Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

tPAVID // ESAIA.S

D, ; E R ASM TERODAMI VIR-I vndccuncp dodiflimi Lucu^’ brationes, quarum Index pofitus efl; facie fequenti»

■ minac Verienfis.- ■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

*gt;Enarratio allcgorica in primu pfalmum Beatus vin iam pridem reuifa ab Erafmo,

E M O eft vfpiâftudioforG qui ncfciat,quô nûcfintloco, quo ftatu literç latinç,§ue fue rrntpaucos ante annos.Ncmo itê(vt arbi^ trorhgnorat,qua badenus inambulauertt via,qua tradatû fit arte,quibus excultû ftudiis,nego3 tfûferipturæ fandæ.Primûadliteras quod attinet,| Qtrid vnq qugfofuitmilerabili’,quâ eu tot effent acri| a,elegantia,candidiflrma(^ ingenia,nullQ adeffèt ferC ftudiû,nullæliteræ, cultus admodû modieus. Cumq|'

Uj»* W»1CV IA IV A CV V VAIAUa lt;AV*AX1VWU CAAVWIVUO« V_y K**IV.p^|n ^paululum,veluti per ntibecirtam^perq^ minutiiïimasj^ ^auafdam n'mulasliteræfefe oftcnderent-fïmnl

^cundam græcanieam Parœmiâ mto. thk tâ «x«» non fawn eranî^lEx ’1’^0monitores, qui ftudiofis eas vel aperirenr^ vel^^

commendarent. Deinde quibufdamCvt videtur) nonjg _^,^§admodû dodis5pueror5ingenio,atcg induftriæcongt;

fulcre volennbus. Prohdeum, atqjhominumfidem quantum hi terram cœlo, aquâ igni cômifcuerunt,li\gt; terarum«^ radiis comodum e nube cmergentibus,tc t obfuderunt tenebras,tot afperferût (brdes,tot afliie# jjrunt pannosjVt iam non amplius literarû agnoièeres

fynceritatem, atcp candorem.Côueniebat fane fune, ^Jcum fe prima tenelh's oeulis animifcp, ftudiorum fulgt; ?5gor illatebraret,breuibus initiis,quafi quibufdâ pre^ -^^^^exei'ci tamenris,puerorû ingénia illuftrare, non diffi»

lt;ilibus fophifmatis,atcp quçftiunculis quibufdam ten eras auriculas obtundere, Hincfadum efle quis ibit inficias,vt tarde admodû ad ver am eruditionê peruencn'ntnonnulli, atcg illi perpaucijco q, inucrfo ordine,currus bouem trahes retjbobufcp (vtdicitur)leporcs venarêtur.Nam cedo,qin'd cratabfurdius,quS cum Donati præceptionibus imbuen^ dus cfTet puer. De intelledlu noftro,de caufarum effedibus, de;p fpecieru abftracîlione cum puerodiflerereCPerinde ac fiiam PlatoelTetjnonparuus lulus, quafï cum Ariftotele negotiû agas,noncumimbelii puero.Haccres non parum multos egregios iuuenesmorabat,nec5 vehemêterpaucos deterrebat a Audio literarû.Donec fœlicibus aufpiciis,eingt; dla nube^difpulfis tenebris, vna cû manfuetiorihus Mufis bonæliteræjmediocoelojpauloquâ antca fublimius, ccpe^ runtrefplêdefcere.eieda putida/œdiflimacp barbarie.Sub »ndc renafcêtibus nouis ingeniis^nouis præccptoribus, qui rem intelligentes,probius meliuscp fuos inftituerSt. Â qui bus non admodff pauci profilierunt,atcp adeo multijVt eos iamamplius btxxus/xta ra-avr«5a7-il.Hoc modo reuiruerunt literæjquætoiemarcuerâtcafualibus.Hac via rcfloruerunt ftudia elegantiora, quæ tot arucrant fophiftarû fpinis.Hoc cul tu refplenduerût omnes bonç artesjquæ tot argutiarum tenebris obfcurata: inhorruerant. Sola fola reftat adhucfa^ crarff peritia literaru. Dignafola cui manus auxiliares ,ad^ hib^antjcuiftudiûomneconfecreturjcui cedant vniuerfa. Sola adhuclatet vêtus iHa, amp;C fanera diuinarum feripturarS cognitio, Solaadhuc vera ôd antiquiffima fapientia caput internubilacondit,EamputoquâChriftus lefus dominus ' nofter homofadusjdocuitinhoc mûdo.Eam putOjquam traditâ a Chrifto ceu lampada, pofteris comendarût paupe rcsilli,2lt; verefapientes Apoftoli.Eam putoquam diuinus, atep dodlilTimus Paulus,Homerico perfimilis Stentori,ho«gt; minûauribus îculcauit.Eamexiftimoquâ poft Ghriftum, poft ApoftoloSjpoft Pauls, Origenes, Ghryfoftomus Gr *

gorius NazianzcnusjCætericp eiufde faring vin'.omnium quos prior ilia tulitaetas Ko^utfxiai, memorïæ prodiderunr, Atc^ idipfumCvt me deus amaOnó Barbare cultucp negier dlo.fed elegäter ÔC venufte,Non modice amp;nbsp;fubobfcurc.fed ampliter atcp dare.Non fpinis quibufdâhorrcntibus fordid dam afperâc^, fed floridâ, nitentem,oleocp quouis tranquil liorê.Nonfupbe faftucß pluf^ inurbanodccaprarûlanïs, de(^ porcorum pilis digladiantes,fed lcnitcr,habi:u vultucp perquâhumano,dcpietate,defiducia,dc charitate loqueui» tes c5 paruulis in Clirifto. Non fundamentû facienres, atqt exordiu homiliarû Ariftotelem, SedChriftûjqui lapis éft, qui petra dicitur, ài. verûfundamentû. atcp vt dicâ breuius ScÀtpà h«i M. Hæcinquam folida ôôvera fapientia,nondu é veteribus feculis plena atcp integra ad noftra têpora remegt; auit.Nondü dididmus vera pro vanis ampledi, reiediifcp inutilibuSjeadiligere, ea cxofculari,quac pios facere folent non pertinaces, promptofcp ad contendenducum quouis, fug re quauis leuUrima. Vcrü augurer ftatim futurum ali:# que foelicem Geniiï, qui fit huit rei præfens,atlt;ÿ falutiferu pharmacS alIaturus,Vtquemadmodûiampridêhumaniogt; resliteracemerferût, ita vel nunc faite prodeant, proférât«^ caput,ArchanaeiIlæmyfticac(Ç literac.His redimitæ, his or^ nataî,illis comitataj quorfumeue^ vadant.Ne quifpiâ futu:# rxisfît,tâignauus,tamindoAus,tâ excors,qui non illedus illaru elegantia,atcp harû captus maieftate,relidis fecularii# bus eu negotüsjtû ftudiis,ea fola aperto finu, QC

ampledîatjquæ ducût ad pietatê,rapiunt e terrenis in fublimia,eleuât ex humilibus ad excelfa, faciunt ex mortagt; Iibusîmortales,exhoîbusdeos. Sed curdixi augurari me futurs qucmpiâ,qui manus fit ad hibitur’ falutares, vetert illi,attp eidèpiilTimg Theologiæ, Qiii auxiliaribus copüs, fuppetias fit laturus facrofanÆe illi profeflîoni.Cum iamâgt; dudâfatacôuenerintjfabrefecerintcç hoîem, qui huic hu^ meros fupponatoneri. Cum mufæ pridê congregafæ vnS ’

féîcgerîtjiqut vehti archidux 8^ antefi'gnafnis/opias ofd/^ netjinftruat acjê,moli'at pugnâ,vidon'am fperct, acd'piatc^# Ciininuperblandgillac,faakflt;^Charitesin cam pcdibus icrintfnîam, Vtvnus caputfuûdciioucat mulns,pfore \ tam falubn'jtam ardua, tâ dim'na, I s eft dodiflîmus Erafm’ ille,qui ab /pis ad hoc munus fatis fadus efle exiftimari po^ teft.qui opus molit^vt arduS fane atcp diffidlc, ita pukher:* ritnû illudjdigniffimScç vta folo Erafmo ôi. initiu fumât, ÔC perficiat.Hoceft, vtliteracfandæ nondiutius Delio ege ant natatore, fed liberæ folutæ(çcompedibus,cultores fuos ducantadcognitionêeius,quire(ftor eft orbis, que formigt; dantinferijSuperi admirâtur,venerantÂngeIûVerâ vt ab Erafmo fadûhoceftècognoftasjdeguftabimus paukdûlu culcntiffîmas eius Lucubrationes,atc^ ab hisjVèlut vhgiugt; bus,qd in raaioribus QC ve\it,Sgt;C poffîtfacere,perpendamus, InEnchiridioaoua quædâpræcopta,nouâinftituttonê,no uas leges pfcribit his, qui vere militant fub Chrifto^Nö^ huiufcemodi ante ipfum nemo fcriplèritî’Sed q? ppauci hoc modo.Plurimû refert qua arte,quo aftu, qua iduftria bene viuêdijaenec^ faciendi præcepta hoîm auribusinfinuêtur.quot; Nam fi verlieft græcanicSillud TO ri^vio/} î8àlt;/(xgt;(i?«TÇî4)« quis ambigit peculiarius hoc fibi hanc artê vendfcareC'Por» rofi fpedes orationê quædeampledenda virtuteprincipt Verierrft infcribit,nôexiftimoquemuis fore principê,qui' nô alacrius quâ antea,Slt; ftudia,ÔC virtutes fit amplexurus» Siorationê ad filium Mariae legerïs. Ingês verecûdia, nec^ ignauia minor te caftigabit,te vrgebit,q) pm dementi pria cipi,tam indulgêtiflîmo patri,tamc^ mifericordi deo,tam vc i hemêter es ingratus.Si eaquæ adcandidifllmâ virginê fcri bütur,aHimu tuufubierint. Faciem tuâalioqui fuperbeela tam deiicies,admirabilê contempla tus in virgine hu milita# tem. Pfoindequantû te mundi huius deUciç, quantû orbis . huius voluptates folicitant,tantû te eius virginis caftitas, quæprbis genuitconditorê,abftrahetam2dQ,Pariïcupidi i

ta tl s^Fa fil dij pîvrimîï affer ctpræfçnsJiæçpômpajatq? huiirs feculi poteftas.Si cogitauerfs qua egenafucrit,fm'(^ cotem ptrix, quç regi'na voiuerftjfegêpepit vnfuerforû, Tametft in hls lucubranonibus nihil G't,q)nÓpeailiariter, Sgt;C quaf» ex inftituto faciat ad pietatê.Mirum tamë didu qrum gras« tiæoîbusafïèrat figuradidionis,admirandS in modfl ele# gans ôÇ venufta. Adiicit his LucubrarionibuSjquæ ftiperis« oribus annis emanarût,nouu quoddam opufculâ. Qiiodfi plus es,fi veritatêamasj fifolus tibi placet Chriftus,maxii« mopere dçmiraberis. Nempe quod noua quandâ formula oftendit,quo ingenio,qua eruditionc,tradandæ fintliterae fandæ. Sed quod cft illud Enavratio illa elegantilTima in prima pfalmS. Earn fi no a limine folû, fed penitius arcp introrfum^vt ita dixerimFaluraucris, no credis quâtura fis inde accepturus turn gaudn,t5 voluptatis.Si verodimoto aboculis fomnoaTmcr fueris kôü Sujüpo^o',multumprofedo accipies vtilitatisjbonorûcp oîm aceruS acumulatiffîmum, Sed fi tuo mauis quâ meo iudicio piclitari. Lege attentius, appêde adlibrâfingulaaccuratiusj 2lt;frugêtibi afferêtoîa cumulatiusjVidebifcç nos tibi ex re confuluifle, Speramus futurûjVtfacræliteræeumfint olim habirurac honoré, que nuper fecularia ftudiareceperût. Atcp hocmaxîebeneficio vtvidemuSjeruditilTimi Erafmi,qui plenusgaudio,fumgt; macp alacritatCjprouinciaehuicmanum appofuit,qui iado bonis auibusjuecpinfœliciter fundamento,molem fupergt; aedificabitpulcherrimâjdignamcp feculoru memoria. Qiii deniip formula aliquando præfcribet ftudiofis,qua via, quo Compendio peruenirequcât facrarum literarû cupidi, ad veram illâ Theologiam, ad fyncerâ ÔC inculpatam cognitifs onem fcripturæ fandæ. Ad apicem ftudiorum omniû Chri ftum,quicum deo pâtre ôôfandofpiritu Benedidus eftin fecula. Valc.Acgentorati^exAedibusnoftris Anno aCIxri ftonato.M.aXy,

Nil moror autlaudes,leuis aut conuida vulgf, Pulchrum eft,vel dodis,vcl placuifle piis,

Spe qucq? maius criqmihi fi contingat vtruncp, CuiChriftus fapit,huicit placeo,benehabet;

FFLAGITA STI non mediocri dio 5 frater i'n domino dilcdifli'me, vt tibi compêdiariam quandâ viuendi rati onent A I præfcriberê,quai'nftrudus,pcflèsadmcit tcmjChn'ftodignâpcruenire.Ais enim te iâtnpriâê aulicæ vite pertefum,hoc tecunt 9’ agitare^quopado queas Aegyptû vna eum fuis et vitiis,^ 99 delitiis efFugere,acMofeduce, ad virtutû l'ter fœlicïter ac^ ci'ngi, Qiîo mthï chan'or es, hoc impêfius gratulor tuo tant falutari propofi'tojquodfpero^vel citranoftrâ operam,fôrigt; tunabit prouclietcp l’pfe, qui dignatus eft ex«'tare» Ego tai’ men nimis^ libens parui, vel homini tam amico, vel tam piapoftulanti.Tu modo annitere,ne vel ipfe noftrum offk dum fine caufa. videare flagitafle, vel ego fine frudu tuæ morcm geffilTe volûtau Immo votis comunibus bcnignS illumlefufpiritum implorcmus, vtó^mihi fcribenti fug^ gerat falutaria,óó tibi ca reddat eificacia, VIGILandum elfe in vita,

([principio etiâ, attp etiâraemineris oportet, nil aliud efle 99 vitam mortaliû, nifi perpétua quandâ militiam, teile lob, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'»r quot;•

99 milite longe tum exerdtatiflimo,tum inuidiflimo,nimis(^ »» felli vulgus hominû, quorum animos mundus hie præilii? 9gt; giator,blandiflîmis ludibriis tenetoccupatos, quiperinde »gt; ac fi iam debellatü fiqihtcmpeftiuas agStferias,nc£p pror^ 9gt; fus aliter,^ ineertiifima pace,mirû quanta viuâtfecuritai» 9J te,quan(ÿ ociofi in vtrâcp dormiant aurê,cum fine fine tot 99 ferratis vitiôrûcopiis oppugnemurjtotcaptemur arubus,

tot appetamur infidijs Ecce tibi fupcrne in tutim exitiunî peruigilcs excubant,nequiflimi dæmones,mille dolis^mil^ le ncxrendi artibus^ in nos armati, qui mentes ncftras tclis ignifcrisjethaliqj tindis vencno,moliunrur e fubÜmi congt;^ a, figere^quibus quide,neqj Herculi^neqj Cephalo fuit vllum jaculum certius,nifi impenetrabili fidei fcuto excipiantur, Tum rurfus a dextra leuacj, a fronte pariter, atlt;^ a tergo, V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ÿ, mundus hic nos oppugnat,quiiuxta Ioannis você^totus in

vitijs eft conftitutus, eoc^ Chrifto,tum infeftus,tum ctiam inuifus.Ncc^ veto fimplex oppugnâdi ratio. Interim enim

53 rebus aduerbs, vclutapcrtoMarte ßeuiens, animimœnia 5, graui quatit arietc, interim ingentibus quide, fed vara'fiii? 53 mispromifljs, adproditionem follicitat, interim adlis obhgt; ■‘t que cuniculisjinexpcdatus adrepit,vt inter ofcitâtes ac fci»

*1^ euros opprimât, Poftremoinfernequoep lubricus ille an«? .guisjprimus pacis noftræ proditor, nûc in virenti gr amine concolor abditus, nunc in cauernis illisfuisdclitefcês,ccn(^ tenis contortus voluminibus.non definit mulieris noftræ, femel corruptæjcakanets infidiari, Mulierê atitê carnalem bois parte in tellige, Hæc eft ein Eua noftra, per quâ verfu/ tiflîmusferpensjadmortiferas voluptates mêtem noftrarn ïlledla't » Porro autê quafi paru fit, fie vndieç tantû beftiura imminere,intus deni^ in ipfis animi penetralibusjioftcna ferimus plus^ familiarem,plus$ domefticum,quo vt nihil interiusjita nihil poteft effegiailofius,Hic hic eft vêtus ille Sô terrenus Adam,confuetudine plus^ ciuis,ftudi'o plus^ boftisjquem neep arcere vallob'cet, netç caftris exigerefas eft. Hic nobis centenis eft obferuandus oculis,ne forte dei præfidiîï apcriatdæmonibus.Ergocum tamformidabili, tamcp difticili bello diftringamur orncs,cumcp nobis res fit cum hoftibus tam mPtis, tam in noftrâperniciê iuratis atc^ deuotis,tam vigilantibusjtâ armatis, tam perfidis,tam exlt;? : €rcitatis,nos male fani,contra no arma capimusCnon exe® bias agimusÇ' non omiafuipedla babemusÇ’fed perindcjVt t

in rebus bene paca tis/upi'nf fterrimuSjCeflamus, volupfa«» ” murjatcj cutfculamC vt aiunt)curamus ociofi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnigt;

” no fecus,^ fi vita noftra græca fit compotatio,non bellum, ?’ it2. pro caftn's pcllibus, in cubilibus volutamur, pro dugt; ris armi's rofis ÔC Adonidis deli tip redi'mimur, pro militai

ribusftudi'js luxu ÔÔ ocio I'ndulgcmus pro Marlijs telis cigt; diaram imbellem tradlamus, Qjiafi vero non ifta pax^bcl^

” lum fit cmni'û tetern'mû. Etenim qui cum vitqs pace intjt, cum deo in bapitfmate percufium ftxdus vioIauit.Et tu ve

•’ amp;nbsp;paxcftjÔt pads autlior.Clarccprcdamatipfcperos proi# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

phetæ,non eft, inquïês pax imptjs, Nec^ enim prorfiis alia eft cum illopacis conditio, nifi dum in hoc præfidio corpe«» ris militamuSjodio capitali fummac^ vijcum vitijs belligcs» remur. Alioqui fi cum ijs nobis conueniet, eum qui folus poteft,amicus bearc,inimicus pcrdere,bis hoftê fumus ha«» bituri,fimul,quod ab illis ftaraus,cS quibus fob's nihil con^ «cnit deolt;quid enimconueniatludcum tenebiïsî')fimuï v quod ingratiffmi^padam illi fidem non prçftamuSjôC langt; ôiftîmiscerimontjsidlum feedus nephariefoluimus. An nefeis o Chriftiane miles, iam turn cum viuifici lauaa i my

fterijs initiabarisjnomen dedifie te duci Chrifto,cui bis vi^ tarn debebas, pariter dC donatam,filt; reftitutam,cui plusc^ teipum debebasT’Non fuccurrit te verbis conceptis^in tarn 93 benigni Imperatoris iurafle fontentia,cius facramêtiSjVO 93 lutidonarijs authoratû, tuumq? ipfius diris deuouiflecalt;? 99 put, fi minus pado ftares;’ Qiiorfum attinebatcrucis chas?

raderem imprimi fronti tuæ, nifi vt quoad viueres,fub il^ liusfienismilitares^Ouorfum per tinebat fa croillius pcrigt; ungi ceromate,nifi vtcû vitijs æternû ludamen ingredere ris^Qiiantus pudor,quanta pene publica humani generis execratiOjCu a duce principe deficithcmoç'Tu cur ludibrio habes Cliriftum duce tuum îquot; ncij^ metu illius coercitus, cS ^9 fit deus, ne^ amore prohihitus, cum tua caufa fit homoç’

Cuius etiâ vocabulû præ te ferês, admoneri debebas^quid illi promiferiSjCur ad holte, vnde te fernel precio fanguinis fui rede mit, perfidus defcifdsC' eut bis tranfFuga in hoftilis? bus caftris meresî’Qiia fronte audes contra tuû regê Cigna infefta tollere, qui pro te vitâ impêditC Nâ qui pro illo non ftat, vt dixit ipfe, contra illû ftat, S)C qui cû illo non colligit, ” difpergit. Mercs autê non folû fœdo titulo, fed etiâ infceli«* i ” çiflîmoftipendio. Vis audirc ftipendium tuû, tu quifquis mundo militasÆntibi Paulus Chriftianæmilitiæfignifer ” refpondct,Stipendiûinquiens,peccatimors. Qiiis velCpeo ciofam mili tiâ fufeipiat fi mors propofita fit corporis C Tu vero tam fœdam toleras,animae morte mercedis loco repor taturusCln bellis iftis infanis,quæ cûhominibus homines, vel ferina rabie,vel cer te mifer a neceflîtate gerôt,n5ne vilt;gt; des fi quâdo militû animos,vel prædæ promiflæ magnitult;gt; dojVel formidata vidons crudelitas, vel opprobrate pudor îgnauiæ,vel laudum denicç cupido ftimulauit,q alacribus ftudiis, quicquid eft laboris exhauriant, vilem habeant vitâ,quanto ardore certatim in hofte aduerfum rapianturîT Etquâtula, quaefo te,merces,miferis tanto difcrimine,tan# toeg ftudio petitur Nempe vt ab homfîculo Impatore cok laudati militari fremitu, caftrenfit^ atep incondita cantiun cula celebrent, vtœrblîa graminea, aut qfiefnîs frondibus cingant, vt pecultj plufculû domû référant. Nos cotra netp pudore,nefppraemioaccêdimur,cum eundêhabcamusno • ftri certami nis fpedatorê,quê habi turi fumus ÔC rémunéra

55 torem.Qiiæ vero vidori præmiapropofuit nofter Agono • 55 thetesC’Profedonontripodas,autmulos,qualiaapudHoÀî. 55 merû Achilles,apud Marone Aeneasjfed quæ neep oculus vidiqneq? auris audiuiqnetp in cor hoîs afcenderût,ôô hæc quidê interim veluti laborum folatia impertit adhuedimi^ cantibus.QiiiddeindeC’fœlicêimmortalitatê.^^edin lu(hgt; cris illis certaminibus,in quibus potilfima prçmq pars glo

gt;’ dpi tl per jculo res gent, necp de laude fed de capite certaî; 9’ Et vt fumma merces propofita gnauiter opera nauanti, ita 99 fumma décréta pœna defertori, Cœlû promt ttitur ftrenue pugnantijôC non ïncalefcit generoüe mentis vnu'da vi'rtus, tam foeh'cis præmij fpc Præfertim ^miflï authore illo,qui tam fallere non poteft,^ non efle nequit.Geruntur oïa fub 99 oculis cunda cótucntis dei', habemus vmïicrfum ccelicoei* 99 turn noftn' conflidus fpedatorê,Slt; non vel pudore accendi 99 murCCollaudabit illc virtute noftram,a quoprobari,fupre 9gt; mafœlicitas eft.Q_uin liane gloria, vel vi tædifpcndi'o petigt; mus ClgnauG pedus eft, quod nullis præmtjs exci'tatur, at folêt ôô ignauilTimi malorvï metu expergefieri.At illicquigt; dem hoftis, vtfit violentilTimus, in fortunas ateg in corpus 99 fæuiu Qiiidautê amplius in Hedorêpotuitcrudeliflîmus 99 vidor AcliilIes^At hic faîuitur in immortalem tui partem. Neep cadauer tuû dreum fepulchrû trahi tur,fed corpus pa riter atep anima ad inferos demergitur. Illic extrema cala^ mitas, vt animam a corpore vidor gladius auferat, hicipfi 93 animaî fua vira eripitur, deus. Naturæ eft interire corpus, 99 quod etiâfi nullus oeddat, tamênon emori non poteft. At 99 anima mori, infcelicitatis extremæ eft. Corpufeuli vulnegt; 99 ra,quanta cautela depellimus, quanta follicitudine mcdejgt; 99 murç' QC animæ vulnera negligimusî’ Corporis interitum, 99 immane, quanta horremus, propterea quod oculis vidcas? 99 turcorporeis.Anima vero morientern qtioniâ nemo vider, 99 pauci credunt, pauciiïimi formidant, cum fit hæe mors ilia 99 morte tanto atrocior, quâto corpore præftat anima, quani?

to animæ deus. Vis tibi côieduras quafdam cômonftrcm, quibus animæ deprehendas vel morbum, vel interitumç’ Male concoquitftomachusjcibum non continet. Corporis 99 morbû intelligis. Non tam panis cibus eft corporis, q ani^ mæcibus verbum dei. Id fi tibi amarum eft, fi naufeam fat? pit, quid adhuc dubitas, quin animæ tuæ palatum, morbo fitinfedum Si non continet, fi non concedum in vifeera

»gt; traijci't, cuidcns babes argumêtum valetudinan'a cflê afligt; mam.Cum genua labant^ SC membra vix ægra trahimtur, corpus male habere cogncfcis 3 dC non coUi'gïs animi mors* bum^cum ad omia pictahs officia languet, naufeatcp, cuni ncleui quidê contumeliæferendærobur fuppcritjcum pau lulo pecuniolæ difpendio frangi tur Poftca^ oculos deftig tuit vifus, vbi defierunt audire aures, pofteacp conftupuit ome corpuSjiiemo dubitat,quin emigrant anima.Tu cum 3’habeas cordisoculos obfeuratos, vteuidentilïîmû lumen, 33 quod eft,veritaSjHon videas,cum vocem diuinam internis Di auribus non pertipias,cum oini prorfusfenfu careas^viue;# re credis animamç’ Vides fratrem indigna patientem^nihif cómouetur animus^modo tuaresfitincolumis. Curnihil

33 hiefentif anîaç’Nempequiamortua.QLiaremortua^Quia 33 non adeft illius vita^deus, Siquidem vbi deus,ibi charitas, Deus enim charitas eft, Alioqui fi viuüesmembrum, cur vlla pars corporis dolet, te non modo non dolente, verum ne fen tien te quidem.Äccipe fignum,non paulo etiam cer;«’ tius.Defraudafti amicum,comififti adultérin, capitale vul nus accepit animajSC tamê adeo tibi non dolet, vt etiâ qua^ ü de lucro gaudeas, iadlescp, qued turpi ter admififti, CerA „ turn habe mortuam iacere anima.Non viuitcorpus,fi pan dlionem aciculæ non fentiat,6C viuet anima, quæ tanti vul neris fenfu vacatT’Audis quêpiam fermoncs impios,tumisgt; doSjmalediccSjimpudicos, cbfccenos proferentem, verbis rabioh's in preximu debacchantem, caue putes ifti homini viuam effe aniam ; lacet in fepulchro pedloris putre cada^ uer, vnde eiufmodi foetores exhalâtur, SC proximû quetRî? J cp inficiunt. Chriftuspharifecs fepukhra dealbata, vocat, Q_uidita^Ncmpe,quia mortuam anima fecumcircumfes? rebanr.Et regius illepropheta, fepulchruminquitpatens guttur eorunijlinguis fuis dolofc agebant. Piorum corpci» ra templa funtfpiritulfandi, impiorfi fepukhra cadauerû, vtpotiffimum incosquadretilla grammaticorum etymos»

ïogia o'w^ia quafï c-h/xh ScpuIchrûpcdiTs, giittuf osEigt; 9gt; atiis fcpulchn'. Neep vil um corpus tam mortuû eft deftitUï#

tum anima, mortua eft anima rclida a deo, Neep vllum corporeum cadauer^fic cboictnaribus hominum,vt fœtor 95 animæ fepultæ,iam quatriduû, offendit nares diuinas cm 95 niumcpeœlitum. Ergo cum verba mortua proficifeuntur e 95 peeflorcjcadauer intus cubetnecefleeft. Nam c3 iuxta voi* 95 cem euangelicara ex abundantia cordis os Ioquatur,nimigt;

rum viua verba dei loqueretjfi illic adeflèt vita dcus»Con#gt; train cuangelicis literr's Chrifto di'cunt difcipuli/Domine quo ibimusT'Verba vitx babes.Cur ita tâdem verba vitæç' Nempe quod ab ea manarent anima,a qua nun^ vel moi» men to difeeflèrat diuinitas, quæ nbsp;nbsp;nos vitæ reftituit

tnort^li, Sed agrotanti corpori Paulofuccurritmedicus, Corpus exanime^non raro reuocaruntad vitâ amp;nbsp;Iiomines ptj, Ântmâ veromortuam,nô niïîfingulari gratuitaep virsf tute refufcitat dcus^ac ne refufeita t quidê,fi mortua corpus reliquerit,Tum corporcæ mortis autnullusjautcerte bro# 93 ulflîmus eft (£nfus5animæ fempiternus.Etcû alioquiplus 9j mortua fitjtamen ad mortis fonfum^quodâmodo eft im^

mortalis.Proinde eu tam nouo perieulo ncbisfttdimicaiv dum 5 quis ille ftupor, quæ fecuritas, quæ fupinitas animi noftri, que tanti mali metusnon acuitC At e diuerfo, nihil eft quod te vel periculi magnitude, vcl hoftiu copiæ, vires, artesjconfternêt animo. Succurritg grauem habeas aduer fartam,fuccurrateregionc, g præientcm habeas opituîato 95 rem. Innumerabiles aduerfum te, fed qui pro te ftat, vnus 95 plus poteft ofnibus.’'Si deus pro nobis,quis contra nosç’ Si

ille fuftinet, quis deijcietî’ T u modo vidiorix votû toto pe,? 95 elore concipe. In mente veniat, non tibi cum integro hofte 95 rem efle, fed cû eo,qui iam olim frac^us,fufus, exutus atlt;p 95 adeo triumphatus fit a nobis, fed in Chrifto capi te noftro,a

quo ^cul dubio viciftîm vince^öC in nobis.Tu modo cura ytfis in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oîa poteris in capite.In teipfo quidê ni^

mis es imbedttis,in Hlo nihil non vales, Proinde ne anceps qm'dem eft noftri Martis exitiis, propterea qiiod neutig 3 fortuna pendeat vidoria, fed ea omnis in manu fita fit dei, ” ac per eum noftris quoqj in manibus. Nemo hic non vicit, nifi qui vincere noluitAuxiliatoris benignitas nulli defu^ it vng.fi caueris,ne bcnignitati illius défis ipfe^vicifti. Pro te pugnabitjamp;^liberalitatem fuä tibi pro merito imputabit, Vidloriam omnê illi feras acceptam oportet,qui primus ÔÔ folus apeccatoiinmunisjpeceati tyrannidem oppreffit, ve^ rum ea tibi non fine tua continget induftria, Nam qui dis» xitjConfiditCjquiaego vici mundumjmagno te vult animo :gt;3 efle, non fecuro, Ita demö per ilium vincemus, {i illius exgt; 33 empio pugnabimus. Qtiare fic inter Scy'Uam Charybdimi? 93 cp médius guidacurfus eft obtincndus,vtnecp diuina graigt; 93 tia fretus, (ecurius agas, atcp folutius, nccp belli difficultaj» tibus exanimatusjanimü fimulcum armis abijcias,

Atcp illud in primis arbitror ad huins militiac difcipIinS pcrtinere,vt gmaxime cogni tu,médita tu cp habeas, quo’po tifli'mS armory gen ere,quibus cumhoftibus oporteatcon«? gredi. Tum vtea femper in cxpeditohabeas,ne quando poditinfidiator ille verfutiflimus^inerme opprimere, atc^ inopinantê. In veftris bellis, non raro licet interquiefcerc, 93 vcl cum hybernathoftiSjVel ciï intercedunt induciæ.Nobis donee inhoccorpore militamus, ne digitfi quide, vt aiunt, tranfuerfum licet ab armis difeedere, Nun^ non ftandum pro caftris, nun$ non exaibandü, quia nun$ ceflathoftis nofter. Immo cü tranquillus eft, aim fugâ, aut indudas fi:# mulatjtum vel maxime molitur infidiaSjUeqi vn$ cautius cxcubias oportet agere,^ cum pacis fpeciê exhiber, nun^ minus trcpidandû,g cum aperto Marte nos adoritur,Ergo prima cura fit,ne inermis fit animus, Armamus corpufeui’ lum hoc,ne timeamus ficâlatronis, no armabimus mente, vt in tuto fiiî” Armati funt hoftes vt perdât, nos piget arma

caperCjUC pereamusC Vigilant illi vt perimSt,nos non vigî lamusjquo fimus incokimes Scd de armatura Chriftiana fpccianm fiio loco dicetiir Interim vt fummatim dic5,duo præcipue parada kint arma ei^cui fît cum feptê illis gêtibus ChananeOjCetlieOjAmorreOjPherezeOjGergezeOjEueo, lebufcojhoc eft cû vniuerfa vitioi^ cohorte pugnand5,quo rum feptê capitalia potiflîmû numerant^PrecatiOjôô Seien

5, iubet orare. Precatio pura ih cœlû fubducit affedû, arcem videlicet hoftibus inacceflam,Scientia falutaribus opinioi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»isï p.

nibus comunit intclleêîum, ita. vtneutrâ alteri deefîe opör teat. Al terius fîc alter a pofeit Opern res, Slt; coniurat amicæ, Illa quidê exoratjfed hæc fuggerit^quid fît orandum, vt ati?

93 denterores,ôôiuxtalacobumjnihilhæfîtans,fides fpes^ praeftant, vt in nomine lefu, id eft,falutaria petas, feièntia cômonftrat, Audierunt 06 filtj Zebedei,a Chrifto, nefeitis^ç^«»^- rç- m „ quid petatis, Sed oratio quidê potior, vt quæ cum deo fergt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- g - m

mones miiceat,atfcienaa no minus necelfaria tamê Aegys? ptoprofugus,nefcio an fan's tuto te tam Iongo,tamc^ diffigt;

” cili itineri comiflurus fîs,nifi duobus his ducibus,Mofe,ô(^ w Aaron, A aron facris præfcdus,orati6is gerit typum.Mojv fes legis cognitionê fîgnificat, Sed vt feientiâ oportet non efîè mancâjita orationênon conuenit elfeignauam.Orati^ onis armis pugnatcum hoftibus Woÿfes, fed manibus in altum fublatis.Qiias fimul att^ demiferat, fit inferior Iftasgt; el,Tu fortaflè cum oras, hoc modo fpe(ftas,quantû pfalmo rum permurmuraris C ôô multiloquiû orandi virtutê arbi^ ~ traris,Q_uod vitium potiflïmû eft eorum, qui adhucin lite ra funtinlàntes, neep ad fpiritus maturitatem adoleuerûf, Sed audi quid apud Matthäum nos doceat Chriftus,Oran tes autemjinquiens, nolite multum Ioqui,ficut Ethnici fasgt; ciunt, putant enim quod in mulriloquio fuo exaudiantur, Nolite ergo alTimilari eis,Scitem pater vefter, quid opus fitvobis,antequâpetatiseura,EtPaulus decemmiliaveï^ j

bot‘unn'nfpiritü,höccftoretcnus pronunn'anda contenir præ qui'ncp in fenfu profcrendis. Moyfcs nullâ cdcbat vo^ cctîîjôC tarnen audiebat,quid clamas admcç’ Non ftrcpitus 3» inclabiorû,fcd ardens ammi votû,tan^ intcnriffîma quæü’ w piam vox fcritaures diïunas« Tuigiturhoc tibi

re faciasjfimul atcß ingruerï t hofhs,vbi te rclïdîa vitia citant y vt ftatim mente cum ccrta fiducia ad cœkim ericas, «gt;5 vnde veniet auxiliû tibb fed eodem tollâtur ÔC manus.Tult;?

tiffîmS cft pictatis offices occupari^vt opéra tua non ad ter rcna ftudia,fcd ad Chn'ftû refèrantur.Sed ne fci'entiæ fubi? fidia contemnas,illud confydera. Antca fan’s erat Ifracl hc^ ftem cffugerc,atnó pn'us fibi fïdit,vt Amalcchiten prouoi» cetjVtcominus expcriatur,^ efletmâna ccelefti,ôô aqua de petrafcatente rcfedus.His epulis côfîrmatus,egregius ille bcllator Dauid, vni'uerfam hoftium cohortcm contênit.Pa rafti j'nquicns in confpedu mco menfam, aduerfus ornes, qui tribulât nos. Credcmibi frater animo meochariiïîme, 55 nulla tam vehcmcns hoftiû imprelïîo,id cft nulla tam valis? 55 da tentatio,quâ ardens facrarumliterarûftudium non fa^ eile retundat, nulla tam triftis aduerfitas, quam nô reddat tolerabilem. Atqui ne videar audaculus interpres/quang poffem me magnis authoribus tucrOquid aptius arcanæle gis feientiâ adumbrare queat,^ mânac' principio ein quod non c terra prouenit,fedcoelitus dcpluit, diferimen vides, inter humanas, ÔC diuinas literas.oinis enim feriptura fan dladiuinituseftinfpirata,atcp adeo authore^feda.Qiiod ,, minutû, fermonis eft humiliras, fub verbis pene fordidis, „ ingentia myftcriaclaudêtis. Qirodcandidum, Nulla mori^ talium dodïrina eft, quæ non fit aliqüo nigrore erroris vigt; tiata,Sola Chrifti dedrina tota niuea,tota câdida,tota fyngt; cera eft. Qiiodrigidulû eft, atep fubafperû, myfteriû litera obtedum exprimit.Superficiem amp;C quafi filiquâfi quis at# tredletjquidduriusjatc^infuauiusç’nônifi tunica Manna guftauerant,qui dicebant.Durus eft hic fciino,£lt; quis po

33 quç nihil habet otiofunijfed ne apicem quidêjUcn dignuni ' veftigationc,non dignS admirationejion dignS hac voce, . quid eft hocCAquanz vero nomincjfcientiâ diuinæ legis

33 gnificare/amiliare eft fpirituifando, legis aquas rcfcdio# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

fapientiaderiuatin capita viarum oim, legis flumcnilludl myfticû, in quod ingrefliis Ezechiel vado tranfirc non pcgt; terat.legis putcos quos foderat Abraam,qucs terra opplci» ©cn tos a philiftcis denuorcftituit Ifaac, Legis fontes duode;«^ cim,ad quos peragratis quadraginta mafionibus^iam fatht fcentes infpirant Ifraelitæjegis 8c in euâgelio puteum. fui^ • pra que innere fefliis afl'editlefus. Legis aquas fyioe ad qs idem mittit caîcum,vt vifum rccipiat.Lcgis aqua in peluirn rniftamjabluêdis ApoftolorS pcdibus.Et ne fingula reccni» feam,hoc fignificatUjfrequcns mcntio eft in arcanis litcris, puteorûjfontium, fluminû, qua nobis nihil aliud, q myftis» -cæfcripturæ diligens veftigatiocomendatur, Q^uid enim aqua in terræ venis abditajUift myfteriû obducftum literaç’ (^id eadem ad fcatcbram elicita'^’nifi myfterium erutum, att^ explanatum çquot; Qiicd vbi adauditorum ædificatiçcm, longe latcqj propagatur, quid iamprohiber flumen appels» larcCErgofi te totumftudio fcripturariwi dcdicabis,fiin _ , lege demini meditabcris die ac nolt;fte,non timebis a timcgt; re nodurnojfiue diurno, fed ad omnem hoftium infultumt

55 munitus, atq? cxercitatus eris, Ncq; equidem vfqucquat^ 55 improbauerim ad banc mill tiam, velut tyrocinioquedam 55præludcre in literispoetarum,ÔÔ philofophorumgcntili«» urn, modo modice ac per ætatcm,quis cas attingat,^ quafl in tranfeurfu arripiat,non autcimmoreturjfiC veluti adfeo pulos firenæos cófcnefcat. Nam ad hæccjuocg ftudia vocat

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad mufas reuocat, Licentiu fuiim noftcr Augu

” fti'nus. Neep pœm'tct adamatæ captiuæ Hieronymû, Laiilt;» datur Cyprianus, ^d Acgyptqs fpolqs templû domini locu ” pletarita vcrû nolim te cum gentiliû literis, gendhû QC molt;gt; res haun'res, Alioquf permulta repen'es, 8gt;C illic ad rede vigt; uendû conducibiha, ne(Ç afpcrnandû, quod eti'â Ethnicu« author bene monet, quâdoquidê nec Moyfes lethro foceri fui confiliû eft afpernatus.Fingunt illæ Ifæ,vegetâtcp pue^ rile ingeniû,atcp ad diuinarS feripturarû cogni tioem mire w præparantad quas ilico pedibus,manibuscp illotis irrums^ pere5pene faerilegtj genus eft. Hieronymus corûimpuden tiâ taxat,qui modo a fecularibus ftudtjs profedijaudet diui nas tradare fcripturas,a t quâto faciunt impudctius,qui ne guftatis quidê illis, iftuc ipm audêt. Sed vti diuina feriptu#’ ra,no multû habet frudus, fi in litera perfiftas hgreascp,tta non paru vtilis cftHomcrica Vergilianaep poefis,fi metni neris earn totâ eftè allegoricam Jd quod nemo negabit,qui modo vetcrû erudition?,vel fummis labrjs deguftaritOb:?

93 feoenos autêpoetas,fuaferim ominonon attingere,autcer 93 te no introfpicere penitius,nifi forte noueris deferipta mai? 93 gis horrerc vitia,amp;^ contentione turpiû, vehementius ama 93 re honefta, E philofophis autê Platonicos te fequi malim, propterea,quodcû plerisq? fententrjs, tum ipfo dicendi cha rädere ^proximo adpropheticâ,cuangelicâcp fïguram ae^ cedunt. Breuiter omnê Ethnicamliteraturâdelibare pro«gt; fueritjfi quidem id fiat,vt dixi,Slt; annis idoneiSjSC modice, tum cautim 2? cum deledUjDeinde curfim, 6C peregri nan tis,non habitanus more, poftrcmo, quod eft præcipuum,fi omnia ad Chriftumreferantur/Sic enim mundis omnia munda funt,cum immûdis contra nihil fit mundum.Nccp j. vitio tibi vertetur, fi Salomonis exêplo fexaginta reginas, odoginta concubinas, ôô înumerabilcs fecularis fapien tiæ puellas domi alas,modo diuina fapicntia,præter esteras fit gt;3 vnica tua,formofa tua,colûba tua. Et Ifraelites amat alieni

” bus prçfelt;ftis,ex allophyla facit IfrahelitidemÆt Ozee fors*, o|«yw«gt; nicariâ ducitjverû ex ea libères tollitjnon fibi,fed domino

” Sabaoth, fandSq? prophetæ ftuprû, dominicâ augetfamigt;, liam.Hebrçi pofteaep Aegy’ptît reliqueran trafiqua diu con; fpcrfo viuebât, fed hic cibus têporarius erat, nc(^ ad tantâ profetftionein poterat fuppetere. Ergo eo mox faftidito, adi mâna,quant3 poteft properandûjCœleftis fapiêtiæ,quae te affatim aletanîabit(^,donecpropofiti vidor peruenias ad

« palmas illas, præmibnun^ defitiiri, Sed intérim etiâ, atep ” etiâ memineris,no oporterenifi lotis manibusjhoceftfum ” ma animi puritate tradari diuinas literaamp;ç’ne tibi antidot’ tuo v.itio vertat in venenû!:’ ÔC manna tibi putrefea^nifi in vifeera affedus traieceris, eueniat autêquod illi Oze,qui m ••■ÿ. non veritus eft arcæ nutâtt prophanas admoliri manus, improbûofficium,fubita morte luit.Primûeft,vt de eis liigt; teris digna fentias.OracuIa mera(vt funt)efle puta5de diui nac métis adyto profeda, Afflari te numine,affici,rapijtrâfi»

33 oncjfi humiliter adieris, Videbis fponfi beati delitias,vidc bis opes ditiflimi(^olomonis,videbis abditos thefauros aci’ ternæ fapientiæ,fed cane improbe irrûpas in conclaue,hult;i mile eft hoftiû,vide ne capite impingas ac refilias.Sic porro

33 nibus contredas,q quæ ibi legis,Vt coelû,vt terra intereât, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

n’tiirus cft,quin omia fiant? Vtnientiânir, vt errent hoîes, vertus dei,neq? fallit,necp falIitiir.Ex interpretibus dtuinç fcn'pturæ cos poniïîmû delige^qui a Iitera cpmaximerecei?

33 theologes Itteræ m'mi'S libenter inhærerc,ôô capnofis qui^ bufdam argutii'sjmagis, gcruendis myftenis, operâdare, .

9gt; cfle« Audiui ego nonuHos, qui fibi vfc^adeo humanis ilh's cómentatiGcuKs placebantjVt veter uinterpretamenta^pCi* ne pro fomntjs contênerent^tantuc^ illi's fîduciæ Scotus fa^ debat, vt ne ledits quidem vn^ facris li ten's, fe tame abfoi* lutos theologos putarêt. Qui etiâ fi argutiflîma dicant, an fpiritufandlo digna dixcrint,aliorû efto iudiciû» Tu fi mas» 99 uis (piritu elfe vegetior,^ ad contentionê inftrudîior,fi fas» 3j ginam animæ quceris,magis ingentj pruritû, veteres po 99 tilïimu euolue,quorû èC pietas fpedatior,ôd eruditio vbegt; »9 rior,antiquiorcp, ôdoratio nec^ ieiuna,necç (brdida, ôd in^ »9 terpretatio facris myftertjs accommodauor. Neep verohoc »9 dixerim,quod neotericos contênam, fed quod vtiliora præ feram,tuocp propofito conducibiliora. Habet au te Ipiritus lUe diuinus fuam quandälinguam,fuasqj figuras,quæ tibi funt in primis diligenti obfêruatiôe eognofcêdac. Balbutie 39 nobis diuinafapiêu'a,2d veluti mater quæpiâ offîciofa, ad 99 noftrâ infantiâ voces accômodat.Lac porrigit infantulis in 93 Chrifto,holus infirmis, tu vero feftinjaadolcfcere, 2d ad ib^ lidû propera cibum. Demittitilla fefe ad tuâ humilitatê,ac tu contra ad illius fublimitatem aiTurge.Monftri fimilc eil, femp infante effe^nimis ignauû,non definere elfe infirmû, Magis fapiet,magis pafcct,vnius verfieuli meditatio ,fi ru^ pta filiqua medulla crucris, vniuerfum pfalteriû ad IitCi» ram tantû decantatS. Quod quidc ego hoediligentius ad:? moneo,quod re ipfa cognitû habeam, errorêbunc non vul gi modo animos palTim occupaire,fed 2d eorum qui vcfti tu 2d nomine perfedâ religionem profitêtur, vt putent fums? mam pietatêhac vna in re fitam, fi qplurimû pfalmorû vix etiâ adliteram intelledorn,quotidie pcrccfeant,nccp aliud in caufâ elfe iudico,monafticâ pietate fie vbiep frigerCjlans» guere,euanefcerc,^ quod in btera côfenefcfît, neep ad fpis» ritalcfcripturarScognitionêelaborant.Neqj audiûtChrij»

gt;9 ftum in euangelio dam ante,Caro non prodeft quicq,fpiri » 9 tus eft,qui viuificat,non Pawlû magiftro aftru£ntcm,litera

” occîdi t/pfntiis eft qui viuificat.Et fcimus quoniâ lex fpiri^ j- Oj.. . ” tails eft, non carnalis. Etfpintalibiis fpiritalia comparâda.

‘ Olim in monte,nunc in fpiritu vult adorari pater fpirituû. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Qiiang baud afpernor eorû imbecillitatê,qui métis inopia (quod vnû poftiint)faciût,myfticos pfalmos fimplici puralt;gt; ep fide pronuntiâtes.Immo quêadmodû in pcaminibus ma gicis voces quædâ ne ab tjs quidé qui eas pronuntiât intek le(ftæ,effïcaces tarnen efte credun^ita diuina verba quan^ paru cognita, tamé prodeffè credendû eft,t]'s,a quibus fyns? cera fidc,puroqj affcdu vel dicunt, vel audiunt. Angelos«^ qui adfunt,ati^ intelligût, ad opem ferendâ inuitarÉ Necp j-vero Paulus contenir eos, qui ipiritu pfallunt, vel qui lin^ guis loquunt, fed ad fecftâda charifmata meliora hortatur» Ad quæ fi cui non contigit eniti,vitio non animi,fed nattv rae, certe non obftrepat tjs, qui potiora conantur. Et iujçta

” Pauli vocem, qui mâducat, non manducanté non fpernat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

ingenio tam fœlici præditus es,omnino nolim in fterili lite ra lentum efte ,fed ad reconditiora myfteria feftinarc,ô^ im probum conatum induftriæ,crebris precibus adiuuare,dcgt; nec aperiat tibi librû feptem fignaculis obfignatum ,is qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

habet dauern Dauid,qui claudit,£i£^ nemo aperit,arcana pa tris, quæ nemo nouit nifi fih'us, ôô cui volueritfilius reuCiÿ’ lare.ySed quo nam noftra delabitur oratioT Propofitû erat, vt tibi vitaî non ftudtj forma præfcriberemus, Verum hue defleximus,dum tibi conamur ofFicinam idoneam comon

. ftrare, vnde debeas nouæ militiæ tuæ noua armapetere» ” Efgo vt adinftitutûreuertamur,ficxlibris gentilium opti ” ma quaeep decerpferis^atqj apiculæ exemple per omnes ve^ terum hortulos circumuolitans,prçteritis venenis,fucajni modo falutarcm,ac generofum exfuxeris, animum tuum, ad comunem quidc vitam, quâ Ethicam vocant, reddide^

” ris non pauloarmatioré.Sunt enim profeélo ÔC illorû Pak ladi fua quædam arma,neuti$conténenda, Chrifti auteni

eße puta,quicquid vfq veri offenderis, Veru diuina illa SiJ '„•(vtpoetaeloquttturj Vulcaniapanoplia,nunotdo violai 5, biliSjnon niCi ex arcanarö literar« armamêtaiio depromit. In quo Dauid nofter Imperator,vniuerfum belli apparats, fuismilitibus repofuit, quibuscominusjeminusc^ pugnêt cum prçputiati's Philifteis.His armisnec^ Achilles Horner n «eus tedius erat,etfi fingit, ne^ Aeneas Vergilianusjquo 9, rum alter ira,alter amore,täturpiter vincebat.Neqj abfur^ p/de didü,quod ea non in humanis ofTicinis excudStur, fed in eaquæ Vulcano eft cum Minerua comunis, Nam Migt; neruaartibus atc^ ingeniis, Vukan« igni præficiSt^deorS 9j figuli poetæ. Id quod ego t« dem« vere fieri exiftimo,cum videlicet honeftis ar tibus excult« ingeni«, fic diuini arnoi* ris ignis cómunitjVt etiâ fi fradus illabanir orbis, impauii* dumferiantruinae, Sed ante fuperbi Saulis arma reiidas oportet, quæmagis oneri funt q vfui, ÔC cum Goliad con# » grelïiirû Dauid,grauSt non iuuâtDeinde de ripa torrêtis myfticæ fcripturæ,qncp colligas lapillulosfqug forte quintç funt verba Pauli,quæ loquit in fenfu)poftremo fundibula dextram armes.His demS armis profternit vnicus ille no# fter hoftis fuperbiç pater Sathanas,Qi.tê ôd caput noftrum Ghriftus Iefus,quomodo tandê deuicitC None c« tentanti diuinæ feripturæ verbis refpondet, quafi petitis de torrête dapillis fronte inimici perailïîtî'Vis aût audirc Chriftianàî 9gt; Palladis armaÆt accipietfinquiüarmaturâzelus illiuSjSd 95 armabitcreaturâ ad vltionêinimicorS, Induetpro tliorace 95 luftitiâjôô accipiet pro galea iudici« certum.Sumet feutum inexpugnabileæquitatê, acuet a«t dir am ira in Ianceâ.Le# gisSlt;apud Ëfaiam.Indutuseftiuftitia vtlorica, ôdgalea ialutis in capite eius.Indut’eft veftimêtis vltionis,2lt; oper# tus eft,quafi pallio::eli. lam fi libet Pauli non inftrenui dix cis adiré promptuariû, ilimir« îuénies 6d illic armanoftræ militiac,no carnalia/edpotêtt'a deo,ad deftrudionêmuni# tionSjCogitauones deftruêtes,ôd oêm altitudinêextoUentë

fe a du cr fus fdêtiam dei, Inucnics armatiira def, qua po.flis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\»i ►

»’ m fl:n's,inuenies laterS munimen tu veritatem,ôô lorica lui« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

»’ ftitiæ, icutS fideijin quo poflis vniuerfa maligni tela ignea extingucre, Inuenies amp;nbsp;galeam falutis S)C gladiû fpiritus, quod eft verbs dei.Quibus oibus ft quis erit diligenter te^ dus, atcç munitus, is denic^ poterit anîofam illâ Pauli vogt; ce intrepidus cmittere. Quis ergo nos feparabit a charftatc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;0^

Chrifti;:’ Tribulatio, an anguftia, an fames, an nuditas,an periculû,an perfecutio,an gladiusC vide quantos hoftes,$ oîbus formidatosjipfe pro nihilo ducat. Sed audi quiddam ctiâ fortius.Nam fequitur. Sed in bis oîbus fugamus,pro^ pter eum qui dilexit nos. Certus fum ein, quia ne^ mors, neep vita,ne(^ angeli,necp principatus, nc(^ virtu tes, neep inftâtia,ne(p futura,nc(p forti tu do,neqj altitudo,neqj pros? fundum,nccp creatura alia,poterit nos feparare a charitate dei,quç cft in Chrifto lefu.O foelicê fiduciam, qiiâprçftant Paulo, id eft pufillo homini, anna lucis,qui fe etiS proieda ÿ mentû huius mSdi appellat.Talis igitarmaturac vim,facra£ literæ tibi fuppcditab3t,fi toto pedore in eis verfaberisjita vt neftris monitis nihil fit opus fu turum.Sed quoniâ tu ita

vis,ne tibi non morigerifuifte videamur, EnchiridioUjhoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç**?

eftpugiunculû modo quendâ excudimus, quem nun$ de manu dcponas,nein côuiuio quidê autin cubiculo,vtetiS fi quâdo cogeris in huius mSdi negotijspcrcgrinari,iuftâgt; qt iftâ armaturâ gràuaberis circSferre, non comittas tame vt vllo momêtoinfidiator illeopprimât te ^rfus exarmatû faltêcp non pigeât hune gladiolû tecû habere,qui neep one^i rofus erit geftatu,n,ecp inutilis ad tutelâ.Eft cm perpufillus quo th fi adhibita fidei parmula, feite vteris, facile fuftinegt; bis tumultuariû hoftis affultû,ne quod lethale vulnus acciigt; pias. Sed iam tepus eft,vt vtendi rationê quandâ experia^ mur tradere,quâ fi tu diligeter adexercitationê accomoda;^ biSjforecófido, vtte vidorê Impatorncftcr Chrifto ex hoc

pixfidto in fuâctuitatem Nierufalê tranfFerat ouStem vbi nullus oïno belli tumultus/cd pax îmortalisjac pfedia tr an quillitas^cû intérim ois fpcs falutis in ferrofita fit,

Pax igitur fummû illud eft bonû,ad quam ornia fua fttn» » dia,mûdi quocp amatores referun£,fed falfam, vtdidlû eft» Eandê ôd philofophi fuoriï dogmatû felt;ftatoribus ,falfo polgt; h'cebantur,€hriftus em vnus earn donat,quâ mundus non poteftdare.Âdhancperueniendi vna ratio eft, fi cumno# bis ipfis bellû geramus, fi' en vitijs noftrisacriter depugne^^ mus. Âum bis em hcftibusimplacabili odio diffidet deus^ paxnoftra,cum natura fit virtus ipfa,virtu tûq,’ omniS pagt; rens £lt; author. Atep ex oîm vitiorû genere eontradla coli^ luuies, a Stoicis fortifiimis affertoribus virtutis, Stultitia vocat, innoftris literis malitia didc. Itidem vt omibusfuis » numeris abfoluta probitaSjVtrisqj fapientia nominat, Ma^ fitiâ aût,nonne iuxta fapientis oraeulij,vincit fapictia':’ Ma litiæ pater ate^ princepscft reeftor iHe tenebrarû Belial, ctr^ lus duftum quifquisfcquit,in nodle ambulans,ad nodeia properatæternâ.èontra fapientiæauthor,atcpipfa adeo fa pientia Gbriftus Iefus,qui verü eft lumen, ftultitiæ mudagt; næ node folus difcuticns,fplendor paternæ gloriæ,qni no^ bis in fe renatiSjVti fadus eft redeptio atcß iuftificatio,tefte Paulo, ita fadus eft 2lt; fapientia » Nos inquit prædicamus Cfîriftum crucifixû,Iudæisquidêfcandalum,gentibus aût ftultitiâ, ipfis autê vocatisludæis, atc]^ Græcis, Cbriftû det virtutê^ac dei fapientiâ»Pcr quâ ipfius cxemplo,nos quoc^ de bofte malitia, triumpbû referre queamus, fi modo-in eq fapucrimus, in quo vincemus, Hanc tu côtempta feculi fapientia ampledcre,quæmendaciffïmo titulo fefe vendis tat ftultiSjCum iuxta Paulum nulla verior fit ftultitiâ apud 35 deum,q terrena fapientia,dedifeenda ei,qui vere cupiatf^ 53 pere.Si qm's vtdetur( inquiens)inter vos fapiês elïè inhqç

feculojftultus fiatjVt fi t fapiens.Sapicntia em Iiunis mundi ftultiti'a eft apud deum,Et paulofupcnus.Scnptflcft em'm perdam fapienti2fapientii35amp; prudentiâprudentiû repro babo. Vbi fapiens;’ vbi fcnba C vbi mquifitor huius fecuh'ç’ Nonne ftultâ fecit deus fapicntiâ huius mundiV Nec dubia^ to qufn ïam nunc odiofe ribi obftrepâq ftulti ifti fapientes, SjC cxd. caccorum duces,dclirare te^deftperCjinfanirejdami^ tantcs,quod ad Ghriftû pares defcifcere.Hi funt noie duns? taxat Ghriftïani^cæterû dccîrinæ Glinfti, tû irnfores, tum oppugnatores. Vide ne quid iftorû blateramêta te permos? ueant,quorû miferandacæcitasjdeploranda potius,q imh tandsL, Qiiod eft enim iftud pra^poftcrû fapientiæ genus,in rebus nugatortjs nihilicp,îmo ad turpitudinêtantû efte ca:? tum Slt; callidû,in rjs veto, quæ fola ad falutê noftram pern's# ” nent,nó ita multo plus peœde fapereCPaulus vult nos elle ’’ fapientes,fed in bono,fimpliccs autê in malo, Sapiunt ifti,

Vt inique agant,bene autê facere nefdût. Et cum facundus ille poeta Græcus,ad nihil vtilem hcminê cenfeat, qui ncCp ipfe per fe fapiat, neqt bene monenti obtempérer,qua tans# dem in claffe ponêtur ifti,qui cum turpiftîme deftpiant,tagt; men no definunt obturbare,ridere, deterrere ecs, qui iam 'tefipueruntc' Verum irrifor nonne irridebiturC'Qjiii babi^ tacin ccclis,vicinim irridebitcos, ôê dominus fubfannabit ' cos,Legis in libro fapientiæ. Videbunt enim,Ô!^ contenent cum,illos aûtdeusirridebit.Abimprobisrideri,pcnelaus# dari eft,ccrtc gloriofum,capitis noftri,ôô Apoftcloi^ æmus# los ficri,Âthorrendûprofelt;fto,adeoirrideri,Egoquocpin '■ quit fapiêtia,in interitu veftro ridebo, ÔC fubfannabo, cum vobis id ^d timebatis, aduenerit, videlicet, evt fero iam exgt; pcrredli dicent,Hi funt aliquâdo habuimus in dcrifum, 06 in fimilitudinêimproperfj.Nos infenfati vita illoij? mabamus infania, ÔC fine fine honore. Animalis ifta, Sê,vt lacobus ait,diabolica eft fapictia,ac dco inimica,cuius finis ’’ interitus, quippe quâfempçr affedat pediflequa peftilens

55 arrogâtia,arroganna animi cædtas, cædtatê affeduu tyran 53 niSjafFedii« tyrannidê,vniuerfa vitiorn feges, QC gd 53 uis pcccandi. Licentiâ iftam fequitconfuetudo, côfuetudi# 55 ncm infœlidnîmus animi ftupor, quo fit, vt06mail fenfu 55 careantStupêtes mors, occupât corporis, quâmorscxdpit 55 fecûda. Vides vt fummi mali mater eft^mudi fapientia. De Chrifti vero fapientia,quâ mundus ftultitiâ putat, ita legis Venerût autê mihi pariter omiabonacu illa,Slt; innumera# bilis honeftas per manus illius ♦ ÔC lætatus fum in omibus, quoniâ antecedebatme ifta fap{êtia,ôô ignorabâ,quoniam bonorû omniû mater cft.Hæc em modeftiâ,ctmanfuetudi

55 nem comité ducit. Mâfuetudo nos diuini fpiritus reddit ca 53 paces«Super humilê enim et manfuetS,gaudct requiefcerc 55 qui fimul atcp fcpteno illo chrifmate mêtem noftrâ imbue^f 53 rit, tû demû pullulafcit fœlixiliafeges virtutîï omniû,cum 55 frud:ibus illis bcatis,quorû præcipuus, gaudiû internum, 55 gaudiû arcanum, gaudiû folis ijs cognitû,quibus contigit, 55 quod denicp cû mundi gaudqs nec euanefcit,ncc aufertur, fed cumulât in gaudiû æternû. Earn mi frater, 06 iuxta la^ cobi monita, ardentilTimis votis oportet a dco poftularc,ÔC iuxta fapientê quendâ,ediuinæ fcripturæ venis,veluti thei? fauros effodere.Caputaûthuius fapientiaî,efleputa,vttelt;3 55 metipm noris,^d verbi,e cœlo profedlfl credidit antiquitas 55 ÔC magnis authoribus vfcçadeo placuity vt in eo oêm fapii# 55lt;ntie vim,fummatim contineri iudicauerint.)Sedleue pon^ dus huius dogmatis, apud nos fit,nifi congruit aim literis noftris.Minatur fponfæ fuæ myfticus ille amator in Canti^f

55 cis,ac foras abire iubet,nifi femet cognorit*gt;Si ignoras te o pulchra inter muh'eres,egredere,ôô abi poft veftigia gregû tuorû. Proinde ne quiuis fibi temere rem tantâ arroget,vt ipfi fibi fatis fit cognitus ♦ Corpus fuû baud fcio, an quis^

55 ad plenû norit, ÔC métis habitû cognofcet quilibetC Paulus 55 cui contigerat,vel terttj cœli myfteria difccre,femctipm ta«» .55 men nóaudet iudicare,aufurus vti(^,fi fibi fat effet notus«

” homo tâ fpiritalis,qui oïa diiudtcat,iudicâdus anemi'ne, ” ûbi adhuc paru perfpicuus erat, nos carnales quid confide musCPorro miles nimis inutih's videat,cui necp fuae copiac, neqj hoftiû cohortes fan's habeantcognitæ. Athomini non cum hoîe,verum fccû ipfi bellû eft,atcp adeo ex ipû's vifeeri bus hoftilis acies nobis vitro fuppullulat, quêadmodum de

” terrigenisfratrib’poetæ fabulant, Vfepadeo aûttenui diß criinine,ab hofte diftat amicus,vt ingens periculû fit,ne pa rû cautijvFinimicû pro ami co tueamur,vel amicû pro hofte laedamus.Hæret etiâ in angelo lucis,duxille egregius.Nos? fter es inquiês^an aduerfarioruç’ Ergo quoniâ tecû ipfebel lû fufcepifti,Slt; in hoc prima vi(ftori;e fpes fi ta eft,fi tute tibi fis^qmaxîe cognitus,fimulacrû quoddâ tui tibi, velut in bula,proponâ.vt qd intus,qd in cute fis,plane petnofeas»

” Eft igit homo prodigiofum quoddâ animal, ex duabus, ” tribusve partibus multo diuerfiflîmis compa(ftû,ex anima ” veluti numinc quodâ,£lt; corpore tanq muta pecude.Xi qui ” dem corpore vfepadeo reliquobrutorû genen' non præfta^ mus,vt oibus eius dotibus inueniamur inferiores^pccuni? dum anima veto, adeo diuinitatis fumus capaces, vt ipfas ctiâ angelicas mête^yliceat pteruolare,ôc vnû cum deo fieri« tibi corpus additû non fuiftèt,numê erasr,!!' mêsifta non fuilTet indita,pecus eras.Has duas naturas tam inter fe dis? uerfasjfummus ille opifex,fœlici cocordia colligarat,at fer^ pens, pacis inimicus, infœlici rurfus difeordia diflecuit,vt iam neep dirimi queant,fine maxtmo cruciatu,ne(^ coniûs* dim viuere,fine aflîduobello. planerpC^ddici folet)vtrSlt;p w in altero auribus lupû tenetjpolfetcp mutuo copetere,vexi)i • 95 culus ille lepidiffîmus, nec tecû polTum viuere, ttec ft'nete,

Adeo perplexa feditiôe inter fefe tumultuant, veluti diuer 95 fa,quæ vnû funt.Cjorpus ein vt eft ipfum vifibile,rebus vi^ 95 fibilibus deledaf,vt eft mor taie,temporaïiafequitur, vteft graue,deorfum fîdit,Cjontra anîa generis ætherei memor

‘ fumma vi furftim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum terreftri mole IùAat,conlt;5

tcmnit ea quæ videntjfci't enim efle caduca,qu£rit qux re^quae fempcr funtlmmortalis amat immor talia, ccelefti's ” coelefti'a,fimi'Iis fimilibus capit, m'fi penitus fucn't corporis ” immerfa fordibuSjatcp a natiua generofitateeius contagi'o dégénérant. Neep vero banc difcordiam, vel fabulofus ilk ” Prometheus infeuitjadmixta mentinfæjde quoc^ anïante particula, ncc^ primitiua códitio indidit, fed peccatS qziod bene conditu erat^male deprauauit, inter bene concordes, diffenfionis virus ferês,Antea em ÔC mens corpori fine neigt; gotio impabat, £lt; corpus anïolubens volêscp parebat,nuc cótraperturbato reriï ordincjaffedlus corporis,roni præire ccrtantjCogitut^ç ilia in corporis fnîam, pedibus difcedcre, « nbsp;nbsp;Qtiare no abfurde pedus hoîs,aim feditioia quapiâ reptr,

” cóponas licebit,quâ quoniâex varijs hoîm generibus con^ ” ftat^propter diffenfîonêftudiorfr^oportetcrcbrismotibus, ” 8^ fadionibus collidi, ni penes vnû fit imperij fumma, isep ” fit eiufmodijVt nihil imperet,niü rei.p.falutaria, Qtiare ne celTe eftjVt plus in ea valeatjg plus fapit, pareat, qui minus Nihil eft ante infima plebe vccordius, eocp mgratibus obgt; tepcrare debet,nullS ipfa gerere magiftratmQui vero opti mates funt,aut natu maiorcs,audicdi funt illi quidê in con fultationibus,atita fi ftatuendi arbitriu penes vnû maneàt regem,que admoneri quidê oportet nónunq,cogi vero aut ' ’’ præiri non côuenit, Porro rex ipfe nulii paret, nifi lcgi,léx rndethoneftatis Idgæ. QtPfi prçpofteris vicibus vulgus in ” domitûjôôfexillaciuitatis tumultuofa,natumaioribus pgt; ’•“ ire contêdit,aut fi primates,regis imperiû negligût, coorit ” in rep.nra piculofa feditio,8lt; nifi diuina didatura fuccurj? ” ritur,ad extremâperniciêres ois fpedat Jn hoîe vero,ratio ” regis vice fungitur.@ptimates accipias licet,affedus quofgt; ’3 dam,corporeos quidê illos, fed tarnen non perinde brutos, 33 quodgenus funt,genuinapietas erga parentes,charitas in 5gt; fratresjbeneuolêua in amicoSjmif^ricordiain afflidos Me

tus {nfamiæ,CnpidQ honeJlacopiniomX^ fi qua funt con fimiha.Eos porro motus animorû,qu» a rationis decreus q maxime difildent^fun tq^ infime adpccoi^ humilitatê a.bieiigt; dlqplebis quafi vkimâ fecê efle pUta, ciriufmodi funt libido luxUSjinuidentia, hiscp côfimiles animi morbi, qui ad vnü oêsjveluti ferui fordidijôô improbi^ergaftulis funtcoerccn dijVt fi queâtjpenfum operâcp a dno præfcriptâjpreftêt, Sin minus,nihil certe dâni dent.Qiiæ oîaPIato diuinitus intel liges^cripfi t in Timæo filios deorû, ad fui fimili tudinê^dii ” plex anîac genus in hoîe fabricatos fuiffe, alter S diuinû QC ” immortalCjalterS quafi mortale^ 06 van'js perturbatioibus

tpntn.

obnoxiûjquai^ prima fit voluptas^efcamalorSf vt ait)prOigt; xima dolor, fuga, impcdimentiïc^ bonorû. Deinde mctus atcp audacia,confultores amêtcs, Qiiibus acceditôC impla çabilis iracûdia, Præterca fpes blanda, cû irrationabili fensgt; fu, amorecp oîm inuaiore. Hæc cm ferme verba Platonis» Nec ignorauit, in huiufmodi perturbatioibus cocrcendis, vitæ beatitudinêconfiftere.Scribit em eodem in opéré,cos ” qui iftafuperaflent, iufte viduros, iniufte autê, qui ab his ” vidi fuiflcnt.Et diuinæ quidê animæ,hocefl:rationi,tan^ ” régi in cerebro,velutin arce ciuitatis noftræ fedem ftatuir, ” corporis videlicet parte editiflîma, cozlocß proxima rû mini ” me bruta,quippe quæ ôô ofle fit pertenui,ncq; neruis,nccp carne oncratajfed fenfibus intus forisqj,15ge munitiffîma, Vt illis quafi renûtiantibus,nihil tumultus in rep.coorirct, qd'non.ptinus illcpfcntifceret, Âtmortalisaîæpartes,hoc ell afifedus, vt quæqj roni vel morigera efi,vel obftrcpcra, 1 ta ab ca femouit. Nam inter ceruieê diaphragma,parte anîæconfti tuit,forti tudinis atep iræ participé,anedum viigt; dclicet, feditiofum quidê ilium, Slt; cohibendû, at non pers» inde brutû.eoqj mediocri interuallo,a fummis imisqj femo uit,ne vel nimia vicinitate regis otiû perturber, vel infimæ plebis contagio corrupta,fimul in eum coniuret, Vim por^ ro concupifcibilé,quæ efculéta,£lt; poculenta appétit, quaqç

in Venerê impellimur, porro infra pcordia prccul a fcgia, , iniecLir ôt aluu relegauit,vtquafi ferum qucddâ,£lt; indo^ mini animal,illic adpræfcpe habitaret, prcpterca quodea violêtiffîmos exdtare motus cófucuit,minimccp pfidis im gt;3 pert)s,audiens effe.Huius infima pars,g pecuina fi t,glt;^ 93 bellis,velilla pudenda corporis portio,in quapotiflîmû

rannidê obtinet,documêto poteftefle,quæ mêbris exomi«? 33 bus vnajfruftraredamâte rege,obfcoenismotibus,fubinde 33 rebellionê parat. Vides nimirû vthac,fupernediuinû ani^« 33 mal homo, plane in pecudê definat. A t confultor ilie diuii? 33 nusjfublimi in arce præfidês memor originis fuæ,nihil Cor^ 33 didum,nihil humile cogitât. Sceptro autê infignis eburno, 33 propterea ^d nihil no redû imperet, in cuius faftigio aquii? 9^ lâ infidere fcripfitHomerus,^d ad coeleftia fubuolâns,quæ 33 humifunt,aglinisoculis defpicit. Poftremo aurearedimit’ 33 corona,Aurum eîn in myfticis Iris fapientiâ fere fignificat^ 33 circulus autê perfedâ, ôô oîbus numeris abfolutâ,Hæ funt 33 ein propriæ rcgû dotes. Primû,vt gplurimû fapiant, ne gd 33 peccent per errorêjtum vti quaereda funt,ea modo velint, 33 ne gd contra animi iudiciû,perpcrâ corruptecp faciât, Qtia 33 rum altera qui careat,eûnon regê/edlatronêexiftimato, DE VARietateaffeduum.

Nofter aStrex propter æternâlegê,fibi diuinitus inlculi» ptamjOpprimi quidêpoteft,corrûpi non poteft,quin reelat met,gn reuocet. Cui fi reliqua plebs parebit, nihil ille vn^ neep pœnitendû,necp pniciofum cômittet,fcd fumma mo# deratiôe,fummacp trâquillitate gerent vniuerfa. Ac de affe dibus quidê Stoici, peripateticicp no nihil diuerfa fentiût, ” quan^ illud côuenit inter oês,ratiôe viuendû non affedu» ” Sed illis placet,vbi affedibus, qui a fenfibus proxime exci tantur, tan^ pædagogis vfus ad iudiciû, verflçp diferimen expetendorûjôC fugiendoi^ pcruencris,tû eos prorfus efle relinquêdos. lam etn non folû vtiles non efle ad fapiêtiam, ver û etiam pernidolôs ♦ Atep ob id perfedû ilium fepiêtem

fuSjOmnibus ciufmcdi monbusjtang morbis animi, vaca re volunt, vixqj humaniores quids, primes illos impetus, ratione praeuertetes,fapienti concedût, quas illi phantafias appellat, At peripatetici non extirpandos afFcduSjfedccer cendos docent.ElTe efh nonnullu eoru vfum, propterea qd »5 bos a natura additos opinent, vti quædâ ad virtu tê incitai bula,at(^ exhortamentajficuti forti tudinis iram,induftriac

93 inuidia,2gt;0 item de reliquis.Socrates aSt in Phedone Plato 93 nis,cS nihil aliud putat effe phiam, $ mortis meditatiocm, 93 hoc eftjVt animus gtum poteft,abducat fefe a rebus corpoi? reis,S)C fenfibilibus,trafferatcp adea,quae ratione,no fenfigt; bus percipiant, cum Stoicis nimirS fentire videt. Oportet

93 igitur primû omnes animi cognitos habere motus,deindc 93 feire nullos efle fam violetos, quin a ratione, vel compefei, vel ad virtutc defledi queant. Audio em vulgo hancpcftiÿ îU feram opinion?,vt fe dicant ad vitia cogi, Altj contra impeA riti fui,motus huiufmodi,pro rationis didamine fequStuf, A atc^ adeo,§dfuafitira,autinuidia,idzelûdei vocàntAtt^

93 vt eft alia refpu.alia fadiofior,ita alius alio ad virtute pro# 93 penfior^quæ diffèrcntia,nó ex ânimorS diferimine^fed vel j3 ex influxu cœleftiS corporSjVel progenitoribus,vel ex edu 93 catione, vel ex ipfo corporis habitu proficifeit, Non anilis eft ilia Socratis fabula, de aurigis 06 equis, bonis ac malis* Videas ein nonnullos,ita moderato ingenio natos,ita tra# dabiles acfaciles,vtfine vllo negotio ad virtutê inftituan# tur,acfinecalcaribus vitro peur rant, Altjs cotracorpus re# belle,tan^ equû indomitû, 06 calci trofum cotigiffe, vt mul turn fudans domitor ille,vix tame afperrimo freno, vix fu#

V»»n bc ma«*!

9, fte calcaribuscß fubigatferodentê.Qtialis fi tibi forte ebti# 93 git,ne^tinus abijeias animS, immo tato acrius enitcre,fic 93 exiftimäs,non tibi interclufam ad virtutê viam,fcd vberio# rem virtutis materiä oblatäeffe, Qtiodfibonämentcm na dus es,nó hoc^tinus alio melier eSjfed fcclicior,at rurfum itafœlicior,vtobligatior. Qiiangquis eftïgenio vftpadco

fœîidjVtno abunde mul ra fintji'n quibus ludari oportcatY Ergo qua maxîe turbari fentiet, hac ^rnaxîe aduigilet rex oportet.Sunt vi tia quæda pene gentfli ti'a^quêadmodû gen tibus nonulbs perfidiâ ai'unt effe familiarêjalqs luxû^alijs K bidinê.Qiiædâcorporis babitû comftantjfïcut fanguineos mulierofitasjôô voluptatû amor.Cholerjcum ira/crocitas, maledrcêtia.Phîegmaticû inertta,fomnolêtia, Melanchohgt; cum,inuidia,triftina3aman'tudo,Nônulla çû xtate^aut re:# mi'ttunf^aut tnualefcûtj qucadmodû libido in l'uuêta, item ^fufiojtemeritasj'n fencda tenaci'tasjmorofi'tas, auan'tia. Sût 8lt; quç fcxui videant adnata.vtin viro ferpcitasjin mil Kere vanitas,8lt; vindtdæ cupidoJFit interî vt natura veltiti paria faa'ens, morbû animi dote quapiâ diuerfa copenfet, Efthicquidèpropêfior advoluptatê^fed neunqiïacûdus, neutig inuidus, Eft alius incorrupta pudici tia, fed elatior, fcdiracûdior,fed attêtior ad rê. Necp defunt^qui prodigio^ fis quibufdâ, ae fatalibus vitijs follicitentj furto, faa ilegio, boniicidio5qbus quidêomni conatu obuiâ eft cundû. con^* traqjeoru infuItû,GerH\ppofîti,miirus quidâaheneus obijgt; ciêdus. Ediuerfo funt nonulli affedus, ita vicini virtutib’ vtpcriculû fitne ambigtio difcriminefallamur.Erûthi cov rigêdiy,ÔC adproximâ virtutêcômcde defledêdt. Eft exem^ pli gfaqiùfpiâexcandefcêtior,intjcia.taîo frenû,£lt; erit ala« crior^erit eredus,minimecp laguidus.Eritliber acftmplcx Eft alius paulo tenacior^adhibeat rationêj dC fuerit frugal Q_ui blâdior eft^fietcomis Slt;ccmodus, Qiii pfradusjcon;# ftâs.Qiii triftior^feueruSjQiii ineptior,morigerus.afqî ad cundê modû de reliqs animi leuioribus morbis. Hoc modo ” cauendû, ne naturæ vitiû, virtads noie palliemus, triftitiâ ” grauitatê, afperitatêfeueritatêjinuidiâ zelum, fbrdes fruâgt; ” galitatê, affentationê comitatê, fcurrilitatê vrbanitatc ap^

pellâtes.Hæcigiteft vnica ad beatitudinê via^primûjVt noris.Deinde,vt ne quid pro affedibus,fed oîa pro iudido rônis agas,Sana fît aût ÔC fapiat ro, hoc eft tin houefta Ipe^

Ó'ct, At difficile eftlt;inges)^d prædpis.Qiiis negate’ Atqui venS eft illud apud Platonê adagïû.qtiæ pukhra funt, cade ” efte diffidlia.NthilfortiuSjg vtquis feipm vineat.fed null« ” maius pmium^g beatitudo,Praedare illud HicronymusjVt

cætera oîa.Nihil Chriftiano fœlia'us, au\pmittitur regn« cœlorû. Nihil laboriofiusjqui ^tidie de vita périclitât, Nigt; hil fortius,qui vincit diabolS,Nihil imbecillius^qui a came »gt; fuperat. Si tuas perpêdcris vires,nihil difficilius,q carnem

fubigere fpSi, fi deû an xi li a tore refpexeris,nihil facili’.Tu modoingeti aïojperfedæ vitæ propofitû condpe,concept« vrge,Nihil vnq vehemêter imperauit fibi humanus anius, »gt; qd* no effecerit Magna pars Chriftianifmi eft.toto pedorc »j veile fieri Chriftianû, (^od aditu videbit incxpugnabile, id fîet fucceffù mollius,vfu facile, cofuetudine demû etiam 9? iucundu.Scitu eft illud Hefiodiû, Arduâinitio eflè virtutis

viam,verû vbi ad caaimêerepieris, tutiflimû otium te ma net, NuHu anîal tam ferû,^d non mâfuefcathûanaeura,ô^ 93 animi domitoris oîm nlPa erit domâdi rationVt corpore va

|eas,potes in annos ali^t imperaretibi, vt abftemius fîs,vt • a Venere têperes,quae prçfcripfit homo medicus,amp; vtoôra vitâ tranquille tranfigas, non potes velmêiês pauculcsïm perare affedibus,^dconditor pcipitdeusCVtcorpusmor^! bo fubducas,oîa fàds, vt corpus Slt; anima ab æterna morte fubtrahas,non illa fads,quac fccerunt amp;nbsp;EthniciîT

DE HOMineinterioreSlt;extcriore,Etdedua^gt; bus partibus hominis,exliteris facris.

Pudet me profedo Chriftianoi^ noîe,quorS maxîa pars, veluti muta pccora,feruit afièdibus fuis,adeocp in bac diÿ? micatôe nô funt exercitati, vt ne norint gdem rônis atep turbationû difcrimê,Hoc tm hoîem elfe putât,4d vider,qtf fcntiûuimmo nihil efle putât,nifi ^d fub fenfû cadat,cû nii? hil fit minus.Quicqd impêfecupiût,id redû exiftimât.Pa^^ cê appellantjCertâ côploratât^ feruitutê,dû obruta ro,quo^ cûcj vocataffedus,nihil renitês fequit.Hacc pax eft illa mij?

fera, quâChrifttrs veræ pacis author, qui fccit vtraqj vnvî, venit dirimere,bellû falutare excitarurus,inter patrê QC fil». urn,inter maritû dC vxorê,inter ea quæ turpis côçordia ma ' le côciliauitjam vero phoruni leuis fit authoritas,nifi eadc oîa,tametfi verbis non i)fdê,facris in Iris præcipiunt.Qiiod

53 philofophi rationê, id Paulus modo fpm, modo interiorem n hoîem,modolegêmentis vocat.Qæilli afFetflûjhicinterin» ^3 carnêjinterim corpus,îterim extenorê hoîem,interim legç mêbroi^î appellat, Spiritu inqt ambulate, ÔC defyderia cargt; -, nis nô perficietis.Caro cm concupifcit aduerfus fpm,St fpi ritus aduerfum carne, vt no quæcûq? vultfs, ilia faciatis. Et alibi, QcPfi fcd*m carne vixeritis,moriemini,Si fpiritu falt;5la carnis mortificaueritis,viuetis.Noua^feAo rcRî comuta«# tiOjVt in bcllo pax quçrat,in pace bellû,in morte vita, in vi^ ta mors,in feruitu te libertas,in libertatc fcruitAScribit cm alibi Paulus.Caftigo corpus meiï,ÔÔ in (cruitutê redigo.Li bertatê audi.Qd'fi fpiritu ducimini,non eftis fub Icgc.Et, . nôitei^concepimus fpîn feruitutis in timoré,fed fpiritû ad ; optionis filiorû dei.Idcm alibi, Video aliâlegem in mêbris meis répugnante legi métis meæ, SC capti uantê me in lege peccati,qutceft in mêbris meis,Legis apudeundc,de extej? riore hoîc,qui corrumpifSC interiore,qui renouât de die in

95 die,Plato duas vno in hoie anîas conftituit.Paulus codeia 93 hoie duos holes facit,adeo coglutinatos, vt neuter fine alte ro,necp in gfia,nc(^ in gehena,'fit futurus.adco rurfum difi» lundoSjVt vnius mors,vita fit alterius, Eode opinor perti#» net, quæ fcribit Corinthti's. Faeftus eft prim^ homo in aiam viuentê,nouinîmus Adâ,in aiam viuificantê.Sedno prius. qd* fpiritale eft, fed ^d aiale, deinde ^d fpûale,Prim’homo de terra terrenus,Secûdus hÔ de coelo cœleftis, At(^ vt eu» détins eflètjiftanô folû ad Chriftû ôô Adam,fed ad nos oés pertinerefubiccit.Qiialis terren%tales et terreni,amp;^ qualis cœleftis,taies SC cœleftes.Igitfi portauimus imaginé terrej? -ni,portemus et imaginé,coeleftis«Hoc aût dico fratres,quia

taro 8^ fanguis regnS dei no pofRdebut,ne($ corniptio,ingt; corruptela pofli debit Vides Iiquere,^d alibi carnê^SC exte^ riorê^qui corrSpitur,hoîem dixitjhic tertenfi Adam nomilt;s nafle,Hoc ipm nimir« eft, QC corpus illud mortis^quo gra^^ uatus excIamabatPaulus.Infœlix ego homo,gs melibera^. sib bit de corpore mortis hui** C’ Porro frudlû loge diuerfiflimû

» carnis^ôC fpirit” aperiês,alibi fcrihit. Qui femîatCinquit^in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’n'

9? carne fua,de came ÔC metet corruptionê,qui aût feminatin fpiritUjde fpû memet vitâæternâ. Hoc igit illud e vêtus dißgt; fi diu germinoijî Iacob ÔC Efau, qui S)C anteg in luccaederen tur,iâintra materni vêtrisclauftraludabantAtEfauqingt; dempoccupauitexortiï.fedlacobpræripuitbeneditfîionê* , Prius ein carnale,fed^dfpiritalcpotPeft, Altereratrufus

pilis obfitus,alter lenis* Alter îquietus,amp; Venator, alter .domeftico gaudês otio.Et ille quidê famelicus, ius vedidit primogenitoijîjdum vili voluptatis authoramêto illedus^a natiua libertate exddit, in feruitutê peccatoïji, hic ^d iure .nô debebatarte gratiæfibi vêdicatinter hosfratres quang vtcrinos, qirang gemellos, nung perfeda coitconcordia, Odit em EÎau Iacob,Iacob contra, etfi non rndet odio musgt; tuo,fugit tn,fufpcdûcp femp habet Efau,necp fefe illi credit Tibi quocp quicgd fuaferit affedus,fufpcdû fitj^ipter du^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 c,j

biâ authoris fïdê.Iacob folus vidit dominû,Efau vt fanguii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

narius,gladio viuitPoftremo dns a matre confultus rndit« Maior feruietminori, Pater ^o adiedt, Fratri tuo feruie^ T empus(Ç veniet,cS excutias ôô foluas iugu eius, de cerui cibus tuis.Dns de pqs vaticinat,pater de reprobis,Ille quid ab oîbus oporteat fieri cômonftrat, hic quid plericp faduri

MILITIAE CHRISTIÄNAB - lt;nbsp;muliei'em)óó fernen tuû,etfeinen illius.lpfa contcretca^» ’ put tuûjôô tu inft'diaberis calcaneoilhus, Dctedlis eft colu i ber in pedus,impetû cius fregi't mors Chrifti,Tantû cajea neo infidiatur clancularius.Cæterû gratta fideftangin vi^ raginem verfa muiter, venenatû caput anîofa cotent, Au;gt; da eft gratia.immt'nuta carnt's tyrants,Sara tmminuta,au^ thoredeOjCreuit Abraamjiamcp îllanon maritû,fcddomtÿgt; : num vocatNeep prtus tarnen ilia partû merctur,g illt deftgt; ; iftent muliebria. Quid vero tandc peperit domino fuo Ab . rahæ, tam anus, iam effœta C Nempe Ifaac, hcc eft gaudiû; gt;nbsp;Simnlatcpinhonunecôfenueruntaffedus^tum dcmûexo riturfœlixillatranquiUitastnnocêtisanimi,ôCmentisfè# eut itas quafi iuge conuiuium,Et vt pater ipfe non indulitt vxori,ita in liberis fufpedam habet colluftonem,Ifaac cum Hifraaele»In eaætate non vultconuenire fîlio aneilIæ,cuOT filioliberæ,Dum adhuc feruet adolefcentiajprocul ab ociv lisablègetur Hifmael, ne fub blandimêti fpede, piiervr adÿgt; hue IfaaCjad fuos mores pellici at, lâfenuerat Abraam, iam anuseratSara,iam edtderat Ifaac, adhuc diffîdit, nifi vxc^ ris confiliû,diuinumoraculû comprobafiet.Nô eft fecurus - de mulierc,donec audit a domino,Omnia quæ dixerit tibi Sara,audi vocceius^O fœlicê fenedam eor5,in quibus fie ” præmortuns eftille terrenushomo, vtnullû negotiû exhiV beatfpiritui, Qtnconfenfus,atiper oîaperfedus homini cotingat in hac vi ta,haudcquidèaffîrmauerim.Fortafte ne expédiât quidê, Nam et Paulo datus eft ftimuPcarnisjan!? gelus Satanae, qui illû colaphizaret, ae iam tertiû, dominS 9gt; roganSjVt afe tolleret,hoc tantû audiuit.Paulefufficittibi 99 gratia mea,namvirtus in infirmitateperficitur.Nouû pro fedo remedi) genus,Paul’ne fuperbiret,tcntatafuperbia. ■ vtfolidusfitinChrifto,»n fecogitur elfe infirmus. Portai bat enim tliefaurS reuelationum cœleftiû, in vafe fidili,vt fublimitas eflet virtutis dei, non ex ipfo, Quod vnum-99 cxemplû Apoftoli,tiniltorô pariter nos admonet, Primum

^ciim a vitijs fonicitamur, mox iterab's predbus implorafti*’ »? dum efle auxiliS diuinû. Deinde tentatioes vins perfcëtis »? fnterdû non folû periculofas non effèjverû etiam ad cufto^ »? diam virtu tis neceffarias. Poftremo reliquis oîbus perdo^f »?- tnitisjfolum inanis gloriæ vitiQ, in medijs etiam virtutibüs infidiarijôôhancelTe velutbydram illam Herculanâ,moilÿ» drum viuaXjôc fuis vulneribus fœcundû,quod otnibus ex andarislaboribus ,fupremo fîne vix demû queatconfici, Verum labor omnia vineit improbus. Intérim dum vehc;^ mentibus perturbationibusæftuat animus,tu modis omiigt;

»? bus preme5vrge,immine,acProteû iftum tuS, vindis ürin. 93 ge tenadbus^dum oihia tranfFormat fefe in miracula reiû, ignem'c^jhorribilêc^ feramjfluuiûcp liquentê,donccin nad

»? üam fpeciem rcdcat.Qiiid aute tam Proteus,g affetflus Sgt;C 9? cupiditatcs ftultorS quæ cum eos nunc in belluinâ Iibidigt; ncm,nuncin iramferinâ,nuncin venenata inuidiam,nûc in alia atcç alia vitiorû porten ta trahunt,nônc pukhre qua drat, quod eruditiffî'mus poeta dixit. T um varix éludent fpecies,atq,’ ora ferarû.Fiet enim fubito fus h or ri du s, a tr a ƒ

tygris. Squamofusc^ draco, ôô fuluaceruiceleæna, Aut acrem fiâmæ fonitu dabit, Hic vero memêto, quod fequit. Sed quâto ille magis formas fe ver tet in ornes, Tan to n ate magis contêde tenada vincla, Immo ne rurfum ad fabulas reuoluamur poetai^,exêplo fandli patriarcbæ Iacob, lue^^ajf ' men nodurnS conftâter vrge, donee illucefcat aurora opis diuinæ,dicitoqî, non dimittâ te,nifî benedixeris mihi. Qæ' aût virtutis fux præmiû tulerit, fortiffîmus ille palæftrites, opcrçpredû eft audire,Primû benedixit ei in eodê loco.Sg 35 ein poft fuperatâ tentationê, prxcipuû quoddam audîariû 35 diuinæ gfæ adijc) t homini, qua fit ad futur« hoftis affuit«, mftoq fueratmunitior.Deinde tado femore emarcûitner uus vilt;ftoris,etcœpit altero claudicare pede. Exécra tu r per os proplietç deus,eos qui vtroc^ claudicât pede,id eft qui fiF

»» nantur,in vtrcqj daudicant. Foelices autê illijfn quitus (ic afFedlus carnis emortuus eftjCÓtingête dco, vt dextro pedi potilTimftjIioc eft fpiritui innitantjPoftremo nomê ilh com mutatû.Ex Iacob enim fit Ifrael,Exludatore quietus, Vbi caftigaris carné tuam, Ô6 eâcrudfixeris,cS vitijs Sgt;C concult;gt; pifcènttjs, iam nulloobftrepêtc,côtingettibi trâquillitas QC otifîjVt vaces ÔC videas dominû, vtguftes ÔC videas,quoni am fuauis eft dns.Hoc ein fonat Ifrael, Videtur autê non in igni,non in turbine,ac tumultu tentationû,verum têpeftas? tem diaboli,fi modo perfeueraris,confequît«rfibilus aurae tenuisjconfolationis fpiritualis.EafimuIatcp leniter afpira ueritjtu intêde acriter internos oculos,amp; eris Ifrael. dicesqt cum codem. Vidi dominû,et falua fada eft anima. Videbis » eum qui dixit,Non videbit me omis caro.Excute teipfum, »f Si c2LrQ es,non videbis dominû, Si non videris,non falua^ bitur anima tua.Cur a igi tur vt fis fpïritus.

DE TRIbus hoîs partibus fpiritu,anîa Sêcarne, Erât hæc vel nimio plus fan's, verû vt fias tibi paulo etiS perfped:ior,atcp excuirior,Iibet 8lt; Origenitâ hoîs fedionê breuiter referre.Is ein Paulû fecut’ tres partes facit,fpiritS anima SC carné,quas oés coniûxit Apoftolus feribés Thef? falonicenfibuSjVt integere inquit)corpus veftrû,£lt; anima, ÔC ipiritus, in die dni noftri lefu Chrifti feruet. Efaias auté omifta parte infima,duarû meminit. AnjaCinquiOmea de^ fyderabit te in node,fed ôe fpiritu meo in pcordijs meis,de mane vigilabo ad te.Daniel item.Laudateeinquidfpiritus animae luftorum dominû. Qtiibus exlocis,non abfurde 55 colligit, triplicem hoîs portioné. Corpus fine,carné, infima 55 noftri parté,cui pergenitaléculpamj,legé inftripfit peccati, 55 ferpens ille veterator,quatp ad turpia prouocamur,ac vidi 55 diabolo cÔnedimur. Spirit« vero qua diuinac naturae fimi 55 litudiné expriraimus,in qua coditor optimus,de fuæ mem» 55 tis archetypo,æternâ illam honefti legem infculpfit,digito, hoc eft Ipiritu fuo« Hac deo coglutinamur, vnumtÿcüin eo.

rcddimur.Porro tertiâ,2lt; inter ifta medi3,animâ conftituft quae fenfiiQ ac motuS naturaliß fitcapax.Ea velut in faÆo

»»■fa rep.no poteft no alterutri partiß accedere.Hinc atep hinc »’ follicitat,liberw habet,vtro velit indinare.Si carni renuntii?

’» ans, ad fpiritus partes fefe traduxerit, fiet ÔÔ ipfa fpiritab's, »3 fin adcarniseupidiiates femetabiecerit,degenerabit,amp;^ipa

An nefcitis,quoniâ qui adhxretmeretrici,vnß corpus effï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

»3 bricâ hois parte appellat.Haec eft ilia ibex QC blanda mulier, de qua legis ^uerbiorß capite feeßdo. Vt eruaris a mulierc aliéna,ÔC ab extranea,quæ mollit fermones fuos, ôô reline quit duce pubertatis fux,00 padla dei fui oblita eft.Inclinâ^ ta eft cm ad morte domus eiaS:,8C ad inferos femitæ ipfius» Ornes qui ingredient ad eam,no reuer tent,necappreheni? dent femitas vitæ.Et capite fexto. Vt euftodiât te n mulierc mala,et a blâda lingua extraneæ.Nô concupifeat pulchritir dinê eius cor tuß,ne capiaris nutibus illius.Preciß ein fcor tijVix vnius eft panis,mulier autê,viri pciofam aîam rapit,

93 partes expreflitcRurfum capite nono. Mulier ftulta ôf cia mofa,plena(^ illecebris,ô^ nihil oînofciês. Sedet in foribus dom’ fuac fug fellâ,in excelfo vrbis loco, vt vocaret trâfeun , tes per viâ,2lt; gêtes initinere fuo.Qiiis eft paruulusî’declii»

93 ô^panis abfcôditusfuauior.Etignorauit,qgt;ibi fint gigant tes,ôi in profundis inferni couiuæ eius. Qiii ein applicabit illijdefcêdet ad inferos.Nâ qui abfcefferit ab ea,faluabitur, Quefo te,qbus coloribus magis graphice depin^',fucarive poterâtjvel venenate carnis illecebrat,ad turpi tudinêfollict tâtis aiam,vel improbitas ipiritui redamâtis,vel exitus in^ fœlixfuperâtis^’Ergofpirit’ deos nos reddit,Garopecora,

rîtus cuchit ift cœlS, Caro depn'mi't àd inferos, Anîæ nihi'l impiitar.Quicgdcarnale,turpc eft, Qiiicgd fpiritale,pcrfe dhijquicqd aîalc,medi3 et indifférés. Vis ne pinguiore,§d aiûtjMineruajtangdigito tibi demôftran^partiûiftai^ dilgt;-crimenç'Equidécxpiar.Vereris parères,Amasfratrê,amag liberos.Diligis amicû.Non tâ virtutis eft ifta faeere,quam fceleratûynon facere,Cur ein non facias Chriftianusj^d na turæ inftinctu fadût ÔC gétesjîmo ^d fzciûtôC pecoraC naturæ eft,no imputât ad meritû.Sed incidifti in eum Joeû, , vtautpatriscÔtemnêda pietas,vincêdacharitas liberoi^,be niuolêtia negligéda amid,aut offendendus deus,Qiiidfa^

. ds'/In biuio ftat aiaçquot; Sollicitât hinc caro, illinc fpirit%Dicit fpûSjPotior eft parère deus,llli corp^ modo debeSjhuic oîa»

35' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caro,Nifi pares,exhæredat te |îater,vulgo diceris

niuet,aut certe facile placabit, lam hæret,iâ nutat aîa, V tro 5 J cuncp fe flexerit hoc erit^^d eft id,cui accefferir.Si conrèpto fpûjmeretricècarnè audicrit,vnô corp^eft.ft'n fpreta carné

” ad fpiritû erigat,tranffigurat in fpirita. Adhûc modû con# fuefce temetipm follerter excutere.Ingès enim hoîm error, qui non raro abfolutâ pie taré putant,^d eft naturæ, Impo^ nunt incautis,affeôèus quidâ in fpeciè honeftiores^è^ quaft

5, virtutûlaruis pfonati,Sæuit index in fontè,feuerns à^ îcor J, rnptns fibi videt.Vis amp;nbsp;hScdifcntic'Si aïoindnlgetfuo,fer uitc^ rigori cuidâgenuïnojnnllo animi dolore, nônulla for taffis cû volnptate^ nihil tamè a indicis officio dinaricâs,n€ ft'bi^tinusplaceat, Mediû eft ^dfacit. Quod fi lege,vel ad ' odiû priuatûjvel ad cupiditatèabutit, iam carnale eft qnod gerit,ôô homicidiû comittit, fin ingentè animo percipit do lorè,qnodeum cogitur perdere,quèmallet emendatu 2lt; in columem,8ô pœnam cornertiam irrogat co pctftoris fcnfn, quo pater filium chariffimû fecari vriqp inbet, ira dcmu fp» ntaleerit,quod agiuPlericp propcnfione naturæ, atc^ ingc ntj proprietate,rebus nôùullis velgaudentj vel abhorrent.

Sunt quos nihil titillct Venerea voluptas. Neprotinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf

biqd v!r tute arrogent,quod eft indifférés. Non carere libis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

dinÇjled vincere libidine, virtutis eft. AliUs gaudet ieiunai«’ rçjgaiidetadeflc facris,gaudet frequês effein templis^gaii!?

det qplurimn pfalmorn diccre,fed in fpirttu.Exige ad hanc régula quod facit.Si ad fama.fi ad emoluments fpeCfaf,car nem fapi t, non fpiritû. Si âtum ingenio indulget fuo, fadt em quod animo lubet,non habetcur fibi magnopere place nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

orante iudtcas.Ieiunas, àC fratrêmanducantêcondemnas» 5«^ fewecavto Qifffquis nonfadt,quod tu,eo tc meliorêtudicàs. Vide ne adearnê pertineatieiuniû titum.Eget frater ope tua,tu inlt;gt; terim preculis luis deo obmurmuras,fratris egeftatem diß»

” fimulans.auerfabitUr iftas preces deus.Qiiomodo enim te orante audiet deus,cS tu non audias homohoîem;’ Accipe

” ÔCillud. Amas vxorem,hoc tatumnomine, quod vxor eft, ” Nihil magni fads. Nam iftud quidem eft tibi cum Ethnidfi ” comune. At amas,noq ob aliud,nifi quia tibi voluptati eft, ” Ad carnem tendi t amor tuus. Sed amas ob hoc potfflim«, quod in ea perfpexeris imagine Chrifti, puta pietatem,rho t

” deftiam,fobrietate,pudicitiam, iamcp non illam in ipfa,fed ”Tin Chrifto,immo in ea Ghriftum amas,ita demum fpiritali ” ter amas. Verum his de rebus plura,fed fuo loco.

Nunc quoniâ ad id,quod propofitu eft,vtc5(^ viam apegt; ruifle, amp;nbsp;quafi fyluâ quandâ comparaffe videmur, ad rehgt; qua properandû,ne non EnchiridioUjfed ingens fiat volu^gt; men.Conabimur aStbreuiter régulas quafdâ, quafi nexus quofdâpalæftricos tradere,quai^ ducffu,tan^’fill Dedalei, ” facile queas emûdi huius errorib’,velute labyrinthe quo ” daminextricabili emexgerc,at(^ ad purâ luce vite fpiritail's pertingere.Nulli difeiplinæ fui canones defunt,ÔC iôla bea . te viuendi ratio,nullis prçceptis adiuuabiturÆft aut oîno, vir tuns ars quædâ ÔC difdplina, in qua qui fe gnauiter ex^

erccnt, qs denicp afpirat ille fandorû conatuum proucdor fpiïitus.Qiii vero dicunt, recede a nobis,fciêflam viarum niarû nolumusjhos rerjcietmifericordi'adiHma,propterea quod ipfi reiecerunt fcicntiâ, Sumêtur autem hi canoncs, partim a pfona deijdiaboli,amp; noftra, Partim a rebusjid eft virtutibusac vitqSjôC quæ funthis coniûda. Partim a ma# teria virtutu ÔC vitiorû, Condiicêtpotinîmû aduerfus tria mala, reliquias culpæ genitalis, Nam etfi labê abfterfi tba^ ptifmuSjtamêhæretadhucquiddâ veteris morbiyreUélû in »5 nobis,turn ad aiftodiâhumilitatis,tu materia fegetêcp virgt; 95 tutis.Ea funtcçcitasjcarOjôô infirmitas,Caccitas ignorâtiac 95 nebula, rouis obfcurat iudicin. Lumen ein illud puriflîmS diuini vultus, ^dconditor infuderatfuper nos,cum no ni«? hil obfufcauit culpa pr imorS parents, turn corrupta educa tiojimprobus coui(îlus,peruerfi alFedus, vitiorS tenebrac, confuetudo pcccandi,tanta obduxit rubiginc,vt diuinitus infculptæ legis,vix veftigia quçdâ appareant.Ergo(vt cœ«? peram)cœcitas facit,vtin deledu rerS fere cçcutiamus,pro optimis peffima fequentes, potiora minus vtilibus poftha«? 95 bêtes.Caro follicitat afFedS^vt etiâ fi quid fit optimS intel^ 95 ligamus,diucrfa tamê amemus Jnfirmitas facit, vt vir tutê femel arreptâ,vel taïdio,vel tentatioe viÆ,deferamus.Cæ«? citas offîcitiudicio.Caro deprauat voluntatem. Infirmitas frangit conftantiâ.PrimS igitur eft, vt fugienda dignofcas ab expetendis,atcp ideo tollenda caîcitas, ne in rerû deledu hallucinemur. ProximS vtmalum cognitu oderis, bonum âmes, ÔC in hoc vincenda caro, ne contra mentis indicium dulcia pro falutaribus amemus.Tertium vt in bene cœptis perfeueresCatcp idcirco fulciêda infirmitas.ne turpius vir^ tutis viam deferamus,q fueramus nô ingrelTuri. Ignoran«# tiaîmedendS,vtvideas quafiteundS.Carodomanda,nea 99 cognita via feducat in deuia, Infirmitas animâda,ne viam 95 artam ingreflus,vel vacilles,vel refiftas, vel deflelt;ftas,neue 99 femel aratro manu admolitus, refpicias, fed exultes vt gy«?

ad currendâ viâ/cmg in ea quæfunt ante temet extent dens^eor« quæ retro funt oblitus,donee appréhendas bralt;gt; uiS^fi^ coronâ promiflam perfeuerâtibus. Ad hçc itaeç tria, Ganoncs quofdâpro noftra virili accomodabimus,

Qiioniâ verofides vnieaeftadChriftum ianuajprimä oportebit effe régula, vt de ipfo ÿ atc^ illius fpS traditis feri^ pturis,qoptime fentias, Cîredasq^,nô oretenuSjUo frigide, non ofcitâter,non haefißter, quêadmodû vulgus facit Chrl ftianorûjfed toto pedore,penitus infixû,immotûcp fedeat, ne vnû quidê in eis Iota contincri,qd non magnope ad tuâ falutê pertineat.Nihil quic^ te rnoueat,§d bonâhoîm par ” tem,fic vides viuere,quafi cœlû £lt; inferi, fabulæ quæpiam client aniles,terricula,aut illedamêta pueroïj^.Tu vero ere dès,ne feftinaueris, Etfi ad vnû vniuerfus îfaniat mûdus, ” ver tant elemêta,defcifcant angeli,nô poteft mêtiri veritas, nô poteft non cuenire,^d deus cuenturû elTe pdixitSi deS clTe credis, vcracêcredas oportet. ?icprorfushabeto, nihil tam verû eire,nihil tamcertû,atcp indubitatûeorû,qua:aii ribus haurisjoculis corâintueris,manibus tenes,q quæleÿ^ gis in his lfis,quas ccelefte numê,hoc eft veritas infpirauit, fandi prophetæ^diderûtjtotmartyrû fanguis coprobauif, quibus tot iâ feculis,piorû hoîm confenfus fubfcripfit,quas Chriftus ipfe in carne,ÔC fei mone tradidit, ÔC moribus ex^ preflitjteftant miracula,confitent àC dæmones, adeot^ creif dunt, vt ÔC contremifeât. Deniq^ quaî fie confentaneæ funt æquitati naturç,quæ fie inter fe confiât, fie rapiût attentes, fie mouêt atcç tranlTormât.jS'i hxc tanta argumêta in cas fo las copetunt,quæ malû,vefania eft,in fide hæfitareC’ Vel ex præteritis ftituroi^ coniedurâ facito. Qiiâta q incredibilia didu de Chrifto prçdixerât prophetæ. Qiiid horû non eue nitCQui in illis nô fefellit,in ait)s falletCPoftremo nô mcnigt; titi funt prophetæ, 66 mêtietur Chriftus prophetarum dnsC His at(ÿ huiufmodi cogi tationibus, fi fubinde flâmam exâgt;

MILITIAE CHRISTIANAE t- -” citaris ardenter rogaueris deü, vt adaiTgeattibi fif ” dera,mirabor,fï di'u malus efle petcris, Qin'sem vfcpadco fceleftus eft, vt non refiliat a vitijs, Q modo penitus credat, momêtaneis his voluptatibus, pter infœlicê ilium confo'ac ” mentis cruciatû,æternos quocp emi cruciatus^Pijs contra, ” pro teporaria,ac leui vexatiuncula, cctuplutn gaudiu purac ” confcientia:,ac vitam denicp reddi immortakmC

Primfl igitur efto,nihil hçfi tare de^miflls diuinis,proxi mfl afltjVt via falutis,no contater,nó timidc,fcdcerto4)po^ fitOjtoto pedore,aio fidêti,at(Ç( vtita dixerim)gladiatorio capelTaSjparatus vel rei,vel vitç difpendifl pro Chrifto fub irc.Piger vult,2lt; non vultNon ofcitâtibus cotingit regnS ccKlorum,fed plane vim pati gaudet, Ô6 violeti rapiflt illud, ” Hue feftinantê, no te charorfl alFedus retarder, no reuocet • ” illecebrac mfldi,non rcmorentcurac domefticçjncidcdaeft ” fecularifl ncgotioi^ cathena,quâdoquidê explicari non po^ teft, ^ic deferêda Aegyptus ,ne quado redeas anîo ad ollas carnifl. Raptim ac femel tota deferêda Zodoma, no eft fas refpicere,Refpcxit mulicr, 66 verfa eft in fimulacrum faxe um.Viro non vacat,vlla vfq in regione morari,fed iubetur properate in monté, nifi malitperire. Clamat propheta, vt fugiamus de medio Babylonis.Exitus ab Aegypto fuga vo catur.E Babylone fugere iubemur,no fenfim,atcp contant ” ter emigrate. Videas pleroscp comperendinâtes, èC confia ” lijs nimifl lentis molientes fuga vitiorum, Vbi his me curis ” inquiflt extricauero, vbi illud, atep illud negotij confeccro»

Stulte,quid ft hodie a te répétât anima tuam^ An nefeis ne gotifl e negotio ferii/Vitium vitio luitariCQuin hodie pOi* ” tius facis,quodquomaturius feceris,hocfa(ftu fuen't faagt; »’ liusç’ Alibi diligens efto,hic vtiliffîma pdpitatio. Ne repui?

ta,ne penftculare,quantfl relinquas,ccrtus Chriftfl vnum, tibi fatis futurfl pro omibus, Aude modo te illi toto pedorc crederc, A ude tibi diffxdere, aude omnê tut curam in ilium

amp;(. excipiet te.Iacfla cogtiat3 tuum ïn dominûjetipfe te enir* ƒ*’ nbsp;nbsp;*

tn'etjVt canas illud ei'iifdê prcphetæ. Dominus regit me^ô^ nihil mihi deerit,inlocopafcuæ,ibi me collocauit. Super aquâ refediôis educauit me,animâmeam côuertit. Ne velt;lt; lis temetipfum partiri duobus,mundo Chn'fto.Non poi?

” tes duobus dominis feruire.NulIa focietas deo cum Belial« 'i •' ” Non fert eos^ qui vtrocp genu daudiant, Euomit eos, qui

necp frigidi funt,netç ealidi,fed tepidi, Nttnix^ Zelotypus animarû amator deus eft,folus ac totS poflîdere vultjquod fanguine fuo redemi t. Nó patitur eonfor tiû diaboli^quem femel morte fua deuicit.Duae tantû viæ funt,altera quç per obfequiû afFediuû,ducit in exitiû, altera quæ per mortifîca//

” arta tibiineûdafemitaeft,perquâpaucimortaliuambulat Sedhâcipfe calcauit Chriftus,cakarût ab orbe codito^qiu^

w euitabilis neceflitas. CumChrifto,mûdocrucifigaris negt; celTeeftjfivoIescûChrifto viuere, Qijidineptinobisipfi _ bîâdimurî’ Qiiid tâta in re nobis ipfis iponimusC Hic dicit

Si mundû appellas cœlum, terra, mare £lt; hune comunem aerem,nemo nô eft in mûdo.fin ambition?, delitias,cupidi tafê,libidinem,mundu dicis,profcdo fi mûdanus es,Chri^gt; ftianu;snon es, Omnibus dixit Chriftus,qui crucem fuam “9*^ C” non tollcret,ac fua veftigia fequeret,non elfe fe dignû, Mo

ri earni cum Chrifto,niliil ad te, fi viuere illius fpiritu nihil * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

adte ßtinctCrudfigi mundo nihil ad tCjfi vi'uere dcö hihil 9Ï ad to.Confcpeliri cS Chrifto nihil ad tc, fi refurgere in glo^ 9) ria nihil ad tc.Chrifti humilitasj paupei tasjtribulatio,con^ temptus,labores,agoncs,dolores,nihil ad te, fi rcgnü illius hihil ad te.Quid a Lite impiobius,g præmiû tibi cü alqs cögt; mune ducercjatlaboresgbus parat prçmiu,in paucos quof dam retjcereCQuidaüt delicatius, § cum capite coregnare Vellcjcû nolis copatiC Noli igit mi frater circûfpicere, quid quot;nbsp;àltj faciât, ôd eorS collatione tibi blandiri, Ardua quaîdâ;,ôd ' w jpaucifiimis etiâmonachis cognita res eft,mori peccato^mo

_ nbsp;nbsp;nbsp;9j ti defy derij s csrnalib^^mori mûdo.E t hæc eft cômunis oîm

Chriftianord profefiîo, Hociâolim in Baptifmo deierafti» Qiio voto,^d poflît accedere fandiusjaut religiofiusCAut pereundü^aut fine exceptione,hac via graflandS ad falutêj (lue reges,fiue inopes erimus coloni.f^od fi non cfhibus cotingitadperfedâimitationêcapitis pertingere,oîbus tn liiicmanibusjpedibuscp cftenitendûjBonâChriftianifmi parte habet,qui certo anîo decreuit fieri Chriftianus»

Verû ne te illud a virtutis via deterreat, ^d afpera videa tur ac triftisjtû quod comoditatibus mûdi fit renuntiandiïj turn ^d iugiter cófligere oporteat, cS tribus improbiflîmis hoftibusjcarne, diabolojôô mûdo,hanc tertiâregulam tibi „ proponito, Vniuerfa terricula,amp; phantafmata,quac tibi fia J, tim velut in ipfis auerni faucib’ occurrût, pro nihilo ducen J, daelïejexêplo Aeneæ VergilianfiQd'filudibrijs inanibus contêptis,rem ipfam pflîus,fixiuscp infpexeris,4)fedo vide biSjChrifti via,prxterg quod fola ducit adfoelicitatê,etiam ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omiflb pmtj refpcdu,nullâ tarnen alia elle comodiorê,

em ( quefo te) vitæ genus iuxta mundiï tibi deliges, in quo non fint abunde multa triftia, atep afpera fubeûda,toleran datÇV Aulicâ vitam qs nefeit efiè erûnat^ plenâj nifi vel in^ expertusjvel certe ftultifiîmusç’DeS immortalê,quæ illic,^ ” diutina,qindignaferuitus perferêdajgtafollicitudinc amgt;

” bicnda prindpis gratta, eblandiendus fauor corû, qui vef y nocere poffunt,vcl prodefle, Fingêdi vultus fubindencuf,

Müflîtanda iniuria potentior«. Porro autjqucd tandê ma ligenus,quon6fitrefertamilio'aC’Vtriuscgret turcftisefle optimus poteSjqui vtrunqj tuo periculo dididfti, fam vero quid non vcl fadt,vel pattt mercator, per mare paupericm »} fugiens, per faxa per ignesçquot; In coniugio,qu5f a moles cura », rum familiarivî,quâ non ibi miferiâ vidêt,qui experivrtur?

In publicis obeSdis muneribus, gtum follidtudinis, qtum |abon's,qtum periculiC Qiioquo verfum flexeris oculos,in gés turba incómodoi^ occurret. Ipfa per fe vita mortalium miile erflnis obnoxia eft,quç funt improbis cG probis cotn munes, Eæ omes tibi ceflerint in cumulG mcritoijj,fi te de# prehêderint in via Chrifti, î?in minus,cG maiore molcftia, tn nullo frudu ferendæ tarne, Qiii mundo militât,primum g multos annos anhelât, fudât,tumultuâtur!:’ Deinde pro g cadu.cis,nihilicp rébus,Poftremo g ancipitt fpe, Adde quod fllic adeo nullus eft miferiarG finis,vt quolaboratG eft diUi? tiusjhoc laborer moleftius,Finis denicp tam anxiæ, tâ(^ las» 9, boriofæ vitæ,qui tâdemCNempe cruciatus æternusj nunc 93 5iC cG hac vitaccmpone viâ virtutis ,quæ ftatim definit elle a, afpcra,fit progrelTu mollior,fit iucunda, per quâ certiffima fpe itur ad fummG bonG, None extrcmæ demêtiæ fit,mallc pari laborepararemortêæternam,gvitâimmortalem^r At ifti faciGt, vcl hoc infanius, qui præligGt ftimmis laboribus ire5ad labores perhênes,g mediocribus,ad otiQ immortale;’ Ad haec fi maxîe laborioiïor effet pietatis via g mundi, ta^ men hic laboris afperitas,pmij fpe lenit,nec dceft vndio di uina,quæ facit,vt omne fel in mel vertat. Illic cura cura tragt; bitjdolor ex dolore nafdt, Necmora nec requie's, Foris lai# bor ÔC afflidio,intus grauior ægritudo, Ipfa lenimêta exagt; fperant, Hæc ita habere,ne gentiles quid? poctas fugit,qui per Tyttj, Ixionis, T antali,^yftphi, Pentheicp fupplicium, improborû hôîm,crGnofam vitâ adumbrant,QiiorG eft ôî

(Ha fera in libre faptëriæ confeßib, Lafratigt;ftimus in via ini^ gt;nbsp;quitatisjôipcrditionis,ambulauimus vias difficiles, viam aûtdni ignorauimus.Quid Aegyptia feruinite velfoedi'us vFlaboriofius^QiiidBabylonia captiuitate triftiusCQind iugo Pharaonis £lt; Nabuchodonofor intolerab^l^us':’Chr^^» ftus aût gd dicit^Tollite iugu meum fup vos,8gt;^ inuenietis . requie aniabus vfisjugum ein men fuaiie eft,£lt; onus meij 5, ïeiie Jn fumma nulla deeft voluptas,vbi adeft trâquilla co;» 33 feietiat Nulla no adeft miferia, vbi cruciat infoelixeofeien* tia,Hæciâ plusq certa efle oportef.QcPfi etiâdubitas,con^ fuie cos,qui aliquando de medio Babylonis couerß funt ad 33 dominûjôC vel illoi^ experimêto crede, nihil efle vittptur;» 93 bulêtius triftiuscÇjnihil virtute cxpcdi'ti%atq; hihrius, Ve 3Î rum age,fingito paria ftipêdia, pares labores, at quanto tn 9, optabilius militarc fub fignis Chrifti, q fub vcxiltis diabo;» h'ç'Immo quâto optabilius affligi cS Cbrifto^g delitrjs afflu;* ere cû diabolo Cquot; lâ verono erit velis 06 equis tugiedus dns, non tin turpilTimuSjVerumctiâ durifljmus,etfallacifi4mus^ qui tâiniquû pêftim exigit,qui tâ futilia,pmittit,qbtis ipfis , non raro fruftrat miferosç'Àut ft pftat,rurfus vbi lubitû eft

tolIitjVt maiore acgritudine amittât parta, q labore peperen rint.Mercator pofteaq fasc^, nefasep cumulandat rei ftudiot 3, mifeuit, famS, vi tâ,animâmille piculis obiecit, fi quidêbe^ 9^ né cedderit fortunac alea,qd tandê aliudftbi parauit,q mf/^ , 5, ferat follidtudinis materiâ,vt feruct,cruciatû,fi perdatî’Sin 9J mala,quid reliquS eft,nift' vt bis fiat mifer,filt; ^d,re fperata , fruftratus eft, amp;nbsp;quod tantuirriti laboris exhauftû,non Çi^

ne dolore meminit c* Nemo ad bona mente cer to anjo congt; tendi t,qui non perueneri t. Chiiftus vt non irridet, ita nec frridet.Cogita amp;C illud,cn a mundo fugis ad Chriftum,non te relinquere,ß qua comoda müdus habet,fed leuiora,cuni potioribus comutare, Qtiis nooppido lubens argent« au* 'ro,filicem gema cómutauerit:’Offenduntamid,quid tum^ , i.nuenies iueSdiores, Carebis voluptatibus,fcdfr«ens in*

93 Minucdares,Ata*cfcuntopcsillac,quasneqîtincaf demo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vj

93 h'unt,necp tollût fares. Definis efle in predo apud miindff, 93 Atprobaris authore Chrifto,Places paudonbus, fed meh* oribus.Macrcfcit corpus, fed faginat animus/4arcefcit ni^ tor cuusjfed em'tefdtdecus ani'mi, Atfi percçtcra code mo do cucLirreriSjintelligcs nihil, vel falfi boni relinqui mû do,

»gt; qiiod no longe præftâriorecompêdiocompenict. Qiiodß »3 qua funt, quae quanq non poffuntnon vitiofc ddyderan', fine vitio (amê poffideri poflunt,§d genus,opinio popula* risjfauor vulgi, gratia, authoritas, amici, honos virtuuha* bitus,fcre fit,vt primS quærentibus regnum dei, vitro hæc nbsp;nbsp;«9*»^ '’i

»»ftititSolomoni,Fortunaplerunqifcquiturfugientes,fugit 93 fequetes. Certe quicqd acciderit diligêtibus, nihil non die profperu poteft,quibus difpendiain compendium, Hagella in foladS,opprobria in gloriâ,crudat’ in voluptatê, trdlia in dulcia,mala vertunfin bona, Hane igitur viam dubitas capcflerc, SiC illam relinquere, cum tarn iniqua fitcollatio, immo tarn nulla, dei ad diabolum, fpei ad fpcm, præmij ad præmium,Iaboris ad laborem,folatîj ad folatium;

Sed vt certiore curfu queas ad fcelicitate contêderc, baec tibi quarta fit régula,vt totius vite tuæ Chriftû,vclut vniciî feopû præfigas,ad que vnum oîaftudia,oês conatus,omnc 93 otiS,ac negotiû conferas.Chriftû vero elfe puta,nô vcccm 93 inanê, fed nihil aliud, q charitatê, fimplidtatem, patientiâ^ „ puritatê, breuiter quicquid ille docuit. Diabolû nihil aliud 5, intellige, q quicquid ab illis auocat. Ad Chriftû tendit,qui adfolâ virtutêfertur, Diabolo fe mâcipat, qui feruit vitqs» Simplex ergo fit oculus tuus,ô6 to turn corpus mû lucidum crit. Ad fols Chriftum,tanq ad vnicfl,8lt; fummû bonû fpe* diétjVt nihil âmes,nihilmircris,nihil expetas,nifî aut Chri* ftum,aut propter Chriftû. Nihiloderis,nihilhorrcas,nihil

fugiaSjpræter vnâ turpi tu dine,aut propter turpi tudinêjtl fietjVtquicquid egcris,fiue dormias/iue vigilesjfiue edas lt;nbsp;aut bibasjipfi denilt;^ lufus tui, S)C otiajdica audadus,immo QC vitia quædâleuiora,in quae non nunq ad virtutc propci# rantes inddiinuSjOmia tibi cédât in cumulu prçmp.Qiiod fi nequâ crit oculus tuus,0d alio g ad ChriftS fpedaris, etiS fi qua reda fcceris,infrugifera fuerint, aut etiâ pernidofa, ” Vitium ein eft,rcm bona non bene agere.Tu adfummi bo ” ni metâ reda feftinâti,quaecunlt;ç obiter occurrunt,eatenus

funt,autregdeda,autafrumeda,quatenus curfum tun^aut adiuuât,aut impediunt.Earum rcru ferme triplex eft or do* Qiiædâ enim ita funt turpia,vthonefta efle non poffint^vc ” lut vldfci iniuriâ,male veile liomini.Hæcfemg afpernâda, quâtouis etiâ emolumêto propofito,autcrudatu.Nibileîn eftj^d bonum virû queatlædere,prçter vnâ turpttudinem» ” Qiiçdâ e regione ita funt honeftajVtturpia effe nôpoflînt

Quod genus funt,bene vcUe oibus, luuare honefîis ration nibus amicos,odifle vitia^gaudere ptjs fermonibus,Qiiae^gt; dam veromediajveluô.,valetudo,forma5vires, fàcûdia,er« ditiOjamp;C his fimilia. Ex hoc igit poftrcmogencre rerS, nihil propter fcexpctendû,nec^magis,minusveadbibêdæ funt, nifi quatenuscoducuntad fummâmetam, Suntem ôi phi lofophis quidâ fines imperfedi,ac medtj,in gbus non opor tcatcôfiftere,quibuscp coueniat vti, non frui. Verum quae media funt,non eodêmodo oîa,autconferût,autofficiunt ad Chriftû euntibus. Proinde pro momento quodhabent, » funt afliimêda, aut repudianda, Sdentia plus adfert adiugt; M menti ad pietatem g forma,aut vires corporis,a«topes. Et quang omnis eruditio poteft ad Chriftû referrijalia tarnen alia,propiore viaconducit Abhocfine,mediorû omnium vtilitatê aut inutiEtate metire, Literas amas, RedCjfi pro^ pter Chriftû,Sinidco tantû amas,vt fdas,ibi cofiftis, vndç gradû facere oportebad Quod fi U ter as expetis, vt illis ad# tutus,Chriftû in arcanis iiterislatentçmdanus p.erfpidasgt;

prrfpcdtû amcs,cognit3 atc^ amatum comunices, aut frira hsjacdngereadftudialiterarû. Verû non vkra,g adbonâ

” mente arbitrere^futuras,Si ti'bi cofidiSjCt ingens in Chrij» ?’ ftolucrn fperasjperge tang audax mer catordongiusetiâin

gentiliS litcris pcregrinari,atqj Aegy’ptias opes ad domini -ci têpli honeftamentû conuertere. Sin mctuis plus difpen^ dq fperas compendij,ad prima illam régula redi, noice te ipm,filt; tuo te modulo metire^atius eft minus fapcre,ôô a^

» maremagis,gmagis faperc,ô^ non amare.Ergofeientiain medqs principatû obtinet, deinde funt valetudo, dotes in«» gentjjfacûdiajformajviresjdignitasjgratiasauthoritas^pro^ (péri tas ,fama,genus,amici,res familiar is.Hor S vnum ^lt;1# cpvt proximo airfu ad virtutê conducet^ita maxîe erit ad^ hibendûjfed fi quidê curretibus nobis offeranuSin minus, non erit tamê horum gratia a propofito curfu defledendû, Obuenit pecunia, fi nihil obftat ad bonâ mentem, adminiA ftra,para tibiamicos demSmonainigtatis.Sinbonæmen# tis times difpendi«,contêne dânofum lucrû. Si vel Cratem

aî ilium Thebanû imitare,moleftâfarcinâinmarepotiuspre 05 cipita, g te retardet a Chriftojd erit tibi fadu procliuiusjfi 05 quêadmodS diximus, aflueris nihil mirari eorû, quae funt 95 extra te,id eft,quæ non pertinêt ad hoîem interiorê. Ita ein fiet, vtnecg infolefcas, Ci hacccontigerint, nec^ diferutieris anîo,fi vel negata fuerint, vel erepta, quippe qui fœlia'tatc tuâ,vno Chrifto metiris. Qiiod fi citra tun ftudium contin gunt,follicitior efto,non fecurior,id cogitans, data tibi diui ni tus virtutis exercêdac materiâ, fed periculofam. Quod fi

95 fufpedâhabes fortunæbcnignifatê,Prometheum imitarc« 95 Ne rcceperis dolofam pixidê,ô^ expeditus ac nudus,ad vni cum illud bonû contêde. Qui vero pecunia, vt rem magna ingentifollicitudine expetunt,2lt; in ea ftatuûtpræcipuum vitæpracfidiS,qui febeatos putant,ea incolumi,qui mife*’ ros clamitant,cum pcrtjt, q nimirû plures deos fibi fînxere, Aequafti Clififto pecunia, fi ea te poteft fcdicê, aut infoebgt;

ecm reddere.Qiiod dixi de pecunia, idê de honoribus, vo^ luptatibus, valetudine,îmo dC de ipfa vita corporis accipe, T anto ardore ad vnû Chriftum feopû ncftrû oportet enirf, vthorSnihilvacettnagnoperecurare,fîuecum dant,fiuc ' cum tollunt, Tempuscm breue eft, vt ait Apoftolus. Rehgt;

»9 quû eftjVt qui, vtuntur hoc mundo, fint tang non vtentes» 9» Hanc mentê(fcio)mundus vt ftultâ, ac male i'anâ ridet, vzf: 99 rum per hanç vnâ ftultitiâ,placuit deo,faluos facere creden tes.Et^dftultum eft dei,fapiêuus cfthoîbus.AdhancitacjP régula, quicquid Zi. agis,exiges. Exerces artê, rede, fi fine fraude. Ver iî quo fpedasC Vt alas familiâ, Atquorfum tibi familiâ t V t cam Chrifto lucrifadasÇ' Bene curris.Ieiunas,

9? pium quidêop’ in fpcdê.Sed quo refers tuS ieiuniumî'Vc 9? parcas penui,aut vt religiofior habearisc” Nequâ cftoculut 99 tu^.Atieiunas,nein morbS incurras.Cur morbûmetuis?

99 Nctepriuet vfu voluptatûç’VitiofuseftocuP tuus.Sedva 991ère vis,vt ftudio fufficias.^tudiû vero,quo refers ç” Vt fas’ 99 cerdotiû aliquod tibi pares.Sacerdotiû quo animo ambisî* Nêpe vt tibi viuas,nô Chrifto. Aberrafti a figno,qd Chrigt; ftiann oportet vbicp praefixû habere, Sumis cibfî, vt valea» corpore.Sedideo valere vis corpore,vtfandis ftudtjs,fan^ dis VI gilqs fufficias ,Scopn attigifti. Curas aSt valetudinê ne fias deformior,ne libidini nô fufficias, a Chrifto excidi^ fti,aliû dcû ubi faciès, Sunt qui certos diuos, certis gbufdâ colunt cerimonqs. Alius Chriftophoijî fingulis falutat diegt; bus,fed nô nifi côlpeda eius imagine, quo tandè fpedans^ Nempe hue, q, fibi gfuaferit, fefe eo die, a mala morte tutu fore.Alius Rochum quendâ adorat,fed curç' Qiiod illû cre

” dat peftè a corpore dcpellere,Alius Barbaræ, autGeorgio ” certas pculas admurmurat,ne in manus hoftiû veniat. Hic. ” ieiunat Apolloniæ,ne doleant dètes, Ille vifit diui lob fimu lachra,vtfcabie careat.Nonnulli delucro certam portiôem paupibus nûcupât,ne merccs naufragio intcrcidât.Hfcro^

hunc'moduj-quotres funt^qs vcl timcmus^vel cupimus^tCb? tide ijs diuos pfecimus. Qiii et ipfi diucrfis natoibus diuer fi flint, vtid apud Gallos valeat Paulus, ^d apud noftrates Hieron, necp paffimid valet Iacobus,aut loannes, ^dillo atcp illo loco. C^Ke quidê pietas, nifi a refpcdti cômodorû, atc^ tncómodorumcorporaliû,adChriftumréférât,adeo Chi iftiana nô eft,vt non ita multû abfït afuperftiriôe eoifi, , qui quondâ Herculi decimâ bonoïj^ parte vouebât, vt dite«* 9î feerent,aut Aefculapio Gallû, vt a morbo reualefcerêt,aut » qui Neptuno taurû cçdebant,vt fœlicitèr nauigarêt, Noîa 33 quidê comutata funt,fed finis vtrisq: cômunis. Oras deS, » nequot;^ tibi mors accidat pmatura,ct no oras potius,vf tibi men tê meliorê Iargiat,vt quocûcç loco te mors oppreflerit, non offendatimparatû. Tu non cogitas demutâda vita,2lt; deS . ^^3 rogasne moriaris.Qiiid igitorasç’NimirSjVt g diutiiïîmc pecces.Oras diuitias,ÔÔ nefeis vti diuitqs. None tuâ ipfius I perniciê oras C”Orasbonâ valetudine, QC abuterisfanitate, none pietas tua impiaeftç’RecIamabit hoc loco protinus,a quibufdâreligiofulis,qui quçftû exiftimâtpietatc,ôô vtidê ait,perdulces quafdâ benediêîi5es,feducût corda innocent tiû,ventri fuo feruiêtes,non lefu Chrifto.Ergo ne inquiet^ tu vetas cultû fando%in gbus deus honoraturC Ego vero no tam dâno eos,qui hçcfimplici quadâfuperftitiôefadût; t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui acmolumêtum fuû fecuti, ea quac tolerabilia fortalTc

funtjpro fumma ÔC abfoluta pictate cffêrût,et fuo cômodo, fouet imperitiâ plebis,quâ ne ego gdem oîno conreno, veï^ non ferâ,vt media pro fummis, minima pro maximis habe 5, ant. Laudabo, ^d a Rocho fuo petant incolumê vitâ fi cam JJ vitâcôfecrêt Chrifto. Magis aQtlaudabo.fi nihil aliud orêt, 93 g vtcum odio vitioi^,augeatamor virtu tû. De moriêdo ac ' viuêdo,deoinmanQdcnt,dicâtcpcûPaulo.Siueviuimus, (lue morimur,dno viuim’ ac morimur.Pcrfedû crit,fi diß» folui cupiâtjÔC elfe cQ Chrifto,fi î morbis,dânis,religscp for tun« incömodis^ gftam gaudiû fuû conftituât, 44

habeantur,qui vcl hoc modo capiti fuo conformetur.Ergo non tarn reprchendendSjiftiufmodi faccre,q perniciofum In eis cófiftcrcjatcp inm'ti'.Tolero infirmitate,fed cum Pau »5 lo viam demonftro excellentiore. Ad hanc régula, fi ftudi» 3 j et adus onies tuos excuiïèris,necp vfq conftiteris in medi* isjdonec perueneris vfcß ad Chriftum, nec aberrabis vng a py via,necß rem vllam in vita,aut facies,aut patieris, quat tibi 9j non vertatur in materiam pietatis,

» Addamus 6^quintärégula huicquafifubfidiaria, vtin 53 hoc vno conftituas perfedä pietate, fi coneris femp a rebus 55 vifibilibus,quae fere velimperfedæ, velmediæfunt, adingt; uifibilia^ficere,iuxta fuperiorê hoîs diuifionê.Hoc pracce ptu adeo ad rem pertinet,vteius fiue negledu,fiueinfcitia plericß Chriftiani pro ptjs,fint fuperfl:itiofi,2lt; prçter cogno men Chrifti, non admodû abfint a fuperftitione gêtilium» 53 Duos igit quofdâmundos imaginemur, alteru intelligibi# 53 lem iantü,alterum vifibilê, Intelligibilcm, quê angelica 53 licebit appellate, in quo deus cum beatis mêtibus. vifibilê, 93 cœleftes fphaeras, óó in his includit, Turn hoïem veluti 53 tertiu quendâ mundü vtriuscp participé, vifibilis fccudum 55 corpus,inuifibilis fecundS anima. In mundo vifibili,quo/ niam peregrini fumus,nusq oportet coquiefcerc,fed quic^ quid occurrit fenfibus,id apta quad3conatióe,vel ad mun# dum angeliciï, vel( quod eft vtilius)ad mores, Ô6 ad illi re/ 93 fpondentéhoïsparté,refcrre.QiiodSol hicvifibilis,in mü^ do vifibili,id diuina mens,in müdo intelligibilijóó in ei cc/ 9) gnata tui parte, puta fpiritu, Qd*illic Lun a, hoe in illo c(x/ tus angclor3,0^ animai^ piarum,quâ vocâteccleha triurai* 93 phanté, hoc in te fpirit’. Qiiicqd agit mfidus fuperior,in 9} fibi fubiedâ terra, hoc agit deus in tuâ anima. Occidit Sof, 53 oritur,aefi:uat,téperatur,viuificat,^ducif,maturat,attrahit

extenuat,purgat,durat,emollit,illuftrat,ferenat,exhilarat» Ergoquicqutdin co vides, îmoquicquid in hoc crafflorc

mundojqui confiât ex clcmcris, que nonnulli a reh'quis ftinxerCjdenicp qiii'cgd I'ntrafliorc tui partc,id afluefcas ad w deSjatep inuifibilê tui portioncrefcrre.Ita ficqvt quicquid gt;9 vfq fefe fenfibus obiecerit,id tibf fiatoccafio pictatis.Cum 9’ deledat oculos corporeos,quo£ics Sol hie vifibilis nouo lu » mine fefe terns infundit,tu^tinus cogita,quae fit ilia volu#gt; w ptas coelitû,quibus æternus «lie Sol/cmper on'tur,nec vnq 99 occidit^quantu illud gaudiS purac metis,cui diuinû lumen irradiat, Atep admonêtecreatura vifibilqora verbis Paulie nisyVt qui dixit de tenebris luce iplendefcere,ipfe illucefcat • incorde tuo,ad illuminatioem fcientiac claritatis dei in fa«gt; cie Chrifti lefu.Repete cofimiles locos e facris libris, in qui

99 bus palfim gratiafpiritusdiuinijIuminicoparat.Triftis ti^ bi noxac tetra videt. Anima cogita diuino lumîe deilitu tâ^ ac vitijs caligantê,Et fi quid nodis intra te deprehenderis, z ora vt tibi exoriat Sol iuftitiæ,jSgt;ic ante exiftima,adco non efle nullas res inuifibiles, vt ex qux vidennir, prx illis vix vmbrx quxdam fint,tenue modo quandâ imaginé illarum oculis reprgfentâtes. Proinde quicquid in corporels rebus renfus,autappetflt,authorrét,idemc5uenietin îternis Cpi^

99 ritum longe maius amare,aut odiffe.Arridet oculis decora 9gt; (pecies corporis,cogita qhonefta res fît fpecies anîx. Infua quot;nbsp;9ï ue quiddâ vider, deformis vultus,memêto odiola res fît, mens vitijs deturpata. Anuité de reliquisfaci to. Eftenim

5, animXjVtfua quxdâ venuftas,autdeformitas,qua viciffîm 5, deo placet,ac diabolo, fimilis fimili, ita efi:illi, filt; fua quxdâ „ iuuêta,feneda,morbus ƒanitas,mors, vita,paupertas,opu#gt; ,, Ientia,voluptas,dolor, bellô,pax, frigus, calor, fitis, potus, fames,cibus.Breuiter,quicqd fentitur in corpore, id intelli gendû eft in anîa, Ergo in hocefi iter ad vitâ fpiritalem ac perfedâ, fi fenfim afluefeamus abdud ab ijs, qux vere non funt,fed partim apparent elfe ^d nonfunt,vt voluptas tur#gt; pis,honor mudi.Partim fluût,atlt;^ in nihilS redire feftinât^ rapiamur^ adillaqux vere funt,xterna, incommutabilia,

»9'philofôplnis.Aitem ita demum anim«â fœlidter cmi'grarb e 99 corpore,fi prias per phîam, morte fuerit diligêter meditàta ëi multo ante per rertrcorporah’û contêptum, ëi. fpiritalirt amorêjaccontemplatfonêjaflaeuerittangacorpore abclïe Neep aliudeftcruxilla,adqaarn nos vocaaitChriflus,neqj aliud mors, qua nos capiti œmori vult Paulus, quêadmo«? dum didtamp;^ ,ppheta,(^ioniâ propter te mortificamur tôta die.Aeftimati fum’ ficutoues occifionis. E t ^d alrjs verbis

, feribit Apoftolus,Qu:efurfumfuntqugritc,nô quæfuper terrâjquçfurfum funt faptte,g vt ad res corporcas cbamp;ulpe .fcamus,SC tanqinfenfibilcs reddamur, vttâtomagisfapialt;gt; mus in his q funt fpiritus, gto magis in ilîis deßpuerimus;

5, Tanto verius intus îcipiamus viuere,quâto minus vixeri^ »,musforis,Dcnitp vtdicâplanius,co minus nosmoueâtres • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caducæ,quo magis cogni tae fuerin t æternæ,hoc minus miÿgt;

remur vmbraticas, quo magis fufpicere cœperimus veràs^ Ergo hæc régula femp ad manû habenda, nccubi in rebùs têporartjsreftitemus,fed inde,veluti gradu fadlo, adfpirigt; taliû amorc,adhibitacollati5e,a(rurgamus,autprçhisqùac

,, funtinuifilgt;ilia,id ^d cft vifibilc contênere incipiamus.To 5, lerabilior eritmoi'buscorporisjficogitariseû rcmcdiûcfïè „ anîæ.Minus eris follicitus de valctudine corporis, fi totam 5, cura ad tuêdâ animi valctudine côuerteris. Terret te mors corporis,multo magis formidandamors anîæ, Horres ve«gt; „ nenû vifibile,^dpernidc adfertcorpori, longe magis horlt;?

rends virus,^d interimit aîam.Cicuta venenS corporiSjat multo pfentius venenS animæ voluptas.Horrefds,exalbe, fei s,me tues,ne te feriatfulmcn,^de nubibusemicar,et gto magis formidandS5ne veniat in te fulmê inuifibile,iræ diui næ/lte maledidiin ignéætcrnumç’R.apit te venuftascorpô ris,cur nô magis ai des cam fpecic,quæ latct;' în câ tranfï'cr amorê tu3,quaé perpétua cft, q cœleftis,quæ incorrupta,£!C

vtfopluat agcr ne fitiat, riiagis ora, vt deus copluatmetem y» tuâ,ne a virtutu fruge ftenlefcatMagna cura i-efarcis difpe 5? diû ref pccuniari£,maxîacura refaroêda ladtura mcns.Pi o

(pi'a's in fenedlâ^ne gd defit corpori, ÔC non ccnfulendû nc quid défit anîoç’ Atc^ hccquidê faciendn in his rebus,quae quçtidie funt obuiac fenfibus nris,atcp eos^) varietate fpe«» ciei, varie afFidût,fpe,mctu,atnore,cdio,dolorc,voIuptare» ïdê obferuandu in oîbus literis,quç fimplici fenfu ÔC my fterio,tang corpore,att^ anîo confiât, vt centepta litera,ad myfteriû potifiimû fpeÂes.Cuiufmcdi funtliteiæ pcetarû

9gt; oïm,amp;^ ex philofophis, Platonicorû. Maxime vero fcriptugt; 93 rac diuinæ,qu« fere Silenis illis Alcibiadeisfimiles, fub tegt; dlorio fordido aepene ridiculo, merû numêclaudût, Alio^ qui fi fine allegorialegeris,Adæ fimulacrum de argilfa vda forraatû,eiçp infpiratâ anima, Euam de coftafubdudîâ,in# terdidû,ne de ligne ederent,Serpentê fuaforem, deû inam bulantêad aurâjconfcicslatitantes, Angvlû cumrcmpbæa verfatili feribus Paradifi additum, ne eieefiis pateret redigt; tus, breuiter totâ orbis conditi hifioriâ, fi' nihil vitra fupers?

•J dwip fis fadurus, § fi cantaueris luteû fimulaa um Preme thci,ignê dolo fubdudû,eum fimulacro inditû, lutum ani^ mafie.Immo for tafle plufculo frudu legetur fabula poëtica cum allegoria,q narratio facrorû librorû,fi confifias in cor tice.Si te legentê admonet fabula gigantïï,non efle pugnâi# dum cû fuperis, aut abfiinendû efle ab ijs fiudijs, aquibus natura abhorret, adijciendû animû ad ca(mô honefia fint)

gt;5 ad quæ natura propêfior es, vti ne ceniugio te impedias,ft 55 tuis moribus cœlibatus magis cóuenit, rurfum,ne cœliba tui te.addicasjfi côiugio videris vtilior, fere ein infœliciter

93 €uenire,quæ têtes inuita Minerua.Si te Circes pocula do^ cent,hoîes voluptatibus tang venefictjs dementari, vertief prorfus ex hoibus in pecudes. Si Tantalus fitiens, miferngt; in« eflèjopibws congeftis inhiantê,vti non audere.Si Sifyj? _

95 ran' cœlû, nonne lioc difcis in fabula,4d præcipiSt philofo# phi, Ö6 theologi vitæ magiftri î* At fi citra allegoriâ legeris, infantes in vtero coUudâtes, vendita pulmêto primogeni^ ta,bcnedi(flionê partis,doloprçreptâ, Goliad funda Dauid idum,Samp(bni derafiim capiÔû,non ita magni refert,g fi

95 poeticSlegasfigmêtû, Quidîtereft,rcgSautludicûIibros 95 legasjan Liviianâhiftoriâ,modo in neutra ipcdles allégorie 95 am'Z'Namin illamulta infunt5quæmorescomunes emen# y, dent, in hac nonulla etiâ abfurda in fpeciê5 QC quæ fumma cute intelledajmoribus officiant, Veluti latrociniû Dauid, Adultérin homicidio cmptu,Sampibn perdite amâSjFurti/ MUS filiarûcum Loth concubitus,atcp id genus alia mille, Proinde vbicp contepta carne fcripturæ,maxîe veteris tefta mêti,fpfritus myfticû rimaricôuenieuHoctibi fapietmâna

„ qd*palatotec2attuleris, Sedineruêdismjftertjs,noopor# tet animi tui coicduras feqin^verû cognofcêda ro^SC velut

55 ars quædâ, quâ tradit Dionyfiusquidâ in libro de diuinis a, noîbus,ô6diuus AuguftinusinoperededodrinaChriftia ,5 na,Paulusaût Apoftoluspoft ChriftS fontes quofdâ aguit lt;. a, allegoriarû.Qriêfeaitus Origenesjin hac parte theologiae fadle principatS obtinef, Earn vero nfi tlieologi, aut aiper* nant fere,aut oppido qfrigide tradâtjin acuminedifferêdi veterib’ vel pares5vel fuperioresdn huius muneris tradai» tiÔe,ne conferêdi quidê cum illis,Idc^ duabus potiflîm2(vt contjcio)de caufis, alter a,§d non pot non frigere myfteriû, qffnon eloquêtiæ viribus5 ac dicendilepore quodâcondia . tur,qua in re pcelluerût veter es5nos ne attingimus qdê.AI tera,4d vno Ariftotele contêtigt;Platonicos Slt; Py thagoricot arcêt a ludis.At hos pofteriores pfert Auguftinus,non ibl5 qffplerascp fnîashabêtadmodû confentaneasnræreligioi» ni5vcrum etiâ quod ipm didionis genus figuratû, vt dixiigt; mus,£i allegorijs frequês,propius accedit ad fermonê facrac

99fcrîptaræ,Non 1 git mirû fi comodius tradauerut alIegonV 9’as theologicas, qui dicêdi copia, rem quâlibctctiâieiunam ” ac frigidâjlocupletarc QC conueftire poterât, turn qui oîs an tiquitatis dodiffîmi.^d in myfterqs diuints,craîfacicndiï, id fuerâtolim in poetis, Sé Platonicis libris meditati. HorS igitur comentatioes te malo euoluere, vtpotc g no ad fchogt; lafticâ concertationê, fed adbonâmcntê te inftituâ. Q_uod fi non aflequeris myfteriû,memineris tarnen fubeiîe,quod quidê vel incognita fperare,pr£fi:abilius eft,q in litera ocagt; dente coquiefcere, Neq^ id modo in vcteri teftamêto, verû etiâ in nouo.Habet euangeliû carnem fuâ,habet et fpiritû. Nam etiâ fi detradû eft velû a facie Moyfi,tn adhuc Paulus nbsp;nbsp;j-

videt P fpeculS, QC in ænigmate, amp;nbsp;vt apud loannêipfe di^ xit ChriftuSjCaro no prodeft quic^,fpiritus eft qui viuifigt; cat,Mihi quidê religio fuiflet dicerc,no prodeft quieg,fan's fuerat futu�ro nonihil ^deft,fed multo ampli^ fpiritus, Nunc ipfa dixit veritasjUo prodeft quieg, Adeocß non pro deft,vt iuxta Pauliï mortifera fit,nifi ad fpiritS référât.Ali^

9’ oqui vclhocvtiliseftcaro,^dinfirmitatê,quafigradibus ’» quibufdâducitadfpiritû.Corpusfinefpiritunopoteftfub 9gt; fiftere,fpirit’corpore nihil eget.QcPfi Chriftoauthore tâta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’

res eft fpiritus,vtfola viuificetjhuc têdendû, vt in oîbus li:^ teris,oîbus adibus,fpiritûrcfpidamus,non carné. Et fi gs

w obferuaucrit,anîaducrtethoc vnû eftc,quo nos vocant in:# 9’ terprophetaspcipuusEfaias,intcr ApoftoIos^Paulus,qui nulla pene epiftola,non hoc agit, non inculcat, nihil fiden^ dum elfe carni, in fpiritu elfe vitam, libertatê, lumen,adoi# ptionê, 06 frudus illos optabiles quos enumerat. Camera vbicp con tênit,damnat, dilTuadet, A ttende,6C deprehendes paftîm hoc idc agere præceptorê noftrû lefum, dum in tok îendo de puteo afino,in illuminando cæco, in confricandis ariftis,in non lotis manibus,in couiutjs peccatc%in parai# bola pharizei SC publicani,in ieiunfjs,in fratribus fecudura carnem,in gloria ludaeorum? quod elTent filij Abrahæ, in

^MILITIAE CHRISTIANAS muncnbusofFerêdiSji'n oronibusjin phyïadcrïfsdilatatJ^ --multiscp fiFibuslods5Contcnit carnê lcgis Slt; fiiperftinócm eorü,qui malcbât efle ludgi in manifcfto,g in occiilto.Ei ca ' dicit muh'crculæ Samai itanæ, Mulicr crcde mihi ga vem't hora, qn neep in mote hoc,nccp in Hicrofolymis adorabitis 9} patrê^Sed venithora5Ô(^nunccfl,cû vcri adoratores, adora ■39 bût patrêin fpiritu 5gt;^ veritate«Nâ óópater talcs quæn't,qui adorêt eum.Spûs eft dcus,Slt;^ eos qui adorât ew,in fpiritu QC 99 veritäte oportet adorare.Idê facfto fignificauit^cu in nuptis? 33 is aquâ frigidae dC infipidx Iræ, vertis in vinû fpûs, ad vitæ 99 vfepcôtcmptûjanîas inebriansfpiritales. Etnemagnû pu^ tes,lt;^d ifta contcpfit Chriftus,quç modo comemorauimus» Immo contcpfit ôô car ni s fuæ manducationc, Sô fanguinis potû, nifi ôô fpiri tall ter edatur, atep bibat. Qiiibus cni pugt; 33 tas ifta locut’ eft,caro non ,pdeft quicq/piritus cft qui vint 33 ficatC Nempe no ijs,qui euâgclio de collo fufpenfo, aut cru '33 ce ærea,fe tutos ab omi malo putantjidcp pcrtcCÎârcIigionc exiftimât, fed quibus fummû myfteriû de fumedo corpore fuo aperucrau Si res tanta nihil eft, îmo fi perniciofa, quid eft cur vllis alqs rebus carnalib^ fidamus,nifi adfit fpiritusCf Tu forte quotidie facrificas, ôd tibi viuis, neep ad te gtinêt y9 incomoda^pximi tui.Adhuc in carne es facramêti. Verum 39 fi facrificâs das opera id efte,qd ilia fumptio fïgnificat, pu ta 33 idè fpiritus eu fpiritu Chrifti, idê corpus cum corpore Clni 33 ftijviuû membrum ecclefiæ. Si nihil amas nifi in Chrifto,fi ornia tuabona putas oibus efle cômunia,fi oîm incomoda tibi perinde vt tua dolct, ita demû magno frudu faaificas, nempe quia fpiritaliter.Si te fentis in Chriftû quodâmodo tranlTigurarijôô iam minus,minuscp in teipfo viuere fpiri tui gratias age,qui folus viuificat. Multi quotquocp die fa cris adfuerint,numerare folent,atcp hacrc tanq maxîa frci» tijqualî iam nihil pterea debeant Chrifto, ita tcplis egreflî, adpriftinosmores redeût.Qiiodcarnepiefatis amplcuftua tur laudo,quod illic confiftunt,non laudo.Peragatur in te.

qiTod illic oculis repræfentat. Repræfentatur mors capitis* ’’Éxciite te intus in Gnu, aiunt,g prcpe tu mortuus mun ” do.Qiiod fi tc totu adhuc poflidcntjirajambitio, cupiditas, voluptasjinuidiajctiä G contingas altare, procul tarne abes

” a facro.Occifus eft^î te ChriftuSjmadla ÖC tu pecudes iftas, Sacrifica tcmetipfum illi,qui pro te fcmet immolauitparrG Hæc fi ne cogitas quidcm,£lt; in illo confidis, odit deus pin^!^

9^ guem tuâôC craflam religione.Baptizatus es, ne protinus ” te Chriftianum putes. Mens tota nihil nifi mundöi fapit.In ?’ manifefto Chriftianus es, in occulto gentili gentilior. Cur

itaCQuia corpus facramêti tenes,fpiritu vacas. Ablutû eft corpus,qd refert dû aîus manet iquinatusC Sale côtadla eft câro, gd tum, G infulfus manet aniusC Vndû eft corpus,at tnOdusanïus.Sincôfepultuses Chrifto intus,et iamcfleo in nouitate vitæ meditaris ambulare, agnofto Chriftianff*.

eorû religas c5tingere,Scd contênis,^d illi reliquerût optf mum.puta vitæ puræ exêpIa.Nullus ailtus gratior Mariæ, w*«* quâ G Mariæ humilitatê imiteris.Nulla religio fandîis acce prior,magiscp propria, g fi virtu tê illoi^ exprimere labcres Vis tibi demereri Petrû autPaulûî'alterius fidê,alteri^imi tare charitatê,etpPfeceris,g fidecies RomâcurGtaris,Vis fummo honore Francifcû afficere^ Elatus es,admirator pc cuniæ es.côtcntiofus es. Largire hoc diuo,Côpcicc aîos,2lt;S exêplo Francifci, efto modeftior, contêne fordidû lucrum,

lo obuolutus, fepulchro inferaris C Nihil proderit vcftis Ggt; milis mortuo tibi,fi mores fuerût diftîmiles viuo.Et quani? g vniuerfæ pietatis cxemplar,a Chrifto cômodiflîme pengt; tur, tîi G Chrifti cultus in fandis eius tc impcndio deledat, Çhriftum facito in, fandis imiteris, Slt; ad Gngulorû honolt;i:

MILITIAE ..CHRISTIANAS rcjfingula vitfa mutare, aut fingulas virtutes ampledï de.Hoc fi acceiïeri t,iâ 2^ ilia quæ foris fiunï,nó impr obaba, Suma veneratioe coplec^eris dneres Pauli, no dâno, fi fibi ” coftat tua religio.Si veneraris dnerê mutû S)C mortuS,et vi ” uâ illius imagine, adhucloquente, ac tanq fpirantê,quæ in ” illius Iris fupcreftjnegligisjnône prçpoftera eft tua religio? ” Adoras ofla Pauli in loculis códita, nó adoras menie Pau;^ li, in fcriptis latente ? Magni fads fragmentû corporis, per vitrû pcrfpicuû,6C no miraris totum animu Pauli, per Iras peIIucentê?Cineres colis,ad quos nonunq vitia tolluntcor pot^.cur non Iras magis,qbirs vitiafanant animai^?Signa ifta mirent fideles,gbus datafuntjtu fîdelislibros illi’ am# ple(fterc,vt qui no diffidis deû oîapofle,difcas illiï fuper oîa ” diligere.Honoras imaginé vultus Chrifti faxo lignove degt; ” formatâ,aut fucatâcoloribus,multo religiofius honoranda ” métis illius imago,quçrpirituirandi artificio,expflaeftlfis ” euâgelicis.Nullus Apelles ficeffingitpenidllo liniaméta fî ” gurâcp corporis,vt in orone aiiuscp,relucet imago mentis, pfertim î Chrifto, qui c2 eftet fumma fimplicitas veritascÿ, nihil oîno poterat eftè diftîmilitudinis, ïter arche typû di ni peéioris, àC inde dudâ imaginé fermonis. Vt nihil patri Cmilius,g filius,parris verbuf^ex intimo illius corde proma nâs,ita Chrifto nihil fimilius,q Chrifti verbum, de peéloris illius fandiffîmi adytis redditü.Et hanc imaginé, non mira ris,non adoras,no oculis pifs colluftras, non anîo ampleéle ris? Tarn fancftas,tâ efficaces habes dni tui reliquias,SC his negleÆs,muIto quçris alieniora?Attonitus fpedas tunica aut fudariû quod fertChriftijet fomniculoftis legis oracula Chrifti? Maxîo maius effe crcdis,^d crucis portiunculâ do mi poffides» Atiftudnihileft,præillo, fimyfterifîcrucisin peeftore conditû geftes, Alioqui fi ifta faciutreligiofumjqd religiofius Iudacis,quoi^ imptjlîîmi pleriçp, lefum tn in car ne viucnté,oculis viderût,auribus audierut, manibus con tredarut. Qiiid luda fœlidusjqui ore os diuinû pr€ffit?A/

» deo fine fpiritu no^deft caro qui'cg,vt ne vfrgi’ni quidc mfi ” profutLii^ fuerit,^d e5 de fua carne genuit,nifi etfpintu fpi n'tu illius concepillet.MaximS hoc,fed audi mai’^Apoftoli donee corporcoChrifti cotLibcrniofruerent,nonnelcgis g fiicrît imbecilles, q pingne quidda adhuc fapuerintC Qiiis abud ad abfôlutâ falutê defyderaret,^ tâ diutnrnû dei^atep hois conuidûÆt tn poft ædttamiracula, poft totannis exlt;gt; hi'bitâ diuini o ris do(ftrinâ,poft tot argumêtarefufcitatijno ne fnpma hor a,iam recipiêdus in coelujcxprobr at ds incre dulitatêilIoï^^:'Qvndigit’incaufa':’Nêpe obftabatcaroChri ” ftijatep inde eft.qd ille dictt. Nifi ego abiero, paracletus no ” veniecExpedit vobis vtego vada,Chrifti' corpore a prçfen ” tia^inutilis ad faiutê,2lt;^ in vlla pterea re corporally audebis? mus pfeeftâ pictatê ftatuerecPauP viderat ChriftS in carne. Qitid hoe mai’elle putas; A t ille contentt diccs.Edi Chri^ ftû inquit nouimus fcd*m carné, fed iâ nunc non nouimus. Qiiarc no noueratc’ Qiiia^fecerat ad meliora charifmata fpûs, Verbofius forte hacc difputo, q coueniat ei q régulas » tradit.VerS id eo facio accuratius,ne(^ fine graui caufa,^d 9^ re ipfa copertû habcâ,hûc errorê coem elle peftê totius chri^ 99 ftianifmi,quæ velhocgrauiorêpniciêadfert, §d fpe quidé pietan\pxima eft. Nulla ein pcriculofiora vitia^q quç virtu tem imi tant.Nàm pterq q? bonis etiâ,lubricus in ea lapfus eft,nulla diffîcilius corrigunt, propterea q, vulgus imperia tum,rcligionê violari credit,dû iftiufmodi rephendunCRe çlametilico mundus,2lt;,oblatrétclamofi quidâconcionato;# tes,qui ifta libêter intus canût, videlicetno ad Chriftû,fed ad fuû compendiû refpiciêtes.Ob quoi^ vel imperitâ fuper ftitionêjVel fidâ pietatê,fçpius mihi teftandû eft,mc nequa 93 q taxarecorporales cerimoniasChriftianoi^,etftudiafim^ 93 pliciû, præfertim ea quæeccPiafticacoprobauit authoritas.

Suntein nonunq tumindida,tû adminicula pietatis.Qiiç quoniam fere neceflaria funt infantibus in Chrifto, donee grâdefcant occurrât in virû perfedû, tamêne a perfedis

quidê coucnit faftidirï,ne exêplo lædant infirmi. QiTod fagt; cis probo,fi modo finis viîiofus non fit, tum fi ibi non figis metâ,vnde gradû fadû oportcbat ad faluti propiora.Vcru ” Chriftû vifibilibus rebus, ob vifibilia colere, ÔC in bis fafti#

gium rcligionisponere,hincfibi placerCjhinc alios dânare, his inftupefcerc, atcp adco îmori,ÔCC vt femel dicâ Jtis ipfis a Chrifto auocari, quæ ad hoc tantû adhibentur, vt ad eum ” conducât,hoc cft nimirû a lege euangelij, quæ fpiritalis eft, 9} defcifceregt;2lt; in ludaifmû quendâ recidere,necp minus for^»

te periculofum,qfinehacfuperftitiôe,magnis ÔC apertis agt; nimi vittjs laborare.Capitalior hicquidêmorbus.Efto,fed ille infanabilior. Qiiantû vbic^ fudauit, præcipuus ille fpis? ritus alTertor Paulus, vt ludæos a fiducia operû abdudlos, ad ea quæ funt fpiritalia,pmoueat, Atcp hue denuo vulgus Chriftianoi^ video reuolutû.Qiiidaut dixi vulgusC’Feren dum hoc,nifi Slt; facerdotû, dodorû bonam partê,denicp greges coru,qui fpiritalê vitam vocabulo ôô cultu profiten tur,pene totos hic error occupalTct. Si fal îfatuatû eft,vnde faliêtur cçteriç'Pudet me referre5quâta fuperftitione pleric^ tftorum obferuêtcerimoniolasquafdâ,abhomßculis,non tamê hoc anîo inftitutas,quâto odio eafdê ab alqs flagitent, quâta fecuritate his fidant,quâta temeritate alios iudicent, quâta contêtione tueantur« His fadis fuis cœlû deberi pui? tant,in quibus fi quâdo occalluerint, iam Pauli atcß Antos» nrj fibi vident. Incipiût magno fupercilio aliéna: vitæ cens» furâ exercere,ad imperitoi^C vt ait Comicus )regulâ illam^ vt nihil nifi quod faciût ipfî, redû pu ten t. Cæterum vbi in 33 fuo inftituto cofenuerût,videbis eos nihil adhuc Chrifti fa^ 33 pere,fed animales,ac triftibus quibufdâ vittjs madentes,in 33 couidu morofos,ac vixetiâfibi tclerabiles,charitate frigis» P, dos,ira feruidos,odio pertinaces,lingua virulêtos,in exer:? 33 cêdis fimul tatib’ inuidos, pro re quauis nihili depugnare 33 paratos,adeocç alienos a perfedione Chrifti, vt ne cômun» bus quidi^m virtutibus fint præditi, quas etiâ Ethnicis, vel

ratio naturainfita, vel vfus vitæ, vel pliilofophoru praecelt;f ptaparant,lndodles,intradabtlcs3n'xofos,voluptatûaui^ dos,ad verba diui'na naufeabundosjuulli c5modos,de alqs male fufpicaces ,fibi blandientes.Huccine tot annot^j labo^gt; ribus denic^ peruentu eft,vtpenîmus fis^SC optimus tibi vi ” deare,vtproChriftianofis Iudæus,mutis tantû elementis ” feruiensjVtgloria habeas non in occulto apud deum^fedin ” manifefto apud hoïesCC^ fi in fpiritu ambulafti,non in car ’’ne^vbifrud^fpiritusC'vbicharitasjvbigaudiu illudanimi^ . 0I»

vbipaxergaoêsC'vbi patientiaç’longanimitasjbonitasjbc!? nignitas,manfuetudojfidcs,niodcftia, conunêtia, caftitasï vbi Chrifti imago in tuis moribus^ Non fum inquis fcorta tor,non fur,non facrilegus,0lt;^ obfcruo quæ fum profeffus. Ad quid eft hoc aliud,q no fum ft'cut cæteri hoîes,raptoresi , adulterijôô ieiuno bis in SabbatoCMalo malopublicanum humilêjéó mifericordiâimplorâtcm,qiftud iuftorû genus, fua benefacfla comemorantiû ♦ Qixid autêprofeflus es, an ne faceres quod olim in baptifmo iurafti,te Chriftianû,hoc eft fpiritale,non ludæû futurum^ Qiiippequi propter tra^» . diciunculas hoîm,tranfgrederis mâdata dei. An non Chrigt; ftianifmus eft vita fpiritalis C Audi Paulum Romanis logt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

quentê.Nihil ergo damnationis efthis,qui funt in Chrifto Iefu,qui non fecundû carné ambulant. Lexem fpiritus vi^ tæin Chrifto Iefu,liberauit me a lege pcccati 2lt; mortis. NS quod impoflibile eratlegi,quæ infirmabatur per carnê,dcgt; us fili'um fuummittens in fimilitudinê earnis peccati,2C de peccato dânauit peccatû in carne,vtiuftificatio legis impie# retur in nobis,qui no fecundû carnem ambulamus, fed fe#

” cundû fpiritum.Qiii ein in carne funt, quæ earnis funt fa# ” piunt,qui vero in Ipiritu funt,quç fpiritus funt fentiût.Nâ ” prudëtia earnis mors eft,prudêtia autê fpiritus, vita 66 pax.

Qiioniâfapicntia carnis,inimica eft dco,legi cm dei no eft fubieda, neccm poteft. Qiii autcin carne funt, deo place# w re non poirunUnQin'd dici poterat plenius V quid apcrtius^

VerS hçc nihil ad fc pertinere putant hoïcs,ad fuis blandiV ends vitqs arguti,ad aliéna carpêda pcipites,^^ ^d Paulus dixit de fcd'm carné ambulâdo, in adultères modo fcor# tatorcs referutj^d de fapiêtia carnis,qu£ inimica eft deo^in n cos detorquêt, qui literaturâ fecularê/quâ vocant)didice^ 93 rStJn vtroep fibi plaudSt^^diiccg adulteri funt, QC oîm lite rarum egregie indoÆ, Cçterû in fpiritu viucre,nihil aliud 93 efle fomniant,q facere fcilicet, ^d faciStipfi, Qui fi lingua 93 Paulina tam diligêter obferualTentjq fortiter côtemnût Ci 99 ceronianâjintelligerêtnimii^ ApoftolS vocare carnê,id ^d vifibile eft,fpiritû quod inuifibile,Docct aSt vbi(^ vifibilta oportere feruire inuifibilibus, no contra inuifibfla vifibiK bus, T U præpoftere ad ifta ChriftS accomodas, quat cóue^ niebat ad ChriftS applicarû An teftimoniS flagitas,rarnis VocabulS, non tantS ad libidine autluxum pertinereç’ Ac# cipe quod idem Apoftolus hoc ipfum Cquod femper)agens, feribit Coloflenfibus.Nemo vos feducat volens in humili# täte Só religione angeloi^,quæ non vidit,ambulans fruftra „ inflatus fenfu carnis fuæ, éc non tenens caput, id eft Chri# ftum,exquo totS corpus per nexus coniSdiones fummi niftratum, ÔC conftrudum ,crefcitin augments dei. Et ne quid dubites eum loqui de tjs,qui cerimontjs quibufdâ cor# poralibus freti,alior3 ipiritalibus obftrepuntftudqs,atten de quod fequit.Si ergo mortui eftis cS Chrifto, ab elemen# tis huius mSdi, quid adhuc tang viuetes mSdo decernitisîf Ab his igitnos auocas paulo poft.Igitur( inquit)ft confur# rexiftis cS Chrifto, quæ furfum funt quærite, vbi Chriftus eft in dextra deifedes,quæ furfum funtfapite, no quæ fug ,, terram. Deinde fpiritalis vitæ præcepta tradens,quid tan# 5, dem monet^Num vt his aut his cerimonqs vtamur C num vtfic autfic veftiamur vt his aut his cibis viditemus ç* vt tantSpfalmorum exhauriamus î*Nihil horum. Qixidigi# turCMortificate inquitmêbra veftra,quæ funt fuper terrâ^ fornication?,immundiciâ, libidine, concupifeentiâ malä,£lt;

auarîti%quac eft IdoIorS fcruims. Ac paulopoft. Nunc aût deponite Sgt;C vos oîa,irâ,indignationêjmalitJâ, Paulo^ infc rius.Expoliâtes vos veterê hoîem^cû adibus ftiiSjôC indues» tes noiiUjCum qui renouât in agnitionc dei, fecundû ima^ ginêeius qui crcauit e uiQiïis eft autê vêtus homo Nêpc Adâ ille de terra terrenus,cuius couerfario eft in terra,non in coelis,l^errâintelligc,quicqd vifibile,eo^ temporarifif, ” Qiiis nouus homoç’Nempe de cœlo coeleftis.Cœlû accipc, quicqd inuifibile,eo(^ aeternû, Poftrcmo, ne ludaico more certis quibufdâ obferuationibus, tanq magicis cerimontjs • deû demereri velim%docet eaten us oga nfa grata eiïe deo, quatenus ad charitatê referunt,indidêprofcda, Super oîa ” aûthæcinquiês charitatê habete, ^d eft vinculû perfediOi» ” niSjôô pax dei Chriftijcxultetin cordibus vris,in qua 8^ vo ” cati eftis in vno corpore.Dabo argumêtS euidêtius.Ad Ga latas fcribensjlæpe carnê,fàepe fpiritû notât, quos non tin a libidine vocat adcaftimoniâ,fed a ludaifmo ÔC operû fidu^ cia, in quâerât a. pfeudoapoftolis indudli, conat retrahere. Hic igit opera carnis recêfens, vide q vitia cômemoret, Ma nifefta Cunt aût opa carnis,q funtfornicatio,îmunditia,itn pudicitia,luxuria,Idoloijtferuitus,vcneficia,inimicitiac,co tentioes,acmulati5es,iræ,rixæ,diflcnft'oncs,felt;ftaî,inuidiar, homicidia,ebrietates,comeiratiôes,ethis fiÊia, Ne«^ multo poft. Si fpiritu viuim^jfpiritu ambuIem^.Deinde qfi pefte Ipiritui infeftâindicâs,addit,Non cfficiamur inanis gloriac cupidÿnuicê prouocâtesjinuicê inuidêtes. De frudibus ar bor cognofcitur.Q^ vigih'as,qgt; ieiunia^q, filentia,qgt; precu^ las,qgt; reliquas id genus obferuatioes non pteris,nihil mo^ ror.In fpiritu non credâ effè,nifi videro frudus fpiritus.ïn carne efle cur non affîrmê,cum poft fecularc pene iftai^ rcs? rum exerdtationê,adhucin te deprehendâ opera carnis'i'In

*’ uidcntiâ plusg muliebrc Z Iracundiâ Sô ferocitatê militate, ” rixâdi nunq fatiatâ libidine, rabiofam maledicentiâ,vipe^ reumlinguçobtredatrids vcngnû,animû tumidû,cerincc

pratfradâ5lubricamfïde,vanitatcm5fidionê3aflentatioem? Tu fratrêin cibo aut potu,cultuue l'udicas. At Paulus teiii di'cat ex fadlis tuis. An hoc te a carnahbus tnûdanis feparali qd*lt;uleui'onbus quidêin rebusjfedfjfdcm tamê virijslabo rasfNum turpior eft,qui ob b arc dit a te interceptâ^ob atâ filiâjob læfum paren tê,ob m agi (trat ft, ob principis gra^ riam,iras,inimidtias,æmulationes fufcipitjg tu quiïpudet dicere)g de nihilo^multo hæc omnia facis acerbiusç'Caüfa ” peccandi leuior^no elcuatcrimen,fcd exaggerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re#gt;

ferti'n quanto pecces,modo pan' affcdu.Immorefertadeo, hoc ein quisq^ fcelerati or eft, quo minore momêto ab hone ?? fto abducitur. Non ego nunc loquor de tjs monachis, quo 3? rum mores mundus deteftan^ed de his quos vulgus mi ’5 raturqion vthomincs,fed vt angelos, Qiios ipfos tame ob» fendi non oportet hoc fermoncjqui vitia notat^ non homigt; nes.Q^ ft boni viri funt,gaudeant etiâ a quocûc^ admonej» ri in hisjquac adfalutêpertinêt, Neep clam me eft, in ter eos «He plurimos, qui litcris amp;nbsp;ingenio adiuti, fpiritus myftei» 55 ria deguftarur.pcdCquod aitLiuius)fere fi't,vtmaior pars, ,, vincat meliorê.Cæterum fi verü fateri fas eft,nonne vidc^ JJ mus areftiffîmû quodep monachorSgenus,faftigium religi onis,aut in cerimonîjs, aut in certa lege pfalmorum, aut in ® corporû labore ponerec'Quos fi quis excutiat^atep de fpiri ” tualibus percontetur, vixpcrpaucos inuenerit, qui non in ” carne ambulcnt. Et hinc ifta tanta animorû infirmitas,illic trepidantiûjvbi timor non eft^illic ofcitantiû,vbi fummum eft pcriculum. Hincilla perpétua inChriftoinfantia,vt ne ” quid dicam grauius, quod praepofteri rerum æftimatorcs, ” ea facimus plurimi, quæ fola nihili funt, tjs negledis, quæ 3» fola fufficiunt, femper fub pædagogis agentes, femper fub iugo,necvng ad libertatêfpiritus alpirantes,nunq ad amgt; plitudinêcharitatis crefcentes.Cum clâmet Paulus ad Gaj» latasjftate Ô6 nolite iterû iugo feruitutis cotineri, Atep alio loço ♦ Jtaep lex psedagogus nofter fuit in Chrifto, vt ex fide

ïufttfîccmur. At vbt vcnit fidcs, l'am non fumusfub pæ-da*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fto Icfii. Nccp multo infei fus. Ita nos cum eflcmus parü» ^lt;'1“ ■ • uuîijfnb démentis mnndi eramus fermentes, A t vbi veni't plcnitudotcmporis,mtfïtdeus fihufuumfadt?cxmulicre

. faclum fub lege,vt eos qui fub lege erant^redimeret^vt adi? optioem fiiiorum reciperemus, Qtionjâ autê eftis filq dei, .tniGtdeusfpiritûfilfj fui in corda veftraxlamantCjAbba pa jer.Itat^ iam non eftferuus,fedfilius,Iterû alibi,Vos enini ih libertate.m vocati eftis fratres^tantum ne libcrratdin oci^ cafionê detis carnis,fed per charitatem fpiritusjfcruite inui cem.Qmnjs em lex in vno fermone impletur.Diliges pro^ ximû tuum fient teipfum.Qiiod fi inuicem mordetis ÔC co ; nieditis,videte ne abinuicêconfumamimjRurfum ad Ro manos. Non cm accepiftis fpiritû adoptionis filiorû dei^tn quo clamamus Abba pater, Eodem peftinex Sgt;C illud quod Timotheo fer ibens. Exerce autê( inquidteipfum ad pietai? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Spirifus,pax,amor,2lt; libertas.HæcpaftîmincuIcat Apofto lus. Num m cl lore religionis magiftrû requirimus, præfers#

lt;tim cû huic omis diuina feriptura concinat^Hoc cratmaxilt;# mû mandata in lege Moyfaica,hoc itérât acperficit in euæï. gelio Chriftus, Ob hoc potiftimû natus aç mortuus eft, vt nos doccret,non ludaizare^fedamarc.Poftcoenäillamfu«»

” premâ,q follicite^quâto affedu mandarApoftoIis fuis^non ” decibo autpotu,feddecharitate mutuo feruanda. Qiiid aliud docet, immo rogat huius fymmyftes loanncs, nilï y£ diiigamus inuicem Paulus cû paftim( vt dixi )charitatem

comcndSsjtum ad Corlnthios fcribêsjamp;f miraailis, 5)^ ” pheti'éCjóC angeloi5^1inguis,ant€ponit chan'tatê.Ne tu mihi iUco charitatê efle dicasjin tcplo frequente efle, (ignis diuo rum procûbcre,cereolos accêdere,numeratas preculas itefi rare. Nihiliftt's opus habet deus.Charitate Paulus vocat^ aedificare proximû jOmnes eiufde corporis mêbra ducere, omes vnû in Chrifto putare, de fraternis comodis, perinde vt de tuis in dno gaudere,incomodis mederi,velutipprns, Mâfuete corrige errantê^docere nefcientê, erigere lapfum, ” confolari deiedü, adiuuare laborante, Subuenire cgêti,in ” fumma oês opes tuas,ome ftudium^oês curas âd hoc refers ” re,vt qplurimis profis in Chrifto, vt quemadmodS ille nec^ ” fibinatuseft,nccpfibi vixitjneqifibimortuus cft,fedtotu 9* fe donauit vfib^* noftris, ita Ô6 nos fratrum comoditatibus w inferuiamus,no proprijs.Quod ft fieretjUihil eftct religion

forS vita,necp lçtius,nef^ faciliusjquâ nunc contra triftem fere videmus,8lt; laboriofam,ac ludaicis fuperftitióibus plc nam, necab vllis laicorR vitijs immune, in nonullis contagt; w minatiore. Quod hoîm genus fi nûc reuiuifceret Augufti* nus,quo authore vitæ plericg gloriant,profelt;fto ne agnofce retquide,Clamaretq; nihil fe minus probaturû fui(re,q Iroc vitae genus,neep adfuperftitione ludæorû, fed ad Apofto^ lorum régula viuendi ration?inftituifte.Scd audio iam du dum quid mihi refpondeant,quida paulo faniores. In mini mis vigiland3,ne paulatim defluat in maiora vitia. Audio approbo, veru non paulo magis aduigilandû, ne fic in^ hacreas minimis,vt a maximis penitus excidas, Ibi pericugt; lum euidetius,fed hie grauius, Ita Sdllâ fugito, ne in Chas» rybdim inddas, Ifta facere falutare eft, fed cis inniti pernilt;gt; dofum, Paulus no te vetat elcmetis vti, fed fcruire no vult clemêtis eum,qui liber eft in Chrifto.Non dânat lege fado rum, fedfi quis ea legitime vtat, ^ine his for taffe pius non eris,fed no ifta te pium faciSt. Conducet ad pietatem, ita fi quid? in hoc vtare, Sin frui cœperis, pietatê oem femel ex^

tînguut. Apoftolus conténit opera Abrahac, qua? fumma fu 9gt; iflenemonefdt,ct tu tuis cofidisCDeus aucrlat vidimas et 55 fabbata,6ó neomenias populi fui^quoi^ oim ipfc fuerat au«»

thor. An audcbis tuas obferuatiSculaSjCS diuinç legis prae ceptis coferreCAudi tn ad ifta naufcantê,acftoniachantem ,dcü. Qiio mihi multitudine vidimai^ veftrarum gPIcnus fum.Holocaufta arietu^óó adipcm pinguiü,ctfanguinc vi^ ,tulo%et agnorü,amp; bircot^ nolui.Cum venirctis ante con^ fpcdu mcum^gs quæfiuithæcde manibus vris, vtambula retis in atrtjs mcis Ne ofFeratis vitra facrifidS fruftra in# cêfum abominatio eft mihi.Neomeniâ ÔC fabbatu, èC (cdiif tiitates alias non fcrâjniqui funt ccetusyeftri,Calêdas ftrasjóó folênitates veftras,odiuit aïa mca, Fada funt mihi molefta^laboraui fuftinês. Et cum cxtêdcritis manus vras, auertâoculos meos a vobis, ÔC cû multiplicaueritis oróncs vcftrasjtton exaudiâ vos. None cum obferuatióes öó ritus facroï^cómcmorat,tu multiplicatas orationcs, tang digito notât cos, qui religionê numero pfalmo», aut precö meti# unturC’ Attende Ô6 illâ, g mire diuinfi faftidiû propheta fa# cundus exaggeratjVtiâ nec auribus,nec oculis ferre potuc rit. Qiiæ tandê obfecroçNimirû quæ ipfe tanta religiôc fer uâda tradiderat,quæ tanta venerationc,tot feculis fùerât a ?5 regibus fandis,^ prophetis obferuata. Ethæc deteftatad# 5, hue in lege carnali,Slt; tu tuis domi tibi natis obferuatiûcu# ,, lis,fidis in^lege fpiritaliç’Idem alio loco eundê prophetâ cia# mare indefinêter,2lt; inftar tubæ voce iubet intêdcre, vide# licet i n re feria 8lt; acri reprdhenG'one digna,quaîçp fere non nifi magna côtentione ab iftis obtineri qucat.Me inquit de die in die quæriît, QC fdre vias meas volût, quafi gens qua: iuftitiâ feccrit,ô6 quæ iudidû dei fui non dereliquerit.Ro# gât me indicia iuftitiç,amp; appropinquate dco volût, Qiiare ieiunauimus,amp;^ nô afpcxifti,humiliauimus anîas noftras, ncfciftiÆccc in die ieiunij veftri inuenit volûtas vcftra, bC ocs debitores vcos rcpetitis»E,cce adlitcs contêtiones

Ïefunatis^óó ßcutftfs pugnoIpie, Noh'tc iciunare ficwt vfç^^ àâhâcdiem,vtaudïarin exceifo clamor vcftcr.Nnngd raie èft ieiïiniû qd'clcgGpcr diêaffligerc hoîcm aîam fuâCNuti ' gdcôtorqiicrc qfi circulû caput fuû,et faceû etcfncrêftcrnù re'I’Nunqdiftud vocabis ieiuntû,Slt; dic acccptabilcm dno^ 9gt; Sçd qd hocefrcdtcemusCDänatdcuSj^d ipfemâdarat!:’ Mi J, nj'rric.Qin'digit^^cdin carne Icgis manere,etïre mhtHco fidcrCjidyo deteftat.Proinde vtroq; loco qd vclit accedere, 9gt; demÔftrat.Lauafnini5ingt,mQdi eftotc^auferte malû cogi#^ 33 tationû vcftraic de oculis meis,Cû audis mala cogitation^ 3, none palâfpm ÔC internû hoîcm denotauit ; Oculi dnî nort y, vident in manifefto/ed inoccuItOjnccp fcd‘m vifionêoculo iû îudicat,nec^ feefm audi'tû auiiû arguit JSIefcît fatuas vit ,gines,foiis cxpolitasjîntusînanes^Nô noui'tcos qui labtjâ JJ,di'cunt, domine dne.Detnde admonet vfum vi tæ fpiritalîsj 3, no tam in ccrimonitjs,qin proximi charitatc fitâclTe.Qiiæjf rite iudicicf,fubuenite oppreiïbjiudicate pupillo5dcfenditff viduam» Similia fubtcxuit,ôô alteri loco de ieiunijs. None hoc eft magis iciuniû quod elegi ç” EWffblue colligatiôes irn pietatis, jSolue fafciculos dcprimêtcs.Dimitte eos, qui congt; fraÆ' funtliberos5Ôôome onusdirumpe. Frangeefurienti pane tuum,ôu egenos vagosep induc in domû tuâ.Cum vî^ deris nudQjOperi eum,etcarnê tuâne defpexcris.Quid l'gi tur faciet ChriftianusçNcgliget eccFiæ mandata^ contênet honeftas maiof^ traditiones^dânabit pias confuctudincs; ïmmo fi infirmus eft, feruabit vînccelTarias, fin firmus perfcdusjtanto magis obferuabitjuefua feien tia fratrêofi» îçndat infirmû, $iC occidat eum pro quo mor tuns eft Chri^» ftus Hæc oportet no omitterejfedillaneccfle eft faccre.No ,, dânant opera corporalia,fcd pferuntinuifibilia.Non dams» JJ natur cultus vifibilisjfed non placatdcus,nifi pietateinui:» ,j fibili. Spiritus eftdeuSjôCfptritalibus vidimis flediu Tur:# 3, pe fit Chriftianis ignorarCj quod gentilis quidâ poeta nor» tghorauit.Qui de pietatepcipiens. Si dcus(inquitJeft an^

» «JUS, hobis vt carmina dicut. Hi'c tibi papuc (it pura me(;e w colendus. Ne contênamus authorê, vel Ethm'cûjVcI minuägt; tum.Sentcn'a cft magno en'â theologe digna,ct vtegoquigt; dem deprehêdi,tam inteUeda a paucis,qu3 a nemine no Ie (Ra.Ea vero eft hmói.Simili a fiPibus afFiciunuTu deS tau^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f«r

ro cïcfo, aut thureo vaporemoucri magnepe eredis,qfi cok puselTeuMens eft,etquidêpuriffîma fimpliciffi'macp.Pro«? inde potiflîmû mête pura colêdus eft. Tu cærcû accenfum, (acrifidS putasAtDautd fatTifidü(inquit)dco fpus cotrii* nbsp;nbsp;nbsp;i-

bulatus.E t fi defpexit fanguinê hircoßf^aut vitulorS,at cor contritu QC humiliatu non defpidet, Si fadsj^d tribuit ocu k's hoïm,multo magis adhibe,^d réquirunt oculi dei.Rchgt;

9? giofoeucullo tegit corpus,qd turn, ft mSdanam vcftê gerit aîusÇ’Si niuea tunica velat homo cxterior,fint et in ten oi ls hoîs veftimêta câdida,ficut nix.jöilenti« agis foris^mfto ma gis cura,vt vacetmês intusJn teplo vifibili demittis genua çorporis,nihil agit, fi in tcplo pedoris ftas eredus côtra de um«Venerarislignû crucis,magis fequere myfteriû crucis, ïeiuniû agisjôôabftines ab ifs, quæ nôooingnât hoîcm,ô^ non côtincs.ab obfccvnis fcrmôibus,qui polluuntôô tuâ,ô^ aliéna confcientiâÆorpori fubducitcibus,£lt; aîa filiqs por çorû fefe ingurgitatC’Exornas aîdem faxeâjreligioni hab es loca facra,(^uid refertjfi têpkim pedoris,cuius paricteper foditEzechiel,abominatiôibus Àegyptijs prophanatïï eft!^

9) Sabbatû agis foris,£lt; intus oîa vitiorû tumultibusperftre 9j punt. Non mcechat corpus, fed auarus es, iam moechus eft 9, animus,Pfallis lingua corporea,fcd intus auftultajquiddi^

cat animus,Ore bcnedicis,amp;^ corde malcdicis,Corpore an gufta cellula contineris, cogita fiée per fotum orbe vaga ris, Audis verbû dei corporels aurib^,Magis audias intus, Qiud ein dicit prophetacNifi audieritis intus,plorabit ani ma veftra,Quid autem legis in euangelioc Vt videtes non Videant,elt; audietes non audiât, Etrurfumpropheta, aure

9j tuntur anîac illoi^.Hanc aurêiutetur aDauidindinare ß ' 53 lia regisjilla, cuius oïs decor at intus in fimtrrjs aureis. De -53 niqj quid refert, mala non facere, quac afFedu concupifcis^ ' Quid refert tonaforis agere,qtus diuerfa fiunt intusT'An magnu eft,quod corpore Hierofolymäadis,c0 intra temet;# ipmfit$odoma,fit Aegyptus,fitBatylonC'Nonmagnû eft carneis calcaneis veftigia calcafle Chrifti, at maxima affe«# du fequi veftigia Chrifti.Si maximum eft contigifle fepuk chrS domini, no maxima ent expreHiftè myfteriû fepultu^ ræ; Accufas apud facerdotem hoîem tua peccata,vide quogt; inodoaccufesapuddeâ.Nâapudinâaccufare,intusodifIc -eft.Tu forte figillis cereis,aut pecuniola,autperegrinatiûlt;# •

53 cula femel elui culpas credis, Totaerras via. Intus accepta 53 eft vitlnus,intus pharmacû admoueatur neceiTe eft. Corru ptus eft affedus^amafti, ^d erat odio dignû, odifti, ^d erat amanda. Dulce titi fuit amarû, Qi. amaij? dulce, Nihil molt;# ror,quid exhiteas foris,Sed fi mutatis vicitus,quod modo amatas,odiflc,fiigere,horrere cœperis, fi dukefcit affeduf quod modo fcl fapietat^ita demû fanitatis argumêtum cipio, Amauit multû Magdalena, 66 dimiflafuntei peccaA ta multa.Qiio magis Ghriftû amatis,hocmagis oderis tua vitia,nam odiû peccati, cofequit amorê pietatis, velut vm^

53 tra corpus.Malo te femel mores tuos vitiofos intus ac vere odifte,g decies vertotcnus deteftari apudfacerdotê.Ergo, y, vtquædâexempligratiaretulimusjin tototheatromundi hui us vifitilis, in vetere lege,in noua, in omi mandato ec^ flefiæ,denicp in teipfo, atcp in omni negotio humano,fôri« caro quçdâ eft,intus fpiritus.In gtus fi no ordinê faciemus præpofterû, fed in his quæ vident,no ita multS fiduciæ po nentes,nifi quatenus admeliora,momêti qd adférât,femg

5 adfpiritûjôd eaquçcharitatis funt,relpiciamus,euademus y, non triftes,vtifti,ô^ imtecilles,fcmp pueriCvt^uertio dici yy fur)anîales,ofiaarida,C vt apudprophetâeftXpiritum non

habêtiajîethargicijftupidijrixofijbïiidijfufurroncs, fed ex^ celfi in Chrifto,ampli diaritate,robufti, amp;nbsp;ad vtra^ for » nam ftabiles,ad minima coniuentes, ad fumma enitcntes, pleni alacritatis, pleni fciêtiaî,quâ qui retjaût,eos reqcit 6^ die fcientiarû dominus, Impcritia em,quâ fere ccmitat in^ docilitas, ÔC qua graeci pukhre vocant philautiâ, fola facit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

vtCquod ait Efaiaskófidamus in rebus nihili,Slt;loquamur vanitates.Cócipiamus laborê^et pariam^ iniquitate,Sem^gt; per lêruiamus trepidi atcp humilcs,cerimonqs ludaicis.Dc cutulmodi loques Paulus Tcftimoniû inquit ghibeo illis, quodzelû quidê dei habêt,fed non fecundû feien tiâ. Qiiid

»gt; autêignorabantCNempe qd finis legis Chriftus, Ghriilus 5? aûtipirituseft,charitaseft. ApertiusautêEfaias miferâô^

inutile iftoï^ feruitute in carne, defcribicProptercaf ingt) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V •

eaptiuus dudus eft populus meus, quia nô habuit feien ti'â Etnobiles eius interierûtfame,ôdmultitudoeiusfitiexa«?-^ ruit. Non mirS quod populus feruit clemêtis huius mudi^ videlicet vulgus indodu, ôô no nifi de alieno pedore fapi«gt; ens.Magis mirandû,quod religionis Cjhriftiane quafi pris» mates,in eadê captiuitate,fame intereût,6ô fiti exarefeunt, Qviare fame intcreûtç’quia nô didicerunta Chrifto frâgere panes ordeaccos,Siliquâmodo afperâdrcumlingût,medur .

lânon cruut.Qtiare fiti exarcfcûtc’ Qtiia no didicert a Mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fe,aquâ de fpiritali petra elicere, Neq? haufef t de flumîbus quæ^e vôtre Chrifti fluût aquæ viuæ, Hoc aut didû eft de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

fpû,'non de carne.Tu igitmi frater^ne triftib^Iaboribus no multû^mouea^jfedmediocriexercitiojcitogrâdis Ôi vege tus euadas in Chrifto,hanc régula diligenter amplexus,ne

55 lis nitês,quas Plato putatin anîs amoris calore eiicitas,dc^-nuo pullulafcere,a corpore ad fpm,a mûdo viGbili ad Tuifia ' bilê,a Ira ad myftcriû,a fenfibilibus ad intelligibilia, a eôpo fitis adfimplicia temetipm, quafi gradibus quibufdâ fcalæ lacob erigejta adfe propinquâtijVicilTim appropinquabit ' 'S«;;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dns, fi tu pro yrrib’ de tua caligincà fenfuûcp ftrepi tu (*o3 ” naberis afiurgere, occurct ïllc cômode,c luce fua inacceffigt; biii'j éC filêtio illo incogitabili, in quo no fenfuû tantum 013

Et quoniâ ex têpore fcribêti,aliud ex alio in mente venit, fubtexâ àC fextam régula/upioribus quodSmodo cognât^ ” tara necelTarïâ adfalutê vniuerfis,q a paucis curçhabitam, ” Ea eft vt anîus ad ChriftS anhelantis^a vuigi tû fadis,tum, ’’ opinionibus qmaxîe difientiat^nec aliunde q ab vno Chri ftojpietatis exêpium pctat. Hoc eft ein vnicû archetypûjvn de quifquis vcl vnguê difccftcritja redo difcedit,at(ç extra via currit. Proinde Plato grauiter ^fedo^vt plerac|;,in po^ li'tia fua^negat eS virtu tê conftâter tueri poflc,qui de turpi atc^ honefto, nullis certis opinionibus mente imbuerit. At quâto perniciofius cft/alfas opiniones de ijs^quae ad falutê pertinêtjanîo penitus infidercTQiiare hoc vel in primis eu randû putat, vt euftodes illi,§s oportet cnii turpitudine va ” care,goptimas opiniones de fugiendis atep expcîêdis,cascp gcertiftîmasjtanqlcges quafdâfandiftimas anîoinfculpât (uo.Quicqd ein perfuafione penitus inhçfit anîo,id quis^ moribus exprimit, Eoq? pcipua Chriftianorû cura hucin^^ tendi deberet,vt pueri iam inde ab incunabulis,inter ipfas blanditias nutricum,SC parentû ofculadnter literatorn ma nusjperfuafioncs imbibât Chrifto dignas, propterca ^d.nt, bil vel altius infidit aîo,vel hæret tenacius, q quod rudibus, (vtinquit Fabius)annis indif. Procul ^cul ab auriculis inü» fahtilibus,amatoriæ câtiunculæjquas demi forisqj câtillant Chriftiani /purciores, vnc^ Ethnicorû vulgus receperit. Non audiât accepta iadura rei^materculâ ciulantem. Non amiffa lbrorc,fe miferâ ac deftitutâ clamitantê.Non audiât pâtre ignauiâ opprobrantê ei^qui iniuriâ non cum fœnore rettulit, no admirante eos qui rem quoeSqj modo fccerunt »? ampliflimâtlngeniû hoîs ad vida jpcliue perniciofum cxeni.

pïS ftatimaft/pit^no ah'terg fgncm vianû naptha, Qiiang ” i'dê hoc nuilä lio ætatc agehd«,vt oês vulgi errores^ab ipfis ” vfc^ radicibus ex anjo reucilant, afcp in eorû locum faluta:?

res opinioncs infcrStur^adeoqjroborenturvt nullis rebus iqucantcouelh'.Qiiod qui feccrit,is nullo negotio virtutem fua fponte fequet^ôC fecus agentes miferatióe,non imitati one dignos iudicabitHuc ein pertinetillud a Socrate,non abfurdc didû,quang ab An'ftotclc rcprchcfum,virtiitc niä» hil aliud eHc,q fcientiâ fugiendorû,atcp expetendorû.Noii qd* non viderit difcrime inter cögnitionê honefti, atcp amo ” remeed quêadmodû Demofthenes Pronütiationeprimü, fecundû ac tertiû in eloquêtia refpondit efle, videlicet adeo præcipuil parte fignificans,vt in ca totâ eiTe duceret, itiderii Socrates agens cû Protagorajargumentis euincit^tantS 1« ” pini virtutc momêti fcientiâ adferre, vt pcccata nô aliunde

proficifeâtur, g a falfis opinionibus. Eteni 8C qui Chrifturrt' amat,Slt; qui voluptatCjpecuniâjhonorêjfalfum'amatjnimi^ rum vtriqj dulccÊonû, acpulchrû fequunt, Athilabuntur infeitia, pro dulci ampledcntes, quod cft acerbiffimû, pro acerbo fugientes,quod cft dulciflimû, item pro bono ac cro fequentes,quod merum eft detrimetum, pro damno tw mentes, quod vnicum cft lucrum, idpulchrum iudicantcs, quod eft fœdum, id pudendum opinantes, quod folum cft gloriofum.Porro fi cui penitus pcrfuafum fit,ac iam vclin* ” ti cibus in animi fubftantiâ fit traie(ftum,folâvirtutêopti^ 9’ mam effe, dulciflrmâ, pulcherrimam, hôneftifllmâ, vtilifli^ mam,contra turpitudinê,vniaim eftè malû,cruciatum,fcçi# dum,erubcfcendS,dânofum,atcp hæcnô opinione popular» ri jfed ipfa natura rerû metiat/ieri non poteft,vt c a confia te perfuafioe,diu in malis hercat. Peflîmus ein iam olim tS vi ucdi,tu fentiêdi author vulgus cft.Necp vn^ ita bene ad» ' eft cû rebus humanis, vt non peftîma placuerint plurimis, Caue fie cogites, Hoc nemo non facit. His veftigijs raaien’ . K'smci flint ingréffî, Hac iiï fentêti a eft iUe tan tus philofos?

9gt; pHuSjfantus theoIogus.Sic viui'ta magnanbus, HocregfS eft inftinitû.HocôC epifcopi QC pontificcs fummi faditant.

9r Hi profedo vulgus nó funt, Nihil te moueant ingêtia noo mina.Ego vuig« nó loco,fed pedore metior, V ulgus funt, quicScjjin fpecu illo Platonico vindi fuis affcd)b% inanes rer«imagines,pro veriftîmis rebus admirant.None prepo ftere faciat, fi quis non lapidéregulæ, fed régula lapidi co^ netur applicare ç” None multo alTurdius ,fi quis non hoîm mores ad Chrift«,fed Chriftû ad hoîm vitâ laboret infledc reC Non ideo red« puta,quia primores,quia maxima pars hoîm faditatj fed ita dem« redum eft, ^d fît, fi quadrat ad régula Chrifti. Immo hoc ipfo tibi fufpedû quid elle opor^? tet,^d plurimis placet. Pufillus grex eft, dC erit fern per, cui SJ cordi eft Chriftiana fimplici tas,paupertas,veritas.Pufillus SJ eft,fed beatus,q«ippe cui foli debet regnum coelor«. Arda SJ eft via virtut«,amp;^ a perpaucis calcata, fed non alia ducit ad vitâ. Prudes ædifîcator,vtrum tandê ab vfitatilTimOjan ab optimo opéré petitexêplum Pidores non nifi optimas ta 95 bulas fibi proponut.Exempl« noftrum Chriftus eft,in quo 9j vnooês infunt beate viuêdi rationes. Hune fine exceptiôc licebitimitari.Cæteru in probatis viris,eatenus vnû quod in exemplû vocare côueniet,quatenus refpondebit cum archetypo C^hrifti, De vulgo autChriftianoi^z fieexiftima, null« vnq fuilTe corruptius,ne apud Ethnicos q«idê,quan turn ad opiniones de moribus attinet,Cæterû de fide,quid 9» fentiât,viderint ipfî.Hoc certe indubitatiftîmû eft,fidê fine 99 moribus fide dignis,adeo nihil iuuare, vt etiâ in cumulum cédât dânationis.Euolue veter« annales, Slt; côfer hoi^ tem

99 poru mores, Quâdo vera probitas defpediorç’quâdo fie in 99 preciohabitæ diuin'ç vndecûcp partæî’ Qiro vnq feculo ve^ 99 rius illudHoratianû,Scilicetvxorêc«dotc,fidccp, Si

9i cos,Etgcnus Si forma regina pecunia donatÆtillud eiufjgt; 9t dem,Nâ genus et virtus,nifi cû re,vilior alga eft, Quis iam 99 no ferio legit Ironiâ illam SatyricâÇ’O dues,ciues,qugrêda

peaiftia pnmû Virtus poft nûmosC’QiiâdoIuxus folutiorî* Qiiâdo ft«prajadultena,vel lati'us patuerût,vcl impum'tio

9gt;rafuerCjVel minus in prcbroCdum in alns,ftiis vitqs indul 9gt; gent prindpcs, ÔC quiscp fpeciofum factu ducit, quicgd in 9gt; aulioorûmores abîitç’Cui non extremû maliim ac ^brum videtpauperiesCOIim in fcortatorcs,in fordidos, in glorio foSj in admira tores pecuniae, etiâ de plauftris famofa fcomi^ mata iadebant, in fpecftaculis gêriliûjfcite notatis vitijs,aplt;’ plaudebat a vulgo, gbus nunc a Chriftianorû proceribus, malelaudatis applaudit. Non tulerüttheatraÄthenienfiö hiftrionê,e tragœdia quapiâEuripidis,faltâtem,verba cu^ iufdâ auarijVnam pccuniâ,reliquis humanae vitæ cômodis præferentis,ac plane futurC erat, vt adore cum tota fabula exploderêt, eijcerêtcp,ni mox alfurgcs poeta, paulifpcr etiâ ipanere iuflîftet,acfpedarc quorfum admirator ille auri ef w fetcuafurus. Qiiâmulta funtapud illoscxêplaeorû,quie 9» beneadminiftratarep.prætcrboneftâopinionê,nihilin te# nuem familiâ retulerât,qui fidê pecunia, qui pudicitiâ vita potiorehabuerütCQvii nc^^fpcris rebus infolefcere,nelt;^ äduerfis frangi potuerutC Qiii honefta periaila voluptati# bus antepofuerût^Qiii fola confeientia redi contenti,necp honores,neep opes, neep reliquafortunæ cómoda defydera bantÆt vt ne comemorc Photionis fanditatê, Fabritij di# uitqspotiorem paupcrtatê,Camilli magnanimitatê,Bruti

99 feueritatê, Pytbagorae pudicitiâ,Socratis inexpugnabilem continentiâjCatonis integritatê, acmille pulclierrima oïtn virtutü decora,quac paftim in Lacedæmoniorû,in Perfarû, in Äthenienfium^in Romanorû annalibus legunt,magno quidê noftro pudore. Diuus Aurelius Auguftinus, vt ipfe defeincômentarijsconfeflionû fuarum teftaf,iam multo prius^ ChriftS indueret,contcpferar pecunia,,p nihilo ha# 99 bebathofiorcsjglorianon comouebatur,vcluptatibus aût 99 vfcpadco frenanegaratjVthomo adolefcês, vna muliercula cótentuseffetjcui Sóconiugtjfidêfcruabat, Hos anios,haec

éxêpïa,inrer auljcos,intcr cccFiafticoSjaddâ infer ftiorta/ chos,no fernere gs inuenerit.Ätit fi qiits huiulmodi exritei» 35 ritjUtco veltitafinus inter G'mias,oftentui acrifuierit,deli!gt; » rtiSjhebeSjhypocrita, rerû imperifiis^ntclanchoUcuSjamesj 33 oîm Vila voce dieet, ac ne hcnio gdem iudicabit. Sic Chrii*

fvRto.e t/a

ftiani Cbrifti dodlrinâ VGneramur,fi'c exprimimus^vtnihit vecordiusjnibilabicdbusjnihil tnagis pudendû iam vulgO' liabeafur^g vere ac toto pedîore effe Chriftianû.Quafi auf Chriftus fruftra j^fattis fitin terra,atit alius fif nûc,quâolî ChnÛJanifmus-,aucn5 exæqtio ptineat ad oes, Ab his igit volo te toto aîo diflentirejôô rerû oîm precia, vnius Chrifti cÔmunioncmetiri.Q_uis vulgo no præelarû autumaf,at(^ inter pcipua bonaponendû,elaris maioribusqignatû efle? i d^d nobilitatê nominant,NihiI te moueaqcû audis huitis 33 feculi prudêtes,viros graues^fummaq; authoritatepditos^ D3 admodû ferio^de ftêmatum gradibusj addudîisfupcrcilqsj 33 tan^dere vehemêter ardua differentesjôô magnoconatU, magnas nugas effutientes^cû vides alios fie auoi^, at(^ atar 33 uorû imaginibus tiimêtcs, vt reliquos præ fe vix hoîes elle 35 iudicenuSedhorû errorem,Democritico rifu profequês,ilt;J:

(quod resefEreputajVnicanrhac fummaeffe nobilitatem,irr Chrifto renatûeflcyillius infitû etïecorpori,vn« corpus,ôi vnO fpiritû fieri cum deo.Sint alij regû filtj, tibi maximuHn-35 fit,quod 06 es,et dicerisfilius dei Jlli fibi placeât,qd in aulis 33 principû verfent, tu elige cum Dauid, abiedlus elfe in dlt;?^

mo dei.Attêde ^s elegerit Chrift«Siinfirmos5ftultos,ignôlt;gt; biles, fccFm mundû. In Adam ornes ignobiles nafcimurjiît Chrifto oês vnûfumus.Veranobilitaseftinanêconfênere nobilitatem,Vera nobilitas eft^feruûefte Chrifti. Hos tibi maiores eftè puta, quorû virtutes :emularis. Audi quid in euangelio dixcrit,optimus æftimator nobilitatis aduerftis ludæos, qui fe iadiabât de generis au thore Abrahâ. Qiiali vero authoreç’Non tantû illuftri,non folum opulente, non modo vidorercgûjfcdob diuinas virtutes, diuînis ornatï?

præconqs:’ Quis iftiid no tnfignCjnon gloria dignS exidttf nretî’Audi quid audierint.Vos expatrediaboloeftis.Eto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v.;,','

perapatris veftri fadtis. En tibi Paulus QC ipfe admagiftrl régula generofîtatê æftimâs. Non emlt;inquif)onies qui ex -R,;; nbsp;nbsp;gt;

” turpidinijcum Chrifto nullam habere cognationc,qui non agnofdt, nifi qui fadunt voluntatc patris Rii, qui incœlis

” qui illius opera fadt,nifï mêtitus eft Chriftus, Sed non nolt;» uit mentiri veritas. Suprema generofitas eft,ÔC fih'û,amp; hæ# redemefle dei/ratrêautcm ÔCeohæredemefleChrifti.IIlo#

rum infigniajquidfibi vchnt,ipfi vilt;lerint,Chriftianorum infigniafuntcomunia quidc omnibus, ledtamcilluftriflîgt; ma cruxjcorona fpinea,claui,lancea, ftigm atadomini^quac

Paulus in coqxire fuo lè geftare gloriatur,De nobilitate it» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vj

veto qui plurimû auri demi congeflît,quis non vulgo bea tumdiuitêacfœlicem vocatC’Tufatbeatûjimmofolûbea* ^»»^9 -,«• p

” turn iudica,qui Chriftû, quifummû bonum poflîdet. Qiii ?’ predofam illâ margarita bonaî mentis, vel rerum oîm, vel corporis etiâ difpendiOjmercatus cft,Qi.ii thefaurû inuenit fapictiæjcundis opibus preciofioris, Qiii a Chrifto ditiffigt; mo,aurû emit ignitû,probatû,vt locuples fiat.Qin'd igitur funt ifta, quæ multitudo mirât, aurû,gêmæ,prædiacFalfo

?’ nomine diuitiæ,vero fpinæ,quæ fernen diuini verbi fuffo^^'^quot;^^'^;, , cant,iuxta parabola eu angelica, farcinac funt, quibus onu^^^““ fti,necpofluntper ardâ viam Chn'ftum nudum fequi,nec

per hoftiû humile intrare, in regnû cœlorum. Ne pilo qui# ” dem temetipm ineliorê puta, fi vel Midas,vel Croefos opi# ” bus vincaSjied alliga«orê,impeditiorc,oniiftiorc, Abunde

fathabet, qui ifta fortiter poteft contenere. Satis profpcdû eft eijcui nihil defuturû promifitChriftus.Non cfurict,cui fapit manna verbi diuini ♦ Non crit nudus, qui Chriftum

■'u.i nbsp;nbsp;nbsp;►». fti-« ” poflidcsjin quo fuut oîa. Qiiid aût hoc cft, qd miferi volu^

ptâtênominantî’Profedo nihil minus,^quoddidt.Qiiid igitur^:'Mera infania cftjSC plane(quod Græci dicere folêt) Aiacisrifusjduice vencnn,blanda pcrnicics.VciaôCvnica voluptas, gaudiûeftpuræ confcientiac,Lautiflîmæ epulæ funt, ftudin fandauî fcripturarû,iucûdiff'imæ câtilenæ,pfal ' mi fpirituflancftijfcftiuiirima focictas,c5munio fandlorum oîm. Summæ delitiæ,fruitio veri, Tu modo purgaoculos, purga aures,purgapalatû,SC incipiet tibi dulceCcereCbrifi ' ftus.Qiio vcre guftato,ctiâ fi Milefij,Sybaritæ,Azoti,Epi(gt; cureijbreuiter vniuerfi voluptatû architctfti, oês fuas illece bras in vnû conférant, præ vno illo naufea vidcbunt, Non idprotinusdulceeft,^dfapit,fed^dfanofapit. Si febrienti aqua vinû fapit, nemo iftud voluptatênoîat, fcdmorbum» Erras, fi non credis pijs hoibus, longe iucndiores eiïc fuas lachrymas,c^ imptjs,rifus,cachinnos,iocos(çfuos. Nonhis duldus efte ieiuniûjC^ illis attagines,phafides aues,pdices,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipêferes,aut Rhombos fuos. Horn frugales mêfulas,ho

lufculis ôô leguminibus Pythagoricis inftrutftas, nô longe lautiores efte,^ iftorû fumptuofa faftidia.Denic^ vcra vo^ luptas eft,amore Chrifti,falfis delitijs non follidtari.Iam ai»

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morisôôodij vocabulis,vide^mudusabutait. Cumadole

fcens infanus puellâ deperit,id vulgus amorê appcllat,cuni “ nullû verius fit odiû. Verus amor,vel fuo difpendio,có«io dis alienis côfulere cupi t, Ille quo nift ad fuâ voluptatê fpe^ date Igit non illâ,fed femetipm amatjqu an^ ne fe quidein amat.Nemo ein aliû amare poteft, nifi fc prius amarit, fed ‘ recfte.Nemoquen^ odifle poteft,nifi fe prius oderit,Ver« ■ »5 bene amare,nónun^ bene odiftè eft,8ó reifte odine,amafle 99 cft. Ergo qui ob tantillum cómodum(vt putaOfuû, puellac 99 blanditijs5muneribus, tendit infidias, vtilii^dhabet opdi^

»’mum erfp]alt;^ntegritatê,pudor^fîmplidtatê, fconâ mente, famâjVtrû hic odi(îe,an amare tibi videtur? Profedîo nullS

’» hoc odio, odin atrocius, Cum inepti parêtcs liberorS vitijs l'ndulgêt,vulgo aiuntjg teuere hi fuos amant filios?” Immo

” g crudeliter oderût qui dum fuis more gerunt affedibus, liberorû falutêhabentnegledui. Qiiid aliud nobis pcatur

” hoftisinuidêtiflîmusdiabolus,gvthicimpunepeccantes, r l'n æterniï incurramus fuppliciuÆenem magifrrû,amp; mife* ricordê principe vocant, qui fceleribus quibufdâ, vel conh uet,vcl etiâ fauef,vt hoc peccent licentius, quo impunitius. At gd aliud minât per prophetâ dns ijs, quos fua mifericor diaputatindignosÆtno vifitaboCinquit)fuperfilias vras lt;Pp« *«)• quâdofornicantjÔôfuper nurus vras,quando adulterâtur, Dauid vero quid^mifitCVifitabo inquit in virga iniquita tes eorSjôô in verberib^ peccataeorû. Mifericordiâ autem meâ no difpergâ ab eis. Vides vtin Chriftonouetur 013,0^

” ter odit. Qiii in fefe male mifericors eft^ is crudelilîïme (x^ uitBene curare,negligere eft.Bene Içdere,^deffe eft.Bene

w per dere,féru are eft.Ipfe tibi curç eris,fi carnis defyderia co tepferis. Si benefacuieris in vitia,hoîcm bnficio iuueris.Si peccatorê occideris, hoîem feruaueris, Si pdideris §d fecit homo,rcftitueris §d fecit deus. Age veroiam potentiam ÔC imbccillitatê,fortitudinê ignauiâ, quid elfe putaterrof popularis':'Nonne potente nominateum,qui que velit,fagt;

’gt; eile queatlgderefQuang odiofa nimiû potentia cft,nocere w poffe,id4deft iftisjcum cantharidibus ôô {corpijs,atcp ipfo 99 adeo diabolo comune, videlicet dare main. Solus deus ve^ re potês eft, qui nocere,nccpoteft,fi velit, nec vult fi poflît, quippe cuius natura eft bnfacere.S'ed potes ifte, quomodo tandê IçdethoîemC' Eripiet pecunia, pulfabit corp�imei vitâ^ Si pio homini idfacit, bnficiû pro maleficio dédit, fin improbojhic occafionê quidê adminiftrauit,fcd ille ipfe fibi nocuit,Nemoem nifi afeipo l^dit.Nemo alin parat Içdere,

,3 ftifÏ loge gräuius ïpfe fefe lædat prfus. Damn« pecuniaî mî hi dareparasjiâ tu charitate amiiTa, damn« grauiflïmu tibi ïpfi dedifti.Non potes mihi vulnus infligere,gn ipfe prius , vulnus mFto atrocius acceperis.Non adimes mihi vitâcorj? ’ poris^nifi tute tibi prius aîam iugularis,At Paulus adinfe . i

,3 riat fefein Chrifto poffè oîaCFortê SiC aîofum vulgo notant । ,3 e«,qui ferox ôô impotentis animi3 ad qtumuis leuê iniuriâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

efFeruefeit iraeûdiajôô conuiciû conuicio,maleficiû malefigt; cio retaliat, Cotra q accepta iniuriâmuflîtat, ac diflîmulat^ hûcignauS,pufillanimê,inftrenu« appellitât, Immo gd ali enius amagnitudîe animÉq verbulo dimoueri a ftatu tisjôô adeo aliéna ftultitiâjnon poße contênere3Vt hoîem.te non putes eire,nifi malcficiû maleficio fuperaris'/At quâto fortius, aîo excelfo ôô amplo, nullâ iniuriâ non polTe neghgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

gere,infup 06 pro maleficio beneficiS reddereç'Nô ego forj* tê dixerim,qui in hoftê audeat,qui meenia fuperet,qui vita contêpta3omibus periculis obqciat caput, id quod eft pene gladiatoribus oîbus cómune,At animû qui polTit vincere, qui ex aîo bene veile, male volêtibus. bene mereri,de male merêtibus.bene prccari,maleprecâtibus,huic denitç debet cognomêfortis at^ magnanimi.Excutiamus SC illud,quid mûdus gloriam, ignominiâ aepudorê nominee Laudaris, Ob quidc’SC a quibusÇ’Si ob turpia,6C a turpibus, ifta vero falfa eft gloria,SC ver a ignominia. Vituparis,rideris, Qtia gratia, SC a gbus^ Ob pietatê, ob innocentiâ, vtiqj a malis. No ifta eft ignominia,fed nulla verier gloriaÆfto fane,vel vniuerfus mudus explodat,exibiletcp,nopGteft no efte gio riofum, ^d approbàt Chriftus. Etfi quiegd eft mortalium applaudat atep acclamet euge euge, no poteft non efte pugt; dend3,quod deo difplicet, Prudentiâ vulgo voeât, rem pas? , rare ftrenue,partâ probe coftabilire,SC porro in pofterû ^s? fpicere,Sic ein paflîm SC ferioloquêtes audimus, Frugi ho mo eftjcatusjcordat’jçôfultusj^uidusjde qs qui breui rem

»»fââuntlautiorë.Hôc inudus qui mêdax eft ipfè,Ô^ pater w efus. t quid dici't veritasC Stuke îquit,hacnode repetêt a te aîam tuamÆxpleuerathorrea meflîbus,inftruxeratfogt; nreatu oês apothecas, abûde multûpccuniat demi eondide rat,nihilreftare putabatjnonCquodferçfadûOvtcongeftis opibusjinops euftos incubaret,quêadmodû draconê vellu« aureû feruafle poetac fabulant,fed vti partis frueretur,amp; tn 99 hune ftultô appellat euangeliû. Quid ein ßultius, qd veeor 99 dius,g vmbris inhiantê,res veras amittere,idqdiolcmus in cane illo Aefopico ridere.Et in Chriftianoï^moribus no magis ridendû eft, vel flendS potius Incallidus mercator habeatj que Comicû illud fugerit. Pecunia in loco neglige«» re maximû interdû eftluaûjqui pfens lucellû admittat,^d fïo ignorer ingens difpendiû confecuturû,Qiiâto incôfuli» 99 tiusjhuic vmbraticæ vitac,oîbus horis nutâti,tantafollicitii 99 dine profpicere,4d tarnen fuerat fuppeditandû a deo, ÔC in futurs vitam nihil côfulere, quâ femp calamitofiffîmâ exi^ gamus oportet,niiî fuerit ingeti cur^^fpeûutnÇ’Aliû erro^ »9 rê accipe.Sollertê ÔC rei^ peritû vocant,qui rumufculos oês 99 captas, nouit toto qd fiat in orbe, Quæ forttin a mercatuû, quid Brittânoi^ Tyrânusmoliat,quidnouatû Romç,quid ortû in Galltjsj^modo Daeæ viditêt et Scythæ,Qvn'd côful tent principes, Breuiter qui cmni de negotio, apud omne genus hoîm garrire calleat,e« aiunt fapere,Qiiid aût inco

99 gitâtius,qd infeitius, q quæ^cul fiant ÔC ad te nihil attinêt, 95 ca veftigare,qu£ veto in tuo peêlorc gerannet vel fola ad te 9’ pertinêtjde qs ne cogitare qdêî^Narras mihi tumultus Brit 99 tânicos,narra magis,qdin tuo pedore tumultuent, ira,in^gt; 99 uidia,libido,ambitio, Qiiâ ^pe iâ iftæ fub iugû miflæ fint, Quæ fpes viêloriae, Qiiâta belli pars ^fligata, Qiiâ infinie da ratio,In his fi vigilâs,fi auritus pariter oculatus,fi fagt; gaxjfi circSfpedus fueris, folertê te pronûtiabo, Atep illud qd*in nos mûdus foletiacere,in ipm retorquebo,Nequicq fapit,qui fibi nihil fapit. Ad hûcmodû fi cês mortaliô curas,

w gaudia/pcs^metuSjftLidia^fcntênas excuflen's, ïiienjcs ple^ 33 naerrorts oïa.Dumbonö di'cuntmalöjóó malS bonü,dum 93 duice faciunt amai^jamariï dulce, lu cc faciunt tenebras^ÔC tenebras lycê. Et hæc quidê hoîm multo maxima turba eft, Veru oportet hos fimul ÓC contênere, ne fimilis illorü efle veil's, óó miferefcere, vt eos tui fi'miles fieri cupias, atc^ ( vt

35 Auguftini verbis vrar)tâ fiere cóuenit irridêdos,tu irridcÿ» 93 re ficndos.Noli in malis cóformari huicfeculo,fed reforma re in nouitate fenf® tui,vt j3bcs,no quæ mirent hoïes,fed q fit voliïtas,dei,bona,óó beneplacês,óó gfedla.Periculo mus es, planecp labafcis, fi circSfpedare cceperis, qd agant plericp,ficaptare,gdfentiant« Tu vitac aclucis filius,fepelilt;» ant fine,mor tui mortuos fuos, cacci cgcoi^ duces fimul in tb ueâ abeantCaue quoq ab exêplari tuo Chrifto, cordis ocw

5, los dimoueas.Non errabis,veritatis dudû fequês.Non im ; ,, pinges in tenebris, poft lumê ambulans. Hoe pcrlucente,fi 5, fucata bona a veris,fi vera mala a falfis fecreueris,horrebis, nÓ imitaberis cacci ta tê multitudinis,ad inaniflima rerü lue* dibria,vicibus quibufdam afFe{ftionû,iræ,inuidiæ,amoriyj odij, fpei,metus,gaudtj,doloris,quouis Euripo inquietius —

„ æftuâtis.Bragmani, Cynici, Stoici,mordicusfuadogmata tueri folêt,óó reclamâte mundo, cxplodêtibus, exibilâtibus oîbus, tarne vrgent pertinaces, ^d fibi femel perfuafer unt, Aude 00 tu fedæ tuæ décréta penitus in znîo figere, au de fecurus ac totus in authoris tui fnîâm pedibus difeedere,

Hæc femp apud te conftêt veri Chriftianifini paradoxa, V ti ne quis Chriftianus,fe fibi natu elfe pu terne q; fibi ve^ lit viuere,fed quieqd habet,auteft, id oihe non fibi tribu ar, ” fed deo authori ferat acccptû,oîa fua bona,cibus exiftimet efie comunia. Proprietärem Chriftiana charitas no nouir» ” Pros ametin Chrifto, impios proprer Chriftil, qui nos ad;gt; hucinimicos fic dilexit prior,vt fe totü nobis redimêdis im -pederit. Illos complétât, quod boni fint, hos nihilominus.

” vt bóft cs reddat. Nemi'nê prorfus hoîem oden't, non vticp ” magis, g fidelis medfcus odi t ægiotu. In vi ttjs tantu fit ihi^ micus.Qiio grauior eft morbus, co maiorê curam adhibe^ bitpura tharitas,Adulter eft,facrilegus eft, Turca eft,exe^ cretur adulter û,nonhoîem,facrilcgû afpernet,non hoîem. Turcâ occidat,nonhoîem.Det opera, vt impius pereat,que ” ipfe fe feextj fed vt feruet homo,que fecît deus. Omibus ex ” anîo bene velit, bene precet, benefadat. Neep noceatcorns? ” meritis,6c profitimmeretibus. Omnium comodis perinde

vt fuis aggratuletur. Omniû incommodis,non fecus q fuis indoleat,Nimirum hoc eft,quod iubet apoftolus,flere cunx flêtibus,gaudere cum gaudêtibus.Immograuius alienum malû ferat,q fuû. De fraterno bono lætior fit,q de proprio. Nó eft Chriftiaiii fie cogitare.Qiiid mihi rei cû iftoC’Albus ’’ aterue fit ncfcio,ignotus eft, alienus cft,nihil vn^ bene de

me meritus eft.Lçfit aliquâdo,nunq profuit.Nihil horum, ” tantû memineris,quo merito tibi quæ prçftiteritChriftus, ” qui fuâin te beneficentiâ,non in fc,fedin ^ximo voluit rcs? ” taliari. Tantû vide,qbus egeat ille, 5iC quid tu poflis. Tan^

turn hoc cogita,frater eft in dno,cohaeres in Chrifto, eiufdê corporis mêbrum, code redêptus fanguine, fidei cômunis focius,ad eandêgratiam ÔC fœlicitatê futurae vitæ vocatus. Qiiêadmodu dixit Apoftolus, Vnû corpus, ÔC vnus fpiri^ tusjficut vocati eftis in vna fpe vocationis vfç,vnus dns^ôC ” vna fides,Vnû baptifma,vnus deus,amp; pater oîm,qui fuper ” oês,2*^ per omia,ÔC in oîbus nobis. Alienus elfe qui poteft, qui cum tibi, tam multiplex intercedit vnitatis copula f As? pud gentiles momêti nônihil adferât, vel adbeneuolêtiam, vel ad maleuolentiâ illæ rhetorû circûftantiæ.Conciuis eft, affinis eft,cognatus €ft,aut côtra.Familiaris,amicus patera*, nus,bene meritus,gratus,honcfto loco natuSjOpulêtUSjaut fecus.In Chrifto autnihilfuntjautiuxtaPaulum, vnumô^ idem funt hæc omia. Hoc vnû tibi obuerfetur ob oculös, QC fatis fit. Caro tnea eft, frater eft in Chrifto, Q uod in memi?

” brum cofertur,none in vniuerfum corpus redüdat,at(^ in^ ” deincaput^Omes fnmus inuicêmembra.Mêbracoliçrcnî# tiajcôftituût corpus.Corporis caput lefus Chnftus.Chrifti caput deus.T ibi fît,fîngulis fit.Chnilo fit,deo fit,quicquid vnicuilibet mêbro fit feu bene,feu male. Hæc oîa vnG funt 9J Deus ChriftuSjCorpus ÔC mêbra.Non redle inter Chriftiai? M noslocûhabetillud,Paresciî paribus,ô^ inud,Diffimilitugt; do mater odq.Quorfum em diflenfionû vocabula^vbi tâta çft vnitas^Nô fapit Chriftianifmû^qd* vulgo aulicus oppiâgt; dano,rufticus vrbano, patricius plebeio, mgratus priuato, diues pauperijdarus obfcuro,potcns imbecilli^ltakis Gergt; mano,Gallus Brittäno,Britßnus Scoto,Grâmaticus theo ‘^i^l^^icwSjIurifperito medicus, dodus idi ota:,Eloquês infacundo,Ceïebs marito,Iuuenis fenijclerii» ms^phanojfacerdosmonacho^MinorColetæ^Carmelita ïacobite,2lt; ne oîa difcrimina referâ,nugatoria in re dilfimi ?gt; lis dilÏÏmili eft iniqüior. Vbi charitas, quæ S)C hoftê diligit, 9j quâdo cognomem comutatû, quâdo color vcftis nonihil di 9gt; uerfus, quando cingulus,autcalccus, QC fimilia dcliramêta hoîm,me tibi faciût inuifum; Qjiin potius pueriles iftas nu gas mittimus, QC illud ^d ad rê pertinet, præ oculis habere

9gt; confuefcimus,^d multis locis inculcat Paulus,ornes nos in ____ 9, Chrifto capite,vnius eflè corporis mêlira, codé anîata fpiri ( as tUjfi tninillo viuimuSjVtnecpfœlicioribusmêbris niidealt;gt; '*53 mus,SC imbecillioribus libêter fubueniamus.Vtintelliga^gt; mus nos ipfos accepiflebnfîciû,cum bnficiû pftitimus^xi^ mo,nos Içfosjcum nocitû eft fratri.Necp quiscj^ proprie fibi ftudeatjfed pro fua virili quiscp ^d accepi t a deo, in comugt; ne côferatjVt illo refluant oîa,vnde fluxcrunt, puta capite. Hoc videliceteft,qd Paulus fcribitCorinthijs. Sicutcmin

gt;3 quiens corpus vnû eft,ôô mêbra habetmulta. Ofhia autem » mêbra corporis ciî fintmulta, vnû tamêcorpusfunt,ita dC Chriftus.Ètem in vno fpiri tu oês nos,in vnû corpus bapti zati fumus,fiue Iudæi,fiue genülcs,fiue ferui,fiue liberijôC

oês in vno fpiritu potati fumus.Nam S)C corpus,no ed vnS ” mêbrumjfedmuIta.Si dixeritpes^quonianonfum manus, ” no film de corpore, num idco no eft de corporc;' Etfi dixeigt; rit auris,no fum oculus, no fum de corpore, num ideo non ” eft de corporel Si totû corpus ocul%vbi auditus!:’ Si totum ” auditus,vbi odoratus^Nunc ante pofuit deus mêbra,vnûigt;

quodcp eoi^ in corpore,ficut voluit. Quod fi eiTentois. vnw mêbrum,vbi corpuscNunc autê multa qdem mcbra,vnum aurêcorpus,Non poteft aûtoculus diceremanui,opera tiia no indigeo, aut iterS caput pedibus, non eftis mihi neceffa rrj. Sed multo magis quæ vidêtur mebra corporis infirmio ra efle,ncce(rariora flint, Etquæputamus ignobiliora efle mêbra corporis,his honore abundantiorê circundamus.Et quae inhonefta funt nra, abundâtiorem honeftatê haben t, Honefta autê veftra nullius egennSed deus teperauit cor^ pus,ei cui deerat abundantiorê tribuêdo honorê,vt non fit îchifma in corpore,fed in id ipfum pro inuicem follicitafint mêbra. Vos autêeftis corpus Chrifti, 00 mêbra de membro« eôfimilia,fcribit Romanis, Sicutem(inquit?in vno corpoigt; re multa mêbra habemus, oîa autê mêbra no eundê aêlutn habent, ita multi vnû corpus fumus in Chrifto,finguli aût ” alter alterius mêbra,haben tes donatiôes fecundum grauS, ” quæ data eftnobis,differêtcs.RurfumadEphcfios,Verita ” tem autêcinquiûfacientesincharitatejcrefcamus inilloper

oîa,qui cft caput Chriftus,ex quo totum corpus cop aêlum amp;nbsp;cônexum,per omnem iunêluram fubminiftrationis, fe^ cundum operationêin menfuram vniufcuiuscp membri, augmentum corporis facit,in aedificationêfui in charitàte» Et alibi iubet inuicê alios aliorum onera gcftare,quoniam fumus inuicê membra. Vide igitur,num ad hoc corpus per tineât, quos paftim audis adhunc modû loquêtes, Mea res mihi hxreditate obuenit,iure non fraude poflî'deo, Cur ea no meo arbitratu vtar,atcç abutar cCur ijs dem inde quio ^jqiiibiis nihil debeo;” Profiindojperdo, Meû eft,§d périt.

” atiofû nihilintereft.Membiru tuum nngitinedia,amp;^tii riw ” (fias perdicû carnes. Frater nud^’ horret^tibi tantû veftnim

tineis filt; carie vitiat«r,Tibi mille aureos vnius nccflis aléa ’ perdiditj dû interim miiera quæpiâ puella, adigente egefta te^pudicitiâfuam proftituit,ôô périt anîa,pro qua Chriftus ' ’ impêdit anima fuam. Tu dicis quid meac” Quod meum eft pro meo arbitrio tracflo.Etpoftea ifto cum anio tibi videris Chriftianus^qui ne homo quide fisî” Audis in cœtu mFtoi^ Içdi famâ huius atc^ illius, tu taces, aut forte arrides obtre^ ôâti. CôfutalTem inqs, fi qd ad me ptinuiflentjq dicebanf. At nihil mihi c3 illo qui Içdebat, Ergo nihil tibi cû corpore fi nihil cû mêbro.Ne cû capite quidê aliquid^fi nihil cû cor^ pore.Vim viCinqûOius eft repeller e. Nihil moror,qd leges impatoriæ pmittât, hoc demiror, vnde iftæ voces in mores Chriftianoi^ peruenerintNocui Ted laceflitus.Malui dare malû,qinme admittere.Efto nô puniûtleges humanæ,^d (ndulferût.At qdfadurus eft Chriftus Impator tuus ,fi fuac legi fraudé fcceris,q extat apud Matthaeume' Ego autê dico ” vobis no refifterc malo,fedfi gs tepcufleritîdextrâmaxil^ ” la tuâjpræbe illi et alterâ^ôC et qui vult tecû in iudicio cotent ” derejôC tunica tuâ tollere,dimitte ei ÔC palliû. Et quicûfp te

angariauerit mille paftiiSjVade cû illo 06 alia duo, Diligite inimicos vros.Etbenefadtehisqui oderûtvos,et orate pro ' pfequêtibus ÔC calûniâcibus vos, vtfitis filq patris vri ,qut in cœlis eft,qui Solem fuû oriri facit fup bonos QC malos, SxS pluit fup iuftos ôô iniuftos.RhdeSjnô mihi ifta dixit. Dixit apFiSjdixitperfe(flis,Nóne audifti,vt filt) patris vri fitis^ Si ftlius dei nô cupis efle,nihil ad te ptinetlex,Qiianqne bos* ” nus quid? eft,qui pfeeflus efte noli t, Accipe illuddi merce

dênondefyderas,nihil ad te mandata. Segtureni,Si diligi tis eos,qui vos diligunt,quamerced?habebitis^ Qiiafi di^ cat nullâ.Nec^ ein iftud facere vir tus eft,fed non facere Çce^ lus eft, Neutri debeturquic^, vbi par relatû eft pari, Audi Pauls magnum ChriftianaijtlegSjàf confultû,et interpro

« lediccre, Nulli main pro malo redden tes. Si fieri poteft,qd* » ex vobis cft,cum oîbus hoîbus pacêhabentes, no vofmetis

ipfos defendentes chariffimijfed datelocufti iræ.J^criptSeft—ï)«**-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•=

em,mihi vindidIajfiC ego rétribua dicit dns?Sed fi efurierit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r.

inimicus tuus,cibaillâ. Si fitit,pot2 dailli. Hoc ein faciens carbones ignis congères fiiper caput eius.Noli vinei a ma^? ' lo,fed vince in bono mainjQiiid igit futuru efl: ings,fi pro

w cacitatc aliéna,mea lenitate aluero, 8C veterêferêdo iniuriS inuitaro nouam; $i potes maln,fine tuo malo vcl effugere, vel dcpcllerc,nemo te vetat facer e.Sin minus,caue dixeris, facere fatius eft pati.$i poteSjCmêda, velbnficqs obruês,

99 vtrûc^,præftat te patictiæ lucro ditefeere, mutua talione mali,malos ambos fieri, Ergo Chriftianû décréta fit,cum

99 oîbus amore,mâfuetudine,bencfido,ccrtarc, Contêtione, odio,obtredatiôe,c6tumelia,iniuria,vel infimis etiâ liben ter cederc. S^d indignus eft,cui benefiat, cui concédât. At dignû te,vtfadas,dignus Chriftus,ad cuius gratiafit.Nelt;p lacdere queng volo(ai0t)neqj Içdi mepatiar.Immo tu Igfus ex anîo remitte noxiâ, cauens nequidfit,§d quis^ tibi refi mittat, T am obferuâs efto, in vitâda culpa tua, facilis ad

99 remittêdâ aliéna, Qiio maior es,hoc te magis,magisc^ fum M mittas,vt omibus in charitatc inferuias, ^i claro genere es, 93 non obfcurabnt,feddecorabûtnobilitatemgcneris,mores

93 Chriftodigni.Si dodus es,hocmodeftius imperitoru infd tiam feras,ôô emendes. Hoc fratri plus dcbes,quo plus tibi crédits eft. Diues es,memineris difpenfatorê elfe te,no doj? minS,acfolIidtusvide,quomodo rem cômunê trades,Tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

credebas folis monachisinterdidâefTeproprietatemClndi «p. dam paupertatêî’ Errafti, vtrScp ad oês Chriftianos pertbgt; net.Lex te punit,!! quid alien! fuftuleris. Non punit,!! tuu fratre egente fubtraxeris, At vtrSc^uniet Chriftus,JSgt;i ma giftratus es,ne te fadathonor fetodorêjfedçnus follidtio^

JJ rcm.Nongcro i'nqui's munus ecclcfi'aftjcüjnon fiitn p^ftor jj aiitcpifcopus.Dcmus iftudjat num etiâ Chriftianus no es^ 1 pfe vidcris alias fis, fi ecclefiafticiïs no es. Adeo Chriftus in contêptum venir mû do, vt pulchrû exidiment ÔC regiiï, nihil cû eo habere córneret], hoc quêçp con têptiorê eire,quo ” fiierit illi copulation An non audis quotidic ab iratis laicis, atrocis conuicq loco nobis in os iaci, Cleria', facerdotis, ÔC monachi vocabula^idc^ prorfus no alio aio ac voce,^ H ingt; ceftü,aut faailegivt exprobrarêt^ Equidê demiror, cur non etiâbaptifmû obqdant,cur non etiâcum Saracenis Chrifti cognomê,probri vice impingant.Si maiiï clericü,aut indi^ gnü facerdotê dicerent,aiit monachS irreligiofum, ferendi erat, quippe qui mores hoîm notarêt, non virtutis ^felfioi* nêcontênerêt. Sed qui fibi ftupra virgin«, res bello raptas, pecunia alea vel partâ vel perdi tâ,SC id genus pl «rima fad# nora gloriac ducût,In ali« vero nihil habent contêptiuSjaut probrofius,aut magis pudendû,^d obiedent, monachi, aut facerdotis vocabul« nimirû obfcurum no eft, quid de Chrifto fendantifti,folo noie Chriftiani.Non eft alius epi# fcopor«,alius magiftratu« ciuilium dominus.Eiufdê vices gerant vci'icç.Eidem vtriq; reddenda critratio.Si alio q ad ill« refpicïs, velfufcipiês magiftratu, vcl gérés, nihil refert^ fi te mudus nô vocat Simoniacû, ille certe vt Simoniacum punietSi public« munus ambis,non vtprofis in cômuiie, îed vtpriuatim rci tuæ cofulas,vt vicifcarisjqbus male vis, magiftratus tuus latrodni« eft apud deû.Iniequeris prçdo nes,no vti fuS recipiat, qui fpoliatus eft, fed ne nô fit apud JJ te,(Jd apudprædoncs eft. Qiiantulû quæfo inter te SC illos JJ intereft‘:'nifi fortc,quod illi quidê mercatoqt, tu prçdonû es JJ prçdo.lnfummanifi hoc anîo geris magiftratu, vt paratus fis non dicâ rei,fed ÔC capitis ia(ftura,qd iuftû eft tueri,non approbabitChriftus adminiftrationêtuam. AddâSC illud ex Platonis fentêtia, ncminê elfe magiftratu dignû, qui li# bêter gerit magiftratû.Si princçps.caue ne te incâtent ma#

ïcfîcæ flic afTentatoi n voces. Dominiis es, fupra leges liber Cs.Omiatibi iuftajOiahoncfta.Tibi licet,quicgdIibet,Nilt;# hi'1 ad tc,quæ vulgo dicunta facerdohbus.Immo tu id quod res eft,exiftima, vnû omm'Sefle dominû Chriftum lefum, CUIUS te fimillimû elFe oportet, quippe cuius vices gen's, Huius difciplina nulli pftanda cxaÆus,c5^ tibi,a quo leuegt; n'us ra tionê exa(5lurus,q ab alrjs.Non protinus lus effe pu;* ” rato,qd VIS,fed id tantfr veils, ^d lus eft. Quod vlli mortai»

bn turpcfutui^crat,id netibiquidêputanshoneftû.lmmo ne ilia quidê tibi pmittc,quæ vulgo folctcondonari. Quod ” in alqsdelidû,inteflagitiûforeputa. Honoré, admirati'Oi?

nem,dignitafé,gratiâ,authoritaté,non opes tibi concilient plebeis maiores,fed mores emereantpopularib’ m chores,' ” Non ca difcat in te mirari vulgus,qbus illa ipfa facinora in ” uitantjin quæ tu quotidie anîaduertis.Tolle admiratióem

diuitiarûjvbi fures,peculatorcs,facrilcgi, pradones;* Tolle admirationê voluptatn,vbi raptores,atcp adultcricQiioti^ es fplendidior apud tuos videri vis,ne ftultorü oculis opes ” tuas explices,cö fœlicior,nc luxû dC voluptates often tes. In ” teprimû difcantiftaconténcre,difcantfufpiccrevirtutc,in precio liabere frugalitaté,applaudere têpcrâtiæ,honoré ha^? ” bere modeftiæ.Ne quid eorû tuis in morib^ appareat,quæ ” tui fafees in populi moribus puniiït.Optimc recideris ma^ ” leficia,fi materiâmalefîciorum,diuitias ÔC voluptatcs,in te ” non viderînt magni fieri,Ne qué vel media de plebe præ te ” Contépferis.Cômunecxæquo preciO cft,quo vtricp eftis re ” dépti, fit contéptu te, nô ftrepitus ambitionis, nô fcrocitasj ” ne arma atep fatellites vcndicét,fed viræintcgritas,.feueri«gt; ” tas,ac mores ab oîbus populi vitijs incorrupti.Nihil prohi* bet,in obeûdo principatu fummû teuere locû, ôu in charita ” te nullû difeernere locû.Hoc principatu efte putajUOn opi*

bus præcedere,fed ^plurimum omnibus prodefte.Non ca' quæ publica funtin tuum cémodû verte,fed quæ tua funt, 5? teq^ ipfum to tu,ad publicam vtilitatem effunde.Multa tibi

33 debet populus, at tu illi debes oïa, Ambi'tiofa noïa, inuid/, 33 facrofandi^maieftatis, fi cogunt ferre auresjanïus certe non agnofcatjfedhæcoîa in Chrjftiï,cui foli competût,refe

55 ras, Læfae; maieftatis erimc,quod ali) tragica voce efferunt, 33 apud te leuiflïmu fit. Maieftatê principis is vere lædit, qui principis noïe,contra ius,crudcliter, violente, flagiciofe gd facit nullius iniuria te minus moueat, quæ priuatim ad te pertinet.Publica perfonS effe te memineris,nec oportere nifi de publicocogitare.Si cordatus es,reputa tecü,non tus fis,fed gtum onus humeris fuftineas.Etquo maiore in periculo verfaris, hoeminus indulge tibi, non a maioribus tuis,aut alTentatoribus forma adminiftrandi imperi),fed a

33 Çhriftopetcns.Qixidem abfurdius,^ principe ChriftianS 33 Hannibale, Alexandru magnum, Caêfarê, aut Pompeium 33 OH\pponere^lnquibusipfis,cum quafdâ virtu tes nequeat 33 aflequi,ea potiffimn imitabitjquæfola erant fugieda.Non protinus in exeplum trahat, fi quid approbanubus hitton/ cis keit fedfi quod fecit,nó abhorret a doxfirina dni 55 nri,aut fi eft eiufmodi, vt quan^ imitandû non eft, ad virfi ,3 tutis tame ftudiu pofti't accédere. Ne totû quidê imperium 55 tantifit,vt prudes velis a retftodeflctftere.Exue poti’illud, exuas Chriftû.Ne dubita,habetille ^d tibi referai^? con „ têptoimperio,loge melius imperio. Nihil tarn decorû,tam 5, magnificû, tam gloriofum regibus,^ ad fummi régis lefu flmilitudiné ^proxime accedere,qui vteratmaximus,Jta 06 optimus eratSed ^dmaximus effet, id in terris diffimu l^uitj^d optimus, id nos fentire maluit, ga hoc nos maluit imitari.Negauitregnû fuû de hoc mundo effe,cû effet cœli tettxc^ dns, Sed principes gentiû dominâtur eis,Chriftia^

„ nus non exercet poteftatê in fuos,fed charitaté,ÔL qui maxi „ mus eft,oîm miniftrû fe cogiteteffe,non dominû, Qtro ma ,5 gis admiror, poteftatis 66 dni ambitiofa vocabula, ad ipfos vfqj pontifices fûmos,2lt; epifeopos inueefta fuiffe, Nec puigt; dere theologos,non minus indode g ambitiofe,magiftros

noftros vwigo appellitari,aim vtrucp Chn'ftus interdixer/t fin's, ne vel dnos, vel magiftr os vccuri fe fi'nerêt, vniim cm cffe turn magiftrffjtum dcminû, qui 6^ caput oîm ncftrum

»» Chriftus l€fus,Apoftolus,paftor,epifcopus,officij funt vo#» cabula,nô dominatus. Papa, Abbas dian'tans cogncmin* funt,nó poteftaris, Sed quid egomare illud vulganS erro^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

rS ingrediorc' Ad quodcûq? beim genus fe couerten't,mFta vbic^ vi'debithomouere fpiritalis quae n'dearplura quæ fle ' at.Plunmasopinionesdeprehendetdcprauarifljmas,0C a' Chrifti dodn'na longe latccp dilfidentes. Quarû bona pars iride proficifdf,quod cnâ in Chn'ftianifmo mundû quendâ fnduximus.Et ^d apud veteres theologos de mudo leginir hoc paru eruditi,ad cos referut,qui monachi no funt.Mun

55 dus in euâgelio,apud Apoftolos,apud Auguftinû, Ambro 5? fium,Hieronym3 dicuntincreduli,a fide alieni,crucis Chri 55 fti inimici,blafphemiin deû, Qiii huiufmodifunt, follicid

funt de craftino,quippe qui diffîdût de Chrifto,pro opibus, pro imperio,pro vokiptatibus digladiant,vtpotc qui fenfi's» biliû rerum praeftigrjs ocfæcati,falfa bona pro veris amplci»

55 dunt. Hic cm mundus Chriftû verum lumê non cognouit 55 Hic totus in malo pofitus,fe amat,fibi viuit,fibi ftudet.No 55 ein induit Chriftum, qui vera charitas eft. Ab hoefemouit

Chriftus, non fois Apoftolos,fedomcs quos fe dignos dicauit.Qiio tandêigitur modOjhuncfemp in litcris dam^ natû mundû,cum Chrifbanifmo miftemusÆt mSdi inani vocabulo,noftris vitrjs blâdimurCAugêthancpeftê,pleriq^ dcdores,qui adulterates verbs dei,vt ait Paulus, ôé ad tê^ -ï T porS mores fcripturâdiuinam trahentes,c3 magis conucî?

»5 niât mores,adfcripturai5î regulâcmendari, NullS autêexi tialius aftcntâdi genus, qcum verbis cuangelicis, autpro^t pheticis,animi morbis blâdimur,nô medemur. Audit pria

55 ceps.Omis poteftas adco,^tinus furgStcriftæ.Cur magi's 55 tumidS te reddit feriptura qfollicitumçCogitas qgt; deus tra

* per tj cxiget roncmç’ Audit auar’ interdidu ChriftianiSjfit »1 jgt; igt;inashabeanttuntcas.lntcrpretattheólogus,altcr5tunica ^fTe quicgd nccciïîtati naturae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^d ad morbû c «pïgt;

diiatis ptineat.Bene habet, inquit Craflus illc, mihi adhuc plurima défunt. Audit aîalis et a charttate frigidus,hâc eiïe charitatis ordinê,vt tuâ pecunia ah'cnæ, tnâ vitâ alienç,tu2t famâ alienæ anteponas. No dabo inquit igit, ne forte miht ipfi defit.Non tuebor iUius famâ,nc qd maculae, meæ afpcr gat famac.Fratrê in piculo deferâ, ne veniâ ipfe in pericit lû.Breuiter mihi viuâ totus,ne qd vllius noie ad me perue^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niatincômodi.Didicimus etafandis virisjfiqdnôimîtâi^

« dûfecerûtjidfolû in vitæ cxêplum traJierc. Adultcri,ôi'faii « guinan'l Dauid exêplofibiblâdinnt, Qrhfacœlisinbiant, i*’93 diuitê Abraamnobis obqciöt.°Principes,qbus proludoeft palTim vi tiare virgine^,^olomonis régi' n as, £lt; concubinas _ bfitß«. . nobis annumcrâtîQiioi^îdeus vêtercft’Noe cbrietatêprx

. texûÇlncefti, Loth concubitû prætêdunt fiiæ turpitudiniif Cur l'n iftos a Chnfto declinamus oculosî'Audeo diccre ne

w in prophetisquidc aut ApFi.simitandfi Chriftianis,fi qd x « Chrifti dodrina diuaricetur, fi fandos peccatores libct M imitari,norcclamo,modo totcsimitent.Secutus es Dauid » adultcrantê,magis fcquere pœnitentê.Exprefljfti Magda;gt; Icnâpcccatrice, exprime amante multû, exprime lachrygt; mantCjCxprime ad pedes lefu fefe abqcientem. Pcrfccutus-es ecclcfiâdeicû Paulo,peierafti cû Petro/acetceruicêpor rigas pro pictate cû PaulOjCrucê ne reformides cum Petro» tdco patitur deus ôô magnos vires in quxdâ vitialabi, ne » noslaph defperemus, fedita,fi quemadmodûfcctj fuimus 99 errantiûjitafimus 2C cmêdantiû errata. Nunc üludipfunt

quod imitandS non erat,exaggeramus, 06 quædâ rede ab illis fada deprauamus, aranearû inftar, tantû fi quid ineft vcneaijexugctes^autfalutarêetiam fuccû nobis vertetes in vcncnû.Qiiid dbi cû diuite Abraam,cui numifma iiumen eft ;■ Qiiod illeprewêtw fosturacjdce rem illius fortunantCj

di’tatiTS eftjidc^ in lege earn ali, ideo ne tibi Cbn'ftiano licet »’per fas,ncfasq;,vndecûcp Crcefi opes eôgerere, qs vel male »’^fiindaSjVel peius demi defodiasCllle diuitfjs fpontcafflu# entibusjq non adiecerit animS,vel hoc argumêto fit,^d fta tim ad iubentis dei voeê, filium vnicû madiandû produxif* Qtiâ CTcdis contêpfifle boû armêta,qui contêpfitet filiumS^ îrU vero nihil aliud femniansjg quæflum, nihil admirans^ nifi pecuniâ,paratus fimulatq; incideritexigui lucelli fpes; velfratrê fallere, vel Chriftum negligere. Simile quiddam

»’ tibi pu tas effe cum Abr aam ç* Simplices puellæ filiæ Loth/ ” cum côipicerent omnê quaquauerfum regionem incêdio »’ conflagrare^ocvniucrfum mûdum arbitrantcs,quodoc« tis patebat, noep vllum iam vfquâ mor taliû ex tam vafto in cen^oitiperftitcm elîê præter rellt;,non turpi, fed pio confî lio,partis concubitû fufFuratæ funt, ne videlicet nullæ ge^ “ neris humani rcliquix fupereflent,præfcr tim cô adhuc vi/ gerot diuin«præccptfî,erclcitc,amp; multiphcamini. Etaude = bis tuas prodtgiofas libidines,cû harum puellarû fadk) con ierreC Immo ÔC coniugiû tuum harûinceftui,non dubitem pofthaberCjfi quidêinmatrimonio,no proli iêruis,fed tua: libidini, Dauid tot egregijs pietatis exeplis editis, femel in cidit in adujterium, obieda opportunitate,nô captata. An cbhocprotinustibilicebitimpune,totam artatem per ^lie^ nos thalamos volutariC Petrus femelmetu mortis, abnega «itChriftum ,proquopofteafucratmoriturus,numideo tibi quauis de caufa peierare fas erit Paulus non affedu • peccauit,fed errore lapfus eft, admonit’ ftatim refipuit.Tu piudès,fciens,vidcns,in malis corifenefds, £lt; Pauli exêpio tibîjpfi caput demulces ç” Matthaeus verbo tantû iufTuSjniü^ hil contatus,fcmel totum exuit telonen. Te pecunijs âddigt; dum,non tôt fandorû exempla, non toties audita euâge^

» lia,non totconciones auellût, Dicuntmihi cpifcopi,diiius »? Auguftinus diras arnicas habuiffe lêgitur,Verum ilIeEth^ nicusjuosin Cliriftiauiftnççdwcati» lUçadQlefcens,nos

’ «ani.Egregia collatio,quoma ille l’uucniSjEthnicus^nt ma trimontj pedicfs irretiret, vnam m über cul a vxons loco hagt; buit,©^ non vxon'/idè tarnen com'ugtj praèftititjideo nobïs ' 9J Chrifti'anis, fenibus,facerdotibus,epifcopis,nn'nus fœdum w en't,per oîa libidinû volutabra cofpurcanVAd« eft de mogt; nbus,pofteag vîaa,virtut6 noîbus donauimus,et ad tuen dum mala nra argutiores,g ad emêdandû diligêtiorcs elle cœpimusiMaxime {t prauas opihioncs nras, falfô patrocj^» m'o diuinai^îliterarû alere acfulci'recÓdidicen'mus.Tu igit frater fuauiftîmc, in totû contepto vulgo cum fuis amp;nbsp;epini

9j onibusjôd fadis, fyncere ac totus Chriftianâ fedam arripe, quicqd in bac vita,vel horrendû, vel appetendîï obrjcit fen (îbus,idome pietans amore ex æquo negligens. Vnus chri ftus tibi fatis fit,vnicus autor^ôC rede fcnticdi,filt; beate vigt;

»3, uêdi, Ethanequidêmerâftultitiâamentia«^ mundusexii^ 9j ftimat,fed per hanc placuit deo faluos facere credêtes.Fœlw 93 citer deCipit^qui fapit in Chrifto, Mifcre defipit, qui Chri^ ftum no fapit, Verû heus tu, quêadmodu te volo fortiter a vulgo diflentire, ita nolo Cynicû quiddâ referentê, paflîm alioi^fentêtt}s,autfadis oblatrarc^fupciliofe dânare,odio^ fe obftrepere oïbus, rabiofe declamitare in vitâ cuiuflibe^ ne duo(tP mala tibi confeifeas, alteru vt in oîm odiu abeas, w alteru vtinuifus, ne queas qdê vlli ^jdelfe, Efto 06 tu oïbus ,5 oîa,vt oês Chrifto lucrifacias,quoad licct,no offenfa pietalt;» te.Foris oïbus temet accomoda,vt intus qdemîmotS fede^» at,ppofitû.Foris aute comitasjaffabilitasjfadlitasjcomodi^ tas alliciat fratrê,quê blande couenit ïuitari ad Chriftû, no afperitate deterreri, Deni(Ç ^dfentis,nô tâfaeuis intonâdû

,, verbis, q moribus exprimendS, Nec^ rurfus fie ïdulgendS ,, infirmitati vulgi, vt veritatê in loco fortiter tueri nô aude^ ,, as.Humanitateemêdandi funt hoïes^non decipiendi,

, Porro fi per infantiâ, Ô6 imbecillitatê animi noftri, non^ dura adifta fpiritalia licebit afpirare,nihikgt; tarnen fegniua

danda cn'topcra,vt faite tn proximis confiftamus. AKoqui ” vcra copendian'ac^ ad fœlicïtatê via eft, ft femel totâ mente ” ita ad cœlcftiS return admirati'onê côuerten'mus, vt velud corpus vmbrâ,ita amor Chrifti,amor aeternoru èc honefto rum,natura fecû adducat,faftidiû caducorS, odium tuti» piS.Vtrûc^em neceftàn'o confequif alterû,et alterS cû alte ” rOjVcl crefcit vel decrefcit, Qiiantû^fecen's l'n amore Chri ” ftijtantS oden's mundû. Qiiomagismiraben's inuifibilia, hocmagis vilefcentres fluxæ,acmomêtaneae. Oportet igigt; tur,^d ïnliten's fuadetFabius,idê SC in virtutis faccre difci plina,vt ftatim ad optima nitamur.Qiiod tamê,fi nro virio non côtinget^proximu eft, vt vel Humana quadâ prudena, a magnis vi'tqs abftineam’,noscp iplbsfquoad fieri poteft)

*’ integros di'uinçbenefîcctiæ feruemus.Nâ vt faluri propius eft corpus,exhauftiîquidem illud inane,verû noxqs hu^ moribus liber0,ita mes capador eft diuini muneris,nondS grauibus culpis inquinata, tametfi vera virtutc adhuc va^ cat. Si imbecilliorcs fumus, q vt Apoftolos,vt martyres, vt vitgines imitemur, faite ne comittamus, vt Ethnid nos in hocftadio videantpraccurrere.Quoi^ plcri(^,cum net^ de um noftènt,quê vererent,nelt;ç inferos crederent,quôs for^ midarêt, tamêipfam per fe turpitudinê modis omibus fu^ ” giendâ effehomini cenfuerut,adeo vt nonulli maluerint,fa ” mæ, rei, vitæ denicß iadurâ facere, g ab honefto difcedere» ” Si per fe tale quiddâ eft peccat«, vt nullis cômodis, aut in^* comodis propofitisfit admittendü,profedo Chriftianum hoîem,fi non Dei vel iuftitia deterret,vel dehortatur bene«? ’ ficentia,fi non vel fpes imortalitatis,vel aïternæ pœnæ tus reuocatjfi ne ipfa quidê natiuâ peccati turpitudo retras? hit, quæ potuit ÔC gentiliû animos retrahere, faite mille in/ comoda deterrcant, quæ etiâ in hac vita peccantem confe/ qu3tur,infamia, difpendiû rci,egeftas,côtemptus Ô6ûdi/ umbonoßt,anxietas animt,inquietudo,et ille,multo miftr rimusjconfdæ métis cruciatus, que etiamfi nônulli in praamp;/ '

MILITIAE„ CHRISTI ANAE fentiaru non fentiunt^fîué ætan's cbetudi'ne obfcurati,fi'uc peccati voluptate debrian^tamê fendent poften'us, £C oînô ' tanto fendent infœbdusjquâto fen'us, Qiiare luuenes po^ dflimG funt admonêdi, vt banc efle peccad naturâ, mahnt tot authoribus credere,q infœlici experienda in femedpG'« ' 9j difcere, neC^ prius vitam vitijs contaminent, g plane quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

93 (quod aiunOdiutïuscómorari, tarne ijs qui nondûqucunt i ad heroicam aflurgere virtutem,non paulo præftabilius eft in politica virtute confiftcre,g in omne turpitudinis genus quot;nbsp;ire praedpites.Non hiceftfœlicitatis meta,fedhincpropior „ ad fœlicitatem gradus.Interim tarnen femper orandus de^ „ us,vtnosadmelioradigneturarripere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- '

Sicrebrius ac grauius ingruet in te tentationu procella, ne protinus tibi incipias difplicerc quafi ob id dco tuo vcl curæjvel cordi non fis, autparum plus, autetiâ minus per* fedus.Immo potius gratias age,q? vt futurû hæredem erus» dit,vt charilTimû filium ftagellat, vt amie« explorât, Maxigt; | mum eft argumêtum hominê a diuina mifericordia rciedS eflexum nullis tentationibus inceftîtur. Inmentê tibi vent ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

at Paulus Apoftolus, qui ad tertij cœli myfteria promeruit admitti tarnen ab angelo Satanae colaphizatus. Succurrat ’ amiats deiIob,fuccurratHicrônymus,Benedi(ftus, Frans» cifcus,cuncp hisinnumerabiles alij patres, maximis devis» tijs follicitati.Si curn tantis viris^fi cum tam multis tibi com mune eft quod pateris,quid eft,cur anima derjciasî’ Magis enitere, vt cum illis vincas. Non deftituet te dcus,Slt; faciet. etiâcum tentationeprouentS,vtpoftîs fuftinere.

CANon Nonus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qtiod callidi folent imperatores facere, vt in tranquillis etiâ rebus,tamê excujbias agant,itidê tu quotj femp aniraû • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

” Vigilante, àccircumfpedff ad füturûhoftis affîiltû habeas.’ ' ' Nung enim ille non arcuit,quærens que deuoret. Qiio pa ratior clTc queas,vt irruentê ftatim forti ter retûdas,exfibigt; lesqjjftatim pcftiferi ferpentis ca put conteras. Nus^ enim

muin cft, paruulos Babyloms, ilico vc nati funt, ad petram -quæ Chriftus eft,allidere,prius^ grandcfcant,

” RepcIlituraStmaxïetentatorhismodis,fi velveheinen ter auerferis anîo,ftanmcp in fuggerentê velut expuas, aut ’•* ardêter ores, aut ad fandiâ aliquâ occupationê toto pedore te,çôferas,aut fi verbis e facris literis petitis têtatori refpon deas, quemadmodû fupra admonuimus, Qiia quidê in re - -no mediocriter proftierit aduerfus orne tentationis genus, çertas quafdâfententiashabere paratas, eas maxîe,quibus aliquâdo fenferis animû tuum vehementer cóinoueri, CANon Vndecimus,

Pios homines duplex potiffimû habetpericulû, alterum ne in tentatioe fuccGbant,alter5 ne poft vidoriâ^in confola tionc,et gaudio fpiritali infolefcant.Vt igitur tutus Gs,non folû a timoré nodurno,verum etiâa dæmonio meridianoj ” facito,vtcumhoftis te ad turpiafollicitat,non tuâipfius regt; ” fpicias imbecillitatêjfed tantû memineris, te in Chrifto oîa po(re,qiu no Apqftolis modojfcdÔC tibi,fedoîbus fuis bris,etiâ infîmis dixit,confidite,quia ego vici mundû, Rur fum cum vel poft fuperatû inftigatorê, velin pio quopiam opere,fenferis mêtem tuâ,intus arcana quadâ voluptatc gi» 9) fundi,turn etiâ atqj etiâcaueasjne quid inde tuis meritis ar 93 roges,fed totum gratuitæ beneficentiæ dei feras acceptum.

93 Tecp ipm protinus verbis Pauli reprimas,Qiiid habes,4d 3’ non accepiftiî’ Etfi accepifti,qd gloriaris,quafi no accepe^ nsî” Itacp aduerfus duplex hoc malû,dup!ex erit remedium fi 2lt; in coflidu,tuac vir tuti diffîfus, ad Chriftum caput tu« ‘ c5fugias,at^ in eiws vnius beniwolêuagt;fpcnicêm vincen#

di ponas,£lt; inconfolationc fpintalijftatim gracias agas illi de fuo benefidOjtuâ l'ndi'gnitatê humiliter agnofcens,

lt; Cum pugnas cum hoftcjnon fan's fît ribi, fi idû lUnis dclt;gt; clines^auteriâ rcpellas, nifi forti ter arreptg telum in ipfum ainhorê r e tor fer is/u omet illû gladio iugulans. Id i ta fiet,fi ad mais follidtatus, non fois non pecces, fed hi'nc tibi arrifi pias occafionê virtutis. Etquemadmodû cicgâter fingiint 3» poetæ,Herculem obiedis ab irata lunone periciilis, animo 33 CTeuifle,atcp induruiflejitidem tu quoc^ da opera, vthoftis inftigationibus,non fol« peior no fias,fed etiâ euadas mci» 33 lior, Sollid taris ad libidine, imbedllitatem tuâ âgnofee, ac 33 plufculum etiam tibi de lidtis voluptatibus interdicito, ad caftas £lt; pias occupationes, apponito nonihil audartj, In^i ftigaris ad c«piditatem,ad tenadtatem,auge eleemoiÿnas; Incitaris ad inanem gloria,tanto magis demitte te in cmni bus, Ita fict, vt vna quaeep tentatio, fit tibi renouatio quæ* dam fandi propofiti tufiet pietatis increment«, Neep cnim prorfus alia ratio tam efficax conficiendi, profligandi«^ ho ,, ftem noftr«.Verebitur efn te denuo prouocare^ne qui imgt; 33 pietatis author elfe gaudet,pietatis miniftret occafionê,

Semper autçhocanîo, at^ hacfpe dimices, quaft ea pu»? „ gna (ït tibi poftrema fut«ra,fi vidor difccftèris.Fieri cnim ,, poteft,vt2lt;iftudpræmrj tuât virtuttlargiat benignitasdi^ uina,vthoft(s femel turpiter vidus,nung poftea te répétât Id ^d legimus pii s aliquot viri$ contigifle.Nec abfurdc cre dit Origenes, vincêtibus Chriftianis, minui copias hoftiû, ’ dum femelfortiter repulfus, nung ad hoîem follicitandum ” reuerti permittitur.Ergo in côflidu aude perpétua fperSre pace. Atrurfum vbi viceris, fie te géras, quafi mox in præ:^ liumrcditurus. Semper ein alia poft alia expedanda tenta ” tio,necp vng difeedendS ab armis,nung relinquêda ftatio, ” nung r emittendap excubiae, donee in hoc corporis prxfidio

mflitamiTs, Semper illud propheticum in pedore cuilt;^ Iia«gt; bendum«Super cuftodiam meam ftabo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dC*«wr. ■

99 Magnopere ca«endu,rie quod vittu,velutf leue contena w mus. Nullus em hofti's vicitfæpius, g qui fuit contempaii.

Qiia in rc no paucos mortaliû miferefalli côperio. Fallunt em feipfosjdum fibi in vno^aut altcro vitio coniuentcs,§d pro fuis quisc^moribus veniale putat,reliquagrauiter exc crant.Bona pars eorS^quos vulgus îtegros amp;C incorruptos appellat,furtS5rapinâ,homicid!û,adulterium,inceftû oppi^ dodeteftant.Atfimplicêfornicationê, QC moderatum volit ptatis vfum, vtleue ccmilTum, neutig refugiunt, Alius ad reliquafat incorruptus,bibofior eftjin luxu intepcrantior, 99 Alius linguæ licentioris, Alius inanior 06 iadantior,Qiio 9) tandê vitio carebimus, fi ad hune modû fuo quiscp blâdiei?

turc” Argumenté eft iftos ne reliquas quidem virtutes vere poflîdere^quibus vllum vitium placet,fed potius fîmulacra •quædâ virtutû,quæ vel natura, vel educatio, vel confuetu^

’rdo dcnicp,ôô gentiliû animis indidit. At qui Chriftiano ogt; 99 diovnû quodlibet vitiûexecratur, oîadeteftet necclTeeft, 99 Cuius animû femel vera charitasoecupauit,pari deteftatiî?

one vniuerfam malorScohortem perfequit,acne in venia^? libus quidem fibi blandit,ne a minimis fenfim ad maxima dilabatur,2lt; dum inleuibus ofcitat,cxcidat a fummis, Etfi nondû forte queas vniuerfam vitiorûftirpem euellere, tasgt; men quotidie de malis noftris aliquid decerpendum, bonis moribus femper aliquid adqciendß. Ad eum modû decret fcet,aut crefcct ingens ille cumulus Hefiodius,

Si te territabitlabor que oportet in conflidu tentation« fubire,hoceritremediû, Noli moleftiâ pugnæ eôferre eum voluptatc pcccati,gt;Scd præfentê amaritudinêpugnac,comgt; ponecumfutura amaritudine peccati,quç vidû confequi^ t«r,tum pi aîfentê dukedinê culpacjquæ te illeda t, cum fu*

MILITIAE CHRIST IANÄB tara dulcedihc vidonæ,et tranquilh'tatc mens, quar confc^ quitur ftr enue pugnantê,^ mox videbis, g l'm'qua fit colla tio.Vcruinhocfallûtur parûcauti,quod amaritudinê piiüf gnæjcoparantcû deledamêto pcccaUjOecp refpiciunt^qutd hoc atcß; illud côfequatiir. Confequit autê vi'd5,multo tum , grauior,tuni diuturntor molcftia,g vinccnti fuerat in coni^ grefiii futura,vidorê item longe maior ac durabilïor volu^ ptas,g vido fuerit, quæ traxi t in culpâ. Id quod facile iudigt; ca,bit,qin fecertt vtriusc^ rei periculum. Verum neminem ChriftianS oportet vfc^adeo ignauû efle ,vt cum quotidiç fuccumbat tentationi, non faltem aliquâdo vel curet expcî? nri,quid fit vincere tenta tionê» Quod quo feceritfrequen^ tins, hoc fiet vidoria dulcior.

Quod fiquâdo te contigerit lethale vulnus accipere, ca^ wene protinus abiedlo clypeojrelidlis armisjhcfti te dedas, » Idquodanîaduertinonpaucis accidere,gbus animus naj» turaeftimbecillior,ctmuliebrior,vtfemel ^ftrati,dcfinant 3î reludarijfefccp totos pcrmitfâtaffedibusynec^cogitentde 9» recuperandalibertate.Nimisq periculofacftiftapufillanigt; mitas,quæcum interdûingenijsnon pefllmis adiundafif, tamc ad id quod eft oîm pcfiîmû folet adducere,ncmpe dci? fperationê.Âducrfus hanc igit, bac régula cômuniêda mes eft^vtlapfi in peccatu,non folum non defperemus, fedgna uos milites imitemur,^quos non raro pudor ignominiæ,Slt; accept! vulneris eiolor, nô modo non confjdt in fugam,ve^ turn adfortius,g antea,pugnâdum acuitredintegratcç.Iti* dem nos quocÇ, fimul atc^ in capitale noxiam fuerimus in/ dudi, ilico properemus redire ad cor, amp;Ó lapfus ignominia, 9gt; noua virtutis alacritate farcire.Facilius vni vulneri mede/ 97 beris,gmultis,facilius recenti,g inueterato iam putriqi. A/ nima temetipm verficulo illo notiffîmojquê vfurpafle De/ 99 moftheneslegitur, Vir fugiês Sgt;C denuo pugnabit. Cogita

ENCHIRIDION.' '99 pciMjPauIû apoftclû,tanta Irmina fandimoftJæjin (;uæ Ccc Icra tn inddcn'nr.Qiios fortalTc vcl cb hoccadere pcrmifit dcuSjHe tu lapfus defpeiares.En'ge te igit j'n pcdes,fed fta^ tim magnoep anîo,at(^ in pugnâ rcdttOjtû ardêtior,tû eau# tior.Fi t intenïn,vt Sgt;C capïtalia comifla pijs hcîbus^ccdât in cumuls pietatiSjdum ardctius amât,qui turpiuserrarût,

Sed aduerfus altos atep alios têtatorfs incurfus, alfa atçp alia remedia funt accemodanora» At vnicum,niultc(p oîm efFkadfïîmS remediS,aduerfus omne vcl aduerfitatis, vcl ” tentationis genus eft Crux Chn'fti,quæ eadê eft,errand bus exêplum,ôô laborantibus refrigeriû, èC pugnâtibus matura, Hacc eft vna contra oîa tela ncquiflîmt obqcienda. Proinde couenit in bac diligêtcr exerceri,non quidê vulgi ” more, quo quids dominicæ paflîonis hiftoriâ quotidie relc ” gunt, auterucis imagine adorant,autmillenis fignis eius, ” totû vndiep corpus c5muniunt,aut fragments aliquod fa# « cratiligni domi feruât,autita certis horis fuppliciûChrifti recolunt,vtei tanqhomini iufto,amp; indigna paîiêti,huma# no affedu condoleant,at(p illachryment.Non hic cft verus illius arboris frudus, verS intérim fitifthuclacinfantium animarS.Tu vero afeendein palm5, vt veros illius frutfius apprehêdas.Ii funtpraccipuijft mêbra capiti,in mortifican# dis affedibus quæ funt mêbra noftra fuper tcrrâ,côformes elfe airemus.ld quod nobis nonfolS amariï eflè no debet, vers etiam vehemeter optabile,ac iueSdum, fi modo fpiri# tus Chrifti viuit in nobis. Qiiis cm vere amat cS,cui qdiflî »? millimus elle gaudeat C VerS quo maiore fruêlu myfteriû »? cruds mediteris, oportebit vnSquêip fibi rationê, ac pianv »? quandâ digladiandi artê parare, amp;nbsp;in ea diligêtcr exerceri, »? vt fimul atep res popofccritjpromptu fit.Ëapoteft cftehu# iufmodijVt fingulis affeêlibus tuis crudfigendis, cam cru# cis parte appliccs,quç potilfimSrefpondcatNulla cft cnim cinq vel tçntado, vcl adqerfi tas, quaj non fuS ac proprium

’’habcatrcmedin inca, Vcluti cum te titillât ambi'riohunis mundijcu piidetludibrioaccontêptuicfle,cogitaomem^ brum infimS,quätus fit Ghriftus caput tuû,ô6 quo fefe tua caufa deieceritCum inceflit animû inuidiac malü,memeto g benigne, q candide fe to tu ille noftris vfibus impendent* q bonus fueritetiâ peflîmis, Cum follicitaris a gula, recole illu felle Slt; aceto potatS. Cum tentaris a voluptate turpi,re cordare q tota capitis vita ab ofhi abfuerit voluptate,q oini bus incómodis, cruciatibus, erûnis plena, Cum irritât ira, fuccurrat ftatim ille qui velut agnus coram tondetc obmu^

; uit,Slt;^ non aperuit os fuG,Site male vrit paupertas, autha bendi cupiditas ibllicitat,protinus in mêtem veniatille dns vniuerforu,pro te fadus egcnus,ita vt non baberet,vbi ingt; dinaret caput fun,Atcp ad cande rationem,fi 06 in reliquis tentationibus feceris,non folG acerbum non erit vim attu!# ‘ ,5 lifle tuis affedibusjverû etiam dulce, propterea ^d intelhgt; ‘ ,, ges ifto modo te cóformari capiti tuo, eicp pro fuis îmenfi« quot;nbsp;J, doloribus,quos tua caufa pertulit,quafi gratia referre, CANon Decimusodauus,

Atc^ hoc quidê remedq, quanq vnum oîm longe præfeti tilTimû eft, ijs qui mediocriter in via vitae proceflerû^ tame infirmioribus nonihil ^fuerint Ö6 illa,fi follicitante ad imi? ,5 pietatê affedu,ftatim ob oculos mentis reuocent,q fœda,q „ execranda,q exitialisres fit peccatu,contra quanta hois digt; gnitas.In futilibus etiam negotqs,paulifper apud nos ipfos cofultamus in hacre oim maxima, prius^ nofmet afienfir, veluti chirographo,diabolo aftringimus,no noftro cS anio rcputabimus a quâto opifice fimus codiii,in q excellêri ftagt; tu cóftituti,qu5 immenfo pcio redepti,ad qtam fœlicitatem • vocatbHoiem generofum illudefle anial, cuius vnius gra, 99 mirabile hanc mudi machina fabricants eft deus, cociuem „ angclo%fihû dei,hæredê immortalitatis,mêbrum Chrifti, mêbtum ccclefiac,corpora nra têpla efle fpirituflandi,menji’ tes fimulacra fimul Ô6 adyta diuinitatis .Ate regione pec?

»ÄtSeffepeftem tctcrrimä^actabcmtu anfmijtumcorpötfs. î ”ytrûlt;^eminnatiuâfpedêreflorefdtinnocêria,pcccati . : ” ro contagio, marcefdt vtrûtp etii in hoc feculo. Peccatü eft kthale virus fpurdffîmi ferpêtis,authoramentû diaboli,ac feruitutis nô turpiffimæ modo,vcruin etiâ.tnti€mmç,Haîc atc^ huiufmodi vbi tecû cxpcnderis, etiâ atc^ctiâ délibéra, num fatis confultû fît,obfucatâ, mcmcntancâ,venenatam pcccati deledatiunculâ,a tanta dignitate,in tantaexddere -r. tndignitatê,vnde te per teipfum non queas aflerere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç

CANon Vndeuigcfimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

” A, Deinde duos illos authores iter fe dilTimillimos copara, ” deum,ac diabolS, quoi^ altcrß peccando tibi Éads inimicû, i ” alterû conftituis dominfî.Per înocentiâamp; gratiaafdfceris ” in numerû amicoi^ dei,adoptaris in ius ÔC hçreditatê filio«»

tum.Per peccatS vero côftitueris ÔC feruus,ô^ fili^ diaboli* r Alter eft æternus ille fons, 06 Idæa fummi pulchri, furamac . gt;nbsp;yoluptatisjfummibontOîbusfefecôicans, Alteroîm ma* » ; iorû,extrcmae turpitudinis, fummæ infœh'dtatis pater, AI* terius in te bhftda,alterius malefida recordare. 111e qua bo ni täte te codiditC Qiia mifericordia redemitCQua liberal»* latclocupletauitCQiialenitate quotidie fuftinetdelinquê* tcmC Qiia læ ti tia redpit refipifcetemC Contra hæc oîa dia* l)olus,qta inuidêtia iam olim infidiatur faluti tuæc'ln quas .erûnas te coniedtC Atcp adeo qd aliud molitquotidie, nifi vt vniuerfum hoîm genus fecu in æternS ex»tium trahati' ' His oîbus hinc atcp hinc redepêficulatis, i ta tecum cogita, 9’^gone oblitus originis meæ, cblitus tâtorum beneficiorû, 33pr opter tantillQ bolum falfæ voluptatis, a ram ncbilija tam 35 ^mâte,a fie merito parente defeifeam ingranis, £lt; me vitro 3gt;5urpiflîmo,crudcli(ïîmo domino mancipabo;^Non faite illi quot;

præftabo,quod homuntiont præftârê bene mcrçnti Non ilium fugiâ,qui hominê fugero mais dare cupientem;” V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CANon Vigefimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' t

5gt; Quidem inæqirah'as',qrnors ætcrna,amp;^vitaimfnortalfs,§ n fine fine fummo fruibonOjtnconnibcrnrofoelcftiSauiü, -ëi fine fine extremis excrudari malis, in fnfcdiciflimo con fortio dänatorS C Atcp hacde re qui dubitat, ne homoquigt; dem cft,ne dum Chriftianus. Qtii non cogitat, vel ipfa eft arnetia ametior.Iam vero pter ifta,habent ÖC in bac inrerint vita, pietas 5gt;C impietas frlidus fuos nimium difll'milcsiEx

9gt; illaem metitur fccura träquillftas animijCtbeatuilludgail « dium purae menu's,^d quifquis femel deguftarit, nihil tan» 95 preciofum, nihil tara voluptariû, mundus hicpolîîdet, (jut

cura veiltpmutare. Hanc contra, cû mille alia mala, tûmif? ' • 95 ferrimusillc cruciatus animi fibi male confeq confequituf#

Mlud em eft centuplû fpiritalis gaudij ,^d Chriftus pollicM -tuseftineuangelio,velutarramquandâactcrnæfœlicita# • 95 tis.Haccfunt ilia apud proplictâ mirâda rntmera,quæ necp 95 oculus vidit,nelt;^ auris audiuit, neipafcenderStincor hogt; minis^ quæ præparauit deus diligentibus fe, nimirâin hat vita.Cum intérim vermis impiorû non moritur,ôd inferos fuos iam apud fuperos patitintur.Nec alia eft flam a,in qua cruciatur diues ille comeftator euangelicus ♦ Nccalia fup^i plicia inferprû,de quibus multa fcripierepoetat^q perpétua mentis anxietas,quæ peccandi confnettrdinem comitatur. Tollat igitur qui velitfuturi feculi tam diuerfa premia,halt;^ bet annexa fibi virtus propter quod abiide debcat cxpet% habet adiwndû peccatHm,cuius eaufa debeat liorreri»

, Ad hxccogita,qerönofa,q fugax fit vita ^fens,g vndi(|r * imminês infidiofa mors, paffim opprimit inopinâtes. El CÛ nemo vel de momêto vitæ fit fecurus,g ingens pericultr, ay earn compercndinare vita, in qua ft te mors fubitaneaC vt yy faepe accidit)deprchendcrit,ina;tcrnum perifti, CANon Secundus amp;nbsp;vigefimus.

9» Tumfèmgeritf9ï'midandaimpœnifêtia,maloriïextre/ w mûjiBud ttimirS pcrpêdêti,ex $ multis, g paud a peccafii^

vert ac toto pedore r€(ipifcSt,pfertim i)s,qui funïculos ifti i^iitaris in extremû vfcp vitx protraxcrutLubricus gdcm ” éc facilis in turpitudinê Iaprus5(cd hinc rcuocarc gradû,fugt; ” peraslt;p euaderc ad auras, hoc opus, hic labor cft. Proindc ?’ vclhirci Acfopid cafu admonitus, prius^ in peccati puteiS defcendas,cogita non pcrinde facilcm efle rcditum,

- E t hadcnus quidem comunia aduerfiim omnc rum genus remedia,vtcûc^ demonftrauimus.Nunc cona/ bimur, amp;C fpeciatim quacdâ tradere, ^bus modis au'cp pec«» cato dcbcas occurrere,ac primû libidini, quo malo nullum ” aliud,nc£^ prius nos impetit, necÿ acrius vrget, net^ latius patet,neqj plures in exitiû trahit.Siquâdoiginir fccda libi* 4o ftimulabit animû tuum,his armis protinus memeto oc«? -eurrere.lnprimis cogita.q immûda,q fpurca,q quouis eugt; ” amhomîe indigna fiteavoluptas,qu« nos diuinûplafma, w nô pecudibus modo, verû etiam fuibus,hircis, canibuSjôil brutoiû brutiflimis anîalibus acquêt, îmoquæporro infra pecudû conditionsdetjciat, qui fumus ad angelorûconfor lt;nbsp;tiajaddiuinitatis comunionem dcftinati, Succurrat ad hacc eadcra fit momêtanea,q infyncera,^ fcmper plus aloes, mellis habens,Ediuerfo,qgenero{à res fit anima,g facra ” res corpus hominis, qucmadmodû in fuperioribus rcgulis ” oftcndimus, Qiiaemalfî igitur vecordia, ob tantillam,tam ” fœdam,voluptatismomentaneætitillationê,fïmul amp;^ ani«?

mum ÔÇ corpus indignis modis polluereç’ Prcphanare tem plum, quod Chriftus fîbi fanguine fuo confecrauitî’ Illud item rcputa,blanda pcftis,qtum malorû agmen iêcum tra^ hat. Ante oinia famâ, polTeflionê longe præciofilTimâ, eri«? pit.Nullius ein vitq rumor fpurcius oletjq libidinis. Patri«? moniu exhaurit.Corporis fimul Ôl vires^è^ fpecicm intérim mit, Valetudinê vehementer Içdit, Morbos inni unerabiles parit^eoscp fcedos » Iwwent^ florpn ante diem dcuenuftat, “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ I ni]

3^ cm hebetat,Ôd quafî pccuinâ mente tnferit.Ab omi'bus hoi?' w nefti's ftudtjs femel auocat,hominêcp quâtus cft, totû cœno 53 immergitjVtiam nihilnifi fordidum,humile,fpurciïlibcaï fiogitare. Et quod hoîs erat proprifi, eripit, ratiom's vfum* Infant atcp infame adolefcentiâ, odiofam ac turpem, mifetfj ramq^fenedâ faci t.Sapias igi tur, Sgt;C fie noîaom tecû repu:? tes.Illa ÔC ilia voluptas,tam male celfit, tantû damni, tStum dedecoT/s,tedq,laboris,morboi^ attulit,ôô ite^ftuliifliimis

99 hamû vorabo prudens'* Iterum cômittàm, cUius medenuô pœniteat^:’Item dC aliorû exemplis temet reprime,qu os colt;^ gnoueris turpi ter ÔC infœliciter voluptatêeifefecutos, E re

53 gione anîa teipm adeontinentiâ,exêplis tot adolcfccntiSj 53 tot delicatarû virginû,ô^ collatis circSftantrjs,dbqpfi igna^ 53 uiam opprobato. Qui minus tandê tu poflis, quod ifli atep illijCo fexu,ea ætatejîc nati, fie educati, potuertint polRint

53 moena, q florida tes fit corporis 2C animi puritas. Hæe nos 53 maxime facit familiäres angelis, fpin tufiandi capaces, Etgt; 55 enim a nullo prorfus yitioficrefilixfpiritus ille, puritan's aÿ mator,vt impudicitiae. Nusq atque coquiefeit ac delitiatur^ vt in mêtibus virgineis.Propone tibi ante oculos g indecô rum,g totum hoc infanû fitamare, pallefcerc,macerari,Iagt; chrymari, blandiri,ac turpi ter fup^icê elTe feorto putidilTû^ mo.Occinere ad fores nolt;flurnas,pêdere de nutu dominaf, pari regnu mulierculæ,expoftulare,if afii, rurfum redire in gratiâ,6lt; vitro te ridendum4)ulfandQ,mutilandû, fpolianÿ dumlupæpræbere. Vbi quaefo inter ifta, viri nomen cYbi barbaCVbi generofusille anîus,rebus pulchcrrimis natus^ Confydera 2lt; illud tecum, gtum fcelerû gregê voluptas ad

33 mifià foleat adducere ♦ Eft alqs vitijs fortafle nonnulla cum 33 quibufdâ virturibus fociètas,libidininulla,fcdcûmaximis 33 plurimisep peccaris femp copulata eft.Sit fane leue feortari at graue ne audire parêtes,negligere amices^^digere rem

patrf5,rapcrc aliena,peierare,perpotare,latrodnarij ficS fieri,depugnare,homiddiS córnittere, blafphcmare,in qux oïa,óó his grauiora dna vokiptas,te trafuerfttm rapiet, vbi femel tuus elle defieris, ciuscp capiftro os miferö porre ” xeris.Perpende pterca,q fit hacc vita fumo fiigador,vmbra ” inanior ♦ Qiiot laqueos nobis ftruat mors, nulio non loco, nullo nen têpore infidias, Htc no mediocriter profuerit, ÓC noïatim recolere,fl quos ex tiJbi quondâ notis, ex familiari bus,ex æqualibus,aut etiâ natu minoribus, maxîe vero ex qs,quos aliquädoturpium voluptatS participes habuerisj’ ” mors inopinata rapuit, Efto(^ alieno piculo cautior.Cogf« ta,^ dulciter vixerint,fed q amarc vita defundi fint,^ fero fapucrint,qfcro coeperint odifie fua mortifera gaudia.Suc ” çurrat extremi iudictj facueritas, QC non retradandæ illius , fentêtiç metuend« fulme,in ignêæternS mittentis impios^ ” SiC quod hacc horaria, breuisep ÖCexiguavoIuptas, acternis

crudattbus luêda fit. Hoc loco diligêter landbus examina^ qiniquafitpmutatiopro furpilTimobreuiirimocp pruritU éc in. hac vita multo dulcius, pftantiusqj animi gaudiS per dcre,glt; in futura gaudtjs fraudari perhenibus,infup nunq finiendos dolores, tam vmbratili deledatiuncula mercari* Porro fi duru tibi videat, tan tillfli deledamenti pro Chrifto contenere,recordare,quos cruciatus file tui charitate fufcegt; perit.Practer comunes humanç vitæ iniurias,quanta facro fandi fanguinis pro te efFuderit,q ignominiofam,q acerbâ ’’ morte pro te depêderit,ôô tu horum oîm immemor,rurfuni ” filiS dei CTUcifigis,iterans infanas voluptates, quæcaputgt;amp;^ ” domina tuum,ad tam diros adegerecrudatusCTum i'uxta fuperiore régula recole, quatum ille beneficioru in te,nihil dum promeritü accumulant,pro quibus oîbus, cum nulla par gratia rependi queat, tarne nullam repofdt aliam, $ vt exeploipfips,amortiferis illccebris coerceas anima, amp;nbsp;ad rummiboni,fummicp pulchri conuertas amore. Compone int« fe duasilias Veneres,^ duos Cupidines Platonicos,

hoccfthoneftû amorcm^Sv foedû,fandam voluptatcS^ tiif pcrtijccnfer vtrtuscp diflîmilê materiâ,confer naturasjcorv fer premia.Et l'n omni quidê tcntationc,maximc vero cum adlibidinê follidtaris, propomto tibi ante oculos tuosjanlt;# „ gelum tui cuftodem, omniû quæ vel faci's vel cogitas, aflï^s J, duû fpedatorem ac teftcm,deiim infpcdorem,cuius cculis omnia patentjqui fedet fupra cœlos,ÔÔ intuctur abyflos.Et rem adco fœdam, vthomôcione tcfte facerc pudeat,nô vegt; reberis corâ angclo tibi proximo, deo, totoçp ccelitû choro fpcdante ôô exécrante facereç’ Puta autê,id qiiod res cft,6lt; fi tibi oaili eflentjplus^ Lyncei,plus^ aquilini,tamen ifti's ■ non dariflima luce certius confpexeris, quod coram te facit homoj^ omes animi tui latebræ perfpiaiæ funt, dei amp;nbsp;an^ r- gelorumconfpedibus. Quinfi^illudtuocumanîoreputa, -cum libidini cedis,alterû e du obus futurû, aut vti femel gu quot;nbsp;ftata voluptas,fic mentem tuam excantet obfcuren^, vt de turpitudine cas in turpitudinê, doneeexcæcatus venias in ' fenfum reprob3,etobftinatus in malojnc turn quidê queas voluptatê turpem relinquere ,cum ilia te deferuit. Id quod ^j'pleriscß videmus euenire, vteffœto corpore, extinda forif ^j;ma,frigente fanguinc, deficientibus vinbus, caligantibus oculisjtamê adhuc pruriant fine fine,ôt fccleratius’turpilo qui fint,3olim fuerint impudici,Q_ua re qd ciïc poteft exe^ crabilius,monftrofiuscp';’Alcerû,vtft' forte contigcn't teûn ■gulari fauore diuino rcfipifccre,maxîo animi dolore, fum/ *mis laboribus,plurimis Iachrymis,brcuis ilia 6^ fugidua vo • luptas expianda fit, Qiianto igitur confultius, oininonon admittere virus voluptatû carnalium,q vel in tam déplora lt;am induci cæcitatc, vel tantillâ, cann^ falfam dcledatiun* culâ,tanta molcftia dependere ç” I am vero amp;C a perfonæ tuac circumftantqs multa licebit fumere, quæ te a voluptatibus auocare qucât.Sacerdos es,cogita te totS diuinis rebus

,, fecratû elïè.Qiiâ indignum tandê flagitium fit,eo orc,quo „ corpus illud adorandû f«mis,puudam feorti carné contins

” gefCytjIUc tnanibus, quitus miniftrâtibus angelis,ineffabi ” le illud myfteriû peragis, abominandas contrcdare fordes» ” Qiiâ non côucniant,idcm corpus^eundêfpiritum cum dcô ficriiamp;l vnum corpus fieri cum mcretrice. Si dodhis es,tan tö generofior deocp fimilior animus, tâto hac cotumelia ïn^ dignior. Si nobilis, fi princeps, quâto flagitiû confpedius, ' tanto ofFcndiculû grauius.Si coniugatus,cogita g honefta rcs fit thorirs immaculatus,dacp oper am,vt(quoad fieri po tcfDtuû côniugiû imitetur fandiffimas nuptias Chrifti amp;Z ecclefiæ, quarû gerit imagincm, id eft vt cp minima habeat turpi tudinis,plurimû fœcunditatis.In nullo cm vitæ ft a tu, hô turpiiTimû cft feruire libidini. Si iuucnis es, etiam atcp etiâ confydera,ne florem acui nung redi tur-û,temcre polliw

” as. Ne re foedifltma perdas annos optimos, vercqt aureos, ” qui Qi. fugiuntpernicinîme,etrecurrût nung.Nenuncper ” infcitiâ incogitanbâætatis cÔmittas, quod te in omncm ” vfcp vitâ mordeat,perfcquente fccleriï confcientia,ô6 amagt; riftîmis illis aculeis,quosfugicns voluptasinanirnisno«? ftris relinquit.Si mulrér,iftum fexum, nihil magies dccet,^ pudor.Si vir,tanto maioribus rebus dignus,amp; iftis tam fri ùolis indignior.Si fcnex,opta tibi oculos alienos,vt videas » tededeceat voluptas,quacin adolcfcentibusmiferanda quidem eft coercenda,in vetulo vero portentofa,ôô ipfis .quocp voluptatû fcdatoribus dcridicula. Inter omiamoru» ftra nullum monftrofius fenili libidine. O déliré, Slt; nimi* ,um oblite tui,faltem ad fpcculû,canos Ôô capitis niucs araxgt; tamcp rugis frontem,cadaueri£p fimillimâ facicm contcmlt;* plare, ac iam capulo proximus, alia annis tuis magis congt; fentaneacura. Saltern quodratione decuerat facere hoc an nis admonentibus velcogentibus potius facito. Ipfa iam te , voluptas repellit,necp ego îquiens iâ tibi décora fum,nelt;^ tu mihi idoneus. Lufifti fatis, cdifti fatis,atcp bibifti. T eiru?

»’ pus abire tibi cft. Qiiid adhuc viræ perprcmis delitias,curn »’ipfaevam te defcrat yitaç’lam tempus eft,vtaliquando

ïrtcipiat in finutiio tubare myftica ilia concubinaquot; Abyfag,’'-' Ea lando fcruore calfaciat mentcm tuam, huius amplew • bus frigentia membra confoue,

lam vero vt fammatim perftringam,hæc funtpotifiimû, ” quæ te a carnis illecebris tutû reddent. Primô occafionum « omniû cauta ac diligens fuga, Qiiod præceptum quanq iti reliquis quciÿ conuenit obferuari, propterea qgt; qui pericu lum amatjdignus eft,qui in illo pereat,tamen hæ potiflîmû i-i funt illac Sirenes^quas baud fere quis$ euafit, niü qui pro 3’ ml aufugit.Deinde vidus èC fomni moderatio, T emperâ^ tia a voluptatibus etia permifTis, Refpedus mortis tuac, JJ mortis Chrifticontêplatio.Iuuabuntôô illa,fimm caftis ÔC jjjntegris couixeriSjficorruptorS ÔC mollis colloquia,veluti 3, peftem quanda vitaris.Si folitudinêodofzm^ôi. otiS ignaigt; • ■uû fugeris^cd animS cœlcftiS rerS meditatiôe, honeftis^ -ftudtjs gnauiter exercueris, Maxime vero fi facrarS literal? « -rum vcftigationijtoto pedorc te confecraris. Si ôu frequen ^er ôô pure orau eris,maxime irruente tentatione, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ADVerfumirritamentaauaritiac,

2 Si fenferis te vel natura propenfiorê ad Philargyria: vî^ ’ -tiS, vel a diabolo inftigari, recole iuxta fuperiores régulas ' dignitatêconditionis tuæ,qui ad hoc tantum crcatus es,in • ■'hoc redemptuSjVt fummo illo bono femper fruaris.Totam *vcro hanc mSdi machina fabricatus eft deus,vt oîa tuis ierlt;? mirent vfibus.Quâ fordidumigitur,^ angufti animi,non 3j‘vtP, fed tantopere demirari res mutas, amp;nbsp;vfliflîmas ♦ T elle 33*hoîm errorem^quiderit aurum Si. argentS,nifî terra rubra 3y ÔC alba ç; Quod nemo gentiliû philofophorû non contems? ,,'pfit, hoc tiipauperis Chrifti difcipulus, èC ad longe melioïgt; ’Tem polTelfionem vocanis, vt magnum quiddam admirai? bcris*Non poffîdere diuitias,fed contemnere diuitias malt;gt; fgnificû eft. Sed réclamâtmihi vulgus nomine tantû Chri*? « •jftianorum, feipfum callidiflîmc gaudet faliercr Ipfa in»» *

w quiunt ncccfTitas nos hor tat, vt rem fadamus, quae fi fuerft 9’ nulla,ne viuere quideliceat,fi cotradior, ni'mi's incomodc 9gt; viuitur,fi'n lauti'or,vberïorcp,plurimû adfert comodi tatfs, Confulit valetudini, profpidt liberis,comodatamicis,exi? cludi tur conteptus,denicp 06 fama melior, aim res bene ha bet. Ex aliquot Chriftianoi^ milibus, vix vnu atcç alterum I'nuenias, qui ifta non QC dicat Ô6 fentiat. Verum vtifiis ad Vtrûcp refpondcâ,primS quod aipiditatê fuam necefli'tatis noie prætexuntjObqciam illis viciflim parabola euangelic^ delilqs, èC auibus in die viuentibus, ad quoijj imitationem nos hor tat Chriftus, Obij cia,quod idê ne peram quide aut facculS fuis geftâdum pmiferit, Obtjciä quod nos reliquis omifTis, iubet ante oîa quærere regnS dei, Ô6 haîc oîa nobis

9? ceiTariajijs qui totopedorepietati ftiiduerStC Quâtulum veto eft illudj^d a nobis natura flagitatî’ Atqui tu necefligt; tatê no vfibus naturaî,fed cupiditatis terminis metiris.Pqs

9gt; aSt et illud fatis eft,^d naturæ paru eft, Qiiang equidê non »’ ita valde miror iftos,qui rê vniuerfam fuâ femel relinquût, 93 vt impudêtius mendicêt aliéna. Non eftculpa poftîderepe cuniâjfed mirari pecunia,cum vitio côiundS eft. Si afflui^ fungere boni difpenfatoris officio,Sin eripif,ne macerate, tanqrc magna fpoliatus,îmogaude tibi detradâ farcinant periculofam, Verû qui prçcipuC vitae ftudiû in coacetuan«? dis opibus cofumit, qui eas vti præclaru quiddam 66 expegt; tendu fufpicit,66 porro in longû,in^ Neftoris vft^ fencdâ recodit,is fortaffe bonus mercator rede dicetur,bene Chrf ftianû equidem non dixerim,qui totus defe pendcat,Ô6 de

9j Chrifti promiffîs diffîdat, Cuius bonitas aim pafferculos 99 benigne 66 pafcat,Ô6 veftiat, hoîem pium fibic^ fidente delt;? 99 ftituetfcilicet!' Sed iam comoditatu, quas adferre aedunt, ratiônê ineamus, Primû etiam gentiliû philofophorS con«» fenfu,inter vtilia bona, diuitiac poftremû locum obtinêt,ô6 cura iuxta Epideti parti tionê,praeter vnâ animi virtutem.

55 reltqua oniia extra hoîcm fint,nihn tamê tam extra nos Zi pecunia, nihil tam exiguâadfcrt cômcditatc. Etenim fi 9i quicquid vfg cft auri,quicquid gêmarum,id emne tu folus poirideas,num ideo tua mens fuerit,vel pilo mclior,nû pru dêtior,nû dodiorç’Num corporis valctudo,pfperiorç’Num valêtiorê,formofiorê, iuniorcm reddet^ At voluptates pa^ rat,Verû,fcdmortiferas,Sed honoré conciliat.At que tans* demCNempe quêfalfum tribuut ij,qui nô nifi ftulta mirar» ” tur,amp;^ gbus placuilTejpene vituperari eft. Verus hones eft ” laudari aiaudatisjfummus honos eftplaaiifle Chrifto. Ve ” rus honor,n5 opum,fcd virtutis eft præmiû. Cedit tibi,fwj?

fpicit te plebecula. S tube, veftes illi tuas mirantur, non te» Qin'n tu in te ipfum defeendis, ôc animi tuimiferâpaupe:? riem cofyderas^ Qiiâ vulgus ü vidcret,tam miferandû iu* dicaret,qnuncbeatû prædicat.Verû amicos res comparât» Fateor,fed falfos,nelt;5p tibi eos comparat,fcd fibi. Atep adeo ifto titulo, vel infœliciflîmus eft diues, qgt; amicos ne dinogt; feere quidé queat. Alius in ftnu odit, vt tenacem,alius inui detjVt opulétiori,alius ad fe fpcdans,aflcntatur,ôô arridet, vt arrodat.Corâquieft amâtiflimus,maturâmortem preca »gt; tur.Nemo tam amat,quin mortuû malit^ viuum. Nemo

tam familiaris,a quo veriï audiat. Q^. niaxime fit, qui diigt; uitem fyncere diligat, ille tamênonpoteftquen^ non hagt; berefufpedû. Ornes vultures iudicat cadaueri inhiantes, 99 ornes mufeas ad fuS compendiû aduolâtes. Qtiicquid igi^ tur comoditatis vidétur adducere, id fere fucatû, vmbratigt; cum,pftigiofumcpeft.At verorûmaloi^ plurimû adferunt, verorû bonorum plurimû adimût. Proinde fi bene accept! at(^ expenfi rationem fubduxerisjprofetfto repcries,nunq tantû adferre comoditatis, quin nimio plus incomodorum (êcûtrahant Quiâmiferis laboribus parant,quantis pericix lis,quanta follicitudine feruâtur,quâto dolore amittuntur» 99 Qilibus de caufts 6lt; fpinas appellat Chriftus, qj emnem 93 animi tranquillûaté, qua nihil homini dulcius, mille cusis

” dthm’ant, Ncq; vn$ fi'tim fui fcdant, veru magis acmagfs irritant In omne nefas prædpftes a gunt. Neq^ tibi fruftra blandiare dicens, nihil prohiber pari ter 06 diuitem efle, 26^ piutn.Memento quid dixerit veritas, facilius efle camelum ” tranfire per forame acn s, q diuitem intrare in regnvt cœlcx? ” rum. Planet^ verum eft tllud apud diuum Hieronymü, dû* uitem hominê,iniqui aut dominû efte^aut hæredem.Ingês opulentia^nunquam fine pcccato vel paratur, vel feruatur^ Cogita,quanto mclioribus opibus te fpoIient.Odit cm virgt; ” tutis indolem, odit honeftas artes, quifquis admirator eft »’ auri. Præterea vnum auaritiæ vitiû idololatria nominat a

Paulo, nec^ cum vllo prorfus alio minus conuenitChrifto» • Necidem potes S6 dco feruire ÔC Mammonæ,

Defines igitur mirari pecunia, fi vera bona cum falfis,fil fucata comoda,cum veris incómodis diligenter expêderis^ ’ Si fummûiiludbonu contêplari, atep amare condidiceris,' quod vnû cum adeft, etiâ fi reliqua omnia defuerint abun^ de explet animû hominis,qui capacior eft,^ vt vel vniuer* fis huius mûdi bonis queat fatiari, Si crebro tibi reuocaria quot;nbsp;ob oculos, qualem te primû terra nafcentêexceperit,qualê item receptura fit morientê.Si femper cogitationi obuerfe turtuæ.Stultusillccuangclicus,cuididîumeft,hacno(fte ' répétât a te anima tuâ,86hæcquæcongrcgafti, cuius erûtCÎ Si mente a deprauatis vulgi moribus ad Mariæ,ApoftoIo* » rum,martyrâ,maximc Chrifti capitis tui paupertatêflexei* w risjfempercp væ illud tibi metuendum efle ftatuas5quod ib* ?? le diuitibus huius feculi minatus eft,

Si quâdo incantamêtis fuis tentabit animû tuû ambitio, his rcmedtjs eum pmunies, Statim iuxta ea quæ fuperius tradidimus,hoc mordicus teneto,folû eum honore eflè,qui a vera virtute proficifcitquem ipm tarnen oportet interdß fugitare,quemadmodû 06 fcrmone,ô6 exemple nos docuit *

Chriftus lefus.Vnicum aSthonorê, ÓC homini Chn'ftiaflo expetendu effe^no ab hoïbus,fed a deo collaudan', Etenim quê ille comcndat, vt inqui t Apoftolus, is demö probatus cft,Honor aSt/i ab boïe deferturjob rem inhoneftâjVticp 2. t«rpibus,non honor ifte/ed ingês eft probrü.Si ob media, puta forma,vireSjOpeSjgenuSjHe turn quidê honor rede di

. cetur.Nemo em promeret honorem ea re, qua no meretur ” laudari.Si ob honefta,honos quidê erit,at non appetetjqui ” promeret, ipfa nimirü vittute dC cófcientu redi cótentus»' ” Vide igitur qderidiculi fint honores ifti, quorü cupiditatc tâtopere vulgus æftuat.Primû enim a qbus tandêdanturç' Nempe ab tjs,qbus nulls difcrimen honefti atcp inhonefti* Ob quæ“:’ PlerOc^ ob media,no nunq ob turpia. CinV Indis» gno,Qixirquis igit honore exhibet,aut metu facit, amp;nbsp;viciik fim eft metuêdus,aut vtprofis,óó ridet te,aut quia miratur res nihili nullocp honore dignas, QC miferSdus eftjaut quia te iudicat his rebus ornatum,quibus honos debeat,qucd fi falfo opinatur, cura vt fias id, ^d ille te putat elfe. Sin vere, oêmhonoré tuS in cum refer, cui debes 6d ilia qbus honos ” tribuit, Tam non couenit tibi arrogate honorem,^ non de ” bes tibi arrogate virtutê.Alioqui quid amêtius, q tuipreci

urn de homScionS opinione metiriCQuibus in manu eft fi mul atcp collubuit,hocipm honoris §dlargiunf,rurfusaugt; ferre, ac tc modo honeftatS dehoneftare, Proinde nihil ftul tius,q talibus honorib^,vel geftire,cS contingSt,vel ringi, cum auferunt.Qiios veros no efte,vel hocintelliges argult;gt; mentOj^d funt cS peflimis ÔÔ fceleratiffimis comunes* Im^ mo nullis fere contingSt copiofius,q tjs qui funt veris hogt; ” noribus indigniftimiXZogita^beata trâquillitas modcftx ” priuatæcp,ôô ab omni fuperbiæ ftrepitu femotg vitæ,Con;? ” tra q fpinofajO plena curarS,pericuIoij2,dolorS, vita poten ” tium.Qua difficile fecSdis in rebus,non obliuifci fui.Qiia ” arduS in lubricoftantê,non cadere,Quam capitalis ex alto ” r uina.Omnê honoré fummo cS onere coniunds effe. Qiia

(euer S iudidS fupremi India's fn cos fwturff fit,qui hicfelc •* in honoribus vfurpadis,cactcris antcpofucrut Etem qui fc ” fc demiferit, ei vt pu fillo fiiccurrct miicricordia. Qiii vero ” fefe vti fpedatS erigit,is fibijpfi gratiæ fubfidium intcrdu^

dit, Chrifti capitis cxemplu femp anîo inhaereat aio. Qiiid illo fecundS feculum ignobilius,dcfpedius,inbonoratius? Qiiâ fugit honores ctiâ oblatos, qui quouis honore maior er at. Qua derifit afellofedens.Quâ damnauit palla tedus, amp;C fpinis coronatus. Quanon gloriofam morte elcgit Sed que mundus contêpfit, hunc glorifi'cauit pater, T ua gloria fit in cruce Chrifti,in qua 6^ falus eft tua.Quorfum tibi hii mani honores,fi te rcfjdat,defpiciatlt;^ de^jcxecrcntangeli»

Non intumefees anio, fi iuxta tritt (fi mû illud adagiu co ” gnoris temetipm,'id eft fi quicquid in te magnu, quicquid pukhrû,quicquid præclarû,id dei munusjuon tuû bonum ?’ efte ducas.Contra quicquid humile, quiegd ibrdidûjquic/ quid prauujid totû ad te folû referas.Si memincris, quatis in fordibus conceptus fis, quatis natus,q nudusjq inops^q ”, brutus,q miferâdus in hanc luce prorepferis,Corpufailum ” iftud^quot vndiep morbisjquot cafibus, quot erûnis expos* ’’ fitû fit.Immanê iftum gigantê ÔC immêfo turgentê fpiritu, quâtula res poflît repente coficerc. Expende QC illud, cuiuf modi fit iftudjvnde tibi placcs,Si mediO ftultitia eft, fi tur# pe,dcmêtia,fi honeftû,ingratitudo.Memineris nullû ahud effè cerrius ftoliditatis infipientiaecß doaimêtum, g fi quis fibi vehemêter placeat. Praeterea nullû ftultitia: genus elle deploratius.Si turgefeit animus,q» fe tibi fubmittithemû^* cio,cogita,quanto maior,quâtolt;p potentior tuoimmincat capiti deus, qui oêm ceruicê elatam deprimit, nbsp;oês colles

in plana dcducit,qui ne angelo quidêfuperbienti pepercit ” Conduccntamp;^ illa,licetleuiora,fi te femper ccmponàscum ” prçftâtioribus.Places tibi de forma ccrporis,ccnfer te cum ?» i)s qui te forma prçcedût,Cnftas erigit tibi dodrina,ad eos

refer oculös^äd quos tu nißl didiaffe vidc'arjs. Deinde fî ti putariSjUon quantü adfit bonorS/cd quantü defit,6C cum Paulo oblitus corum quæ a tergofuntjenitan's ad ca qua: a fronte reftänPractcrca non infdtS fuerit amp;nbsp;iUud,fi afflantc fuperbiac ventO5mox noftra ipforü mala vertamus i'n remc 99 dium,qualî venenS veneno pelletés, Id i'ta fie^ vbi fi quod

Ingens corporis vitiu fi quid infignis incomodi nobis vel Fortuna dedit,vel attulit ftultiaa, quod animS vehementer mordeatjid ante oculos ftatuamus,00 pauonis cxcmplo,ea »gt; noftri parte nofmetipfos potiffimu contemplemur^qua fu»gt; »gt;mus deformatilTimi, ita fiet, vtftatim fubfidantcriftac. Ad haccjprgterc^ quod non aliud vitiS deo inuifius eft,2lt; apud homines in primis vbilt;^ odiofa,atcpirrifa arrogant!a,cutn contramodeftia,ö(l diuinS fauorem condliet5amp; hominutn beneuolentiam adglutinet.Ergo vtfummatira dicam, dua • ” praedpue prohibebunt a fuperbia nbsp;nbsp;confyderes quid ipfe

99 fis in te, putredo in exortu, bulla in omni vita^efca vermiß 99 um in morte,ÔÔ quid Chriftus fadusfit pro te, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Cum te vehemens animi dolor, ad vlttonem extimttlaÇ 99 memineris nihil effe minus iram,lt;^ quodfalfo imitatur,pi,r 99 ta fortitudinê, Nihil ein acque muliebre, nihil tam imbecile lis proiedicp animi,g vindida lactari. Animofus vïderi ftu des, quod inultS iniuriS non pateris, at ifthoc dem« paAc^ 99 prodis puerilitatê tuam, qui ( quod eft viri propri ûJanimo 99 têperare non queas,Quâto fortiHs,quâto generofius,alie^ 99 nam ftultitiâ contênere,q imitari,Atnocuir,fcrox eft,inful lanQiio turpior eft,hoc magis cauc,ne fias illi fimilis.Qiiac malû vefania eft, vtalienâimprobitatcm vkifearis, te fieri 99 improbiorem Si contempferiscontumeliam, intelligent 99 omesindignofadam. Sincômoueare,iaminferentiscatM 99 fam feceris meliorem, Deinde illudreputa, qued res eft, fi quodeftacccptûincômcdum,idncuti$ tolli vindida,fed propagari.Quis cnim deniep finis fuerii mutwarû ini wialt;

«Jin,fï fuS quisc^ dolore pcrrexcn't vinditfh rctaliarec’Cré * leunt vtn'ncp i'nimici,incrudcfd t dolor,qui quo i nuetcrati »» oreftjfaocmmiruinfanabih'onAtknitatejtoleranaacj fagt; ’ », natur no nunq etiam i'Sjqui fedt iniun'â, ÓC ad fe reuerfus, ex inimico fit certiflïmus amicus« Per vlrionê vero malum tpfum, quod a te cupis depellere, id in te reciprocatur, non fine malo fœnore, Erit QCillud non indffi'caxirac remediSf, fi iuxta fuperiorem rerû partiti5cm,confÿderos,hominem homini non poffè nocere,fî nohtjnifi in his quç fiintextra/ «abona,necadipfumhomincmagnoperepertinêt. Nam », vera animi bona folus deus poteft eripere, quod non fole^ nifi ingratisjiblus poteft largiri,quod non côfueuit immit» bus QC ferodbus.Nemo igitur Chriftianus Içditur, nifi a fc metipfo,nulli nocetiniuria,nifi fuo autbori« Adiuuant baec, tametfi leuiora, ne dolori métis obfequare, fi c^ode colleiftis rhetorû circûftanttjs, pariter ôô tuG incomodû ex# lenuesjôô aliéna eleues iniuriâ^bis ferme modis. Læfit,Éèd

9î facile reiàrcietur.Tum puer eft^rerû imperitus,adolefcen* »3 mulier eft,abeno fedtinftindu,imprudes, probe potus,ae# J, quû eft ign öftere« At contra graui ter quidê kefit, fed pater

eftjfr a ter,pracceptor, amicus, vxor« Par eft,hoc dol oris illius vel charitati, vel authoritati condonare. Aut paria facien» iniuriâ cum altjs illius in te benefieijs compenfabis,vel cum tuis in ills offenfis exæquabis. Hic quidê læfi t, fed alias fepeprofuit^ lUiberaliseft animi,benefadorum obh'ui# fei, iniuriolac memin ilTe. Nunc me offendi t, fed quoues a me offenfus, Ignoftam illi, vt mihi meo exemplo ignoftaf, 93 8lt; ipfe delinquenti« Porromulto praefentius remediû fue# 93 ritjfi in peccato hominis in te/:ogitcs quæ,quanta,quoties gt;3 tu peccaris in deum,^ mulüs nominibus illi fis obnoxius«;

Quantum turemiferis debitor! fratri, tantum tibicondo# nabit deus. Hanc diflôluendi æris abeni fationem nos do# cuitjCreditor ipfe.Non rccufabitlegem,quâ ipfe ftatuit.Tii y t a culpis exoluaris, Romam curfitas, nauigas ad diuura

lacobûjCmis condonatioes ampliHimas. Equidênon dani ” nOjQUod facis/ed vtoîa fadas,nulla tarnen comodior ratio

qua poft offenfam recondlieris deo, q fi tu ofFenfus recons dliere fratri. Condona leuem culpâ proximo(leue ein eft, quicquid homo peccat in hoîem) vt tibi tot milia culparum codonet Chriftus, At durû eft inquis animû cxcandefcente coprimere» Non tibi fuccurrit,quâto duriorapro te tulerit ” ChriftusC Quid eras,cum pro te impenderet anima predo ” famç’None inimicus^Qua lenitate quotidie te tolérât,vetc res itérante noxias^ Poftremo qua mâfuetudinc ille pertu* lit probra, vincula, verbera,denicp morte probrofiflîmamîf Quid te iadas de capite, fi non curas etTe in corporeî’Non cris mêbrum Chrifti,nifi fequaris veftigia Chrifti. Sed in# ” dignus eft,cui ignofcat, Ita ne tu dign’ eras,cui ignofceret ” deusÇ’In tcipfo vis experirimifericordiâ,£lt; infratrêvis ex

ercere feuerâ luftitiamC Magnû eft fi peccator ignofcas pec catori, cS Ghriftus pro crucifixorib**fuis oraueritpatrem? Ardus eft no referire fratrê,quem iuberis ÔC amareC DurS eft non remetiri malefidS,pro quo nifi benefidS retuleris, non hoc eris in conferuS tuum^^d fuit Chriftus in feruum ” fus, Poftremo fi indignus hic, cui benefidS pro malefido ?’ rependat, at tu dignus qui fadas, dignus Chriftus pro quo

fitted veterê feredo iniuriâ,inuito noua, Rcpetet iniuriâ fi hanc abftulerit impune.Si citra culpâ potes vitare,vita,fl mederi,medere,fi’ rcfarcire,refard.ySi fanare furêtemjfana» ^in minus,pereat ille folus potius q tecSjftum qui fe dam nS dedifle putat,comiferatione non pœna dignS puta. Vis quot;nbsp;9’ cum laude irafd^Irafcere vitio,non homint Xed quo natu ra propenfior es ad hoc vittj,tanto diligentius temet multo 9’ ante pmunito,femelq}hocdecret3penitus anîo infculpas 3’ tu O, ne quid vnq vel dicas, vel fadas iratus. Nihil tibi crc# w dideris comoto^pulpedS habeto, quicqd impetus ille ani# 9J mi didauerit,etiâfifithoneft3,Memineris inter phreneti# »9 cum,Slt; ira bacchante,nthüopliis inter^ftcjq inter breuê SC

” per pc tu 5 infaniS, Succurrat, g multa per kam vel dixerlf,-” vel feceris pœnitêda,quçiam fruftra mutata cupias.Proin ” de cum nbi' bilïs cfFeruefcitjfi te non potes ilh'co totS ab ira ” vendicare,fake eätenus refipiïce,vt te meminen's fanS non cfle.Hocmcmimflc fanitatis pars eftnonulla,Sictccucogl ta. Nunc quidem itafum alFedus, atpaulo poft multo alia mente fucro.Cur ego interim dicam in amicS iratus,quod poftea placaniSjmutare nóqueam^'Cur nSc facia infanus, quod rnilii redditus magnopere doleam Cur nonhoc po^ tius a me impetrct ratio, cur no impetret pictas,denicp cur non impetret ChriftuSj^d tempus ipm paulo poft impetra bit?” Neminif opinor)tantS atrac bills adiddit natura, quin falte hadenus fibi poflit imperarc.OptimS autem fuerit fic inftituto,róne,aiïuetudinc durarc animû,vt oîno non con

” moucare.Perfedu erit, fi vitio tan tu indignatus, pro cotut »’ meliareponas offiducharitatis.PoftremS 0^ hum anæ tern perantiae,nc te totu animo pmittas.Prorfum non irafd,dco fimillimS eft, eo£^ pukherrimu.Malum in bono vîcere, eft

9gt; perfedS Chrifti lefu charitate æmulari, Iram pmere,frenOi? »gt; coercere,hoîs eft cordati.Indulgcre bill, ne hois quidem 99 eft,fed plane ferarû,idcp immitiû.Q^ fi iuuat cognofeere,^ w vchemeter fit indecorS hemini ab ira fuperari,fac fanus cu esjVultu irati contêplere,autipc iratus fpeculu adeas,Cum fic flamantes ardent oaili, palicnt genXjdiftorquet os,fpu^ mantlabia, tremut mêbra, frémit vox,nó conftantfibi ge* ftus, quis te cxiftimethoîem efle^ Vides amice fuauiflîme, immêfum pateat æquor,de reliquis vitijs cófimili modo differêdi.Sed nos medio in curfu vela colligemus, idquod reliquu cft tuæ ibllertia: reliduri. Neep em propofiti noftri erat,2lt; fane q infinitu fuerit,ita vt cœpimus,fingula vido* rum genera iingulis quafi declamanóibus difluaderc,atcp ad bis oppofi tas virtutes adhortari.TantS volui,quod ubi fatis fore credebâ,rationem 06 artemquandâ nouai militia: cômonftrare, qua te pofles aduerfuspriftinæ vitæ repuUu*

lantia mala cómunire JtaÉp quod nos in vno atlt;^ altcro W cmpli caufa fedmus,id teipfum oportebitfacere,cû in fin^ gull's, turn potiffîmS in his, ad quæ cognoueris te, ßue na^ turacjfiue cófuetudinis vitio,peculiariter fnftigari, Aduer^ • fus haec certa quçdâ décréta in albo metis noftræ defcriben/ da funt, at(^ ea ne defuetudine obfolefcant, fubinde reno^ uanda, Veluti contra main obtredationis, turpiloqutj, in* uidentiaf,gaftrimargiæ,2lt; id genus reliqua. Hi foli funt ho ' ” ftes milita Chriftianoru, in quorum aflultu, oratione,fen* , •’ tenttjs fapientum,dogmatibus diuin«foipturx,exemplis » piorum homin«,0C maxime Chriftijnnilto ante eft prçmu*

niendus animus. Hate omia tametfi non dubite,quin affa* dm tibi fuppeditatura fit facraledio, tarnen fraternachari*, tas nos eft adhortata, vt falte hac extemporali fcriptiacula, pro mea virilijfanda tuum propofitâ prontouerê,adiuua* remId quod eo feci maturius,^d nonnihil metuerem,ne in fuperftitiofum iftud religioforû genus îcideres,qui par* 9» tim quaeftui fer uien tes fuo,partim ingenti zelo, fed non Ic « cunda fcientiamjdrcueunt mare aridam, ÔC ficubi nadl 95 fuerint hominê a vitijs ad meliorê vitam iam refipifeetem, 9) eumilico improbiftimis hortamentis,minactjsiblandicijs 95 in monachata conantur detrudere,perindc quafi extra cu*

cullum Chriftianifmus non fit.Deinde vbi fcrupulis meris QC inextricabilibus fpinis pedus illius expleuerint, ad hu* manas quafdâ traditiunculas aftringût, planeiÇ in ludaifi» mum quendâ præcipitant mifera, actrepidare docent^ non amare,Monachatus non eft pietas, fed vitæ genus,pro fuo cuiep corporis ingenijep habitu,vel vtile, vel inutile. Ad equide vt te non adhortor, ita ne dehortor quidê. Hoc mo* do comoneo, vt pietate neep in dbo, neep in cuitu, neq^ vlla te vifibili conftituas, fed in tjs qua: tradidimus, In quibuf* cuntp vero deprehenderis veram imaginé Chrifti ,cum tjs te copuIa.Porro vbi défunt homines,quorum conuidus te reddat meliorê, abdudto te quanta potes ah humano con*

forttOjS^ propbetas fandos,Chriftum,ApoftoIos,in collo^ gt;, quium alèifce. In pnmis au tê Paulum tibtfadtofamih'arê, »} Hic tibï fempcr habendus in rinu,nodurna vcrfandus ma 99 nujverfandus diurna^poftremo ad verbû edifcendus.In gt;9 quê nos iampridem enarraaóem magno ftudio molimur»

Âudax quidê fact nus,fed tarnen diuino auxilio freti fedua Io dabimus opera,ne poft Origenem, Ambrofium, Augu^n ftinu,ne poft tot recent fores intcrpretes,hunclaborêomni no vel fine caufa, vel fine fr udu fufeep'fle videamur, A tep vtintelligantcalumniatores quidâ,qui fummâexiftimant religionê,nihil bonarum literal^ ftire,qgt; politiorê veterurii literaturâ per adolefcêtiam fumus amplexi, q? vtriusep Iingt; guæjGrçcæ pariter ac Latinæ,mediocrê cognitioncm, non fine multis vigilqs nobispeperimus, non ad tamâ inanem . aut puerile animi voluptatem Ipedafle nos,fed multo ante 95 fuiffe praemeditatos, vt dominicu templum, quod ndnulli 95 infeitia barbarieep fua nimis dehoneftarunt, exoticis opi^ 95 bus pro viribus exornaremus,quibus SiC generofa ingenia pj poftent ad diuinarum feripturarû amorcm inflâmari. Sed hac tanta re,pauculos dies intermifla,hunclabore tua cau# fa afliimpfimus, vt tibi veluti digito viam, quae compendio ducit ad Chriftum, indicaremus, Precor ante lefum iftius ( vti fpero)propofiti parenté, vt falubribus tuts cœptis, be^ nignus afpirare dignetur,immo vtfuS in te mutando mui* nus augeat perfidat(^,quo dto grandefcas in co, ÔC occur* ras in virum perfedu. In eodem bene vale frater ÔC amice, ' Temper quidé animo dilede mco,at nunc multo ante hac quot;nbsp;turn charior,tum iucundior, Apud diui Audomari, Anno aChrifto nato fupra miUefimu quingentefimo primo.

DESYDERIVS ERASMVS RO^ tcrodamus loanni Cokto thcologodo# diflïmo, facundiflîmoçp.S.P, D*

VAM praeter meritü nos fuperioribus Ik » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laiidaras dodiflime Coletc, tâ hià

paulo aequiore animo fero reprehenGonem jBI^^^SSttuam^quam non mcreor,q laudes tuli tuas, quas non agnofcebâ.Nam accufati non folu fine vitio nos metipos purgare pofliimus, verum ctiâ hoc ci tra culpa non facere no poflIimus.Cum interim laudes accuratio rcfello re,hoîs efle videatlaudû ieiuni auidicp, necp fimpliciter id agentis,nelaudet,fedvtautfaepius laudetaut copiofius» T u credo vtrocp in genere pericuIS noftri facere volui fti,6^ quid mihi placere tanti viri prçconio cohoneftatus, et quid aculeoru habere, obiurgariuncula irritat^.Conftâtiflîmus in amore fis oportet,qui quide fis in recipiêdis amids, tarn cautusjtam diliges,tam contabGdus, tarn explorans. VerS his tecS iocari libuit Alioq $ lactabar antea vcl falfo laudagt; ri a viro oîm laudatifiimo, tarn nunc admoneri gaudco, ab amico lynceriflimo,Igitur pofthac pro tuo arbitratu ruum Erafmum vel laudato, vel obiurgato, modo quotidie litera rum tuaru aliquidhueaduolet,quaremihi nihil poflit ac^ cidere iucundius.Sed iam adepiftolâ tu am paucis,ne puer •ï qui h'teras tuas attulit,inanis ad te rcdeat.ÇKiod neotericu hoc theologorS genus, qui meris argutqs 6^ fophifticis ca# uillationibus infenefcût,tibi negas placcre,nae tu mecû vegt; hemêtermi Colete fentis«Nonquodillorûi ftudiadânem, qui nullum oihino ftudiû non Iaudo,fed cum fola funt ifta, ncc vllis antiquioribus, cle^tioribuscp côdita hteris, ciuk 9) modi mihi vident, vt fciolu amp;nbsp;coniêtiofum hoîcm reddcrc ' 9) poflîntjfapientê an poffînt,viderintalij.Ingeniû enim iciu 9)03 QC afperaquadâfubtilitate exhauriSu nec^ vUo végétât

” fuccOjiîc^ anîantfpiritu.Et quod oîm eft maximû,tl]colo4 ” gîâ illam oîm difciplinarSreginam fie veterû facundia los? ” cupletatâ ornatamt^, fua balbutie^ orationis fpurdffîmae ” fordibus dcuenuftant,fic prifcorû ingenijs expeditâ,fpinis quibufdâ l'mpediuntjinuoluctes oîa^dum oîa conant refok uere quêadmodû ipfi loqiiûtur.Itacp videas cam quæ quon dam auguftiffîma fuent,maieftatis(^ plena, nunc pene m« tam e(re,inopem,pânofam.IIIicimur înterca duld' quodam 6c illecebrofo morbo,nunq fatiatæ contêuonîs.Ri'xa e n'xa nafd'tur, Si mi'ro fuperdlio, de lana capn'na djgladiamur. Turn ne nihil inuenris veterû theologorum adiecifle videa mur,fatis audader ÔC certas quafdâ ratiôcs prçfoipfimus, quibus deus myfteria fua peregeri t.Cum interdû perfedii* us fit credere fieri,cæterû quibus modis id fiat^omnipoten tiç dei permittere.Adde quod often tâdi ingentj ftudio,non nun^ eiufmodi quæftiones agitamus, quas aurcs piae vix ferantjcum quærimus,num deus potueritdiabolûjaut afi«?

»3 num affumere.Fortafle tolerandû,fî quis ifta tang aaiendi ingeni) gratiamodice perætatêattigeritjfcd in his tang ad 9) fcopulos firenæos,nonc5(ènefcimus modo, verum etiâ im 93 morimur, præ his nullas non liter as contênimus, Accedit ad hæc, quod noftra têpeftate fere ad theologiae ftudiû fefe applicantjliterai^ omniû principcm,qui propter ingenium pingue parûcp fanum,vix vllis funt It teris idonei, Hæc aût dixerim, non de dodis ac probis theologiæ profeftbribus, 9, quos in primis fufpicio vcnerorcß,verum de fordido hoc ac J, fuperciliofo vulgo theologoï^,qui præ fe omnes oîm literas pro nihilo ducunt, Qiio cum hoîm genere inexpugnabili, cum tu Colete dimicationê fufeeperis, vt veterê illam ac ve ram theologiâ, iftorum fpinis obfirâ implexamq; in priftigt; num ni tore ac dignitatê,pro tua virili reftituas ,^uinciam (ita me deus ameOfumpfifti, multis medis pulcherrimam, ipfius theologiæ noîe ptjlTima, cum cïm fiudioforum ^tum huius Oxonienfis florêtiffimæ Académie cayfa faîubeiw

mam. Ver5( ne quid mëtiar)amp; negoïtj 5C inuidix plen am; Quanq negoti) quidè difficultatê,tua tum erudino,tum iit duftria fiipcrabit, inuidiS antmi tui magnitude facile negli . get.Sunt QC inter ipfos theologes non pauci,qui tam honc^ • ftos tuos conatuSjCtvelintetpeflïntadiutare.rmmoncmo ( non dextrâ iunxerit, cû nullus etiam dodloru fit in haccele berrima fchela, qui tibi Paulinas epiftolas publice iam tri^ enniûenarranti,nonattentilTimas aurespræbuerit Qux quidê in re, vtrû magis laudanda medeftia illorû, qua non verenturoîm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoîs aetate iuuenili,nullacp dodo

ratuSjVt vocant^authoritateprçditi aiK^oarai' videri,antua fingularis tu eruditio^tumeloquêtia^tum morû integritas^ quâilli hoc honore dignaiudicant;quot; Demirer aüt,non q? tu tanto oneri fuppofueris humer os, cui par elfe potes,fedlt;ÿ me nihili hoîem,in tâ magnifici muneris focictatemvoces; Hor taris cm,immo pene cóuitio efflagitas, vtquêadmodû tu Pauls, itidêego vel prifeS ilium Mofen, vel facundû Egt;

9) faiamenarrans,hybernishismêfibusfrigentiaCvtiferibis) »3 huius gymnaftj ftudia coner accedere. Ego vero qui mccü 93 habitare didici, nec ignore, üt mihi curta fupcllex, nec^ dodrinæ tantû arrogo,quæ tantisobeSdis rebus fufficiat, neep tin animi robur mihi rcor adclTe, vt tothoîm,fua forti ter tuentiS,inuidiâ queâ fuftinere.Res ifta non tyronê, fed exerdtatiffimS requiritimperatorê. Neep vero me îpudén tem vocaueris,qui ifta reeufem, impudêtiftîmus oîno futu rus, ni reeufarê. T u mi Colete paru prudeter fads, quiCqcf

^3 ait Plautus^e pumice poftules aquâ. Qtia tandêego fronte 59 doceboj^d ipie non didiciî’ Qiii frigus aliorû accendâ, ipfc a, têtus tremês horrensc^dpfa temeritate mihi magis temera 9, rius videar,fi ftatim tâta in re vires meas pericliter,etiuxta

Græcâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b tco td'tw riv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;experiar.Atex

pedarainquisjamp;^ opinione te falfum quereris. TecS igitur ipfe expoftules oportet,haud mecS. Neep ein nos te fcfelligt; qrysjquippe qui niliil iftiufmodi, vel jjnnjferiraus, vel ctii

TEDIO ET PAVORE CHRISTL nj ofiêderimusj Scd tii tei'pm fefcUi'ftLquï mih» de me vera dicanrijcredcre nolueris.Necp vero hue appui/,vtpoerica« gt;’ aut rhetorkas Iras docerê,quç mihi dulces efle defier6t,pogt; t? fteaq defierStefle neceflariæ.Hoc reculb,qa minus eft infti tuto mcojillud quia maius viribus, I n altero obiurgas îmc renté mi Colete,quippe qui ièailariû(vt voc3t)literar(ï pro (efïïonênun^ f«-acme ailerim, ad altcru fruftra hortaris,vt cui me nimis im pare elR cognofcam, nbsp;nbsp;fi maxîe par hm,

ne liceat quide,Nam moxLuteciâ rclidam repeto.Interim da me partim hyems hie alligat, partim reces dueis cuiuidî (uganôfinitexiretuto,inhanclaudatiflîmâ Academia me contuli,vt vna autalteru meniem cû tuifimilibus potius,q cS torquatis iftis aulieis agerê, Tuis vero pukherrimis ac diuiniseonatibus,tantumabeft vt velim aduerfari, vtme, quoniâ nondu adiutor fum idoneus/edulu amp;nbsp;hortatorêjôi fautorê fore poIIicear.Cacterö vbi mihi confeius ero,adcflè robur £C vires iuftas,accedâ amp;nbsp;iplè tuis par tibus,ÔC inaflè* renda tlteologia,fi non egrcgiâjcerte fcdulâ opera nauabo« Interî nihil mihi pollît eflê dulcius,q(ita vt cœpimus)quo* lt;idie vcl corâjVel per epFas de facris Iris inter nos ceflidIarL Valc Hii Colete,Humaniffîmus prçful Richardus Charno eus hofpcs meus, cois mihi tecû amicus, iulîît tibi fli is ver^ bis multâ falutê aflcribi.Oxonixe collegio canonicorü or* j^nis diui Auguftini,^d vulgo dicit fandæ Maria:,

DIS P V T Atiuncula de tcdio,pauore, triftina lefu, inflate fuppliciocruds,decp verbis quibus vifus eftmortêdeprecari.PATER SI FIERI POTEST, tranfeat a me calix ifle,

Erafmus Roterodamus loâni Coleto fuo, S. D, HERI cum inpomeridianaconflidlatiûcula no* ftra Colctc,multa quidê abs te turn acutc,tû gra* uiter dicerctur, ncc tuâmihi fentenoâ fan's pro* barçsja qua tamê diflentire magis poteratnjgrcfelkrcjmi* L ij '

h'cp vidcrcr,non tâ caufa efle inferior, gfacundiajCotentio nem tu quidê in præfentia pro tua modeftia rcmittebas, vc

93 rum digredientê, vt rem mecS attentius amuflatiusep per*^ penderê orabas, negans te dubitare, quin fi ita facerê, ilico pedibus in tuaiturus eflem fententiâ, Ac meo quidem iudi cio faciebas prudêter.^ciebas cm(vtgrauiter dixit mimus

93 ille nobiiis)nimiÛ altercando,nónu nq amitn veritatê,præ^ 93 fertimfi difputatio peragat bis teftibus, apudquos dodri^ nænofti'çopinionêjpcriclitari credamus.Adcrat aûtRich^ ardus Charnocus præful,vetuftiffimus amicus nbi^mibi re cens hoipes, fed vtriusf^ noftrS pene cxæquo tum amans, tum admirâs.Præterea natura infitus cótentionis calor,ÔC 99 ftudium fua cuicp tuendi, mâfuetioribusetiâ mentibus no »’ nunqimponicNam vtinuenias,qui velitagropaternoce ’9 derc,qui velitingenio cedere,nullus erit.Itacp monitis tuis mi Colete libenter fum obfecutus, remcç totâ mecum anîo repetens5paulo fum fixius preiTiusep contêplatus, depofito Omni ftudio,rationes vtriusqj coponens atcpexpcndês,im mo pmutaaôe faô:a,vt tuis perinde ac meis fauerê,ôô meas no minus acriter, fi tuæ fuiflent excuterê. Mihi tamê ini» ter hæc neep noui quic^ in mente venit,nec^ cuiusep quod dixerim,pœnituit,Experiar igit, fi poflîm pugnâ illam vni uerfam hteris rcpfentare,filt; tanq eandem fabula agere de/ nuo, non ^d fim $ turn era inftrudlior, fed vt eadê ilia qUae turn incondite(quippe imparatus)dicebâ,nuncefferâpau/

99 Io,tum digeftius,tû munitius. Nam paribus copijs, nonni/ 99 hil tamê refert,g feite coHocata ade pugnes, Verû argumS* tis potiffîmû agemus,quâdoquidê librorû fubfidia,in præ/ fentiarû anobis dcfydcrant.(^iaquidê in re tumefcelici/ or. Ver U quid meaç’In literaria pugna,qui fapi^non tâ vin

9, cere cupiat,q vincijhoc eft^non tam docere,q difcere.Si fuc cumbojdifcedo dodior,fin fupero,tibi nibiloiniucundior. Vers iam accingar.HæcCfi fatiscômcmini^crat tuæ difpu/ xationis fumma,ôe tcdio,pauore,ac triftitia redêptoris na

ftrî Icfu,decç verbis quibus morte videtur deprecari ƒ! poß« fibile eftjtranfeata me calixifte^interptationê vulgo a theo logis recêtibus receptâ atcp incukatâ, negabas tibi probari. Qiiibus placeret, ChriftS vti verum hoîem, turn diuinita«? tis idtêporis auxilio deftitutû, tam dirS atcp immanê cruct atû,qui iam propius inftaret acpropeprcmeret,propter na turacnoftræ imbccillitatê,quamcfîplurimismalis noftris airumpferat,exhorruiflc, Atcp ab eo alFedu profedam voi» cem illâ hoîs reformidâtis. Mi pater,fi poflibilc eft,tranfeat a me calix ifte. Et hancquidê fuilîè vocë noftrâ, hoc eft bedllitatis humanacteftê.Cæteru addidilTc protinus,quod erat virtutis QC obedientiæ.ôô tang fuperato affedu dixiflc verûtamen non ficut ego volo pater,fcd ficut tu, Negabas » erâ quicg minus in Chrifticharitatê couenirc,quç fuit fine »’ cotrouerfia flagrâtilîîma, g morte eam,quâ amore nfi tan«» ” toperefiaerat,nuncîmincntêexhorrcfcerc,dcprecaricp Ad 99 debas vehemêter abfurdû videri, cum martyru plericp ims?

maniflimos carnificû cruciatus,animis non folum impaui^ dis atcç intrepidis, vers etiam alaeribus, quafic^ geftientii» bus excepiflentjUonullis adhibita tormeta voluptatêquccç attuliflent, charitatis videlicet, magnitudine, doloris fens? füm abforbête.Chriftum qui verus eft amor,vera charitas, qui nô in aliud venerat,c^ vtnos morti obnoxios, indebita fua morte in vitâ aflereretjcrucis vel ignominiâ,vcl acerbi tatê exhorruifle.Proinde q, toto corpore fanguinê fudaue^ rit,q) ad morte vftç fuerit anîo contriftatus,ita vt eflet ange lorû folatio fubleuâdus, qgt; quafi patri blâdiens, calice mors? tis dcprecatus fiqhæc oîa quouis referri malcbas, g ad mor tem reformidatâ, Charitatis hanc efle aiebas propriâ vim ac munus,formidinc cmnê procul excludere,alacritatê ads? ferre pro triftitia,nihil adfcfe fpedare, totâ femet alqs pro«? fundere.Nccp quadrare,ne£ç confentaneû videri, ilium hu mani generis amatorê fi tien tiffimn^noncotanter modo, ve rum eüâ timidiflime morte adilTe^AtCß vt tua cénfirmares.

■adijdebas te magnopcre diflenn're ab tjs ,qin' in fi-atuéndd chanta ti's ordine^gradus quofdâ amandi côminifcercnt,ab ipfachan'tatïs natura prorfus abhorrêtcs^videh'eet vtfeeff^ dum deâ^ibi quiscp chariffîmus cfïètjfemperqj in eodëge^ . nere rerû,quae noftrafunt,qs quæ funt proximorû præfcra ’^mus.Dicebas banc collationê tollere hoc, qd aijaoriseft pro ” pn'û ac genuinûjqui fua negligit^curat aliéna, nibil minus

amare,qui feipm amet.Mofen potius habuifle, delen' de libre vitæ, populû interire. ChnftS charitatis cxêplar, lè ” perdidilTejVt nos eflemus incolumes. Paulum alterS amo^^ ” ris perfeefii fpeculu, opralTe vt anathemafieret, pro fratrib^ fuis fccûdum carné, Hæc inc^ crat Colete cofutationis tuæ fumm.a,quâ vt potuimus contradliflirae quidê ccllegimus, tamêcitra omnê præuaricationê,nihil de induftria velprægt; ' tereuntes, vel eleuâtes, id quod Qiïintilianirs admonet in confutâdofieri oportere.ltnmo quodipfe non difFiteberis, ' quædâmunitiora quo(yrctulimus,é^ tu propofueris, Sed-ïam ad rem difeutiendâ accedemus, fi prius illius numê ina plorauerimus,qui quoquo modo, cer te nobis tedui^ no fi'gt; ,bi.nobis pauit,non fibi.nobis contriftatus eft,non fibûno* bis fudauit,nô fibi,.6lt; qui folus nouit qua mente patrê ora werit,non finat nos noftrâ men tem feqtii, fed fuâ dignetur impertire.Tuâ verofententiâ authore Hieronymo confir# inabas,quê vniim hac in re verû vidiffe dicebas, qui pauo/ ris Slt; tedtj caufammutaritjfcripferitc^fvt aiebasJSaluato# rem lefumnihil aliud ora(ïê,quâ ne fua mors, quâ vniuergt; fis falutiferaeflè cupiebat,I«d£isexitialis fieret.Hincillam fuilTe anxietatê pauêtis mœrêtiscp ad morte vfi^ acerbam, Inde fudorê fanguincis guttis toto corpore in terra dcftileî lantem.Hocitahabere,certiflîmû argumenta eiïè diceba% quod iam in cruce faCTificium illud peragens æterng, pro cifdem fui fupph'cq miniftris,eundê oranspatrem. ignofee ïriquit,quia nefciunt quid faciunt. Vtpene idem fitfenfus in vci tsep verbis * Tianfeat a me calixifte, idefi ne me fua,

TEDIO ET PAVORE GHRïSTL nr pernide ocddantludaci,ó(^ igno(ce,q«ïa nefduntquidfai# »’ dunt, HancColete Gue tuam, fiue Hicronynu' fcntenoâ^fi ■ fie probas vt aliorum non reifdas, tam amp;nbsp;ipfc in earn pedi#^. bus difcedo. Nam ÔC libentervum Hieronymo noftro fen;?, ttmuSjóó aColctonon italibenterdiflentimus.Nibilenim prohibet, quo minus exfacris literis,quæmiraquadâfœgt;. 9gt; cunditate funt,varios fenftis clidamus, ÖC vnum loeü non 9gt; vno modo acdpiamus.Sdo iuxta diuum lob, multiplicem gt;ï eiïe fermonê dei,fdo manna non omnibus palatis idem fa puifle, Verü fi inter pretamêtum iftud fic amplederis,vt id quod plures habetauthores, S)C receptius cft, danes atlt;ÿ rerjdas,redamo,6lt; a telibere di(rentio,diflentiamc^,donec meteeufentire iubcbis,ncciuflurn (do,quæ tua modeftia eft,nifi tuam fententiâi doncis argumeris probaris.Placet^ quod dixttHieronymuS:^rubefcantqui putât Saluatorem timuiflemortê, ÖC paflionis pauoredixifle, Tranfcata mc calix ifte, difplicet, quod nemo fere non dixit, lefum pro^ pter alTumptum hominê Humana infirmitate reformidafle mortem, natura acerbam. Si author!täte me premis, quid fi vtrûtç lênfit Hieronymusç’Qiiidfi fæpiushoe,^ illudç' Quid fi eodeminloconeutrû tacuitCQuidfinefenfitqui/ demjquod tu,autidetiâquodfcripGtC’quandoquidemiIle in cômentartjs fummâ libertatem eflè putat,quod in RuGgt; num feribens palam teftatur. Etenim in ht s non fuo quis^ periculo quid ièntiatipfepronuntiat,(èd quid altj fenfe* rintrefert. Qiiodcumomibusquicommentariosfoibunt eomuneefl:,tum Ambrofio Hieronymoq? præcipuum ftu^ 9gt; dium fuit, per diucrfos autliores vagari, 06 illorum no fuo periculo, quæ fenferint rccêfere, Vterc^ autem Origenem J? itienarrandis diuinis literis potiflîmum eft æmulatus, eut familiare videmus elle,vt eadem de re, varijs diflerendis fçntentijs jledori copiofamcogitandi materiam fuLminij# ftret,ReIege locû, vnde ifta profers, ÔC vehemêter me failit; animusjuifi ÔChoccômemoratj^d tu nuncoppugnas.Sed

interim,dum libroru copia fumus deftituti,ratio cum rati^ one,figna cum fignis,argumentS aim argumente pugnai* bitPrincipio fi Chriftum hoc vnS tan to per e angebat,quod morte fuam ludæis aliquot exitiu allaturâ elle pracuideret, autjVtfentitHilariuSjquodea videlicet ofFenfos ac confier natos Apoftolosjafedefdturos præfciret,cumifta tu nihilo dar ills profpexerit,q a momêto conceptionis,nunq non eo 9) dem modo oportuit angi, Namfi caufam perpétua admits» 9} tis,n5 potes no 8lt; efFedliï perpetuû admittere.Porro ludço rum exitiûjcur nunc demS deprecatur:’ Cur hoc potiffimu tepore^Cur no alqs verbisCDefleuerat ante Hierofblymi^ tanS excidiûjfed verbis perfpicuis.Orauitde cruce^ mor^? tis authoribusjproblafphemâtibus^fed verbis neuti$ am^ biguis.Coueniunt drcnftantiac.Hicnecp in re, netp in ver^ bisjVel leuis eft coniedura, quae pertineat ad interitfi luda: orum,nifi impudêtiflîme quis torferit,Nonnepal3,inquis, orat ne fe ludæi occiderentjcû aiuTranfeat a me calix iftejT videlicet,quê mihi funt propinaturi':’ Immo fi me verbis vr geas^magis videbûtur ad patre propinantem,^ ad ludacos pertinere.ldquod exfimili loco fit luce ipfa clarius,vbl chri ftus de morte fua loquens, Calicem,inquit, que dédit mihi pater, non bibâ ilium îquot; Dat igitur pater filio bibendS caligt; cem,filius vt homojô^ homo noftris malts infirmus, vere re formidat morte inftantem, 0^ patremorat, vteum calicem afe tranfterat.Prome facit dC pronomeifte,quod non igno ras vtro potius oporteat referri, ad patrem cut loquitur,an ad ludæos. Idem fonant verba Marei, ÓÓ or abat, vtfi fieri pofTet, tranfiret ab eo hora, Quæ tandêhora ç'nifi iam vr# gentis fuppîicq Deinde verba orâtis fubtjcit, Abba pater, oia tibi poflibilia funt,tranfter calicem hunc a me.Ergo fer monem Chrifti fi' excutias, ne fyllaba quidcn|inuenietur, quæ tuam fententiä adiuuet, lam ex re fi captes argumêta, tan tundê inueneris, hoc eft nihil oîno, quod pro te fadat, . Collige iuxta rhetorû pra:cepta quid præceflerit^quid con#

»»itindû firent negotio,quid confecutû fit, Dixerat Iud%,^d 9t fads, fac citius, 1 mmtnct impietatis minjftn, Aduêtat pros» ditor cS infoelidiTima cohortejefus volens totmartyrû mrgt; lia,qui fuâ morte erant imitaturf,cxêplo fuo rnftituere,quo modo fefe deberêt gerere,vbi carnifex dirus vrgeret, vbi fæ uos l'nten tarer crudatus,fecretû captatlodï, orantibus rdo ncum,tedere cœpit, ne fibi difplicerent martyres fimika pa tiêtcs,abtjdtfefehiimi,hocfadî:o doeês, non expediremar# tyri fupplidS adituro, vUis fuis inniti viribus aut meritis, verûde fe penitus diffifo,ad capitis opem tantum oporterc refpicere.Orat patrê in media triftitia,vt fi fieri poflît, mor tem tranfFerret.Sed vincit hune affedum infirmitatis,et fe totfl paterng volûtati fubmittitAdmonet dormitâtes Apo ftoloSjVt vigilent orentcß,fpiritü quidem efle prompt5,car nem veto infirma, mox obuiû fe præbet quærêtibus, atto^^ nitos confirmât, trepidos prouocatProditorê etiam ofculo dignatur,filt; amicS vocat. Vides opinor Golete circûftanti^’ as omes,quæ ante rem,quac in rc,qua: poft rem, nihil aliud demo nft rare, g Chriftû lefum ex aflumptae conditionis im bedllitate, morte vidnam horruifle, fed ope diuina ôô vw » tute obedientiæ côftanter eandêfufcepifte,Verum nufquâ 9) mihitheologilocuti vidêturperplexius,^ dehoceuangeü» 9gt; kj loco, Alius Chriftû reformidaflè negat, veluti tuns Hic#gt; ronymus,necp diflentit Auguftinus,enarrans pfalmû.xxi, Corpus ein inquiens fuû gerebat,id eft ecclefiam,nifi forte putatis fratres,quia cum dixit dominus,pater fi fieri poteft tranfeat a me calix ifte,mori timebat. Ambrofius mortis tx dium,modo videtur Chrifto tribuere,modo adimcre,Trilt;gt; buit,cûdicit.Qiiafîhomo morte reeufans, quafi deusfeni? tentiâ fuam feruans.Rurfum adimit cum fcribit.Doles ein w domine lefu non tua,fed mea vulnera,non tuâmortem ,fed 9’ meam infirmitatem, amp;nbsp;nos æftimauimus te in dolore,cuni 99 tu non pro te,fed pro me doleres.Iterum aliquäto inferius, 'l’riftis videbatur, SCtriftis erat, non pro fua paffione, fed

prö noftra difperfione. Acpaulo poft, Triftis erat,qufa noi paruulos reh'nqucbat.Et ibidem.TranfFer(inquit)caIiccm hunc a me, no qui a deus dei fib'us morte timebat, fed quia, nee malos pro (e perire volebat. Porro Hilarius etiâ impiä

9} ftultitiâ nominal, fi quis affirmet Chriftum fuâ ipfius mor. temreformidaffe.Eamloquêdi diuerfi'tatêin reliquisquogt; fcriproribus deprehendet hoc loco, qui diligcter obferua

ucrit. Sed fortaftîs admiratione dignûjcur tantopere reforiR mident Chrifto tribuere mortis reformidationê,cum ornes vno pene anîo,non vereant tribuere duas volûtates, diuigt; nam amp;nbsp;humanâ, Eascp non folû natura diuerfas, verû etigt; am diffîdenreSjVt ^d altéra noluerit,altera voluerit. Duos item affecîîus,mentis, QC amis, quorû altero mortêfitierit, altcro recufarit Adeotç voluntates has duas comprobauit „ authoritas ecclefîaftica,vthacrefeos notam inuffèritijs,quî 5, diuerfafenferuntjnterdumfatent hocqjmortemrefugit,. 3, fuiffe conditionis aflumptæ,interd3 non naturæ hoc fuif#

(èjfed difpenfationis, Porro aSt magis etiam hærent in illis Chrifti verbis. Pater mi,fi poftîbile eft, tranfcat a me calix* ifte,vcrumtamen non ficut ego volo,fedficut tu,Et pater fïi vis, tranffef calice iftum a me. PrimS quid attinebat Chri# ftum oîno orare,qui quidê vt omnifcius erat, etiam vt ho#. «nOjita 06 omnipotenscDeindccur orat,quod fe nouitnon exoraturumç’Nam fiueorat,nc aludæis occidatur,præfcie batoccidendS fefe,fiue ne occiderent illi, fciebato.ccifuros, Siue ne périrent mortis occafione fuæ, cum luda nmultos, fciebat perituros.Denicp cur orat,quod non vult paterî'II# lud etiam perplexius, cur tan^ vel de voluntate patris, vel poteftate dubitans ait, fi vis, Ô6 fi poftibile eft, quafi quitc^ ignorauerit^His atcp huiufmodi multis offcnfus Augufti#. nus, amp;C caüfam mœroris pauorisqj mutauit in Chrifto, Ô6 . totum hune fermoem maîuit adeorpus referre. Q_uan$ ÔC Hieronymus QC Ambrofius, çiufdem triftitiæ varias eau# Ças traduntjfiue liberumeflçran,devnaqualibet eaium

Ttntfre, fiue quod non cxîftimarent abfiirdû videfi, fî vniî# usefFcdh',plures elfecaufædicerent. Qiicniâ caput£lt;çQrgt; pus idem funt^Chnftus imbecillitatem membro^ fuorum in fetranfTerens, pro illis teduit, mœftus fuit, contriftatus ’eft,pauit,agonizauit,fanguinê fudauit, hæcem cmnia vçf ba iunt apud euâgeliftas.Pro bis orauit pattern, vt a fe,hôc eft acorpore fuo,a Petro,a Paulo,amart}'ribus calice tranf ferret amaræ mortis, Quemadmodû SiC in cruce pendens côprccatus eft pâtre verbis pfalmi modo atari, quorS non nulla nequa^ quadrantin filiû Virginis, veluti hate, Deus deus meuSjVt quid me dereliquiftiç'Loge a falute mea ver^ »jba delidorû meorû, Nam quæ tandêfua delida nominaf, jjde quo tcftificat feriptura, qui peccatS non fedt. Si non eft inuêtus dolus in ore eiusCVbi eleganter Auguftinus.Dcs# »} lida(inquit)noftra,fua delida fecit,vtiuftitiâ fuam, noftrâ jjïuftitiam faceret. Verum vt in cruce noftra delida fua feeft, ita inftante fupplicio, noftrâ trepidationem fedt fuam,nos» ftram mortem deprecat non fuam. A tep hæc quidem inters» pretatio pietatis plurimum habet, eoep ad prouocandos adl amorem Saluatoris animos,in primis idonca eft. Et de ver bis quidem oranris, facile nos extricat abomni difficultate.

jj'Verum de pauore fufeepto videmur adhuc in codem bsefii^ tare luto, Tu caufam quidem pauoris mutafti, quan^ regt; clamantibus circûftanttjs conieduralibus.Non reformida uitfibi mortem,non teduit fibi, fed tarne vere. Neep enim (vt ait Ambrofius)fpeciem incarnationis fufeepit, fed veri tatem.Debuitergo Si dolore fufciperc,vt vinceret triftitiä, non excluderet,Qgt; f* hic quoep premis, Chriftum vere qui dem pauifle,fed corporis fui,n on fuS malum. Cum reccru» noribus theologis rogabo,quid ita refugis in Chrifto mor#» ns reformidatione concedere, pracfertim afftimptâ ad terni» jgt;us,non proprie coniûdam cum conditione,quam alTumi» ^fit lefus Et quan^ tu a neoierids theologicis foies non -; inuitus defdfeere, tarnen id quod admónet in Parmenide ■

Plato, expcriamur,niim quid abfurdi noftrâ fcntcntiî cofïj^ fequatur. Si nihil confcquitur, quid eft, quod ad alias coagt; dlas interpréta tianes diuertamus,id ^d fimplex,quod ger^ manu^quod in manibus eft relinquamus,quod nusq eft in literiSjquaeramusCAtcofequuturf inquis)abfurda pcrmul ta.Derogatur perfedac Icfu turn charitati,tum obedientiæ« Propterea, q? necp flagrâtiffîmæ chart tan's eft morte depre^ cari,qua martyres amore illius fumma alacritate adierunt, qua optauit Paulus, quamfitn't Andreas, quam dcfyderaj» uit Martinus,00 paratioris abfolutioriscp obediêtiæ eft,vk tro cupere quod velii pater, ifto modo loqui. Nolo mor# tem,fi queam effugere tc volente, fin mori me vis, mcam voluntatem negligam, tuam fequan fi Chriftus perfe# dliffime amauit,0C genus human« et patrcm,cur redimen# di noftri munus detradatc' Gur reformidat, ^d vult pater, cum amoris fit proprium, idem veile ac nolleC Cur calicem quern ille propinat,deprecatur î’ Si quocuncp modo detrc# lt;ftauit,aliquiddetrahitur illius in nos charitati.Si qua# cuncp ratione noluit,derogatur abfolutifltmac obedientiæ* Neutrum competit in eum, qui fuit vtriust^, amoris pari# ter K obedientiæ perfediffîmum exemplar,ôô cui nihil po# cuerit accedere,Deinde negabas eiufdem viderihominis vocem hanc, Vade retro Satanas, calicem quem dédit mi# hi pater,nonbibam ilium Ethane. Si fieri poteft tranffer a me calicem hune, nifi de ludæorum intérim, Hierofoly# en arum exàdio, difcipulorum feandalo ac defe(ftione,mar# tyrum fupplicqs intelligatur, Ecce multa cogeris corn# minifd, dum vnum illud quod fimplex verume^ eft, refor# midas.Hic nimirû eft Golete fcopulus ille procul albicans, qui tecum Hieronymo territabat, effedtc^, vttranflatis a# lio vehs,proram flederes,In hue ne incurras, mauis longis aefinuofis ambagibus drcumagi,q redum tenere curfum Sed etiâ atcç etiam vide,ne periculû quod emimiis confpe# ,, dum terrct,nubesfit,nonrupes,immo caue, ne dû falfara

eau tem fedulo vitas,in verâ impingas.Qiian^ in pracfeni» O'aru confiliS non eft, tuam quä probas opïnionê refcllcrr, fed meam^quâ non recïpiSjtueri. Age igit expen'amur ve^

” tere illo Slt; ÂcademtcodtTerendi more,fi docere queanniSj lefum vti perfedû QC verum hoïem, ex natura quâ aflum* pfit de matre virgine,mortê fuam reformidafle exhorruinè qj.Eamc^ humano affedu deprecate efle^hûana voluntatc

« noknflc.Hac de caufa tedui(re,contriftatû efle, vfc^ ad mor « tem/udaflTeguttas fanguineas,agonizafle. Adhæcomnia »? nihil derogate obedientiae,quâabfolutiflimâin illocredii* mus, nihil charitati in nos, qua nulla maior elfe queat. Im^ mo amori illius erga mortaliû genus his rebus non folû hil detrahi,verû etiam multû adiungi.Poftremo vt alacrita tem, quâ tu charitatis comité elfe vis, foris illi detrahemusi ita intus tantâ fuilTe concedemus vni,quanta non fuerit in vniuerfis martyribus.Qiiid quæris amplius ColeteC Belle promittisinquis.Sediampræfta, Equidemconabor,attu interim ab ifta tua fententia,quâ nimis impenfe deamas,ÔC in quâ vt difeedam pcdibus,non tam argumentis,^ précis bus obtinere niteris, tantifper abducas animû, dum quæ a

9» me dicûtur,cuiufmodi fint confyderes. ? rimû illud opinor 95 abs te impetrabo, lefum redemptorê noftrum perfedâhoi?

95 minis naturâ a(rumpfi(re,cum ofhibus affedibus, qui futiï 99 ri fuerantin Adam,fiinnatiuaconditione perfeueraflèr, 95 Corpus fenfibile, anima fenfibilem, 6lt;naturalibuspaffiolt;gt;

nibus obnoxiam.Nec inficiaberis, quod affirmât cum mul tis Auguftinus,ncc infeite explicatBonauentura, feribeng -in decimâquintâ diftindlioné tertq libri fententiaru, ilium non tantû dignatû efle hominis conditionê accipere morta lcm,vernetiam plurimismalisnoftrisobnoxiam. Quenv admodû ipfc de fe teftatur in pfalmo, repleta eft malis ani/ ma mea.Et aftipulatur Paulus,E)ebuit,inquiens,pcr oinia fratribus affimilari, Nimirû ea mala in fe recepit,qbus me deretia nobis.Necÿ tamê recepit oîa.Namomne malû auc

culpa eft,aut exculpa,^d pœnx malum appellant tlicoIogG De culpæ noftrxmalo prorfus nihil attigit,acneconucnie(# bat quidêjVt qui pro om ni 5 peccan's erat interceflurus,ipfe peccatum habcrcrpro quo necefle effet intercedi. De malis » veto pœnac,tantû accepit,^^tum nobis expediebat,8C quai» »5 tenus illius dignitati non derogabat.Hoceft,dcfinitore Bo M nauêtura,ea d5taxat,quæ cómunem hois lapfi conditions 55 generaliter cófequunt, ab ijs quæfigillatim a cc i dût nobis, âbftinuit.Huius generis funt morbi,vitia mcmbro%vitia metiSjprofeda a corpora vittjs,deformitas,móftrofitas,atgt;

his cofimilia.Ab his oibus fuitimunis,turn quia dedccci» bant illius digitate,turn quia nihil habitura fuerant mo» mentijadnoftrS falute, Prioris illius generis funtinfantia, imbecillitasactatis,fitis,fames,lafli'tudo,triftitia,dolor5dor* 5) mituritiOjôC mille noftræ vitae huius labores.Hacc quang a 95 peccato funt profeda, tame quoniâ ipfa pcccata no funt,6lt; »5 poffuntcu fumma ctiâ virtute cohgrere.Ghriftus eu noftra 95 natura in fe receptt^vti pœnâ,qua nefträ expiaret impictao tcm.Sed accepitpleralt;$,non oia.Etenim in nobis pronitas ad atlpä,ex culpa Adac quidem nata eft,attamcn ipfa. culpa no eft. Practerea ignorâtia primitiuæ culpæ pœna eft in no 95 bis oibus. At nos vt Ghrifto tribuimus infanriâ,£t linguae 95 impotentiâ, ita non adimimus perfedâ fapientia, qua ania 95 eius fi'mul at(^ creatacft,ftatim Sgt;l continêter fuitilluftrata, ïtê difficultas ad bene agendu, quae modo non fit in nobis, priuatis vtttfs côtrada.Nâ haec pofterior malû perfonae eft, 95 noncodin'onis.Poftrcmo vtmortalitatêaflumpfit,quæ SC 95 ante peccatû erat in Ada,ita iuxta quorundâ opinions non affumpfit moriêdi neceflitatê, quæ nos ocs cômuniter alhgt; 95 gat. Vers iftud in medio relinquimus, Atqui mortis refor 95 midattonê,q et morte ipfa malû eft nonunq accrbius,5C fie gt;5 humanaecÔditioni adhacret, vtcûnuUaculpa fitconiûda. 95 .Quid eft cur tantoperc formt dem us afcribere Chrifto,non gt;5 fol« perfedo homini,vcr« etiam oibus quoad potuit malis.

tiohi’sadæqaatoç’ Immofimcpatian's tecum paulomagis phïlofophtcc age re, audebo di cere, fortafTe cóprobantibus nónullis theologorû, ÖC femoto peccato, fimpliciter efle fe^ eundn naturam hois,mortêrcformidare,eâcp fecundû eius conditionê locum habiturâfuilîè,etiâinftatu innocenriæ, 9) PcccatS qm de contra natiirâ eft,Si^ ad illud no l’mpelli'mur, » nifi naturae deprauatiôe.Pietas maxîe fcd'm naturâeft,nec »5 ab ea refilim‘’,nifi viti'o corruptæ códitiói's pn'mjtiuç.Mors 9gt; vero quom'âpeccati filîa eft, St naturæquæ fg appétitefle »3 inimica,natura oîbus eft formidabilis,adeo vtbruta quoc^ »3 aîantia,ac prope dixerim plâtæ ipfæ,qbus nônulli ftupêtem 93 anima tribuerût,monftrâte natura refiliant ab ns,quç funt 93 vel infenfa,vcl molefta.Nihil autê tam infenfum naturac cj^ mors, cuius ,ppriû eft interitû adferre,quêexhorrefcût oîa, quac funtPorro quâto pftantius eft elTcj^d aufert,tanto eft ipfa formidabilior. At nullû eftefle pftâdus ^d queat eripi g vita,pfertim hoîs.Proinde Stoici qui fapiêti fuo plufculS criâ tribuunt,q humanæ côditionis imbecillitas recipiat,ta men banc reformidationê non folû concedût,fed earn inter Ta x«Tlt;x cpvlt;j'ijj wjwTo, id eft in ter naturæ prima,primo loco conftituutNihil em nos prius docct natura,g vt primû feti fibus, deinde St animi iudiciorefugiamus ea, quæ naturac lenitatêoffendQt,multo magis quæ totâ perimût, ac modia oîbusjid ^d fumus,tueamur pcrficiamuscp. Qiiod fi nobia 93 vitio aut deprauatiôe acaderet,non eflet fateor cum ChrW 93 fto comunicandû. Atminime conucnit,ilti perfedam hoîa 9j naturâ tribuerc,St id detrahere,quo nihil eftcû natura con 93 iundius.Qi fi vtruncp iuxta naturale eft,vt anima St præé^ fenti malo doleat,ôt de ïminente affligatur,cur non vtrûcp homini CliTifto,autrelinquimus,aut adimimus^ Immoda bojvnde liqueat ei fuifle caufam,cur mortem expauefteret non tantum vt homines cætcri, verSetiam acrius, ^quifi? quâhominum. Tria ferme video,quæ reformidationê delt;gt; beaat exaggerate« Predum boni quod læditur, Magnit«;;

” do mal/.Et vtrfusqj cogm'no.Nos homûcuKjqui morfc di^ gni fumuSjfi qufs cafus morte intenter,vt afflidamurjVt ex

dignitatê Chnfti, necp tamêhocipm quod fumiiSj quâti fit ” fatis îtelfigimuSjSC inten'tû nun^ tam certo metuformida •’ tnus,quin ijdê fperemus meliora, T um ß nulla fpe fubleuc mur,ignorantia certe noftra hoc nobis adfert cômoditaus, vthoG minus morte reformidemus,quo minus g fit acerba cognofcimus. Adde quod quo cuiusqj natura præftantior cft acgenerofîor,hocfenfus mali naturâoffcndentis,acrior cft atcp acerbior.Sed nullS vng corpus hoîs generofius fuit corpore Chrifti,nulla anîa prgftâtior.Senfus igitur reliquo rum fenfu multo acerblor, vel in tjs quæ corpus eins læde^ bant 5 ac per illud anima, vel quæ anlmæ vires per fe offen/ debant.Necp igit noftri plafmatis vilitas cû illius præftan/ tia,necp nf ae mortis acerbitas,cum illius fupplicio, ne(ÿ no/ fter incertus metus, cû illius certiffîma clariflîmat^ profpi/ cientia.necp noftra ignorâtia,cum illius fcientia côferri po/ teft.E t mir amur ilium tantûjficfibi cognitû,talem mortem expauiffe,quâ non tantS anîo prefagiebatjfed perinde atcp oculis fubicdam profpiciebat, cuius oês cruciatuû nume/ roSjperfediffîme prçfentiebatî’Quade caufa Hieronymus Só qua graeci zirjoTraô«!«/; propaffïonênominat,quafipaflîo/

9gt; nis initiu.SuntaûtformidabiliSrerû primiincurfusacer/ 9j biffimi. Hic facile diuinoColcte, quid mihi inter legêdum obmurmures. Vt hoîs fît,inquis,mortê exhorrefcere,certe non eft hoîs fortiffimi,qualêfuiffe Chriftû.nemo non fate/ b i tu r,morte tam fpcciofam,tam falutarê reformidare, 8gt;^ rc formidare tam nouomore.Vbi eius humanitatêquam af/ fumpfit, vbi mortis immanitatecontêplor, vbi fcnfum cor/ poris atc^ anîæ multo acerrimû, vbi perfedlam præfcienti/ am,caufas permultas video, quare debueritmagis etiam g mortaliû quis^ exanimari, ad rurfum vbi ad charitatê, ad obedientiâ, adfortitudinêeius oculos refcro, alaaitatem.

prompt! tudinê reqiiiro« Exanj'matur quis mortis mctii,ho ' miné quidcm agnofc o,at for tem hoîem plane defydero,vbi

fanguineû fudorem e xpnmit horror, vbi video tnfti tia ad mortê vfcp pc rfeuerantêjaut mortis niftar acerbâ,vbi mor* tis audio depreeationem. Et cbaritatis eft de alicno,non de fuo malo perturbari. De charitate ôC obcdi'etia mex tibi rc fpondero. Verû interim, Num^qiixfo tc, for tern viru nega bis,qui ad ingens malû iam irruens exanimetur;:’ Qiiid tu igitur fortitudinem effe putasCNon fen tire ea que naturx funt molefta infenfac^cAtiftud tantum abeft,vt viri for tis cxiftimc effe, vt immanis porius aut ftupidi, fuic^ fenfu ca* ” rentis effe dixerim.Natura nobis in ipfis vitje principr)s no

ftri charitatem infeuit, vt appetamus ea, quæ incolumitatt ” funt amica,refiliamus abijs,quac lacdSt.Necp vero forti tu* ” dinis munus eft,gigantu vicepugnarecS natura.Nam for

titudo eftfeientia rerutolerandarS,autnon tolerädarum, »’ definitore Socrate, Aut ft mauis,hcneftorfî labor û conftâs « fufeeptio. QiiorS indecoram fu^ appellamus ignauiam, , 95 Ergo no fenore res naturae moleftas,non eft for titudo, fed 99 eas conftâti pedorc vincere ac perpcti.Proinde non eft pa* 9J rum fortis,qui periculu aditurus,cxhorrefcit anio,exalbc* »gt; fdt vukujcui palpitat pedus,cui refugitfanguis,cui gemi* » turn exprimit dolor, fed qui periculi metu fpcciofum labo*

rem recufat,immo hoc for tior, quod natura refugiente viii » cit, Quod duris rebus vitro fefe obijeit, virtutis eft, ^d ex*

pauefcit,naturæ,^d affligitur,itê naturæ.Nam ea^eft ra* «o,vel fentiendi praefens incómodum, vel inftans exhorre fcendi, Quan^ in altero a corpore pr ofedus dolor ad ani* mum peruenitjin altero cruciatus in anïc exortus, redun* dat in corpus.Itacp non comoueri periculo mali prementis 6lt; inftâtis,animi eft aut non intelligêtis periculu, autbruti ftupidicp,non fentire malSiam præfcns, ftipitis cft, adeoc^ non hoïs,vt nc animatis quidem.Neutrum certi fapientis. Nemo aût fortis,qui ftultus.Infantes,ebrij, furiofi,cum ri*

Tu fena cxcrpiunt.Cun'tac’Ncmpequia non i'ntenigutpeil culû. Neep hoc noîe fortesjfed miferi a nobis ludicant.Con 59 tra Vergik'us Aeneæfuo5cut ftimmâforn'tiidinemconatur 99 afFingere^non tame vcretiir rcformidationê, trepidarionê, 99 gemitum,ôi id genus alia pauefcêtis animi Cigna tribüere, -

Nam in repente coorta man's têpeftate.Ex temploCinquit) Aeneæ foluûtur frigore rnebra, Ingemit. Rurfus ad Polygt; dori vocc.Obftupui, fteterûtcp comæ, ÔC voxfaucibus hægt;» fit. Simile quiddâ Troianis viicp fortibus aliquoties attriss gt;nbsp;buitjVelut auditis harpyi». At foci)s fubita gelidus formidf nefanguis Diriguif,Rurfam in relinquendis ijs^quarfunt ' naturæ amica,nonadimitfortiflîmo viro fenfum animire^ ludlantiSjCÛ dicit.Premit altû corde dolorc. Et magno per^^ 9-9 fenfitpedore curas.Idcm obferuatû cft a docn's in Homeri 99 eapoefî.Nam comuniter ÔCigmuis,S)C fortiflîmis viiis cxgt; 99 pauefeentiâ attribuitjtametfi noneadèratione. Si quidem vtei que forte videri volunt,gcmitû,pallort;^m,horrorêcon ceduntjita indecoroseiulaaiSjmulicbrcscôplorationeSjVO ces imporêtis animi abeo procul femouêt. Qiiid aûtftulügt; tis,q cum coneris abfolutû forti tudinis exêplar proponere, bæc illi afFingere,quæ funt a fortitudinis laude alienaCAts» 99»qui ftultitiâ Homero liue Vergilio tribuat,hu(ic equidc cor 9jcfle negauerim.Stultitiâ aulê cam nominOjquâQiiintilia 99 nus inter oratorisvitiaeômemorat, Sed quoniâintcllexe«» runt efle quoddâ virile ôé conftâs expauefeenttæ genus,^d' non abignauia mentisjverû a natura proficifcaf,eolt;ç amp;nbsp;in fortiffîmû quemcp necefle fit cidere, refor midationê diftiit 99 xerût,non oîno fuftulerût,Exalbuit AriftippuSj^ in fimili 99 tê|9cftate Stoicus quidâ, fine noîe a Gcllio celebraturus,c(î crebri turbines nauim vrgerêt,horrcret atra caliginecoelû, irrucrentglobi fumigâtes,imrninerêt typhones, quafi' iam iam nauim deprelTuri, nihil motus eft periculo nebulo ne^ fcio quis, acdiuesf vt ait)Âfiaticus, homo nihili, multiset dclitqs difBuens, acpaulo poft coquiefeente tumultu, phi^

1. lofopho trcpidarionê exprobr auit. V trS tu hk fortcm dixc hsÇ’Neuter fortalTis erat,at fi fuit altern ter, tniru nijihilofo phus fuit, Atqui expallui't inqui's. Nempe homo, papicns quidem,dodus,fortis.philofophus, adde Stoicus,qui morgt; ” tem ncqp mala elTcjiieq? turpê, nec^ fapienti formidandâ SC ” didi'cerat,Slt; docuerat, Vthæc oia fuen't, at homo tamênon

elTe nó potuitHic expaui't cogentc natura, file fupinus,fe# curuSjUO mutât oris habitû, hebetante vocordia. Et( quod

. monftri fimi'le eft) qui in voluptatibus eratmdiflïmuX, in pcriculis fortitudinis (pociê folus obtinet, fedfalfam.Cjum tribus illis Decqs pukherrimS illud facinus in mentê venk ’’ retjVtfefe pro patriæ falute deuouerent, vltroep hoftiû gla^ ” dtjs obqcerent, no eis refugiflê fanguinê, micuilTe pcordia rerisCNihilexpauifle Mutiö Seæuolâ,cum foins inhoftiu taftra penetraret Nihil fenfilTe M.Curtiü, cum in hiatent fpecS fefè prçapitaturus, cquo fubderet cakaria'^’Nihil M, A ttiliü Regulum, cü in Pcenorn eaftr a rediret Nihil C^oé drum Afticæ regêC Nihil Menieseum Thebanü‘;’Q_uid alk os egregios virtu te viros,quorü exempla funtapud hiftori cos infinita,aim lèfe fpeciofçmorti cbijccrent,nihil in ag(? grelTione periculi anïo cómotos fuifle putas Cquot; fed efferates in fatü ruiflè':’ A t iftud non eft fortitudinis lande illuftrare, fed fortitudinis natura tollere. Aut ein minus erant fortes, aut ne fortes quidêerant,fi aut non intelligebät periculuni quod adibant,aut non fentiebät, Immo fapientes effent^ periculi magnitudinem no nefciebantjq? holes cflent,perigt; îcnfcrût in aggrediendo reludantê animû, fanguinê refui? gientem,peêlus palpitans,qgt; viri fortes erât, nihil his rebus abducebant, quo ferius foru'tudinis munus conftâter obk rent.T u fi virü forti ter in acie pugnan tê videris,num conlt;gt; ” tinuo clamabis ignauü,fi coloré mutarit,ü' ceme rigucrint, ’3 fi gemitü edidcritClnique feccris. Vcrû fi locS defcrif,fi cly ” peum abijcit,fi terga verrit, ita demü erit, qnâobi é obqcias 9’ignauiâ,Lcx viro forti præmiû ftatuit.Num hoe illi calunv

m’a protiniTs intcrucrrcs,Slt; ad cum ncgabis attincrc verba legis,neep cm fortem virû eflc,qui paulo ante congreflum, vultû voccmcp amiferit, adde, qui ne ea quidc continuen t, quæ pudet nomiareCHuie fi patronus adfit non oïno indo (lus, none te facile per finitionem rcpellet, dicens non efîc for titudinê, nihil expauefeere in adeundis pcriculis, fedea fortiter fufcipcre,et conftâter perferre ac vinccreçQ^ fie ani mo ôô corpore fum afFeclus,id neep vittj erat,necp virtuus, fcdnaturç,ô^ ncceflîtatisj^d mihi patriae incolumitas,mc^ apte falure fuit antiquior, ^d me non fubduxi diferimini, îd cratfortitudinis,atq; hocnoîemihi præmiû alegc decrci? turn poftulo. An ideo fraudabor honore, ^d non tantû

” ftem vicerim,fcd etiâ naturamCQuin potius bis forte vide ” ri oportet e5,qui charitateduiû,nô(blum pcriculû,vcrum ” ÔC animS fuum côtempferit,filt;(quodeftfortius)fe prius,^ hoftêfuperarit.An mihi obqcics barbai^ ilium feruû,cuius meminit Titus Liuius,qui propter oedfum ab co dominû, Afdrubalê Poenum repente adortus cbtrûcauit,moxcp c6* prehenfus a circQftantibus,haud alioq fi cuafiflet vultUjin ter atrcciflî'mos queep cruciat’,eo firitoris habini,vt riden tis etiâfpeciem prçbueritC'An ferûilium c Cæfaris ludogla

” diatoiê.qucm execâtibus vulncra chirurgis,ridere folitum ferûtç’ A t cadêcpera licet obîjcias totam gladiatorû cohort tcm,qui ferarû more in ferrû ruuntPrçtcrea multos dcplo

3’ ratos hoîcs,qui fibi morte confeifeuntj poftrcmo maleficos ' quofdâ ôd miferâdos hcîes, quos nô raro ad fuppliciû cum

39 rifu vidcm’irCjiocari in obuios,malcdicercmagiftratibus, 39 atep oînoquædam faccrc morituros,quæ (oient cbrtj;Num 39 iftos fortes viros appeîlabimus,quod nihil expauefeât,nihil cruciatu cômcueâturç’an amêtes potius,ferosjaeftupidosf An tu forte negabis,qui calcato repente angui, qui vifo lcgt; mure, qui ad fubitu fulminis i(lum,oris habitû mutetc’At iftudi fi non forte,Sed xvdAynro/j xvxla'dHTO/J «.Tradia, hoîcm côftitucrcjidcftindolente,hebetem,acftupidû

aSt «7sra9aa/j adeoPanctîusStoicorSdodiffîmus non requin'tafapientCjVteam ne hcminiquidêtribuat.VtrScp a Chnfto remouet Ambrofius, bis qdem verbis, Ne^ ein ( inqui rJhabeat fortitudinis laudê, qui ftuporê magis vub nerStulerit,qdolorcm,Qvianqduoillaâ»aÀ7-gt;«r(a ott«^ » 08a magis vident adanimi dolorêpertinere kvara'ÔHcr'l'ii cor »’ poris.C^iorû prius Scotus tiiftitiâ nominal,alterû proprie »gt; dolorè, idlt;^ homo Chryfippeo aaiminepditus,aitexÂu^ • guftini verbis colligijquæ funt hæc.Dolor carnis tantûmo^ do ofFenfio efl: anîæ ex carnc.Siait dolor animi qui triftitia nuncupat,eft eius diflenfio ab ijs rebus, quae nobis nolenti bus accidnt.Qiiafi verono contra hincliqueatjdoloreelTe comunem adanimicorporiscpmoleftiâ, Triftitiam animi j5 tantu«Qiran^ triftitia apudeos qui exadïius loquunt,fregt;

quetius ad oris habitû refertur.Dolor aut fçpius ad animû, » ad corpus. Quis no iftos plus^ Lyncei miret oculos,qui

hoc videntj^d nus$ eft; Sed ad rem.Eorum affeduCfjquos nobis indiditnatura,philofôphi in ^tumuis pcrfedo fapi# cnte,non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fifed Ai.tTjKorKTarequirût,Atcpadeoinchri

fto non admittSt infenfibilitatê, atq; hebetudine theologi, vine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidê,ideftinirafcennamoîno aflcribant;

9J Practerea hao'efeos dânauit ccclefta,qui Chrifto natura imsf 99 paubilê, QC nullius oîno dolcris capace affcribere ten tarât»

Magis aût( vt diximus )fecundû natura eft,malû imminês reformidare,gpracfente affligi.Hocein penitius indiditna tura, quod magis ad tuendû incolumitatê noftrâ pertinere iudicabatjnimirû vt quæ l£dunt,ab rjs feiûgamur.Cui pro 99 ximö eftjid quod vitare ncqucas,ferre forti ter. Proinde $ 99 multos vidcmus pfens malû for tifllme ferre, qui impêdens 99 no potuerûtnon vehemêter expauefcere.Cur itaîquot; Nempe quod hic grauius,ac diffidlius eft cû natura ludamê. Non ne videmus ôd imperfediflîma anîalia,fagaciffime pfentio re incómodö,ac reformidantiO tnftar fefe contraherec’ Scri a?bit Ariftoteles ipongias quotj auulforû ftrepitû pracfentw

fcerc,fefelt;^ contrahere atq? ardius afFigere,vt no nifi ciTm negorio queant anellÉQ^ fpongqs infèuit natura, vt inte^ ritu rcformidctjioc tu vis homini detrahereCAttamen Icgi mus no pauds egrcgtjs viris hoc animi robur fui(re,vtmor

• tcm interrito vultu,præfenticç adirêcNam ôô Photion ille 93 Athenienfiû duxiammonturus,adeomhilexpauit,vtôi 93 in vxorêjôC vencnû locaretur.Nam cû l'ila muliebriter 93 lans diceret,mi vi'r l'nnocês mon'cris, ille fubridês,quid ais 93 inqutt vxor,nû tu me nocentêmon' malles C Deinde cû vc^ 93 nenoi'am cofumpto ab qs qui multi ante eû biberât,2lt; carlt;gt; 93 nifex de fuo dare contarêturC Photion amicos pecunia nu^ 93 merareiu(Rt,cauillû addês,§d Athenis ne mon' quidêgrai* 9, tis liceret. Socrates iudicû calculis dânatus, nihil de vultii femp fui fimili demutauit.T um îminête fupplicti die Crito pladdilfime dormientêoffendit. Deinde cû nauim e Delo mox adfuturâ annûtiaret, nihil etiâ cômotus cft. Supremo die,nihilo fecus,c^ in omni vita cófueuerat, cû amicis fdhgt; uiffîme difputabatjfubinde iocos illcs fuos ferqs rebus ins? termifcens.Cicutâ code ebibit vulîu,quo vinû folitus erat, Denicp iam aîam efflaturus,fupma voce ioca tus eft in Phe done amicû, quodgraui^ de morte fua diferutiaret, iuffîtep vtgallû,quê Aefculapio pro fe vouiflet, redderen Cum aût fïtextra côtroucrfiâ Photionê ducum oîm incorruptiffimû fuilTejSocratê philofophorum fandiflîmû inculpatiiïîmûc^ non erit, cur ifta vecordiaî, ftuporis, aut hebetudinis fuilTe calûniemur,potius forti tudinis.Haudequidem inficias iucrim Colete,in mftis hoc animi fuilfe robur,vt in adcunigt; dis pcriculis nihil talepaffi fînt,que vulgo foIêtaccidcre.Et funt ifta quidêinuidi animi documêta,pfcrtimin fapiente ac bono viro.Verû nô patiar tecxijs rebus fortitudinisma gnitudinê metiri,que non tâ virîute,q naturæ proprietate, „ non tam mentis,q corporis habitu accidûtNon idco for tis

Socrates,quiacicutâ haufturusnomutarit vultum, autea gratia npn fortis non fwerat futwrws,fi exal)buiflet,N am Ôf

TEDIO ET PAVORE CHRISTL 143 expaucfcere^ôô non expanefccrc,cft fortibiisj c« non fords’ bus,fapientiljuscû ftupidis amp;nbsp;hebetibus comune. Simihi lt;nbsp;plus calidi fanguinis,fi fpi'rituscrafliorcs ididjtnatura,nü ideo forti'or eroC' Rurfus fi fanguinê frtgtdiorc, pardorc, fi : fpin'tus tenues addidit,num ilieominuserognauusÇ'Non ’ ” polTum mutare naturâ,quin exalbcfcâ,obfedla repentefpc ” de ternfica,at impcrarcmihi poffum,vt ne mors quidême deducat a redlo.ltacp no expauefeere, quâdo ex babi tu cor a poris,aut alia quapiâ naturæ vi contingit, neep in fapientc virorequirendûeft,necp in îti/oTl-yNTCO ocvoc/o’Ghtcü fortin tudinis noie donâdum. Narrant i], qui bellids tumultibus « intcrfucrûtjcum primû hinc atqj hineferratæ conftitere aci ” eSjCum rauco crepuerût cornua cantu,cû tuba terribilê foA 93 nitû taratâtara dixit,aim horrêdus illeMauortius clamor « vtrincp fublatus,fydera ferit,tum fere vtquisqj miles eft for

99 ores, qui clamore confident!’ præliS inierint. Ne in ora/ , toribus quidê didïuris ofFendit Quinttlianû pallor,amp; mes# diocris trepidatio,cordati hoîs(vtautumat)£lt; periculiî inif telligentis argumêtum. Idc^laudatiffimis quibuscp oratos#’ ribus vfu venifle teftatur Demofthenes, Græcæ facundiac ' princeps,no temere furrexitad dicêdum,nifi trepidationis notas ederet viiltu. Non difFitetur Cicero hoc fibi peculiar re fuilTejVt didionis initio trepidaret.Et nemo hoc vno cati fas egit, aut plures, aut grauiores, aut fortius denic^. Hoe noie fi tu Cicerone ignauiae infimules, ille incontanterC vt eft orator promptus)infcitiae te vidlFim îfimulabit,qui for^ titudinis vim naturâcp ignores. In fefe hoc vel illuftriorent efle forti tudinis laudê,quo maior fit naturæ reformidatio» QySdoquidê naturæ difficultates,quçdtra vitiû noftruni' nobiscôtingunt,augêtmateriâ fegetêc^ virtutis. Quiegd igitnaturæ dotibus detraxeris,idtotum accrefeitin cumu# lu virtutis. Velut eduobus for tibus viris,clarior forti tu di# nis laus penes eu eft,qui minuto ftigidioretç fanguinê na#

MSjContênft naturç difïîciiltatem,g penes cum,cui multus acferuid’fanguis in pari difcrimine,periculi formidinem -imminuitjn hoc em de virtuti's laude non nihil fibi natura vcndicatjin illo quicquid eft,totu virtu tis eft.T u fie cona:? ris amplificare forti tudinis fplendorê,fi multû de forti tu di* nis materia deduxeris, /Kt iflud minuere cft,non ampliare« Video ColetejiamdudûquàlTas caput,necifta dum tibi fagt; tiiîaciunt. Mane modo, nô conquiefeâ, donee amoliar oîa. Quid mihi cum Stoicis inquis,qui de Chrifto difputoflm* mo quando de Chriftojqui veritas eft difeeptamus,!! quid dixere Stoid,quod a veritate no ahorreat,non abfurde vigt; detur polie proponi.Quâ vere dixerintilli inquis,mca nigt; hil refer t Vers ifthucipm,quodillidefuo fapiente dixerSt haud lyncere tradas*Nemo StoicorS non detrahit fapienti •’uT-xaTaGta’aç, id eft aflenfiones,netp (faizTotrfas^id eft ad re^ pente obiedâmali fpeciem expaueftentiâ concedût ornes, cum de Stoico fapiente fcripferitFlaccus. Si fradus illaba/ fur orbis, Impauidû ferient ruinac. Præterea qui concedût cxpauefcentiâ,non eâ virtu tis materiâ effè dicunt,fed quid dam venia dignû, £lt; ncgligendû,magis cp laudandû, pro* pterea qdphantafiaeiftiufmodi rationis puertunt iudiciû, eoep in hoîs poteftate non funt. Ad hæc non concedunt fa* pienti îmodicam,ac diutumâ expauefeentiâ, nec oîno con* cedunt,nifi cum fubito fenfibiis obrjcitfpecies magni mali, qui tumultû hune in anîo eicnt,priusq rex ille ratio dqudi* carit, Verû fîmulatcp ea perfpexerit, id ^d falfa mali fpecic territauit fenfus,malû non elfe, tû continuofeeptra tenens mollit anïos,8C trâquillatmentê.Poftremo quis vnc^ Stoi* corû admitteret in fapiente fuo, ^d tu in Chrifto côftituis» Nolle mortê,et morte metueredlli remouêt ab eo fifô'açjtu cas Chrifto tribuis. An non eft aftcntirijnolle mor tem,d^ morte mctuereCNon idem funt expauefccre,ôlt;^ me tuere,Vtaliquâdo axpauefiat fapiens,certe nihil vn^ me* tui^quippe qui nihil in metuendis poni^nift quod malum

iî't, nihil malu iudicat, præter vnâ turpitudinê hanc igitur vnâ metuif,non aut expaiiefcitCur eni cxpauelcatjcum in •pfofit nonincurrereç’ Morte tam eflèfecundu naturam,(^ nafa',ne(^ turpê,eo(^ nemetuend5quidê,nifi ftuItisCQuid cm ftukius,^ id quod nullo modo malû fftjquodetiâ fecû;? dum naturâ, id perinde vtfummû quoddâ malû formidaigt; reCTum ne reliqua quidê quæ molefta funtnaturîCj^d nus funtmorbi^fames, fitis, crudatus timere fapientis cffè ducût.Nam fi ea funt cuêtura inquiunt, QC vere mala funt^ cur malû duplicas Si mala nofunt^ metus igitur malû eft. Si quæ metuis euêtura non funf,cur fruftra metuendo ipfè tibi malû afcifeisCNihil igitur horû fine vitio timetur. Aut cm quod malû non eft^malû iudicat,ôô crrat,aut §d intelli# gît malû non eflè,timet tame, amp;C delîpit, at(Ç a ratioe dillen titSapiens autê StoiaiSjUccp fallitur,nccp a ratioe dilîenût vnq.Âge iam colligamus,q multa tu Chrifto,non fapienti modojVerû ctiam fapientiæ fonti tribuis, illo indigna,Pngt; mum qui potuit expaucfcere,cuius lênfibus nihil inopina# turn potuit obqd,quippe oîa perfedliffîme puidenti C* Quâ vero nephariû dicere, in Chrifto terrificas quafdam malo^ rû imagines puertifle rationê,eac^ attonita vclobruta,in^ anibus terriculis ac ludibrtjs fenfuû tranquillitatê pertur#^ bafle, atcç adeo pturbafTcjVt fanguineis guttis vndicp ma^ naritjtam diu,vt ea moleftia ad morte vfçp perfeuerauerit^ Sin em,opinor,exponit Hieronymus, Triftis eft anîa me* vfcp ad morte,vt morte noneaufam triftitiæ, fed fînem elle «licat 4 Num igitur interim ftupuit ratio in Chrifto ç” Nihil ininus.Cur igit tanta mora non exculTit falfi mali tam acer »gt; bam rcformidationemcCur metuit, §d non folû malû non 9 gt;nbsp;eratjfed fons oim bonoi^ noftrorumC’Cur noluit,quod erat

expetêdumç’Vnde inddit in eum affedlû,in quonónexpe^ »gt; diebat manereC Denicp eum tu ipfe paulo ante remoueris a 9) Chrifto pronitatê ad culpâ, nunceos tribuis affedus,qbus nos pouflîmû ad culpâloUidiamur CCum mcdofeiûxcris

ab eo di ffïcultatê ad rede agcndfF,nnnc attn'buis refofmiS? da donc mords, qua morte nulls vnc^ exti'nt opus deo gra/ 3gt; dus men'riue maion'sî’Obruis me Colete velu timbre de» fiflîmo telorum,quæ femel oîa ficpoterâ repcllere,fi djxero ' éofdê quidêafFedusfuiffèin Chrifto, qui funtm nobiSjfed noneodêmodo,eoq;nonidêefRcere, Sedmalocarpdm‘ liiere,quac tu agminadm cogeffifti, Pn'mS mihi côcedas vc

95 lim,vt liceat cS opus eft,a StoicorS decreds defci(cere,qult;» ' 95 rS fere comune eft de verbis cerds dïgladiari,NihiI(inquigt; ' unt?metuêdum, ^d mais non fit, nihil mais, præter vnan« ’ turpitudinê.Mors turpisnoeft,nonigitmetuêda,Siitac5 ' uenit inter Stoicos,vtpter turpitudinê nihil mais dici pla* ’ cear,gdid mca referte”Atfcriptura me docetmorte malam ‘ cfle,quæ dicicDeus morte non fecif,neclactat in perdidoe viuorS.Si bonorS oîm author deus, amp;nbsp;mords author no» ’ eft,mors igitur mala, Inuidia em diaboli mors introiuit in orbe terrarû.Si mala,cur no amp;nbsp;metuêdae’ Abhorruit a mor te Chriftus,vthomo vcrus,tanq a re perfe mala,amp;!^ ex mal® ' nata.Mentior,nifi palâ idem dicit Ambrofius in Lucâ, Et idco faftidit inquit,^d ipfe nô fecit, Mane paulifper, video quid dicas,Kafti dit inquis non fuâ,fedncftrâ oîm mortem, id ^ddeclarât Ambroliana verba,qaæ rhetoriea caUiditatc bupprimis-Etfortadefinquithdeo triftis eft, quia poft Adac lapfum, tali tranfitu nobis erat ex hoefeeulo recedendS,vt mori efiècncceife.An non audis illS de nr a,non de Chrifti morte agereç’Fateor Colete,non adiuuor verbis, fed argu* mento fubleuor Eteni fi ideo noftrâ mortem faftidit deuss, qgt; earn non fecerit,cum ne fuâquidê fecerit,magis etiâ dierit necefle cft.Necp vero faftidq t câ,quatenus erat opua frugiferS ac deo gratS,fcd quatenus erat mors.Mors per fc mais eft,certe neceflïtaris,fi non morale, etiam fi Chriftus hoc mais nobis verritin bonS.ln quantS eratreconciliario noftra,ardenrifllmc illâfifiebat,iri quantS peccati filia,gra/ uiter faftidkbat, Âroinde ne me dames ilico in Saluatore

■d/ffkukatc ad bene agêdû induccrcj qgt; morte exhorruer/t^ fed hols perfedlam naturâ conftituOjOmïbus fuis affedlibus abfolutâjmctUjdolorCjfpejgaudiOjCupiditatejiraodiOjrelijf «juisqp qui fint eiuftnodi, vt citra vitiö queant e5fiftere4 At ifti funt(inquis)moleftiflïmi follidtatores illi, qbus impel/ hmur ad impie tare. Sednimisqimpiû videatur,rem vllam côffituere in ^hrifto, quae ad turpitudinc incline^ que ipic 99 fateris nô tan tu a vitijs oîbus,verum etiâ ab oinigena pro/ », pêfione ad vitiû inuitante,fuiflè liberrimu, Atquiego Co kte neuti^ impiûcfle video, ea poncre in Chrifto, qua: ad vitia quidê trahunt, fed vtilt;^ in nobis trahunt, non in illo, jRes cafdem in illo conftituo,atnon eodêmodo, neqp idem cffidentes.tk nobis verfi eft, ^cx Piatonis fentetia feribit , Maro^Hinc metuût,cupiunt,gaudêt£^,dolentlt;ç, nee auras Reipiduntjdaulâ: tenebris ô^eareere caceo,Noftri affedlus 99 femper obturbant rationi,refugiunt ab lToneftis,nitunt ad 99 turpia,Cur ita tädemiTProfedono naturae vitio,fed eulpae, », cuius reliqu/æficpenitusinhaciêrnt,vtcompefciquidêfre/ nariqj poffînt,euelli radidtus nequeant. itaejp in nobis prp 99 pter naturç deprauationê,affelt;îius per ignorantiâ (eruntur », in id,quod erat repudiand«,refugiunt ea, qua: fuerât expc », ®enda,tenebras offundûtmêti,pr£euntrationi,cuicouenic bat parere/modicos dent tumultus,partim appetentes aut âigicntes, qua: non oportet, partim îmoderatius etiâ quæ oportet appetentes aut répudiantes, ha fit,vt malis pleratp yertantin occafionê materiâcp peccandi. At Chriftus quq/ naturam hoîs induit, plurimis quidc incômodis,e cul/ panatis ob noxiam,immunc tarnen ab omni deprauationc viriorû.Nepoterat quidê alFeêlibus noftrac naturæ ad ma/ Ium follidtari, Verum horS quieqd fuit in illo, ceflit in cu/ mulü virtu tis ac meritorö.Neqj oportetin eo labi,qj inter/ dum apud feriptores ignorantia,imbecillitas,ad malu pro/ penfio,adbona difficultas,natura nobis inefie dicuntur,qgt; mors natura:deberi didt.fljamhicnatujänon conditam, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N ij

feddeprauatâfenti'unt. Ac vulgato loquêdi more, quic^d nobis no cafns attulit,fed exortus ipfe indidit,id natura di* cunt adeflc. Atin his naturâ intcnigimusjnon initio condf tam,fcd peccato vitiatâ.Â qua cum Chriftus prêter income moda pœnae nihil in fe rccepit, ncc in eo vlla peccâdi faaiU tas fuit,audalt;5ler illi tribu am vcl animi,vel corporis pafîîo# ncs naturales,fecundû vtramq; parte animi,vt dclerc,gau dere,odilîe,fperarc,metuerc4rafd.corporis,vtefurirc,fingt;

fediiTima Chrifti virtute, fi dicS ilium odifle,cum in eo nigt; hil aliud fit odi0,nifi fuga veri mali^ Cur nô affïrmeirafei, ” fi quidê nihil eft aliud eius ira,q mali deteftatio,nihil ctiam vel anteuertês,vel interturbâs rationis vfum^nihil interpel lans trâquilliftimâ perpetuâqj diuinitatis contêplationemîT fiquâdo nos his rebus adlapfum pcipitamur, id nun^ non fit noftra culpa. indinamur, adeo non eft culpa, vt pqs metibus occafïofit fummi meiïtijtaqt q» naturales affe ’ tftus Chriftum no perpulcruntadpeccatü, mirum non eft, * quâdoquidê tam multis materia piëtatis fuppeditât, q? non follicitarûtjhocinde eft, qgt; vti nôfuitparticcps maculægc# nitalisjita ne reliquîjs quidê eius fuit obnoxius.Verum de his plura mox.Interim qgt; aiebas S toicos mecs no conceded re fapienti,nifi momêtancam expaucfcentiâ.quæ tantifper mêtem hoîs perturbet, donec fe colligat ratio. Deinde non acciderc eiufmodi pauori, nifi cum repente fenfibus incur rit, 4)at'TKo'irt,hoc eft fpecies formidabilis. Vt ifta fie habeât, quid tu tande appellas expauefcêtiam’r’An enorme pertur* bationêjôô quafi,TOoivïKô/) animi tumultû,qui prorfus ebru ta ratione,mc mihqpfi cripiatCAbfi t, vtego portentû iftiuf

» modiinftituâinChrifto.Sinexpaucïccntiâdicis,mclcftam ac cruciabilê reformidationê imminentis mali,quæ fenfum quidê acerbû incutiat affeeftibus animi,ncc^ tamêcumlo^ co dimoueat, hæc nec^ fern per exoritur ex vifis illis terrrifl dsimmo veto ex animo demanat incorpi^s, Et adconoii

TEDTO ET PAVORE CHRISTI. 149 exclu dit ronjs vfum,vt ex fpfa ratt one na feat, videlicet im* minêtfs mail vim perpêdenïe, VtrâtÇ non video quid pro* hibcatefle diuturnâ. Nam prior ilia quæ nobis cG Chrifto comunis non eft,in multis fic metis vfum adimit, vtnun^ ad fefe redeant.Hçc pofterior tâdiu perfeueret necefle eft,g diu pmitimpedens malû. An no Stoicus ille Gellianus,de quo paulo ante mcminimus,tam diu pauit,^ diu facuiebat tepeftas,neqj prius oîno priftinû vultum reccpit,g mare de ferbuiftet,Slt; enituiflctcoelumcNon ille interim vacabat ae nimi dolore, neep tarnen non vigebatratio.Sed obludaba tur philolbphus ille anio fuo, ni fedffèt paru fortis futurus. At nobis non cum natura,fed cum vitijs ludamen eft,non igitur fecundu natura reformidatio, Neep ludâ iftam Chri fto tribuere fas fit. Immo ne necefle quid? eft. Neep cm illi pauor accidit nccefli'tate conditionis, quemadmodS philos fophoifti,necp mente afficiebatquac poflita ftatu dimoue* ri, quemadmodu in Stoico, Nobis quonia in ipfis naturae ” neceflitatibus ailpa tenditinfidias,nulla pene res accidi^ ” cum qua non oporteat colludari. Premit morbus, ludangt; ” dumeft,ne vincatanimu tuum,ÔCpatientia vidit fpoliet, ” Reualuifti,en tibi altera pugna, ne pellidaris ad inhoneftâ ” voluptatê. Siue quid acciditmoleftijludandû eftnefran^ garis animo,fiue quid dulce,pugnandû eft, ne te corrQpat. Hors igitur fenfum cû capite cômunê obtinent mêbra, (x terû caufam, modu(^ peculiarê fibi retinêt. Hacc abunde fa tis efle poterât Colete,nifî tuaiftam fententiâ nimis tencre deamares.Etiâ nunc abnutâs,ncgas tibi fadû fan's,ardiOi? ribus nodis me paras vrgere, Rhetoricaris inquis, malâ caufam, ne peflîme défendis, Verû ifthoc pado non poteft non videri derogatS abfolutaccharitati Iefu,fi quoquo mo do dixeris eum reformidafle morte fuam, Dono tibi natu# raie efle mortis reformidationê,ôô magis etiânaturakm,q cibi cupiditatem, Dono earn non efle coniundâ cum malo culpac.Atcharitatis eft,naturâvincere perficereep. Graue

” natiirg «îalû fanies^at hiuus fenfum eximius amor exaiô'ç^ ’’Forte quiddam mors, at fortior diletflio, quæ mortêquocp ” ïpfam facit optabilem,fadt lïicundâ. Epicurus tantâ habere ”-vim exiftimat redi confcientiâ, vtfapientê, ÔC in Phalar«# dis tauro clamaturiï affîrmet,non fentio,dulce eft. Si tantS valet virtutis fimulacrum in philofoplio, nunrminus vak;^ bitin Chrifto vera perfe(9:a(p charitasC Efto non refilitab officio,minus tamê amat,qui triftis mortem excipit,^ qui luberis, alacriter,exultanter. Tamedï mihi videor nodum jftS fuperiore difputatione^Jiffccuiffe^tamê idem apertiu^

MineruaCquodaiût)paulopinguiorefaciamus.Ardengt; tifïîme amantisO'nquis Goletejeft, ea quæ natura funtgra uiflima,non folû Ieuta,fed ÔC tucûda ducere.Qgt; ß vere fcti ’ ptum eft amantinihileffè diffidle,fi vchemêter amanti hil non dulce,^d eius gratia tolérât, cuius æftuat amore,tS G fatemur redemptoris amorê,tam fuifle flagrantê,tam ira# inenfura,vt vniuerfus omniû mortaliû araor in vnû confia tus, non ß t cû illius charitate conferedus, cur fudat mortis (ormidine^Cur angiturCCur tcdcK'CvBr crHcedeprccaturC Si formidat difcipulis, officium amantis agnofco, fin fuam ” mortem,finfibi,tametfi fuaforiastechnas probe calleas,talt;gt; ” men ne Pitho quidêipfa mibi perfuaferit,nihil hic deroga# ri charitati redemptoris. Efto natura quodfuû erat fecerit, cur ceffauit amor,quo minus ipfe quod fuû eratfàcercr:’ Sit naturæ reformidare mor tê,quanqGc mifère reformida re,n5 eft fimpliciter naturæ,fed corruptæ dânatæcp, at rur# fum charitatis eft naturalê imbedlli tatcm exciudere « Expa ” uii Petrus ad anciUulæ você,adeolt;p fuus elfe defi}t,vtChri ftum pro quo modo morte fubire volebat,abiuraret. Qjuâ# ” obremC(^ia adhuclanguebat amor.Amabat quidem le# ” fum,fed nondû fpiritaliter.Carnalis aût amor àC humanus ” imbecillis eft, ÔC tantis tempeftatibusimpar. Verû poftea, ” qdiuinifpiritusigniconfirmatuseftjquidfecitç’Qui pau# »Mo ante ad muliercul^ vocetn exanitnabatur^iam necp pnn#

TEDIO ET PAVORE CHRISTI, ijt cfpä,nclt;p iudicû ora veretur, fed vadi t gaudês a confpedq confîlq, quod dignus fit pro Chnfto côtumeliâ pari, Nimigt; um profedo intereft,inter exanimaritnetu,etintêtaris fiîp plictis gaudentê abïre.Sed quantû creucratamor/antû de' œflerat de trepidatt one, videlicet natura per fielen te chari* ' täte diuina,Ergolt;vtdicam colledius) vt fecundS naturam fit reformidare mal«, certe tâta cum moleftia reformidare, non eftconditionis inûitutæ, fed poenac, Earn quan^ in fc recepit ChriftusC id quod interim fie tibi donc, vt mifri ius fit repofeere?tarne infîrmitatê exigit vigor amoris,amp; affe* dione huic diuerfam inducit, Attu mihi in Chrifto Chime 95 râquandâfabricaris,abfoluriffimâcharitatê,cum acerbiffi* 9) ma reform!datioe,velut aqua igni comifcens. Et tamêcâm cam impudente pergis rhetoricis fiicare coloribus, Vtinam Gokte tam verc mihi opprobres eloquentiâ artifidalem,^ verelaudat in te. Nam ifth«cipm fubinde inter difputan* dumfucdajnabas,bonâcaufam tibi dicêdi artificio de ma* 95 nïbus extorquer!,8lt; veritatem eioquêtia opprimi. At iftud ego poflîm vere in te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vide enim agam tecum

fimpliciter,c^ nihil occultem. Nihil iftorû quæ proxime dî* xifti inficiabor.Fateor fieri,ô^ fieri natura,vt vehemes affe dus affedum,autetiâ corporis fenfum abforbeat, Amoris hanc effe naturâ, vt quae per (è funt acerba, ca facia t dulcia vider!, Addo,quo vehemêtior amor, hoc ifta magis efficit, Qviid quçrisç’ Aio diuinû amp;nbsp;fpiritalem amorê,carnali fine humano, infinitis partibus efficaciorêeffe, fii.io Chrifti cha ritatê tanto nf a fuiffe cumulatiorê, vt ne conferenda quidê fit.Et tamêqd* vulgo humanus amor efficit in nobis, quod magis effecit diuinus quidê, fed tamêfinitus amor in mar* tyribusjhoc in Chrifto diuinâ immêfam charitatê feciffe nego,nego aute non in totum, fed quantû attinct ad exclu dendû fenfum reformidationis. Cæterû de inducedo gau* dio,poft videro, Eius rei caufa eft, qgt; in nobisalia vis anîæ redundat in aliam, ôi vtquætj vehementior eft, aut fecus, N iiij

îtaaut obruit alias,aut ccditln Chn'fto veroftcqua^ item vern vna quæcp vis,fiuc animijfiue corporis nihil îpedien# ’ te vel diuerfa,vel fimili, fuû naturale munus perfede pera^ gebat, vt necp gaudiû vehcmentius,leuioris gaudtj fenfum eripcret,necp dolor acrior,leuioris doloris moleftiâobruo ret,ncc^ fumma voluptas fummo dolori, necp dolor atrocif fimus, voluptati fummæ poflet obftftereAlioqui fi voles Colete,ex ifto efFedu,quê amoris propriu dids,2lt; verû dw CIS in nobiSjChrifti charitatêæftimarejetiâ at^eû'â vide earn eleues,dû fedulo quidê,fedincofyderatius conaris am plificare, quippe quæ ne id quidem potucrit,^d in turpiter adamantibus cæcus amor poteft,^d inter amicos amor po^ /c tefthumanuSj^d in totmartyrû milibus potuit amor,eiufgt; • dem quidc generis ille,fed ad redcptoris amorê pcr$ exigu us.None videmus iftos,qui vix falfam amoris vmbellâob^ tinêt, vt infanis illis fuis laboribus, no folû non olFendan^

3î verû etiam alâturCCalêt illi,cû brumale frigus nox ÔC agio 93 c5duplicet,non fatigant peruigilqs, non fentiûtincdiâ,ni# gt;

hil terrêturlaruarû,autlemurû occurfibus. Denicp quicgd . qs,qui amore vacant videt intolerandûidiftilufumexigt; ftimant. Qiiâto pedore cer ta pericula fufcipiun tCvulnera, morte denicp cp cupide cxdpiunt ç’ Qiiid autê réfugiât, cui dulds eftetiâmorsC’ Atcp huius rei quorfum attinet exêpla ex hiftoricorû literis repetere,cû quotidie videam’creditu longe diffidliora,^ legamus in libris C An non feruû ilium de quo paulo ante, fie rotum gaudq fenfus oceuparat,vt ad inflidoscruciatus anïo ftuperet fîC corporel Si Chrifticha rita te metiris efficacia pellendi fenfum maloi^mirû in hoc non potuifle,4d potuit SiC in feruo,amp; in barbaroC'Refertin epïftolis Plinius Cecilius, dus qui mûdi fcripfithiftoriam, ex fbrore nepos,ætate fua nobilê quandâ matronâ, Arriam lt;nifi fallor)noîc,memorabile facinus edidifie. Huius mari tus fœdo atep infanabili vlcere cruciabatur, Atilla fimul atq^ exmedids cognouiffei^nullam elfe vit»reliquâ Ipem,

ad marin leAuIS adftans gladt um adegit pedon, Tum in medio vulnere ad eum couerra,non fentio inqui^non do* letjiuu at etiâ mon' tecû. Et exemplorû huiufmodi denfiffî* mo agmine me poteras obruere, Qiiodcûita fit,minus ad mirandû de martyribus,qui nonpauloeffïcacioribus amo ris facibus ardebant. De quibus omitto côtentionê facerc, quanto alacrius fînguli vnius Chrifti caufa morte excepe*

,, rtnt,^ ille amore omhiû. Hoc quæro, ecquis vn^ hominû „ vcl ignauiflimorûjficexhorrueritC’Hi qfunt formidolofii* fimijfrigido fudore madefcunt.Chriftus fudauit fanguinc, necp vultu tantû/ed ÔC toto corpore,adeo copiofe,vt gut tac demanarêt in térram.Meticulofiflîmi pallefcStjac trépidât, Atlefus agonizauitjid qd eftagêtiû aîam.Ergo amauitne ardêtius martyr ChriftOjmêbrum capiteC Vehemêtius ama uit aut feruus homojaut mulierç’Poftremo magis amatftui ■ tus adolefcens puellâ^q Chriftus fponfam fuâç’Nequaq infi quis.Rede, fed hoc côfequit tuis ex verbis. Fateor inquis, ' fi quidc ifta ad formidatâ ab ipfo Chrifti morte refer an tur. Minus em amaflet, fi morte fuam, quâ noftra gratia fufcc* pturus eratjfuacaufatantoperereformidaftct.AtiftudCo îete nihil etiâ refert ad hancrem. Largior interim tibi Chri ftumde mêbrorumfuorSpericulis anxiS fuifle,non fuis, hacgratia fudaflcjhac agonirafte, VerG quâdoquidê charl täte ex alacritate metiris, efto no reformidßrit morte fuam Chriftus,verG vbi ilia quç fuit in multis martyribus alacri* \ tasÇ'Vtrûcp enim eftîmenfæ cbaritatis,et formidationêex* cuterCjô^ in huius locG inducere alacritate. Cur alterum rc quin's in Chrifta,puta non formidare,alterG,puta alacrita* lern no fpedasC Maxime cG non aliter amor pcllat formidi nem^q exundätia gaudqc'Necp ein dices opinorjtantâ qui* gt;nbsp;dem lefu charitatê fuifte, vt nfi caufa morte fiibierit, at mi* •. norê, vt cam alacriter potuerit adiré, nbsp;nbsp;nbsp;fi mihi côcedis ex

huiufmodi rebus redêptoris amorê non rede perpcndi,cur nonredpis reformidationê;'Sin e\hts argumêtis æftimasp

cur no requfn's alacn'tatemî'Amauit fgit Petros q Chn'ftü«-ardêtius^’Ille didt,Aïam meâ pono pro te.Hic didt.TrSfier a me calice iftö, Amauit Paulus pfedius, ciï cupitdiflblui,' G)C efle cum Chrifto^ cS exclamat, infcelix ego homo gs me liberabit de corpore mortis huius Caput morte deprccat, gt;5 ^mebrumoptat^Amauittanto vehemêtius Andreas,gtó M crucc alacrius adrjtÆompone duas fimiles cruces, côponc gt;9 diffîmiles crucifigêdos, Andreas fimul atcp crucê confpicit eminus,vc gaudet,vtgcftit,vtfibi gratulat,^ plena lætitiae verba,pfundit.Quis vng ad couiuiö adrjt alacrior,g ille ad parats fupplidS çquot; Haec quide difdpulus. A t pceptor iterim moeretjtedio grauat, triftis eft vflt;^ ad morte, man at crue to fudore,Interpcllas,non ob fu3(inquiens)mortc. Qiu'd rê^ fert C Gerte nuIlS edidit alacritatis fpecimê, quale pracbuit $» Andreas. Agatha virg3culagaudibunda,pperabat ad car^ S5 cerem,necp prorfus aliter affelt;Sa,q fi ad epulas vocata tret« 9’ Quotimpuberes pucri,quotinnubilcs puellulac,ore intern

rito fæuas TyrannorSminas contêpferunt. Qiiânihilins* terferrS QC ignés de vultus hylaritate remiferSt.Qiiä mulgt; ta forti ter atcß animofe in medqs cruciatibus dixerunt,Ni^ hil horum Chriftus, tan^ ouis ad occifione du(?îus eft, pas» tien ter quidê,non fè fubduxit,non relutftatus eft. At nun# quid fimilc,qualia mul ta de martyribus teftantur hiftoriaèî* Nihil memorât euangeliftæ.De mœrore,de tediOjde fudo# recomemorantPaftuseftfeconficftiscriminibus accufari, paflTus dânari, obticuit, blafphemantibus non retulitcoh# tumcliâjOrauitpro audfixoribus.Mihi fati(Tacit argumen lum patientiæ,quod in crudatu pftare faiis fit ad falutem. At vnde iuxta tuâæftimationê, charitatem illâ inæftimabi# Icm intelligâ,nihil dum video. Non geftit, vt Andreas, ni# hil dicit alacriter, nihil exultanter. Non paud homines pq, martyriû votis ardentilTimislegûtur cxpetiffe ,beatos fefc ratifore,fimartyriodigni viderentur, Chriftus orabatyvt abirethora. Quod illi precabant^oc deprccatur Saluator«

’» Atnon deprecatiis cftCinciuis)ruSinórtcm,fedfiiorum,At »’ifthiïctterH tibi largior. Sed tamêhærcs în aqua^^d ai'unt, -Efto non deprccatus eft^at nô optat.Non fugitcarnifîcem, at non vitro femet obtulit,non quçfitus, non poftulatvis,ïd quod eft a mulus martyribus fadïtatS.Conftantcr pertnlit w, çrucïatum,at non eft deletftatus.Dcnicp pcrtulit,fcd fenfit, a’.Martynbus fenftim ademit charitas, Igitiir e duobus alte^ jriim eft verS,aut in ilh's maiorem fuiffejautex cômunibüs his indiaïs,amorê capitis noftri non oportere fpedari.Reo

» fpondes martyres aliéna virtute fortes fuifre,non ftia.Chri 9’ ftum a diuinitate dcftitutû.Propemodû remfut ait Plaut’) j^acu tetigifti, VerS de ifto mox, Interim pergâ extorquer« , tibi tclum, quo vno me côfici poftè confidebas. Ais capin's infirmitate,fortia fuiftè mêbrajChrifti reform idatióe, pauidos fuifle martyres. At nihil etiâ agis, vorfurâfvt aiût) foluisjfic nodû explicas,vt aliû ardius nedas,Cedo,quafe Chriftus martyres fuos fie côtra carnificinam armabat, vt autnon fentirêt, aut certe eum fenfum præ gaudio mentis pro nihilô ducerent^Opinor baud aliarc,^ augenda char» täte, vt fuerit quislt;ç tâto alacrior, quâto largius amoris fui' munus impertierit deus.In eâdem igitur foucâ,velis nolis, , reuolucris,Rogo. Amauit ne martyr vllus Chrifto flagràn tiusCAbnuis.Atmulti tulerût alacrius.Negare non potes

. Aut igitur non fuit tanta in Chrifto ,quâta in martyribus, aut non idê elFedt in illo,quod in alîfs eftecit. Neç^ dubito, . quin hoc pofterius mihi malis concedere.Vtrûqj pernega^» re non potes.Porro an t quid ad rem pertinet,quod ais mar tyres aliéna virtute fortes fuifle,nô fuacCerte charitate for tes fuerutEam vndecûcp fui t,in Chrifto maxima fuilfe ne^ mo negauerit. Efto fufpêderit fefe diuinitas, ne redûdaret 99 eo tempore in part? animae fenfibilê, id quod mihi videris gt;9ex Ambrofianis verbiscollcgilTe,atcharitatemcertenon 99 ademit. Ea fi femper facit, id quod tu vis, fi illic fr^et, vbf , Aon idem efficit,non fuit in Chrifto,quantamfuiiR crédit

fhas.TlIud obiter annotandû,^d ais aliéna virtutCj^ß Chri ftus fuapte virtute^no aliéna fuerit fortis. Qd* nift gs como ” de accipiat,nó quadrabit cû vero, Nâ lefu chantas aliun 9» de^fe^a eft no ab ipfo,Nihil in illo non alienS, non gratis » accepte, Charitatê qua martyri hoi gratis largit deus,ea ft# gt;5 bi homini ipfe largitus eft Chriftus deus,Slt; largitus eft gra tis.In hoc a reliquis diflîdês, ^d nobis non tin oia bona gra tuito donant, verum etiâ condonant mala.In illo nihil crat, qd'codonaret.Sed accipe,quo magis etiS fiatpfpicuS,Chri fti incoparabile cliaritate,iftis argumetis non redefpetftari None pari rone fit,vt quemadmodû timoré mali,ita Sgt;C fen^ fum mali propellat ingés aiïiorç’ None natura fîtjVt ifignis dolor aut voluptas, alias affediones minus vehemétes ob* ruatC'At in Chriftocruciatum fuiflTe concedes opinor,fcd*m poenä mortis fecudae oim atrociftimS, idcß fecudum oes ani mac viresjfecSdum oes corporis fenfus, Confentaneü aute eft, vtquéadmodû mors eius omni morte fuit acerbior fe* cundS fenfum corporis, ita reformidationéomniu amarii* 95 fimâfuiffèinanîo,At^ vtimméfacharitas,nihilofecitmi* üoré fenfum mortis,ita nihilmitigauit dereformidationis acerbitate.Cur altern admittis,altera abnuisÇ'cum iuxta tu am ratiocinarioné,acris doloris fenfus,n5 minus cû ingéti pugnet amore,^ metus autreformidatio,cum vtrüi^ pari* ter adimat in nobis affedus vehemensC Ac de reformidan* da quidé morte vtcumcß licet tergiuerfari, de fenfu fuppli* cq, nihil habes quod obtexas, Si cohæret extrema charitas cum fummo cruciatu,cur non cohæreat amp;nbsp;cum fumma re* formidatione, præfertim cum in Chrifto nihil aliud fit ifta reformidaao,q animi cruciatus,rem naturae moleftâ quafli prçfentientisç’Qiiod igitur me dicis extenuate redempto* ris amorem cóftituenda reformidatione,ifthucegopoirera KctTctvriKArHyo^ld^ in teretorquere. Verumhocmox euin* cam.Interim vtme tâtû tuear,nondû aûtrcferiâ. Non ego muulo Colete diaritatem Chrifti, qua tantam fuiftè conu*

TEDIO ET PAVORE CHRÎSTI, 1^7 feorjVtomniumartyrumchantaSjnonßtcuhacvnaconfc . renda,verû ex argumên's paulo certioribus tu,pcrpêden . damccnfeo.Nam alacn'ter adiré morte, non fcntirecruda tum,haîc tta côfcquunt amorc,vt non cofeqiii queant, non ; fois in Chrifto,fedetiâ in nobis. Siquidê iuxta fnîam quo^ ! rundâ recentiorû,filt; in virgine deipara charitati Icfu proxi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ma charttas,nibilo leuiorê fceit doloris gladium,qui totam

” illiusanimâlegiturpenetrafle. Sicalacritas comitat amc^ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” rem,vt iram pallor, pudorê rubor, gaudiû rifus, triftitiâ Isu?

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dirymæ.Âtifthæcindiciafunt,noncaufæ,cxtranaturâea^

rum rerû,quas arguunt,vtncq? omis qui pallcat,iratus fit, neep iratus omnis ftatim pallcat,nccp qui pallidior fit,idem fit cômotior,nec^ ideo quis irafcat,quod pallcat. Siquidem extra naturâ iræ pallor cft, vt fi pallcrêirato detrahas, nihil ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarne ex iræ rationedemutaris. De reliquis item eadêiam

me dixilTe puta.Huius generis indicia in martyrum nónul lis illuftriora quædâ extitere,^ in Chrifto,at rcs in redcmgt; ptore fumma ôô inæftimabiliSjfed eâ magis eportet ab ipfa rc,^ externis iftis amp;nbsp;vulgaribus argumentis fpeeftare. Vis horum aliquot tibi cômonftremç’Andrcasfnam hune quo^ rumlibet loco proponam) vehementer ejuidem amauit, fed cum a quo iâ erat fummis benefierjs prouocanis.Neq? tam redamauit vnum,cp Chriftus amauit fîngulos.Hic amauit f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prior, amauit plurimisccntumeltisoffenfus, amauit auer;?

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum,amauit hoftem, Andreas non impedit mortem,fed re^

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcnditbis debitam,femel naturç,iterum Chrifto.Chriftus

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratis 8C prior impend!tmortê,longeprecicncrê,qult;ânec^

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturæjnecppeccatodebebatjÔLimpenditnonfibijfcdnorf^

93 bis,quemadmodû nobis,ÔC natus eft,ÔC vixit, ÔC doluit.Po 93 ftremo Andreas ncceiritatepafTuseft, Chriftus veluntate, Hæc vbi video tanta tâ multa charitatis indida,nihil ctiam moror alacritatê.Qiii tanta largit,eum tu negabis libenter ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dare,nifi cum rifu dedcritC Immo hoc ipfum m ihi pi aîdpu^

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;umeft amoris arguments, qued alàcritatcm iftam, quam

,, tncbrfs fuis donauit,i'n fenon aflumpfcrit, Voïuitem inn® eenttffimus in pœnis noftri's cóformari non tantü valêtik^-ribus mêbriSjVtmoreretjfedetia informionbus mêbrïs,vti morte præfentiret in animo,prius^ corpon' infligeret.Sed mortem fua inquis reformidarCjhoïs cft de fefollidti, lm# tnohoïseft perfedi,^^ mails noftræconditionis obnoxtf, Suam morte reformidauit,at no fibi, V t enim fuâmortem ' palTus eft,non noftrâ,nobis tame,non fibi,ita fuSexhorruit mor tê,at nobis,non fibi. Age cu efurirctlefus,n« de (e magt; ' gis q de nobis cogitabatç’ Quid em eft aliud cibum velle,c^ Tuicurâhabereç’Nemo tamêitaratiocinafjvteum minus a^ mafte colli ga t,qgt; efurieritjimmo hoc maxime amalïe,qgt; efu rire noftra caufa voIuerit,Qi efuriebat naturæ crat,quam alTumpferat, Earn none S)C fponte,0C nobis alTumpferatjô^

' amoreCNobis igitur,00 fponte àC nmore efuriebat, Si quaçlt; ” ras,quamobrê efurieritjrefpondebût omncs,qgt; crathomo» Qiiare fadus efthomoc’Ncmpe quodineffabiliter amaret hoïm genus. Inde quod reformidauit, ^d teduit, quod fangt; ” guinê fudauitjconditionis erat, qua induerat, Huic quan«? ” to plura mala tribuesjcxceptis liis,quaccum vino aut indi^ ’^gnitate coniundafunt,tantomagis amplificabisilluftra^ ” biscp charitatem Saluatoris, Qiioru etfi nónulla naturatn aftiimptam necelTitate confèquütur,tarnenquoniâipfam natura fponte alfumpfitjquicquidincomodorû cum ea co# hæretjid non oportet alio, ad liberam voluntatem, $ ad (pontaneû amorem referri,Eodem e fonte manat,§d efuri it, QC quod morte exhorruit. Cur in altero adoras amorem lefujin altero offenderisC Nonne quo plura noftræcondi# ” tionis incómoda reccpit,hocmagis amauitC An non ex ho ’ ’minû malisjvel maximû eft morris reformidatioCVter igi# ” tur charitatem illius îminuit, tu qui ilium negas accepiftè malum, quod ipfa pene morte fit accrbius, an ego, qui aio ne id quidê amore noftri recufalTef Tu tanriï calculum de# trahis, ÔC me incufas, quod exténué charitatem redempto#

” r/sç’NÔhe maxime lædcbant amor? eitis,qui corpus lUi buebant anima doloris omis incapacemcProxime certc iædere vident,qui illi hoe detrahunt, quod cft morti fimilH mum, proximucp. At magis(inquics)competatin charita«» tem eiuSjVt de fua morte vehemêtergauifusjde ludæorum iiiteritu, de difcipulorû defedione afflidus fuiffe dicatur^ Neep egoifthuc Coleterefello,fed amplifïco, Fateor lefuni atrodus crudatû in anîo fuiffe de noftris peccatis, de quoi? rundâ ingratitudine,qbus fua mors erat non falutê,fed dâgt; natiois cumulû allatura,q de doloribus corpori adadis.Iin « mo grauius doluiffe vnius animulæ interitûjq flagrajg cia ” uos,q crucc,Necp magnopere reclamarim,fi quis affirmer, plurimas fimulcaufas in anima redêptoris irruiffe,amp; banc tam infolitâ triftiti am excitafle. At nihil decedit ex iftis can fiSjfi hæc naturalis accefferitNon paru ante ad amoris cu«» mulû accrefeit, Omnes eodêe fonte featêt, nêpe charirati's/

” Qædolet interire hoîes,nemo non videt effe amantis.Q^ ” ad mort? inftantêCvt infirmus homo)pauefcit ac tedet,hoc ” quâtoinfirmius,quâto deiedius eft,quâtonoftræc6muni imbecillitati fimilius, tanto magis illuftrat amorem fpontc affumêtis. Apoftoli feandalizati funt in morte,fed carnalea adhuc,tu feandalizaris in mortis reformidatióe,cn in vtro;^ lt;5 conueniat ædificari. aut?reformidaritfuâmortem, vidcor mihi poffe docere, propemodû dC ex ipforû verbis, qui negât. Nam Ambrofius volens amoliri fcandalû,qucd iiitelligebat oriri ex hoc loco,ita feribit in Lucâ.Hær?t plei» ricp hoc loco, qui triftitiâ Saluatoris ad arguments inolitæ potius a prîcipio,^ fufceptæ ad têpus infirmiratis inclinât, 95 ôd naturalis fenfum cupiuntdetorquere fententie,Egoa«t 99 non fols exeufandü non puto,fedetiânus^ magis pietate 9 5 eins, maieftatêqi dçmiror, Minus em contulerat mihi,niü meS fufeepiffet affcdS.Qiiid aSt dicit inolitæ a principio? Opinor a primitiua homîs conditione, Q_uæ fi conftitiffet, necj mors pœnafuiiret,nelt;ç mortis acerba reformidauo#

Quid eft ad têpus fufceptæ infirmitatisC MirS ni fnrmanfi» tausjquæ propter carnis imbcdllitatê, mortem refugit. At qui de alicno malo turbarijnon eft infirmitatts/ed perfedi onis,ne(^ tarn naturac,q virtutis. Illud aperti’,quod urn fufcepiflet affedu.Meus affedus eft,non alaeriter adigt; re morte,fed exhorrefcere.Qitomodo hunc infirmitatis afio feds di'dtur aflumpfiflcjnifi quemadmodS ego imbedllita te coditionis ad morte vidnam exanimor,itidem file fuam mortê^mea longe accrbiorem,reformidaffetç'Eiufdcm flint » verba paulo inferius. Deus ein inquit morte non fedt, ncc 9j lætatur in perditioe viuorS.Et idco faftidit, quod ipfc non » fecitSi morte ideo faftidit,quod ipfe no fecerit, ac ne fuam w quide fedt,fu3 igitur ÔÔ faftidiuit, Porro alius cum ftribit^

Ob hoc amp;C rccufat morte,veram humanitate demonftrans, noneplane demonftratillSfuammorte formidafle^Sicut ein mortem fufccpit,vt noftri fïmilê hoîem intelligeremus, fie mortêreformidauit,quo minus dubitaremus.Athanaft us vero cum ait. Humanitas ein ob carnis fragilitate reçu* fat paffïonêjnóne idem pcrfpicùe docetf VerS hoc tibi im^ ponit fortaffcj^d frugalitatê audiens, vitiS imaginaris,n5 pœnâ.Cum tibi îmineat mors, tum de tua gaudere,de ami corS,quæ procul abfit,agni no tam carnis infirmitatê fapit^ fpiritus perfedionê, Eodem pertinêt verba Bedæ, Duas ein voluntates oftendit,humanâ videlicet,quæ propter in* ‘ firmitatê carnis reeufat pa(rionê,ô^ diuinâ, quac promptiiTi ma eft, Ifti Colete nominât infirmitatê carnis,Sô tu inducir promptitudinê fpiritusC’ Quid igitur C inquis) ftbi vult, negant Chriftum timuiffe morte, affirmant eum noftïis malis indoluiffie non fuis,de noftris peccatis teduiffe nô fui paffîone,fï tu rede colligisî’ Accipe quod dicam mi Colete» Omnia mala quæ Chriftus fufcepit,noftraerantmala,non »gt; illius.Omnia noftra bona illius funt bona,nô noftra.Mor* gt;nbsp;J tem fuam,Slt; non fuâ tulit, Suâ quia vere pertulit, neftram »gt; quia pro nobis^ôC anobis ortâdependit.Nofter eratille rc»

formidâtis affcdus,n5 ipf ius^ôC tamê erat amp;nbsp;ilh'us, Nofter,^ -quiacünoftraconditióe,noftra gratia fufcepit 4Hius,quia yere in anïa óó corpore propriOjHon nro perpeflus cd. Adgt; dam 2lt; illa, Timuit morte, non timuit, Reformidauit, non reformidauit.vokn't,non voluit, Platonicöinquis acnigma mihi proponis.Immo filu tibi porrigo, quo te queas ex ifta pugnantiS inter fe verbot^ perplexitate, velute labyrintho extricare.Timuit,non vti nos, neceflitate, fed fponte, vere .tamê.T imuit non fuu malum,fed ncftrS,non fuacaufa,fed noftra.T imuit,no puertente aut obrucnte rationê affcdu, ■’lt;iuêadmodünos,fed nihil offenfa métis trâquillitäte. Neep ” prorfus alio modo reformidauit,q timuit. Noluitmortem, quia per fe mala eft, óó inimica naturæquam aflumpfera^ Voluit,quia falutê paritura erat iis,quos amabat. Ia ft me^ mineris timorêhunc,reformidationê,pauorem efte de mao ioriï genere,quæ redêptor fine ailpa in fe recepit, fi hacc oïa ita in eo fuifle,vt net^ pertinerêt ad diuinitatê,necp fpiritus promptitudinê quicqimpedirêt, neeprationê præairreret^ aut vllo pado a traquillitate dimouerêt,neqt gaudiS anïac, .diuinitatê aflîduç contêplantis obfufcarêt, neep Içtiriâ eiulgt; dem quâde falute hoîm percipicbar,îminucrent.non vere^ beris in eofummâreformidationc, cum fumma métis alalt;? critate.fummûgaudiû,cumextrcmo dolore, fummâ fœhgt; citaté,cum fummis cruciatibus copulare. Non autémagni .referre puto,vtr3 quis dicat eum naturâ eiufmcdi fufeepifi» rc,quamhxcinc0modanecelfitate confequâtur,an triftitw^ am hanc non cohæfifte neceffario cum humanitate redemo ptoris,fed per difpenfationem ad tempus fuifte alTumptam. Vtrouis ein modo,æque fuerit fpontanea, quandoquidem in prioreipa necelTitatis afliimptio fpontanea fuit.Tamet;# fi veri ftmilius eftper difpenfationem fuifte aftiimptam, vt quemadmodû non multo ante in exdtando Lazaro infrc^ muit,6^ turbauitfe,itahicfibi ipfipauoré triftitiamçp afcii? uerit.Ârbitror em Chriftummultismodis abefte potuiflè

amoîcdia reformidaticis.Pn'mS enim hociam tcftehat bus anïa,quod noftras anîas, panter Slt; corpora redder, ÔC *’mortis,8lt;oisdoloris in capacia,puta cognitione perfetfïâ^ ” cotemplationêjôô fruitionc diuinitatis,quêadmodö ipfe ” ftatincuâgeliojficfenouiffepatrê, vtabeo cognitus effet« ” Hoc tantum gaudiû in omni vita,facile moleftiâ omnê Sgt;C a ” corpore feclufiflet,ÔC ab anîo, nifî mifericordi difpenfatiogt; ” ne,nihilfibi prodeffemaluiffèt, quanta ad liniêdas noflrac conditioniserumnas,Adhoc,tam vehemens amoris ignis, menteiUiustotâoccuparat,vtcitra diuinitatis côtemplatigt; onê fufFetflurus fuerit ad arcendû ab eo eu metS,tû fenfum oïscruciatus.Tanta gaudrj vis animû illius explebatderiri ” gnis inftauratione,vtoêmmoleftiâfacüequiuerit propelle ” re,quippe partibusinfinitis copiofior vehementiorc^, lâm-aût non folû confero gauth'û de nîa falute,cfi fenfu mortis, verû etiameû animi dolorê,quê de maloru interitw pfenfit qui mîtis modisipfa morte fuit acerbior.Poftremopoter^ èc humana quadâconftâtia ôu vigore rônis,meeftitudinein hanCjfortaffîs fenfum cruciatuum auteximerc, autccrtc multis partibus mitiorê reddere. Qiiidni potuiffe ille,^d Ethnici permulri potuerûtÇ'Sunt eni nûnullç rationes,qüi/ bus nobis quotidie raalorû fenfum mitigamus,fiue c3 nos

35 ipfos argumentis,aut excplts ad fortiter ferendû cxtimulâ^ 35 mus,fîue cum ab eo quod moleftû cft, ad id quod dcledîùt mente auertimus.Siue cum prgmiû contêplamur, aut ciù» merita,cuius amore patimur. Nihil horû fibipaffus eil lt;5pi ») tularilefusadleniendas erânas,qaas cânoftranatura fu/ 35 feepit. Corpus afl'umpfit,quo nulllû vnquâ fuerit algoris, 35 æftus,laboris,inediæ,doloris,impaticntius,Animâ alTurn#

pfit fecundû oês fuas vires fenfus acer rimi Jta vt fi paribiis numerisillius cruciatus altj cuipiâ mortaliû fuiffènt infti/ ô-i,multo minus doloris fuerint allaturi. Nihil fibi pafflis cftlenire fenfum malorû noftroi^ gaudiû illud, quod a no/ bis fœliciter rcfufcitatis,oîa mala depelletjUibil charitatem.

iju» Ruins eti'â amäntibus môleftïâ adi'mit, nihil inuidunî anïmi robuisquo fortes funt en am Ethnia',nihil faite comi* miinê illam,6C naturalê redundanri5,quam vocât, qua vogt; luptati dolorcedit,dolor obrui't dolorê.Qua fit^vtnon fem» üat trioboll iaduramjqui decê talenta lucrifecerit.Itcm vt nonfennataciculaepunôionêjcui code momento brachiflf » fufte frangat.Poftrcmo hoe nobis indulfit natura,vt in prç ” grandi mali fere fenfum ncftri ncbis eripiat, Vtinnaufragt; giOjin ruina,in morbis îmanibus. Atrcdcptoris anima,ad 99 omniû dolorû fenfum integra vigebat,vitp ad mcmentutti emigratiÔisJta perfedle vnûquencp corporis cruciatû,vnS 9t ingemillefenGtjacfiisfoIusRiilfet.Ita vniuerßm corpoi# 93 ris moïettiS pcrfenlît,tanq nihil anîo pateret, Ita rurfus oës 93 animi curas,tanq nihil cruciaret corpore. Ita tû animi,tum 95corporis,pariter ôd finguloSjôC vniuerfos dolores fcnG't,vt 93 fummam illius charitas,nihil de moleftia detraheret, muitu apponcret.Etem quo tenerius amabatmortaliû gcnus,hoc magis difcruciabat/uam morte tam acerb â,quæ oîbus fer«? uâdis abSde fufficiebat,tâ multis nihil ^futurâ,immo ncd^ turâ.Ita de ludeorS intérim doluit, vtnihilo leui’ naturalê reformidaticis fenfum pciperet.lta morte exhorruit, vt ni^ hilomitiusde ludçorû exitio affligeret.Et vtdicâ fummai?

93 rim,in pferêdis nris malis,que de fecGdo ftatu alTumpferaf, 93 nihil fibi voluit opitulari fua bona,quorum triplici genere, 93 fcd'm treshoîsftatusjlegiteximie fuifle locupletatus. Non puriflîmâinnocentiâ,quâquidêtam oportuitefle apœnis immune,gerat aliéna a culpa.Non gfæ plenitudincm quac naturae tollitimbecillitatê. Non denicp fruitionê diuinirao ti5,quac^cul arcebit in nobis 2lt; facultatêmolefta patiendi, Alt 4rfum,inquis,attinet(nâ iftud inter difputandû fubftc:? machâs rogitabas)tantopcre malcijj atrocitatêexaggerare ir^ChriftoC'Charitatemaxîcmeruitjhâcego malim amphgt; fiçari,g carnificinâ.Etem hoc ^ho vtebaris. Nobis Colete 93hçcpropemodû€uenit5^dfibicumProtagorafcribit accigt;

difTe Socrates,vt tu qui difputatiois fni'ti’o jïpofueris auge# ré rèdêptoris amorê,eSdemîminueris,cgo qui tibi videbar eleuare,amplificarim, Adiunxi em prædpuû calailïï,quem' tu detrahebas. Nifi forte ne crefcitvirtus,crefcêtemateria‘ An vero me crudelê ÔC carnificê dices, qui redêptori tâtum cruciatuû impingâ':‘Immo ftulte mifericors,atcp adeo nimis ingratusmihi videar,fitantümalü quodcûaliis plurimis meacaufadignatus cftaflîimcre,non agnofcâjfi difïîmulê

53 tintûbencficiû,fietiamnegê,Etmultisadco noîbuscôuc#-yy niebatjVteiïctmorsChriftt qaccrbiflîma,quç vnapro tot mortibus dependcret,quç totius orbis culpas elucret. Para b atur ein ca factofanda morte,non id modo,^d ad irritan# dum primitiuæ culpae chirographs fan's elTet, verS erat ali# quid,06(vtita Ioquar}fupererat,^din abluendanfaquoti# diana delida redüdarct.Implêda erat abyiTus, vnde orà no# » ftra charifmata hauriunt, Parabatefficaxcxcplum, ^d fri# gidas etiä mentes in amorê raperet,^d fegnes ad fakirarem çmulationê extimularct.Condebatincxhauftus ille thefau rusmeritorS,proquibusnos cedu acciperemus.Nccpme clam eft,ad accumulanda mérita multo maximS momen# tum attulifle lefu charitatem,Verü huius argumentumfvt

93 aitGregorius)operis eft exhibido. Per corporis 66 animi 53 cruciatum,nos redemiteius Charitas, is quo fuit acerbior, 53 quo cumulatior,hoc illi noftrâfalutem,2lt; chariorê fui(re,ÔC chariusemptam intclligimus,ltaq{doloribus accumulatie, tang fomentis aggeftis,amoris flamma,quâdQnon potuit obrui,latius emicuit.His de caufis addudi funteruditi tlie ologûvt paflîonis Chrifti tantopere exaggerarent acerbi ta tem.Adeo,vt non dubitêt ei tribuere tantS dolorist vt nul# lus fit autefiè pofiît in hac vita grauior. Neep hæc theolo# goi^ opinio dififidet a verbis diuinæfcripturç..Sic ein apuel prophetâipfe loqui^qui folusîmcnfam menfurâ, ÔC innu# merabilcs numéros fuoi^jcructatuS nouit.Attcndite ÔÔ vi# detCjfi ê dolor fimilisjficutdotor meus.Rurfum in pfalmo«

Rcpleta eft (inquit) mail's anîa mea, Vnde no ita nimis me deledatilla Hieronymi interptatio,qua dicit.hacin redcm ptore mœftitiâjpropaflîonê fuiïïèjnon palTionê, quæ ilium ïuxta diui Bernardi diftindionê turbaritmodo,nôetiâ pcf turbarit,Si palTionê appellat eamjquçrónem a ftatu fuo dt moueat, fi pturbari vocât a ftatu métis dimoueri, non reda mo^At ego non dubité ÔC paflîoné noîare, quæ mente lefu, faltem fecundS inferiore partem,no turbarit fol G, fed vehe* métiirimeperturbarit,Porroquoddicit euangelifta cœpit tedere mœftus efle,numhocfibi vult,quafi tediû ÔC mœ ror animû illius attigerittantG,non occuparitç’cum ipfeda met prorfus expie t am eiïe malis anima fuam,8C triftem elle vfcp ad mortem: Atcß vt morte credo omi morte fuiflè acer biorem,ita triftitiam hâc^quæquafi mortis erat initiû,puto fuiffe grauiflîmâjneçp eum prius reliquifle, g vitam, Necp vero quadrabitjfi quis banc você^cœpit, bue exiftimct pet tinere,quod in eum cœperit venire affecftûjin quo non con ueniebatinfiftere.Quemadmodum primi motus^quos vo cantjculpa vacant in nobis, fi ftatim rcfiliamus. Nifi forte quis acdpiat eum in fe fumpfifle affeélum, in quo non pediat infiftere membris,puta affeélû triftitiæ ac tedif. Ego quod dixit, cœpit tedere, magis arbitror pertinere ad affegt; Âumreformidationis ad tempus aftîimpnun,cG dolor illc de malorû intérim fueritilli perpetuus.Etefn natura quot^ fitjVt quan qua nemo nonccrtû præfciat fefe moriturû,ta* men no angatur,nifi cum iammorsimminere videtur.Ret quidê Colete iam dudum arbitror eflè fatiftaélû, verum vt cumulatius etiam tuo fatiftaciâ anfmo, quâdoquidem amô ris alacritas te tam impenfe delcélat,quoquidem efonte no ftra omis controuerfia nafcitur,nego vcl in vniuerfis mar#» tyribus tantâ fuifle fpiritus alacritatcm,tripudiûcp,quan^ turn erat in mente lefu, bacipfafora, cû tcderct,mœreret, cum fanguineo fudore madefterer^Hacipfainquam bora, idem intus inefFabili gaudio geftiebat, adeffe tandé a pâtre

pracfcriptl!tcmpus,qüomortaliumgenifs morfe fui fibi Vf deorecondliaret.Nemo vngtam vitacfuitcupidus, vttam viuere vol«erit,g Cliriftus voluit mon'. Nemo noftrû tant , ardenterîmortalitatêexpcûtjqillefitiitmortêfuam. Quid quatrisC Addeetiâfilubet,huicaliquid cumulo. Nos enïnt quanta anîo condpimuSjtantûdem verbis alTequi nequii? , mus. Atqui c5uenitCinquis)mortêardêtiflîmefitire,ôô ean dem ad exanimationê vfcp reformidareC Conftantibus his quç paulo ante coftituimus in Chn'ftojmhil prohihet, eun/ dem rem eandcjcodem têpore extreme reformidalTejöó ap^ „ petiflcjVoluiffe ôC noknlTcjCu fummo gaudio^öó eu fummo cruciatuptulifle.Pn'mû vtinperfonalefutrcserât naturæ »ta tres voluntates côftituerc no fuerit abfurdum. Qiianq placricpduasdûtaxatfaciuntjdiuinâô^ humanâ. Quidam humanâbifariam fecantes tres efFiciût. Vt vna fit diuinitai» tisjaltera rationisjtertia infirmitatisjfiue carniSjQuç tamê ornes vnavoluntas did polîîtjquatenus in idem ferantur; , Qiiemadmodû vulgo quibus idem placet aut difplicet, eos 53 vna mente,vnac^ voluntatc dicimus effe. Vnde Euticiano 53 rum verba,nifî fub eis venenû aliudlatuifletjComode pote gt;3 rant accipi,de confenfu diuinitatis,filt; humanitatis in Chri

fto,quë ifta reformidatto non tolllit. Verfl auguror Euticia^ nosideo detraxilfe Chrifto voluntatê humanâ,quod eide anima humanâ non tribuerent,i d ^d hærefim manifeftâ fa^ pit.Scd ad rem. Qiiâdo igitin redêptore tres ftatuimus voi? , lûtates,natura non repugnat,quo fccius,^d fecundS vnam reformidarit,fccfmalterâapetierit. Verumanifthuc Curas’ tione quadret,exœtiamusjdifpiciamuscp, quç tandê fuerit 5» ifta voluntas in Chrifto,quæ eadem non fuerit patris,qualt;ÿ 93 morinoluerit.Etin nobisquidêexperimur duplicê quengt; 9î dam animi nifum,vt idem fçpe quafi veile ac nolle ex çquo

vidcamur.Peccamus noftra fponte,8lt;r tamê perinde ac fi id faeiamus inuiti,itanobisdifplicemus.Rctfte quid facimus, vtï(ç fponte,tamê anima alio trahentê fentimus, quafi bo^

TEDÎO ET PAVORE CHRÎSTt 167-' tiûfaciat nolcs.Hxfuntveluti duçpartcs anîæ,quaijialte*’ ra crafTiorib’ corporis organis îmerfa carni(^ concretâjbru tiorcftjóó adturpiafert.Àlteratang flâmefaftigiû,exafFe^ ” diiû fumis em!cat,ruriturcp fg ad hoiiefta.Illa fimplex, QC a ” phîs ratio vocat. Altera quoniâa fummobono defleditj^d vnû ac fimplex eft^pro varietatefalforû bonoi^ in quae ningt; turjaliis atep aliis noîbus appellat, Qixan^ cômuni note di# ’’cunt ?!îa9 K,id eft afFcô:us,feu perturbatiôes /iue appetitus, ” Pauluslegê mentis appellat alterä, alteram nûclegem pec ”cati,nunclegcmembroi^, nunc carné ÔC corpus nominat# ■ Qiianqequidemcaufamnon video,cur protinus obhanc rem duas in homine volûtates ftatuamus. Nam in primo^ genia hoîs conditione^vt anîa vna,ita ÔC vna indita eft vo^ iuntas per fe quidé nitens adhonefta,fed ita condita, vt pro arbitrio moderâtis,poftet deprauata addiuerfa detorquefi» ' Qtiæ tametfi peccato deprauata eft non tarnen ilico indpit elle alia vol5tas,nifi fortalfis obieélum cômutatum,cômùgt; tat fpeciem potentiae. Nam eadem voluntas, veluti clialybs ' inter duos magneteSjVtro^ niti videtur,ad honefta vi prii? mitiuæ conditionis,quaE tametfi peccato viciata eft, non tai# menextinefta, adturpia morbo,vel reliquiis potins culpac genitalis. Veluti fi palmac ramû natura furfum nitenté,malt;gt; ’’nibusadhumiï deflexeris,nonftatim alius incipit eftera:# ’’mus,necß natiuus ille nifus ademptus erit,fed retardatus.

Recurret eni,fimul atcp manu remiferis,in locû fuum, Ve^ rum lusin medio rcli(ftis,ad rem properet oratio.Hancigi^i tur rationis ÔC afFe(ftu5,fpiritus èc carnis dilTenfi'oné, amp;nbsp;ri* xam perpetuam,nemo tam impius eft,vt Chrifto tribuàt, quanq in nobis efte poteft absep culpajUifi accefterit aften* quot;nbsp;fiomentis,tamé quia e culpa nata eft, ôd ad culpam inuitat ■ noncouenitdignitatiredemptoris, Qiiodaut ait Augufti nus nônullû efte vitiS, cum caro concupifeit aduerfus fpiri ■ tum,autvitiûintelligitdeprauationé voluntatis ad turpia nitentis,autnonde oifu fimplici loquit,fcd concupifeen*

tia cum aflenfu 8lt; dekdatfonc nonulla coniunda.Etenim cum Paulus etiâ damet fe fentire legcm in mêbris fuis repu gnantêlegimentiSjVerifimile non apcftolû tam pcrfe«? dumjiamvllo modo aflenfum fuifle turpibus inftindibus, VerS vtrem_expcdiamus,cgomihi,vidcortriplicemquen/ ” dam nifum animi deprehendere in homine,Vnü qui fpiri/ ” tus cftjSó non nifi ad inuifibilia,ad honefta,adæterna ningt; w tun AlterÛ huicdiuerfum,qui carnis eft^ôô ad turpia folli/ ”'dtat,quatenusturpiafunt,Hocemmalitiæ relidlum eft in ” carne noftra, vt pari propofito labore,pari præmio, tarnen ” turpibus magisdeleälemur,qhoneftis. Tertium inter hos ” duos mediu,qui neep adhoneftatang honefta,nc(ÿ ad tur^ ” pia tang ad turpia/ed ad ea fertur^quac natura funt arnica, gt;3 ab iis refilit,quæ Içdit incolumitatê, aut etiam tranquillita*

lem.Primus ille iudicio conftatóó gratia,fecüdus depraua^ .ti6e,tertius naturali afFeeQu.Secundu prorfus remouemus a Chriftojimmo propemodum etiam a perfedlis, qui multa exercitatione fpiritusjiam adeo caftigarunt corpus fuû, ôd in feruitutê redegerunt,vt velut anîal,natura quidem ferff, fed plurimo domitS vfujUihil, aut perparü detredîans, pagt; teatrationi.Ncep efh perfedi hois eft ad rem turpem,eo turpis eft,propcnfum efle.Sedfieri poteft^vt réfugiât horre 95 atep quiddam per fe medtü excircuftantiis quidê pium,cæte

rum naturæaffedibus acerbû. Veluti mortê,cutn proChri fto eftobeunda.FamêjCum ieiuniumindiciteccIefia.Labolt;» rem,cum adeo cohortatur fraterna charitas» V t autê omnis adquippiampropenfio,voluntascftquædâjitafuga ac formidatio5noilequoddâeftè videtur, Quemadmpdum fa mes ÔC fitts,volûtates quædâfunt,nonfpiritus, aut carnis, fed naturç.Sed huius propêftonis,aut reformidationis fen# fus,quoniânaturalis eft, neep cum fpiritu,ne(pcum carne per feconiûeftusjfedmere naturalis,nihil vetaf,quo minus in pcrfediftîmo quoep conftituatur, poftremo etiâ in Chrigt; fto.In hune ego fenfumarbitror accipiendû elfe, ^d Peu »

'dfxitChnftus.Cûeflcsniftiorcingebaste,6^ibas quo vo^ 'lebas.Cum aöt fcnucn’s5€Xtêdcs manus tuasjamp;^ alius prae/ dnget fe,Sik ducetquo non vis.Non reaifo,quo minus bæc tang mea fcmm'acontênas,nifi di'uus Auguftinus pro mc fadtNam cxponês mcdopropofitü cuangcltj locü, ait^qd* Petrus adillâmokftiâ nolens dudus cft,nclens adeâ veni^ €edvolenseâuidt,EtreliquitCinquir) afFedû infirmitatis, , quo nemo vult mon',qui adeo naturalis eft,vt eu Petro nec fenedus abftulerit. Vides hicinfi'rmitatê appellari,no pro* ’ ’nitatc ad malûjfcd penitus naturalibus infitâ afFedibus re ” formidationê eorû,quç natur» funt infenfa. Nemo em du* ” bitarit,quin Petrus morte eara,quaten’ erat pia, magno eS ’animi gaudio adieriqnecp eâ noluerit, qten’ eratfalutaris fed quatenus mors eraqres vnarerû oîm infenfiffima natif ræ.Iâfi meroges,quacfueritillavolûtasinChrifto,qua mo jî ri noluitjhanc eandê efle refpondero,quâ ipfe demôftrat in

Petrofuturx,mere naturale mortisreformidauonê, quçnc obfiftatfpiritui in perfedisjmaxîe veto in Chrifto,nc(ÿ eu carne mifccat. Quod aût mi Colete tres bois facio partes fpiritû, carne, 6^ animâ,ne clames meû efle comentû. Hiero nymûfequorauthorê.Hieronymusfecutus eft Origenem Origenes Paulû, Paulus mirû ni diuinû fpiritû, Sed iuxta ,, hâcpartitionê,carnis portionêin Chriftono confl:ituo,fedl 5, fpûm tantû £lt; anima. fi theologi plæriq^quâ nos nunc anima dicimus,eâcarne noîanqqua videlicet morte refor* midaritChriftus, qua Petrus capiti, vt^ximus, ita fimilli* mus,equidê nihil con tendo de verbis,quâdoquidê couenit dere.Hancigitnaturæîfirmitatê.quoniâitapenitus inflta eft hûanænaturæjVt vinei quidêqueat,reuelli prorfus ne* queatjCccp certilTimû humanitatis dccumentû, non folum in fe reccpitredêptor,verû etiârecepitinfignite, Audeo to* tide verbis de Ghrifto dicerc,quibus Auguftinus de Petro, Nolens ad morte venit,fed volés eâ vicit. Infirmitatis erat, qd'exhorruitjnôculpæjfednaturîÇiHanc infirmitatem vi*

dtjnon cxpulit charitas nfi^Quomo vidtmor tê Chn'ftusf None perferedofiridcm vicitö^ reformidattonê,amore nfi conftäter eä libcnter perpetiêdo. Sed quoni'ä vebemctcr cxpediebat tribus illis difcjpulis,vt qui prius confpexcranf eins maieftatê,nunc viderêt Qc infîrmitatê^ideo nimirû ho»gt;‘ mojhoîm caufa loques apudhoïesjhumanis verbis humagt; nam imbecillitatê expiieuit, Pater fi poflïhile eft, tranlFer a ' me calice hune.Qd* ait fi vis^ôc; fi poHibile cft,non cft dubw tantis/ed naturalêaffedû fubmittentis voluntati diuinap, Perindc aefi dicat.Mi paterjfentio quidê in me conditionis ■ quâ non de te,fcd de mfe aflumpfi affedïujmortïs acerbiffigt; mû calice vehemêterreformidantê refugienteep. Verû hæc mea volûtas eft^non tua.Hocem tibi mecum cômune non eftj^d fadus fum in fimilitudinemcarnis peccatijôC habitii tO animi, tû corporis inuentus vthomo.Atnihil me mouet , afFedus naturae,quo minus ad hauriendûcalicem5quê hi propinasjfim paratus,Carnequidê,quaeimbecillis eftex horreojatfpiritu quipromptus eft, vehementer fitio. Mihi »5 quidêerit amariflîmus,iis tamê quos tecû amo in te, fue 99 rit falutaris.Non vult mori fenfus humanus, quia mors in fenfanaturac,fititmortêfpûsjquippe quignis humanifitit falutê.Sed tua volûtas fiat,non mea.Nam prior ^prie mea cft,necp tecû comunis. Altera mea non eft,fed tua, de cuius munereeft,quicgdpie volumus hoîes, aquo fum,quicqd

9) fum.Mihi nihil arrogo,tuû eft omne,quicquid fpiritu volo, 99 qui pater es fpirituû,Habcs Colete voluntatem in Chrifto, quç patris nô fit.Iam rationes aliquot accipe,quibus coïter cum pâtre morte,vel noluerit,vel voluerit.Siquidem Ô6 fe# cundû fuperiorê animæ partë,quç perfedlo côfenfu femper couenitcû diuinitate,Chriftus modis aliquot morte nolugt; ilTe videt.Non placuit mors,tang pœna culpe, quia ne culgt; paquidem ipfaplacuiqnecplacuitauthorculpac diabolus, fcJecundâhancrationêtam non vultmortêdiuinitas,gnon vult admitti peccatû.Audi iam uôhonunem^fcd deû,Nol9

« inquit morte peccatoris.Multo igifur minus iußf, Sed eàte nus auerfatur mor tê,quatenus culpa mortis parenté, Præ* terca pro conditionc adiuAa, candem SC noluit, QC voluit, Nolebatmortêsfiinconditionefua conftitiffet humanitas, id^dvolebatjSCvolebat fimplicitcr, rurfum volebat morlt;» tem,quiaiampoftlapfum naturx,quefimpliciter nolcbaç neceflaria^erat ad inftaurauoné, Aut ex effedu vclcbatj^d plis ÔC gratis hoibus immortalitatê effet allatura,exoccafi* one nolebat,quod earn fciretmultis maioris impictatis cafionem futurâ,quanq ipforum vitio,non mortis,lamdn^ dum vides opinor,nilul agere cum Hilario nônullos alios, qui hate vcrba.Tranffer iffum calicem a me,volut effc capi^ lt;tis oratiSjVtnon a feie, fed amêbris fuis tranfiret hora paf^ fionis,cum feaindum omnes has ratioes, nifi forte quis pri mam eJtcipiendâ putetjChriftus non aliter fuorum morte corporale voluerit nolueritep, q fuam. Sed efflagitas, quod poUicitus fum expediturum me,quemadmodß in Chrifto ÏummaalacritasanimijCöfumma dolore cohaeferit,eodcni tempore. At iftudfnifi fallor)iam propemodS præftiti, De^ monftraui enim nihil obfifterc,quo minus Chriftus fecund ' dum duplicê anima: partem, rationalem, SC fenfibilcm (iic ein vocantrecentiores) mortem potueritfimul amp;C nolle, SC velle.Oftendi S)C feaindum eandem partem idem potuiffe, Q^ficoncediseundemhominê iecundum diuerfas partes animi,immofecundû eandem, code tern pore,rem eandem pari ter extremo voluiffc,noluine,cupiifle,ac reformidafle, non po tes non concédere,to tidem modis SC extreme fuifle gauifum,0C doluiffe,præfcrtim fubueniente mihi ÔC tempo raria fufpenfione diuinitatis, 5gt;C priuatione redundantia:. Qua equids no cupio precario abs te impetrare. Etcm aut hancadmittasneceileeft in Chrifto,aut fateare nihil cum iri totavita fenfiffeincômodorû noftrae coditionis, Secun dum inferiore animæ partê,iènfit tedium mœrorêcp de iiw ûaate fupplido moleftiffmS, fecundû quêfeniît SCclaucs,

£lt; rpincam coronâ»Eatenus qua proxima cratcprpons a^ fedibus animalefujdiriçcrudatibus affligebatur^Qua vc • ro dtumitaü\pximajinæftimabili gaudio gcftiebat^eadem dercjputamorte. Neeg ille tantus mœftitiae ienfus,alacrita tem fegniorê reddebat,nec alaeritas reformidatióis fenfum minnebat,videlicet per difpenfationê no redundâte in fens* fibilê parte afFedu rationalis, Atqj in eadê parte rational!, vt incomparabili gaudio affidebatde morte fua^quâ tiobis rihitiferSforelçtîibatar,itarimul extreme cruciabatjquod multi fuo vitiotameffîcaxjtamfalutiferû remedium vitæ, (îbi verfuri effent in venenû mortis.Hic nihil eft,^d offen#’ dathoîem,cui fenfus fint non oîno inexercitati, Audio les^ fum fie anîoafflidS de intérim malorû, fie ganifiim deXagt; lute piorû^adoro inacftimabilecharitatê. Audio fitiffè morgt; tem.quatenus erat fons vitç noftrÇjVeneror îmenfum amo

9, rem.Audio rurfum noluiffè mortêjaudio exhorruiffè,maA 9gt; gis etiSüiCpido noftri charitatê,quorS miferâ infirmita* 9gt; tem dignatus eft alTumere^is cuius virtute fubfiftunt vnigt; wuerfa.Audio noluiffè morte, quia noluit pcccatû, admiror w charitatê. Audio noluilïèjquod multis effet occafioicandali 93 futura,quid aliudcogitarepo(rum,nifi fummâeius charitx 95 temCVoluitjnon voluit,reformidauit,no reformidauit, doj 9i luit,gauifus eft.Oîa pariter accendunt ad rcdamandü,cum 95 oîa fimul code e fonte fcateant,puta charitatis Jâ quid praegt; tereapoffîs requirere,no video Col€te,nifi forte fcrupulus hic te quiddâ etiam moueat,quâobrem Chriftus Iéfus,magt; lueritreformidatiois,qgaudrj figna edere moriturus,cuni fatear,métis alacritatemdenoftra falute, partibus inSnitis maiorê fuiffè affedu reformidatióis de fua morte, Quoniâ inqhicmanfuemdinisjpatientiæ, obedientiæ parabaTex cmplu,non anîofîtatis.Exhibebant argumenta humanita# tisjuon oftentamêta diuinitatis.ProponebatexempIarjqcP amaremus,^dæmularemur,nontantS miraremurjmmo totâ Chrifti vita ab incunabiiis relege^nulta reperies man«»

TEDIO ET PAVORE CHRISTI. 173 fuetudiniSjpatictiæ documêta,alacntatis nulla.Sarius crat amâter pro nobis morte fufcipcre,g exultanter.ncc^ quic$ inca magis nos voluit admirari,q fuam erga nos charitatc. Qui potuit afît fufcipere morte amantiusc Proditorê fami liarem nec a couiuio,nec a corporis fui comunione fedufit; ftec impium ferêtcm ofcuiû repulit^immo quo refipifcere^ etiâtum amicû noîabat. Quidalïtfupremo illo fermone, que cum fuis habuit,amabüiusc' Quid aliud fapit^q fingu# larem charitatê noftri^Non ibi fuâ déplorât conditione,fed amicorû pufillanimitatêconfolat. Nec^ alacritatis oilenta^ tio nobis fueratprofutura,moeftitia profuit. Hoc agebat,v( is qui pro nobis morte dependilïèt,verus homo credereqôC nraEConditióispalIionibus obnoxius, fi magna vultus tC vocis alacritatr, 6C pene non fentienti adfimilis cruciatS ' pertulifletjquâtolati’fe propagalTet ManicheorS infania, *’ qui ills phantafticû affumpfifle corpus mêtiti funt etiä nûc, ” cS tam euidês exhibueritfpedmê noftræcoditionis.Diffi# eile fuerat futuru,veram eius morte credere,nifi vifa mortis reformidatiofidêfecilTetoculis. Qiiodidêfentit Ambrofis^ us, CU ita faibit, Quomodo te imitaremur dne Iefu,nifi fe* queremur vthoïem,nifi mortuS crcderemus, nifi vulnera vidiflTemuscQuêadmodu difcipuli crederent fuifle moritu tum,nifi morituri triftiuâ comperiflentc' Ad humana: igit naturæ veritatem alTerendâ,magis faciebathæcpatiensjt^ fortis ilia amp;nbsp;animofa fupplicij perpelTio.Magis item ncftris conueniebatafFedibus,quibusnontammirabilis elfe vo^ luit4 amabilis,Poftremo magis quadrabat cum propheta^ rum oraculis,qui Chriftum fub hac perfona maluerunt in^ ducerCjVteum nücagno manfueto copararent,nücliuentê plagis,deformatg,deftitutum abiedûxç facerent, nufq ala^ crcm,eredü.animofum,Obmutefcentêfaciunt,n5 magna loquentê.Gloriofa quædâôôambitiofa res eft,cruciatû in«? territo adiré pedore,magnû nefeio quid 06forte inter ipfa tormêtadicere,AtChriftus fuâ mortem etiâ ignominiofif^

” HmâcOc voluit.Hanc alâcri tan's gloria fuis màrtyribus fer i, ” uabat,pro quitus infirmatû eft caput,vt membra cflent for-

«a. Vaidc teduit dominus,vt minus tcderêt ferubFottaffi's quod in magnis cruciatibus alacritatê a nobis no requirif, videlicet repugnâte natura, ob id earn ne in feipfo quidem voluit oftentare.Atmâfuefudinis àC charitatis cxêpium ex ' preffitin fe,manfuctudinis prius a fe iuflerat difcere,di;? » censiDifciteamequiamitis fum, ÔC humslis corde Charin tatêaûtetiâmoriturusdiligêter mandat. Verumfixcopi^^ nor pro re fatis,ad tenimis multa,hoiem tarn eruditû, Alio^ gt;nbsp;qui poiTent Slt; hæc ipfa paulo copiofi^’ explicarijPauIo mu;? ' niricautius,paulo accurate difttngui. Verucui fcribâyi/ ■ dco. An tibi perfuaferim,equide nefcio.Etiâ G mihi videor ' ” vtcuncp demonftrafle.meâjid eftrecentiû theologoröfen^ gt;nbsp;’’tentiâmagtsconfentancâefle verbis cuangeliftarff,magis ’ ’quadrare eu verbis prophetarû,non diffentire a feriptis vc ” terû theologoi^, pukhre condnere roni, non pugnare aim ” natura,amp; adeo nihil detrahere, velfortitudini,vel charita/ ” tijVel obedientiæ redcptoris vr plurimuenâ adiungat, Ex

tuacÔtra ifthuc ipm confequi, qd vn« te in mea fnïa offene ' debat,ScdjO,me temerariû,qui vixdû tyrunculustantociï imperatore audeâ congredi,pfertim homo,vt tu vocas,rhe toricus,in re tam thcologica, hoc eft in harena no mea,Vei* ' rum nihil non audendû mihiputaui apudte^quiquideele gantiorê vetuftiorêcp oêm eruditionc ita feite calleas,tâtas vtriufcp linguçopes ex italia depor taris, vt ifthoc vnonoîe 9j Coletû vix dum fan's agnofeât theologi, Proinde maluipri 55 feo illOo06 libero dilTcrendi more tecum agere,cum ^d cum 55 ipfe magis probate,tum quod intelligerê nbi nouam hanc J, ôônupernatâ difputandi rationê nimisdifpliccre,acutam »quidèôd expeditâ, vt videtur ipG's,anxiâ veto, fuperftitiogt;

famJeiunâjacplanefophifticâjVttuputas.Et fortaflè rede putas, Verû fi iuxta Græcorû adagium, «joxAks arjo’î 2kûo, vide ne tu vnus contra tot milia ftare nequeas.Non in

uideamus potius iftis dotfkinä cIi'matam,videIicetOrigelt;» *’ nis, AmbroftjjHieronymi, Auguftini,Chry(cftGmi,fimjhgt; •’umlt;5 veterïr, pingui Minerua content!, Liceat per nos fu^ ” um cuilt;p pulchrû efle,ÔC CafcumCafcam diicere.StuItum ” eft fabula, etiâ optimâ agere, quam nemo fpeâet, Porto ex hisquæfcnpfï,nohmin periculû vocari,fi forte in aliorum manus aberrarint.Nec^ enim mihi propofitS fuit,quid ego rcntirêaperire,fed tuamfententiâelicere.Quidfietiam te-,cum fentiens, quêadmodû apud Platonê Glauco iuftiuam vituperat,vtSoaatemad laudandâ iuftitiam prouocare^ (ta me fingâ diffentire abste,vtinftrult;ftustua defenfione, pofthac magis poflîm meâ fententiâ apud alios tuerie Sed

• «am tuâ illam ferratâ aciem,Neftorca^ inftruôâ arte, expc xftOtExpecftodafficum illud ingens,Expedlo tcla ilia Golegt; lt;ica,yel Herculanis certiora, Interim amp;ipfe vires ingenij lt;xplicabo,conxrahâ copias, librorû auxilia cortiparabo,nc .primam tuaimpreflionê fuftinere non queam. De reliquis quæ proponebasexepiftolis Paulinis,quoniâfunt pericùi^ lofa dilputatu,malo .corim innoftris illis s '.rai s voce,q literis agitare, nbsp;nbsp;Vale decus huius fcholæ, QC

BIS AD HAEC RESPONDIT CO letus,toties rurfum Erafmus, verum ea non quibât haberijCû liæc imprimerêtur,

PRE S SIVS intuentt mibi,no vfquequac^ aflengt; tandi palpandicg vitiû receptû videri folet,Adolgt; phc fuauiffîme,vt antiquit” reges 66imperatores pahegyricis folenniier(ô6 quidcm in os)laudaren# tur. Quin potius fie exiftimo, vires cordâtes, rerumtj^

naturÇjatcp human j tngcnij cgregi'e prudentes c3 fpes non cfïetjleoninâ illâ regtj pectoris generofitatê, ô^aun'um deli -• ttasjVelmonêtis au th on'ta te, vel increpantis fæucritatem, aliquâdopa(ruras,publicaî vtiktatis refpedu vela vertifle, ” ac via quidê ocailtiore,eodem tarnen contendiflejtacp fub ’’laudatiôis fpecie, fimulachrû quoddam abfoluti prindpis

eius,velut in tabula depidèu repfentalTe, vt ipi fefe ad pro* ” pofitîî exemplar exigctes, tadti iecû agnofcerent, gtum ab 9» illalaudatiprîcipis imagine abeiTentjacdtra turn pudorc, w t5ofFenfamdifcerent,quidvitn mutâd3,quas virtutes prç

ftareoportere,Eodêc^ titulonôidê ageret,videlicet vtbo* ni principes quae facerent recognofcerêt,mali quæ facere de 9’ berent,admonerent. Nihil igiterat aliud ifta laudatio, quä 9gt; délicats monendi,blandumcp exprobrandi genus,ac plane

pharmacS neceflariS quidê illud,fcd amarS,eocp mcllc præ litumJd^d olimregSbarbarorn violentiç dabat,non tam turpiter (vtego opiner) g prudenter.Peuritiae veroftudi?, » moderatislaudibusalere,ac veluti crußulis dans, bladius 99 inuitare,adeo vitio datS non eft,tt a magnis quo(^ autho* 99 n'bus tibi pcipiauSed ifta quorfum inquisC Nimir3 huiuf 99 modi præfatiuncula vifum eftadulationis nota deprecari, atep prçcludere,cum ftatuiftem hacepiftolapaulo ineptius ïecüagere,ÔC cumpuerotc paulifper velud rcpucrafcerc, Qiiang ego te generofe Adolphe,nelaudatur’ quidê fum, quinmagisteipm tibi tanginfpeculo c5monftraturus,vl temet noris,nô aSt vt etiâ ames,fimullt;^pcreas,quêadmolt;9

99 dum de Nardftb fabulant poetaî,fed vtetiam atqj euam in* telligas,g magnum nomen fis deo,tuac foelicitatis authorf, quibufep rebus fis natus,ôôquo tibifitelu(ftand3,necum totS coelS tibi arriferit,tute tibi paru profper fuifle videare,

99 Hoc profedo fibi volebat(ni fallor)fpeculum illud Socrati* 99 cum,ad §d vir fapientiflîmus mittere folebat adoleftentu* 991os,vtqui feperfpexiflènt, corporis Ô6ingentj dotibus,fot* tunaecj comodis ampliter cumulates, vel hoc ipo ad virtu*

ftudi'a follidtarentjCum intelli gerent, ad tantam naturæ fortem,haud mediocre induftriæ vfuram, tum deberi, tum cxpcdari, li vero quibus hacc malignius contigiffentjhoc impenfius ad conandS extimularent,quo quod natura vigt; deretur diminuta,induftria exæquarent. Quanq autê tan ta in re ceflationullâomninoredpiatculpæ deprecation?, tarne non paulo minus reprehendendi videntur,quorö in^ duftriæ fortuna quodämodo defuit,qqui fortunæ défunt ipfi.Tibi veromi Adolphe,quaccuncp ad perfedä virtutem adminiculaccelitus dari pofliintjadeo funt affatim fuppe#^ ditata,vtnifioîafummapftiteris,nec^ forti adeo crédita?, neep tuorS expedlationi refponfurus videaris.Primü enim quid ego feferä fortunae mira in te,raramcp indulgentiamf Quae te vix du natum,veluti manibus fuis, in fummo reru faftigio collocauit, Quarte ad fummas res non euexit,fed genuit,immoquacPrincipêflorêtiirimû,8C anteqin lucem ederet/ecit. (^lippe quæ tibi genus largita eft cariifimis vtrinep imaginibus illuftrae, paternu quidc a Philippe Bur gundion« duce,heroe cum quouis etiä veterum c5ponenügt; do.MaternS vero a Borbonicaftirpe,id eft Gallorum regigt; bus duda. Vt omittam interim rem amplä,ac ditionêlucu«» lentâ,vt fîleam alFinitates vtriufcp fororculae, Iponfalibus c« fummis proceribus adiudas, vt ne tibi de matre tarn pia gratuler,quacfollicitudinequadä incredibili, te veluti delt;gt; nuo parturit,nihilep putat in vitä eduxifle,nifi Sgt;C ad virtu«? tem perfedäprouexerit, vt ne id quid? recenlearo, ^d iam nactepuella,cumplacricp primates aulici, tum clariflrmus ipfe princeps Philippus certatim fatali quodam fauore ftu^» dioep profequunt,nihil non auf! fibi de tua indole poUiccri, Illud em propius ad te pern'net, de quo non puduit SC fapw cntiffimu illa regem gloriari,q)(vtille aiOanimam fortitus 9gt; es bonä,qjCpverusille Prometheus, mente tibi indidit foei? 93 liciflimâ,iftisopibu?,iftorerumapice,iftis imaginibus di«f 3? gnamgt;dignä ifto corpufculo,quod öfipm architedrixna?

,5 turajvclutj virtutu arculam quand» oîbus Veneris 8^ y J tiarû muneribus copiofiiïîmeperpoliui^nefdlicetnonha ,, beret pulcherrimû domidh'û,animus pulcherrimus,Nc(^ „ vero parui refert, prindpê vti virtute,ita QC corporis fpede ,5 vulgus antccellere,cû videam Vergilianû iUud,veI reclagt; mâteSeneca,predaris viris non temere placuilTc, Gratior eft pukliro ventens in corpore virtus. Qiianq ille ipfe tetri

9j eus philofophus,ac Stoicorû pene dixerim ftoici(ïî'mus,mi# gt;, raculi loco refert, Claranu quendam fuS, cum corpore degt; 9, formi elTetjingenio tamê atep virtute præcelluifle, ÔC vnius exemplo ratiocinatur,egrcgiâ mente fub quauis etiam eu# te latere polîèjid quod ne Mar o quidê negat, verS ait,ani# mi decus cum corporis fpccic coniudum,c5mendatius

», gratins effemortaliûoculis.Qiiis autem vfep adeo cômuni JJ fenfu caret,vt hoc infidandû putetç’Quo magis miror, cùf homo grauisjtam cefeflam poetç fententiâ, feripferit erro# remfibi videri.Sedomilfo Seneca ad rem redeamus.Poe# ■ - tac mirabiles rerû omniû adumbratorcs,diuinis mentibus, ' JJ quas vticp fœlidflîmas videri volunt, corpora tribuut pul# J, cherrima.Cuius fententiæ ne Platonê quidem ipm poeni# » tuit,cum fapiêtiæ myfteria poetids lt;vt folet) inuolucris.ob# ‘ ueftiens,diis,ideft bean's mêtibus, 8lt; ab omi terrenæ labis;

contagio porrofemotis, ÔC currus decoros,öó equos ambro (îanedarecj nitidos attribuit. Homerus aöt^omniü difd# JJ plinarû, tanq oceanus quidâ, Acliillem, Vlyflem,Menela# J, um, ÔC fi quos præterea virtutepræftantes heroasfadt,de# J, centiftîma quoc^ corporisfpecie fingerecoftieuit öiouÄih, J, MÙ SiS jKtAous,id eft diuina fpecie,ôedeo fimiles eos ideiv. J, tidemappellâSjTherfitac vero vt mente ignauam,ac dege# nerem,ita corpus ad portents vfcp deforme affïnxit»

VIRTVTE AMPLECTENDA, 17^ âilfgêter eft æiftulatusjin AeneajIuIo,EuriaIOj m«ltïf(f altgt; is. Qilin àC S ocrantes philofbphorS non fapientiffîmus mogt; dojVcructiamincörriiptiflinniSjin Phœdro Platonis fubi? “ obfcure quidê, fed nimis g eleganter inniiit, bonâ corporis ** figurâjbone mentis aut argumenta eflcjautccrte adiumen ” tHm,ilkidpulthri eqiii,hanccqiiitis fubnoîe depingens.àc denotâs.P oftremo 86 Ariftoteles ipfe de corporis 06 vultiis ’ indiciisjpedoris habita coniieiendû exiftimauit,idem car/ ” nium molli tudinê,ingenq neutiq duri iudicauit ftgnû.Po* ’’ftremofides bis défit authoribus, nifiôd hiftoriographorû cônfenfu teftatiffîmâ eft.Pythagoram, Scipionê Africaner^ ciinqjhisinnumerabiles,quiobdiuinas quafdâ animi dogt;i tesy pkifcj^ hoîes crediti funt, venufta decêticpformafuilïè,' Adeo videlicet cognatæ res funtjcorpus atc^ anima, vt alte# ”riüs habita, altera fequat,acmentis quidêbonitas, in ipfa ' ’’crttis fpede reluceat, rurfum corporis habitus diuin« (vt ' ”aitFlaccus)auræpartiailâ viciftim affiaat,vtquæcorpori penitus fit immerfa, eicp illigata, velut oftream circûferat, Namhæceft vnaexpinguibus illis Soaatis fimilitudini# bus,tn quas iocat Alcibiades, Sedvereor ne de forma ni# mismFta.Quâq ego nequaq aut corporis dotes, aut inge# nt)fcelicitatêficeffero,vtvel eosgbus hæcparcius obrige# r3t,a virtutis ftlidio deterreâ,vel puero tibi pueriliter blan# diar,quin îmo vtrofcç non ad NareiITi fonticulâ,fed ad So# 5, Gratis fpeculû adduco,vt Ô6 illi hocacrius excolendo animo ,, ftudeant,quominus natûrç dotibus adinuantjtucp cogites g indigna flagicium,qcpabfurdum futur û fitjfi in tam ve# nufto corpore,mentê inuenuftâjatcp incultâ elle patiare,ac fub cute nitida,carie fitucy fqualeat animus. Tum fi cômi# feriSjVt cum tibi natura viliftimâ tui partem,fic expoliuerit, ' „ tu immortalé tui portionem negligas boneftis ftudiis exco ler’e.Dcnic^ nihil ifto monftro puta elfe môftrofius, g in de „licato feriniolo ai/Oçcotas (vt Græci dicunt) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ô6 fi

fi 4^ cœno rpurci’us.Proinde mi Adolphæ, flc budarf qub dem te pu ta, vbi quifpiâ formofum te, aut generofum, ault; bene ingeniatû prçdicac, VcrifTima em ÔC mordic’ tenêda ’’Epideti fentcntia(fi tn fcnem tâ Stoicû aulkac ferent aungt; ”culg)prorfus extra nos efle,nihil(y quicqd ad nos pertinere, quaccun^ a for tuna,vel darf pofTuntjVeleripi, Nondû igit Âdolphum ipm laudauimus, dei modo gratuitâ in te beni^ gnitatê retulimus imputandâ,nifiad fœnus accomodaris* Porroreliquæ virtutes,qiiaeproprie,adhoîs laudê pertinêf nepoiïintquidê adhucinætatetam teneUa,citra Gnatho/ nifmû laudarû Tametfi tempefiiuû earum prouentâ a tuo cxpedamus aut3no,necp faÛes opinor expedantes,quâdo quidê ifio tam florulento vere,nos in ipem ampliOîmâerb gisJamiam etn ceu grauidg turgent in palmite gêmar, lam nuncadmodûadhuc puer, quafi gemini decoris Cpedmetl ^dis,puta,tû animi paterni, belli pacifc^ artibus iuxta præ/ ftantisjtû materni ingentj, in cuius fe mores nihil habereiu’ tt ris ipaquotç Fortuna mirât. Et ilium quidê mill tiac decora, gt;, atlt;^ ardens euexit ad æthera virtus,hæc aût rariffîmo pror«? jjfusexêplojcumfœmineofexumafculu animi robur,cuni 9t fummis vita: delitiis(quas illius fortuna,nô animus poflu# ,, laOcontinentiâ incredibilê,cû eximia nobilitate, fuperbilîî ,, mifcß ftêmatis, modeftiâ 06 comitate prope plufq plebeiS,

DenicpCvt femel c5pledar)cum aula Chriftum copulauit» Vtrûtp igitur parenté Adophc,alterû inuidiflîmû,alteram integerrimâmodeftiflîmâ^iamfpe quadâita refers, vtfitf mul et Mauortiis ftudiis capiaris, neçp a mufarum literariq ocio abhorreasjpolîîstp ad vtr5lt;^ iuxta natus, ac fculptu» videri,kûù rofi iitop p, quem præfert Dicæarchus, «ai Togt; fl4ujmKÔ/),quiTheophraftû magis deledat, Ethûc quidê turnpriorê, turn fœliciorêin politiafuaputatPlato, ad ills tarnen vi vel retrahendS fapientê,publicæ vtilitatis noîe.Sedpriuatofibiqj viuêti libcrS cfto,vtrûmalit fequi, prîcipi certe qui patrig nô fibi nafciC.neutrS oportet deeflc

vtfuC^ Homerus VlyflïjVergi'Kus Âeneætribuitir’altcrS dûeos diuturnis erronbus,variislt;^ cafibus exercent, dum mediïs bellorû mefcent tumultibus ♦ alteru dum ad inferos dcducuntEodê arbitror perrinere,§d Plato in iis quos obif cundæreip,deftinauit,moderatû quendâ ÓÓ mediû mentis habitum rcquirit,qui netp ad ferocitatê vf«^ condtatus fît, ne(Ç ad ignauiâ abie£flus.Eum vero e duabus inter fe pug^» nantibusrebus,mufîcagymnafticacp conflari cenfct opor^ tere.Huncnimirfî in te videormihi confpicere,cûimediam quandâindolêintueorjC paterna auitac^animi fublimita^ w te,at(Ç matris pietate,manfuetudineçp temparatâ, Etenim ” quodiamnûcmanufculis iftis Pegafî ferodentis habenas, 9’ no minus fdte q animofe moderaris,6lt; îmanis belua,aiius ” corpufculi farcinulâ vix fentit, eius tamê OC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QC animo

’gt; lt;itatur^iftitur,ingyrndraimagit,adfaltum extimulat,ad ” gradariuincelTum ftringit,ad fuccuflartS tripudiS admit* titur,q,.nuncæquorc campt praidpiti volare curfu, n«c ar* dua fcaadcre,nâcper pracdpitia decurrere cogit,acpuerilis Gnifîellae nutibus oîbus paret,q, in tenera ifta fronte fublu «et'nefdoquidAuguflximatcp Heroicac maieftatis,q) vix dum puer,nihil tamê habes puerile, qj iam areu, q, curfu, lt;jgt; palefîranulli cedis aequalin,paternac auitæq, virtutis fîmu# lachrS agnofîo.Rurfum vbite tanqaliis oculis contêplor

■nôi.auf tK KicfaÀHS, atcß animaducrto, q nihil quidem in te nô futur© principe dignG, id eft nihil humile,nihil ftupidG nihil ingenerofum,at e régione nihil feroculum,nihil arro* gans,nihil minax,niliilinfolens,fed oculi,non licentes qui* demilli,at nec^rurfum truces,verû amid,frons necß dura, 9, neep improba,fèd alacris ÔC viuida, vultus comis QC 9j rum plenuSjOs verecund3,malç decentiflîmo pudore fern* 93 perepparatopurpuriflb tindæ,fermomodeftusôCrarus,ge ftus compofiti,Tumq piusinparentê,inauum reuerens, erga præceptorem obferuans,q inter æquales ob(cquës,q non imperiofus,aut morofus in miniftr os,q in neminê pro

cax^nfummacuconfydcrom’hilin te dephcndi, aulilf, » quodfortunac tux mores fapi'at^mfisopumac imagine (vt jgt; Plautine dicâ)ipft(ïïmâ videor intucri.Et funtifta quidcad

præfentêætan's tuælaudêmagna,ad expedlationc vefOjfîÔ quafipdiuinattonêfuturorS,maxima,IlIudautipem de te nottrâ vel maxime confirmât,qj prçter iftâ natur« bonitatê domi contigit habere vtriufcp virtutis mgf es egregios,beb’ licac quidê auum tu G, in quo viro nihil eoru defyderes,quae folêt a fortiffimo duce requiri,phîac vero, ac veluti mufices gt;5 illius Platonicæ^Iacobû Battum,deum immortalem,g rara dodrina,q eximia vitae totius înocentia,^ fiingulari facun^ »j^dia virS, Ç^id iam fit, qgt; fuis de te votis patria non audeat promittere,pofteaqtam fcelici indoli, formator tam egrc* gius contigit; Contigit autê non iam exoleto,parumcp per actatê tradabili, id quod plæristp folet accidere,fed quead^ n mods Phoenix ille Homericus Achilli puello adhucpene^ »3 infantulodat*’eft,2.(/«o'Ki^îV«lt; raj's Trakrot/tuflia;, » /xsvai TO-çKHTÎptfrssfTzù/jjitidemtuâinfantiam vixdum a Iade ,depulfam,ftatim Battus excepit,nutricädimunus cû nutri cibus ex æquo partibus,vt ilia corpufculiî tuS curarent, hic unimâ fingeret,videlicet hoc iam tum agente matre,vt ipfo ïï prope eu Iade,auriculis tenellis pclara illafapientS dogma«»

tainftiJlaret,mentilœ tuæ recente teftulam, cuius odorê 8£. in omnê vfqt vitâefletredditura,philofophiæ balfamo im* » bueret,necp lingulâ iftâ fineret vulgari ftribiligine pollui, »J fedpurifllmomufarSirrigaret fuccOjac peduiculum iftud JJ rude adhuc,ôô in quemuis habita ièquax,praeceptis forma JJ ret amicis.Nam ad virtutis inftitutionem,vtaliquaièrafit JJ «tas,nullacertenon matura eft.Hæcalius autpracteriret, JJ autfummis vix digitis attingenda putaret,Egovero veifo la comemoranda duco, vtinquibus verc foelicitatis pup^ pis ôôprora(quodaiunt)fithomini.Siquidênatali3 fplcn^ dorc,rcliquifcpfortunçmuneribus,nonpauci te mortales, vel «quant, vel fuperanuHæc tua propria pene

X eftjóó baud fdo an cum vllo noftrati'S prindpùm comïihis î quod rudi's adhuc in eum inddifti vir5,qui mentis tuæ va^» eu am tabeUâjCaftisacfalutaribusdccupare poflît opinion/ busjpoflTit aut quia dodiiïîmus, velit quia opnmus,efficiat quia diligêtiflîmus,quicp te veluti prgfens Mercurius^Mo^ ly^quodâ efficaciffîmo,id eft optimis ratiombus, contra au^’ licorG illecebrasjôô voces quorundam mohbus peftilentioi? “resjtanq contra Circes pocula præmuniat^ Rara profctfîo noftris in terris auisjiomo no triuialiter eruditus, Rarior “ autê,quimoribusfit vfquequaqpTandis 6ôinculpatis. Ra:# ’’riffîma porrojac plane Phcenicisinftar,quicum exquifita ” dodrinajfummâ morum innocentiam copularit Qiiibus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oîbus fie abfolutus tibicontigit, vt non verear afleucrafe,

neep Achilli Phœnicçm, nelt;^ Dyonifio Platonê, neq^ Alci^ biadi rocratê,necp Alexandre Ariftotdê, neep Neroni Se«» ’’necam pari fcelicitatecontigifie.Qiianq ifto noîe^non tam ’’fortun£,q paren tibus debere te puto,quorû prudenti dele«gt; ”du tabs afdtus eft.Alioqui vel vna hæc fœlidtas optanda magnatibus,qua fola fere carentQiiid aût refulitbene na turn fuiflcjnifi Ô6 bene inftituaris^ Princeps aût no temere inftituit ad virtutê,nifi turn cœperis,cû fe nondû efle pringt; ’’dpêintelligit, Quodrede reputâs Philippus ille Macedos ’’num Tyrannus, vir multis modis laudatus, fibi magno«# pere gratulabatur,egregiecp videbatur fortunat% quodid temporis filiû fufcepiflct,quo vir fummus Ariftoteles phigt; lofophiam doceret,vnus ex ofhibus dignus,cui tant« alum num in gremium traderetEgo veto fortunatiflîme Adok phç,tibi non impendi'o gratuler, qui quidem dotpi aflîdue videas,audias,totumcp ac propriû polfideas ciufmodi mo«# dcratorem,in quo non vel mores eruditionc, vel eruditio«» nem moribus,vel’vitia quædam virtutibus compenfes,fcd quem dtradeledum vllum totum ac tuto polfis cffingere. Cuius dodrinam fi quis contempletur,quid rartus:' Si vi^ (am,quidinconuptiusC’ Si facundiam, quid admit abtiius^

Si feftnïitatr,qindamabiliusç'Legis identidêi’n pcetarnm ” literis AdolphCjPhœbû aurata dthcra infignê^Legis Or^ ” phea fidibus canoriSjôC feras ôf quercus,ôê faxa denitp mo ” uentê,legis Mincruam ingenioruni,ô^ artiû principêjegis ” Caduceatorê Mercurium cfFicaci virga pctentê. legis noue ” illas forores ftudiorö,atcß elegantiores literaturÇjpræfides, ” TumCharitesccmitatis,atcphumanifatis aurheres. Heli* ” conia tempe.Fontê vocale, Denitç legis ôi. Pithonê deam, quâlatini fuadelâncminât. An tu ifta deliria SCmhili vo* ces exiftimas elTeç'Res funt in primis cgregi£,quas cês vno in Battotibifpedare licet, neep fpedare modo, verû etiam frui,Etem quid,quaefo tejcîno aliud vox ilia hcîs dulcis ac tînula,citracp oem afperitatêemimus etiâ aures feriens,nifi Phœbæa quaîdâ cithara,aureis fidibus diuinu quiddâinfo 5’ nansCQviiseftaûtingenio vfcpadeoftupido,fcro,faxeccp »’ que Battica fuauiloquêtiaj2lt; vel Ncftorca ilia mcllitior, no excitet,nôemolliat,n5 edometCAge vero qd illac pedoris câdidilîimi venis tâ facile profluês,femp pura,fcmp perfpi* cua^femp exuberâs oratio,nifi Caftalij fontis peihênis quaf ,9 dam fcatcbraÆam du tu vna cû æqualiS tuoi^ grege, aflî* *• 93 due auribus inbibis,ôô fermoe confuefeis exprimcrc,nonc jj quafi pota vocales loquaculoscp facit 06 alios^ Porro aûtc3 ' fie eruditiôe docetaudicntê,ficacumine cogit,fic varietatc deledat,quis non quafi prçfens Mineruæ numê agnolcat^ Quid aût quoties teftiiiilfimis illis Luis ac falfiflîmis iods, omniû anïos mire dcmulcet,atqj cxhilarat,none Veneres 95 oêsjofhes Charites de loquêtis ore featere tibi vidêturC Cû 95 inauditaquadâarteoîmfefe moribus attêperat,in queuis 95 alFedû quofcuncp libuitrapitjUone Mercuriale quiddâ re* fertî* In huius^fedo vnius labiis Pitho ilia flexanima felfi^ 99 tare videt.Cû eo viuere^ac fermones mifcerc,nihil aliud eft qin ParnalTi nemoribus inâbulare.Denicp mufai^ chorum nondefydcrabit,quifquiscyclopædiam illam oîm difeiphV narû anfulis abfolutâjin eo perlpcxerit,Qiiis non vel ho*

min cm iftiurmodi propter Iiteras, vel Itteras propter homi^ nemjmirarijamare, cclere incipiat^ Erres mihi crede vche^ inentcr,atc^ adeom'mifî ingrate fadas,nifi iftam fœlicita# tis tuæ parte,vel præcipuo calcule numeran's, quæ regibus ctiäopulennlTimis non rarono contigit. Et o deS immor^» talcm,quid aeque, îmo quidaliud adprincipû fœlicitatem ” pertinct,qvtipfidcfuopte pedore,non de aliorû fenteni» til's difeant fapere,Slt; ea pueri a bonis ac dodis viris hauri^ ant,quae grandes non fint ab aflentatoribus au di tu ri. At non dû cquidem ftatui,tu ne ifto tali formatorc,an te ille ta«» lialumnofortunatiorç’quang vtcrep altcrobcatiflîmi mihi ! videmini, prorp meo in vtr nbsp;nbsp;amore, turn illi de te,tum tif

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi de illo gratulor, tibi ^d fœliciffîmo ingentj tui folo, tangt;

tus ailtor contigerit, illi quod aliquâdo nadus eft materiâ dignâ,inquafingularisartifcxneruos intêdat fuos, lamcp adeo non vobis tantû,verum Sgt;C literis ipfis publicitus gra^ tulandu ccnfeo,pofteaq tandem non Enniis,Plautis,Cedlt;gt; liis, fed Slt; ab his cœperunt coli tradariep, a quibus Ci quid attuleritfplendorisjcum fœnorerecipiant. Qua: ft in ob^ feurum quêpiam inddcrint,etiâ ft' pratclare fint,tamen nci» fdü quomodo authorû humilitate, ceu fumo obfcurantur, lïi rui vero (ïmilibus, etiam mediocres,mirum eluceant, dum vidffim ÔC dodrina fortunam, Sgt;C Fortuna dcdirinam illuftrat. Ipfæ itacp li ter ç mihi gaudio geftire videntur, viif dereiam videor Sorores illas Heliconias,fibtplaudere, te dulciflimum alumnu certatim finu rapere,exokulari,ccm pledi,cum tu fortunatis iftis articulis, calamum per æquor chartaceum duditas,dum blefa ac vix dum firma lingula, græce pariter ac latinæ lingua: verba meditaris, dum for«» mofulo iftoK generofo ore,ac voculaamabili,iam nunc orationê ÔC liberam pronuntias,8C numerofam modulan's. Made indole puer,deum optimum maximumep precor,vt iftam mêtem, iftos egregios impetus,fcruet fortune«^, ve«* littp quafi iam herbefegntem virtu tê tuam, fui fyderis affla^

tii,admaturâfegetem prouehcfe,vtidem author fi'mulôi aetatiSjôÔ honefti propofitiiinorementa fœlicia Iargiatur,nc videlicet, quod in aliis fere cófpicimus, in te abominemuri de iftis tuarum virtutum quafi ainabulis,velut Adonidis ’’ hortorum deliciis,breuifiCinani voluptate deliniti videai» ’ ’ mur.Caue ne tibi tua fœlicitas fecuri tatem adducat, N am etiamfi fie otnibus naturæ,fortunæcp dotibus fis locupleta tus,vt vel Pandorâ ipfam praccurras, nihil tamê adum pus? tem,nifi adeas comoditates par acceflerit induftria. (^ac ’’quidem vtfine illis pene manca eft,itaillæ hac deftitutae» prorfus ociofæ funt, fi negligas^pernidofx, fi infolefcas» mortiferæjiabutaris, Etfiquicquid pofliint ignés illicœgt; leftes,cumprofperrimifunt,idomne in te vnum contules* tint. SiRhamnufia ilia vel totum cornu fuû in te femel effu derit,maximabonæmentis partem ipe tibi præiles necefiè eft, Qiiarefacmanibus pedibufiç hue annitare, vt teiftis dotibus parem reddas,parem votis tuoru,parem imagini# bus maior5,parem curis optimi præceptoris, Etenim cum •omia tam benigne fuppetant,non poteris tibi non fummo cum dedecore deefle.Pr oinde vtin bene cceptis conftanter pergas Adolphe,non definam Homericû illud tibi ad aui* res oednere, Gur autê non Græce potius,quandoquidem tu etiam nunc Græce meditarisC

AÄKi/xoi ia'a‘7vlt;i rb (fiHCÙ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m/Trx

EtquoniâCvtfæpius diximus) oihia adperfedâ laudem adfuntadiumenta,(;gt;£çcoi' avt^L0STtKlt;txIult;r6gt;f,facito,vt£i6 illud eiufdêpoetæ vcrumfit,T«vÂ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ku^gt;i^vhtii! rlSwiv,

fi feceris,futur« confido,vt tu generi, patriæ,tuiscp omibus per literas,ôô literis inuicê per tuam fortunâ,ingens fis turn decus,tum præfidiû allaturus Jllud addam in fine,quod ve lim animo tuo q penitiftimeinfidcat, vtperfuafiffimu tibi » habeas,nihil tam generofis,ac bene natis dignum,g pietagt; ajtcnj.Nontemere moneo, Compertû enimhabeojin aulis

j » cUe non nullos^qiu' nee fentire ver entur,nec dfcere putent, 9j Ghrifti dodrinam,nihil quic^ ad proceres attinere, fed fa«? • » crificis acmonachis eflerelinquendam^Adhorum es^itiales 9gt; incantationesobturatis auribus, quo tematèr;, quoBattus vocat, fequere. Et vtiam nunc cum literànïs rudimenns Chriftum incipias imbibere, mi'tto tibi precatióes alitjuot, quas matris rogatu,B at to hortatorc confcripfijfed tibi,Eolt;’ cp fermonis figuram nonnihtl ad tuos annos attemperauio mus,Quibus fi diligenter vteris,fimul bC orationetn tuam feceris meliorê, SC militates illasprecatiunculasjquibus au licum genus plærûcp deletflatur, nonindodiflimas modo, fedôdluperftitiofiffimascontempferis. Vale, e Lutetia« AnnoaChriftonato« M.cccc.duodecentefimo«

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generis alïèrtorem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ÄDOROteprona fupplicitÇ mente,generisirti? ftaurator humani,dei fimul SC virginis fili lefii Ghrifte,qui verum illud es lumen SC immortale« fine tempore prorfus inenarrabili modo proma:? nans a patre, fönte lucis offiis5qut-cum facri fpiritus incog» tabilinexu ficcohîeres,vtnecpmonadis fimplicitas perfö#^ narumconfundat difcrimina,ne(Ç triadisproprietas,vfi'æ (cindat comunionem.Tu enim noUus ille iuftitiæ Sol, qui femp oriens afemp generSte patre,femel aut vifibilis exor tus 0rbi,fempiternis dänato tenebris,tartaream pcccatorw noftrorûcaliginêdifpuliftijnouacp lampadepnitens, dien»' ills câdidum,verecp almû,filt; expedatiflïmû reuexifti mor«? talibus, diem que vnum fecit dominus, node teterrimam (cuiusipfi fucramus authores)profligâs. (^ii deniep nung definis inuifibilis oriri metibus piis, fubinde nouus fed ide nulli tux viuifîcæ gratix radios inuidês,nifi fi quis exclu#

feritjinutdês ipe fibi.Qin' perpétue quietus,rotas ac verfas oïa,femper intra temetipm manêsjXterna vertigine ambis vniuerfa,illuftrasoïa,nihilnon intuês,nihilnon pénétras ” Confpicu%pariterqj inuifusjmodicusjóóidemïmenfusjco ’’pledens oïa,fimulc^ incóprehenfus,infüfuspoïa,fimpbgt; ” dflïmus tamê. Tempers author,finetêpore.oïa moderans, fine follicitudine, Qiii natiuo calore infenfibiliter illabens, adpatrêfubducis animos mortaIfS,acterrenar3 cupiditai? turn fece depurates,quatenus licet,in tuä ipfius natura fur# Turn rapis,raptos atténuas, attenuates trâfFormas, vti que#, admodS tu aim pâtre dee natura,ita nos tecS vnum fimus adoptione,Qiiiq} falutifero radioru tuoru influxu,florêtia vitaliacp fads oia, parens,educator, origo amp;nbsp;finis omnium quç nafeunt eft.T uo fydere afflari reuiuifcere.T uo foueri lumine proficere eft,tuis accendi flammis perfid eft, abs tc deferi,perireeft«O ter foelices, quibus tu mitisôC rofddus exoreris,vac fempitern5iis,quibus iratis ocddis«Tuum in# tueri vultS,gaudium eft abfoIutS, tue orbari cofpedu cha# os ôd horror eft aeternus, Vbi tu luces, ibi demS immortali# ” tasjVbi vbi non luces, ibi inferus eft. Exorere quaefo mihi ” fauftus ac^pidus, o lumen oailis amabile, animiep nebu# ” las,quas mihi mea terra fufrundit,difcute, iis^ oculis qui# ” bus tu videri foles,ferenus irradia, atep ilia afhilge fronte, qua ccelS pariter Û terram exhilaras.Tu qui terrarS flam# mis opera oîa luftras,nc prattereas quaefo hanc animulam, qua ipfe finxifti.Ne pigeat benigne lefu reficere,quod face re dignat’ es.Reftitue quod inftituifti. Ne graueris inftau rare tuS ipfi’ plaftna. Refardat fuo in opere tua dementia, quod meo vitio male eft diflipatS.Corrige in tue opifido, quodeftmeapte culpa dcprauatum,Agnofceôdperfîcc,qd* Optimus optime conftitueras. Vindica,quod tuS eft,vt oia mala noftra,nulU nifi nobis ipfis imputemus,oia vero bo# natuaemifericordiæferamus accepta, qui fingulari ctiam tuabonitate,noftrum malS in tuS bonum diuina quadam

arte foies vcrtere.Tua me virt^ benefi'cêtiflîme pares Icfir, cum nihil eflem,mirabiliter condidit. T ua fapientia, corp« fculo huic organis ad omnê vfum aptiflîmisa miraiç um omnium harmonia concinnato,tum iènfum inaedibili fagacitate munito, vitalem animam indidit^de tuo facro aamp; flatUjCalentêjimmortalêjfeminis aetherci,adtuimet imagii? nem exculptam,quo tui, qui fummum es bonu, capax eflê poffetCui quidê 6^ tuo delumine,dodlitatis quafi fcintib lulasquafdâinfperfiftij Vtiin medio mundi,veluti pulcher rimo quodam tuorum operS theatro coUocata, per viübili^ umrerScognitionem,quarû tu nihil non optime fabricalt;» tus esjte inuifibilem optfîcê inueftigaretTuadenuo mife^ ratio,poftea^ cum gentiliciæ labis ferpiginc, turn autê me# apte quoc^ impietate, in nihilum recidiflem,falutiferæ tuae mortis antidoto in vitâ rcpofuitjdetÿ tuo dependifti inno^ centi(Time,quod ego nocens contraxcra.NuIlum nouit mô dumtua benignitas demêtiflîmc conditor. En iterû fiegra tuitoreftitutum,ne femel aflèrtus in miferandâ feruitutent ” reuoluerer,tuaprofufiffîmalibcralitas,quotcgregiis dotigt; ” bus comuniitCquod efRcacibus facramentis alTidue de tuac ” facrofandæ mortis fonte fubfcatentibus confirmauit,la^ ” uaehro viuifi'cans candidanfc^, facro ceromate roborans, w corporis fanguinisçp proprtj dapibus faginansjUecÿnon ef ' ficacivnguine contra fpiritaies agones milite tuum duras. Variis charifmatibus,ô^ arcanis muneribus locupletans,ta dtisanimorû inftindibus trahens aberrante, extimulans dormitantê.Et tang hacc omia parum fint, ita myfticac feri# pturç tue remedns,vndilt;ÿ periculis noftris occurrit tua pic tas.Doces errantes, fulcis nutantcs,promi(ïis confirmas la 9» borantesjhortatu conantes erigis,exemplis inflammas, mi nis deterres,nunc allicis beneficentia,nunc meritae calami#;

9, tatis flagello caftigas.Denie^ adhæc omia tam multa, tam j, magna,ingrat3 me atc^ obfurdeicentem,tories fpretus, to#;

ptor ignofcentiflimejiami^ in pracceps eunti,poeftitêtiæfa^ kitaris afylum apcn's^SC aperis,quotiesanobis aucrfijadtc ” refugimus,nihil fdliceiinten're volens eorvr, quac pukher^ ” n'mus ipfe tam pulchre finxeras, quæcp mercator, neeg itn^^ ” pen'tus,neeg ftultus.tScupieie,tanto(^impêdio redemeras» ” Huius tam inçftimabih's tuç bonttatïs fiducia,en audet ad

te redire,poft tam diutinas errorS ambages, mann'ptu fugi tiuu,ad te fuum omntücg dominû. Aflere pofth'minq lure

” quod tu3 eft domme Ie.fu,mecg fimul QC tibi,Slt; mihfmetïpi ” reftitue,quâdpquidê vtn'cgpert),Me mirerum,qmultis,$ ” impenofis,qpudendi's dominus mferuiuf, dum infaniflïgt; ” mum Aegypti peregrinano,dum Babylonia captiuitas ni^ mio deledat opere,dumcg tuü vere fuaue iugü ceruice den mens excutjOjCui feruire fumma vnicacg libertas eft,a quo afleri,eripi eft.a quo teneri,beatitudo eft,a quo^fugere ia, terire eft. Audet rediretamê ad induIgentiffimS paftorent ouis iteru erratica,qu3 tu quondâ diu,multScg per vitioriï’ vepreta yeftigata,humeris tuis lactus reportafti, niueocg ia nocentiae yellere denuo tedam, communibus ecclefiætuac, ' caulisreddidifti,inquibusiamlupor«infidias no timeret» ‘

” Audet redifead amantiffÏmS parentem filiusmalefrugi, ' qui melioresannosjcorporis fimul ÔCingenq dotes, hoe efl. ' omnê ditiflïmi patris fubftantiam,cum turpiflimis nepotiä» • bus,feortifcg barbaris,nempe carnis capiditatibus, nequi# ter prodegit.Reuertitur autê e lóginqua ignotacg regione vi tioru omniu,quac tu fola ignoras acterna fcientia, nudus^ egens,famelicus,nihil fecS ex tanta benigni parentis libei?

” ralitate referens,præter infoelicê confcientiâ,fceleribus pugt; ” dorecg coopertâ.Superat tamê hunc tâ immêfum impietagt;

tis meçcumulû,tua genuina bosnitas,qui feruü huneneqO -firn« nó ad crucê,non ad cópedes,quas alioqui çternas co:# -meruerat,fed ad veniâ yocas, non noxæ dédis, fed emenda -tuminfamiliârecipis.Ouemhanc vlcerofam ôôvagâ,cura , potius pœna dignâ iudicas, Filiû tam male dido audieii

fem,tam a paterm's moribus degenere,nori exh^edas,noiï 'iabdfcas,:fed patria vicflus pietate, refipi'fcêri vitro ett'am fti amplexus occurn's.Non tu reuerfüm domo prohibes j riort Tupplicê a genibus repellis, fed ad prima ftatim paenitenti'aî vocêjin colis infufus ofculo dignaris,6lt; quem lentilîîme fu^ ftinueras peccante, pœnitente lubês admittis,pânoro noua ftolam depromi iubes» SuppUdS men'to, paratur couiuiu, îam vticp de tuo,veteres oîs noxas condonas, Etprçnimio recepti pignoris gaudio,non vacat pn'ftinarû offenfarum meminifle.Non fæui's li'nguæ verberib^ patriaintonat ira, non audit vellenis ilia Mitionis cxpoftulatio.Quod vn^ fimile patris indulgêtis exemplS, follertes illi nature adum bratores ediderunt^ Væ hyemi pet^orû noftroi^, clemêrilïï me Saluator,fi tua tam l'naudita noftri charitate,non inca;? lefeunt ad te redamandS,qui fie adamafti prior, Væ lethar go mentis noftrarS,fi' tantis meritis excitata: non experge nunt.Veduritiæ cordis humani plufc^ adamâtini, fi tanta 9gt; tua indulgent!a non poteft mollefcere. Sedquifnam ofola 99fpes noftra,refellethoc cor faxeS, 66 inextricabile carneStp, éC fîmplex reponet, nifi tu folus, qui quo vel fie noftrâ per-gt; uinceres duriciê, ipfe caro fadus esçquot; Immo quis totS hune hoîem afummocapiIlo, adimS vfiç calcaneS refinget,niß fu agnus îmaculatilïîmus, qui non peaminibus autherbis magicis/edfandiflîmi tui cruoris afpergine,creaturâinno uas vniuerfamç’Qiii feniS abolens mSdi, ccrlS nouS,terra

noua folus creasî'Qiris hoc putre cadauer,in vitæ noingt; fatê reftituet,nifi tu qui folus arentia deplorataeg offa vitàli flatu anîasî’ Qiii quadriduanS etiam LazarS fimplici voce in lucê exciuifti^Sufeita quaefo ÔC noftrS hoefunus, tü qui M vita es omniS,fana egrotS hunc,qui vera medicina es ani«» marum, MiferandS hunchydropicS tua gratuita mifericor ,, dia dignet apprchêdere,nil nifi res fluxas nihilicp fiticte m, JJ morbiqj vûn mifciabili vopiaiiemy alentê^^t^ incxplebili male duldû aquaijt auiditate,tui fitini infère,de cuius fonte

qui bibcrit,non fitictinæternum, tut famem exdt^^qüi psi^ ni's cs vitæjde quo qui femel edcrit,ci ntmirum n aufeam fq ’’cerintollæ carntum Aegyptiarum. Solue emnipotenti tuo ’^nutu aïam hancparalyticâ,coipcris affedibus vckiti ignagt; uo grabato prorfus anixam,vitæc^ ac pietatis cfficns reftii* tue,Tu faucq huius eapitalïbus plagis, pari ter dC fakitari» poenitentiaï vinû,ÔC tuaeconfolationis oleu infunde.Aperf cxd huius internos oculos, vt te afpiciât lumen immortale»' protinustp cuanefcantomis huius müdi pracftigiae,Poftrelt;? mo quoniam tu es vnicus ille noui plafmatis autlior,totuni hunc Adam veterê,quantus cft,detrahe, qui nihil nift limu, 93 vndeprofedus eft fapit,proueniatcg,te fingête,nouus ille,

qui fecundû te creatus fit. Nam tu dulciflîme lefu pius ille es incantator ÔC magus, qui non Theffalis Colchicifue ve^ 9jncnis,fed omipotenti mifericordia tua, non corpus modo, 9j verôetiamanimârefingis,nccpmutato tâtû fenio iuuenê, 93 verum etiâpropulfata morte,viuâfacis dC immortalê.Fefti 93 na igitur ÔC me totvî fpiritus tui fecretis incantamêtis,tuçcp

gratiæ fuccis traniFigur are, Toile putrêhanc Slt; corruptiffi* mam carné,alTidue cû fpiritu Bella gerétem,novâcp ad tuæ carnis imaginé infère,purâ,incontaminatâ,fpiritui audieiv tem,Emarcefcat hçc quaî fœnû cfl^necj te oîno videbiq fuc’ cédât ea,quæ videbitfalutare deûExtme fpiritu hunc Bruî* tum,animalé,tumidum,intraéî:abilem,cum carne coniuran tem,a tefæpedefcifcenté, tuum impcrti,fuaué,mitcm,cœgt; leftia fapienté,afpernanté ea quæ videntur,quoniâ tempoü» 99 ralia funt,fubuolanté adca quæ nô videntur aeterna,vtmi* 99 himet velutexanimatuSjper te fpiré,in te vno,tibitp vni vi^

uam,mihimudo(:^ mortuus, Etenimfuopte fpiritu qui vi# uût,ifvere mortuifuntjtuovero qui agûturjnec^ in carne funt,neq)fub lege,fed vitâ viuunt immortalé,capitis nung morituri,mébra immorulia faéli,Sic igitur aufer me mihi, immomemihi reftitue vnice faluus author lefu Chrifte, me mihimetexcidcjvt tibi inferar,mihi peream,vt in te fim

fncolumîs,mihi modar^vtm te viuâ, mthi marcefca,vtiii te floream,i’n me fim inam's, vt in te abundê,inme nihil efle incipiâ,vttntefimomnia,Magnârêa te petit vcrmiculus (necp enim me fugiOnec mentis modo,vers etiâvotis hu«» manis atcß adeo intelledu maiorê,nimirû vt vnum tecfî fii? at,£lt; in deîï quendâ tranlTigurct homûcultis, Sed quid hoc vf{^ adcomirû/i in deum tranlFigurethomûculus^ Magis ’^mirS,quod in hominc tranffiguratus es deus. Incogitabile ” vtrunlt;ç,incomprçhêfibile vtrûcpjverû hocdemû incomprç ” hêfibili tua mifericordia dignû,incomphenfibilia beneficia

largiri.Eoi^ te non per mea mérita,quæ vel nulla funi^ vel malajfed per teipfum obfecro conditor optîe maxieqt,pcrcp omnia quibus tuum numen placari flediqj folct,per nbi co munêpatrispotentiâ^qua me de nihilomagnu quoddam atq; ad mirandû bonû finxifti.per homufion tibi fandi fpigt; ritusbonitatêjquametot gratuitis dotibus locuplctafti,g iuâadmirandâfapiêtiam,qua pertingês a fine vfcp ad fine fortitetjÔi^ difponens oîafuauiter,inenarrabili confilio nos ’’ redimeredignatuses.AttJt in primis per adorandû ill« nogt; ” ftrac reftaurationis fonte,incoparabilc charitate tuâ, quç te velutimuftolymphatû atçp bacchantem, e finu dei parêtis in vtei^virginis,exarcecœli,inhanc lachrymofam vallcm exilq noftri deduxi^ôC hune limû induere cÔpulit opido vo lentem.Pertç omnes humanae conditionis iniurias^millctß huius vitac incômoda,quæ tu dominus omniû feruuli leuif fimi caufa,triginta tres annos fpontaneus gtulifti. Per fat? mem fitimq;,qua noftrâ ingluuiê depêdifti, per tçdia, per la bores,p vigilias,pcr £ftus,per algores, qbus exitialem luxS noftrû luifti.Per fummâ tuâ paupcriê,inqua 06 nafcijôC uere^QiC mori voluifti,vt nr am ditares çgeftatê.Per obtredla tiones^per contêptus,per conuiciajper totius vitæ tuæ fum mamhumilitatê,qua noftrâfupbiam fregifti.Perfandfiflîgt; mas iilas tuas lachrymas, quas toties pro noftris fceleribus cfFudifti.Perextremosillos innocêtiflîmae tuæ metis ango

rcs,qilos inflate cruds fupplido,neutj^ mortis formiJ/ne, ’’quatantoperefiticbaSjfedincredibili quodâamore mem#* ” brorü tuoi^ volens afrumpfifti.,noftrain te tranfFerês imbe ” cilh'tatCjVt tua nos infirmitas côfirmaret, tuaçp triftitialu#’

dus æternos nobis adimeret.Per fanguineas güttas, quaS toto exudabas corpore,cû grauêfcelerû noflroijî farcinâ,in tuos efTes humeros impoGtur^. Per tua vîcula,quçnos çter nac captiuitatis cathenis exuerSePer tuS reatû, quo nos fit mus a vero crimine abfoluti.Per proba ôô virulêtalœdoria in te congefta,cum pro noftris flagicqsjtu male audiebas iiï nccêrifïîme.Per illita fputa,pcr tibi impados colaphos^qui .noftris debebantmalefadis. Per ingentêilIS ingenuæpugt; ’’ rtfïî'mçcp métis tuçpudoré,qüéôô ipfum tua immenfa chagt; ” ritas volens lubenfep in fefe recepit,cum perinde vtmalefi# ” eus quifpiâ,a teterrimis carnifidbusjde tnbunali aettribu# ’’naljde indice ad iudicêjpropalâtrahereris,cûcp fœdelania ” tus virgislidoriisjinfanæ plebi côfpiciédus producereris, ” noftrâ ignominiâ in te traducésjVt nos in tuâ glorJâ vindilt;gt; rares.Per liuOres tuos, qbus noftrisplagis remedrû admogt; turn eftPer tua vulnera,noftrâmedelâ,per tua flagra,qbus feruuli huius noxias expiafti.Per facrofandû fanguinê tugt; iim,qué totiés prodigus effudifti, vt noftrâ rubiginé elues^ res. Per crucé ter adorandâ,probrô tuû,noftrâ gloriam.Pef pciofiflimâ morte tuam,quâ indebitâ pro nfo omniû capis* te dependifti,quacp genus humanîïinhæreditatê immorta lis vitæ reftituifti,vtcû noftra nobis vita mortis eflet ingref Pusjtua nobis mors vitæ fierit initiû.Per inçftimabilia pie^' tatis in deS patrê,ÔC amoris in nos tui mérita,gbuspeccato rû noftroïjî mala nomina cumulatiftîme diffbIuifti.Per ve^' nerandâ virtutêpuriflimi facrifiefj tui,quo facerdos ôf idê' hoftia,nos patri dco,tibicp ipfi recociliafti.Per adorandu ils» lud myfteriû,cum perfoflb laterc,fontc arcanû fanguinis ' aqueetiâexanimis apcruifti,vt altcroreuiuifccremus mor tui,altcro purgaremur immudi,Permagnifictttriûphû t«

F FLIVM MARIAE, idj um,qucrediuirnus abinfens/ublata mortis tyränide,ccch's plaudêtibus inuexifti.Per i'mmortale tuägloriamjin cui'us parte nos cohaeredes arduifti,Per pietatê meritaçp ecclefiæ ’’ fponfac tuac,Virginis illibatæ, quæ tibi indiflbiubili copula •’lt;óglutinata,tuofanguinecalet,tuocp fpiritu animatur.Pcr meas erûnas,materiam tuæbonitatis.Per mea mala,a qui^» bus me nonliberabit,nifi fola tua mifericordia. Per tua bo na pro quibus equide nihil habeo, quod rependam, nifi me ipfum,qui iam olim tuus fum,net^ hoc tame ipfum,quicqd ideft,donarepoflum,nifituipfe arripias,quodc^ iuretuS e(l,etiä amorc tibi vedices,Ergo non meis pro meritis, fed ■pro multitudine miferationS tuarS,§d tuum eft, tibi allere Inijce mandpto tuo manu,recude opus mû opifex,te^ di^ gnum munus fingito. Exige procul ex anio meo templo ti^ 9’bifacro,infandas abhominatioes Aegyptiorû, quibus eft a ’gt;.me nimis impie prophanatû,dono veraefidei purga, purga tûilluminettuafandafpes,quac neminê cófundit,illumi«? nafu charitatis igni perfice,i;neûcç fpiritu iam tranffigurai» tû,ita CÖ tua copula,immo lic\neum tuus abforbcat,vtfcei# ” liceconfenfum noftrû nulla huius mundi,necg ^fperitasj « necp aduerfitas, netç vita,ne(Ç mors,queatdiftrahere,vtiä praeter vnû te,nihil amem,nifi mm in te,tû propter te,Car nêautêhancadhuc humi ferpentê,in cruds tuæ palmâ fiw ftollito,atcp illic tecum fœlicibus affigito dauis, vt liber ac terrena cmnia e fublimi ligno defpiciês,ad te vnû anhelet amor meus.Tu mihi dulcefcas vnus,tu vnus fapias, tu fo# Jus deletftes, te folû admirer ac deamê, Sordefcat mihi magt; gis ac magis o ^3. fœlid tas, mûd’ hic impoftor,cû fuis pfti# giis ÔC incantatiôibus, cû(^ cxitialibus illedamêtis, q feuo tâtabs te.Expurga palatû meû quondâhcu dulcibus vene 5» nis male imbutû,vt tua fuauitate guftata,^tinus amarefcât »gt; mihi carnis dciiciæ,olim in exitiû vfcg dulces. Poft hacnau feae mihi inftar fint venenatae mundi lautidac,quas aliquâégt; do,memiferû auidedeuorauiJgt;!ciâcaptantoculos melt; * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R Ö

os ^h'bet in fpcdê dccora,quaecun(^ tuis oculis no placent. Nó placent autê nifi pia,cS ipfa fis pietas, nó nifi cafta,cum ipfa fis puritas.odifti fucatajCS ipfa fis ventas. non probas qm'cqd carné fapit, cu fpiritus fis fimpliciflïmus. Execran's animaléfapientt'â,qui patris es fapiétia. Abominan's quic^ qd mundus mirat^quoniSiam olim ói te mundusjfi^ tu mû dum odifti mutuo, a quofemoues,quotquot tuos vocar£ vis, Atcp ita paulatim attrahéte te,mea mens tuo immoriat amorijVt ad vtriufcp fortunæ fenfum,penitus obflupefcat. Qindeniomninobom fine te,aut quid mall tecü mihi pof 9î fitaccidereç'Immoquidno dulce tecûC’ autquid’tammalff, quod tu tuis no verras in bonOC Caetera igitmifceâtur,fur^ fum ferantur ac deorfum,modo ne te mihi fubducas. Amo res mei,meic^ ignes tu fis vn’,qui pulchri ipfius idea es im^» mortalisjcuiufcp comunione pulchra funt,fi qua Qjecie pla^ cent,que deperire fcruari eft,cuius amore furere,vnica fani » taseft.Tumea voluptas, quo frui cumulus eft foelicitatis. «Tu mihi diuitiçjqui fummû illudesbonûjquo quipotitur, « nihil eft,quod practerea defyderet. tu meû decusjqui gloria CS patrisjôd honos fandoijî omniû.Tu meum præfidiû,qui nutu fimplici feruare potes quae vis, vis aStomnia.Tumea certa fpes,qui idé ôd promiflbr cs,ô^ pignus,ô^ praemiS.Tu » mea fiduciajqui nequaqbaculus es arûdineus,manum rn:?

nitentemfibi dcftituens ac vulnerâs,fedfidelis illapetra,in M quaquifqs fundamenra iecerit, non metuit ruinâ,Tu mihi parenSjCui totiés vitâdebeo.Tu mefifolatiû, tu gàudiû cor dis meijtu pax,tu tranquillitas. Deniqp pro te vno contemn nam omnia, vtmihi viciflim fis vnus pro oîbus,ad que ni# hil funtomniajô^ in quo vno funt vniuerfa,quç funt.Nihil cnim eft,quod tui fimile nó eft,cuius efTe bonitas eft,ôô pul# chritudo, A quo degenerare,quid aliud eft,^ in nihilS ten# dereçquot; Ad cuius fimilitudiné quoquifcppropius acceflerit^ hoc magis acmagisperficit.Taléigiturvti fingere digne# ns mitiîfime lefu^hSc homuntionê^quan tus eftjübi do atq?

«nmanumtrado,vtmefecûamp;^te mccum mifn'reddas,qui fummaesbonoru omnium,femper adorandus cum patrc , fpiritu fando Amen.

VNicum coeli decus, certiflîmû tcrrgpraffidin^vir«? go mater Maria, En geftit hæc animula,lauda# tiunculæ huius, velut incenfo tufculo tuo litare numinijncep vero fuis fréta meritis/ed tua con* fîrmau ptacabilitatCjaudetimmenfum laudum tuarS pela* gusjhumani fer mois anguftiis cocipere. Cuius amplitudt nêjfokis illecapit,quê tu immenfum ÔC irtcôprçhenfibilem, puriiïimi vteri fcriniolo conditûjgéftare meruifti. Qiji vir* gineS mente tuâjnon ftilluiis aliquod gratiarô coniperfi't, fcdipfumoîm charifmatu fontemin temetipfam tranftugt; litjVt ex te veluti paradifo vernâtiflîmo,nobiles illi quattu oramnespromanarêtjfiticulofam acfterilê pedoris noftri glaream,foecûdis fcatebris irrigaturi, ridêticp virore,S)C va* riarû virtutS ftellantibus flofculis piduri.Qiio fit,vt vaftif ïïmû fpatiS porrigatur inter tuâ fublimitatê,o regina prae* cclIensjôC meâ humilitatê,Inter tuâ plus angelicam puri* fatem,K meâ colluuiê^inter tuû fplendorê,amp; meam caligi* nê.Tucoelilumina longe fub pedibus defpicisjttos deima . vallemulTitamus.Ettamê quo minus tuas laudes aflèqui pollîimus, eo eft impenfius annitendû.T u es enim præpo* tes ilia rerS domîa,quç fola foelidflîmu illcFnomêinter mor taies promeruifti, vt virgo theotocos appellareris.Siquidê prægnâs tua virginitas,eundê nobis ediditdehomine ho* minëcitra corruptionê,qui fine tempore de deo patre,deus ” abfcp initio nafcït, fine fine naiciturus. Tu es Augufta ilia cceli terrarûcp regina^cui fili’ omnipotês, rerû'imperium a M pâtre traditû voluit elfe cômune,cuPfandû numê vel pro

funda tartara trcmifcûtjcui pofitis paffi'm ariSjtncdius hfc totus fupplicat orbis, adçui'us venerandS nomen pontifici ” us apexjamp;^ imperatona maieftas nudatS inclinât verticcm

Cuius fe pedibus virgins candor,MartyrS laurca, Prophe tarS authoritas, ApoÛolorS dignitas, AngelorS fcelicitas, omniS dcnicp cpeli procerS celfitudo venerabSda fubmit^ ticQuâipfaquotptotadiuinitas praecipuo quodâ honore dignâ ducit. Pater cómunis gnati parente Içtus agnofcit,at /çampledit«FiIiuspro fua pietate, prot^ matris reueretia, .genitricem amat achonorât, Spiritus facerjab vtrocÿ profe ^tSus^ tibi totuminfunditjpuriffîmâillam ofTiGinamfuani libêter agnofcens,in qua quodâ in auditum ilium opificiS, ” natureftupenteperegitjcum diuina arte intra virgineS pe dufculS tuum,triformê ilium gigantcconflaretjnenarrabi Ji comilTura, dei verbum,cû humano fpiritu, anima homi# ” niscSmortali carne compingês,tria(Ç inter fe diuerfiflîma ’’itaferruminâs, vthypoftafeos fimplicitasjnaturaijî difat^ ” minaneuti^ perturbaret.Eta fingulis igitpcipuushonos ” hahetur,Slt; omnes comuniter proximo dignâtur affeflu,vt fccundû diuinitatê,nullum habeatcœlefte theatrûfpeâa^ culs te vna admirabilius, Proinde ad eam,quâ cœleftis ault;gt; lac primates tâto interuallo fupra fe fufpiciSt,ego vermicugt; Jus qua tandem fiduçia fronte attolloîquot; Quo ore mea balbut tie tuâ tento præconia,quibus ne angelicacquid? voces pagt; .tes elfe queât^Sed docet audaciam o Maria non arrogâria, verS miferçcoditionis necélïîtas, vindt verecSdiam,n5 to^ lerandaegeftasjfuggerithos animos pietas,miniftratfîdu^ ciam tua fingularis benignitas,Si tantum mirabiles efles o virgo dcipara,non etiam cxorabilis,fi minus mifericors,^ .prçcellens,non haberct,quo noftra afpiraretmortalitas.At ff nunc quantS humilitatênoftram tua maieftas deterret,tan t, turn crigit clementiajquantSt^ fubmouct pracftantia,tantû placabilitas allicit,quantS præftringitoculos virtutS tuarS » fulgor,tantSreaeatvmbramifericordiac«Nelt;I^ uni abesa

- nobis præeminêtîamentor»,^ prüfens es opitulâdi fadUta ”te.Deûpeperifti,miraturcoelû/ed vöcp nobis pepiftiyicfpi. ” rantlîomines.Dcû edidiftijftupefdt natura/ed edidifti.,no ” tonantêjHon fulmen vibrantem, verû vagientem, genuifti non vindicCj fed recodliatorem,nó fupplictj, fed falutis augt; thorê.DeSeniXaesJed vtnos renafceremur, Viïgopepe# riftijno vt noftra defperaret i'mpun'tas, fed aboleret.Mater deijfedeadê mifen'cordiæ mater appellaris, neep mifcngt; eordiç mäter efle poffesjnifî dei mater elfe meruiflès.Tii fpi ” ntalibus dotibus fugfufa es, vt tuns cumulus, in ’noftrâ ingt;* ” anitatê redundaretDiuinitati ^xima es,ne illic nobis deef ”ièt aduocata.Plurimû apud deû vales, vt effet,cuius precis bus2lt;authoritatiiuftâin nosirâfuâ poflet donare«Ergo quâdo quiegd in te eft o Maria,id nobis iuuandis compara turn eft,quo maior eft tua pcellètiajiocccrtior eft noftra ducia,cumqugmaxîaes,eadem üs dC optima. Non afper* naberis eorum,quâuis rufticû paeana,quorS natura non eft dedignatus tu’ filius.Boni cofules quakftûtp hymnos no#^^ ftros mater,quâdofilius.pauperculæ viduae quadrantê,cæ^ terorû opibus prætulit,N5 poteris eorS negligere vota, ^s; lanti habuitgnatus tuus, vtpro his ieruâdis feinet deuouc; rit. Si tcconditoris matregaudes appellari, agnofee filt) tut plafma.Agnofce filij merce, genitrix redemptoris, Agno^ Cce ftmul QC argumenta tui cognominis, ÔC laudû tuarQ ma teriam,materclemêtiac. Quo enim mittis miferos,fi tu mi* fericordiæ mater gremium occIudisC Immo qua potius hylt;» mnis votisep follicitet erunofa mortalitas, te Maria,quç^^ quidc inter cœlites vna tantu,vel meri tis,vcl grati a,vel au^ tfioritate polles,vt fola iudicis ira poffis reftinguere.Tâ dè pronis SiC benignis cs auribus, vt nulliiis preces nd adgt; mittas.TâpatiêsjVt nullis vn^ egentiS opploratibus fa tige n's.Tâ ignofcês ÔC plac^ilis, vt aim tuS nulla noftrorS fcc^ lerjîfœditas a nobis fubleuîdis alienet.Tâprodiga,vt nemi netn indonatû abs te difcei^ere patiareç’ T am diuesjVt largi

5?endo nög exhaurin qucas,vt te veluö' cornu quodda aure 93um,verus ïlle luppiterjtuus non folB alumnus,fed QC fïb'us, propofuifle mortalibus videat,vnde nihil fitrei,^d no peti turn accipiant.Talises denicp virgobeatiflïma,vt bonitatê tua nemo terrigenar^ no fitexptus,magnitudinê,ne fpirit’ quidê çtherei confequâtur animo. Tu es ^fedo nobilis ilia ViragOjin cuius vnius pconia,cœl3 pariter ôi tellus^ô^ oîm ordo fæculorû mufica quadam harmonia concinit, T u iam olim ante rerS exordia, in fummo principio viuebas, ludês in orbe terrarû.Tu creatis initio angelis,e diuinç men's fpc culo relucês, gaudq cumulû adferebas. De te ftatim in ipfîs rudis adhuc mûdi primordqs,c5ditor ipfe primûedidit va^ ticiniû,mulierê olim fore,quæ calcaneo lœtiferi ferpêtis ca^ putproteret. Te vetuftis fæculis gentiliû oracula obfcuris ambagibus denotabât,Te fortes Aegyptiæ.te Phœbi tripo desjte Sibyllarû folia portêdebant.Te dodorum poetarum ora non intcliedis oraculis præcinuerût. Tu virgailla au/* rei fçculi renouatrix. Tu vera illaDiana,perpetuæ virginf tatis turn author,t3 exemplû. T u triforme numen, quæ ter geminû nobis gigantêedidifti,quam ter potente, formidât inferi, vénérant fuperi,medius hic adorat orbis, Tibi Luci^ nx nomen vnice couenit,quæ verS lumê extulifti,ôô no bis vti renafceremur,lucis çternæ fores apuifti.Tenouû fi* mul 86 vêtus teftamentû,tanq duo Cherubin,iundis alis, confonifcß vocibus decantant, Te myftica fynagoga typi* cis imaginibus deliniauit,tu3pafanaeuâgelica tubaclarif* fime pcrfonat,T e li terç hebrçorum aptiffimis coloribus ad umbratâ reprçfentarûtChriftianorû libri tuis te virturib’ exornarût, Ac prorfus pia quadâ contentiôe,in tua certatS cft præconia hinc a fatidicis vatibus,hinc a facundis ecdefiç dodoribus, vtrifc^ eodênumineplenis, dû illite lætisora* culis nondum natam præcinût,hij natam pijs laudibus pro fequunf, llli promiffis haud vanis orbem mœftum in fpem furriguntjhtj in tui miraculû pias fufcitantmêtes.Magni ni

MATRI DTCENDVS, tot mifum præœncs,fcd vtrofq; tüarü virtu tu fuperatiragnf^ tudü.Cedit dniinis tuis mentis prçfaga vatu prudentia, ce dit dedorû prçdiucs elcquêtia.Ét torren s ilia dfcêdi copia, in te predicanda fuam inopiaconfeiTa eft,Tu feelix ilia plâ^P tulade leffæaradicefubnata,nihiltamêinde genitaliûfor# diiim trahensjhiimilis virgtila,dequa nonpcmû mortife«? fum,fcdflofculiis ille longe fragâtiffimus pronatus cft,qui blandiflîmo afpcdu fuo terras, pari ter ôô cœlos impleuitlç titia,cuius cdore trabimur in vitæcœleftis amorê» Tumu^ lier ilia prophctica,quæ ncuo amp;inauditomiraculo illibati corporis tui zona virû circundedifti,citra virilem operam; Tu beatus S)C apricus ille paradifus,qui nc^ aratro fcilTus, neep raftro vexatus,omnigenas delicias,ôi^ medicamenta progerminat animarû.Tu vitç arbor,cuius frudus falutaü» ris S)i. praefensjligni quondam mali guftati venena fuftulir* Tu nobilis ilia domus,qua ipfefibi deifiliusjpatris æterni fapiêtia, mirabilis architedus ædificauir, feptê proccrisac folidis columnis fufFulciens,vtineius penetralibus verfas? retjloge a terrenis fubmotus affedibusjis qui nó nifi in als» , tifljmis babitauTu thronus Solomonis eburneus, auro ve „ ftituSjVnde rex ille regiï carnis velat^ trabea,iura dixit mor „ talibus.Tu delicati illius amatoris ferculii, de libani lignis „ c5padum,quodipfe fibi auro argêtccp, Sc ardentipurpura „ mire variauit,digniï videlicet,in quo ille decem menfifl fjpa „ tio vediareCTui niuei pedoris ty pum gerebat, floridus ille eiufdêlcdulus,quem puritas amator dei filius,ita coeleftis militiæ excubijs, omniüqj corona virtutû muniuif,vtnul^ li vnep velcogitatióiparu piæpatueritaditus,inquo vno nihil vnejp repertûeft,^dautdeliciantê ofFenderetfpófum, aut obftreperet quiefcêti. T u facratiffîmû pacifici regis tês? plum,in quod ille quicqdeft artis,quicquid cpû trâftulif,tâ religiofum,vteiusadyusvnicû illud fandû fandorû cre^ deret.Tam magnificû,vt in eorexolympi prçfideret.Tam faaum,vtnulla vn$ pcccati labe potueritæphanari.Tuâ

pregnante virgiftitatêjrubusillcmyfticus Moyfi falfo fla* grave vifus præludebat,qu2c mortaliû vna puerpcræ nome promerita cs,cum vxon's nun^ prçftiten's.Tuam virgirfca foccunditatêjvirga facerdotalfs mire adumbrabat,qugneqj mor tali manu confita,ncq! terrene fucco irrfgata,00 cœlit’ concipiendo floruifti,6lt; fine cruciatu pariens,frudum visü uificum edidifti, T ui fi'mulachrû præ fc ger ebar nnicu vel^ lus GcdconiSjquae a carnis quidem ccntagio lege femota, at cœlefti rore ter compluta^triniiatis opificio friformcn fee turn pur a concepifti,pura enixa os, pura poft cdi'tû partum • pmanfifti.Tui obtinebat imagine rurris ilia Dauidiea,qua vnam contra omnia nequiflimi hoftis tela propugnaculis, dypeis millenis, omnigenacß virtutum armatura muniuif bellator egregiuSjVt necß corpus,nec^ animu tuQ vllus vng , .libidinis alTultusjnon dicâexpugnaritjfedne oppugnaue^î» ”,ritquidê. Te diuini van's infignis ilia porta vaticinabat,n5 ” ad aquilonêjvnde panditur omne malu,fed ad exortîï fpe^ ’’.(ftansjVnde fol oritnouus,ôô nouator oîm,cui^ integritatis dauftra prîceps pacis nei^ îgrcdiês,nccp egrediês violauit immo côfecrauinTu noui Adæjnoua Eua,no nouerca,qd* ilia vetus^quæ fœtus fuos etiâ prius pareret extinxit, fed mater, nec^ mater morientium quod illa,fed reuiuifcentiû, quæ incogitabili myfterio de cuius ofte fixeras genita,cum ipfum de tua carne vicilfim genuifti,nec ab alio fœcundai? ta,^ quem peperifti, vtinextricabili ænigmate,cidêfimul fueris amp;nbsp;filia,SC fponfajS^ mater. Tu mendaciftîmi colubrî venena,in ipfius caput retorfifti.T u anîofa ilia virago,quç pulcherrimum aufafacinus Allophylorum ducem commua» nêhumani generis hoftêclauo confixifti.Tu fæculis omni^ bus celeberanda Iuditb,quæ late graftantem tyrannum tarlt;» tareunijfola trucidans, populo tue pro certa dcfpcratioe fugt; bitamfalutemac triumphumattulifti. Tuformofa Hefter deliciac regis ætherei,quac trifte mortis decretum^gladiofcp iam in tua: gentis iugulos intentâtes, in ipfum caedis ma^

cb'natorem depulifti. Tu mons ille adamantinusjvnde figt; ne manibus exdfus eft lapis ille angularis, qui feat vtr^ep vnum,cui innititur omnis aedificatio, non ceiTura tempei* ftatibus huius fçculi,in quem quifquis impegerit elidetur. Tu florem enixa campefl:rem,rofaHierichana,quam non fuperbiæ fcopuli, fed fimplicitatis planicies, amp;nbsp;modeftiac humilitas educat,quä diuina charitas purpurco rubore nn xit,quæ de terra parente prognata, nihil tarnen terrenæ fe# cis inde fuxifti. Tu lilq couallium mater, lilium Ô6 ipfa,me^ dio in fpineto,fine fpinis enatvr,quae ladeo candori virgin« tatis,fummâmodeftiâ adiunxifti.Tu fons fignatus,aiius niridiflimas lymphas, nulla ferina vn^ libauit affedio, in quofponfi refulgent? imaginem nulla terrenaturbauitcu piditas,quæmedicatas aquas tuas diriuas in capita viarû ” omniû, quat potæ nos non vocales quidcm, vt illç Caftaliç, ” fed immortales reddOuTu hortùs illediuinæ cuftodiaîfelt;gt; pe,ficcircûmunitus,vt nulla vn^ petuica cogita tio qeuerit pcrrûpere,in quo varias aromatû arcolas,fummus iHe hor tulanus mira diftinxit arte,vbi idem inter lilia pafcit ac cu#gt; bat in meridie.Tu fanda ciuitas Syon, cuius mœnia nulP vn^ Babylontj hoftisaries pulfauit.Qiiam incxpugnabilj bus munimêtis tutatus eft, is qui natus cft in ca,qui(^’ fun dauit altiflimus,cui videlicet ipfe fit mur’eft,ôc antemura^ le^Tu Hierufalcm,in qua vna fibi pacificus ille federn dele git,rcgiamçp ac templum çdificauiuTu vite fpcculû tam ni ” tidum acpurum,vt in nullo alio diuinitads effigies refulie ” ritexpreffius.Tu virgula fumi ex aromatibus mxrrhçfi^ tu ris,amp; vniuerfi pulueris pigmentartj, quæ ficincenfa coele^ fti charitate,fic a caducarum rcrum amore cxtenuata purif fimis votis affîduc ftrperna petcbas,vt ipfis etiam cœiige^ nis mentibus miraculofueris. Tu noua terra,retiens a deo promiffa,quæ diuina grauida fcmine,non fpinas tribui» ” los, quemadmodû vêtus illamaledida,fed vitæcibû^tuli#

w fttTu vitis ilia gencrofa,dc cuius palmite nobilts file bott* 93^dijtjquê vnum duo teftamenta humeris baiulat,tani gragt; 9) uêjVt in datera appenfus,ingens oim ad fcelerum noftrorS pondus in altum (ïibmouerit^ tarn efficaci fucco, tam(^ ge^ nerofo,vtguftatus,repente tothominû milia, ad vitæ vfc^ contemptum,fobria dementauerit ebrietate^T u procera il laLibanicedruSjIatevirtutu fpargêsodorê,quæ mortali#’ urn fola vitiorvi cariem no fenfifti^quin allita noftris anilt;gt; mis eandem arces,dum tuo prouocati exemplo, tot paflrm pueri atep puellac incorrupta vita: puritate meditantur.Tu câpeftris olea,fpetiofaactonfilis,de cuius illibato corpore, 9, fatalêillumô^fempcr virentem furculu nobis decerpfitis 9» cui familiare eft columbina in fpecie apparere mortalibus, 93 eumcj in nbsp;nbsp;nbsp;ecclefig detulit,certifli'mu pignus finiendi di

93 luurj peccatorS,mundifp renouandi fymbolujcuiusbacca^ rum falutaris amaritudo, cotra pomi exitialis heu nimium dulce virus, antidotd praefentaneu attulit, cuius oleo, men tes hominu abfterfo fqualore vetuftatis,fitucp terreni Adä, velut iterata iuuêta renitefcSt,cuius iugi alimonia,fidei lab pas pafdtur,ne quando poflit extingui. Tu aurora ilia vak de rutilans,quac mirantibus etiam coeleftis arcis excubitori bus,rofeida purpura, blâdotp lumine emergens,nodis hot roremomne difcuflifti, ac foie illu expcdatiffimû,praeuia mortalifl oculis exhibuifti.Tu palma perpetuo vires,quam neep profperac res vel tantills defledere, neep aduerfæde^ primere potuerSt. Tu platanus,longe gratiftïmâ vmbram praîbensfeflîs mortalibus. Tu therebyntus,fauoris tuira^ mos adomne hoîm gen^» latiflîme porrigês, T u velut altera quçdâ mater omniS viuentiu,ecclefieforor,tanta myfterio rS ü'militudine,vt quicqd in arcanis literis iili tribuit,idê in te mire quadrare videat, Si quidê eeelefia, cœlcfti fpiritu animata nos régénérât îChrifto, tu diuinonumîefupfufa cû ipfum edidifti,in quorenafamur cmnes,Tu m^fticS ilgt; lud cafteUum,quod ingreflus mSdi redemptor,a duabus fo

roribus gratifli'mi's accipitepulis.TumuIicr illa fingularis, quäoculis aglinis confpcxifti.,g tibi in filtj tui vitêfiicccnêi» rat.Cuius niuea têpora, virtutis omnigenç ambittr corcxta corona,ftellätibus decorat liiminibus, qiiä totä diiiini ibli« ’’claritas circûueftit,quæcplunânunci^codêvultii fulgentê, ’’quippererO fluxarum duce, pedibus fubftratâ,fcmpcr cal^ ” cafli.T u fponfa,tu cócubina,tu arnica,tu columba vnica,tu ” anjorcs,tu ignis,tu propriæ dcliciac fpeciofi præ filqs bomi# nS,Tu delicatailla amatrix,quam vnice deperijt filius dei* Tâferuida,vtamore diIelt;flilâgueres.Tamformofa,vt def verbs cfinu patris,in tuSipfius vterS nitor oculorum tuogt; rum fecerit auolarc.T am veneranda,vt angekim pronubS merueris.Tâ illibata,vt virS fine viro côcipcres.Tâ incorgt; rupta,vt virgo pareres.Tam beata,vt arcanS illud tetragra maton verbum,quodalijsnefas ore codpere,tu caftishau# rires vifceribus.Tam denic^ fœlix,vtoîm falutc generates; S alue incly ta regS progenies, facer dots deais, patriardia* rum gloria,cœIitS triumphus,inferoi^formido,Chriftiano ” rum amp;nbsp;fpcs,ôd (blatium.Tu foie matutino rutiIâtior,Tu lu ’gt; na argentca blandior,aureo lucifero formofior,Iilio rccenti purior,niue intada candidior, verna rofa decêtior, vnione ” pcio(ior,aurogcnerofior,achategratior,magnete amabi^ ”lior,opobalfamofragantior,Amaracofpirâtior,melle dul^ ” cior,vita fuauior,horto irriguo floridior,paradifo fœcundi ” or,cœlo fublimior,angelis caftior.Salue facrariS æterni nu h minis,tricliniSdiuinitatis,apotheca fpiritus fandûSed qd etiam tuas inenarrabiles laudes noftra balbutit infantiaç' Quicquid enim poterit humana vel mens cocipcrc,vel lin#' gua fonare,etiâfi porro fupranoftrS ingeniS fuerit, tarnen longe citra tuS meritum erit.Illud autê humanis affedlibus inte,mirabiliusdicam,an amabilius,q?cumtalis fïso Ma# ria,yt omne terrarS cœlic^ faftigium tibi ccruicêinclinef,te dominante reginâ,te impératrice veneret,non tamêpro ingt; dignohabes huniiliS acmiferorS mater appellari,nelt;^ cccî?

li fumpto impcrio, no ft ri curam pofuifti. Sollicitant ctiam ’’nunc mitiftîmû peer ns tii3 erumnç mortalifij tangGt vota, ’ mouêt fufpiria,vincût lacbrymæ.Qiîo fitjamp;^ benigniftîmis ”auribus tuiSjVndic^miferabilis opploret turba.Vnius Ma ’’riæopcm, cmnis ætasjomnis ordo,omnis implorât condii# ’’tio.Mariam pucri acpucIlç,Mariam fenes 80 anus^Maximi minimie^ prcmifcue follicitSt. Quamcnim aliam tcmcra#» rius nautajVbi ventimugicntesmaIüSlt; vclafcidcrint,vbi fludus clauum auulfcrif,vbiprocellæ minaccs latera tunü» duntjvbipræfcntêintentant omnia morte, quam tum ali3 fupinismanibus orat,nifi Mariam:’ Vbi lacera tabula,nult;? dus hærens per fummas vndas volitat,quam in vota vocat nifi Mariam; Qiiâ infœlix viator a latronibus cindus pre^ catur,nifiMariâ^Mariâquosarte potetior morbi vis pre/ mit.Mariam quos durac copedes alligant. Mariam miferae pucrperÇjCûlaboriofi nixus partum periculofe differût,vogt; fis inclamant.Siue ftridentia fulmina orbem confcium ter^ ruerintjfiue fubterranei motus tellurem concuflerintjfiue ruina fatalis,autincêdi) vis ingrueritjn fumma,quecunq^ laboriofis mortalibus incideritcalamitas,autmalS impeni? detis metus territauerit,tu vna protinus occurris,a qua dç (perati rebus ope petant, Tibi mercator follicitus fualuaa comittitjtibi mare ingrelTurus vitam fuâ deponit, tibi cur#» uus arator fpem annivotiscóraendat. Tibimiles andpitc Marte experturus vota nucupat.Te icelerS cofeientia pref 5, fus aduocatâ adfcifdt.Ätq5 etiâ ex malorû numero, quibus ,, mille obnoxia eft, nomina tibi facit noftra egeftas. Te ma^ „tre orphani,pupilli tutricê,reipatronâ,captiuiliberatricem 5, errantes ducê,afflidi recreatricê appellat. Te medicâ cgrogt; „ ti,naufragi portû,deftituti præfidiû.deploratiïôlatium,op^ „ prefïi exonéra tricê,perdit! falutê, defpcrati fpem fuâ ôt no^ minâf,ôi expcriunf, T u publica calamitofi generis fiducia ex te vna pendêtis,te vnâ rcfpiciètis, quippe cui penitus fit perfuafumfnecç vanafides?nihilelfe quod tu preftarc^aui

noil’s rogata,aut nequeas voles, Vidcmus ÖC aucs vagas,2^ truces leones, 0lt; pardos inmâfuetos in rebus egenis adbo minis opêconfugere,malo videlicctm5ftrante,vnde mede la petere debeant. Neep nefeit noftra nc ce (Titas, ipfis deda malis, vnde fubfidiu fperarc opor teat Jntelligi teile te tiitifsf lîmû afylum, quod rexindulgentiflimusfontibus Temper patere voluit,velut vltimû extremis mails pfugiûjnrelligit te cannalê efle aureû,adeundfî bis,qui de fonte volunthau rire mifericordix^TeeiTe inexhauftû illud aîrarium diuing largitatis,vndedepromi iuffît, quicqd nobis largin' decree uit.Te hoftiû penartj cœleftis,pulfandu tjs, qui panibus tri bus egent. Qiio tandê igitur meliore fiducia confugiemus Maria,$ ad eâ, penes qua oê noftrû præfîdiû efTe voluit de usC’a quo redius petetmortalis egeftas,^ ab ca,quam inex hauftæbenignitatis fuac condâpromamtpconftituit deusC vt per eandê nobis lagirerur omnia,p quâipfe fe nobis ante ddnauerat. Vnde iuamp;us fperabimus reliqua, cui falutis debemus initiûî’ Qiiâ magis confentaneû eft vitat auxiliiï ferre,^ quæ vitâ dedit^T u aût quo tutius fugient miferi,^ ” admilèricordifïîmâ^Quo fe nocêtes conuertent,nin ad de ” mentiffîmâC'Quo profugi nifi ad afylûc' Q_uo iudici obno^ ” xq nifi ad iüdicis matrêÇ’Qiio triftes rei,nifi ad aduccatâ^ *’ fimul àC mitiffîmam,quippe matremmifericordi£,Slt; poten tiffîmam,quippe iudicis genitricem, nbsp;nbsp;regis es mater,ni^

hil te non polie,q) autê ôi clementiæ mater es, nihil tefup^ plicum caufa non veile confidimus. Netp faUit miferos fua fiduda.Quis enim vn^ te votis irritis foIlicitauitfQuis tu uranumê inutili coluit pietate^T Quis inanes preces a tui» altaribus retuli t':'Tâtum abeft,vt ad tua genua confugiêtes dura repellaSjVt vitro etiam inuûes trépidantes, vitro oc* curras celTantibusjfpôte mamanû porrigasiacentibus. Vt iânemofitmortaliû,quinô magnoaliquocxpimento,tuâ in fçbeneficêtiâ teftari queat, Harenâ,pfedo numerct, qui recenfere conet,quoi homines ab imis manibus in lucê re*

uocauerisQuot exprçfenn'b’ perkuKs eripueris,(^muï* ’’tisquiiam fpcm omnêabiecerât,infperatâattulerisfalutê.

Quot ex altifFimo vicioi^ barathro,in vita caftigatiorê refit ” tueris, Hinc tibi paffimtêpla dicauit Chn'ftianorünoninlt;gt; grata pietas. Hinc tibt innumerabiles, per vrbes pariter QC vicos fumant aræ.Hinc toto tn orbe facer corus aflîdue tu#gt; as laudes decantât, Hinc tibi circû altaria tua, grata dona«gt; ria fufpenduntur,figunttrophaîa,tuæ(^ beneficêtiæ monu mentatibi cofccrant. Omniû vero mentibus fîc pent tus tn fita es,vt nemo vel ipfb tuo nomine non reaeetur. Qua in turba 8gt;C ego darifîîma virgo,hûc pæana tibi cecini, quo pla cata,precor,vttuome filio reconcilies, cuius ira iuftifïîmâ, grauifîîmis meis cômifïîs fufcitaui,Sola nancp iudicc accêgt; fum mitigate poteris,quaî parère potuifti,folaôf potes,Si vis,quæcum fis mifericordiac mater,tui fimillimS filiS mis» fericordifTimS genuifti,vt tuo cofirmatus auxilio,tuolt;^ du dluperhocvitæpelagusficiter agam, vtperueniam adpa triam claritaris aeternac, in qua aim filio viuisgloriofa per

Vides Virgo parés Maria fpes vnica calamitatS no ftrar3,vides diris tempeftatibus tn hoc mortar Il taris pelago iademur,dum erumnofiffimi exilt) pertefî,inqlt;f miferos Euac nouercae,non paren* tis intéperâtia detrufit, vt cûcp in patriâ molimur recurfum, tefcilicet vna inter vagoshuius vitæ fludus, nodéi'p den* fiffirnäfceu profpera ftclla)prælucête, fimulcg fècûda tui fa* uoris aura femper afpirâre,Alioqui nullâ oîno portas con* tingendi fpem habeat,hacc tant diutina,tam plena diferimi*

num nau{gat{o,ni' tuS vfcp numcn tatis in mail's propidum ” acpracfens afFulgeat,Sed nSdeftituiscurfum noftru odiua graues hominû Temper miferata laboresî’Necp em'm ignoi? ’’ ras huius qua vehimur corpiifculi cymbâ, fragili fit tabu ” lata,compad:a, rimofa,^ futib's. Et banc tarnen tot malo ” rum fludus oppugnSt,tor drcnuallant pen'cula.Hancpcfti feri cacodaîmonS flatus,horrendo eu murmure drcumfre^ muntjomntcp vi certant nüc acutis ambitiois cautibus dere,nuncinæftuantiû libidmû vadofas fyrtes impellere, nuncinmanibus Charybdis hiatibus forbendS tradere.Hi' nimiru funt procaces ilh' auftri,£lt; boreçfonori,necp no vio lêti afn'ci notiqj hymbrifcri,qui tartareo e fpccu emiffï,qua data porta ruunt,ac terras turbine perflant,qui graues illas têpeftates nobis quotidie confcifcuntjtot cdunt naufragia, dû hune per ome nephas prateipitê agit,vêtofo gloria curru, flle e turpiflîmarS voluptatû cœno nequit eludari,dû alius quo res fi t incolumis ôô audior,ipfe périt infoelix. I am pori? rohinccrudelisinfequitpyrata,4sgnatitui preciofus fan:? guis a(ïêruit,denuoin foediflîmâferuitutêretradur^.Inde rurfus deliciarû blâdiffïma fircn,exitialiter dulcibus cantigt; lents aures animuc^ follicitat,vtobliti patriae, obliti noftri, reda in certiflîmû interitû abeamus.Iam vero quâ periculo fa ilia fortunç, ceu fluduû alternâtiS vicilfitudo, cum inte^ rim fecûda amp;nbsp;venenatis muneribus accumulas, nauiculam noftrâinfublime tollit, interim aduerfa 06 faeuiês,dcqj fum mofludupracdpitâs,imis harenis illidit, Quidqgt; interdû tumultû negotiorû, veluti turbine irruête,fic obruimur, vt nec^ clauû ita audiat nauis,necp certû curfum teuere liceat^ Quid qt interim ipfa etiâ arridêtis æquoris lenitas, quauts cft procella infidiofiorç’dS nô raro credulos, nimiû cœlo pe lagoep fereno cofïibs,repêre verfa têpeftas opprirnttîquot; Si qui modo tan^ portû tenêtes lætû celeuma canebant,prorinus medqsin fludibusnatannQiiid autêreccnfeam,quantum immaniû beluaru pontus hicalat,femperinnoftrâ pracdû

inhiantîSî'Neq^ vero défunt etia huicelemêto Riaveneöi letale virus vndic^ afflantia, dum alius allentatione nobi« imponit, alius peftiferis confilijsabhoneftis auocat, alius ” ad perniciê hortatjhic palam iniurius,ille dâcularius hoftis ” nocetjhicin os cótumeliofus, métis ociS perturbât, ille fu^ ’’catus amicus,niueo dêticulo vipereum virus infundit,hic atro loliginis fucco tindlus, fame labern conatoffunderCjil/ le torpedinis in morc/rigidS afflans venenSjCharitatis ar/ doremnititur extinguere.Tum verogelido foluStur frigo re mêbra, cü piceac nubes ignorâtij,eripiSt nobis cœlumcp diêc^,cö lacero vclo,di(ripatis antemnisjamiffo clauo, cxcia crramus in vndis.TS multus vbicp pauor,ÓÓ plurima mor^ tis imago. Adeoc^ lachrymabilis huius vita:,quâ avincu/ ” lis ÔC vagi tu fumus aufpicati, ppetuus tenor calamitatu eft plenilTimus, vt ne ipfa quidê trâquillitasdifcrimine uacet,: ” Vides hæcoreginacœleftisjôô miferata fuccurris piclitati

ribus.Netp eni fieri pct,vt aut non defpicias cafus mortal iiû,quæ quidê vel noïs ipfius argumêto,fublimis ilia fis Eligt; ce,ilia fis Cÿnofura clariflîma,fummo.f.mûdi cardine fixa, quatfolafalfasocciduæ Tethydos vndas nQ$ attigifti,cu# »US ne leui quidê afpgine vn^ comaduifti. Necp confenta^ ” heumeft,vtvllaeorumquæfiSt in terris pars,tuos oculos

fufFugiat,cumtufis lunaillapulcherrima,aîterni fob's QC fo ror ô(. mater,qux noftroslabores de proximo defpicis,quip pcvicinû ôô familiarilfimum terris fydus,influxu^ longe omniû efFicaciffîmS,quae node hâc noftrâ miji luminc fub luftrêfads,n5 vaga,nun^ fenefcês,nun^ inçquâlis,nun^ defidcns,nun$ oeddens, fed alfidue pleno pernitês orbe, femp obuia fob,vnde mutuû lumen vimep pleniffime haugt; « ftam nobis refundis,falutari fucco végétas ôô angês oîa.Er^ go neep non uides O Maria,cS eadêamp;ftella fis huius noftri pelagi,ô61unanoftrae terræ,nec^ rurfus videntênô tangût boîm mala,cû te iam olim matrê fuâ, amp;nbsp;mifericordiac matrê enûdushicnofier appellet,tu(^ nô inuita nomêifiud agno^

(cas.Att^oînonecefïèeft, vt tematrê res hominû follidti habeant,qnæ quidê fih'û pepcrcn's^vfcp adco noftn' generis 5imantê,vt huius exilij cómunis incola facflus pro nobis aß» ferêdis fefe dcuouerit,tan^ Iibenter in oêscafus efTiiderit» Neep igit aut non vides hominû erûnas,aut vidés non migt; ferefcis,necp miferta mederi nonpotes,cS ÔC filiû genueris exorabilé^præterea fie tui amantem,fic obferuâtem,quippe pii(fimû,vt nihil omnino neget poftulâti, Nec^ rurfus a pa ”tre fniftra qc^ petit finus,4?pter incogitabilêmutuâ inter ’ipfoscharitaté,ôônihilnonpoteftpater,nihiliténon poteft ” filins,vt qui ab omnipotente nafeat omnipotês,proinde

hil nô potes tu quoep, cuius vel pietati velhonori, filins nigt; ” hil no tribuit.His argumentis ratiocinatnoftramortalitas, ” nô ingeniojfcd egeftate follets,te vuâ efie 0 virgo deipara, vndc afflidis in rebus ope SC pofcere,Ô!^ fperare debeamus, q vna vales oîa, ÔC quicqd vales idomne nobis vales, Cer^ taitac^fiducia, en ego^nns tuis aduoluorpedibus,illis qgt; bus ehâcœlites ipfi ïefe fubftcrnût.pfenti tuo numini fiip^! plices tédo manus,no fine multa featebra lachrymarû,quas mihi e penitifli'mis animi venis,partim huius exiIq labores amarilTimas exprimât, partimnoxia»^,quas tuûinfiliS ad mifijconfciétia excutit.Succurrc quæfo mea feruatrix,mea falus,mcû vnicû certiflîmûcp perfugiû Maria,prçfulge ftek la falutaris caliganti,dirige errante, afpira laboranti,confir ma vacillanté,fulci nutantê,adfis periclitanti,ne forte nauilt;* a’culamhâciâ quafiam,iâexarmatâ,iamrimis fathifeentem 9gt; decumanus file flndus obruat, Immo in tutû reftitue, iam

feopulo infixâ.iâ naufragâjiâ exitio^ximâ,Serua meû dul ce decus animulâ hanc,quæ fefe tibi(quanta eft) nunaipat* Q_uod fi votû no abnuis,iâ tuû eft ^d périt. Ne finas (ama# bo?interire,qnod tuus gnatus fapiésarhitedus,tâ accuras# te finxit, quod tâ diligêter exornauit, quod idé tarn immen fofanguinis fui precio redemit. Redde vel opifici plafma, vel artifici opus,vcl redéptori mercem fuam, Sed quin ego

te fam dudum pns obtcftanonibusjtan^ magias precamiV nibiTS aggredior,quâdo tu noftra es ilia Diana, tiipli'ci nu^ ”minepollens,quaî cogi quoi^ vocibus bumanis gaudeas? ’’Quidni valcatapudte verâ diuâpietas,qucdapiid falfam ” valebat lupftitioC Quidni obtincatapud te cultus purus, quod apud ilia ritus facrilegiç' Qiiidni te flcdât Chriftiano rû lachrymæjcû illatn malefica carmina mouerint^ Quidni te piç tangâtobfecratiôeSjCÛ ilia impias execrationes fenfc rit;’ Obteftorigitexorabilepcdus tuS,oregina cundorff, per quicquid tuSjfilqcj tui numêplacare poteft.Per venerâ dam tui conceptionê,a qua labcm oèm procul arcuit is, qua ” tupofteafimilipuritateconcepifti.Per adorandâ natiuita^» ” tê tuâ,qua veluti luciferi fydus,placido lumine exorta, venlt;J turi fob's certilïîmâ fpem dedifti mortalibus. Per infantiam tuâ^deo gratiflimis ftudijs trâfadam. Per fummâ animi tui fynceritatê,humilitatê,pietatê,quatjî virtutû fragrantia,dei pris vnigenit3,veluti'proc3 amore ebriû,in terras pellexifti nimirû vti virgo fponfa,virgini fpofa contingeres, purif fima puriffîmû côciperes,illibata illibatum generates. Per ter adorandû illud opificiû,percç ter foelicem animi tui fen fum,cum te côfcia,ille faber iîngularis fpiritus xmmortalis ” in offïcina vteri tui,triforme opus facris ternionibus abfol ” ueretjpuriiïîmû fût} tui corpuîculû, de virginei fanguinis ” tui guttula repente fingês,fimulcp beatâ illam anima de ni ” hilocreatâ,mortalibusquidê,fedomninofynceriflîmis orgt; ” ganis inférés, c2 animæ veroparte liquidilïîma, diuinitatc ” agglutinas,atc^ ita limû,vitam,ôô deû,tamconcordi difcri^ ” mine,ÔC difcretacôcordia copulâs,vt inter feno permixtae naturaCjin eandêtarnencoirêtperfonâ.Per fanda tuaofFis» ” cia,quac virgo grauida,anicula£fœtae,redêptore pregnans, præcone pregnâti cognatæ fedula praeftitifti. Per ineffabile pedoris tui gaudiû,c5 puella virilis ignaracôforttj,aureS il ïû fœtSjfpemorbis vniuerfi,in aluo tuo geftarcs,tuocp fucgt; CO aleresjuecp dulcis fardnulæ fenfu car€ns,ne(Ç tamê vub

go prçgnantiû faftidia fenticns Per fœlidflîmâ expedarics# ne tuam,cum ftatas pariêdi' metas foUicite numerâSjparengt; tis nomêtibipromitteres^integrititis fecura.Per facratum partum tuû,ab omni erudatu,ab omni pudore,noftriq^ pii erpert) fordibus tarn immunê,cg tu fueras ab omni libidine ” aliena.Per fanda mentis tuac tripudia,cum obftetricâtibus ’’ angelisjduldsillepufiodecorporis tuithalamo procédés, tibi quidem matris nomen adferret^nobis vero rcnafccndi ” fpem natus oftenderet. Per ineffabile merits tuac pauperta

tis oMaria,qua tu vita omniS,recentS tuum partSjfaeuien te decêbri,non domijfedforis.non in palatio, fed in humili tuguriolo fufcepiftijcScp non purpureis fafcqs,fed pannicii lis inuolutS,pro fegmêtatis cunabilis, duro pracfepio rechgt; nafti. Per pias animi tui voluptates,c3 filiolS tuum ab ani? gelis annScian^a paftoribus qu£ritari,a Magis quos index ftcllaexduerai^myfticis donarqs honorari confpiceres. Per genuinS ills parentis affedum,quê tu fupra matrS vulgus crga dulce pignus tuum lefumdoge flagrâtiiïimS perfenfi ßüPer^ mutuâillam dó inenarrabilêpietatê,qua tu mater (ilium dcSjtc cotra fib'us virgin? génitrice adamauitPer eu (cnfum multofoelicißimS qui totiens tua materna pcordia titillabat,quotiês decoros Ôô mites ocellos gnati tui, tua fd licet lumîa iucunda fimilitudine referentes difEiauiabaris, quotiês front? fronti, os ori,vult3 vultuÿnanufculas mani busiimillimas cont?plans agnofceres« Per maternafeduhgt; ” tat?,quâlefu tui cunabulisjuoua puergaoffidoiïffîme im#gt; ” pertiebaSjfiuecS algent?pueli3 tcpentigremioconfcueres ” iîuecSvlnis circ3plexa,finui virgineo apprimercs,fiuecû vagiêti blâdulis nenqs fomnos accerferesjaut notoadmolt;gt; ” u?s pcdufculojde virginea papillula fufp?deres,îmenfam ’’ mSdi machina digi to librant?. Siue cum lachrymant? pijs ” fuauiolis collâbensj.pfilientcs guttulas,ofculis exorberes, ’’Per ills materni ladis ncdareS fuccum,qui de virgind tui ” pedoris fonaculo fubfcatebat, cS niueo liquore nutricares

vin'tier fa pafcentê. Per ofRciofam folh'citudinCjcS tnfanieft tisHerodisïpietatêftigtês,fpem noftrâin AegyptS afpor^ tarcs,ne.f.pjret an dïê,p quê oês eramus feruadi. Per humi litatê lila tua deo loge gratiflima, qua fadû cftjVt neep ï puc ro circücifióis, neep in le ipfa purificarióis cerimonias obi^ re dedignareris,pindeqfi in illofueritqc^ putre refecadiï cuius vnius puritas,maculis oïm abolendis fulFia'ebatjaut ttbi vllo piaculo fuerit opusjsd cuius puerpiû^qnis etiâ ali#

virginitas fit fordidilfima.Per blefum illud S)C blâdû lal# lareinfantuli tui. Per amicos arrifus,p mutos qdêadhuc, „ fedgefticulâtes afFedlus,p inuicêdataacreddita bafiola,g „ charilfimi pignoris no onerofas geftatiôes. Per btm pieta# tis affedfîjCÛ te filioPjiâ nra }^ba meditans, blefulas,dulcicß ,, vocula materculâ appellitaret. Pcrblandicias pietatis pie# naSjVicilïîmdidasacredditaSjPer domefticas côfabulati# onesjôôoqfandainuiccm colloqa. Per follidra defyderia materni cordis, cû filiû iâ grâdiufculû g oîa velut amilTutn veftigares.Perofficiofascuras ÔC votapurifrinia,qbus vni genitû tuû mortaFçui gradibus adolefcentêj^fcqbarc.Per algoresjp cftusjg fitim,g efurttionê,g yigilias,g inepiâ, pcp oès humanac viiæ iniurias,qriï, te teûe, nihil ille reeufauit. Per fandilïîmos manuû tuarûlabores atep induftriâjgbus paupculû filiû, paupcula fuftinebas. Per arcanû gaudium, ^d in tacito finu gaudebas,cû filiû quêhoîem hemo genuc ” ras,diuinitatis fpecimêedêtê videres,aqua in vina vcrtêtê, ” morbis fimplici verbomedentê,fepultos excitâtê,mariim ' ” perantê,pctâ donantem,da;moncs exigentê.Per oês filij tui ” cruciatusj^s tumaternafympathiacóiterpertulifti, vtnos ” inftauratâfalutem filio,fed non fine matre deberemus.Per amarilTimas lachrymas,quas ille non raro pronoftris malis fudicPerindigna^bra,gbusille totiensa ludæis^ nobis maleaudrjtPerfpôtaneafilq aii tediajCûille noftro exitio angcret.Perfanguineû fudorê,quo totû illû a ucrtice vfcp * adimûpedera noftra fcelera gfuderuncPcr acerbû illû luS

’ vnigeniti pudorê^aim agnùs file niueus perinde vti fceleftusparnddaquifpiâjafacrilegisminiftris magno dî 'tumultucapnis,aiudice ad indicé, populo infultâtc dnéla rctur.PergrauioréetiâerubefcenaâjCUtn ad fubmiflitiorCt tefti'û calumnias obmutcfceret.Pcr infanas illas tnrbæ fuc#» damationes. Per malcdida in eum ingefta, per illifos cola;? phos.Perfacros vnici tni vultus impie cofputos.Pcrfunes illos infames,quibus aftriélus cft illc,qui mnndum foluit a crimi'ne.Per artus oês lidorqs flagris iiiclcmenter fulcatos, ” Per mille purpureifangninis riuulos toto cor porc ^fiben^» tes,Per indignilïîma ludibn'a.Per pallam ridiculi gratia da tam.Per arûdine pulfa tû caput ad adorâdû. Per alapas cr ugt; entismanibus impadas. Per ludibriofam coronâ q vulni fias aculeis, fimul £gt;6 tua vifcera, S)C facra filii tui tcpora pegt; netrauit.Per capitale fententiâ in înocentiflîmû reu inique ^nunciatâ.Per rriftiffïmos tuos palTus, quibus infamé argt; borem humeris baiulantcm dicerïs profecuta, vt infame fupplicium vnici tui mater fpedares. Per materni cordis vulnusjCÛ gnatû tuû inter duos latrones mediS tolli côfpigt; ceres.Pcrfandiflïmos artus tam valide diftétos. Per créa:# trices illas manus, QC pcdes innoxios diro ferro confixos, Pcrextremâfitim.Perfellito aceto imbutâ fpôgiâ fitienti porredâ.Per materni tui pcéîoris affcdioné,vni tibi cognt ô,cû mulicréde cruce appcllâs te difcipulo,tibi difcipulum virginê virgini comédaret« Per internu animi tui fenfum, cû iam fibi mortéfpôtc afcifcés filius,ingcnti clamorc pcioi^ fam aîam paternis manib’ cômédarct. Per facrofanélû my fteriûjCû teftibus oculis tuis, fons ille ter adorâdus,de dorƒ miétis latere fcateret,pariterôlt;^aquâabluédis, S)C fanguiné viuificandis nobis,ppinâs.Per cr udeliffimum doloris gla# dium,qué tibi iam nouae puerpæ fatidicus fenex fucrat va ‘ ticinatus,g tua materna vifcera pfingulos vnici tui cruda tusatrocilîîmis vulnerib^cofodittPcr çftuâriflimu redimé di generis humant defyderiû,quo ficbatjVt eu oês gnati do

(ores pari pœnefcnfu fer res, tame I'ncrcdibile gaudiffparf^ ter cum code capercs,quod tua filqcp iadura,nræ fakitis nc gociS pcragebat.Per fidei tui men't3,c« attomtis acdubigt; tâtibus cæteris difcipuliSjtu fola redephonis noftræ myfte# riû taci'ta tecu mentereuoluês,multoplus voluntatis de no ftra vita,^ defiltj morte ludus pcipiebas,de refurrcdione perpétuacernfllmâcp fpemobnnens. Per nullo fermoneco ’’fcquendum gaudium pedon's tui,cS lefus tuus iS vidor,i3 ’’rediuiuusjiâ imortahs,pnmu fefe tibi fpedâdum cxhiberet, multo lumîe confpicuum,opimis fpolijs^aïterniscp trophfis decoratum.Per pia metis tue gaudia,cS vnigem'ti tui nome ter fandum toto lam orbe videres indarefcere,eum(pque » tu fola carné fadum de tua carne,carnaliter coceperas, fec3

dum carnem genueras, lam a tot milibus fpiritalé fpin'tali ƒ ter cocipi lætarcns,Per pia fufpiria,pcr fandidima defyde^ riajper puridima vota,per beatas laehrymas,quas mater fï^ fio fuperftes vbertim in terra fudifti, quo tics dulciflimicu eo conuidus recordatio fubiret aim, quoties de redêptio^ nis humanç confilio,qucties de my ftids illius fadis pariter 06 didtSjCum amicis eius ac difeipulis fermoné fereres,aut quoties religiofa fedulitate obambulans,facra reuiferes lo^ gt;3 cajin gbus vllû modo vnid tui monumetu extaret. His in 93 cunis primû vagi] t infans.Hoc in tcplo mihi repertus inter 33 legis confuItos.Hoc in tridinio,aquis in vina trâfFormatis, 33 conuiuiu exhilarauit.Hac in ripabaptizatus eft. In hoc de^ 33 fcrtoieiunauit.lnhacfolitudinetâtam turbâ tantulo dbo gt;3 faturauitHocex locohanc8gt;6 hacparabola difleruit.Hoc 93 inmôteconfeditjcumhçcatqî illadoceret.Hecporticusin^’ 93 ambulâtis obtinet veftigia.HiccÓuiuium egit.Hocfolû illi’ 9, lachrimis cômaduit.Hocerat vultu, cû qftuarios e têpli fe^ 9gt;ptiscxturbaret.Vt palluif,vtfremuit,vtfleuitcum Lazarû 99 amicû fororibus viuûredderet. Hicftabatcû cœcuillumis» 99 naret,Adhûcputeû itinere felTus quieuit.Hicmihi vni hçc

tifs eft. His inveftigqs apparuitHinc nobis dixitfuprcmg vale,patrê reperiturus. Hocin cœnaculo patris fuûç^ mific fpin'tu.Per horû atep fimiliS beatiffîmâ memoriâ,quç tibi fi Lu abfentê fœlidus etiâ præfentê reddebat, antea fuerat in carne ♦ Per crebros angeloi^ cofneatus, g tefamiliariter interuifentesjvota matris ad filiS, fi'ltj munera admatrêp«? ferebât, per fanefta tua vitæ mortaiis tedia, cû iam terrenis eximi rebus, filioep îmortali, ïmortalis geftiebas copularf«. Per feftiuos cœli totius applaufus, cS te fupra cofeifus an# gelicos euedâ, fill us ^ximo confeiïu redperet, rerSc^ oîm didonê imperü'ret, Per înefFabilem tuâ erga genus hoîm pietatê, percp tuû longe mitiffîmS pedus. Per tuâ fœlidta# tem,noftros£p labor es. Per tuagaudiaanoftrosq? lud^’.Per banc gtulamciïc^ pietatê qua tuû numê vtcûcg colo, per om niû qui in te fpes fixere fuas,vota obfecroobteftorcç virgo interner ata, peccatoris hui’ patrociniû apud filiû iudicê fii fdpe,eius irâquâ meis flagidjs exdtaui,dcprecare, reconci lia capu t hocnoxiû ei, que tuis vberibus alluifti, vt eiufdê SC illuftratus lumine,perniciofa a falutaribus dinofcam,ÔC , vndiôe côfirmatus,quæcût]p illi grata feiero, ea côftâti pfe# quar affedu, rurfus quæ inimica, ea penitus detefter at(Ç auerfer, Impetra qfo mihimea peatrix maximûquoddâa filio munus,vt toto pedore,atcp prorfum ex anîo,mea ipfi# us oderim mala,neue quid amê,aut mirer, pter vnû fîlium tuû,in illius imaginé merear trâfRgurari,vt fuaue etiâmi# hi fiat,cS illo crucê tollere,atq^ in ea g fpem ÔC patientiâ, ad fine vfcß vitæ fœliciter pfeuerare,vtcp iamrerû permutatis vidbus, ea anîo meo incipiât amarefeere, quîe me anîalem ftulte deledabât,ea contra iuuêt quæ quondâ pro maximis malis habebâ, ne me arda vnigeniti tui via, vel carnis ille# cebræ trâfuerfum abripiât,vel irruentiû maloï^ procella de turbet.Et quoniâ confutili nauicula,in quâ ÔC ille ^ndâ di# gnatus eft defcêdere,tam periculofum nauigomare,precor O Maria, vt illo quidê ventis SC mari imperâte, te vero vflt;^

CONClb præluccntCjin ports cœltftis Hicrufalem cotiiîgat appelle/ re.In qüo gnati tui beato côfordo fruen's fine fine, ^men,

CONCIO DE PVERO lESV pronuntiata a piiero in fchola Cole/ tica^nuper inftinna Londini,

P Ver apud puer os verba fadurus de ineffabili pue ro lESV,nonoptarimmihi Tullianamillam elc/ quentiâ,quæbreui atep inani voluptatc aures de/ liniatQiiâtum ein abeft Chrifti fapientia a fapiciî tia mSdi(abeft autc immêfo interuallo)tantn oportet Chri ftianâ eloquentiâ a mundana differre eloqucti a. Sed illud vna mecû ardêtibus votis impetretis velim, ab cptimi lE/ fu optimo pâtre deo,a quo eeu fonte bonorum oim fumma profidfcit, quicp folus fœcSdo illo fuo fpiritu linguas infaii tium reddit difertas, vel e ladêtium orc laudè abfolutâ de/ promere folitus, vt quêadmodum oîs noftra vita no alium exprimere debet,^ fpiritû de quo diduri fumus IEfum,ita Sé oratio nfa illû fapiat^illS rcfcrat,illS fpiret, qui ÊC verbS cft patris, QC verba vitæ folus habet, cuius fermo viuus, Si effieax penenâtior eft «^uis gladio ancipiti, ad intimos etia cordis receflus pénétras vtep ipfe de cuius vôtre flumîa pro manât aquæ viuæ, no grauet per organs vocis nræ vcluti per cannalem,in otm veftrS anios influerCjmultoq; gratiæ cœleftis irrigate fucco.Id ita futui^ cofido comilitones mei chariftimi,fi pqs votis purgatasjac vere litrêtes aures adiS/ getisjcas videlicet aures, qs æternus ille fermo requires in. euâgelio.Qiii habctfinqt)aures ad audiendS,audiat. Nos porro cur no audeamus rem banc arduâquidê illam,fcd tS piam aggrediç’prçfertim ipfo adiutore deo,in quo hoc plus poteft mortalis infirmitas,quo minus fuis nitit viribus, SC in quo Paulus oîa fe poflegloriat.Iam verocS tanto ftudio flagrêt ifti, qui mundanæjlioc eft diabolicæ militiae dederç

Roîa,vt fuß qui'c^ dücêlaudi'bus vehât.Nobis ^d pn'us,aut, anttquius efle debet^q vt prçceptorê5Vindicê Imper atorem noftrû lEfum^ac eundê qiudem oïmjfed tamc pcculiariter noftrß idcftpucrei^ pn'ncipê/ertatim pqs celebremus prg conijsÇ’Hunc in primis cognofcerc ftiideamusjcognitü Iaugt; demusjlaudatß amemus,amatum expn'mamus atcg imite/ mur,imitâtes eofruamur,fruêtes ïmortali fcelicitate potia/ mur.Scd in tâ vbere, tam^ immêfa rerü copia, vnde quæib initißsaut vbi fine noftra rcperiet oratioCcü is de quo loqui paramus,fons fit, vel( vt verius dicâ }occanus bonot^ oïm, Verß vt ipfe natura incoprehenfus,6lt; infinituSjtn fefe yc/ ïut in ardu cohibuit cotraxitcpj'tidê noftra oratio in plicâdis eins laudibus, quæ modû nefeißt, modß tarne ipfa fibi faciat oportet.Equide tria potiflimß efle video,quæ vcl difcipulor^,vel militß aios folêt adgnauiter agenda infl am inare,ea funt ducis admiratio,amor,00 pmiß Jtacp quo prç-ceptori nro ac duci lEfu ftudijs alacrioribus pareamusjage dß fingulatim hæc ineo piacuriofitatecôfidercm^.Primd loco fitfufpiciêdus vndicj^, ac ftupêdus. deinde quâtope/ re diligcdus,atc^ ob id imitâdus,Poftremo Ç ingês diledio nis frudus. Ac mos quidêeft rhetoi^in hoc dicendigenere illuftriß principfl adhibere cxêpla, videlicet quo coHatione crefeatis que conant laudibus attollere.Verß Impator no/ fter vfcçadeo fuperatorne celfitudinis humanæ faftigiß, vt quicqdiÇtumuis egregiû adhibueris,tencbras admoueris no lucem, Cuius ein imagines ac nataliß fplendor non vi/ deatefle fumus,fi cß lEfu eóponas^qui quidêinefFabili im mo etiâ incogitabili rÔne deus a deo femp abscp têpore na/ fcit,æternofummoqj parcti per oîa æqualisÇ^Qiianqhuius vel Humana natiuitas none facile regum omniß claritatcm obfcuraueritC Qiiippe q ftupête rerß natura, authore pre, afflante fpiritu,pronubo angelo,citra virile opera, virgo de virgine,cœlitus grauida, natus eft Homo in têpore, ôô rur/ fum ita natus Homo, vt necç deus efle defineret, nclt;^ for/

dinm noftrarû qui’c^ oîno contraheret ♦ lam veßo guider, fingi poteft ampli iis^qui infufus per oîa, nullo tn loco colii^ bitus,in feipfo manetimmêfusîf Quid illo ditius, qui fum^ mû illud eft bonû, a quo bona promanât oîa, nec tamê ipfe diminui poteft; Quid lUuftn'useo,qui fplêdoreft paternae gloriac quiq^ folus illuminatoêm hoîem venientê in hune mundum^ QiiidiUopotêtius,nii pater oînipotens vniuer fam tradidit poteftatêin cœlo amp;nbsp;in terra Qtiid efficarius cOjqui fimplici nutu codiditvniuerfa,ad cuius iuftiim filelt;s feit mar e, ver tunt rerum fpecies,fugiût morbi,conddût ar^ mati,penuntdæmones5feruiûtelemêta,fcinduntpetræ,regt; uiuifcût mortui5refipifcût peccatores, deniq; nouâtur oîa^ Quid auguftius eo,quê admirant fuperi^tremût inferi,mc dius hicorbis fupplex adorat, ad cuius comparationêfum^ mi reges nihil aliud vermiailos efle fefe confîtent^Qiiid CO fortius ateg inuieftius, qui folusmortê alijs inuidam^fua morte deuicit, ac Satanæ tyrannidêcedefti virtute demogt; lituseft^Qiiid triûphanriusco^qui perfraÆs acfpoliatis in feriSjtotpijs comitatus anîabus5vi(ftorcoelos adij^ibic^ fegt; det ad dexterâ dei patrisf Qiiid illo fapiêtius, qui tâ admi;gt; rabili rone cunda condidi^vt vel in apiculis^tot tâtaeç fuae fapiêtiæreliqueritmiraculaf quicp tâftupêdorerû ordine, atep harmonia nedit, cotinetjadminiftr at vniuerfajobien» oîa, nec tn a feipfo difeedens omnia moues ipfe immotus, oîa concutiens ipfe tranquillus.poftremo in quo id ^d fttil**^ fiflîmû eft,vniuerfam mortaliû fophorum fapiêtiam longo fuperatinteruallo. Cuius debet nobis elfe grauior authori lt;as, élus de quo pater ipfe palâ eft teftifîcat^,Hic eft filius me^’ diledusjin mihi cóplacuijipfum audite. Quid æque Teuerendû,atc^ is cuius oculis perfpicia funt oîa;^Quid per îndeformidandû ati^ ille,qui folo nutu poteft, anima ÔC corp’in tartara mittereç’ Qtiid aût formofius eo,cuius vul tum intueri fumma eft fœlicitasî’ Denicç fi multis preciura teddit antiquigt;as,quid illo antiquius^qui nec initiû habei^

hec fine eft habi nirusCSed for tafle magis couenent, vt pue^ 9? ri puerû admircmur, quâdoqui de hic quclt;^ ftupêdus occur ” rit, vflt;5 adeo ^d l'ihus efl:infimû,fubhnu'us cftlïs quæfunt ’5 apudhoîesexccififlîma, Qiiâtus cratillc,queinfantulû va^ gientê,pannofum, abiccflû in pfope, tamêcœlitus canût anîgt; gelijadorantpaftoresjadorat ôô quæ genuit, agnofcûtbruta animâtia, indicatftella, vénérant magi, timet rexHerodes, trépidât oîs Hierofolyma, fantflus ampledit Symeon, vatitf 93 cinat Anna,in fpem falutis eriguntpi], O humilê fublimita^ 95 tcm,Slt; fublimem humilitate. Si noua miramur, quid fimile 9gt; vnq aut fadum,aut auditûjautcogitatûC' Si magna fufpiciü» P} mus,quid noflro lES V modis omnibus amplius^quênuUa creatura poffi t vel exprimere voce^vel cogitatiôe condpere, Huius magnitudinê qui velit oratione compledi, is multo ftultius agatj^ficonetur vaftiflimûoceanum anguftoex^ haurire cyatho.Adoranda efl: eius immenfitas magis $ cxgt; plicanda^quâ velhocipfomagis mirari couenit, quo minus afTequimur. Qiiidni nosidfaciamus^ cû magniis illepræ;? curfor indigna fefepronûtiet,qui corrigiacaldamêtorum eius foluatî” Agite igit pueri fuauiflîmi,hoc tâ inclyto puero' ÏESV præceptorejhoc tâinfigni duce,fanda fuperbiaglo«» riemur, huius fublimitas nobis ad pie audendû animos adigt; dat, in hoc vno nobis ipfi placeamus, vt exiftimantes illius omnia nobis elle communia,nofipfos mcliores arbitremur

qui femel tali addidi Imperator!, mundo vitiisve, fordi^ diflimis vticp dominis feruiamus,

Sedadmirant,óó contremifcûtetiâdæmoneSjamâtfoli huius oratiois pars,vt propius ad nos pertinet,ita eftattêtioribus auribus accipieda, videlicet quot noibus lESus fit nobis amâdus, vel redamandus magis,vt qui nos SC nondn conditos,ante omne têpus amarit in fe,in quo iam tü erant oïa. Itacp natiuafua bonitatecSnihil eflè^ lt;nus,nosfinxit^finxit autemnon quoduis animal, fedhogt;

tninêjó^ fi'nxit ad fui ipG«* imaginé, hoc eft fummi bont capa ces,acfacro fut on's afflatu fpi'n'tû vitalêindidit.Adhçccétc;^ ris anîantibus imperio nro parère iufïîs, quinetiâ angelis in nri tutelâdefignatis,latifrimâhâc,acpulcherriinâmundi faÿ^ brieânris addixit vfib’.In qua nos velutin admirabih' quo;gt; dâ theatro côftituit, vtin rebus creatis opificis fapientiâ ad:* mirarcmur,bonitatê amaremus,potentiâ veneraremui-j^qj id magis ficret,totfenfuû adminiculis îftruxit, tot animi do tibusornauitjtâ perfpicaci ingenij lumîccôdccorauit.Qiiid hoc anîante fingi poterat,vel admirabfli us,vcl fœliciusç’Sed O Temper fœlicitatis comité tnuidiâ,Rurfum ferpétis aftu in peccatû, hoc eft plus^ in nihilû relapfus eft mifer. Sed hic tu rurfum optime lEfu, ineffabili côfilio, inaudito cxem;» plo,^ incôparabili charitatc,tun figmentû reftituiftiC Nam itareftituiftijVtlabipropemodû expedicrit,eamlt;ç culpâ qui dâ non abfurdc fœlicé vocauerit.Omia debeamus côditori, at reparatori plusg oîa debemus. Vitro temetipfum e regno patris in hocnoftrû exiliu demififti,vtnos in Paradi'foexa^ (ftos, cœli ciues redderes, noftrâ humanitaté afliimpfifti, vt nos in tuç diuinitatis confortiû afdfceres.noftrû huncIimS jnduifti, vt nos immortalitatis gloria veftires, noftra tedus forma,nobifcû in hoc calâmitofo mundo coplures annos gere voluifti, vt vel fie in tui raperes amoré, nudus in hanc lucé, immo ncélé emerfifti, nobifeû ateß adeo pro nobis vai? gifti,fitifti,efurifti,alfifti,æftuafti, laborafti, delafiatus guiftijVigilaftijieiunafti, totmalis noftris obnoxius elfe vo luifti, vtnos ab oîbus exemptes raalisjin tui, hoc eft fummi boni cômufiioné aflereres. Deinde per oém fanéliflîmæ vigt; îæ tuæ feriem,^ efficacibus exemplis anîos noftros inflam# mas^ c^ falutaribus præceptis erudis, ac formas C cp ftupengt; dis miraculis expergefacis çquot; blandis monitis trahisç” cer tis promiffis inuitas C vt non fit alfa cômodior via ad te, nifi per tcipfum,qui vnus es via, veritas, 06 vita. Sed viam non indicafti modo, verumetiam aperiuftij dum pro nobis

DE PVERÖ lESV. 223 ci’tîjtrahijdamhan'jn'den^cædijCÔfpufjVapuIarejprobnsafîî d, demS in ara crucis agnus fiiw macula immolan vokn'fti, vt nos tin s vinculis folueres,tuis fan arcs vulneribus, tuo la liâtes fanguine,t«a morte adîmortalitatc eueheres. In fum ma totu te nobis impcdiftt, vt tuilt; fi fieri pollet )ialt;îura nos perditos fer tiares, vitac reddi'tus, loties tuis appariiifti, atçp illis intüc ntibus pane repetiftfvt membra confïdetent eo fe peruêtura, quo caput iam pceflilfeconfpiceret. deinde quo magis côfîrmares amicos,patreplacato,e^egium illudperlt;gt; petui amoris tui pignusmifiÛijfacrû illum fpiritu, quo mor tuim3do,longe verius acfoelidus iâ. viueremus in te,^ no^ ftrohocfpirituviuimus.Quælbquidhis liimmac chart tatis argumêtis poterat accedere^ Ne hacc gdê tâmulta^tâmagna flagrâtiflîmo tuo in nos amori fat crant,Qtiis ein cómemo^ rare pollit, quot martyrû mortibus, nos adhtiius vitæcon«^ tempts animasî'quot virgins cxemplis,adcontinentiamac cendis^quotfant^rS monumetis ad pietatcm folh’citasf admirandis ecclefiæ tuæ facramentis comunis pari ter acdii# tasC vtconfolaris, erigiSj atmasjdocesjmones, trahis, tapis, mutas, tranlFormas nos arcanis tuis litetis,inquibus viuas quafdam tui fcintillulas condi voluiftfmagnS amoris incea dium cxcitaturas,lî quis modo pia diligentia conetur excu? tere.Denic^ vndicp nobis obuius eSjUe quando liceat obs» liuilci tui, Adhæc paterne toléras peccantesf^ dementer recipis ad te redeuntes C Nec imputas benefada tua gratis, nec refipifeentibus noftra imputas malefada,vtfubinde ta citis vellicasjac trahis inftindibus^ vt cmendas aduetfisf vt allicis profpcris vt omnem moues lapidem, vt nus^ ceflat ardentiffima charitas in fouendis,afïèrendis,tucndis,bcan;« dis nobis î’ Sedquâ pauca de tain innumeris perftrinximus commilitones ç' Sgt;C tarnen videtis^ fïtimmenfus beneficio^ rum aceruus. Eat nunc qui volet, ÔC Pyladas, Horeftes, Pii? rithoos, Thefeos, Damonas,ac Pythias verbis phalcraigt; tós efferat mera pr^ his nugamenta, At(^ hxc quidem con^»

tub't vitro nihil protneritis, immo tfalErgis, att^ hoft/bnSjSi a quibus nihil omnino mutui beneficrj redire poteratSi me diocribus ofFiciis hoïes ad amandvt hominê acccndimurjhuc condi torêjVi ndicêjfic amatenijfic promeritS, non faltem damabimusç’ quâdoquidê hanc fola gratia ille a nobis reposgt; fcit,quâ tarnen ipfani in rioftrû refunditlucrû. Adamas fanigt; yy guine mollefcithirdno. aquilæjleonesjpardijdelphinesjdra 53 cones agnofcut, acreferûtbcnefîciû,^ o duritiâ cordis hu^gt; 53 mani plusi^ adamantins,fi tam inâudita charitate no mitelt;gt; 53 fcit, O ingrat! tiidinê pkis^ beluinâ, fi tantoru meritorû po^» 33 teil obliuifci,o fingularem impudentiâ, dicam an potius dci? 33 mentiam fie conditusjfic refti tutus, fie locupletatusjtanta obrutus beneficentia, ad tantas vocatus fpes, quic^ amare poteft,præter illû vnû,in quo,amp;^ a quo funt oïa. quicp nobis oîa fecû impertit, Porto aSt quanq hæc mortalis omis coms* plecîlit, tamê nos illi peculiariter debem^,propterea qgt; in no ftrS,hoceft puerorû ordinêfingulari quadâpropêfione,atcÿ indulgctia füiiTe fefe pluribus declarauit argumêtis. Prima qj ita vt erat vatû oraculis ^milTuSjpuer paruulus nafci vo^ (uitjCÛ effet immêfus, Præterea q? adhuc vteri virginei latc^ bris inclufusjinfantis itê nondû nati geftu, atq; exultatione gauifus eft falutari. Deinde q» ftatim innocent! û puerorum fanguine,fuâ natiuitatê voluit confecrari,vthis quafï velitt bus,duxinuidusbell3 aufpicaret.Adde his,qgt; inftantemor te triuphali Hierofolimâ veniens, puerorû occurfu, atep offi cio decorari, puerorû voce fuas laudes decâtari maluit, lam vero amante, follicitû puerorû patronû agitî' cû ma# tribus infantes fuas offerêubus,vt lES V contadu côfecragt; rcnf,difdpulis ne poffènt admitti vetâtibus indignâs,Sinite (inquit)paruulos venire adme4Necp vero pueris benedixit 35 tantû, verum etiâ negat vlli mortaliû aditû patere in regnS 33 ccelorû,nifi qui ad paruulorûformam defcenden't.Rurfum 35 amanter amp;nbsp;iliud’r’cum tâ grauiter deterret ab offendendis 33 pufillis, affîrmans magis expedite, vt molari faxo collo alii#

gafo preceps in marc detur aliquis,^ vt vnû quêli'bet exhis ’» paruulisofFendat.Atc^his ^infîgne addidi'telogtû adpuci? ” rorû commêdationem Amen di'co vobis, angeh' eorû fem^?

per vidêt faciem patris. Gratias agit tibi tiius,tibicp dicatus grex lEfu præceptorjcui quçfo vt facras tuas manus femper admouere veh's,2C ab omni fcandalo procul arceas, Qiiid ili:gt; ludCnone magnû amoris indiciû^cum puer« in medio colla tum,difcipulis eû excmplûproponitç’Nifi inquiensjcouerft fueritis, ÔC efFidamini ficut paruulus iftc, non intrabitis in » regnû cœlorum. An non codépertinet^cum Nicodemo fcï;# 53’fcitanti, qua viapoflît ad vit am immortalêpertingerCjiubet 93 vt denuo renafcaturjhoc eft in puer« redeat, Vfcp adco Chrt w fto duci noftro placuit infantia, vt fenes etiâ cogat repuera«? 93 fcere, (t modo velint in illius admit« confortiû, extra quem ^9 nuUa falutis fpes eft. Necp vero a Chrifto diflbnat Petrusje« admonetj vttan^ nuperediti inßhtes lac conçupifcamusgt; Neep diferepat PauIus.Filioli mei inquiês, quos iter« partir rio,donec formet Chriftus in vobis. Idem paruulos in Chri fto latfte potat, Multa funt id genus loca in myfticis literis* Oînino Chriftianifmus nihil aliud eft renafeentia, $ relt;» puerafcêtia quçdâ.Magn« igitur puerijmagnû pueritia: fa«» crament«,qua lEfus tantopere deledatus eft. Non contem namus ætatem noftrâ,quam verus ille rcr« æftimator tanti fecit.T antû demus operam, vt eiufmodi fimus puerijCuiuG’ Mmodidiligit lESVS, diligitautêinnocuos^puros,dodles, 93 fîmplices, atlt;^ illud intérim meminerimus, hâcdeo gratam » pueritiâ, non in annis efle fitâ, fed in animis, non in teporio

bus, fed in moribus, Eft enim præpofterû queddâ, nobisc^ magnopere fugiendû puerorû genus, qui mêto leiti, mente funthirfuta 3 06 aetate impubères, vinofaaftutia fenes funt, Eft igit nous quoddâ pueritiægenus quod a Chriftoproba tur,pueritiâ dtra puerilitatê,ô6 oîno fenilis quædâ pueritiâ, quaî non annorû numero conftat,fed innocêria, fed ingenij fimplicita te» An non id palâ indicat Petr us^cû ai t. Deponen

tcsfgitur ocm malidâ^ôC omnê dolû,ôlt;^fîmulattones, ôlt;^in^ lu'dias, detradiones, ficut modo gcniti infantcs,rationa^ ‘ ' bilçyôi fine dolo lac conaipifci te, vt in eo crefcatis in fakitê» Cur adlt;^idit rationabileç’ nempe vt exdudcret ftulritiâ, quae lîuius vere ætatis côfueiiit efle comes.Cu-r detrahit inuidias fimulationes, ac reliqua id genus vitia, quarfenS funtquaft peculiariaC’nimirS vt intelligeremuSjChrifti pueros fimpli^ ci täte ac puritate æftimari,no natalibus. Ad eundêmodum ÔC Paulus. Malitia inquitjparuuli eftote, fenfibus autê per^ fedi, eftoînoin ipfapuerorû ætate natiuaquædâbo^ nitaSjac velut vmbra quædam, acfimulacrû innocentiæ,vel fpes potius atep indoles futurac probitatis.Mollis,6lt; in quê^^ uis habitû féquax animus, pudor optimus innocctiæ euftos ingeniû vitijs vacuû,corporis nitor, ac veluti flos quidâ ver ' nâtis æui, nefeio quomo quiddâ fpiritibus cognatQ ac fa^ miliare.Nec^ ein temerefit.vt quoties apparêt angeli,puert |i fpecie fefe offerât oculisjquinetiâmagi fiquâdo fuis ineâta métis fpûm eliciûtjin puerile corpus ferunt accerferc.at quâ tolibentius fpiritus ille diuinus,pijs ac Candis euocatus volt;lt;^ tisjtn bmôi domicilia demigrabitÆrgo ad has naturç dotes (î accefleritfummi illius ÔC abfoluti pueri imita tio, tu demû

grati in illû,8lt; illo digni pueri videbunt.Etcîh fie prome«? ri tu quis poflit non amarefVerû emuero ea veri amoris vis cftjVt eius ^d ames,^ fimillimus elfe cupias. Qiiod fi in noi* bis effidt amor humanus, quan tû æmulâdi ftudiû exeitabit amor diuinus,cui ille collatus, vix amoris vmbella eft^ PrOigt; inde fi vere atep ex aîo no verbo tenus lEfum amamus,!E:? Cum pro nf a virili conemur cxprimerc,vcl potius in illû trâf formari.C^Ci virû aflequi no polTumus/alté pueri puerum imitcmur,Q£cp hoc ipm facinus eft haud qua^ puerilc,imâ# mo fenilibus etiâ viribus maius ,fed quod fere nus^ fuccc^ dat fœlicius in pueris. Etein quoties negotiû ab humano pendet præfidio,tum robur, ætas, fexus expenditur, verum. vbi gratis res agi tur,non nature, turn hoc efficacius exertt

fefe mir aculiï fpin'tuSjquo minus erat opis, ac fîdiïdæ l'n car ne« Dcni(Ç quid dubitemus, aut difFidamus ipfo formante, * fingête,actrâfFormâtenos,quêconcmur exprimereç’ Qin's Daniell puero tâtum addidit prudentiæ quis puero Solc:? moni tantu tribuit fapietixC quis tribus illis pueris tantû ad iunxit tolerantiacïquot; quis puerû Hely dignû diuino fecit allclt;« quio quis Nicolao puero çquot; quis Egidio ç” quis Benedido^ quis Agnetiç’quis CedlixCquis tot tam teneris virgunculis tam mafculâ atcp inuidam virtutê deditCProfcdo non natw ra, fed gratia, vbi minus fucctirrit natura, ibi mirabilius opérât gratia.Hacigiturfreti^magnoanîoftudiûæmulandi puerû lEfum capeiïamus,nec vn^ oculcs ab eo vclut a fco po deflcdamus, Abfolutû exêplar habemus, nihil eft quod aliunde petere oporteat, Omnis illius vita^qd nosfequi de^ beamus,clamitat. Qiiidautêdocuitpuer ille purifli'musde puriftima virgine natus nifi vt ccm huius mundi fpurcitiâ ÔC inquinamêta vitemus, atcp angelica quandâ vita iam nûc in terris meditemur, hoceft,idcftemeditemur, ^dillic fems» per fumus futuri. Porro fpiritus lEfu cum oes fordcs auers» fatur,6t odit,tum præcipue beluinâ illam, ÔC prorfus hcmie indigna libidine. Quid aût dccuit nos^nat’ pcregre^editus in tuguriolo,abic(ftus in pfepCjpanis inuolutusÇ’nifî vtfcmi» per meminerimus nos hie paucorû dierû hofpites elfe, vtep calcatis opibus^fpretis mûdi falfis honoribus, per pics labcs# res ad cœleftê illâ patriâ expediti feftinemus, in qua iânunc aîo viuamus oportet,etiâ fi corporeis interim pedibus terra cotingimus,Rurfum qdadmonuitin Aegyptû aufugiens^ nifi vt inqnatoi^cômerciû modis oîbus dcuitcmus,qui lEs* fum innobis,hoceftinnccentiâ,acmûdi negleôûconantur extingucre. Qiiid vero docuitcircûcifus i nifi vtcniciscar^’ nis affe(?îus,ad Chriftû properâtibus cbftrepcntes amputer mus,at tan^ in nobis ipfismortui,folo IES Vfpiritu ducagt; mur ac vegetcmurî'Qiiid dccuit oblatus in têplo, nifi vt to tps nos ab ipfa iâ infâtia dço,rebus(ç facris dedicemus,cófe^

crcmusq^,ac protfnus recêti adhuc métis tefla lESum imbitf 55 bamusCNecp cnim vlla ætas ad difcendam pietatê i'mmatu^ 55 ra eft, i'mmo non eft alfa magis têpcftfua ad dffcendu Chris» 5j ftum,^ ea quæ mundû adhuc nefcit, lam ipfi apud vos xftfs» 95 mate pueri,puer file fic natus,fic deo dfcatus, fandlfs ftus» dtjs totâpueritfâ tranfegcrft.Non odo^non cibojnófomno, non ineptfs luffbusjnon ftultfs fabulis, non euagationfbus, quêadmodum pueroru vulgus facit, fed aut parentû obfe^ qutjs,aut faafs orauonfbus,aut aufcultâdis dodorfbusjaut pijs medftatfonfbus,aut fandis ac fen'js cö æqualfbus pueris colloquijs. An no hæc,ô6 multa fimilfa fummatfm cóplexus cft fandus Lucasî’cum fcrfbftadhûcmodû. Puer crefcebat^ 66 confortabatplenus fapientia, 66 gratia def erat in illo. An 95 no palâ vfdetis nouû pueritiæ genusî'De priftfnis puerfs di M dum eft, Stultitia colligata eft fn corde pueri, De nouo hoe 93 audftis,plenus fapfêtfa. Qiiid adhuc ætatis fnfci tiâ prætcxis» 9j musCcû audiamus nôfapientê,fedplenû fapjêtfa,puerû, Vi 9 J dete vt oem rerû ordfnê hic puer muer tit,quilcquf tin Apo 95 calypff.Ecce ego noua faefo oîa.Perdftfapfêtfa fenû,ac prus» dêtfa prudentfû reprobat,ac puerf fmplentfapfêtfa.Nfmfrû hoc noie gratfas agês patri, Qiionfâfngt, abfcondfftf hæc a fapfêtfbus,2i6 reuelaftf eaparuulfs.Porro ne ftultâhufus mû df,ac fucatâ fapfentfâ affedaremus, ,p tinus adfecft. 66 gratia def erat in filo. Is vero demû fapft^ qui mundo defipft, Ô6 nil „ nffi ChrfftS fapft. Is non e phflofophorü lfbrfs,non e fcoticfs 3, arguttjs^fed fyncera ffde cognofcft,fpe tenet,charttate deuf n eftur, lam vero multa docuftnos^vbi duodeefm natus an nos,aparentfbus furtfm fubducit (efe,ne inter notos qufde, ac propfnquos repertus, poft trfduü denfep fnuetus eft. Sed vbf tandê fnuêtusç'Nû fn drculfsî’num fn chorfsî’nû in vijs aut foroî* Audite puerf, vbi repertus fît IEfus,relfdis pared bus quodâmodo fugftfu’, Ô6 vbi vos verfari côuenfat fntels» Ifgetfs, In têplo in$ fnuentus eft, in medio dodorû fedens, audiens fllos,ac vidffîrainterrogans, Qiiiddocuitnos lE^

fnshis fam admirâdis fadisCNo dubiû quîn rê magnâ, rem fenXrem imitandâ docuerit.Quid aSt^quid^nifi vt grade«# fccte in nobis Chrifto,quâdoquidê ÔC in nobis nafcit, ha bet fuos ætatû gradus,donec occurramus in virG perfedG, S)C in mêfurâ plenitudinis eins ♦ Ergo eu grâdefdt in nobisj docet vt naturales parents Slt; amicorS afFed^ in deS trâfFe ramus,nihilhic amemus^nihil miremur, nifî in Chriftojô^ GhriftS in oîbus, Meminerimus nos verS patrê, patriâ^co^ gnatos,amicos habere in cœlis.VerS ne qs imaginct hune parents negledSjfaftSjaut inobedientiâ fapere,confequit, et erat fubditus illis Jmmo nemo fuos parêtes verius amat, nemo magis pie colit,nêo obferuâtius more gerit, qui fie contenir. Quid aSt eft federe in têplo,nifi in rebus faais co quiefcere,ct ad difeendS animS ab omibus tranquillS curis adferreç” Nihil aSt vitijs eft turbuletius, QC otiS ac quietem amatfapiêtiajam a quo tandê nos grauemur difeere,^ atgt; têtas aures pceptoribus pbere côuenit,cS puer ille cœleftis, fapiêtia dei patris,in medio do(ftoi^ fedeat,audiês viciflîm, acrefpondês ,fed ita rndens^vt Ôês eius fapientiâ admirarê^gt; tur,Necp id mirS,cS is eflet, ad quem oîs mSdi fapiêtia ftul ta eft.Prçclara res legS prudêtia,egregia res phîæ cognitio, fufpidêdares thcoIogiæprofcflîo,verG fi quisIEfum audigt; atjilico ftultefcunt oîa, Atnfarefponfio,fi fapiêtiæ miracu«? lum excitare no poteft,certc fapiat modcftiâ,fonet innocen tiâ.Rurfum obfecro,^ morigeros, obfequentes nos efle decet parêtibus ac pceptoribusj^s potiores velut îgcnij pa«? têtes habcmus,poftea^ ille dns oîm,cum a parêtibus no in telligeretjtamê fubditus illis redierit in Nazareth.Debetur hoc pietati,debet parents rcuerêtiæ,vt aliquoties illorS vo IStati concedamus, etiâfi nos meliora viderimus. Sed iam operæpreciS eft audire,q apto fini Lucas lEfu pueritiâ con cluferiuEt lEfusCinquit}proficiebatfapiêtia3ætate,amp;gra^ tia apud deS, ÔC apudhoîes, Q£ multa,^ paucis nos docult;# It;quot; PrimS cum a? can's acceftione, pietads item acceftîonem

; oportcrc copuïan\ne illd'in nos i'ure dici poflit, in hofm' , vulg^’diuus disut Auguftin^.Qiii maior êætate, maior eft ïnigtate,Neiie in hocpulcherrimo certamïe vng reftemus, aut nos adeaitos arbitremur, fed in moré currétium in fta dio a tergo rclida negligétes,in anteriora nitamur, acfg a bonis ad mcliora, a mcliorib^ ad optima^ficere concmur, donee ad metâjioc eft huins vitæfinéguentû erit.Socrates » iâ admodu fenex pinde qft' nihil fcirct,ita femg 8C a ^uis digt; , fcere fitiebat Jtidé óó nos magis in Chrifto fuerimus,hoc minus nobis placebimus,fi mó vere in illo fuerimus,pgreigt; fÏ,adeo,lt;SiAai/n'a peftis eft ftudiorü, QC pietads, aciuxta Fabi«,pcox illud ingenioi^ genus,no temere puenit ad frii gé vel eruditióis, vel înocétiæ. Equidé nee ordiné otiofum efte puto apud deûjôd apud hoïcs, vt ïtclligamus in primis dandâ operâ^vt vita nra deo placeatjd agétes^humanus fa , uor vitro confequet.Nihil ein vir tute pulchriusjuilul ama^ bilius,quâ laus hoemagis fequi folet,quo minus appetitur, Paucis vt potuimus5vobifi.çxpftimus cxéplar pucri, qué 5C amare plurimû,2lt; imitari ftudiofiftiinedebemus.Atqjoi!« no tantû videbimur amare, qtû fuerimus imita ti, Rurfum tôto plenius imitabimur,quâto amabimus ardétius» Proir» , de hocipum ab illo ^tidianis ac puris pcibus flag/temus, vt , nobis donet amorefui flagrare, fui fiPes euadere,hoceft ça ftos,puros3incotaminatos,mites,fimplicesjcracftabiles,exgt; pertes fuci,ignaros doli,nefcios îuidiæ,parêtib’ morigeros X pceptoribus diefto audiétes,mudi côtéptores, rebus diuinis addidos, ptjs literis intétos, nobis ipfis quotidie meliores, j?batos fupisjgratos hoîbus,odorc bonæ famæ plurimos adChriftum allicictcs, Hæcinquâafl'idueflagitemus,hæc manib’ pedibusep concmurjdû habilisætas, breui alioqui fugitura.Etem fi rede monuit Fabius,optima ftatim acpri , mo difcenda.gd prius difei debet,^ Chriftus, quo nihil eft mclius,îmo gd aliud difeere oportet chriftianû,g eum vnû , qué nofle, vita eft »ternaî’qucmadmodû ipfeteftatpatrem

órSs in euâgclio.Td Cî airabimus:,vtcGc^ viriîi gratïârefe' rcmuSjtâfingulantcr de nobis merito,ôc illi referendogra ti^fpfum nobis lucrifatieinus. Referemus autêhocplemgt; tfs, quo vchcmcti'us rcdamabimus, Porro hoc magi's ilium redamabimusjquomagis vi'ta acmoribuscxpnmcmus.Iâ quo mail's cxprimemus.hoc maeïs ipfo locupletabimur»

lt;[f At intérim no nullis fcrfi'tan fuccurret aîOjdurâhâcefle rriili tiâ,repudiatis oibus, eu Chn'fto cruce tollere. Sed mclt;? mineritis fran cs diledliflîmf, loge di'uerfam mûdi ÔC Chrùgt; fti cITe naturâ.Mûdus ceu fucata merctri'x,prima frote blâ«? dusnobis,6C aureus occurrit,pcftea quoingrediarcaltius, quo^pi'us infpiciasjhocmagis acmagis tetra,putida,fenita funtoîa.Ediuerfo Chn'ftus procul intuênbus dun'or appa^^ rct,dû a-.uccs videmus,dû voluptatû ac vi'tæ cotempriï, Ve rum fi qs fidenti aîo totû fefe in ill« reqciat,repiet nihil ede moUius^nihil expeditius, nihil duldus. Nifi forte vcrû non dixit veritas in euâgelio,cû ait.Tollite iugû meû fuper vos, amp;C ïuenietis requiem aîabus veftris, iugum em meû fuauc eftjfiC onus meû leuc.Hæc nimirvî vere cfl: ardua ill a virtu* tis via,quâôô olim tâto ante Chriftâ,vtcûcp femniauitHe* fiodus, primo aditu afperior^progrelTu femp amp;Ó facilior, SC amoenior. Sed qd tandê afperû videri pote ft, quo ad lâ in^ gens,tâ certû itur pmiumCSi iuxta Sapiêtis didû,fpcs prac mrj minuit vim flagcllijqsin hacmomctanca vita,non leue nô dulce iudicet, quo cœleftêillâ, SC nun^ deft'turâfibi pa* ' rct vitâ,æternû regnare eu Chrifto aftîdue, fummû illud in ' tucri bonûjVerfari in angeloi^ c6tubcrnio,ab omni maloïjî metiqpcul abefteCQiiis oro tin hocpmium,no vel fexcen* tis mortibus emptû vclitC Atqui hoc tantû donatiuû polli* cetmiliobus fuis Impator nofter lEfus,qui nc£^ fallcre po* tcft,neq? mêtiri nouit.Iâ apd* vofmctipios expedite frudîus, ’ actcrnitatc,acmagnitudinc,c6tra q breue huius mili tiæ te* ' pus,nimirû haudlôgius-ipfa vita^quæ quid aliud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;va*

por ad exïguS têpus apparcs, a ut vnius hor ac fcmntu Sed agedü de hoe interim inæftimabili pmio fileamus, attÿ in^ Tpiciamus g abunde magna mercede duxnofter militû fuo rum labores etiâ in hac vita cópenfet, quâcjj difparem me^ tant meflem, qmûdomilitât, 8C qui merêt fubChrifto 1Elt;gt; fu, Audiamus quid ipfi dieâtimptj in libro fapiêdæ. Laflatt fumus in vita iniqtatis,2lt; pditiôis, ambulauimus vias diflt;» ficilesjviam aût domini ignorauimus.llledatmûdusfucaâ’ tis bonoi^ fimulaeris,quæ nihil aliud funt, mellita vene^ na.Mox attrados,8lt; velut inau(floratos,deS immortal?, in quas airas^quas follicitudines,quas turbas, quæ difpêdia, quaî dedecora ,in quâconfdac métis carnifidnâ, in quâin^ fœlicê exitû miferos adducit vt hic quoep iam abude mas» gnasimpietatis pœnas dedifle videâtur,etiâfi nulli confe^^ quant inferi, A t qui reieélis mundi fucis,in lE Sum,hoc eft fummûbonSoêm amorê,curâ,ftudiûcp tranlFerüt,toti(^ ab allo pendêt, tj iuxta promiflum euangelicû, non modo vitâ acternâ poflîdebuntjVerûetiâ in hoc feculo centuplû acdpilt;gt; encQtiid eft aût acdpere centupluÇ’Nempe pro fucatis bo nis vera,pro incertis certa,pro fluxis acterna,^ veneno tin dis fyncera,^ curis otiûjprofollicitudine fiduciâ, pro turî? bulêtia trâquillitatê,pro difpendrjs vtilitatê,pro fiagitqs ins? tegritatê, pro confciêtiæ cruciatu fecretû ôô ineffabile gauâgt; diû J pro turpi atcß infœlici exitu, gloriofam ac triûphalem mortê.Spreuifti diuitias amore Chriftijin tpfo veros îueni es thefauros,reiecifti falfos honores jin hoc loge eris hono^ ratior.neglexifti parentû affedus^hocindulgêtius fouebit te pater verus,qui eft in cœlis, pro nihilo habuifti mûdana fapientiâ, in Chrifto loge verius faptes,acfœlidus.afperna tus es peftiferas voluptates,in ipfo multo alias inuenies de lidasjbreuiter vbi arcanas illas, fed veras opes Chrifti difgt; pulfa mûdi caligine videris,oîa quæ prius arridebant, quæ foUidtabantjCa non folû admiraberisjfed perinde vt peftes quafdâ fugies,r$tjci€s,a«erfaberis»Fit eïnmirum in modff.

DEPVERO lESV. xjj vtfïmulatc^ccelcftis ilia Iux,anîos nros penitirs attigerit, protinus noua quædam rerû oîm fades oboriat. haq? qucd paille an dulce videbat,nûc amarefcit. qd amarû, dulccfdt» qd'horrendûjblandit.quodblandicbafJiorrcfcir.Cjd’fpleni? didû ante,nQcford)dû,quodpotêsjinfirmû.qd* fcrmcfiim, deforme.^d nobile,igncbile.î|dopulcntûj egenû.qd’fnbljgt; mejhumile, qcFlucrû, damnû.quod fapiens,ftukn,qd‘ vita, mors.^d cxpetendû/ugîendû.ô^ contra. Vt répété mutata rerû fpcdc,nihil minus effe indices, q id ^d effc videbâtur. Ergo in vno Chrifto côpendio, ac vera reperiunt oîa bona, ” quorji inanes acmêdacesimagines Sgt;C vmbras,ccu pftigias ” mûdushicoftendit,qs miferûmortaliû vulgus tâto animi ” tumultu,tantis difpêdiis,tantis piculis,pcrfas ncfasçp perfc quit.Quâobfecrobeatitudinê cumhoc aîo côfcrie queasÇ' ’’ qui iâ liber fit ab errorCjIiber ab afFedibuSjfecuruSjfemper ” gaudês ob teftimoniû confcicntiç,nulla dere follicitus,alts’, ^blimis,accœlo4)ximus,iam^fuprafortê Humana, qui in ’’Chrifto excelfiflima petranixus,oêshuiusfeculifucos,tu multus,procellas ex alto rideat,negligat,vel potius cómife^ retur.Qiiidaûttimcatis,qin\ppugnatorêhabeat deû.igno miniâç’AtfummaeftgPia pro Chrifto ignominiâpati, pau pertatê^Atopû farcinâlubês abiicit,quifqs ad Chriftöpro perat.mortêC’At ea maxie in votis eft,per quâ fdt fefe ad im mortale vitâefletrâfmittendû. Quaderefitfollicit%cuius pater cœleftisetiâpilos habet ânûeratosC' Qin'd aûtcupiat is,quiinChrifto poflîdetoîai:’ Quidemnon cômune mcm bris fi^capinïlam vero qtaeft hoîs non modo fœlicitas, ve rum etiâ dignitas, viufî eife mêbrûfandiflïmi corporis ec^» defiæjidê efle cû Chrifto,eandê carnê,eundê fpûm,cômunê cO illo habere patrê in cœlis, Chriftû habere fratrê, ad coem cû illohaereditatê deftinatû efle, breuiter iânonhcîem efle, fed deûC’Adde h is guftû quendâ foelidtatis futurç, que piae métes fubinde perdpiût.Hæc nimirû viderat, hæcfenferat propheta,cû ait, Necauris audiuit,neccculus vidit,nccin

cor hols afcendi'f, qiTæpræparafti deus dili'gêtibus te.Pro^ inde char iiïîmi fodales^fï dabimus operam, vt vere Chrift» mêbra fimus, iuxta illud propheticû didû. fuftus vt palma florebitjCtiain hac vita perpétua quadâ adolefcêtia vernam bimus,non anîo tantû, verum etiâ corpore.Etem quemads# mods floridus ille lESVfpûs innoftrum fpiritû redundalt;gt; bitjita nefter viciiTim infuû corpus influet, ôô quoad fieri poteftjiniefetrâfFormabit, Neepoterit tâtus animi accord poris ni tor veftiû Cordes ferre. Nam animus nöfter habita;? culum eft dei, animi domidlium eft corpus, porro veilis ÔC ipfa corporis,quodammodo corpus eft. Ita ficr,vt capitis pu ritati totus homo refpôdcat,donee perada hac vita ad imgt; mortalitatem traducatur.

4f.ÂgitcigiFoptimi cômilitôes, ad hac tanta fœlicitaté Commis vnibus cnitamutjducc noftK lÉS VM vnû admiremur,quo ma ” ius nihil effe potcft,imo fine quo nihil è oino magnû. Hue vnû 97 amemus,quo nihil elTe melius pôr,imo extra que nihil eft oino 9, bohû.Hûc imitemur,quifolus eft verû amp;nbsp;abfolutu pietatis exé*

plar,extra que quifqs fapit,dcfipit.Huic vni inhæreamus, hune vnûampleâamur,hoc vno fruamur, in quo eft verapax, gau ” diû,trâquillitas,uoluptas,uita,imortalitas.Quidmultis:fumma

bonorû eftomniü.Extrahûc nihil fufpitiamus, nihil amemus, 99 nihil appetamus,huic vni placere ftudeam^’.Meminerimus nos 37 fob illius oculis, amp;nbsp;illius angelis teftibus, quicqd agimus agere. 5, Zelotypus eft,necullasmûdi fordespatif. Quare purâ Ô3 angeli cam in illo viuam^* uitâ,ille fit nobis in corde,in orc,in omni ui ta.Hûcpenitusfapiamus,hûc loquamut,hûcmoribus exprima^ rous.In illo negotiu, otiû,gaudiû,folatiû,fpem, prçfidiû omne collocemus.Hic a vigilantiû animis nun$ difcedatjhic dormiê tibî* occurfet. Hûc litere noftrç,ôi lufus etiâ fapiât,p hûc amp;nbsp;in hoc crefcamuSjdonec occurramus in virû pfeftum,amp; gnauitec obitamilitia,ppetuûcûillo triumphû agam? in cœlis. Dixi»

Cum videamus Beate optime flliteratu etiam hominS vulgusjxeniolis vitro citro^ miffitatis,neceflitudiftes fuas vidflimalerejnonputaui c5uenire,vtinoptimarü liter a* rum cultoribusjhaccciuilitatis QC offietj pars ceffare vidca^ tur.Pracfertim in nobis, quos cömunis ftudiorû ardor,tam ardaneceflitudine copuIauitjVt ardiorenopoflit.Nuper igitur cum itineris labore delaflatis equis, dieculas aliquot apud diuu Audomarum cogerer fubfidere, ne tempus hoc omnino periret ftudiis, de parando tibi xeniolo cœpi cogi!? tare,6C comodum veniebat inmentê,quodgrauiteradmo net Seneca nofter,Cum primis effe diipidendü,no folum ; Vri munus dignîï fit co qui mittig verum etia aptum ei cui mittitur.Sic enim ficri,vt quæper iê viliflîma funt5hoci|:fo reddâturpreciofiflïma,quodcômode fuerît deleda. Quid autêmagis mitridecuitabhoîe TlKoIogo,q eximiumahgt; que flofculum ex vernantiflîmis diuinarS literarum Aeo lis dccCrptumç’ Quid autêmagis côueniebat mitti Bearo.q ipam vere Bead formula, diuini fpiritus penidllo depidâST Diuirtû plane cognomê, vt quod hoîs naturâ fuperet.Viv „degrxcipoetæ numinibus hocceu peculiare tribuerê con „ fueuerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eos appellantes. Neep prorfus in vllum

,, mortale tam eximtj cognominis honor ccpetit,nifi qui fie infinis fit ChriftojVtiam velutitranffiguratus 66 vnumcû J, illofadus,quemadmodû in ipfius immortalitatis,ita 06 in tamegregrj cognominis cofortium aieifei mereatur. Nihil enimmagis abeftaveræ beatitudinis appellatione,^ ifti, quos ftultiifimû vulgus beatos appellat. Sic em illis tribuit beatitudinêjVt tribuit diuinitatê, vel turpiter errans, vel turpius aflentans.Toties inmyftids literis iterafhoc beatt ‘ cognomê,Nectamê vf^ tributiî ofFendimus opulêto,nufq monarchis,nuiq Saxdanapalis.Lego^atos quitimêtdogt;

minum,qui amhulâtin viis ciUsXcgobeata,cui ho i’mpw tauit dominus peccatûXegobeatûjquiintelIigitfuper ege num 06 pauperê. Lego beatos immaculatos in viajqui amgt; ” bulantfn legedni.Totfuntbeatitudinisordines, dC tarnen ’’iftorum too’Trtç tS/j (Utraçtw/j ouJ’ii'o'Ao^'yos quemadmodu ha^

bet graecorS prouerbiff, Primus beatus ille, que dei timor a « peccando cohibet.Rurfum beatus 2^ is,qui prolapfus quii?

dêeftin vitia^fedita lachrymiscomifTadiluit, vteiclemens dnsnon imputet, quod admifit.Necgnon beatus ille, quj pietatis SiC charitatis offidis, vitae fuperioris errata penfat, Nâ huncin dieiudietj amaloliberabitdns. Sed bcatioreft, que diuinae legis intuitus, ab omni vitiorum inquinamêto cuftodierit immune, Beatiflîmus autê, que hoc pfalmo de »5 fcribit,cui non folum côtigii nullis inquinari vitiis, fed ita n iügiter verfatus eft in prçceptis diuiniSjVt cû ipfe perpétua 99 vitae floreat innocentia,tum aliis exemple morû, falutaric^ dodrina,frudum pulcherrimû afferat. Mitto igitur te tibi, 99 hoc eft Beatum Beato. Qiiid enim illud magis quadrabatC

Pr«fertim cum tu,vt ingeniû nadus es nullis obnoxiû tÜSjita vitam5pariter ôdfamâabomni vittorS labe intadâ tueri ftudesjtan^ infatigabili ftudio verfaris in optimis ligt; teriSjVtChriftotuospulcherrimosconatus bene fortunan te,ÔC ciuitatulç tuæjiam tot egregiis ingeniis editis nobili, non mediocre lumen,ac decus addasjamp; ipes fit fore vt toti Germaniae eS aliquâdo virum exhibeas,vt intelligant ho^ mines Beati vocabulû tibi non fortuite,fed diuini numinis confilio contigifle. Proinde xeniolum hoc non folum te co monefaciet Erafmi tui,verum etiâ teipfum tibiproponef, Faxit deus opt.max. vt ficut hadenus ftudiorum fodetate dukiflîme coniundrfuimus,ita pofthacacternae,ver£^ bea titudinis confortio fimul frui promereamur. Vale amicolt;9 rum optime, Apud diuum Audomarum, Anne M, D, Xy, Idibus Aprilibus,

ENARRATIO PRIMI PSALMI, iuxta Trop ologiâ potiflïmö, antore Erafmo RoterodamOjfaagTheologjçprofeffbre»

OVEMadmodu diuina fapientia plurjmiim diffiV detab Humana fapientia,»ra longe abus eft fer^ mo diuinifpin'tus, allUS humani pedon's, Nihil ■^^fc^^œlefti ilia facundia fœcûdius, fed opes fuas 9) no aperit nifi fcrutâti,nifi veftiganti, nifi auido- fed ita ciis? 9, riofo,vtadoret,vt veneretoia, Proinde qui faaospfalmos prophetaru volet euolucre^memineritfefejnon in Orphei aut Homeri vefari Hymnis,qui prophana habent religion nem^fedin diuini fpiritus oraculis,in quibus arcanas fas? pientiae fuaediuitias,piis veftigatoribus voluit elle recondi 99 tas.Adhæcigitmyfteriajnonifi purgatus accedat oportet, 99 nelt;ÿ punis foin, verum eoâ or adonis ceu vidima cômenda 93 tus.Purgariflîmisfitaun'bus oportet,qui haccceleftimufi# cavelitdeledari, Vehementer cômendatus fit nèccfle eft, qui ad has tam abftrufas acterni numinis delitias fit adrfiit^ tendus.Pfalmushicapudhebrços Sci/tTri'^sacpos habetur,hoc eftinfcriptioe earês,neccôputatur in catalago cæterorum, iuxta quorundâ opinionê, fed velut extra ordinê adiicitur, vt vnus fit magis primus,Slt; tanÇ proœmq vice cæteris anteponit. Exiftimatemdiuus Äuguftinusffi modoeius operis initiû illi tribuendû eft, Nâmihi quidê exalio quo^ piâ,mudlo 5gt;C acephalo volumini videtaflutum)huncPfalgt; mum fie eflelegendn, vt ipfius dei voce^nuntiet.Proindç prophetânonaufum vllius pnotare titulS,nequid diuino eloquio prçponi videret.Nec primû aufus eft facere,qui for tafle primus no eft,fed cximius,Sunt qui putêtfuperuacas? neum efle,primû vocarc eû, ante que nullus fît alius. At di uusHiero,fndicathuncpfalmû ÔC proximo apudHebrgos eundê eflre,quâdoquidê in co cuius initiû eft,Qiiare fremu cruntgentesjin adis apoftolicis quîçdâdtanttituloprimi

pfalmi,Præterca qiidmadmodû hic ccepit a btatit«dine,i ta illic dcfinitin beatitudinc.Beati omnes qui confidûtin eo^ Qiianq huiusætatis ludæihune,que ôô fecundû numerât, feparanta fuperiorc, vtrûqj tamen amp;vt7r/7-jc!cfo/j habcnt.De numero quidê nihil cft,^d laboremus, Cæterû quod adngt; tulû attinct,quid de cæteris dicemus pfalmis,quorô alii pas? tris^alq filij loquêtis perfonâ habet,tamen his non eft ve^ ritus propheta fuos addere titulosç’ Nec hic quicq video,qd cogatnospfalmû hûcdiuinæ voci tribuerc. Nec ita magn» refertjdei iplîus voce,pnuntict,an prophetæ, cuius organo deus fit vfus.Diuus blilarius putat nec ad patris, nec ad fij* li'i perfonâ poffe referri, idcp pàlâefle putat hoc argumente, quod additueft.Et in lege domini volun tas eins, èC in lege cius.Quac verba ncc patri côgruût defeloquenti,nec filio, Aevere quidêhec Hilarius, Cæterû nihilprohibet^quo mi ^^nusoîadicantfub perfona patris de filio, quêadmodû in;?

îerpretafdiuus Auguftinus,virû accipiês Chriftû,qui nec aflenfus fit Satanæ ad peccatum follicitanti, quêadmodum terren^ille Adam,nccftcteritin via peccatorû,etiâ fi natus homo in eâ defcenderitNec in cathedra peftilentiæ federtt, contepto huius mûdi regno, fed innocentia viridis, pdicatt one fua peccatores ad pietatê traxerit,tandê morte,amp; refur relt;ftioe,ôô afeenfione frudiû dederitin têpore fuo,nihil non præftàtürus eorû quæ^miferat,ita vt neefoliû vllû defluat verborum illius,cuius beneficto cûda fœliciter ceffura fint piis,Contra impq quoniâ non fint innixi folidç petræ,quæ eft Chriftusjdiftîpabunt, QiiiÇhriftiexêplo fugerintpec^ catû,vnacutnillofruentimmortalitate. Qui diabolû amp;nbsp;ve terêAdam fecuti,mûdum amplexi fuerint,pœnis æternis addicent,Namhæcfermefumma Auguftinianæinterpta:? tiois.Qiian^Hilarius necadChrifti perfonâ accômodari pofte putat.Nimirû offenfus iis,quæ mox fcquuntur,Et in lege eius meditabitdie ac no(fte,tû ipe legis fit audor, Nec ilia pma t in Chriftû quadrare.E t erit tan^ lignum ^d plan

(atS eft.Primû,quod abfurdu videat,fi arbor vlla fi't Chri^ (lokelidor^Siquidêexcellere videtur id, a quo fumitcom# paratiOjVeluti ficdicas de puella. Eft inftar niuis câdida. Ni mirû fummS niuis candorê vis intelligijÄd bgc incongrue dicijCrit^dc eo,qui fuerit ante æterna têpora, primogen itus omis creaturç, in quo 06 per que creata fint oîa. Atqui cum Chriftusin euâgelio fefe vite vocatjUumpericulueft ne vi tis bæc vulgata magis frugifera fit Chriftoç'Aut cû fub perigt; fonafapientiç terebintho, autpalmæ fefe coparat, num megt; tuendû eft, ne res bac Cbrifto videâtur anteponi^Non opi^ nor^non^fedomagis g vbilapisjautagnus dicit^aut leo, Siquidê in arcanisliteriscontemptiftîmarû etiârerû litudtnes3dbibent,adexpUcandä diuinae naturæ rationê, Cur autê non copetat in cum legis diuinæ iugis meditatio, quifolus boiminnullodeflexita mâdatis dei, Ô6 vtbomo feruauit legêjquâ ipfe vt deus condiderat. An no ipfe fie Io(# quitur in euangelioCEt ficut mandata dédit mibi paterjftc facioÆiufdem obediêtiam vfc^ ad mortem^ôC mortêcruds atteftat Paulus.Cur illi veremur aferibere legis meditatioi» nenijCui trlbuimus obedictiamClam illudjerit,no adCbrigt; ftiperfonâautnaturâeft refercdum,quænung effecoepit, ficut nec vn^ eft defitura, verû ad gloriâ refurredionis, ôi ” fideliû adoptionê^quæ vtiçp coeperunt in têpore.Poftremo ” cum fideles,veluti mêbra fint, amp;nbsp;idê cum Cbrifto, fit vt abgt; ” quoties ^d membroi^ eft,ad ipm trâfterat.Qiiod genus eft ” iUud. loge a falute mea verba delidorû meoïjj, Rui fum ” capitis eft propri5,membris ccmunicet, velutillud.Egodt ” xi dij eftisjôôfilq excelfi oês.Proindenon ita magni referf, bæc ad Cbriftu,in quo continctur oês pn,an ad illius memigt; bra referanf. Atep bæc dixerim,nô quo fententiâ Hilartj re fcllâ,fed vtdiuerfam fecutos interpretation?excufem.No^ bis tarnen tropologicâenarrationêin bocpfaimopotiflimû vifum eft fequi,vel quod ea molft^ quadret, vel quod magis conducat ad vitx corrredionê, quam prîrcipue Ipcdamus«

Nam frigidS eft quod ludçipfafmûhûcad lofic regis pcrgt; fonâ torquentjQui folus prophanorû regum non abi'erttin, confiltû impiorujfed fecut’ fttlegê dei, frigidius etiS q, Ter tullïanus ad lofeph referenda putat^qui corpus lefu fepeli^ uit,aut ad eos qui ad fpedacula gentiû no concurrunt, lam operçpredS eft videre^breuifTimus licet pfalmus, abfolu ium,g ingens argumenta complcdat,Magno ftatim pmio» nempe beatitudinis^juocatmortales vniuerfôs,vt avitüs deftifcant^ad innocêtiæ ftudi S fe conférât, fed obferuatione legis diuinæ renouêtur S)C reflorefcât in Chrifto,cui iam in;» fitis fint per baptifmû.Deinde quo piorû fors fiat illuftrior, impiorû longe diuerfam coditionê apponit, etiâ in bac vita mortali.Denicy infupremoilloiudidojquæ foelicitas ma^ neatpios,quç pœna impios,aperit.Nunc adipfa prophetac verbaviribus exponêda acdngemur.BEATVS VIR» ” baud potuit fœliciore aufpicari omine beatitudinis, quâ nemo non expetit mortaliû.adquâoês exæquo ÔC conditi ” fumus afpiramus, Siquidê bue oîm bominû ftudia ten^ duntjVt aliquidfibi parêt in quo animus acquiefeat. Et co^ natusquidêcomunisoîm. Verû in deligêdo varius illudif crror,dum maxima pars falfas bonorû vmbras,6C inania fi ” mulacbrapro veris ac fummis bonis ampleditunQuidem aliud quæfitS eft olim a tot philofopboijt populis^quid tot ” editislibris agebantjUifi vtperueftigarêt,tn quo effet boîs wfitabeatitudo^z’Coproboftudiûjlaudoconatû quod annifi funtj^d ferutati funt^ôi pudet quorundâ Cbriftianor ûjqui opibus,qui voluptatibus immerfi', qui dominandi libidine cbrijjne quçrût quidê de re tanta,Verû vt borû admiror fo cordiâjita illorû miferet, qui quod tanto ftudio qugfîerunt, non inuenerût.Et ideo no inuenerûtjquia defuit vnicus ib le verç fapientiæ dodor, Chrifti fpûs.Ingens em olim inter philofopborû familias ardebat digladiatio,quibus in rebus pofita elîetboîs fœlidtas,at£^ ali} quidem in ipfa virtute^altj in vfu virtutis, alq in tribus bonoi^î generib’,alîj in fdentia

alt) in indolenn'a.ali] in voluptate conftitucrunt fxUdcatê^ All) aliis inrebus.Nam oês omniu opinioes hoe loco recen fere per longü fuerit/efellere longius, Cu dos tamê a vero aberraflejVel illud fat argumêti cft,^d nihil inter ipfos con uenit.Sedmulto cralïïus errat vulgus^cuine per fomnium quidê licuit fœlicitatis ration? perfpicere, dS hic fordidiflïÿî mis opib’,ille fœdiflîma voluptate^alius ridêdo vitx fplen;? dore,alius anxio mifero(^ imperio^in fumma alius aliis nu gis foelicitatê metitur, Cômiferâdû hocin Ethnids, quibus hancfapientiânonimperrieratChriftuSjamp;î^non affequebat ratio,non merebat vita. At multo magis deplorandS in ho rum têporum Chriftianisjmo in principibus, qui dei vice interrisreferûtyinSacerdotib^quosCbriiius in forte fuâ femouit peculiarius, in epifeopis^qui Chriftum ipm nobis reprefentat,qgt; t) quoep no in aliis fere rebus beatitudinem ” côftituuntjQ in quibus olim Idiotç gentiles.Quid ein aliud ” nvïcdeftinamus,quid tumultuamur,quid digladiamur in ’’ tototerrai)torbe,nifi vtfuæ quifc^ tyrânidis proférât pome ria,vt cenfus augeat,vt alios fuo fplendore pmat, vt fuaui:» ” ter viuatjô^quodlibet,idêliceat,Àudiantigitur oês,audia ” mus faite Chriftiani,expergifcant principes, attendit épis?

fcopi,quid nobis de verabeatitudîe per os fandüTîmi pros? phetac^nuntietillefpiritus,qui nihil nefcit,qui nihilmêti tur.Dimicât inter fe philofophi,delirat vulgus,cecutiunt 8C Chriftiani.ôô tarnen oêsbeatitudinê quandâ fomniât.Pro^ inde in ipfaftatim fronte, dodorillecœleftis oftenfo vere beatitudinis icopo, praeferiptaep formula, omneis oîm erro tes copendio refecat,ita^nuntiâs,in vna pietate vitæ^ inlt;» nocêtia,foelicitatêhoîselfepofitâ. Quid ein eftillud,quod ” vere trâquillat animS,nifi fummum bonûî’Quid autem eft ” aliud fummû bons,immo quid aliud oînobonû eft,nifi de us ipeCAd cuius imaginé quoniâfculptus efthoîs animus, 5j nô alia re poteft expleri, q ipfo.Congere qtum vis opû,vin

95 Immerge te vôîiiptatibus, obunge delitiïs, vince 5? palos,fupera Epicurum,aliud qui'ddâ adhuc flagitabit 95 muSfQiiantûuis profer impertj metas,vt vel vniuerfum or 95 bem fiibegcrisjalius quçretorbis,quêfuperesjncçteriso^ mnibus,aut no aiïêquimur gtum volumus, q? îmenfæ fint cupiditates,aiitpoenitet affecutosjadunaflèqd*eratfugien

95 dû.Vnicu efl:margarit«m,vnum bonSji'n quo humanus ac 95 quiefeit animus,cuius dukedinêqui femelguftan't, degUi?

ftatur ein ôô in hac vi tajeriâfî non ad plenû, is proü'nus oîa 9j ifta faftidif,que miferu vulgus tâtopere mirât, VerS vthuc »? perueniat, id fola pietas præftat,quæ nos mire deo copula^ 95 ôô itacopulat, vtvnûefficiamur c5illo,Contra,malosim^ 95 pietas fegregatjô^ ita fegregat, vta fummo bono aliénât/, diaboli mêbris aggregent, Qiiid ein boni delÿderet is, qui Chriftû habetjqui fons eft bonorû oîinç'Aut quo bono frui queat is5qui fie coniundus eft ei,qui pater eft malorû oîmC C^id te macéras fruftraç’Quid inani labore conficerisC’A^ lius fufpiratjac dicit. O me beatû, fi prædiô illud lire euice«? r,O. Alius fi regionê illam armis mihi fubegero, Alius,fi fa# cerdotiû illud aftècutus fuero. Audis,qd tibi tuus dicat af# fe(ftus,magis audi,quid tibi Chrifti fpiritus, Beatû dixerût populû cuihæc finit:’ Qiiæ nam hæc^ Nempeprædia, fa# inulicia,regnû,cæteracp quæ mundus vt ingentia bona fu#. fpicit.Sedqui nam hoc dixerût:’ Primû Ethnici,qui deum nefciebant,nechi ornes, fedinterhos craflîores,£lt; hoïsin# 9, digni vocabulo.Sed vnde vox cadêauditurinterChriftia# JJ nos^vnde rerum earundê ftudium acrius prope q vnq fuit J, Etbnicis,etiâ inter clericos,etiâ inter monachos^^etiam îter JJ epifcopos:Etemdumprohifce rebus fie armis oihibus di#, „ gladiamur, fie omnê mouemus lapidem, fatis declaramus,

qtum tribuamus vulgaribus comodis, Vnde paganifmus ifte î ChriftianitateCAut vn nobis mûdanus ifte Chriftus*:^ no de cœlo loquês,fed de terra, Abfithæc vox ab ore Chri# ftiano,fedlongiusabfithxç opinioa corde ChriftianojVt

hmoi rebus cóftethoïs beatitudo.S» verechriftiani fumus, hoecft fi Chnfti ductmur fpiritu,cu ïllius fpiritu fentjams’* Beatû clTe populû,cuius dns deus eius.Hoccuic^ deus eft, ”in quo prajci'puâbeatitudinisfpem reponit,Qui diuitiai^

gratia,nihil non 6C facit,Slt;patitur,huic dnsnon eft deus, ” fed mâmona.Qiii voluptati feruit,huic veter eft deus.Qiii

imperij caufa mifeet offiia,huic dns non eft deus.Sacrificat wfuodeo,neinpe ambitioni. Proindehic quotç Beatus pro^^ nuntiat,non quibusifta fuppetant, quae vulgus hoîm migt; ratur,fed quibus adeft innocêtia vitæ,nec abierût in confia Iio impior5t,ad ifta per fas nefasep graflantium, BEATVS VIR ô^c, Sedcum virû nominat,nû mulierê afœlicitatis » côfortio feclufit^ Minime vero, Nec eiïi in regno cœlorum ” lexus côdi'tioue expendit.Et in Chrifto nec^ dominus,ne(^ ” feruus eft,necp vir,nec^ mulier,necp pauper,neiç diues,fed

noua creatura, VerS in arcanis literis viri fymbolo,potior 9) animi pars fignificari folet, quâ philofbphi rationê, Paulus

fpiritû appellat. Rurfum mulieris vocabulo, infiïmiorem mentis noftræ portionêindicat, quâ affedlum illi, noftri car nemvocant, Nam hue pertinet, q? initio conditi orbisjmin# lier viro parère fubetur,6lt; eum fequi ad pietatis officia,cui ’’præieratadexemplfl peccandi.Huc pertinetaueftus Äbraü» gt;5 ham ex Abram,ac diminuta SaraexSarai.Itemillud euâjJ 9’geliciî. Vade voca virum tuû.Plane mafeulu ac virile jjnuseft,fpretis,repuditatis,calcatis omnibus quæcumç vcl irritant,vel territant, vel blandiûtur in hoc mûdo, per arôâ alls virtutis viam ad Chriftû graflari.Non eft hocmihi cre«»; demolliâ,necimbelIiû»Sitenecopn fulgor,ncc voluptatu illecebre,nec amicorû affedus, neep pudor hûanus, poftre«? mo neep gladius,necß fames,neep mors, nec^ vita,nec ange lus poteftfeparareacharitate Chrifti, plane vir es,etiamfi mulier es. BEATVS IGITVR VIR, QVI NON ABUT 2lt;c. Diflimilitudine difeedimus a deo, fimilitudii» ne accedimws,affedibus ceu pedibus,veladmouemur illi.

velfcmouemurab illo.HocnimirSpado filiusille prodiV gus digrelTus apatre, abiiti'nregionê lóginqu5.Sïc Adam ” fubduxit fe a fade dei»Tum abibat a deo,cS illius præceptS oblitusjadhacfit ferpên, Quan^ luxta græcâ edirionê, non tam abiit habctur,g ambulauit,fiue ingrcfTus eft.Eft eni'm tuK’tTTojiu'flH.IN CONCILIO IMPIORVM.Tna' funt hoe annotâdo loco Jmpius, peccator, ÔC peftilens,quo rum primus ambulat, alter ftatjterti'us fedet in cathedra»' Cum luxta comunem morê^in confilio fedeamus potius ambulemusjóó tn via. ambulemus magis qua ftcm’.Porro cathedra quiete habere folet^no peftilcntiâ, Impietas in deS ” c5mittitur,peccaturinquofc5(p. Qiiifquis igit impius eft» ” idem peccator fit oportet. At non cotra.Nam fieri poteft vt

qui parenté obieruet,ebriofus fit autprodigus, crimine ” no careat,qui tamé careat impietate,vt Hilarij verbis vtar»

Is ipios vocari putat,qui perperâ de deofentiunt, veluti qui ” negât efle deS, qui negât huncmundS ab illo conditS, qui ” beneficS negât ac iuftum, Atqj hoc qui fentiunt,a natural» ” quoep iudicio abierSt in confilio impio% cum comunis na ” turæienfusdoceatjnuméeflequodiftatâmirifice condidc rit,quod tarn fapienter gubernet. Hi quoniâ non habet in quo confiftatjfed variis opinions erroribus huc,illuccp cir cumferunt,apte dicStur non ftare, fed ambulare, Ac prima quidé pietatis pars eft,de deo fentire quæ deo funt digna* Id aute fidei donS nobis pracftat^quac ianua vocat ad Chri ftum.Haciuxta Pauls ftamusjamp;ftamus in folida illape^ tra^quæ eft Chriftus, cS impq diuerfis erroribus, vt animi fomniis dreSagant, aliquoties ÔC inter fe pugnâtia dicétes» 55 EtcondliS quidem habent^fed ambulatin eo, non fedetur»' 55 Neep vero minus quadrat impq vocabulum in iftos,qui in hærefim prolapfi,nullis diuinæ feripturae decretis côtinen^» tur,fed variis animi fomniis nunc hue ferunt, nunc illucac deS non ex ipfius natura,nec ex arcanarS teftimonio litera rum,fedexarbitrio fuometiuntJnhocnimirSconcilio ob

erranmt gnoftici,qut deu fecerunt eiufdê fubftantiæ,an’us ” funt animae noftrç.In hoc obambularut Arriani,quipatre ” ôifiliû, Ô6 fpiritumfandûneganto^oïKj’/'ouSjhocefteiufdcm ” eflentiXjfed folum patrê voluntefle crcatorcJiliumapatre

ci-eatû,non genitS.SpiritS verofandum creatiirâ elTe créa turæjhoc eft ab ipfb creatû filio Jn hoc Valentiniani^qui ne ” gant Chriftoftiifte corpus humanû,fed ccckfte, quod efui#

pernis fecS attuleritjuon de virgine ftimpferitJnhoCjqui ” anima humanâilli detrahut, qui pâtre minoré faciunt5qûi

fpiritufando fuperiorê.Et quis percenfeat omes fedarû fle xus ÔC anfradus, in quibus infcelices variis erroribus vas? gant,dum femçl a folida veritate deflexerûtç’Quos fi vrge^ as difputationejmuftantjdiftîmulantjtergiuerfant, tentant elabendi aditUjôC Protei in morê,femet in oîa vertut, fœlix ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Temper conftitit in Chrifto,femp adhçfit diuine fcri

” pturacteftimoniisjfemperecclefiædecretis aiTenfus eft, nec ’» vngambulauitinhocimpioi^ côfi'ho,aquo Paulus monet

effe fugiendûjne corrSpant mores bortos colloquia praua, »5 Namdedeoq»impiusfït,velaudiremoleftS eftpio,velcogt; ” gitare piaculâ,tantû abeft, vtfit aflentiendû, Neqj vero figt; necaufa veterib’ illis tâtopere fuitinuifum haeretici cogno men.Hinccm vclut efontibus oîs vitæ peftis nafcit.Exopi nionibusoêsvitæfcatent adtones, fi femel eovcntum M fuerit,vtadmeamvitamarcanasaccômodem literas, eafqj 9, meis vitiis cogam patrocinari, per quas oportuit emendari 9j quaciam fpes fupcreft,admeliorêmentêredeundic’ Autqd* 9» fupereftpharmaciîjfiquofolo morb^ pclli poterat,id mihi

verto in vcnenSç’ Verum haud fatis eft non diflentire ab ec clefiædecretisjhoceftnon fuffîcit reda fi'des,nifi vita fide digna acceflerit, Alioqui dæmones quocp credûtjô^ contres miftunt.Proindequod proximS erat fubtjcit.ET IN VIA PECCATORVM NON STETIT. Quam multi funt hodie Chriftiani qui malint ÔC ceruicê porrigere, q ad hçre ticorû dogmata defcifccreCAt iidemMâmong feruiût, frau

dant,fallut,peierant, rapiunt, Cœno voluptatu fmmcrgiTft tur,Ambitióe praccipites in oïa facinora rapiunt.Laudanä» ” di funthi, quod ab impiorû dedinarût condlio, at ndê de^ ” plorandi5quod in visi peccatoru non fteten'nt folum, verum ” etiâ iacuerint, S tat qui comorat,iacet qui fie vitiis illigatus eftjVt Chrifto fit opus qui foluat paralytica. Annota ledor fermonis proprietatê.In concilio impiorS nec ambulandû, quodimpt) de deo fermones nec audiêdi funt.Statim expur cndSjftatim abominandS,quod impietatem fapit.Atin via peccatoru fatis eft ad beatitudinê,nonftetiffê, Quâdoquü dem in banc velimus nolimus,aliquando veniendum eft,In hanc nos pene detrudit inftindus naturæ,ex Adf peccato relidus in nobis, Sentit 8C Paulus legem peccati in mêbris fuis, repugnantêlegi mentis, fie vt exdamare cogat.Infœ# lixegohomo,qs me liberabit de corpore mortis hoeCQuid de nobis homûtionibus fieri credendum eftCScd ^s in hanc via impcllit naturae infirmitas, eos cito référât religio,SolU citât aim tuû morb«* auaritiæ, cogita pauperêChriftu,Sol!? lieitant carnis illecebrç,cogita Chriftû crucifixû, Sollidtat ambitio,cogita Chriftunt abiedû QC contêptum, ac vermê potius q hoîem,lta fiet vt non folu non corrûparis peccato^ rum contagiO,verum etiâ naturæ malS tibi verras in IuctS bonæ mentis,Tantû ne te ipm in hanc via prçcipitcs,tantS » ne c6moreris,In via mandatorû dei currendû eft,in via pec catorû adeo non progrediendS, vt ne ftandû quidê, Matu^ 9ï re recunendû,ftatim referêdus pesjamp;^ illidendi ad petrâ Ba 95 bylonis filrj,dum adhucpufilIifunt,Annotandum SCillud, quod ftare dicit,qui cofdus fibi, non fc tamê fubmittit deo que offenditjfed eredus ôôelatus refiftitdiuinaeclemêtiae, EtvosquidêJnquitPaulus,elatieftis,acno magis luxiftis Ergo orthodoxus es, non abiifti in côfilio impiorû,integrç viuis,8lt; præftas innocenté,hoc eft non ftetifti in via pecca;» torû,Iam ÔL^feflioneChriftianus es, Sgt;C morib«*, Quidigi tur adhuc fußeft?’ Nempe tçrtiû ïUud ne fedeas in cathedra

BEATVS VIR. 247 peftilenti'æ. Videtiir admonere propfieta Chriftfanos ded iniKtatcs,ne fe implicent negotiis fecularibus,At(^ htnc tegn's etiâ virispericulû. Videaspie lenttentcsdedeo« 9»deas abhorrêtes a turpitudine^quos tamêpudeteflrepn'ua# « tos,piidethumileshaberi,cumhictuti(ïîma fit l'nnocentia» 9’ Affedantautcerte accipiûtmagiftratus, amplecfluntprçfe 93 durasjambiunt quocp nonun^ epifcopi munus. Quid igf 9JturinquietaliquisCTu munerû huiufinodi publicâfunÀi onèm dânasç’An non oîs poteftas a deo eftC Nonne bottum cftgt;qin'cqd abono^fîdfciturC Cur autêcathedra peftilêtiac dicitjin qua fedtt Mofes,in qua Petrushin qua hodie quocp fedentepifcopicNon dânatur cathedrajfed feffîo.Peftilètia morbus eft,qui fecreto cotagio facile ferpit in onies. Habet 95 oîs publica fundiOjpfertim cû dignitate côiun(fta,fuampegt; 9î ftem,ni caueris. Ad quâ ü malts artibus fuerit penetratum, ’gt; vt vulgo fere fitjiam bis peftilês indpit efle.Quifquis enim ” affedat magiftratü,is SC indignus eft magiftratu, SC inutis» »j lis reip.Inuitus trahat ad cathedra oportet, que ilia fuo con tagio non infidatCorrüpit integros etiä animos ambitio, ßC loci ftrepitus,acbonas quotp metes feculariS negoüorö procellacjtrafuerfum rapi3t,ÖC ab honefto deduaint Vnde Socrates inter Ethnicos optimus,cenfuitnon efle fapientis ” inpublids reipu, muneribus verfart.Accipimus SC prifcos 9’ illos,ac vere Chriftianos viros mirö in modu ab ecclefiafti# 93 ds etiäfundionibus abhorruiffe, Infidiiserant illaqueädf, qui ad diaconi gradu pertraherent. Iniedis manib®, obtor to collo compellendierant ad epifcopalis honore muneris, qui videbanteo dignimunere,Audimus 00 hodie piosho mines,fi quando adhuiufmodi cathedras pertradi fuerint, dcplorare for tem fuä,odifle quod congunt efle, defyderare tranquillu illud acfœlixotium, in quo fibi, Chriftoi^ viue# bant. Q2;fiipfa cathedra, fuS habet contagiû,etiam fi quia integer acceflerit, quid mirü idem accidere,cum ad earn vi, pecunia,cæteristp malts artibus penetratur, QC penetraf %

ftuttia,abimprobis,amale cducatis,a vaaiis cmivirtute» infedis omni vitior« genereÆt ramen videmus hodie paf ” fim epifcopos non folü ambirc cathcdras ecdefiafticas, ’’nimetiâ regum óó SatraparS vicêin fc redpere, pro din'óc ”tyranni'ca,pro vedigalibus,propra:diis oïaccdeac fangingt; ” ne mifcerejóó reuerendos in Chn'fto patres,nihil ab'ud per omnê vitam agere.NoniftispeftilenscfteatlicdraC’ qui pe^ ftilentiâadcathedrâfecS attulerunt, Niß q? conduplicatur peftis,quoties ftulti homïs improbitas, autoritäre muneris ornauSedit in hac cathedra Pilatus,index alioqui incorru^ ptuSjôC tarne quia metuitCæfarê, infedus eft cathedra pe^ ftilentiæ.Sederûtfcribæôô pharifei, legis præcepta tenêtes, verûob auaritiam ôô ambitiôem fibigerentes magiftratû, nonpopulo.Sederatinhac cathedra Samuel coplures ans* nos,ÔÔ tamê alienus fuit a contagio.Scd vnus,fed educatus a puero in templo dei.Qgt; fi que hæcoffendit interpretatio, diuoHilario, non mihi (üccenfeat, Q_uan^ vt fateor illius interpretamentû efle veri(rim3,ita hand reticendum, illud magis ad illorum,q ad noftrorû temporû rationem pertinc re.Namtumquidêvtihoîesipfi,ita2iô negotia gentiliû Chriftianorumerant confufa,vt diffidllimû fuerit,fimul Chriftianû tueri innocentiâjamp; publico fatiffacere muneri» ” Qitan^ hodie quocp fie corruptifunt mores Chriftianoijr, ôi. maxîeprincipUjVtpropedifFiciliusfichac têpeftate inte ” grum præfedû,aut pium epifeopû agere,q olim fuerit.Sed dixeritaliquisç’Qriorfumiftatenduntjan vt vacent oês epx feopot^ fedesç’Qiiandoquidê bono periculû eft,ne peftileti tia afHetur,malus peftilentiam peftilentia duplicaturus eft» Qiiafi vero metuêdû fit,ne cui$ cathedræ fuus défit feflbr« ”cumvideamuspafltm,tâ multos inter fe de fingulis digla#» ” diari.volo fe(rorem,non occupa tore, volo qui coadus accei» ”dat.voloqui probants amp;nbsp;exploratus adeat. Volo fobrium ” Ô6 vigilante,accæterisinfignê dotibus,quas Paulus corne ” morat» Nolo malû qui peftê adfert fecû, Nolo mediocrem,

ne pee oceanonêinfîdatur« At^ hi fortafTene fedentquid? in cathedra.Sedentt),qui fibi gerunt honoré,qui inhis blt;M nis amo conquiefeut. Non fedet aut qui fie cxifiimat, one^ ’’ratum efle fefenonhonoratû^ôtlocifollicitudineientit,djgt; *’gnitatenonfentiq autoditetiiQiiac euâfi ccnfcquitur,ta *’ me habet earn tanq non habcs,£lt; fuijxrtfiu habet,qucd am;

pledunt alij.Q^: fiquibusnon probat hæc fubtilis vccum difiindio,is ficacc’piat. treisgradusaprepheta nctatcs,g quos ad extrema impietatê deueniat.PrimS abitur in con/ ” cilioimpiorSjidtp fit,quotjes impiis daîmonû inftindibus ” paulautim aflenut animus,aut cum imprcborG heim con/ ” uidu QC cofuetudine, fenfim ab innccêtis vitae Audio laba/

fcicNecem perindeinficitcorporavicinapeftisægrotan/ tiûjVt oratio flagitioforû corrumpit familiäres.Scdlôgius afalutefeiungifjquifquisin via peccatorû flare iam alTue/ ucrit, S)C diutius immoratus vitiis callû duxeritPorrolon/ giflime abfunt a fpc beatitudinis,qui fedcrint etiâ in cathe drapeflilentiæjiamcp vida prorfusôC obruta confeientia, ex turpibus fadis laude etiâ fibi quærunt,inçp fummis ma/ Iis,perindc vtfummisbonisacquiefeSt,att^ vndiqj conta/ minata vita, peflilêtibus exêplis, peflilenti oratione,proxi/ mum quêcpjVeluti cotagio morbi inficiut.Hi nimirG funt, quos adeo non pudetimpiæ vitae,vt gloriën tin malitia po/ tentes iniquitate, Deniepeo demêtiç rediguntinfoeliccs,vt ” non vereantirridere diuinasliteras,vta quibus intelligant ” oêm vitam fuâ 2u's «TfaTrairStf abcfle.Non vereâtpicijj holm ” fimplicitate ludibriis inceirere,neca couitiis interim 1 Chri flu.necab impiis 06 haereticis fermonibus têpcrantcs.Ati^ adhuncquidêfenfum probe quadrat,qucdindicante Hie/ ronymo habet Hebraica veritas vbmefab Ichfim, hcc eft in cathedra delufcrum. luxta quod èC beams Hiercmias gloriatfe nonfedifle inconfilioludentiG, Horum ilia vox efl.Alccnde calue,afccnde calue.Et.Si filius dei eft defter/ datnuc decruce. Item ilia in libris fapiêok.qucs aliquâdo

fiabuimus in den'fum,8lt; vKaillci^ cxiftimavhinusfnfäniJ, Auertat dcus afuis culroribus, vtquifgin hocbarathrgcte tiem'atjVt pro côfcflîone criminû ladctfcfepro lacbrynii», , quibus erâtabliienda c5mifla,infani(Tïmo rifu fruat. Etiâfî _ •dquocp no rare videre cogtmur. Abi're l'gitin condlio piorû,humanæ cft infirmitatis.ftarein via pcccatorû/cof^ ruptac volûtatis.federe in cathedra deriforûjdeploratæ magt; litiæ5Slt; îmedicabilis aiiufdâ prauitatis. Ncc abhorrer adgt; moduabhoefenfu, ^dattigit Auguftinus,aut quifquis is alius fuitJn cathedra peftilêriacfcderejqui lcd abutetes aui? . thoritate,perniciofa dodrina corrûpunt anîos ûmplicium* Nâquæ maiorpeftis acdderc poteftChriftianæ religionf* g fi dodrinafuaa Chrifto auocent,qui Chriftianaî religie nis magifteriutn profitent.*'Q_uid enim fpei de populo,fi fal ipfefueritinfipidusç’ An nóhcc faciötfacerdotes quidam, qui fuperftïtiofam plebcculam CerimoniisinuoluGrjVthis freti,vcluti nare ducant,nec vn^ ad veram Chrifti dodrfgt; nam adolcfcât, femper infantes, femper imbecilles in Chrtgt; fto^Ah nó id fadunf,qui fuo ftudentes emolumentOjfuâ tri entes tyranidcm,diuinasliteras fuis affedibus feruire co* gunt^Qiti cóftitutionibus irretiuntót onerâtpopulum,no quæ Chriftum fapiant, non quæ publica fpedent vtilitatê, fedmera^iXayri'av, An nó videmus quotidic ad huiufmo*

” âi cóftitutocs,pios ÔC vcrccundos ingemifeere^infirmos of* fendijfimpliccsdedpiç'NameftôCillud obiter admonen*

’ dum5peftilêtiam nó folum referri ad corrupts feflbremjqui poccafionênegotiorufitdeterior,verummulto magis ad cos ad quos pefttlentis epifcopijfcu principis ferpit conta* gium.Omnc vi tiS fuum habet cótagioncmjVerS impietais non alia vianecç pernitiofius, neep celeriusjneqjlatfus fer* pitinmultitudinêjiÇ perftultos 2lt;malos principes fifepi*. '(coposjlle demü peffimus fit oportet,qui cû plurimum prO; delTc pofTi t,G' bonus fit,fummo cîm malo, malus eft.TantS ^tê eft in hisjdc malis loquor, ambitionis, tantû auariuaf.

tantum ftulutiar, tantu i'mpietati’s, vt qui magiftn' pjetah'r efliedebucrât,apud hos pene fit hæretkusjquï pure ftudeat çfleChriftianus» Abitigiturinconfilio impiorû, qui maU ' «:ogitat.fi:at in via peccatorS,qui mala facit, fedet in carhe:*, dra peftilentiac,qui mala docet, Nei^ défunt qui Cic diütn^ guât, vt primû gradum référât ad ludæos, feaindû ad gengt; Ciles,tertiû adhærcticos,quacquidêpcftrcma interpretatio j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inihi videtur affedatior q verier, Sed illud interim mouerc

poterit quêpiam,cum iuxta Paulû concluferit deus cmnia peccato,necquifc^mundus fitacrimine,nec infans modo^ natuSjin quealiumcompetethacclaus, nifiin vnumChrigt; ftumc’autcertepauculos aliosjquos a cÔmuni mortaliû forlt;» le recendor eximit theologiaC Proinde quofdâ arbitrer ad/ du(flos,vthunc fermonê ad Chrifti perfonam accômodare ' Olaluerint.Verû vt ipfe Chriftus a vitiis oîbus fuitîmunis, ' ’ (ta praeftat in fe rcnatis,ne peccêt, Quatenus ex Adâ fumu», propagati,peccamusoês,quatenus inChrifto renatigba/. ptifmû,n5 peccamus,Etideo non peccat Chriftus,qa pâtre refert no peccante, Idee peccabât olim oês,qtna parente red debâtpeccatorê Adâ.Per naturânafeimur ad vitia ^penfi* per fidê renafeimur ex deo,Slt;^ noua creatura fadi,nouû pa , rente rcferimus.Nâ quêadmodS fcripfit Ioânes,qui exdeo

•gt;çft,non peccat,de peccatoloquor,^d morte adducit. Aliog »» qui capitale cômittit flagitiû, is iamexcidit ab aejoptioni# ' »gt; honore,ô^ exedus a Chrifti corpore,! nfi tu s cft corpofi Sa/ ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« unæ.Ergo non peccat ille beatus,fcdexquorenatuseftit» '

« Quifto. Ab hoc tpe illûperpêditcêfurajpphetica.SED IN ' w LEGE DOMINI VOLVNTAS El VS. Oftcditquid fit fugiendujindicaui t pcriculû,demonftrauii pcipitiû,nifi ftatî a primolapfu pedè referri ftuducrim’, Siquidê vt pri/ ma,ita magna pietatis pars eft,vitafle îpietatê,ar{Ç hayd f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fçio an hic hoî multo acerrima eóflidatio. Prim” gradus cil

I yi tafle malûjfecundus accingi ad bene agenda. Quâdoqui ' dêhocpftatîaocêtiajne^dpeccemwsjhociubetcharitas^vt

oîbusbenefaciamus.Hocdocet loganimjtas,vt malos tofe/ remus.Atc^iahis tribus rebus abfoluit Chriftiane perfe/ ” dionis circulus. Nihil aliud eft Chriftiana fapiêtia, g vera ” pietasjlninu aSt fapientiæ eft timor dni. Porro timor coer^ ” cetquidêapeccandojverûnoinhocfitaeft abfoluta pietas.

Multûjîfecitjquêpoençmetus docuitînocêtiâ, Verû vtper, ” fedus fis acbeatus, charitas accedat oportet,quæforas pci* ” lat timoré. Paru eft odiflc Satanâcum fuis vitiis, nifi Chri* ” ftumamarecœperis cû fuis virtutibus, Atamoris certiffi* ” mum eft argumentü, legis obferuatio.Sic em ipfc loquitur

in euâgelio.Si diligitis mc,mâdata mea feruate. In lege igi* tur dni voluntas eius.Nonin opibus,no in imperiis,n5 in voluptatibus,no in cæteris,quac miferu vulgus fine fine fe* ” datur,fed in lege dni voluntas huius beati.legcm auté vo* ” cat vniuerfam fcripturâ diuinâ, cutus ardens ftudiû potiflî ” mum praeftatjVt a peccando téperemus. Vis non amare caf ” his vitiaCamaliteraru ftudia,facrarn ingliterarû^Nam Iras

aliénas a Chrifto, quis appcllctlitcras^Hoceft vnicû, actif (ilfimfï aducrfus oés dæmonû alTuItus munimentû,fi quis inhistotusÔCfynceroverfetanîo.Inhac volûias iufti quo fiesfpretis acreiedis cactcris oîbus,vnicumhocmargarit5 tniratjacdeamatjiuxtailludcuâgelicû. Vbi thefaurus tu’, ibi ô^cor tuû.ô^qd* alibi legimus de eodê.Inmâdatis eins volet nimis.Sic natura coditus cfthoîs anïus,aliquid amet ” neceffc eft vacate non poteft. CætcrS cuiufmodi funt quac ”amat,eiufmodi 2^ip(eefficit,Sidiuinas amatliteras,rapi^ âfficit, tranffiguratin deS.Porro mm ait, volûtas,exclufit «îetû,8lt; indicat adefte charitatcm, quae facit vt nihil iam fit difficilc,nihil moleftum Jn primis illis gradibus timor erat^ perkuln eratjCertamé erat. Hic audis volenté, audis alacrê ad currendâ viâmâdatorû.No efh iftorj^ volûtas in lege eft, g quod ait FIaceus,Odere peccare formidie fuftis. Qiii ïam oditvitia,nonhorumcomes fitinfœlicitas,fedquod difïî* deantab illo pukherrimo honcfti archetypo,cuius amore

fäm rapir, cius volStas eft in lege dni. Lex dei fpiritalis eft. Porro vbi fpiritiis dni, ibi libcrtas, Hacc eft vnica lex Chri^ 9gt; ftijnempecharitatis,hoceftinquit,mSdatum meS,vtdihgt; 9gt; gatis inuicem ficut dilexi vos.lnfinitxfuntMoyfileges de w ritufacrificiorû,decibisniïïdis Óóinini5dis,deleprajde ve ftit«,de feftis diebus acprophanis, de ieiuniis,de votis.In* numeræ funt philofophorunijóó aliorG principfi leges.Ego inquit,non nifi vnâ fero lege,vtdiligatis inuicê.Hanc vna fi feruetis,nihtl opus fuerit aliis legibus, haec vnafi neghgt; gatur,fruftra leges legibus cumulabitis, Nec fimpliciterdf ÎÎ xit in lege,fed in lege dni, non in legibus principw,in quib’ », multu eftfalfitatis admixtu, plurimS adulationis,quae 9, danâdumtaxathabentprudenti3,quaediuitê aut fplendio »3 dum fortafte facerc poftuntjbeatS no poflunt, Denitp quae

veluti remedia,vel pro têporum habitu,vel pro prindpum arbitrio fubinde mu tant,Non in his volG tas eius,qui quae^ rit ætcrna,qui fitit coeleftia. Vna lex dni îmaculata, fapienî» tt'am pracftâs paruulis.Hoîm leges etiâ fi iuftac funt,tamcni quoniäcralft vulgi moribus cohibendis adhibcntjnon pof» nintnoaliquid habere cra(rum,acfordidû,fi ad dominicâ leg? conférant! Qui de terra funt, terrena loquStur, qui de toelovenitjhuluscoelcftis cftlex.Vtillgprotêpore fintne^ «elTariaCjCerte haec fola beat« reddit, Aufim amp;nbsp;illud addere, liuius beau' volGtatê non cflè in quodlibetis,ô^ argutüs fo^ phifticorûtheologorS,nonin quxftionG labirynthis, quae à» pariunt contentionê,nihil vtiles ad pietatê,non in decretis, » autcôftitutionibuspontificnhoîm,Nonq)eas contênatp» 99 os,maxime fi ChriftianS,8i apoftolicG refipiant fpûm,fi ab vna ilia charitatis lege profedas appareat,quç non alio fpe^ Aant,q ad publicâ vtilitatêAtcp hâc vtilitatem non barum rerû acceflîôe, quas vulgus mira^metitur,fed verç pietatis incremêto.Cçterû vbi conftitutôes huiufmodi pter titulqs, nihil habet apoftolicum,fed totæ pertinêt ad priuatû cómo^ dû,vclparandû,veltuendû,vel augendû, vbi nihil refipiiït

prçtcr mûdanâ quandâ prudcndä, qua in etlinids ftiS tyrSif ” nis ccrnimuSj vbi men's minis acterriculis, no ipiritu lenigt; ” tatis 06 mâfuctudinis res agit,quid aliud efficif his fine fine -” muluplicandis,q vt pluribus laqueis irretiaflibertas Chri^ ■ ” ftiana^z'Poftremo ad id periculi tendit,ne iuxta grçcâ parcel

miâjplus æquo tcnfus funiculus rSpat.Hucigit potiffimS adnitant boni pontificcSjVt ilia vera charitas fufcitetur in mentibus hoim,vt vigeatillalcx no hominu, fed domini.Si ' ” flagrarit diuina charitasjquorfumopus tot minis, tot vin^ ” culiSjtot cóftitutionibus;' Sin ea frigct, nec fyncerS eft,nec ’’ diuturnû,quodmetus extorquetQuidnonfadueftapri^

fcis illis tyrannisequot; Quæ non leges in hocexcogitatac, vt opgt; ' ' prclTo populo fuam cómunirêt potentiâeNullihorSimpe* ' ris diuturnn fuit.Si tradabiles funt qbus imperasjpauciflS ' lt;nbsp;” mac legesfat,çrSt, reliquaadcharitatis regulâexigenuSin-” immorigerijUihil inutili^ plures iduci leges, quas vteSep । ” inftitutas,malorûpuerfitas fere fempinmagnureip.malS ” cofueuit ver tere,vt eft ad male agenda ingeniofa mortali# ’

us.Si quid noui conftituend3,eiufmodi leges lèrât princif ' pesChriftiani,nóadquas fufpirentpiacmenteSpmulCcnt d inidi,maledicant improbi,fed in quibus Chnftû ilium mart fueti(ïîmû,ôô quouis potius qadfuamfpedanteccmodita ' tem,pofljmus agnofeere, Noneftplebis de prindpu decree ' ” tfs tcmcreiudicare,fateor.fed viciflim prindpiieftin con4 ” dendis legibus meminilTejCacterisquoq; mortalib’fenfum f ” effecômunêjôC holeseffequileduri funt,non pecudes.Pq

ftremo liberos elTe no iëruos, Vt nihilhoru contingat,tame r opundu eft,vt vnica lex ht,qüemadmodû vnus eft dns, ÔC c vna fides,Ea didlabit quid in omi re fit agendû,nuf^ enini • cçlTat charitas. All as no afpernabit,fedin hac vna voluntas beati.MouetquofdâjCur hoc de beato didum fit,Et in legç J dnijCUtn iuftq no fit lex pofita, amp;nbsp;iuxta Pauls,qui per Chrt fl;um adepti funt adoptionêfîliorû dei, iâ fub lege nqp fin^^ ’ fed fub gf a? yerû aliud efl fub lege efle, aliud in legejudgi

fubhge erànt, qui legis præccptis veluti canccllis quibufi» dam cocreebantjfilt;ceu pædagogo feruiebant, non fpontc, fed metu.Chriftiani in lege verfant, qui fponte fecundu Iegt; viuüt,non cogentefupplicio,fedinuitante charitate.

Sub lege funt ferut,in lege libcrijudæiqui triticeos portât panes^nihil haben tes præter infipidam literam, legis onerc grauant.Nosqui fpiritum tenemus legisjoxonerati ÔC ala# eres,non dudmur, fed airrimus,quemadmodS alibi didt propheta.Viam madatorum tuorü cucurri, cö dilatafti cor mcü.Superftitio literç contrahit animû/piritus charitas ■ dilatât. Qiii literæ feruit,ad cm ia trépidât,non audet vefci cibiscömunibus.Atfpiritalis.Oniiainquitmunda,m«dis, £lt; rurfum.Omia mihi licêt,fed non oia expediut. Itcmoia fadus fum oibuSjVtcmneis lucrifacerê. Vide quæfo quâta fit amplitudo fpûs.Bonaigitprofedus pars eft, vehemêter veile id,^deupis aiïequi. Atqui non fatis eft veile,fed accci*^ dat oportet médita tio,vt ad diuinæ legis rcgulam,mores aO vitâconerisaccomodare.Nâiddemû fignificat latinis me ditari,no aîo volucre,fed exercere,rccp ipa præparari. Qiii quicqddiduruseft,quicqdadurus,ad charitatis pferiptû dieit at facit. Is vere lege dni méditât, idcp die ac nocfle ,hcc eft in^fperis pariter ati^ aduerfis. In^fperis ne infolefcas, fed magis gratias agas,in aduerfis ne deiieiaris animo. Ad ’’ vtrâuis efh fortunâ vna lex abunde prefidio eft.Nifi mauis accipere dié ac node, pro eo qj eft aflidacjcitracç intermiflî onê.Etenim fioîsvitæ ratio ad diuinçlcgis feopû dirigat, quicquid agcmus,fiueedcmus,fiuebibemus,fiue dormie;# mus,legis eritmeditatio, Qiiemadmodum nbsp;nbsp;iuxta Pauli

præceptum, indefinêter orat,cuius oîs vitatêditin Chriftû. Non eft igit beatus, qui varius,S^ fui diftîmilis, aliquando fpedat mundû, aliquâdo no nihil tribuit Chn'fto.Nec ocio fam arbitrerIcgis repetitionê,cum fit vna eademqj.In lege dni,Slt;inlegeeius.Vtintelligasab vnahacpetcda effe cîa, quæcûij ad beate viuendQ perunêt,Si quidbçfitabisjâb ea

quaercftdS conf/hu.Si Fortuna fæuiet, ab eapetêdum auxfe* quid voles dtTccre,n5 alioconfugicndu. Dentç^ quic^ ’’quidcomoditatS reliqui ex rebus tam mulus aucupant,id ” folafacrarSmedi'tatio Iiterarujaffatim acvereprfcftatjam ’’ÔCilIudmihiperpende ledor.Numfitodofe didû.in lege

voluntaseius.Siquideeius volntas noneftinlege,qui co#* git legem veile,quod ipfe volebat,fcd qui non aliud vult,^ ’ipfa dtdatlex,Proinde obiter feritiftos quoFdam illotispe/ ’’ dibus acmanibus theologos,qui fcriptura diuina reluirait ” tem ÔC inuitâjViolentis interptationibus ad fuâ applicant ” voluntatê,eamcp prolydia,^daiunt,habentregula. Nâhult;» ” iufcemodi doîîioribus mos,primûapudfeftatuere quid ve

lint,idlt;ç ex afFedu fuo metiêtes,qd expediat,Deinde poftg decreuerint, venant aliquêfcripturælocû,quêvelobtorto, quod dici Folet, collo,ad fuû pertrahant decrctû. Pit acquum crat,vt noftri affedus diuinæ legi obferuirêt,non Icx afFedi bus. Et ab ilia decrets eratpetendw,nonea fubornandaad humanaccupiditatis patrociniS, Atquihoccft oêm diuinae feriptura: fidê ôô authoritatê cleuare,fi in abû torqueat fen fum,q oportet,Poftremo ^d ait,in lege eins meditabit, ad tnonet nos, non kuiter attingendâ diuinâ legê,Nam a cUi# radicuntgræcis hoc eftmeditationes, fine exeref«? tamêta.Qiiin potius attentiflïmo ftudio penitus incumbcî? JJ dum. Qiii cotidie pfalmos nô intelledos remurmurât,non

méditant in lege dni,fed aerem verberât. Qui hoc anîo ac^ JJ ceduntadarcanas literas,quofemuniât aduerfus friuolas JJ difputatiôes, non méditant in lege dni,Qtii curiofîs Ô6 ans# JJ xiis,ncc vn^ finiêdis quæfti5ibusîfenefcôt,nonmeditâfur JJ in lege dhi, Sed qui omiflîs oîbus, vacuus ad ipfos facrarS feripturarû fontes accedit,tantû illud captans, vtfeipib red# datur menor,vt tr anffor met in Chriftum, vt illius imbibât fpSm^hoc vndicp circûfpedans,hoc vnû vbi^ fitiens,is de# mû meditatinlegedhi,Itêquifummolegis corticiinfiftit, non méditât in lege domini. Cortex infipidus eft plærûcÿ.

turn adconofrugiferjVtpcftilcnSjCttâacîetaliSjteftePauIo# Proindc multa ruminaüonc ad medulla penetrandum eft, atcp ibi demïï inuem'cs verum am'mi' cibum,cuius efus te in Chrifti tranffiguret imaginé. Hinccft q, alio quodS in pfal/ mobeatoslegimus, qui fcrutât teRimonia dei.Necem hcc cogneminis tribuit tjs,qui legêdei legunt,qui memoria tw nent.Nam £lt; Pharifæus illc probe tcnebat,cS incontantcr refpóderet,Diliges deminö dcö tuum óóc, Quinhodie^cy Itidçilegêfuâprcpe melius tenentipfis theologis Chriftia^ ” nis,Sgt;i qnep panes illos crdeaceos famclici circûferunt,Vc^t is demû beatusjg pio ferutinio ad arcanûilludfacri fpirit* ” myfteriû premeruitadmitti. Atep vtmagis intclligam’ my ” Rieæfcripruræ fœtunditatem,videmur6lt; illudexhocloco

admoneri.Iugi méditatiôe fie a pucris imbibêdas cflè diuigt; nas literas, fie multo vfu, multacp iteratioe inculeandas, vt easmemoriter, non fecus ac digitos noftros teneamus. Ita collatis bine Slt; hinclocis/acile fenfum verum aflequemur, AtnScbonâ vitæ parte in fophifticis inuêtiunculis,in Angt; ” ftotelis voluminibusjimmo in noftris fomntjsçôfumimus, ” ita vt vix vn$ fit otium magnis etiâ theolcgisjcx ipfis hau^ ’ ’ riendi fontibus.Deinde fi quid dtandû,ad indices dC cano^ ” nés curriCCitra tris linguar3peritiam,diuinçlitergnullo ” modo pcipi poflunt.Citra Phyficen, ac Metaphyficen Ari^ ” ftotelicâpoffunt, Atnosidquod eft neceflariS omittimus, ” id^dofficitetiâjfolû ampledimur.In fontibus verfetopor* ” tct,qui velit efie vere theologus.Necp vero theologiâprofî# ” tenus dStaxateftmeditari in lege domini,nifi his folis be^

ati nome tribuêdum elfe putamus. Omnibus qui beati ve^ lint efie meditandS eft in lege domini, Legât ÔC idiotæ lege domini,quac3cp lingua,legant Slt; Scythç,mcditentur in ea profua virili. Scrutent pro fuoquiftpcaptu, dehac inter fe confabulêturjde hac colloquantur,Qualis vir, talis orario, immo taies reddimur, qualis eft noftra cotidiana confabu latio.Si Chriftiani fumus,de Chriftç fitnoftra côfabulatio.

Si nihil nifi de miindo logmurjtnundani fimiis oportet t nuncfunt gfummopecauêd5putât,nequid vulgus attingt;, gatdeliteris facrisjin populäre ver fis linguâ,clamât eos ni^ hil intelligerejprolabi in hçrefes. Qiiafi vero eafit dodrinà ” Chrifti^vt non nifi' a paucis theologis poffîtintclligi.Immo ” vt ipfo Chrifto nihil fuit cómuni%ita dodfrina inis’ nihil po^ ” pulari'’.Legat arator,eritquo pafcat,légat eruditiflims*, erit ” qd’difcatPoftremonontam ingenio^ pietatepdpiuntur.

Spiritus cas docet,no A riftoteles,gratia,non ratio, afflatus no fyllogifmus. Si myftid fenfiis cognitio, diuinifpffsmult;» ” nerc cótingit,quod Paulus ^jphetiæ donu appellat,cur plegt; bcm Chriftianâ vniuerfam,ab hifis’muneris côfortio feclu âinlusç’An no poteft Chrifti fpiritus imptire fcmct ipm cui ” yelitî'Immo in que potius folet defcedere, cj^ in humilem QC ”jmanfuetui:’ Non in falfa fdêtiç gfuafione turgidu ac feroce, ” non in fidentefophifticis captiunculiSjUon in Ariftotelicis ” ratiunculis inflatû.Chriftus ipfe gras agit patri, q? cœleftis ” fapiêtiæ myfteriû,abfconderita fapiêtibuSjà^ reuelariipar ” uulis.Habet mihi crede,diuinus ille fpiritus fuû faftidiû,ha ’’ betfuas delitias.Necadduci polTum^vtcredâeumdignari quen$comunionefui,qui tot,pphanis difciplinis,qui tot Ariftotelicis fyllogifmis,qui tot gentiliu philofophorû do 'cretisjimmo qui harû rerum no cognitióe,fedfalfi(rima fct ièntiç pfuafione freti, irreucrêter ac cofidêter,ad arcanarij literarS adyta acceflerit. Verû enimuero,vereor,ne ifti qui »5 velintpopulum nihil attingcre,non tarn periculocomouea 99 tur illorum,^ fui refpedu,videlicet vt ab iftis foln,velut ab 99 oraculis petantur omnia. Quid hac de re lcriptiï eftçhoc fcrt.

, 99 ptumeft.Qiiêhabetfenfum,quodfcriptûeftî’Sicintellige, -M ficfenti,ficloqucre, Atquiiftuceft Bubalumefte,non ho^ 9gt; minê.For taftîs mouct hoc non nullos,quoniâ anîaduer* tuntdiuinâfcripturam parum quadraread vitâfuam,ma/ lunteâ antiquari,auteerte nefdri,ne gd huiciaciàtur an os, Etadhumanas tradiuunculaspopulûauocâr,quas ipfi ad

fu5 comodi täte probe comentï fuftt Quid igi tur fie tî* Au/ ” diat populus pios dodores,hoceft epifcopos, quotics dabigt; ” tur.Vbi non dabitjlegedOjCofabulando^quapolTuntmedi/ ” tent in legedomini.Rurfumepi'fcopi tales fefe iposreddât iugidiuinac legis medi'tatioe,vt ex diuinisliten's habeât

” refpondeant interrogantCE T E RIT T Ä N Qy A M ” LI G N V M. Hue vfc^ reccnfuit mentum beati vin',nunc pftedit prçmium. Prius oftêdit apparats, nunc oftendit fru iSum, Vitauit confiliS impidl-um,non ftetit in via peccato/ rum,etiamfi infpetie amœniflîma,fpreuit cathedrapefti/ lentiæ,infatigabili cura cxercuit fefe inlegediuina,nec eS verbo tenus modo tenuit,verum ipfa vitçinnocêtia expref fitQiiod itaiç praîmtumc’ Eteritinquit, veluti lignum qd* plantatum eft fecus decurfus aquarum. Lignum arborent appellat, ex fchemate, quod Synecdochen vocant rheto/ .res,quomodo 8C ferrS pro gladio dicunt.id ft ad Chrifti per (bnâ referatur.hunc habebit fenfum, Filius dei aftumetcor pus humanum, ÔC e cœlo tranflatus plantabitur in terra,ift xtadecurfus aquarum,non in fitietibusharenis,fediuxta plenitudinêdiuini fpiritus, K aeternac fapietiæ.Nam aquas accipi 4) fpiritu,teftatôô euâgelicus fcrmoi Flumina de ve/ treeius fluent aquæviuac.Hoc ante dixit de fpiritu,queni Accepturi erâtaedentes in eum. Etiuxta alium pfalmum’; Fluminis impetus Içtificatduitatem dei.Nonpotcftefle ar bor frugifera, nelt;^ perpetuo virore laeta,nifi cuius radiceth fiuiufmodi aquarum decurfus irriget,ac fœcûdet.Sunt qui decurfus aquarum adpopulum relerant,quodlcgimtis all/ bi.Aquac multaî,populi multi, vel qgt; femper prolabantur in pronS.hoceft in vitia,vel quod alfidue deuoluâtur in mor/ tern. Hos igitur populos ad peccata procliues,in fuam radf cem traxit Chriftus, ac traiecit in ft, vt erumperct in frudt’ ƒ Cclefiarum fidelium, idtp fuo tempore. Nempe cum mof/ |jefua,deuidis poteftatibus 8^ principatibus,tradiderarre/ gnum patri,acper refurredioncm QC aftenfioncm, iam il/

fuftrata gloria Chn'ftyâmiflb cœleftiipirftUjquiillos nolt;# uis dotibtis armaret aduerfus mûdanâ turn fapientiam,t3 porêdam. Hic er at frudus illius admirandæ arboris, vt tot hoîm milia reiiocata ab hoc mudo,per Chriftu efficerent figt; J, Itj dci.Necvllum hiiiusfû|iûdefluxit,propterea cœlûôd 5, terra tranfibiït,verba aût eins non tranfibunt,donec oîa (i^ 9, ant.ôifecundiT Efaiam.Verbûdominimanet inçternum, J, Verba regS fæpe dcfluût^ôô omnis homomêdax,fiue qj no

perftêt in fententia,fiue q? aliîjuoties præftare no queât promiferut» At diuina mens nun^ mutatur^ô^ c3 fit foins oipotens^nihil tam arduS,qdt' non facile pftet,vbi volnerit, Nec id foin,verûetiam oîa quaecuncp dixerif,aut fecerit pro rperabnnt.iîue qnêadmodn legit Hilarius,bene dirigêtur* Namgrçceeft Klt;xr4y3lt;/'u0«ô'tToti quafi dicas proipero itinerc fuccedêt Nihil no effecitChriftus eoijî,quæ^miferat,Mor^ tuns eft,refurrcxit5afcendit,mifit paracletn, Haec fcclicitcr fucce(rer3t.neqj dubitandS^quin cçtera qno^ fit pftafurus quæ pollidtus eft de fupremo iudicio,de pr^qs piorn, de pcenis impior3, Ac iuxta comunêquidê fenfum fortaiïis hnmilius videri polfitChriftnarbori copararijCû vulgo ftu , pidos hoîesjac vix hoîes,tr3cos ôi caudices appcllemus,Ve

r3 in myfticis literisjmagnahui’ Symboli dignitasJn paraît difocollocat omne lign3 fpedepulchr3,8lt; vfui accomodn» ftat in medio paradifi lignS vitae, arbor fciêtiæ boni Si ma* ' b.Huius radix irrigat fœlici illo flumine, quod in qttuor amnes difledS irrigat faciê vniuerfç terrç^Multç funt arbo „ resafpeduiucndacjfœtufalutares fi^vtilcs. fedvna eft vi* tae,fita no poft decurfus aquarû veluti cacterae, fed feeus de* curfusjhoc eft iuxta fonte,Sô caputoïm flumin3 coeleftis fa piêtiae. Et quod nâ hoclignS paradifiV SolomÔ interptatur aeternâfapientiâ,quaceftipfe Chriftus,lign3 ingt,eft vitac omnibus ampledêtibus eâ.Ab hac arbore,virorê aefrudû habet cæterç quotp oês, Vidit hanc arboré myfteriorScon* fdusjloânes in Apocalypfi, Et oftêdit in,gens milii lumê a*

quçviuçfplêdidôstangcryftallûegrecliês dethrono dei S£ agni^óC Î medio plategeiusgt;2lt; ex vtracp parte fluminis arbo rêvit£,qfecitfrudus duodcdes/ingulis mêfibus reddens frudûfuû,^ folia arboris illius funtadfanitatêgentiû,Tuigt; xta Iiterâ,qui poteft vna arbor^in vtracp parte fluminis fta# re,nifi forte tâta,vt radice vtranqj margin? copledat^VerS arbor vna,vnS fignificat Chriftu, Vnic® eft filius, vnica eft fapiêtia,Multiplex eft huius mSdi fapientia, diuina fimpligt; cifli'ma eft,Arbor autê vocaRis eft Chriftus iuxta myfteria alTumpti corporis humani,cuipl3tari fuit ex virginenafd, irrigarijimpleri diuina gratia, frudum ferre,gloria refurre dioisad imortalitatis fpem coUigere fideliS multitudinê. Quin 6^ alias diutna fapiêtia comparât arhori, nunc cedro in libano,nunc Therebyntho porrigêti ramos fuos, nûc pal mac exaltatçin Cades.E terra nafeitois arbos, e minimo fc mine,ad maxima mole aflrurgit,amat irrigu nbsp;nbsp;nbsp;quod acce

pit in radfce,reddit in frudu.MuIta ex fe præbet comoditas? tern mortalibus.TrSco licet inniti, Afpedus amœnitâs pa^ feit oculosjfrondes 8C rami late paffi têperant æftS, 8C vm^ bram miniftrant feffîs,frudus alit ÔC faginat,Horû fingula pulchre quadrat inChriftu, Quin ÔC in euâgelio ipfe fe vite vocatjamp;patrê agricolam,difcipulos palmites.Rurfum vbi ludçi calûniarenteSin nomîe Beelzebub eqeere d^monia, femet ipfum arbore vocat. Aut fadte inquiês,arboré bonâ, ÔC frudus eius bonos,aut fadte arboré mala, QC frudus ei’ malos. De frudu enim arbor cognofdt, Fatebâtur optimQ effè frudum eqeere dæmonia,6C taméillud Beelzebub trw ” bueban^cuius frudus pcftîmi fint oportet,fu ipfe fit peftî* ’’mus.IterumcrucembaiulâSjinnocentiâ fuâfub arboris ty» po dcmôftrat. Si in viridi inquit ligno hocfaciunt,in arido quid fietîLignû aridû,quoniâ iâ vitüs coputruit, a diuinae gratiç fucco deftitutn,nec vmbra gratn,nec afpedu iucun#' 9s dS,nec frudu comodum eft,incendio deftinat. At Chriftus »j lign« fuit no fyIueftre,n€Cquouis loco temere natn, fed plS

Ut3àpatre,aquoiuxta voce cuangdicâr, quiegd pfantatlf nôfuenteradicabi^K in tgnê mittet, ô^plantatS in para«? difojiuxtafontêvnde deriuât oîa dona cœleftia,Nee ocio# fe didum eft,dcditfrudû,Cum alias arbores legamus frui» dum facere,no dare.Non poteft arbor bona frudus malos facere.Itê Efaias«Expcdaui vtfaceret vuas,2^fecit labrum fcas.Hacc ante dedit,no folum produxit, Altjs fui foetus de^ cidunt Altjs decutiunf, aut decerpunf.In Chrifto fpotaneu .Kdifpêfatioisfuit,nôcafusnclt;^ neceffitatis, quicqd adS eft. Rationalis arboreft,dedit qbus voluit, ^modo volui^ Ci in tepore fuo,id eft in tepore ^d ipfe fibi praefcripferatlti têpore fuo docuit regnûjfuo tepore Si fua fpote tenerijudf carijOccidi voluit. Suo arbitratu refurrexit,defcenditadin# feros,afcêditincœlum,mifitfpiritum fandâ,in quocoaluc tût P vniuerfum terrarû orbe tot fîdeliû ecclefiæ. Veïjî excù tiêdum eft, pado quadret illud in pfonâ Chrifti,qd* dicit, méditât’ in lege dni,die ac node. Deinde veluti premia hq neftorû laborû accepifle,iuxta fimilitudinê arboris frugife tac. Nifi forte fie acdpimusChriftû meditatû in lege dornig ,ni,qucadmodû legimus eundê apcfLucâ ^feciffe etate, grà tia,ôi fapiêtia,cOrâdeo,ôicorâhoîbus.Etfi meditatinlege, q diligêter obfcruat legê,nemini potius tribuêdum eft hoc laudis,^ Chrifto,q fol’hominû nufqdeflexit a lege domihi Ergo cû talis fit arbor, no folû frud’ no gignit acerbos, aut noxios,fed ipfe g genuit,porrexitoîbus frud’ fuos falutifc tos,e gb’ adco nihil pijtjVt nee folium vllû dcßuat.i.nc vere Eû quidê irritû fuerit, aut futui^ fit,quod abillo fit^fedû. Ho^ folioije femper virentium vmbra ipem noftrâalit,hit aîm iam çftu feculi laborante refocillamus. Gerte futu%vt oîa cætera quorp quac fecerit,foeliciter cueniât,tjs qui in illo pmanferint. Illud adtjeied« iuxta fenfum allegorieû.Decur fus aquarum no abfurde pofte intelligi facrum ilium amnê, quo renafeimur in Chrifto,per hune ein in illû trâfterimur, vïfimusÔi ipfiligaûftugiferû,ppetuo(p virês^Nûe ad tro

BEATVS. VIR. xtft pologt3redeamiis.Poreratcra(ïïs ali'quibusinment? vcn( re,qui fibi ömnibus huius vine voliiptatibus ïtcrdixcn't, g honores afpernatus fitjg renuncian't oïbus afTedibuSjg na turâ ipfam religióe vicerir^qui cö paucis fentiens, vni diiiiif næ legis méditatiÓi dedideritfefejeu ÔC fnfuauê quâdâ age tevitâjôC velutifupuacaneû hoîsidolS, poti’ hoêm,nec fibi nec alijs cffè vfui.Sicem audimus ÔC hodie loquêtes dam in eos,g Chriftianâ vitâ meditant.Somniû hoîs, quid agi tcquidfapit; quid poteftCcui prodeftî’Sed audi fœlicita^ tfem huius côtêpri, audi pmiû,quod mûdus fuis non poteft largiii.Cû cçteri qui terrenisjfluxifcg rébus addixerût amgt; mûjôC viâis Cuis cÔputrefcût^ôô miferis illis fuis curis exta^ belëûtjiamcp non folû inutilesjfedetiâpeftilêtes æterno pa rànturincêdiOjinterimbeatushic meus, velut arbor iuxta ^fluentê in irriguopofitaloco,Içtoquodâ bene fibi cpfciac mentis.famac illibatæ virore, ppetuo florebitjac fœlidbus gratiæ coeleftis incremêtis, indies in maius ac melius auge fccqdonecoccurrcrit in vira ^(edâ,in mêfurâplenitudinis Çhrifti.Necp ƒ0 crediderim temere didû lignUjpoti’ $ ar# borêjVtintelligas hiclaudari,nô têporarias inftabiliû aîogt; rû herbas, q fimul atep têptationS ingruerit rigor,cefeftim cmoriûtur,non arundinê vento agitatâ,nô fruticê quouis fiexilemjôô humi repente, fed folidû ac firmu,piæ vitæ proi? pofitS,quod tam alte adis ni tat radicibus,vt ne mortis qui dempauor hominêpoflît a mentis eredçftatu dimouere. Qua de caufa QC in hebraicis manfionibus palmeta martyri bus tribu3tur,quodhæcarbor 8lt;ppetuo vireaf,ô6 oîm (oif la impofito onere,furfum nitat, ôô fr udS ferat longe fuauif fimû.Lignu aut nô quodlibet, neep fortuito natû, led plâta* turn. Et vnde plantatüC nilîapatreagricola,qnift traxerit, nemini licet ad Chriftû guenire, Ab eo îquâ plantatum,qui Chriftiï ipm plâtaucrat, in quo nos iuxta Paulum,fum5’ co# plantati. Q_uâ$ vt indicauit diuus Hiero. pro fathul.quod îçptuaginta verterût wii?vTtvzu.ii/ov,i.plantatum, Agia verut

(ranfplantatu. Qiiodipfum belle quadratjvcl in ChrittSi èoelo in terra demiffumjVel in nos in ncuitatê vitç per Chr( ftûtradudos.Trâfplantatûagêtilitate ad fidc,aiudaifmo ad euâgeliS, a litcra ad fpirit«,a feruitute legis, ad libertatS gratia;,a mudo ad regnS coelorS, a vitiis ad innocêtiam. Ab melle manantê, a tumultu ad pace, aleculi negottjs adftudiüpietatis tradudu, Quodmalepla V tatSeratin Adam,foeliciter tranfplantatum eftin Chriftoi qcPerat infrugiferö natura, cœpit efle frugiferû per gratis» »j Reddunt enim meliores arbores in aliud tranflatçfolû,cul ,j tuc^difcGtmitefcere,Slt;fylucftreexuûtîgeniû, Anno Pau 9 3 lus lignS fuit fœliciter trâfplantat3,e gfecutore fadus Apo ,j ftolusç”An non lignû bene tranfplâtatû, Cyprianus,ex magt; jj go martyr^An non Mattlieus lignû trâfplantatû,extelona M Apoftolusf An non Ambrofius,exgenoli ludicejCandilTi^ JJ musepifcopusC’AnnonAuguftinus,exinflato rhetore,do dor ecclefiæçAn nôFrancifcus,ex auaronegocjatore,paut ptatis^feflbrc’cûc^ his innumerabiles alq an nô fcelicifîi'mé trâfplâtati funt in Chrof SEC VS DEC VRS VS AQV A RVM, Tranfplantatû inquâ, no in ambitiois nbsp;arrogant

tiæ fcopulis, nô in fluidis, ac fine fine fitiêtibus harenis aua „ ritiæ,nôinlibidinis cœno,nô in defidiae paludibuSjfed iui? ,, xta aquasjatcp cas quidcm nô pigras, fed decurrentes ac vi ,, uas5quæincôuallibus,aclocishumilioribus manarc folitç, ,, oîa Içtaquadâlîubertate rcddût luxuriâtia,Nihil gignithgc „ humus,quod non arcano quodâalatjac vegetetfucco. Cæ* ,, terum arboribuspomiferisplurimo opusefthumorc.Vnÿ , degrammaticis quocp vifum efl:,poma a potu dida,q? mai# J, gnâ vim humoris côbibant,Atcß hune quidê humorc attras# dum vndïcp radix per occultiffîmos meatus,in vniuerfam trâffunditarborêjdonccerûpant frondes. Deinde fruduu fpes flores,poftremo fœtus illi gratiflîmi, pariter ac faluber rimi, nbsp;nbsp;nbsp;vides trûcû (olidû,Ô^ null’etiâ vêtci?? turbinib’ ex

BE AT VS VIR» recomâtcm arborcm. q, fragrâriffîmis piduratâ flcnbus, q» fuainfltmo prouentu firuduû onuftâ tantâ popâ,tot opes, fola radix occulto irrigata fucco,fôminiftrat. Nihil eft hois mête occultius. Et tn ex hoc ceu fonte,fcatent oês illç dotes, ” qs inpiis vtdemus hoibus.Verû ca radix diu plurimo diingt; naî gratiæ fucco irrigetoportet.Proinde qui literas profiten tur hebraicas,negant elle decurfus,fed palge,quod pelagus interprétant,quæ vox^pemodû valeat,quafi dicas gurgii» tem ,06 immêfam aquarS profunditatê. Nam noftræ qdem arbores non raro fit, vtîmodicahumoris copia fuflFocetun Atrônalis arbor,quâhicdeferibitpropheta,quo copiofius ” expleturacproluit,acœleftiillofluuio,qui lætificat ciuita^* ”temdei,hoclætior,acmagisfrugifera reddit. In Chriftum totus hic fluuius inundauit,ideo(p SiC floruit foeliciflîme,ô^ ” copiofiffîmû attulitfrudû.Largiter hinc hauferat Paulus ”Apoftolus,2lt;idcircopIusfrudus^duxit vnus,^ aliquot Apoftoli cçteri.Suntmêfurç donorûfpiritus.Eft S)C modus fruduû.Omnes hinc hauriât oportet,qui cupiât viuæ arbo res elTe in Chrifto, qui virentes,qui floridæ, qui frugiferac» INon explatonicis, aut Ariftotelicis Iris, non e rhetorû aut poetarû libris haurithicfuccus.exillo fonte trahat oportet, que vidit loânes featentê de throne dei Si agni.Iam video quofdâeire,quiIignG interprètentcrucê Chrifti,flumê bas* ptifm5,quodper facrofandâ illius mortetn. Si myftici laua cri munus,viuat ac vegetet,totcp cœleftibus dotibus flore# ” atecclefia.Quapropteramp;elegâter in crucis laudê myfticî^ hymnûcanit chorus eccIefi'afticus.Crux fidelis inter ornes ” arbor vna nobilis.Nulla talêfylua profert fronde flore,ger mine.T ot in vniuerfo terraijî orbe Chriftianas ecclefias,toc martyr« agmina,tot monachorû examina,tot virginû cho# roSjtotconfeflbru turmas,totfacramêta,tot charifmata,no bis hæc arbor peperit, Verû fiChriftu ipm incruce mor# tuum arboré accipis,2lt; aquas decurrentes, baptifmQ,nimi rû non aquae fœcunditatélargiunt arbori, fed arbor aquis.

QVODFRVCTVM SVVM DABIT IN TEMPO^' RE SVO.Ncqjcmfîcn poterat, vtîfrugifera foret arboré ab eo plantata Agricolajfic pofita/ïc irn'gata. Vera pictas nung eft odofa.Erupi t aliquadOjS^ bonû fuum aliïs quolt;^ coicetjVel dû fanda pdkatione ChriftS inCerit anîs fideliö S)^ infideliûjvel dû bono odore vitæjilledat ad ftudiû pietu tis.Hunefrudû partuncbatPaulus fcribes ad Rom, vt ahgt; quêfrudû habcâ in vobiSjquêadmodû in cæteris gêtib’ SC de viræ exêplo meminit idc,Bonus inquiês odor fumus deo in omiloco, Huncfrudû efuriebatlefus,cû ait Apofto lis.Egoaliûcibû habcomâducare,quêvos nefcitis. Hûcar debat amatrix ilia myfticaj cpi thalamio cû inqt, Afcendam in palmâ,8C appréhenda frudus eius.Dat igit hæc arbor fru dûjnonidlû gignit. Siqdê veracharitas,totâfcfe efFûdit in vfus alienosjaliorû inferuitcômodis, non fuis. Auarus fibi frudificatjfibi parit ambitiofusjfibi quçrit libidinofusjfibi malus oîs frudû adfertjfi qd tîî adfert.Huic arbori gignerc 95 dare eft.Necp vero qudibet dabit frudû, Sunt ern SC arbo# »5resmalæ3quarûfrudus guftatus, morte adfert. cuiufmodi 99 forboi?^ gfia quædâ.Suntrurfus qui per inanêgloriâ aliéna 99 fibi vêdicant.verû hæc arbor fuû dabit frudû, ideft verû ac 9j genuinûjqui fuccum illû radicis altorêodore,faporeqj refe 99 rat,Si carnalis eft arbor, carnales adducitfrud«*, fin fpirita 99 lis/piritualcs fœt«* edit,Vis audire diuerfai^ arborû,diucr ,5 fos itê fruduscFrudus inquit fpûs funt,gaudiû, pax, pangt; entia,benignitas,bonitas,loganimitas,manfuetu do, fides, modeftia,continêtia,caftitas.Nunccótra mate arboris fru^ dus accipe.Manifefta aûtfunt opera carnis,quæfunt form' catio,Immûditia,impudidtia,luxuria,idolorumcultus, ve^ neficia,inimicitiac,contentiôes,æmulati6cs5iræ,rixæ,diflen fiones,fedæ,inuidiaî, homicidia, cbrietatcs, cômeffatioes, Sdhisfimilia, Audis nimiû fœcûdâ arbore, fed frudu morj» tifero. De frudu cognifcit arbor bona fit,an mala, Vt radix cftmêtis,itafuntfrudus operû.Siperuerfis opiniôib«s,fi

mail's cupiditatibus fucrit corriipfa mehs, hmoi Ioquit,h,ur* i'ufmodi facitjcuiufmodi modo cómemoraut't Paulus. Cor.

” tuû radix eft arboris bui^.E corde^deut cogitatioes malæi ” furta,homiddi'a,bIalphemiæ.Quicquid loquit,quïcqd agif ipius,peftflês eft,cotagiofû eft, venenû eft. Diffïcilbmû eft -c3 mall's hre comertt5,vt no fias deterior.Côtra pi'orum iigt; ceftus,vuItuSjOfo,fada,frudS habentfalutare, vtquifqui's cu his egerit cÓfuetudinê,melior indies euadat, nifi plane * fit deplorat^.Dabit ergo fru(ftû,fed hoc hêt c3 mails arboris busc0e.Atfu3dabit,hoc eft peculiar?, ôôdabit in tpcfuo, n5qd*fibiquifcppfcripfit,fed^ddeo vifum fuerit, Qiiidâ maturius,qdâferius deder3tfrud3 fu3.Suntquoi^relgt;gio lain ipis infantfç crep3diis eIuxif.S3t quoi^ pietatê no nift mors illuftrauit, quoi^ de n3ero eft PauP ille eremita.Prii^ us eft ardere,deinde lucere vel inflSmare.Prius eft fucculê/ t3 effe, deinde germiare.Tu modo cura vt irrigua,vtprmo (ucco vegeta fit arbor tua.Noli de frudu follicitus eftcJpfe çr3pet fuo tpe,cum deo videbit.Idcm frudum elicietjfuo ca (ore,quiradicemaluitfuo fucco, Atcp hadenus quæ dida funt,tametfi belle quadrat,in oês pios,qui ad Chrifti exi? empl3 abftinêt ab oîbus inqnamêtis huius mundi,qui fçto pedore méditant in lege dni, vt cognofeât illius voluntary;

” yt faciât.nô ea quac didat aï cupiditas,fed quæ iubet diuina léx,ac deinde fecretis diuinæ gfæ muneribus irrigati,virçt:

” înocêtia,germinât affedu charitatis.flor^t expedatiôc bo^ nor3 oper3,frud3 adfer3t in gloria dei/n^xïP92 Ealju

’’ iamdcuido Satana,iâdiuites Si exaberStes ih Çhrifto, -bonor3 ogû frudibus pfruunt,bone côfciêtiæ gaudio iugilt;? ter fodices, tn apu'us in eccFiaftic3 dodorê, hoc eft epifeopu côpetere,mihi vident*. NâiuxtaPaul3,pcipu3 acpeculiarç munus epoi^ eft,Docere picbê Chriftianâ,nec docere Pla«? tonê,aut Ariftotele,autfcolafticasquæftion3 argutias, fed Chrifti dodrinâ,fimpliciffimi fimpheiffîmâ. Quo magis ad mirâdû çftnpnwllos huius têpeftatis epos,hâcpulcher,r,imâ

Omni5 fundionê in quofda rctjcere, quos ipfi quoc^ defpO dlui ackidibno habêt,3ó côtumeliæ caufa fratres appellant» Nechoccotenti,quod huiccrat^ximS,faCTamentorum ad ” mintftrationêcódiidichs quibufda,acpene dixerim fadigt; ” dis episjdelegantjcaufar« cognitionê,óipecuniarB ratio# ” nes,remoîmfordidi(ïîmâ5 6C velinfimis c5mittendam,fibi ” feruatjperinde qiiafi nihil aliud fit magno epifcopodignü» ’’ Videamusigit,quibuscolorib’ Chrifti doÂorê depingat hic propheta, Beatus inquitille meus QC perfedus,quêerU diendo populo deftinauitdeus, primum nullis peftiferis o/ ” pinióibus fit infedus oportet, Nâ id eft no abire in confilio impiorS,Qin’ bene docebit,qui male fenfcritcDeindc^cul efle oportet,ab omi vitiorS cótagio,K vfqj adeo vacare cul pajVt ab omi fpecie quocß mala fit alicnus, hoc eft adeo in# ” tegrSeftejVtàfamâpudeat inhûcquic^mali criminisco ” fi'ngere,Etemquotandêore infedabitaliorû viria,ipfe vi# ” tiisobnoxius^Autquipfuadebitaliispietatêeflè fedandâ ” (î cofpexerint illius vita cum pietate pugnare^ Ad hacc,fi't a mSdi huius mgfatibus^fi^ feculariS negotiorû fundioibùs liberjô^ expedite*. Siquidê vtin malitiofam aîam no introït diuinafapiêtia5itanecinoccupatâ.Necpurû modo reqrit domicilia fpûs ille cœleftis, verû etiâ omibus fordidis curis Vacuû.Qiiid deinde fupereftf vt punis ab opinioib’ vulgi ftultis,purusa dogmatishacretids, punis ab oini labe men ” tisacmor«,purus ab oini ambitiôe feculariu honorSjfolu# » tus oini follicitudine negotiorû carnaliû,nodcs ac dies to# ‘w tus verfet in lege dnijhoceft in Irisdiuinis.hâcpenitusim# ' bibatj bâc edifcat. nee edifcat folû, fed medi tet,hoc eft in ha# • bitû animijin affed’, in moresjac vita traiidat.Ab haediu ’ difcat,4d poftea doccat,Qiiid deinde futurû eftf Id fifece# ritmeusdodorinqt,Erittan(Çlignûplantatû iuxta dectir fus aquai^^qucd frudû dodrinæ falutaris,dabit in tpe fuo, Lignû erit nullis fortunac lu dibri is celTunimjltgnû viuum, lignû multo grx cceleftis fucco irriguû, femp adhacrês facro

iUi dim'narâ h'terarû fluminf, qd'olfm ingrefTus Ezechict, ? mirât non poffe tranfuadari,Immenamp; ^funditatis cft^cui* fundij,nullü attingere potefthoïsingeniü. Satis eft tibi,^ inde tantûhauris,quantûlicet,Etquorfum tandem euadec hocadmirabilelignum^’PrimSipfoinnocêtis vitx virore, teüabttCeCe arboréeffe viusm. Deinde pautatim tacitisin Chrifto adolefcens incremenü'SjCxplicat ramos charitatis, crüpitin gêmaî5,ôé iam nûcpræ fefert, quale fruftS ftt edi^? turus,Moxeditisflorib^,certiorem defefpem prçbet.^ub hçc totus cœleftiS verborS frondibus coueftitur.Poftremo fruAS edit, Nee em foliorS virore inanêmodo frud’ ipem præbet intuêtibuSjquemadmodS ficus illa,cui in eaangelic

’’maledixitlefus.Allexeratefurientê frondibus fuis, at fru^ dum no dédit. Huiufmodi ficus, funt dodores quidâ, qui verba pictatisbabent,quititulû,quicultû pietatis habêt^a frudu verç pietatis alieni.^uper cathedra Moyfi federunt, quac dicSt facitc,quç faciût,ea nolite facere.Oratioe docent pietatê,moribus dedocent pietatê.Si profeffîonis titulu au* diasjft veftitS infpicias,fi loquetem aufcultes,nouû quendâ pietatis frudu expedes. Sin5gt;itâipfam excutias,deprehen

” dis tibi verba data, iuxta græcoru prouerbiû, cxpedato ’* thefauro,carbones offendis. His arboribus pott'flimû indi* ” gnaturChriftus,qui fpcdê pietatis oftêtant,a pietatis ope* ribus alieni,qui docêtnôfurandu, ÔC tarnen furStur,qui do cet non adulterâdum,ô^ tamê adulterant.Qui execrantfdo lum,8lt; tamê ipfi facrilegiû comittût,Ficus ilia de qua modo dixim’* frudu fuauiffimû,Chriftoc^ loge gratilïïmû^cul in tuend pollicebaf^^pius intuentê fruftrata eft.No maledixit rubojVnde nemo frudu expedat, no maledixit falici,quae nullû^mittit frudu, vt ipfo genere fterilis.Ficui maledixit, quæ à ipfo nomîe, amp;nbsp;foliorû Iuxuria,frudus fpem facit,8^ frudus oîm gratiflïmi.Epifcopi nomen audio,fîcum audio, Ornatû epifcopale vidco,nimirH folia c5fpicor,adfrudum accurro; Quid regioflóge aliud g quod titulusc’ ÔC infignia

promiferant.Aleatorêi'eperiOjrcortatorêrepcn'Ojpotoi'cm reperio, popult prædonêrcpen'o, bellatorêóó fatrapam re^ peno,Q£crcdis cxcandefcereChn'ftum, vbi ficdekiditurC' Hos Paulus appellatpanetesdealbatosjóó Chn'ftus fepuk chra dealbata,forjs nitidos^int’ vitüs corruptos.FoKa funr igitur,quaccun(p adcen'moniasjóófpeciê ptetatis attinenu Q2.fi mauis folia dodrinâpietatisîterpretarijfortafie non ” nullos rcpertes epifeopos, quibus ncc frondes fint vllæ, fed ” velutarlTores arid£,veteru tantum epifeoporS titulos,tan^ ” anatbemata quæpiâ fuftinêt.^i de venatu, fi de re equeftri, ” fi demilitiajfi de cenfu fermo,mira facundia. Si de Chrifto, ” va'dctur fubito in aliS tranflati mGdum.Sed ad noftrâ arboi? gt;’remredeamus,quacfrudSdat,hoc eft, non fibidifdt diuis»

nasliteras,fedaliisquoc^libenter cômunicat ÔC dat,non effundit,Difpcnfat verbu diuinû. Nouitquâdo,quibus,ÔÔ quomodoloquendû. Alius eget cofolatione, alius exhortai tione,alius obiurgatione,alius admonitione, alius dodrio na,vtcui(^ viderit expedite, i ta difpenfat verbi diuinimui* nus, Namid demû eft dare.Dat autê ôô fuum frudû, in ’’fuo tempore. Qiiideft fuum frudff^ Qiiid habcmus,quod non acceperimusC’Et quomodo noftrû eft, quod alterius be neficio cótigit^ Verû hic noftru vocat,nô qcfnobis fit aferi bêdumjfed qd* aliéna non fit.Nam virtu tes ita deo ferimus acceptas, vt niliilominus noftrac fint. Non dat frudû fuum, ” qui verba récitât populo,quæ ipfc nec amat, nec fequitur« ” Aliéna funt quae docent huiufmodi, quae ritu canalis in or^

turn tranffundût frugifer um, ipfi fteriles.Non e radice tua prodiit ifte frudus'Ficus mihi porrigis,non in tua natas ar^ bore, fed aliunde decerptas. Qiii penitushoc amat, quod docct,qui vultu,qui moribus exprimit, quod pracdpit, is deniqj fuûdat frudum.Qtiiflâmam quâanimo concepit, tn alios oratione trâlfundit,fuû dat frudS, Fortaflîs hic los* eus non nihil pertinct ad facerdotes quofdS, vel paru attend tosjvel parum eriiditos,qui facros pfalmos fedulo recitant.

non mtelledos. Hi nimirS folia dutaxat cftêtant^frudu va cant. An non ide hoc palâ teftatus eft Paulus, fcribês Corin thiisCNonfioreminquitlinguajIpiritusquide meus orar, mens aute mea fine frudu eft, C^i récitât verba facra, eacp fidelibus,aut etiâinfidelibus interprétât, vel ad dodrinam, vel adexhortationêjVel ad confolationcm,is frudum fuum dat,Non dedit frudum fuum vit is illa, de qua per prophe«» tam queftus eft deus,Expedaui,vt faceret vuas, dC fecit la^ brufeas.Proprius hominis frudus eft,bene mereri de omi# bus,quippe qui nó fibi natus ftt^fed patriae,fed amicis, C3 ”hoîemaudio,hoceftanîalplacidû, cum Chriftianû audio, ”exvitisfoliisexpcdobeneficentiâ,expedo pietatis officia ” um. At CU video quadruplatorêj bellatorem, calüniatorem, ” fraudatorc,labrufcas offendi pro vuis, Nee ociofa funt hugt; ” iusarborisfolia,quæloânesin Apocalypfi fcripfit députas?

ta ad fanitatê gentibus,Praebêt vmbrâ gratiffîmâ ei,qui di^ xit,Sub vmbra illius que defyderabâ fedi,Slt; frud^ eius du! cis gutturi meo,Frud^ ipos cóueftiüt atep cómuniGt,8C ab acftus,fiPatlt;p hymbriu iniuria defendunt, Vnde ftukiflimc CTafluliquidâloquêdi curâintotû negligût, Qiiid mihicft verbis inquiut,fî de re côftatç'PrimS qui pdpies fnïam, nift cognitafermonispprietateç’Deindefilingua difeenda eft, nô paulo^cliuius eft,vnâ aut duas linguas elegâter perdi fcere,q tot fpccies folœàftandi^ Vnica eftlingua emêdata, paucis annis perdifei poteft. At corrupti fermôis mille funt ” difcrimina.Poftremo pmultû refert, qbus verbis bonâ eft« ” ras fnïam.Aliud verbû alio fplendidius,aliud alto fignificâ ” nus,aliud alio ardctius,aliudalio iuciïdius.Necp minus eft ” momêti in fehematis verborS ôô fnîaijî, Hïc fieri videmus, ” vt eacdê res, quas veteres cû fumma verborS maieftate,ac décoré explicarSt,fic. vtmire aSïciât auditorû anîos,ftoticis ” cxplicafç verbis fH'ge3f,iaceant,(brdeant, vtprorfus neges ” eaîdem cfle,Cuius rei fî quis forte requiretexêplum,ccm*

couerut Grçciâ.NÔne pFimû grç fimul Slt; dignitatis addidil huk fnîç,g khematibus ad hûcmodû pidurauitAnthioch* ÔC Remus concédât tibi Petre regni foIiû«Tyrânidê tu Pau k Alexandrina inuafifti Grçciâ, At gto iä putidiora reddSt ifta ^tics barbarisjfordidisjfadiciisjimmo^digiofis verbis no explicanCfed inuoluûf.Necp vero hçc dixerim,qj rhetor ’’ ricis flofculis velîIafciuireDodorêecclefîafl:ic«.N5poftugt; ” Io vt adfint delitiæ,At rurfum no fero fordes. Nolim Chrk ” fti dodrinâeloquêtiçlenociniocorrûpi.At cotranolim can ” de )ÿ’borû SC figuraijz fordib’ pollui. Dabit igit vna cS optis

folqsfrudûoptîmjVt dicerepoflîtcû^phcta.Deditmihi dns lingua erudi tâ, vt fciâ fuftêtare eS g lapfus eft ^bo.E t iuxta Hieremiâ dicet,Dedit dns j^ba fua in ore meo vt euella et de ftruâ et difperdä ôi. diflïpêjô^ çdificê SiC plantê.Dabit autêin tpe fuo.Sunt q an legitimû têpus fufdpiât docêdi munus,ôi ” docere conant alios,qd'ipi nodû didicerût,Atg folet arbore ” breui emoriturâ arguere foetus pproperus.Proinde noftra ” arbor,vbidiueobiberitdiuinçgf{liquorê,vbi fècretistan de audib’ adoleucrit,ac diutinis incremêtis cofi'rmata côfti teritjvbi vocatus fuerit tanquâ Aaron.vbi modis oibus ad pulcherrimû munus fueritinftrud’,t« demS alios docêdi, monêdi,caftigâdicj partes iufeipiet, Nec ingeret fefe,veluti fadût gdâ,qui dodores pftare conant,cû nôdu fuerint di (ci pulijôC in alios arrogâtimperiû,priufîqipfiparerenouerî^ lucere volût,antequâ ferueât,inflâmare alios,cû ipfî frigeât» ETFOLIVM El VS NON DEFLVET.Arborû plgrift^ folia deddûtfubbrumâjCû tamêipfç no prorfus emoriant Aliis folia nunq dedd5t,vcluti palmæ Sé fpino arbori,item

Lauro. Nonnullis perpetuæ funtfrondes, perpetui item frudusjvelut arbori medicae.Haec aût arbor iuxta propbegt; tiam Ioannis,duodecies,hoceftfingulis mêftbus frudum fuu reddit, neep fois non nudatur frôdibus,vcrSnefc4ium quidê defluit, Aut em per hyppalagen foliû pofi'tS eft pro loliis.aut ilt;u.c]gt;«TiKwa* didû ei^perinde quaft dkasnefoliS

-BEATV3 VIR, 273 qufdc,vtrefpondeat adillndcuangelicûj Veftri aflf nicpf*' lusquidêcapin'spcnbit. Non couenitjVt Chnftianus dolt;» lt;flor,vllum verbu efFutiatveIftult5,velfalfum, vel inutile. Nunqtaceat^femp tinniat cS AaroUjCedoîs oratio doceat pietatê,ô^ Chriftu fonet^non mundü,A tqui tandê funt iftî, quibus folia fubinde decidSt^Qui nonunq libereloquun:# tur,ÖC Chriftü audent profiteri,mox mctuctcs ne prindpe offendät, ne loco moueanf,verba Chriftijvel fupprimütjvP in gratia hoîm adultérât.Nifi mauis ad vniuerfos referre,!) qui Chriftu no totofequStur pedore/edfe ipfos deo, tnun doc^ velut ex çquo partiunf, ac nunc velut afpirante diuini numinis fauonio, frondefcSt, nunc ediuerfo diftrahetibus ' huius mundi curis,aut fçutête fortun^^cellajIanguefcSt^ac velut emoriunt.Veru qui forti ter repudiatis oibus totü ani mirChriftocofecraritjispalmacininorê nullis iniuriis oßgt; fendi poterit.Sguiâtcalûniatoru Aquiloes.Ingruat hyems M maloi^,nun^amêbonç mentis virorêintermittitô^ adeo »j non emorit,vt nec foliu amittat. Sût qui frudû arboris hoc w loco praemiû,q opera malît interpretari,Nam vtrct^ in fen » fu frudus vocabulû vfurpât diuinæ literæ.Chriftus ipfa faigt; frudus vocat^cû ait,Ex frudibus eorû cognofcetis eos. At Paulus cû fcribit,Qiïê igitur frudû tûchabebatis in iis, in quibus nuncerubefcitisCVticpfrudû pracmiû appellat. Quan3 aliquoties eadê fada, (îmul Ôf opera fünf, amp;nbsp;pmia. Sic ein Paulus ad Romanos fcribês. Qui fpreto deOjtradid cflènt in reprobû fenfum,vt fœdiffîmislibidinibus mafcul® cxardefceret in mafculû,foemina in fœminâ.amp; mercedê in# quit^quâ oportuit in femetipis redpiêtes,Merccdê appellat turpiafada^fed qbusrurfumfua dcbeatmcrces,Hçccogni »S ti,fed côtempti dei pmia funt.Et eorundê præmiû crit ignis 9: çternus.quêadmodû elegâter annotauit Origenes.Nec^ fe 9î eus euenit in piis fadis, at(p in turpibus,Quçdâ opera tam 9f cœleftiafuntjVtalio^îOgûprçmiûiuredicipoflint. Quâ^ haudfumnefciusjhoca qbufdâ non ad huius vitae fœlid#

ENARRATIO PSALMI tatc/edadfutura pmia referri. vt hicmeditemur in ïege,« vitiïs têperantcsjin refurrcdioe ppetuo virore vefliamur, cS profligatis oïbus huius vi'ta: malis, lugi fœlidtatc frue* mur cû eojln que înG ti fumus per baptifmû, QC per piac vîtae ’’ ftudiû,Verû quemadmodû illa^phetac verba, quæ oculus ” non vidit,nec auris audiuit,nec in cor hoîs afcenderût,quç prçparafti deus diligêtibus te,non folû adîmortah'tatis glo ” riâ referont,verum enâ ad huius vitæ fœlidtatê, quam ho^ ’’ mines pîjjvelutarrâ interim,acptgnus acdpiôtîmortalita^ ’ ’ ti s fecu turac.Ita hic quocp Iocus,ad fandorû floridâjac trangt; ’ ’ quillâ vitâ pertinere poteft. Habet hic quotç fuû virorê ingt; ” nocêtia,habetflorê,habetfru(îtS. Sandor 3 em velut Aqingt; lac iuuêtus renouabit, ÔC florent vt liliô in cofpedu dni. Et iüftus vt palma florcbit,Pr£ftat hoc tntegritas,ô^ innocêtis animi puritas,trâquillitarfp,2lt;(quêadmod3 aitille)iugc c5 uiuiSjVt corpus etiâipm, propemodS expers fentj,cotinuo nitore vernet, quafi iânunc meditans efl[e,qd‘mox futurs eft.Nêpe fpirituale,cçlefte,ôô ab oî carié,corruptioe,feniocp ” alicn3,Quêadmod3emdiuinusfp3s,nfm inhabitâs fpnm ” in eû redôdatjôC vteft potêtior,eû in fefe veluti trâfformat^ ” ita nofter fpûs îmutatus redûdat in corpus.DomiciliS vtit^ ” fu3,idçp quoad licet in fefe trâfformat,Hinc ilia virginSfe^ ”nedavirês,quâinnonullis videmus,Ô^ quâ diuus Hiero* ” nymusadmirat in Paulo C5ftantiêiï,iuuenili quadâfloru^ lêtia femg vernâs. Hinc ilia in vuitu quocp relucés innoxiae métis alacritas.Maximâ S)C morborum,fié (èntj parte, vitiis debemus potius, q naturæ. Et ne qs admirethacc, videmus in defuncfîis eiiâfandis,hmôi corporis habita durare.Ma* gnâ audiif i Bead fœlicitatê, fed audi etiâ,quê aimulû adii^ ciatET OMNIA QyAECVNQVE FACIET PRO SPERAB VNTVR,Hacccertc j^ba palâeft ad huius vice ftatû ptinere,vel reclamâte Hieronymo, g pu tat ad neminê fandorû accomodari poiTe inhacvita. C^ideinillic fade musjin quo ^fperitate fit opus^Atcp vi obiter de allegoria

nónihi'I attingâ,g infœlidtcr ccflît nobls.Euæ pn'mæ parêi? tts voluptas, q infœlidtcr Adæ parêtis obfequiô. Qiiâ non ^Cpcrc ccddi t, gcquid^pmifît ferpcs ille. At e rcgione,omia Chrïfti nobi's IbelidlTime cdTerût, Fœli'x natiiiitas, fœli'ccs laboresjfœli'x dolt;?lrina,fœlix mors/œlix rcfurrcdio,fœlix afcenfîo/œlixdiuini fpSsminîo.FœlixeccFiarum coniun^ dbojfœhcesmartyrs vidimaejFœlixeri'tpiïs ÔC iudiciû ik lud extremû mundi. lâ ad eiindê modû qui in Chnfto funt, qd hisfiniftri poteft acddcreC Qiiicgd agiint, ducê habent deum,amp;^ Clin de for tuna tore. Fui inquittecû, in oîbus vbigt; eSqt ambulafti. Et cû ipfo fum inquit in tribulatiôe. Qiiid ni,pfpere cedat,qcf dei gerit aufpidisC Arcp vt magis etiam intelligas,quâtafithuius beati fccuritas, mala quoep ipfa, profperâtedeOjVertunthuic in curaulû fœlidtatis. QuiciS quid agit impius, impiS eftjCtiâ fi rem alioqui piam egerit. Siniftris ein aufpidis gerit, Quicqd accident impio/cula; tumjfeu trifte, id omeceditin alimoniâ impietatis. Contra quicgdpiis obtigcrit,vertitin occafionepietatis, aufim dii? ccre,etiâfi quandocontigcritprolabi in culpâjquandoqui^ dem hocquoqj deus nônunqocculto confilio finit euenirç fuis,videlicet vt corredi ament feruidius,caucât circûfpedi us,aliis ignofeât facilius, fuccurrât officiofi*’,Qin'd multis^ AdeonôpeccatChan'tasiuxta Pauls,vtetiâ peccans non pcccetQuid igit mirS fi cetcra^fperêiur oîa,cum id quoep profpere cédât,quod vnS infœlicêredderepotuit Chdftia# numî’SiquidprofperS accideritvirobono,agit gratias,ex crcetbenignitatê.Si qdaduerfum,excrcet patientiâ,erigit adfuturac vitçcôtemplationê.C^S impius^interim ÔCfecuni? dafortunafiatinfolêiior,fîatad fœdas voluptates propen^# fior,ô^ aduerfa frad’addefgationê abiiciatfefe,vfcp adeo diligctibusdeSjOÎa coopérant in bonS^ QuidaSt no fœlix hoi pie viuentifcS ipfa mors,qua nihil accidere pottriifi ftius,huicfit 8lt;^fperrima,glt;^ p cætcris exoptataç’Profpera/ buiura«tê,fiue vtlegit Hilarius,bene dirigêturjaquoî’A

4«o,nifi ab eo qui cû fitipfe fume bonus,maxîa quo^ rriar# Ia in fûmû bonû vertit fuis.Nec vfq adeft pientior^magifqi dexter,q in afflidiôibuSpôC huius mûdi^cellis,c5 atrocifligt; mefacuit pfecutorjtûillecopioftlïîmecœleftê indulge! vn^ dionê. NON SIC IMPII NON SIC, Hadenus^jpofuit abfolutâbeati viri formâ,ad quâ cnitamunNuncquopIe* nius nos doceat,dcpingit loge diuerfum imptj fimulachrû» Probi dodoris eft,non foin docere qug reda funt,veru etiâ dedocere quac praua.nectin oftcndercqdiîtimitandû, ” rum ettâ a quo fitfugiendû,veluti fi quis boniprindpis ” emplar vbi depinxent,huicTyrâni opponatimaginé,quo

geminSanïocalcar fubiiciat,dü hinc inflâmathonefti fpegt; cie,iilîc a diuerfa figura refilit,Fit interî fçpi%vt acrius etiS inflâmemur,apte4)pofita turpi tudinis imagine, ipib ho^ nefto, vtquofdâvehemêdusextimulat ignominiæ metus, g gloriac cupiditas.NON fie imptj, no fic.Ea eonduplieatio necapudfeptuaginta nec apud Hebræos habet, fed dûta* xatjNon ficimpij,Hieronymusin vno dûtaxat volumine ficteftatregiffe, id(^in Cacfariêfi bibliotheca, in hexaplois Origenis.Verû non abfurde vider additû a nefeio quo,dû VAilt;:)otT(HOTtçoju longe diuerfidîmâ ptj,ÔC impij conditions co^ natexprimere. Qiiidein ßmtle tali arbor, quale modo dcA pinxit,ad pulUifculû vento iadatumî* Vbi nûc funt ifti qui regûrefpiciûtfœlicitatc,ô6 aligd hoie maius imaginâtur^ Vbi funt,qui diuites huius feculi rebus,ac voluptatibus aß» fluentes,admirâtur^ Vbi funtqui mgfatibus, 6lt; cû ftrepitu viuêtibus,inuidêtç'Ipfi fefe femideos elle putât, vulgus vC numîaquaedâ venerac. Alius applaudit,adgratulat vtfœhgt; igt; dbus,aliusinuidet.VaIeatpopularis exiftimatio. Audigd

deiftis fentiatgvereiudicatç’Vniuerfam iftorû foelidtatc „ pulueriviliflîmocoparat, QiiiexcidcrûtaChrifto,6C vitae ,, pfidiû,nôinlblidis,ôô çternis rebus collocarût,fedconfidût gt;» in rebus nihiU,iuxta feripturç teftimonium,ô^ in comodita

»gt; nintjtj m'mit^longiffïme abfunt ab huïiis arboris imaginé, », fed aridi pulucris in morê,quippe nullo diuini fpüs imburi »gt; fucco non tant« ipfi fteriles èc infœcndi verum etiâ aliis molefti acpeftilentes,negoti« facefTuntiis^qui pietatis am^ bulât viam. illis velut in oculos obuq^obfttrepüfjobturbat, ocdamât.Qtnd puluere vilius^quid concukatius'T qd viagt;

», nius nihiloï'Et tamêquafi paru fuerit dixiffepuluerê,addit », QVEM PROIICIT VENTVS. Fimiquocp § nihileft 9, ^iediuSjtn nonullus inuenit vfus. Coducit ftercorandis agt; 9, gris.AtpuIucrisp aerê volitâtis,^dprecifî,autquçvtilitas^ 9, Et hoc loco vident interprétés nónihiladdidiffè vcrboi^ -defuo.Quodaliquotiesamp;ó alibi faciut,velut in copfalmo. Deus deus meus refpice in me. Vt qd me dereliguifti, hare verba refpice in me quç apud Hebrgos no habent,de fuoad iccer«t,Quâg hoc ad fententiâ no ita muitu habet momêti. Illud^pius ad re ptinet,^d hebraicâ didionê kamozs, qua feptuaginta QC hoc eft puluere interptatifuntquida autumât apudillos magis fonare gfquilias,feu filiquas,^ puluerejioc eltnefcio qd contêptiftimn qdPdiftilit ex paleis aut filiqs excuflîsjôd raptat g aerc. Etiâfi vtratÿ ledio jîbc quadrat.Etem ft puluere legis, refpondet ad illuddei cómi^ natisimpiis.Côminuâeosvtpuluerêantefadèventi vt lu t« platearû deleboeos.Sin mauis ftliquas,aut ftmile quip«, ' pia,magis quadrat ad arboris frugiferçftmilitudinê.qd enî

»8 înanius filiquaç’ aut quidfterili’*î’ aut quid^iediusÆthçc »5 quanq vt dixi,ad futuri impiorS poeni ptinere poITunt, tn 9» nos adhanc vitâ referre malumus. Vbideeftftudi« vitarim 8î mortalisjvbi reij? fluxai^ aipiditatibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kzxî (pi^irai ani

mus,nec eft fixus in folida petra Chrifto, is no modo frigid ' diftimishuius vitæ curiscontabefcit,verfîetiâa diuerftsafigt; fedibus,modo huc,modo illuc diftrahit, Siquidc vên QC in horas mutantjô^ ipft inter fcfe nô raropugnâtes.Qjaûthi fee ventis eft filiqua,hoceft affedibus mudani hoîs animus impiusjC« nûchoc appetit,nûc illud, nûc amat,nûc edit, nfîc

fatiet,n3c inuidet.nüc nmct.nüc rperat,nûc exultat,ttuç fcrudat^îmo cß ipe fecß toP flult;?luat atcp gftua^cß alid^fua^ det libido,aliud auaritia,ah'o vocat odiß, ah'o ptraHir ambtgt; tJO,aliud ïperat amor,ali£F didat pudor,poftrcmo cß ytcßc^ reij2 humanaiy eft çftus, ita fubito fit aliusjuullo tpe fibi coi* ftäs,necß tranglP,quçfo gd aliud eft,g fiiiq vcntoF^ ar bi trio iadata:” An no vident ad hâcimaginëptinere.Stulti quidâ ï5 principes,g tâtis rei^ comutatiôibus orbe concunutCquot; Nunc 35 armis coflidant,nuncaffinitatibuscoglunnâtur,Aliquâdo 55 bellß,moxfcEdera,necea diu duratura.nuncpacifcunt, ^4 35 moxrefcjndât.nulliscertis coriliis,q nullipolïunt eire,nifi

qui fcopß fibi ^pofuerit Chriftß.Sed ali G de alto fe voluunt ÔC nuf^côCi(iunt,necüJgi5tmalû,redmutSçPius anîus ad vnß illud attêtus eft^vno hoc metit oîa Jn hoc fixus eft, fi rerß humanarû neccfiîtas nohihil pturbat aîos imptorû, hnt cauernas fixas, quo fefc reccptcûhabêt illius petrç foragt; 'mina,in gbus conquiefcâr,Impiis nihil eft in quo côfiftanr, fed tóti ha:rêt,^d aißt,in aqua, Perfpeximus vitx ftatß,loni gediuerfß piorß 8C impiof ß,nßcexitß iteadmodßdifparc contêplemur. Ideo ingt, NON RESVRGVNT IMPH IN IVDICIO, NEQVE PECCATORES IN CON CILIO IVSTORVM, Non me pterit alios huncIocG ad| extremßillud mßdi iudieiß referre. Verß ea fnîa paulifpéir dilata,gd nobis iuxta fenfum hUmiliore videatjindicabim’*' Mox ad ilia fublimiora vêturi. Hßc paulo an bonac arboris frqdß appellarat,vt diu meditatusinlegedni,virpius po/ ftea 5^faret in publica fundióe, ÔC qcPpriuatimapud fe col^

55 legifleyd in publicâ expromeret vtilitatê. Atqui hoc ipm cS 55 maxîe ambiât,non contingitimpiis.QuisemIocus impiis inpublid mßeris fundi5e,quiôd vitiisoîbus fintobnoxtj, 55 necfapientiâdidicerintexlege dnic^Atc^ hçcduopotiifi'mS. 55 requirunt in mgratu,vtipfe vacetcrimine,qui aliorß punit crimina,vtfapiat,quopolfit dtfpicere,gd expediatin coe, NonfurgGtigit,nâûc licbraica veritas potP habet grefurgt;'

gut,eft em iakuminin lïidj'do, Surgcbâtem olim fn cofihïs diAurüProfnde ginde dtdü €ft,n5 furgiït in iudicio,quafi, dicas,no eft illis locus in ludicio, NEQVE PECCATOi^ RESinccfilioiuftorö, vtintclligas eandê fnïam comutalt;» tis tantS verbis repeutâ,Nam ft gs obferuarit,compenet in diuinæ faipturac fentêtiis banc varietatemjVt aliquâdo no* uatis verbis, idê fenftis accinat, aliquotics afFinis,nônun$ côtrarius.C^ias fchematû formas videmus adhuc 2lt; in gê*, tiliG poetarû bucolicis carminibns extare. Eiufdêrepetita: fhîg hoc fit exemplu.Os iufti meditabit,fapientiâ,ô^ lingua eîus loquetiudiciûjtem. Pedes eius defcendût in mortê^S^ ad inferos grefTus eius pénétrât. Affinis redditç5hoc.Côfer ua fili mi pcepta patris tui,SC ne dimittas legem matris tuæ,, Cotrariæ,cuiusgnis meminit2lt; Quintilian%fithoc.Aftu* tus oîa agit cû confilio,qui aûtfatuus eft,apcritftultitiâ.Si . parabolas Solomonis, fi ecclefiaftici 8C Ecclefiaftg fentêtias

euoluerisjft pfalmosjfi Câtica, 06 oêm veteris ac noui tefta* ” mêti fcripturâjin qua fuo more fpûlTandus poeticis nûeris ”modulat,reperieshis tribus formis variari ferme oîa.Sed ” nullû genus frequentius,g illud quo fenfus idê aliis j^bis ac ’’cinit.Vnde fortalTisnon magnopc refertin bis quç ad eûdê pertinent fenfum,anxia diligêna voeu diferimina quærere» Quos vocauit impios,mox vocat peccatores. Q_d*mo dixit in iudicio, nûc appellat in côfilio iuftorû, Nâ amp;nbsp;grauiHîma indicia côdliû habebât,velutapud Grçcos Amphidyonû, Ô6 Areopagitarû.In bis igit publicis fudioibus,q virS defy derâtintegrû,ô6 incorrupiû,necintegrH m5,veru etiâfapi* entêjôC diu meditatu in lege dni,q fola verâfapientiâ pftat parutilis,nô furgût ïpt},nec in concilie iuftoi^. Vis planius ” difcere,^d hic negat îpiis,alibi tributs efle iuftis^ In medio ” inqteccleftç aguit os eius,66 rurfS.In medio ppPi exaltabit ” 66 itei^ de Moyfe.GIorificauit illS in côfpedu regû, 66 iuf* »fitilli corâ populofuo,aliacphuiusghisinumera.Exgbus

” ti procul arcendifunt,qui nee cofulerc poiïînt,cbftuItinS^ ” nee velintjob aium affedibs*corrupts. Q2: b quâdo i'ngredia ” tur iinpius in confiliu luftoïjt, non tamê furgit, quippc non »’ audiendus.Lcggt;mus ein in gentiliu hiftoriis,cü vit quifpiS improbus fnïam in eondoe dixiflet, graue reip.falutarêj magiftratSiulTiflejVteadem fentêtia,abalioquodam vito proboptonuntiareC Vftp adeo putabant illi in cófiliis non audiendum virum malS,vtetiâ fi quid optime dixcrit.fit ob

” autoris turpidincreiiciendS, An non idê ftomachat diui* nus illefpSsin alio quodâ pfalmo.Peccatoriautêdixit dc^ ’’ us. Quarc tu enarras iuftitias meas,amp; alfumis teftametum meSperos tuSc'Puratradandafuntapuris. facra ufactig, Q£ indeco% vt vitiorS oblitus coeno,dodrinä euangelicä populo pdicetÆhriftus in euangelio,ne laudes quidc fuas, casep veras a dæmone vultaudire. Obmutefee inqu{tfpingt; tus.llludpaucis annotandS,hanc voce ideo vtrolibet polîè referrijVcl ad ea quæpce(îèrunt,vel ad ea quac cófequStur» Quare no furgut impij iniudicio,in quofcdetptjCQuoniä hi funt arbores frugifcrac, illi puluis inutilis,fiue qfquiliar» lam ein pendet a fuptoribus, Aut quare no furgSt in iudi^ cioteSillifurgant. QVONIAM IVSTORVM VIAM „NOVIT DOMlNVSjETIMPIORVM VIAM Dk ,, SPERDET.Deo noffe eft approbate Pioi^t cóftlia,quoni3 ,, exlege dei fumpta funt,deus agnofeit QC approbatjöC ob id „ nonpereSt,qaveritatenixafunt,ô^fœliciter ccdûtnimiijt aulpicedeo. Atimpioï^ cófilia,qin vel aftultitia,velapra^ uis affedibus^jficifcunt, nee approbant a deo,ncc fœlidter cedûtjîmo difperdunf,nimir6 improbâte deo.Habêtein Sé impq fua cófilia,in quç beat’ nofter nó dignat ingredi. Ha bêt pij fua cófili a,in qbus nó audiunt impij,nihil enim inter hos cóuenit. Pij fpeóiant Chrift3,hi mundS. pij cœlum,lmgt; pij terra, pij perpendSt, quid Chrifti lex didet, impij qd digt; det ambitio,qd auaritia,quid gula.Iâ vero qbus eines vita:

rationes fie J'iô/xitç« quod dici folet,inter fe plignant, quicouenirepoteritin dicêdis fententt}Sjautferêdis fuffra gijsC Simplex eft quod redû eft,in quo facile confen tiû t bo ni. At multiplex eft,a redo defledentiû error. Hie eft ilia in nraloru côfilqs tam infana digladiatio,tâta fuffragiorû pu^ gna, Ac fæpe fit,vt quod ingêti molimine tâ^ perpetuo du^ raturûcôftituerît,prius diflipctur ^fueritinceptû.Homi^ nSconfilialubricafunt,folûaûtconfiliû domini mahet in aeternû.Vthabent impii fuû confilium, ita habet amp;nbsp;fuâfai* pientiâjfed aîalem,quâlacobus diabolicâappellat. At quid de h ac com in at deus per ,pphcrâ^Perdâ inquit fapicntiâ fa pientûjôô prudentiûprudentiârcprobabo.Qiianto tumul tu hoc agebaturolim a Romanis, vt illud imperium effet aeternûCQuantû curarû, quan tûlaborûf,quan tû fanguinis in eâ rem impenderût^ Âtqui videmus hodie fie effe fubla#« tûjVt vix quif^ poftît Rcmanû hoîem oftêdere.Derifit de’ confiliûimpiorfî.Annonidcconfpicimus incocilfjs princi pum accidereiTQ^ magnifico apparatu res abêties peragit? Confident toteximii ,pceresjtot legû pro feifores,m cris ceri montjs negotiû agit^Sexcentis tabulis confirmantada.Di cas fœdus iâ æternû fore. At non raro fit,vt ex ipfo fœdere moxingens bellû exoriat.Quid in caufaç'Nempequia con filioftultorû ôôimpiorû trâfadares. Subfcripfitepifcopus, fubfcripfit imgator^fubfcripfere proceres, atnô fubfcripfït Deus.llkidabominandû, ne vn^in pontificû queep conci Iqs conftituat aliqd, quod mundû fapiat^ôô a Chrifti cofîlio fit alienû.SpiritaleconfiliO eft,in quonô côucnit duci car«» nis affedibus.peffimus confiliarius eft affcduscarnalis,Slt;^ adimpiorû côfiliû ptinet.Quæ fpiritusfuafit,ea demû çfer nafunt.lntellexithoc fapiens ille Pauli pceptor Gamaliel, Smite inquit illcs. QuoniS fi eft ex homîbus confiliû hcc, autopus diffoluetjSi veroexdcocft,nonpoten'tis diffolue rc.Diffolutû fuit côfilium Theodçjdiflèlutû concibû ludæ. At apoftolorû concilium^ quotpontifices, quoi reges, quoi

præfcdi conati funt opprimere careeribus, fupplicrjs, mow tejimmoexqiüfitiflimis mortis generibusT’Adeo nihilqjfe# cerCrt5Vtauxeritctiäeuägeltj gloriSillorSimmanitas.Nihil æternûeiïe potcft,nifi quod approbauerit is qui fine non habet. Qiii turrim Babel extruxerât, rem æternâ molieban tur.Verû côfufislinguis diffipauit deusconfiliû impiorvr* Qjuot reges admirandis pyramidibus eredis, idem conati -funtç’ de hci^ côfiliû irrifit de’ Soli pij c'jd volût aflequunt» quippc qui ea via adidcontcndût,quam nouit dominus,In haepeedit fuos,autor de idem fortunator coi^quægerunt, Impijquoniâea via nituntadidq?deftinarint quâignorat dnsjfruilrantoptatisqïritante ôô improbantedeo qd* agit. Dura eft cnim aduerfus ftimulû cakitrare,quêadmodû augt; diuit Paulus,cû adhuc in cofilio pcccatorû fçuiretin Chri^ •ftianos.Huic interpretationi^ximus eft ille fenfus, Imagis» nemur,vt funt^duo cocilia, quafi(Ç duos populos multû in^ ter fe diftidentesjpiorû dC impiorô,quorû alter ab Iacob ort nûdus,alter ab Eiau,quem deus odit, cuius etiS pofteritas nihil a parente degenerat. Nâodioplufc^ hoftili pfequitur probos,hoceft vereChriftianoSjfed^fternitac retunditilî? los dcus,pufilli gregis fui certiflimus defenfor, dC ita conter ritjVtnun^^refurgât^nec^pualeant aduerfus elelt;ftos,quâgt; tûuis oppugnêt,quantûuis iugulentjqtiiuis lanient, Qd‘di xi,non tantû ad ethnicos ptinet de ChriftianoSjVei^î multos magisadiftosnoîedûtaxatChriftianoSjCûre fint ethnie», ÔChosqui vere funtChriftiani, Alioquifinos Chnanino minus fitimus aurS g Turce,fi pro hoc vno fudamus^peie!? ramus/raudamus, calûniamur,bclligeramur,occidimus, fi nonminoreinfaniamundanâ ditionênobis velparam’, veltuemurgilli,finominusîmomagis addidifumus fœ^ dis voluptatibusgilli,figcquideftcarnaliûaffedu« magis régnât inter nos,qîtcr illos,quid qfo fupcft,§d Chriftianos diftinguataTurciSjpræter folû titulû,£lt;pauculas quafdî cenmonioIasÆtmitius odiûeftTurcisinnotnê Chriftia^

norff,g malis Chn'fti'anis ï vcrc Chn'ßiaftos.Huiufmodi ft quê fçnfenntjCotranû ogibus fuiSjin hûccôfpirât, hCc op«* primSt, hunc amoh'untj ac fi quca^funditiis perdót Sed ca rononpoteft extinguerefpiritudetSicutimpijfunt quiïgt;, quihæ,velut in mhüSredadijVtqutdefctuerïnt ab eo,qiu dicitjEgo fum qui (um,ita cofiliü illor urn périt,A rbor fuc^ cifafœliciusetiS repullulafcii^ ac fruticat. Virtus opprciTa, darius emicat. At impius ceu puluis vento diiîîpatusjtotus ac dtra reftituêdi fpcm périt, qui SiC hoc quod tantis fudori^ bus congeffîtjvel morte cogif relinquere,filt; in fiiturofecui» lo a fœliciû animarS cœtu fecluditôr.Refurgunt enim S)(. il lijCS fcriptû fît, Omnes quidem refurgemus, at non refur^ gut ad vitâjnec inter agnos,hoc eft in iudicio iuftorû, fed in ter hedos, Qiiâdoquidê opinor hûc gcnitiuû ad vtrâcç par/ tê efle referendû.Tunc ftabût iufti in magna côftantia, Co tra impijjfuam agnofcêtinfaniâ.Nec hifcere poterut aduer fusmanifeftâdeiiuftitiâ, £lt; irritafuaconfilia ieris lachry/ mis depIorabut,Nelt;^ tn cognofcent a domino, qhic noJu/ erunt cognofcere,Fœlices illi quos deus dignat agnofcere, Abrahâfiddê agnofcit,Nunc cognouiq? timeas dominû, Adam peccatorêno nouit,fed velutdeignoto quçrinAda vbiesCSlt; in euâgelio Lucç,peccatores dicêtes,Domine do/ mine aperi nobis.audiuit.Nefdo vos vnde fitis, Ac rurfum inflates,Mâducauimus corâ te ôô bibimus, amp;C in plateis no/ ftris docuifli,audiêt, Nefcio vos vnde fitis, Difcedite a me jOpartj oês iniqtatis, ibi erit fletus ÔC flridor dentiû.Cfl vide fitis Âbrahâjlfaac èc Iacob,2lt; ornes prophetas in regno def, vos autem expelli foras. Sic audiût £lt; fatuæ virgines apud Matthg.Nefdo vos.Ad eundê modiS Paulus. Qiii aSt igno rat ignorabit.Et vias qug a dextris funt,ncuit dns^qua: a fi niflrisfuntnonouit.Qiiarenonouitç’quiano nouit puer fa,qfuapte natura red^ efl, Ide efl deo videre ÓÓ nofle, Ada no videbat pfentem,2lt; Nathanaele viderat ante^ eflet fub ficw.Qi II c ui libcbi € iuxta fuperiorê pioru peccator 3 di/

ftinAionê fcrupulofius exen ter c,im pij no furgûtî lïidido» Nâ lïïxta Chrifti vocc^qui no crediderit, lâ ludicatus eft,vt cin'us peccata manifefta funt prçcedentia ad iudiciü, quêad mods fcripfttPauluSjSummam acdeploratâ malinâ vocat impietatê. Qin'd opus ï udïcare eosjde quibus ipfa ïam vi ta palâ flagi'n'ola pronunctaui At peccatores furgunt quidc in cofilio,fed no in cofilio iuftorû.Ô^ iudicabûtur quidê,fed inter impios. Ergo nec pq iudteabunt, quorS certiflima falt;s lus.necimptj^quorum certa damnatio. At de rebus ambi«? guisfoletinconfiltjsjaciudictjsagitari.Inimpios iä pceffït iudiciSjin pqs fuperuacaneû eliiudidS, Proîde de fob's pec catoribusfietcognitio.Etquos appellat peccatoresC’Ncmgt; peiftos,quiexbonojmalo(^cómtxti funt, Qiii fideS^pro/ felïionê habet piorS^vitâ impio%quemadniodS facit hodie ChriftianorS vulgus,Confitetur ChriftS,decâtat,Iaudat,cc lebrat. At oîs vitae ratio longe a Chrifti prçceptis dtflïdetSi roges num credat euangelio, bona verba inquiunf. Credo maxîe.Cur igit non viuis iuxta euangeliumCiam mulTant» Si roges, an credât nos refurretflurosCaffirmantfe toto ani mocredere,06 tame ita viuunt,quafipofthanevitamnub lam expedent alia. Vidêt quid fit opum5,at affedibus cor;? rupti,adpeffîmadefledSt. Hos ^niâ ancipites funtjô^ vcgt; lut ex ethnico 8C Chriftiano coflatijin confiliS vêturos fcri bit,non vt falui fiant c3 ptjs, fed vt impqs aggregent, SC de quibus ante dubitari poterat, ad vtrâ fadionê pertinerent confilio palâ fiat, illos non ex titulo,necß cerimonijs, fed ex pietatisofficqs æftimâdos.Audio cognomê Chriftiani,vi^ deo baptizatS, audio confîtentê,video orante, video facrifi cante, Atfada video paru eShis cógruentia^Nó audeo gen tile pronSciare,nec poffum tn ChriftianS, Et forte de his no vultanobisjjnunciari dominus.Seruentfuo iudido,fer^ uetur fuo iudici,Quis enim fi vidcat^phetante,fi euagelis» zante,fi miracula edentê, fi dçmonia eiicientê, aufîtimpiS iudicareç'At iftos quoc^ reiidt iudex in euagclio^SC in igné

afternS abire iubetCHoc eft igi t iudidiï,quêadmodiï ait ipCe Chn'ftiis apud Ioannê,qutalux vcnit in mundiï, ÔC dilexe^ runthoïes magistenebrasglticê, ViderStlucê Chrifti per fidem,at tenebras magis amplexi funt, ÔC Chriftâ vtcuncp dilignt peccatoresjfed illa magis diligüt,ob quorS cupidita tem,aChriftipccptis defctfcuntCupioneminê lçdere,fed dukis eft honor.Nolim fraudare,fed vindt lucru.Cupio co pati cum Chrifto vt conregnem,fed auocât voluptates.Nosgt; limbelloconflicftarijfednonpatetaliaad dilatandS impe^ rium via, Huiufmodi mortales omnes furgut quid? in con filio,fcd no in cofilio fantftorS, Annotandij illud.Nó di^ xit perituros impios fed via impiorûjipfi fupererût ad pce^ nam,fedfrufti*abuntoptatis,no a(requent,qdtanto tumul tu moliebantjimmo oia in diuerfum cedêt. Ergo ii beatiftigt; mum illudbeati cognomen velimus aftequi, demus opera, vt non folum profelfione, no cerimonrjs tantum,fed vita fa difcpChriftum vnicumbeatitudinis autore exprimamus, cut laus gloria fine fine. Amen

-w- Abes mi Beate Rhenane XeniolS pluf^ exfpari um,nec quale tu^mercbaris, fed quale mihi tSjj ■ nbsp;nbsp;■ teporis roe parare licuit.Sed heus tu.Caue putes

me paflu%vt gratis hocauferas.In altjs fanepuk chrû fit no meminifte benefiet] qcf dederis.Hic ius eft qd*de deriSjvFcu fœnore repofcerejSC puIchrS eft qd* accepis^mul ta cumulatû vfura reponere.Præfertim cO plus habeat qui accipit,necminus tarnen relinquatci qui dat, Prorfus igit expedo, vt quod apud HomerS Glaucus fuit Diomedi, id Erafmo fit Beatus, Quo beatior es, hoc£ibi procliui®’ eft in gentia depromere, Nos tenues qualiacuncp largimur,non tâvtdonemus,q vtaddonandû prouocem’,Bcne vale,SC cnitere vt indies magis ac magis elle pergas quod diceris,

bico dimetro.Oe cafa natalida pueri IE fujdec^ paupere puerperiQ virgin ais deiparæ Mariî?»

EjCquid adhtic vcteru fequimur fpçdacula renim? Hue hue frequentes cum'te, Hæccafa,quæ lacera ÔC flat agreftibus horn'dacu^ Nouumdabitfpcdaculum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(mis,

Quale nihil Cedis proaui videre vetuftis. Nihil videbunt poften'. Hie cuius tonitru telluft^ tremifeit SiC xihcr, T eneris crepat vagitibus. Hie orbis magni moderator maximus-infans Virgincamulgetvbera, His ego non ftabulis augufta palatia Roma: Foeliciora iudicem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ )

Partus facrati confda, lure tibi louis inuideant capitolia falft, Diuis fuperba faxeis, Aegyptus fanda inuideat cunabula,monftn's Finem datura turpibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Nee minus apta deo es,quod hiantibus vndicç rimis, Imbres Slt; Euros accipis, Qriod lodids egens,rigidot^ incomodafeno Foetus rubentes excipis, Talia nafeentem decuere cubih'aChriftum,vt (^ui dedocere venerit Faftum,nullaqj non fuadentem turpia luxum» Non hicrenidentpurpurae,

s er taue frondca,non imitantes fulmina tedæ, -Non menfa fumptuofior, Nee ftrepit ofRcifs domus ambitiofa, nee alti Fouentpuerperam thori, Pannofus iaeet in duns praefepibus infans; Diuinus attamen vigor EmicatjSiC patrios vagi tu difpuit ignés» Senfere præfentcm deum, (Qiiodcp lieet)pueroiumenta tepentibus auris Frigus décembre temperant, Vpilio calamis qfdem,quibus ante eapellis,

Circumfufa fuo, gaudens ftupet,attß iacentem Pronis adorat vultibus. Et natalitium fonat adpraefepia carmen, Coniux pudicus interim, Fufus humi,magnum trepidus vencratur alumtium Porro puella,nobilis

Pars bona fpedacli,dcfixis bæret ocellis, Primumcp fefe non capit, Se(^ fuumcp ftupens genitrix virguncula partum, Nulli marito debitum. At iimul eiecit pietas materna ßuporem, Praedulcc pignus corripit, Ac modo porreÆs prohibet vagire papillis, Modo tepente frigidum

Nunc bkfo teneros ïnuîtat murmure fomnos» Am ab th »nuicemmodo, Lætam prole deo vidcas geftirc parentem« Prokm parente virgi'ne«

CVm mihi fint vni bona, quae vel frondea tellus, Vel Olympus ingens continet, Dicite mortalcs,qug vos dementia coepit? Haec aucupari vt vndeuis

Malitis,^ de proprio depofcere fonte, Adeobenignojöi obuioî* Mendacefep iuuet trepido,miferoç tumultu Vmbras bonorum perfequiç’ Pauci me,qui fum verse largitor audor FoelicitatiSjexpetantç’

Forma rapit multos,me nil formofi'us vf^ eft, Formam ardet hanc nemo tarnen» Sufpiciunt Ceras,antiquacp ftemmata multi. At me quid eft illuftriusC’

Vt qui fim genitore deo deus ipie profedus, Genitricenatus virgine, Vnde fitjVt mecum vix geftiat vnus 2gt;^ alter Affinitatem iungerec’ Maximus ille ego fura ccelic^ folit^ monarcha, Seruire nobis cur pudetlt; Diues item,2lt; facilis dare magna,6^ multa roganti, Rogari amo,nemo rogat, Sumc^jvocorejpatris fummi rapientia,ncmo

Ipfe ego fum xtheret fplendorcp^decuRlß parehü's. Me nemo (lupet,aut fufpicit.

Sum via qua fola cœli itur ad a(lra.tamen me Terit viator infrequens. Cur tandem ignarum dubitat mihi crcdere vulgus? Aeterna cum fim veritas, Pollicitis cur ftulte mets difRdereperftas?

Si benefada truces etiam meminere leones, Referuntep belux vicem, Refpondere feri merito didicere tracones. Si meminitofRcti cam's.

Si redamant aquilx,redamant delphines amantem. Cur efferacior feris. Me me non redamas homo? cut femel omnia feci. Quern condidi, quem fanguine

y nus ego hic tibi fum ciindor um fumma bonorumf . Qiiid eftquod extra me peta.sC -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quorfum diftraheris per tot difpendia graffans LaboriofainertiaC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.h, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jgt;

Non I’nuenufto antiquitas æntgmate Studq magiftram, virginem Finxi t Mineruam,ac U terarum prgfides Fi'nxit Camœnas virgines.

NuncipfeVirgomatrenatus virgine, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;r

Pracfideo virgineo gregi, E t fofpitator huius, SiC cuftos fchola?« Adfuntminiftri virgines, Pueros meos mecum tuentes angeli , Mihi grata vbicß puritas, Decetcßftudialiterarumpuritas, • i Procul ergo facro a limine Morum arceantmihiliceratores tuem^ Nihil hue recipiant barbarum, nbsp;nbsp;gt;

Coeperit fauftis auibhs precamur, Semper augefeens meliore fato. Hie nouac fudor nouus ofFicinae,

AufpicelESV, Hicrudis(tan^ noua tefta) pubes Literas graias,fimul 00 latinas, Etfidem facram,tenerifcg Chriftum Combibet annis. Quid fuit læta fobolem dedifle Corporis formaç’ nifi mens ôi ipfa Rite fingatur,ftudtjf(ÿ caftis

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb. n quot;

Stirpe ab hacfenfim nona pullulabit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Difcite me primnm pneri,atc^ effïngife pur/s Moribus,inde pias addite liter nias.

SedeshaccpuerofacraeftIESV, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

IN LAVDEM MICHAELIS ET angclorum omnium,Ode dicolos hendecafyllaba Sapphica, fuffigenda in templo

COelitu princeps Michaelc, QC S pus facrijlibeat pcamur (oês Supplicu votis tribuilTe ^nas Coelitus aures.

Sordidç fed ne merito canentum Sordeant oda:,citus hue ab arce Deuolet fulgente,Seraph decoris Igneus ahs.

(^ui foco facro vfiç ralentis aræ Calculum viuum rapiens(vt olim) Applicet noftris placidus libellis Oraq^ tergat,

Defidem pellens animo teporem» Ignes cantent acies(vt æquum eft) Ignea verba, Porro tu primas tibi vendicato Carminis partes Michael beate, Primipilari duce quo triumphant Agminacœli,

In quibus luces,itidem,vt pyropus Nobiles inter radiat lapillos, Vt ve formofus focia inter ardet Lucifer aftra, lus tibi fummum necis atc^ vitae, Tradidit magni moderator orbis. Tu potes feruare probes,ÔC idem Perdere fontes,

Tu piofum tutor aduocatus Tu dei in templö nitidas ad aras, Vifus es dextra tenuiiïê plenam Thuns acerram, Inde furgens fumus odore mufto, ïbat ad fummi folium tonantis, Ac dei nares Iiqui'diiuuabant Donavapon's, Tupiaslætis animas repom's SedibuSjCantu procul audiendo Squalidi's olim gclidaexciebis Funera buftis.

Quam deditlaetos pia turbaplaufus. Cumgrauicœlum quateret ruina, Hoftis 8^ ferpens veterator,acri Non fine pugna, Illifublimes fubitofub auras Emicâs, fcptem(ftupuere cunói) Ora tollebat,colubris tumebant Colla trecentis.

Flammeis ardcnsoculis,auernum Virus efflabatfurialemonfttum, Fulminift^inftar, piceos fomebat Faucibus ignes«

Te nihil terret rabies minacis BeluaCjfed vi domitam fuperna, Cogis abforptam^fuperas ad auras Reddere prædam« Qiiæ tuasfuluas fugitat fub alas Læta,præfenti fed adhucpericlo Palpitans^elapfa velut rapaci Ales ab vnguü

** Tcrritumcedii^refluumcplate Diffîlitaequor, Ferreis illic domitus cathenis, Horridumquaffat caput, ac minatus Multanequi'c$,furibundus iras Voluit inanes, Te manet Palma o michael fuprema, Te noui plaufus,tibi non iniquas împius pœnas dabit antichrifius, Orbeleuato,

' Laetu s iddrco meritos vtercç Orbis, en hymnes canit, altus æther Inclyto gaudet duce,gaudet æque

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præfide tellus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Hicfvti res funt vnrix atep mixtæ) Reddimus proni querulis remixta Carmina votis,

Cladibus(nofl:ro merito fatemur) Totaprohcæci terimus nephandis S ecula bellis, Si tibi haud fruftra data cura noflri eft. Si tibi pax non temere vocablura Mutuat,belli procul o cruentos Pelle furores, Factua lenis precc,rex olympi,

Te gbus digne recinemus odis, Gabriel, que rite chor’’ fugnus Proximo primo colitCO tonatis Armiger altü

Thura dum feftis adoletfacellis, Pignoris feri fubitus ftupenti Nuncius adftas«

Cundaquidfruftra fequimur canendo, Illius dulce eftmeminilfe nuncq, Lætius quo nil lachrymofus vn^

Vila eratjfed mors ftygtjs profeda Sedibus,gentem rapiebat omnem, Vindicenullo»

Tum nouas author meditatus artes, Ipfe vtinuifathomo fadus orbem. Te rei tantæ Gabriel, miniftrum Deligitvnum,

Sic opus fado, nei^ plura fatus Fle,tu lapfu placido volucres Diffecas nubes, décoras cp pidis A ether a permis. Quail's aduerfos feri'ente nymbos Sole,refplendet (monumenta padi Iris antiqui) varioep codum Cingit amidir, Vidit obliquis oculis volantem Dextero coelo, metuitep latis Incubansierrts dracojluridoc^ Palluit orc, Teda tu pernix Nazarca tangis, Mox ÔÔ illapfus thalamis pudicac Virginis, mandata refers fereno Regia vulru, Noftracuiprimu hiclyra gratulctur Haefitat,mundone malis leuato. An deofoetae potius puellac An tibi diue Confciomentis,meritolt;5 fummis Rebus accerfi,tibi tam facrato, T amcp foelici licuit vel vni Munere fungi, Nofter,o,faluebone padfef,quf Surculum adportans oleæ virentegt; Nunciasprimus,melioramerfis Secula terris,

Proximc prîmîs Raphael cancre, Ordtnis pars non humih's fuperni. Tute nam darum comitem duobus Ter nus addi's.

O falus,accerta homfnum medela Rebus afHidis, ope cuius olim Reddito vidit reducem Thobias Lumine gnatum»

Nec modo faluum,fèd OC ære largo Diuitem,multa ferie dientum Diuitem^aclongis gregibus nouacp Coniugelætum,

Ethnici PhœbSc^ genufc^ Phœbf, Saxeos olim coluere diuos, Hos rati morbis dubijs rogatam Ferre falutem, Nosmagis nos te colimus, potentem Vel nigro manes reuocare ab Oreo, Rurfus QC pigris animâ liquentem Spargere venis, T U fimul membris^fimul o medere Mentibus praefens opifer,luemcp ïn tuos euheu male iæuientem Exige terris»

DE OMNIB VS ANGELIS» Nec tacendi eftis proceres duccfcß Cæterinobisjbreuitercp cundi Milites régis ditione late Cunda tencntis»

Ambitu quem ter triplici triformem Dexter a laîuac^,frequcntiores CingidSy^ node filenteplenam Syderalunam»

O falutandi ttouics beati, Odum quorum mala nulla terrent, Certa quos diui beat intuentes Copia vultus, Inuidet veftræmifer illefortf, Eminus fedes quotiens ademptas SufpîdtfrendensjÔ^ inaufpïcati . Pœnitet aufus.

Vefpero quondam fi'mîlis rubenti Inter æternos rutilabat ignés» At fimul régis diadema miles Ambqtaudax» lam pares voluens animo cathedras Flammeo telo,grege cum fequaci Idus ciedufcp, rudern ruina Terruitorbem»

Exdpi t partim caua ftyx r uentes, Abditur lucis bona pars opacis, Curfitat magnum perinancjmulto Plurima turba»

Denfior,^ Cecroptfs inhortis, Tinnulos atris crepitus fccuta, Euolant examina,quamqp cœlo Decidithymber,

Pugnat hoc vnum haec vigil^im proboc^f Omnis incumbitftudio,pios vt Diftrahatjtundatjgeminotp raptos Funere perd at.

Ah nefas,quantum daret ilia ftragem, Cui falus tandemC nifi frägeretur Obuijs vobis,furor ÔC nocendi Dira libidoî”

Imus hac tiiti tumi’dum per xquofr Afperas tuti penetramus alpes, Viuimusveftro,mon'mur£p demum Munere tuti,

Vos parum fi'rmis dare robur,tjdem Anxios noftjs gemitus leuare Nutlet) s foelicibus,ac fubindc Vt'fere caftos,

Porro nos tantis meritisCquod vnum Poffiimus^gratos memori camœna Reddimus cantus,ferimuf^ templis Donadicatis,

Quæ patris fummi penetret ad aures Semperjacper vos rata fint preeamur, O patrom' præfidiumqj fœlix Chriftigenarum,

ERASMI roterod/ ia » Carmen rambicum,cxvorodïcatum yualfingami'cæ apudBn'tannos,

* ' MoVHyuvctiKUfi ^mto'kos Köd wajfltvoö'j A^oi {j.ip a^oL'i O'O» TtuTo^ao*» Acojtoto* O/xivci X^va'ópyO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcv aj-yujojKj

Tipi,iva'lt;jgt;(i^ap p^aji'^tT«» Zi'ÏSao', Âv^'wp ?c7rö!(T«o'oi f/.iv UT-faiKtf Â?5iio» cS'tts'AyTêi» ttoÙT»vtS7^ui»ouxlt;'a KümptoS IfotTovouvOAtÄTTi'^av TsrarjoJ« tlu^iv TIVilt;f 'p-l^OVTQ^ SilSvotO’XotX^'* Autos :Âàoi?o’5,îup.t»H îjSTivàs 2ti'x«S *£ Ktyxas,« gt;aç t^to’Ta/Jèk.aT» △CO’tCüO’a^iaÄKV £UT£AtS«TH?3 rtfOta* Mîn sov ûtir2,^ioo't£)îi Th» naefSiu

Omnibus in terris nihil eft vernantius hybla, Vndicp odoriferis hybla referta refis«

Grarius eft illis multocp venuftius aurum, Quod rapidis vedatThracius Hebrus aquis«

Candidus ille Liber Situla predofior hybla Exuperatquicquid pulcher Hymetus habet, Huic caput inclinât diuinum Oeagrius Hebrus, Hute tribuunt palmam to du s orbis opes, Hyblam deftituent florcs,marcebit Hymetus, Semper ftorebitcandidus ille liber*

Cum opus hoc elegantiffimum, abfolumrncp numerfg omnibus, pro comuni cmniü ftudioforu vtilitate D, Erafgt; mus edere ftatuiflet.Tametfi demâdare nobis id oneris pogt; tuifletjtamen vteftmanfuctiflîmusjpkirimû nos rogaui^ vt perquâ vigilanter editioni aduigilaremusjquo caftigati* uSjlimanuG^ in manus veniret ftudioforum.Curam impê/ dimus præmagnamjtulimufcp quicgd,vel humeri,vel vires omnes ferre potuerunt,verum non vfep adeo nos etiâ in mi nutiiïïmis quibufcGcp obftringimus, vt nihil fit vfpia neglc dumjUihil prætermilTum, nihil oculos noftros fulfugerit. Nam qui fieri potuitjVt tot interim defatigato audientds, totcafibus,totiurgqs,totiuribus,totiniurtjs,non nihil obre peret fomniç’Speramus tarnen candidö Ledorê ea fore mo deftiajCO candore,eadexteritate,vt noftram agnofcat dihgt; gentiam.atcpfiquidfecus qua voluimus exciderit, veniam impertiri nobis non grauetur, minime ignarus aliud fere nos nihil fpedaflè, qua ftudioforu vtilitarcm, qua amorem quo Erafmû fuû vnice Gerbellius copleditur.Viuefoelix,

Excufum eft hoe opus fumma curadabo^ reep præmagno. Argentorati apudMat:? thiam Schurerium Menfe lunio. Anno M» D, xyt