fuperftites e-«ladunt.Sicautem Si tibiâamp; pedem coaptarioportct,proBt ipfe volct.modo non fint dependentia,aut commota. Cura-tio vero facienda eft cerato picato , Si fplenii ƒ vino iinbutit paucis non valdefrigidis. Frigiditas enim in talibus cóuul-fionem accerfit.Idonea etiam funt folia betarum,aut tulTila-
C ginis,bechi; appellatx,autalicuiusalteriushuiufmodi,in vino nigfo auftero femicoâa ac impoli ta.Et facienda eft cura-tio fuper vlcu$,amp; fuper partes adiacétes.Et ceratO tepido ip fum vlcus illinendum.Si vero hyemis tempus fuefit, etiam la nx fuccidx vlnoae oleo tepidis imbutx fuperne ipfum ma-defaciant.Deligatio vero nulla, netfue vllum cataplafma ad-hibendum eft.Probe enim nolfe conuenit, quàd compreffio acomnis oneris geftatio,talibus omne malum affert. Acc6-modata autem funt ad talia,amp; ex emplaftris aliqua que crué-tis vulncribus deftinata fiint,quibus videlicet ex iplis cÓfert,' vt lan,x fuperimpofitx vino madeliant, amp;nbsp;muko tempore fi-iiätur.Qux vero ex illis cruentis emplaftris,pauciflimis die-bus incumberc debent, amp;nbsp;qu,x relina comprehenduntur fo-iinfecus adieda,nó fimiUter vt illa idoaea funt. diuturna er (fimfit
-ocr page 1074-HIPPOCRATIS LIBER
nim fit liorum vlcerum purgatio, quum multo tempore ma- D dore abuudcnt.Q^fdam tarnen ex his deligare,bonum eft. Verum illud clare nofTe oportet, quód ncceflc eft hominem turpiter claudum fieri.Nam pcs in talibus in fupernam parte rrtravtus cfï;amp; ofia luxata,extra eminentia apparét. Ncque cnim vllum ex talibus oiTibus plerunque dcnudatur, nifi le-uiter all.]uantum;neque abfcedit, fed tenuibus ac dcbilibus cicatricibus circumducitur: atque hoe fi multo tépore quie-uerint.'Sin minus,periculum eft ne vlcufculum immedicabi-le relinquatur. Verum de quo fermo eft,qui fie curantur, fer-uantür.Si vero repofitus fiierit artieulus ac permanfcrit,mO'. riuntur.Eadem ratio eft,fi etiam eubiti ofta circa manus ar-ticulum vlcerc fado emineant,fiue ad internain manus par- j tem.fiue ad externam. Clare enim noflc id oportet, quôd is I morietur intra paucos dies tali morte,qualis antea dida eft, cui repofi ta ofta permanferint. Quibus veto repofita no fue-rint, ncque repofitio tentata eft, hi multo plures fuperftites maneut. Curatio autem eiufmodi etia talibus commoda eft, qualis iam dida eft. Figurant vero claudicationis turpe efte necefte eft, amp;nbsp;digitos manus debiles ac inutiles. Si enim ad interna partem ofta luxata fuerint, digitos infledere no po-OitiJi« teft.Si vero ad externam, extenderenequit. Qmbusvero tminenti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fado vlccre,circa genu eminuerit foras, fiue ad ex-«
terni partem fiue ad interni,his fi quis reponat, adhuepró-ptior mors adeft quim aiiis,etiamfi etiam illis prompta ade-rat.Si veroomiftarepofitioncmedcaris, foesquidemfalutii p nbsp;nbsp;nbsp;.
hoc folo modo cxiftit.VerS periculofiora hare ofta funt,qui-
Os feme- to fuperiora ac robuftiora font, amp;nbsp;à fortioribus elapfa. At ru qui pe fi os femoris quod ad genu eft,vlcere fado elapfom fuerit amp;nbsp;ricalr/am. repofitum permiferit, mortem adhuc violctiorem citius in-duxerit quàm prius relata.Si vero repofitum non fuerit,lóge magis pcriculofom eft quàm priora. Sola tarnen hæc falutir fpes eft.Eade vero ratio eft, amp;nbsp;de articulis circa gibbum cu- I biti,amp; de ciibito ac brachio. Quæcunqtie enim ex his luxata, vlcere fado eminuerint, ea omnia fi repofita fuerint mor tern inducunt.'non repofita,fpem filutisjclaudicationem ve ro fuperftitibus.Lethaliores autem funtfoperiores articuli,fi reponantur. Sed Afi non reponancur.periculoficresiidem funt.Si vero alicuifoperioresarticuliluxati,fado vlcere e-mineant.
-ocr page 1075-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4gt;J
A mineant, Ei amp;nbsp;fi reponantur celerrimam mortcnt inducunt; amp;fi non reponantur,periculofiorcs funt.Curatio vero iâ rc-lata eft.quç railii accomodatifiima efle videtur.At zéro qiii-bus articuli digitorum aut pedis, aut manus luxati, Fai^o rl-cere eminuerint,ofle no fradio, fed circa ipfam connexions auulfo.his fi repofiti permanferint, adeft quidem periculum conuulfionis.fi non bene curati fuerinttattamen operæpre-ciuin eft vt repofitio fiat, cum prædidione quôd multa cu-ftodia ac cura opus habet. Reponerc veto facilimum cft.cf-ficaciflimum^; ac artificiofiflimum per vediculu , velut ctia antca didu eft in fradis ac eminctibus offibus. Poftea quie-feere quim maxime conuenit, amp;nbsp;decumbere, ac pauco cibo B vti. Melius eft Spharmaco furfura purgante leui aliquo vti.
Vlcus vero curare oportet, aut cruentis emplaftris qu« raa-lt;lefiunt,aut polyophthalmi fine buphthalmi foliis impofitis, aut quibus ofta in capite frada curantur. Nihil autem valdc ftigidum adhibere. Minime igitur primi articuli periculofi funt.Superiores autem periculofiores.Reponerc vero oportet cade die aut poftridie.'Tertioacquarto minime.Quarto enim die maxime recrudefccre folent. Quibus autem no fta-tim repofiti fuerint, in his didos dies tranfgredi oportet. Quicquid enim intra decern dies repofitum fuerit, omne id eontinctur.Si vero repofito ofle conuulfio accedat, articulû ftatimeiicereopottet,amp; calida quàm fxpiffime humedare, amp;totum corpus,amp; præfcrtim circa articulos, calide amp;nbsp;leni-C terac molliter tradare. Verum inclinatum magis quâm ei-tentum totum corpus effe oportet.Expedadum tarnen eft at ticulos circa digitos qui reponunturabfeefluros efTe. Pietuque enim ita contingit,fi vel qu.-euis inflimatio fubfit. Qua-te fi non propter vulgi impetitiam, medico vereda eflet ac-cufatio,nullum penitus reponerc oportebat. Atquead hunc inodura periculofa funtofla,circa articulos eminentia foras, fireponantur,quemadmjdumdidum eft. Quatcunque vero circa articulos digitorum penitus refeeätur, ea plcrunqi in-noxia funt,fi no quis in ipfa vulneratione ex animi deliquio Iidatur.Et curatio vulgaris talibus vIceribus fufFicit. Sed amp;nbsp;que non circa articulos.fed iuxta aliam quandamolTium rc-ditudinem refecantut,amp; hec innoxia funt, amp;nbsp;adhuc aliis cu tatu faciliora, Et qua; iuxta digitos ofla frada extra eminét,
I Rr non ad
-ocr page 1076-HIPPOCR.ATIS LIBER.
non ad articulum,amp; hæc fi reponâcur innozia fiint. Ä t rcfegt; 9 âioncs oflium perfcâæ circa articules,amp; in pcde,amp; in manu,amp; in tibia ad mallcolos, amp;nbsp;in cubito ad iunâurâ manus, plcrifque quibus rcfecâcur innozia: fiinc, fi non fiatim animi deliquiû euertat,aut quarta dic febris cotinua accedat.Cor-(uptiones tarnen carnium contingunt, amp;nbsp;in vulneribut fan-guifiuis ficntibus,amp; vchcnientibus côftriûionibu$,amp; inof-fium fraâuris magis quàm oportet comprclTis : amp;. aliis vin-culis violentis intercepta plerifque decidût.Et pleriq; ex ta-libus fiiperftites euadùt,amp; quibus femoris pars aliqua amp;nbsp;carnium amp;nbsp;olTis decidit,amp; quibus bracht; pars (Minus autem fi cubiti aut tibiæ pars deciderit)amp; amplius facile ferentes fu-perftites euadiit. Quibus igitur fraétis ofTibus corruptiones 1 fiatim fiunt,amp; dcnigrationcs,his abruptiones corporis ccle-res circuncirca fiunt,amp; decidetia cito decidunt, vt quu ofia iâ antea remiferint emollita. Quibus vero dû ofia fana funt, denigrationes fiunt, carnes quidem ctiâ his cito moiiuntur, ofia vero tarde abfcedût,quaparte termini funt denigratio-nis,amp; ofiis nudatio eztat.Oportet autc partes corpori^ qu;-cunque infra termines denigrationis funt, quum iam penit* mortux fuerint amp;nbsp;doloris ezortes, iuxta articulum auferre, prouidendo vt ne vulneres. Si eniin is cui refeâio fit,dolore afièâus fuerit, amp;nbsp;corpus nôdû mortuum ftierit ea parte qua refecatur, magnum pcriculum eft ne præ dolore animi deli-quium incidat.Talia vero animi deltquia multosiameuefii-gio pcrcmerunt.Femoris itaque os tali modo denudatum o-étogefimo die abfccdere vidi.Tibia tarnen huic homini circa genu vigefiraa die ablata fuerat,auc vt mihi videbatur etiâ citius.Non enim fimul, fed ad maiorem prouidentiain face-re quid mihi vifunt fuit. At tibiæ ofla cz eiufmodidenigra-tione circa mediam tibia , fezagefiroo die mihi deciderunt, quæcunq; ez ipfis fuerunt denudata. Differt equidem amp;nbsp;cu-ratio à curatione, ad hoc vt ofiä denudata citius aut tardiut décidant.Differt etiâ coraprefTio à comprefiionc, prout ve-hementior aut debilior fit, ad hoc vt citius aut tardius nerui denigrati emorianrur, carnes item amp;nbsp;arteriæ ac venæ. Nam quæcunq-, non vehementer intercepta moriuntur,ex talibus quædâ ad ofiium denudationes no perueniunt, fed magis in-fuperficie decidunt.Propterhas igitur caufas,non vnum nu-merinoa
-ocr page 1077-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;494
A mcri nomen tempori poni poteft, in quâto fingula ex Iiis gt;u-dicantur.Alfutnerc vero valde oponet talcs curationes. Suc cniin magis horreudi afprâus q curationis, Si curatio Icnis omnibus talibus fufFicic.lpfa enim fcipfa fblû iudicant:amp; cir ca viâumdihgeuciâ adhibcre oportet vt pro viribus febris exors fit;amp; in iuftis tîguris corpus collocare.Iuftæautem hx funt,vt neq; fublimius eleuatum üt.neqi deorfum repat.Sed magis prartcrca furfuin vergat,donecpcrfcäe fuerit circun-circa abruptum. Nâ in hoc tempore languinis eruptiooû pe riculum iinminct.Ob id igitur vulnera deorfum repentia fa cere non oportet,fed vice verfa, Alioqui vbi tempus amplius acccircrit,amp; vkera pura faâa fuetint,non amplius hx figu-j rx cômodx funt,fed pofitio rcâa,8lt; aliquando deorfum repen tes.Temporis enim progreffu quibufda horum oflîsdif-ceiTiones £unt,amp; fubligaminibus opus habent. Expeâa-re tarnen oportet, vt taies per tépusàdyfentcria corripian-tur.Nâ in plerifque denigrefcétibus dyfenteria accedit. Si in fanguinis cruptionibus ex vlccribus. A ccedit autem iudica-tis lam denigrationibus ac fanguinis eruptione. amp;nbsp;procedit quidé large ac vehcnienti impetu, fed no ad multos dies durât,ncque lethalis eft.Ncq; enim valde cibum auerfantur talcs, neq-, alias vafa vacua faccre conducit. Fcmoris porrô femorit luiationemcircacoxamhoc modo reponcreoportet,lîad luxatire/ internam parte clapfutn fuerit.Bona quidé ac iufta Si fecun- ‘ dumnaturam hxc repofitio eft, amp;nbsp;fane etiam aliquid often-tationis habc5,(î quis talium rerum iaâatione fuperbire ve-ht. Ex pedibus hominc ad tranfuerfam mediæ domus trabe fufpendere oportet,vinculo forti,fcd molli ac lato,ita vt pedes quatuor digitorum fpatio,aut minus, inter fe diflates ha beat. S cd Si fupra genua latum ac molle lorum circundatum e(rcoportet,quoditc ad trabem illamextendat. Crus autem Ixfum duobusdigitis ampliusquàm alterum extentum elfe oportet.A terra vero abfit caput ad duorum cubitorum fpa-tium,aut paulo plus,aut minus. Manus auté iuxta latera ex-tentx,aliquo molli fint alligatæ. Omnia vero hxc fupino ia-centi ipfi prxparentur, vt quàm breu Ifîmo téporc pendcat. Poftquam vero (ufpcnfus fuerit,viruro peritum Si non debilem immiflb inter femora cubito ita agere oportet, vt cubi-tum inter caput fcmoris elapfuro,amp; interfœroineum locum-
Rt i; que in-
-ocr page 1078-HIPPOCRATIS IIB£R.
^ue inter acutn ac pudcduni ponat,amp; poftca altera manu ad D illam interpoßtam côiunâa, reâusaftans ad fufpéfî corpus, dcrepente îe appendens fublimis quàinæquabiliflime depc-dcat, Ha?c repofitio omiiia quibus fccundum naturam opus eft exhibct, Nara amp;nbsp;ipfum corpus fufpenfum fua ipfius gra-uitate cxteiifionera facitsJt is qui appendet,ynà cum extcn-fione,fcmoris caput fupcr acetabulum elcuari cogit, fîmulqt cum cubiti oiTe.velut cum vede molitur ac cogit, vt ad pri— Rinam naturam relabatur. Oportet autem vincula omiiino bene conftruda elfe , amp;nbsp;curare vt fortiflirnus fit is qui feap-pcdit.Qneraadmodum igitur etiam antea diduift eft,Magna eft difFercatia naturarum in bominibus,ad hoc vt vel facile, vel difficulter repofitio fiat. Et cur magna fit differentia di- K dum eft antea,vbi dehumero egiraus.Qrabufdam enim fc« murrurfus incidit nullo adhibito apparatu,fed ex modica extenfione,quantum manibus diredio fieri poteft,amp; ex leui cómotione.Multisauté qui crus iuxta articulum inflcxeruty iam fad.1 circuagitatione rurfus incidit. At multo plura vul-gart cuilibet apparatui non obtempérant. Quapropter feire quidem oportet de fingulis optima in omni arte,vti vero his quæ fingulis vicib* idonea Vila fiicrint. Relati igitur funt cxtenfioniim modi etiain fuperioribus, vtquis vti poflltex his qui forte affuerint.Oportet enim in contrarias partes fie h extenfione vehementer,in alteram.criirisrin altera, corpo ns. Si enim probe extenfiofada fnerit, femoris caput fupra priftina fedem eleuabitur.Etfi quide ita fupereleuatiimfue- f rit,ne prohibere quide facile fit,quo minus ipfum in fua fedc infideat. Qnare omnis iâ vedis molitio ac diredio fufficit. Sed enim in extenfione deficiunt,amp; ob id maiore turbatio-ncm exhiber repofitio . Oportet igiturnô folum iuxta pede vincula alligata effe.fed etiam fupra gcnu,quo non magis cit ca articulum fit deligatio in extenfione, quàm circa coxa: ar ticulum.Sic igitur extenfione ad pedis parte pra-paratam fa cere oportet.Sed amp;nbsp;in alteram parte extenfione,non folum ex deligatione circa psdus amp;nbsp;alas, in contrarium extenders oportet,fed etiä loro longo,duplicato,robufto,leni, circa in-terfremineum inferto.Sc a pofteriore parte ad Ijiinam porre-do.ab anteriore vero ad clauiculam tendete, ibiqiie ad alte-rum initiu alligato,ita coadionc facere oportct,vt alij hin c,
all) il •
-ocr page 1079-DE ARTICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4jy
A alij illinc extenfioné faciant,ita tarnen vt lorum circa intcr-fœraineum.non fuper fenioris caput porredû fît,fed inter ca put amp;nbsp;intcrfœmineu. Verum inter extendendfi pugno ad fe nions caput quis innixus,id ad exterioré parte propellat. Si veto is qui trahitur eleuetur,inieda manu, amp;nbsp;cuin altera ma nuconiunÜ3,fimuldeorfum trahat,fimulq;ad externa parte cogat. Alius vero quifpiam parte femoris ad genu,placide ad ■iuternam parte dirigat. Diélum autc eft etiâ antea, operæ-precinm eflc vtfî quis in vrbe populofa medicina cxerceat, lignû poifideat quadrangulare fex cubitorum.aut paulo mi« nusdatitudine bicubitali; craffitudo auté fufficit dodranta-lis. Id fecundfîlongitudinébincatq; illincfedionéincifam habere oportet,vt ne altior q oportet macliinatio fiat, deinde portes afelli brcues,robuftos,vtriuq; inapt.itos habere. Po ftea fufFicit quidem in dimidia ligni parte,nihil tarnen vetat etiâ per totura, velut fofîas longas quinq; vel fex,quatuor dt gitoru fpacio inter fe diftantcs.incifas efle: amp;nbsp;fans ert vt fînt hæ amp;nbsp;latitudine amp;nbsp;profunditatc triit digitorû . Habere etiâ in medio hoc lignû debet excauationé profundiorem qua-drâgulam triû digitorum,quo in hanc excauationé,vbi opus elfe vifum fuetit, lignû cauitati congruû infigatur, quod fu-perne fît rotundû.In figendû autem hoc ert,fî quando côdii cere vifum fuerit, inter caput femoris amp;nbsp;locû inter anum ac pudcndû.Hoclignû ercftum rtans prohiber ne cocedat corpus,dû à pedibus extéditur. Quâdoq; enim hoc ipfum lignû
C fufFicit pro extenfîone in contrariû fiiperne faciéda. Aliquâ -do etiâ dum hinc atq; illinc crus extéditur, hoc ipfum lignû hac vel illac laxumincûbens.cômodum ad hoc fuerit, vt in-ftar veâis, caput femoris ad cxternam partem cxtrudat. Ob hoc enim etiam fofîae incifæ funt, quo in quibiifciinq; ex ip-fis cogruû id facere fuerit, veéles ligneus immiflus molitio-né facial, aut circa articulorû capita,aut ad ipfa penitus capita infiius.vnà cû extenfîone,fîue ad externâ parte, fine ad internam, molitioné facere eipedierit i fîue etiâ rotundum veâé elfe conducat.fîue latû.alius enim alij articulo condu cit.Comoda auté ert in omniû articulorum cruris repofitio-ne,hæc per veStes molitio vnà cû côciilfione. Verum de quo nunc fermo eft,tereté ac rotundum veélem efle couenit. Ex' his machiiiis ac coaÜionibu$,non videtur mihi fieri pofle vt
Rr lij vllius
-ocr page 1080-HIPPOCKATIS LIBER
tIIîuj articuli repolît io fruftra tentetur.Inuenire canien quis D pc (fit etiam alios modos repolîtionis huius articuli.Si enim lignum hoc magnu.habcat in medio àlatcnbusduospoftcs pedales,eius altitudinis,quae conferre videcur,altcrum bine, alcerum illinc.Deinde lignu tranfucrfum,vclutfcala; grad', poftibus impolicu iît; atque it* fano crure interposes cranf-milToilæfuni crus fupra gradum adaptatii habeat. Veru ad al titudinem, amp;nbsp;ad articulum qua parte excidit facile quiddam adaptare oportet. Gradum enim moderato altiorem face-re oportet, amp;nbsp;Sragulum multiplex prout congruum fuerit, fub corpus fubextedere. Deinde lignum moderatam latitu-dinem ac longitudinc habens, fub crus ad malleolum vfque extentu efle oportct,quod vitra femoris caput,quantum ei* E fieri poteftporrigatur,amp; ad crusalligeturquotiefcunq; op* fuerit,vt moderate habeat.Poftea dû eitenditur crus,fiue ligno piSilloformi,fiue aliqua alia ex his extélîonibus,cruslî-mul circii gradu vnà cum alligato ligno, deorfum cogere o~ porter, ita vt aliquis fupra articulu iuxta coxam homme de-tineat. Hoc enim modo fimul amp;nbsp;extenfio femoris caput fu-per acetabulii attollet, fimulq; mollitio femoris caput in pri ftini iiaturi detrudet. Ha: omnes relatæ neceifitates ac coa-âiones fortes funt,8c omnes calamitate fuperiores,fiquis re ÖC ac bene prarparet. Quemadmodum ante etiam aiitea di-öum eft,à longe debilioribus extefionibus, amp;nbsp;viliore appa-ratu plerifq; rurliis incidit. At verofi ad externa parte femoris caput luxatu fuerit,extenfioncs quidéhincatq-, illinc facere oportet,codé modo velut diâû eft. Verum molitionê cum vede lato,vnà cû eitcfione facere couenit, ab externa parte ad interna cogendo.ita vt ad ipfas nates, amp;nbsp;paulo fupe rius vede adhibeas.Ad finam veto coxa iuxta nates aliquis manibus renitatur,vt ne cédât corpus; aut alio quopiara hu-iufmodi vede fubmiflb,amp; ex fofla conueniente fulcito contra obnitatur.Farté autem femoris luiati que ad genu eft,ab interna parte foras placide abducat. Cæteru fufpéfio in hoc modo luxationis articuli non conuenir. Cubitus enim eius qui fe appendit,caput femoris ab acetabuio propellit. Moli-tionc tarnen cum ligno fubiedo, ita quis adaptare poflît, vt htiic luxationis modo conueniar,fi forinfecus adhibear. Sed quid opus eft plura dicere?Si eni rede extefto fiat, amp;nbsp;rede p vedes
-ocr page 1081-DE ARTICVLIS. 49e
A veâes molitio contiagac,qui articulas hoc modo elapfus no reponi poifit ? At fi in poftcriorcm partem femur cxcident, extenfiones amp;nbsp;diuerfumtenfiones Ita facere oportet, velue didura eft,ita tarnen vt fuper lignum multiplex ftragulû in-fternat«r,quo raoUiflîmu fit, Sc homo ^nus reclinetur ac fie extcdatur.Verû vnàciMnextenfionc,etiâ tabula deorfum co gere oportet eodé modo veluti gibbofitatec, è direâo natiu tabula collocata,aut magis ad inferna quàm ad fupernâco-xarum partem, amp;nbsp;incifura in pariere ad tabulam excipiendâ non reâafitjfcd paululum decliuis ad pedum partem. Hæc repofitio maxime fecundutn naturâ eft huic luxationis modo,amp; fimul fortifiima. Suifeceritautem fortafiîs pro tabula, vt aliquis infideat,aut manibus innitatur, aut infeendat de-repente,fimulq; cum extenfionc incumbat. Nulla vero alia ex relatis repofitionibus fecundum naturâ eft huic luxatiôit modo.Sirero in anteriorem partem elapfum fucrit,idé qui-dem modus eitéfionum faciendus eft.Verum virû amp;nbsp;manib’ validifiimum, amp;nbsp;alias peritiifimû, vola manus alterius circa înguina fîrmata, amp;nbsp;altéra manu infuper inieâa, fimul luxa-tionem deorfum propellere, fitnulque femoris partem qua; ad genu eft ad anteriorem partem compellere oportet. Hic enim modus repofitionis, huic luxation! maxime fecundum naturam eft. Sed amp;nbsp;fufpenfio finitimum quid fecundum na-turam habet.Oportet tarnen eum qui fe appédit peritfi efie, vt ne cubito articulu excutiat, fed circa medium inter anum ac pudendfi locum,amp; iuxta os facrum fe appendat. Laudatur etia is qui per vtrem hncarticulu reponere conatus eft.Et iâ fané aliquos vidi,qui præ imperitia,etia extra amp;nbsp;retro luxa-tos, per vtrem reponere conabStur, non animaduertetes q» magis ipfum eiicerent q reponcret articulu. Nam qui prim* excogkauit, baud dubie ad intro elapfos articulos, per vtre repofitioné tentauit. Noffe igitur oportet qi alia multa vtre funt potiora. Oportet autc vtrem nô inflatum intra femora ponere,quätum fieri poteft fupremead locu inter anit ac pu dendum addudiitSt fado à patellis genu initio, femora per fafeiä vfq; ad media femorum parte deligare. deinde in partem vtris folutâ folle ex officina fabri immiflb inflate, amp;nbsp;v-trem cogéré vt diftédatur.Hominc veto in latus decumbere oportet,amp; læfum crus fsperne habere.Atq; hie quidc eft ap-Rr iiij paratus;
-ocr page 1082-HIPPOCRATIS LIBER
p»r3tus:fed plcriq; pciut préparât quàm ego nûc dixi. Non D cnim deliganc femora ad mulcâ partem fed folum genua, amp;nbsp;non infuper excendunt.cft auce infuper extêfio quoq; facic-da. Attamé aliqui iam repofuerat, facile rem alTequuci. Non autem ita facile eft coaétionc hoc modo perficere.Na Scvter duin inflatur, tumidiÏÏimas partes fuas ad articuli caput non habet,quod maxime emoliri oportet.-fed inferius ipfo, médius ipfe locatus eft circa media femoi'a,aut adhuc inferius: amp;nbsp;rurfus femora ipfa natura funt curua.Superne eni carnofa funt,amp; inter fe fociata.Inferne veto ficca, vt etiâ natura fc-morum vtrem ah opportunilTimo loco repellat. Si vcro quis paruum vtrem imponat, fieri no poteft vt paruum robur ar-ticulum cogat.Si itaque vtre vti vclis,fcmora inter fe ad niul j tarn partem colligada funt :amp; vnà cum corporis extenfionc vter infiandus eft.Crura vero ambo deligada funt vfq; ad fi-nem in hoc repofitionis modo. At veto in vniuerfa arte hoc plurimi faccre pra: omnibus oportet, vt id quod ægrotat fa-num facias.Si vero mukis modis fieri poflit fanatio, vt eura qui minime moleftus eft eligas.Nam amp;nbsp;virum bonum, amp;nbsp;arris peritum,hoc declarat, qui populo imponere non ftudeat. Verum de quo nunc fermo eft. Talcs quædam funt familiäres extenfiones corporis,vt ex his quæ adfunt expedita aefa cilisrepcriripoiTit.Namfi vincula ex loris mollia aclenia non aftuerint.fed autferrea,autfuncsnautici aut domeftici, fafeiis aut paniculis laneis ca maxime parte amplius obuol-uerc oportet, qua vincula detentiope fadiira funt,atque ita P vinculis deligare.Dcindc in ledo robuftiftimo amp;nbsp;ex prçfen-tibus maximo.homine bene extendere oportet, hoc modo. Lcâi pedes qui ad caput funt,aut à pedibus,ad limen ianua:, intus aut foris proutcômodum fucrit firmetur. Ad alteros autem ledi pedes lignu quadrangulare tranfuerfum obiicia-tur,ita vt à pede ad pedem pcrtingat.Et fi quidem tenue fue rit lignum,ad pedes leâi dcligetur.Si vero craflum, non eft opus.Deinde initia vinculorum,amp; eorum quæ à capite funt, amp;nbsp;eorum q iiç à pedibus,vtraq; alligentur ad piftillum,aut ad aliud huiufmodi lignum : ita vt è direûo corporis fint, aut paulo fuperius. Moderate vero extendantur ad piftilla ere-âa confiftetia, quorum alterum ad limen,alterum ad lignum obieâum firmetur, atque fic refradis piftiUis extenfio fiat.
Spfticit
-ocr page 1083-DE AR.TICVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497
A SufFicit autem fcala quæ robuftos gradus habet, fub Icâum cxccnca,pro liinincacligno obiedo,quo piftillis ad conue-nicntcs gradus hinc atque illinc fîrmatisjca rinculotum ex-tenfio fiat.Porrô reponitur femoris articulus ctiam hoc modo,fi ad internain , amp;nbsp;ad anteriorem partem luxatusfuerit. Supra fcalam in terra defixam hominem coUocare oportet, deinde fanum crus placide ertentum deligare, vbi commo-dum fuerit: ex finiftro veto vas tcftaceum aqua plenum, aut fportulain lapidibus refertam appenderc. Alius repofitio-nis modus,fi ad interna parte luxatus fuerit.Inter dues colû-nas trabe moderata altitudine deligare oportet. Ptæraineat autem vna pars trabis pro magnitudine natium. amp;nbsp;vbi ftra-
A gula circum peftus hominis dcligaueris,ipfum hominé fupra præminentcm trabis pattern collocato, amp;nbsp;deinde peâus ad i- columnam lato aliquovinculo alligato.Pofiea fanum quidem crus detineat aliquis,vt ne circumagatur.Ex Ixfo veto appé-datur pondus quantum congruit,velut etiam prius diâû tft. Primuin igitur feire cxpcdit,quôd omnium oflium cômilTu-tæplerunquc funt caput amp;nbsp;acetabulum. In quibufdam veto amp;nbsp;locus acetabuli forroam rcfert,amp; oblongus eft. Qmdam vero loci leuiter finuofi funt.S emper autem reponere oportet omnes articulos elapfos,maxime quidem ftatim dum ad-huc calidi funt.Sin minus,quim celertime.Nam amp;nbsp;ci qui rc-ponit,facilius ac citius reponere contingit, amp;nbsp;ægroto multo minus doloris alFert repofitio priufquam inttimuerit.Omnes etiam articulos vbi reponere voles, præmollirc ac commo-uerc oportet. Sic enim facilius reponi folcnt. Circa omnes autem articulorum repofitiones hominem attenuate opor-tet,maxime circa maximos articulosSc repofitu difFicilimos; minimum circa minimos amp;nbsp;faciles. At vero fi digitoru ar- Digjtori ticulus,fiuc primus,fiuc fccundus, fine tertius in manu exci- Miculi. derit,idcmaca:qualis repofitionismodus eft.difficiliustarnen fempermaiimi articuli reponuntur. Eicidunt autem quatuor modis.aut furfum, aut deorfum, aut in obliquum r-trinqi ; maxime quidem fiipcrnc, minime auté in obliquum, in vehementi motu. Vtrinq; auté in ea parte in quit excide-runt.vclut crepido eft.Si quidc igitur ad fupeinaaut infer-nam partem exciderit articulus, eo quod leiiior eft hie locus quàm à latetibus, amp;nbsp;fimul parua faâa eft tranfgrelfio, facile
eft
-ocr page 1084-HIPPOCRATIS LIBER.
eft reponere. Modiit autem repofitionis lie habet. Digitum fummum aut deiigameto aliquo,aut alia quapiam huiufmodi Tc obuoluito, vt ne vbi fummu digitum apprehenfum exte-dis elabatur.Q^m autem obuolueris, alter quilpiam manu ïupra iunâuram appiehendat, alter digitum obuolucu, atqgt; ita vterque adfeipfumprobe extendat.fimulq; elapfum arti-culum ad iedem fuâ detrudat. Si veto in obliquum excidit, extenfionis quidem idem modus eft.Vbi veto lam vifus fue-rit tibi artkulus lineam tranfgreftus efle, fimul cum exten-ßone ftatim ad locum (hum detrudere oponet, ita vt alius quidam ex altera digiti parte obferuet ac repellat,vt ne rur-fus illic elabatur.Moderatc quoque repofitionem faciunt vi-minex texturx,(aurx id eft laccrtx appellatx, ex palmis có-textxtita vt dum digitum liinc atque illinc diftendis, altera * manu lacertam,altera manus tunduram appréhendas. Poft-quam autem repofueris, ddigare oportet linteis quàm citil-ßme tenuiftimis inceratis,ccra neque valde molli,neque val-de dura.Dura enim de digito abfeedit. Mollis autc Sc lique-feens eliquatur, Si digito caleficntc deperit. Soluendus au* tem eft digiti articulus tertia aut quarta die.In fumma,lî in-flammatus fuerit, frequecius foluendus eftifin minus,rarius. De omnibus articulis hxc dico. Reftituitur digiti articulus décima quarta die. Idem veto eft curationis modus digito-rum manus ac pedis. Circa omnes autem atticulorum repofi-tiones attenuate oportet ac fame macerate vfque ad feptimis diem:amp; ft inflammati fint,frequentiusfoluere:fin minus,ra- -rius. Quietem veto femper habere oportet afflidum articii-lum. Sc quàm optime figuratum pofttum efte. Genu porro propter expeditam acfacilem naturam,mitius eft quàm cu-biti gibbus. Quate etiam facile excidit. Excidit autem fæpe intrô.Sed Si extra, amp;nbsp;in pofteriorem partem. Kepofitiones autem fiunt ex repentina coflexione aut excalcitrationcraut eonuolutam fifciç molem in poplitem ponito,amp; circu illam corpus ita ad ftedendu genua in terra dimittito. Poteft etiâ vbi in pofteriorem partem excidit ,moderat.a exteuftone re-poni, veluti cubiti gibbus. Si veto bic aut iliac excefllt, ex conflexione aut excalcitratione reponitur. Cxtcrum dire-dioex moderata extenfione omnibus comunis eft. Si veto non incident, hi quibus in pofteriorem partem excidit, fle-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dere
-ocr page 1085-DE ARTICVLIS.
49*
A ânrenôpofTunt.'Scd neq; alij ica valdejminuituraucenife-morisamp; tiSiæ anterior pars. Si rcro intrô, valgiores fiunt. Minuuntur autein cxtcriiæ partes.Si vsro extra, magii vari ac detorti,minus claudi Sunt.cralfiore ante oiTe yehutur, 8c internæ partes minuuntur. At li ex natiuitate,aut in augmé-to hçc fiant, iuxta priorera rationem res fe habet.Cætcrû ar-ticuli circa malleolos luxati cxtenlîone vehcmenti opus ha-bent.aut manibus.aut aliis huiufinodi;8c fimul difeftione v-trunq; preftâte.Cômuneautem Iioceftomnibus. nbsp;Atvero tuMiâef
luxationes articulorum in pede, vclut eas quæ in manu fiunt artieulari fanabis.Qui veto cum tibia comunionem liabçnt, amp;nbsp;ex na- pedis, tiuicate elapfi funt, aut etiâ in augmento luxati, eandem cû
i manu rcpolitioné expetunt. Qmcunq; veto fado faltu ex fupernis,calcaneo innitentes fe firmarunt,fic vt ofla difpara-ta fint, Sc venat humores elFuderint, 8c nerui contufi fint : fi grauiter hæc acciderint, periculum eft ne corruptione acce-dente per omnem vitam affligâtur. obtorta enim fiunt ofla, nerui autem inter fe communionein habent. Qmn 8c qui-bus fradis,aut ex vulnere,vel in tibia,vel in femorci aut ner uis exolutis qui his cômunicitt aut ex negligent! decubitu, calcanéum fucric denigratu, etia bis maximæ recrudefcctia: ex talibus fiunt. Quidoq; etiâ ad corruptione accedunt fe-bres acutæ,fîQgultuofe,menté percellentes,citâ mortem in-, ducentes,8c infuper venarû fanguifluarum liuores.Signa re-crudefeentium funt, fi efFufo fanguine fugillata,8c denigra-
C ta,8c vicin.1 his,fubdura ac fubrubra fuerint.Si enim cum du-ricia liuefcant,periculum eft ne denigrefeant. Si vero fubli» uida fint,aut etiâ liuida mollia 8c diffufiiMut cû virore fubpal lida ac molliaihçc in omnibus talibus bona funt. Curatio fi febris abfît.veratro in potu dato fitîfin minus,nô.fcd potu fi opus fit.fauorum cremor decodus, aut acetum mulfum dulce detur. Deligatio conuenit qualis inarticulis. Ad contu-fiones autem magis quàin ad omnia,linteis pluribus ac mol-lioribus vtendû eft, amp;nbsp;minus comprimédum , 8c plurima infuper calcaneo obuoluenda.Figura fit velut deligatio poftu-lat,vt ne ad calcanéum exprimatur.Ferulis vtedum non eft.
Quibus veto aut ipfe pes folus excefferit, aut cum appendice , cxcidit quidem magis ad internam partem : bis fi nonturfus incidat, attenuatur progreflu temporis 8c coxa,
amp; femur i
-ocr page 1086-HIPPOCRATIS LIBER
amp; femur, amp;nbsp;tibiae pars luxationt oppofita . Repofitio eft ve- D lut iunâuræ ad manum.Extenfioautem veheinens. Curatio pro lege articulorum. Recrudefcit,fed minus quàm manus ar liculus fiue iundura.fi quieuerint. Viâus parcior quiefcengt; tibus expedit.Qua; vero ex natiuitate,aut in augmeto fiur.t, iuxta priorem rationcm.
HIPPOCRATIS COI li
ber DE VLCERIBVS, lano Comario medico
co interprété. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Lcera vniuerfa, nifi vino, bume-dare non oportet, fi non in articu Io fuerit viens. Nam ficcum fano propius cft,amp; bumidum non fano. Eft enim vlcus humidu; quod vero fanum eft,ficcum.Prçftat antem abfque deligatione finere,pra;ter-quä quod cataplafma imponitur: quanquam aliqua vlcera nequeca taplafma ferre pofTint, magis auté recentia quàm vetuftiora gt;nbsp;Sc quæ funt in articulis. Modieus cibus,amp; aqua, quàm maxime omnibus vleeribus condueunt, P
Sc magis recentioribus quàm vetuftioribus, amp;nbsp;fi quod aliud vlcus inflammatum eft,aut infiammationem minatur, amp;nbsp;fipe riculnm eftcorruptionis ; Sc vleeribus ac inflammationibus in articulis:amp; vbi conuulfionem fieri periculum eftjje vulne rib^ in ventre.Maxime veroomnium^raâuris in capiteac feinore,amp; fi cui alij parti fradura contigerit.Starc autem vl-ceri minime códucit,pra;fertim fi quis in crure vlcus habeatt Vutnus egt; imo neqtie federe, neque ambulate. Verum ocium Sc quiet mns quiet maxime conferunt. At vero recentia vlcera omnia, turn ip-tempofeit, fa , turn circunfitæpartes,minime infiammationem incur-Vlcerane rent, fi quis quàm citiflime fuppuret, amp;nbsp;pus abofculo vlce-inflSmeat ris non interceptum fupprimatur; aut fi quis auertat, vt om-tur. nino non fuppurentur, præterqnam ncceflario, eoque pau-cilTmio
-ocr page 1087-DE vrCERlBVS. 499
A eiffîmo pure,5c ficca fint quàm maxime ex medicameto non molefto. Igneum enim feruorem Jioc inducit, vbi horror 5c pulfatio accefieritjlnflammanturenim vlcera tuocquum ad fuppurationem tendunt.Suppurantur aucein akerato fangui Puii ne ac calefado , donee putrefadus talium vkerum pus fiat. Quum rcro cataplafmate opus efle vifum fuerit, non ipfum vlcus cataplafmate integere oportet, fed circunfitas partes, quo pus dccedat,8c quæ indurata fuut, mollefcant. Cæte-runi ex vlcerib’ fi quod acuto fpecillo incifum aut difledum fuerit,cruentis vulneribus aptura medicamentum fufcipit.8c reficcatorium quoddam,quod prohiber fuppurationem. Si qua caro ex tclo contufa amp;nbsp;dilTeda eft, earn curare oportet^
B quo quàm celerrime fuppuretur.NamSc minus inflammatur, 8c necefle eft carnes contufas ac difledas, putrefccre ac puj fieri,Sc eliquari ac confumi: 8c poftea nouas carnes nafei. O-mni recent! vlceri,pr:eterquara in ventre,conducit frequenter fanguinem defluerefacere,prout opportunum efle vifunt fuerit, 8c ab ipfis partibus vlcus compledentibus, turn aliàsgt; tum fi i.T tibia virus fuerit,aut in digi to pedis aut manus, ma gis quàm fi alicubi in alia corporis parte.Sanguine enim de- SMguinb nuente gracilcfc£tia,ficcior.-i fiunt ac minora. Prohiber enim defluxioin hoc maxime talia vlcera humedari.Deinde vero in omnib*. hif quid ƒlt; Putredo fanguinis ex fanguinis tranfmutatione fit. Confert riat. aiitempoft fanguinisdefluxionem in ta!ibusvlceribu$,etiam fpongiam deligare défani,mollem,concifam,ficciorem quàm
C humidiorem;aut fiiper fpongiam fiiperne folia multa pone-re. At oleum, Scquxcunquemollia, aut oleofa funt meJica- Olef quiz nienta,talibus vlceribus non conducunt,fi non valde iam ad Bui inutil# fanitatem tendant.Neque vlceribus ex reccti vulnere oleum conducit,neque mollienti3,neqi adipofa medicamenta, turn alias,turn quôd vlcus ampliore piirgatione opus habet. Vt au tern in fumma dicam, oleo illitio facienda eft,8c in .tfl-ate, 8c hyeme.in hisad quætalibiismedicamentis opus habemus. bepurgatio ventris deorfumplurimis vlceribus confert, 8c Purgatio in vulneribus qu.T funt in capite, 8c in ventrc,8c in articulis, uentris ct 8c in quibus corruptionis periculum eft,8c in his qux confu-' frrthir. ta funt, 8c in exedentibus ac ferpentibus, 8c alias inueteratis vlceribus. At vbi deligare voles, pharmaca non prius impo nere opoccet,quàm vbi valde fiecu fecexis vlcus.Tiic vero ap
poncr^
-ocr page 1088-HIPPOCRATIS LIBEK ponere oportet,vkusautem fepefpongiadetergere,amp; rnr- D fits linteuin ficcum ac purutn fxpe adliibcrc, atque fic iinpo-fito niedicamento quod conferre videtur, deligar», aut non TempKrM dcligare. Plerifque vlceribus tempus calidius commedius liJiurqtii- eftbyeme,ezcepcisbis quæincapite funtac ventre ; inagii iutuulne/ veto æquinoûi) tempus. Vlcera quçcunquc probe amp;nbsp;pro-riiur pro/ ut oportet purgata funt,temper ad ficciorem modum germi-fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nationein faciunt.Hæc autein plerûquc carne non fuperex-
ctefcunt.Si vndecunque tandem os difceflcric,aut vftum,aut feâu aut alio modo,horuin vkerum cicatrices cauiores bût. Vkera non purgata,non cômitti foknt etiam fi adducan-VJcefit tur, neque fua fpoutc coeunt. Vbicircunfitævkeris partes qutrnâeff/ infiâmata; func,quandiu durât inflammatio,rkera coire non funt. foknt.Sed Si vbi circunfitæ partes denigratsc fuerint,amp; fan-guinis putredine,aut etiam varice, influxioné fanguinis ez-hibente,ncque hæc coire folent, fi non circûfitas vkeris partes fanas feceris.Ez vkeribus rotunda fi fubcaua fuerint, ez-cidere oportet vndiquaque in orbem ea quæ difccflerôt,aut omnia, aut ex dimidio circuii, fecundum longitudinem na-I^îfp/ turx hominis. In omni vkereigne facto accedente,cotter vieerir pus purgationem facere oportet,in vtram partem vkeri con tukrit,fiue furfum,fiue deorfuni. Cui tumorobortus fuerit circa vkus,vlcere nô inflammato^iuic poftea temporis pro-grefTu tumor puris fubfidentiam habet. Quodeunque vU eus ez inflammatione tumidumnon fedatur, dum alia qux fimiilinflammari ac tumefccre cŒperunt fedatur, etiam hoc p non coakfcere periciilum eft. QÎiæcnqtie rero ex cafu,aut alio quopiam modo diflecâtur. Si contundusitur, amp;nbsp;intume-feunt, ita vt vicinæ circuncircapartes fupptirat.z,pus de tu-snoribus per vkus egeranttin talibus qnicqtird cataplafmate opus habere vifum fuerit, non fuper ipfum vkus eataplafma ponere oportet, fed fuper drcûfitas partes, quo'pus decedat, Si indurata molbantur. Poftquam autem mclHta fuerint, 5c inflammatio fedata, ipongiis fuper ea qu.T: abfcefleruntdeli-gatiscompefcito,inicioàfana parte fado,atq; itaproceden-do.Siiperne veto fuper (pongiam folia fint multa. Quum ve-ro coinpefci non poterit caro que humida eziftit,in caufa eft rt hâc eiicias.Si fub profunda carne vkus fuerit, ez vtrifque. Si Ci deligacionc, 5c ex co quod infuper comprefiît, hoc iâ-nèia-
-ocr page 1089-ÖE VLCÊRIBVJ.
A nè incuruü fubattollicur,amp; quis id fecet fpecilkgt;,(ï fieri poterie, ad fluxionem accommodacuin ab ore vlcus refecare o-portetjvbi commoduin tempus ciTe vifum fuerit,acque ita cu rationem adbibcre,qualicunquc tandem indigerc ridebitur. Plerunque veroia omni vlcere quod ventrem habet,in dire-ôum ad vifum cOnfpicua funt omnia, tumore non prxfente. Et lî quidem in ipfo fuerit pucredo, ant caro fuberit humida ac putrida,hoc vlcus amp;nbsp;corapleûétcs vkus partes, aipeiâu ni gra fubliuida erunt. Et in excedcntibus vkeribus, qua parte phagedxna affuerit, vehementiiTimeque depafeitur ac edit, ea parte circunfita vkeris pan colorem habebit nigrum,fiib/ liuidum. Cataplafmata tutnorum amp;nbsp;inilammationis in cir-) cunfîtis partibus funt,verbafeungt;coftum, amp;nbsp;tnfolij folia cru-da,amp; liguftri folia coûa,Ac polium . Si vero etiâ purgari opus habuerit vkus, omnia quidem etiam hxcpurganeSed amp;nbsp;fict 8c olex folia,amp; marrubium. Coquere autem oportet hæc o-mnia,8c maxime vitkem,8c ficiac okx folia.amp; mali punies: folia fimiliter coquere oportet.Crudis veto his vtendum eft. Maluse folia terito cum vino, 8c rutæ folia,8c origani viridis. Omnibus his lini fernen torrefaâum ac tufum quàm leuillï-wie,ammifcereoportet.Vbi vero periculum eft ignem iâcrum Ignem fù in vkeribus oboriturum ene,ifatidis folia trita crud.i cum li- cr«m qute ni femincintponito. aut lini fernen folani aut ifatidis fucco frohiieit fubaâum imponito.Quum autem vkus purum quidem fuc-rit,veruroinflammatum eft 8c vlcus,8c cireunfitæitidcm in-
C flammatæ partes,lentcm vino coâam,ac kuiter tritam,olco modico fubaâam imponito, ac deligato. 8c rubi canini folia in aqua coöa,Ieuitcr trita imponito, linteo tenui fubcxtonto, puro,vinóque ac oleo madefaâo.Et vbi cômittere ac co-alefcere vlcus voles, rubi canini folia velut lentem praepara-to.Naflurtium item fauridion à lacerti iîmilitudine appclla-tum,vinnm, 8c lini fernen tenuiter tri turn commifeentur. Et hsec.Iini femen,8c vitex crudus,8c alumen meliumdiscc aceto fubada.Vuam albam immaturam per colum in vas seris rubri exprefiam, per dies ad folcin exponito, noéJu autem tollito, vt ne irroretur. Per dies vero indefinenter terito, vt a’quali-ter ficcetur,amp; de æneo vafe quàm plunmum affumat. Tanto autem tempore ad folem exponcre oportet, donee ad melli» crafGtudinem deuenerit.Pofiea 8c hune fuccum,8c inel quàm ôptimutn,
-ocr page 1090-HIPPOCRATIS LIBER
optimum,amp; vinum dulcc, in xneam ollam infundito, ita t*- D men vt prius relinam cercbinchinam in vino coquas, donee dura fiat inftar mellis coóii,amp; poftea refinâ eximas,amp; vinum afFundas.Sit autem pluriinus vux immaturç fuccus.Secundo
MfdiM/ loco vinum.Tertio mei. Myrrham ctiam ftaden quim opti-mentajua/ mam leuiter tritam, eodem vino paulatim affufo diluito, amp;nbsp;riiddulcf poftea ipfam per fcipfam cum vino fxpe agitädo coquito, 8c vbi ad bonam craftitudinem deueniftc vidcbitur.ad vuç im-maturx fuccum aflFundito, 8c nitrum optimum torrefadum fenfim ad pharmaeü ammifccto.amp; flori æris minus quàm ni-tri. Hxc poftquam niifcueris, coquito non minus tribus die-bus,lignis ficulneis non multis fuccenfis,aut prunis,vt ne tor reatur,5c vbi hoe pharmacum illinitur,omnia quæ imponun g tur ficca fint,amp; vlcera non humedentur. Vtendum autem eft hoc pharmaco ad vlcerata inueterata acrecentia, amp;nbsp;ad pu-dendi, amp;nbsp;capitis ac aurium vlcera. Aliud ad eadem vlcera.
Fcl bubulum (îccum,mel quàm optimum,vinum album in quo coda fine loti raméta,thus,myrrha a;qualis,crocus çqua-lis,flos xrisfimiliter. Exliquidis autem vinum fit plutimum, deinde mel,pauciftimû vero fel. Aliud. Vinû,mel,oleura ecdrinum.Sicca vero fint,flos çris,myrrha,malicoriû ficcum.
Aliud. Flos æris toftus dimidia parte,myrrhæ duæpartes dimidi,-e,croci partes tres,mel modiciî, cum vino hæc torren tur. Aliud. Thuris pars, gallæpars.croci très. Hæcfîngula ficca q leuilfimc terito,deinde mixta ad folem calidilfimum, aft'ufo vuæ immaturæ fucco,donee vifeofa fiant, per tres dies p tcrito.poftea vino,auftcro,nigro odorato, paulatim alFufo di liiito. Aliud. In vino dulci albo,ilicis radices coquito,amp; vbi probe habere vifiim fuerit, de vino defufo duas partes fumi-to,amp; amurcæ olei quàm ficcifliimæ partem vnam.Poftea agi— tâdo coquito,vt ne torrefiant,léto igne donee ad boni craf-. , fitudinem deueniant. Aliud. R cliqua quidem eadem fint, «meme yeruni pro vino,acctum fit album acerrimum,in quo tindæ fint fuccide lanæ.Poftea ammixta amurca coquito,amp; fuccum caprificiaffundito,amp; alumenmelium,amp; nitrumacæris flo-rem,vtraque tofta ammifccto. Hoc magts priorc vlcera pur-gât. Verum prius non minus reficcat. Aliud. Lanas fuc-cidas pauciflim.! aqua tingito, deinde vini tertiamparte ad aquam raifccto.ac coqutto donee bona prouenerit, craftitu-do. Ex
-ocr page 1091-de VLCERIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î oi
A do. Ex his recctia vulnera quàm citiflimc fuppurari poflunt.
Aliud. Aron ficcuin infpergito ac ad.iptato. Aliud. Fici dum fucculcnta eft corticem viridem, in vino tritum im-mittito: Sc fine vino, ipfum etiam cum mclle. Aliud. Ad acetum in quo coda funt loci ramenta : fit autem acetum al-bum;amurcam oliuarum, Sc picis ferum crudum ammifceto. Sc iliinito,amp; inftillato,amp; deligato ficca. Hoc recentia vulnera auertic,ne fuppurcntur: aut aceto ablutto. Sc vino imbuta, fpongia eztergito. Aliud. Plumbum tritum cum fpodio cy prioleuigatum infpergito.Etloti ramenta infpergito.amp; fqua mam xris,amp; chalcitidem cum xre.amp; folam per fe,amp; cum loti ramentis. Et alias vbi ficcis opus fuerit, talibus vtendum eft,
2 Sc fpodio Illyrico trito cum ramentis, amp;nbsp;ipfis folis ramentis, Sc flore argent! folo quàm leuiffime trito. Sc ariftolochiam ra fam ac tritam leuiter, infpergito. Aliud ad cruenta vulnera. Myrrha,thus,galla.xrugo,flos æris toftus, Alumen Ac-gyptium toftum,lt;xnâthe,lanarum fordes, plumbago. Horum fingulorum æqualepondus diluitur cum vino velut fuperius. Sc reliqua præparatio fit eodem modo. Aliud. Acetum quàm acerriinum album,mel,alumen Aegyptium,nitrum o-ptimum leuiter toftum,fellis parum, fimul coquito. Hoc car-nem fuperexcrefeentem confumit, Sc cauat, Sc non mordet. PiSrtbenil Aliud. Herba eft paruis foliisprardita,cui nomen eft Par- mirrophgt;l thenium microphyllum.Hxcverrucas de pudendo aufcrt:amp; lam, chalcitis ex infula Melo cruda,amp; elaterium tenue ficcum ad-
C ftringit:amp; malicorium tenue ficcum eodem modo. Maxime autem replet caua,pura,hcrba Lagopyrus nominc:eft autem Litgopyr» triticofimilis vbi arefeit, folio paruo velutolea, fed longio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;■
re:amp;marrubij folium cum oleæfohis. Aliud. Cariftæfic-ciffiinæ internam partem pinguem , mellis fpeciem referenten! duabus portionibus , cum feminis lini tofti non admo-dum, actriti quàm tenuifllme partevna. Aliud. Cariex partem internam.amp; florem æris tcnuern modicum,amp; fici fuc cum. Aliud. Caricæ partem internam, cham.-eleonem ni grum ,bubulum fel ficcum. Aliud. Reliqua quidem ea-dem fint. Verum ficca,naftiirtium tenue crudum,irio,vtnin-que pari pondere;caricæ veto partes duæ,fint,amp; feminis lini partes du.T,cum fici fucco. Quum autem aliquo horum phar-macorum vteris, fplenia aceto imbuta fuperne imponito, amp;
Sf ipongia
-ocr page 1092-HIPPOCRATIS LIBER.
Ipongû fuper fplenia impolîta deligato,amp; paulo tnagij appri 0 mico.Si veto circunfîtæ partes inâaintnacx fuerint,quicquid conferre vifum fuerit circûponito;Si liquide vti voles.etiam caricum pharmacum illinito,amp; velut fupra fcriptuin tft deli-gaco eodem modo.Eft aucem ex liispharmacum faâum, ve-racro nigro,fandaracha,fquama xris,plumbo vâo,cum multo fulphure, auripigmento,cantharide. Ex hisprout vifumfue-rit côponito.ac vtitor.Diluuntur oleo ccdrino.Poftq veto fa tis fuerit illitü,pharmacum eiicito,amp; aron coâum,tritu im-ponitotaut dccum,tritu,oleo fubadum.Et fi ficco Carico vti voles, liquida remouere oportet, amp;nbsp;pharmacum inipergere. Facit autem ficcum ex veratro folo conllans ac fandaracha.
Aliud liquidum. Herba eft cuius folium fimile eft aro na- * tura,verum album,lanuginofum,ad hæderç folij magnitudi-ncm. Hæcherba cum vino imponitur. Autilicis partem earn quæ eft circum crunciim,cum vino tritam imponito. Aliud.
Vux iramatura; fuccus,acetum acerrimum, flosaris,ni* trum,fuccus caprifici. Ad vuæ immaturæ fuccum alumen in-iicito tenuilTime tritum,amp; in vas arris rubri immiflum ad fo“ lem exponito ac agitato. Si vbi ad bonam fpiftitudinem de-uenerit.tollito. Sicca ad cruétavulnerahæcfaciunt. Ve-ratrum nigrum tenuiftimc trituminfpergittjr,quaudiuali-quid humoris inerit ac depafcctis. Deligatio vero eadem eft qu.T in emplaftris. Aliud. Salis grana ficciftima in arneain ollam, aut fiâilem nouam immittito, niagnitudine maxime jequalia,non magna:amp; mel optimum dupla falls menfura pro ' coniedura faâa,ad falem aftundito.deinde ollam prunis im ponito,amp; dum totum combuftum fuerit finito.Poftca eiter-fo ac expurgato per fpongiam vlcere infpergito,amp; velut pri— us deligato, amp;nbsp;paulo magis comprimico. Poftridie vero qua parte non adhæferit pharmacum infpergito, comprimito ac deligato. Vbi vero pharmacum difeedere voles,acetum cali-dum aftundico,douec difccdat,5t rurfus eadem facito,fi opus fuerit exterfione per fpongiam faâa. Al.ud ficcum mor-dax. Myfi quâm leuiflimc ttitum infpergitoin ea qua: hu-mida funt ac putrida; Si florem æris tenuem non penitus le- . uiter tritum. Aliiid ficcum fimiliter mordai. Vbi fpongia exterfifti, lanas quàm maxime fuccidas in tefta exurito, face admota donee cotas combufieris. hoc pharmacum leuiter tri
turn
-ocr page 1093-DE VLCERIBVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yoi
A tuminfpergitOjamp;eandemcleligationem adhibeto. Aliud ficcum ad eadcm vlcera. Chamæleo nigcr, alumen fici fucco fubadum, fubigito autcm toftuin, amp;. ancbufam mifce-to. Aliud. Anagallis Si alumen Aegyptium toftiun.
Aliud. Puluillum infperfilem Orchomcniuminfpergito. Cx terü ad nomas proferpcdo depafcentcs, alumen Aegyptium toftum, ttémqi Melium facit. Vcrû nitro tofto infperib prius præparare ac ipongia extcrgere oportet. Facit Sc chalciiis to na. Torrere autem oportet, donee flamma: fpeciem induat.
Ad vetera vlcera in tibiis Kentia.fiunt autem fanguinolc-ta Si nigra, meliioti florem tritum,melle fubaäum,catapla-fmatis modo vtere. At vero fupra neruos diffedos, myrti j fylueftris radices contufas ac ctibratas,amp; oleo fubaft-is deli-gato. Et herbam quinquefolium; eft autem alba amp;nbsp;lanugino fa,amp; altior à terra,quàm nigrum quinquefolinm.dn oleo tri-tum deligato. Si tertia die exoluito. His autem medicamctii in hyeme potius quàm .-eftate vtendum eff. Medicamenta molliétia,quæ ctiam cicatrices pulchras faciunt. Scillæ internam partem mucofam terito, amp;nbsp;refinam de picea , cum recenti adipe fuillo,amp; oleo modico.refinâq; ac cerufa modi-ca. Et adipem anferinum,acfuillum recentem purum,amp; o-leum modicum,amp; fcillam,amp;ceram albiiTimam. Aut fcillam, oleum albu.refina; parum,cerâ,adipem, fuillû veterem ac recentem. Facit Si oleum,amp; ærugo,amp; fcilla,amp; refina.Sint au tem duæ partes veteris adipis ad recétem. De reliquis autem quâtumopportunumefle vifumfuetit. Adipem recentem ** liquefadum in aliam ollam dcfundito,amp; plumbaginem leuif fime tritam ac cribratam commifeeto ac coquito, Si primum agitato.Coquito autem donee dcftillatu in terram congele-tur.deinde tollito,ac reliquumdifFundito præterlapidé fub-fidétcm;amp; tefinà iniieitoae agitato,Si modicu oleum cedri-num,amp; quod prius diffufum ac ablatum fuit ammifceto.Por-rôin omnibus mollib* in quibus refinam ammifces,vbi pbar inacum ab igné abfiuleris,in calidum adhuc refinam iminit-tito ac agitato. Aliud. Adeps fuillus vêtus amp;nbsp;nouus,amp; ce ra,amp; oleum; Sicca vero,loti ramenta, thus,plumbago: thuris videlicet pars vna,plumbagini s vna,amp; ramentorum loti vna. Sint autem adipisveteris partes duæ.cera: vna,amp; noui adipis vna. Aut adipem folum veterem fuillum, Si cum ipfo adi-
Sf ij pem
-ocr page 1094-HIPPOCRATIS LIBER
pern caprinum recentem,quàm minime cum mcmbrana, fed D purgatum,parum cento aut contundico, amp;. oleum alFundico, amp;nbsp;plumbum cum fpodioinfpergito,amp; ramcncorum loti dimi dium. Aliud. Adeps caprinus,fpodium,chalcitis cxrulea, oleum. De Ambullis. llicis radices coquere oportet tene* ras. Quarumfi cortex crafliflimus eft acviridiflimus,confe-âum in tenues partes,vino albo aftufo, lento igne coquico, donee ad bonam cralTitudinem deueniat,vt illini poftic. Po-teft amp;nbsp;in aqua coqui eode modo. Aliud non mordax. Suil-luin adipeni folum veterem liquefadum illinito.Superne ve-ro fcillæ radicem difledam imponito ac dcligato . Poftridie vero foueto ac perfu ndito,amp; adipem fuillum veterem liqua-to, amp;nbsp;ceram ac oleum ammifeeto, thus item, amp;nbsp;loci ramenca, ac minium.hoc vbi illeueris,ari folia in vino ac oleo coda ap ponito ac deligaco. Aliud. Poftquam fuillo adipe illeue-ris vetufto, haftulx regiæ radices in vino codas ac tritas fu-perillinito. Aliud. Adipem fuillum veterem liquato,amp;re-linam ac bitumen ammifeeto, amp;nbsp;haze linteo illita, ad ignem S«r/î ulc* calefada,imponitoacdeligato.Qimmindorfoex plagis,aut
alias vlcus fadum fueric, fciUa coda,trita, ac linteo illita de-ligato.Poftea vero adipem caprinum,amp; recentem fuiUum, tc tidamtiu fpodium,amp; oleû,amp; thus illinito. Tumoresinpedibusfien-mor. tes,amp; fponte,amp; non fua fpöte, in quibus neque tumorcs, ne-que inflammatio, à cataplafmatis fedatur ; amp;nbsp;ft quis fpongias deliget, aut lanas, aut aliud quid fuper fanam partem, poftea intumefeunt fua fponte,acinflammanturrinfluxio fanguinis j per venas in caufaeft, ft cui non concufto caufa eft.Et ft alicu bi alia in corporis parte talc quid fiat eade ratio eft . Verum fanguincmdctraherc oportet, de venispræfertiminfluenti-bus,fi confpicu.-c fuerint. Sin minus, pertundere tumoreso-portet.profiindioribus ac frequentioribus vulnufculis irapa-dis: Sed amp;nbsp;in aliis omnibus quæ pcrtudis,fic faccre oportet, atquehocacutilfimis actenuiiTimisferramcntis. Quum vero finguinem detrahis, fpecillo ne valdcpremas, vt necon-tiifio accedat. Aceto autem perliiito,amp; grumum fanguinis in hiatibus ne relinquito: amp;nbsp;illito cruentis vulneribus deftina-to medicamento,lanas (■uccidas,carminatas,raolles deligato, vinoSc oleorefperfas. fctpertufam partem atgeritahabeat, vt refluxus fit fanguinis,non defluxus: amp;nbsp;omnino no humc-
detj
-ocr page 1095-DE VLCER.1BVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$0}
A âet;amp; parum cibi capiat,amp; aquam bibat.Si verorbi folueris, filTuras repereris inâainmatas.cacaplafma ex vitice ac Uni fe-minc iraponito.Si vetovlceratæfuerint fiifuræ accrupe-nnc,ad ré refpiciens,8lt; quod opus fucrit adliibens, decætero curato. A c vbi rarix inert in tibia, aut côfpicuus, aut in car ne, amp;nbsp;tibia cft nigra, amp;nbsp;videtur opus habere fanguine ab ipfa quot;Vitrieet tl defluente s talia nequaquam pertundere oportet. Pleriinquc ii^ enitn magnavlcera ex hlTuris £unt,propter varicis influxum.
Verum variceni ipfum alias atquc aliis conipungere oportet, vbi opportunum ciTe vifum fuerit. Cxterum quum venam fecueris,poftquam fanguinem dimiferis , fafciam folueris, amp;nbsp;non fiftatur, in contrarium, partem liabeat, quo refluius
I fanguinis fiat,fiue manus fuerit,liue crus, vtpote fanguine re tro fluente.atque ita tempus longius aut breuius decumbens expedet. Poftea ipfum fic habentem deligato, nullo grumo exiftentc in fUTura.Deinde Iplenium duplum vino irobutum apponito, amp;nbsp;fuper ipfum lanam puram oleo imbutam. Nam Ctiam fi influxus fanguinis fuerit violentus, rtippreflio fit in-fluentis. Et fi grumo in fiflura manéte fic inflammetur, fup-puratur. Pranfum autem amp;nbsp;potum plus aut minus venam le-care finerc oportet, amp;aliquantumcalefadum .'amp;diccali-diore quàm ftigidiore.Si vero influât fanguis,cucurbitam af figerc oportet, 3c fi ablata cucurbita, multum fanguinis, aut fetofus fanguis fluat,cito priufqiiam repleatur rurfus affigere amp;nbsp;quod reftat extraherc. Sin minus, grumi in fiflîirisinnæ-
C rent,3c deinde ex ipfis inflammata vlcera fiunt.Aceto autem omnia talia perluercoportet, amp;nbsp;poftea non humedare, neq; in fifliiras decumbere. Verum aliquo medicamento cruentis vulnerib’ deftinato fifliiras illinere.Et quum infra genu, aut ad genu affigere cucurbitas oportuerit, ftanti credo, fi ftare potuerit,affigantur.
«
HIPPOCRATIS COI li
ber DE FIST VLIS, ïano Comario medico phyfi-co interprété.
Sf iij Fiftulac
-ocr page 1096-HIPPOCRATIS LIBER.
lûulæ fiunt quidem ex contufio* D nibus amp;nbsp;tuberculis,fiunt autemamp; ex remigationc ac cquitatiôe,quû in natibus congregatus fuerit fan-guis prope fedem. Putrefcés enira diftribuitur ad molles partes,nimt rum quura Sc inteftinum reâum fit humiduni,amp; caro mollis,in qui diftribuitur, donee tuberculura e-ruperit, deorfum ad reâum iu-
teftinum coinputruerit. Poftquam autem hoc faâum fuerit, in fiftulam abit, ac fanie inanat, Sc ftercus per ipfam Huit, amp;nbsp;flatus,amp; abominatio multa.Ex contufionibus itaque fitfiftu- I la,vbi aliquis circa reâum inteftinum locus cotufusfuerit ex plaga, aut ex cafu,aut vulnerc, aut cquitatione, aut remiga-tione,aut quæcunque talia funt. Congregatus enim fanguis. Putrefcés autem fuppuratur. à fuppurato veto ea quæ de tuberculis diâa funt patitur. Primum igitur quû taie quoddam tuberculum nafeés fenfctit,crudum quàm citiflîme fecare o-Kedela. portet.priufquâfuppureturad reâum inteftinû. Si veto iain ægrotanté ex fiftula aflumpferis.allij caulem rccenté accipe, amp;nbsp;homine fupino rcclinaco,diduâis crurib* altero hue,altère illuc,caulé immitte donee oflFcndas ac impinguas.Jt fiftu-læ profunditaté per caulem metire.amp; fefclis radicem tenuif-fime tritam,aqua affufa ad dies quatuor niacerato,eâmque a-quam tri um cyathorum menfura,melle ammixto atgerbibat ieiunus. Cum hac ctiam afearidas purgato. Quicunqiic veto reliâi fuerint non curati,moriuntur. Poftea linten byftinum tithymalli magni fucco imbutû, flore æris tofto tritoinfper-fo,in penicilli figura intorque longitudine fiftulæ xqualem, filo per fummu pcnicillû tranfmilfo, Si rurfus per fummû eau lem: Sc homine fupino reclinato, adhibito catoptere inftru- lt;nbsp;mento fedem expandentc, corrofam reâi inteftini pattern infpicito. Si Rc caulî immittitoiÂc vbi in inteftinum incide-rit, apprehenfum retrahito, doncc penicillus fuerit intrufus, amp;nbsp;fupcrioriacinferiori parti adæquatus. Poftquam verofue rit inirufus.glâdem corueam in inteftinum indieo. Sipodice ex terra ciraolia oblito iînito . Vbi veto ventrem exonerat, eximito, ac rurfus indito, dogec ad quintu peruenetit diem.
Sexta
-ocr page 1097-DE FISTVLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$04
A autem eximito, extrahens penicillû ex carne, amp;nbsp;aluinen te-rito.eoque glandem expleto,amp; in inteftinum indito ac fini-to,donee alumen liquidum fiat.Podicetn vero myrrha illiui-(0,donee coaluilTe vifus fuerit. Aliacuratio. Crudumli Medéht num tenuiflimum accipito, Se ad patmi longitudincm quin- jIieM qui cuplicato.amp;pilumequinumcircumdato. Deinde fado fpe- Celfut cillo ftâneo in fumma parte perforato, amp;nbsp;initio lini compli- fumgfit. cati in fpecillum imniiflo/pecillum in fiftulam demittito, amp;nbsp;fimul finiitra; manus digitura indicem in federn indito î vbi vero fpecillum contigerit digitû,indexa fumma fpecilli parte,initium lini quod eft in fpecillo per digitum adducito : Se fpecillum quidé rurfus extrabito, lini vero initia bis aut ter
J connedito, Se reliquam lini partem intortam ad nexum de-* ligato.Poftea vero diraifluin négocia fua obire iubeto.Cæte-rum quantum putrefeente fiftula de lino laxatur, tantum au gere oportet,ac intorqiierc femper fingulis diebus. Si veroli num crudum computrefeat, priufquam fiftula corrodatur.a-liudlinumad piluminncde, immitteac connede. Pilus e-nim ea de caufa ad crudum linuin additur, quod non putre-feit. Poftquam vero fiftula computruerit, fpongiam mollem fl in tenuiflima frufta concifam apponere oportet, deinde in fi ftulam quidem , florera æris toftum multum per fpccillîi im-mittcre.Spongiam vero inelle illinere,Cc fubiedodigito indice finiftra? manus, vitra protrudere : amp;nbsp;appofitam alteram fpongiam deligare, eodem modo velut in lia-morrlioidibus. Poftridie vero exolucrc,amp; aqua cilida abluere,amp; cura fpon-gia per finiftrar manus digitum fiftulam purgare conari ; Se rurfus asris florem immittere, ac fpongiam deligare. Atque hæcfacere oportet per dies feptenos. In bis enim maxime tunica fiftula: côputrefcit. de c.Ttcro vero donee fanata fuerit fpongiam deligare .Nam dum per hune modiim fiftula i fpongia cogitur ac explicatur.neqiic rurfus concidere potent,neque alia ipfiuspars fanabitur,alia vero rurftis comple-bitur.fcd in feipfa tota fan.i erit.Vcru in haccuratione mul-ta aqua calid.1 probiere oportet ,amp; fame macerate. Si vero neielt non corrofa fuerit fiftula , fpecillo immiflb fecato donee di- 4^4. duxeris,amp; a?ris florem infpergito, Se ad dies quinque finito. Deinde aquam calidam afFundito,amp; polentam aquafubadi fuperimponito. Se betarum folia deligato. Vbi veto excide-
Sf iiij ritxrii
-ocr page 1098-HIPPOCKATIS LIBER.
rit æris flos,Ji fiftulæ vicus purum fuerit, velut priorcm cu- D rato.Si vero in loco lit vbi Heri id non poflic, k profunda e-tiam fit fiflula,flore xris, k myrrha, k nitro in vrina dilutis colluito : Ji in fiftulæ ofculum plumbeam gkndem indito, vt ne coalefcat. Collutio vero facienda eft,pennæ fiftula ad veficam alligata, k fiftula intro immifla, atque fic collutio-Inteflini neinfufa.Verumfanus nonfit,(i non fecetur. Siinteftinu redum in- reäum inflammatum fuerit,Ji dolor habeat Ji febtis, k fie-finnutum, quenter ad exonerandum aluum defidcat,Ji nihil egerat, Ji prx inflammatione fedes exiifle videatur, k abquando vri-
Curati«.
Slrîgurii lt;ju4re hit fuperue-nut.
næ ftillicidium corripiatdiic morbus fit, quu pituita ex corpore ad intcftinum redum dccubuent.Conferunt autem ca lida.Q^m enim hæc adhibentur,pituitam attenuateac co-fumere polTunt, Ji fimul acrimonia fua falfam pituita aquo-fam reddere,vt non fit ardor, neque moifus aliquis in inte-ftino. Curare itaque oportet hoc modo. Aegrum in cali-dam aquam collocato, Ji trita grani cnidi i grana fexaginta, in vini hemina,Ji olei hemina dimidia diluito,tcpefacito,Ji infundito.Hæc Ji pituicam educunt k ftercus. Si vero in a-qua non fedct,oua cofla in vino nigro odorato,ad federn ap ponito,calido quopiam infernc fubftrato,aut vefica aqua ca Iida plena. Aut lini fernen toftum,molitum,tritum,pari farina , in rino nigro odorato, Ji oleo ammixta, cataplafmatis modo calidilfime imponito. Aut ordeum Ji alumen Aegy-ptium tritum mifcct9,Ji glandem oblógam effbrraato,Ji ad ignem tepefaciens digitis effingito,deindefummetepidam P elFeäam in federn indito.Forinlecus autem cerato obbnito, Ji allium in vino nigro diluto coäum pro cataplafmatcim-ponito.Poftquara vero exemeris,in aquam calidam collocato: Ji folani fuccum,Ji anferinum ac fuillum adipem,Ji chry-focollam.Ji refinara. Je ceram albam commifeeto, fimulque liquefacito, Ji cum his illinito. k quandiu inflammatio du-rauerit,allium coâum cataplafma adhibeto.Et fi quidem ad hæc à dolore libcrctur.ütis fit.Sin minus,bibat peplum,meconium album appellatum , aut aliud quoddam quod pitui-tain purgat.Et quam diu durât inflammatio, eduliis leuibus nutriatur. Vrin.æ ftillicidium ex his incidit. Vefica ex in-teftinoteflo calefcens,caliditatepituitam adducit: àpituita vero vrinç ftillicidium fit.Si quidem igitur vnà cum mor-bo fede-
-ocr page 1099-DE FISTVIIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jof
A bofcdetur,foletenimplerunqucitafieri,fatis eft.Sinmi-nus, médicamenta ad vrinar ftillicidium deftinata exhibe-to. Si vero fedes elabatur, fomento per mollem fpongiam adhibito ,amp; cochlearmuco illito, èmanibus deligatum fulpendito ad modicum tempus,amp;redibit.Si vero amplius excidat, amp;nbsp;non maneat intus, later um mollitudines præcin-gito, amp;nbsp;rçtrorfum fafeiam ex cingulo fubmittito, amp;nbsp;vbi federn intro protrufiftr, fpongiam mollem aqua calida, in qua loti ramenta codafunt,imbutamimponito. Sedamp; de aqua ipfa ad federn affundito, fpongiam vero exprimito. deinde fafeiam per media crura fubextentam, circa vmbilicum de-ligato. Vbi vero aluum exonerate volet, inter tabulas an-
Seait fr». (identu.
A guftilTimas infidens id faciat. Si veropuer fuerit, intra mu-lieris pedes ad genua acclinatus.Dum autem ventrem exonérât , crura extendat. Sic enim minime fedes exciderit.
At fi inteftinum redum humidum fiat, amp;nbsp;fanies defluat, fece vini vfta amp;nbsp;aqua ex myrti decodo abluito , Sc adiantum ficcum, tufum, cribratum infpergito. Si verofanguis profluat, ablutione ex iifdem fada chalcitidem, amp;nbsp;cupref-fi, aut cedri, aut pini, aut terebinth! ramenta,infpergito,pari menfura de his ad chalcitidem ammixta. Forinfecus autem cetatum cralTum oblinito. Quum fedes fîue redû in- Sedÿpnt leftinum exciderit, amp;nbsp;in loco fuo manere noluerit,filphium rider« uit optimum acdenfilfimumderafum tenue infpergito ;amp; fier- medft nutatorium medicamentum ad nares apponito,amp; hominem ad iram exacerbato.Aut vbi aqua calida abluifti, malicoriû, amp;alumen,in vinoalbotrita,ad federnaffundito .deinde panniculos apponito, amp;nbsp;femora per dies tres colligato, amp;nbsp;ieiunet. Vinum autem bibat dulce. Si vero neque fic retro cedat, minium mixtum cum melle illinat. Inteftinum re-dum fi procidat,amp; fanguis profluat, de ari radice detradum corticem in aqua coquito,deinde tritum farina ammixta ca-lidum imponito. Aliud. Vitisfylucftris,quamaliquipfi-lothrion vocant .radices tenerrimas derafas in vino nigro meraco auftero coquito, deinde tritas tepide imponito. S ed St farina ammifceto,amp; in vino albo ac oleo fubigito,amp; tepide imponito. Aliud. Cicutæ fernen vino albo odorato inftillato terito, deinde tepide imponito. Si vero inflam-matum fuerit,hederæ radicem in aqua codam, leuitcr trita, ammixta
-ocr page 1100-HIPPOCR.ATIS LIBER.
ammiita farina optima, in vino albo fubaâam imponito, amp;nbsp;_ oleum ad hxc ammifccto. Aliud. Mandragorx radicem maxime viridem,fîn minus, ficcam: viridem itaque lotam ac concifam, in vino diluto coquito, ac imponito: (ïccam veto tritafîmiliter imponito. Aliud. Cueumerispeponisin-ternam partem leuiter tritâ imponito. Si veto dolor fiat, amp;nbsp;inflammatum non {ît,nitrum rubrum airato,ac leuiter te-rito,amp; alumen ac falem torrcto ac leuiter ter)to,amp; pari mégt; fura lingula mifeeto. deinde ad picem optimam ammifeeto, amp;linteoillitaapponitoacdeligato. Aliud. Capparis fo lia viridia trita,in marfupium côieâa adalligato: amp;nbsp;vbi vre-re videberis auferto,ac rurfus apponito.Si veto folia non afgt; fuerint.corticem radieis capparis contufum, vino nigro fub-aâum,eodcm modo alligato.Hoc etiam ad fplcnis dolorem ® bonum eft.Ex bis cataplafmatis qux quidc frigcfaciunt,flue-re prohibcntjquæ veto molliunt ac calefaciur.c, diffunduntj qux in fefe trahunt, ficcant amp;nbsp;atténuant. Porrô hic morbus fit,quum bilis amp;nbsp;pituita ad bos locos decubucrit. Atre-Ûointellinoinllammatomedicamentoin quod relîna,amp; o-leum,amp; cera,amp; plumbago, amp;nbsp;adept cabdilTiraus commifeé-tur,illinere oportet.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE HAEMORRHOI*
dibujf Idno Comarîo medico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
fbj/ßco interfirete.
I Aemorrboidum morbushoemo-dofit. Quumbilis autpituitaad venas rcéii intcAini decubucrit, fanguinem qui in venis eft calefa-cit.Calefcentes autem venç ex vi-cinis venulis fanguiné attrahunt;
|amp; vbi replctur, interna fedispart intumefeit, amp;nbsp;capita venarum fu-pereminent;amp; partim dum à fter.: core exeunte coraprimuntur, partira dura
-ocr page 1101-DE HAEMORRHOIDIBVS. jos
A lira dum àcoaccruato fanguine coguntur,fanguinem eiacu* lanturratquc hoc maxime quidem vnà cum ftercore, ali qua— do veto etiam fine ftercore.Curareautem oportet hoc mo- cufiHit do.Primum equidem nofle oportet in quo loco fint hatmor-rhoides. Reótum cnim inteftinum amp;nbsp;fecans, amp;nbsp;refecans, Sc confuens, Sc wens, Sc putrefaciens, ctiamfi grauiflimahæc effe vidcantur,nihil læferis.lubeo autem prçparari ferrarac-ta feptem aut oâo,magnitudine palmi ,lt;;raflitudine fpecilli crafli, ex fumma parte refiexa ac lata, velut in oboloparuo. Et vbi priore die pnrgatorio medicamento purgafti, ea qua rem aggrederis vrito, Sc homme fupino reclinato, Sc pului-nari fub lumbos fubiedo , federn quàm maxime per digitot
J foras extrahito : ferramentaque candentia facito, ac vrito, donee reficcauens, Sc hoc ita vt ne contingas. Vrere cnim oportet ,amp; nullam hæmorrhoidem fine vftionefinere , fed omnes exurcre. Cognofees autem hæmorrhoidas nondif-ficulter.Supereminent cnim in internam redi inteftini partem , velut vuac acini, liuidar, Sc fimul vt fedes extrahitur, fanguinem eiaculantur. Detineantautem aliqui ipfiuscaput amp;manus,dumvritur ,vtnemoueatur: Sc dumvritur vociferetur,fedes cnim magis inde eminet. Poftquä vero vf-fcris,lentes ac eruum coquito, Sc ex aqua trita imponito, ad quinque aut fex dies. Septima vero die fpongiam mollem in tenuifiimafrufta concidito, Sit autem latitudo fpongiæ vn-diquaque fex digitorum.deindc fupcr fpongiam linteum tc-
C nuc,ac Icuc,fpongiæ æquale , melle illitum imponito, amp;nbsp;po-ftca fubiedo digitoindicefinillræ manus ,mcdiam fpongia in fedem quimpenitiffimc protrudito ..deinde fupta fpongiam lanam apponito, quo in fede quicta pcrmancat. Et la-terum mollitudines præcingito,5c retrorfum fafeiam ex cin-gulo fubmittito, quam per media crura receptam, ad cingulum circa vmbilicum deligato . At pharmacum de quo dixi, addenfam acrobufiam carncm faciendam ac producendam deligatur,amp; non minus quàm viginti diebus hçc deligarc o-portet. Sorbenda autem eft femel in die farina, aut milium, aut furfurum dccodum ; Sc aqua bibenda. Si vero adaluum exonerandam defideat,aqua calida proluito.Sd tertio quoq; dielauet. Aliacuratio. Extrada q maxime fedé,aqua ca CurJti» Iida pcrfundito.dcïde fummas hçmorrhoidu partes prçfcca- alM.
to.Phar-
-ocr page 1102-HIPPOCRATIS LIBER
to.Phatmacuni ante ad fedioné præparatum fit hoc. In ærcû D vas mingito,amp; in vrinâ,arris florcm toftum, tritü, Icuem in-fpergito,deinde diluico,ac vas agitato,amp; in foie ficcato, Vbi veto ficcatum fuetit,cradito,terito, amp;. leuigatû ad aiium ap-ponito,amp; fplcnia oleo imbuta addito, ac fpongiam fupra de-AlU. ligato. Alius modus. Adnafcituradvenàfanguifluamex-tuberatem,velutmorifruäus.amp;liquidé valdeextra fueril extuberatia, carnis tedoriu circum ipfam nafeitur. Hominc igitur flexis genibus in duo mortaria fiuc excifos lapides lo« cato,ac videto.Côperies enim infiatas partes inter nates cir ca federn,fanguiné vero intrinfccus proccdere.Si itaq; mollis fit,amp; fub tedorio cédât extuberatia, digito ipfam aufer-re oportct.Nihilo enim plus difiîcultatis hæc res habet, q fi gt;nbsp;quis dum ouicula excoriatur, digitum inter cutem ac carné adigat. Atq; hxc interim dum loquctis,ægro nonanimad-uertétefacito.Poftquâauté extuberantiâabftuleris ,neceirc cil (anguinis curfus ex tota detradionc promanare.Itaq; vino aufiero in quo gallat maceratæ funt,cito abluere oportet: amp;nbsp;vena fanguiflua vnà cum extuberantia peribit, amp;nbsp;tedo-rium fedabitur,amp; quanto vetuftior alFedio fuerit, tanto fa-cilior fanatio crit. Si vero penitius intus delituerit extube-rantia,per catoptercm infpicito,amp; ne à catoptere decipiaris videto.Cû enim aperitur,extubcrantiâ explanat : dum vero rurfus côtrahitur,rcdc oftendit.Auferre auté oportet, vera-tro nigro in anum fublito.deinde tertia die auferre, ac vino auftero infufo colluere. Cæterum quôd fanguis non fluit, P quum abftuleris cxtuberanti3,mirari no oportet.Neq; enim fi in articulis difleces manus aut crura,fanguiSjpfluet.Si vero fupra aut infra articulos fecueris, cauas ac fanguifluas venas comperies: amp;nbsp;difficilefuent vt expedite fiftas. Sic etiâhæ-morrhoidem in fede, fi fupra aut infra extuberantiæ detra-dionem feces,fanguis profluet.Si vero ipfam extuberantiam in connexu abftuleris,non profluet.Si quidem Igitur ita fe-datur,benc habet: Sin minus,vrito,cauendo vt ne contingas ferro,fed prope admotis ferramentis reficcato, amp;nbsp;florem æ-Alid turd- ris ex vrina apponito. Alius modus curatiöis hæmorrhoi-ti». dum. Clyfterem facere oportet,velut arundinem fepiaria, phragmiten appellatam, amp;nbsp;in ipfum ferramétumprobe cô-gruum adaptare.Deinde indita in fede clyfteris fiftula, fer-
rame-
-ocr page 1103-DE VI SV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yox
A ramentum cadens immittcrc,ac ftequcter eximcre, quo ma-gis calcficri fuftincat,amp; neq; v/cus ex calorehabcatgt;amp; venç reficcatæ fanæ fiant. At vero fi neq, vrere.neq; refccarc vo lcs,vbi multa calida aqua proluifti, amp;nbsp;fedcm cuerûm eitra-xifti.myrrham tritam, lcuigacä,amp;. gallamjät alumc Aegyptiû vftum,vna amp;. dimidia ad rcliqua parte,amp; melanteriæ tâtun-dem accipe.atq; ficcis bis vtere. Hæmorrhois enî ab bis me-dicamentis decedet,vclut corium côbuftum.Hxc facito donee omnes exftirpaueris.Et dimidia cbalcitidis vftæ pars idc effîcit. Si vero gladulis fanare voles,fepiæ tcftâ,plumbagi-nis tertiam parté,bitumcn,alumé,florem æris modiefi, gallâ, «ruginc modicam,cômifceto mel coâû afFundito,5c for-
B matam ex bis glandé oblongiorem apponito, donee exftir-paueris. Muliebré bæmorrboidé boe modo eurato. Mul- M«IicSr« ta calida aqua proluito.ln aquavero odorata,velut cft myri-ca trita coquito.Dcinde fpuma argent! toftam, Si. gallam mi rb»ir« fceto,amp; vinû album,amp; oleû,amp; anferis adipem afFundito, om niaque fimul trita, poft faftam prolutionem illinenda dato. Proluere vero oportet fede quàm maxime extrada.
HIPPOCRATIS COI
LIBER DE VISV, lano CorMxio dico pbyftco interprète.
Culi corrupt! fponte quidem cæ- Vi/w eàrt rulei fientes,derepente taies fiunt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V***.
Sc vbi fada fuerint, non eft talium fanatio. Qin vero maris fpecié re-ferunt, paulatim per mulcum tempus procedendo corrumpuntur. amp;nbsp;fæpe alter oculus in mulro tempore poftea corruptus cft. Huius ca- Medel*. put purgarc oportet,amp; venas vre-te. Et fi quis ab initio curatus fue-i^ rit
-ocr page 1104-HIPPOCRATIS LIBER.
rit hoc modo,malum fcdatur,amp; in detenus non procedit. At D qui co lore ni inter carnileum acmarinum medium referunt, li quidem puero tales fiant, vbifenior fit, fedantur. Si veto feniori feptimum annum egreflb fiant, melius videt magna ralde amp;nbsp;fplendida: Si videt quidera procul, fed non dare; amp;nbsp;a quid valdead oculum admouerit, etiam hoc videt, aliud autem nihil. Confert autem huic capitis purgatio, amp;nbsp;capitis vftio.Sanguinem veto his detrahere non códucit,neque cx-ruleo,neque maris fpeciem referenti.Et vifum oculorum, o-culo fano eiiftente,in iunioribus hominibus, turn fccmellis, turn mafculis,quicquam faciendo nihil iuueris, quandiu ad-hue augefeit corpus.Quum autem non amplius augefeit, ip-fius oculi palpebras intuitus radendo actenuato, Si fi opus clTe vifum fiierit,etiam ferramentis non admodum canden-tibus intrinfecus inurito . Q^m vero palpebras oculi rafe-ris,lana milefia, crifpa, pura, circumfufum obuoluta, radito, ipfam oculi coronam vitando, vt ne ad chartilaginem vfque peruras.Signum autem fufRcientis rafurx eft, fi non ampli -us fplendidus fanguis exit, led fanies cruenta aut aquofa. Tunc vero liquido aliquo medicameto, in quo flos xris eft, defricare oportet. Poftea autem vbi Si rafionis, Sc vftionii cruftx excidcrint, Si vlcera purgata fuerint ac germinaue-rint, fifliiram per finciput fecare oportet, Si quum fanguis defluxerit, medicamento cruentis vulneribus idoneo illi-nere.Deinde vero Si huius,amp; omnium caput purgare ope-htlpeirit- rxprccium eft. Palpebrx fi craifiores quàm pro natura g rumeura~ fuerint, ex inferna parte came quantum potes quàm expe-tio, ditiifime refcifta,pofteapalpebraminunto,noncandenti-bus ferramentis, vitando naturam pilorum : aut florc xris tofto tenui adfttingito . Quum autem crufta excidcrit, ve-FalpeSr« lut rcliqua curato. Qii^um palpebrx fcabie laborant,Sc pruritus habet, floris xris glebulam ad cotem terito ,Sc ei ipfo palpebram dcfricato. £t tunc fquamam xris quàm te-nuiflime terito, deinde vux immaturx fuccum excolatum afFundito,ac leuiter fimul terito. amp;nbsp;poftea reliquum fuccum in vafe xris rubri affundens, paulatim terito, donee cralfitudo fiat velut aliij intritum. amp;nbsp;vbi reficcatum fuerit medicamentum ,leuiter trito vtere. Nyûalops medica-quiruret. mentum bibat deorfumpurgans,amp; caputpurgetur,Sc cer-
uicem
-ocr page 1105-ÖE VISV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïo8
A uïcem eius quàm maxime fcarificato,amp; fame ad multum tem pus premito. Vbi veto rcmifcrit, vnum aut duo fiufta, prouc maxima deuorare poteft,dehcpatebubulocrudo in melle tinâo exhibeto. Si cui oculi dum fani funt vifum cor- MedcU rumpant, huic feâione amp;nbsp;infuper excoriatione, in finciput rü qnisfit. faâa,os cxfcindere,amp; aquam auferre oportet,fieque curare: nir oculit amp;nbsp;ita fani fiunt. Ad lippitudinem annuamac populärem nenuidet, conducit purgatio capitis, amp;nbsp;ventris inferni.Et fi corpus ha- Li[gt;pHudi/ beat,fanguinis detraólio ad quofdam eiufmodi dolores con- nis curtt^ fert. Conferunt amp;nbsp;cucurbitæ circa venas afïixæ .Cibusmo- tioi dicus panis. Si aqux potus. Decumbat autern £tger in tene-bris,proculafumo , amp;nbsp;ignc,amp; aliis fplcndidis gt;nbsp;atque hoe ) inobliquum, modo in dextram, modo in finillram partem.
Caput veto ne humedet, neque enim conducit. Cataplaf-ma fi dolor non adelt, verum velut ad fluxioncm cohiben-dam, non confert,quum tumores fint doloris exortes . Vc-tum poft aena médicamenta, quæ ad dolorem illinuntur, poftquam dolor fedatus fuerit ac feparatus, poft medica-menti illitionem, tune cataplafmata imponere cotiducit, fi^ quod coramodum fore vifum fuerit. Nec veto ad multum tempus contente intueri confert. Lachryma enim prouoca-tur, quum non poffit oculus ad fplendida officio fuo fungi. Sed neque ad multum tempus claudere oculos conducit, maxime fi ffuxionem calidam habeat. Lachryma enim fup-prefta , calefacit. Si veto fiuxio non fit, cum puluillo ficco C fiiblitionem facere conducit.
HIPPOCRATIS COI
LIBER APHORISMO.
rumflâna Comariame^ dtcophyficain-tcrarcte.
Vita
-ocr page 1106-HIPPOCRATIS LIBEK SECTIO PRIMA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D
Itabreuis,art longa, tempusprx-ccpsjcxperimétum periculofii.iu-diciuni diffïcile.Oportct auté nó folum fcipfum exhibcrc tjuæ decent facientem, fed ctiam xgro-tiim,amp; prxfentes, Sc qux externa funt. 11. In perturbatióibus al-ui,amp; vomitibus fponte ficntibus, fi quidem qualia purgari oportet 'purgentur, confert, amp;nbsp;leuiter fe-runt! Sin minus, vice veria,Sic Sc vaforum vacuatio, ü quidem tails fuh.qualis fieri debet,confert,amp; bene ferunt : Sin j minus,vice verfa.Infpicerc itaque oportet regionem, Sc tem pus, Sc xtatem, Sc morbos.in quibus conuenit, aut non.
III. In exercitantibus boni habitus ad fummumprogrcf-1Î periculofi funt,fi in extremo fuerint.Nö enim manere pof-funt in eodem,neque quieicere. Quum vero non quiefcant, non amplius in melius augefcere poÏÏunt.reliquum eft igitur vt in dcterius. Ob bas igitur caufas bonam babitudinem nó tarde Ibluere confcrt,quo corpus rurfum renutritionis prin-cipium fumat. Nequc vero collapfiones ad extremum duce-reoportet.periculofum enim eft .Sed quails natura eft eius qui perferre debct,ad boe ducere conuenit. Similiterautem Sc euacuationes ad extremum ducentes, periculofe funt. amp;nbsp;rurfus renutritiones in extremo exiftentes,periculofefunt. p 1111. Tenues amp;nbsp;exaüi viélus,amp; in lógis femper affeâio-nibus,amp; in acutis,vbi non expedit, periculofi funt. amp;nbsp;rurfus viÖus ad exttemam tenuitatem progreffï, difficiles funt. Et repletiones ad extremum progrcffe,difFiciles funt. v. In tenui vidii delinquentes ægrotante$,magij feduntur. Om-ne enim dcliâum quod cómitti poterit,roagis magnum có-mittiturin tenui quàm in paulo pleniore viâu. Quapropter etiamin fanispericulofus eft valde tenuis,amp; conftitutus,ac exaólus viiftus.quonia deliéla grauius ferunt. Ob boe igitut tenuis Sc exaélus viâ’ piculofus eftmagis quàm paulo ple-nior. VI. A d extremos morbos, exaólè extremæ curatio-nes, optimx funt. vu. Vbi igitur peracutus eftmorbus, ftatim etiam extremos labores habet,amp; extreme tenuilfimo vióu
-ocr page 1107-A P H o RI s MO R VM.
A Tiélu Tti neceflceft.Vbi non,fed plcniorc viélu vti licet,in-tantum liibdefcendendum eft, inquantum morbus extremis mollior fiierit. v 111. Qmim in vigorc fucrit morbus,tune tenuilTuno vidu vti nccefle eft. i x. Simul autem conic-ftare oportet, an æger ex vidu durare poflit ad morbi vigo-rem: amp;nbsp;rtrum ille prius dcSciet ,amp; ex vidu durare non pof-fittaut inotbus prius dcficiet ac obtundetur. x. Quibus igitur ftatim vigor eft, bisftatim tenuis vidusexhibendus eft.Qmbus vero vigor pofterius, bisadillud, amp;pauloante illui tempus,fubtrahendus eil. A atea vero minus ægervidu tradandus eft,quodurare poftit. ,xi. In cxaccrbationi-bus fabtrahere vidum oportet. Nam appanere no»a eft. Ex I quibus per circuitus exacerbationes fiunt, in exacerbatio-nibus fjbtraherc oportet, ii i. Exacerbationes amp;nbsp;confti-tutiones indicabunt morbi, amp;nbsp;tempora anni, amp;nbsp;circuituum inter fe collata incrcmcnta,(îue quotidie,fiuc alternis dieb*, fine per amplius temporis intcruallum fiant. Sed amp;nbsp;ex appa-rentibus indicia Hunt, velut in pleuriticis, fi fputum ftatim appareat incipientc morbo,ipfum abbreuiat. Si vero pofte-rius appareat,producit.amp; vrin.r, amp;nbsp;alui egeftiones, amp;nbsp;fudo-res apparentes indicant amp;nbsp;a:grc amp;nbsp;facile iudicandos,amp; bre-ues amp;nbsp;longos morbos, xiii. Scncsfacillimeieiuniumfe-tunt. Deinde ætate confiftentes. Minime adolefcentes. omnium veto minime pueri, inter Los ipfos qui ipfi feipfis ala-criores fuerint. x n 11. Qui crefcunt,plurimum habent in-C natum calorem . plurimo igitut opus habent alimento. Sin minus, corpus confumitur. Senibus autem modieus eft calot: quapropter paucis fomitib* opus habent, à multis cnim extinguuntur. Ob hanc ctiam caufam febres fenibus non fi-militeraciitx fiunt. Frigidum eft enim ipforum corpus.
xr. Venrres hyeme amp;nbsp;vere natura calidiftimi funt,amp; fomni longiflîmi : Quapropterin histemporibus alimenta plur.1 exhibenda funt. Naminnatum calorem ampliorera tune habent,alimento igitur ampliore opus habent. Signum fontætates,amp; athletæ. xri, Vidushumidi omnibusfe-bricitantibus conferunt. Maxime veto pueris, amp;nbsp;ali is ita ali adfuetis. xvii. Et quibusfemelautbis,amp; plus aut minus, amp;nbsp;ex parte exhibere oportet, confiderandum eft. Dan-dum vero etiam aliquid eft tempori, amp;nbsp;région!, amp;nbsp;ætati, amp;
Tt confuc-
-ocr page 1108-HIPPÖCRATIS tlBER.
coafuetudini. xtih. Acftatcamp;autumno cibos diffïciï- 0 lim e ferunt, hyeme facilliinc, deinde vcrc. x i x. His qui in circuitibiis exacerbaniur, nihil darc oportet, neque cogéré t fed aiiferredcappofitionibusante iudicatione».
XX. QujE iudicantur,amp; iudieata funt intégré, neque' mouere oportet, neque nouare, neque medicamentis, neque aliiï irritamentis, fedfinere. .xxi. Q^a: ducere oportet, quo maxime repunt, eö ducere oportet, per conuenientes locos. XXII. Concoâa medicamentis aggredr oportet, amp;nbsp;mouere non cruda, neque in principiis, fi non turgeant. PlurimaTcro non turgent. xxni. Qnæ prodeunt non multitudineæftimareoponet.fed quandiu prodeant qua-lia oportet, amp;nbsp;facile .ïger ferai. Et rbi opus eft, vfque ad a- 1 nimi deliquium ducere oportet : amp;nbsp;hoc facere, fi fufficiat xger. X X1111. In acutis affeüionibus raro etiam in principiis medicamentis vti oportet : atque hoc facere diligent» prius æftimationefaâa. xxr. Si qualia oportetpurgari, purgcntut,cöfert amp;nbsp;facile ferunt.Cótrana vero difticulter, SECTIO SECVNDA.
I TN quo morbo lömnus laborem facit, mortaletSi vero xfomnus profit,noB lethale. ii. 'Vbi fomnur delyrium fedat,boQum eft. »r i. Somnus,.vigilia,vtraqi modumex-cedentia malum. 1111. Non fatictas,non fames, neq; aliud quicquam bonum eft.quod naturae modum excedat.
V. Laffïtudinesipótanexdentinciat morbos, v t. Qm cunquealiqua corporis parte dolentes ,plerunque dolores ? non fentiunt, his mens ægrotat. vji. Quæmulto tempore attenuantur corpora, lente reficere oportet. Quae vero breui,breui. viii. Si ex morbo cibum capicns quis non fiat validus, fignificat quöd corpus vberiore alimento vtitur. Si vero cibum nonaccipiente hoc contingat,nofte o-portetquod euacuatione opus habet, ix. Corpora quo-cunque quis purgare voluetit, fiuida facere oportet.
X. Non pura corpora quanto plus nutries ,tanto magi» laedes. x i. Facilius eft repleri potu, quam cibo.
XII. Quæ relinquuntur in morbis poft iudicationem, recidiuamfaciunt. xiii. Quibufeunque iudicatio fit,his noxgrauis ante exacerbationem. Quæ vero fcquiturpleru-que (olerabilior eft, xiiii. In alui ftuxionibus,mutatio-fies ege^
-ocr page 1109-APHORISMORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p»
A ne» egeftionum profunt.fi nó ad prauas mutétur. jt v, Vbi fauces zgrotaut.aut tubercula in corpore nafcuntur, excre-tiones confiderare oportet. Si enim biliofie fuerint, corpus fimul zgrotat. Si vero fimiles fanis fiant, tutum cft corpus nutrire. xn. Vbi fames, non oportet laborare.
XTlI. Vbicibusprarter naturamcopiofioringrelTusfuc-rit, morbum facit. Oftendit autem fanatio. xTi11. Eo-rum quæ aceruatim Sc Telociter nutriunt, veloces etiam e-geftiones fiunt. xix. Acutorum morborum non omni-no tutac funt pracdiiäiones.neque mortis, neque fanitatis.
X X. Quibus dum iuuenes funt, ventres humidi funt, bis fcnefcentibus reficcantur. Quibus vero dura iuuenes funt, ventres ficci funt, bis fenefeentibus bumeââtur. x x i. Fa-mem vini potus foluit. x xi i. Quicunque morbi ex re-pletione fiunt, euacuatio fanat. £t quicunque ex euacuatio-ne, repletio. Et aliorum contrarietas. x x111. Acuti morbi in quatuordccim diebus iudicantur. xxiiii. Septi— mac quarta index eft. Alterius bebdomadx oâaua priucipiu cft. Confideranda veroeft vndecima. Hzeenimquartaeft ftcundx bebdomadx. Confideranda rurfus decimafcptima. Ipfa enim eft quarta quidem à decimaquarta , feptima vero ab vndecima. xx v. Aeftiux quartan,x pleruquefuntbre-ues.Autumnales vero longx, Sc maxime qux ad hyemé per-tingunt. XXVI. Febrem in conuulfione fieri melius eft, quàmconuulfionem in febre. xxtii. Hisqux nonfe-cundum rationem leuant,non oportet credere, neque valde timcrc ea qux praua fiunt prxter rationem. Pleraqiie enim ex talibus inconftantia funt,amp; non valde permanere, neque morari iblent. xxviii. Febricitantium nonomninole-uiter,permanere,amp; nibil minui corpus, aut etiâ magis quim pro ratione coHiquari,malum eft.lllud enim morbi longitu-dinem.boc vero debilitatem fignificat, x x i x. Incipien-tibus morbis fi quid mouendura videtur, mouer vigentibus vero,quietem agere melius eft. xxxgt; Circa principia amp;nbsp;fines, omnia debiliora funt. Circa vigores vero, fortiora.
XXXI. Ex .Tgritudine bene cibum accipietr, nibil auge-feere corpus,malu eft. x x x 11. Pleruq; omnes malobabc-tes,ab initio cibiim bene capientes, St nibil augefcentcs,ad finetnrurfiiscibosfaftidiût. At ab initio quidem valde ci-
Tc if bum
-ocr page 1110-HIPPOCRATIS LIBER.
bum aucrfantcs,poftcâ vero bene cibû capiétes,melius libe- p rieur, x x x 11 i.In oiniii morbo valere inéte,amp; bene le habere ad ca quz exhibeucur, bunû. contrariuin vero,inaluin.
X X XI11 i. la morbis minus pcriclitantur, quorum nature, Se ætati.ôehabitai. Se tempori morbus magis affi-nis fuertc, quàm hi quibus non affinis in aliquo horum exi-Ric. XXXV. la ornai morbo partes circa vmbilicum le peitinem, craHitudinc habere nielms eft. At vehemeuste-iiuitas Se cliquatio, praua eli ■ Periculolâ veto talis eft etiam adinfernaspurgationes. xxxvi. Sanahabentes corpora, dam medicamentis purgantur,cito exoluuntur. Itemque qui prauo cibj vtuitur. xxxvii. Qui bene habent corpore, eos operoliira eft medicamentis purgare. g xxxvni. PaulodeteriorSepotus Se cibus,verum iu-cuadior,melioribus quidem, fed iniucundioribus præferen-duseft. XXXIX. Seacsiuuenibusplerunque minus çgro-tant. Quicuaque veto iplîs fiant morbi diuturni, vt pluti-mumcommoriuiitur. XL. RaucedinesSe grauedincs, in valdefenibusnon concoquuiitur. xli. Qii exoluuntur fepe Se fortiter.abfque manifefta caufa , derepeate moriun-rur. xiii. Syderationem fortem quidem foluere, im-poifibile eft. debilem veto, non facile, xliii. Ex his qui ftrangulantur,Se fubmerguntur,noaduni autem mortui funt, non recoiiualefcui.t quibus fpunia circa os fuerit.
XII111. Craifi admodumfccundumnaturam,magis cito moriuntur, quàmgraciles, xlv. luuenibus comitia- . libiit libcrationem faciuut mutationes,maximeætatis,Se regionum,Se viduum. xLVi. Ouobus doloribus fimul fientibus.non fecundum eundem locum,vehemcntior obfcii ratalterum. xlvii. Circa gencrationempuns,dolores Se febre.s magis cótingunt, quàm fado iam ipfo. x 1 v 111. In corporis motu,quum inccepetit dolere, quiefcere ftatiin lafTitiidincm eximit. xiix. Adfueti confuctoslaborer ferre,etiainfi fuerint debiles, aut fenes, non adfuetis foiti-basaciunenibusfaciliusfcrunt. i. Ex multotempore có-fucta,etiamfi détériora fuerint, inconfuetis minus molefta-rc folent. Oponet igitur etia ad inconfueta tranfmutatio-ncmfacere. ti. Multiim Se repenteeuacuare,aatrcplere, aut calefacerc.aut frigcfaccrc,aat omnino quomodocunqne eorpuj
-ocr page 1111-aphoris;morvm. pi
A corpus moufre,periculufum eft. Et omnis multitudo natura: côtraria eft.Quod veto paulatim fit,tutuni ett,tü alias,turn fi ex altcro ad alterum tranStus fit. l i. Oinnia fccundü ra-tioncmfacienti.finonfccundumrationem fiant, non tran-fire oportet ad aliud, inanenteeoquod vifuin eft ab initio.
lm. Q^cunque ventres huinidóshabent, duni quidem iuuenes funt, melius degunt quàm hi qui fîccos habent. Verum ad fenedutem deterius degunt. Keficcantur cnira ple-runque fenefeentibus. Liiii. In corporis magnitudine iuuentiitem quidem degerc ,liberale eft amp;nbsp;non indecorum. Seneâutera vero dcgerc,inutile, amp;nbsp;deterius paruitate.
SECTIO TERTI A.
I A A Vtationes temporum maxime pariunt morbos, amp;nbsp;in i 1 V J. temporibus magna: mutationes frigoris, aut caloris, amp;nbsp;reliqua iuxta rationein hoc modo. ii. Naturaruma-li.r quidem ad æftatem, aliæ vero ad hyemem, bene aut ma-Jefehabent. ni. Morborumalij ad alia tempora, bene aut male fe habent: amp;nbsp;.rtates quædam ad tempora, amp;nbsp;regio-nes,5: vidus. 1111. In temporibus quum eadem die,modo calor, modo frigus fit, auturanales morbos expeèlare o-portet. V. Auftri auditura grauantes, caliginoli,caput gra uantes, torpidi, diflbluentes. Quum hic præualuerit, talia in morbis patiuntur. Si vero Aquilo fuerit, tufles, fauces,al-iii durx,vrinx difficultates, horrores, dolores coftarum, pe-ftoris. Q™m hic dominatur, talia in morbis expedare o-
C porter, vi. Quum.-eftas fit veri fimilis,fudorcs in febri-bus multos expettare oportet, vu. Inficcitatibusfebres acutæfiunt,amp; ft quidem annus amplius talis fuerit, qualem conftitutionem fecerit, plerunquetaies etiam morboscx-pedare oportet. viii. In conftantibus temporibus, fi tcmpcftiuetempeftiua reddantur,morbi confiantes amp;nbsp;iudi-eatu facilimi fiunt.In inconftantibusautem inconftantes, Sc qui difïiculteriudicantur. i x. In autumno morbi acutil* fimi, amp;nbsp;omnino mortiferi. Ver autem faluberrimum amp;nbsp;mi-tiime lethale. x. Autumnustabidismalus. xi. De tem poribns lî quidem hyems ficca amp;nbsp;aquilonaris fuerit. Ver autem pluuiofum amp;nbsp;aufirale, necefte efi æftate febres acutas^ îc lippitudines.îc dyfenterias fieri,maxime mulierib*, amp;nbsp;vi-risnaturahumidioribus. zii. Siverohyemsaufiralis,amp;
Tt iij pluuio-
-ocr page 1112-HIPPOCR.ATIS LIBER
pluuiora.ac Clemens £at,Verautem ficcum Sc aquilonare,tnu D licres quidem quibus partus ad rer in{lat,ex omni occaßone abortiuat.Quæ rero pariunx, impotentes acmorbofospue-ros pariunc,ita vt aut (latim pereant, aut tenues ac morboß viuant. Aliis autem dylenteria;, Sc lippitudines ßcca; fiunt. Senioribus vero defluxiones breui perimentes. xiii. Si vero æftas ficca fiat Sc aquilonarissAutumnus autem pluuio-fus Sc auftralis, capitis dolores ad hyemem fiunt, Sc tuifes, Sc taucedines ac graucdines; quibufdam etiam tabe«. xiin.
Si vero aquilonaris Sc aquarum exors autumnus fuerit^ bis quidem qui bumidas naturas habent,Sc mulieribus com-tnodus erit. Reliquis vero fient lippitudines ficcx, Sc Febres acutæ, Sc graucdines. Quibufdam vero etiam atrxbiles. E
XV. Exannivero conilicutionibuE,iQ fumma ficcitates pluuiofis falubriorcs funt, Sc minus lethales. X v i. Morbi in pluuiofis quidem plerunque fiunt, Febres longæ, Sc alui fiuxiones, Sc putredines. Sc comitiales, fydcrationcs, SC anginæ.Iu ficcitatibus vero,tabes,lippitudines, anbritides, Vrinæftillicidia,Scdy(cntcri:c. xvii. Quotidianxvero conftitutioncs, aquilonares quidem corpora compingunt, Sc fobufta, Sc ad motum idonea, Sc bene colorata, Sc melius audicntia Faciunt, Sc ventres reficcant, amp;nbsp;oculos mordent. Sc fi circa tboracein aliquis dolor priuseft,magisaFfligunt. Auftrales autem corpora düFoluunt, Sc bumeäant ,Sc grauem auditum.ac capitis grauitateni,8c vertiginesFaciunt.In oculis autem Sc corporibus .xgrum motum, Sc ventres bu-nicftant. x v 111. Secundum tempora vere quidem Sc prima xttate,pueri. Sc qui bis xtate cohxrent, optime degunt, Sc maxime fani funt. Aefiate vero Sc autumno aliquandiu, fenes. Reiiquo autumnoSc byeme, mediam xtatem ha-bentes. xix. Morbi omnes quidem in omnibus tempo-ribus fiunt. Qmdam tarnen magis in quibufdam ipforum Sc fiunt, Sc exacerbantur. xx. Vere infmi.x, Sc atrx biles. Sc comitiales , Sc (knguinis fluxiones, Sc anginx, Sc graucT dines,Sc raucedines. Sc tufleSjSc leprx,Sc impetigines, amp;nbsp;Vitiligines,Sc puftulx vlccrofxplurimx,Sc tnbercula, amp;nbsp;morbus articularis. XXI. Aeftate vero S: quidam ex bis, Sc Febres continux.Sc ardentes,Sc tertianx plurimx. Sc juartanç. Sc vomituSjSc alui profiuuia,Sclippitudines,Sc auriu dolores. Sc orit
-ocr page 1113-APHORISMORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jh.
A amp;oris ezulccrationes,amp; pudendorumputredine5,amp; papula; îudorofæ. xxii. Autuinnoautemamp;exa;ftiui5tnuki,amp;fe bres quaiUnæ, amp;nbsp;erronex,amp; fplenes,amp; hydropes,amp; tabes,amp; vriux Rillicidia, amp;nbsp;inteßinorum leuitates, amp;nbsp;dyfenteriæ, amp;nbsp;coiendicesjôi aDoinæ,amp; anhelationes,amp; voluuli,amp; comitia^ les,amp; infaniæ,amp; atræ biles, x x 111. Hycme vero pleurki-des,pcripncumoiux,graucdines, raiicedines,tußes, dolores, pedorum, laterum aclumborum,capitis dolores,vertigines, ïyderationes. xxuii. In ætatibus autem talia contin-gunt,paruis ac recens natis pucris feruida oris vlcera, vomi-tus,tuifes, vigiliæ, timorés,vmbilici inflammationes, au-rium humiditates. xxv. Ad dentitionem vero acceden-tibus,gingiaarum pruritus,febresjconuulfiones, alui proflu-* uia, Sc maxime vbr dentes caninos producunt, turn crafliffi-mis pueris.tum bis qui duros ventres habent. x x v i. Se» nioribus autem fientibus, tonfillæ, verticuli in occipitio intro, luxatioBes,3nhelationes calculorum generaciones,lum-brici rotundi.afcarides, verrucar, tumores glandularum circa aures oblongifatyriafmi appellat!, ßrumx, amp;nbsp;alia tuber-lt;ula,maximc vero prædida. xxvir. Adhuc vero fenio* ribus,amp; ad pubercatem accedentibos, pleraque ex bis, Sc k-bres diuturna; magis, Sc ex naribus fanguinis fluxionet.
X X V111. Pluriraae vero aflêdiones pueris indicätur,partim in quadraginta diebus, partim in fep tem nienfibus, par-timiofcp!temannis,paitimadpubertaté accedentibus.Qwe _ vero permSferint pueris affcdioncs, Sc non exolutæ fuerint circa pubenatem,autfoemellis circa menCum eruptiones, diuturnæ fieri folent. x x i x. luuenibus autem fanguinis fpuitiones, tabes, febBes acuta-, comitiales,amp; alij morbi,ma-xime vero pratdidi. x x x. His vero qui banc ætatem ex-ceiTerunt, anbclationes,pleuritidcs,peripneumoniæ,lethar-gi,pbrenitidcs, febres wdcntes,alui ptofluuia diuturna,bilit furfum aedeorfum efHifiones,dyfenteriæ,inteßinorum leuitates,hæmorroides. XXXI. Senibusautem fpirandidif ficultates,amp; defluxioucs cu tufli,vrinæ ftillicidia,vrina: dif-ficultates,articulorura dolores,nephritides,vcrtigines,lyde-rationes, mali habitus, pruritus totius corporis, vigiliæ, alui, oculorum.S; narium humiditates,vifus hebetudines,glauce-dincs,auditus grauitates.
Tt üij Sedio
-ocr page 1114-HIPPOCRATIS LIBER
SECTIO QVARTA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D
’ D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcdicainentis purgarc oportet,fi turget Iiu-
I mor,quarto mcnfe, amp;nbsp;vflt;]uead feptimum. Minus veto has,lunioresauté 5c feiiiorcs fœtus vereri oportet, ii. In medicamentorum vfu,talia cx corpcrc ducere oportet, qua-liaetiamIponte prodcuntia cominoda fuut .Contrarioau-temmodoprodeiintia.redare. ii i. Si qualia oportetpur-gari,purgentur, confert 5c tacilcferunt.Contraria vero dif-hculter. iiti. Mcdieamcntispiirgarcopüitetæftatcqui-demfuperioresraagisibyemc vero inferiores, r. Sub ca* nem, 5c ante canem , operofr funt medicanicntorum purga-tiones. vi. Graciles,5c facile vomcntes.futfum purgarc o-quot; portet, viranteshyeinem, vii. Difficulter vomentes,5c g moderatecarnofos.deorfum,virantesæftatem. vin. Ta-befcentes autem,vitantes fuperiores. i x, Atrabiliarios vero plenius inferiores. Eadem ratinne contraria apponens.
X. Purgarcoportet in valdcacutis,{ihumor turget,ea-detn die . Morari enim in talibus malum eft. xi. Qui-bus tormina,5c circa vmbilicum dolores ,5c lumborum dolor, qui neque à inedicamento,ncque alias foluitur,in hydropem nccum firmatur. xti. Quibus alui inteftinorum leuitate aifeâi coshyeme furlumpurgarcmalum eft. iiii. Adve ratrum, his qui non facile furfum purgantur, ante potionem corpora humeâare oportet,ampliore cibo ac quiete.
X1111. Vbi biberit quis veratrum, ad motus quidem cor* porummagis ducereoportet,adfomnosauté 5c quietemini- P nus.Declarat autem nauigatio, quod niotus corpora turbat, X V, Vbi volueris magis ducere veratriim,corpus moueto.
Vbi verofiftere,fomnumfacito,5cnemoucto. xvi. Veratrum periculofum cft fanas carncs habentibus.Conuulfior nem enim inducit. xvii. Sine febre exiftenti cibi fafti* dium, ÔC oris ventriculi morfus, 5c vertigo, 5t os amarcfcens, Kiedicamento furfum purgante opus liabcre fignificat.
X V111. Dolores fupra feptum tranfuerfuin, qui purgatio-ne opus habent furfum verfuspurgationeindigcre Cgnifi-eantrqui veroinfra,deorfum. xix. Qui in medicamentorum potionibus, dum purgantur non litiunt,non ceflani priufquam citierint. xx. Non febrientibus fi fiat termen,^ genuum grauitat,5t lumborutn dolor,deorfuro medi-camenco
-ocr page 1115-A PHO RI s M o R VM. pj
A camento purgantc opus habcrc fignificat. xxi. Egeflio-ncs alui nigcæ, relut languis niger, fua fponte prodcuntes,amp; cum febre,amp; fincfebre.peflima; fuut. amp;nbsp;quito plures fuerint peiores colores,tanto magis inalü eft.Cum mcdicamcto re^ ro melius,amp; quâto plures fuerint colores,nó malü eft,. x x11.
Quibufcunq-, morbis incipientibus.li atra bills,autfurfum autdeorfumprodierit,lethsleeft. xxin. Quibufcunque ex morbis acutis,aut ex diuturnis,aut ex vulneribus,aut alias attenuatis,atra biU$,ßue qualis fanguis niger fubierit,poflrigt; dicmoriuntur. xxiiii. Dyfentenafiabatrabileincepe rit,letbalit eft. xxv. Sanguis furfumquidemqualifcunq; fuerit,malus eft. deorfum vero bona fuut nigra fubeuntia.
B X X r I. Si à dyfenteria occupato,veluti carnes rubierint,le tbaleeft. xxvn. Qmbusinfebribusfanguinismultitudo erumpitvndecunque,Eisin refeiäionibus alui humeêtantur.
X X VI n. Quibus biliofe funt egeftioncs,fu:ditate fiente ceflant.Et quibus furditas, biliofis egeftionibus fientibus cef fat. xxix.Quibus infebribu»fexta dietigores fiunt.dif-ficulteriudicät. xxx. Qmbus exacerbationes fiunt.qua-cunque tandem bora febris dimiferitdï poftridie eadem qua antea horacorripuerit,difficulteriudic3nt. xxxi. De-laflatis in febribus,adarticulos,amp; circa maxillas maxime,ab-fceffusfiunt. xxxii. Qmbufcuquerefurgentibusexmor bis, 11 quid doluerit, ifthic abfceflus fiunt. xxxiii.
Sed amp;nbsp;fi ante morbum quid doluerit,iftbic morbus incum bit. xxxiiii. Siàfebreoccupato, tumorenonexiften-te in faucibus,fulFocatio derepente contingat,lethalc eft.
XXXV. si à fcbreoccupato collum repente obuerfura fuerit. Si rix deglutirc poterit, tumore non exiftente, letba-leeft. xxxvi, Sudorcsfebricitanti li inceperint,boni funt tettia die, amp;nbsp;quinta, Sc feptima , Sc noua, Sc vndecima, Sc dccimaqu3rta,amp; decimafeptima,amp; vigefimaprima,amp; vige fimafeptima, Sc trigefimaprima, amp;nbsp;trigefimaquarta. Hi enim fudores morbos iudicant.Qui vero non fic fiunt,doloreni fi-gnificant.amp; longitudinemmorbi,Sc recidiuas. xxxvii.
Frigidi fudores cum acuta quidem fcbre ficntes', mortem fignificâticum minore vero, morbilongitudiné. xxxv111.
Et vbi in corpore fudor eft, illic morbum efle declarat. xxxix. Et vbi in corpore frigiditasaut calliditas, ifthic morbus
-ocr page 1116-HIP?OCKATI$ LIBER.
morbus eft. XI. Ec vbi in toco corpore mutationes ,amp;£ corpus perfrigeretur,aut rurfus calefiac.auc color alius ex a-lio£ac,longicudinemmorbilignificac. XLi. 5udoriiiul« tus ex fomno,atra manifeftam cauftim fiens,corpus niuko a* limento VCi fignificac.Si veto cibutn non capienti hoc fiat.fi-gniScac quod euacuatione opus habet, x 111. Sudor hiuU tus,frigidus auc calidus.femper fluens:frigidus tnaiorem ca^ lidusminorem morbum fignificat. xtiii. Febres quæ-cunque non intermittences per terciam forciores hunt, ma* gis periculofa; funt. Qnpcunque veto modo intermifetinc,^ finepericulofineftgnificant. XLiiii. Quibusfebreslon-fX,his cubercula ad arciculos.aut dolores fîûc. xiv. Qui-us tubercula ad articulos,aut dolores,ex febribus logis fiu t,
hi pluribus cibis vcucur. xi vi. Sirigorincidatfebrenon * incermictence xgrotoiam debili, lechze eft. xi vi i, Ex-fitreacionesin febribus nonincermittecibus,Iiuida?,amp; crucn t»,amp; graueolences,amp; biliofx,omnes malx funt.At probe fe-eedctes,bonç,amp; per alui egeftiones.Jt per vrinas.Si vero non aliquid ex conducentibus excernatur per hos locos,malu eft.
XIVI11. In non intermiccencibus febribus, fi extern® i]uidem partes firigidx fuerint,internæ veto ardeant,ac fitim habeant,lechale eft. xlix. In febre non intermittente,fi labium aut palpebra,aut fupercilium,aut oculus.aut nafus dif torqueaturraut non videat, aut non audiat, ægeriam debilis exiftens, quicquid horum fiat, propinqua mors eft. 1. Vbi in febre non intermittente difttcultas fpirandi, amp;nbsp;delyrium ficlethaJeeft. ii. In febribus abfceuus qui non folufitur ad primas iudicationes, longicudinem morbi fignificant.
LI I. Qmcuqueinfebribus,autaliisægritudinibus, exvo luntate lacKrymatur,nihil abfurdieft. Qui veto no ex volun tate.abfiirdiun. 1111. Quibus circa dentes in febrib’vifco-fa adhçrent.hisfortioresfebresfiunt. iiiii. Quibusple» tunque tuftes ficc.T,parum irritantcs,in febribus ardentibus, hinonita valdefiticulofifunt. iv. Ex glädularum tumo-ribus febresomnes mal® funt, eiceptis diariis. in. te-bricitanti fndoroboriensfebrenon rcmittctc,malum. Mori enim trahit morbus,St multamhumiditacem fignificat.
1VII. A conuulfione, aut diftentioncneriiorum vexato, febrisaccedensmorbuinfoluit. iviii. A fcbrcardcptc occupato.
-ocr page 1117-APHORISMORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P4
occupato,rigore accedente,(blutio fit. iix. Tertiana exaéta in feptem circuicibus ad (uinmum iudicatur. t x.
Quibuj in febribus aures obfurduerunt, hit fanguis è na-ribnsefFufus.aut aluusciturbata.morbum foluit. LXi.
f ebrientem fi non in diebus imparibus febris dimifcrit, recidiuare folet. ixii. Quibusinfebribusmorbusre-gius fit ante feptimumdiem,nialum. i x i i i, Quibut in febribus quotidie rigores fiunt, quotidiefebres foluun-tur. ixiiii. Quibusinfebribusmorbusregiusfeptima, autnona ,aut dccimaquarta accedit, bonum, fi non prar-cordium dextrum durum fiat; fin minus, non bonum.
IX r. In febribus circa ventrem æftus vchemens,amp; cor-gt; disfiueorisventriculimorfus,malum. ixvi. Infebribus acutis conuulfiones, Sc circa vifcera dolores fortes, malum.
ixvii. In febribus,ex fomnis, timorés autconuulfio-nes, malum, ixvin. Infebribusfpiritusofiendens,malum. Conmilfîonem enim fignificat. ixix. Quibus v-rinx craflx.grumofæ.paucæ, non fine febribus, vbi copia ex bis fuccefitt, tenuis prodefi. Tales autem maxime prodeunt lis quibus ab initio, aut breui fiibfidentiam habent. l x x.
Quibus in febribus vrina: conturbatx, velut iumenti, bis capitis dolores, aut adfunt, aut aderunt. ixxi. Quibus feptima die norbi iudicantur, his nubeculam habet vrina,quarta die fubram,amp; alia fecundum rationem. i x x 11.
Quibns vrina: pellucidx, albx, malx. Maxime autem in C pbreniticiscomparent, ixxiii. Qmbus prxeordiaele-uata,permurniurantia,lumborum dolore accedente, hisalui bumeûantur, fi non flatus erumpant, aut vrina: copia pro-deat.Infebribusautem hxc. lxxiiii. Qmbus fpes eft abfeeflum fore ad articulos , eos libérât ab abfeeflu vrina Biulta,amp; crafla.amp; alba ptodiens,qualis in febribus laboriofis quarta die quibufdam fieri incipit. Si vero etiam ex naribus fanguis enipent, breui admodum foluitur. lxxv. Si quisfanguinemautpus mingat,rhenumaut veficæ vlcera-tionem fignificat. ixxvi. Quibusin vrina craflaexiften te,caruncular parue,aut veluti pili fimul eieunt,hi$ de rheni-busexcernuntur. ixxvii. Quibutinvrina crafla exi-ftente.furfuracea quxdam fimul mingutur, his vefic.i fcabie »ffedaeft. ].xxriii. Quifua(pontefauguinC mingunt.
-ocr page 1118-HIPPOCRATIS LIBER.
hûinrhenibusvenseruptionéfignificat. ixxix. Qui- D bus in vrina,arenofa fublidunt, bis vcfîca calculo laborac.
XX X. Si quisfanguinem mingat,8t grunios,8c vrinac ftil-Itcidium habea(,amp; dolorincidac iii imum yencrem,amp; ani ac fcorti intcrcapedincm, partes circa vcficam afFcâx font.
LX XXI. Si quisl'anguinem Sc pus mingat,amp; fquamas. amp;nbsp;odor grauis fît: velîce exulcerationé fignificat. i, x x x 11.
Quibus ill vrinariaÈftula cuberculum nafcicur,hisfuppu-racione faâaamp; eruptione/olutio fît. lxxxiii. MiCtio noâu multa ficus,medicam alui egeftionem fîgnificat.
SECTIO QjfINTA.
I Onuulfioex vcratro lethalls eft. ii. Ex vulnerc conuulfiolethallseft. iii. Sanguine multoef- j xfufoconuulfîoaut fîngultusaccedens, malum.
mi. Exfuperflua purgatione.conuulfîoaut lîngultus accedens,malum, r. Si quis ebrius derepentç »ocepriuetur, conuullus moritur ,fi non febns corripuerit, sut vbi ad horam qua crapula* foluuntur peruenit.loquatur.
VI. Qjiicunque àdiftentione antrorfum ac retrorfum çorripiuntur,in quatuor diebus pereunt. Si vero has elTuge-rint,fani fîunt. vu. Qmbuf.unq; morbi comitiales ante pubertatem fîunt,tranfmutationem habent. Qmbufcunqi vero viginti quinque annos natis fîunt, his plerunque com-moriuntur. vni. Qu(cunqucpleuritici fîentcs, inqua-tuordeciin diebus non repurgätur, his ad fiippurationé tra-fitiofît. IX. Tabesmaximefitætatibus.abannodeci-P mooâauo.vfqueaJtrigcfîmu.nquintum. x. Quicunq; angiuam effugiunt, his ad pulmonem vertitur , amp;nbsp;in feptem diebus moriunrur.Si vero has cftugerint, fuppurati fîunt.
XI. Qm tabe infeftantur, fî fputum quodeuque tuflien-do reiecerint,graue olet, duni prunis iniicitur, Si capillt de capitcdefluunt.Icthaleeft. x;i. Quibufcunquetabela-borâtibus capilli de capitc defluxerint, hi alui profluuio accedence moriuntur. xrii. Quirunquefanguinemfpu-mofumfpiiunt.hisexpulmoneeduiâiofît. xiin. A tabe occupato.alui prolîuuium accedens, lethale eft. xv.
Quiciique ex pleuritide fuppurati fîunt, fi in quadragin-ta diebus repurgati fuerint.ab ea die qua ruptio fada fucrit, liberantur.Si vero non,ad tabem tranfeunt. x v i, Calida fre-
-ocr page 1119-A PH o RISM o R VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiy
A da frequenter ea vtctibusjias noias inducit, earnlum effœ-niinationcm,neruorum impotentiam,mentis torporem.fan-guiiiis erupciones,animi dcliquia.Hxcquibusmors. x vii. Frigida vero conuullïoncs, antrorfum ac retrorfum diftc-tioncs,Qigrores,rigorcs febriles, xviii. Frigida inimi-ca oiribus,dentibus,neruis,cerebro,fpinali medullar. Calida vero grata, six. Quccunque perfrigerata funt, eicale-facere oportet,prarterquam i quibus fanguis erumpit,aut c-rupturusefl. xx. Vlceribusfrigida mordax,cutem obdu rat,dolorcm non fuppuratem facit, nigrefacit, rigorcs febriles inducit,conuulliones,diAcntionegt;. XXI. Quandoq; vero in diftétione line vlcerc,iuueni carnofo, æflate media, ) frigidx multx afFu(io,caloris reiiocationcm facit. Calor au-tem h.Tcfoluit. xxii. Calida fuppuratoria eft, no in o-mni vlcerc,maxiinum lignum ad fccuntatem, eurem mollit, attenuat,dolores eiimit,rigores,conuulfiones,diftentiones niitigat,capici.s grauitatem foluit. Plurimum autem confert ad oliium ftaduras,maiime denudatas.Ex bis autem maxime his qui in capite vlcera habet A his quar à frigiditatc moi riuntur.aut vkcrantur, amp;nbsp;hefpetibus eiedentibus,fcdi,pu-dendo,vtcro,vcficx. His calida grata eft amp;nbsp;iudicans. Frigida vero inimicaamp;occidens. XXIII. In his frigida vti o-portet vnde fanguis erumpit,aut erupturiis eftrnon fuper ip-fas partc$,fed circa ipfas vnde fluit, ht qu.xcûque inflamma-tiones,aut flammei ardorcs, ad ruborein amp;nbsp;iubcruentum co C lorem ex nouo fanguine tcndunt,ad eas ipfas. nâ veteresni-grefacit.Äi ad facrum ignem no cxulceratum. nara exulceta-tumlxdit. XXIin. Frigida velut nix ,glaeies, pedori inimica flint,tulTes mouent, amp;nbsp;fanguinis eruptioncs , ac de-fluxionesinducunt. xxv. Tumores inarticulis,8cdo-lores abfqi vlcere,8c podagricas affedioncs, 8c cóuulflones; Horum plurima frigida multa aftiifa leuat,8c actenuac,8c dolorem foluit. Torpor cnim dolorem foluit. XXVI. ,Aqua qua; cito calefcit,8c citoperfrigerat,lcuiirima eft. x x v11;
Qujbusbibendi appetcnti.T noduvaldefitictibus,fiob-dormieriotbonumeft. xxviii. Menfes ducitaroma-tum fliffit’.Multis autem modis etiam ad alia commodus effet, fi no capitis grauitatem inducerct. x xi x. Pr.rgni-tes medicainentis purgare oportet, fl turgçt humor quarto inenfc,8c
-ocr page 1120-HIPPOCRATIS LIBER.
iainfe,amp; yfqüe ad feptimum. Minut vero has. luniores vero D amp;nbsp;feniorcs foetus vereri oportet, x x x. Mulierem vteru gerctem ah aliquo acuto morbo corripi,lethalc eft. x x x i.
Mulier vccrum gerens feâa vena abortit, amp;. inagis fi ma-iorfucritfœtus, xxxti. Mulieri fiinguinein vomenti, menfibuserûpentibusïôlutiofit. xxxiii. Mulicrimc-ßbus dcficientibuSilânguincm ex naribus fiuere, bonum cft.
X X X1111. Mulieh vteruin gefianti fi aluus multum fiu. xcrit, periculii eftvt abortiat. xx x v. Mulieriquarab v-teri ftrangulationibus vexatur, auc difficultcr parit, fiernu-tatio accèdent, bonum. xxxvi. Mulieri menfes décolorés, amp;. non eodem tempore fenipcr fientes ,purgationeo-puseiTefignificant. xxxrn. Mulieri vterum gelbnti, -£ mamma* repente graciles fiant,abortit. xxxvm. Mu. * J licri vterum gcllanti,fi altéra mamma gracilis fiat, gemelloi gefians alterum abortit.Et G ejuidé dextera gracilis fiat,ma. lculum;fivcrofiniftra,fœmellà. xxxix. Simulierquae neque pr-rgnans efi’,neque peperit, lac habet t menfes ipfius defecerunt. xl. Mulieribus quibufeunque ad marnas ûn guiscolligitur, infaniam fignificat. xii. Mulierefi velu cognofcere,3n prægnans fit,vbi dormire volet,aquâ mul-fam bibendamdato. £t fi quidem tormen habuerit circ3 vê-trem,prargnant eG.Si vero noapr.Tgnii}s non eft. xiii.
Mulierprçgnan$fiquidemn»afculumgeftai,benecolora. taeft.Si verofœmellam,malccolorata. xiin. Si mulieri praignanti ignis lacer in vtcrofiat,lethalecfi. XIIIII. P Qu.-ccunqueprætcrnaturam tenues exifientes,vterum ge fiant,abortiuntpriufquaaicrafiefcaiit. xiv. Quæcunqj vero moderate corpus habentes, abortiunt bimeftres ir tri-mefiret,fine cau/â manifefia, hit vteri acetabula muco plena funt,amp; non polfunt fœtum continereprægranitate, fedab-rfipitur. xivr. Quæcunqtprærernatarâcrafiàrexiftétes, non conc'piuntin »tero,hisomentum ofculum vteri com-primit,5f priufquam attenuentur,iiô concipiunt. nbsp;nbsp;xi v ii.
Si vterus in coxam incumbens,fuppuratus fuerit,neceGe efteurationem exmedicamentit.perlinamenta ipfi adhibe-re. XL VIII. fœtusmafeiili quidem in dcitris,fœmina: veroinfiniftrismagis. xtix. Vtfecundxcicidant.fter nutatorioindito,narcsamp; ot apprehendito. i.. Mulieri menlcs-
-ocr page 1121-APHÖRISMO R,VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiS
iRenfet fi cohikere voles, cuciirbitatn q uàm maxima ad ma--Kaï appone. li. Quæcunque vterum geftant,his ofcu-lum vterorum claufum cft. 111. Mulicri vterum geftan-ti fi mulcum lac ex mammis fluat, debilem fcBtum ßgnificat. Si vero folidx fuerint mammx,faniorem foecum fignibcanc. LUI. Quæ coriupturx funt foetus,bis mammx graciles-fiunt.S I vero rurfus durx bant,dolor (gt;rit aut in mamniis,aut in coxis,aut ia oculi$,aut in genibus, amp;nbsp;non corrumpunt.
gt; tuil. Quibusos vterorum durum eft,bisnecefleeft ofculum vterorum claufum eflfe. t r. Quxcunque in vte-ro babentes,dfebribus corrmiuntur, Sc fortitet attenpantut fine manifcftaoccaiïone^iniculter pariüt amp;nbsp;periculofe: aut
I abortumfacientespericlitätur. tvi, Influxumulicbri, conuuliïo amp;animi dcliquiumfi accedatpnalum cft. l vu. Menftbus pluribus prodeütibus morbi fiunt,amp; non prodeü-tibus,abvteromorbi contiiiguot. tviii. Exintcftino reâo,amp; vtero inftammato, vrtnx ftillicidium accedit, Sc ex rbenibus fuppuratis vrinç ftillicidium accedit.Verum ex be-pate inflamato, ftngultus accedit. tix. Si muLier in vé-trc non conoipit,velis autem fcire an cóceptura fit, veftunÊ-tis circumteâam ex infernis fuifito. btfiquidcm odor pet corpus tibi procedere videatur ad nares Sc ad os.fcito quod ipfa non propter feipfam infoecunda eft. tx. Si mulieri Vterum geftanti pufgationes prodeunt, impofl’ibile eft foctu Cinumerte. tri. Simulieri putgationes non prodeunt, Q neque borrore,neque febrc accedenteiveró cibi faftidia ipfi accidunt,bancinventrebabereexiftimato. ixii. Q^-cunque frigidos ac denfos vteros babent,non concipiûtVîc quxcunque bumidos babent vteros,non concipiunt.Extin-guitur enim in rpfis gcnitura. Et quxcunque ficcos magis Sc aduftos.Prxinopracnimalimenticorrumpitur feinen. Qu.ç-cunque vero ex vtrifque temperainentum babent niodera-tum, tales faecundx fiunt. lxiii. Similiter autem in ma fcalis.Aut enim propter corporis raritaté.fpiritus extra fer-tur,vt fernen nö deducatiaut propter denfitatem, bumor nó proccdit forasiaut propter frigiditateni non concalefcit, vt ad hunc locum cögregcturraut propter calid itatem,boc idc contingit. txiiii. Lacdarccaput dolentibus.malü.Ma-lum etiam febricitantibus, amp;nbsp;quibusprxcordia eleuata per-* rtMirmu«
-ocr page 1122-HIPPOCKATIS LIBEK
murmurantia.A fiticulofis. Malum amp;nbsp;quibus biliofx alui e- D geftioncs in febribus acucit funt, Sc quibus fanguinis mulei egeftio faâa eft.Cóueiiit au tem exbibere tabriceiidbus, nó Talde mulcum febrienttbus,amp; in febribus longis, debilibus, nullo ex prçdiâis fignis pra;fente,fcd pratter rationem con-fumpcis. ixv. Qmbustumores in vlceribus apparent, nó valde conueiluntur,hequeinfaniunt. Hisautem derepc-te diifipatis, retrorfum quidem conuulfiones diftétionei fiunttantrorfum vcro,infaniae, lateris dolores acuti, aut fup-puratio,aut dyfenteria, fi rubicundi magis fuerint tumores.
L X VI, Si in vulneribus fortibus ac prauis,tumor nó ap-parcat,magnum malum, ixrii. Tumores laxi boni,cru dimali. txrui. Dolend pofteriorem capitis parte, vc- j na reda in fronte fcöa prodeft. ixix. Rigoresincipiüt, mulierib* quidem ex lumbis magis, amp;nbsp;per dorfum ad caput. Verum amp;nbsp;viris magis pofteriorc corporis parte quiin ante-tiore,vclut ex cubitis acfemoribus.Sed amp;nbsp;cutis rara eft. Indi cat autem pilus, ixz. Qui à quananiscorripiuncur,non ita valde à conuuliïonibus corripiuntur.Si vero prius corri-Eiantur,8tquartanainfuperaccedat,ceifant. ixxi. Qui-us cutis cireütenditur arida aedura, hi fine fudore moriu-tur , Qmbus vero laxa ac rara, cum fudore nioriuntur.
I.XXII. Morboregio laborantes,non ita valdefiatuofi funt.
SECTIO SEXTA.
N diuturnis inteftinorum leuitatibus, ruöus acidus acce- f dens,qui prius non erat,fignumbonum. n. Quibus na res natura huinidiores.amp; genitura humidior.morbotius fani funttquibusveroviceverfa,faliibrius. rii. Inlongisin-teflinorum leuitatibus,cibi fafiidium malum,amp; cü febre pc» ius. iiir. Vlceracircunglabramalignafunt. r, Dolores in lateribu$,amp; in pedoribus, ie in aliis partibus,an mul-tum differunt,confiderandu efi. vi. Rhenumaffeöio-nes,amp; qua: circa veficam conliftunt, operofc fanantur in fe-nibus. VII. Dolorescircavet’tremfientes.fublimcsqiii-dcmleuesfunt,nonautemfublimet,fortiores. vin. Hy-dropicis fientia vlcera in corpore, non facile fanantur.
IX. Lat.rpuftulænovaldepruriginofa:funt. x. Caput dolenci Sc circundolenti,pus,aut aqua, aut fanguis flués per na-
-ocr page 1123-A P H o RI s MO R VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I17
A pernarej,autos,»utaures.foluitmorbum. xi. Atrabilia-rii$,amp; Phreniticis.hxinorrhoides accedentes.bonû. xii. Heaiorrhoidas fananci diuturnas, fi non rna feruata fuerit, pcriculum eft hydropé aut tabem accedere. xiii. Afin-gultu detento.fiernutationes accedcntes foluunt fîngulcum.
xtIII. Ab hydrope dctento, vbi aqua in renis ad vctré confluxit ,folutiofît. XV, Aprofiuuioaluilongo corre» pco.vomitus fponte accedens/oluit alui profluuiuni. xyi.
A pleuritide aut peripneumonia occupato,alui profluuiu accèdent,malum, x v ii. Lippientem alui profluuio cot'-ripi,bonuin. xviit. Vefîcam di(^edarahabenti,autce-rcbrum,aut cor,auc feptum tranfuerfum, aut tenue aliquoii
I inteftinum,autventriculuni,authepar,lethalccft. xix.
Vbi dilTcaum fuerit os,aut cartilago,aut neruus,auc genç pars tenuis,aut prxputium, neque augefcit, neque coalefcit.
XX. Si in ventrem fanguis efFufus fuerit prçter naturam, necelTc eft fiippurari. xxi. Ininfaniétibus.varicibusaut Lemorrhoidibus accedentibus, infanif folutio fît. xxir.
Q^cunque dolores ex dorfo ad cubitos defcendunt, ve-nx tôio foluit. xxiit. Si timor amp;nbsp;triftitiamulto tempo re pcrfcueret,attabiliariumhocfîgnum eft. xxiiii. Si ex inteftinis tenuibus aliquod difteâum fuerit,non coalefcit.
XXV. Ignem facrum ab externis intro conuerti,nonbo numiab internis veto extra,bonum. xxvi. Quibusinfe bribus ardeutibus tremores faâi fuerint,mentis emotio fol-C uit. xxvit. Qmcunquefuppurati authydropici,fecantur aut vruntur,hipure aut aqua aceruata effluéte,omnino mO'-tiuntur. xxviii. Eunuchi non laborant podagra, neque caluifîunt. xxix. Muliernonlaboratpodagra,finô mé-fes ipfi defecerint. xxx. Puer non laborat podagra, ante venerisvfum, xxxr. Oculoru dolores mcripotus,aut bal neum,aut fomentum.aut venæ feSio, aut medicaracti potio foluit. XXXII. Balbi ab alui profluuio longo maxime cor-ripiuntur. xxxirr. Acidum rudûhabcntes, nôita valde pleuritici fîunt. xxxiiir. Quicunquecaluifunt, bis varices magnx non fîunt. Qmbufcûque vero caluis varices accédât, hirurfushirfutiflint. XXXV. Hydropicistuflisaccèdent, malum. xxxvr. Vrinxdifficult.itcm foluitvenx fcdio.Secare vero oportet internat, xxx vu; Ab angina
Vv detent»
-ocr page 1124-HIPPOCR.ATIJ LIBER.'
detento tuniorem fieri fori s in collo, bonû eft. X'XX'rut, 9 Quibufcunque occulci cancn fiunt, eos non curare mcli*
cft.Si cnim curantur,ciciu$ moriuncur. Si vcro non curctur, multumtempus perdurant, xxxix. Conuulfio fitautà repleiione,auc euacuatione.Sic auieni amp;nbsp;fingultus. xc. Quibul'cûque ciira præcordium dolores fiunt, abfque inâa-tnationc.his febris accedens dolorem foluit. xir. Quh bufcunque fuppuratum quid in corpore exiftcs, fignificatio-nem de ie non præbet, lus propter puris aut loci cralfitudi-nem,rui fignificaiionem nôexbibet. xLri. Morbo regio laborantibus hepar durum fieri malum eft. xliit.
cunque iplenici à dyfcnteria corripiuntur,his longa accedc-te dyienceria,aut hydrops accedit, autrntellinorum leaitas, * Bcpercut. XLiiii. Quibufcuqueexvrinæfiillicidiovol-uulusaccedit,hi in feptenadiebus pereunt,finonfebre ac-cedente vrina fatis fluxcrit. xix. Vlcera quxcunqueannua fiunt,aut diutiore tempore durant, necelfe ell os abfee-dere,amp; cicatrices cauasfieri, xcvi. Qu'cunq; gibbofi ex anhelatione,aut tufii fiunt, ante pubertatem pereunt.
XIVtr. Quibufcunquevena?feâio,autmedicamctuni conducic,his vere venam fecare, aut mcdicamenium purgat cxhibercconuenit. xLTiit. Splenicis dyténteria accedens,bonum. XItx. Qmcunqu: podagric! morbi fiunt, hi fedata infiammatione, in quadraginta dieb’ reftituuntur.
L. Qo'busccrcbtumdifleâumfuerit,hisnecc£rceftfe-brcm,8t bills vomitumaccedere. it. Quibufcunque fanis • derepente dolores fiunt in capite llatim voce intercepta iaceni,ac ftertunt,in feptem diebus pereunt, fi non febri.s ap prehendat. in. Confiderare veto oportet etiamfubocu lisapp4ritionesinfomni$.Sienimalb.r p.irtis quidfubap-parucrit,non commiffis palpebris, fi id no ex alui profluuio, autmedicamenti potione fuerit,malum fignum amp;nbsp;valds lethalcell. mt. Defipienti.T cum rifu quidemfictes, fecu-riores funt:cum lludio veroferio.periculofiorcs. intt. In acutis alFeâianibus, quæ cum febre fiunt, luÂuolærefpira-tiones,malum, ix. Podagricx alFcóliones vere amp;nbsp;autu-no vtplurimum mouentur. ivi. Atrabiliariis morbispe-riculofi humoru.m à loco ad locum decubitus,aut fyderatio-aem corporis,aut conuulfionem, aut lufaniam, aut c.reita-temfi-
-ocr page 1125-APHORISMOR.VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pt
A tern fignificant. ivii. Syderationes vcromaxime fiunt, xtatc i quadragefimo anno rfque ad fexagclimum. i. v iii.
Si omentum exciderit.necefle eft putrefieri. tix. Qui-bufcunqueâcoxendicum morbo vexatis,coxa excidit,amp; rur £)sincidic,hismuciaccedunc. ix. Qmbufcunqueàc«gt;-xendicum morbo diuturno vexatis,coxa cxcidit,his crus ca-befcit,amp; claudicant^ non vfti fuerint,
SECTIO SEPTIMA.
IN Kutis morbis frigiditas extremarum partium, malum. I
II. Ex ofte ægrotante,caroliuida, malum, in. £x vomicufingultusiamp;oculirubicundi,malum, iiii. Exfu-dore horror.nó bonum. v. Exinfania,dyfentcria,aut bydrops,aut mentis emotio,bonum. In morbo diuturno cibifaftidium,amp; meracæahiiegeftioncs, malum, vir. Ex multopoturigor,amp; delyrium ,malum, vin. Extii-berculi intus ruptione,exolutio, vomitus, amp;nbsp;aniroi deliquiu fit. IX. Ex fanguinis fluxu delyrium,autetiam couulfio, malum, x. £xvoluuloromitus,autftngultus,autconuul (to,aut delyrium,malum, xi. Expleuritide peripneumonia,malum. xir. Ex peripneumonia phrenitis, malum.
xiu. Ex ardoribus vchementibus conuulfto, aut diften-tio,malum, xiiii. Explagaincaput,ftupor, autdelyriu, malum, XV. Ex fanguinisfputo,purisfputum, malum.
XVI. Expuriil’puto,tabe$,8t fluxus,malum,Poftquavc-_ ro fputum fupprimitur, moriuntur. xvir. Exhepatisin-'■ flammationeftngultus,malum. xvin. Ex vigiliaconnut fio,aut delyrium,maló. xix. Ex oftis denudatione, ignis, ûcer. XX. Exignefacro.putrefaâio, autfuppuratio.
XXI. Ex forti pulfii in vlceribus,fanguinis eruptio.
xxii. Ex dolore diuturno partium circa ventrem, fnppu ratio, xxiir. Exmeracaalui egeftione,dyfentcria.
xxriii. Ex oftis difteâione delyrium, ft ad vacuum vf-queprocefterit. xxv. Ex medicamenti potionc conuul-fio,lethale. xxvr. Ex dolore forti partium circa vctrem, frigiditasextremarum partium,malum, xxvii. Mulieri vterum gerenti,tenefmits accedes abortire facit, xx v iii.
Qupdcunqueospræfeâum fuerit, aut neruus in corpore, Dequeaugefcic,nequecoalefeit. xxix. Si ipituitaalba
Vv ij detento,
-ocr page 1126-HIPPOCRATIS LIBIR.
detentOjVckemens alui profluuium accedat/oluicmorbuin^ ]gt; XXX. Qujbufcunque Ipumofa: alui cgeftioiics fuut in al-uiproduuii$,liisdecapitcpituic3 defluic. xxxi.
bufcunque fcbricitantibus ,in vrinis fubfîdentiæ cralTioret polencx partes referentes fiunt,longum morbum fignibcic^
xxxij. Quibus vero biliofæ fubfiJcntiæ,ab initio tenues,acutum morbum ßgniücant. XXXIII. Q^ibufcun-que difparatx vrinx funt, bis veliemens turbatio in corpore eft. XXXIIII. Quibus in vrinisbullxfuperftant.rlicnum alTeäiones lîgni6cant,amp; moibum fore iongum. xx x r.
Quibus pingue eft idquod fuperftat, Scaceruatum ,hif rhenuraaffeä:iones,easq;acutasfignificat. xxxvi. Qui,-bus vero iam nephriticis ex rhenibus afteiäis prçdiÔa ligna accidunt,doloresque circa mufculos fpinales Hunt,ft quidein circa externos locos ftant, etiam abfceftus cxtrinfecus futu-ros expeäa. Si vero dolores magis circa internos locos fiât, etiam abfceftus magis intus fore expeâa. xxxtii. Quj-cunque fanguinem romunt.fine febre quidem, falatare eft; verum cum febre,malum. Perfrigerancibus autem amp;nbsp;adftrin gcntibus curare oportet, xxxviii. Dcfluxiones in vettern fupernum , in viginti diebus fuppurantur. xxxi X.
Si quis fanguinem mingat, k gruraos, k vrmæ ftillici-diiimnabeat ,Sc dolorincidatin aniacfcorti intercapedi-nem , k imum ventrem acpeöinem, partes circa veficam xgrotare fignificat. Xt. Si lingua derepente impotent fiat,aut aliqua corporis pars lÿderata.atrabiliarium tale exi- f ftit. XII. Sifenioribusnimiumpurgatis ftngultusaccédât, non bonum eft. XLii. Sifebrisnonàbilehabeat,a'gt; qua multa calida in caput aftufa , febrisfolutio fit. xti 11.
Mulierambidextranoneft. xtuit, Quicunquefup-purati vruntur,ftquidem pus purum ftuat kalbum,eua-dunt. Si vero fuberuentum ,k carnofum ,ac graueolens, pereunt. xiv. Qincunqueheparfuppuratum vruntur,ft quidem pus purum ftuat, k album, fuperftites euadunt. In tunicaenimpushisineft.Si verovelut amurca ftuat,pereunt. XIVI. Indoloribusoculorum,vbimcrumbiben-dum dedifti, k multa calida lauifti, venani fecato. X t v 11.
Hydropicum ft tuifis vexet, defperatus eft. X t v 111.
Vrinz ftillicidium, k riiax difficultatcm, vini potus K
rtax
-ocr page 1127-APHORISMORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,
A renx feâio foluit. Secare vero oportet internas, xiix.
Ab angina detento, tumor amp;nbsp;rubor in peâorc accedens, bonum . Foras enimvercitur morbus, i. Qmbufcunque corruptum fuerit cerebrum, in tribus diebus pereunt.Si vero bas eH'ugerint,fani Hunt. Lr. Sternutatio fit ex capi-tc, percalefcentc cerebro, aut vacuo quod eft in capitc per-humefcente, Aer enim qui intus eft, foras erumpit .Stre-pitum vero edit, quia tranfitus eft ipfi per anguftum. tn.
Quibulcunque hepar circuncirca dolet, his febris accedens foluitdolorem, irrt. Qj^ibufcunquefanguinemde renis auferrc conducit, his vere venam fecare conuenit.
lint. Quibus inter ventrem amp;nbsp;feptum tranfuerfum pi-I tuita conclufa eft, amp;nbsp;dolorem exhibet, non habcns exitum ad neutrum ventrem, his per venas ad veficam conuerfa pi-tuita, morbi folutio fit. iv. Quibusheparaquareple-tum, ad omentum eruperit.his venter aqua impletur, amp;nbsp;moriuntur. i v i. Anxietatem, ofcitationem , horrorem, rinum xquali menfuta aqux ammixta potum foluit. i v n.
Quibusin vrinaria fiftula tubcrcula Hunt,his fuppura-tionefadaamp;cruptione.foluitur dolor, ivm. Q^ibus Cerebrum concufliim fuerit ex aliqua caufa , eos ftatim voce priuarineceife eft. iix. Corporibus humidas carnes habentibus, famem inducere oportet .fames enim corpora ficcst. iK. Vbiin toto corpore mutationes,amp; corpus perfrigeratur, amp;nbsp;rurfus calefcit, aut color alius ex alio mu-C tatur.longitudinemmorbi lignificat. ixi. Sudormul-tus, calidus aut frigidus, fempcr fluens, humorem abduce-re opottere fignificat, forti quidem fupcrne, debili vero,in-ferne. ixii. Febres non intermittentes,fi per tertiam fortiores fiant, periculofe funt. Quocunque vero modo in-tcrmiferint,fine periculo eflcfignificat. ixin. Qmbus febtes longx funt, his aut tubercula, aut ad articulos dolo-resfiunt. ixiiii. Quibusturberculadiutina, autadarticulos dolores , ex febribus fiunt, hi cibis pluribus vtuntur.
ixv. Siquisfebricitanti cibum det, quern fanoexhi-bet, fano quidem robur, xgroto vero morbus eft. ix v i.
Qui per veficam prodeiint infpicere oportet ,anqualia fanis prodeunt. Qux igi tur minime fimilia his funt, ea mor bofiora Hint. Qux vero fimilia fanis, ea minime morbofa.
Vv iij ixvn.Et
-ocr page 1128-HIPPOCRATIS LIBER. APHOR.IS,
ixvir. EtquibusaJuiegeftioneSjfiftarepermiferit,amp; O non inouerïsjfubdftunt veluti ra(nenta;fipaucæfuerint,nio dicus morbuse(l;£ mulcz.mulcus.His confert fubpurgare al uum. Si vero nonpurgaualuo,forbiciones dcderis,lædes, St quantoplurcsdederis,magisla;des. lxviii. Qmbufcû* ^ue cruda deorfum fecedunt, ex atra bile funt ; fi plura, co-pioßore : fîpauciora pauciore. iiix. Exfcreationesin febribus non intermittencibus liuidæ, Sc auentx, Sc gra-ueolences, Sc biliofe, omnes inalxfunt. At probe fcccden-tes , bonx, amp;nbsp;per aluum, Sc per vefîcam. Sc vbï fanè quid fe-cedens conilicerit non purgatum, malum. i x x. Corpo ra quocunque quis purgare voluerit, fluida facere oportet. Et fi quidem furfum.fiftere aluum. Si vero deorfum, hume- 1 öarc. lx XI. Somnus,vigilia, vtraquemodum exceden-tia,morbus, ixxii. In non intermittentibusfebribus,fi cxternx quidem partes frigidx fuerint,intern; vero ardcat. Sc febris habeat.lethale eft. lxxiii. Infebrenon intermittente ,fi labium,aut nafus,autoculus,autfupercilium difiorqueatur : aut non videat.aut non audiat,xger iam dc-biiis exifiens : quicqnid horum fiat,propinqua mors eft.
ixxiiii. Expituiualba,hydropsaccedit. ixxr. Ab alui profluuio,dyfenteria. i x x vi. A dyfenteria, in-teftinorumleuitas accedit. ixxvii. Ex corruptionc.ab-üeflusofiîs. iXXvin. Exfanguinisvomitu,tabet,amp;pu-ris purgatio fiirfum.Ex tabe, fluxus ex capite. Ex fiuxu,alui profiuuium.ex alui profluuio, fupprcfiîopurgationis furfum f verfus.exfuppreflione,mor.t. ixxix. Qualiaetiâfîntin veficæ ac alui egeftionibus, infpicere oportet, Sc in hii qux per carnes excernuntur, Sc ficubi alibi à natura recedat corpus,fi parum.paruus eft morbus;fi multû,multus;$i vero val-demultusfitrecefluSjlethalehoceft. ixxx. Qmcunque fupra quadraginta annos phrenitici fîunt,non ita valde fani fiüt.Minus enim periclitantur,quorum natur;,amp; xtati,mor-busaftinisfuerit. ixxxi. Quibufcunqneinxgritudini-bus oculi ex voluntate lachrymantur, bonum. Quibus vero citravoluntatem,malum, ixxxii, Quibustnfebribut quartanis languis ex naribus fluxerit, malum eft. ixxx-iii. Sudorcs indiebus iudicatoriis fientes, vehementes fcvcloces pcriculofi funt, qui expclluntur ex fronte velut
guttx,3c
-ocr page 1129-EPISTOLAE.
$10
A guttac,8c aquç faliente$,amp; frigiJi valde ac multi.Necefle eft enini talcm fudorein prodire cum violentia, amp;c. dolorii er-ce(ru,acexpreiTióediuturna. ixxxiiii- Exmorbodiu-turno,ctiainaluideduxu5,malutn. ixxxv. Quæcunque non fanant médicamenta, ea ferrum fanat. ferrum nó fanat,ca ignis fanat. Quæ ignis non fanat, ea incurabilia pugt; tare oportet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
HIPPOCRATIS COI E P I S T O L AE, lano Comarto nte^ dico pbyfico interprète.
Hex regum magnut ArUxerxet.Ptete gauJiant.
Otbuspeftilens appellatus, inua-lt;it exercitus noftros; Sc quum nos farpe niulta fecerimus,nihil adhuc remifit.Quare magnopere, amp;nbsp;per omnia tibi à me data dona, te ro-go,vt aut aliquid ex natura tua excogitatum, aut aliquam ex arte aâionem, aut aliquod alterius vi-n mederi potentis conltlium , ce-
^lerrinic ad nos mittas. Propulfa orohoc malum. Multa enim anxietas populum corripuit, quar fpiritum magnum ac denfumhabet. Non belligérantes debellamur ; quum hoftem habeamus beftiam illam ouilia deuaftantem.Sauciauit multos; xgrecurabilesfecit: amara fpiçulaimjnittit. Confilij inops fura.Non amplius habeo quod cum viris natura prudentibus confultem . Solue liæc omnia,neque nos bono tuo confilio deftituas. Vale.
NPittat,Hegi regunt magne Artaxerxte gaadium.
Acuraliaauxilia pellilentis morbi populärem gralTa-Vv iiij tio-
-ocr page 1130-HIPPOCR.ATIS
tioncm non (oluunt. Qui enim ex natur* fiunt morbi : eo» D ipfa natura iudicani fanat. Quj vero ex populari grafTauo-ne: cos ars curat, attificiofc iudicans corporum mutatio-ftipfotra nem. Hippocrates autcin medicus curat hoc malu.Et gene-fir U«r. re quidé eft Doricnfis: ex ciuitate vero Co,patre HeracUda, qui filius fuit Hippocratis. qui GnofiJici ,quj Nebri,qui So-Ärati,qui Theodori.qui Clcomittadæ,qui Chrifamidis. Hic diuina natura prxditus eA,amp; ex paruis ac vulgarib*,ad magna ac artificiofa,medicina euexit.Eft igitur diuin* Hippocrates nonus quidem à Crifamide rege ; decimus autem amp;nbsp;oäauus ab Aefculapio : vigeCmus vero à loue : ex matre vero Praxithea Phænarctes filia, exfamilia Heraclidarum.
Q^are ex vtroque femine à düs ortum habet diuinus Hip- g pocrates : vt qui à pâtre quidem Afclcpiades eft,à matre vero Heraclides.Didicit autem artem, tum àpatre Hcraclida, tum ab auo Hippocrate. Verum ab bis quidem primum, ve-lut verifimile eft, in re medica initiatus eft, quantum fanj credibilc efthos nouüTe. Vniuerfam vero artem ipfe feip-fum docuit, diuina natura vrus,9c in tantum animi induftria progenitores tranfgreflus, quantum etiamartis prarftan-tia eofdem fuperauit. T ollit autem non beftiarum genus,fed ferorum ac agreflium morborum, per magnam terra; ac ma-ris partem Aefculapij auxilia .quemadmodum Ttiptolemus Cereris femina difpergens. Proinde iuftiflimc in multis terra; locisdiiiinos honores etiam ipfe confequutus eft ,amp; üf-dem donariis cum Hercule amp;nbsp;Aefculapio ab Atheniend- P bus dignus faäus eft. Hunc ipfum accerfe, tc auri atque argent! quantum voluerit, ipfi dare iube. Hic enim non vnum modum curationis huius morbi nouit, Hic eft fanitacispater, hic feruatort hic dolorum curator .In fumma, hic diuina; feientiz princeps eft. Vale.
Rm regum nulgnur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KffUni-
lt;U MeOefptnli prtrfed»,
Hippocratis medici Coi ab Aefculapio originem du-centis, gloria artis etiam ad me peruenit. Dato igitur ipfi auri quantum voluerit, tc reliqua abunde, quibus opus habet, Si ipfum ad nos mittito. Nam optimatibus Perfarum atqualis erit.Et ft quis alius bonus vir eft in Europa,eum do
mui
-ocr page 1131-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JM
A mu.t regiæ amicum facito, nihil diuitiis parcens. Viros e~ oiin inuenire.qui confilio prxftent,non cft facile. Vale.
actiffponti prttffdus, aippetfiUi ex Afcle-piaJis pregnM geudium.
M Agnus rex Artaxerxes te opus habet, amp;nbsp;mißt ad nos pri-feûos.iubens tibi argentum amp;nbsp;aurum, Sc rcliqua • quibiis opus habes, amp;nbsp;quæcunque voles, dare ,amp; breui ad fc jnittere.Fore enim te optimatibus Perfarum xqualem. Tu itaque cito adßs. Yale.
aippecr^tet tnedii:ut,a)gt;fliimiii aeUefpon-
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti friefeSo gdudiuni,
Ad epiftolam quam mififti, à Rege veniffe adferens, remitte Regi quæ dico, quàm celerrime fcnbens :
Quód amp;nbsp;viiâu,âc veftitu, Si domo,amp; omni ad vitam fufFici-enti opulentia fruimur.Perfarum autem diuitiis vti.fas mihi non eft; neque barbaros homines à morbis liberate, qui hogt; ftes funt Gtzcorum. Vale.
aippeentef VeMCtri» fdnitdtem.
PErfarum rex nos accerftuit, ignarus quod apud me ma« ior eft fapientix ratio,quàm auri. Vale.
C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rfgi regum mee mugne demine ArtiKery«, a^Jidni/
aeUf/penti pr^rfeflut gtuJium.
QVam mififti epiftolam,iubens demittere ad Hippocra« tern Coum ab Aefculapio originem ducentem,demifi, Sed amp;nbsp;ab ipfo rcfpófum tub,quod fcriptum tradi-dit,8c ad domum tuä tranfmittere iiilfit, Itaq; eius latorem ac nuncium Gymnasben Di'eutychen ad te mifi. Vale.
RfX regum mdgnut Artdxerxet C ois htee dicit.
DAtemeis nunciis Hippocratem MedicG malignis mo« ribus prxditum,amp; in me,amp; in Perfas pctulanter fe ge-rentem.SinjminuSjCognofcetis, etiam primi peccati pccnam vos daturos efle.Vrbem enim veftri deuaftatam, amp;nbsp;infuLun diftradam,in pelagus conucrtam,vt in pofterum tempus nemo
-ocr page 1132-HIPPOCRATIS
mo fciat,an in hoc loco fuerit infuU,aut vrbs Cot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0
Catram refponfam.
VlfuHieftpopulo.refponderenunciisab Artaxcne mif fis.Coi nihil indignutn facicnt.neq; Mcropc.neq; Her cule^ncq; Aefculapio, Quyjroptcr omnes eines non dabunt Hippocratem, ctiam fi peflima morte fint intenturi. Nam quum Darius amp;nbsp;Xerxes epiftolas fcripferint, amp;nbsp;terram ac a-«juam àpatribus noftrispetiuerint,populus no dedit : quum eos ipfos fe irapetentes, fimilitcr velut alios homines, mor-tales efle videret f t nunc idem refponfum dat. A Cois di-feedite : quoniam Hippocratem in manus vcllras no dant-Renunciate igitur ipfi vos nuncij, quódneque dei ipfi, no-ftri négligentes crunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Senatut populut^ AtJtrittram Mippaertti gdudiunt.
NVne maxime vrbinoftre tn periculo verfaturvirnofter, Ô Hippocrates,qui amp;nbsp;præfenti tempore amp;nbsp;futuro fem-Eer gloria vrbi fpcrabatur.Neq; nunc.ô vos dei omnes, no-isinuideatur.hicpræmultaqux detinet ipfum fapientia «grotat,vt timor no vulgaris fit, fi Democritus mete motus fuerit, reuera vrbem noltram Abderitarum peflum ituram efle. Etenim oblitus omnium,amp; primum fuiipfius, vigilant amp;nbsp;noâu amp;nbsp;interdiu,At fiagula patua ac magna déridés, amp;nbsp;totam vitam nihil efie putans, vitam tranfigit. Ducit ali-qiiis vxorem,alius mercaturam exercet,alius coiiciotjatur.a- p laus iroperat,aliuslegatum agit,eligitur,abrogatur,xgrotat, vulneratur, moritur. At hie ridet omnia, diim alios moeftos »C triftet,alios gaudentesvidet. Qmn Sr de his,quæ apud inferos fimt,hie virperfcrotatur,amp; hæc fcribit.Etidolisaercra plenum efle dicit Et volucrum voces intends auribus eiplo-rat.Et fçpc noólu exfurgens, folus cantilenas fenfim canenti fimilis eft. Et fe aliquando in return immenfitatem proficifet dicit,amp; Democritosefiefimilesfibiipfi innumcrahiles. Et corpus vnà cum mente corrupensviuit.hxc timemus ó Hippocrates,ob hare perturbât! fiimiis.Qiwpropter nos ferua, amp;nbsp;patriæ noftn confulturiis cito adfis : neque nos contempfe-ris. Nam neque ita vies fumus : Si in nobis teftimonium fi-tum eft. Ob ipfum cnim conferuatum,amp; gloriam, amp;nbsp;pecuni-
as,Sc
-ocr page 1133-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51»
A Joârtnx famam confcqueris ; quanquam do^rinx ratio multopociorapud te ert.quim forcunx. Atcamen amp;C, liu-iu] bona inulca ac luculenca tibi à vobis obucnient. Etenim aniinx Democriti graua.etiam ß vrbs aurum effet,non no-ftrz voluntati rcfponderet, aut quacunque tandem re illi ca rcndum effet.Leges noftras putamus xgrotare ô Hippocra-tesjeges prxuaricari, Adfis optime vir.curaturus virum in-fignem. Non medicus/ed conditor ,facratiorem tota Ionia murum nobis circüdabis. Ciuitatem, non virum curabis: Sc Senatum ægrotantem, Sc ne claudaturpericlitantè, aperies. Ipfc legislator,ipfe iudex,ipfe prkcps, ipfe feruator,i born artifez aduenies.Ob bxc te exfpcäamus ô Hippocrates, at-2 que baecetiâ fient vbi veneris.Vna ciuitas nó ignobilis, imà tou Grçcia rogat te,ferua corpus fapientiæ.Quin potius ip-fam apud te legationem agerc puta doârinâ, ab bac præua-ricauone liberarifuppiicantem. Cognata equidem res eft omnibus,vclut apparet,fapientia. Verum bis qui propius ip-fam complex! funt,velut nobis,etiam longe aniplius.Et.ficut probe nofti, gratificaberis etiam futuro feculo, fi non defti-lueris Democritum propter veritatem,cuius primas felatu-rum effefperat.Tuenimamp;genere,Startecôiunâuses Ae-fculapio. Hic veto Herculis eft ex fratre nepos. A quo eft Sc Abderus.quemadmodum omnino audiuifti, cuius cognomé rrbi noftra refcrt. Quare etiam illi grata fuerit Democriti bnatio. Quum igitur videas ô Hippocrates,Sc populuni,8c virum infigncm,adftupiditatcradiffluentcm:fcftina,roga-iTius, ad nos. Heu vt etiam bona redundantia morbi exfi-ftunt. Quantum enim Democritus ad fummam fipicntiam gcnerofe peruenit,tantum nunc pariter penclitatur, ne métis ftupore St ftoliditatc affligatur. At rcliquum vulgus Ab-deritarum, quod manfît abfque eruditione, communem fané fenfum babet.ïmmo nunc prudcntiores funt ad fapientis morbum iudicandum ,qut prius defipueruiit. Adfis igitur cum Aefculapio patte. Adfis cum Herculis filia Epione.Adfis cum Aefculapi) filiis,qui ad Ilium niiliurunt. Adfis nuncPxoniasadferensmorbimodelas.Nuncterra radici-bus,St betbis, St auiiliaribus floribus, infaniasque medica-mentis fœcunda eft. Ferme igitur nunquamfertiliusproducent,neque terra, neque montium cacumina, quàni nunc proferunt
-ocr page 1134-HIPPOCRATIS
profcruntea.quæ pertinent ad Democriti fanitatem. Vale. D HippotrtHet Sen.gt;tut populoque Alderitit'
rum gaudiant’
Cluis vefter AmelelTagoras venit in Co, amp;nbsp;erat tunc in ilia die Virga: aifumptio, amp;nbsp;annua ftilluitas, ac publi— cus,velut oonis,conuentus,amp; pompa fumptuofa fiebat, quant rnos cfl eos, qui deo dicati funt,adCypari(rum deducere. Quandoquidem autem amp;nbsp;ex verbis,amp; ex afpeâu, Amelcfla-goras feftiiiare videbatur, credcns, velut erat, rem ipfam vr-gerc-.epiftolam veftramlegi,amp; admiratus fum quodobvnum nominein, velut fi vnuj homo clTct ipû ciuitas, turbati eftis. Et beati profcûo funt populi, qui fciunt bonos viros fua elfe niunimcnta,amp; non turres.ueque muros.fedfapientium viro- g rum fapientia confilia.Ego vcro,qui credo artes quidem effe Deorum dona,homines autem naturz opera;(amp; ne ægre fe ratis viri Abdcritz)non vos puto./ed ipûm naturam me vo care,ad conferuandum iplius opus,quod periclitatur,ne prx tnorbo collabatur.Qi»reprz vobis ego nunc,naturx ac Diis obediens,fe(linozgrotätem Democritum fanare: (Î quidem fané amp;nbsp;hoc morbus cft,amp; non potius error vobis tenebras of. fundit.'id quod opto,atlt;^ue vtinam fit hoc vberius veftrz be-neuolentiz fignum, quod etiamad fufpicionem turbamini. Argentum autem mihi venienti, nequenatura, neque Deus promittcrcpoterit.Quarencque vos viri Abderitz cogatiss fed liberz artis etiam opera libera eflc finatis. Qui vero mcr cedem capiunt,hi fcicntias feniirecoguut, velut captiuas fa- fl cientes ipfas ex priore libertatc.Deinde, velut verifimile eft, mentiti etiam poterint,velut de magno morboi A negarint, velut de paruo : amp;nbsp;polliciti non venerint, amp;nbsp;rurfus venerint non vocati.Mifera eft profcâo humana vitaiquouiam per to tarn ipfam intolerabilis auaricia, velut hybernus ventus,dif-tributa eft acpenetrauit. Ad qu3 vtinam potius omnes medi ciconucniflent,quó grauioreminiänia moibumcurarents quoniam quu morbus ut,amp; affiigat,etiam laudatur.Ego vero arbitrer etiam animz morbos omnes vehementes efle infa-nias,quzopiaionesquafdam acimaginationes ration!in-ducunt. A quibus qui per virtutem depurgatus eft.fanus eua-dit.Quod fi ego omnino ditefeere voluiftem,vin Abderitz, non rtiqi decern talentcrû gratia ad vos proficifcerer:fed ad
Magnum
-ocr page 1135-ÉPISTÖLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,i}
A Magnû accelfUTem Perûrum regem,vbi totæciuitatéJ huma nis opibus referta; mihi obcigiiTcnt. fanaiTem aucem illic ip^ forum peftem. Verum denegaui, inimicam Grarciæ rcgio-ncm à malo morbo me relie liberare.Et ego,quantum in me fuiiTetiBarbaros ezpugnaflem. HabuilTemaucé igncminiam ipfas il rege diuitias,amp;. opulenciam patrix inimicam.Hfc ve-ro mihi adfüiflcnt,relut ei qui vrbium Græciæ deuaftaior ef fet. Non funt diuitix, vndiquaque lucrari. Magna enim funt facra rirtutis, qux â iuftitia non occultantur, fed manifcfta exiftunt. Aut non çqualc peccatum elfe putatis,hoftes ferua-re,amp; amicos merccde fanare? At non hoc modo fe res noftrx habent,ô Abdcritx.Non capio fruâum ex morbis, neque li-1 benter audiui Democritum mente motum eflc. Qui fiue fanas eft, amicus eR ; fiue ægrotat, curatus magis amicus erit. Audio autem ipfum grauibus ac folidis moribus ptxditum effe,8t yrbis reftrx ornamentum. Valete.
Hippocrater Philopxmeni gaudiumi
LEgati, qui rtbis epiRolam mihi feddiderfitj ctiain tuatil tradiderunt. Et raide gauifus funi,amp; hofpitium, amp;nbsp;reli-quum ridum te promittente. Veniemus autem bona fortu-na,amp; meliore fpe,relut arbitramur,accedemus,prout in Uteris cR dedaratum: quum non infaniani, fed quandam excel-lentem mentis fanitatem rir ille dedarct,dum neqùe libero-tum,neque rxoris, neque cognatorum, neque rei familiaris; neque omnino alicuius curam gerittfed 8c diu 8c nodu apud C feipfum eonfiRit, amp;nbsp;priuatim vitam degit, plerunquc in an-tris amp;nbsp;folitudinibus.aut fub arborum rmbris, aut in molUbu* herbis,aut apud frequentia aquarum fluenta. Contingunt i-gitur talia plerunque atra bile percitis. Taciturni enim ali-quando R]nt,amp; folitari),ac defer li amantes,amp; return familia-rium confpcdum auerfantur,alicnum putantcs.Nec veto dif flraile veto eR, etiâ his qui circa difciplinas rerfantur ab rna erga fapientiam adfedione,alias curas exclufas elfe. Quem-admodum enim famuli ac anciilx in domibus tumultuanteSj amp;nbsp;feditionem agentes, vbi derepente ipfis hera comparait, conflernati conquiefcunt ; fie etiam reliqux in anima cupi-ditates malorum funthominibus miniRrx . PoRquain auteffl fapientix confpcdus feipfum ingefierit: reliqux affedioncs relutfamulx difeedunt. Non autem omnino infani antra St qnietem
-ocr page 1136-HIPPOCRATIS
quietem expetunt ; fed etiamhi qui Humana négocia con- D iemnunt,ob tranquillitatis cnpiditatem. Qiujmenim ment ab externis cun$ vexata,corpus reficere volucrit,tüc cito ip-fura quieci tradit.Deinde reda exurgens,circuncirca verita-tis regionem colluftratiin qua non eft pater,non mater, non vxor,non liberi,non frater,non cognati,non faimiH.non for-tuna,non omnino quicquain ex hii, qnx tumultum indueüt. Omnia autemperturbantia,ezclufafiant prx timoré: amp;nbsp;ne-que appropinquate audent præ reuerentia eorum,qu.-E ifthic habitant. Habitant autem illam regionem, Sc artes,Sc virtu-tes omnisgeneris,amp; Dei,amp; da:moncs,amp;fenatus, amp;nbsp;confilia, £t magnus polusin illa regione,ftellis multum mobilibus coronatus cft ; in quam fortaflis etiam Democritus præ fa-pientiatrafmigrauit. Deinde quum non videat amplius eos qui funt in vrbe, vtpote procul profedus: infania? morbo la-borarepulatut, propter folitudinisamorem. Student autem Abderita; argenti amorem amp;nbsp;ftudiuni detegerc, 3c in fe ma-nifeftum facere, eo quód Democritum non intelligune. At tu hofpitium nobis ô amice Philopsinen prçpara.Non enim volo pcrturbacc vrbi nxiieftiam exhibere, quum veterem te proprium hofpitcm,vclut nofti,habeam.Valc.
Hippaerdtes Vionyfio gduJmnt,
AVtinHalicarnaflbme cxpeda,aut ipfe ad me venireà amice feftina. Per fummâ enim neccffitatcm abeudum cftmihiin Abderam, Deinocriti caulfa, ad que .-egrotantera vrbs me accerfiuit.Cxterü admiranda eft hominû,ô Diony- p fi,per cófenfum adfediorvelut vna anima cû ciue coçgrotat. Quare mihi videtur etiä ipfi curatione opus habere.Ègo ve-ro neqi'morbü ipfum efTe puto, fed imroodicam dodrinamt quæ reuera non eft immodica,fed ab idiotis putatur.Na nun quam nociua eft virtusimmodica.ExccllctiaveTo,morbiopi nioncde fe prçbct,propter iudicantiu impericia.Vnufquilq; cnimex his,qua; ipfe non habet,iudicac,id.quod in aiioabun dat,fuperftuuefte.Sicfanèetiani timidus fortitudine immo-dcftiam putat,amp; auarus magnanimitaté. Et'omnis defedus, virtutis nioderationem excederc putatur. lllumigitur vbi vi dcrimus,cum prxnotione Iiinc contingente,8c vbi fermonet eins audiuerimusimeliuscognofeemus. Tu veto, ô Dionyfi, ftudio habe vt ipfc accédas.Volo ent te in patria roea cómo-
tart
-ocr page 1137-EPI s TO LAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î14
4 rari donee red!ero:quo amp;nbsp;rerû noftrarû,amp; împrîmîsvrbis no ftræ cura géras. Nam baud fcio quomodo ex cafu contigit,vt faluberiît annus,amp; pnAinam naturam habeat.Quare neque mulei infeftabuncmorbiiaccamenvenito. Inhabicabis autem meam domum nimis quàm opporiunam , nimiruin quum Sc Txor apud parâtes maneat propter meam profettionem At-taraen ii. illius res infpeâa, quo pudice degat, amp;nbsp;non ob viri-abfenttam , alios viros approbet. Ho.iella equidem ab initio-fuit,ât parentes bonos babuit. Patrem auté miritice virilem, amp;nbsp;malos valde odio habentcm,egregie fenera Atcamen fern per opus habet mnlier moderatore.Habet anim ànatura in fe iafciuiam; quæ, mûquotidie refeeetu», velut arbores in ma-j terixmiiltareffulioncntjCituberat Ego veroaroicumparen-tibus diligentiorem puto ad vxorera cuûodiendain. Non e-niin,velut illis,etiam huic cohabitât beneuolentia; adfcâio, per quam Cepe vmbra admonition! obtenditur. In omnibus autem rebus prudentioreft al'enitas ab adfeâione, vt quae minime à beneuolentia infringatur. Vale.
Hippaevat« D.im«getn gaudiun.
QVum apud te Rhodi cflem Damagete.vidi naiiem illâ, cui Solis inferiptio erat, penitus pulchram, amp;nbsp;in puppi probe inftruôlam,amp; fufficienrem carinam haben-tem. Habebat amp;nbsp;tranftra multa. Et tu laudabas etiam in ipfa nauigandipra:ftantiam,quàd velox eÛet,amp; tuta,amp; ad infer-uiendum artificiofa.Et infuper prædicabas probn in ipfa na-C uigaiionis curfum.Hancmitte nobis:verü,fi fieri potcft,noii reinii,fed alis ad remigium inftrudam.Vrget cnim res ipfa ô amice,vt valde cito in Abderam nauigcm.Volo enim a-gro-tantem curare vrbem, propter vnum xgrotantem Demoerh-tum, fi vnquam viri famaadaures tuas peruenit. I^e hoc pa-tria dicit, quôd infania adfliâusfit. Ego autem cupio, imm» magis opto,non reuera ipfiim infanire,fed illos ita putare.Ki det,inquiiît,fempcr,it tidere non ceflat in omnibus negotiis. Et hoc ipfis infaniæ fignum effe videtur. Quare tuis in Rho-doamicisdicrto,vtfcmpermoderatefegerant, amp;nbsp;nonmul-lum rideaut, neque multiim triûes fint : fed inter ambo h«c modum teneant; vt aliis remis efle videaris .aliis foUici-tus, de virtute cogitans. Fftprofeélo mali qniddam dûm ai fingulaillc ridct.Si enim immodeftia malû eft;ea fané perpé wa
-ocr page 1138-HIPPOCR.ATIS
tua longe peior eft.Et dicam fane ad ipfum; Detnocnte,amp; fi D quis xgrotat, êi occiditur, amp;nbsp;mortuus eft , amp;nbsp;obfidetur, Si quoduis malunt ingruiclingula quz (iunt,inateriam rifus tibi prçbent.Non auti répugnas deo,fi,quum duo fint in mun do,Gaudium fie Tri(litia,tu alterum ipfoium eiecilii? Beatus profedo fueris, (return impolTibile eft) fi neque mater tibi xgrotat, neque pater, ncqi poftea liberi,aut rxor,aut amicu.', fed propter tuumtifum conferuantur,penitut felix es. At fi, dum ægrotant,rides: dum moriuntur, gaudes: Si fi quid mali auJieris,exhilararis:peftimus es ô Deniocrite,fie procul fane à fapientia.Si veto putas hæc ipfa neque mala efie, cerce atra bile percirus es Democrite, périclitas ne fie ipfe Abderiia fis: prudentior au tem fit ipfa ciuitas.Cæterum de bis exadius il- g lie dicemus Oamagete.At vero nauis etiam hoc tempus,quo hxc tibi fcribo,remoratur. Vale.
Hippecratcf phitopaemni gauJiutn.
COgitans ac iblicitus de Democrito,illa ipfa node dor-miens, fub ipfîus aurorxinitiumfomnium mihiobla-tum habui,ex quo puto nihil raide periculofi fore, Mirabili-ter enim expergefadus fum. Videbar mih» videre Aefcula-pium ipfum coram,fie iam ad ipfas Abderitarum portas ade-ramus. Aefculapius autem non rt imagines eum aliàs often-dunt,mitis ac blandus apparcbat:fed habitu concitato,fie af-pedu horrendo. Sequebantur autem ipfum dracones repti-lium generisimmanes,longum tradum ducentes,fie horribi-le quiddam relut in defertis ac faltibus fubfibilantes. Seque- y bantur fie foci], pyxides medicamentarias probe obfignatas geftantes. Deinde porrexit mihi manum deus: quam rbi li-bentiflîine apprehendiftem,rogabam vt fimul mecum perge-rct,fic ne me in medendo deftitueret.Vetum is:Nihil,inquit, in prxfens me opus habes : fed hxc immortalium ac morta-lium communis dea te peregrinum deducet. Et ego conuer-fus video mulierem pulchram ac magnam, fimpliciter orna-tam, fplendidam, cuius oculorum circuli puro lumine mica-bant,rt ftellarura fulgorem putares. Et deus quidé difparuit. Mulicr vero lila apprehenfum me manu, lento gradu beni-gniter per vrbem ducebat. Et vbi prope domum eflemus, in qua hoipitium mihi paratumeife putabam , velui fpedrum diiparuit, hoe falcem dicens ; Gras te apud Democritum de-
prehendam«
-ocr page 1139-EPISTOLAE.
515
A preliendani.Cuin veto iani fc ilia cóiierteret:Rogo,inquam, optima fœmina,quænara es,Sc quo nomine vocari dcbes?Vc ritasjinquit ilia. Cæterura quem accedentem vides (amp; dere-pentc altera qu.xdam mihiapparuitjneque ipfa mala vide-tur,audaciorautem afpedu amp;nbsp;concitationOpinio,inquit,ap pellatur,amp; habitat apud Abderitas. Ego igitur vbi de fomno furrexiffem, mihiipli fomnium interprAatus fum, quod non indigeret medico Democritus .quando lane iple medendi Deus difcelTilfet, velut qui mededi occafionem amp;nbsp;matenam non haberet. Sed ipfa quidem veritas, quod Democritus fa-nus lit,apud Democritum nianet.Opinio veto,quod Democritus aigrotet,reuera apud Abderitas habitat. Atque hate ve I ra elfe,mi Philoposmen,credo,amp; funt fanè.Et non contemno fomnia, maxime vbi etiara ordincra conferuant. Medicina autem amp;nbsp;vaticinatio valde cognatx funt : quandoquidem Se pater ambarum artium vnus eft Apollo progenitor nofrer.Sc . pr.crentei Sc futuros morbos prædicens, Sc .-egrotos Sc ægro* taturosfanans. Vale.
Hippacrafe j Crateult;e gitudium.
SCio te,ó amice,optimum radicifecam efre,amp; propter tu-am ipfius excrcitationem, amp;nbsp;propter progenitorum glo* riam, aded vt in hac facultate Crateu.r proaiio minime cédas,Proinde n5c,(i vnquam alias,herbas collige,quot Sc qua-les poteris.'vrget enim neceflitastatque has mihi tranfmitte, ad virum toti ciuitati comparadum, Abderitam quidem ve-C rum Democritum . Aegrotare enim ipfum dicunt,amp; purga-tione valde opus habere,vt qui infania fit correptus. Non v-temur fortaflis medicamentis, quemadmodum etiam credo. Attaraen vndiquaque inftruólum clTe oportet. At vero rem herbariamapud te fiepe admiratus fum , quemadmodum e-tiamvniuerforum naturam ac conftitutionem,Se facerrimum tcrr,T fundamentum.ex qua animalia,amp; plant.T,A: alimenta, Sc raedicamenta, amp;nbsp;Fortuna, amp;nbsp;ipfiediuitixexoriuntur. Ne-que enim alias haberet vbi confifteret Auaricia, neque fanè Abdetit.x nunc decem ralentis inefcaflent me, pro medico mercenarium déclarantes. Si vero poflisCrateua amaram auanci.r radicem excindere.vt nullæ ipfius reliqui.r reftent: probe fcito,quàd hominum vnàcum corporibus etiam animas argrotantes purgaflemus. At ha;c quidem vota funt. Tu Xx vero.
-ocr page 1140-HÏPPOCRATIS
Tero,quocl fieri poteft,nobis mótanas maxime amp;nbsp;in altis eok jf libus nalcentcs herbas radicitus refeca.Sunt enim aquoliori-bus folidiores amp;nbsp;acriores, propter terræ dcnfitatem, amp;nbsp;aeris teiiuitacem. Nam quod attrahunt, frigidius eft. Conare tarnen vt etiam de bis qua; circa ftagna nafcuntur, Sc de palu-Aribus, Sc fiuuiatilibus, aut fontanis fiores colligas: quas fané debiles, Sc cxfolAtas ac dulcis fucci cffe fcio. Omuia au-tem medicamenta qua: fucci Sc liquores fluidi funt,in vitreis valis ferantur ; qua; veto folia, aut fiores, aut radices funt in fictilibus nouis probe obturatis; vc ne ventis perflata,medi-cimcnti vigorem velut inanimi deliquium collapfa, amittât.
Cf terum fiatiin nobis hfc mittito.Nam Se tempus anni con gruuin eft, Sc necefTitasdiiâx infaniæ vrget. Ab omni equi- 1 dem arte aliéna res eft dilitio,vcrum maxime à Medicina,in qua dilatio eft an-imæ periculum . Curationum vero animx ' fmittemporum opportunitates, quai um obferuatio finis eik Spero quidem fanum elTc Democritû, ctiam citra medelam.
Si vero aliquis error naturx.aut temporis, aut alterius alicu-ius c.icfæ contingat: multa cnini nos qui mortales fumus, latent, vtpote non omnino per veritatem corroborates ; ad id quod obfenrum eft, oninem vim congregatam effe oportet. Non enim contentus eft is, qui in pericoloverfatur, his qj.v poftumus.-f d concupifcit etiam ea, qu.T non poflumus. It fermé Temper ad duos fines militamus, altcrum hominis, akeriim aras. Quorum alter obfcuruseft, alterIcientif determinatus. Opuseftautem in vtrilq; his etiam fortuna. In-certa enim eft conieólura eorom, qui in purgationibnscaute procedunt.Nam Sc ftomachi adfiiäionem veremur,amp; medi-cationiscongruentiam,ad natuiä ignotam conieâamus.Nô enim vna Sc eidem eft omniu natnr.i, Sc aliiid fempetfibüpfi decerftens adlimil.it ac familiare facit. Aliquâdo vero totum perdit. Sej Sc herbis multa reptilia veiienum immittunt, Sc hiatn fuö internæ ipfirum teneritndini adfiidionempro au xilio inlpiran't.Et huius rei ignorantia erit,nifi (ané nota ali-qu.i,aiit m3cula,aut odor fetus amp;nbsp;grawisrei faiâæ indieatio-nem fececie. Deinde ipfa arspropter fortun.i? cafum, à rede ) faciendi propofito aberr.it.Stabiliore.s autc femperfunt pur- । cationes per veratrum,quibusetia Melampus in Ptceti ÊIia~ bus, Sc Anticyieus in Hercule vß eife narrancur. Minime ve
ro vcca
-ocr page 1141-EPIST o LAE.
A ro vcemurnos vllo aliquoex Eis in Democrito} fed contige-ric opto illi fapiencia^cfficaciilinioruin ac medicatifliinorunt pharmacorum finis. Vale,
HippflfMfej Ddmiget0 giadium.
HOe crat illud Damagete/iuodcôieâabamus; non in-fanic Democritus, fed fuper omnia fapit, amp;nbsp;nos fapien-tiores effecit, Sc. per nos omnes homiifes. Kemifi auteni tibi amice reuera Aetculapeam nauera;cui cum folis figno ctiam fanitatisinfigneapponito.Nam reuera fecundo numine vela fecic:amp;: ilia die in Abderam nauigauit, qua fcripfera ipfis, me peruenturum efTe. Omnes igitur ante portas congrega-10$ inucnimus,nos,velut verifimile eft, exfpedâtes, no viroi folum,fedetiämulieres;infuperqi fenesamp;pueros,pcrdcos, triftes,itémque infantes. Atque hi quidem fic habebât, velus ob Democritum infanientem. Ilie veto fyncere tunc in phi-lofophando excellebat, Poftqua autem me vidiffcnt,vifi I'unt mihi pauliilum ad feipfos rediifle, amp;nbsp;bonasfpes oftentabant. Ac Philopœmc me ad hofpitium ducere geftiebat. Sc hoc ab illis comprobabatur.Ego vcro.o viri Abderitç,inquam,nulliî milii maius opercprecium cft,quàm Democritum videre. Illi veto hoc andito.collaudarunt,Sc gauiii funt,Sc compendia duxerunt me per forum,partinilcquentes,partim præeurrcn tes,alij ab vtraque parte;Scrua,clainantes,auxiliarc,medica-re.Èt ego adhortabar ipfos vt confiderent, tanquain fortaftis nihil eftct maliiaut ft quid eftct, modicum id effet, Sc corre-âu facile,côfifiis horis anni Etcfiis.Et fimulhæc dices ibam. ® Neq; enim procul erant ædes.-immo nequc tota ciuitas. Ad-eramus igitur : propinqu.T enim muro erant, Sc me placid.'« co deducunt.At retro turrim collis erat altus, longis ac défi» populis nigris vmbrofus,vBdc Dcmocriti habitacula confpi-ciebantur.Et ipfe Democritus fub ainpla ac humilima plata-no fedebat.in vefte crafla citra homeros dcfinente folus, dif-calceatus,fuper lapidca fedc,valde pallidus ac maciletus.pro-mifla barba.Iuxta ipfum veto à dextra,tcnuis aqua per decli uem collcm decurrcns leniter refonabat. Erat autem delu-brum quoddanr fuper ilium collem, quantum equidcm conie âura aflcquor, Nymphis dicatum, ijionte enatis vitibiis cir-cudatum. Ipfe veto cum multo ornatii fuper gcnibus libruni Eabcbac.ScTSc alij quidem ex vtraque parte adiacebant.Ae-
Xx igt; cumulât»
-ocr page 1142-HIPPOCRATIS
cumulata crant etiani animalia multa pertotum refcda.EÉ D ipfc aliqiiando coneitate incumbens fcribebat, aliquando quiefccbat, diu multiimque fe continens, amp;nbsp;in feipfo mcdi-tans. Deinde non longe poft, bis peraüis.exfurgens deani-buljbat,amp; vifceraanimalium infpiciebat,amp; depoftcis iplisdi greflus, rurfus defidcbat. At Abderitæ circunftantes me tri— ftcs,amp; non procul à lachryniantibus ociilos habentestVidci, Inquiunt,Hippocrates Democriti vitam,quàin infanit,amp; ne-que quod vult nouit,neque quod facit.Et quidam ex ipiïs ad/ hue amplius oftendere volens ipfius infaniam , alta voce plo rauit inftar inulieris ob filij mortem lamentantis.Deinde rur fus cum gemitu eiulauit, perfonam ages viatoris, qui aliquid ex his quæ portabat,amifit.Verum Democritus cilm hare au- g diftet, partim ridebat,partim caebinnis explodebar, amp;nbsp;nihil amplius fcribebat. Caput autem frequenter'cocutiebat. Ego veto:Vos,inquä,ö Abderitat,hicmanete:ipfe vero vbi amp;nbsp;ver bis, amp;nbsp;corpori viri propior faftus fuero,videróque ac audie-ro,cognofcam adfedionis veritatem.Et hre loquutus,placide defeendebara. Erat autem locus ille afper ac decliuis. Ita-que vix me fulFulciens penetraui.Cum autem appropinquaf fem, incidiin ipfum nefeio quid, quad ex numinisadflatu amp;nbsp;cum concitatione fcnbecem . Stabam igitur ifthic expedans tempus quietis ipfius. Ipfe vero paulo poft, intermiftb fcri-bendi impetu,amp; ftilo fcriptorio depofito, refpexit ad me ac-ccdentem,amp;; Salue, inquit, hofpes. Et ego: Plurimum amp;nbsp;tu, inquam,Democritevirlapientiirime.Atille,verecundansar- f bitror, quod no nomine me compellaftet: Te autem.inquit, quo nomine vocabimus? Ignorantia enim tui nominis,cau-fa erat,cur te hofpitem appellarem.Hippocrates,inquam,Me dicus eft mihi nomen . Is vero; Afclepiadarum, inquit, no-bilitas, amp;nbsp;magna fa pi en tiæ tuæ in re medica gloria multuin cclebris,etiam ad nos peruenit. Quid autem negocij,ô amice, tehueperduxit? Imino potius pra? omnibus confide.Vides autem quod h.TC fedes foliis inftrata non eft iniucunda, viridis adhucac mollis, amp;nbsp;ad infidendum lenior inuidiofis fortun.T fellis. Cum autem confediflem, rurfuslnquit. Pri-uatumne,aut publicum negocium agens hue peruenifti?Dic aperte. nam nos, quantum poterimus,adiuuabimus. Et ego; Qua: vera caufa eft, inquam, tui gratia hue venio, vt fapien -
tem
-ocr page 1143-EPISTOLAE.
Î17
A tem virum conueniam. Habet autem caufam patria,ciiius le-gatum ago. Ille veto : Holpitio itaque, inquit, primuin vtc-re noftro. Ego veto per omnia virum pertentans, eciamlï iam mihi manifeflura cflet,ipfum non infanire.-Philopoemc-nem , inquam , nofti ciuem veftrum ? Etiam, inquit, valde: Damonis filium dicis,qui habitat apud Hermaidem fonteml Huncipfum, inquam, cuius ego fum ex patribus peculiaris amicus. At tu Democrite potiore me hofpitio excipe,óc primum fanè quid fit hoe, quod hic fcribis, dicito. Ille veto vbi paululum fe continuilTet ; De infania, inquit. Et ego, à rex lupiter, inquam, opportune profedo fcribis contra ci-uitatem. At ille: Qualem,inquit, ciuitatem Hippocrates’E-go vero: Nihil, inquam, ô Democrite,fed haud lcio quomo-do hoe verbum mihi excidit.Vetum quid de infania fcribis ! Quid enim, inquit, aliud quàm quid fit, amp;nbsp;quomodo in hominibus generetur,amp; quomodo allciietur.Nam anima-lia hæc, qux vides, inqint, huius grati.i refeco, non quod o-dio habeam opera dei, fed bills naturam ac federn quærens. Nofti enim quôd hæc furoris hominii caufa eft, vbi nimium tedundarit. In omnibus eqnidem à natura ineft: fed in qui-bufdam minus, in quibufdam amplius. At immodeftlaj^fius morbi funt, ipfa velut materia , aliquando bona, aliqiiando mala fubiacente. £t ego. Per louem, inquam ô Democrite, Vere hxc amp;nbsp;fapienter dicis. Quarebeatum te iiidico,qui tanta quiete frueris.Nobis autem huius participes efle non per-C miflum eft. Interrogante vero illo i Cur ô Hippocrates,per-miffum non eft? Quoniam,inquam,aut agri,aut res domefti-c,r, aut libcri,aut vfurx,aut morbi,aiit mortes,aut famuli,aut nuptix,aut eiufmodi quædâopportiinitatem nobis commodam eripiunt. Hic fane vir ille ad folitam adfeSionem de-latuseft,amp;valdeeffufe rifit,ac cachinnatuseft.Etde extern quiefeebat. Et ego: Quid vero, inquam, Democrite rides ? vtrum bona qu-rdixi, aut mala ? Ille vero adhuc ma-gis ri debat. Et Abderitæ de colle id videntes, partim capita fua cædebant,partim frontem.Alij verocapillosruellebant. Nam, velutpofteadixcrunt,ampliorcm quàm alias folitus effet, rifum effiiderat. At vero, inquam , fapientum optime Democrite, cupio caufam huius tuæadfeâionis cognofee-te: quo rifu ego tibi dignus vifus fum, aut ea qu.-e dixi : quo
Xx iij hoc
-ocr page 1144-HIPPOCR ATIS
hoc cognito,i caufa dcfiftam,aut tu reprehenfus,intempefti- D uos rilus coerceas. Ilic vcro ; O Hercules, inquit ,fi me rc-prehcndere potes, curationcm pcrficies, qualem nullam vn-quam , Ô Hippocrates. Et quomodo non reprehendaris, ô optime I Aut non abfurduin te elTeputas,dum rides hominis mortem ,aut mor^ura, aut mentis emotionem, aut infa-niam, au t attain bilem, aut cxdem,aut aliud quid peius? Aut vice verfa nuptias aut fcftiuitatcs,aut liberorum procreatio-nem, aut rayfteria , aut magiftratus, aut honores, aut aliud quid omnino boni ? Nam quorum mifereri oportet, ea tu derides, amp;nbsp;ob quæ lætari conuenicbat, ei itidera derides, adeo vt ncque bonu,nequc malum apud te fit diicretum. At ilie: Hxc quidcra, inquit, rede dicis, ô Hippocrates : led no ( Douifii rifus noftri caufam, Vbi vero cognoueris; fatis fcio qi mcum rifum, nieliorem Icgationc medelam ac curationcm, tuat patriæ amp;nbsp;tibiipfi aufcres, it. alios prudentes facere po-tetis, Et pro hoc fortaflîs me vicifiira medicinam docebis, vbi cognoueris quanto fiudio circa res nullo fiudio dignas verfantef,amp;eaquænullius precij funtfacereconantes,o-mnes homines vitam confumunt, rifu digna tradantes. Ego vero: Die, inquam,pcc deos,nunquid vniuerrusmundusx-grotare fe non animaduertit ? amp;nbsp;non habet quo legationcm demittat ad fui curationcm?Quid enim extra ipfum efiepo-terit?Ille vero eicipiens: Multæ, inquit, funt mundorum in-finitates, amp;nbsp;nequaquam, ô amice, diuitem naturam maligne extenues. At hxc quidem,inqua,Democrite fuo tempore do F cebis.Vereor enim ne forte du infinitatc recenfes, ridcre in-cipias.Scias autem nunc, de tuo rifu, rationc vita; te reddere dcbcre.llle autc toruc me intuitus:Du4S,inquit,rifus meicau fas eife putas,bon3 amp;nbsp;mala. Ego auté vnum hominem rideo, dementia quide plenum,redis autem adionibus vacuum,in omnibus cófiliis puerilitcr ac ftulte fe gerente, amp;nbsp;nullius vti-litatis gratia laborer nunquam abfoluendos tolcracem, fines tcrr.c amp;nbsp;infinitos recelfus ex immodicis cupiditatibus pene-trante,argcntum amp;nbsp;aurum quzrentem, amp;nbsp;nunquä ab his ad-quirendis interquiefcenté: fed fenipcr circa plura adipifeen-da tumultuantem,quo ipfe inferior non fit, amp;neq; pudefiat, fi non felix appelletur.Rideo ité ipfum co qi hiatii terra; cf-fodit manibus eoru perquirc(,qui partim à laxa irruete terra
-ocr page 1145-£P5STOLAE.
■k oppreffi funt, partim diutiflïme in hacneceflitate detenti, in iupplicio vcliit in patria permanent, argentum amp;nbsp;auruin inquircntes, veftigia pulueris ic ramenta perfcrutantes,a-renam aliain aliunde eruentes , amp;nbsp;terra: venas exfcindcn-tes, ad opuientiam femper glebas conflantes, ex matre terra hofti'em terram.quum tarnen eadem fit,facientes,amp; banc admirantes pedibus calcant. Q^nto ^ro tifu digoum ell, quod æruinnofam amp;occu'ltam terram amant ,manifellam contumeliaafficicntes ; Ali| veto canes emunt,ali) equost alij multam regioncmcircunfcribentcs, propriam fibi inferi bunt : Sc roultis imperarc volentes, neque fibiipfis impera-repoflunt.Vxoresducunt.quaspaulopoft eiitiunt.Amant,
2 deinde odio habeni. Cum magna cupiditate liberos gene-rant .-deinde adultos eiiciunt. Qax ell ilia vana acabfur-da diligentia, nihil ab infania difl'ereris? Bellum inteflinum gerunt ,quictcm non ampledentcs. Reges alios deponuihç alios furrcigant ; occidunt homines ; terram fbdientes, argentum quæriint. Argento reperto, terram emerc volunt. Empta tetra, fruélus vendunt : frudibus diuenditis, rurfus argentum accipiunt .In quot mutationibus verfanturîin quanta tnalicia ’ dum opes non habent, opes expetunt ; du habent, occultant, diflipant . Rideo, dum improbe agentes video. Intendo rifum.dum infeliciter agentes cerno. Veritatisenim JLcges tranfgrediunturt contentionislludio hoftilem inter lb litem habent, amp;nbsp;cum fratribus, Sc parenti-bus,amp;ciuibus;atqucadhæc,pro eiufniodi opibus,qua-rum nemo,vbi mortuus eft,dominus eft, fc mutuo occidunt. Illicitam vitam degentes, amicorum ac patriæ penuriam c6-temaunt. Res indignas Sc inanimatas diuitiarum loco habent; pro vniuerfaopulentia ftatuasemunt, quoniam effigies ita exprelfa eft, vt loqui videatur. Eos veto qui vere lo quuntur,odiohabent. Resiiifuper non faciles expetunt. Nam continentem habitantes, mare cupiunt. Et rurfus,cum ininfulu funt,continentem dcfidcrant,amp;.omnia peruer-tuntad propriam cupiditatem .Etin bello quidem fortitil-dinem laudarevidentur. Vincunturautem quotidie i pe-tulantia , ab auaricia . Ex omnibus adfedionibus .Tgrotant. Thctfita: veto vitæ omnesfunt. Cur veto meum rifum re-preheodifti ó Hippocrates} Non enim quifpiam fuam ipliiis
Xx iii) dementiam.
-ocr page 1146-HIPPOCRATIS
deinentiam,fed alius akerius deridct;hi quidem cbnos,cum D ipfiiibi fobri] elTe videntur ; alij vcro amantes , quumipû grauiore morbo laboient ; ali) nauiganccs ; alij cos, qui circa agrieukuram occupati funt.Non enim concordaat neque attibus, neque operibus. Ego vero ; Hare quidem, inquam, vera funt Dcmocritemeque alius aliquis conuenientior fer-mo efle poterie, ad Äortalium miferiam declarandam : Ye~ rumipfæres fanciunt neccflitatem ,amp;dómckicz difpenfa-tiotiis,amp; nauium fabricationis gratia, reliqux item ritæ, in qua necefle ek hominem elTe.Non enim ad ocium natura ip fum genuit.Ex his autem rurfus ambitio efrufa,multorum re-âe fentientem animam decepit,qui omnia quidem reâe iC fcrio agere ftudent, velut re certa ac ftabik futura.Non au- j tem ita validi funt,vt obfcuritatem præuidere poifint. Si e-nimquis ô Democrite vxorem ducens , reparation cm aut mortem timeret:aut quifpiam liberos educans, ipforum in-tcritum; imo nequein agricukura,amp; nauigatione,amp; regno, Si magiftratu,amp; omnibus quæ funt in vita, vllus vnquam de errore præfumpfît, fed vnufquifquc horum bona fpealitur, deteriorum veto ne meminit quidem ; nunquid igitut rifus tuus his minime conuenitïAt Democtitus:Valde,inquit,tat do ingenio præditus cs,amp; longe à fentencia mea abes ó Hip pocrates, qui tranquillitatis amp;nbsp;perturbationis modum non confidcras.prx ignorantia. Si enim hæc ipfa prudenti mente difponerent : amp;nbsp;ipfi facile liberarentur, amp;nbsp;meum rifum Ic uarent, Nunc autem,velut rebus in vita firmis,dementes il- F li fupcrbiunt, ob ratiocinationis expertem mentem, inor-dinatum impetum fuuin argre difcentes.SuffÏciens enim ad-monitioipfiseffet,omniumrerum viciifitudo,qua; fubitis mutationibusirruit,amp; derepente omnigenam circunrota-tionem inducit. Atipll, velut ha;c firma fit ac kabilis, obli-ti adfeâionum affidue incidentium,alitcr alias ca, quæ tri-kiciam inferunt, cupicnte$,amp; quæ non conferunt,quæren-tet,multis calamitatibus inuoluuntur , Si vcro quis iuxra propriam facukatem omnia facere cogitaret : kabilem fanè vitam cukodiret, feipfum cognofcens, Sc fuiipfius compara-tionem clare eonfidcrans, amp;nbsp;non cupiditatis kudium in infinitum exteiidcnsjfed opulcntam naturam,amp; omnium nii-trtcem,pcrfuf}icicntiamintuens.Quemadmodum autem in optimo
-ocr page 1147-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtj
A in optimo corporis habitu.adfeâionum periculum manifc-ftun] eft:ica fuccefluu fortunæ magnicudo periculofa eft. In-fignes aucem palam in infelicicatibus confpiciuntur. Alij ve ro velutproximorum fafta non »identes, ipropriismalcfa-âis pcreunc,tam manifeûa.quàm obfcura non prxuidentes, lt;]uum Ion gam vitain exemplum habeanc eorum , quæ Sunt, amp;nbsp;qua: non funt.ex quibus ctiam fucuru« confiderare opor-tebat.Ha:c funt quæ mihi rifus materiam præbent,ô dementes homines, prauitatis pœnas pendentes, auariciæ, infatia-bilitatis,inimicitia?,infidiarum,doli,inuidentix (difficile eft enumerate multiplices malorum verfutias.-funt enim infini-tæ)ac in his dolofis verfutiis »icilfim conuerfantes, amp;nbsp;mali-£ gne fentientes. At vi rtutis apud ipfos modus ell,id quod de-terius eft.Mendacij enim lludium exercent, voluptatem co-fedantur,legibus no obedientes.Quidam veto ex ipfis præ-uidetiam in hominibus efle negat, vt qui neque vifus, neque auditus participes funt.Solus autem fenfus hominis reda in-lelligentia lucidus,amp; præfens amp;nbsp;futurum præuidet.In omnibus difplicentiam habent,amp; rurfus ad eadem accedunt. ab-negata nauigatione.nauigant. reieda agricnltura, rurfus a-grum colunt.eieda vxore.aliam inducunt. genitos fibi liberos fepeliunt:amp; his fcpultis,alios générant,ac rurfus educat. Senedara optant jad ipfam autem peruenientes, gemunt, in nullo rerum llatu conftantem metemhabentes.Principes ac Regespriuatumprædicant ipriuatus autem regnum appe-tit.Qui reipub.magillratum gerit,artificem laudat, velut extra periculum conftitutum:artifcx autem ilium, velut per o-mnia potentem.Redam enim virtutis viam,puram amp;nbsp;ieuem ac inofrenfam,non vident,quam nemo ingredi audet. Feri'i-tur autem in contrariam,difFicilem amp;nbsp;tortuofam, per afpera incedentcs,lapfantes ac offendentes ; plerique veto eicidé-tes,anhclantes velut fi qui perfequatur.litigantcs, modo po-lleriorcs exiftentes,modo præcedentes. Et quidam ipforum petulant! alieni cubilis corrumpendi amore ardent, per im-pudentiam indudi alios auarici.r morbus infinitus cofumit, alij mutuo inlîdias Aruunt. alij ab ambitionis Audio in ae^c ftiblati.per maliciæ grauitatem in profundum pernicici précipités deferuntur. Qmdam deAruunt,deinde rurfus ædifi-cantilargiuntur,dcinde peenitentia dudi,araicnia: iut.i tol-lunt,ma-
-ocr page 1148-HIPPOCRATIS
lunt, tnalcfici per inimicitiam cognationis l'ura bcllo impe- jj tentes.Lt horuni omnium caufa eft Auaricia. Qua in re hi i
pucrisludentibus diftcruntîapudquos conlilium quidcin iu dicio caret.-quod vcroïefoneforiuna obculii,idiucunduin cft. At veto in dcfidctiis quid bruns animantibus reliqui fair ciuni^quàin quodintxa fufficientiam ferçipfæ fccontinent? Qws enim Ico auru«i in terrain orculuit ? .Quis taurus vbe-rioris alimenti gratia depugiiauit? Qihimpardaiim vnquam infatiabilitas cŒpit?Sitii quideui aper, fed vfqnc ad aquæ ap petentiam.Lupus autcm, dcuorato neceïTario aliniéto obla» to,quiefcit.Si die« ae noâeseoniungat homo,non fentit côr uiuandi fatietatem. Le annuoruni quidcm temporum ordo, terminus eft brutis ad coitum : at homo perpetuo infano li-bidinis oeftro ftin'ulaiur.Quxfo te Hippocrates, non ridere debeo plorancem propteram,oicm,cü, quôd commodo fuo cxcluius amp;A ? maximeyero fi quis penculorum concemptor fit,amp; per præcipitia.autpelagi profunditates feratur, nfum non extendam “Nonrideboautem cum ,qui nauem multis niercibus ooufiam demerfit, deinde mari indignaïur, quôd tpfam plenamfubmerfitîEgo quidcmnequaquâ mihi ridere videor. Vellem autem potius aliquid moltfti contra ipfoi excogitare.At neque medicinam pro his effe oportebat, ne-que aliqucm pxonia pharmaca pra-parâtem: atque huius rei documeutum præbeat tibi tuus file progenitor Aefculapius, quidumferuarethommes,fdlminis iûus gratiam accepit. Non vides quôd Si ego malicici pars fum, duin infania’cau-fam inquirens, animalia mado ac refeep î Oportebat autem ex hominibus caufam perfcrutari.Non vides- quôd ctiam ip-fc mundiis odioin homines plcnus ellêlnfinitas enim contra ipfumadflidiones accumulauit . Têtus homo ex natiuitate morbus eft.Dum edu,catur,inutilis eft, èi alienum auxihuii» implorât.Dum crefcit,proteruus, infipiens, pædagogo opu» habens.Dum in vigcrceft,audax eft.Dum decrefcit.miféra-bilis, vbi labores fuos imprudenter recolit ac iadat. Ex ma-r ternis enim vteri inquinameotis tabs prodiit. h t propterea alij indignationc ac immodica ira pleni, in calamitatibus ac pugnis verfantur : alij lemper in adulteriis Si corrumpendis puellis; alij in cbrietatiî’.-alij in rerum alienarû cupiditati-bus.-alij in fuis prodigendis.Vtinain facultas eflet nobis,vnj-uerforum
-ocr page 1149-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no
A uerforum habititiones rcuclare,amp; nullum reriim in ipfis ve-lamentura dimitccre.atque ita sa,qux iucus aguncur,videret ridcrcmus vtiquc alios cdentcs,alios vomentes, alios fuppli-ciis torqiientes,alios pharinaca mifcentcs,alios inlidias con-ftruentcs, alios fupputantes,alios gaudcntes, alios ploran tes, alios amicos accufantcs,alios propter ai^inonem amcntes. Q^uquam tint quxdam adiones profundiores,quæin ani-tno occulcantur.Ec ex liis quidi funt iuuenes,quidam fenes: petentes,negantes;pauperes,opulenti:fame prefli, luiu gra-uaci.-fordidi, vinâi, alij deliciis diffluences,famulicium raagt; gnumalentestalij trucidantes,alij fepelienteszalij eaquæ ha bent conten'inentes,amp; fperatis poflcflionibus inhiantes; alij gt;nbsp;impudentes,-alij parci:alij inexplebiles: alij occideiitcsialij vapulantes;alij fuperbiences: alij vana gloria elati. Et ex his aliqui apud equos fpeâatorcs conflflunt ; aliqui apud viros, aut canes,aut lapides,aut ligna,aut æs,aut piâuras. Et aliqui legationibus,aliqui militiæ, aliqui facerdociis prxfunt. Ec a-lij coronas geftat,aliqui armati funt, aliqui occiduntur. Sin-guli veto ex his fetiitur,partim ad pugnam naualem , partiin ad militiam,partim ad ruflicationc : alij ad onerarias naucs, alij ad forum,alij ad concionem,alij ad theatrum, alij ad fu-gam,alij alio.Et rurfus,quidamad voluptatem dcliciasqi,ac intemperantiamiquidam ad ociura ac focordiam. Qmim igi tur tot indignas ac infelices animas videamusiquomodo no vitamipfarum eiufmodi intemperantia præditam rifu exfi-C bilarimus’Qmn amp;nbsp;valde timeo, neq; medicinam tuam iplis placere.Nam prarintemperatia omnia ipfisdi(plicent,amp; in-ianiam fapientiam putant. profedofufpicorpleraq; infcie-tiatuapalamcontumeliaadfici,aut propter inuidiam,aut propter ingratitudinem .Aegrotantes enim fimul rt fcr-uantur,caufam diisaut fortun.rattribuunt . Plerique vero fuænaturar hoc adfcribentcs,benefaâorem odio habent, S( parum abcftvt indigue ferant, fl debitorescffe putentur. Scd amp;nbsp;plcrique artis ignorantiam in feipfis habentes,amp;: im-periti eiiftentes, id quod melius eft, purgant. Inter ftupi-dos enim Gunt fufFragia ,amp;neque ægroti attcftari voluut, neque eiufdem artis artiflces teftimonium præbere. Inui-dia enim obftat .Non autem inexpertus cstutalium nuga-rum ; i.Tio probe fcio,ob hæc tc fxpe in memorabilibus adfliftio-
-ocr page 1150-HIPPOCRATIS
adflidionibus accerütum fuilTe, Si nequecaufam ,autin- D uidiam libenter denfiffe . Veritatis enim neque cognitio vlla eft, nequc vllum teftimonium. Hæc autcmcum dice-ret,fubridebat, amp;nbsp;mihi, ô Damagete,diuinafpecieappare-bat, Si velut qui priorem fuam formam exuiiTec. Et ego ï.O magnificc Democr^e, inquaai, magna lenia amp;holpitali' tatit tuas munera, in Co mecum aufcram.Multa enim mefa-pientiæ admiratione implcuifti, Dilccdo enim veritatis tuas præco, qui humanam naturam inueftigafti ac confiderafti, Quumautcm mentis meat medelamà tcacceperim,abeo nunc tempre hoc eipetente.itemque corporis curatione. eras vero,amp; deinceps, hoc loco rurfus conueniemus. Atque hase loquutus/urrexi. Et ille paratus erat me fequi.Cum ve- g ro quidam accéder«, haud fcio vndc.tradcbat ipfi libros.Et egocôcitati’feftinaui, Si ad Abderitas in fpecula me cxfpe-âantes: Viri,inquam, pro legatione veftra ad me, magna fit vobis gratia. Vidi enim Democritum virum fapientiffimum qui folus potentiiTimus eft homines prudentes facere. Hæc habui Damagete,qua: de Democrito valde magna animi Iç-ticia tibi recenfere volui. Vale.
DemseritUf Hippocrafi/eheitatera.
ACceftifti ad nos velut infanos, à Hippocrates, veratrû nobis datums, perfuafus à viris ftolidis, apud quos labor virtutis infania iudicatur. Tune autem de mundi difpo- p fitione,amp;: de polis ae aftris cocleftibus fcribebamus.Cum ve-ro horum naturam cognouiires,quàd omnia valde commode eflent creata. Si quôd procul ab infania ac defipientia abeflent: meamquidem naturam laudafti i defipientes autem amp;nbsp;crudeles ac furioibs illos iudicafti. Nam quæ fîmula-chrisperacrem vagantia nosdccipiunt,quæ (anèmundus elfe comprehenduntur, Si vicilTitudinem habentia creata funt : ea mensme.i, naturaperfcnitara, verein lucem pro-duxit. Cuius rei teftes funt libri à me conferipti. Oportebat igitur te, ô Hippocrates, cum viris eiufinoJi moribus præ-ditisminime congredi ac conuerfari, quorum mens fuper-ficiaria amp;nbsp;inçonftans eft. Si enim ab illisperfuafus,mihi, velue inûno, veracrum bibendum dediftes, prudentia infania fafta
-ocr page 1151-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«I
A ûâa fuiflet: amp;nbsp;artera tuain reprehendiflent velut quæ infa-niçfaitTeC caufa. Vcratrum enim lanis datum, méti tencbtat offundit. Infaiiisautem valdeprodcfle confucuit. Arbitror equidem,(î non deprehendifles me fcribentem, verum re-cumbentem.aut forcé deambulantem, Si mecum colloquen-tem,amp; nunc^uidem indignantem, nuiK vero ridencem, ob ea, quæ mente reuoluam, Sc familiaribus me alloquentibu» non attendcntem j fed cogitatione inftantem , Si mirum in tnodum (peculantem ! putâfles fané Democritum, iuita o-culorum iudicium, ex bis, quæ vidifles, infaniæ imaginera pra: fe ferre. Oportet igitur Medicum non folum vifu adfe-âiones iudicare.fed etiam re ipfa : Si rythmos ac confonan-
B tiasvt plurimum indagare ; amp;nbsp;Vtrum incipiat morbus , aut medium teneat aut defînat, perfcrutari ; Si differentia , ac anni tempore Si ætate obferuata.adfedionem curare: item-que totius corporis naturam conlîderare . Ex bis enim omnibus facile morbum inuenies. Porto remifî ad te de infa-nia traâationem à te confcriptam. Vale.
tUp^cratis Coi,de ittfdnUfcriptum,
QVemadmodiim in libello de morbo facto dixi, Infani-enti neceffe eft præ humiditate cercbrû.in quo animç '^funt opéra, moueri i vbi videlicet bumidius qpro natura fuerit.Eoverocómoto.neque vifum,neque auditura C quiefcere: fed alias alia amp;nbsp;Videre, amp;nbsp;audirc i amp;nbsp;linguam ta-Ifaloquiiqualiafingulis vicibus videritac audierit. Quan-diu véro cerebrum quieuerit, tamdiu etiam bomo fapit. Fit autem corruptio cerebri à pituita ii bile. Vtriufque veto co-gnitio fie contingit. Etenim qui à pituita infaniunt, quieti funt, amp;nbsp;non vociferantur, rteque tumultuantur. QHÎ tero bile.percuffores funt,amp; malefici, ac non quieti. Et fi quidera alTidueinfaniant, bæcaufæfunt. Si veroterrores Si timoré* fuerint, àtranfmutationefiunt .cerebro à bile calefcente quæ ad ipfuin per venas fanguinarias procedit. Cum autem, bills difeefferit rurfus in venas, etiam corpus quiefeit. Tri-ftatur autem amp;nbsp;angitur bomo , amp;nbsp;prætertemporis rationem obliuiofus fit, dum cerebrum à pituita perfrigeratur. Si prç-terfolitura raorem compingitur. Poftquam veto cerebrum derepêt*
-ocr page 1152-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIPPOCR.ATIS
derepente à bile calcfadum fucrit, fanguine in prçdiâisve- D nij cfFerucfcentc: infomnia vident h«)rrenda,amp;. faciès vclut in vigilante flammefcit, Si oculi riibefcttnt, St. mens akquid mali operari cogitât. Atque hoc in fomno homo patitur. Cuni autcm languis rurfus ad venas dilperfus fuent,quie-fcit.Porrô in quinto popularium morborum libro quendam reccnfui, cui fieb;ff vocis intcrccptio, ignorantia, frequentes delirationcs,amp; reuerfones. Linguaautemdura,amp;,nifî collutione vfus eflctjoqui non poterat, amp;plerunquectiain valde amara. Venæ fcâio cxfoluit, aquæ potus, aqua muHâ, rcratrorum potiones. Hic vbi modicum tempus fuperuixif-iët, mortuus eft.hrat St alius quidam,quem,vbi nocîu ad cô-uiuiura progrederetur, timor tibicinarcorripiebat, vbi au-diretipfam tibia canentcm.Interdiu veto audiens,nihil pa-tiebatur.
Hippacratet T}em«ergt;tefitîicit/Hem.
ÂRtis Wedicx rcda fafta,ô Deinocrite,pleri(]ue è vulgo hominum non omninolaudant, verum Diis farpc attribuant. Si vero natura relmäata perdiderit eum, qui cu-ratur; medicos reprehendunt,nomen prætereuntes. Et ego fane mihi videor,maiorem reprehenfîonetn quàm honorem artis me affèquutum efle.Ègo enim ad finem Medicina:non perueni,etiamfî iam fenex fîm .Neque enim ipfiusinuentor Aelculapius, fed Si ipfe in mtiltis à feipfo dinenfit, quem-admndum nobis fcrmtorumiibri tradiderunt. Proinde epi- f ftola à te ad nos milia, veratri medicinam reprehendebat. Induâu.çequidem fum,ôDemocrite,velut inlânienti ve-ratrum datums,non perfcrutatusqualisqin’s tandem elfes. Vbi vero tecum congrelTuSjCognoui non per loucm defîpi-cnti.T opus, fed fermé omni laude ac commcndatione dignum, valde laudaui natiiram tuam, optimumque naturae ac mundi interpretem te iudicaui. Eos vero qui me induxe-runt ad te, velut inlanientes reprehciidi. Nam ipli medica-mento opus babebunc. Quanaoquidem igitur cadis nos in idem coniunxic, re£ie feceris û ad nos frequentius literas dederis, Si libros à te confcriptos impefliaeris. Mid autcm etiara ipfe tibi de veratri vfulibellum. Vale.
Hippatniif
-ocr page 1153-EPISfOLAÈ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iît
A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hippôcratiî De «erlt;rtrz ufu llieSuigt;
H Is qui non facile farfum purgâtur, ante potionem corpora præhamedarc oportet vberiore aliméto amp;nbsp;quie-le.Vbi veto quis bibit vcratrum, ad motus corporum magis ducerc ,quàmad fortnos. Déclarât autein nauigatio, quod motus corpora turbat .Cum vcratrum Bagis ducerc voles, corpora moacto. Vcratrum periculofum cil fanas carnes ba-bcntibus.Quicutjquc in pliarmacorum potiOnibus non fiti-, unt, dumpurgätur^ nonccflant purgari prius quàm fitierint.
Conuullio ex veratro.kthalc.In nimia purgatione, conuul-fio aut fingultus fiiccedcns, malum . In turbationibus ven-
I triSjSe vomitibus fpontafreis,fi quidem qualia purgari oportet, purgentur, conducit, lèuiterferunt. Sin minus, vice verft. Quemadmodum autcm in prænotionibus dixi, pur-gatio furfum verfus commodat ci, in quo line febre eft ci-bifaftidmm, aut ftomachi punöura, aut vertigo,aut os a-marum,amp;in fummadoloribos fupra feptura tranfuerfumj at deorfum verfus, vbi fine febre eft tormen, lomborum dolor, genuum grauitas, menfes ægrc prodeuntes, dolores in partibus fub fepto tranfuerfo. Vitare veto oportet in phar-macorum potionibus eos, qui bona habent corpora, maxime autcm nigros, amp;nbsp;humida carne præditos, fed amp;nbsp;fubfic-cos,amp; balbos,ac blæfos. Quiconque vero inflâmata in prin-cipiomotbi, velut in libcllo deptifana dixt,ftatim medica-
C mentofoluerçaggrediuntur.hideeoquidemquod diften-tum eft ac inffammatum, nihil aüferont. neque enim remit-tit qui crudus eft adfcûus. Ea vero quæ morbo refiftunt, amp;nbsp;fanafunt.confumunt.Corpore vero debili ficntc,morbus fu-petat,amp; immedicabile malum habent. Cæterum vcratrum nis dare oportet, quibus de capite fluxus fcrtu-r.Non autcm dandum eft peâore fuppuratis. Neque medicamenta danda font decoloratis,raucofis,Iienofis,cxfanguibus, fpirituofis amp;nbsp;ficcuin toflientibus, fiticulofis, ftatuofis, amp;nbsp;his qui prxcor-dia,amp; latera, ac dorfum diftenta habent , amp;nbsp;torpentibus, amp;nbsp;obfcurevidentibus,amp; quibusaurium fonitusfont,amp; vrin» meatus iinpotentibus: neque item morbo regio laboranti-bus, aut ventre debilibiis, aut bis qui fanguinis erupfionef aut tubercula habent. Si vero mcdicandum cfle videbitur,.
Ÿeratro'
-ocr page 1154-HIPPOCR.ATI5
vcratro fccurus furfum purga.dcorfum vero nó. Optirau au- D tem his eü viélus rationem cóïlituere, Qucniadmodum au-tera in prædidionibus dixi, non funt medicamenta danda his qui nigra cuomunt, neque cibum aucrfantib*,nequede-lyrisamp;paruni dormientibus,nequedolore vexatis, nequc vifum temerarium inclinacum hibentibus, neque cumrfi-äis,neque vcreiginifKs, neque decoloracis, neque bis qui in febre æftuofî iuncacconfraâi. Sicutautem de ptifana dixi, Sefamoides farCam purgac. patio eius eil drachma dimidia in acetomulfo trita . Commifcetur cciam veratris tertiapo- , tionispars, Sc minus faffbcat. Purgat item quartanas dia-turnas, amp;nbsp;diuturna febri lipyna vexatos : Sc eos,in quibut non eil iitis, neque excretio. Hos veto non ante tres heb- g domadas. Aliquando etiam pleuriticos ac voluulofos. £t iï~ cut in muliebribus morbis dixi,purgandum eil etiam ii rte-fi purgatione opus habuerin t.
Hippecrdtet ad Thejfalumfiliuni.
Ad cognofcendam Geomecriam Sc numcrorum fciea-tiam,mi Hli multum iladij adhibeto.Non enim folum Wtam tuam illuilrem, Sc ad multa commodam, ia humana-rum rerum ilatu efficient: fed etiam animam acutioreniÄ clariorem reddent, ad omnium, quorumrfus inmediciaa expetitur, ytilitatem conTequendam. Etenim Geometrix cognitio, qux multiformis acraria eil,Sc omnia cam demó- p '' ilratione traffgit, rtilis erit Scad offium ß tus,Sc ad exarticu» Jationes, Sc reliquum membrorum ordinem. Nam ad multi-plicem horum adlè£lionem,ScarticuIorumluxatorum repo-fftione, Sc oifiam contricoram refeâione, Sc perforatioae, Sc compolïtione,Sc exemptione,ac reliqua curatione, maio-re induffna rtecurquifquis nouerit qualis eil locus, Sc qua -Ie eil os, qaod ex eo eluxatum eil. At yero numeroram ratio, amp;3d circuitus,Sc ad tranfmutaliones febriumprxter rationem Sentes,Sc adiudicia .vgrocantium.ac/ëcuritatis in morbis, üiffiicicns erit. Prxclara enim reseff, taieininiile-rium in medicina habere, qaod tibi partes intenßonis ac remiffionis, cum ex paree inxquales fuerinr, facile cogno-biles exhiber,citra errorem, Q^propter ad huiiifmodi ex-
perieatix
-ocr page 1155-EPISTOLAE.
55J
A perientiï facukatem pcrucnirc fcdulo ftude. Vale.
De«i9rri'Kr HippocratiiVr nttitrii humitnt.
OMncs ho mines artem mcdicam nolTe cportct, ó Hip-pocrates.Eft enim res honefta fimul ac vtilis ad vitam:
amp; ex liis maxime eos, qui eruditionisŸc eloquentiæ cogni-tionem habent. Nam fapientiat cognitionem medicina: fo-rorem ac contubernalem effe puto. Sapientia enim animam • abadfcâibiis libérât : medicina vero morbos à corporibui aufert.Augefeit autem intelligentia.præfente finitatcicuiui prouidentiam habere,honeftum eft, eos qui rede fentiunt. g Atvbi corporis habitus .tgrotat : neque mens ipfa alacrita-tein habet ad virtutis meditationem. Morbus enim prxfeni animain vehementer obfeurat, intelligenttam ad adfedio-nem perconfenfum ducens. Cxterum naturæ humanæ de-feriptio, eiufmodi fpeculationem habet. Cerebrum quidem fupremam corporis partem cuftodit, amp;nbsp;fecuritatis tutelam fi bicoramiHam habet,intra membranas neruofas cohabitans. Super quodduplicatorumortium naturæ neccffariac Erma-læ,dominum mentis cuftodem,ipfum cerebrum tegunt.Pilo rum decor eft.cutem ornare.Oculoru vero vis vifiua in mul* tiplici tunica btitans, ob nunioris inftantias.fub frontem in mcdelam collocata eft,amp; eft videndi caufa.Pupilla vero fyn-ccra.palpebrç marginem opportunitatis cuftodemfuftinet.
C Duplices aiitem narcs olfadum dinofccntes.oculorum vici-«itatem dirimunt. Mollis vero labiorum contains os cir-cumplicans, verborum fenfum, exadamque articulationem gubernani exhibet. Mentum autem in extremttatem defi-nens,aclyrxfimile,dentium clauis coaptatum eft.Atfermo-numreceptacula aures.opifex aperuit: in quibus dum eft fer nio,non certus temeritatis minifter exfiftit. Loquelæmater lingua,animæ nuncius, guftum cuftodiens,munitis dentium feptis euftodita eft. Guttur autem amp;nbsp;Gula inter fe côiunda, vicinafunt.Iltud enim in viam fpiritus ; hæc in profundum ventris,alimentum demittit.large id propellens.Rcgium veto cor,cono ac pineæ nuci fimile,irâ nutriens, aduerfus om-nes infîdias thoracem induit. Frequenter autem flatuum ca-Yy uernx.
-ocr page 1156-HIPPOCRATIS
uernæ,aerc per ipfaî erumpence,vocis caiifjin flatûpariuat. p Quod veroûnguinem fuppeditat, Si in aiimetum tranfmu-tatjcuni apicibus ia?pe vena caua circumfluum,hepar eii, co-cupilcenciæ cauii. Viridis auttm biJis iuita hepar mancns, vbi fupcrcbulliit, huniaai corporis corruptio eit, Sc nociuus ac inutilis corporis bumani inquilinus. Vcruntainen vice rerfa dormit, nul'unft)cgocium exhibens. Inter biccautcra tncdius omnia lufcipiens venter cborum ducic,Si accumbjt; concoiäioncm gubernans. Obnoxia veto ventris ccmpoh-tioni, per opibcium conuoluta, circum ventrem euoltiuntur • intcftina,adfumptionis Sc excretionis caufx, Gemini autem rhenes in coiis firmati, Sc pingucdine inteöi, ab vrinarum cxcrctione non iuntajieni. At dominus totius ventris, qui I Omentum vocatur,totum ventrem compJeditur, folofplc-ne eicepto.Conicquenter, neruo/a vefica in coxa ofcuhmi firmatumhabens, vcniscompJicatis, vrinarum excretionis cauia eft. Huieautem vicina materpucrorilm,vebement il-lud malum, infinitarum acrumnarum in muJiere cauia, vte-rus ipfelatitat. Pylorusautem finelanitor, ex coxarum re^ ceflii emergent caro, neruisadftringitur.Verum deplcnitg-dinenaturat ventris effundic,exopißeij prouidentia. Porrd extra corpuspenfilei domum incohint,ad generationem de-ftinati, conditores tefticuli, multis cunicisprxdici. lucun-dum ex venisac neruis plicamentum eil pubes, qux vrina-rum efFuiiottem facit,Sc ad coitus miniilerium à natura créa la eft,amp; pubertatis appetentiam tegit.Crura veroA brachia, Sc extremx partes his annexiv,totum miniûcri) principiunr coaceraatum habentes, tutum neruorum miniilerium per-ficiunt. At vero incorporea in recelfibusnatura, omnifaria viicerum genera fabricauit. Qux lane mors inftans, ceJeri-ter i minifterio quieca reddit.
Hippocrates Ceus,Demetrio regi gauJium.
NOs equidem etiam prius, ô rer, iludio habentes natura; humanxpartes in fumma con{iderare,hac conferi-ptas quemadmodum voluiili demiiimus. Nunc ante ea,quo-tum maxime iludiofos eÛe oportetprudétes, partim àprio-ribut
-ocr page 1157-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;134
A ribus tranflumpta, partim nunc per nos ipfos comperta, tibi confcriplimus. fi tu priorum morboru fignis fientib* fequutus, Sc iildem livpc vlus fucris: per omne vitar tcnipui norboruin exfors eflc poteris.Duo (unt morborum rniuer-foruuianimalium genera, alceruin fecundum genus,alteruin fecundum adfcdioucm,inter fe diffirmlia.At vero concupi-fcentias iuxta alimentum, ex fubcontquot;riis cognofces ,dum ea quz euacuantur,indicant ea quat plena funt ; amp;nbsp;qux im-plent, conieäuram prxbent eorum quæ vacuafunt. Morbos
• autcm omnes ex lubcontrariis conftitutos cognofces,amp; morbos à morbis fieri. In conuuifîonibus febris fuccedcns, fiftit morbum: capitis autem dolores, fanguis exauribuse-
2 rumpcns,aut ex nanbus. Conunlfiones omnibus morbis a-træ bills fuccedcntes,atram bilem fedant.Et in fumma,radix bumanorum morborum cft caput, amp;nbsp;maxirai raorbi ex boc accedunt. Quum eniin ori velut cucurbita medica incum-bat: contingit,vt ipfum omnium eorum,quæ ingeruntur.fu-perfluitates attrabat,amp; tenues humores.Oportet autem ani-mum aduerterc,amp; peculiariter viuere.vbi teipfum prçpara-uetis in bas partes,quo raorbi accidentes nullum augmêtum capiant, per curam diligentem amp;nbsp;per bonum ordinem apud te fientem: ita vt neque rei vencrcx intemperantta.neq; di-uerforumeduliorum incontinentia,neqi fomnisimmodicis, inexercitato corpore vtaris : fedfigna in corpore cótingen-tiafequaris,amp; vniufcuiufq-, corporis occafionem conferues; quo morbum irruere parantem vîtes, amp;nbsp;medelis, quas ego
'*^erfcribo,vtens,i morbis cxforsperfeucrcs. Vale.
Dfcretam Atbenienfiaw.
VIfum eft ac decretum S enatui amp;nbsp;populo Atbenicfium. Quandoquidem Hippocrates Cous Medicus,amp; ab Ae-fculapio originem ducens, magnam beneuolentiam vni cum falute Græcis oftendit , quan lo ctiam pefte à Barbarii in Grzciam proficifccnte, difcipulis fuis ad locos dimiflis, indicauit quibus melelis vti oporteat, amp;nbsp;accedentem pe-ftemfecureelFugere ,qno medicina Græcis data,ipfornra atgtotos tuto feruaret. S«d amp;nbsp;fcripta fua de arte medica ex-
Yy ij afta
-ocr page 1158-HIPPOCRäTIJ
aâa cdidit,multos eflc /oJens Medicosqui lèruarepo/Iênt, D £c PcrCaruin rege ipCum accerrente, amp;nbsp;honores optimaubas Perfarum xqualespromictenze,Si dona quæcunque tandem ipfc Hippocratcj vellet olFcrcnte, Barban promilfione» cuncemplic, co quód hollis 8i communis inimicits Græcis elTct. (^uo igicur a^areat,populum Atbenienlïum fem-per ca qux vtilia funt Grxcis conüiltare; Sc vt gratiam con-dignam Hippocrati pro benefadis refetat: riCum eft populo, ipfum publiée magnis myileriis initiarc, qaetnadmo-dura Herculem fUium louis : Sc coronare ipfum corona au- • rca mille aureorum ; Sc ip/äm coronam Q^nqaatriis magnis Mincruarfcllis, in certamine gymnico per præconem proclamare. Et licere omnibus Coorumliberis, vt Athe- g nis pubefcant, quemadmodum liberi Atbenicnlium; quan-doquidem patria ipCoram huiufmodi virum genuit. Eile ye-vero Hippocrati, Sc vitam, Sc vidum prouifum in Pritaneo peromnem vitam.
Ordtio Hipp*crdtigt; dj drdm ron/iflentit.
O Vos multi Sc multarum yrbium babitatores,in magna dignitatc conftituti, communi nomine TheiTali, omnibus hominibus amara neceifitas incumbit, vt qu.T àfacis Hazuca funt feranc. Quapropter ego nunc cedens cum ea ib-bole,olex ramulis coronatus,ad Minerux aram fupplex conhflo. Qms ßm, ignorancibus dicere oportet. Hippa-^ crates, ó viri, medicus Cous, non per piam Sc honeßam^ cauCim, meipiiim Sc hberos meos robis rommendo. Co-
gnofcitis me ô plebs. Nam profeâo vos eüis viri mihi familiäres,inter quos,VC verum dicam,incerpleroicjue veßriim Sein muleis rrbibus veßris cognicus Turn, vein furnma dicam. Ac vero nomen meum longevlcerius,quàm formx mex aipeäus,proce(ric. Acqueh.vccaura exarcemea ianicaeisac yiex oreum habuiile vidceur,qiiód non ßdum hominibus ve ßram regionem habieaneibos,iêd eeiain muleis Gr.vcis vobis riciniscognicus him.lam vero qua de caii/Tt tantum nego-cium opere peragendiim adfumpß,référant. Achemciesmale babebune,ô viri Theßali, quiMecropohmacpacriam no-
ftraiH
-ocr page 1159-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pî
A ftram Co deuaftantesjn fcruitutem rcdigunt ca, quae libera funtei progenitorumadquifltione.priuatiin fibi partafa-cientes: nequc cognationem reuetiti,quæ ipfis eft ab Apolline amp;nbsp;Hercule, quæ fane ad Aenium amp;nbsp;Sunium filios illo-rum peruenit.ncque Herculis maloriim domitoris beneficia mente rccolunt, quae illc communis ÿ robis Sc nobis bené i faciens deus,in illos contulit. At vos per louem fupplicatio-nibus colendum,amp; per cognatos deos,egredimini, vindicate,liberate, propriæ virtutis memores,amp; nihil ad gloriam ve ftram fpedans intermittentes.
Oratio Legäti Theffolifitii Hippotra-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tir.iid Athénien/«.
COnuenirearbitrorviri Athenienfcs,conftitutum apud vos,qui non omni multitudinicognitus eft, primii in- decilifatf. dicare quis fit, Sc vnde fit : poftc.a vero reliquam orationem perfequi.Mihi equidera pater elt Hippocrates; qui quantam in medicina facultatcm habeat.vos nouiftis.Nomen ante eft Theflalus.Cognitus vero amp;nbsp;ego fum no in poftremis,neque paucis veftrfi. Patria vero mihi eft Cosiquæ quomodo vobis cognata fit ab antiquo,alij dicunt, qui in rcccnfcnoa hifto-ria funt præftantiores. Veni autem raiffus à patre, quatuor gt;nbsp;beneficia à nobis in vos collata prolaturus. Primum quidem vetus quoddam,tempore progenitorum noftrorum comrau-
C nein omnes Amphiiäyonis, quorum vos non minima par's Amphi-eftis.Alterum vero illo adhuc maius, amp;nbsp;ad plurimos Græco- (tyonfit rum progreifum. Atque hæc quidem vrbis amp;nbsp;progenitorum meorumefteapparebunt.Tcrtium autem patris proprium eft,amp; tantum,quantu nemo vnus vir,amp; vobis amp;nbsp;multis Græ-cis cotulit.Poftremum vero ex quatuor cómune eft patris amp;nbsp;meu,amp; quod non ad plures,fed ad vos ipfos perucnit.Quod quidem priorum bencficiorutn comparatione eiiguurovi-dcri poterittverum ad aliorum beneficia collatum,magnum eft.Et fane huiufmodi beneficia fie fc habent, quemadmodu effc dixi,vt fummatim dicam.Oportet ante non folum dice-re,fed etia demonftrarc quod vera funt.Principiu igitur fcr- 'if'^rrHio. monisjipfumrainifteriorum noftrorum principium faciam.
Yy iij Vetu-
-ocr page 1160-HIPPOCRATIS
Vetuftiflînw vero primum referam ; in quibus forcaflïslon- D giora acaltius rcpetita mediceredeprehcnderitis. AtguiA Crifiei. gue vetus dici expetic. Erat enim tépus gu.indo Crifea gen» Frefcjf«« erat,amp; Jiabicabat quidem circa pythicumtemplum ; tcrrani templam. vero habebat.qua;ijné nunc ApoIIitii confecrata eft.Appel-Lvcri. latur autem Crifæuî^uidem campu»,iuxta queni tocri Iiabi taiit.it cui Melæna aafunt; Cirrhæus vero mons,cui Phocé~ fes adiacenc. Hi porró Crifei cum eflcnt aliqiiando populofi, Si fortes,amp; opuléci, bis bonis ad malum vfl funt. Perinfolc-tiain enim multa Jiorrenda ac iniqua faâa perpetrarunt, in * deum impietatem cxerccntes, Delphos in icruitutem redi-gentes.vicinoj deprrdanies.agricolas fpoliantes, vxores ac Jiberot abdncentes, 3c corpora iplbrum confhipranccs. Qiu £
« de caufa Amphidyones ira commoci, 3c cxercica in terram ipibrum induéio,amp; ipßspugna deuiäis, regionem deuaila-runt,amp; vrbei expugnarunt. Vbi fanè illi, qui muJta 3c impia perpetrarunt,mifereacceptifunt, non minores pœnasper-foluentes,quàm ipfî ahis intulerant. FeJiciiTimi vero ex ipfîs fuerunt.qui intra manus hoUium perierunt.Secûdo Joco,qui manu capti ûinc, 3c qui adaliam regionëac vtbes trâfîuerut, CrifrarS Sua enim mala ob oculos nô babuerunt. Qm vero ex capti-ealamitas uis iftiiic manferunt, infelicißimi fuerunt, quiconque in fua fUatA ipibrum regionc torquebantur. Nam cum vxoribusSclibe-n»,agrosamp; vrhesignitradi videbant. His vero adhucpeius degebant bi.qui incra mceniaperfeuerabanc, quando relata mala partim videbant,partim percunâabarur,plura reris au f dientes. Sic enim beri Iblet, Et fanè malam falutis ipem ha-bebant.Erataucemipbs rrbs prope hunclocum maxima, rbi nunc certamen equeftre peragitur lt;nbsp;cuius muros exftru-xerant,amp; eos qui ex aliis rrbibus transfugersnr,exceperant. Inutilia vero eiccerant, 3c necelTaria imporcauerant. Et co-gicabantobûdionem fufUnere, bona ipeprxditi, nequema-nuumpugna, nequelongi temporis obbdione, rrbem capi poffe-Àcrero Amphiâyones, turn alia deuaflarunt, tum ad banc rrbem prarbdio conilruâo, 8c ad eipugnationcm prar-parato,reliquum exercicum per rrbes dimiterunt.Temporis fefliletia auté progreiTu.cum pedis in exercicû iJlapfa edet, Sc milites •ffpdentii argrotarenttquidam vero etiâ morereatunalij vero, propter fttmma, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morbum,
-ocr page 1161-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;at
A morbum,prxfidium reliquiflent: Amphiâyones turbaban-tur. £t all) alia confultabant. Solet autem in rebui commu-nibus lie ferè fieri. Tandem vero adflidionem molcfte feren tcs,amp; de beUo defpcrantcs,deo rem commifcrunt:amp; quid fa-cere opo!rteret,interrogaucrunt.Illc vero bellum gerere iuf* fit,amp;vidores forepromittebat.fi ad C^rofedi,cerui filium ApoIIinfe ihauiiliumadducerent, cum auro; a^cbocfeAinabundi, refiieitfuin Ttne CrilKi prius in adyto tripodem deprædarcntur.Sin mi nus.vrbem capi non polTc.lpfi vero,bis auditis,8: ad Co pro-
• fedi.oraculumpropofuerunt.Cum autemCoi dubitarent,amp; oraculum non intclligcrent: furrexit vir genere quidem A-fclepiades, progenitor autem nofter, Medicus vero Gratco-j tura eius temporis omnium confeflioneoptimusinomen autem ipfi eratNebrus: qui oraculum dicereinquit,vt adfeip-fum venirêt. Nam Deus,inquit,admonuit vos,vt prefedi ad Co,cerui filium in auxilium adducatis.Cos equidem hæc eft. Ceruorum autem filij Ncbri appellatur,hoc eft.hinnuli.Ne- Ndri brus autem eft mihi nomc. Quod vero aliud auxilium potius eontigerit exercitui ægrotanti, quàm medicus ? Etprofedo non videtur mihi id confequens efte, quod in tantum diui-tiis Gracos omnes fupcrantes, deus ad Co proficifei iuflerit, amp;nbsp;aureum numifma pctere. Verum hoc oraculum in meara domum progreditur. Chryfos enim, hoc eft aurum, vocatur Chrgt;/»X» mafculus meus filius natu minimus.Eft autem emnino amp;nbsp;cor poris fpecic,S: animi virtute,quantum patri dicere licet, in-
Ç ter omnes ciues pr.rcellcns.Ego quidem igitur, nifi vobis a-•liud videatur,Jc ipfe proficifcar.amp; filium meed adducam,na-ue quæ quinquagintaremis agatut inftruda meis fnmptibu» amp;nbsp;minifteriis medicis ac bellicis rcfcrta,quo in vtraque partem auxilium feramus. Et hic quidem dixit: illi veio appror bauerunt, qui mifti fuerunt. At Nebrus hie etiam virum Ca- CaJxd««»* lydonium apud fe educatum , in nauc adfumpfit: de quo fta-tim,vbirestulerit,dicemus. Cum igitur pcrueniflent hi viii ad caftra,Deus gaudebat.Nam 8c mortes militum ceflabat,amp; cudiuinafortuna equus Eurylochi (qui belli duxcrat,Thef Barylacb* Talus genere, amp;nbsp;ex Heraclidis ortum ducens ) canalcm, per quern aqua in vrbe ducebatur,vngula percufl’'flet,vbi in pul-uere volutari voluiftet: Nebrua aquam incdicamctisinfecit,
Yy iiij vndc
-ocr page 1162-HIPPOCR.ATIS
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rn Je rentre» Crifxorû corruptifunt;amp; ûnè multam contu- D
lit ad hoc VC ciuicas caperetur. Acq; hinc lam animi obfiden-tium cJati/unt, relut deoiam manifefle auxilium fereate.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum autemimpetusfaccrent.amp;pra’miaproponeretJiiiqui
prinii niuro» coofeeadiffent : certainen erat forciiTimucn, Sc
ChrjrÇut rrbs capiebatur. Primusenim muro» confeendit Chtyfus, Sc primut mu turrim occupauit. Se^ebaturautem iplüm euefiigio ririJJe r« etnfeen Cal)rdoniut,lub commun! feuto auiilium fereas,de quo an-dit. tea dixi. Et Cbry lus quidem baila percuiîus cecidit ex fum-ma turri; perciillus eü autem J Mermode Lyci fratre, qui la-iet. pidibus obrutus mortuus cll,fum in adytum irrupHTcc tripo-dem deprasdacurus. Hi igitur ciuitatem ßc cœperunt; Sc Ne-bri auxilium cum Cbryfo, amp;fccundum medicam, amp;nbsp;letun- j dum bellicam faculcatem rede fucceßicSc deus rera dixit,Sc
Tempiam quæpromilêrat fecit. Qua decaufa Amphiäyone» Apolliai Apollinit. quidem templum confecrarunt, quod nunceft in DelphistSc tqueflre certamen gymnicum ac equeßre pnus non peragetes, nunc tertxmen. pcragunt;amp; CriCxorum regionem rniuerlam dicarunt deo contnbutori, reddeates ea qua: dedit in eo quod oraculum dedic. Ec Nebri filium Chryßim in circo equeßti lépeJierut; ebryp fe/ Sc Delphis publiceipß parencareprxceperuDt. Aßlepiadis paltuTit. yeroia Co attribuca eftprudentia raticinandi, quemadmo-dum bis qui miccûtur ex vrbibus ad factum Amphiäyonuin concilium;atque hocNebri gratia. Calydoniis autem ab illo viro Sc illo minißerio, etiam nunein Delphis ptimx yacici-nandipartc»,amp; alimenta dantur.Veru redeo ad noftra.Nam F quod vera dico,binc clarusn eß.Cum enim pater Sc ego accef• ßffemus, Amphiäyones hxcrenouarunt, amp;nbsp;attribucrunt, Sc in columna deferipta in Delphis dedicauecunt. Atquehuiut quidem fermonis ßuis date oflendit, noßros progenitore» elfe veßros benefadotes, Cxterum hoc reli£io,alium deiif-
Per/arum dem,non eundem lermonem, adfumam. Cum enim magnut rexi nie rex cum Perßs Sc aliis Barbaris bellu gererec contra Crx cos, quiaquam Sc terram non dedißent:patria noßra maluit in tocum peßiindari, s'tne contra vos,Sc eos qui robifcü fen tiret,hoßilia arma fumeret, Sc in nauibus militarem expedi~ tionem mitteret. Sed abnu'C, honeßam quid Sc digaum pa-tribus meditaca,qui Ciganta Sc Heraclidç eße dicuntur,Vi-Euin
-ocr page 1163-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jî?
A fumigitureft ipfis,cum quatuor effent muri in infula, omnet relinquerc,amp; aa montes confugere,amp; falutc tutari.Viide fa-ne quid no mail obuenit?dum regio fuit deuallata, amp;nbsp;corpo ralibera maneipata,amp; liolhlilcge occifa,amp; vrbs alia muni nienia,ac templj,adfauillam exulfa.lnfuper autc blix Ly- Arienii/ti« gdamis Artemi fix, circa patrum vidoriara datum eft, omnia Lygdamit quxreliqua eflent expifcari ac exportait. Atenim,relut ap- filid. paret à diis non fumus negleéii: verum tempeftatibus ingen tibus exortiSjJt naues Artemifixomnes in pericuio fucrunt,
• amp;nbsp;inultxperierunt : amp;. in exercitum ipfius multa fulmina in-ciderunt,quum infula noftra paucis fulminibus impeteretur. Dicituretiam fpeära Heroum mulieri confpefta eflc.Quo-t ruin fane omnium timorc perterrcfada , ab immedicabili-bus coeptis deftitit.atna ra confefifione fada, qux amp;nbsp;relatu a-mara cft.Qyre omittatur.Attribuamautem amp;nbsp;hicprogcni-toribus meis propriilfimc minime falfa, quodneque contra rot,neque contra Lacedxmonros, aliofqi Grxcorum focios, Coi voluntaria arma fumpferint;amp; quidem quum multi rum infulas,tum Afiam habicantes,cum Barbaris in bello coniun-di fuerint,nulla violentia coadi.Equidc prxfedi vrbis tunc fueriit Cadmus amp;nbsp;Hippolochus.Veru autern eft,amp; Cadmum Cäämut, amp;nbsp;Hippolochum mcos progenitores elfe. Nam Cadmus, qui Hippolo-6c Senatfi regebat, matris mex progenitor eft: Hippolochus 'hur. vero ex Afclepiadis,quartusàNebro,cuiusauxilio Crifxi funt deuaftati. Nos ante ex ririli genere Afclepiadx fumus.
C Quare amp;nbsp;hoc bonum à progenitoribus nofttis profedu am-^edimini.Rcdeo ad Cadmum. Hie fane vir adeô commodi Grxcorum ftudiofus fuit,vt cum regio ab Artemifie obfidio-ne liberata effet, ifthic relida rxore ac fobole, abiuerit cum his qui cadem fentirent in Siciliam, quo Gelonem amp;nbsp;fratres eiusprohiberet.ncamicitiacum Barbaris contraheren t contra Grxcos.Perpetrauit amp;nbsp;alia multa egregi.i fada, qux Ion giusproducerenon eft tempeftiuum . Atque hxc quidem amp;nbsp;huiuimodi multa funt publica progenitorum noftrornm in VOS 8c alios Grxeos beneficia.Nam deficit me dicendi facul- ' tas.Venio autein iam ad hoc, vt beneficium Hippoctatis pa-tris mei apud eos, qui id feiunt, producam i quod hoc modo recenfen$,veta diccrc coguofcar.Cum peftis ex Barbaria ad-flueret,
-ocr page 1164-HIPPOCRATIS
Pe/liléih flucret, quxfupra Illyrios ac Pxonas fita eft, Sc cum malum j) tUlTica. in lianeregionem veniflet.-haruni gentium Reges adfjmam inedicain,qu.-c vera erat,amp; vndiqu3queproeetlcrat,amp; adpa-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trem meum, nuncios milerunt in Thelïaliani (illic enira pa
ter meus amp;nbsp;prius, amp;nbsp;nunc domum habet) vocantesipfumad auiiliumferenduin. Et non folum argentum, Sc auruin, Sc a-liasopes fémifluros Mc receperunt;lêd ctiam reportaturum eSe qu.rcunque ipte vellet,fi auxiliuni tuliffct.Iple vero cum interrogaflet qualesmotusparti.iles lièrent, amp;nbsp;a:{ius,ac ven-tos,Sc caligiacs perfcrutatus,itcmq; alia qua; habitus ex prç-feiK) ftatu commouere foJent; cum fanè omnia didicHfet, il-los (juidem retro dilcedereiullït, amp;nbsp;nullam hbi lacultatcm eßte ad illorum regione[ajgt;roliciJ'cendi,pronuDciauic.Verum ipfe quàm cttUfime Theilalis denunciarcRuduit, ^uibus mo dis malum accedens caiierent ; amp;nbsp;medelain conferiptam per rrbesproponcbat.Me vero in Macedonian! demifîc.Cum re Präean gibus eniin Heraclidarum, qui iûhicimperium übtinenc,pa-Theffali terna nobis intercedit amicitia.Et ego quidein ibam à Thef-frater. falia eo, quo me pateriulïi t,auxilium bis qui iûhic eÛeptla-turus. Iniunxit autem mihi vt etiam vrbi veûrae opem fer-rem. Ât fratrem meum Draconem ci Pagafis profeâum, ia Helefpontum nauigareiulTit, coniîmili conûlioinûruâum, quali etiam ipii irtcbatur. Non eniin omnes loci eadem au-xilia ferunt, CO quôdnon omnisambiens nos aerfimilisetî.
fMj/iiur. Polybinm vero, qui ûliam ipûus, meam autemiôroremha-bet,amp; alios difcipulos,ad aiios aliorum côuentus Sc viaspro- _ feâuros emiûc,quo qudm plurimis opitularetur.Poûquam a» tem ipfe res ia TheÛalia perfecie,ad vicinas gentes suiiliuni laturusproûcifcebacur, Scad Pylasprofeäus, Dorienûbus, Sc aliis,(îmnlque Phocenûbas auxilium tulit. Eccum fané ad Delphos perueniifer, fupplicationem deo pro Crxcisfecia Sc lacriûcio faSio, iter ad Boeros arripuit. Et cum iptl.s opera tuliÛeCiûmiliterad vosprogreÛus eû,Sc fulficientia vobisad falucem, qua; ùnè nunc ego produco, ex animo penitusdi-Xit. Arbiträrautem multos veûrum noÛe, quad vera dico. Non eniin ita diu eû, fed nonus hic eû annus.quando abiui, Sc in Peloponc/um miûus ûim, iûhic habitantibus opem la-rurus. At veto vadiquaque nobis, Sc verbis,Sc te ipfa,di-
gnut
-ocr page 1165-EPISTOLAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B?
JJ gnus honor contigit, vt minime pœniteatnos , quod non hune cum quxRu ex lllyricisac Pxonibus oblatopermuta-uiinus. Verum prx reliquis ciuitacibüs magna funt qux à vo bis data funt. Nam amp;nbsp;rcfpublica vcftra alias excedit. Athéna; enim altius quiddam funt aliis vrbibus, quantum ad gloriam attinet. Et corona ilia antca in rcAro ^catro patri importa, ad fumraam æmulationem ac fclicitatem ipfum eucxit. Sed k. hoc beneficium fuperaftis, dum k. patrem, amp;nbsp;me publice
• Ceretis 6c Proferpinx myfteriis ac facris initiaftis. Atqiie hxcquidcm tria funt beneficia, quantum ego verbis confe-qui potui, 6c fraéla voce proferre, vrbis, amp;nbsp;progenitorum, 6c patris mei,in vos fimûlquc multos Grxcos.Quartum nunc I dicere aggrediar,quod, velut antca dixi, in vos ego 6c pater meus collocauimus. Cum enim Akibiadem cmitteretis in Sicilian!, multa quidem potentia, non autem ita multa, velut admiranda ; amp;nbsp;fermo in concionc incidiflet de Medico, quem cxcrcitum fequi oporteret: pater meus progreflus, me ad curanda corpora vcftra fc daturum elfe promilit, propriis fumptibus inftruâuni, 6c citra mcrcedis exaâionem, quàm diu clartis abeflet, paruipendens fuam vtilitatem, vt qui fibi perfuafirtet, hoc in veflrum commodum ceflurum efle. Ego enim non folum res meas infnmebam, id quod faciebam vo-bis inferuiens : fed etiamad alia magna opera deftinatusfui. Et hoc minimum eft ex his,quæ fum diâurus.Dccreuit enim pater ob me filium fortunx fludibus agi tari, 6c in terra alie-C na.îc in mari,amp; in pcriculis bellicis,amp; in xgritudinibus,quae lis qui erroneam vitam degut.magis accederc folcnt, quàm his qui ordinatx vitæ rationem habent. Nouit enim beneficium bencficio metiri: 6c non, velut qui aliquid emiiTct.con-tradu ex manu in manum fado femel, difcedere.Et hic qui-deni talia prxflitit. Ego vero,vt qui filius illius fim, nihil ftu-dij amp;nbsp;«rtis prxtermifi.auxilium ferons, 6c periclitatus vobif-cum, fi quando occafio tuli ffet. Et ad hxc ambo prxftanda, neque morbus, neque adflidio, neque timor in mari, amp;nbsp;in-« tra hoftium manus,me probibuit.Tcftesautem huius rei non alios aliquos, fed vos ipfos habeo.Qnare fi qui s con-tradicere volet,is nihil cundatusexfurgat. Verum nonpu-to me mentiri, Cum autem hxc prxftitiflem ad annos tres, amp;nbsp;au-
-ocr page 1166-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;htpfocratis
amp; aurea corona coropatys,amp; ^•dbucpulchriusImd^tus; do- D mum redi'j ad nuptiaj,9'’O amp;nbsp;£rtis,amp; generisnoftri lucceiro-res produceren! .£t guar guidemàciuitatCjàprogenitori-()U$, à patre , amp;nbsp;à me, vobis obtigerunt, hxc fuut. Didum eftautcin amp;nbsp;lt;ju rosi vobisobitta tulimus. Arbitrerautcm multos è vobts adm^ri, qua cauffa hxc à me ex tam 1Ó-ginlt;juo pnncipio rtpetitafunt. Qjjp igicurvoscognofca-
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis, amp;nbsp;mihi ea qux cupio contiugant r tempeibuum eil vc
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocdicam. Pacer meus, ô viri / ibeaieiifes ,amp; egopecimus
vosf lice :'an liberos amp;nbsp;arnicas iaqui decet,lt;jui} id quod • petantabamicisli'.'eris eoarequaoiur) contra pa •'iamiio-iiram hoililia arm-i ne liimatis. Si veto oportet, quemadr tnodum fortadisoj'ortet eos,quifua ipibrum cauifa pro-greift fant,etiair. rogamus, vt nenos, gui eiufmodi amp;nbsp;tam magna beneficia in vos priores contulimus,feruorum loco habeatis. Infuper aiitem C nam Sc lie dicere conueniet)fup-plicaR’'i$,vt ne rcj.ra faciatis vobis ipßsiu beb'o captiua, fi contigerit vt raulto inferiores fuperecis. Verum amp;nbsp;hoc con-Uderace, qr.od forcuEa ah.- alia cito verfat ;amp; aliquando ma^ni paruis opurhabueru- ' : Si fortes per debiles filutem adepti iimt. Puto autem cla;um effe, vtne clarillimum dicam, q’- dob vnum virun non ciuitas, fed multatgentes iam gu indogue vtilitatem rebus bellicis cófequutxfunt. £t vbi ars in precio ell, n. jue nos contemnere poteritis. Islam neque ita viles ac ccotemnendi iumus ,quemadmo-duai in vobis teflimonium ’turn eil. Verum ab initio qui- P
Aefcula/ demdei, vnde genusnoflrum elfe gloriamur, Aefculapiuf piat,Her/ Si Hercules inhominum vtilitatem prognati funt. Et hos culerqrha/ propter virtutem, quam hic erercuerunc, omnes deorum miner uti loco habent. Vrbs autem mea, amp;. ego gui ad vos verba fa-iuurrent, cio, ad taies originem noilram referimus , quemadmodum petiffimS fanèhominum traditiones habent . Vnde profeâo eciam sut!funt, pro Crxcis ambohacparte. Si in omni bono , ad ipfos tu-fandoslletiife apparebimus. blon enim fabula funt res ad Troiam geilx, fed faâa, in quibus Cos cuin infulis fuis naît minima , fed maxima ad ferendum auzilium ezßilit.Sic ve-ro eriam Aefculapij ffli/, non arte folum, (id etiam armis, Crxcis auxilium culerunt .Machaon equidem animamin
Troade
-ocr page 1167-EPISTOLAE,
A Troade depofuit, quando, relut feripiores de Iiis proden-tes dicuut, er cquo in Priami vrbcm venit. Proindc neque eo quod contributes, neque co quod ex luiiliariorum numero , auxiliares etiam ipfi Græcis fumus, nos iniuria adfe-eeritis Non in longum extendam fermons;,n, res Crifxo-rum, aut Perficas iterum repetendo, q^ndo 5c ipfas audi-uiftis (Scinmanibus magis funt,quàm ea quæ pauloante relata funt. Quin amp;nbsp;flc cogitate, minimepiu?». : benefa-Qores iniuria adficerc. Nos autcm bcnefadores elfe, fada ipfaclamant. Ex quibus patribus prognatief'e videbimini (quemadmodum fabulatores dixcrunt) fiir^uria ad*-cere, quàmbenigni effe malueritis ? Neque enim amanilentius
J quicquam dicerc volo. Illi enim, ô riri Atbenicnfes, He-raclidis quidem gratias rcpenderunt.Aliis aucem inultis,be-neficio adfedi, viciflim auxiliati funt. Deficiat profedo mé dies longius narrantcm, fi rccenfere velim quot bominibus quanta bona obucnerint, qui nihil de vobis bene merlti fus runt.Circumfpicite VOSipfos, 5c me nullo diccnte , confi-derate qualia perpetrctis. Mala res eft poteftas.ô viri Athe-nienfes.Non cn’m qua: fua funt, menfura difponere nouiti Scd 5c vrbes quafdara 5c gentes iam perdidit. Si veto ad a-lios velut in fpeculum rcfpexeritis, viderids ipfi qua: fadtisj Scegorera dito. Quin Sc lex noua eft; Quicunque fclici rerum fucceflu confifus, non etiamad rcru difficultaTs re-fpicitiNon eft hoc veftru viri Athenienfes. Multfi enim etia C fic Dcu tétarctis.Nullâ vobis iniuria intulimus. Si veto etia.
iRtulimusrno armis, fed verbis iudicemur. Deprccamur aU ' tern VOS etiam hoc, vt ne facialis nos aliis gratiam dcbere. qui nobis auxilium ferent. auxilium enim nobis ferenc,ft rede fecerint, 5c qui intra Thcflaliara, Argos, Lacedarmo-na, Macedoniam, funt reges , 5c ficubi ali) Hcraclida:, aut Heraclidarum cognati habitant. Præftat citra violcntiam, quàm vi coados faccrc quæiufta funt.Non dico de infolen-ti aduerfum vos rebellationc ; verum hoc vobis manifeftuna facio , quod multi noftri curam gerunt, aut ccrte curam ha-bebunt,nifi vndiquaque de terr.i penit,benignos adhuc eflehomines.Egoquidem igitur.cxigux enim mihi funt ad dicendum vires, vtpotc qui aliaruip rerum ftudio fim ad-didus.
-ocr page 1168-HIPPOCRATIS EPISTOLAt.
diâuj, hic definam , Rogo aurem vos per hofpites nofiroii f t,c. per cos ^ui nobis confiliarij ciTe confueuerunt , amp;nbsp;çei Deos, ti Hcroas, ac gracias, quæ hominibus ab hominibus contingunt, vtininiiciciasquidem veßras aduerfum nos de* 4' ponatis : ad amicitiara vero vos conuercatis. Si cnim non in | veflra ciuicate hæcxonfequemur : haudfcio quo progrefl*» eorum, qua; cupimus compotes fiemus.
HIPPOCR.ATIS COI OP8RVM qux ad nos extant omnium finis, la- * no Cornario medico pliy-fico interprété.
P A R I S I I S.
Cdro/d Guillard fob Sole aurco J uia ad diuum lacobum.
M D X t V I.
-ocr page 1169- -ocr page 1170- -ocr page 1171- -ocr page 1172-